Metropol lajme ne 24 faqe 17 maj by Gazeta Metropol

»10-11

Rrëfimi në “Rrno për me tregue”

Abaz Kupi përzuri nga Konferenca e Pezës Miladin Popoviçin E enjte

17 maj 2012

Viti VIII, Nr. 2667 Tel: 04 2 233 991 Fax: 04 2 233 998 Çmimi: 30 lekë • € 1.5

gazetametropol.com

Interesi për kryeqytetin

Bulevardi i madh, 71 % e kredive » zonat që do preken në Tiranë, depozitat 13

Basha: Fiton projekti “Grimshau”, nis ndërtimi i stacionit të ri të trenit. Si do të realizohet lidhja mes Liqenit Artificial dhe Paskuqanit »7

më shumë në rrethe

Kanabis Kontrollet KLSH: Ministria e Punës dhe ajo e Kulturës 13 milionë dëme

Pensionet & pagat Sa lekë do përfitohet pas rritjes së korrikut

Kallëzim penal për 10 funksionarë të lartë. Nuk kishte të dhëna për spotet e realizuara. Mungonin dosjet...

»3

»2

Llogaritja e plotë për të gjitha kategoritë për shtesën që do të jepet me vendimin e ri të qeverisë. Cilët do të kenë më shumë të ardhura dhe ata që do të përjashtohen nga skema

propozimet për kodin zgjedhor

Komisioni Rikthehen kufijtë e vjetër me Greqinë, pikat e rrëzuara »4

Helikopterët italianë kontrolle në zonat e kultivimit Policitë e dy shteteve firmosin paktin për të patrulluar në zonat më të përfolura. pritet që Lazarati të jetë në zonën e kuqe. Do të kërkohet bllokimi i lëndës narkotike që në fazën e mbjelljes së saj. Misione »8 të posaçme dhe për rrugët Bregdetare

Provimet për licensën

Rama kërcënon me statusin, nuk e lëshojmë Presidencën

»5

Koment

Speciale

Nga Ergys Mërtiri

Homofobia si propagandë »12 Nuk ka qenë vetëm “Merkozy” Nga Entela Binjaku

»17

Vetëvrasjet si Greqi rikthim në efekt i shoqërisë kutitë e votimit anomike »16 »9 »7

Farmacistët e rinj mbesin në testin e shtetit, nuk kanë as informimin bazë

POLITIKE E enjte 17 maj 2012 •

Takimi i djeshëm në Berat

PS prezanton projektin për zhvillimin social BERAT- Prezantimi i projektit të hartuar nga Partia Socialiste mbi çështjet sociale ka qënë pjesë e një diskutimi të hapur me specialistë të fushave ekonomike e sociale, në qytetin e Beratit. Takimi që ka mbledhur pushtetarë lokalë, specialist të ekonomis dhe çështjeve sociale, të dërguarin e kryesis së PS-së në këtë qark Namik Dokle, etj është drejtuar nga Kosta Bajraba, kryetar i Komisionit për Çështjet Sociale pranë kësaj partie. “Ajo që na bën përshtypje në Berat është fakti se këtu ka tregues të cilësis së jetës më të ulta në vend. Këtu ka kontradit midis treguesve e cilësis më të ulta të jetës, ku konstatohet kontradit mes rritjes ekonomike dhe mungesës së vende

të punës. Qarku i Beratit ka dekadën e fundit rritmet më të larta të pakësimit të popullsis, rreth 27%, të cilësis së keqe të jetës, një rënie të numit të popullsis, tregues të ulët të vendeve të punës. Punësimi ka ardhur në rënie në 10% më pak se një vit më parë. Qarku ka tregues të përkeqësuar të shërbimeve sociale, përfitimeve të pensioneve, paga mesatare 25% më pak në nivel. Jemi sot këtu të analizojmë situatën dhe të programojm ndryshimet siç janë: hapja e vendeve të reja të punës dhe rritja e punëdhënies që do të ndihmoj më pas skemën e pensioneve” tha Bajraba, të takimin e djeshëm të zhvilluar në kuadër të prezantimit të projekteve të PS-së. S. Gorrica

Presidenti i Republikës niset për në OKB

Nëse në 2005 Kryeministri i vendit mer� rte një rrogë të e barabartë me 13 rroga të infermierit, më 1 korrik kjo do të zbresë në 6.2 rroga infermi� erësh për Kry� eministrin. Për ministrin ky raport ishte 1 me 10, sa rrogat e 10 infermi� erëve të marra së bashku, në vitin 2012 zbret në 1 me 4.7”

Topi i ftuar në debatin për gjendjen ekonomike botërore Me ftesë të Sekretarit të Përgjithshëm të OKB-së, Ban Ki-mun dhe Presidentit të Asamblesë së Përgjithshme, Nasir Abdulaziz Al-Naser, Presidenti Bamir Topi, u nis dje drejt Shteteve të Bashkuara të Amerikës, për të marrë pjesë në Debatin e Nivelit të Lartë që do të zhvillohet në datat 17-18 maj 2012, në Nju-Jork. Në këtë aktivitet të rëndësishëm të diskutimit të çështjes më të mprehtë të kohës, gjendjes ekonomike në botë, janë ftuar kryetarë shtetesh e qeverish, autoritete të tjera të larta shtetërore e të politikës botërore, si dhe drejtues të organizmave të rëndësishme ndërkombëtare, të FMN-së, BB-së, Organizatës Botërore të Tregtisë, etj. Gjatë

debatit të nivelit të lartë të përqendruar mbi: “Gjendjen ekonomike botërore”, do të trajtohen një sërë tematikash mbi sfidat komplekse makroekonomike, me të cilat përballet bota sot, si dhe rregullimi i sektorit financiar. Vizita zyrtare e Kreut të Shtetit parashikon edhe një sërë takimesh të rëndësishme, si me Sekretarin e Përgjithshëm të OKB-së, Ban Ki-mun, me drejtuesit e Këshillit Kombëtar Shqiptaro-Amerikan, (NAAC) si dhe do të dekorojë Federatën Panshqiptare të Amerikës “VATRA” e mjaft personalitete të shquara shqiptare e amerikane me një kontribut të rëndësishëm në promovimin e vlerave atdhetare, kulturore e paqedashëse të shqiptarëve.

Oketa e Biberaj takim me Volfart

OSBE njihet me programin e FRD për çështjen e pronave Drejtuesit e partisë më të re në vend, “Fryma e Re Demokratike”, Gazmend Oketa dhe Aleksandër Biberaj, janë takuar gjatë ditës së djeshme me shefin e Prezencës së OSBE-së në Tiranë, Eugen Volfart. Në njofitmin e shpërndarë për mediat, FRD-ja thekson se “Ky takim shënon çeljen e dialogut të FRD-së me komunitetin ndërkombëtar në emër të njohjes së miqve dhe partnerëve të Shqipërisë me angazhimin e FRD-së si forca më e re politike në vend”. Gjithashtu në njoftimin e FRD-së bëhet me dije se “Në takim u shkëmbyen mendime rreth pikësynimeve strategjike të FRD-së për krijimin e klimës së nevojshme politike dhe bazën ligjore për të siguruar

pavarësinë e institucioneve kushtetuese, në respektim të parimit themelor të demokracisë për ndarjen dhe balancimin e pushteteve, pa të cilat nuk arrihen dot as rezultatet e dëshiruara në luftën ndaj korrupsionit. FRD ka theksuar në takim edhe angazhimin e kësaj force për të zgjidhur përfundimisht problemin e pronësisë si dhe atë të dëmshpërblimit e të integrimit të ish-të përndjekurve politikë”, thuhet në njoftimin e partisë më të re politike në vend. Një pjesë e rëndësishme e bisedimeve të djeshme mes ambasadorit e OSBE-së Volfart dhe krerërve të FRD-së kanë zënë edhe dy çështjet kryesore politike në vend: reforma zgjedhore dhe zgjedhja e presidentit të ri.

KËRKON NDJEKJE PENALE PËR 10 PERSONA DHE KTHIMIN E SHUMAVE

KLSH: 2 ministri 13 milionë dëme me reklamat K ontrolli i Lartë i Shtetit ka verifikuar të tjera shkelje të administratës publike në dëm të buxhetit të shtetit. Burimet kanë bërë të ditur se janë realizuar kontrolle në Ministrinë e Punës dhe Çështjeve Sociale si dhe në Ministrinë e Kulturës, ku janë evidentuar abuzime me reklamat. Në Ministrinë e Punës janë konstatuar mbi nëntë milionë lekë dëme, për shkak se nuk ka të dhëna mbi reklamat që janë dhënë. Ndërsa në Ministrinë e Kulturës janë konstatuar rreth katër milionë e gjysmë lekë dëme. Këtë radhë për reklamat e dhëna në promovimin e turizmit. Por ndërsa në Ministrinë e Punës janë dërguar për ndjekje penale shtatë punonjës, në atë të Kulturës janë kallëzuar tre.

Shkeljet Kontrolli i Lartë i Shtetit në 15-ditëshin e parë të muajit maj 2012 përfundoi dhe miratoi materialet e auditimit të ushtruar në 7 njësi qendrore dhe ministri, përkatësisht në Këshillin e Ministrave, Ministrinë e Punëve të Jashtme, Ministrinë e Mbrojtjes, Ministrinë e Brendshme, Ministrinë e Integrimit, Ministrinë e Kulturës, Rinisë dhe Sporteve dhe në Ministrinë e Punës, Çështjeve Sociale dhe Shanseve të Barabarta. Në Ministrinë e Punës, Çështjeve Sociale dhe Shanseve të Barabarta grupi i auditimit të KLSH-së kontrolloi katër procedura aktivitetesh, përkatësisht: “Për realizimin, prodhimin, transmetimin dhe elemente të tjera dekorative për festën e 1 Majit 2010”; “Për minoritetet në Shqipëri”; “Ne sfidojmë” (aktivitet për fëmijë) dhe “Mundësi të barabarta për të gjithë fëmijët”. Nga auditimi i dokumentacionit të paraqitur rezultoi se mungonin dokumentet justifikuese dhe vërtetuese për

monitorimin, dokumentimin e shërbimit të kryer ((mungon dokumentacioni justifikues i pagesës së kryer) dhe përmbushjen e qëllimit të këtij financimi, duke shkelur dispozitat ligjore në fuqi nga punonjësit e ministrisë të ngarkuar me këtë detyrë. Për aktivitetin “Realizimi, prodhimi, transmetimi i spotit publicitar dhe dokumentar si dhe elemente të tjera dekorativa për festën e 1 Majit 2010” shkeljet e dispozitave ligjore në fuqi kanë sjellë një dëm ekonomik për buxhetin e shtetit në vlerën 9,237,863 lekë. Në zbatimin e procedurave të këtij aktiviteti është konstatuar mungesë profesionalizmi dhe përgjegjshmërie ligjore në përmbushjen e detyrës së ngarkuar nga titullari i institucionit, pasi mungojnë specifikimet teknike për realizimin e spotit, si: ideja, objekti, koha e transmetimit, mediaplanet për secilin televizion etj. Pra, nuk ka argumentim ekonomiko-financiar, mbi bazën e të cilit duhej të fillonin procedurat e prodhimit e të përzgjedhjes së agjencisë që do të merrte përsipër transmetimin e spotit. Nga komisioni i hartimit të specifikimeve teknike në ministri dokumentacioni

është firmosur në mënyrë formale, pa u mbështetur në asnjë dokument të mbledhjes së këtij komisioni, të funksionimit të tij dhe mënyrës së argumentimit të hartimit të këtyre specifikimeve apo ndonjë event i ngjashëm, ku të jenë mbështetur. Këto veprime janë në kundërshtim me VKM nr. 1173, datë 6.11.2009, ku theksohet se “komisioni i dokumenteve përbëhet nga 5 anëtarë, 3 prej të cilëve janë specialistë të fushës” dhe VKM nr. 1195, datë 5.08.2008 “Për blerjen, zhvillimin, prodhimin e bashkëprodhimin e programeve a të reklamave për transmetim nga operatorët radiotelevizive ose botim në medien e shkruar dhe për kontratat, për kohë transmetimi nga organet e administratës”. Po ashtu në Ministrinë e Kulturës janë konstatuar shkelje në reklama. Abuzimet janë për mangësi dhe parregullsi të shoqëruara me shkelje financiare për aktivitetin “Prodhimi dhe transmetimi i spotit publicitar, promovimi i turizmit në Shqipëri”, me rezultat një dëm ekonomik ndaj shtetit prej 36,250 euro, ose 4 456 937.5 lekë Masat e propozuara KLSH-ja krahas shpërblimit të dëmit ekonomik nga personat shkaktarë përgjegjës në shumën 9,418,863 lekë ka përgatitur dhe dërguar kallëzim penal në organet e prokurorisë për 7 punonjës, nga të cilët një drejtor kabineti, dy drejtorë të përgjithshëm dhe 3 përgjegjës sektori në Ministrinë e Punës, Çështjeve Sociale dhe Shanseve të Barabarta. Në Ministrinë e Kulturës, Rinisë dhe Sporteve KLSH-ja ka kërkuar kallëzim penal për 3 punonjës të Ministrisë, përkatësisht një kryetar i grupit të monitorimit të kontratës për transmetimin i spotit publicitar dhe 2 anëtarë të këtij grupi.

POLITIKE • E enjte 17 maj 2012

KRYEMINISTRI PRET MINISTRIN DANEZ, KRITIKON ZV.MINISTRIN PËR DEKLARATËN

“Qëndrimi i Spahisë jozyrtar dhe i papranueshëm” Wammen kërkon përmbushjen e detyrimeve për integrimin Personale dhe tërësisht të papranueshme i ka cilësuar Kryeministri Bisha deklaratat e një dite më parë të anëtarit të tij të qeverisë, zv.ministrit të Mbrojtjes Ekrem Spahia, lidhur me ambasadorin e Holandës në vendin tonë. Kreu i PLL-së përmes një deklarate për shtyp kërkoi shpalljen e ambasadorit Henk van den Dool person të pa dëshirueshëm. “Kjo deklaratë është një qëndrim krejtësisht personal i zotit Spahia dhe tërësisht i papranueshëm e që nuk shpreh qëndrimin zyrtar dhe vlerësimin më të lartë të qeverisë shqiptare për rolin dhe kontributin e ambasadorit të Mbretërisë së Vendeve të Ulëta si përfaqësues i një vendi mik siç është Mbretëria e Vendeve të Ulëta, ndaj së cilës ka një mirënjohje të thellë për të gjithë mbështetjen që i ka dhënë dhe i jep Shqipërisë”, deklaroi Kryeministri Berisha gjatë takimit që zhvilloi me ministrin për Çështjet Evropiane të Danimarkës Nicolai

DEKLARATA E SPAHISË Kreu i PLL-së, zv.ministri i Mbrojtjes Ekrem Spahia, kërkoi dy ditë më parë shpalljen “non grada” të ambasadorit holandez në vendin tonë. Referuar debateve për zhvillimin e paradës së LGBT-ve në Tiranë, Spahia tha se etiketimi që ambasadori i Holandës u bëri deputetëve dhe zyrtarëve të lartë shqiptarë në vendin ku shërben është një incident i rëndë diplomatik dhe fyerje e dinjitetit të shtetit dhe institucioneve, çka nuk mund të tolerohet. Spahia kërkoi edhe largimin e tij nga Shqipëria.

Wammen. Ishte pikërisht ministri Wammen që ngriti për diskutim në takim me kreun e qeverisë shqiptare çështjen e deklaratës së fundit të bërë nga kryelagalisti Spahia për ambasadorin e Mbretërisë së Vendeve të Ulëta në vendin tonë. Danimarka aktualisht kryeson presidencën e BE-së. Lidhur me integrimin në familjen e madhe europiane Berisha falënderoi ministrin danez për mbështetjen dhe ndihmën që Danimarka i ka dhënë Shqipërisë në 20 vjetët e rrugëtimit drejt demokracisë

si dhe mbështetjen e pakursyer për anëtarësimin në NATO dhe liberalizimin e vizave. Nga ana e tij ministri danez shprehu angazhimin e presidencës daneze për perspektivën europiane të vendeve të Ballkanit Perëndimor, duke theksuar se Danimarka mbështet integrimin e Shqipërisë. Sa u takon reformave në vend, Kryeministri shprehu angazhimin e qeverisë për plotësimin e 12 prioriteteve, me qëllim që procesi i integrimit për Shqipërinë duhet të jetë i bazuar në meritë. Në lidhje me

luftën ndaj korrupsionit shefi i ekzekutivit shprehu vullnetin e palëkundur për heqjen sa më shpejt të imunitetit për zyrtarët politikë dhe gjyqtarët. Në takim u diskutua edhe për çështjen e zgjedhjes të ardhshme të Presidentit të Republikës, ku Kryeministri siguroi se procesi do të bëhet me konsultime dhe në zbatim të plotë të Kushtetutës. Ministri Wammen tha se duhet të vazhdojë puna për përmbushjen e të gjitha detyrimeve që rrjedhin nga procesi i integrimit.

KRYEMINISTRI PREMTON SHTIMIN E TË ARDHURAVE PËR 800 MIJË FAMILJE NGA 1 KORRIKU

LLogaritja, sa do rriten pagat e pensionet “Rama ka ndërmarrë një fushatë mashtrimesh, është në stadin e ngjyrave” Albana Lika

TABELA E RRITJES

ë datën 1 korrik qeveria shqiptare do të rrisë të gjitha pagat dhe pensionet nga 1 deri në 5 për qind. Kryeministri, Sali Berisha, deklaroi dje gjatë mbledhjes së qeverisë se po përgatitet vendimi për rritjen e rrogave dhe pensioneve, nga e cila do të përfitojnë direkt 800 mijë familje, duke mbajtur kështu premtimin. Ai tha se kjo rritje bëhet në kohën më të vështirë në kohën e krizës së euros dhe të borxheve, ndërsa vlerësoi modelin ekonomik shqiptar të qëndrueshëm. Pagat Kryeministri Sali Berisha deklaroi se pagat mesatare do të pësojnë rritje në masën 5 për qind, ndërsa pagat e larta nuk do pësojnë rritje, ose një të ulët në masën 1 për qind. “Nëse në 2005 Kryeministri i vendit merrte rrogën e barabartë me 13 rroga të infermierit, më 1 korrik kjo do të zbresë në 6.2 rroga infermierësh për Kryeministrin. Për ministrin ky raport ishte 1 me 10, sa rrogat e 10 infermierëve të marra së bashku, në vitin 2012 zbret në 1 me 4.7”, -theksoi Berisha. Duke iu referuar shembujve konkretë për mësuesit e arsimit të mesëm, paga mesatare pas rritjes së datës 1 korrik shkon në 58.802 lekë nga 26.831 që ka qenë në vitin 2005, ndërsa për mësuesit e arsimit 9-vjeçar, paga shkon në 50.019 lekë nga 22.771 që ka qenë në vitin 2005. Ndërkohë, duke iu referuar pagave të mjekëve dhe infermierëve, Berisha theksoi se

Paga mesatare për kategoritë Mësuesit e shkollave të mesme 2005 (ishte) - 26.800 lekë 2012 (bëhet) - 58.800 lekë

mjekët do të kenë një pagë prej 57.553 lekësh nga 22.683 lekë që ka qenë në vitin 2005, ndërsa për sa i pëket infermierëve paga mesatare e infermierit në vitin 2005 ka qenë 15.000 lekë dhe nga 1 korrik kjo pagë arrin në 36. 725 lekë. Pensionet Nga rritja që do të aplikohet në muajin korrik do të përfitojnë edhe 540 mijë pensionistë. Kreu i qeverisë Berisha theksoi se “Me gjithë disa insistime të bazuara ndërkombëtare që kërkojnë të mos rrisim pensionet, ne sërish mendojmë se pensionistët shqiptarë e meritojnë këtë rritje, sepse gjykojmë se me gjithë vështirësitë që ekzistojnë, kjo rritje është një detyrim ndaj tyre”. Sipas

projektit, pensionet e qytetit do të rriten në masën 4 për qind, ndërsa pensionet e fshatit do të rriten në masën 5 për qind. Ky raport rritjeje u sjell të gjithë pensionistëve një rritje mesatare prej rreth 500 lekësh muaj, por që varet kryesisht sipas kategorive. Sipas llogaritjeve paraprake, pensionet minimale në qytet do të përfitojnë rritje në masën 440 lekë, ndërsa pensionet maksimale në 880 lekë. Ndërkohë pensionet e fshatit do të përfitojnë një rritje në masën 375 lekë. Kështu, të ardhurat minimale të qytetit arrijnë në masën 13 700 lekë në muaj, ndërsa ato maksimale në nivelin 23 614 lekë në muaj. Për sa i përket të ardhurave minimale të fshatit, arrijnë në nivelin 8730 lekë në muaj.

Infermierët 2005 (ishte) - 15.000 lekë 2012 (bëhet) - 36.725 lekë Pensionet minimale në qytet 2005 (ishte) - 8.350 lekë 2012 (bëhet) - 13.656 lekë

Mësuesit e shkollave 9-vjeçare 2005 (ishte) - 22.700 lekë 2012 (bëhet) - 50.019 lekë

Pensionet maksimale në qytet 2005 (ishte) -16.200 lekë 2012 (bëhet) -23.501 lekë

Mjekët 2005 (ishte) - 22.683 lekë 2012 (bëhet) - 57.553 lekë

Pensionet rurale 2005 (ishte) - 3.630 lekë 2012 (bëhet) - 8.731 lekë

EKONOMIA, KRYEMINISTRI E QUAN RAMËN “MASHTRUES”

“I duket Koçoja dhe Fideli si Buffett” Kryeministri Berisha në fjalën e tij tha se Shqipëria i ka ndier në mënyrë të padiskutueshme pasojat e krizës, por modeli i saj ekonomik është faktuar si modeli më i qëndrueshëm ndaj krizës. Ai tha gjithashtu se për këtë çështje kreu i PS-së, Rama, ka ndërmarrë një fushatë mashtrimesh të paimagjinueshme. “Në qoftë se më 2004 me sistemin progresiv të ardhurat tatime e dogana dhe kontribute ishin gjithsej 130 miliardë lekë, në këtë sistem proporcional, ku paguhet shumë më pak, ato janë 288 miliardë. Zotëria nuk dëshiron të bëjmë krahasime me vitet e qeverisjes socialiste, se Fatos Nanon, kur i intereson, e shpall “mbretin Zog”, kur nuk i intereson, e çon tek emisioni i Sokol Ballës e i thotë hapja dritaren”, - tha Berisha. Ai tha se Rama ka mbetur në stadin e ngjyrave. “Zotëria ka marrë përsipër të eliminojë kapitalistët dhe i krahason ata me Warren Buffett-in, por Warren Buffett-i ka buxhetin 4 herë sa GDP-ja e Shqipërisë. Pra, zotit Rama i duket Koçoja dhe Fideli si Warren Buffett-i”, - vijoi Kryeministri.

POLITIKE E enjte 17 maj 2012 •

PROJEKTLIGJI PËR KUFIJTË, NISHANI E HAXHINASTO NESËR RAPORT NË KOMISIONIN E SIGURISË

Miratohet drafti i PS-së për kufijtë me Greqinë Gjoni: Korrigjuam lapsusin e 2008-s. Nishani: Të rikthejmë ligjin e 2001-shit Herion Mesi

RELACIONI I SOCIALISTËVE QË IU PARAQIT DJE KOMISIONIT

NISHANI - Te paragrafi i dytë, që besoj se reflekton shqetësimin e PS-së. Duke pasur parasysh se kërkohet një specifikim më i detajuar në ligjin bazë, unë jam dakord që të reflektohet në legjislacionin tonë ky propozim i zotit Gjoni. Por ne propozojmë dy mënyra: ose të riformulohet duke u ndryshuar neni 53 i shfuqizimeve te ligji për kontrollin e kufijve, që ka shfuqizuar ligjin, duke e riformuluar atë që shfuqizon ky ligj, duke përjashtuar nenin 3, ose ky paragraf të futet te ligji për rojat bregdetare te neni 7. RUSMALI - Gjatë pushimit ne mundëm të bënim dhe një konsultë të shkurtër me nismëtarët dhe autoritetet dhe ndoshta arrijmë në një zgjidhje të shpejtë kompromisi, duke pranuar variantin e parë që solli ministri për zgjidhjen më të mirë, më oportune të çështjes së rëndësishme që ngriti zoti Gjoni: atë të kthimit në fuqi të nenit 3 të ligjit për kufijtë. OPOZITA - Riformulim? NISHANI - Neni 1, neni 53 ndryshohet si më poshtë: Neni 53 shfuqizime “ligji numër 8771 datë 19.4.2001 për kufirin shtetëror të republikës së Shqipërisë, përveç nenit 3 të tij, ligjin numër 8771 datë 19.4.2001 “Për ruajtjen dhe kontrollin e kufirit shtetëror të Republikës së Shqipërisë” dhe çdo dispozitë tjetër që bie në kundërshtim me këtë ligj shfuqizohet. RUSMALI - Ky formulim duhet të zëvendësonte nenin 1 të projektligjit. Zoti Gjoni, opinioni juaj? GJONI - Faleminderit zoti kryetar! Unë parimisht jam dakord ashtu siç diskutuam dhe më parë, por gjithsesi unë do të kërkoj mirëkuptimin tuaj për ta konsultuar këtë formulim me kolegët e mi juristë, por parimisht jam dakord. RUSMALI - Ne mund ta votojmë kështu? GJONI - Dakord GJONI - Kjo që u arrit sot në gjykimin tim ishte një hap shumë pozitiv drejt rivendosjes së një padrejtësie apo një nonsensi juridik që ishte vendosur për shkak të miratimit të ligjit të 2008 për kontrollin e kufijve. Ligji i 2008 kishte shfuqizuar ligjin për përcaktimin e kufijve. Ajo çka u arrit sot me konsensus dhe me kontributin e gjithë ligjvënësve, të PS-së dhe të mazhorancës, ishte rikthimi i atij neni të ligjit të 2001, i cili caktonte qartë dhe koordinatat e kufirit shtetëror. Kuptohet që ky është një hap i parë. Procesi i diskutimit të këtij amendamenti me atë çka u arrit sot në Komisionin e Ligjeve do të diskutohet dhe në Komisionin e Sigurisë, por gjykoj se do të jetë në të njëjtën linjë që u diskutua dhe në Komisionin e Ligjeve. Më pas mbetet seanca plenare, e cila do ta miratojë, por kjo varet nga koha kur Kuvendi do ta gjykojë të arsyeshme për ta futur për miratim.

Gjoni: Arsyet pse duhet miratuar ligji Socialistët theksuan se me miratimin e ndryshimeve në ligj arrihet të bëhet e mundur rivendosja e kufijve shtetërorë të Shqipërisë. Lidhur me kufirin, ka vetëm një nen dhe pikërisht neni 3, sipas të cilit “kufiri shtetëror i RSH-së është i vendosur dhe rregullohet në bazë të marrëveshjeve ndërkombëtare të ratifikuara nga Kuvendi si dhe traktateve dypalëshe apo shumëpalëshe të lidhura me vendet e tjera”. Një përcaktim i tillë krijon pasoja të rënda për integritetin territorial të Shqipërisë, pasi me shfuqizimin e ligjit 8771 të vitit 2001 në tërësi dhe në mënyrë të veçantë shfuqizimin e nenit 3 të tij, pasi ka shfuqizuar vijën e drejtë bazë të RSH-së, koordinatat e së cilës përcaktoheshin nga ky nen. Ka shfuqizuar gjerësinë e detit territorial prej 12 miljesh detare të RSH-së. Me përcaktimin e dhënë në nenin 3 të ligjit 9861 të vitit 2008 kufiri shtetëror përcaktohet me marrëveshje, të cilat ratifikohen nga Kuvendi apo me traktate dypalëshe ose shumëpalëshe të lidhura me vendet e tjera”, - tha dje Gjoni.

