Vredesfeesten Gavere 2018 by Gemeente en OCMW Gavere

VREDESFEESTEN

IN GAVERE EN NAZARETH

• Proef een madeliefje in horeca en bibliotheken - juli tot oktober 2018 • Expo, cultuur en herdenkingsplechtigheden - oktober tot december 2018

EERSTE WERELDOORLOG IN DE SCHELDEVALLEI

DE GRENADIERS

Tussen 8 en 11 november 1918 vormde onze Scheldevallei het decor voor een van de laatste gevechten in het eindoffensief van de Eerste Wereldoorlog. Net vóór de wapenstilstand van 11 november trachtten eerst Franse troepen en later Belgische Grenadiers, de Duitse stellingen op de hoogte van Semmerzake in te nemen.

De Grenadiers waren groot en sterk, want ze marcheerden aan het hoofd van de stormtroepen om granaten naar de vijand te slingeren. De beste soldaten werden uitverkoren om Grenadier te worden, waardoor ze de status van elitesoldaten verwierven. Dankzij deze status kregen ze een hogere soldij en privileges qua kledij. De typische berenmuts was er in de 17e eeuw gekomen, omdat de toen breedgerande hoeden hinderden bij het gooien van de granaten.

WAT VOORAFGING Met het Lenteoffensief van 1918 probeert Duitsland de loopgraven van de stellingenoorlog te doorbreken. Dat lukt amper. In de herfst reageren de Geallieerden met hun bevrijdingsoffensief, wel met succes. Kortrijk, de kust en Brugge zijn in oktober bevrijd. De Geallieerden steken de Leie over, maar de Duitsers trekken zich terug achter de Schelde. Ze bieden op de rechteroever bij Semmerzake en Gavere, tegenover de Fransen en Belgen op de linkeroever bij Eke en Asper, hun hardnekkige laatste weerstand tussen 4 en 10 november. Ze willen tijd winnen, opdat het terugtrekkende Duitse leger zich kan installeren op de verdedigingslijn Antwerpen-Maas.

VREDESFEESTEN Vandaag, honderd jaar na het einde van W.O.I, organiseren de lokale besturen van Nazareth en Gavere, samen met de Grenadiersverenigingen, de Vredesfeesten. We doen dit ter nagedachtenis van alle oorlogsslachtoffers uit onze regio: zowel militairen als burgers.

DE SLAG VAN DE GRENADIERS Op 8 november bouwen twee compagnies van de Franse 11e divisie een bruggenhoofd (militaire vesting) over de Schelde, ter hoogte van de toenmalige sluis in Eke/Semmerzake. Samen met Belgen van de 14e linie en later de Grenadiers van de Belgische 12e divisie bezetten ze 400 meter in het sluisgebied, met name de meersen van de Grotenbroek tot Semmerzake-dorp. Op dat laaggelegen, drassig terrein nemen de Duitsers hen constant onder vuur vanaf de steile rechteroever van de Schelde. Van 8 tot 10 november vocht men er bikkelhard om dat bruggenhoofd. Het kostte tot en met 10 november het leven aan 7 Fransen, 23 Belgische Grenadiers en 23 Saksische Grenadiers: de ‘laatste’ slachtoffers van de bloedige, Groote Oorlog.

MADELIEFJE

PLUK EEN MADELIEFJE EN MAAK KANS OP MOOIE PRIJZEN 1 JULI TOT 31 OKTOBER 2018 IN HORECAZAKEN EN BIBLIOTHEKEN

Het campagnebeeld voor onze Vredesfeesten is het madeliefje. Hoezo? Waarom niet de klaproos, het bekende symbool van de Eerste Wereldoorlog? Wat de klaproos was voor de Britten en de korenbloem voor de Fransen, was het madeliefje voor de Belgen. In september 1914, net na de eerste slag bij de marine, ontstond bij de soldaten al het idee een veldbloem te kiezen als symbool voor hun lot. De Belgen kozen het witte madeliefje, dat door zijn kleur ook symbool voor vrede was. Soldaten stopten in hun brieven regelmatig gedroogde madeliefjes ‘van de boorden van den IJzer’. Tot in de jaren 1950 werd in België met madeliefjes rondgegaan, ten gunste van de oorlogsslachtoffers. Terwijl in het hele Britse gemenebest de rode klaproos alom gekend is en ook bij ons door velen gedragen wordt in de periode rond 11 november, is het madeliefje wat vergeten geraakt. Laten we het in ere herstellen! Vrij naar: Gunnery, ‘Bloem van het IJzerfront’, www.ablhistoryforum.be, 15 april 2015

