Program "Uczenie się przez całe życie" w Polsce - Raport 2009 by Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji

Raport 2009 Raport 2009 Raport 2009

Comenius • Erasmus • Leonardo da Vinci • Grundtvig • Wizyty Studyjne • Program

Uczenie się przez całe życie w Polsce

Raport 2009 Raport 2009 Raport 2009

• eTwinning • European Language Label • Eurydice • Europass Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji Warszawa 2010

Tytuł: PROGRAM „UCZENIE SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE” W POLSCE – RAPORT 2009

Koncepcja i redakcja

Tadeusz Wojciechowski Ewa Kolasińska Ewa Koźbiał Raport powstał przy udziale i współpracy zespołów programów: Comenius, Erasmus, Leonardo da Vinci, Grundtvig, Wizyty Studyjne, eTwinning, European Language Label, Europass, Eurydice

Redakcja graficzna i techniczna Jan Andrzej Nicał Projekt graficzny, skład i łamanie Michał Gołaś Druk Przesiębiorstwo Produkcyjno-Usługowe „Zapol” Dmochowski Sobczyk Sp.j. Wydawca

Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji Narodowa Agencja Programu „Uczenie się przez całe życie” ul. Mokotowska 43 00-551 Warszawa e-mail: kontakt@frse.org.pl www.frse.org.pl www.llp.org.pl

Nakład 3000 egzemplarzy ISBN 978-83-60058-84-8 Publikacja sfinansowana z funduszy Komisji Europejskiej w ramach programu „Uczenie się przez całe życie”. Komisja Europejska nie ponosi odpowiedzialności za treść umieszczoną w publikacji. Publikacja bezpłatna

R a p o r t

2 0 0 9

Program

Uczenie się przez całe życie w Polsce

Warszawa 2010

Wprowadzenie do Raportu 2009

Program „Uczenie się przez całe życie” w Polsce

Comenius

Erasmus

Leonardo da Vinci

Grundtvig

Wizyty Studyjne

eTwinning

Europass

Eurydice

European Language Label

Wydarzenia

Europejski Rok Kreatywności i Innowacji w Polsce

Upowszechnianie i wykorzystywanie rezultatów programu „Uczenie się przez całe życie”

Polecane publikacje

Przydatne linki

Szanowni Państwo!

ddajemy w Państwa ręce raport roczny programu „Uczenie się przez całe życie” za rok 2009. W naszym zamierzeniu publikacja ta ma przybliżyć Beneficjentom, sympatykom programu i decydentom w obszarze edukacji najważniejsze obszary aktywności Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji (FRSE) w ciągu ostatnich miesięcy. Prezentujemy nie tylko efekty działań profesjonalnego zespołu Fundacji, ale także pokazujemy kierunki rozwoju programu na półmetku jego funkcjonowania w Unii Europejskiej i w Polsce. Po trzech latach wdrażania programu niewątpliwy jest jego wkład do procesu wzmacniania przemian w systemie edukacji. FRSE jako instytucja wdrażająca pogram nie tylko prowadzi szeroko zakrojone działania informacyjne i promocyjne, co pokazaliśmy w niniejszym raporcie. Jednym z naszych priorytetów jest upowszechnianie rezultatów już zrealizowanych projektów. Bez skutecznego upowszechniania informacji o ciekawych i niejednokrotnie innowacyjnych efektach projektów nie wykorzystamy w pełni możliwości ich wdrożenia na szerszą skalę lub choćby inspiracji do dalszego podnoszenia atrakcyjności działań edukacyjnych. Zaprezentowane w raporcie przykłady dobrych praktyk pokazują, że program daje szerokie możliwości instytucjom edukacyjnym do internacjonalizacji działań i doskonalenia jakości oferty edukacyjnej. Program przyczynia się do otwierania się sektorów edukacyjnych na wspólne działania np. z sektora szkolnictwa wyższego z instytucjami kształcenia ogólnego i zawodowego oraz podkreśla rolę kształcenia językowego jako jednego z podstawowych narzędzi wspierania mobilności edukacyjnej. W roku 2009 Fundacja wspierała działania Ministerstwa Edukacji Narodowej w ramach Europejskiego Roku Kreatywności i Innowacji, co również pozwoliło nam na zaprezentowanie szerokiego spektrum projektów zrealizowanych przez różnorodne instytucje, pokazujących potencjał, pomysłowość i energię ich autorów. Wart szczególnego podkreślenia jest obszar pracy nad jakością projektów, realizowany głównie przy pomocy szkoleń i konsultacji. Fundacja wykształciła własne sieci współpracy z partnerami strategicznymi w regionach – np. kuratoriami oświaty czy izbami rzemieślniczymi. FRSE współpracuje z grupami trenerów, którzy przyczyniają się do systematycznej poprawy jakości składanych wniosków i coraz szerszego upowszechniania metody pracy projektowej wśród instytucji edukacyjnych. Życzymy ciekawej lektury i zapraszamy do aktywnego włączenia się w proces uczenia się przez całe życie, który może stać się także dla Państwa przygodą, inspiracją i wartościowym elementem rozwoju osobistego i zawodowego.

Marcin Rolnik Dyrektor Programu „Uczenie się przez całe życie” Leonardo da Vinci, Grundtvig, Europass

Anna Atłas Dyrektor Programu „Uczenie się przez całe życie” Comenius, Erasmus, Wizyty Studyjne i European Language Label

raport 2009

Uczenie się przez całe życie

Uczestnicy konferencji organizowanej przez Narodową Agencję Programu „Uczenie się przez całe życie” 4

Uczenie się przez całe życie

raport 2009

Uczenie się przez całe życie w Polsce

Polska, będąc państwem członkowskim UE, uczestniczy w realizacji programu wspólnotowego „Uczenie się przez całe życie” (Lifelong Learning Programme – LLP), ustanowionego decyzją nr 1720/2006/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 listopada 2006 r. Program LLP realizowany jest w latach 2007-2013. W Polsce funkcję Narodowej Agencji Programu pełni Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji, będąca fundacją Skarbu Państwa. Głównym celem FRSE jest szeroko pojmowane wspieranie działań na rzecz rozwoju edukacji w Polsce poprzez koordynację programów i inicjatyw edukacyjnych Unii Europejskiej. www.llp.org.pl www.frse.org.pl

Struktura programu „Uczenie się przez całe życie”

Program „Uczenie się przez całe życie” składa się z następujących programów sektorowych: • Comenius – edukacja szkolna, • Erasmus – szkolnictwo wyższe, • Grundtvig – edukacja dorosłych, • Leonardo da Vinci – kształcenie i szkolenie zawodowe, • Wizyty Studyjne – działanie Programu Międzysektorowego skierowane do decydentów odpowiedzialnych za edukację ogólną, zawodową, kształcenie ustawiczne oraz partnerów społecznych i osób odpowiedzialnych za rozwój zasobów ludzkich. Ponadto w ramach działań przekrojowych prowadzone są działania obejmujące wszystkie ww. programy sektorowe, mające na celu upowszechnianie i wykorzystywanie rezultatów projektów programu „Uczenie się przez całe życie”.

comenius Edukacja szkolna

erasmus Szkolnictwo wyższe

Leonardo da Vinci Kształcenie i szkolenie zawodowe

grundtvig Edukacja dorosłych

wizyty studyjne Akcja zdecentralizowana Programu Międzysektorowego

programy i inicjatywy wspomagające realizację celów programu „Uczenie się przez całe życie” European Language Label (ELL), eTwinning, Europass, EURYDICE, Zespół Ekspertów Bolońskich

raport 2009

Uczenie się przez całe życie

Programy/inicjatywy wspomagające realizację celów programu „Uczenie się przez całe życie”:

Narodowa Agencja Programu

Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji – Narodowa Agencja Programu „Uczenie się przez całe życie” realizuje programy akcji zdecentralizowanych na podstawie umowy z Komisją Europejską oraz umów zawartych z MEN i MNiSW. Programami akcji scentralizowanych programu „Uczenie się przez całe życie” zarządza bezpośrednio Agencja Wykonawcza Komisji Europejskiej w Brukseli. Celem programu jest realizacja idei uczenia się przez całe życie jako wkład do „rozwoju społeczeństwa Wspólnoty opartego na wiedzy, charakteryzującego się trwałym rozwojem gospodarczym, liczniejszymi i lepszymi miejscami pracy oraz większą spójnością społeczną, przy jednoczesnym zapewnieniu należytej ochrony środowiska naturalnego dla przyszłych pokoleń”. Program „Uczenie się przez całe życie” realizuje między innymi cele szczegółowe takie jak: • rozwój uczenia się przez całe życie, a także propagowanie osiągania jak najlepszych wyników, innowacji oraz europejskiego wymiaru systemów nauczania i praktyki w tej dziedzinie, • wspieranie realizacji założeń europejskiego obszaru uczenia się przez całe życie, • poprawa jakości, atrakcyjności i dostępności ofert w zakresie uczenia się przez całe życie w państwach członkowskich, • wzmocnienie spójności społecznej, aktywnego obywatelstwa, dialogu międzykulturowego, równości kobiet i mężczyzn oraz samorealizacji, • wspieranie kreatywności, konkurencyjności, szans na zatrudnienie oraz postaw przedsiębiorczych, • zwiększanie uczestnictwa w procesie uczenia się przez całe życie osób w każdym wieku, w tym osób o szczególnych potrzebach edukacyjnych oraz grup defaworyzowanych, niezależnie od ich środowiska społeczno-gospodarczego, • propagowanie nauki języków obcych i różnorodności językowej, • tworzenie innowacyjnych i opartych na TIK treści, usług, metodologii uczenia oraz praktyk w zakresie uczenia się przez całe życie, • wzmacnianie roli uczenia się przez całe życie w tworzeniu poczucia obywatelstwa europejskiego opartego na zrozumieniu i poszanowaniu praw człowieka oraz zasad demokracji, a także zachęcaniu do tolerancji i szacunku dla innych narodów i kultur, • współpraca w zapewnianiu wysokiej jakości we wszystkich dziedzinach edukacji i szkoleń w Europie, • wykorzystywanie wyników, innowacyjnych produktów i procesów oraz wymiana dobrych praktyk w dziedzinach objętych programem „Uczenie się przez całe życie” w celu poprawy jakości edukacji i szkoleń.

• European Language Label (ELL) – europejski znak innowacyjności w dziedzinie nauczania i uczenia się języków obcych. W Polsce konkurs ELL prowadzony jest przez Fundację Rozwoju Systemu Edukacji – Narodową Agencję Programu „Uczenie się przez całe życie” oraz Ministerstwo Edukacji Narodowej; • program eTwinning promuje europejską współpracę szkół z wykorzystaniem technologii informacyjno-komunikacyjnych (TIK). Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji jest Narodowym Biurem Kontaktowym programu eTwinning; • Europass jest Inicjatywą Komisji Europejskiej umożliwiającą każdemu obywatelowi Europy lepszą prezentację kwalifikacji i umiejętności zawodowych. Inicjatywa została przyjęta decyzją Parlamentu Europejskiego i Rady i obowiązuje od 2005 roku. Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji pełni rolę Krajowego Centrum Europass; • EURYDICE – Sieć Informacji o Edukacji w Europie. Sieć składa się z biur krajowych, utworzonych przez ministerstwa edukacji poszczególnych krajów, i z biura europejskiego (EACEA P9), utworzonego przez Komisję Europejską. Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji prowadzi Polskie Biuro Eurydice; • Zespół Ekspertów Bolońskich promuje rozwiązania odnoszące się do reform w europejskim szkolnictwie wyższym, znanych pod nazwą Procesu Bolońskiego. Przekazuje polskiej społeczności akademickiej informacje o Europejskim Obszarze Szkolnictwa Wyższego tworzonym w celu harmonizacji jego struktur, a co za tym idzie zwiększenia mobilności studentów i pracowników uczelni oraz ułatwienia uznawalności zdobywanych kwalifikacji.

O działalności Narodowej Agencji Programu informujemy na bieżąco za pomocą Newsletterów wysyłanych drogą elektroniczną oraz publikowanej co dwa miesiące drukowanej wersji biuletynu Poznaj program „Uczenie się przez całe życie”

Uczenie się przez całe życie

raport 2009

Realizacja budżetu 2009 Program sektorowy – akcje zdecentralizowane Comenius Erasmus Leonardo da Vinci Grundtvig Wizyty Studyjne Razem

Budżet programu sektorowego w EUR 12 098 868 37 505 000 16 308 798 2 550 175 255 000 68 717 841

Liczba złożonych wniosków 3007 296 733 493 257 4786

Liczba wniosków zaakceptowanych 1427 282 231 305 163 2408

Przyznane dofinansowanie w EUR 12 231 812 37 505 000 16 183 798 2 599 179 248 887 68 768 676

Źródło danych: FRSE, dane własne z 2009 roku

Budżet programu

Główne osiągnięcia polskiej Narodowej Agencji Programu „Uczenie się przez całe życie” w 2009 roku to:

Budżet programu „Uczenie się przez całe życie” na rok 2009 wynosił dla 31 krajów objętych tym programem 853 481 519 euro, z czego budżet Polski – 68 717 841 euro. Podział środków na szczegółowe programy sektorowe dla krajów członkowskich na poziomie Komisji Europejskiej następował wg zasady minimalnego przydziału środków w wysokości: Comenius 16,8%, Erasmus 55,6%, Leonardo da Vinci 23,8%, Grundtvig 3,4%, Wizyty Studyjne 0,4%. Kraje członkowskie mają możliwość dokonywania przesunięć środków między programami sektorowymi. Polska Narodowa Agencja w roku 2009 nie skorzystała z tej możliwości.

• uzyskanie wysokiego stopnia zainteresowania programem (wyrażonego liczbą złożonych wniosków na projekty instytucjonalne i mobilności beneficjentów) poprzez bardzo szerokie działania upowszechniające, informacyjne i szkoleniowe, • skuteczne wdrożenie nowych akcji programu Grundtvig, • aktywna współpraca polskiej Narodowej Agencji na poziomie europejskim – m.in. udział w partnerskich projektach realizowanych przez Narodowe Agencje Programu „Uczenie się przez całe życie”, • efektywne identyfikowanie przykładów dobrej praktyki, • sukcesywna poprawa jakości projektów, • rozwój profesjonalnego zespołu obsługującego programy i inicjatywy Komisji Europejskiej, • wzmocnienie synergii pomiędzy programami i inicjatywami realizowanymi przez Fundację, • sprawna koordynacja działań związanych z Europejskim Rokiem Kreatywności i Innowacji.

Działania informacyjne, upowszechniające i szkoleniowe

Narodowa Agencja Programu „Uczenie się przez całe życie” prowadzi zakrojone na szeroką skalę działania informacyjne, upowszechniające i szkoleniowe. W 2009 r. działaniami tymi objęto około 20 000 osób, w tym ponad 15 000 osób bezpośrednio zainteresowanych akcjami zdecentralizowanymi programu „Uczenie się przez całe życie” oraz około 5000 osób zainteresowanych pozostałymi programami i inicjatywami. Dodatkowo przygotowano kilkanaście tysięcy ulotek, informatorów, przewodników, opracowań, w tym pokazujących przykłady dobrej praktyki projektów akcji zdecentralizowanych programu „Uczenie się przez całe życie”. Ponadto Narodowa Agencja regularnie organizowała dni otwarte i indywidualne konsultacje dla beneficjentów i wszystkich zainteresowanych programem.

W miesiącach wakacyjnych 2009 r. uruchomione zostały profile FRSE na YouTube i Facebooku. Dzięki nim materiały informacyjne i promocyjne dotyczące Narodowej Agencji Programu „Uczenie się przez całe życie” dostępne są szerszej grupie odbiorców.

raport 2009

Comenius

Giorgia Bassani (Włochy) – uczestniczka projektu Asystentura Comeniusa w Miejskim Przedszkolu nr 54 Tęcza w Sosnowcu. 8

Comenius

raport 2009

Comenius jest jednym z czterech

programów sektorowych programu „Uczenie się przez całe życie”. Jego celem jest poprawa jakości i wzmocnienie europejskiego wymiaru oświaty w Europie, poprzez rozwijanie wiedzy o różnorodności kultur i języków europejskich, a także pomaganie młodym ludziom w nabywaniu podstawowych umiejętności i kompetencji życiowych niezbędnych do rozwoju osobistego, przyszłego zatrudnienia i aktywnego obywatelstwa europejskiego. Dzięki udziałowi w programie uczniowie i kadra nauczycielska z różnych państw członkowskich doskonalą umiejętności istotne dla aktywnego i efektywnego uczestnictwa w życiu zawodowym. Comenius www.comenius.org.pl

Comenius Comen Comenius Comenius Comenius Comenius Comenius Comenius ComeniusComenius Comenius Comenius Comenius

Partnerskie Projekty Szkół

Wielostronne Partnerskie Projekty Szkół

Comenius

Polskie Partnerskie Projekty Szkół najczęściej dotyczą Nauki i uczenia się języków obcych, w 2009 r. w 112 złożonych projektach wskazano na ten obszar tematyczny. Temat Dziedzictwo kulturowe powiązano ze 101 projektami, zaś 97 projektów dotyczy Nauki o krajach europejskich, a 96 projektów realizowanych będzie w obszarze tematycznym Kształcenie międzykulturowe. Najczęściej wybierane przedmioty/ dziedziny nauczania (dane nie uwzględniają projektów Regio) to: języki obce (267), nowe technologie (173), sztuka i rzemiosło (101) oraz historia (88) i nauka o środowisku (87).

Wielostronne Partnerskie Projekty Szkół skierowane są na międzynarodową współpracę minimum trzech szkół partnerskich i skupiają się na tematyce ogólnie nawiązującej do programu nauczania lub do zainteresowań uczniów czy też na kwestiach związanych z administracją szkoły, technikami lub metodyką nauczania. Programy partnerskie oferują wartość dodaną do tradycyjnego systemu uczenia się i nauczania poprzez nowe, twórcze podejście. Największym sukcesem są projekty wielokierunkowe zintegrowane z tradycyjnym programem nauczania uczniów w nich uczestniczących. Partnerstwa

Comenius

Wyniki konkursu 2009 dla programu Comenius Akcja Liczba Lp. zdecentralizowana złożonych wniosków 1. Projekty wielostronne 852 2. Projekty dwustronne 169 3. Projekty Regio 42 4. Mobilność szkolnej kadry edukacyjnej 1339 5. Asystentura – asystenci 230 6. Asystentura – szkoły goszczące 154 7. Wizyty przygotowawcze 221 Razem 3 007

Come

ComeniusComenius Comenius Comenius ComeniusComenius

Comenius

Liczba wniosków zaakceptowanych 389 34 26 748 95 24 111 1 427

Przyznane dofinansowanie w EUR 8 177 000 753 000 806 670 1 818 556 557 967 0 118 619 12 231 812

Źródło danych: FRSE, dane własne z 2009 roku

Comenius

raport 2009

Wizyty Przygotowawcze i Seminaria Kontaktowe

Comenius dają namacalne efekty w postaci broszur, ulotek lub płyt DVD/CD-ROM. Zdarza się, że uczniowie przygotowują wystawy lokalnych wyrobów i rzemiosła, dają występy artystyczne lub kręcą filmy. Zdobyte doświadczenie uczniów i nauczycieli zaangażowanych we współpracę jest już rezultatem projektu. W konkursie 2009 roku wpłynęły 852 wnioski na realizację Wielostronnych Partnerskich Projektów Szkół. 368 wniosków zostało zaakceptowanych, a 10 pozostawało na liście rezerwowej.

Wizyty Przygotowawcze i Seminaria Kontaktowe odgrywają ważną rolę w powstaniu wielu projektów. Uczestnicy omawiają interesujące ich zagadnienia, opracowują zasięg tematyczny, określają cele i harmonogram działań w projekcie oraz sposób jego realizacji. Wyniki konkursu wniosków w 2009 roku dla wizyt przygotowawczych i seminariów kontaktowych Zatwierdzonych do finansowania 112 • wizyty przygotowawcze – 80 • seminaria kontaktowe – 28 • niezrealizowane wizyty przygotowawcze – 4 Wnioski odrzucone 109 Liczba złożonych wniosków ogółem 221

Dwustronne Partnerskie Projekty Szkół

Dwustronne Partnerskie Projekty Szkół polegają na współpracy dwóch szkół z dwóch różnych krajów, obejmującej co najmniej 10-dniowe, wzajemne wizyty najmniej 10-osobowych grup uczniów, którzy ukończyli 12. rok życia. Dwustronne Partnerskie Projekty Szkół stworzono w celu zawiązania bliskiej współpracy między dwiema szkołami, która poprawia motywację uczniów i zwiększa możliwości porozumiewania się w języku obcym. Uczniowie powinni być aktywnie zaangażowani w planowanie, obserwacje i ocenę. Celem tych projektów jest stworzenie warunków, w których uczniowie posługują się językiem obcym w codziennych, życiowych sytuacjach, dzięki temu doskonaląc swoje umiejętności językowe i zwiększając motywację do nauki języków. W konkursie 2009 roku wpłynęło 169 wniosków na realizację Dwustronnych Partnerskich Projektów Szkół. 34 wnioski zostały zaakceptowane do realizacji.

Źródło danych: FRSE, dane własne z 2009 r.

Mobilność Szkolnej Kadry Edukacyjnej

Mobilność Szkolnej Kadry Edukacyjnej promuje działania związane z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych kadry oświatowej poprzez dofinansowanie indywidualnych wyjazdów na szkolenia za granicą. Osoby uprawnione mogą uczestniczyć w trzech formach doskonalenia zawodowego: kursach szkoleniowych, seminariach/konferencjach lub w praktykach zawodowych, tzw. job shadowing. Szkolenia mogą odbywać się w państwach członkowskich Unii Europejskiej, a także w Islandii, Norwegii, Liechtensteinie oraz Turcji. Poszczególne formy doskonalenia zawodowego mogą trwać od jednego dnia (w przypadku konferencji i seminariów) i pięciu dni do maksymalnie sześciu tygodni (w przypadku szkoleń). Kursy szkoleniowe dotyczą różnych obszarów edukacji, mogą także służyć doskonaleniu umiejętności czysto językowych w zakresie języków obcych. Dofinansowanie obejmuje: pokrycie kosztów podróży (z uwzględnieniem ewentualnych kosztów uzyskania wizy), koszty utrzymania, opłatę za szkolenie oraz, jeżeli mają zastosowanie, koszty przygotowania językowego i koszty na pokrycie specjalnych potrzeb. Mobilność Szkolnej Kadry Edukacyjnej ma na celu stworzenie przedstawicielom kadry oświatowej warunków do pogłębienia wiedzy, podnoszenia własnych kwalifikacji i kompetencji, poznania nowoczesnych i innowacyjnych metod pedagogicznych oraz nawiązania współpracy międzynarodowej z europejskimi placówkami oświatowymi. Udział w szkoleniu ma pozytywny wpływ nie tylko na rozwój zawodowy i osobisty beneficjenta, ale także na jego instytucję macierzystą oraz w wielu przypadkach na inne instytucje współpracujące. Najwięcej wniosków w 2009 r. (63% ogólnej liczby złożonych wniosków) wpłynęło w pierwszym terminie składania wniosków, tj. do 16 stycznia 2009 r. Termin powyższy dotyczył kursów przypadających w okresie od 1 kwietnia do 31 sierpnia 2009 r., czyli obejmował również okres wakacji. Dzięki temu wielu wnioskodawców (głównie nauczyciele stanowiący najliczniejszą grupę docelową programu Comenius – Mobilność Szkolnej Kadry Edukacyjnej) otrzymało możliwość skorzystania z dofinansowania. Dla wielu nauczycieli wyjazd w trakcie roku szkolnego nie jest możliwy ze względu na obowiązki zawodowe.

Partnerskie Projekty Regio

Wzmacniają europejski wymiar w edukacji poprzez promowanie współpracy między lokalnymi i regionalnymi władzami oświatowymi w Europie. Partnerstwa takie dają możliwość wzajemnego uczenia się, wymiany najlepszych praktyk, rozwijania struktur współpracy międzynarodowej, szczególnie przygranicznej. Tematyka może dotyczyć dowolnego zagadnienia dotyczącego edukacji szkolnej, istotnego dla obu współpracujących w ramach projektu regionów, np.: zarządzania szkołą, współpracy szkół z partnerami lokalnymi, redukowania przedwczesnego porzucania nauki, przedsiębiorczości, integracji uczniów rodziców migrujących. W konkursie 2009 r.wpłynęły 42 wnioski na realizację Partnerskich Projektów Regio. 26 wniosków zostało zaakceptowanych do realizacji.

Liczba wniosków złożonych i dofinansowanych dla poszczególnych terminów składania wniosków na Mobilność Szkolnej Kadry Edukacyjnej w 2009 roku Termin Wnioski Wnioski złożenia % złożone zaakceptowane wniosku I termin 848 551 74% II termin 269 91 12% III termin 222 106 14% Razem 1 339 748 100% Źródło danych: FRSE, dane własne z 2009 r.

Comenius

raport 2009

Liczba wniosków oraz przyznane środki finansowe na realizację partnerskich projektów Comenius w programie „Uczenie się przez całe życie”, edycja 2009 r. (wg województw) Województwo

Liczba beneficjentów partnerskich projektów szkolnych

Środki finansowe w EUR

Wielostronnych

Dwustronnych

Regio

Razem

mazowieckie

624 000

świętokrzyskie

339 350

podlaskie

282 000

wielkopolskie

1 078 190

zachodniopomorskie

440 000

pomorskie

358 050

łódzkie

387 600

małopolskie

810 500

106

121

2 623 900

lubelskie

405 000

podkarpackie

663 580

126 000

dolnośląskie

606 000

opolskie

288 000

kujawsko-pomorskie

263 500

warmińsko-mazurskie

441 000

389

449

9 736 670

śląskie

lubuskie

Razem

Źródło danych: zasoby własne FRSE dla programu „Uczenie się przez całe życie”

Mobilność pracowników szkół i uczniów w programie Comenius w edycji konkursu 2009 r. (wg planów beneficjentów) 167 w Projektach Dwustronnych

719 w Projektach Dwustronnych

531 w Projektach Regio

4251 w Projektach Wielostronnych

26 w Projektach Regio

4104 w Projektach Wielostronnych

Liczba mobilności personelu

Liczba mobilności uczniów

Źródło danych: FRSE, dane własne z 2009 r.

Comenius

raport 2009

Asystentura Comeniusa – asystenci i szkoły goszczące

Informacje o programie Comenius

Informacje o programie Comenius – jego celach, adresatach, procedurach ubiegania się o dofinansowanie, sposobach poszukiwania partnerów i przykładach dobrej praktyki – znajdują się na stronie internetowej programu www.comenius.org.pl. W 2009 r. na stronie internetowej programu zostały udostępnione nowe narzędzia: newsletter Comeniusa, za pomocą którego Narodowa Agencja informuje o aktualnych wydarzeniach, oraz blog Asystentury Comeniusa, gdzie asystenci na bieżąco opisują swoje działania oraz przedsięwzięcia podejmowane w trakcie trwania projektu. Jest to doskonałe miejsce na przedstawianie i promowanie przykładów dobrej praktyki. Dużym zainteresowaniem cieszy się forum Comeniusa, na którym jest zarejestrowanych ok. 1 500

Asystentura Comeniusa to praktyki pedagogiczno-zawodowe przyszłych nauczycieli w europejskich szkołach, trwające od 13 do 45 tygodni. Akcja skierowana jest do przyszłych nauczycieli (studentów lub absolwentów kierunków nauczycielskich, którzy nigdy wcześniej nie uczyli w szkole) oraz szkół, które chcą gościć asystenta Comeniusa z innego kraju europejskiego. W ramach akcji ogłaszane są dwa konkursy wniosków: „Asystentura Comeniusa – asystenci” oraz „Asystentura Comeniusa – szkoły goszczące”. Asystenci Comeniusa otrzymują dofinansowanie na wyjazd wg stawek określonych przez Komisję Europejską. Szkoły goszczące nie otrzymują dofinansowania, jednak osiągają korzyści z obecności asystenta.

Asystenci Comeniusa 2009

18 16 14

Asystenci Comeniusa 2009 wg kraju odbywania praktyki

Liczba wyjazdów

12 10 8 6 4 2 Kraj odbywania praktyki

a Fr an cja N iem cy W ło ch y Irl an di a Fi nl an di a Ho lan di a Gr ec ja Be lgi a Cz ec hy No rw eg ia Po rt ug ali a Sz we cja Sł ow en ia Li tw a Au st r ia Da ni a W ęg ry Ru m un ia

ni ta

iel k

isz

Źródło danych: FRSE, dane własne z 2009 r.

