Raport 2007 by Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji

Szanowni Państwo, W imieniu zespołu Narodowej Agencji zapraszam do zapoznania się z „Raportem” z pierwszego roku działalności nowej edycji programu Unii Europejskiej z zakresu edukacji pozaformalnej – „Młodzież w działaniu”. Program ten w 2007 r. zastąpił program MŁODZIEŻ.

Dzięki Centrum SALTO EECA Polska staje się pomostem w budowaniu współpracy edukacyjnej między organizacjami młodzieżowymi z całej Unii Europejskiej oraz Europy Wschodniej i Kaukazu. Biuro Eurodesk jest jedynym w skali kraju dostarczycielem informacji młodzieżowej wspierającej mobilność polskiej młodzieży w Unii Europejskiej. W końcowej części raportu załączona została lista publikacji, przygotowanych przez zespół Narodowej Agencji, poświęconych tematyce młodzieżowej i rozpowszechnianiu rezultatów projektów zrealizowanych w ramach programu. Drodzy Przyjaciele i Sympatycy programu „Młodzież w działaniu”, Polska od lat jest najaktywniejszym uczestnikiem programów edukacji pozaformalnej w całej Unii Europejskiej. Tak dobry rezultat to zasługa Waszej aktywności i kreatywności. Niech ta publikacja będzie tego potwierdzeniem i namacalnym dowodem. Tomasz Bratek Dyrektor Narodowej Agencji Programu „Młodzież w działaniu”

Młodzież w działaniu Raport 2007

W „Raporcie” mogą Państwo znaleźć przykłady projektów zrealizowanych w poszczególnych Akcjach programu, doﬁnansowanych w 2007 r. Mamy nadzieję, że staną się one inspiracją i zachętą do samodzielnego przygotowania własnych projektów i rozszerzania działań. Przedstawiamy także dane statystyczne dotyczące 2007 r. oraz przykłady działań wspierających dla organizacji młodzieżowych, jakie oferuje Narodowa Agencja poprzez organizację szkoleń i wydarzeń promujących aktywne uczestnictwo młodzieży.

W „Raporcie” zostały także zamieszczone informacje na temat Centrum Współpracy SALTO z Krajami Europy Wschodniej i Kaukazu (SALTO EECA) oraz Krajowego Biura Eurodesk Polska, które działają przy Narodowej Agencji. Z działalności obu tych struktur jesteśmy niezmiernie dumni.

Tak jak w poprzednich latach działalności programu MŁODZIEŻ, tak i teraz staramy się docierać z informacją o możliwościach oferowanych przez program „Młodzież w działaniu” do jak największej grupy osób. Szeroka kampania informacyjna zakładająca dotarcie z informacją o programie „Młodzież w działaniu” do każdego młodego Polaka, jest jednym z podstawowych priorytetów Polskiej Narodowej Agencji. Ważne jest dla nas, by każdy młody człowiek miał możliwość nauczenia się czegoś nowego poprzez realizację własnych pomysłów. Bogata tematyka projektów i kreatywność grup młodzieżowych składających wnioski o doﬁnansowanie, a także nasze doświadczenie we wspieraniu młodzieży sprawiają, że jesteśmy naprawdę dumni z osiągnięć 2007 r. Z przyjemnością prezentujemy je Państwu w niniejszej publikacji.

Wstęp

Sp g r am

cy ng r a oi ó ł p d ż p o ie e c j w s ci o d z g – e oś M ł 3 . in o w z ł j a i n k ko j z y s 3 . – c A k o t h g p o a p r kc j i E c al o k ie t k i A Di Ma st y e – a t y ie ci St Św w

re st

śc

O pro

mu ki prog ra Statysty w działaniu” ż „ Młodzie 0 07 za rok 2

Spis treści

lif e o o d re e g . ug f w o l n e 4 r a d j A kc g f o r a ż y c i a ua n l w al A c t i ł anie d ie e n a a i w k z ó t D ot y k ! Sp o nark ork s? W e ni a j i 4 . S z ko l Net e c k A – jn ac y lenia w kcji 4.3 o Szk s t y k i A ie ci y S S t a t r ze n i e o w T i

Akcja 2. Wolontariat w Stowarzyszeniu ANAWOJ O EVS-ie w Politesie Szkolenia w Akcji 2. Statystyki Akcji 2. – Wolontariat Europejski

28 St m ł o d at y s t y k i A M ł o d A kc j a 5 . zie ż y z k i osó cji 5 .1 – S i w akcji b p z a p o o d p o w i e o t k a ni a dz l i t y kę m ł o d ial n yc h zie żo 54 wą

TCP lan /P CP /T -operation Plan ac y pr ół Training and Co sp W i ń le Szko ści Projek tu Akademia Jako Pozaformalna

Publik

acje

Cia ł o

. Ruc

A kc j Teat B h. M i r – dr og a urdur L a a 1 . a s to k d – re w o har m o e r s nii . . . i t al iz s t r ze a n i p o c j a p r ze p r ze z ru St a t y K r o k L a t ając y ch c yrk st yki ku de S A kc j i mok r a c ji 1 . – M z ko l e n i a w ł o d zi e ż d l A kc j i 1 . a Eur opy

81 62 74

78 Informacja niej edno ma imię, cz yli jak w 2007 r. sieć Eurodesk Polska się rozw ijała i swą misj ę informac yjną sp ełniała

SA Ce LTO E u n t r u E EC E a ropy m W A Ce ster Ws spó nt n E ch ł pr re ur o dn ac op y e a iej i S A L nd K a T O C a uk a z K u c zu r a as j u s / S A a mi Re LT so O ur ce

ia ramy W ydarzen jąca prog cja promu ” ie yc ż Konferen łe ca się przez ” „Uczenie iu n ła a zi eż w d kiego i „ Młodzi i Europejs inaug uracj z a cj la e R y Młodzież / ParaTygodnia na targ ach ła a zi d ż omic zne n o k E Młodzie m na / Foru a m u ch S da Liderów y Młodych Młodzież o Puchar promo – ic n II Turniej ra sze bez g u ri g o na ta ie n k lo Wo ropejs tariatu Eu cja Wolon ciu Podkarpa

O programie

Działania wspierane przez program: Akcja 1.1. Wymiana Młodzieży Wspiera spotkania młodzieży w wieku 13-25 lat z krajów europejskich w celu wzajemnego poznania, przedyskutowania interesujących tematów, zrealizowania wspólnych przedsięwzięć. Akcja 1.2. Inicjatywy Młodzieżowe Doﬁnansowuje działania młodzieżowe, które służą społeczności lokalnej. Akcja przeznaczona jest dla młodych ludzi w wieku 18-30 lat.

Akcja 2. Wolontariat Europejski Umożliwia wysyłanie młodych ludzi jako wolontariuszy do pracy przy różnych projektach zagranicznych (ekologicznych, socjalnych, kulturalnych itp.) oraz goszczenie wolontariuszy z innych krajów europejskich w polskich organizacjach i instytucjach non proﬁt. Projekty Wolontariatu Europejskiego mogą być realizowane indywidualnie lub grupowo przez młodych ludzi w wieku 18-30 lat. Akcja 3. Młodzież w Świecie Umożliwia współpracę pomiędzy młodzieżą z Krajów Programu i Krajów Partnerskich. Wspiera organizację wymian z młodymi ludźmi z państw sąsiadujących z rozszerzoną Europą i z innych krajów świata oraz szkolenia i projekty współpracy w sieci. Akcja 4. Systemy wsparcia młodzieży Akcja pomaga wszystkim, którzy są zaangażowani w działalność młodzieżową, w przygotowanie i realizację projektów w ramach Programu „Młodzież w działaniu”. Oferuje szkolenia, seminaria, staże dla pracowników młodzieżowych. Akcja 5. Wsparcie europejskiej współpracy w zakresie problematyki i działań młodzieżowych Wspiera dialog młodzieży z osobami odpowiedzialnymi za kreowanie polityki młodzieżowej w Europie. Umożliwia m.in. organizację krajowych i międzynarodowych seminariów, dotyczących współpracy w tej dziedzinie.

Młodzież w działaniu Raport 2007

Nadrzędne cele programu to przezwyciężanie barier, uprzedzeń i stereotypów wśród młodych ludzi, wspieranie ich mobilności oraz promowanie aktywności obywatelskiej. Program doﬁnansowuje przedsięwzięcia, które mają pomóc młodym ludziom w rozwoju osobowości. Pobudza ich do działania na rzecz społeczności lokalnej i służy wzrostowi tolerancji.

Akcja 1.3. Młodzież w Demokracji Akcja wspiera działania promujące uczestnictwo młodzieży w życiu obywatelskim na poziomie lokalnym, krajowym i międzynarodowym.

„Młodzież w działaniu” to program Unii Europejskiej, zaplanowany na lata 2007 – 2013, który ma zachęcać młodzież w wieku od 13 do 30 lat oraz osoby pracujące z młodzieżą do kształcenia się poza systemem edukacji formalnej (w czasie wolnym od nauki). Jest skierowany głównie do tych, dla których edukacja pozaformalna to jedyna szansa indywidualnego rozwoju oraz zdobycia wiedzy i umiejętności niezbędnych we współczesnym świecie. W programie może uczestniczyć każdy młody człowiek bez względu na płeć, pochodzenie etniczne, status społeczny, sytuację materialną etc. Program kładzie szczególny nacisk na zwiększenie udziału w życiu społecznym młodzieży z mniejszymi szansami, czyli takiej, która ze względów społecznych, geograﬁcznych, zdrowotnych lub ekonomicznych ma ograniczony dostęp do edukacji, informacji i kultury. Program wspiera młodzież i osoby pracujące z młodzieżą nie tylko poprzez ﬁnansowanie ich projektów, ale także poprzez udostępnianie im informacji, organizowanie szkoleń oraz tworzenie możliwości współpracy w całej Europie i poza jej granicami.

Statystyki programu „Młodzież w działaniu” za rok 2007 Statystyki ogólne

Akcja 4.3

Akcja 5.1

30 000 €

Plan Szkoleń i Współpracy

543 216 €

Akcja 3.1

448 014,76 €

Akcja 2.1

2 089 988 €

825 939,68 €

Akcja 1.3

35 575 €

Akcja 1.2

2 087 268,64 €

Budżet zakontraktowany w 2007 roku

Akcja 1.1

652 026,30 €

Budżet Programu na rok 2007 – 6 757 937 euro

Budżet programu „Młodzież w działaniu” w roku 2007 wg Akcji (wg stanu na dzień 01.01.2008)

2 500 000,00 €

2 000 000,00 € 1 500 000,00 € 1 000 000,00 €

Budżet przyznany przez Komisję Europejską

Budżet zakontraktowany w 2007 roku

Akcja 5.1

Akcja 4.3.1

Akcja 4.3

Akcja 3.1

Akcja 2.1

Akcja 1.3

Akcja 1.2

0,00 € Akcja 1.1

Młodzież w działaniu Raport 2007

500 000,00 €

Projekty programu „Młodzież w działaniu” w roku 2007 wg Akcji (wg stanu na dzień 01.01.2008)

500 450 400 350 300 250 200 150 100 50 0

240

269

210

177

Akcja 1.1 Akcja 1.2 Razem 450 Razem 446 Wnioski zatwierdzone

8 2

106

Akcja 1.3 Razem 10

Akcja 2.1 Razem 141

37 42

1 4

Akcja 3.1 Razem 132

Akcja 4.3 Razem 79

Akcja 5.1 Razem 5

Wnioski odrzucone, wycofane przed decyzją, odwołane

Liczba uczestników programu „Młodzież w działaniu” w roku 2007 wg Akcji (wg stanu na dzień 01.01.2008) 5000 4000

Akcja 1.1 Akcja 1.2 Akcja 1.3 Razem 6707 Razem 1547 Razem 108

Akcja 2.1 Akcja 3.1 Akcja 4.3 Razem 414 Razem 1086 Razem 816

Liczba uczestników z Polski

679

137

848

238

277

137

1000

4121

2586

2000

1529

3000

Akcja 5.1 Razem 80

Liczba uczestników z zagranicy

Młodzież w działaniu Raport 2007

mazowieckie

łódzkie

małopolskie

lubelskie

śląskie

lubuskie

dolnośląskie

świętokrzyskie

Liczba projektów zrealizowanych w województwach

warmińsko-mazurskie

pomorskie

kujawsko-pomorskie

wielkopolskie

zachodniopomorskie

podkarpackie

9 opolskie

80 70 60 50 40 30 20 10 0

podlaskie

Projekty programu „Młodzież w działaniu” zatwierdzone w 2007 roku z podziałem na województwa (wg stanu na dzień 01.01.2008)

Burdur Lakers Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków – Warszawska Grupa Lokalna (OTOP-WGL) Turcja, 24.08.2007 – 03.09.2007 Uczestnicy: Polska – 9, Turcja – 12, 3 liderów grup

Mimo że wszyscy w projekcie bez trudu porozumiewa-

W czasie wymiany uczestnicy odwiedzili jezioro Burdur, objęte ochroną w ramach tzw. Konwencji Ramiarskiej, dokumentu chroniącego najcenniejsze światowe obszary podmokłe. To między innymi tam odbywały się obserwacje ptaków, np. zagrożonej w skali globalnej sterniczki, której 70% światowej populacji spędza zimę właśnie nad jeziorem Burdur. Dzięki tej wizycie uczestnicy mogli uświadomić sobie, jak ważne są dla ptaków obszary podmokłe, zwłaszcza jako miejsca odpoczynku podczas wędrówek i jaka zależność zachodzi między miejscami ptasich podróży. Ptaki gnieżdżące się w Polsce będą zmniejszać swoją liczebność, jeśli na zimowiskach w Turcji będą miały problemy ze znalezieniem odpowiednich miejsc do żerowania czy odpoczynku. Nieprzewidzianą atrakcją była obserwacja ryby o łacińskiej nazwie Aphanius burduricus. Jest to gatunek endemiczny dla jeziora Burdur – nie żyje nigdzie indziej na świecie, a więc skaże-

Młodzież w działaniu Raport 2007

W miejscu, w którym działa turecka grupa partnerska, znajduje się wiele jezior i to one stanowiły główny motyw projektu, stąd zresztą jego nazwa. Wymiana polegała głównie na wspólnej obserwacji ptaków i innych zwierząt w Burdur oraz w sąsiednich miejscowościach. Poza obserwacją ptaków uczestnicy spotykali się z lokalną ludnością, brali udział w warsztatach, przygotowanych głównie przez polską grupę, i w dyskusjach. Nie zabrakło czasu na pomoc gospodarzom pensjonatu, w którym uczestnicy zostali zakwaterowani, a także na zajęcia w czasie wolnym, doskonale sprzyjającym integracji przedstawicieli obu krajów. Ponadto w programie znalazły się m.in.: nauka tureckich gier i zabaw, wędrówka górska, zwiedzanie ruin antycznego miasta w Sagalassos, poszukiwania endemicznego gatunku ryby oraz wizyta w zabytkowym meczecie.

li się w języku angielskim, starali się poznać jak najwięcej słów w języku partnerów. Jedna z polskich uczestniczek, która uczy się języka tureckiego, przygotowała dla wszystkich pozostałych osób słowniczek złożony z podstawowych tureckich słów i zwrotów. Notesy, w których zapisywano nowe wyrażenia, pęczniały z dnia na dzień. Szczególnie dużo radości sprawiało uczestnikom szukanie słów o podobnym albo nawet identycznym brzmieniu w obu językach (np. słowo „borsuk”). W przypadku problemów z komunikacją najczęściej pomocą służyła osoba, która najlepiej znała angielski w danej grupie.

Projekt Burdur Lakers to kontynuacja i rozwinięcie projektu polsko-tureckiego, który odbył się jeszcze w ramach programu MŁODZIEŻ. Ze strony polskiej w projekcie wzięli udział członkowie i sympatycy Warszawskiej Grupy OTOP, w większości studenci kierunków przyrodniczych (biologia, leśnictwo, ochrona środowiska). Skład grupy polskiej młodzieży był niemal identyczny ze składem grupy biorącej udział w poprzednim projekcie, obecność tych osób na liście uczestników stanowiła nagrodę za pracę włożoną w przygotowanie poprzedniego projektu.

Młodzież w działaniu Raport 2007

nie wody czy inna katastrofa ekologiczna w tym miejscu mogłaby doprowadzić do całkowitej zagłady tego gatunku. W trakcie projektu uczestnicy widzieli w sumie 115 gatunków ptaków, wiele z nich pierwszy raz w życiu. Niewątpliwie wielkim przeżyciem dla wszystkich była obserwacja ﬂamingów i sterniczek, a dla bardziej wtajemniczonych sensacją okazał się kowalik czarnomorski – ginący w skali świata niewielki ptak, którego nikt nie spodziewał się tu spotkać! Dzięki wędrówce po wielu różnych środowiskach (zróżnicowane jeziora, tereny górskie, lasy szpilkowe) uczestnicy projektu mogli poznać ptaki żyjące w rozmaitych warunkach i przez to różnie przystosowane. Jeden dzień uczestnicy spędzili w towarzystwie lokalnego obserwatora ptaków, który był ich przewodnikiem po okolicach miejscowości Guney. Była to dla obu stron możliwość wymiany doświadczeń związanych z obserwacjami ptaków. W przygotowanie polsko-tureckiej wymiany zaangażował się również rektor uniwersytetu, przy którym działa grupa partnerska. Uczestnicy spotkali się z nim podczas jednego z pierwszych dni wymiany, a o spotkaniu poinformowała strona internetowa uczelni, dla której projekt miał charakter podnoszący prestiż szkoły.

Wyniki obserwacji uczestnicy przekazali ornitologom tureckim, którzy zbierają je w bazie danych Kus-Bank. Jedna z ich obserwacji – rybitwy krótkodziobej – okazała się szczególnie cenna dla poznania awifauny tego akwenu. Jednak projekt to nie tylko obserwacja przyrody. Uczestnicy przeprowadzili m.in. debatę związaną z wiedzą na temat Unii Europejskiej, mechanizmów nią rządzących i wpływu, jaki mają one na codzienne życie ludzi. Dyskutowano o takich kwestiach, jak: tożsamość narodowa a UE, wpływ UE na emigrację wykształconej młodzieży, wpływ UE na wewnętrzne sprawy krajów członkowskich, podróże. Dzięki debacie grupa polska mogła poznać wiele ciekawych opinii Turków, co nieraz zmieniało spojrzenie Polaków na wiele spraw. Na przykład według polskiej grupy to dobrze, że Unia doﬁnansowuje remonty i budowę nowych dróg. Tureccy partnerzy zwrócili jednak uwagę, że ludzie, których spotkali w czasie projektowych podróży, byli dla nich bardzo serdeczni również dlatego, że młodzież przyjechała do nich po bardzo kiepskich drogach, a więc zadała sobie trud, który oni potraﬁli docenić. Bardzo ciekawa i pouczająca była część debaty, w której poruszano kwestię życia wielonarodowej społeczności – Turcy podawali przykłady z czasów Imperium Osmańskiego, kiedy na ogromnym obszarze przez długi czas w pokojowy sposób koegzystowało wiele narodów. Projekt rozwinął w uczestnikach otwartość na nową kulturę, z którą stykali się każdego dnia wymiany. Wiele rzeczy było dla nich zaskakujących, ale nie okazywali lęku czy onieśmielenia. Starali się jak najlepiej poznawać wszystko, co nowe. Projekt bardzo wiele wniósł w ich rozumienie pojęcia „różnorodność kulturowa”, związanego z jednym z priorytetów programu „Młodzież w działaniu”, ponieważ w trakcie projektu wielokrotnie mieli okazję nawiązania kontaktu z miejscowymi. Działania projektowe generalnie nie były nastawione na silne angażowanie lokalnej ludności, ale dla wielu osób samo spotkanie i rozmowa były ciekawym przeżyciem. Do udziału w projekcie został m.in. „wciągnięty” turecki kierowca, który zaprosił uczestników do swego domu i zapoznał ze

swoją rodziną po zakończeniu działań projektowych. Uczestniczył także w warsztatach poświęconych tureckim grom i zabawom. Podczas jednego z wieczorów uczestnicy odwiedzili najstarszy dom w Burdur, gdzie przebywała akurat liczna grupa młodzieży z różnych regionów Turcji, biorąca udział we wspólnym projekcie tanecznym (wszyscy uczestnicy należeli do regionalnych klubów tanecznych). Pojawiła się możliwość wspólnego tańca i nawiązania kontaktu z osobami niezaangażowanymi na co dzień w projekt. Innym razem uczestnicy spędzili wieczór w górskiej wiosce, gdzie poczęstowano ich wspaniałym domowym jogurtem i miodem. Część osób z obu grup projektu w czasie wolnym odwiedziła tradycyjne tureckie wesele, gdzie była serdecznie witana przez rodziny nowożeńców, zaskoczonych i ucieszonych nowymi gośćmi. Opinie uczestników z grupy polskiej:

A. Szarlik: „Wymiana była okazją do rozmów na temat tego, co nas dzieli, co łączy, a także do zrobienia czegoś razem, co zawsze integruje. Wspólnie przyglądaliśmy się tureckiej przyrodzie i krajobrazom. Dzięki uczestnikom projektu tureckiego mogliśmy poznać zarówno rektora wyższej uczelni, jak i prostych ludzi mieszkających na wsi. Mieliśmy okazję uczestniczyć w tradycyjnym weselu, obejrzeć życie toczące się w starej dzielnicy Burdur, a z drugiej strony poznać uroki bardzo turystycznej Antalii. Byliśmy zarówno w miejscach atrakcyjnych pod względem przyrodniczym, jak i historycznym (Hagia Sophia, Sagalassos), co pozwalało na poznanie zarówno egzotycznej, tak innej od naszej, przyrody, jak i niezwykłych wytworów działalności ludzkiej”.

Młodzież w działaniu Raport 2007

S. Pytel: „Z całego projektu najbardziej zapamiętałem nasze spotkania z miejscową ludnością – zarówno wiejską, jak i zamieszkującą miasta. Było to niesamowite zderzenie kulturowe, ale przez to bardzo interesujące. Dla mnie jako Polaka ciekawa była możliwość oglądania azjatyckiej przyrody z tak bliska. Dzięki temu zobaczyłem wiele gatunków ptaków i innych zwierząt, których nigdy nie zobaczę w moim rodzinnym kraju. Ponadto prawdziwe tureckie jedzenie pozostawiło w mojej pamięci niezatarte wrażenia”.

Duże wrażenie na wszystkich zrobiły również wizyty w meczetach, zwłaszcza w niewielkim górskim meczecie pochodzącym z XIV wieku, gdzie zrobiono dla nich wyjątek i pozwolono wejść na minaret (zwykli tureccy wierni nie mogą tam wchodzić), a potem spędzili wieczór u miejscowej rodziny. Przy tej okazji mogli wymienić uwagi na temat polskiego i tureckiego sposobu życia i modelu rodziny.

Teatr – droga do harmonii... Oratorium Świętokrzyskie Świętego Jana Bosko Polska, 04.05.2007 – 16.05.2007 Uczestnicy: Litwa – 6, Polska – 8, Węgry – 7, Włochy – 4, opiekunowie – 6

Młodzież w działaniu Raport 2007

Dwudziestu pięciu młodych ludzi z czterech państw spotkało się w maju 2007 r., w Kielcach, żeby wspólnie przygotować przedstawienie teatralne „Życie”. Scenariusz spektaklu został oparty na motywach obrzędów związanych z porami roku i przełomowymi momentami ludzkiego życia. Zanim młodzież z Litwy, Węgier, Włoch i Polski wystąpiła wspólnie na scenie Wojewódzkiego Domu Kultury, musiał pojawić się... pomysł na projekt. Stało się to już w kwietniu 2006 r., kiedy to w Oratorium Świętokrzyskim odbywała się wymiana młodzieży w ramach projektu „Duch w pieśni ukryty”. Wrażenia z tamtego muzycznego spotkania szybko przerodziły się w pomysł na nowe przedsięwzięcie – tym razem teatralne. Młodzi ludzie tak to opisali we wniosku o doﬁnansowanie: Otóż w czasie poprzedniego projektu „Duch w pieśni ukryty”, każdy z krajów przywiózł do Polski trzy swoje pieśni, których potem wszyscy uczyli się śpiewać. (...) W czasie wymiany odbył się także koncert zespołu Bielinianki. Każda śpiewana przez zespół pieśń poprzedzona była krótkim wprowadzeniem na temat okoliczności jej wykonywania, związanych z nią obrzędów. Z opowieści liderki zespołu wynikało, że dawniej wszystkim istotniejszym wydarzeniom w życiu człowieka towarzyszyły obrzędy, które potwierdzały ich ważność. W rozmowach z naszymi partnerami okazało się, że w ich krajach też występują lub występowały obrzę-

dy, które miały podobny sens, choć inną formę. Zaczęliśmy interesować się tym tematem i tu dokonaliśmy kolejnych odkryć. Obrzędy dotyczyły nie tylko wydarzeń bezpośrednio związanych z życiem człowieka (narodziny, ślub, śmierć), ale odnosiły się także do rytmu przyrody. W ten sposób wyznaczały swoisty kalendarz życia danej społeczności. Zazdrościliśmy naszym rówieśnikom z dawnej Europy, że żyli w czasach rytuałów i dzięki temu dobrze wiedzieli, kim są. To wszystko sprawiło, że nie tylko chcieliśmy odtworzyć dawne rytuały, ale także stworzyć sytuację, w której na nowo moglibyśmy obrzędy przeżyć. Takie działania już intuicyjnie wydały się nam bardzo atrakcyjne teatralnie, tym bardziej że rytuały zawsze są związane z publicznymi gestami i czynami (teatr de facto z rytuału się wywodzi). Uczestnicy jeszcze przed rozpoczęciem wymiany w Kielcach pracowali nad projektem w swoich krajach. Kontaktowali się za pośrednictwem Internetu, a przedstawiciele grup spotkali się podczas wizyty przygotowawczej. Ustalili, że scenariusz spektaklu zostanie oparty na rozwinięciu analogii między obrzędami a kolorami flag państw uczestniczących w wymianie. Kolorowi zielonemu (obecnemu we flagach Węgier, Litwy i Włoch) miały odpowiadać obrzędy związane z wiosną jako porą roku oraz narodzinami i dzieciństwem jako etapem życia człowieka. Kolorowi żółtemu (flaga Litwy) przypisano lato i okres młodości. Czerwień (flagi Polski, Węgier, Włoch i Litwy) to jesień i dojrzałość życiowa, a biel (flagi Polski, Węgier i Włoch) to zima, starość i śmierć.

