// G S W + Z P A P
MAJ— CZERWIEC 2021
Rewolucje na salonach
Chyba nie lubimy zmian. W roku, który wywrócił życie całego świata do
góry nogami – jeszcze bardziej ich nie lubimy. Zrozumiałe, że nie lubimy tych
zmian, nad którymi nie mamy kontroli, które przychodzą z zewnątrz, jednak
często obawiamy się też tych, w które wkraczamy z pełną świadomością.
A one i tak się dzieją – trochę planowane, a trochę na własnych zasadach.
Jednego zmianom odmówić nie można – skutecznie rewidują nasz punkt
widzenia, wytrącają nas z równowagi, zaczepiają, denerwują, często drażnią i wzbudzają emocje. I jeszcze to najgorsze – zmiany są nieuniknione. Może
nawet, jak chciał Heraklit, są naczelną zasadą świata?
Artystyczne salony w Opolu są obecne już od ponad 60 lat. Pierwsza zbiorowa
wystawa artystów środowiska opolskiego, na której dokonywano przeglądu bieżącej twórczości, zagościła w naszym mieście już w roku 1955, kiedy tylko
utworzono tu oddział Związku Polskich Artystów Plastyków. Bodaj w 1960
roku, czyli pięć lat później, po raz pierwszy wystawę taką nazwano w Opolu
„salonem”.
Najpierw urządzano w Opolu Salon Jesienny. Ten pierwszy, z roku 1960,
otwarto zresztą wcale nie jesienią, ale 22 grudnia, a największą jego rewelacją
3
były spawane rzeźby 39-letniego wówczas Mariana Nowaka. W 1969 roku po
raz pierwszy zorganizowano w jednym roku dwa przeglądy: Salon Wiosenny
w maju i Salon Jesienny w listopadzie. W późniejszych latach salony opolskie bywały wiosenne lub jesienne, raczej z przewagą tych ostatnich. W niektórych okresach, na przykład w latach 70. XX wieku, nie było ich w ogóle,
a reaktywację formuły w 1981 roku podczas „karnawału Solidarności” (jako
Wiosennego Salonu Malarstwa) poczytywano jako manifestację wolności opolskiego środowiska artystycznego.
Zmieniały się miejsca salonu – najpierw był to stary budynek BWA przy
Ozimskiej 10, później Galeria Sztuki Współczesnej przy placu Teatralnym 12,
bywały także miejsca „awaryjne”, jak w roku 2005, kiedy podczas remontu ga-
lerii gościny artystkom i artystom udzieliła Wojewódzka Biblioteka Publiczna.
Mimo tych wszystkich różnic, dwie zasady pozostawały przez lata niezmienne – wystawa przeglądowa prezentowana była w jednym miejscu, a prawo
do pokazywania na niej prac należało wyłącznie do członkiń i członków Związku Polskich Artystów Plastyków.
Salon Wiosenny 2021 narusza obie te zasady. Z dwóch zmian – istotniejsze jest chyba otwarcie poza związek. W czasach
pionierskich, ale także przynajmniej do początku lat 90. XX w. Związek Pol-
skich Artystów Plastyków bez wątpienia skupiał – przynajmniej w Opolu
– całe lub prawie całe środowisko osób zajmujących się sztukami wizualnym,
określanym wówczas raczej jako sztuki plastyczne. W ciągu ostatnich trzy-
dziestu lat sytuacja znacząco się zmieniła. W Opolu powstał ośrodek kształcący artystki i artystów, wiele osób czynnie tworzących sztukę nie odczuwa
4
konieczności zrzeszania się, niezwykle rozszerzyło się także pole sztuki.
Wszystko to sprawiło, że dotychczasowe salony prezentowały tylko wycinek propozycji środowiska. Biorąc pod uwagę, że spośród liczącego przeszło stu
członków Okręgu Opolskiego ZPAP na salonach decydowało się pokazywać
prace publiczności znacznie mniej niż połowa (w ostatnim dziesięcioleciu
rekordowy był rok 2011, kiedy zaprezentowało się 56 osób, w kolejnych latach liczba ta wahała się pomiędzy 33 a 48 artystkami i artystami), obraz opolskiej
sceny sztuk wizualnych pokazywany na kolejnych salonach był po prostu
coraz bardziej niepełny.
W roku 2021 po raz pierwszy nie obowiązywało kryterium przynależności związkowej, ani nawet posiadania dyplomu uczelni artystycznej. Zmiana
jest eksperymentalna, radykalna i nie wszystkim się spodobała. W dodat-
ku – nie gwarantuje automatycznie sukcesu. Daje jednak coś więcej – szansę na prawdziwy obraz środowiska. Tym bardziej prawdziwy, im więcej osób
zdecyduje się poddać konkursowej ocenie. Bo salon jest konkursowy – o ile
dotychczas artystki i artyści po prostu prezentowali przyniesione obiekty na wystawie, o tyle w tym roku zastosowano procedurę wstępnej selekcji
prac przeznaczonych do prezentacji. W ten sposób spośród 95 propozycji niezależne jury, nieznające opolskiego środowiska artystycznego, wyłoniło
prace 67 artystek i artystów, które znalazły się na wystawie.
