Metropol 28 maj

Page 1

»7

Piktura nga Zvicra, Mali i Zi, Tirana e Berati

“Kolor 12” 195 fëmijë paraqesin 265 vizatime në “Eduard Lear” E hënë

28 maj 2012

Viti VIII, Nr. 2676 Tel: 04 2 233 991 Fax: 04 2 233 998 Çmimi: 30 lekë • € 1.5

gazetametropol.com

Ushtarakët

Papa dhe nazizmi, të ISSH miraton listën e vërtetat “e fshehura” re të rezervistëve që

bote & histori

• Piramidat, enigma e renditjes sipas formacioneve yjore • Greqia, momenti i shkëputjes? Deklaratat e sondazhet • Rudolf Hess, frika nga “komploti hebre” »12-16

marrin pensionet

»6

katËr kushtet Rama kërkon takim me Berishën për ngërçin

Ruçi: Kryetarët e partive parlamentare të takohen për t’i dhënë rrugë reformës zgjedhore, imuniteteve, rregullores parlamentare dhe Presidentit të ri. Berisha: Reformën e zgjidhin negociatorët. Patozi: Nuk pranojmë ultimatume nga opozita. Rama në Greqi: Qeveria po rrezikon statusin e vendit kandidat në Bashkimin Evropian

Regullorja e re Kontratat, procedurat që do të ndiqen për lidhjen e energjisë »5 Konferenca Emigrantët në Greqi kërkojnë mësimin e gjuhës shqipe në shkolla »5

»3

Nga Leonard Olli

Dokumentet e miratuara nga ish-diktatori

Fjala që vret besimin »10

Si e ndërtoi dhe e nguliti Enveri figurën e Stalinit në Shqipëri Mbyllen dosjet

Legalizimet, emrat që marrin tapitë në të gjithë vendin »

18-21 ALUIZNI miraton kërkesat e paraqitura për ligjërimin e objektit. Familjet që duhet të realizojnë procedurat e fundit për hipotekimin

»8-9

Koment

Moratoriumi

Skafet kthehen Nga Fadil Maloku në Kuvend, nuk do të lejohen as Kosova “viktimat” gjatë pushimeve dhe nepotizmi»11 PD: Lejimi do të kthejë fluksin e trafikut drejt Italisë: Nisma është mafioze. Reagojnë socialistët: Jemi i vetmi vend ku deti si jep gjë ekonomisë

»2

Nga Luan Kurti

Kushtetuta, Nano dhe amerikanët

»10


02

«

POLITIKE E hënë 28 maj 2012 •

PS KËRKON SHFUQIZIMIN E MORATORIUMIT PËR SKAFET

PD kundër PS: Nismë mafioze e skafodeputetëve socialistë Herion Mesi

D

rafti i opozitës për heqjen e moratorumit të skafeve për Partinë Demokratike është një nismë me porosi dhe në interesa direkte të mafies së trafiqeve. Në deklaratën për shtyp PD-ja, duke e kundërshtuar projektligjin e PS-së, i cilësoi dje “skafodeputetë” ligjvënësit socialistë që kanë propozuar nismën për anulimin e moratoriumit të ndalimit të skafeve. Projektligji për shfuqizimin e moratoriumit të mjeteve lundruese, që mban firmën e deputetit të PS-së Artan Gaçi, është përfshirë në kalendarin trejavor të punimeve të Kuvendit, që u miratua javën e kaluar dhe pritet që këtë javë të diskutohet në komisionet përkatëse parlamentare.

Drafti i PS-së Deputeti socialist Artan Gaçi ka kërkuar shfuqizimin e moratoriumit të mjeteve lundruese me argumentin se ka bllokuar zhvillimin turistik dhe e ka vënë vendin në një pozicion të turpshëm krahasuar me fqinjët bregdetarë, që e shohin turizmin si burim mirëqenieje për qytetarët. Për shkak të këtij projektligji socialistët vlerësojnë se të sjellësh këtë propozim për koncesione të porteve turistike pa shfuqizuar moratoriumin është njësoj si të

Pakti detar, Beja: Me Greqinë do të përcaktohen vetëm detaje Shqipëria dhe Greqia do të diskutojnë sërish për një marrëveshje mes dy shteteve që lidhet me përcaktimin e kufijve shtetërorë. Kreu i Komisionit të Jashtëm, Fatos Beja, në një intervistë dhënë dje për mediet theksoi se marrëveshja me shtetin fqinj do të përcaktojë detaje, si për shembull, shfrytëzimi i nëntokës. “Asnjëherë nuk vihen në dyshim këta kufij. Është një çështje për t’u shtjelluar në të ardhmen, por nuk lidhet me kuptimin e njohjes së kufirit për të cilin flitet sot, sepse të dyja shtetet kanë nënshkruar Kartën e Helsinkit, që përcakton qartë që shtetet nënshkruese njohin kufijtë ekzistues në Europë. Kufiri ekziston në bazë të akteve

ndërkombëtare të njohura, të legjislacionit të secilit vend dhe nuk shtrohet fare çështja e njohjes, apo mosnjohjes së kufirit, për të cilin ka pasur, për fat të keq, edhe abuzime”, - tha Beja. Duke iu referuar paktit detar të 2009s, i cili u rrëzua nga Gjykata Kushtetuese, Beja bëri me dije se marrëveshja e re ka të bëjë me përcaktimin e rregullimin e detajeve me anë të një akti bilateral. “Çfarë janë ujërat e brendshme? Çfarë është vija bazë? Çfarë është deti territorial? Të gjitha këto është mirë të rregullohen në një akt bilaterial, përtej akteve ndërkombëtare. Një akt bilateral shmang interpretimet e ndryshme në raste të caktuara”, - tha deputeti i PD-së Fatos Beja.

Në kuadër të ftesës së emirit të Katarit

ANULIMI I LIGJIT

Ekonomia

Presidenti Bamir Topi vizitë zyrtare në Kuvajt Në relacionin e socialistëve thuhet: “Ky ligj po bën një dëm të madh ekonomisë në të gjithë vijën bregdetare të vendit. Duke iu shtuar prapambetjes të trashëguar nga sistemi komunist, ky moratorium e ka thelluar edhe më tej pozicionin e turpshëm të Shqipërisë në fushën e infrastrukturës turistike detare krahasuar me fqinjët, Kroaci, Mal i Zi e Greqi.”

“Ligji i skafeve e ka humbur funksionin e tij dhe po penalizon shtetasit shqiptarë, duke bllokuar turizmin dhe zhvillimin e gjithë infrastrukturës lidhur me mjetet lundruese, si portet, pontilet, barkat me vendet e tregtimit dhe riparimit të tyre, shkollat nautike etj. Në këto kushte, amendimi është i domosdoshëm”,- shprehen socialistët.

Vangjel Tavo

Deklarata e PD-së Partia Demokratike përshëndeti aksionin e dy ditëve më parë të forcave të rendit, që vunë para ligjit rreth 32 anëtarë shqiptarë dhe italianë të një bande të madhe të mafies së trafikut të drogës, si dhe konfiskoi skafin dhe mjete të tjera të organizatës së tyre të krimit të organizuar. “PD-ja përshëndet këtë operacion të përbashkët të suksesshëm të forcave të rendit dhe agjencive të tjera të zbatimit të ligjit të dy vendeve tona, si dëshmi tjetër e bashkëpunimit të shkëlqyer që ekziston midis tyre”, - u shpreh dje në reagimin zyrtar zëdhënësja për shtyp e PD-së Silvi Bardhi. Në këtë kontekst, zëdhënësja e selisë blu në deklaratën e djeshme theksoi: “Partia Demokratike me këtë rast informon shqiptarët se skafodeputët në parlamentin shqiptar, me porosi dhe në interesa direkte të mafies së trafiqeve të drogës, me të cilën me sa duket ndajnë fitimet, kanë marrë nismën për të anuluar moratoriumin e ndalimit të skafeve. Partia Demokratike e denoncon këtë nismë të skafodeputetëve, që duan ta shndërrojnë Shqipërinë në skaforepublikë vetëm për pasurimin e tyre me paratë e drogës dhe të trafiqeve të tjera kriminale, çka kërcënon lëvizjen e lirë të shqiptarëve në Europë”, - u shpreh Bardhi.

PD kërkon marrëveshje me vendin fqinj

Deputeti i LSI-së Vangjel Tavo pak ditë më parë tha se kishte ardhur kohë që të pushonte së ekzistuari. Por Tavo dha dy versione të mundshme mbi ligjin. “Të shihet mundësia që ligji të pushojë së ekzistuari gjatë verës, ndërsa në dimër të hyjë sërish në fuqi. Kjo për të shmangur ndikimin që mund të ketë ky ligj gjatë sezonit turistik veror”, - tha ai.

Reagon në “Twitter” kreu socialist

Rama: Berisha e di detin govatë për t’u llokoçitur vetë Kryetari i opozitës Edi Rama i është përgjigjur akuzave të selisë blu në lidhje me draftin e PS-së për moratoriumin e skafeve. Rama në faqen e tij zyrtare në rrejtin social “Tëitte” ka akuzuar kreun e mazhorancës se ka ndaluar mjetet lundruese, duke bërë që Shqipëria të jetë vetmi vend të Mesdhe ku deti si jep asgjë ekonomisë. “Jemi i vetmi vend në Mesdhe ku deti s’i jep asgjë ekonomisë! Kryeministri ka ndaluar mjetet lundruese se e di detin govatë për t’u llokocitur vetë e aq”,- shkruan rama në faqen e tij personale në Tëitter. Nga ana e saj PD-ja denoncoi nismën e deputetëve socialistë, me porosi dhe në interesa direkte te mafias së trafiqeve. Ndërkohë në mbledhjen e 2 prillit të grupit të Partisë Demokratike Kryeministri Berisha u ndal dhe në propozimin e PS-së për shfuqizimin e ligjit për moratoriumin e skafeve. Berisha e cilësoi këtë nismë të papranueshme, pasi sipas tij do të kthente trafiqet. “Kjo nismë është absolutisht e papranueshme, për arsye se vë në lëvizje industrinë e skafeve, dhe kjo do të ishte një rikthim i fuqishëm i flukseve të trafiqeve kriminale drejt bregut tjetër të Adriatikut”, - u shpreh Berisha.

flasësh për koncesione parkingjesh nëntokësore para viteve ’90, kur s’kishte makina private. Në relacionin bashkëngjitur projektligjit, që këtë javë pritet të jetë pjesë e diskutimeve në komisionet parlamentare, socialistët theksojnë: “Në kushtet e pajisjes së shtetasve shqiptarë me letërnjoftime e pasaporta biometrike, liberalizimit të vizave dhe lëvizjes së lirë të

shtetasve shqiptarë si dhe identifikimit elektronik e dixhital në pikat e kalimit kufitar, mundësia e lëvizjeve klandestine është thuajse zeruar. Ndërkohë që moratoriumi ka rezultuar i dështuar në parandalimin e trafikut të narkotikëve, gjë që e vërtetojnë mjetet që transportojnë këto lëndë e që vazhdojnë të kapen nga policia bregdetare e shtetit fqinj, Itali.”

Presidenti i Republikës, Bamir Topi, i shoqëruar nga Zonja e Parë Teuta Topi, u nis paraditen e djeshme për një vizitë zyrtare në shtetin e Kuvajtit, me ftesë të emirit të Kuvajtit, sheikut Sabah Al-Ahmad Al-Jaber Al-Sabah. Kreu i shtetit shqiptar do të pritet me ceremoni zyrtare nga emiri i Kuvajtit si dhe nga autoritete të tjera të larta të monarkisë kushtetuese të shtetit të Kuvajtit. Zyra e shtypit e Presidencës bëri me dije gjithashtu se gjatë qëndrimit në Kuvajt Presidenti Topi do të zhvillojë një takim të veçantë me emirin e shtetit të Kuvajtit, sheikun Sabah Al-Ahmed Al-Jaber Al-Sabah, me kryeministrin kuvajtian, sheikun Jaber Al-

Mubarak Al-Hamed Al-Sabah, me kryetarin e Asamblesë Kombëtare të shtetit të Kuvajtit Ahmed Abdulaziz Al-Saadun etj. “Gjatë këtyre takimeve do të diskutohet për çështje të rëndësishme dhe me interes të ndërsjellë për dy vendet, për forcimin e marrëdhënieve politike dhe forcimin e bashkëpunimit ekonomik si dhe për mundësitë e shtimit të investimeve të shtetit të Kuvajtit në Shqipëri, me synim zhvillimin e mëtejshëm të marrëdhënieve të miqësisë e bashkëpunimit të vazhdueshëm që ekzistojnë midis dy vendeve e popujve tanë”, - theksohet në njoftimin e djeshëm të zyrës së shtypit të Presidencës.

Takimi në rezidencën qeveritare në Durrës

Jahjaga i shpreh ngushëllimet Berishës për tragjedinë e Himarës “Progresi i gjithanshëm i Kosovës ka bërë që ajo të shndërrohet në një faktor të rëndësishëm paqeje, stabiliteti e bashkëpunimi në rajon”, - u theksua në takimin që kreu i qeverisë Sali Berisha pati me presidenten e Republikës së Kosovës Atifete Jahjaga. Kryeministri Sali Berisha u takua dje në Durrës në rezidencën qeveritare me presidenten e Kosovës Atifete Jahjaga. Nga ana e saj presidentja Jahjaga i shprehu kreut të qeverisë ngushëllimet më të thella për humbjen e jetëve në aksidentin tragjik në Himarë, një ngjarje që tronditi thellë të gjithë qytetarët e Kosovës. Mësohet se gjatë takimit të djeshëm dy bashkëbiseduesit kanë diskutuar mbi zgjerimin

e bashkëpunimit të shkëlqyer që ekziston në të gjithë fushat midis Shqipërisë dhe Kosovës, si interesi jetik i qytetarëve të dy vendeve. Gjithashtu pjesë e diskutimit të djeshëm kanë qenë dhe zhvillimet në rajon. Zyra e shtypit e Kryeministri në njoftimin e djeshëm bën me dije se “Kryeministri Berisha shprehu kënaqësinë që takohej me Ppesidenten Jahjaja, si dhe vlerësoi rolin e kontributin e saj në konsolidimin e Republikës së Kosovës, si faktor paqeje dhe stabiliteti në rajon. Kryeministri Berisha dhe presidentja Jahjaga vlerësuan se progresi i gjithanshëm i Kosovës ka bërë që ajo të shndërrohet në një faktor të rëndësishëm paqeje, stabiliteti e bashkëpunimi në rajon”.


POLITIKE •E

hënë 28 maj 2012

»

03

PD E PS ZYRTARIZOJNË BISEDIMET E PARA PËR PRESIDENTIN. SOCIALISTËT VËNË KUSHTE

Negociatat, Rama kërkon takim me Berishën Dështon takimi Patozi-Ruçi. Opozita parashtron paketën me 4 propozime Albana Lika

REFORMA ZGJEDHORE

S

ocialistët dhe demokratët kanë zyrtarizuar bisedimet e para lidhur me zgjedhjen e presidentit të ri të vendit me një dështim. Negocitorët e PSsë Gramz Ruçi dhe Sajmir Tahiri prezantuan kushtet e tyre, një lëvizje e papritur kjo për kundërshtarët e tyre politikë Astrit Patozi dhe Edmond Spaho. Kërkesa e të majtëve për të takuar në një tryezë me krerët e tjerë parlamentarë, Berishën me Ramën, për reformat, imunitetet dhe presidentin, ishte një kërkesë që i la shije të keqe negociatorit të PD-së, Patozi. “Të thërritet një tryezë me të gjithë krerët e partive parlamentare. Tryeza duhet të trajtojë 4 çështje të rëndësishme për integrimin: të finalizohet reforma zgjedhore, të miratohet përfundimisht reforma parlamentare, të finalizohet dhe miratohet formula për kufizimin e imunitetit për zyrtarët e lartë të shtetit, ndërtimi i një procesi gjithëpërfshirës për zgjedhjen e presidentit të ri që në raundin e parë”, - tha Ruçi pas takimit mesditën e djeshme. Ndërsa demokratët kanë qenë të papërgatitur për këtë kërkesë. Ata shpresonin që negociatat të përqendroheshin tërësisht te procesi i zgjedhjes së presidentit. “Ky takim më la një shije të keqe, por nuk dua të them fjalën e fundit, sepse mazhoranca ka prirjen të mbajë hapur portën për arritjen e një marrëveshjeje për presidentin. Pala tjetër kishte ardhur në takim me platformën e editorialit të kryetarit të partisë së tyre, zotit Edi Rama, e cila është një platformë bllokuese, që e fut në rrugë pa krye procesin”, - tha Patozi. Shije

Numërimi elektronik dhe hapja e kutive gjatë procesit të ankimit nga dy anëtarë të KQZ-së janë dy pikat kyçe për të cilat palët nuk kanë gjetur gjuhën e përbashkët, duke rrezikuar në këtë mënyrë miratimin nga Kuvendi i Shqipërisë me konsensus të palëve të paketës së reformës zgjedhore. Rregullat e saj, të miratuara pas problemeve të dala nga dy proceset më të fundit zgjedhore, ato të 2009-s dhe 2011-s dhe rekomandimeve të OSBE-së, do të aplikohen për zgjedhjet e përgjithshme të vitit 2013.

REFORMA PARLAMENTARE Reforma parlamentare është një tjetër reformë e dështuar e politikës shqiptare. Komisioni parlamentar i ngritur posaçërisht për të realizuar ndryshime në Rregulloren e Kuvendit është mbledhur shumë pak herë. Palët, dhe pse janë deklaruar se do ta përshtatin Rregulloren për ligjvënësit shqiptarë sipas asaj të PE-së, ato nuk kanë rënë në një mendje për sa i takon kohës së diskutimit të kryeministrit në seancë plenare mënyrës së procesit të votimit të fshehtë apo jo të dekreteve të Presidentit të Republikës.

REAGIMI I RAMËS Kryesocialisti Edi Rama ka reaguar në rrjetin social lidhur me negociatat e dështuara mes drejtuesve të grupeve kuvendore Astrit Patozi e Gramoz Ruçi. Rama ka kërkuar tryezë të drejtuesve të partive parlamentare për miratimin e kushteve që PS-ja paraqiti zyrtarisht në takimin e së dielës. “Këto çështje, të lidhura ngushtë me interesin kombëtar në këtë udhëkryq drejt vjeshtës, ku 28 nëntori pa status të ri në Bashkimin Europian do qe turp”, - shkruan Rama në profilin e tij në rrjetin social “Twitter”. Ai është deklaruar i hapur për një takim të mundshëm me kundërshtarin e tij politik për zgjedhjen e presidentit të ri. Por prej javësh vetë Rama ka deklaruar se përpara se të flitet për emra të përveçëm për presidentin e ri të Republikës duhet të përfundojë dhe miratohet paketa e reformave, ku peshë kryesore zë ajo zgjedhore.

të keqe ky takim besohet të ketë lënë edhe tek opinioni publik, i cili me shpresën për nisjen me këmbë të mbarë të bisedimeve deri në arritjen e një konsensusi, konstatoi se fillimi ishte jo i mbarë. Ndërkohë që na ndajnë edhe pas ditë nga raundi i parë i votimit, duket se ecuria e çeljes së negociatave na çon shumë larg kërkesave të politikës sh-

REFORMA Deklarata e anëtarit të komisionit

Idrizi: Duhej këmbëngulur në numërimin elektronik Anëtari i Komisionit parlamentar për Reformën Zgjedhore, kreu i PDIU-së Shpëtim Idrizi, e quan të dështuar punën e komisionit. Pas afatit të vënë nga Brukseli për të mbyllur këtë reformë të rëndësishme për integrimin, Idrizi shprehet se PD-j dhe PS-ja gabuan rëndë kur u tërhoqën nga numërimi elektronik. “Një goditje tjetër e kësaj reforme ishte tërheqja nga numërimi elektronik. Ishte ajo që do të shpëtonte zgjedhjet shqiptare nga shumë fenomene, të cilat tashmë janë në sytë e të gjithë opinionit publik. Pra, numërues partiakë me mungesë besimi reciprok. Njerëz të cilët 2-3 javë rrinin duke numëruar kutitë në një gjendje skandaloze edhe nga ana njerëzore, por mbi të gjitha sollën bllokimin e procesit zgjedhor. Ky proces do të vazhdojë të jetë i tillë, nëse nuk bëhet numërimi elektronik”, - deklaron Idrizi. Sa u takon ndasive për formatimin e KQZ-së, kreu i PDIU-së shprehet mosbesues në gjetjen e një konsensusi për këtë çështje. “Çdo formulë partiake sigurisht që nuk është ajo që duhet, sepse bëhet fjalë gjithmonë se kush do t’ia hedhë tjetrit, kush do të ketë maxhorancën apo bllokimin në një proces zgjedhor. Pra, ne jemi krejtësisht indiferentë ndaj çdo formule, ku çdo formulë do të jetë e pranueshme vetëm për dy forcat e mëdha politike”, shprehet ai. Gjatë javëve pas mbylljes së afatit të punës nga komisioni palët kanë arritur kompromis për përdorimin pjesor të teknologjisë në zgjedhjet e ardhshme të 2013-s.

qiptare për ta zgjedhur kreun e ri të shtetit në raundin e parë. Takimi Lajmi për takimin e djeshëm u paralajmërua nga selia blu përmes një njoftimi për mediet. “Të dielën në orën 11:00 do të takohen negociatorët e mandatuar të Partisë Demokratike, Astrit Patozi dhe Edmond Spaho, me kryetarin e grupit

parlamentar të PS-së Gramoz Ruçi për të negociuar për zgjedhjen e presidentit të ri të vendit”, - thuhej në njoftimin e shkurtër të PD-së. Pasditen e së premtes kreu i grupit parlamentar të PD-së, Astrit Patozi, përmes një letre publike i kërkoi kreut të grupit të PS-në në parlament, Gramoz Ruçi, që të nisnin negociatat për zgjedhjen e presidentit.

KUFIZIMI I IMUNITETIT Kufizimi i imunitetit të zyrtarëve të lartë është një debat që zien prej shumë vjetësh mes politikanëve të të dy kaheve politike. Herë i pranuar nga njëra palë herë i refuzuar, ligji nuk ka marrë formë ligjore. Fillimisht socialistët e më pas demokratët përmes kryeministrit folën për lënie vullnetare të imunitetit me deklaratë apo draft ligjor. Por në të dyja rastet pengesë ishte Kushtetuta, e cila nuk pësoi ndryshime për këtë çështje në vitin 2008, ndaj përflitet të ndryshohet së shpejti.

PRESIDENTI Negociatat zyrtare për zgjedhjen e presidentit të ri nisën një ditë pas afatit zyrtar të çeljes së procedurave për zgjedhjen e presidentit të Republikës më 25 maj. Atë ditë kreu i Partisë Demokratike, Sali Berisha, zhvilloi konsultime me tri partitë aleate të qeverisjes: LSI-në, PR-në dhe PDIU-në. Në takime nuk u fol për emra konkretë për presidentin e ri, por palët thanë se dialogu është në rrugë të mbarë. Berisha paralajmëroi një takim me kreun PBDNJ-së Vangjel Dule, por refuzoi të takojë Ramën.

KREU I PS-së AKUZA NGA ATHINA PËR MAZHORANCËN QEVERISËSE

“Qeveria po rrezikon statusin e vendit kandidat” Svoboda: Presidenti të jetë një kandidat mbi politikën Kreu i PS-së, Edi Rama, akuzoi nga Athina mazhorancën qeverisëse se po tregohet indiferente ndaj thirrjeve të opozitës dhe ndërkombëtarëve për të marr statusin e vendit kandidat në vjeshtë. “Qeveria dhe kryeministri nuk po i përgjigjen kërkesës publike për ta pasur statusin e kandidatit në vjeshtë, as thirrjeve të Parlamentit Europian, as thirrjeve të Komisionit Europian, as thirrjeve të opozitës për të bërë reformat që janë përcaktuar si kusht. Klasa politike shqiptare duhet t’ua jepte këtë mundësi shqiptarëve në përvjetorin e 100-të pavarësisë”, - deklaroi Rama. Ai ndodhej në Athinë për të prezantuar punën e tij si piktor në ekspozitën “Arti përmirëson të ardhmen”. Në këtë ekspozitë të organi-

SVOBODA PËR PRESIDENTIN “Unë mendoj se zgjedhja e presidentit është një çështje shumë e rëndësishme. Sidomos në vende ku ende ka shumë dallime dhe ndarje, është shumë e rëndësishme për t’u përpjekur për të shkuar bashkë në zgjedhjen e një kandidati që është mbi politikën dhe që ka besimin e të dyja palëve, të qeverisë dhe të opozitës. Në të gjitha zgjedhjet e përgjithshme në Shqipëri ka pasur probleme, kështu që duhej të ishte bërë me kohë një reformë zgjedhore që të ishte gjerësisht e pranueshme në vend dhe gjithashtu në përputhje me standardet ndërkombëtare europiane.”

zuar nga Bashkia e Athinës me mbështetjen e ambasadës austriake në Greqi, u paraqitën edhe disa piktura të Edi Ramës, të kryetarit të grupit parlamentar socialist dhe demokrat në PE Hanes Svoboda dhe të Fate Velajt. Ndërsa gjatë forumit “Europa mes meje dhe teje”

referuesi Edi Rama, Hanes Svoboda dhe Stavros Lambrinidis, ish-ministër i Jashtëm grek, vunë theksin te roli i Bashkimit Europian për vendet si Shqipëria dhe Greqia, si dhe nevojën imediate që Tirana të marrë sa më shpejt statusin e vendit kandidat. Svoboda tha

se politikanët shqiptarë kanë nisur të bashkëpunojnë mbi çështje themelore. Ai apeloi për nevojën e realizimit të reformave në përputhje me standardet evropiane, si e vetmja mënyrë që Shqipëria të marrë statusin e vendit kandidat në Bashkimin Europian.


