Bu Proje Olmazsa Olmaz

Page 1



www.buprojeolmazsaolmaz.com www.furkansener.com



00

www.buprojeolmazsaolmaz.com

bu proje olmazsa olmaz Bu proje, insanların hayatında olan en önemli kavramların posterlerini yapma fikriyle ortaya çıktı. Bir süre ilerledikten sonra tıkandığımı, projenin ilerlemediğini farkettim ve insanlarla ilgili en önemli kavramları doğrudan insanlara sormaya başladım. Asıl soru ‘’Senin olmazsa olmazın ne?’’ idi. Ama kişiye, tanışıklığa, zamana, mekana, konuşmanın ilerlemesine ve bunun gibi etkenlere göre farklı şekillerde sordum sorumu. Ucu bucağı olmadan sordum sorumu. Kısıtlama getirmeden, keskinleştirmeden... Genellikle klişe olan cevapları attım. Ama bazı klişeler de olmazsa olmazdı. Sonuç olarak, 100 olmazsa olmazı; 100 kısa hikayede, 100 posterde bir araya getirdim. HERKES KENDİ PROPAGANDASINI YAPTI! Keyif vermesi dileğiyle...

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



01

www.buprojeolmazsaolmaz.com

leblebi Yaşından beklenmeyecek kadar bilgisinden emin, çok hızlı bir şekilde arda arda sebeplerini sıraladı: “Mideyi rahatlatır, çok az yağ içerir ve içinde bulunan yağlar bize yararlıdır. Tokmuşsun gibi hissedersin, şişman insanlar için iyidir. Bi’ de tadı çok güzel...”

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



02

www.buprojeolmazsaolmaz.com

zaman “Zamanım yok sonra konuşalım mı?”

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



03

www.buprojeolmazsaolmaz.com

seks ‘Sırıtarak’ seks dedi.

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



04

www.buprojeolmazsaolmaz.com

çay Hızlıca sorumu sordum; cevapladı: “Çay desem olur mu yavrum? Yersen peynir ekmek de vereyim?”

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



05

www.buprojeolmazsaolmaz.com

insülin 21 yaşında, çok çok güzel bir kız, üniversite öğrencisi. Sakince cevapladı: “İnsülin olmadan yaşayamam ki ben!”

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



06

www.buprojeolmazsaolmaz.com

masal Henüz 3 yaşında, yaşının anlayabileceği şekilde soruyorum. Annesinden masal dinlemezse uyuyamazmış. Konuşurken heyecanlanıyor, gözlerinin içi parlıyor ve beni odasına davet ediyor. Masal kitaplarını göstermek istiyormuş. Odasında minik sevimli, sanki çizgi filmlerden çıkmış gibi karikatürize pembeli turunculu masal kitaplarından oluşan bir kütüphanesi var. Kesinlikle bir çocuk gibi değil, bir yetişkin gibi hatta bir sahaf gibi özenli davranıyor masal kitaplarına karşı. Kitapları sırt renklerine göre gruplandırıp yerleştirmiş kütüphanesine. En sevdiklerinden sayfalar açıp, illüstrasyonlara bakarak sayfaları anlatıyor. Bununla da kalmıyor, masalın başını ve sonunu da bilmem gerektiğini düşündüğü için olsa gerek, kısaca özetliyor bana masalı. Saatlerce kitaplarını gösteriyor; anlatıyor, anlatıyor... Ve söz kendini anlatmaya geliyor… O da beyaz atlı prensini bekliyormuş, ama onunki biraz farklı bir prens olmalıymış. ‘’Benim prensimin çok güçlü olması lazım, çünkü masal kitaplarımın hepsini yanımızda götüreceğiz’’ diyor!

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



07

www.buprojeolmazsaolmaz.com

atatürk Çok iyi bir kumandan mı? Evet. Çok iyi bir devlet adamı mı? Evet. O olmasa biz olur muyduk ya da nasıl olurduk? Belirsiz... Bunun gibi birçok şey sayabilirim. Benim için; yaptıklarının, hayatının ve yaşayışının bu kadar önemli olmasının sebebi bunlar değil. Hepsinden önce ve hepsinden önemlisi: Mustafa Kemal Atatürk, adam gibi adamdı.

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



08

www.buprojeolmazsaolmaz.com

bıyık Ellili yaşlarında ve söylediğine göre 30 yılda yalnızca iki kere kesmiş bıyıklarını. İkisi de mecburiyetten. ‘’Kendimi bildim bileli bıyığım var. Bir kere askerde kestim, bir kere de iddia kaybedip kestim. Bir daha da ne askere giderim ne de böyle bir iddiaya girerim. Kabak gibi oluyorum arkadaş bıyığı kesince!’’

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



09

www.buprojeolmazsaolmaz.com

ezan sesi Üniversiteden sonra eğitimim için yaklaşık 3 yıl İspanya’da yaşadım. İlk yıl kesintisiz orada kaldım. Döndüğüm gün, ezan sesini duyduğumda tüylerim diken diken oldu. Buradasın artık, ülkendesin, doğup büyüdüğün topraklardasın diyordu bana. Bak senin olan herşey gibi ben de burdayım, seninleyim... Adeta dizlerim titredi. Bir taraftan da gülümsüyordum, özlemiştim ve sevinmiştim o tanıdık sesi duyduğuma. Kendime gelmemi sağlayan başka bir ses oldu: “Abla taksi lazım mı?” Hayatımda ezan sesinin benim için bu kadar önemli olduğundan haberim yoktu. Sonraki gidişlerimde ezan sesi yine en çok özlediklerimden biri oldu. Hatta eğitimim bittiğinde yurtdışında kalmamamda da çok büyük etkisi var. Çok dindar biri sayılmam; hatta açık söylemek gerekirse namaz kılmayı bile bilmiyorum. Aslında o duyduğum ses benim için dini bir şey değil, yerli bir şeydi. Demem o ki ‘o ses’i duyduğumda ben Türkiye’deyim. Hani derler ya ‘’memleket hasreti’’ diye. Sanırım ezan sesi benim için memleket hasretiyle aynı. Ve her duyduğumda da beni mutlu eden bir ses. Eksikliğini sonradan farkettim ama artık eminim ki onsuz yaşayamam.

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



10

www.buprojeolmazsaolmaz.com

kolyem Kendi tabiriyle ‘’Damla Kolye’’ 2 cm yüksekliğinde, ortasında biri büyük iki taş olan ve bu taşın etrafını tamamen çevreleyen küçük taşlar gümüş ve damlaya benzeyen bir forma oturtulmuş. Çok zarif bir görüntüsü var. Kesinlikle modern değil, ama modası da geçmiş değil. Asil bir duruşu var; klasik ve değerli… -Annem bunu bana nikahımda takmıştı. Babam da anneme takmış kendi nikahlarında. Babam 12 yıl önce vefat etti, evliliğimi göremedi. Sanırım bu yüzden çok önemli benim için… Nikahıma gelemeyen babamın, nikahımda bana verdiği bir hediye gibi! ‘Hani bazen herşey üstüste gelir, bir çıkış ararsın da bulamazsın, biri tutsun çeksin seni istersin ya işte öyle durumlarda bu kolyeye dokunuyorum ve sanki babam geliyor: “Az kaldı kızım, sabret. Ben seninleyim, yanındayım. Hepsi biticek, geçecek” diyor. Ve geçiyor...

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



11

www.buprojeolmazsaolmaz.com

hatalar ‘’Her gün hatalarımı biriktiriyorum, biriktiriyorum, biriktiriyorum. Gün bitimine kadar biriktiriyorum. Küçük bir poşete koyuyorum hepsini. Sonra eve gidip meyve sıkacağına atıyorum tüm hatalarımı. Hepsinin toplamından, sindirimi kolay, aşırı derecede yararlı ama biraz acı bir içecek hazırlıyorum. Konsantre tecrübe.’’

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



12

www.buprojeolmazsaolmaz.com

eşim ‘’Eşim’’ dedi 70 yaşında bir dede, masmavi parıl parıl gözleriyle, 60 yaşındaki hayat arkadaşına bakarken. 40 küsür yıllık sevgi dolu bir evliliğin mimarına bakarken...