Zagraniczni asystenci Comeniusa 2009 8 7 6 5

Zagraniczni asystenci Comeniusa 2009 wg kraju pochodzenia

Liczba przyjazdów

4 3 2 1

ug ali Po rt

ry W ęg

W i Br elka yt an ia

Fr an cja

a ni pa isz H

iem cy N

ło ch y W

Kraj pochodzenia

Źródło danych: FRSE, dane własne z 2009 r.

Comenius aktywnych użytkowników. W roku 2009 strona internetowa programu Comenius została wyświetlona ponad cztery miliony razy. O nowe przykłady wzbogaciła się też, funkcjonująca od 2004 roku, Europejska Baza Projektów European Shared Terasure (www.est.org. pl), która stanowi obszerną dokumentację projektów zrealizowanych przez polskie szkoły w ramach programu Comenius. W roku 2009 baza uległa przekształceniom mającym na celu zwiększenie jej funkcjonalności oraz udostępnienie zawartych w niej informacji szerszemu gronu odbiorców. Stworzono nowy projekt graficzny dla wszystkich wersji językowych, dostosowując bazę do wymagań

raport 2009

beneficjentów programów sektorowych (Comenius, Leonardo da Vinci, Grundtvig). Zespół programu Comenius dokonał tłumaczenia i opracowania polskiej wersji językowej wraz z przewodnikiem dla beneficjentów, uaktualniono także polską stronę internetową www. est.org.pl. Sześć projektów-przykładów dobrej praktyki zostało zgłoszonych Komisji Europejskiej jako „Projekty-gwiazdy Europejskiej Bazy Produktów” („EST Star Projects”), co umożliwi promocję i upowszechnienie dokonań polskich nauczycieli na poziomie europejskim (również za pośrednictwem europejskiej bazy EVE – http://ec.europa.eu/dgs/education_culture/eve/about_en.htm).

comenius | Przykład dobrej praktyki

Klucze do sukcesu Projekt zatytułowany „Klucze do sukcesu” realizowany był w latach 2007-2009 przez Gimnazjum im. Bohaterów Września w Szczucinie (woj. małopolskie), koordynator projektu: e-mail: gimn_szczucin@poczta.onet.pl. Koordynatorem szkolnym projektu była Marta Kupiec. W przedsięwzięciu uczestniczyły ponadto: Francja, Hiszpania, Grecja, Szwecja i Turcja. Posługiwano się językiem angielskim i polskim.

Zrealizowane działania i wypracowane produkty końcowe

Nazwa projektu nawiązuje do kompetencji kluczowych w uczeniu się przez całe życie. Celem projektu było rozwijanie kompetencji językowych, interpersonalnych, informatycznych i przedsiębiorczości. W wyniku podjętych działań uczniowie i nauczyciele zrealizowali szereg zadań i wypracowali produkty końcowe. Powstała wspólna strona wszystkich szkół uczestniczących w projekcie http://www.gymnasium.bastad.se/ABG/Comenius/index.htm oraz szkolna strona http://www.socratesszczucin.ubf.pl/news. php. Zaprojektowano i wykonano logo projektu. Opracowano prezentację w programie PowerPoint, pt. „Kim jesteśmy”. Powstały prace plastyczne i prace literackie jako wynik konkursu literackiego i plastycznego „Wszyscy różni, wszyscy równi”. Zrealizowanie projektu dotyczącego energii odnawialnej w Polsce zaowocowało przygotowaniem prezentacji „Odnawialne źródła energii w Polsce”. Opracowano zasady gier i zabaw integracyjnych, a także układ choreograficzny tańców. Zorganizowano wyjazdy nauczycieli i uczniów do krajów partnerskich oraz przygotowano udział uczniów w wideokonferencjach. Uczniowie i nauczyciele prowadzili gablotę ukazującą zakres działań projektowych.

Wykorzystanie rezultatów projektu

Zbiór broszur, gazet i płyt z prezentacjami wytworzonymi przez wszystkie kraje partnerskie podczas kolejnych wizyt roboczych znajduje się w szkolnej bibliotece i został udostępniony wszystkim zainteresowanym. Nauczyciele mogą w swojej pracy dydaktycznowychowawczej wprowadzać nowatorskie elementy zaobserwowane podczas wizyt w partnerskich szkołach. Dzięki zawartym znajomościom mają możliwość drogą internetową wymieniać się doświadczeniami oraz wspólnie rozwiązywać problemy.

Wypowiedzi uczniów – uczestników projektu

Podoba mi się to, że w projekcie może uczestniczyć każdy uczeń. To doskonały sposób, aby pogłębić swoją znajomość języka angielskiego. Dla wielu uczniów jest to jedyna okazja, aby wyjechać za granicę Polski, zwiedzać zabytki, miasta, muzea i poznać historię innych państw. Agnieszka Bełzowska Program Comenius jest fantastyczny! Cieszę się, że mogłem w nim uczestniczyć. Wniosłem w jego realizację szereg szalonych pomysłów i dużo pracy, która – nie ukrywam – dawała mi wiele satysfakcji. Karol Dzięgiel

Wpływ projektu na szkołę

Przedsięwzięcie sprawiło, że młodzież doceniła znaczenie języków obcych oraz technologii informacyjnych. Uczniowie nauczyli się współpracować w grupie, pokonywać stres i dzięki wystąpieniom publicznym nabrali pewności siebie. Zrozumieli także, jak ważna jest tolerancja wobec innych kultur. Nawiązali przyjaźnie z kolegami z innych krajów. Podczas wizyt partnerskich nauczyciele wymieniali się spostrzeżeniami, metodami pracy, poszerzyli swoje horyzonty i wzbogacili warsztat pracy. Między nauczycielami wytworzyła się więź, która jest do tej pory podtrzymywana.

W Szwecji poznałem wielu fajnych ludzi, a z paroma ciągle kontaktuję się za pomocą poczty elektronicznej. Przez ten wspaniały tydzień zwiedziłem wiele ciekawych miejsc oraz poznałem tamtejszą kulturę. Ważną rzeczą było poćwiczenie języka angielskiego w praktyce. Dzięki temu wyjazdowi miałem okazję pierwszy raz lecieć samolotem. Myślę, że nie zapomnę tych chwil do końca życia i zawsze będę je miło wspominał. Mateusz Starzec

raport 2009

Comenius

comenius | Przykład dobrej praktyki

Asystentura Programu Comenius - Anna Kotuła Asystentura Programu Comenius zrealizowana w Etone Technology Language & Vocational College Nuneaton, Warwickshire, Wielka Brytania, w okresie: październik 2008 – czerwiec 2009 r. Udział w Asystenturze Programu Comenius stanowił jeden z najważniejszych etapów mojej kariery pedagogicznej, tak więc postanowiłam przygotować się do tego projektu starannie i profesjonalnie już w Polsce. Jeszcze przed złożeniem wniosku wzięłam udział w spotkaniu „Drzwi otwartych” w Warszawie, gdzie miałam okazję zapoznać się ze szczegółami projektu. Już wtedy zaczęłam gromadzić przydatne materiały, takie jak książki, albumy, przewodniki turystyczne, mapy, przepisy, fotografie, czasopisma oraz polską flagę. Od pierwszych dni mojej obecności w Etone spotkałam się z niezwykłą życzliwością całego grona pedagogicznego. W czasie mojego pierwszego spotkania zostałam oficjalnie przedstawiona nauczycielom przez dyrekcję szkoły i poproszono mnie o krótką wypowiedź odnośnie do celów mojej asystentury, oczekiwań oraz projektów, które chciałabym zrealizować. Nasza współpraca rozpoczęła się bardzo pomyślnie. Otrzymałam własny szkolny adres e-mail, konto intranetowe obsługujące wszystkie komputery, drukarki oraz sprzęt multimedialny, jak również zaproponowano mi pomoc informatyka w podłączeniu mojego osobistego komputera do Internetu. Miałam też możliwość korzystania z biblioteki szkolnej oraz wszelkich materiałów on-line, używanych przez nauczycieli języków obcych. Najważniejszym punktem mojej asystentury była realizacja zadań powierzonych mi przez szkołę w Etone. Ustaliliśmy, że jednym z moich obowiązków będzie nauczanie mojego języka ojczystego (polskiego) jako języka obcego i dostarczenie uczniom informacji o Polsce. Moje lekcje ilustrowały rozmaite aspekty kulturowe prezentowanych zagadnień oraz zawierały elementy wiedzy nt. polskiej historii, geografii, religii, tradycji, a także zagadnień z dziedziny turystyki, bazując na wcześniejszej wiedzy uczniów dotyczącej tych samych informacji o ich kraju lub o całej Europie. Omawiając cechy Polski, uczniowie mogli sami ocenić podobieństwa i różnice pomiędzy naszymi krajami. Poza regularnymi lekcjami starałam się również uczestniczyć we wszelkich innych przedsięwzięciach organizowanych przez szkołę, m.in. miałam okazję wziąć udział w specjalnie przygotowanym przez uczniów spektaklu, który odbył się tuż przed świętami Bożego Narodzenia, w anglikańskim kościele w Nuneaton. Czytanie fragmentu Biblii w języku polskim okazało się bardzo ciekawym przeżyciem. Asystentura Comeniusa dała mi szansę zapoznania się z systemem edukacji i sposobami nauczania w angielskiej placówce oświatowej. Miałam możliwość bezpośredniego obserwowania egzaminów GCSE i porównania ich z egzaminami po ukończeniu gimnazjum. Mogłam

Anna Kotuła, Asystentura Językowa Programu Comenius – Raport końcowy

porównać i ocenić rozwiązania stosowane w angielskich szkołach oraz docenić polskie standardy nauczania. Zetknęłam się z wieloma wartościowymi pomysłami, które chciałabym wykorzystać w przyszłości w polskiej szkole.

Do najważniejszych sukcesów osiągniętych podczas asystentury należą:

• nauczanie języka ojczystego – Udało mi się nauczyć angielskich uczniów wielu aspektów języka polskiego. Niektórzy mieli szansę zastosować swoje umiejętności w praktyce, ponieważ ich sąsiedzi lub znajomi pochodzą z Polski; • zapoznanie z kulturą Polski – Możliwość przybliżenia Anglikom kultury mojego narodu i ukazania piękna Polski w interesujący sposób. Wszystkie zajęcia przedstawiające zagadnienia polskiej historii, geografii, tradycyjnej kuchni, produktów, obyczajów i obrzędów sprawiły, że lepiej Polskę poznali i stała się ona bliższa ich sercu. Dowodem na to była wyrażona przez wielu uczniów chęć odwiedzenia naszego kraju w przyszłości; • metody i praktyki nauczania – Asystentura dała mi możliwość sprawdzenia się w roli pedagoga i wykorzystania własnej kreatywności w procesie nauczania. Często eksperymentowałam, wykorzystując nietypowe materiały lub innowacyjne techniki, które miałam okazję znaleźć w angielskich czasopismach: „Secondary Teachers”, „Learning World”, „ELT Spectrum” lub na stronach internetowych: www.mflresources.org.uk, www.ocr. org.uk, www.tes.co.uk, www.teachernet.gov.uk.

Comenius

Wpływ asystentury na kompetencje językowe i umiejętności pedagogiczne

Realizacja osobistych celów

raport 2009

Wyjeżdżając na Asystenturę Comeniusa, założyłam sobie wykonanie nie tylko formalnych celów projektu, czyli nauczania języka polskiego oraz kultury polskiej, ale również zrealizowanie celów, które pomogą mi w przyszłej karierze zawodowej. Należało do nich wzbogacenie mojego języka oraz zdobycie cennego doświadczenia zawodowego. Szkoła w Etone umożliwiła mi nie tylko świetną realizację wszystkich moich założeń, ale również ułatwiła integrację z Anglikami, zdobycie wiedzy wykraczającej poza zakres nauczania oraz poznanie angielskiej kultury i tradycji. Jestem bardzo zadowolona z pobytu w Wielkiej Brytanii i wierzę, że wykonałam założenia projektu najlepiej jak to było możliwe. Ponadto uważam, że wszelkie projekty wchodzące w zakres programu Doskonalenia Zawodowego Nauczycieli są bardzo potrzebne i zawsze starałam się promować wszelkie działania z zakresu dokształcania i informować znajomych studentów oraz nauczycieli o możliwościach, jakie daje program. Sądzę, że należy promować wyjazdy zagraniczne, ponieważ dają one przyszłym pedagogom mnóstwo cennego doświadczenia.

Największą korzyścią jest zdobycie doświadczenia zawodowego, tak cennego w dzisiejszych czasach. Jestem przekonana, że zapoznanie z systemem edukacji i sposobami nauczania w Wielkiej Brytanii pomoże mi być lepszym pedagogiem w przyszłości. Niezwykle interesujące było poznanie nowych technik nauczania i efektywnego radzenia sobie z problemami wychowawczymi. Ważne aspekty wyjazdu to: poprawa moich umiejętności językowych, wzbogacenie słownictwa i płynności mówienia. Jestem przekonana, że marzeniem każdego filologa jest przede wszystkim zdobycie pewności siebie w używaniu języka. Po ośmiu miesiącach pracy z angielskimi dziećmi i używania języka angielskiego jako głównego języka w prowadzeniu zajęć mogę z dumą przyznać, że taką pewność siebie zdobyłam. Dużym wyzwaniem było zetknięcie się z różnorodnością kultur i tradycji oraz zmierzenie się z wyzwaniami, które ta odmienność ze sobą przynosi. Przekonałam się, że nauka tolerancji, akceptacji drugiego człowieka, otwartości na różnice kulturowe i szacunku dla tych różnic stanowi priorytetową kwestię i powinna być poruszana na lekcjach każdego przedmiotu szkolnego.

raport 2009

Erasmus

Zagraniczni studenci w Polsce uczestniczÄ&#x2026;cy w akcji sadzenia lasu Erasmusa 16

Erasmus

2009

raport 2009

Erasmus jest programem

Unii Europejskiej adresowanym do szkół wyższych. Wspiera wymianę studentów i pracowników uczelni oraz współpracę między uczelniami z różnych krajów uczestniczących w programie. www.erasmus.org.pl

Erasmus w programie „Uczenie się przez całe życie”

Możliwości dla poszczególnych grup odbiorców

W latach 1995-2007 Erasmus wchodził w skład szerszego programu SOCRATES (już zakończonego), a od roku 2007 jest częścią kompleksowego programu Unii Europejskiej w dziedzinie edukacji „Uczenie się przez całe życie”. Wraz z uruchomieniem programu „Uczenie się przez całe życie” w Erasmusie nastąpiło kilka zmian w stosunku do poprzedniej fazy. Najważniejsze z nich dotyczą rozszerzenia mobilności studentów i pracowników uczelni. Studenci, oprócz wyjazdów na studia, uzyskali możliwość wyjazdów na praktykę, a pracownicy uczelni – możliwość wyjazdów szkoleniowych.

Uczelnie współpracujące ze sobą w programie Erasmus mogą: prowadzić wymianę studentów i pracowników, organizować kursy intensywne, czyli cykle intensywnych zajęć dla międzynarodowej grupy studentów, realizować projekty z różnych dziedzin wspólnie z instytucjami z różnych krajów. Dla uczelni udział w Erasmusie oznacza przede wszystkim możliwość umiędzynarodowienia i uatrakcyjnienia prowadzonych studiów. Warunkiem udziału szkoły wyższej w programie jest przyznanie jej przez Komisję Europejską Karty Uczelni Erasmusa, uprawniającej do ubiegania się o fundusze na dofinansowanie konkretnych

13 379

12 854 11 219 9 974

10 000 8 388

8 000 6 000

6 278

5 419 4 322

3 691

4 000

2 813

2 000

1 426

8 20

7 20

6 20

5 20

4 20

3 20

2 20

1 20

0 19

9 99 /1 98 19

Rok akademicki

12 000

Wyjazdy polskich studentów na stypendia Erasmusa w latach 1998-2009

14 000

16 000

Liczba wyjazdów

Wyjazdy polskich studentów

Źródło danych: FRSE, dane własne z 2009 r.

Erasmus

raport 2009

działań związanych z mobilnością i współpracą międzynarodową. Studenci to największa grupa docelowa programu Erasmus. W ramach Erasmusa studenci mogą wyjechać do zagranicznej uczelni na studia na okres od trzech miesięcy do jednego roku akademickiego lub do zagranicznego przedsiębiorstwa na praktykę (3-12 miesięcy). Podstawowym warunkiem ubiegania się studenta o wyjazd w ramach programu Erasmus jest udział jego macierzystej uczelni w tym programie. Studenci mają też inne okazje skorzystania z wymiany i współpracy międzynarodowej. Mogą wziąć udział w kursie intensywnym Erasmusa, jeżeli w projekcie tego typu uczestniczy ich wydział, a kurs dotyczy ich dziedziny studiów. Mogą także uczęszczać na gościnne wykłady lub innego rodzaju zajęcia prowadzone w ramach Erasmusa przez zagranicznych wykładowców. Pracownicy uczelni. Nauczyciele akademiccy mogą wyjeżdżać do partnerskich uczelni za granicą, najczęściej na okres około tygodnia, w celu prowadzenia tam zajęć dydaktycznych. Natomiast wszyscy pracownicy uczelni mogą się ubiegać o wyjazdy szkoleniowe do zagranicznych uczelni lub instytucji. Pracownicy uczelni mogą także m.in. uczestniczyć w projektach typu kursy intensywne oraz w projektach wielostronnych i sieciach Erasmusa, w które są zaangażowane ich macierzyste jednostki.

2009

Liczba uczelni posiadających Kartę Uczelni Erasmusa Uczelnie Rok Liczba uczelni Uczelnie publiczne niepubliczne akademicki ogółem 2008/2009 270 118 152 2009/2010 288 128 160 Źródło danych: FRSE, dane własne z 2009 roku

Działania koordynowane przez Komisję Europejską (obsługę techniczną zapewnia powołana przez Komisję Agencja Wykonawcza ds. Edukacji, Kultury i Sektora Audiowizualnego – the Education, Audiovisual and Culture Executive Agency): • Projekty Wielostronne (w których partnerami są uczelnie) dotyczące: – opracowywania programów nauczania, – modernizacji szkolnictwa wyższego, – rozwoju współpracy uczelni z przedsiębiorstwami, – tworzenia „wirtualnych kampusów”, • Sieci (Networks), • Działania towarzyszące.

Erasmus w Polsce

Wykaz działań finansowanych w programie Erasmus

Polska uczestniczy w Erasmusie od 1998 r.; obecnie w programie bierze aktywny udział blisko 250 polskich uczelni (publicznych i niepublicznych). Od początku udziału Polski w programie do roku 2008/09 z wyjazdów Erasmusa skorzystało blisko 80 tys. studentów naszych uczelni i prawie 15 tys. nauczycieli akademickich, do których w roku 2007/08 dołączyli inni pracownicy uczelni. Co roku wzrasta też liczba przyjazdów studentów i pracowników zagranicznych uczelni do Polski. Od 1998 do 2009 r. przyjechało do naszego kraju ponad 23 tys. studentów i 9 tys. wykładowców z innych krajów uczestniczących w programie.

Działania koordynowane przez Narodowe Agencje programu w poszczególnych krajach: • wymiana studentów (wyjazdy studentów na część studiów, wyjazdy na praktyki), • wymiana pracowników uczelni (wyjazdy nauczycieli akademickich w celu prowadzenia zajęć dydaktycznych w zagranicznych uczelniach, wyjazdy pracowników uczelni na szkolenia), • projekty typu kursy intensywne Erasmusa (Intensive Programmes, IP), • kursy językowe Erasmusa (Erasmus Intensive Language Courses, EILC).

6 000 5 000 4 000

Liczba przyjazdów

Przyjazdy zagranicznych studentów

Przyjazdy zagranicznych studentów na stypendia Erasmusa do Polski w latach 1998-2009

4 809

4 446 3 730 3 063

3 000 2 332 2 000

1 459

1 000

9 20

8 20

7 20

6 20

5 20

4 20

3 20

2 20

1 /2 00 20

00 /2 99 19

99 /1 98 19

Rok akademicki

750

614

466

220

996

Źródło danych: FRSE, dane własne z 2009 r.

Erasmus

2009

Wymiana studentów

raport 2009

Według wstępnych danych w roku 2008/091 191 polskich uczelni wysłało na stypendia Erasmusa 13 379 studentów (11 784 – wyjazdy na studia i 1 595 na praktyki). Wyjazdy na studia W roku 2007/08 do zagranicznych szkół wyższych wyjechało na część studiów 11 879 studentów ze 182 polskich uczelni. W roku 2008/09 liczba wyjazdów na studia utrzymała się na podobnym poziomie (11 784 studentów), natomiast zdecydowanie wzrosła liczba wyjazdów na praktyki. Jeśli chodzi o przyjazdy zagranicznych studentów, to w roku 2007/08 nasze uczelnie przyjęły 4 135 studentów, a w roku 2008/09 – ok. 4 800 studentów Erasmusa. Wyjazdy na praktyki Wyjazd Erasmusa to prawdziwa szkoła życia. Uczestnik ma szansę nie tylko na zdobycie cennego doświadczenia zawodowego, lecz także cech przydatnych w przyszłej karierze, takich jak zaradność, samodzielność, umiejętność radzenia sobie z problemami i nietypowymi sytuacjami, otwartość na innych ludzi i ich poglądy. Wyjazdy na praktyki są nową formą mobilności studentów w programie Erasmus, wprowadzoną w roku akademickim 2007/08. W roku tym na praktyki w ramach Erasmusa wyjechało 975 studentów z 97 polskich uczelni. W kolejnym roku na praktyki wyjechało już 1 595 studentów ze 126 uczelni. Jak widać, wyjazdy studentów na zagraniczne praktyki zyskują na popularności.

Zrealizowanie części programu studiów w zagranicznej uczelni albo praktyka w zagranicznym przedsiębiorstwie to dla studentów nie tylko okazja zdobycia nowych umiejętności, poszerzenia wiedzy i horyzontów, polepszenia znajomości języków, lecz także możliwość poznania innego kraju, ludzi z różnych stron świata, innych kultur. Wyjazd zagraniczny pomaga rozwijać umiejętności ważne z punktu widzenia przyszłego zatrudnienia (np. umiejętność pracy w zespole, rozwiązywania problemów itp.). Dla uczelni wymiana studentów jest jednym z najważniejszych elementów współpracy międzynarodowej. W roku akademickim 2007/08 polskie uczelnie wykorzystały 27,4 mln euro z programu Erasmus na wyjazdy studentów na studia i na praktyki. Z wyjazdów Erasmusa skorzystało 12 854 studentów ze 182 polskich szkół wyższych. Najwięcej studentów wyjechało na studia i praktyki z następujących uczelni: Uniwersytet Warszawski, Uniwersytet Jagielloński, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersytet Wrocławski, Uniwersytet Łódzki, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Politechnika Warszawska, Politechnika Łódzka, Uniwersytet Śląski w Katowicach, Szkoła Główna Handlowa. Jednocześnie Polska gościła 4 446 zagranicznych stypendystów Erasmusa, spośród których 4 135 przyjechało na studia, a 311 – na praktyki.

Wyjazdy polskich studentów na stypendia Erasmusa do poszczególnych krajów – łączna liczba w latach 1998-2008 Liczba wyjazdów

2 000

4 000

6 000

8 000

10 000

12 000

14 000

16 000

18 000

Źródło danych: FRSE, dane własne z 2009 r.

Niemcy Francja Hiszpania Włochy Wielka Brytania Dania Belgia Holandia Finlandia Portugalia Szwecja Austria Grecja Czechy Irlandia Turcja Słowacja Norwegia Litwa Węgry Słowenia Bułgaria Łotwa Estonia Rumunia Cypr Islandia Malta Luksemburg Liechtenstein

Kraj docelowy

Wyjazdy polskich studentów

Erasmus

raport 2009

Wymiana pracowników

2009

W roku 2007/08 dofinansowano 651 wyjazdów na szkolenia za granicą. Wykorzystano na ten cel kwotę 557 659 euro z budżetu programu Erasmus. Z wyjazdów skorzystali pracownicy 136 polskich uczelni. Polska znalazła się na pierwszym miejscu w Europie pod względem liczby wyjazdów szkoleniowych. W roku 2008/09 na szkolenia za granicą wyjechały 1 262 osoby ze 163 uczelni, co oznacza wzrost o 94% w stosunku do liczby wyjazdów w poprzednim roku.

Wymiana pracowników uczelni przyczynia się do podnoszenia poziomu kształcenia i ułatwia współpracę między uczelniami. Pracownikom uczelni mobilność daje liczne możliwości rozwoju osobistego i zawodowego, pomaga polepszać znajomość języków, ułatwia wymianę doświadczeń dydaktycznych i zawodowych, jak również doskonalenie własnych umiejętności. Dla studentów jest okazją do skorzystania z wiedzy zagranicznych wykładowców prowadzących gościnne wykłady lub inne zajęcia.

Stuprocentowe wykorzystanie budżetu w programie Erasmus

Wyjazdy nauczycieli akademickich w celu prowadzenia zajęć w zagranicznych uczelniach W roku 2007/08 odbyło się 2 460 wyjazdów nauczycieli akademickich ze 173 polskich uczelni. Na dofinansowanie tego typu wyjazdów uczelnie wykorzystały łącznie kwotę 1,8 mln euro z budżetu programu Erasmus. W roku 2008/09 liczba wyjazdów nauczycieli akademickich wzrosła do 3 079, a wyjazdy oferowało wykładowcom aż 196 polskich uczelni. W roku 2007/08 Polska zajęła trzecie miejsce wśród krajów uczestniczących w Erasmusie pod względem liczby wyjazdów nauczycieli akademickich, co świadczy o aktywności naszych wykładowców w programie, dobrym poziomie prowadzonych przez nich zajęć, a także o tym, że są chętnie przyjmowani przez zagraniczne uczelnie. Jeśli chodzi o przyjazdy zagranicznych nauczycieli akademickich, to w roku 2008/09 gościnne wykłady w naszych uczelniach prowadziło 1 596 nauczycieli z innych krajów.

Polska wykorzystała 100% pierwotnie przyznanego budżetu na rok 2007/08. Podobne wyniki uzyskały tylko Łotwa i Islandia, jednak biorąc pod uwagę, że Polska dysponowała szóstym pod względem wysokości budżetem w Europie, podczas gdy Łotwa i Islandia znacznie mniejszymi funduszami (odpowiednio 24. i 28. miejsce), wynik, jaki uzyskano jako kraj jest dużym sukcesem wszystkich osób zaangażowanych w realizację programu. Kwota przekazana przez Narodową Agencję uczelniom na realizację mobilności studentów i pracowników w roku akademickim 2007/08 wyniosła prawie 32 miliony euro. Dzięki tym funduszom na stypendium wyjechało 12 854 studentów i 3 111 pracowników uczelni. W roku 2007/08 zrealizowano też najwięcej – spośród wszystkich krajów – wyjazdów pracowników szkół wyższych w celach szkoleniowych. Polska była również trzecim z kolei krajem pod względem liczby wyjazdów nauczycieli akademickich w celu prowadzenia zajęć w partnerskich uczelniach zagranicznych. Wstępne dane krajowe dotyczące roku 2008/09 wskazują, że i tym razem wykorzystanie budżetu było równie efektywne, dzięki czemu Polska może być przykładem dla innych krajów uczestniczących w programie.

Wyjazdy pracowników uczelni na szkolenia Wyjazdy na szkolenia organizowane w zagranicznych uczelniach lub innych instytucjach są coraz bardziej popularne wśród pracowników uczelni, zwłaszcza zatrudnionych w działach administracyjnych, którzy do roku 2007/08 nie mieli możliwości udziału w mobilności Erasmusa.

5 000 4 500 4 000 3 500

Liczba wyjazdów

Wyjazdy pracowników polskich uczelni

4 341

Wyjazdy pracowników polskich uczelni w ramach programu Erasmus w kolejnych latach

3 111

3 000 2 500 2 030

2 000

1 740 1 394

1 500 1 000 359

500

885

810

738

629

605

8 20

7 20

6 20

5 20

4 00 /2 03 20

2 20

1 20

0 19

9 99 /1 98 19

Rok akademicki

Źródło danych: FRSE, dane własne z 2009 r.

2009

Erasmus

Kursy intensywne Erasmusa

raport 2009

dofinansowanie do Narodowej Agencji w swoim kraju. Kurs intensywny może być działaniem jednorazowym lub organizowanym cyklicznie przez maksymalnie trzy kolejne lata, każdorazowo dla innej grupy studentów. Najczęściej jest realizowany w formie szkoły letniej lub zimowej, trwającej ok. dwóch tygodni. Tematyka kursu z definicji wykracza poza zakres zajęć standardowo oferowanych w uczestniczących uczelniach. W roku akademickim 2008/2009 11 uczelni polskich koordynowało 12 projektów typu kurs intensywny, zaś w roku 2009/10 polskie uczelnie są koordynatorami 20 projektów.