04

«

AKTUALITET E hënë 28 maj 2012 •

QENTË ANTIDROGË DALLUAN NGARKESËN

KISHTE EMËR TË RREMË

Kapet shqiptari me 44 kg hashash, po ta shiste fitonte 400 mijë euro

Pranga kosovarit në Rinas, ishte me pasaportë false

ITALI- Të destinuara për tregun e Raguzës, 44 kilogramë drogë është konfiskuar nga Guardia di Finanza në një banesë private në Messina. Në prangat e policisë ka rënë shqiptari Ilirian Hoxha, 27 vjeç, një shofer kamioni me profesion. Operacioni është kryer natën e së premtes, kur rreth 18 efektivë të personelit policor kanë vërejtur një manovrim të çuditshëm të një Mercedesi i sapozbarkuar nga një traget që vinte nga Villa San Giovanni. Shoferi u përpoq të shmangte kontrollet e padëshiruara, por u nda-

lua dhe më vonë policët iu afruan me qentë. Kështu pastorët gjermanë Opa është Ralos sapo shkuan në anën e pasme të makinës, lehën si të çmendur. Ndjenja e tyre e nuhatjes nuk gaboi, sepse atje ndodheshin katër thasë të mëdhenj dhe një copë e ashpër, me logon e një mulliri në Tiranë. Por brenda nuk kishte asgjë që ka të bëjë me grurin. Atje ishin fshehur 44 kilogramë marihuana, e ndarë në 10 pjesë. Nëse do të vendosej në treg, bari do t’i kishte dhënë më shumë se 400.000 euro fitim.

Ditën e djeshme është arrestuar në Aeroportin e Rinasit, shtetasi kosovar Xhavit Makolli, i cili akuzohet për identitet të rremë. Shtetasi kosovar është arrestuar mëngjesin e sotëm në Rinas, menjëherë pas deportimit të tij nga Zvicra, ku identifikohej me emrin e rremë Artan Hasanpapaj. Autoritetet zvicerane kanë bërë deportimin e tij, nën këtë identitet, por ndërkohë gjatë verifikimeve të policisë ka rezultuar se bëhet fjalë për shtetasin kosovar Xhavit Makolli, ndërsa identiteti me të cilin u vu në pranga në

Zvicër rezulton i rremë. Burime të komisariatit të policisë në Rinas bëjnë të ditur se dyshohet që shtetasi kosovar të ketë blerë identitetin tjetër nga shtetasi Artan Hasanpapaj me origjinë nga Tropoja. Dyshohet që kosovari ka ofruar një shumë të konsiderueshme parash, kundrejt blerjes së pasaportës biometrike me të cilën ka udhëtuar drejt Zvicrës. Pas arrestimit të tij në Rinas dhe marrjes në pyetje kanë nisur edhe hetimet në lidhje me personin që mund t’i ketë shitur atij pasaportën biometrike.

TOTOZANI PRETENDON SE ATA RRAHËN DY VËLLEZËR NË BURG

Avokati i Popullit: Të hetohen 5 punonjës burgu për torturë H etime ndaj pesë punonjësve të burgut 313 në kryeqytet, të dyshuar për dhunimin e të dënuarve është kërkuar dje nga Avokati i Popullit. Igli Totozani ka denoncuar në Prokurori 4 punonjësit e grupit të gatshëm, si dhe përgjegjësin e shërbimit në burgun 313, pas ankesës që nëna e vëllezërve që vuajnë dënimin në këtë burg, ka bërë në zyrën e Avokatit të Popullit. “Në institucionin tonë është paraqitur dhe ka bërë ankesë shtetasja N.Gj. Ajo pretendonte se kishte marrë informacion që dy djemtë e saj P dhe A Gj, të cilët ndodhen të paraburgosur në I.E.V.Penale “Jordan Misja” Tiranë, më datë 26.04.2012 ishin keqtrajtuar nga punonjësit e policisë”,- bën të ditur njoftimi i institucionit të Avokatit të Popullit. Më tej është dërguar një grup pune në burg. Në njoftim vijohet “Grupi i punës mori takim dhe pyeti me procesverbal të dy të arrestuarit P dhe A Gj. Sipas shpjegimeve të dhëna nga P dhe A Gj, më datë 26.04.2012, rreth orës 15:00, P ka kërkuar t’i jepet ndihmë mjekësore, pasi nuk ndihej mirë. Punonjësit e policisë e kanë shoqëruar atë në dhomën e ndihmësmjekut, ku sipas tij është

goditur me shkelm nga ana e tyre. Më pas P është dërguar në dhomën e tij ku i ka treguar për ngjarjen e ndodhur të vëllait. I revoltuar nga kjo ngjarje, A ka filluar të përdorë fjalë fyese për stafin e institucionit. Për këtë veprim ai është prangosur dhe është shoqëruar në dhomën e veçimit nga grupi i sigurisë. Sipas A, sapo ai është

futur në këtë dhomë, policët e grupit të sigurisë e kanë urdhëruar atë që të hiqte atletet dhe çorapet. Pasi i ka hequr atletet dhe çorapen e këmbës së majtë, policët e kanë ulur në dysheme dhe i kanë shtrirë këmbët para. Dy prej policëve e kanë kapur prej krahësh dhe ia mbanin ato pas shpine, një polic e ka shkelur në këmbën

e majtë afër kaviles, ndërsa dy të tjerë kanë filluar ta godasin disa herë atë me shkop gome në shputat e këmbëve dhe më pas edhe të duarve. Mbas kësaj ai është goditur nga një polic në pjesë të tjera të trupit me grushte, pëllëmbë e shqelma. Sipas tij, nga goditjet e policëve atij i janë shkaktuar dhimbje të mëdha dhe mpirje të shputave të këmbëve e të duarve”. Ndërkaq, për të verifikuar e provuar pretendimet e dy të arrestuarve për keqtrajtimin fizik të tyre, Avokati i Popullit i ka kërkuar edhe Institutit të Mjekësisë Ligjore Tiranë ekzaminimin mjeko-ligjor i të dy ankuesve P dhe A Gj, e cila provoi pretendimet e tyre. Avokati i Popullit rekomandon: “Fillimin e ndjekjes penale në ngarkim të punonjësve të Policisë së Burgjeve efektivë të I.E.V.P. “Jordan Misja” Tiranë, A.S, A.I, Sh.M, M. Sh dhe A.A, për veprën penale të “Torturës” e kryer në bashkëpunim, parashikuar nga neni 86 dhe 25 i K.Penal, të ndryshuar. Për shqyrtimin e këtij rekomandimi dhe qëndrimin që do të mbani ndaj tij, të vihemi në dijeni brenda afatit ligjor prej 30 ditësh, konform nenit 22 të ligjit “Për Avokatin e Popullit”.

Për konflikt pronësie

Mbetet në burg 73-vjeçari, sulmoi me granata fqinjin Burg pa afat ka qenë vendimi i trupit gjykues gjatë vlerësimit të masës së sigurisë për 73-vjeçarin Bafti Ahmati, nga Bratila e Gramshit, i cili të premten tentoi të vrasë me granatë anëtarët e një familjeje, pas një konflikti për çështje pronash. Në seancën e zhvilluar dje, kjo gjykatë miratoi kërkesën e prokurorit të çështjes, Binas Mina, për mbajtjen ne paraburgim të 73-vjeçarit Ahmati. Nga burime zyrtare të policisë mësohet se 73-vjeçari ka pranuar autorësinë e krimit. Ai ka deklaruar se e kishte planifikuar me kohë sulmin mbi familjen Cenkolli, të cilët ishin fqinj dhe të afërm të tij pas grindjes së vazhdueshme për tubacionin e ujit që kalonte në pronën e tij. Bashkë me ta do i jepja fund edhe jetës time, ka deklaruar 73-vjeçari, i cili jetonte në vetmi prej kohësh. Në orët e para të mëngjesit të së premtes Sektori kundër Krimeve të Rënda bëri të mundur arrestimin në flagrancë të shtetasit Bafti Ahmati nën akuzën “vrasje me dashje e mbetur në tentativë”, si dhe “mbajtje pa leje e armëve luftarake”. Ngjarja ndodhi në fshatin Bratilë të komunës Kodovjat të Gramshit, ku 73-vjeçari, për mosmarrëveshje pronësie me fqinjin e tij V.Cenkolli, 60 vjeç, njëkohësisht, hodhi në banesën e tij një granatë e tentoi të hidhte edhe një tjetër, por fatmirësisht tentativa e tij për t’i vrarë pjesëtarët e kësaj familjeje ka dështuar.

PRONARËT DUAN TOKËN E TREGUT TË VJETËR

PO LUANTE, RRËSHQITI

Romët përplasen me policinë, nuk pranojnë tregun e ri

Humb jetën 9-vjeçari, ra në pusin e shtëpisë

ELBASAN - Transferimi i tregut veshjeve të përdorura në qytetin e Elbasanit ka çuar në protestë tregtarët, të cilët nuk pranojnë të transferohen nga vendi ku shesin aktualisht. Tregtarët deklarojnë se nuk mund të përballojnë koston e qirasë në tregun e ri të ndërtuar nga firmë private. “Tarifat janë shumë më të larta se ky treg. Ne paguajmë 2 mijë lekë këtu, atje paguajmë 10 mijë, nuk e duam atë pazar. Unë me këtë treg mbaj kalamajtë. Me lecka ushqehemi”. Por ndërkohë bashkia

deklaron se tregu i ri i ndërtuar me vendim të Këshillit Bashkiak nuk është bërë për këtë qëllim, pasi ai do të mbledhë të gjithë tregtarët që shesin në rrugë dhe rrugica. Por i gjithë konflikti ka ardhur pasi pronarët e territorit të tregut aktual i palicencuar kërkojnë ta mbyllin këtë treg. Konflikti është privat thotë bashkia dhe ne thjesht po zbatojmë një kërkesë të pronarëve të territorit. Gjatë protestës së djeshme janë shënuar përplasje me forcat e Policisë Bashkiake.

KUKES - Një ngjarje e rëndë është shënuar mëngjesin e djeshëm në fshatin Trun të Kukësit, ku një 9-vjeçar ka humbur jetën, pasi aksidentalisht ka rënë në një pus uji. Mësohet se ngjarja ka ndodhur teksa fëmija ka qenë duke luajtur me bashkëmoshatarët e tij në oborrin e shtëpisë, kur papritur ka rrëshqitur duke përfunduar në pusin e ujit. Menjëherë fëmijët e tjerë kanë njoftuar familjarët e 9-vjeçarit, të cilët kanë hyrë brenda pusit dhe pas disa orë përpjekjesh kanë

mundur që ta nxjerrin gjallë të voglin nga thellësia e tij, ndonëse me fraktura të mëdha. Menjëherë ai është nisur drejt spitalit të Kukësit për të marrë shërbim shëndetësor, por nuk ka mundur që të përballojë plagët e marra, duke humbur jetën gjatë transportimit për në spital. Në vendngjarje ka shkuar menjëherë grupi hetimor i ngritur nga policia dhe Prokuroria ku kanë konstatuar se shkak për rënien e 9-vjeçarit në pus ka qenë lagështira e krijuar si pasojë e reshjeve të shiut.


EKONOMI •E

hënë 28 maj 2012

DEBITORËT NË CEZ TË PËRJASHTUAR NGA SKEMA E APLIKIMIT

Lidhja e re e energjisë, rregullorja për qytetarët

qershor, pritet që të mblidhen komentet me shkrim të këtyre institucioneve të interesuara. Më pas ato do të kalojnë për miratim në Bordin e Entit Rregullator të Energjisë. Çdo person fizik apo juridik që aplikon për lidhje të ambienteve me rrjetin e shpërndarjes së CEZShpërndarjes ose çdo klienti apo përdoruesi që aplikon për rritjen

e fuqisë së lidhjes ekzistuese, ose kërkesë për një lidhje të përkohshme, duhet të kontaktojë në zyrat e kujdesit ndaj klientit në CEZ-Shpërndarje. Kompania “CEZ-Shpërndarje” do të ndjekë parimin “kush vjen i pari, shërbehet i pari”, ndërkohë po përpunohet kërkesa për një lidhje të re apo modifikim të lidhjes ekzistuese.

LIDHJA

REFUZIMI

J

05

SITUATA Reshjet e fundit përmirësojnë bilancin

Fierza në nivel maksimal, vazhdon eksporti i energjisë

Ervin Koçi o më shumë se 2 muaj do të jetë periudha e përgjigjes për konsumatorët që duan të lidhin energjinë në shtëpinë apo biznesin e tyre apo të modifikojnë lidhjen ekzistuese. Enti Rregullator i Energjisë ka publikuar për diskutim në pritje të miratimit të rregullores për lidhjet e reja në sistemin e shpërndarjes, si dhe marrëveshjen për lidhjet e reja që konsumatorët familjarë ose privatë do të bëjnë me kompaninë “CEZ-Shpërndarje”. Me këto ndryshime pritet që t’u jepet një hov i ri marrëdhënieve mes kompanisë private të shpërndarjes së energjisë “CEZ” dhe konsumatorëve si dhe lidhjeve të reja në rrjet, duke pasur parasysh se procedura aktuale është mjaft e komplikuar dhe ka një kohëzgjatje të madhe. Gjithashtu po diskutohet edhe forma e formularit të aplikimit për lidhjet e reja. Ato janë përgatitur nga kompania private e shpërndarjes së energjisë dhe janë të hapura për diskutim nga të gjithë. Deri në mes të muajit, rreth datës 16

»

Kompania “CEZShpërndarje” mund të refuzojë kërkesën e një aplikanti kur ai rezulton të jetë debitor dhe nuk ka shlyer detyrimet e mëparshme ndaj kompanisë ose synon marrjen e shërbimeve për lidhje të reja, që sipas opinionit të kompanisë rezulton të jetë mashtrues, i pavërtetë ose çorientues.

Për të vendosur për pikën e lidhjes CEZ-i do të marrë parasysh vendndodhjen e objektit për të cilin kërkohet lidhja, afërsinë e tij me Sistemin e Shpërndarjes, nivelin e sigurisë, qëndrueshmërinë statike dhe dinamike, nivelin e rrymës së lidhjes së shkurtër si dhe çdo kriter të përcaktuar në Kodin e Shpërndarjes.

Reshjet e këtyre ditëve të fundit kanë bërë që situata hidrike në hidrocentralet që ndodhen në kaskadën e lumit Drin të përmirësohet ndjeshëm. Aktualisht kuota në liqenin e Fierzës është në nivelin maksimal dhe prurjet vazhdojnë të jenë të kënaqshme, çka ka bërë që Korporata Elektroenergjitike Shqiptare të prodhojë të gjithë sasinë e nevojshme për konsum ditor si dhe të eksportojë. Burime nga KESH-i bëjnë të ditur se gjatë dy javëve të fundit të muajit maj ka nisur eksporti i energjisë elektrike. Ndërkohë mësohet se gjatë kësaj periudhe nga eksporti drejt vendeve të rajonit të energjisë në arkën e KESH-it janë derdhur 5,1 milionë euro. Burime nga kjo korporatë bëjnë me dije se çmimi i shitjes së energjisë luhatet nga 57 euro deri në 66 euro për megavat-orë dhe që prej fillimit të eksportit drejt rajonit tranzitohen 6 milionë kilovat-orë në ditë. Ndërkohë ka garantuar se falë rezervave energjetike do të ketë një furnizim 24 orë në ditë me energji gjatë gjithë stinës së verës. Aktualisht KESH-i ka një rezervë energjetike rreth 1.4 miliard kilovat-orë, e cila sipas Korporatës garanton një verë të qetë. Nga të dhënat e KESH-it mësohet se aktualisht nuk prodhohet me kapacitet të plotë, sepse nuk ka një konsum të madh. Konsumi ditor arrin në 17 milionë kilovat-orë në ditë dhe vetë Korporata po prodhon më shumë se 8 milionë kilovat-orë energji në ditë. Nëse KESH-i do të vazhdojë të eksportojë në të njëjtat sasi dhe me çmim të njëjtë, të ardhurat në arkë do të llogariten në 10.2 milionë euro në muaj. Ndërkohë që KESH-i duhet t’i kthejë qeverisë huan që ka marrë në muajt e ftohtë të dimrit.

CEZ-SHPËRNDARJA KA NISUR NJË FUSHATË PËR TË NDËRGJEGJËSUAR KONSUMATORËT QË TË HARXHOJNË MË PAK ENERGJI

Kursimi i energjisë, CEZ-i këshilla për pajisjet elektrike Çfarë mund të përdorin qytetarët për të pakësuar shpenzimet për energjinë elektrike

N

ë kuadër të iniciativave të përgjegjësisë sociale, kompania e shpërndarjes së energjisë, CEZ-Shpërndarje, ka filluar një fushatë ndërgjegjësimi për një konsum të përgjegjshëm dhe më të dobishëm të energjisë. Robert Huqi, specialist i iniciativave për përgjegjësinë sociale pranë kompanisë së shpërndarjes së energjisë, thotë se ka shumë mënyra që secili prej nesh të jetë një konsumator i përgjegjshëm i energjisë elektrike. Duke vlerësuar sjelljen dhe ndjeshmërinë e klientëve të saj, shoqëria “CEZ-Shpërndarje” ka për qëllim të komunikojë në vazhdimësi këshilla që e bëjnë më të lehtë marrëdhënien e konsumatorit me energjinë që konsumohet nga ta. Mjafton që konsumatorët të krijojnë disa zakone në aktivitete e tyre të përditshme dhe rezultati do të shihet në fund të muajit në kursimin, që do të jetë i pasqyruar dukshëm në kilovatët e konsumuar. Më poshtë do të gjeni disa këshilla për një konsum efiçent të energjisë elektrike, një produkt shumë i vyer në ekonomitë e zhvilluara dhe ato në zhvillim e sipër, siç është Shqipëria. Termoizolimi Rreth 60% e konsumit të energjisë për një apartament familjar tipik shkon për ngrohjen si të ambientit, ashtu dhe të ujit. Edhe në rastet e ftohjes së ambientit në verë, termoizolimi luan një rol shumë të rëndësishëm. Sa më i mirizoluar të jetë një ambient, aq më gjatë e ruan nxehtësinë apo freskinë. Frigoriferi Ky elektroshtëpiak kaq i domosdoshëm për ne është një nga konsumatorët më të mëdhenj të energjisë. Konsumon edhe më shumë se kondicioneri. Prandaj këshillohet që dera e tij

të mos qëndrojë për një kohë shumë të gjatë e hapur, të mos vendosen gjëra të ngrohta në frigorifer dhe të mos lejohet formimi i akullit në pjesën e pasme të tij. Gjithashtu, nëse jeni në kërkim të një frigoriferi të ri, mbani parasysh se, diçka: sa më i madh frigoriferi, aq më shumë harxhon. Kondicioneri Shumë i nevojshëm në ambientet familjare, sidomos gjatë ditëve të nxehta të verës. Këshillohet që në verë temperatura e kondicionerit të qëndrojë stabël në 25 gradë celsius, kurse në dimër temperatura perfekte është 20 gradë celsius. Gjatë verës këshillohet që të përdoret edhe freskuesja, në mënyrë që ajri i ftohtë të shpërndahet në të gjithë dhomën. Lavatriçia Kur të përdorni lavatriçen, mbusheni kazanin në kapacitetin e tij të plotë. Kini parasysh që rrobat i lan detergjenti dhe jo uji i ngrohtë, prandaj lajini rrobat në ujë të ftohtë dhe përdorni detergjent për ujë të ftohtë. Kështu edhe kurseni energji, por dhe zgjatni jetëgjatësinë e rrobave tuaja. Për të evituar rrudhosjen e rrobave dhe të kurseni disa kilovatë, bëni centrifugën në shkallën më të ulët. Dushi Instaloni një kokë dushi të vogël: sa më i

ulët presioni, aq më pak ujë të ngrohtë harxhon dhe për rrjedhojë kursen energji. Tek termostati i dushit caktojeni temperaturën në 50 gradë celsius. Uji i fortë krijon copëza të ngurta rreth rezistencës së dushit, duke e ulur efiçencën e saj, prandaj këshillohet që rezistenca e dushit të pastrohet çdo 6 muaj. Kur nuk jeni në shtëpi, mos e mbani dushin në prizë. Televizori TV Plazma janë konsumatorët më të mëdhenj të energjisë, prandaj, nëse doni të kurseni, zgjidhni një LCD. Por ndryshimi qëndron edhe te madhësia, prandaj midis një 32” dhe një 55”, zgjidhni të parin. Kompjuteri Fikeni kompjuterin, nëse nuk do ta përdorni për më shume se 20 min. Reduktoni kontrastin/ndriçimin e ekranit. Ndërroje desktopin për një laptop, sepse harxhon më pak energji. Ndërroje ekranin e vjetër të kompjuterit me një LCD për të njëjtën arsye. Këndi i kuzhinës Kur gatuani, ndajeni ushqimin në copa të vogla. Kështu gatuhet më shpejt dhe harxhon më pak energji. Gjatë gatimit përdorni ujë të ngrohtë. Gjatë përdorimit të furrës mos e hapni shumë herë derën e sobës. Për çdo hapje dere soba humbet 20 gradë në nxehtësi. Mos përdor-

ni një tenxhere apo tigan më të vogël se vatra e sobës, sepse kjo shkakton humbje të energjisë. Llambat Përdorni llamba në vat më të ulët të nevojshëm (40 W në vend të një 60 W). Përdorni llambat fluoreshente në vend të atyre inkadeshente. Rrojnë më gjatë dhe harxhojnë më pak. Kur dilni nga dhoma, fikeni llambën. Për ambientet e jashtme përdorni dritat me sensor lëvizjeje. Superharxhuesit e energjisë Të tillë quhen ato elektroshtëpiake që harxhojnë energji edhe thjesht duke qëndruar në prizë. Mund të jetë karikuesi i celularit, televizori, dvd player etj. CEZ-Shpërndarje këshillon që të gjitha këto elektroshtëpiake të vendosen në të njëjtin zgjatues me çelës dhe fikeni kur nuk ka njeri në shtëpi. Sytë tek etiketa Përpara se të blini një elektroshtëpiake të re, kontrolloni etiketën e furnizimit me energji për klasifikimin e aparaturës në piramidën e efiçencës së konsumit të energjisë. Eletroshtëpiaket që kanë etiketën A+ janë më efiçente dhe kursimtare me konsumin e energjisë. Në faqen e saj të internetit, www.cez.al, shoqëria “CEZ-Shpërndarje” ka publikuar, veç disa këshillave të vlefshme se si të kursejmë energji, edhe një llogaritës të konsumit të përafërt të energjisë në bazë të pajisjeve elektroshtëpiake që disponon një konsumator. Ju lutemi të na informoni mbi mundësinë tuaj për t’u informuar apo takuar personat përgjegjës si dhe ju lutemi të na kontaktoni për çdo pyetje apo paqartësi.


