Shperblimi, pushimet e dimrit, ere by Gazeta Metropol

»18-19

Përballë Traktatit të Varshavës

Si u krijua frika e komunistëve për sulmin nga shtetet e tjera E mërkurë

19 dhjetor 2012 Viti VIII, Nr. 2852 Tel: 04 2 233 991 Fax: 04 2 233 998 Çmimi: 30 lekë • € 1.5

gazetametropol.com

Rita Ora

Anxhela Martini provokon Mburret në Twitter me me gjinjtë të zhveshur pemën e krishtlindjeve Vajzat aristokrate në Zvicër i japin çmimin e Erosit. Publikohen fotot e nxehta të shqiptares së njohur »21

të Tiranës: Gjigande

»21

Shpërblimet Shpërndarja për pensionistët

Dita e apokalipsit? Frikë nga rrëmuja më 21 janar, shkollat do të jenë pushim

Nxënësit e sistemit parauniversitar do të kenë plot 17 ditë kohë për t’u shlodhur deri në fillimin e sezonit të ardhshëm

»6

korrupsioni Pas arrestimit në Tiranë dhe 3 pedagogë nën hetim Prokuroria në Korçë merr dosjen për profesorët dhe miqtë e tyre sekserë. Fenomeni i përhapur në tre fakultete »10 Ruli-Tahiri

Ministri: Deputeti i PS ka frikë, gënjeu gjykatën për seancën Shtyhet për të 21-ën herë procesi gjyqësor ndaj ministrit dhe të zgjedhurit socialist. Procesverbali i komisionit »8

Presidenti i Maqedonisë

Marrëveshja e Ohrit po zbatohet, paqe kur të hiqen kufijtë »3

»5 et Skema që do të ndiq për ndarjen deri ditën e Vitit të Ri

oDy formulat e prop zuara për shumën që do të marrin

Korrupsioni, reagimi i Adriatik Llallës

iqen Afatet që do të nd prej institucioneve it dhe dalja e vendim

»9

Hetim nga zyrtarët e lartë deri te qytetarët e thjeshtë Shitja e licencës

ERE: CEZ nuk mund të shitet pa firmën tonë BB: Do të jetë e vështirë dhënia e fondit të garancisë prej 60 milionë eurosh. Nis lufta juridike për të drejtat mbi aksionet »4

Opinion Nga Ahmet Çollaku

Kaput nafta, kaput Shqipëria

»11

Nga Luan Kurti

Gra të dhunuara e ardhme e dhunuar

»17

« politikë

E mërkurë 19 dhjetor 2012 •

Deputetët propozime për paketën fiskale

“Ne jemi të hapur absolutisht për çdo lloj hetimi që ka bazë ligjore. Ata kanë dëshirën e tyre për të sulmuar dhe për të shfryrë mllef ndaj banorëve të qarkut të Kukësit, pasi banorët e këtij qarku nuk votojnë PS-në. Kanë gjetur mënyrën e tyre për të sulmuar dhe për të bërë presion, ajo është gjë që jemi tërësisht të hapur, procesi ka qenë tërësisht transparent”, - u shpreh ministri Noka lidhur me kërkesën e PS-së për hetim. Nga ana e tyre deputetët socialistë e shohin me nota pozitive një deklaratë të ministrit Noka, duke i shtyrë ato të bësojnë se në seancën e nesërme do të ketë një mbështetje me votë nga ana e mazhorancës ndaj kërkesës për hetim parlamentar për rregjistrimin e popullsisë në qarkun e Kukësit, duke bërë gati paraprakisht dhe trupën që do ta përfaqësojë atë në këtë hetim, nëse miratohet kërkesa PS ka gati anëtarët e saj.

popullsinë e qarkut të Kukësit përbëjnë indicie të qarta për shtesa jo të natyrshme të popullsisë, duke pasur një impakt direkt dhe të menjëhershëm në ndryshimin e popullsisë për efekt të ndarjes së mandateve për deputetë. Deputetët socialistë synojnë propozimin e ndryshimeve të nevojshme legjislative dhe organizative me qëllim korrigjimin e mangësive të konstatuara në zbatimin e ligjit. Komisioni hetimor, sipas kërkesës së Partisë Socialiste, do të shtrijë veprimtarinë e tij në një afat kohor prej 6 javësh dhe do të përbëhet nga 11 deputetë, ku 5 i përkasin opozitës dhe 6 mazhorancës. Por i takon seancës së radhës që të thotë fjalën e saj. Bëhet me dije se mazhoranca nuk do të pranojë ngritjen e një komisioni të tillë, megjithëse ende nuk ka një vendim zyrtar nga ana e grupit parlamentar të Partisë Demokratike. Megjithatë, në mbledhjen me dyer të mbyllura ligjvënësit socialistë kanë vendosur që të insistojnë në legjitimitetin që sipas tyre mban në vetvete kërkesa e tyre për hetim parlamentar. Madje, me qëllim që nisma e tyre të jetësohet sa më parë të jetë e mundur, kupola rozë ka vendosur parimisht dhe emrat që do të përbëjnë komisionin. Gjithashtu gjatë mbledhjes së grupit të zhvilluar me dyer të mbyllura është vendosur që deputetët socialistë do të përgatisin një paketë propozimesh mbi paketën fiskale.

Vizita

Kërkesa

igjvënësit socialistë kanë përgatitur draftin në të cilin do të përqendrojnë hetimin mbi lëvizjet demografike në qarkun e Kukësit. Ndërkohë deputetët e PS-së janë drejt finalizimit të amendamenteve që pritet t’i propozojnë gjatë diskutimeve në Kuvend për paketën fiskale. Kështu, gjatë mbledhjes së djeshme me dyert mbyllura grupi parlamentar i Partisë Socialiste ka diskutuar mbi këto dy çështje, duke përcaktuar dhe axhendën në të cilën do të bazohen zhvillimet e këtij grupi parlamentar gjatë seancës së nesërme kuvendore. Seanca e nesërme parlamentare do të vendosë mbi kërkesën e grupit parlamentar socialist për ngritjen apo jo të komisionit hetimor parlamentar për qarkun e Kukësit. Por, pavarësisht qëndrimit që do të mbajë mazhoranca ndaj kësaj kërkese, deputetët e Partisë Socialiste gjatë mbledhjes së grupit parlamentar kanë vendosur që në seancën parlamentare të mbrojnë kërkesën e tyre për ngritjen e një komisioni hetimor parlamentar për lëvizjet demografike në qarkun e Kukësit. Kështu, pas akuzave për shtim fiktiv të popullsisë në 5 komuna të këtij qarku socialistët kërkojnë të hetojnë rolin e Drejtorisë së Përgjithshme të Gjendjes Civile dhe drejtorive rajonale në këtë proces. Në vlerësimin e socialistëve të dhënat statistikore të Ministrisë së Brendshme për

Qëndrimi

PS ka gati draftin për hetim parlamentar të popullsisë në Kukës

Grupi parlamentar i Partisë Socialiste e zhvilloi dje mbledhjen e tij nën drejtimin e kryetarit Gramoz Ruçi, pasi kryetari socialist Edi Rama ndodhej në Londër. Vizita e Ramës në kryeqytetin anglez nuk është bërë zyrtare nga ana e PS-së, duke lënë kështu në hije si këtë largim të kreut Rama, ashtu dhe arsyet se pse zhvillohet kjo vizitë. E në fakt vizitat e Ramës në Londër nuk janë të rralla.

“Premtimet e Berishës për turizmin përçartja e radhës” Turizmi malor dhe bregdetar dhe masat që premtoi Kryeministri Berisha për përmirësimin e sektorit turistik, as më shumë e as më pak, janë përçartja e radhës e kreut të ekzekutivit shqiptar. Ky ka qenë konstatimi i ardhur dje nga Partia Socialiste menjëherë pas deklaratave të Berishës për një hov të ri të turizmit në vend. Gjatë një deklarate për shtyp anëtarja e grupit të punës për programin e PS-së Milena Harito është shprehur se Kryeministri duhej të fliste sot për plehrat e kudondodhura, që e kanë bërë bregdetin tonë më të ndoturin në Mesdhe, për mungesën e ujit të pijshëm për turistët, për mungesën e kanalizimeve përgjatë bregut të Adriatikut, që e kanë bërë rërën dhe ujin e detit tonë një mjedis të ndotur si askund në Mesdhe, apo për mungesën e një oferte turistike të bazuar mbi një vizion e projekt cilësor dhe konkurrues të zhvillimit të turizmit. Të gjitha këto, sipas Haritos, janë rezultat i premtimeve të pambajtura të kësaj qeverie. “Kryeministri ynë s’ka as vizion, as projekt për Shqipërinë europiane, po vetëm ethet e pushtetit, që gjenerojnë veç korrupsion e mllef për opozitën”, - u shpreh Harito.

Programi i PS në konsultime me sindikatat dhe banorë të Rrëshenit

Rama: Berisha merr borxh në kurriz të qytetarëve “E vërteta do jetë themeli i marrëdhënies qeveri-publik” Partia Socialiste do të konkretizojë nesër në qeveri bashkëpunimin tripalësh midis qeverisë, organizatave të punëdhënësve dhe sindikalistëve. Kjo ishte garancia e dhënë nga vetë kreu i socialistëve Edi Rama gjatë një takimi që zhvilloi me drejtues dhe përfaqësues të sindikatave më të mëdha në vend, si dhe me banorë të zonës së Rrëshenit. Gjatë fjalës së tij në këtë takim kryetari i Partisë Socialiste, pasi i falënderoi sindikalistët për mbështetjen e tyre si dhe mendimet që dhanë për përmirësimin e programit “Për një Rilindje Shqiptare”, është ndalur në veçanti në gjendjen e rënduar ekonomike që po kalon vendi. “Nuk besoj që në këtë

sallë të ketë njerëz që nuk kanë borxhe dhe ata që mendojnë se nuk kanë, harrojnë të llogaritin pjesën e tyre në borxhin që e merr qeveria në emër të tyre dhe e paguajnë ata. Ky borxh ka kapërcyer 3000 euro. Ky borxh i kushton një familjeje sot 800 mijë lekë në vit për shpenzimet e borxhit. Janë 800 mijë lekë që mungojnë në ekonomi, janë 800 mijë lekë që mungojnë në arkën e shqiptarëve për shkak se shkojnë për shpenzimet e borxhit”, vlerësoi Rama gjatë fjalës së tij. Por njëkohësisht, nisur nga vetë realiteti i prekshëm ekonomikosocial, lideri i opozitës parashtroi alternativën socialiste. “Ajo që ne angazhohemi të bëjmë është që së pari të vendosim të

vërtetën në themelin e punës së qeverisë dhe të marrëdhënieve të njerëzve me qeverinë, duke i dhënë fund historisë së shifrave të manipuluara të punësimit, të rritjes ekonomike, të cilësisë

së shërbimeve dhe duke hapur një kapitull ku e vërteta, sado e hidhur që të jetë, duhet të jetë themeli i punës së qeverisë dhe i marrëdhënieve të qeverisë me publikun”, - deklaroi Rama.

Balla: Çifti Malltezi 600 milionë lekë pasuri për një vit “Në një llogari shumë të thjeshtë ekonomike çifti kryeministror Argita Berisha-Jamarbër Mallatezi e çon pasurimin për një vit të vetëm afro 600 milionë lekë”, - ky është denoncimi i radhës i Partisë Socialiste lidhur me deklarimin e pasurisë së “bllokmenëve të rinj”, siç i cilëson ajo përfaqësuesit e oborrit dhe familjes kryeministrore. Kështu dhe gjatë ditës së djeshme deputeti i PS-së ka vijuar me bërjen transparente për publikun jo vetëm të të ardhurat marramendëse të çiftit kryeministror Argita BerishaJamarbër Malltezi, por ka kërkuar sqarime nga ILDKP-ja për kontratat e trashëgimisë nga gjyshja dhe motra e gjyshes, prej së cilave çifti ka përfituar një apartament, një dyqan dhe një garazh. Deputeti socialist ka vijuar më tej të trajtojë të ardhurat e çiftit kryeministror, të cilat vetëm nga mësimdhënia arrijnë në 216 milionë në një vit të vetëm. Duke i analizuar këto shifra në raport me taksat e tatimet që përcakton ligji, Balla konkludoi se nga pasuria e vajzës së Kryeministrit, Argita Berisha rezultojnë 409,400 lekë më pak taksa që shkojnë në buxhet kompensohen nga rritja e taksave për 16 mësues.

politikë • E mërkurë 19 dhjetor 2012

Presidenti i Maqedonisë: Ballkani do të gjejë paqe kur të hiqen kufijtë

Ambasadori

Ivanov: Qëndrimet e Berishës ofenduese

Mbarimi i mandatit

Kryeministri shqiptar kërkoi respektimin e Marrëveshjes së Ohrit Ervin Koçi

Qëndrimet e Berishës

xitja e identitetit shqiptar ka sjellë reagimin e palës maqedonase. Në qëndrimin e mbajtur në parlament presidenti Gjorge Ivanov ka dalë kundër kryeministrit Berisha kur ka theksuar se Marrëveshja e Ohrit është realizuar. Madje, ai ka shprehur bindjen se Ballkani do të gjejë qetësi vetëm kur të hiqen kufijtë. Përplasja Deklaratat nacionaliste të kryeministrit shqiptar Ivanov i ka quajtur vetëm deklarata për politikë ditore, të cilat nuk ndikojnë në prishjen e marrëdhënieve ndëretnike. “Edhe gjatë këtij viti ndaj Republikës së Maqedonisë u dërguan deklarata absurde dhe ofenduese nga disa politikanë ‘kujdestar’ nga fqinjësia për marrëdhëniet tona ndërfqinjësore dhe ndëretnike, por ne nuk ramë në asnjë provokim. Populli ynë ndër shekuj ka përjetuar dhe mbijetuar shumë. Ka fituar shumë guxim, gjallëri dhe forcë. Ato deklarata për përdorim politik ditor as kanë mundur e as do të mund t’i prishin në të ardhmen marrëdhëniet shekullore ndërfqinjësore të popujve në këtë rajon”,- tha ai. Për Ivanov ka ende individë që mendojnë për ide radikale dhe mite për shtete të mëdha, duke nënkuptuar këtu Shqipërinë. “Këtyre ideve dua t’u përgjigjem me thënien e njërit prej baballarëve të Europës, të të madhit Kalegri, i cili para 90 vjetësh tha se “ekziston vetëm një mundësi radikale për zgjidhje të drejtë dhe afatgjate për çështjen e kufijve të Ballkanit, dhe kjo është: jo ndryshimi, por heqja e atyre kufijve”, - tha

“Ka një progres të padiskutueshëm në zbatimin e Marrëveshjes (Ohrit), sikundër ka mangësi të pajustifikueshme në zbatimin e saj.”

“Çështjet e pronësisë së shqiptarëve në Greqi dhe e grekëve në Shqipëri janë çështje teknike dhe do të zgjidhen mbi bazën e këtyre procedurave. Kjo çështje mbeti në vend-numëro.”

“Edhe gjatë këtij viti ndaj Republikës së Maqedonisë u dërguan deklarata absurde dhe ofenduese nga disa politikanë ‘kujdestar’ nga fqinjësia për marrëdhëniet tona ndërfqinjësore dhe ndëretnike, por ne nuk ramë në asnjë provokim. Populli ynë ndër shekuj ka përjetuar dhe mbijetuar shumë... ”

Integrimi BE rikonfirmon qëndrimin për Shqipërinë

“Zgjedhjet e 2013 nuk janë kusht për statusin kandidat” Zgjedhjet parlamentare të 2013-s nuk janë një kusht për marrjen e statusit të vendit kandidat. Kjo është bërë shumë e qartë në konferencën e djeshme për shtyp të komisionerit Stefan Fyle dhe ministres së jashtme të Qipros Erato Kozakou-Marcoullis. “Kjo nuk është pjesë e konkluzioneve dhe sigurisht nuk është pjesë e kritereve për marrjen e statusit. Por pa dyshim zhvillimi i zgjedhjeve do të jetë mjaft i rëndësishëm dhe do të tregojë vullnetin e mirë të shqiptarëve për të përmbushur reformat e rëndësishme, por definitivisht kjo nuk është një kusht”, - deklaroi ministrja e jashtme e Qipros. Nga ana e tij komisioneri Stefan Fyle u bëri sërish apel politikanëve shqiptarë që të përqendrohen tek tri kushtet e mbetura, sepse sipas tij procesi i anëtarësimit bazohet në kredibilitet. “Ne aktualisht kemi një kohe të gjatë duke shqyrtuar konkluzionet dhe rekomandimet, të cilat nuk lënë hapësirë të gjerë për interpretime të ndryshme dhe në fakt ka shumë interpretime të ndryshme”, - u shpreh Fyle.

Ivanov. Pak ditë më parë në një takim me gazetarët Berisha në lidhje me Marrëveshjen e Ohrit tha: “Në qoftë se ajo harrohet, ju garantoj se rryma tjetër, që thotë se ajo është tejkaluar, do të arrijë gradualisht të bindë njerëzit se ajo nuk është më e vlefshme. A kemi një rrymë në forcat politike shqiptare në Maqedoni që thonë se marrëveshja nuk ka më vlerë, se është tejkaluar? Sigurisht kemi. Unë mendoj se marrëveshja duhet zbatuar. Unë nuk e kam ndryshuar mendimin tim se ajo marrëveshje ishte një dokument i shkëlqyer për të garantuar paqen e stabilitetin në Maqedoni. Ndiej keqardhje që ajo nuk përmendet më.” Marrëdhëniet Por ndryshe nga sa bëjnë të ditur partitë politike shqiptare në Maqedoni, Ivanov thekson

se Marrëveshja e Ohrit është zbatuar. Sipas tij, “në asnjë mënyrë nuk mund të vihen në pikëpyetje marrëdhëniet ndëretnike në Maqedoni, nëse respektohet Marrëveshja e Ohrit, e cila paraqet model të integrimit dhe jo të asimilimit. Ata që nxitin tensione në vend do të dalin para drejtësisë”. Por kjo bie në kundërshtim me akuzat e hedhura ndaj Maqedonisë mbi respektimin e të drejtave të shqiptarëve si dhe mbi interpretimin e historisë nga vetë Akademia e këtij shteti. Ndërsa deklarata e presidentit maqedonas vjen si kundërpeshë e qëndrimit që Kryeministri Berisha bëri gjatë një takimi me gazetarët. Për Berishën Marrëveshja e Ohrit akoma nuk është zbatuar, duke shtuar se nga arena ndërkombëtare ajo është harruar fare.

“Pretendohej se çamët ishin kolaboracionistë, dhe kjo ishte një akuzë monstruoze, e cila u bë vetëm e vetëm për të justifikuar spastrimin e tyre etnik nga hordhitë e bandat e Zervas.”

Kryeministri Berisha priti dje në takim ambasadorin e Greqisë Nikolas Pazios me rastin e përfundimit të detyrës. Berisha, pasi i uroi mirëseardhjen e përzemërt, e falënderoi ambasadorin Pazios për kontributin e tij në forcimin e marrëdhënieve dhe të bashkëpunimit, si dhe në kuadër të integrimit europian të Shqipërisë dhe bashkëpunimit rajonal. Ambasadori Pazios e falënderoi Berishën për bashkëpunimin shumë të mirë me qeverinë shqiptare gjatë kësaj periudhe, që ka e përbërë një faktor të rëndësishëm në përmbushjen me sukses të misionit të tij në Tiranë. Kryeministri Berisha i tha ambasadorit Pazios se ndjek me interes zhvillimet dhe përpjekjet e rëndësishme të Greqisë për përballimin me sukses të sfidave si pasojë e krizës europiane dhe botërore, për të cilën ai uroi që të kapërcehet sa më shpejt, pasi Greqia dhe Italia janë e mbeten dy partnerët më të rëndësishëm të Shqipërisë.

Të dhënat “Shqipëria nuk është vetëm jona. Ajo është edhe e atyre që kanë derdhur gjak, e atyre që kanë lënë eshtrat e të parëve, prindërve, njerëzve të tyre për pavarësinë e saj.”

Meta dhe Haxhinasto marrin pjesë në aktivin e LGI

Meta: Te gratë matet demokracia Roli i femrës tregon zhvillimin real të shoqërisë Kryetari i Lëvizjes Socialiste për Integrim, Ilir Meta, duke marrë pjesë në aktivin e LGI-së për rrethin e Elbasanit, ka theksuar se demokracia e një vendit duket qartë në rolin që ka gruaja në të. “Nëse do të kishte një indikator të vërtetë për shkallën e demokratizimit, të nivelit të integrimit europian të një vendi, të emancipimit dhe të modernizimit të një shoqërie, unë jam i bindur se indikatori më i vërtetë do të ishte ai që ka të bëjë me pozitën që zë gruaja në shoqëri, në familje, në politikë dhe në jetën ekonomike të një vendi. Në këtë drejtim ne ende jemi mbrapa”, - tha Meta. Sipas tij, këtë e tregon disniveli i pagesës që u bëhet grave dhe burrave për të njëjtin profesion, pra gratë paguhen më pak. Duke iu referuar LSI-së, ai shtoi se vendimi që në strukturat drejtuese

Berisha-Pazios, vlerësohet bashkëpunimi

barazia gjinore të jetë e plotë 50% me 50% do të sjellë një tjetër dimension për këtë parti. “Për herë të parë ne këtë barazi të plotë gjinore e aplikuam në zgjedhjen e kryesisë së re të Lëvizjes Socialiste për Integrim dhe brenda 3-4 vjetve të ardhshme do ta shtrijmë deri edhe në forumet në komunat dhe në njësitë vendore më të largëta”, tha Meta. Për të LSI-ja i ka kushtuar shumë vëmendje zhvillimit të disa sektorëve të rëndësishëm për punësimin e grave, pasi sipas tij, nëse do të kishte një indikator të vërtetë për shkallën e demokratizimit, të nivelit të integrimit europian të një vendi, të emancipimit dhe të modernizimit të një shoqërie, indikatori më i vërtetë do të ishte ai që ka të bëjë me pozitën që zë gruaja në shoqëri, në familje, në politikë dhe në jetën ekonomike të një vendi.

Rritet ndjeshëm numri i të aksidentuarve Statistika të frikshme për aksidentet në vend. Çdo ditë në Shqipëri një person vdes në aksident rrugor. Në katër vjetët e fundit kanë humbur jetën 1342 persona dhe 5108 të tjerë janë plagosur. Të dhënat shqetësuese bëhen publike nga Ministria e Shëndetësisë. Sipas këtij raporti, 38.5% e të gjitha vdekjeve në dy vitet e fundit janë shkaktuar nga drejtuesit e rinj pa eksperiencë, 29% e tyre nga shpejtësia dhe sjellja agresive dhe vetëm 6.7% kanë ardhur si pasojë e gjendjes së dehur të shoferit. Këtu duket se ngrihet dhe pikëpyetja për lejet e drejtimit. Nisur nga statistikat, Ministria e Shëndetësisë ka hartuar një strategji kombëtare me objektivin për reduktimin e aksidenteve rrugore me vdekje dhe plagosje deri në 2020 me 50 për qind. Aksidentet rrugore i kanë kushtuar vendit tonë rreth 106 milionë euro. Ndërkohë është kërkuar marrja e masave edhe për qenien në gatishmëri për mjekimin.

« ekonomi

E mërkurë 19 dhjetor 2012 •

Aplikimi 1 javë para afatit të licencës, ndryshe humb e drejta e shitjes

Procesi, shitja e ÇEZ, aplikim tek ERE BB: Do jetë e vështirë marrja e garancisë prej 60 milionë eurosh

avarësisht deklaratës se kompania ÇEZ Pragë ka nxjerrë në shitje degën e saj ÇEZ Shqipëri, i gjithë procesi duhet të shqyrtohet nga Enti Rregullator i Energjisë. Kryetari i ERE-s, Sokol Ramadani, deklaroi dje se nëse kërkon të shesë asetet tek një kompani tjetër, CEZ duhet të aplikojë tek ERE për shitjen e aktivitetit, çka deri më tani nuk ka ndodhur. “Në hapësirën ligjore të procedurës, pas heqjes së licencës njihet edhe kalimi tek një kompani tjetër e tretë që mund të administrojë aktivitetin. Por nëse CEZ-i gjen aktor tjetër ai duhet të aplikojë tek ERE për ndryshimin e kapitalit, pra nëse do t’i shesë asetet një kompanie tjetër duhet të aplikojë tek ERE për shitjen e aktivitetit”, tha Ramadani. Nëse kompania nuk aplikon të paktën një javë para heqjes së licencës, kohë që do t’i nevojitej bordit të EREs për të shqyrtuar kërkesën, humbet të drejtën për të shitur biznesin. “Nëse kompania nuk aplikon, automatikisht licenca bëhet nul dhe duhet që kompania që do të blejë shpërndarjen duhet të aplikojë për marrjen e licencës”, theksoi Ramadani. Pasi ka marrë përgjigjen e CEZ-it se nuk mund të plotësojë kushtet që Enti i vendosi një muaj më parë për të mbajtur licencën, ERE po shqyrton pretendimet e ngritura nga kompania dhe pritet të marrë një vendim javën që vjen. Në përgjigjen zyrtare, CEZ saktëson se nuk mund të kryejë importet për shkak të gjendjes së vështirë financiare ku ndodhet, që sipas saj ka ardhur pikërisht për shkak të vendimeve penalizuese të autoriteteve shqiptare. Ndërsa në deklaratën ku njofton nxjerrjen në shitje të “CEZ Shpërndarje”, kompania bën të ditur se blerësit potencialë, mund të shprehin interesin e tyre gjatë muajit janar dhe një vendim për hapat e mëtejshëm do të merret pas kësaj. Në të njëjtën kohë, deklarata e kompanisë mëmë të CEZ në Çeki që zotëron 76% të aksioneve të kompanisë vendase të shpërndarjes sqaron se do të vazhdojë negociatat me autoritetet shqiptare mbi mënyrat e zgjidhjes së ngërçit aktual. Nga ana tjetër, “Cez Shpërndarje” nuk do ta ketë të lehtë të marrë garancinë 60 milionë euro nga Banka Botërore pas divorcit me qeverinë shqiptare. Kjo pasi duhen plotësuar disa kushte ligjore, të cilat të çojnë në arritjen e një marrëveshje mes palëve. Gjithashtu, Ksenya Lvovsky, përfaqësuese e BB-së në Tiranë e ka cilësuar privatizimin e Operatorit të Shpërndarjes nga “CEZ Shpërndarje” si të nxituar. Pavarësisht kësaj, askush nuk e priste që marrëdhëniet me CEZ dhe qever-

Në fund të janarit pritet vendimi përfundimtar i Entit të Energjisë

Licenca e ÇEZ-it, procedurat e heqjes më 21 dhjetor Enti Rregullator i Energjisë do të nisë më datë 21 dhjetor procedurat për rishikimin e kontratës së shpërndarjes së energjisë elektrike. Burime konfidenciale nga ky institucion bëjnë të ditur se, kompania private e shpërndarjes së energjisë elektrike ka dorëzuar pranë ERE-s pretendimet e saj për kontratën e energjisë. Bordi i komisionerëve të Entit Rregullator do të

shqyrtojë ankesat dhe pretendimet e kompanisë “CEZ Shpërndarje” deri ditën e enjte të kësaj jave, dhe një ditë më pas do të fillojnë procedurat e rishikimit të kontratës dhe konfirmimit ose jo të kompanisë që do të operojë në tregun shqiptar të energjisë. Këto masa vijnë fill pas vendosjes së gjobës ndaj “CEZ” prej 4 milionë eurosh, për rritje të humbjeve në rrjet, duke arritur në nivelin 50

për qind, për mosrealizim të planit të investimeve dhe garantimit të furnizimit pa ndërprerje. Kompania nuk reagoi për masat e ndërmarra dhe e vetmja rrugë për zgjidhjen e situatës së ngarkuar energjetike është heqja e licencës së shërbimit të shpërndarjes. Gjithësesi, procedurat për rishikimin e kontratës pritet të zgjasin nga një deri në dy muaj kohë.

Çekët hynë në tregun shqiptar në maj të 2009-ës, duke blerë 76% të kompanisë

Konflikti, si ndryshoi marrëdhënia e qeverisë me ÇEZ Muajt e fundit konflikti mes qeverisë dhe kompanisë CEZ u ashpërsua ndjeshëm. Pas disa gjobave radhazi që ERE dhe Tatimet i vendosën CEZ, ky i fundit më se një muaj më parë ndërpreu energjinë për disa ujësjellës debitorë. Pas këtij veprimi, ERE deklaroi se brenda një muaji do të shqyrtonte vendimin për licencën e CEZ. Ditët e fundit CEZ ka shpeshtuar ndërprerjen e energjisë isë shqiptare të arrinin në këtë pikë. Tashmë gjithçka pritet të zgjidhet mes tyre, pa përfshirjen e BB-së. “Për sa i përket kompanisë CEZ, Banka Botërore e ka mbështetur në fillim këtë proces. Ai në fillim ishte një proces i shëndetshëm, ndonëse pak i nxituar. Ajo çfarë po ndodh sot është një rezultat që fatkeqësisht askush nuk e priste, por ky rast nuk duhet të përgjithësojë gjithë privatizimet. Banka

Botërore pranon se privatizimi nuk rezultoi i suksesshëm dhe padyshim ky është një ndër shqetësimet e saj për Shqipërinë, së bashku me borxhin e lartë dhe ngadalësimin e rritjes ekonomike. “Marrëveshja e garancisë është mes Bankës Botërore dhe qeverisë nëpërmjet BERZH-it. Kjo është një marrëveshje garancie që është dytësore. Duhet të theksohet se ka një proces dhe kushte, që janë specifike përpara se

në gjithë vendit, të cilat Ministria e Ekonomisë i vlerësoi si të qëllimshme. CEZ ka hyrë në tregun shqiptar në maj të 2009, duke blerë 76 përqind të kompanisë, ndërsa 24 për qind vazhdon ta ketë qeveria shqiptare. Sipas saj, puna në Shqipëri u komplikua në fillim të 2012, kur si pasojë e thatësirës dhe nevojës për të importuar energji nga jashtë, KESH si prodhues i garancia të kthehet në kredi për qeverinë. Deri në atë pikë, ka disa masa që duhet të tentohen të merren, për të arritur në një marrëveshje mes palëve. Vetëm pasi të arrihet kjo, mund të transferohet kjo garanci dhe të kthehet në kredi. Qeveria dhe CEZ po kryejnë negociata për gjetjen e një zgjidhje miqësore. Ne nuk jemi pjesë e negociatave, por shpresojmë që kjo zgjidhje të jetë më e mira për Shqipërinë”,

energjisë rriti çmimet për “CEZ Shpërndarje”, e cila gjithësesi nuk mund të reflektojë rritjen e kostos në çmimin për konsumatorin. Ndërkaq, kompania vëren se vazhdon të negociojë me autoritetet shqiptare për zgjidhjen e situatës. Në një letër dërguar punonjësve të saj, grupi CEZ bën me dije se po vijon negociatat me autoritetet shqiptare mbi zgjidhjen e çështjeve në fjalë. tha Lvovsky. Por, problemet me CEZ nuk do të prekin vetëm sektorin energjetik, por do të penalizojnë edhe rritjen ekonomike të vendit. Prej dy ditësh grupi i CEZ në Çeki ka nisur procedurat për shitjen e degës së saj në Shqipëri, “CEZ Shpërndarja”. Sipas kompanisë, blerësit potencial mund të shprehin interesin e tyre në janar dhe pas kësaj do të merret një vendim për hapat e mëtejshëm që do të ndiqen.

