MAM MAMĘ! diagnoza i program aktywizujący podniesienie szans edukacyjnych dzieci z domów dla samotnych matek (Dolny Śląsk)
Projekt współfinansowany jest ze środków otrzymanych od Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w ramach Rządowego Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich.
GŁÓWNE CELE PROJEKTU
Podniesienie szans edukacyjnych dzieci z domów samotnych matek w województwie dolnośląskim - poprzez zwiększenie świadomości społecznej matek i aktywizację społeczną w zakresie zmiany szans edukacyjnych ich dzieci.
ETAPY REALIZACJI PROJEKTU
1.Zebranie informacji na temat potrzeb edukacyjnych dzieci z Domów Samotnych Matek na Dolnym Śląsku (ankiety zbiorcze) 2.Indywidualne rozmowy z Mamami (przedstawicielkami poszczególnych ośrodków) na temat sukcesów i problemów szkolnych ich dzieci, barier związanych z edukacją oraz form oczekiwanej pomocy
ETAPY REALIZACJI PROJEKTU
3.Zebranie danych szacunkowych dotyczących ilości Mam i ich dzieci przebywających w dolnośląskich ośrodkach 4. Opracowanie raportu z projektu zawierającego zbiorczą diagnozę szans edukacyjnych dzieci
ETAPY REALIZACJI PROJEKTU
5. Spotkanie zamykające projekt – prezentacja uzyskanej wiedzy oraz drugi etap losowania nagród. 6. Kolportaż raportu z projektu instytucjom, przedsiębiorcom i osobom prywatnym zainteresowanym pomocą w zakresie zwiększania szans edukacyjnych dzieci.
PLANOWANE DZIAŁANIA
Działania promocyjno-informacyjne sprzyjające upowszechnieniu wiedzy dotyczącej nierówności w edukacji oraz stworzenie lokalnej „Sieci Pomocy Edukacyjnej”
PREZENTACJA DANYCH SOCJOLOGICZNYCH (1) dane ilościowe
Liczba miejsc w ośrodkach dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży 614
600
400 303 213
162
94
Źródło: GUS, Podstaw ow e dane z zakresu ochrony zdrowia w 2006 roku (stan na dzień 31.XII.2006 roku)
Warmińsko-mazurskie
Świętokrzyskie
66
77
Zachodnio-pomorskie
Śląsk ie
Opols kie
Mazowieckie
34 Małopolskie
Łódzk ie
Lubuskie
43 Lubelskie
Podkarpack ie
82
143 69
140
Kujawsko-pomorskie
100
177
Pomorskie
183
Podlaskie
153
200
Wielk opolskie
300
Dolnośląskie
Liczba miejsc
500
Liczba mieszkańców w ośrodkach dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży 478
300 214 155
100 43
11
31
Opols kie
Mazowieckie
Małopolskie
Łódzk ie
Lubuskie
Lubelskie
Kujawsko-pomorskie
0
Podkarpack ie
40
57
104
63
52
Źródło: GUS, Podstawowe dane z zakresu ochrony zdrow ia w 2006 roku (stan na dzień 31.XII.2006 roku)
Zachodnio-pomorskie
138
126
Wielk opolskie
Warmińsko-mazurskie
145
Świętokrzyskie
114
Pomorskie
Śląsk ie
170
200
Podlaskie
Dolnośląskie
Liczba osób
400
Liczba ośrodków dla mate k z małole tnimi dzie ćmi i kobie t w ciąży w Polsce
9
8
7 6
6 5
2
3
Podlaskie
Opolskie
Mazowieckie
Małopolskie
3 2
Źródło : GUS, Podstawow e dane z zakre su ochrony zd row ia w 2006 ro ku (stan na dzień 31.XII.200 6 roku)
Zachodnio-pomorskie
2
Łódzk ie
Lubelskie
Kujawsko-po morsk ie
2
Lubus kie
3
Podkarpackie
5
Wielkopolskie
3
Warmińsko-mazurskie
4
4
5
Świętokrzysk ie
Śląskie
5
Pomorskie
Dolnośląskie
Liczba ośrod ków
8
Liczba miejsc oraz ilość mieszkańców w Domach Samotnych Matek w Polsce oraz na Dolnym Śląsku Liczba miej sc
Liczba mieszkańców
11,87% 303
88,13% 2250
11,03% 214
88,97% 1727
Na Dolnym Śląsku W Polsce Źródło: GUS, Podstawowe dane z zakresu ochrony zdrowia w 2006 roku (stan na dzień 31.XII.2006 roku)
Dynamika liczby mieszkańców oraz miejsc w Domach Samotnych Matek na Dolnym Śląsku
106
2003 rok 168 196
2004 rok 222
170
2005 rok 259 214
2006 rok 303 0
100
200
300
Liczba miejsc Licza mieszkańców Źródło: Urząd Statystyczny we Wrocławniu: Rocznik satystyczny wojew ództw a dolnośląskiego 2006, Podstawowe dane z zakresu ochrony zdrowia i opieki społecznej w województwie dolnośląskim w latach 2003-2005.
