tatuazhet, ankesa e taksive, qiraxhinj hajdut by Gazeta Metropol

»10

19-vjeçari rrëfen pasionin e përpjekjet

Luan Qosja: Verbimi s’më pengon që të jem aktiv në gjithçka që bëj E shtunë

25 maj 2013

Viti IX, Nr. 2984 Tel: 04 2 233 991 Fax: 04 2 233 998 Çmimi: 30 lekë • € 1.5

gazetametropol.com

Stina e nxehtë

Merrnin shtëpi me qira, u Durrësi sërish i kërkuar, vidhnin të gjitha plaçkat Grupi prej 5 të rinjsh prej muajsh kishte ngritur një skemë vjedhjeje. Zbulohen nëntë rastet, nis hetimi për të tjerat »6

destinacionet më të rekomanduara

»11

Ndërkombëtarët Tatuazhet

Bojërat tremujore janë false dhe kancerogjene Ekspertët flasin mbi trendet. Një e moshuar 69-vjeçare rekordmene e bërjes së tatuazhit në trup. Çmimet që ofrohen

»4

Ankesa e taksistëve Veturat nga komunat zënë vendet e pronotuara në Tiranë

Të licensuarit ankohen për konkurrencën që u bëhet. “Taksat i paguajnë më lirë në komuna, por punojnë në kryeqytet” »5

Opinion Nga Gëzim Tushi

Për qytetarin individual dhe atë social »16 Nga Nexhmedin Spahiu

Kombi dhe shteti

»17

Të hënën partitë të votojnë për KQZ »2

Bisedimet e fundit për t’i dhënë fund ngërçit të emrave

Të pakënaqurit e PD dakord për të votuar tri ligjet

PS sulmon procesin e legalizimeve

për Dorëzohet kërkesa n të mbledhur seancë e jashtëzakonshme

»3

Rama paraqet premtimet për çështjen e pronësisë dhe informaleve

Stresi dhe ushqimi

Sëmundjet e zemrës prekin moshën e re, rritja në nivele shqetësuese

Shkaqet që ka sjellë rritjen e problemeve »5 kardiovaskulare. Mjekët japin këshillat që duhen respektuar për një trup të shëndoshë

Dossier/ Roli i fesë dhe i medies

Viti 1924, myslimanët shqiptarë kundër martesave me shumë gra Struktura shoqërore me tri fe, me gegë e toskë, me të paktën 7-8 kultura të ndikuara nga të huajt »18

Raporti i posaçëm

Rritet niveli i krimit etnik në Maqedoni, shteti fsheh të dhënat

»7

« POLITIKË

• Një nga pikat që do të hidhen për votim ditën e hënë në seancën plenare të Kuvendin janë tri ligjet e integrimit: reforma parlamentare, ligji i Gjykatës së Lartë, ligji i nëpunësit civil. Këto tri drafte kanë që në muajin shtator të vitit që lamë pas që nuk janë miratuar në Kuvend, pasi dy forcat kryesore politike, Parti Demokratike dhe Partia Socialiste, nuk kanë gjetur mirëkuptimin për t’i votuar, ku opozita është shprehur gjithmonë kundër votimit për shkak të pretendimeve të saj. Këto ligje kërkojnë minimalisht 85 vota.

E shtunë 25 maj 2013 •

• Amnistia fiskale është një tjetër draft që me të gjitha gjasat do të jetë në tavolinat e deputetëve për t’u miratuar. Ky ligj parashikon që të heqë të gjitha gjobat e marra nga bizneset gjatë periudhës nga viti 2011 deri në majin e vitit 2013. Konkretisht gjatë kësaj periudhe kohore të gjitha gjobat e vëna ndaj të gjithë bizneseve në vend, duke përjashtuar aktivitetet që janë në pronësi të të afërme të politikanëve, do t’u falen të gjitha gjobat që mund të kenë marrë për shkeljet ligjore që kanë bërë.

• Një nga problematikat ku do të përqendrohet debati i nesërm politik në seancën plenare do të jetë çështja e plotësimit të vendeve bosh në Komisionin Qendror të Zgjedhjeve. Konkretisht, sipas ligjit duhet që forca e parë dhe e dytë opozitare të depozitojnë kandidaturat për në KQZ në Kuvend që t’i votojnë deputetët, pasi PS-ja dhe LSI-ja nuk kanë anëtarë. Por opozita ka kërkuar dialog për të gjetur një pikë tjetër bashkëpunimi me mazhoranën, madje duke kërkuar edhe konstituimin nga e para të institucionit.

NË RENDIN E DITËS PARASHIKOHET EDHE AMNISTIA FISKALE. SKENARËT E DEBATIT NDËRMJET PALËVE

Arvizu: Të hënën të zgjidhet edhe KQZ Ambasadori i SHBA kërkon zgjidhjen e ngërçit dhe votimin e 3 ligjeve Ervin Koçi

TË PAKËNAQURIT

bledhja e seancës plenare ditën e hënë ka tërheqru vëmendjen e Shteteve të Bashkuara të Amerikës, që shprehen se kjo është një mundësi e mirë jo vetëm për të miratuar tri ligjet e integrimit, por dhe zgjidhjen e ngërçit të krijuar në Komisionin Qendror të Zgjedhjeve. Ambasadori i SHBAve në Tiranë, Aleksandër Arvizu, theksoi dje pas takimit me kryetarin e Gjykatës Kushtetuese se mbledhja e seancës plenare të jashtëzakonshme ditën e hënë është një ogur i mirë për të përmirësuar klimën politike në vend. “Sot është dita e parë e fushatës, por me sa duket ajo ka nisur. Kemi qenë shumë të qartë për pozicionimin e SHBA-ve për zgjedhjet dhe Komisionin Qendror të Zgjedhjeve. Kam dëgjuar se do të zhvillohet një seancë në parlament të hënën. Kjo është një mundësi e mirë qoftë për tri ligjet dhe konstituimin e KQZ-në. Shpresoj që palët të përfitojnë nga kjo mundësi”, - iu përgjigj ambasadori interesit të gazetarëve nëse ai kishte mesazh për ditën e parë të fushatës zgjedhore. Në këtë mënyrë, diplomati amerikan në Tiranë nxit partitë politike që të shfrytëzojnë seancën plenare të së hënës në parlament për të plotësuar Komisioni Qendror të Zgjedhjeve. Kur zyrtarisht ka nisur fushata elektorale për zgjedhjet e 23 qershorit dhe KQZ-ja është me tri vende bosh, diplomatët e huaj po përpiqen të nxitin partitë politike që në pak ditë të gjejnë gjuhën e përbashkët për të plotësuar vendet bosh në institucionin qendror të organizimit të zgjedhjeve. Skenarët Seanca plenare e parashikuar për t’u mbajtur ditën e hënë erdhi pas deklaratës së Kryeministrit Berisha dy ditë më parë në Kukës, ku theksoi se do të mbledh parlamentin në një seancë plenare për të votuar tri ligjet e integrimit. Ky pohim i shefit të qeverisë kish brenda edhe pranimin e ofertës së kreut të LSI-së Ilir Meta, i cili ka kërkuar që draftet të hyjnë në fuqi në muajin shtator. Me sa duket, Kuvendi nuk do të

Seanca plenare e së hënës

Deputetët e hequr nga lista të pranishëm në Kuvend Deputetët e pakënaqur, që nuk janë më pjesë e listave të kandidatëve të partive politike, shprehen se do të jenë pjesë në seancë plenare të ditës së hënë, nëse do të njoftohen nga Kuvendi. Të pyetur nga gazeta “Metropol” disa nga deputetët aktualë të Partisë Demokratike që nuk janë më pjesë e listave të deputetëve të këtij subjekti politik shprehën se do të shkojnë në seancën plenare për të votuar tri ligjet e integrimi, po kur të thirren nga Kuvendi, pasi deri tani nuk ka asnjë kërkesë zyrtare në parlamentin shqiptar për të mbajtur një seancë plenare të posaçme. Edhe nga kapi socialist deputetët janë shprehur pro qëndrimit të liderëve të tyre për votimin e ligjeve, duke treguar besnikërinë ndaj kryetarit Rama. Në këtë mënyrë, të gjithë deputetët e kësaj legjislature do të mbushin sallën e Kuvendit njësoj si gjatë votimit të ligjeve të tjera që kanë kërkuar një shumicë të cilësuar votash. Po në seancën e së hënës ata do të jenë të pranishëm, pasi do të votojnë disa drafte që do t’i hapin rrugën integrimit të vendit në Bashkimin Europina dhe emri i tyre do të ngelet në procesverbalet e mbledhjes. Këtë seancë pritet ta vëzhgojnë edhe ambasadorët e akredituar në Tiranë, pasi ka një rëndësi më të madhe sesa në mbledhjet e shkuara.

TOPALLI

LIGJI

Kryetarja e Kuvendin, Jozefina Topalli, theksoi dje gjatë një takimi me kryesuesin e misionit të OSBE-së në Tiranë për monitorimin e zgjedhjeve, Roberto Bateli, se mazhoranca është e gatshme në çdo kohë për të votuar kandidaturat e PS-së për vendet boshe në Komisionin Qendror të Zgjedhjeve. Gjatë takimit Topalli tha se do ta mblidhte parlamentin në çdo kohë që opozita të vendosë për të plotësuar vendet bosh në KQZ. Nga ana e tij Batelli shprehu mirënjohje për ftesën e Kryetares së Kuvendit që në Shqipëri të vijë një numër sa më i madh vëzhguesish zgjedhorë, jo vetëm nga Asambleja e OSBE-së, por dhe nga Asamble Parlamentare e Këshillit të Europës, nga Parlamenti Europian etj.

mblidhet vetëm për të votuar tri ligjet, por dhe për të zgjidhur ngërçin e krijuar në Komisionin Qendror të Zgjedhjeve. Apeli i vazhdueshëm si dhe presioni nga ndërkombëtarët ka bërë që dy forcat kryesore të mblidhen të hënën në Kuvend për të gjetur një pikë të përbashkët për

VOTIMI

Sipas Kushtetutës së vendit, pas fillimit të fushatës elektorale shkrihet Kuvendi, pasi deputetët punojnë për të fituar sa më shumë vota. Por ligji parashikon gjithashtu që mandati i deputetit përfundon kur krijohet qeveria e re që del pas zgjedhjeve parlamentare, çka do të thotë se të gjithë deputetët aktualë do ta kenë mandatin e tyre deri në muajin shtator. Rrjedhimisht, po sipas Kushtetutës së vendit, në çdo kohë që të mblidhet Kuvendi ata do të vijnë për të votuar akte të një rëndësie të veçantë, pasi, kur shkrihet Kuvendi, ai mund të mblidhet me kërkesë të kryeministrit ose kur një gjë e tillë kërkohet nga një e treta e deputetëve dhe në të diskutohen çështje të një rëndësie të veçantë.

të plotësuar Komisionin Qendror të Zgjedhjeve. Me të gjitha gjasat do të përsëritet skenari i zgjedhjeve parlamentare të vitit 2009, kur tre prej anëtarëve të Partisë Socialiste në KQZ bojkotuan institucionin për tre muaj dhe u kthyen vetëm pak ditë para ditës së zgjedhjeve.

Edhe për zgjedhjet e 23 qershorit duket se po përsëritet e njëjta skenë. Pas dorëheqjes të tre anëtarëve të propozuar nga opozita parlamentare (Denar Biba dhe Albana Shtylla nga PS-ja dhe Jani Jani nga PBDNJa), në këtë institucion u krijua një ngërç, që në shumë raste

Votimi i tri ligjeve të integrimit mund të klasifikohet si një çështje e një rëndësie të veçantë për vendin, gjë që i hap rrugën Kuvendin për t’u mbledhur, edhe pse atij mund t’i ketë përfunduar mandati, si në rastin e seancës plenare që do të mbahet ditën e hënë. Miratimi i tri ligjeve i hap rrugë vendit në mënyrë zyrtare për të marrë statusin e vendit kandidat për në Bashkimin Europian, gjë që sjell rrjedhimisht edhe hapjen e negociatave për anëtarësimin në BE. Pasi marrjes së statusit, BE-ja vendos disa kritere të tjera, të cilat duhet të plotësohen dhe me të gjitha gjasat në një hark kohorë dyvjeçar Shqipëria mund të jetë anëtarë e familjes europiane.

ka krijuar edhe debate në punën e tij. Pavarësisht se KQZ-ja ka një muaj që punon me katër anëtarë, numër i nevojshëm për të vënë në punë institucionin, sërish janë disa akte që kërkojnë minimalisht votën e pesë anëtarëve, gjë që ka çuar edhe në shtyrjen e disa drafteve me

rëndësi të veçantë për mbarëvajtjen e zgjedhjeve. Gjithsesi, pritet që të hënën në Kuvend të jenë të gjithë deputetët, pasi me të gjitha gjasat do të jetë seanca e fundit për këtë legjislaturë, çka do ta bëjë edhe më të lehtë votimin e drafteve që janë parashikuar.

POLITIKË • E shtunë 25 maj 2013

LEGALIZIM DHE TAPI, RAMA U OFRON BAST BANORËVE TË RRASHBULLIT

“Më 23 qershor provoni kryqin te PS” Kreu socialist premton certifikatën e pronësisë brenda 4 vjetve Oli Xhilaga “Nëse doni legalizime e tapi për pronat, provojeni të votoni për Partinë Socialiste më 23 qershor”, - ky ishte basti që u ofroi dje banorëve të Rrashbullit në Durrës kreu i PS-së, Edi Rama. “Do të legalizosh shtëpinë? Vër një kryq aty ku shkruhet ‘Partia Socialiste’! Kaq! E ke vënë atë kryq njëzet vjet aty ku thotë ‘Partia Demokratike’? E ke letrën e legalizimeve? Nuk e ke! Po pse do ta vësh kryqin prapë aty? Për çfarë? Akoma nuk e more vesh që nuk të vjen legalizimi duke vënë atë kryqin aty?! Provoje këtu njëherë! Provoje!”, - u shpreh Rama. Sipas tij, më 23 qershor asnjë votë nuk duhet të shkojë për demokratët e republikanët, të cilët në 20 vjet kanë marrë votat e pronarëve dhe nuk u kanë dhënë zgjidhje. Një apel i tillë erdhi dje nga kryetari i Partisë Socialiste, Edi Rama, gjatë një bashkëbisedimi me fermerët e komunës Rrashbull në Durrës. Ndër çështjet e shumta të trajtuara në këtë bashkëbisedim ishte dhe problematika me pronën, për të cilën kreu socialist sqaroi lidhur me atë çfarë ofrojnë dy alternativat politike. Për 20 vjet nuk iu dha zgjidhje një problematike të tillë, por PS-ja brenda katër vjetve do të japë certifikatën e tokës. “Mbas 20 vjetësh dhe 8 vjet këta në qeveri as pronarët nuk kanë kthim ose kompensim të drejtë të pronës, as ata që kanë ndërtuar me gjak sakrifica shtëpi për të futur kokën, nuk kanë një copë letër që e bën atë shtëpinë atje pasurinë e tyre të patundshme”, - u shpreh Rama. Ndaj kreu i PS-së parashtroi projektin e “Rilindjes” mbi këtë çështje. “Do të bëjmë

PS hap fushatën elektorale në Fushë-Krujë Partia Socialiste hapi dje fushatën elektorale në Fushë-Krujë, ku prezantoi dhe kandidatët për deputetë për këtë zonë. Në fjalën e tyre secili nga përfaqësuesit e PS-së në garë për mandatin në legjislativ në mesazhet e shkurtra për mbështetësit e mbledhur në shesh dhanë arsyet se pse duhet një votë për PS-në më 23 qershor. Ndërsa në vlerësimin e Ramës në qarkun e Durrësit më 23 qershor do të triumfojë PS-ja dhe Aleanca për një Shqipëri Europiane. “Jam krenar që kam ardhur me dy deputetë që simbolizojnë eksperiencën e gjatë, si Namik Dokle dhe përfaqësuesin e të rinjve në Fushë-Krujë Artur Bushi. Më 23 qershor vini kryqin te PS-ja, duke i vënë kryqin taksës së biznesit të vogël dhe merrni frymë lirisht, çoni më shumë lekë në shtëpitë tuaja. Ftoj qytetarët e këtij rrethi që t’i vënë kryqin taksës zero për ilaçet, për ushqimet, naftës, plehrat kimike. Me votën për PS-në ulni taksën për 95 për qind të njerëzve të këtij vendi”, - vuri në dukje Rama.

Për 20 vjet nuk iu dha zgjidhje një problematike të tillë, por PS-ja brenda katër vjetve do të japë certifikatën e tokës. “Mbas 20 vjetësh dhe 8 vjet këta në qeveri as pronarët nuk kanë kthim ose kompensim të drejtë të pronës, as ata që kanë ndërtuar me gjak sakrifica shtëpi për të futur kokën, nuk kanë një copë letër që e bën atë shtëpinë atje pasurinë e tyre të patundshme” transparencë për të gjithë atë grabitje të madhe që u është bërë pronave të shqiptarëve, pronave të përbashkëta dhe pronave private. Do të bëjmë transparencë. Ata që kanë dalë pronarë me dhjetëra e me qindra hektarë në breg të detit, ndërkohë që gjyshërit e tyre kanë parë vetëm malin dhe s’kanë parë ndonjëherë detin, ato prona do t’i kthejnë mbrapsht. Ato prona do t’i marrin pronarët që e provojnë se

janë pronarë me dokumente historike, jo me dokumente false dhe jo me dëshmitarë të rremë”, - vlerësoi Rama. Madje, premtimi është dhe më konkret. “Brenda 4 vjetve, nuk e di kur, por certifikatën e tokës tënde do ta japim. Ne do të japim certifikatën e tokës për të gjithë ata që kanë 20 vjet që rropaten me një copë tokë dhe mirë që rropaten, por nuk e kanë ende tokën e tyre me leje”, - u shpreh kreu i social-

istëve. Nuk mund të mos jetë pjesë e rëndësishme e këtij procesi dhe një tjetër etapë e çështjes së pronës, ajo e legalizimeve. “Legalizimet do t’i bëjmë dhe do t’i mbyllim ashtu siç na takon dhe siç u takon të gjithë atyre që kanë ndërtuar një shtëpi për të ndërtuar ëndrrën e një familjeje që jeton në kushte normale pas një periudhe të gjatë varfërie dhe izolimi në regjimin e kaluar”, garantoi kryesocialisti Rama.

KREU I LSI-së TAKIM ME BIZNESET E SEKTORIT PRODHUES INDUSTRIAL

Meta: Taksë zero për bizneset e reja të huaja “Prioritet është krijimi i Agjencisë së Eksporteve” Meta priti dje delegacion të Asamblesë Parlamentare të OSBE-së, ku u diskutua situata parazgjedhore. Meta shprehu angazhimin e LSI-së që Shqipëria të ketë standardet më të larta në këto zgjedhje, pasi ato janë tepër të rëndësishme jo vetëm për stabilitetin e vendit, por dhe për integrimin e vendit dhe njëkohësisht për të ecur më shpejt në rrugën e progresit ekonomik dhe të punësimit, që janë shqetësimet kryesore të shqiptarëve.

Kryetari i LSI-së, Ilir Meta, zhvilloi një takim me bizneset e sektorit prodhues industrial. Nxitja e bizneseve të huaja dhe rimbursimi automatik i TVSHsë, sipas tij, janë mënyra më e mirë për shtimin e vendeve të punës. Ndërkaq në programin e LSI-së është parashikuar dhe krijimi i parqeve industriale dhe zona të lira ekonomike, duke lehtësuar në mënyrë të plotë tatime dhe taksat për një periudhë 5-vjeçare me qëllim shtimin e vendeve të reja të punës. Për këtë arsye krijimi i Agjencisë së Eksporteve është një objektiv i rëndësishëm i LSI-së. “Ndaj edhe angazhimi ynë është për të krijuar menjëherë parqe industriale dhe

zona të lira ekonomike, të cilat do të ofrojnë të gjitha lehtësirat infrastrukturore, por njëkohësisht do të bëjnë të mundur lehtësimin e plotë dhe nga tatimet dhe taksat për një periudhë 5-vjeçare me qëllim kryesor rritjen e punësimit si impaktin e menjëhershëm dhe më të rëndësishëm në gjithë ekonominë e vendit dhe në gjithë zhvillimin social”, - u shpreh Meta. Ndalur te punësimi, kreu i LSI-së shprehu bindjen se “një lehtësi e veçantë, e specifikuar qartë në planin tonë për punësimin me qëllim nxitjen e investimeve të huaja është pikërisht bërja zero e taksave dhe tatimeve për të gjithë bizneset e reja të huaja

që investojnë për një periudhe 5-vjeçare deri në 30 milionë euro. Dhe përsëri interesi krye-

sor është realizimi i këtyre investimeve në vend dhe rritja e menjëhershme e punësimit”.

PESHKOPI Berisha

“Dibranët do të të lënë përjetësisht në autobus” Në vijim të fushatës elektorale, Kryeministri Sali Berisha ishte në qytetin e Peshkopisë, ku ka prezantuar kandidatët për deputetë për zgjedhjet e 23 qershorit. Edhe nga Peshkopia kreu i qeverisë lëshoi një mesazh tjetër për kreun e opozitës. Sipas Berishës, Rama ka ardhur në Peshkopi për të përçarë, por harron se dibranët nuk mund të pajtohen me bllokimin që ai i ka bërë integrimit. “Më lejoni t’i çoj një mesazh shokut Rama, që erdhi në Peshkopi si përçarës, sepse platforma e tij është vetëm përçarja. Ju tha se Berisha ju ka injoruar, shkon në Berat u thotë se unë investoj vetëm në Veri. Për këto do t’ia jepni përgjigjen ju vetë. Zoti Rama, dije se dibranët, demokratë dhe socialistë, kanë dy tipare të spikatura: janë të mençur dhe punëtorë. Ti që mendon se i mashtron, gabon. Nuk mund të pajtohen me ty, sepse t’i shkelmon me papërgjeshmërinë më të madhe aspiratat e tyre europiane”, - tha ai.

FRD

Topi: Duhet zgjidhje urgjente për KQZ Kryetari i Frymës së RE Demokratike, Bamir Topi, zhvilloi dje një takim me përfaqësuesit e ODIHR-it në Tiranë, të cilët do të monitorojnë zgjedhjet parlamentare të 23 qershorit. Gjatë fjalës së tij ish-presidenti Topi tha se mbledhja e seancës plenare ditën e hënë është absurde, pasi vendi ka nevojë urgjente që të zgjidhë ngërçin e krijuar në Komisionin Qendror të Zgjedhjeve. Topi deklaroi se funksionimi i cunguar i KQZ-së vë në dyshim mbrojtjen e interesave të qytetarëve që nuk përfaqësohen në pushtet. Por gjithsesi kryetari i FRD-së u shpreh i bindur se askush nuk mund të ndalë fluksin e qytetarëve në tendencën e tyre natyrale drejt një fitoreje të FRD-së. Duke përmendur 50 mijë njerëz të dubluar dhe 200 mijë të tjerë pa adresa, ai e quajti të pakuptimtë vendimin e partive parlamentare për të miratuar të hënën tri ligjet përderisa nuk e shfrytëzojnë këtë seancë plenare edhe për zgjidhjen e çështjes së KQZ-së.

« INTERVISTË

E shtunë 25 maj 2013 •

NË SHQIPËRI RRITET NUMRI I FEMRAVE QË BËJNË TATUAZHE

Marsel Shkëmbi: Tatuazhet “3-mujore” mashtrim për njerëzit

emrat shqiptare kanë dalë jashtë tabusë për tatuazhe, duke shënuar çdo ditë e më shumë numrin në rritje të atyre me tatuazh. Ky është ndryshimi që ka parë në këta 5 vjet një ndër tatuazhistët më të njohur në vend, Marsel Shkëmbi. E adhuron profesionin e tij, që e specifikon si artin më të bukur mbi trupin e njeriut, duke treguar tatuazhet e ndryshme, moshat që i bëjnë, gjinitë, preferencat, si dhe duke na dhënë detaje të mëtejshme për tatuazhet. Ai është shprehur se tatuazhet e përkohshëm të mbiquajtura “3-mujore”, janë mashtrimi i parë me të cilin ndeshen njerëzit. Në një intervistë ekskluzive për gazetën “Metropol” në qendrën e tij “House of tattoo” ai është shprehur se tatuazhet nuk janë më tabu as nga prindërit. Ajo që na bëri më shumë përshtypje është imazhi i qendrës, që nuk është i errët dhe i ngarkuar me tatuazhe, por ka plot dritë, si dhe higjiena e gjithë qendrës dhe punës së Marselit. - Marsel, kurioziteti ynë i parë është të dimë se si e gjetët veten duke ushtruar këtë profesion dhe prej sa kohësh e ushtroni. - U bënë pothuajse 10 vjet që e ushtroj këtë profesion dhe dëshira më lindi kur shikoja tim atë që pikturonte. Ai është piktor dhe prej atij mësova dhe unë të pikturoj, pastaj më lindi dëshira të pikturoj mbi trup. Kështu janë tatuazhet për mua: pikturë në trup dhe jo në pëlhurë. Gjatë viteve të punës kam kuptuar se mund të bëhen vetëm nga piktorë të mirë. - Sapo pohuat se keni 10 vjet që e ushtroni këtë profesion, çfarë ka ndryshuar gjatë këtyre viteve? - Në ushtrimin e profesionit pothuajse asgjë, makineritë, gjilpërat dhe veglat janë të njëjta, modelet e tatuazheve po ashtu, duke mos përfshirë këtu fantazitë e klientëve dhe modifikimet e tyre personale. I vetmi ndryshim është forcimi i bojërave që përdoren për tatuazhe. Tani mbajnë më shumë dhe nuk janë të lehta. - Si janë bojërat që përdorni dhe a mund të shkaktojnë ato infeksione në lëkurë? - Bojërat që unë përdor janë me përmbajtje bimore. Në qendrën time nuk ka pasur asnjë problem në aplikim e bojës mbi lëkurë, madje edhe klientë që kanë ardhur para 8 apo 9 vjetësh nuk më kanë shprehur shqetësime. Një bojë bio nuk shkakton infeksione në lëkurë. - Cilat janë pjesët më delikate të trupit për të bërë një tatuazhi? - Për një tatuazhist të mirë

nuk ka zona delikate, probleme të vogla hasim vetëm në pjesët e lëkurës ku ka shumë nishane dhe patjetër që e devijojmë vizatimin e tatuazhit në ato pjesë. - Keni pasur më shumë klientë meshkuj apo femra? - Nuk di ta përcaktoj këtë, por di të them se çdo ditë e më shumë femrat janë më

të prirura për tatuazhe, duke balancuar kështu shifrat me gjininë mashkullore. - Cili është vendi i preferuar për tatuazhe nga secila gjini? - Vendet janë nga më të ndryshimit, por te femrat më të preferuarat janë këmbët, gishtat e duarve dhe vendi poshtë qafës. Për sa u përket

meshkujve vendet tipike janë shpatulla, kurrizi dhe krahët. - Po tatuazhet më të kërkuara nga secila gjini? - Femrat kanë shprehjet ose dedikimet, përfshirë dhe tatuazhet me lule, flutura yje etj, ndërsa meshkujt kanë tatuazhet “maori”. - Cila është mosha që i aplikon më shumë tatuaz-