Meqë jemi te pjesa e kufirit me Greqinë, për sa i takon kufirit tokësor, edhe pse s’ka një marrëveshje, nisur që nga protokolli i nënshkruar më ’85-n, dy vendet kanë një regjim të njohjes së kufirit përmes piramidave, që mirëmbahen nga të dyja vendet dhe bëhen takime të rregullta dypalëshe për mirëmbajtjen e tyre. Parimisht nuk jemi kundër. Ajo që ne donim të sqaronim Komisionin ka të bëjë me mënyrën se si është paraqitur ky amendim. 2008-s, që e la vendin pa kufij, nisma e re përcakton qartë kufijtë detarë jugorë dhe veriorë, duke vendosur dhe koordinatat e sakta. Por sipas Gjonit, ligji aktual rrezikonte integritetin territorial të vendit dhe se konsensusi i arritur është në të mirë të vendit. “Në mendimin tim ky amendament është urgjent dhe duhet kaluar sa më shpejt. Ju e patë: për fat të

Sipas draftit, “ujërat e brendshme territoriale të Republikës së Shqipërisë janë ujërat e detit Adriatik dhe të detit Jon, që shtrihen brenda vijës së drejtë bazë, që përshkon derdhjen e lumit të Bunës, kepat e sipërmendur në pikën 2 të këtij neni dhe vijës së drejtë bazë, që përshkon kepin e gjirit të Gramës, kepin e gjirit të Palermos, kepin e Qefalit, kepin e Sarandës si dhe ujërat këtej vijës kufitare të liqeneve e lumenjve kufitarë.”

mirë, kishte një frymë konsensuale dhe mendoj se PS-ja me këtë nismë ka rikthyer në vend një gabim, do të thosha, apo një lapsus, i cili mund të kishte pasoja për integritetin territorial të Shqipërisë, gjë që u pa qartë dhe në marrëveshjen detare me Greqinë, marrëveshje e cila u hodh poshtë nga Gjykata Kushtetuese. Ky vendim i njëanshëm e pengon disku-

KUFIRI

Diskutimi në mbledhjen e Komisionit të Ligjeve

GREQIA

omisioni i Ligjeve shqyrtoi dje projektligjin e socialistëve të propozuar nga deputeti Ilir Gjoni për përcaktimin e kufijve shqiptarë. Nisma ligjore përmban amendamente për ndryshimin e ligjit për kufijtë të hartuar dhe miratuar nga mazhoranca e djathtë më 2008-n. Propozimet e socialistëve kanë në thelb përcaktimin e kufijve në bazë të marrëveshjeve ndërkombëtare dhe jo në bazë të bisedimeve bilaterale me çdo shtet kufitar. Anëtarët e Komisionit miratuan me konsensus edhe një propozim të ministrit të Brendshëm Bujar Nishani, i cili i ishte i pranishëm gjatë diskutimit të djeshëm në mbledhjen e komisionit. Nishani kërkoi që të rikthehet në fuqi ligji i vitit 2001 për kufijtë e Shqipërisë. “Duke pasur parasysh që kërkohet një specifikim më i detajuar në ligjin bazë, unë jam dakord që kjo të reflektohet në legjislacionin tonë ky propozim i zotit Gjoni. Por ne propozojmë dy mënyra: ose të riformulohet duke u ndryshuar neni 53 i shfuqizimeve të ligji për kontrollin e kufijve, që ka shfuqizuar ligjin, duke e riformuluar atë që shfuqizon ky ligj, duke përjashtuar nenin 3; ose ky paragraf të futet të ligji për rojat bregdetare te neni 7”, – tha Nishani. Duke pranuar unanimisht propozimin e Nishanit, Komisioni vendosi që të shfuqizojë nenin 53 të ligjit të vitit 2008. Ndërsa Ilir Gjoni reagoi duke theksuar se nisma e opozitës ndreqte një padrejtësi, kurse propozimi i Nishanit vendos përcaktimin e kufijve siç kanë qenë në vitin 2001. Sipas socialistëve, ndryshe nga ligji

timet me Greqinë? Absolutisht ne po kthejmë një situatë që ka ekzistuar deri më 2008”, tha dje Gjoni para kolegëve në Komisionin e Ligjeve. Drafti i PS-së nesër do të diskutohet në Komisionin e Sigurisë, ku i pranishëm së bashku me ministrin Nishani do të jetë dhe ministri Haxhinasto, të cilët do të flasin për marrëveshjet për ujërat detare.

POLITIKE • E enjte 17 maj 2012

BASHKËKRYETARI SOCIALIST ZBARDH DETAJE NGA MOSMARRËVESHJET PD-PS

PD: KQZ-ja edhe KZAZ e madhe për Tiranën Damian Gjiknuri: Fati i reformës varet edhe nga KQZ-ja Duke iu referuar drafteve që nuk morën konsensusin nga anëtarët e Komsionit të Reformës Zgjedhore mbrëmjen e së martës, mësohet se një nga propozimet që u refuzua, ka qenë ai demokratëve, që i jep KQZ-së në raste të veçanta të drejtën për të vepruar si komision i niveleve më të ulta. Kjo procedurë është e ngjashme me atë që u ndoq në 8 maj, kur KQZja numëroi fletët e Tiranës, si një KZAZ e madhe. Tjetër propozim që nuk mundi të futej në Kodin e ri Elektoral ishte dhe përzgjedhja e anëtarëve 5 dhe të 6 të KQZ-së, për të cilët u propozua të përzgjidhen mes ndonjërit prej aleatëve të PD-së dhe PS-së dhe jo më nga partitë e

TAVO: REFORMA KA DËSHTUAR Në një intervistë dhënë dje për mediat anëtari i LSI-së në komisionin e reformës zgjedhore, Vangjel Tavo tha se asnjë nga kërkesat e palëve nuk mund të shihen si zgjidhje të problemeve të hasura më parë. “Për fat të keq, mund ta them me bindje që puna e komisionit të Reformës Zgjedhore ka qenë një punë e dështuar. Çfarë do të bëjë komisioni i Ligjeve, nuk mund të kryejë funksionin që mund të kryente komisioni i mandatuar nga Parlamenti për reformën zgjedhore. Pra, nuk jam shumë optimist që komisioni i Ligjeve, ndërkohë që komisioni për Reformën Zgjedhore ka dëeshtuar, mund të ketë një arritje që do të na befasojë të gjithëve”, shprehet Tavo, gjatë analizës së tij mbi mungesën e konsensusit mes PD e PS për mënyrën e përzgjedhjes së anëtarit të shtatë të KQZ-së, që sipas PS-së duhet të kalojë në disa faza seleksionimi.

dytë për nga rëndësia të secilit kamp. Bashkëkryetari socialist i komisionit, Damian Gjiknuri në një prononcim dhënë dje për mediat u shpreh se “Formula e KQZ-së mbetet në krye të mosmarrëveshjeve PD-PS”. Më tej

Gjiknuri tha se ka një propozim për ndryshimin saj, e cila refuzohet nga PD-ja. “PD-ja vazhdon t’i qëndrojë të njëjtës skemë të KQZsë, duke thënë që ne nuk pranojmë asnjë formulë tjetër por duam të mbajmë këtë skemë që paska

qenë konsensuale në vitin 2008. Kjo për ne është e papranueshme pasi KQZ ka qenë epiqendra e problemit dhe jo më kot është vënë si rekomandim prioritar. Pra fati i reformës i lidhur me KQZ-në është kyç”, tha Gjiknuri.

KREU I PS-së PRET MINISTRIN E DANIMARKËS, APEL KRYEMINISTRIT

Rama: Berisha të reflektojë, po rrezikon statusin Albana Lika

Kodi dhe Presidenti, testi i parë për Shqipërinë

MAZHORANCA

ështimi i konsensusit për reformën zgjedhore dhe mungesa e tij për procesin e zgjedhjes së presidentit të ardhshëm ishin dy shqetësime kryesore të kryetarit të Partisë Socialiste Edi Rama, të cilat e shtynë atë drejt një apeli publik adresuar kryeministrit Berisha. Pas takimit me ministrin danez për Çështje të Europës Nikolai Wammen, Rama kujtoi momentin historik në të cilin ndodhet vendi ynë. “Jam shumë i shqetësuar, sepse koha nuk pret dhe mesazhet e ndërkombëtarëve po bien në veshët e shurdhër të qeverisë. Kryeministri nuk po shfaq as një shenjë vullneti për të vënë interesat e vendit mbi interesat e tij krejt personale. Nuk po reflekton në asgjë dhe për asgjë. Ndërkohë që ky moment historik për Shqipërinë përballë udhëkryqit të zgjedhjes së Presidentit të Republikës dhe udhëkryqit të madh të provimit të tretë të vjeshtës në Bruksel për statusin e kandidatit në 100-vjetorin e pavarësisë e imponon reflektimin e krejt klasës politike shqiptare dhe të Kryeministrit në radhë të parë”, - tha Rama. Ai tha se Kryeministri po rrezikon interesat kombëtare përballë atyre vetjake, statusin e vendit kandidat për KQZ-në e Ristanit. Referuar zgjedhjes së presidentit, kryesocialisti renditi kushtet që sipas tij formojnë kandidatin konsensual. “Ne duam një president për të gjithë shqiptarët. Kryeministri do një president për veten. Po a mund të sakrifikohet interesi kombëtar dhe a mund të mbesë Shqipëria në provimin e vjeshtës për statusin e vendit kandidat në Bashkimin Europian vetëm e vetëm se Kryemi-

Ministri Haxhinasto pret homologun danez

Reforma zgjedhore

“Përpjekjet për realizimin me sukses”

nistri kërkon me çdo kusht të fusë në rreshtin e vartësve të tij edhe presidentin, edhe prokurorin e përgjithshëm, edhe kryetarin e KLD-së edhe kryetarin e SHISH-it, edhe komandantin e FA-ve?” - deklaroi numri një i selisë rozë. Duke nënvizuar se tani është pikërisht një nga ato momentet politike ku vlen si rrallëherë shprehja “koha është flori”, Rama i bëri apel Kryeministrit për reflektim. “Unë i bëj publikisht thirrje Kryeministrit t’i lërë në këtë moment akuzat, shpifjet, gënjeshtrat dhe fjalimet me baltë ndaj opozitës e me dokrra për sukseset e tij imagjinare, sepse koha

nuk pret. Kjo është koha e reformave për Shqipërinë që duhet të marrë provimin e vjeshtës. Është koha e konsensusit për presidentin e ri, që duhet të garantojë unitetin e kombit në këtë 100-vjetor të pavarësisë kombëtare. Është koha e betejës së ideve për Shqipërinë që duam për prindërit e për fëmijët e këtij vendi, jo koha e luftës ndaj opozitës për ta mbajtur Shqipërinë peng të pushtetit të një njeriu të vetëm”, - tha ai. Sipas marrëveshjes së nëntorit të vitit të shkuar, partitë politike duhet të mbyllin reformën zgjedhore dhe atë parlamentare përpara 24 majit.

Kryeministri Berisha në përgjigje të interesit të ministrit danez Wammen, të cilin e priti dje, tha se po bëhen të gjitha përpjekjet për përmbylljen me sukses të reformës zgjedhore bazuar plotësisht në rekomandimet e OSBE– ODIHR-it, asaj parlamentare etj. Interesi i mysafirit nga vendi që mban presidencën e radhës të Bashkimit Europian ishte edhe për reformat e ndërmarra dhe zbatimin e tyre si kusht i rëndësishëm për avancimin e Shqipërisë drejt BE-së. Për këto shefi i qeverisë shqiptare, pasi theksoi se procesi i integrimit për Shqipërinë duhet të jetë i bazuar në meritë dhe përmbushjen e 12 prioriteteve, i bëri atij një ekspoze të reformave të ndërmarra nga qeveria shqiptare në ekonomi, në adoptimin dhe zbatimin e kornizës ligjore të nevojshme për integrimin evropian, në luftën ndaj krimit të organizuar dhe korrupsionit. Kryeministri u shpreh gjithashtu se pas bllokimit më shumë se dyvjeçar tashmë puna midis mazhorancës dhe opozitës i është kthyer normalitetit. Berisha theksoi gjithashtu se ndërkohë janë miratuar ligjet me shumicë të cilësuar të kërkuara në 12 prioritetet.

Dhënia e statusit të vendit kandidat të Shqipërisë nuk do të mbështetet në fjalë, por në vepra konkrete. Njëra prej tyre është edhe zgjedhja e Presidentit të Republikës. Këtë konfirmoi ministri i Çështjeve Evropiane të Danimarkës, Nikolai Wammen, pas takimit me zv.kryeministrin dhe ministrin e Punëve të Jashtme Edmond Haxhinasto. Në konferencën e përbashkët për shtyp Wammen tha se Shqipëria do të gjykohet në bazë të meritave të saj. “Pra, është një pjesë e rëndësishme e vlerave europiane që të ketë një sistem zgjedhor qoftë në zgjedhjen e Presidentit, qoftë në zgjedhjet e përgjithshme, i cili të mbështetet në vlerat demokratike dhe të gëzojë besimin e të gjithë popullit për të siguruar një demokraci mirëfuknsionale. Mesazhi i BEsë është shumë i qartë. 24 maji do të jetë prova e parë e këtij zhvillimi”, - tha ministri danez, pa përjashtuar 12 prioritetet. Ai tha se është në dorën e Shqipërisë që të bëjë atë që pritet prej saj: të konkretizojë përparimin që pret BE-ja, progres që do të shqyrtohet në raportin e vjeshtës. “Ne e mbështesim integrimin e Shqipërisë në BE, por punën e vështirë do ta bëjë vetë ajo. Reformat demokratike dhe përmirësimi i shtetit ligjor janë elementi thelbësor. Jam i

sigurt se këto do të ndikojnë shumë në mendimin që do të kenë 27 vendet anëtare të BEsë në lidhje me dhënien e statusit kandidat për Shqipërinë. Kemi parë shenja inkurajuese ndërkohë, por tani fillon puna e vërtetë”, - tha ai. I pyetur në mënyrë specifike për zgjedhjen e presidentit të ri, Wammen tha se bëhet fjalë për përgjegjësi të madhe të partive politike dhe udhëheqësve të tjerë në Shqipëri. “Nga këndvështrimi ynë si BE presim që udhëheqësit, politikanët shqiptarë ta justifikojnë këtë pritshmëri tonën”, përfundoi ai. Jashtë parlamentit ministri i Danimarkës e vlerësoi shumë të rëndësishme pasjen e një gjyqësori që funksionon mbi bazën e vlerave dhe parimeve europiane. Po ashtu ai këshilloi shtimin e përpjekjeve nga vendi ynë për të kapur personat që merren me krime në shkallë vendi apo që janë të përfshirë në shkallë ndërkombëtare. “Gjithashtu është shumë e rëndësishme që Shqipëria të kuptojë se duhet të mos ketë asnjë ndërhyrje politike në punën e gjyqësorit, në punën e policisë, në punën e prokurorisë. Këtë mund ta them edhe në lidhje me ngjarjen e 21 janarit. Pra, politika duhet të mos ndërhyjë fare në punën e shtetit ligjor”, - deklaroi Wammen.

AKTUALITET E enjte 17 maj 2012 •

SARANDË, MATURANTËT NË EKSKURSION TË PASHOQËRUAR

Alkooli i tepërt, nxënësit trefishojnë urgjencat në spital TELNIS SKUQI SARANDË - Saranda është një adresë e lakmuar në këto ditë maji për vizitorë nga i gjithë vendi. Në mënyrë të veçantë, qyteti jugor që përgatitet për verën 2012, është i kërkuar nga gjimnazistët e sidomos nga maturantët, që organizojnë drejt Sarandës udhëtime turistike disaditore për fundjavën. Vetëm fundjava që lamë pas regjistroi 100 autobusë me gjimnazistë, por bashkë me shtimin e numrit të vizitorëve nxënës, shtohet edhe problematika që vjen kryesisht nga dalja jashtë kontrollit familjar dhe ai shkollor, pasi në jo pak raste, ata ia dalin të organizojnë ekskursione jomësimore, por tërësisht turistike, në mungesë të shoqërimit nga mësuesit, në kundërshtim me udhëzimet kategorike të MASH-it. Urgjencat Kjo ka nxjerrë më shumë probleme për blutë e qytetit të Sarandës. Por përtej kësaj, shumë më shqetësuese ka qenë nevoja e mjaft turistëve shkollarë për ndihmë mjekësore. Niko Kuri, drejtori i shërbimit spitalor, tha se kjo fundjavë ka shënuar mbi 100 raste të paraqitjes në urgjencë nga nxënësit e ardhur nga rrethet, që përfaqëson një trefishim të urgjencave, krahasuar me fundjava të tjera. Sipas tij, në masë dërmuese rastet kanë qenë të provokuara nga marrja e dozave të larta të alkoolit, ose nga përzierja e tyre me lëndë të tjera. “Mbi 100 ka qenë numri i maturantëve vizitorë të ardhur në qytetin e Sarandës, që i janë drejtuar urgjencës së qytetit për ndihmë mjekësore”, u shpreh Kuri. Ai thotë se kjo situatë ka ardhur nga abuzimi me pijet alkoolike, të cilat ose kanë shkaktuar gjendje të alkoolizuar ose kanë çuar në trauma nga aksidente me makinë, në gjendje të dehur. Kuri thotë se personeli i urgjencës ka bërë rehabilitimin

Propozim i MASH-it dhe për degë të reja

Informatizohet universiteti, tani studentët informim on-line

SARANDË Biznesi lokal mbështetje për çeljen e sezonit turistik Saranda gjendet vetëm një ditë larg ditës së caktuar për çeljen zyrtarisht të sezonit të ri veror. Një hapësirë të konsiderueshme në këtë event ka biznesi lokal, i cili është trajtuar edhe në këtë moment si partner i qeverisjes vendore. Bashkia e Sarandës i ka ftuar biznesmenët më përfaqësues të qytetit që ta shfrytëzojnë paraqitjen e tyre në panairin e sezonit për promovimin e bizneseve të tyre. Në një takim të zhvilluar dje me nënkryetarët e Bashkisë së Sarandës, Jorgo Mitro e Raimonda Gjoni, biznesmenët e pranishëm u shprehën të gatshëm të mbështesin organizimin sa më cilësor të kësaj çeljeje të sezonit më 18 maj. Sipas burimeve bashkiake, festa e sezonit turistik përmban një varg veprimtarish që promovo-

e tyre, pasi medikamentet dhe shërbimi mjekësor nuk mungojnë, por problemi është që të bëjnë më shumë për

jnë vlerat turistike të qytetit bregdetar. Aktivitetet do të çelen me ndezjen simbolike të farit dekorativ të qytetit, me prerjen e super tortës me sipërfaqe 3 metër katror, për ta vazhduar me paradë kostumesh e suveniresh, me show artistik e sportiv dhe me koncert rinor të këngëtarëve në skenën e ngritur mbi rërën e plazhit “Rinia”. Sponsorizimi i mjaft prej këtyre pjesëve të programit të çeljes së sezonit, është marrë përsipër në takim nga biznesi vendas. “Biznesi sarandiot, tha zëvendëskryetari i Bashkisë, Jorgo Mitro, ka shfaqur angazhim për të qenë pjesë aktive e nismës për të evidentuar profilin turistik të Sarandës, e cila këtë vit projekton vitin e vet më të suksesshëm në dhjetë vitet e fundit në fushën e turizmit”. T. Skuqi

parandalimin e këtyre gjendjeve vetë nxënësit, duke mos i lejuar vetes marrje të mbidozave, si dhe nga baristët, që

vazhdojnë t’u ofrojnë alkool edhe kur shohin që është tepruar në tejkalimin e masës së konsumit të alkoolit.

KORÇË, VIKTIMA PUNONTE NË NJË GURORE, PO PËRGATISTE FITILIN

I shpërthen kapsolla, vdes 61-vjeçari Dyshohet që ngjarja të ketë ndodhur nga mossigurimi teknik KORCË- Një 61-vjeçar ka humbur jetën në fshatin Symiz të Korçës, teksa i ka shpërthyer një kapsollë me dinamit në guroren ku punonte. Sipas policisë lokale, viktima është Maksim Kodra nga fshati Kolanec i Korçës, i cili ishte duke përgatitur lëndën plasëse të dinamitit 200 metra larg gurores, teksa ka ndodhur shpërthimi. Ka qenë një tjetër punëtor, ai që e ka parë nga afër ngjarjen dhe e ka transportuar me

urgjencë në spitalin e Korçës 61-vjeçarin. Por pavarësisht ndihmës mjekësore ai nuk ka mundur dot të mbijetojë për shkak të plagëve të marra në të gjithë trupin. Policia, e cila mbërriti në vendin e ngjarjes, bën të ditur se ka shoqëruar 2 pronarët e gurores në Symiz, ndërsa konfirmon se gurorja ishte e licencuar. Gjithashtu policia bën me dije se ngjarja dyshohet të ketë ndodhur si pasojë e mungesës së sigurimit teknik në punë.

ELBASAN- Informatizohet shërbimi i sekretarisë në Universitetin e Elbasanit. Studentët do të kenë mundësi të marrin informacion, të informohen mbi provimet dhe të komunikojnë zyrtarisht me pedagogët. Rektori i Universitetit të Elbasanit deklaron se ky sistem më në fund pasi mori miratimin e organeve të universitetit ka filluar nga implementimi. Faza e parë ka përfunduar brenda majit. Është bërë trajnimi me personelin që do të jetë mbartësi i këtij procesi informatizimi dhe kemi zhvilluar kurse trajnimi me sekretarinë, pedagogët dhe studentët. Në ambientet e universitetit janë vendosur PC kioska. Me kodin që do të ketë çdo student do të ketë mundësi të informohet mbi të gjitha të dhënat, detyrimet, madje mund të komunikojë zyrtarisht me strukturat drejtuese dhe pedagogët. Gjithashtu do të informatizohet edhe procesi i vlerësimit të studentëve. Pra, studenti do të ketë të gjithë informacionin në rrugën elektronike. Po kështu do të funksionojë edhe lidhja on-line ndërmjet bibliotekës sonë dhe bibliotekave të dy universiteteve të rëndësishme evropiane, të Mançesterit dhe Bolonjës”, tha rektori Varoshi. Ai deklaroi se i është propozuar Ministrisë së Arsimit hapja e disa degëve të reja dhe të nivelit Master. Ai theksoi se nëse do të miratohen, atëherë do të shtohet edhe numri i studentëve që do të pranohen në vitin e ri akademik. L. Ll

Procedohet një grua

Policia Tatimore bllokon 11 makineri lojërash fati SARANDË - Të paktën 11 makineri lojërash fati u bllokuan nga Policia Tatimore në qytetin e Sarandës, njofton Policia Tatimore, në Jug të vendit. “Makineritë e lojërave të fatit ushtronin aktivitet fitimprurës në mënyrë të paligjshme, duke shkaktuar evazion fiskal”, thuhet në komunikatën e Policia Tatimore. Të njëjtat burime thanë se një procedurë ligjore tashmë ka nisur ndaj posedueses, V. Baraku, 54 vjeçe, me akuzën penale “organizim i lotarive të palicencuara”. “Baraku do të ndiqet penalisht në gjendje të lirë nga Prokuroria e Sarandës, pasi ajo e ka ripërsëritur disa herë këtë veprim të paligjshëm”, specifikon Policia Tatimore. Ky është i pari rast gjatë këtij viti, që Policia Tatimore e Sarandës nis një aksion për të bllokuar makineritë e lojërave të fatit, si dhe nis një procedurë penale nga kundërvajtësve. T. Skuqi

Policia: Shkak, shpejtësia

Aksidenti, vdes drejtuesi e plagosen 2 KORCË- Një person ka humbur jetën, ndërkohë që dy të tjerë janë plagosur pas një aksidenti rrugor, të ndodhur pasditen e djeshme në unazën e qytetit të Korçës. Burime të policisë së qytetit juglindor bëjnë me dije se viktimë e aksidentit është 53-vjeçari Nesti Shkodrani nga qyteti i Korçës, ndërsa të plagosur kanë mbetur Sotir Trebicka dhe Arben Brahimllari. Sipas policisë, mjeti me targa amerikane ka dalë nga rruga, duke kaluar në korsinë tjetër, ka rrëzuar edhe 4 pemë dhe është ndalur para një objekti në ndërtim. Grupi hetimor ka mbërritur në vendin e ngjarjes për të mbledhur provat, ndërsa nga të dhënat e para dyshohet se shkak është bërë shpejtësia e madhe.

SOCIALE • E enjte 17 maj 2012

ARIAN JAUPLLARI: KONSTATOHET PËRGATITJE E ULËT PROFESIONALE EDHE PËR FORMIMIN BAZË Mungesat e theksuara në formimin bazë lë pa licensë qindra farmacistë, të cilët nuk arritën dot të kalojnë provimin e shtetit të fazës së dytë. Pjesa dërrmuese e kontingjentit të mbetësve u përkasin universiteteve private, ku shumë prej kandidatëve të testuar kanë dëshmuar një nivel të ulët profesional. Duke prezantuar rezultatet e kalueshmërisë në këtë testim, kreu i Urdhrit të Farmacistëve, Arian Jaupllari, ka lëshuar alarmin për mbingopje të tregut farmaceutik nga të diplomuarit në universitetet private, situatë kjo që sipas Jaupllarit ka ardhur nga liberalizimi i universiteteve, çka ul ndjeshëm standardet e mësimdhënies, sidomos në strukturat private. Ky fakt sipas Jaupllarit u vu re në të dyja fazat e provimit të shtetit, ku niveli i kalueshmërisë së kandidatëve që vinin nga universitetet private ishte nën

Profesioni, farmacistët e privatit mbesin sërish në klasë Nuk marrin licensën, pasi nuk arrijnë të kalojnë në provimin e shtetit REZULTATET Gjithsej Kaluar •Universiteti i Tiranës 35 27 •Universiteti “ZKM” 8 7 •Universiteti “UFO” 86 40 •Universiteti “Kristal” 140 59 50 për qind, që nënkupton një nivel të ulët në formimin bazë të kandidatëve farmacistë. “Ky rezultat në disa universitete private është shumë i dobët, çka përbën një fenomen shqetësues për ne, sepse në shërbimin farmaceutik për popullatën pritet

të shërbejnë kontingjente profesionistësh me mangësi të theksuara në formimin bazë. Ne gjithmonë kemi qenë skeptikë për standardin e universiteteve private, që lidhen me kriteret e pranimit, nivelin e programeve, nivelin e mësimdhënies, num-

KREU I FARMACISTËVE

Ngelur 8 1 46 81

“Ky rezultat në disa universitete private është shumë i dobët, çka përbën një fenomen shqetësues për ne, sepse në shërbimin farmaceutik për popullatën pritet të shërbejnë kontingjente profesionistësh me mangësi të theksuara në formimin bazë. Ne gjithmonë kemi qenë skeptikë për standardin e universiteteve private, që lidhen me kriteret e pranimit, nivelin e programeve, nivelin e mësimdhënies, numrin e të regjistruarve. Frekuentimi i mësimit, i leksioneve dhe praktikës mësimore, duke pasur parasysh se për këtë lloj profesioni është me shkëputje nga puna.”, ka konfirmuar kreu i urdhrit të farmacistëve mbi rezultatet e shpallura për provimin e shtetit.

rin e të regjistruarve. Frekuentimi i mësimit, i leksioneve dhe praktikës mësimore, duke pasur parasysh se për këtë lloj profesioni është me shkëputje nga puna, ndërsa në Shqipëri, ndryshe nga vendet e tjera të botës, mësimi është kthyer me

korrespondencë”, - ka deklaruar Jaupllari. Sa i takon mbingopjes së tregut me farmacistë (aktualisht numërohen mbi 2 mijë farmacistë në vend, shifër kjo më e lartë sesa nevojat), Arian Jaupllari ka shtuar më tej se “nuk jemi ne që vendo-

LIDHJA MES LIQENIT ARTIFICIALI DHE PASKUQANIT

PROJEKTI Këshilltarët e majtë

Fiton “Grimshau”, zgjerim i bulevardit me tre sheshe

“Basha të bëjë publike shpenzimet”

Pranvera “Grimshau” përzgjidhet si projekti fitues për zgjerimin e bulevardit dhe rehabilitimin e lumit të Tiranës. Studioja britanike ka arritur të korr fitore ndaj konkurrentit “Dar”, duke konfirmuar kthimin e pjesës qendrore të bulevardit më shumë në funksion të këmbësoreve sesa të qarkullimit të automjeteve. Duke u ndalur në detajimet specifike se si do të ndryshojë bulevardi, eksperti i studios “Grimshau” ka deklaruar se bulevardi është ndarë në tri sheshe si hapësira urbane në formën e xhepave, ose siç quhen në maket “dhoma ndenjjeje urbane”. Hapësira e parë, që nis nga stacioni i trenit, parashikon ndërtimin e një parku me një shesh dhe kafene përreth. Në këtë hapësirë janë parashikuar edhe ndërtimi i disa godinave me funksion publik. Brezi i dytë parashikon ndërtimin e hapësirave për qendra tregtare. Ndërsa në sheshin e tretë shfaqet një park me gjelbërim dhe ndërtesa me funksion publik, ku bëjnë pjesë që nga bibliotekat, bashkia e re, opera dhe në fund është parashikuar të ngrihet Pallati i Drejtësisë. Projekti e sheh bulevardin si një urë lidhëse ndërmjet dy parqeve të mëdha liqenore, siç është Liqeni Artificial dhe parku i ri, që do të ngrihet në Paskuqan. Studioja fituese projekton rrugë të integruar të unazës me 60 metër gjerësi, me dy kalime nga tri korsi secila dhe me ndarje në mes. Sipas kësaj studioje, kapaciteti i secilës

prej dy korsive parashikohet të jetë 2000 automjete në orë dhe përballon deri në 5,6 mijë automjete në pikën e trafikut. Po ashtu është projektuar një sistem parkimi në formë xhepash, që kënaqin nevojat e qytetarëve. Gjithashtu projekti synon ristrukturimin e ndërtesave ekzistuese si dhe shtyrjen e trafikut nëpërmjet

qarkullimit të automjeteve në periferi të qytetit. Për të menaxhuar trafikun është menduar ndërtimi i parkingjeve të nëndheshme, që mund të shihen dhe si objekte biznesi. Në pjesën qendrore të bulevardit qarkullimi do të bëhet me mjetet e transportit publik. Rrugët brenda sheshit janë dizenjuar si rrugë të vogla, kryesisht

sim se çdo të bëhet me degën e farmacisë, i takon Ministrisë së Arsimit të hartojë politika në këtë drejtim në lidhje me kriteret e pranimit, standardet e mësimdhënies, me qëllim që të mos kemi fenomene të tilla në të ardhmen”.

për këmbësorët e transportin publik. Bulevardi do të ketë këndin për hapësira sportive e aktivitete të mëdha kulturore. Ndërtimet do të zhvendosen drejt lumit, në veri dhe jug të tij, duke ruajtur po ashtu edhe pjesën natyrore të parkun e lumit, ku në këtë pikë mund të ndërtohen më vonë apartamente apo shtëpi të vogla dhe kopshte. Përqendrim banesash do të ketë dhe te kodrat e Paskuqanit e më tej. Këtu do të shtrihet parku bujqësor (kopshtari pemëtari etj.), që do të lejojë zhvillimin dhe balancimin me zonat e tjera. Mund të ketë ullishte, hapësirë për pemëtari. Duam të ruajmë pjesën natyrore dhe t’i bëjmë elementet që na ofron Tirana pjesë të parkut. Lidhur me lumin e Tiranës kjo studio ka parashikuar pastrimin e tij, ndërtimin e një ure me formë të veçantë arkitekturore dhe ndërtimin e një

parku gjigant përgjatë lumit, që do t’u shërbejë qytetarëve si zonë për të shëtitur apo si zonë që do të tërheqë mjaft turistë. Por ky projekt pritet të ketë sërish ndryshime dhe në varësi të detajeve që do të dalin në përputhje me planin e ri urbanistik, që do të prezantohet të premten. “Zbatimi i tij do të thotë ndërtim i një poli të ri ekonomik, që do të hapë mijëra vende pune, përmirësimin e të gjithë parametrave të cilësisë së jetës nëpërmjet aksesit të paimagjinuar të qytetarëve në të mira të tilla si: hapësira publike, zona rekreative, parqe të gjelbra dhe rizbulimin nga qytetarët e Tiranës të dy aseteve të fshehura që nga krijimi i qytetit: lumi i Tiranës (jo i Lanës) dhe parkut të ri të Paskuqanit, përmirësimin e trafikut, krijimin e hapësirave për zhvillim të qëndrueshëm urban”, - ka pohuar Basha gjatë shpalljes së fituesit.