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



13

www.buprojeolmazsaolmaz.com

telefon İçeri girdiğimde telefonla konuşuyordu. Ayağa kalkıp başıyla selam verdi. Sonra elimi sıktı ve koltuğu işaret etti. Yaklaşık 2-3 dakika konuşmasının bitmesini bekledim. “Kusura bakma bu aralar çok yoğunum” diye başlayan ve 10 dakika sonra gelen telefonla tekrar kesilen bir sohbete başladık. ‘’Çok özür dilerim’’ dedi ve telefonu açtı. Kısa kesti: “Müsait değilim, misafirim var, birazdan...’’ Telefondan sonra sohbetin konusunu değiştirdi. Neler yaptığımı soruyordu ki telefon yine çaldı. Sesi kapattı; devam ettik. Fakat 2 dakika sonra telefon yine çalmaya başladı. Yine sesi kapattı; ancak bu kez de dahili telefon çaldı. ‘’Tamam ben dönerim, toplantıda olduğumu söyleyin. Acil olmadığı sürece bağlamayın’’ dedi. Sonrasında en az bir 20 dakika rahat konuşabildik. Çok kibar bir insandı, bana saygısızlık yapmak istemiyordu; ama istemsizce gözü telefonuna kayıyordu. O başka şeyler söylese de sanırım sorum yavaş yavaş cevaplanıyordu. Konuştuklarımızı not bile almadım; çünkü çok önemli şeyler değildi. 20 dakikanın sonunda tekrar telefon, tekrar sesi kapatma... 21. dakika tekrar telefon... Lütfen açın dedim bu kez. ‘’Çok özür dilerim’’ diyerek açtı ve yine kısa kesti. Bunun üzerine telefonların izin verdiği kadarınca yaklaşık yarım saat daha konuştuk. Sonrasında teşekkür edip, izin istedim. Kapıdan çıkarken telefon yine çaldı ve artık benim için cevap çok netti...

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



14

www.buprojeolmazsaolmaz.com

sınır ‘’Gönül haddini bilecek be usta!’’ yazıyordu kamyonun arkasında.

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



15

www.buprojeolmazsaolmaz.com

huzur “Huzur” dedi elindeki eski bir ayakkabının sökülmüş dikişlerini tamir etmeye çalışırken. Eski tahta bir taburede oturuyordu. Tamir ettiği ayakkabıyı iki bacağı arasına sıkıştırmıştı ve başı önündeydi. Elindeki ayakkabının derisi ile maharetli ellerinin derisi arasındaki tek fark sıcaklık gibi görünüyordu. Eskimiş çizgileri, kalınlığı, yıpranmışlığı kısaca herşeyi aynıydı. Tam kafasının üzerinde, sadece tamir ettiği ayakkabıyı görebilmesine yetecek kadar, küçük bir ışık yanıyordu. Tamir edilmeyi bekleyen diğer ayakkabılar ise raflarda üst üste duruyordu. Rafların olduğu duvarda yamuk, tozlu ve yıpranmış bir çerçeve vardı. Çerçevenin içinde bir aile fotoğrafı. Anne, baba ve iki küçük kız çocuğu. Yıllardır dokunulmamış gibi tozluydu çerçeve. Etrafındaysa rutubet ve deri kokusu birbirine karışıyordu. Böyle bir ortamda ‘’Huzur’’ demişti. Çok uzun yıllar boyunca o huzuru aramış, ama bulamamış gibi bakıyordu ‘’Huzur’’ derken. Aslında herkesin verdiği cevap ‘’Huzur’’du. Aşklarını, sevgilerini, takıntılarını ya da alışkanlıklarını söylediğini sandı hepsi. Tüm söylenenlerinse tek bir cevapta toplandığını sadece o ihtiyar ayakkabı tamircisi söyledi. Döküldü cümleler ihtiyar dudaklarından. ‘’Eskiden bir ara sokak vardı. Duvarında şöyle yazıyordu: Huzur. 50 metre ileride solda. Bir dükkan adımıymış neymiş. Taşınmış.’’ Yeni yeni farkediyordum, sesi çok pusluydu; karanlığı, rutubeti ve deri kokusunu tamamlıyor gibiydi adeta… ‘’Şimdi o sokak var mı bilmiyorum. O sokakta o yazı var mı bilmiyorum. O şehir yerinde duruyor mu onu da bilmiyorum, umrumda da değil aslına bakarsan. Gençliğimde huzur hep 50 metre ilerimdeymiş gibi davrandım, hep ona varabilecekmişim gibi geldi; uğraştım ona varabilmek için. Sonra bir gün tam huzura vardım sandım ki ‘o’ gitti. ‘O’ gidince çok fazla uzaklaştım huzurdan. Huzur ne demek unuttum.’’ Sözünü bitirince yavaşça sağına döndü; ufak, çekiç gibi birşey aldı eline ve yeniden işe koyuldu. Sinirlenmiş gibiydi, yüzünde acı bir ifade vardı. Yüz çizgileri öyle derindi ki mimiklerini çok net görebiliyordum. O ufak çekiçle ayakkabının tabanındaki çivilere olanca gücüyle vuruyordu. Yüzündeki ifade hiç değişmeden bir süre sadece işine odaklandı. Sonra durdu, başını kaldırmadan bana doğru döndü: ‘’Bi’ cigaran var mı?’’ Cigaralarımız bittikten sonra ordan ayrıldım. Dükkandan çıkar çıkmaz elim direk not defterime uzandı: ‘’Huzur. 50 metre ilerde solda.’’

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



16

www.buprojeolmazsaolmaz.com

temizlik “Ben bir insanda önce dişe, sonra tırnaklara sonra da ayakkabılara bakarım. Bunu istemsiz olarak yapıyorum, kendimi engelleyemiyorum. Dişleri beyaz mı, tırnaklarını temiz mi, ayakkabıları parlak mı? Bunlar benim için çok önemli. Bu üç nokta o kişiyle gelişecek olan samimiyetimi çok fazla etkiliyor!”

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



17

www.buprojeolmazsaolmaz.com

viski “Viski üstadım… Zaten ofiste çok yoruluyorum, hele bu aralar işler çok yoğun. Devamlı yurtdışı seyahatleri, toplantılar, planlamalar, raporlamalar… Akşam eve gidince rahatlamam gerekiyor.’’

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



18

www.buprojeolmazsaolmaz.com

harfler Uzun yıllardır tanıdığım, saygı duyduğum, kültürlü bir insan vardı karşımda. Kendini her anlamda yetiştirmiş tam bir beyefendi. Tüm heybetiyle karşımda oturuyordu. Direk sorarsam çok anlamsız olacağını düşündüğüm için uzunca bir süre sohbet ettik. Bilirsiniz, böyle kültürlü insanlarla konuşmak çok keyiflidir ve her konudan bir öykü, bir hikaye çıkabilir. Sohbetimiz tam da öyle devam ediyordu. Konudan konuya geçiyorduk. O anlatıyordu, ben ise konuyu devamlı istediğim yere çekmeye çalışıyordum. O kadar çok biliyor ve o kadar çok anlatıyordu ki anlattıklarının çeyreğini bile ele alıp üzerine düşünsem birçok hikaye çıkardı. Maden bu kadar derinse, direk cevhere ulaşmak daha mantıklı geldi. Daha fazla uzatmadan sorumu sordum. Yaşından beklenmeyecek kadar hızlı bir şekilde ard arda sıraladı: “Harfler, kelimeler, cümleler, lisan…” Neden diye sordum; ağır ağır konuşmaya başladı: “Harfler olmasa iletişim olmazdı. Saatlerce sohbet ettik, keyiflice... İletişim olmasa nasıl yapardık bunu? Hayvanlar gibi birbirimizi koklasak bu kadar derine inebilir miydik? Sen bana bunları soramazdın, şu an yaptığın gibi not alamazdın.” Tam bu sırada duvarda yıllardır asılı duran bir poster dikkatimi çekti. Fotoğraf kağıdına basılmış, özenle çerçevelenmiş ve oldukça büyük ebatlarda siyah zemin üzerine beyaz tek bir harf vardı. Küçük a harfi... Hiç sormamıştım o posterin sebebini, sadece form olarak sevdiğini düşünmüştüm yıllarca. Sadece seviyordu da aslında ama tahmin ettiğim gibi değil. Ben posteri belli etmeden incelerken o konuşmasına devam ediyordu. ‘’İşte harf de iletişimin en küçük yapı taşı gibidir. A, b, c olmazsa bunların hiçbiri olmazdı, hiçbir şekilde insanlık gelişemezdi!” Sonra masanın üzerinde duran birkaç kitabı eliyle işaret etti. Üst üste konmuş en az otuz kitap vardı. Bazılarının sırtlarını okuyabiliyordum. Avrupa Tarihi, Bilinmeyen Yakın Tarihimiz, Osmanlı Padişahları... ‘’Bak işte, harfler olmasaydı hiçbiri olmazdı…”

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



19

www.buprojeolmazsaolmaz.com

annem “Annem’’ dedi.

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



20

www.buprojeolmazsaolmaz.com

kediler Benim en iyi dostum ve ev arkadaşım. Her zaman beni mutlu etmeyi bilen bir bakışı var. Erkek kardeşim çok salak baktığını söylese de biliyorum ki öyle değil. Kesinlikle çok iyi bir dost ve kesinlikle nankör filan değil/değiller. Sadece kendi karakterleri var. Aynı bir insan gibi istediği şeyi yapıyor, istemediği hiçbir şeyi yapmıyor. İnsanlar komut verip sonuç görmeye çok alışmışlar. Bunu kedilerde göremedikleri için de sanırım kediler nankör oluyor.