het? - Po bëhet fjalë nga mosha minimale 18 vjeç deri te 30-vjeçarët. Klientët në këtë moshë janë pothuajse të përditshëm. - Mosha më e vogël dhe më e madhe e klientëve tuaj? - Kam pasur klientë edhe të moshës 17-vjeçare, por mosha më e madhe ka qenë 69 vjeç, dhe ka qenë grua. - Si veproni për moshën nën 18 vjeç? - Faktikisht ka ndodhur që vijnë adoleshentë dhe kërkojnë tatuazhe, por nuk kam bërë asnjë të tillë pa praninë e prindërit të tij. Mosha e tyre e paqëndrueshme më bën të marr aprovimin e prindërit fillimisht dhe ta kem prezent gjatë punës sime. - Duke ditur se tatuazhet janë shumë të dëshiruara edhe në vendet intime, a ka vështirësi në kryerjen e tyre te femrat? - Po, tatuazhet në vendet intime janë preferencë e lartë. Nga ana profesionale nuk ka asnjë vështirësi, por edhe ato nuk kanë ndrojtje. Vijnë të vendosura dhe me shumë dëshirë se do të bëjnë një tatuazh dhe nuk shfaqin asnjë kompleks tjetër. Fatmirësisht, nuk ka pasur keqkuptime nga asnjëra palë. - Duke folur për çmimet, ku variojnë çmimet e tatuazheve? - Çmimi minimal është 1500 lekë, pastaj maksimali është i papërcaktuar, sepse varet nga preferenca që mund të ketë klienti. Në studion time

kam realizuar një tatuazh që ka kushtuar 70000 lekë dhe që është më i shtrenjti që kam bërë. - Të merresh përditë me piktura mbi lëkurë përveç profesionit çfarë është? - Në radhë të parë është pasion, është adhurim kur shikon një pikturë të përjetshme nga duart e tua sa vetë jeta e njeriut, është profesion edhe

pak biznes në fund. - Si kanë lindur tatuazhet? - Zanafilla e tyre vjen 2000 vjet para Krishtit në Zelandën e Re, pikërisht modeli “maori”, që vazhdon të jetë më i preferuari për meshkujt. - Përflitet se tatuazhet duhet të jenë nr. tek për shkak të një besëtytnie, çfarë mund të na thoni për këtë? - Është shumë e dëgjuar, por që nuk është e shkruar. Unë në trupin tim kam 5 tatuazhe, por klientit nuk i them asnjëherë, sepse duket sikur e imponoj që të shtojë numrin e tatuazheve në trup, ose sikur e limitoj. - E parë nga ju, si duket një person me tatuazh dhe një person pa tatuazh? - Është gusto relative. Për mua nuk përbën asnjë ndryshim, janë njerëz të gjithë, përpos dëshirave të tyre. Më tërheqin njerëzit me tatuazhe vetëm për faktin se mbajnë një art në lëkurën e tyre. - Kohët e fundit janë shtuar tatuazhet e përkohshme, ç’mund të na thoni? - Në studion time realizoj vetëm tatuazhe të përhershme, pra me gjilpërë. Tatuazhet e përkohshme realizohen veç me bojë kohëzgjatja e së cilës varion nga 1 javë deri në 10-13 ditë. Për sa u përket fjalive të dala nga tatuazhistët për tatuazhe të përkohshme “3-mujore”, janë mashtrimi që bëhet mbi klientin. Gjithashtu dua të sqaroj se bojërat që përdoren për tatuazhet e përkohshme kanë më shumë veti kancerogjene dhe janë më të dëmshme për njerëzit. - Çfarë procedure ndjekin njerëzit pas një tatuazhi? - Java e parë është ajo më problematikja. I këshilloj të përdorin vazhdimisht krem, ta pastrojnë vazhdimisht tatuazhin dhe absolutisht nuk u lejohet ekspozimi i atij vendi në rrezet e diellit. - Nga eksperienca juaj vetjake dhe ajo e klientëve tuaj a ka dhimbje gjatë bërjes së tatuazhit? Merrni ndonjë masë paraprake? Po raste kur nuk kanë dashur të mbarojnë tatuazhin për shkak të dhimbjeve a keni pasur? - Dhimbje në fillim, që cilësohen më shumë si djegie dhe jo dhimbje ka, pastaj kjo varion nga vendi ku kryhet tatuazhi. Në kockë është më vështirë se në tule, por raste që të lënë tatuazhin përgjysmë nuk ka pasur. Të gjithë tregojnë se kanë djegie 2 minutat e para, pastaj pjesa mpihet në vetvete, pa përdoruar asgjë për parandalimin e dhimbjeve. - Së fundi, marrëdhënia e shoqërisë shqiptare me tatuazhet? - Ah, ka ndryshuar shumë. Fillimisht femrat e kanë konsideruar tabu, tani janë më të shpeshta. Nuk ka pasur qendra të posaçme për tatuazhet, ndërsa tani ka shumë të tilla. Diçka shumë pozitive është edhe toleranca dhe mirëkuptimi që kanë filluar të kenë prindërit për dëshirën e fëmijëve të tyre për tatuazhe. Bisedoi Erta Bode

SOCIALE • E shtunë 25 maj 2013

ANKOHEN TË LICENSUARIT NË TIRANË

Taksistë nga komunat zënë vendet e punës në minibashki Erta Bode

unonjësit e shërbimit taksi në Tiranë janë shprehur të pakënaqur nga masat që merr Bashkia e Tiranës. Ata janë të pakënaqur nga shpenzimet që paguajnë taksat si dhe nga taksitë e tjera të palicensuara. Shqetësimi i tyre më i madh është licensa për taksi që japin komunat pa asnjë kriter, duke mos u përcaktuar atyre territorin e punës. Taksistët e Tiranës tregojnë se u ka rënë puna, pasi në Tiranë punojnë dhe taskistë të Paskuqanit, Saukut etj., të cilët nuk duhet të punojnë këtu, por në vendet ku kanë nxjerr licensën. Një shqetësim kanë dhe për policinë bashkiake, e cila i shpërfill ankesat e taksistëve duke u thënë: “Këtë punë keni përditë ju”. Situata Bashkia e Tiranës licenson kërkesat e banorëve për të shërbyer në kryeqytet si shërbim taksi. Mirëpo punonjësit ankohen se ky numër shtohet përditë, duke mos u llogaritur sa banorë ka kryeqyteti, si dhe sa banorëve kanë makinë për përdorim vetjak, duke ndikuar drejtpërdrejtë në uljen e xhiros për taksistët, që do të thotë më pak fitim dhe një mundësi më pak për mbajtjen e familjes së tyre nga ana ekonomike. Një shqetësim tjetër që ngrenë ata është moskontrollimi për

banorët që punojnë taksi në të zezë. “Ata janë një numër më i madh se ne që jemi të licensuar. Kanë një makinë të tyren dhe në orarin e lirë e përdorin si taksi, duke ulur ndjeshëm punën tonë. Nuk paguajnë taksa, nuk kanë taksimetër dhe prekin interesin tonë ekonomik. Kjo padrejtësi nuk merret parasysh nga Bashkia e Tiranës, që nuk ushtron asnjë kontroll dhe nuk

vendin dhe nuk na mbrojnë kur na e zënë”, - shprehet një taksist i rrugës “Myslym Shyri”. Taksistët tregojnë se kanë shumë taksa për të paguar. Një taksë që u është vënë nga Bashkia është kolaudimi i taksimetrit, që kushton 3200 lekë në vit. Mirëpo sa herë që Bashkia ndërron vlerën e taksimetri, taksisti paraqitet në Bashki, ku dorëzon taksimetrin që i drejtohet apara-

“Taksistët pa licensë janë një numër më i madh se ne që jemi të licensuar. Kanë një makinë të tyren dhe në orarin e lirë e përdorin si taksi, duke ulur ndjeshëm punën tonë. Nuk paguajnë taksa, nuk kanë taksimetër dhe prekin interesin tonë ekonomik. Kjo padrejtësi nuk merret parasysh nga Bashkia e Tiranës, që nuk ushtron asnjë kontroll dhe nuk merr masa për asnjë rast të tillë, të cilët janë kudo në rrugë, pa u fshehur fare” merr masa për asnjë rast të tillë, të cilët janë kudo në rrugë, pa u fshehur fare”, - shprehen taksistët e licensuar. Taksistët e licensuar tregojnë se u ndodh shpesh të zihen për vendin e tyre të parkimit me taksistët që vijnë nga komunat dhe punojnë në Tiranë dhe, kur i drejtohen policisë bashkiake, ata nuk ua zgjidhin problem. “Unë paguaj për vendin tim. Paguaj 30000 lekë në vit, në momentin që aty shoh një taksi tjetër të parkuar, është normale që do debatoj. Kur debati acarohet, i drejtohemi policisë, që nuk e merr parasysh qartësimin e situatës. Paguajmë dhe taksën për

turës për të bërë ndryshimin, dhe kjo kushton 1500 lekë çdo herë. Gjithashtu kolaudimi i makinës, që bëhet 1 herë në 6 muaj, kushton 1800 lekë për çdo gjashtëmujor. Taksisti paguan gjithashtu 13000 lekë taksë qarkullimi si dhe 30000 lekë në vit për vendin e punës. Përpos këtyre paguan dhe tatimet e biznesit, ku përfshihet taksa e gjelbër etj., që shkojnë 25000 lekë, si dhe figuracioni i makinës, që shkon 17000 lekë. Të gjitha këto taksa të paguara nga taskistët me licensë, ndërkohë që më shumë punë bëjnë taksistët që punojnë në të zezë.

LICENSAT Është licensimi i biznesit që bënë Bashkia e Tiranës për gjithë punonjësit që punojnë shërbim taksi. Mirëpo këta punonjës ankohen se numri i taksive pa licensë që punojnë në të zezë është më i madh se i tyre dhe ndërkohë ka ulur ndjeshëm fitimin e tyre, duke rrezikuar anën ekonomike të familjeve të tyre. Për sa u përket rimbursimeve që duhet të bëjë Bashkia, taksistët shprehen se nuk bën asnjë rimbursim, por vetëm u vjelë taksat, duke i lënë në mëshirë të fatit. Gjithashtu ata ankohen se është shtuar shumë numri i licensave të dhëna, pa llogaritur sa banorë ka Tirana, sa kanë makinë për përdorim vetjak dhe sa taksi i nevojiten secilës zonë. Përpos të gjitha ankesave Bashkia nuk merr masa dhe nuk ushtron kontrolle as për taksitë që punojnë në të zezë, as për taksistët që vijnë nga inibashkitë dhe punojnë në Tiranë.

Prindërit nuk u japin edukatën orale

NË SHQIPËRI VUAJNË NGA ZEMRA EDHE 30-VJEÇARËT, 10% E POPULLIT NGA ARITMIA

Fëmijët shqiptarë kanë probleme serioze me dhëmbët

Sëmundjet kardiovaskulare prekin të rinjtë Shkaqet kryesore: diabeti, duhani, stresi dhe mbipesha Në vendin tonë problemet kardiovaskulare nuk po lënë të qetë as të rinjtë. Mjekët bëjnë të ditur se janë shtuar rastet e të rinjve 30 vjeç që shfaqin probleme serioze me zemrën. Nëse dhjetë vjet më parë prekej mosha e tretë, pothuajse mbi 60 vjeç, tani banorët 30-40 vjeç kanë zënë shtretërit për operime nga zemra. Bëhet e ditur gjithashtu se 10% e popullsisë sonë vuan nga aritmia, e cila, kur ka luhatje të forta dhe të menjëhershme, çon në vdekjen e të sëmurit. “Për fat të keq, të sëmurët nga zemra po i hasim çdo ditë dhe më shumë edhe në mosha të reja, 30-40 vjeç. Këtu ka sëmundje siç janë kardiomiopatitë e dilatuara për shkak të virozave. Virozat e stinës japin komplikacione kardiake, duke dëmtuar miokardin. Shpenzimet

Paralajmërimet

Fëmijët shqiptarë shfaqin probleme serioze me dhëmbët qysh në moshë të vogël. Prindërit nuk u japin edukatën e duhur për mirëmbajtjen e tyre. Shqetësimi ngrihet nga punonjësit dentarë nëpër shkolla, të cilët tregojnë se një fëmijë i moshës 8-13 vjeç ka minimumi 2 dhëmbë të prishur, si dhe në një klasë me 32 fëmijë 26 prej tyre shfaqin probleme me dhëmbët. Përpos mungesës së kulturës për larjen e dhëmbëve, trajtimin e tyre, që mungon të transponohet nga prindërit te fëmijët, edhe vizitat te dentist mungojnë. Një ndër problemet kryesore të fëmijëve është kariesi, i cili mund të eliminohet nëse përdoret fluori vazhdimisht. Dentistët ngrenë shqetësimin se prindërit nuk i çojnë asnjëherë fëmijët për kontroll derisa ata shfaqin probleme serioze me dhëmbët. Shumë e domosdoshme është edhe mësimi nga prindërit se si mbahet furça e dhëmbëve, si përdoret ajo dhe për sa kohë duhet të fërkohen dhëmbët në një larje. Mirëpo fëmijët shqiptarë nuk marrin asnjë këshillë të tillë.

“Duhet të kemi kujdes në disa drejtime. Në radhë të parë mbipeshën, e cila është faktori numër një që nxit zhvillimin e diabetit, që është një nga faktorët kryesorë në rritjen e sëmundshmërisë së enëve koronare. Duhani, tensioni dhe rritja e kolesterolit dhe yndyrave në gjak. Nëse bëjmë një ekokardiografi përpara, do ta parandalonim dhe mjekonim shumë shpejt, duke eliminuar tronditjet dhe shpëtuar jetën e pacientit”, -thotë Qirko.

për këtë sëmundje janë më të kushtueshme. Ato zënë 2% të buxhetit në vendet europiane ku janë bërë studime, por pak a shumë zë të njëjtin vend kudo, sepse insuficienca kardiake ka karakter akademik”, - thotë mjeku kardiolog Spiro Qirko. Të dhënat tregojnë se 10% e popullatës në botë humbin jetën për shkak të aritmisë, statistikë kjo edhe për Shqipërinë. Masazhi kardiak është ndihma e parë që do të shpëtonte një person nga vdekja në raste të shpeshtimit apo ngadalësimit të rrahjeve të zemrës dhe në anën tjetër konsulta të menjëhershme te mjeku. Mjekët thonë se, nëse do të dinin qytetarët të jepnin ndihmën e parë, statistikat e vdekjeve nga aritmia do të ishin më të ulëta. Shkaqet janë nga më të ndryshmet. Mbipesha, duhani apo edhe

hipertensioni arterial janë disa nga faktorët e sëmundjeve që prekin organizmin, ndërkohë që këto të fundit dëmtojnë organin e zemrës. Më të predispozuar për t’u prekur nga aritmia janë të sëmurët me diabet, nga gjëndra tiroide, por dhe ata që përjetojnë vazhdimisht stres. “Duhet të kemi kujdes në disa drejtime. Në radhë të parë mbipeshën, e cila është faktori numër një që nxit zhvillimin e diabetit, që është një nga faktorët kryesorë në rritjen e sëmundshmërisë së enëve koronare. Duhani, tensioni dhe rritja e kolasterolit dhe yndyrave në gjak. Nëse bëjmë një ekokardiografi përpara, ai kontroll do të ishte me shumë vlerë, sepse ne do t’i dilnin përpara, do ta mjekonim shumë shpejt dhe do ta shpëtonim në të ardhmen”, thotë Qirko.

« AKTUALITET

E shtunë 25 maj 2013 •

KATËR DJEM E NJË VAJZË SKEMË “FANSTASTIKE” PËR TË BËRË LEKË NË TIRANË

Ditën merrnin me qira shtëpi të mobiluar, natën e grabitnin Mariglen Mullai

ë fillim merrnin shtëpi me qira dhe pasi grabisnin të gjitha pajisjet dhe orenditë, largoheshin prej aty, pa ardhur dita e pagesës së parë mujore. Kjo ishte skema e thjeshtë që përdornin 4 djem dhe një vajzë në Tiranë, për të kryer disa grabitje. Strukturat e komisariatit nr.2 kanë finalizuar operacionin e koduar “Glob”. Në pranga ranë Juxhin Gremi 22 vjeç, lindur në Fier dhe banues në Tiranë, Ertida Marini 26 vjeçe, lindur në Tiranë e banuese në Selitë, Aurel Marini 27 vjeç, banues në Selitë, i dënuar më parë për veprën penale të shpërndarjes së lëndëve narkotike, Ardit Bektashi 23 vjeç, lindur në Përmet dhe banues në Tiranë dhe Erold Zguro, 21 vjeç, banues në Tiranë. Skema e grabitjeve Këta shtetas dyshohet se në bashkëpunim me njëri-tjetrin, në vende e kohë të ndryshme, kanë vjedhur me thyerje, disa banesa, të cilat ndodhen në territorin e komisariatit nr.2 si në rrugët: Muhamed Gjollesha, Irfan Tomini, ish fusha e Aviacionit Tiranë, etj. Nga hetimi i kryer dyshohet se mënyra për të realizuar vjedhjet, ishte marrja me qira e banesave dhe më pas i vidhnin gjatë orëve të natës. Më pas ata largoheshin, pa kryer pagesat mujore. Një prej kushteve kresore që ata ta merrnin shtëpinë me qira, ishte që ajo duhet të ishte e mobiluar, me qëllim që të grabisnin shtëpitë. Të paktën 9 grabitje janë dokumentuar. Nga kontrolli i ushtruar në banesën e të arrestuarve u sekuestrua

Prindërit rrihnin, digjnin, shanin, fyenin e pështynin vajzën e tyre ITALI- Në vend të dashurisë prindërore, një vajzë shqiptare, me banim në Itali, ka përjetuar “ferrin”, pasi ata e rrihnin, pështynin, shkulnin flokët e madje tentonin ta mbysnin. Faktet tronditëse janë regjistruar në Faenza , ku një vajzë është torturuar e vazhdimisht, ka pasur abuzim fizik dhe psikologjik, kur ishte ende e mitur. Episodet më të rënda, datojnë rreth tre vjet më parë dhe që atëherë nuk kanë qenë të përsëritura deri prillin e kaluar, kur vajza u shtrua për 25 ditë në spital dhe aty rrëfeu se çfarë kishte ndodhur. Duke marrë parasysh rrezikshmërinë dhe vërtetësinë e historive të ofruara nga vajza, ishin nisur menjëherë procedurat, ndërsa konstatimet ishin të sakta e të pagabueshme. Vajza, tani një e rritur, ka qenë e abuzuar në mënyrë të përsëritur dhe ka jetuar në një sistem të përgjakshëm, ku ka pasur mizori, kontroll e segregacion, dhe shtypje, aq shumë rrahje (edhe me objekte të forta), djegie të lëkurës dhe flokëve, ofendime, pështyma, kërcënime me vdekje, etj. Pra, dje në Faenza u vu në pranga shqiptari I.R, 51 vjeç, ndërsa gruaja e tij me inicialet I.M, 45 vjeç, u la në “arrest shtëpie”.

Arrestet nga dy aksione BANESAT E VJEDHURA, TË DOKUMENTUARA 1-Vjedhja e banesës në “Rrugën e Kavajës”, ku kanë vjedhur një kasafortë me para 2-Vjedhja e banesës më datë 16 janar 2013, në rrugën “Ibrahim Kodra” 3-Vjedhja e banesës më 24 janar 2013, në rrugën “Komuna e Parisit” 4-Vjedhja e banesës më 25 janar 2013, në rrugën “Ndre Mjeda” 5- Vjedhja e banesës më 19 prill 2013 në rrugën “Kongresi i Lushnjës” 6- Vjedhja e banesës më 5 maj 2013, në rrugën “Adem Rexha”, te Fusha e Aviacionit 7- Vjedhja e banesës më 9 maj 2013, në rrugën “Muhamed Gjollesha” 8- Vjedhja e banesës më 16 maj 2013, në rrugën “Rexhep Jella” 9- Vjedhja e banesës më 16 maj 2013, në rrugën “Muhamed Gjollesha” në cilësinë e provës materiale disa rrënjë bimë 1.3 metër të ngjashme si ajo e Kanabis Sativa të mbjellura në disa vazo. Sekuestrimet Shtetasve të arrestuar ju sekuestruan në cilësinë e provës materiale: një kasafortë me një shumë parash prej 5.000 euro dhe 500

mijë lekë të rinj, valixhe me dokumente, disa kompjuter lap-top, sende elektroshtëpiake, një valixhe me vegla që shërbejnë për thyerjen e fishekëve të bravave të dyerve , si dhe nje mjet i tipi “Benz” me targa AA 642 DB, i cili përdorej nga autorët për transportin e maretialeve të vjedhura, etj. Nga struktu-

rat e hetimit të krimeve të hapura të Komisariatit nr 2, në bashkëpunim dhe me strukturat e komisariateve të tjera në Tiranë e komisariatet e Durrësit dhe Fierit, po punohet për dokumentimin e disa vjedhjeve të tjera të ndodhura në kohë e qytete të tjera të Shqipërisë, të cilat dyshohen se janë kryer prej tyre.

POLICIA E TIRANËS: BIZNESI I KREUT TË PS-së SË PREZËS U DOGJ ME DASHJE

“Kamerat filmuan 2 të maskuar që vunë zjarrin” Pistat zyrtare: Konflikt, pronësia ose konkurrenca në treg Policia e Tiranës pranon zyrtarisht se zjarri në biznesin e kreut të PS-së së Prezës, ishte i qëllimshëm, teksa deklaron se kamerat kanë fiksuar dy persona me maska. Kështu, lidhur me ngjarjen në autostradën Tiranë-Durrës, kilometri 13, policia informon se rreth orës 03.00 është marrë njoftim tek Salla Operative e Drejtorisë së Policisë së Qarkut Tiranë se në adresën e sipërcituar në ambientet e firmës së tregtimit të luleve dhe pemëve dekorative “Kajmaku” ka rënë zjarr. Me marrjen në dijeni të ngjarjes është njoftuar shërbimi zjarrfikës, i cili ka bërë neutralizimin e vatrës së zjarrit. Menjëherë është formuar grupi hetimor i përbërë nga Oficerë të Policisë

Një “ferr” shqiptar në Itali

Gjyqsëore, Ekspert Kriminalist të Drejtorisë së Policisë së Qarkut Tiranë, si dhe eksperti zjarrfikës. U bë këqyrja e vendit të ngjarjes nga ku rezultoi se persona të paidentifikuar kanë

kryer me dashje zjarrvënie në disa pika të këtij objekti duke dëmtuar një automjet tip kamionçinë me targë AA 513 GF si dhe disa nga ambiente të tregëtimit të luleve. Si pasojë

e përhapjes së vatrave të zjarrit janë shkaktuar vetëm dëme materiale. Në vazhdimësi të veprimeve procedurale me cilësinë e provës materiale është bërë sekuestrimi i pamjeve filmike të sistemit të kamerave që ka pasur të instaluar në ambientet e tregtarit Shefqet Kajmaku, kreu i PS-së së Prezës. Nga këqyrja paraprake e pamjeve filmike dyshohet se autorët janë dy persona të maskuar, të cilët kanë vendsur me dashje zjarrin në këtë ambient. Vazhdon puna nga grupi hetimor për dokumenimin ligjor të kësaj ngjarje për shkak të ndonjë konflikti të mundshëm, çështjeve të pronësisë dhe konkurrencës në treg etj. Ndërkaq, dëmi ishte 200 mijë euro.

Vodhën kalimtarë dhe një makinë, tre bien në pranga Tre të rinj janë arrestuar së fundmi nga Seksioni i Vjedhjeve me Dhunë dhe Armë. Kështu, në pranga ra 18-vjeçari Elidon Tanci, lindur në Bulqizë dhe banues në Yzberisht dhe Gazment Keta, 22 vjeç, lindur në Bulqizë e banues në Tiranë. Ata janë kapur nga patrulla e përgjithshme e komisariatit nr.2, pasi rreth orës 01.00, pasi kanë kërcënuar me thikë, duke i vjedhur me dhunë sendet personale, një shtetasi. Materialet i kalojnë Prokurorisë së rrethit gjyqësor Tiranë për veprën penale të “Vjedhjes me dhunë në bashkëpunim”. Po nga ky komisariat dje në mesditë u bë arrestimi në flagrancë i shtetasit Kristjan Marku, 22 vjeç, lindur në Vig Shkodër dhe banues në fshatin Prush Tiranë. Ai është kapur në flagrancë nga patrulla e përgjithshme e Komisariatit nr.2, në rrugën “Irfan Tomini”, rreth orës 05:00, teksa po tentonte të vidhte mjetin tip “Benz”, pa targa, në pronësi të një shtetasi.

Raporti i policisë së Tiranës

Bombula e gazit shkaktoi djegien e lokalit në ish-Bllok Një bombol gazi ka shkaktuar zjarrin e pardjeshëm në lokalin, në ish-bllok. Shkaku u përcaktua dje nga policia e Tiranës, e cila thotë se në rrugën “Perlat Rexhepi”, është djegur lokali “Tiki bar” në pronësi të shtetasit J.C, 36 vjeç, lindur dhe banues në rrugën “Muhamet Gjollesha”, si dhe “Call Center IDS” që ndodhet në këtë lokal, me menaxher shtetasin A.B. Gjatë këqyrjes rezultoi paraprakisht se zjarri ka ardhur nga guzhina e lokalit “Tiki bar” dhe rezultoi që të dy ambientet janë djegur në gjithë sipërqafen e tyre së bashku me pajisjet që kanë pasur. Nga grupi hetimor rezultoi se shkak për rënien e zjarrit ka qënë një bombul gazi.

AKTUALITET • E shtunë 25 maj 2013

ITALI- Nuk ka gjyq për kirurgun italian që i hoqi gabimisht veshkën një shqiptari. Çuditërisht, pardje në mëngjes Elena Castagneto, avokatja e Andrea Picardos, kirurgut të spitalit Cairo Montenotte, në gjykim me kolegun Giampaolo Arzillo për “plagosje të rëndë” të pacientit shqiptar që i hoqën gabimisht veshkën e mbetur, ka përparuar në negociatat mbi pranimin e fajësisë. Gjyqtari Marco Canepa tërhoqi pozicionin, duke i komunikuar Picardos seancën më 5 qershor, para gjyqtarit Marco Rossi. Shuma e gjobës nuk është përcaktuar ende dhe do të duhet të diskutohet bashkë me prokurorin Maria Chiara Paoluçi. Ndërsa për Arzillon është kërkuar që të gjykohet me procedurë përmbledhëse (dmth si bazë të vetme të jenë aktet e deritanishme të depozituara,

Kirurgu italian pranon fajësinë Teknika e gabuar i përkeqësoi shëndetin

pa dëgjim paraprak dhe pastaj të dëgjohen dëshmitarët, por pa marrë gjykimin në zbritje prej një të tretës së dënimit).

Seanca u shty deri më 11 korrik. Kjo histori, në fakt shënoi një pikë ndalese në karrierën e kirurgut që në atë spital ishte

përqendruar në teknikën “incappando laparaskopike” që në vitet e fundit ka shkaktuar disa “aksidente” që kanë përfunduar disa herë në gjykatën e Savonës. Dhe me një operacion “laparoskopis” për heqjen e një kisti në shpretkë, më 19 tetor 2011, një 45-vjeçari, pacienti shqiptar, i është hequr gabimisht edhe veshka e mbetur. Më tej ai ishte detyruar të bënte 9 muaj dializë dhe një transplantim të mëvonshëm. Për këtë arsye, Picardo dhe kolegu i tij Giampaolo Arzillo ishin qenë paditur për lëndime të rënda trupore.