SMAKELIJKE MADELIEFJES Heel wat horecazaken in Gavere en Nazareth zetten voor deze gelegenheid een madeliefje op hun menukaart. De deelnemende chefs hebben elk een origineel gerecht uitgekiend. Het is een product van hun gastronomisch talent, dat ook jouw smaakpapillen kan strelen! Bestel het gelegenheidsgerecht met het madeliefjeslogo. Je krijgt er een tombolabiljet bij, waarmee je kans maakt op mooie prijzen. Proef hier je madeliefje: • Gavere: Bistro Iris, Markt 37 - Brasserie De Post, Markt 2 Haspra, Carlos Dierickxplein 2 - Pizzeria Il Tempio, Markt 34 Brasserie Juste, Nijverheidstraat 4 - ‘t Kwiezientje, Stationsstraat 80 Molenhof, Opperweg 29 - ’t Valeirke, Kasteeldreef 12 • Nazareth: Bistro Ten Ede, Ten Edestraat 47 - Van der Valk Hotel Restaurant, Autosnelweg E-17 - Nero ’t Avola, Steenweg 254 - Oude Maalderij, Steenweg 196 - Den Hert, Steenweg 95a - Oost-West, Dorp 31

BOEIENDE MADELIEFJES Ook de bibliotheken in beide gemeenten nemen deel aan het Madeliefjesproject. Leen een boek, cd of dvd met als onderwerp ‘Eerste Wereldoorlog’ en je krijgt een tombolabiljet per item, met kans op mooie prijzen. Pluk hier je madeliefje: • Bibliotheek Gavere, Kasteeldreef 48, T 09 384 55 19 • Bibliotheek Nazareth, Dorp 2, T 09 382 82 92

WIN EEN WEEKEND IN EEN B&B, EEN BALLONVAART OF EEN STREEKPRODUCTENMAND Als deelnemer maak je kans op een weekendverblijf in de historische hoeve Varlet Farm in Poelkapelle, een ballonvaart in de Scheldevallei of een van de goedgevulde streekproductenmanden. De trekking van de winnende nummers zal plaatsvinden in de eerste week van november 2018. De houders van de winnende nummers halen hun prijs af op zondag 11 november om 14:30 aan het infopunt Vredesfeesten, bij café ’t Sluis. 4

BOTER BIJ DE VIS: EXPO

TRANCHÉE DE VIE: THEATER

6 OKTOBER, 3 NOVEMBER EN 1 DECEMBER 2018 IN HET ERFGOEDHUIS

8, 10, 16, 17, 23 EN 24 NOVEMBER IN CC NOVA

Vanaf het begin van de Eerste Wereldoorlog is er te weinig voedsel en worden de schaarse voedingswaren duur verkocht. Producenten en handelaars willen ‘boter bij de vis’: directe betaling bij levering. Bijna het hele gezinsbudget gaat naar voeding, landbouwers hebben te weinig grondstoffen, de Duitse bezetter eist op grote schaal vee en paarden op. Er is veel nood aan boter, een veel gebruikte vetstof en daardoor is boter een gegeerd smokkelproduct. Door de schaarste aan vlees wordt vis het alternatief, maar ook hiervan is de aanvoer beperkt. De visserij kan nauwelijks haar werk doen door de bezetting van de zeehavens.

Kunst Adelt brengt een intrigerend theaterstuk in een regie van Luc Leblon. Over soldaten met heimwee naar huis en lief, een sergeant die een manier heeft gevonden om de miserie even te vergeten, een soldaat die de loopgraven op welke manier dan ook wil ontvluchten, een held tegen wil en dank, een legerleiding die mannen wil opofferen, vrouwen die alleen achterblijven en hun mannetje moeten staan ...

Deze problematische voedselsituatie en de creativiteit van de Belgische bevolking worden belicht in de expo ‘Boter bij de vis’. Erfgoedhuis, Drapstraat 16 Open van 14:00 tot 17:00

WAR POSTART: EXPO 27 OKTOBER TOT 31 DECEMBER 2018 IN DE POORT

War PostArt is een artistiek statement tegen geweld en oorlog. Meer dan 180 kunstenaars, residerend in 13 landen verspreid over de wereld, stuurden de voorbije 4 jaar meer dan 250 unieke postkaarten naar Kunstig Gavere. De verzameling kan je bekijken in De Poort. De Poort (toeristisch onthaalpunt Vlaamse Ardennen), Markt 1, Gavere Openingsuren: maandag 8:45-11:45 en 17:00-19:00 dinsdag 8:45-11:45 woensdag 8:45-11:45 en 14:00-16:00 donderdag 8:45-11:45 vrijdag 8:45-11:45 Kunstig Gavere: www.kunstiggavere.be 6