Kurs intensywny programu Erasmus (Intensive Programme) to projekt realizowany przez grupę uczelni z różnych krajów, polegający na opracowaniu i przeprowadzeniu krótkiego cyklu zajęć dotyczących specjalistycznego zagadnienia w danej dziedzinie albo tematyki interdyscyplinarnej. Wyjątkowy, międzynarodowy charakter kursu wynika stąd, że zarówno prowadzący go nauczyciele akademiccy, jak i studenci – uczestnicy kursu – pochodzą z różnych krajów. Jedna z uczelni biorących udział w przedsięwzięciu pełni rolę koordynatora projektu i w imieniu konsorcjum składa wniosek o jego erasmus | Przykład dobrej praktyki

Information for the People. Public Information / E-government in EU countries Kurs intensywny pt. „Informacja dla społeczeństwa. Informacja publiczna/ e-administracja w krajach UE” był koordynowany przez Instytut Informacji Naukowej i Studiów Bibliologicznych Uniwersytetu Warszawskiego i odbył się w roku akademickim 2008/2009. Został przeprowadzony we współpracy z: Uniwersytetem Sofijskim im. Św. Klimenta Ohrydskiego, Uniwersytetem Wileńskim, Fachhochschule Hannover i holenderską Saxion Hogescholen w Enschede. Celem projektu było poszerzenie wiedzy i doświadczenia oraz umiejętności studentów – przyszłych specjalistów w dziedzinie informacji – na temat informacji publicznej (e-administracji), m.in. poprzez porównanie rozwiązań, procedur i systemów oraz narzędzi informacji publicznej stosowanych w różnych krajach UE, pracę w międzynarodowych grupach, użycie oprogramowania i aplikacji internetowych wykorzystywanych w informacji publicznej i e-administracji oraz porównanie programów kształcenia w uczelniach partnerskich. Kurs trwał dwa tygodnie i był prowadzony w języku angielskim. Wzięło w nim udział 50 studentów, w tym dwie osoby niepełnosprawne, oraz 10 nauczycieli akademickich ze wszystkich biorących udział uczelni. Uczestnicy mogli poszerzać wiedzę także podczas programu adaptacyjno-kulturalnego. Studenci i nauczyciele prezentowali historię i kulturę własnych krajów w niekonwencjonalnej formie w trakcie wieczorów narodowych (np. przedstawiając unikalne lub charakterystyczne umiejętności), poznawali historię państwowości polskiej podczas wizyt w Gnieźnie, Biskupinie i Poznaniu oraz alternatywną kulturę podczas Festiwalu Muzyki Rockowej w Jarocinie, gdzie kurs się odbywał. Za pozytywne ukończenie kursu studenci otrzymali pięć punktów ECTS. W wyniku kursu powstał zestaw materiałów dydaktycznych na temat informacji publicznej i e-administracji (m.in. „Teaching Materials”, slajdy z wykładów, sprawozdania z warsztatów studentów) oraz modelowy program kształcenia studentów informacji i bibliotekoznawstwa w dziedzinie informacji publicznej. Dofinansowanie projektu z budżetu programu „Uczenie się przez całe życie” – Erasmus wyniosło 47 080 euro. Szczegółowe informacje o projekcie są dostępne na stronie internetowej: www.isss2009.pl.

Strony www uczelni uczestniczących w projekcie.

Erasmus

raport 2009

Intensywne kursy językowe Erasmusa (EILC)

Działalność Zespołu Ekspertów Bolońskich w Polsce

Intensywne kursy językowe Erasmusa (kursy EILC) są organizowane dla stypendystów tego programu przyjeżdżających do krajów, w których mówi się językami mniej rozpowszechnionymi. Kursy te są współfinansowane z budżetu programu Erasmus. Język polski należy do licznej grupy rzadziej nauczanych języków krajów biorących udział w programie, obejmującej 26 języków europejskich oraz język turecki. Celem kursów EILC jest przede wszystkim umożliwienie studentom posługiwania się danym językiem w życiu codziennym i jak najlepszej integracji ze środowiskiem lokalnym, dlatego ich program skupia się szczególnie na praktycznej nauce języka. Ważnym elementem kursów jest też program kulturalny pozwalający uczestnikom zdobyć podstawową wiedzę nt. kultury, historii i zwyczajów kraju, do którego przyjechali. W Polsce co roku organizowanych jest kilkanaście kursów EILC. Ich program, oprócz nauki języka, obejmuje wykłady na temat kultury i historii Polski, a także wycieczki krajoznawcze i program kulturalny np. pokazy filmów, sztuk teatralnych, zajęcia muzyczne, teatralne itp. Każdego roku ponad 90% uczestników wyraża pozytywne lub wręcz entuzjastyczne opinie na temat kursów, sposobu ich prowadzenia, rezultatów i stworzonej przez organizatorów atmosfery. W roku 2009 kursy języka polskiego dla zagranicznych studentów Erasmusa prowadziło w Polsce osiem uczelnianych ośrodków nauczania języka polskiego jako języka obcego. Ogółem w kursach wzięło udział 203 studentów z 18 krajów.

Program Erasmus przyczynił się do podjęcia w Europie pierwszych kroków w celu znoszenia barier utrudniających międzynarodową mobilność studentów i pracowników uczelni. Jednym z nich było wprowadzenie systemu transferu punktów (obecnie – transferu i akumulacji punktów – European Credit Transfer System – ECTS), ułatwiającego zaliczanie okresów studiów odbywanych w innej uczelni. Wprowadzanie tego systemu było propagowane i częściowo finansowane przez program Erasmus; obecnie ECTS stosuje ogromna większość uczestniczących w nim uczelni. Erasmus przyczynił się też do powstania idei Europejskiego Obszaru Szkolnictwa Wyższego, w którym będzie istniała większa przejrzystość i „kompatybilność” systemów kształcenia w poszczególnych krajach oraz będzie powszechnie stosowany system punktowy (ECTS), co znacznie ułatwi mobilność studentów i kadry akademickiej. Stworzenie Europejskiego Obszaru Szkolnictwa Wyższego, ułatwienie mobilności oraz podnoszenie jakości kształcenia w Europie to cele tzw. Procesu Bolońskiego – działań podejmowanych wspólnie przez kraje europejskie w dziedzinie szkolnictwa wyższego. Początkiem Procesu było podpisanie przez europejskich ministrów szkolnictwa wyższego Deklaracji Bolońskiej, dokumentu proponującego zmiany w systemie kształcenia w Europie (1999 r.). Obecnie w realizacji założeń Procesu Bolońskiego uczestniczy 46 krajów, które deklarują stworzenie warunków sprzyjających mobilności studentów, absolwentów i pracowników uczelni, a także zapewnienie osobom kształcącym się w szkołach wyższych nowoczesnej edukacji wysokiej jakości. W poszczególnych krajach powoływane są Zespoły Ekspertów Bolońskich, działające przy wsparciu finansowym Komisji Europejskiej. Eksperci Bolońscy promują wprowadzanie reform w europejskim szkolnictwie wyższym zgodnych z celami Procesu Bolońskiego. Polski Zespół Ekspertów Bolońskich, obecnie w 19-osobowym składzie, ściśle współpracuje z jednostką Narodowej Agencji Programu „Uczenie się przez całe życie” (Zespół Programów Erasmus, Erasmus Mundus, Tempus, Eksperci Bolońscy). W 2009 r. Zespół skupiał się na tworzeniu programów studiów w oparciu o efekty uczenia się, wielostopniowości studiów, wewnętrznych systemach zapewniania jakości kształcenia oraz na systemie ECTS. Główne działania Zespołu i wspierającej go jednostki Narodowej Agencji obejmowały konferencje i seminaria (blisko 40 w 2009 r.), doradztwo, szkolenia i publikacje Działalność Ekspertów Bolońskich jest niezwykle ceniona przez polskie środowisko akademickie, ponieważ wychodzi naprzeciw zapotrzebowaniu uczelni na działania doradcze ułatwiające wdrażanie reform w polskim sektorze szkolnictwa wyższego.

Proces Boloński to już 10 lat

Najnowsza publikacja prof. Andrzeja Kraśniewskiego wydana przez FRSE

2009

Proces Boloński jest ogólnoeuropejskim przedsięwzięciem, zapoczątkowanym podpisaniem w 1999 r. przez ministrów odpowiedzialnych za szkolnictwo wyższe w 29 krajach europejskich dokumentu zwanego Deklaracją Bolońską. Istotą tego procesu są zmiany w systemach szkolnictwa wyższego w Europie, a ostatecznym celem jest utworzenie do 2010 r. – w wyniku uzgodnienia pewnych ogólnych zasad organizacji kształcenia – Europejskiego Obszaru Szkolnictwa Wyższego (European Higher Education Area).

Erasmus

2009

raport 2009

W programie Erasmus uczestniczy: 27 krajów Unii Europejskiej; 3 kraje Europejskiego Obszaru Gospodarczego (Islandia, Lichtenstein, Norwegia) oraz Turcja (kraj kandydujący).

„Erasmus to poznanie…”

tym wszystkim, co przeżyłem podczas wymiany zagranicznej, myślę: Kiedy zastanawiam się nad

Erasmus znaczy dla mnie poznanie.

Poznanie przede wszystkim samego siebie i zyskanie odwagi,

twarzą w twarz z nową, nieznaną rzeczywistością (…). Ktoś kiedyś powiedział, że ludzie boją się

aby stanąć

tylko tego, co nieznane, a Erasmus pozwala poznać bardzo wiele.

Bartek Woźniak Politechnika Szczecińska (stypendysta Erasmusa) Udział polskich uczelni w Projektach Wielostronnych

na celu opracowanie programu nauczania, zatytułowany „Statistical Analysis of Measurement Data for the Evaluation of Measurement Uncertainty”. Projekt realizowano wspólnie z uczelniami i instytucjami z Niemiec, Wielkiej Brytanii, Rumunii i Włoch. W roku 2009 realizowane były 24 projekty z udziałem polskich uczelni, w tym jeden koordynowany przez stronę polską. Szczegółowe informacje nt. projektów centralnych w programie Erasmus są dostępne na stronie internetowej Agencji Wykonawczej ds. Edukacji, Kultury i Sektora Audiowizualnego (EACEA): http://eacea.ec.europa.eu/index.htm.

(działanie nadzorowane bezpośrednio przez Komisję Europejską) Działania scentralizowane w programie Erasmus to w większości wielostronne projekty realizowane przez grupę kilku lub kilkunastu instytucji z różnych państw uczestniczących w programie. Jedynie tzw. działania towarzyszące mogą być prowadzone przez jedną instytucję. W roku 2008 polskie uczelnie uczestniczyły w 19 projektach „centralnych”, w tym w dziewięciu sieciach Erasmusa. Jeden z projektów był koordynowany przez uczelnię polską, Akademię Techniczno-Humanistyczną w Bielsku-Białej. Był to projekt mający

raport 2009

Leonardo da Vinci

Uczestnicy Polsko-Francuskich Targów Kontaktów Partnerskich Leonardo da Vinci, Ambasada Francji w Warszawie

ozwój innowacji i modernizacja systemów kształcenia ustawicznego są realizowane w programie Leonardo da Vinci w ramach Projektów Transferu Innowacji, natomiast wspieranie mobilności na europejskim rynku pracy odbywa się w ramach projektów Wymian i Staży (zwanych też Projektami Mobilności). Od 2008 r. w programie realizowane są Projekty Partnerskie, umożliwiające realizację wspólnych działań na poziomie europejskim w obszarze kształcenia i doskonalenia zawodowego. Są to projekty tzw. małej skali, zawierające również komponent mobilności. Nowością w programie od 2009 r. jest możliwość ubiegania się o certyfikat dla projektów mobilności, który potwierdza, że dana or-

ganizacja posiada doświadczenie i zdolności do realizacji projektów o wysokiej jakości. Posiadanie certyfikatu ułatwia ubieganie się o dofinansowanie kolejnych projektów. W programie Leonardo da Vinci mogą brać udział różnego rodzaju podmioty, zarówno publiczne, jak i prywatne. Mogą to być np.: szkoły zawodowe, instytucje kształcenia ustawicznego, firmy szkoleniowe, przedsiębiorstwa, partnerzy społeczni i ich organizacje, izby rzemieślnicze, izby przemysłowo-handlowe, organizacje branżowe, podmioty świadczące usługi doradztwa i poradnictwa zawodowego, ośrodki badawcze, organizacje non profit i organizacje pozarządowe, jak również jednostki administracji rządowej i samorządowej.

Leonardo da Vinci

raport 2009

Program

Leonardo da Vinci

działa w obszarze kształcenia i szkolenia zawodowego. Promuje innowacyjne sposoby podejścia do edukacji i doskonalenia zawodowego w celu zwiększenia ich atrakcyjności i skuteczności oraz możliwie największego zbliżenia efektów kształcenia do potrzeb rynku pracy. Program wspiera także mobilność pracowników na europejskim rynku pracy. www.leonardo.org.pl

Wyniki konkursu w roku 2009 Akcja zdecentralizowana programu Leonardo da Vinci Projekty Partnerskie Projekty Transferu Innowacji Wymiana doświadczeń – VETPRO Staże zawodowe dla uczniów (IVT – Initial Vocational Training) Staże zawodowe dla osób pracujących i poszukujących pracy (PLM – People on the Labour Market) Wizyty Przygotowawcze/Seminaria Kontaktowe (PV – Preparatory Visits) Łącznie

Liczba złożonych wniosków 120 43

Liczba wniosków zaakceptowanych 64 15

Przyznane dofinansowanie w EUR 1 193 000 4 149 562

140

1 773 654

359

7 089 851

1 991 577

100

111 154

833

310

16 308 798 Źródło danych: FRSE, dane własne z 2009 r.

Leonardo da Vinci

raport 2009

Wielka Brytania Włochy

61 (28,6%) 28 (13,1%) 27 (12,7%)

Hiszpania

20 (9,4%)

Francja

17 (8,0%)

Portugalia

9 (4,2%)

Austria

6 (2,8%)

Irlandia

6 (2,8%)

Belgia

5 (2,3%)

Czechy

4 (1,9%)

Finlandia

4 (1,9%)

Słowacja

4 (1,9%)

Grecja

3 (1,4%)

Holandia

3 (1,4%)

Łotwa

3 (1,4%)

Bułgaria

2 (0,9%)

Słowenia

2 (0,9%)

Turcja

2 (0,9%)

Węgry

2 (0,9%)

Cypr

1 (0,5%)

Estonia

1 (0,5%)

Norwegia

1 (0,5%)

Rumunia

1 (0,5%)

Szwecja

1 (0,5%)

Najczęściej wybierane kraje partnerskie w projektach mobilności zatwierdzonych w 2009 r.

Projekty Mobilności – Staże Zawodowe oraz wymiana doświadczeń

Liczba projektów (udział procentowy)

Źródło danych: FRSE, dane własne z 2009 r.

Uczestnicy Wizyt Przygotowawczych / Seminariów Kontaktowych w 2009 r. (wg województw)

Celem projektów jest wspieranie międzynarodowej mobilności osób w trakcie szkolenia zawodowego oraz osób odpowiedzialnych za prowadzenie takich szkoleń. Głównym założeniem projektów tego typu jest połączenie teorii z praktyką, a zatem wzmocnienie więzi między światem edukacji i pracy. Projekty dają beneficjentom możliwość nawiązania współpracy międzynarodowej i organizacji wyjazdów na staże zagraniczne, pozwalają doskonalić warsztat metodyczny nauczycielom, trenerom i instruktorom. W 2009 r. w ramach projektów z konkursów 2007, 2008 i 2009 na staże zawodowe oraz wymianę doświadczeń wyjechało 4 410 osób. Najczęściej instytucjami przyjmującymi były placówki edukacyjne lub prowadzące działalność wspomagającą szkolnictwo (67,8%) oraz instytucje prowadzące działalność usługową związaną z turystyką, zakwaterowaniem i gastronomią (13,1%). Ogółem w ramach projektów mobilności (wymiana doświadczeń oraz staże zawodowe), zatwierdzonych do realizacji w konkursie z 2009 r., w zagranicznych wyjazdach weźmie udział w roku szkolnym 2009/2010 ponad 4 000 uczestników (4 077 uczestników, w tym 3 269 uczniów, 516 pracowników i osób poszukujących pracy oraz 808 osób odpowiedzialnych za kształcenie i szkolenie zawodowe).

14 12

12 11

Liczba uczestników

8 6 4 2 0

7 6 5 4 3

3 2

2 1

Województwo

wa r

iń s

ał op

ol s ko ś kie l ą św ma sk ię zu ie to r po krz skie dk ys m arp kie az a wi ow ckie el iec za ko k ch po ie od l ni op skie op ol om sk o ie po rsk d i po las e ku m kie ja or ws ko lub skie -p el o s do mo kie ln rsk oś ie lą sk ie

Niemcy

Kraj docelowy

Najczęściej wybierane kraje partnerskie

Źródło danych: FRSE, dane własne z 2009 roku

Leonardo da Vinci Staże zagraniczne dla pracowników (PLM) i praktyki zawodowe dla uczniów (IVT) Staż lub praktyka zawodowa jest formą nauki zawodu, polegającą na zdobywaniu doświadczenia zawodowego w miejscu pracy. Projekty staży w ramach programu Leonardo da Vinci polegają na organizacji praktyk zawodowych za granicą. Odbywają się one w organizacjach partnerskich w innym kraju, w ramach współpracy między instytucjami szkolącymi i przedsiębiorstwami. Staż musi stanowić integralną część szkolenia zawodowego. Celem staży jest rozwijanie konkretnych umiejętności zawodowych uczestników oraz umożliwienie im zastosowania posiadanej wiedzy w praktyce, podwyższenia kwalifikacji rozwoju zawodowego oraz lepszego funkcjonowania na rynku pracy. Uczestnikami w projektach staży mogą być osoby w trakcie wstępnego kształcenia zawodowego (IVT – Initital Vocational Training) oraz osoby pracujące i poszukujące pracy (PLM – People on the Labour Market). Czas trwania stażu zawodowego za granicą może wynosić od 2 do 39 tygodni dla uczniów na wstępnym etapie kształcenia zawodowego (IVT) i od 2 do 26 tygodni dla osób pracujących i poszukujących pracy (PLM). W 2009 r. w projektach IVT najczęściej wybierane były pobyty o długości od 3 do 5 tygodni (51% uczestników) oraz o długości dwóch tygodni – 46%. W projektach PLM najczęściej wybierane były pobyty o długości od 14 do 26 tygodni (35% uczestników), następnie o długości od 6 do 9 tygodni – 29% oraz od 3 do 5 tygodni – 25%.

raport 2009

doradcy zawodowi, osoby odpowiedzialne za szkolenia, kierownicy działów kadr, kadra zarządzająca instytucji i przedsiębiorstw (szczególnie sektora MŚP). Czas trwania wymiany doświadczeń może wynosić od 1 do 6 tygodni. W roku 2009 najczęściej wybierany był pobyt o długości jednego tygodnia (64% wszystkich uczestników), następnie o długości dwóch tygodni – 21% oraz trzech tygodni – 14%. Żaden z uczestników nie ubiegał się o wymianę dłuższą niż trzy tygodnie.

Projekty Partnerskie

Projekty Partnerskie to projekty współpracy wielostronnej o małej skali finansowania. Polegają one na tworzeniu międzynarodowych partnerstw różnorodnych instytucji podejmujących współpracę nad wspólnymi zagadnieniami w obszarze kształcenia i doskonalenia zawodowego. Ich efektem są produkty wypracowane przez wszystkich uczestników projektu (grupę projektową). Projekty Partnerskie zakładają aktywny udział osób szkolonych, wspierają mobilność i wymianę doświadczeń między partnerami na poziomie europejskim. Przykładowe obszary tematyczne Projektów Partnerskich LdV to: opracowywanie wspólnych treści i koncepcji szkoleń; wzmocnienie związków pomiędzy edukacją a światem pracy; kwalifikacje nauczycieli i szkoleniowców w VET; testowanie i stosowanie wspólnych europejskich podejść do VET; integracja potrzeb szkoleniowych rynku pracy w VET. Instytucje partnerskie wybierane do współpracy przez polskich beneficjentów w ramach projektów partnerskich w 2009 r. pochodziły najczęściej z Niemiec i Włoch (odpowiednio 27 i 24 podmioty), kilkunastu partnerów pochodziło również z Francji, Turcji, Wielkiej Brytanii, Hiszpanii i Belgii. W projektach partnerskich zatwierdzonych w 2009 r. najczęściej biorą udział organizacje lub centra kształcenia zawodowego (13) oraz średnie szkoły zawodowe i techniczne (9), ale także organizacje pozarządowe (8), uczelnie (8) oraz małe i średnie przedsiębiorstwa (7).

Wymiana doświadczeń (VETPRO) Projekty wymiany doświadczeń to wyjazdy zagraniczne osób odpowiedzialnych za kształcenie i szkolenie zawodowe lub rozwój zasobów ludzkich w instytucjach szkoleniowych i przedsiębiorstwach w celu poznania i przeniesienia ciekawych rozwiązań, a także doskonalenia i modernizacji metod oraz praktyk w zakresie kształcenia zawodowego. Grupa docelowa w projektach VETPRO to osoby odpowiedzialne za kształcenie i szkolenie zawodowe lub za rozwój kadr w instytucji: nauczyciele zawodu (w tym nauczyciele języków obcych), instruktorzy zawodu,

śląskie małopolskie mazowieckie

Województwo

Beneficjenci projektów partnerskich

łódzkie

podkarpackie zachodniopomorskie podlaskie pomorskie

Beneficjenci projektów partnerskich zatwierdzonych w 2009 r. wg województw

warmińsko-mazurskie lubelskie kujawsko-pomorskie

Liczba projektów

Źródło danych: FRSE, dane własne z 2009 r.

dolnośląskie

raport 2009

Leonardo da Vinci

Projekty Transferu Innowacji

Całkowite dofinansowanie przyznane projektom w konkursie 2009 wyniosło 4 149 562 euro – średnio ponad 270 tys. euro na projekt. Na 14 beneficjentów osiem instytucji po raz pierwszy realizuje projekt wielostronnej współpracy. Beneficjenci TOI 2009 reprezentują następujące typy instytucji: uczelnie wyższe (4), małe i średnie przedsiębiorstwa (3), fundacje i stowarzyszenia (5), instytuty badawcze (1), ośrodki kształcenia zawodowego (1). Polscy beneficjenci najczęściej wybierają zagranicznych partnerów z Wielkiej Brytanii, Niemiec, Bułgarii, Hiszpanii i Słowacji. W 2009 r. projekty TOI dotyczą między innymi opracowania modelu certyfikacji i wzajemnego uznawania kwalifikacji menedżerów inżynierów budowlanych w Unii Europejskiej, przygotowania

Projekty Transferu Innowacji to projekty współpracy wielostronnej polegające na przenoszeniu i zastosowaniu na nowym gruncie innowacyjnych rozwiązań i produktów w celu podniesienia jakości kształcenia i szkolenia zawodowego. W toku międzynarodowej współpracy partnerzy adaptują sprawdzone pomysły pod kątem merytorycznym, językowym, kulturowym i prawnym oraz wdrażają je w kolejnych krajach, sektorach lub dla nowych grup odbiorców. Przedmiotem transferu mogą być rezultaty projektów pilotażowych lub tematycznych realizowanych w poprzedniej fazie programu Leonardo da Vinci oraz wszelkie innowacyjne rozwiązania niezwiązane z programem. leonardo da vinci | Przykład dobrej praktyki

Produkcja i wykorzystanie biopaliw jako warunek europejskiej gospodarki energetycznej Projekt wymiany doświadczeń (VETPRO) realizowany był w latach 2008-2009 przez Krajowe Centrum Edukacji Rolniczej w Brwinowie. Partnerem projektu był ośrodek kształcenia zawodowego DEULA Nienburg z Niemiec. Osobą kontaktową jest: Barbara Krajewska (Krajowe Centrum Edukacji Rolniczej w Brwinowie), e-mail: basia.krajewska@gmail.com

Projekt był skierowany do szkół rolniczych na terenie całej Polski. Celem wymiany było zdobycie nowej wiedzy i doświadczeń w dziedzinie produkcji i wykorzystywania biopaliw jako odnawialnych źródeł energii, a także zapoznanie uczestników z rozwiązaniami technicznymi i organizacyjnymi funkcjonującymi w tym zakresie. 20 nauczycieli przedmiotów zawodowych złożyło wizytę w niemieckiej instytucji partnerskiej – ośrodku kształcenia zawodowego DEULA Nienburg. Oprócz gospodarstw rolnych, zakładów produkcyjnych i usługowych, uczestnicy poznali również niemieckie placówki kształcenia zawodowego i ustawicznego. Dodatkowo, podczas wizyt studyjnych w niemieckich gospodarstwach rolnych i zakładach pracy nauczyciele poznali rzeczywiste warunki i wymagania stanowisk pracy, a także występujące na nich zagrożenia.

2. funkcjonowanie systemu kształcenia i doskonalenia zawodowego w Niemczech, z uwzględnieniem kształcenia rolników i pracowników sektora rolniczego; 3. sposoby wykorzystania biopaliw; 4. technologię upraw roślin na cele energetyczne; 5. analizę ekonomiczną kosztów i możliwości produkcji, przetwarzania i wykorzystania biopaliw na cele energetyczne; 6. technologie produkcji energii z biopaliw; 7. rozwój rynku biopaliw w Europie, Niemczech i Polsce. Istotną wartością dla instytucji przyjmujących w Niemczech była możliwość poznania osób mających bezpośredni wpływ na kształcenie zawodowe w Polsce w obszarach związanych z rolnictwem. Pracownicy niemieckich zakładów pracy zweryfikowali swoje dotychczasowe wyobrażenia o polskim pracowniku, jego umiejętnościach, rynku pracy i edukacji w Polsce.

Rezultaty projektu

Wykorzystanie rezultatów projektu

Zrealizowane działania i osiągnięte rezultaty

Realizacja projektu umożliwiła uczestnikom doskonalenie umiejętności zawodowych w zakresie wdrażania technologii produkcji biopaliw. Wymiana dała możliwość poznania niemieckiego systemu kształcenia zawodowego. Wymiernym rezultatem projektu jest program szkolenia wraz z materiałami udostępnianymi podczas zajęć prowadzonych przez uczestników projektu. Zakres tematyczny wypracowanego w wyniku działań w projekcie materiału obejmował: 1. funkcjonowanie rolnictwa w Niemczech;

Zdobyte podczas wymiany doświadczenia są wykorzystywane w działalności dydaktycznej uczestników projektu. Nowe informacje i wypracowane rezultaty uczestnicy przekażą także innym pracownikom dydaktycznym w swoich szkołach, co poszerzy krąg beneficjentów wymiany. Ostatecznym beneficjentem projektu są uczniowie, absolwenci szkół, a także właściciele małych i średnich przedsiębiorstw biorący udział w organizowanych przez szkoły kursach.

Leonardo da Vinci międzynarodowego systemu zarządzania jakością w szkolnictwie ustawicznym, w szczególności w instytucjach zajmujących się edukacją osób o niskich kwalifikacjach oraz opracowania różnorodnych kursów i programów szkoleniowych z wykorzystaniem e-learningu np. dla MŚP, dla branży hotelarsko-gastronomicznej czy też kursów branżowego języka obcego.

raport 2009

Leonardo da Vinci. W seminariach kontaktowych organizowanych przez Narodowe Agencje brało udział 15 osób. Uczestnictwo w seminarium umożliwia m.in. poznanie przedstawicieli instytucji z innych krajów europejskich i utworzenie z nimi grupy partnerskiej. W 2009 r. 15 osób wyjechało na seminaria kontaktowe w ramach otrzymanego dofinansowania. Wyjazd na wizytę przygotowawczą lub seminarium kontaktowe ma na celu przygotowanie wspólnego projektu, określenie ról i zadań partnerów. Najczęściej wybierane kraje, w których odbyły się wizyty przygotowawcze i seminaria kontaktowe, to: Niemcy, Wielka Brytania, Włochy, Francja i Hiszpania. Łącznie na finansowanie tej akcji w programie Leonardo da Vinci przeznaczono kwotę 125 000 euro.

Wizyty Przygotowawcze i Seminaria Kontaktowe programu Leonardo da Vinci

Przed złożeniem wniosku na konkurs instytucje mogą skorzystać z możliwości udziału w wizycie przygotowawczej. W 2009 roku dofinansowano 64 wyjazdy na wizyty przygotowawcze w programie leonardo da vinci | Przykład dobrej praktyki

Uczenie na odległość jako narzędzie transferu wiedzy w dziedzinie ochrony i zarządzania dziedzictwem archeologicznym Rezultaty projektu

Projekt Transferu Innowacji realizowany był w latach 20072009. Koordynatorem projektu był Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, partnerami – uniwersytety z Holandii, Szwecji, Łotwy, Niemiec, Wielkiej Brytanii. Strona internetowa projektu: www.e-archaeology.org. Osobą kontaktową jest prof. UAM dr hab. Arkadiusz Marciniak, e-mail: arekmar@amu.edu.pl.

