hipotekat, meta rama, bota speciale by Gazeta Metropol

»20

Mërgata shqiptare e Rilindjes

Despotë të Epirit dhe princër të Maqedonisë në studimin historik E hënë

27 maj 2013

Viti IX, Nr. 2985 Tel: 04 2 233 991 Fax: 04 2 233 998 Çmimi: 30 lekë • € 1.5

gazetametropol.com

Ish-ushtarakët

Jetë spiuni pas fundit Emrat që do të përfitojnë të Luftës së Ftohtë bote & histori

• Romanet e spiunazhit, mbështetje shumë te satelitët • Presidencë përmes paqartësisë. Normal? Kush, unë? • Eurozona, çalë-çalë, prapa Amerikës »13-17

pensionin suplementar me vendim të ISSH »7

Marrëveshja Hipotekat

Rregullat e reja për shitjen e tokës dhe regjistrimin Dokumentet dhe tarifat që do të vendosen. Kushtet për shitblerjen dhe rregullat për ata që e kanë përfituar nga reforma

»4-5

Tri pikat e fshehta mes PS-LSI »3

Kryebashkiaku

Lulzim Basha merr titullin “Qytetar i lirë i Londrës” Lordi Gifford i jep titullin e lartë politikanit të parë dhe më të riut në moshë. Basha: Nder i madh për mua dhe Tiranën »7

Opinion Nga Artan Duka

Plani B opozitar

»10

Nga Nebil Çika

Lulzim Basha dhe mandati i tretë i PD »11

eun Meta do të ketë kr jeroe Kuvendit, do i zg hen kompetencat

ve Përcaktimet e palë në mbi përfaqësimin nivelet e pushtetit

Shtyhet seanca e jashtëzakonshme

zoSkema që do të reali n het me përfaqësimi ri për postet në qeve

»2

Bisedimet mes palëve për KQZ, tri ligjet dhe amnistinë

Grupi shqiptar

Dërgonin të dashurat 17-vjeçare si karrem në vilat e pasura Pasi hynin në banesë bënin hartën e »9 dhomave, si dhe hiqnin kodet e alarmit. Zbulohet skema e vjedhjes së pasurive

Viktima 45-vjeçare

Vdes gruaja, e qëlloi i shoqi me vare në kokë. Dy fëmijët jetim Djali 11 vjeç, vajza 15 vjeçe tashmë do të mbesin pa prindërit. Tentuan të ulnin tensionet, por i ati reagoi dhunshëm »8

Shoqërohet në polici

Kreu i PS Linas, përplaset me një banor tjetër për një kanal vaditës

»8

« POLITIKË

E hënë 27 maj 2013 •

SEANCA E JASHTËZAKONSHME PLENARE SHTYHET PËR TË ENJTEN

KQZ, partitë më shumë kohë për të zgjidhur ngërçin Ervin Koçi

eanca plenare që ishte parashikuar të mbahej sot u shty për ditën e enjte. Kryeministri Sali Berisha nëpërmjet një shkrese zyrtare drejtuar Kryetares së Kuvendit rendit 3 ligjet e statusit dhe amnistinë fiskale si 4 pikat e rendit të ditës, të cilat duhet të hidhen në votim para se deputetët të përballen me zgjedhjet e përgjithshme. “Duke besuar më në fund se pas bllokimit te statusit të vendit kandidat nga opozita në Kuvendin e Shqipërisë, duke mos dhënë konsensusin për propozimet që ndodhen prej kohësh për shqyrtim në Kuvend, ajo do të marrë përgjegjësinë që i takon, duke hequr bllokimin e statusit të vendit kandidat, ndonëse e lanë Shqipërinë pa këtë status për më shumë se një vit”, sqaron Kryeministri në shkresën drejtuar Topallit, që mban datën 25 maj. Shtyrja e mbledhjes së Kuvendit me 3 ditë duket se ka ardhur për arsyen se PD-ja dhe PS-ja nuk kanë gjetur ende konsensusin për të zgjidhur ngërçin e krijuar në Komisionin Qendror të Zgjedhjeve. Në këtë mënyrë, dialogu ndërmjet dy palëve do të intensifikohet edhe më shumë gjatë këtyre ditëve. Skenarët Në rendin e ditës të seancës plenare të parashikuar për t’u mbajtur ditën e enjte do të diskutohet miratimi i tri ligjeve si dhe amnistia fiskale, duke mos përmendur fare çështjen e KQZ-së. Por shtyrja e seancën me tri ditë u bë për të arritur akordin ndërmjet palëve për të zgjidhur ngërçin e krijuar në Komisionin Qendror të Zgjedhjeve, i cili që prej më shumë se një muaj funksionin me 4 anëtarë. Pas presionit nga ndërkombëtarët partitë politike në vend duket se i janë rikthyer dialogut ndërmjet tyre, pasi pjesa më e madhe e ambasadorëve në vend kërkuan që Komisioni Qendror i Zgjedhjeve të funksionojë i plotë, me shtatë anëtarë. Këtë e përforcoi edhe më shumë kërkesa e bërë nga ambasadori i Shteteve të Bashkuara të Amerikës në Tiranë, Aleksandër Arvizu, i cili ditët e fundit ka kërkuar zgjidhjen e këtij ngërçi. Mundësitë më të mëdha janë që partitë kryesore politike në vend (PD-ja, PS-ja dhe LSI-ja, e cila do të depozitojë kandidaturën e saj në KQZ) do të arrijnë në një konsensus të detyruar nga faktori ndërkombëtar, që kërkon të bëhen zgjedhje të pakontestueshme dhe KQZ me katër anëtarë është një pikë se ku mund të hidhet poshtë rezultati i zgjedhjeve. PS-ja, nga ana e saj, ka kërkuar që të bëhen ndryshime në ligj, në mënyrë që të ruhet legjitimiteti i institucionit, duke marrë shkas nga shkarkimi që iu bë ish-anëtarit të KQZ-së Ilirian Muho pas koalicionit PS-

SHBA Ngërçi i krijuar në Komisionit Qendror të Zgjedhjeve do të risjell në Shqipëri pas një muaji drejtorin e Departamentit Amerikan të Shtetit për Europën Lindore dhe Qendrore, Xhonatan Mur. Ai do të vijë sot në Tiranë për t’u takuar fillimisht me diplomatin amerikan në Tiranë Aleksandër Arvizu dhe më pas do të nisë turin e takimeve me krerët e partive kryesore në vend për të diskutuar rreth situatës së krijuar në Komisionin Qendror të Zgjedhjeve. Në vizitën e tij të mëparshme ngërçi në KQZ sapo kishte filluar dhe u mendua fillimisht se palët do të gjenin gjuhën e përbashkët për ta kaluar atë sa më parë, por gjendja u tensionua edhe më shumë dhe institucioni kryesor për administrimin e zgjedhjeve në vend ngeli me katër anëtarë. Me ndërhyrjen e Shteteve të Bashkuara të Amerikës ky ngërç do të zgjidhet.

PLL prezanton kandidatët e saj në Durrës

Spahia: Programi ynë synon mbrojtjen e vlerave të familjes Partia “Lëvizja e Legalitetit” ka prezantuar dje kandidatët e saj për deputetë në qarkun e Durrësit. Kryetari i PLL-së, Ekrem Spahia, gjatë fjalës së tij foli për programin elektoral të forcës politike që ai drejton, ku theksoi se baza e saj është mbrojtja e vlerave të familjes, të cilën e konsideron si qelizën bazë dhe të pazëvendësueshme të shoqërisë njerëzore. “Kur PLL-ja shprehet për mbrojtjen e vlerave të familjes, nuk ka parasysh një traditë konservatore, por para së gjithash shqetësohet për të ardhmen e familjes dhe të shoqërisë shqiptare. Fatkeqësisht, familja në tërësi është e kërcënuar dhe ky rrezik nuk po shihet me vëmendjen e duhur. Për fatin e mirë, PLL-ja ka një vizion të qartë për këtë çështje dhe qëndrimet e veta i ka bërë me kohë publike, u qëndron atyre dhe ndihet krenare për to”, theksoi ai. Lëvizja e Legalitetit, pavarësisht se është në koalicion me Partinë Demokratike, do të konkurrojë me vlerat, kandidatët, programin dhe simbolet e saj në 12 qarqet e vendit.

Mediu takim elektoral në Kurbin

Republikanët kërkojnë votën për një mandat tjetër Kreu i PR-së, Fatmir Mediu, dje zhvilloi takimin elektoral të radhës në Kurbin. Ai u kujtoi mbështetësve arritjet e qeverisë dhe qëndrimin e socialistëve. “Në vitin 1991 Kurbini e mbarë Shqipëria u bashkuan nën moton ‘ta bëjmë Shqipërinë si Europën’. Në atë kohë kishim përballë dhunën e egër të shtetit, por ne triumfuam. Morëm ftesën për anëtarësim në NATO. Kur ne realizuam këtë qëllim të madh, a ju kujtohet që Edi Rama bashkë me PS-në dilte me ditë të tëra në protesta në rrugë? Momenti më i rëndësishëm ka qenë liberalizimi i vizave me BE-në. Edi Rama përsëri bëri atë që nuk duhej të bënte: dërgoi emisarët e vet kundër liberalizimit të vizave”, - tha kreu i PR-së. Republikanët duket se janë disi më para se aleatët e tjerë të PD-së për sa i përket fushatës elektorale. Deri më tani Mediu ka zhvilluar një sërë aktivitetesh elektorale në vend dhe kryefjala e tyre ka qenë zgjidhja e çështjes së pronës në vend, duke e prezantuar këtë si pikë kryesore të programit të tyre.

FRD takim me përkrahësit në Berat

Topi: PS e PD kërkojnë vetëm pushtetin e tyre Berisha: Brenda dy javësh hapet tuneli i Elbasanit

Heqja e vizave me SHBA. “Do të bëjmë të gjitha përpjekjet” Kryeministri Sali Berisha ka vijuar sërish me premtimin e tij se në katër vjetët e ardhshëm qeveria do të bëjë gjithçka për liberalizimin e vizave me Amerikën. Këto deklarata Berisha i bëri gjatë inaugurimit të rikonstruksionit të rrugës DrizëPoroçan në rrethin e Gramshit. “Garantoj se gjatë mandatit të ri do të marrim statusin, do të hapim negociatat për vend anëtar dhe do të bëjmë gjithçka për të merituar liberalizimin e vizave me vendin e madh të lirisë, SHBAtë. Më 23 qershor votoni Partinë Demokratike, partinë e integrimeve, partinë e infrastrukturës, partinë e punësimit, partinë e rritjes së rrogave dhe të pensionLSI. Burime nga selia e PS-së thonë se forca kryesore opozitare në vend kërkon që të rikompozojë nga e para Komisionin Qendror të Zgjedhjeve, gjë që duket tejet e vështirë, pasi vendi është në prag të zgjedhjeve parlamentare. PD-ja nga ana se saj është shprehur gjithmonë

eve”, - tha Berisha. Më tej kreu i demokratëve u ndal edhe tek akuzat që i bëhen nga opozita lidhur me shtrimin e rrugëve. “Ata që përpiqen t’u mashtrojnë dhe t’u thonë ju se Sali Berisha nuk ka e gatshme për të votuar emrat që do të propozojë opozita për vendet boshe në KQZ, kështu që palët me shumë mundësi do të gjejnë një rrugë të mesme ku mund të bëjnë disa amendime në Kodin Zgjedhor, por pa e kompozuar institucionin nga e para. Çështja e Komisionit Qen-

bërë gjë tjetër veçse ka ndërtuar rrugë, unë dua t’u them se kam gjykuar e gjykoj se qytetarët shqiptarë, kudo që jetojnë, duhet të jenë të barabartë. Gjersa në çdo fshat tuajin të ketë rrugë, shkolla, ujësjellës, energji elektrike, njëlloj si në lagjen e qytetit unë do të vazhdoj me të gjitha energjitë e mia për zbatimin e këtij projekti”, - tha Berisha. Kreu i qeverisë përmendi hapjen e rrugës Tiranë–Elbasan, ku theksoi se brenda dy javëve do të bëhet përurimi. Sipas tij, pas përfundimit të punimeve udhëtimi ndërmjet dy qyteteve do të reduktohet ndjeshëm në 20 minuta. Gjithsesi, rruga nuk është ndërtuat komplet, por hapja e tunelit do të shmangë kalimin e makinave nga Qafa e Kërrabës, një rrugë tejet e rrezikshme për automjetet, sidomos gjatë stinës së dimrit, ku rruga mbulohet nga dëbora dhe nga ngricat. dror të Zgjedhjeve ka tërhequr vëmendjen jo vetëm të trupës diplomatike të akredituar në Tiranë, por dhe të misioneve që do të vëzhgojnë zgjedhjet e 23 qershorit, si ODIHR-i dhe OSBE-ja, që shumë shpejt do të japin deklaratat e tyre lidhur me këtë problematikë.

Partia Frymë e Re Demokratike zhvilloi një takim me përkrahësit e saj në Berat, ku kryetari i saj, Bamir Topi, akuzoi kryetarët e PS-së dhe PD-së se bëjnë fushatë vetëm për interesat e tyre dhe jo të qytetarëve. Duke u ndalur në vizionin dhe filozofinë e FRD-së, Topi deklaroi se kjo forcë politike vlerëson shumë ristrukturimin e së djathtës si dhe rizgjimin e vlerave që janë harruar nga pushteti aktual. “Më 23 qershor ne konkurrojmë të vetëm, por nuk jemi të vetmuar. Mbështetja për FRD-në është e fuqishme, ajo ndihet në çdo takim me mbështetës e simpatizantë”, - tha ish-presidenti i vendit. Ai u bëri thirrje gjithë shqiptarëve të mos bien preh e premtimeve boshe dhe të përsëritura nga faktorët destruktivë në politikë, që shohin vetëm interesat e ngushta të karrigeve të tyre dhe jo interesat gjithëpërfshirëse të qytetarëve. Kandidati për deputet Aleksandër Sallabanda, që prin listën e FRD-së për qarkun e Beratit, tha ndër të tjera se sot është dita të mbështetet Fryma e Fe Demokratike, sepse kështu i jepet fund tranzicionit të gjatë shqiptar.

Malaj kërkon zgjidhjen e ngërçit

Seanca plenare të ketë në rend dite edhe KQZ-në Kandidati i pavarur për deputet Arben Malaj apeloi dje për miratimin e ligjeve të integrimit europian të vendit e njëkohësisht plotësimin e KQZ-së. Nëpërmjet një deklarate për shtyp Malaj thekson se çdo kërkesë e nxituar e Kryeministrit për një seancë parlamentare thjesht për tri ligjet fsheh qëllimin e vërtetë të këtij akti. “Asnjë nismë e Kryeministrit pa rikonfigurimin e KQZsë dhe plotësimin e standardeve të zgjedhjeve nuk e amniston atë nga dështimi në rrugën e integrimeve europiane. Kuvendi duhet që në kohën më të shpejtë të mundshme, të miratojë së bashku rikonfirgurimin e KQZ-së për t’i dhënë siguri dhe besueshmëri organizimit të zgjedhjeve dhe miratimit të tri ligjeve, që plotësojnë një prej kushteve për të përfituar statusin e vendit kandidat të BE-së”, - thuhet në deklaratë. Malaj shpreh mirënjohje për angazhimin e diplomacisë ndërkombëtare të SHBA-ve dhe BE-së për të ndihmuar arritjen e një konsensusi që eliminon krizën e KQZ-së.

POLITIKË • E hënë 27 maj 2013

MARRËVESHJA E PADEKLARUAR RAMA-META PËR SITUATËN PARA DHE PAS VOTIMEVE

PS-LSI, tri pikat që nuk u bënë publike Kërkesa e kreut të LSI për liderin e PS, akordi mes tyre dhe pritshmëritë pas 23 qershorit

ë praninë e përfaqësuesve të Internacionales Socialiste Edi Ramna dhe Ilir Meta nënshkruan marrëveshjen e bashkëpunimit, ku renditën një sërë pikash, në të cilën palët binin dakord për para dhe pas 23 qershorit. Por jo të gjitha pikat e marrëveshjes u bënë të ditura për opinionin publik. Përveç 15 parimeve marrëveshja mes PS-së e LSIsë kishte dhe tri pika të tjera, të cilat nuk u bënë të njohura nga ana e lidershipeve të tyre.

Mirëkuptimi Propozimi i PS-së për një ndarje mes mandatit të deputetit dhe atij të ministrit i është përgjigjur pozitivisht dhe LSI-së. “Një ndarje të re të punëve mes legjislativit dhe ekzekutivit, duke i dhënë një vlerë të re mandatit të popullit sovran qoftë në pushtetin legjislativ, qoftë në pushtetin ekzekutiv, me qëllim që kontrolli parlamentar të marrë vlerën e munguar në

Meta: 23 qershori prespektivë e re për Shqipërinë Lëvizja Socialiste për Integrim e zhvendosi dje fushatën e saj elektorale në qytetin e Kukësit, ku prezantoi kandidatët për deputetë për këtë qark. Në vlerësimin e kreut të LSI-së Ilir Meta, zgjedhjet e 23 qershorit janë vendimtare, pasi përmes këtyre zgjedhjeve do të përcaktohet një perspektivë e re për të gjithë vendin. “Zgjedhjet e 23 qershorit janë me të vërtetë mjaft të rëndësishme. Ato nuk janë zgjedhjet e radhës. Ato janë zgjedhjet që do t’i japin fund historisë së tranzicionit dhe do të nisin një perspektivë të re për të gjithë kuksianët, hasianët, tropojanët dhe për të gjithë shqiptarët, atë të historisë së pandalshme në rrugën e integrimit, por edhe në rrugën e progresit ekonomik dhe social”, - vuri në dukje Meta. Programi për punësimin mbetet prioritet i LSI-së, ndërkohë që ajo ofron dhe projektin për një çështje të tillë. “Për ne është mjaft e rëndësishme që qytetarët e Kukësit, të Hasit, të Tropojës e të gjithë Shqipërisë të votojnë më 23 qershor për një plan të vërtet punësimi dhe jo për një plan të vërtetë zhgënjimi, siç është premtimi i kryeministrit aktual, plot me premtime boshe dhe njëkohësisht edhe me kilometra më të shkurtër se shiritat që po inauguron. Ju keni në dorë të votoni për një autostradë të sigurt, që e çon Kukësin dhe gjithë Shqipërinë më shpejt drejt Bashkimit Europian dhe jo për një rrugë të vjetër konfliktualiteti plot gropa dhe mungesë shprese. Dhe kjo është Aleanca për Shqipërinë Europiane, e cila do ta ndihmojë Kukësin dhe Shqipërinë të integrohet më shpejt në Bashkimin Europian”, - deklaroi Meta gjatë fjalës së tij.

Seanca parlamentare dhe përgjigjja e PS

“Votojmë tri ligjet, por jo amnistinë fiskale”

Fushata elektorale, kreu i PS në Vlorë

Rama nis takimet në qarkun përgjegjës Vlora, qarku të cilin ai kryeson në garën e parlamentare për 23 qershor, ishte dje stacioni i takimeve elektorale të kreut të Partisë Socialiste Edi Rama. Duke premtuar zhvillimin ekonomik dhe social të Vlorës, kryetari i PS-së ironizoi fushatën e Kryeministrit Berisha, të cilësuara prej tij si përralla që përcillen përmes televizorit. “Po të jetë për muhabete dhe përralla, hapni kanalet që japin Saliun dhe merrni dhe një gotë raki përpara e dëgjoni përrallat e Berishës. Ndërsa besimi im i palëkundur është se Vlora e historisë së lavdishme mund dhe do të bëhet zona e një transformimi të lavdishëm, zona e mirëqenies, e punësimit, solidaritetit social dhe një modeli zhvillimi ekonomik dhe shoqëror që të bëhet shembull në rrugën e një Shqipërie të re, që duhet t’i kthehet punës”, - vuri në dukje Rama. Gjithashtu në gjykimin e kreut socialist qytetarët nuk duhet ta lidhin votën e tyre me besnikërinë qorre ndaj Partisë Demokratike. “Betohem para këto dy dekada dhe përgjegjësia qeverisëse të fitojë një cilësi të re”, - shënonte pika e pestë e kartës së parimeve të firmosura nga këto dy parti. Sipas kësaj marrëveshje, PSja dhe LSI-ja nisin një zhvillim

jush dhe dëshmorëve të këtij vendi se unë, Edi Rama, nuk do ta tradhtoj kurrë Vlorën dhe qytetarët e këtij vendi, se do të jem këtu edhe pas 23 qershorit për të kthyer fjalët në vepra e për t’i parë ëndrrat të kthehen në realitet për të gjithë socialistët dhe demokratët e Vlorës e gjithë Shqipërisë”, - premtoi Rama. Për të qenë më konkret me zotimet e tij kryetari i PS-së bëri me dije se gjobat e vëna që nga 1 marsi 2012 dhe ato që po vihen do të hiqen. Njëkohësisht, sipas tij, do të hiqet taksa e biznesit të vogël, do të ketë përgjysmim të taksës së fitimit, krijimin e hapësirave për vende të reja pune etj. “Të gjitha gjobat që janë vendosur dhe vazhdojnë të vendosen qysh nga 1 marsi i këtij viti ne nuk do t’i njohim. Ne do t’ua heqim taksën e biznesit të vogël, do të përgjysmojmë tatimin e fitimit, do t’ju krijojmë të gjitha kushtet që t’ju shtojmë vendet e punës dhe për çdo vend pune që do të hapni ne do t’ju japim mbështetjen përkatëse”, - vuri në dukje kreu Rama. konstruktiv të bashkëpunimit mes PS-së e LSI-së, mbi parimet e kushtetutshmërisë e të ligjshmërisë, respektit të të gjithë faktorëve institucionalë, politikë e shoqërorë, garantimit të lirive e të drejtave të

Deklarata

Marrëveshja e fshehtë Me ndërprerjen e marrëveshjes me koalicionin qeverisës dhe kalimin në opozitë Lëvizja Socialiste për Integrim parashtroi dhe kërkesat e saj për aleatin më të ri, PS-në. Burime pranë selive të këtyre dy partive kanë konfirmuar se ajo çfarë është firmosur tashmë mes dy liderëve politikë lidhet pikërisht me përfaqësimin në nivelet e larta të LSI-së. Konkretisht, mësohet se, pavarësisht rezultateve që do të ketë Lëvizja Socialiste për Integrim në zgjedhjet parlamentare të 23 qershorit, ajo që tashmë është e vendosur me kupolën rozë nuk do të ndryshojë. Marrja e postit të Kryetarit të Kuvendit, shtimi i kompetencave të tij, sidomos në fushën e diplomacisë, si dhe drejtimi i dy ministrive të rëndësishme janë tri pikat që nuk do të lëvizet nga marrëveshja mes PS-së e LSI-së. Kështu edhe si në rastin kur përfaqësimi në legjislativin e ri LSI-ja mund të jetë me një numër të kufizuar apo dhe të kufizuar mandatesh, nuk pritet që të ketë ndryshime në ndarjen e posteve në nivel ekzekutiv dhe parlamentar. Në këtë mënyrë, ajo çfarë është konfirmuar tashmë lidhet me faktin se kreu i LSI-së, Ilir Meta, i ka kërkuar aleatit të tij që pas 23 qershorit kryesimi i Kuvendit t’i përkasë kësaj force politike, madje pritet që të jetë vetë ai që ta mbajë këtë post. Në këtë funksion Meta ka kërkuar që Kryetari i Kuvendit të ketë më shumë kompetenca në fushën e politikës së jashtme, kryesisht në takimet në nivel ndërkombëtar. Nisur nga kjo marrëveshje, pas 23 qershorit, në rast të fitores së koalicionit “Aleanca për Shqipërinë Europiane”, dy ministri do të jenë të drejtuara nga përfaqësuesit e LSI-së.

LSI prezanton kandidatët për deputetë në Kukës

Kryetari i socialistëve u parashtroi fermerëve të fshatit Bratar të Lumit të Vlorës platformën e PS-së për ta rilindur fshatin. “Si ka mundësi që ju të mund të votoni akoma Saliun kur Saliu u ka kthyer kurrizin dhe u ka lënë këtu si të ishit në një gropë nga nuk dilni dot kurrë me Saliun? Në gjithë këtë hapësirë të mrekullueshme bukurish dhe pasurish ne do të ndërtojmë mirëqenien. Duam një Shqipëri që të rilindë përmes punës, ndërsa Saliu i ofron popullit një Shqipëri që vazhdon të rrënohet. Betohem këtu se unë, Edi Rama, nuk do ta tradhtoj kurrë Vlorën, nuk do t’i tradhtoj kurrë qytetarët e këtij vendi, do të jem përsëri dhe pas 23 qershorit për t’i kthyer fjalët në vepra”, - u shpreh Rama.

opozitës dhe kërkimit të konsensusit sa më të gjerë në procesin vendimmarrës, përmes gjithëpërfshirës e vendosjes së prioriteteve të procesit të ndërtimit të Shqipërisë Europiane mbi çdo prioritet partiak.

Tri ligjet i bashkojnë palët në Kuvend. Por ky bashkim nuk do të jetë për amnistinë fiskale. Kështu, pas kërkesës së kreut të qeverisë për mbajtjen e një seance të jashtëzakonshme parlamentare për miratimin e tri ligjeve dhe amnistinë fiskale, ka ardhur dhe deklarata e Partisë Socialiste. Përmes deputetes Vasilika Hysi Partia Socialiste i është përgjigjur pozitivisht kërkesës së Kryeministrit Berisha për miratimin e 3 ligjeve në Parlament me kushtin që ato të hyjnë në fuqi pas 23 qershorit, por jo për amnistinë. Sipas saj, nëse Kryeministri Berisha e ka seriozisht këtë votim, atëherë Komisioni i Ligjeve duhet mbledhur një orë e më parë për të miratuar draftet, që më pas të votohen në seancë plenare. “Partia Socialiste është e gatshme t’i votojë tri ligjet vetëm nëse pala tjetër e pranon kompromisin e ofruar nga opozita. I votojmë tri ligjet nëse pala tjetër është dakord që ato të hyjnë në fuqi vetëm pas konstituimit të parlamentit të ri që do të dalë nga zgjedhjet e 23 qershorit. Në të njëjtën kohë ne i bëjmë thirrje Sali Berishës për ta mbajtur çështjen e integrimit europian larg fushatës elektorale. Të mos e ngatërrojë votimin e tri ligjeve me premtimet e tjera elektorale. Nëse duam integrimin e Shqipërisë në BE, le të votojmë paketën e kompromisit një orë e më parë, pa i ngatërruar tri ligjet me amnistinë fiskale”, - vuri në dukje Hysi.

Takimet elektorale në Vlorë

Rama bashkëbisedim me studentë e pedagogë Gjatë takimeve elektorale në Vlorë kryetari i Partisë Socialiste, Edi Rama, zhvilloi pasditen e djeshme një bashkëbisedim me studentë dhe pedagogë të këtij qyteti. Duke folur për situatën në arsimi dhe projektin e PS-së për këtë sektor, Rama e konsideroi të pavend shtimin e universiteteve private. “Masivizimi përtej çdo lloj logjike e jo më përtej çdo lloj kriteri dhe standardi. Një zgjedhje tërësisht e gabuar dhe hileqare e qeverisë për të mos u përballur me papunësinë rinore, duke blerë dhe qetësinë disa vjet përmes joshjes dhe për disa vjet përmes universitetit. Duke u thënë prindërve: ‘Ja ku është universiteti, dyert janë të hapura dhe mund të hyni’. Kjo është shoqëruar dhe me katastrofën e madhe të licensimit pa asnjë kriter të universiteteve private, që po i afrohet numrit 100. Vendet e zhvilluara kanë një numër shumë më të vogël, kurse Shqipëria ka numrin më të madh në BE”, - u shpreh Rama.

« EKONOMI

E hënë 27 maj 2013 •

NDARJA E TAPIVE Pas daljes së vendimit të qeverisë për procedurat e plotësimit të akteve të pronësisë për ish-kooperativat bujqësore dhe i sh-ndërmarrjet bujqësore, komunat dhe bashkitë nisën zyrtarisht afishimin e njoftimit. Të interesuarit, përdoruesit faktikë të tokës bujqësore të ish-kooperativës bujqësore, të cilët nuk janë pajisur me AMTP kanë afat 45 ditë që të paraqesin në komunë apo bashki dosjen me dokumentacionin e nevojshëm. Në fund të procesit ata do të marrin tapinë, e cila përgatitet në katër kopje nga administrata vendore, pranë të cilës do të aplikojë i interesuari.

ISH-KOOPERATIVAT Të interesuarit anëtarë të ish-kooperativave duhet të paraqesin kërkesën për t’u pajisur me AMTP, për tokën që përdorin faktikisht, ku përcaktohen numri kadastral i ngastrës ose emërtimi popullor, sipërfaqja e saj dhe kufitarët, një certifikatë të gjendjes familjare, të lëshuar nga zyra e gjendjes civile, e komunës dhe/ose bashkisë, sipas gjendjes më 1 gusht 1991, si dhe dokumentacionin që vërteton se është përfitues si rezultat i lëvizjes nga qendrat e tyre të banimit, me vendime të veçanta të Këshillit të Ministrave.

ISH-NB-të Të interesarit duhet të paraqesin kërkesën për t’u pajisur me AMTP për tokën që e kanë marrë në përdorim nga komisionet e ndarjes së tokës, planvendosjen e secilës ngastër që kanë në përdorim, certifikatën e gjendjes familjare, të lëshuar nga zyra e gjendjes civile, e komunës dhe/ose bashkisë, sipas gjendjes më 1 gusht 1991, me ndryshimet deri më 1 tetor 1992, si dhe dokumentacionin që vërteton se është përfitues si rezultat i lëvizjes nga qendrat e tyre të banimit, me vendime të veçanta të Këshillit të Ministrave.