Liczba osób związanych z Domami Samotnych Matek na Dolnym Śląsku
Wolontariusze
20
Pracownicy
45
73
Mamy
Dzieci
113
0
25
50
75
Liczba osób
100
Długość pobytu mam (i ich dzieci) w ośrodku
10,96% 23,29%
13,70% 17,81%
6,85%
27,40%
Poniżej 1 miesiąca Od 1 do 3 miesięcy Od 4 do 6 miesięcy Od 7 do 12 miesięcy Od 13 do 24 miesięcy Powyżej 24 miesięcy
Wiek samotnych matek 4,00%
9,33% 14,67%
36,00% 36,00%
PoniĹźej 18 lat Od 18 do 25 lat Od 26 do 30 lat Od 31 do 40 lat PowyĹźej 40 lat
Poziom wykształcenia samotnych matek
5,63% Ĺšrednie i pomaturalne Zasadnicze zawodowe Podstawowe i gimnazjalne 36,62% 57,75%
Płeć dzieci przebywających w ośrodkach
Chłopcy Dziewczynki 44,23% 55,77%
Wiek dzieci przebywających w ośrodkach 2,65%
8,85%
25,66%
29,20%
33,63%
Poniżej 3 lat Od 3 do 6 lat Od 7 do 12 lat Od 13 do 15 lat Od 16 do 18 lat
Liczba dzieci według etapów edukacji 0,88% 1,77% 4,42%
31,86% 32,74%
28,32%
Pod opieką mamy Przedszkole Szkoła podstawowa Gimnazjum Średnia szkoła zawodowa Liceum ogólnokształcące
Jakie są największe aktualne problemy ośrodków? Brak środków na wy posażenie przedszkola
14,3%
Brak komputera
14,3%
Brak sprzętu edukacy jnego
14,3%
Trudności z usamodzielnieniem się kobiet
14,3%
Brak mieszkań dla kobiet
14,3%
Brak środków transportu
14,3% 14,3%
Brak f unduszy na modernizację sprzętu Brak f unduszy na zatrudnianie psy chologów, terapeutów
28,6% 42,9%
Brak f unduszy na prace remontowe Brak środków f inansowy ch na bieżącą działalność
42,9% 10,0%
20,0%
30,0%
40,0%
Procenty nie sumują się do 100, ponieważ respondent mógł wskazać więcej niż jedną odpowiedź.
Gdybyście Państwo otrzymali 5 000 zł na zaspokojenie potrzeb edukacyjnych dzi eci z Państwa instytucji, to na co przede wszystki m przeznaczylibyście te środki? N Sprzęt komputerowy Słowniki języ ków obcy ch Ency klopedia Oprogramowanie do komputera Drukarka Zabawki edukacy jne Oprogramowanie edukacy jne At las geograf iczny Dokończenie remontu Organizacja świetlicy Zakup telewizora Wy posażenie przedszkola Zatrudnienie terapeuty Materace gimnasty czne Sprzęt do t enisa stołowego Kurs nauki pły wania Relaks dla dzieci Ogółem
3 3 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 8
% 42,9% 42,9% 28,6% 14,3% 14,3% 14,3% 14,3% 14,3% 14,3% 14,3% 14,3% 14,3% 14,3% 14,3% 14,3% 14,3% 14,3% 314,3%
Procenty nie sumują się do 100, ponieważ respondent mógł wskazać więcej niż jedną odpowiedź.