06

«

SOCIALE E hënë 28 maj 2012 •

SIGURIMET SHOQËRORE DETAJOJNË PËRFITIMET E PARAKOHSHME DHE ATO SUPLEMENTARE TË PLEQËRISË

Ushtarakët, lidhen 101 pensione të reja Ndarja e plotë e përfitimeve për qytetin e Tiranës, Shkodër, Durrës, Korçë etj Zbardhet lista e re e pensioneve të caktuara në radhët e ish-ushtarakëve. Instituti i Sigurimeve Shoqërore ka publikuar listën me 101 përfituesit e rinj që i shtohen skemës së përfitimeve. Në tabelën bashkëngjitur shkrimit do të gjeni të detajuar ndarjen e plotë të

pensioneve suplementare të pleqërisë dhe të parakohshme për përfituesit e Tiranës, Shkodrës, Korçës, Durrësit, Gjirokastër e Sarandë. Procesi i llogaritjes së pensioneve do të vijojë edhe në javët e ardhshme me zbardhjen e përfitimeve të tjera, që do të caktohen

menjëherë sapo dikasteret përgjegjëse të dorëzojnë të dhënat e kërkuara nga sigurimet mbi historikun e punës së aplikuesve. Vetëm pas marrjes së këtyre të dhënave nga ministritë e linjës dhe strukturat vartëse të komandove ekspertët e ISSH-së mund të përcak-

tojnë nëpërmjet llogaritjeve masën e pensionit që do të shkojë për secilin aplikues në këtë skemë. Në kërkesat e dërguara ministrive ISSH-ja ka kërkuar prej tyre plotësimin e dy formularëve: një për vërtetimin e vjetërsisë së shërbimit dhe të pagës mesatare referuese

dhe një për pagën referuese në muajin e lindjes të së drejtës për përfitim. Plotësimi dhe dorëzimi i këtyre të dhënave nga Ministria e Mbrojtjes, Ministria e Brendshme, Ministria e Drejtësisë dhe SHISH-i i hap udhë të menjëhershme procesit të llogaritjes.

EMER

ATESI

MBIEMER

LLOJI PERFITIMIT

Ibrahim

Daut

Hoxha

Suplement Pleqerie

Ramadan

Bajram

Mehaj

P.Parakohshem

Abas

Ilias

Selimi

Suplement Pleqerie

Ilirjan

Sami

Hyska

P.Parakohshem

Ramadan

Muhamet

Cecaj

P.Parakohshem

Abas

Sali

Abasi

Suplement Pleqerie

Islam

Ibrahimi

Merolli

P.Parakohshem

Refat

Riza

Mukaj

Suplement Pleqerie

Abduraman Isan

Dervishi

Suplement Pleqerie

Janko

Kristo

Brazhdari

P.Parakohshem

Rifat

Adem

Gjoka

Suplement Pleqerie

Adham

Mile

Frasjeri

Suplement Pleqerie

Jonuz

Abaz

Korkuti

P.Parakohshem

Riza

Hysen

Bregu

Suplement Pleqerie

Afron

Nuri

Mici

P.Parakohshem

Jonuz

Hasan

Allkoci

Suplement Pleqerie

Ruben

Kanan

Muho

Suplement Pleqerie

Agim

Bezat

Lleshi

P.Parakohshem

Kalam

Vasil

Nasto

Suplement Pleqerie

Sali

Feta

Agaci

Suplement Pleqerie

Agim

Rexhep

Maksuti

P.Parakohshem

Kujtim

Harulla

Komani

Suplement Pleqerie

Sami

Beqir

Bala

Suplement Pleqerie

Ahmet

Fadil

Bulkuq

Suplement Pleqerie

Liljana

Simo

Resulaj

Suplement Pleqerie

Seit

Cote

Zhguni

Suplement Pleqerie

Albert

Tefik

Keco

P.Parakohshem

Marije

Ndue

Zllaticanin

Suplement Pleqerie

Seit

Shahin

Mamaj

Suplement Pleqerie

Androkli

Lefter

Totoni

Suplement Pleqerie

Mark`

Ndrec

Kola

P.Parakohshem

Selfo

Bejtash

Selfo

Suplement Pleqerie

Asllan

Nurce

Zamani

P.Parakohshem

Milto

Miter

Prifti

Suplement Pleqerie

Shaban

Hamit

Suina

Suplement Pleqerie

Azis

Muharrem

Keta

Suplement Pleqerie

Miti

Kozma

Mita

Suplement Pleqerie

Shefki

Izet

Leka

Suplement Pleqerie

Bahri

Syrja

Ceka

Suplement Pleqerie

Muco

Sulo

Hoxha

Suplement Pleqerie

Sinan

Bezat

Seda

P.Parakohshem

Bardhyl

Teki

Begaj

Suplement Pleqerie

Muharem

Mehmet

Elezi

Suplement Pleqerie

Sokrat

Thoma

Pocari

Suplement Pleqerie

Bedri

Ramazan

Spahiu`

P.Parakohshem

Muharem

Shyqyri

Hoxhalli

Suplement Pleqerie

Sotir

Hajdar

Gjikondi

Suplement Pleqerie

Behar

Hetem

Dervishaj

Suplement Pleqerie

Mystehak

Halim

Llanaj

Suplement Pleqerie

Sotir

Spiro

Demiri

Suplement Pleqerie

Bhaki

Qamil

Osja

Suplement Pleqerie

Nadi

Guxhe

Celaj

Suplement Pleqerie

Sotiraq

Mihal

Zavalani

Suplement Pleqerie

Dhimostan

Spiro

Ndrio

Suplement Pleqerie

Nargim

Rami

Berberi

Suplement Pleqerie

Stefan

Jorgji

Papa

Suplement Pleqerie

Emin

Uke

Cami

Suplement Pleqerie

Neki

Islam

Muka

Suplement Pleqerie

Tahir

Islam

Sulejmani

Suplement Pleqerie

Enver

Haxhi

Shimaj

P.Parakohshem

Nevrus

Riza

Demaj

Suplement Pleqerie

Tajar

Selim

Demiri

Suplement Pleqerie

Farudin

Kapo

Majko

Suplement Pleqerie

Nexhip

Aqif

Karaj

Suplement Pleqerie

Teli

Zaho

Margariti

Suplement Pleqerie

Fatmir

Sabri

Shkreta

P.Parakohshem

Nikolla

Kico

Rondo

P.Parakohshem

Thoma

Josif

Peci

P.Parakohshem

Ferdi

Bido

Malo

Suplement Pleqerie

Novruz

Skender

Lico

P.Parakohshem

Thoma

Rako

Gjika

P.Parakohshem

Filip

Koco

Qirko

P.Parakohshem

Pandeli

Andrea

Kosta

P.Parakohshem

Vasfi

Shebi

Isufllari

Suplement Pleqerie

Nevrus

Dinkellari

Suplement Pleqerie

Vasil

Naum

Berberi

Suplement Pleqerie

Fiqeret

Ali

Bala

P.Parakohshem

Perent

Flora

Myfit

Maksuti

Suplement Pleqerie

Perparim

Nuredin

Hodo

P.Parakohshem

Vasil

Shyqyri

Brisku

Suplement Pleqerie

Frederik

Myftar

Zace

P.Parakohshem

Petraq

Koci

Pali

Suplement Pleqerie

Veliko

Myrteza

Myrtaj

Suplement Pleqerie

Gezim

Zeqir

Gorezi

Suplement Pleqerie

Petraq

Vasil

Mamilla

Suplement Pleqerie

Vladimir

Koci

Gjekushi

Suplement Familjar

Sefer

Teli

Suplement Pleqerie

Xhemal

Qamil

Memaj

Suplement Pleqerie

Guman

Sefer

Sejdiaj

Suplement Pleqerie

Petref

Halit

Myftar

Gjecaj

Suplement Pleqerie

Pjeter

Frrok

Marku

P.Parakohshem/S.pleqerie

Xhevahir

Iliaz

Hyseni

P.Parakohshem

Hike

Ahmet

Babaj

Suplement Pleqerie

Qani

Myslim

Cuci

P.Parakohshem

Yllka

Seladin

Alia

Suplement Pleqerie

Estref

Aliaj

P.Parakohshem

Yzedin

Hatem

Mersinasi

P.Parakohshem

Qani

Lule

P.Parakohshem

Zyhdi

Dali

Kolaj

Suplement Pleqerie

Hysen

Qani

Ramaj

Suplement Pleqerie

Qemal

Hysen

Tefik

Biba

Suplement Pleqerie

Qemal

MBËSHTETJA E SHTRESAVE NË NEVOJË

UDHËZIMI I PLOTË PËR TESTIMIN E MËSUESVE

Bashkia, 100 familje në nevojë përfitojnë 6 muaj ushqime

Punësimi i mësuesve, si do të jetë provimi i shtetit

Familjet kryeqytetase që janë në kushte të vështira jetese përveç ndihmës së përkrahjes sociale do të përfitojnë edhe një paketë të përmuajshme ushqimore nga Bashkia e Tiranës. Janë përzgjedhur tashmë 100 familjet e para, të cilat për gjashtë muaj me radhë do të përfitojnë nga Bashkia edhe paketën bazë të ushqimeve. 100 familje në nevojë të kryeqytetit, të cilat marrin trajtim në qendra sociale të ngritura nga Bashkia e Tiranës, do të përfitojnë për 6 muaj pako ushqimore. Kësaj iniciative të Bashkisë iu përgjigj pozitivisht “Alpha Bank”, e cila financoi këtë projekt, i cili si fillim do të mundësojë pako ushqimore për 100 familje deri në muajin tetor. I pranishëm në ceremoninë e shpërndarjes së 100 pakove të para në qendrën sociale të kombinatit, kryebashkiaku

Lulëzim Basha u shpreh i vetëdijshëm se kjo nuk është e mjaftueshme, por në të njëjtën kohë shprehu besimin se realizimi i projekteve që kanë nisur të marrin jetë dhe kthimi i besimit të bizneseve tek Tirana do të përmirësojë jetën e qytetarëve të Tiranës. “Unë e di që kjo nuk është e mjaftueshme. Bashkia e Tiranës është e angazhuar për të përmirësuar jetën e çdo qytetari në kryeqytet. Duke qenë të vetëdijshëm se kjo nuk është e lehtë dhe as nuk mund të realizohet në një ditë, ne e kemi vënë fort theksin dhe kemi përqendruar fokusin tonë te nxitja e punësimit. Unë kam shpresë dhe besim të madh se projektet tona, të cilat do të nisin realizimin shumë shpejt, por dhe kthimi i vëmendjes së biznesit vendas dhe të huaj tek Tirana, do të mundësojnë hapjen e mijëra vendeve pune”, - ka deklaruar Basha.

Vetëm mësuesit që do të kalojnë me sukses provimin e shtetit kanë të drejtë të aplikojnë për vendet e lira të punës që do të rezultojnë në shkollat e ndryshme të rretheve. Këta mësues fillimisht duhet të kalojnë provimin për të marrë lejen e ushtrimit të profesionit. Për t’u ardhur në ndihmë kandidatëve me përgatitjet, Ministria e Arsimit ka shpallur gjatë ditës së djeshme udhëzimin e plotë të procedurës dhe përmbajtjes se si do të jetë testi së bashku me temat që duhen përvetësuar. Sipas programit të hartuar nga ekspertët e Ministrisë së Arsimit, provimi i shtetit për mësuesit është i përbërë nga dy pjesë: pjesa pedagogjike, që do të zërë rreth 40 për qind të pyetjeve; dhe pjesa profesionale, që do të yërë 60 për qind të pyetjeve. Programi i provimit të shtetit për pjesën

pedagogjike është një program orientues, që do të bazohet në kompetencat kryesore që duhet të zotërojë një kandidat për mësues në formimin e tij të përgjithshëm, ndërsa pjesa tjetër do të jetë vetëm për përgatitjen profesionale që mësuesi ka në lëndën përkatëse ku ai është specializuar gjatë studimeve të shkollës së lartë. Udhëzimi i shpallur detajon edhe disa modele pyetjesh të shoqëruara nga përgjigjet përkatëse, në mënyrë që arsimtarët të dinë se si duhet të përqendrohen në përgatitjen e tyre për të siguruar rezultatin maksimal nga ky provim. Për çdo lëndë parashikohet të hartohen rreth 2000 deri në 3000 pyetje. Veçoria e këtij provimi është se për çdo mësues, pavarësisht nga lënda, një pjesë e tezës do të jetë drejtshkrimi dhe përgatitja didaktiko-pedagogjike.


SPECIALE •E

hënë 28 maj 2012

»

07

PREZANTOHEN PIKTURA E SKULPTURA TË 195 FËMIJËVE NGA ZVICRA, MALI ZI, TIRANA E BERATI SULO GOZHINA BERAT – Ndryshe nga konkurset e mëparshme, “Kolor 12” këtë vit ka qenë më shumë festiv se vitet e tjera. Konkursi i fëmijëve piktorë që zhvillohet në galerinë “Eduard Lear” në qendër të qytetit muze ka qenë më shumë festiv, kjo jo vetëm për pjesëmarrjen e 195 fëmijëve në 265 punimet e tyre të paraqitura në tre sallonet e galerisë, por dhe nga pjesëmarrja në këtë event festiv për fëmijët që po ndërtojnë dhe historinë e tyre. Një detaj i veçantë i këtij konkursi qe dhe fakti që ishin pjesëmarrës mësues, prindër dhe gjyshet e fëmijëve. Po kështu ishte marrë vendim që të gjithë fëmijët pa përjashtim veç atyre që do të merrnin çmime do t’u bëheshin dhurata. “KOLOR 12” Në këta 11 vjet eksperiencë në fushën e konkursit të fëmijëve në artet figurative nuk kishte si të mos vinte suksesshëm mbrëmjen e djeshme në qytetin e Beratit. Konkursi “KOLOR 12” për fëmijët e moshave nga 6 deri në 14 vjeç është kthyer në traditë të rëndësishme kulturore në qytetin e Beratit, por në një fare mënyre së bashku me ekspozitën “LEAR” po formojnë histori të re të arteve vizive për fëmijë. Jo vetëm për rregullsinë, seriozitetin e gjerësinë e pjesëmarrjes, por dhe për nivelin e cilësinë gjithmonë e në rritje nga viti në vit. Këtë vit çmimi shënoi edicionin e njëmbëdhjetë për fëmijë, por këtë radhë me një veçanti të vërtet pasi marrin pjesë fëmijë nga Mali i Zi e Zvicra, si dhe Tirana. E veçanta e këtij konkursi është se duke u kthyer në një ngjarje për fëmijët është kthyer në të njëjtën kohë në një investim serioz në drejtim të përsosjes së metodikave të punës ku mësuesit e edukimit figurativ apo ata që kanë detyrimin ta japin këtë lëndë në shkollat 9-vjeçare të gjejnë përvojat më bashkëkohore e të suksesshme për t’u aplikuar. Në punimet e paraqitura suksesshëm janë të dukshme mënyrat e drejtimit të fëmijëve nga artistë e pedagogë jo vetëm të Beratit. Në këtë ngjarje artistike u prezantuan punimet e fëmijëve të drejtuar nga artistët Renata Rijavec dhe Vahide Nimanbegu nga Mali i Zi, prof. Sabine Amstad e mësueset Mirjam Stettler e Elisabeth Hofer nga Zvicra, Bertrandi Shijaku nga Tirana etj. Rreth 265 vizatime e piktura e skulptura të 195 fëmijëve më të talentuar u prezantuan mbrëmjen e djeshme në ekspozitën ku kanë marrë pjesë pushtetarë lokalë, mësues prindër dhe fëmijë, si dhe të apasionuar pas arteve vizive. Nga këta kanë sjellë punimet e tyre 25 fëmijë nga Zvicra, 6 nga Tirana dhe 15 fëmijë nga Ulqini që e zbukuruan atmosferën me praninë e tyre dhe të prindërve dhe mësueseve. Konkursi “KOLOR”, është hapësira e nevojshme ku fëmijët

“Kolor 12”, 265 vizatime në galerinë “Eduard Lear”

Fituesit “Kolor ‘12” për grupmoshat nga 06-08 vjeç Helena Germau Elsi Hoxha Adol Salepi Grejsi Tapia Për grupmoshat 09-12 vjeç Lidia Qama Megi Alia Luan Demiri Justi Sinjari

mund të provojnë dhe profesionistët mund të identifikojmë më të talentuarit t’i përkrahin dhe t’i stimulojmë. Pjesëmarrësit Vlen të përmendet se fëmijët kanë qenë komplet të angazhuar në këtë ekspozitë me punimet e tyre që këtë ditë u duk vërtet si festë e fëmijëve jo vetëm për nga numri dhe shoqëruesit e tyre qofshin këta mësues e prindër, po në këtë ekspozitë shumë fëmijë i shoqëronin edhe gjyshërit apo gjyshet e tyre. Ashtu si vlen të përmendet se sponsori gjeneral ishte fondacioni “Kokdhimë”,

Denis Xhako Raul Kobuzi Franci Doko Për grupmoshat 13-14 vjeç Klea Kotolloku Klea Bojaxhiu Arion Çapi Ergis Senko Stefano Begaj

si dhe ndryshe nga herët e tjera në këtë “Festkolor 12”, kishin ardhur për të festuar së bashku në këtë konkurs edhe kryetari i Këshillit të Qarkut Berat, Petrit Sinaj, si dhe kryetari i Bashkisë, Fadil Nasufi, të cilit përshëndetën dhe pjesëmarrësit në këtë konkurs. Po kështu vlen të përmendet se fëmijët nga Mali i Zi ishin nxënës të Shkollës Artistike në qytetin e Ulqinit, 16 fëmijë pjesmarës në konkursin “Kolor 12” ishin të shoqëruar nga mësuesja e tyre Vahida Maubegu, Renata Mashanovic dhe dy gjyshet Muniba e Miliha, si dhe prindërit Bilejana, Zana, Mersika, Paulina e Melida.

Arton Polovina Me Çmim të veçantë Boira Gripshi Lisa Nimanbergu Sabrie Mollabeqiri Rena Koder Geneshau Anjan Luca Posillipo Adelina Music

REPUBLIKA E SHQIPERISE KESHILLI I QARKUT ELBASAN

Adresa: Keshilli Qarkut Elbasan Tel:++355 54 52344, 52696, Fax: 52144

Njoftim për shpallje fituesi Ne zbatim te Ligjit Nr.8549 date 11. 11. 1999 “Statusi i nepunesit civil”, neni 13, VKM Nr. 231 date 11. 05. 2000 “Per pranimin ne sherbimin civil dhe periudhen e proves”, pika 20, Keshilli i Qarkut Elbasan, shpall: • Znj. ELDA SHQERRA, fituese te konkursit per vendin e specialistit per marredheniet me publikun ne Drejtorine e Burimeve Njerezore ne Institucionin e Keshillit te Qarkut KRYETARI Eugen ISAJ


08

« dossier

E hënë 28 maj 2012 •

Ex katedra, ex libris: Gjendje konfliktuale mendore e Shqipërisë Nga albert kotini

P

(vijon nga numri i kaluar)

aaftësia e shtabeve tona, për mendimin tim, vjen nga ajo që zgjedhja e tyre është bërë tue u nisur vetëm nga ajo që ata të jenë njerëzit tanë dhe janë mjaftuar me kaq... Në përgjithësi mendimi im dhe vetëm për atë që më përket është që në qytetin tonë problemi i mbrojtjes, megjithëse është qytet kufitar, nuk asht kapur ashtu si në qytetet e tjera dhe veçanërisht si në ata të jugut... Shoku Mehmet, ju lutem dhe një herë të më falni për kohën që ju humba, gjithashtu dhe për gabimet që mund të kem bërë gjatë fjalës sime të gjatë. Do të dëshiroja me gjithë zemër që të m’i vini në dukje këto gabime dhe ju jap fjalën e nderit, fjalën e ushtarit se do t’i ndreq këto dhe do të di të bëhem i tillë, që të meritoj fjalët “ushtar i popullit...” Stalini - figurë eksplozive në histori Stalini në histori, më në fund pas “baticave e zbaticave” politike, postmortum mbeti për rusët, sipas jubileut 2008 të fitores mbi fashizmin, “njeriu që ka bërë më tepër krime, por më historiku, sepse i zgjeroi kufijtë e BRSS-së nga Lindja në Perëndim, më të fuqishëm në tërë shekujt”. Ja pse me hapjen e arkivave sekrete në Moskë gjatë vitit 2009 në arkat e KGB-së jepen episode të rralla e të patreguara më parë, për të gjykuar mbi kohën e Stalinit në tërë spektrin e mistereve të papublikuara. Nga Arkivi Shtetëror i Rusisë, dosja 50-13, me 126 faqe për vitin 1953 mund të mos ketë informacion të përkthyer nga origjinali i këtij albumi mbi J.V.Stalinin. Në vitin 2004 munda të mësoj këtë vlerësim arkivor të Moskës për Stalinin: “Vdekja e njeriut është tragjedi personale. Jeta dhe vdekja e udhëheqësve dhe pushtetarëve të popujve është e mbushur me legjenda. Shpesh mbas ikjes së tiranëve ndihet një frymëmarrje lehtësuese, por gjithmonë njerëzit në vetvete kanë një boshllëk, të cilin e kompensojnë duke fantazuar. Mundet, duke e ngritur atë më lart se të tjerët, mbasi ata nuk mund të ngushëllohen se edhe ai do t’i braktisë si të gjithë të vdekurit. Për Stalinin është shkruar menjëherë mbas vdekjes. Sidomos jashtë Rusisë janë shkruar afro 100 monografi. Në vitet e fundit për të ka mjaft punime dedikuar jetës e veprës së tij. Madje, ato po shkruhen me shpejtësi edhe në Rusi. Në cilëndo vepër, shkruar edhe nga njerëz të talentuar, ajo ruan opinionin e autorit. S’ka dyshim se në të qëndrojnë pranë njëratjetrës meritat dhe mangësitë historike të veprës. Pra, në të është një pjesëz e epokës historike. Cilido dokument nuk mund të përmbajë të gjithë të vërtetën e kohës së kaluar në tërësinë e saj. Por ai mban të vërtetën e së shkuarës, madje edhe nëse autori i dokumentit çorientohet ose qëllimisht gënjen. Dokumenti është si një mozaik pasqyrash, në të cilat reflektohen a pasqyrohen faktet, ngjarjet, edhe pse jo plotësisht, apo të deformuara si figurat në pasqyrat konkave. Në fjalimet akuzuese e demaskuese të N.S.Hrushovit në kongreset e Partisë Komuniste ai tronditi keqas besimin e përfytyrimeve që kishin komunistët dhe njerëzit sovjetikë, duke nxirë shumë aspekte të së vërtetës mbi Stalinin. Që nga ajo kohë politika dhe publicistika mjegulluan dhe errësuan veprën e Stalinit. Shikimi, studimi shkencor i veprës së tij apo stalinizmit faktikisht ka nisur para pak kohësh. Tani, kur për përdorim të gjerë është hapur arkivi i Stalinit, nga dita në ditë shtohen e shtohen çsekretimi i arkivave dhe dokumenteve për

Më 28 prill 1955 sërish u mor një vendim dhe u krijua një komision për të parë, grumbulluar, sistemuar arkivin e Stalinit nën kujdesin e Hrushovit, ku bënin pjesë Bulganini, Kaganoviçi, Malenkovi, Molotovi, Pospjellovi e Susllovi. Sërish nuk u mor vesh rezultati i punës së këtij komisioni. Dihet vetëm kaq: “Molotovi në plenumin e qershorit 1957, kur doli armik, kritikoi Hrushovin për mosmbledhjen e këtij komisioni. Mundet që arkivi të jetë futur në qeli pa pjesëmarrjen e tyre. Dhe faktikisht puna me arkivin e Stalinit nisi me intensitet nga Nikita Hrushovi, që përgatiti raportin për kultin e personit për Kongresin XX të PKBS-s.