DOKUMENTET DHE TARIFAT PËR HIPOTEKËN

ZRPP: Si do të regjistrohet shitja e tokës bujqësore Brikena Dervishaj Për të regjistruar shitjen e një toke bujqësore në hipotekë është e nevojshme që të plotësohen një sërë dokumentesh. Sipas burimeve zyrtare nga ky institucion, shërbimi për këtë regjistrim për person fizik tarifohet me

3 500 lekë, ndërsa taksa e shërbimit është 300 lekë. Në rast të realizimit të transaksionit dhe mosregjsitrimit të tij, gjoba është 350 lekë për çdo ditë vonesë. Afati ligjor për paraqitje pranë zyrave të hipotekës është tetë ditë pas realizimit të shitjes. Ndërsa, afati maksimal i procedurës është 8

ditë pune për administratën e hipotekës. Dokumentet e nevojshme Sipas burimeve nga hipoteka, për të regjistruar këtë transaksion për person fizik duhet kontrata e shitjes, e cila realizohet te noteri, një certifikatë pronësie që lëshohet nga Zyra Vendore e Regjistrimit të Pasurive të Paluajtshme, kartela e pasurisë, e cila lëshohet nga Zyra Vendore e R.P.P, harta treguese e pasurisë, që gjithashtu lëshohet nga kjo zyrë vendore, si dhe vërtetimi nga organi i njësisë vendore mbi përbërjen e familjes, dokument që lëshohet nga komuna. Gjithashtu, në këtë dosje duhet të jetë edhe një vendim gjykate për caktim e kujdestarit të të miturve anëtare të familjes bujqësore, e cila lëshohet nga Gjykata, si dhe një certifikatë e gjendjes familjare në momentin e kalimit të pronësisë, e cila lëshohet nga gjendja Civile e Bashkisë ose e

Komunës përkatëse ku banon i interesuari që ka kryer shitjen e tokës bujqësore. Shitja e tokës nga person juridik Sa i përket regjistrimit të tokës nga person juridik, ky shërbim tarifohet me 3 500 lekë, ndërsa taksa e shërbimit është 300 lekë. Në rast të realizimit të transaksionit dhe mosregjsitrimit të tij, gjoba është 350 lekë për çdo ditë vonesë. Afati ligjor për paraqitje pranë zyrave të hipotekës është 30 ditë pas realizimit të shitjes. Po kështu, afati maksimal i procedurës është 30 ditë pune për administratën e hipotekës. Po kështu dokumentet që duhen për regjistrimin e tokës së shitur nga person juridik nuk ndryshojnë nga ato për person fizik, pasi duhet kontrata e shitjes, një certifikatë pronësie, kartela e pasurisë, harta treguese e pasurisë, si dhe një vërtetim nga organi i njësisë vendore mbi përbërjen e familjes.

PAS 25 MAJIT NIS ZBATIMI I LIGJIT PËR LEHTËSIMIN E TAKSËS 10%

Fillon shitja e tokës bujqësore pa taksë Toka që shitet të përdoret vetëm për qëllime bujqësore

AFISHIMI Komunat dhe bashkitë do të afishojnë emrat e përfituesve. Gjatë periudhës së afishimit, çdo pretendues si përdorues që nuk e gjen emrin në listë, paraqet ankesë me shkrim pranë kryetarit të komunës/bashkisë, i cili pas shqyrtimit bën korrigjimet përkatëse. Shpenzimet administrative për përgatitjen e dosjes fillimisht do të paguhet nga komuna dhe më pas do të rimbursohen nga vetë subjekti përfitues. Në momentin e marrjes në dorëzim të AMTP-së, përfituesi paguan kostot e shpenzimeve administrative të kryera nga komuna/bashkia.

Toka bujqësore mund të shitet pa paguar taksë për shtetin. Fermerët nuk do të paguajnë më 10 për qind për shitjen e tokës bujqësore, pasi tashmë ka hyrë në fuqi ligji për lehtësimin fiskal të kësaj takse. Heqja e taksës 10 për qind për shitjen e tokës bujqësore është argumentuar nga qeveria si një vendimmarrje që do të ndikojë pozitivisht për shtimin dhe zgjerimin e fermave apo njësive të tjera ekonomike bujqësore. Kjo nismë vjen në një kohë kur interesi i fermerëve për të rritur hapësirën e tokës bujqësore është rritur edhe për shkak të politikave subvencionuese që ofron Ministria e Bujqësisë. Me rritjen e grant-

QEVERIA Nisma garanton lehtësimin fiskal të uljes së kostos së blerjes së tokës bujqësore me 10%, që t’i adresohet nxitjes së bashkimit të tokave bujqësore me qëllim krijimin e kooperativave. Sipas Kryeministrit Sali Berisha, qeveria me vendimet e saj garanton se është në favor të fermerëve. “Kjo bëhet në mënyrë që të hapet mundësia e tregut të tokës dhe ky të jetë sa më i lirë, bëhet në përgjigje të kërkesës së fermerëve, të cilët janë të vendosur të zmadhojnë fermat e tyre, të rrisin punësimin”, – është shprehur Berisha.

eve për aktivitetin bujqësor, vetë fermerët po kërkojnë të zgjerojnë sipërfaqen e e tokës bujqësore që kanë në zotërim, me qëllim përfitimin nga skema e subvencioneve. Pavarësisht përfshirjes së aktit të shitjes së tokës bujqësore në nenin e të

ardhurave të përjashtuara, ligji përcakton si detyrim faktin që sipërfaqja e tokës që shitet, të përdoret për qëllime bujqësore. Ky ndryshim bën të mundur përjashtimin e të ardhurave që fermeri përfiton nga shitja e tokës bujqësore, kur sipërfaqja

e saj është mbi 1 mijë m2, me kusht që blerësi i saj të jetë një fermer apo person fizik a juridik, i cili operon në fushën e aktivitetit bujqësor dhe që nuk do ta ndryshojë destinacionin për të cilën kjo tokë bujqësore është blerë.

EKONOMI • E hënë 27 maj 2013

JA NDARJA E STRUKTURËS SË TOKËS SIPAS QARQEVE NË 2011

Qarku Fier ka sipërfaqen më të madhe prej 64.5% tokë bujqësore Brikena Dervishaj

ë Shqipëri toka bujqësore zë 24.2 për qind të sipërfaqes totale të territorit, ndërsa fondi pyjor dhe kullotat zënë 75.8 për qind të sipërfaqes. Open Data Albania ka kryer një hulumtim mbi strukturën e tokës sipas qarqeve bazuar në të dhënat e Ministrisë së Bujqësisë, Ushqimit, dhe Mbrojtjes së Konsumatorit. Ky raport i ndarjes ka pasur të njëjtat shifra si në vitet e mëparshme, ku rezulton se Fieri është qarku me tokë bujqësore më të madhe në raport me sipërfaqen e tij. Më konkretisht, 64.5% e sipërfaqes së këtij qarku është tokë bujqësore dhe 35.5% është tokë pyjore dhe kullota. Ndërsa qarku me përqindje më të lartë të tokës pyjore ndaj sipërfaqes së vet qarkut është Kukësi, përkatësisht 89.3%. Ndarja Republika e Shqipërisë ka një sipërfaqe 2 874 800 ha ose 28.748 km², nga të cilat 695 520 ha është tokë bujqësore dhe 2 179 280 është fond pyjor dhe kullota. Ndaj përqindjes totale të tokës bujqësore gjithsej, Fieri ka përqindjen më të lartë, konkretisht 18% dhe një vlerë 121961 ha. Ndaj përqindjes totale të fondit pyjor dhe kullota Shkodra zë vendin e parë me një vlerë 14 për qind ose 280 123 ha. Durrësi është vendi me më pak tokë pyjore dhe kullota, konkretisht ka 2% të totalit të tokës jobujqësore në Shqipëri. Kukësi është vendi me më pak tokë bujqësore në Shqipëri krahasuar me qarqet e tjera. Nga 695 520 ha tokë bujqësore, Kukësi ka 4 për qind, domethënë 25 292 ha tokë bujqësore. Në shifra absolute sipas ekspertëve shihet se vendi me strukturë toke bujqësore më të vogël është Kukësi, i cili vijohet nga Lezha, Durrësi , Dibra , Gjirokastra. Ndërsa për vendet me vlerë

NDARJA Shqipëria ka dymbëdhjetë qarqe. Qarku me sipërfaqen më të madhe është Korça. Ky qark ka një sipërfaqe prej 3710,32 km². Ky qark zë 13% tokë ndaj totalit prej 28 748 km² të të gjithë sipërfaqes së Shqipërisë. Më pas vijon Shkodra me sipërfaqe 3561,99 km², ose sa 12 për qind e territorit të vendit. Tirana ka një sipërfaqe prej 1 654,63 km², që përbën rreth 6 për qind të sipërfaqes totale të vendit. Ndërkaq, sipas të dhënave të Ministrisë së Bujqësisë, qarku me sipërfaqe më të vogël është Durrësi, me 764 km² dhe me një vlerë 3 për qind ndaj sipërfaqes së Republikës së Shqipërisë.

më të vogël në hektarë të tokës jobujqësore është Durrësi vijuar nga Fieri, Tirana, Berati. Pra, rezulton se vendi ynë ka një përqindje shumë të ulët tokë bujqësore në krahasim me atë pyjore dhe kullote. Bazuar edhe tek indikatorët e strukturës së tokës, mund të themi se sektori i bujqësisë në Shqipëri është

aktualisht pjesa më e pazhvilluar e ekonomisë shqiptare dhe vuan nga fragmentarizmi i thellë i sipërfaqes së tokës së punueshme. Gjithashtu mbetet jo fort eficente si metodologji përcaktimi i Ministrisë së Bujqësisë tokë bujqësore dhe fond pyjore pa caktuar qartë edhe terrenet urbane si sipërfaqe pjesë e terrenit kombëtar.

Qeveria miratoi vendimin për shtimin e fondit të kompensimit fizik për ish-pronarët me 1 262 ha, të ish-NBve dhe kalimin e 520.64 ha tokë bujqësore për Ministrinë e Bujqësisë.

“Së bashku, e ardhmja është më e bukur”

Alpha Bank dhurata për pavijonet pediatrike në 4qytete të vendit Përgjegjësia Sociale është shumë e rëndësishme për Alpha Bank. Ajo është pjesë e kulturës korporative dhe nëpërmjet një programi të larmishëm sponsorizimi, Banka ka mbështetur dhe do të mbështesë projekte, të cilat synojnë përmirësimin e kushteve sociale, ekonomike dhe mjedisore në Shqipëri. Me qëllim rritjen e mëtejshme të sensibilizimit të personelit për çështjet sociale dhe mjedisore, e diela e fundit e muajit Maj është caktuar si “Dita e Vullnetarizmit të Alpha Bank”. Përfshirja e punonjësve të Bankës në këtë aktivitet është shumë e rëndësishme dhe përgjatë 5 viteve që ky aktivitet është organizuar, një numër i madh punonjësish ka pastruar brigjet bregdetare, ka vizituar dhe shpërndarë dhurata dhe pajisje elektroshtëpiake në Shtëpitë e Foshnjes dhe të Moshuarve në qytete të ndryshme, si edhe ka shpërndarë paketa ushqimore për familjet në nevojë në Tiranë. Më datë 26 Maj, punonjësit e Alpha Bank vizituan pavionet pediatrike në Vlorë, Durrës, Kukës dhe Librazhd. Me ndihmën e një grupi të kualifikuar, prej 2 javësh në këto spitale u rikonstruktuan ambiente të ndryshme si reanimacioni, dhomat e shtrimit, dhomat e vizitave, tualetet dhe korridoret. U dhuruan pajisje aerosoli dhe gjithashtu dyshekë, çarçafë, batanije, jastekë. Drejtori i Përgjithshëm i Alpha Bank Albania, Z. Periklis Drougkas, tha se është shumë e rëndësishme të organizohen aktivitete të tilla dhe se ai shpreson që ky akt human të tërheqë vëmendjen e duhur dhe aktorë të tjerë të rëndësishëm të kontribuojnë për të përmirësuar kushtet e spitaleve në Shqipëri.

REPUBLIKA E SHQIPERISE

Agjencia e Zhvillimit të Zonave Malore FTESE PER OFERTE (IFB) Nr i Kontrates: MADA/MMP/CW-Impl/RR Poravë /2013/35 Financuesi(t): IFAD, QSh 1. Republika e Shqipërisë ka marrë kredi nga Fondi Ndërkombëtar për Zhvillimin e Bujqësisë (IFAD) për të mbuluar kosto të programit Malet Drejt Tregut (MMP) dhe synon të përdorë pjesë të fondeve për të mbuluar pagesa të ligjshme në kontratën për: Emërtimi i Punimeve Civile: Rehabilitimi i Rrugës Rurale Poravë, komuna Fierzë, Pukë (me gjatësi 1,025 metra) Numri i Kontratës: MADA/MMP/CW-Impl/RR Poravë /2013/35 2. Në këtë kontekst, Agjensia e Zhvillimit të Zonave Malore bën ftesë për oferta të mbyllura për ekzekutimin e punimeve civile të përmendura më sipër. 3. Paketa e plotë e Dokumentacionit të Tenderit mund të merret në zyrat e Agjensisë së Zhvillimit të Zonave Malore, Rruga “Shinasi Dishnica”, Nr. 100 (pranë Selvisë) Tiranë, pas paraqitjes së një kërkese me shkrim dhe pagesës së pakthyeshme prej 1,500 (një mijë e pesëqind) Lekë në Bankën Kombëtare Tregtare numrin e llogarisë 403288094 dhe pas dorëzimit të mandatit të pagesës dhe kërkesës në zyrën e Prokurimeve. Ofertuesit e interesuar mund të marrin informacion të metejshëm në të njëjtën adresë. 4. Për të marrë informacion për këtë punim dhe kushtet lokale, ofertuesit inkurajohen të marrin pjesë në një takim që zhvillohet para ditës së tenderit, përpara dorëzimit të ofertave siç është specifikuar në Letrën e të Dhënave. Marrja pjesë në këtë takim nuk është e detyrueshme. 5. Ofertat do të jenë të vlefshme për një periudhë 90 ditore nga dita e hapjes së Ofertës dhe duhet të dorëzohen tek Agjensia e Zhvillimit të Zonave Malore, Rruga “Shinasi Dishnica”, Nr. 100 (pranë Selvisë) Tiranë në ose para afatit të mëposhtëm, kohë në të cilën do të hapen ofertat në praninë e ofertuesve që dëshirojnë të marrin pjesë Data: 26.06.2013 Ora: 10.00 6. Oferta duhet të dorëzohet bashkë me siguracionin e ofertës (vetëm në formën e një garancie bankare) në një vlerë jo më të vogël se 2 % e vlerës së ofertës, e kryer në favor të Agjensisë së Zhvillimit të Zonave Malore. Ai duhet të jetë i vlefshëm deri 90 ditë pas datës së hapjes së ofertës. 7. Ofertuesi që tërheq ofertën gjatë periudhës së vlefshmërisë së saj dhe/ose refuzon të pranojë lidhjen e kontratës pasi është përzgjedhur dhe/ose dështon të dorëzojë çeritifikatat e kërkuara të sigurimit do të skualifikohet për të marrë pjesë në oferta të tjera për një periudhe një vjeçare dhe siguracioni i ofertës do të konfiskohet. 8. Siguracioni i performancës dhe shuma e depozituar për periudhën e përgjegjesisë mbi defektet (10%) do të konfiskohet në rast se ofertuesi dështon të kryejë punën sipas kontratës. 9. Afati përfundimtar për tërheqjen e dokumentacionit do të jetë data 19.06. 2013, ora 16.00.

« INTERVISTË

etimët janë fëmijët më të pambrojtur në këtë vend. Edhe pse ka shumë shoqata, organizata, fondacione dhe institucione qeveritare, ata janë shtresa më pa përkrahje morale, ekonomike dhe arsimtare. Ky është konkluzioni që ka nxjerrë shoqata “E Ardhmja Jonë” nga një vështrim në terren në të gjithë vendin për këta jetim. Në një intervistë të drejtpërdrejtë për gazetën “Metropol” drejtori i kësaj shoqate, Alfred Muharremi, ka theksuar se gjendja e jetimëve në Shqipëri është e mjerueshme. I pyetur për regjistrimin dhe menaxhimin e fondeve, ai tregon se janë të regjistruar dhe se menaxhimi i fondeve është transparent. Drejtori na tregon në pozitat e një jetimi se qëllimi i shoqatës është t’i thonë “stop!” abuzimit të fëmijëve jetimë. - Alfred, dua të na shpjegoni fillimisht si jeni regjistruar si organizatë. - Shoqata “E Ardhmja Jonë” ka më se dy vjet që operon në shoqërinë civile dhe ka një program në ndihmë të fëmijëve jetimë dhe familjeve në nevojë. Shoqata “E Ardhmja Jone” është një subjekt i regjistruar me nr. vendimi 3159 datë 28.09.2011 në gjykatën e rrethit gjyqësor të Tiranës dhe me nr. identifikimi L 12221454 L. Gjithçka që duhet të përmbushet në formë ligjore nga ne është e përmbushur dhe jemi shumë korrekt me ligjin. - Të kesh një shoqatë në Shqipëri ka shumë shpenzime, për më tepër ju që jeni një shoqatë bamirësie për fëmijët jetimë dhe familjet në nevojë. Si financoheni? - Nuk është e vështirë të përgjigjesh: është shumë e vështirë të financohesh. Ne kemi gjetur mbështetje maksimale te kompania “Top Bast” dhe jemi në bashkëpunim me shoqatën “Jetimët në Fokus”. Këtu kemi gjetur mbështetjet e para, por ndihmë japin dhe pjesëtarët e shoqatës, duke shpjeguar se gjithçka funksionon vullnetarisht për hir të qëllimit që t’u vijmë në ndihmë fëmijëve jetimë. - Si lindi ideja e krijimit të shoqatës dhe pse nga dy të rinj, duke ditur se jeni nga 22 vjeç? - Unë dhe zëvendëskryetari, Nertil Tola, jemi dy jetimë të rritur në Fshatin SOS. Kur kemi dalë nga aty, kemi kuptuar se jeta pa asnjë mbështetje, ndihmë ekonomike, arsim, punësim nuk ishte jetë, por një rrugë drejt akteve kriminale, të cilën s’e donim të dy. Gjithashtu duke vizituar shtëpitë e fëmijëve dhe duke parë jetimët se si rriten, edukohen mbështeten, na lindi dëshira për të qenë një ndihmë më shumë për ta. Fakti kulminant që na ka shtyrë të ngremë shoqatën ka qenë kur kemi konstatuar se me jetimët abuzohet, shfrytëzohen dhe i diskriminojnë duke përfituar dhe punën apo mundin e tyre. Kjo na bëri të bëhemi përveç ndihmës, një krah dhe mbështetje për ata, duke e parë me syrin tonë dhe vuajtur me shpirtin tonë se si rriten jetimët. - Cili është synimi i shoqatës “E Ardhmja Jonë”? - Qëllimi ynë kryesor është t’i

E hënë 27 maj 2013 •

JETIMËT NË SHQIPËRI, JANË TË PASTREHUAR, TË PAARSIMUAR, TË PAPUNËSUR

Alfred Muharremi: Lufta e të rinjve jetim për të mbrojtur jetimët

themi “stop!” abuzimit, diskriminimit, keqtrajtimit të fëmijëve jetim, duke u bërë krahu i tyre dhe mbështetja e tyre. Të rritur në Fshatin SOS, kurrë nuk e mendonim se shumë fëmijë e të rinj si ne, që na bashkon të qenët “jetim”, do të ishin në këtë gjendje, pra ne filluam menjëherë punën duke konsistuar në krijimin e shoqatës. - Cilat janë aktivitet dhe ndihmat që ju keni dhënë si shoqatë? - Më 15 shtator 2012 bëmë një aktivitet ku u dhuruam më se 150 fëmijëve jetimë mjetet shkollore, një drekë për ta dhe një shfaqje nga Teatri i Metropolit. Gjithashtu kjo shoqatë ka shpërndarë ndihma ushqimore në shumë familje në nevojë e familje rome në rastin e festës së Bajramit të vitit 2012 dhe festave të fundvitit 2012 në bashkëpunim me shoqatën “Jetimet në Fokus” dhe “Raiffeisen Bank”. Shoqata “E Ardhmja Jonë” ka mundësuar realizimin e shpërndarjes së ndihmave ushqimore në më se 60 familje, një aktivitet më datë 26.03.2013, si dhe shumë ndihma për familjet në nevojë, me ushqime, veshje, për arsimimin e fëmijëve etj. - Alfred, të bësh kaq dhurime, aktivitete dhe organizime, duhet fond i madh financiar, ku i keni mbledhur? - Në qershor të vitit 2012 përpiluam projektin “Mbledhje kontributesh në terren në ndihmë të fëmijëve jetimë dhe familjeve në nevojë”, projekt që të sillte një sensibilizim te qytetarët për ndjenjën e humanizmit

dhe vullnetarizmit në vend. Ky projekt na mundësoi që të lidheshim edhe me OJF të ndryshme dhe biznese të ndryshme vazhduam të punojmë për projekte të ndryshme dhe aplikimin e tyre. Nuk dua të lë pa përmendur punën e vazhdueshme me të rinjtë jetimë për punësimin e tyre, arsimimin dhe ndjekjes së kurseve profesionale, me një rezultat të kënaqshëm. Gjithashtu kemi bashkëpunuar edhe me Shërbimin Social Shtetëror për mundësimin e marrjes së ndihmave ekonomike të shumë familjeve në nevojë. Por gjithçka është puna vullnetare në terren e anëtarëve të shoqatës, e të gjithëve ne, duke u kërkuar kontribut humanitar njerëzve në rrugë, të cilët me kontributin e tyre na kanë mundësuar ndihmën që u kemi dhënë fëmijëve. Falënderoj njerëzit që kanë dhënë kartëmonedha nga portofoli i tyre, i falënderoj me shpirt, duke e njohur dhimbjen e një jetimi. - Sa u përket donatorëve në rrugë, si është ndihma ekonomike që ata u japin? - Gjithçka që ne kemi arritur është fal kontributit të tyre human. Dua të them se nuk është shuma që ne presim, por duke bërë të ditur se gjithçka është humane, duke marrë parasysh dhe anën financiare të familjeve shqiptare, i falënderoj. Gjithashtu dua të theksoj këtu se kërkojmë më shumë mbështetje nga bizneset, sepse fëmijët jetimë kanë nevojë për arsim dhe punësim. - Alfred, pse një njeri në rrugë

duhet t’i besojë vullnetarët tuaj që mbledhin fonde në terren? Pyetje me vend kjo. Akuzohemi shpeshherë se i shfrytëzojmë fondet që mbledhim dhe abuzojmë me to, mirëpo dua të theksoj se vullnetarët e shoqatës “E Ardhmja Jonë” kanë një regjistër me firmë, vulë, datë, në të cilin regjistrojnë shumën e dhuruar nga individi në rrugë, me emër mbiemër, numër telefoni. Fondet e mbledhura transferohen në bankë, në llogarinë e Shoqatës. E njëjta procedurë ndiqet dhe për aktivitetet. Gjithçka është transparente, çdokush është i lirë të vijë të kërkojë sa ka financuar, ne do t’i hapim regjistrin dhe se si është shpenzuar financimi i tij. Gjithsesi, nga individët në rrugë gjithçka është në mirëbesim. - Përmendët më parë se keni mundësuar ndërhyrjen në Shërbimin Social të Shtetit për përfitimin e ndihmës ekonomike të familjeve në nevojë, mund të na e shpjegoni më qartë? - Në derën e zyrës sonë trokasin prindër me shumë fëmijë, të cilët janë të papunë dhe nuk kanë me se të ushqejnë fëmijët dhe ndërkohë nuk përfitojnë as ndihmë ekonomike. Në mbështetje të SHSSH-së u kemi mundësuar atyre këtë ndihmë, duke i përfshirë ata në 3% të buxhetit që SHSSH-ja e ka të lirë për ta shfrytëzuar për familjet në nevojë. - Aktiviteti i radhës që do të ndërmarrë shoqata juaj? - Aktiviteti i radhës do të zhvil-

lohet më 1 qershor 2013, pikërisht Ditën e Fëmijëve. Kemi menduar të mbledhim 300 fëmijë nga Fushë-Kruja, Kruja, Durrësi dhe Tirana që kanë vetëm njërin prind për të organizuar një shfaqje artistike, një drekë te Kolonat dhe do të ndahen 300 pako ushqimore, si ndihmë për këto familje me një prind. Gjatë aktivitetit do të na shoqërojnë këngëtarët e mirënjohur Irma Libohova, Ilir Nurka, Lirim Muçollari dhe Kelly. Pritet që ky aktivitet të plotësojë sadopak ditën kur ata kanë festë me surpriza dhe dhurata, si dhe të lehtësojë sadopak brengën e prindërve për t’u plotësuar atyre të gjitha kushtet. E ndërmarrim këtë aktivitet për t’u kujtuar se nuk do t’i lëmë asnjëherë vetëm fëmijët jetimë. Një aktivitet i tillë nga shoqata jonë do të organizohet edhe në Berat për rreth 200 fëmijë jetimë, po në të njëjtën datë. Falënderoj edhe këngëtarët që do të paraqiten për bamirësi. Dua të shtoj gjithashtu se kemi në plan që brenda 2 muajve të paraqitemi me një koncert me këngëtarë shumë të njohur, ku gjithçka do të shkojë për bamirësi. - Alfred, për të zhvilluar aktivitete duhen vende, salla e parqe. Si ia dilni, kush ju ndihmon për këto? - Faktikisht nuk na ndihmon askush. Dyert e të gjitha institucioneve shtetërore janë të mbyllura për ne. Ana financiare e tarifimit të vendeve për prenotim nga ne nuk është e përballueshme, kështu që neve nuk na lëshohen vendet e kërkuar. Ose duhet të lutemi mbi 3 muaj përpara për të siguruar një shesh, sallë etj. Gjithsesi, ka qenë këmbëngulja jonë në ato çfarë kemi arritur, sepse askush nuk na ndihmon në këto çështje, madje as vendet ku kemi zhvilluar aktivitete nuk ofrojnë asgjë për bamirësi. - Gjithë këto sipërmarrje si arrin t’i menaxhoj një 22-vjeçar? - Të mendosh që në mes të Shqipërisë kam këtë moshë dhe luftoj më shumë se të tjerët, do të thotë se menaxhohem shumë mirë falë anëtarëve të shoqatës. Gjithashtu dua t’u them se të gjithë ne e kalojmë gjithë ditën duke iu përkushtuar punës dhe qëllimit tonë për të luftuar çdo sekondë abuzimin dhe keqtrajtimin e fëmijëve jetimë. - Dëshironi të shtoni diçka në përfundim? - E di që shumë pak jetimëve do t’u transmetohet kjo fjali, por dua t’u them se jam rritur si ata dhe jam jashtë dyerve të një jetimoreje me qëllimin për të qenë një mbështetje dhe përkrahje më shumë për ata. Faleminderit! Bisedoi Erta Bode

SOCIALE • E hënë 27 maj 2013

TIRANA KA SHUMË ZHURMË, 4470000 LEKË GJOBË BIZNESEVE

110 PËRFITUESIT E RINJ TË ISH-USHTARAKËVE EMER

ATESI

MBIEMER

Abedin

Isa

Kaja

Adritak

Rexhep

Gongoli

Agim

Tafil

Shpata

Agron

Ali

Plaku

Ali

Brahim

Demushi

Arif

Muhamet

Semanaj

Arqile

Vasil

Çili

Baftjar

Skender

Abdurramani

Bashkim

Ragip

Mehmetes

Bastri

Shyqyri

Llanaj

Beqir

Qazim

Loja

Besim

Bilal

Vathi

Bexhet

Sabri

Shtylla

Bilbil

Gani

Ciro

Bujar

Ibrahim

Hibo

Ded

Llesh

Rrahmani

Ded

Mark

Doda

Defrim

Nuri

Shyti

Dhimitraq

Sotir

Thano

Drande

Gjon

Sokoli

Enver

Kalem

Shakaj

Enver

Qani

Shukulli

Fatmir

Hasan

Balliu

Fejzi

Haxhi

Memaj

Filip

Pjeter

Xhanaj

Fran

Zef

Nikolla

Gjin

Ndue

Frangu

Gjon

Bardhok

Baçuku

Gori

Llazi

Vasa

Guxim

Baki

Bajraktari

Hajdar

Muharem

Bilimani

Haqif

Adem

Cani

Harallamb

Jani

Gjata

Haxhi

Feriz

Bardhi

Hekuran

Adem

Bogdani

Hilmi

Beqir

Muçina

Ibrahim

Shaqir

Hoxha

Ilirjan

Rexhep

Selmani

Ilmi

Mynyr

Putro

Isa

Ahmet

Hasmgaj

Islam

Ram

Xhepa

Ismail

Yzeir

Troqe

Jani

Joti

Bombaj

Kole

Tome

Vecaj

Kozma

Klearko

Andoni

Kristaq

Mihal

Gjeçi

Kristo

Llambri

Jani

Kujtim

Beqir

Vathi

Lavdosh

Rrapo

Kapaj

Lek

Gege

Ndrejaj

Leme

Ismail

Cela

Liman

Jakup

Kurti

Liri

Ethem

Torellari

Llesh

Kol

Marku

Luan

Hamit

Sinaj

Lytfi

Islam

Meci

Mark

Gac

Vlashaj

Mark

Preng

Marku

Mesut

Lamce

Cani

Met

Lic

Kodra

Mina

Vasil

Baci

Moni

Ndini

Ziu

Muhamet

Reis

Breshanaj

Murat

Zenel

Hodaj

Naim

Mustafa

Elezi

Ndue

Gjet

Isufi

Ndue

Mark

Kola

Ndue

Pal

Ujka

Ndue

Pjeter

Luca

Ndue

Zef

Ndoci

Nexhip

Hazis

Zekaj

Nezir

Smajl

Sula

Pal

Geg

Ruçi

Pali

Llesh

Tushaj

Pandeli

Vllasi

Monçe

Pashuk

Geg

Venomi

Gifford i jep Bashës titullin “Qytetar i Lirë i Londrës”

Pjeter

Llesh

Jushi

Pjeter

Luigj

Zefi

Pjeter

Mhill

Trasha

Pjeter

Ndue

Dedgjoni

Politikani i parë dhe më i riu në moshë nderohet më këtë titull

Qemal

Beqir

Hoxha

Ramazan

Ibrahim

Reci

Rexhep

Xheladin

Llubani

Riza

Sabri

Ceno

Selman

Xhemali

Subashi

Shaban

Orhan

Cufe

Shuaip

Muharrem

Xheta

Shyqeri

Ramazan

Neziri

Sinan

Irsan

Xhafa

Skender

Qani

Xhangolli

Skender

Sherif

Dautaj

Sulo

Haredin

Hoxha

Tajar

Faik

Ruko

Teki

Riza

Rustemaj

Thanas

Jani

Papa

Theodhori

Nikolla

Babe

Todi

Loni

Sema

Vait

Bajram

Xhelili

Veis

Fadil

Dyrmishi

Vero

Nazif

Sinanaj

Vlash

Bib

Marku

Xhelal

Ramazan

Sallaku

Xhevit

Shyqyri

Dermyshi

Yllka

Xhoxzhi

Shpata

Zaim

Smajl

Ceka

Zenel

Ahmet

Qerimi

Zenel

Ahmet

Mallkazi

Zoi

Sevo

Petro

Zyber

Halo

Vranishtaj

Zyhdi

Ramazan

Aruci

Gjobë ndaj muzikës së lartë në lokalet e natës, krijon ndotje akustike Erta Bode

Situata Jeta e natës në Tiranë kthehet çdo ditë e më shumë në problem për banorët e kryeqytetit. Zhurmat e pube-ve dhe bareve që rrinë hapur deri në orët e para të mëngjesit, shqetësojnë familjarët, moshat e thyera, fëmijët e vegjël, si dhe të lodhurit nga puna. Ankesat e tyre të herëpashershme në ISHP

kanë detyruar Ministrinë e Mjedisit të ngrejë grupin e kontrollit. Nuk mund t’u ndalosh jetën e natës të rinjve, gjithë banorëve që kanë qejf të shijojnë muzikën, mirëpo nuk mund t’u prishësh qetësinë të tjerëve, të cilët edhe ditën janë të stresuar nga zhurmat e kryeqytetit. Për këtë ar-

Kryeqyteti i vendit tonë u cilësua si qyteti me ndotjen më të lartë akustike, madje edhe pas qyteteve bregdetare si Vlora, Durrësi, Saranda, që njihen për jetën e natës në stinën e verës. Zona e Bllokut rezulton më problematikja, me muzikën e lartë që pushton rrugët deri në orët e para të mëngjesit, duke mos lënë banorët e tjerë të pushojnë të qetë në shtëpi. Tirana gjithashtu shënon një ndotje të lartë akustike dhe gjatë orëve të ditës për shkak të lëvizjeve, ndërtimeve dhe trafikut.

sye, u është kërkuar bizneseve të limitojnë orarin e muzikës me volum të lartë ose të veshin muret dhe xhamat me material që nuk i depërton tingujt jashtë. Mirëpo lajmërimi ka rënë në vesh të shurdhër dhe disa bizneseve, sidomos në zonën e Bllokut, u janë vënë gjoba, që kanë

TIRANA

Janë vënë 110 gjoba në 110 biznese nga 600 biznese që i janë nënshtruar kontrollit. Arsyeja e këtyre gjobave është ndotja akustike që krijojnë në vend. Vlera e këtyre gjobave kap shifrën e 4470000 lekë të reja. ministria e Mjedisit dhe ISHP bëjnë me dije se janë paralajmëruar të marrin masa përpara këtij kontrolli, që do të shtrihet dhe në qytetet bregdetare për çdo natë të verës, meqenëse sezoni turistik është i zhurmshëm me muzikën.

