Home
Językowe działania mediacyjne na lekcjach języka obcego Od teorii do praktyki dydaktycznej RADOSŁAW KUCHARCZYK
Pojęcie mediacji w dydaktyce nauczania języków obcych jest terminem stosunkowo nowym, ponieważ wprowadzonym wraz z wydaniem w 2003 r. Europejskiego systemu opisu kształcenia językowego1 (ESOKJ). Jego autorzy wyróżniają mediację jako jedno z czterech działań językowych – obok działań receptywnych, produktywnych oraz interakcyjnych. W 2018 r. pojawiła się uzupełniająca wersja ESOKJ, w której jeszcze bardziej podkreślono konieczność rozwijania sprawności mediacyjnych w procesie kształcenia językowego. Stworzenie deskryptorów działań mediacyjnych pozwoliło je zoperacjonalizować, a to przyczyniło się do świadomej pracy nad ich rozwijaniem na lekcjach języka obcego.
Z
wrócenie uwagi na językowe działania mediacyjne to niejako przypomnienie o społecznym charakterze języka – zarówno ojczystego, pierwszego, jak i języków przyswajanych i używanych później przez całe życie.1
Językowe działania mediacyjne – uwagi ogólne
Autorzy ESOKJ definiują działania mediacyjne następująco (ESOKJ 2003: 24): Działania mediacyjne (pisemne czy ustne, receptywne czy produktywne) umożliwiają komunikację pomiędzy osobami, które – z różnych przyczyn – nie mogą się ze sobą porozumiewać. Tłumaczenie ustne i pisemne, parafraza, streszczenie, podsumowanie lub zapis umożliwiają korzystanie z tekstów i wypowiedzi źródłowych osobom, które nie mają do nich bezpośredniego dostępu. Mediacyjne działania językowe, rozumiane jako przetwarzanie istniejących tekstów, odgrywają ważną rolę w codziennym życiu językowym naszych społeczności.
Ujęte w takiej perspektywie działania mediacyjne jawią się jako sprawność poniekąd nadrzędna, ponieważ zakładają opanowanie umiejętności zarówno receptywnych i produktywnych, jak i interakcyjnych, definiowanych jako współtworzenie znaczenia przez uczestników procesu komunikacji (por. Kucharczyk 2014). Zależności między działaniami językowymi ilustruje wykres: RYS. 1. Zależności
między działaniami językowymi (North i Piccardo 2016: 9)
RECEPCJA INTERAKCJA
MEDIACJA
PRODUKCJA
1 Dokument został opublikowany w 2001 r. w dwóch wersjach językowych: angielskiej i francuskiej. Wersja polska ukazała się nakładem wydawnictwa Centralnego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli w 2003 r. 5