Główne przyczyny przebywania w ośrodku
Alkoholizm w rodzinie
Bardzo zła sytuacja ekonomiczna
12,5%
25,0%
Niezaradność społeczna
50,0%
87,5%
Przemoc w rodzinie
Utrata dachu nad głową 0,0%
87,5% 25,0%
50,0%
75,0%
Procenty nie sumują się do 100, ponieważ respondent mógł wskazać więcej niż jedną odpowiedź.
PREZENTACJA DANYCH SOCJOLOGICZNYCH (2) Indywidualne rozmowy z Mami
PRZYCZYNY PRZEBYWANIA W OŚRODKU Ja to już od kilku lat … Najpierw mieszkałam z ojcem mojej córki, wynajmowaliśmy mieszkanie, a że on później poszedł tam do kryminału. No i ja zostałam po prostu na lodzie i mnie wyrzucono z tego mieszkania.
PRZYCZYNY PRZEBYWANIA W OŚRODKU Byłam 2 lata w pogotowiu opiekuńczym, prawie 2 lata, przez to, że po prostu miałam problemy rodzinne – była nadużywana przemoc, nikt się mną nie interesował. Oddałam się sama do placówki, no a że zaszła taka sytuacja, że zaszłam w ciążę, to musiałam zmienić placówkę i ze skierowaniem sądu trafiłam tutaj.
PRZYCZYNY PRZEBYWANIA W OŚRODKU Mój mąż się znęcał nade mną i po prostu uciekłam…(…) Wcześniej mieszkałam u rodziców, no ale tam nie było życia, bo to było za blisko męża. Także dokuczał nam cały czas.
PRZYCZYNY PRZEBYWANIA W OŚRODKU Ja byłam w szpitalu. To była długa droga, bo do domu rodzice mnie nie chcieli wziąć. Właśnie nie chcieli wziąć opieki nad dzieckiem, a sama nie mogę. No i załatwiłam to … Po części mi pomogła Rzeczniczka Praw Pacjenta. Powiedziałem, że ja dziecka nie oddam do żadnego Domu Małego Dziecka, bo ja je urodziłam, ja je chcę wychować i ja kocham swoje dziecko. Prawda? I nie mogła się na to zgodzić w ogóle. I zaprotestowałam. I znalazło się dla mnie tutaj miejsce. Są takie dwa ośrodki w Polsce, gdzie nieletni też mogą być ze swoimi dziećmi i bardzo to szanuję, że tutaj jestem.
WYKSZTAŁCENIE DZIECI JAKO WARTOŚĆ Znaczy moim celem na dzisiejszy dzień. I … można powiedzieć, że ja chcę właśnie stworzyć dziecku rodzinę - dom rodzinny, ciepły… Czego ja nie miałam - to dam wszystko dziecku. Ja miałam biedę - moje dziecko jej mieć nie będzie. Ja niestety nie skończyłam szkoły, ale będę robić wszystko, żeby moje dziecko skończyło szkołę. Żeby dla niej było jak najlepiej. Żeby nigdy jej się krzywda nie stała przede wszystkim.
WYKSZTAŁCENIE DZIECI JAKO WARTOŚĆ Dlatego, że jak będą mieć lepsze wykształcenie, to może będą miały lepsze życie niż ja. Bo w życiu można mieć albo dobre pieniążki i dobrych rodziców, albo sobie na to zapracować. A co ja im dam? Innych podstaw niż to co w głowie, ja im nie dam, więc będą musiały sobie zapracować przez wykształcenie i przez jakieś zasady, które im wtłoczę.
DOTYCHCZASOWE FORMY POMOCY EDUKACYJNEJ – Tutaj w tym ośrodku może Pani liczyć na co? Pewnie jakieś książeczki? - Pewnie tak, nie wykluczam. Bo jest tutaj dużo takich rzeczy. Oczywiście używanych. I na pewno jak będę stąd wychodzić, to nie będę ich mogła ze sobą zabrać. Więc to bardziej pomoc taka doraźna. A potrzeba takiej na dłuższy czas.