të dhe kohën e tij. Me sa shihet, ka prioritet për t’i dhënë vendin që meriton madhështisë së tij, duke u mbështetur në fakto historike. Megjithëse edhe në këtë rrugë kërkuesin e presin mjaft vështirësi. Historia e vet arkivore te Stalini ruan jo pak të fshehta nga pasardhësit e udhëheqësit, të cilët mezi prisnin vdekjen e tij dhe u “kujdesën” për fatin e arkivit të tij. Më 4-5 mars 1953, sipas një vendimi të Byrosë së Presidiumi të KQ të BRSS, ngarkohen: Malenkovi, Beria, Hrushovi. Kjo çështje e shqetësoi së tepërmi “triumviratin” - udhëheqësit e rinj të vendit. Me “letrat” e Stalinit u morën me vrull edhe udhëheqës të tjerë në shtator 1953. Malenkovi e Hrushovi qenë ngarkuar të njoftonin mbi sistemimin e materialeve personale në arkivin e Stalinit dhe si datë përfundimtare lanë 3 dhjetorin 1953. Për hir të së vërtetës, duhet thënë se ky objektiv nuk u realizua. Se si eci fati i atij arkivi, deri më sot nuk dihet asgjë. Më 28 prill 1955 sërish u mor një vendim dhe u krijua një komision për të parë, grumbulluar, sistemuar arkivin e Stalinit nën kujdesin e Hrushovit, ku bënin pjesë Bulganini, Kaganoviçi, Malenkovi, Molotovi, Pospjellovi e Susllovi. Sërish nuk u mor vesh rezultati i punës së këtij komisioni. Dihet vetëm kaq: “Molotovi në plenumin e qershorit 1957, kur doli armik, kritikoi Hrushovin për mosmbledhjen e këtij komisioni. Mundet që arkivi të jetë futur në qeli pa pjesëmarrjen e tyre. Dhe faktikisht puna me arkivin e Stalinit nisi me intensitet nga Nikita Hrushovi, që përgatiti raportin për kultin e personit për Kongresin XX të PKBS-s. Sipas gjeneralit dhe historianit D. A. Vollkoganov, i cili pohon se me urdhër të Hrushovit drejtori i MPBsë J.A.Selov gjeti dhe i dha atij disa pako dhe dokumente nga arkivi i Stalinit, si p.sh. letra të pushkatuarish me firmën e Stalinit dhe njerëzve të tjerë. Për ta flet ish-kryetari i KGB-së A.N.Shelepini më 1988. Sipas mendimit të tij, këto dokumente ishin zhdukur. Për fatin e vështirë të dokumenteve që lidhen me emrin e Stalinit, mjaft qartë dëshmon historia e mjekëve të arrestuar. E bija e Stalinit, Svjetllana, dhe pas saj kërkuesit shkencorë, vërtetojnë se historia e sëmundjes së Stalinit në ambulancën e Kremlinit më 1952 pas arrestimit të mjekut Vinogradov, u lëshua

urdhri nga vetë Stalini për t’i zhdukur. Por fatmirësisht ajo nuk ndodhi. Për analogji: Enver Hoxha Gjithë arkivi i Enverit jo vetëm u ruajt dhe u pasurua nga Ramiz Alia e Nexhmije Hoxha pas vdekjes së tij, por u pastrua nga çdo lloj komprometimi që ekzistonte i dokumentuar. Kjo në mënyrë të veçantë në prag të ardhjes së demokracisë në vitet 1990-1991. U botuan mjaft të dhëna për “grirësit” e këtyre dokumenteve, për të cilat mund të zbulojnë të vërtetën vetëm autorët e tyre, sepse spekulimet në shtyp nuk të çojnë te burimet e këtyre të dhënave për motive deformuese politike. Ana tjetër është se, ndërsa Hrushovi e “zhvlerësoi” figurën e Stalinit, Ramiz Alia bëri të kundërtën, gati e mitizoi me emrat që u vuri institucioneve të kohës dhe çdo lëvizjeje revolucionare të kohës (kujto Ditën e Enverit). Aq e fortë ishte dhe është kjo trashëgimi enveriane, sa edhe pas 20 vjetësh postkomunizëm në Shqipëri nuk mbeti ditë pa bërë diçka për të mbetur gjallë kujtimi i tij. Dishepujt e Enverit, si një bllok i trashëgimisë PPSH-PS, pa lëvizur asnjë kuadrat të këtij elektorati, si për shembull, oficerët e Mbrojtjes dhe të Punëve të Brendshme, veteranët e Luftës Nacionalçlirimtare, administrata e KQ të PPSH-së e levat e saj, si legjislative edhe ekzekutive, domethënë tërë trashëgimia e atij sistemi totalitar u përshtat gjoja me sistemin e ri demokratik. Krijoi pozitëopozitë me të njëjtët protagonistë të së kaluarës dhe morën në dorë pushtetin politik dhe ekonomik deri në kaos të vitit 1997 e më tej. Enver Hoxha mbeti një figurë e pacenuar, sepse po ata historianë “shkencëtarë” që ai prodhoi, ditën të bëjnë një show me populizmin e tyre. Me një fjalë, përvoja e Stalinit u shfrytëzua nga Enveri për të mos ndodhur me të i njëjti fat pasardhës. Të gjithë ata që dinin sekretet e Enverit jo vetëm që u eliminuan, por u damkosën si tradhtarë, aq sa hija e tij tmerronte këdo që guxonte të bënte eklipsin e diellit të tij. Megjithatë, historia do të flasë më qartë kur uji i turbulluar do të kthjellohet për figurën e Enverit dhe kur plehrat në sipërfaqe të mos e mbulojnë dot transparencën.


dossier • E hënë 28 maj 2012 Meqenëse edhe për Stalinin ka herë ngritje e herë ulje, mora vitin 2009 si një pikënisje të rishikimit të figurës nga vetë autorët dhe institucionet ruse, sepse arkivat e tij dhe KGB-ja po hapen pas 48 vjetësh. Në albumin e Stalinit figuron në plan të parë për lavdinë e tij para Leninit, aq shumë u ngrit miti i tij. Në Shqipëri u desh viti 1991 që busti i tij të shembej. Mirëpo simbioza e tij, Enveri, nuk e lejon të dalë nga zemra mikun e madh të shqiptarëve. Për ta parë më qartë Stalinin, më duhet t’i referohem jo opinionit personal, por burimeve autoktone dhe zyrtare. ATSH, LAJME TË JASHTME Tiranë, më 21 qershor 1988 ...Në librin me titull “Triumf e tragjedi” gjenerali Dmitri Volkogonov e cilëson për herë të parë “gabim të madh politik” traktatin gjermano-sovjetik për miqësinë e kufijtë, të përfunduar më 28 shtator 1939. Ky traktat u nënshkrua afro një muaj pas marrëveshjes Molotov–Ribentrop (23 gusht 1939). Historiani sovjetik Roj Medvjedev i tha AFPsë se “ky sulm kundër traktatit në organin zyrtar të Partisë mund të jetë sinjal për një dënim të ri të Stalinit gjatë konferencës së 19-të, që hapet më 28 qershor”. Sipas Medvjedevit, pjesët e këtij libri për lexuesit sovjetikë të nivelit mesatar përmbajnë të dhëna të sakta mbi rolin e Stalinit gjatë kësaj periudhe. Ky libër, pjesë të të cilit janë botuar në një faqe të tërë në gazetën “Pravda” dhe janë ilustruar me një fotografi që tregon Stalinin e Ribentropin duke shtrënguar duart në shtator të vitit 1939, kritikon “gabimet e pafalshme” të bëra nga Stalini për shkak të monopolizimit të pushtetit diktatorial. Volkogonovi ngre edhe çështjen e mungesës së përgatitjes së ushtrisë sovjetike. Kështu, vetën dy ose tri javë para hyrjes së trupave gjermane në BRSS u zbatuan urdhrat e vonuar të Stalinit për mobilizimin e 800 000 rezervistëve. Stalini nuk besonte se forcave sovjetike u mungonte materiali modern. Në çastin e shpërthimit të konfliktit BRSS-ja kishte vetëm 10 deri 20 për qind aeroplanë dhe tanke të reja. Stalini akuzohet gjithashtu se nuk i ka dhënë Shtabit të Përgjithshëm informacionet që kishte. Megjithatë, në libër theksohet se Stalini u detyrua t’i ndërpriste spastrimet në ushtri, të cilat gjatë viteve 1937–1938 prekën më se 40 mijë veta, sepse ky terror i përgjakshëm po bëhej një kërcënim për vetë sistemin. “Është e vështirë të gjendet në histori një rast i tillë ku njëri nga kundërshtarët të dobësohet aq tepër në prag të një lufte shkatërrimtare”, - thekson gjenerali Volkogonov, duke vijuar më tej se “kjo jo vetëm e ka favorizuar, por dhe e ka shtyrë Hitlerin drejtpërdrejt të nxitë këtë veprim”. Dhe njoftimi i ATSH-së vazhdon rreth këtij libri të shkruar nga gjeneralkoloneli D. Volkogonov, në të cilin flitet për ngjarjet në prag të luftës së madhe patriotike. Denigrohet figura e Stalinit dhe thuhet se ai nuk u kushtonte rëndësi informacioneve që merrte për përgatitjen e Hitlerit për luftë. ATSH, LAJME TË JASHTME Tiranë, 17 korrik 1988 Zëvendësdrejtori i TASS-it pretendon se Stalini vrau më shumë komunistë sesa Hitleri Josif Stalini asgjësoi më shumë komunistë në BS sesa asgjësuan Adolf Hitleri, Benito Musolini, Françesko Franko dhe Antonio Salazar në vendet e tyre”, - theksoi zëvendësdrejtori i agjencisë sovjetike të lajmeve “TASS”, Anatoli Krasikov. Ai nuk iu referua Stalinit me emër, por kritikoi raprezaljet masive të kohës së Stalinit në një letër të botuar në numrin e fundit të së përjavshmes sovjetike “Ogonjok”. Krasikovi shtoi se ekzistojnë ende disa udhëheqës, të cilët besojnë në “metodat e vjetra të udhëheqjes dhe disa herë në raprezalje, njerëz që nuk tolerojnë asnjë kritikë...”. Për herë të parë në BRSS botohen letrat e Titos drejtuar Stalinit dhe përgjigjja e KQ të PKJ ndaj akuzave Letrat e Titos dërguar Stalinit dhe përgjigjja e KQ të PKJ-së ndaj akuzave të partisë sovjetike dhe të Informbyrosë për herë të parë u bënë të ditura në Moskë pas 40 vjetësh. Gazeta “Eho pllanjetej”, që e boton agjencia sovjetike “TASS”, botoi një shkrim në të cilin jepet me hollësi kronologjia e ngjarjeve të vitit 1948 si dhe citate të gjera nga përgjigjja e Titos dhënë Stalinit. Autori i shkrimit, Grigorij Polnjegajev,

ish-korrespondent i agjencisë sovjetike në Beograd, vë në dukje se rezoluta e Informbyrosë për gjendjen në Partinë Komuniste të Jugosllavisë është një shembull i ndërhyrjes së Stalinit në punët e brendshme të njërës prej partive motra, shembull “për të cilin duhet të na vijë turp”. Në shkrim, në të cilin janë shfrytëzuar dokumente nga libri “Informbyroja” të Dragan Markoviçit dhe Sava Kërzhavës, pasqyrohen gjerësisht qëndrimet e partisë jugosllave ndaj sulmeve nga Moska. Botohet edhe faksimilja në faqen e fundit të letrës së KQ të PK të BS (b) e 27 marsit 1948 me nënshkrimin e Stalinit. Së bashku me shkrimin botohet edhe shtojca e gazetarit sovjetik Leonid Letishevi, i cili më 1948 ka punuar në Jugosllavi si korrespondent i TASS-it. Letishevi përmendi një sërë detajesh interesante. Midis së tjerash ai shkruan se deri në shpalljen e rezolutës së Informbyrosë në përgjithësi nuk dihej se çfarë po përgatitej në marrëdhëniet midis dy vendeve. Ai kishte vënë në dukje vetëm se shtypi sovjetik gjithnjë e më pak i botonte lajmet e tij nga Jugosllavia. Letishevi hedh poshtë thëniet se në Jugosllavi mbanin qëndrim armiqësor ndaj oficerëve sovjetikë (që ishte një nga akuzat e para të Stalinit) dhe shkruan se jugosllavët në të vërtetë kishin një imazh të idealizuar për njerëzit sovjetikë dhe habiteshin shumë kur shikonin që oficerët pinin shumë. Letishevi përshkruan edhe rastin e korrespondentit sovjetik të “Pravdës”, i cili kishte shkruar se Kongresi i Pestë i PKJ-së u mbajt “nën mbrojtjen e tankeve dhe të topave”. Ky informacion u lexua në kongres dhe shkaktoi një zemërim të madh te delegatët. “Eho pllanjetej” boton edhe një pjesë të intervistës që këto ditë i dha “Vjesnikut” të Zagrebit djali i Nikita Hrushovit, Sergej. Djali i Hrushovit përshkruan vështirësitë që hasi babai i tij për të rivendosur përsëri urat midis dy vendeve. ATSH, LAJME TË JASHTME Tiranë, 18 korrik 1988 “Çajna Dejli” akuzon Stalinin si shkaktar të gabimeve të socializmit dhe e quan Maon përgjegjës për prestigjin që ka fituar diktatori në radhët e PK të Kinës Stalini akuzohet sot në një të përditshme zyrtare kineze se që në vitin 1926 ka qenë shkaktar i gabimeve të socializmit, ndërsa Mao Ce Duni cilësohet hapur si përgjegjës për prestigjin që ka gëzuar gjithmonë diktatori sovjetik në radhët e Partisë Komuniste të Kinës. Gjithashtu Theksohet se Stalini vazhdon të figurojë zyrtarisht në panteonin kinez të udhëheqësve të komunizmit përkrah Marksit dhe Engelsit, portretet e të cilëve vendosen rregullisht në qendër të Pekinit përkrah portretit të Maos. “Ne nuk mund të themi kurrë për Maon atë çka sovjetikët kanë thënë për Stalinin”, deklaroi Ten Hsiao Pini, numri një kinez, pak kohë pas ardhjes së tij në pushtet në vitin 1978. Në një artikull të botuar në “Çajna Dejli”, e përditshme në gjuhën angleze, e destinuar veçanërisht për lexuesit e huaj, me titull “Kritika kundër historisë së PK të BS-së”, theksohet me një ton të matur se diktatori sovjetik dhe modeli i socializmit që ai përfaqësonte ishin “të diskutueshëm”. Vëzhguesit vënë në dukje se kjo kritikë, ndonëse me ton të moderuar, megjithatë është radikale në përmasat e saj. Stalini jo vetëm gaboi duke u nxituar në vitin 1926 t’i jepte fund politikës së re ekonomike (NEP), por dhe shpallja për “ardhjen e komunizmit” në vitin 1936 ishte plotësisht e rreme, njofton e përditshmja duke cituar punimet e dy “teoricienëve” kinezë të Shangait, Hau Ke Çen dhe Çin Jon Hua. NEP-i është periudha e hapur në vitin 1923, gjatë të cilës BRSS-ja zhvilloi ekonominë e saj nëpërmjet riintegrimit të elementeve të tregut dhe të ekonomisë private. Politika e hapjes së Kinës, e filluar nga Ten Hsiao Pini, është kuptuar shpesh si një përçapje e ngjashme, duke përfshirë edhe në gjirin e PK të Kinës, njoftohet shpesh në burimet kineze. Gazeta thekson se Lenini, ndryshe nga Stalini, donte që ajo të vazhdonte “të paktën disa dhjetëra vjet”. Por në artikull theksohet se jo vetëm Stalini vazhdoi të bënte gabime duke suprimuar plotësisht sektorin privat (që është lejuar përsëri në Kinë që prej dhjetë vjetësh), por dhe Mao Ce Duni i bëri teoritë socialiste të Stalinit, e sidomos “Historinë e PK të BS-së”, objekt kryesor i artikullit, një detyrim për t’u lexuar nga të gjithë kuadrot e PK të Kinës. Kina e Mao Ce Dunit u prish me BRSS-në e Hrushovit veçanërisht për shkak të raportit sekret të pasardhësit të Stalinit, që dënonte

kultin e individit dhe krimet e paraardhësit të tij. Kina dhe BRSS-ja pas më se 20 vjetësh rivaliteti strategjik dhe akuzash reciproke kanë rifilluar një afrim të ngadaltë që prej vitit 1982, që u thellua me ardhjen në pushtet të Gorbaçovit. Megjithatë, ky afrim varet nga pajtimi zyrtarisht midis dy partive komuniste. ATSH, intervistë e një historiani sovjetik dhënë gazetës “La Republika” lidhur me Palmiro Toliatin Tiranë, më 27 korrik 1988 Policia sekrete sovjetike në vitin 1937 përpiloi një dosje, që mendohej se çoi në arrestimin e një zyrtari të Partisë Komuniste të Italisë dhe anëtar i Internacionales Komuniste, Palmiro Toliati, deklaron një historian sovjetik në një intervistë dhënë së përditshmes së Romës “La Republika”. Historiani Federik Igoreviç Firsov, punonjës i Institutit të Studimeve Marksiste-Leniniste pranë KQ të PK të BS-së, e diskutoi çështjen e udhëheqësit të partisë italiane në një kohë kur roli i Toliatit në krimet e kryera në Bashkimin Sovjetik gjatë epokës staliniste kishte filluar të analizohej në partinë italiane dhe shtypin e vendit. Zbulimi nga Firsovi se Toliati ndiqej për t’u arrestuar në vitin 1937 mbështetej në studimin e tij të fundit të arkivave të KOMINTERN-it, të cilat më parë nuk lejoheshin të shfrytëzoheshin nga historianët. Duke shqyrtuar këto dokumente sekrete për Toliatin, i cili kryesoi partinë italiane nga viti 1944 deri në vdekjen e tij më 1964, historiani tha se kishte bërë edhe zbulime të tjera, por se nuk është e drejtë që t’i diskutosh ato për shkak të polemikave të tanishme në Itali midis socialistëve dhe komunistëve në lidhje me përgjegjësinë e të ndjerit udhëheqësit të partisë për krimet e epokës staliniste. Çështja Toliati doli në pah në fillim të korrikut, kur sekretari i ri i përgjithshëm i partisë, Akile Oketo, deklaroi se figura që gëzonte respektin e partisë “është në mënyrë të paevitueshme bashkëpërgjegjëse” për këto krime dhe iu referua epokës staliniste si një nga më të errëtat në historinë e lëvizjes punëtore. Sipas Firsovit, Toliati dhe të tjerë në KOMINTERN janë fajtorë, prandaj dolën para gjyqit të historisë. Por ky është një faj objektiv, asgjë më tepër, një faj “i të qenit atje në ato vite të tmerrshme nën Stalinin”. Më poshtë historiani deklaroi se “Toliati dhe zyrtarë të tjerë të Internacionales Komuniste mbajnë përgjegjësi si anëtarë të KOMINTERN-it. Kjo gjë për mua është e qartë. “Por duhet kuptuar se ku e ka burimin dhe ku të çon kjo. Gjithashtu duhet të bësh pyetjen nëse ekziston përgjegjësi objektive dhe përgjigjja për këtë është më e vështirë. Më mirë është të lexosh dokumente sesa të diskutosh çështje emocionale. Tani unë u besoj vetëm atyre”, - vuri në dukje Firsovi. I pyetur nëse Toliati në Bashkimin Sovjetik mund të quhet një bashkëfajtor i Josif Stalinit, ai tha: “Natyrisht, ai ishte influencuar nga stalinizmi, por nuk mendoj se mund të cilësohet si një protagonist në atë politikë”. Duke iu përgjigjur një pyetjeje se pse Toliati nuk bëri asgjë për t’u larguar nga politika e Stalinit, historiani tha: “Tragjedia e tij ishte se nuk kishte rrugëdalje nga ajo logjikë. Le të shpjegohem më qartë. Në mesin e asaj vale të shtypjes të flisje kundër makinës së terrorit ishte njësoj sikur të thoshe se ne ishim armiq të vendit tonë, të partisë dhe të Stalinit, i cili ishte hyjnizuar.” Në përfundim Firsovi tha se ishte i bindur se Toliati dhe të tjerë në KOMINTERN “mbajnë përgjegjësi për tragjedinë e atyre viteve, dhe kjo është gjithashtu një përgjegjësi morale që buron më shumë nga situata sesa nga mënyra e drejtimit”. TAKIMI YNË ME STALININ (Moskë, 1950) (Kujtime të Miço Parcalidhit, sipas Filipo Iliut, botuar në gazetën “Avgji”) Me Stalinin jam takuar nga afër, vetëm një herë, në janar të vitit 1950. E kisha parë edhe herë tjetër, në vitin 1936, por së largu, kur kisha shkuar për pak kohë në Moskë si përfaqësues i PK të Greqisë në Internacionalen e Tretë. Atje jam takuar për herë të parë edhe me Dimitrovin. Ta pata thënë edhe më parë ç’përshtypje më kishte bërë Dimitrovi kur hipi në tribunë për të folur në Komitetin Ekzekutiv të Internacionales së Tretë. Më pushtoi një emocion i tillë, saqë për shumë kohë nuk mund të ndiqja se ç’thoshte. Vetëm e vështroja dhe mendoja për jetën dhe aktivitetin e këtij njeriu, që me qëndrimin e tij heroik në gjyqin e Lajpcigut na kishte tronditur të gjithëve.

»

09

Kur isha në Moskë, rastisi të bëhej kongresi i KOMSOMOL-it. Unë e ndoqa bashkë me delegacionet e huaja. Atje për herë të parë pashë Stalinin. Për një komunist të asaj periudhe ishte një nga ngjarjet e rëndësishme të jetës së tij sikur të shihte qoftë edhe për së largu Stalinin. Në sytë tona ai ishte vazhduesi i denjë i veprës së Leninit, udhëheqësi i revolucionit botëror. Më kujtohet që nga dëshira që kisha për ta parë më mirë hipa në një stol, por, për fat të keq, stoli u përmbys me zhurmë, duke shkaktuar protestat e dëgjuesve të tjerë. Sidoqoftë, unë e pashë Stalinin. Pesëmbëdhjetë vjet më vonë u takova me Stalinin në Kremlin. Në janar të vitit 1950 Komiteti Qendror i Partisë Komuniste të Bashkimit Sovjetik kishte thirrur në Moskë delegacione të PK të Greqisë dhe të Partisë së Punës së Shqipërisë për të diskutuar bashkë problemet serioze që ishin krijuar në marrëdhëniet midis partive shqiptare e greke. Ndoshta në të vërtetë (por për këtë nuk jam i sigurt) ajo që peshonte më tepër në vendimin e PKBS për të na thirrur ishte shqetësimi i saj për akuzat që kishte formuluar Markos Vafiadhi në një letër që i kishte dërguar udhëheqjes së partisë sovjetike kundër Niko Zahariadhit. Në atë kohë unë ndodhesha në Tashkent, ku kishte shkuar pjesa më e madhe e Ushtrisë Demokratike. Nga Byroja Politike kemi qenë atje Barxhota, Gushia dhe unë. Anëtarët e tjerë të udhëheqjes së Partisë ishin akoma të shpërndarë në qytete të ndryshme të vendeve socialiste, ku kishin shkuar edhe partizanët. Zahariadhi dhe Ioanidhi patën qëndruar për një kohë në Budapest. Në janar të vitit 1950 Komiteti Qendror i PKBS-së më lajmëroi me anë të Komitetit Qendror të Partisë Komuniste të Uzbekistanit që të shkoja në Moskë. Vajta. Atje gjeta Zahariadhin, i cili më shpjegoi se do të bëhej një mbledhje me sovjetikët dhe shqiptarët për problemet që kishin lindur ndërmjet nesh dhe partisë shqiptare. Delegacionin grek do ta përbënim unë dhe Zahariadhi... Sidoqoftë, nuk ishte ky thelbi i divergjencës sonë. Këto do t’i zgjidhnim. Shkaku ishte më i thellë, por shqiptarët nuk e përmendën atë kurrë. Atë e shtroi Stalini në takimin tonë. Cilët morën pjesë në takim? Në takim vajta bashkë me Zahariadhin. Nuk e mbaj mend mirë ditën. Sidoqoftë, ishte janari vitit 1950. Në takim nga ana e Komitetit Qendror të Bashkimit Sovjetik ishin Stalini, Molotovi, Malenkovi dhe dy anëtar të tjerë të Komitetit Qendror, njëri ndihmës i Stalinit, tjetri ndihmës i Molotovit, dhe të tjerë. Nga shqiptarët ishin Enver Hoxha dhe një anëtar tjetër i udhëheqjes së partisë shqiptare, nëse më kujtohet mirë, Mehmet Shehu... Mbledhjet u bënë në Kremlin e jo në zyrat e KQ të PKBS-së. Në diskutim ndërhynin edhe anëtarët e tjerë të delegacionit sovjetik, por natyrisht ai që fliste ishte kryesisht Stalini... Stalini kritikoi shokët shqiptarë, duke thënë se nuk bënë aspak mirë që dëbuan shokët grekë nga Shqipëria. Pastaj shtoi, duke dhënë kështu edhe shpjegimin e vërtetë për shkaqet më të thella të qëndrimit të shqiptarëve: “Është tjetër çështje nëse në këtë moment është mirë që partia greke të mos e ketë qendrën e vet në Shqipëri”. Stalini dhe shqiptarët për Varkizën ...Udhëheqja e partisë shqiptare mendonte se marrëveshja e Varkizës ishte gabim. Kritikuan gjithashtu taktikën që ndoqi Ushtria Demokratike në luftën civile. Probleme të tjera në lidhje me vijën tonë në periudhën e Rezistencës Kombëtare (19411944) nuk u diskutuan... Të gjithë pranonin në vija të përgjithshme konkluzionet e Plenumit VI të Komitetit Qendror të PK të Greqisë në tetor të vitit 1949 në lidhje me luftën civile dhe me perspektivat tona të reja... Shqiptarët ishin të mendimit se marrëveshja e Varkizës ishte gabim dhe Enver Hoxha na e bëri këtë kritikë para Stalinit... Stalini ishte i të njëjtit mendim me shqiptarët... Kur mbaroi Stalini, unë u kujtova se përveç vlerësimeve tona që na çuan të Varkiza kishim edhe këshillat e Dimitrovit, që na ishin dërguar telegrafisht gjatë dhjetorit. (vijon numrin e ardhshëm)