1. Opracowano kluczowe elementy metodyki prowadzenia nauczania zawodowego w obrębie ochrony i zarządzania dziedzictwem archeologicznym z zastosowaniem rozwiązań e-learningowych. 2. Opracowano metodykę produkcji multimedialnych kursów e-learningowych z uwzględnieniem potrzeby tworzenia wersji wielojęzycznych. 3. Opracowano 15 modułów szkoleniowych z obszaru ochrony i zarządzania dziedzictwem archeologicznym. 4. Zbudowano kurs e-learningowy składający się z 15 multimedialnych modułów e-learningowych (szkolenie zdalne zatytułowane „Dziedzictwo archeologiczne we współczesnej Europie”). Kursy zostały przygotowane w czterech wersjach językowych: angielskiej, łotewskiej, niemieckiej i polskiej.

Zrealizowane działania i osiągnięte rezultaty

Projekt miał charakter metodyczny i dydaktyczny. Polegał na przygotowaniu treści oraz materiałów dydaktycznych dotyczących najnowszych standardów i regulacji europejskich w zakresie wszystkich aspektów ochrony i zarządzania dziedzictwem archeologicznym. Działania podjęte w projekcie doprowadziły do opracowania kompleksowej metodyki wytwarzania i prowadzenia kursów e-learningowych z tej dziedziny. Łącznie wytworzonych zostało 60 kursów składających się na szkolenie „Dziedzictwo archeologiczne we współczesnej Europie”. Każdy z nich został zapisany w standardzie SCORM 1.2, co ze względu na jego popularność gwarantuje możliwość uruchomienia praktycznie w dowolnym systemie informatycznym, wspierającym proces kształcenia na odległość. W oparciu o przygotowane kursy e-learningowe przeprowadzone zostały szkolenia pilotażowe w krajach partnerskich dla grupy ok. 80 profesjonalistów sektora ochrony i zarządzania dziedzictwem archeologicznym oraz studentów studiów magisterskich i podyplomowych. Po zakończeniu szkoleń pilotażowych podjęto decyzję o bezpłatnej dystrybucji materiałów kursowych na zasadzie Creative Commons.

Wykorzystanie rezultatów projektu

Korzystaniem z przygotowywanego szkolenia e-learningowego zainteresowanych jest kilka uniwersytetów europejskich. Dostępność kursu na stronie internetowej projektu pozwala na jego dalsze wykorzystanie w praktyce akademickiej i w kształceniu ustawicznym pracowników sektora ochrony i zarządzania dziedzictwem archeologicznym zarówno w Polsce, jak i poza jej granicami.

raport 2009

Grundtvig

Obserwacja Słońca przez uczestnika Projektu Partnerskiego Grundtviga „Aurora-Polaris” 30

Grundtvig

raport 2009

Grundtvig

Program dotyczy współpracy europejskiej i wymiany doświadczeń w obszarze ogólnej, niezawodowej edukacji osób dorosłych, niezależnie, czy jest to edukacja formalna, pozaformalna czy nieformalna. Jest to czwarty, najmniejszy i najmłodszy program sektorowy programu „Uczenie się przez całe życie”. W roku 2010 obchodzi swoje 10-lecie. www.grundtvig.org.pl

programie Grundtvig działania edukacyjne kierowane są przede wszystkim do tych dorosłych słuchaczy, którzy wymagają szczególnego wsparcia i właśnie dla takich grup jest tworzona oferta edukacyjna, w tym alternatywne ścieżki edukacji. Program z założenia ma rozwiązywać – poprzez stwarzanie możliwości uczenia się – problemy starzejącego się społeczeństwa europejskiego. Wśród celów programu, oprócz poprawy współpracy europejskiej w obszarze niezawodowej edukacji dorosłych, wymiany doświadczeń i tworzenia innowacyjnej oferty edukacyjnej w tym obszarze, jest zwiększenie liczby edukacyjnych wyjazdów do innych krajów Europy zarówno kadry, jak i dorosłych

słuchaczy. Cele programu Grundtvig realizowane są przez dziesięć różnych akcji, z czego siedem obsługuje obecnie Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji, a trzy Agencja Wykonawcza w Brukseli. Rok 2009 był dla programu bardzo ważny, gdyż wprowadzono cztery nowe akcje rozszerzające znacznie jego ofertę i możliwości. Nowe akcje to: bilateralne Projekty Wolontariatu Seniorów, Warsztaty Grundtviga, Wizyty i Wymiana Kadry dla Edukacji Dorosłych oraz Asystentury Grundtviga. Dołączyły one do trzech akcji obsługiwanych przez FRSE do roku 2009: Projekty Partnerskie Grundtviga, indywidualne wyjazdy edukacyjne kadry oraz Wizyty Przygotowawcze do projektów Grundtviga.

Wyniki konkursu 2009 roku dla programu Grundtvig Akcja zdecentralizowana Liczba złożonych programu Grundtvig wniosków Projekty Partnerskie Grundtviga 165 Warsztaty Grundtviga 34 Projekty Wolontariatu Seniorów 13 Wizyty Przygotowawcze 91 Kursy Doskonalenia Zawodowego 146 Kadry dla Edukacji Dorosłych Wizyty i Wymiana Kadry 35 dla Edukacji Dorosłych Asystentura Grundtviga 9 Łącznie 493

Liczba wniosków zaakceptowanych 89 24 6 76

Przyznane dofinansowanie w EUR 1 670 000 536 941 92 613 67 355

145 185

44 075

6 305

43 010 2 599 179

Źródło danych: zasoby własne FRSE dla programu „Uczenie się przez całe życie”

raport 2009

Grundtvig

Złożone wnioski wg kategorii wnioskodawców – program Grundtvig rok 2009 Organizacje pozarządowe i organizacje non-profit Organizacje edukacji dorosłych (w tym Uniwersytety Trzeciego Wieku) Inne Władze publiczne (krajowe, regionalne i lokalne) Fundacje Instytucje kulturalne (np. muzeum, galeria sztuki, biblioteka) Uniwersytety lub instytucje szkolnictwa wyższego Ośrodki badawcze Stowarzyszenia instytucji kształcenia dorosłych Instytucje dla uczniów/studentów o specjalnych potrzebach Stowarzyszenia społeczności lokalnych Podmioty prywatne Stowarzyszenia profesjonalistów Stowarzyszenia rodziców Szkoły średnie Instytucja kształcenia i doskonalenia nauczycieli Podmioty świadczące usługi doradztwa zawodowego i poradnictwa Zakłady karne Razem

132 116 33 32 30 29 26 22 11 11 11 9 2 7 7 6 5 4 493

Źródło danych: zasoby własne FRSE dla programu „Uczenie się przez całe życie”

Projekty Partnerskie Grundtviga

Warsztaty Grundtviga

Celem Warsztatów Grundtviga jest umożliwienie dorosłym słuchaczom w Europie wzięcia udziału w edukacyjnych warsztatach tematycznych odbywających się a k c j w innym kraju europejskim. Warsztaty trwają od 5 do 10 dni i organizowane są dla 10-20 dorosłych słuchaczy przyjeżdżających indywidualnie z zagranicy. Uczestnicy muszą reprezentować minimum trzy kraje (oprócz kraju organizatora), przy czym żaden kraj nie może mieć więcej niż 1/3 uczestników. Uczestnicy z kraju organizatora mogą brać udział w warsztatach, ale bez dofinansowania z programu Grundtvig i nie może być ich więcej niż 1/3. Organizator warsztatu wnioskuje do Narodowej Agencji w swoim kraju o jego dofinansowanie, a w przypadku pozytywnego wyniku selekcji zawiera umowę z Agencją na pokrycie kosztów, m.in. rekrutacji uczestników, ich podróży i pobytu oraz kosztów związanych z realizacją warsztatu. Słuchacze wyjeżdżający na warsztaty wyszukują sami interesujący ich warsztat w specjalnym katalogu, następnie zgłaszają się bezpośrednio do organizatora warsztatów. Nie ponoszą oni żadnych kosztów. Warsztaty nie mogą dotyczyć doskonalenia umiejętności zawodowych i nie mogą być skierowane do określonej grupy zawodowej. Mimo że rok 2009 był pierwszym rokiem realizacji tej akcji, Warsztaty Grundtviga okazały się przebojem. W Polsce otrzymano niespodziewanie dużo (34) wniosków w tej akcji, z czego zaakceptowano ponad 70%. Tematyka Warsztatów w Polsce w roku 2009 była bardzo różnorodna, od nauki języka polskiego dla obcokrajowców, poprzez warsztaty astronomiczne, artystyczne, wokalne, rękodzielnicze i dla rodziców, do treningu pamięci dla seniorów czy uczenia się, jak radzić sobie z przemocą domową.

owa

2009 a

Są to dwuletnie projekty wielostronne, których głównym celem jest wymiana doświadczeń organizacji partnerskich w obszarze edukacji dorosłych. Typowymi obszarami tematycznymi są: tworzenie atrakcyjnej oferty edukacyjnej i motywowanie osób dorosłych do uczenia się, zwłaszcza osób dorosłych, które nie ukończyły szkoły i osób zagrożonych wykluczeniem społecznym; rozwijanie kompetencji kluczowych u dorosłych (np. języki obce, TIK, kompetencje obywatelskie); zagadnienia interkulturowe i dotyczące walki z ksenofobią i nietolerancją; edukacja rodziców; uczenie się osób w starszym wieku; specjalne potrzeby edukacyjne osób niepełnosprawnych; edukacja: prozdrowotna, konsumencka, w zakładach karnych; oferta edukacyjna dla dorosłych na terenach wiejskich; sztuka, muzyka i kultura. W projektach tych bardzo ważne jest aktywne zaangażowanie dorosłych słuchaczy we wszelkie działania projektu, w tym w wyjazdy do organizacji partnerskich. Jest to największa akcja w programie Grundtvig i cieszy się w Polsce bardzo dużym zainteresowaniem. W roku 2009 złożono 165 wniosków, a wstępny budżet pozwalał na zaakceptowanie znacznie mniej niż połowy wniosków. Jednakże projekty z udziałem polskich organizacji okazały się wyjątkowo dobrej jakości, co zaowocowało otrzymaniem z rezerwy Komisji Europejskich stosunkowo wysokiej dodatkowej kwoty na ich dofinansowanie i w konsekwencji zaakceptowano 89 projektów. W 2009 r. jednym z priorytetów programu Grundtvig w Polsce była edukacja osób w starszym wieku, dlatego FRSE wydała publikację książkową pt. „Europa seniorom – seniorzy Europie”, zawierającą refleksje realizatorów bardzo dobrych Projektów Partnerskich Grundtviga dotyczących tej tematyki oraz zorganizowała seminarium tematyczne o wpływie współpracy europejskiej w ramach programu Grundtvig na edukację seniorów.

Grundtvig Projekty Wolontariatu Seniorów

dorosłych, może rozwijać kompetencje tworzenia oferty edukacyjnej w tym sektorze lub kompetencje związane z zarządzaniem, nadzorowaniem lub zagadnieniami strategicznymi w obszarze niezawodowej edukacji dorosłych. W 2009 r. akcja cieszyła się niesłabnącą popularnością. Większość osób, które wyjechały na kurs, działa na rzecz pozaformalnej i nieformalnej edukacji dorosłych o charakterze non profit.

Projekty te mają na celu współpracę dwóch organizaowa cji partnerskich z dwóch krajów w celu umożliwienia zrealizowania wolontariatu za granicą osobom już niea k cj aktywnym zawodowo w wieku powyżej 50 lat (50+). Organizacje partnerskie realizują wyjazdy seniorów na 3-8 tygodni do kraju partnera w celu świadczenia wolontariatu, dzielenia się swoimi doświadczeniami, umiejętnościami i wiedzą z lokalną społecznością. Każda z organizacji jest zarówno organizacją wysyłającą, jak i przyjmującą/goszczącą. Współpraca organizacji trwa dwa lata i dotyczy zarówno przygotowania seniorów, organizacji pobytu, jak i specyficznego tematu wolontariatu. Praca wolontariuszy nie może przynosić zysku i nie może być zastępstwem w pracy. Tematem wolontariatu może być np.: dzielenie się umiejętnościami i wiedzą w dowolnym obszarze z lokalną społecznością, praca na rzecz osób wymagających opieki i inne działania wg ustaleń partnerów. Wolontariat zaplanowany we wnioskach zaakceptowanych w roku 2009 dotyczy głównie dwóch tematów: pracy seniorów na rzecz dzieci osieroconych i edukacji międzykulturowej.

2009

Wizyty i Wymiana Kadry dla Edukacji Dorosłych

Są to indywidualne wyjazdy przedstawicieli kadry edukacji dorosłych, a także studentów ostatniego roku studiów magisterskich z zakresu edukacji dorosłych, w celu realia k c j zacji zadań edukacyjnych w organizacji edukacji dorosłych za granicą, najczęściej na seminarium, konferencję lub praktykę typu job shadowing. Wyjazd może trwać od 1 dnia do 12 tygodni. Wydzielenie tej nowej akcji w roku 2009 spowodowało zwiększenie liczby osób wybierających taką – pozakursową – formę mobilności edukacyjnej. Godny podkreślenia jest fakt, że ta niewielka pod względem budżetowym akcja Grundtviga okazała się najlepsza pod względem liczby zaakceptowanych wniosków w stosunku do złożonych – blisko 90% złożonych wniosków zostało zaakceptowanych. Fakt ten wynika zarówno z wybierania szczególnie dobrych wydarzeń edukacyjnych jako celu wyjazdu, jak i z wyjątkowo dobrej jakości wniosków składanych w tej akcji. Wśród beneficjentów tej nowej akcji są m.in. osoby działające na rzecz dorosłych osób niepełnosprawnych, pracownicy centrów popularnonaukowych i edukatorzy rodzinni. owa

2009

Wizyty Przygotowawcze i Seminaria Kontaktowe Grundtviga

Asystentury Grundtviga

Asystentury to dłuższe pobyty przedstawicieli kadry edukacji dorosłych, a także studentów ostatniego roku studiów magisterskich z zakresu edukacji dorosłych w zagraa k c j nicznej organizacji edukacji dorosłych w charakterze asystenta Grundtviga. Asystent może pełnić pomocniczą rolę, asystując w nauczaniu lub zarządzaniu organizacją, lub być ekspertem odpowiedzialnym za jedno lub więcej szkoleń albo wybrany aspekt zarządzania organizacją. Asystenci Grundtviga powinni być w pełni włączeni w życie organizacji goszczącej. Wyjazd musi trwać ponad 12 tygodni, maksymalnie do 45 tygodni. Wyjazdy za granicę do organizacji edukacji dorosłych mają na celu wykonywania takich zadań jak: asystowanie we wspieraniu uczenia się osób dorosłych lub w wybranych aspektach zarządzania edukacją dorosłych, wspieranie osób ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, przekazywanie informacji o ojczyźnie asystenta i asystowanie w nauczaniu jego języka ojczystego, inicjowanie, opracowywanie i asystowanie w realizacji projektów edukacyjnych. W 2009 r. na tego typu wyjazdy zdecydowała się stosunkowo niewielka liczba osób. Wśród beneficjentów jest pięć osób z doświadczeniem zawodowym, w tym przedstawicielka Międzynarodowego Związku Esperantystów w Polsce, instruktorka z domu kultury, nauczycielka z liceum dla dorosłych oraz jedna niepracująca absolwentka. Wszystkie osoby zdecydowały się na wyjazdy trwające bardzo długo, w większości blisko rok.

owa

2009 a

Akcja ta to indywidualne wyjazdy przedstawicieli organizacji zajmujących się edukacją dorosłych w celu poznania zagranicznego partnera do projektu i pracy nad założeniami planowanego projektu. Wizyty uprawnione są dla Projektów Partnerskich Grundtviga, Projektów Wolontariatu Seniorów, Projektów Wielostronnych, Sieci Grundtviga i Działań Towarzyszących. Udział w Seminarium Kontaktowym lub Wizycie Przygotowawczej umożliwia poznanie partnerów, przygotowanie szczegółowych założeń przyszłego projektu, zdefiniowanie ról i zadań partnerów. W 2009 r. szczególnie wyszukiwano i zapraszano do wyjazdów przedstawicieli organizacji zajmujących się osobami zagrożonymi wykluczeniem społecznym i ubogimi, aby w roku 2010 – Europejskim Roku Walki z Ubóstwem i Wykluczeniem – otrzymać jak najwięcej dobrej jakości wniosków dotyczących takiej tematyki.

raport 2009

Kursy Doskonalenia Zawodowego Kadry dla Edukacji Dorosłych

Akcja ta dofinansowuje indywidualne wyjazdy przedstawicieli kadry edukacji dorosłych na zagraniczne kursy doskonalenia zawodowego trwające minimum pięć dni, a maksimum sześć tygodni. Kurs może być wyszukany w specjalnym europejskim katalogu kursów, ale można też skorzystać z innej oferty. Akcja skierowana jest do edukatorów, szkoleniowców, nauczycieli, kadry kierowniczej i innych osób działających w obszarze ogólnej, niezawodowej edukacji dorosłych. Z wyjazdów korzystają: pracownicy bardzo różnych organizacji działających w sektorze niezawodowej edukacji dorosłych, w tym przedstawiciele Uniwersytetów Trzeciego Wieku, organizacji działających na rzecz osób niepełnosprawnych, kadra Centrów Kształcenia Ustawicznego, pracownicy muzeów, bibliotek, domów kultury, urzędów pracy i urzędów miasta. Kurs nie musi dotyczyć poprawy umiejętności metodycznych edukatora osób

raport 2009

Grundtvig

grundtvig | Przykład dobrej praktyki

Europejskie kobiety w kwiecie wieku Projekt Partnerski Grundtviga zatytułowany „Europejskie kobiety w kwiecie wieku” był realizowany w latach 2006-2009 przez Zielonogórski Uniwersytet Trzeciego Wieku z Zielonej Góry. Koordynatorem projektu był Ost-West-Europäisches Frauen Netzwerk e.V. z Berlina, a partnerami organizacja z Getyngi zajmująca się podobną problematyką oraz kobieca organizacja pozarządowa z Łotwy. W projekcie posługiwano się językiem angielskim, niemieckim, polskim i rosyjskim. Polskim koordynatorem projektu jest Zofia Banaszak, zutw.zgora@wp.pl. Strona internetowa : www.ewcol.net. Przyznane dofinansowanie z budżetu LLP: 29 000 euro.

starsze. Wspierano prace nad projektem „Swing 50 plus – health for elder people”, a dokumentacja „Salutogenesis and Empowerment” po przetłumaczeniu na języki angielski, polski i łotewski została opublikowana na stronie internetowej projektu. W Zielonogórskim Uniwersytecie Trzeciego Wieku zorganizowano zajęcia sportowo-rekreacyjne, w których brało udział ponad 400 słuchaczy. Odbyło się kilkanaście wykładów na tematy szeroko rozumianej profilaktyki zdrowia i medycyny naturalnej. Zorganizowano również warsztaty komunikacji interpersonalnej. Członkinie Preili Women’s Club na Łotwie brały udział w comiesięcznych spotkaniach. Zorganizowano kilka wykładów na tematy: „Marketing for Business Women”, „How to Balance Business with Private Life”, „Colours In Our Lives”, „Women’s Image”, „Women’s Heath after 40…”. Uczestniczyły w nich również przedstawicielki innych łotewskich organizacji pozarządowych z małych społeczności. Członkinie klubu zielonogórskiego brały także udział w zajęciach organizacji pozarządowych w Preili, Livani i Rydze, ucząc się od siebie nawzajem. W wyniku działań w projekcie powstała strona internetowa funkcjonująca w czterech językach. Opracowana została książka, w której zilustrowano zwyczaje świąteczne, zamieszczono charakterystyczne narodowe przepisy na świąteczne potrawy. Na zakończenie projektu dokonano podsumowania prac, zamieszczając zebrane reportaże i refleksje w formie bogato ilustrowanego wydawnictwa w języku polskim i angielskim. Rezultaty projektu były upowszechniane wśród słuchaczy ZUTW, członków organizacji partnerskich oraz w lokalnych mediach.

Zrealizowane działania i osiągnięte rezultaty

Projekt był skierowany do kobiet w grupie wiekowej 45+ lat. Polegał na rozwijaniu nowych umiejętności poprzez naukę od siebie nawzajem i czerpaniu radości z życia w oparciu o koncepcję salutogenezy (rozważania i działania nad zdrowiem) i empowermentu (brania za siebie odpowiedzialności, podejmowanie decyzji). Współpraca partnerska zaowocowała zorganizowaniem trzech „Srebrnych Letnich Szkół” w Preili na Łotwie, w Berlinie oraz w Karpaczu. Przyniosły one zmianę postaw wielu uczestników projektu, którzy wzięli na siebie rolę nauczycieli lub przewodników. Spotkania partnerek z różnych krajów, wykłady i warsztaty umożliwiły wymianę doświadczeń, poznanie kultur i tradycji partnerów, pogłębienie wiedzy, lepsze zrozumienie międzykulturowych różnic i podobieństw oraz poszerzenie oferty kształcenia. Efektem współpracy stały się plany na przyszłość oraz scenariusze rozwoju kompetencji dla osób, które wkroczyły w środkowy okres życia. Spotkania u niemieckich partnerek powiązane były z wystawą prac kobiet-artystek. Uczestnicy przygotowali prezentacje wokół tematów takich jak „Aging – challenges und changes”, „Beauty”, „Remembrance and Mourning”. Organizowano wykłady otwarte na temat „Gender – a Vision for the future” czy „Salutogenesis”, dyskutowano o pozycji kobiety w rodzinie, w pracy, w społeczeństwie. Nawiązano kontakt z lokalnymi i międzynarodowymi organizacjami aktywizującymi osoby

Grundtvig

raport 2009

grundtvig | Przykład dobrej praktyki

Kultura i sztuka sposobem wspierania osób niepełnosprawnych w byciu postrzeganym jako rzeczywiste osoby uczestniczące aktywnie w życiu społecznym Przedsięwzięcie to było realizowane w latach 2006-2009 przez Polskie Stowarzyszenie na rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym Koło w Szczecinie. Koordynatorem projektu był Centre d’Aide par le Travail „Les Ateliers de la Mée” z Chateaubriant we Francji. Partnerami instytucje z Berlina, Hamburga, Worpswede z Niemiec. Polskim koordynatorem projektu jest Barbara Jaskierska, e-mail: biuro@psouuszczecin.org.pl. Adres strony internetowej: www.psouuszczecin.org.pl, zakładka Międzynarodowy Spektakl Teatralny. W projekcie posługiwano się językiem angielskim. Przyznane dofinansowanie z budżetu LLP: 28 000 euro.

Zrealizowane działania i osiągnięte rezultaty

Cele projektu to odkrycie i promocja twórczego oraz kulturalnego potencjału osób z niepełnosprawnością intelektualną jako aktywnie uczestniczących w życiu społecznym. Rozpowszechnienie praktyk edukacyjnych kierowanych do dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną z organizacji działających w trzech krajach UE: Francji, Niemczech i Polsce oraz stworzenie propozycji edukacji poprzez teatr osób z niepełnosprawnością intelektualną. Podjęto następujące działania: spotkania partnerskie za granicą i w kraju organizatorów projektu, spotkania słuchaczy (osoby z niepełnosprawnością intelektualną) oraz edukatorów (terapeuci wspierający), wspólne warsztaty teatralne, prezentacje dokonań aktorskich trzech grup teatralnych, wymiana doświadczeń dotyczących edukacji poprzez teatr osób z niepełnosprawnością intelektualną, przygotowanie scenariusza spektaklu teatralnego, muzyki i scenografii. Premiera międzynarodowej sztuki teatralnej pt. „Kontakt, czyli sekret Lei”: we Francji – pięć spektakli, które obejrzało 1400 widzów. Aktorami przedstawienia były osoby z niepełnosprawnością intelektualną z trzech krajów (19 osób), terapeuci (9 osób), reżyserzy (4 osoby); w Niemczech – Berlinie, Worpswede, Bremie, Hamburgu – pięć spektakli, 1200 widzów; w Polsce – Warszawie, Szczecinie – dwa spektakle, 400 widzów. Działania krajowe: nauka języka angielskiego – brało w nich udział 22 słuchaczy, osoby z niepełnosprawnością intelektualną. W czasie trwania lekcji poznali oni wyrazy, zwroty angielskie niezbędne w codziennej komunikacji. Warsztaty teatralne – dwa razy w tygodniu. Brało w nich udział 10 osób z niepełnosprawnością oraz dwa terapeutów wspierających. Prowadzili je profesjonalni aktorzy i reżyserzy.

Projekt promował osoby z niepełnosprawnością intelektualną jako pełnoprawnych i pełnowartościowych uczestników społeczności lokalnych, dzięki czemu przyczynił się do zmniejszenia wykluczenia społecznego tej grupy. Projekt ten dotyczył współpracy organizacji działających na rzecz osób z niepełnosprawnością z krajów UE, co jest przedsięwzięciem podejmowanym nader rzadko. Poprzez w pełni profesjonalny spektakl teatralny zaprezentowano osoby z niepełnosprawnością intelektualną jako utalentowane, tworzące prawdziwie artystyczne wartości. Wypracowane w projekcie produkty końcowe to: • stworzenie wspólnego europejskiego spektaklu teatralnego: „Kontakt, czyli sekret Lei”, • nagranie DVD spektaklu teatralnego, • nagranie CD muzyki do spektaklu, • nagranie DVD reportażu promującego projekt, • zamieszczenie spektaklu teatralnego i muzyki w internecie: www.psouuszczecin.org.pl, zakładka Międzynarodowy Spektakl Teatralny, • słownik francusko-niemiecko-polski. Rezultaty projektu upowszechniane były poprzez spotkania z osobami niepełnosprawnymi, osobami z ich najbliższego otoczenia społecznego oraz terapeutami – dzielenie się wnioskami z wizyt studyjnych; wystawy fotograficzne prezentujące działania w projekcie; prezentację projektu na międzynarodowych konferencjach w Stambule i Bordeaux; informacje o projekcie w prasie, radiu, telewizji; stronę internetową projektu oraz ogólnopolską stronę poświęconą osobom niepełnosprawnym: www.niepelnosprawni.pl.

raport 2009

Wizyty Studyjne

//Visites d’étude

//Studienbesuche

//Study visits Uczestnicy wizyty studyjnej „Nowe trendy w szkoleniu i rozwoju urzędników służby cywilnej” Warszawa, październik 2009 r. 36

Wizyty Studyjne

raport 2009

Wizyty Studyjne

Program należy do działań kluczowych w programie międzysektorowym. Celem jest rozwój współpracy i wymiany dobrych praktyk związanych z realizacją strategii uczenia się przez całe życie. Program łączy w sobie wizyty dla kadry kierowniczej i ekspertów z zakresu edukacji ogólnej z wizytami osób zaangażowanych w problematykę kształcenia i doskonalenia zawodowego. www.sv.org.pl

Corocznie w wizytach studyjnych biorą udział 163 osoby wybrane w ramach konkursu wniosków. Uczestnicy rekrutują się z różnych grup zawodowych oraz regionów Polski. Udział w wizycie studyjnej finansowany jest ze środków Unii Europejskiej w formie indywidualnego dofinansowania przyznawanego przez Narodową Agencję. Propozycje wizyt studyjnych znajdują się w katalogu wizyt studyjnych publikowanym corocznie przez Komisję Europejską. Wybór wizyty powinien pozostawać w ścisłym związku z profilem zawodowym osoby ubiegającej się o udział w wizycie studyjnej. Program stwarza również możliwość goszczenia w Polsce europejskiej kadry zarządzającej oświatą oraz specjalistów z zakresu kształcenia i doskonalenia zawodowego. W 2009 r. organizatorzy wizyt studyjnych w Polsce to: Szkoła Podstawowa w Rydzynie, Kuratoria Oświaty w Gdańsku, Katowicach, Rzeszowie, Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Sieradzu, Burmistrz miasta Szczecinka, Regionalny Ośrodek Metodyczno-Edukacyjny Metis w Katowicach, Firma Szkoleniowo-Doradcza Anna Szywala S.C., Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Administracji w Lublinie, Krajowa Szkoła Administracji Publicznej (KSAP), Stowarzyszenie EkologicznoKulturalne „Ziarno”, „Creative” Platforma Szkoleniowo-Doradcza s.c., Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi, Zakład Agroturystyki Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu.

oncepcja wizyt studyjnych opiera się na prezentacji przez instytucję goszczącą ciekawych rozwiązań w danym obszarze edukacji oraz aktywnej wymianie doświadczeń i dyskusji. Tematyka, poza zagadnieniami dotyczącymi rozwiązań systemowych, obejmuje wybrane, ciekawe i innowacyjne podejścia do wybranych zagadnień edukacyjnych w systemach krajów członkowskich. Za koordynację działań na poziomie europejskim odpowiada CEDEFOP – Europejskie Centrum Rozwoju Kształcenia Zawodowego w Salonikach w Grecji, natomiast Narodowe Agencje współpracują przy tworzeniu katalogu wizyt, rekrutacji uczestników i upowszechnianiu rezultatów wizyt w swoich krajach. W 2009 r. wizyty studyjne skupiały się na obszarach tematycznych takich jak: kompetencje kluczowe, poprawa dostępności, jakości i skuteczności edukacji i kształcenia zawodowego, podnoszenie atrakcyjności kształcenia i jakości zarządzania, wprowadzanie wspólnych instrumentów europejskich i ram odniesienia w obszarze uczenia się przez całe życie, trendy, wyzwania i strategie w uczeniu się przez całe życie, rozwój wspólnot uczenia się i zwiększenie udziału wszystkich „aktorów” zaangażowanych w proces uczenia się przez całe życie, czy wreszcie wspieranie mobilności międzynarodowej w obszarze uczenia się przez całe życie.