Przygotowane prezentacje obrzędów stały się podstawą wspólnego przedstawienia pt. „Życie”. Wymagały tylko dopracowania i połączenia w logiczną całość. Młodzi aktorzy z zapałem zabrali się do pracy. W ramach przygotowań do spektaklu mieli okazję uczestniczyć w warsztatach artystycznych – pracowali nad emisją głosu i podstawami ruchu scenicznego. A potem były próby, próby, próby...

Nadszedł 14 maja – wielki ﬁnał projektu – premiera przedstawienia „Życie” na scenie Wojewódzkiego Domu Kultury w Kielcach. Gośćmi międzynarodowej grupy byli nie tylko krewni, znajomi i sympatycy Oratorium, ale również rzesza widzów, którzy o spektaklu dowiedzieli się z lokalnych mediów–dodatkukieleckiego „Gazety Wyborczej”, TVP3 i stron internetowych miasta. Publiczność była zachwycona przedstawieniem i zaangażowaniem międzynarodowej grupy w jego stworzenie. Chociaż podczas spektaklu używano aż czterech języków, widzowie bez problemu zrozumieli uniwersalne przesłanie. Po przedstawieniu wszyscy bawili się na bankiecie – bo jak nakazuje dobry zwyczaj – po premierze reżyser organizuje przyjęcie dla aktorów.

Udział w projekcie nie ograniczał się tylko do pracy nad przedstawieniem. W czasie wymiany odbywały się także dni i wieczory narodowe. Każdego dnia inna grupa przygotowywała narodowe dania, opowiadała także o historii kuchni swojego kraju. Wieczorami młodzi ludzie grali w gry towarzyskie, poszerzając swoją wiedzę o innych krajach. Śpiewali też obrzędowe pieśni charakterystyczne dla różnych państw. W czasie wymiany młodzież odwiedziła Święty Krzyż, gdzie przewodnik opowiadał nie tylko o historii klasztoru świętokrzyskiego, ale

W ewaluacji końcowej projektu młodzi ludzie podkreślali, że znacznie poszerzyli swoją wiedzę na temat obrzędowości i rytuałów. Przed udziałem w projekcie większość uczestników kojarzyła tradycyjne obrzędy z bardzo określonymi środowiskami – najczęściej wiejskimi. Niektórzy uważali rytuały za rozrywkę, która miała zastąpić nudę spowodowaną brakiem telewizji. Mylili je również z innymi przejawami życia społecznego, np. przesądami. Udział w wymianie sprawił, że stali się bardziej świadomi swoich kultur. W ankietach końcowych wyraźnie podkreślali, że

Młodzież w działaniu Raport 2007

również o jego związkach z włoskim Monte Cassino. W realizację projektu zaangażowało się wiele osób z najbliższego otoczenia Oratorium Świętokrzyskiego – organizacji pozarządowej zajmującej się wielokierunkowym wychowaniem młodzieży. Rodzice uczestników śledzili przygotowania do spektaklu, media zapraszały na ﬁnałowe przedstawienie, a właścicielka lokalnej piekarni dowoziła codziennie świeże ciastka.

Kolejnym etapem przygotowań było poszukiwanie informacji na temat tradycyjnych rytuałów we własnej kulturze i przygotowanie ich prezentacji dla rówieśników z zagranicy. W czasie spotkania w Kielcach Litwini pokazali obrzędy związane z narodzinami i chrztem dziecka. Ze względu na pogański charakter były one dla młodych Polaków bardzo egzotyczne. Na Litwie, która jako ostatnia w Europie przyjęła chrzest, rytuały te ciągle zachowują dawny charakter. Litwini ujęli też polską grupę piękną kresową polszczyzną. Węgrzy zaprezentowali obrzęd zaślubin – w tym przypadku zaskoczył wszystkich narodowy charakter tego wydarzenia. Wstążki wpięte we włosy panny młodej, jak również inne ozdobne wstęgi prezentowały narodowe barwy Węgier, a weselnicy ubrani w stroje narodowe tańczyli tradycyjny taniec – czardasza. Całość przypominała po trosze cygańską zabawę, a po trosze polskie wesele. Włosi zaprezentowali obrzędy pogrzebowe z Sardynii – uczestnikom najbardziej zapadły w pamięć płaczki w czarnych strojach. Grupa polska przygotowała rytuał wprowadzenia w dorosłość – nie było to zwyczajne przedstawienie. Wszyscy uczestnicy wymiany wzięli udział w „grze rytualnej”, podczas której doświadczyli symbolicznego przejścia w dojrzałość.

rytuały dotyczą nas wszystkich, mają szersze znaczenie niż środowiskowe, a cechuje je fascynująca różnorodność. Wiele osób pisało o tym, że projekt pomógł im odkryć wagę obrzędów, uczynił je w ich opinii ważnymi i potrzebnymi. Młodzi ludzie odkryli, ze rytuał jest nośnikiem znaczeń i ma związek z tworzeniem wspólnoty i określaniem tożsamości narodowych. Część uczestników stwierdziła, że ich wiedza nie tyle się zmieniła, co doprecyzowała i rozwinęła. Oto fragmenty ankiet ewaluacyjnych – pytanie brzmiało „Co projekt zmienił w moim myśleniu o rytuałach?”:

ko to sprawiło, że nowo poznani ludzie od razu się zaprzyjaźnili, a języki obce wcale nie były obce. Czas projektu wypełniony zajęciami od poranka do wieczora minął jak jeden dzień! Po powrocie do swoich krajów młodzi ludzie zorganizowali spotkania, podczas których prezentowali spektakl nagrany na płyty DVD i opowiadali rówieśnikom o wizycie w Polsce. A teraz planują kolejne spotkanie z przyjaciółmi poznanymi w Kielcach.

Rytuały otaczają nas i nieświadomie spotykamy je na każdym kroku.

Ten projekt był wspaniały, poznałem wielu dobrych i koleżeńskich ludzi. Bardzo trudno będzie się rozstać z nimi wszystkimi, ale mam nadzieję, że jeszcze się spotkamy.

Stwierdzam, że moje myślenie na temat rytuałów zmieniło się. Dotychczas myślałem, że to są głupstwa i bzdury. W czasie projektu zrozumiałem, że rytuały mogą być bardzo potrzebne w życiu. Rytuały są charakterystyczne dla różnych społeczności. Różnią się od siebie i to jest wspaniałe. Moje widzenie rytuałów nie zmieniło się znacznie, dlatego że w moim kraju ciągle praktykuje się rytuały i na przykład pogrzeb jest urządzany w taki sposób jak na spektaklu.

Młodzież w działaniu Raport 2007

Praca nad spektaklem, udział w warsztatach, wspólne oglądanie ﬁlmu, szycie strojów – wszyst-

Wrażenia uczestników (fragmenty ewaluacji):

Jednym słowem – to było niezapomniane! Projekt był bardzo dobry. Natrudziliśmy się, ale wysiłek się opłacał. Przepiękne przedstawienie, jestem bardzo zadowolony. Bariera językowa nie była dla nas problemem. Projekt skupiał wspaniałych ludzi. Doskonale się bawiliśmy, przy okazji poznając siebie, kultury, w których żyjemy i przede wszystkim tajemnice teatru. Kiedy do projektu zostało kilka dni, dręczyło mnie wiele obaw. Przede wszystkim bałem się różnic językowych, kulturowych oraz słabej organizacji. W pierwszych dniach projektu do moich obaw doszła kolejna, a mianowicie myślałem, że zaangażowanie w tworzenie spektaklu będzie zbyt małe, by zakończyło się powodzeniem. Na szczęście moje wszystkie obawy były niepotrzebne. Ten projekt był dla mnie świetną zabawą, przyprawioną wydajną pracą.

Ciało. Ruch. Miasto – rewitalizacja przestrzeni poprzez ruch Raciborskie Stowarzyszenie Kulturalne ASK Racibórz, Jastrzębie-Zdrój, 15.07.2007 – 31.11.2007

fot. Tomasz Wajsprych

Do prowadzenia szkoleń i konsultacji zostali zaproszeni: Tomasz Bazan – aktor, reżyser i tancerz butoh, prowadzi teatr Pracownię Maat w Lublinie. Jako główny prowadzący był odpowiedzialny za trening ciała, naukę tańca butoh i plastyczną aranżację przestrzeni; Sylwia Hanﬀ – tancerka butoh, choreografka i instruktorka, prowadzi pierwszy w Polsce teatr tańca butoh – Limen, współpracowała z T. Bazanem w zakresie tańca butoh i rozwiązań choreograﬁcznych; Andrzej Widota – muzyk, kompozytor, współtwórca The Band of Endless Noise, był odpowiedzialny za stworzenie oprawy muzycznej projektu. Podczas projektu odbyły się trzy weekendowe spotkania obu grup w Raciborzu, w tym ostatnie przeznaczone na przygotowanie i pokaz. Zajęcia w Domu Kultury „Strzecha” w Raciborzu trwały za każdym razem trzy dni. Podczas tych spotkań uczestnicy wzięli udział w intensywnym treningu ciała wraz z pobudzaniem świadomości, prezentacji technik tańca butoh oraz w indywidualnych i grupowych improwiza-

Młodzież w działaniu Raport 2007

Aby wybrać po jednym miejscu w każdym mieście, uczestnicy projektu przeprowadzili dwie równoległe sondy. Zapytali swoich znajomych, rodziny, a także przechodniów, które miejsca w mieście wymagają ich zdaniem przypomnienia, odświeżenia czy rewitalizacji, które z nich były kiedyś ważne, a z różnych przyczyn są dziś zaniedbane. Tym sposobem na spotkaniu grupy jastrzębskiej i raciborskiej uczestnicy wybrali po dwa takie miejsca. W Jastrzębiu niedoszły oddział położniczy miejskiego szpitala i piwnice kina „Centrum”, a w Raciborzu XIX-wieczny gmach szpitala zamkniętego przed kilku laty oraz nieczynną od wielkiej powodzi z 1997 roku halę dworca kolejowego ze sklepem „Semafor” i wielkim kuchennym zapleczem. Ostatecznie stanęło

na dworcu w Raciborzu i piwnicach kina w Jastrzębiu. Jednak trudny wybór w Raciborzu pomiędzy dwoma znaczącymi przestrzeniami i upór zwolenników XIX-wiecznego szpitala spowodował, że postanowiono rozszerzyć projekt o pokaz spektaklu butoh w wykonaniu prowadzących warsztaty.

Projekt polegał na połączeniu sił aktorów dwóch zespołów teatralnych z Raciborza i sąsiedniego Jastrzębia-Zdroju w celu rewitalizacji miejskich przestrzeni. Rewitalizacja miała się odbyć za pomocą ruchu, tańca i sztuki w wybranych przestrzeniach obu miast. Za podstawową metodę pracy obrano taniec butoh – wywodzący się z Japonii postmodernistyczny taniec mroku, który często adaptuje postindustrialne przestrzenie i jest wykorzystywany w działaniach site-speciﬁc. Warsztaty artystyczne w projekcie były z założenia przeznaczone dla zamkniętej grupy młodych aktorów i aktorek teatrów alternatywnych – Tetraedr z Raciborza i Monitoring z Jastrzębia-Zdroju.

fot. Tomasz Wajsprych

cjach tanecznych. Tomasz Bazan na każdym spotkaniu uzupełniał wiedzę uczestników o tańcu butoh podczas swoich miniwykładów ilustrowanych materiałami ﬁlmowymi. Spotkania były także okazją do wielu rozmów o tańcu butoh i teatrze w ogóle. 23 września w ramach III Raciborskiego Festiwalu Sztuki „Ciało. Duch. Miasto” odbył się pierwszy pokaz projektu. W nieczynnym sklepie dworcowym i na jego zapleczu uczestnicy odtańczyli 50-minutowy spektakl. Pokaz łączył improwizowany taniec butoh z plastyczną aranżacją

w piwnicach kina w Jastrzębiu podczas VII Międzynarodowego Festiwalu Sztuk Wszelkich „Zderzenie Działań Wrażliwych” pokazali swój improwizowany taniec. Ponownie muzykę do spektaklu stworzył Andrzej Widota, ponadto odbyła się również projekcja wideo nakręconego specjalnie na tę okazję. Do promocji pokazu w Raciborzu uczestnicy wykorzystali Raciborski Festiwal Sztuki, w ramach którego występowali. Zakrojona na szeroką skalę promocja festiwalu, realizowana lokalnie i w ogólnopolskich mediach, zapewniła powodzenie przedsięwzięcia. Podobnie rzecz się miała w przypadku drugiego pokazu w Jastrzębiu. Tam pokaz promowali organizatorzy Festiwalu Sztuk Wszelkich, a imprezę organizował Miejski Ośrodek Kultury w Jastrzębiu-Zdroju i Teatr Monitoring. Tym samym oba pokazy (jak i festiwale) dotarły do bardzo szerokiego grona odbiorców w różnym wieku, z różnym wykształceniem i o różnym statusie społecznym. Byli to głównie mieszkańcy miast: Raciborza i Jastrzębia lub sąsiednich – Rybnika, Wodzisławia Śląskiego, Radlina, Rydułtów i Kuźni Raciborskiej. Mimo że tematyka imprez przyciąga głównie lepiej wykształconych lub młodych ludzi, to jednak działanie w nietypowym i powszechnie znanym miejscu pozwoliło zgromadzić także inne grupy odbiorców, często przypadkowych.

Młodzież w działaniu Raport 2007

fot. Tomasz Wajsprych

przestrzeni, żywą instalacją, environmentem, instalacją wideo i muzycznym eksperymentem. Pokazany na zakończenie festiwalu performance zgromadził dużą publiczność i okazał się prawdziwym sukcesem. Dzień wcześniej prowadzący warsztaty – Tomasz Bazan i Sylwia Hanﬀ – zaprezentowali swoją wersję rewitalizacji i spektaklu site-speciﬁc „Puste miejsce” z użyciem tańca butoh w długim hallu starego szpitala. Po raciborskim pokazie odbyło się jedno trzydniowe spotkanie w Jastrzębiu-Zdroju. W Domu Zdrojowym młodzi tancerze szlifowali zdobyte umiejętności i dopracowywali pokaz, dostosowując go do nowej przestrzeni i przygotowując specjalną oprawę plastyczną. 21 października

Uczestnicy projektu nauczyli się, jak wykorzystywać metody artystyczne, by zmieniać swoje otoczenie. Intensywne i zróżnicowane warsztaty ze specjalistami dały możliwość finalnego sprawdzenia zdobytych umiejętności w praktyce. Taniec butoh, aranżacja przestrzeni, budowa scenografii, współpraca z muzykiem, wykorzystanie filmu wideo – to tylko niektóre narzędzia, którymi teraz dysponują młodzi tancerze. Ponadto poznali oni w praktyce kulisy realizacji działań kulturalnych w nietypowych przestrzeniach, nauczyli się animacji postindustrialnych przestrzeni, potrafią teraz wykorzystać zapomniane przestrzenie miasta do niekonwencjonalnych działań artystycznych. Nauczyli się podstawowej logistyki związanej z angażowaniem ludzi do pracy w zupełnie obcych miejscach.

fot. Tomasz Wajsprych

Taniec butoh jako narzędzie do rewitalizacji miejsc zapomnianych jest bardzo nietypową i trudną formą tańca, przez wielu wręcz odrzucaną. Uważany wcześniej za zbyt awangardowy, stanowi dziś klasykę tańca współczesnego. Dzięki ciężkiej pracy w dziedzinie ruchu scenicznego, młodym ludziom udało się zrealizować pokazy, podczas których publiczność wzruszyła się ich tańcem. Także reprezentanci władz miasta Raciborza byli zaskoczeni efektem, który zastali w miejscu znanym z przeszłości. Uczestnicy chcą realizować kolejne projekty z wykorzystaniem nowoczesnych metod artystycznych, odbiegających od tradycyjnych. Doświadczenie butoh było pouczające nie tylko dla nich samych (część z nich dowiedziała się o tym tańcu dopiero dzięki projektowi), ale i publiczności, która w małych miejscowościach nie ma raczej możliwości zobaczenia tej jeszcze mało w Polsce znanej formy artystycznej.

Młodzież w działaniu Raport 2007

Ogromnym sukcesem okazała się rewitalizacja miejskich przestrzeni, zwłaszcza w Raciborzu. Uczestnikom udało się przypomnieć lokalnej społeczności miejsca, które popadły w zapomnienie. Wnętrza zmienione nie do poznania i intensywność tańca butoh sprawiły, że publiczność obu pokazów zapamiętała pracę młodych aktorów. Projektem zainteresowały się również media. Ważnym osiągnięciem było też rozszerzenie wiedzy środowiska i lokalnej społeczności na temat tańca butoh i niekonwencjonalnych rozwiązań scenicznych.

Jedną z form ewaluacji projektu była bezpośrednia ocena uczestników, dokonana za pomocą ankiety ewaluacyjnej wykonanej po ostatnim pokazie w Jastrzębiu-Zdroju. Po każdym cyklu warsztatowym, pod koniec zajęć odbywały się rozmowy we wspólnym gronie na temat wspólnej pracy. Inną formą – równie ważną – była prezentacja efektów projektu przed publicznością podczas festiwali sztuki. Zainteresowanie spektaklami przerosło ich oczekiwania. Oba pokazy zgromadziły dużą publiczność, a artyści zebrali wiele przychylnych opinii. Kolejnym skutecznym sposobem ewaluacji było opisanie projektu i jego efektów w lokalnych mediach.

Wszyscy uczestnicy są w różnym stopniu związani z teatrem lub tańcem i mają za sobą debiut w teatrze alternatywnym. Jednak wspólna praca warsztatowa w sposób znaczący poszerzyła ich świadomość ciała i poprawiła warsztat sceniczny. Część z nich zamierza zająć się tańcem butoh profesjonalnie, rozwijając się dalej w tym kierunku. Dokonała się także wymiana doświadczeń pomiędzy członkami dwóch grup teatralnych, które znały się ze spektakli i zapraszały wcześniej, ale nie pracowały do tej pory razem na tych samych teatralnych deskach. Poprzez pracę na nowej dla obu stron płaszczyźnie mogli poznać swoje mocne i słabe strony i nawiązać stały kontakt. Udana realizacja wspólnego przedsięwzięcia rokuje na przyszłą współpracę w nowych projektach artystycznych. Dzięki projektowi raciborska organizacja zdobyła pierwsze doświadczenia w trwającej kilka miesięcy produkcji artystycznej. Do tej pory robili to na mniejszą skalę.

Latający cyrk Grupa Inicjatywna działająca przy Stowarzyszeniu Wspierania Inicjatyw Kulturalnych „Kładka” 16.06.2007 – 16.11.2007 Gmina Biskupiec, powiat nowomiejski

Młodzież w działaniu Raport 2007

Projekt „Latający cyrk”, realizowany od czerwca do listopada 2007 r. w dwóch miejscach: Nowym Mieście Lubawskim (miejscowość z ok. 12 tys. mieszkańców) i wsi Łąkarz, miał na celu zachęcenie do działania, rozbudzenie aktywności i kreatywności dzieci i młodzieży poprzez sztukę cyrkową. Dzieci mogły wziąć udział w zabawach integracyjnych, własnoręcznie przygotować rekwizyty potrzebne później w projekcie oraz aktywnie włączyć się w przygotowania widowiska cyrkowego. Uczestniczyły również w warsztatach, w których wykorzystywano metody pedagogiki cyrku dziecięcego. Punktem kulminacyjnym projektu było przygotowanie prezentacji artystycznej dla rodziców oraz lokalnej społeczności. Cykliczne spotkania cyrkowo-teatralne były skierowane głównie do dzieci i młodzieży pochodzących z małych, wiejskich miejscowości. Inspiracją do napisania tego projektu były wieloletnie obserwacje dotyczące tego, w jaki sposób młodzież oraz ludzie mieszkający na wsi spędzają czas wolny. Niestety nie mają oni zbyt ciekawych perspektyw ze względu na brak środków ﬁnansowych oraz znaczną odległość od większych miast. Dlatego też projekt dał wszystkim chętnym możliwość uczestniczenia w cyklicznych spotkaniach, podczas których mogli wspólnie z innymi uczyć się m.in. żonglerki, chodzenia na

szczudłach i jazdy na monocyklu. Mieli też okazję wypróbować swoje zdolności aktorskie w roli klaunów, tworzyć własne zabawne scenki i skecze, wymyślać scenograﬁę, projektować kostiumy, dobierać muzykę do programu, brać udział w zabawach integracyjnych, opartych na metodach pedagogiki zabawy. Na zakończenie zaplanowany został konkurs z nagrodami dla najlepszego żonglera oraz pokaz cyrkowo-teatralny dla rodziców, dzieci i całej społeczności lokalnej. Stowarzyszenie Wspierania Inicjatyw Kulturalnych istnienie od 2 lat. Zajmuje się organizacją koncertów, występów, warsztatów dla lokalnej społeczności, a szczególnie dla dzieci i młodzieży. Stowarzyszenie współpracuje z grupami o podobnych zainteresowaniach z Niemiec i Rosji, wspólnie organizując obozy oraz wymiany dla dzieci i młodzieży. Działania stowarzyszenia dają szansę dzieciom z małych miejscowości na wyjazdy zagraniczne, poznanie świata i ciekawych ludzi, nauczenie się nowych rzeczy – na barwniejsze, ciekawsze życie. Członkami stowarzyszenia są młodzi ludzie – absolwenci lipińskiej szkoły podstawowej oraz aktywni mieszkańcy wsi, którzy chcą pomagać w organizacji ciekawych przedsięwzięć. Motywacją do realizacji projektu była chęć pokazania innym, że młodzież z małych miejscowości też potraﬁ zorganizować fajną imprezę, która da dużo radości miesz-

Podczas cyklu warsztatów młodzieżowi instruktorzy uczyli dzieci trudnej sztuki cyrkowej m.in. jazdy na monocyklu, szczudlarstwa, diablo i akrobatyki. Oczywiście była też i żonglerka – podstawa wszelkich działań cyrkowych. „Wiemy, jak umiejętność żonglowania wpływa na rozwój człowieka – mówi Aneta Dembek, instruktor grupy – poprawia się koordynacja, zdolność zapamiętywania, reﬂeks”. Wszystkie warsztaty były oczywiście bezpłatne, więc chętnych nie brakowało. Zajęcia odbywały się przez dwa miesiące na stadionie Ośrodka i Rekreacji w Nowym Mieście Lubawskim oraz boisku szkolnym w Łąkarzu. Dzięki tej inicjatywie udało się od początku do końca i bez większych problemów zrealizować założone cele projektu, czyli: nauczyć technik cyrkowych dzieci, młodzież i ich rodziców, ciekawie zorganizować im czas wolny, dać im szansę na debiut artystyczny, dostarczyć niezwykłych emocji podczas zabawy i przygotowań do pokazu, zaprezentować nowe możliwości i nowe hobby.

Młodzież w działaniu Raport 2007

Przed rozpoczęciem działań związanych z przygotowaniem i realizacją projektu grupa organizatorów podzieliła między siebie zadania. Przede wszystkim ustalono harmonogram spotkań warsztatowych, tak aby każdy mógł w nich uczestniczyć. Następnie zamówiono sprzęt cyrkowy, poproszono o wsparcie wójta gminy oraz burmistrza, podano do gazet informację o projekcie, a także założono stronę internetową, którą aktualizowano na bieżąco. Na stronie można było znaleźć informacje o projekcie, terminy spotkań, zdjęcia oraz materiały na temat żonglerki i jej wpływu na rozwój człowieka.

kańcom miejscowości. Projekt to też okazja do nauczenia się czegoś nowego i aktywności na świeżym powietrzu. Samo napisanie wniosku to dla młodych organizatorów wyzwanie i doświadczenie przydatne na przyszłość, ponieważ myślą już o kontynuowaniu podjętej działalności. Chcą, aby dzieci ciekawie spędzały czas wolny i wakacje, a przy okazji nauczyły się nowych, interesujących rzeczy.

Organizatorzy projektu i członkowie grupy inicjatywnej dzięki temu przedsięwzięciu mogli sprawdzić swoje umiejętności interpersonalne, nauczyć się współpracy w grupie, poczuć się odpowiedzialnymi za grupę i wspólne działania. Dzięki obserwacjom zachowań w trakcie zabaw i warsztatów dowiedzieli się wiele o wychowy-

waniu i uczeniu dzieci oraz oczywiście zorganizowali pokaz cyrkowy!

Młodzież w działaniu Raport 2007

Oprócz członków grupy w projekt zaangażowały się osoby zaprzyjaźnione, które zainteresowały się nim i chciały włączyć się w działania. Ich pomoc była bezinteresowna, cieszyli się, że mogą zrobić coś dla innych. Rodzice oraz dziadkowie dzieci także aktywnie uczestniczyli w zajęciach. Ich obecność wywoływała u dzieci większą mobilizację i chęć popisywania się swoimi umiejętnościami. Rodzice wydawali się dumni ze swoich pociech, obserwując ich postępy podczas warsztatów, a później oglądając je na scenie. Byli świadomi, że dzięki tym spotkaniom dzieci nie tylko dobrze się bawią, ale też rozwijają. Mieszkańcy cieszyli się, że w ich miejscowości nareszcie coś się dzieje. Nawet ksiądz proboszcz pomagał, przypominając na każdej mszy św. o następnych spotkaniach warsztatowych i zachęcał do aktywnego uczestnictwa.

Ewaluacja projektu wśród uczestników była dość trudna, większość z nich to dzieci w wieku 6-7 lat, które nie potraﬁą jeszcze dobrze pisać. Na szczęście udało się ją przeprowadzić w atrakcyjny dla nich sposób. Na przykład każdy uczestnik odrysowywał swoją rękę i przyporządkowywał każdemu palcowi odpowiednie uczucie czy skojarzenie związane ze spotkaniami. Kolorowa chusta Klanzy też okazała się ciekawym sposobem ewaluacji. Organizatorzy zadawali dzieciom pytania dotyczące projektu, te, które poczuły się wywołane, przebiegały pod chustą. Na zakończenie działań została przeprowadzona ankieta, w której dzieci zaznaczały „tak” lub „nie” po głośnym przeczytaniu pytania. Nie było niespodzianką, że wszyscy uczestnicy w przyszłości chcą ponownie uczestniczyć w podobnych spotkaniach. Kolejny projekt grupy inicjatywnej to cykl spotkań warsztatowych związanych z teatrem ulicznym, tak by w działania mogły się zaangażować starsze dzieci i młodzież, która przygotowałaby duży spektakl uliczny z elementami cyrku, light show i pantomimy. Spektakl ten mógłby być następnie pokazywany w wielu miejscowościach na terenie gminy, powiatu czy nawet województwa. Kolejnym pomysłem jest przeprowadzenie wymiany z grupą z Kaliningradu, z którą powoli nawiązywany jest kontakt. W projekcie uczestniczyły głównie dzieci z małych miejscowości oraz wsi, w których nie ma ośrodków kultury ani zajęć artystycznych. Najbliższe miasto oddalone jest o 20 km. Dzieci z małych miejscowości są często nieśmiałe, wstydliwe, niezbyt pewne siebie. Rodziców nie stać na to, aby wysłać dzieci na kolonie. Wakacje spędzają w domu i pomagają w gospodarstwie. Oferta warsztatów cyrkowych była dla nich niezwykła, odrywająca od codzienności. Każde z dzieci mogło znaleźć coś ciekawego dla siebie, coś, w czym mogło się realizować i zabłysnąć później przed innymi. Dzięki warsztatom i pokazowi sztuki cyrkowej dzieci z małych miejscowości mogły poczuć się ważne i nabrać pewności siebie.