Menjëherë pas shpalljes së projektit fitues për zgjerimin e bulevardit dhe rehabilitimin e lumit të Tiranës këshilltarët e majtë në këshillin bashkik i kanë kërkuar publikisht kryebashkiakut Basha që të bëjë publike faturën dhe shpenzimet për projektin. Duke u ndalur në specifika të caktuar këshilltarët kanë kërkuar sqarime nga Basha në lidhje me fondet e shkuara dëm deri tani. “Basha t’u thotë qytetarëve sa milionë euro ka çuar dëm në këta 10 muaj në krye të Bashkisë dhe sa milionë euro u kushton qytetarëve maketi i tij i sotëm. Sa e shkatërrojnë ekuilibrin social dhe mjedisor të Tiranës kullat që ai ka programuar të ngrejë në maketin e tij”, - thuhej në deklaratën e tyre. Sipas tyre, qytetarët duhet të dinë transparencën me shpenzimet që Bashkia bën. “Qytetarët kanë dëgjuar vetëm të pavërteta në këta muaj, ndërsa e ardhmja e tyre vazhdon të rrezikohet nga mashtrimi publik me makete, me miliona euro të çuara dëm, si në rastin e sheshit “Skënderbej”; me taksat që do të uleshin, por që u dyfishuan; me hipoteka që do të gëzonin, por që ende s’i kanë në dorë; me planin urbanistik të 2008-s, që po devijohet e paraqitet si plan i sotëm i Tiranës, etj.”, - sqarohej më tej në deklaratën e bërë dje nga këshilltarët bashkiakë të majtë pas shpalljes së studios fituese.

« aktualitet

E enjte 17 maj 2012 • Dëmi 18 milionë euro e diploma shqiptare e renzos te universiteti “Kristal”

Umberto Bossi e 2 djemtë zyrtarisht në hetim Prokurorët italianë hetojnë familjen Bossi për fondet e partisë Umberto Bossi, senatori italian, është nën hetim për mashtrim të shtetit për rimbursimet zgjedhore të marra nga ana e Legga Nord në vitin 2010, por edhe dy djemtë e tij. Në raportin e vitit 2011, shifra e abuzimeve është 18 milionë euro. Në hetim janë edhe dy djemtë Renzo dhe Riçardo që do përgjigjen para ligjit për shpërdor fondesh. Tashmë janë zhvendosur në Itali hetimet për diplomën e Renzo Bosit, djali i Umberto Bossit, kreut të Lega Nord. Sipas burimeve të Prokuror-

isë së Tiranës, njësia taks force pranë këtij institucioni që po drejton hetimet, para disa ditësh i është drejtuar me një letër-porosi palës italiane, ku kërkohet informacion për diplomën e pjekurisë së Renzo Bosit, për të verifikuar autenticitetin e diplomës së dorëzuar pranë universitetit “Kristal”, në bazë të të cilit është kryer edhe regjistrimi pranë këtij universiteti. Ndërkaq hetimet kanë vazhduar pranë universitetit jo publik “Kristal”, ku prokurori i çështjes ka sekuestruar disa prej regjistrave të

nevojshme në hetimet. Ndërsa janë marrë në pyetje edhe drejtues të stafit pedagogjik, të cilët kanë sqaruar procedurat e regjistrimit pranë universitetit, dhe se si funskionon ky universitet. Renzo Bossi rezulton të jetë regjistruar në universitetin “Kristal” për vitin akademik 2007-2008, por sipas organit të akuzës ai nuk ka shkelur asnjeherë në tokën shqiptare dhe është diplomuar pranë universitetit “Kristal” për Menaxhim-Biznesi në tetor të vitit 2010. Diploma u zbulua në një kasafortë.

Kryepolici italian: Me zemërim luftë krimit, sidomos drogës

Rishfaqen helikopterët italianë mbi parcelat me hashash shqiptar Mariglen Mulla

uket se kësaj radhe italianët e kanë seriozisht me “tokën e shqiponjave”. Kryepolici i shtetit fqinj, në mbërritjen e disatë në Tiranë brenda pak kohësh, dje për të parën herë përdori termin “me zemërim do ta luftojmë krimin”, teksa mori garanci edhe nga homologu i tij shqiptar. Ndërkaq, Antonio Manganelli këtë zemërim e vendosmëri të bluve italiane për të ndalur tonelatat e hashashit që Shqipëria ia dërgon vendit të tij, duket se ka ndërmend ta konkretizojë me një marrëveshje. Memorandumi i mirëkuptimit ka si qëllim krijimin e një shërbimi vëzhgimi në ajër dhe në det për të parandaluar kultivimin dhe prodhimin e paligjshëm të narkotikëve në Shqipëri dhe trafikun në territorin italian e më pas evropian. Pra, me fjalë të varfra së shpejti do të shohim helikopterët italianë mbi parcelat e hashashit në Lazarat apo diku tjetër në Jug. Nënshkruesi shqiptar i paktit është Zv/drejtori i Përgjithshëm i Policisë Agron Kuliçaj, ndërsa nga pala italiane nga Zv/drejtori i Përgjithshëm i Policisë Francesco Cirillo, nën vëzhgimin edhe të drejtorit të Emigracionit dhe Policisë Kufitare Rodolfo Ronconi. Lajmin i krijimit të shërbimit survejues italo-shqiptar me helikopterë dhe anije në tokën tonë, fillimisht e bënë të ditur burimet zyrtare pranë Policisë së Shtetit. Ky lajm ishte i aksesueshëm dhe krejt i shikueshëm pa problem në faqen zyrtare të Policisë së Shtetit italian. Kjo faqe shkruante se “Në fokus të takimit ishte forcimi i bashkëpunimit bilateral ndërmjet forcave policore kombëtare italiane dhe asaj shqiptare, me referencë të veçantë për luftën kundër krimit transnacional dhe trafikut të drogës”. Ndërkaq,

Pamje nga Lazarati

Nga takimi i djeshëm theksohej memorandumi tokë-ajër kundërhashash shqiptar dhe në fund shefi i policisë italiane Antonio Manganelli mori një medalje nderi të lartë nga ana e ministrit të Brendshëm shqiptar, Bujar Nishani. Vetëm në vitin 2011 në tokën italianë u dërguan rreth 6 ton hashash “Made in Albania”, ndërsa kryeprokurori i Leçes Motta ka thënë se Shqipëria është furnizuesi kryesor i Italisë me hashash. Kryepolici italian Drejtori i Përgjithshëm i Policisë Italiane, Antonio Manganelli, gjatë fjalës së tij shprehu kënaqësinë dhe vlerësimin për miqësinë e fortë dhe bashkëpunimin e ngushtë mbi 15-vjeçar ndërmjet strukturave policore të dy popujve tanë miq. “E

kemi nisur bashkëpunimin midis nesh në kohë shumë më të vështira, kemi zhvilluar një bashkëpunim në fushën e kontrollit të territorit, të investigimeve, të inteligjencës dhe në krijimin e grupeve të përbashkëta të punës që kanë ditur të interpretojnë më së miri interesat e të dyja vendeve. Tani jemi këtu për të studiuar forma të reja të bashkëpunimi dhe për t’i realizuar ato brenda një periudhe të shkurtër. Ne së bashku, me të gjithë zemërimin, vendosmërinë, profesionalitetin dhe eksperiencën e fituar gjatë këtyre viteve do të bëjmë të mundur që ta godasim krimin në të dy vendet tona”, theksoi Manganelli. Drejtori Burgaj Drejtori i Përgjithshëm i

Policisë së Shtetit, Hysni Burgaj, duke theksuar rëndësinë e këtij takimi dhe nivelit të lartë të bashkëpunimit ndërmjet policive të të dy vendeve, në sajë të të cilit janë shënuar mjaft arritje në goditjen e krimit të organizuar dhe trafiqeve, theksoi: “Është një tregues shumë i favorshëm mes dy organizatave homologe krijimi i besimit reciprok dhe heqja e barrierave të mëparshme që kanë qenë pengesë në arritjen e treguesve të dy policive. Tashmë nuk flitet më për mosbesim, nuk flitet më për mungesë dëshire dhe vullneti, gjithçka është në favorin tonë dhe ne presim rezultate akoma më pozitive në luftën kundër krimit të organizuar dhe trafiqeve të paligjshme”. Burgaj evidentoi gjithashtu edhe rezultatet më të fundit lidhur me ekstradimin e rreth 74 shtetasve shqiptarë që kanë kryer krime të rënda në shtetin italian, duke theksuar se: “Kushdo që kryen krime si në territorin shqiptar, ashtu edhe në territorin italian, mesazhi është shumë i qartë, dënimi është i padiskutueshëm, vënia përballë organeve të drejtësisë është e padiskutueshme”.

Vajza u qëllua me pushkë në apartament

Pranga 30-vjeçarit shqiptar, dyshohet se vrau të dashurën SHBA - Hetuesit në Coconino thonë se një 30-vjeçar shqiptar me banim në Greenehaven është arrestuar për vrasjen e të dashurës së tij herët në mëngjesin e së shtunës. Daniel Veseli, 30 vjeç, është transferuar në burgun e qarkut Coconino ku do të përballet me akuzën e vrasjes së shkallës së parë. Autoritetet thonë se Veseli dhe e dashura e tij, 20-vjeçare AutumnTenney, kishin miq në apartamentin e tyre në veri të komunitetit të vogël në Page, natën e së premtes. Dëshmitarët kanë dëgjuar një të shtënë kur dy ishin vetëm në banesë rreth orës 02:30 dhe më pas ata panë Veselin që po largohej. Mjekët ligjorë e kanë gjetur Tenney brenda banesës me jë plagë armë zjarri. Ata nuk ishin në gjendje për ta shpëtuar atë. Hetuesit thanë se besojnë se ajo u qëllua në distancë të afërt me një pushkë. Oficerët e policisë në Page arrestuan Veselin pa incident dhe detektivët në zyrën e sherifit po trajtojnë hetimet.

Grabitësi u largua menjëherë

Dështon tentativa për të vjedhur argjendarinë Dje në drekë ka dështuar tentativa për grabitjen e një argjendarie në kryeqytet. Shitësi i argjendarisë ka mundur të aktivizojë alarmin, menjëherë sapo grabitësi ka hyrë në dyqan, duke sinjalizuar punonjësit e policisë private. Burime nga vendi i ngjarjes bënë të ditur se grabitësi është larguar, pasi ka parë punonjësit e policisë private. Efektivët e policisë së shtetit nisën hetimet për identifikimin e grabitësit dhe kapjen e tij.

Nga Greqia

Interpol-i ekstradon të dënuarin për vjedhje Nga Zyra Qendrore Kombëtare Interpol Tirana ditën e djeshme u krye ekstradimi nga Athina, Greqi, drejt vendit tonë i shtetasit shqiptar të shpallur në kërkim ndërkombëtar, Zamir Malaj, 26 vjeç, lindur në Fier. Gjykata e rrethit gjyqësor Fier, me vendimin Nr. 238 (663), datë 07.12.2010, e ka dënuar me 5 vjet burg shtetasin Zamir Malaj për kryerjen e veprës penale të “vjedhjes në bashkëpunim” parashikuar nga neni 134/2 i Kodit Penal. Ai është shpallur fajtor, pasi në bashkëpunim me dy të tjerë ka vjedhur dy makina tip Mercedes Benz.

koment • E enjte 17 maj 2012

Vetëvrasja si efekt i shoqërisë anomike Nga Entela BINJAKU

etëvrasja është kthyer në një dukuri të tronditëse: pothuajse çdo ditë mediet njoftojnë për një qytetar shqiptar që kryen këtë akt fatal. Mesatarisht, të dhënat flasin për rreth 200 raste vetëvrasjesh në vit, duke e bërë këtë dukuri shumë shqetësuese. Vetëvrasja është një ndër ato dukuri që bashkon diskutimet e psikologëve, sociologëve, filozofëve, pa lënë mënjanë dhe ato të qytetarëve të zakonshëm, të cilët, pavarësisht qëndrimit që mbajnë, ngrenë pyetje të tilla: pse morën këtë vendim? Çfarë dëshironin dhe nuk e patën? Kur dukuria paraprihet nga tentativa, pyetja që lind më së shumti është: si është e mundur që nuk u parandalua dot, a mund të ndihmohej? Këto janë vetëm disa prej pyetjeve që mundojnë për shumë kohë, veçanërisht të afërmit dhe të njohurit e atyre që kryejnë aktin fatal. Vetëvrasja e një figure të rëndësishme të jetës publike, ajo e kryer nga drejtori i një sipërmarrjeje të huaj, apo rasti i një 28-vjeçareje nga Durrësi, i një 45-vjeçareje nga Fieri, i një djali 24-vjeçar nga Lushnja, apo të një emigranti shqiptar në shtetin fqinj, një djali, por dhe një vajze, të dy në një lidhje afektive, një ish-ushtarak etj., janë vetëm disa nga rastet që mund të ilustrojnë pohimin se vetëvrasja nuk kursen askënd. Ajo godet të rinj e të vjetër, të pasur e të varfër, të dobët e të fortë, njerëz të zakonshëm, por dhe të veshur me pushtet. Jashtë diskutimeve nuk ka mbetur as besimi fetar, i konsideruar për shumë kohë si një nga faktorët që ndikon në shkallën e vetëvrasjes. Për këtë mjaft të sjellim në kujtesë akuzat ndaj besimtarëve të një sekti fetar të caktuar disa kohë më parë. Kërkimet kanë treguar se në ato vende ku besimi ka qenë i ndaluar apo është propaganduar ateizmi, sikundër dhe shoqëria jonë, shkalla e vetëvrasjes është më e madhe se në vendet e tjera, ku katolicizmi apo islami janë besimet mbizotëruese. Në përgjithësi njoftime të tilla përfundojnë me shprehjen: “Shkaku mendohet të jetë depresioni”, pa lënë shumë shteg për arsye të tjera, që mund të lidhen edhe me faktorët shoqërorë dhe ku depresioni mund të jetë veç një pasojë. Në sociologji i jepet një rëndësi e madhe zinxhirit shkakësor, ku shkaku i njërës ngjarje është pasoja e një ngjarjeje tjetër. Për trajtimin e vetëvrasjes përveç faktorëve demografikë, pra moshës, gjinisë, mjedisit ku jeton personi,

duhen marrë në konsideratë edhe faktorët e zhvillimit psikik, biologjikë si dhe ata që lidhen me historikun e jetës së personit. Vetëm duke analizuar në këtë mënyrë mund të gjejmë edhe mënyra për të parandaluar këtë dukuri. Realiteti shoqëror në vetvete është një objekt studimi i lëvizshëm dhe shumë dinamik dhe, për hir të kompleksitetit të vet, ai analizohet dhe interpretohet edhe me ndihmën e disiplinave të tjera, që kanë në qendër njeriun dhe ndërveprimet e tij me të tjerët. Rajmond Budon pohonte se “individi nuk jeton i ndarë nga faktorët e jashtëm, që e kushtëzojnë atë”. Me fjalë të tjera, kushtëzimet kulturore dhe institucionale marrin një peshë shumë të madhe në shpjegimin e prejardhjes dhe të motivimit të veprimit individual, siç është vetëvrasja në këtë rast. Zhvillimi i ulët kulturor i shoqërisë sonë, veçanërisht në fushën e psikologjisë, mungesa e institucioneve të specializuara në fushën e shëndetit mendor, bëjnë që shkaqet dhe motivet e vetëvrasjes mbeten shpesh të patrajtuara. Vështirësitë në komunikimin midis brezave, mungesa e empatisë, individualizimi i jetës shoqërore, humbja e referencave të vlerave janë tipare shumë të pranishme të shoqërisë sonë. Të shoqëruara edhe me mënjanimin, tëhuajësimin e individit apo dhe kriza e identitetit janë disa prej dukurive që mund të trajtohen në një këndvështrim të lidhur me tiparet e shoqërisë së këtij shekulli. Sjellja vetëvrasëse është e lidhur me disa karakteristika të caktuara, të cilat në përgjithësi mësohen kur pyeten të afërm apo miq të personit që kryen vetëvrasje. Gjatë një “autopsie psikologjike” merren informacione që bëjnë të kuptosh disa simptoma të muajve apo viteve që paraprijnë këtë akt dhe që në përgjithësi flasin për një depresion të vështirë dhe të gjatë, ankth, humbje të kontrollit, ndjesi të pamundësisë për të ndryshuar situatën, çrregullime bipolare të humorit etj. Duke shqyrtuar rastet e ndodhura veçanërisht së fundmi, mund të pohojmë se vetëvrasja ndodh në situata krizash, papunësie apo varfërimi. Nuk është varfëria në vetvete, por varfërimi si proces si dhe humbja e një statusi të caktuar ekonomik që rrit prirjen për vetëvrasje. Në shoqërinë moderne shpesh specialistët diskutojnë për vetëvrasjen anomike, e cila lidhet ngushtë me mungesën ose humbjen e ekuilibrit ekonomik, me humbjen e vlerave të referencës, si dhe me lëkundjen e vlerave të moralit, tipare të cilat e përshkojnë gjerësisht shoqërinë tonë. Një ndër

studiuesit më të njohur në fushën e mendimit sociologjik, Durkheim, arrinte në përfundimin se arsyet e vetëvrasjeve duhet t’i kërkojmë te “mungesa e orientimit, dobësimi i marrëdhënieve sociale, humbja e sensit të kolektivizmit, degjenerimi moral”, besimi fetar në rënie. Rrënjët e kësaj dukurie nuk janë vështirësitë e jetës: njerëzit u japin fund ditëve sepse ata nuk e dinë ku ndalen nevojat e tyre si dhe cili është qëllimi i vërtetë i veprimeve të tyre”. Stabiliteti i lëkundur i institucionit të familjes, konkurrenca e ekzagjeruar në raportet shoqërore, humbja e qetësisë, e shkaktuar nga e ardhmja e pasigurt, prirja për ta lënë mënjanë individin, marrëdhëniet gjithmonë e më shumë të kufizuara - të gjitha këto mund të favorizojnë vendimin e një individi për t’i dhënë fund jetës. Sipas Luhman, “në shoqëritë moderne nuk janë individët protagonistët e vërtetë të procesit të komunikimit, por janë rolet dhe funksionet, sistemet shoqërore dhe mjediset ku ata veprojnë”. Duke u mbështetur në këtë pohim, mund të themi se në kushtet kur mjedisi nuk është mbështetës dhe mirëkuptues, kur nuk ka ngritjen e duhur kulturore për të ardhur në ndihmë, kur rolet që individët kryejnë tronditen dhe funksionet humbasin, kur sistemi shoqëror është në një kaos të vazhdueshëm dhe të pandërprerë, edhe përpjekjet për të parandaluar këtë dukuri duhet të shumëfishohen. E gjithë shoqëria duhet të angazhohet në ndihmë të parandalimit të kësaj dukurie, por disa prej institucioneve të saj që lidhen drejtpërdrejtë me këtë dukuri, duhet të bëhen të pranishme, të luajnë rolin që u takon. Njohja e shërbimit të psikologut, hapja e qendrave të këshillimit, institucionet e kujdesit të shëndetit mendor së bashku me rritjen e integrimit të individit në familje e në grupin shoqëror ku ai jeton, do të ishin disa mënyra që së paku do të reduktonin numrin e rasteve që i japin fund jetës. Vetëvrasja është një traumë për familjen, të afërmit e të njohurit e atij që e ndërmerr këtë vendim, por ajo farë e pason është një posttraumë që zgjat në kohë, lëndon shumë njerëz dhe kërkon më shumë angazhim për t’u ardhur në ndihmë. Duke u nisur edhe nga profili psikologjik i familjes shqiptare, ku lidhjet mes familjarëve janë veçanërisht shumë shpirtërore, gjurmët që kjo dukuri lë tek ata janë të thella dhe të dhimbshme. Kjo do të thotë se, në rast se nuk bëhet asgjë në ndihmë të parandalimit, do të duhet të shpenzohet shumë më tepër energji në dobi së lehtësimit.

DOSSIER E enjte 17 maj 2012 •

BEQIR AJAZI: IBRAHIM BEJ BIÇAKÇIU LËSHOI NJË URDHËR QË SHPËTOI NGA PUSHKATIMI PUNONJËSIT E ATSH

Si e largoi Abaz Kupi nga mbledhja e konferencës së Pezës Miladin Popoviçin Mulla Halil Hoxha ankohej se Enveri nuk i dërgonte lekë dhe vuante për bukë

ë emisionin “Rrno për me tregue” të gazetarit Nebil Çika, në Shijak TV, ishte i ftuar Beqir Ajazi. Ai është një ishi burgosur politik gjatë periudhës së diktaturës n�� ë�� vend dhe nd�� ë�� r t�� ë�� paktët gazetarë që i ka mbijetuar Luftës së Dytë Botërore dhe komunizmit. Për veprat e tij, Ajazi është dekoruar edhe si “Kalorës i nderit të meritës” nga shteti francez dhe nuk ka marrë as një dekoratë nga shteti shqiptar. D�� ë�� shmit�� ë�� e tij flasim p�� ë�� r fakte tronditëse, që nuk janë pasqyruar më parë në historiografinë shqiptare. Për t’u njohur më shumë me dëshmitë e tij le të fillojmë me pyetjet. Ju jeni pinjoll i një familje të njohur të Tiranës. Jeni shkolluar në Liceun Francez. Për shkak të punës suaj si gazetar keni pasur mundësi të njihni personalisht shumë njerëz të rëndësishëm, si nga periudha e luftës së Dytë Botërore ashtu edhe në periudhën e pas luftës, atë të komunizmit. Mund të na thoni diçka rreth fëmijërisë suaj, shkollimit, familjes? Beqir Ajazi – Un�� ë�� s�� ë�� pari ju falënderoj përzemërsisht që më keni ftuar në emision për arsye se unë jam një tip memorialistik, kam d�� ë�� shir�� ë�� t�� ë�� tregoj ngjarjet që kamë përjetuar, ashtu siç kamë treguar edhe më parë. Por kam dhe një karakteristik që asnjë ngjarje nuk e tregoj pa e verifikuar me fakte pasi nuk më pëlqen që të gënjejë. Siç e thatë edhe ju unë me origjinë jam nga fshati i Prezës në Tiranë. Im atë ka qenë anëtar i luftës kundër bullgarëve në Luftën e Parë Botërore. Aty ai kishte krijuar një simpati për shtetin francez. Kur unë mbarova arsimin fillor babai im më dërgoj në liceun francez të Korçës. Pasi mbarova edhe arsimin parauniversitar, më doli nami që unë isha një njeri shumë i ditur. Pasi në vijë të drejtë ajrore që nga ura e Shijakut deri në urën e Matit, unë isha i vetmi që kisha kryer një shkollë të mesme. Por fakti që unë isha shumë i ditur nuk ishte e v�� ë�� rtet, kisha qen�� ë�� nj�� ë�� nx�� ënës i mirë, por jo një gjeni. Kur Italia pushtoi Shqipërinë, im at nuk pranoi që të vishte uniformën për të dalë për të luftuar pasi ishte edhe disi i vjetër n�� ë�� mosh�� ë�� . Ai b�� ë�� ri disa pun�� ë�� anti-italiane por nuk doli për të luftuar hapur ndaj tyre. Mbasi e thirri Mustafa Kruja për t’i dhënë babait gradën e kolonelit në milicinë e atëhershme, ai e refuzoi duke i thënë Mustafa Krujës se nuk ishte tradh�� ë�� tar q�� ë�� t�� ë�� tradh�� ë�� tonte atdheun e tij. Më pasi ai i tha nëse donte që të mposhte Mbretin Zog, mund t’a kishte b�� ë�� r�� ë�� at�� ë�� n�� ë�� p�� ë�� rmjet luftës politike dhe jo të sillte ushtrinë italiane në Shqipëri. Një javë më vonë, pasi ndodhi kjo ngjarje, babain e dërguan në Itali në ishullin Ponca. Ndryshe nga të tjerët atë e dërguan vetëm, dhe jo me grumbullime njerëzish siç bënin zakonisht fashistët. Mirëpo karakteri i tij ishte i panënshtrueshëm. Ai më nisi një kartolinë mua në të cilën më thoshte se e kishin dënuar me katër vite internim. Por ai nuk i bëri katër

Nxënësit që ishin në bankë të parë mbanin nga një vizë shënim sa herë që ai thoshte këtë fjalë. Unë në këtë kohë isha p�� ë�� rgjegj�� ë�� s i bibli� otekës së Liceut. Franca kishte sjell n�� ë�� Lice nj�� ë�� bibli� otekë që edhe sot mbas 70 vitesh mund t�� ë�� konsid� erohet moderne. Detyra ime aty ishte që të mbaja shënimet se kush kishte marrë më shumë se dy libra, kush nuk e kishte dorëzuar, apo që e kishte grisur librin. Një ditë Mulla Halili, babai i Enver Hoxh�� ë�� s, i dër� gon një letër Pertef Pogonit që ishte një drejtori adminis� trativ i Liceut. Ai i thotë se po vuante nga uria, pasi djali i tij, Enver Hoxha, nuk i dërgonte as një para për t’u ushqyer. Mbasi lexoj këtë letër Petref Pogoni (me sa duket e kishte mik Mulla Halilin) mblodhi këshil� lin administrativ dhe vendosën që tia ngarkonin bibli� otekën Enver Hoxhës.