10

« koment

E hënë 28 maj 2012 •

Fjala që vret besimin Nga Leonard Olli

F

jala “krizë” në gjuhën e shkruar kineze përbëhet nga dy simbole. Njëri përfaqëson rrezikun, tjetri përfaqëson mundësinë. Ky fakt është nënvizuar nga Xhon Kenedi, atëherë kur bota moderne përjetoi një nga çastet më të vështira: atë të rrezikut të përplasjes bërthamore. Më 14 tetor 1962 e ashtuquajtura “krizë kubane e raketave” provokoi krizën më të thellë mes Shteteve të Bashkuara dhe Bashkimit Sovjetik, ndërsa bota mbarë e pa veten më pranë se kurrë Luftës së Tretë Botërore, ndoshta dhe të fundit të saj. Për 13 ditë rresht u duk se gjithçka ngriu, koha u ndal dhe fundi ishte i pashmangshëm. Por urtësia dhe arsyeja triumfoi mbi egon e ambicien, që i ndalte palët për të mos hedhur një hap pas. Të dyja palët kuptuan se kushdo që do të këmbëngulte të lëvizte qoftë edhe një grimë përpara, në radhë të parë do të nënshkruante fundin e vet, të kombit dhe të vendit të tij e më pas të gjithë të tjerëve. Mbi të gjitha, dy superfuqitë më të mëdha që kishte njohur historia e njerëzimit kuptuan një fakt të thjeshtë: në përfundim nuk do të kishte asnjë fitues, por vetëm humbës. E ndonëse shumë larg kësaj situate apo krize si në thelb, ashtu dhe në kohë, Shqipëria prej rreth tre vjetësh po përjeton krizën e saj, miniluftën e ftohtë mes dy kampeve politikë. Edhe pse jo e frikshme për botën, kriza është bërë tejet e lodhshme, rraskapitëse për shqiptarët e familjet e tyre, ekonominë e vendit dhe interesat mbarëkombëtare. Sikur të mos mjaftonin zinxhirët e krizave që kemi brenda vetes, shumë syresh po kërkojnë të iniciojnë edhe një të re: krizën presidenciale. Por epoka e krizave përveç rrezikut dhe mundësisë ofron edhe një tjetër element: spekulimin dhe mercenarizmin. E pa dyshim në këtë fushë kemi “ekspertët” më të kualifikuar. Spekulantët jo vetëm kanë hedhur hipotezat e krizës, por kanë gjetur edhe fajtorin. Dhe

fajtori, sipas tyre, është mazhoranca dhe lidershipi i saj. Maxhoranca është fajtore, sipas tyre, pasi po kërkon zbatimin e Kushtetutës, apo thënë ndryshe, nuk po pranon të heqë dorë nga një e drejtë kushtetuese. Sigurisht, nuk kam aspak qëllim të bëj avokatin e maxhorancës, pasi ajo s’ka nevojë për avokatinë time, e sigurisht as prokurorin apo gjykatësin për palët e tjera apo konstitucionalistin, por nuk mund të anashkaloj spekulimin. Të përpiqesh të hedhësh fajin apo të akuzosh vetëm njërën palë, të spekulosh me të vërtetat, të përbaltësh, vudizosh apo gogolizosh gjithçka e të gjithë nga njëri kah, është si të hedhësh bomba me napalm mbi depozita karburantesh. Në të përditshmet e këtyre ditëve ndesh jo pak analiza e opinione që vijnë era spekulim. Në to gjen, as më shumë e as më pak, një thelb: fajin e ka njëra palë dhe tjetra është viktima. Të pikturosh një tablo sipas imagjinatës sate është krijimtari, por në një analizë që nuk jep edhe një sugjerim të urtë se pse palët duhet të shmangin konfliktin, pse jo dhe një rrugëzgjidhje, jo vetëm që nuk ke krijuar, por ke zhbërë. Ke zhbërë shpresën e me fjalën tënde ke vrarë besimin. Ke demonizuar duke minuar optimizmin tek e ardhmja. Në fund të fundit, të gjithë duhet të kuptojnë se abuzimi dhe spekulimi, fyerja dhe deformimi janë armë të vulgarëve. E shumëkush ka të drejtë të besojë se ky spekulim nuk është një betejë principi apo të drejte, por një tjetër zgjatim i krizës morale, amoralitetit dhe përfitimit individual. Nëse do të veprohej gjithmonë kështu, ne, brezi që lindëm pas krizës së Gjirit të Derrave e asaj të Raketave, nuk do të ishim sot. Dhe jo vetëm ne, po gjithë rruzulli. Koha kërkon urtësi e njerëz të mençur, që ofrojnë jo vetëm rrezikun, por dhe mundësinë. Që u kërkojnë palëve të heqin dorën nga butoni i kuq, që hedh në erë gjithçka. T’u tregojnë si të pranojnë të bëjnë pas dhe jo t’i nxitin se s’kanë guxim të veprojnë. Gjuha idhnake, e mllefit, e

përbaltjes, e shpifjes nuk është aspak tregues urtësie. Ajo është gjuha e spekuluesit, përfituesit dhe krizënxitësit. Spekulimet për tradhti, përçarje, dashurish të reja apo urrejtjesh të reja nuk sjellin orientim, por çorientim. Të kesh mundësinë të shprehesh publikisht, të shkruash publikisht, nuk është vetëm privilegj, por mbi të gjitha përgjegjshmëri dhe mision. Përgjegjshmëri ndaj vetes, publikut dhe vendit. Dhe spekulimi më i madh është kur goditet gjithçka dhe të gjitha: sistemin, institucionet, drejtuesit e institucioneve shtetërore apo partiake. Që të bësh këtë, do të thotë të marrësh rolin e kryeëngjëllit dhe t’i konsiderosh të akuzuarit diabolikë. A është mënyra e duhur kjo? Besoj se jo. Nëse bota do të kishte kaluar në një përballje atomike në tetor të vitit 1962, a do të shtrohej sot pyetja se kush e kishte fajin? Aspak. Të gjithë të mbijetuarit, nëse do të kishte, do të vuanin pasojat dhe do të kërkonin me ngulm rrugëzgjidhje për mospërsërtitje. Artikullshkruesit dhe opinionbërësit kanë për detyrë, në këndvështrimin tim modest, të tregojnë pasojat që sjell kriza dhe greminat ku rrezikojmë të biem, para se si orakuj të përcaktojnë fajtorët. Para se të marrin rolin e kryeëngjëjve e të gjykatësve, ata duhet të dalin nga guaska e spekulantit, që vetëm përfiton në kohë krizash e përplasjesh dhe ta vënë talentin e tyre në shërbim të kombit. Të tregojnë rrezikun, por edhe mundësinë. Të ngresh gishtin dhe të hedhësh mbi dikë rrufetë e fajit, është e lehtë. Të përpiqesh të ndihmosh në ndërtimin e klimës së besimit, t’i shtysh palët të shohin mundësitë e tërheqjes dhe të mirëkuptimit pa ua faturuar si humbje, është meritë, vizion dhe kontribut. Në të drejtën penale frymëzuesi e nxitësi i një krimi është po aq fajtor sa dhe autori i krimit. Koha dhe historia i ka gjykuar të gjithë dhe mëshiruar të gjithë, por kurrë nuk i harroi e kurrë nuk i fali Judët, Jagot dhe ledi Makbethët.

Procesi kushtetues, Nano dhe amerikanët

S

i në një lojë me letra ku secili luan bllofin dhe përpiqet të fshehë të vërtetën, politikanët kryesorë, ata që kanë në dorë jo vetëm ta propozojnë por edhe ta zgjedhin presidentin e ardhshëm të Shqipërisë, po i mëshojnë fjalës proces. Pra procesi duhet të shpjerë natyrshëm tek emri i kandidatit dhe jo kandidati të diktojë procesin. Kjo duket ca e ngatërruar si formulë. Por nëse PD- ja e ka shprehur hapur synimin e vet dhe tenton të shkojë në takimet me një emër të vetin, PS- ja shkon drejt procesit me dorën të fshehur pas shpine dhe me zgërdhimje. Përkthyer kjo sipas formulave të Ramës: “unë kam një mendim që s’kam mendim, por në kohën që unë s’kam mendim, do të thotë që gjithsesi po mendoj”. A mendon mirë a mendon keq kjo është për t’u parë. Po amerikanët çfarë po thonë? Ambasadori Arvizu (por jo i vetmi nga ndërkombëtarët), e ka thënë shkoqur se kërkohet një njeri konsensual që të votohet mundësisht me sa më shumë vota dhe që në raundin e parë. Gjithashtu, ai nuk ka ngurruar të artikulojë vlerësimet më të larta dhe preferenciale në raport me figurat që qarkullojnë sot në tregun politiko-mediatik për kandidatin e vetëofruar Fatos Nano. Disa syresh, janë përpjekur ta shohin këtë si jo normale, si një mendim personal, jo si shprehje të një kërkese nga SHBA-të… Pasi megjithë vlerësimin që kemi për aleatin tonë më të madh dhe strategjik nuk mundet të na imponojnë askënd, pasi po zgjedhim një president të shqiptarëve dhe këtu nuk ka vend për qoka. Ne jemi një vend sovran dhe me demokraci funksionale (!!!) Thua të kemi mbërritur në këtë shkallë ndërgjegjësimi, pavarësie, pjekurie politike sa që gjërat t’i zgjidhim vetë, në mënyrën më të mirë të mundshme, pikë për pikë me kushtetutën dhe me kërkesat e partnerëve tanë ndërkombëtarë?!... Ca e vështirë për t’u besuar, po të

Nga Luan KURTI kihet parasysh jo vetëm e shkuara por edhe e tashmja, kur as për çështjet e reformës zgjedhore dhe parlamentare palët nuk u morën vesh dhe shkelën afatet e përcaktuara. Pikërisht kjo shkallë papërgjegjshmërie vijimsuese, ky handikap ka detyruar ndërkombëtarët të zhvishen nga gjuha diplomatike, të bëhen më konkret dhe të papërgënjeshtrueshëm nga dylbitë apo kulisat partiake që shohin dhe interpretojnë në mënyrë të njëanshme çdo fjalim apo raport serioz për zhvillimet dhe reformat në vend. Parë në këtë këndvështrim cilësimi i zotit Arvizu për Nanon nuk ka në thelb ndjesi apo simpati personale, por niset nga prerogativa se heshtja, mospërfshirja, vëzhgimi në distancë, do thotë lejimi i gabimit të radhës, i një situate pos zgjedhore të kontestuar, i mungesës së funksionimit të mëtejshëm të institucioneve kryesore dhe i kostove të tjera shtesë për shqiptarët. Ai nuk është njeriu që “flet me heshtjen”, por si mik i sinqertë po deklarohet qartë dhe prerë: Nano është më i miri i atyre që po t’irrni prej muajsh nën zë dhe me zë, pasi ka staturën dhe disa standarte të nevojshme për burrin kryesorë të shtetit me të cilin ne do kishim nevojën, kërkesën, dëshirën të komunikonim në të ardhmen jo vetëm për çështjet e brendshme, por edhe ato rajonale dhe ndërkombëtare! Thënë ndryshe, kjo evokon mungesën tonë të kurajës, dyfytyrësinë, qëllimet e fshehta politike që gatuhen në prapaskenë, ku përtej deklarimeve presidenti nuk shihet si përfaqësues i unitetit të popullit, si nevojë apo garanci për institucionet kushtetuese të balancuara, por si grep shpëtimi, riciklimi, kalkulimesh, përballje forcash, alibish; si mundësia e artë ku secili nga aktorët politik kërkon të mbledhë barin apo të korrat e zgjedhjeve të ardhshme në hambarin e vet. Ne nuk mund të bëjmë si të prekur, si burra nderi të prerë, në besë, si dinjitarë dhe të përpiqemi t’i bëjmë karshillëk amerikanëve nisur nga të ashtuquajturat stand-

arde, norma demokracie dhe të etikës bilaterale. Përkrahja, mbështetja e tyre gjatë këtyre njëzetë e dy viteve pluralizëm ka qenë e mirëseardhur, një fat i madh i papërsëritshëm, ka ndikuar direkt ose indirekt në zgjidhje të mëdha të çështjeve shqiptare, një zë i shtuar në rritjen e autoritetit dhe prestigjit në kancelaritë më të rëndësishme të globit. Të gjithë e dimë se hyrja në NATO u dedikohet tërësisht atyre dhe s’mund të bëjmë sarkastikët duke u vetsugjestionuar se parametrat, arritjet tona demokratike qenë determinante. Prishja e raporteve, humbja e një aleati të tillë në një pozë karshillëku prej cubash, do ishte në kufijtë e fatalitetit për zhvillimet e sotme dhe të ardhme, një lajthitje, një humbje kohe e panevojshme. Kujtoni pak vetëm ‘96-tën kur pati një krisje në marrëdhëniet dypalëshe dhe shumë shpejt mbërritëm “të vetëm por krenar” tek ‘97-ta, në një kaos total të brendshëm, duke nxitur orekset shoviniste të fqinjëve që tentonin ta nxirrnin Shqipërinë në ankand. Theksimi i procesit si shpëtimtar, pa emrin e kandidatit të gjithëpranuar politik, i ngjan zukatjes së gjinkallave nën pemë apo mizave në një gotë, të cilat vërtiten pafund pareteve të qelqta dhe nuk mund të gjejnë rrugën e daljes. Barka me gjithë krijesat e pafajshme (popull) që kanë hipur në bord nuk mund të mbërrijë në bregun e shpresës (BE), në destinacion pa Noen! Adami dhe Eva, krijuesit e racës njerëzore gjithsesi rezultuan mëkatarë dhe Nano nuk mund të jetë nga ëngjëjt dhe as nga soji i profetëve. Por si shtetarë ai ka të gjitha parametrat, cilësitë e domosdoshme të kalkuluara këto nga një përvojë disa vjeçare për ta ngritur në një stad të ri inkurajues dhe për ta përmbushur më së miri detyrën e Presidentit të Republikës. Mos të bëjmë sikur nuk shohim, sikur nuk kuptojmë, sikur nuk dëgjojmë, sikur e kemi asin nën mëngë; dhe po qe se gabuam së paku do të kemi justifikimin se këtë herë na morën në qafë amerikanët!


koment • E hënë 28 maj 2012

»

11

Nepotizmi dhe “viktimat e falimentimit” në Kosovë

N

jeriu që e ka mendjen dhe zemrën të fortë, e përdor vetën e tij sipas rastit dhe nuk bëhet skllav i iluzioneve dhe i ndjenjave, ndërsa njeriu mendjelehtë e me zemër të dobët jepet pas iluzioneve dhe pas ndjenjave, duke mos zotuar vetveten.”

1. Shoqëria kosovare - një shoqëri periferike (Peripheral society) Shoqëria kosovare e pasluftës duket se iu ekspozua midis shumë formave të presionit dhe ekzaltimit edhe një fenomeni të ri që në sociologjinë bashkëkohore njihet si fenomen i periferizimit. Kur të analizohet në kontekstin e zhvillimeve aktuale, mendoj se fenomeni i periferizimit nuk duhet të vihet edhe gjithaq në analogji me termin e përdorur nga Imanuel Wallerstein mbi “qendrën dhe periferinë”. Ngaqë jam i bindur thellë se procesi i periferizimit në rastin e Kosovës në fakt përveç kriterit të raportit të qendrës me periferinë i ka edhe disa specifika të veta të reja, që kujtojë se kolegët tanë të rinj në të ardhmen do të duhej t’i identifikonin dhe elaboronin më qartë dhe më thukët. Tash për tash po më duket se ky koncept u adresohet më shumë raportit të ndryshimeve sociale, e sidomos atyre kulturore, sesa tyreve juridike e politike që janë duke ndodhur pa ndalur në të gjitha poret e jetës në Kosovën e pasluftës. Pra, cilësimi social, ekonomik e kulturor si një kualitet i ri sociologjik kujtoj se mund të shfrytëzohet pa mëdyshje si një parametër i denjë për të shpjeguar e ilustruar fenomenin në fjalë. Them kështu edhe për shkak se Kosova si gjeografi, mentalitet, kulturë e pa dyshim edhe si etnopsikologji aktualisht është në fazën e një procesi shoqëror të absorbimit e në të njëjtën kohë edhe të identifikimit me vlerat perëndimore, që kushtimisht nënkupton respektimin e kriterit që Wallerstein merr për bazë të kualifikimit të raportit në fjalë. Pra, meqenëse Kosova gjendet në një fazë të atillë emancipimi e pa dyshim edhe ndikimi nga agjensit e rinj teknologjik e shkencor, që përveç ekspansionit të bujshëm premtues ekonomik përmbajnë edhe fenomenin e ikjes apo fluktimit nga ambienti rural në atë urban (shkaku i rrezikut nga skamja, amullia), pra një procesi tjetër të identifikimit me sistemin e ri vleror perëndimor, atëherë fenomeni i periferisë në raport me qendrën është e natyrshme të marr dimensione të reja, që tani nuk është e thënë të posedojë ekskluzivisht vetëm atributet e raportit global me atë lokal. Raporte këto që kujtoj pa hezitim se përveç sfondit pasurojnë edhe vetë procesin e ri që është duke u zhvilluar në kontekst të rrethanave të reja, pra atyre të tranzicionit. Ky fakt i ri dirkemian është pikërisht ai elementi apo kriteri i ri që kujtoj se e pasuron konceptin e periferizmit dhe përgjithësisht situatat e ngjashme nëpër të cilat jo domosdoshmërisht është e thënë të kalojnë shoqëritë e tranzicionit, ku Kosova mund të shërbejë si një kampion tipik i ilustrimit dhe do të thosha edhe i përjashtimit. 2. Shifra alarmuese të papunësisë në Kosovë Në një hulumtim të organizuar nga studentët e masterit në departamentin e sociologjisë del se papunësia është përzgjedhur të jetë problemi kryesor dhe dominues në jetën e qytetarëve kosovarë. Sipas shumë indikatorëve socialë, diku mbi 50% të fuqisë punëtore në Kosovë vlerësohet të jetë e papunë. Ajo çka është edhe më shqetësuese ka të bëjë me faktin se te kontingjentet e reja të të rinjve që janë të gatshëm të hyjnë në tregun e punës kuota e papunësisë është në rritje e sipër dhe ka arritur në 75-80%. Kurse në mesin e subkulturës së grave kjo kuotë arrin mbi 85% të papunë. Kur kësaj i shtojmë indikatorin tjetër që tregu i punës në Kosovë për çdo vit shtohet me mbi 35 000 të rinj të gatshëm për të kërkuar punë, atëherë na del se gjendja është aq alarmuese, saqë edhe vetë çuditemi se si është e mundur që një papunësi kaq e madhe të mos ketë reperkusione në institucionet vendimmarrëse të shtetit të Kosovës? Gjithashtu, përkundër gjithë kësaj gjendjeje shqetësuese pa dyshim (!) në sferën sociale dhe atë ekonomike ne si shoqëri e tranzicionit akoma nuk kemi të dhëna të sakta lidhur me ndikimet apo reflektimet globale që i ushtron kriza e përgjithshme globale në jetën e përditshme të qytetarëve kosovarë. Kujtoj se ky defekt institucional, që mund t’i adresohet edhe problemit të shpërndarjes së të mirave materiale, që në Kosovë nuk është zhvilluar sipas ca standardeve dhe limiteve që do të mundësonin një sadisfaksion jo vetëm

Nga prof. dr. Fadil MALOKU*

moral, por para së gjithash edhe social, që për mendimin tim do të mundësonte pak a shumë përveç zbutjes së varfërisë edhe një lloj infuzioni për shtresat e gjëra të punëtorëve që u larguan nga vendet e tyre të punës nga gjigantët, siç ishin Trepça, KEKU etj. Po t’i shtojmë kësaj edhe të dhënat se politika sociale aktuale institucionale me neglizhencën, anashkalimin dhe injorimin që është duke u bërë disa kategorive dhe familjeve të kërcënuara seriozisht edhe me mbijetesë fizike, atëherë bëhet krejt e qartë se edhe shfrytëzuesit e këtyre ndihmave (lexo: lëmoshave) ashtu siç dëshmon një studim yni në njëfarë mënyre nuk u dedikohen dhe nuk u takojnë gjithherë atyre që vërtet kanë nevojë për këtë ndihmë që i obligon shteti i Kosovës. Kjo shtresë e margjinalizuar si asnjë shtresë tjetër shoqërore është skajshmërist e kërcënuar nga “bankroti” i përditshëm social e shoqëror. Shkaqet dhe arsyet e një gjendjeje të tillë duhen kërkuar te disa faktorë që për mendimin tim mund të jenë të shumtë dhe të llojllojshëm, por që në këtë shkrim nuk janë objektivi ynë. 3. Nepotizmi dhe klientizmi politik Një ndër shkaqet e gjithë kësaj papunësie pa dyshim që duhet kërkuar edhe te një stereotip yni shoqëror mbi dukurinë e nepotizmit dhe klientelizmit politik, që tashmë ka marrë përmasa goxha alarmuese edhe me faktin se ende nuk është e qartë sociologjikisht (jo dhe aq juridikisht) se çka nënkuptohet me termin dhe përmbajtjen “korrupsion”, pra ku janë kufijtë e kësaj gangrene sociale. Në fakt, në kuptimin më të gjerë ekziston pa dyshim një lloj lidhshmërie midis krimit të organizuar, korrupsionit dhe klientizmit politik, i cili në kulturën dhe mentalitetin tonë të përditshëm (çka është shumë interesante) njeriu që arrin të korruptojë një person të institucioneve shtetërore në rrethet e veta të ngushta klienteliste shpeshherë trajtohet si një hero i llojit të vetë! Kjo dukuri kujtoj se nuk duhet përgjithësuar dhe aq shumë, ngase një gjykim i tillë na bën të mendojmë se të gjithë ata që janë të implikuar në politikë janë potencialisht edhe njerëz të korruptuar. Pa dashur të bëhem avokat i askujt, kujtoj se në Kosovë ka njerëz dhe politikanë të ndershëm, të cilët punojnë sipas ligjit, por për mendimin tim problemi shfaqet atëherë kur të njëjtët nuk dëshirojnë të shërbejnë si mostër e mirë për të luftuar këtë të keqe, që e ka kapluar shoqërinë kosovare në periudhën më të vështirë të ekzistimit të vetë si shtet dhe shoqëri e re demokratike. Ky proces i “diferencimit” në shoqërinë kosovare i ndodhur gjatë dekadës së fundit domosdo prodhon edhe efektet e tij negative, duke sistemuar kështu ngadalë, por në mënyrë të sigurt një shtresëzim shoqëror, pra duke prodhuar viktimat e para të falimentimit në procesin e tranzicionit, që nuk është as i lehtë e as i padhembshëm. Si pasojë i kësaj dukurie, ne sot mund të identifikojmë në vija të trasha si shkaqet, ashtu dhe pasojat që natyrisht për t’u shpjeguar më në detaje nevojitën grupe të tëra ekspertësh të fushave të ndryshme, duke filluar nga sociologët, ekonomistët, juristët etj. 4. Viktimat e falimentimit në Kosovë prodhuan shtresa të reja Pse “viktimat e falimentimit”? Po, viktima të falimentimit ishin dhe mbetën akoma të gjithë ish-punëtorët e ish-sistemit që me procesin e privatizimit ose i humbën vendet e tyre të punës, ose nuk po munden t’u përshtaten rrethanave të reja të krijuara nga privatizimi i ndërmarrjeve të tyre. Pas përfundimit të pesë luftërave të ndodhura në Ballkanin Perëndimor, procesi i ndryshimit të superstrukturës dhe bazës ekonomike në rajonin e Ballkanit Perëndimor apo thënë më ndryshe, procesi i konvertimit të ishkompanive shtetërore në ato private, që ishte një proces goxha i vështirë dhe i përcjellë edhe me afera e skandale nga më të ndryshmet, ishte një çështje që prodhoi një hendek të paparë gjer në këtë kohë midis klasave dhe shtresave të ndryshme sociale. Ky hendek u shoqërua me shumë reperkusione, para së gjithash psikologjike (trauma, strese, pasiguri etj.), sociale (rriti diferencat midis të pasurve dhe të varfërve), ekonomike (ashpërsoi tej mase antagonizmat midis shtresës super të pasur dhe asaj super të varfër) e sidomos kulturore (u aktivizua lufta për prestigj sa më të lartë në shoqëri), që ndikuan në jetën dhe kualitetin e qytetarëve të rëndomtë. Një kategori qytetarësh, që deri dje kishin një jetë komode, në kuptimin që nuk iu ekspozuan asnjëherë rrezikut të falimentimit familjar, zbritën një shkallë më poshtë dhe iu bashkëngjitën sh-