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



21

www.buprojeolmazsaolmaz.com

şöbiyet Misler gibi kokan tereyağı, şerbet ile ahenk içinde kaymak ve bir de o muhteşem antep fıstığı... Görünce dayanamadığım, o varken baklava da dahil hiçbir tatlının hiçbir anlam ifade etmediği, dünya dışı mükemmel canlı…

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



22

www.buprojeolmazsaolmaz.com

umut Akçakoca’da Balıkçı Barınağı’ndayım. Biraz muhabbet ettikten sonra orta yaşlı bir balıkçıya yöneltiyorum sorumu. Muhabbetin nasıl ve neden bu soruya geldiğini anlamamış bir ifadeyle önce duraksıyor; çok da gerek yoktu bu soruya diye düşünüyor sanki içinden. Ama ben misafirim, cevap vermemek olmaz. Sonra ‘’umut’’ diyor ve eliyle işaret ediyor bana umudunu. İşaret ettiği küçük naif kayığı. Aslında eski bir kayık, ama henüz boyanmış, ışıl ışıl parlıyor. Kayığın geneli turkuaz, altında ve üstünde boydan boya krem rengi çizgiler var. Kayığın adı burun kısmında elden geldiğince düzgün yazılmış: ‘’Umut’’

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



23

www.buprojeolmazsaolmaz.com

cesaret Çok önemli bir insandan alıntı yaparak cevap verdi: “Cesaret insanı zafere, kararsızlık tehlikeye, korkaklık ise ölüme götürür. Yavuz Sultan Selim”

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



24

www.buprojeolmazsaolmaz.com

karabiber Bence kırmızı biber yemeklerin tadını bozuyor. Ama karabiber kesinlikle tatlarına tat katıyor. Hem de her yemeğe yakışıyor.

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



25

www.buprojeolmazsaolmaz.com

aşk Gecenin sonunda ordan ayrılırken, ceketinin iç cebinden bir kağıt çıkartıyor. Dörde katlanmış, eskimiş, sararmış ve uç kısımlarında yırtıklar olan fazlaca hırpalanmış bir kağıt. Sanki yıllardır cebindeymiş de dokununca darmadağın olacak gibi. Bana uzatıyor kağıdı; ‘’Ben de böyle aşığım işte’’ diyor. Alıyorum o kağıdı. Açmaya koyuluyorum, ama tedirginim yırtılacak diye. Önce ilk kat sonra ikinci kat açılıyor. Karalama gibi hızlı hızlı yazılmış çok uzun bir yazı. Farklı zamanlarda tekrar tekrar okunmuş, karalanmış, düzeltilmiş gibi… Bazı yerler öyle yıpranmış ki artık okunmuyor. Kısaca şöyle diyor: Sevgili, Gül olsan, bülbül gibi yüzyıllarca sadece sana öterdim. Ateş olsan pervane olurdum etrafında, kendimi yakardım ateşinle. Sevgili, sen gülsün, ben kendimi yaktım ateşinle. ... Benim aşkım kendi kendini yaktı. Yaktıkça arttı aşk. Aşk aşkı yaktı. ... Ben yokum artık Ben senin aşkında, senin ateşinde, senin alevinde yandım. Yaktıkça arttı aşk. Aşk aşkı yaktı. ... Dünyanın en soğuk şelalesi çağladı, coştu; önünde hiçbirşey duramadı. Aşkı bile tanımadı, aşkı yuttu. O aşk o şelalede yandı. Aşk suyla yandı. Aşk çağlaya çağlaya yandı. Aşk suyu yaktı. Aşk aşkı yaktı. ...

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



26

www.buprojeolmazsaolmaz.com

güç Üniversite eğitimim için şehir değiştirmem gerekiyordu ve artık evden ayrılıyordum. Babam, ‘’Hiç merak etme, biz hep buradayız ve hep yanındayız. Başarısız olmaktan korkma, en kötü ihtimalle geri dönersin. Burası senin evin, kapımız her zaman açık.’’ Bu bana öyle bir güç verdiki, okulu iyi bir dereceyle bitirip yurtdışına yüksek lisans yapmaya gittim. Yurtdışına giderken de biliyordum arkamdaki o gücü. Başarısız olsam bile dönecek yerim vardı. Tahmin edebileceğinden çok daha fazla bir güç veriyor bu insana. Arkanda bu güç olunca başarısızlıktan korkmuyorsun, daha cesur oluyorsun, cesaret de başarıyı getiriyor. Ayrıca bu süreçte sadece manevi bir güç hissettim arkamda. Burslu okuduğum için maddi hiçbir destek istemedim ailemden. Ki zaten babamın anlatmaya çalıştığı şey maddi güç olsa sanırım bu kadar başarılı olamazdım. Evden ayrılırken benle yaptığı konuşmada gözlerindeki güveni görmüştüm, arkamdaki gücü görmüştüm. Şimdi ise kendi işimi kurmaya hazırlanıyorum. Bunu yapmaya cesaretim var ve biliyorum ki o güç yine arkamda.

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



27

www.buprojeolmazsaolmaz.com

eski Eski filmler, eski arabalar, eski dostluklar, eski müzikler, eski sokaklar, eski insanlar... Hepsi şimdikilerden daha gerçek daha samimi daha içten daha sıcak.

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



28

www.buprojeolmazsaolmaz.com

mevsimler Babacan bir tavırla ‘’Mevsimler olmazsa olmaz evladım’’ dedi. ‘’Kışı da yazı da olmalı…’’ Sanki onun baktığı yöne bakmamı ister gibi uzaktaki ayçiçeği tarlalarına baktı. Ben de kafamı çevirip o tarafa baktım. O anda farkettim; ayçiçekleri sanki bizi dinler gibi bize dönmüşler. ‘’Nisanda çekirdeklerini ekeriz, çiçekleri açmaya başladığında toplarız ve kurutup saklarız’’ diye başlayarak, tüm süreci anlatan bir konuşma... Sonra tekrar başa döndü: ‘’İşte yine nisanda çekirdekleri ekeriz...’’ Durdu. ‘’Zaten insan da öyle değil mi? Kış olmazsa yazın değerini bilir mi? Yaz olmazsa kışa şükreder mi? Düşmeliyiz ki kalkınca şükredelim. Düşmeyi bilelim ki kalktığımızda böbürlenmeyelim.’’

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



29

www.buprojeolmazsaolmaz.com

tuvalet kağıdı Kullanman gerektiği anda kesinlikle bir diplomadan daha değerlidir. Kimse aksini iddia edemez!

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



30

www.buprojeolmazsaolmaz.com

sabır Büyük bir markanın çağrı merkezinde müşteri temsilcisi olarak çalışıyormuş. ‘’Sabır’’ diyor. ‘’Gün içinde o kadar çok insanla konuşuyorum ki... Okumuşu da var okumamışı da... Doğru dürüst konuşamayan, söylediğimi anlamayan, ürünün açma kapama tuşunun yerini bilmeyen, patronummuş gibi davranan, bağırıp çağıran hatta ana avrat küfür eden... Bir de diğer tarafı var. Tam bir beyefendi ya da hanımefendi gibi konuşan, istediği işlemi gerçekleştirmem mümkün olmasa bile teşekkür eden, bildiği şeyleri söylememe fırsat vermeden, kibarca o kısımları atlamamı sağlayan... Hayatın kısa bir özeti gibi aslında. Her çeşit insan var ve yapmam gereken tek şey sabretmek. Sabredip o günkü mesaiyi bitirmek; evime gidip rahatlayabilmek. Mevlana’nın dediği gibi, sabır ferahlığın anahtarıdır.’’

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



31

www.buprojeolmazsaolmaz.com

çalışmak Öğrenciyken “işsiz kalmazsın sen” denilen bir bölüm değildi okuduğu. Çok önemli bir şirkette de çalışmıyordu. İyi bir maaşı da yoktu aslında. Ama o “Çalışmak” dedi ve ekledi “İnsan çalışmazsa ne işe yarar ki? Arı gibi çalışmak gerek!”

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



32

www.buprojeolmazsaolmaz.com

çizgi roman ‘’...evet işte benim için kesinlikle hobi değil, tam anlamıyla olmazsa olmaz. Evimde kocaman bir oda ayırdığım bir koleksiyon, 30 yılımı verdiğim bir yaşam biçimi adeta... Çoğu insana bundan bahsettiğimde dalga geçer gibi çocukmuşum gibi bakar yüzüme… Halbuki sinemadan sonra 8. sanat olarak kabul ediliyor artık!’’

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



33

www.buprojeolmazsaolmaz.com

kadınlar “Kadınlar” dedi. “Kadınlar olmasa biz yaşayamayız. Şu anda ilk aklına gelen anlamda değil söylemek istediğim. Cinsel bir içerik yok ya da var; ama tamamı o değil. Mesela bence kadın ve erkek eşit değil. Kadın kesinlikle daha üstün. Kimseye bir şey dediğim yok, bu benim sadece kendi fikrim. Düşünsene annelik içgüdüsünü; hiçbir erkekte yok ve olmayacak. Duygusallık. Kadın kesinlikle daha duygusal, daha yumuşak, daha zarif… Biz öyle miyiz? Biz daha yüzeysel ve daha sertiz. Sonra estetik. Kadın kesinlikle daha estetik. İşte burda belki cinsellik girebilir, ama aslında o da değil! Kadın çok güzel, çok zarif, çok estetik…” Ve ardından gülümseyerek ekledi: “Tabi kadın gibi kadın olmalı! Düşün şimdi, sen yaşayabilir misin kadınlar olmadan?”