vjet, pasi erdhi n�� ë�� Shqip�� ë�� ri me kolonat naziste. Ai ishte nj�� ë�� tip anti-diktakturë. Nuk e pëlqente komunizmin. Kur erdhi në Shqipëri ai u bashkua me Abaz Kupin. Por para se të vinte, vendin e atij në shtëpi e zura unë. Që të gjitha punët që duhet të kryente ai, i bëja unë. Prandaj them që kamë parë shumë ngjarje të cilat njerëzit tani mbrapa i kanë zbukuruar dhe nuk i përçojnë ashtu siç janë në të vërtetë, pasi kanë qëllime personale. Zoti Ajazi, të mos kalojmë aq para. Kur ju ishit në Liceun e Korçës a e ke njohur diktatorin aty ? -Sigurisht që e kamë njohur. Në vitin 1937 isha në vitin e tretë të gjimnazit. Aty na njoftuan që kishte ardhur një profesor i ri nga Gjirokastra me emrin Enver Hoxha. Nxënësit që ishin nga Gjirokastra na treguan disi më me hollësi se kush ishte profesori i ri. Ai nuk ishte faktikisht një mësues, por një repetitor. Ai paguhej me orë dhe i kishin ngarkuar klasën e tetë dhe do t�� ë�� jepte m�� ë�� sim Edukat�� ë�� Morale. Karakteristikë e mësimdhënies së tij të kësaj lënde ishte se mbas çdo shpjegimi që jepte thoshte fjalën “apo jo” në frëngjisht. Nxënësit që ishin në bankë të parë mbanin nga një vizë shënim sa herë që ai thoshte këtë fjalë. Unë në këtë kohë isha përgjegjës i bibliotekës së Liceut. Franca kishte sjell n�� ë�� Lice nj�� ë�� bibliotekë që edhe sot mbas 70 vitesh mund t�� ë�� konsiderohet moderne. Detyra ime aty ishte q�� ë�� t�� ë�� mbaja shënimet se kush kishte marrë më shumë se dy libra, kush nuk e kishte dorëzuar, apo që e kishte grisur librin. Një dit�� ë�� Mulla Halili, babai i Enver Hoxh�� ë�� s, i dërgon nj�� ë�� letër Pertef Pogonit që ishte një drejtori administrativ i Liceut. Ai i thotë se po vuante nga uria, pasi djali i tij, Enver Hoxha, nuk

i dërgonte as nj�� ë�� para p�� ë�� r t’u ushqyer. Mbasi lexoj k�� ë�� t�� ë�� letër Petref Pogoni (me sa duket e kishte mik Mulla Halilin) mblodhi këshillin administrativ dhe vendosën që tia ngarkonin bibliotekën Enver Hoxhës. Nga kjo bibliotekë i shtoheshin atij 80 orë punë më shumë në muaj. Aty e kam njohur. Ai pinte duhan ndërsa unë punoja, ishte aty sa për figurë. Unë atë e kam respektuar pasi e kisha në traditën time orientale të Shqipërisë së Mesme që t’i respektoja njerëzit. Por një arsye më shumë ishte edhe fakti që e kisha profesor. Në atë kohë nuk dija as një gjë nga ai, dija vetëm faktin që jepte mësim ne Liceun e Francez t�� ë�� Kor�� çë�� s. Edhe ai m�� ë�� ka respektuar. Unë e di shumë mirë që nuk ishte komunist i mirëfilltë, të paktën deri në përfundimin e luftës. Si nuk ka qenë komunist? -Ai thoshte se bota në atë kohë ishte e ndarë në dy blloqe. Bota e vjetër dhe bota e re. Bota e re për të ishte fashizmi dhe komunizmi. Ai thoshte se ishte e pa evitueshme përplasja e këtyre dy forcave, ndërsa Bota e vjetër ishte plutokracia. Si i kishte marrëdhëniet Enver Hoxha me nxënësit e tjerë? -Enver Hoxha për mua ka qenë një burrë shumë i urtë, si djalë Hoxhe. Shoq�� ë�� rin�� ë�� m�� ë�� tepër e kishte me korç�� ar�� ë�� t dhe jo me koleg�� ë�� t. Ai kishte ardhur aty me të drejtë burse nga Liceu i Gjirokastrës. Ai kishte shumë korçarë shokë dhe miq. Pra unë mbaj mend një gjarje që ka ndodhur me mua. Një ditë kishim dy orë pushim. Unë dhe Xhafer Lubonja ikëm në një kishë të Korçës në Mborie. Kur u kthyem nuk ndoqëm rrugën e gjatë për në Lice, por kaluam pranë një kafeneje. Aty ishte Enver Hoxha me Aleks Vudan. Ata na ftuan për të pirë diçka. Ne patëm frikën se

mos na shihte kujdestari, pasi penalizoheshim me dy nota në sjellje në qoftë se na shihte të ulur në kafene. Ata këmbëngulën dhe ne u ulëm me ta. Por aty erdhi kujdestari. Ne u trembëm, por Enveri na mori në mbrojtje. Pra ai ishte një njëri shumë tolerant. Kur unë u futa në burg, shokët që e dinin që unë isha njeri i afërt me Enverin më thanë që t’i shkruaja një letër atij që të më lironte. Unë nuk e bëra diçka të tillë. Edhe mbas dhjetë vitesh kur dola nga burgu unë prapë nuk i shkrova as një letër Enverit, por i shkroi një shoku im Gjergj Geço që kishte qenë dhjetë vite me mua në burg, i cili kishte përkthyer “Komedinë Hyjnore”. Ai i shkroi një letër dhe u bë mësues në�� Fushkruj�� ë�� . Un�� ë�� nuk i shkrova dhe mbeta gjithmonë punëtor. Këto ishin relacionet e Enverit. Ju keni filluar punë në Ministrinë e Kulturës si redaktor i ATSHsë. Si ndodhi fillimi i punës? -Që në shkollë kamë pasur prirje p�� ë�� r t�� ë�� shkruajtur, edhe kompozicione. Kam fituar edhe çmime. Kur mbarova Liceun, Halil Mashi që ishte drejtor i shtypit, më mori dhe më futi në punë tek ATSH. Ai më mori pasi alfabeti mors, që përdorej, bazohej më shumë në frëngjishten. As një njeri nuk e dinte si unë atë gjuhë, pasi un�� ë�� e kam�� ë�� p�� ë�� rvet�� ë�� suar frëngjishten klasike. Prandaj unë isha si nj�� ë�� far kryetari. Ka qen�� ë�� nj�� ë�� sekretar i Radio Tiran�� ë�� s. Ai ishte nj�� ë�� komunist, por kishte bërë një gjest jo t�� ë�� pranuesh�� ë�� m nga partia. At�� ë�� e hoqën nga puna dhe më dërguan mua si sekretar te Radio Tirana. Radio kishte 90 nënpunës. Aty pothuajse të gjithë ishin komunistë. Mua më vidhnin dokumentet kur nuk isha i pranishëm, nd�� ë�� r t�� ë�� tjera m�� ë�� vodhën edhe një pardesy. Mbas disa

DOSSIER • E enjte 17 maj 2012

kohësh drejtori ikën nga puna dhe vendin e tij e zura unë. Në atë kohë ushtria gjermane kishte hyrë në territorin shqiptar. Po atë natë që ata erdhën, mua më erdhi një urdhër nga komanda gjermane për të marrë emrat dhe adresat e të gjithë punonjësve. Kur më dhanë urdhrin unë e mënjanova atë me pretekstin se nuk i kisha të gjitha të dhënat dhe se do të më duheshin disa ditë për ta bërë. Gjermanët pranuan dhe më dhanë tre ditë kohë. Pasi ikën ata, unë shkova për të lajmëruar punëtorët e radios q�� ë�� t�� ë�� largoheshin ata q�� ë�� kishin probleme me nazistët. Edhe pse unë i lajmërova që të ikin, gjermanët po atë natë i morën ata dhe i burgos�� ë�� n dhe dhanë urdhër q�� ë�� Radio Tirana të mbyllej. Në atë kohë udhëheqës ishte Ibrahim Bej Biçaku. Unë shkova e takova atë dhe e njoftova për problemin. Ibrahimi foli me një nga gjeneralët nazistë dhe më dha një urdhër shpëtimi për kolegët e mi. Sapo e mora atë unë u nisa direkt për tek burgu ku i kishin burgosur. Kur u futa brenda, ushtarët nazist ishin gati për t’i pushkatuar. Unë nuk dija gjermanisht, thjesht i dhashë urdhrin e gjeneralit. Pasi morën letrën, ushtarët i liruan kolegët e mi. Pasi ikëm nga burgu, anëtarët e radios vetëm më falënderonin që i kisha shpëtuar nga vdekja. Një ndër ta ishte edhe Muharem Pirdeni, një komunist dibran. Ai ishte një njeri shumë negativ, i pa karakter. Shumë vite më vonë, kur dola unë nga burgu ai ishte anëtar fronti në lagjen time. Ai nuk më ndihmoi fare, madje kërkonte lëmoshë nga un�� ë�� , edhe pse isha i sapo dal�� ë�� nga burgimi dhjetëvjeçar. Keni dy periudha në jetën tuaj. Në njërën prej periudhave ju jeni përkrahës i Ballit Kombëtar dhe në tjetrën përkrahës i Lëvizjes së Legaliteti. Si ka ndodhur ky ndryshim? -N�� ë�� vitin 1942, gjeta programin e Ballit Kombëtarë. Pasi e lexova e kuptova që shumë nga pikat përputheshin me bindjet e mia, dhe u regjistrova direkt n�� ë�� rinin�� ë�� Balliste. Meqë unë kisha më shumë njohje se gjimnazistët e tjerë, mua më dërgonin që të ikja n�� ë�� p�� ë�� r familje p�� ë�� r t�� ë�� dh�� ë�� n�� ë�� leksione politike. Kur u bë përvjetori i kongresit të Lushjes mua më dërguan si kryedelegati i rinisë së Tiranës. Por ne ikëm disa ditë përpara se të zhvillohej përvjetori. Aty erdhi Kujtim Cakrani i cili tha se ishin bërë disa luftime dhe kishin vdekur disa ushtarë ballist. Ai i kërkoi Hysni Bej Janisherit që ishte kryetari i Ballit, që të na merrte neve q�� ë�� t�� ë�� b�� ë�� nim agjitacion propagandë për t’i rritur moralin ushtarëve. Unë së bashku me shok�� ë�� t e mi ik�� ë�� m dhe b�� ë�� m�� ë�� detyrën tonë. Pasi bëmë punën tonë u kthyem më Fier dhe ndejtëm aty në një hotel. Atje Bektash Bej Cakrani, që rrinte në shtëpinë e Qemal Vrionit, më bëri një ftesë për darkë. Mirëpo unë nuk mund të ikja atje me të gjithë grupim, që përbëhej prej shtatë personash, mora Genc Korçën dhe Kurt Beshitin. Atje ishte Ekrem Peshkopia, Bektash Cakrani dhe Qemal Vrioni. Atje mbasi mbaruam darkën ata na sollën kafe. Pasi pimë kafenë ne u shtrimë të flemë, ndërsa të zotët e shtëpisë filluan të bisedojnë ndërmjet tyre. Ata thanë se punët e partisë po funksionin shumë mirë dhe se do t’ia tregonin vendin e Bazi Çanit. Të nesërmen unë u ktheva në Lushnje për të bërë festën e Kongresit. Pastaj u ktheva në Tiranë. Atëherë kishte ardhur edhe babi im. Ai mendonte se isha bërë komunist, por unë e kundërshtova. Pasi kaluan disa dite, unë takova Mid’hat Beun dhe e njoftova që do të ikja nga ballistët. Ai mendoi se unë do të anëtarësohesha tek rinija komuniste. Por unë i thash që nuk do të anëtarësohem kurrë në Partinë Komuniste, por do të shkoja tek Abaz Kupi. Në këtë mënyrë u ktheva tek Partia Lëvizja e Legaliteti. Abaz Kupi ka ardhur në Shqipëri në 6 maj të viti 1941 së bashku me t�� ë�� gjith�� ë�� politikan�� ë�� t shqiptar t�� ë�� t�� ë�� gjitha rrymave. Ai u strehua në fshatin Skuraj, mbrapa malit të Krujës. Ai më dërgoi një makinë tek shtëpia në mënyrë që unë të ikja tek ai dhe të merrja me vete edhe makinën e shkrimit. Unë përktheva disa letra që�� ai i kishte n�� ë�� frëngjisht. Me t’i mbaruar ai më tha që të duhet të shkoja tek ai sa herë që ai të më thërriste. Në atë kohë po afrohej Konferenca e Pezës. Në të do të shkonin shumë personalitete të shquara të Shqipërisë, ku ndër ta ishte edhe xhaxhai im s�� ë�� bashku me Haxhi Lleshin. Haxhiu disa ditë para se të zhvillohej Konferenca erdhi tek shtëpia ime dhe tha se do t�� ë�� lufto-

Abaz Kupi ka ardhur në Shqipëri në 6 maj të viti 1941 së bashku me t�� ë�� gjith�� ë�� politikan�� ë�� t sh� qiptar t�� ë�� t�� ë�� gjitha rry� mave. Ai u strehua në fshatin Skuraj, mbrapa malit të Krujës. Ai më dërgoi një makinë tek shtëpia në mënyrë që unë të ikja tek ai dhe të merrja me vete edhe makinën e shkrimit. Unë përktheva disa letra që ai i kishte në frëngjisht. Me t’i mba� ruar ai më tha që të duhet të shkoja tek ai sa herë që ai të më thërriste. Në atë kohë po afrohej Konferenca e Pezës. Në të do të shkonin shum�� ë�� per� sonalitete të shquara të Shqipërisë, ku ndër ta ishte edhe xhaxhai im së bashku me Haxhi Lleshin. Haxhiu disa dit�� ë�� para se t�� ë�� zhvil� lohej Konferenca erdhi tek shtëpia ime dhe tha se do të luftohej për t�� ë�� ç�� liruar tokat sh� qiptare, në mënyrë që të rimerrte pronat që kishte në Maqedoni. Ai tha se kishte r�� ë�� n�� ë�� da� kord me Abaz Kupin që të shkonin që të dy në Konferencës e Pezës. Mbas dy ditësh ai kërkoi që të shkonte te Ram Marku, në fshatin Shetel. Mbasi mbaroi konferenca kam pyetur Abaz Kupin se çfarë ishte bërë atje, por ai nuk m�� ë�� dha asnj�� ë�� in� formacion. Këtu dua të shtoj diçka në kllapa

hej për të çliruar tokat shqiptare, në mënyrë që të rimerrte pronat që kishte në Maqedoni. Ai tha se kishte rënë dakord me Abaz Kupin që të shkonin që të dy në Konferencës e Pezës. Mbas dy ditësh ai kërkoi që të shkonte te Ram Marku, n�� ë�� fshatin Shetel. Mbasi mbaroi konferenca kam pyetur Abaz Kupin se çfarë ishte b�� ë�� r�� ë�� atje, por ai nuk m�� ë�� dha asnj�� ë�� informacion. Këtu dua të shtoj diçka në kllapa. Kur isha i burgosur kam pasë ndejtur shumë kohë me Ramazan Jaranin i cili kishte qen�� ë�� n�� ë�� Konferencën e Pez�� ë�� s. Ai m�� ë�� ka th�� ënë se kur Abaz Kupi kishte hyrë në shtëpinë ku zhvillohej konferenca ka parë të ulur në karrige Miladin Popoviçin. Në atë moment ai shumë i revoltuar kishte kërkuar që ai të dilte menjëherë nga konferenca. Ky fakt nuk përmendet fare në as një dokument historik. Pse e kanë manipuluar historinë këta? Pra në qoftë se është e vërtetë, historia ka për borxh që ta përmendi këtë si fakt. Thatë që e njihnin personalisht Mid’hat Frashërin. Si ishte ai në këndvështrimin tuaj? -Mid’hat Frashëri është i biri i Abdyl Frashërit. Ishte shumë nacionalist, por ka patur një problem që i merrej goja kur fliste. Ne të rinjtë e kemi patur si idhull atë. Ai nuk fliste as nj�� ë�� her�� ë�� kundër Zogut. N�� ë�� demonstratën e Korçës disa njerëz u dënuan rëndë. Unë u dënova me përjashtim për një vit nga shkolla dhe më hoqën dy nota në sjellje. Gjatë kësaj peri�� udhe un�� ë�� ndejta dy muaj tek shtëpia e Mid’hat Frashërit në Tiranë. Mua ma falën përjashtimin nga shkolla, por notën në sjellje jo. Kur më njoftuan vendimin se më kishin falur përjashtimin, e njoftova Mid’hat Beun se të nesërmet do të ikja për në shkollë pasi më kishin falur dënimin. Në atë moment ai u revoltua dhe më tha se unë nuk kisha bërë as një gjë dhe nuk kisha nevojë që të më falnin. Ju keni qenë për një kohë të shkurtër i dërguari i Abaz Kupit tek misioni Britanik. Na thoni diçka rrethe kësaj ngjarje ? -Unë isha në Tiranë. Natën më vjen në shtëpi një shofer i Abaz Kupit. Ai më tha që duhet të ikja të takoja Abaz Kupin. Shkova atje dhe pash që ishte gjithë paria e Matit. Abaz Kupi kishte një cilësi, ai vishej sportiv. As një herë nuk rrinte i mënjanuar dhe duhet ta njihje që ta dalloje. Kaloj nata dhe ai nuk po m�� ë�� thoshte as nj�� ë�� gj�� ë�� . T�� ë�� nesërmen po udhëtonin drejt një fshati afër Ishmit. Ishim rreth 2000 burra që po udhëtonim. Në një moment ai më merr mënjanë mua dhe më thotë se po shkonin tek misioni Britanik dhe se mua do të më prezantonte si përfaqësuesin e atij. Ai m�� ë kërkoi që�� un�� ë�� t�� ë�� rrija me Seid Bej Kryezinë. Ky ishte një njeri i Abaz Kupit, por nuk ia kishte besën. Ai më kërkoi që ta shoqëroja atë dhe ta mbaja nën vëzhgim. Kur erdhi Seid Bej Kryeziu ikëm takuan oficerët anglez. Z.Beqir ju keni punuar në një kohë shumë të vështirë si redaktor i gazetës “Bashkimi Kombëtar”. Një gazetë shumë e njohur e kohës. Në të kanë shkruar shumë intelektualë të kohës. Ndonjë impresion nga ato shkrime? -Unë njihesha në Ministri si njeri besnik. Kryeredaktor nominativ ishte Andrea Taçi. Atë e kishin venë drejtor të bibliotekës. Ishte një tip i fjetur. Komunist�� ë�� t kishin vjedhur disa shkronja. Mua më dërguan përgjegjës në gazetë. Unë shkova dhe i tregova rregullat punëtorëve. Kështu kam vazhduar punën. Punën e kamë bërë me ndershmëri, pasi e kam patur edhe amanet nga im atë. Ditën që do ta pushkatonin ai më tha që të sillesha mirë në shoqëri, mos të ngacmoja as një njeri dhe të isha i ndershëm. Të kthehemi tek historia juaj. Ju jeni arrestuar përpara se komunistët të vinin në Tiranë? -Kur isha drejtor tek Agjencia Telegrafike t�� ë�� gjith�� ë�� njerëzit vinin merrnin tek un�� ë�� informacionet. Një ndër ta ishte edhe Krye Konsulli Bullgar. Kisha raporte miqësie me të. Një ditë ai më vjen në zyrë dhe më thotë se “Rrota e madhe e shtypi vendim tim”. Më 9 maj ushtria sovjetike kishte hyrë në Sofje. Ai më kishte sjell kat�� ë�� r pasaporta diplomatike bullgare q�� ë�� t�� ë�� arratiseshim. Unë ia pranova. Atë ditë njoftova dhe babain tim që të arratiseshim. Ai nuk pranoi kurrsesi. Prandaj kur iku Abaz Kupi, e dinte që babai im nuk do të arratisej, por do të dilte ne mal. Ne që ishim grupe vullnetarësh nuk kemi ditur hile, kemi luftuar deri n�� ë�� fishekun e fundit. Më pas na arrestuan. I shoqëruar me forcat komuniste dhe të lidhur më dërguan në Tapizë.

Kaluam dy lumenj për të arritur në destinacion, veç kur nga një shtëpi doli Muhamet Prodani. Kur m�� ë�� pan�� ë�� t�� ë�� lidhur m�� ë�� than�� ë�� se kisha përfunduar kështu prej kokës time reaksionare. Unë reagova duke i thënë se kisha përfunduar kështu për shkak të kokës së tij dhe jo prej mendimeve t�� ë�� mija. N�� ë�� fakt at�� ë�� nat�� ë�� q�� ë�� u arrestova, Abaz Kupi më thirri dhe më tha që do të shkoja tek Hotel Dajti dhe do të takohesha me Ibrahim Beun dhe më rekomandoi pyetjet që duhet t’i bëja atij. Kur u errësua ika takova Ibrahim Beun i cili kishte rezervuar dy dhoma tek Hotel Dajti. I tregova pyetjet që më kishte drejtuar Abaz Kupi. Abazi më kishte lënë edhe një porosi, që të mbaja mirë shënim pyetjet që mos t�� ë�� krijoheshin keqkuptime. Nj�� ë�� nd�� ë�� r pyetjet ishte që “Kur nuk do të ketë më këmbë gjermani në Shqipëri” dhe përgjigjja ishte “Kur t�� ë�� digjet mullari i këndeve n�� ë�� malin e Fush�� ë�� arrëzit atëherë nuk ka as një gjerman në tokën e Shqipërisë”. Mbasi hëngra darkë me Ibraim Biçakun, ika e fjeta gjumë tek një dhomë në hotel. Gjumi nuk më zinte natën pasi më vinin shumë ëndrra të këqija. U zgjova nga ora tre dhe prita deri sa të zbardhte dita. Në mëngjes zbrita tek kafeneja dhe për të pirë një kafe. Aty më vjen për të më takuar djali hallës i cili kishte ardhur me shoferin. Unë mendoja se të vjetrit nuk kanë ideal dhe se e shesin atë, prandaj nuk e mora shoferin me vete. I thashë kushëririt që të iknim vetëm të dy. Kur arritëm në Vorë na ndaluan gjermanët, por ne nuk ndaluam. Kur u futëm në Prezë po zhvilloheshin luftime. Aty më ndaluan dhe më arrestuan. Tim atë e njoftuam që më kishin arrestuar. Ai shkoi në dy familje komuniste dhe kërcënoi që të më lironin. Të them të vetetën ai ka qenë momenti në të cilin kam qenë më i dëshpëruar se kurrë. Pasi më kishin lidhur në një pemë ulliri, por plumbat e luftimeve më kalonin ngjitur me trupin. Tirana në këtë kohë ishte marrë nga partizanët ? -Tirana nuk ishte marr�� ë�� akoma nga partizanët. Mua më arrestuan në 14 tetor të 1944. Kur isha i arrestuar mendoja se nëse do të dërgonin tek armata e Mehmet Shehut isha automatikisht i vdekur. E njihnit Mehmet Shehun ? -Kisha dëgjuar për atë, që ai sharronte njerëzit nëpër male. Kur më çuan në Shkallmë na lidhën afër një furre që ishte në oborr. Isha i lidhur, partizanët filluan të rrihnin një xhandar që kishin arrestuar në Laprakë. Në atë moment u llahtarisa. Mua më morën dhe më ngjitën në katin e fundit të shtëpisë. Shkallët ishin shumë të ngushta dhe një partizan më tërhiqte nga litari dhe tjetri më shtynte nga pas. Kur u ngjitëm në katin e fundit pashë që dhomat ishin të ndara me copa parashutash. Në një dhomë ishin dy persona të ulur në tavolinë dhe një njeri që rrinte në këmbë. Partizani që ishte në këmbë i kishte të bardhat e syrit shumë të mëdha. Nga psikologjia rezulton se personat që kanë të bardhat e syrit shumë të mëdha janë kriminel�� ë�� . K�� ë�� shtu un�� ë�� krijova idenë se ai partizan ishte kriminel. Ai mu kthye direkt duke më pyetur se kush isha unë. Unë iu prezantova dhe ai mu përgjigj se ishte Mehmet Shehu. Mehmeti filloi të më akuzonte se po i dërgoja ilaçe Abaz Kupit. Unë e kundërshtoja pasi nuk ishte e vërtetë. Tek valixhja që më kishin gjetur unë kisha mjetet e mia p�� ë�� r t’u rruajtur dhe ata mendonin se ishin ilaçe. Zoti Beqir se jemi në fund të emisionit. Do të doja të kalonim tek gjyqi juaj. Si u dënuat ju? -Unë në gjyq u akuzova si zogist, ballist dhe propagandues i okupatorit. Ju jeni dënuar me një dëshmi të një partizaneje. Kush ka dëshmuar kundër jush në gjyq ? -Në gjykatë ka qenë Gjon Banushi prokuror, i cili kishte qenë fashist dhe më pas u kthye si komunist. Në fletë akuzën time ishte Bajram Preza si dëshmitar mbrojtës p�� ë�� r mua. N�� ë�� pamundësi për të marrë Bajram Prezën pasi do dëshmonte pro meje, ato sollën Selfise Ciun, vajza e Mitat Ciut. Ai ishte nj�� ë�� fajdexhi n�� ë�� qytetin e Gjirokastrës me famë dhe shumë i pasur. Kur u zhvillua gjyqi im, ftuan Selfinenë për të dëshmuar. Ajo tha se më�� njihte q�� ë�� isha reaksionit, feudal, nuk la fjalë të keqe pa thënë. Ajo tha se unë kisha pohuar që kjo luftë po bëhej për shkak të mustaqeve të Stalinit. Paradoksi është se kur erdhi demokracia kam parë Selfine Ciun duke folur kundër komunizmit. Përgatiti Ervin Koçi

« koment

E enjte 17 maj 2012 •

Homofobia si konstrukt propagandistik

omoseksualiteti është parë në të gjitha kulturat, që prej thellësive më të largëta të kujtesës njerëzore, si një ves i keq, që e shëmton qenien njerëzore. Ndonëse shumë njerëz sot argumentojnë se ka ekzistuar në të gjitha shoqëritë, ai gjithashtu ka qenë kudo një sjellje e dënuar ashpërsisht. Disa përjashtime të vogla në fise të largëta primitive, por dhe në thellësi të historisë, në antikitet, nuk e thyejnë rregullin. Megjithatë, të paktën në antikitet nuk mund të themi se homoseksualiteti nuk ka qenë i dënueshëm. Jo më kot filozofët grekë e romakë ia kanë kushtuar pjesën më të madhe të veprave të tyre etikës, duke i dhënë filozofisë një natyrë thellësisht moraliste. Vetë antikiteti ka kaluar nëpër disa faza, të cilat kanë sjellë qëndrime të ndryshme të shoqërive ndaj moralit. Autorë të shumtë pohojnë se duhet bërë dallim midis antikitetit të periudhës liberale, të përfaqësuar nga mbretërimi i Perikliut, e cila pasoi me degradimin e Greqisë së lashtë, nga ajo para tij, që përbën periudhën ku zë rrënjë filozofia. Jo më kotë filozofia etike fillon të rritet gjatë dhe pas periudhës së Perikliut. Kjo vjen për shkak se nevoja për artikulimin e mendimit etik kushtëzohet prej problemeve të përhapura në shoqërinë greke prej relativizmit moral. Sokrati, Platoni e Aristoteli, që konstruktuan themelet e mendimit botëror, në thelbin e tyre janë ngritur për t’i bërë barrierë sofizmit liberal e skeptik. Më pas, me degradimin shoqëror të Greqisë, dy shkolla të mëdha do të dilnin si reagim, duke prodhuar: e para një filozofi të distancimit prej një bote të prishur, e dyta një filozofi të qëndresës ndaj saj. Megjithatë, oratorët e sotëm të lirisë dhe të të drejtave të njeriut i referohen homoseksualitetit grek si një burim legjitimiteti, a thua jemi qytetërim greko-romak vetëm për shkak se kemi përvetësuar veset e antikitetit apo për vijimësinë e mendimtarëve që i luftuan këto dukuri Robërimi i fjalës Me gjithë faktin se njerëzimi gjithmonë e ka dënuar homoseksualitetin, vjen një ditë kur njeriu fillon e beson se gjërat duhet të përmbysen, se ai ka zbuluar “botën e re” me vlera krejt të tjera nga ato të deritanishmet dhe se për mijëra vjet njerëzimi ka jetuar në mashtrim. Homoseksualiteti nuk qenka më i keq, nuk qenka më denatyrim, sëmundje apo ves, por thjesht një orientim alternativ në ushtrimin e seksualitetit. Jo vetëm kaq, por homoseksualët paskan pasur të drejta legjitime që këtë sjellje ta shfaqin dhe promovojnë hapur, madje të krijojnë edhe familje e të adoptojnë fëmijë. Kjo do të thotë se historia njerëzore paska qenë kriminale, pasi ua mohuar këto të drejta që prej zanafillës së saj njerëzve që kanë dëshiruar të kenë këtë prirje. Pra, vjen një ditë që besojmë se homoseksualiteti jo vetëm është diçka krejt normale, e natyrshme dhe legjitime, por e gjithë bota ka qenë anormale, e panatyrshme dhe ilegjitime. Si pasojë e lobingjeve dhe një aktivizimi të fuqishëm, lëvizjet gej kanë arritur t’u imponohen organizatave kryesore ndërkombëtare mbi shëndetin psikik për të hequr homoseksualitetin nga lista e çrregullimeve psikologjike. Dhe jo vetëm kaq, por tashmë ata kanë hedhur hapa më tej, duke gjetur edhe një diagnozë për të gjithë ata që vazhdojnë të mendojnë me të vjetrën e që nuk pranojnë të ndryshojnë bindjen ndaj kësaj sjelljeje. E gjithë kjo tashmë ka një emër që e liston si çrregullim: homofobi. Tashmë nuk është më homoseksualiteti një çrregullim, por e kundërta, çrregullim është mospranimi i tij. Pra, të sëmurë tashmë janë të gjithë ata që nuk e duan përhapjen e tij. Megjithatë, gjërat nuk mbarojnë këtu. Lëvizjet gej reagojnë kudo me të gjitha mjetet: protestojnë, kërcënojnë, fyejnë publikisht këdo që nuk pranon verdiktin e tyre, e madje imponojn edhe hartimin e ligjeve kundër homofobisë, nëpërmjet të cilave kërcënojnë me burg këdo që shprehet ndryshe nga standardet e tyre etike mbi homoseksualitetin. Një prej drejtuesve të shoqatave të komunitetit gej në Shqipëri kërcënoi këto ditë me padi penale zëvendësministrin e Mbrojtjes për një fjalë goje të thënë në mënyrë frazeologjike: “Këta duan dru”, duke kërkuar deri në 5 vjet burg. Një fjalë goje e tillë ndezi një maratonë debati në opinionin publik shqiptar, ku natyrisht zërat “homofobë” ishin shumë pak, ndërsa korit të mbrojtjes së të drejtave të homoseksualëve iu bashkua një armatë e tërë institucionesh e individësh publikë, që nga Kryeministri, Avokati i Popullit, disa ambasada, organizata të shumta kombëtare e ndërkombëtare, e deri te një mori opinionistësh, gazetarësh, intelektualësh etj. Ndërkohë lëvizja gej kërkoi ngritjen e