Raporti Situata në rajon

BB: Rritja ekonomike e Shqipërisë, 0.8% Banka Botërore e ka riparë parashikimin e saj për rritjen ekonomike duke e zbritur atë, për këtë vit në 0.8 për qiind dhe për vitin e ardhshëm në 1.6 për qind. Ekspertët e Bankës Botërore, gjatë publikimit të raportit ekonomik të Evropës Juglindore “Nga recesioni i dyfishtë në reforma të përshpejtuara” deklaruan se, industria në 6-mujorin e parë ra me 20 për qind dhe në pjesën e dytë të vitit pritet që të zgjerohet me 6 për qind. Institucioni financiar ndërkombëtar sheh me shqetësim edhe nivelin e lartë të borxhit, që aktualisht është mbi 60 për qind, ndërkohë që sipas tij, normalja është 40 për qind. Banka Botërore apelon qeverinë që të shlyejë faturat e prapambetura biznesit, pasi rritja e tyre mund të lehtësojë përkohësisht ekzekutivin, por ndikimet shumë të gjera. Pasiguria në eurozonë dhe rritja e çmimeve të lëndëve të para përbëjnë kërcënim për ekonomitë e rajonit, përfshirë edhe Shqipërinë.

Bashkëpunimi

Marrëveshje mes biznesit dhe doganave Nënshkruhet memorandumi mes dhomave të tregtisë dhe Drejtorisë së Doganave. Me këtë marrëveshje finalizohet një projekt i rëndësishëm, i cili e anëtarëson Shqipërinë në rrjetin ndërkombëtar të ATA CARNET. Përmes siglimit të kësaj marrëveshje përmbushet një vakum i mbetur në kuadër të përafrimit të legjislacionit shqiptar me atë të BE. ATA CARNET lejon pranimin e përkohshëm të mallrave të vendeve anëtare duke evituar detyrimet dhe procedurat doganore. Për ministrin e Financave, Ridvan Bode, është një ngjarje e rëndësishme për tregtinë dhe biznesin në Shqipëri duke dhënë avantazhe shtesë në këtë kohë krize botërore. Një nga prioritetet në aktivitetin e doganave në vend është lufta ndaj trafiqeve të paligjshme, si dhe lufta ndaj korrupsionit. Projekte të tjera të rëndësishme në këtë kuadër po ndërmerren nga Drejtoria e përgjithshme e Doganave, kryesisht në zhvillimin e teknologjisë së informacionit.

ekonomi • E mërkurë 19 dhjetor 2012

Sot qeveria merr vendim për 2 mijë lekshin e festave

Shpërblimet e pensionistëve, skema si do shpërndahen paratë D

Berisha: Klimë miqësore me biznesin, mbrojtje nga kriza Krijimi i një klime miqësore me biznesin është rruga më e sigurtë për të mbrojtur vendin nga kriza. Kështu deklaroi Kryeministri Sali Berisha në një takim të organizuar nga Dhoma Amerikane e Tregtisë. “Rruga më e sigurtë për të mbrojtur këtë vend nga kriza është të mbështesim biznesin, të bëjmë gjithçka për suksesin e tij. Të dhënat më solide ndërkombëtare dëshmojnë që kjo ka qënë një politikë e sukseshme. Janë të dhënat e institucioneve më serioze, të cilat theksojnë se në Shqipëri investimet e huaja janë rritur me 316% në 4 vitet e fundit”, tha ai. Kryeministri Berisha theksoi se qëllimi më madhor i qeverisë është liria ekonomike e tregut si një hap i rëndë-

sishëm për zhvillimin e biznesit. Në këtë funksion, kreu i qeverisë garantoi biznesin se prioritet i kësaj mazhoranca është pikërisht mbrojtja e biznesit nga burokracia. “Është e vërtetë që autoriteti tatimor ka arbitraritetin, por është e vërtetë që ka një sistem të shqyrtimit të ankesave dhe në Shqipëri dhe në çdo vend të lirë autoriteti tatimor është një institucion mes gjyqësorit dhe ekzekutivit. Në këtë kontekst unë nuk mund të them se mund të ketë mbrojtje të plotë nga arbitrariteti i autoritetit tatimor, por ka një sistem të shqyrtimit të ankesave dhe ky sistem po ecën duke u përmirësuar. Autoriteti tatimor duhet të jetë i pavarur”, vlerësoi Berisha.

Viti 2008 ishte edhe kur ekonomia shqiptare shënoi rritjen më të madhe ekonomike, çka bëri që Kryeministri Sali Berisha të vendoste vijueshmërinë e dhënies së shpërblimeve prej 5 mijë lekësh jo vetëm për pensionistët shqiptarë, por edhe për ata që merrnin pension të parakohshëm si ish-ushtarakë, punonjës policie dhe të SHISH-it.

Viti 2009 ishte viti që pensionistët shqiptarë morën 2500 lekë shpërblim për festat e fundvitit. Ky ishte edhe viti i fundit kur pensionistët morën shpërblimin, pasi prej 2 vjetësh nuk u dhanë më shpërblime për këtë kategori. Buxheti pagoi rreth 15 milionë dollarë për të bërë të mundur dhënien e shpërblimeve.

Skema e granteve, BE dhe qeveria 8 mln euro për fermerët Përgjysmimi

Viti 2007 ishte edhe viti i parë kur qeveria vendosi të shpërblejë me 5 mijë lekë çdo pensionist për festat e fundvitit. Një shpërblim ky i pa aplikuar ndonjëherë më parë. Në vitin 2007 ekonomia shqiptare filloi një rritje shumë të madhe, çka bëri që paratë që u harxhuan për këtë proces të ishin thuajse të pandjeshme për buxhetin e shtetit.

Viti 2008

Hapen aplikimet, zgjasin deri më 18 shkurt

Hera e parë

itën e sotme do të miratohet vendimi i qeverisë për të shpërblyer rreth 560 mijë pensionistë në të gjithë vendin me 2 mijë lekë me rastin e festive të fundvitit. Ndonëse lajmi në fjalë u bë i ditur zyrtarisht dy ditë më parë nga Kryeministri, Sali Berisha, gjatë një bashkëbisedimi me gazetarët, ditën e sotme vendimi do të marrë formë të plotë, ku do të detajohen të gjitha kategoritë për vijuar më pas me të gjitha procedurat e tjera për të bërë të mundur shpërndarjen e parave për të gjithë pensionistët. Ndërkohë, duke pasur parasysh që do të jenë rreth 560 mijë pensionistë që do të përfitojnë këtë shpërblim, buxheti i shtetit do të derdhë në buxhetet personale të pensionistëve rreth 11 milionë dollarë. Pas futjes në fuqi të vendimit të qeverisë, do të nisë hartimi i listave të emrave dhe përgatitjes së urdhër-pagesave nga Instituti i Sigurimeve Shoqërore, që do të shpërndahen në zyrat e postës, ku bëhet edhe shpërndarja e pensioneve. Mendohet që ky shpërblim, ashtu si edhe vitet e tjera të shpërndahet në 10 ditëshin e fundit të këtij muaji në mënyrë që të gjithë pensionistët të mund të marrin shumën prej 2 mijë lekësh, që pritet të jepet në formë shpërblimi. Ndërkohë, në kuadër të shpërndarjes së këtyre parave do të hartohet një grafik nga ISSH-ja dhe Posta Shqiptare që do të përcaktojë datat kur do të tërhiqen paratë e shpërblimit. Kjo u jep mundësi personave që tashmë e kanë tërhequr tashmë pensionin e tyre të kenë mundësi të tërheqin masën e shpërblimit deri në datën 31 dhjetor. Duke llogaritur afatet kohore për zbatimin e këtij vendimi, i cili pasi të miratohet në mbledhjen e qeverisë dhe më pas të botohet në Fletoren Zyrtare afati minimal për shpërndarjen e parave do të jetë dita e premte, pra në datën 21 dhjetor, ndërsa afati maksimal do të jetë dita e hënë, pra 24 dhjetor. Duke pasur parasysh edhe eksperiencën e viteve të mëparëshme, nuk do të ketë problem për shpërndarjen e parave të shpërblimit, pasi do të hartohet grafiku ku do të përcaktrohen qartë datat e tërheqjes së shpërblimit. Kështu duke iu referuar këtij grafiku në datën 24 dhjetor do të mund ta tërheqin shpërblimin pensionistët që kanë tërhequr pensionet nga data 1 deri në datën 5 dhjetor, si dhe ata që duhet të marrin pensionin në datën 24 dhjetor. Kështu sipas këtij grafiku do të vijohet me të gjitha datat e kaluara të tërheqjes së

Takimi me Dhomën Amerikane të Tregtisë

Vendimi

Administrata publike, 10 mijë lekë shpërblim Administrata publike në të gjithë vendin përfiton 10 mijë lekë në formën e shpërblimit për festat e fundvitit. Pavarësisht situatës së rënduar të buxhetit, Ministria e Financave ka menduar që edhe këtë vit punonjësit e administratës të mos privohen nga ky shpërblim. Nga ky shpërblim përfitojnë të gjithë punonjësit e arsimit, shëndetësisë, policisë, administratës publike dhe enteve të tjera buxhetore. Ministri Bode tha se fondi tashmë është çelur dhe të gjitha entet buxhetore do ta shpërndajnë atë sipas një grafiku të përcaktuar. Këtë pagesë deri më tani e kanë përfituar punonjësit e Gardës dhe disa kategori të tjera buxhetorësh si mësuesit dhe punonjësit e administratës në disa ministri. Shpërblimi në të njëjtat vlera është dhënë edhe vitin që shkoi dhe tashmë

pensioneve deri në datën 31 dhjetor në mënyrë që të arrihet shpërndarja e parave për të gjithë pensionistët deri në ditën e fundit të vitit. Nga ana tjetër, duke iu referuar faktit se një pjesë e madhe e Drejtorive rajonale të Sigurimeve Shoqërore

ka zëvendësuar pagën e 13-të, e cila për shkak të efekteve që ka dhënë kriza në të ardhurat buxhetore nuk po jepet prej më shumë se dy vitesh. Shpërblimet në fundvit, të kthyera tashmë në traditë për administratën shtetërore, janë të siguruara që në fillim të vitit, kur qeveria miraton buxhetin dhe fondin e veçantë prej 5 për qind për të gjitha entet buxhetore. Fondi i pagave, për efekt të llogaritjes së fondit të veçantë, përfshin vetëm fondin e pagave për numrin faktik organik të punonjësve buxhetorë. Fondi i veçantë, i përllogaritur, përdoret nga drejtuesit e njësive të qeverisjes së përgjithshme për shpërblimin e punonjësve për rezultate të mira në punë, për shpërblimin e punonjësve në fund të vitit kalendarik dhe për shpërblime të tjera, të parashikuara me akte të tjera ligjore apo nënligjore.

ka përfunduar procesi i kalimit të urdhër pagesave on line në sportelet e postës shqiptare, çka do t’u japë mundësi pensionistëve që të tërheqin paratë në një kohë të shkurtër, duke eleminuar radhët e gjata. Nga ana tjetër mësohet se ata pensionistë

që nuk do të preferojnë të tërheqin këtë shpërblim deri në datën 31 dhjetor sepse nuk janë present në Shqipërisë ose nuk duan të shkojnë sërish pranë zyrave postare, do të mund ta marrin shpërblimin në momentin që do të shkojnë të tërheqin pensionin mujor.

Fermerët dhe agropërpunuesit do të përfitojnë nga skema e granteve prej 8 milionë eurosh. Fermerët duket të aplikojnë për të thithur këto fonde nga i cili do të përfitojnë 50% të shumës falas. Skema e Granteve “IPARD-like” financohet nga BE me 6.2 milionë euro dhe qeveria shqiptare 2.07 milionë euro. “Ne shpallim sot fillimin e njërit prej projekteve më të rëndësishëm IPA-2011. Mbështetje për Bujqësinë dhe Zhvillimin Rural në Shqipëri, një projekt i cili do të jetë kontribut i përbashkët i BE dhe qeverise shqiptare për zhvillimin e bujqësisë dhe agroperpunimit në vend”, tha Genc Ruli, ministër i Bujqësisë. Aplikimi për të përfituar nga këto grande

për fermerët nis më datë 18 dhjetor dhe përfudnon më 18 shkurt. “Ne kemi akorduar 6.2 milionë euro në programin e këtyre granteve nga fondet e taksavepaguesve evropiane. Por Bashkimi Evropian nuk do të kufizohet me kaq, mbështetjen e saj për biznesin agropërpunues, vetëm me grantet që lancohen sot. BE do të financojë edhe në të ardhmen projektet e sktorit bujqësor në Shqipëri”, tha Sequi. Skema synon të mbeshtesë investime që ndërmerren nga prodhues dhe përpunues të qumështit, mishit, perimeve dhe frutave. Fermerët do të përfitojnë fiancim për propjekte me vlerë nga 20 mijë euro, në 150 mijë, 300 mijë euro deri në 1 milion euro.

Përfitojnë investimet mbi 500 mijë USD

Hiqet TVSH për makineritë, PS-PD përplasje për programin Komisioni parlamentar i Ekonomisë ka miratuar projektligjin për heqjen e TVSH-së për importin e makinerive dhe pajisjeve. “Ligji parashikon, që të përfitosh duhet që investimi të jetë i një vlere prej 500 mijë dollarësh, por duke pasur parasysh veçanërisht kërkesën e dy sektorëve, atyre që ne i referohemi si fasonë, si dhe agro-biznesit, kjo vlerë është konsideruar zero”, tha zëvendësministri i Financave Alfred Rrushaj. Por opozita kërkoi që TVSH-ja të hiqet edhe për investimet nën shumën 500 mijë dollarë që nga kjo masë të përfitojë dhe biznesi i vogël. “Unë i propozoj Komisionit që të mos ketë shumë limit, por investimi të jetë nga një lek, të përfshijë

edhe sektorët, të cilët sot janë në nevojë të madhe investimesh. Urgjent ta heqim shifrën 500 mijë dollarë që të përfshihet edhe bujqësia”, tha deputeti socialist Arben Ahmetaj. Por mazhoranca thotë se kjo do fundoste buxhetin. “Rreth 25-30 për qind është TVSH-ja e vjelur nga asetet kapitale, që i bie nga 300 -400 milionë dollarë në varësi të performancës. Nëse po mendojmë se thjesht po heqim diskriminimin dhe t’i krijojmë shtetit një gjobë 400 milionë dollarëshe, kjo është shumë e rëndë”, tha deputeti demokrat Florion Mima. Opozita thotë se masat e propozuara nga qeveria janë kopje gjysmake e paketës që ajo ka propozuar për të lehtësuar biznesin.

« sociale

E mërkurë 19 dhjetor 2012 •

Data 21 dhjetor 2012 profeci që shqetëson dhe tremb të rinjtë

ministria e arsimit

Afrohen dhe zgjaten pushimet e dimrit Ndërrohen datat e pushimeve dimërore për parauniversitarët Erta Bode

ë datën 21 dhjetor nxënësit e gjimnazeve dhe të shkollave 9-vjeçare do të jenë pushim. Fundi i vitit 2012 dhe nisja e vitit 2013 do të shënojë plot 17 ditë pushimi për ta. Vendimi është dhënë dje nga Ministria e Arsimit, e cila duket se do të ketë të bëjë më shumë dhe me panikun e përhapur për zhvillimet në Tokë më datën e shumëpërfolur. Gjithsesi, prej Ministrisë zyrtarisht thuhet se shkak i kësaj date është renditja e ditëve të javës, ku data 21 është e premte dhe si ditë e fundit pakkush e ka mendjen të mësojë, pasi nxënësit kërkojnë më shumë pushime dhe për këtë shkak është vendosur që të lihen të lirë për t’u përgatitur për festat e fundvitit. Deklarata Në deklaratën e dhënë bëhet e ditur se nxënësit e arsimit parauniversitar nisin pushimet dimërore më 21 dhjetor dhe do t’i vijojnë deri pas ditëve festive të Vitit të Ri 2013. Mësimi në shkolla do të rinisë të hënën e 7 janarit të vitit 2013. Ministria e Arsimit më parë kishte përcaktuar që pushimet e fundvitit të fillonin më 24 dhjetor, por kjo zhvendosje nga plani lidhet me faktin se data 21 shënon ditën e premte dhe fillimin e fundjavës (22 dhe 23 dhjetor), ndërkohë që pas së hënës do të festohen Krishtlindjet. Nxënësit pa dyshim që shprehen të kënaqur për këtë zhvendosje, pasi ka dhe nga ata që i besojnë kalendarit maja se e premtja e 21 dhjetorit do të jetë fundi i botës. Madje, disa nga gjimnazet në Tiranë kanë kërkuar që në këtë datë të shumëpërfolur të mos zhvillohet mësim.

Çdo të ndodhë në të vërtetë më datën 21.12. 2012 Fisi maja ka jetuar në vitet 1500 para lindjes së Krishtit deri në vitin 317 pas lindjes së Krishtit. Ata kanë hartuar kalendarin maja, që është i ngjashëm me kalendarin e tanishëm diellor. Ai ishte i ndarë në 360 ditë, i përafërt me kalendarin që përdoret sot. Data e fundit në kalendarin e tyre përkon me 21 dhjetorin 2012 dhe sipas tyre ky do të jetë fundi i botës, që do të vijë nga një përmbysje e poleve duke zënë vendin e njëri-tjetrit. Për këtë është bërë dhe një film nga Hollivudi, ku përmbysja e botës,

Ankesat Nxënësit e shkollave të mesme të kryeqytetit kanë pasur ankesa për zhvillimin e programit mësimor në datën e profecisë maja - 21 dhjetor 2012. Një pjesë e mirë e tyre i beson kësaj profecie dhe ndoshta jo realizimit të plotë atij parashikimi, por janë të bindur se diçka e keqe do të ndodhë. Ata kanë dashur shumë që ajo ditë të mos jetë mësim për ta, duke menduar se diçka do të bjerë nga qielli, ose do të ketë dallgë të larta deti, ndoshta do të bëhet errësirë dhe duan që në ato çaste të jenë me familjen e tyre.

Përplasja

Shifrat e fundit Për sa u përket çmimeve, fakti që ato s’kanë ndryshuar është parë çdo ditë. Disa nga ushqimet e shportës vazhdojnë të kenë prej shumë ditësh të njëjtat çmime. Në tregun e uzinës “Dinamo” dhe Pazari i Ri, çmimet variojnë përkatësisht për kilogram: sheqeri 112 - 112.5 lekë; orizi 152.5 - 150lekë; makarona 167.5 -165 lekë; vaj 225 - 222.5 lekë; qumësht 125 - 120 lekë për litër; vezë 15 - 16 lekë për kokërr. Çmime konstante vihen re edhe në tregun e fruta-perimeve. Në tregun e uzinës “Dinamo” dhe tê Pazari i Ri çmimet e frutaperimeve variojnë për kilogram: fasule 275 - 270 lekë; lakër 35 - 55lekë; patate 57.5 - 60 lekë; domate 50 - 80 lekë; mollë 70 100 lekë; portokall 67.5 -90 lekë, mandarina 75 - 95 lekë.

sipas regjisorit të filmit, do të vijë nga lëvizja e deteve në formën e një cunami të madh. Dallga e tij do të jetë e lartë sa mali Everest. Në rrjetin social “Facebook” thuhet se gjatë ditëve 21, 22, 23 të dhjetorit Toka do të pozicionohet në një pjesë të orbitës së saj, që nuk do të preket nga rrezet diellore dhe do të jetë errësirë, e cila do të lajmëroj fundin e botës. “Ideja e një fundi të papritur për çfarëdo shkaku të botës është absurd”, - thotë David Morrison, shkencëtar i NASA-s dhe specialist në hapësirë. Shkencëtari

këmbëngul se Toka ka ekzistuar për më shumë se 4 miliardë vjet dhe do të vazhdojë derisa dielli nuk e bën planetin tonë të pabanueshëm, duke mohuar kështu çdo mundësi për një fund të botës në datën 21. 12. 2012. “Në 5 miliardë vjet dielli do të transformohet në një gjigant të kuq dhe ngrohja e tij do të shkaktojë rritjen e avullimit të oqeaneve dhe zhdukjen e atmosferës së Tokës në mënyrë progresive deri në shkatërrimin e saj. Por për këtë ka shumë kohë për t’u shqetësuar që tani”, - thotë ai.

Megjithatë, nën zë pranohet se në datën 21 mund të ketë dhe një situatë amullie tek ata që e besojnë lajmin e fundit të botës. Përplasje që mund të jetë e dyanshme, si të atyre që besojnë, por dhe të atyre që do të përfitojnë nga paniku për të bërë festë apo për të abuzuar. Kjo si duke ngacmuar shokët e klasës apo dhe duke krijuar situata të pakëndshme. Duket se ky ka qenë një shkak i mirë që Ministria të vendoste pa mëdyshje ndryshimin e ditës

së pushimit, duke preferuar që t’i lërë më mirë fëmijët nën përgjegjësinë e prindërve, për të krijuar kështu më shumë siguri për shmangien e incidenteve të mundshme. Por fati duket se u troket nxënësve dhe për rinisjen e shkollës, pasi më datat 5 dhe 6 janar 2013 do të jenë me familjen e tyre, për shkak se të dyja datat koincidojnë e shtunë dhe e diel. Më pas çdo gjë do t’i rikthehet rutinës së kthimit në bankat e shkollës deri në mbërritjen e pushimeve verore.

Çmimet variojnë në të njëjtat shifra dhe nuk ka raste abuzive

Tregu rezervë mbetet vetëm si ide presioni Bashkia vazhdon monitorimin e çmimeve të ushqimeve Çmimet e frutave dhe perimeve nuk kanë ndier ende rritjen ndërkohë që festat e fundvitit po trokasin. Nga ana tjetër Bashkia e Tiranës vazhdon monitorimin e tregjeve duke u treguar e gatshme në hapjen e tregut të ri në rast se çmimet do të kapërcejnë. Nga task-forca e Bashkisë nuk raportohet asnjë rast abuzimi për çmimet e shportës në tregjet e monitoruara. Agjencia për Mbrojtjen e Konsumatorëve, Drejtoria e Tatim-Taksave të Bashkisë së Tiranës, policia bashkiake e mbështetur dhe nga Zyra për Mbrojtjen e Konsuma-

torëve ka parë nga afër edhe sot çmimet e produkteve të shportës dhe atyre të fruta perimeve në tregjet e kryeqytetit, me qëllim parandalimin e abuzimit me to. Nga monitorimi i bërë në tregje task-forca nuk ka konstatuar abuzime me çmimet. Ndërkohë në të gjitha kontrollet e ushtruara tregtarëve u është kërkuar që të vendosin në vende të dukshme tabelat e çmimeve. Kjo pasi shpesh tregtarët abuzojnë dhe në momentin e paraqitjes së klientit. Paralelisht me këtë grupet e punës janë duke ushtruar dhe kontrolle

mbi cilësinë e ushqimeve, pasi në rastet e një kërkese të madhe dhe cilësia mund të jetë e dobët. Gjithsesi, javën e ardhshme pritet që të shihet më qartë nëse do të ketë një funksionim të presionit të ushtruar prej bashkisë së Tiranës apo kërkesa për ushqime dhe presioni për të fituar sa më shumë do të sjellë dhe një rritje të menjëhershme të çmimeve. Në lidhje me këtë situatë bashkia ka preferuar që të informojë me anë ta medies konsumatorët mbi çmimet mesatare, duke mos lejuar abuzimin ndaj tyre.

Provimet në qershor

Publikohen datat vendimtare për arsimin Ministria e Arsimit ka bërë publike provimet që do të japin nxënësit e klasave 9-vjeçare si dhe të viteve të treta të shkollave të mesme. Ministria e Arsimit bëri dje publike datat e sezoneve më të rëndësishme të provimeve, atyre të lirimit dhe atyre të maturës. Periudha e provimeve të lirimit do të jetë nga 10 qershori 2013 deri më 23 qershor 2013, kurse provimet e maturës shtetërore do të jenë nga data 24 maj 2013 deri më 30 qershor 2013. Ndërsa maturantë do ta përfundojnë mësimin më 24 maj 2013. Për të gjithë sistemin parauniversitar do të ketë pushim në periudhën 27-31 mars 2013. Arsimi bazë e mbyll shkollën më 7 qershor 2013. Për sa u përket semestreve të arsimit bazë, semestri i parë do të mbarojë më 23 janar 2013 dhe semestri i dytë do të fillojë më 28 janar 2013. Përcaktimi i këtyre datave do t’i orientojë më mirë nxënësit për përgatitjen në provime si duke kërkuar literaturën, ashtu dhe duke punuar me programet orientuese, që do të merren nga Ministria e Arsimit dhe nga shkollat ku ata janë. Ndërsa në këtë periudhë për maturantët do të vendoset dhe se cilët do të jenë koeficientet që do t’u japin atyre më shumë mundësi për të aplikuar dhe fituar shkollën e lartë në universitetet publike. Sipas deklaratave të dhëna për “Metropol”, Ministria e Arsimit do të publikojë programet orientuese pikërisht në dy javët e fundit të dhjetorit. Koordinimi i datave të provimit me programet përkatëse do t’i orientojë më shumë maturantët për të sistemuar dijet dhe për t’u përgatitur në programe. Ndërsa për nxënësit e shkollave 9-vjeçare dhe familjet e tyre do të jepet koha e duhur për të vendosur se cilët nga profilet e gjimnazeve do të ndjekin në vijimin e studimeve të tyre.

sociale • E mërkurë 19 dhjetor 2012

5 shtatori ditë e shenjtë

Dita e vdekjes së Nënë Terezës shënohet si Dita e Bamirësisë

Në Kukës reshjet rikthejnë problemet e lëvizjes në disa akse rrugore

Shi dhe borë në vend, shemben 3 banesa, përmbyten të tjera R ikthehet moti i ashpër dhe në të njëjtën kohë problemet në veri dhe bregdet. Sipas raportimeve nga qyteti bregdetar i Durrësit, 3 banesa janë shembur, dhjetëra të tjera janë përmbytur në Golem të Kavajës, ndërsa shumë të tjera janë braktisur nga frika e shembjeve apo përmbytjeve. Ndërkohë në veri të vendit ka rinisur prej 24 orësh dëbora duke risjellë dhe një herë probleme në lëvizjen e automjeteve mes qyteteve dhe komunave.

Shi dhe dëborë... Tre banesa në komunën Gjepalaj të Durrësit janë shembur dje si pasojë e reshjeve të shiut të rëna gjatë 24 orëve të fundit, të cilat sollën rrëshqitje të dheut. Ndërkohë, disa lagje në Durrës situata u paraqit problematike, si pasojë e mosfunksionimit të kanaleve kulluese, të cilat po përmbysin rrugët. Situata në orët e pasdites është përkeqësuar edhe në Shijak, ku mësohet se nga

Situata u paraqit problematike, si pasojë e mosfunksionimit të kanaleve kulluese, të cilat po përmbysin rrugët. Situata në orët e pasdites është përkeqësuar edhe në Shijak, ku mësohet se nga reshjet e rëna lumi Erzen ka dalë nga shtrati duke rrezikuar jetën e banorëve në zonat përreth saj. Po kështu dhjetëra banesa në zonën e Golemit në Kavajë janë përmbytur që prej orës 19:00 të mbrëmjes të së hënës.

reshjet e rëna lumi Erzen ka dalë nga shtrati duke rrezikuar jetën e banorëve në zonat përreth saj. Po kështu dhjetëra banesa në zonën e Golemit në Kavajë janë përmbytur që prej orës 19:00 të mbrëmjes të së hënës. Mësohet se uji në disa zona ka hyrë deri në 1 metër nëpër shtëpitë përdhese. Sipas banorëve, një natë më parë janë hapur portat e rezervuarit të Manskurisë, e për pasojë uji ka përmbytur banesat. Ata thonë se kanalet kulluese janë tërësisht të papastruar e të

bllokuar, e për pasojë në banesat e tyre ka hyrë jo vetëm uji i shiut, por edhe ujërat e zeza. Në disa lagje të qytetit të Durrësit rrugët janë të bllokuara prej ujit, për shkak të mosfunksionimit të kanaleve kulluese. Reshjet e dëborës që po vazhdojnë pa ndërprerje kanë bërë që institucionet në qarkun e Kukësit të marrin masa të gjithanshme për përballimin e situatave që mund të krijohen. Sipas prefektit të qarkut, Elez Maci, trashësia e dëborës në zonat rurale ka

arritur në mbi 30 centimetra, ndërsa vëmendja është përqendruar në akset rrugore nacionale ku për momentin po punojnë 20 mjete borëpastruese. Sipas tij, problematike paraqitet situata te një pjesë e godinave arsimore të disa njësive vendore, të cilat nuk disponojnë sasinë e duhur të lëndës djegëse. Ndërkohë, autostrada vazhdon të jetë normalisht e kalueshme nga të gjitha automjetet, ndërsa 5 borëpastruese vazhdojnë punën për mbajtjen e saj hapur në kushtet kur reshjet e dëborës vazhdojnë pa ndërprerje. Pas reshjeve të dendura të dëborës, mbetet e izoluar e gjithë komuna Arrën dhe pjesërisht komuna e Zapodit. Ndërkohë, problem paraqiten te komunikimi i fshatrave të thella me njëri-tjetrin për shkak të dëborës së dendur dhe pamundësisë së pushtetit lokal për t’i mbajtur hapur këto akse rrugore. Pa energji elektrike vazhdojnë të jenë disa fshatra të komunave Shtiqën, Bicaj, Malzi në rrethin e Kukësit.