GJOBAT

uzika e lartë në Tiranë është e padëshiruar për veshët e banorëve që pushojnë në shtëpi. Lokalet e natës në Tiranë u janë nënshtruar kontrolleve nga Inspektorati i Mjedisit për zhurmën akustike që krijojnë me muzikën dëri në fund. Gjatë gjithë javës që lamë pas grupi i kontrollit ka qarkulluar orëve të vona të natës, duke bërë 600 inspektime dhe ka gjobitur 110 subjekte, gjoba e të cilave shkon 4470000 lekë, për shkak të muzikës së lartë. Tirana renditet si qyteti me ndotjen më të lartë akustike në vend, duke kryesuar edhe para qyteteve bregdetare si Vlora, Durrësi, Saranda, që njihen për jetën e natës gjatë pushimeve të verës. “Zona më e spikatur për zhurmë në Tiranë është shënuar zona e Bllokut, pas së cilës vjen zona e Golemit në Durrës dhe zona e Vlorës”, - thotë Enver Halipaj, specialist në Ministrinë e Mjedisit. Gjithashtu specialistët e mjedisit kërkojnë të shtohen dhe të sofistikohen mjetet që masin zhurmën në terren. Ata shprehen se hasin vështirësi në cilësimin e saj të dëmshme ose jo, në bazë të regjistrimeve që kryen Instituti i Shëndetit Publik pas ankesave që vijnë nga njerëzit.

prekur vlerën 4470000 lekë të reja. Ky grup do të kontrollojë çdo natë lokalet dhe muzikën e tyre, duke vazhduar me gjobë në raste shkeljeje deri në shtator. Periudha që është zgjedhur është pikërisht më problematikja, sepse hapet sezoni turistik dhe muzika e lokaleve të natës lë zgjuar banorët për 3 muaj resht.

BASHA: NDER I MADH DHE PRIVILEGJ PËR MUA DHE KRYEQYTETIN SHQIPTAR

Dje kryetarit të Bashkisë së Tiranës Lulzim Basha iu dha titulli “Qytetar i Lirë i Londrës” nga Lord Mayor, Alderman Roger Gifford, i cili është lordi i 685-të në detyrë. Bashës iu dorëzua pllaka e njotur si “Liria e Londrës”, ku janë gdhendur mjeshtërisht “Rregullat e qytetit”, të cilat janë formuluar që në shekullin XVIII. Basha është qytetari i parë shqiptar që merr këtë titull honorifik kaq të rëndësishëm, me të cilin janë nderuar figura të shquara të jetës politike, të diplomacisë, shoqërisë, kulturës botërore. Ai është historikisht politikani më i ri që e merr këtë titull dhe shqiptari i parë që nderohet me këtë çmim në Londër. Kryerbashkiaku Basha e ka konsideruar marrjen

TIRANA TEENS Basha ishte prezent edhe në çmimet që u ndanë në aktivitetin e gjimnazistëve “Tirana Teens”, ku gjimnazet kanë marrë vend të parë për aktivitetet sportive të përfaqësuara nga grupet e femrave dhe meshkujve në basketboll, volejboll etj. Gjatë ndarjes së çmimeve Basha është shprehur se “në sport dhe në politikë nuk ka rrotacion, fiton gjithmonë më i miri”, duke shtuar: “Ndihemi krenarë për rininë tonë. Ata nuk dinë vetëm të flenë, pinë kafe dhe lyejnë kokën me xhel, siç pretendon ish-kryebashkiaku Rama.”

e këtij titulli si një privilegj për të, por dhe për kryeqytetin shqiptar. “Së pari është një nder i madh, jo për mua si kryetar i Bashkisë, por për qytetin dhe Bashkinë e Tiranës dhe e konsideroj si një përgjegjësi të madhe, pasi vetë marrja e këtij titulli dëshmon për një shkallë

të re të njohjes dhe vlerësimit për kryeqytetin tonë, për Tiranën, por dhe për Shqipërinë e shqiptarët”, - u shpreh ai. Më tej kryebashkiaku i Tiranës u shpreh se gjeneza që çoi në marrjen e këtij titulli është pa dyshim një vlerësim i madh që autoritetet e Korporatës së

Qytetit të Londrës, autoritetet e Londrës, autoritetet e qytetit të Londrës dhe faktorë të rëndësishëm të botës së biznesit e kulturës kanë për Tiranën dhe Shqipërinë. Ky vlerësim vjen në një kohë të rëndësishme për marrëdhëniet shqiptaro-britanike.

« AKTUALITET

E hënë 27 maj 2013 •

VIKTIMA 45-VJEÇARE PREJ DY DITËSH NË GJENDJE KOME NË SPITAL

Vdes gruaja, e qëlloi i shoqi me vare në kokë Çifti ka 2 fëmijë 11 dhe 15 vjeç, në rrugë pas arrestimti të të atit VLORË-Një grua 45-vjeçare ndërroi jetë dje në spital pas dhunës që ka ushtruar mbi të i shoqi rreth dy ditë më parë. Mësohet se goditjet e marra në kokë nga sende të forta kanë qenë të parikuperueshme për Lumturi Selimaj, e cila humbi jetën në duart e mjekëve ditën e sotme në spitalin rajonal të Vlorës. Ngjarja e rëndë u shënua në orët e para të mëngjesit të së enjtes në fshatin Alikokë. Gjithçka ka nisur në orët e para të mëngjesit të sotëm Gëzim Selimi, vjeç 49, ka nisur të debatojë me bashkëshorten e tij. Debatet mes bashkëshortëve kanë nisur me fyerje në drejtim të njëri-tjetrit, ndërkohë që

gjithçka ka degjeneruar më pas në dhunë fizike nga ana e 49-vjeçarit në drejtim të bashkëshortes së tij me inicialet L.Selimaj. Dy fëmijët e çiftit një djalë dhe një vajzë 11 dhe 15 vjeç pasi kanë dëgjuar debatin janë zgjuar dhe munduar të qetësojnë prindërit e tyre, por kjo gjë e ka acaruar akoma më shumë Gëzimin. Ai ka marrë një vare me të cilën copëtonte gurët dhe ka goditur me të, gruan e tij, Lumturien, 45 vjeçe duke i shkaktuar dëmtime në të gjithë trupin. Goditjet në kokë kanë qenë ato që i kanë shkaktuar dëmtimet më të mëdha gruas duke e çuar në gjendje kome. Kur ka parë

bashkëshorten të mbuluar në gjak, ai ka lajmëruar policinë duke e njoftuar për krimin e kryer duke menduar se ajo kishte vdekur. Efektivët e policisë kanë parë që 45-vjeçaria jepte ende shënja jete, ndërkohë që e kanë transportuar menjëherë për në spitalin e Vlorës. Sipas mjekëve, gjendja e saj u raportua tepër e rëndë si pasojë e frakturave të shumta në trup. Tragjedia e familjes Selimi vijon më tej. Dy fëmijët e mitur të çiftit kanë mbetur jetime, pasi sot humbën nënë e tyre, ndërsa babai do të përballet me akuza që i rrezikojnë 2 dekada burg.

GANGRENA E KËSAJ SHOQËRIE, HARBUTËRIA E BLUZAVE TË BARDHA NDAJ PACIENTËVE

Zoti Ministër, kur do t’i ndëshkoni mjekët e korruptuar? ARTUR AJAZI

jo ç’ka sot është kthyer vërtetë në shqetësim serioz në shërbimet publike, ndaj qytetarit, është shërbimi shëndetësor. Pra, ne sot kemi jo raste sporadike, por një sistem korruptiv, të cilin e konstaton lehtë çdo qytetar tek bluzat e bardha, fenomen i cili nuk ka gjasa të shënojë përmirësim dhe ndryshim, pavarësisht kuadrit ligjor aktual, apo edhe propozimeve, të cilat bëhen nga ministra apo ligjvënës. Korrupsioni Sot korrupsionin në shërbimin shëndetësor, e ndesh tek ambulancat e lagjeve, tek poliklinikat qëndrore, në spitale, e zyra, ku qytetari kryen, dhe ka nevojë për t’i ardhur në ndihmë shëndetit të tij, apo familjarëve. Sot mjeku i korruptuar, ka rrjetin e tij në ambulancë e spital, ai bashkëpunon me infermierin, ndihmësmjekun, kolegun apo farmacistin. Nuk ndalen të bëjnë edhe vizita fiktive, të mbushin receta fiktive, dhe t’i zhvasin para pacientit për “vizitën”, duke i rekomanduar më pas atij edhe farmacinë ku t’i marrë medikamentet. Kjo gjë ndodh çdo ditë, me cilindo që ka hall dhe shkon tek mjeku në poliklinika apo spitale. Kjo situatë ka vite që mbetet alarmante dhe pa zgjidhje. Ardhja e Doktor Halim Kosovës në krye të Ministrisë së Shëndetësisë, një mjek dhe njeri që vërtetë ka vlera dhe impenjime qytetarie dhe humane, duket se do të kishte diçka ndryshe. Por një njeri i vetëm si dr. Kosova, nuk mund të shkërrmoqë sistemin korruptiv që ka afro 2 dekada që është ngritur dhe ka krijuar “avokatët” e vet edhe në MSH. Zoti Ministër, e dini se, në të gjitha poliklinikat e vendit dhe spitale, afro 90 për qind e mjekëve, (pavarësisht urdhërit tuaj) nuk zbatojnë orarin zyrtar të punës, dhe largohen kur të duan drejt klinikave të tyre

private, ku edhe adresojnë pacientët për EKO, Radiskopi, Radiografi, Skaner, analiza gjaku, etj? Dhe kjo kryhet në hundën e shefave të pavijonëve, dhe drejtuesve të spitalit. Nuk ka ditë zoti Ministër, që në telefonin e çdo gazetari nuk marrin hallexhinj, që duan të tregojnë e denoncojnë veprimet antihumane dhe antinjerëzore të mjekëve, mënyrat dhe format nga më flagrantet, se si u zhvaten paratë nga mjeku, infermieri, e deri tek sanitarja e spitalit. Shumica e shërbimeve që qytetarët e siguruar duhet t’i

kryejnë falas apo sipas tarifave zyrtare, sot kryhen në klinikat private të mjekëve, shumica e të cilëve janë kthyer në kasapë e vampirë që rendin vetëm pas parasë. Sistemi ynë shëndetësor, sot është më i akuzuari nga qytetarët, pas atij të drejtësisë. Por duhet thënë se, edhe denoncimet nuk kanë munguar. Ka me qindra qytetarë që kanë denoncuar mjekë e drejtues spitalesh, për neglizhencë, abuzime e korrupsion, por deri sot nga MSH apo Urdhëri Mjekut, nuk është penalizuar seriozisht

Kapet në flagrancë

Nga Ebasani në Berat për të vjedhur, arrestohet BERAT – Në orët e vona të mbasdites së djeshme punonjësit blu të komisariatit të Beratit bënë të mundur arrestimin në flagrancë, si dhe shoqëruan për në dhomat e paraburgimit të këtij komisariati shtetasin Kastriot Astrit Azizolli, 21 vjeç, banues në fshatin Guras, Elbasan. Po të njëjtët burime bënë me dije

se arrestimi i shtetasit të mësipërm u bë për arsye se, në datë 25.05.2013, rreth orës 15.00, është kapur në flagrancë nga ana e Patrullës së Përgjithshme të Policisë të komisariatit të policisë të këtij qyteti, duke vjedhur 80 metra kabull elektrik, me vlerrë 15.000 lekë, kabulli ishte i vendosur në tokë në

me forcën e ligjit asnjë mjek. Edhe në rastet e dhimbshme, kur pacienti ka humbur jetën për fajin e mjekut, ndaj këtij të fundit, janë dhënë ose vërejtje apo qortime, duke i dalë sërish në mbrojtje fenomenit më negativ që po turpëron dhe shkatërron shërbimin shëndetsor në Shqipëri. Në spitale (veç medikamenteve) mungon edukata dhe kultura e mjekut ndaj pacientit, mungon respekti ndaj tij, mungon humanizmi, dhe shfaqet hapur, harbutëria, arroganca, prepotenca, duke krijuar situata edhe më të rënduara për pacientin dhe familjarët e tij. E gjitha kjo bëhet për të zhvatur para për çdo lloj shërbimi, duke nisur nga vizita paraprake, e deri tek ekzaminimi dhe trajtimi që u bëhen qytetarëve. Zoti Ministër, përballë kësaj situate alarmante, të cilën ju e njihni shumë mirë, madje në detaje, duhen masa rradikale. Duhet revolucion total në krejt sistemin shëdetësor, dhe kjo gjë bëhet duke patur kurajën, guximin dhe përgjegjshmërinë profesionale e qytetare, si dhe duke zgjedhur stafin e duhur. Kështu kanë vepruar dhe veprojnë kudo në botë, drejtuesit që duan të bëjnë epokë në fushat që drejtojnë, duke mbetur gjatë në histori. Këtë shans e keni edhe ju sot Zoti Ministër

lagjen periferike në fshatit Dushnik 3 km në veri të qytetit të Beratit. Burime të policisë që i referohet edhe lajmi thanë për gazetën se kanë qenë disa telefonata në nr.129 të policisë nga banorë të fshatit Dushnik ata që kanë parë duke vjedhur kabullin, elektrik nga shtetasi tashmë të arrestuar dhe kanë lajmëruar menjëherë sallën operative të policisë. Më pas ka qenë patrulla e policisë ajo që ka shkuar në vendin ku dhe kanë kapur në flagrancë autorin e kësja vjedhje.

Përplasja me një banor tjetër për një kanal vaditës

Shoqërohet në polici kreu i PS-së së fshatit Linas ELBASAN- Përfundon në polici kryetari i PS në fshatin Linas, Tafil Dyrma. PS deklaroi se policia arrestoi me pa të drejtë drejtuesin socialist, ndërsa polcia ka sqaruar se ai nuk ka qenë arrestim, por shoqërim dhe më pas procedim në gjendje të lirë. Sipas deklarimeve të avokatit të Dyrmës, Altin Ago, kryetari i komunës ka filluar të ndërtojë një kanal vaditës që prek edhe pronën e z. Dyrma, por edhe të banorëve të tjerë të këtij fshati. Kur i është drejtuar kryetari i PS Dyrma kryetarit të komunës duke kërkuar t’i tregojë projektin për kanalin e ri që po hapej, kryetari i komunës Agron Hysa ka kërkuar ndërhyrjen e policisë dhe Tafil Dyrma është shoqëruar në polici. Sipas avokatit Ago, ai është shoqëruar pa asnjë lloj dokumenti. Edhe pse ai ka qenë qysh në fillim para dyerve të policisë duke kërkuar kontakte me klientin e tij, gjatë gjithë kohës nuk është lejuar. Ago thotë se nuk mund të arrestohet një person për një problem civil ose të paktën t’i merrej një deklaratë dhe të lihej i lirë. Si mund të mbahet deri të nesërmen në mëngjes një person që nuk është përplasur me njeri. Ai nuk ka qenë i vetëm në reagim pasi kanë qenë edhe banorë të tjerë kundër. Drejtoria e Policisë ka reaguar për rastin e arrestimit të kryetarit të PS të fshatit Linas. “Rreth orëve të mbrëmjes nga kryetari i komunës Mollas Agron Hysa ka bërë një denoncim sipas të cilit shtetasi Tafil Dyrma, kryetar i Partisë Socialiste të fshatit Linas, në komunën Mollas ka penguar punimet dhe nuk lejon ndërtimin e një kanali vaditës për fshatin Linas të komunës Mollas. Agjentët e policisë shkuan në vendin e ngjarjes dhe është konstatuar se komuna Mollas sipas një projekti të miratuar po punonte për hapjen e një kanali vaditës për këtë fshat dhe shtetasi Tafil Dyrma nuk e ka lejuar këtë gjë.

Hodhën në treg një sasi të konsideruar

Në pranga 5 persona për falsifikim kartëmonedhash SHKODER – Policia e Shkodrës arrestoi 5 persona nën akuzën e falsifikimit të kartëmonedhave. Burime nga policia bëjnë të ditur se në pranga kanë rënë shtetasit: Kristian Mala 22 vjeç nga Shkodra, Florian Gjergji 34 vjeç nga Berdica, Paolo Gjergji 20 vjeç nga Berdica, Emiljan Gjergji 25 vjeç nga Berdica dhe Klodian Dedë Ndreaj 20 vjeç nga Tirana. Mësohet se këta shtetas, në bashkëpunim me njëri-tjetrin, kanë bërë futjen në treg të kartëmonedhave të falsifikuara. Në kuadër të operacionit të koduar “Fund Maji”, policia e Shkodrës ka bërë të mundur edhe sekuestrimin e 150.000 lekëve të falsifikuara, prerje 2000 lekëshe, si dhe 2 automjete dhe 10 telefona celularë. Ndërkohë policia po punon për zbulimin e bashkëpunëtorëve tjerë të kësaj veprimtarie kriminale.

Në kërkim autorët

Eksploziv në banesën e 35-vjeçarit, vetëm dëme POGRADEC- Një shpërthim eksplozivi ka tronditur banorët e një pallati në lagjen numër dy në qytetin e Pogradecit. Ngjarja ka ndodhur rreth orës 2.30 te mëngjesit të se dielës. Persona ende të paidentifikuar kanë vendosur një sasi tritoli në katin e tretë të pallatit mes dy banesave. Banorët tregojnë për panikun që shkaktoi shpërthimi në orët e para të mëngjesit, ndërsa për fat të mirë nuk ka viktima dhe të plagosur. Policia dyshon që shënjestër e sulmit të ketë qenë banesa e 35- vjeçarit Ledion Isallari, i njohur si person problematik. Madje tre vjet më parë 35- vjeçari u akuzua për tentativë vrasje. Nga shpërthimi janë shkaktuar dëme të konsiderueshme materiale tek të dy banesat, ndërsa policia po punon për kapjen e autorit të ngjarjes.

Aksidenti në aksin Lezhë- Shkodër

Përplasen mjetet, vdes 52-vjeçarja LEZHE- Një aksident me të vdekur ndodhi pasditen e së dielës në rrugën kombëtare që lidh Lezhën me Shkodrën. Ngjarja që i mori jetën viktimës Drane Deda, rreth 52 vjeçe ndodhi në afërsi të fshatit Gjadër. Nga hetimet e para, dyshohet se një automjet tip Peugeot i ka prerë rrugën dhe u përplas me një makinë tip Scoda duke pasuar me vdekjen e 52-vjeçares. E ndjera udhëtonte në makinën tip Peugeot me të shoqin, Gjon Deda.

AKTUALITET • E hënë 27 maj 2013

GRUPI SHQIPTARO-RUMUN I MBANTE VAJZAT SI KARREM. HARTA SHTËPIVE

Dy 17-vjeçare joshnin djem në facebook, banda vidhte shtëpitë

Ekzekutimi i Krasniqit

Hetimet, oficerët shkojnë pranë shqiptarëve për fotot e vrasësve

Mariglen Mullai ITALI- Dy vajza italiane ishin shndërruar në karremin e bandës shqiptaro-rumune të grabitjeve të shtëpive. Pasi joshnin meshkuj në facebook dhe pasi shkonin në shtëpitë e tyre, vizatonin hartën e banesës, duke piketuar vendet ku kishte mall e më pas informacionet ua kalonin shefave të bandës. Gjatë ditës ato ishin në stolat e shkollës për latinisht dhe greqisht, pasditen e kalonin në shtëpinë e shokëve dhe miqve të rinj që i njihnin në Facebook, kurse natën ishin në strofullën e një bande hajdutësh, të specializuar në vjedhje seriale të dyqaneve dhe apartamenteve. Po përmes facebookut, ato ua kalonin hartat e shtëpive anëtarëve të bandës. Edhe ata, gjatë momenteve të grabitjeve, filmonin gjithçka me telefon. Vajzat, madje ishin larguar nga shtëpia dhe jetonin tek familjet e të dashurve të tyre. Kështu do të kishte vazhduar nëse nuk zbulohej jeta e dyfishtë e dy nxënëseve romake, nga familje të mira e fqinje mes Montesacros dhe Nomentanos, të rritura mes librave, por që jetonin edhe mes aventurës. Grabitjet me facebook Adoleshentet 17-vjeçare, njëra nga Roma e tjetra me prejardhje nga Afrika Veriore, ishin bërë bashkëpunëtore të bandës që grabiste apartamente të mbrojtura, me dyer të blinduara apo me alarme të sofistikuara, për shkak se ato ishin në gjendje që të mashtronin djemtë më të mëdhenj në moshë dhe i inkurajonin ata që t’i ftonin vajzat në apartamente. Me një herë të provuar, kjo skemë doli pothuajse e pagabueshme, ndërsa policia në Romë, orët e fundit ka zbuluar dhe arrestuar 6 persona (italianë, shqiptarë e rumunë) si dhe janë denoncuar 5 të tjerë, duke përfshirë një grup të mirëpajisur me armët e tyre kryesore, vajzat joshëse. Kështu, ëndrra e 2 vajzave si “Thelma&Louise” përfundoi në kazermën e policisë. Vetëm në fund, përballë prindërve, ato ndoshta e kanë rënë, duke treguar se me të vërtetë ishin në telashe. Vetëm në në sajë të tyre, në fakt, grupi ishte i sigurtë që të mos zbulohej. Skema ishte tepër e thjeshtë. Ato kontaktonin një mik, me telefon ose në rrjetin social facebook dhe shkonin në shtëpinë e tij. Këtu, njëra nga vajzat pretendonte të dilte jashtë dhe menjëherë fshihej në një dhomë, ndërsa vajza tjetër arrinte që ta bindte viktimën që të dilnin për darkë apo për shëtitje. Dhe loja ishte bërë: bashkëpunëtorja e mbyllur brenda hapte derën për hajdutët e zakonshëm, që në disa minuta, zbraznin gjithçka. Që të ishin të sigurta nxënëset

ANGLI- Policia e Sussex ishte në rrugën “Selborne”, të shtunën që t’u tregonte njerëzve fotografitë e dy burrave shqiptarë që duan t’i arrestojnë për vrasje. Xhem Krasniqi, 31 vjeç, një bodigard nga Kent, ishte me të vëllanë dhe nipin, kur u qëlluan në 18 maj. Ai ka marrë një plumb të vetëm dhe vdiq nga plaga më vonë në spital. Policia beson se incidenti kishte filluar nga një mosmarrëveshje ndërmjet dy familjeve shqiptare. Policia është duke e trajtuar incidentin si një vrasje dhe dy tentativa për vrasje. Oficerët po përpiqen të gjejnë dy vëllezërit, 30-vjeçarin Edmund Nela, për të cilin policia beson se ishte i armatosur dhe Albertin, vëllain e tij, 34 vjeç, i cili jeton aty, por që nuk është parë që nga ngjarja. Detektivi Jeff Riley tha: “nga aktiviteti hetimor që ne kemi bërë deri më tani, dyshojmë se Edmundi dhe Alberti mund ta kenë lënë këtë zonë. Megjithatë, unë dua të paralajmëroj publikun

që të mos u afrohen atyre”. Ai gjithashtu i bëri thirrje të drejtpërdrejtë për bashkësisë shqiptare. Supt Simon Nelson tha:” Ne e respektojmë faktin se komuniteti shqiptar është krenar dhe i vogël dhe të kërkoni nga njëri-tjetri mbështetje në kohë të vështira. Oficerët tanë të lagjes, janë jashtë në komunitet dhe ndodhen atje për ju, për besimin tuaj dhe për të diskutuar çdo gjë që ju mund ta dini, në mënyrë që shkelësit ti dorëzohen drejtësisë”

Kërkesa e prokurorisë

Kërkimet për Juljan Çelën, 300 mijë euro skaner për në Sharrë vizatonin një hartë të banesës, me vendndodhje kyçe të sendeve me vlerë. Ndër viktimat e vjedhjes, policia zbuloi gjithashtu edhe një mik të familjes, një gazetar të pavarur që u grabit në prill dhe dhjetra të tjerë që ndoshta nga turpi, kurrë nuk denoncuan. Të arratisura Një grup ishte bazuar në

Fonte Nuova, në shtëpinë e një rumuni, bir i dy emigrantëve. Djali rumun 17 vjeç ishte i dashuri i njërës nga 17-vjeçaret, e cila ishte larguar nga shtëpia. Kjo arratisje me interes u zbulua nga nëna e saj, e cila kishte marrë një mesazh nga vajza me tekstin “tani unë fitoj në një orë më shumë se ti në një muaj”. Gruaja e kishte denoncuar në pol-

E pushoi nga puna

Shau në facebook drejtorin, 100 euro gjobë shqiptares ITALI- Nëse përgojon dikën në facebook është serioze, njëlloj si ta bësh përmes një gazette. Këtë e vërteton aktgjykimi i Gjykatës së Livornos. Aty shkruhet se “Krimi i rëndë i shpifjes ka shkaktuar vepër penale me një mjet të reklamave që

barazohet në aspektin e dënimeve të shpifjes së kryer në medium të shkruar”. Ashtu siç është përcaktuar, nga të gjyqtarët, shpifja në facebook nuk ka dallim ndërmjet atyre që shpifin përmes një gazete. Konfirmimi erdhi nga një gjykim i Gjykatës

ici duke u kërkuar hetuesve të gjenin vajzën. Një garë kundër kohës, sepse vjedhjet vazhduan të bëheshin më të shpeshta, pasi grupi po grabiste ç’të gjente në shtëpitë e viktimave, stoli të çmuara, stereo, telefona celularë, kompjuter, etj. Por mania e tyre ishtë që në Facebook të publikonin vjedhjet të filmuara me telefonat celularë.

së Livornos, pasi një vajzë shqiptare, e shkarkuar nga një qendër estetike, ku ajo ka punuar, u hodh në sulm kundër qendrës estetike dhe kundër drejtorit të saj: Në këtë rast, gjithashtu, ka qenë edhe rrethanë rënduese e racizmit, duke qenë se kishte origjinë shqiptare dhe pak e këndshme. Kështu, vajza është dënuar me një gjobë prej 100 euro, ndërsa iu theksua ta mendonte mirë herën tjetër kur të fyente dikë.