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



34

www.buprojeolmazsaolmaz.com

kurnazlık Genelde bana bu kadar başırıyı nasıl elde etiğimi sorarlar. Sen başka bir şey sordun, ama aslında cevap aynı. Tilki gibi kurnaz olmazsan başarılı olamazsın. Benim başarımın sebebi de olmazsa olmazım da bu.

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



35

www.buprojeolmazsaolmaz.com

tam Dedem, hep, bir işi yapıyorsan tam yap derdi. Benim tek derdim o. Zamanında, doğru ve eksiksiz yapmak. İnsanlar takmışlar mükemmeliyetçisin, hiçbir zaman mutlu olamazsın filan... Alakası yok halbuki...

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



36

www.buprojeolmazsaolmaz.com

para ‘’Para’’ dedi sitemkar bir şekilde. ‘’Olmuyor işte. Hiçbirşey olmuyor. Sağlık da parayla, aşk da parayla, mutluluk da parayla...’’

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



37

www.buprojeolmazsaolmaz.com

keyif Eski bir dostumla Ankara’da küçük ve salaş bir meyhanedeyiz. Serin geçen bir temmuz ayında, gece yarısını çoktan geçmişiz. Birbiriyle sarmaş dolaş olmuş sigara dumanı ve anason kokusu Ankara’nın serinliğine karışıyor. Masaların çoğu boşalmış; kalan masalarda ise çok fazla konuşulmuyor. Alkollü keyif gecelerinin sonunda yaşanan sessizlik yaşanıyor hepsinde... Hani o an vardır ya kafa ‘güzel’ olmuştur artık; susmak gerekir, tadını çıkarmak gerekir... İşte tam o andayız... Neredeyse tamamen sessiz. Sadece bir udun ve solistin sesini duyuyorum. ‘’Menekşe gözler hülyalı, bakışları çok manalı. Gönül yakıcı o gözler, meğer ezelden sevdalı…’’ Eski dost sessizliği bozuyor: “Ulan şu keyfimiz de olmasa yaşadığımızı anlamayız be!” Onun da kafası güzel, düzgün konuşamıyor. Kaldırıyor kadehini, “Hadi oğlum ya, çok yavaş gidiyorsun sen!” Menekçe Gözler Hülyalı Beste-Güfte: Yesârî Asım Arsoy

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



38

www.buprojeolmazsaolmaz.com

rock’n’roll Müzik hakkında çok şey söyleyen oldu ama bence hiçbiri bu kadar kısa ve bu kadar içten değildi. Belki de hiçbiri beni bu kadar çekmedi. ‘’Rock’n’roll bebeğim!’’

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



39

www.buprojeolmazsaolmaz.com

gülmek Sadece mutlu ettiği için gülmeden olmaz diyenler olduysa da bu hikaye daha çok ilgimi çekti. Görebileceği her yere şu meşhur gülen suratlardan yerleştirmiş; evine, ofisine, arabasına, her yere... Gece yattığında da görebilmesi için tavanın tam yatağının üzerine gelen yerine… Kapakta görmesi çok etkili olmadığı için buzdolabının içindeki ışığın tam yanına… Hatta klozeti kullanırken görebileceği bir yere bile gülen surat yerleştirmiş. “Gülmenin pozitif enerji verdiği zaten bilinen bir gerçek; vücuda olan faydası ise tartışılmaz. Bir de bu gülen suratları her an her yerde gördüğümde daha da mutlu oluyorum. Devamlı gülümsemek, devamlı mutlu olmak insanlarla olan iletişimimi kesinlikle geliştiriyor. En güzel tarafı da tamamen bedava olması.”

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



40

www.buprojeolmazsaolmaz.com

kağıt mendil Mutlaka çantamda bulundururum. Özellikle dışardaysam, kapıları açmak için kullanıyorum. Öyle herkesin dokunduğu yere dokunamam ben. Yağlı ve kaygan birşeyler geliyor elime her seferinde, içim almıyor.

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



41

www.buprojeolmazsaolmaz.com

nazar boncuğu ‘’Çok güzel olduğum için filan değil. Mavi renk gerçekten insanın üzerinde biriken negatif enerjiyi çekiyor. Bilimsel bi’ tarafı da var yani...’’

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



42

www.buprojeolmazsaolmaz.com

ağrı kesici Olmazsa olmazlardan biri de tabi ki sağlıktı. Ama bambaşka bir boyutta. ‘’Tabi ki sağlık, mesela bak günlük ağrı kesicimin vakti geliyor’’ cümlesiyle… Yakından tanıdığımı sandığım bir abim, ağrısı olmasa da ‘’günlük ağrı kesici’’ içiyormuş. ‘’Günlük ağrı kesici’’sini içmezse ağrısı oluyormuş ya da öyle sanıyor.

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



43

www.buprojeolmazsaolmaz.com

ideoloji ‘’İdeolojisi olacak insanın. Neysen belli olacak. Rengin belli olacak. Gittiğin hedef, yürüdüğün yol belli olacak. Öyle ortalarda olunmaz. Ya siyahsındır ya beyaz. Öyle gri olunmaz.’’

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



44

www.buprojeolmazsaolmaz.com

oğlum Eşinden boşanalı birkaç ay olmuş, maddi olarak çok büyük sıkıntıdaymış. 12 yaşındaki biricik oğlu ve kendisi... Kapıcı dairesinde, faturaları nasıl ödeyeceğini düşünerek geçirdiği geceleri ve bunları oğluna belli etmeden yaşamaya çalışmanın özeti: “Oğlum olmadan yaşayamam ben.”

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



45

www.buprojeolmazsaolmaz.com

rutin “Ben burda ne arıyorum” diye sorguladığım bir ortamda garip hareketlerini farkedince, farklı bir cevap alma umuduyla konuşmaya çalıştığım otuzlu yaşlarında bir memur. Ve muhabbetin ilerlemesi sonucu gelen cevap: “Hergün 6.45’te saatim beni uyandırır. Hergün 7.00’de kahvaltıya otururum. Hergün 7.30’da evimden çıkarım.” Dakikası dakikasına çok net verilerle konuşmaya devam etti. Mesaisini, eve geri dönüşünü, akşam yemeğini, televizyon karşısında geçirdiği saatleri... Ve bitirebildi sonunda... “Hergün 11.30’da yatağıma yatmış olurum” dedi ve gururla gülümsedi. Yaptıklarının sıkıcılığı ve tekdüzeliği onu ilgilendirmiyordu. Tek derdi herşeyin son derece planlı olması ve bu planı uygulayabiliyor olmasıydı. Yüzündeki ifadeden anlaşılıyordu, gurur duyuyordu kendi ürünü olan bu planlamayla. Sanki eski savaş filmlerinden çıkmış gururlu ve kararlı bir komutan gibi gülümsüyordu. Bir tek yüzünde o uhrevi, o ilahi, o tanrısal ışık eksikti. ... Bu konuşmadan sonra onu bir daha da görmedim.

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



46

www.buprojeolmazsaolmaz.com

insanlar Uzun uzun anlatmıştı bana, sonra tesadüfen bir yerde orijinalini okudum. Arthur Schopenhauer’e aitmiş. ‘’Soğuk bir kış sabahı çok sayıda kirpi donmamak ve ısınmak için bir araya toplanır. Ama kısa süre sonra oklarının birbirleri üzerindeki etkilerini görüp yeniden ayrılırlar. Isınma gereksinimi onları bir kez daha bir araya getirdiğinde okları yine kendilerine engel olur ve iki kötü arasında gidip gelirler, ta ki birbirlerine katlanabilecekleri uygun mesafeyi bulana kadar! Bunun gibi, insanların hayatlarının boşluğundan ve tekdüzeliğinden kaynaklanan toplum gereksinimi onları bir araya getirir, ama nahoş ve tiksinti verici özellikleri onları bir kez daha birbirinden ayırır.’’

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



47

www.buprojeolmazsaolmaz.com

gurur Ben bir alkoliğim; ama tam 11 yıl 3 aydır ayık bir alkoliğim. Senelerce süründüm, içtim, sapıttım, dağıttım… Tahmin bile edemeyeceğin şeyler yaptım. O kadar dibe vurdum ki alkol parasını ödeyemeyeceğimi bile bile hergün farklı bir bara gidip içiyor sonra da lavaboya gider gibi kaçıyordum. Hatta bir keresinde yangın merdiveninden kaçmaya çalışırken 3. kattan aşşağı kafa üstü düşmüşüm. Gözümü acilde açtım. İşte o günden sonra karar verdim. O beni bitirmeden ben onu bitirdim. Ve bu yaşadığım sürecin tamamıyla gurur duyuyorum. 11 yıl 3 aydır ayık olmamla da yangın merdiveninden düşmemle de o düşüşten yüzümde kalan izle de... Çünkü hepsi ‘’ben’’; hepsi benden birer parça! İşte ben bugün yaşadıklarımdan ders alabildiysem, şu an neyi yapıp neyi yapmamam gerektiğini biliyorsam bununla gurur duyuyorum. Ama bana güç veren bu gurur olmazsa işte o zaman ‘’o’’ beni bitirir.