tresës që edhe ashtu para lufte kishte probleme serioze në ndërtimin e kapaciteteve mbijetuese dhe përgjithësisht kualitetin e jetës. Një kategori apo shtresë tjetër e paktë në numër, por me fuqi marramendëse ndikuese në rrjedhat dhe proceset e mëvonshme (që tashmë e kishte uzurpuar pa merita sociale dhe pa kredibilitet ekonomik statusin dhe privilegjet në fjalë) filloi t’i konvertojë këto benifite në grabitje të paskrupullta dhe në privilegje të reja, duke u futur në sferën e politikës. Profilizimi i kësi sojit ad hoc, pra pa ndonjë proces seleksionues të konkurrencës, që logjikisht prodhon faza e parë e kapitalizmit paramonopolist, bëri që oligarkët e Kosovës të mos përfillin asnjë kriter e as parametër teorik të akumulimit të kapitalit të parë, ashtu siç ndodhi, bie fjala, në vendet dhe shtetet e para kapitaliste. Akumulimi i kapitalit këtu, sikurse edhe në disa vende t Evropës Lindore, oligarkët i bëri jo tregu i lirë dhe konkurrenca lokale, por i bëri fuqia politike dhe lufta për pushtet. Kështuë, njerëzit që deri dje s’kishin asgjë para vetes, brenda natës u bënë pasanikët më të mëdhenj në Kosovë. Kësaj kategorie i duhet shtuar edhe një shtresë e vogël e ishkolaboracionistëve në ish-regjimin serb, të cilët, duke pasur të gjitha paradispozitat ekonomike, menjëherë pas luftës përmes shtresës së re, që tashmë ishte futur në politikë, akordoi nga Serbia miliona mallra në tregun e Kosovës. Dhe një shtresë tjetër kujtoj akoma në shumicë relative, duke mos mundur të akomodohet me rregullat dhe rrethanat e reja të krijuara sociale e sidomos ekonomike të pasluftës, mori rrugën e mërgimit, duke mos zgjedhur as mjetet për t’u shpërngulur. Pikërisht kjo shtresë u bë viktimë e falimentimit dhe bankrotit në Kosovë. 5. Punëtorët e KEK-ut dhe të Trepçës – “specia” më e rrezikuar Pas luftës së ndodhur në Kosovë shumica e punëtorëve të gjigantit të njohur të Trepçës, të cilët në kohën e regjimit serb bënë që të mbahet si një ndër katalizatorët kryesorë që katapultuan në botë të vërtetën mbi segregacionin, diskriminimin dhe padrejtësitë që atëbotë ushtrohej nga estabilishmenti i Serbisë, mbetën pa përkujdesjen e askujt. Ata, në fakt, në vend që të rehabilitoheshin nga ana e pushtetit të pasluftës përmes benificioneve sociale, pra në vend që të respektoheshin përmes gjuhës së ligjit, u bënë objekt margjinalizimi dhe pothuajse harrese nga të gjithë. Në fakt, ata u bënë një “specie e rrezikuar”, që meritonte një sadisfaksion bile juridik, në kuptimin e krijimit të parakushteve ligjore për një mbrojtje shtesë ligjore. Këtij procesi të rrezikimit pa dyshim sot i janë ekspozuar edhe punëtorët e KEK-ut, të cilët jo më larg se këtyre ditëve i janë ekspozuar largimit masovik nga ish-vendet e tyre të punës. Themi kështu edhe për shkak se kjo kategori apo shtresë sociale, në dallim nga shtresat tjera që u riprodhuan me faktet e reja ekonomike të mëvonshme, ishte një bazë e mirë sociale për të identifikuar qëllimet dhe nevojat e një shtresëzimi të ri, që po lindte si rezultat i zhvillimeve dhe proceseve të reja të tranzicionit. Në vend të kësaj ndërmarrjeje nga ana e shtetit të Kosovës, kjo shtresë sociale jo që s’u shpërblye për meritat e mobilitetit të paraluftës, por u pauperizua (varfërua) aq skajshmërisht, saqë edhe si kategori sociale është bërë vërtetë një “specie” me status tejet të rrezikuar. Kur të analizohet më në detaje kjo shtresë me këtë shkallë kaq të lartë të rrezikut për vetën e saj, atëherë si shkaqe të tjera plotësuese për të analizuar shkallën e rrezikshmërisë së tyre kujtoj se duhet gjurmuar edhe te rreshtimet e tyre ideologjike të pasluftës. Që në një mënyrë apo tjetrën ishin më tepër të natyrës së spontanitetit sesa të ndonjë afrie dhe bindjeje të vërtetë me partitë që u ngutën t’i rekrutonin në radhët e tyre militante. Rreshtimet, apo më mirë rirreshtimet ideologjike edhe të atyre punëtorëve të paktë që i kishte Kosova në procesin e kategorizimit social, e ashpërsuan edhe më tej konkurrencën jolojale midis tyre. Kjo bëri që dita-ditës procesi i selektimit të bëhej gjithnjë më i ashpër dhe më i shprehur në të gjitha dimensionet e veta. Së fundi, duke mos i paragjykuar shtresat e tjera dhe gjithë procesin e filluar të shtresëzimit dhe ristrukturimit të ndodhur social në shoqërinë kosovare, na del se viktimat e falimentimit pa dyshim që mund të rekrutohen si nga ishpunëtorët e gjigantëve dhe kompanive shtetërore, ashtu dhe nga kompanitë e tanishme të privatizuara, që ende nuk kanë arritur të dëshmojnë se mund të bëhen konkurrente serioze në tregun rajonal dhe atë global. *Sociolog


12

bota

« gossip

s p e c i a l e

Papa dhe nazizmi, të vërtetat “e fshehura” E hënë 28 maj 2012 •

»14

Rudolf Hess, frika nga “komploti hebre”

»15

Greqia, momenti i shkëputjes?

»16

E

gjiptianët e lashtë ishin ndër vëzhguesit më kuriozë të qiellit, sipas disa autorëve mund të konsiderohen madje edhe të parët astronomë të vërtetë. Në Nabta Playa, një zonë depresive që ndodhet në shkretëtirën e Nubias, afro 100 kilometra larg nga Abu Simbel, ruhet një kompleks i madh megalitik, një bashkësi gurësh të vendosur në formë rrethi, që i përkasin mijëvjeçarit V para Krishtit. Ky Stonehenge në mesin e dunave të shkretëtirës duket i orientuar sipas pikave të ngjitjes dhe rënies së diellit në periudha të caktuara të vitit. Për njerëzit e lashtë, studimi i trupave yjorë dhe lëvizjeve të tyre kishte një përdorim praktik. Rregullimi i një kalendari në bazë të lëvizjeve qiellore ishte në fakt i domosdoshëm për të planifikuar festat dhe veprimtarinë bujqësore. Në mënyrë të veçantë, për egjiptianët, kishte rëndësi jetike spiralja në ngjitje, domethënë fenomeni i daljes, në lindje, i një ylli menjëherë përpara Diellit. Dhe ylli më i rëndësishëm ishte Sopdet, Siriusi i sotëm. Ylli lidhej me perënditë Hathor dhe Iside, dhe spiralja e tij e ngjitur pak javë përpara solsticit veror dukej se paralajmëronte përmbytjen e bekuar verore të Nilit. Yje monumentalë Duke marrë parasysh lidhjen e ngushtë mes studimit të trupave qiellorë dhe fesë (astronomët e lashtë ishin në të njëjtën kohë priftërinj, është e natyrshme që rezultatet e vëzhgimeve reflektoheshin edhe në ndërtimin e monumenteve të shenjtë. Po të njëjtat piramida, në fakt, duket se janë ndërtuar duke iu referuar pozicioneve të yjeve. Në fakt, është hedhur hipoteza që, përveçse përfaqësonin monumente funeralë të ngritur mbi varrin e sovranit, piramidat shërbenin për të lehtësuar ngjitjen në qiell të shpirtit të faraonit të vdekur. Pra, si të thuash makina shumë të mëdha për të “hedhur” sovranin në botën e përtejme. Virginia Trimble, astronome e Universitetit të Kalifornias, në vitin 1964 demonstroi se si kanali në jug të dhomës së mbretit në piramidën e Keopsit tregonte, në periudhën e ndërtimit të piramidës, mes viteve 2620 dhe 2500 para Krishtit, për nga zona e qiellit ku lëviznin yjet e Brezit të Orionit, ndërkohë që ai verior tregonte për nga ylli polar. Duke kujtuar se si egjiptianët e lidhnin me konstelacionin e Orionit hyjshmërinë e Osiridit, me të cilin identifikohej faraoni i vdekur, aëherë ngrihej spontane hipoteza që kanali ishte i destinuar të vendoste një lloj komunikimi të drejtpërdrejtë mes dhomës ku ndodhej i vdekuri dhe destinacionit yjor

PIRAMIDAT Enigma yjore Piramidat e Gizës janë të reshtuara me yjet e Orionit vetëm nëse mendohet që të jenë ndërtuar shumë më herët. Po atëherë, nga kush?

të faraonit. Që në vitet 800 një tjetër astronom kishte mbetur i magjepsur nga saktësia e piramidave, madje deri në atë pikë sa të formulonte megjithatë teori më të diskutueshme. Skocezi Charles Piazzi Smyth kreu matje të sakta në Piramidën e Madhe dhe arriti në konkluzionin që përmblidhte në vetvete një dije më të lartë të universit. Nga matjet dhe llogaritjet e tij, ai deduktoi se mund të nxirreshin gjëra të mëdha astronomike dhe madje data shumë të rëndësishme për historinë e njerëzimit, si ajo e mërgimit të hebrenjve apo e lindjes së Krishtit. “Në të vërtetë”, shpjegon astrofizikani Steno Ferluga i Universitetit të Triestes “metoda e përshtatur nga Piazzi Smyth do të lejonte

të siguronim rezultate analoge edhe nëse do të aplikohej në çfarëdolloj ndërtese moderne. Në fakt, duke elaboruar në mënyrën e duhur çfarëdolloj objekti, mund të arrihet çfarëdolloj rezultati”. Yje në Tokë Megjithatë, hipoteza e një korrespondimi mes pozicionit të piramidave dhe atij të yjeve nuk gjendet veç aty. Autorët e Greqisë së lashtë na zbulojnë se për egjiptianët Rruga e Qumështit, fasha e yjeve që përshkon qiellin, ishte korresponduesi qiellor i Nilit. Dhe nëse Rruga e Qumështit mund të ishte reflektimi qiellor i lumit, dhe e anasjellta, përse pika të tjera mbi Tokë nuk do të mund të korrespondonin me pika

specifike në qiell? Ishin Robert Bauval dhe Adrian Gilbert, në librin “Misteri i Orionit” që parashtruan tezën sipas të cilës piramidat ishin ndërtuar në mënyrë të tillë që të riprodhonin kupën qiellore. Ideja e Bauval merr shtysë nga observacioni që pozicioni i 3 piramidave të mëdha të Gizës duket sikur riprodhon atë të 3 yjeve në Brezin e Orionit, domethënë Osiridin, perëndinë e të vdekurve. Kënde të ndryshëm Megjithatë, kjo hipotezë ka mangësi të ndryshme. Pohime të tilla janë vënë në provë mbi të gjitha nga dy astronomë, amerikani Ed Krupp dhe afrikanojugori Anthony Fairall. Si për fillim, korrespondimi është vetëm i përafërt: vija e tre

piramidave kryesore është e drejtuar për nga veriu, ndërsa ajo e yjeve për nga jugu; për t’i përputhur duhet të rrotullohet një nga të dyja. Megjithatë, edhe kështu këndi i drejtimit është i ndryshëm. Nëse pastaj përfshijmë edhe piramidat e tjera, siç bën Bauval, nuk gjendet më asgjë dhe mbi të gjitha mungojnë pikërisht piramidat që i korrespondojnë dy yjeve më të shdnritshëm të të gjithë konstelacionit: Betelguese dhe Rigel. “Bauval dhe të tjerë”, thotë Robert Chadëick, historian i McGill University në Montrea, “nuk kanë arritur asnjëherë të çiftojnë më shumë se 3 piramida dhe po kaq yje. Duke qenë se janë afro 30 piramida në zonën mes Abu Ruwash dhe Dashur, ky përkim është gjithësesi i hamendësuar. Kombinimi i 10 % të piramidave me 3 yje në mijëra yje të dukshëm në kupën qiellore nuk është provë e një korrelacioni bindës”. Ndoshta mundet që, për egjiptianët e lashtë, Orioni ishte i përbërë thjeshtë nga 3 yje të Brezit. Në varrin e Senmut, një arkitekt i dinastisë XVIII, konstelacioni i Orionit përfaqësohet nga tre yje në rresht dhe jo nga 7 që formojnë konstelacionin siç e njohim ne. Kinezët e lashtë e quanin Orionin Shen che, dhe jo rastësisht ndoshta. Ky term përkthehet “Bashkimi i treshes”. Pra, mund të mos ketë asnjë kuptim të kërkosh tek piramidat korrespndimin e të shtatë yjeve. Ndoshta, me 3 piramidat e Gizës egjiptianët përpiqeshin të riprodhonin në mënyrë të përafërt vendosjen e yjeve të brezit dhe asgjë më shumë.

Jashtëtokësorë? Por për Bauval dhe një tjetër studiues mbështetës të kësaj teze, Graham Hancock, kjo nuk mjafton. Të dy thonë në fakt se një herë e një kohë të tre piramidat e Gizës kanë qenë pozicionuar me saktësi milimetrike. Dhe që, bazuar vetëm në konfigurimin e tyre, mund të arrihesh tek mosha e tyre reale. Arsyetimi është ky: përllogaritet raporti mes këndit të reshtimit të piramidave të mëdha dhe Nilit me këndin e Brezit të Orionit dhe Rrugës së Qumështit. Me anë të një simulimi në kompjuter përllogaritet më pas rrotullimi i kryer nga konstelacioni gjatë mijëvjeçarëve dhe arrihet në një koinçidencë të përsosur mes 2 këndeve diku rreth vitit 10 500 para Krishtit. Konkluzioni: piramidat janë 8 mijë vite më të lashta nga sa është menduar deri sot. Dhe pikërisht mbi këtë bazë, shumëkush ka hedhur hipotezën e ekzistencës së qytetërimeve shumë të lashta dhe të panjohura (për disa edhe jashtëtokësorë) që mendohet të kenë ndërtuar piramidat në kohë shumë të largëta. Asnjë provë Por ekzistojnë prova në gjendje të përgënjeshtrojnë ato historiko-kulturore të akumuluara me kalimin e kohës nga arkeologë që e shohin ndërtimin e piramidave të mëdha të Gizës nga faraonët e dinastisë IV? Fatkeqësisht jo. E vetmja “provë” është ajo ngjashmëri mes pozicionit të tre piramidave dhe tre yjeve të brezit të Orionit.


bota • E hënë 28 maj 2012

»

13

Sondazhet flasin për fitoren e konservatorëve, do arrijnë formimin e qeverisë

Greqia mbështet reformat nën drejtimin e BE K atër sondazhe të reja të cilat u publikuan dje nga mediat në Greqi theksojnë rritjen e mbështetjes për konservatorët grekë. Demokracia e Re kryeson tashmë nga 0.5 deri në 5.5% ndaj Radikalëve të Majtë të bllokut SYRIZA dhe mund të krijojë një qeveri koalicioni së bashku me socialistët pasi mund të marrë më shumë se 160 nga 300 vendet e parlamentit. Në qëndrimet e tyre shihet mbështetja nën reformat e drejtuara prej Bashkimit Evropian. Rritja e mbështetësve të konservatorëve ka ardhur pas sulmeve të ashpra të liderit të saj Andonis Samaras ndaj udhëheqësit të Aleancës të së Majtës Radikale dhe rivalit të tij Tsipras, të cilin e akuzon se po flirton me fatkeqësinë. “Nëse Greqia refuzon marrëveshjen e shpëtimit do të ngelet e izoluar për vite me radhë dhe do të jetë pre e spekulimeve në çdo drejtim. Nuk do të ketë ushqim, ilaçe, karburante, gjatë natës do të ketë ndërprerje të vazhdueshme të energjisë elektrike dhe kohezioni ynë social do të jetë i përçarë”, thekson Samaras. Nga ana tjetër, lideri i SYRIZA ka ripërsëritur se vazhdimi i reformave kështu siç janë pranuar nga socialistët dhe konservatorët do të thotë reduktime të reja të pagave dhe pensioneve, të vendeve të pu-

nës në sektorin publik, papunësi akoma më të madhe, mbyllje të mijëra bizneseve të vogla. Në sondazhe 65% e grekëve kërkojnë një rinegocim të marrëveshjes së huasë, ndërsa më shumë se 85% kërkojnë që Greqia të jetë në Eurozonë. Analistët mendojnë se grekët tashmë janë frikësuar nga paralajmërimet e Berlinit dhe kreditorëve të tjerë të huaj për mundësinë e kthimit të vendit tek dhrahmia dhe pasojat që kjo mund të sillte. Ndërkohë, deklaratat e kreut të FMN-së Chrisine Lagarde në intervistën dhënë britanikes “The Guardian” se më shumë mendon për fëmijët e Nigerisë se sa për njerëzit në Greqi kanë provokuar komente të ashpra kritike nga mijëra grekë në faqen personale të saj në Facebook. Edhe kryesocialisti Venizellos i ka bërë thirrje zonjës Lagarde të rishqyrtojë ato që donte të thoshte pasi me tonin e saj ka ofenduar një popull që ndodhet në një krizë të thellë. Ish-kryeministri Papadhimos ka paralajmëruar gjithashtu se menjëherë pas zgjedhjeve të 17 qershorit grekët duhet urgjentisht të krijojnë një qeveri e cila duhet të veprojë me shpejtësi për të siguruar para për rrogat dhe pensionet sepse fondet ekzistuese mjaftojnë vetëm për disa javë.


14

« bota

N

ë kohët e fundit është hedhur shumë herë teza e një “afrie” të Piut XII me Rajhun e Tretë, një afri në gjendje të merrte madje format e simpatisë dhe aderimit. Një gjë e tillë nuk gjen konfirmim në dokumentat e gjetura në Deutsches Bundesarchiv (Arkivi Federal Gjerman), The National Archives, Britani apo në Records Administration i College Park në Maryland, SHBA. Nga analizimi i tyre rezulton që hierarkët nazistët shprehnin vlerësime gjithmonë negative për Pacellin, që në vitet e para të zgjedhjes së tij Papë. “Miti i shekullit të njëzetë” (1930) është një tekst i Alfred Rosenberg. Kjo vepër, përveç “Mein Kampf” (1924) me autor Adolf Hitlerin, përmban bazën ideologjike të nazizmit. Në të, Papa quhet “shtrigan”. Selia e Shenjtë dhe peshkopët gjermanë protestuan për përfshirjen e librit në programet shkollorë të Gjermanisë, por ishte e kotë. Në fund, “Observatori Roman” do të informonte që vepra e Rosenberg ishte futur në listë. Veç kësaj, në promemorien n. 1544/34 të 14 majit 1934, Selia e Shenjtë ankohej zyrtarisht tek Berlini se në kurset zyrtarë të perfeksionimit oratori i ngarkuar nga qeveria kishte pohuar: “Papa i sotëm është një gjysmë hebre, një i Lozhës”. Në fund, pas shumë notash proteste nga Vatikani për aktet armiqësorë gjermanë ndaj kishës, Piu XI do të firmoste në 1937 “Mit brennender Sorge” (me shqetësim përvëlues), një enciklikë në gjermanisht që dënonte ideologjinë naziste. Reagimi i qeverisë gjermane ishte shumë i fortë, si brenda Gjermanisë (arrestime, gjyqe, dënime), ashtu edhe kundër Selisë së Shenjtë. Nazizmi dhe krishtërimi të papajtueshëm Një letër e 27 tetorit 1938 e Reinhard Heydrich, kreu i shërbimit të sigurisë, drejtuar ministrit të jashtëm Joachim von Robbentrop, provon që kisha katolike ishte tashmë e akuzuar se është një Staatsfeind (armik i shtetit). Për shkak të veprimtarisë së saj “subversive” bëhej urgjente që të bashkërendoheshin veprimet reciprokë. Ja teksti: “I dashur shok i partisë von Ribbentrop! Me rastin e vizitës Tuaj në Zyrën Qendrore të Sigurisë u diskutua mbi nevojën e konsiderimit të marrëdhënieve të politikës së jashtme me Vatikanin, herë pas here edhe nga këndvështrimi i rezultateve të vëzhgimit të veprimtarisë shtetërore të Kishës në brendësi të vendit. Do të kërkoja pra që i dërguari Juaj në Vatikan dhe zyra ime të qëndronin në lidhje të vazhdueshme sa u përket këtyre temave”. Një linjë e tillë do të ndiqej nga hierarkët nazistë me bindjen që “Nacionalsocializmi dhe kristianizmi janë të papajtueshëm”, siç pohohet nga kreu i Kancelerisë dhe sekretari personal i Fyhrerit, Martin Bormann në një qarkore të 6 qershorit 1941. Për regjimin ishte tashmë e domosdoshme

E hënë 28 maj 2012 •

Papa dhe nazizmi, të vërtetat “e fshehura” Akuza për afërsi, apo edhe për simpati dhe aderim: Janë periodike polemikat mbi sjelljen e Piut XII kundrejt nazizmit dhe Hitlerit. Por një studim i saktë i Pier Luigi Guiduçi, kryer mbi dokumenta të arkivave në Gjermani, Angli dhe në SHBA, përgënjeshtron çdo hipotezë dashamirësie dhe zbulon, nga ana e Rajhut të Tretë, një armiqësi që nuk fsheh përbuzjen

të njihej me lëvizjet e Selisë së Shenjtë, edhe sepse informatorët tregonin që kjo e fundit nuk ishte e palëvizshme. Që në vitin 1933 Kardinali Pacelli i kish dhënë udhëzime të dërguarit apostolik në Berlin, monsinjor Cesare Orsenigo, që të interesohej për fatin e hebrejve. Dhe tre javë pas “Natës së kristaleve”, po i njëjti Pacelli u kish dërguar një teleks delegacioneve apostolikë dhe një letër 61 peshkopëve të shumë vendeve, ku kërkonte 200 mijë viza për katolikë “jo arianë”. Në latinisht do u transmetonte një tjetër njoftim. Në letrat, që vërtetojnë një iniciativë të paprecedentë, kërkohet largimi nga vendi i “hebrejve të konvertuar” dhe katolikëve “jo të racës ariane”. Me këtë rast është e dobishme të kujtohet se në marrëveshjen e 1933 mes Selisë së Shenjtë dhe Gjermanisë ishte arritur të futej një klauzolë (neni 29) që u hapte një farë spiraleje hebrejve: këta, nëse konvertoheshin, mund të merrnin trajtimin që u rezervohej të krishterëve. Do të kapej pas një norme të tillë në përpjekjen për të ndihmuar të persekutuarit. Në letrën e Pacellit përmendja e “hebrejve të konvertuar” dhe “katolikëve jo arianë” duket se është një mbulesë. Vetë zgjedhja për të përdorur latinishten të bën të mendosh për një mesazh të fshehur mes radhëve të kërkesave të Vatianit për t’u shpëtuar kontrolleve të pashmangshëm. Sulmet ndaj Pacellit Një tjetër tregues i qëllimeve të vërtetë të Vatikanit buron nga përgjigjet e peshkopëve dhe të dërguarve ndaj kërkesës së Pacellit. Këta përmendnin shpesh “hebrejtë e persekutuar” dhe jo “hebrejtë e konvertuar” apo “katolikët joarianë”. Pikërisht

në këtë periudhë janë të dokumentuar veprimtari klandestine për të stampuar certifikata false pagëzimi apo pasaporta false. Kjo provohet edhe nga raporti që i dërgonte Ribbentropit një informator në Romë (“Vatikani mbështet këta elementë, hebrejtë e pagëzuar që emigrojnë dhe financiarisht si dhe përmes dhënies së pasaportave false”), nga dëshmitë e hebrejve si dhe nga vetë historia e Armia Krajovas, ushtria kombëtare polake. Që të nesërmen e vdekjes së Papa Rattit, që ndodhi në 10 shkurt 1939, shtypi gjerman nisi një fushatë për të shmangur zgjedhjen e kardinalit Pacelli. Gazeta naziste Das Reich: “Piu XI ishte një gjysmë hebre, duke qenë se nëna e tij ishte një judease holandeze, por kardinali Pacelli është tërësisht hebre”. Voelkischer Beobachter botonte një fotografi të Pacellit dhe dinjitarëve të tjerë të Kishës duke i quajtur si “agjitatorë në Vatikan kundër fashizmit dhe nacionalsocializmit”. Në 2 mars 1939 Eugenio Pacelli zgjidhet Papë dhe i vetmi delegacion europian që mungonte në ceremoninë e kurorëzimit do të ishte ai i Rajhut të Tretë. Berliner Morgenpost shkruante se “zgjedhja e Pacellit nuk pritet mirë në Gjermani sepse ai ka qenë gjithmonë armiqësor ndaj nacionalsocializmit”. Një ditë pas zgjedhjes, konti Du Moulin-Eckart (18931976), këshilltar i Ministrisë së Punëve të Jashtme, do i dorëzonte Ribbentropit një memorandum mbi Pacellin prej ku del një figurë e deformuar e Papës së ri. Jo pak tregon raporti i rezervuar zgjedhjes së Piut XII përgatitur nga drejtuesit e përgjithshëm të sigurisë së Rajhut: “Pacelli ishte i njohur tashmë për sulmet e tij ndaj nacionalsocializmit