Prokuroria e Tiranës kërkon pajisje të specializuara për kërkimet në Sharrë të trupit të pajetë të vogëlushit 11-vjeçar Julian Çela, tashmë prej 8 muajsh i zhdukur. Një prej opsioneve, krahas lëvizjes së të gjitha mbetjeve në landfillin e Sharrës është dhe skaneri. Por sipas organit të akuzës kjo metodë edhe pse e kushtueshme, me një vlerë prej mbi 300 mijë euro, mund të lehtësojë kërkimet për trupin 11-vjeçarit të zhdukur prej nëntorit të vitit të kaluar. Ndërkohë forcat xheniere ende nuk kanë zhvilluar kërkime në vendin ku i arrestuari Ardian Prrenjasi tregoi se kishte hedhur trupin e pajetë të vogëlushit. Burime pranë organit të akuzës bëjnë me dije se në atë pikë nevojiten pajisje më të specializuara pasi thellësia e terrenit nuk lejon që mjetet e ushtrisë të kryejnë kërkime. Që prej 17 marsit, hetimet janë përqendruar në landfillin e Sharrës. Mungesa e gjurmëve, për

gjetjen e trupit të Julian Çelës, ka sjellë edhe ndryshimin e hetimeve ku si pistë zyrtare është dhe ajo e trafikimit të qënieve njerëzore. Vendimi është marrë pasi gjetja e trupit në Sharrë nuk po jep rezultate. Prenjasi ngulmon se e ka vrarë 11-vjeçarin, por dëshmia e tij, nuk mjafton për të ngritur një akuzë për rrëmbim dhe vrasje. Në banesën e 45-vjeçarit nuk është gjetur asnjë provë materiale që do ta përfshinte në vrasje ndërkohë, familjarët e vogëlushit kanë ngritur dyshime se Prenjasi ka ngritur një alibi të rreme, për të mbuluar diçka më shumë se vrasja e një fëmije. Për pistën e trafikimit, kryesisht hetimet janë përqendruar në shtetet fqinje, por Greqia mbetet varianti më i besueshëm. Fillimisht u zbuluan disa indicie që të çonin në rrjetë të mirëorganizuara kriminale ballkanike që trafikojnë fëmijë për lypje, vjedhje, etj, por tashmë duket se këto hetimet nuk ka dalë ndonjë provë e re.

« opinion

E hënë 27 maj 2013 •

Plani B opozitar Nga Artan DUKA

Nga e thëna në të bërë Rotacioni politik është domosdoshmëri jo thjesht sepse e tillë është pritshmëria pas dy mandatesh në pushtet (rregull i pashkruar ky, sikurse vijimësia e qeverisjes normale është një tjetër), por sepse mazhoranca, që keqqeveris në kohë “borxh” prej 2009 (pasi fabrikoi fitoren dhe arkivoi letrat), ka tejkaluar çdo pritshmëri abuzimi. E ndërkohë që lindorët prej vitesh gëzojnë familjarisht kudo në BE privilegjet e unionit, shqiptarët prej dekadash ndodhen në geton e karantinës së tranzicionit me përgjegjës politikën demode, ku konstant mbetet protagonizmi qeveritar, që rotacioni synon. Por, ndonëse i pritshëm, rotacioni nuk ka asnjë garanci që të ndodhë natyrshëm. E humbura e pritshme, mazhoranca, po jep shenja se do të kuturiset të përsërisë sërish alkiminë zgjedhore të 1996-s, 2009-s apo 2011-s, duke e bërë fitoren fakt të kryer ndaj publikut e Perëndimit dhe në pamundësi të saj diferenca të rikuperueshme me merkato deputetësh, të mjaftueshme për të provokuar kriza politike më pas. Precedent ky që spekulon me psikozën e “murit nuk i bihet me kokë” apo “të marrit hapi udhë” sa kohë kjo mazhorancë njihet për sindromën “pas meje u bëftë kiameti”. Ky është një skenar jo hipotetik, ndaj të cilit retorika opozitare e përballjes me popullin është e debatueshme pas eksperiencave të së shkuarës, duke bërë të domosdoshëm për të ngritjen e një qendre efikase krizash me fokus skenarët eventual dhe reagimin përkatës opozitar. Lupën opozitës Në këtë kontekst, çdo pështjellim në kampin opozitar që devijon vëmendjen prej mazhorancës, komprometon shanset për rotacion. Ndonëse opozita ka shumë problematika, si: kacafytja rënda llojit, gara për protagonizëm, klientelizmi, të pavarurit, kauza morale etj., “lupa” e zellshme ndaj saj momentalisht është luks për një shoqëri në krizë dhe ajo lypset të adresohet gjetiu deri në një kohë të dytë. Asgjë nuk është e imunizuar nga kritika në sjelljen opozitare, deri dhe ftesa për Toni Blerin në asistimin e qeverisë së ardhshme. Një kolos i politikës ky, që përtej një simbolike unike ideologjike e shtetare mbetet një emblemë kombëtare për rolin historik në sensibilizimin dhe zgjidhjen e çështjes shqiptare me çlirimin e Kosovës. Duke e bërë nderimin dhe përjetësimin e veprës së tij presidentëve Klinton e Bush dhe Mbretëreshës Elizabetë si përfaqësues të kombit amerikan e britanik, që u detyrohemi aq shumë, një detyrim historik. Asistenca e tij në reformimin drejt BE-së është e mirëpritur e unike dhe meriton kontributin e taksapaguesve përkundrejt sponzorizimeve që mund të provokojnë debate me kosto në moralin e qeverisjes, bashkëpunim ky që duhet të zgjerohet edhe me politikanë me zë gjermanë, të cilët, kur vjen puna për integrimin, thonë fjalën e fundit. Kryedilema e qershorit se sa lloji i ndryshimit është ndodhja e tij, se sa identikiti i qeverisë së re është fakti nëse do të vazhdojë e njëjta qeveri, e cila me ngut po kopsit dhe po vë në lëvizje haptazi apo tinëzi, në terren apo në majën e piramidës zgjedhore (KQZ), në pushtetin lokal, qendror, institucione kushtetuese,

monitorues të huaj etj., çdo ingranazh që inicion, garanton, legalizon e finalizon alkiminë me votën për të provokuar sërish me faktin e kryer të retorikës “sovrani foli”. Gjasat e votës plebishitare Nëse abuzimi elektoral është fatalitet, dilemë mbetet reagimi opozitar. Parandalimi përmes votës plebishitare mbetet një argument i preferuar i saj (diferencë me 200 mijë vota), sepse. në mos dekurajon abuzimin, rrit “no comment” koston e ekspozimit dhe diskreditimit prej zënies në flagrancë në trukimin e shifrave që nuk rrumbullakosen dot. Nisur nga premisa se kjo mazhorancë ka sadopak cipë ndërkohë që e kaluara flet ndryshe. Vetë vota plebishitare është funksion i besueshmërisë, kohezionit opozitar, infrastrukturës zgjedhore, kontekstit etj. Fragmentarizimi opozitar me daljen më vete të FRD, AK (denigrimi dhe embargoja ndaj së cilës nga opozita tradicionale dhe media klienteliste ndikon në kohezionin prorotacion, pasivitetin e votuesit gri etj.), kostoja morale e koalicioneve të befta 180-gradëshe, fushatat e shtrenjta, jotransparente e tepër virtuale për një elektorat modest deri në skamje të tejskajshme (për të cilin “Facebook”-u e “Twitter”-i janë pa kuptim), listat, kulisat zgjedhore, qendrat e votimit të paarritshme nga të sëmurë, PAK, të moshuar, vapa e qershorit, radhët etj. janë faktorë që kanë efekt dhe opozita bën mirë t’i parashikojë (detanta mes vetes, komunikimi më i personalizuar, organizimi i transportit, çuarja e kutive të votimit në shtëpi, azile, spitale, asistimi në radhë etj.). Opozita duhet të jetë realiste në tentativën për konvertim të elektoratit tradicional të PD-së (rasti i zonave informale), për më tepër në kurriz të atij besnik apo premtues. Në funksion të votës, opozita mund të tundohet t’u japë prioritet interesave të segmenteve të mëdha në elektorat, pavarësisht antiligjores në origjinë (zonat informale), ndërkohë që vota duhet të shtohet përmes dhënies prioritet interesave legale dhe parimore në shoqëri, pavarësisht minorancës që e përfaqëson (pronarët, të pastrehët në shtëpitë e pronarëve etj.), gjë që ngjall respekt tek të tretë, që inspirojnë dhe votojnë një qeverisje parimore. Jo gjithçka është “ekonomi shkalle” dhe i njëjti zell që dëshmohet në emër të parimit, për minorancat etnike, orientimit seksual etj. duhet të dëshmohet edhe për segmente që, sado modeste, janë me të drejtën. Plebishiti presupozon lënien e derës së bashkëpunimit hapur edhe me faktorë “ish”, që sot listohen te kundërshtari dhe që në një çast të dytë mund të rigrupohen në emër të një kauze superiore sikundër dëshmoi precedenti PS-LSI. Me presh në duar Opozita duhet të dokumentojë dhe përdorë efektivisht çdo abuzim elektoral, duke minimizuar fragmentarizimin, kakofoninë, rastësinë etj., që zhvlerëson të tërën më pas. Sfidë serioze kjo ndaj një mazhorance të kualifikuar, e cila, edhe kur kapet me presh në duar, tenton të davaritë vëmendjen e fitojë kohë përmes kanalizimit të ankimit në instanca dhe seanca farsë dhe deri arbitraritetin si hap final (p.sh. arkivimi i dokumentacionit zgjedhor të 2009). Kjo nënkupton infrastrukturë, monitorim kapilar e përpunim në

kohë reale të fakteve, publikim sinkron dhe të përqendruar të tyre (e mundshme në zonat urbane, por sfidë për provincën, ku lajmi zor se bëhet i tillë), burime njerëzore, koordinim dhe mirëbesim reciprok (krisjet apo daljet më vete brenda opozitës cenojnë sadopak, p.sh. rasti i vëzhguesve) etj. Vetë dokumentimi dhe ankimi “fjala ime ndaj fjalës sate” rrezikon kalendat greke, duke rezultuar i pavlerë dhe e tejkaluar në kohë, ndërkohë që mazhoranca vijon me mandatin e trukuar të saj, sikurse ai mbetet iluziv sa kohë besueshmëria e institucioneve dhe gjykatave lë për të dëshiruar. Edhe ankimi e përfshirja e monitoruesve perëndimorë mund të katandiset si “kofini pas të vjeli” sa kohë do kohën e saj, nuk garanton prani kudo dhe kurdo, për të mos thënë se syresh mes tyre janë apriori mbështetës të mazhorancës. Non grata Efekt të pazëvendësueshëm në respektimin e votës së lirë luan presioni direkt dhe pa ekuivok perëndimor, i SHBA-ve në radhë të parë. Që në rast cenimi flagrant të saj me efekt në cilësimin e fituesit të pasohet me denoncimin dhe akte konkrete deri në distancim publik prej protagonistëve të qeverisë së trukuar dhe përkrahje pa rezerva ndaj reagimit opozitar në mbrojtje të votës së lirë. Një qasje efektive kjo, sepse i vetmi kontekst kur mund të injorohet do të ishte një qeveri antidemokratike dhe vasale e interesave antishqiptarë. Duke e bërë kësisoj qershorin test për të tërë, përfshirë edhe Perëndimin. Fakt i kryer Përtej parandalimit, opozita duhet të përgatitet edhe për faktin e kryer. Odiseja pas 2009-s tregoi se nuk janë efektive as protestat ciklike, grevat e urisë (në vetvete atavike) pa lider brenda, adresimet ndaj turmave me fjalime klishe prej liderësh që nguten të futen më pas nëpër kafene, sesa të shtrëngojnë duart me militantët në shesh, ndërprerja e protestave pa garanci paraprake (“Krokodili”), bojkoti institucional, bllokime rrugësh nacionale etj. Reagimi ndaj faktit të kryer duhet të jetë së pari institucional, paralelisht me ankimin, përmes sensibilizimit parlamentar (komisione hetimore etj.) deri në inicim referendumi për çështje prioritare (hapje kutish, kthim në identitet të Kushtetutës, që ekspozon kriza parlamentare më pas etj,). I koordinuar me lobimin perëndimor përmes kontakteve me homologët partiakë, institucionet zyrtare, medien prestigjioze ndërkombëtare përmes një zëdhënie panopozitare efektive ndaj politikës perëndimore të djathtë e të majtë njëkohësisht. Pasuar kjo me administrimin e protestës për votë të lirë prej opozitës së bashkuar përmes manifestimeve non stop paqësore, duke shmangur çdo precedent negativ për të ardhmen. Aq sa opozita ka nevojë për optimizëm e ku çdo fjalë e mirë apo dhe një foto me politikanë perëndimor ndihmon në ngjizjen dhe konsolidimin e frymës së ndryshimit, po aq ajo ka nevojë për realizëm për të mos e marrë fitoren të mirëqenë e riskuar “këngën e sirenave” me rotacionin në lojë. “Më mirë të sigurohemi se të na vijë keq më pas” (Better safe than sorry), - thotë anglezi. Dhe atyre u ka ecur mbarë.

opinion • E hënë 27 maj 2013

Basha dhe mandati i tretë i PD-së Nga Nebil ÇIKA

shtu siç pritej, kryetari i Bashkisë së Tiranës, Lulzim Basaha, është angazhuar fort në fushatën elektorale të PD-së, e cila po u kërkon shqiptarëve një mandat të tretë qeverisës në zgjedhjet e 23 qershorit. Siç dihet, kryetari Basha nuk kandidon vetë, por ai është përfshirë në këtë fushatë sikur të ishte vetë në listën e kandidatëve për deputetë të PD-së. Angazhimi elektoral i Bashës si kryetar i Bashkisë, por dhe si politikan përbën një përparësi të PD-së ndaj rivalëve të saj jo vetëm në Tiranë, gjë që nuk ka kaluar pa frikë e tension tek opozita. Nëse zoti Rama do të kishte guxuar të qëndronte në Tiranë për të kandiduar, por dhe për të udhëhequr fushatën e kryeqytetit, rezultati i së cilës përcakton më së shumti rezultatin e zgjedhjeve, do të kishim një duel më të drejtpërdrejtë mes tij dhe Bashës, si dhe një mundësi për vërtetimin e pretendimeve të tij për rezultatin e zgjedhjeve lokale, ku ai humbi pikërisht përballë zotit Basha. Si njeri që mundi zotin Rama në zgjedhje të drejtpërdrejta, zoti Basha ka mundësinë të rikonfirmojë fitoren, duke i dhënë fund çdo spekulimi politik e mediaik të opozitës për fitoren e tij. Por jo vetëm kaq. Angazhimi elektoral i Bashës në fushatën elektorale ka rritur shumë edhe optimizmin tek e djathta, karikimi politik i së cilës është i dukshëm në këtë fazë të fushatës zgjedhore në të gjithë Shqipërinë. Për shumë arsye zoti Basha përbën garancinë e fitores së demokratëve në Tiranë, detyrë që përballë zotit Majko, i pari në listë pas “arratisjes” në Vlorë të zotit Rama, duket edhe më e lehtë për t’u realizuar. Siç thashë më lart, pritet që zoti Basha të investohet në dy dimensione: atë të kryebashkiakut dhe atë të politikanit të lartë të PD-aë. Si kryebashkiak ai ka mundësi të mëdha që të ndihmojë ekipin e partisë se tij për Tiranën e më gjerë me performancën ndryshe nga Rama të qeverisjes vendore që po manifeston, por dhe me garancinë ndaj bizneseve dhe faktorëve të tjerë elektoralë në Tiranë, që mund të ndihen të kërcënuar nga Rama dhe hakmarrja e tij e mundshme nëse vjen në pushtet. Zoti Basha do të vazhdojë të jetë kryetar i Bashkisë së Tiranës sido që të jetë rezultati i zgjedhjeve, gjë që i jep atij mundësinë t’i ofrojë mbrojtje më shume se politikë të frikësuarve nga hakmarrja e mundshme e Ramës. Ka të dhëna të besueshme se persona të ndryshëm janë kërcënuar nga Rama dhe njerëz të tij për të mos mbështetur PD-në në këto zgjedhje, gjë që e bën hollin e Bashës edhe më të spikatur. Kanë botuar deklarimet e drejtueses së një shkolle në Tiranë e kontaktuar dhe kërcënuar personalisht

nga zoti Rama, fakt ky i mjaftueshëm për të marrë me mend se sa të tjerë me interesa shumë më të mëdha se një mësuese mund të jenë përballur me një situatë të tillë. Basha ka mundësinë të garantojë kategori qytetarësh, nga ndërtuesit e deri te bizneset e vogla, se interesat e tyre do jenë të mbrojtura sido që të shkojë puna. Kjo sigurisht që i kufizon mundësitë e përdorimit të presionit si mjet elektoral nga opozita, si në rastin e mësueses që publikoi mesazhin kërcënues të zotit Rama. Si kryetar bashkie zoti Basha ka mundësi të ndihmojë fushatën e zgjedhjeve kombëtare të PD-së me qeverisjen e tij, nga sigurimi dhe shpërndarja e drejtë e tyre e deri te programet e punësimit që kemi parë të promovohen publikisht prej tij. Tirana është sot një kantier i vërtetë ndërtimi i punëve publike, që përveç përmirësimit të infrastrukturës hapin edhe qindra vende të reja pune, një aspekt që përbën dhe premtimin më të madh elektoral të PD-së për mandatin e tretë të saj. Me pak fjalë, si kryetar bashke zoti Basha ka mundësi të mëdha të ndihmojë fitoren e PDsë, një cilësi që duhet ta ketë pasuar parasysh edhe zoti Berisha kur i ka caktuar një pozicion politik e elektoral si ky tani. Por sigurisht që zoti Basha nuk është i vlefshëm për PD-së dhe fushatën e saj elektorale vetëm si administrator i kryeqytetit, por dhe si politikan. Që nga angazhimi në PD në vitin 2005 zoti Basha ka spikatur si politikan, duke krijuar një pozicion të respektuar në strukturat e PD-së, por edhe në elektoratin e saj. Ai arriti të fitojë në vitin 2005 në një nga zonat elektorale të konsideruara si bas-

tion i së majtës në Tiranë. Në vitin 2009 udhëhoqi fushatën elektorale dhe listën e deputetëve të PD-së në qarkun e Elbasanit, duke e çuar atë në 7 deputetë, nga tre apo katër që PD-ja kishte marrë në zgjedhjet e mëparshme parlamentare. Pa dyshim që kulmi i suksesit politik të zotit Basha është fitorja ndaj Edi Ramës në betejën e fundit elektorale për Bashkinë e Tiranës. Sigurisht që njeriu që mundi zotin Rama është i vlerësuar politikisht jo vetëm brenda partisë së tij, por dhe nga publiku e sidomos kundërshtari. Jo rastësisht zoti Basha ka qenë politikani e ministri më i sulmuar nga opozita dhe mediet e saj pas Berishës. E gjithë kjo karrierë e shkëlqyer politike, fitues në të gjitha garat që nga viti 2005, kur u aktivizua seriozisht në politikë, ai është anëtari më i votuar nga KK në kryesinë aktuale të PD-së, një privilegj, por njëherazi dhe një përgjegjësi e madhe politike, të cilën ai nuk ka hezituar ta marrë përsipër. Vendosja e tij në krye të fushatës elektorale të PD-së për Tiranën është pa dyshim pjesë e kësaj përgjegjësie, suksesi i së cilës do t’i konsolidonte edhe më tepër pozitat e tij politike brenda dhe jashtë PD-së. Ky angazhim i tij elektoral ka ngjallur frikë te kundërshtarët socialistë. Besohet se një nga arsyet e “arratisjes” nga Tirana në Vlorë të zotit Rama ka qenë edhe përballoja sërish me Bashën, gjë që mund të konsiderohet që tani si sukses, pasi dihen efektet elektorale të këtij veprimi të kreut të PS-së. Mediet e kontrolluara nga Rama po mundohen ta cilësojnë publikisht ketë angazhim si pjesë të rivalitetit të brendshëm në PD, gjë që, edhe po të ishte e vërtetë, nuk përbën asnjë problem. Gara politike edhe brenda llojit, si të gjitha garat e tjera të ndershme, fitohet nga ai që e meriton më shumë në bazë të rezultateve konkrete e të matshme. Nuk besoj se ky është problemi aktual në PD, pasi dhe zhvillimet e brendshme të saj janë të lidhura ngushtësisht me rezultatin e këtyre zgjedhjeve. Në këtë këndvështrim, rivaliteti i brendshëm është motivimi më i mirë për rezultate, të cilat çdo politikan i ka aksione të domosdoshme për karrierën dhe suksesin në politikë. Por le t’i lëmë spekulimet e të kthehemi te realiteti. Nga sondazhe të ndryshme pritet që PD-ja të arrijë një rezultat pozitiv me diferencë të qartë në qarkun e Tiranës, gjë që duket e garantuar edhe për shkak të përfshirjes në fushate, apo më mirë të themi vendosjes në krye të saj të zotit Lulzim Basha. A do të jetë zoti Basha faktor dhe garant i fitores së PD-së në Tiranë? Kjo është një gjë e pranuar në mënyra nga më të ndryshmet edhe nga kundërshtarët e tij të PS-së. Na duhet vetëm të presim për të marrë vesh rezultatin e zgjedhjeve në Tiranë, njëherazi edhe masën e suksesit politik të radhës të zotit Basha.

Ngërçi institucional i KQZ-së

ur kanë mbetur më pak se një muaj nga dita e zgjedhjeve të përgjithshme në Shqipëri, KQZja ende nuk është formatuar plotësisht për të vepruar si një organ kushtetues e plotësisht legjitim për menaxhimin e këtyre zgjedhjeve. Politika dypartiake ulërin e gjëmon në kor, ia lënë topin në dorë njëra-palë tjetrës, por ajo që duhet të ndodhë, që KQZ të marrë përsipër të luajë rolin e saj normal e të ligjëruar me Kushtetutë, si organ i mbajtjes së zgjedhjeve të lira e të ndershme në këtë vend, nuk po ndodhë, duke e futur vendin në një udhëkryq të trishtë. Ngërçi, handikapi apo më saktë bllokimi i institucionit të KQZ-së, si i vetmi institucion legjitim për të garantuar një ecuri normale dhe pa ekuivoke të procesit zgjedhor për zgjedhjet e përgjithshme të 23 qershorit, është produkt i marrëveshjes së shumëlakuar midis dy aktorëve kryesorë të politikës shqiptare, PD-së, si mazhorancë qeverisëse së bashku me LSI-në, dhe PS-së, si opozitë, duke shpërfillur vullnetin e partive të vogla, si dhe të dy forcave të konturuara dukshëm në relievin tonë politik, FRD-së dhe AK-së. Pra, marrëveshja midis PD-së dhe PS-së për formatimin e KQZ-së ka qenë një marrëveshje politike që i ka shpërfillur të gjithë zërat kundër, duke bërë që KQZ-ja të funksionte mbi bazën e një konsensusi të deklaruar dhe i trumbetuar në vijimësi si më i miri i mundshëm. Po kur LSI-ja u tërhoq nga koalicioni qeverisës, duke iu bashkëngjitur PS-së, ose frontit opozitar për llogari e interesat e së majtës shqiptare, por dhe për shkak të presionit të Internacionalistes Socialiste, bashkë me ministrat, zëvendësministrat dhe pjesën tjetër të administratës bashkëqeverisëse lypsej të tërhiqte

Nga av. Serxhio MAZREKU

dhe anëtarin e saj nga KQZ-ja. Pra, duke tërhequr këta anëtarë ruhej formula politike e marrëveshjes pozitë-opozitë për KQZnë, ku katër anëtarë do të ishin të mazhorancës dhe tre anëtarë të opozitës. Ky veprim i pritshëm, normal dhe institucional nga forca politike e LSI-së, do të prodhonte vijimësi të marrëveshjes dhe rikonstituimin e KQZ-së, si një organ legjitim kushtetues për menaxhimin e zgjedhjeve të drejta e të lira në Shqipëri. Po pasi LSI-ja kreu aktin e parë kundër frymës së marrëveshjes politike, duke mos tërhequr anëtarin e saj nga KQZ-ja, siç bëri me gjithë pjesën e administratës qeverisëse, kjo i dha shkas mazhorancës për të bërë ajo hapin e saj jo të drejtë dhe jo në përputhje me vetë marrëveshjen e iniciuar nga ajo dhe opozita. Mazhoranca zgjodhi rrugën parlamentare, duke e hequr anëtarin e katërt të KQZ- së, përfaqësuesin e opozitës (të LSI-së), duke zgjuar kështu një reagim të egër të frontit të majtë dhe mosaprovim e madje refuzim të hapur të ndërkombëtarëve. Në këto rrethana, opozita e majtë tërhoqi edhe dy anëtarët e saj nga KQZ-ja, duke e lënë këtë institucion legjitimin të zgjedhjeve të lira në Shqipëri të paformatuar, të bllokuar për momentin dhe të pamundur për të përmbushur detyrën institucionale të mbajtjes së zgjedhjeve të lira në Shqipëri. Pra, gjithë kjo rrëmujë e shkaktuar, bashkë me pasojat e saj në dëm të procesit zgjedhor, nuk është gjë tjetër veçse rrjedhojë e një marrëveshje politike dhe nuk mund të shkojë në vendin e vet pa marrëveshje e mirëkuptim politik. PS-ja dhe opozita e majtë thonë se anëtarët e KQZ-së janë të depolitizuar, por në këtë rast lind pyetja: pse ata u tërhoqën nga KQZ-ja sapo u dha urdhër i prerë nga lidershipi rozë? Po të ishin apartiakë, siç pretendohet, ata nuk do t’i bindeshin asnjë

zëri e këmbëngulje politike, por vetëm vullnetit kushtetues të institucionit të KQZ-së, ku janë të përfaqësuar. Në këto rrethana, kur handikapin e ka krijuar opozita, konkretisht LSI-ja, që nuk e ka tërhequr vetë, vullnetarisht anëtarin e saj nga KQZ-ja, duke u pasuar ky mosveprim me një veprim tjetër arbitrar të mazhorancës, është detyrë e opozitës që të çojë tre anëtarët e saj në KQZ dhe të rikthejë normalitetin e këtij institucioni. Natyrisht që nga marrëveshjet të tilla politike duhet të lindin institucione të depolitizuara, siç lypset të jetë KQZ-ja. Tani, edhe sikur të ekzistonte vullneti politik i palëve për ta shkundur KQZ-në nga myku molepsës i politikës, pra për ta depolitizuar KQZ-në, nuk ka kohë për të vepruar. Po nëse ky vullnet do të ekzistojë, ka kohë që pas zgjedhjeve të riformatohet KQZ-ja, duke pasur në gjirin e saj vetëm juristë, që të luajnë rolin e gjykatësit, të pavarur nga politika pas marrjes së detyrës për t’iu nënshtruar Kushtetutës me një mandate të përcaktuar me ligj. Përvoja e vendeve të zhvilluara në këtë drejtim ekziston, por lypset thjesht vullneti politik për të vepruar, për ta depolitizuar një herë e përgjithmonë KQZ-në, që të mos prodhojë më ngërçe e ngecje në emër të politikës. Lypset që në të ardhmen politika dhe kryesisht dy partitë kryesore në vend të ngrihen mbi interesat e çastit, mbi frymën militantiste, që i mban peng tash sa kohë, dhe të formatohet në këtë vend një Komision Qendror Zgjedhjesh që të ketë rolin e një gjykate të shkallës së parë për procesin e zgjedhjeve në Shqipëri. Të mos varet nga askush, nga asnjë parti politike dhe të mos i nënshtrohet asnjë lloj presioni, ngado që mund të vijë, përveçse frymës së ligjit, presionit dhe modaliteteve ligjore dhe kushtetuese.

« zodiak

E hënë 27 maj 2013 •

javor

horoskopi Dashi

Akrepi

Demi

Shigjetari

Binjakët

Bricjapi

Këtë jave do i shtoni dozat e fantazisë në çift dhe do përjetoni emocione më të mëdha. Në asnjë moment nuk do mërziteni sepse ai që dashuroni do ju gjendet gjithmonë pranë. Beqarët duhet të tregohen të matur dhe të mos veprojnë para se të mendojnë. Do pendoheni shumë shpejt. Financat nuk do jenë shumë të qëndrueshme sepse do ju duhet me patjetër të bëni disa blerje të mëdha sidomos për veshje. Shëndeti do jetë përgjithësisht i mirë. Nëse në ndonjë nga ditët ndiheni të lodhur pini çaj kamomili para se të flini. Në punë do jeni të fiksuar për ta realizuar sa më shpejt atë që dëshironi dhe do ia dilni. Në familje do mbizotërojë paqja.

Marrëdhënia juaj me partnerin do përforcohet mjaft gjatë kësaj jave. Do shmangni çdo debat me të edhe pse të shumtë do jenë personat që do kërkojnë t’ua prishin planet. Beqarët do vazhdojnë të përzgjedhin dhe nuk kanë për të krijuar asnjë lidhje. Në fakt do bëni gabim që do ju bini me shkelm gjithë atyre mundësive të mirave. Me financat do keni probleme. Dëgjojini këshillat e më të mëdhenjve dhe mos shpenzoni pa analizuar mirë situatën në të cilën ndodheni. Shëndeti nuk do ketë probleme të mëdha, megjithatë për çdo gjë drejtohuni tek mjeku. Në punë do ndërmerrni iniciativa dhe nuk do dekurajoheni me humbjet e vogla. Jeta familjare pa probleme.