Tak liczna reprezentacja wymusiła zmianę formuły pokazywania opolskiej
sztuki – wystawa znajduje się równolegle w dwóch miejscach: w Galerii
Sztuki Współczesnej przy placu Teatralnym i w galerii Pierwsze Piętro ZPAP
przy ul. Krakowskiej 1. W tej drugiej lokalizacji, tuż przy opolskim Rynku,
wbrew nazwie galerii, zajmuje aż dwa piętra.
5
Zdecydowaliśmy się na dwa równorzędne miejsca wystawowe także z innego
powodu – chcieliśmy, żeby Salon Wiosenny był bardziej obecny w mieście,
żeby artyści i artystki byli w Opolu zauważalni.
I szczerze mówiąc – byłoby wspaniale, gdyby w następnych latach salon
rozrastał się, anektując kolejne galerie, zachęcając do wędrówki, układania
własnego niespiesznego planu zwiedzania, przeplatanego kawą po drodze,
czy spacerowym przejściem po parku. Na razie namawiamy do spaceru
dwukierunkowego – od placu Teatralnego w stronę Rynku lub odwrotnie. Najlepiej i najpiękniej – przez Górkę.
Joanna Filipczyk
6
8
Sabrina Abtouche
Un samedi soir
115 × 150 cm, olej, płótno
9
Alicja Anigacz
Kompozycja z żółcią
130 × 190 cm, akryl tusz, karton
10
11
Ilona Barszcz i Maria Bitka (praca wspólna) Małpowanie I 40 × 110 cm, fotografia 12
13
14
Zbigniew Bereszka
Dom z papieru
100 × 150 cm, olej, płótno
15
16
Jerzy Beski
Całun uzurpatora
155 × 200 cm, akryl, płótno
17
18
Maria Bitka
Krwawa Mery
100 × 70 cm, fotografia w pracy wykorzystano krew menstruacyjną
19
20
Renata Blicharz
Żywioł drugi
100 × 100 cm, druk cyfrowy
Nagroda ZPAP
Małgorzata Boksa
Połówki
83 × 60 cm kompozycja ceramiczna, deska 22
24
Olga Bugała-Kamińska
Różowy kolor
70 × 70 cm, akryl, płótno
25
Mirela Bukała
Zmiany w ciele
120 × 120 cm, akryl, płótno
26
Leszek Cepak
Listopad
80 × 100 cm, akryl, płótno
29
Piotr Chrobak
Blacklight
100 × 150 cm, lightbox
30
31
Józef Chyży
Przypływy i odpływy 2 60 × 80 cm, akryl, płótno
33
34
Joanna Cichosz
Spotkanie (dyptyk)
2 × 42 × 29 cm, monotypia, papier
35
Anna Cieśla
Kontekst
30 × 30 cm, fotografia
36
Mateusz Domeradzki
Szczelność granic 2’01’’, video
38
39
Sławoj Dubiel
Test na obecność 1
40 × 50 cm, fotografia
41
Halina Fleger
Wyklejka 1
70 × 100 cm, kolaż, druk cyfrowy
43
David Frodsham
Distance
90 × 90 cm, akryl, płótno
44
Anna Gądek
Formy
50 × 48 × 24 cm, kompozycja ceramiczna
47
Anna i Elżbieta Gądek (praca wspólna)
Autoportret wysyłkowy
38,5 × 32 × 4 cm, rysunek, papier
49
Barbara Gębczak
Parasole
73 × 100 cm, akryl, płótno
Wyróżnienie kuratorek i kuratorów Galerii Sztuki Współczesnej w Opolu
Lucyna Góralczyk
Las Vegas
100 × 120 cm, olej, płótno
53
Nagroda Biura Wystaw Artystycznych w Tarnowie
Magdalena Hlawacz
Insomnia
6’40’’, video
55
Maciej Jaroszyński
Ogrom zdarzeń
50 × 70 cm, druk cyfrowy
56
57
Romuald Jeziorowski Depresyjno-pandemiczny zestaw domowy nr 2 na cztery metry kwadratowe określone regulaminem Szuflady Niepodległe:
Szuflada LXXIX – Zapiski 29 × 26 cm, asamblaż
59
Joanna Jeżewska-Desperak 60
Za wielką szybą
120 × 120 cm, olej, płótno
Ewa Kałuzińska
Family Tree II
8 × 70 × 50 cm, druk cyfrowy
63
Stanisław Kilarecki
Upadek cywilizacji
40 × 20 × 20 cm, brąz, kamień
64
Teresa Kortas
Drzewo życia
100 × 100 cm, akryl, płótno
67
Jan Kowal
Kot dożynkowy
170 × 140 cm, olej, płótno
68
Michał Krawiec
Z cyklu Backyards. You can try