Nga Ergys Mërtiri

flamurit të saj përkrah atij kombëtar në institucionet shtetërore më 17 maj, kërkoi gjithashtu që në universitetet shqiptare të futet një lëndë më vete informative për komunitetin LGBT dhe të drejtat e homoseksualëve, si dhe mbështetjen e shoqërisë civile për një protestë në shesh, pa harruar këtu të përmendim një fushatë të tërë në funskion të promovimit të lëvizjes së tyre të mbështetur nga media, intelektualë e OJQ të shumta. Është e trishtë të vëresh se në një vend me mijëra probleme si Shqipëria kjo është kauza më e paguar dhe mbështetur. Në një vend ku të drejtat dhe dinjiteti i njeriut shkelen kaq kollaj me këmbë nga të katër anët, është një shtet i tërë që tregon dhëmbët kaq fuqishëm për të drejtat dhe dinjitetin e një komuniteti të tillë, që as nuk shfaqet që ta dimë se ku dhe sa është. Kjo është një nga paradokset e mëdha, që dëshmon shumë për atë çfarë po ndodh me shoqërinë civile si dhe themelet kulturore të këtij vendi. Diktatura e termave Në një realitet si ky i shoqërisë shqiptare, ku homoseksualiteti nuk përbën kurrfarë shqetësimi të përditshëm, shumëkush ka mësuar tashmë se bota paska një ditë të veçantë të rezervuar për të kujtuar se disa njerëz, me qejfe seksuale të ndryshme nga ato të të gjithë njerëzisë, paskan të drejtë të mos paragjykohen për këto qejfe të tyre. Dhe për pasojë, kjo ditë qenka rezervuar në funksion të një kauze që synon të na çlirojë të gjithëve nga një sëmundje psikike që na bën të mos pranojmë homoseksualitetin, e cila u quaka “homofobi” (!). Konfuzioni që shkaktohet nga e gjithë kjo, nëse përpiqemi t’i hyjmë një reflektimi më në brendësi perceptimit të të drejtave dhe lirive, është mjaft i madh. Por në fakt sheshazi duket se ajo çka me ngulm kërkon të shmangë kjo kauzë është pikërisht reflektimi shoqëror mbi tërësinë kuptimore të kësaj dukurie. Ajo që synojnë fushatat në mbrojtje të homoseksualitetit (ashtu si në përgjithësi të gjitha fushatat) reduktohet te përftimi i sensibilitetit dhe jo te qartësia intelektuale mbi dukuri të tilla, të cilat e kanë turbulluar dhe komplikuar skajshmërisht jetën shoqërore dhe aftësinë e mendjes njerëzore për t’u dhënë gjërave vendin e duhur. Ajo kërkon të rekrutojë njerëz në hutim e sipër për t’i radhitur në mënyrë të pavetëdijshme në mbrojtje të kauzës së tyre, të prodhuar jo nga rigoroziteti racional, por nga fuqia përthithëse e klisheve. Homofobia nuk është gjë tjetër veçse një konstruksion konceptual, që shërben si bosht lëvizës për makinerinë propagandistike të kësaj kauze. Ky konstruksion synon ta zgjidhë situatën në dy drejtime: së pari, duke prekur ndjeshmërinë shoqërore në lidhje me të drejtat që i shkelen këtij komuniteti (!), së dyti synon të pengojë çdo gjykim që i kundërvihet nëpërmjet delegjitimimit të akuzave për homofobisë. Nëse nuk mendon se homoseksualiteti është njësoj si heteroseksualiteti, atëherë je homofob dhe rrjedhimisht ti kategorizohesh tek armiqtë e lirisë dhe të të drejtave të njeriut. Në këtë mënyrë homofobia është damka propagandistike e prodhuar nga lëvizja gej, që shërben si tel me gjemba përballë çdo gjykimi ndaj homoseksualitetit. Kjo strategji nuk është gjë tjetër veçse një mjet censure duke përdorur klishetë si mjeti i vetëm për të mbyllur gojët e kundërshtarëve. Rrjedhimisht liria e të shprehurit në lidhje me këtë temë ndrydhet

plotësisht, duke penguar çdo ide normale dhe të natyrshme nën pretekstin se ajo fyen një komunitet me sjellje në fakt aspak të normale dhe të natyrshme. Kjo është saktësisht ajo çfarë synon të sjellë lëvizja gej në Shqipëri (ashtu si kudo tjetër) dhe që falë investimit dhe lobimit të fuqishëm ia ka dalë të arrijë fitore të mëdha. Mos po e ekzagjeroj? Absolutisht jo. Ligji antidiskriminim, i miratuar në unanimitet (në një vend që presupozohet të jetë ende shumë patriarkal) nga parlamenti shqiptar, bën që liria e fjalës në këtë drejtim të jetë seriozisht e kërcënuar. Në emër të këtij ligji zëvendësministri Spahia u kërcënua me 5 vjet burg. Fobi virtuale Sipas përkufizimeve terminologjike, fobia është një frikë anormale, ngulmuese dhe ankthndjellëse, që lidhet me objekte apo veprime të caktuara, të cilat shkaktojnë çrregullime dhe anomali në sjellje. Në një mënyrë të ngjashme, homofobia synon të na tregojë se mospranimi i homoseksualitetit përbën një dukuri jonormale, që krijon anomali në jetën shoqërore dhe që ka nevojë për ndërhyrje terapeutike. Natyrisht, termi është ideologjik dhe nuk mund të merret në mënyrë të fjalëpërfjalshme, por në një nivel analogjie mesazhi që synon të na përcjellë është pikërisht ky: çdo manifestim kundër gejve ka burim patologjik, qoftë ky psikologjik, ideologjik apo kulturor. Në të njëjtën linjë analogjie duhet shpjeguar se fobitë janë reagime instiktive, të pakontrolluara të individit në rrethana të caktuara përballë objektit që i shkakton, ndërkohë që realisht mospranimi i homoseksualitetit nuk është diçka që buron thjesht nga reagime instiktive. Përkundrazi, është një mori intelektualësh, studiuesish kudo në botë që shprehin mospranimet e tyre ndaj kësaj sjelljeje, të mbështetur në arsyetimeve dhe reflektime rigoroze racionale dhe mbi të gjitha të mbështetur në studime të thelluara. Pra, reagimi kundër gejve nuk është irracional, siç përpiqet të na e paraqesë lëvizja gej. Në këtë mënyrë, termi “homofobi” përbën një sajesë, e cila synon të delegjitimojë dhe kriminalizojë kundërshtarët. Ai nuk synon të luftojë diskriminimin në mënyrë të drejtpërdrejtë, gjë që mund të bëhej duke promovuar tolerancën, si një term që godet vërtet në shenjë, duke targetuar kategoritë shoqërore diskriminuese ndaj homoseksualëve. Përkundrazi, ai ka në shënjestër pikërisht alternativën kundërshtare, të cilën në një luftë të tillë propagandistike synon ta damkosë ideologjikisht. Ky ligjërim ka për qëllim të promovojë alternativë duke eliminuar një tjetër dhe nuk synon thjesht të mbrojë një shtresë të dhunuar apo të diskriminuar. Pra, lëvizja nuk synon thjesht të mbrojë homoseksualët nga diskriminimi, por të mbrojë homoseksualitetin nga delegjitimimi moral dhe kulturor. Diskriminimi është vetëm një mjet për të justifikuar dhe legjitimuar alternativën e tyre. Lëvizja gej e kërkon diskriminimin si një mjet justifikues për legjitimitetin e alternativës së tyre. Ata përpiqen të kërkojnë diskriminues edhe aty ku nuk ka, dhe kjo vjen sepse vetëm nëpërmjet kazuseve merr jetë kauza e tyre, e cila në tërësi has në indiferencën e njerëzve. Homofobia përbën një element retorik, që synon t’i japë një ekzistencë të përcaktuar kundërshtarit. Nisur nga pikëpamjet e shumë autorëve modernë, ligjërimi krijon realitet dhe lufta mediatike për t’u dhënë jetë termave nuk është gjë tjetër veçse një luftë për t’u dhënë identitetin e dëshiruar objekteve konkrete. Në një realitet të mediatizuar çdo objekt ekziston vetëm nëpërmjet të shfaqurit. Në këtë mënyrë lobi gej e prodhon realitetin antigej duke e paraqitur ashtu siç i vjen atij për shtat, për sa kohë që ky lob sundon hapësirën mediatike shqiptare. Në rastin konkret termi “homofobi” synon të përcaktojë identitetin e kundërshtarëve, në mënyrë të atillë që beteja e tij të jetë e humbur që në fillim. Gjuha e debatit mbetet për pasojë peng i termave të tillë që në vetvete përjashtojnë debatin. Debati mbetet të zhvillohet në fushën e kundërshtarit, duke qenë i detyruar të përdorësh armët e tij. Betejat ideologjike janë të tilla ku të duhet ta krijosh kundërshtarin që duhet të mundësh. Lëvizja gej krijon homofobin si kundërshtar artificial për të fituar betejën me konservatorizmin. Ndeshja është e trukuar e për rrjedhojë rezultati është fals. Nga e gjithë kjo mund të themi se homofobia nuk është gjë tjetër veçse fjala kyç, që shërben për të kyçur lirinë e fjalës kundër homoseksualitetit. Është termi efikas, që shërben si kurth për të ngatërruar mendimin nëpër labirintet tautologjike të shpikura për t’i dhënë anormalitetit një status të mbrojtur, madje edhe të privilegjuar, kulturor, shoqëror e juridik.

ekon0mi • E enjte 17 maj 2012

Metropoli qëndron në majë të listës edhe të depozitave

Interesi për Tiranën,

71 % e kredisë në kryeqytet M bi 71 për qind e kredisë bankare është e përqëndruar në qarkun e Tiranës. Të dhënat e Bankës së Shqipërisë tregojnë se nga 539 miliardë lekë që ishte portofoli i kredisë për ekonominë në fund të muajit mars, 384 miliardë janë të akorduara për bizneset dhe individët e Tiranës. Kjo shifër dëshmon përqëndrimin e lartë, por edhe në rritje të aktivitetit ekonomik në kryeqytetin e vendit. Në fund të tremujorit të parë 2011, përqëndrimi i kredisë në Tiranë ishte një pikë përqindjeje më i ulët. Qarku i dytë më i kredituar në vend është Durrësi, me 7.5 për qind të totalit të kredisë dhe Vlora me rreth 3 për qind. Gjithë pjesa tjetër e ekonomisë së vendit ka përfituar më pak se 20 për qind të totalit të kredisë për ekonominë. Por raportet ndryshojnë ndjeshëm nëse shohim shpërndarjen e depozitave. Në Tiranë janë vendosur vetëm 38 për qind e totalit prej 892 miliardë lekësh depozita që zotëron sistemi bankar në vend. Vijojnë Durrësi me 9 për qind dhe Vlora me 7 për qind të totalit të depozitave. Në një farë mënyre, këto shifra tregojnë se kursimet e shqiptarëve shkojnë në pjesën

Raporti

Fenomeni ndryshe

Kursimet ruhen në valutë

dërrmuese për të financuar aktivitetin ekonomik në zonën e Tiranës. Nga ana tjetër, ndryshe nga sa mendohet, paratë e kursyera nuk janë aq të përqëndruara në Tiranë. Megjithëse qarqet e tjera të vendit kanë një volum shumë të ulët të aktivitetit ekonomik, zënë një pjesë më të madhe në totalin e depozitave. Kjo shpjegohet kryesisht me të ardhurat e shumta të grumbulluara nga emigracioni dhe të sjella përmes remitancave. Në këto zona të vendit, ndonëse banorët zotërojnë kursime, investimet private janë më të pakta. Janë plot tetë qytete të

mëdha ato që mbajnë peshën kryesore të parave gjithsej të depozituara në banka. Pjesa tjetër e vendit përfshin zona rurale apo qyteza të vogla, të cilat gjithsej kanë pothuajse 1/4 e gjithë parave që kanë shqiptarët në banka. Sipas të dhënave, në fund të vitit 2011 pjesa tjetër e Shqipërisë, me përjashtim të qyteteve të mëdha, ka 171 miliardë lekë. Rritja e pasurisë së këtyre zonave ka qenë graduale në vitet 2007-2008, më e moderuar me vetëm 3 miliardë lekë, kurse në vitin e fundit kjo rritje ishte një rritje rekord me plot 26.3 miliardë lekësh.

Shqiptarët preferojnë që t’i kursejnë paratë e tyre dhe t’i mbajnë në depozita si në monedhë vendase, ashtu edhe në të huaja. Tirana përbën fenomenin më të çuditshëm, ku nga 344.9 miliardë lekë depozita, shumica janë të mbajtura në valutë, 201 miliardë lekë, kurse 143 miliardë mbahen në lekë. Të njëjtin fenomen shfaq edhe Vlora, ku më shumë depozitat janë në valutë, me plot 31.2 miliardë lekë, kurse në lekë janë 27.4 miliardë lekë. Pjesa tjetër e qyteteve depozitat e tyre i kanë shumicën në lekë dhe më pak në valutë. Sipas të dhënave të BSH-së, 881 miliardë lekë është totali i gjithë depozitave në të gjithë vendin në fund të vitit 2011.

Ministri paralajmëron shkarkime të tjera

Raporti i KLSH, Naço shkarkon drejtorin e koncensioneve Një ditë pas publikimit të raportit të Kontrollit të Lartë të Shtetit për auditin për koncensionet ministri i Ekonomisë Nasip Naço ka nisur procedurat për shkarkimin e drejtorit të ATRAKO-s, Shkëlqim Kërluku. “Po studiojmë me seriozitet raportin e KLSH. Do marrim çdo vendim në bazë të ligjit, duke njoftuar edhe publikun çdo ditë”, është shprehur dje ministri Naço. Sipas raportit të KLSH në institucionet e “AKBN (Agjencia Kombëtare e Burimeve Natyrore) dhe ATRAKO (Agjencia e Trajtimit të Koncesioneve), u konstatuan shkelje dhe mungesë e theksuar bashkëpunimi i tyre me METE dhe mosfunksionim i tyre sipas kërkesave të akteve ligjore dhe nënligjore në fuqi që rregullojnë këto marrëdhënie”. Sipas raportit të KLSH-së, dëmi i shkaktuar në këto institucione arrin në 1.8 miliardë lekë dhe është shkaktuar kryesisht nga kontratat fiktive dhe mos llogaritja e taksave për investimet e bëra.

Zhvillohet panairi ndërkombëtar “Agritech”

Bujqësia, ministri Ruli prezanton Shqipërinë në Izrael Shqipëria ka prezantuar në një prej panaireve më të njohura botërore, në Tel-Aviv të Izraelit, potencialet dhe mundësitë për investime konkrete në sektorin e agro-përpunimit, bujqësisë e blegtorisë. Ministri i Bujqësisë, Ushqimit dhe Mbrojtjes së Konsumatori,Genc Ruli, ka qenë një ndër të ftuarit special në edicionin e 18-të të Panairit Ndërkombëtar Agritech Izrael 12, me temë “Zhvillimi: I gjithi në duart tuaja”. Së bashku me ministren e Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural, znj. Orit Noked, ministri shqiptar i Bujqësisë ka kryer një sërë takimesh dhe ka marrë pjesë në seminaret e ndryshme. Në këtë panair ndërkombëtar, një ndër qëllimet kryesore të organizatorëve dhe kompanive pjesëmarrëse ishte krijimi i sa më shumë kontakteve dhe njohja e mundësive për të eksportuar produktet, teknologjitë dhe për të investuar jashtë Izraelit.

« dossier

E enjte 17 maj 2012 •

Ex katedra, ex libris: Gjendje konfliktuale mendore e Shqipërisë Nga albert kotini

(vijon nga numri i kaluar)

ëto personalitete, që menduan dhe punuan për çështje kombëtare, në veçanti në Kosovë, e kanë zanafillën edhe te puna e jashtëzakonshme e shtetit të mëparshëm shqiptar. Kjo për faktin se të flasësh për arsimin shqip nuk mund të harrosh reformat rrënjësore të bëra sipas ligjit në datën 22 prill 1933 mbi kombëtarizimin e arsimit dhe suprimimin e shkollave private. Ligji u quajt “Ligji i Ivanait”. Mbas emërimit të Mirash Ivanait ministër i Arsimit më 6.9.1934. Është ligji që reformoi rrënjësisht shkollën shqipe, duke e bërë kombëtare, shtetërore dhe laike. Njëri nga synimet kryesore të Ivanait ishte të zhdukte influencat e huaja në Shqipëri që vepronin nëpërmjet shkollave. Mbasi e bëri këtë efekt, vetëm në vitin 1936 Mehdi Frashëri dekretoi një ligj për zbutjen e reformave të Ivanait, duke lejuar shkolla private, por tashmë të autorizuara dhe të kontrolluara nga shteti. Për sa më sipër shpjegohet devotshmëria e qindra arsimtarëve shqiptarë të kësaj plejade, që me një përkushtim të jashtëzakonshëm punuan dhe shpëtuan popullin e Kosovës nga zhdukja e gjuhës shqipe nëpër shkolla. Një nga këta është Mehmet Gjevori. Aktualisht në moshën 95-vjeçare, ai jeton në Prishtinë, i rrethuar me respekt, sa gati e quajnë “babai u shqipes në Kosovë”. Këtë personalitet e kam takuar në mars të vitit 2004 dhe për përshtypjet e mia për të duhet shkrim më vete, por dua të flas për kontributin e tij për çështjen në fjalë. Mehmet Gjevori midis dhjetëra librave të shkruara për arsimin më dhuroi dhe librin me titull “Kujtime e shënime. Rreth punës së shkollave të para shqipe në Kosovë, gjatë dhe pas Luftës së Dytë Botërore”. Autori në këtë libër midis të tjerave shkruan: “Meqenëse dhe vetë kam qenë një ndër shumë mësuesit e plejadës së parë, të cilët patën ardhur më 1941 nga Shqipëria në Kosovë, madje menjëherë me shërbim në Prizren, e shoh me vend të vë në letër së pari disa nga kujtimet e mia gjatë Luftës së Dytë Botërore… Disa nga emrat e arsimtarëve të plejadës së parë të ardhur me shërbim në Kosovë më 1941. Arsimtarë të lindur e të shkolluar në Shqipëri…” Këtu janë rreth 77 emra. Njëkohësisht janë mbi 50 emra të arsimtarëve të lindur në Kosovë për t’u shkolluar në Shqipëri. Sipas autorit, ishte plejada e mësuesve që erdhën në Kosovë dhe në vise të tjera të trojeve arbërorë. “Atëherë ishim mësues të rinj e me pak përvojë, por tepër të gëzuar e të entuziazmuar, që do të fillonim të hapnim shkollat e para fillore në gjuhën amtare në Kosovë e më gjerë. Ajo që na e bënte më tepër zemrën mal të gjithë ne mësuese të parë, ishte pritja shumë e përzemërt dhe një gëzim i papërshkruar i mbarë popullit kosovar, të cilët ishin çliruar nga kthetrat e pushtuesit sllav, që për dekada me radhë i kishte lënë mbi 95% analfabetë. Fakti që ne punonim nëpër shkolla me nxënës nga 40-60 veta nëpër fshatra e me klasa kolektive nuk na e priste hovin. Takoheshim në Prizren e në Prishtinë me njëri-tjetrin, edhe pse larg familjeve tona, midis shqiptarëve të ardhur, malli ka qenë shumë i madh midis nesh. Me mësuesit e rinj që erdhën në shtator të vitit 1941, u bënë kurse kualifikimi dhe mbi këtë bazë u vunë themelet e arsimit të përgjithshëm e profesional, në veçanti të edukimit patriotik në Kosovë e më gjerë. Përndryshe, Kosova nuk do të kishte sot një përbërje të tillë kuadrosh të formuar e me përgatitje të shëndoshë, me tipare arsimimi të gjithanshëm dhe me frymë patriotike. Kuptohet që në vitet 1945-1950 dhe në veçanti mbas prishjes midis Titos e Enverit, OZNA dhe UDB, pothuajse të gjithë shqiptarët e ardhur si mësues në Kosovë ishin me dosje.

Një nga këta është Mehmet Gjevori. Aktualisht në moshën 95-vjeçare, ai jeton në Prishtinë, i rrethuar me respekt, sa gati e quajnë “babai u shqipes në Kosovë”. Këtë personalitet e kam takuar në mars të vitit 2004 dhe për përshtypjet e mia për të duhet shkrim më vete, por dua të flas për kontributin e tij për çështjen në fjalë. Mehmet Gjevori midis dhjetëra librave të shkruara për arsimin më dhuroi dhe librin me titull “Kujtime e shënime. Rreth punës së shkollave të para shqipe në Kosovë, gjatë dhe pas Luftës së Dytë Botërore”. Autori në këtë libër midis të tjerave shkruan: “Meqenëse dhe vetë kam qenë një ndër shumë mësuesit e plejadës së parë, të cilët patën ardhur më 1941 nga Shqipëria në Kosovë, madje menjëherë me shërbim në Prizren, e shoh me vend të vë në letër së pari disa nga kujtimet e mia gjatë Luftës së Dytë Botërore… Disa nga emrat e arsimtarëve të plejadës së parë të ardhur me shërbim në Kosovë më 1941. Arsimtarë të lindur e të shkolluar në Shqipëri…”

Mehmet Gjevori Eprorët e mi në Inspektorinë e Arsimit në Prizren në vitin 1941-1942 kanë qenë Beqir Spahiu, inspektor i qarkut të Sharrit, mësues-pedagog i spikatur e me përvojë me arsim, nga Luma, i cili ka mbaruar normalen e Elbasanit ndër gjeneratat e para. Për sa i përket Prizrenit, unë kam pas shërbyer atëherë gjatë tërë kohës së Luftës së Dytë Botërore (1941-1944). Veprimtaria jashtëshkollore e arsimtarëve në Prizren ka qenë për çdo rezultat. Korridoret mbusheshin me të rinj e të rritur për të mësuar alfabetin e gjuhës sonë. Posaçërisht prizrenasit kanë qenë me dekada të tëra nën ndikimin e turqishtes e të serbokroatishtes, kështu që s’ka

mbetur i ri dhe i rritur që nuk i ka ndjekur me rregull kurset e analfabetizmit. Më kujtohet si sot kur hynim në shkolla në mbrëmje dhe orë të tëra i kalonim me ta duke lexuar e shkruar dhe duke kënduar e kuvenduar, shkruar në gjuhën tonë amtare. Shumica e mësuesve të parë të ardhur më 1941 nga Shqipëria ishin nga ata që kishin kryer shkollën Normale të Elbasanit, por kishte mjaft edhe të tjerë që kishin kryer degën e mësuesisë pranë gjimnazit të Shkodrës, pastaj degën e mësuesisë pranë shkollës teknike shqiptare-amerikane të Tiranës, institutet femërore “Naim Frashëri” dhe “Nana Skëderbeg” në Tiranë. Kontribut të veçantë kundër analfabetizmit dhanë edhe femrat e reja shqiptare, sidomos në emancipimin e femrës shqiptare të Kosovës dhe përgjithësisht në zhdukjen e prapambetjes shekullore. Mbas mbarimit të luftës mjaft arsimtarë të parë, që patën ardhur vullnetarisht nga Shqipëria më 1941, u kthyen në Shqipëri, ndërsa disa të tjera kanë qenë të internuar, të burgosur, të humbur, por dhe të pushkatuar. Nga muajin janar 1945 e deri në tetor 1950 kam shërbyer si instruktor i shkollave shqipe të Kosovës. Më datën 15.12.1945, në bazë të konventës jugosllavo-shqiptare u emëruan mësues të përkohshëm në shkolla të ndryshme të Kosovës, por u detyruan që të ndjekin kurset përkatëse. Në shumë shkolla fshatrash kushtet për punë dhe për jetë ishin tepër të vështira, ku shumica e nxënësve të vegjël uleshin nga 4-6 nxënës nëpër disa banka të gjata të vjetruara e të papërshtatshme, aty ku në ndonjë shkollë fshati shihej edhe ndonjë hartë e vogël e vjetruar dhe e grisur gjeografike ose ndonjë figurë kafshësh a bimësh të shqyera apo të tymosura. E të mos flasim për lokalet e ish-mejtepeve, ose odat përdhese private, ku gjendja ishte e mje-

dossier • E mërkurë maj2012 2012 enjte 17 9maj rueshme, ku e vetmja dritare e vogël e odës ishte me xhama të thyer e të ngjitur me letra gazetash për t’u mbrojtur nga i ftohti në dimër. Mbas mbarimit të Luftës së Dytë Botërore janë keqtrajtuar, pushuar nga puna, burgosur, internuar e likuiduar shumë e shumë arsimtarë shqiptarë nëpër burgje të ndryshme të ish-Jugosllavisë, si në Goli-Otok, kurse disa të tjerë i kanë dëbuar përgjithmonë nga Jugosllavia. Nga ata që më kujtohen janë Hasan Dylgjeri nga Elbasani, ishinstruktor arsimi në Gjilan (populli në rrethin e Gjilanit e thirri “Hasan Mësuesi”), luftëtar i vitit 1941, i cili pas daljes nga burgu u dëbua nga Jugosllavia; Selami Kreka nga Shqipëria, arsimtar në rrethin e Drenicës, i cili mbas daljes nga burgu u dëbua nga Jugosllavia. E kështu me radhë, Jani Korça, luftëtar i vitit 1941, arsimtar dhe drejtor i gjimnazit në Prishtinë, pas burgut për një kohë shërbeu si përkthyes e pastaj u dëbua nga Jugosllavia. Emir Abazi nga Shqipëria, mësues në Prizren; Kolë Nikaj nga Shqipëria, mësues në Prishtinë; Xhaferr Palloshka, mësues në Prishtinë; instruktor i arsimit në Dragash; Kadri Blloshmi, mësues ne Gjilan; Shabedin Vrioni, mësues në Mitrovicë; Fehmi Sinella, mësues në rrethin e Prizrenit; Halil Gjinali, mësues në Gjilan; Albert Kahremani, mësues në rrethin e Ferizajt; Dhimitër Fulani, mësues në shollën e mesme të Gjakovës; Zef Nekaj, mësues në Gjakovë etj. Të gjithë kanë histori më vete. Asnjëherë nuk më ka shkuar ndër mend në vitin 1945 të largohem nga Kosova, por synimi me qëllim të keq i OZNAs ndaj meje ka qenë tipik në vitin 1950, kur isha drejtor i kursit të fundit pedagogjik në Pejë, të cilin e ndoqën atëherë 1000 mësues shqiptarë të pakualifikuar, në kurset e ulëta e ato të larta për maturë. Aty u informova nga disa kolegë të mi se organet e OZNA-s në Pejë i merrnin herë pas here në pyetje disa arsimtarë të kursit dhe kërkonin nga ata deklarata për qëndrimin tim armiqësor ndaj pushtetit etj. Pra, isha me dosje të hapur, por eprorët e mi në drejtoratin e arsimit më transferuan në shtëpinë botuese “Mustafa Bakia”. Duke më shkëputur nga synimi për arrestim të OZNA-s e më vonë të UDB-së. Megjithatë, në mars të vitit 1952 më thirri në zyrën e sekretariatit të punëve të Brendshme njëfarë Vujiça Sekuliç, i cili në prani të Branko Joviqeviçit nisi të më fyente rendë, pa kurrfarë faji, se gjoja kishte dokumente që unë paskam folur në kafene kundër pushtetit, e duke më ndërprerë të flas më tha: “Brenda tri ditëve duhet të largohesh nga Jugosllavia!” Është tjetër çështje kjo që nga viti 1952-1965, kur dola në pension, për të folur mbi peripecitë nga UDB-ja. Mbasi dola në pension, nëpërmjet shtypit të përditshëm e periodik dhe si anëtar i këshillit qendror të shoqatës “Motrat Qirjazi” të Kosovës (1990-1995) dhe si kryetar i kryesisë së shoqatës së veteranëve të arsimit të Kosovës (1986-1998) jam përpjekur të jap kontributin tim modest në fushën e arsimit dhe të kulturës. Ndiej kënaqësi të posaçme kur shoh shumë kuadro shqiptarë me kualifikime të larta, si akademikë, mjekë, shkrimtarë etj. Është për të theksuar se në vitin 1941 e deri në vitin 1945 kishte mbi 95% të meshkujve dhe 100% të femrave analfabete. Po kështu shfaqja e parë teatrale në gjuhën shqipe në Kosovë është dhënë në vitin 1943 me titull “Kosovarja”, roman nga autori Haki Stërmilli. U dha në Prizren dhe Gjilan, duke bërë bujë të madhe. Fakt tjetër është se në vitin 1944, vetëm në muajt nëntor-dhjetor, u aftësuan për lexim 2178 analfabetë. Shumë vështirë ka qenë problemi i mësueseve shqiptare në Kosovë, sepse mentaliteti konservator i konsideronte të përdala, të pandershme dhe propaganda sllave e ndihmuar nga kjo prapambetje i cilësonte si prishëse të vajzave kosovare. Edhe në këtë drejtim është punuar me shumë cilësi. Kur ish-ministri i Arsimit të Shqipërisë, zoti Ernest Koliqi, dërgoi mbi 350 mësues e mësuese të kualifikuara në tërë trevën shqiptare, shqiptarët ishin zhytur në kulmin e pellgut të padijes. Prandaj edhe akademik Mark Krasniqi në librin e tij me titull “Aspekte mitologjike. Besime e besëtytni”, që u botua në tetor të vitit 1947, këtë libër ia dedikoi plejadës së parë të arsimit, të kulturës dhe të shkencës nga Shqipëria (për vitet 1941-1951). Më 15.12.1945 mbi 40 të rinj të moshës 2022 vjeçare, në bazë të konferencës midis Shqipërisë dhe Jugosllavisë erdhën për të dhënë kontributin arsimor në Kosovë. Mirëpo, për fat të keq, pas rezolutës famëkeqe të Informëbyrosë më 1948, shumica e këtyre mësuesve ka ardhur këtu në Kosovë dhe sipas konventës filluan haptazi të trajtohen si elementë të dys-

himtë nga organet e OZNA-s, megjithëse nuk është e vërtetë. Disa prej tyre u burgosën, disa u dërguan në Shqipëri dhe sipas evidencës janë mbi 41 të tillë që kanë pësuar një fat jo të mirë trajtese. Kur mbaroi Lufta e Dytë Botërore, në Kosovë e më gjerë ishte rilindja e vërtetë e këtij populli të shumëvuajtur, sepse pikërisht atëherë ishte hedhur fara e dijes, e cila u zhvillua me hove të vrullshme.” Janë mjaft autoritete shkencore elitare të Kosovës që kanë shprehur mirënjohjen dhe një vlerësim të jashtëzakonshëm si për rolin e Ernest Koliqit, por në veçanti atë të Mehmet Gjevorit me shokë. Ramiz Kelmendi shkruan: “Mehmet Xhevori me shokë mua dhe breza të tjerë na mësuan të lexojmë dhe të shkruajmë shqip, por para së gjithash na mësuan të mos ishim ata që synonim të bëheshim… Desh Zoti, Ernest Koliqi dërgoi katërqind e ca mësues, të cilët nderuan ndërgjegjet tona, mbollën gjuhë e atdhedashuri…” Mark Krasniqi vlerëson kontributin e këtyre arsimtarëve të Shqipërisë, por njëkohësisht përmend edhe fakte rrëqethëse si kundërpeshë, si: “Serbia helmoi rreth 7000 nxënës në Podujevë”. Kur profesor Eqrem Çabej në këtë kohë thekson se “të gjitha botimet e Prishtinës të kalonin më parë nëpër duart e Mehmet Gjevorit, i cili është njohës shumë i mirë i gjuhës shqipe”. Janë me dhjetëra dokumente që shprehin mirënjohjen pothuajse të tërë intelektualëve më në zë të Kosovës, për Mehmet Gjevorin, me dhjetëra dekorata që e vlerësojnë për kontribut të veçantë dhe që të gjithë e konsiderojnë “baba të arsimit” në Kosovë. Në mars të vitit 1944 unë e takova Mehmet Gjevorin së bashku me profesor Sabit Ukën (vdekur pak kohë më parë në moshën 87-vjeçare), të cilët kishin një miqësi të pandarë dhe shpeshherë Sabiti i thoshte me të qeshur: “Edhe pse nxënësi yt, e kuptoj se do të më vësh përpara në këtë jetë, por t’i i duhesh akoma Kosovës”. Mark Krasniqi në hotel “Grant” u shpreh: “Është paradoks që Serbia shprehet se atje ku janë varret serbe atje është edhe tokë serbe”. Njëkohësisht është mjaft i indinjuar që gjuha shqipe nuk ka akoma njehsim kombëtar. Edhe në Gjermani, apo në Itali, ka kantone që s’merren vesh me njëri-tjetrin, por të paktën kanë një gjuhë të përbashkët. E kur e pyeta Mehmet Gjevorin: “Pse zgjodhe Prishtinën e jo Elbasanin, ku ke vëllezërit e tu?”, ai m’u përgjigj: “Kur më ftuan në Tiranë në vitet ’70 për Kongresin e Drejtshkrimit, mbeta i zhgënjyer edhe në familjen time.” Ata më porositnin që vetëm të lavdëroja arritjet në Shqipëri dhe të heshtja për Kosovën. Më bëri shumë përshtypje frika që kishin për të folur, se sipas vëllait tim, “organet e Sigurimit dinin gjithçka, sa lugë ke në shtëpi e çfarë ha, e jo më ato që ke folur”. Kështu që heshta për të mos i bërë dëm edhe familjes sime. Duke studiuar të gjithë portretet e arsimtarëve shqiptarë të viteve 1941-1944, janë me të vërtetë dishepuj të gjuhës shqipe, por ndër më të shenjtëruarit janë Ernest Koliqi, si institucion, dhe Mehmet Gjevori, si shëmbëlltyrë e sakrificës: një jetë për arsimin shqip të