Edhe pse me vështirësi, do bëni çmos që të ndryshoni sjellje përkundrejt partnerit tuaj këtë javë. Do i jepni më tepër rëndësi dialogut dhe bashkëpunimit me njëri-tjetrin. Beqarët do kenë takime pa fund, por asnjëri nuk do ju emocionojë aq shumë sa për të filluar një lidhje. Në planin financiar pritet një periudhë me fat. Shfrytëzojeni për të investuar atje ku duhet. Fatmirësisht imuniteti juaj do jetë i mirë dhe nuk do keni asnjë ankesë. Edhe ata që kanë vuajtur nga ndonjë alergji do kenë përmirësime. Në punë perspektivat do jenë të mira. Do filloni projekte të rëndësishme të cilat do ua përmirësojnë mjaft pozicionin. Në familje duhet të kultivoni tolerancën.

Këtë javë duhet ta dëgjoni më shumë atë që keni në krah nëse doni që lidhja juaj të vazhdojë të jetë e mirë. Kokëfortësia do sillte probleme dhe telashe me shumicë. Beqarët duhet ta kuptojnë më mirë çfarë duan në të vërtetë dhe jo të hedhin hapa të nxituara vetëm për të qenë si të tjerët. Shpenzimet që do bëni do jenë të mëdha, por yjet do ju mbështesin në çdo çast dhe nuk do ju lënë të rrënoheni. Shëndeti do jetë më i mirë sesa mendonit dhe ju do jeni në formë të shkëlqyer. Në planin profesional do ju jepen disa mundësi për të treguar veten, por ju duhet të përfitoni sa më shumë. Jeta familjare do jetë më e mirë sesa mendonit.

Gaforrja

Jeta juaj në çift do jetë gjatë gjithë javës e mbrojtur. Komunikimi do vazhdojë të jetë i mirë dhe nuk do përballeni me mosmarrëveshje të mëdha. Toleranca dhe falja do jenë virtyte për t’u vlerësuar. Beqarët duhet të tregohen më të hapur dhe të dalin nëpër takime. Vetëm kështu do arrini të bëni për vete dikë. Për sa ju përket financave shumë shpejt do e merrni përfitimin nga maturia dhe kujdesi që keni treguar kohët e fundit. Shëndeti do jetë i mirë sepse do tregoheni të arsyeshëm me ushqimin si dhe do kujdeseni për çdo shqetësim që do keni. Plani profesional nuk do ketë probleme të mëdha, vetëm se mos iu besoni shumë kolegëve. Edhe familja do jetë e qetë.

Luani

Do jeni të gatshëm të bëni lëshime ndaj partnerit tuaj këtë javë dhe gjithçka do shkojë më së miri. Bashkëjetesa për ata që janë në një shtëpi do jetë edhe më e mirë. Për beqarët ka shumë gjasa që një miqësi e vjetër të shndërrohet në një dashuri të madhe. Mos i mbyllni portat e zemrës. Në planin financiar duhet të tregoheni të matur dhe të hiqni disa lek mënjanë. Shëndeti do ketë disa probleme të vogla. Mund të keni dhimbje barku apo koke kështu që merrni masa. Jeta profesionale do kalojë nëpër disa pengesa, por me durim mund t’ia dilni mbanë. Disa miq do ju mbështesin gjithë kohës. Jeta familjare do jetë e qëndrueshme.

Lidhja juaj do jetë mjaft dinamike dhe emocionuese gjatë kësaj jave. Më shumë se kurrë do jeni të ndërgjegjshëm për çdo veprim që do bëni dhe nuk do e kritikoni pa të drejtë partnerin. Për beqarët me shumë gjasa mund të fillojë një lidhje emocionuese. Shfrytëzojini të gjitha rastet për takime. Për financat do jetë periudhë e turbullt. Mos i kaloni limitet me shpenzimet që të mos keni probleme serioze. Për shëndetin duhet pasur kujdes. Do keni dhimbje shpine dhe reumatizma do bëjë të vetën. Kujdes edhe me problemet muskulore. Jeta profesionale do jetë pa vështirësi të mëdha. Do i arrini më parë sesa mendonit objektivat që i kishit vënë vetes. Me familjarët do tregoheni të ashpër.

Virgjëresha

Javë goxha e paqëndrueshme kjo për çiftet. Herë do keni debate dhe mosmarrëveshje të forta dhe herë do flisni qetësisht e do dashuroheni në mënyrë pasionante. E mira do jetë të mos e humbisni komunikimin dhe të vendosnit disa rregulla. Për beqarët gjithçka do ndodhë si me magji. Përgatituni për risi që as nuk i kishit imagjinuar. Në planin financiar do mund të kryeni operacione të mëdha të cilat do e përmirësojnë situatën. Shëndeti nuk do jetë i keq, vetëm se kujdesuni pak më tepër për një ushqim më cilësor. Në punë do jeni luftarakë dhe do arrini shumë lart. Më të privilegjuarit do jenë ata me profesion të lirë. Edhe jeta familjare do jetë e privilegjuar.

Peshorja

Gjatë kësaj jave do bëni çmos ta bindni partnerin se është mirë të jetosh pranë jush. Do e përforconi edhe bashkëpunimin me njëri tjetrin dhe do i jepni më tepër rëndësi dialogut. Beqarët do jenë specialistë të joshjes dhe do arrijnë ta bëjnë për vete atë që pëlqejnë. Në planin financiar sugjerohet të mos merrni vendime të rëndësishme sepse nuk është ende momenti i duhur. Shëndeti do vazhdojë të jetë i mirë, por duhet të mos e teproni për asnjë moment me ushqimin e tepruar i cili mund të sjellë probleme. Në punë do jenë të shumtë planetët që do ju ndihmojnë të konkretizoni disa nga ëndrrat tuaja më të mëdha. Me familjarët marrëdhënia do jetë e ngrohtë.

Marrëdhënia juaj me partnerin do jetë e bazuar tek bashkëpunimi dhe mirësjellja. Së bashku do merrni vendime të mëdha dhe do kaloni momente të paharruara. Beqarët do e kenë të lehtë të joshen nga të tjerët dhe në mes të javës mund të kenë takimet e shumëpritura. Për shkak të komplekseve të shumta që keni me veshjet apo mobilimin e shtëpisë do harxhoni shuma të mëdha parash dhe kjo do sjellë probleme financiare. Edhe pse mund të keni ndonjë shqetësim të vogël dhe shëndeti nuk do shkojë si dëshironit, mundohuni të mos e lëshoni veten. Në planin profesional çdo gjë do shkojë sipas parashikimeve. Në familje do mbizotërojë bashkëpunim.

Ujori

Kjo javë do jetë më e mirë sesa çiftet e mendonin. Do harroni çdo debat dhe çdo mosmarrëveshje që keni pasur me njëri tjetrin dhe do mendoni me pozitivizëm drejt së ardhmes së ndritur. Beqarët nuk do gjejnë askënd që t’iu pershtatet aq sa duhet dhe sërish do ngelen vetëm. Mundimi dhe sakrifica që keni bërë për të stabilizuar financat do japin frytet e veta. Shëndeti do jetë i paqëndrueshëm. Shpesh mund të keni probleme me sistemin e tretjes dhe disa mund të kenë alergji nga ndonjë ushqim. Në punë do keni më tepër sukses sa mendonit falë këmbënguljes dhe vetëbesimit tuaj. Klima në familje do jetë përgjithësisht e ngrohtë.

Peshqit

Për pjesën më të madhe të çifteve kjo javë do jetë e qetë dhe aspak problematike. Nëse keni ndonjë dyshim mbi të ardhmen në çift është mirë të flisni hapur me partnerin. Beqarët herë do kenë dëshirë të krijojnë një lidhje sa më parë dhe herë do t’u pëlqejë jashtëzakonisht pavarësia e të qenit vetëm. Në përgjithësi do jetë e paqartë. Në planin financiar nuk duhet të tregoheni impulsivë dhe të pamatur me shpenzimet sepse pas pak kohësh do fillojë një periudhë më e vështirë për ju. Shëndeti nuk do ketë asnjë ndryshim nga një javë më parë. Në planin profesional ka ardhur koha të mblidhni të gjitha forcat dhe të përballeni me vështirësitë. Në familje do mbizotërojë harmonia.

bota

• E hënë 27 maj 2013

s p e c i a l e

und të mos e kini vënë re, por Bashkimi Evropian zhvilloi një samit këtë javë. Pas një dreke pune goxha ushqyese, kryeministrat e Evropës, presidentët dhe kancelarët ia kushtuan gjysmën e së mërkurës çështjeve me peshë si energjia dhe taksimi. Kanë ikur tashmë seancat e mbushura me panik të vitit që kaloi, të mbushura me bisedime për fundin e afërm të Euros. Sot, vërejnë udhëheqësit e Evropës, po ndodhin reforma në pjesën më të madhe të eurozonës dhe disa vende të Evropës jugore, por rifitojnë aftësinë konkuruese. Tregu i borxheve të qeverive është rifutur në kuti, atje ku e ka vendin. Dhe gjatë vitit që kaloi çmimet e aksioneve janë rritur me 0.25%. Askush nuk mund të pretendonte se jeta është e lehtë; evropianët e kuptojnë që përpara kanë punë të vështirë dhe sakrifica. Por pjesa më e keqe e krizës tashmë i përket të kaluarës. Është një rrëfim që jep siguri, dhe ata që janë “telendisur” prej përmasave Vagneriane të sagës së Euros janë të etur që ta besojnë. Fatkeqësisht, ideja që euro është problem i të djeshmes është një pjellë e rrezikshme e imagjinatës. Në realitet, udhëheqësit e Evropës po ecin me symbyllur, si somnambul, përmes një djerrine ekonomike. Ekonomia e eurozonës ka pasur një periudhë prej gjashtë tremujorësh të njëpasnjëshëm me tkurrje të GDP. Kjo gjendje e sëmurë po përhapet në vende që janë bërthamë e Eurozonës si Finlanda dhe Holanda, të cilët të dy pësuan kontraktim në tremujorin e parë. Çmimet e pakicës po bien. Papunësia, mbi 12% është një rekord, ndërkohë që në Spanjë, më shumë se një në katër vetë është pa punë. Pavarësisht shkurtimeve të shpenzimeve, deficitet qeveritarë vazhdojnë të jenë të lartë. Shuma e borxheve qeveritarë, të familjarëve dhe kompanive është ende e tepruar. Bankat janë të nënkapitalizuara dhe huadhënësit ndërkombëtarë shqetësohen për humbjen e tyre, ende të panjohura. Ndonëse normat zyrtare të interesit janë të ulëta, kompanitë në Evropën jugore po vuajnë një ulje të dhimbshme të kredidhënies. Gjithë këto po shkaktojnë një situatë të vështirë ekonomike sot, si dhe po reduktojnë perspektivën e rritjes nesër. Eurozona mund të mos jetë duke pësuar kolaps, por qetësia në Bruksel është jo aq shumë një shenjë pushimi pas mjekimit, se sa dobësimi. Për hir të të gjithëve ne, udhëheqësit evropianë duhet

gossip Jetë spiuni pas fundit të Luftës së Ftohtë

»16

Presidencë përmes paqartësisë. Normal? Kush, unë?

»14

Eurozona, çalë-çalë, prapa Amerikës

»15

KRIZA E EUROZONES Nëse udhëheqësit e Evropës ngecin? Ashtu si Japonia, Evropa do të jetë në një hije për shumë vite. Kostoja do të matet me zhgënjim, komunitete të dëmtuar dhe jetë të çuara dëm. Por, ndryshe nga Japonia, eurozona nuk është e bashkuar. Dhe sa kohë që stanjacioni dhe recesioni dëmtojnë demokracinë, eurozona riskon një refuzim fatal popullor. Nëse somnambulët shqetësohen për monedhën dhe popujt e tyre, duhet që të zgjohen

Somnambulët të shkunden nga letargjia. Ata duhet të kuptojnë që nëse nuk veprojnë, eurozona përballet me stanjacionin ose shpërbërjen – ndoshta të dyja. Pas disa vitesh krizë, lista e detyrave është e qartë. Detyra urgjente është që të shkëputen lidhjet mes bankave dhe qeverive që janë shumë të dobëta për t’i mbështetur ato. Ky ishte qëllimi i unionit bankar për të cilin u ra dakord vitin që kaloi. Por, teksa trysnia ka rënë disi, unioni është zënë në grackën e teknikaliteteve dhe një debati themelor se sa prej borxhit historik të bankave duhet të hidhet mbi të, me fjalë të tjera, sa shumë gjermanët, finlandezët dhe holandezët duhet të mbajnë barrën e gabimeve të të tjerëve. Kjo vonesë është shumë e dëmshme. Bankat e Evropës kanë nevojë për fonde me çfarëdolloj mjeti. Amerika e ka rimarrë veten para Evropës jo sepse ka qenë më pak e rreptë, por sepse ua zgjidhi me shpejtësi problemet bankave të saj me qëllim që ato të jepnin sërish hua. Veç kësaj, eurzona ka nevojë për reforma që nxisin rritjen. BE duhet ta zgjerojë tregun e përbashkët më tej drejt shërbimeve. Në vend të mendojë për vija të kuqe kufiri, duhet të pranojë marrëveshjen e tregtisë së lirë që ofron SHBA, partneri i vet më i madh tregtar. Dhe duhet të lehtësojë disi masat shtrënguese duke

ngadalësuar ritmi e shkurtimeve në buxhet dhe duke përdorur para nga vendet e bërthamës së eurozonës për të paguar për skema që nxisin punësimin e të rinjve dhe invesimet në kompani të vogla e të mesme të periferisë. Është e qartë që arsyeja për mosveprimin e sotëm nuk është një mangësi e listës së gjërave që duhen bërë, por një mungesë e vullnetit për t’i bërë. Zbrazëtia shkaktohet kryesisht prej zgjedhjeve që priten në shtator në Gjermani, që është lëvizëzja kryesore e pothuajse çdo lloj politike evropiane sot. Por ka edhe arsye më të thella. Nëpër Evropë, votuesit janë gjithnjë e më të pakënaqur, madje të zemëruar, si me politikanët e tyre, ashtu edhe me BE. Në Francë, Presidenti Hollande është i paralizuar

prej skandaleve, si dhe një përqindje mbështetjeje prej 24% e popullatës, një tjetër rekord. Një sondazh i fundit i Pew Research Centre zbuloi se përqindja e francezëve që e shohin me pozitivitet BE-në ka rënë nga 60% në 2012-ën, në 41% sot, edhe më pak se sa në Britaninë euroskeptike. Italia është zhytur në recesion, e megjithatë nuk duket në gjendje të nxjerrë një platformë koherente politike për ndryshim. Në të njëjtën kohë, votuesit duan të mbajnë

monedhën e përbashkët: 70% e tyre ende e mbështesin euron në Greqi, një vend që ka vuajtur më shumë se çdo vend tjetër prej krizës. Gjatë viteve të fundit, votimet në Greqi, Irlandë, Portugali, Spanjë dhe Holandë kanë mbështetur në mënyrë të përsëritur qëndrimin në eurozonë. Kjo është një recetë për mosveprim. Nga njëra anë, votuesit duan që eurozona të qëndrojë e bashkuar. Nga ana tjetër, ata nuk mbështesin reformat e nevojshme për ta nxjerrë nga kriza. Koha ishte kur tregjet e aksioneve do të detyronin politikanët të përballeshin me këtë kontradiktë. Ishte rreziku i panikut financiar që i mbante udhëheqësit e eurozonës zgjuar deri në agim në kërkim të marrëveshjeve të shpëtimit dhe premtimeve për reforma. Por tregjet financiare janë qetësuar që kur Mario Draghi, presidenti i Bankës Qendrore Evropiane, premtoi të bëjë “çdo gjë që duhet bërë” për të mbrojtur eurozonën nga kolapsi. Spekulantët e

dinë që t’i vishen monedhës së përbashkët është njësoj si t’i kundërvihen buxhetit teorikisht të pafundëm të BQE – dhe kjo, të paktën në fillim do të sillte humbje të mëdha. Këmbana alarmi Draghi kish të drejtë t’i blinte kohë eurozonës. Ai kish gjithashtu të drejtë që t’i jepte Bankës Qendrore Evropiane mjete për të shtypur spekulimin. Problemi është se politikanët po çojnë dëm shansin për reforma të rregullta. Optimistët thonë se gjithçka do të shkojë mirë pas zgjedhjeve në Gjermani, kur udhëheqësit e saj do të kenë një mandat për reforma në eurozonë. Por hezitimi i Gjermanisë qoftë për të udhëhequr, qoftë për të paguar për pjesën tjetër të Evropës është më i thellë se kaq. Veç kësaj, problemet e Hollande tregojnë se marrëdhënia gjermano-franceze, gjithmonë qendrore për evolucionin e Evropës, është e bllokuar. Dhe nëse udhëheqësit e Evropës ngecin? Ashtu si Japonia, Evropa do të jetë në një hije për shumë vite. Kostoja do të matet me zhgënjim, komunitete të dëmtuar dhe jetë të çuara dëm. Por, ndryshe nga Japonia, eurozona nuk është e bashkaur. Dhe sa kohë që stanjacioni dhe recesioni dëmtojnë demokracinë, eurozona riskon një refuzim fatal popullor. Nëse somnambulët shqetësohen për monedhën dhe popujt e tyre, duhet që të zgjohen. “The Economist”

« bota

E hënë 27 maj 2013 •

“Rrokja” e Hollande ka gjasa të jetë e kotë. Më shumë se sa thjeshtë një enigmë, ai është “krejt i lexueshëm”, argumenton Jean-Marie Rouart, një shkrimtar në ParisMatch, që shkakton “më shumë indiferencë se sa antipati reale”. Ata që shpresojnë për qartësi të politikave ekonomike apo një apel Churchillian për një përpjekje mbarëkombëtare për ta vënë Francën në lëvizje do të mbeten të zhgënjyer. Ai do që toni i tij të jetë “as Churchill as Roosevelt, por Hollande”, thotë dikush pranë tij. Si teknokrat, Hollande mban veshur paqartësinë me një lehtësi mbresëlënëse

Presidencë përmes paqartësisë

Normal? Kush, unë?

jithçka nisi me fjalën “normal”. Francois Hollande zgjodhi këtë term për të përcaktuar llojin e Presidentit që premtoi të ishte. Për veshët e francezëve, nënkupton më shumë se e zakonshmja: tregon diçka që konfirmohet me rregullat, gjërat siç duhet të jenë. Pas mandatit të llojit “më shihni mua” të paraardhësit të Hollande, Nicolas Sarkozy, vetëpromovimi i të cilit përshtatej më së miri me hiperaktivitetin që shfaqte, fjala “normal” përputhej me dëshirën e francezëve për një qeveri më modeste dhe kohëra më të thjeshta. Dukej sikur kjo fjalë nënkuptonte që, ah, sikur gjërat të ktheheshin ashtu siç ishin dikur. Një vit pas zgjedhjes së tij, Hollande e gjen veten si një President normal në atë që po rezulton një kohë jonormale. Ekonomia ka rrëshkitur sërish në recesion. Qeveria është detyruar të shtyjë në kohë premtimin e saj për të shkurtuar deficitin buxhetor në 3% të GDP. Kompanitë po vuajnë për të mbetur konkurruese. Papunësia po rritet. Dhe me një mbështetje popullore prej vetëm 25%, popullariteti i

Hollande është fundosur në një nivel rekord për Republikën e Pestë. Vetëm 5% e francezëve mendojnë që gjërat do të përmirësohen. Presidenti normal përballet me dy detyra të pazakonta testuese: të ndreqë problemin e konkurrueshmërisë së Francës, përfshirë shpenzimet publike tejet të fryrë, dhe të shpjegojë përse kjo kërkon politika që bien ndesh me pothuajse çdo gjë që ai, si kandidat socialist, premtoi një vit më parë se do të bënte. Ata që e kanë takuar kohët e fundit thonë se Presidenti francez e kupton se sa urgjentë janë problemet, dhe se sa prapa Gjermanisë ka mbetur Franca. Ai e di që politikat e tij fiskale kanë qenë “antibiznes”. Ai gjykon që shpenzimet publikë në Francë, 57% e GDP, janë shumë të lartë. Pas më shumë se një dekade lënie mënjanë të zgjedhjeve të vështirë, Franca po zgjohet. Si mund të konkurrojë teksa fuqia ekonomike zhvendoset tek vendet në zhvillim? Çfarë lloj mbojtjeje mund të përballojë për qytetarët e vet kundër sëmundjeve, papunësisë dhe moshës?

Në të vërtetë, një tjetër ton u vu re në konferencën e shtypit të Hollande më 16 maj, kur ai premtoi të “hidhet në ofensivë” për të ringjallur rritjen ekonomike dhe zbuloi ide të reja për eurozonën. Francezët, tha Hollande, do të duhet të punojnë “më gjatë” përpara se të dalin në pension. Përfitimet familjarë do të shkurtohen për të pasurit. Ai nuk mund të vazhdojë me rritje taksash për të ulur deficitin, kështu që në horizont shfaqen shkurtimet e shpenzimeve. “Ne nuk do të shpenzojmë dhe pastaj largohemi”, tha ai. “Ne do të kursejmë dhe qëndrojmë”. Për një vizitor rastësor, mund të tingëllojë banale. Për të majtën franceze, është çoroditëse dhe përforcon një ndjesi pasigurie dhe dobësie.

Gjatë fushatës, premtimi i vetëm specifik për pensione i Hollande ishte të reduktonte moshën e pensionit nga 62 në 60 vjeç për ata që kishin nisur të punonin në moshë të re. Gjatë një fjalimi pompoz për nisjen e fushatës, ai nuk e përmendi asnjëherë aftësinë konkurruese. Kandidati Hollande ishte elokuent për taksimin e kompanive të mëdha dhe të pasurve (që i quajti “koprracë dhe arrogantë”), por nuk foli për shkurtime të shpenzimeve, më i qartë në lejimin e mbylljes së fabrikave se sa në lejimin e kompanive që të ristrukturoheshin. Nuk është habi që retorika e re e Hollande po shkakton tallje dhe frikë. Punëtorët e një fabrike në Lorraine, që Hollande premtoi ta shpëtonte, ngritën një pllakë guri

me shenjën “Tradhëti”, ku thuhet: “Këtu prehet premtimi i Hollande për ndryshim”. Disa prej kritikëve të tij më të mprehtë janë të majtë, përfshirë Partinë e Gjelbër, e cila është në qeveri, dhe Jean-Luc Melenchon, një ish ministër socialist tashmë në të majtën e mbështetur prej komunistëve. Një karikature tek “Le Monde” tregon sindikatat të befasuara teksa një Sarkozy në miniaturë del prej kokës së Hollande, duke thirrur: “Duhet të punoni më shumë... të fitoni më pak!” Vetëm 19% e atyre që votuan për Hollande janë të kënaqur me vitin e tij të parë si President. E majta franceze ka qenë e ndarë prej kohësh mes atyre, si Perre Moscovici, ministri i Financave, që e shohin veten si socialdemokratë në

një linjë me Gjermaninë apo Skandinavinë, dhe një krah të mishëruar tek Arnaud Montebourg, ministër i industrisë, i cili vazhdon të flasë për antikapitalizmin, doktrina themeluese e Partisë Socialiste. Një person i favorizuar prej Jacques Delors, Hollande zakonisht e shohin të lidhur me të moderuarit proevropianë. Por edhe në detyrë, ai refuzon ta thotë këtë. Kur u pyet në konferencën për shtyp nëse e pranon që është socialdemokrat, Hollande u ndal pak dhe u përgjigj: “Unë jam socialist”. “Tragjedia e Partisë Socialiste është se vazhdon të shtyjë shkëputjen nga e majta revolucionare”, argumenton Arnaud Leparmentier, një gazetar i “Le Monde”. Kjo e lë Hollande të drejtojë në një paqartësi të qëlimshme. Ai nuk shtyn për një të majtë më skandinave, nga frika se mos shkakton kundërplasje. Kështu që, ndjek reforma me një dorë, ndërkohë që i hedh mish të kuq të majtës, me dorën tjetër. Në terma praktikë, kjo nënkupton që të gjithë reformat janë të frenuara. Një ligj i ri i tregut të punës, për shembull, ofron fleksibilitet për orët e punës dhe pagën për punëdhënësit e punëtorëve me paga të ulëta, por gjithashtu rrit kostot për një kontribut të detyrueshëm shëndetësor. Ndihmësit e Hollande e quajnë këtë reformë përmes dialogut dhe konsensusit. Jacques Attali, një prej dinjitarëve socialistë, thotë se rezultati deri tani është “jashtëzakonisht shumë i kufizuar”. “Rrokja” e Hollande ka gjasa të jetë e kotë. Më shumë se sa thjeshtë një enigmë, ai është “krejt i lexueshëm”, argumenton JeanMarie Rouart, një shkrimtar në Paris-Match, që shkakton “më shumë indiferencë se sa antipati reale”. Ata që shpresojnë për qartësi të politikave ekonomike apo një apel Churchillian për një përpjekje mbarëkombëtare për ta vënë Francën në lëvizje do të mbeten të zhgënjyer. Ai do që toni i tij të jetë “as Churchill as Roosevelt, por Hollande”, thotë dikush pranë tij. Si teknokrat, Hollande mban veshur paqartësinë me një lehtësi mbresëlënëse. Presidentit i mungojnë fjalët që nevojiten për të krijuar hapësirën politike që mund ta lejojë atë të përcaktojë një të majtë të re socialdemokrate për Francën. Një detyrë e tillë do të kërkonte forcë, imagjinatë – çdo gjë përveç normalitetit.

bota • E hënë 27 maj 2013

EUROZONA

çalë-çalë, prapa Amerikës E

vropianëve u pëlqen të fajësojnë Amerikën për krizën e tyre. Por shihni shifrat, dhe është e qartë se Evropa e ka keqmenaxhuar reagimin e saj. Marrim rritjen ekonomike: prodhimi në Amerikë e ka kaluar kulmin e parakrizës dhe po rritet; eurozona ende nuk ka rifituar terrenin e humbur dhe po tkurret. Apo papunësinë: ishte 10% në të dy brigjet e Atlantikut në 2009, por tani ka rënë nën 8% në Amerikë, ndërkohë që në eurozonë është rritur mbi 12%. Për ta përmbledhur, eurozona ishte projektuar keq dhe masat shtrënguese në Evropë kanë qenë shumë të ashpra. Nëse ekonomia evropiane do të ishte një pacient në spital, doktorët mund të paditeshin për praktikë të gabuar. Në Evropë, çmimi i paaftësisë po paguhet prej të rinjve të papunë. Retorika bombastike për euron që rivalizonte dollarin ka ikur tashmë. Qëllimi tani është vetëm të ndalet rënia. Siç e thonë disa në Berlin, Evropa përndryshe rrezikon të bëhet si Amerika latine në vitet tetëdhjetë. Në samitin e javës që kaloi udhëheqësit e BE u morën me ata lloje problemesh që janë tipike për vendet më të varfër: gjetja e parave në llogari bankare të fshehta, si dhe detyrimi i shumëkombësheve të paguajnë taksat. Liderët e BE në pjesën më të madhe injoruan dëshirën e tyre për të udhëhequr botën në rduktimin e lëshimeve të dioksidit të karbonit. Ata nxituan të flasin për ulje të çmimit të energjisë tani që Amerika po përfiton nga gazi argjilor. Hapi i radhës në ndreqjen e problemeve të Euros duhet të presë deri në një tjetër samit në qesrhor, apo deri në zgjedhjet e Gjermanisë në shtator. Në Berlin, këto kohë, obsesioni me disiplinën fiskale po shkon paralel me një fokus në reformat ekonomike. Është surreale të dëgjosh figura të larta që fajësojnë FMN, se ka rënë dakord për programe shpëtimi shumë të ashpër, apo Komisionin Evropian që nuk arriti të përgjigjet aq shpejt sa duhej ndaj papunësisë së të rinjve, si dhe shtrëngimin e kredidhënies që dëmtoi kompanitë më të vogla në Evropën jugore. Angela Merkel, Kancelarja gjermane, është veçanërisht

e kënaqur prej disa grafikëve që Mario Draghi, President i bankës Qendrore Evropiane “fingëlloi” para udhëheqësve në samitin e tyre në mars. Ata tregojnë se pagat në vendet në deficit janë rritur që nga 1999 shumë më tepër se produktiviteti. Në Itali produktiviteti ka qenë statik, por pagat nuk janë përshtatur si në Spanjë apo Portugali. Dhe Franca duket si një borxhli evropiano-jugor, pavarësisht kostove të huamarrjes që i ka të ngjashme me Gjermaninë. Përgjigja e duhur janë reformat strukturore për të rritur produktivitetin dhe ulur pagat. Por e para ështrë e vështirë në terma afatshkurtër. Dhe e dyta shkakton dhimbje ekonomike, si dhe mund të shkaktojë trazira sociale. Reformat strukturore përfshijnë ndryshim të kontratës sociale që shtetet kanë zhvilluar nëpër dekada. Disa vende në telashe, përfshirë Greqinë, janë gjithësesi duke u përshtatur – qoftë sepse programet e shpëtimit kërkojnë liberalizim të tregut të punës dhe tregjeve të produkteve, qoftë sepse papunësia po detyron brutalisht ulje të pagave. Franca është një rebus më i madh. Nuk është nën trysni nga tregjet. Është shumë e madhe për t’u “kërcënuar” nga eurokratët. Dhe është shumë e rëndësishme për Gjermaninë që

Zyrtarët evropianë argumentojnë se Evropa “nuk është shtet”, kështu që nuk mund të reagojë shpejt – sigurisht jo aq vendosmërisht sa Amerika. Për një vëzhgues të mençur në Berlin, euro është bërë një “makinë e skëterrshme” që askush nuk mund ta ndalë. Tani që shtetet janë mbetur brenda saj, e kanë për detyrë që ta ndreqin

ta kritikojë me zë të lartë. Rënia e Francës mund të fundosë Euron. Kur komisioni nxjerr rekomandime specifike sipas shteteve javën tjetër Franca do të marrë edhe dy vite shtesë për të realizuar objektivin e deficitit, me shpresën që këtë kohë do e përdorë për të kryer reforma strukturore. Francois Hollande e pranon nevojën që Franca të rifitojë aftësinë konkurruese. Megjithatë, ky propozim i fundit për reforma në eurozonë tradhton një dëshirë për një rrugëdalje të lehtë. Ai bëri thirrje për krijimin e një “qeverie ekonomike” me një udhëheqës me kohë të plotë (BE ka shumë “presidentë”). Detyra e saj do të përfshinte harmonizim të taksave dhe nxitjen e sistemeve të mirëqenies dhe asistencës sociale që të konvergonin. Shkurt, një pjesë e përgjigjes ndaj problemit që Franca ka me aftësinë konkurruese është që gjithë të tjerët të rrisin kostot e asistencës sociale dhe të punës. Është një mënyrë të menduari që irriton Gjermaninë, e cila do që Franca të përqafojë globalizimin si një shans, jo si rrezik. Për Merkelin, çështja është jo si të ndihmohen vendet me probleme që të arrijnë Gjermaninë, por se si Evropa të konkurrojë me pjesën tjetër të botës. Si do të sigurojë Evropa jetesën në të ardhmen?