Në pjesën më të madhe të rretheve pagesat qëndrojnë të bllokuara

Mbesin pa lekë, të verbrit nuk marrin pagesën Shërbimi Social: Është çelur dhe shpërndarë fondi Të verbrit në rrethe kanë nisur ankesat, pasi nuk kanë marrë pagesat që u takojnë. Por në të kundërt me ta Shërbimi Social Shtetëror deklaron se prej tyre fondi është dhënë. Por për faktin se kjo pagë s’është marrë, 149 mijë persona që varen nga ndihma e paaftësisë nuk kanë asnjë burim tjetër të ardhurash. Shoqata e të Verbërve thotë se shumë shpejt do të bëjë kallëzim penal. Nëse në Tiranë të verbrit e kanë marrë pagesën, një pengesë e pakapërcyeshme duket marrja e kësaj shume në pjesën më të madhe të rretheve. Kjo është një padrejtësi dhe një

vonesë pa shkak, për këtë arsye Shoqata e të Verbërve thotë se shumë shpejt do të bëjë një kallëzim penal pranë gjykatave përkatëse për të gjithë kryetarët e bashkive dhe të komunave. “Ata e kanë marrë fondin, por nuk e përdorin atë për të shlyer pagesat e personave me aftësi të kufizuar, të verbërve. Një pagesë që ata i bën të kalojnë pengesat minimale në jetesën e tyre tepër të vështirë”, - deklaroi Shoqata e të Verbërve. Përfaqësuesit e Shërbimit Social Shtetëror pak ditë më parë deklaruan për mediet se është çelur fondi i të gjitha pagesave, madje është bërë

shpërndarja e kësaj pagese në zyrat përkatëse. Kjo vonesë, sipas tyre, u shpjegua me faktin se fon-

di jepet një herë në dy ose 3 muaj dhe të gjithë marrin pagesën që u takon në datat e përcaktuara.

Asambleja e Përgjithshme e Kombeve të Bashkuara ka vendosur që 5 shtatorin, datën kur u shua Nënë Tereza, të jetë Dita Ndërkombëtare e Bamirësisë. Ky është një tjetër homazh nderimi që i bëhet figurës së shenjtë të Nënë Terezës. Në një deklaratë për mediet Kryeministri Berisha dhe Ministria e Punëve të Jashtme e kanë përshëndetur këtë vendim, që me të drejtë ishte i merituar. Vendet anëtare të OKBsë, duke njohur dhe vlerësuar rolin e pazëvendësueshëm të akteve të bamirësisë në zbutjen e krizave humanitare dhe vuajtjeve njerëzore të Nënë Terezës, i bënë një homazh të merituar aktivitetit e trashëgimisë së saj. Nënë Tereza është njohur ndërkombëtarisht për përkushtimin dhe punën e saj gjatë gjithë jetës në ndihmë të të sëmurëve, të varfërve e njerëzve në nevojë. Për gjithçka që ajo ka bërë është vlerësuar botërisht. Në deklaratën që Ministria e Punëve të Jashtme ka bërë për mediet thuhet se Shqipëria ishte një nga vendet kryesore sponsorizuese dhe Misioni ynë në Kombet e Bashkuara ishte pika kyçe.

“Rezoluta, duke inkurajuar aktet e bamirësisë, bën thirrje që më 5 shtator të gjitha shtetet anëtare të OKB-së, organizatat e Kombeve të Bashkuara, organizatat e tjera ndërkombëtare dhe rajonale, shoqëria civile si dhe individët, të përkujtojnë Ditën Ndërkombëtare të Bamirësisë. Shqipëria ishte një nga vendet kryesore sponsorizuese të kësaj rezolute dhe misioni ynë në Kombet e Bashkuara pati një rol kyç në miratimin me konsensus të kësaj rezolute. “Misioni i saj nuk mund të ndërpritej, ja që data që e largoi atë nga ne do të jetë Dita e Ndërkombëtare e Bamirësisë. Pikërisht me këtë duhet të simbolizojmë se aktet e bukura të bamirësisë do të vazhdojnë në hapat e saj. “Nëpërmjet një lobimi të fuqishëm rezoluta arriti të marrë bashkësponsorizimin e më shumë se 20 vendeve anëtare të Kombeve të Bashkuara”, - thuhet në deklaratën e Ministria e Punëve të Jashtme. Kështu datave të përkujtimit të shenjtores Nënë Tereza i shtohet dhe kjo ditë ndërkombëtare, në të cilën do të përkujtohet humanizmi i misionit të saj në mbarë botën.

Shkrimtarët homoseksualë pëlqejnë shqiptarët

Berisha: Klima shqiptare ofron turizëm për 12 muajt e vitit Kryeministri Berisha ka vlerësuar se Shqipëria i ka të gjitha mundësitë që të realizojë turizëm gjatë 12 muajve të vitit. Duke përshëndetur konferencën e pestë vjetore të turizmit, Kryeministri tha se nga 300 mijë turistë e vizitorë në vitin 2004, vitin e kaluar në Shqipëri erdhën 4 milionë e një mijë turistë e vizitorë. Një rritje e tillë ka pasur efekte jashtëzakonisht të rëndësishme në ekonominë e vendit. Për Berishën mikpritja shqiptare krijon tek turisti një ndjenjë kënaqësie, sigurie dhe përcillet si një jehonë në të gjitha shkrimet që bëhen për turizmin në Shqipëri. Por Shqipëria ka qenë një vend i njohur për ushqimet dhe gatimin e shijshëm. “André Gide, një shkrimtar i madh francez, në një libër udhëtimesh në Perandorinë Otomane për Shqipërinë thotë se ‘ajo që më la mbresat më të mëdha ishin ushqimet e shijshme dhe burrat e bukur’. Nuk ishte kjo nga fanatizmi i shqiptarëve, por nga orientimi seksual i shkrimtarit”, - tha Berisha. Shqipëria ka ndër panoramat bregdetare e malore më mahnitëse në Mesdhe dhe më gjerë. Nuk ka brigje që të kenë ujërat e Jonit dhe rërën e Adriatikut, siç e kanë brigjet e bregdetit tonë.

Për t’u zbuluar dhe për të arritur në kuotat më të larta, janë edhe brigjet e liqeneve të Shqipërisë, liqeni i Shkodrës, i Ohrit, i Prespës. “Shqipëria ka masive malore që rrinë muaj të tërë me dëbore, por që deri para një viti kanë qenë shumë vështirë për t’i arritur. Ka dhe masive të tjera, të cilat edhe sot nuk mund të kapen ndryshe veçse me kuaj ose më këmbë. Sidoqoftë, qeveria ka bërë shumë përpjekje dhe mund të themi se është investuar shumë në zonat turistike”, - nënvizoi Kryeministri. Sipas Berishës, janë përdorur standardet më liberale. Në rast se vende të tjera marrin nga turizmi nëpërmjet taksave 5, Shqipëria merr jo më shumë se 2. “Nuk duhet harruar se hoteleria në Shqipëri bazohet kryesisht në shtëpi, në banesa, më shumë se në hotele, nga Velipoja e deri në Ksamil. Ne e kemi parë këtë si një mundësi për të luftuar varfërinë.”

« aktualitet

E mërkurë 19 dhjetor 2012 •

Trajtimi i të kthyerve

Ditmir Bushati

Në 17 pikat e kalimit kufitar ku bëhet ripranimi i të kthyerve në Republikën e Shqipërisë janë shpërndarë fletëpalosje të përgatitura nga Ministria e Punës Çështjeve Sociale për shtetasit e kthyer me informacion mbi mundësitë për riintegrim dhe sportelet e migracionit ku të kthyerit duhet të drejtohen. Janë vendosur billborde me informacion mbi mundësitë për riintegrim. Vazhdon trajtimi i shtetasve të shqiptar të kthyer me ushqim dhe medikamente për rastet në nevojë, si dhe është ofruar falas transporti.

Kryetar i Komisionit, Ditmir Bushati, tha se, “Mbase do të ishte i nevojshëm një plan veprimi apo një strategji më e koordinuar, që nuk shkon vetëm tek elementet e ndëshkimit, por që i paraprin ndëshkimin me gjithë autoritetet e pushtetit vendor, me gjithë shoqatat sidomos shoqatat për pajtimin e gjaqeve në të gjithë territorin e Shqipërisë dhe kryesisht në ato zona me specifikisht që ka një problematikë të caktuar. Duhet një konsultë jashtëzakonisht profesionale edhe me shërbimet e Komisionit Evropian”.

flamur noka raporton në komisionin e sigurisë situatën e lëvizjes në zonën Shengen

“Me shpenzimet tona pranuam të kthyerit në kufi” Masat e Ministrisë së Brendshme për të parandaluar azilkërkuesit në BE Mariglen Mulla

Kundështimet e opozitës në komision

ë raportimin që ministri i Brendshëm, Flamur Noka, bëri në Komisionin e Sigurisë për çështjen e lëvizjes së lirë në zonën Shengen, u theksua se deri më tani procesi ka ecur i rregullt dhe vendet e BE-së, nuk kanë paraqitur probleme në lidhje me shqiptarët. Noka paraqiti para anëtarëve të komisionit disa statistika të ecurisë së procesit si dhe parashtroi punën e Ministrisë së Brendshme në parandalimin e fenomeneve negative siç është kërkimi i azilit politik apo informimi i qytetarëve për të respektuar rregullat për lëvizjen e lirë. Në total, mbi 11. 569. 303 shqiptarë kanë dalë e hyrë në Shqipëri, nga dita e liberalizimit të vizave deri në fund të muajit nëntor. Ministri theksoi se “Në përgjithësi zbatimi i liberalizimit të vizave ka ecur normalisht. Në vijim të një rritjeje të aplikimeve të pabaza për azil nga shtetas shqiptarë, autoritetet shqiptare reaguan menjëherë dhe bashkëpunuan me shtetet anëtare. Tashmë që nga korriku 2012, Sistemi TIMS është lidhur me databazën e gjendjes civile në të gjitha pikat e kalimit kufitar. Gjithashtu, raporti i përgatitur nga ekspertët e Bllokut (I) “Siguria e dokumenteve” të zhvilluar në datat 3-6 korrik 2012, nënvizohet se “policia kufitare kryen kontrolle sistematike të dokumenteve dhe bën kontrolle në bazën e të dhënave TIMS në bazë të numrit personal. Lidhja e re me regjistrin kombëtar të shtetasve, i cili është zbatuar së fundmi përmirëson

Nuk kthehen makinat që janë bllokuar para 2010, për skrap

Shifra kalimesh, kthimesh, azilesh, etj Mbi 1. 895. 100 shqiptarë kanë përdorur pasaporta biometrike për të qarkulluar jashtë vendit. Mbi 11. 569. 303 shqiptarë kanë dalë e hyrë në Shqipëri, nga dita e liberalizimit të vizave deri në fund të muajit nëntor. Në vitin 2009 janë kthyer nga BE-ja dhe Greqia, 64.073 shqiptarë, ndërsa një vit më vonë 51.885. Ndërkaq, në vitin e kaluar u kthyen 14.189 shqiptarë, ndërsa deri nëntorin e këtij viti shifra mbetet në 9173. Në kufi me Greqinë, gjatë këtij viti, u janë vendosur gjoba 2.029 shtetasve për kalim të paligjshëm të kufirit. Gjatë vitit të kaluar 8978 shqiptarëve iu refuzua hyrja nga policitë e BE/Schengen. Në janar–Nëntor 2012 ky numër është 11. 109. Numri i shtetasve shqiptarë që kanë kërkuar azil në vendet e BE-së, deri nëntorin e këtij viti është 4213. Qershor-Nëntor 2012 aplikuan për vërtetime për ndryshim identiteti 5539 shqiptarë, nga të cilët 1979 u është ndaluar hyrja.

efikasitetin e kontrolleve, duke njoftuar për personin që ka ndërruar gjeneralitet”. Ndërkaq, ministri tha se nuk ishte arritur të shmangej plotësisht, në këtë proces, shqetësimi për disa vende të BE-së, si Belgjika, Seudia dhe Luksemburgu, ku një numër i ku-

fizuar shetasish shqiptarë paraqitën kërkesa për azil. “MB dhe strukturat në varësi të saj morën masa të menjëherëshme për shmangien e këtij fenomeni që në gjenezë. Ne dëshmuam edhe një herë vullnetin e pastër politik dhe u angazhuam që me shpen-

zimet e MB, të ripranojmë të gjitha ata shtetas shqiptarë që nuk kanë respektuar regjimin e vizave apo kanë kërkuar azil në vendet e BE-së”,-tha Noka. Ministri paraqiti raste të ndëshkimeve për lëshuesit e vërtetimeve false për gjakmarrjen.

Tashmë është vendosur në Komisionin parlamentar të Sigurisë që 4500 makina dhe 250 mjete lundruese të sekuestruara nga policia deri në vitin 2010, nuk do të kthehen tek pronarët, por, ose do të shiten, ose do të përdoren për skrap. Këtë parashikon nisma ligjore që mori miratimin e anëtarëve të shumicës në Komisionin parlamentar të Sigurisë. Zëvendësministri i Brendshëm, Arben Ristani, tha se bëhet fjalë për mjete që kanë mbetur në ambientet e komisariateve, për të cilat janë mbyllur proceset ligjore. Por, opozita tha se drafti ligjor ka qëllime klienteliste. Madje, sipas tyre, ka pasur raste kur pronarët e automjeteve të sekuestruara, janë paraqitur për t’i tërhequr dhe i kanë gjetur të shkatërruara ose kanë qenë në përdorim nga titullarë institucionesh. Pas miratimit të ligjit, automjetet e bllokuara në ambientet e komisariateve do t’i kalojnë Rezervave të Shtetit dhe aty do të bëhet vlerësimi se sa do të shkojnë për skrap dhe sa do të dalin në ankand për shitje. Bëhet fjalë për automjete të ndaluara deri në vitin 2010, pasi pas kësaj kohe, kjo situatë është zgjidhur me një udhëzim të posaçëm të ministrit të Brendshëm. “Është bërë modë në vitet e fundit, para vitit të ri, që këto objekte t’u shkojnë kompanive të caktuara klienteliste, sikurse është bërë me uzinën e Poliçanit që u zhvesh e tëra për t’u shitur për skrap”, deklaroi deputeti i majtë, Gazmir Bizhga. Deputeti Ilir Gjoni akuzoi se një pjesë e këtyre makinave janë përdorur nga dikasteret shqiptare, si edhe nga vetë ish-ministri i Brendshëm, Bujar Nishani. “Unë dua të di se ku është bazuar ai që ka përdorur këto objekte, a ka pasur legjislacion për këtë veprim, sepse ai e ka pranuar këtë”, deklaroi Gjoni. Ndërkaq, Ristani tha se, “Unë personalisht nuk jam në dijeni për këtë që thoni ju, por besoj se ajo duhet të jetë e pavërtetë. Nuk kam informacion për këtë dhe nuk ka pasur asnjë ankim nga asnjë qytetar që t’i jetë vjedhur makina kur ka qenë e sekuestruar”. Por deputeti Asllan Dogjani e kundërshtoi.

Shtyhet për të 21-tën herë gjyqi mes Rulit dhe Tahirit Është shtyrë për të 21-ën herë dje gjyqi ndërmjet ministrit Genc Ruli dhe deputetit të Partisë Socialiste Sajmir Tahiri, i akuzuar për shpifje. Ashtu si dhe në shumicën dërrmuese të seancave të shkuara, ka qenë Sajmir Tahiri, i cili u bë shkak për shtyrjen e seancës të së martës. Një kërkesë e firmosur nga deputeti socialist, që u paraqit nga avokati i tij Plarent Ndreca në seancë detyroi gjyqtarin Ervin Pollozhani të shtyjë për në janar seancën e radhës. Sipas shkresës që mban firmën e Sajmir

Gënjen Sajmir Tahiri, justifikohet në gjyq Ministri: Deputeti i PS ka frikë të përballet në seancë Tahirit, detyrimi për të qenë i pranishëm në mbledhjen e Komisionin parlamentar të Ligjeve bën që ai të mungojë në seancën gjyqësore për miratimin e tre ligjeve shumë të rëndësishme. “Miratimi i tyre kërkon prezencën e të gjithë anëtarëve të komisiont e për këtë arsye, prania ime është e domosdoshme në këtë mbledhje në cilësinë e anëtarit të Komisionit dhe

njeherësh nënkryetarit të grupit parlamentar të Partisë Socialiste”, thuhet në kërkesë. Por për përfaqësuesit e Rulit kjo kërkesë dhe arsye është tërësisht e gënjeshtërt, pasi për asnjë moment gjatë së martës, datë 18 dhjetor 2012, deputeti Sajmir Tahiri nuk ka qenë i pranishëm në Komision. Procesverbali i punimeve vërteton se arsyeja e paraqitur nga deputeti Tahiri

për mungesën në seancën e djeshme gjyqësore nuk është veçse një pretekst. Në procesverbal thuhet se në mbledhjen e datës 18 dhjetor ishin të pranishëm 17 deputetë dhe mungonin 9 të tjerë, ndër ta dhe Sajmir Tahiri. Procesverbali zyrtar i Komisionit të Kuvendit, veç prezencës ka dhe diskutimet e bëra nga deputetët dhe aty nuk rezulton për asnjë moment që të

ketë qenë i pranishëm Tahiri. Në padinë kundër deputetit Tahiri thuhet se deklaratat e deputetit socialist cenojnë reputacionin dhe për këtë qëllim kërkohet një shpërblim për dëmin jashtëkontraktor në masën 5 milionë lekë të reja. Ndërkohë, pak pas padisë civile, Sajmir Tahiri, në një emision televiziv u shpreh se nuk trembet nga gjyqet dhe paditë që ngrihen ndaj tij.

aktualitet • E mërkurë 19 dhjetor 2012

Promovimi Llalla tha se, “Në organikën e institucionit ka prokurorë të rinj, të arsimuar nga Shkolla e Magjistraturës apo në universitete të huaja, të cilët nuk gjejnë terren për të aplikuar njohuritë e tyre. Krimi njeh ditaditës sofistikime, të cilat kanë nevojë për reagim më të specializuar nga ana e Prokurorisë. Dhe kjo arrihet pikërisht nëpërmjet promovimit të elementëve të rinj, me bagazhin e duhur profesional, të cilët do të jenë më proaktiv në zbulimin e veprave penale”.

Vetëpastrimi Mes të tjerave Adriatik Llalla përmendi edhe termin vetëpastrim, duke e argumentuar me fjalët “Prokuroria e Përgjithshme, krahas mekanizmave ligjorë, tashmë ka në dispozicion edhe mjetet më të sofistikuara të kërkimit të provave, në bashkëpunim me Policinë e Shtetit dhe shërbime të tjera të specializuara. Pra, bazuar në këto elementë të rëndësishëm në luftën kundër korrupsionit, organi i Prokurorisë do të jetë më efektiv në vetëpastrimin e strukturës”.

Zotimi Kryeprokurori tha se “Nga pozicioni i drejtuesit të institucionit, siguroj opinionin se do të jem i angazhuar maksimalisht për forcimin e besimit të publikut ndaj Prokurorisë. Gjithashtu, do të kërkoj bashkëpunimin tuaj dhe të çdo qytetari për të evidentuar, zbuluar dhe ndëshkuar çdo rast shkelësi ligjor pa dallim. Së bashku, besoj se do të përballojmë sfida të rëndësishme në luftën kundër korrupsionit dhe kriminalitetit, duke synuar arritjen e standardeve”.

kryeprokurori Llalla: Ka prokurorë apatikë, krimi po sofistikohet

“Korrupsioni, hetim nga zyrtarët e lartë deri te qytetari i thjeshtë” Mariglen Mulla

1 milion euro mall

Shqiptarët, takimet për kokainën në katedrale

ë takimin e organizuar me prokurorët në rrethe, Prokurori i Përgjithshëm, Adriatik Llalla, ka qenë i drejtpërdrejtë, kur u ka kërkuar të jenë të angazhuar maksimalisht në forcimin e besimit të publikut ndaj institucionit të akuzës. Ndërkaq, Presidenti i Republikës, Bujar Nishani, kërkoi që prokurorët të mos bien pre e aferave korruptive. Llalla prezantoi prioritetet e tij në një takim, ku ishte i pranishëm edhe Nishani, i cili nga ana e tij ritheksoi mbështetjen e kreut të shtetit për aktivitetin e pavarur të Prokurorisë në luftë kundër korrupsionit dhe krimit të çdo natyre, si dhe kërkoi më tepër përkushtim dhe profesionalizëm. Llalla Në fjalën e tij Kryeprokurori, pasi falënderoi të pranishmit theksoi se “Pak ditë më parë u publikua Raporti i Perceptimit nga organizata Transparenc Internacional, në të cilën Shqipëria rezultonte me shifra negative për sa i përket nivelit të korrupsionit. Natyrisht, një vend të rëndësishëm në këtë perceptim negativ të qytetarëve ka edhe puna e organit të Prokurorisë. Për këtë arsye, duke pranuar përgjegjësitë institucionale, do të angazhohem maksimalisht për të përmirësuar veprimtarinë e organit të akuzës. Lufta kundër korrupsionit është kryeprioriteti i mandatit tim dhe për suksesin në këtë drejtim, Prokuroria do të mbështetet në të gjithë aktorët dhe faktorët e jetës shoqërore, politike dhe institucionale për të forcuar rolin e institucionit në vënien e drejtësisë në vendin tonë”. Duke iu referuar heqjes së pengesës së imunitetit për zyrtarët dhe lirisë së akuzës për të nisur hetime për raste korruptive Llalla tha se “Ligjvënësi shqiptar ka shprehur vullnetin unanim për kufizimin dhe heqjen e imunitetit për zyrtarët e lartë. Kjo është një ndihmesë e madhe në punën e Prokurorisë, pasi institucioni ynë tashmë nuk ka asnjë pengesë për hetimin e cilido zyrtari të dyshuar si të përfshirë në akte korruptive. Është detyrë e jona të justifikojmë me punë këtë shprehje besimi të Parlamentit të Shqipërisë”. Ndërkaq, për sa i përket denoncimeve për rastet e korrupsionit Kryeprokurori theksoi se “Prokuroria e Përgjithshme do të ndjekë me përparësi çdo rast të dyshuar veprimtarie të paligjshme nga cilido qytetar, duke filluar që nga prokurorët. Do të rivitalizojmë ndjekjen e hetimeve kryesisht, gjë e cila do të shërbejë për të rritur rolin e institucionit në dhënien e drejtësisë. Gjithashtu, do të aplikohen standardet e komunikimit perëndimor me publikun, ku do të aktivizohen rrugët alternative të komunikimit, nëpërmjet

Presidenti Nishani-prokurorëve: Po u futët s’dilni më

“Larg lojërave politike dhe krimit” Kërkon qëndrim dinjitoz të prokurorëve Në takimin e djeshëm, më i drejtpërdrejtë me prokurorët u duk se ishte Presidenti Bujar Nishani. Në fjalën e tij u ekspozuan problemet që nga njësia task-force, deri tek shfryrja nga provat e dosjeve hetimore kur ato përfundojnë në gjykatë. Mes të tjerave Nishani tha se, “Nuk jemi në atë nivel që kishim ditët apo muajt e parë të krijimit të task-forcës, ky është një realitet, por kemi edhe ne këtu në këtë histori kontribute të mira, ashtu siç kemi gjithashtu edhe raste kur nis një proces hetimi për nënpunës publikë të korruptuar, provat evidente dhe të qarta në dosjen e prokurorit dhe shterrojnë rrugës dhe në momentin e përballjes

Roli i medies

Piramida

Kryeprokurori shtoi se “Institucioni i Prokurorisë do të forcojë bashkëpunimin me medien për të realizuar transparencë maksimale në vendimmarrje dhe një koordinim të vazhdueshëm, për forcimin e besimit të publikut ndaj institucionit të akuzës, si edhe për forcim e shtetit ligjor në Shqipëri”. Ndërkaq, Llalla ka theksuar edhe më parë rolin e pazëvendësueshëm të medies.

postës elektronike apo numrat e telefonit pa pagesë, në të cilët qytetarët do të bëjnë denoncimet e tyre për pakënaqësitë që ata konstatojnë gjatë punës së Prokurorisë. Kam orientuar sektorin përkatës të teknologjisë në Prokurorinë e Përgjithshme që të marra masat e menjëhershme për aktivizimin e mënyrave të komunikimit drejtpërdrejtë me qytetarët. Këto shqetësime të

në sallën e gjykatës, çuditërisht provat ose janë bërë të dobëta, ose një pjesë kanë humbur rrugës apo shpeshherë në mënyrë akoma më skandaloze dhe nuk paraqiten”. Më tej Nishani parashtroi problemin e implikimit të prokurorëve me politikën dhe krimin. Ai tha se, “Nëse dikush, një prokuror bie pre e dy armiqve më të mëdhenj të tij, të lojërave politike të palëve politike dhe të joshjes nga ana e grupeve kriminale, nga të dyja vallet po u futët nuk dilni dot më, prandaj do të inkurajoja një qëndrim dinjitoz tuajin”. Presidenti Bujan Nishani propozoi gjithashtu që të shikohet një mënyrë e re promovimi për prokurorët, sipas rasteve që hetojnë.

Llalla shtoi gjithashtu se “Ligji i posaçëm ka përcaktuar qartë funksionimin në mënyrë të centralizuar të piramidës në organin e Prokurorisë. Për këtë arsye, Prokurori i Përgjithshëm është përgjegjësi kryesor për forcimin e praktikës institucionale. Ky mesazh duhet kuptuar më së miri nga prokurorët e të gjitha niveleve gjatë ushtrimit të funksioneve të tyre”.

publikut do të merren në kohë reale nga Prokurori i Përgjithshëm dhe ju siguroj që do të ndiqen me përparësi, duke forcuar ndjeshëm rolin e Drejtorisë së Inspektimit me staf dhe strategji të re”. Për vetë rolin e Prokurorisë nr 1 i akuzës qëndrore u shpreh se, “Jam përballur me një mungesë të theksuar besimi ndaj punës së institucionit tonë. Kjo, natyrisht, është

për fajin e vetë institucionit. Konstatoj se vijojnë të ndiqet metoda pune të vjetëruara për sa i përket hetimit dhe drejtimit. Ka prokurorë që mbajnë të njëjtat funksione ose janë në të njëjtën zonë për shumë vite, duke krijuar një gjendje apatie për sa i përket ndjekjes penale. Konstatohet rënia e besimit ndaj institucionit të akuzës edhe nga vetë prokurorët”.

ITALI - Shqiptarët ishin bërë pronarë të shitjes për një minutë të kokainës, ndërsa takimet liheshin kryesisht në katedrale, për të humbur gjurmët. Droga depozitohej në Ferrara dhe shpërndahej në krahinat e Lombardisë, Emilias dhe Venetos. Fakti që trafikantët kishin katedralen si pikë kryesore takimi, doli nga kontaktet e njërit prej të arrestuarve, bosi shqiptaro-italian dhe gruas së një të burgosuri. Policia ka arrestuar 38 persona, kryesisht shqiptarë, por edhe shumë italianë nga Ferrara, të cilët ishin transportuesit e shqiptarëve. Organizimi ishte i suksesshëm në menaxhimin e një qarkullimi prej 1 milion eurosh, për blerjen e kokainës me 25.000 euro për kilogram. Në përgjithësi, të arrestuarit janë 38, por janë lëshuar 47 urdhër-arreste. Trafikantët linin takime në katedrale, ku shkëmbenin kokainën, të cilën ua shisnin shpërndarësve të vegjël. Detyra e tyre ishte vetëm sjellja e drogës, shitja brenda pak kohësh dhe më pas largimi pa gjurmë i tyre. Hetimet kanë filluar në vitin 2009 në prag të një operacioni të mëparshëm të policisë së Ferrarës. Kryeprokurori i Bolonjës, Roberto Alfonso, tha se gradualisht ekspertët gjatë hetimit po kuptonin se kishin të bënin me “dy organizata që tregtonin kokainën për një minutë dhe zhvendoseshin menjëherë. Hetimet zbuluan jo vetëm se dy grupet kishin ndërthurur biznesin e tyre, por gjithashtu, siç shpjegohet nga komandanti i policisë në Ferrara, koloneli Antonio Labianco, përfaqësuesit kryesorë të shitjes së kokainës ishin në fakt shqiptarët, ndërsa italianët tani kanë kaluar në vend të dytë. Shqiptarët e përfshirë janë rezidentë të ligjshëm në Emilia-Romagna dhe përdornin komunikime të fshehta, me terma në gjuhën shqipe apo kode, me të cilat etiketonin kokainën. Ata ishin në gjendje të importonin drogë nëpërmjet Belgjikës dhe Zvicrës dhe jo vetëm që e shpërndanin në Emilia-Romagna, por edhe mes Lombardisë apo Venetos. Gjithashtu kishin degëzime në Piemonte, Toscana dhe Pulia.

« aktualitet

E mërkurë 19 dhjetor 2012 • Ngjarja në qytetin e Elbasanit, asnjë i lënduar, shumë dëme materiale

Konkurrenca, tritol dyqanit të hidrosanitareve Sasi e madhe eksploziv, shoqërohen shumë persona në polici ELBASAN- Shpërthen tritoli, hidhet në erë një dyqan hidrosanitaresh në qytetin e Elbasanit. Në vendngjarje shkuan menjëherë forcat e policisë dhe grupi hetimor për të verifikuar çfarë kishte ndodhur. Sipas të dhënave paraprake rezulton se një sasi e konsiderueshme eksplozivi është vendosur qëllimisht në këtë dyqan, i cili është dhënë më qira dhe së shpejti çelte aktivitetin. Dëme në njerëz nuk ka pasur, ndërkohë që dëmet materiale kanë qenë të konsiderueshme. Banorët e zonës kanë lajmëruar për një shpërthim

Eksploziv makinës së invalidit Një sasi eksplozivi ka shpërthyer në një makinë të parkuar në oborrin e një shtëpie në fshatin Kishtavec të Dibrës. Sasia e lëndës plasëse ishte vendosur në një makinë, pronë e një invalidi, shpërthimi i së cilës ka terrorizuar banorët e fshatit. Sipas policisë, mjeti është shkatërruar plotësisht nga shpërthimi. Blutë e Dibrës po hetojnë për të zbuluar shkaqet dhe rrethanat e ngjarjes, të cilat janë ende të paqarta. të fuqishëm që është dëgjuar pas mesnate dhe mësohet se pika e shitjes nuk ka qenë me qepena hekuri duke hedhur dyshime për hedhjen e një kallëpi

tritoli nga pjesa e jashtme. Nga të dhënat e para dëmi i shkaktuar është miliona lekë dhe sasia e eksplozivit e përdorur duhet të ketë qenë e madhe.