Projekt jest ﬁnansowany z budżetu programu „Młodzież w działaniu” w 2007 r. Jednak jego realizacja została przewidziana na 2008 i 2009 r. Działania projektu zakończą się w czerwcu 2009 r.

Krok ku demokracji Sekretariat ds. Młodzieży Województwa Zachodniopomorskiego Polska, Niemcy, 01.03.2007 – 01.06.2009 Uczestnicy: Niemcy – 12, Szwecja – 6, Polska – 20, opiekunowie – 6

Pierwszy etap „właściwych” działań projektu to spotkania wprowadzające w Polsce i w Niemczech. Młodzi ludzie uzyskają wtedy szczegółowe informacje na temat ich roli w czasie VI Forum Parlamentów Południowego Bałtyku i planowanej konferencji. Przewidziano też spotkania z ekspertami – rozmowy będą dotyczyły tematu zaplanowanego na VI Forum („Badania naukowe czynnikiem integracji i rozwoju regionów południowego Bałtyku”). Młodzi ludzie przedstawią własne opinie na temat poruszany przez specjalistów. Protokół z wypracowanymi wnioskami zostanie przekazany reprezentantom poszczególnych parlamentów jako pierwsze opinie uczestników projektu. W czasie spotkań nie zabraknie również odrobiny rozrywki. Podczas wieczorów narodowych uczestnicy przedstawią swoje regiony poprzez zabawy, tańce i potrawy. W początkowej fazie projektu odbędą się również warsztaty dla młodych ludzi z terenów o niskiej aktywności społecznej. Tematy szkoleń to m.in. „Społeczeństwo

Młodzież w działaniu Raport 2007

Pomysłodawcom projektu udało się nawiązać partnerstwo z niemiecką organizacją Landesjugenring MecklenburgVorpommern, skupiającą przedstawicieli organizacji młodzieżowych i grup nieformalnych z Meklemburgii.

W działania włączyły się też władze lokalne – w Polsce Sekretariat ds. Młodzieży Województwa Zachodniopomorskiego, a w Niemczach Parlament Związkowego Pomorza Przedniego. Młodzi ludzie z obydwu państw zamierzają ściśle współpracować na każdym etapie tworzenia projektu. Co dokładnie zaplanowali? Na początku niemieccy przedstawiciele przyjechali do Polski, żeby omówić kolejne działania – kalendarium projektu, sposób rekrutacji uczestników, opracowanie warsztatów, przygotowanie materiałów promocyjnych...

Młodzież z Pomorza postanowiła zachęcić rówieśników do aktywnego uczestnictwa w życiu demokratycznym ich środowiska lokalnego, kraju, a także całej Europy. Członkowie Rady Młodzieży Województwa Zachodniopomorskiego od dawna obserwowali, że młodzi ludzie w ich regionie odnoszą się niechętnie do tematów związanych z polityką młodzieżową. A przecież decyzje polityków bezpośrednio ich dotyczą! „Trzeba to zmienić!” – pomyśleli inicjatorzy projektu i zabrali się do pracy. W zaplanowanych na półtora roku działaniach chcą zorganizować szereg warsztatów, spotkań z ekspertami i wykładów, które przygotują uczestników do udziału w Forum Parlamentów Południowego Bałtyku. W czasie Forum stworzą własną rezolucję, a doświadczenia zdobyte podczas pracy z zawodowymi politykami pozwolą im na samodzielne przygotowanie międzynarodowej konferencji. W czasie tego spotkania młodzi chcą dyskutować na temat „Aktywizacji i włączania w proces decyzyjny młodzieży z regionów zagrożonych wykluczeniem społecznym”. W ramach projektu powstanie też publikacja „Polityka młodzieżowa w regionie Morza Bałtyckiego”, a także strona i forum internetowe poświęcone tej tematyce. Posłużą one jako platforma komunikacji pomiędzy decydentami i młodzieżą.

obywatelskie”, „Ja i demokracja – mechanizm demokracji przedstawicielskiej”, „Uczestnictwo lokalne – aktywni mają lepiej”. Warsztaty prowadzone przez ekspertów zachęcą młodych ludzi zamieszkujących tereny wykluczone do aktywnego działania na rzecz swoich środowisk.

Młodzież w działaniu Raport 2007

Tuż przed VI Forum Parlamentów Południowego Bałtyku w Szczecinie uczestnicy projektu spotkają się, aby omówić wspólne stanowisko i wysłuchać wykładu nt. „Obywatelstwo europejskie – młody człowiek przyszłością Europy”. W dyskusji po wykładzie młodzi ludzie zaprezentują, jak wygląda polityka młodzieżowa w ich kraju, a później wezmą udział w warsztatach „Jak aktywnie słuchać? Jak ciekawie mówić?”. Zajęcia poprowadzi ekspert mający wieloletnie doświadczenie w prowadzeniu obrad politycznych i konferencji o randze krajowej i międzynarodowej. Podczas obrad VI Forum młodzież zaprezentuje wypracowane wcześniej stanowisko i przez cały czas będzie przysłuchiwać się obradom. Młodzi przedstawiciele różnych regionów poznają, na czym polega proces podejmowania decyzji politycznych, wypracowywanie wspólnych wniosków i rozwiązywanie międzynarodowych problemów. Dzięki uczestnictwu w obradach doświadczą, że podejmowane decyzje dotyczą bezpośrednio każdego z nich. Konsekwencją każdego Forum jest rezolucja, w której zawarte są cele, akceptacje działań, apele, wytyczne dla organów wykonawczych parlamentów. Tworzeniu rezolucji będą mogli przyglądać się młodzi uczestnicy. Na podstawie obserwacji wypracują własny dokument – małą rezolucję. Zawrą w niej problemy godne uwagi i czekające na szybkie rozwiązanie, propozycje działań i wytyczne w zakresie polityki młodzieżowej. Dokument przekażą parlamentarzystom jako dowód czynnego udziału w obradach. Po zakończeniu Forum młodzi zorganizują spotkanie podsumowujące, w czasie którego zastanowią się również nad jesienną konferencją. Sami zdecydują, które tematy warto poruszyć i jakie warsztaty zorganizować. Opracują wstępny plan konferencji, podzielą się zadaniami. W czerwcu i we wrześniu odbędą się kolejne warsztaty. W czasie tych czerwcowych

młodzi ludzie z województwa zachodniopomorskiego będą pracować nad zwiększeniem swojej aktywności społecznej i zaangażowaniem w tworzenie polityki młodzieżowej. Doświadczeni trenerzy przedstawią im zasady i możliwości programu „Młodzież w działaniu”, wprowadzą też w zagadnienia z obszaru społeczeństwa obywatelskiego. Jesienne szkolenie odbędzie się równocześnie w Polsce i Niemczech – w małych miejscowościach województwa zachodniopomorskiego i Meklemburgii. Tematyka zostanie oparta na wypracowanych wcześniej opiniach na temat polityki młodzieżowej w tych regionach. Przed konferencją powstanie strona internetowa poświęcona polityce młodzieżowej w regionie Morza Bałtyckiego Najważniejszym elementem projektu będzie konferencja młodzieżowa „Poprzez dialog do aktywności. Aktywizacja i włączanie w proces decyzyjny młodzieży z regionów zagrożonych wykluczeniem społecznym”. Zaplanowano ją na jesień 2008 r. w Koszalinie. Miejsce zostało wybrane nieprzypadkowo – Koszalin i jego okolice są dotknięte bardzo wysokim bezrobociem, gdzie młodzi ludzie nie widzą dla siebie przyszłości, pozostają bierni. Uczestnicy projektu przygotują to międzynarodowe spotkanie przy wsparciu wolontariuszy zagrożonych wykluczeniem społecznym. Strona polska przygotuje propozycje kształtu konferencji na podstawie zebranych informacji od uczestników projektu. Wszyscy partnerzy projektu zaangażują się w rekrutację uczestników – młodych ludzi, pracowników młodzieżowych, polityków, osoby zaangażowane w politykę młodzieżową. Na podstawie tego, co uda się podczas spotkania wypracować, powstanie publikacja „Polityka młodzieżowa w Regionie Morza Bałtyckiego”. Materiał zostanie wydany w trzech językach – polskim, niemieckim i angielskim. Uczestnicy projektu spotkają się jeszcze w Szczecinie, aby podsumować dotychczasowe działania. Wkrótce po tym spotkaniu rozpoczną się przygotowania do udziału młodzieży w VII Forum Parlamentów Południowego Bałtyku w Meklemburgii.

Rada Młodzieży Województwa Zachodniopomorskiego skupia aktywną młodzież działającą w samorządach studenckich, radach młodzieży miast i gmin i organizacjach młodzieżowych. Do najważniejszych zadań Rady Młodzieży należą: integracja środowiska młodzieżowego, działanie na rzecz aktywizacji młodzieży w regionie m.in. poprzez promowanie idei lokalnych Rad Młodzieży, współpraca z administracją samorządową, opiniowanie i tworzenie programów na rzecz młodzieży, współpraca z podobnymi radami zagranicznymi szczególnie w Meklemburgii-Pomorzu Przednim, Brandenburgii i regionie Morza Bałtyckiego.

zachęcenie młodzieży do udziału w życiu społecznym, zarówno na poziomie lokalnym, jak i europejskim wsparcie udziału młodzieży w procesie podejmowania decyzji dotyczących m.in. polityki regionu Morza Bałtyckiego aktywizacja młodych ludzi z regionu Morza Bałtyckiego, szczególnie z obszarów wykluczonych społecznie z powodu złej sytuacji ekonomicznej (tereny byłych PGR-ów) poszukiwanie wspólnych priorytetów dla obszaru południowego Bałtyku w celu wzmocnienia współpracy młodzieży i pracowników młodzieżowych z tego regionu rozwój dialogu pomiędzy władzami publicznymi a młodzieżą

Młodzież w działaniu Raport 2007

Ze względu na położenie geograﬁczne Sekretariat włącza się w projekty partnerskie realizowane z organizacjami i instytucjami z regionu Morza Bałtyckiego. Przedstawiciele jednostki uczestniczą w obradach BSSSC (Balic Sea States Subregional Cooperation) – organizacji skupiającej samorządy dziesięciu państw bałtyckich i koordynuje pracę Międzynarodowej Grupy Roboczej ds. Polityki Młodzieżowej BSSSC.

Cele projektu:

Sekretariat ds. Młodzieży Województwa Zachodniopomorskiego to wojewódzka jednostka samorządowa wspierająca aktywne uczestnictwo młodych ludzi w życiu społecznym i edukacji pozaformalnej. Jednostka włącza młodzież w procesy podejmowania ważnych dla niej decyzji, dąży też do stworzenia jednolitej polityki młodzieżowej w regionie. Do najważniejszych zadań Sekretariatu należy zapewnienie „łączności” pomiędzy organizacjami młodzieżowymi z terenu województwa a organami władzy samorządowej i rządowej oraz instytucjami działającymi na rzecz młodych ludzi.

Szkolenia w Akcji 1.

Młodzież w działaniu Raport 2007

W 2007 r. kontynuowana była strategia szkoleniowa mająca na celu wsparcie nowych organizacji składających wnioski do Akcji 1. oraz podnoszenie jakości projektów organizacji młodzieżowych, które są już beneﬁcjentami programu. Szkolenia Akcji 1. są zaplanowane tak, aby możliwie jak najszersza grupa osób mogła wziąć w nich udział. Oprócz szkoleń organizowanych przez Narodową Agencję, osoby pracujące z młodzieżą oraz liderzy młodzieżowi mieli możliwość uczestniczenia w szkoleniach i seminariach międzynarodowych, organizowanych we współpracy z innymi Narodowymi Agencjami. Przykłady Szkoleń w Akcji 1.1 – Wymiana Młodzieży: Szkolenie „Wymiana młodzieży dla początkujących” adresowane jest do organizacji bez doświadczenia we współpracy międzynarodowej w programie „Młodzież w działaniu”. Celem szkolenia jest przekazanie informacji dotyczących: założeń Akcji 1.1, rodzajów działań, które mogą otrzymać wsparcie, zasad realizacji międzynarodowych wymian młodzieży, metod pracy podczas wymian oraz poszukiwania partnera. W ubiegłym roku przeprowadzono dziewięć szkoleń, w których uczestniczyło 230 osób. Obecnie prowadzone są prace monitorujące efekty szkoleń. Od 2008 r. zmianie ulegnie formuła szkoleń, ponadto zmniejszymy ich ilość do 3 w skali roku. Szkolenie „Bi – Tri – Multi” to szkolenie międzynarodowe, również adresowane do organizacji bez doświadczenia we współpracy międzynarodowej, realizowane w ciągu roku przez różne Narodowe Agencje. W 2007 r. Polacy uczestniczyli w trzech szkoleniach B-Tri-Multi: dwukrot-

nie w Turcji oraz w Wielkiej Brytanii. Formuła szkolenia opiera się na grze symulacyjnej, która ma na celu odwzorowanie rzeczywistego procesu tworzenia projektu – od szukania organizacji partnerskiej do ustalania harmonogramu. Wzięło w nich udział 15 osób. ATOQ – szkolenie międzynarodowe dla organizacji mających większe doświadczenie we współpracy międzynarodowej w ramach programu „Młodzież w działaniu”, organizowane przez różne Narodowe Agencje. Celem szkolenia jest pogłębienie wiedzy i umiejętności dotyczących realizowania wymian młodzieży. Zagadnienia poruszane na spotkaniu dotyczą także kwestii merytorycznych wymian (m.in. rozwoju narzędzi międzykulturowego uczenia się, wzmocnienia zaangażowania młodych ludzi w każdej fazie projektu, ewaluacji, zarządzania w sytuacjach kryzysowych). Uczestnicy szkolenia mieli również możliwość podzielenia się swoimi doświadczeniem związanymi z realizacją wymian młodzieży. W 2007 r. wzięło w nich udział 14 osób z Polski. Szkolenia tematyczne – w 2007 r. zorganizowaliśmy dwa szkolenia krajowe dla organizacji mających doświadczenie w realizacji co najmniej jednego projektu wymiany. W szkoleniach poświęconych edukacji międzykulturowej oraz ewaluacji w projektach w sumie uczestniczyło 37 osób. Międzynarodowe seminaria kontaktowe – mają na celu ułatwienie nawiązania współpracy i znalezienia organizacji partnerskiej z zagranicy: w 2007 r. wzięły w nich udział 3 osoby z Polski.

Przykłady szkoleń Akcji 1.2 – Inicjatywy Młodzieżowe: STARTER – szkolenie dla liderów młodzieżowych, którzy planują realizację projektu w ramach Akcji 1.2. Spotkanie gromadzi wielu członków grup inicjatywnych z całej Polski, sprzyja mobilizacji sił i poznaniu wielu aspektów związanych z zarządzaniem projektem. Podczas STARTERA uczestnicy otrzymali pakiet najważniejszych informacji, pomocnych przy realizacji i rozliczeniu projektu, dotyczą one m.in.: umowy ﬁnansowej, sposobu kontaktowania się z Narodową Agencją w czasie realizacji projektu, współpracy z organizacją wspierającą, pisania raportu cząstkowego i końcowego raportu merytorycznego i wreszcie tego, jak bez stresu rozliczyć projekt – czyli ﬁnansów. IV Spotkanie Liderów Inicjatyw Młodzieżowych – IMPULS – szkolenie dla osób, które zrealizowały już projekt Inicjatyw Młodzieżowych i nie wiedzą w jaki sposób wykorzystać to doświadczenie. Podczas szkolenia spotykają się młodzi ludzie z całej Polski, robiący podobne rzeczy różnych regionach kraju, którzy chcą podzielić się pomysłami i doświadczeniami z innymi, a także chcą zrealizować kolejne projekty we

współpracy z młodzieżą z zagranicy lub wyjechać na wolontariat. Wspieraj z głową 2! Coaching w projektach młodzieżowych – drugie już szkolenie na temat coachingu zostało przygotowane dla osób, które pracują na co dzień z młodzieżą i chcą wspierać jej działania. Cel podstawowy to umożliwienie uczestnikom zdobycia wiedzy i praktycznych umiejętności, które będą mogli wykorzystać wspierając młodych ludzi realizujących lokalne i/lub międzynarodowe projekty. Dodatkowym celem było przyczynianie się do rozwoju sieci coachów gotowych do motywowania, inicjowania, wspierania lub/i szkolenia grup młodych ludzi, którzy chcą włączyć się w działanie. Ponadto w grudniu 2007 r. odbyło się pierwsze seminarium poświęcone przybliżeniu założeń Akcji 1.3 – Młodzież w Demokracji, sposobów poszukiwania partnerów oraz zasad współpracy z nimi i przygotowania potencjalnych projektów. Uczestnicy seminarium utworzyli grupę roboczoinformacyjną, w ramach której wymieniają się samodzielnie zdobytymi lub otrzymanymi z Narodowej Agencji informacjami na temat np. szkoleń międzynarodowych.

Akcja 1.1 – Wymiana Młodzieży

Rodzaj działania

Liczba szkoleń, spotkań

Uczestnicy

Osoby bez doświadczenia we współpracy międzynarodowej

Szkolenie „Wymiana młodzieży dla początkujących”

251

Osoby mające doświadczenie w realizowaniu co najmniej jednego projektu

Szkolenia tematyczne: „Międzykulturowe uczenie się w projekcie wymiany młodzieży”; „Ewaluacja w projekcie wymiany młodzieży”

Proﬁl uczestników

Młodzież w działaniu Raport 2007

Krajowe

Międzynarodowe Proﬁl uczestników

Rodzaj działania

Liczba szkoleń, spotkań

Uczestnicy

Osoby bez doświadczenia we współpracy międzynarodowej

Szkolenie „Bi-Tri-Multi”

Osoby mające doświadczenie w realizowaniu co najmniej jednego projektu

Szkolenie ATOQ

Osoby, które szukają organizacji partnerskich do projektów

Seminaria kontaktowe

Akcja 1.2 – Inicjatywy Młodzieżowe

Proﬁl uczestników

Rodzaj działania

Liczba szkoleń/spotkań

Liczba uczestników

Koordynatorzy/liderzy młodzieżowi zatwierdzonych projektów

STARTER

198

Koordynatorzy/członkowie grup zrealizowanych projektów

IMPULS!

Przedstawiciele grup, organizacji pozarządowych i instytucji samorządowych pracujący z młodzieżą

Wspieraj z glową2! Coaching w projektach młodzieżowych

Młodzież w działaniu Raport 2007

Akcja 1.3 – Młodzież w Demokracji Proﬁl uczestników

Rodzaj działania

Liczba szkoleń, spotkań

Uczestnicy

Osoby bez doświadczenia we współpracy międzynarodowej

Szkolenie/ seminarium „Razem łatwiej ! Akcja 1.3 Młodzież w działaniu”

Statystyki Akcji 1. – Młodzież dla Europy

dolnośląskie kujawsko-pomorskie

17 4

4 4 19 11 20

śląskie

warmińsko-mazurskie wielkopolskie zachodniopomorskie

Zatwierdzone

pomorskie

świętokrzyskie

8 7

podkarpackie

Słowenia

23 18 25

Odrzucone i wycofane

12 12 24 7

Grecja 0 15 Hiszpania 3 Holandia 1 7 Irlandia 1 3 Islandia 01 Litwa 2 Luksemburg 01 10 Łotwa 0 2 Malta 0 Niemcy 1 4 Norwegia 2 12 Portugalia 2 Rumunia 0 Słowacja 0

1 0 Cypr 1 Czechy 5 Dania 01 Estonia 0 Finlandia 1 3 Francja 5

mazowieckie

10 15 20 25 30 35 40

Bułgaria

małopolskie

Belgia

17 9

łódzkie

podlaskie

10 12

lubuskie

opolskie

Austria

lubelskie

10 15 20 25 30 35

20 25

Szwecja 0 4 Turcja 4 Węgry 1 Wielka Brytania

Włochy

Goszczące zrealizowane

16 21 14 26

Wysyłające zrealizowane

Młodzież w działaniu Raport 2007

Akcja 1.1 Wymiana Młodzieży – Projekty goszczące i wysyłające z podziałem na Kraje Programu

Akcja 1.1 Wymiana Młodzieży – Projekty w 2007 roku z podziałem na województwa

Akcja 1.2 Inicjatywy Młodzieżowe – Projekty w 2007 roku (wg stanu na dzień 01.01.2008) 0

Akcja 1.2 Inicjatywy Młodzieżowe – Projekty Krajowych Inicjatyw Młodzieżowych z podziałem na województwa

50 100 150 200 250 300 350 400 450 500

Wnioski złożone

446

10 15 20 25 30 35

dolnośląskie

16 18

kujawsko-pomorskie

Wnioski zatwierdzone

177 9

lubelskie Wnioski wycofane przed decyzją

lubuskie

256 11

małopolskie Projekty odwołane

pomorskie

300

7 5

6 14 23

śląskie

174 świętokrzyskie

warmińsko-mazurskie

Młodzież w działaniu Raport 2007

Krajowe Inicjatywy Młodzieżowe

Międzynarodowe Inicjatywy Młodzieżowe

Zatwierdzone

Odrzucone i wycofane

wielkopolskie zachodniopomorskie

Zatwierdzone

100

258

250 150

podlaskie

podkarpackie

Akcja 1.2 Inicjatywy Młodzieżowe

mazowieckie opolskie

200

14 12

łódzkie

Wnioski odrzucone

10 13 11

Odrzucone i wycofane

Akcja 1.3 Młodzież w Demokracji – Projekty w 2007 roku z podziałem na województwa 0

0,5 1

1,5 2

2,5 3

Akcja 1.3 Młodzież w Demokracji – Projekty w 2007 roku (wg stanu na dzień 01.01.2008) 0

3,5

Wnioski złożone

dolnośląskie kujawsko-pomorskie

Wnioski zatwierdzone

lubelskie lubuskie

Wnioski wycofane przed decyzją

łódzkie

Wnioski odrzucone

małopolskie mazowieckie

Projekty 0 odwołane

opolskie podkarpackie

podlaskie pomorskie

śląskie świętokrzyskie warmińsko-mazurskie wielkopolskie

Odrzucone i wycofane

Młodzież w działaniu Raport 2007

Zatwierdzone

1 1

zachodniopomorskie

Wolontariat

Niektórzy członkowie naszego Stowarzyszenia to byli wolontariusze EVS. Założyliśmy ANAWOJ m.in. dlatego, że chcemy, by i inni mieli możliwość uczestniczenia w tym programie. Wolontariat bowiem

to dla nas nie tylko praca. To wyzwanie, pasja i sposób realizacji naszych ideałów. Juz od sześciu lat wysyłamy młodych ludzi do pracy w charakterze wolontariuszy zarówno w ramach EVS, jak i projektów multilateralnych. Idea wolontariatu jest dla nas ważna nie tylko w wymiarze międzynarodowym, ale także lokalnym – chcemy wspierać i motywować młodych ludzi, którzy współtworzą naszą społeczność w Michałowie i jego okolicach. Chcemy, by stawali się coraz aktywniejsi, rozwijali swoje pasje i śmiało patrzyli w przyszłość. Zaangażowanie w wolontariat, bycie aktywnym społecznie to ważne czynniki wywierające wpływ nie tylko na nasze własne życie, ale i życie naszych sąsiadów. To także budowanie wspólnej przyszłości. Tego chcemy uczyć – że idea wolontariatu ma sens, że bez pieniędzy można zrobić coś twórczego i wspaniałego, że można się w ten sposób przyczynić do rozwoju społeczności lokalnej, a poprzez to także do rozwoju całej Europy i świata. Co najważniejsze, może to dawać ogromną satysfakcję. W 2007 r. do Polski wróciło, po zakończonych projektach, siedmioro naszych wolontariuszy. Pracowali w Grecji, we Włoszech, na Litwie, w Niemczech, Austrii, Francji oraz Macedonii. Zawsze kiedy nasi wolontariusze wracają, zadajemy sobie i im pytanie – czy zmienili się w ciągu tych kilku miesięcy za granicą i jakie były przyczyny takiej zmiany. Większość z nich podkreśla, że EVS jest świetnym sposobem na sprawdzenie

„Wolontariat Europejski jest doświadczeniem niezwykłym. Pozwala zdobyć mnóstwo nowych umiejętności, nauczyć się języka obcego i poznać nową kulturę. Daje możliwość spojrzenia z dystansem na nasze dotychczasowe osiągnięcia, lepszego zrozumienia samego siebie i swoich pragnień. To też czas intensywnej zabawy, podróży oraz nowych przyjaźni, z których szczególnie silne są te zawarte z pozostalymi wolontariuszami EVS. Życzę każdemu, aby miał okazję przeżyć taki wyjątkowy okres i aby umiał go w pełni wykorzystać” – napisała w swojej ewaluacji dla Stowarzyszenia Międzynarodowej i Międzykulturowej Wymiany ANAWOJ wolontariuszka Kasia, która pracowała w Belgii od września 2006 r. do czerwca 2007 r. Tego życzył także ANAWOJ wszystkim swoim wolontariuszom w 2007 r. i życzy tego wolontariuszom przyszłym. Okazuje się, że wyjazd zagraniczny, który obecnie w Polsce najczęściej kojarzy się z emigracją zarobkową, wcale nie musi wyłącznie temu służyć. Jak pokazuje przykład Kasi, są młodzi ludzie, którzy jadą zdobywać coś innego, zdecydowanie cenniejszego niż pieniądze – wiedzę o sobie, o innej kulturze, o świecie. Takich osób szuka i takie osoby wysyła oraz gości w Polsce Stowarzyszenie ANAWOJ.