76 × 18 × 18 cm instalacja graficzna, sitodruk, sterowniki led, płyta wiórowa, pleksa recykligowana, kolejka elektryczna, gumowa zabawka 71
Nagroda Prezydenta Miasta Opola
Nati Krawtz
Z cyklu Globalna wymiana płynów
21 × 14 cm, książka artystyczna 120 × 60 cm, obiekt – nici, jedwab, gęsie pióra 9 × 13 cm, seria 30 fotografii 7 × 5 cm, seria 30 rysunków 5’25’’, video
72
Patrycja Kucik
Pogłos (tryptyk)
140 × 80 cm, 200× 70 cm, 140 × 60 cm akryl, płótno
75
Andrzej Lach
Zaduma
75 × 40 cm, szkło, metal, kamień
77
78
Wojciech Mandela
Jednostka a jedność
80 × 250 ×120 cm, drewno
Marcin Marciniak
Nasze dzieło
100 × 50 × 10 cm, instalacja
80
Krzysztof Mętel
Velvet Bunny
125 × 105 cm, akryl, płótno
Nagroda kuratorek i kuratorów Galerii Sztuki Współczesnej w Opolu
Grażyna Michalak-Pelon
Forma przestrzenna 1
40 × 60 × 40 cm, szkło unikatowe, fusing
84
Malv Miel
Bez tytułu
200 × 200 cm, haft
87
Sławomir Mielnik
W trawie
5 × 22 × 22 cm, fotografia otworkowa
89
Monika Mrowiec
Twarze i symbole – Koons
140 × 100 cm, akryl, płótno
90
Natalia Nosova
Chroniony / Protected
100 × 70 cm, druk cyfrowy
Aleksander Onufszak
Wyzwolenie – C19
120 × 100 cm, akryl, płótno
94
Zbigniew Pelon
Instalacja – szkło, stal, iluminacja 6/2021 100 × 100 × 100 cm, szkło, stal
Wit Pichurski
Niezmienna zmienność I – III
wys. 195cm, drewno patynowane
99
Jaremi Picz
Cykl Epicentrum – Quantinum IV/Y
140 × 140 cm, akryl, płótno
100
101
Stanisław Pietrusa
Odgłosy
75 × 35 × 15 cm, metal
103
Martyna Pinkowska
Jestem tu tylko na deser 70 × 50 cm, masa cukrowa
GRAND PRIX Nagroda Marszałka Województwa Opolskiego
Agnieszka Plech
Wolniej 3
40 × 40 cm, akryl, płótno
Bartosz Posacki
Dzień trzeci
200 × 150 × 200 cm, instalacja multimedialna
108
Joanna Preuhs
Autoportret
70 × 100 cm, holografia
Mariusz Przygoda
Znaki czasu
120 × 180 cm, fotografia
113
Paulina Ptaszyńska
Życzenie 1 – 5
32 × 45 cm, fotografia
114
Piotr Romiński
Z cyklu Skóra – Odmienność
wys. 34 – 36 cm kompozycja ceramiczna 2-elementowa
117
Krzysztof Rozpondek
Suplementum z cyklu Perenne Opus 60 × 24 × 15 cm, 24 × 60 × 15 cm kompozycja ceramiczna 2-elementowa
118
Marian Szczerba
Szalony muzyk
70 × 60 cm, olej, płótno
121
Barbara Szymska
Siła w kruchości materii I – IV
4 × 100 × 70 cm, akryl, tynk, płótno
122
Krzysztof Tarnowski
Trzeba było nas nie wkurwiać
180 × 180 cm, akryl, suchy pastel, płótno
Katarzyna Urbaniak
Zasłuchana
32 × 24 × 22 cm, ceramika
126
127
Bolek Wanat
Abstract 14
80 × 120 cm, fotografia
129
Adrian Wrobel
Ciekawość
60 × 65 cm, akryl, tusz
Ewa Zajler-Płatek
Trudny powrót
130 × 120 cm, akryl, płótno
133
Aleksandra Zdrzałka
Bez tytułu
80 × 60 cm, akryl, płótno
134
Izabela Żarczyńska
Odlot
90 × 60 cm, technika mieszana, płótno
137
Anna Żołędź
WzRASTANIE
200 × 100 cm, drewno, druk cyfrowy
138
Magdalena Żołędź
The Rabbit Hole
instalacja: fotografia, głośnik, łańcuch, audio 5’40’’
141
OPOLE
SALON WIOSENNY konkursowa prezentacja dorobku twórczego opolskiego środowiska plastycznego
30.05.2021–23.06.2021
Galeria Sztuki Współczesnej w Opolu, pl. Teatralny 12 Galeria Pierwsze Piętro ZPAP w Opolu, ul. Krakowska 1
Organizatorzy: Galeria Sztuki Współczesnej w Opolu Związek Polskich Artystów Plastyków Okręg Opolski Kuratorzy: Joanna Filipczyk Andrzej Sznejweis Jury: Olga Guzik-Podlewska Piotr C. Kowalski Ewa Łączyńska-Widz Opracowanie graficzne: Anna Cieśla