Kluczowe tematy wybierane przez beneficjentów w roku 2009/2010 Rozwój środowisk uczenia się z włączeniem wszystkich podmiotów zaangażowanych w edukację i szkolenia Edukacja i szkolenie dla zwiększenia szans zatrudnienia Wdrażanie wspólnych europejskich narzędzi, zasad i struktur ramowych na rzecz uczenia się przez całe życie Zwiększenie dostępności, równości, jakości i efektywności edukacji i szkoleń Utrzymanie atrakcyjności nauczania i szkolenia oraz doskonalenie umiejętności przywódczych Kluczowe kompetencje dla wszystkich Promowanie mobilności w procesie uczenia się przez całe życie Kierunki rozwoju i wyzwania stojące przed strategiami uczenia się przez całe życie Razem

8 17 2 30 24 76 1 5 163

Źródło danych: zasoby własne FRSE dla programu „Uczenie się przez całe życie”

Wizyty Studyjne

raport 2009

Uczestnicy wizyt studyjnych według województw w podziale na konkurs 2008 i 2009 r.

 

Języki, w jakich odbywały się wizyty studyjne

Konkurs 2009 Konkurs 2008

70 32

200

125

26 150

40 30

100

1 4

23 14

iec ki ni em

Źródło danych: FRSE, dane własne z 2009 r.

13 17

5 3

gi els

1 1

nc u

fra

ńs

138

d jaw oln sk ośl o- ąs po kie m or s lu kie be lsk lu ie bu sk ł ie m ódz ał o kie m pol az sk ow ie iec ki po opo e dk lsk ar ie pa po ckie dl po ask m ie or sk ie wa św rm ięt śląs iń ok kie sk rz o- ys m k za wi azu ie ch el rsk od ko ni po ie op lsk om ie or sk ie

Konkurs 2009 Konkurs 2008

250

 

300

Źródło danych: FRSE, dane własne z 2009 r.

Kraje wizyt studyjnych, do których zostali zakwalifikowani uczestnicy wizyt studyjnych

 

Konkurs 2009 Konkurs 2008

8 16

20 15

10 1

11 1 2

4 1 1

10 11

1 4

8 11

1 3

2 4

25 2

Au s

tr i Be a l g B u ia łg ar ia Cy Cz pr ec hy Da n Es ia to Fi ni a nl an d Fr i a an c N ja ie m c Gr y ec j W a ęg Is r y la nd Ir ia la nd W ia ło ch Ło y tw a Li tw a M H alta ol a N ndi or a w Po eg r t ia ug Ru alia m u Sł nia ow H eni isz a pa n Sz ia we W cja ie lk Tu a B rc r y ja ta ni a

Źródło danych: FRSE, dane własne z 2009 r.

Wizyty Studyjne

raport 2009

z programami kształcenia w dziedzinie turystyki wiejskiej na poziomie szkół wyższych. W trakcie dyskusji udało się zdefiniować obszary, w których stosowane są podobne lub nawet identyczne rozwiązania. Wszyscy uczestnicy wizyty byli osobami aktywnie zaangażowanymi w realizację zadań związanych z agroturystyką w swoich krajach, dlatego też udało się przedstawić aż 13 przykładów dobrych praktyk wartych szerokiej popularyzacji. Plan pięciodniowego pobytu gości w Polsce był napięty, przewidywał liczne dyskusje i prezentacje, a dwa dni zostały w całości poświęcone zwiedzaniu najciekawszych obiektów związanych z agroturystyką w okolicach Poznania. Dobre przygotowanie zawodowe uczestników i różnorodność reprezentowanych specjalności zapewniły możliwość uzgodnienia obszarów zainteresowań uczestników wizyty studyjnej oraz zaplanowanie przyszłej współpracy. Gospodarz wizyty – Uniwersytet Przyrodniczy – zapewnił doskonałe warunki do pracy uczestnikom, co przyczyniło się do sukcesu przedsięwzięcia.

wizyty studyjne | Przykład dobrej praktyki

Lokalne bogactwo – europejska wartość O tym, że ośrodki wiejskie mogą organizacją i pomysłowością przewyższać wielkie przedsiębiorstwa, przekonali się uczestnicy wizyty studyjnej „Education for rural tourism at college and university levels”, którą w dniach 7-11 września 2009 r. zorganizował Zakład Agroturystyki Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. W wizycie wzięło udział ośmiu ekspertów z Estonii, Grecji, Hiszpanii, Holandii, Turcji, Węgier i Włoch. Program wizyty obejmował wizyty w szkołach rolniczych, ośrodkach edukacji ekologicznej oraz spotkania z osobami prowadzącymi gospodarstwa agroturystyczne lub pracującymi w sektorze turystycznym na terenach wiejskim. Uczestnicy zapoznali się

dzili różnego typu szkoły i placówki, począwszy od przedszkoli, szkół podstawowych po szkoły średnie i uniwersytet. Wizyty w szkołach dały możliwość konfrontacji informacji teoretycznych z zastosowaniami funkcjonującymi w praktyce. Cennym uzupełnieniem była wizyta na Uniwersytecie Londyńskim, który kształci przyszłych nauczycieli, gdyż zaprezentowano założenia nowego systemu kształcenia pedagogów z uwzględnieniem specjalnych potrzeb edukacyjnych uczniów. Szczególnie cenne dla wszystkich uczestników było spotkanie z koordynatorem odpowiadającym za zadania związane ze specjalnymi potrzebami edukacyjnym. Wizyta była okazją do poznania metod pracy z uczniem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, np. tworzenia zespołów zadaniowych, wspomagania nauczycieli w pracy z takimi dziećmi, a także do poszerzenia kompetencji językowych i przełamania bariery w posługiwaniu się językiem angielskim za granicą. Po powrocie polski uczestnik zapoznał dyrektorów szkół ponadgimnazjalnych w swoim regionie z doświadczeniami zgromadzonymi podczas wizyty, a zdobyte podczas wizyty studyjnej kontakty posłużyły do podjęcia współpracy w nowych projektach.

wizyty studyjne | Przykład dobrej praktyki

Uczniowie z dysfunkcjami w szkołach ogólnodostępnych W marcu 2009 r. odbyła się w Londynie wizyta zorganizowana przez Haringey Children and Young People’s Service, The Professional Development Centre, w której wziął udział dyrektor liceum z Kielc. Wizyta dotyczyła wyrównywania szans uczniów z dysfunkcjami w edukacji ogólnej i szkolnictwie zawodowym. W wizycie wzięło udział 12 osób z Grecji, Łotwy, Norwegii, Niemiec, Rumunii, Francji, Włoch, Hiszpanii i Węgier. Językiem roboczym wizyty był język angielski. W trakcie wizyty zaprezentowano zmiany oraz założenia reformy w podejściu do uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi ze szczególnym naciskiem na prezentację tych praktyk w sytuacjach codziennych. Uczestnicy wzięli udział w wykładach, zajęciach seminaryjnych oraz odwie-

danego problemu oraz wspólnie zastanowić się nad nowymi wyzwaniami. Uczestnicy wizyty zapoznali się z pracą i osiągnięciami KSAP – ważnej instytucji w polskim systemie szkolenia i rozwoju zawodowego urzędników. Goście dyskutowali o funkcjonowaniu służby cywilnej i pracy urzędów w swoich krajach, mieli również okazję poznać dobre praktyki z różnych krajów, instytucji, cały wachlarz rozmaitych doświadczeń. Znalazł się także czas na spotkania z polskimi ekspertami ze Służby Cywilnej w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, Narodowego Banku Polskiego oraz Ministerstwa Finansów. Wizyta studyjna organizowana przez KSAP była inspirująca zarówno dla uczestników, jak i organizatorów, a wiedza, którą urzędnicy zdobyli w trakcie spotkań, będzie miała wpływ na poprawę funkcjonowania ich urzędów. Na tym zaś skorzysta każdy obywatel.

wizyty studyjne | Przykład dobrej praktyki

Nowe trendy w szkoleniu i rozwoju urzędników służby cywilnej Wizyta studyjna, która odbyła się w Warszawie w dniach 19-21 października 2009 r. w Krajowej Szkole Administracji Publicznej (KSAP). Wzięło w niej udział dziewięcioro urzędników z całej Europy, a wśród nich przedstawiciele Węgier, Bułgarii, Niemiec, Francji, Wielkiej Brytanii, Turcji i Portugalii oraz eksperci instytucji goszczącej. Głównym punktem wizyty była wymiana doświadczeń, czyli prezentacja rozwiązań i wizji funkcjonowania służby cywilnej w krajach gości. Połączono to z dyskusją, na której można było zaproponować nowatorskie sposoby rozwiązania

raport 2009

eTwinning

Uczniowie Niepublicznego Gimnazjum nr 9 im. Roberta Schumana w Warszawie. Uczestnicy projektu programu eTwinning: nauka jÄ&#x2122;zyka francuskiego poprzez tĹ&#x201A;umaczenie narodowych bajek i legend 40

eTwinning

raport 2009

eTwinning

Program promuje europejską współpracę szkół z wykorzystaniem technologii informacyjno-komunikacyjnej (TIK). Program poszerza zakres pedagogicznych możliwości oferowanych uczniom i nauczycielom, motywuje do nauki i otwarcia się na Europę. eTwinning zapewnia nauczycielom i uczniom z placówek szkolnych narzędzia internetowe potrzebne do znalezienia partnera i realizacji projektów edukacyjnych. Zachęcając do korzystania z najnowszych osiągnięć techniki, realizuje swój podstawowy cel – rozwijanie kompetencji technicznych, językowych oraz interkulturowych. Realizacja projektów eTwinning wg poziomu szkoły (klasyfikacja ISCED) www.etwinning.pl

Twinning umożliwia włączenie tematów zawartych w programach nauczania np. matematyki, fizyki, historii czy innych przedmiotów do realizowanych projektów, wprowadzając nowatorskie i kreatywne metody nauczania, a jednocześnie wyzwalając motywację uczniów do nauki. Komunikacja poprzez Internet pozwala uczestnikom poznać inne, często egzotyczne kultury, od strony życia codziennego. Podczas realizacji projektów rośnie zainteresowanie własną kulturą i tradycją oraz wzrasta tolerancja, otwartość i komunikatywność. Wymiana doświadczeń, metod, spostrzeżeń wzbogaca, unowocześnia i urozmaica pracę pedagogów, ułatwiając im rozwój intelektualny i zawodowy. Więcej informacji o programie eTwinning można zaleźć na stronie: www.etwinning.pl. Na koniec 2009 r. liczba zarejestrowanych polskich szkół w programie eTwinning wynosiła 7591, co stanowi wzrost o 18% w porównaniu do zeszłego roku. W przypadku nauczycieli wzrost wynosi 31%, liczba zarejestrowanych nauczycieli na dzień 31 grudnia 2009 r. to 9650. Prawie połowa nauczycieli założyła partnerstwo z co najmniej jednym krajem europejskim, czego efektem jest 4780 zarejestrowanych projektów w programie eTwinning. W samym 2009 r. powstało ich 1608. Polska bezkonkurencyjnie zajmuje pierwsze miejsce pod względem liczby zarejestrowanych szkół, nauczycieli i projektów w programie. Drugim krajem, co do liczby zarejestrowanych szkół (7480) i projektów (3464), jest Francja. Kolejne państwa prezentują już znacznie mniejsze liczby zarejestrowanych placówek i działalności. W Polsce największą popularnością program eTwinning cieszy się w województwie śląskim i mazowieckim (odpowiednio 1 381

Przedszkole 334 (ISCED 0) Szkoła ponadgimnazjalna 1033 (ISCED 3)

Szkoła podstawowa 1956 (ISCED 1)

Gimnazjum 1405 (ISCED 2)

Źródło danych: FRSE, dane własne z 2009 r.

i 758 zarejestrowanych szkół). W pozostałych województwach ogół zarejestrowanych szkół waha się między liczbą 392 a 213 (regionem najmniej aktywnym jest region podlaski). Pod względem nawiązywania partnerstw bezkonkurencyjnie na pierwszym miejscu plasuje się województwo śląskie – 1052 projekty i mazowieckie – 316. W województwach: dolnośląskim, kujawsko-pomorskim, lubelskim, lubuskim, łódzkim, małopolskim, opolskim, podkarpackim, podlaskim, pomorskim, świętokrzyskim, wielkopolskim i zachodniopomorskim liczba projektów waha się pomiędzy 215 a 120. Poniżej 100 projektów realizowanych jest w województwie warmińsko-mazurskim.

eTwinning

raport 2009

Technika wykorzystywana w projektach eTwinning

P3 id eo ko Śr od nf er ow en isk cja o wi rt ua ln ej Ko na nf uk er i en cja dź wi ęk ow a

Fo ru m

at cz a, wa rk

Po g

ne to we in te r

Pu bl ik ac je

br az k

su nk i

Po in t O

Po we r

id eo W

Po c

zt ae

lek

tro ni cz

5 000 4 500 4 000 3 500 3 000 2 500 2 000 1 500 1 000 500 0

Źródło danych: FRSE, dane własne z 2009 r.

odległości między punktami, znalezienie najkrótszej linii łączącej punkty (problem komiwojażera), konstrukcje w programie Geogebra: trójkąt o danych długościach boków, okrąg opisany i wpisany w trójkąt, środek ciężkości; porównywanie geometrii na kuli i płaszczyźnie, kolorowanie mapy (twierdzenie o czterech barwach), analizę kształtu Ziemi jako bryły, obliczenie promienia kuli. Działania nauczycieli skupiały się na planowaniu harmonogramu oraz zadań uczniów. Do komunikacji wykorzystywano pocztę elektroniczną, czat na Skype'ie, a przede wszystkim portal społecznościowy Ning, poprzez który komunikowali się uczniowie. W projekcie na szeroką skalę stosowano narzędzia on-line i programy freeware: GoogleEarth, GoogleDocs, Ning, Geogebra i Skype; rysunki i konstrukcje – WIRIS http://www. wiris.com/; obliczanie współrzędnych i odległości: APSalin http:// www.apsalin.com/convert-geodetic-to-cartesian.aspx; problem komiwojażera – rozwiązanie, programy do obróbki grafiki, gry: TSP http://www.tsp.gatech.edu/index.html. Uczniowie nie tylko pracowali przy komputerach, ale także dokonywali pomiarów w terenie i odbywali wycieczki edukacyjne, których treść łączyła się z tematyką projektu. Polscy uczniowie odwiedzili Kraków, francuscy Paryż. Szkoły odpowiedziały na zaproszenie szkoły w Cambados w Hiszpanii i wzięły udział w pomiarach cienia gnomonu, umożliwiających obliczenie obwodu Ziemi. Pomiary te wiązały się z tematyką projektu i były powtórzeniem pomiaru Eratostenesa z 200 r. p.n.e.

etwinning | Przykład dobrej praktyki

Maths and Earth Projekt realizowany przez Urszulę Utnicką w Gimnazjum im. Jana Pawła II w Krempachach (woj. małopolskie), we współpracy ze szkołami z Francji i Hiszpanii, zajął pierwsze miejsce w konkursie „Nasz projekt eTwinning – V edycja 2009” w kategorii wiekowej 13-15 lat.

Działania w projekcie

Projekt został opracowany przez nauczycieli matematyki. Uczniowie wykorzystywali i doskonalili swoje umiejętności głównie z matematyki, geografii, fizyki, informatyki i języka angielskiego. Zadania umożliwiły wykorzystanie wiadomości zawartych w programie nauczania. Głównym celem było pokazanie przydatności matematyki w badaniu Ziemi, a także innych gałęziach nauki oraz w codziennym życiu. Na początku wybrano 12 punktów w Europie, określono ich współrzędne i potraktowano jako punkty w przestrzeni trójwymiarowej lub na płaszczyźnie. Trzy punkty w projekcie to trzy szkoły partnerskie, których współrzędne wyznaczono odbiornikami GPS. Trzy następne punkty były wybrane przez nauczycieli, a kolejne sześć – przez uczniów z Listy UNESCO http://whc.unesco.org/en/list. Dzięki temu uczniowie zebrali informacje o wspaniałych i cennych miejscach Europy. Po znalezieniu współrzędnych uczniowie, na podstawie GoogleEarth, przygotowali mapy z zaznaczeniem wszystkich 12 punktów. Na drodze konkursu wybrano najlepszą mapę. Prezentacja wyznaczonych punktów była edytowana on-line w GoogleDocs przez uczniów z trzech krajów, a potem opublikowana na: http://docs.google.com/Present?docid=dgbjfq5x_26ggjx28gq&skipauth=true. Matematyczne zadania uczniów obejmowały: przeliczanie współrzędnych z układu geograficznego na kartezjański, obliczenie

Osiągnięte rezultaty

Dzięki projektowi nauczyciele poznali nowe programy i sposoby niekonwencjonalnego nauczania matematyki. Uczniowie stosowali matematykę do rozwiązywania problemów, a poprzez zabawę i doświadczenia uczyli się nowych, często trudnych zagadnień matematycznych. Szczegółowy opis zadań realizowanych w projekcie znajduje się na stronie: http://gwb.bw.lo-net2.de/ mathsearth.pl/.ws_gen/index.htm.

eTwinning

raport 2009

Języki komunikacji 3 980 800

Języki komunikacji w projektach polskich szkół

700

681

600 500

452

400

371

300 200

150 133 139

100 14

sk i we dz es ki to ń wę ski gi er s ło ki te ho wsk len i de rs k lit i ew sło ski we ńs bu ki łg ar sk i gr po eck rt ug i als sło ki wa ck i cz es k ru m i uń s hi sz ki pa ńs ki wł o fra ski nc us ki po l ni ski em iec an ki gi els ki

ań

sk m

alt

fiń

ńs

no rw es

Źródło danych: FRSE, dane własne z 2009 r.

Osiągnięte rezultaty

etwinning | Przykład dobrej praktyki

Dzieci nabywały umiejętności obserwacji, uczyły się doceniać środowisko i chronić zasoby naturalne. Dzieci były twórcze i odkrywały związek między kształtem, formą i kolorem. Stawały się świadome różnorodności europejskich kultur. Nauczyciele wymieniali i opracowywali kwestie pedagogiczne, omawiali także zagadnienia zdrowego odżywiania się. Partnerzy dostarczyli wiele wspaniałych przykładów dobrej praktyki pedagogicznej, np. Hiszpania – inspiracje abstrakcjami geometrycznymi Piet Mondriana, słynnymi „Słonecznikami” Vincenta van Gogha. Malta zachwyciła barwieniem kwiatów, mieszaniem odcieni barw krystalicznie czystego morza, bajecznymi, „motylimi” kanapkami, różnorodnością barw owoców i warzyw. Projekt wzbogacał estetyczne wrażenia dzieci oraz poszerzał zasób ogólnej wiedzy dzieci i nauczycieli. Nauczyciele coraz pewniej poruszają się w świecie TIK. Można także zauważyć zaangażowanie w projekt pracowników obsługi przedszkola oraz rodziców. Efektem pracy jest strona internetowa: http://coloursoflife.wikispaces.com/ z uporządkowanymi tematycznie rezultatami pracy z dziećmi. Są to między innymi: prezentacje PowerPoint, krótkie filmy animowane wraz z wypowiedziami dzieci, rysunki, reportaże z przeprowadzonych badań, eksperymentów, twórczości artystycznej dzieci, wykonane i wysłane e-kartki, zorganizowane warsztaty „Kolorowy Dzień” połączone z wideokonferencją. Podczas realizacji projektu zastosowano także znakomity program eXe.

Colours of Life Projekt realizowany przez Ewę Kurzak w Przedszkolu Publicznym nr 5 w Głogowie (woj. dolnośląskie), we współpracy ze szkołami z Malty, Hiszpanii, Rumunii i Włoch, zajął pierwsze miejsce w konkursie „Nasz projekt eTwinning – V edycja 2009” w kategorii wiekowej 3-6 lat.

Działania w projekcie

Poprzez twórczą zabawę dzieci uczyły się i odkrywały związek między kształtem, formą i kolorem. Współpraca przebiegała na dwóch płaszczyznach: 1) między koordynatorami projektu: analiza podstaw programowych przedszkoli, uzgadnianie tematów i harmonogramu zadań, przygotowanie dokumentów, przesłanie ich partnerom i publikowanie efektów na stronie internetowej projektu; 2) w każdym partnerskim przedszkolu: integracja planów z programem pracy przedszkola, podział i organizacja zadań między grupami, włączenie do współpracy pracowników niepedagogicznych, dotarcie do źródeł informacji pod kierunkiem nauczyciela, zorganizowanie zabaw z dziećmi i udokumentowanie ich, przekazanie koordynatorowi wypracowanych efektów, prezentowanie dzieciom i rodzicom materiałów otrzymanych od partnerów.

raport 2009

Europass

Europass jest inicjatywą Komisji

Europejskiej, która umożliwia obywatelom Europy prezentację swoich kwalifikacji i umiejętności zawodowych w sposób jasny i zrozumiały, co zwiększa ich konkurencyjność na krajowym i europejskim rynku pracy oraz stwarza nowe możliwości kształcenia i zdobywania doświadczeń za granicą. Europass został przyjęty decyzją Parlamentu Europejskiego i Rady UE z dnia 15 grudnia 2004 r. i obowiązuje od dnia 1 stycznia 2005 r. www.europass.org.pl 44

Europass

raport 2009

Europass – CV Europass – Paszport Językowy Europass – Mobilność Europass – Suplement do Dyplomu Europass – Suplement do Dyplomu Potwierdzającego Kwalifikacje Zawodowe

uropass obejmuje pięć dokumentów funkcjonujących w takiej samej formie na obszarze Unii Europejskiej, państw EFTA/EOG oraz krajów kandydujących do UE. Każdy z tych dokumentów może funkcjonować samodzielnie, ale kompletując je, można stworzyć pełne portfolio dokumentów związanych z karierą zawodową. W skład Europass wchodzą: (1) Europass-CV, (2) Europass-Paszport Językowy – prezentujący stopień znajomości języków obcych zgodnie z jednolitymi kryteriami przyjętymi na obszarze całej UE, (3) Europass-Mobilność – dokument potwierdzający europejskie ścieżki kształcenia, (4) Europass-Suplement do Dyplomu, (5) Europass-Suplement do Dyplomu Potwierdzającego Kwalifikacje Zawodowe. W 2009 r. przedstawiciele Krajowego Centrum Europass na terenie całego kraju przeprowadzili 44 prezentacje Inicjatywy Europass oraz warsztaty pokazujące możliwości wykorzystania dokumentów Europass w procesie poszukiwania pracy, skierowane do różnych grup odbiorców – przedstawicieli instytucji edukacyjnych i rynku pracy, władz oświatowych i samorządowych wszystkich szczebli, pracodawców, doradców zawodowych, studentów szkół wyższych, młodzieży szkół ponadgimnazjalnych oraz osób bezrobotnych. W szeroko zakrojonych działaniach informacyjnych 2009 r. przeprowadzono również promocję Inicjatywy Europass w mediach elektronicznych (portale internetowe dla osób poszukujących pracy, edukacyjnych i przeznaczonych dla młodzieży), prasie ogólnopol-

skiej, lokalnej i branżowej, a także serwisie internetowym YouTube oraz w wagonach Warszawskiego Metra. Przygotowano płyty CD (11 000 szt.) z materiałami nt. Europass, wzorami formularzy dokumentów oraz przydatnymi adresami stron i linkami, a także ulotki informacyjne (30 000 szt.) dla różnych grup odbiorców rozdawane podczas spotkań informacyjnych, targów i konferencji. W roku 2009 wpłynęło 5190 wniosków o wydanie dokumentów Europass-Mobilność, potwierdzone zostało 3 893 dokumenty. Jednocześnie w 2009 r. Okręgowe Komisje Egzaminacyjne wydały 147 384 Suplementy do Dyplomu Potwierdzającego Kwalifikacje Zawodowe. W roku 2009 odnotowano 186 493 wejścia na stronę Krajowego Centrum Europass. Więcej informacji na temat Inicjatywy Europass znaleźć można na stronach internetowych Krajowego Centrum Europass: www.europass.org.pl. Europass cieszy się dużą popularnością wsród obywateli naszego kraju. W 2009 r. Polska znalazła się w pierwszej dziesiątce państw UE w zakresie korzystania z Europass-CV oraz Europass-Paszportu Językowego. Dokumenty Europass są już doceniane przez pracodawców. Dzięki portfolio Europass każdy z nich może bez trudu porównać kwalifikacje i doświadczenie zawodowe kandydatów do pracy pochodzących z różnych krajów, szczegółowo zapoznać się z ich możliwościami porozumiewania się w językach obcych, a także zrozumieć dokładnie poziom i rodzaj posiadanego przez nich wykształcenia i kwalifikacji zawodowych.

raport 2009

Eurydice

raport 2009

Eurydice, czyli Sieć Informacji o Edukacji

w Europie, pracując dla twórców polityki EURYDICE edukacyjnej i świata edukacji, przygotowuje i publikuje opisowe analizy systemów edukacji, studia porównawcze na tematy będące przedmiotem zainteresowania Unii Europejskiej i wskaźniki dotyczące różnych poziomów edukacji. www.eurydice.org.pl

W roku 2009 publikacje w języku polskim i angielskim (opatrzone streszczeniem w języku polskim) przesłane zostały do ok. 250 adresatów, wśród których wymienić należy pracowników Ministerstwa Edukacji Narodowej oraz Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, instytucje badawcze, biblioteki, wyższe uczelnie, UKiE, Kancelarię Sejmu, Senatu i Kancelarię Prezydenta RP oraz kuratoria i wojewódzkie biblioteki pedagogiczne. Zarejestrowana została również liczba 370 użytkowników indywidualnych zainteresowanych publikacjami Eurydice, z czego 120 osób kontaktowało się osobiście, a 250 osób za pomocą poczty elektronicznej. Strona internetowa polskiego Biura cieszyła się dużą popularnością – w roku 2009 odnotowano 5-6 tysięcy wejść na stronę miesięcznie. Nowym rozwiązaniem zastosowanym w działaniach promocyjnych w 2009 r. było wprowadzenie newslettera Eurydice – elektronicznej formy informowania użytkowników o pojawianiu się nowych publikacji Eurydice (via e-mail). Od maja 2009 r. wysłano 10 newsletterów promujących najnowsze publikacje. Lista adresowa obejmuje ok. 200 pozycji, instytucji i użytkowników indywidualnych. W obrębie Europejskiej Sieci Eurydice funkcjonuje serwis informacyjny pod nazwą „Question and Answer Service”, który umożliwia, w uzasadnionych przypadkach, wysyłanie do wszystkich ośrodków Sieci pytań istotnych dla polityki edukacyjnej danego kraju. W roku 2009 w polskim Biurze Eurydice opracowane zostały, na podstawie literatury oraz konsultacji z ekspertami ministerstwa edukacji, odpowiedzi na 64 pytania w ramach serwisu „Q&A”, a polskie Biuro samo przygotowało i zadało pięć pytań dotyczących zagadnień interesujących polskich polityków oświatowych (MEN, CKE). Nadesłane przez europejskie Biura Eurydice odpowiedzi zostały przekazane do ministerstwa w postaci gotowych raportów. Szczegółowe informacje na www.eurydice.org.pl lub eurydice@frse.org.pl.

Eurydice zakłada sobie następujące cele:

• rozwój wymiany informacji o systemach edukacyjnych, ukazywanie ich różnorodności oraz wyszukiwanie elementów wspólnych – jednak bez formułowania sądów czy dokonywania ocen. Obowiązuje zasada respektowania odmienności, a celem nadrzędnym jest rzetelne podawanie faktów; • na szczeblu krajowym celem każdego krajowego Biura Eurydice jest informowanie polityków oświatowych, decydentów, administratorów oświaty, badaczy, wreszcie wszystkich zainteresowanych edukacją – o funkcjonujących w innych krajach rozwiązaniach.