Młodzież w działaniu Raport 2007

w Stowarzyszeniu ANAWOJ

siebie i poznanie swoich zarówno słabych, jak i mocnych stron. Jest to też dobra okazja na zrobienie czegoś całkiem innego niż dotychczas robili w życiu. Dzięki EVS wzmacnia się ich poczucie własnej wartości, czują się potrzebni, bardzo zmotywowani do podejmowania nowych wyzwań, do pracy nad sobą i dla swoich środowisk lokalnych. Uczą się otwartości, większej tolerancji oraz zrozumienia dla słabości czy inności drugiego człowieka. Obserwując i poznając nowe miejsca i ludzi, mają szansę na zmianę światopoglądu, sposobu podejścia do problemów czy na podejmowanie zupełnie nowych, i zapewne często dla nich samych zaskakujących, decyzji. Niezwykle cieszy nas to wszystko, bo obserwujemy rozwój osobisty wolontariuszy i mamy satysfakcję z tego, że nasza praca daje tak wspaniałe efekty.

Młodzież w działaniu Raport 2007

W 2007 r. sześcioro wolontariuszy wyjechało na długoterminowe projekty w ramach EVS. Pracują w Szwecji, Niemczech, Portugalii, Hiszpanii i Finlandii. Najlepiej układa nam się współpraca z partnerami, których znamy już od dłuższego czasu, jak ma to miejsce w przypadku organizacji OMSE e.V. z Drezna w Niemczech. Co roku wysyłamy do nich na wolontariat 1-2 osoby. W 2007 r. wyjechała tam Asia z Białegostoku. Jej projekt wydaje nam się szczególnie interesujący. OMSE e.V. jako organiazcja prowadzi socjokulturalny warsztat blisko natury oraz szkolę całodzienną. Asia pracuje w szkole. Uczy się w niej 50 dzieci w wieku od 6 do 9 lat. Metody nauki w szkole są innowacyjne – zajęcia trwają tam cały dzień, a dzieci uczą się poprzez realizowane samodzielnie i w grupach projekty. W praktyce oznacza to, że nie ma tam lekcji, jakie znamy z polskiej szkoły, a uczniowie przyswajają wiedzę przekazywaną różnymi metodami w ramach jednego wybranego w danym czasie tematu. Wolontariuszka pomaga w przygotowaniu i realizacji projektów. Mile widziane są tu jej własne pomysły. Pomaga także przy przygotowaniu i realizacji prezentacji projektów. Pokazy organizowane są dla rodziców i przyjaciół szkoły. Wolontariuszka ma również możliwość przygotowania własnego projektu, opracowania zadań i zabaw, które realizuje

z dziećmi w ich czasie wolnym, np. podczas ferii. Projekt stwarza duże możliwości rozwoju i pracy twórczej i dlatego staramy się utrzymywać stały kontakt z organizacją OMSE e.V. Daje to nam ogromny komfort w pracy, gdyż znamy tę organizację na tyle dobrze, że w pełni możemy jej zaufać. Z drugiej strony równie ciekawe jest wysłanie wolontariusza w zupełnie nowe miejsce, jak w przypadku wolontariuszki, która pracowała w Macedonii. Nasza praca staje się wtedy bardziej twórcza, pełna nieoczekiwanych zwrotów, pojawiają się nowe kontakty, nowi ludzie, nowe wyzwania i interesujące rozwiązania. W ten sposób i my stale się uczymy i rozwijamy. Od dwóch lat ANAWOJ koordynuje projekty goszczące. W 2007 r., w rocznym projekcie realizowanym przez białostockie PTTK, gościliśmy wolontariuszkę z Francji. Chcemy gościć coraz więcej wolontariuszy z różnych części świata. Przynoszą ze sobą do nas i dzielą się z nami swoim kawałkiem świata, swoją częścią Europy, kulturą i doświadczeniami, często tak różnymi od naszych. Tego często brakuje w regionie, w którym pracuje ANAWOJ – na Podlasiu uważanym za region o mniejszym potencjale ekonomicznym. Wolontariusz z innego kraju może pokazać, jakie możliwości mają w Europie młodzi ludzie, a także pomóc Stowarzyszeniu w pracy z młodzieżą. Od każdego kolejnego wolontariusza można się bardzo wiele nauczyć. Ludzie ci przywożą do nas i zostawiają nam cząstkę samych siebie, swoje pomysły, innowacyjne rozwiązania problemów. Pomagają nam rozwijać nasze projekty, naszą organizację oraz naszą małą ojczyznę. „Wolontariat daje o wiele więcej niż czas na przemyślenia. To okres dojrzewania, poznawania siebie w wielu różnych sytuacjach i czas samodzielnego radzenia sobie z problemami albo pokonywania ich pod czujnym okiem opiekunów” – napisała Elżbieta, nasza wolontariuszka, która pracowała we Francji. Zgadzamy się z nią w 100%. Agnieszka Chmielecka, Anna-Sophia Pappai, Stowarzyszenie ANAWOJ

O EVS-ie w Politesie

Ludzi zaangażowanych w EVS było sporo, dlatego często, by dostać się do „EVS-owego komputera”, trzeba było postać w kolejce. Pięć osób ambitnie walczyło i urzeczywistniało marzenia kolejnych zainteresowanych. Było także dużo powrotów wolontariuszy, którzy wyjechali w 2006 roku. W sumie przez nasze biuro przewinęło się trzynaście osób. I okazało się, że ta uważana za przynoszącą pecha trzynastka nie jest taka zła. W końcu pierwszy raz wysłaliśmy wolontariuszkę na projekt krótkoterminowy – spędziła ona kilka tygodni we Francji i cały pobyt wspomina jako niesamowitą przygodę.

Wraz z upływem czasu aktywność grupy EVS-owej ciągle wzrastała. Pod koniec roku zmieniła się ekipa osób zaangażowanych w koordynację projektów – śladem dawnych lat kolejni byli wolontariusze przejęli to zadanie. W 2007 r. postanowiliśmy skupić się na promocji Wolontariatu Europejskiego. Zauważyliśmy bowiem, że niewiele osób wie, czym jest EVS, a inni słysząc samo słowo „wolontariat” nawet nie dopytują się, co to za program. Stwierdzają, że „z dziećmi to oni nie będą pracować”. Chcemy to zmienić! W ramach obchodów pięciolecia Stowarzyszenia zorganizowaliśmy wystawę zdjęć z projektów, na które wysłaliśmy wolontariuszy. Odbyła się też impreza w rytmach europejskich – zebraliśmy muzykę od byłych wolontariuszy, znaleźliśmy didżeja i w jednym z większych szczecińskich klubów bawiliśmy się do rana. Całość została nazwana „Niech Europa się kręci pozytywnie”. W obchody zaangażowała się również Trampolina – Stowarzyszenie Uczestników Wolontariatu Europejskiego. Informacja o akcji, jak i relacje z jej przebiegu zostały uwiecznione na ich stro-

Młodzież w działaniu Raport 2007

Koniec każdego roku zawsze sprzyja reﬂeksjom, co można zrobić lepiej, co zmienić, a co zostawić. Już wiemy, że rok 2008 przyniesie wiele zmian, wiele nowych planów i konkretnych celów do realizacji, ale stary rok zawsze będzie wspominany z ogromnym sentymentem.

W naszej bazie przybyło również kilka nowych krajów, które najczęściej nie budzą zainteresowania, a szkoda. Bułgaria, Turcja, Dania – nie tylko wolontariusze, ale także pozostali członkowie dowiedzieli się więcej o tych państwach. Kolejne stereotypy przełamane!

Stowarzyszenie Polites ze Szczecina: trzy pokoje, długi korytarz i składzik. Na jednym z biurek komputer i wielka teczka z dokumentami dotyczącymi osób wysłanych na EVS. Część z nich już wróciła, część wyjechała w 2006 roku, ale najwięcej działo się właśnie w 2007. Ostatnie uwagi, ostatnie zapisy, sprawdzenie, czy wszystko jest, zmiany na stronie i... tak zaczynamy podsumowanie 2007 r.

nie. W czasie tych wydarzeń poza ekipą szczecińską gościła u nas duża reprezentacja wolontariuszy z Koszalina oraz przebywający w Szczecinie studenci z programu wymiany. Impreza była na tyle udana, że postanowiliśmy powtarzać takie akcje częściej.

Młodzież w działaniu Raport 2007

Rok 2007 obﬁtował również w projekty goszczące. W czerwcu pożegnaliśmy naszą wolontariuszkę z Niemiec, Jennifer, i zaczęliśmy przygotowywać się do goszczenia kolejnych – tym razem nieprzeciętnej dwójki: Ozziego z Turcji i Amy z Anglii. Ozzy był początkowo typem domownika. Angielka wręcz przeciwnie – ciągle dopytywała się o nowe spotkania. Była zdziwiona, że Polacy nie mają zwyczaju wychodzenia po pracy na piwo. Ozzy natomiast stwierdzał, że nie ma siły tyle wychodzić. Jednak im dłużej przebywali w Szczecinie, tym bardziej przejmowali zwyczaje członków Stowarzyszenia. Miejscem ich pracy była Świetlica Środowiskowa, w której początkowo odbywał się projekt Inicjatyw Młodzieżowych – jeszcze w „starym” programie MŁODZIEŻ. Amy i Ozzy pracowali tam codziennie popołudniami. Przygotowywali zajęcia dla dzieciaków, pomagali w odrabianiu lekcji oraz uczestniczyli w różnego rodzaju wyjazdach. Poza tym zorganizowali mały festiwal dwóch kultur, prowadzili także w szkołach warsztaty dotyczące EVS. Bardzo aktywnie zaangażowali się też w organizację piątych urodzin Politesu – przygotowali dekoracje i prezentacje. Amy postanowiła nauczyć się swojej ulubionej polskiej piosenki i zaśpiewać ją podczas wieczoru karaoke. Gdyby członkowie Myslovitz to usłyszeli, od razu zaproponowaliby Amy nagranie singla (zapewne w towarzystwie kilku innych odważnych, którzy postanowili aktywnie wesprzeć naszą wolontariuszkę). Ten rok mamy już za sobą, kolejny przed nami – jeszcze większa liczba projektów, większy nacisk na promocję EVS i pokazanie innym organizacjom, że goszczenie wolontariuszy jest nie tylko ciężką pracą, ale również świetną zabawą i wspaniałym doświadczeniem! Marta Wiśniewska

Szkolenia

Szkolenia międzynarodowe

W 2007 r. Narodowa Agencja zorganizowała 4 szkolenia krajowe. Tradycyjne, doroczne Spotkanie Doświadczonych Organizacji Wysyłających i Goszczących (7-10 marca 2007 r.) było okazją nie tylko do wymiany doświadczeń, ale przede wszystkim do zapoznania się z zasadami i zmianami w Akcji 2. w związku z wprowadzeniem nowego programu „Młodzież w działaniu”. W spotkaniu udział wzięło 37 przedstawicieli organizacji.

Szkolenia międzynarodowe jak co roku cieszyły się dużą popularnością wśród organizacji, dla których jest to szansa nie tylko na nawiązanie międzynarodowych kontaktów, ale również czas i miejsce wymiany doświadczeń, zwiększenia kompetencji i umiejętności związanych z realizacją projektów Wolontariatu Europejskiego. 15 osób wzięło udział w 5 szkoleniach międzynarodowych. Polska Narodowa Agencja jak co roku wysyłała grupy uczestników na szkolenia SOHO – w 2007 r. szkolenia takie odbyły się w Niemczech, Turcji i na Węgrzech. Osoby bezpośrednio koordynujące projekty Wolontariatu Europejskiego mogą również brać udział w szkoleniach tematycznych jak np. szkolenie COME w Turcji (15-21.01.2007 r.), którego celem jest zwiększanie umiejętności i kompetencji w dziedzinie zarządzania konﬂiktem. Dużym zainteresowaniem cieszyło się również niemieckie szkolenie „No venture – no gain” (3-8.08.2007 r.), którego celem było przybliżenie wyzwań i zagrożeń płynących ze współpracy międzynarodowej w ramach Akcji 2.

W lipcu 2007 r. nowe organizacje EVS, tj. takie, które otrzymały akredytację Narodowej Agencji, spotkały się na szkoleniu, którego celem było z kolei przybliżenie praktycznej strony realizacji projektu Wolontariatu Europejskiego. 30 uczestników szkolenia skupiało się na takich zagadnieniach, jak: dopasowanie projektu do możliwości wolontariusza, radzenie sobie z szokiem kulturowym wolontariusza, rozwiązywanie problemów w projekcie. Szkolenie miało na celu lepsze przygotowanie organizacji do goszczenia wolontariuszy. Narodowa Agencja zorganizowała również dwa szkolenia dla Nowych Organizacji Goszczących i Wysyłających, które przeznaczone były dla tych organizacji, które zainteresowały się Akcją 2. i chciałaby gościć lub/i wysyłać wolontariuszy. W spotkaniach tych udział wzięło 50 osób. W celu podnoszenia jakości realizowanych działań Narodowa Agencja zorganizowała również spotkania trenerów i akredytorów współpracujących z Akcją 2. Spotkania te służą jak zawsze omówieniu bieżącej sytuacji akredytowanych i wizytowanych projektów, dopasowaniu oferty szkoleniowej do potrzeb wolontariuszy i organizacji.

Szkolenia dla wolontariuszy W 2007 r. Narodowa Agencja zorganizowała 17 szkoleń przygotowawczych dla wolontariuszy wyjeżdżających za granicę, w trakcie których przeszkolono 272 osoby, oraz 1 spotkanie ewaluacyjne dla wolontariuszy powracających z projektów za granicą. Z kolei wolontariusze zagraniczni wzięli udział w szkoleniach wprowadzających (13 spotkań) i spotkaniach ewaluacji pośredniej (14 spotkań).

Szkolenia i spotkania krajowe dla organizacji

Młodzież w działaniu Raport 2007

w Akcji 2.

Statystyki Akcji 2. – Wolontariat Europejski

Akcja 2. Wolontariat Europejski – Projekty zatwierdzone w 2007 roku z podziałem na województwa (wg stanu na dzień 01.01.2008) 0

dolnośląskie

lubuskie

lubelskie

małopolskie

Francja

2 2 4

0 0 1 1 2 2 9

Młodzież w działaniu Raport 2007

śląskie

świętokrzyskie

0 0

warmińsko-mazurskie

wielkopolskie zachodniopomorskie

Wielka Brytania

pomorskie

2 1

2 28

24 13 12

Hiszpania 8

podlaskie

Turcja 0 3 Grecja 0 Islandia

podkarpackie

10 20 30 40 50 60 70 80

Niemcy

mazowieckie opolskie

10 12 14

kujawsko-pomorskie

łódzkie

Akcja 2. Wolontariat Europejski – Wolontariusze w ramach projektów zatwierdzonych w 2007 r. z podziałem na Kraje Programu i charakter projektu (wg stanu na dzień 01.01.2008)

26 22

Włochy 0 10 Austria 0 10 4 Rosja 5 Finlandia 26 Łotwa 0 8 Portugalia 0 4 Czechy 02 Węgry 02 Litwa 02 Belgia 02 Słowenia 02 Holandia 02 Szwecja 01 Dania 01 Irlandia 01 Malta 01 Bułgaria 0 0

Wolontariusze goszczeni Goszczące

Wysyłające

Wolontariusze wysłani

Akcja 2. Wolontariat Europejski – Projekty w 2007 roku (wg stanu na dzień 01.01.2008) 0

20 40 60 80 100 120 140 160

Wnioski złożone

Akcja 2. Wolontariat Europejski – Charakter projektów w 2007 wg typów działań (wg stanu na dzień 01.01.2008) 80 40 20

Wnioski zatwierdzone

141

106

46 26 7

0 indywidualny

grupowy i indywidualny

grupowy

RAZEM

2 Goszczący 31

Projekty odwołane

Akcja 2. Wolontariat Europejski – Charakter projektów zatwierdzonych w 2007 roku wg typów projektów (wg stanu na dzień 01.01.2008) 60

Akcja 2. Wolontariat Europejski – Wolontariusze w ramach projektów zatwierdzonych w 2007 roku z podziałem na Kraje Partnerskie i charakter projektu (wg stanu na 01.01.2008) 0

Gruzja Ukraina Białoruś Izrael

40 30 20

20 10

0 Kraje Programu

Kraje Partnerskie

15 Goszczące

Kraje Partnerskie i Kraje Programu

Wysyłające

18 10

1 0

10 2

Serbia Armenia

10 15 20

Macedonia

Mołdawia

1 1

Bośnia

1 0

Kosowo

0 1

4 4 4

Wolontariusze goszczeni Wolontariusze wysłani

Młodzież w działaniu Raport 2007

Wnioski odrzucone

Wysyłający

Wnioski wycofane przed decyzją

Eco thinking – eco doing Stowarzyszenie Inicjatyw Niemożliwych Motyka Polska, 14.09.2007 – 24.09.2007 Miejsce Inicjatyw Pozytywnych Kacze Bagno Uczestnicy: Armenia – 4, Bułgaria – 4, Gruzja – 4, Hiszpania – 4, Polska – 4, liderzy – 5

Druga cześć spotkania skupiła się na działaniach artystycznych i... kulinarnych. Trzy mieszane narodowościowo grupy codziennie uczestniczyły w innych warsztatach. Młodzież uczyła się malować woskiem pszczelim na płótnie (tzw. batik), wyplatała wiklinowy płot, budowała piec chlebowy. Okazało się, że ciepłolubni Hiszpanie mieli problem z pracą na zewnątrz w chłodniejszych warunkach – jesienna aura spowodowała u nich chwilowy spadek motywacji. Organizatorzy ze Stowarzyszenia Inicjatyw Niemożliwych Motyka nie zdawali sobie wcześniej sprawy z tego, jaką rolę odgrywa w projekcie pogoda! Na szczęście

W czasie trwania projektu odbywały się wieczory narodowe, podczas których każda grupa prezentowała tańce i piosenki, a także przygotowywała potrawy charakterystyczne dla swojego kraju. Wspólnej zabawie towarzyszyła też animacja językowa – służąca poznaniu słów w egzotycznych językach. Wszyscy uczestnicy byli zachwyceni! Z punktu widzenia polskich gospodarzy wieczory okazały się jednak zbyt intensywne – prawie codziennie cała grupa narodowa zamykała się w kuchni już o godz. 17.00, żeby zdążyć przygotować kolację przed godz. 20.00. Zatem wieczorne spotkania z liderami lub wszystkimi uczestnikami stawały się niemożliwe. Zwieńczeniem projektu były „Eko-dożynki”, podczas których międzynarodowa grupa promowała ekologiczną żywność, rolnictwo i styl życia. Uczestnicy projektu zaprosili na festyn mieszkańców okolicznych miasteczek i wiosek. Podczas festynu każda z grup narodowych prezentowała na scenie swoją piosenkę. Były też konkursy dla publiczności. Na zakończenie pikniku zagrała miejscowa grupa „Sorry Andżej” oraz zespół „Makka” z Gruzji. W czasie festynu okoliczni mieszkańcy mogli nie tylko posłuchać o ekologii, spróbować zdrowej żywności, ale również

Młodzież w działaniu Raport 2007

Na początku projektu każda z grup narodowych przygotowała krótką prezentację. Okazało się, że w wielu regionach zagrożenia ekologiczne są podobne. Podczas pracy w mieszanych narodowościowo grupach młodzi ludzie opracowywali nowe metody promocji ekologicznych zachowań wśród swoich rówieśników. Była to doskonała okazja do dzielenia się pomysłami i poglądami.

nad Kacze Bagno szybko wróciło słońce i uczestnicy odzyskali zapał do pracy.

Promocja ekologii była tematem wielostronnej wymiany młodych ludzi z pięciu państw, jaka miała miejsce we wrześniu 2007 r. w polskiej wiosce Kacze Bagno. Uczestnicy z Armenii, Bułgarii, Gruzji, Hiszpanii i Polski przez dziesięć dni dyskutowali o problemach w zakresie ochrony środowiska w ich krajach, o działalności organizacji ekologicznych i ekorolnictwie. Szukali również innowacyjnych rozwiązań promujących ekologię. Dzięki pracy w międzynarodowej grupie zdobywali też wiedzę na temat innych kultur.

poznać egzotyczną grupę aktywnych obcokrajowców. Dostrzegli, że młodzi mają chęć do działania na wsi i dzięki temu zaczęli postrzegać swoją miejscowość jako bardziej atrakcyjną. W ramach dożynkowej imprezy młodzi ludzie z regionu mieli szansę zapoznać się z możliwościami, jakie stwarza program „Młodzież w działaniu”. Przekonali się, że organizacja wymiany nie jest czymś strasznie trudnym – wystarczy pomysł i zaangażowanie. Impreza służyła też promocji Miejsca Inicjatyw Pozytywnych Kacze Bagno. Miejscowi zdali sobie sprawę, że po sąsiedzku dzieją się interesujące rzeczy służące lokalnej społeczności.

Młodzież w działaniu Raport 2007

W projekcie brały udział osoby z mniejszymi szansami. Młodzież z Gruzji i Armenii miała problemy z wyjazdami zagranicznymi ze względu na ograniczenia wizowe i wysokie koszty podróżowania. Cześć polskiej grupy pochodziła z biednych środowisk – z toruńskich blokowisk. Dwoje uczestników miało poważne kłopoty ze zdrowiem. Wszyscy musieli przełamywać swoje wewnętrzne bariery. Podczas wymiany mieli szansę dyskutować o dyskryminacji i tolerancji. Na własnej skórze poznali różnice kulturowe – pochodzili z zupełnie różnych zakątków świata. Mieli wcześniej w głowach pewne wyobrażenia o każdym kraju, ale dzięki wspólnej pracy z rówieśnikami pozbyli się wielu stereotypów. Część uczestników zainteresowała się nawet wyjazdem na Wolontariat Europejski do państw nowo poznanych koleżanek i kolegów. Powstały też pomysły na dwa kolejne projekty – ekologiczny i dotyczący różnych tradycji. Uczestnicy ze Stowarzyszenia Motyka promowali działania także po zakończeniu projektu. Zorganizowali spotkanie z młodzieżą i lokalnymi działaczami z Nowego Miasta Lubawskiego i okolic. Zaprezentowali przebieg projektu, opowiedzieli też o samym programie „Młodzież w działaniu”. Goście obejrzeli wystawę zdjęć wykonanych podczas wymiany, wzięli też udział w warsztatach z batiku i pieczenia chleba. Było to inspiracją dla osób zainteresowanych stworzeniem własnego projektu. Wkrótce po zakończeniu projektu młodzież ze Stowarzyszenia Motyka we współpracy z grupami partnerskimi przygotowała i wydała

książeczki promujące wymianę i program „Młodzież w działaniu”. Znalazły się w niej szczegółowe informacje o przebiegu działań, wspomnienia uczestników, plan pracy, kontakty do organizacji z zagranicy, a także krótkie informacje na temat programu „Młodzież w działaniu”. Publikację otrzymali uczestnicy projektu, okoliczne domy kultury i partnerzy Motyki.

Dobre rady polskiej grupy (po projekcie) Trzeba pamiętać o dobrej komunikacji między partnerami przed, w trakcie i po projekcie. Czasami błahe sprawy mogą spowodować poważne nieporozumienie – na przykład nasza grupa przekazała za późno informację o noclegu w dużej wspólnej sali. Część uczestników była niezadowolona. Nie wiemy, czy to by cokolwiek zmieniło, ale uważamy, że ważne jest podanie takiej informacji partnerom przed wyrażeniem przez nich zgody na udział w projekcie. Teraz wiemy, jak ważne są wszelkie gry integracyjne. Nasza grupa szybko się zgrała i dobrze dogadywała, więc skupiliśmy się bardziej na innych aspektach edukacji pozaformalnej typu animacja językowa, energizery, wieczory narodowe, dyskusje. Powinny być jednak „oﬁcjalne” gry i zabawy integracyjne, w których uczestniczą wszyscy. Trzeba pamiętać o wszystkich różnicach kulturowych i problemach językowych, aby stworzyć atmosferę wzajemnego zrozumienia i dać ludziom czas na „rozkręcenie się”. Ważny jest kontakt z liderami grup, codzienne spotkania, rozmowa o każdej grupie, jej samopoczuciu. Ważne jest, aby w spotkaniu przygotowawczym uczestniczyli wszyscy partnerzy. Na nasze spotkanie nie przyjechali przedstawiciele z Hiszpanii i Gruzji. Nie byli gorzej przygotowani do projektu, ale nie widzieli wcześniej miejsca, mieli więc mniejszy wkład w sprawy organizacyjne. Przygotowanie wieczorów narodowych wyłączało poszczególne grupy z części innych zajęć. Następnym razem wymyślilibyśmy raczej mieszany wieczór, aby stworzyć coś w oparciu o różne kultury – np. bajkę, zabawy, kolację z przekąskami, ale nie taką ucztę, jaką przygotował każdy kraj.

Dialog pokojowej współpracy – Makieta przyszłości Towarzystwo Pomocy Dzieciom i Młodzieży Łódź, 15.02.2008 – 21.02.2008 Uczestnicy: Białoruś – 4, Ukraina – 4, Węgry 4, Francja – 3, Mołdawia – 3, Polska – 4, eksperci – 2

Zajęcia zostały przeprowadzone w formie wykładów i zajęć praktycznych. Uczestnicy mieli możliwość pracy oraz tworzenia nowych projektów w międzynarodowych grupach. Spotkali się również z większą grupą młodzieży z Polski i dzięki temu mogli zapoznać się z lokalną kulturą. Szkolenie obejmowało także wizytę w jednym z łódzkich liceów, gdzie odbyło się spotkanie z człon-

Podczas jednego z dni szkolenia jako metodę pracy zastosowano grę symulacyjną „Trzy społeczeństwa”. Uczy ona tolerancji i promuje ustalanie uniwersalnych zasad dla każdej społeczności z poszanowaniem indywidualności każdej z nich. Aby dokładnie zrozumieć pojęcie demokracji i móc je następnie przedstawić młodzieży w każdym z państw uczestniczących w projekcie, przeprowadzono także grę „Zagłosuj na przywódcę”, ukazującą zasady demokratycznych wyborów. Praca w grupach nad zadaniem „Fish Market” dała uczestnikom możliwość wykazania się zrozumieniem tematu globalizacji i konsumeryzmu. Umożliwiła pełne zaangażowanie i wykazanie swych umiejętności w planowaniu strategii rozwoju społeczeństwa i tworzeniu warunków dla lepszego społecznego życia. Ważnym punktem programu było ukazanie możliwości współpracy z wykorzystaniem programu

Młodzież w działaniu Raport 2007

Proponowany program szkolenia i jego tematyka zostały opracowane na podstawie doświadczeń polskich organizatorów w pracy z dziećmi i młodzieżą. Do współpracy zostali zaproszeni reprezentanci i organizacje z sześciu różnych krajów, co sprzyjało zaplanowaniu wspólnych działań związanych z tą tematyką w przyszłości. Metody pokazane na szkoleniu będą wykorzystane przez uczestników w pracy z dziećmi i młodzieżą w ich organizacjach. Szkolenie dało konkretne podstawy do kontynuowania aktywnych działań na poziomie lokalnym każdego z partnerów.

kami szkolnego klubu „Podróże małe i duże”, a także z władzami szkoły. Każda z organizacji opowiedziała krótko o swojej działalności oraz współpracy z młodzieżą. Dyrekcja szkoły opowiedziała natomiast o systemie edukacji w Polsce i współpracy z Urzędem Miasta. Spotkanie uświetniła część artystyczna przygotowana specjalnie na tę okazję. Opowiadano również o turystycznych i kulturalnych atrakcjach Łodzi.

