Kształcenie kompetencji socjokulturowej poprzez użycie technik dramowych na zajęciach z języka hiszpańskiego Sprawozdanie z warsztatów przeprowadzonych ze studentami I roku iberystyki
Paulina Nowakowska
E
W artykule przedstawiono sposoby kształtowania kompetencji socjokulturowej poprzez zastosowanie dramy na zajęciach z języka hiszpańskiego na uniwersytecie. Rozważania teoretyczne poparte są wynikami badania empirycznego. Omówiono tu korzyści płynące z użycia technik teatralnych i podejścia „ucieleśnionego” w nauczaniu, przybliżono pojęcie kompetencji socjokulturowej oraz przekrojowo przedstawiono przeprowadzone badanie.
mocje, empatia, gesty, mimika, ruch – to nieodłączne elementy komunikacji w każdym języku, które powinny być – i często są – wykorzystywane w nauczaniu języków obcych. Skuteczną metodą na ich zastosowanie oraz zintegrowanie z innymi kompetencjami niezbędnymi do opanowania języka jest użycie technik dramowych. Praca z wykorzystaniem elementów teatralnych pozwala na rozwój i doskonalenie każdej z kompetencji wyróżnionych przez Radę Europy (2003) w Europejskim systemie opisu kształcenia językowego (ESOKJ)1. Praca taka ma na celu przyswojenie słownictwa i strategii lingwistycznych oraz poprawę sprawności komunikacyjnej i wymowy (kompetencja lingwistyczna i socjolingwistyczna), utrwalenie relacji interpersonalnych: emocjonalnych, indywidualnych i grupowych (kompetencja socjokulturowa), improwizację i zapamiętywanie (kompetencja socjolingwistyczna i pragma-
tyczna) (Torres Núñez 1995; Nicolás Román 2011). Poza tym, wprowadzenie technik dramowych rozwija sprawności kognitywne, afektywne, ruchowe, lingwistyczne, społeczne, komunikacyjne i interpretacyjne (Arroyo 2003). Praca z tekstem teatralnym, przygotowanie przedstawienia lub użycie dramy na lekcji języka obcego ma zatem liczne zalety, między innymi: doskonali cztery sprawności językowe, promuje edukację socjokulturową, umożliwia nauczanie kooperatywne, pomaga w nabyciu kompetencji komunikacyjnej niewerbalnej, zwiększa motywację do nauki, rozwija sprawności kognitywne i metakognitywne, stymuluje sprawności afektywne. Należy zaznaczyć, że wprowadzenie technik teatralnych na zajęcia niekoniecznie musi mieć na celu inscenizację czy tworzenie spektaklu. W dramie, jak podkreśla Pankowska (1996:7), chodzi o działanie włączające emocje i wyobraźnię, o proces, a nie o efekt końcowy, o wyposażenie w strukturę teatralną czegoś, co na początku jej nie posiada,
1 Europejski system opisu kształcenia językowego (Rada Europy 2003) wyodrębnia kompetencje ogólne, niezwiązane bezpośrednio z językiem, oraz językowe kompetencje komunikacyjne. Kompetencje ogólne obejmują: wiedzę deklaratywną (savoir), umiejętności praktyczne (wiedza proceduralna, savoir-faire), uwarunkowania osobowościowe (savoir-être), umiejętności uczenia się (savoir-apprendre), natomiast na komunikacyjne kompetencje językowe składają się kompetencje lingwistyczne, socjolingwistyczne i pragmatyczne. 31