Kosovës. Të vjen keq për një gjë: që ka edhe emra rrugësh, si p.sh. pas vdekjes, rr. “Ndreko Rino”, dhe asnjë emër të ndonjë shkolle, të paktën në Tiranë apo në Elbasan, për këta njerëz të arsimit shqiptar. Respekti për këtë gjeneratë është në fakt respekti për Kosovën. Këtë e pashë me sytë e mi më 7 mars 1944 në Kosovë, në veçanti kur u binjakëzuan shkollat 8-vjeçare “Kongresi i Lushnjës” me shkollën 8-vjecare në Prishtinë “Zenel Hajdini”, ku fjalën e rastit e mbajti Mehmet Gjevori dhe nuk kishte vend ku të hidhje kokrrën e mollës. 24 maj, institucionalizimi i diktaturës sllavokomuniste Mashtrimi, demagogjia, retushimi, e vërteta janë përplasjet ideologjike dhe praktike që nga Kongresi i Përmetit më 24 maj 1944 dhe deri më 24 maj 2005. Mashtrimi Zbulohet se nga platforma, diskutimet e delegatëve në kongres (100 për qind pro referatit të Enver Hoxhës), ku asnjë delegat nuk ka kundërshtuar apo bërë vërejtje, siç është shkruar në botimet dhe shtypin e viteve 19912005. Mashtrimi del pastër që në heqjen e fakteve nga botimet origjinale, që flisnin për orientimin sllav (Tito-Stalin), në veçanti të Titos, pas prishjes me Jugosllavinë. Duke filluar që nga çështja e një pushtetit e deri te fotografia në Muzeun Kombëtar, ku në fasadë është e vendosur te godina pa fotografitë ballore të Enverit dhe Titos, siç ka qen në realitet. Për këtë shih foton dhe faksimilen origjinale. Demagogjia Zbulohet në seancën e dytë të diskutimeve, ku të gjithë delegatët, edhe ata që u dënuan më vonë nga Enveri, kanë folur si revolucionarë të vërtetë. Të tjerët, që paskan lënë në dorëshkrimet e tyre fjalë kundërshtimi, në fakt janë dokrra, në veçanti aty ku nuk është servirur faksimilja e dorëshkrimit origjinal të tyre, d.m.th. është spekuluar politikisht. Emra janë plot, të cilat do t’i përmend gjatë diskutimit të tyre në seancën e dytë të Kongresit të Përmetit. Parulla demokratike si pushteti i popullit apo me aleatët anglo-amerikanë, ndryshe u shkruan në ditën e kongresit dhe ndryshe gjatë ritushimit të botimeve të mëvonshme deri në vitin 1989. E vërteta Zbulohet në institucionalizimin e diktaturës së proletariatit (te një pushteti). Udhëheqja e vetme dhe e pandarë ishte PKSH-ja. “Politika në plan të parë”, “vija e masave”, “armiqtë imperialisto-revizionist”... pra themelet e tërë godinës shtetërore që u ngrit në Shqipëri deri në vitin 1990. Në këtë kontekst të mësipërm të bie në sy që të gjithë delegatët në kongres ishin jo mbarëkombëtarë, ashtu siç u cilësua në përvjetorët e këtij kongresi, por atje nuk kishte asnjë përfaqësues as nga Çamëria, as nga shqiptarët e Maqedonisë. Atributet e një partie

njoftim Njoftojmë të gjithë aksioneret e Shoqerisë “Dinamo” Sh.a, se me datë 01.06.2012, ora 09:00, tek Selia e Shoqerisë “Dinamo” Sh.a, me adresë Rruga “Ferit Xhajko”, Tiranë,

zhvillohet mbledhja e Asamblesë së Përgjithshme të Aksionereve të Shoqerisë “Dinamo” Sh.a, me këtë rend dite:

u barasvlerësuan si të një shteti në fuqi, që reflektoi që në vendimet dhënien e gradave e deri në vendosjen e pushteteve lokale. Dihet që vendimet me atribute kombëtare s’mund të mbeten pronë e një partie. Në këtë rast nuk ishin ftuar asnjë përfaqësi nga ndonjë parti tjetër, qoftë Legaliteti, qoftë Balli Kombëtare e shumë të tjera, që të thoshin fjalën e tyre përpara se të vendoseshin ligje dhe vendime të këtij “shteti” të paracaktuar më parë. Asnjë asamble që të përfaqësonte të gjithë këto shtresa apo parti nuk e parapriu këtë kongres, bile rolin e shtetit si funksion e atribuoi pa asnjë të drejtë për të gjithë shqiptarët ky kongres. Dihet se të gjithë mbretërit në vendet e okupuara nga fashizmi dhe nazizmi ikën nga vendet e tyre, siç iku edhe mbreti ynë, por asnjë shtet nuk u zëvendësua me atributet e tij nga një kongres i tillë. Ky është paradoksi i funksionimit dhe i lindjes të këtij lloj kongresi “legjendar”. Pasoja e sotme: u futen njerëzit në eklava politike, të grupuara sipas strukturave me biografi “të mirë” dhe u përjashtuan ata me biografi “të keqe”. Shtyllat që mbajtën këtë piramidë ishin punëtorët, fshatarët, ushtarët, prej nga zgjidhej fara intelektuale e shoqërisë shqiptare për të fituar mirëqenien. Morali ishte depersonalizomi i individit dhe krijimi i njeriut kolektiv, që u robotizua nga partia. Biznesmenët e sotëm e kanë zanafillën te mbiemrat e djeshëm tipikë partizan - biografi e mirë. Ironi dhe sarkazëm: u trajtuan si racë e zgjuar dhe e privilegjuar shqiptare ata që u përshtatën me Kongresin e Përmetit dhe duartrokitën fitoren nga kongresi në kongres. Me një fjalë, shoqëria shqiptare mbeti virgjëreshë edhe pasi lindi fëmijë të tillë kanakarë të trashëgimisë sonë kombëtare. Pikërisht nën konceptimin e mësipërm, të cilat do t’i argumentoj me fakte e dokumente aq sa është e mundur në një gazetë, do të thotë që të thuhen gjërat sa më realisht në histori. Të prekësh anën teorike të Kongresit të Përmetit si një çështje mbarëshqiptare nuk ia vlen të trajtohet me shkrime të shkurtra, ku mungon ndërgjegjja e pashfaqur e pjesëmarrësve të saj për t’u ballafaquar me ato ideale të rregulluara dhe të ngjyruara me lavdi në çdo përvjetor të tyre. Kur ata të thonë: “Poshtë hipokrizia! Poshtë flamuri i mashtrimit!”, atëherë parimi trashëgimtar i së keqes do të asgjësojë origjinë e vet, d.m.th. shoqëria shqiptare mund të formohet nga një burim i ri i pasurisë kombëtare dhe ka nisur të kuptojë vetveten. Kjo lloj feje e vjetër, që na u bë simbol më 24 maj, do të rrëzohet dhe do të lindë një e re, në qoftë se do të jenë të aftë të përhapet rryma apo ide të reja nga drejtuesit e ardhshëm. Atëherë mund të themi se mori fund historia e 24 majit si monopol i së shkuarës plot “begati dhe lumturi”, që nuk u njoh kurrë si e tillë. Tendenca shqiptare për 24 majin zotërohet e kristalizuar si fuqi e diktaturës, e cila ngjan si një besim fetar, ku ndarja e pasurisë në ato themele të pushtetit jo vetëm nuk ndryshoi nga rrënja, por vijon rrugën mendore që të mbajë fuqinë të përjetësuar në disa familje të kësaj shtrese të re e të vjetër shoqërore. Ngjan në historinë e kombeve që të ndërrohen brezat e vjetër të harruar për ide të reja dhe energji përtëritëse aktive për atdheun e vet. Mirëpo, kur hetohet lumturia e popullit shqiptar nga kongresi në kongres deri në vitin 1990, nuk gjendet asnjë periudhë qetësie nga lufta e klasave, fatalisht deri në shkallën e hierarkisë shoqërore që e lindi, atëherë ç’duhet bërë?! Mirëpo ky ritual fetar i besimit të 24 majit si një madhështi e stisur në vite është e zorshme të mos cilësohet si një periudhë historike e përmendur, por si? A duhet të mbetet në histori e tillë? “Forcojmë pushtetin, që e mbrojmë me gjakun tonë...” - ishte kjo këngë rreshtore për 24 majin e në çdo përvjetor të saj në tërë ushtrinë tonë, që u këndua me shumë patos nga të gjithë. Majakovski na la trashëgim dramat “Mister Bufin”, “Tartabiqet” dhe “Banja”, por më e bukur është poezia e titulluar “Faqja e fundit e luftës civile”: Lavdi ty, hero i yllit të kuq, që duke larë tokën me gjak, s’u gjunjëzove Dhe për lavdinë e komunës askujt s’iu fale...

1. Miratimi i bilancit dhe i treguesve ekonomiko-financiar për vitin 2011.

Dhe përfundon me vargjet:

2. Miratimi i planit ekonomik për vitin 2012.

Ty llavë yllkuqe për shekuj me radhë, të gjithëve, o shokë! Juve për trimëri Lavdi, lavdi, lavdi! (vijon numrin e ardhshëm)

3. Të ndryshme.

« bota

E mërkurë 9 maj 2012 • E enjte 17

Sipas anketave të zhvilluara javën e kaluar, partia e majtë radikale Syriza, që doli në vend të dytë në zgjedhje, tani kryeson. Kjo parti ka mbajtur qëndrime të vendosura kundër masave shtrënguese ekonomike dhe ka thënë se synon të rinegociojë paketën e ndihmave. Vasilis Monastiriotis, profesor në universitetin prestigjioz, Shkolla Ekonomike të Londrës, tha se kjo parti, ndonëse nuk pritet të fitojë shumicën absolute në Parlament, mund të marrë mbështetje të mjaftueshme për të përcaktuar politikën greke

reqia do të zhvillojë zgjedhje të reja pas dështimit të martën të bisedimeve për krijimin e një qeverie koalicioni. Zgjedhjet e 6 majit nuk nxorrën një fitues të qartë dhe pas një sërë përpjekjesh, forcat politike nuk arritën të binin dakord për një koalicion. Udhëheqësit politikë u përpoqën prej disa ditësh për të formuar koalicione qeverisëse, por pa sukses. Të martën, politikanët grekë ranë dakord se rivotimi ishte zgjidhja e vetme. Zgjedhjet e reja pritet të zhvillohen më 17 qershor. Në zgjedhjet e majit, shumica e votuesve mbështetën partitë që kundërshtonin masat e ashpra ekonomike të miratuara kohët e fundit në Greqi. Ato ishin pjesë e paketës së rëndësishme të ndihmave, që u financua nga Bashkimi Evropian dhe Fondi Monetar Ndërkombëtar, për të shpëtuar ekonominë e Greqisë nga falimentimi. Sipas anketave të zhvilluara javën e kaluar, partia e majtë radikale Syriza, që doli në vend të dytë në zgjedhje, tani kryeson. Kjo parti ka mbajtur qëndrime të vendosura kundër masave shtrrënguese ekonomike dhe ka thënë se synon të rinegociojë paketën e ndihmave. Vasilis Monastiriotis, profesor në universitetin prestigjioz, Shkolla Ekonomike të Londrës, i tha Zërit të Amerikës se kjo parti, ndonëse nuk pritet të fitojë shumicën absolute në Parlament, mund të marrë mbështetje të mjaftueshme për të përcaktuar politikën greke. “Ata mund të jenë në gjendje të formojnë në qeveri koalicioni, duke qënë partia më e fortë në Parlament dhe si e tillë, qeveria mund t’i nënshtrohet kushteve të tyre, në vend që të ishin partia e vogël në koalicion me më pak ndikim”. Por, shton ai, synimi i partisë për të rinegociuar kushtet e paketës së ndihmave që mori Greqia, nuk pritet të ketë sukses. Bashkimi Evropian, thotë ai, nuk pritet t’i ndryshojë kushtet

GREQI

Rikthim në kutitë e votimit

e marrëveshjes. “Nëse kjo parti këmbëngul në atë që ka premtuar, është plotësisht e mundshme që të ketë bllokim në nivel evropian, gjë që mbart me vete rrezikun që Greqia të dalë nga eurozona”. Partia Syriza, së bashku me shumicën e grekëve, thonë se duan të mbeten në eurozonë. Udhëheqësit evropianë kanë theksuar angazhimin e tyre për ta mba-

jtur Greqinë brenda zonës. Por shumë analistë thonë se ky vend i zhytur financiarisht në borxhe, mund të jetë drejt daljes nga eurozona. Greqia ndodhet në vitin e pestë të recesionit. Sipas të dhënave të botuara të martën, ekonomia greke, ra me më shumë se 6 për qind në tremujorin e parë të këtij viti, krahasuar me një vit më parë. Zyra e Presidentit të Greqisë tha

se do të fillojë të mërkurën bisedimet për krijimin e një qeverie të përkohshme. Angazhimet Zyrtarët e Bashkimit Evropian thonë se shpresojnë që Greqia të mbetet pjesë e eurozonës, por ajo duhet të përmbushë angazhimet e saj. Zëdhënësja e Komisionit Evropian, Pia Hansen Ahrenkilde, i bëri komentet

sot, ndërsa Presidenti grek Karolos Papulias thirri drejtuesit e partive për një raund përfundimtar të bisedimeve për formimin e një qeverie koalicioni. Ministria gjermane e Financave paralajmëroi gjithashtu sot se kushtet dhe afati i programit të reformave, për të cilat u ra dakord si pjesë e planit ndërkombëtar të shpëtimit të Greqisë, janë i vetmi mjet i drejtë nga i cili mund të rimëkëmbet vendi. Stabiliteti politik i Greqisë ka qenë nën dyshim që nga zgjedhjet me rezultat të paqartë të 6 majit, që e ndanë Parlamentin mes përkrahësve dhe kundërshtarëve të planit prej 168,3 miliardë dollarësh. Krerët e partive në Greqi po rifillojnë bisedimet për të formuar një qeveri koalicioni, duke shpresuar të shmangin zgjedhje të reja parlamentare. Presidenti grek Karolos Papulias ka thirrur udhëheqësit e partive përsëri për negociata të mëtejshme pasi bisedimet e së dielës dështuan. Udhëheqësi i Partisë Radikale të majtë Syriza, e cila u radhit e dyta në zgjedhjet parlamentare të javës së kaluar, ka refuzuar të marrë pjesë në bisedime të mëtejshme për të formuar një qeveri koalicioni. Kreu i partisë, Alexis Tsipras, tha të dielën se ata që mbështesin shkurtime të thella të shpenzimeve të kërkuara nga Bashkimi Evropian nuk e kam kuptuar mesazhin e votuesve. Asnjë nga tre partitë kryesore të dala nga votimi i javës së kaluar - Demokracia e Re konservatore, Syriza, dhe PASOKU i socialistëve – nuk fitoi vende të mjaftueshme për të formuar një qeveri. Ata nuk kanë qenë në gjendje të gjejnë mbështetje të mjaftueshme për të formuar as një koalicion mes tyre. Presidenti ka afat deri të enjten të ndërmjetësojë një marrëveshje. Nëse ai dështon, Greqia do të duhet të mbajë zgjedhje të reja muajin e ardhshëm.

Socialistët dhe partia konservatore Demokracia e Re kanë propozuar shkrirjen graduale të masave të ashpra të imponuara nga Bashkimi Evropian dhe Fondi Monetar Ndërkombëtar në shkëmbim të një ndihme financiare. Të majtët duan anulimin e menjëhershëm të masave shtrënguese. Nëse nuk arrihet një marrëveshje e qëndrueshme deri më 17 maj, vendi do të përballet me zgjedhje të reja. Votuesit grekë kanë ndëshkuar si Socialistët e PASOKU-t, ashtu edhe Demokracinë e Re sepse ato kanë mbështetur masa të forta shtrënguese ekonomike në shkëmbim të kredive të mëdha ndërkombëtare për të shmangur falimentimin. Venizelos është udhëheqësi i tretë grek, i cili u përpoq dhe dështoi të formonte një qeveri koalicioni pas zgjedhjeve që u zhvilluan të dielën e kaluar. “Çfarë do të ndryshojë nëse ne organizojmë zgjedhje tjera? Asgjë. Ka ardhur koha të thuhet e vërteta. Unë do ta informoj presidentin. Shpresoj që atëherë, nën udhëheqjen e Presidentit Karolos Papoulias të gjithë mund të mendojnë me më shumë maturi dhe përgjegjësi”. Udhëheqësi i Koalicioni Radikal të të Majtëve, Syriza, Alexis Tsipras, tha se populli grek votoi kundër masave shtrënguese të vendosura nga Bashkimi Evropian dhe FMN-ja, dhe se vullneti i tyre nuk mund të shpërfillet. “Masat shtrrënguese tashmë janë hedhur poshtë nga votuesit grekë. Asnjë qeveri nuk ka autoritet t’i zbatojë ato, pavarësisht nëse është qeveri koalicioni apo qeveri me synime speciale”. Demokracia e Re fitoi më shumë vende në Parlament në zgjedhjet e së dielës, e pasuar nga e Majta Radikale dhe socialistët. Por asnjëra parti nuk ka fituar vende të mjaftueshme për ta krijuar vetë qeverinë.

bota • E enjte 17 maj 2012

Nuk ka qenë vetëm

“Merkozy” imit r g e t e in Jashtëm a z ë ba istri i mentit t h s e ë 50 min i Parla evroz e c e ë 9 n -fra te më 1 ti i par kombev is Gjero n a n erm eklaron reside hkimi i are mid uhet të j g sia siç d onë p “Bas avjeç luar d ncën” ë q i M pian, më v man: indr e fil dhe Fra q a u e o t n h h r ev cez d ert Sc flikte en. Pu ninë fran n, Rob që kon ë shuh Gjerma pia ërkon ncës t parë o r v E ane k të ra pi ë dhe F ë radhë is n man rfshijë pë

/ E C

H RAN S I-FKSESE

AN M I SU

R O ER T J S I G H

as duos së mësuar Merkel-Sarkozy Kancelarja konservatore gjermane ndodhet përballë socialistit Hollande. Kjo s`ka pse të jetë disavantazh. Më parë kryetarë shtetesh me ngjyra të ndryshme politike kanë bashkëpunuar mirë. Shëtitje në plazhin e Deauville-s, takime dhe telefonata konspirative, vështrime plot kuptim në konferencat e shtypit, të gjitha këto imazhe kujtohen kur flitet për “Merkozy”-në pra duon gjermanofranceze të Kancelares gjermane Angela Merkel dhe Presidentit francez, Nicolas Sarkozy. Po ashtu do të kujtohet se si kalonin takimet që zgjasnin deri natën në përpjekje për të zgjidhur krizën e euros. Por këto kohë kanë kaluar. Sarkozy-ja konservator nuk u zgjodh më, në vend të tij erdhi socialisti, Francois Hollande. Tani do shihet nëse “Merkozy”-ja mund të kthehet në “Merkollande”. Kombinime të tilla emrash nuk janë gjë e re. Kur socialisti François Mitterand për shembull përkrahu kancelarin socialdemokrat gjerman Helmut Schmidt në politikën e tij për NATO-n, shtypi e quajti duon politike “Schmitterand”. Por edhe më ngushtë kanë bashkëpunuar kryetarët e qeverive të të dy vendeve, kur ata nuk i përkisni të njëjtit drejtim politik, dhe kjo ka të bëjë me atë se ndryshimet midis Gjermanisë dhe Francës janë pozitive për bashkëpunimin evropian, shpjegon Claire Demesmay, nga Shoqata gjermane për politikën e jashtme, përgjegjëse për marrëdhëniet gjermanofranceze: “Ne punojmë mirë së bashku sepse ne përfaqësojmë pozicione të ndryshme dhe në këtë mënyrë mund të pasqyrojmë gjithë Bashkimin Evropian”. E rëndësishme është aftësia për të bërë kompromise, mendon studiuesja. Përveç kësaj, konservatorët gjermanë dhe francezë janë shumë pak të ngjashëm, po ashtu siç janë pak të ngjashëm socialdemokratët gjermanë dhe ata francezë, respektivisht socialistët francezë. “Në bashkëpunimin midis qeverive të të njëjtës ngjyrë ekziston rreziku që të krijohet iluzioni i afërsisë, e cila çon në keqkuptime”, mendon Claire Demesmay. Kështu për shembull socialistët

francezë kanë mendim krejt të ndryshëm nga socialdemokratët gjermanë sa i përket rolit të Bankës Qendrore Evropiane. Të parët kërkojnë që Banka t`i paguajë para edhe shteteve, kurse të dytët mendojnë se kjo është e paimagjinueshme. Miqësia gjermanofranceze është baza e integrimit evropian, siç deklaronte më 1950 ministri i Jashtëm francez dhe më vonë presidenti i parë i Parlamentit Evropian, Robert Schuman: “Bashkimi i kombeve evropiane kërkon që konfliktet qindravjeçare midis Gjermanisë dhe Francës të shuhen. Puna e filluar duhet të përfshijë në radhë të parë Gjermaninë dhe Francën”. Kancelari gjerman Konrad Adenauer pati përballë në nivel qeverie me René Coty-në dhe Vincent Auriol-in dy partnerë jopartiakë. Më pas erdhi Charles de Gaulle. “Adenauer dhe De Gaulle bënë pajtimin midis dy vendeve dhe

bazën për marrëdhëniet gjermanofranceze dhe të Evropës”, thotë Claire Demesmay. Në fillim të vitit 1963 të dy burrat e shtetit nënshkruan paktin Elysée-së, që hodhi bazën për bashkëpunimin gjermano- francez, sidomos në politiën e jashtmë dhe atë të sigurisë, si dhe të politikës evropiane. Marrëdhëniet midis Charles de Gaulle dhe kolegëve gjermanë Kurt Georg Kiesinger dhe Ludwig Erhardt, nuk kanë qenë shumë intensive, megjithë orientimin konservator. Edhe kancelari socialdemokrat Willy Brandt nuk pati linjë të njëjtë me presidentin konservator francez, Georges Pompidou. Epokë e re Një epokë e re e marrëdhënieve filloi në vitin 1974, kur Helmut Schmidt i cili u zgjodh kancelar nga socialdemokratët u takua me Presidentin

francez, Valéry Giscard d’Estaing nga Unioni i Qytetarëve Liberalë pour la démocratie française (UDF). Të dy politikanët luftonin kundër krizës së naftës dhe pasojave të saj, dhe megjithë karakteristikat e ndryshme politike, kishin strategji të njëjtë në politikën ekonomike. Kjo ishte edhe një nga arsyet pse ata krijuan përvojën e bisedimeve jozyrtarë të G7 në Kështjellën e Rambouillet. Ndër të tjera ata vunë themelin e sistemit monetar evropian, i cili çoi në fund tek monedha e përbashkët, euro. Bashkëpunim më të ngushtë midis dy shteteve pati nën Helmut Kohlin dhe François Mitterand, të cilët po ashtu bënin pjesë në rryma të ndryshme politike. Nën kujdesin e tyre u krijuan organizmat dhe instrumentet evropianë: më 1986 u krijua tregu i brendshëm evropian me vënien në jetë të lirive themelore ekonomike, qarkullimin e lirë të mallrave dhe shërbimeve, lëvizjen e lirë të personave dhe qarkullimin e lirë të kapitalit dhe pagesave. Ai është deri më sot baza ekonomike e Bashkimit Evropian. Bashkimi Evropian u krijua me Paktin e Maastricht-it të 1992, po ashtu në epokën e Kohl-Mitterrand-it. Që prej vitit 1988 Këshilli gjermano- francez për çështjet e sigurisë dhe mbrojtjes mblidhej çdo gjashtë muaj, me pjesëmarrjen e ministrave të Jashtëm dhe të Mbrotjes, shefave të shtabit të ushtrisë dhe inspektorit të përgjithshëm të ushtrisë gjermane. Po ashtu u krijua Këshilli Ekonomik dhe Financiar. Në kohën kur në nivel qeveritar bashkëpunonin francezi Jacques Chirac dhe gjermani Gerhard Schröder, bashkëpunimi u institucionalizua edhe më shumë. Të ashtuquajturat takime të Blaesheim-it midis dy kryetarëve të shteteve mbahen çdo tetë javë, që nga viti 2001 deri më sot. Por ata të dy nuk kanë qenë dakord për Paktin e Nicës dhe reformimin e institucioneve evropiane. Ekspertja e Francës Claire Demesmay, mendon se shumica e kryetarëve të shtetit gjerman dhe atij francez kanë pasur marrëdhënie miqësore, megjithëse kjo nuk është patjetër e domosdoshme për të pasur marrëdhënie të mira.

« gossip

E enjte 17 maj 2012 •

M Chris Brown shpenzon 10.000$ për një shampanjë Chris Brown di si ta bëjë një grua të ndihet speciale. Ai ka shpenzuar 10.000$ për një shampanjë në festën e ditëlindjes të së dashurës modele Karrueche Tran. Gjatë festës, dy të dashuruarit u panë duke u puthur dhe dukeshin shumë të dashur me njëri-tjetrin. Sipas një burimi ata erdhën sëbashku në fetë duke u kapur prej duarsh, por u larguan vetëm kur panë paparacët të cilët ishin jashtë. Ky lajm i jep fund thashethemeve dhe shuan kuriozitetin e atyre që duan të dinë nëse Rihanna vazhdon një lidhje sekrete me Chris. Me sa duket se cili po vazhdon jetën e vet larg interesit të njëri-tjetrit.