Publikacje Eurydice dostarczają informacji o systemach edu-

kacyjnych w Europie, w tym także o polskim systemie kształcenia. Opisy można znaleźć zarówno w Internecie pod adresem: http://eacea.ec.europa.eu/portal/page/portal/Eurydice, jak również w postaci publikacji książkowych. Należą do nich: tematyczne publikacje komparatystyczne (Comparative studies), seria Kluczowe dane o edukacji (Key Data Series) – publikacje zawierające wskaźniki, wykresy, dane liczbowe, a także publikacje terminologiczne (glosariusze, tezaurus). W roku 2009 ogółem zostało opublikowanych sześć publikacji w języku angielskim oraz pięć publikacji w języku polskim. Ponadto Biuro Eurydice przygotowało i wydało w nakładzie 500 egzemplarzy cztery numery biuletynu „Nowości Wydawnicze Eurydice”. Dwa kolejne numery biuletynu zostały przygotowane do druku i ukazały się wyłącznie w Internecie w postaci streszczenia pt. „Informacje prasowe biura Eurydice”.

raport 2009

European Language Label

raport 2009

European Language Label

‒ ELL to europejski znak innowacyjności w dziedzinie nauczania i uczenia się języków obcych, przyznawany we wszystkich krajach uczestniczących w programie „Uczenie się przez całe życie”. Laureaci wyłaniani są w drodze konkursu projektów. W Polsce konkurs ELL prowadzony jest przez Fundację Rozwoju Systemu Edukacji – Narodową Agencję Programu „Uczenie się przez całe życie” oraz Ministerstwo Edukacji Narodowej. Laureaci konkursu otrzymują prestiżowe certyfikaty, tym samym uzyskują prawo do firmowania swoich produktów i usług znakiem European Language Label. www.ell.org.pl

uropejski znak innowacyjności w dziedzinie nauczania i uczenia się języków obcych przyznany został w 2009 r. w trzech kategoriach: Konkurs projektów instytucjonalnych, Konkurs indywidualny dla nauczycieli oraz Konkurs projektów uczniowskich pod hasłem: „Języki to moja pasja”. Wszystkie zgłaszane do konkursu ELL projekty muszą spełniać ustalone przez KE wymagania. Powinny mieć wielostronny charakter, wnosić tzw. wartość dodaną do dotychczasowych krajowych praktyk nauczania i uczenia się języków obcych, promować językową różnorodność UE, być innowacyjne i stanowić źródło inspiracji dla innych, umożliwiać zastosowanie w nauczaniu różnych grup wiekowych i w różnych kontekstach kulturowych. Opisy nagrodzonych projektów umieszczane są na polskiej stronie internetowej ELL: www.ell.org.pl i w publikacjach FRSE. Można je również znaleźć jako przykłady dobrej praktyki na stronie internetowej Komisji Europejskiej, w międzynarodowej bazie nagrodzonych projektów: www.ec.europa.eu/education/language/label/index.cfm. Więcej informacji o konkursie, terminach składania wniosków, priorytetach na dany rok oraz przykłady nagrodzonych inicjatyw można znaleźć na stronie internetowej: www.ell.org.pl.

Liczba wniosków w VIII edycji ELL Poziom nauczania Instytucje Przedszkola 1 Szkoły podstawowe 4 Gimnazja 3 Szkoły ponadgimnazjalne 3 Uczelnie 3 Inne instytucje 11 Razem 26

Nauczyciele 6 7 6 3 3 25

Uczniowie 0 1 1 1 0 0 3

Zdjęcia z uroczystości wręczenia European Language Label 2009, Ministerstwo Edukacji Narodowej

Źródło danych: FRSE, dane własne z 2009 r.

VIII edycja programu European Language Label

gramatycznych danego języka, lecz jest powiązana z poznawaniem oraz opisywaniem wydarzeń, problemów i zjawisk współczesnego świata i to już od najmłodszych lat. Wykorzystanie w nauce języków obcych nowoczesnych technologii komunikacyjnych to kolejna cecha projektów nagrodzonych w 2009 r. Na poziomie przedszkola i szkoły podstawowej może to oznaczać porozumiewanie się w języku obcym, przy pomocy Skype’a lub e-maila, z rówieśnikami mieszkającymi w innych krajach. Na poziomie uniwersyteckim oznacza naukę np. języka angielskiego na odległość przy wykorzystaniu najnowszych osiągnięć technicznych i metod e-learningu uwzględniających nowy profil studentów, tzw. pokolenia sieci. Bardzo ciekawą obserwacją wynikającą z analizy projektów nagrodzonych w roku 2009 jest promowanie nauki języków obcych w społecznościach lokalnych przez instytucje niezwiązane bezpośrednio z systemem edukacji, takie jak: biblioteki, organizacje pozarządowe i władze lokalne. Wśród zgłoszonych projektów nadal przeważają przedsięwzięcia realizowane w języku angielskim, niemieckim, francuskim czy hiszpańskim. Jednak wśród laureatów znalazły się też projekty, które dotyczyły nauki języków dialektycznych, np. gwary kociewskiej oraz języków rzadziej używanych i nauczanych, takich jak: hebrajski, japoński i czeczeński. Przy realizacji wielu projektów współpracowali nauczyciele uczący różnych języków.

W październiku 2009 r. rozstrzygnięta została VIII edycja konkursu – europejski znak innowacyjności w dziedzinie nauczania i uczenia się języków obcych. Komitet selekcyjny na 54 nadesłane wnioski nagrodził łącznie 13 projektów, w tym: siedem projektów instytucjonalnych oraz sześć indywidualnych projektów nauczycielskich. Jury nie przyznało żadnej nagrody w kategorii projektów uczniowskich. Wśród wyróżnionych znalazły się: jedno przedszkole, cztery szkoły podstawowe, trzy szkoły ponadgimnazjalne, jeden uniwersytet, biblioteka i trzy prywatne centra edukacji językowej. Laureaci i wyróżnieni w konkursie otrzymali, podpisane przez komisarza UE ds. wielojęzyczności oraz ministra edukacji narodowej, certyfikaty, które zostały im wręczone podczas uroczystej gali w Ministerstwie Edukacji Narodowej 11 grudnia 2009 r. VIII edycja konkursu European Language Label miała szczególny charakter ze względu na ustanowienie przez Komisję Europejską roku 2009 Rokiem Kreatywności i Innowacji. Jury konkursowe przy ocenie nadesłanych projektów zwracało szczególną uwagę na ich nowatorski charakter i interdyscyplinarność. Nauczanie języków obcych przestaje być domeną jedynie nauczycieli językowców. Zgodnie z zaleceniami KE współpracują oni z kolegami uczącymi historii, geografii, przyrody, fizyki czy plastyki. Nauka języka obcego nie sprowadza się jedynie do przyswojenia zasad

European Language Label

raport 2009

european language label | Przykład dobrej praktyki

Kurs języka angielskiego w ramach kształcenia na odległość dla studentów niestacjonarnych Projekt nauczycielski – moduł na poziomie B2/C1; język projektu: angielski; koordynatorzy: Agnieszka Dremza, Małgorzata Świerk, instytucja: Szkoła Języków Obcych Uniwersytetu Warszawskiego.

wykorzystujących nowoczesne technologie, kurs stanowił próbę odpowiedzi na oczekiwanie wobec szkół wyższych, że wspomogą studentów w nabywaniu umiejętności korzystania z informacji przy pomocy współczesnych technologii. Ponieważ cała wiedza jest „zapisana” na platformie e-learningowej, to treści w e-kursie mogą być z łatwością oceniane, kontrolowane i ulepszane. Kurs koncentruje się na wyrobieniu umiejętności samokształcenia, w tym samodzielnego zdobywania, przetwarzania i selekcjonowania informacji, kooperacji w ramach społeczności internetowej. Program kursu jest dostosowany do nowego profilu studenta, tzw. pokolenia sieci (Net Generation, Millennials) charakteryzującego się umiejętnością wykonywania wielu zadań równocześnie, preferującego naukę poprzez bodźce wizualne oraz interaktywne współdziałanie. Program ten był pomyślany jako kontynuacja kursów, które już zostały zrealizowane przez Centrum Otwartej i Multimedialnej Edukacji UW, obejmujących poziomy A2-B2.

Cel projektu

Celem kursu było przygotowanie studenta do osiągnięcia biegłości na poziomie C1 według Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego (ESOKJ) oraz Ramowego Programu Nauczania SzJO Uniwersytetu Warszawskiego.

Opis projektu

Opracowany w ramach projektu kurs obejmuje 120 godzin lekcyjnych i został podzielony na dwa sześćdziesięciogodzinne moduły: moduł B2/C1 oraz moduł C1. Ze względu na swą nowatorską formę kształcenia na odległość opartą, z jednej strony, na wykorzystaniu platformy edukacyjnej Moodle, a z drugiej – na najnowszych tendencjach w nauczaniu języków obcych

european language label | Przykład dobrej praktyki

Made in America Projekt instytucjonalny – język projektu: angielski, polski; realizator projektu: Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna w Wejherowie.

odbywa się w ramach warsztatów z czytania literatury amerykańskiej w oryginale oraz pisania fragmentów własnych tekstów w tym języku. Z uwagi na ograniczoną liczbę miejsc oraz ujednolicenie poziomu zaawansowania znajomości języka warsztaty mają charakter zamknięty – nabór uczestników prowadzony był we współpracy ze szkołami ponadpodstawowymi z terenu Wejherowa. Dodatkowo, w celu doskonalenia kompetencji językowych, od lutego do czerwca odbywał się kurs języka angielskiego dla bibliotekarzy z powiatu wejherowskiego. Uruchomiono na stronie internetowej biblioteki forum internetowe dla miłośników literatury i kultury amerykańskiej. W ramach zajęć teatralnych odbywały się warsztaty teatralne dla dzieci ze szkół podstawowych uczęszczających do English Club w Wejherowie. Projekt zakończy IV edycja Wejherowskiego Konkursu Literackiego w j. angielskim pt. „Powiew Weny”. Uzupełnieniem działań z projektu będzie organizacja sali audiowizualnej, w której czytelnicy będą mogli posłuchać literatury anglojęzycznej czytanej w oryginale.

Cel projektu

Celem projektu było przybliżenie kultury amerykańskiej, podniesienie kwalifikacji językowych i lepsze przygotowanie maturzystów do egzaminu dojrzałości.

Opis projektu

Projekt „Made in America” to wynik starań, jakie Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna w Wejherowie podejmuje, chcąc wzmocnić swój potencjał edukacyjny. Część warsztatowa projektu skierowana jest do uczniów szkół ponadgimnazjalnych i podstawowych z Wejherowa oraz do bibliotekarzy z powiatu wejherowskiego. Grupą docelową części wykładowej są mieszkańcy powiatu wejherowskiego, którym projekt umożliwia poznanie kultury amerykańskiej. Tytuł „Made in America” nawiązuje bezpośrednio do kultury kraju, który młodzieży kojarzy się wyłącznie z gwiazdami muzyki pop, barami szybkiej obsługi i Hollywood. Nauka języka angielskiego

raport 2009

Wydarzenia

arodowa Agencja Programu „Uczenie się przez całe życie” podejmuje wiele działań wzmacniających efektywność programu na rzecz poprawy jakości edukacji w Polsce. Corocznie planujemy i realizujemy działania informacyjne, szkoleniowe, upowszechniające i promujące program. Organizujemy konferencje, seminaria, szkolenia, warsztaty, konkursy, wystawy, kampanie i inne działania medialne. Często przedsięwzięcia podejmowane są wspólnie z podmiotami biorącymi udział w realizacji programu, partnerami społecznymi, władzami lokalnymi i regionalnymi. Spośród wielu wydarzeń godnych uwagi organizowanych przez Narodową Agencję Programu „Uczenie się przez całe życie” przedstawiamy Państwu tylko niektóre z nich, pokazujące skalę naszych działań. comenius | konkurs

comenius | konferencja

Comenius w Internecie

Tydzień Comeniusa

Po raz drugi zorganizowany został ogólnopolski konkurs na najciekawsze strony internetowe dokumentujące realizację Partnerskich Projektów Szkół w ramach programu Comenius. Miał on na celu popularyzację udziału polskich placówek oświatowych w programie Comenius, promocję i upowszechnienie najciekawszych pomysłów edukacyjnych, wypracowanych w ramach realizacji Partnerskich Projektów Comenius; motywację do profesjonalnego posługiwania się TIK (technologiami informacyjno-komunikacyjnymi), promocję idei uczenia się języków obcych, kształtowanie postaw otwartości i szacunku wobec odmienności kulturowej mieszkańców Europy. Oceniana była zarówno zawartość merytoryczna, jak i rozwiązania techniczne zastosowane przez ich twórców. Nagrody i wyróżnienia przyznano 19 stronom internetowym w czterech kategoriach: przedszkoli, szkół podstawowych, gimnazjów, szkół ponadgimnazjalnych. Ich adresy zostały opublikowane na stronie internetowej www.comenius.org.pl.

Przypadające w kwietniu 2009 r. konferencje informacyjno-promocyjne programu Comenius w Katowicach, Opolu i Krakowie zostały włączone do kwietniowych obchodów Tygodnia Comeniusa na poziomie europejskim. Poświęcona im relacja została opublikowana na stronie internetowej Komisji Europejskiej http://ec.europa.eu/ education/comenius/doc1206_en.htm, a uczestniczący w spotkaniach obecni beneficjenci zostali poproszeni o przygotowanie z tej okazji wystaw prezentujących produkty powstałe w czasie realizacji ich projektów. W konferencjach uczestniczyło za każdym razem około 150 osób – potencjalnych beneficjentów programu oraz przedstawicieli organów prowadzących.

Wydarzenia

raport 2009

comenius | spotkania

Asystenci Comeniusa 2009 W ramach Asystentury Comeniusa zorganizowany został cykl spotkań mający na celu przygotowanie beneficjentów – wyjeżdżających polskich studentów oraz opiekunów zagranicznych asystentów i zagranicznych studentów – do zrealizowania projektów mobilnościowych. Cykl rozpoczęło spotkanie organizacyjno-informacyjne dla wyjeżdżających asystentów Comeniusa, którzy odbędą praktyki w europejskich szkołach w roku szkolnym 2009/2010. Podczas spotkania w Warszawie w lipcu 2009 r. asystenci mieli okazję zapoznać się z najważniejszymi zasadami programu Asystentury Comeniusa oraz wysłuchać wykładu na temat metodyki nauczania języków obcych. Bardzo ważnym punktem programu były relacje byłych asystentów Comeniusa, którzy podzielili się swoim doświadczeniem z uczestnikami spotkania. Spotkanie umożliwiło asystentom nie tylko zebranie cennych informacji, ale także poznanie innych uczestników programu. Spotkanie dla opiekunów asystentów Comeniusa goszczących w polskich szkołach miało miejsce we wrześniu w Kuratorium Oświaty w Katowicach i w Warszawie. W listopadzie goszczono zagranicznych asystentów Comeniusa na spotkaniu w Warszawie. Było ono okazją do bliższego poznania asystentów, którzy przyjechali do Polski. Podczas spotkania niezwykle cenne okazały się informacje oraz rady samych asystentów, którzy goszczą w szkołach w całej Polsce.

Blog uczestników programu Asystentura Comeniusa http://asystentura.comenius.org.pl/

Konferencja „Kreatywne podejście do technologii w edukacji szkolnej” połączona z ceremonią wręczania nagród w ogólnopolskich konkursach programów Comenius i eTwinning wpisała się w obchody Europejskiego Roku Kreatywności i Innowacji. Celem było przeprowadzenie analizy poziomu aktualnego wykorzystania nowoczesnych technologii w praktyce edukacyjnej oraz rozszerzenie możliwości dalszego ich zastosowania. W konferencji zorganizowanej we Wrocławiu w czerwcu 2009 r. wzięło udział około 200 nauczycieli, przedstawicieli krajowych i lokalnych władz oświatowych, ministerstw, uczelni wyższych i ośrodków doskonalenia zawodowego. Konkursy programu Comenius i eTwinning znakomicie wpisują się w strategię rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce, a projekty zgłoszone do konkursu są bardzo ciekawe, innowacyjne, a przy tym różnorodne. Wykorzystanie nowoczesnych technologii podczas lekcji przedmiotowych stanowi ogromne urozmaicenie tych zajęć, zwiększa motywację i inspiruje oraz sprzyja aktywności uczniów, jak również pozwala sprawdzić ich wiedzę. Szczególnym wydarzeniem był wykład na temat wpływu rzeczywistości elektronicznej na wyobraźnię językową, wygłoszony przez prof. dr. hab. Jana Miodka.

COMENIUS eTWINNING | konferencja

Kreatywne podejście w edukacji szkolnej

raport 2009

Wydarzenia

ERASMUS | targi

ERASMUS | kampania społeczna

„Poland – Higher Education” na targach w Madrycie

Kampania na rzecz mobilności

European Association for International Education (EAIE) – Europejskie Stowarzyszenie na rzecz Edukacji Międzynarodowej zrzesza kilka tysięcy pracowników uczelni i innych instytucji działających w sektorze szkolnictwa wyższego. Stowarzyszenie organizuje co roku konferencję nt. umiędzynarodowienia kształcenia i rozwoju współpracy między uczelniami z różnych krajów. Celem konferencji jest nie tylko umożliwienie uczestnikom podnoszenia kwalifikacji poprzez udział w sesjach i warsztatach, lecz także ułatwianie i rozszerzanie współpracy między uczelniami dzięki kontaktom z partnerami zagranicznymi. W roku 2009 doroczna konferencja odbyła się w Madrycie (16-19 września). Wzięło w niej udział ponad 3 600 uczestników z 80 krajów, w tym 33 z Polski. Konferencji towarzyszyły prestiżowe targi edukacyjne, na których zgromadziło się blisko 140 wystawców reprezentujących placówki szkolnictwa wyższego z całego świata. Zespół programu Erasmus był organizatorem polskiego stoiska „Poland – Higher Education” skupiającego łącznie 23 uczelnie w podziale na konsorcja regionalne: konsorcjum gdańsko-toruńskie – „Study in Gdańsk” i „Study in Toruń”, śląskie – „Study in Silesia”, krakowskie – „Study in Krakow”, poznańsko-łódzkie – „Study in Łódź” i „Study in Poznań”, warszawskie – „Study in Warsaw” i wrocławskie – „Study in Wrocław”. Stoisko przyciągało licznych odwiedzających, którzy mogli otrzymać materiały informacyjno-promocyjne poszczególnych uczelni, Narodowej Agencji Programu „Uczenie się przez całe życie” (Erasmus), Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich (KRASP), której przedstawicielki były również obecne na stoisku. Wspólne stoisko prezentujące grupę polskich uczelni okazało się – jak co roku – bardzo udaną inicjatywą. Umożliwiło polskim placówkom zaprezentowanie swojej oferty edukacyjnej, nawiązywanie nowych kontaktów, prowadzenie rozmów z zagranicznymi partnerami. Stoisko cieszyło się ogromnym zainteresowaniem uczestników konferencji i targów – przedstawicieli instytucji szkolnictwa wyższego z całego świata – m. in. dzięki nowoczesnemu projektowi i wykorzystaniu ciekawych zdjęć Polski z konkursu dla studentów organizowanego przez stowarzyszenie Erasmus Student Network Polska.

Jesienią 2009 roku Narodowa Agencja Programu „Uczenie się przez całe życie” – Erasmus w Polsce zorganizowała o gólnopolską kampanię społeczną na rzecz mobilności, której celem było dążenie do podnoszenia jakości wymian studenckich. W sześciu miastach Polski na terenie różnych uczelni odbyły się debaty, w których wzięli udział przedstawiciele władz uczelni, nauczyciele akademiccy, eksperci ds. szkolnictwa wyższego oraz studenci. W tym szerokim gronie dyskutowano o korzyściach z wymiany międzynarodowej, ale też o problemach związanych z jej skuteczną realizacją i sposobach rozwiązywania tych problemów. Największą obecnie bolączkę studentów wracających do kraju po wymianie stanowią kłopoty z zaliczeniem okresu studiów odbywanego za granicą. Na spotkaniach próbowano – przy udziale wszystkich zaangażowanych stron – wypracować metody usprawniające ten proces. Poruszano też kwestie przenoszenia osiągnięć i właściwego stosowania systemu ECTS przez uczelnie uczestniczące w programie – zarówno te z Polski, jak i z zagranicy. W trakcie debat podkreślano też rolę samych studentów w sprawnym zaliczaniu kształcenia realizowanego za granicą. Przypomniane zostały prawa i obowiązki stypendystów, bo bez ich znajomości studenci nie mogą brać pełnej odpowiedzialności za swój udział w programie. Kampania odbyła się pod patronatem Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego Profesor Barbary Kudryckiej, Jej Magnificencji Rektor Uniwersytetu Warszawskiego Profesor Katarzyny ChałasińskiejMacukow, Przewodniczącego Konferencji Rektorów Zawodowych Szkół Polskich Profesora Waldemara Tłokińskiego, Przewodniczącego Krajowej Reprezentacji Doktorantów Piotra Kozy oraz Przewodniczącego Parlamentu Studentów Rzeczypospolitej Polskiej Bartłomieja Banaszaka. Do kampanii przyłączyła się również studencka organizacja Erasmus Student Network, wspierająca rozwój programów międzynarodowych wymian studenckich.

„Poland – Higher Education” – polskie stoisko na międzynarodowych targach w Madrycie

Wydarzenia ERASMUS | konferencja

ERASMUS | projekt

Erasmus wysłał już dwa miliony studentów!

Las Erasmusa posadzony

raport 2009

Pomysł Lasu Erasmusa narodził się w 2008 r. wraz obchodami dziesięciolecia programu Erasmus w Polsce – kiedy sekcje Erasmus Student Network w całej Polsce świętowały 10 lat poznawania innych krajów, kultur, języków oraz metod nauczania, czyli wszystkiego, czym jest program Erasmus. Las Erasmusa to trzyetapowy projekt, którego pierwsza część to sadzenie drzewek. Druga obejmuje prowadzone przez erasmusów zajęcia z cyklu Europa w szkole pt. „Jak to się robi w waszym kraju, czyli ochrona środowiska na co dzień”. Trzeci etap projektu polega na opracowaniu wraz z Lasami Państwowymi wspólnej publikacji promującej postawy ekologiczne wśród dzieci i młodzieży. Publikacja ta ma być bezpłatnie rozdawana uczniom w czasie lekcji. Pierwszy etap projektu już się zakończył. W czasie akcji 22 października w Celestynowie pod Warszawą – wspólnymi siłami polskich i zagranicznych studentów, oraz dzięki wsparciu Lasów Państwowych i Narodowej Agencji – zostało zasadzonych 1 000 drzew. W sadzeniu pierwszego Lasu Erasmusa wzięli udział studenci z Hiszpanii, Francji, Polski, Rumunii, Słowacji, Tajwanu, Turcji oraz Włoch. Podobne akcje zostaną powtórzone na wiosnę w różnych regionach Polski. Las Erasmusa stanowi część projektu Social Erasmus, który angażuje zagranicznych studentów w działania na rzecz społeczności lokalnej. W ramach projektu organizowane są spotkania w przedszkolach, liceach, domach dziecka oraz akcje ekologiczne i kulturalne. Powstanie Lasu Erasmusa to znak, że działalność stowarzyszenia Erasmus Student Network wchodzi w nową dekadę, której symbolem będzie Social Erasmus oraz inicjatywy zagranicznych studentów Erasmusa na rzecz polskiego społeczeństwa. Program Erasmus pozostawia ślad – i to nie tylko w studentach, którzy bezpośrednio wzięli udział w wymianie, ale wpływa również na środowisko. Każde z tysiąca zasadzonych drzew wyprodukuje w ciągu doby tlen dla trzech osób, a za trzy lata w ESN-owym młodniku będzie można już zbierać maślaki.

5 października 2009 r. w Lund w Szwecji odbyła się konferencja współorganizowana przez Komisję Europejską, poświęcona rozwojowi szkolnictwa wyższego i roli, jaką program Erasmus w tym rozwoju powinien odegrać. Podczas wieczornej gali, która towarzyszyła konferencji, świętowano osiągnięcie programu – ze stypendium skorzystało już dwa miliony młodych Europejczyków. Jako goście specjalni gali wystąpili studenci, wybrani po jednym z każdego kraju uczestniczącego w programie, z których każdy symbolizował tego dwumilionowego studenta Erasmusa odbywającego część swojej edukacji za granicą. To święto europejskiej mobilności w celach edukacyjnych nie byłoby możliwe bez udziału Polski w programie, gdyż to właśnie Polska co roku znajduje się w czołówce krajów europejskich pod względem liczby studentów wysyłanych na wymianę (od kilku lat zajmuje piąte miejsce). Od początku uczestnictwa w programie polskie uczelnie wysłały na stypendium zagraniczne na studia lub praktykę ponad 82 500 studentów. Liczba wyjeżdżających studentów rośnie z roku na rok, co najlepiej obrazuje wzrost liczby wyjazdów o 25% w roku akademickim 2007/2008 w porównaniu z rokiem poprzednim. Można zatem śmiało powiedzieć, że zaangażowanie polskich uczelni, a także otwartość polskich studentów na nowe wyzwania i poznawanie obcych kultur w znaczącym stopniu przyczyniły się do osiągnięcia tego wyniku.

Cały świat. 1000 drzew. Jeden Las. Las Erasmusa. Pierwszy taki las w Europie

raport 2009

Wydarzenia Leonardo da Vinci | konkurs artystyczny

Konkurs artystyczny „Staż Leonardo widziany oczami uczestników„ Narodowa Agencja Programu Leonardo da Vinci rozstrzygnęła ogłoszony w końcu ubiegłego roku konkurs artystyczny dla uczestników projektów wymian i staży. Doświadczenia, wrażenia i opinie z wyjazdów w ramach projektów Leonardo da Vinci mogły być wyrażone w dowolnej formie literackiej (reportaż, artykuł, felieton, esej, wiersz) lub innej formie artystycznej – fotografia, komiks, film, prezentacja multimedialna. Pokazują one wpływ, jaki wyjazdy wywarły na życie i bezpośrednie otoczenie uczestników w wyniku zdobytych przez nich nowych umiejętności, doświadczenia życiowego, poznania innych kultur oraz wyboru ścieżki kariery zawodowej. Na konkurs wpłynęło ponad 40 prac, najciekawsze z nich zostały zaprezentowane na naszej stronie http://leonardo.org.pl/s/p/wspolne/leonardo_publikacja_www.pdf oraz w publikacji: „Tak było! Staż Leonardo widziany oczami uczestników”.

Leonardo da Vinci | wydarzenie

Leonardo da Vinci | warsztaty

Spartakiada Leonardo-Cup 2009

Warsztaty dla przedstawicieli ogrodów botanicznych i zoologicznych

W dniach 4-6 czerwca 2009 r. w Miętnem k. Garwolina odbyła się ciekawa impreza plenerowa – Spartakiada Leonardo-Cup 2009 zorganizowana dla naszych beneficjentów. Jest to już druga po zeszłorocznych regatach impreza o charakterze promocyjno-integracyjnym, do udziału w której zapraszamy projektodawców programu „Uczenie się przez całe życie” – Leonardo da Vinci. Zwycięzcą tegorocznej Spartakiady i szczęśliwym posiadaczem pucharu Leonardo Cup 2009 została Komenda Wojewódzka Policji w Bydgoszczy. W Spartakiadzie wzięło udział 26 drużyn i ponad 130 zawodników. Uczestnikami spotkania byli reprezentanci naszych beneficjentów, eksperci programu oraz pracownicy FRSE. Wzięli oni udział w rozgrywkach sportowych w dziewięciu dyscyplinach, a także we wspólnej zabawie podczas malowania totemów, grilla z piosenkami i gitarą. W trakcie imprezy odbył się także pokaz prac oraz uroczyste wręczenie nagród laureatom konkursu artystycznego „Staż Leonardo widziany oczami uczestników”, w którym wzięli udział uczestnicy projektów – a więc osoby, które wyjechały za granicę na staże zawodowe w ramach programu Leonardo da Vinci.

Narodowa Agencja Programu „Uczenie się przez całe życie” – Leonardo da Vinci zorganizowała spotkanie dla przedstawicieli ogrodów botanicznych i zoologicznych oraz ośrodków naukowych z tej branży. Warsztaty pt. „Współpraca między ogrodami zoologicznymi, botanicznymi i ośrodkami badawczo-naukowymi w Unii Europejskiej – pozyskiwanie środków z programu Leonardo da Vinci na zagraniczne szkolenia pracowników” odbyły się w Centrum Edukacji PrzyrodniczoLeśnej w Rogowie niedaleko Łodzi w dniach 26-28 sierpnia 2009 r. Celem szkolenia było zachęcenie przedstawicieli ogrodów botanicznych i zoologicznych do realizacji projektów w programie Leonardo da Vinci w zakresie projektów partnerskich, staży zagranicznych dla pracowników, kadry zarządzającej oraz szkoleniowców. Udział w programie Leonardo da Vinci daje możliwość zorganizowania zagranicznego szkolenia pracowników lub stażystów w podobnych instytucjach (takich jak ogrody zoologiczne, botaniczne, ośrodki naukowe, centra badawcze) działających w innych krajach europejskich, poprzez finansowanie staży bądź wymiany doświadczeń pracowników.