gjatë periudhës kur mbulonte detyrën e sekretarit të shtetit, gjë që i vlejti mbështetjen totale të shteteve demokratikë gjatë zgjedhjeve për Papë”. Duhet shtuar se Piu XII vazhdonte me nisma publike të papëlqyeshme për Rajhun, si vendimi për t’i dërguar telegram solidariteti mbretëreshës së Holandës, mbretit të Belgjikës dhe Grandukës së Luksemburgut për pushtimin e vendeve të tyre nga ana e trupave naziste, në maj 1940. Po si e vlerësonte Hitleri aksionin e Kishës dhe Piut XII kundrejt nazizmit? E mësojmë nga shumë burime që dokumentojnë një armiqësi të theksuar. Duke patur parasysh numrin e madh të katolikëve në Gjermani, kreu i Rajhut shmangte manifestimin në publik të ndjenjave të vërteta, por ekzistojnë dokumenta që vërtetojnë agresivitetin që shfaqte privatisht. Në një seri transkriptimesh, të kryer nga stenografët e sekretarisë, lexohen pohime domethënës të Fyhrerit. Për shembull: “Goditja më e rëndë që ka marrë njerëzimi është ngjitja e kristianizmit. Njëri dhe tjetri janë shpikje të hebrejve”; “Kristianizmi shpall një barazitizëm të padrejtë, përhap idenë e rrezikshme dhe shumë të dëmshme të jetës së përtejme dhe të një Perëndie të jashtëzakonshëm, që bie ndesh me teorinë e evolucionit”. Në një bashkëbisedim me kryebashkiakun e Gdanskut, Hermann Rauschning, Fyhreri kishte thënë shprehimisht: “Asnjë prej dy rrëfimeve, protestant apo katolik (që për mua janë e njëjta gjë) nuk ka shpresë për një të ardhme, të paktën mes gjermanëve. Fashizmi italian mund të bëjë pakte me Kishën në emër të Zotit. Do ta bëj edhe unë,

përse jo? Por kjo nuk do të më pengojë që të çrrënjos tërësisht kristianizmin në Gjermani (...). Nuk është e mundur të jesh edhe kristian, edhe gjerman: o njëra, o tjetra”. Operacione spiunazhi Pikërisht në një kontekst të tillë krerët nazistë do të përpiqeshin ta bënin të parrezikshme veprimtarinë e Kishës. Heydrich do të organizonte punën e shërbimit të fshehtë dhe udhëzimet e tij mund të shikohen sot. Rezulton se agjentët duhej të kontrollonin marrëdhëniet mes peshkopëve dhe Vatikanit (valixhe diplomatike, korrierë të fshehtë, rrugët që ndiqeshin) si dhe të sinjalizonin tensione mes peshkopëve gjermanë, mes këtyre dhe të dërguarit papnor, si dhe dobësitë personale të njerëzve të Kishës. Në janar të vitit 1941 i shkruan von Ribbentrop: “Kam qëllim të diskutoj me ministrin Luther përbërjen e një aparati spiunazhi kundër Vatikanit. Kërkoj që ju të vendosni sistemimin përfundimtar, në një mënyrë apo një tjetër, të një eksperti në ambasadën në Vatikan si dhe për një zëvendësim të personelit që ka marrëdhënie me personalitete të Vatikanit”. Operacionet e fshehta që do të kryente Rajhu në Romë ishin të ndryshëm: pranë jezuitëve të Universitetit Gregorian dhe revistës “Qytetërimi Katolik” do të aktivizohej për të njohur nismat më delikate të Selisë së Shenjtë, si për shembull sistemet kriptografikë, korrespondenca hyrëse dhe dalëse, komunikimet telefonikë. Një kontroll konstant do i bëhej Radio Vatikanit. Për t’u kujtuar është gjithashtu prania

e spiunëve në redaksinë e Observatorit Roman. Në ambientet e Vatikanit do të ishte gjithashtu aktiv një informator të cilit nazistët do i thurnin shumë elozhe: don Joachim Birkner. Kur në Vatikan mësuan për lojën e dyfishtë që bënte, misioni i tij do të ndërpritej menjëherë. Nuk mungonin të infiltruarit edhe mes atyre që duhej të mbronin Qytetin e Vatikanit, si agjent italianë të pranishëm mes xhandarëve të Papës: një agjent i OVRA do të arrinte të bëhej inspektor i përgjithshëm i Trupës së Vigjilencës. Duhen shtuar këtu ata që përshkonin qytetin e Vatikanit, marrjet e dhunshme në pyetje jashtë mureve të Bazilikës së Shën Pjetrit, ndërveprimi mes spiunëve gjermanë dhe italianë etj. Vatikani nën survejim Pavarësisht tentativave të shumta, Rajhu i tretë nuk do të arrinte gjithmonë të njihte orientimin e Papës. Në disa informacione të ardhura nga Roma në Berlin, përmbajtja është e pasaktë, e pjesshme, në disa raste informacionet janë të manipuluara (të orientuara që të përmendnin atë që në Berlin pëlqehej, duke shmangur çdo dyshim të mundshëm për disfatizëm). E gjithë kjo ndodhi edhe për një arsye: tipi shumë i rezervuar i Piut XII. E vërteton këtë fakti që për disa nisma delikate, Papa nuk informonte as Sekretarin e Shtetit. Raportet në Berlin komunikonin megjithatë aspekte që nuk ishin skajorë: “Në rast se nuk mbërrihet në luftë, diplomacia e Vatikanit pret një ndryshim të situatës në Gjermani, më e shumta pas vdekjes së


bota • E hënë 28 maj 2012

Fyhrerit”, thuhej. “Vetë Papa, siç e thonë informatorët në mënyrë unanime, manifeston një sjellje simpatie të madhe kundrejt popullit gjerman dhe karakterit të tij. Kjo gjë nuk mund të pohohet në fakt nëse i referohemi regjimit, nga ana e Vatikanit. Selia e Shenjtë i ndihmon edhe nën profilin ekonomik”, thuhej në një tjetër informacion. Nënshtruar formalisht sovranitetit të Republikës Sociale me statusin e “Qytetit të hapur”, Roma në të vërtetë në vitin 1943 qeverisej nga komandat gjermanike. Feldmarshalli Albert Kesselring, komandant i frontit jugor, emëroi në krye të Gestapos së Romës, duke i dhënë direkt kontrollin e rendit publik në qytet, zyrtarit të SS, Herbert Kappler. Ky do të forconte edhe spiunazhin kundër Vatikanit dhe do të ndiqte urdhërat e Berlinit në arrestimin dhe dëbimin e hebrejve. Informacionet e tij janë një provë e ndërhyrjeve të Vatikanit (pra jo të nismave të njerëzve të veçantë) në mbrojtje të komunitetit hebre të persekutuar. Ja disa shembuj. “Në 28 shtatorin e ardhshëm, trupi diplomatik i Madridit do të niset me tren për në Spanjë. Vatikani ka shitur një seri vizash spanjolle, argjentinase, portugeze dhe meksikane disa hebrejve që kanë për qëllim të largohen ilegalisht me këtë tren. Po përpiqemi të sigurohemi për identitetin e tyre” (Informacion i H. Kappler drejtuar Berlinit në 24 shtator 1943). Për të kontrolluar Piun XII, Berlini do të përpiqej të survejonte sekretarin e tij personal: atin jezuit Robert Leiber. Për të nazistët dinin shumë pak, përveç

faktit që ishte gjerman. Për shkak të dëshirës së tij për të mos shkuar në Berlin, vendosën që ta spiunojnë në Vatikan. Nisi atëherë për Atin një rritje të vizitave nga jashtë, apo kontaktesh të nisura prej studiuesve gjermanë, zyrtarisht të angazhuar në punime mbi historinë e kishës. Jezuiti do të mbrohej ose përmes rezervimit, ose përmes përgjigjeve të përgjithshme. Në disa raste dukej i vetëdijshëm që kishte të bënte me interlokutorë që, në të vërtetë ishin anëtarë të SS. Në kontekstin e përshkruar deri këtu, fiton kuptim konferenca e kryesuar nga Hitleri në 26 korrik 1943. Pak më parë, Mussolini ishte arrestuar me urdhër të mbretit. Fyhreri kishte marrë njoftim për këtë gjë. Për konferencën e asaj dite ekziston një rrëfimi stenografik i botuar tek “Hitleri drejton luftën e tij”. Ja pjesët që interesojnë më shumë. Hitleri: “Duhet kundërgoditur, dhe duhet bërë në mënyrë të tillë që të kapet krejt qeveria Badoglio”. Hevel: “Duhet të komunikojmë apo jo që daljet nga Vatikani do të bllokohen?” Hitleri: “Për mua është e njëjta gjë, unë Vatikanin e pushtoj shumë shpejt. Ti mos mendon që Vatikani më nënshtron? Do ta pushtojmë menjëherë. Është brenda i gjithë

trupi diplomatik, por mua aq më bën, më vonë do të ofrojmë ndjesën tonë. Banda është aty brenda, dhe ne do ta nxjerrim jashtë, atë grup derrash!” Pra, të gjithë dokumentat e disponueshëm demonstrojnë një kundërvënie të fortë të Berlinit ndaj Pacellit. Një gjë e tillë gjen konfirmim të mëtejshëm në aktet e gjyqit të Nyrenbergut (marrja në pyetje e von Robbentrop). Ndërkohë që informacinet mbi veprimtarinë e Vatikanit mbeten gjenerike apo shkojnë sipas një skeme të parapërgatitur (marrëveshje e fshehtë e Selisë së Shenjtë me Aleatët, fshehja e të kërkuarve nga regjimi, tradhëtitë), figura e Papës, herë pas here do të paraqitet si ajo e një armiku, që duhet të mposhtet përfundimisht pas përfundimit të luftës. Megjithë afrimin e shembjes së regjimit, rrjeti i spiunazhit gjerman nuk do ta humbiste nga sytë Papën, me qëllimin të zbulonte kanalet e përdorur për shpërndarjen e direktivave të tij. Kjo shërbente për të mësuar për kontakte të mundshëm me forcat aleate, dhe për të pikasur të persekutuarit, sidomos hebrejtë. Por Piu XII dhe bashkëpunëtorët e tij transmetonin shumë mesazhe me zë. Në një orë të përgjakur edhe për Italinë, që shihte dëbimin e hebrejve dhe civilëve, të karabinierëve, të ushtarëve dhe të vetë banorëve të lagjes romane të Quadraros, e vetmja zgjedhje e mundshme ishte që të fshiheshin ata që kërkoheshin për motive lufte, politike dhe racore. Shërbimi i fshehtë nazifashist u përpoq deri në fund që të siguronte informacione për lidhjet mes Papës, kishave lokale dhe grumbullimeve hebraikë. Nga dokumentat që janë shqyrtuar rezulton se objektivi nuk u arrit. Provë e mëtejshme është fakti që për të gjetur persona apo grupe të fesë hebraike u desh premtimi i shpërblimeve, u deshën banda të armatosura apo marrje në pyetje nën torturë. Më në fund, në 8 maj 1945 përfaqësuesit e Rajhut të Tretë firmosën në Berlin aktin e dorëzimit. Nuk kaluan as 25 ditë dhe Piu XII – tashmë i çliruar nga çdo kushtëzim – nuk hezitoi të flasë për “spektrin satanik që përfaqësohej nga nacionalsocializmi”, duke shtuar që “sundimtarët e Gjermanisë kishin synuar të shkatërronin kishën edhe në Rajhun e lashtë”. Dhe në 29 nëntor priti në një dëgjesë një përfaqësi prej 80 hebrejsh të liruar nga kampet e përqëndrimit. Ishin vetë nazistët, siç është parë, që konfirmonin në raportet e tyre se tek ky Papë ekzistonte një dallim mes simpatisë ndaj popullit gjerman dhe kundërshtimit të regjimit hitlerian. Dhe kjo gjë detyroi Berlinin të organizonte një rrjet të infiltruarish për t’u përpjekur të siguronte informacione mbi vendimet dhe lëvizjet e Vatikanit. Me rezultate të dobët, duke qenë se Papa Pacelli, për çështjet delikate përjashtonte madje edhe sekretarin e Shtetit, kardinalin Maglione. Spiunazhit gjerman nuk i mbetej veçse të vinte në shënjestër sekretarin e Papës, atë Leiber. Tentativa që gjithashtu shkuan dëm.

»

15

Rudolf Hess

Frika nga “komploti hebre” Materiale të panxjerra më parë nga arkivat zbulojnë obsesionet më të errët të delfinit të Hitlerit, si për shembull frika se hebrenjtë mund të rrezikonin Gjermaninë përmes telepatisë

David Keys

R

udolf Hess ishte i bindur se hebrenjtë kontrollonin mendjet e Churchillit dhe të udhëheqësve të tjerë politikë për t’i shtyrë ata që të hidheshin kundër Gjermanisë naziste. Një gjë e tillë rezulton nga analiza e disa dokumenteve të panxjerra më parë që i përkasin njeriut që ishte projektuar si pasardhësi i Hitlerit, dokumenta që janë studiuar gjatë tre viteve të fundit në Birkbeck College në Londër. Dokumentat që u janë nënshtruar analizave janë shënime të hedhura në letër nga personeli psikiatrik anglez që u mor me monitorimin e sjelljes së Hess pas fluturimit të tij jo të frutshëm mbi Skoci në vitin 1941, kur delfini i Fyhrerit u përpoq të realizojë një marrëveshje me anglezët për t’i dhënë fund konfliktit. Gjermanët ishin në atë moment pro një marrëveshje paqeje me Londrën për të patur duart e lira në prag të pushtgimit të afërt sovjetik. Në çdo rast, udhëheqësit britanikë hodhën poshtë propozimet e Hess dhe e burgosën. Arkivat zbulojnë shkallën e problemeve mendorë që kishte Hess dhe rolin e jashtëzakonshëm që antisemitizmi luante në përcaktimin e sjelljeve të tij. Kërkimi, i kryer nga historiani dhe psikanalisti Daniel Pick ekzaminon obsesionin-bindjen e Hess se ishte helmuar nga anglezët që e kishin burgosur, si pjesë e një komploti hebre kundër tij. Antisemitizmi i tij ishte i lidhur aq thellë me gjendjen e tij paranojake, sa që e shtynte të besonte se burgosësit e tij dhe mjekët që merreshin me të ishin hipnotizuar nga emisarë imagjinarë hebrenj. Në shënimet e tij të pazbuluara më parë, henry Dicks, psikiatri përgjegjës për monitorimin e Hess, shkruante veç të tjerash se delfini i Hitlerit ishte i bindur që hebrenjtë kishin hipnotizuar edhe Churchillin, Anthony Edenin, Vittorio Emanuelen II dhe Badoglion, duke i hedhur këta kundër Gjermanisë naziste. Kjo gjendje e rëndë paranoje doli edhe më shumë në pah kur, pas tentativës së tij për vetëvrasje në shkurt të vitit 1945, Hess fajësoi për këtë veprim hebrenjtë, përgjegjës për një ndërhyrje telepatike kundër tij, duke qenë se ishte “i vetmi njeri në botë që kishte dijeni për fuqitë e tyre psikike”. Bindjet e Hess për kontrollin e mendjes, ndonëse ishin pjesë integrale e gjendjes së tij të paranojës, ishin padyshim të ndikuara nga interesi i tij i hershëm për hipnotizmin dhe telepatinë, i cili kishte shpërthyer në vitet njëzetë dhe tridhjetë. Fenomeni kishte shpërthyer fillimisht në Angli, në vitet tetëdhjetë të shekullit Tetëqind, kur fizikani William Barrett botoi “Natyra”, një artikull për telepatinë. Vetë Barrett, bashkë me disa kolegë të njohur, themeloi më pas Shoqërinë për Kërkime Psikike. Në vitin 1894 u botua “Trilby”, një roman i autorit franko-britanik George du Maurier, i cili rrëfente bëmat e një hipnotizuesi imagjinar hebre, Svengali. Në fund të shekullit XIX, antisemitizmi dhe frika nga çdo gjë, që lidhej me fuqitë psikike, gjetën kështu një tekst për referim. Prezantime teatralë bazuar mbi librin u bënë kështu popullorë në të gjithë botën dhe në disa raste ushqenin reagime të dhunshme eantisemitë. Pas Luftës së Parë Botërore, frika nga fuqitë e

mendjes u rrit edhe më. Në vitin 1920, ministri i Brendshëm gjerman kërkoi ndalimin e spektakleve të hipnotizmit. Një vit më vonë, në Gjermani u botua një roman i ri mbi linjën e Trilby, në të cilin figura e Svengalit zëvendësohej me atë analoge të Doktor Mabuse. Filma të bazuar tek ky libër u realizuan në vitin 1922 dhe 1933. Për nazistët, Mabuse ishte esenca e hebreut lakmitar që synonte të kontrollonte botën. Përplasja mes super-racave (arianëve nga njëra anë, hebrenjve nga tjetra), teorizuar prej doktrinës naziste, nuk mund të mos përfshinte teoritë për fuqitë mbinatyrore të hebrenjve dhe aftësive të tyre komplotuese. Nazistët i donin dhe u trembeshin njësoj filmave të Doktor Mabuse. Ndonëse personazhi ishte hebre në konotacionet e tij më negativë, ekzistonte frika që popullsia ta identifikonte me oratorinë mesmerike të vetë Hitlerit. Për këtë arsye filmat më vonë u ndaluan, edhe pse ministri i Propagandës, Goebbels vazhdoi t’i shfaqë në mënyrë private për mysafirët e tij. Frika-dashuria naziste për hipnotizmin ishte e personifikuar më së miri nga Erik Jan Hanussen, hipnotizuesi i preferuar nga partia, si edhe “Profet i Rajhut të Tretë”. Tregohej që Hanussen kishte udhëzuar vetë Hitlerin në artin e oratorisë mesmerike, por origjina e tij hebreje e bëri të largohej nga regjimi, i cili e vrau nëpërmjet SA. Studimi, që do të botohet në muajt e ardhshëm në një vëllim me titull “The Pursuit of the Nazi Mind: Hitler, Hess and the Analysts”, ilustron ndikimin e teorisë naziste për përplasjen e racave në manitë paranojake të Hess. Frika që njerëz të caktuar mund të fusnin në mënyrë telepatike ide në trurin e tij lë të mendohet për shenja skizofrenie, por natyra e saktë dhe origjina e këtyre ideve ishin të lidhura me vitet e një indoktrinimi të fortë politik. Studimi i Pick e përshkruan antisemitizmin jo vetëm si fenomen historik dhe politik, por edhe si pasojë e një gjendjeje psikike të ndryshuar, ku paranoja dhe frika e vetëinduktuar luajnë një rol të dorës së parë. Në Nuremberg në 1946, Hess u lirua nga dënimi për krime kundër njerëzimit, por u dënua me burgim të përjetshëm për komplot kundër Traktatit të Versajës dhe krime kundër paqes. Ai u burgos më pas në Spandau në perëndim të Berlinit. Shumë më vonë, kërkesat për lirimin e Hess pasi ishte i burgosuri i vetëm i burgut (pas lëshimit të dënarve të tjerë nazist) nuk u morën parasysh pavarësisht nga kjo pozitë e inferioritetit me marrëdhëniet e tija të vështira me Hitlerin dhe nazizizmin në vitet tridhjetë e më vonë, Hess u bë një pikë referimi për qarqet neo-naziste gjermane, të përbërë pothuajse ekskluzivisht nga të rinjë. Gjatë çdo vjetori të vdekjes së tij, mbahet një marshim përkujtimor i ndaluar disa herë në Gjermani, i cili në vitin 2004 ka tërhequr një rekord më shumë se 9000 njerëz. Ai vdiq në 93 vjeç, në rrethanat që nuk u sqaruan plotësisht (ai u gjet në një stol në oborrin e burgut me një kabllo elektrike lidhur rreth fytit), disa pikpyetje mbi versionin zyrtar të aleatëve (vetëvrasjen) u bënë nga mediat. Thuhet se Hess mbeti viktim e një vrasje makabre nga ana forcave speciale aleate të cilët e mbajtën të burgosur në moshën 93 vjeçare një rekord ky për drejtësinë botërore.


16

« bota

P

as tri javësh grekët sërish do të votojnë. Nëse ata vendosin për kundërshtarët e masave të kursimit, bëhet edhe më e mundur dalja nga eurozona. Pasojat për Greqinë do të ishin fatale dhe për BE-në të paparashikueshme. Nga perspektiva evropiane janë shqetësuese shifrat që komunikohen nga Athina: Në bazë të anketimeve aleanca e radikalëve të majtë, Syriza, në zgjedhjet e 17 qershorit mund të dalë me 30% të votave, forca më e madhe në parlament. Se çfarë do të thotë kjo, këtë kryetari i Syriza Alexis Tsipras e ka bërë të qartë: anulimi i kursit të kursimeve. Por është paradoksale që më shumë se gjysma e grekëve mendojnë diçka tjetër, e po kështu edhe Janis Emmanouilidis nga qendra evropiane e Brukselit “Think Tank European Policy Centre” (EPC): “Skenari më i mundshëm është, që të krijohet një qeveri, e cila të drejtohet nga konservatorët e partisë Nea Dimokratia.” Konservatorët do ta vazhdonin kursin e kursimeve dhe të reformave. Një shpjegim për rezultatet e ndryshme të anketimeve mund të jetë, që zgjedhësit nuk kanë kurajo, ta thonë hapur, se ndoshta ato vërtetë do të votojnë për partitë e vjetra, të cilat çuan në situatën e mjerueshme aktuale, mendojnë vëzhguesit. Por ndoshta zgjedhësit duan edhe të vazhdojnë të ushtrojnë presion ndaj partive të vjetra dhe Evropës. Sidoqoftë qeveria e re të paktën do të duhet të hyjë në bisedime me trojkën e përbërë nga BE-ja, Banka Qendrore Evropiane dhe FMN-ja. Nëse ky vend duhet drejtuar, që të dalë nga kriza, atëherë reformat janë të pashmangshme, thekson Janis Emmanouilidis nga EPC. E këto reforma do të zgjasin me vite dhe do të kenë si karakter ekonomik, ashtu edhe politik e social: “Greqia duhet të reformohet në mënyrë radikale, në të kundërt ajo nuk do të mund të dalë nga kriza.” Dalja nga kriza presupozon qëndrimin në eurozonë e këtë e dëshiron më shumë se 80% e grekëve. Njëkohësisht gati dy të tretat e grekëve janë kundër masave të kursimeve. Edhe ky një rezultat paradoksal nga këndvështrimi i BE-së. Vendi ndodhet në recesion, gati një e katërta e popullsisë së aftë për punë janë të papunë. Por grekët nuk duan ta mbështesin kursin e kursimeve, nëse ai nuk shoqërohet nga programet për rritjen ekonomike. Deklarata e populistit të majtë Alexis Tsipras, se BE-ja bën blof me paralajmërimin për shkëputjen e Greqisë nga BE-ja, gjen terren pjellor. Bllofe “Të dyja palët bëjnë blof. Kjo është vetëm një lojë negociatash”, vëren Janis Emmanouilidis. BE-ja argumenton, se mund ta përballojë daljen e një vendi nga unioni monetar. Kësisoj përgatitet

E hënë 28 maj 2012 •

GREQIA Momenti i shkëputjes?