“Shtim të krimeve etnike në Maqedoni, fshihen shifrat” Mariglen Mullai

Rastet e konflikteve entike Në fillim të marsit, një protestë mbi emërimin e shqiptarit Talat Xhaferi, si ministër i Mbrojtjes, ka ngjallur përplasje mes dy grupeve etnike dhe

“IA HOQA GABIMISHT VESHKËN SHQIPTARIT”

RAPORTI I KOMITETIT TË HELSINKIT: NË 3 VJET VETËM 5 MUAJ BURG

MAQEDONI- Së fundmi ka pasur rritje kriminaliteti, me motive të urrejtjes etnike në Maqedoni, por autoritetet kanë tendencë për të minimizuar problemin. Ky është denoncimi i Komitetit të Helsinkit për të Drejtat e Njeriut në Shkup, i cili monitoron gjendjen e të drejtave të njeriut në vendin ballkanik. “Autoritetet i përcaktojnë thjesht si “akte dhune” -shpjegojnë nga Komiteti i Ballkanit “Insight”, por në realitet bëhet fjalë për krimet reale me bazë urrejtjen etnike, të cilat zbulojnë problemet më të rënda dhe më të vështira për t’u përballuar. “Sulmet kundër homoseksualëve ose lezbikeve, për shembull, po bëhen gjithnjë e më shumë të zakonshme, ashtu si edhe përplasjet mes shqiptarëve dhe maqedonasve”, - shpjegon Uranija Pirovska, kryetarja e komitetit. Hetimi citon shembullin e një djali 13-vjeçar, i cili u godit me thikë, vetëm se refuzoi të puthte një kryq. Por ajo për të ankohet Komiteti i Helsinkit, është fakti se në 3 vitet e fundit gjykatat e vendit kanë klasifikuar vetëm 14 krime si krime me bazë urrejtjen dhe dënimi maksimal është 5 muaj burg gjithësej. “Është një vlerësim që nuk korrespondon me realitetin”,- thotë Voislac Stojanovski, avokat për komitetin. Sipas tij, vetëm në dy muajt e fundit ka pasur 35 raste të krimeve me motiv urrejtjen rracore, etnike, etj, shumica e të cilave ndodhin në autobusët publikë, në mes nxënësve maqedonas dhe shqiptarë.

Halimi: Sistemi ndëshkon devijantët

Drejtësia mbyll dixhitalizimin e të gjitha gjykatave shqiptare Nga Ministria e Drejtësisë dje është finalizuar marrëveshja për efektivitetin e zbatimit të vendimeve të Gjykatës Evropiane e të Drejtave të Njeriut për dixhitalizimin e çdo gjykate në vend. Ministri i Drejtësisë, Eduard Halimi, vlerëson se falë këtij projekti qytetarët kanë mundësi të shohin se çfarë ndodh me çështjen e tyre në gjykata, nga momenti i hedhjes së padisë dhe deri në momentin e dhënies së vendimit, duke rritur në këtë mënyrë transparencën. Halimi, mes të tjerave tha se “Ne kemi dixhitalizuar sistemet, i kemi bërë transparente në gjithë procesin gjyqësor, të bindur se transparenca rrit përgjegjshmërinë, rrit monitorimin dhe ndëshkon devijantët. Por ka një moment, që është më i rëndësishmi, që ne duhet të bëjmë akoma më shumë, momenti i marrjes së vendimit. Qytetarëve i intereson që vendimi final të jetë ai i drejti, i duhuri, i pranueshmi. Shumë shpejt çdo gjyqtar i këtij vendi, çdo avokat, student, do të ketë në një portal të gjitha vendimet e kësaj gjykate, për çështje që shqetësojnë Shqipërinë, por dhe Ballkanin Perëndimor, të gjitha në gjuhën shqipe, të gjitha në format elektronik. Sistemi duhet të përmirësohet dhe sulmi nuk është rruga e duhur. Rruga e duhur është rruga e reformave, për një gjyqësor të pavarur, të votohen ligjet për Gjykatën e Lartë, ligje që nuk i lënë hapësira aktorëve të bëjnë devijime, ligje që e detyrojnë KLD të marrë masa ndëshkuese për gjyqtarët devijante, reforma që përmirësojnë procedura të shpejta gjykimi, reforma që i bëjnë gjyqtarët profesionistë, si kjo e sotmja, që jam i bindur se do ketë impakt”.

Vlera 1.4 milion euro

Shqiptari e gjermani kapen me 7 kg kokainë në makinë ITALI- Policia dje në Firence finalizoi dy arrestime dhe 7 kg kokainë është konfiskuar. Dy shtetas, një shqiptar i moshës 41 vjeç dhe një 47-vjeçar gjerman, që udhëtonin në një furgon me targa gjermane, u ndaluan në dalje të autostradës Est Prato. Nga kontrolli i automjetit është arritur në gjurmimin e gjetjen e 9 pakove me kokainë, që peshonte në total 7 kg. Të dy janë arrestuar, ndërsa shuma e kokainës do të kishte lejuar paketimin e më shumë se 23.000 dozave, që do të çonte në një fitim prej rreth 1.4 milionë euro.

U hoq si biznesmen

Në gomën rezervë 15 kg hashash, pranga shqiptarit

policisë. Një vit më parë, në marsin e vitit 2012, ka pasur një valë sulmesh të ngjashme në autobusët publikë. Ndërkaq, një polic maqedonas vrau 2 shqiptarë, ndërsa dhjetëra raste sulmesh nga maqedonasit, janë regjistruar kohët e fundit. Shkrimet nëpër mure, ku ortodoksët maqedonas fyejnë shqiptarët, janë bërë të

shpeshta, ndërsa pardje acarimi i situatës kulmoi me përleshjen në stadium e thirrjet e urrejtjes rraciale gjatë një ndeshjeje futbolli. Maqedonia në vitin 2001 ka përjetuar një konflikt të shkurtër të armatosur mes dy grupeve etnike, e cila përfundoi me nënshkrimin e marrëveshjes së Ohrit, që garanton më shumë të drejta

Qëllimi: të rrinë sa më larg dhunës

Suedezët e Policia e Shtetit edukim nxënësve në shkollë Forumi i Gruas në Policinë e Shtetit ka vënë në zbatim projektin “Siguria fillon nga unë-Akademia e Policisë për fëmijë”, i financuar nga Programi “Mbështetja suedeze për MB/PSH për policimin në

komunitet”, i cili ka si qëllim forcimin e marrëdhënieve midis të rinjve dhe policisë. Në fokus të këtij projekti ishin të rinjtë e grupmoshës 12-14 vjeç, të shkollës “Edit’h Durham” e konkret-

për shqiptarët, pra më shumë se 25.3% e popullsisë së vendit. Këto të drejta përfshinin njohjen e gjuhës shqipe si gjuhë zyrtare dhe pjesëmarrja e shqiptarëve u rrit në institucione, polici dhe ushtri. Aktualisht, Republika e Maqedonisë e ka statusin e vendit kandidat për anëtarësim në Bashkimin Evropian.

isht dy klasa të 6-ta të ciklit 9-vjeçar. Edukimi policor për këtë grupmoshë u gjykua i një rëndësie të veçantë në funksion të parandalimit të përfshirjes së tyre në ngjarje apo aktivitete të pahijshme ose kriminale. Por mbi të gjitha, objektivi i këtij projketi ishte ndërtimi i marrëdhënieve të qëndrueshme midis policisë dhe komunitetit.

ITALI- Financierët dhe zyrtarët e Doganës së Venecias kanë inspektuar një makinë me pronar një shtetas shqiptar 31 vjeç që vinte nga Greqia dhe gjetën atje 15 kg drogë. Shqiptari po udhëtonte me një “Opel Signum 2.2” dhe u kishte thënë kontrollorëve se ishte profesionist dhe po ikte për në Stuttgart të Gjermanisë për biznes, por gjatë kontrollit të bagazhit u shfaq nervoz dhe i pasigurtë. Në rrotën rezervë u gjet një pajisje që hap automatikisht një ndarje të fshehur, që ishte plot me 15 kg marijuanë, e paketuar në 27 çanta dhe nëse dilte në treg, do të kishte pasur një fitim të paligjshëm prej rreth 130.000 eurosh.

“Zgjidh të preferuarën”

Shqiptari, vitrinë droge për shoferët e lodhur nga rruga ITALI- Në një vitrinë të bukur ka pasur lloje të ndryshme të drogës ku klienti mund të zgjidhte të preferuarën. Kjo ishte skena që gjetën, të mërkurën natën, rreth orës 21:30, policët në Vimercate, gjatë bastisjes së shtëpisë së një trafikanti shqiptar të drogës. Në pranga ra S.I, i lindur në Shqipëri në vitin 1963, banor në Trezzano Rosa. Policia ka vërejtur për disa ditë makinën e tij dhe gjithashtu kanë vënë re se shumë shpesh disa shoferë që e ndiqnin atë deri në Trezzano Rosa. Aty, ai u tregonte vitrinën me llojet e drogës. Policia i ka gjetur 165 gramë kokainë, 800 gramë marihuanë, 90 gramë hashash e 4140 euro, para të gatshme.

« PROFIL

E shtunë 25 maj 2013 •

Biografi e shkurtër e dentistit durrsak

KRISTO GOGA

risto Jorgji Goga u lind në Durrës më 12 korrik 1900 në një familje të mesme qytetare. Mësimet e para i mori në qytetin e tij të lindjes. Në vitin 1916 për arsye politikoekonomike u shpërngul familjarisht në Greqi, fillimisht në Korfuz dhe më pas në Athinë, ku dhe përfundoi studimet e tij. Menjëherë pas kësaj deri në vitin 1934 punoi si stomatolog në krahinën shqiptare të Çamërisë dhe pastaj hapi klinikën e tij në Athinë. Në vitin 1942 u kthye familjarisht në Atdhe, u rivendos në Durrës dhe filloi punën në profesionin e tij duke hapur klinikën e tij private. Gjatë luftës kuroi falas mjaft partizanë dhe ilegalë. Menjëherë mbas luftës ishte ndër të parët në Durrës që organizoi shërbimin shëndetësor shtetëror duke punuar me përkushtim në këtë fushë, krahas punës së tij në klinikën private. Në vitin 1948 iu shtetëzua klinika dhe që atëherë deri sa vdiq punoi në klinikën dentare të Durrësit, ku për punën e tij është shpërblyer herë pas here me stimuj të ndryshëm moralë. Për Kristo Gogën flasin me admirim edhe mjekët që mbaruan jashtë si Piro Qerimi, Foto Toti etj, të cilat e lavdërojnë në mënyrë të veçantë jo vetëm anën profesionale si të aftë me një përvojë të madhe, por edhe njerëzillëkun e tij, aftësinë e madhe në komunikimin me pacientët. Gjith-

Nadire Arapi, gjinekologia e nderuar e Beratit monë kur i vinin pacientët ai në radhë të parë i pyeste si ishin, si e kalonin dhe mbi të gjitha për hallet e tyre dhe të rinjve u këshillonte të punonin dhe të lexonin, ishte me zemër të madhe duke i ndihmuar më të rinjtë në profesion. Kristo Goga mbylli sytë përgjithmonë më 4 prill 1961 duke lënë pas kujtimin e një njeriu të afrueshëm me të gjithë dhe që punoi me devocion dhe profesionalizëm të lartë në shërbim të bashkëqytetarëve të vet durrsakë dhe të gjithë njerëzve që kishin nevojë për punën e tij. Prandaj edhe sot në mjediset mjekësore intelektuale për këtë mjek durrsak pas shumë vitesh flitet me një respekt dhe dashamirësi..ky ishte dr. dentisti Kristo Goga... Ai gjithmonë do të mbetet në kujtesën e qytetarëve durrsakë.....

Nadire Arif Elbasani ka lindur në qytetin e Elbasanit në vitin 1914 nga një familje e varfër qytetare. Në vitin 1920 familja e saj vendoset në qytetin e Kavajës ku fillon shkollën në Institutin Femëror (Fondacion Anglo-Amerikan) me sistem konvikti. Pasi mbaron programin e këtij instituti, në vitin 1927 fiton të drejtë studimi nga Bashkia e Beratit për mjekësi në Itali. Konkretisht në Bari të Italisë. Në vitin 1930 përfundon me shumë sukses studimet në Universitetin e Studimeve Mjekësore në degën e Obstetrisë – Gjinekologjisë. Nga viti 1930 – 1936 ajo punoi sipas kontratës në spitalin e Beratit (maternitet) duke u kthyer në Kavajë në vitin 1936 si mami në maternitetin e Kavajës, për të mos lëvizur që andej deri në vitin 1970 kur doli në pension. Ajo u nda nga jeta në vitin 1978 nga një sëmundje e rëndë (kanceri i gjirit), ngjarje që u përjetua me shumë hidhërim jo vetëm nga familja (burri dhe tre fëmijët), por edhe nga i gjithë populli i Kavajës, i cili i bëri homazhin e fundit në mënyrë madhështore. Por çfarë përfaqëson në fakt Nënë Nadirja (siç e njihnin në Kavajë) në aspektin familjar, profesional dhe atë social. Nadirja në vitin 1938 u martua në Kavajë me Qerim Arapin i diplomuar si agronom në vitin 1931 në Institutin Bujqësor Shqiptaro – Amerikan në Golem të Kavajës. Duke qenë se zotëronte gjuhën angleze, Qerimi u përgjigj nevo-

jave të luftës Nacional Çlirimtare duke shërbyer si përkthyes pranë misionit anglez në Pezë deri në çlirim të vendit. Nga kjo martesë lindën tre fëmijë: Kujtimi, i cili shërben si dentist në klinikën dentare në Kavajë, Liliana, e cila shërben si mësuese po në Kavajë dhe Besniku si ekonomist në Tiranë. Si një familje intelektualësh të qytetëruar ata kanë gëzuar dhe gëzojnë një respekt të madh në zonën e Kavajës. Në aspektin profesional Nëna Nadire ishte një figurë me prestigj të madh jo vetëm në zonën Kavajë – Durrës, por edhe më gjerë. Në fund të viteve ‘50-të, kur në Tiranë u organizua një kurs specializimi për mamitë e “vjetra”, drejtori i maternitetit të Tiranës Koço Glozheni, i ofroi asaj një vend pune si drejtuese e një sektori, propozim të cilin ajo nuk e pranoi për arsye familjare. Ajo ka qenë një shembull klasik i devotshmërisë dhe humanizmit pa parë interesin material, sepse ajo ditën dhe natën me një çantë veglash dhe hipur mbi kalë e shoqëronin për t’u gjendur pranë grave me lindje të vështira në gjithë fshatrat e Kavajës. Në aspektin social Nënë Nadirja ka qenë një aktiviste e gjallë për emancipimin e grave dhe vajzave për heqjen e çarçafit (perçes), shkollimin e tyre, higjienizimin e fshatrave, vaksinimin e popullsisë, përhapjen e edukatës shëndetësore tek gratë etj. Për këtë kontribut ajo është dekoruar me urdhër pune nga Presidenti i Kuvendit Popullor. Përgatiti Prof. Flamur Tartari

abonohuni në:

gazetametropol.com Për informacion kontaktoni në tel: 04 233 991 fax: 04 233998

Ka gjithmonë një herë të parë për të besuar në informacionin e saktë të një gazete. Për t’u bindur abonohuni në “Metropol” dhe “Metropol Sport”. Ne përcjellim të vërtetën tuaj. Abonimet kryhen pranë redaksisë së gazetës dhe në të gjitha agjencitë e shpërndarjes së shtypit në Tiranë dhe në rrethe

METROPOL

EKONOMI • E shtunë 25 maj 2013

MPPT PUBLIKON INVESTIMET E RRUGËVE RURALE SIPAS QARQEVE

Olldashi: FSHZH ka ndërtuar 1529 km rrugë në këta 8 vjet Brikena Dervishaj

jatë tetë viteve të shkuara Fondi Shqiptar për Zhvillimin ka ndërtuar 1529 kilometra rrugë rurale. Ministria e Punëve Publike publikon të plotë tabelën e shifrave me investime dhe kilometrat e vërtetë të rrugëve rurale të ndërtuara nga FSHZH në këto tetë vjet. Janë në total 1529 kilometra rrugë rurale, të cilat sipas fondeve të akorduara çdo vit nga qeveria shqiptare i janë nënshtruar rikonstruksionit dhe ndërtimit të plotë, duke mundësuar në këtë mënyrë jo vetëm një komunikim të munguar për banorët e zonave të thella të vendit, por duke ndikuar në të njëjtën kohë edhe në zhvillimin e mëtejshëm të bujqësisë, Turizmit si dhe sektorëve të veçantë të Ekonomisë. Shifrat në fjalë, janë bërë publike dje nga veetë ministri i Transporteve, Sokol Olldashi, i cili ka reaguar pas akuzave të bëra nga eksponentë të Partisë Soacialiste lidhur me infrastrukturën rrugore të vendit. Deklaratat Përmes rrjetit social facebok, kreu i Transporteve shqiptare, Olldashi deklaroi se “socialistët kanë tre muaj që u thonë shqiptarëve që Partia Demokratike ka bërë gjithsej vetëm 1500 km rrugë. Vetëm Fondi Shqiptar i Zhvillimit ka ndërtuar 1 529 km”,- u shpreh ministri Olldashi. Tabela e investimeve e realizuar në vite hedh dritë dhe mbi aludimet e opozitws sipas të cilës qeveria i ka dhënë më shumë prioritet investimeve drejt atyre qarqeve që janë të djathta. Shpërndarja në mënyrë të barabartë dhe atje ku duhet e investimeve të infrastrukturës rurale ka ndikuar ndjeshëm dhe në rritjen e prodhimit bujqësor. Qarku i Lezhës Për qarkun e Lezhës gjatë viteve 2005-2013, fondi ka financuar rikonstruksionin e 24 segmenteve rrugore me një gjatësi totale prej 130 kilometrash dhe me një vlerë financimi prej 4.3 miliardë lekësh. Rruga Lezhë-Vaji i Dejës është një nga investimet më të mëdha që Fondi Shqiptar për Zhvillim ka kryer në këtë qark. Rkonstruksioni i kësaj rruge mundëson lidhjen me rrugët e tjera të parametrave bashkëkohore të 6 njësive vendore me Lezhën dhe Vaun e Dejës. Qarku i Kukësit Edhe për qarkun e Kukësit fondi ka financuar rikonstruksionin e 25 segmenteve rrugore me një gjatësi totale prej 150 kilometrash dhe me një vlerë financimi prej 5.9 miliardë lekësh. Rruga KukësShishtavec dhe Kam-Golaj

“BiznesAlbania” dhe USAID-i

Fokusi te reforma e inspektimit dhe të drejtat e pronësisë industriale BiznesAlbania dhe Projekti Rritja Albania zhvilluan në qytetin e Korçës një seminar për të Drejtat e Pronësisë Intelektuale dhe reformën e Inspektimit si pjesë e projektit të financuar nga USAID për të informuar bizneset për rëndësinë e regjistrimit dhe mbojtjen e pronësisë industriale si dhe për të ndihmuar kompanitë për të qënë konkurrente në tregun vendas dhe atë ndërkombëtar. Përfaqësuesit e Drejtorisë së Përgjithshme të Patentave dhe Markave folën për rëndësinë e regjistrimit të pronës industriale në ditet e sotme, si dhe për nevojën që kanë prodhuesit dhe tregtarët për regjistrimin e markës dhe patentës. Kompanitë, duke mbrojtur markën e tyre tregtare, logon dhe dizenjion industriale të produkteve të tyre, kanë të

drejta ekskluzive mbi to duke shmangur rrezikun e kopjimit, imitimit dhe falsifikimit të markës tregtare nga pala të treta. Reforma e Inspektimit ngjalli një interesim nga të pranishmit. Miratimi i Ligjit mbi Inspektimin në qershor 2011 ka sjell përmisimin e klimës së biznesit vitet e fundit dhe ka plotësuar Reformën Rregullatore, rezultat të së cilës janë krijimi i QKR-së dhe QKL. Aktiviteti u përshëndet nga Këshilltarja për Tregtinë dhe investime të BiznesAlbania/ USAID, Anila Bashllari dhe Drejtori per Marrëdhënie me Jashtë të BiznesAlbania Koli Sinjari. Projekti mbi të drejtat e Pronësisë Industriale dhe mbi Reformën e Inspektimit ne Korçë pasoi aktivitetet e organizuara në Fier, Shkodër dhe do të vazhdojë në Durrës dhe Tiranë.

Nuk është shtuar numri i antenave

“Eagle Mobile” me shpejtësinë më të lartë të internetit celular

RRUGËT E SHTRUARA GJATË VITEVE 2005-2013 Qarku i Tiranës Për qarkun e Vlorës fondi ka financuar rikonstruksionin e 40 segmenteve rrugore me një gjatësi prej 150 kilometrash dhe me një vlerë financimi prej 5.6 miliardë lekësh. Qarku i Vlorës Për qarkun e Vlorës fondi ka financuar rikonstruksionin e 22 segmenteve rrugore me një gjatësi prej 96 kilometrash dhe me një vlerë financimi prej 2.5 miliardë lekësh. Qarku i Shkodrës Për qarkun e Shkodrës fondi ka financuar rikonstruksionin e 39 segmenteve rrugore me një gjatësi totale prej 230 kilometrash dhe me një vlerë financimi prej 7.4 miliardë lekësh. Qarku i Fierit Për qarkun e Fierit Fondi ka financuar rikonstruksionin e 28 segmenteve rrugore me një gjatësi totale prej 152 kilometrash dhe me një vlerë financimi prej 4.6 miliardë lekësh. Qarku i Elbasanit Për qarkun e Gjirokastrës Fondi ka financuar rikonstruksionin e 32 segmenteve rrugore

është një nga investimet më të mëdha që Fondi Shqiptar për Zhvillim ka kryer në këtë qark. Rikonstruksioni i këtyre rrugëve mundëson lidhjen me rrugët e tjera të parametrave bashkëkohore, duke siguruar në këtë mënyrë një komunikim normal të komuniteteve, të cilat deri më

me një gjatësi totale prej 160 kilometrash dhe me një vlerë financimi prej 6.3 miliardë lekësh. Qarku i Durrësit Për qarkun e Gjirokastrës Fondi ka financuar rikonstruksionin e 20 segmenteve rrugore me një gjatësi totale prej 95 kilometrash dhe me një vlerë financimi prej 2.8 miliardë lekësh. Qarku i Beratit Edhe për qarkun e Kukësit fondi ka financuar rikonstruksionin e 21 segmenteve rrugore me një gjatësi totale prej 103 kilometrash dhe me një vlerë financimi prej 2.32 miliardë lekësh. Qarku i Korçës Edhe për qarkun e Korçës Fondi ka financuar rikonstruksionin e 17 segmenteve rrugore me një gjatësi totale prej 72 kilometrash dhe me një vlerë financimi prej 1.6 miliardë lekësh. Qarku i Gjirokastrës Për qarkun e Gjirokastrës Fondi ka financuar rikonstruksionin e 17 segmenteve rrugore me një gjatësi totale prej 82 kilometrash dhe me një vlerë financimi prej 1.3 miliardë lekësh.

tani ishin të izoluara për shkak të infrastrukturës. Qarku i Dibrës Edhe për qarkun e Kukësit fondi ka financuar rikonstruksionin e 29 segmenteve rrugore me një gjatësi totale prej 126 kilometrash dhe me një

vlerë financimi prej 5.6 miliardë lekësh. Rruga Dibër-Kukës është një nga investimet më të mëdha që Fondi Shqiptar për Zhvillim ka kryer në këtë qark. Rikonstruksioni i kësaj rruge mundëson komunikimin midis dy qarqeve si lidhjen me Kosovën dhe me rrugën e Kombit.

Eagle Mobile ka arritur shpejtësinë më të lartë 3G në shumicën e hapësirave publike në të gjithë Shqipërinë. Drejtori i Grupit të Rrjetit të kompanisë Murat Cakmak, ka deklaruar se tashmë pas krahasimit të testeve të kryera nga një kompani e pavarur për testimin e shërbimit ëireless, ka rezultuar se Eagle Mobile ka sinjalin më të shpejtë 3.5G në hotele, kafene, aeroport, plazhe, universitete, qendra tregtare, etj. Testet janë kryer në 58 qendra publike të njohura e të frekuentuara më shpesh nga qytetarët. Eagle Mobile ofron teknologjinë më të fundit 3G, të quajtur 3.5G, e cila përdor teknologjinë Dual apo bartës të dyfishtë sinjali radio në të njëjtën kohë, dhe bazohet

në HSPA (High Speed Packet Açess). Versioni ekzistues i kësaj teknologjie siguron një shpejtësi të marrjes së sinjalit (doënlink speed) deri në 42.2 Mbps. Eagle Mobile e demonstroi këtë shpejtësi para disa muajsh, duke vërtetuar se tashmë ka nisur një epokë e re për shërbimin e internetit me bandë të gjerë në celular në të gjithë Shqipërinë. Drejtori i Grupit të Rrjetit në Eagle Mobile shtoi se kjo shpejtësi e lartë është bërë e mundur nga përdorimi i linjës së fibrave optike në të gjitha zonat dhe nëpërmjet antenave të përbashkëta 2G dhe 3.5G. Kjo nënkupton se Eagle Mobile në përputhje me politikën e kompanisë për mbrojtjen e mjedisit, nuk e ka shtuar numrin e antenave.

Investim për 6 mijë banorë të Pezës

FSHZH rikonstruksion për rrugën Pezë e Madhe-Pezë e Vogël FSHZH vijon punën për rikonstruksionin e rrugës Pezë e Madhe - Pezë e Vogël dhe linjën e re të ujësjellësit të Komunës Pezë. 6 mijë banorë të Komunës Pezë do të komunikojnë midis tyre dhe me aksin nacional Tiranë - Ndroq, përmes një rruge të asfaltuar të parametrave bashkëkohore. Paralelisht me këtë investim është duke u shtruar linja e re e ujësjellësit, i cili do të sigurojë furnizimin me ujë të pijshëm dhe higjienikisht të pastër për banorët e kësaj zone. Rruga Pezë e Madhe - Pezë e Vogël 5.2 km e gjatë, është një tjetër investim i Fondit Shqiptar të Zhvillimit, i cili lidh disa fshatra të Komunës Pezë, jo vetëm me njëra-tjetrën, por edhe me

aksin nacional Tiranë - Ndoq. Kjo rrugë është financuar nga Qeveria Shqiptare dhe donatorë të tjerë. Gjendja e rrugës ekzistuese është tejet e amortizuar dhe kalohet me vështirësi nga automjetet. Prej shumë vitesh në këtë aks rrugor nuk është kryer asnjë investim. Edhe pse një zonë me potenciale të mëdha në bujqësi dhe blegtori, fermerët e kësaj zone e kanë pasur mjaft të vështirë të transportonin prodhimet e tyre në tregun e Tiranës. Ky investim mjaft i rëndësishëm për 6 mijë banorët e kësaj komune është pjesë e një sërë ndërhyrjesh që FSHZH po kryen në Qarkun Tiranë, në kuadër të strategjisë së zhvillimit të këtij Qarku.