W dniach 15 – 22 lutego 2008 r. w Łodzi Towarzystwo Pomocy Dzieciom i Młodzieży przeprowadziło szkolenie „Dialog Pokojowej Współpracy – Makiety Przyszłości” dla pracowników młodzieżowych z Francji, Białorusi, Ukrainy, Mołdawii, Węgier i Polski. Zajęcia odbywały się w Domu Studenta Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej. Szkolenie dotyczyło zasad demokracji i społeczeństwa obywatelskiego, globalizacji i konsumeryzmu oraz upowszechniania wiedzy o wartościach europejskich i wspólnym dialogu między państwem a jego obywatelami.

„Młodzież w działaniu”, o którym lokalna społeczność nie posiada żadnej lub aktualnej wiedzy. W ramach projektu zorganizowano spotkanie informacyjne na temat „Młodzieży w działaniu”, które miało zachęcić wszystkich do zdobywania praktycznego doświadczenia w tworzeniu projektów międzynarodowych. Językiem roboczym szkolenia był język angielski. Program został przygotowany w taki sposób, aby skomplikowany temat szkolenia wyjaśnić jak najlepiej bez względu na poziom językowy uczestników. Zorganizowane grupy dyskusyjne dały im wiele czasu na wyrażenie swoich poglądów. Uczestnicy byli również zachęcani do używania innych form ekspresji. Najistotniejsza była metoda teatralna, używana w programie szkoleniowym. Pomaga ona radzić sobie z emocjami i postawami za pomocą narzędzi innych niż słowa. Wszystkie metody oparte były na sprawdzonych sposobach uczenia międzykulturowego, podanych w zeszycie szkoleniowym „Uczenie się międzykulturowe” oraz w innych tego typu publikacjach.

Młodzież w działaniu Raport 2007

Dzięki szkoleniu młodzi liderzy i pracownicy młodzieżowi zdobyli następujące umiejętności: promowanie wartości obywatelstwa europejskiego i partnerstwa w codziennej pracy, mediacja w sytuacjach konﬂiktowych, analizowanie współczesnej kulturowej i politycznej sytuacji na świecie wraz młodymi ludźmi, wdrażanie własnych projektów we współpracy z siecią partnerską. Szkolenie poświęcone było także lepszemu zrozumieniu zasad europejskiego obywatelstwa, demokracji i praw człowieka, wyzbywaniu się przemocy, społecznej i ekonomicznej równości, równości płciowej, trwałości środowiska, rozbrojenia, tradycyjnym pokojowym praktykom, międzynarodowym prawom i bezpieczeństwu ludzkości. Dzięki temu program pomógł uczestnikom uświadomić sobie procesy związane z tymi zagadnieniami. Z tego projektu skorzystali nie tylko uczestnicy, ale także miejscowa młodzież i studenci, którzy mogli nawiązywać kontakty z pracownikami organizacji młodzieżowych z innych krajów podczas wieczorów międzynarodowych oraz w czasie wolnym. Już wyżej wspomniano, że projekt odbył się

w Domu Studenta, gdzie mieszkają studenci nie tylko z Polski ale także z innych państw. Informacja o projekcie została wywieszona przy wejściu do budynku, więc każdy z gości wiedział o realizacji przedsięwzięcia. Podczas organizowanych wieczorami „kawiarenek obywatelskich” studenci spotykali się z uczestnikami, mogli porozmawiać z nimi na różne tematy, wymienić się swoimi wrażeniami i doświadczeniami. Na wieczór międzykulturowy polegający na prezentacji kultur sześciu krajów partnerskich zaproszona została miejscowa młodzież oraz mieszkańcy Domu Studenta. Swój kraj mieli szansę również przedstawić studenci z Albanii, uczący się w Polsce, którzy obserwowali projekt od samego początku. Część szkolenia poświęcona była planowaniu przyszłych projektów. Jeden z nich dotyczy cyklu szkoleń na temat obywatelstwa europejskiego, przygotowanego we współpracy z zagranicznymi partnerami. Dla organizatorów szkolenia ważny jest kontakt z krajami Europy Wschodniej, chcą oni stworzyć partnerom z tych krajów możliwość ścisłej współpracy z krajami Unii. Organizacje, które gościły w Polsce wymieniły się wiedzą i przykładami dobrych praktyk z własnej działalności. Dzięki temu zapoczątkowali ściślejszą współpracę z wykorzystaniem doświadczeń innych, co w dużym stopniu wyeliminuje możliwość popełnienia błędów podczas realizacji podobnych projektów w przyszłości. Utrzymanie więzi z partnerami jest jednym z głównych celów tego projektu. Uczestnicy planują kontynuację działań skierowanych do młodzieży, rozwijających ideę obywatelstwa europejskiego. Po owocnym i pełnym wrażeń pobycie zagraniczni uczestnicy, obdarowani upominkami w postaci materiałów dydaktycznych, pomocy naukowych i upominków z Polski, powrócili do swoich domów.

Statystyki Akcji 3. – Młodzież w Świecie

Akcja 3.1 Współpraca z Sąsiedzkimi Krajami Partnerskimi Unii Europejskiej – Projekty w 2007 roku (wg stanu na dzień 01.01.2008) 0

20 40 60 80 100 120 140

Wnioski złożone

Wnioski odrzucone Projekty odwołane

Młodzież w działaniu Raport 2007

Wnioski wycofane przed decyzją

Wnioski zatwierdzone

132

Akcja 3.1 Współpraca z Sąsiedzkimi Krajami Partnerskimi Unii Europejskiej – Projekty w 2007 roku z podziałem na województwa (wg stanu z dnia 01.01.2008) 0

kujawsko-pomorskie

Rosja

Armenia 6

podkarpackie

1 2 3 4 6 6 4

śląskie świętokrzyskie warmińsko-mazurskie

Młodzież w działaniu Raport 2007

Zatwierdzone

1 0 0

wielkopolskie zachodniopomorskie

2 2

7 7 6 7 6

Bośnia i 2 Hercegowina 0 Chorwacja

pomorskie

Albania 0 2

0 0

podlaskie

Azerbejdżan 9

mazowieckie

Gruzja

17 8

Mołdawia

0 1

małopolskie

opolskie

10 15 20

Białoruś

łódzkie

Ukraina

lubelskie lubuskie

10 15 20 25 30 0

dolnośląskie

Akcja 3.1 Współpraca z Sąsiedzkimi Krajami Partnerskimi Unii Europejskiej – Projekty zatwierdzone w 2007 roku z podziałem na Kraje Partnerskie i charakter projektu (wg stanu na dzień 01.01.2008)

0 0

Odrzucone i wycofane

1 1

Macedonia 0 4 Czarnogóra 11 Serbia 0 3 Algieria 0 2 Egipt 0 3 Izrael 0 2 Jordania 0 2 Liban 0 0 Maroko 0 0 Autonomia 1 Palestyńska 0 Syria 0 0 Tunezja 01

Goszczące

Wysyłające

Akcja 3.1 Współpraca z Sąsiedzkimi Krajami Partnerskimi Unii Europejskiej – Projekty Wymian Młodzieży zatwierdzone w 2007 roku z podziałem na Kraje Partnerskie i charakter projektu (wg stanu na dzień 01.01.2008)

Ukraina

10 12 14 16

14 4

Białoruś

Mołdawia

Gruzja

Azerbejdżan

Rosja 0

Armenia

Ukraina

2 3

Białoruś 2

Armenia

Bośnia i Hercegowina 0

Chorwacja 0 1

Chorwacja 0

Macedonia 0 2 Czarnogóra 0 1 Serbia 0 1 Algieria 0 2

Macedonia 0 Czarnogóra 0

2 1 2

Serbia 0 Algieria 0 0 Egipt 0 0 Izrael 0 0 Jordania 0 0

Izrael 0 2 Jordania 0 2 Liban 0 0 Maroko 0 0

Liban 0 0 Maroko 0 0

Autonomia 1 Palestyńska 0

Autonomia 0 Palestyńska 0 Syria 0 0 Tunezja 0

Syria 0 0 Tunezja 0 0

Goszczące

4 4

Albania 0

Gruzja

Bośnia i 1 Hercegowina 0

Egipt 0

4 3

Azerbejdżan

Albania 0 0

Mołdawia 3

3 3

Rosja 6

Wysyłające

Goszczące

Wysyłające

Młodzież w działaniu Raport 2007

Akcja 3.1 Współpraca z Sąsiedzkimi Krajami Partnerskimi Unii Europejskiej – Projekty Szkoleń i Tworzenia Sieci zatwierdzone w 2007 roku z podziałem na Kraje Partnerskie i charakter projektu (wg stanu na dzień 01.01.2008)

Acting for a drug free life Działanie dla życia wolnego od narkotyków Stowarzyszenie Proﬁlaktyki i Resocjalizacji AD REM Łódź, 6.08.2008 – 12.08.2008 Uczestnicy: Austria – 1, Niemcy – 2, Rumunia – 2, Polska – 4, Włochy – 2, Turcja – 3, Portugalia – 2, Irlandia – 2

Projekt zawierał dwa powiązane ze sobą elementy. Pierwszy z nich dotyczył prezentacji poszczególnych narzędzi teatralnych w pracy z młodzieżą. Drugim było przygotowanie

Główne zagadnienie projektu dotyczyło problematyki prewencji i zapobiegania uzależnieniom. Pomysłodawcy projektu, jako ludzie na co dzień zajmujący się tą kwestią, odczuwali dużą lukę w tym temacie. W dzisiejszych czasach bardzo trudno jest przekonać młodych ludzi, że branie narkotyków jest szkodliwe, hamuje ich rozwój osobisty, a przede wszystkim jest igraniem ze śmiercią. Czasy suchych pogadanek oraz wykładów na temat szkodliwości narkotyków to już przeszłość. Dzisiejszy kontakt oraz praca z młodzieżą to przede wszystkim dialog, używanie metod aktywizujących, angażujących młodych ludzi w zajęcia. Ważne

Młodzież w działaniu Raport 2007

Podczas szkolenia uczestnicy zapoznali się z nowymi, kreatywnymi technikami (m.in. grą aktorską, doświadczaniem, tańcem ekspresyjnym) służącymi do analizy problemów z narkotykami oraz określenia indywidualnych zdolności do radzenia sobie z tym problemem. Charakterystyczną cechą metody Galli jest nastawienie na wykorzystanie technik dramowych (wcielania się w rolę), medytacji i terapii tańcem w celu nauczenia się rozwiązywania problemów. Szkolenie prowadzone było przez trenerów i specjalistów z Galli Group (Austria i Niemcy) i Festiwal of Friends Society (Niemcy i Irlandia), stale współpracujących z twórcą tej metody.

przedstawienia proﬁlaktycznego, wykorzystującego poznane metody. Dzięki takiej konstrukcji szkolenia uczestnicy mogli doświadczyć na sobie poszczególnych metod teatralnych. Punktem kulminacyjnym projektu była prezentacja przygotowanego podczas warsztatów przedstawienia, na które uczestnicy projektu zaprosili przedstawicieli organizacji pozarządowych oraz instytucji pracujących z młodzieżą z mniejszymi szansami. Spektakl połączono z omówieniem metody i sposobów wykorzystania jej w codziennej pracy. Uczestnicy projektu otrzymali przygotowaną przez trenerów publikację opisującą zastosowane w szkoleniu metody oraz sposoby wykorzystania ich w codziennej pracy w organizacjach. Podręcznik został również umieszczony na stronie internetowej stowarzyszenia AD REM, gdzie jest dostępny dla wszystkich osób zainteresowanych opisaną metodą.

Projekt „Acting for a drug free life” adresowany był do pracowników i wolontariuszy z organizacji młodzieżowych na co dzień pracujących z młodzieżą z mniejszymi szansami, uwikłaną w różne problemy społeczne i uzależnienia, wymagającą pracy i pomocy przy starcie w dorosłe życie. Warsztaty miały na celu przygotowanie osób pracujących z młodzieżą do wprowadzenia nowatorskiej metody pracy z młodymi ludźmi, którzy często mieli kontakt ze środkami odurzającymi lub byli od nich uzależnieni. Metoda ta oparta jest na autorskim programie Johannesa Galli, niemieckiego aktora i reżysera, wykorzystującego działania teatralne w pracy proﬁlaktycznej.

jest przesłanie, że zapobieganie uzależnieniom należy rozpocząć wcześniej, a nie dopiero w momencie, gdy dzieciaki sięgają po narkotyki. Pracując z młodzieżą, należy mieć wewnętrzne przekonanie, iż zakazywanie narkotyków nic nie daje, działania prewencyjne muszą być przez młodzież akceptowane, a na poziomie emocji musi ona sama nabrać przekonania i zaakceptować fakt szkodliwości narkotyków. Użycie metod teatralnych w działaniach zapobiegających zjawisku narkomanii przyciąga zainteresowanie młodzieży. Poprzez teatr i grę aktorską można porozumiewać się z młodymi ludźmi, używając ich języka po to, aby osiągnąć zakładany cel.

Młodzież w działaniu Raport 2007

Cele szkolenia: uczenie prewencji i zapobiegania narkomanii z wykorzystaniem aktywizujących technik teatralnych i metody Galli, które są z sukcesem stosowane w krajach Europy Zachodniej, nauka nowych, kreatywnych technik zapobiegania zjawisku narkomanii, postrzeganie działań proﬁlaktycznych jako: – zjawiska współgrającego z rozwojem osobistym oraz społecznym, – narzędzia do pomocy w odnalezieniu siły i wiary we własne możliwości młodzieży z mniejszymi szansami, – pomocy młodym ludziom w odnalezieniu ich wizji dorosłego życia, – rozwoju zdolności komunikowania się z innymi.

Wykorzystywane podczas spotkania techniki to przede wszystkim metody pracy grupowej, aktywizujące uczestników na każdym etapie. Przygotowane przez trenerów i wykorzystane podczas szkolenia narzędzia miały na celu aktywne uczestnictwo wszystkich biorących udział w projekcie, kładły silny nacisk na przepracowanie poszczególnych narzędzi „na sobie” celem nabrania przekonania do stosowanych metod oraz ogólnej wizji, jak należy je wykorzystać w codziennej pracy z młodzieżą. Metody pracy wykorzystywane podczas szkolenia: Metoda Galli wykorzystywana w działaniach zapobiegających zjawisku narkomanii opiera się na teatralnej grze „The Golden Key” rekomendowanej przez EUROAFIS oraz metodzie siedmiu (archetypów) charakterów „Seven Kellerkinder”. „Seven Kellerkinder” jest metodą wypracowaną przez Johannesa Galli. Odkrywa różne typy w osobowości, które wywierają na nas wpływ w codziennym życiu. Niektóre cechy charakteru wyrażamy z łatwością, innych z kolei nie potraﬁmy określić. Podczas warsztatów uczestnicy korzystali z technik ruchu, języka ciała, po to, aby nauczyć się, jak wyrażać swoje emocje w sposób konstruktywny i zachowujący równowagę tzw. wewnętrznej „energii”. Z dużym powodzeniem wykorzystano metodę medytacji tańcem. Jest to narzędzie pomocne w wyrażaniu emocji oraz osobistych odczuć. Projekt kładł nacisk na zajęcia praktyczne. Warsztaty prowadzone dodatkowo wykorzystywały następujące metody i techniki: terapię śmiechem, terapię przez zabawę, dramę, język ciała, etiudy teatralne, wcielanie się w rolę, naśladownictwo i interpretację muzyki, pracę gestem.

Młodzież w działaniu Raport 2007

Poznanie metody wpłynęło na zmianę postrzegania całego procesu pracy z młodzieżą z mniejszymi szansami, nieradzącą sobie ze swoim życiem. Uczestnicy szkolenia nabrali przekonania, iż młodzi ludzie od początku powinni czynnie uczestniczyć w każdym etapie powstawania przedstawień proﬁlaktycznych, poruszających dobrze im znaną tematykę. Przygotowanie przedstawienia staje się swoistą terapią dla osób zaangażowanych w jego tworzenie.

Pośrednim beneﬁcjentem projektu stanie się młodzież z mniejszymi szansami, z którą wyszkoleni w czasie projektu uczestnicy będą pracować. Stowarzyszenie AD REM zamierza kontynuować współpracę z twórcą metody Johannesem Galli. Mają aspiracje, aby stać się ośrodkiem promującym tę metodę w Polsce. Od września rozpoczynają projekt z młodzieżą z placówek resocjalizacyjnych. Przedsięwzięcie zakłada przygotowanie przedstawienia zatytułowanego „Małe marzenia dużego Shreka”. Poszczególne etapy powstawania przedstawienia zakładają wykorzystanie warsztatu pracy Galli, a przedstawienie będzie pokazywane w łódzkich przedszkolach na przełomie października i listopada.

Szkolenie przebiegało dwutorowo. Część zajęć dostarczała jego uczestnikom wiedzy i umiejętności wykorzystywania w pracy z młodzieżą poszczególnych narzędzi i me tod omówionych powyżej. Druga część projektu to przygotowanie spektaklu profilaktycznego (zaprezentowanego 11.08.2007 r. w Łodzi) z wykorzystaniem poznanych narzędzi i metod na poszczególnych etapach powstawania dzieła – od scenariusza do jego prezentacji. Przedstawienie zostało przygotowane przez wszystkich uczestników, każdy z nich miał możliwość zafunkcjonować w nim jako reżyser, scenograf, aktor. Praca tą metodą dostarczyła uczestnikom wiedzę na temat kreowania spektakli profilaktycznych angażujących młodzież na każdym etapie realizacji pomysłu. Poznana technika ułatwi przeszkolonym osobom pracę w dziedzinie profilaktyki narkomanii.

Net-Works?! Spotkanie ewaluacyjne Oddział Akademicki PTTK w Krakowie 06.12.2007 – 09.12.2007 Uczestnicy: Austria – 2, Belgia – 2, Czechy – 2, Niemcy – 2, Holandia – 2, Polska – 2, Słowacja – 2, Węgry – 2, eksperci – 2

Młodzież w działaniu Raport 2007

Uczestnicy projektu mieli za zadanie zastanowić się nad technikami stosowanymi we wcześniej realizowanych projektach dotyczących metod pracy opartych na sztuce amatorskiej oraz aktywności na świeżym powietrzu. Dyskutowali też nad skutecznością zwalczania tymi metodami szeroko pojętego wykluczenia młodzieży, zarówno w środowisku lokalnym, jak i w międzynarodowej grupie. Projekt polegał głównie na przedstawieniu założeń i efektów wcześniej realizowanych projektów oraz dyskusji o problemach pojawiających się zarówno przy ich organizacji i pomiędzy uczestnikami działań. Główne projekty to: „Meet the Freak”, w którym wykorzystane zostały metody sztuki amatorskiej (lekcje tańca, malowania sprayem, śpiewu, teatru), oraz projekt ważny ze względu na tematykę spotkania – wymiana młodzieży oparta na zasadach aktywności na świeżym powietrzu. Omawiane były także inne projekty związane ze sportem i aktywnością ruchową. Generalizacja metod oraz możliwość wymiany spostrzeżeń pomiędzy uczestnikami przyczyniły się do udoskonalenia niektórych technik oraz zrozumienia zasad związanych z ich zastosowaniem w działaniach. Dzięki temu grupy partnerskie zaplanowały dalsze projekty oparte na przedstawionych podczas „NetWorks?!” metodach. Podczas samego spotkania pracowano za pomocą dyskusji, prezentacji multimedialnych, dyskusji panelowych, szczególnie przydatnych w przedstawianiu wniosków ustalonych w mniejszych grupach roboczych, oraz metody Worldcafe, w której uczestnicy podzieleni na małe

grupki rozmawiali na dany temat, każdy z nich mógł zmienić grupę i podzielić się wnioskami z osobami, które omawiały inną tematykę. Jedną z ciekawszych metod okazał się również fokus. Uczestnicy zostali zachęceni do tego, by kontynuować w wolnym czasie rozpoczętą dyskusję, zapraszając do niej inne osoby w atrakcyjny sposób. Cała grupa wykazała się niezwykłą kreatywnością, wycinając z kolorowych kartek symbole jedzenia (fokus meal) lub picia (fokus drink). Pisano na nich tematy dyskusji, godzinę i rozdawano je osobom, które chciano włączyć w daną dyskusję. Poszczególne osoby rozpoczynały rozmowę np. jedząc razem obiad, dzięki temu mogły kontynuować wymianę zdań, na którą nie było czasu w oﬁcjalnej części programu. Organizacje partnerskie były wcześniej znane inicjatorom projektu z działań organizowanych z udziałem Oddziału Akademickiego PTTK w Krakowie. Uczestnicy znali zakres działalności tych organizacji, założenia oraz część stosowanych przez nie metod. Byli również pewni, że organizacje partnerskie wyznają zasady podobne do zasad OA PTTK. Uczestnicy zostali poproszeni o wcześniejsze przygotowanie prezentacji z przykładami zrealizowanych projektów oraz metod, jakie wykorzystują w codziennej pracy swej organizacji, dzięki czemu udział każdego z uczestników był aktywny. Podczas spotkania dzielili się oni swoimi obawami, spostrzeżeniami, metodami i skutkami wynikającymi z wprowadzania w nie zmian. Dzięki podzieleniu się wcześniej zdobytą wiedzą polska organizacja jest teraz w stanie wprowadzać ulepszenia zarówno we własnych metodach, jak i w ich praktykowaniu. Prywat-

Organizacje biorące udział w „Net-Works?!” pozostają ze sobą w stałym kontakcie. Zostały między nimi stworzone międzynarodowe grupy przygotowujące nowe projekty włączające. W lutym zostały złożone wnioski o dofinansowanie dwóch nowych. Jeden z nich, „Meet the Freak”, którego idea powstała 4 lata temu, porusza temat sztuki amatorskiej (tańca, śpiewu, fotografii itp.) i w swoich założeniach ma za zadanie również zaktywizowanie mieszkańców regionu lub miejscowości, w której się odbywa. Pomimo iż prośba o dofinansowanie została złożona przez organizację z Portugalii, w projekcie tym wezmą udział osoby związane z projektem „Net-Works?!”. W projekcie nie zabrakło również elementu uczenia się międzykulturowego. Przede wszystkim organizatorzy starali się wnieść do

Ocena wcześniejszych projektów pomogła zgromadzić wiedzę na temat metod, które należy wykorzystać w następnych inicjatywach. Uczestnicy po powrocie do swoich organizacji zamierzają podzielić się spostrzeżeniami z kolegami ze środowiska pracy, jak również rozwijać dalszą współpracę pomiędzy organizacjami partnerskimi. Największym sukcesem „NetWorks?!” jest zaplanowanie dalszych działań, w których będzie można w praktyce sprawdzić omawiane metody.

Młodzież w działaniu Raport 2007

Osoby biorące udział w projekcje „Net-Works?!” to przeważnie liderzy w swoich organizacjach. Brali oni wcześniej udział w projektach promujących wykorzystanie sztuki amatorskiej oraz sportu i aktywności na świeżym powietrzu w pracy z młodzieżą. Dzięki tym projektom poznali zasady wykorzystywania technik związanych z tymi dwoma zagadnieniami w zwalczaniu wykluczenia w grupie. Ponadto uczestnicy przygotowali wcześniej pokazy i prezentacje dotyczące przeprowadzonych projektów i metod, jakie zostały w nich użyte. Brali też udział w dyskusjach i częściach programu, mających za zadanie ustalenie, skąd bierze się wykluczenie w grupie, jak sobie z nim radzić podczas prowadzonego projektu oraz jakich metod użyć, by propagować integrację w czasie pracy z młodzieżą.

projektu, szczególnie w czasie wolnym, jak najwięcej wątków związanych z Polską. Dla osób, które przyjechały wcześnie rano (przed rozpoczęciem zajęć), zorganizowana została wycieczka po Warszawie. Uczestnicy mogli poznać historię miasta, zabytki, jak również związane z nimi legendy. Ponadto ważnym wydarzeniem była impreza mikołajkowa, podczas której rozdawane były „międzynarodowe” prezenty. Każdy uczestnik został wcześniej poproszony o przywiezienie czegoś drobnego – najlepiej związanego ze swoim krajem – w charakterze mikołajkowego upominku. Pośród prezentów znalazły się między innymi słodycze typowe dla regionów, z których pochodzili uczestnicy, breloczki z emblematami krajów i tym podobne drobiazgi. Jednak najbardziej intensywna nauka związana była z doświadczeniami zdobytymi podczas organizowania projektów w swoich krajach. Uczestnicy nie tylko pochodzą z różnych państw, ale także z różnych środowisk, mają także różne grupy docelowe: dzieci i młodzież z patologicznych rodzin, młodzi ludzie z małych wiosek itp. Dzięki tak szerokiemu zakresowi doświadczeń mogli spojrzeć na problem wykluczenia społecznego z wielu perspektyw.

nym celem grupy z Polski była przede wszystkim zmiana oblicza PTTK i przekształcenie go w organizację, która większy nacisk kładzie na wymiar edukacyjny swoich projektów, a poza wiedzą o krajoznawstwie szerzy takie idee jak integracja społeczna oraz traktuje aktywność na świeżym powietrzu również jako możliwość zdobycia nowych umiejętności. Spotkanie ewaluacyjne z zagranicznymi partnerami umożliwia skorzystanie z doświadczenia innych organizacji.

Szkolenia w Akcji 4.