Mariah Carey tregohet indiferent ndaj Britneyt Diva Mariah Carey e cila u shpall si një juriste e mundshme e showt amerikan XFactor, e ka humbur atë pasi nuk pranoi të ishte pjesë e tij. Ndërsa është pyetur për pjesëmarjen e Britney pjesë e jurisë tashmë të konfirmuar, ajo ka deklaruar se nuk i intereson puna që Britney i`u ofrua dhe marrëveshja e saj15milion dollarë. “Ju mendoni se unë jam e fokusuar tek stafi?. Unë e dua dhe mendoj se Britney është një person i këndshëm, por nuk më intereson se kush shkon tek ai show, për aq kohë sa nuk jam unë aty”, ka thënë Carey në intervistë. Një burim tregoi për Daily Mail se edhe pse Mariah vlerësohet shumë si njeri, ajo çka tha për Britney dhe shown ishte e ashpër.

Jay-Z: Pse mbështes martesat gay Ai sapo ka festuar 4-vjetorin e martesës me Beyonce dhe tani Jay-Z dëshiron të sigurohet se çdo çift gay do bëjë të njëjtën gjë. Reperi 42vjeçar dha suportin e tij për martesat me të njëjtin seks, gjatë një konference për shtyp në Filadelfia. “Unë kam menduar se të gjykuarit dhe mos mbështetja ndaj tyre është një hap mbrapa për vëndin. Se çfarë njerëzit vendosin të bëjnë në shpinë e tyre është puna e tyre, çdokush është i lirë të dojë atë që zgjedh për të dashur. Dhe nuk është më ndryshe nga diskriminimi i njerëzve me ngjyrë, është një diskriminim i pastër dhe i qartë”, ka dhënë opinionin e tij Jay-Z. Gjithashtu ai komentoi dhe sjelljen e presidentit Obama, duke thënë se ky ndryshim i presidentit nuk erdhi si rezultat për të fituar vota më shumë në zgjedhjet presidencilae, por është një ndryshim për njerëzit duke menduar se ishte gjëja e duhur që mund të bënte si qënie humane. Një tjetër personazh i njohur që mbështeti presidentin ishte dhe Kim Kardashian e cila shkruan: “Kurrë nuk kemi pasur një president kaq mbështetës për komunitetin e gay, lesbikëve, biseksualëve dhe transeksualëve, sot jam krenare që jam amerikane. Jam e lumtur që vëndi ynë bëri një hap para në histori”.

ajtakët nuk janë aq të zakonshëm. Në parim, paraqesin vetëm rreth 10 për qind të popullatës njerëzore. Por studimi i ri sugjeron që arsyeja pse majtakët janë në pakicë ka të bëjë me faktin se si raca njerëzore është më shumë e prirë për bashkëpunim sesa për konkurrencë. Disa hulumtues nga Universiteti Northwestem për herë të parë kanë analizuar të dhënat e vërteta për të përcaktuar nëse hipoteza ekzistuese - që bashkëpunimi ka shkaktuar përdorimin e dorës së njëjtë - është e saktë. Daniel M. Abrams, një nga hulumtuesit shpjegon: “Sa më shumë të jenë të socializuara kafshët - ku bashkëpunimi vlerësohet shumë - popullata e përgjithshme më shumë do të ndjekë trendin ndaj një ane. Faktori më i rëndësishëm i shoqërisë efektive është shkalla e lartë e bashkëpunimit. Tek njerëzit, kjo ka rezultuar në shumicën e djathtakëve”. Në fakt, në komunitetin plotësisht bashkëpunues, hipoteza sugjeron që çdokush do të kishte dorë të njëjtë dominuese. Analizat e Abramsit vërtetojnë kështu hamendësimet që 10 për qind e majtakëve të mbetur paraqesin dëshminë që raca njerëzore nuk është bashkëpunuese në tërësi. Madje, modeli i ri i krijuar nga ana e hulumtuesve edhe mund të parashikojë përqindjen e majtakëve në çdo grup - njerëzit, zogjtë, madje edhe te lojtarët e bejsbollit - me marrjen e të dhënave për shkallën e bashkëpunimit dhe konkurrencën brenda strukturës shoqërore. Interesante është që studimi po ashtu vërteton pse ekziston

Pse mëngjarashët

janë të paktë?

numër kaq, joproporcional i majtakëve në disa sporte. Derisa bashkëpunimi shkakton përdorimin e dorës së njëjtë,

konkurrencës dhe përparësive në sportet si bejsbolli, boksi ose skerma i përshtatet kjo gjë e pazakontë. Sido që të

jetë, ende ka mbetur të shihet pse shumica e njerëzve kanë përfunduar si djathtakë dhe jo si majtakë.

Përmbatja e lartë e sheqerit vështirëson kujtesën dhe të mësuarit Ju bën sheqeri budallenj? Kjo është pyetja që vjen nga studimi i realizuar, i cili sugjeron se sheqeri saboton kujtesën dhe proçesin e të mësuarit. Çdo kush që mund të ketë prezantime të rëndësishme apo provime, duhet t`iu qëndrojë larg pijeve me gaz, thonë studiuesit. Për arsye se këto pije përmbajnë sasi të lartë të fruktozës, e cila ngadalëson funksionin e trurit. Studimi nxorri se trajtimi me pije të tilla për më pak se gjashtë javë, mund të ketë pasoja të rënda në tru. Konsumimi në mënyrë konsistente të një diete të lartë në fruktozë, ngadalëson trurin dhe pengon kujtesën dhe të mësuarit. Por lajmi i mirë është se të ngrënit peshk si salmon apo arra, mund të luftojë këtë shkatërrim. Një studim ilustron se ajo çfarë ju

hani, ndikon në mënyrën se si ju mendoni. Të hani një dietë më një përmbatje fruktoze të lartë për një kohë të gjatë, ju ndryshon aftësitë e trurit për të mësuar dhe për të

ruajtur informacionin, por duke iu shtuar omega-3 ushqimeve tuaja, mund të minimizoni dëmin. Ndërsa studimet e mëparshme kanë treguar se si fruktoza dëmton

trupin duke shkaktuar diabet, obezitet, ky studim është i pari që tregon se si ëmbëlsirat influencojnë në tru. Këtu nuk bëhet fjalë për fruktozën natyrale që përmbajnë frutat, i cili përmban antioksidantë të rëndësishëm, por bëhet fjalë për ëmbëlsues, shurup misri që përmbajnë sasi të lartë fruktoze që iu shtohen produkteve ushqimore apo ëmbëlsirave si ëmbëlsues. Prof Gomez-Pinilla, drejtuesi i këtij studimi, sugjeron që në vënd të ëmbëlsirave të proçesuara të konsumoni jogurt me fruta. Si këshillë e fundit është, mos konsumoni ëmbëlsirat e procesuara me ëmbëlsues, pijet me gaz dhe shtojini sa më shumë dietës suaj ditore omega-3, për të mbrojtur trurin nga efektet e fruktozës.

gossip • E enjte 17 maj 2012

Deep: Çdo gjë është gënjeshtër, unë dhe Vanessa nuk po ndahemi Britney bie viktimë e celulitit

Tom Cruise: S’kam kryer operacione plastike

Pas dy muajsh do të mbushë 50 vjeç, por Tom Cruise duket pothuajse po ai që fitoi famë falë interpretimit në filmin ‘Top Gun’ të vitit 1986. Mund të mendohet fare lehtë se aktori ka kryer operacione plastike për të ruajtur rininë, por Cruise i ka hedhur poshtë këto zëra në një intervistë për revistën ‘Playboy’. “Nuk kam kryer asnjë operacion plastik dhe kurrë nuk do bëja diçka të tillë për tu dukur i ri. Unë thjesht stërvitem dhe rri me familjen”, deklaroi Cruise, i cili përfitoi nga rasti për të folur edhe për dashurinë që ndjen për bashkëshorten Katie Holmes. “Ajo është një femër e jashtëzakonshme dhe këtë e kupton po kalove 5 minuta pranë saj. Jam i lumtur dhe kam qenë kështu që në momentin e parë që e takova bashkëshorten time”, theksoi protagonisti i ‘Top Gun’. Çifti është martuar në vitin 2006 dhe kanë një vajzë 6-vjeçare së bashku.

helozitë e vazhdueshme të Vanessa Paradis, ndaj tradhtive të mundshme të Johnny Depp fillimisht me Angelina Jolie dhe më pas me Eva Green, shtuan së tepërmi zërat për divorcin e çiftit. Pavarësisht fotografive të vazhdueshme të aktores-këngëtare franceze, e cila shfaqej gjithnjë e më e dobët dhe ato të Deep i dehur rrugëve të Los Angelos të cilët nisën të qarkullojnë që nga fundi i vitit 2011, Johnny Deep mohon kategorikisht mundësinë e divorcit me nënën e fëmijëve të tij. Në një intervistë të tij për të përjavshmen “Oggi”, Deep shprehet se, “Ajo që lexohet në disa gazeta nuk është e vërtetë, unë dhe Vanessa nuk po ndahemi, jam detyruar vazhdimisht ti hedh poshtë zëra të tillë”. Johnny dhe Vanessa jetojnë së bashku qysh prej vitit 1998 dhe nga dashuria e tyre ka lindur LilyRose Melody në maj të vitit 1999 dhe Jack John Christopher në prill të vitit 2002. “Detyrohemi tu shpjegojmë fëmijëve tanë Jack i cili është 11 vjeç dhe Lily Rose e cila mbush 13 vjeç, se nëse jemi në këtë profesion duhet të durojmë edhe komente të tilla”, deklaron ndër të tjera Deep.

Obama shaka me Beckham: Je shumë i vjetër për të luajtur Presidenti amerikan, Barack Obama, e ka tallur futbollistin David Beckham duke i thënë se ai është shumë i moshuar për të luajtur futboll. Presidenti 50-vjeçar mendon se futbollisti 38-vjeçar, po bëhet shumë i moshuar për të luajtur në nivel profesional. Duke folur gjatë të martës në Shtëpinë e Bardhë, pasi Los Angeles Galaxy fitoi Kupën e ligës amerikane, Obama ka thënë se Beckham mund të ishte baba i shumicës së bashkëlojtarëve të tij. “Ne kemi një këmbëngulës të ri në ekip, një djalosh të quajtur David Beckham. Vërtet i kam thënë gjëra të rënda David – i thash se gjysma e bashkëlojtarëve të tij mund të jenë fëmijë të tij. Ne po plakemi, David. Edhe pse t’i mbahesh më mirë se unë”, ka bërë shaka Obama.

Britney e veshur me një fustan të shkurtër që i ekspozon këmbët, provon se nuk është ndryshe nga gratë e zakonshme të cilat vuajnë nga problemi i celulitit. E ndërsa fustani plotësonte flokët e saj të bukur dhe make-upin, i vinte në pah dhe këmbët e saj me celulit. Gjithsesi Britney dukej rrezatuese teksa ajo u bashkua me stafin e X Factor si LA Reid, Demi Lovato dhe bosi Simon Cowell. Cowell është shumë i kënaqur që më në fund zbuloji jurinë e tij të re, pas shumë javësh spekullimesh. Aishkruan: “Nuk mund ta besoj se kjo ka ndodhur, është shumë emocionuese.!”

Kim, tjetër njeri me Kanye West Motra e Kim Kardashian, Khloe është shprehur e emocionuar dhe e gëzuar njëkohësisht për lidhjen e Kim me të dashurin e ri Kanye, e cila pranon se Kim është bërë një person tjetër që nga lidhja me të. Edhe pse Kim u përfol shumë për shkak të martesës së saj e cila zgjati vetëm 72 orë, shumë shpejt ajo krjoi lidhje me reperin West. Kim është treguar më e rezervuar dhe e druajtur për të folur për këtë lidhje të re duke thënë se nuk e di nëse është gati të flasë për të. “Më duket sikur kam ndarë për shumë kohë jetën time private dhe tani dua të jem pak më e rezervuar në lidhje më të”, është shprehur Kim. Por motra e saj Khloe, nuk ka ngurruar duke shprehur konsideratën e saj për Kanye West. “Kim është shumë e lumtur dhe është tjetër njeri”, ka deklaruar Khole Kardashian.

estivali prestigjioz i filmit, që bënë bashkë në Kanë yjet e kinematografisë botërore, për të dytën herë do të jetë “stacion” i aktores kosovare me famë botërore, Arta Dobroshi. Pikërisht dje, në ditën e parë të festivalit, filmi ku Dobroshi luan njërin nga rolet kryesore, pushtoi ekranin e madh. “Trois Mondes” është titulli i filmit, të realizuar nën regjinë e Catherine Corsini. Arta e prezantoi filmin në Kanë bashkë me regjisoren Catherine Corsini nga Franca dhe dy aktorët e tjerë kryesorë të filmit, Raphael Personnaz dhe Clotilde Hesme. Premiera u shfaq në seleksionin “Un certain Regard”. Me skenar të Corsini dhe Benoît Graffin në bashkëpunim me Lise Macheboeuf dhe Antoine Jaçoud, “Tri botët” përqendrohet në tërësi te tre personazhet kryesore, rrugët e të cilëve kurrë nuk duhej të ishin kryqëzuar. Me “Tri botët” Arta Dobroshi rikthehet në Festivalin e Filmit të Cannes, pas katër vjetësh, kur me rolin e saj në “Heshtja e Lornës” të vëllezërve belgë Jean-Pierre dhe Luc Dardenne rrëmbeu vëmendjen e gjithë botës.

Shkrimtari meksikan Carlos Fuentes, një nga shkrimtarët më në zë të letërsisë në gjuhën spanjolle, është ndarë nga jeta në moshën 83- vjeçare. Lajmi për vdekjen e shkrimtarit u dha nga Presidenti meksikan Felipe Calderon. Autor i romanave si “Rajoni më transparent” dhe “Vdekja e Artemio Cruz”, Fuentes ndodhej prej kohësh i shtruar në spital porse ai vdiq në shtëpinë e vet, “për shkaqe natyrore”. I biri i një diplomati,

Kulturë “TRI BOTËT” me Arta Dobroshin, premierë në Kanë NJË PAVIJON EDHE PËR KOSOVËN Këtë vit në Festival do të ketë një pavijon të vetin edhe Kosova. Është hera e parë që Qendra Kinematografike e Kosovës do të përfaqësohet në këtë festival prestigjioz dhe në këtë nivel, duke u renditur përkrah shteteve dhe organizatave nga gjithë bota në ‘Marche du Film’ të festivalit të Kanës. Qendra Kinematografike e Kosovës ka aplikuar për anëtarësim në organizatën European Film Promotion (EFP), dhe drejtori i QKK-së Fatos Berisha do të shpalosë kandidaturën e Kosovës në asamblenë gjenerale të EFP-së, që do të mbahet gjatë festivalit. Kandidatura e Kosovës do të votohet pro apo kundër nga 33 anëtarët e saj. European Film Promotion (EFP) është i vetmi

rrjet i organizatave për promovim dhe marketing të filmave evropianë në gjithë botën. E themeluar në vitin 1997, kjo organizatë përbëhet nga organizatat profesionale nga 22 shtete evropiane, qendra kinematografike, fonde filmi apo organizata të ngjashme që janë ekspertë për promovim të kinematografisë përkatëse vendore. Ndër ombrellën e EFP-së, të gjitha këto organizata punojnë së bashku për promovim në gjithë botën të kinemasë dhe talenteve evropianë. EFP ka programe të veçanta për zhvillimin dhe promovimin e aktorëve të rinj, regjisorëve dhe producentëve, si dhe promovimin e filmave evropianë në tregjet amerikane dhe aziatike.

Shuhet shkrimtari Carlos Fuentes ai u lidh me letërsinë duke lexuar Mark Twain, Edmondo de Amicis dhe Emilio Salgari. Ai ka fituar shumë çmime mes të cilave Cervantes dhe Grinzane Cavour. Letërsia e Fuentes ka qenë me shumë influencë jo vetëm në Meksikë, por në mbarë botën. Ai është autori i parë meksikan, libri i të cilit “The old gringo” u shndërrua

në një bestseller në Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe më pas në një film në vitin 1989. Por shkrimtari, novelisti dhe eseisti Fuentes nuk është bërë i famshëm vetëm për veprat e tij letrare. Ai është njohur gjithnjë si një intelektual opozitar dhe kritik me qeverinë e me pushtetin në përgjithësi. Në vitin 1980 shkroi veprën “The

kristal frontier” ku kritikoi ashpër politikën amerikane për pritjen dhe trajtimin e emigrantëve dhe punëtorëve që vinin nga Meksika. Kolegë dhe zyrtarë të lartë shtetesh kanë ngushëlluar familjen e shkrimtarit, i cili la pas mbi 30 libra, pjesa më e madhe e të cilëve janë përkthyer në dhjetëra gjuhë.

E enjte 17 maj 2012 •

Festivali i Kanës çelet me komedi Komedia dominoi në hapjen e festivalit të Filmit në Kanë (Cannes) mbrëmjen e djeshme. Filmi për fëmijë “Moonrise Kingdom” i Wes Andersonit ka zgjuar vëmendjen e medieve botërore. Mijëra gazetarë dhe prodhues të filmit do të qëndrojnë për 12 ditë të mbushura me shfaqje filmash, parakalimesh nëpër tapetin e kuq. Filmi i Andersonit, në të cilin me role kryesore paraqiten Bruce Willis dhe Bill Murray, është i pari që u shfaq nga lista e filmave që janë në konkurrencë zyrtare, i paraprirë me konferenca për mediat, intervista etj. Në një distancë të vogël nga kasta e këtij filmi, ndodhet edhe Baron Cohen, i cili po ashtu rrëfehet para gazetarëve për filmin e tij të fundit “The Dictator”. Gjykuar në bazë të sensit të tij të humorit dhe syrit teatral, komiku britanik mund të fitojë më shumë vëmendje, pasi ai ka adoptuar personazhin Aladeen, si një diktator të ashpër të Afrikës Veriore që ka dalë i frymëzuar nga “Pranvera arabe”. Por midis kënaqësisë e festave të mbrëmjeve, do të ketë edhe shumë punë për t’u bërë në një treg gjigant me qindra filma, duke shpresuar që të sfidohet errësira ekonomike nëpër Evropë me një valë të re të shitjes. “Situata ekonomike në Evropë nuk është e mrekullueshme, por a do të thotë kjo se duhet ta harrojmë ëndrrën?”, ka thënë Thierry Fremaux, njëri nga anëtarët e ekipit organizativ. “Kriza ekonomike nuk është kriza e këtij viti”, ka thënë ai për agjencinë Reuters. “Ka pesë vjet që ne këtu në Evropë jemi në krizë. Por kemi menaxhuar mënyrën për t’ua kthyer njerëzve ëndrrat dhe t’u themi se edhe në vitin 1930 pas krizës së madhe, kinemaja ishte në formë të mirë”. Brad Pitt, Angelina Jolie, Sean Penn dhe Nicole Kidman janë në mesin e emrave hollivudianë që do të parakalojnë në tapetin e kuq. Festivali i Kanës, si njëri nga festivalet më të mëdha dhe më madhështorë të filmit, është një platformë ideale për filma dhe kastat e tyre. Filmi hit pa zë “The Artist”, i cili triumfoi në ceremoninë “Oscar”, ishte dhënë premeirë në këtë festival, vitin e kaluar. Por kritikët po ashtu mund t’ju shkaktojnë momente jo të mira regjisorëve dhe aktorëve, siç ndodhi me premierën botërore të “The Da Vinci Code” në vitin 2006, e cila mori kritika shumë të varfra. Ndërkohë, organizatorët duhet të jenë të përgatitur që t’u shmangen rasteve si ai me regjisorin kontrovers Lars Von Trier, i cili u përjashtua pasi bëri shaka për nazistët në një konferencë për media. Këtë vit festivali nuk ka përfshirë as edhe një regjisore të vetme femër në garën kryesore. Në konkurrencën prej 22 filmave, regjisori brazilian Walter Salles me filmin “On the Read” ka zgjuar goxha vëmendje, për shkak se aktorja Kristen Stewart e njohur me filmin “Twilight” paraqitet me rolin kryesor. E njohur më mirë si Bella Swan nga seria e filmave për vampirët, aktorja 22-vjeçare amerikane do të shoqërohet nga bashkëpunëtori i saj Robert Pattinson. Në garë për Palmën e Artë janë edhe fitues të mëhershëm të këtij çmimi, mes të cilëve Michael Haneke me “Amour”, Briton Ken Loach “The Angel’s Share” e shumë filma të tjerë.

Kulturë

• E enjte 17 maj 2012

“BATTLESHIP” PREMIERË BOTËRORE NË TIRANË

Fillojnë projeksionet e filmit me protagonist Liam Neeson dhe Rihanna-n Një film premierë botërore vjen sërish në kinema për publikun shqiptar. Prej ditës së sotme, është radha e një prodhimi të fundit, që i përket gjinisë së fantashkencës dhe sjell në ekranin e madh aktorë si Alexander Skarsgård, Liam Neeson, Brooklyn Decker, por edhe këngëtaren e njohur Rihanna, e cila në këtë film është krejt ndryshe nga sa e kanë parë fansat e saj. Filmi me skena masive, i frymëzuar nga loja Hasbro, e shkruar nga skenaristët e “Red” titullohet “Battleship”. Ngjarjet e filmit e çojnë historinë në fushebetejë detare. Shkencëtarët amerikanë zbulojnë planetin “G”, i

as shfaqjes së premierës të “Henrit VI” në “Globus Theater të Londrës” trupa e Teatrit Kombëtar është kthyer në Tiranë. Ajo është pritur në një vizitë të veçantë nga Kryeministri Sali Berisha, i cili i vlerësoi së shumti artistët. “Ju keni përfaqësuar në Londër arritjet më evropiane të Shqipërisë, të cilat janë ato në fushën e artit dhe, së bashku me këngëtarët dhe muzikantët, jeni bërë ambasadorët më të shquar të kombit”, u shpreh Kryeministri. Sipas tij, shfaqja shqiptare në Londër ishte një sukses, i cili “është dëshmi e ruajtjes së traditës së krijuar nga korifejtë e Teatrit Kombëtar, që patën vënë në skenë Shekspirin që në vitet ‘60, si edhe e përkthimeve të mrekullueshme të Nolit, që e ka bërë Shekspirin të flasë shqip”. Por në fakt, media britanike nuk duket se vlerëson në të njëjtën mënyrë dhe ndan të njëjtin mendim për interpretimin shqiptar të “Henrit VI”. Ajo thuajse e ka vënë me shpatulla për muri trupën e aktorëve shqiptarë të Teatrit Kombëtar me disa komente e shkrime therrëse e vërtet kritike. Prezantimi i Teatrit Kombëtar në Globus Theater, i ndërtuar nga kompania teatrore e Shekspirit, u bë në kuadër të Festivalit Botëror “Globe to Globe”, me rastin e ditëlindjes së dramaturgut të madh, ku morën pjesë 37 trupa teatrore profesioniste nga bota. Drejtori i TK, Kristaq Skrami, i dhuroi Kryeministrit Berisha një foto nga aktiviteti ku nga publiku valëvitej flamuri shqiptar, si dhe katalogun prezantues të vënies në skenë të 10 kryeveprave të Shekspirit, në 67 vjet histori të Teatrit Kombëtar, me mjeshtërit e aktrimit shqiptar, si dhe me monumentet e trashëgimisë kulturore, që nga antikiteti, si teatri i Butrintit, Bylisit, Apollonisë, Orikut etj.

cili ka karakteristika të ngjashme me Tokën, madje ka edhe mundësi për jetë në brendësi të tij. Kështu ata vendosin të dërgojnë një sinjal kontakti nga zonë në Havai. Ndërsa marina ushtarake amerikane është duke kryer një manovër në oqeanin Paqësor, përgjigja e alienëve mbërrin. Por nuk është një përgjigje paqësore. Marinsi Alex Hopper, deri në atë moment kokëfortë dhe i pabindur, gjendet papritur në të vetmen anije që shpëton dhe i duhet që me çdo kusht të ndalojë pushtimin global të Tokës. Filmit nuk i mungon asgjë, as rebeli i guximshëm, por i padisiplinuar, që nuk e ka idenë

se çfarë është një akt solidariteti dhe që është lidhur me vajzën e shefit, por as skenat spektakolare të betejës me jashtëtokësorët, si dhe shumë efekte speciale për të mos u humbur. “Battleship” është prodhuar dhe drejtuar nga Peter Berg (regjisori i “Hancock”). Në këtë film interpretojnë Taylor Kitsch në rolin e leitnant Alex Hopper, Brooklyn Decker në rolin e Sam Shane, një terapist; Alexander Skarsgard në rolin e vëllait më të madh të Hopper, Stone, oficeri i komandës; Rihana si oficerja Raikes; si dhe aktori i njohur Liam Neeson në rolin e Admiralit Shane.

BERISHA PRET TRUPËN SHQIPTARE TË “HENRI VI” “Ju keni përfaqësuar arritjet evropiane të Shqipërisë” Shtypi londinez për “Henri VI” të Teatrit Kombëtar në “Globe to Globe”

Shqiptarët ngatërrojnë skenën shekspiriane me Eurovizionin?! Nga Igor Toronyi-Lalic

A i kishte thënë njeri Teatrit Kombëtar Shqiptar, se ky festival nuk ishte Eurovizioni?! Kështu e mbyll shkrimin e tij kritiku i artit dhe kineasti Igor Lalic, i cili ka komentuar në faqen e njohur britanike “The Art Desk” mbi performancen e trilogjisë “Henri i Gjashtë” në Londër, nga teatri shqiptar, ai serb dhe ai maqedonas. Në shkrimin e tij, kritiku i cili jep opinione edhe për prestigjiozen “The Times” apo “The Economist”, shprehet me nota negative për sa i përket konceptit regjisorial apo kostumeve të tepruara me elemente kombëtare. Shqiptarët ishin përjashtimisht shqiptarë, duke paraqitur mustaqe të hatashme, një pirat të paparë dhe një seri veshjesh misterioze që vinin ose nga mbretëritë antike ose nga tokat e çalamanëve. Por “The Art Desk” nuk është e vetmja që ka kritikuar performancën e 13 majit të Teatrit tonë Kombëtar në festivalin britanik. Kritiku Dan Hutton shkruan në blogun e tij se “Nuk mbante mend se cila ishte hera e fundit kur kishte parë një produksion kaq të ngadaltë dhe pa ritëm bazuar në një vepër të Shekspirit”. Sipas Hutton, edhe interpretimi i aktorit të ri Indrit Çobani në petkun e mbretit Henri, ishte i dobët dhe pa jetë. Ndërsa interpertimi i Yllka Mujos dukej i tejkaluar në kohë. Shkrimin e tij kritiku e mbyll me komentin se “regjisori Adonis Filipi kishte prezantuar një ‘Herni të VI’ që shprehte asgjë”.