« aktualitet

E shtunë 25 maj 2013 •

19-vjeçari i verbër tregon pasionin e tij dhe vështirësitë për të vazhduar leksionet

“Verbimi s’më pengon që të jem aktiv në gjithçka që bëj”

Mësuese Violeta Sulkuqi: spikat për korrektësinë dhe seriozitetin Violeta është mësuesja e Luanit. Ajo tregon se prej një viti tashmë e ka nxënës dhe kanë filluar nga notat e para. “Qysh nga njohja me Luanin kemi nisur të mësojmë pianon në hapat e para. Nuk ishte e vështirë pasi ai ka një vesh të spikatur për muzikë dhe gjithashtu është mjaft i ndjeshëm. Ka vullnet të madh për të punuar dhe dëshirë për t’u bërë pianist. Sa i përket partiturave, ato janë një ndihmë e madhe nga një tjetër e verbër, Vasilika e cila i ka shkruar në brail”. Violeta thotë se për kaq pak kohë ai ka arritur të mësojë kaq shumë dhe ka pasionin për të vazhduar. Luani ka vullnet, është shumë korrekt dhe gjithashtu ka treguar se ka talent dhe mund të arrijë gjithçka do edhe pse është i verbër.

uani është ndër ata djem që vullneti për pasionin është bashkuar bashkë për të mundur një mungesë, atë të shikimit. Luan Qosja është gjimnazist në vitin e dytë në shkollën “Konstantin Kristoforidhi”. Atij i mungon shikimi qysh në lindje, por kjo kurrë nuk e ka ndalur të ketë një jetë normale të mbushur me aktivitete, me ëndrra e dëshira dhe mbi të gjitha me dashuri për jetën dhe artin. Prej një viti Luani ndjek mësimet e pianos. Dashuria për muzikën pa dyshim talenti ka bërë që Luani mëse një viti Luani ndjek mësime në piano. Dashuria për muzikën, por pa dyshim edhe talenti, ka bërë që Luani tashmë të ketë një mike të re në jetën e tij, të pandashme, me të cilën ndihet i plotësuar, me një ëndërr të finalizuar. Luani bën një jetë aktive si të gjithë bashkëmosharët e tij pa u privuar nga mangësia fizike. Ai shkon në shkollë nga ku edhe ka njohur shumë miq, ndër to Kevin, shoku i tij i bankës dhe Laertin, miku me të cilin është njohur në shoqatën e të verbërve. Për mësuese Vjoleta Sulkuqin Luani është

një eksperiencë e re, sa e vështirë aq edhe e bukur, falë talentit dhe personalitetit të Luanit. Ai tashmë e ka të vështirë të vazhdojë leksionet e pianos, pasi nuk ka kush t’ia financojë. Në një intervistë Luani tregon në pak rreshta jetën e tij dhe vështirësitë që has për të vazhduar të mësojë pianon. Kur lindi dëshira për t’u marrë me pianon? Dëshira ime për pianon ka lindur qysh në moshë të vogël. Lodra ime më e preferuar ishte një kopje e vogël e pianos. Dëgjoja shpesh në televizion tinguj. Gjithmonë kam pasur dëshirë dhe shpresë. Sa i përket kurseve për pianon. Kam filluar prej marsit të vitit të kaluar. Familjarët kanë qenë përkrahësit kryesor të mitë, por mundësinë ekonomike nuk ma kanë lejuar. Si ka qenë dita e para e punës? Dita e parë ka qenë shumë e vështirë. Ka qenë hera e parë. Nuk dija si të vendosja gishtat. Atë ditë do ta mbajë mend gjithmonë. Nuk them që nuk ishte e vështirë. Kjo pjesë

ishte vërtet e vështirë. Falë dëshirës së madhe dhe ndihmës së madhe të zyshës u bë e mundur që unë të jem këtu ku jam. Dita e parë ishte një surprizë në të gjitha aspektet. Ndodhi siç nuk e prisja. Mendoja që do ishte një gjë më e thjeshtë dhe më e lehtë. Ai tingulli i bukur më dha shumë emocione. Si orientoheni në piano? Orientohem nëpërmjet tasteve. Me anë të notave të zeza që të ndihmojnë për të kuptuar ku ndodhen notat. Si arritët të fitonit pianon tuaj të dashur? Jam njohur me disa miq që ishin nga Franca e Finlanda. E dëgjuan nga të tjerët dëshirën time. Bënë të mundur që ta kisha një pjano në shtëpi. Ishte një emocion i veçantë. Mësimin e parë të pianos e kam marrë nga zysha. Në momentin që m’u komunikua që piano do të ishte e imja u emocionova shumë. M’u sponsorizuan nga Top Chanel edhe disa orë leksione, por të pakta. Kush janë pjesët që të pëlqejnë më shumë? Pjesët e mia më të preferuara janë ato

klasike si Për Elizën e Bethoven apo Adelina. A ka qenë shoqëria një ndihmë për ju? Miqtë duke veçuar disa kanë qenë krahu ku jam mbështetur në rrugë, mbështetje të jashtëzakonshme dhe një përkrahje mjaft e madhe. Po me aktivitete të tjera a merreni? Mendoj se verbëria nuk më privon për t’u marrë me të gjitha aktivitet e përditëshme. Kam arritur të jem sportist, luaj me ekipin e të verbërve dhe ndryshimi është se ne luajmë me një top me zile. Më pëlqen gjithashtu të notoj dhe gjithashtu është sporti im i preferuar. Kam gjithashtu dëshirë të rrezikoj, të merrem me alpinizëm. Ndoshta mund të duket e pabesueshme ngas biçikletën. Si e shikoni të ardhmen me pianon? Tani për tani mendoj se e kam të vështirë të vazhdojë leksionet e pianos pasi nuk kam mundësi financiare. Aq sa ishte e mundur u realizua me ndihmën e miqve. Tani më duhet të mendoj dhe për këtë, por nuk do të heq kurrë dorë nga pianoja.

Mbështetja Suedeze për Ministrinë e Brendshme dhe Policinë e Shteti

Toska: Policia bashkëpunuese me fëmijët Siguria fillon nga unë - Akademia e Policisë për Fëmijë” Forumi i Gruas në Policinë e Shtetit ka vënë në zbatim projektin “Siguria fillon nga unë - Akademia e Policisë për Fëmijë”, i financuar nga Programi “Mbështetja Suedeze për Ministrinë e Brendshme dhe Policinë e Shtetit për policimin në komunitet”, i cili ka si qëllim forcimin e marrëdhënieve midis të rinjve dhe policisë. Në fokus të këtij projekti, ishin të rinjtë e grupmoshës 12-14

vjeç, të shkollës “Edit’h Durham”, në Tiranë, e konkretisht dy klasa të 6-ta të ciklit 9-vjeçar. Edukimi policor për këtë grupmoshë u gjykua i një rëndësie të veçantë në funksion të parandalimit të përfshirjes së tyre në ngjarje apo aktivitete të pahijshme ose kriminale. Por mbi të gjitha, objektivi i këtij projekti ishte ndërtimi i marrëdhënieve të qëndrueshme midis policisë dhe

komunitetit. Në Qendrën e Formimit Policor në Sauk, u zhvillua dje, ceremonia e përfundimit të projektit dhe e diplomimit të fëmijëve. Gjatë kësaj ceremonie, krahas fëmijëve dhe drejtuesve të shkollës “Edit’h Durham”, morën pjesë drejtues të Programit “Mbështetja Suedeze për Ministrinë e Brendshme dhe Policinë e Shtetit për policimin në komunitet”, përfaqësues

të Forumit të Gruas si dhe përfaqësues të Qendrës së Formimit Policor. Kryetarja e Forumit të Gruas në Policinë e Shtetit, Enkelejda Toska, evidentoi rëndësinë e këtij projekti për policimin në komunitet si dhe vlerësoi bashkëpunimin me fëmijët. Ajo tha se; “ne ishim këtu për të sjellë anën e mirë, anën pozitive që një punonjës policie nuk është ai që të tremb, por është një

mik, një bashkëpuntor”. Në ditën e fundit të projektit fëmijët zhvilluan një vizitë studimore në Drejtorinë e

Policisë së Qarkut Tiranë, si dhe në Qendrën e Formimit Policor, përpara zhvillimit të ceremonisë së diplomimit.

AKTUALITET • E shtunë 25 maj 2013

KU MUND TË PUSHOJNË TURISTËT, VENDET E LUKSIT DHE KOSTOJA E TYRE

Durrësi sërish i lakmueshëm, ja destinacionet “e famshme” ARTUR AJAZI DURRËS- Duket se Durrësi mbetet për shumicën e shqipëtarëve, por edhe për turistët e huaj, vendi më i lakmueshëm për të kaluar pushimet verore, kjo për faktin sepse, ky qytet dhe krejt vija etij bregdetare ofrojnë tarifa të arsyeshme, por edhe vende me vlera të rralla historike, arkeologjike dhe turistike. Pushimet verore edhe për sezonin 2013 në Durrës, ofrojnë surpriza, të papritura të këndshme për çdo pushues vendas dhe të huaj. Guida, reklama, por edhe propogandë joshëse, do të shikosh nga sektori Currilave, deri tek Plepat, nga Shkëmbi i Kavajës deri tek Gjiri Lalëzit. Specialistët e Turizmit në Prefekturë, njerëzit që merren çdo ditë me problematikat e tij shprehen se “për pushuesit që kanë planifikuar t’i kalojnë ato në bregdetin më të populluar në Durrës, por edhe në plazhin e Golemit, çdo do t’i nevojiten 35 deri 40 mijë lekë të reja për qëndrimin dhe ushqimin. Durrësi sipas tyre, mbetet destinacioni më pak i kushtueshëm, krahasuar me destinacione të tjera si Vlora, Himara apo Saranda, për shkak të konkurrencës së madhe të hoteleve dhe restoranteve që ndodhen atje. Për të kaluar pushimet verore në qytetin e Durrësit, në Currila, gjirin e Lalëzit dhe në plazhin e Golemit, sezoni veror 2013 ofron surpriza të këndshme financiare, pasi çdo vizitori do t’i nevojiten rreth 35 deri 40 mijë lekë të reja për qëndrimin dhe ushqimin. Durrësi dhe Golemi përmbushin të gjitha kushtet që një turist do donte të kishte kushte komode si hotele dhe apartamente moderne, ushqim i shumëllojshëm dhe ditë të organizuara me veprimtari të ndryshme kulturore dhe sportive. Kështu në qoftë se, një pushues a turist, do t’i duhet të bëjë një vizitë hoteleve dhe restoranteve anës plazhit, në Durrës dhe Golem, do të mësojë se aty mund të pushosh një edhe me të ardhura të pakta. Durrësi dhe Golemi kanë apartamente dhe restorante për të gjitha shtresat, nga më të pasurit e deri tek ata që pagat e tyre nuk e kalojnë shifrën e 25 deri 30 mijë lekëve në muaj. Një pushues vendas apo i huaj (Kosova e Maqedonia) për 15 ditë pushime, mund të paguajë rreth 35 deri 40 mijë lekë të reja, të ndara në akomodimin në hotel, si dhe në ushqimin që do të konsumojë. Ekzistenca e një numri të madh hotelesh, apartamentesh, restorantesh dhe baresh, ka bërë që çmimet të jenë të konkurrueshme. Secili nga sipërmarrësit e plazhit përpiqet të bëjë për vete sa më shumë pushues, duke u ofruar atyre çmime të ulëta dhe cilësi të lartë shërbimi. Por edhe frika se pas çmimit të ulët mund të qëndrojë po një cilësi e ulët shërbimi, dhe kushtesh,

nuk ekziston, pasi ju mjafton të zgjidhni mirë në ofertat e shumta. Plazhi i zonës bregdetare të Golemit, që përfshin rreth 9 km vijë bregdetare dhe është tashmë i mbipopulluar nga hotelet, blloqet e pallateve të sapondërtuara, restorantet dhe baret. Impianti i ri i pastrimit e përpunimit të ujërave të zeza dhe vendosja e filtrave të pastrimit të ujërave të zeza, do të përmirësojë higjienën dhe pastërtinë në bregdetin e Durrësit. Qyteti i Durrësit sërish mbetet një destinacion i preferuar për vizitorët ditorë të kryeqytetit, si dhe atyre që mund të vijnë nga qytetet e afërta si Elbasani, Durrës, Kavaja, Kruja, Rrogozhina, Tirana etj. Shumë prej hoteleve atje, ofrojnë një shërbim cilësor për shkak se prej disa vjetësh, stafet që drejtojnë këto biznese kanë krijuar përvojë. Sipërmarrësit privatë kanë organizuar më mirë plazhet këtë sezon, për të cilat paguajnë një qira përdorimi kundrejt komunës së Golemit- shprehet për “Metropol” specialisti turizmit në prefekturë Edmond Hoxhollari. Turistët pushojnë në plazhet

iteteve i mbajnë të hapura hotelet apo restorantet e tyre edhe gjatë dimrit, ku sërish mbeten një destinacion i preferuar nga pushuesit e fundjavave. Durrësit i trefishohet popullsia Qytetit të Durrësit, në sezonin veror pothuajse i trefishohet popullsia. Plazhi i Durrësit, edhe sezonin veror 2013, mbetet më pak i kushtueshëm, ku përmendim plazhin e i Currilave apo të gjitha hapësirat nga Ura e Dajlanit deri në Plepa, që ofrojnë çmime më tërheqëse për pushuesit me më pak të ardhura. Aty mund të konsumosh një peshk edhe me 400 lekë të reja, por njëkohësisht mund të akomodohesh në hotelet e zonës edhe me 2000 lekë të reja. Frekuentuar kryesisht nga familje që shpenzimet i bëjnë të kujdesshme, biznesmenët e zonës tregojnë se treg tashmë të sigurt kanë vizitat e shqiptarëve të Kosovës dhe Maqedonisë dhe shumë pak ata të pushuesve të huaj apo

me spotet publicitare që do të nxjerrë për qytetin e në disa televizione shqiptare në Kosovë e Maqedoni. Të përshtatshme kryesisht për njerëz me nivel më të lartë ekonomik, si dhe për pushuesit e huaj, Durrësi është totalisht i kompletuar. Hotelet janë përshtatur për familjarë, dhe kryesisht për ata me nivel më të lartë ekonomik, për shkak të më shumë komoditeteve dhe çmimeve më të larta. Sipas zotit Hoxha, “hotelet në bregdetin durrsak janë komodë, në gjithë vijën bredgetare, duke nisur nga sektori “Teuta”, “Apollonia”, “Hekurudha”, “Iliria”, “Plepa”, Shkëmbi i Kavajës, e Golem, dhe pavarsisht se çmimet për një natë akomodim, që fillojnë nga 50 deri 100 euro për person, pronarët e tyre punojnë me paketa turistike, të cilat në vetvete përmbajnë edhe leverdinë për klientët në hotelet dhe vilat e pushimit nuk mungojnë as organizimet e veçanta, si koncerte me muzikë live apo festa të ndryshme, kështu ka ndodhur edhe në sezonin e vitit 2012, ku mbi 70 për qind

Në pranga 2 rojat

Policia sekuestron 200 kg drogë në fabrikën e tullave TEPELENE – Policia e Tepelenës sekuestroi dje një sasi të konsiderueshme lënde narkotike, të llojit marijuanë, brenda ambienteve të fabrikës së tullave në fshatin Luftinjë, rreth 15 km larg Tepelenës. Burime zyrtare nga policia bëjnë të ditur se rreth 200 kg marijuanë u gjetën në një nga dhomat e fabrikës së tullave, e cila shërbente për tharjen e bimëve narkotike, për t’i përgatitur për shitje. Momentalisht policia ka shoqëruar në komisariat dy rojet e fabrikës, ndërsa po punon për identifikimin dhe kapjen e personave që e disponojnë lëndën narkotike.

Policia e gjen në pyllin e Semanit

Telefonon gruan para vetëvrasjes: “Nuk i laj dot borxhet” FIER- Një 37-vjeçar gjendet i vetëvarur në pyllin e Semanit, në Fier. Viktima mësohet të jetë Pilo Çorape 37 vjeç. Nga hetimet paraprake mësohet se viktima para aktit ekstrem kishte telefonuar gruan dhe i kishte thënë se do të vriste veten për shkak se nuk lante dot borxhet. Menjëherë bashkëshortja e 37-vjeçarit kishte lajmëruar policinë, e cila pasi kishte kryer një kontroll në zonën e plazhit kishte gjetur të vetëvarur pranë një peme, shtetasin Pilo Çorape.

Kapen në flagrancë

Vodhën vegla muzikore në kishë, arrestohen 2 KORÇE- Forcat e policisë së Korçës kanë prangosur në flagrancë shtetasin Landi Servet Gura, 44 vjet, i dënuar disa herë për vjedhje dhe Niko (Petrit) Pajtim Nakoleci, 31 vjet, i dënuar më parë për veprën penale të vjedhjes, të dy banesave në lagjen 14 Korçë. Në bashkëpunim me njëri-tjetrin, në lagjen 15, kanë vjedhur në ambientet e Kishës së Jezu Krishtit disa vegla muzikore.

Për 10 muaj

Nuk i dha pagën punëtorit, procedohet biznesmeni

që ndodhen para hoteleve apo restoranteve ku vendosin për të qëndruar, qoftë edhe një ditë të vetme. Ajo që mbetet karakteristike për këtë zonë, është fakti se sipërmarrësit janë më pak tolerantë sa u përket çmimeve për shkak se tashmë e kanë siguruar një klientelë të përhershme. Hoxha tha se “në Durrës, Currila, dhe Shkëmbin e Kavajës, çmimet e hoteleve dhe të apartamenteve nisin nga 20 euro për çdo natë, por, përgjithësisht, turistët që prenotojnë mund të paguajnë edhe 30 apo 40 euro, në varësi të hapësirës dhe komoditeteve, kurse servirja e peshkut mbetet sërish një pikë strategjike e sipërmarrësve të restoranteve, të cilët duke njohur kërkesat e pushuesve, nuk ngurrojnë të vendosin në menutë e tyre edhe 4 mijë lekë të reja për një kilogram peshk të tipit levrek. Pronarët e aktiv-

të qyteteve të vendit. Gjithsesi, ajo që shfaqet dukshëm në afro 18 km bregdet, është një riorganizim i kushteve të pastërtisë së plazheve, dhe dyndja e paparë e pushuesve. Rekordin e mban kryeqyteti, kosovarët, por nuk mungojnë edhe pushues të huaj si italianë, anglezët, gjermanët dhe amerikanë. Durrësi mbart vlera të caktuara, ndryshe nga qytete të tjera bregdetare, si rëra, mungesa e thellësisë së madhe në det, që shpeshherë mbetet e rrezikshme për pushuesit familjarë, restorante dhe hotele cilësore dhe me çmime ekonomike. Vendet e luksit në plazh Plazhi i Durrësit ka edhe vendet e tij të luksit. Durrësi mbetet një destinacion tërheqës për turistët dhe pushuesit familjarë, gjë që agjencitë turistike, po e përforcojnë

e klientelës ka qenë e huaj si nga Zvicra, Gjermania, Austria, SHBA”. Sezoni veror 2013, po e gjen plazhin e Durrësit më të pastër dhe më higjienik, falë kjo masave nga bashkia, Ministria e Mjedisit dhe ajo e Shëndetësisë, por edhe plazhet private që po mirëmbahen nga privatët, ndërkohë që ato publike pastrohen nga punonjësit e Ndërmarrjeve Komunale. Uji i pijshëm dhe investimi në sistemin e kanalizimeve të ujërave të zeza ka qenë në vëmendje të dikastereve këtë vit. Pronarët e hoteleve dhe restoranteve në Durrës dhe Golem, kanë në plan që të organizohen më shumë sa u përket festave, këngëtarëve apo surprizave për turistët. Pas nuk mbetet edhe rritja e cilësisë së shërbimit, që vite më parë është diskutuar, pasi stafet duket se po kompletohen nga dita në ditë.

Policia e Korçës deklaroi se ka nisur procedimin në gjendje të lirë për shtetasin Th.S, 68 vjeç, biznesmen ndërtimi banues në lagjen 7, Korçë. Ndërtuesi u procedua pas kallëzimit nga shtetasi E.Sh, 29 vjeç, banues në fshatin Poceste Korçë, i cili deklaroi se nga muaji korrik 2012 deri në Prill 2013, ka qenë i punësuar në firmën e tij, por nuk është paguar për këtë periudhë në një sasi të hollash, duke e mashtruar dhe iu fshehur. Burimet policore shprehen se 68-vjeçari do të hetohet për veprën “Mashtrim”.

Braktisi mjetin më pas

Përplas për vdekje kalimtarin, arrestohet ELBASAN- Një 45-vjeçar ka humbur jetën rreth mesnatës të së enjtes në qytetin e Elbasanit si pasojë e një aksidenti. Ngjarja e rëndë ka ndodhur pranë doganës ku Shefqet Çekini, 45 vjeç është përplasur nga një makinë në momentin që ka zbritur nga mjeti i tij. Trupi i 45-vjeçarit u gjet në rrugë nga kalimtarët, të cilët lajmëruan uniformal blu. Pas verifikimeve të policisë rezultoi se 45-vjeçari kishte gjetur vdekjen e menjëhershme si pasojë e përplasjes nga një mjet që lëvizte me shpejtësi tej normave. Në orët e para të mëngjesit të djeshëm është bërë i mundur identifikimi dhe arrestimi i autorit të ngjarjes R. Osmani 40 vjeç, i cili kishte braktisur automjetin në ullishten e Elbasanit.

« gossip

E shtunë 25 maj 2013 •

Për gjumë të mirë flini para orës 23

Sozia e Psy mashtron Kanën Një aziatik, duke përfituar nga ngjashmëria e madhe me këngëtarin koreano-jugor, Psy ka fituar akses në eventet më speciale të festivalit të filmit në Kanë, duke u hequr si këngëtari i “Gangnam Style”. “Psy-ja fals” ka dhënë autografe të panumërta për fansat e tij, ndërsa nuk kanë munguar edhe fotot me personat e tjerë të famshëm, mes të cilëve edhe një me aktoren e Skyfall Naomie Harris. Fotoja është shkrepur gjatë festës së organizuar nga shtëpia e bizhuterive, Chopard. Aktorja e ka postuar atë në profilin e saj zyrtar në rrjetin social Twitter. Pikërisht këtu është zbardhur mashtrimi perfekt i sozisë së Psy. Psy “i vërtetë” sapo ka parë foton ka komentuar: “Mesa duket ka një tjetër unë që vjen vërdallë nëpër Kanë. Përfitoj nga rasti ta përshëndes”, shkruajti këngëtari koreano-jugor.

Sondazhi i BBC:

Gjermania, vendi më pozitiv Gjermania është kombi më i dashur në botë, apo më saktë ai që shihet si më pozitivi, në sondazhin e përvitshëm për Vlerësimin e Vendeve, të organizuar nga BBC. Më shumë se 26 mijë njerëz anembanë botës iu përgjigjën sondazhit. Atyre iu kërkua të votonin 16 vende dhe Bashkimin Europian, nëse influenca e tyre në botë ishte “kryesisht pozitive”, apo “kryesisht negative”. Gjermania zuri vendin e parë me 59% të vlerësimeve si vend pozitiv, ndërsa Irani ishte sërish një nga vendet e para negativisht, madje më i keqi. Pikëpamja globale për vendet më të mëdha të Europës është rritur ndjeshëm në 2013-n, sipas këtij sondazhi, i cili u zhvillua me ndihmën e GlobeScan dhe PIPA, që ndërmorrën intervista të drejtpërdrejta dhe telefonike, me njerëz të përzgjedhur rastësisht, kryesisht në qendrat urbane të 25 vendeve anembanë botës.

Brad ishte i palumtur me Aniston Brad Pitt ka qenë i hapur në një intervistë ku ka folur për jetën e tij dhe përdorimin e drogës disa vite me parë. Aktori i cili ka folur për jetën e tij për edicionin e qershorit dhe korrikut të revistës Esquire, ka pranuar se ai ka shkatërruar shëndetin e tij me drogë dhe ka bërë një jetë pa domëthënien një dekadë me parë derisa e ka zbuluar lumturinë e tij me Jolie. Brad në atë kohë ishte i martuar me aktoren Jennifer Aniston. “Për një kohë i bëj vetes shumë demë – dëme me drogë. Bëja një jetë pa kuptim”, ka thënë ai. “Një djalë që ishte rritur ndiente një vakum dhe dëshironte t’i shikonte gjërat më ndryshe, duke u frymëzuar. E ndoqa këtë gjë. Kalova disa vite duke pushuar. Mirëpo, kur me erdhi koha nuk desha ta humash mundësinë. Ishte një ndryshim me dashje. Ishte një ndjenjë që duhej ta kapja në këtë pikë. Kisha shumë pak shokë. Kisha vetëm shok të ngushtë dhe familjen time por nuk e njihja lumturinë. Dëshiroja një jetë të lumtur dhe ajo erdhi me Jolie”.

ekreti për gjumë ideal dhe pushim gjatë natës është në faktin se ju duhet të shkoni për gjumë në mes orës 22 dhe 23. Ky hulumtim i lidhur me rutinën e gjumit, e kryer në 2000 të anketuar, ka treguar se më së miri flenë ata që shkojnë për gjumë në mës të orës 22 dhe 23, ndërsa zgjohen në orën

7 deri 8 të mëngjesit. Tetë deri nëntë orë gjumë në ditë dhe kjo rutinë e të fjeturit është çelësi për tu zgjuar në mëngjes të çlodhur. Para se të shkoni në gjumë duhet të jeni të qetë dhe bëni mirë të pini një gotë çaj, ndërsa së paku një orë para gjumit nuk duhet të ushtroni e as të hani ndonjë gjë. Ushqimi i rëndë menjëherë para gjumit, mund të ndikojë negativisht në kualitetin e gjumit.

Spinaqi, sekreti i nje missi Mes kufizimeve të vazhdueshme ushqimore, jeta e një modeleje nuk është ndër më të lehtat e imagjinueshme. Megjithatë, Miss Alabama 2012 dhe një prej modeleve të “Sports Illustrated”, Katherine Webb, ruan linjat e saj me një fanatizëm të rrallë edhe midis modeleve. 24-vjeçarja tregoi se nuk e kalon asnjëherë kuotën e 1120 kalorive në ditë, gjysma e energjive për të cilat ka nevojë të përditshme një vajzë me parametrat e saj fizikë dhe se dieta e saj është e bazuar kryesisht tek spinaqi. Dreka e saj, në përgjithësi përbëhet nga spinaqi, i shoqëruar me bajame dhe fruta, ndërsa darka nga fileto pule me mustardë dhe një sasi e kufizuar patatesh të skuqura. Midis ushqimeve të preferuara të Webb, kur është e uritur jashtë vafte të rregullta janë luleshtrydhet, bananet, pluhuri me proteina apo qumështi i bajameve.

“Egoista”, makina e fundit nga “Lamborgini”

amborgini me ratin e 50-të vjetorit të saj ka prezantuar makinën e fundit të kësaj marke, Egoista. Dizajni i Egoistas, që në italisht do të thotë egoist është frymëzua nga një helikopter Apache, ka fibra karboni dhe skelet alumini.

gossip • E shtunë 25 maj 2013

Stewart tregon gishtin e mesëm

Rita Orës i mungon stili i modës

Avril

Lavigne thyen barrierat për albumin e ri Këngëtarja amerikane, Avril Lavigne, ka thyer barrierat e saj emocionale për albumin e saj të ri, që këmbëngul se e ka shpjerë atë në një nivel tjetër në dallim me artistet tjera femër. Këngëtarja 28 vjecare e cila pritet që të lansojë albumin e ri të saj që është i pesti në karrierë, thotë se albumi i ri e bën atë më ndryshe nga këngëtaret tjera femër pasi ka kaluar nëpër faza të ndryshme gjatë karrierës. “Tekstualisth, unë e kam shtyrë veten drejt temave të ndryshme për të cilat nuk kam folur më parë. Unë nuk kam dashur të jem aq e thjeshtë. Unë kam tentuar të shprehi veten në mënyrën më të mirë dhe të shkoj më thellë”, ka deklaruar Lavigne.