Policia ka shoqëruar disa persona që mund të ketë lidhje me ngjarjen. Janë disa pista që po ndiqen, ndër të cilat për efekt të konkurrencës dhe një konflikt i vjetër me qiramarrësin e këtij objekti. Sipas policisë, hetimet janë përqendruar sidomos në aktivitetin e qiramarrësit, i cili duhet të jetë objektivi i autorëve. Ai është marrë në pyetje dhe përgjigjet e tij janë aktualisht sekret i hetimit. Ndërkohë janë pyetur edhe dëshmitarë për një identifikim të mundshëm të autorëve të vendosjes së tritolit. L. Lleshi

Hetohen dhe 4 si sekserë. Merrnin 15 mijë lekë për provim

Mitmarrja, nisin hetimet për 3 pedagogë të Korçës KORCË-Prokuroria e qytetit juglindor po heton aktivitetin e 3 pedagogëve të Universitetit të Korçës Fan Noli, pasi dyshon se kanë shpërdoruar detyrën dhe kanë marrë ryshfete. Sipas burimeve nga organi i akuzës nën hetim janë dhe 4 shtetas, të cilët akuzohen si sekserë të 3 pedagogëve, ku ndër ta është dhe një student nga Pogradeci. Hetimet Prokuroria e Korçës ka nisur hetimet për disa pedagogë të universitetit “Fan Noli”. Nga të dhënat e para mësohet se nën hetim janë vënë Gjergji Capollari, pedagog tek Universiteti Bujqësor, Lorenc Konomi, pedagog tek Mësuesia, si dhe Rezarta Hoxhallari, pedagoge tek Fakulteti i Edukimit. Burime konfidenciale brenda organit të akuzës shprehen se hetimet kanë nisur që në muajin shtator, por detajet janë bërë të ditur vetëm ditën e djeshme. Nga provat e mbledhura dyshohet se tek pedagogët ndërhynin 4 sekserë, emrat e të cilëve nuk bëhen të ditur. Organi i akuzës mësohet se ka mbledhur informacionin e nevojshëm për veprimtarinë e tyre. Po sipas këtyre zërave mes 4 sekserëve është dhe një student nga Pogradeci. Sipas Prokurorisë, pedagogët merrnin 15 mijë lekë të reja në këmbim të një provimi, ndërsa janë marrë dëshmi dhe nga studentë të tyre. Penalizimi i pedagogëve, të cilët marrin ryshfet nga studentët në këmbim të një note kaluese nuk janë të pakta dhe të shpërndara gjeografikisht në të gjithë qytetet e Shqipërisë. Vetëm pak ditë më parë u ndalua një pedagog i Universitetit të Kamzës në Tiranë me të njëjtën akuzë. Personat e akuzuar për këtë vepër penale dënohen me 2-8 vjet burg, si dhe gjobë nga 500 mijë në 3 milionë lekë.

Ndreko: Berisha s’zbaton vendimet e gjykatave

Sërish ngërç në Këshillin e Qarkut Fier, mbahen 2 mbledhje paralele FIER- Çështja e Fierit, e cila mban “peng” tre ligje në Parlament, duket se ka përçarë edhe këshilltarët, të cilët dje janë bërë pjesë e dy mbledhjeve të ndryshme, pasi mazhoranca dhe opozita nuk kanë ende një marrëveshje që do të zgjidhte këtë ngërç. Mësohet se këshilltarët e majtë dhe të djathtë zhvilluan dy mbledhje të ndryshme dhe kjo për shkak të kryetarit të Këshillit të Qarkut, pasi të djathtët njohin Artur Shehun si kryetar, ndërsa të majtët pretendojnë se ka vendime gjykate që kanë shpallur Vangjel Ndrekon kryetar. Mbledhja paralele e këshilltarëve të majtë u zhvillua në sallën e Bashkisë së qytetit, ku morën pjesë 53 këshilltarë, ndërsa në mbledhjen tjetër, që u zhvillua në një ambient privat ishin të pranishëm 49 këshilltarët e PD. Në përfundim të mbledhjeve, Vangjel Ndreko akuzoi kryeministrin Berisha se po bllokon integrimin e vendit në BE, duke mos zbatuar vendimet e gjykatave. “Vendimet e formës së prerë të gjykatave nuk zbatohen. 11 këshilltarë nuk lejohen te ushtrojnë mandatin e tyre”- u shpreh Ndreko. Ndërkohë, nga ana tjetër, Artur Shehu pretendon nuk ka asnjë vendim të gjyqësorit që Ndreko të jetë kryetar i Qarkut. “Kemi kuorumin e nevojshëm prej 50 anëtarëve të Këshillit të Qarkut.”- deklaroi Shehu. Këshilli i Qarkut Fier ka në total 96 anëtarë.

Berati dhe Gjirokastra nevojë për ndërhyrje masive

Projekti Revato përzgjedh në Berat 6 çati banesash për restaurim

Gjykata Vlorë e dënoi me 12 vjet burg

Tentoi të vriste 2 shtetas në 1999, ekstradohet nga Belgjika VLORE- Strukturat kundër Krimeve të Rënda në Drejtorinë e Policisë Qarku Vlorë më datë 17.12.2012 kanë bërë ekzekutimin e vendimit penal të gjykatës së rrethit gjyqësor Vlorë për shtetasin e shpallur në kërkim ndërkombëtar për “vrasje me dashje” e mbetur në tentativë dhe “armëmbajtje pa leje” ndaj shtetasit Dhimitraq Luftar Burhanaj, 35 vjeç, banues në fshatin Ramicë, Rrethi Vlorë. Këtë shtetas gjyka-

ta e rrethit gjyqësor Vlorë me vendimin nr. 134 datë 30.06.2003 e ka dënuar me 12 vjet burg, pasi për motive të dobëta më datë 15 tetor të vitit 1999 ka tentuar të vrasë me armë zjarri shtetasit S. M., dhe A. L. Ky shtetas është ekstraduar ditën e djeshme nga Zyra e Interpol Tirana nga Bruksel, Belgjikë. Policia tha se materialet procedurale ju referuan Prokurorisë për veprime të mëtejshme procedurale.

BERAT- Gjashtë çatitë e para në lagjet muzeale janë përzgjedhur dhe do të financohen nga projekti Revato për tu restauruar në qytetin muze të Beratit. Ky është rezultati i parë i realizuar nga projekti që synon të merret me problematikën e madhe që është grumbulluar gjatë viteve, me sfidën e madhe që përfaqëson menaxhimi i qyteteve historike të Beratit dhe Gjirokastrës duke filluar me çështjet e pronësisë, çështje të restaurimit dhe financimit të tyre. Përzgjedhja e gjashtë banesave të para në lagjet muzeale të këtij qyteti është bërë dje me pjesëmarrjen e pronarëve të banesave dhe drejtorit të fondacionit Revato në vendin tonë, Sadi Petrela. Gjatë banesat që ndodhen në lagjet “Gorricë” dhe “Mangalem” do të restaurohen në pjesët e çative, pasi disa prej ishin jo vetëm problematike, por dhe për imazhin që paraqesin në fasadë, në hidhërim tek turistët e vendit dhe të huaj. Me një vlerë prej 60 milionë lekësh do të mundësohet restaurimi i tyre, ndërkohë që po sot nisi në këtë qytet dhe një proces tjetër po kaq i rëndësishëm ai i regjistrimit të banesave të zyrat e regjistrimit të pasurive të paluajtshme. Sadi Petrela u shpreh rreth këtij projekti në Shqipëri. Ky projekt financohet nga Bashkimi Evropian dhe realizohet si në Berat dhe në Gjirokastër. Nga katër shtëpi që do të restaurohen u përcaktuan gjashtë dhe parametri i dytë është se financimi që ishte rreth 40 milionë lekë kaloi në 60 milionë lekë duke pasur parasysh dhe kontributin e qytetarëve”, pohoi Petrela. S. Gorrica

speciale • E mërkurë 19 dhjetor 2012

KAPUT NAFTA, KAPUT SHQIPËRIA

-Ja çfarë më shkruajnë kolegëtIng. Ahmet Collaku KOLEGU I PARE Shtetet e zhvilluara evropiane si Britania e Madhe, Norvegjia, Danimarka etj. pasuritë kombëtare strategjike nuk i kanë privatizuar, naftën ata e kanë pasuri shtetërore. Nafta dhe gazi u sjellin arkave të shteteve të tyre të ardhura shumë të mëdha me të cilat ata bëjnë investime të rëndësishme në ekonomi, shëndetësi, mbrojtje, shkencë, arsim etj. Rritet mirëqenia e popullit, rrogat, pensionet... Danimarka dhe Norvegjia kanë jo vetëm mirëqenien më të lartë në Evropë, por kanë suficit buxhetor (nuk dinë ku t’i çojnë paratë!). Shteti mban si burime strategjike jo vetëm naftën, por dhe burimet e tjera. Ne dikur shtetëzuam gjithçka, kurse tani kjo demokraci po synon të shkatërrojë gjithçka. Ne nuk kemi privatë me kapitale të trashëguara që të blejnë pasuri të rangut kombëtar. Ata që duan t’i blejnë këto pasuri kombëtare janë mafiozët qeveritarë dhe të huaj. Unë nuk jam kundër privatizimit të ndërmarrjeve apo objekteve të vogla deri mesatare, unë jam kundër privatizimit ( shitjes tërësore-grabitjes) të pasurive strategjike kombëtare, sikurse është nafta, kromi, bakër-ari etj. Tek ne nuk po jepen me koncesion, por ka shitje totale 100% për 25 vjet! Ky është krim. Nafta që shfrytëzojmë sot dhe nafta e madhe që do të zbulohet në zonën jonike, dhe në zonën e Mirditës, do ta pasuronin arkën e shtetit shqiptar, do të përmirësonin jetën e popullit tonë. Shitja tërësisht e pasurisë kombëtare nuk është për zhvillimin e vendit, por që Shqipëria të kapitullojë si shtet, të varfërohet dhe të futet në borxhe. Greqia ka vendosur të bëj kërkime për naftë dhe gaz në jug të Kretës dhe në detin Jon. Specialistët gjermanë thonë se Greqia vetëm në jug të Kretës (në pllakën kontinentale të Libisë, që zhytet poshtë Kretës ) ka rezerva gazi dhe nafte me vlerë 270 miliardë deri 1. 3 trilionë dollarë. Po kështu edhe në detin Jon, në jug dhe në veri të Korfuzit. Gjermania e njofton Greqin se me këto rezerva ajo del pa problem nga kriza e thellë financiare. Po ne si po veprojmë? Ne po zbatojmë direktivat sekrete të armiqve tanë. KOLEGU I DYTE Çfarë të bëjmë që të zgjojmë këtë milet të përgjumur, të mbrojmë naftën shqiptare nga Berisha dhe mafiozët shqiptarë dhe të huaj? Deri tani nuk ka

asnjë protestë nga naftëtarët për të mbrojtur naftën sepse nuk ka unitet, ka vetëm hile, kush t’ia hedhë njëri-tjetrit. Sot ne shqiptarët nuk varemi nga shteti si në kohën e Enverit, sot ne jemi të pavarur dhe të armatosur me të drejtën për të mbrojtur pronën tonë publike. Më pyet për pasuritë nëntokësore, janë fat apo mallkim? Kromin e Bulqizës e kanë marrë austriakët me koncension, ka punësuar 700 punëtorë, të cilët ngarkojnë 3 vagonë në ditë. Ne në kampin e burgut në Qaf Bar, ku unë isha dhe punoja, na kërkonin 4 vagonë 2 tonësh në ditë për secilin. Një ton kromë xeherorë (i dalë nga galeria) kushton nga 280 $ deri 400 $ kurse çdo punëtor merr 300 $ /muaj. Shikoni sa pak paguhen. Bakrin nga Munella në veri të Spaçit e deri në Qaf- Bare (Pukë) e kanë marrë Turqit. Elamdylah! Është

zonë e pasur me mineral bakri, kalkopirit, ky shoqërohet me mineral ari dhe argjendi. Punëtoret paguhen 40.000 mijë lekë të reja. Italia fqinje gjithnjë sytë i ka drejtuar nga nafta shqiptare, fillimisht tek ajo e Kuçovës. Nafta dhe kromi në kohën e diktaturës u shfrytëzuan për ndërtimin e mijëra bunkerëve. Kosto e bunkerëve më të vegjël është baras me vlerën e një apartamenti 1x1. Marinza në vitin 1957 na hoqi sistemin e triskëtimit, prodhimi shkoi 800 mijë ton/vit, Enver Hoxha në vitin 1980 na vuri tollonin kur prodhimi kishte arritur 2.5 milionë ton/ vit. Tani i vinë rrotull “ALBEPETROL”-it, zemrës së Shqipërisë. Çfarë spo bëhet që ta gremisin edhe këtë. Nafta në Angli dhe Norvegji është monopol i shtetit, kurse në Rusi, Poloni shteti ka paketën kontrolluese prej 51 %. Në Greqi, Itali, Kroaci shteti ka

40 % të aksioneve. Si thua ti, këta privatët tanë do mendojnë për popullin?! Lexova një shkrim që u përcillte mesazh dhembje gjeologëve tanë, atyre që kanë mbetur gjallë nga kalvari i mundimit, ata askush muk i thërret, ndonëse janë të fundit e moikanëve dhe zotërojnë përvojë. Ne jemi të gatshëm të ngremë Institutin e Naftës me një personel minimal, shumë funksional, kërkojmë një sondë, se të dytën dhe të tretën do t’i blejmë me paratë e naftës që do të nxjerrim dhe do të shesim. Do të bëhemi të fuqishëm. Ne kemi gati projektet e shpimit të aprovuara nga një Këshill Shkencor që dhunoi përbindshëm Enver Hoxha. Vështirë se gjen në historinë e botës një trajtim të tillë si iu bë atyre 20 inxhinierëve tanë të naftës në kohën moniste. Ne jemi të vendosur që

naftën ta ringrejmë, si në ato vite të gjeologjisë shqiptare, të përsërisim atë që unë e quaj epoka e lavdishme e gjeologjisë shqiptare. Kompanitë e huaja këto 20 vite, megjithëse kanë shpuar 10 puse të thellë nuk kanë marrë as një gjë pozitive. Nafta përgatiti para viteve ‘90, specilaistë të papërsëritshëm. Le të kujtojmë vendburimin e fundit, i cili ndodhet në Delvinë. Sot e kësaj dite, njëri nga puset nxjerr 14 ton/në ditë kondesat dhe i dyti 50 m3 gaz, edhe ky kondensat ... Kolegu i tretë Qeveria Berisha, qysh në vitet 2005- 2006, vendosi të privatizojë (shesë), pasuritë kombëtare dhe për këtë krijoi lehtësi ligjore duke deklaruar: “Shqipëria 1 euro”. Vetëm kjo deklaratë tregon tradhti kombëtare. Qysh atëherë dhe deri sot janë shitur shumë pasuri

kombëtare (rafineria e naftës në Ballsh, vendburimi i naftës Patos - Marinëz, kromi i Bulqizës, gjithë bakër - ari i zonës së Mirditës, nikeli silikat i Bitinckës etj. etj....). Këto janë shitur badihava. P. sh., uzina e Ballshit u ble për 120 milionë dollarë nga Rezart Taçi. Vendburimi Patos - Marinëz iu dha kompanisë kanadeze Bankers, e cila e ka rritur shumë prodhimin (750 mijë ton në vit ), ndërsa shteti shqiptar merr vetëm 10% të prodhimit. Kompania shkurtoi shumë punëtore, i flaku në rrugë. E kishim 100% naftën tonë, tani e privatizuam, marrim vetëm 10%! Qeveria fillimisht i braktisi qëllimisht vendburimet e naftës që të ulej artificialisht prodhimi dhe të shiteshin me çmim të ulët. Kështu është bërë edhe me kromin në Bulqizë, kush të vjedhë më shumë, ndërsa punëtorët janë flakur në rrugë. Ata që punojnë paguhen pak, pa sigurim teknik prandaj vazhdimisht ka aksidente... “Albpetroli” deri tani ishte kompania e vetme shtetërore që administron të gjitha fushat e naftës- 4000 puse, dhe 4000 punëtorë. Mendohet që këto fusha nafte të shiten 100% për 25 vjet. Kështu që nëse shitet, mijëra punëtore do hidhen në rrugë. Bashkë me këto fusha nafte, do të shiten të gjitha rezervat nëntokësore të naftës dhe gazit të gjithë Shqipërisë. Pra, shteti shqiptar merr tani një dorë para, pastaj gjatë 25 viteve Shqipëria i ka larë duart me naftën dhe gazin. Ajo do marrë vetëm taksën (thërrimet që do japë kompania ). Vetro ofroi 850 milionë dollarë, por të mos harrojnë se vlera e vërtetë e naftës tonë është miliarda dollarë. Sot nga fushat e naftës të braktisura nga shteti, të ardhurat vjetore janë 50 milionë dollarë. Nesër këto të ardhura do t’i marrin të huajit në bashkëpunim me mafien tonë qeveritare. Pra, kaput nafta, kaput shqiptarë. Mjerë ne!

« gossip

E mërkurë 19 dhjetor 2012 •

Lindsay Lohan: Më nevojitet ndihmë profesionale, jo burg Aktorja ka thënë se ajo çka i nevojitet më shumë tani është një ndihmë profesionale për problemin dhe jo burgu. 26-vjeçarja me kohë të pjesshme aktore dhe me kohë të plotë shkelëse e ligjit thotë thënë se është krejtësisht e pastër dhe të kthjellët, dhe se dënimi i saj me burg në rrethanat në të cilat gjendet ajo. Pasi i`u bë e ditur se rrezikon të dënohet me 245 ditë burg, Lohan ka treguar një gjendje stabiliteti dhe ndërgjegjësimi. Ajo po përpiqet të tregojë se po përmirësohet çdo ditë e më shumë dhe se problemi i saj ka të bëjë vetëm me një kontroll të impulsit. Lohan është duke iu kërkuar miqëve dhe familjes për ta ndihmuar duke i bërë kërkesë gjyqtarit për ta bindur se burgu nuk është opsioni më i mirë për të.

Djali i David Beckham fytyra re e Burberry 2013 Nuk ka se si të dalë ndryshe, djali i dy fytyrave të njohura ne skenën botërore David dhe Victoria Beckham, i bëri hapat e para në skenën e modës. Djali i dytë i familjes Beckham me emrin Romeo është përzgjedhur të jetë fytyra e re e brendit të njohur të modës “Burberry”. Djaloshi 10 vjeçar është përzgjedhur të jetë fytyra e koleksionit më të ri pranverë-verë 2013, Romeo i bëri hapat e para në modelim, së bashku me modelë si Edie Campbell dhe Cara Delevingne. Pas nënës së tij e cila është e kyçur në botën e modës, i radhës është edhe ky djalosh, të cilin sipas të gjitha gjasave e pret një karrierë e suksesshme.

Jennifer Aniston vë bark, lindin thashethemet për bebe Ja ku është një provë se Jennifer Aniston mund të jetë shtatzënë, ose jo, varet si e interpreton gjithsecili këtë foto të aktores. Kështu shkruan TMZ ndërsa poston foton e Aniston që me tuta dhe buze sport të shoqëruar me një shall ecën pa e vrarë mendjen se paparacët e gjurmojnë. Madje TMZ supozon se mund të jetë thjesht fryrje stomaku, por të gjithë e dimë se ajo është e fejuar zyrtarisht me simpatikun Justin Theroux dhe pse jo cifti mund të ketë planifikuar ndonjë bebe. Por fundja më mirë nga të gjithë përgjigjen e di Aniston, derisa ajo ta bëjë zyrtare vetë punën e bebit.

Tjetër VIP me fundshpinë të zmadhuar, falë plastikës? Ajo gjithmonë ka theksuar se ndihet krenare për format e saj, ndërkohë që ka punuar fort edhe për të ruajtur figurën e saj fizike. Mirëpo ja që kanë dalë së fundi fjalë se Kelly Rowland, ish-pjesëtare e grupit “Destiny’s Child” i është drejtuar kirurgjisë plastike për pjesën e saj të të pasmeve, teksa është shfaqur me një fundshpinë që ka tërhequr vëmendjen të dielën, në spektaklin “VH1 Divas Show”. Këngëtarja 31-vjeçare kishte veshur një “body” shumë të ngushtë gjatë performancës së saj në skenën e “Shrine Auditorium” të Los Angeles. Aq i mjaftoi për të nxjerrë në pah rrumbullakësinë e theksuar të të pasmeve, gjë që s’ishte vënë re më parë në trupin e saj. Pikërisht, krahasuar me imazhe të përpara disa viteve, duket qartë që Kelly ka një zmadhim të ndjeshme të fundshpinës. Ndonëse duhet pranuar edhe se atëherë shfaqej me veshje më të mbuluara, që i fshihnin format. Në të kaluarën, gjithsesi ajo ka pranuar se i është nënshtruar një operacioni plastik për zmadhimin e gjoksit, duke thënë edhe se nuk do të përjashtonte të kryente edhe një tjetër për të zmadhuar fundshpinën.

10 zbulimet më të

mëdha të 2012

2012

mund të cilësohet si një ndër vitet më të suksesshme për shkencën. Brenda 12 muajve të fundit, njerëzimi ka përparuar nga zbulimet hapësinore e deri tek ato gjenetike, nga fizika e deri tek arkeologjia. Por cilët janë 10 zbulimet më të rëndësishme për këtë vit, kur kanë mbetur edhe dy javë nga mbyllja e tij? Më poshtë rënditja e këtyre zbulimeve. 1) 4 korrik 2012, në laboratorin fizik të CERN-it në Zvicër njoftohet zbulimi i “Grimcës së Higgs-it”, e njohur ndryshe si “Grimca e Zotit”. Prezenca e një grimce të tillë, e hedhur në teori 50 vite më parë nga një fizikant skocez, shihet nga fizikantët si faktori që përcakton ekzistencën e materies, ashtu sikundër ne e njohim sot. 2) Zbërthimi i genomit të grurit, një hap tejet i rëndësishëm që pritet të ndihmojë në krijimin e hibridëve që do të përshtaten me temperaturat gjithnjë e në rritje të planetit tonë për shkak të ngrohjes globale, por edhe një instrument që do t’i sigurojë njerëzimit

më shumë ushqim për të përballuar rritjen “e shfrenuar të popullsisë”. Zbulimi i mekanizmit të injektimit dhe fabrikimit të proteinave në brendi të qelizave, i konsideruar si “gurëthemeli” i kurimit të sëmundjeve, sidomos të tumoreve. Zbulohen “intro-tokësorët” apo organizmat që jetojnë në ambiente dhe kushte ekstreme në Tokë, që nga thellësitë më të mëdha të oqeaneve e deri tek skajet më të ftohta të planetit tonë. Zbulimi do të ndihmojë për të kuptuar më mirë origjinën e vetë jetës në Tokë, por shërben edhe si orientim për kërkimet e jetës në Mars. Zbulimi i ADN-së së denisovianëve, apo “kushërirët tanë të parë” që mendohet se kanë jetuar 80 mijë vite më parë në Siberi. Autorët e zbulimit mendojnë se ka patur kryqëzime mes denisovianëve (të zbuluar rishtazi) dhe Homo Sapiens. Gjurmët gjenetike të denisovianëve gjenden edhe sot në masën nga 3-6 përqind kryesisht tek banorët e Azisë Jug-lindore. Zbulohet “hormoni i zemrës”, ndryshe hormoni që djeg kaloritë dhe përsh-

pejton procesin e shndërrimit të tyre në energji. Studiuesit dhe mjekësia e konsiderojnë si një hap gjigant në përparimin e luftës kundër obezitetit. 7) Fizika kuantike i jep përgjigje pyetjes që e mundon prej vitesh; fotonet janë valë apo grimcë? Një eksperiment i kryer këtë vit, provoi se fotonet janë njëkohësisht edhe valë edhe grimcë. 8) Qentë nisën të zbuten nga njeriu rreth 33 mijë vite më parë në Azinë Qendrore dhe Jugore. Më pas, epoka e akullnajave “zhduku” rracën e zbutur të qenve, e më pas zbutja dhe miqësimi me këto kafshë rinisi sërish, por këtë herë në shumë zona të planetit. 9) Zbulohet planeti ekstra-solar më i afërt me Tokën. Ndodhet rreth 4.3 vite dritë larg në sistemin diellor Alpha Centaur. Sipërfaqja e tij është e populluar nga shkëmbinj, por problemi është se temperaturat shkojnë deri në 2 mijë gradë celcius. 10) Zbulohet proteina që kuron tumorin në kokë, sëmundje e njohur si glioblastoma multiformë (GBM). Objektivi: të përdoret aty ku kimio dhe radioterapia dështojnë.

Prej kujt kanë frikë meshkujt?

isa hulumtime kanë zbuluar se çka i frikëson meshkujt dhe çfarë u sillet nëpër mendje kur në pyetje janë lidhjet dhe marrëdhëniet. Shprehja e dashurisë është e komplikuar. Derisa disa meshkuj dashurinë e shprehin shumë herët, sepse mendojnë se do të ketë më shumë seks, të tjerët këtë nuk munden ta thonë. Në vend të fjalëve, dashurinë e tregojnë me vepra. Frika nga obligimet. Meshkujt në krahasim me femrat nuk analizojnë gjërat dhe nuk kuptojnë momentin kur lidhja ka avancuar përpara. Disa nuk ndihen mirë në një lidhje serioze, megjithëse e kanë mirë. Frika nga dështimi seksual. Meshkujt mendojnë shumë rreth seksit, por po aq shumë edhe kanë frikë se do të dështojnë. Nëse ndonjëherë kanë hasur në probleme në shtrat, frustrimet mund të grumbullohen dhe të sjellin dështimin.

Disa më me dëshirë do ta shmangnin seksin sesa të bisedojnë me partneren. Kanë frikë nga ndjenjat e tyre. Pa marrë parasysh se sa shumë mundohen, e kanë të vështirë të përballohen me ndjenjat e tyre, e edhe më të vështirë t’i ndajnë me partneret e tyre. Meshkujt janë të mësuar që vetë t’i zgjedhin problemet e tyre. Lajmi i mirë është se ata kanë ndjenja, por rrallëherë se do t’i shprehin ato. Depresioni. Depresioni njëjtë i godet të dyja gjinitë, madhe edhe “macho” meshkujt. Një studim ka zbuluar se tek meshkujt është problem i madh që vështirë hapen dhe bisedojnë rreth problemeve. Në vend të kësaj ata gjithçka mbajnë në veten e tyre e shpeshherë i rreken alkoolit. Depresioni është një nga fshehtësitë më të rrezikshme të meshkujve që mund ta fshehin nga femrat dhe rrethi.

gossip • E mërkurë 19 dhjetor 2012

Kristen

Stewart Dënohet hakeri i

Scarlet Johansson

Hakeri Christopher Chaney është dënuar me 10 vjet burg për nxjerrjen e fotove nudo online të yjeve të njohur si Scarlet Johansson, Mila Kunis, Christina Aguilera dhe shumë femra të tjerë, duke nxjerrë edhe informacione personala në internet. Gjyqtari ka dhënë këtë dënim për 36 vjeçarin, pasi dëgjoi një deklaratë të Johansons. “Unë jam ndjerë e poshtëruar dhe e sikletosur”, ka thënë Johansson e përlotur. “Unë i gjej veprimet e Christopher Chaney tepër perverse dhe të dënueshme.” Një viktimë tjetër e këtij hakeri ka qënë edhe aktorja Renee Olstead, e cila ishte e pranishme edhe në seancën gjyqësore, e cila dëshmon se ka dashur të vetëvritet pasi ka parrë fotot e saj nudo të nxjerra online. Chaney ka kërkuar falje për veprimet e tij.

shet fustanin e premierës Twilight për bamirësi

Victoria nuk dëshiron që fëmijët t’i rriten në SHBA Victoria Beckham ka deklaruar se dëshiron të kthehet përgjithmonë në Britaninë e Madhe, sepse nuk do që fëmijët t’i rriten në Shtetet e Bashkuara.Pas përfundimit të kontratës së David Beckham me LA Galaxy, familja e tij po mendon të kthehet në Londër. Po ashtu, ka spekulime që e lidhin atë me Paris Saint-Germainin, mirëpo kryeqyteti i Francës është shumë më afër Anglisë. “Victoria është e vendosur dhe dëshiron t’i rrisë fëmijët në mënyrën e duhur. Mirëpo, në LA ekziston shqetësimi se fëmijët e pasur dalin nga rruga e drejtë”, ka deklaruar një burim për The Sun.

ktorja ka nxjerrë në ankand fustanin e veshur në premierën Twilight Saga, pjesa e dytë, paratë e të cilit do të shkojnë në ndihmë të viktimave të stuhisë. Ankandi përfundon në datën 20 Dhjetor. Ky fustan mban edhe autografin e aktores. Ky është një tjetër gjest bamirësie nga personazhet vip, të cilët kanë qënë të shumtë dhe kanë dhënë një ndihmë të madhe për viktimat e uraganit Sandy. Një nga organizimet e fundit ishte dhe koncerti i mbajtur në 12/12/12, ku performuan këngëtarë të njohur. Paratë e mbledhura në këtë koncert do të shkonin në ndihmë të të dëmtuarëve të New York nga stuhia.

Jenna Dewan & Channing Tatum në pritje të fëmijës së parë Gruaja e Channing Tatum, aktorja Jenna Dewan është shtatzënë për herë të parë, ka konfirmuar People. Çifti është i emocionuar dhe i kënaqur njëkohësisht teksa bënë të ditur lajmin. Pas shumë spekulimeve, që nga shfaqja e Dewan në një event në Los Angeles, tani më lajmi është konfirmuar. Tatum i cili është shpallur nga People, si mashkulli më seksi, ka treguar se ai dhe gruaja e tij, bashkë prej tre vjetësh, ishin duke e pritur këtë çast me padurim. ‘Unë jam gati, besoj se dhe Dewan është gati për të krijuar një familje, kështu nuk kishim se çfarë të prisnim më’, ka shtuar Tatum.