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



48

www.buprojeolmazsaolmaz.com

sevgi Eşimin sevgisi olmadan yaşayamam ben. Ne zaman tökezlesem, düşmeme fırsat vermedi, destek oldu bana, tuttu beni. Ne zaman yardıma ihtiyacım olsa, ilk uzanan el onun eli oldu. Onun sevgisi ışığım oldu her zaman. Öyle bir ışık ki bu bazen gözümü kör edercesine parlak oldu. Hiçbir zaman arkasını dönüp gitmedi. En kötü zamanlarımda bile gülümseyerek baktı yüzüme, içindeki o parıl parıl sevgisiyle. Böyle bir hayatta böyle bir sevgi kolay kolay bulunmaz. Dünyanın en değerli mücevheri gibi parlak, en değerli kumaşı gibi ince ince dokunmuş. Ve sadece bana özel. İşte öyle bir sevgi...

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



49

www.buprojeolmazsaolmaz.com

bisiklet ‘’Bisikletini bi’ tur versene’’ gibi arkadaş canlısı soruların sebebi.

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



50

www.buprojeolmazsaolmaz.com

damak tadı Genç bir mühendis. İşi gereği çok fazla yurtdışı seyahatine çıkıyor. Söylediğine göre gitmediği yer kalmamış. Ne tarihi yer görmek ne yeni insanlarla tanışmak ne de kültürlerini tanımak önemliymiş. Öyle ki tarihi eserler için “İyi bir şey olsalar yıkılmazlardı” diyor, şakayla karışık. Bu kadar gezmenin onun için yalnızca bir tek güzel tarafı varmış, o da farklı yemekleri tatmak. ‘’Bu kadar yer gezdim, onlarca yer gördüm, sadece yemekler ilgimi çekti, sadece farklı yemekler tatmaktan zevk aldım. İşte bu yüzden, seyahatlerimden zevk almamı sağlayan tek şey damak tadım.’’

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



51

www.buprojeolmazsaolmaz.com

-mış gibi Sadece benim değil, neredeyse tüm internet kullanıcılarının devamlı yaptığı bir şey, ‘’-mış gibi’’ yapmak. Birinin ilişki durumu değişir, insanlar sevinmiş ya da üzülmüş gibi yapar. Birinin köpeği ölür, bunu sosyal ağlarda duyurur, insanlar üzülmüş gibi yapar. Birinin doğum günü vardır, telefon edip aramak yerine, çok değer veriyormuş gibi gidip onun duvarında kutlanır. Birinin çocuğu 2 yaşına basar, çok da umrundaymış gibi, paylaşılan fotoğrafın altında saçma sapan çocuksu kelimlerle doğum günü kutlanır. Biri dünyanın en güzel tatil yerlerinden birindeyken, sanki yapmazsa bir tarafı eksilecekmiş gibi oraların fotoğrafını paylaşır; ofiste bilgisayar başındakiler durumdan çok mutlu olmuş gibi fotoğrafları beğenirler, yorumlar yaparlar. Aslında birbirinin kopyası olan bu örnekleri çoğaltmış gibi yapabilirim. Çoğaltmış gibi yapıp paylaşırsam, beğenmiş gibi yapar mısın?

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



52

www.buprojeolmazsaolmaz.com

futbol Bunu sorunca bir anım geldi aklıma. Çok küçüktüm, futbol bugün olduğu gibi o zaman da benim için bir tutkuydu. O yaşımda, benim için oldukça zor olsa da takımımın formasını almak için para biriktirebilmiştim. Okulda acıktığımda bile kantine gitmiyordum. Mahalledeki erik ağaçlarından çaldığım erikleri poşetleyip kırmızı ışıkta duran arabalara satıyordum. Sağdan soldan bira şişesi toplayıp bakkala satıyordum. Herneyse, en sonunda parayı denkleştirebilmiştim; ama o kadar denkti ki formayı almaya yürüyerek gidip gelmem gerekiyordu. Otobüs param bile yoktu! Parayı satıcının önüne bıraktığımda nefesim kesilecek gibiydi. Kağıt paralar elimin terinden sırılsıklam olmuştu. Orijinal formayı görüyordum, yukarıda asılıydı. Ufacık boyumla o forma bana o kadar büyük görünüyordu ki takımımın büyüklüğüyle gurur duyuyordum. Satıcı ambalajlı bir forma bıraktı bankonun üzerine. Takımımın forması parıl parıl parlıyor gibiydi. Paketlettirmedim. Aslında hemen giymek istiyordum, ama cesaret edemedim, öylece alıp dükkandan çıktım. Eve nasıl gittiğimi bilmiyorum, çok heyecanlı ve gergindim; yürümemiş adeta koşmuştum… Hatta nasıl sıktıysam eve vardığımda forma buruş buruş olmuştu...

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



53

www.buprojeolmazsaolmaz.com

hayal Bunu sorunca bir anım geldi aklıma. Çok küçüktüm, futbol bugün olduğu gibi o zaman da benim için bir tutkuydu. O yaşımda, benim için oldukça zor olsa da takımımın formasını almak için para biriktirebilmiştim. Okulda acıktığımda bile kantine gitmiyordum. Mahalledeki erik ağaçlarından çaldığım erikleri poşetleyip kırmızı ışıkta duran arabalara satıyordum. Sağdan soldan bira şişesi toplayıp bakkala satıyordum. Herneyse, en sonunda parayı denkleştirebilmiştim; ama o kadar denkti ki formayı almaya yürüyerek gidip gelmem gerekiyordu. Otobüs param bile yoktu! Parayı satıcının önüne bıraktığımda nefesim kesilecek gibiydi. Kağıt paralar elimin terinden sırılsıklam olmuştu. Orijinal formayı görüyordum, yukarıda asılıydı. Ufacık boyumla o forma bana o kadar büyük görünüyordu ki takımımın büyüklüğüyle gurur duyuyordum. Satıcı ambalajlı bir forma bıraktı bankonun üzerine. Takımımın forması parıl parıl parlıyor gibiydi. Paketlettirmedim. Aslında hemen giymek istiyordum, ama cesaret edemedim, öylece alıp dükkandan çıktım. Eve nasıl gittiğimi bilmiyorum, çok heyecanlı ve gergindim; yürümemiş adeta koşmuştum… Hatta nasıl sıktıysam eve vardığımda forma buruş buruş olmuştu...

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



54

www.buprojeolmazsaolmaz.com

gece Gece olacak. Işıklar sönecek. Gün içinde gözlerime bıçak gibi giren ışıklar sönecek. Her şey susacak. Kulağımdan beynime matkap gibi giren sesler susacak. Herkes uyuyacak. İnsanların kırbaç gibi sırtıma vuran bütün konuşmaları bitecek. Sessizlik olacak. Sonunda ben kendimle kalacağım. Her gece.

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



55

www.buprojeolmazsaolmaz.com

babam Her istediğimi yapmadı. Her istediğimi almadı. Hep zorladı beni. Hep sorun çıkardı. Önceleri içten içe rahatsız olurdum; ama şimdi geriye dönüp baktığımda o kadar değerli şeyler verdi ki bana… Bana kendi ayaklarımın üzerinde durma gücünü verdi. Bana istediklerimi kendi kendime yapabilme gücünü; bunun için de çalışma, başarma gücünü verdi.

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



56

www.buprojeolmazsaolmaz.com

muhabbet Kunduracılar çarşısındayım. Dar bir sokaktaki dükkanın önünde, birkaç dükkan sahibiyle, taburelerde oturuyoruz. Etrafımızda üst üste konmuş düzinelerce ayakkabı kutusu var. Sokağın karşısına denk gelen iki dükkan arasında olabilecek en yüksek yerden dar sokağı tamamen kapatacak şekilde kumaşlar gerilmiş. Sokak devamlı ıslatılıyor ki toz kalkmasın, serin olsun... Hemen yanımızda, diğer dükkanın önünde, yine taburelerdeki iki kişi hararetli bir şekilde tavla oynuyor. Yoldan geçen diğer esnaflar tavla oynayanlardan birine devamlı yükleniyor. Herseferinde mars oluyormuş. Yenilen pehlivan güreşe doymaz, koltuğunun altını hazırla, yengeye haber verelim mi, marsa gidersen bu gece eve dönemezsin... Tavşan kanı çaylarımız henüz gelmiş. Muhabbet çok koyu. Devletten, enflasyondan, her şeyden konuşuluyor. Konuyu zorlaya zorlaya getirmek istediğim yere getiriyorum ve cevap geliyor: ‘’Bütün gün müşteri gelsin de iki kuruş satış yapalım diye bekliyoruz, şurdaki muhabbet de olmasa vakit geçmez.’’