ë fillim të kësaj jave dukej se e kishte marrë veten nga ndarja e radhës me Robert Pattinson pasi u pa duke ia kaluar mirë me një shok, por Kristen Stewart është rikthyer sërish në zymtësinë e saj. Aktorja e sagës ‘Twilight’ humbi krejtësisht kontrollin të enjten, kur i drejtoi paparacëve gishtin e mesit. Stewart ndodhej në një parking me një shoqe dhe të gjithë rrugën deri tek makina e bëri me gishtat e mesit ngritur. Robert Pattinson u zhvendos sërish nga “foleja e dashurisë” që ndante me Kristen Stewart pas zbulimit se ajo ruante kontaktet me regjisorin Ruper Sanders, me të cilin e tradhtoi verën e kaluar. Miq të përbashkët të çiftit hollivudian, të cituara nga mediet rozë në Shtetet e Bashkuara, deklaruan se Robert përfitoi nga një moment kur Kristen ndodhej në dush për të lexuar mesazhet në celularin e saj. Aty ai ka gjetur një bisedë mes saj dhe regjisorit Ruper Sanders me të cilin bashkëpunoi jo vetëm për filmin “Borëbardha dhe gjahtari”… Gjithçka ka ndodhur pikërisht ditëlindjen e tij, më 13 maj. Ai është fotografuar me automjetin e tij ku të ngarkuara kishte sendet vetjake dhe në mbrëmje nuk ka ftuar Kristen në festimet e 27-vjetorit të lindjes. Miqtë e përbashkët thanë se Robert i ka kërkuar Kristen të mos e telefonojë më dhe është shprehur se nuk do të kthehet më kurrë me të.

Këngëtarja me prejardhje nga Kosova shumë shpejt u bë e njohur për stilin e keq të veshjes, shkruan Dailymail. Pra nuk ishte ndonjë befasi ta shohim duke mbajtur një pallto ngjyrë vjollcë që zakonisht përdoret për t`u mbrojtur nga shiu, por nuk po binte shi kur Rita hyri në klubin “Cafe De Paris” të Londrës për një koncert privat.

Shakira, gjimnaste e vërtetë

Beyonce foto në Havana me rastin e përvjetori të martesës Beyonce ka publikuar foto personale tyë saj nga udhëtimi në Kuba, ku po feston me bashkëshortin e saj, Jay Z, përvjetorin e martesës. Këngëtarja publikoi disa shkrepje personale të udhëtimit në faqen e saj në Tumblr. Çifti duket se ëstë duke e shijuar shumë udhëtimin e tyre romantik në Havana. Megjithatë udhëtimi i tyre ka shkaktuar polemika, pasi dyshja e famshme botërore ka thyer embargon për duhëtimin në këtë vend për turizëm. Raporte të ndryshme mediatike thonë se çifti i ka “shkelur” rregullat për shkak të afërsisë që kanë me Presidentin Obama.

Thuajse në të gjitha videot e saj muzikore ka qenë fleksibël, por si kësaj here nuk ka ndodhur. Këngëtarja kolumbiane, bashkëshortja e mbrojtësit të Barcelonës Gerard Pique, Shakira ka pozuar për rrjetin amerikan NBC disa foto, ku shfaqet me këmbë mbi kokë. Edhe pse është bërë edhe nënë pas ardhjes në jetë të Milan Mubarak, bjondja amerikano-latine ende i ruan linjat e saj perfekte.

« bota

E shtunë 25 maj 2013 •

OBAMA

Mbrojtja në epokën e teknologjisë N

ë një fjalim të rëndësishëm në Universitetin e Mbrojtjes Kombëtare në Uashington, Presidenti Obama parashtroi një kornizë të përpjekjeve anti-terroriste të administratës së tij, përfshirë përdorimin e avionëve të telekomanduar në veprime direkte për asgjësimin e elementëve terroristë. Fjalimi që zgjati një orë ishte analiza më e gjerë që i ka bërë Presidenti Obama kërcënimit që paraqet Al-Kaida dhe rrjetet që kanë lidhje me të ndaj Shteteve të Bashkuara, përgjigjen e Amerikës ndaj këtij kërcënimi dhe kufizimet që shoqërojnë këto veprime. Ndërkohë që Amerika për përmbyll angazhimin e saj në Afganistan, tha Presidenti Obama, zemra e Al-Kaidës në Afganistan dhe Pakistan është “drejt disfatës”. Ai tha se nuk ka pasur sulme në shkallë të gjerë kundër Shteteve të Bashkuara. Zoti Obama tha se kanë dalë kërcënime të reja, përfshirë veprimet e Al-Kaidës në gadishullin arabik, si dhe grupe të tjera me rreze më të ngushtë veprimi, si dhe individë radikalë në Shtetet e Bashkuara. Zoti Obama tha se Amerika preferon që të ndihmojë në ndërtimin e kapaciteteve mbrojtëse dhe kundërvepruese ndaj këtyre rrjeteve terroriste në vende si Pakistani, Jemeni dhe Somalia. Në rastet kur qeveritë e këtyre vendeve nuk mund të ndalin terrorizmin në territorin e tyre, tha Presidenti, nevojiten masa të përqëndruara përfshirë edhe përdorimin e avionëve të telekomanduar. Por këto veprime duhet të kryhen në përputhje me standarde rigoroze: “Amerika nuk ndërmerr sulme kur ekziston mundësia për t’i kapur terroristët. Ne preferojmë t’i kapim, marrim në pyetje dhe nxjerrim para drejtësisë këta individë. Amerika nuk mund të ndërmarrë sulme kur t’i teket. Veprimet tona bazohen në konsulta me partnerët dhe në respektin për sovranitetin e shteteve përkatëse”. Zoti Obama e cilësoi përdorimin e avionëve të telekomanduar si një metodë efektive, duke thënë se sulme të tilla kanë parandaluar shumë komplote. Goditjet me avionë pa pilot, tha Presidenti janë një masë legjitime, pasi Amerika u sulmua më 11 shtator 2001. Por ai pohoi se teknologjia e re sjell pyetje të reja dhe rrezikun e lindjes së armiqve të rinj: “Ndërkohë që lufta jonë hyn në një fazë të re,

Presidenti pohoi se teknologjia e re sjell pyetje të reja dhe rrezikun e lindjes së armiqve të rinj: “Ndërkohë që lufta jonë hyn në një fazë të re, e drejta jonë legjitime për vetëmbrojtje nuk mund të jetë e padiskutueshme. Kur themi që një taktikë ushtarake është e përligjshme ose e efektshme, kjo nuk do të thotë se është në çdo rast e mirëpeshuar apo e moralshme. Përparimi i njerëzimit na sjell ndryshime teknologjike për të goditur me telekomandë në anën tjetër të globit, por këto aftësi kërkojnë disiplinë dhe maturi në përdorimin e kësaj aftësie”

e drejta jonë legjitime për vetëmbrojtje nuk mund të jetë e padiskutueshme. Kur themi që një taktikë ushtarake është e përligjshme ose e efektshme, kjo nuk do të thotë se është në çdo rast e mirëpeshuar apo e moralshme. Përparimi i njerëzimit na sjell ndryshime teknologjike për të goditur me telekomandë në anën tjetër të globit, por këto aftësi kërkojnë disiplinë dhe maturi në përdorimin e kësaj aftësie”. Në fjalimin e tij, Presidenti Obama u zotua gjithashtu të mbyllë qendrën e paraburgimit në Gjirin Guantanamo të Kubës. Ai tha se Guantanamo është bërë në të gjithë botën një simbol që Amerika nuk përfill sundimin e ligjit. Presidenti i bëri thirrje Kongresit të heqë kufizimet lidhur me transferimin e 166 të ndaluarve që mbahen në Guantanamo. Ai tha se i ka kërkuar Departamentit të Mbrojtjes të identifikojë një objekt në Shtetet e Bashkuara ku komisione ushtarake të vendosin për çdo të ndaluar nëse mund të transferohet në një vend tjetër, ose nëse do të gjykohet në një gjykatë civile apo ushtarake. Presidenti tha se do të emërojë një të dërguar që të mbikëqyrë transferimin e të ndaluarve në një vend të tretë. Kongresi dhe Shtëpia e Bardhë kanë pasur mosmarrëveshje lidhur me fatin e të ndaluarve për terrorizëm.

Ndërkaq, fati tyre ka mbetur i paqartë prej vitesh, pa u ngritur akuza për vepër penale dhe pa zhvillimin e proceseve gjyqësore. Profesor Ken Anderson i Universitetit Amerikan thotë se fjalimi, ku përfshiheshin edhe politikat e mbajtjes në paraburgim të të dyshuarve për terrorizëm, mund të ketë përmbushur një objektiv kryesor: “Mendoj se fjalimi shpalosi mendësinë e administratës Obama në mandatin e saj të dytë se do t’i duhet të kërkojë mirëkuptimin e Kongresit për një numër çështjesh që nga qendra e paraburgimit në Guantanamo, tek goditjet e telekomanduara e tema të tjera, dhe se do t’i duhet të gjejë mënyra për t’i dhënë formë të re politikave dhe praktikave të sigurisë kombëtare, jo vetëm për këtë administratë, por edhe për të ardhmen”. Presidenti Obama tha se Shtetet e Bashkuara duhet ta përkufizojnë anti-terrorizmin jo si luftë e pakufizuar globale kundër terrorizmit, por si një seri përpjekjesh të përpikta për të zhbërë rrjete specifike terroriste. Presidenti ka në plan të rifillojë kontaktet me Kongresin lidhur me politikat e goditjeve të telekomanduara. Ai ka dhënë urdhër për rishikimin e propozimeve, si për shembull për ngritjen e një gjykate speciale për të analizuar dhe autorizuar marrjen e goditjeve vdekjeprurëse.

Goditjet me avionë pa pilot kanë qenë një aspekt i debatueshëm i politikës së sigurisë amerikane dhe Presidenti Obama nuk kërkoi falje për përdorimin e tyre nga Presidenti Obama. Ai tha se goditjet kanë qenë ligjore dhe efektive. “Dhjetëra komandantë të Al Kaidës, persona që stërvisnin rekrutë dhe që prodhonin bomba, operativë janë eleminuar nga fusha e betejës. Komplote që mund të kishin vënë në shënjestër aviacionin ndërkombëtar, sistemet amerikane të tranzitit, qytetet evropiane dhe trupat tona në Afganistan, janë parandaluar. Që ta themi më thjesht, këto goditje kanë shpëtuar jetë njerëzish”. Presidenti tha se i vjen keq për humbjen e jetëve të pafajshme. Ai gjithashtu përmendi kufizime të reja, duke thënë se Shtetet e Bashkuara do të përdorin goditje me avionë pa pilot vetëm për terroristët që nuk mund t’i kapin. “Dhe para çdo goditjeje, duhet të kemi një siguri thuajse 100 për qind se nuk është vrarë apo plagosur asnjë civil, standardi më i lartë që mund të vendosim”. Por zoti Obama nuk dha shenja se programi i avionëve pa pilotë po ngadalësohet dhe teknologjia e re e këtyre avionëve po vazhdon të zhvillohet. Këtë muaj, marina bëri një provë me një avion të ri pa pilot, X-47B që është në gjendje të niset nga aero-

planmbajtëset, një zhvillim që do ta zgjerojë perimetrin deri ku mund të shkojnë këta avionë. Vendosja e avionëve pa pilot në aeroplambajtëse do të thotë që ka më pak implikime politike që kanë lidhje me përdorimin e territoreve të vendeve të tjera për operacione pa pilot. X-47B ka të njëjtat aftësi si një avion ushtarak dhe ekspertët besojnë se me kalimin e kohës do të zëvendësojë avionët luftarakë. James Lewis është analist në Qendrën për Studime Strategjike dhe Ndërkombëtare në Uashington. “Kjo do të thotë të kesh aftësinë të bësh atë që duhet në luftime pa pasur nevojë për një person në kabinën e pilotit. Mund të jetë dikush në kabinë disa milje larg, apo një lloj drejtimi nga distanca, por në thelb prirja më e mundshme është rritja e rrezes së veprimit, më shumë funksione automatike, dhe më shumë mbështetje tek makineritë”. Kjo do të thotë që të ketë më pak nevojë për të rrezikuar jetën e trupave amerikane. Me sondazhet që tregojnë se amerikanët janë të lodhur nga lufta prej më shumë se një dekade në Afganistan dhe Irak, përdorimin i këtyre mjeteve për të kryer disa funksione, është një alternativë e pranueshme politikisht për udhëheqjen amerikane dhe që do të vazhdojë për një kohë të gjatë.

bota • E shtunë 25 maj 2013

BRITANI/ VRASJA

“Të vendosur kundër

ekstremizmit”

ë lindje të kryeqytetit britanik dy sulmues kanë vrarë për vdekje me thikë dhe armë të tjera të ftohta në mes të ditës një person në moshë të re, që ka gjasa të jetë një ushtar i forcave të armatosura britanike. Kjo ngjarje e ditës së mërkurë shokuar gjithë opinionin britanik. Kryeministri britanik David Cameron dhe kryebashkiaku i Londrës Boris Johnson u shprehën për një akt me sfond terrorist duke dyshuar se autorë të këtij krimi mund të jenë islamistët radikalë. Televizioni britanik ITV transmetoi një video amatore pamjet e së cilës tregonin një burrë me ngjyrë, i cili mbante në duart e tij të përgjakura një sopatë dhe një thikë. “Sy më sy, dhëmbë për dhëmbë”, betohej sulmuesi në shenjë hakmarrjeje dhe kërcënoi: “Njerëz, ju kurrë s’do t’jeni të sigurtë”. Kapja Dy të rinjtë, që akuzohen për terrorizëm, pasi e goditën me makinë ushtarin, e masakruan me thikë. Më pas pritën të qetë policinë, duke thënë se do e sulmojnë edhe atë. Sapo makina mbërrin, ata të dy i drejtohen me shpejtësi asaj. Shumë afër makinës, dëgjohen dy krisma dhe njëri prej tyre bie përtokë. Oficerët e rrethojnë trupin dhe më pas dëgjohen edhe katër krisma dhe përtokë bie edhe i dyti. Pastaj vijojnë edhe dy krisma, duke e çuar në total numrin e tyre ne 6. Dëgjohen ulërima, ndërkohë që policia arreston personat e shtrirë përtokë. Dy të akuzuarit për terrorizëm masakruan ushtarin Drummer Lee Rigby, 25 vjeç, duke trazuar gjithë Londrën. Ajo që ka shqetësuar më shumë opinionin publik është fakti se dy fanatikët islamikë ishin të njohur për shërbimet sekrete dhe për policinë. Thuhet se ata kishin tentuar edhe të udhëtonin për të luftuar përkrah ekstremistëve islamikë në Somali. Mediet kanë publikuar foto ku duket njëri prej terroristëve, Michael Adebolajo, duke sulmuar policinë në vitin 2006, pas një debati ku ai argumentonte se kishte të drejtën për t’ia hequr kokën gjithkujt që fyen Islamin. Ndërkohë një klerik, që ka frymëzuar terroristin Michael Adebolajo, thotë se ai është një hero për veprimin që ka kryer. Të dy janë fotografuar së bashku në një protestë në Londër në vitin 2007. Klerikut Omar Bakri Mohammed i është ndaluar hyrja në Britani, por ai ka folur nga Bejruti. Mësohet se ai i mësonte besimtarët se t’i presësh kokën dikujt që kundërshton Islamin është e lejuar.

“Ky vend do të jetë absolutisht i vendosur në qëndrimin e tij kundër ekstremizmit të dhunshëm dhe terrorit. Ne kurrë nuk do të dorëzohemi para terrorit, apo terrorizmit të çfarëdo lloji. Kjo pikëpamje mbështetet nga çdo komunitet në vendin tonë. Ky nuk ishte vetëm një sulm ndaj Britanisë dhe mënyrës së jetesës britanike, kjo ishte një tradhti edhe ndaj islamizmit dhe komuniteteve myslimane, të cilat japin aq shumë për vendin tonë”

Për këtë ngjarje u mblodh dje dhe Komiteti Emergjent i qeverisë britanike. Kryeministri David Cameron shkurtoi një udhëtim në Paris për t’u kthyer në Londër, ku këshilltarët e tij të lartë po shqyrtojnë pasojat e këtij sulmi. Policia britanike konfirmoi se viktima ishte një ushtar, por nuk bëri të ditur identitetin e tij, për shkak të një kërkese të familjes. Kryeministri David Cameron tha se kishte “tregues të fortë” që sulmi i djeshëm të ishte një “incident terrorist”. “Ky vend do të jetë absolutisht i vendosur në qëndrimin e tij kundër ekstremizmit të dhunshëm dhe terrorit. Ne kurrë nuk do të dorëzohemi para terrorit, apo terrorizmit të çfarëdo lloji. Kjo pikëpamje mbështetet nga çdo komunitet në vendin tonë. Ky nuk ishte vetëm një sulm ndaj Britanisë dhe mënyrës së jetesës britanike, kjo ishte një tradhti edhe ndaj islamizmit

dhe komuniteteve myslimane, të cilat japin aq shumë për vendin tonë”. Dy zyrtarë të qeverisë së Mbretërisë së Bashkuar thanë se sulmi duket të ketë qenë i motivuar ideologjikisht nga islami radikal, duke shtuar se ky vlerësim nuk bazohej vetëm në pamjet video të njërit prej të dyshuarve duke bërë deklarata politike kundër qeverisë britanike. Ata folën në kushte anonimiteti për shkak se nuk ishin të autorizuar për të dhënë deklarata në lidhje me hetimin në vazhdim. Policia Metropolitane e Londrës konfirmoi se hetimi mbi sulmin po udhëhiqej nga oficerët e kundër terrorizmit. Kryetari i Bashkisë së Londrës Boris Johnson i bëri thirrje banorëve të qytetit të ruajnë qetësinë. “Është krejtësisht e gabuar që për këtë vrasje të fajësohet feja e Islamit, por është po aq e gabuar dhe përpjekja për të krijuar lidhje

midis kësaj vrasjeje dhe politikës së jashtme britanike apo veprimeve të forcave britanike që janë duke rrezikuar jetën e tyre jashtë vendit për lirinë tonë. Faji qëndron tërësisht dhe ekskluzivisht mbi idetë e deformuara dhe të gënjeshtërta të njerëzve që e bënë këtë gjë”. Në kazerma ushtarake, masat e sigurisë janë përforcuar dhe autoritetet thonë se po përshtasin udhëzimet për personelin ushtarak. Autoritetet vazhduan hetimet në vendin e ngjarjes së

djeshme, ku dy autorët e sulmit u qëlluan nga policia, pasi kishin sulmuar viktimën. Ata u arrestuan dhe u çuan në spital. Sipas njoftimeve, njëri prej tyre është në gjendje të rëndë. Vitet e fundit, Britania ka qenë në qendër të disa komploteve apo sulmeve militante, më vdekjeprurësi i të cilëve ishte rasti i bombardimeve vetëvrasëse në vitin 2005, kur u vranë 52 udhëtarë të shërbimeve të transportit urban. Dëshmitarë nga vendi i ngjarjes kishin

treguar se kishin parë në rrugë në mes të ditës dy persona të armatosur me thika dhe kama, të cilët iu vërsulën barbarisht një të riu duke e goditur atë dhjetëra herë në trup, ndërsa në fund i kishin prerë edhe kokën. Atentatorët u qëlluan dhe u plagosën nga policia që kishte mbërritur menjëherë në vendngjarje. Dëshmitarët bëjnë të ditur po ashtu se autorët e sulmit nuk ishin përpjekur të arratiseshin pas aktit të tmerrshëm që kryen ndaj të riut. Madje sipas dëshmitarëve, dy personat pasi kanë masakruar njeriun, kanë qendruar të përgjakur në vend duke u kërkuar kalimtarëve që t’u bënin foto dhe filmime. Deri tani ende nuk ka të dhëna mbi identitetin e dy personave, pasi ata ndodhen në spital, njëri prej tyre në gjendje të rëndë. Ministrja e Brendshme, Theresa May, zhvilloi një mbledhje urgjente me Komitetin e Sigurisë për të diskutuar për rastin në fjalë. Ky sulm ndodhi edhe tre ditë para zhvillimit të finales së Ligës së Kampionëve në Londër dhe ku priten dhjetra mijëra vizitorë nga Gjermania. Sipas burimeve zyrtare të qeverisë, viktima është një ushtar britanik dhe për këtë arsye janë përforcuar masat e sigurisë në kazermat ushtarake. Për herë të fundit, Britania e Madhe u trondit nga katër sulme vetvrasëse nëpër metrotë dhe autobusët në korrik të vitit 2005, ku si pasojë humbën jetën 52 njerëz dhe qindra të tjerë mbetë të plagosur.

« opinion

E shtunë 25 maj 2013 •

Për qytetarin si “ekzistencë” individuale dhe sociale Kuptimi modern i raportit të qytetarit me shoqërinë

ë jetën sociale të shoqërisë shqiptare ka disa paradokse, mungesë balancash sociale dhe shpërpjesëtime individuale me ndikim të fortë në prishjen e harmonisë ekzistenciale, të qëndrueshmërisë ontologjike të lidhjeve të qytetarit me shoqërinë, që pasqyrohen në shkeljen e rregullave të jetës qytetare. Jetojmë në kohën moderne, kur individualizmi qytetar zhvillohet në të gjithë dimensionin ekzistencial, duke arritur “shpërkthimin” deri në kufijtë e ekstermimit të vet. Por kjo situatë nuk do të thotë dhe nuk presupozon si nevojë të nënkuptuar që në shoqërinë tonë të justifikojmë prishjen e raporteve organike, natyrale dhe të natyrshme të marrëdhënieve dhe lidhjeve individuale të qytetarit me shoqërinë dhe strukturat e shumta të organizimeve të saj. Pa dyshim, në këtë fushë të jetës sociale, duket se është diçka e madhe ajo që po ndryshon në shoqërinë tonë. Në ndërtimin e marrëdhënieve të qytetarit me veten dhe shoqërinë kanë ndryshuar disa raporte thelbësore, të cilat janë strukturalisht dhe funksionalisht të reja. Në këtë kontekst, më është dukur me interes analiza sociologjike që filozofi modern francez Mishel Fuko u bën këtyre raporteve, sipas të cilit ato nuk janë raporte izotopike e të nënvendosura në mënyrë fikse, në të cilat qytetari ndihet si qenie e varur apo pasivisht i nënvendosur ndaj shoqërisë. Ka marrë fund koha dhe është përmbysur përfundimisht shoqëria që “individin e lë në pasigurinë e pozitës së tij shoqërore dhe gjithnjë më shumë e zhvesh nga ajo që përbën përmbajtjen pozitive, kuptimin e ekzistencës; duke e fundosur në situatën e pashpresës gjithnjë më të madhe, duke paralajmëruar kështu se përmbajtja e jetës së tij personale që e quan njerëzore, me kalimin e kohës do të zhduket…” (Eric Weil, “Filozofia politike”, f 124) Përkundrazi epoka liberale dhe individualizmi në zgjerim, i ka bërë raportet individuale të qytetarit me strukturat e shoqërisë të jenë të larmishme dhe të ndryshueshme. Ndryshe nga shoqëria totaliotare në të cilën të gjithë qytetarët ishin vetëm individë të nënshtruar nga shteti dhe shoqëria e madhe, ose siç i konsideron Fuko ata ishin thjesht në situatën e “individit pa individualitet”, në kohën e lirisë dhe demokracisë raportet janë të ndryshueshme. Sepse qytetari në një farë mënyre është më i lirë ndaj vetes dhe personalitetit të tij, edhe pse dialektika e jetës është e tillë që ai në një raport social mund të jetë në vartësi të shtetit dhe shoqërisë (të eprorëve) dhe në raporte të tjera mund të jetë vetë epror. Në shoqërinë e sotme shqiptare është shënuar një sukses i madh. Edhe pse jo pa probleme, konfondime, kontradikta dhe keqkuptime, është e vërtetë që tani jemi në situatën sociale në të cilën duket që njerëzit e kanë kuptuar esencën e individualizmit dhe individualitetit të tyre dhe për pasojë janë ndërgjegjësuar që kanë dalë përfundimisht nga “perandoria e totalitetit” dhe mekanizmat e determinizmit totalitarist. Kjo ndihet qoftë e qartë konceptualisht në idetë liberale të kristalizuara në individualitetin e qytetarit, por dhe në format konterkstuale të shfaqjes së individualizmit, si fenomenologji sociale e dukshme në trajtat kontekstuale të mënyrave të performimit të individualizmit të qytetarëve tanë. Edhe pse mund të ketë dhe ka deformime në konceptimet e aliazhuara midis individit, individualitetit dhe lirisë sociale, ajo që është e sigurt dhe që na intereson ta evidentojmë në mënyrë të veçantë ka të bëjë me faktin se transformimi i ka bindur qytetarët tanë ta konceptojnë ndryshe veten si individ dhe raportet dialektike me individualitetin e tyre dhe lidhjet personale me sfondin e përbashkët të socialitetit, por gjithnjë duke e konceptuar veten si qytetar që është më thjesht “trup social”, por qytetarë