Përse kompanitë evropiane kanë probleme për të qenë të suksesshme në nivel global? Këndvështrimi në Berlin është që, nëse recesioni po shkakton papunësi të lartë në periferi, fajin e kanë tregjet e ngurtë të punës. Rritja e pakënaqësisë ndaj Gjermanisë mund të mos jetë e pëlqyeshme, por është një çmim që ia vlen të paguhet për të sjellë ndryshimin. Ashtu si shumë gjëra në euro krizë, theksi në reformat strukturore ka ardhur vonë. Qeveritë kanë shpenzuar kaq shumë kapital politik për masat shtrënguese saqë mund të jenë shumë të dobësuara për të liberalizuar ekonomitë e tyre. Reforma në eurozonë në tërësi është po kaq e rëndësishme. Banka Qendrore Evropiane është shfaqur si huadhënëse e fundit për sovranët, deri në një pikë. Sektori financiar po stabilizohet prej krijimit të ngadaltë të një unioni bankar. Një pjesë e vonesës vjen prej dëshirës së Gjermanisë për të kufizuar pasojat e veta. Por vjen dhe prej hezitimit të Francës dhe të tjerëve që të modifikojnë traktatet e tyre, nga frika e humbjes së referendumeve. Kërkesa e Britanisë për një rinegocim të anëtarësimit të saj e bën perspektivën edhe më pak të pëlqyeshme. Por do të ishte gabim të pretendohej se euro do të mbijetonte pa ndarë më shumë risqe. Hollande është përpjekur të kapë sfidën e Merkel për më shumë union politik si çmim për më shumë solidaritet. Ai tha se është gati ta shohë brenda dy vitesh. “Nëse Evropa nuk lëviz, ajo shembet, ose zhduket nga harta e botës”, shtoi ai. Indiferenca me të cilën u prit kjo thirrje tregon shumë për humbjen e ndikimit francez. Hollande mund të jetë duke bërë manovra para zgjedhjeve në Gjermani, por shumë pak presin që politika gjermane të ndryshojë. Zyrtarët evropianë argumentojnë se Evropa “nuk është shtet”, kështu që nuk mund të reagojë shpejt – sigurisht jo aq vendosmërisht sa Amerika. Për një vëzhgues të mençur në Berlin, euro është bërë një “makinë e skëterrshme” që askush nuk mund ta ndalë. Tani që shtetet janë mbetur brenda saj, e kanë për detyrë që ta ndreqin.

« bota

E hënë 27 maj 2013 •

i n u i p s Jetë si agjinare depozitohen, im t je jis pa , jia og ol E reja, tekn koolit, parat klasike të seksit, al od et m bi m e, rt to a . es shtr ë profesorët e zanatit on th , n” rë itu pr pa të ave. “Prisni të errët, i vogël nën një çadër un lo kl ë nj t ri nu që e Edhe të në shtëpi shëndoshë er hy kt ë ht ës ë m sh si Fogle, i cili ta më për Luftën e Ftohtë es vd k nu sh ku as e mirë. Seps Me paruken prej bjondi, syzet e diellit dhe këmishën me kuadrata, Ryan dukej si “spiuni që vjen nga cirku”, një agjent i ardhur prej kohës së mjekrrave të sajuara dhe dokumenteve të falsifikuar. I dalë nga një film komik i Austin Pouers më shumë se sa nga faqet e “Le Carre” apo “Fleming”, historia e spiunit që bridhte me një busull në epokën e GPS-it është kaq qesharake e mbi të gjitha anakronike, saqë të bën të dyshosh që është serioze dhe aktuale. Ryan Fogle ishte sekretari i tretë i seksionit politik në ambasadën e SHBA, niveli më i ulët në totemin diplomatik. E bllokuan trashëgimtarët putinianë të KGB, (FSB) teksa dilte nga i njëjti pallat, e më pas e shtrinë përtokë me fytyrë poshtë, me kapelën e bejsbollit të shtrembëruar mbi paruken prej bruni (e kish ndërruar), si dhe një tufë me euro dhe dollarë. Nëse doni të zbuloheni dhe arrestoheni në Rusi, ashtu si dje në BRSS, sjellja e diplomatit amerikan që tani akuzohet se punon për CIA-n është pikërisht ajo që duhet të ndiqni. Domethënë, gjithçka e kundërta e atyre që në botën e magjisë së zezë të spiunazhit, quhen “Rregullat e Moskës”, e që rekomandojnë, pikësëpari, maturi, mosbesim, anonimat për t’u humbur mes turmës. Por duke qenë se, siç paralajmëronte James Angleton, njeriu që për 21 vite ishte i pari gjahtar paranojak i “urithëve” sovjetikë në SHBA, “në spiunazh asnjëherë një gjë nuk është ashtu di duket” dhe që “ajo që shihet është fakt për të mos parë”, aventura qesharake e agjentit Fogle m’u brenda ish-perandorisë së të keqes, ndoshta fsheh shumë më tepër se sa zbulojnë filmimet e kapjes së tij të transmetuara nga televizionet në Moskë. Paaftësia, diletantizmi, pakujdesia e sekretarit të ambasadës janë shumë të mëdha për të qenë të vërteta. Kur e arrestuan tek dalja e shtëpisë dhe e përplasën përtokë, m’u para objektivave të kamerave televizive, kish me vete, përveç tufave të parave, edhe një letër nga ato të ambasadës, por pa kokë, ku ofroheshin një milionë dollarë për atë që bashkëpunonte me SHBA. Truku i manovrave të

diversionit, për të tërhequr vëmendjen nga operacionet e vërtetë, është një klasik i spiunazhit. Të vjetrit e këtij zanati, jetimët e Luftës së Ftohtë tashmë në pension që e kalojnë kohën duke shërbyer si guida në muzeun e spiunazhit në Uashingon apo duke shkruajtur kujtime, si Paul Redmond që kishte punuar “në terren” në BRSS, buzëqeshin me një farë ironie me amatorizmin e Gofle, si dhe shkeljen e atyre ligjeve të pashkruar për mënyrën si duhet të sillesh, i pari ndër të gjithë: “Mbaj mend se je gjithë kohës i kontrolluar nga dikush”. Dhe studiuesja që drejton qendrën e studimeve ruse në Universitetin e Georgetown, Angela Stent, thotë: “Jemi rikthyer tek mjekrrat false të Kastros?” Por mbani vesh formulën e Angleton, gjahtari i agjentëve armiq. Po nëse Fogle do të donte të zbulohej? Sikur i tiji të ketë qenë një shpërqëndrim për qentë e rojës në Rusi? Kontakti i tij në Rusi, ai që do të duhej të rekrutonte me tufën e eurove, si dhe një premtim të shkruar, prej një milionë dollarësh në një llogari bankare, të hapur përmes emaileve shumë të survejuar

të Google, ishte një prej drejtuesve të antiterrorizmit rus në Kaukaz. Një specialist i Al Kaedës në Çeçeni, vendi prej ku vinin Tsaraevët, të akuzuarit për bombën në Boston. KGB e re putiniane thotë se i ka dhënë informacion FBI për ata dy vëllezër dhe se është injoruar nga amerikanët, për të vënë në siklet rivalët si dhe për të mbuluar vetveten. Por CIA nuk është e bindur dhe ndoshta misioni i “spiunit të ardhur nga cirku” ishte ai që të detyronte informatorët falsë që të dilnin zbuluar. Po përse duheshin përdorur metoda kaq të trasha? Sepse, thotë një tjetër ish agjent i CIA, thjeshtë, banalisht, funksionojnë mirë. Ndërkohë që shërbimet e spiunazhit dhe kundërspiunazhit derdhin me miliona për të infiltruar serverat e armikut dhe për t’u mbrojtur, për të futur përgjues dhe virusë në qendrat nevralgjike të shteteve të tjerë, dhe gjejnë strehë tek “sigint”, shërbimi elektronik i inteligjencës, kontakti real mbetet i domosdoshëm. Dhe i shërben qëllimit. Nëse për çadrat e helmuara aq të dashura për vrasësit bullgarë nuk flitet më, radiot

me valë të shkurtëra transmetojnë ende dhe asgjë nuk ka zëvendësuar shkëmbimin e fjalëve kyçe. “Jemi njohur, California?” i thoshte agjenti rus pak vite më parë kontaktit të tij. “Jo, në Hamptons”, përgjigjej tjetri. Fjalëkalime shumë njerëzorë. Në Seattle, një spiun i Moskës i besonte ende një boje shkrimi simpatike, me bazë lëng limoni dhe askush nuk mendonte të kontrollonte ato dosje, duke mos e imagjinuar këtë antike të spiunazhit. Përdoren ende “dead drops”, mesazhe të vegjël që lihen në pemët në kopshte publikë, për t’u marrë prej aty më vonë, apo edhe mënyra e vjetër, por e padështueshme e shkëmbimit të çantave identike në një stol, mes dy njerëzve në

dukje të panjohur. Rrjeti i fundit i madh i spiunazhit rus në Amerikë u çmontua afro tre vite më parë, në qershor 2010, kur FBI arrestoi Anne Chapman Kushenko, “Anna, kuqalashja e nxehtë” dhe strukturën e saj të dhjetë urithëve. Por, ndërsa ajo përdorte teknologjinë më të vjetër në botë për të tërhequr burra të rëndësishëm, një bashkëpunëtor i saj në Teksas interceptonte “fjalën e fundit” të shkencës informatike. Teknika e “kurthit të mjaltit” është prej kohësh një ndër të preferuarit e shërbimeve izraelitë, për të joshur dhe nëse është e nevojshme eleminuar, armiqtë më të këqinj të shtetit të Izraelit. Viktor Evgenevich Lui, që më vonë mori emrin Victor

Louis, ishte për disa dekada një burim i pashtershëm disinformacioni për shtypin perëndimor, duke luajtur mes rolit të tij në KGB dhe shfaqjes si korrespondent për të përditshmet angleze. Teknika e tij ishte e thjeshtë: në shtëpizën e mrekullueshme në lagjen më VIP të Moskës, Peredelkino, ftonte dhe zhyste mysafirë të huaj nën “male” me havjar të mrekullueshëm, të larë me “lumenj” me vodka. Pak hightech, shumë pije alkoolike. Për të eleminuar Castron, CIA e dëshpëruar, provoi me puro me eksplozivë si dhe tym depilues, për ta privuar atë nga simboli më i dukshëm i karizmës së tij, mjekrra. Në takimin e fshehtë në një restorant në Uashington, ai që zgjidhi përmes kanaleve dytësorë krizën e raketave në tetor 1963, gazetari amerikan i përdorur nga Shtëpia e Bardhë për të testuar një interlokutor sovjetik, vendosi mustaqe false. Pa ndonjë arsye. E reja, teknologjia, pajisjet imagjinare depozitohen, si shtresa torte, mbi metodat klasike të seksit, alkoolit, parave. “Prisni të papriturën”, thonë profesorët e zanatit. Edhe të qenurit një klloun i vogël nën një çadër të errët, si Fogle, i cili tashmë është kthyer në shtëpi shëndoshë e mirë. Sepse askush nuk vdes më për Luftën e Ftohtë.

bota • E hënë 27 maj 2013

HISTORIA/ AGJENTET

Ka ende “mbetje” nga Lufta e Ftohtë K

Autori i romaneve: “Mbështetemi shumë tek satelitët”

Forsyth: “Ja përse duhet punuar në terren” “Ky nuk është Le Carre. Kjo është parodi e Le Carre”. E thotë Frederick Forsyth, që i bën një homazh kolegut të tij të romaneve të spiunazhit për të qeshur me rastin më komik të spiunazhit që mund të mbahet mend. “Asnjë spiun, asnjë agjent i fshehtë romanesh, nuk do të sillej si agjenti i CIA-s që u kap me dy paruke, dy thika, një zarf plot me kartëmonedha e madje edhe një lloj letre pranimi për informatorin e tij. E firmosur ‘Your Friends’, miqtë e tu. Nëse do të vendosja një letër të tillë në një prej librave të mi, nuk do të ma botonin. Do të thoshte që nuk është ebesueshme. Që disa gjëra, në realitet, nuk ndodhin. Por këtë herë ka ndodhur”. Shpërthen në të qeshura, autori i disa trillerave që janë bërë best seller-a. Por është një e qeshur e hidhur. “Nëse human intelligence, spiunazhi me njerëz, nuk funksionon, është problem për të gjithë”, paralajmëron shkrimtari. Çfarë mendon për këtë histori? Mendoj që për një herë jam i detyruar t’u besoj rusëve. Nuk mund të imagjinoj që të kenë fabrikuar një komplot të këtij lloji për të diskredituar amerikanët. Është shumë patetik për të qenë një sajim. Agjenti i huaj i kapur në flagrancë. I fotografuar në momentin e arrestimit. Jo, as edhe KGB sovjetike nuk do të kish patur pafytyrësinë që të shpikte një skandal të tillë. Do të thotë që është e vërtetë. A është e mundur që një agjent i CIA-s bredh nëpër Moskë me një parukë bjondi dhe mendon që t’ia hedhë? Duhet të jetë e pamundur. Spiunazhi nuk është lojë fëmijësh. Edhe pak dhe ai do të hynte në një bar e do të porosiste vodka, dhe banakieri do i thoshte, më fal, shiko se e ke paruken mbrapsht. Një shaka. Jo që s’është roman i Le Carre, po kjo është parodi e Le Carre, Smiley i tij nuk do të bënte asnjëherë gabime kaq të dukshëm. Ndoshta imagjinojmë që agjentët e fshehtë kanë persona specialë, mbi mesataren, dhe në fakt nuk është gjithmonë kështu?

Mes tyre ka jo vetëm persona normalë, por edhe idiotër. Në atë zanat bëhen shumë gabime. Megjithatë, një gabim i tillë më befason. Më duket sikur shoh skenën në zyrat qendrore të CIA-s në këto orë: përgjegjësit për këtë operacion do të kalojnë disa orë shumë të vështira. Tani ç’do të ndodhë, një tjetër erë e Luftës së Ftohtë mes dy superfuqive? Jo domosdoshmërisht. Agjenti i CIA-s do dëbohet. Zakonisht SHBA duhet të përgjigjen duke dëbuar një agjent rus që punon në SHBA nën maskën e një diplomati, por këtë herë mund të mos e bëjë. Kanë gabuar ata, rëndë madje. Duhet të kapin një rus në një situatë po kaq sikletosëse, për t’u kundërpërgjigjur pa bërë figurë të keqe. Moska është e kënaqur kështu. Çështja mund të mbyllet. Përtej gabimit njerëzor, agjenti me paruke na kujton rëndësinë e spiunëve në terren, edhe në epokën e satelitëve spiunë? Absolutisht po. Teknologjia e spiunazhit mund të zhvillohet sa të dojë, por nëse duhet të rekrutosh një informator duhet një njeri, një agjent që e takon, e çon të pijë diçka, i ofron para ose e shantazhon, pra e bind. Kështu ka qenë gjysmë shekulli më parë dhe kështu është edhe sot. Fatkeqësisht. Përse thoni fatkeqësisht? Sepse ky operacion i kryer keq të bën të mendosh që spiunazhi human nuk funksionon mirë. Është problem që ekziston prej vitesh, në fushën e spiunazhit: mbështeten shumë mbi satelitët spiunë, interceptimin e telefonatave dhe emaileve, etj. Por puna e agjentit në terren, puna e 007-ave të stilit të dikurshëm, mbetet thelbësore. Dhe nëse agjencitë e spiunazhit nuk dinë ta bëjnë më, atëherë ka telashe për të gjithë, sepse në fund të fundit spiunazhi i shërben pikërisht njohjes më mirë të kundërshtarëve tanë. Për të fituar luftërat, e mbi të gjitha për t’i shmangur.

ur Gjermania dhe Polonia rifilluan marrëdhëniet diplomatike për herë të parë pas Luftës së Dytë Botërore në 1970, shërbimet sekrete ishin në gatishmëri. Sipas modelit të Bashkimit Sovjetik, i cili që prej vitit 1920 shfrytëzonte identitetet e jetimëve për identitete të rreme për agjentë, edhe shërbimet sekrete komuniste në vendet lindore të bllokut komunist, u përpoqën me një metodë të guximshme spiunazhi të infiltronin agjentë në Perëndim. Në rastin më të mirë agjentët duhej të kishin origjinë gjermane dhe një familje të humbur diku në Perëndim. Në vitet ‘60 qendra e shërbimit sekret në Varshavë dha një udhëzim për pikat rajonale të shërbimeve informative, ku më parë jetonin gjermanë, shpjegon Władysław Bułhak, historian në Institutin polak për Kujtesë Kombëtare. Atje duhej të kërkoheshin identitete të përshtatshme, të cilat mund të përdoreshin si maskim. Kush shkonte si gjerman në Republikën Federale konsiderohej i besueshëm dhe kishte shanse më të mira. Historiani, Sławomir Cenckiewicz, thotë: “Në sajë të afrimit politik ishte më e lehtë të infiltroheshin agjentë. Nuk ishin operacione të zakonshme, por nga ato të ruajtura më mirë. Metoda të tilla origjinale ishin nën ‘patronazhin’ e seksionit special të shërbimit sekret, shpesh të etiketuara me shkronjën ‘N’ që do të thoshte ‘i paligjshëm’. Shërbimet informative lindore i ndërtonin strukturat e tyre në përputhje të plotë me modelin sovjetik. Për identitete të përshtatshme nevojiteshin edhe kandidatë të mirë, që flisnin përsosur gjuhë të huaja. Për këtë arsye ishin të preferuar studentët e gjermanishtes. Si në rastin e Jerzy K. nga Polonia, të cilin shërbimi sekret i Republikës Popullore të Polonisë e kontaktoi gjatë kohës që studionte në Leipzig. Pastaj atij iu dha emri i një djali me origjinë gjermane, të cilin mamaja Hildergard e kishte lënë pas kur ishte arratisur nga Pomerania. Djali i saj i vërtetë, i pagëzuar me emrin “Heinz”, por që më vonë mori emrin polak Janusz, u rrit në Poloni nga prindër adoptivë dhe mësoi për origjinën e tij vetëm në moshë të rritur. Tre vitet që pasuan spiuni u stërvit si agjent polak, për maskim punoi dy vjet si mësues në Poloni, për të pasur në rast kontrolli një histori të besueshme. Në fund përmes Kryqit të Kuq ai gjeti nënën e Januszit, së cilës iu shit si i biri. Takimi përfundoi në mënyrë tragjike, pasi gruaja pak kohë më pas humbi jetën nga infarkti. Spiuni megjithatë u njoh si djali i saj dhe u vendos në Bremen, një qytet me traditë socialdemokrate, ku vinin shumë të shpërngulur nga Jerzy K. zyrtarisht quhej “Heinz Arnold” dhe punonte në Zyrën e Bremenit për të Shpërngulurit dhe Imigrantët, si dhe në shkollën popullore si mësues gjermanishteje. Ai ishte anëtar i Partisë Socialdemokrate gjermane (SPD) dhe angazhohej në organizata humanitare, ku mësoi shumë për industrinë gjermane të armatimit dhe eksportet e saj. Më shumë ai interesohej për kontrollet e sigurisë, të cilave i nënshtroheshin të shpërngulurit nga Lindja, pasi kjo ndihmonte në Lindje përgatitjen më të mirë të infiltrimit të agjentëve. Për këtët arsye ai mblidhte informacione në Zyrën për të Shpërngulurit dhe Imigrantët, por edhe në ambientet e opozitarëve polakë, të cilët nga jashtë mbështesnin lëvizjen “Solidarnosh”. Spiuni kishte akses në shumë dosje personale. Një tjetër objektiv i tij ishte të arrinte më vonë në një post vërtet me influencë.

Ndërkaq djali i vërtetë Janusz, në Poloni, nuk e kuptonte përse i refuzohej dalja jashtë vendit dhe merrej rregullisht në pyetje nga milicia ushtarake. Në vitin 1984 ai fillon të kërkojnë nënën biologjike përmes Kryqit të Kuq. Kështu në Gjermani u konstatua se dy burra paraqisnin të njëjtin identitet. Vetëm muaj më vonë, në mars 1985, agjenti polak zbulohet dhe arrestohet. Pak më vonë në korrik 1985, vdes papritur në Poloni huazuesi i identitetit të spiunit, Janusz. Në Gjermani ndërkohë Prokuroria vazhdonte hetimet për spiunin nga Lindja. Fjala ishte për më shumë se dhënien e një dënimi. Asokohe kur kapej një spiun, mendohej se si mund të shfrytëzohej ai në aspektin politik, thotë Lothar Jachmann, bashkëpunëtor afatgjatë në zyrën e landit për mbrojtjen e Kushtetutës në Berlin dhe Bremen. Kjo ishte diçka e zakonshme gjatë Luftës së Ftohtë dhe kryhej sigurisht jashtë procedurës normale, ligjore, nga zbulimi deri tek dënimi. Politika dhe shërbimet informative kërkonin para së gjithash të rimerrnin njerëzit e tyre, të kapur nga pala tjetër. Pra, bëhej këmbimi i agjentëve. Kur në pranverë 1985 erdhi në pushtet Mihail Gorbaçov, transparenca e tij solli lëvizje në biznesin e këmbimit. Shpejt do të ndodhnin dy aksione spektakolare këmbimi në urën legjendare Glienicke pranë Berlinit. Në këtë pikë të gjithë ishin njëlloj, thekson sot Hans Koschnik, ish kryebashkiak i Bremenit. Nuk kishte asnjë ndry-

shim mes KGB-së, CIA-s apo BND-së dhe STASI-t, ishte metoda e punës në Lindje dhe Perëndim, thotë Koschnick. Kështu ndodhi edhe në rastin e Jerzy K., i cili pas dhjetë muajsh në arrest hetimor, u këmbye në urën Glienicke. Para tij ishin këmbyer në 11.2.1986 tetë persona të tjerë, i pari disidenti rus Anatolij Schtscharanski, i cili u la i lirë nga rusët pas përpjekjesh të gjata të amerikanëve. Polaku ishte agjenti i fundit i këmbyer i Luftës së Ftohtë, që kaloi mbi urë. Pas kësaj ai vazhdoi të punonte për shërbimin sekret, nën identitetin e rremë të një biznesmeni polak në tregtinë e jashtme polake. Pas vitit 1989 u largua nga shërbimi informativ. Se cilat ishin rezultatet konkrete të punës së tij si spiun dhe nëse shërbimi i fshehtë ka pasur lidhje me dy vdekjet, nuk dihet ende. Po kështu e paqartë është nëse dosjet operative në Poloni janë shkatërruar pas 1989 apo nëse vazhdojnë të jenë sekret. Ish-spiuni u konfrontua me të kaluarën e tij pas rreth 30 vjetësh, në kuadër të një dokumentari televiziv. Si motiv për aktivitetin e spiunazhit ai deklaroi një përzierje të dëshirës për aventura me perspektivat materiale. Ai beson se ende sot janë në veprim agjentë, të cilët në Luftën e Ftohtë ishin pajisur me identitete të huaja. Kush mendon ndryshe është naiv, thotë ai.

« dossier

E hënë 27 maj 2013 •

Kontributi i shtypit dhe i fesë islame në vitet 1920-1930

Nga Albert Kotini (vijon nga numri i kaluar) Darvini dhe evolucioni Për ketë çështje është shkruar në veçanti nga autori Harrun Jahja (korrik 2001) në librin “Gjunjëzimi i evolucionit”. Mirëpo “Zani i naltë”, që në korrik të vitit 1937, nr. 8. shkruan se: “Darvinizmi është në zhvleftësim e sipër. Asnjë nuk do të gjurmojë origjinën deri te stërgjyshërit majmunë. Edhe fizikisht gjenden shumë boshllëqe ndërmjet njeriut dhe majmunit. Kërkimet 150-vjeçare të fundit nuk mundën të gjenin “grupin e munguar” ndërmjet njeriut dhe orangutangut. Fillimi i njeriut, sipas disa librave të shenjta, nuk e kënaqi Darvinin, prandaj teoria e Darvinit ka një të vërtetë të sipërfaqshme se njeriu është vetëm mish e kocka. Darvini mund të ketë në foto një ngjashmëri ndërmjet skeletit të njeriut dhe skeletit të një majmuni, mirëpo çështja e vetëdijes midis tyre nuk e miraton atë teori. Nuk ka barazi midis trurit të një majmuni dhe një njeriu. Teoria e Darvinit qëndron mirë derisa vijmë te vetëdija e njeriut. Çdo kafshë ka tiparet e veçanta në trurin e vet. Në qoftë se vetëdija është shuma e disa pasioneve, epsheve që duken në shtazë të ndryshme, kjo nuk do të thotë se instiktiv është vetëdija. Po të ishte majmuni stërgjyshi ynë, mendja e tij duhej që të mblidhte të paktën mendjet e 100 shtazëve të tjera, sikurse mendja jonë, që përfaqëson me miliona mendje. Edhe origjina e çifteve ose llojeve sipas Darvinit është nxjerrja e seleksionit natyral... Në qoftë se pranohet kjo e vërtetë shkencore e Darvinit, atëherë, sipas zbulimeve shkencore, çdo çift mund të studiohet për origjinën e tij në botën e atomeve... Në vijim të këtyre ideve në revistën “Njeriu” korrik 1943, nën titullin “Përcaktimi i misticizmit n’ islam”, jepen me 7 pika, si terma teknike, përmbajtja e këtij misticizmi. Autorë të shquar, e kanë shpjeguar Kuranin, jo vetëm nga ana teologjike, por edhe shkencore. Si p.sh., Ibni Halduni, kur studion natyrën dhe origjinën e misticizmit thotë se influenca mistike ka ekzistuar gjatë kohës së kalifëve të parë. Sipas këtij autori, shumica e besimtarëve të parë kanë pasur shpirt mistiku, pastaj me t’u pasuruar shumë pak prej tyre i qëndruan besnikë misticizmit. Nga mistikët e parë e deri te shenjtorët e shekullit VII të Hixhretit gati të gjithë mistikët e vërtetë kontribuan në zhvillimin e dukjes së brendshme të besimit. Janë shkruar një numër i madh librash herë pas herë mbi mistifikimin islam, veçanërisht janë veprat: “Kitabul Lemja” prej sheh Eber Siraxhit (378 H), “Keshful-Mahxhub” prej sheh Ali Huxhvejri (465 H) dhe “Risalejin Kushejrie” prej Ebul Kasim Kushejri (465 H). Ndryshimi kryesor midis sheriatit dhe Hakikatit është si vijon: a) në Sheriat, dituria parakalon punën., ndërsa në Hakikat, vepra parakalon dijen. b) e para bazohet mbi studime dhe eksperimente, kurse tjetra, mbi inspirate dhe revelate, sikurse thotë dhe Kurani: “Kështu, Ai ndërhyn ngushtë tek ai (shpirti) me inspirat (për ta ruajtur) të mos rrëshqasë nga e vërteta dhe ta mbrojë atë nga e keqja” (Kurani, 91: 8). Imami Gazaliu idetë mistike i bëri degë studimi të veçantë duke bërë shpjegimet e ndryshimeve ndërmjet Sheriatit dhe Hakikatit... (Sheh, Ihjaul, Ulum dhe El- Gazaliu, prej Shibliut). Në këto botime, materialisti, do ta ketë të vështirë të besojë në spiritualizëm. Platoni vetë besonte në ekzistencën e spiritualizmit, ndërsa sot në Europë ka një grup mendimtarësh, që mbështesin tezën, se dituria mund të fitohet nga metoda Esoterike. Sheh Ebul Hasan Seraxhi, shkruan në librin e tij “Kitabul-Lemja” se “E drejta e të nxjerrë ide dhe mendime shpirtërore u është dhënë vetëm atyre njerëzve që kanë ndjekur librin e shenjtë...”. Mirëpo autorët shpjegojnë shkencërisht se është absurde në çështjet hyjnore, kur një mistik islam thotë: “Unë jam Zoti, dhe Zoti është unë nuk do të thotë kurrë që Zoti është trupëzuar në veten e tij dhe anasjelltas”. Pra, autorët në veçanti ata arabë nuk bazohen në burime të dyshimta, por respektojnë gjërat e shenjta dhe nuk japin ide të pabaza mbi të vërtetat në shkencë për të penguar zhvillimin, por arsyetojnë të njohurat dhe ta panjohurat...”