TIC TAC Polska, Jadwisin, 26.11.2007 – 2.12.2007

Młodzież w działaniu Raport 2007

„TIC TAC” to międzynarodowe szkolenie sieciowe na temat jakości w projektach Akcji 4.3 organizowane we współpracy z SALTO Centrum Zasobów – Szkolenia i Współpracy. W Polsce wzięło w nim udział 19 liderów młodzieżowych z dziewięciu różnych Krajów Programu. Głównym celem tego szkolenia jest wspieranie jakości w projektach Akcji 4.3, aby dzięki nim realizowane były potrzeby organizacji wnioskującej oraz jej zagranicznych partnerów. Podczas szkolenia uczestnicy mieli szansę dokładnie poznać zasady, cele oraz działania realizowane w ramach Akcji 4.3. Wspólnie zastanawiali się w jaki sposób działania tej Akcji mogą odpowiadać na potrzeby ich organizacji. Nie zabrakło też części poświęconej tworzeniu dobrych jakościowo projektów. Jako przykład takiego projektu posłużyło uczestnikom szkolenie... TIC TAC! Wszystkie zaangażowane w ten projekt osoby mogły „na żywo” obserwować sposób prowadzenia tego typu projektu i jednocześnie go komentować.

Międzynarodowe szkolenia są także okazją do zastanowienia się i zaplanowania wspólnych projektów oraz nawiązania partnerstw. Aby lepiej się poznać, poświęcono również czas na zaprezentowanie działalności poszczególnych organizacji, wymianę doświadczeń i dobrych praktyk. Nowa edycja programu edukacji pozaformalnej „Młodzież w działaniu” pełna jest nowych możliwości. O jednej z nich mówiono podczas szkolenia szczególnie dokładnie. To Youthpass – certyﬁkat świadczący o nabyciu nowych umiejętności w procesie edukacji pozaformalnej. Youthpass jest stale modyﬁkowany, ale podczas tego szkolenia uczestnicy mogli nauczyć się jak wykorzystywać go w przyszłych projektach. Szkolenie skierowane było do osób, które miały już doświadczenie w realizacji projektów w ramach programu MŁODZIEŻ lub „Młodzież w działaniu” jako koordynator lub lider. Nie wymagano jednak doświadczenia ściśle związanego z działaniami wspieranymi przez Akcję 4.3. Ważna była natomiast motywacja i chęć nawiązania współpracy z przedstawicielami organizacji międzynarodowych obecnych na szkoleniu. A ponieważ ośrodek szkoleniowy w Jadwisinie to miejsce malownicze i trochę magiczne, w programie nie mogło zabraknąć andrzejkowej atmosfery, międzynarodowych kostiumów i, poza nauką, dobrej zabawy!

Szkolenie nt. jakości w projektach Akcji 4.3 Warszawa, 24.06.2007 – 30.06 2007

Szkolenie, jako kolejne działanie podnoszące jakość projektów realizowanych w ramach Akcji 4.3, opierało się w części na sprawdzonym modelu szkoleniowym, a w części na nowych elementach dostosowanych do potrzeb grupy uczestników i związanych ze zmianami w programie „Młodzież

Młodzież w działaniu Raport 2007

Podczas szkolenia uczestnicy: mieli szansę dokładnie poznać cele Akcji 4.3 i jej poszczególnych działań, dowiedzieli się jak Akcja 4.3 może pomóc w realizacji celów organizacji, zyskali narzędzia do realizacji dobrych jakościowo projektów w ramach Akcji 4.3, rozwinęli umiejętności konieczne do koordynowania projektu Akcji 4.3, szczególnie w ramach: określania potrzeb organizacji, długofalowego planowania działań, tworzenia projektu (od określania potrzeb i celów – do ewaluacji i kontynuacji), budowania partnerstwa i współpracy, przekładania zaplanowanego projektu na język wniosku.

w działaniu”. Podczas spotkania oprócz gier integracyjnych, prezentacji i warsztatów odbyła się symulacja tworzenia projektu w Akcji 4.3, tak by uczestnicy mogli doświadczyć tego procesu, a nie jedynie poznać go w teorii. Na końcu spotkania przeprowadzono ewaluację, w której uczestnicy podkreślili mocne punkty szkolenia oraz wskazali te jego elementy, które nadal można zmieniać i rozwijać, tak by jeszcze lepiej odpowiadało na potrzeby organizacji. Podkreślano świetny nastrój i atmosferę. Bardzo spodobał się pomysł z grą „Drakula”, która trwała przez cały czas szkolenia i miała na celu integrację uczestników. Uczestnicy docenili, że program szkolenia był elastyczny i dostosowany do oczekiwań, a prowadzący wykazali się kompetencją, zaangażowaniem i życzliwością. Część uczestników wykorzystała zdobytą wiedzę do tworzenia projektów w ramach programu „Młodzież w działaniu”, w tym również w ramach Akcji 4.3.

Szkolenie nt. jakości w projektach Akcji 4.3 to już drugi taki warsztat zrealizowany przez Narodową Agencję. Celem szkolenia było poznanie możliwości, jakie daje Akcja 4.3, tak by stanowiła ona wsparcie w realizacji potrzeb organizacji i ich zagranicznych partnerów. Spotkanie służyło także promocji jakości działań realizowanych w ramach Akcji 4.3 Szkolenie i Tworzenie Sieci. W szkoleniu wzięło udział 18 osób pracujących z młodzieżą i w organizacjach młodzieżowych. Grupa była zróżnicowana pod względem doświadczenia w realizacji projektów – zaleźli się w niej zarówno doświadczeni koordynatorzy i liderzy, jak i osoby rozpoczynające swoją przygodę z programem „Młodzież w działaniu”.

Statystyki Akcji 4.3 – Szkolenia i Tworzenie Sieci

Akcja 4.3 Szkolenia i Tworzenie Sieci – Projekty w 2007 roku z podziałem na województwa (wg stanu na dzień 01.01.2008) 0

dolnośląskie

lubuskie

mazowieckie

podlaskie

0 0 3 2

Młodzież w działaniu Raport 2007

1 0 0 3 3

warmińsko-mazurskie

wielkopolskie zachodniopomorskie

Bułgaria

Rumunia

Turcja

Węgry

18 17

8 9

Czechy

Francja

Grecja

Łotwa

13 11

Estonia

pomorskie

świętokrzyskie

Wielka Brytania

0 0

śląskie

Niemcy

Hiszpania 7

10 15 20 25 30

Portugalia

małopolskie

podkarpackie

Włochy

10 12

0 0

łódzkie

opolskie

kujawsko-pomorskie lubelskie

Akcja 4.3 Szkolenia i Tworzenie Sieci – Projekty zatwierdzone w 2007 roku z podziałem na Kraje Programu (wg stanu na dzień 01.01.2008)

Austria

Słowacja

Słowenia

Belgia

Cypr

Finlandia

Holandia

Islandia

Szwecja

Odrzucone i wycofane

Irlandia

Dania

Malta

Luksemburg Liechtenstein

Zatwierdzone

Litwa

2 1

Liczba projektów z udziałem danego Kraju Programu

Akcja 4.3 Szkolenia i Tworzenie Sieci – Projekty w 2007 roku z podziałem na rodzaje działań (wg stanu na dzień 01.01.2008) 0

10 12 14 16

10 20 30 40 50 60 70 80 90

Wnioski złożone

Job shadowing

Akcja 4.3 Szkolenia i Tworzenie Sieci – Projekty w 2007 roku (wg stanu na dzień 01.01.2008)

0 42

1 Wnioski wycofane przed decyzją

Spotkanie ewaluacyjne

Wizyta studyjna

Wnioski zatwierdzone

Wizyta przygotowawcza

Wnioski odrzucone

0 2

Projekty odwołane

Działania służące budowaniu partnerstw

3 7

Seminarium

11 14

Kurs szkoleniowy

Młodzież w działaniu Raport 2007

Tworzenie sieci

Młodzi w akcji Stowarzyszenie Morena Trójmiasto, 15.12.2007 – 14.09.2008

W trakcie przygotowań do właściwej części projektu miały miejsce spotkania z młodzieżą, warsztaty i szkolenia odbywające się na terenie całego Pomorza. Kilkadziesiąt osób wzięło udział w ankiecie, z której jasno wynikało, że młodzież chce uczestniczyć w spotkaniach z przedstawicielami władz, ma nie tylko oczekiwania, ale też konkretne propozycje współpracy i działań na rzecz swojej społeczności lokalnej. Spotkania lokalne - debaty Kolejnym etapem projektu były spotkania lokalne i debaty podczas których młodzież spotkała się z przedstawicielami władz, rozmawiała i dyskutowała o sprawach, które ich dotyczą i na które chcieliby mieć wiekszy wpływ. We wszystkich spotkaniach, odbywających się do końca czerwca 2007 r. wzięło udział ponad 360 młodych osób. Największe debaty odbyły się w Malborku i Starogardzie Gdańskim. W spotkaniach z lokalnymi przedstawicielami władz uczestniczyła także młodzież z: Bobowa, Bolesławia, Grabowa, Koźmina, Kalisk, Łąga, Nowego, Ocypla, Osowa, Piec, Parchowa, Rywałdu, Smętowa Granicznego, Studzienic, Zblewa, Zelgoszczy i wielu innych. W niektórych miejscowościach województwa pomorskiego młodzi ludzie spotykali się nawet 4–5 razy, by dobrze przygotować się do ﬁnałowej debaty z lokalnymi decydentami – przedstawicielami władz miasta, gminy lub powiatu.

Młodzież w działaniu Raport 2007

Stowarzyszenie Morena prowadzi na terenie województwa pomorskiego największą w Polsce, regionalną sieć 23 punktów Europejskiej Informacji Młodzieżowej – Eurodesk Pomorze. Właśnie w oparciu o duże i doświadczone organizacje i instytucje, prowadzące punkty Eurodesku, zosta-

ły zorganizowane pierwsze działania.

W 2007 r. młodzi ludzie mogli wziąć udział w pierwszym w Polsce projekcie Akcji 5., który zrealizowało Stowarzyszenie Morena z Gdańska. Seminaria, debaty i spotkania odbywały się na dwóch poziomach – lokalnym i regionalnym, pod wspólnym tytułem „Młodzi w akcji”. Cel projektu był jasno określony: wzmocnienie uczestnictwa młodzieży z różnych środowisk w współtworzeniu polityki młodzieżowej, a przez to w życiu swojej społeczności.

O otwarciu lokalnej władzy na debatę z młodzieżą można mówić z pewnością w przypadku Czerska, gdzie na debatę przyszło czworo przedstawicieli lokalnych władz i... tylko jeden młody człowiek. Na szczęście w innych spotkaniach młodzież dopisała, a na wielu z nich brakowało miejsc siedzących. Podsumowaniem tych kilkudziesięciu lokalnych debat było 4-dniowe seminarium. Seminarium Seminarium odbyło się na gdańskiej Wyspie Sobieszewskiej tuż nad Zatoką Gdańską. Wzięło w nim aktywny udział ponad 80 osób – w większości młodzieży z Pomorza, choć silną kilkuosobową reprezentację przysłał także np. Dolny Śląsk. Młodzież reprezentowała ponad 20 miejscowości – m.in.: Puck, Tuchomie, Tczew, Jelenią Górę, Kowary, Dzierzgoń, Owidz, Gdańsk, Skórcz, Skarszewy, Czarną Wodę, Bytów, Czersk, Lubichowo, Osieczną, Malbork, Starogard Gdański, Bytów, Łódź, Wrocław.

Młodzież w działaniu Raport 2007

Pierwszy dzień upłynął na zajęciach integracyjnych (m.in. na plaży) oraz tworzeniu galerii. Młodzież przygotowywała prezentacje swoich miejscowości, organizacji i grup nieformalnych. Oprócz plakatów, zdjęć była także makieta skate-parku, występy artystyczne młodych ludzi z Tuchomia i wiele innych ciekawych prezentacji. Drugi dzień poświęcony był warsztatom z zakresu komunikacji i autoprezentacji, obywatel-

stwa jako roli społecznej oraz funkcjonowania obywatela w państwie. Każdy uczestnik mógł wziąć udział w dwóch spośród wymienionych wcześniej warsztatów. Następnie uczestnicy podzieleni na 4 grupy wymienili się rekomendacjami ze spotkań lokalnych. W warsztatach wsparli ich nasi eksperci: Magdalena Forc-Cherek, Danuta Necel-Lewandowska, Krzysztof Strzeliński, Wiesław Lipski i Bożena Wereszczyńska. Wieczór upłynął pod znakiem ﬁlmów i prezentacji multimedialnych, które zostały zrealizowane przez organizacje i grupy. W kolejnym dniu w Sali Herbowej Pomorskiego Urzędu Marszałkowskiego odbyła się regionalna debata. Po krótkim wprowadzeniu Anny Olszówki – wicedyrektora Narodowej Agencji Programu ”Młodzież w działaniu”, młodzież z przybyłymi gośćmi zajęła się wybranymi zagadnieniami. W dyskusjach wzięli udział m.in. Wiceprezydent Gdańska – Ewa Kamińska, Poseł na Sejm RP – Arkadiusz Rybicki, Wiceburmistrz Malborka – Jerzy Skonieczmy. Debatę podsumował Marszałek Województwa – Jan Kozłowski, który zresztą sprawował patronat nad całym seminarium. Po południu uczestnicy mieli możliwość zwiedzenia wystawy „Drogi do wolności”. Naszym przewodnikiem po wystawie był Arkadiusz Rybicki – jedna z dwóch osób, które napisały na tablicy sławne postulaty sierpniowe. Ostatni dzień upłynął na podsumowaniu i ewaluacji seminarium. Projekt będzie trwał do jesieni 2008 roku. W drugiej części planowane jest zorganizowanie jeszcze kilku spotkań młodzieży i debat z decydentami. Powstaje także publikacja podsumowująca cały projekt. Do sierpnia 2008 r. w projekcie wzięło udział ponad 360 osób z ponad 45 miejscowości.

Statystyki Akcji 5.1 –

Spotkania młodzieży i osób odpowiedzialnych za politykę młodzieżową

Akcja 5.1 Spotkania młodzieży i osób odpowiedzialnych za politykę młodzieżową (wg stanu na dzień 01.01.2008) 0

Wnioski złożone

Wnioski odrzucone Projekty odwołane

Młodzież w działaniu Raport 2007

Wnioski wycofane przed decyzją

Wnioski zatwierdzone

Training and Co-operation Plan /TCP/Plan Szkoleń i Współpracy Pozaformalna Akademia Jakości Projektu

Rok 2007 był w większości poświęcony działaniom związanym z wprowadzaniem nowego programu w Polsce. Realizowane szkolenia skupiały się głównie na przekazywaniu wiedzy na temat zmian w programie i nowych możliwości, jakie on oferuje. Można wskazać trzy obszary realizacji założeń Planu Szkoleń i Współpracy przez Agencję: 1. Każda Akcja, zgodnie z dotychczasową praktyką i planem na 2007 rok realizowała własną strategię szkoleniową kierowaną do beneﬁcjentów konkretnych rodzajów działań. Część szkoleń opisanych w rozdziałach poświęconych poszczególnym Akcjom odbyło się w ramach TCP 2. Obok strategii akcyjnych realizowano szkolenia i seminaria dotyczące ogólnie programu „Młodzież w działaniu”, ważnych aspektów związanych z jakością projektów oraz tematów priorytetowych dla programu. 3. Kontynuowana była współpraca z innymi Narodowymi Agencjami, Siecią SALTO oraz z Radą Europy (wysyłanie Polskich uczestników na szkolenia organizowane przez SALTO i inne Narodowe Agencje).

Młodzież w działaniu Raport 2007

Plan Szkoleń i Współpracy nazywany również Działaniami Własnymi Narodowej Agencji stanowi ważny element wsparcia, jakiego Narodowa Agencja udziela beneﬁcjentom programu „Młodzież w działaniu” oraz osobom zainteresowanym realizacją projektów. Celem TCP jest podnoszenie jakości i zwiększanie liczby projektów składanych w każdej z Akcji programu oraz wspieranie realizacji jego priorytetów. Odbywa się to poprzez podnoszenie kwaliﬁkacji (nabywanie nowej wiedzy i umiejętności) osób pracujących z młodzieżą i na rzecz młodzieży oraz młodych liderów, umożliwianie nawiązywania kontaktów między partnerami z różnych krajów i wymianę doświadczeń w pracy z mło-

dzieżą, stosowanie innowacyjnych, kreatywnych rozwiązań, prowadzenie badań o tematyce związanej z młodzieżą, zwiększanie dostępności informacji o i dla młodzieży, a także realizacja innych potrzeb osób pracujących z młodzieżą i na jej rzecz.

Plan Szkoleń i Współpracy 2007

STATYSTYKI Liczba osób z Polski, które wzięły udział w szkoleniach i seminariach organizowanych za granicą (ok. 45 wydarzeń): 125 osób Liczba osób z zagranicy, które wzięły udział w międzynarodowych szkoleniach goszczonych w Polsce: 190 w Liczba osób z Polski, które wzięły udział w wydarzeniach realizowanych w Polsce: 13927 osób w spotkaniach krajowych 51 osób w spotkaniach międzynarodowych (goszczonych) – razem 13978 osób

Przykład szkolenia TCP dotyczącego programu „Młodzież w działaniu” Pozaformalna Akademia Jakości Projektu (PAJP) W 2007 r. Narodowa Agencja przygotowała i rozpoczęła realizację serii modułów szkoleniowych pod wspólną nazwą: „Pozaformalna Akademia Jakości Projektu (PAJP)”. Pozaformalna Akademia Jakości Projektu skierowana jest do liderów młodzieżowych i osób pracujących z młodzieżą, które posiadają już doświadczenia w realizacji i koordynacji projektu i chciałyby zdobywać wiedzę i rozwijać swoje kompetencje w konkretnych obszarach związanych z jakością projektów młodzieżowych. Założenia PAJPu:

Młodzież w działaniu Raport 2007

POZAFORMALNA, ponieważ prowadzona jest z użyciem metod uczenia się pozaformalnego, promuje je oraz ma zwiększać rozpoznawalność kompetencji zdobywanych w jego trakcie. AKADEMIA, ponieważ są to wzajemnie uzupełniające się szkolenia modułowe, każdorazowo zakończone certyﬁkatem PAJPu i obowiązkowym spotkaniem ewaluacyjnym uczestników ostatnich modułów, przy bieżącym wsparciu w trakcie realizacji wypracowanych założeń. JAKOŚCI, ponieważ ma wpływać na podnoszenie jakości realizowanych działań, w tym projektów realizowanych w ramach programu „Młodzież w działaniu”. Wysoka jakość jest również nieodłączną cechą samej Akademii.

PROJEKTU, ponieważ jedną z podstawowych metod pracy organizacji pozarządowych, klubów i innych instytucji jest realizacja projektów (lokalnych, regionalnych, ogólnopolskich i międzynarodowych). Jest to także podstawowa jednostka programie „Młodzież w działaniu”.

Pierwszy cykl szkoleń składał się z czterech modułów: I moduł Uczestnictwo młodzieży II moduł Edukacja międzykulturowa III moduł Współpraca z mediami a tworzenie wizerunku organizacji IV moduł Ewaluacja w pracy metodą projektu W 2007 r. odbył się pierwszy moduł, poświecony metodom zwiększającym aktywne uczestnictwo młodych ludzi oraz sposobom angażowania ich w życie lokalnej społeczności.

le dyskusji wzbudziło również szerokie pojęcie feedbacku oraz ewaluacji. Dodatkową atrakcją była obecność członków Narodowej Agencji Programu „Młodzież w działaniu”, a także możliwość konsultacji i uzyskania odpowiedzi na nurtujące nas pytania. Ponadto dostaliśmy wiele materiałów informacyjnych i promocyjnych. Niestety wszystko co dobre szybko się kończy... Czas szkolenia prędko dobiegł końca i trzeba było powrócić do rzeczywistości ☺. Teraz każdego z nas czeka realizacja projektu, który będziemy przygotowywać w ciągu najbliższego czasu, bogatsi o nowe doświadczenia oraz znajomości, które nawiązaliśmy w czasie szkolenia.

PAJP jest to cykl wzajemnie uzupełniających się szkoleń modułowych każdorazowo zakończonych certyﬁkatem, corocznym spotkaniem ewaluacyjnym uczestników wszystkich modułów oraz bieżącym wsparciem w trakcie realizacji wypracowanych pomysłów na działania. Głównym założeniem PAJPu jest zwiększanie jakości realizowanych działań, w tym także projektów realizowanych w ramach programu „Młodzież w działaniu”. Uczestnictwo ludzi młodych jest bardzo ważnym zagadnieniem, gdyż porusza wiele aspektów społecznych, organizacyjnych, politycznych i relacyjnych. Już od pierwszego dnia zwarta grupa dziewiętnastu osób aktywnie uczestniczyła w szkoleniu. Dzięki rewelacyjnym trenerom z Narodowej Agencji wspólnie zgłębialiśmy wiedzę na temat doświadczania uczestnictwa na różnych płaszczyznach, prowadziliśmy dyskusje na temat grup docelowych, czynników motywujących, blokujących oraz zaburzających działanie. Bardzo ważnym aspektem okazała się rola lidera, wie-

W imieniu całej grupy składam podziękowania na ręce naszych zacnych terenów oraz dla przedstawicieli Narodowej Agencji Programu „Młodzież w działaniu”. Uczestniczka szkolenia Marta Piątek

Młodzież w działaniu Raport 2007

W dniach od 25 do 29 września 2007 w ośrodku szkoleniowym „CS Szkolenie i Doradztwo Sp. z.o.o.” na warszawskiej Pradze, odbył się pierwszy z czterech modułów „Uczestnictwo młodzieży” w ramach Pozaformalnej Akademii Jakości Projektu.

Podczas ewaluacji naszego spotkania, zgodnie stwierdziliśmy, że TO WSZYSTKO MA SENS, warto dawać siebie innym i walczyć o lepsze jutro. Każdy z nas może zrobić COŚ dobrego, trzeba się tylko przełamać i działać!

„TO WSZYSTKO MA SENS”

Konferencja promująca programy „Uczenie się przez całe życie” i „Młodzież w działaniu” 11 maja 2007 r. dawny gmach Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Uczestnicy konferencji obejrzeli ﬁlmy podsumowujące poprzednią edycję programów, a jednocześnie promujące nowe edycje. W części wykładowej można było

Po części oﬁcjalnej i wysłuchaniu wykładów uczestnicy pracowali w pięciu grupach warsztatowych: Umiędzynarodowienie kształcenia a program Erasmus. Jak udział w programie zmienia polskie szkolnictwo wyższe? Europejska Współpraca Szkół receptą na poprawę jakości pracy szkoły (program Comenius i eTwinning) Umiejętności, kompetencje, praktyka w projektach Leonardo da Vinci Potencjał edukacji pozaformalnej – nowe możliwości dla młodzieży (program „Młodzież w działaniu”) Na naukę nigdy nie jest za późno (program Grundtvig). Podczas zajęć spotkali się ludzie, którzy już od dawna aktywnie korzystają z programów edukacyjnych Unii Europejskiej razem z osobami dopiero rozpoczynającymi swoją przygodę z edukacją europejską. Uczestnicy mogli wymienić się doświadczeniami, poznać dobre praktyki i wypracować rekomendacje dla przedstawicieli programów. Organizator konferencji: Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji, Narodowe Agencje Programów „Uczenie się przez całe życie” i „Młodzież w działaniu”.

Młodzież w działaniu Raport 2007

Konferencję uświetnili swoimi wystąpieniami: prof. dr hab. Konstanty Adam Wojtaszczyk – Prorektor Uniwersytetu Warszawskiego, Sławomir Kłosowski – Sekretarz Stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej, prof. Jan Wojtyła z Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Przedstawiciele Komisji Europejskiej – Joanna Basztura i Arnaud Dupont – przedstawili najważniejsze zasady i perspektywy programów „Uczenie się przez całe życie” i „Młodzież w działaniu”. O swoich doświadczeniach i oczekiwaniach opowiedzieli również: Mirosław Marczewski, p.o. Dyrektora Generalnego Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji, dr Paweł Poszytek, Dyrektor programu „Uczenie się przez całe życie” i Tomasz Bratek, Dyrektor programu „Młodzież w działaniu”.

posłuchać wykładu „RAZEM – ucząc się przez całe życie”, wygłoszonego przez Jolantę Urbanik, Pełnomocnika Rektora Uniwersytetu Warszawskiego ds. Realizacji Procesu Bolońskiego. Natomiast dr Jacek Kurzępa, socjolog młodzieży, opowiedział o edukacji pozaformalnej jako narzędziu pracy z młodzieżą z mniejszymi szansami.

Ponad 350 osób z całej Polski spotkało się 11 maja 2007 r. w Warszawie, aby dyskutować o osiągnięciach i perspektywach unijnych programów edukacyjnych w Polsce. Głównym celem konferencji była prezentacja nowej edycji programów edukacyjnych Unii Europejskiej, połączona z debatą na temat osiągnięć realizowanych w latach 20002006 w Polsce programów Socrates II, MŁODZIEŻ i Leonardo da Vinci. Przedsięwzięcie to było doskonałą okazją do dyskusji na temat zagadnień związanych z aspektami i kierunkami rozwoju polityki edukacyjnej oraz jej przyszłością w zjednoczonej Europie. Spotkanie przekonało wszystkich, że edukacja formalna i pozaformalna nie tylko nie konkurują ze sobą, ale doskonale się uzupełniają.

Relacja z inauguracji Europejskiego Tygodnia Młodzieży 3-4 czerwca 2007 r., Warszawa

„Włącz się!” to hasło Europejskiego Tygodnia Młodzieży w 2007 r. Jego motywem przewodnim była praca z młodzieżą z mniejszymi szansami, czyli z tą, która ze względów ekonomicznych, zdrowotnych, geograﬁcznych czy społecznych ma utrudniony dostęp do edukacji, kultury i informacji. Tematem towarzyszącym Tygodnia była promocja różnorodności kulturowej. Podczas ETM-u została przeprowadzona również szeroka akcja informacyjna na temat nowego programu „Młodzież w działaniu”.