Het klinkt tragisch, het was tragisch en toch ... er werd ook gelachen. Humor om de miserie draaglijk te maken. En daarom is Tranchée de Vie vooral ook zeer humoristisch. En bovenal een eerbetoon. We will remember them. 20:00, cc Nova, Steenweg 92 in Eke Tickets vanaf 6 oktober te koop via www.kunstadelt.be of 0499 252 333. Of bel naar gemeente Gavere: 09 389 29 80 of gemeente Nazareth: 09 382 82 62. 10 euro / 9 euro voor culturele verenigingen, voor groepen vanaf 10 personen voor eenzelfde voorstelling en voor kinderen tot en met 12 jaar

FIELDS OF HONOR: MUZIEKKAPEL VAN DE MARINE 9 NOVEMBER IN DE SINT-AMANDUSKERK, EKE

De muziekkapel van de Belgische Marine verzorgt concerten en taptoes in binnen- en buitenland, van de Verenigde Staten tot Polen, van Nederland tot Italië. De 35 professionele musici staan onder leiding van Bjorn Verschoore. In het genre van de lichte muziek blijft het orkest zijn muzikale identiteit ontwikkelen. Sinds 2015 brengt de muziekkapel het programma ‘Fields of Honor’ over de Eerste Wereldoorlog. 19:30, Sint-Amanduskerk in Eke 10 euro / 8 euro voor verenigingen vanaf 10 tickets /6 euro voor kinderen tot en met 11 jaar Inschrijven is noodzakelijk via www.nazareth.be/tickets ofwel via De Poort in Gavere, vrijetijd@gavere.be of tel. 09 389 29 80. 7

FEEST VAN DE RIJKSWACHT

HERDENKINGSPLECHTIGHEDEN

4 OKTOBER IN NAZARETH

10 NOVEMBER

Op 7 oktober 1914 sneuvelde ter hoogte van de Edemolen kapitein Camiel Fremault voor zijn vaderland. Onder zijn leiding snelde het peloton wielrijders van de Rijkswacht op eigen initiatief een groep Belgische strijders te hulp. Hierbij kregen ze de hulp van twee rijkswachters en tien vrijwilligers uit Gavere. Dankzij hun heldhaftig optreden slaagden ze erin – bijgestaan door de troepen – de Duitse overmacht terug te dringen.

PLECHTIGHEID IN GAVERE 9:00 Rondrit langs de oorlogsmonumenten in de deelgemeenten van Gavere Alle Gaverse oorlogsmonumenten worden gerenoveerd en op de centrale begraafplaats wordt een nieuw monument onthuld. Hierop staan alle 60 namen van de Gaverse gesneuvelde soldaten uit W.O.I. 10:45 Officiële optocht van het Gaverse gemeentehuis naar de Sint-Amanduskerk in Gavere 11:00 Eucharistieviering en één minuut ingetogenheid aan het monument

FEEST VAN DE RIJKWACHT Ter herinnering aan hun moedig offer is het Feest van de Rijkswacht sinds 1933 vastgesteld op 7 oktober. Nazareth is ieder jaar gastgemeente voor de voormalige Rijkswacht, dit jaar op 4 oktober. De huldiging start om 14:30 aan de kerk in Nazareth, gaat verder aan het monument van de Rijkswacht aan de Edemolen en besluit met een eucharistieviering. PERMANENTE WANDELROUTE Met de Kapitein Fremault wandelroute brengen wij hulde aan kapitein Fremault en zijn manschappen. Door de route te volgen en de brochure te lezen, duik je in een boeiend stukje geschiedenis van Nazareth. De bewegwijzerde wandeling van 9,8 km begint aan het gemeentehuis (Dorp 1, Nazareth) of aan het monument van de Rijkswacht aan de Edemolen. De brochure is voor 2,50 euro te koop in het gemeentehuis van Nazareth.