Nga Gëzim TUSHI

me individualitet. Koha ka vërtetuar, eksperienca jonë gjysmëshekullore na ka mësuar se, nëse shoqëria tenton të bëhet e madhe në raport me individualitetin e qytetarit, nëse ajo vendoset mbi të dhe i humbet identitetin, atëherë shoqëria nuk është gjë tjetër veçse bashkësi e trupave pa individualitet, shumësi trupash. Shoqëria jonë e së kaluarës, e ndërtuar nga individët pa individualitet, me qytetarë pa statusin e qytetarit nuk ishte shoqëri humane, por thjesht një xhungël sociale e vërtetë e njerëzve anonimë, pa individualitet, të shtypur nga shoqëria e madhe. Por edhe në kohën e sotme problemet e raporteve të reja të individit me shoqërinë tone, janë bërë çështje që shfaqen kontekstualisht të vështira dhe sociologjikisht të ndërlikuara. Kjo është arsyeja që më shumë se me shpjegime empirike dhe ndjeshmëri sociale intuitive, është e nevojshme që gjërat që preokupojnë raportet e qytetarit me veten si individ dhe esencën e individualitetit të papërsëritshëm në raport me shoqërinë dhe dimensioned e reja të saj, duhet t’i bëjmë objekt të veçantë debate dhe diskutimesh konstruktive, për të ndihmuar njeriun të garantojë individualitetin dhe shoqërinë që të ndërtojë kohezionin e duhur me qytetarin individualist dhe me individualitet të spikatur. Ndaj duhet t’i japim më shumë hapësirë filozofisë sociale, e cila mund të na ndihmojë në mënyrë konsistente për të kuptuar më mirë esencën dhe ekzistencën e këtyre marrëdhënieve të reja të individit me individualitetin e vet dhe shoqërinë e sotme shqiptare. Natyrisht, detyra e filozofisë sociale nuk është të profetizojë. Është fjala që shoqëria jonë e sotme ka krijuar raporte të reja midis individit si qytetar dhe subjekt i pavarur dhe shoqërisë në të cilën është i detyruar të jetojë. Kjo është gjëja që duhet shpjeguar dhe duhet kuptuar nga qytetarët. Nuk mund të analizohen dhe gjykohen situatat e sotme me mbeturinat e konceptimeve të vjetra, ca më pak me fosilet e konceptimeve deterministe të materializmit historik. Ajo është një pseudoshkencë të cilën koha moderne e verboi dhe e nxori jashtë përdorimit. Ajo ishte dogma që i shërbeu asaj shoqërie që bërë gjithçka për të tjetërsuar njeriun si qenie, duke luftuar radikalisht për të zhdukur “individualitetin e individit” si qytetar. Në fakt, jo se shoqëria jonë është shëruar plotësisht nga patologjitë e vjetra të imponimit të individit për të vepruar në interes të shoqërisë, edhe pse shoqëria nuk është e përsosur as në raport me veten as me respektimin e të drejtave integralisht humane të jetës private dhe sociale. Individualiteti dhe socialiteti i qytetarit të kohës sonë, është krejt i ndryshëm nga supersocialiteti i qytetarit vasal dhe pa individualitet të shoqërisë totalitare të së kaluarës. Por ai nuk është individualitet abstrakt i vendosur jashtë kontekstit historik të shoqërisë në të cilën jetojmë. Kjo do të thotë që si qytetar është e nevojshme të respektojmë rregullat e organizimit të shoqërisë, por kurrë nuk duhet t’i lemë asaj në dorë thelbin e veçantë të individualitetit tonë. Kanë ndryshuar radikalisht raportet midis asaj që tek qytetari është e shoqërizuar dhe

për të cilën ai duhet t’i bindet rregullave të shoqërisë dhe asaj që është personale, individuale, e pavarur dhe e panënshtruar ndaj shoqërisë. Në fund të fundit atë që na mësoi koha moderne në shoqërinë tonë është e vërteta, se “Individualiteti mbetet i pazvogëlueshëm”. Jetojmë në shoqëri moderne, në të cilën cenimi i individualitetit të qytetarit nga shoqëria në emër të abuzimit me të “mirën sociale” ka filluar të shoqërohet me konflikt me individit, individualitetin dhe interesin e qytetarit. Që të kuptojmë këto të vërteta të reja të realitetit tonë, të marrëdhënieve të reja midis shoqërisë dhe qytetarit, individit dhe jetës sociale, duhet të nisemi nga premise bazë e ndërtimit të shoqërisë liberale dhe individualiste, në themel të së cilës e vërteta nuk është prioritar “suksesi social”, që cenon individin dhe individualitetin e qytetarit, por është suksesi individual i vënë në shërbimin direkt të vetes dhe në mënyrë të tërthortë edhe në shërbim të suksesit të përbashkët të shoqërisë. Kjo është arsyeja pse në shoqërinë e sotme shqiptare, kanë ndryshuar radikalisht edhe marrëdhëniet e qytetarit me “veten”, “tjetrin” dhe shoqërinë. Qoftë si tërësi institucionesh, por dhe si relacione sociale të strukturuara krejt ndryshe nga e kaluara dhe absolutisht në përputhje të plotë me imperativat e kohës moderne. Ideja se relacioni shoqëror i qytetarit me shoqërinë ka ndryshuar thelbin e vet do të thotë se jo vetën shoqëria e sotme shqiptare nuk ka “fuqi” të jetë totalitare ndaj të drejtave të përveçme dhe të veçuara të individit sovran, por as vetë shoqëria nuk pretendon të ketë mas-shtabe të mëdha sociale, sepse ajo nuk është shuma mekanike e psikologjive individuale të qytetarëve pa lidhje sociale. Ideja e sociologëve, të paktën që nga Emile Dukhejm, e deri te konceptimet e filozofit të kohës sonë Emanuel Levinas e konsiderojnë shoqërinë jo strukturë totale por “totalitet të strukturuar”. Në këtë kontekst, është e udhës që njerëzit tanë të kuptojnë raportet e reja që kanë me veten, individualitetin e tyre. Thelbësore është që çdo njeri duke qenë vetja, duke pasur individualitet dhe duke qenë individ social, në të njëjtën kohë duhet të bëhet koshient se individualiteti i qytetarit nuk është thjesht një zgjatim mekanik i shoqërisë. Koha e ka vënë qytetarin dhe individualitetin e tij në një pozitë të re sociale. Më shumë në favorin e tij si individ dhe qenie me individualitet, i cili nga qenie pasive e varur dhe në dispozicion të shoqërisë dhe qëllimeve sociale me natyrë deterministe, qytetari ka kaluar në pozitën e autorit të jetës vetjake dhe të personazhit që ndërton lidhjet dhe marrëdhëniet sociale me shoqërinë. Kjo do të thotë se individi është më i lirë të ndajë vetë atë që konsideron vlerë të vetes dhe asaj që duhet dhe është i detyruar shoqërisë për shkak të marrëdhënieve që ka me të. Ky është ekuacioni i jetës moderne, që kombinon ndryshe individin dhe individualitetin e qytetarit me nevojat dhe kërkesat e shoqërisë. Raporti është delikat dhe dialektik, sepse, siç duket qartë, në jetën tonë sociale nga njëra anë qytetari është individ privat, që bën jetën personale, që fundja tipologjia, stili dhe mënyra e jetesës private nuk ka pse i intereson deri në fund shoqërisë. Baza e lirisë dhe individualitetit qytetar është respektimi nga shoqëria e natyrës individuale të jetës. e cila përbën “ekzistencën e fshehtë” të jetës personale nga kondicionimet sociale. Jeta personale është private dhe individuale. Por në të njëjtën kohë është dhe shoqëria që ndikon mbi individin me vlerat e saj, e cila vetëm duke qenë modern bën të mundur “ekzistencën e fshehtë” të jetës private individuale të qytetarit, deri në pikën që, kur jeta private kryqëzohet me jetën publike, atëherë fillon dhe duhet ndier përgjegjësia qytetare e individit para shoqërisë.

opinion • E shtunë 25 maj 2013

Kombi dhe shteti Nga Nexhmedin SPAHIU

ë teorinë për kombet ka disa autorë që përpiqen të argumentojnë se ka edhe raste kur shteti krijon kombin (!). Argument për këtë përdoret fakti që shtetet kanë ekzistuar edhe në mesjetë edhe në antikë, atëherë kur kombet nuk kanë ekzistuar. Por, në fakt, ne po flasim për shtetet moderne, ku edhe në ato më diktatorialet ka një formalitet përfaqësimi të popullit. Dhe kjo dallon rrënjësisht nga mesjeta, kur mbreti, sulltani, cari apo perandori sundonin jo në emër të popullit, por në emër të Perëndisë apo fuqisë së tyre personale. Kombet janë pronare të shteteve moderne Kombet janë krijuese të shteteve dhe përgjegjëse për krijesat e tyre, prandaj ka një organizatë botërore që quhet “Organizata e Kombeve të Bashkuara” dhe jo një organizatë që do të quhej, fjala vjen, “Organizata e Shteteve të Bashkuara”. Kombet, qofshin ato monoetnike apo multietnike, monofetare apo multifetare, monoracore apo multiracore, janë pronarë të shteteve moderne. Vetë ekzistenca e një shteti është dëshmi e ekzistencës së një kombi përkatës, që e ka krijuar atë shtet dhe që e mbanë në këmbë atë shtet. Sigurisht që Republika e Serbisë ekziston jo në saje të shqiptarëve të Luginës së Preshevës, as në saje të hungarezëve të Vojvodinës e as në saje të vllehve të Zajecarit. Shteti serb ekziston në saje të ekzistencës së kombit serb.

dhe pranim në OKB (sllovenët, kroatët, boshnjakët, maqedonasit, malazezët, kosovarët), vetëm serbet nuk kërkuan njohje, as pranim. Pse? Sepse ata ishin të njohur si komb që në Kongresin e Berlinit dhe se Jugosllavia njihej si krijesë e kombit serb dhe pronë e këtij kombi. Tekefundit, kjo u pa në luftërat e fundshekullit njëzet. Edhe sllovenet, edhe kroatët, edhe boshnjakët, edhe maqedonasit, edhe malazezët, edhe kosovarët luftuan kundër Jugosllavisë, vetëm serbët e mbrojtën e atë deri në fund. Kombi krijon shtetin Një shtet modern nuk mund të ngrihet pa pasur një frymë, pa ekzistuar një komb që e mban atë. As shteti i Kosovës nuk ka mundur të ngrihet pa këtë frymë. Shumë veta thonë: “Po si ekziston shteti i Kosovës, atëherë, kur ata që deklarohen se ekziston kombi kosovar nuk bëjnë as 1000 veta, e ndoshta as 100?” Se si e quajnë njerëzit një gjë është e dorës së dytë karshi faktit në ekziston apo jo ajo gjë. Nuk është shumë me rëndësi nës deklarohen njerëzit se ekziston apo jo kombi kosovar, apo kombi shqiptar i Kosovësë, apo kombi dardan, apo e konsiderojnë se komuniteti shqiptar i Kosovës është pjesë integrale e kombit shqiptar, përballë faktit që një frymë (komb) në Kosovë ekziston dhe se kjo frymë ka miqtë e vet në botë, që për një arsye apo tjetër i kanë ndihmuar të ngrenë shtetin e Kosovës.

Kombin e bën një komunitet ku ka liri, vëllazëri e barazi Me çka identifikohet një frymë-komb. Identifikohet me sloganin e Revolucionit Francez (1789): liri, vëllazëri, barazi. Pa këto tri vlera nuk ngrihet një komb. Shqiptarët në ish-Jugosllavi nuk mund të ishin komb, sepse as nuk ndiheshin të lirë, as vëllezër me sllavët e as të barabartë e ta. Por sot në Kosovën e lirë relativisht janë. Janë sepse secili person i moshës madhore përmes votës së tij merr pjesë në drejtimin e vendit. Kjo të paktën ekziston si mundësi. Fakti që dikush arrin të vjedhë vota dhe i privon një pjesë të qytetarëve nga kjo e drejtë, tregon se ende nuk jemi një komb i konsoliduar. Pse nuk po bëhemi rehat? Në një odë të Drenicës një plak më shtroi pyetjen se pse nuk po bëhemi rehat, siç janë bërë gjithë popujt e dynjasë. Po thonë që nevojitet kohë që ne ta marrim vetën si shtet, por ja Shqipëria, që është i njëjti brumë si Kosova, qe 100 vjet nuk mundi me marrë vetën. Pse? Sllovenia qe 20 vjet u bë shtet, po ku ka arritur se? Ia shpjegova sloganin e Revolucionit Francez dhe i thashë se ne nuk kemi problem me konceptin e lirisë, se ndonjëherë edhe abuzojmë me të. Kemi pak problem me ndjenjën e vëllazërisë, se ndonjëherë jemi në gjendje me e vra edhe vëllain, që na e ka ba baba e nana. Por problemin më të madh e kemi me konceptin e tretë, atë të barazisë. Shqiptarët kanë problem me konceptin e drejtësisë Koncepti i barazisë është i lidhur ngushtë me drejtësinë. Dhe shqiptarët kanë problem me këtë koncept. Shqiptarët e përkrahin të fortin dhe jo të drejtin. “A e keni parë, - u thash burrave në odë, - se kur në katund një i fortë i bien më qafë një më të dobëti se si sillen bashkëfshatarët?” Ata në vend që ta bojkotojnë e të izolojnë zullumqarin e të ndihmojnë viktimën, marrin anën e të fortit dhe i rritin zullumin viktimës. Kjo sjellje nuk na lë të ecim përpara. Me këso sjellje nuk ngrihet kombi, as shteti, prandaj Shqipëria që 100 vjet shumë pak ka ecë përpara, dhe kjo do t’i ndodhë edhe Kosovës, nëse nuk e ndryshojmë këtë qasje. Nëse edukatorët në shkolla, mediet, intelektualët nuk ua bëjnë me dije si vath në vesh të rinjve se duhet të përkrahet i drejti dhe jo i forti, nuk do të mund të konsolidohemi as si komb e rrjedhimisht as si shtet.

Emri i shtetit në shumë raste nuk ka lidhje me emrin e kombit Krijesa e kombit serb fillimisht u quajt “Principata e Serbisë” (1835), më pas “Mbretëria e Serbisë” (1878), më pas “Mbretëria Sebo-Kroato-Sllovene” (1918), “Mbretëria e Jugosllavisë” (1929), “Shteti i Serbisë” (1941), “Republika Federative Popullore e Jugosllavisë” (1946), “Republika Federative Socialiste e Jugosllavisë” (1946), “Republika Federale e Jugosllavisë” (1992), “Unioni Serbi-Mali i Zi” (2003) dhe së fundi “Republika e Serbisë” (2006). Sa herë që kjo krijesë e kombit serb ndërroi formë, madhësi apo emër, ajo nuk u detyrua që të kërkojë njohje ndërkombëtare apo pranim në Lidhjen e Kombeve apo Organizatën e Kombeve të Bashkuara. Pse? Sepse kombi serb u njoh një herë si komb në Kongresin e Berlinit (13 korrik 1878). Të gjitha kombet që lindën në territoret që kontrollonte dikur Beogradi u detyruan të kërkonin njohje ndërkombëtare

Kush për çka po lutet?

und t’ju duket e lehtë, por të shkruash kolumne është punë vërtet e sikletshme e me përgjegjësi. Sidomos kur je i lidhur me kohën dhe të afrohet afati dhe domosdo duhet të shkruash, e kupton pse thuhet se gazetarët i kanë llafet e gjata por jetën e shkurtë. Që dikush sadopak ta lexojë atë që shkruan dhe të jesh aktual, vazhdimisht të ndjek ajo pyetja: për çka të shkruaj? Edhe unë dje, për të qenë aktual, do të duhej të shkruaja për ngjarjen që gdhiu në ballinat e mediave: arrestimet në Drenicë, Policinë e EULEX-it që në bashkëveprim me Njësitet Speciale të Policisë së Kosovës (ROSU), prangosjen vetë Sami Lushtakun, kryetarin e Skenderajt, si dhe Sylejman Selimin (ambasador i Kosovës në Tiranë), Jahir e Zeqir Demakun, Sabit Gecin, Sahit Jasharin e tjetri me nofkën “Shtilli” që thuhet të ketë qenë truprojë e kryeministrit Thaçi. Dhe gati isha përcaktuar për këtë por kur u mor vesh se, ndryshe nga ç’mund të ketë pritur shumëkush nga ju, arrestimet nuk kishin të bënin fare me vjedhje të parasë publike, zhvatje, shantazhime apo mënyra tjera të “zakonshme” në rrugën e ngritjes në karrierën e krimit në këtë vend, u ftoha nga kjo punë. Sidomos kur përmendet Lushtaku, të cilin tash e

Nga Ali Cenaj

sa kohë e ndjekin llafet e çarshisë që thonë se falë disa privatizimeve “të suksesshme” është bërë pronar i hapësirave të tëra të tokës sa që kufijtë e pashallëkut të tij shkojnë nga Drenica deri në dalje të Prishtinës. Ai që bashkë me të tjerë nga rrethi i kamarilës, ndër pasanikët më të mëdhenj, aq të pangopshëm janë bërë sa, siç më thoshte një mik, po u duket pak të bëhen ortak edhe me shtetin. Arsyeja e arrestimeve, për krime lufte ndaj civilëve në burgun e UÇK-së në Likovc, bën të besohet se krejt kjo ka gjasë të rezultojë me një nga ato gjykimet e pasuksesshme, pafundësisht të gjata ku, si rrallëkund tjetër, na dalin dëshmitarë të akuzës që çuditërisht ndërrojnë mendje dhe viktimat e deklaruara dalin në mbrojtje të atyre që kishin akuzuar. Megjithatë, një gjë duket e sigurt. Arrestimet e burrave të Drenicës mund të jenë balans i mirë për prangosjet që ndoshta ka ardhur koha të ndodhin edhe në atë pjesën mbi urën e Ibrit. Atje ku dikush duhet ta heqë barin që tash e sa kohë ka mbirë mbi atë grumbullin e zallit në urë. Jo vetëm aktuale por edhe simpatike më duken edhe “Lutjet e Mëngjesit” që nisin sot, për herë të parë te ne, në Prishtinë. Madje, nëse s’e keni ditur, në organizim të Adem Grabovcit, shefit të Grupit Parlamentar të PDK-së dhe me pjesëmarrje të përfaqësuesve të vendeve të rajonit që si dje kaloi tmerret e kasaphanës e sot i kanë mbled-

hur për t’u lutur bashkë. Demek, edhe ne si Amerika. Së paku një ditë mbledhim mendtë dhe i drejtohemi Zotit. Lutemi. Por kush për çka lutet, është ajo pyetja intriguese. Ashtu siç tmerrësisht më intrigon pyetja se këta pushtetarët tanë, kur të lëvizin buzët, a thua për çka luten? Çka i kërkojnë ata Zotit, të vetmit që mund t’i frikësohen?Garant, për ndarjen e tallit nga ndonjë tender, mund të thotë dikush. Ashtu si populli që mund të lutet të tillëve sa më parë t’ua thyejë qafën. Zoti ynë, lart në qiell, më jep forcë të bëj më të mirën për popullin tim. Qe në këtë vend të zbatohet ligji dhe të mbretërojë drejtësia për të gjithë njësoj, edhe për mua. Zoti ynë, më ndihmo që të përballoj tundimet që ofron pozita dhe as rastësisht të mos marrë për vete apo për familjen ndonjë privilegj të pamerituar. A mund ta imagjinoni, për shembull, organizatorin e këtyre lutjeve, vetë Grabovcin, tek qet për goje lutjet si këto. Mos u nisni nga ajo që thotë se çka s’ta kap mendja as në Kur-an nuk shkruan. Nëse jo, cila do të ishte lutja juaj? Jo vetëm për Grabovcin dhe për të tjerët si ai, pjesëmarrës në këto lutje apo edhe për të arrestuarit mëngjesin e djeshëm? Si do të dëshironi ta shihni vendin, për shembull, në Lutjet e ardhshme, pas një viti? Çka do t’i kishit kërkuar Zotit, ju bashkëvuajtës në këtë vend të lodhur e të frikësuar?

« dossier

E shtunë 25 maj 2013 •

Kontributi i shtypit dhe i fesë islame në vitet 1920-1930

Nga Albert Kotini

uke studiuar një sërë botimesh (viti 19241938) të revistës fetare islamike me titull “Zani i naltë”, zbulon pika referimi në qytetërim, drejtësi, moral, shkencë, politikë, që kanë lenë gjurmë të mendimit Islamik shqiptar. Pa u futur në polemikat e Islamizmit me krishterimin dhe një sërë debatesh të tjera teologjike, të cilat zhvillohen me shumë kulturë dhe me argumente, pa u mburrur se cila është feja më e mirë apo më e keqe, do të argumentoja burimet, të cilat kanë kontribuar për një besim tolerant fetar në Shqipëri. Njëkohësisht vlera e kësaj reviste qëndron në një nivel jo krahasues, por gjithsesi, më superiore, se mjaft shkrime aktuale fetare. Të bën përshtypje se terrorizmi, urrejtja, dhuna, apo vatra infektive të hakmarrjes, ose gjakmarrjes vihen nën një asgjësim të argumentuar. Mund të them pa rezerva, se mjaft prej këtyre botimeve i lenë në hije ato aktualet, në pikëpamje të predikimeve teologjike, sepse besimin fetar jo vetëm e pasurojnë me jetën universale tokësore, por ngrihen përtej përmbajtjes shpirtërore, apo të ashtuquajturave “tokave të shenjta”. E humbur dhe e dënuar është çdo përpjekje reaksionare, që mund të pengojë zhvillimin e virtyteve dhe vlerave shpirtërore e qytetare. Duke marrë parasysh se “Zani i naltë” ka krijuar me këto botime një tolerancë fetare dhe një mision për zgjimin e mendimit të ndërgjegjes shqiptare, ndërsa trashëguam ndjenjat atdhetare nga bektashizmi në tërë rilindjen tonë kombëtare, atëherë me të drejtë kjo çështje është për tu vlerësuar. Duke hedhur dritë mbi errësirën historike dhe duke qartësuar në një kaos ndjenjash e mendimesh të vërtetën, sa hyjnore dhe tokësore, këto shkrime i kanë bërë mirë kompleksitetit lëndor e shpirtëror të strukturës sonë kombëtare. Kjo strukturë shoqërore me tri fe, me gegë e toskë, me të paktën 7-8 kultura të ndikuara nga të huajt, nuk ka qenë asnjëherë sundonjëse ndaj njëra-tjetrës. Këto tri besime përfaqësojnë sejcila qytetërimet e veta, pa ngatërruar etninë, pa gardhe me gjemba ndarëse, sepse i ka bashkuar i njëjti fat, jetë, shije e prirje. Të tria besimet fetare luftojnë veset dhe predikojnë virtytet. Besimtari shqiptar, dallohet nga të huajt, sepse nuk ka prekur thelbin e qenieve të secilit prej tyre. Njëkohësisht historiografia jonë kombëtare zbulon fakte kur islamizmi na ka dhënë personalitete të shquara; kur ortodoksia nuk ka përbuzur, autoktoninë e një botëkuptimi tjetër; kur katolicizmi ka mbartur nga Perëndimi atë zhvillim shkencor që plotësuan nevojat e shpirtit tonë. E kështu kjo simbiozë e jona fetare, ka reflektuar në çdo ngjarje vendimmarrëse historike (Skënderbeun, pavarësinë, shtetin, luftën etj.), të drejta, të cilat pavarësisht, nga ndryshimi i pikëpamjeve fetare janë marrë së bashku. Kjo vlerë, reflektoi më së miri edhe në pavarësinë e Kosovës. “Zani i naltë”, mëson si të mos i ngatërrojë këto tri fe midis shqiptarëve, por thjesht si të harmonizojë bashkëjetesën tonë kombëtare. E dimë, se ka edhe keqbërës, që ngatërrojnë Islamizmin me sektin kriminal të terrorizmit, që prekin me tendencë ortodoksinë me rryma fanatike, etniko-nacionale fqinje, apo që katolicizmin e mbajnë lidhur me kryqëzatat apo inkuizicionin... Megjithatë, uniteti ynë kombëtar, harmonia, kultura e dija, ka fituar nga çdo errësirë, për të disekuilibruar këtë ideal të shenjtë kombëtar. H. I. Dalliu, në botimin e tij, viti 1930, me titull “Patriotizma në Tiranë”, shkruan: “Halldupi turk, i gabuar me propagandë, duke u thënë se shqipja të bën kaur e të bën me lenë mbas dore Kuranin, traditat fetare, të bën me shemb teqe e xhamia etj. Kështu, i gabuan të shkretët duke iu bërë bena të rënda dhe disa hoxhallarë të shitur te xhonturqit...”. E këtu më vjen në ndihmë postulati i Viktor Hygosë: “Mendimi është frymë, po kjo frymë trondit botën”. Qytetërimi Historia e përhapjes së myslimanizmit u shkrua edhe nga autori anglez T.V. Arrnold, profesor i arabishtes në universitetin e Londrës, i cili e koncepton kështu: “Përhapja e myslimanizmit në botë brenda 13 shekujve është me e madhja dëshmi e energji dhe sihariqit të tyre... Më parë, u sundua Siria, Felestini, Egjypti, Afrika e Veriut dhe Persia (Axhemistani). Pa mbushur mirë

Viti 1924, myslimanët shqiptarë kundër martesave me shumë gra

shekullin, vdekja e Pejgamberit nga Perëndimi u shtri në Spanjë dhe nga Lindja deri në lumin Sind në Hindi. Pushtimi shpirtëror, u përplas me pushtime politike: më 1258 (625 – Hixhrit), mongolët bënin rrëmujë në Bagdat dhe në anën tjetër, Leona, Kastila, Kordova, nën Ferdinanin, në vitin 1226 pas krishtit (634 hixhrit), myslimanizmi po fitonte në trevën Somatra e Malejzi, me një shpejtësi të papritur. Shtrirja, vijoi deri në Kinë. Sot, myslimanizmi fillon, prej kryeqytetit Mareqesh, (Marok) deri në Zanzibar. Në Afrikën perëndimore, prej Sierra-Leones deri në Siberi e Kinë, prej Sarajevës e Hercegovinës. Myslimanet janë përhapur, edhe në Kovno, Vilna, Grodno, sado që janë tartarë. Janë përhapur te Hunda e Shpresës dhe në Afrikë, që flasin gjuhet holandeze. Fenë myslimane në këto vise, fis e gjini, si në Amerikën Veriore, në Australi e deri në Japoni, nuk e kanë shtrirë misionarët myslimanë, por e kanë përhapur vetëm banorët”. Autori T.V.Arnold në këtë mënyrë shpjegon rrugët e përhapjes së Islamizmit, sipas pikëpamjeve të tij. Viktor Hygo në veprën e tij “Të mjerët”