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



57

www.buprojeolmazsaolmaz.com

dost Etrafında dostum diyebileceğin birileri var mı? Dostluk yalanı ortaya çıkana kadar sımsıkı sarıl onlara. Gerçek dost diye bir şey yok, dostluk yalan. Sadece o yalan ortaya çıkana kadar gözlerini kapat ve gerçekten dostun varmış gibi davran. Belki mutlu eder seni. Gözlerini açman gerektiğinde zaten her şeyin farkına varırsın.

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



58

www.buprojeolmazsaolmaz.com

rimel Telefonumu defalarca unuttum. Aynamı, rujumu hatta jipin anahtarını bile unuttuğum oldu. Ama rimelsiz olmaz. Unutmam, unutamam. Rimelsiz kalacağıma çıplak kalsam daha iyi.

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



59

www.buprojeolmazsaolmaz.com

tutku Üniversiteden bir hocası, 1960 ve 1970’lerin ilk yıllarında çok revaçta olan, aşırı güçlü Muscle Car denilen eski American arabalarıyla ilgili bir kitap hediye etmiş. ‘’Hani birine kitap hediye ederken ilk sayfasına güzel bir şeyler yazılır ya işte öyle bir şeyler yazmıştı hocam. Ama öyle basit bir şey değildi. Kitabın girişinde yazan yazıdan belliydi beni çok iyi tanıdığı, çok iyi anladığı... Şöyle yazıyordu: İnsanları farklı kılan bir şey de tutkularıdır. Tutkularının yönüne doğru, iyi yolculuklar...”

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



60

www.buprojeolmazsaolmaz.com

susmak ‘’50 yıldır susuyorum oğlum ben, ne söyleyim sana şimdi?’’

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



61

www.buprojeolmazsaolmaz.com

gül Bülbül’e sordum, ‘’Gül’’ dedi.

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



62

www.buprojeolmazsaolmaz.com

zekâ “Aptallık en büyük günahtır” demiş Oscar Wilde...

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



63

www.buprojeolmazsaolmaz.com

sıcak Ağustosta bile battaniyeyle yatan biri olarak ilk aklıma gelen şey, sıcak...

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



64

www.buprojeolmazsaolmaz.com

alışveriş Kadınlardan belki de en çok beklenen cevaplardan biri, ‘Alışveriş.’ ‘’Her kadın gibiyim işte. Sinirim bozulunca ya saçımı kestiririm ya saçımı boyatırım ya deli gibi alışveriş yaparım. Ama sanırım sinirim bozuk olmadığında da deli gibi alışveriş yapıyorum. Böyle bakınca da sen sorunun cevabını almış oluyorsun.’’

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



65

www.buprojeolmazsaolmaz.com

sağ elim 28 yaşında, Ankara’da yaşayan ve işini çok seven bir grafik tasarımcı. Aynı zamanda ‘’Bu Proje Olmazsa Olmaz’’ isimli proje kitabının yazarı ve tasarımcısı. Projenin hazırlık ve tasarım sürecinde başına gelen bir olaydan bahsediyor: ‘’Fikir oluştu, olgunlaştı, hikayeleri yazmaya başladım. Yavaş yavaş tasarımlara da başlamıştım ki düştüm ve sağ elimden bir kemiği kırdım. Ufak bir operason sonucunda sağ elimin kırılan kemiğine 2 tane tel sokuldu ve bu tellerle birlikte sağ elim 4 hafta alçıda kaldı. Elim alçıdan çıktığında ise sağ serçe parmağımı neredeyse hiç hareket ettiremiyordum. Yaklaşık iki haftada serçe parmağım tekrar açıldı ve 6 hafta sonunda normal hayatıma dönebildim. İşin en kötü tarafı ise, hayatım boyunca sol elimle neredeyse hiçbir iş yapmıyor olmamdı. Sağ elimin benim için çok önemli olduğunu biliyordum, ama hayatımda bu kadar da büyük bir yeri olduğunun farkında değildim. Bu 6 haftalık sürede ‘Olmazsa Olmaz’ da dahil hayatımdaki birçok şey durmak zorunda kaldı. İşte o zaman ben de sorumun cevabını aldım.’’

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



66

www.buprojeolmazsaolmaz.com

pantolon askısı Çok iyi bir espri duymuş gibi gülerek cevap veriyor: “Göbek biraz fazla ya (biraz değil oldukça fazla) işte bu olmayınca pantolon da durmuyor, düşüyor.”

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



67

www.buprojeolmazsaolmaz.com

özgürlük ‘’Sonunda özgürüm’’ yazıyordu mezar taşında. Onun olmazsa olmazı özgürlüğü müydü? Dünyada o hiç özgür ol(a)madı mı? Maddesel dünya onu tamamen esir mi almıştı? Uzaklaştığında mı tamamen özgür kalabilmişti?

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



68

www.buprojeolmazsaolmaz.com

deniz “Deniz olmayan şehirde nasıl yaşıyorsun sen?”

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



69

www.buprojeolmazsaolmaz.com

yasak Hayatımda yasaklar olmalı ki delebileyim. ‘’Yapma’’ denilmeli ki onu yapmak aklımda yoksa bile aklıma düşsün. Hatta sırf yapma denildi diye yapayım, başıma tonlarca iş gelsin bu yüzden. İnsanlar karşıma geçip ‘’Biz demiştik’’ desinler. Ben her seferinde başarısız olayım; her seferinde biraz daha düşeyim ve her seferinde tekrar yerden kalkabilmenin hazzını yaşayabileyim.

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



70

www.buprojeolmazsaolmaz.com

türk bayrağı Kırmızısı ayrı beyazı ayrı güzel. Nazlı nazlı dalgalanması ayrı güzel.

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



71

www.buprojeolmazsaolmaz.com

yürümek ‘’Ben yürüyemeyen biri olarak doğdum’’ diyor. Yanyana bir bankta oturuyoruz. Önümüzde yürüyüş yolu var. Elindeki sudan bir yudum daha alıyor, sonra terini siliyor ve konuşmaya devam ediyor. ‘’O kadar çok tedavi yöntemi uygulandı ki tam oluyor işte bu kez tamam derken yine olmadı yine bacaklarım tepki vermedi.’’ ‘’Annem, canım annem benim, ne çok uğraştı. Ne çok taşıdı beni hastanelere, doktorlara…’’ Özellikle ilkokulda çok zorlandım. Bilirsin, çocuklar ilkeldir; herşeyi direk söylerler, lafı dolandırmadan, kibar olmaya çalışmadan.’’ İster istemez gözüm bacaklarına kayıyor. Devamlı hareket halindeler ve şimdiye kadar hiçbir sorunları olmamış gibi duruyorlar. Bacaklarına baktığımı farkediyor. ‘’Evet artık bir sorun kalmadı. Sonunda başardım. Ama o kadar yıl yürüyemedim ya şimdi yine bir şey olursa diye çok korkuyorum. Yine yürüyemezsem sanırım ölürüm. 15 yıl geç başladım yürümeye ve bu saatten sonra yürüyememek gibi bir şey benim için imkansız. Her ne olursa olsun günde en az bir saat yürüyüş yapmam lazım. Hergün o başarmanın hazzını tekrar yaşamam lazım.’’

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



72

www.buprojeolmazsaolmaz.com

mutluluk “Mutluluk” diyor üniversite sınavlarına hazırlanan bir genç. Uzun uzun anlatıyor gelecek plalarını, üniversitede okuyacağı bölümü, sonrasını, kuracağı aileyi, spor arabalarını, villasını... Bunların hepsini kesinlikle yapabileceğinden ve işte o zaman mutlu olacağından bahsediyor. O bunları anlatırken yaşlıca bir amca yanımıza gelip ayakta duruyor. Bir şey söyleyecek gibi yüzümüze bakıyor. Duraksıyor. Ne söyleyeceğini düşünür gibi değil de ‘söylesem mi söylemesem mi’nin kararını verememiş gibi... Kararını verip genç delikanlıya dönüyor. “Hiçbiri seni mutlu etmeyecek. Bu saydıklarını yapamazsın demiyorum, ama yaptığında da başka şeyler isteyeceksin. Hiçbir zaman tamamen mutlu olamayacaksın. Tamamen mutluluğu yaşayamadan gideceksin, çünkü sen bu dünyaya ait değilsin!” Çocuk dalga geçer gibi gülümsüyor. “Evet amca, tabi haklısın sen de!”

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



73

www.buprojeolmazsaolmaz.com

bilgi Sanki bir sinir anının üstüne denk gelmişti konuşmamız. ‘’İnsanı öküzden ayıran bazı şeyler var. Bunlardan en önemlisi de bilgi. Öküz gibi boş gelip boş gitmemek lazım, doldurmak lazım beyni.’’