EVOCATIEVE BOEKVOORSTELLING

PLECHTIGHEID IN NAZARETH 9:45 Verzamelen voor het gemeentehuis 10:00 Eucharistieviering in de O.L.V.-Geboortekerk 11:00 Bloemenhulde aan het monument PLECHTIGHEID IN EKE 10:15 Samenkomst in Sint-Cecilia 10:30 Herdenkingsdienst ter ere van de gesneuvelde oudstrijders, in de polyvalente zaal van WZC De Lichtervelde 11:45 Receptie aangeboden door NSB Eke in Sint-Cecilia

HERDENKINGSPLECHTIGHEID 11 NOVEMBER

10 NOVEMBER IN HET G.O. RACING, GAVERE OVER LEVEN IN W.O.I IN GAVERE EN NAZARETH Op de vooravond van 11 november wordt het fotoboek ‘Over leven in W.O.I in Gavere en Nazareth’ met een evocatie voorgesteld. Voorintekenaars en andere belangstellenden zijn van harte welkom. Het boek is een uitgave van VVV ’t Gaverland (adviesraad voor toerisme en erfgoed), samen met de beide lokale besturen. Het boek is in voorverkoop van 1 september tot 15 oktober 2018 met een fikse korting op de boekhandelsprijs. Als je in deze periode voorintekent, wordt je naam – indien gewenst – vermeld in het boek en word je persoonlijk uitgenodigd voor de evocatie. 19:30, Gemeentelijk Ontmoetingscentrum Racing, Markt 20, Gavere Wie niet voorintekent op het boek, moet zich inschrijven via een e-mail naar vrijetijd@gavere.be of cultuur@nazareth.be met vermelding W.O.I 10/11/18 en het aantal personen. 8

GEZAMENLIJKE VIERING IN GAVERE EN NAZARETH 8:30 Samenkomst op het Kerkplein in Eke 8:45 Eucharistieviering in de Sint-Amanduskerk 9:45 Bloemenhulde aan het monument van de burgerlijke oorlogsslachtoffers op het Henri De Bockplein. 10:00 Bloemenhulde op de begraafplaats van Eke 10:40 Planten van de Vredesboom aan de landmark in Eke 11:00 Hulde aan het monument voor de gesneuvelde Grenadiers 11:30 Planten van de Vredesboom aan de landmark in Eke 17:00 Officiële opening oorlogsmuseum in Nazareth 9

VREDESFEEST AAN DE SCHELDE EN IN HET MUSEUM 11 NOVEMBER

12:00-17:00 VAAR MEE OP DE SCHELDE Voor deze Vredesfeesten leggen we ‘De Gentse Barge’ in. Dit mooie schip is een historische reconstructie van een Gentse barge uit de achttiende eeuw. Het is gebouwd dankzij een unieke samenwerking tussen overheid en privé, met tewerkstelling van langdurig werklozen en kansarmen. De barge was een trekschuit, die mensen en goederen vervoerde op het kanaal tussen Gent en Brugge. In tegenstelling tot de meeste andere trekschuitdiensten was de Gentse barge bijzonder luxueus en comfortabel ingericht. Afvaarten stipt om 12, 13, 14, 15, 16 en 17 uur Aanmeerplaats: aanlegkade Eke Tickets: 5 euro / gratis tot en met 11 jaar. Inschrijven is noodzakelijk via www.nazareth.be/tickets ofwel via De Poort in Gavere, vrijetijd@gavere.be of tel. 09 389 29 80.

11:30-16:30 PHOTOBOOTH Gafodi, de Gaverse foto- en digi-club, organiseert een originele fotoschoot aan de boorden van de Schelde. Laat u fotograferen in een bijzonder gelegenheidsdecor. 11:30-16:30 AFSTEMPELEN VAN GELEGENHEIDSPOSTZEGELS Koop je speciale gelegenheidspostzegels van de Grenadiers en laat ze afstempelen aan het infopunt bij café ’t Sluis. 13:30-16:30 GEGIDSTE WANDELINGEN Wandel met een gids langs de W.O.I-landmarks aan de brug van Eke-Semmerzake. Het aantal deelnemers per groep is beperkt. Start aan het infopunt bij café ‘t Sluis om 13:30, 14:30, 15:30 en 16:30 Deelnemen is gratis. Inschrijven is noodzakelijk via www.nazareth.be/tickets ofwel via De Poort in Gavere, vrijetijd@gavere.be of tel. 09 389 29 80.

14:30-17:00 AFHALEN VAN PRIJZEN MADELIEFJESPROJECT Infopunt bij café ’t Sluis 14:00-17:00 BEZOEK HET VERNIEUWDE OORLOGSMUSEUM Drapstraat 16 18:00 VREDESVUURWERK OP DE OEVERS VAN DE SCHELDE Op 11 november 1918 werd in Eke en Gavere een overwinningsvuurwerk afgestoken. Zoals 100 jaar geleden steken we op 11 november 2018 ook een vuurwerk af, dit keer is het een vredesvuurwerk. De Schotse pipeband DUN DEAGH music band zorgt voor een passende muzikale inleiding. Je kan het vuurwerk het best zien vanaf de Grenadiersbrug.