I dashuri i Amy Winehouses shpallet i pafajshëm Ish i dashuri i këngëtares së ndjerë, Amy Winehous, është liruar nga akuzat se kishte përdhunuar një femër në apartamentin e tij.Regjisori Reg Traviss, i cili ishte në lidhje me autoren e hitit “Back to Black” kur ajo vdiq nga helmimi me alkool në korrik të vitit të kaluar, ishte i akuzuar për përdhunim të dyfishtë të një mikeshe 27-vjeçare kur ajo fjeti në apartamentit e tij në Londër në natën e Vitit të Ri. Të enjten, një juri në Gjyqin e Southwark Crown në kryeqytet unanimisht liroi Travissin nga dy akuzat për përdhunim. Ai mohoi akuzat kur u ftua për të dëshmuar më herët këtë javë, duke insistuar që seksi ishte konsensual.

« bota

donëse vala e luftimeve po zhvendoset në disavantazh për Presidentin sirian Assad, qeveria ende ka mbështetjen e Rusisë, si dhe të Kinës e Iranit. Cilat janë arsyet? Zëvendësministri i Jashtëm rus Mikhail Bogdanov nisi një “stuhi” spekulimesh këtë javë, kur tha se forcat opozitare mund të fitojnë luftën civile siriane. Kjo vërejtje, për të cilën Shtetet e Bashkuara menduan se ishte një shenjë se Rusia “po zgjohej dhe po përballej me realitetin” mbi situatën në Siri, ishte orkestruar nga Ministria e Jashtme. “Ne nuk e kemi ndryshuar dhe nuk do ta ndryshojmë kurrë pozicionin tonë”, u tha gazetarëve zëdhënësi i Ministrisë së Jashtme, Alexander Lukashevich. Që nga nisja e luftimeve ndërmjet trupave qeveritare siriane dhe forcave opozitare, Rusia ka qenë mes aleatëve më besnikë të Presidentit Bashar Assad. Si një anëtar i përhershëm i Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara, Moska ka qenë në gjendje të bllokojë rezolutat që lidheshin me regjimin e Assadit. Edhe pse shumë pak kanë dëshirën për ta pranuar, vështirë se kushdo në Rusi beson se Assadi do të qëndrojë në pushtet. “Rusia nuk po mbron regjimin e Assadit, por ligjin ndërkombëtar”, tha Alexi Borisov, nënkryteari i Shoqatës së Kombeve të Bashkuara në Rusi. Ai shtoi se Moska mbron parimin ndërkombëtar që të mos ndërhyjë në çështjet e brendshme dhe integritetin territorial të shteteve të tjera. Shpërthimi i luftës civile në Siri e gjeti Rusinë të papërgatitur, mendon Gerhard Mangott, profesor i shkencave politike në Universitetin e Insbrukut. “Fillimisht Rusia e nënvlerësoi konfliktin”, i tha ai DW. “Kur përpjekjet për negociata nisën me një mendim për të mbajtur Assadin në pushtet, ishte thuajse shumë vonë për të gjetur një kompromis mes opozitës dhe Assadit. Por Rusia e ndjek ende këtë politikë, sepse në atë kohë ishte e qartë se me Assadin fiton, dhe pa Assadin humbet”. Shitja e armëve drejt Sirisë, manovër tregtare Shpeshherë, ekspertët në Perëndim e kanë theksuar shitjen e armëve ruse në Siri, si shkakun përse Moska mbështet Damaskun. Por ky argument nuk qëndron, thotë Mangott, sepse Siria nuk është në gjendje t’i paguajë për armët që merr nga Rusia. Edhe pse nuk ia ka vlejtur financiarisht, duke i siguruar armë trupave qeveritare siriane Rusia synon t’u tregojë blerësve potencialë të armatimeve, se teknologjia ushtarake e saj është ende efektive. Por Fyodor Lukyanov, kryeredaktor i gazetës ruse “Russia in Global Affairs,” (Rusia në çështjet botërore) shkruan se humbja e parave mund të jetë një ndër problemet më të vogla të Rusisë, përsa i takon politikës së saj të shitjes së armëve. “Kontratat për miliona dollarë tingëllojnë mirë”, shkroi ai. “Por është thjesht biznes dhe asgjë më shumë. Duke marrë një rast, për shembull, që të rrezikojë një përplasje të re me SHBA dhe Evropën, me të cilat bashkëpunimi

E mërkurë 19 dhjetor 2012 •

Politika e Rusisë

ndaj Sirisë në qorrsokak

Strasburgu “fshikullon” Rusinë Gjykata Evropiane e të Drejtave të Njeriut urdhëroi Rusinë që t’i paguajë më shumë se 500 mijë euro të afërmve të tetë personave të rrëmbyer nga forcat e sigurisë në krahinën e trazuar të Çeçenisë. Të tetë të rrëmbyerit, të seksit mashkull, u zhdukën në vitet 2002‘04 dhe supozohen të vdekur. Strasburgu i dha të drejtë padisë së ngritur nga familiarët, duke vlerësuar se hetimi i autoriteteve kishte shumë shkelje dhe pasaktësi. Shumë raste të ngjashme janë regjistruar në Çeçeni, ku sipas Strasburgut, “dhunimi i të drejtave njerëzore është sistematik”. Çeçenia mbetet një prej rajoneve më të pasigurta të botës, që prej një lufte për shkëputje nga Rusia, në vitin 1994. Ndonëse Moska arriti të shtypte këtë lëvizje, tashmë krahina përballet me një lulëzim të organizatave islamike. Moska nuk ka reaguar ende ndaj vendimit të Strasburgut.

Korea Veriut, pa kontroll mbi satelitin

është i nevojshëm në fusha të tjera. Thjesht nuk ia vlen”. Pas Sirisë vijnë Irani, Rusia dhe Kina Megjithatë, ekspertë të tjerë rusë paralajmërojnë se përhapja e revolucioneve arabe, për të cilat thonë se janë mbështetur nga Shtetet e Bashkuara, paraqet një kërcënim për shtete të tjera, duke përfshirë Rusinë. Oleg Ivannikov, drejtor i Qendrës Kërkimore RusiKaukaz, thotë se çdo shtet mund ta gjejë veten në pozitat e Sirisë. Ai shkroi një artikull për agjencinë e lajmeve ruse Rex, të titulluar “Egjipti, Libia, Siria. A janë Irani, Rusia dhe Kina shtetet e radhës”? Këto janë “makthe” të bazuara në konceptet mbi armiqtë, tek të cilat studiuesit e shkencave politike ruse vazhdojnë të mbështeten, thotë Mangott. “Rusia është një kalibër ndryshe nga Libia dhe Siria”, thotë ai. “Rusia nuk mund të vihet nën presion. Askush nuk e merr seriozisht këtë të ashtuquajtur reaksion zinxhir, që përfundon me Kinën duke u kërcënuar ushtarakisht nga një shtet i huaj, ku ka një ndërhyrje të jashtme ushtarake në Kaukazin Verior si një mënyrë për “të mbrojtur të drejtat e njeriut”. Planet ruse për evakuim Borisov thotë gjithashtu se atij i duken të ekzagjeruara teoritë e konspiracionit. “Të ashtuquajturit ekspertë po shkojnë shumë larg”, tha ai për DW. “Ata janë thjesht të interesuar që të tërheqin vëmendjen. E vërteta është se SHBA dhe Federata Ruse kanë më tepër qëllime të përbashkëta, se dallime”. Megjithatë, Rusia ka pak mundësi zgjedhjeje për t’i luajtur kartat e saj deri në fund dhe për të vijuar të mbështesë forcat qeveritare siriane, nëse për ndonjë arsye tjetër nuk do ta mbajë veten larg nga të qenit e reshtuar në skenën ndërkombëtare, thotë Lukyanov. Moska gjithashtu duket se e di fundin e të gjithë kësaj situate: ministri i Jashtëm rus Sergey Lavrov lajmëroi se planet e detajuara për evakuimin nga Siria të diplomatëve dhe shtetasve të tjerë rusë mund ta çojnë qeverinë në një kolaps.

Korea e Veriut duket se ka humbur kontrollin mbi satelitin që lëshoi javën e shkuar në orbitë, një ekspert hapësinor amerikan deklaroi për “CNN”. Sateliti “Unha-3” u lëshua nëpërmjet një rakete me rreze të gjatë, në kundërshtim me rregullat dhe paralajmërimet ndërkombëtare në datën 12 dhjetor. Sipas Penianit, sateliti me përmasat e një lavatriçeje shtëpiake, është në gjendje të plotë pune dhe po transmeton këngë revolucionare në Tokë. Megjithatë, astronomi i NASA-s, Jonathan McDowell, theksoi se sateliti po lëviz në një orbitë të çrregullt dhe duket se nuk po transmeton asnjë sinjal. “Të dhëna që po shtrohen tregojnë se lëshimi i satelitit dështoi në fazën e fundit të ngritjes apo në momentin e hyrjes në orbitë”, deklaroi McDowell. Një satelit që i kushtoi Koresë së Veriut të paktën 1.3 miliardë dollarë, ai gjithësesi mjaftoi për të vendosur në alarm komunitetin ndërkombëtar, për kapacitetet raketore që ka përfituar Peniani.

Siri, rrëmbehen shtetasit rusë e italianë Dy shtetas rusë dhe një italian u rrëmbyen ditën e martë në qytetin sirian të Tartusit, lajmëroi Ministria e Jashtme Ruse. Rrëmbyesit mësohet se pretendojnë një shpërblim nga punëdhënësi i tre punëtorëve, për t’i lënë të lirë. Ministri i Jashtëm i Rusisë, Sergei Lavrov, deklaroi se Moska është “duke marrë të gjithë hapat e nevojshme, së bashku me autoritetet siriane, për të rikthyer të lirë dhe të sigurt të gjithë personat e rrëmbyer”. Lajmi për rrëmbimin e rusëve dhe italianit vjen në një ditë të suksesshme për rebelët, që pushtuan qytetin qëndror të Halfajës dhe një bazë në jug të Derës, duke shtënë në dorë edhe disa tanke. Ndërkohë, korrespondenti i “BBC”-së në vend lajmëroi se luftimet vazhdojnë të ashpra edhe në kryeqytetin Damask, me dhjetëra të vdekur çdo ditë. Sipas tij, mbi 100 të plagosur shtrohen çdo ditë në spitalin qëndror të qytetit për shkak të plagëve të marra nga armët e zjarrit, ndërsa jo të gjithë prej tyre trajtohen, për shkak të mungesës së personelit, gjakut dhe narkozës. Si rrjedhojë e luftimeve, që prej marsit 2011, mbi 40 mijë sirianë janë vrarë, dhjetëra mijëra figurojnë të zhdukur dhe të paktën 2,5 milionë banorë janë zhvendosur nga banesat e tyre, në destinacione më të sigurta brenda apo jashtë vendit.

bota • E mërkurë 19 dhjetor 2012

Regjistri Kombëtar i Armëve në Gjermani

idoqë ta kthesh e ta përkthesh, viti 2012 do të hyjë në histori si një vit tjetër i krizës së borxheve në eurozonë. Që në fillim të vitit 2012 qe e qartë: kriza e borxheve dhe problemet e Greqisë do të ishin në krye të rendit të ditës - edhe pse ministri gjerman i Financave Wolfgang Schäuble (Volfgang Shojble) u përpoq në janar që t’i zbukuronte problemet duke thënë në një intervistë në radio se nuk e gjente me vend që në lidhje me krizën po thuhej se kjo është më e rënda që prej Luftës së Dytë Botërore. Në rastin e Greqisë fillimisht pati progrese: në mars, më shumë se 85 për qind e kreditorëve privatë, si bankat, kompanitë e sigurimeve dhe fondet u shprehën pro ristrukturimit të borxhit. Ato hoqën dorë nga më shumë se gjysma e vlerës nominale të obligacioneve të tyre greke. Pas këtij gjesti në dukje bujar qëndronte frika se në rast të një falimentimi të çrregullt të shtetit grek humbja mund të ishte e tërësishme. Pothuajse të gjitha bankat dhe institucionet, që kishin blerë obligacione të qeverisë greke ju bashkuan këtyre masave. Kjo hapi rrugën për një paketë të dytë ndihmash për Greqinë që arriti në 130 miliardë euro dhe u miratua nga BE-ja në mars 2012. Gjithashtu në mars ministrat e financave të vendeve të eurozonës ranë dakord për ta shtuar fondin e shpëtimit të euros ESM, nga 500 miliardë të planifikuara, në 800 miliardë. Por shpresat për të paktën një rimëkëmbje të ngadaltë të Greqisë u zhgënjyen. Për shkak të masave të ashpra të kursimit ecuria ekonomike e vendit ra më edhe më tej dhe borxhi për frymë mbetet i lartë - megjithë faljen e borxheve. Kur dhe si mund të zgjidhet kriza e borxhit, nuk është në gjendje ta thotë askush edhe sot e kësaj dite -aq më tepër që veç Greqisë, Irlandës dhe Portugalisë, në vështirësi janë edhe anëtarët e tjerë të eurozonës. Përveç nga Spanjës dhe Italisë, në qendër të diskutimeve të krizës është edhe Franca. Një nga manifestimet e krizës në Gjermani qe falimentimi i rrjetit të dyqaneve të kozmetikës Schlecker. Deri në fund të qershorit në gjithë Gjermaninë u mbyllën rreth 7000

Evropa 2012: Një vit tjetër krize Ministri gjerman i Financave Wolfgang Schäuble (Volfgang Shojble) u përpoq në janar që t’i zbukuronte problemet duke thënë në një intervistë në radio se nuk e gjente me vend që në lidhje me krizën po thuhej se kjo është më e rënda që prej Luftës së Dytë Botërore. Në rastin e Greqisë fillimisht pati progrese: në mars, më shumë se 85 për qind e kreditorëve privatë, si bankat, kompanitë e sigurimeve dhe fondet u shprehën pro ristrukturimit të borxhit.

filiale Schlecker në të cilat qenë të punësuar rreth 30,000 vetë. Në vjeshtë prej 23.300 punëtorëve të kësaj firme që qenë të regjistruar si të papunë, 14.000 ishin ende në kërkim të një vendi pune. Kapacitete të tepërta, mbyllje uzinash, kursime - në vitin 2012 kriza e shitjeve në Evropë pllakosi plotësisht edhe industrinë e prodhimit të automobilëve. Vend për optimizëm nuk ka, se numri i blerjeve të makinave të reja me sa duket edhe vitin e ardhshëm do të bjerë. Firma të tilla si Fiat, Opel, Ford, Renault dhe Peugeot-Citroen që prodhonin kryesisht autovetura të vogla, kishin si treg Jugun e Evropës, që po vuan prej krizës. Kurse firmat gjermane si Daimler, BMW dhe Volkswagen bashkë me Audi dhe Porsche po i relativizojnë humbjet në tregun evropian me shitjet rekord në SHBA apo vende me zhvillim të fuqishëm ekonomik, si në Kinë.

Megjithatë, në qoftë se tregu kinez do të dobësohet ndonjëherë, pavarësisht për çfarë shkaqesh firmat gjermane të automobilëve do të prejen në mënyrë disproporcionale. Më 18 maj Facebook doli në bursë, por euforia e fillimit mori fund shpejt. Aksionet humbën menjëherë pas daljes në treg shumë prej vlerës së fillimit. Në shtator një aksion kushtonte 17,55 $ pra as sa gjysma e çmimit fillestar 38 $. Mark Zuckerberg ra prej kësaj në renditjen e listës “Forbes” të amerikanëve më të pasur nga vendi 14 në atë 36. Pasuria e tij virtuale ra nga 17,5 në 9,4 miliardë dollarë. Në fund të vitit, çmimi i aksioneve të Facebook megjithatë është ngritur pak. Në heshtje, por jashtëzakonisht i suksesshëm ishte në vitin 2012 tregu i aksioneve. Indeksi gjerman i aksioneve DAX arriti më 12 dhjetor në mbi 7,600 pikë duke shënuar kështu nivelin më të lartë që nga mesi i janarit 2008.

Nga 1 janari 2013 në Gjermani do të ketë statistika më të sakta për armët. Një regjistër qendror do t’u lehtësojë autoriteteve gjermane kontrollin e armëve të zjarrit, që gjenden në duar private. Rreth gjashtë milionë armë ka sipas vlerësimeve të Ministrisë së Brendshme sot legalisht në qarkullim në Gjermani. Por duke filluar nga 1 janari 2013 autoritetet do t’i kenë statistikat më të sakta, sepse këtë ditë do të jetë gati Regjistri Kombëtar i Armëve me qendër në Këln. Në këtë bankë të re të dhënash do të mblidhen informacionet e rreth 600 zyrave që japin lejet për armë. Gjermania plotëson kështu para afatit një kërkesë të BE-së, sipas së cilës të gjitha shtetet anëtare marrin përsipër që deri në 2014, të ngrenë një regjistër kompjuterik për armët, që do të përditësohet vazhdimisht. Reagim ndaj rasteve të amokut në shkolla Vendimi për krijimin e regjistrit u mor nga Parlamenti gjerman më 26 prill 2012: një datë simbolike kjo në përvjetorin e dhjetë të një rasti amoku në një gjimnaz në Erfurt. Mëngjesin e 26 prillit 2002, një nxënës 19-vjeçar vrau në gjimnazin Gutenberg në Erfurt dymbëdhjetë mësues, një sekretare, dy nxënës, një polic dhe pastaj edhe veten. Pas këtij rasti në Gjermani filloi të diskutohet me seriozitet për një ligj më të rreptë për armët. Por procesi për përpilimin e një ligji nisi pas një rasti tjetër amoku në vitin 2009, kur një nxënës 17-vjeçar vrau 16 vetë në Winnenden. Analizë më e mirë e rreziqeve Regjistri do t’u lehtësojë autoriteteve gjermane kontrollin e armëve të zjarrit që gjenden në duar private. Por ministri i Brendshëm Hans-Peter Friedrich pranon se ky regjistër nuk mund t’i parandalojë në vetvete rastet e amokut. Sidoqoftë që nga ngjarjet tragjike në Erfurt dhe Winnenden rregullat për mbajtjen e armëve në Gjermani janë ashpërsuar. P.sh. mosha e personave që merren me qitje sportive dhe lejohen të mbajnë armë, është ngritur nga 18 në 21 vjeç, për gjahtarët kufiri i moshës është rritur nga 16 në 18 vjeç. Po ashtu personat që merren me qitje sportive duhet t’i nënshtrohen deri në moshën 25 vjeç kontrollit të psikologut. Edhe rregullat për ruajtjen e armëve janë ashpërsuar. Kështu punonjësit e organeve shtetërore mund të zhvillojnë kontrolle të paparalajmëruara tek pronarët e armëve, për të verifikuar nëse ata i ruajnë pushkët dhe pistoletat sipas rregullave.

« opinion

E mërkurë 19 dhjetor 2012 •

Kuptimi i kërshëndellave

a dymijë vjet që në fillim një pjesë e vogël njerëzish, më pas gjithnjë në rritje, deri në shifra astronomike, në çdo 25 dhjetor festojnë lindjen e fëmijës-Jezu. Ndërkaq në rruzullin tonë, në këtë pikë të universit të zgjedhur nga Krijuesi për të ndërtuar botën e të ngjashmëve të tij, lindnin çdo ditë shumë fëmijë. Ata rriten, burrërohen, plaken e vdesin, për t’u mbuluar me pluhurin e përjetshëm të harresës, që do të kursente shumë pak prej tyre, ata që do të hynin në botën e vogël të “farëve”, të atyre që do të merrnin përsipër misionin e zhvillimit e të ecjes përpara të gjithë njerëzimit. Fëmija i lindur në një shpellë të Betlehemit ishte i veçantë. Kishte dalë nga barku i një virgjëreshe që quhej Mari. Ai nuk ishte fryt i një pasioni njerëzor, që ia bën të pranueshme çdo femre gjithë mundin, dhimbjet e sakrificat e një akti që është në bazën e vazhdimit të historisë njerëzore. Megjithatë, ai ishte një fëmijë i zakonshëm, që prindërit do ta merrnin në krah, për të ikur larg së bashku drejt një vendi që do t’u jepte mundësinë të shpëtonin jetën e tij të kërcënuar nga një urdhër fëmijëvrasës i një mbreti. Ai do të rritej si gjithë të tjerët në shtëpinë e marangozit Jozef, do të luante me fëmijët, do të miqësohej me moshatarët. Ungjillori Luka na tregon se në një rast kur Jezui 12-vjeçar kishte shkuar bashkë me prindërit në Jerusalem për të festuar Pashkën hebraike, u zhduk për tri ditë dhe u gjend në tempullin e madh të qytetit tek kuvendonte me të diturit e kohës, doktorët e tij. Ky episod, ndër të paktit që ndriçon fëmijërinë e tij, dëshmon brumin mendor me të cilin kish lindur e ish formuar djaloshi. Në ndryshim nga moshatarët, Ai kishte orë të tëra në të cilat qëndronte i vetmuar, i zhytur në mendime e përsiatje. Ato orë përbëjnë misterin, të pazbuluarënm të cilën Jezui, Shpëtimtari, e mori me vete. Në një çast të caktuar, kur Ai mbushi tridhjetë vjeç, rrjedha e qetë e jetës ndryshoi. Ai filloi të flasë gjatë mes njerëzve e të bëjë mrekulli. Fjalët e Tij hynin drejt e në zemrat e dëgjuesve, u bënin jehonë dëshirave të tyre të fshehta, portretizonin një botë krejt të ndryshme nga ajo në të cilën jetonin. Bota e tyre, e ndërtuar mbi themelin e sundimit të më të fortit, ku mbizotëronte “përdhuna e krenarit, vonimi i ligjës, gojështhurja e zyrtarit dhe shkelmat që çdo vlerë zemërgjërë nga të pavlershmit merr...”, po të parafrazojmë të madhin Shekspir, do të përballej me një përfytyrim të ri, ku vendin e dhunës, të mizorisë së të fuqishmëve do ta zinte dashuria për njëri-tjetrin. Fjalët e Tij ishin mesazhi i Krijuesit për një njerëzim të sëmurë, që luhatej në rrugën e tij mes ecjes përpara e vetëshkatërrimit. Fjalët e Jezuit, sermonet para turmave e ndjekësve, parabolat e thjeshta me të cilat zbërthente thelbin e dukurive njerëzore, do të përbënin revolucionin më të madh që ka njohur njerëzimi në rrugën e tij të gjatë. Ai nuk ishte një revolucion me dhunë, ku një pjesë njerëzish, të armatosur me një paketë bindjesh e idesh, do t’ua bënin të detyrueshme konceptet e tyre pjesës tjetër nëpërmjet armëve, terrorit e vdekjes, siç do të ndodhte shumë shekuj më vonë. Ai ishte shpallja e një doktrine barazie e drejtësie, ku elementi kryesor që do të përcaktonte marrëdhëniet mes njerëzve do të ishte jo urrejtja, por dashuria e ndërsjellë. Parimi themelor i asaj doktrine ishte “të mos i bëhej tjetrit ajo që nuk do të pëlqente të të bëhet ty”, e fuqia e saj në lajmërimin e një epoke të re, ku njerëzimi, i sfilitur nga mëkatet e shumta, do të kishte mundësinë të shëlbehej e të ringjallej. Për t’ia arritur kësaj Zoti kishte dërguar në Tokë birin e tij, që nëpërmjet kryqëzimit do të shpëtonte njerëzimin nga pesha e mëkateve. Ishte një hap më tej kundrejt tabelave të Moisiut, që përcaktonin kontekstin moral në të cilin duhej të përshkohej jeta njerëzore. Krishti sillte mes njerëzve shpresën. Ky ishte rezultati më i rëndësishëm i pranisë së tij të shkurtër mes frymorëve të këtij planeti. Fuqia e mesazhit të Tij ndau më dysh historinë njerëzore, duke përcaktuar fillimin e një ere të re. Për dhjetëvjeçarë me radhë historiografia e regjimeve komuniste e quajti me këtë term vitin zero, kur lindi Krishti, duke mbajtur në errësirë popuj të tërë mbi një nga ngjarjet më të rëndësishme të historisë njerëzore. Të habit fakti që tani pasardhësit e atyre regjimeve janë bërë “mbrojtës të flaktë” të besimeve fetare e që marrin pjesë në meshat e Kërshëndellave apo Pashkëve, ose shkojnë në Vatikan për të kërkuar bekimin e Papës. Nëse nuk është shprehje tipike e hipokrizisë, e lidhur me interesa të mëdha të imazhit për oportunizëm politik, siç mendoj, duhet ta pranojmë këtë dukuri si një nga mrekullitë e viteve të fundit të Jezuit. Mesazhi i Krishtit u luftua, iu nënshtrua për shekuj të tërë dhunës së Perandorisë më të fuqishme të kohës, asaj Romake, në lashtësi. Të njëjtin fat pati në kohët e reja, kur u bë pre e sulmeve të paparimta të revolucionarëve të ndryshëm, në veçanti të ithtarëve të Marksit, të ardhur në pushtet në më shumë se një të tretën e botës. Megjithatë, ai nuk u ndal, nuk u kufizua, nuk reshti së pushtuari mëndje e zemra njerëzish gjatë dy mijë vjetve. Kjo provon vërtetësinë e Tij, sepse vetëm e vërteta ka fuqinë të shkallmojë mure, prita, gardhe, që dhuna, në forma të

Nga Eugjen MERLIKA

ndryshme, i vë përpara për t’i penguar ecjen. Ai ushqeu gjithmonë shpresën për kohë më të mira e i armatosi njerëzit me durimin për të përballuar me dinjitet edhe sfidat më të tmerrshme, pasi edhe në përshkimin e tuneleve më të errëta të jetës fjala e Tij ishte një dritë në fundin e tyre. Qindvjetori i shkuar vuri në provë shumë popuj e shumë njerëz nëpër lagerët e gulagët e pafund të ferreve naziste e komuniste. Ato qindra milionë krijesa njerëzore që patën fatin e keq të kalojnë nëpër to, që u ballafaquan në çdo çast me dhunën e mizorinë, e dinë mirë se me çfarë besimi e shprese në zemër i drejtonin sytë nga qielli, në heshtje duke kërkuar ndihmën e Tij. Dukej sikur pesha lehtësohej, dhimbja pakësohej e fuqitë shtoheshin. Thonë se në vitet e tmerrshme të shtypjes policore në kampin e Spaçit, mbas revoltës së 1973-shit në netët e ftohta të dimrit mirditas hija e Krishtit shoqëronte vargun e të burgosurve që i ngjiteshin malit për të marrë turnin e punës. Nuk di me siguri sa është e vërtetë kjo. Shfaqjet e Zonjës së Bekuar janë të vërtetuara në Luvër, në Fatima, në Mezhdugorie, madje dhe të fotografuara, të Jezuit më pak. Por nuk do të kishte asgjë për t’u habitur dukuria e Spaçit, mbasi rrallëherë prova e dhimbjes ka qenë kaq e hidhur sa në qelitë dhe galeritë e atij kampi të mallkuar në mesin e viteve 70. Mesazhi i Krishtit është një gjithësi vlerash, konceptesh, dukurish, që shkojnë nga jeta intime e njeriut te bashkësia e parimet e saj, te shteti e ligjet e tij, te Krijuesi e raporti i krijesës me të. Është një godinë madhështore, ku nuk ka skuta të pandriçuara, ku parimin e dënimit e ka zëvendësuar ai i faljes, ku njeriu është objekt e subjekt i historisë së tij vetjake dhe njëherësh i asaj të njerëzimit. “Nuk kam ardhur t’ju sjell paqen, kam ardhur me shpatë në mes tuaj”, - shprehet Krishti në një nga predikimet e Tij. Në dukje ka një paradoks, jep idenë se edhe lajmëtari i dashurisë hyjnore ka nevojë për dhunën për të mbështetur argumentet e Tij. Në fakt, shpata është simbolike, është lufta e brendshme që duhet të përballojë njeriu për të sendërtuar paqen me veten, me të afërmit, me bashkësinë njerëzore e deri me vetë Krijuesin. Për vetë natyrën komplekse të njeriut, të përbërë së shumti nga instinkte, dëshira, synime e interesa vetjake të njëanshme, rruga e përsosurisë morale, shtegu i domosdoshëm për të kaluar në paqen e brendshme dhe botën sipërore të Krijuesit, lufta brenda individit bëhet një praktikë e përjetshme. Në këtë luftë del i fituar më shumë ai që mëkatet e tij i shlyen nëpërmjet pendesës së sinqertë, mbas një pjese jete të stuhishme, sesa ai që kalon jetën e tij duke respektuar parimet. Kur kthehet në shtëpi “djali plëngprishës” shkakton më shumë gëzim sesa vëllai që çdo ditë punon normalisht për familjen. Duket diçka e pakapshme për logjikën tonë të thjeshtë, madje bie ndesh me të, si në rastin kur Krishti predikon për t’i kthyer faqen tjetër shpullës. Njerëzimi i projektuar nga Krishti është një shoqëri ideale, e cila përjashton dhunën si faktor rregullues i bashkëjetesës. Por sa i mundshëm do të ishte sendërtimi i kësaj shoqërie, që trashëgon që nga agimet e saj luftën mes njerëzve, madje dhe brenda një bashkësie apo familjeje, që fillon me vëllavrasjen? Krishti predikon, këshillon, shëron, bën mrekulli, por është i vetëdijshëm se mësimet e Tij janë më shumë në bazën e shëndoshjes e ringjalljes shpirtërore të njerëzve sesa të organizimit të tyre shoqëror e shtetëror. “Mbretëria ime nuk është e kësaj bote”, “Rrugët tuaja nuk janë rrugët e mija” janë pohime që nxjerrin në pah personalitetin jashtëtokësor të profetit. Ai nuk merr pozën e ligjvënësit, dhe as të zbatuesit të ligjeve tokësore. Për Të është i huaj pushteti zyrtar mbi njerëzit, por Ai fiton mbi ta atë shpirtëror, sepse është zëdhënës i fjalës së Babait, i dërguar në Tokë për të ndryshuar rrjedhën e mbrapshtë të lumit njerëzor. Megjithatë, Ai predikon parimet e rregullat e bashkëjetesës mes njerëzve, si koncepte rregulluese të shoqërisë, në të cilën institucionet shër-