Gjithmonë do të gjendet dikush që do të na bëjë të qeshim në stilin e Boratit. Dhe kësaj radhe këtë “nder” na e bënë shqiptarët, të cilët, për hir të efektit komik, m’u në mes të “Henrit VI”, pjesa e dytë, gjetën kënaqësi duke vënë në lojë një person me të meta mendore për hir të efektit komik. Gjë që na bën me dije se shqiptarët ende i shkrin së qeshuri vënia në lojë e një personi me aftësi të kufizuara. E gjithë kjo është për ta ngulur në kujtesë si mësim, që në “Globe” nuk ftohet gjithë globi pa dallim e moral. Pjesët e tjera të trilogjisë “Henry VI” prezantoheshin nga dy vende të tjera ballkanike: Pjesa I nga Serbia dhe Pjesa III nga Maqedonia. Shqipëria, Serbia dhe Maqedonia: të vetmet vende ballkanike që nuk kanë qenë në luftë me njëri-tjetrin. Prapë se prapë të gjitha kanë pasur pjesën e tyre të telasheve përgjatë dy dekadave të shkuara. Kështu që ishte e çuditshme që i vetmi produksion që dukej se përfshihej me këtë të shkuar (sado butësisht) ishte ai i serbëve. Ata iu referuan këngëve të vjetra nacionaliste, një tryeze të rrumbullakët që merrej me shpërbërjen e një entiteti politik dhe dhanë makinacione politike, që shohin armiq të përbetuar edhe te përqafimet babaxhane, me një humor brilant, të thatë dhe të errët. Si një nga kompanitë teatrore më të vjetra të rajonit dhe që rrjedh nga një prej qyteteve kulturore më të sofistikuara në mbarë Evropën Lindore, Teatri Kombëtar i Beogradit, s’ka vend për habi, paraqiti produksionin më elegant dhe më kreativ ndër të tria pjesët. Ansambli i aktorëve ishte i shkëlqyer. Përgjatë gjithë pjesës trupa ikte dhe vinte nga një skenë në tjetrën me një lehtësi virtuoze. Punë jo e lehtë kur ke kaq shumë personazhe e beteja dhe, për të qenë të ndershëm, një skenar që nuk është më e mira e punëve të Shekspirit. Megjithatë, më vjen në mend se sa më e palavdishme të jetë pjesa, aq më shumë kënaqësi ne turistët anglezë (serbo-kroatishja ime e brezit të dytë mund të më ndihmojë vetëm pak) mund të marrim nga ky festival i Shekspirit. Shekspiri në anglisht është më pak argëtuesi, kur pjesët

e tij flasin për luftë. Por kur gjuha nuk luan rol, janë pikërisht këto elemente jo verbale – betejat, farsa – që i bëjnë gjërat të menaxhueshme dhe të deshifrueshme. Mbushur me aftësi të pafund rrëfimtare e shprehëse nga serbët, Pjesa I përplot me personazhe dhe konflikt, ishte më e lehta për t’u ndjekur dhe shijuar. Ishte kënaqësi të shihje stereotipe nacionale që mishëroheshin gjatë gjithë pjesës. Serbët ishin të shkëlqyer në debate, përplasje dhe inatmbajtje. Shqiptarët ishin përjashtimisht shqiptarë, duke paraqitur mustaqe të hatashme, një pirat të paparë dhe një seri veshjesh misterioze që vinin ose nga mbretëritë antike ose nga tokat e çalamanëve. Maqedonasit ishin artistë për vajtime dhe benevrekë. Pas serbëve, maqedonasit ishin më interesantë teatralisht. Ata kishin pjesën më të pasur dhe aktorët e tyre ia dolën mbanë në mënyrë superbe. Rikardi i shkurtër dhe çalaman i Martin Mirchevski-t kishte një pamje fantastike të llojit ‘çfarë prisnit prej meje’, teksa i hiqte qafe rivalët dhe nuk ishte më pak brilant, as kur herë pas here e cyste veten në një stil ala Mussolini. Regjia nga kaliforniani John Blondell ishte e thjeshtë, por efektive. Lëvizjet e ngadalësuara ishin sidomos në modë. Ballkanasit qartësisht e kanë shumë qejf këtë teknikë. Ishte interesante të shihje përparimin e Henry VI teksa bënte përpara nëpër Ballkan: arrogant në serbisht, i pavendosur në shqip dhe i çmendur në maqedonisht. Ishte gjithashtu interesante të shihje zhvillimin e gjinisë femërore përgjatë këtyre tri pjesëve të zotëruara nga meshkujt. Në Pjesën I e vetmja grua, Zhan d’Ark, nuk është asgjë më shumë se një numër. Nga Pjesa III gratë janë në zotërim edhe më shumë kur Teatri Maqedonas i Bitolës e ndryshon gjininë e Warwick-ut. Në fund të fundit, një ditë intriguese. Pashmangshëm doje të kuptoje më shumë. Veçanërisht kur aktrimi në serbisht dhe maqedonisht ishte në kulm dhe përkitjet verbale filluan të eksitojnë ata përreth nesh që i flisnin këto gjuhë. Por më shumë se gjithçka unë ika me mendimin nëse ndokush i kishte thënë Teatrit Kombëtar Shqiptar se ky nuk ishte Eurovizioni?! Marrë nga “Theartsdesk”

llatan Ibrahimoviç ka shfaqur dyshime për të ardhmen, por Milani ka një plan për ta bindur atë të qëndrojë edhe sezonin e ardhshëm në Milano. Numri dy i Milanit, Adriano Galiani i ka propozuar sulmuesit suedez të bëhet kapiteni i kuqezinjve sezonin e ardhshëm. Është ky propozimi që Galiani i ka bërë sulmuesit suedez gjatë darkës pas fundit të kampionatit. Administratori i deleguar i Milanit ka ndërmarrë këtë iniciativë për të evituar që Ibra të largohet nga Italia. Por, Ibra ende nuk është i bindur për qëndrim në Milano dhe duke iu referuar mediave italiane, Ibrahimoviç ka kërkuar kohën e nevojshme për të dhënë një përgjigje. Nuk dihet ende saktësisht për çfarë 30-vjeçari ka kërkuar kohë. Disa mendojnë se ai ka kërkuar kohë pasi po mendon për t’u larguar nga Milano, ndërsa të tjetër besojnë se ai ende nuk është gati për të marrë përgjegjësi kaq të mëdha. Ibra ka vetëm dy sezone që luan për Milanin dhe mendon se këtë “nder” e meritojnë dhe emra të tjerë tek Milani, si përshembull Tiago Silva, i cili ka një kohë më të gjatë që luan me kuqezinjtë. Ndoshta ndaj dhe ka vendosur për të mos dhënë një përgjigje të menjëhershme. E vërteta është se Milani e di shumë mirë, se Ibrahimovic është një nga lojtarët më të përfolur për sa i përket merkatos së verës, pasi në gjurmët e tij janë shumë skuadra të mëdha. Ndoshta ofertat e majme mund ta bindin atë për t’u larguar nga Milano, ndonëse për herë të fundit ka theksuar se do të mbajë veshur fanellën e Milanit deri në fund të karrierës. Por, hipoteza për të hyrë në historinë e Milanit si një nga kapitenët më të rëndësishëm, mund ta bindë përfundimisht ta mbyllë karrierën në Milano, ku po luan prej dy vitesh. Gjithsesi, Milani është përgatitur edhe për rastin më të keq. Në rast se Ibra do të vendosë të largohet nga Italia, me paratë e fituara nga ai drejtuesit kuqezinj do të tentojnë të sjellin në Itali, sulmuesin e Mançester Sitit, Mario Balotelin. Skuadra angleze e ka blerë SuperMarion për 27 milionë euro, por tashmë mund ta lërë të lirë edhe për një shumë prej 20 milionë euro. Montolivo në Milano për vizitat mjekësore Është Rikardo Montolivo, lojtari i parë që është bashkuar me Milanin. Ish-mesfushori i Fiorentinës, të cilit i ka përfunduar kontrata me vjollcët, dje ka vizituar për herë të parë skuadrën e re, tek e cila do të luajë sezonin e ardhshëm. Menjëherë sapo të kalojë vizitat mjekësore, Montolivo do të firmosë me kuqezinjtë. Për momentin flitet se ai do të firmosë një kontratë tre vjeçare, nga e cila do të përfitojë 2 milionë euro në sezon. Gjithsesi, të gjitha detajet e marrëveshjes mes Montolivos dhe Milanit do të mësohen në momentin që ai do të firmosë kontratën me kuqezinjtë. Në Milano, ish-kapiteni i Fiorentinës do të qëndroj vetëm dy ditë dhe më pas do të bashkohet me kombëtaren italiane në qendrën sportive “Koverçiano”, ku “axurrët” do të stërviten deri më datë 4 qershor. Më datë 5 Italia do të udhëtojë drejt Polonisë.

SPORT E enjte 17 maj 2012 •

Milani josh Ibrën me shiritin e kapitenit Anglia shpall listën, Ferdinand jashtë EURO 2012

Xhovinko, çelësi për të arritur tek Kavani Finalja e Kupës së Italisë do të jetë shumë e rëndësishme për “Zonjën e Vjetër”, e cila përveç se ka si qëllim të fitojë këtë trofe, beson se do t’i ar- rijë t’i rrëmbejë Napolit edhe sulmuesin Edinson Kavani. Mes dy palëve aktualisht kanë nisur kontaktet e para, pasi drejtori sportiv i Juventusit, Fabio Taratiçi ka takuar homologun e tij Rikardo Bigon. Burime pranë Juventusit kanë bërë të ditur se bisedimet kanë shkuar mirë dhe se me shumë mundësi Kavani sezonin e ardhshëm do të mbrojë ngjyrat bardhezi. Duke iu referuar “La Gazetta dello Sport”, Juventusi i ka bërë të ditur Napolit se është gati të shpenzojë deri në 45 milionë euro për të siguruar shërbimin e sulmuesi nga Uruguai. Gjithashtu, bardhezinjtë janë të gatshëm të fusin në mes edhe Sebastian Xhovinkon, i cili luan me Parmën, por nuk duhet harruar se gjysmën e kartonit të tij e mban “Zonja e Vjetër”. Gjithsesi presidenti i Napolit, Aurelio De Laurentis nuk dëshiron ta shesë Kavanin, sepse ai e di se do të përballet me protestat e tifozëve, pasi uruguajani është lojtari i tyre më i dashur. Gjithsesi, shkëmbimi me Xhovinkon dhe një shumë e konsiderueshme parash mund ta bindë De Laurentisin të sfidojë tifozët, pasi ai beson se sulmuesi i Parmës mund të përshtatet më së miri

me skuadrën e tij. Juventusi po nxiton të arrijë sa më shpejt një marrëveshje me Napolin, sepse e di shumë mirë që në gjurmët e Kavanit janë edhe shumë skuadra të tjera të mëdha, si Mançester Siti dhe Çelsi. Personalisht Kavani është gati të transferohet tek Juventusi, pasi a e di se nuk ka të ardhme tek Napoli. Tek “Zonja e Vjetër”, sulmuesi uruguaian do të ketë mundësi të luajë në Ligën e Kampioneve, por në të njëjtën kohë të fitojë edhe trofe personalë. Kavani është një nga lojtarët e preferuar të trajnerit Antonio Konte, i cili i ka bindur drejtuesit e “Zonjës së Vjetër” të bëjnë gati një shumë për madhe për uruguaianin. Por, problemi qëndron se më parë Juventusi duhet të shpenzojë edhe një shumë për të blerë gjysmën e kartonit të Xhovinkos nga Parma. Për sa i përket Robin Van Persi, bardhezinjtë janë tërhequr disi, pasi janë në dijeni se dëshira e sulmuesit holandez është të transferohet tek Man.Siti, ku do të ketë mundësi të bashkohet me ish-shokët e skuadrës, Nasri dhe Klishi. Ndërsa plani B i Juventusit është Higuain. Në rast se Napoli do të vendosë të mos e shesë Kavanin, të gjitha forcat e Juventusit në merkato do të përqendrohen tek sulmuesi i Realit të Madridit.

Trajneri i kombëtares angleze, Roi Hogson ka bërë të ditur listën e 23 futbollistëve që do të grumbullojë për EURO 2012. Një risi për kombëtaren e “tre luanëve” është përfshirja në skuadër e sulmuesit të ri të Arsenal, Aleks Çambërlein, i cili ka dhënë më të mirën e tij me fanellën e klubit të tij aktual. Pavarësisht se ka luajtur vetëm 9-të ndeshje si titullar ketë sezon duket se paraqitjet e tij me fanellën e Arsenal kanë bindur trajnerin Hogson, që ta thërrasë atë për herë të parë në kombëtare. Gjithashtu një lajm tjetër, i cili për sportdashëist është risi, është dhe thirrja në kombëtare të kapitenit të Çelsit, Xhon Terri duke lënë kështu Rio Ferdinand në shtëpi. Si portier zëvendësues i Xho Hart, është zgjedhur Xhon Rudi, i cili aktualisht luan për skuadrën e Noruiç. Pavarësisht se Teo Uollkot dhe Skot Parker vuajnë nga dëmtime dhe ata janë thirrur nga Hogson në kombëtare, pasi ai mendon se pjesëmarrja e tyre është thelbësore për “tre luanët”. Në sulm Hogson ka vendosur që të thërrasë Zhermein Defo dhe Andi Kerroll. Të dy sulmuesit pavarësisht se nuk kanë arritur të japin më të mirën e tyre me klubin, dhe ku shumicën e kohës e kanë kaluar në stolin e rezervave, përsëri Hogson vendosi që t’i marrë ata në kombëtare. Një zgjedhje kjo, e cila do të shihet me shumë mëdyshje si nga opinioni sportiv, po ashtu dhe nga ai publik. Futbollistë e t tjerë, të cilët e kanë humbur shansin për të qenë në Euro 2012 janë: Daniel Starrixh, Aron Lenon, Majkëll Kerrik, Piter Krauç, Bobi Zamorra, Mikah Riçards, Fil Xhagielka dhe Grent Holt, ndërsa Kajl Uolker do të mungojë pasi është i dëmtuar deri në nisjen e sezonit të ardhshëm. Hogson ka thirrur në kombëtare, 3 portierë, 7-të mbrojtës, 9-të mesfushorë dhe 4-r sulmues. Në mbrojtje ai ka zgjedhur të thërrasë, Xholeon Leskot, Geri Kehill, Fil Xhons dhe Xhon Terrin. Këtij të fundit Hogson i ka dhënë shansin që të rikthehet në kombëtare pas konflikteve të mëparshme me Federatën Angleze të Futbollit. Fil Xhons pritet që të luajë si zëvendësues në krahun e djathtë të mbrojtjes për Glen Xhonson, ndërsa Eshli Kol dhe Leiton Bejns do të konkurrojnë për një vend në formacionin titullar. Në portë Robert Grin dhe Rudi do të jenë zëvendësuesit e titullarit Xho Hart. Në mesfushë Hogson, ka zgjedhur të thërrasë, Stjuart Dauning, Skot Parker, Teo Uollkot, Gereth Berri, Stiven Xherrard, Frenk Lampard, Xhejms Millner, Xhejms Millner, Aleks Çambërlein dhe Eshli Jang. Në sulm janë thërritur, Uejn Runi, Deni Uellbek, Endi Kerrol dhe Zhermein Defo. Gjithashtu Roi Hogson ka vendosur që të thërrasë dhe 5-së futbollistë, të cilët duhet të presin në rast të një dëmtimi të mundshëm të 23-s titullarë. Ata mund të shpresojnë deri në datën 29-të maj, afati i fundit i regjistrimit të listës.

Liverpul pushon Dalglish Tashmë është zyrtare. Trajneri Keni Dalglish nuk do të drejtojë më skuadrën e Liverpul për sezonin e ardhshëm. Ketë gjë e ka konfirmuar vetë klubi në adresën e tij zyrtare. Pas një takimi të Dalglish me drejtuesit e Liverpul, ata vendosën që ai të mos jetë më drejtues i skuadrës për sezonin e ardhshëm. Pavarësisht se ai arriti të fitojë Kupën e Ligës, dhe gjithashtu arriti në finalen e Kupës FA, duket se paraqitja zhgënjyese në kampionat ku Liverpul doli vetëm i 9-ti ka vulosur fatin e Dalglish. Kjo ishte paraqitja më e dobët e klubit që prej 18-të vitesh, dhe pikët më të pakta të arritura që nga sezoni i largët 1953-54.

Xherrard kapiten i Anglisë Trajneri i Anglisë, Roi Hogson ka konfirmuar se kapiten i skuadrës për EURO 2012 do të jetë Stiven Xherrard. Më përpara ketë rol në kombëtare e kishte mbrojtësi i Çelsit Xhon Terri, por ai e humbi shiritin e kapitenit pas “zënkës” me shokun e tij Uejn Brixh. Në një deklaratë për shtyp Hogson u shpreh në lidhje me Xherrard: “ Për mendimin tim, Stiven e meriton plotësisht shiritin e kapitenit. Unë e njoh atë si njeri, e njoh si futbollist dhe e di përkushtimin e tij me fanellën e kombëtares. Ai u ngazëllye kur i thashë për vendimin tim për ta shpallur kapiten. Shpresoj që ai të më ndihmojë, që në skuadër të krijojmë shpirtin e bashkuar për tu përballur me sukses në sfidat e së ardhmes, duke nisur që nga EURO 2012.”

SPORT • E enjte 17 maj 2012

Kupa sot finalja, Skënderbeu për histori, Tirana për prestigj L uhet në stadiumin kombëtar “Qemal Stafa”, sot ora 20 finalja e Kupës së Shqipërisë mes Tiranës dhe Skënderbeut. Bardheblutë luajnë për të shpëtuar sezon dhe për të fituar trofeun pas një viti mundim, ndërsa Skënderbeu për të bëjë historinë e vet dhe për të fituar një trofe të dytë brenda një sezoni, pas 13 vitesh. Faktikisht kanë qenë bardheblutë skuadra e fundit që e ka arritur një gjë të tillë. Gjithsesi sot në fushë do të ketë luftë sepse të dy skuadrat këtë sezon kanë qenë edhe rivale në kampionat. Korçarët, janë fitues të freskët të kampionatit (vetëm pesë ditë më parë), ndërkohë që kryeqytetasit janë fituesit në fuqi të Kupës (triumfuan sezonin e kaluar ndaj Dinamos). Në fillim të këtij sezoni, çifti Skënderbeu-Tirana diskutuan midis tyre edhe finalen e Superkupës. Tirana fitoi 1-0 në Korçë (gol i Bekim Balës), duke koleksionuar për herë të 9-të Superkupën. Ndërsa Skënderbeu synon të fitojë trofeun e parë në Kupën e Shqipërisë, Tirana ka si objektiv ta fitojë atë për herë të 15-të, për të barazuar edhe rekordmenin e këtij kompeticioni, Partizanin, 15 trofe. Skënderbeu rivjen në një finale të Kupës së Shqipërisë, pas 36 vitesh mungese, që nga viti 1976, ku për ironi të fatit është përballur finalisten tjetër të këtij kompeticioni, Tiranën. Dy skuadrat nga më të vjetrat në Shqipëri kanë histori në kontrast të dukshëm përsa u përket të trofeve të koleksionuara në të gjitha kompeticionit: Skënderbeu ka fituar vetëm 3 (3 kampionate); Tirana, në total ka fituar 47: 24 kampionate, 14 Kupa dhe 9 Superkupa. Duke iu referuar vetëm Kupës së Shqipërisë,

Levi: Them vetëm se kupa vjen në Korçë Për Stanislav Levin Kupa vjen në Korçë. Ky është premtimi i çekut 24 orë para finales së “Qemal Stafës” Do të bëjmë ç’është e mundur që ta fitojmë këtë ndeshje. Do të japim maksimumin që ta fitojmë këtë sfidë. Duam që të jemi të parët që sjellim në Korçë dy trofetë më të rëndësishëm të sezonit”. Trajneri ka folur dje gjatë para finales së kupës për çdo gjë por nuk ka zbuluar shumë për sa i përket formacionit. “Do jetë një tjetër takim i vështirë. Të cilin të gjithë jemi përgatitur për ta kaluar me sukses. E thënë ndryshe për ta fituar këtë kupë. Unë mund të them vetëm se kupa vjen në Korçë”,-është shprehur trajneri i korçarëve. Ky i fundit duket se ka kaluar emocionet dhe është gati për 90 minutëshin e sotëm që mund t’i shkruajë emrin në historinë e korçarëve por edhe të karrierës së tij.

Rubio: Do ta fitojmë ne Kupën

Tirana është fituesja e parë e kompeticionit – në vitin 1939, të zhvilluar me formulën e grumbullimit të pikëve, pra jo me një ndeshje finale, ndërkohë që bardheblutë janë dhe fituesit e fundit (2011). Skënderbeu, megjithëse ka qenë në tri finale të Kupës, i ka humbur që të tria. Gjatë këtij sezoni, Skënderbeu dhe Tirana u përballën dy herë në kampionat dhe një herë në finalen e Superkupës së Shqipërisë, ku në tri ndeshje secila ka një fitore dhe një ndeshje u mbyll në barazim. Në kampionat: Tirana-Skënderbeu 0-0 në “Qemal Stafa” dhe Skënderbeu-Tirana 2-0 në Korçë. Në Superkupë: SkënderbeuTirana 0-1, por në pankinën e korçarëve ishte ish-trajneri Shpëtim Duro. Përveçse është një ndeshje midis dy skuadrave më të mira shqiptare të momentit, Skënderbeu-Tirana është dhe një finale midis dy trajnerëve të huaj, madje

kjo ndodh për herë të parë në vendin tonë. Te Skënderbeu drejton çeku Stanislav Levi, ndërsa te Tirana, spanjolli Hulian Rubio. Secili prej tyre ka fituar nga një trofe në Shqipëri: Levi, kampionatin; Rubio, Superkupën. I vetmi trajner i huaj që ka e fituar si kampionatin, ashtu dhe Kupën, është malazezi Dervish Haxhiosmanoviç, që e ka fituar kampionatin me Vllazninë (20002001) dhe Kupën (2008). Nëse, Levi i Skënderbeut do të fitojë dhe Kupën, atëherë do të bëhet trajneri i dytë i huaj që arrin këtë. Kompanitë e basteve shohin Skënderbeun si fitues të Kupës. Shtatë kompani bastesh kanë si mesatare të tyre këta koeficiente: 2.31 kuotohet fitorja e Skënderbeut, 3.01 barazim dhe 2.88 fiton Tirana. Skënderbeu, me statusin e fituesit të Kategorisë Superiore, do të marrë pjesë sezonin a ardhshëm në Ligën e Kampioneve (për

Tirana kërkon të fitojë finalen e Kupës së Shqipërisë për të mbyllur sa ë mirë këtë sezon. Ky është synimi i bardhebluve dhe i trajnerit Hulian Rubio. Ky i fundit në konferencën për shtyp një ditë përpara ndeshjes është shprehur: “Ne nuk jemi jashtë objektivit edhe pse e humbëm titullin kampion. Objektivi parësor ishte të hynim në Europë dhe ne e bëmë këtë gjë përpara 3 muajsh. Për këtë finale ne jemi në kulmin e formës dhe me moralin shumë të lartë, pasi kështu është finalja, një ndeshje e vetme pa kthim. Pra kemi një ndeshje të cilën do ta luajmë fort për të fituar, për të mbajtur edhe rekordin e asnjë humbjeje të Tiranës në Kupë. Sa i përket kontratës time, duhet të theksojmë se nuk varet nga suksesi apo mossuksesi në këtë finale”, thotë trajneri bardheblu, Hulian Rubio. Në të njëjtën linjë është edhe lojtari veteran Arjan Pisha. Faktikisht Tirana, e mbylli kampionatin në vendin e tretë, duke sfumuar mundësinë për ta fituar titullin 4 javë para përfundimit, por bardheblutë kanë ende për çfarë të luftojnë për të mos e mbyllur sezonin pa trofe. Bardheblutë do ta diskutojnë finalen e Kupës së Shqipërisë me Skënderbeun, sfidë kjo që do të vendosë përballë dy skuadrat më të mira të futbollit shqiptar. Mbrojtësi Arjan Pisha, i cili është mësuar me trofe me Dinamon dhe Tiranën, thotë: “Kupën do ta fitojë Tirana, për të kurorëzuar me sukses një sezon të kaluar mes shumë vështirësive. I vlerësoj maksimalisht kundërshtarët nga Korça, që e kanë merituar plotësisht titullin kampion, por do të fitojë Tirana,” thekson qendërmbrojtësi veteran i 24 herë kampionëve të vendit. Finalja e Kupës së Shqipërisë, Tirana-Skënderbeu, do të luhet të enjten në “Qemal Stafa” në orën 20:00. Skuadrat që e kanë fituar më shumë Kupën e Shqipërisë janë ekipet e kryeqytetit, Partizani 15 herë, Tirana 14 herë dhe Dinamo 13 herë.

herë të dytë rresht), duke e nisur nga turi i dytë eliminator. Cilido që të jetë fituesi i Kupës, Skënderbeu apo Tirana, do të jenë bardheblutë nga kryeqytetit ata që do të marrin pjesë në Ligën e Europës, pikërisht nga turi i dytë eliminator. Në të njëjtën situatën edhe në sezonin 2011-2012; Skënderbeu mori pjesë në Ligën e Kampioneve (u eliminua nga APOEL Nikosia i Qipros), ndërsa Tirana në Ligën e Europës (e eliminua nga sllovakët e Spartak Tërnavës). Partizani me 15 trofe mbetet dhe rekordmeni i Kupës së Shqipërisë i ndjekur nga Tirana me 14 dhe Dinamo 13. Për herë të fundit, të kuqte e kanë fituar trofeun në edicionin 2003-2004, kur mundën në finale 1-0 Dinamon. Trajner i Partizanit ishte Sulejman Mema. Vllaznia e ka fituar atë 6 herë, Flamurtari dhe Teuta nga 3 herë, Besa dhe Elbasani nga 2 herë dhe 1 herë Apolonia.

Dashi

Demi

Binjaket

Gaforrja

Luani

Virgjeresha

Peshorja

Akrepi

Shigjetari

Bricjapi

Ujori

Peshqit

Yjet do iu krijojne ambientine pershtatshem per te perjetuar emocione te medha ne dashuri. Do jeni pasiononte dhe te ngrohte. Shfrytezojeni deri ne minuten e fundit diten. Per beqaret mund te linde nje ndjenje e bukur dhe e thelle. Pyesni arsyen nese edhe ajo eshte dakord me zemren tuaj. Ne planin financiar gjerat do shkojne shume mire edhe pse do beni pak me shume shpenzime.

Jeta ne cift nuk do jete ajo qe do iu shqetesoje sot. Ajo do jete e ngrohte dhe bashkepunimi do te ekzistoje ne cdo moment. Do perjetoni mjaft kenaqesi. Edhe beqaret i pret nje dite e bukur. Jupiteri dhe Venusi do krijojne mundesine te takoni personin qe prisnit prej kohesh. Financat edhe per ju do jene te mira keshtu qe mos humbni asnje minute per te bere ndonje transaksion.

Ah dashuria! Ajo do iu shtyje te ndermerrni rreziqe dhe te beni ndonje cmenduri. Gjithsesi pritet qe jeta sentimentale te jete e animuar dhe pasiononte. Per beqaret ka shume mundesi te linde nje histori shume e kendshme edhe pse ne fillim do duket si kalimtare. Parate do jene te favorizuara. Nese keni kaluar nje periudhe te veshtire tashme do ndiheni me te qete dhe do vendosni ekuilibrin.

Venusi do iu beje me te pa rezistueshem dhe me joshes se kurre. Tundimet do jene te medha, por nese jeni ne cift duhet te trgoni kujdes. Nje pjese e beqareve ka mundesi te marrin nje status tjeter. Nga ana tjeter disa do e kene te veshtire te vendosim me ke do duan te krijojne nje lidhje. Ne planin financiar do jeni pesimiste dhe nuk do arsyetoni ashtu si duhet. Do beni disa gabime.

Jeta ne cift do marre drejtimin e duhur sot dhe problemet qe keni pasur kohet e fundit do mund t’i rregulloni. Disa duhet te bejne kujdes me kapricot e tepruara te cilat mund te sjellin keqkuptime. Fale disa miqve, beqaret do mund te takojne shpirtin e tyre binjak. Perfitoni! Nese keni pasur pengesa ne planin financiar, Jupiteri do iu ndihmoje t’ia dilni mbane me sukses.

Nese jeni ne nje lidhje, askush dhe asgje nuk do mund ta destabilizoje jeten tuaj sentimentale. Do flisni per gjithcka me partnerin dhe do shprehni cdo mendim qe keni mbi dicka. Per beqaret dita nuk do jete shume e thjeshte. eshte me mire te mos pranoni takime sepse do zhgenjeheshit tej mase. Plutoni do iu nxite te shpenzoni mjaft. Megjithate, fatmiresisht financat do jene te ekuilibruar.

Jeta juaj ne cift nuk do jete shume e qete sot. Ju do kaloni ore te tera duke debatuar dhe do vini ne dyshim lidhjen qe keni krijuar. Mundohuni te ruani sa me shume qetesine. Beqaret nuk do kene shume mundesi te takojne personin ideal, megjithate fale miqve do kalojne nje dite te mire. Planetet do iu ndihmojne ne planin financiar dhe ju do mund te kryeni transaksionet qe keni deshiruar.

Fale bekimit te yjeve, jeta juaj ne cift do jete harmonike. Mundohuni te dy se bashku ta zgjeroni edhe pak me shume rrethin shoqeror dhe do ndiheni me te kenaqur. Beqaret duhet te pergatiten per ndyshime drastike ne jeten sentimentale. Do keni nje takim vendimtar. tregoni maturi ne planin financiar nese nuk doni te perballeni me surpriza te kenqija. Ulni edhe shpenzimet.

Jeta juaj ne cift do jete ne ekuiliber sot. Do jeni te sjellshem dhe me te perkujdesur ndaj personit qe keni ne krah. Do e cmoni shume lidhjen qe keni krijuar dhe do e shprehni kete. Jupiteri do influencoje jeten e beqareve. Ka shume mundesi qe te takoni dike, me te cilin shume shpejt te krijoni familje. Financat nuk do jene ashtu si duhet. Flisni sa me pare me ndonje specialist qe t’iu keshilloje.

Kujdes nga influenca negative e Uranit sot, ju qe jeni ne cift. Shmangni me cdo kusht diskutimet mbi tema delikate sepse jo vetem qe do keni shume grindje por edhe mund te ndaheni. Beqaret do ndeshen me dike qe nuk do i lere indiferente. Jepini ose kerkojini nje mundesi per ta njohur me mire. Nese doni qe financat te qendrojne te mira sic jane duhet te tregoheni strikte me menaxhimin e tyre.

Planetet nuk do ndikojne aspak sot ne lidhjen tuaj dhe ajo nuk do kete asgje te vecante. Do jete nje dite normale dhe pa emocione te medha. Beqaret do jene sharmante dhe joshes. Mudnesite per te njohur personin ideal do jene te shumta keshtu qe perfitoni sa te mundni. Ne planin financiar do keni fat. Do shlyeni borxhet dhe do beni ndonje investim me interes. Bravo per vendosmerine.

Dielli do i beje me magnetike ata qe jane ne cift. Do jeni karizmatike dhe plot sharm, por do e keni te veshtire te qendroni besnike ndaj partnerit. Kujdes! Per beqaret do filloje qe sot nje periudhe e mbushur me fat. Hena dhe Venusi do iu ndihmojne te beni zgjedhjet e duhura ne dashuri. Financat do jene te mira dhe do mendoni te beni investimin menduar prej kohesh.

kryeredaktor BRAHIM SHIMA

S T A F F

zv/kryeredaktor: ARMAND MAHO MARIGLEN MULLA

politika: ALBANA LIKA, HERION MESI, ekonomia: BRIKENA DERVISHAJ sociale: PRANVERA KOLA rrethet: BLERINA SPAHO kronika: MARIGLEN MULLA kultura: BLERINA GOCE design&layout: DANIEL PRIFTI, GËZIM DUZHA

ADRESA: RR. DULL KETA, NR. 5. (RR. E DIBRËS), TIRANË

marketing: ELIGERTA DYRMISHI cel: 067

20 62 200

e-mail: eligertad@yahoo.com

www. gazetametropol.com e-mail: gazetametropol@yahoo.com

« reklamË

E enjte 17 maj 2012 •