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



74

www.buprojeolmazsaolmaz.com

şükür Nefes alabildiğime şükrediyorum. Hayatta olduğuma, seninle bunları konuşabildiğime... İnsanın hayatını devam ettirmesi için gereken tüm basit şeylere şükrediyorum. Çünkü en basit şeylerin yokluğunu gördüm. Çünkü şükrettikçe her şeyin arttığını gördüm. Çünkü elimizde olan tek şeyin şükretmek olduğunu gördüm.

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



75

www.buprojeolmazsaolmaz.com

çözüm ‘’Bazen ortada bir sorun vardır. Hiç suçun yoktur; ama bu tüm hayatını, etrafındakileri, sevdiklerini, sosyal yaşamını hatta sağlığını bile etkiler. Ve tek sorumlusu sensindir.’’ Konuşmak bile istemiyor gibi… Konu hakkında konuşmak istememek değil, sanki nefes bile almak istemiyor gibi. Hiçbir şeyden zevk almıyor gibi. Her şey anlamsız gibi. ‘’Nasıl olur diyorsun değil mi? Sorun varsa, sorumlu sensen nasıl suçun yok diyorsun değil mi? Yaşamadan bilinmez ki... 7 ay önce biri gelip bana bunu söylese ben de inanmazdım. ‘Çözüm bulamıyorum’ dese,’tırmalamaktan parmaklarım kırıldı’ dese, ‘hiçbiri umrumda değil, yalnızca o’na karşı mahçup olmak istemiyorum artık, ama yapamıyorum’ dese...’’ Birden durdu. Uzatmak da anlamsızdı. Çözüm yoktu. ‘’Neyse, boşver işte... ‘’

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



76

www.buprojeolmazsaolmaz.com

penye iç çamaşırı Diğerleri çok terletiyor hocam. Penye olması lazım. Penye iyidir, penye güzeldir.

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



77

www.buprojeolmazsaolmaz.com

anılarım Seneler önce ailesiyle tatile giderken trafik kazası geçirmişler. Kaza anında uyanıkmış, her şeyi hatırlıyor. Kazanın hemen sonrasında, arabadan çıktığında, küçük kız kardeşinin taşların üstünde kıpkırmızı, boyanmış gibi yatışı ise son hatırladığı şey. Hastane süreci de dahil olmak üzere 2 yıl neredeyse tamamen karanlık. ‘’Her şey parça parça, bulanık’’ diyor. Ailesinin anlattıkları var sadece. Birleştirmeye çalışıyor, yapamıyor. ‘’İşte bu yüzden anılarım’’ diyor. ‘’Unutmamak lazım hiçbir şeyi, anıları, yaşanmışlıkları, geçmişi. Bizi biz yapan onlar. Gelecek belli değil, ama kesinlikle geçmişle, bugünle ve arkada bıraktığımız saniyelerle şekilleniyor. Sizden maddi-manevi her şeyi ve herkesi alabilirler, ama yaşadıklarınızı almasınlar, almamalılar. Anılar çok güzel yaşatır insanı, sadece güzel bir an akla geldiğinde gülümsetse bile” diyor.

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



78

www.buprojeolmazsaolmaz.com

mevlana Hani demiş ya ‘’Mum olmak kolay değildir. Işık saçmak için önce yanmak gerek.’’ İşte onun ışığı benim hayatımın her noktasında...

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



79

www.buprojeolmazsaolmaz.com

sevdiklerim ‘’Sevdiklerim olmazsa ne için yaşayayım ki?’’

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



80

www.buprojeolmazsaolmaz.com

filtre kahve ‘’Gözümü açar açmaz filtre kahve...’’

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



81

www.buprojeolmazsaolmaz.com

adrenalin 30-35 yaşlarında, bir çocuk annesi, ‘’Kesinlikle adrenalin’’ diyor. ‘’Ama öyle yamaç paraşütü, bungee jumping filan değil. Komşumuzun bahçesinde çok hırçın bir köpeği var. Benim her gün o bahçenin önünden en az iki kez geçmem gerekiyor. Köpeklerden haddinden fazla korkmama rağmen her seferinde karşı kaldırımdan değil, o köpeğin olduğu bahçe duvarına yakın kaldırımdan yürüyorum. Her seferinde bana hırlıyor, havlıyor, ağzından salyalar saçıyor; benimse bacaklarım titiriyor, heyecanlanıyorum, kalbim ağzımdan çıkacak gibi oluyor ve tüm vücudumu ateş basıyor. Adımlarımı hızlandırmak yerine bilinçli bir şekilde yavaşlatıyorum, o an hiç bitmesin istiyorum! İnanılmaz uçuk, bir o kadar da garip bir zevk alıyorum. Belki abartılı gelebilir, ama bu korkumdan bu kadar zevk alıyorsam paraşütten atladığımda...’’

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



82

www.buprojeolmazsaolmaz.com

kurallar 45-50 yaşlarındaydı. ‘’Kurallar’’ dedi. Konuşması ve hareketleri sanki biraz takıntılı olduğu izlenimini veriyordu. ‘’Mesela ben bu yaşıma geldim, ama ehliyetim yok. Neden; çünkü trafikte kurallara uymayan çok adam var. Ehliyet alırsam ya ben de onlar gibi olurum ya da katil olurum.’’ Kesinlikle öylesine verilmiş bir cevap değildi, çok ciddiydi.

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



83

www.buprojeolmazsaolmaz.com

zeytin kokusu Çocukluğum Ege’de, zeytin bahçelerinin içinde geçti. Zeytin ağaçlarının tertemiz kokusu, toprak ve deniz kokusu hepsi birbirine karışırdı. Üniversite, iş hayatı, evlilik, çoluk-çocuk derken çakıldım kaldım bu beton şehire. Ama özlüyorum o zamanları. Bu yüzden de evimde ve ofisimde her zaman zeytinyağlı sabun kullanıyorum. Tazelik kokuyor, duruluk kokuyor, çocukluğum kokuyor; zeytin bahçelerinde oynadığım çocukluk oyunlarım gibi taptaze kokuyor. Biraz olsun çocukluğuma olan özlemimi, zeytin kokusuna olan özlemimi dindiriyorum.

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



84

www.buprojeolmazsaolmaz.com

yamaç paraşütü İnsanın kendini kartal gibi güçlü hissetiği muhteşem bir özgürlük... Yükselirim, alçalırım, saatlerce havada kalırım ve istediğim yere giderim... O kadar gurur verici o kadar kibir doludur ki ayaklarımın altından geçen otobanlar, tarlalar, arabalar, evler, insanlar, herşey oyuncak gibi görünür gözüme. Ve sanki ben; hepsinden yüceyim, hepsinden üstünüm, hepsinden gururluyum... Aşağıdaki zavallı hayatın üzerinden özgürce geçerken yukarı bakarım, bulutların altında süzülen kanatlarıma bakarım... Hani belgesellerde kartalları alttan çekerler, aşırı derecede karizmatik, güçlü, sert ve engel tanımaz gibi görünürler ya, işte ben aynen öyleyim. Ben özgür bir kartalım!

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



85

www.buprojeolmazsaolmaz.com

dikkat ‘’Gereğinden fazla akıllı bir çocuktum. Marifet diye söylemiyorum, gerçekten gerek yoktu o yaşta bu kadar zekaya. Yaşıtlarımın hareketleri bana hep çok komik gelirdi. Oyunları, ağlamaları, kavgaları... Zekam sonucunda birçok şeyi önceden elde ettim. Mesela okula gitmeden okuyabiliyordum. Bir de çok meraklıydım. Ebeveynler tarafından bir şey yasaklanıyorsa sebebini öğrenmem gerekiyordu. İşte bu gereksiz zeka ve gereksiz merak sonucu bir gün evde açmamam gereken bir dolabı açtım. İçinde evraklar, belgeler ve daha birsürü kağıt vardı. Okuyabilmenin verdiği özgüvenle hepsini okumaya çalışıyordum. Hatırlıyorum da tapu kelimesinin ne olduğunu o yaşımda kavrayamamıştım. Ama kendi nüfus cüzdanımın anne adı ve baba adı yazan yerde, o yaşıma kadar annem ve babam olarak bildiğim insanların adının yazmadığını kavrayabilmiştim. Evet. Yetimdim. Şu an 52 yaşımdayım ve bu kesinlikle beni çok sarstı. Yıllar sonra hikayenin aslını öğrendiğimde onlara hak verdim. Belli bir yaşa kadar öğrenmemem gerekiyordu. Ama onlar da daha dikkatli olabilirlerdi! Beni korumak için bir yalan söylemişlerdi, ama bu yalanı korumak için yeterince dikkatli olmamışlardı. Küçücük bir çocuğu üzmemek için dikkatli olmalıydılar. O belgeler ortalık yerde durmamalıydı. Ben öğrenmemeliydim, bilmemeliydim.’’ Gözleri doluyor, konuyu değiştiriyorum...