bejnë si katalizatorë të dukurive shoqërore, pa të cilët bashkësia njerëzore do të kthehej në një anarki shkatërruese. Në këtë anarki do të përfitonin parazitët, mashtruesit, lajkatarët, njerëzit pa skrupuj, që kanë për parim vetëm interesin e tyre. Në tempullin e madh të Jerusalemit Njeriu-Zot rrëmben kamxhikun dhe përzë me të farisenjtë që e kishin mbushur. Sa i dobishëm do të ishte sot ai kamxhik për të pastruar institucionet e vendit tonë nga farisenjtë bashkëkohorë që i kanë pushtuar! Njeriu jeton në dy sfera që duken të ndara, por që nuk përjashtojnë njëra-tjetrën. Njëra është ajo temporale, jeta e zakonshme materiale me problemet e saj të përditshme, me lodhjen, varfërinë, punën, familjen, shtetin e marrëdhëniet e individit me të dhe ligjet e tij. Tjetra është ajo shpirtërore, që duhet të mbështetet në raportin e brendshëm me të afërmit e me Hyjninë e në përgatitjen e vetes për ballafaqimin me Të, kur jeta tokësore të ketë mbaruar kursin e saj. Por ky dualizëm harmonizohet nga ligjet universale të Krijuesit, që nëpërmjet fjalëve të Krishtit gjejnë përhapjen e tyre mes njerëzve e shërbejnë si udhërrëfyes në jetën e tyre. Në këtë kontekst është tepër domethënëse dhe e një aktualiteti të paperëndueshëm thënia: “Jepini Cezarit atë që është e Cezarit dhe Zotit atë që është e Zotit”. Është një porosi shumë e vyer, të cilën, fatkeqësisht, njerëzimi në rrugën e tij të gjatë nuk e mbajti parasysh. Vetë godina e Jezuit, Kisha Katolike, për kohë të gjata lakmoi rolin e Cezarit e sa herë Cezarët e radhës mëtuan të zëvendësojnë Zotin në jetën e vartësve të tyre. Neve, si popull, na takoi shorti më i keq, mbasi “Cezari” ynë e fshiu krejtësisht Perëndinë, jo vetëm nga goja e nënshtetasve të tij, duke ua bërë ta paguanin me kokë ose vite të gjata burgimi e pune të detyruar ushtrimin e kultit të saj, por edhe nga fjalori, duke e kthyer zyrtarisht Shqipërinë në shtetin e vetëm ateist në botë edhe nga ana juridike. Në qendër të doktrinës së Krishtit është koncepti i faljes, që bëhet urdhërues e merr tone madhore kur është fjala për të vrarë me gurë një prostitutë: “Ai që e ndien veten pa faj, të hedhë gurin e parë”. Është një nga pikat kulmore të Testamentit të Ri, një çast, në të cilin Krishti na paraqitet si një poliedër që rrezaton dritë gjithandej. Na zbulohet si vetëdija kritike e njerëzimit, nga buron një konceptim i ndryshëm i ligjeve në fuqi, të trashëguara apo të fituara. Nuk mjafton të zbatohet një ligj që dënon një grua që shet trupin e saj, pasi në rastin konkret faji nuk përqendrohet vetëm në personin, por merr përmasat e një dukurie të përgjithshme, në të cilën thellë në vete secili ka një pjesë. Prandaj aftësia e gjykimit njerëzor zbehet, nuk ka fuqi, i lëshon vendin gjykimit hyjnor, që shprehet nëpërmjet fjalëve që Jezui i thotë Maria Madalenës, të ulur në gjunjët e tij. Jeta e shkurtër e predikuesit më të shquar të njerëzimit përfundoi në kryq. Çastet e fundit nxjerrin në pah më së miri dyfishësinë e qenies së Tij njerëzore e hyjnore. Ajo klithmë dëshpërimi “Ati im, Ati im, pse më ke braktisur?”, mbas një torture sfilitëse triditëshe i gozhduar në kryqin e drunjtë, kur fuqitë njerëzore pothuajse ishin shterur, është përsëritur me miliona herë në historinë e gjatë të mizorive njerëzore. Viktimat e këtyre mizorive kanë lehtësuar shpesh peshën e vuajtjes, duke menduar Shpëtuesin e Njerëzimit në kryq. Ajo klithmë dhimbjeje e dëshpërimi u pasua nga qetësia e vdekjes dhe ngjitja në qiell. Ky akt përfaqëson mesazhin më të përkryer të shpresës, një mesazh që ngulitet thellë e që bën të mundur përballimin e së keqes në format e saj më skajore. Kanë kaluar dy mijë vjet, por në çdo natë Kërshëndellash ne rijetojmë çastin e Betlehemit. E rijetojmë në forma e mënyra të ndryshme, jo rrallë edhe nëpërmjet shfaqjesh që s’kanë asgjë të përbashkët me personazhet e shpellës së Betlehemit. I rijetojmë ata çaste me një hidhësirë në gojë, sepse jemi të vetëdijshëm se, me gjithë përparimet që ka bërë njerëzimi në rrugën e tij drejt zhvillimit e mirëqenies, me gjithë realizimet fantastike të disiplinave të ndryshme shkencore, me gjithë shpalosjen e paprerë të parimeve më fisnike në karta e dokumente, ne mbetemi ende larg sendërtimit të asaj shoqërie në të cilën mësimet e Krishtit të mos jenë vetëm objekt predikimesh klerikësh nëpër kisha. Në çdo prag mesnate, kur presim në heshtje e të zhytur në përsiatje çastin simbolik të ardhjes së Mesisë së Betlehemit mes nesh, secili në botën e tij të vogëli bën një shqyrtim vetes për të shkoqitur në intimitetin e tij, ku i vetmi dëshmitar mund të jetë Zoti, gjithçka që nuk duhej të kishte bërë apo ato që duhej të bënte dhe i mungoi dëshira, vullneti, interesi. Në atë intimitet të secilit, larg çdo lloj hipokrizie njerëzore, pasi vetëm vetja nuk mund të gënjehet, ndoshta fillon ecja në rrugën e gjatë e të vështirë të sendërtimit të mësimeve të Krishtit. Aty lind shpresa se diçka do të ndryshojë për mirë. Ne e ushqejmë atë edhe se përvoja e gjatë e së shkuarës së njerëzimit na lë pak shteg për të besuar. Kjo është fuqia e natës së Kërshëndellave, që nuk kanë mundur ta pakësojnë as shekujt, as njerëzit, as teoritë apo doktrinat e tyre, që vazhdon të pushtojë, të magjepsë, sepse i flet shpirtit të njeriut dhe ai është i përjetshëm.

opinion • E mërkurë 19 dhjetor 2012

Një dramë e vogël në prapaskenën e pajtimit të Shqipërisë me Amerikën

ivendosja e marrëdhënieve diplomatike mes Shteteve të Bashkuara dhe Shqipërisë pati dramën e saj. Puna nuk ishte nëse Shqipëria dhe SHBAtë do të kishin përsëri lidhje diplomatike të prera më 1946 nga famëkeqi Enver Hoxha. Në lojë ishte diçka shumë më tepër: deri në çfarë mase ishte ky një tregues se Tirana po rihapej me Perëndimin dhe a ishte qeveria shqiptare e përgatitur të pranonte një ndryshim demokratik të sistemit të saj politik? Kur fillova punë në Zyrën e Çështjeve Europianolindore dhe Jugosllave të Departamentit të Shtetit në verën e vitit 1989, si zëvendësdrejtor për vendet ballkanike dhe baltike për të shërbyer bashkë me njohësin e vjetër të Ballkanit James Swihart, revolucionet demokratike sapo kishin filluar të shpaloseshin. Ato kishin marrë zemër edhe ngaqë sovjetikët hoqën dorë nga angazhimi për të mbajtur më këmbë qeveritë komuniste në mbarë Europën Lindore. Ndonëse Shqipëria nuk ishte një satelite sovjetike, udhëheqësit e saj po i ndiqnin trazirat në rajon, sidomos në sfondin më të afërt e më të rrezikshëm: atë të rrëshqitjes së Jugosllavisë drejt shpërbërjes; diskutohej hapur në atë kohë se çfarë pasojash mund të kishin këto zhvillime të thella për vetizolimin e Shqipërisë. Për ne në Departamentin e Shtetit, që po përpiqeshim të kuptonim Shqipërinë, situata në vija të trasha dukej e ngjashme me përshkrimin e Çurçullit (Churchill) për Rusinë në kohën e Stalinit: si një “gjëegjëzë e mbështjellë me mister brenda një enigme”. Qemë me fat që patëm njohuritë dhe ndihmën e komunitetit shqiptaro-amerikan për të përforcuar intuitën tonë se ishte vërtet një mundësi për të ecur përpara me Shqipërinë. Nisma, në fakt, duhet parë si një partneritet konstruktiv dhe në zhvillim ndërmjet qeverisë amerikane dhe komunitetit shqiptaro-amerikan, që do të ndihmonte në hedhjen e themeleve për forma të tjera bashkëpunimi mbi çështje që lidheshin me Shqipërinë dhe Kosovën në vitet e ardhshme. Antoni Athanas, një amerikan i shquar nga Bostoni me prejardhje shqiptare, ndihmoi për të na tërhequr vëmendjen mua, Swihart-it dhe zyrtares së tavolinës për Shqipërinë, Susan Sut-

Nga James Huper ton, për mundësinë e një hapjeje nga Tirana. Vumë re se gjatë një vizite në Tiranë të ndërmarrë nga Athanas, ai pati një bisedë të gjatë me presidentin e atëhershëm Ramiz Alia, së cilës iu dha një vëmendje domethënëse nga media shqiptare. Alia dukej se po i bënte shenjë komunitetit shqiptaro-amerikan se ishte i interesuar për një hapje më të madhe dhe lidhje më të mira me ta. Të ishte vallë i interesuar edhe për të kontaktuar me qeverinë e SHBA-ve? Ne u takuam me Athanasin, i cili na përshkroi diskutimet e tij me Alinë, duke shprehur pikëpamjen e tij se udhëheqësi shqiptar kishte vullnetin për të shqyrtuar përmirësimin e marrëdhënieve me SHBA-të. Ende të pasigurt, por me një shpresë në rritje, iu drejtuam për një këshillë një eksperti për Shqipërinë në SHBA, Elez Biberajt, shefit të shërbimit shqip në “Zërin e Amerikës”. Ai na nxiti që Swihart të bënte një intervistë me VOA-n, ku të shprehte një pikëpamje përgjithësisht pozitive për një të ardhme të mundshme të marrëdhënieve SHBA-Shqipëri. Qeveria shqiptare menjëherë e kuptoi sinjalin dhe hapi një kanal komunikimi me SHBA-të. Shumë shpejt pas kësaj Swihart udhëtoi për në Nju-Jork bashkë me zëvendëssekretarin e Shtetit Kurt Kamen për t’u takuar me diplomat shqiptarë. Mbi të gjitha, Athanas dhe Biberaj jo vetëm që na dhuruan brendi kyçe dhe në kohën e duhur, por na mbushën me besim neve që po merreshim me këtë çështje që të ndiqnim instinktin tonë. Pas disa shkëmbimesh të mëtejshme, u caktua një datë që ministri i Jashtëm shqiptar Muhamet Kapllani të vizitonte Uashingtonin dhe të nënshkruante dokumentin që do të plotësonte procesin e rivendosjes së marrëdhënieve diplomatike dhe do të shtronte themelin për një shkëmbim diplomatësh. Ne në Departamentin e Shtetit dëshironim që opozita demokratike të ishte pjesë e ceremonisë për të simbolizuar përpjekjen tonë për t’u lidhur jo vetëm me qeverinë shqiptare, por dhe me popullin shqiptar, si dhe për të forcuar perspektivën e ndryshimit demokratik. Mirëpo nuk e kishim idenë as nëse ekzistonte ndonjë opozitë demokratike në Shqipëri dhe nuk kishim ndonjë shpresë as për ta kontaktuar e jo më për ta sjellë në Uashington, aq më pak dukej e

mundshme përfshirja e tyre në ceremoninë zyrtare. Iu drejtova për ndihmë dikujt që e respektoja shumë - Skënder Perollit, një anëtari aktiv të bashkësisë shqiptaro-amerikane, në këshillën e të cilit mund të mbështetesha në çdo kohë dhe i tregova për mëdyshjen tonë. Ai u përgjigj se do ta zgjidhte atë punë dhe, për çudinë tonë, pak ditë më vonë me ndihmën e tij dhe të Ekrem Bardhës, Sali Berisha dhe Gramoz Pashko – në atë kohë të dy udhëheqës të lëvizjes demokratike shqiptare – mbërritën në Uashington. Mirëpo të gjendeshe në Uashington nuk do të thoshte të ishe në ceremoninë e Departamentit të Shtetit. Mua më caktuan përgjegjësinë që të merrja lejen e ministrit të Jashtëm Kapllani me të mbërritur në Aeroportin e Dulles, natën përpara ceremonisë, që aty të merrnin pjesë edhe Berisha e Pashko. Një aparatçik nga misioni i Shqipërisë në OKB duket se e mori me mend synimin tim, sepse bëri çmos me bërryl të mos më lejonte pranë Kapllanit, por në fund pata disa sekonda vetëm për vetëm me të dhe e pyeta nëse do të ishte e mundur që si Berisha, ashtu dhe Pashko të ishin të pranishëm gjatë nënshkrimit. Nuk do ta harroj kurrë përgjigjen e tij. Më vështroi, jo i vrenjtur, por gati me mirësi dhe tha thjesht: “Kur je në Romë… “I entuziazmuar, u ktheva me shpejtësi me makinë në restorantin ku kolegët e mi të Departamentit të Shtetit, miqtë shqiptaro-amerikanë dhe Berisha me Pashkon po prisnin me nervozizëm verdiktin. Shkova drejt e në tavolinën e tyre, ku Berisha më pyeti se çfarë kishte thënë Kapllani dhe unë i thashë atij dhe Pashkos që të flinin herët atë natë, që të përgatiteshin për rolin e tyre në ceremoninë e nënshkrimit. Tavolina shpërtheu në entuziazëm dhe e festuam më tej me një darkë. Ceremonia u mbajt të nesërmen dhe dera u hap që SHBA të luajnë një rol të ri dhe aktiv në lehtësimin e tranzicionit demokratik të Shqipërisë dhe kthimit të saj në gjirin e komunitetit botëror. Kjo nuk do të kishte ndodhur pa mbështetjen aktive të komunitetit shqiptaro-amerikan. (Botuar fillimisht në gazetën “Illyria” në Nju-Jork, në numrin special të 28 nëntorit. James Huper, një ish-diplomat i Shteteve të Bashkuara, është sot drejtor menaxhues i Grupit për Politika dhe të Drejtën Ndërkombëtare në Uashington DC.)

Gra të dhunuara - e ardhme e dhunuar

riminaliteti po bën kërdinë. Vriten njerëz përditë për arsye të ndryshme nga më banalet. Arrihet deri në përdhosje të kufomave: me djegie, thyerje gjymtyrësh, me prerje kokash etj. Në këtë realitet makabër gratë janë më të dhunuarat, më të shpërfillurat dhe të pambrojturat. Të pambrojtura përballë forcës mashkullore, përballë brutalitetit që s’njeh kufij, por të diskriminuara edhe nga shteti, i cili e ka për detyrë të kujdeset për jetën e qytetarëve të vet. Gratë tashmë janë kthyer në mish për top, në statistika në kronikën e zezë. Në horizont nuk duket asnjë lëvizje për t’i ndërprerë udhën kësaj mynxyre, asnjë shpresë se e nesërmja do të jetë ndryshe. Kriminelët nuk janë vetëm të huaj, të njohur të rastësishëm, që të zënë pusinë në rrugë, të grabitin, të përdhunojnë, të ngulin thikën në errësirë, po bëre rezistencë, por edhe bashkëshortë. Njerëz që kanë vite që kanë lidhur kurorë, janë betuar për shenjtërinë e martesës, se do ta duan dhe respektojnë njëri-tjetrin në të mirë e në të keq derisa të kenë frymë. Me gjasë të mbajtjes së këtij premtimi kanë ngjizur frytin e këtij bashkimi: kanë sjellë në jetë fëmijët e tyre. Bashkimi i tyre ka qenë i vullnetshëm, e tillë duhej të ishte dhe ndarja, divorci. Po pikërisht këtu çalon puna. Burrat e fyer, të prekur në sedër, nuk pranojnë kurrsesi zgjidhje ligjore. Gjenet e të parëve në kohërat e vjetra, kur gruaja konsiderohej inferiore, e keqe e domosdoshme, u gëlojnë në rremba, u shkaktojnë shkulme zemërimi, instinktet shtazarake i bëjnë të shpërthejnë me gjithë vrullin, egërsinë ndaj presë që ka guxuar t’i sfidojë. Nëse jetën u ka dhuruar Zoti, vdekja duket se gjithmonë e më tepër po bëhet atribut i burrave, aq sa martesa po kthehet në mallkim, në rendje drejt së panjohurës, drejt së mistershmes. Daullet, zurnatë e dasmës, që shkundin dynjanë në atë që duhej të konsiderohej dita më e lumtur në jetën e njeriut, zbehen, veniten përpara një fundi të tmerrshëm, që zhduk nga themelet krijesat e veta të pafajshme. Kur e keqja na është qasur kaq pranë, deri në vatrën familjare, deri në krevatin bashkëshortor, kur s’mund t’i zëmë besë atij që kemi në krahë, për çfarë gjërash të

Nga Luan KURTI bukura mund të flasim, për çfarë mund të ëndërrojmë, ç’kuptim ka vuajtja, sakrifica, jeta, pse duhet të na duan dhe të na respektojnë të tjerët?! Nuk arrij ta kuptoj perceptimin tonë primitiv karshi femrës. I respektojmë si nëna, i shenjtërojmë, u këndojmë këngë, balada, u puthim duart, por i dhunojmë, i poshtërojmë si gra, si motra, si bashkëpunëtore!! Kemi një dyzim të paparë në raport me konceptimin e rolit tonë si bijë dhe burra, kryefamiljarë. Në të parin shquhemi për dhembshuri, përkushtim deri në vetëflijim, në të dytin shquhemi për protagonizëm, për kapërcim të masës, të arsyes, për vetafirmimin si tutor, posedues pronash. Që kur Adami dhe Eva u shfaqën bashkë mbi këtë planet, rivaliteti, konkurrenca nuk ka pasur të sosur. Kanë bashkëjetuar duke dashur dhe urryer njëri-tjetrin, kanë ndërtuar duke ecur buzë humnerës së shkatërrimit, janë përpjekur të lartësohen duke pranuar papërsosurinë, faktin e të qenit kalimtar, të vdekshëm. Në fund të fundit, ky ka qenë dhe mbetet konflikti i vetë shoqërisë njerëzore, dilema, pika e dobët, që as teknologjia s’ka mundur ta zgjidhë. Ky është kufiri midis Lindjes dhe Perëndimit, midis civilizimit dhe tribuizmit, midis atyre që referencë kanë të shkuarën dhe atyre që priren nga e tashmja në ndërtimin e së ardhmes; midis liberaldemokratëve dhe konservatorëve, që tentojnë të shiten të moderuar, që me këmbën në shekullin e kaluar tentojnë të legjitimojnë shekullin e ri, që flasin për globalizimin nga pozitat e sundimtarëve, autokratëve të regjimeve totalitare. Aty ku ndasia, raporti burrë-grua është kapërcyer ose konsiderohet si prioritet i prioriteteve, progresi është i dukshëm, i qëndrueshëm. Gratë përbëjnë më shumë se gjysmën e popullsisë, pra goxha forcë numerike, intelektuale, energji e akumuluar e riciklueshme ose e shkuar dëm. Por për ta zgjidhur ekuacionin, për të bërë bilancin e pluseve dhe minuseve, duhet menduar, duhet bërë analizë. Analizë duhet të bëjë individi dhe shoqëria. Shteti duhet të bëjë shumatoren e interesave të të gjithëve, të jetë i paanshëm. Por shoqëria hesht, shteti hesht dhe individi zgjedh vetëgjyqësinë si mjet për të shprehur mospajtimin e tij, krizën e personalitetit, që e ka mbërthyer ligsht, sëmundjen

e kohës sonë të modernitetit. Individi kërkon, akuzon, lyp drejtësi, vret, vetëvritet, kërkon të zgjidh dramën e tij ekzistenciale; në mungesë të një përgjigjeje të arsyeshme, pikë për pikë me instinktin, ndëshkon më të dobëtin. Ngre dorën mbi femrën, Evënkrijimtare, produkt i barkut dhe mitrës të së cilës është caktuar më herët nga Zoti. Pra, është mëmëvrasës. Në makthin e thellë gjakatar, në honet halucinacioniste njeriu-monstër, i shpërfytyruar ekstremisht, nuk ka menduar për asnjë çast se ajo grua përveçse nëna e krijesave të tij është dhe bijë prindërish, të cilët i kanë besuar gjënë më të shtrenjtë të jetës së tyre. Paralelisht duhet kuptuar se jot bijë, ime bijë, e atij tjetrit, do të jetë gruaja e ardhshme, viktima e radhës. Po vrasësi s’ka kohë të mendojë, materializimi i aktit ia ka zënë gjithë pamjen. Pastaj paradoksalisht lutet, kërkon mëshirë, shpreh pendesë, bën apel për fëmijët, të cilët mbetën jetim (!!). Bën apel për ata fëmijë që e kanë humbur fëmijërinë, ëndrrat, dëshirat, të cilët, edhe po ia dolën mbanë të suportojnë fatkeqësin, kurrë nuk kanë për të qenë si bashkëmoshatarët, njerëz normalë. Plaga sociale po vjen çdo ditë duke u thelluar, po bëhet e papërballueshme, vendi po mbushet me vocërrakë të mbetur në mes të katër rrugëve, në mëshirë të fatit, të një të nesërmeje tejet të zymtë dhe vajtimtare. I vetmi faj që ata mbartin është se ishin pjella të krijesave mjerane, që dashurinë e zëvendësuan me hakmarrjen, lindën në kohë të gabuar nga njerëz të gabuar. Ata janë aty si kujtesë për ne të tjerët, që t’i thërrasim mendjes, të mos bëjmë sehir, t’u kthejmë krahët si për diçka që nuk na takon, por të bashkohemi dhe t’i dalim ballas kësaj gjëme, kësaj katrahure që në ditët më të errëta nuk na e ka bërë as armiku më i lig. Ata janë aty për të na kujtuar se Evat tona, shtojzovallet, të bekuarat e Zotit, ato që zbutin pasionet dhe veset tona mashkullore më të tërbuara, ato që mbajnë barrën më të rëndë të jetës pa u ankuar, po kositen nga drapri i marrëzisë sonë kolektive. Gradualisht jemi duke prerë degën mbi të cilën na është dashur të qëndrojmë tash sa shekuj: familjen, duke vënë në pikëpyetje jo vetëm të sotmen, por edhe të ardhmen.

« dossier

E mërkurë 19 dhjetor 2012 •

Përballë Traktatit të Varshavës dhe… NATO-s (Deliri i lavdisë së humbur)

Frika e komunistëve nga sulmi që nuk erdhi kurrë Nga Albert KOTONI

a ishte njëherë një vend i quajtur Shqipëri...” Kështu, për 50 vjet me radhë partizani-veteran, tashmë gjysh, ka treguar e vazhdon të tregojë se si i ka vrarë fashistët e panumërt, pastaj nanurisej nëpër letargjinë e përhumbur të kujtimeve. E vinte i biri (duke vijuar me bëmat e tij prej ish-ushtaraku të lartë), se na ishte njëherë e një kohë, kur kuçedrat me shtatë kokë (Traktati i Varshavës e NATO), që donin të na hanin nga deti, toka e ajri, por ne, edhe pse ishim të plagosur mbi nëntë herë ndër beteja shekullore, e kishim të mprehur shpatën për tërë armiqtë që kishte bota. Mirëpo nipat dhe mbesat nuk i zinte gjumi për kiamet. Me sy të zgurdulluar nuk po njihnin paraardhësit e vet. Jo vetëm kaq, që do të luftonin e fitonin kundër koalicioni armiqsh, por do të çlironin, sipas planeve të Enverit dhe Veli Llakajt, Kosovën. Don Kishotët dhe Sanço Pançot nuk i kanë munguar historisë së lavdishme” të Shqipërisë komuniste për t’u tallur nga të huajt, edhe pse kujtonin se ishin qendra e botës. Në fakt, të huajt i pyesin shqiptarët: “Ku bie Shqipëria? Më mirë se kudo, e njohim nga Kadareja dhe burgjet e Italisë.” Kështu është sjellë në diskutim, se pas falimentimit të ideologjive të sëmura intelektuali i sotëm e merr fjalën në emër të tij për të shëruar megalomaninë e djeshme propagandistike nëpërmjet zbulimit të së vërtetës. Nëpër arkiva me siglën “tepër sekret” apo “sekret” u mbyllën ato materiale apo informacione që nuk duhej të dinte populli se si luhej me ta nga udhëheqja. Mjaft zbulues shqiptarë, nëpër shtetet “imperialisto-revizioniste”, mbasi përkthenin revistat e blera n tregun e lirë, me të dhëna ushtarake, nëpërmjet ambasadës dërgoheshin si Tepër-Sekrete dhe këto vlerësoheshin me tërë seriozitetin konspirativ të shtetit shqiptar. Ishim aq të fortë nën konceptin e popullit ushtar sa që zoti na shpëtoi, që nuk provuam tërë këtë dallkaukllëk delirantësh. Beqir Balluku, ministër i Mbrojtjes, zv.kryetar i Këshillit të Ministrave dhe zv.komandant i përgjithshëm i Traktatit të Varshavës, atje ku në hartat dhe nëpër stërvitjet e mëdha të ushtrisë sonë vinte gishtin nëpër harta për të zëvendësuar bombën atomike me ndonjë çetë vullnetare. Është pohuar se hyn në prirje të njeriut të arsyeshëm fakti i emërtimit të vlerave bazale të shoqërisë, t’i saktësojë dhe të mbrojë idetë nga mashtrimet e një politikani, në veçanti nga ajo madhështi enveriste e stisur për 60 vjet. Janë mijëra shkrime, të cilat kanë mbetur edhe për vitet 1991 e deri sot të çuditshme nga ekstaza euforike e asaj lavdie të stisur. Është kujtuar në histori ajo kohë, si më e madhërishmja e viteve 1941-1991, për sa udhëhiqte PK-PPSH, pa bërë dallimin e jetës mjerane publike me luftën e vërtetë për një pushtetin. Për sa kohë u mbikëqyrëm, jo nga shpirti kritik i fakteve reale, por nga ato imagjinare tërë dukuritë, u prekën si një e tërë amorfe. Si pasojë u transferua, nga politika në ushtri një prestigj i fituar nën një autoritet fals, që asnjëherë nuk ia kanë siguruar meritat me “veprat” e bëra. Në çdo fjalim pompoz të Mehmet Shehut (sidomos, kur dolëm nga Traktati i Varshavës) apo të Enver Hoxhës, në takimin me zgjedhësit në vitin 1973 (i cili çuditërisht u hoq menjëherë nga qarkullimi), e deri në paradën e vitit 2004, nuk është bërë gjë tjetër, vetëm “çshenjtërim” i të fortëve, Traktati i Varshavës dhe NATO, me një insistim të vjetër për t’i emërtuar patjetër fajtorë. Të gjitha marrëveshjet dhe protokollet e miqësive të mëdha, u quajtën “testamente të tradhtuara”, për çdo dekadë, aq sa u mbyllëm në vetvete për t’u mbrojtur nëpër shpella moderne betoni. Disa e gjykuan këtë “sistem totalitar”, thjesht si opozitarë të demokracisë, ndërsa për 15 vjetët e fundit nuk u trajtua kjo çmenduri e atyre heronjve të çartur, që nuk njihnin frikën ndaj NATO-s dhe Traktatit të Varshavës, të paktën aq sa këto dy

të fundit e ndienin midis tyre. Një e vërtetë që përjetohet nga një popull i tërë ushtar, mbulohej me heshtje si vetë vdekja. Por që të vijosh e të dëshmosh një kënaqësi superiore e të qenit i lavdishëm, nga Lufta e Dytë Botërore e deri në vitin 1991 për vlerësime që nuk meritojnë të respektohen dhe që nuk të nderojnë aspak në botën e qytetëruar, mund të quhen veçse budallallëk i kohës. Krijimi artificial i një atmosfere madhore prej një të kaluare skandaloze nuk bën gjë tjetër veçse hedh dyshime të reja, të hidhura, mendime të helmuara, që e bëjnë një komb të brishtë si yni, pa biografi të pastër. Megjithatë, çlirimi nga prangat e një morali jo të vërtetë ka të bëjë më vet paragjykimin e atyre autorëve dhe aktorëve të asaj kohe, që ekzistojnë negativisht, si protagonistë në edukimin mediatik për shkak të mendjelehtësisë aktuale. Ajo që e mban varur ose e lë rob, një shoqëri të tërë, për të mos dalë nga gjendja jo madhore e tyre, e konsideroj, jo vetëm si gjënë më të vështirë, por si shumë të rrezikshme, d.m.thnë të mbetur nën prangat e infantilitetit të vet. Kjo gjendje po të zgjaste shumë në shoqërinë tonë të behet natyrë e saj dhe plogështia e ligështia do të frenojë guximin për ta përdorur arsyen të shkëputur nga skemat, e stereotipit të së kaluarës, tipike “vegla mekanike të përdorimit mendor”, që mund të keqpërdoren në vend të ardhmërisë. Kultivimi i frymës së vjetër të kësaj pjese të sëmurë, nga hierarkia e lartë ushtarake megalomane përfaqëson aktualisht papjekurinë dhe mungesën e respektit mendor të çdo personaliteti e çdo shqiptari, që ka aftësi të gjykojë vetë. Logjika e absurdit argumentohet në çdo informacion tepër-sekret dhe sekret, studime ushtarake e materiale të tjera shkencore të çdo lloji, aq sa përpjekjet për të gjetur rrugën e shpëtimit prej tyre janë ballafaqimi i atyre përçartjeve me arsyen e çdo individi, për ta çliruar, nga fillimi i këtij fundi megaloman, të konceptit se mos na mohohen vlerat tona.