Wydarzenia

raport 2009

Leonardo da Vinci | seminarium

Leonardo da Vinci | konferencja

Wspieranie pracowników starszych wiekiem i kobiet w podnoszeniu umiejętności zawodowych

Polsko-francuska współpraca w dziedzinie kształcenia i szkolenia zawodowego

Ponad 60 osób wzięło udział w seminarium pt. „Wspieranie pracowników starszych wiekiem i kobiet w podnoszeniu umiejętności zawodowych”, zorganizowanym 23 listopada 2009 r. w Warszawie. W sesji I przedstawiciele Zespołu Doradców Strategicznych Prezesa Rady Ministrów oraz trzech ministerstw – edukacji, pracy i polityki społecznej oraz rozwoju regionalnego – przedstawili prognozy i analizy, jak również programy wspierające aktywność zawodową grup pracowniczych, których dotyczył temat seminarium. W sesji II zaprezentowano wybrane projekty realizowane zarówno w ramach programu LLP, jak i poza nim. Podsumowanie stanowiła niezwykle interesująca dyskusja z udziałem realizatorów projektów. Dyskusję poprowadził ekspert Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych Piotr Sarnecki. Seminarium zostało zorganizowane w ramach projektu „Keeping On Track – upgrading the skills of migrants, women and older workers in the healthcare, service and social sectors in Europe”, inicjatywy finansowanej przez Komisję Europejską, która miała na celu propagowanie rezultatów projektów związanych z podnoszeniem umiejętności migrantów, starszych pracowników i kobiet zatrudnionych w sektorze służby zdrowia, usług i opieki socjalnej w Europie. Projekt „Keeping On Track” był realizowany w ramach współpracy Narodowych Agencji Programu „Uczenie się przez całe życie” z 12 krajów: Austrii, Bułgarii, Republiki Czeskiej, Finlandii, Węgier, Islandii, Litwy, Norwegii, Polski, Słowacji, Słowenii i Hiszpanii oraz organizacji Nordic Network for Adult Learners.

FRSE – Narodowa Agencja Programu „Uczenie się przez całe życie” – Leonardo da Vinci wraz z Ambasadą Francji w Polsce oraz Polsko-Francuskim Funduszem Współpracy zorganizowała konferencję promującą polsko-francuską współpracę w dziedzinie kształcenia zawodowego. Konferencja odbyła się 23 października 2009 r. w Warszawie, w siedzibie Ambasady Francji. Podczas konferencji zaprezentowano możliwości, jakie program Leonardo da Vinci oraz Polsko-Francuski Fundusz Współpracy oferują instytucjom samorządu lokalnego, małym i średnim przedsiębiorstwom, szkołom zawodowym i technicznym oraz innym instytucjom z obszaru kształcenia i doskonalenia zawodowego. Zaprezentowano również kilka projektów współpracy międzynarodowej, dotyczących zwiększania atrakcyjności i efektywności kształcenia zawodowego, w których partnerami są instytucje z Polski i z Francji. W konferencji wzięło udział 110 osób z Polski z Francji. Wiele osób skorzystało z możliwości bezpośredniego spotkania i nawiązania kontaktów podczas nieoficjalnej części konferencji, zwanej Targami Kontaktów Partnerskich. Konferencja cieszyła się ogromnym zainteresowaniem, liczba zgłoszeń ze strony polskiej była ponad dwukrotnie większa niż liczba miejsc na konferencji. Świadczy to o dużym zainteresowaniu współpracą z podmiotami z Francji oraz możliwościami dofinansowania takiej współpracy.

Uczestnicy konferencji w Ambasadzie Francji Warszawa, październik 2009

raport 2009

Wydarzenia

grundtvig | spotkanie promocyjno-informacyjne

Projekty Wolontariatu Seniorów

Nowe możliwości programu Grundtvig

Na spotkanie programu Grundtvig dotyczące akcji Projekty Wolontariatu Seniorów, które odbyło się 2 marca 2009 r. w Krakowie, zaproszono przedstawicieli organizacji, które były zainteresowane organizacją wyjazdów osób w wieku 50+ za granicę w celu świadczenia wolontariatu, szczególnie, jeśli organizacja posiadała doświadczenie w organizowaniu wolontariatu. Priorytetowo potraktowane zostały organizacje wolontariackie i Uniwersytety Trzeciego Wieku. Podczas spotkania przedstawiciele Narodowej Agencji Programu przedstawili zasady uczestnictwa w akcji Projekty Wolontariatu Seniorów, jak również praktyczne wskazówki dotyczące przygotowania wniosku oraz omówili możliwości pomocy ze strony Agencji. W spotkaniu udział wzięło 31 osób.

Spotkanie informacyjne programu Grundtvig w styczniu 2009 r. w Warszawie poświęcone było poszerzonej w roku 2009 do siedmiu akcji zdecentralizowanych ofercie programu Grundtvig. Szczególną uwagę zwrócono na największą akcję – Projekty Partnerskie Grundtviga (ok. 80% budżetu programu Grundtvig w Polsce) oraz na pokazanie nowych możliwości. Do udziału w spotkaniu informacyjnym zapraszano zwłaszcza reprezentantów organizacji posiadających ofertę edukacyjną dla następujących grup osób dorosłych: osób nieposiadających średniego wykształcenia, osób starszych, osób niepełnosprawnych. Wzięło w nim udział 95 osób. Podczas spotkania przedstawiciele Narodowej Agencji przedstawili zasady uczestnictwa w programie Grundtvig, jak również praktyczne wskazówki dotyczące przygotowania wniosku oraz omówili możliwości pomocy ze strony Agencji.

grundtvig | nowa akcja

Warsztaty Grundtviga W lutym 2009 r. zorganizowano w Warszawie spotkanie w celu promowania nowej akcji programu Grundtvig. Zaproszono na nie przedstawicieli organizacji, które chcą w Polsce zorganizować Warsztaty dla dorosłych słuchaczy z całej Europy, a szczególnie te posiadające doświadczenie w przygotowywaniu warsztatów z zakresu ogólnej (niezawodowej) edukacji dla dorosłych we współpracy z obcokrajow-

cami, dla uczestników z różnych krajów oraz organizacje zainteresowane przeprowadzeniem warsztatów dla osób z grup wymagających szczególnego wsparcia. Podczas spotkania przedstawiciele Narodowej Agencji przedstawili zasady uczestnictwa w akcji Warsztaty Grundtviga, jak również praktyczne wskazówki dotyczące przygotowania wniosku oraz omówili możliwości pomocy ze strony Agencji.

Uczestnicy Projektu Partnerskiego Grundtviga „Aurora-Polaris”

Wydarzenia

raport 2009

Uczestnicy seminarium tematycznego „Wpływ współpracy europejskiej na edukację seniorów” grundtvig | seminarium kontaktowe

grundtvig | seminarium tematyczne

Projekty Partnerskie „Aktywny Senior”

Wpływ współpracy europejskiej na edukację seniorów – doświadczenia programu Grundtvig w Polsce

Seminarium Kontaktowe programu Grundtvig, które odbyło się 28 września – 2 października 2009 r. w Gdańsku, było pięciodniowym wydarzeniem, które zgromadziło ludzi z całej Europy, zainteresowanych edukacją dorosłych oraz rozwijaniem projektów, jak również poznaniem potencjalnych partnerów. W związku z tym, że Europa nieuchronnie się starzeje, istnieje paląca potrzeba rozwijania oferty edukacyjnej dla osób starszych. Aby pozostać aktywnymi obywatelami, członkami rodziny, jak również by nie zostać wykluczonymi ze społeczeństwa, seniorzy muszą zachować nie tylko pozytywny stosunek do życia, ale również muszą posiadać pewną wiedzę i umiejętności, niezbędne we współczesnym społeczeństwie. W Europie jest wiele organizacji, które na co dzień pomagają starszym osobom uczyć się i pozostać aktywnymi, co przekłada się na lepszą jakość życia seniorów. W seminarium wzięło udział około 40 przedstawicieli organizacji pracujących w obszarze edukacji osób starszych z 12 krajów. Seminarium obejmowało sesje plenarne, przedstawienie przykładów dobrych praktyk, jak również warsztaty, podczas których opracowano zarysy wspólnych projektów.

27 listopada 2009 r. w Warszawie odbyło się seminarium tematyczne poświęcone omówieniu wpływu współpracy europejskiej w ramach programu Grundtvig na poprawę oferty edukacyjnej dla dorosłych, wpływu na rozwój słuchaczy – seniorów bezpośrednio biorących udział w projektach oraz na doskonalenie kadry pracującej na rzecz edukacji seniorów. Do dyskusji panelowej zostali zaproszeni: dotychczasowi beneficjenci programu Grundtvig, dofinansowującego działania z zakresu edukacji dorosłych, przedstawiciele Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej oraz Ministerstwa Edukacji Narodowej, Uniwersytetów Trzeciego Wieku (UTW), władz regionalnych i lokalnych. Podczas seminarium beneficjenci programu Grundtvig przedstawili korzyści wynikające ze współpracy europejskiej dla edukacji dorosłych i opowiedzieli o doświadczeniach zdobytych podczas realizacji swoich projektów.

raport 2009

Wydarzenia

wizyty studyjne | spotkanie

Urzędnicy i eksperci Europy Partnerzy społeczni w programie Wizyty Studyjne z wizytą w Polsce W dniach 26-27 lutego 2009 r. odbyło się w Salonikach w Grecji spotkanie promujące zwiększenie zaangażowania partnerów społecznych w program. Spotkanie zostało zorganizowanie przez Europejskie Centrum Rozwoju Kształcenia Zawodowego (CEDEFOP) we współpracy z Komisją Europejską, z udziałem przedstawicieli związków zawodowych pracowników i pracodawców, prywatnych przedsiębiorstw działających w obszarze edukacji, izb rzemieślniczych, handlowych i przemysłowych z całej Europy. Towarzyszyli im przedstawiciele Narodowych Agencji oraz pracownicy CEDEFOP i Komisji Europejskiej. Spotkanie stawiało sobie za cel znalezienie odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób zwiększyć zaangażowanie partnerów społecznych w program Wizyty Studyjne. W trakcie spotkania zostały zaprezentowane wspólne europejskie narzędzia, które mają przyczynić się do większej uznawalności kwalifikacji w obszarze kształcenia i doskonalenia zawodowego oraz zachęcać do większej mobilności pracowników. Przedstawiciele instytucji i organizacji reprezentujących partnerów społecznych, które z powodzeniem uczestniczą w programie Wizyty Studyjne, zarówno jako uczestnicy, jak i organizatorzy wizyt, przedstawili przykłady dobrej praktyki. Podkreślono, że dobrymi gospodarzami wizyt studyjnych adresowanych do sektora społecznego i kształcenia zawodowego mogą być beneficjenci programu Leonardo da Vinci. CEDEFOP oraz Komisja Europejska zamierzają organizować podobne spotkanie cyklicznie, aby zwiększyć udział grup słabiej reprezentowanych w programie Wizyty Studyjne.

„Nowe trendy w szkoleniu i rozwoju urzędników służby cywilnej” – to temat wizyty studyjnej, która odbyła się w Warszawie 19-21 października 2009 r. w Krajowej Szkole Administracji Publicznej (KSAP). Wzięło w niej udział dziewięcioro urzędników z całej Europy, a wśród nich przedstawiciele Węgier, Bułgarii, Niemiec, Francji, Wielkiej Brytanii, Turcji oraz Portugalii oraz eksperci instytucji goszczącej. Głównym punktem wizyty była wymiana doświadczeń, czyli prezentacja rozwiązań i wizji funkcjonowania służby cywilnej w rodzimych krajach gości. Połączono to z dyskusją, na której można było zaproponować nowatorskie sposoby rozwiązania danego problemu oraz wspólnie zastanowić się nad nowymi wyzwaniami. Wizyty studyjne są niezwykle ważne, bo dają ludziom szansę, aby mogli dzielić się doświadczeniem, opowiadać o swoich wyzwaniach, po prostu mówić o tym, co dla nich jest istotne – zauważył jeden z uczestników. Uczestnicy wizyty zapoznali się z pracą i osiągnięciami KSAP-u – istotnej instytucji w polskim systemie szkolenia i rozwoju urzędników. Goście dyskutowali o funkcjonowaniu służby cywilnej i pracy urzędów w swoich krajach, mieli również okazję poznać dobre praktyki z różnych krajów, instytucji, cały wachlarz rozmaitych doświadczeń. Znalazł się także czas na spotkania z polskimi ekspertami ze Służby Cywilnej w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, Narodowego Banku Polskiego oraz Ministerstwa Finansów. Wizyta studyjna organizowana przez KSAP była inspirująca zarówno dla uczestników, jak i organizatorów, a wiedza, którą urzędnicy zdobyli w trakcie spotkań, będzie miała wpływ na poprawę funkcjonowania ich urzędów. Na tym zaś skorzysta każdy obywatel.

wizyty studyjne | szkolenia

Szkolenie instytucji 8 czerwca 2009 r. odbyło się szkolenie dla przedstawicieli polskich instytucji, które zgłosiły chęć zorganizowania wizyty studyjnej w roku 2009/2010. Podczas szkolenia zapoznali się ze specyfiką programu, który skierowany jest do osób odpowiedzialnych za opracowywanie polityki w zakresie edukacji i szkoleń na poziomie lokalnym, regionalnym i krajowym. Wizyty studyjne dla specjalistów z dziedziny kształcenia i doskonalenia zawodowego stanowią jedno z kluczowych działań Programu Międzysektorowego, który ma na celu wspieranie opracowywania polityki i współpracy na poziomie europejskim w dziedzinie uczenia się przez całe życie. Uczestnikom zostały również przedstawione zasady organizowania i finansowania tego typu wizyt. Uczestnicy spotkania, rekrutujący się z bardzo różnorodnych instytucji, m.in. z kuratoriów oświaty, szkół wyższych, ośrodków doskonalenia nauczycieli, stowarzyszeń, firm szkoleniowych, mieli również okazję zapoznać się z przykładami dobrej praktyki prezentowanymi przez doświadczonych organizatorów wizyt z lat ubiegłych. Głównym celem szkolenia było podniesienie jakości wizyt studyjnych organizowanych w Polsce oraz zapewnienia wsparcia merytorycznego organizatorom.

Wydarzenia eTWINNING | działania

eTWINNING | Warsztaty Rozwoju Zawodowego

Tygodnie eTwinning 2009

eTwinning w edukacji przedszkolnej

Każdego roku w październiku wszystkie kraje współpracujące w programie eTwinning uczestniczą w różnorodnych działaniach zaplanowanych w ramach obchodów Tygodni eTwinning na szczeblu europejskim i krajowym. Przez cały miesiąc w nowym roku szkolnym nauczyciele mogą wziąć udział w różnych konkursach, szkoleniach i przedsięwzięciach edukacyjnych, które mają na celu zachęcenie nauczycieli i uczniów do pracy nad nowymi zadaniami w ramach eTwinningu. Wśród działań przeprowadzonych podczas Tygodni eTwinning w polskich szkołach i przedszkolach odbyły się spotkania, seminaria, prezentacje, sympozja, konkursy plastyczne, loterie fantowe, wystawy, pikniki, quizy wiedzy o eTwinningu, zapraszano gości związanych z eTwinningiem. Narodowe Biuro Kontaktowe Programu eTwinning przygotowało i przeprowadziło ogólnopolskie loterie, spotkania i warsztaty, sondy i ankiety, a także ogłosiło krajowe konkursy. Ponadto w ramach obchodów Tygodni eTwinning odbyła się ogólnopolska konferencja dla nauczycieli przedmiotów ścisłych, w której uczestniczyli nauczyciele matematyki, fizyki, chemii oraz nauczyciele informatyki i przyrody.

raport 2009

W ramach Europejskiego Roku Kreatywności i Innowacji program eTwinning zorganizował w maju w Warszawie Warsztaty Rozwoju Zawodowego pod tytułem „eTwinning w edukacji przedszkolnej”. Warsztaty Rozwoju Zawodowego to międzynarodowe spotkania nauczycieli, odbywające się w różnych krajach europejskich i przeznaczone dla osób, które chcą dowiedzieć się więcej na temat programu eTwinning. Warsztaty adresowane były do nauczycieli zainteresowanych rozwijaniem swoich umiejętności w zakresie współpracy europejskiej wykorzystującej technologie informacyjno-komunikacyjne (TIK). W spotkaniu uczestniczyli nauczyciele wychowania przedszkolnego z Polski oraz innych krajów europejskich. Celem warsztatów było zapoznanie z technologią informacyjno-komunikacyjną oraz jej zastosowaniem w edukacji przedszkolnej, jak również wyszukanie partnera do współpracy europejskiej. Warsztaty umożliwiły nauczycielom wymianę doświadczeń pedagogicznych oraz były okazją do poznania narzędzi technologii informacyjno-komunikacyjnych użytecznych dla nauczycieli wychowania przedszkolnego. Uczestnicy warsztatów dowiedzieli się również, w jaki sposób można zastosować innowacje i kreatywność w pracy z dziećmi. Nauczyciele z doświadczeniem w realizacji projektów eTwinning zaprezentowali przykłady dobrej praktyki oraz podzielili się swoimi wrażeniami ze współpracy europejskiej szkół. W sesji interaktywnej nauczyciele mieli okazję do podjęcia wstępnych prac nad projektem, opracowania tematu, celów oraz oczekiwanego produktu końcowego projektu.

eTWINNING | seminarium

Spotkanie nauczycieli z Polski i Wielkiej Brytanii Nauczyciele szkół podstawowych z Polski i Wielkiej Brytanii spotkali się we wrześniu w Gdańsku podczas seminarium kontaktowego zorganizowanego przez Narodowe Biuro Kontaktowe Programu eTwinning. Seminarium było okazją do poszukiwania partnera eTwinning w celu rozpoczęcia współpracy on-line w zakresie realizacji wspólnych projektów edukacyjnych z obszaru historii, kultury i tradycji. Podczas warsztatów nauczyciele dokonali rejestracji w programie, a także poznali narzędzia TIK przydatne podczas prowadzenia projektów eTwinning. Nauczyciele zapoznali się z modułami eTwinning, narzędziami współpracy on-line oraz gotowymi zestawami projektów. Przedstawione zostały przykłady dobrej praktyki oraz odbyły się zajęcia networkingowe. Spotkanie pozwoliło na wymianę doświadczeń oraz porównanie warsztatu pracy nauczycieli, a także było okazją do refleksji nad ideą programu eTwinning.

raport 2009

Wydarzenia

European Language Label | finał konkursu

European Language Label | targi

VIII edycja programu European Language Label rozstrzygnięta

Międzynarodowe targi projektów European Language Label w Estonii Laureaci krajowych konkursów ELL znajdują uznanie również na forum międzynarodowym. W kwietniu 2009 r. przedstawiciele dwóch nagrodzonych w 2008 r. w Polsce przedsięwzięć: „T-shirt edukacyjny” (zrealizowanego przez Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy Jana Kochanowskiego, Wydział Pedagogiczny i Artystyczny, Instytut Edukacji Szkolnej i Przedszkole Samorządowe nr 40 w Kielcach) oraz „Oneness: On-line less used and less taught language courses – Polish” (zrealizowanego przez Szkołę Języka i Kultury Polskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego) mieli okazję zaprezentować swoje osiągnięcia w Tallinie w czasie konferencji „Language Teaching for Creativity”. Wydarzenie to było także doskonałą okazją do znalezienia partnerów zainteresowanych realizacją międzynarodowych projektów językowych.

Europass | kampania

Promocja programu w Metrze Warszawskim

W październiku 2009 r. rozstrzygnięta została VIII edycja konkursu European Language Label – europejski znak innowacyjności w dziedzinie nauczania i uczenia się języków obcych. Obradujący pod przewodnictwem prof. Hanny Komorowskiej komitet selekcyjny ELL nagrodził 7 projektów instytucjonalnych oraz 6 nauczycieli. Jury nie przyznało żadnej nagrody w kategorii projektów uczniowskich. Laureaci otrzymali, podpisane przez komisarza UE ds. wielojęzyczności oraz ministra edukacji narodowej, certyfikaty. Certyfikaty zostały im wręczone 11 grudnia 2009 r. w czasie uroczystości zorganizowanej w Ministerstwie Edukacji Narodowej. Ceremonia odbyła się pod patronatem pani minister Katarzyny Hall. Wykorzystanie w nauce języków obcych nowoczesnych technologii komunikacyjnych to kolejna cecha projektów nagrodzonych w 2009 r. Na poziomie przedszkola i szkoły podstawowej może to oznaczać porozumiewanie się w języku obcym, przy pomocy Skype’a lub e-maila, z rówieśnikami mieszkającymi w innych krajach. Na poziomie uniwersyteckim oznacza naukę np. języka angielskiego na odległość przy wykorzystaniu najnowszych osiągnięć technicznych i metod e-learningu uwzględniających nowy profil studentów, tzw. pokolenia sieci. Bardzo ciekawą obserwacją wynikającą z analizy projektów nagrodzonych w roku 2009 jest promowanie nauki języków obcych w społecznościach lokalnych przez instytucje niezwiązane bezpośrednio z systemem edukacji, takie jak: biblioteki, organizacje pozarządowe i władze lokalne.

W 2009 r. Krajowe Centrum Europass przeprowadziło kampanię promocyjną Inicjatywy Europass w wagonach Warszawskiego Metra. Kampania polegająca na emisji spotu reklamowego oraz umieszczeniu informacji na temat Europass-CV skierowana była do wszystkich osób korzystających z tego środka lokomocji, ze szczególnym uwzględnieniem osób młodych, głównie studentów warszawskich uczelni. Kampania spotkała się z dużym zainteresowaniem społecznym.

Wydarzenia

raport 2009

European Language Label | wydarzenie

Europejski Dzień Języków Warszawa, 24 września 2009 r.

W roku 2009 obchody Europejskiego Dnia Języków w Warszawie przygotowała FRSE we współpracy ze Stowarzyszeniem Narodowych Instytutów Kultury – EUNIC, Przedstawicielstwem Komisji Europejskiej, Biurem Edukacji Urzędu Miasta oraz Złotymi Tarasami. Wydarzenie to zostało objęte patronatem honorowym Minister Edukacji Narodowej – Katarzyny Hall oraz Prezydent m. st. Warszawy – Hanny Gronkiewicz-Waltz z udziałem ambasadorów i przedstawicieli instytutów kultury czternastu państw europejskich. Otwarcie Dnia Języków Obcych odbyło się w Centrum Handlowym Złote Tarasy. Wszyscy oficjalni goście wygłosili krótkie powitania w swoich językach narodowych. Brytyjski spektakl dla dzieci Lippy & Messy, polsko-niemiecki koncert Anny Nova, portugalskie fado, włoski jazz, warsztaty nauki tańców greckich i cypryjskich to atrakcje, jakie czekały na gości odwiedzających Złote Tarasy. Ogromnym zainteresowaniem cieszyły się lekcje pokazowe języków europejskich – niemieckiego, angielskiego, ale także tych mniej znanych – greckiego, estońskiego i portugalskiego. Wszyscy zainteresowani otrzymali bezpłatne materiały informacyjne dotyczące możliwości nauki języków, a także programów edukacyjnych Unii Europejskiej wspierających edukację językową.

Europass | kampania

Europass | nowe możliwości

Planujesz powrót do kraju – wykorzystaj Europass!

CV on-line Na stronie https://europass.cedefop.europa.eu/ pojawiło się udoskonalone narzędzie do wypełniania dokumentu EuropassCV. Każdy, korzystający z dokumentów Europass może rozpocząć od wypełnienia Europass-CV. Dokument umożliwia zaprezentowanie swoich umiejętności i kwalifikacji. Udoskonalone narzędzie jest dostosowane do różnych przeglądarek. Pozwala na zapisanie pliku w wielu formatach i ma aktualizację już utworzonego dokumentu. Posiada obszerne wskazówki i podpowiedzi kontekstowe pomocne przy wypełnianiu poszczególnych pól. Narzędzie jest wygodne w korzystaniu i bardzo powszechne wśród obywateli Unii Europejskiej.

Pod tym hasłem Krajowe Centrum Europass w 2009 r. zachęcało do korzystania z dokumentów Europass osoby pracujące za granicą i planujące powrót do kraju. Informacje na temat zasad funkcjonowania portfolio Europass, instytucji wydających poszczególne dokumenty oraz korzyści wynikających z ich posiadania miały na celu ułatwienie rodakom znalezienie zatrudnienia w kraju, a także umożliwienia udokumentowania umiejętności i doświadczeń zawodowych zdobytych za granicą. Promocja Inicjatywy Europass realizowana była na portalu internetowym http://www.powroty. gov.pl/ administrowanym przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej. Portal jest miejscem, gdzie powracający do kraju Polacy mogą znaleźć praktyczne informacje m.in. na temat przepisów i procedur umożliwiających powrót do kraju, znalezienia pracy lub założenia działalności gospodarczej. Portal działa w ramach informacyjnego programu rządowego „Masz plan na powrót?”.

raport 2009

Europejski Rok Kreatywności i Innowacji

Liderzy Europejskiego Roku Kreatywności i Innowacji 2009 w Polsce

Rok 2009 został ogłoszony przez Parlament Europejski i Radę Unii Europejskiej Europejskim

Rokiem Kreatywności i Innowacji (ERKiI). Celem Roku

Konferencja promująca cele ERKiI

FRSE zorganizowała 31 marca 2009 r. konferencję otwierającą obchody Roku w Polsce. W Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie spotkało się pięciuset uczestników z całej Polski, przedstawicieli świata edukacji, nauki, kultury oraz biznesu.

było wspieranie działań zmierzających do promowania postaw kreatywnych owocujących innowacyjnością przedsięwzięć, w drodze uczenia się przez całe życie, jako czynników rozwoju kompetencji osobistych, zawodowych i społecznych. Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji otrzymała od Ministerstwa Edukacji Narodowej (krajowego koordynatora Roku w Polsce) zadanie obsługi obchodów Roku.

Strona internetowa ERKiI

FRSE uruchomiła stronę internetową Roku http://innowacje2009.pl, na której znalazły się m.in. dokumenty Roku, formularz zgłoszeniowy wniosku (do pobrania) o przyznanie patronatu, kalendarium wydarzeń opatrzonych logo Roku oraz galeria kreatywnych i innowacyjnych projektów wraz z opisem oraz nadesłanymi materiałami i zdjęciami.

Polskie projekty na europejskiej stronie internetowej Co miesiąc zespół ERKiI wybierał spośród projektów, którym przyznano patronat, propozycje do zamieszczenia w wersji angielskiej na europejskiej stronie Roku: http://create2009.europa.eu/projects/participating_countries/ polska_poland.html. Znalazło się na niej 50 polskich kreatywnych i innowacyjnych projektów, najwięcej w porównaniu z projektami zgłoszonymi przez inne kraje.

Patronat ERKiI

ełniąc rolę podmiotu obsługującego, FRSE podjęła szereg kroków związanych z działaniami Roku. Wewnątrz FRSE powołano zespół, który przygotował i prowadził przez rok akcję przyznawania patronatu Europejskiego Roku Kreatywności i Innowacji, wspólnie z powołanym w tym celu zespołem międzyresortowym złożonym z przedstawicieli kilku ministerstw i urzędów. Zespół dokonywał oceny nadsyłanych wniosków, a także ogłosił konkurs na najlepsze kreatywne i innowacyjne projekty, które uzyskały patronat. Patronat Europejskiego Roku Kreatywności i Innowacji otrzymało 261 projektów, realizowanych przez instytucje, organizacje, szkoły, stowarzyszenia, przedsiębiorstwa i osoby prywatne.

Polskie projekty na europejskiej konferencji

Zespół wytypował projekty polskie do zaprezentowania na europejskiej konferencji zamykającej obchody Roku, w Sztokholmie w dniach 15-17 grudnia 2009 r. Na wystawie pokazano dwa polskie projekty: „Innowacje dydaktyczne i organizacyjne w polskich szkołach – wykorzystanie doświadczeń »Szkoły z klasą«” – projekt prowadzony przez Instytut Badań Interdyscyplinarnych Artes Liberales Uniwersytetu Warszawskiego oraz projekt zatytułowany „Pokój z

Europejski Rok Kreatywności i Innowacji

raport 2009

kuchnią” realizowany przez Centrum Sztuki Współczesnej w Toruniu. Konferencję poprzedziło ewaluacyjne spotkanie krajowych koordynatorów Roku z krajów europejskich, w którym uczestniczyli obok przedstawicieli MEN również przedstawiciele FRSE.