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



86

www.buprojeolmazsaolmaz.com

rüzgâr “Rüzgarı hissetmem lazım. Gaza abandığın anda resmen seni bekliyormuşcasına kendini hissettir. Tüm vücudunu sarar. Bazen öyle etkilidir ki heyecandan kalbin sanki ağzından-burnundan çıkacak gibi olur.’’ Anlatmaya başladığında heyecanlandı, tutkuyla, hızlı hızlı anlatıyordu. “O kadar önemli ki benim için, o olmazsa asla yaşayamam. Mesela, şu anda kafamda 8 vida olmasa beynim dışarı akar, ama umrumda değil. Zaten motosiklet kullanamayacaksam, o rüzgarı hissetmeyeceksem de çıkarsınlar o vidaları!”

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



87

www.buprojeolmazsaolmaz.com

istanbul Hergün ana avrat dümdüz gitsemde İstanbul... İşini çok iyi yapan, her müşterisini kendine aşık eden bir fahişe gibi. Üstünden geçmeyen kalmamıştır, ama yine de onunlayken kendini özel hissedersin. O vücut, o ten ve o beden sadece sana aitmiş gibi hissedersin. İçin içini yer bir taraftan da… O bir fahişedir, yaptığı iş kötü görülür; ama o toplumun uçkuruna hizmet eder! Ağzı bozuktur ve hatta kimilerine göre mide bulandırıcıdır. Görmediği, tanımadığı, hissetmediği insan kalmamıştır. Hem de istemeye istemeye... Ama işini öyle iyi yapar, seni öyle çok hisseder ki ona aşık olmak istemezken olursun/olmuşsundur. İstanbul gibi...

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



88

www.buprojeolmazsaolmaz.com

ekmek ‘’Ekmeksiz yeme, doymazsın.’’

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



89

www.buprojeolmazsaolmaz.com

pencere kenarı En iyi orada düşünebiliyorum. Düşünürken bana bir bir geri dönen eski sevgililerimin karşısına çok güçlü bir şekilde geçip “N’oldu lan” diyorum. Düşünürken bana F’leri şakır şakır dizen hocalarımın karşısına çok artistik bir şekilde geçip “N’oldu lan” diyorum. Özetle, aslında tüm dünyaya karşı sadece “N’oldu lan” diyorum...

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



90

www.buprojeolmazsaolmaz.com

bulut 4 yaşın tecrübesiyle bambaşka bir cevap geldi. ‘’Bulut.’’ ‘’Her gece yatağıma yatıyorum, otobüs şeklinde bir bulut geliyor ve tam önümde durup buluttan kapısını açıyor. Ben içine binip buluttan koltuklarına oturuyorum ve hareket ediyoruz.’’ 4 yaşın uyku tanımıydı bu aslında.

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



91

www.buprojeolmazsaolmaz.com

nefes ‘’Nefessiz yaşanmaz. Tek eğlencem be abi hem de ekmek param. Nefessiz olur mu abim?’’ Romçika’ymış kendi tabiriyle. Yani roman. Klarneti hem onun nefesi hem yaşama sebebi hem de ekmek parası.

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



92

www.buprojeolmazsaolmaz.com

doğru Çok sevmiş, aşık olmuş, yuva kurmuş; ancak 22 yıl sonra eşi onu çocukluk arkadaşıyla aldatmış. Bir tarafta kendini bildiğinden bu yana dostu olan insan diğer tarafta ise hayatının aşkı... “Zaten yaşadığımız her şey yalan, bir de yalan söyleyen insanlar olmasın etrafımda. En azından ağızlarından çıkan iki kelime doğru olsun” diyor.

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



93

www.buprojeolmazsaolmaz.com

yağmur Bu olmasa yaşanır mı? Baksana ne güzel yağıyor. Sokak lambalarının ve arabaların farlarının yansımlarına bak. Hem her yer yıkanıp tertemiz oluyor hem heryer parıl parıl parlıyor.

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



94

www.buprojeolmazsaolmaz.com

nefret ‘’Bazen bir hareketimden nefret ettiğim için tekrarlamıyorum. Bazen de bir insanın bir hareketinden nefret ediyorum; o insanı hayatımdan çıkartıyorum. Bazen yaşadığım bir olaydan nefret ediyorum ve tekrarlanmaması için mücadele veriyorum. Bazen yediğim bir şeyden nefret ediyorum ve bir daha yemiyorum. Bazen dinlediğim bir müzik, bazen bir kitap, bir film... Her şeyden nefret edebilirim. İnsanlar sevdikleriyle şekillendirir hayatlarını, ama sanırım ben biraz tersten gidiyorum. Seneler önce bir söz duymuştum. Albert Camus’un bir sözü. Camus, ‘’İnsanı akıllı yapan tek şey nefrettir’’ demiş. Bu sözden çok fazla etkilenmişim sanırım. Hatalardan, hatalarımdan nefret ettikçe, onları hayatımdan çıkarttıkça daha düzgün bir hayatım oluyor.

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



95

www.buprojeolmazsaolmaz.com

içlik Evladım, 80 yaşına geldim, heryerim üşüyor.

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



96

www.buprojeolmazsaolmaz.com

ailem Kamyon şoförüymüş. Yurtdışına ihracat amaçlı gidiyormuş. Evine döndüğü zaman da taksicilik yapıyormuş. Zaten tanışmamız da o şekilde oldu. ‘’Ailem’’ diyor. ‘’Ben ailem için çalışıyorum, ama maalesef onlardan uzağım. Kızım ilkokula yeni başladı, bir de 7 aylık bir oğlum var. Onların gülüşlerini, kokularını o kadar çok özlüyorum ki anlatamam. Aynı şeyi askerdeyken de yaşamıştım. O zamanlar henüz eşimle sözlüydük. Sanki hayat beni hasretle sınıyor. Zaten para biriktirmeye çalışıyorum; bir denkleştiriyim, evimin dibinde bir bakkal açacağım, sırf onlara yakın olmak için...’’

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



97

www.buprojeolmazsaolmaz.com

o’nun kokusu Eğer ‘’o’’nu bulabildiysen herşey bambaşkadır. Aşk bambaşkadır. Onunla yaptığın, yaşadığın her şey bambaşkadır. Ama bulabilmek önemli. Hele gerçekten seviyorsan, gerçekten aşıksan işte o zaman sevişmek de bambaşka olur. Sevişmezsin o anda zaman durur, ‘’bir olursun!’’ İki vücut tek vücut olur. Her şeyinle onunsundur, o da senin… Tek vücut olursun; dedim ya her şey bambaşka olur. Onun kokusunu iliklerine kadar hissedersin, her hücrende sadece o vardır. Onun adı, onun teni, onun kokusu her hücrende... Onun kokusu olmadan uyuyamazsın, uyanamazsın, yaşayamazsın…

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



98

www.buprojeolmazsaolmaz.com

kesinlik … “Biraz daha açıklayabilir misin?” dedi. Konuşmak değil, konuşturmak istiyordum, kısaca cevap verdim. “Ne gibi?” “Mesela asgari yaşam şartlarına sahip olacak mıyım?” “Nasıl olsun isterdin?” “Ona göre cevap vereceğim.” “İki türlü de cevap versen?” “Yok olmaz öyle, kesin olması lazım.” “Aklına ilk geleni söylesen?” “Tamam söylerim de neye göre söylerim o belli değil. Biraz daha açsan, netleştirsen?” Onun netleştirmesini istiyordum aslında, cevabı o şekillendirsin istiyordum. Yapmıyordu. “Sen netleştir nasıl istersen.” “Yok yani böyle havada kalıyor her şey.” ……. Aslında cevabı verdi. Bu kadar basit bir soruda bile bu kadar çok sorgu...

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



99

www.buprojeolmazsaolmaz.com

önemsiz ‘’Ne önemi var ki?’’

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



100

www.buprojeolmazsaolmaz.com

ölüm “Ölüm” dedi. 30-35 yaşlarındaydı; bu cevabı vermek için sanki biraz gençti. Nedenini sorduğumda önce kısa bir giriş yaptı: “Bak önce şunu söyleyim, hiçbir sağlık sorunum yok.” Sonra devam etti: “Tüm insanların, aslında herkesin tek gerçeği ölüm. Dünyanın başlangıcından beri ölmeyen tek insan oldu mu? Hayır. Bunun dışında ne varsa binlerce insan yaptı/yapamadı, ama hepsi öldü. Etrafına baksana. Herkes ölmeyecek gibi yaşıyor, tüm söylemler ona göre. ‘Yarın yaparız, haftaya yaparız, önümüzdeki ay, önümüzdeki sene yaparız…’ Aslında hepsi farkında. Tek gerçekleri ölüm, hepsi ölecek; ama sanki öleceklerini bilmiyorlarmış gibi her ölüm gibi erken ve beklenmedik olacak ölümleri! Ve ölüm olmasaydı emin ol hiçbir şey bu kadar değerli olmazdı! Kaybetme korkusu değerli yapar çoğu şeyi. Ölüm en büyük kaybetmektir. İnsan, insan gibi yaşayamazdı ölüm olmasa!” “Tek gerçeğimiz ölüm ve aslında hepimiz ölmek için yaşıyoruz…”

Furkan ŞENER

www.furkansener.com



www.buprojeolmazsaolmaz.com www.furkansener.com



Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.