Në të gjithë këto lloj materialesh të lavdisë së shkuar të luftës partizane e në vijim të ushtrisë së saj, për të mbetur tabu anatemat e Enver Hoxhës, për të gjithë armiqtë imagjinarë, nuk përfshin gjë tjetër veçse një thelb propagandistik me informacione për garë armatimesh, praninë e tyre në Mesdhe, armatime të reja, stërvitje të mëdha dhe përballë tyre “Shqipëria një shkëmb graniti”. Në fakt, edhe pse janë mijëra faqe të tilla, nuk argumentohet, se në çfarë planesh qoftë hipotetike, ka qenë ideuar ndonjëherë pushtimi i Shqipërisë. As që e kanë

llogaritur ndonjëherë, por na lanë të gërryejmë vetveten, si një kopsht zoologjik i veçantë. Dokumentacion. Në fondin AQU “Sekretariati”, dosja 159-viti 1960 është informacioni i Beqir Ballukut, me titull “Traktati i Varshavës garanci e sigurt e pavarësisë së vendeve tona dhe e ruajtjes së paqes”. Këtu lexojmë: “I madh, i fuqishëm i e pamposhtur është kampi socialist me BS në krye. Për të mbrojtur këtë kështjellë, u krijua dhe ekziston organizata e Traktatit të Varshavës, pjesëtar i së cilës është edhe vendi ynë. Pesë vjet më parë, në 14.5.1955, populli ynë dhe të gjithë popujt e vendeve socialiste e kthyen këtë ditë në një ditë feste kombëtare, ato shprehen gëzimin dhe entuziazmin e tyre të papërshkrueshëm, për këtë ngjarje të madhe historike për nënshkrimin e Traktatit të Miqësisë, Bashkëpunimit dhe Ndihmës Reciproke, midis Shqipërisë, Bullgarisë, Hungarisë, RD. Gjermane, Polonisë, Rumanisë, BS dhe Çekosllovakisë. Ky traktat u përkrah plotësisht nga RP. e Kinës dhe vende të tjera socialiste të Azisë, pasi paqja dhe sigurimi në Azi janë të pandara nga paqja dhe sigurimi në Evropë, “shifrat, faktet janë pasqyrë e gjallë, që vërtetojnë se, që nga koha e krijimit të saj, organizata e T-V, ka pakësuar numrin e përgjithshme të forcave të armatosura, në 3 796500 vetë”. “Kaluan 15 vjet nga dita, ku bisha e gjakosur fashiste, u shtri përtokë nën goditjen e ushtrisë së lavdishme sovjetike, dhe ja, tani po ata gjeneralë nazistë që i prunë kaq shumë fatkeqësi njerëzimit, ose më mirë, që i sollën 34 milionë të vrarë dhe 28 milionë njerëz të gjymtuar, po sillen nëpër Evropë, kërkojnë “hapësira ajrore”, “hapësira jetësore”, kërkojnë baza ushtarake në Angli, Francë, Greqi e gjetkë, armatosen, bëjnë plane, që drejtohen kundër B.S dhe vendeve socialiste. Por imperialistët e SHBA-së dhe shtetet e tjera kapitaliste duke injoruar interesat kombëtare dhe fatet e vendit dhe popullit të tyre, ashtu, si dikur Hitletri, tani Adenhauerin po e përgatisin për luftë...” Në këtë mënyrë vazhdon praktika e marrëdhënieve Shqipëri-Traktati i Varshavës, para prishjes me ta. Fillimi i prishjes me Traktatin e Varshavës. Në dokumentin me numër 1 dt. 25.2.1961 fondi “Sekretariati” MMP, Beqir Balluku, në cilësinë e ministrit të mbrojtjes dhe të zv.komandantit të forcave të bashkuara të Traktatit të Varshavës, i dërgon letër komandantit të përgjithshëm të forcave të bashkuara të Traktatit të Varshavës, Mareshalit të BS A.A.Greçko, në Moskë, prej së cilës shkëpusim këto fragmente: “Kështu, në vitin 1960, ushtrisë shqiptare, nuk i janë dërguar materialet, që parashikon marrëveshja e përfunduar, midis dy vendeve tona më 28.9.1949 dhe në bazë të së cilës, BS i furnizon ushtrisë shqiptare 50% të nevojave në ushqim dhe veshmbathje. Nuk është dërguar e gjithë teknika e planifikuar në bazë të protokollit dt. 26. 2.1959, dhe për këtë arsye, regjimenti raketë “Tokë-Ajër” sistem “S.A-75, nuk është në gatishmëri luftarake. Po kështu nuk është dërguar teknika e parashikuar në protokollin, dt.3.2.1960, gjë që ka penguar formimin e skuadriljes së helikopterëve, gjuajtës kundër nëndetëseve...etj”. “Në tokën e Italisë dhe të Greqisë, NATO-ja zgjeron aerodromet e saj. Këto dy shtete fqinjë të Shqipërisë që bëjnë pjesë në këtë pakt, kanë përgatitur plane agresive kundër vendit tonë. Greqia, në një thellësi 40100 km, nga vija e kufirit, mban të dislokuara, katër divizione fanterie. Ato kanë sot në organizimin e tyre raketa të destinacionit taktik të tipit (Honest Xhon). Aviacioni grek arrin nga 400500 aeroplanë, flota luftarake detare greke, përbëhet prej 97 anijesh luftarake. Italia mban te dislokuar në pjesën e saj jugore, 3-4 brigada dhe divizione këmbësorie. Në krejt krahinën e Pulias janë vendosur raketa të destinacionit opertivostrategjik të tipit “Jupiter”. Flota luftarako-detare e Italisë, përbëhet sot prej 208 anijesh luftarake të tipave te ndryshëm. Në detin Mesdhe qëndron

në gatishmëri flota e gjashtë amerikane, për të mbështetur në rast agresioni forcat që bëjnë pjesë në NATO. Jugosllavia, e lidhur me NATO-n nëpërmjet paktit ballkanik, mban të dislokuara, në një thellësi 30-100 km, nga kufiri shqiptar 4 brigada e divizione këmbësorie, tanke dhe artileri, në afërsi të Shkupit dhe të Sarajevës janë vendosur raketa. Kohët e fundit, Jugosllavia mori nga NATO-ja, nëpërmjet Greqisë, 50 aeroplanë të tipit “F-84-F”. Gjithsej në afërsi të kufijve të RPSH-së, shtetet fqinje, mbajnë të dislokuara 12-13 brigada, dhe divizione këmbësorie, 300400 tanke, rreth 250-300 aeroplanë gjuajtës bombardues dhe raketa. Të gjitha njësitë e tyre ata i kanë plotësisht të motorizuara dhe të mekanizuara. Shtete fqinjë të RSH-së, Jugosllavia dhe Greqia, duke u mbështetur në rrjetin e tyre agjenturial dhe në elementët reaksionarë në Shqipëri dhe në emigrantët reaksionarë të strehuar ne Jugosllavi dhe në Greqi, si dhe ne përkrahjen e flotës së gjashtë amerikane, me dijeninë dhe nxitjen e NATO-s, ka kohë që punonin për organizimin e një komploti ushtarak, kundër RPSH-së për ta okupuar dhe për ta copëtuar atë midis tyre. Por e gjithë kjo punë komplotuese u dështoi, sepse këto kohët e fundit, organet tona të zbulimit zbuluan planet e tyre dhe asgjësuan të gjithë rrjetin e tyre agjenturial në Shqipëri. Komanda shqiptare nuk ka akoma të qartë rrolin dhe detyrat e ushtrisë shqiptare në planin strategjik, apo në ndonjë plan tjetër operativ të forcave të Traktatit të Varshavës në rast lufte. Akoma ajo nuk ka të qartë, së me cilat forca të vendeve vëllezër, do të bashkëveprojë ushtria popullore shqiptare, të paktën me etapën e parë të luftës. Është e arsyeshme, të pretendohet, që ushtrisë sonë t’i caktohen konkretisht vendi, rroli, dhe detyrat në planin e përgjithshëm të Forcave tona të bashkuara në rast lufte dhe që Komanda, shqiptare të dijë se me cilat ushtri do të bashkëveprojë në këtë rast, partë koordinuar, që në kohë paqeje veprimet luftarake. E në këtë kontekst, Gjeneral-Kolonel Beqir Balluku, duke e paraqitur gjendjen, në alarm për rrethim armiqsh perëndimor, i kërkon Greçkos, që Traktati i Varshavës, të ndihmojë ushtrinë shqiptare për mbrojtjen e kampit të socializmit dhe të paqes. Të kësaj natyre, por tashmë të mikluara si “tepër sekret” janë dokumentet, midis komandantit të Traktatit të Varshavës, A. Greçko dhe Beqir Ballukut në lidhje me pretendimet ushtarake shqiptare që nuk po plotësohen më prej sovjetikëve. Kështu p.sh në dokumentin, e dosjes 246 viti 1961, me nr. 2/17/18/10 (14 gusht 1961), Greçko i kthen përgjigje Beqir Ballukut, se në takimet e gjeneralëve sovjetikë me ata shqiptarë do të sqarohen gjërat. Në fakt, ankimet dhe qarjet mbushin faqet e këtyre materialeve tepër-sekret, për fajësimin e secilës palë më vete. Akuza për shpifje, devijime politike, tone provokuese etj, të cilat shënojnë krizën shqiptare në prag të largimit nga Traktati i Varshavës. Tipike janë dokumentet që ndodhen në fondin e sekretariatit te AQUsë, që përmbledhin polemikat e gjeneralëve shqiptarë me ata sovjetikë të cilat përfunduan me prishjen e këtij vëllazërimi të madh. Kështu p.sh

dossier • E mërkurë 19 dhjetor 2012

në dosjen 175 të vitit 1961 përfshihet informacioni i Gjeneral- Major Dilaver Poçit dërguar Petrit Dumes, si shef i Shtabit të Përgjithshëm të Ushtrisë për gjithçka ndodhte në Moskë, në takimet e mara me gjeneralët sovjetikë, Gusjevin, Marshallët Birjuzovi, Çujkovi, Eremenko, Malinovski etj. Të kësaj natyre, janë mbi 400 faqe material, që përshkojnë të gjithë praktikën e vitit 1961 të marrëdhënies me ushtarakët e lartë sovjetikë. Përfundimi, “asgjë e re nga fronti i Lindjes”. Prishja ishte e pashmangshme. Këtë e mbylli më së miri fjala bombastike e Mehmet Shehut për daljen nga Traktati i Varshavës, që në fakt u bë, pasi shqiptarët iu kërkuan të gjithë anëtarëve të Traktatit të Varshavës të ndiqnin rrugën e Eënver Hoxhes dhe jo e kundërta. Vitet 1971-1979 në dokumentet e kohës. Tipike është fodullëku i Enver Hoxhës dhe i Mehmet Shehut, si koka shkencore të ushtrisë dhe shpëtimtarë të kombit të vet. Në dokumentin nr. prot. 00204, dt 30.12.1972, Mehmet Shehu shkruan: “Ne jemi në gojën e ujkut, midis dy nofullave të armikut. Nga njëra anë është Traktati i Varshavës, nga ana tjetër NATO-ja. Mos vallë ndokush mendon që të dalë në bregdetin Lindor të Adriatikut do të oyesë për pasardhësit e Titos? Në qoftë se vjen ndonjë, konflagracion-një luftë e tretë botërore për ushtritë e mëdha nuk do të ketë më kufij dhe shtete”. Në këtë fjalim patetik prej 16 faqesh për Traktatin e Varshavës dhe NATO-n, Mehmet Shehu jep udhëzimet e artit ushtarak popullor se si ne të luftojmë dhe të fitojmë. Po këtu shkruan: “Në qoftë se mendojmë se jemi të pathyeshëm, sepse gjer më sot i kemi rezistuar imperializmit dhe revizionizmit dhe “s’kanë ç’farë të na bëjnë, atëherë do të biem të flemë dhe i lëmë shteg të hapur armikut: Flokët e gjata të djemve nuk janë gjë, “këto janë kërkesat e rinisë” etj. Por në flokët e gjata është mbjellë ideologjia borgjeze e revizioniste! Teatri ynë i luftës, nuk mban më shumë se 25 divizione, ta zëmë edhe 30. Një sulm i përgjithshëm në të gjitha drejtimet operative kundër nesh, nuk mban më shumë, por me taktikën dhe strategjinë që kemi ndërtuar, po t’i zbatojmë ato si duhet, 25 divizione të armikut për ne nuk janë gjë. Apo nuk është kështu?” Me këto fjalë bombastike bëhen të ditës fjalimet e udhëheqësve tanë. Kështu, në mjaft materiale të zbulimit shqiptar jepen të dhëna e statistika në Traktatin e Varshavës e NATO-n, që përbënin një makinë ushtarake të fuqisë botërore. Dokumenti i zbulimit i vitit 1977 dosje 36, jep këto të dhëna: “Efektivi për NATO-n ishte 100000290 veta, ndërsa për Traktatin e Varshavës 219000000; divizione për NATO-n 69 dhe për Traktatin e Varshavës 182; tanke për NATO-n 12800 dhe 40150 për Trakatatin e Varshavës; aeroplanë luftarakë 3350 për NATO-n dhe 13000 për Traktatin e Varshavës, pra raporti i forcave është 1.5 me 1 në favor të Traktatit të Varshavës. Edhe në informacionet e tjera, si p.sh

ai i dt. 25.2.1979 me nr. prot. 140, për Traktatin e Varshavës, jepen të dhëna të tilla të superioritetit që ka blloku i Trakatatit të Varshavës ndaj NATOs. Pa u përfshirë në shifra e fakte të shumta, del e qartë që gara e armatimeve në luftën e ftohtë për këtë periudhë ka qenë në kulmin e saj, se çdo lloj shpërthimi që mund të ndodhte do të ishte me katastrofa botërorë të paparashikuara ndonjëherë. Në vitin 1980, sipas dokumentit nr. 200 të protokollit që ndollët në frontin e zbulimit, shkruhet: “Flota sovjetike në Mesdhe në vitin 1979 ka 65 anije. Sovjetikët krahas SHBA-ve kanë krijuar “forcat e ndërhyrjes së menjëhershme”. Ato janë në gjendje të hedhin njëherësh më aviacion rreth 300 mijë ushtarë me pajimet dhe armatimin e tyre personal, ndërsa në det mund të transportojnë, në një reis deri tre divizione. NATO-ja ka forca të ndërhyrjes së menjëhershme amerikane, që përbehen nga 110000 veta. Gjithsej katër divizione, për këtë forcë, janë vënë në dispozicion, rreth 800 aeroplanë dhe një flotë e caktuar detare”. Këtë informacion e dërgon Kadri Azbiu, për Mehmet Shehun me sugjerimin për t’ia paraqitur dhe shokut Enver. Në një grup materialesh që përfshijnë vitet 1982-1986 jepen të dhënat “Tepër-Sekret”, si statistika, analiza, armatimet e reja për NATO-n dhe Traktatin e Varshavës të bazuara më tepër, nga buletinet shkencore ushtarake të huaja. Kështu p.sh Instituti i studimeve të marrëdhënieve ndërkombëtare, më dt. 10.11.1983, për forcat e armatosura të Traktatit të Varshavës, i referohet revistës Jugosllave “Politika Ndërkombëtare”, me studim të Vance Stojcevit, duke nënvizuar tekstin e plotë të këtij materiali. Nuk mungojnë materialet për NATO-n dhe Traktatin e Varshavës që jep Drejtoria III e Ministrisë së Punëve të Brendshme të firmosura personalisht nga Ministri i Punëve të Brendshme Hekuran Isai. Shumë aktive janë ambasadat tona nëpër këto vende të NATO-s dhe të Traktatit të Varshavës, të cilët mbledhin çdo gjë që ka të bëjë me ushtritë ë tyre, në veçanti për ta bërë sa më real rrezikun e rrethimit imperialisto-revizionist të vendit tonë. Më aktivi dhe me firmën e të cilit janë me qindra dokumente të Ministrisë së Punëve të Jashtme nga Drejtoria e II e saj, është zv.ministri Sokrat Plaka, i cili i relaton Ministrisë së Mbrojtjes Popullore të gjitha informacionet. Nuk ka manuale dhe revista ushtarake të Traktatit të Varshavës dhe të NATO-s, që Ministria e Punëve të Jashtme Tiranë mund të ketë lënë

pa mbledhur për qëllime ushtarake, të cilat nuk ia vlejnë t’i referohemi. Në këtë dinamikë, informacionesh, relacionesh, për të gjithë veprimtarinë luftarake të armiqve, të Shqipërisë, mund të konkludojmë, sipas informacionit nr. 37 sekret, ekzemplar nr.1. dt.1.2.1986. Në këtë dokument bëhet fjalë për rrezikun e flotës sovjetike në Mesdhe, e cila përfshinte 10 nëndetëse (një nga këto bërthamore), 2-3 kryqëzorë, 6-8-destrojerë, 3-5-fregata dhe 30 anije të ndryshme zbulimi, desantë furnizimi e ndihmuese. Shënimi që i vë ministri këtij informa-

cioni, ngriti në gatishmëri numër një tërë ushtrinë shqiptarë. Kurse në fakt anijet sovjetike, në Mesdhe, kishin lidhje me situatën në Liban, ku ishte e pranishme edhe SHBA-të. Me një fjalë, për çdo shqetësim që ndodhte në botë, valët e tërmetit, dukej sikur do të binin e do të preknin edhe Shqipërinë. Fundi i vitit 1986, i përket shqetësimeve të udhëheqjes shqiptare për rrezikun që vinte nga Jugosllavia. Për këtë drejtim u përqendruan të gjitha informacionet, për ngjarjet në Kosovë dhe u pakësuan shqetësimet në tërësi për NATO-n dhe Traktatin e Varshavës, sepse ishte e qartë që asnjëherë nuk kishin ndër mënd të merreshin me ne. Ajo që të bie më tepër ne sy me këto informacione, ka të bëjë me shpenzimet ushtarake të këtyre vendeve. Kështu p.sh, në vitin 1987 jepet shuma katërqind pikë nëntë miliardë dollarë, që administrata e Reganit kishte miratuar si buxhet, ndërsa për shtesat urgjente, apo për çështje speciale, shtohen nga senati edhe 177 miliardë dollarë të tjerë për armatimet moderne. Tipike është se në doktrinat e ndryshme ushtarake, po dilte në skenë, çështja e luftës kundër terrorizmit, nëpërmjet shtesave të buxhetit të veçantë. Në qoftë se duhet të ndaleshim për forcat e armatosura të Greqisë, Italisë dhe Jugosllavisë, nuk do të ishte e nevojshme fare që të përshkruanim, Traktatin e Varshavës dhe NATO-n në tërësi. Kështu si argument vlerësojmë dosjen e dt.1.5.1974 (viti i komplotit puçist), ku jepen variantet e mundshme të një agresioni ushtarak kundër RPSH-së. Forcat e armatosura greke në këtë datë përbënin: forca tokësore 118000 veta, inkuadruar në 23 njësi e reparte; forcat ajrore 24000 vetë, më 362 aeroplanë; forca detare me 18000 veta, në 187 anije luftarake e nëndetëse. Forcat italiane: Në forcat tokësore gjithsej 300000vetë, të inkuadruar ne 19 njësi e reparte. Forcat ajrore me 473 aeroplanë, për 76000 veta të inkuadruar në 16 brigada e regjimente ajrore. Forcat detare me 45000 veta dhe 271 anije. Forcat e Jugosllavisë. Forca tokësore gjithsej 190000 veta, me 34 njësi e reparte. Forcat ajrore me 20000 veta, në 380 aeroplanë të inkuadruar, në 6 divizione dhe një brigadë ajrore. Forca detare 19000 veta, në 243 anije. Sulmet që priteshin dhe që do të përballonte Shqipëria për këtë vit. Nga Jugu, grekët kishin në kufirin tonë 4 divizione (divizioni 2, 8, 9, 15 fanterisë), në Edesa, Janinë, Kozhan, Kastoria me 40-50 mijë veta, me 240 tanke, 2 regjimente desant ajror. Kur sulmi mund të bëhej nga perëndimi. Efektivi që do të përballohesh nga Italia, ishte deri në 40000 vetë dhe 300 tanke. Sulmi që do të përballohej nga Veriu përfshinte një efektiv prej 80000vetsësh të shoqëruar prej 500 tankeve dhe 180 aeroplanëve. Gjithsej për të përballuar këtë agresion të befasishëm që mund të pushtonte RPSH-në duke parashikuar “strategët” tanë Enver-Mehmet, që mbrapa këtyre forcave greke, jugosllave dhe italiane llogariteshin edhe forca të tjera të NATO-s. Mirëpo vetëm forcat e Greqisë Italisë dhe Jugosllavisë që do të “pushtonin” Shqipërinë ishin: efektivë 180000-195000; tanke 1070 dhe aeroplanë 560. Përveç kësaj analize “shkencore” dhe doktrinës së artit tonë ushtarak popullor, me të cilët do të sprapsej ky sulm i befasishëm dhe do të fitohej, si me e vështira situatë, u parashikua edhe varianti nr. 2, ku mund të kalohej në agresion kundër RPSH-së, në kushtet e situatës kërcënuese, pas shpalljes së mobilizimit. Në këtë rast, mund të angazhoheshin këto forca e mjete, të cilat për Greqinë, Italinë e Jugosllavinë ishin gjithsej: efektivi 500000-530000; tanket 350 dhe aeroplanë 900-1050. Në këtë variant rreziku numër një ishte nga perëndimi dhe Jugosllavia. Aq e marrë ishte ideja e luftës dhe e fitores së Shqipërisë së Enver Hoxhës, saqë në një variant, të parashikuar, sipas dokumentit tepër-sekret në AQU shkruhet: “Në rast agresioni nga NATO, nuk përjashtohet që kundër RPSh-së të veprojë vetëm Italia dhe Greqia, ndërsa Jugosllavia të qëndronte neutrale. Mirëpo në këtë rast Itali dhe Greqia do të vinte në veprim të gjithë potencialin e vet ushtarak të Mesdheut përfshi edhe flotën e VI amerikane. Goditjen kryesore mund ta japë me desant detarë kombinuar me desant ajror, nisur nga drejtimi operative-strategjik Durrës-Tiranë. E për sa i përket NATO-s, dihet që Pakti i Atlantikut Verior u formua në 4.4.1949. Në përbërje ishin SHBA, Angli, Francë,

Kanada, Belgjikë, Holandë, Norvegji, Danimarkë, Luksemburg, Islandë, Portugali, Greqi dhe Turqi. Numri arrin në gjashtëmbëdhjetë shtete. Në mbledhjen e Këshillit të ministrave të Jashtëm të Paktit të Atlantikut, më 19.12. 1950 në Bruksel, u vendos krijimi i ushtrisë së përbashkët, atlantike në komandën e gjeneralit Ajzenhauer. Franca u quajt si qendër e komandës. Rraketa e parë “Kruiz” u lëshua në nëntor të vitit 1981 dhe menjëherë u prodhuan 3500 të tilla me rreze veprimi 3000 km. Asnjëherë NATO-ja që nga krijimi i saj e deri në vitin 1991, nuk ka parashikuar asnjë agresion të mundshëm për Shqipërinë. Shpikja e shekullit të XXI takon Enver Hoxhës edhe në këtë drejtim. Përsa i përket Traktatit të Varshavës për udhëheqësit shqiptarë të fantaksur, por mbi të gjitha të frikësuar mbas pushtimit të Çekosllovakisë, Afganistanit dhe në veçanti pas vdekjes së Titos në Jugosllavi, fantashkencat e këtyre strategëve, ishin më tepër imagjinatë frike se sa trimërie. Përmbledhtazi përballë Traktatit të Varshavës ata parashikonin: “Varianti më i mundshëm për realizimin e befasisë do të jetë përdorimi masiv i desantit ajror, që do t’i hapë rrugë desantit detar dhe forcave tokësore. Faza e dytë e operacionit do të mundësohet, prej ushtrisë sovjetike, që dispononte tetë divizione desante ajrore, dy brigade speciale parashutistësh me efektivë 60000 vetë dhe me aviacion 1700 copë. Vetë vendet e tjera të Traktatit të Vashavës, dispononi dy divizione dhe tre deri në katër brigade desantësh ajrore, 150 anije transporti dhe 200-250 helikopterë. Në bazë të forcave që dispononin, Traktati i Varshavës ishte në gjendje të desantojnë njëherësh forcat e 7-8 divizione. Si rajon nisje të skalionit të parë do të ishin Moldavia, Bullgaria dhe Hungaria. Mundësia e desantimit detar do të ishte, nga flota sovjetike, që dispononte 230 anije dhe mjete desante me rreth 15000 trupa të këmbësorisë detare. Në Detin e Zi, kishte rreth 4000 trupa të tillë. Në Mesdhe kishte 50-60 anije, prej të cilave, 1-2 helikoptermbajtëse, 3-4 kryqëzorë, 15-20 kaçioperdinierë, 7-12 nëndetëse, 4-5 anije desante. Me efektivë 15000 vetash. Në këtë vit u bë edhe marrëveshja Jugosllavi-BS, ku 5-6 anije sovjetike deri në gjashtë muaj do të riparoheshin dhe furnizoheshin në portet jugosllave, që s’janë veçse 50 ml larg bregdetit shqiptar. Nga analiza që i bën udhëheqja shqiptare në vitin 1974-1975, Traktati i Varshavës është gati për të ndërmarrë sulm të befasishëm kundër vendit tonë, duke përdorur në fillim, desantë ajror masivë, pastaj do të mësyj me forca nga deti dhe toka. Flota sovjetike, në Mesdhe e Det të Zi me përbërjen që ka nuk është në gjendje të ndërmarrë kundër vendit tonë një operacion desanto-detar me shkallë të madhe, sepse e humb befasinë, gjatë lëvizjes në Adriatik. Pra, agresioni mund të fillojë me desant ajror masiv. Nga ajri, do të ketë mundësi të veprohet nga traktati i Varshavës. Prej territorit Jugosllav. Mund të bëhet me luftë ose me pëlqimin e qeverisë së Beogradit. Ky variant do të jetë për ne më i vështiri për arsye se trupat armike, duke qenë krejtësisht të motorizuar mund t’i afrohen kufirit të RPSH-së dhe të marrin kontakt me forcat tona brenda dy ditëve. Qeveria Jugosllave me ose pa Titon, në rast agresioni kundër vendit tonë, mund të vërë në dispozicion edhe bazën tokësorë dhe detare të saj. Këtë e bëjnë për sovjetikët, sepse në luftën që bëri Izraeli kundër arabëve pati afrim te Beogradit me Moskën. Ky për ne është varianti më i vështirë sepse, përfshin në frontin ajror 7-8 divizione aerodesante, në frontin tokësor 22-25, divizione këmbësore të motorizuara (divizione tankiste) dhe ne frontin detar 7-8 divizione të motorizuara. Ideja e komandës së Traktatit të Varshavës mund të jetë: duke dhënë goditjen kryesore ne drejtimin Dibër-Kaptinë-Tiranë dhe drejtimin tjtër ndihmues Prizren-Kukës-Rrëshen dhe Durrës-Vorë-Tiranë, në bashkëveprim me desantin ajror masiv (të hedhur në etapën e parë të operacionit) të pushtojë Shqipërinë e Mesme dhe të Veriut, të dalë në brigjet e Adriatikut dhe në të pastajmin të shtrijë veprimtarinë në Jug për pushtimin e të gjithë territorit të RPSH-së”. Këto janë idetë e një lavdie të mbushura, nëpër leksionet e shkollave tona ushtarake në veçanti për akademinë tonë dhe për tërë popullin ushtar më të cilat u frymëzua për të luftuar e fituar mbi armiqtë e mësipërm. Ajo që të shqetëson është fakti se edhe në vitet 1991 e deri sot ky mentalitet i marrëzisë po shkruhet e përflitet nëpër mediet tona.