“Zani i naltë”: Komunizmi është fundi i fesë dhe fillimi i rrënimit shoqëror tari ndodh që qëndron një muaj, gjashtë muaj, ose 1 vit. Gjatë kësaj kohe admirohet për rrobat e tij të mira, dhe njerëzit rreth tij fillojnë ta imitojnë. Nuk ka gjë në fenë e tij që s’mund ta kuptojnë. Në këtë mënyrë, janë përhapur fara e qytetërimit dhe Islamizmit në shumë fise afrikane...”. (“Zani i naltë” nr. 9, maj 1903). Ndërsa prej autorit Omer Sterëard Rankin, shkruhet në veprën “Historia dhe përparimi i Islamizmit në Angli”, se: “Që në vitin 1640, një mysliman anglez shkoi në Qabe dhe në shekullin XVIII, u bënë tre anglezë që vepruan në këtë mënyrë. Të përhapurit e fesë islame në Angli, filloi të shpejtohet në vitin 1895 dhe tani, në maj të vitit 1937, numërohen 30000 myslimanë të vendosur në qytete bregdetare. Më 1895, një gjerman me emrin Leitner, që merrej me organizimin e shkollës së gjuhëve orientale dhe ndodhej 24 milje larg Londrës në Woking, ndërtoi një xhami në stilin indian dhe u plotësua me ndihmat nga një sundimtar indian, me emër Shah Jehan. Më 1928 një anglezi Marmoduke, Pickthfal që shërbente deri vonë në oborrin e Niazmit të Hajdarabadit, bëri botimin e përkthimin më të mirë të Kuranit në anglisht. Më 1932, ishte formuar një shoqëri myslimane në Angli në një shtëpi, ku faleshin dhe përballë muzeumit të famshëm të Londrës. Kjo shoqëri ndante falas libra për fenë islame, si për myslimanë, ashtu dhe për jo myslimanë. Kjo shoqëri islame, ka bërë debate dhe me shtypin anglez duke i korrigjuar artikujt e gabuar mbi ketë fe. Njëkohësisht edhe përballjet me industrinë anglo-amerikane të filmave, që shpesh e kanë prezantuar për keq fenë islame. Që nga viti 1920 në Angli janë formuar shumë shoqëri të vogla myslimane dhe më 1929, dr. Halit Sheldraku formoi shoqërinë me emrin “Shoqëria Perëndimore Islamike”, e cila punon për t’u dhënë të drejta detarëve arabë që banojnë në Londër, South Shields. Njëkohësisht në 2 mars 1933, i është dërguar Franklin Ruzveltit një libër “The True Islam” dhe një kopje të së përkohshmes “Dielli i islamizmit” me një dedikim respekti dhe një ftesë për ta lexuar. Përgjigja e Shtëpisë së Bardhë më 14 prill 1933 ka qenë falënderuese dhe mirënjohëse, për sa shprehej respekti në këtë korrespondencë.

Arabët në qytetërim, drejtësi dhe moral Conon I. Taylerm në kongresin kishtar të Anglisë deklaroi, se: “Ne jo vetëm që nuk përfitojmë fushë, por nuk po jemi të aftë me mbrojtë tonën. Besimi muhamedan, qysh tani shtrihet, prej Marokut deri në Java, prej Zanzibarit deri në Kinë dhe është duke u përhapur në Afrikë. Kanë zënë rrënjë në Kongo dhe në Zamba, kurse Uganda është bërë myslimane. Një fis afrikan, që bëhet mysliman nuk kthehet kurë në paganizëm dhe nuk bëhet kristian… Ne duhet të fillojmë duke e njohur faktin se islamizmi nuk është antikristiane, por një fe gjysmë kristiane. Islamizmi është një kopje prej Ibrahimit dhe Musait, me elemente kristiane. Jahudizmi ishte ekskluzive islamiste, por jo e një race, por për të gjithë botën. Myslimanët njohin 4 mësues të mëdhenj: Ibrahimin- mikun e Zotit, Musanë- Profitin e Zotit; Krisdhtin- Fjalën e Zotit dhe Muhamedin, të dërguarin e Zotit. S’ka gjë në mësimet islame kundër islamizmës. Vëllazëria kristiane është më e larta, por islam-

izmi predikon një vëllazërim praktik, vëllazërinë shoqërore të të gjithë myslimanëve. Skllavëria nuk bën pjesë në fenë islame. U durua si një e keqe e nevojshme, prej Muhametit, sikurse u tolerua, prej Musait dhe Shen Pavlit. Po kështu dhe Poligamia, që ishte mallkimi i të gjithë njerëzve… Të këqijat myslimane, si Poligamia, skllavëria dhe liria e madhe për divorce, nuk janë vetëm të meta islame. Të mos harrojmë, se në disa pika, morali islam është më i lartë se i joni! Islamizmi ka zhdukur pijen, bixhozin dhe prostitucionin, që të tëra vese kristiane”. Botimi i këtyre deklaratave, në “Times” të Londrës, shkaktoi shumë komente nga autoritete të tjera, si P.sh G. Jozef Thomson, eksplorator i dëgjuar në Afrikë, i cili i shkroi “Times” se: “Tregtari Nezër, viziton të gjithë fiset me qindra km larg shtëpisë së tij. Ai përzihet me paganin Babu, sikur të ishin në një shtëpi bashkë, ha bashkë me të, dhe e shpie kudo fenë e tij me vete. Ai ka aq doktrinë sa vëllai i tij pagan mund të kuptojë dhe asimilojë. Treg-

Bolshevizmi në këndvështrimin islamik Në “Zani i naltë” viti 1925, nr.2 prill, nën titullin “Fundi i fesë është bolshevizmi” në formë përmbledhëse shkruhet: “CEKA që kur u formua e deri më sot ka vrarë me plumb: fetarë të mëdhenj, 20 mijë; priftërinj të zakonshëm, 1215; profesorë dhe mësues 3775; mjekë dhe infermierë 3800; oficerë 54650; ushtarë 395 mijë; policë të fshehtë 54600; zotërinj të pasur e të famshëm 12950, inteligjencë 635250; punëtorë 993350; gjithsej 1.776.618. Pra, afër 2 milionë që janë vrarë për qejf! Pra, para L I B, në Rusi, çdo vit merreshin 60 miliardë kg drithë, ndërsa në vitin 1923 u morën vetëm 600 milionë kg drithë. Para lufte Rusia eksportonte çdo vit 8 miliardë kg drithë. Njëkohësisht, para lufte, ndodheshin në Rusi 21 milionë kuaj, ndërsa tani, 8.648.000. Para lufte, kishte 22 milionë lopë, ndërsa sot 11 milionë 948 mijë; para lufte kishte 79 milionë dhenë, tani 13 milionë. Para lufte, kishte ar në arkën e Carit 1 miliardë e 700 milionë dhe bankënota 1 miliardë e 633 milionë. Komunistët nuk besojnë në Zot. Çdo send për ata është i përbashkët. Nuk ka asnjë fe dhe, deri në 18 vjeç, nuk lejohet të merren me fe, as çun e as gocë. Merkum Sheh Xhemaludin Afganiu në librin e shkruar para 50 vjetësh, në arabisht

dossier • E hënë 27 maj 2013

thotë: “Komunizma ia ka për të shkulur rrënjët racës së njeriut”. Sot në Rusi, ndodhen 20 milionë myslimanë. Në shkollë nuk ka fe, dhe po vazhdoi 7 vjet të tilla nuk do të ngelte shenjë e fesë myslimane. Për të mos mërguar në vende të tjera, qeveria bolshevike u detyrua edhe pse kundra statutit bolshevik t’iu japë privilegje myslimanëve, që mbas moshës 14 vjeç të jenë të lirë të mësojnë fenë nëpër xhamitë, edhe pse shumë xhami i pat mbyllur. Kuptohet, që deri në moshën 14 vjeç fëmijët rriten pa fe…”. Në “Zanin e naltë” nr. 10 tetor-nëntor 1936, f. 312-325, shkruhet, se: “në të gjithë shekujt krizat dhe varfëria kanë frekuentuar njerëzimin. Filozofët si Platoni dhe Aristoteli e përkushtuan veten për të zgjidhur ketë problem duke formuar institute politike. Greqia, nën demokraci dhe nën monarki, apo nën aristokraci, nuk mundi të siguronte paqen shoqërore, mbi ndarjen e barabartë të pasurisë. Në rregullat romake të njëjtat probleme u shfaqën. Në histori gjejmë luftën ndërmjet të pasurve dhe të varfërve, me ngjarje nga më të ndoturat të racës njerëzore. Këto luftëra vazhduan deri në shekullin XVIII, kur Rusoi, deklaroi, se varfëria është pjesë e natës. Është produkt i egoizmit dhe i padrejtësisë së njeriut. Pastaj, erdhën

Sen Simon, Robert Ouen, deri te Karl Marksi, që kërkon zhdukjen e fesë. Shkurt, kërkohet liri barazi dhe individi të jetë nën kontrollin e shtetit. Më një fjalë, të zhduket burokracia, dallimet klasore, ngjyrat, trashëgimia dhe pasuria private. Në oponencën e vet feja, zhduku të gjithë kufijtë e ngjyrave, racave, fiseve, por jo pronën private. Përpara, duhet të socializohet mendja njerëzore dhe egoizmi të zhduket. Mbas oponencës të bërë ndaj teorisë së socializmit, jo pak kundërshtohet dhe ideja e komunizmit… Që të formojnë një ide mbi komunizmin, mjafton të hedhim një sy në qeverinë sovjetike dhe në atë spanjolle, dëmet që i kanë shkaktuar popullit. Spanja sot, (viti 1936), digjet e përvëlohet dhe dy parti kundërshtare, luftojnë midis tyre: nacionaliste dhe komuniste. Partia komuniste, përbëhet nga njerëz të ulët të popullit, të cilët, të gënjyer prej pretendimeve të shumta, luftojnë kundër partisë tjetër, vetëm për të realizuar qëllimet e parazitëve që mashtrojnë popullin e shkretë për interesat personale se gjoja përpiqen për të. Komunistët spanjollë sillen kaq keq, kundër nacionalistëve, sa kur iu bie në dorë këta, i presin kokat, i varin dhe i torturojnë si shtazë. Sasia e të vrarëve sot, të shkaktuar nga kryengritjet komuniste, duke përfshirë

edhe ata të Rusisë, arrin deri në 4 milionë veta. Komunizmi, shkakton dëme në çdo gjë. Në bujqësi, p.sh. Rusia, para kryengritjes bolshevike, prodhonte 70 miliardë kg grurë, ndërsa më 1923, zbriti në 800 milionë kg. Sa vuajnë për bukë, për strehë, sot në Rusi, shpreh qartë, se për çfarë lufton komunizmi?! Po, në “Zanin e naltë” nr. 12 viti 1936 shkruhet, se “Po, me të vërtetë të gjitha besimet qiellore, nuk janë tjetër, vetëm se Islami, sa vinte, në forma më të përmirësuara. Kështu, që Adami-Ademi, Noja, Abrahami-Ibrahimi, Moisiu-Musai, Krishti-Isai… Islam, d.m.th., me të vërtetë paqe, por paqe me atë që kerkojnë paqe. Filozofi gjerman Gëte thotë: “E drejta duhet përsëritur, sepse dendur përsëritet edhe gënjeshtra”. Në Mesjetë Europa, vuante injorancën, kur në Spanjë kishte universitete. Në “Zanin e naltë” nr. 3 mars 1937 shkruhet: “Idealizmi dhe materializmi janë dy doktrina filozofike në kundërshtim me njëra-tjetrën për çështjen e Qenies. Sokrati lexoi në portën e tempullit të Delfit, frazën: “Njih vetveten!”. Materialisti amerikan Arthur, M. Levis, në librin “Shkenca dhe feja” të botuar në “Bota e re”, ku dishepujt e tij shqiptarë, mohojnë fare shpirtin në këtë botim. “Shkurt, shpirt pa ma-

terie nuk mund të ekzistojë, por materia pa shpirt, mund të ekzistojë fare mirë. Materia ka ekzistuar, përpara se të ekzistonte shpirti. Shpirti është një cilësi e veçantë e materies së organizuar në një mënyrë të veçantë”. Lidhur me ketë çështje, filozofët e “Zanit të naltë” i bënë një oponencë të hapur dhe dinjitoze, pa u frikësuar me ballafaqimin shkencor, se: “Idetë, që vijnë rrotull mendjes, janë të pasosura. Po, ku do ta kuptonte mendja, se e njohu vetveten? Ku është kufiri, e mbarimi i kësaj njohurie? Po, ç’është e vërteta? Ç’është njohuria? Ç’është ajo që njihet? Këto probleme janë studiuar që në lashtësi. Ku takon objekti me subjektin? Shpirti me materien, etj, sikurse dihet, që këtë kontakt e gjejmë tek shqisat e tek ndjenjat. Në “Zanin e naltë” janar-shkurt 1938, nr.1.2, shkruhet gjerë e gjatë mbi përplasjen e ideve shkencore me idetë e komunizmit gjoja shkencor, të cilat, koha i vërtetoi më së miri. Aty shkruhet, se. “Komunizmi, në sipërfaqe të duket në rregull, por thotë një fjalë e vjetër, se “E di luga se çfarë ka vorbulla, dhe këtij sistemi, tani po i del së fundi hiçi…” Deri më sot, nuk po shohim ndonjë dobi nga komunizmi, veçse krimeve, të pandara, që po bëhen brenda kufijve të saj. Komunizmi nuk është ndonjë rrugë tjetër, vetëm “Rrugë gjaku e mjerimi”. Tjetër është të ndihmosh të dobëtin, por duke shuar grindjet, dhe tjetër është të japësh kurajë, duke bërë gjak pa asnjë mëshirë. A është më mirë me e prurë tjetrin me arsyetim, apo me e mbytë fare? Veç shkrimeve, gjakderdhjeve, që ndodhin në komunizëm, kemi edhe demoralizimin deri në krim. Në ketë rrugë, njeriu hedh poshtë logjikën dhe barazohet me shtazë. Më duket, se shkenca e jo shtaza e thotë se “morali lartëson njeriun”. Për komunistin kudo është atdhe. Vetëm do gjak dhe asgjë tjetër... Pse, ta mbysë atë tjetrin, kur nuk kam si ta bind? Apo, prej mirëqenies së mirë të komunizmit, po ndodhin ato tradhtira? Apo, prej kujt? Prej vetë kryetarëve të tyre.... Gjeneralëve, dikur komandues të ushtrive të kuqe, duke pasur tokën apo atdheun e tyre, për çfarë duhet të iknin nga Rusia?! Komunisti, po doli nga vendi i tij, për të mos u kthyer, veç rrobave, asgjë nuk përfiton, sepse gjithçka janë të shtetit. Ashtu, si një shërbëtor që punon te një zotëri për shumë vite dhe i ka ngelur borxh dhe e ka shumë të zorshme që të largohet nga zotëria, pse është i lidhur dhe i detyruar, tek ai zotëria. E, njëjta është çështja komuniste. Për sa i përket nacionalizmit, kur i shtohet këtij termi “nacional-socialist”, d.m.th edhe atdhetar, edhe ndihmës, i shoqërisë njerëzore. Mirëpo shtazët nuk kanë atdhe. Dërgoje në Francë, në Itali, shtaza njëlloj do të jetë. Macja që është shtëpiake e vërtetë, po u largua nga shtëpia ku lindi e u rrit, duhet çuar shumë larg, sepse ndodh, që edhe pas dy javësh kthehet. Çfarë kombësie ke? Kush është atdheu yt? Nuk kam kombësi, as atdhe, jam komunist! Për atë që kupton, është një përgjigje shumë banale.”

Librari

Titulli: Despotë të Epirit e princër të Maqedonisë- Mërgata shqiptare në Italinë e periudhës së Rilindjes Autori: Paolo Petta Përktheu: Pëllumb Xhufi

e vdekjen e Gjergj Kastriot Skënderbeut (1468) çdo rezistencë tjetër ndaj turqve rezultoi e padobishme: Shqipëria u kthye në një provincë të Perandorisë Otomane. Për ata që kishin luftuar deri atëherë heroikisht kishte vetëm dy rrugë: o të hiqnin dorë nga besimi i tyre dhe të integroheshin në botën islame, ose të emigronin në ndonjë vend të krishterë për të ruajtur identitetin, në pritje të kohëve më të mira. Shumë prej tyre zgjodhën rrugën e mërgimit dhe këtu zë fill rruga e gjatë e diasporës. Kësisoj valët e njëpasnjëshme të shqiptarëve u derdhën kryesisht drejt Italisë, duke populluar fshatra të zonës së Napolit ose duke ushtruar zanatin që njihnin më mirë, atë të armëve. Por nuk ikën vetëm stradiotët, luftëtarët mercenarë, mjekërgjatë e krenarë. Arratinë e morën edhe ata që kishin mbijetuar nga dyert e mëdha, të mbarsur me shpresë e me tituj të bujshëm. Libri “Despotë të Epirit dhe princër të Maqedonisë” ndjek këtë diasporë, mërgimin e pjesës më të madhe të aristokracisë shqiptare në Italinë e Rilindjes. Në këtë rrugëtim të trazuar gjenden Kastriotët, Muzakajt, Topiajt, Dukagjinët, dhe të tjerë krerë të fiseve të lavdishme, sovranë të vërtetë në vendin e tyre, të cilët, të dëshiruar për të mos humbur sërën e tyre të lartë, u rrekën, jo rrallëherë, të luanin një rol dytësor në skenën e vështirë të politikës italiane. Nuk është thjesht historia e një grupi bashkudhëtarësh, është më shumë një thurje copëzash jete njerëzore e personazhesh megjithatë konkretë, të cilët na vijnë të gjallë me karakteret e pasionet e tyre. Pasi e ke lexuar këtë libër, po aq intrigues sa edhe një roman, këto personazhe të bëjnë të mendosh për ndërthurjen e biografisë me historinë. Paolo Petta (1942 - 1999), një ndër studiuesit më interesantë të historisë së Shqipërisë të këtyre dekadave të fundit, u lind në Feltre të Italisë në një familje me origjinë nga Piana degli Albanesi. Ekspert i së Drejtës Kushtetuese dhe studiues historie, ai ka punuar në Senatin e Republikës Italiane si Drejtor i Shërbimit për hartimin dhe rishikimin e teksteve legjislative. Veç shkrimeve të tij të shumta prej eksperti të së drejtës kushtetuese, Paolo Petta është autor i disa shkrimeve historike, mes të cilave dhe i dy librave, si dhe i një sërë shkrimesh me temën shqiptare. Ndër veprat e tij mund të veçohet “Stratiotët, ushtarë shqiptarë në Itali (shek. XV - XIX) Argo, 1996. Bashkë me librin “Despotë të Epirit e princër të Maqedonisë”, po i japim lexuesit edhe një shkrim tjetër interesant të autorit, “Paradokse shqiptare, kaq afër e kaq larg”, marrë nga revista “Politika ndërkombëtare” nr. 3, 1994 Romë. IKJA NGA SHQIPËRIA Emigrimi i shqiptarëve në Itali, të paktën duke nisur nga dhjetëvjeçarët e fundit të shek. XIV, ka qenë një dukuri thuajse e qëndrueshme në historinë e dy vendeve. Në periudha historike të veçanta, siç është kjo që po kalojmë, ky fluks ka marrë përmasat dramatike të një vërshimi. Pas vdekjes së Gjergj KastriotSkënderbeut (1468), njeriut që për

E hënë 27 maj 2013 •

Despotë të Epirit e princër të Maqedonisë

më se dy dhjetëvjeçarë drejtoi një luftë sa heroike aq edhe të pashpresë kundër perandorisë osmane, dhjetëra mijëra shqiptarë mërguan në Itali. Prapa tyre ata linin një vend të rrënuar, ku po konsolidohej një regjim që për ta ishte i huaj dhe armiqësor, por që me kalimin e kohës do të hidhte rrënjë të thella në shoqërinë shqiptare. Ky libër rreket të ndjekë fatin e një grupi tepër të veçantë të ikurish, atë të pinjollëve të familjeve fisnike të Shqipërisë së krishterë, të cilët gjetën strehim në Itali, duke mos pranuar të ktheheshin në fenë islame, gjë që do i kishte lejuar ata të ruanin qoftë edhe pjesërisht zotërimet e veta. Në krye të tyre qëndronin, të paktën idealisht, pasardhësit e Skënderbeut, por bashkë me ta mund të shquajmë gjurmët e një pjese të mirë të familjeve

që kishin qenë në krye të listës para pushtimit osman. Nuk përfshihen në këtë studim ato familje shqiptare (si Buat), që erdhën në Itali nga Greqia, ku gjithashtu kishin arritur të bënin emër. Siç pohonte Paolo Sarpi, ajo çka i jep shtysa historianit është gjithmonë “shija e gjërave njerëzore”: shija e përhershme që qëmtohet në çdo histori dhimbjesh e pasionesh, pushteti e intrige, pavarësisht nga fakti se në të përfshihen pak persona, grupe të gjëra shoqërore apo popuj të tërë. Në rastin tonë historia zhvillohet në botën gjithë shkëlqim të Rilindjes italiane, edhe pse protagonistët e saj nuk janë italianë: ata janë fisnikë të shpronësuar, që luhateshin mes dëshpërimit të një rrënimi të pakthyeshëm dhe shpresës për një integrim të

mundshëm në klasën sunduese; që vuanin fatalisht sa inercinë e një jete të karakterizuar nga solidariteti i familjes, i grupit ose i fisit, aq edhe joshjen për t’u përshtatur, për t’u bërë italianë, ndonjëherë madje më shumë se vetë italianët. Në mënyrë të pashmangshme ky trajtim lë në hije masën kryesore të mërgimtarëve, ata që nuk patën fatin të priteshin në pallatet e papëve, të mbretërve e të princërve, ata që, edhe nëse u lejuan të zbrisnin në tokë, gjë që nuk ndodh sot, gjithsesi nuk u lanë t’u afroheshin qyteteve, që i shihnin ata me dyshim e frikë. “Të zë një trishtim i madh, Imzot, kur sheh të vijnë këta njerëz të ngratë e mjaft të varfër të shoqëruar nga fëmijë, të cilët nuk lejohen të hyjnë në qytetet e në zotërimet tuaja dhe janë vendosur në fushë të hapur, të

zhveshur ose të veshur si mos më keq”: kështu i shkruante më 1467 një oficer aragonez mbretit të tij1 . Do të ishte e padrejtë të akuzoheshin Kastriotët, Arianitët, Muzakët që nuk e kishin vënë ujin në zjarr për fatin e këtyre njerëzve: por historitë e tyre ishin pa dyshim shumë të ndryshme. Aristokracia shqiptare Për arsye që vetëkuptohen, të ikurit shqiptarë në Itali u përpoqën të paraqiteshin si trashëgimtarë të një bujarie pak a shumë të ngjashme me atë perëndimore. Shpesh herë një gjë të tillë e bënë duke i veshur vetes tituj të bujshëm e krejtësisht të sajuar, sipas modeleve që ofronte tradita bizantine, ajo e feudalizmit latin në Lindje ose tradita perëndimore (“despot i Epirit”, “dukë i Akesë”, “princ

i Maqedonisë”). Kuptohet, nuk na lejohet të kemi dyshime mbi karakterin e vërtetë të kësaj “bujarie”, por nga ana tjetër nuk ka përse të përqeshim një praktikë, që ndiqej edhe nga pinjollë të familjeve që kishin qenë vërtet të fuqishme e me lavd. Në kuadrin e shpërbërjes së pushtetit qendror që kishte karakterizuar Shqipërinë pas shembjes së perandorisë serbe (1356), mjaft krerë feudalë arritën të krijonin minishtetet e tyre, ku silleshin si sovranë të vërtetë: jo si “baronë”, siç do të thuhej në terminologjinë e kohës, por si “princër”. Kronikat e dokumentet italiane ose raguzane, siç duket qartë, të pavendosura se si mund t’i thërrisnin, i quanin “signoretti”, “signorelli” ose edhe “reguli”. Disa prej këtyre zotërinjve i përkisnin familjeve që ishin të pushtetshme, ngaqë qenë në krye të fiseve të mëdha dhe që në ndonjë rast, si në atë të Muzakëve e të Dukagjinëve, i kishin dhënë emrin e tyre krahinave të tëra. Megjithatë, me kalimin e kohës, pushteti i tyre mbështetej gjithnjë e më shumë mbi pasurinë e trashëgiminë, duke i humbur tiparet demokratike të organizimit të dikurshëm fisnor. Në shumë raste ngjitja e tyre ishte bërë nën hijen e perandorëve ose despotëve bizantinë e serbë, të cilëve u kishin shërbyer dhe prej të cilëve ishin shpërblyer me tituj të bujshëm, si sebastokrator e të tjerë. Në fund të fundit, kështu vepruan edhe turqit, të cilët përshtatën një sistem mjaft të ngjashëm me sistemin feudal, atë të timareve, të cilat shpesh u shpërndaheshin anëtarëve të familjeve të mëdha në po ato toka që kishin qenë gjithnjë pronë e tyre. Në Shqipërinë paraosmane nuk mund të flitej për një sistem feudal në kuptimin e vërtetë të fjalës. Kjo edhe për arsyen se mungonte vetë institucioni që e karakterizon sistemin në fjalë: dhurimi solemn i feudit nga ana e kryezotit. Vetëm nëse u referohesh formave të pushtetit ekonomik dhe kushteve të bujqve, mund të flitet për një feudalizëm shqiptar me po ato tipare të përafërta që kishte “feudalizmi bizantin” i studiuar nga Ostrogorski, ku bujkrobëria praktikisht mungonte1 . Sa për “fisnikërinë”, që sipas konceptit perëndimor përfaqësonte një shtresë me një status juridik të veçantë, as që mund të bëhej fjalë. Në fund të fundit, edhe në Perëndim nocioni i “fisnikërisë” u poq gjatë një procesi të gjatë historik e ideologjik, si rezultat i puqjes së traditave juridike e kulturore të ndryshme. Është rasti të nënvizojmë se në Shqipëri, ndryshe nga ç’ndodhte, për shembull, në Kostandinopojë, thjeshtësia e madhe e strukturave shoqërore e bënte më të dukshme ndarjen e klasave, sadoqë një ndarje e tillë mund të zbutej nga solidariteti i fisit; nga ana tjetër, nuk ekzistonte, ose ekzistonte fare pak, ajo lëndë amortizuese, që në shoqëritë më të zhvilluara përfaqësohej nga shtresa shoqërore siç ishin fisnikëria e togës ose patriciati i qyteteve, për të mos folur pastaj për elementë të ndryshëm të borgjezisë qytetare në formim e sipër. Në rastin e Shqipërisë do të ishte më e saktë të flitej për një grumbull anarkik zotërinjsh të vegjël, të mbështetur nga krerë të tjerë të vegjël që ishin nën pushtetin e tyre

(dhe që për lehtësi do të mund t’i quanim “vasalë”), të cilët shpesh herë lidheshin me të parët në linjë fisnore dhe, për rrjedhojë, pranoheshin në rrethin e tyre familjar. Pas çdo gjase, e tillë ishte pozita e Vrana Kontit (për të cilin do të flitet më poshtë) ndaj Skënderbeut. Konturet e këtyre hierarkive shoqërore shquhen qartë edhe pas fasadës barazitare e meritokrate të perandorisë osmane. Sa për zotërimet veneciane, aty përmenden familje të hershme, që kishin mundur të ruanin pasurinë dhe autoritetin e dikurshëm, edhe pse nuk kishin më pushtet politik. Familjet në fjalë përbënin atë që vetëm për krahasim mund ta quajmë “bujari” ose më mirë, “fisnikëri” shqiptare, kohezioni i së cilës ishte ngjizur me një rrjet të dendur marrëdhëniesh martesore, falë së cilës, si dhe numrit të madh të fëmijëve nga familjet e shquara dhe zakonit të rimartesës së burrave të ve e grave të veja, çdo shtëpie të rëndësishme i binte të kishte lidhje familjare të shumëfishta me familjet e tjera. Është e tepërt të thuhet se pikërisht një praktike të tillë i duhet njohur edhe ai funksion legjitimimi shoqëror i ndërsjelltë, i cili konfirmon homogjenitetin e segmenteve të ndryshëm të kësaj shtrese sunduese (si në zotërimet e pavarura, ashtu edhe në zotërimet veneciane ose turke) dhe largësinë e tyre nga shtresat më të ulta. Mërgata e shqiptarëve dhe mërgata e të tjerëve Fatet e princërve shqiptarë në mërgim, me të cilët do të merremi në këtë punim, ndërthuren me fatet e mërgimtarëve të tjerë ballkanikë, viktimë edhe ata të pushtimit turk, me të cilët u thurën marrëdhënie martesore: italianët Toko, despotë e sundimtarë të Artës e Qefalonisë; serbët Brankoviç, ish-despotë të Serbisë; Kozakat, dukët e dikurshëm të Shën Sabës e zotër të Hercegovinës dhe, me ta, Katerina, e fundit nënë mbretëreshë e Bosnjës; Cërnojeviqët e Malit të Zi; Paleologët e familjes perandorake të Kostandinopojës dhe fisnikët bizantinë që emigruan pas pushtimit turk të qytetit dhe më vonë të Peloponezit: Laskarët, Ralët, Tarhaniotët e shumë e shumë të tjerë. Secila nga këto histori meriton të rindërtohet: pothuaj të gjitha dëshmojnë dinamizmin dhe aftësitë e këtyre njerëzve, të cilët e kishin zakon të thonin “se, megjithëse kemi humbur unazat, ruajmë shëndoshë e mirë gishtërinjtë”5 . Akoma më interesante duket të jetë historia paralele (prej së cilës fatkeqësisht kanë mbërritur deri tek ne vetëm disa fragmente) e degëzimeve të këtyre familjeve – Paleologët, Cërnojeviqët, Kozakat, Tokot –, të cilët vendosën të ngjiteshin në karron e fitimtarëve duke u kthyer në fenë islame6 . Kësaj “historie paralele” do t’i kthehemi në ndonjë rast, kur të flasim për familjet e mëdha shqiptare. Forca e besimit dhe pesha e klasave shoqërore Shqipëria moderne është një vend jo shumë besimtar, por gjithsesi, në pjesën më të madhe mysliman. Mendohet se kalimi masiv në fenë islame nuk ndodhi para shekullit XVII. Për sa i përket anëtarëve të klasës sunduese, duke lënë mënjanë rastin e djemve që dërgoheshin në pallatin e sulltanit

• E hënë 27 maj 2013

Titulli: Dhe malet oshtinë Autori: Kahled Hosseini Përkthyese: Oriana Tamburi Redaktor: Loredan Bubani

haled Hosseini është një nga shkrimtarët më të lexuar dhe më të dashur në të gjithë botën, me më shumë se 10 milionë kopje të shitura nga “Gjuetari i balonave” dhe “Një mijë diej vezullues” në Shtetet e Bashkuara dhe më shumë se 38 milionë kopje të shitura në më shumë se 70 shtete në gjithë globin. Hosseini është gjithashtu një Ambasador i Mirësisë i Komisionit të Lartë të Kombeve të Bashkuara për Refugjatët, Agjencia e Refugjatëve UN, dhe krijuesi i Fondacionit jofitimprurës Khaled Hosseini, që siguron asistencë humanitare pë njerëzit e Afganistanit. Ai jeton në Kaliforninë e Veriut. Të drejtat e autorit janë shitur shumë përpara datës së botimit dhe do te botohet deri ne vjeshte te ketij viti, në 80 vende të botës. Libri i ri i Hosseinit është një nga të shumëpriturit e sezonit, si nga lexuesit, ashtu edhe nga kritikët.

