Home
Aktywizowanie grupy DOROTA KONDRAT
Niezbędnym elementem planu zajęć każdego kursu języka obcego jest integrowanie i aktywizowanie grupy. Ważne jest to szczególnie podczas pierwszych spotkań, zwłaszcza jeśli uczniowie się nie znają. Poznanie innych osób i spędzanie z nimi czasu jest w rzeczywistości drugim – po chęci zdobycia umiejętności językowych – motywatorem do uczestniczenia w zajęciach. Grupa uczniów z lekcji na lekcję staje się zespołem, który łączy wspólny cel: nauka języka.
P
odczas kilku czy kilkunastu pierwszych lekcji – świadomie lub nie – nauczyciel staje się świadkiem procesu grupowego, w którym z pojedynczych osób tworzy się zespół. Pierwszym etapem tego procesu jest formowanie, kiedy pewna grupa ludzi spotyka się w tym samym miejscu. Osoby te zwykle się nie znają, nie wiedzą, czego spodziewać się po prowadzącym, jakie będą oczekiwania wobec nich. Mogą pojawić się wtedy niepokój, zahamowanie i sztywność zachowań. Zarówno uczniowie, jak i nauczyciel testują, jakie zachowania są akceptowalne. Niebagatelną rolę odgrywają tu ćwiczenia integracyjne, tzw. ice breakers, np. takie ustawienie ławek, aby wszyscy widzieli swoje twarze, mogli poznać swoje imiona i dowiedzieć się czegoś o sobie nawzajem. Drugi etap to ścieranie się. Różnicują się zachowania uczestników, mogą tworzyć się podgrupy, pary. Pojawia się opór, niechęć wobec pewnych działań lub osób, czasem wymierzone wprost w nauczyciela lub któregoś członka grupy. Jednocześnie na tym etapie akceptowane są różnice międzyosobowe i negocjuje się bezgłośnie pewne normy. Na lekcjach języka obcego może to oznaczać uśrednienie i uregulowanie oczekiwań uczniów wobec rodzaju ćwiczeń, prac domowych, komunikowania się ze sobą (np. czasem uczniowie decydują, że chcą mówić do siebie w języku obcym). Na etapach formowania i ścierania się ważna jest mocna pozycja nauczyciela jako lidera, przewodnika, osoby motywującej, a także arbitra dbającego o dobrą atmosferę i sprawiedliwe traktowanie każdego ucznia. Kolejne etapy powstawania grupy to normowanie, czyli przyjęcie wspólnych norm, wzajemna akceptacja, wzajemne wsparcie, wyrobienie poczucia tożsamości grupy, oraz działanie, tj. chętne podejmowanie się najróżniejszych zadań zespołowych i dążenie do wspólnego celu, dające członkom grupy poczucie współdziałania i satysfakcji. A zatem – do dzieła!
Poniżej proponuję wybrane zadania integrujące i aktywizujące grupę. Ćwiczenia te dają uczniom radość z nauki oraz poczucie bezpieczeństwa, budują zaufanie do nauczyciela i wprowadzają pozytywną atmosferę pracy. Co jednak najważniejsze – kształtują wiarę w siebie, gdyż wydobywają z uczniów pokłady wartościowej wiedzy. Uczeń przekonuje się o tym, że ma informacje, które można spożytkować, dzieli się tą wiedzą z innymi. Wzmacnia się jego poczucie sprawczości i kompetencji w używaniu języka. Ćwiczenia nadają się do wykorzystania na lekcjach dowolnego języka.
87