Kulturë

E mërkurë 19 dhjetor 2012 •

Ndahet nga jeta speleologu më i madh shqiptar prof. Gëzim Uruci Ditën e hënë, më 17 dhjetor 2012, u nda nga jeta prof. Gëzim Uruçi dhe padyshim njëri nga speleologët më të shquar në historinë e speleologjisë shqiptare. Profesor Uruçi konsiderohej nga të gjithë si “babai” i speleologjisë në vendin tonë, gjë të cilën ai e kishte vërtetuar më së miri Ilir Konti

rofesor Gëzim Uruçi ishte vetëm 5 vjeç, kur në vitin 1950 së bashku me babanë e tij, zbuluan shpellën e Gajtanit pranë fshatit Gur i Zi në Shkodër. Ky ishte vetëm fillimi i një pasioni të madh në fushën e speleologjisë për shkodranin Gëzim Uruçi, i cili konsiderohet si eksploratori më i madh shqiptar i të gjitha kohërave. 62-vjeçari është eksplorues i rreth 3200 shpellave në të gjithë botën dhe mban titullin profesor Honoris në shkencat speleologjike. Ndonëse 12 vjet më parë një sëmundje e la invalid, ai me një përpjekje mbinjerëzore e mposhti atë. Edhe pse me paterica, Uruçi është pjesë aktive e ekspeditave ndërkombëtare. Shkodra njihet si qyteti që ka nxjerrë emra të shquar në fushën e artit, kulturës dhe të shkencës. Një prej tyre është Gëzim Uruçi. Në vitin 1994, Unioni Internacional i Speleologjisë në Bruksel i dha titullin Profesor; Federata Bullgare e Speleologjisë dhe Unioni Internacional i Astronomisë, e kanë nderuar me medalje; më 1994, në Spanjë iu dha çmimi “Juri Gagarin”. Ndërsa më 2001, Instituti Biografik i Kembrixhit e përfshiu ndër intelektualët më të shquar të botës. Uruçi është përfshirë në 8 enciklopedi ndërkombëtare, ku e fundit është ajo e vitit 2006 (enciklopedia e speleologjisë së Bullgarisë). Aktualisht, 62-vjeçari që nderoi e nderon qytetin e tij të lindjes dhe Shqipërinë në arenën ndërkombëtare, merr pjesë çdo vit në mjaft konferenca ndërkombëtare. Pasioni për Speleologjinë Gëzim Uruçi, pasionin për zbulime e kërkime e ka trashëguar nga babai i tij, Myftar Uruçi. Ky i fundit, i diplomuar në Perëndim, në vitin 1936, krijoi në Shkodër me disa shokë të tij, shoqërinë e bjeshkatarëve e shpellarëve, si pjesë e shoqërisë “Vllaznimi”. Po nga babai, Gëzimi trashëgoi dhe pasionin për alpinizmin. Në vitin 1970, ai krijoi grupin e parë të speleologëve shqiptarë. Por sipas urdhrit të dhënë nga qeveria e asaj kohe, ky grup speleologësh duhet të shkonin vetëm në disa shpella për eksplorim, si në atë të Jubanit dhe Zhylës në Shkodër; Pirogashit në Jug dhe e Piratëve në Dhërmi. Zhvillimi i speleologjisë do i çonte arkeologët në zbulime të rëndësishme; si mbishkrime të lashta; instrumente litikë; piktura neolitike, siç janë ato në shpellat e Dukagjinit e Kelmendit në Shkodër; në shpellën e Trenit në Korçë; në shpellat e Karaburunit; Dhërmiut e Himarës. Në vitin 1972, zbulimet e tij bëhen prezent në Akademinë e Shkencave, ku Gëzim Uruçi pranohet si bashkëpunëtor për speleologjinë, ndërsa punonte si teknik i mesëm në uzinën mekanike “Drini” në Shkodër. Eksplorimet në shpellën e Gjolajve në Bratosh të Bajzës, atë të Bijës së

Husit në Bogë, shpellën e Majës së Harapit në Theth, shpellat e Konispolit e Karaburunit, janë ato që kanë lënë dhe mbresat më të pashlyeshme tek speleologu Uruçi. Duke rrëfyer për emocionet dhe rrezikshmërinë, ai tregon se mjetet që përdoreshin ishin mjete primitive empirike, pasi mungonin pajisjet e posaçme dhe teknika përkatëse. “Këto mjete prodhoheshin nga ne, si gozhdët për shkëmbinj, ganxhetat, shkalla prej litari etj. Përdornim dhe mjetet e alpinizmit. Për kaskë mbrojtëse merrnim kapele minatorësh, të cilat i gjenim privatisht me anë të lidhjeve shoqërore

e miqësore me minatorë”, – tregon 62-vjeçari. Ai thotë se ishte tepër e rrezikshme futja e lëvizja nëpër hapësirat e sifoneve, të cilat janë gropa në formë omega, si vezore të mbushura me ujë, në pozicione të ndryshme nën tokë, në thellësi 150-300 m. “Të gjitha pajisjet e zhytjes prodhoheshin nga ne. Maskat e fytyrës i bënim me lozen e gomave të vjetra të makinave, të cilat nuk përdoreshin më. Tek sytë vinim xham të zakonshëm si dhe faqet gominash të makinave Çentauer. Tubat lidhës i modifikonim me tuba gome të ndryshëm dhe këto i bënim në fshehtësi. Kjo për faktin

se nuk lejohej përdorimi tyre, pasi mund të përdoreshin për arratisje”, – rrëfen Uruçi. Sipas tij, disa prej këtyre mjeteve ruhen dhe sot në muzeun e tij privat. Gëzim Uruçi tregon se të dhënat që grumbullonin ia dorëzonin Akademisë së Shkencave. Në mjaft raste të studimeve, anëtarët e kësaj akademie u referoheshin të dhënave të tyre (speleologëve). Apartamenti Muzè Shtëpia ku jeton Gëzim Uruçi së bashku me familjen e tij ndodhet në katin e pestë të një pallati në qytetin e Shkodrës, por ajo mund të quhet mjaft mirë një muze i arkeologjisë e speleologjisë, një qendër studimore ku arkivi, fototeka e biblioteka kanë zënë çdo hapësirë. Në çdo mur të apartamentit të tij shikon të ekspozuara objekte të gjetura në shpella apo gërmime arkeologjike. Ai ruan në arkivin e punës së tij (fototekë) filma dhe foto të bëra me teknikë dixhitale, rreth 1.300.000 të tilla të skeduara me indeks shkencor sipas sistemit të fototekës ‘Marubi’. Thuajse gjysma e tyre i përket studimeve speleologjike,

me foto bardh e zi dhe kolor, ndërsa ka dhe mjaft diapozitiva. Edhe biblioteka e tij personale është ndër më të mëdha të biblioteka private, ku përfshihen mjaft literature për gjeografinë dhe speleologjinë. Lidhur me bibliotekën e tij personale, Uruçi sqaron se në vitin 1990 ka pasur oferta nga shteti i atëhershëm për t’ia dhuruar atij, kundrejt një këmbimi qesharak (do e dërgonin të punonte mësues në një fshat afër Shkodrës). Madje pas 1990-ës nuk i kanë munguar dhe interesimi për arkivin e tij nga universitete të huaja që kanë afruar çmime të pëlqyeshme, por që janë refuzuar, pasi dorëzimi i kësaj pasurie për Uruçin do të thotë të tradhtojë pasionin e jetës së tij, si dhe traditën e familjes. Vetëm letërkëmbimi i familjes dhe i tij përmban rreth 13.000 letra në 18 gjuhë të ndryshme të botës, ku nuk mungojnë ato me 70 universitete të huaja dhe 30 akademi. Literatura që ka biblioteka familjare e tij, i përket fushave të etnografisë, astronomisë, arkeologjisë, speleologjisë, muzikës empirike, mjekësisë antike etj. Për sistemimin e ruajtjen e kësaj pasurie e ndihmon dhe vajza e tij.

• E mërkurë 19 dhjetor 2012

Shqiptarja Anxhela Martini provokon me gjinjtë e zhveshur Gstaad, pasardhësit e shoqërisë së lartë në dëborë. Anxhela Martini fiton çmimin “e erosit”

Kulturë

Dhurimi i dokumenteve në Akivin Qendror të Shtetit

Familjarët e Ali Zotës dorëzojnë blloqe me shënimet e tij Dhurimi i dokumenteve dhe fotografive për vitin 2012 është rritur ndjeshëm në Akivin Qendror të Shtetit. Familjarë të Ali Zotës dorëzuan 5 blloqe të shkruara nga dora e tij në zyrat e depozitimit të dokumenteve. Drejtoresha e këtij institucioni Nevila Nika pranon se familjarët e artistëve dhe shkrimtarëve janë më të disponueshëm për të sjellur dokumente, fotografi, dorëshkrime, ku veçon disa prej familjareve si vajzën e Marije Krajes, Dhimitër Shuteriqit. Nika lëshon alarmin se ka raste që tregtohen dokumente të rëndësishme. Në ligjin e arkivave ekziston një nen ku dokumentet mund të depozitohen si në bankë për një periudhë të caktuar dhe të tërhiqen përsëri. Rast konkret i zbatimit të tij ishte, kur shkrimtari Ismail Kadare e depozitoi dorëshkrimin e “Dimrit të vetmisë së madhe”. Por ky shembull vlen për këdo që dëshiron që të ruajë dokumente në mënyrë të sigurt.

Kosovari në spektaklin e “Cirque du Soleil” Më 21 dhjetor nëpër kinematë amerikane dhe ato botërore do shfaqet spektakli filmik “Cirque du Soleil: Worlds Away”, në 3D. Pjesë e filmit është edhe aktori dhe valltari i talentuar kosovar, Halil Gashi. Filmi është shkruar dhe drejtuar nga i aktori i njohur hollivudian, Andrew Adamson (i nominuar nga Akademia Filmike, dhe regjisor i filmave “Shrek”, “The Chronicles of Narnia, etj’), sipas idesë së regjisorit James Cameron (i cili realizoi filmat e njohur “Titanic”, “Avatar”, “The Terminator”, “Judgment Day”, etj), i cili ka fituar disa çmime për ‘regjisorin më të mirë’ edhe në festivalin prestigjioz “Golden Globe Awards”. Në filmin“Cirque du Soleil: Worlds Away” luan edhe aktori dhe valltari i talentuar shqiptar nga Kosova, Halil Gashi. Ai në film shfaqet në dy role: si valltar dhe si aktor. Me koreografinë e përpunuar nga Halil Gashi, Halili vallëzon solo me muzikën e grupit The Beatles. Ndërkaq, në performimin e tij të dytë, Gashi shfaqet edhe me një valltare tjetër, në një vallëzim duet, që gjithashtu bëhet me muzikë të grupit The Beatles. Në fakt, “The Beatles show Love” është vetëm njëri prej shtatë akteve kryesore të filmit. Të shtatë aktet e filmit janë: 1.”O”, një performim ky në ujë, i cili nënkupton jetën dhe vetëdijen; 2 .“KA”, një spektakël që ndërthur artin me teknologjinë; 3.“Mistery”, është një shfaqje akrobatike; 4.“Viva Elvis”, që i dedikohet muzikës së Elvis Presley, dhe që në vete përmban edhe kostumet dhe vallëzimet përkatëse; 5. “Criss Angel Believe”, që i dedikohet magjistarit Criss Angel, respektivisht, që trajton historinë e një dashure të humbur; 6. “Zumanity”; dhe 7. “The Beatles Love”, një akt ky që përmban me numrin më të mëdhenj të artistëve krahasuar me të gjitha aktet e tjera (www.worldsaway3d.com). Filmi është xhiruar në Las Vegas, në vitin 2011. Valltari kosovar, Halil Gashi ka qenë pjesë e trupës së njohur botërore “Cirque De Soleil”, ku për tre vjet e gjysmë edhe e ka punuar shfaqjen ‘The Beatles Love Show’ (në Las Vegas). Po ashtu, Gashi është treguar mjaft i suksesshëm edhe në fushën e aktrimit. Ai ka aktruar për regjisorë të njohur në Angli e Gjermani; fillimisht në teatër, e pastaj edhe në film. Veç kësaj, Gashi ka qenë edhe pjesë e disa video-klipeve të kompanive dhe artistëve/këngëtarëve të njohur, si Kylie Minogue, RUN DMC, Black Eye Peas, MTV, BBC, Levi’s, Adidas, etj.

ëto vajza të aristokracisë evropiane u mblodhën në Zvicër, Gstaad për një ‘party’ prej pesë yjesh. Për tri ditë ato janë ‘takuar’ mes koktejlit, garave të skive, darkave elegante në hotele dhe lozhave tepër luksoze me përfaqësues të shoqërisë së lartë. Ishte e pamundur që të mos binin në sy. Porse ajo që binte më tepër në sy dhe ishte e pamundur të mos e vëzhgoje ishte Anxhela Martini me një fustan të kuq të gjatë prej ku shfaqeshin thuajse krejtësisht të zhveshur gjinjtë e saj. Poppy Delevingne shkëlqente me një fustan të ngushtë me temina, ndërsa Carey Mulligan ka treguar stilin e saj të ëmbël me një look nga Valentine në të zezë dhe gri. Top modelja Arizona Muse zgjodhi një fustan të Stella McCartney me qëndisje, ndërsa Harley Viera- Neëton kishte veshur një fustan ngjyrë blu elegant me dantella. Por siç vëren “mediasat” ajo që fiton padyshim Palmën e Artë për ekzibicionizmin e vet të nxehtë dhe provokues ishte patjetër modelja shqiptare Anxhela Martini, e cila u paraqit me një fustan të kuq që la pak vend pak për të imagjinuar e ku çdokush mund të admirojnë nga çdo kënd gjinjtë e saj të përsosur.

Dita e vdekjes së Nënë Terezës shpallet Dita Ndërkombëtare e Bamirësisë Rita Ora

Nxjerr pemën e krishtlindjes të Tiranës në Twitter Këngëtarja kosovare me famë botërore Rita Ora nuk lë moment pa treguar sa shumë e do Shqipërinë. Në faqen e saj personale në twitter, Ora ka postuar pemën e krishtlindjeve që pak ditë më parë ndezi dritat ë kryeqytet, “Pema e krishtlindjeve në Tiranë, Shqipëri, është gjigande”, shkruan Rita Ora e entuziazmuar. Dhe një herë Rita Ora ka entuziazmuar shqiptarët me patriotizmin e saj. Në festat e 28 nëntorit ajo zbriti në Tiranë ku performoi live për festuesit e 100 vjetorit të pavarësisë. Një element më shumë ky që mediat botërore ti jepnin dhe më shumë bujë 100 vjetorit të shtetit shqiptar. Ndërsa mesazhi i dhënë dje nga Rita Ora ka qenë publik për miliona miq që e ndjekin atë në tëitter

Ministria e Punëve të Jashtme përshëndet miratimin, më 17 dhjetor 2012 nga Asambleja e Përgjithshme e Kombeve të Bashkuara, të rezolutës që shpall datën 5 shtator, dita kur u shua e lumnuara Nënë Tereza, si Ditën Ndërkombëtare të Bamirësisë. “Me këtë vendim, vendet anëtare të OKB-së, duke njohur e vlerësuar rolin e pazëvendësueshëm të akteve të bamirësisë në zbutjen e krizave humanitare dhe vuajtjeve njerëzore, i bëjnë një homazh të merituar aktivitetit e trashëgimisë së Nënë Terezës, e njohur ndërkombëtarisht dhe e vlerësuar botërisht për përkushtimin dhe punën e saj gjatë gjithë jetës në ndihmë të të sëmurëve, të varfërve e njerëzve në nevojë. Rezoluta, duke inkurajuar aktet e bamirësisë, bën thirrje që më 5 shtator, të gjitha shtetet anëtare të OKB-së, organizatat e Kombeve të Bashkuara, organizatat e tjera ndërkombëtare dhe rajonale, shoqëria civile, si dhe individët, të përkujtojnë Ditën Ndërkombëtare të Bamirësisë. Shqipëria ishte një nga vendet kryesore sponsorizues të kësaj rezolute dhe misioni ynë në Kombet e Bashkuara pati një rol kyç në miratimin me konsensus të saj. Nëpërmjet një lobimi të fuqishëm, rezoluta arriti të marrë bashkësponsorizimin e më se 20 vendeve anëtare të Kombeve të Bashkuara”, thuhet në deklaratën e Ministrisë së Jashtme.

« speciale

Profil

E mërkurë 19 dhjetor 2012 •

Genghis Khan njeriu që nuk iu gjet varri kurrë P

ër shekuj me radhë historianët dhe kërkuesit e thesareve kanë qenë në kërkim të varrit të pushtuesit të famshëm mongol Genghis Khan. Zbulimet e reja ofrojnë dëshmi mjaft bindëse se ky varr më në fund është gjetur. Për 800 vjet me radhë që nga vdekja e tij njerëzit kanë kërkuar më kot varrin e Genghis Khanit, pushtuesit nga shekulli i 13-të dhe perandorit që në kohën e vdekjes së tij ka udhëhequr perandorinë që shtrihej nga Deti i Zi deri në Paqësor. Gjatë pushtimeve në Azi dhe Kinë ushtria e tij vrau dhe plaçkiti, por gjithashtu vendosi edhe lidhje të reja mes Lindjes dhe Perëndimit. Si njëri nga udhëheqësit më brilant dhe më të pamëshirshëm të kohës, Khani ribëri botën. Por përderisa jeta e këtij pushtuesi është temë e legjendave, vdekja e tij është e mbuluar me një vel enigme. Disa historianë besojnë se ai ka vdekur nga plagët e marra në betejë, disa të tjerë thonë se është rrëzuar nga kali apo se ka vdekur nga ndonjë sëmundje. Dhe vendi ku ishte varrosur Khani nuk ishte gjetur kurrë. Në atë periudhë ishin bërë përpjekje të mëdha që varri i tij të mbrohej nga plaçkitësit e varreve. Legjenda thotë se përcjellësit e kufomës së Khanit kanë vrarë të gjithë ata që i janë afruar varrit dhe madje janë vrarë edhe njerëzit që kanë ndërtuar varrin. Por shumë historianë besojnë se Khani nuk ishte varrosur vetëm: mendohet se edhe pasardhësit e tij janë varrosur së bashku me të në një kompleks, në të cilin besohet se ka edhe thesare. Gjermanët, japonezët, amerikanët, rusët dhe britanikët - që të gjithë kanë udhëhequr ekspedita në kërkim të varrit të Khanit, duke shpenzuar me miliona dollarë. Të gjitha ekspeditat dështuan dhe vendndodhja e varrit mbetet një nga enigmat më të mëdha arkeologjike. Së paku deri tani. Një projekt hulumtues, në të cilin janë bashkuar shkencëtarë amerikanë, ekspertë mongolë dhe arkeologë, ka dëshmitë e para bindëse për vendndodhjen e varrit të Khanit dhe nekropolit të familjes mbretërore mongole në një rajon të

largët malor në veriperëndim të Mongolisë. Mes zbulimeve të bëra nga ekipi janë themelet e asaj që duket të jetë një strukturë e madhe nga shekulli i 13-të apo i 14-të në një rajon që historikisht është ndërlidhur me varrin e Khanit. “Të gjitha gjërat po ndërlidhen në mënyrë mjaft bindëse”, - theksoi Albert Lin, hulumtues dhe hetuesi kryesor i projektit. Për 800 vjet me radhë masivi malor Khenti, ku është bërë zbulimi, ka qenë rajon i ndaluar me urdhrin e vetë Ghengis Khanit para vdekjes së tij. Nëse dëshmohet se vërtet është zbuluar varri i Khanit, atëherë ky do të jetë një prej zbulimeve më të rëndësishme arkeologjike në vitet e fundit. “Është e pamohueshme se Genghis Khani ka ndryshuar kursin e historisë. Në anën tjetër, nuk njoh asnjë figurë të njohur historike për të cilën ne dimë kaq pak. Nëse kemi rezultate arkeologjike për këtë çështje, atëherë do të ndriçohet një pjesë e trashëgimisë sonë të përbashkët kulturore, e cila kishte humbur”, - thotë Lin.

Genghis Khani ka pasur një jetë epike. Si fëmijë, ai përjetoi vrasjen e babait të tij, por ai mbijetoi dhe u shndërrua në një luftëtarë dhe strateg brilant, i cili arriti të bashkojë fiset e armiqësuara dhe të pushtojë pjesën më të madhe të botës së njohur atëbotë. Në të njëjtën kohë ai ndryshoi shoqërinë dhe imponoi një alfabet, si dhe një valutë qendrore, duke u bërë kështu njëri prej njerëzve me ndikimin më të madh në periudhën e tij. Gjatë fushatave të pushtimit ushtarët e tij dhunuan dhe vranë, dhe Khanët kishin shumë fëmijë, edhe pse si fëmijë njiheshin vetëm ata legjitim. Djali i tij Tushi thuhet se ka pasur 40 djem, ndërsa stërnipi i tij, Kublai Khan, ka pasur 22. Kur një studim gjenetik në vitin 2003 dëshmoi se 16 milionë meshkuj kanë kromozomin identik Y, i cili buron nga një mashkull që kishte jetuar një mijë vjet më parë, shumë nxorën përfundimin se kjo me gjasë ishte ADN-ja e Ghengis Khanit, por natyrisht që nuk ka dëshmi për këtë, pasi kufoma e tij nuk është gjetur kurrë. Për më pak se 20 vjet Ghengis Khani arriti

të pushtojë territore që shtriheshin nga Oqeani Paqësor deri në detin Kaspik. Thesaret që ai konfiskonte gjatë pushtimeve dërgoheshin në Mongoli. “Njerëzit mendojnë se varri i Ghengis Khanit është i mbushur përplot me ari dhe argjend, me thesarin e plaçkitur gjatë pushtimeve të tij”, thotë profesori Ulambajar Erdenabat, i cili kryeson departamentin e arkeologjisë në Universitetin e Ulan Batorit. Në qendër të kryeqytetit të Mongolisë, Ulan Bator, përmendorja e Ghengis Khanit është e vendosur në afërsi të selisë së qeverisë. Jashtë kryeqytetit gjendet statuja e tij i hipur mbi kalë, 250 tonë e rëndë. “Çdo shtet e ka nga një simbol të heronjve të vet dhe ai është simboli i kombit tonë”, - thotë Batulga Khaltma, ministër i Industrisë dhe Bujqësisë, i cili ka ngritur përmendoren e Ghengis Khanit jashtë kryeqytetit. “Kam ngritur përmendoren për të kremtuar 800 vjet të shtetit dhe për t’ua sjellë historinë e Ghengias Khanit gjeneratave të reja, për t’i bërë ato krenare për të kaluarën e tyre”, - nënvizoi Khaltma.

sport • E mërkurë 19 dhjetor 2012

Ecuria e shkëlqyer e Milanit në javët e fundit në Serinë A ka bërë që drejtuesit e skuadrës t’i hedhin sytë nga merkato, dhe meqë ajo po afron, të mendojnë për emra konkretë. Kështu, Milani falë ecurinë mbresëlënëse ku nuk njeh rezultate të tjera veçse fitores në javët e fundit, ka fituar shumë pikë ndaj kundërshtarëve, dhe tashmë objektivi i caktuar që në fillim, zona e Ligës së Kampioneve, është më se i mundur. Sakaq, një meritë të veçantë për ecurinë e mirë të skuadrës e ka sulmuesi El Sharaui, ose i ashtuquajtur “faraoni”. Ndërkaq, skuadra ka pësuar një ndryshim rrënjësor nga fillimi i sezonit, ku Milani ishte ndër ekipet më të dobëta. Por tani, Milani nuk është shumë larg skuadrave të Zonës së Ligës së Kampioneve, dhe i vetmi ekip i shkëputur është Juventusi. Të gjitha ekipet e tjera, janë të arritshme për Milanin dhe drejtuesit e dinë

Drogba pranë Milanit mirë këtë gjë. Drogba më pranë Milanit se Juventusit Didier Drogba është një nga emrat më të lakuar të merkatos në janarit, për shkak se nuk do të qëndrojë më në kampionatin kinez. Sakaq, Drogba përflitet se do të luajë në Serinë A, teksa për të ka shumë oferta. Në fillim ishte Juventusi, por tashmë në sipërfaqe ka dalë dhe Milani që kërkon shërbimet e tij. Lojtari nga Bregu i Fildishtë kërkon që të rikthehet në Europë pas një eksperience të shkurtër dhe jo pozitive në Azi, teksa Seria A duket një opsion shumë i mirë për të. I vetmi problem është ngërçi ekonomik, pasi Drogba kërkon 5 milion euro deri në fund të sezonit. Juventusi është në gjendje të japë 3.5 milion euro, ndërsa Milani jep gati 4 milion euro. Asnjëra prej të dyve nuk

plotëson shumën e kërkuar nga lojtari, ndonëse Milani është më pranë. Tashmë është vet dëshira e lojtarit që do të vendosë skuadrën e tij të ardhshme. El Sharaui – Drogba kopja perfekte El Sharaui dhe Drogba shikohet si kopja perfekte e sulmit për Milanin. I pari për aftësitë e tij të shkëlqyeshme teknike, ndërsa nga ana tjetër, Drogba një lojtar tipik goli që do ta ndihmonte Milanin të shënonte edhe më tepër. Për këtë arsye, drejtuesit e skuadrës po bëjnë maksimumin për ta afruar lojtarin me Milanin, teksa pretendimet për t’u ngjitur në tabelë janë rritur me kalimin e javëve. Galiani është shprehur se Milani mund të bëjë ndonjë goditje në merkato nëse do të jenë mundësitë financiare, çka duken të mundura në rast se Pato largohet nga Milani.

Napoli -2 pikë, Kanavaro pezullohet për 6 muaj

Mesi, Ksavi e Pujol përjetë tek Barcelona Barcelona ka mbyllur në mënyrë të suksesshme tri nga kontratat e saj më të rëndësishme. Ato që përfliteshin prej kohësh janë përmbushur të martën. Lionel Mesi, Ksavi Hernandez dhe Karles Pujol kanë nënshkruar kontratat e tyre të reja me klubi katalanas, duke i dhënë fund çdo hamendësimi të mundshëm. Dy mesfushorët dhe kapiteni Pujol kanë mbyllur gjithçka duke u lidhur përjetë me katalanasit. Mesi kontratë deri në vitin 2018 Sipas shtypit spanjoll Lionel Mesi do të nënshkruajë një kontratë deri në vitin 2018, ndërsa dyshja Ksavi-Pujol do të nënshkruajë deri në vitin 2016. Ashtu siç kishte paralajmëruar gazeta e përditshme spanjolle “AS”, që në nëntor të këtij viti Barcelona kishte nisur nga puna për zgjatjen e kontratës me mesfushorin argjentinas Lionel Mesin. Fillimisht ishte parashikuar që nënshkrimi i kontratës së re të vinte pas Krishtlindjeve, por në fakt gjithçka rinovimi ka ardhur përpara tyre. Bisedimet mes klubit katalanas dhe përfaqësuesve të Lionel Mesit – në këtë rast i ati i tij – kanë kërkuar më pak kohë nga çfarë mendohej. Ksavi dhe Pujol Lionel Mesi ka qenë a dyshim elementi kryesor me të cilin Barcelona ka dashur të mbyllë sa më shpejt të jetë e mundur çështjen e kontratës. Por veç mesfushorit argjentinas, në fokusin e drejtuesve të Barçës kanë qenë dhe dy pika të tjera kyçe të klubit. Bëhet fjalë për kapitenin Karles Pujol dhe për mesfushorin Ksavi Hernandez. Sipas shtypit iberik gjithçka është e mbyllur me të dy lojtarët dhe firma e tyre pritet të vijë në ditët në vazhdim. Të dy lojtarët pritet të firmosin individualisht kontratat e tyre. Kontrata aktuale e Pujolit përfundon në vitin 2013, por sipas kontratës së re, kapiteni pritet ta mbyllë me Barcelonën deri në vitin 2018 – asokohe Pujol pritet të jetë 38 vjeç. Nga ana tjetër kontrata e Ksavit skadon në vitin 2014, por sipas kontratës së re mesfushori pritet të rinovojë deri në vitin 2016.

PSG-ja konfirmon interesimin për dyshen Murinjo-Ronaldo

apoli, e cila ka qenë një prej skuadrave që lufton për titullin kampion në Itali, tani mund t’i thotë lamtumirë titullit. Napolitanët janë penalizuar nga Komisioni i Disiplinës së Federatës Italiane të Futbollit me uljen e dy pikëve në renditjen e kampionatit. Shkak është bërë takimi kundër Sampdorias dy sezone më parë, i cili është vërtetuar se është trukuar nga ana e skuadrës së Napolit. Por, masat ndëshkimore nuk përfundojnë me kaq. Mbrojtësit Paolo Kanavaro dhe Xhanluka Grava janë dënuar të dy me 6 muaj pezullim, ndërsa ish-portieri i kësaj skuadre, Mateo Xhianelo, nga i cili filloi i gjithë hetimi, u pezullua për 3 vite e gjysmë. Me këtë dënim,

Komisioni i Disiplinës së Federatës Italiane të Futbollit nuk ka treguar mëshirë ndaj napolitanëve, të cilëve iu ka ulur dy pikë në renditjen e përgjithshme, por për më tepër u ka skualifikuar kapitenin për 6 muaj dhe u ka vendosur një gjobë prej 70 mijë eurosh kryeredaktor Brahim Shima

s t a f f

zv/kryeredaktor: Armand Maho Mariglen Mulla

të cilit i është shtuar edhe një gjobë prej 70 mijë eurosh, napolitanët e shohin veten në vendin e pestë në renditje, 10 pikë pas Juventusit të kryeson e vetme Serinë A.. Kuptohet që drejtuesit e klubit do ta apelojnë vendimin, duke pritur që minimalisht të marrin një zbritje prej një pike nga Gjykata e Arbitrazhit Sportiv. Gjithashtu, Napoli do të apelojë edhe skualifikimin e kapitenit Kanavaro, me shpresën se do t’i reduktohet në 3 muaj skualifikimi. “Napoli nuk është dakord me vendimin e komisionit disiplinor, pasi ne besojmë se nuk mund të ndryshohen renditjet gjatë sezonit në vazhdim. Çdo vendim duhet dhënë para apo pas zhvillimit të një aktiviteti”, - shkruan Napoli në faqen zyrtare të Interit, në të

cilën ka bërë të qartë se do të apelojë vendimin e marrë nga Komisioni i Disiplinës. Përfshirja e Napolit vjen nga fakti se ish-portieri Xhianelo, ka tentuar të manipulojë ndeshjen kundër Sampdorias të dy sezoneve më parë, duke kërkuar bashkëpunimin e Kanavaro dhe Grava, të cilët kanë refuzuar. Por, të tre janë dënuar për shkak se nuk kanë lajmëruar autoritetet përkatëse rreth kësaj ngjarje. Tashmë në janar drejtuesit e Napolit pritet të futen në merkato për të gjetur të paktën zëvendësuesin e Kanavaros. Kapiteni është një nga pikat më të forta në mbrojtje, çka do të thotë se mungesa e tij mund të ndikojë negativisht në ecurinë e napolitanëve në kampionat.

politika: Oli Xhilaga ekonomia: brikena dervishaj sociale: Ervin Koçi rrethet: blerina spaho kronika: mariglen mulla kultura: blerina goce design&layout: Daniel Prifti, Gëzim Duzha

Adresa: Rr. Dull Keta, nr. 5. (Rr. e Dibrës), Tiranë

Fillimisht është dukur shaka, por tani jo më. Skuadra pariziene PSG ka shfaqur interesin e saj për dyshen e Realit të Madridit Zhoze Murinjo dhe Kristiano Ronaldo. Ka qenë pikërisht krahu i djathtë i drejtuesve të Parisit Abdulrrahman Bin Saud, i cili është shprehur se PSG-ja po synon të marrë në mëkaton e verës trajnerin e Realit Zhoze Murinjo dhe mesfushorin Kristiano Ronaldo. Një lajm i tillë është bërë i ditur nga kanali francez “Canal+”. Duhet theënë se vetëm disa javë më parë vetë bosi i PSG-së Al Thani ishte shfaqur indiferent për sa i përket një marrëveshje të mundshme mes klubit francez dhe trajnerit portugez të Realit Zhoze Murinjo. Por vetëm dy javë më pas gjërat duket se janë rrokullisur dhe tashmë PSG-ja duket e gatshme për të synuar dyshen e Madridit.

Lojtarët e Realit kritikë me Murinjon Situata aspak e qetë që mbizotëron në Madrid vazhdon të tërheqë vëmendjen e shtypit. Sipas gazetës “El Pais” një sërë lojtarësh të Realit – kuptohet ata më të rëndësishmit – i kanë kërkuar trajnerit Murinjo që të mbajë dhe ai përgjegjësitë e veta për rezultatet aspak pozitive të skuadrës. Lojtarët i kanë bërë me dije trajnerit se nuk janë plotësisht me akuzat e tij dhe sipas tyre Murinjo e bën një gjë të tillë për të shpëtuar “lëkurën” e vet.

marketing: eligerta dyrmishi cel: 067

20 62 200

e-mail: eligertad@yahoo.com

www. gazetametropol.com e-mail: gazetametropol@yahoo.com

« reklamË

E mërkurë 19 dhjetor 2012 •