(Les Miserables”), që u quajt “ungjilli i shekullit XIX”, përshëndet pas rënies së El-Hambros me këto fjalë: “Në muret tuaja më e madhe rreze e qytetërimit arab mysliman. Qytetërimi arab ka gjurmët e veta në qytetet Kërdova (Kartabe), Andaluzi (Endulus), Damasku (Sham), Basra (Bassora) dhe Bagdadi, të cilat u bënë qendrat kulturore, gati për 100 milionë veta. Qytetërimi arab nuk ishte siç duan të thonë kundërshtarët e këtij qytetërimi, si vala e një përroi të rrëmbyer që vjen nga bjeshkët e thepisura e të larta, ku në majë të këtyre Zoti i fali shira e stuhi. Jo, madhështia arabe e pati burimin gjetiu: në dekadencën dhe korrupsionin e popujve të pushtuar, të cilat, në proporcion me pushtuesin, ishin shumë më tepër në numër. Mbas ca kohe mbizotëroi një heshtje qindra vjeçare... (ZN nr. 4-5, viti 1925, fq. 483). Si lindi qytetërimi aksidental? Po, në “Zanin e naltë” në muajt qershorkorrik 1925, në mënyrë të përmbledhur konceptohet kështu: “Faktorët si institutet, dhuna

religjioze, revolucioni dhe indiferentizmi, mbizotëruan pikëpamjet e besimtarëve. Institutet, gjatë kohës kur përhapej krishterimi, feja dhe shkenca, ndodheshin gati pa to dhe gjithmonë, si kundërshtare ndaj saj. Në atë kohë themeloheshin shoqëria e institute, që kishin për qellim të përhapnin dhe përkrahnin fenë, herë hapur, e herë fshehur. Gjatë këtij luftimi të fesë, me shkencën, ndodhte, që të ishte e para në ketë luftë, Andaluzia, e cila, mund të themi që e ka ndryshuar Europën si vetë dielli, sepse shkencat arabe, këtu u bashkuan si vetë rrezet e diellit. Këtu, feja dhe shkenca u benë si dy motra që dora-dorës, udhëhoqën qytetërimin e vërtetë, aty ku vinin këmbën. Në atë kohë kleri i krishterë i kishte venë gardh mendjes e ndërgjegjes së njerëzimit, për ta mbajtur atë, gjithmonë, nën kthetra robërie të fanatizmit. Kleri vepronte kundër reformatorëve: dëbonte, survejonte, burgoste dhe ç’është më e keqja, pretendonte të ndante pushtetin me mbretër. Këtu autori, sheh Muhamed Abdoja përdori një argument ironik dhe thotë se. “Kur në një qytet të Francës, do të shtroheshin rrugët me kalldrëm, siç ishin në Andaluzi, priftërinjtë e kohës kundërshtuan se derrat nuk do të kishin mundësi të zhyteshin nëpër baltërat e rrugëve”. Ky sistem i ndjekur prej klerit, është shoqëruar edhe me kundërpropagandën e kohës. Dhuna religjioze është tjetër faktor me të cilën, etërit e krishterë prekën në veçanti të krishterët, e shkencave e arteve. E këta dashamirës të përparimit, nisen të zbulonin të vërtetat e fesë, por edhe majat e qytetërimit. Kështu, protestantizmi nisi të hedhë farë vetëm për të përmirësuar fenë e krishterë dhe, një shumicë dijetarësh ju afruan këtij sekti të ri me synim që ti shërbenin qytetit në mbrojtjen e tij. Mirëpo nuk shkoi gjatë, sepse edhe ky sekt i ri filloi luftën kundër njerëzve të kulturuar. Faktori tjetër-revolucioni, përmban një studim më vete, por arabët i referohen revolucionit francez, në veçanti në qëndrimin ndaj klerit. Vetëm këtu klerit iu imponua nevoja e shkencës dhe kjo, se e la ta adoptojë ketë me vullnet të vet. Indiferentizmi, një tjetër faktor, i cili nga pikëpamja fetare nuk mund të mohohet, edhe pse është përdorur me të gjitha mënyrat për të mbajtur ndjenjat fetare në zemrat krishtere dhe për të zhdukur çdo dyshim që i kërcënohesh fesë. Megjithatë, sundimi i klerit për njerëzit e shkencës, njerëzit e qytetërimit, nuk arriti dot të mos i kthente shpinën çdo ditë. Franca, p.sh., duke qenë një bijë e dashur e kishës katolike, sot është në kundërshtim me të. Disa shtete, me tepër për interesat politike, ia atribuojnë vetes si detyrë mbrojtën e krishterimit. Një nder krerët e protestantizmit, në një fjalim që mbajti në Francë me 1901, thotë: “Feja krishtere, katolicizmi, qoftë apo protestantizmi, sot e ka humbur dobinë, që mundet t’i sjellë shoqërisë njerëzore; megjithëse, kësaj feje nuk i ka mbetur asnjë virtyt fetar. Në mos është tjetër kundërshtimi, veçse, një katolicizëm që ka nevojë të përmirësohet, ose një protestantizëm që është përmirësuar. Mund të themi se djali i kohës së sotme nuk mund të thirret më, një i krishterë i madh”. Autori, në fund, konkludoi se krishterimi duhet të futet po në atë formë e kuptim që i jep myslimanizmi. Kjo sipas sheh Muhamed Abdo. Në “Zanin e naltë”, nëntor 1925, nr. 9., shkruhet: “Për të dhenë një mendim të plotë mbi kulturën myslimane duhet të hyjmë aty në shekujt VII dhe VIII mbas lindjes së H. Isai, dhe të vështrojmë botën e atëhershme. Po të hedhim sytë në shekullin VII do të shohim se në Europën e Vjetër të qytetëruar, në atë kohë, sundonte dhe mbretëronte padija, barbarizmi, grabitja

dossier • E shtunë 25 maj 2013

dhe gjakderdhja. Në atë kohë qeveria romane e Perëndimit, hiqte shpirt, ndërsa qeveria romane e Lindjes mendonte vetëm për fatin e perandorëve dhe lumturinë e tyre. Persia, e vetmja mbretëri e lashtë dhe me famë, adhuronte zjarrin. Njeriu i mjerë atëherë ishte i shitur, nuk gëzonte lirinë, as jetë, as pasurinë, as nderin. Qytetërimi i vjetër ishte shembur krejt: Dituritë e lashta të Platonit, Sokratit, “Iliada” e Omirit, fletët historike të Herodotit, ishin mbyllur dhe po flinin nëpër kështjellat e Athinës dhe të Spartës. Ishte mëkat i madh atëherë të studioje veprat e shkruara të latinëve dhe grekëve të lashtë. Në këto ditë të errëta perëndia dërgoi statutin hyjnor, Kuranin e famshëm, burimin e kulturës… Kjo u çeli rrugë arabëve që po mbushnin një shekull duke arritur kulmin e përparimit. Arabët shpiken Administratën Demokratike, me të cilën, për pak kohë themeluan një mbretëri të madhe, ju vunë diturive, vijuan qytetërimin e vjetër, të cilat, i përmirësuan dhe i zhvilluan. Hapën shkollat e larta në Bagdat e në Andaluzi. Studionin dituritë e shkencave të harruara, të filozofisë greke e romake. Këto libra të filozofisë së vjetër i kërkonin deri aty, sa po të mos ua jepnin, të shpallnin edhe luftë. Arabët, shpikën shifrat që përdoren sot nga e gjithë bota e qytetëruar. Plotësuan aritmetikën dhe shpikën algjebrën; shpikën rregullat e kimisë dhe zhvilluan mjekësinë, arkitekturën, astronominë dhe bujqësinë. Fusha e Mesopotamisë, që në atë kohë ishte një kopsht parajse dhe Bagdati, përmbledhin 2 milionë njerëz. Mesopotamia, ushqente ndërsa Bagdati i jepte dritë”. Në “Zanin e naltë”, mars 1925, shkruhet: “Në kohë të Harunit vetëm Mesopotamia ushqente 20 milionë frymë dhe fitonin 40 milionë napolona ari. Sipas historianit Ibni Halqan, që në kohën e Abdurrahmanit III, u bë qendër e diturive, Andaluzia. Vetëm në Granata, ishte biblioteka e naltmadhnisë, ku ndodheshin 600 mijë volume librash. Këto të gjitha, fanatizmi i inkuizicionit spanjoll i dogji në zjarr pa mëshirë. Kur tërë bota jetonte në errësirë të rreptë, ndërsa në libraritë arabe, si në Bagdat, Granata, Misir, ndodheshin me qindra mijëra dhe miliona libra të ndryshëm për çdo degë diturie e profesioni. Kur kujtojmë botën kristiane, zbulojmë se pas 4 shekujve, mezi pamë në bibliotekën e Karlosit, mbreti i Francës, vetëm 900 volume, që nuk ishin krejt frëngjisht, por edhe latinisht e greqisht. Edhe nga këto 75% e tyre ishin për fe. Në një kohë, kur në botën arabe, numëroheshin të gjitha dituritë natyrore, matematike, kimia, fizika e astronomia, mjekësia, tregtia dhe ishin të hapura me qindra universitete, ndërsa në vendet krishtere nuk kishte akoma asnjë universitet. Që atëherë vinin të huajt në Bagdat e në Andaluzi. Në një kohë, jo vetëm burrat, por edhe gratë kishin mbaruar universitetet, ndërsa burrat, në botën ë krishtere nuk kishin atë shkollë të grave arabe. Si argumentim, përmendim zn. Line - grua e famshme në matematikë, në vjersha dhe në shkrime; zn. Fatime, si kryetare e bibliotekës së mbretit; zn. Ajshe, bija e Ahmet Kortubiut, ishte aq e ditur, sa në bibliotekën e saj mblidheshin të gjithë dijetarët më të mëdhenj të kohës; Hatixheja, e bija e Xhaferr Tenimiut, ka qenë e famshme në muzikë e vjersha; zn. Merjem, e famshme në literaturë arabe, ndërsa Radija, një nga shkrimtaret e mëdha të kohës… librat e tyre, janë disa volumesh, por fatkeqësisht në një anë Helagjija në Bagdat, dhe në anën tjetër, fanatizmi i spanjollëve, i ka ndjekur këto miliona librash. Ketë, e kanë pohuar mjaft historianë francezë. Një cilësi arabe, ka qenë qeverisja me kulturë. Halifeja II, Umeri, kur po pushtonte territore, për të krishterët, ngriti një kishë shumë të madhe dhe vëllai i tij nga ana tjetër i mbrojti tërë priftërinjtë e peshkopët, që ishin me mijëra në Egjipt, Tanus, Trabulus, Xhezair e kudo”. Autori M. Vjardoja, në historinë e tij, duke kundërshtuar Monteskienë thotë: “Monsteskieja, në kapitulin XIV të librit “Shpirt i ligjeve” na thotë, se “i faleminderit kristianizmit, që luftoi fituese nga burrnia që kanë pasur, atyre që i paten mundur, nuk iu prekën as shpirtin,

guxim intelektual e pagoi me jetën e saj të vlefshme. Koperniku u përpoq të tregonte, që toka rrotullohet dhe jo dielli, fakt për të cilin, Martin Luteri, e tregoi si një astronom shumë të keq. Si pasojë, Koperniku, i dha fund jetës në një formë shumë të keqe. Bruna, që pati guximin të ringjallte teorinë e Kopernikut e burgosën dhe e dogjën në zjarr të ngadalshëm, ku dha shpirt me mundime të mëdha. Galileo, që përkrahu teorinë e Kopernikut, u fut në burg të tmerrshëm, ku nga torturat u shtrengua të tërheqë fjalët e tij, si vijon: “Unë, Galileo, që përkraha teorinë e Kopernikut, duke qenë i burgosur para eminencës suaj, duke pasur parasysh dhe Gospelin e shenjtë, po heq dorë me betim, po mallkoj dhe po urrej, gabimin e mendimit të lëvizjes së tokës”. Nuk u mjaftua me kaq, por e dërguan Galileon në internim, për ti dhenë fund jetës së tij në mënyrë tepër tragjike. Reshtu, pra, në mesjetë, shkencëtari, u bë viktimë e fanatizmit fetar.

as gjënë, as në nder e as në fe”. Por Monteskie të na falë, sepse unë jam kundër zotërisë së tij, se të krishterët nuk kanë treguar, atë njerëzim që arabët e patën treguar shumë shekuj më parë ndaj tyre”. Në “Zanin e naltë” nr. 9. viti 1925, shkruhet: “Sot, nuk kanë vlerë gogolët, lugetërit, divi, perria, hylli i fatit, fati i hyllit, falli i shtrigës… të gjitha këto ishin helme parazitësh që kanë treguar të shfaqura me fytyrë njeriu. Sot, nuk kanë vlerë as këshilla e Platonit, as fatthëna e Dodonës, as perënditë e pellazgëve, as zjarri i Mexhusëve, as idhujt e paganëve, as tempujt e romanëve. Në botë, sundon dija që ka shtangë djallin me gjithë djallëzitë. Jeta, nderi dhe pasuria e njeriut sot janë të siguruara e të padhunuara. Selitë mbretërore po shemben, po i zënë vendet e tyre presidentë që kanë detyrën t’i sigurojnë popullit qetësinë, nderin dhe jetën. Sot s’ka as kryezot e as rob. Sot s’kanë vlerë emrat grekë, arabë, persë a romanë.

Sot nuk i çmon kush emrat “Athinë”, “Spartë”, “Bizant” a “Babillon”. Sot është kohë zhvillimi, kulture e qytetërimi. Ne trashëguam nga të parët tanë një gjuhë, një atdhe e një flamur. E kemi detyrë t’u dorëzojmë trashëgimi brezave të ardhshëm në një mënyrë sa më të shkëlqyer dhe jo ashtu si morën, por të zhvilluara dhe të pacenuara, sepse nuk durojmë dot mallkimin e trashëgimtarëve tanë. E ketë, mund ta sigurojmë vetëm me anë të shkollës”. Kështu, autori Banush Zhudi, përqendrohesh me fakte në domosdoshmërinë e shkollimit, të qytetërimit të brezit të ri dhe përgatitjet shkencore të brezit të ri, por gjithmonë për të nderuar me emrin shqiptar. Në “Zanin e naltë” të shtatorit 1924, edhe për çështjet sociale e civile ka një konceptim modern. Kështu shkruhet: “Sot në Europë më të diturit duan të fusin ligjin për martesën me disa gra. Viktor Margriti pas Luftës I Botërore u shpreh se duke marrë parasysh humbjen e frymëve meshkuj të Francës dhe në Europë, ku për 18 milionë gra kanë mbetur pa burra, po bëhen kurban i qejfit, po shkaktojnë poshtërimin e moralit e po marrin nëpër këmbë ekonominë e tyre”. Senatori Hogs Leroja thotë: “Sipas hetimeve zyrtare, sivjet në Francë 4 gocave u bie një burrë për martesë. Mirëpo në Francë është ndaluar martesa për disa gra (me kurorë marrin vetëm një, por pa kurorë, marrin sa duan dhe i bëjnë skllave). Mirëpo nuk trashëgojnë, as emrin e shtëpisë, sipas nenit 340 të kodit penal. Po për ketë problem, Viktor Gambon thotë: “Pas 25 vjetësh Franca, që është sot 40 milionë do të zbresë në 25 milionë”, ndërsa filozofi Carl Richeja thotë se “pas 200 vjetësh, s’ka për të ngelur asnjë frëng”. Këto parashikime, autorët i mbështesnin në martesën e tyre me gratë arabe dhe të kundërta që do t’ia ndryshonin racën e bardhë Francës. Mbi shkencën dhe qytetërimin Në “Zanin e naltë” nr. 8 gusht 1935, shkruhet se: “Mesjeta, është bërë streha e fanatizmit fetar dhe e konservatorizmit shoqëror, veçanërisht në Ballkan e Shqipëri. Edhe në Europë - shkruan gazeta “The Eastern Times”, - në mesjetë, feja dhe shkenca konsideroheshin si dy gjera të papajtueshme me njëratjetrën. Kushdo, që mendonte të shprehte ndonjë opinion kundër besimit priftëror, ishte në rrezik jete. Vanimësit, meqenëse, besuan në teorinë e evolucionit, ju pre gjuha dhe u dogjën së gjalli; Hypatija, që interpretoi lëvizje mbi planetin, ketë

Qytetërimi perëndimor dhe qytetërimi arab në Spanjë Perëndimi nuk u zhvillua shumë në shkencë, deri sa ishte nën forcën e hekurt të kristianizmit mesjetar. Kur Spanja, Franca, Anglia dhe mjaft shtete europiane, për sa dominoheshin nga Roma, nuk ishin të lira pa avokaturën fetare të saj. Në ketë drejtim, Spanja ngadhënjoi e para, kur arabët themeluan universitetet e tyre të shumta, duke hapur dyert për të gjithë studentet, pa dallim besimi, race, ngjyre ose krahinash dhe i shkolluan me shpenzimet e popullit. Në Spanjë, u mblodhën nga e tërë Europa në Kordovë, aq sa dhe imperatori i madh Charlemagne, e dërgoi të birin e tij në këtë universitet. Medicina, mori zhvillimin më të madh, pastaj astronomia, kimia, gjeografia, historia e natyrës. “Për sa i përket letërsisë, poezitë - shkruan Renan, - ishin themeluar prej dhjetë shekujsh në ketë qoshe të privilegjuar të botës. Kristianët, çifutet dhe myslimanët folën të njëjtën gjuhë, kënduan të njëjtat këngë, morën pjesë në të njëjtat studime letërsie e shkencore. Të gjitha hendeqet, të cilat, i ndanë popujt e ndryshëm ishin zhdukur. Të gjithë u munduan më një marrëveshje për veprën e në veprën e një qytetërimi të zakonshëm. Xhamitë e Kordovës, ku numri i studentëve ishte me mijëra u bënë qendrat aktive të studimeve filozofike dhe shkencore”. “Duhet ta pohojmë, - parashtron John Davenporti, - që gjithë dituria e filozofisë, astronomisë, fizikës, ose matematikës, të cilat trumbetuan në Europë, që nga shekuli X ishte tërhequr, origjinalisht, prej shkollave arabe. Saraçeni spanjoll mund të jetë i quajtur si babai i filozofisë europiane”. Arkitekturën, si ide të bukurisë, e sollën në Europë arabët, të cilët i çuan në “Bristol Palace” në Londër. Me famë ishin kopshtet e Kordovës. Ne vendet arabe, u benë mjaft zbulime shkencore, si Bakoni, Njuton, Kepler dhe të tjerë shkencëtarë të mëdhenj europianë. Nga vendet arabe erdhi letra, baruti, mjetet matëse të marinës (kompasi) dhe instrumente të tjerë. Mjeshtëria e vreshtave të mjaft veglave luftarake dhe enëve të argjendta dhe të bakërta, qilimave e punimeve të metaleve, ishin të arabëve. Misri, kallami i sheqerit, mulliri i erës, ju dhanë Europës. Gjatë sundimit të mbretit spanjoll, AlHakem, sisteme të mëdha vaditjesh ishin zhvilluar në Granadë, Valencie dhe Arragonë. Në Spanjë u zhvillua nga arabët arti i luftës, i industrisë, tregtisë dhe anijeve detare. Është një fakt historik, që 477 vjet përpara Kolombos (atij që gjeti Amerikën), arabët dhe anijet e Spanjës, bënin tregti me kontinentin e Amerikës. Kështu, që rilindja që paralajmëroi kryerjen e një periudhe qytetërimi në Europë erdhi edhe nga arabët. Anatol Franc, i cili ishte indiferent përpara feve, në librin e tij “La vien fleur” shkruan se: “Më tragjike në histori është ajo e luftës, Poitiers (Tours), kur shkenca, arti dhe qytetërimi arab ra dëshmor përpara barbarizmit të frankëve”. Gëte e donte shumë orientin. Në “Zanin e naltë”, nr. 5 viti 1936 shkruhet: “Ai dëshironte të ikte nga Perëndimi dhe të shkonte në Lindje për të gjetur paqe dhe qetësi. Ai besonte për veten e tij, se ishte Hafizi i Madh persian, i rilindur nga Perëndia në një formë tjetër. Ai njohu Saadinë dhe Xhelaludin Rumin. Ai i konsideronte, si njerëz të mëdhenj. Në shumë divane të tij përmbledhje poemash, i gjeje plot ndjenja dhe mendime orientale, të cilat, shprehnin një devotshmëri për Zotin. Derisa vdiq Gëte e mësoi islamin. Më 1827 lavdëronte metodat edukative të myslimit. Gëte ishte i bindur që islami nuk ishte përhapur me anën e shpatës...”.

20 G

Kulturë

jatë dy muajve kanë realizuar projektet tyre duke reflektuar mbi realitetin lokal në Tiranë dhe kanë përdorur si praktikën e tyre artistike edhe mundësitë që praktikat e artit pjesëmarrës. “AirLab”, programi i residencës organizuar nga T.I.C.ATirana Institute of Contemporay Art, prezanton këtë të hënë ekspozitën e periudhës së parë të programit për vitin 2013, në ambjetet e Tirana Ekspres. Fokusuar në artin e përfshirjes dhe pjesmarrjes (Participatory art), këtë vit programi ka ftuar në rezidencë artisten gjeorgjane Tekla , artistin maqedonas Gjorgje Jovanovik, artisten shqiptare Edit Pulaj dhe kolektivin e artistëve “Studio 203” të përbërë nga arkitektja shqiptare Eriselda Çobo dhe artistët italianë Stefano Romano dhe Guido Affini.

unike të të kënduarit”, siç i pëlqen ta quajë autori. Tekste që burojnë nga e sotmja, të shkruara me sarkazmë dhe ironi fine nga Rubin Beqo, por njëkohësisht artikulon edhe opinionet dhe pozicionimin e shoqërisë në lidhje me problematikën e jetës së përditshme. Projekti sjell në vëmendje situatën ekzistuese dhe reflekton mbi të shkuarën e afërt të ndryshimeve të mëdha, mungesën e komunikimt dhe mirëkuptimit në kontekstin neoliberal. Në bashkëpunim me Ansamblin polifonik “Demir Zyko”, artisti ka ndërtuar pjesën e parë të projektit, që do të ndiqet nga një performancë në hapjen e ekspozitës, ku njerëzit do të ftohen të shprehin qasjet e tyre mbi situatën social- politike në vend në forma të ndryshme e të lirshme të të performuarit.

Kur ëndrrat bëhen realitet Dreams come TR -“Ëndrrat bëhen realitet”, video-instalacioni i Tekla Aslanishvili fokusohet në specifikën e zhvillimit të banesës në Shqipëri, pas rënies së regjimit komunist. Fenomeni i shtëpive të stërmëdha të papërfunduara të periferive të Tiranës kanë tërhequr vëmëndjen e artistes, e cila ka ftuar familjet të pozojnë për një foto familjare në ballkonet e një shtëpie të papërfuduar në zonën e Kombinatit. Titulli i projektit, “Ëndrrat bëhen realitet” është një strukturë e ndritshme e vendosur në çatinë e shtëpisë të projektuar në përmasa të mëdha mbi kokat e banorëve që pozojnë në ballkonet e saj. Ajo nënvizon dështimin e sistemit komunist dhe lartëson përgjigjen e shoqërisë ndaj lirisë dhe libelarizimit të ekonomisë. Projekti përpiqet të vëzhgojë realitetin urban të Tiranës si një sindromë të ndryshimeve drastike social–politike të dekadave të fundit. Vala e shtëpive të papërfunduara që filluan të ngrihen në fillim të viteve ‘90 vazhdon rritet çdo ditë. Ato janë monumente që simbolizojnë njëkohësisht ëndrrën kolektive dhe zhgënjimet e shoqërisë, si dhe tregojnë se si aspirata individuale për të ndjekur një ëndërr ka ndërtuar një realitet publik unik.

“Krizat e mëdha ekonomike, kanë lindur nga kriza e sektorit të ndërtimit” “Void³” është projeti video-instalacioni i realizuar nga “studio 203”. Frymëzuar nga artikulli i David Harvey1: “E drejta mbi qytetin”, vepra e kolektivit hulumton mbi hapësirën bosh, presionin, okupimin, afirmimin. Harvey, teoricieni marksist anglez pohon se: “shfrytëzimi i territorit është mundësia më e madhe dhe më efikase për kapitalin, për t’u zgjeruar dhe krijuar teprica për shkak të mundësive të mëdha spekulative që kjo fushë ofron”. Dhe nënvizon se: “të gjitha krizat e mëdha ekonomike që kanë goditur sistemin perëndimor, kanë lindur nga kriza e sektorit të ndërtimit”. Duke përzier këto konsiderata mbi hapësirën, kolektivi “studio203”, i përbërë nga artistë dhe arkitektë ka krijuar “Void³”, një punë që flet për hapësirën plot dhe hapësirën bosh. I strukturuar në dy momente të kundërt dhe në vazhdim, njëri metaforë e hapësirës “plot” dhe tjetri i hapësirës “bosh”, vijnë së bashku nëpërmjet aksionit dhe tingullit. Performanca e personazheve që fryjnë dhe shfryjnë në vazhdimësi një tullumbac të kuq, i japin formë me kapacitetin e mushkërive të tyre, asaj që është një metaforë e së të drejtës dhe mundësisë personale për të zënë/shfrytëzuar, hapësirën/territorin ku jetojnë. Kështu tullumbaci bëhet metafora e hapësirës fizike që zë secili në tërësinë e qytetit. Tingulli i frymëmarrjes që vështirësohet gjithmonë e më tepër nga aksioni i personazheve dhe sforcimi i përsëritjes së tij, bëhen kolona zanore e pjesës plot dhe bosh. Ky tingull, i ndërthurur me videon në një lëvizje konstante

Të gjithë presin të paguhen… Gjorgje Jovanovik, artisti maqedonas që e ka praktikë të tijën artin e pjesëmarrjes dhe përfshirjes, ka realizuar “Të gjithë presin që unë t‘i paguaj”, titulli deklamativ i një projekti që synon të lidhë të shkuarën me të tashmen duke përdorur të kënduarin dhe të treguarin. Zëri i të shkuarës këndon në isopolifoni, “në formën më

E shtunë 25 maj 2013 •

Realiteti urban i Tiranës NË SYTË E ARTISTËVE lëkundëse, luan midis bosh–plot në një kompozim simbolik dhe abstrakt, ku emocionet në fytyrat e personazheve tregojnë nëpërmjet sforcimit fizik mendimet të cilat kurrë nuk janë në një gjatësi vale me ritmin biologjik. Partizanët Pink “Partizanët Pink“ të Edit Pulaj janë objekte tendencioze. Ato tregojnë se si mund të zbutësh një shqetësim social, si të pranosh atë që konsiderohet jashtë normës ose apriori inegzistente. Projekti sugjeron qasje, që marrin përgjegjësi të nisin një ndryshim të sjelljes, pa pretenduar dominim apo kërcënuar perceptimet tradicionale mbi atë ç’është e mirë apo e keqe, e bardhë apo e zezë. Artistja kërkon forma për të negociuar të nesërmen, duke filluar me “këmbën e çështjes”, për të mbërritur më pas tek mendja dhe ndjeshmëria. Duke ndjekur praktikën e saj si piktore, Edit Pulaj merr ngjyrat e flamurit LGBT si pikënisje për krijimin e një seri objektesh të gatshme për funksion/përdorim. Papuçet/çorapet tradicionale të thurura me dorë marrin simbolikisht një nga një ngjyrat e ndritshme të flamurit të ylbertë dhe në gjithësinë e tyre, të ndyshme në masë dhe ngjyrë, të ekspozuara bashkë, ato zbulojnë me force pikën e tyre të referencës. Ndërsa si objekte veçmas, ato bëjnë ‘një jetë private” të tyren, por të veshura kudo nga kushdo, ato funksionojnë si monumente të pranimit publik që pritet të vijë. Partizanët Pink, nuk ka për qëllim edukimin publik ose përdorimin si mjet politik për t‘u pranuar dhe kërkuar barazi, por është një përpjekje e ngarkuar poetikisht, që synon të lëvizi mekanizmin shoqëror. Thelbi i tij nuk qëndron tek deshifrimi i flamurit të komunitetit LGBT, por në faktin se si këto objekte, papuçet, gjejnë rrugën

e tyre në shtëpitë shqiptare qysh prej gjithmonë dhe se si ato bëhen rastësisht pjesë e jetës, aktiviteteve dhe intimitetit të njerëzve. Mbi të gjitha, ky projekt është një qasje estetike, njolla e spektrit të ngjyrave në mendësinë sociale. Duke synuar strategjinë e integrimit më shumë se atë të bindjes, Edit Pulaj është e gatshme t‘i lerë këto objekte në liri të plotë. Partizanet Pink, mund të jenë shenjë e diçkaje që pritet të vijë, një suvenir i shndritshëm për turistë, një artifakt kundër homofobisë, ose një legjendë urbane që është duke ndodhur. Kafeja, kulturë e Ballkanit Pjesë e ekspozitës janë gjithashtu edhe artistët Henrjeta Meçe dhe Driant Zeneli. Henrjeta Meçe sjell në këtë ekspozitë “Vëzhgime të së ardhmes!”, një projekt që është i lidhur ngushtë

me realitetin shqiptar. Balkani në përgjithësi njihet si një rajon ku kafeja zë vend thellësisht në kulturën lokale—një kulturë që vërtitet rreth kafeve dhe ku kafenetë funksionojnë si qendra sociale, artistike dhe, intelektuale. Nëse, në shumë qëndra urbane është e zakonshme të shohësh disa kafene brenda një blloku banimi, dendësia e tyre në Tiranë është mbresëlënëse. Në kontekstin lokal aktual të Shqipërisë, atë të zgjedhjeve elektorale, ku shoqëria reflekton shqetësimin për

të ardhmen në forma ndryshme, qasja e artistes mbi kulturën e kafesë merr një konotacion të veçantë. Ajo thirri publikun të marrë pjesë në një seancë leximi falas të filxhanit të kafesë. Edhe pse, pjesëmarrësit u informuan se artistja nuk ka asnjë aftësi për të lexuar filxhanin dhe se e gjitha kjo do të ishte një trillim, çuditërisht njerëzit treguan interes për t‘u përfshirë, duke treguar kështu për një nevojë të madhe për të ndarë një shqetësim të përbashkët që lidhet me të ardhmen, paçka se në një situatë fiksionale. Shenjat e kësaj marrëdhënieje janë të ekpozuara si artifakte ironike të mungesës së stabilitetit të shoqërisë, për shkak të polikës në vend, fakt ky i cili shtyn njerëzit të kërkojnë të mësojnë për të ardhmen në forma arkaike, që edhe pse janë pjesë e kulturës së tyre, tingëllojnë gati groteske. Driant Zeneli prezanton në ekspozitë një performancë që ndërton mardhënie me publikun aty për aty dhe titullohet “Davidi pa Golian”. Kush është Davidi dhe kush është Golia sot në bashkëkohësinë tonë? Duke marrë spunto në një ndër veprat e artit më të cituara të gjitha kohërave, artisti kërkon të riinterpretojë monumentalitetin dhe historinë e Davidit kundër Golias në një gjest performativ. “Çdo veprim shkakton një reagim dhe çdo reagim ndërton një marrëdhënie”. Pikërisht mbi këtë aksiomë e ngre artisti veprën, që është në thelb një veprim performues, i cili edhe përfshin edhe përjashton publikun prezent gjatë performancës. Gjithçka fillon nga një gjest shumë i thjeshtë, por në të njëjtën kohë i dhunshëm, ku përfshihen objekte që hidhen, por jo shënjestra që ato duhet të arrijnë/ prekin. Vepra merr sens vetëm kur takohet me publikun dhe pikërisht prej kësaj marrëdhënie vërtetohet ekzistenca e saj. B.Goce