Młodzież w działaniu Raport 2007

Komisja Europejska zorganizowała Europejski Tydzień Młodzieży już po raz trzeci. W tym roku wydarzenia związane z Tygodniem miały miejsce w dniach 3-10 czerwca. ETM to impreza o charakterze ogólnoeuropejskim, za organizację tego wydarzenia w Polsce odpowiadała Narodowa Agencja Programu „Młodzież w działaniu” oraz jej dawne Ośrodki Regionalne i Punkty Informacyjne. Do udziału w Europejskim Tygodniu Młodzieży została zaproszona przede wszystkim sama młodzież, a także pracownicy młodzieżowi, przedstawiciele samorządów, dziennikarze oraz wszyscy zainteresowani problematyką europejską i młodzieżową. Wśród wydarzeń inaugurujących, organizowanych przez Narodową Agencję w Warszawie znalazły się liczne warsztaty artystyczne otwarte dla szerokiej publiczności, występy amatorskich i profesjonalnych grup teatralnych, koncert zespołu Dikanda, a także „żywa biblioteka” połączona z wystawą zdjęć oraz spotkanie z przedstawicielami

organizacji działających na rzecz młodzieży. Warszawska inauguracja ETM-u trwała dwa dni. 3 czerwca w Lapidarium (dziedziniec Muzeum Historycznego m.st. Warszawy) na Starym Mieście był dniem otwartym dla wszystkich. O godzinie 15.00 zespół Narodowej Agencji Programu „Młodzież w działaniu” udzielał porad i odpowiadał na pytania podczas „żywej biblioteki”. Wieczorem odbyły się występy grup teatralnych. Jako pierwsza wystąpiła amatorska grupa działająca przy SOSW Nr 1 dla Dzieci Niepełnosprawnych Ruchowo w Policach. Sześcioro uczniów samodzielnie przygotowało spektakl pt. „Lekcja języka polskiego”. Następnie widzowie mogli obejrzeć spektakl pt. „Cienie”, multimedialne przedsięwzięcie Teatru Klamra. Teatr Klamra działa przy Stowarzyszeniu Rodzin i Przyjaciół Osób z Upośledzeniem Umysłowym „Chata z Pomysłami”. Zespół Teatru tworzą aktorzy (osoby z niepełnosprawnością intelektualną) oraz animatorzy (studenci teatrologii, pedagogiki i muzycy). Grupa już od dłuższego czasu

Po warsztatach zamkniętych uczestnicy zostali zaproszeni na spotkanie z panią Anną Machalicą-Pułtorak ze Stowarzyszenia „Otwarte Drzwi”, Katarzyną Kazimierczuk ze Stowarzyszenia Teatr Remus oraz z grupą Sonic Dance, beneﬁcjentami programu MŁODZIEŻ. Spotkanie moderowała Anna Szlęk, a jego celem było przybliżenie

W tam samym czasie na Starym Mieście, w okolicach Barbakanu odbyły się warsztaty artystyczne, w których mógł wziąć udział każdy chętny. Dla najmłodszych grupa Kolorowy Świat Baniek urządziła pokaz puszczania wielkich baniek mydlanych. Trzyosobowy zespół kuglarski Sweet Team uczył starszą młodzież żonglowania i jazdy na monocyklu. Grupa osób ze Stowarzyszenia „Otwarte Drzwi” zorganizowała happening z tybetańskim drzewem życzeń. Na rozpiętych w fosie przy Barbakanie linkach każdy przechodzień mógł zawiesić własnoręcznie wypisaną ﬂagę z życzeniem dla siebie i dla innych. Ostatnimi warsztatami były warsztaty szczudlarskie, które poprowadził Teatr Remus. Wzięło w nich udział ponad pięćdziesiąt osób. Europejski Tydzień Młodzieży to impreza obejmująca całą Polskę. Wiele ciekawych imprez odbyło się w Ośrodkach Regionalnych Programu, m.in. w Krakowie, Łodzi, Olsztynie, Kielcach, Opolu, Bydgoszczy, Debrznie i w Suwałkach.

Młodzież w działaniu Raport 2007

Poniedziałek 4 czerwca był dniem poświęconym w całości warsztatom oraz pokazom grup cyrkowych i kuglarskich. W Lapidarium wybrani uczestnicy ETM-u mogli wziąć udział w zajęciach, których celem było zaprezentowanie nowych metod pracy z młodzieżą. Warsztat teatralny poprowadziła Justyna Wielgus, związana z Teatrem Węgajty. Podczas jej zajęć uczestnicy mogli nauczyć się kilku prostych technik teatralnych, przydatnych w projektach artystycznych i związanych z pracą z niepełnosprawnymi. Gabriel Piernikarz, na co dzień współpracujący ze Stowarzyszeniem „Otwarte Drzwi”, poprowadził warsztaty na temat pracy nad indywidualnym rozwojem z wykorzystaniem ciekawej i rzadko stosowanej metody mandali. Marta Brzezińska-Hubert zaprezentowała „Orkiestrę”, czyli wspólne tworzenie instrumentów jako prostej metody integracyjnej.

uczestnikom tematyki włączania poprzez rozmowę o doświadczeniach i osiągnięciach w tym zakresie zaproszonych gości.

przygotowuje spektakle misteryjne, widowiska kolędnicze oraz krótkie akcje teatralne. Spektakl „Cienie” jest ich pierwszą tak rozbudowaną formą teatralną, która obejmuje występ grupy aktorskiej, zespołu muzycznego, pokaz slajdów oraz ﬁlm zamykający całość. Jako ostatni wystąpił pan Adam Walny, reżyser teatrów lalkowych, scenograf i terapeuta, ze spektaklem „Motyl”, symboliczną opowieścią w ośmiu obrazach o człowieku, jego relacjach ze światem i z Bogiem. Autor spektaklu oprócz Walnego Teatru w Wirach prowadzi również zajęcia teatralno-artystyczne dla młodzieży w domach kultury. Pierwszy dzień zakończył porywający koncert folkowego zespołu Dikanda, który wprowadził do warszawskich obchodów ETM-u element międzykulturowości. Zespół Dikanda powstał 10 lat temu w Szczecinie, w jego muzyce słychać inspiracje kulturą Orientu, folklorem bałkańskim – macedońskim i cygańskim.

Młodzież działa na targach / Parada Schumana / Forum Ekonomiczne Młodych Liderów

Młodzież działa na targach

Parada Schumana

Narodowa Agencja Programu „Młodzież w działaniu” była partnerem 10. Targów Edukacyjnych Edu.pl w Krakowie, które odbyły się w lutym 2007 r. Każda zainteresowana osoba mogła odwiedzić stoisko Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji, uzyskać szczegółowe informacje na temat programów edukacyjnych Unii Europejskiej i otrzymać materiały promocyjne. Pracownicy Fundacji przygotowali także otwarte szkolenia i warsztaty poświęcone poszczególnych programom – m.in. „Młodzieży w działaniu”.

Jak co roku Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji wzięła udział w imprezie towarzyszącej obchodom XIV Polskich Spotkań Europejskich – w barwnej i radosnej Paradzie Schumana, aby zamanifestować poparcie dla europejskich wartości i jedności w Europie. Parada ruszyła w samo południe, w sobotę 12 maja, z Placu Bankowego w Warszawie. W 2007 r. głównym hasłem imprezy były obchody pięćdziesiątej rocznicy podpisania Traktatów Rzymskich. W kolorach Unii Europejskiej i z hasłem „Europa jest tu!” ulicami Warszawy przemaszerowało ponad 4500 ludzi z całej Europy.

Młodzież w działaniu Raport 2007

W marcu FRSE uczestniczyła w największych targach edukacyjnych w Polsce – VIII Międzynarodowym Salonie Edukacyjnym „Perspektywy” w Warszawie. Tutaj młodzi ludzie z całej Polski również mieli szansę uzyskać szczegółowe informacje o programach, skonsultować swoje pomysły i otrzymać bezpłatne publikacje.

Paradę poprowadziły: Hanna GronkiewiczWaltz, Danuta Hübner, Róża Thun, Jolanta Fajkowska, Ewelina Seraﬁn oraz Kasia Kowalska. Specjalnie na Paradę przyjechali Eurodeputowani, którzy wspólnie z Biurem Informacyjnym Parlamentu Europejskiego przybliżyli świat dyrektyw i praw obywateli. Byli tam również przedstawiciele świata polityki, kultury i mediów. Ulicami Warszawy przeszedł barwny, liczący tysiące młodych osób korowód, który wspólnie odśpiewał „Odę do radości”, tworząc tym samym największy i najgłośniejszy chór, który podjął wyzwanie, by wspólnie pobić Rekord Guinnessa! Grupę Narodowej Agencji Programu „Młodzież w działaniu” wsparli aktorzy i szczudlarze teatru ulicznego Makata, beneﬁcjenci poprzedniej edycji programu. W Miasteczku Europejskim znalazło się wiele atrakcji, uczestnicy mogli bawić się podczas koncertu Kasi Kowalskiej i wygrywać nagrody podczas quizów i konkursów. Miasteczko stwarzało też świetną okazję dla spacerowiczów,

Forum Ekonomiczne Młodych Liderów w Nowym Sączu jest wydarzeniem towarzyszącym XVII Forum Ekonomicznemu w Krynicy. Od dwóch lat Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji – Narodowa Agencja Programu „Młodzież w działaniu” uczestniczy w nim jako partner i organizator. FEML to spotkanie młodych liderów z Europy Wschodniej

Młodzież w działaniu Raport 2007

Forum Ekonomiczne Młodych Liderów

i krajów Kaukazu działających w obszarze społecznym, ekonomicznym i politycznym. Na tegoroczne spotkanie przybyło aż 200 reprezentantów organizacji z ponad 30 krajów związanych z polityką, sektorem pozarządowym, społecznym i ekonomicznym. Forum tworzy dla nich miejsce do dyskusji i reﬂeksji na temat ważnych problemów i wyzwań stojących przed Europą, ze szczególnym podkreśleniem roli młodego pokolenia w procesie społecznych i ekonomicznych zmian na kontynencie. Tematy poruszane na Forum to: tożsamość i europejskie wartości oraz znaczenie solidarności we współczesnym świecie. Ponadto została poruszona kwestia wizji rozwoju Unii Europejskiej z uwzględnieniem wiedzy i mobilności pracowników młodzieżowych. Forum stanowi platformę współpracy pomiędzy organizacjami z Europy Wschodniej i Zachodniej. Liderzy młodzieżowi mieli okazję uczestniczyć w debatach XVII Forum Ekonomicznego w Krynicy. Program FEML składał się z paneli dyskusyjnych, warsztatów, a także pozostawiał przestrzeń dla wymiany doświadczeń związanych z akcjami społecznymi i programami działań. Podczas tego spotkania młodzi Europejczycy mogą wyrazić swoją opinię oraz wspólnie kreować wizje na temat głównych problemów we współczesnym świecie. Jeden dzień Forum został poświęcony na warsztaty związane z możliwościami oferowanymi przez program „Młodzież w działaniu”, który może służyć jako narzędzie do realizacji dyskutowanych celów. http://www.forum-leaders.eu/2007/en-info.php

by dowiedzieć się ciekawych rzeczy o organizacjach, które miały tam swoje stoiska. W stoisku Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji można było otrzymać najnowsze publikacje i gadżety programu „Młodzież w działaniu”, oraz spotkać się z pracownikami Narodowej Agencji i otrzymać z pierwszej ręki informację na temat realizacji projektów młodzieżowych. Stoisko cieszyło się tak dużym powodzeniem, że jeszcze przed końcem imprezy zabrakło dla wszystkich publikacji! Dlatego zamierzamy pojawić się na Paradzie również za rok!

II Turniej o Puchar Młodzieży Warszawa, 19.10.2007 - 21.10.2007

Przygotowania do tej imprezy rozpoczęły się na kilka miesięcy przed jej rozpoczęciem. Był to nie lada wyczyn ze strony organizatorów. Przygotowania do II Turnieju o Puchar Młodzieży to praca ponad dwudziestu osób, kierowanych przez Pawła Aleksandrowicza. Stoczono niejedną bitwę, wykonano setki telefonów, poświęcono kilka miesięcy pracy, by przygotować tylko trzy dni, ale za to jakie trzy dni!

Młodzież w działaniu Raport 2007

Wszystko zaczęło się rok temu, kiedy to Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji wraz z dawnym programem MŁODZIEŻ zorganizowała po raz pierwszy imprezę sportową, na którą zostali zaproszeni beneﬁcjenci programu. Impreza zdobyła ogromne uznanie wśród uczestników, dlatego też postanowiono zorganizować Turniej po raz drugi. Wprawdzie zmienił się program, ale idea spotkania pozostała ta sama. „Chcemy na mniej formalnej, pozaszkoleniowej stopie spotkać się z młodzieżą, która realizowała tak wiele ciekawych projektów zmieniających świat wokół siebie. Zabawa sportem jest świetnym sposobem na wspólne aktywne spędzanie czasu, niepozbawionym również odpowiedniej dawki adrenaliny! Chcemy stworzyć warunki do rozmowy o sporcie w życiu młodego człowieka, o tym, co możemy wspólnie zrobić w przyszłości no i w końcu znowu pograć w piłkę!” – mówią organizatorzy. Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji to instytucja zajmująca się wspieraniem rozwoju edukacji w Polsce. Koordynuje pracę wielu programów unijnych, między innymi programu „Młodzież w działaniu”, który zajmuje się wspieraniem projektów z zakresu edukacji pozaformalnej. Program doﬁnansowuje wiele działań, dzięki którym młodzież z całej Polski może realizować swoje pomy-

sły, zainteresowania, spełniać marzenia, a przy tym w przyjemny sposób się uczyć. Turniej odbył się, w dniach 19-21 października 2007 r. na bemowskiej hali piłkarskiej. Do Hotelu Asystenckiego Wojskowej Akademii Technicznej w piątek późnym popołudniem zaczęli zjeżdżać pierwsi uczestnicy. Jak się okazało, większość z nich zdała sprawdzian na orientację w terenie i z dostarczoną przez organizatorów mapką dotarła na miejsce. W tym dniu nie było zbyt wiele czasu na wielkie przedsięwzięcia, ale na pewno było go wystarczająco dużo, by się zapoznać i zintegrować pod okiem dwóch trenerek – Moniki Mrówczyńskiej i Joanny Perkowskiej. Sobota była zupełnie inna. Dzień pełen pracy, warsztatów i spotkań. Wśród uczestników była spora grupa dziewczyn. Zaciekawiona zaintereso-

Podczas tego dnia młodzież miała także okazję uczestniczyć w czterech warsztatach tematycznych. Organizatorzy postarali się wprowadzić ich w temat: fotograﬁi sportowej, marketingu sportowego, dziennikarstwa sportowego i gry fair play. Dzięki takim specjalistom jak: Przemysław Wierzchowski (fotoreporter), Wojciech Zieliński (komentator sportowy), Michał Szustak (współzałożyciel pierwszego portalu o marketingu sportowym, piłkarz) oraz Jacek Purski (członek Football Against Racism in Europe) młodzi ludzie mogli dowiedzieć co nieco na temat interesujących ich kwestii. „Warsztaty z fotograﬁi sportowej to superpomysł, oprócz suchych informacji, mogliśmy sami spróbować zrobić zdjęcia. Podzielono nas na dwie grupy, z których jedna grała, a druga dostała aparat. Właśnie o to chodziło, żeby oprócz informacji, była także praktyka”. Podczas marketingu sportowego uczestnicy dowiedzieli się, jak pozyskać sponsora czy patrona medialnego. „Interesowały mnie te zajęcia, ponieważ sam chcę pozyskać sponsora do mojego sportowego projektu, a także dla klubu. Organizatorzy wiedzieli, co nam zaoferować”. Podczas warsztatów z dziennikarstwa młodzi usłyszeli wiele ciekawych historii z życia prowadzącego. Dowiedzieli się, że miłość do sportu oraz dziennikarstwa to warunki pracy w tej profesji. Jacek Purski zapoznał wszystkich chętnych z zasadami fair play i tolerancji w piłce nożnej. Dzięki temu warsztatowi uczestnicy mogli zobaczyć wiele ciekawych projektów, w których boisko jest miejscem międzykulturowego spotkania. W tym dniu odbyło się także losowanie grup. Organizatorzy przyjęli zasadę gry każdy z każdym. Do boju stanęło pięć drużyn: Active Team, Euro United, Czarno-Biali, Bez Szans oraz drużyna NA składająca się z pracowników Narodowej Agencji, prowadzona przez organizatora turnieju Pawła Aleksandrowicza. Aby umożliwić reszcie uczest-

Młodzież w działaniu Raport 2007

Niewątpliwą atrakcją tego dnia było spotkanie z byłym trenerem reprezentacji Jerzym Engelem, którego z zainteresowaniem wysłuchali zarówno uczestnicy, jak i organizatorzy. Pan Jerzy zostawił dla zwycięskiej drużyny swoją książkę „Nikt nie rodzi się mistrzem”, która jeszcze nie ukazała się w księgarniach. Największy jednak aplauz zyskało spotkanie z Grzegorzem Mielcarskim – reprezentantem Polski, do niedawna dyrektorem sportowym klubu Wisła Kraków, a obecnie komentatorem TVP i Canal+. Wraz z Marcinem Rosłoniem, byłym piłkarzem, komentatorem sportowym Canal+, stworzyli fantastyczny duet, który

rozweselał i zaskakiwał publiczność. W ciekawy sposób odpowiadali na szczegółowe pytania dotyczące ich kariery, komentowania czy piłkarskiego życia. Poprzez otwarty i przyjazny kontakt z młodzieżą zjednali sobie całą widownię. Na koniec tego spotkania chętnie dawali autografy i wspólnie z uczestnikami robili sobie zdjęcia. Oby więcej takich sympatycznych gości.

waniem dziewczyn tym – bądź co bądź – męskim sportem, pytam o jego źródła. „Chcę udowodnić, że nie tylko chłopcy potraﬁą grać w nogę, ale także dziewczyny mogą się przy tym bardzo dobrze bawić” (Ola). „To może wydawać się niezrozumiałe, ale np. w mojej szkole jest kilka dziewczyn zainteresowanych tym sportem i to nie tylko piłkarzami, ja się do nich również zaliczam” (Ewa). Dziewczyny dzielnie reprezentowały płeć piękną, ale wcale nie słabszą! Niektóre z nich wzięły nawet udział w meczach, o czym trochę później.

ników aktywny udział, zorganizowano warsztaty kibica, podczas których malowano flagi, przygotowano okrzyki. „Nie mamy konkretnej strategii kibicowania, aczkolwiek naszą mocną stroną będzie na pewno doping słowny” – prezentowali się kibice Czarno-Białych. Dla osób niezainteresowanych ani grą, ani malowaniem transparentów, dziewczyny z Sonic Dance, również beneficjentki programu, przygotowały warsztaty taneczne. Zapisali się na nie także chłopcy. „Uczestnicy byli bardzo fajni, szybko uczyli się układów i dzielnie znosili powtórki, nawet chłopaki!” – podsumowały trenerki. Pierwszego dnia młodzież miała również okazję zobaczyć dwa rzadko pokazywane filmy dokumentalne: „Polska gola” z 1974 roku w reżyserii Janusza Kidawy i „W kadrze” Tomasza Smokowskiego z 2002 r. Oba filmy na ten sam temat – polska reprezentacja na mistrzostwach świata.

Młodzież w działaniu Raport 2007

Niedziela rozpoczęła się od rozgrzewki, która poprzedzała główne wydarzenie imprezy, czyli sam turniej piłkarski. Do boju stanęło 5 drużyn, 4 z nich reprezentowały priorytety programu „Młodzież w działaniu”: Active Team (aktywne uczestnictwo młodzieży), Euro United (obywatelstwo europejskie), Czarno-Biali (różnorodność kulturowa), Bez Szans (młodzież z mniejszymi szansami) oraz drużyna NA składająca się z pracowników Narodowej Agencji. Wśród okrzyków kibiców, kolorowych transparentów, stworzonych podczas warsztatu kibica, grupy młodzieży i... trochę starszej młodzieży zmagały się na bo-

isku. Najwięcej emocji wzbudzały oczywiście pojedynki z organizatorami. Wszystkie mecze komentował Grzegorz Tomaszewski, współzałożyciel kabaretu Zygzak. „Czarno-Biali, Czarno-Biali po zwycięstwo przyjechali!”, „Chociaż macie białe gacie, Active Teamu nie ogracie!” to tylko niektóre okrzyki pełnych energii kibiców. Nie obyło się także bez elementu wyborczego. Hasło „Nie bądź Burkiem, daj głos” zachęcało do oddawania głosów na najlepszego bramkarza, strzelca oraz gracza. Jak przystało na aktywnych obywateli, młodzi wybrali najlepszą trójkę. Adrian Futa otrzymał tytuł najlepszego strzelca, Mateusz Zadala – najlepszego bramkarza, a Michał Misiak najlepszego gracza. Panowie grali w różnych drużynach, jednak Puchar otrzymała najbardziej aktywna grupa, czyli Active Team. Agencja tym razem przegrała, ale zapewniamy, że to wszystko było u-k-a-r-t-o-w-a-n-e ☺. Zwycięzcy otrzymali nagrody w postaci książek, gier multimedialnych, kosmetyków i piłek. Specjalną nagrodę otrzymały dziewczyny, które aktywnie brały udział w meczach. Nagrody wręczali Dyrektor Generalny Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji – Mirosław Marczewski oraz Tomasz Bratek – Dyrektor Narodowej Agencji Programu „Młodzież w działaniu”. Każdy uczestnik otrzymał turniejowe upominki: pamiątkową koszulkę piłkarską oraz gadżety programu „Młodzież w działaniu”. Pożegnaniom towarzyszyło głównie jedno pytanie: „Kiedy następna taka impreza?”.

Wolontariusze bez granic – promocja Wolontariatu Europejskiego na Podkarpaciu

oprócz wieku. Nie trzeba mieć żadnego wykształcenia, znajomości języków ani pieniędzy. Wolontariuszem może zostać osoba niepełnosprawna.

Zanim wesoły bus EVS-u ruszył na Podkarpacie, koordynatorki projektu zorganizowały trzydniową wizytę przygotowawczą. Odwiedziły miejsca, w których miały odbywać się spotkania, ustaliły szczegóły organizacyjne. Sprawdziły też czas przejazdu pomiędzy miejscowościami, żeby optymalnie zaplanować spotkania. Wszystkie zainteresowane szkoły i placówki otrzymały plakaty promujące projekt „Wolontariusze bez granic”, a także materiały promujące program „Młodzież w działaniu”. Wielka przygoda rozpoczęła się w piątek, 21 września. Wolontariusze spędzili weekend

Młodzież w działaniu Raport 2007

Organizacją „objazdówki” zajęły się Monika Mrówczyńska i Kinga Sokołowska ze Stowarzyszenia Uczestników Wolontariatu Europejskiego TRAMPOLINA. Przedsięwzięcie sﬁnansowała Narodowa Agencja. Przygotowania do projektu rozpoczęły się w kwietniu. Organizatorki wysłały listy do szkół, placówek kulturalnych i organizacji pozarządowych na Podkarpaciu – zgodnie z zaplanowaną trasą przejazdu. W listach przedstawiły założenia projektu promującego Wolontariat Europejski wśród młodych ludzi, proponując jednocześnie współpracę przy przygotowaniu spotkań informacyjnych. Dołączyły też materiały promujące program „Młodzież w działaniu” i TRAMPOLINĘ. Nawiązały także kontakt z organizacją wysyłającą – Podkarpackim Bankiem Żywności w Rzeszowie, który zgodził się pomóc w przygotowaniu spotkania dla rzeszowskich organizacji pozarządowych zainteresowanych wolontariatem.

Ponad 1000 młodych osób z Podkarpacia dowiedziało się o Wolontariacie Europejskim w ramach wrześniowej akcji promocyjnej w 2007 r. Trzynastu byłych wolontariuszy EVS-u z Polski i z zagranicy przez tydzień odwiedzało podkarpackie szkoły ponadgimnazjalne, domy kultury i organizacje pozarządowe. Opowiadali oni młodym ludziom o swoich doświadczeniach z wyjazdów zagranicznych. Przekonywali, że udział w projekcie wolontariatu pozwala zdobyć nowe umiejętności, poznać inną kulturę, otworzyć się na świat i znaleźć przyjaciół na całe życie. Podczas spotkań podkreślali, że każdy młody człowiek w wieku od 18 do 30 lat ma szansę na wyjazd. Młodzież z Podkarpacia, często dotknięta biedą i bezrobociem, nie wierzy w swoje możliwości. A EVS nie stawia w zasadzie żadnych ograniczeń

ściowy okazał się udział wolontariuszy z zagranicy – wzbudzali oni ogromne zaciekawienie wśród młodych ludzi. Dzięki znajomości języka polskiego mogli samodzielnie prowadzić prezentacje. Nie było większych problemów z utrzymaniem zainteresowania w klasach – nawet gdy nauczyciele wychodzili i zostawiali prowadzących samych z młodzieżą. Wieczorami wolontariusze omawiali każde ze spotkań, analizowali swoje reakcje na dziwne komentarze i pytania.

Młodzież w działaniu Raport 2007

w Gorlicach – był to czas potrzebny na przedstawienie planu podróży, przypomnienie uczestnikom zasad programu „Młodzież w działaniu” oraz przygotowanie prezentacji do szkół. Wolontariusze własnoręczne przygotowali kolorowe plakaty informujące o zasadach wyjazdu i „drodze” wolontariusza. Grupa, która w poniedziałek miała rozpocząć spotkania z większą liczbą młodzieży, przygotowała scenariusz małego przedstawienia oraz kostiumy i dekoracje (poczta jako organizacja wysyłająca, domek jako goszcząca oraz aniołek jako mentor wolontariusza). Dzięki weekendowi spędzonemu w Gorlicach grupa przygotowała się do intensywnej pracy i rewelacyjnie się zintegrowała. Czas wytężonej pracy rozpoczął się w poniedziałek rano. Wolontariusze odwiedzali codziennie dwa miejsca, w niektórych prowadzili nawet po dwa spotkania. Były to różne szkoły – od renomowanych liceów ogólnokształcących poprzez technika, aż po szkoły zawodowe. Wymagało to od uczestników projektu dużej elastyczności w przedstawianiu Wolontariatu Europejskiego. Szybko zorientowali się oni, że należy zwracać uwagę na grupę odbiorców i używać dostosowanych argumentów przekonujących do wyjazdu. Młodzież przyjmowała wolontariuszy z dużym zainteresowaniem. Bardzo warto-

Oprócz szkół wolontariusze odwiedzili też domy kultury w Łańcucie i Czarnej. Były to spotkania otwarte dla wszystkich chętnych. Szczególnie udana była wizyta w Czarnej – małej miejscowości, z której pochodzi była wolontariuszka. To ona namówiła kierownictwo domu kultury, by zorganizowało spotkanie, a swoich sąsiadów, znajomych i rówieśników z okolicy, by na nie przyszli. Po pięciu dniach wizyt w szkołach wolontariusze zaplanowali akcję promocyjną na głównym deptaku Rzeszowa. Rozstawili plansze promujące Wolontariat Europejski i od godz. 10.00 informowali młodych ludzi o możliwościach tej Akcji. Równocześnie w Sali Kolumnowej Urzędu Wojewódzkiego odbywało się spotkanie dla organizacji pozarządowych zainteresowanych Wolontariatem Europejskim.