Kahled Hosseini në shqip me “…malet”

Për librin: Një roman i paharrueshëm rreth gjetjes te dikush tjetër të një pjese të humbur nga vetja. Autori # 1, më i shituri në Nju-Jork, Khaled Hosseini, vjen sërish me një libër të ri pas gjashtë vjetësh. Një libër emocional, provokues dhe i paharrueshëm, që përshkruan se si dashurojmë, si kujdesemi për njëri- tjetrin dhe se si zgjedhjet që bëjmë, reflektohen brez pas brezi. Në këtë roman, Hosseini shpalos mënyrat e larmishme se si familjet mbështetin, lëndojnë, tradhtojnë, nderojnë dhe sakrifikojnë për njëritjetrin; dhe se sa shpesh ne habitemi nga veprimet e atyre që kemi pranë, në çastet kyçe të jetës. Duke ndjekur hap pas hapi personazhet e tij, degëzimet e jetëve të tyre, zgjedhjet dhe dashuritë nëpër botë - nga Kabuli në Paris, më pas në San Fransisko dhe në ishullin grek Tinos - historia zgjerohet duke u bërë më e ndërlikuar emocionalisht, më tërheqëse dhe më e fuqishme pas çdo faqeje që shfletojmë. Romani «Dhe malet oshtinë» fillon me rrëfimin interesant të një babai që u tregon fëmijëve të tij, Abdullait dhe Pahrit, një histori që lidhet drejpërdrejt me udhëtimin e tyre për në Kabul, me arsyen e rreme, që i ati të gjejë një punë atje. Gjithsesi, ajo çfarë ndodh në Kabul, ndikon në gjithë pjesën e mbetur të jetës së tyre. Kështu fillon romani i tretë joshës nga autori më i shitur ndërkombëtar i romaneve «Gjuetari i balonave » dhe «Një mijë diej vezullues». Abdullah dhe Pahri janë personazhet qendrorë të librit, po ne gjithashtu njihemi me një gamë të gjerë karakteresh shumë interesantë

dhe mahnitës, historitë e të cilëve gjithashtu shtjellohen gjerësisht në faqet e këtij libri. Njihemi me rrëfimin e fuqishëm e interesant të xhaxhait të tyre, Nabi, që punon në një familje të pasur në Kabul, sa ç’është po aq tërheqës edhe historia e poetes shumë të bukur, Nilës (bashkëshortja gjysmë franceze e pronarit të tij), e mbërthyer në një martesë mbytëse e pa dashuri, si dhe me Idrisin e Timurin, dy vëllezër, familja e të cilëve u largua për në Amerikë kur filluan konfliktet. Ata u kthyen shumë vite më vonë për të ndihmuar në rindërtimin e vendit dhe te jetëve të shkatërruara. Të ngelet në mendje tregimi prekës i Idrisit, i cili ka qëllime shumë të fisnike, por, duke mos vepruar, mbërrin në përfundime zhgënjyese për veten. Gjithashtu romani na njeh me personazhin Marko, një kirurg plastik grek, i cili punon si bamirës, si edhe me Adelin, djalin e një ish- kryekomandanti, i cili e kupton që i ati, ndoshta, nuk është ai burri i madh dhe i dashur që

kishte menduar. Një rrëfimtar mjeshtëror si Hosseini gjurmon traumat dhe dhëmbët e tiranisë, luftës, krimit, gënjeshtrave dhe sëmundjeve në jetët e ndërlidhura, shpirtcopëtuese dhe trashendente të karakterëve të tij, për të krijuar pemën e madhe dhe gjithëpërfshirëse të jetës. «Gjuetari i balonave » dhe «Një mijë diej vezullues» e zgjeruan botëkuptimin e njerëzve për Afganistanin, duke u ofruar miliona lexuesve një përshkrim të hollësishëm dhe personal për kombin dhe njerëzit e tij. Ndërsa me romanin e tij të ri «Dhe malet oshtinë» Hosseini e ka zgjeruar shumë qëllimin dhe ambicien e tij. Duke e vendosur zhvillimin e ngjarjeve në Evropë dhe në Amerikë, gjithashtu në Afganistan dhe në Pakistan romani i ri i Hosseinit ofron një këndvështrim real të lëvizjes globale, se si jetët tona ndërthuren me ato të të tjerëve dhe se si humbjet dhe mirësitë tona pasqyrohen në botë.

si pengje ose si “haraç gjaku”, islamizimi filloi të përhapej qysh nga fillimi i shek XV. Gjithsesi, Shqipëria dhe Epiri qenë viset ku fluksi i konvertimit nga krishtërimi në islamizëm ishte më i madh7 . Nuk më duket e drejtë të flitet, siç bëhet zakonisht, për “renegatë”: ndryshimi i besimit bëhej shpesh për oportunizëm, për konformizëm, nga frika – jo rrallë ishte i shtirë – , por ndonjëherë ishte edhe i sinqertë, në mos për tjetër, për perspektivën më të madhe që ofronin vendet myslimane për të rinjtë e shtresave të varfra, gjë që shumëkush e shihte si një provë se feja myslimane frymëzohej vërtet nga parimet e drejtësisë8 . Në rastin e familjeve më të fuqishme, oportunizmi ishte padyshim faktori përcaktues. Që bëhej fjalë për llogari politike, shpesh herë edhe për një veprim të shtirë, këtë e vërteton vetë lehtësia

me të cilën pranohej brenda familjeve një vendim kaq i vështirë e tragjik për jetën e gjithsecilit: për rrjedhojë, rezultonin prindër të krishterë që kishin fëmijë myslimanë (e anasjelltas), vëllezër të ndarë në fe të ndryshme, vajza të krishtera me prindër të krishterë që martoheshin me myslimanë (kurrë nuk ndodhte e kundërta). Interesant është edhe rasti i “të penduarve”, ku ai i Skënderbeut është më i njohuri, por jo i vetmi. Fjala është për të rinj që kishin përqafuar fenë islame dhe që riktheheshin në fenë e të parëve. Në veprën e tij Commentari, Piu II Pikolomini kujton një zotëri shqiptar, zotërimet e të cilit i kishin kaluar Skënderbeut, që nga i krishterë u bë mysliman për t’iu rikthyer më vonë fesë së të parëve, “megjithëse pak nderim kishte si për njërën ashtu edhe për tjetrën, dhe asnjërës nuk i qëndroi besnik”9 . Në raste të tjera ky

ndryshim mund të përcaktohej edhe nga një krizë e brendshme. Në fazën e parë të pushtimit turk, krerët ballkanikë kishin rënë në kushtet e vasalit; në një fazë të mëvonshme, zotërimet e tyre u përfshinë plotësisht në territorin e perandorisë, por mjaft prej tyre kishin mundur t’i ruajnë ato tërësisht ose pjesërisht në cilësinë e timarit10. Do të ishte e tepërt të sqaronim se ky lloj zotërimi ishte, për nga natyra, i mangët dhe nën shantazhin e vazhdueshëm të sovranit të ri, i cili në momentin e duhur dinte ta ushtronte pushtetin e tij për t’i vënë njërën kundër tjetrës familjet shqiptare. Qenë të shumtë të krishterët që morën timare (midis tyre edhe disa peshkopë): por një mundësi e tillë erdhi duke u zvogëluar, dhe në fund iu la vetëm atyre që nuk kishin marrë pjesë në luftën e tejzgjatur të drejtuar nga Skënderbeu.

Librari

Një qen me emrin Eduart LUIS SEPÚLVEDA Ca muaj më parë pashë djalin tim, Leòn, që qeshte teksa dëgjonte diçka me kufjet e I-Pod-it në vesh. Qeshte ëmbël, butësisht, e tundte kokën jo si për t’i shkuar pas ritmit që dëgjonte, por si për të pohuar se ishte dakort me çka i komunikohej. E pyeta për çfarë bëhej fjalë dhe përgjigjia e tij më la pa mend: “Është një këngë – rap. Tregon një histori, që duket sikur e shkruar ti!” Muzika rap nuk është tipi i muzikës që më lë pa mend, por i vura edhe unë kufjet e dëgjova një këngë-rrap të një këngëtari gjerman, që më emocionoi dhe më tërhoqi. Bëhej fjalë për një qen me emrin Eduart. Dhe, për t’ua treguar saktë historinë, bëra një hetim në lagjen “Kreuzberg” të Berlinit. Qeni kishte lindur në një mbarështim të policisë gjermane dhe do kishte qenë me siguri një pastor gjerman i racës së pastër, sikur një tjetër qen, me prejardhje më pak të fisme, të mos na ishte infiltruar në zonën e të ëmës dhe, sipas përgjegjësit të mbarështimit, prej tyre të kishin lindur shtatë këlysha paksa të çuditshëm. Njëri prej tyre ishte ky Eduart, megjithse emrin e kishte ndryshe në atë kohë, më të shkurtër, e më të thatë: Kim. Në çastin kur u vunë në provë talentet e qenushit, ajo që ra në sy ishte nuhatja e jashtëzakonshme, e për këtë u stërvit si qen antidroge, e kur mbushi një vit ushtronte tashmë funksionet hetuese në aeroportin e Berlinit. Qeni nuhaste me kujdes valixhet, kutitë, pakot, dhe në mënyrë të pagabueshme zbulonte çfarëdolloj kontrabande elementare të kokainës, heroinës, marijuanës dhe të tjera e të tjera drogëra. Kryente punën e tij në mënyrë të përsosur, por pronarët e tij vunë re të gjithë vëmendjen të përqëndrohej në valixhet luksoze, marka të njohura të tipit Samsonite, Button, Mandarina Duck, ndërsa nuk ia varte në mënyrë absolute backpacks-ëve e valixheve që kundërmonin rini e varfëri. Ndërsa kryente detyrën e tij, qeni mbante qëndrim të ftohtë karshi komenteve të tipit: “Sa qen i bukur!”, nuk ua varte udhëtarëve të veshur në mënyrë elegante dhe chic, por e tundte bishtin në mënyrë gazmore e të hareshme, kur bëhëj fjalë për udhëtarë të tipit punk, hippy, apo rrok, a për këdo që ishte i veshur jashtë normales. Kjo lloj humbje e paanësisë profesionale krijoi dyshime, e kështu, një ditë, policët na ndalën një punk që vinte prej Amstredamit, i hoqën valixhen nga dora dhe ja vunë qenit Kim m’u përpara hundës. Qeni e nuhati pa entuziazëm, por kur e hapën i gjetën brenda 250 gramë marijuanë meksikane. Qenin që quhej ende Kim, e pushuan nga puna, e poshtruan dhe e përjashtuan nga policia gjermane. Iu kthye mbarështrimit të pakualifikuar për riprodhim, dhe përfundoi në listë-pritjen e adoptimit të Organizatës në Mbrojtje të Kafshëve. Si përfundim u “birësua” nga një çift me një vilë me kopësht në rrethinat e Wandsee, një vend i rafinuar, me shtëpi private dhe Porsche të modelit të fundit para çdo porte. Qenit nuk i erdhi për osh ky ambient borgjez, dhe ia mbathi. Pak kohë më pas u duk në Kreuzberg, lagje turke, zona e “squatter”, dhe të atyre që merren me shtëpitë e vjetra të mbijetuara nga lufta e shumëndjellëse për spekulatorët e pasurive të patundshme. U bë qeni garip i një grupi punk, të cilët i vunë emrin Eduart, dhe atëherë po, që qeni filloi të nxirrte në pah talentin e tij të jashtëzakonshëm të nuhatjes. Mes punk-ëve, Eduard dallohej për karater hokatar dhe ishte e vërtetë si drita e diellit edhe historia që la t’i vinin një pirsing në veshin e majtë. Dhe shkonte varavinga më shokët e tij – jo padronë – me një cullufe ballukeje të lyer me të kuqe e me një shami zapatiste rreth qafës. Punk-ët mblidheshin për të pirë birrë të lirë në ndonjë park, ku linin edhe kanat me hashish apo marijuanë para syve te Eduartit, dhe kur qeni ngrinte turinjtë, nuhaste ajrin e lehtë, ishte shenje e padiskutueshme që policia ishtë në të mbërritur. Eduart ndjente erën e policëve; një shitës zarzavatesh, një kurd i Kreuzbergut më tregoi që qeni punk, siç e quante ai, falë nuhatjes së tij kishte arritur të zbulonte tentativa të panumërta ndërhyrjeje. Duke iu ngjitur çatisë së një shtëpie të vjetër, ai nuhaste ajrin e Berlinit dhe lajmëronte shumë më parë rrezikun, që u kanosej. Qentë e qyteteve të mëdha normalisht ushqehen me kokla, ato biskotat e forta, sajuar nga mbeturina te kafshëve të tjera. Krejt në të kundërt, Eduart jetonte i lumtur duke gëlltitur gjiros në një tavernë greke, doner kebabët e një restoranti turk, cevapcici të një dyqani kroat, shashlik-et e Amburgut e wienerwurst-ët e një kasapi gjerman. Në Spank, tavernë që frekuntohet nga rrokistët e vjetër dhe ku vihen ende disqet e njëherë e një kohe, më treguan se Eduart linte kokën pas birrës, dhe ishte i zoti të pinte pa pikën e sikletit të gjitha kanoçet Pilsner që ia donte shpirti, dhe pastaj të nisej rehat-rehat për tek cepi i tij i pëlqyer, pa i dhënë bezdi kurrkujt. Madje, një klient i hershëm i Spank-ut, shtoi që Eduart kishte mbarsur goxha qenushe dhe kishte në vërdallë një numër të madh fëmijësh. Por, për çudi të tërë më flisnin në kohën e shkuar: Eduarti kishte bërë këtë, Eduarti kishte bërë atë, dhe atëherë fillova të pyes se ku gjendej Eduart tani dhe se mos i kishte ndodhur gjësend. S’dinte gjë njeri. Fola edhe me punk të tjerë, që më treguan fotot ku kishin pozuar me Eduartin, por as ata nuk e kishin pikën e idesë ku kishte përfunduar ai. “Një ditë të bukur ia mbathi, ia mbathi dhe kaq, puff!, sepse ishte një qen i lirë!”, më tha një punk me një theks të fortë berlinez. Tani tek hedh këto rreshta, vë kufjet dhe nënshkruaj vargjet e refrenit te këngës rap: “Zoti e shpëtoftë qenin Eduart, roje e lirisë sonë të brishtë”. Përktheu: Gentiana Minga

« SPECIALE

dministrata Obama ka dështuar në ofrimin e një justifikimi të besueshëm për konfiskimin e regjistrimeve telefonike të gazetarëve dhe redaktorëve të agjencisë “Associated Press”, shkruan gazeta “New York Times”. Të premten, Departamenti i Drejtësisë ka bërë të ditur se ka hulumtuar me muaj të tërë nëpër regjistrimet e AP-së, një prej organizatave më të vjetra dhe më me reputacion të lajmeve. Zëvendësprokurori i përgjithshëm, James Cole, nuk ka ofruar ndonjë shpjegim të mëtejshëm, por vetëm ka thë-

E hënë 27 maj 2013 •

Times” kujton se edhe zoti Holder, edhe zoti Cole kanë theksuar angazhimet e tyre për liri të mediave. Por, ata nuk janë bindës. Për më shumë se 30 vjet, mediat dhe qeveria kanë përdorur një sistem për të balancuar nevojat e Qeverisë në ndjekjen e kriminelëve ose të shkelësve të sigurisë kombëtare, me të drejtën kushtetuese të mediave për të informuar publikun. Aksioni ndaj AP-së, siç kanë thënë edhe Reporterët e Komitetit për Liri të Shtypit në letrën dërguar zotit Holder, “vë në pikëpyetje integritetin e

NYT: Spiunimi ndaj agjencisë

“ASSOCIATED PRESS”

në se hulumtimi ka qenë pjesë e “një hetimi penal, që përfshin materiale të klasifikuara” nga fillimi i vitit 2012. Prokurori i përgjithshëm, Eric Holder, ka thënë se nuk mund t’i komentojë detajet e sekuestrimit të regjistrimeve telefonike, për të cilat ka thënë se kanë qenë hetime të hapura. “New York

politikës së administratës ndaj shtypit”. Regjistrimet, shkruan “New York Times”, kanë mbuluar 20 linja telefonike, përfshirë telefonat e zyrave kryesore në New York, Uashington, Hartford dhe në Galerinë për Shtyp të Kongresit. Holder ka thënë se Departamenti i Drejtësisë ka siguruar

Zoologu që bën banjo me luaneshat Zoologu autodidakt, Kevin Richardson është njohës i mirë i sjelljeve të kafshëve dhe pasioni i tij janë predatorët e mëdhenj, luanët. Me ta ai ka krijuar një raport special, duke u bërë pjesë e familjes së tyre. Fle me ta, ngrihet me ta, luan me ta dhe të vegjëlit e tjerë të familjes, madje bën banjo me luaneshat. Në biografinë e Richardson thuhet se ai nuk përdor shkopin dhe as kafazë, por dashurinë dhe mirëkuptimin për të fituar besimin e tyre. Zoologu ka ndërtuar jetën e tij me familjen e luanëve në pronën që zotëron në Afrikën e Jugut.

në mënyrë sekrete të dhënat, për të zbuluar detaje të një operacioni të CIA-s në Jemen. Operacioni kishte ndaluar një komplot të Al Kaidës në vitin 2012, kundër një avioni që shkonte për në Shtetet e Bashkuara. Sipas udhëzimeve, vijon artikulli, administrata duhej të kërkonte informacione prej burimeve të tjera. Zoti Cole ka thënë se e ka bërë. Por, administrata

ka marrë vendim shqetësues duke mos e informuar AP-në paraprakisht. Udhëzimet u kërkojnë hetuesve që të informojnë “nëse nuk ka kërcënim substancial për integritetin e hetimeve”. Administrata Obama ka akuzuar ish-zyrtarë dhe zyrtarë të tanishëm sipas Aktit të Spiunazhit, i cili është përdorur vetëm tre herë qysh është miratuar në vitin 1917. Një ish-zyrtar i CIA-s është

shpallur fajtor në bazë të një ligji tjetër, për zbulimin e emrit të një agjenti, i cili ka marrë pjesë në torturimin e një terroristi të dyshuar. Ndërkohë, presidenti Obama ka vendosur të mos hetojë dhe shumë më pak të ndjekë penalisht dikë që aktualisht torturon. Departamenti i Drejtësisë po bën së paku dy hetime të mëdha të shtypit - përfshirë një që besohet se fokusohet në raportimin

e gazetarit David Sanger në një libër dhe një në gazetën “The Times” - për përpjekjet amerikano-izraelite për të sabotuar punën bërthamore të Iranit. Këto taktika nuk do të na trembin, por ato mund të zbulojnë burime të raportimeve të tjera dhe të frikësojnë kontaktet konfidenciale - jetike për mbulimin e Qeverisë, shkruan “New York Times”. Përgatiti Astrit Domi

SPORT • E hënë 27 maj 2013

jithçka mund të quhet edhe zyrtare. Sulmuesi i Santosit, Nejmar do të jetë një lojtar i Barcelonës. Vulën e transferimit të tij nga Santosi në Spanjë e ka vënë vetë sulmuesi. Ka qenë vetë lojtari, i cili ka deklaruar se ka vendosur të luajë për Barcelonën me të cilën do të firmosë sot pasdite një kontratë 5-vjeçare. Konfirmimi ka ardhur gjatë orëve të para të mëngjesit të së dielës, kur sulmuesi, pasi është konsultuar dhe me familjen, ka dhënë miratimin e tij. Sipas kontratës që do ta lidhë atë me Barcelonën, Nejmar do të përfitojë plot 7 milionë euro në sezon. “Nuk mund të prisja më shumë për të dhënë fjalën time. Unë e kam marrë vendimin tim. Të hënën do të firmos për Barcelonën”- ka shkruar sulmuesi i Santosit, në profilin e tij në rrjetet sociale. Në këtë mënyrë Nejmar ka vendosur të refuzojë ofertën më të mirë të Realit të Madridit për të zgjedhur skuadrën e zemrës, që për të është Barcelona. Ndonëse i vetëdijshëm se tek Barcelona do të fitojë më pak, kjo nuk ia ka ndryshuar mendjen sulmuesit, që ka preferuar më shumë të luajë me Mesin se të përfitojë 4 milionët më shumë në sezon, që i ofronte Reali. Ndonëse Nejmar do të firmosë sot për Barcelonën, prezantimi zyrtar përpara medias do të vijë përpara fillimit të kupës së Konfederatave, diku mes 3 dhe 5 qershorit. 54 milionë për Santosin Pas fjalës së sulmuesit konfirmimin për transferimin e Nejmarit tek Barcelona ka ardhur edhe nga vetë klubi blaugrana. Në faqen e vet zyrtare Barcelona ka konfirmuar lajmin e kalimit të Nejmarit në këtë klub, duke nisur nga sezoni i ri. Transferimi i Nejmarit nga Brazili i ka kushtuar plot 54 milionë Barcelonës. Nga këto 54 milionë Santosi do të përfitojë 19 milionë euro, ndërsa pjesa tjetër do t’i kalojë dy shoqërive të tjera që zotërojnë të drejtën e lojtarit. Vlera e 54 milionë eurove e bën Nejmarin lojtarin e dytë më të shtrenjtë të Barcelonës pas Zllatan Ibrahimoviçit në vitin 2010. Ndjenjë barceloniste Tashmë nuk ka asnjë dyshim se zgjedhja e bërë nga Nejmar për të firmosur për Barcelonën ka qenë një zgjedhje zemre. Pavarësisht futjes në garë të Realit, që ka vënë në dispozicion shuma më të mëdha financiare, braziliani i ka qëndruar besnik fjalës së dhënë shumë kohë më parë, kur pat thënë se Barcelona do të ishte skuadra e tij e ardhshme. Edhe babai i sulmuesit është shprehur i kënaqur me zgjedhjen e bërë nga i biri. “Ka zgjedhur klubin që i pëlqen më shumë dhe klubin që i shkon më mirë për stilin e lojës. Jemi të gjithë të lumtur”- ka thënë babai i sulmuesit.

Nejmar: Të hënën firmos për Barcelonën Braziliani është blerja e dytë më e shtrenjtë në historinë e katalanasve. Për sulmuesin Barça ka paguar 54 milionë euro

Lacio fiton Kupën Finalja e Kupës dhe derbi i kryeqytetit të Italisë ka nxjerrë triumfuese Lacion. Në një ndeshje të luftuar deri në minutën e fundit me plot tension para dhe gjatë saj, lacialët kanë dalë fitues duke mundur Romën 1-0. Vendimtar ka qenë goli i shënuar nga boshnjaku Luliç në minutën e 71-të. Me këtë fitore Lacio ka siguruar një vend në Europa League, duke lënë jashtë kompeticioneve evropiane kundërshtarin e urryer Romën. Në këtë ndeshje kaq të rëndësishme për Lacion, ka luajtur për 90-të minuta Lorik Cana. Kapiteni i kombëtare sonë ka qenë vendosur nga trajneri Petkoviç në qendër të mbrojtjes së bashku me Biavën dhe ka qenë një nga lojtarët më të mirë të ekipit lacial. Pjesa e parë, edhe pse pa gola ka qenë me një ritëm të lartë. Duele të forta në çdo cep të fushës, që e kanë detyruar shpesh gjyqtarin Orsato të fusë dorën në xhep për të ndëshkuar lojtarët me kartonë të verdhë. Megjithatë, kjo nuk e ka ulur ritmin e lojës dhe nga të dy ekipet ka pasur disa raste për shënim. Në fillim të pjesës së dytë Lacio humbet Ledezmën që dëmtohet rëndë dhe del me barrelë. Në fakt ky dëmtim i ka dalë më për mirë Lacios. Kjo sepse trajneri Petkoviç vendosi që të hedhë në fushë Maurin, i e bëri më sulmuese Lacion. Dhe në këtë mënyrë ka ardhur edhe goli i Luliçit në 71’. Pas pësimit të golit Roma është pëprjekur që të barazojë me çdo mënyrë, duke hedhur në fushë edhe Osvaldon, por Lacio është mbrojtur mjaft mirë. Rasti i vetëm që mund të ishte shndërruar në gol, ishte ai ekzekutim i një goditje të largët dënimi nga kapiteni Toti, që nuk u vlerësua mirë nga Marketi. Por, portieri i Lacios në mënyrë instiktive ka zgjatur dorën paksa, aq sa ka mjaftuar që ta dërgojë topin në traversë.

Guardiola përballje me Murinjon për Superkupën

Pas fitimit të Ligës së Kampioneve nga ana e Bajernit të Mynihut, do të vijë përballja e e Superkupës, që vë përballë fituesin e dy kompeticioneve evropiane, Bajernin dhe Çelsin si fituese e Europa Lig. Duket e çuditshme, por asnjë prej dy trajnerëve që fituan dy trofetë ndërkombëtare evropianë në këtë sezon nuk do të jenë të pranishëm në ndeshjen e 30 gushtit. Jup Heinkes, pasi fitoi kampionati gjerman dhe Ligën e Kampioneve, do të luajë edhe finalen e Kupës së Gjermanisë me Bajernin për t’u larguar, duke i bërë vend Pep Guardiolës në pankinën e bavarezëve. Nga ana tjetër, Rafael Benitez i dha suksesin në Europa League skuadrës së Çelsit, por që me 1 qershor do të largohet nga londinezët pasi i mbaron kontrata e tij si trajner i përkohshëm i londinezëve. Në vend të tij, në stolin e skuadrës kthehet portugezi Zhoze Murinjo, i cili do të largohet nga Real Madrid në fund të sezonit.

Levandovski blerja e radhës e Bajernit Pas Mario Gëtces, Robert Levandovski do të jetë lojtari i dytë i Dortmundit që në verë do të transferohet tek Bajerni i Mynihut. Lajmi është konfirmuar nga dy burime, trajneri i Bajernit, Jup Hajnkes dhe shoku i skuadrës së Levandovskit, Mats Humels. I pari që ka konfirmuar transferimin e polakut tek Bajerni ka qenë trajneri i kampionëve më të rinj të Evropës. “Është gjithçka e përfunduar, që Levandovski do të vijë tek Bajerni në verë”- ka thënë Hajnkes. Sipas trajnerit të bavarezëve, ka qenë dhe vetë Levandovski që ka pranuar vetë se ai do të shkojë tek Bajerni. Dhe, në fakt, Jup ka shumë të drejtë. Kjo, pasi, jo më larg se një javë më parë, vetë sulmuesi polak ka deklaruar se, nëse do të largohet nga Dortmundi, do ta bënte këtë vetëm në rast se do të shkonte tek bavarezët. Për ta përforcuar më tej këtë fakt ka menduar dhe shoku i skuadrës i polakut, Mats Humels. Në një prononcim për shtypin gjerman mbrojtësi ka thënë: “Nëse ikën nga Dortmundi, ai e bën vetëm për të shkuar tek Bajerni”. Kjo deklaratë e Humelsit duket se i jep fund çdo dyshimi lidhur me të ardhmen e Robert Levandovskit. Dormtundi Pas këtyre deklaratave, ka reaguar edhe presidenti i Borusias së Dortmundit, Hans Joahim Vatcke, i cili e ka sulmuar Jup Hajnkesin në lidhje me këtë deklaratë. “Unë nuk e di se çfarë detyre ka në klubin e Bajernit, Hajnkes, por nga ajo që më rezulton mua, ai është një trajner në ikje. Nëse bavarezët duan të marrin Levandovskin, atëherë nuk ka asgjë të keqe, por mendoj se ne do të ishim në dijeni, për faktin se ai ka ende një kontratë të vlefshme me ne”- ka deklaruar Vatcke.

Numrat dhe shumat fituese

“LOTO 6 NGA 39” Shorteu Nr. 05, datë 19 Maj 2013 Numrat fitues: 1, 4, 8, 19, 27, 38 Fitues për çdo kategori Nuk ka fitues 5 97 1,435 8,195

Numrat e parashikuar saktë Gjashtë Pesë Katër Tre Dy

Shuma e fituar -26,230.00 1,419.00 211.00 100.00

Mosha minimale për pjesëmarrje është 18 vjeç. Për më shumë info telefononi: 04 451 1000. Pagesa e çmimeve fituese i nënshtrohet tatimit në burim, në zbatim të ligjit.

kryeredaktor BRAHIM SHIMA

S T A F F

zv/kryeredaktor: ARMAND MAHO MARIGLEN MULLA

politika: OLI XHILAGA, ERVIN KOÇI ekonomia: BRIKENA DERVISHAJ sociale: ERTA BODE rrethet: BLERINA SPAHO kronika: MARIGLEN MULLA kultura: BLERINA GOCE design&layout: DANIEL PRIFTI, GËZIM DUZHA

ADRESA: RR. DULL KETA, NR. 5. (RR. E DIBRËS), TIRANË

marketing: ELIGERTA DYRMISHI cel: 067

20 62 200

e-mail: eligertad@yahoo.com

www. gazetametropol.com e-mail: gazetametropol@yahoo.com

« hipotekat

E hënë 27 maj 2013 •