DOTYCHCZASOWE FORMY POMOCY EDUKACYJNEJ - A kościół na przykład, pomaga? - Ksiądz jak przyjdzie, a przyjdzie jutro, to nie usiądzie nawet. On nas traktuje jak trędowatych. Tak jak ostatnio wszedł, powiedział swoje „ble ble”: „Jak długo tu mieszkacie, ile będziecie jeszcze”. I poszedł w długą. Nie interesuje go nikt. - A szkoła? - Szkoła, nie powiem, rozmawiam z tą panią pedagog i panią wicedyrektor. I nawet same kazały mi napisać o ten strój, o tę kamizelkę, i oddali mi za to pieniądze. I jak był Mikołaj to wpisali go na paczkę na Mikołaja. Szkoła pomaga jak może. Nawet pani pedagog mówiła, że jakbym nie dostała obiadów, to syn dostanie z tej puli Unii Europejskiej.
DOTYCHCZASOWE FORMY POMOCY EDUKACYJNEJ - Nie wiem, podstawowe rzeczy: mi np. byłoby wygodnie uczyć dziecko literek mając jakąś tablicę, zwykłą tablicę, albo literki na magnesy. I w ogóle coś takiego, jakieś podręczniki początkowe dla dziecka, które zaczyna poznawać litery. - Czyli tego tutaj nie ma? Są bardziej zabawki? - Tak, no zabawki po prostu. Przywożą zabawki, miśki, lalki, samochody. A tu są mi potrzebne na początek literki, cyferki, tego typu rzeczy.
OCZEKIWANE FORMY POMOCY EDUKACYJNEJ Pieniążki są potrzebne. To już widzę już teraz w przedszkolu, że są zajęcia z języka, z tenisa itd., ale moja córka nie bierze w tym udziału - nie stać mnie na to. Już w tej chwili mnie nie stać, więc jakiś dystans będzie. Na początku jestem w stanie ją języka jakiegoś nauczyć w domu. Później będzie coraz gorzej.
OCZEKIWANE FORMY POMOCY EDUKACYJNEJ – A gdyby Pani miała tysiąc złotych [na rzeczy szkolne dla dziecka]? - Oj Jezu! To znaczy tak: zeszyty bym jej kupiła, książki, wszystkie flamastry, bloki, plecak elegancki, żeby inne dzieci się nie śmiały z niej.
OCZEKIWANE FORMY POMOCY EDUKACYJNEJ (…) Tam w szkole to uczyły się niemieckiego, tutaj w szkole jest angielski, to jest ciężko. Nie mam żadnych słowników… Ja to w ogóle się uczyłam rosyjskiego, także czarna magia… Nie mam nic - ani słowników, ani encyklopedii, żadnych takich pomocy i jest nam ciężko się tutaj angielskiego uczyć.
OCZEKIWANE FORMY POMOCY EDUKACYJNEJ W tej chwili to co kupiłam ostatnio, to mogliby mi sami kupić [w przedszkolu], czyli podstawowe kolorowanki z naklejkami. Są takie specjalne książeczki edukacyjne dla dzieci i dzieci to lubią, i świetnie się rozwijają przy tym. Także tego typu rzeczy. Nie same kolorowanki: biała kartka i ołówek, tylko takie jakie mają inne dzieci właśnie. Ja nie wiem czy pani widziała takie książeczki, że oprócz tego, że się koloruje, to się nakleja, poznaje się zawody, czynności. To jest bardzo fajna rzecz. To jest grube, dziecko potrafi pół dnia przy tym siedzieć. I tego typu rzeczy są bardzo fajne, ale są niestety drogie. Taka jedna rzecz to kosztuje 7 zł.
OCZEKIWANE FORMY POMOCY EDUKACYJNEJ Jeżeli dziecko jest w ośrodku i idzie do szkoły to jakoś to się roznosi. Sama tego doświadczyłam. Byłam w domu dziecka w Szklarskiej Porębie i miałam gorzej. Nie mogłam nawiązać kontaktu z dziećmi, bo … to była szkoła podstawowa. Nie lubiłam chodzić do szkoły, bo dzieci nie rozmawiały ze mną. Nie miałam koleżanek. Wszyscy mieli, a ja nie, bo byłam z domu dziecka.
DZIĘKUJEMY PAŃSTWU ZA UDZIAŁ W SPOTKANIU!
INSTYTUT RZEŹBY SPOŁECZNEJ