Konkurs „Liderzy ERKiI”

Do konkursu „Liderzy Europejskiego Roku Kreatywności i Innowacji 2009 w Polsce” zorganizowanego przez FRSE zgłoszono 103 projekty, najwięcej z dziedziny edukacja – 56 projektów. Na podstawie rekomendacji ekspertów Komisja konkursowa wyłoniła po dwóch laureatów w pięciu kategoriach: edukacja, nauka i technika, gospodarka i biznes, kultura i sztuka, inicjatywy społeczne. 10 laureatów otrzymało tytuł „Lidera Europejskiego Roku Kreatywności i Innowacji 2009 w Polsce”.

Gala zamykająca obchody ERKiI w Polsce

Podczas uroczystej gali zorganizowanej 25 lutego 2010 r. w Filharmonii Narodowej w Warszawie 10 autorów najlepszych projektów zgłoszonych do konkursu „Liderzy Europejskiego Roku Kreatywności i Innowacji 2009 w Polsce” odebrało statuetki i wyróżnienia z rąk Krzysztofa Stanowskiego – podsekretarza stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej i Karela Bartaka – przedstawiciela Komisji Europejskiej.

Na konferencji – gali podsumowującej działania Roku w Polsce zorganizowanej przez FRSE w Warszawie 25 lutego 2010 r. autorom kreatywnych i innowacyjnych projektów wyłonionych w konkursie wręczono statuetki i dyplomy.

Liderzy Europejskiego Roku Kreatywności i Innowacji 2009 w Polsce – nagrodzone projekty Inicjatywy społeczne:

Kultura i sztuka:

Nauka i technika:

Wyalienowani rodzice czytają dzieciom www.kpor.pl

MegaTotal.pl – innowacyjna społeczność muzyczna MegaTotal.pl

Kursy Robotyki i Informatyki dla dzieci RoboCamp www.robonet.pl

Pozycja Młodzieżowych Rad w Polsce www.mlodziezowerady.eu

Festiwal Otwarte Ogrody www.otwarteogrody.pl

Magazyn komputerowy „Trącić myszką” www.myszka.org

Gospodarka i biznes:

Edukacja:

Nowy Folk Design www.nowyfolk.pl

Oswoić przestrzeń – edycja druga www.autoportret.pl www.mik.krakow.pl

Stworzenie innowacyjnej sieci informacji i reklamy interaktywnej Digital Signage DSnet www.magit.pl/dsnet

Rozmawiam, chociaż nie mówię www.sps.szkola26.webd.pl

Publikacja podsumowująca obchody ERKiI w Polsce i zawierająca opisy projektów dostępna jest na stronie Roku www.innowacje2009.pl

raport 2009

Waloryzacja

Upowszechnianie i wykorzystywanie rezultatów programu „Uczenie się przez całe życie” jest planowym

procesem wzmocnienia wartości rezultatów osiąganych w projektach czy programach, aktywnym ich wykorzystywaniem i wprowadzaniem na trwałe do polityki i praktyki na poziomie lokalnym, regionalnym, krajowym, a także europejskim.

achęcanie do jak najlepszego wykorzystywania wyników, innowacyjnych produktów i procesów oraz do wymiany dobrych praktyk w dziedzinach objętych programem „Uczenie się przez całe życie” ma na celu poprawę jakości kształcenia i szkolenia. Określa to art. 1 ust. 3 Decyzji Ustanawiającej Program. W ramach działań upowszechniania i wykorzystywania rezultatów programu „Uczenie się przez całe życie” polska Narodowa Agencja od 2007 r. organizuje cyklicznie konferencje tematyczne. Tematyka wielu z nich wiąże się z kompetencjami kluczowymi. Na zakończenie 2008 r. (10 grudnia 2008 r.) miała miejsce konferencja podsumowująca dotychczasowe działania Narodowej Agencji Programu w tym zakresie oraz podejmująca wyzwanie nakreślenia dalszej strategii zachęcania do zgłębienia tego, co wypracowują polskie instytucje edukacyjne w programach sektorowych programu „Uczenie się przez całe życie” i zainspirowania do przenoszenia ich innowacyjnych rozwiązań do systemu edukacji na szerszą skalę w 2009 r. i w latach kolejnych. Tematem konferencji było „Wykorzystywanie rezultatów programu »Uczenie się przez całe życie« w rozwoju polityki i praktyki edukacyjnej w Polsce”. Konferencja miała charakter międzynarodowy, wiązała sie z udziałem przedstawicieli czterech Narodowych Agencji Programu „Uczenie się przez całe życie” oraz przedstawiciela Komisji Europejskiej. Konferencja odbyła się w Ministerstwie Edukacji Narodowej pod patronatem Ministra Edukacji Narodowej oraz Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego. W 2009 roku rozprowadzany był zeszyt tematyczny przygotowany na tę konferencję. Zeszyt przygotowany w dwóch wersjach językowych – polskiej i angielskiej, zawiera opis doświadczeń Narodowej Agencji w zakresie upowszechniania i wykorzystywania rezultatów programu oraz prezentację projektów – przykładów dobrej praktyki w kontekście możliwości wykorzystania osiągniętych rezultatów w polityce i praktyce edukacyjnej w Polsce. Kontynuując tę inicjatywę, w nawiązaniu do Europejskiego Roku Kreatywności i Innowacji, FRSE współorganizowała z Uniwersytetem Ekonomicznym w Poznaniu konferencję pt. „Innowacyjne zarządzanie w polskiej oświacie”, która odbyła się 27 października 2009 r. w hotelu Marriott w Warszawie. Konferencję objęła patronatem Minister Edukacji Narodowej – Katarzyna Hall. Po raz pierwszy w Polsce konferencja została przeprowadzona w formie WEB 2.0. z możliwością uczestnictwa na żywo przez Internet. FRSE

zaprezentowała temat „Między kreatywnością a innowacyjnością w oświacie – implementacja dobrych praktyk w programie »Uczenie się przez całe życie«”. Konferencję poprzedziło wydanie książki o tym samym tytule ze wstępem Minister Edukacji Narodowej. Konferencje powiązane są z publikacjami, będącymi przygotowanymi specjalnie w tym celu zeszytami tematycznymi. Zeszyty zawierają opisy projektów partnerskich stanowiących przykłady dobrej praktyki i rozwijających umiejętności kluczowe tak niezbędne w europejskiej gospodarce opartej na wiedzy. W 2009 r. został przygotowany i wydany kolejny zeszyt tematyczny przygotowany w polskiej i angielskiej wersji językowej pt. „Przykłady dobrej praktyki w programie »Uczenie się przez całe życie« – kreatywność i innowacje w projektach współpracy europejskiej”. Zeszyt poświęcony jest dobrym praktykom, pod kątem jednej wybranej charakterystyki. Kreatywność i zdolność do innowacji – to pożądane cechy wszelkich działań, szczególnie tych, prowadzonych w ramach projektów europejskich. Wcześniej zostały przygotowane zeszyty tematyczne opisujące przykłady bardzo dobrych projektów z określonego zakresu tematycznego: przedsiębiorczości, dialogu międzykulturowego oraz uczenia się i nauczania języków.

Waloryzacja http://waloryzacja.llp.org.pl/

Specjalna zakładka waloryzacyjna na stronie FRSE

W 2009 r. została rozwinięta specjalna zakładka waloryzacyjna na stronie internetowej FRSE. Na stronie zostały m.in. zamieszczone w wersji elektronicznej wszystkie zeszyty tematyczne oraz uruchomiono bazę danych pt. „Przykłady dobrej praktyki” w programie „Uczenie się przez całe życie”. W bazie zostały zaprezentowane wartościowe projekty odnoszące się do wiodących tematów w obszarze współpracy europejskiej. Przedstawione tam projekty podzielono według programów (sektorowych i programów/inicjatyw wspomagających realizację celów programu „Uczenie się przez całe życie”) oraz obszarów tematycznych. Przyjazna dla użytkownika wyszukiwarka (według programów i obszarów tematycznych) oraz pomoc w postaci interaktywnej mapy Polski z naniesionymi miejscami realizacji projektów bezpośrednio wyświetlającymi dane o projekcie pozwala na efektywne z niej korzystanie. Baza jest stale rozwijana i rozszerzana o kolejne opisy projektów i kolejne obszary tematyczne.

raport 2009

Polecane publikacje

wybrane publikacje

Polecamy Państwa uwadze wydane w 2009 r. przez Narodową Agencję Programu „Uczenie się przez całe życie”. Corocznie wydajemy szereg publikacji, broszur, ulotek, dotyczących zasad i priorytetów programu oraz rezultatów osiąganych w pracy w projektach w celu upowszechniania przykładów dobrej praktyki. Wszystkie publikacje dostępne są w wersji elektronicznej na stronach programu oraz w zakładce „Publikacje” na stronie www.llp.org.pl. Z Comeniusem dookoła Europy w ramach europejskiego programu edukacyjnego „Uczenie się przez całe życie” Kompendium wiedzy o możliwościach wykorzystywania funduszy unijnych w ramach programu Comenius na różnego typu przedsięwzięcia edukacyjne. Lektura niniejszej publikacji, zapoznanie się z przykładami już zrealizowanych projektów i bogatym doświadczeniem wyniesionym z pracy w projekcie pozwalają wybrać szkołom i nauczycielom odpowiednią http://comenius.org.pl/s/p/artykuly/14/147/Z%20 ofertę edukacyjną w ramach współpracy Comeniusem%20dooko%C5%82a_pdf.pdf międzynarodowej.

Europejski System Transferu i Akumulacji Punktów Przewodnik dla użytkowników Europejskiego Systemu Transferu i Akumulacji Punktów (ECTS) przedstawia podstawowe dokumenty oraz wskazówki dotyczące wdrażania ECTS. Przewodnik ma na celu przybliżenie niezbędnych informacji studentom, pracownikom naukowo-dydaktycznym i administracyjnym instyhttp://erasmus.org.pl/ tucji szkolnictwa wyższego, jak również innym zainteresowanym osobom. Erasmus w Polsce w roku akademickim 2007/2008 Raport przedstawia rezultaty programu Erasmus w Polsce. Ukazuje aktywność polskich uczelni. Zestawienia statystyczhttp://www.erasmus.org.pl/s/p/artykuly/19/190/ ne odnoszą się do roku akademickiego proces_bolonski_FINAL.pdf 2007/08.

Innowacyjne zarządzanie w polskiej oświacie To książka, której celem jest promowanie innowacyjnych postaw wśród nauczycieli i menedżerów polskiej oświaty, zachęcenie decydentów i dodanie im odwagi do podejmowania i wspierania innowacyjnych działań w jej obszarze oraz wskazanie kierunków nowoczesnych badań naukohttp://waloryzacja.llp.org.pl/dokumenty wych w Polsce w zakresie innowacyjnego http://innowacje2009.pl/zapraszamy-dozarządzania w oświacie.

Yes! Go! Praktyczny przewodnik tworzenia programów studiów zintegrowanych z okresem mobilności Publikacja ma służyć pomocą w projektowaniu programów studiów uwzględniających mobilność, dotyczących praktycznej organizacji procesu nauczania, tworzenia „okienek” mobilności i metod uznawania http://www.erasmus.org.pl/s/p/artykuly/19/190/ osiągniętych efektów kształcenia.

zapoznania-sie-z-publikacja-innowacyjnezarzadzanie-w-polskiej-oswiacie Proces Boloński to już 10 lat Publikacja prof. Andrzeja Kraśniewskiego, której celem jest omówienie Procesu Bolońskiego i jego wpływu na życie uczelni z perspektywy mijającej dekady, a także ocena niektórych aspektów wdrażania Procesu Bolońskiego w Polsce.

yes_go_FINAL.pdf

Kompendium projektów programu Leonardo da Vinci Kompendium przedstawia opisy wszystkich projektów zaakceptowanych do realizacji w ramach konkursu Leonardo da Vinci na rok 2009.

68 http://leonardo.org.pl/s/p/wspolne/

Polecane publikacje Europa seniorom – seniorzy Europie. Beneficjenci programu Grundtvig o korzyściach wynikających ze współpracy europejskiej Publikacja przedstawia refleksje beneficjentów programu Grundtvig w Polsce na temat ich współpracy europejskiej w obszarze edukacji seniorów. Autorami tekstów są przedstawiciele organizacji realizujących w ostatnich latach projekty finansowane z budżetu programu Grundhttp://grundtvig.org.pl/s/p/artykuly/49/49/final_ tvig. Publikacja została opracowana w werEuropa_seniorom-seniorzy_Europie.pdf sji polsko-angielskiej.

raport 2009

Tak było! Staż Leonardo widziany oczami uczestników Jest to zbiór fragmentów najciekawszych prac konkursowych nadesłanych przez uczestników staży i wymian. W atrakcyjnej formie graficznej przytoczone są wypowiedzi osób, które miały okazję uczestniczyć w wyjazdach w ramach programu Leonardo da Vinci. W różnych formach artystycznych przedstawiają one swoje wrażenia z wyjazdów i odniesione korzyści. Przykłady dobrej praktyki w programie „Uczenie się przez całe życie” – kreatywność i innowacje w projektach współpracy europejskiej Publikacja prezentuje wybór przykładów dobrej praktyki w programie „Uczenie się przez całe życie”, tym razem nie pod kątem wybranego tematu, lecz w kontekście Europejskiego Roku Kreatywności i Innowacji.

Biuletyn. E-learning w projektach Programu Leonardo da Vinci Pozycja ta prezentuje wybrane przykłady projektów wykorzystujących e-learning w kształceniu i szkoleniu zawodowym. W części wprowadzającej znajdują się też informacje na temat warunków rozwoju e-learningu w Polsce oraz europejskich http://leonardo.org.pl/s/p/wspolne/ badań dotyczących jego zastosowań biuletyn2009_1_web.pdf w szkoleniach.

eTwinning drogą do edukacji przyszłości http://www.etwinning.pl/files/5lat_eTwinning.pdf Pięciolecie inauguracji programu eTwin-

Seria broszur „Szanse, korzyści, rozwój…” z przykładami ciekawych projektów programu Leonardo da Vinci. Broszury są adresowane do konkretnych grup beneficjentów, zawierają przykłady projektów realizowanych przez podobne podmioty, prezentują korzyści, jakie mogą one odnieść, realizując projekty. Dotychczas ukazały się broszury dla: • pracodawców, ich związków i stowarzyszeń, http://leonardo.org.pl/s/p/wspolne/broszura01_web.pdf • organizacji pozarządowych, http://leonardo.org.pl/s/p/wspolne/broszura02_web.pdf • placówek kształcenia http://leonardo.org.pl/s/p/wspolne/broszura03_www.pdf i doskonalenia nauczycieli.

ning jest okazją zarówno do podsumowania jego wyników, jak i próbą przewidywania miejsca projektów eTwinning w edukacji w przyszłości. Celem niniejszej publikacji jest pokazanie zjawisk zachodzących w programie na przykładzie polskiej edukacji. Przedstawione są doświadczenia polskich szkół oraz przykłady dobrej praktyki. Kolejne artykuły poświęcone są wybranym rodzajom działań w programie. Publikacja została przygotowana w dwóch wersjach językowych: polskiej (drukowanej i w postaci e-booka) i angielskiej (w postaci e-booka). http://www.etwinning.pl/files/e-bookPL.pdf http://www.etwinning.pl/files/e-bookENpoj.pdf eTwinning w Polsce – to już 5 lat

– wybór projektów nagrodzonych Krajową Odznaką Jakości. W publikacji są zamieszczone opisy przykładów dobrej praktyki, gdzie dziewięciu nauczycieli koordynatorów przedstawia własnych pięć projektów, wszystkie z przyznanymi Krajowymi Odznakami Jakości, nagrodami i wyróżnieniami. Przykłady te ilustrują, jak bardzo polscy nauczyciele są kreatywni i jak wielką energię społeczną potrafią wyzwolić w swoich środowiskach, realizując http://www.ell.org.pl/files/ projekty edukacyjne.

European Language Label 2008-2009 W publikacji prezentowane są opisy przedsięwzięć nagrodzonych w ramach konkursu European Language Label w roku 2008 i 2009. Przykłady dobrej praktyki mogą zachęcić twórczych nauczycieli języków do ubiegania się o Eurohttp://waloryzacja.llp.org.pl/sites/waloryzacja. pejski znak innowacyjności w dziedzinie llp.org.pl/files/Kreatywnosc_i_Inowacje.pdf nauczania i uczenia się języków obcych, potwierdzając motto konkursu, że nauka języków obcych może być prawdziwą pasją, a nie tylko obowiązkiem.

PUBLIKACJA_ELL_03_www.pdf

raport 2009

Polecane publikacje Kluczowe dane o edukacji w Europie (Key Data on Education in Europe) Opracowanie przedstawia systemy edukacji i politykę edukacyjną w krajach Europy, od placówek przedszkolnych po instytucje szkolnictwa wyższego, poprzez 121 opracowanych specjalnie na jego potrzeby wskaźników. Poszczególne dziedziny edukacji są opisywane z uwzględnieniem kontekstu demograficznego, zagadnień takich jak finansowanie systemów edukacji, kadra dydaktyczna, jej status i kształcenie, autonomia szkoły oraz proces zapewniania jakości w edukacji. W wielu przypadkach dokonano porównania najnowszych danych z danymi prezentowanymi w wydaniu szóstym, opublikowanym w roku 2005, co pozwoliło na sformułowanie wniosków dotyczących pewnych ogólnych trendów w szybko zmieniającej się rzeczywistości edukacyjnej XXI wieku.

Edukacja artystyczna i kulturalna w szkołach w Europie (Arts and Cultural Education at School in Europe) Raport prezentuje takie zagadnienia, jak: czas przeznaczany na edukację artystyczną i kulturalną w szkołach, najpopularniejsze przedmioty artystyczne, współpraca ze światem sztuki i kultury, przygotowanie nauczycieli przedmiotów artystycznych. Opisuje cele edukacji artystycznej i kulturalnej, jej organizację, zakres oferowanych przez szkoły zajęć pozalekcyjnych oraz innych inicjatyw w zakresie edukacji artystycznej i kulturalnej. Raport zawiera również informacje dotyczące oceniania uczniów w ramach przedmiotów artystycznych oraz kształcenia nauczycieli uczących tych przedmiotów. Publikacja stanowi wkład w obchody Europejskiego Roku Kreatywności i Innowacji 2009.

Wczesna edukacja i opieka nad dzieckiem w Europie. Zmniejszanie nierówności społecznych i kulturowych (Early childhood education and care in Europe: tackling social and cultural inequalities) Opracowanie przedstawia szczegółowo rozwiązania stosowane w ramach edukacji przedszkolnej oraz opieki nad dzieckiem w wieku od 0 do 6 lat w 30 krajach Europy. Opracowanie podejmuje najważniejsze zagadnienia dotyczące niemal co ósmego gospodarstwa domowego w Europie, bo w tylu właśnie wychowuje się dziecko – lub dzieci – poniżej szóstego roku życia. Publikacja prezentuje działania podejmowane w celu zwiększenia udziału w edukacji przedszkolnej dzieci z grup defaworyzowanych. Raport stanowi też nawiązanie do Komunikatu Komisji Europejskiej dotyczącego skuteczności i równego dostępu do europejskich systemów kształcenia i szkolenia z roku 2006.

Integracja dzieci-imigrantów w szkołach w Europie Publikacja przedstawia badania na temat integracji uczniów-imigrantów w szkołach w Europie. Dokument ukazuje dwa aspekty, które mają ważne znaczenie w edukacji i migracji: poprawianie komunikacji między szkołami a rodzinami uczniów – migrantów oraz nauczanie języków ojczystych dzieci – migrantów. Zawarte w niniejszym dokumencie informacje dotyczą kształcenia na poziomie przedszkola, szkoły podstawowej i średniej ogólnokształcącej w 30 krajach Europy. Egzaminy w systemach edukacji w Europie: cele, organizacja oraz wykorzystanie wyników Opracowanie opisuje kontekst i organizację ogólnokrajowych egzaminów w 30 krajach Europy oraz sposoby wykorzystania wyników tych egzaminów do informowania środowisk edukacyjnych oraz wpływania na dalsze kształcenie uczniów. Raport przedstawia różnorodność celów, częstotliwość przeprowadzania oraz zakresy ogólnokrajowych egzaminów w Europie, jak również wskazuje na istotne europejskie tendencje w tej dziedzinie.

Szkolnictwo wyższe w Europie 2009: postęp w realizacji założeń Procesu Bolońskiego Raport Eurydice Higher Education in Europe 2009: Development in the Bologna Process prezentuje postęp, jaki osiągnięto w zakresie wdrażania reform w europejskim obszarze szkolnictwa wyższego od czasu podpisania Deklaracji Bolońskiej.

Przydatne linki

raport 2009

ealizacja programu „Uczenie się przez całe życie” odbywa się w dużej mierze w świecie nowoczesnych technologii. Połączenie wiedzy, umiejętności i postaw odpowiednich do sytuacji stosowania technologii informatycznych jest definiowane jako kluczowe kompetencje informatyczne. Obejmują one niezbędne umiejętności poszukiwania, gromadzenia i przetwarzania informacji znajdujących się na stronach internetowych oraz ich wykorzystywania w krytyczny i systematyczny sposób. Linki do stron zarządzanych przez Fundację Rozwoju Systemu Edukacji Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji zarządza kilkunastoma serwisami internetowymi. Ponadto osoby zainteresowane programem mogą korzystać z wielu przydatnych linków. Poniżej polecamy Państwu strony internetowe poszerzające i pogłębiajace informacje zawarte w niniejszym raporcie, ważne dla poznania idei uczenia się przez całe życie. Ich poznanie z pewnością otwiera nowe perspektywy, pobudza kreatywność w realizacji własnych projektów oraz umożliwia dzielenie się doświadczeniem. Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji

http://www.frse.org.pl

Program „Młodzież w działaniu”

http://mlodziez.org.pl

Program „Uczenie się przez całe życie”

http://www.llp.org.pl

Program Comenius

http://www.comenius.org.pl

Program Erasmus

http://www.erasmus.org.pl

Program Leonardo da Vinci

http://leonardo.org.pl

Program Grundtvig

http://www.grundtvig.org.pl

Program eTwinning

http://etwinning.pl

European Language Label EUROPASS

http://www.ell.org.pl http://www.europass.org.pl

EURYDICE – Europejska sieć informacji o edukacji

http://www.eurydice.org.pl

Wizyty przygotowawcze

http://www.pv.org.pl

Europejski Rok Kreatywności i Innowacji w Polsce

http://innowacje2009.pl

Upowszechnianie i wykorzystywanie rezultatów programu „Uczenie się przez całe życie” w Polsce http://waloryzacja.llp.org.pl Przydatne linki: Ministerstwo Edukacji Narodowej

http://www.men.gov.pl

Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego

http://www.mnisw.gov.pl

Agencja Wykonawcza ds. Edukacji, Sektora Audiowizualnego i Kultury

http://eacea.ec.europa.eu

Komisja Europejska (Programy edukacyjne) Oficjalna strona Procesu Bolońskiego

http://ec.europa.eu/dgs/education_culture http://www.ond.vlaanderen.be/hogeronderwijs/bologna

CEDEFOP (Europejskie Centrum Rozwoju Kształcenia Zawodowego) Europa – Oficjalny portal Unii Europejskiej

http://www.cedefop.europa.eu http://europa.eu

Centrum Informacji Europejskiej Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej Biuro Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej

http://www.cie.gov.pl http://www.buwiwm.edu.pl

raport 2009

Przydatne linki

Źródła wiedzy: Portal zawiera aktualne informacje dotyczące programu eTwinning we wszystkich urzędowych językach Unii Europejskiej. Narzędzia tego portalu umożliwiają rejestrację szkoły czy przedszkola w programie eTwinning, poszukiwanie partnera do współpracy, a potem zarejestrowanie tego partnerstwa i realizację współpracy na specjalnej platformie do tego celu przygotowanej. http://www.etwinning.net/en/pub/

Refernet – Europejska Sieć Danych i Ekspertyz http://www.refernet.pl

European Schoolnet – Na portalu zamieszczone są aktualne informacje skierowane do szkół w całej Europie o akcjach prowadzonych od kilku lat np. Spring Day in Europe, MyEurope, a także o nowych inicjatywach i działaniach, np. eTwinning, Xplora, Insafe http://www.eun.org/portal/

Promotorzy Programu Grundtvig http://grundtvig.org.pl/index.php/ ida/13/

Lista Koordynatorów i Trenerów Wojewódzkich współpracujących z programem LLP Comenius http://www.comenius.org.pl/index.php/ ida/56

EVE – zawiera informacje na temat projektów finansowanych przez Komisję Europejską w obszarach edukacji i kształcenia, kultury, młodzieży i obywatelstwa http://ec.europa.eu/eve

eLearning Awards – Strona poświęcona konkursowi eLearning Awards, którego celem jest wyłonienie i nagrodzenie najlepszych przykładów praktycznego wykorzystania technik informacyjno-komunikacyjnych w nauczaniu. http://elearningawards.eun.org/ ww/en/pub/elearningawards/homepage. htm

ADAM – portal projektów i rezultatów programu Leonardo da Vinci http://www.adam-europe.eu

Euroguidance – Europejska Sieć Systemów Poradnictwa Zawodowego http://www.euroguidance.net/

Portal eLearningEuropa – zawiera informacje na temat nauczania z wykorzystaniem technik elektronicznych w państwach Unii Europejskiej. http://www.elearningeuropa.info

PLOTEUS – Portal o Możliwościach Kształcenia w Europie http://ec.europa.eu/ploteus/

Portal Portal Scholaris – Pełny zakres informacji dla nauczycieli szkół podstawowych, gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych; podstawy programowe, podręczniki, informacje o egzaminach, zarządzanie szkołą, aktualności ze wszystkich regionów kraju. http://scholaris.pl/

Europejska Baza Produktów (EST) http://www.llp.org.pl/est

Erasmus Student Network – Ogólnoeuropejska organizacja studencka o charakterze non profit, której celem jest wspieranie i rozwój programów międzynarodowych wymian studenckich http://www.esn.pl

Global Gateway – Międzynarodowa strona Global Gateway jest pomocna w znalezieniu partnerów do partnerskiej współpracy szkół w ramach projektów Comeniusa http://www.globalgateway.org.uk

EURYDICE

W Raporcie wykorzystano zdjęcia nadesłane przez beneficjentów programu, dokumentujące działania prowadzone w projektach, spotkania uczestników oraz wytworzone produkty końcowe. Autorami pozostałych fotografii są: Wojciech Wójtowicz (str. 4, 64, 65), Wojciech Andrzej Jurzyk (str. 36, 59), Krzysztof Kuczyk (str. 8, 30, 36, 50, 58, 60) oraz Jarosław Nogal (str. 17, 24, 55, 57, 63).

Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji (FRSE) jest fundacją Skarbu Państwa, której głównym celem jest szeroko pojmowane wspieranie działań na rzecz rozwoju edukacji w Polsce. Fundacja realizuje swój cel poprzez prowadzenie programów edukacyjnych Unii Europejskiej i innych programów międzynarodowych w dziedzinie edukacji. Fundacja zajmuje się koordynacją programów: „Uczenie się przez całe życie” i „Młodzież w działaniu”; prowadzi także Krajowe Punkty Kontaktowe ds. programów UE: Erasmus Mundus i Tempus, Krajowe Biuro Eurodesk oraz Centrum Współpracy z Europą Wschodnią i Krajami Kaukazu SALTO EECA. Fundacja realizuje w Polsce inicjatywę wspólnotową European Language Label oraz program eTwinning. Przy Fundacji działa również Polskie Biuro Eurydice – sieć informacji o edukacji w państwach europejskich. Od 2007 r. Fundacja prowadzi także Polsko-Litewski Fundusz Wymiany Młodzieży, a od 2008 r. – Fundusz Stypendialny i Szkoleniowy (współpraca z krajami EOG – Islandią, Liechtensteinem i Norwegią) oraz Fundusz Stypendialny Sciex-NMSch (współpraca ze Szwajcarią).

Fundacja FundacjaRozwoju RozwojuSy Systemu stemuEdukacji Edukacji Narodowa Agencja Narodowa Agencja Programu rzezcałe całeżycie” życie” Programu„Uczenie „Uczeniesię siępprzez ul. ska43 43 ul.Mokotow Mokotowska 00-551 zawa 00-551Wars Warszawa kontakt@frse. org.pl kontakt@frse.org.pl www.frse.o rg .pl www.frse.org.pl www.llp. org.pl www.llp.org.pl

ISBN 978-83-60058-84-8