Młodzież w działaniu Raport 2007

Projekt został objęty patronatem honorowym Wojewody Podkarpackiego oraz Marszałka Województwa Podkarpackiego. Patronat medialny nad imprezą objęło Polskie Radio Rzeszów i TVP3 Rzeszów oraz rzeszowskie wydanie „Gazety Wyborczej”.

Sobotnie popołudnie wolontariusze poświęcili na ewaluację objazdówki. Wszyscy uczestnicy projektu byli zgodni, że tego typu projekty to najlepszy sposób promocji Wolontariatu Europejskiego. Dla młodych ludzi z małych miejscowości jest to często jedyna okazja, aby dowiedzieć się, jakie możliwości dają programy europejskie. Zainteresowanie młodzieży było bardzo duże, często młodzi ludzie chętnie zostawali po prezentacjach, aby zadawać dodatkowe pytania. Dzięki temu, że wolontariusze tworzyli codziennie prezentacje w nowych zespołach, każdy uczestnik miał okazję pracować z każdym. Wszyscy ocenili to jako ciekawe doświadczenie oraz element, który wspomógł integrację grupy. Obawy związane z wystąpieniami publicznymi w szkole zniknęły już po pierwszym dniu. Najważniejsze, że udało się osiągnąć cel. Do października 2007 r. 10 osób zgłosiło się do rzeszowskiej organizacji wysyłającej (Podkarpacki Bank Żywności) po dalsze informacje, z tego pięć osób rozpoczęło starania o znalezienie projektu goszczącego za granicą.

Centrum Współpracy SALTO z Krajami Europy Wschodniej i Kaukazu SALTO Eastern Europe and Caucasus Resource Centre

W 2007 r. SALTO EECA stworzyło grupę trenerów Wolontariatu Europejskiego w krajach regionu. Dla tej grupy zostało zorganizowane szkolenie, które miało przygotować ją do prowadzenia wysokiej jakości szkoleń EVS. Grupa trenerów jest ważnym ele-

W 2007 r. SALTO EECA realizowało następujące działania:

I. Działania Szkoleniowe oraz Wspierające Rozwój Sieci Partnerskich: Seminarium szkoleniowe dla nowej Sieci Multiplikatorów programu „Młodzież w działaniu” w krajach EECA. W pierwszych miesiącach 2007 r. powstała nowa Sieć Multiplikatorów. Wybranych zostało trzydzieści osób w tym dziewięć z poprzedniej sieci. Multiplikatorzy to aktywni i doświadczeni pracownicy oraz działacze młodzieżowi z krajów regionu Europy Wschodniej i krajów Kaukazu. W dniach 22-27 maja 2007 r. w Poroninie odbyło się szkolenie dla Multiplikatorów, podczas którego przedstawione zostały zasady programu „Młodzież w działaniu”, a także plany działań na rok 2007. (www.salto-youth.net/eecamultipliers/) Seminarium inauguracyjne nt. nowych możliwości współpracy z Krajami Partnerskimi w ramach nowego programu „Młodzież w działaniu” – „Let’s meet our Neighbours and the World”. Seminarium odbyło się w dniach 30 maja – 3 czerwca 2007 r. we Francji (Marly Le Roi). Było to pierwsze tak duże spotkanie liderów młodzieżowych ze wszystkich regionów Sąsiedzkich Krajów Partnerskich i krajów UE, mające na celu zaprezentowanie nowego programu „Młodzież w działaniu” oraz przedstawienie Europejskiej Polityki Dobrosąsiedztwa. Służyło także nawiązaniu kontaktów pomiędzy uczestnikami i opracowaniu pomysłów na wspólne projekty. W seminarium wzięło

Młodzież w działaniu Raport 2007

Centrum SALTO EECA jest ważnym elementem polityki informacyjnej Komisji Europejskiej w zakresie rozwoju współpracy młodzieżowej pomiędzy organizacjami z Unii Europejskiej oraz Europy Wschodniej i Kaukazu. Centrum nie prowadzi działalności grantodawczej, a jedynie działalność szkoleniowo-informacyjną.

mentem strategii wspierania realizacji projektów EVS w krajach EECA.

Centrum Współpracy SALTO z Krajami Europy Wschodniej i Kaukazu (SALTO EECA) działa przy Narodowej Agencji Programu „Młodzież w działaniu” w Polsce. Podstawowe cele SALTO EECA to: promocja edukacji pozaformalnej i programu „Młodzież w działaniu” w krajach Europy Wschodniej i Kaukazu (Armenii, Azerbejdżanie, Białorusi, Gruzji, Mołdawii, Federacji Rosyjskiej i Ukrainie); pomoc organizacjom i pracownikom młodzieżowym z Unii Europejskiej oraz z krajów Europy Wschodniej i Kaukazu w nawiązaniu kontaktów pomiędzy sobą, w tworzeniu i realizacji wspólnych projektów; podnoszenie jakości międzynarodowych projektów młodzieżowych realizowanych z udziałem organizacji z krajów Europy Wschodniej i Kaukazu; wspieranie informacyjne Narodowych Agencji Programu „Młodzież w działaniu” na rzecz rozwoju międzynarodowej współpracy z krajami Europy Wschodniej i Kaukazu.

udział 127 uczestników, w tym 17 z krajów Europy Wschodniej i Kaukazu. Podczas spotkania powstało kilkanaście pomysłów na przyszłe projekty. Po seminarium została wydana angielskojęzyczna broszura pt. „Paths to international cooperation in the youth ﬁeld”, przedstawiająca nowe możliwości współpracy oraz istniejące wsparcie ze strony regionalnych Centrów Współpracy. Seminarium zostało zorganizowane we współpracy z pozostałymi Regionalnymi Centrami SALTO. (http://www.salto-youth.net/reportneighbours/) Wizyta Studyjna “Youth work reality in Caucasus region” odbyła się w dniach 23 czerwca – 1 lipca 2007 r. Uczestnicy (23 pracowników młodzieżowych z Unii Europejskiej i Turcji) odwiedzili wszystkie trzy kraje regionu – Azerbejdżan, Gruzję i Armenię. W ramach programu odbyły się wizyty w wybranych organizacjach młodzieżowych w Baku, Tbilisi i Erwaniu. Zorganizowano także trzy dyskusje panelowe dotyczące polityki młodzieżowej. Wzięli w nich udział przedstawiciele rządowych oraz pozarządowych instytucji kształtujących ową politykę. Ponadto podczas „targów organizacji młodzieżowych” zaprezentowane zostały organizacje z regionu oraz organizacje uczestników wizyty, co dało możliwość nawiązania kontaktów. (www.salto-youth.net/svcaucasus2007)

Młodzież w działaniu Raport 2007

Kurs szkoleniowy Eastern Express został przeprowadzony w dniach 9–15 lipca 2007 r. we Lwowie (Ukraina). Uczestniczyło w nim 14 pracowników młodzieżowych z krajów Europy Wschodniej

i Kaukazu oraz z Krajów Programu zainteresowanych realizacją projektów międzynarodowych. Jego głównym celem było przekazanie wiedzy i przygotowanie do tworzenia wspólnych projektów w ramach Akcji 3.1. Szkolenie zostało zorganizowane we współpracy z Polską Narodową Agencją Programu „Młodzież w działaniu. (www.salto-youth.net/eetc2007) Szkolenie trenerów EVS w krajach Europy Wschodniej i Kaukazu odbyło się w dniach 15 – 23 września 2007 r. na Krymie (Ukraina). Jego głównym celem było podniesienie jakości szkoleń EVS oraz omówienie cyklu szkoleń od strony organizacyjnej. 17 uczestników miało okazję poszerzyć swoją wiedzę na temat Wolontariatu Europejskiego (EVS), wymienić dotychczasowe doświadczenia z organizacji szkoleń, a także poszerzyć swoje umiejętności w tym zakresie. W efekcie powstała grupa trenerów gotowych do zorganizowania oraz przeprowadzenia szkoleń dla wolontariuszy przebywających w ramach Wolontariatu Europejskiego w krajach regionu. Opracowany został również system ich współpracy z SALTO EECA. Szkolenie zostało zorganizowane dzięki współpracy z Polską Narodową Agencją Programu „Młodzież w działaniu” (www.salto-youth.net/evstc2007) Seminarium nt. dialogu międzyreligijnego „Inter-religious Dialogue” miało miejsce w dniach 6–14 października 2007 r. w Turcji. Głównym celem spotkania było przekazanie pracownikom młodzieżowym wiedzy przygotowującej ich do zajmowania się tematyką związaną z religią w ich działaniach, a także promocja dialogu pomiędzy religiami i tradycjami w kontekście krajów Europy, Kaukazu i Basenu Morza Śródziemnego. W Seminarium wzięło udział 29 pracowników młodzieżowych, w tym 7 z krajów Europy Wschodniej i Kaukazu. Współorganizatorem było SALTO EuroMed oraz Turecka Narodowa Agencja Programu „Młodzież w działaniu”. (www.salto-youth.net/EMEECAreligiousdialogue) Szkolenie pt. „ToolFair” na temat metod pracy z młodzieżą w ramach edukacji pozaformalnej odbyło się w Antalii (Turcja) w dniach 12–16 grudnia 2007 r. W ramach spotkania około 70 uczestników, w tym 7 z krajów Europy Wschodniej i Kaukazu, wymieniało się doświadczeniami w wykorzystywaniu edukacji pozaformalnej w międzynarodowych

projektach młodzieżowych. Regionalne Centra Współpracy SALTO współorganizowały wydarzenie, a Turecka Narodowa Agencja Programu „Młodzież w działaniu” była stroną goszczącą. (www. salto-youth.net/toolfair2007/). Oprócz ww. działań SALTO EECA wsparło uczestnictwo pracowników młodzieżowych z Europy Wschodniej i Kaukazu w dwóch innych wydarzeniach: międzynarodowej konferencji „EU Neighbourhood policy and Migration”. The role of the „Youth in Action” and „Euromed Youth III” programmes. (www.salto-youth.net/euromedneighbours), serii szkoleń nt. obywatelstwa europejskiego “Training course on European Citizenship (ECTC)” (www.salto-youth.net/europeancitizenship).

II. Działania informacyjne i promocyjne

Ponadto Centrum Współpracy wraz z pozostałymi Regionalnymi Centrami SALTO przygotowało publikację nt. nowych możliwości współpracy pomiędzy Krajami Programu i Sąsiedzkimi Krajami Partnerskimi oraz istniejącego wsparcia ze strony tych Centrów. Kolejną publikacją był raport z dwóch seminariów dotyczących dialogu międzyreligijnego. Opracowanie pt. „Faith, Religion and and Dialogue. Educational Report” zostało wydane przez Centrum Współpracy SALTO z Europą Wschodnią i Krajami Kaukazu, SALTO ds. Różnorod-

Oprócz stałej aktualizacji informacji na stronie SALTO EECA www.salto-youth.net/eeca, udoskonalony został internetowy Serwis Wspierający dla organizacji planujących współpracę w ramach programu „Młodzież w działaniu” (www.salto-eeca.eu). W ramach serwisu działa lista kontaktowa, forum oraz serwis dla wolontariuszy. Młodzież w działaniu Raport 2007

Zespół SALTO EECA przygotował ulotki informacyjne w 8. wersjach językowych (po angielsku oraz we wszystkich językach krajów EECA). Wydany został drugi numer anglojęzycznego magazynu „Youth in 7”, poświęcony w dużej mierze możliwościom współpracy z regionem Kaukaskim, a także polityce młodzieżowej w krajach EECA. Magazyn zawiera także przykłady projektów realizowanych przez organizacje z tych krajów.

Zespół SALTO EECA przygotował i rozesłał 6 elektronicznych biuletynów informacyjnych. Newsletter dociera do 4500 odbiorców.

W ramach działań informacyjnych przedstawiciele Centrum SALTO EECA uczestniczyli w około 20 spotkaniach informacyjnych dla przedstawicieli Ministerstw oraz pracowników młodzieżowych z krajów regionu Europy Wschodniej i Kaukazu.

ności Kulturowej, Centrum Współpracy SALTO z Krajami Basenu Morza Śródziemnego oraz Narodowe Agencje Programu „Młodzież w działaniu” z Wielkiej Brytanii i Turcji.

Informacja niejedno ma imię, czyli jak w 2007 r. sieć Eurodesk Polska się rozwijała i swą misję informacyjną spełniała

Eurodesk Pomorze v. Eurodesk Dolny Śląsk Eurodesk Pomorze zawsze pomoże – takie hasło przyświeca jednej z najdynamiczniej rozwijających się sieci regionalnej Eurodesk Polska. Gruszek w popiele nie zasypia sieć Eurodesk Dolny Śląsk, która co prawda hasła promocyjnego nie ma, ale za to, po listopadowym powiększeniu, nieoczekiwanie przebiła liczbą punktów lokalnych eurodeskowców z Pomorza. Eurodesk pod strzechami „Wiadomości Żmigrodzkie”, „Wieści Gminy Gierałtowice”, „Głos Milicza”… nie tylko duże, ogólnopolskie i regionalne gazety zamieszczały informacje o Eurodesku. Pisała o nas również prasa lokalna, najczęściej z miejscowości, w których działają (i promują swoją działalność) Lokalne Punkty Eurodesk Polska. Zdarzyło się w Europie Euronewsy, wydarzenia, konkursy, publikacje, strony internetowe polskie i europejskie programy ﬁnansujące działalność młodzieżową – z takich działów składa się newslettter „Twój Eurodesk”. Co dwa miesiące otrzymywało go ponad 2000 odbiorców – organizacji młodzieżowych i instytucji działających na rzecz młodzieży. Eurodesk to błyskawiczna informacja Lutowe wydanie „Twojego Eurodesku” ukazało się z 16-stronicowym dodatkiem „Europa dla młodzieży”. Miesiąc po rozpoczęciu opisaliśmy w nim nowe edycje programów wspólnotowych

Młodzież w działaniu Raport 2007

W networkingu jest metoda Gdynia, Syców, Inowrocław – to trzy z kilkunastu miast, w których powstały punkty informacyjne Eurodesk Polska. Pod koniec roku w całej Polsce było ich 59. W ten sposób Eurodesk Polska realizował strategię Unii Europejskiej, która uznaje, że „tworzenie sieci ma zasadnicze znaczenie dla podnoszenia umiejętności i kwaliﬁkacji osób pracujących w obszarze informacji młodzieżowej”.

Myśl globalnie, działaj lokalnie Kujawsko-pomorskie – w tym województwie powstała w 2007 r. nowa sieć regionalna. W sumie jest ich już 4. Poprzednie powstały na Pomorzu, Śląsku i Dolnym Śląsku.

Dziś pytanie, dziś odpowiedź Dlaczego dzień Europy obchodzi się 9 maja? Jakie są zasady występowania na ulicy w Wielkiej Brytanii? Gdzie szukać kontaktu z młodymi Niemcami? Takie pytania zadawali młodzi ludzie konsultantom Eurodesku w całej Polsce. Na takie pytania konsultanci Eurodesk Polska odpowiadali... jak najlepiej umieli.

(m.in. „Młodzież w działaniu”, „Uczenie się przez całe życie”, „Kultura”, „Europa dla obywateli”). Znajdź partnera z Eurodeskiem Z dnia na dzień rosła liczba odbiorców elektronicznego newslettera Eurodesk Polska. Pod koniec roku było ich blisko 5 tys. Informowaliśmy ich o grupach i organizacjach poszukujących partnerów, wydarzeniach, szkoleniach, konkursach i seminariach. Studiowanie to wyzwanie... Dla tych, którzy myślą o studiach w innym kraju europejskim, ale nie wiedzą, od czego zacząć wydaliśmy publikację „Studiowanie to wyzwanie, czyli jak zdobyć indeks w Europie”. To trzecia edycja tej publikacji. Podobnie jak dwie pozostałe – wydane w latach poprzednich o pracy i wolontariacie w Europie – dostępna jest w punktach informacyjnych Eurodesk Polska.

Młodzież w działaniu Raport 2007

10 tysięcy linków do Europy Tak brzmi hasło Europejskiego Portalu Młodzieżowego, za którego polskojęzyczną zawartość odpowiada Krajowe Biuro Eurodesk Polska. Sprawdzaliśmy i aktualizowaliśmy adresy i opisy stron zebranych na portalu, tłumaczyliśmy portalowe newsy. Wszystko z myślą o polskiej młodzieży szukającej informacji o Europie, wolontariacie, pracy, studiowaniu...

W Malborku spotkali się We wrześniu do Malborka przyjechało kilkudziesięciu konsultantów Eurodesku z całej Europy. Wszyscy byli uczestnikami projektu „...wydaje ci się, że już wszystko wiesz”. Na malborskim zamku uczyli się, jak prowadzić opracowaną przez Eurodesk sesję dla młodzieży o Unii Europejskiej. Po powrocie każdy konsultant prowadził kilka takich sesji w swoim regionie. Młodzi uczestnicy dowiadywali się na niej, w jaki sposób Unia wpływa na ich codzienne życie, jakie stwarza możliwości i jak młodzież może kształtować unijną politykę. Najbardziej aktywni uczestnicy sesji pojechali w nagrodę do Brukseli. Eurodesk to zawsze aktualne dane Przez cały rok pracownicy Krajowego Biura Eurodesk Polska mozolnie aktualizowali i uzupełniali bazę danych Eurodesku, na którą składają się programy grantowe, organizacje i źródła informacji. Pod koniec 2007 r. baza składała się z 400 programów wspierających działalność młodzieżową 1100 organizacji polskich, 200 źródeł informacji. Baza Eurodesk Polska znajduje się na stronie www.eurodesk.pl. Jest największym i najbardziej aktualnym źródłem tego typu informacji w polskim Internecie.

Publikacje

Zachęcamy do zapoznania się z publikacjami programu MŁODZIEŻ i „Młodzież w działaniu” przygotowanymi przez zespół Narodowej Agencji. Publikacje dotyczą zasad i priorytetów obydwu programów oraz przykłady różnorodnych działań młodzieżowych, które mogą stać się inspiracją do stworzenia własnego projektu. Wszystkie publikacje dostępne są w wersji elektronicznej na stronie www.mlodziez.org.pl w dziale „Publikacje”. Niektóre z nich można zamówić pisząc na adres działu Promocji i Informacji.

Młodzież w działaniu Raport 2007

Przewodnik po programie „Młodzież w działaniu” 2007/2008 Publikacja powstała z myślą o młodych ludziach, którzy chcieliby zrealizować projekt, ale nie bardzo wiedzą jak. Przewodnik jest napisany prostym i „przyjaznym” językiem, zawiera ciekawe podpowiedzi i przykłady projektów, które mogą służyć jako inspiracja. Międzykulturowość w projektach programu „Młodzież w działaniu” W zawiązku z obchodami Europejskiego Roku Dialogu Międzykulturowego przygotowaliśmy zbiór relacji z projektów o tematyce międzykulturowej, które zostały zrealizowane w ramach naszego programu. W publikacji zostały zamieszczone też m.in. statystyki ze współpracy młodzieży Polskiej z rówieśnikami z zagranicy oraz dwa zwycięskie eseje na temat doświadczeń związanych z uczeniem się międzykulturowym. Folder programu „Młodzież w działaniu” Kto może wyjechać na wolontariat, a kto na wymianę? Które państwa uczestniczą w progra-

mie i jakie doﬁnansowanie można uzyskać na działania lokalne? Tutaj znajdziecie odpowiedzi na podstawowe pytania. Raport 2006 Raport z ostatniego roku działalności Programu MŁODZIEŻ, który 1 stycznia 2007 został zastąpiony przez programu „Młodzież w działaniu”. Można w nim znaleźć dane statystyczne za rok 2007 oraz przykłady dobrych praktyk. Raport 2005 Przykłady najciekawszych projektów zrealizowanych w ramach Programu MŁODZIEŻ w 2005 r. Są tu również relacje ze szkoleń, seminariów oraz imprez młodzieżowych. Raport 2004 W „Raporcie 2004” opisaliśmy to, co wydarzyło się w Programie MŁODZIEŻ w 2004 r. Znajdziecie tu przykłady ciekawych projektów, a także relacje ze szkoleń i imprez organizowanych przez Narodową Agencję.

Pakiety szkoleniowe Pakiety szkoleniowe T-KIT (training kits) poświęcone różnym aspektom pracy z młodzieżą. W języku polskim dostępne są: „Zarządzanie organizacją” „Zarządzanie projektem” „Wolontariat międzynarodowy” „Uczenie się międzykulturowe” „Integracja społeczna” „Zasadnicze elementy szkolenia” „W budowie...” (Obywatelstwo, młodzież, Europa) „Fundusze i zarządzanie ﬁnansami” Doświadczać Uczenia Publikacja jest zbiorem materiałów z konferencji nt. edukacji nieformalnej, która odbyła się w Warszawie w grudniu 2004 r. Dużą część stanowią teksty wystąpień uczestników, zamieszczono w niej również artykuły dotyczące doświadczeń kilku organizacji i instytucji zajmujących się edukacją nieformalną w praktyce. Publikację uzupełniono tekstami na temat kształcenia pozaszkolnego w innych krajach europejskich.

Włączanie w działanie Pełna pasji publikacja o tym, jak młodzi ludzie z mniejszymi szansami włączają siebie i innych – nie tylko w Program MŁODZIEŻ. W publikacji zaprezentowaliśmy projekty włączające w działanie młodzież, której już na starcie jest w życiu trudniej. Przykłady projektów mogą stanowić doskonałą inspirację dla tych, którzy nie wierzą w możliwość realizacji swoich pomysłów, a także dla osób zainteresowanych tworzeniem projektów angażujących młodych ludzi z mniejszymi szansami. Przyłącz się! / Get Involved! Poradnik o tym jak wykorzystać krótkoterminowe projekty Wolontariatu Europejskiego w pracy z młodzieżą z mniejszymi szansami – wersja polska i angielska. Wymiana Młodzieży – pomysły, metody, działania Publikacja składa się z 4 części: 1. Raport – III Spotkanie Liderów Wymian Młodzieżowych. 2. Projekty – przykłady wymiany młodzieży. 3. Energizery – 41 sposobów na dobry początek. 4. Edukacja Międzykulturowa – metody pracy podczas wymiany. DLA Niezwykle inspirująca książka dla animatorów kultury pracujących z dziećmi i młodzieżą.. Książkę wydało Towarzystwo Inicjatyw Twórczych „ę”. Narodowa Agencja Programu MŁODZIEŻ wsparła projekt ﬁnansowo i merytorycznie.

Młodzież w działaniu Raport 2007

Wolontariusze w Akcji W tej publikacji znajdziecie przykłady projektów Wolontariatu Europejskiego – młodzi ludzie z Polski i z zagranicy opowiadają o swoich doświadczeniach podczas realizacji różnorodnych projektów – doskonała lektura dla tych, którzy myślą o wyjeździe w ramach EVS.

Włączać wszystkich z Programem MŁODZIEŻ – Katalog Pomysłów Publikacja jest świetną inspiracją dla wszystkich osób zainteresowanych przygotowywaniem projektów, których celem jest aktywizacja młodzieży z mniejszymi szansami. Zawiera przykłady zrealizowanych działań, opisy poszczególnych Akcji programu oraz praktyczne wskazówki.

IMPULS - Zrobić coś – coś zmienić. 58 pomysłów na inicjatywy młodzieżowe Publikacja „IMPULS” to zbiór 58 relacji z projektów Inicjatyw Młodzieżowych, które odbyły się w ramach Programu MŁODZIEŻ. Wszystkie teksty zamieszczone w tej publikacji zostały napisane przez uczestników tych projektów. Zbiór ten powstał nie tylko po to, by podsumować to, co się już wydarzyło, lecz także, aby dać wskazówkę przyszłym autorom Inicjatyw w ramach nowego programu „Młodzież w działaniu”.

Sąsiad sąsiadowi sąsiadem Publikację „Sąsiad sąsiadowi sąsiadem” przygotowaliśmy z myślą o młodzieży, która chce w przyszłości zrealizować projekt międzynarodowy, ale na początek... niezbyt daleko od domu. Można w niej znaleźć relacje z różnych projektów zrealizowanych w ramach Współpracy Wyszehradzkiej, która jest jedną z możliwości programu MŁODZIEŻ oraz nowego Programu „Młodzież w działaniu”. Autorami wszystkich tekstów są nasi beneﬁcjenci, mamy więc nadzieję, że ta informacja „z pierwszej ręki” zachęci i zainspiruje odbiorców do tworzenia projektów z naszymi najbliższymi kulturowo i geograﬁcznie sąsiadami.

Młodzież w działaniu Raport 2007

YOUTH for V4 co-operation 4 Narodowe Agencje Programu MŁODZIEŻ przygotowały publikację (w języku angielskim) na temat MŁODZIEŻY i Współpracy Wyszehradzkiej.

The ‘Coaching Guide’ – Youth Initiatives & Participation Jesteś trenerem, mentorem, pracownikiem organizacji młodzieżowej albo po prostu wspierasz działania młodych ludzi? To publikacja stworzona specjalnie dla ciebie! Dzięki tej książce odkryjesz czym jest „coaching” i w jaki sposób skutecznie zachęcać i wspierać udział młodzieży w Inicjatywach Młodzieżowych. Publikacja powstała z inicjatywy SALTO-YOUTH Initiatives Resource Centre Przewodnik po Programie MŁODZIEŻ 2005/2006 Od czego zacząć działania? Jak zmienić pomysł w projekt? Jak wypełnić wniosek? „Przewodnik” to praktyczna instrukcja obsługi dla tych, którzy chcą złożyć wniosek w programie MŁODZIEŻ.

Projekt graficzny: Justyna Marciniak Opracowanie tekstu, koordynacja, redakcja: zespół Promocji i Informacji Korekta: Agnieszka Pawłowiec Druk: New Way Solution Bartosz Kossowski Nakład: 6000 egz. ISBN: 978-83-60058-32-9 Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji Narodowa Agencja Programu „Młodzież w działaniu” ul. Mokotowska 43, 00-551 Warszawa Tel: 022 46-31-323; 022 46-31-000 Fax: 022 46-31-025; 022 46-31-026 www.mlodziez.org.pl www.frse.org.pl Niniejsza publikacja została sfinansowana ze środków Wspólnoty Europejskiej w ramach programu „Młodzież w działaniu” W „Raporcie” zostały wykorzystane informacje z wniosków i raportów końcowych oraz zdjęcia nadesłane przez beneficjentów programu. Zdjęcie na str. 79 – Maciej Lewandowski, str. 80 – Magda Prokopowicz (www.sxc.hu) PUBLIKACJA BEZPŁATNA