Kulturë

• E shtunë 25 maj 2013

Elhaida Dani në finalen e “The Voice of Italy”

Një dokumentar për masakrën serbe në burgun e Dubravës

bashkuar forcat për të fituar betejën e fundit”, i cili është transmetuar në RTK në korrik të vitit 2011. Mares thekson se, “si rezultat i kësaj, ne kemi dëshiruar të krijojmë një projekt me fakte të ngjarjeve të tmerrshme që u kanë ndodhur të burgosurve politik në Burgun e Dubravës në maj të vitit 1999”. “Takimi i parë me të mbijetuarit e përfshirë në këtë ngjarje ka qenë me Ferid Tafallari në fund të vitit 2011” thotë Mares, i cili shton se “nga ai rast kemi mësuar disa hollësi të mizorive të autorëve të krimeve si dhe të heroizmit të viktimave dhe kështu kemi vendosur dhe zyrtarisht kemi filluar punën sa i përket xhirimit

“Martesa” ndër 17 fitues të “Paris Projects”

MUHARREM FEJZO në 80-vjetorin e lindjes

Këngëtarja 20 vjeçare nga Shkodra, Elhaida Dani, është edhe një hap më pranë për të fituar spektaklin “The Voice of Italy”. Ajo mahniti me interpretimin e saj të këngës “I believe I can fly”, që e çoi atë në finale. Dani arriti të mposhtë shokun e saj të skuadrës, Mattia dhe tani është e vetmja garuese e skuadrës së Coçiante. Një tjetër sukses i Elhaidës ishte performimi në skenë me të famshmin Will I Am, që ishte mysafir special i mbrëmjes gjysmë-finale. Elhaida do të ketë sfidën e rradhës më 30 Maj, ku do të përballet me 3 konkurrentët e mbetur në garë.

shtë shfaqur në Prishtinë premiera e dokumentarit “Pesë ditë… Masakër në Dubravë”, me regji të Isa Abdylit, i cili pasqyroi trajtimin e të burgosurve politikë gjatë kohës së luftës së fundit në Kosovë në Burgun e Dubravës. Pjesë e këtij dokumentari ishin më shumë se 70 protagonistë të cilët i kanë mbijetuar Burgut të Dubravës, ku pasqyruan ngjarje rrëqethëse dhe tregime shumë emocionuese për atë se çfarë ka ndodhur gjatë kësaj periudhe në Dubravë. Ideja për krijimin e një dokumentari të tillë sipas Benito Mares ka ardhur pas suksesit të arritur në krijimin e dokumentarit të parë “Operacioni Shigjetë… Si Trupat e UÇK-së dhe NATO-s kanë

Përvjetorin e tij të lindjes, Arkivi Qendror Shtetëror i Filmit ka menduar ta shenjojë me një aktivitet të veçantë në sallën e Arkivit ditën e Hënë. Mes miqsh e kolegësh, mjeshtri Muharrem Fejzo do të festojë 80 vjetorin e tij të lindjes. Muharrem Fejzo ka mbaruar Liceun Artistik më 1954 dhe diplomohet sculptor (O. Paskali - J. Paco). Punon për skenografitë e operave “Rusallka”, “Ivan Suzanin”, “Nusja e shitur”. Merr pjesë në ekspozitën kombëtare të arteve figurative. Një vit më pas realizon bustin e heroinës “Zonja Çure” në Vlorë. Në 1956 përfundon portrete e buste në betonarme në Durrës. Në 1957 është nëndrejtor i punimeve artistike “Migjeni”. Më 1958 gjendet piktor-grimior në Kinostudio. Hap për herë të parë repartin e grimit 1959. Specializohet në plastikë grimi në MOSFILM 1962 -1966 dhe më vonë bëhet pedagog grimi në I.L.A. – Tiranë. Në 1966 diplomohet në I.L.A si actor dhe regjisor. Çel ekspozita personale të pikturës dhe skulpturës. Gjatë viteve 1970 – 1990 punon si regjisor në Kinostudion “Shqipëria e Re”. Anëtar i Lidhjes së Shkrimtarëve të Shqipërisë nga viti 1962, anëtar nderi “ In Victam” i Qendrës Kulturore Artistike “Brindisi” etj., veprimtaria e tij është shumë e gjerë dhe e shumanshme. Poet, skenarist, dramaturg etj. krahas të qenit piktor, skulptor, regjisor etj. Mund të përmendim dramat që mbajnë emrin e tij: “Detyrë dhe Stuhi “ vënë në skenë në Teatrin e Kukësit, “Gardhet” 1967, “ Përroi i Heshtur” 1968, “Dara prej mishi” 1997. Ka interpretuar si actor në: Aleko “Qielli i Kuq” i T. Çaushit ; Llansi në “Dy Veronasit” Shekspir; Agimi në “E Bardha dhe E Zeza” F. Paçrami. Skenarë dhe Regji: 1968 “Agimeve bredh një copëz” – Skenari; 1969 “Fillrojtësi” – Skenari; 1970 “Montatorja” –Regji, sk. Dh. Xhuvani; 1971 “Kapedani” - Regji (me B.A.); 1972 “Operazioni Zjarri” – Skenar dhe Regji – (me B.A); 1975 “Fijet që priten’’ Regji, sk. N. Tozaj; 1976 “Guna mbi tela” Skenar dhe Regji (me B.A.), filmi i parë shqiptar me temë historike; 1977 “Sirenë në Mallakastër” Dokumentar – Regjia; 1978 “Pranverë në Gjirokaster” – Regjia; 1979 “Mësonjtorja” – Regjia. Vlerësuar nga shtypi dhe med ia shqiptare, fitues i 9 çmimeve, e propozuar për Çmimin e Republikës dhe regjizori për “Artist i Merituar”. Pjesëmarrës në Festivalin Ndërkombëtar të Valencias. Vlerësuar si “monument i historisë shqiptare”; 1980 “Mëngjeze të reja” – Regjia; 1989 ‘’Muri i gjallë’’ Regjia, i vlerësuar në Festivalin Europian, Çeki dhe i njohur si Kino-Legjenda e parë shqiptare etj. Kontributi I tij shenohet edhe në muzikë me: “Xhaxha Vanja” (çehov) – kompozitor; “Atdheu”- poemë – autor dhe kompozitor. Është nderuar me Urdhërin: “Naim Frashëri”.

Mbi 100 pianistë te “PIANISTI I RI”

te dokumentarit”. Mares tregon se “Në çdo hap, edhe pse është kërkuar shumë punë, bashkëpunimi dhe kontributi i pa-hezitueshëm i të mbijetuarve na kanë lënë

Filmi i ardhshëm i metrazhit të gjatë i regjisores Blerta Zeqirit ka hyrë në mesin e 17 projekteve për film të gjatë që do të kërkojnë producentë francezë përmes “Paris Projects”, i cili do të mbahet prej 20 Qershorit deri më 3 Korrik në Paris. Në mesin e 17 fituesve ka edhe fitues të mëparshëm të festivalit të Kanës dhe Berlinit. Lajmërimi i listës së filmave të zgjedhur u bë këtë javë në Festivalin e Kanës nga Festivali “Paris Cinema”. Këtë vit për “Paris Project” kishin konkurruar 400 regjisorë nga e mbarë bota me projektet e tyre të ardhshme. “Kemi pranuar 400 pro-

mbresa të gjithëve dhe për këtë do të jemi gjithmonë mirënjohës”. “Forca e atyre njerëzve shërben si inspirim për të gjithë kosovarët dhe tërë botën”, përfundon Mares.

jekte, 30 për qind më shumë se vitin e kaluar... kemi tentuar të arrijmë një baraspeshë në mes filmbërësve të njohur dhe talenteve të reja”, ka deklaruar Vanja Kalidjercic, Kryesuesja e “Paris Projects”. Filmi i ardhshëm i metrazhit të gjatë i fitueses kosovare të festivalit më të madh të filmit të pavarur në SHBA, Sundance Film Festival, do të quhet “Martesa” dhe flet për një trekëndësh në mes dy shokëve dhe të fejuarës së njërit prej tyre. Treshen e filmit me skenar të Blerta Zeqirit dhe Keka Kreshnik Berishës do ta luajnë Alban Ukaj, Adriana Matoshi dhe Genc Salihu.

Për tri ditë rresht, duke filluar që dje, 24 Maj deri më 26 Maj, Shkolla Kombëtare Artistike “Jordan Misja” do të mirëpresë mbi 100 pianistë të vegjël e të rinj nga mosha 6-18 vjeç nga të gjitha shkollat muzikore në Tiranë, Prishtinë, Durrës e Shkodër, Elbasan e Pejë, Gjilan e Korçë etj., si dhe mësuesit dhe prindërit e tyre. I programuar në fund të vitit shkollor me një program recitali ky festival përzgjedh arritjet më të mira të këtyre shkollave. Ata janë grupuar në 5 kategori sipas moshës.Tepër emocionues është ballafaqimi, 57 fëmijë të moshës 6-10 vjeç që hapin siparin e ditës së parë të këtij Festivali, një pjesë e të cilëve debutojnë për herë të parë në skenë. Por plot emocion nuk janë vetëm pjesëmarrësit, prapa tyre qëndrojnë mësuesit që presin të shohin në skenë rezultatin e punës së tyre vjetore që krahasohet me atë të fëmijëve të shkollave të tjera dhe gjykohet nga një juri dashamirëse, por që ka një gjykim ‘asnjanës’. Juria e përbërë nga profesorë të pianos të shkollave në Europë, në të vërtetë janë personalitete të shoqatës EPTA ose jo. Përveç çmimeve të Para, të Dyta e të Treta, sipas organizatorëve do të ketë dhe çmime për ekzekutimet më të mira për veprat e kompozitorëve të literaturës botërore pianistike ‘Beethoven’, ‘Chopin’ e ‘Liszt’.

« speciale

Profil

Perla e Krimesë

në kurorën e Perandorisë Ruse

230

vjet më parë (më 19 prill të vitit 1783) perandoresha Ekaterina II nënshkroi manifestin e bashkimit të Krimesë me Perandorinë Ruse. Në Gadishullin e Krimesë pas një lufte shumë të gjatë mbizotëroi më në fund paqja. Për një kohë jashtëzakonisht të shkurtër u ngritën qytetet Sevastopol, Odesa, Herson (Kherson). Krimeja shumë shpejt u shndërrua në një qendër të madhe e shumë të rëndësishme tregtare e kulturore të Detit të Zi. Bashkimi i Krimesë me Perandorinë Ruse u parapri nga lufta 6-vjeçare ruso-turke. Rezultat i përfundimit të saj u bë arritja e marrëveshjes së vitit 1774, sipas së cilës Perandoria Osmane hoqi dorë nga pretendimet e veta ndaj Gadishullit, por vetë bashkimi u bë pa gjak. Në atë kohë Kani (monarku) i Krimesë abdikoi nga froni dhe kërkoi mbrojtjen e ushtrisë ruse. Ndërsa fisnikëria lokale me prirje armiqësore ndaj Rusisë mori arratinë në Turqi. Ja se çfarë tregon historiania Natalia Bollotina: Nënshkrimi i manifestit për bashkimin e Krimesë me Perandorinë Ruse është një nga evenimentet më të rëndësishme të mbretërimit të Ekaterinës së Madhe, pasi për Rusinë kishte shumë rëndësi pasja e një qasje në Detin e Zi. Bashkëkohësit theksonin në mënyrë të veçantë pikërisht faktin e bashkimit pa gjak. Në gjysmën e shekullit të ardhshëm Krimeja arriti t’u mbijetonte disa luftërave. Por fatin e Gadishullit e vendosi

një rast kurioz. Në vitin 1954, në një nga mbledhjet e nivelit më të lartë, lideri i atëhershëm sovjetik Nikita Hrushov papritur dhe si rastësisht tha: “Ekziston mendimi se është e nevojshme për t’ia dorëzuar Krimenë Ukrainës”. Atë e pyetën: “Pse”? - “Kështu është më e lehtë”, - u përgjigj Hrushovi. Në lidhje me këtë pikë ka shumë versione konspirative, por megjithatë de jure dhe de facto Krimeja mbeti në përbërjen e Ukrainës, e cila në vitin 1991 fitoi pavarësinë shtetërore. Komenti i ekspertit të qendrës informativo-analitike të Universitetit Shtetëror të Moskës (MGU) Vsevollod Vesellov: Rusia i përmbahet parimit të paprekshmërisë së kufijve në politikën e vet ndërkombëtare pas shpërbërjes së Bashkimit Sovjetik.

Fakti se rimeja është pjesë e Ukrainës është tashmë i pamohueshëm. Por popullsia e Krimesë është kryesisht rusishtfolëse. Rusia në një mënyrë ose në një tjetër do të ndikojnë në politikën e brendshme të Krimesë. Faktori “Krime” do të lindë në marrëdhëniet e Rusisë dhe Ukrainës në mënyrë të përsëritur në lidhje me flotën ruse të Detit të Zi. Kjo nuk mund të përjashtohet. Krimenë e quajnë jo vetëm “perla e Europës”, por dhe “udhëkryq i historisë”. Gjatë shekujve aty janë vendosur gotët, hunët, bizantinët dhe shumë popuj të tjerë, megjithatë faqja më e ndritur në fatin e saj të trazuar mbetet, si dhe më parë, bashkimi me Perandorinë Ruse, që ka ndodhur plot 230 vjet më parë. Astrit Domi

E shtunë 25 maj 2013 •

Kenedi admironte Hitlerin

jë libër i sapobotuar në Gjermani pretendon se tregon për herë të parë një të vërtetë shumë të sikletshme N historike: ish-presidenti amerikan Xhon Kenedi ishte një

admirues i fshehtë i nazistëve. Publikimi i librit vjen në një kohë aspak të përshtatshme për administratën amerikane, pasi presidenti Obama do të vizitojë Berlinin në muajin qershor, në 50-vjetorin e fjalimit të famshëm të Kenedit, i cili në vitin 1963 shprehu solidaritetin dhe mbështetjen e SHBA-ve për berlinezët me frazën tashmë historike “ich bin ein Berliner” (unë jam një berlinez). Megjithatë, gjatë rinisë, sipas një ditari të shkruar prej Kenedit dhe disa mendimeve të shprehura gjatë udhëtimeve të tij, Kenedi shprehu disa herë admirimin e tij ndaj Adolf Hitlerit dhe Gjermanisë naziste përpara se të shpërthente Lufta e Dytë Botërore. Në një prej këtyre kronikave të rikuperuara Kenedi shkruan: “Fashizmi? Gjëja e duhur për Gjermaninë”. Ndërsa në një pasazh tjetër komenton: “Të këqijat e fashizmit nuk janë asgjë krahasuar me krimet e komunizmit”. Libri publikon gjithashtu një shkrim të datës 21 gusht 1937, dy vjet përpara luftës që do t’u kushtonte jetën mbi 50 milionë njerëzve të kombësive të ndryshme, në të cilin Kenedi shpreh një admirim të qartë ndaj gjermanëve. “Gjermanët janë me të vërtetë të veçantë, janë njerëz që dinë se si të bashkohen dhe të mbrojnë veten e tyre”, - lexohet në ditar. Ndërsa shpreh admirim për autostradat që Gjermania kishte ndërtuar, Kenedi, i cili vizitoi dy herë vendin në kohë paqe gjatë drejtimit të Hitlerit, shkruante se “shumë shpejt bota do të lërë pas imazhin e urryer të Hitlerit dhe do t’i japë atij vendin e merituar, si një prej liderëve më gjenialë të historisë”. Libri ka grumbulluar mbi 500 fakte që mbështesin tezën se Kenedi ishte një admirues i madh i nazizmit dhe kombit gjerman. Me titullin “Xhon F. Kenedi midis gjermanëve (Ditari i udhëtimeve dhe letra të viteve 1937-45)”, libri mund të blihet në internet në faqe si “Amazon” apo “Ebay”. Megjithatë, disa historianë kanë vendosur menjëherë në dyshim vërtetësinë e librit, duke vlerësuar se faktet janë keqinterpretuar apo mungon prova e autenticitetit të tyre.

SPORT • E shtunë 25 maj 2013

ZYRTARE, MAXARRI TRAJNERI I INTERIT Valter Maxarri është edhe me vulë trajneri i Interit. Lajmi që kishte ditë që përflitej në media, dje në mbrëmje është zyrtarizuar nga klubi zikaltër. Në këtë mënyrë zyrtarizohet edhe shkarkimi i trajnerit aktual, Andrea Stramaçioni. Maxarri do të jetë në krye të pankinës së Interit për dy sezonet e ardhshme. “FC Internacionale komunikon se ka arritur një marrëveshje me Valter Maxarrin që do të jetë trajneri i ri i Interit. FC Internacionale falendëron Andrea Stramaçionin për impenjimin e tij të madh dhe profesionalizmin që ka treguar në një sezon veçanërisht të vështirë. Kontrata me Valter Maxarrin

ka afat dy vjeçar”, thuhet në komunikatën e publikuar në faqen zyrtare të internetit të klubit zikaltër. Ardhja e Maxarrit në krye të pankinës zikaltër pritet që të sjellë një

faqe të re në historinë e Interit. Trajneri italian që punoi me aq shumë sukses në krye të Napolit do të ketë tashmë mundësinë që me një emër të madh si Interi të fitojë trofe.

Emërimi i Maxarrit ka qenë një zgjedhje e presidentit të klubit, Masimo Morati, çka ai e bëri vetë të ditur për mediat duke deklaruar: “Ishte zgjedhja ime”. Sipas mediave italiane Maxarri u preferua për t’i dhënë drejtimin e zikaltërve, pasi ai premtoi se do të arrijë rezultate pa qenë nevoja që të bëhen shpenzime të mëdha në merkato, por thjesht duke bërë një gërshetim të elementit aktual me disa afrime me kosto jo shumë të madhe nga merkato. Emri i parë që përflitet për Interin është ai i një njohje të vjetër të Maxarrit, lojtarit të Napolit, Zuninga, i cili ka refuzuar ofertën e klubit napolitan për rinovim të kontratës.

Çdo gjë gati për finalen e madhe

ajerni do të kërkojë të mbyllë sot një sezon tërësisht perfekt, ndërsa nga ana tjetër, Borusia e Dortmundit do të kërkojë të jetë surpriza e madhe e Ligës së Kampioneve këtë sezon Sot do të luhet finalja e madhe e Ligës së Kampioneve, një finale ku përballë do të vihen dy skuadra gjermane, të cilat padyshim kanë merituar plotësisht vendin e mbrëmjes së sotme. Nga njëra anë Borusia Dortmund që është padyshim surpriza e madhe e Ligës së Kampioneve, por që e kanë merituar plotësisht duke eliminuar favoritët e këtij sezoni, Realin e Madridit. Nga ana tjetër, Bajerni i Mynihut, një Bajern tërësisht perfekt, duke eliminuar me rezultat rekord Barcelonën me fitore në të dyja takimet. Por si paraqitet gjendja e të dyja skuadrave

para sfidës së madhe? Borusia Dortmund Borusia e Dortmundit do të ketë mungesën më të madhe në sfidën e sotme, pasi është konfirmuar mungesa e Gëtze pas një dëmtimi në kofshë. Edhe pse fillimisht u fol se lojtari do të ishte i pranishëm në sfidën e sotme, më pas çdo gjë u përgënjeshtrua dhe lojtari nuk do të jetë i

Bajern Mynih Për skuadrën e Jup Heinkes gjërat duken më të thjeshta. Kështu dyshimi i vetëm për Heinkes është se kush do të jetë partneri i Gustavo

Jepen pasaportat për 5 lojtarët që kërkoi De Biazi Amir Abrashi, Jurgen Gjasula, Vullnet Basha, Azdren Llullaku e Ilir Berisha edhe zyrtarisht janë dekretuar me shtetësi shqiptare. Kjo është bërë publike me dekretin numër 8197 të nënshkruar nga presidenti i Republikës, Bujar Nishani. Në mbështetje të kryeredaktor BRAHIM SHIMA

S T A F F

gatshëm. Kevin Grosgreutz pritet të zërë vendin e tij. Nga ana tjetër, Pizçek do të jetë në gjendje të luajë që nga minuta e parë. Pra, veç Gëtzes, nuk ka mungesa të tjera për anën e Jurgen Klop.

zv/kryeredaktor: ARMAND MAHO MARIGLEN MULLA

nenit 92, pika “c”, dhe nenit 93 të Kushtetutës, si dhe nenit 9, pika 7, të ligjit nr. 8389, datë 05.08.1998, “Për shtetësinë shqiptare”, të ndryshuar, bazuar në propozimin e Ministrit të Turizmit, Kulturës, Rinisë dhe Sporteve, i jepet shtetë-

në qendër të mbrojtjes. Me Badshtuber që mungon që nga dhjetori, Van Bujten e Boateng kanë bërë këtë rol, por lojtari nga Belgjika duket se ka më tepër gjasa ta nisë si titullar këtë sfidë. Arjen Roben do ta nisë gjithashtu si titullar pasi Toni Kros vazhdon të ketë një dëmtim të lehtë në kofshë. Myler do të jetë mbas Madzukiç i cili duket se i ka zënë vendin Gomezit edhe për finalen e madhe.

sia shqiptare personave të mëposhtëm”. Por, pavarësisht se procedura për pasaportë shqiptare ka përfunduar, Gjasula, Abrashi e Basha do të mund të luajnë për Shqipërinë vetëm nëse FIFA jep leje. Pesëshja e lojtarëve debutues do të jetë në dispozicion të trajnerit italian De Biazi në grumbullim e këtij të fundit me Kombëtaren Shqiptare në Durrës.

politika: OLI XHILAGA, ERVIN KOÇI ekonomia: BRIKENA DERVISHAJ sociale: ERTA BODE rrethet: BLERINA SPAHO kronika: MARIGLEN MULLA kultura: BLERINA GOCE design&layout: DANIEL PRIFTI, GËZIM DUZHA

ADRESA: RR. DULL KETA, NR. 5. (RR. E DIBRËS), TIRANË

Alegri mund të qëndrojë tek Milani Aty ku pritej që Milani të deklaronte trajnerin e ri, duket se janë shtuar shanset që kuqezinjtë të vazhdojnë me Alegrin. Ky lajm është bërë i ditur dje nga mediat italiane. Pas reagimit negativ të tifozerisë për një emërim të mundshëm të Klarens Sedorf si trajner i Milanit, por edhe pas të njëjtit reagim të këshilltarëve të tij, sidomos të Galianit, presidenti Silvio Berluskoni, duket se po e rimendon vendimin e tij. Mediat italiane bëjnë me dije se Galiani po përpiqet që presidenti të mos shkarkojë Alegrin dhe tashmë gjasat janë më shumë pozitive se negative që trajneri të vazhdojë të qëndrojë. Aktualisht Berluskoni ndodhet në Rusi dhe sot ose nesër pritet që ai të marrë një vendim përfundimtar për kreun e pankinës kuqezi.

Nevil Dede akuzon lojtarët e Tiranës për trukim Plas tek Tirana, lojtarët kundër Dedes. Trajneri akuzon futbollistët për ndeshjen me Alesundin. Trajneri i Tiranës, Nevil Dede akuzon rëndë futbollistët e bardheblu se kanë trukuar ndeshjen Alesund – Tirana, 5-0, e luajtur më 12 korrik të vitit të kaluar, në turin e dytë të Europa Ligë. Trajneri 38-vjeçar befasoi në konferencën e radhës për shtyp, teksa deklaroi se do t’i kërkojë Komisionit të Etikës, në Federatën Shqiptare të Futbollit, si dhe Prokurorisë, që ta hetojë këtë ndeshje. “Do t’i kërkoj Komisionit të Etikës pranë Federatës Shqiptare të Futbollit, edhe Prokurorisë, që ta hetojnë këtë ndeshje pasi ka qenë e trukuar”. Pyetjes nëse ka emra të përveçëm në këtë histori dhe mund të jenë objekt i akuzës së tij, Nevil Dede i është përgjigjur se këtë duhet ta bëjnë organet kompetente, të sipërcituara. Edhe pse Dede nuk përmendi emra, shënjestër e tij janë disa nga veteranët bardheblu, të cilit kanë luajtur ndaj Alesund dhe që udhëhoqën protestën para bashkisë për rrogat e prapambetura. 38-vjeçari shpjegoi edhe arsyen pse portieri Ilion Lika nuk është në planet e tij, edhe pse ka edhe një vit kontratë me Tiranën. Dede zbuloi edhe emrat që dëshiron të afrojë në skuadër, si dhe strategjinë që do të ketë klubi për të ardhmen. Trajneri i Tiranës e la të hapur mundësinë e rinovimit me Gilman Likën, që në Shqipëri ka marrë oferta edhe nga Skënderbeu, Vllaznia dhe Flamurtari. Dushku i përgjigjet Dedes: Po përdhos fanellën e Tiranës Akuzat e trajnerit të Tiranës Nevid Dede vetës se e përdhosin bluzën e Tiranës. Ky është reagimi i mbrojtësit Erjon Dushku, i cili i sheh deklaratat e fundit të trajnerit bardheblu, si reagim ndaj një prononcimi të tij në median e shkruar. Dushku, si pjesë e Tiranës që u mund 0-5 nga Alesund, mohon kategorikisht të ketë qenë pjesë e pazareve të pretenduara Dede. Dushku mohon të ketë pasur mosmarrëveshje me trajnerin Dede, apo që trajneri i Tiranës të ketë ndikuar në largimin e tij. I pyetur mbi ofertën e Flamurtarit, Erjon Dushku tha se do të vendosë pasi të studiojë pistën turke.

Etika pezullon gjyqtarin Ervis Peza Komisioni i Etikës së FSHF-së, i mbledhur të premten, pasi u njoh me materialet e paraqitura nga Sekretariati Teknik, i diskutoi çështjet në tërësi, në përfundim vendosi të pezullojë gjyqtarin e futbollit Ervis Peza nga të gjitha veprimtaritë futbollistike për një afat të pacaktuar, deri në zbardhjen e hetimit që ka filluar ky komision në lidhje me paracaktimin e rezultateve të ndeshjeve të futbollit. Vendimi “Pezullimin nga detyra të gjyqtarit të futbollit, Ervis Peza, nga të gjitha veprimtaritë futbollistike, me një afat të pacaktuar, deri në zbardhjen e hetimit që ka filluar ky komision në lidhje me paracaktimin e rezultateve të ndeshjeve të futbollit”.

marketing: ELIGERTA DYRMISHI cel: 067

20 62 200

e-mail: eligertad@yahoo.com

www. gazetametropol.com e-mail: gazetametropol@yahoo.com

« hipotekat

E shtunë 25 maj 2013 •