Nga perspektiva evropiane janë shqetësuese shifrat që komunikohen nga Athina: Në bazë të anketimeve aleanca e radikalëve të majtë, Syriza, në zgjedhjet e 17 qershorit mund të dalë me 30% të votave forca më e madhe në parlament. Se çfarë do të thotë kjo, këtë kryetari i Syriza Alexis Tsipras e ka bërë të qartë: anulimi i kursit të kursimeve

dhe testohet skenari i shkëputjes eventuale. Këtë e bëjnë si bankat e ndërmarrjet, ashtu edhe politika: “Vetëkuptohet, që ne duhet të përgatitemi për të gjithë skenarët e mundshëm, sepse ndryshe nuk do ta bënim si duhet detyrën tonë”, deklaroi shefi i grupit të eurozonës Jean Claude Juncker në samitin e BE-së të mërkurën. Në Greqi kundërshtarët e masave të kursimeve, mendojnë se troika as që mund t’i parashikojë pasojat e shkëputjes së vendit nga eurozona dhe prandaj ato duhet ta mbështesin atë edhe në qoftëse nuk u përmbahet marrëveshjeve. Ky është një argument i gabuar, për këtë është i bindur Janis Emmanouilidis nga EPC: Sepse nëse një vend largohet nga eurozona, atëherë ekzistojnë gjithmonë rreziqe, thotë eksperti i BE-së. “Por të besosh njëkohësisht, se partnerët do të vazhdojnë ta mbështesin afatgjatë Greqinë,

edhe nëse ajo nuk u përmbahet marrëveshjeve, kjo është e gabuar.” Kjo lojë është e rrezikshme për të dyja palët, nënvizon Emmanouilidis. Që dalja nga unioni monetar do të ishte fatale për Greqinë, këtë askush nuk e vë në dyshim. Se çfarë pasojash do të kishte kjo, është një çështje që diskutohet në mënyrë kontroverse. Disa e parashikojnë një fund me tmerr, që mund të shkaktojë një vatër evropiane krize, të tjerë - si shefi i Bundesbank Jens Weidmann –paralajmërojnë për pasoja të paparashikueshme për Evropën. Vazhdimisht bëhet fjalë për efektin domino, përmes së cilit edhe vende të tjera në krizë mund të hasin në vështirësi. Janis Emmanouilidis tërheq vëmendjen gjithashtu, se dalja nga unioni - juridikisht e parregulluar dhe praktikisht e vështirë për t’u organizuar - do të kushtonte: Sepse një vend është i gatshëm të dalë vullnetarisht

vetëm përmes konpensimeve përkatëse të negociuara. Kancelarja gjermane Merkel nuk pranon të prekë as paktin fiskal, siç kishte kërkuar gjatë fushatës së tij elektorale presidenti francez Hollande. Por Hollande gjendet ende në fushatë elektorale, pasi në qershor në Francë zhvillohen zgjedhjet parlamentare. Presidenti i ri francez duhet të tregojë rezultate: pakti për rritje ekonomike i kërkuar prej tij është tashmë punë e mbaruar. Në këtë sfond samiti i majit karakterizohej nga konfrontimi, edhe pse para takimit të kryetarëve të shteteve dhe qeverive në nivel ministrash u kërkuan linja të mundshme kompromisi, thotë Stefan Seidendorf nga Instituti Gjermano-Francez. Diferencat gjermano-franceze në të kaluarën kanë rezultuar në kompromise me rreze mbarëvropiane, thotë eksperti. “E rëndësishmë është vetëm që tani të shfrytëzohen shumë shpejt instrumentat e njohur për gjetjen e kompromisit”, thotë Seidendorf. Duhet hyrë pa vonesë në marrëdhënie pune për të dhënë së shpejti propozime të përbashkëta. Në samitin e ardhshëm të BE-së në fund të qershorit priten rezultate më konkrete. Deri atëherë zgjedhjet e ardhshme parlamentare në Greqi do të ndikojnë edhe në politikën e Evropës. Pas fitores në zgjedhjet e majit të partive që kundërshtojnë prerë kursin e kursimeve të kërkuar nga BE-ja, në radhë të parë e aleancës së majtë Syriza, në Evropë po shtohen zërat që diskutojnë daljen e Greqisë nga Eurozona. Në Samit Greqisë iu premtua ndihmë e re, si dhe u shpreh dëshira që vendi të mbetet në Eurozonë. Megjithatë kryetarët e shteteve dhe qeverive e paralajmëruan Greqinë që të respektojë marrëveshjet me Trojkën. Një dalje e Greqisë nga Eurozona nuk është e vështirë vetëm juridikisht; edhe pasojat politike dhe ekonomike do të ishin fatale për Greqinë dhe të paparashikueshme për BE, mendon eksperti Janis Emanuilidis.


reklamë • E hënë 28 maj 2012

»

17

REPUBLIKA E SHQIPËRISË

MINISTRIA E PUNËVE PUBLIKE DHE TRANSPORTIT DREJTORIA E PËRGJITHSHME E SHËRBIMEVE MBËSHTETËSE DREJTORIA E SHËRBIMEVE JURIDIKE SEKTORI I SHPRONËSIMEVE

Adresa: Sheshi Skëndërbej nr.5 Tel: ++355 42 380 793; Fax: ++355 42 232 389

SHPALLJE KËRKESE PËR SHPRONËSIM PUBLIK Ministria e Punëve Publike dhe Transportit shpall kërkesën për shpronësim për interes publik të pasurive të paluajtshme pronë private, që preken nga ndërtimi i segmentit rrugor “Bulevardi “Bajram Curri” – Rruga “Ali Demi” Faza e II” Tiranë. Subjekti kërkues i këtij objekti është Bashkia e Tiranës. Me anë të këtij publikimi në shtyp kërkojmë të vëmë në dijeni personat të cilët preken nga ky shpronësim. Vënia në dijeni konsiston në masën e vlerësimit të llogaritur në bazë të Vendimin nr.138, datë 23.03.2000, të Këshillit të Ministrave “Për kriteret teknike të vlerësimit dhe përllogaritjes së masës së shpërblimit të pasurive që shpronësohen, të pasurive që zhvlerësohen dhe të të drejtave të personave të tretë, për interes publik” i ndryshuar. Pronarët që kanë emrin në listën emërore dhe personat e tretë, brenda 15 ditëve nga plotësimi i këtij afati për publikim, kanë të drejtë të paraqesin pretendimet e tyre lidhur me çmimin, sipërfaqen

titullin e pronësisë, apo llojin e pasurisë që kanë në pronësi, të shoqëruara me dokumentat përkatëse në Ministrinë kompetente (Ministria e Punëve Publike dhe Transportit). Pronarët për të cilët në kolonën shënime në tabelën e publikuar, është bërë shënimi “Konfirmuar nga ZRPP”me çertifikatë pronësie , do të kompensohen për efekt shpronësimi pas miratimit të kërkesës për shpronësim nga Këshilli i Ministrave dhe pasi të kenë paraqitur dokumentacionin respektiv të pronësisë të rifreskuar pranë Bashkisë së Tiranës (subjekti kërkues në bazë të ligjit nr.8561, datë 22.12.1999 “Për shpronësimin dhe marrjen në përdorim të përkohshëm, të pasurisë pronë private për interes publik”). Pronarët e pasurive për të cilët është bërë shënimi “Bllokim hipotekor në favor të BTA” do të likujdohen për efekt shpronësimi pasi të jetë hequr barra hipotekore. Për pasuritë për të cilat është bërë shënimi

“Rikonfirmim” me pronar të pa vërtetuar, personat të cilët pretendojnë pronësinë duhet të aplikojnë për regjistrimin e këtyre pasurive, në të kundërt nuk do të kompensohen për efekt shpronësimi. Për pasurinë për të cilën është bërë shënimi “Verifikim” sqarojmë se do të verifikohen të dhënat pranë ZVRPP-së Tiranë. Për pasurinë me shënimin “Rikonfirmim” sqarojmë se do të kërkojmë edhe njëherë konfirmimin e titullit të pronësisë pranë ZVRPP-së Tiranë. Për pasurinë në “Proçes Regjistrimi” pronari përkatës do të likujdohet për efekt shpronësimi pas përfundimit të këtij proçesi si dhe në bazë të dokumentacionit që do dorëzojë pranë Bashkisë së Tiranës. Vlera totale e shpronësimit është 123 619 047. 2 (njëqind e njëzet e tre milion e gjashtëqind e nëntëmbëdhjetë mijë e dyzet e shtatë pikë dy) lekë.

BASHKIA TIRANE

DREJTORIA E KONTROLLIT TE ZHVILLIMIT TE TERRITORIT BULEVARDI “BAJRAM CURRI” - RRUGA “ALI DEMI”, FAZA E II-TE

Llogaritjet paraprake për shpronësim të pasurive që preken nga ndërtimi i segmentit blv.”B.Curri” - “A.Demi”

Nr.

Pronari

Nr. Z.K

Pas.

Truall Sip. m² Çmimi

Objekt Vlera në Sip. m² lekë

1

Sabrie, Genci dhe Bashkim Burreli

8150

8/507

175

2

Pronar i Pavertetuar

8150

8/271

162.4

3

Pronar i Pavertetuar

8150

8/270

79

4

Bashkepronaret Fazlla

8150

8/634

380

29829 11335020

5

Drita Lama; Esma Bimo; Isa Gorica dhe Flutura Myftiu

8150

8/420

7.6

29829

226700.4

6

Riza Hasanaj

8150

8/419

40

29829

1193160

29829

Cmimi

Vlera ne leke

29829 4844229.6

81 123843.2 10031299.2

29829

48 123843.2

5944473.6

197 123843.2 24397110.4

41 123843.2

5077571.2

8150

8/64ND

8

Bashkepronaret Kycyku, Balla, etj (9 BP) Bashkepronaret Kycyku, Balla, etj (9 BP)

8150

8/741

9

Bashkepronaret Pengili

8150

8/269

50 123843.2

10

Njazi dhe Mynevere Cuadari Bashkepronaret Zhupani, Hyka dhe Fida

8150

8/614 8/557ND

96 123843.2 11888947.2

7

11

TOTALI

8150

163 123843.2 20186441.6 120

29829

3579480

90 123843.2 964

28755156

Statusi

Pershkrim

Totale Leke

Juridik i Prones

i vecante

Konfirmuar nga ZVRPP/Certifikate 5220075 pronesie

5220075

2356491

Vlera

766

6192160

11145888 94863891.2

14875528.8

Rikonfirmim

8300964.6

Rikonfirmim ZVRPP/Certifikate 35732130.4 pronesie Konfirmuar nga ZVRPP/ne proces regjistrimi 226700.4

6270731.2

Verifikim Konfirmuar nga ZVRPP/Certifikate pronesie 20186441.6 ZVRPP/Certifikate 3579480 pronesie

6192160

Rikonfirmim Konfirmuar nga ZVRPP/Certifikate 11888947.2 pronesie ZVRPP/Certifikate 11145888 pronesie 123619047.2

Bllokim hipotekor ne favor te BTA Sip.totale objekti 81m2 (shtepi perdhese) Sip.totale objekti 48m2 (ndertese) 196.7m2 (banese 1kt) objekti nuk preket Sip.totale objekti 41m2 (ndertese) 163m2 (ndertese 1 kt/3 dhoma me nga nje depo secila)

Sip.totale objekti 50m2 (dy dhoma) m2) + bodrum. Sip totale (1-kt +bodrum) 96m2. Sip.totale 90m2 ndertese (shtepi)


18 QARKU BERAT

«

LEGALIZIME

SEJAT MUSTAFA FERTI

Pronari 1

E hënë 28 maj 2012

SOKOL HYSEN FASHO

BAKI HILMI DODA

ENVER KAREMAN MEROLLARI

QARKU ELBASAN

AGIM HYSEN OSMANI

ARTUR HASHIM TERZIU

AGIM MALIQ MALO

NAZMI HASAN SKEJA

NAZIF JASHAR TAHIRAJ

Pronari 1

MUHAMET ISLAM FILJA

NASHO VASIL KENAÇO

IDAJET SEKMAN MURATI FADIL SELMAN MURATI

KADRI MEHMET PEPA

XHEVAHIR SULEJMAN FILJA

ENGJELLUSH MUSA KODRA

SHEFKI ZENEL HIDA

FATMIR HYSEN HUSHI

LUAN QAZIM BALLKOÇI

KADRI REXHEP MYRTEZAI

OSMAN ÇAUSH KUBURI

FADIL ADEM MUSLIMANI

SALI OSMAN ISLAMI

NIAZI SAHIT TERZIU

MYFIT MUHARREM YMERI

SHKELQIM RAKIP KADRIU

SHPETIM NIJAT URUÇI

GEZIM QANI ISMAILI

NOVRUZ NEXHIP BUZIU

QARKU DIBER

DASHAMIR ELMAZ BEBJA

DEMKE MERSIN MYFTARAGA

DYRMISH SHABAN ÇUNI

Pronari 1

BLERIM SURE BALA

BAJRAM SADIK KOÇI

KALEM RAMADAN TAFA

TOMOR DEMIR PALLUÇI

SHKELQIM MUSA GJERANI

MAKSIM ISUF ÇIPI

GËZIM BATJAR KAJO

AVDULLA SELIM HAKORJA

HASAN XHAFERR KOÇI

LEONIDHA EQREM LENJA

TRANDAFILE ABAS DYNEKU

MEXHIDE SALI VUKA

VESEL MAKSUT DEMA

TRIFON BARDHYL HASIMLLARI

RESMIJE SULEJMAN ELEZI ERZEN HAJDAR ELEZI

RAIMOND DYRMISH ÇUNI

PERPARIM FUAT QERIMI

MISIR ENVER HOXHA ;

SHUAIP SEJDIN ARAPI

VLADIMIR MUHARREM ZADIA

GENTIAN ALI MEÇE

OSMAN HAXHI FILJA

FERIT LIVAN TOÇILA

SADIK JEMIN POLOVINA

FARIS HAQIF HALILI

BARDHYL SHEHAT LLAKA

GEZIM ENVER BAZELLI

ASTRIT FERUZAN DRAGOTI

HAMZA GANI CEKANI

GUXHIM QEMAL ASLLANI

QAZIM RIZA SARAÇI

LUAN NURI DERVISHI

ZENULLA RUSTEM KAZIA

LULZIM HAXHI GALUSHI

LADIMIR HALIL KALARIA

AGRON MEXHIT GJOKA

PERPARIM MUSTAFA SHATRO

KUJTIM HYSNI PALI

HASAN SADI PROI

KADRI HYSEN SUBASHI

HYLMI FUAT QERIMI

SEJAT VEIZ SHAHINI

BASHKIM SHABAN HYKA

HYSEN KAMBER RRODHE

ARDJAN XHAFERR BETI

NEVRUS OSMAN KUBURI

EMIN HAQIF VERÇA

BLERIM DAJLAN BRAKO

PERVIS ADEM MERA

MUSA MERSIN SUBASHI

BASHKIM KAMBER METOLLARI

BUJAR LUTFI KAFERI

FIQIRET QAMIL HASA

JONUZ ISLAM DANI

REFAT ALI KURTI

KUJTIM ALI DYLMISHI

PETRIT ASLLAN SELITA

FADIL SEID KAJA

HAMZA FAIK DURMYSHI

RUSTEM SALI MEHMETAJ

RAMAZAN SHERIF HYSA

NDRIÇIM QAZIM CENI

DASHAMIR YMER TUSHA

MAHMUD ZEQIR KAJA

MILTIADH LEKSI NUSHI

ARDIAN BEQIR KAÇANIKU

RAMAZAN NEXHMEDIN FORGALI

SERJAN GJOK GJOCI

BASHKIM HALIL ALLKO

KADRI EMIN BIÇAKU

SKENDER RAKIP DURAKU

EDMIR RAMAZAN MYRTEZANI

ALLURIM SHEFKI DASHI

MYSLIM OSMAN DELIU

SKENDER HYSNI DERVISHI

KOVI VASIL OGA

BILBIL SHKELQIM DERMYSHI

BESIM HASAN SKEJA

IZET KUDRET MYFTARAGA

QARKU DURRES

PAULO SELIM SOGORA

ZAÇE MYFTAR MYRTEZAI

PËLLUMB NASI GJIKA

Pronari 1

KUJTIM KAMBER RUÇAJ

HAJDAR VATH LAMA

KRISTAQ SOTIR NAKU ; HYSEN JASHAR TUSHA ; RAYMOND GASPER DELHYSA ;

FERDI TAJAR MARRA

GEZIM MEXHID DOMI

ARQILE QANI MARRA

VERI MYRTEZA QOSJA

ARI QANI MARRA

TEFIK SAMI DOLLANI

KALEM AVDULLA SULI

EJUP HAMDI ÇOTA

ISMAIL KADRI MUHAMETAJ

KUJTIM FAIK ILJAZI

ALI DAJLAN BRAKAJ

FANIJE GORI BUSHI ; ILIR GORI BUSHI ;

FADIL SHERIF BARDHI YLMI OSMËN SHOSHARI

DRITA KALEM CJAPI ; FJORELA VULLNET CJAPI

SATBERE BERZAT EMINI BILBIL YZEIR BRISKU RUZHDI YZEIR BRISKU PELLUMB LIVAN BACE SHEMSI HASAN DACI HEKURAN ABDULLA DIDA GEG PJETER LLESHAJ

URIM SELMAN METHOXHA

KASTRIOT MARK GJONI

MELITA HAXHI ÇOBO

SELIM XHAVID ROSA

VITOR GJON VORFAJ

VASE SIKU ÇUKO

LULZIM IBRAHIM DERVISHI

PERPARIM DILAVER REXHEPI

MIGENA LAMI TOTO

SKENDER MAHMUT KAREPI

ZIJA SALI HABIBI

DEMIR DERVISH XHAXHAJ

ALEKSANDER VANGJEL FILARI

SHERIF SHAQIR MENERJA

ARBEN ARSHIN GRËMSHI

NAUN VASIL PINA

ARTAN ISA FUSHA

FESTIM DULE HASA

AFRIM VELI ZOTAJ

MUSTAFA SELMAN MAÇI

ERMIRA MERSIN SEJATI ; ARBËROR SHYQYRI SEJATI

SEID SADI VOKA

ZADE MET ISMALAJ

SOKOL KAPO HOXHAJ

ABEDIN ZENEL KULIÇI

EDUART XHEVAHIR KAPINOVA ;

NIAZI ABDYLLA DIDA

SELVIJE ZEQIR SMAJLAJ

MURAT NEXHBEDIN DEHARI

OLSI SYRJAN CECI

KUJTIM ZALO BANOLLARI

ILMI AHMET METOLLARI

MESUT RIZA ÇERMA ;

ISMET QAZIM STRAZIMIRI

KARAFIL ILMI ISLAMI

FERIT MYFTAR DURBAKU

STAVRI AGRON MUSTAQI

LUTFIJE DERVISH ÇOLLAKU

HASAN AHMET HOXHA

ADRIATIK FADIL KAJA

GURALI ISUF FASHO ;

LUAN KADRI LICI

RIDVAN SALI ÇIZMJA

RUKIJE IBRAHIM SHALA

ZENEL NEZIR KOÇI

NDRIÇIM NEVRUS BENGU

DORIM XHILE MIRAKA

FLAMUR ABEDIN MERKAJ

BARDHYL ABDI ILNICA

NDUE PRENG MARGEGA

SMAIL DULE HASA

FIDAI ISUF DACI

BASHKIM RAMADAN BRISKU

MEDI DULE HASA JETNOR ÇOBO ZENUNI SKËNDER HYSNI MUSAGALLIU QERIM SHAQIR TOSKA MEDI RIZA DOLLANI ASTRIT BARJAM ÇEKURI

ZARIF DAUT MIRAKA STEFAN HAJDAR BEQARI

PRANVERA MHILL CUNI

FLAMUR XHAFERR ÇEKREZI

XHEZARE RAMO HOXHA

BELUL TAHIR SADIKU

ERBLIN UKE KULIÇAJ

ALTIN SABRI MERDITA

BASHKIM GANI PECI

XHAFERR OSMAN MEÇO

AGIM MUST RUÇI

EDMOND MEVLUT GJONI

FESTIM DALIP AZEMAJ

LEONIDHA TRIFON PIU

ZAFIR FETI GALO

AGIM HALIL PISHA

XHEVAHIR HASAN ÇIKOJA

KUJTIM SHYQERI LIKRAMA

BARDHOK FRROK MARKU

IZET QAMIL HASA

RENALD QEMAL RAMA

KRENAR DALIP AZMEAJ

DRITAN AXHEM ZHUPANI

IBRAHIM RUSTEM KALEMI

FARIKLI TEKI LAME

SHAQIR GANI KOÇI

LEONARD DED BARDHOKU

AGIM XHAFERR BETI

QAMIL SALI MUZHAQI

FADIL FASLLI NUHU

QAMIL SALI MUZHAQI

ILIA HYSEN DRAGOTI

ANDI RIZA ÇARÇIU

GASPER NDUE GJECI

MARKO ALI DASHI

ILIRJAN BELUL KOLA

SHKELQIM SULEJMAN BORICI

RAMIS XHEMAL MYFTARI

BUKUROSH REMZI ISMAILI

RUZHDI IBRAHIM PISHA

DRITAN HASAN DYRMYSHI

BUJAR NUREDIN QELIA

BELUL SKENDER MIFTARI

HAXHI QAMIL HASA

QANI HYSEN LIMANI

ASQERI SHEFQET HALLIDRI

TOMORR MUHAMET AGUA

PELLUMB LUAN BACE

RRAPUSH XHEMAL QOSJA

POLIKRON RESHIT STAFA

RIFAT NAZMI GJINI

MEHMET ALI KOVACICA

SHEMSI HASAN DACI

IZET OSMAN DERVISHI

NDRIÇIM IBRAHIM PISHA

XHEVAHIR MUST RUÇI

ZYHDI SHYQYRI BIÇAKU

FERIT TAHIR GJORGA

HEKURAN ABDULLA DIDA

QAZIM NAZIF ÇOTA

GAZMIR SHAQIR KOÇI

GEG PJETER LLESHAJ

BESNIK RAMAZAN BASHA

MYSLIM SADIK BARDHI

FATMIR ALI MYSLIHAKA

ARBEN FARIK KALA

KASTRIOT MARK GJONI

XHEMAL ZEQIR HAXHIU

XHEMALI IBRAHIM HIDRI

SHEFQET HAMIT BASHA

ILIR MEHMET ZDRAVA

DURIM HALIL TERZIU

HYSEN BILAL FASHO

VITOR GJON VORFAJ

XHEVAHIR ALUSH BAJRAMI

ALI MEHMET GJONGECAJ

PERPARIM DILAVER REXHEPI

SABRI NEIM RABJA

TOMORR HAKI LEKA

MIRASH DILAVER MARA

XHEVAHIR SHEFKI BEQARI

OSMAN HEKURAN ALLESHI

ZIJA SALI HABIBI

FAIK SELIM LARAJ

HYQMET SHABAN PISHA

MYSEN SHABAN HAKA

HAMDI MUSTAFA ALBRA

SHERIF SHAQIR MENERJA

JORGJI LEFI KUSHTA

NDRIÇIM ARIF PISHA

MUHAMET ISLAM KALOSHI

HYSEN RIZA BRANI

ARTAN ISA FUSHA

BARDHYL REFIT DUZHA

LUMTURIJE ALI ZDRAVA

MALIQ XHAFERR ÇEKREZI

ANDREA GURI KOÇI

FATMIR KUDRET LLAPUSHI

MUSTAFA MACI

NAIM BAJRAM MUZHAQI

MUHAMET MEHMET GJONGECAJ

LUAN MURAT ISMALAJ

DURIM ISLAM SHABANI

BAJRAM RRAPUSH DURAKU

SEFEDIN IDRIZ QOSHI

AGIM RUSHAN NEZIRAJ

ABEDIN ZENEL KULLICI

VASIL NAUN SULONJAKU

FLAMUR RUZHDI ZDRAVA

DILAVER ISMET BELEGU

RAMAZAN IBRAHIM PISHA

ÇELNIK SHERIF BELEGU

RAMADAN ASLLAN PALLA

NJAZI ABDULLA DIDO

KASTRIOT RIDVAN JAUPLLARI

MUHARREM BILAL BEKOLLI ;

MURAT NEZHBEDIN DEHARI

SKENDER SHEFQET KAVAJA

ARDIAN SABRI SALLA

ELMAS XHEVIT MOLLANJI

SABRI OSMAN CARA

KUJTIM ZALO BANOLLARI

GEZIM RRAPUSH TAFA

JONUS IZET BASHA

FLORENCE SABRI BODE

SKENDER DALIP DRAZHI

ALTIN NDRIÇIM BINJAKU

BARDHUSH HEKURAN KOCLLARI

“MESUT RIZA CERMA ASTRIT MESUT CERMA”

ASTRIT BAJRAM MEMA LUTFI SHABAN MAZHI

SINAN ENVER XHELILI

QAZIM TAFIK MUSTA

YMER ELMAZ FASHO

NDUE PRENG MAKGEGA

FILIP NOSI DEDJA

ILIRJAN ISAK BICI

MUHAMET OSMAN SHKALLA

Hysen Rexhep Mara

BELUL SKENDER MIFTARI

“BETIM MYFTAR KAJA VAIT MYFTAR KAJA”

FATMIR NEVRUS TALELLI

XHEVAHIR SULEJMAN BICI

FAIK RAKIP TOSKA

Nderim Muharrem Sadija

SHKELQIM FAIK ÇEKANI

RAZIM NIAS QYRA

SELAMI ELEZ MADANI

KADRI QENAN REXHEPI

ARJAN SHYQYRI ÇEKREZI

SOKOL SHAHIN VEIZI

Perparim Ali Prrenjasi

HAJRIE ASLLAN KARAJ ;

PELLUMB ISTREF HOXHA

ARTAN KADRI BUGJZI

VADIL GANI SENJA

SHPRESA IDAET KORDHA

HEDIJE NEIM HYKA

HEKURAN HAMIT LIÇI

Hekuran Kapllan Agolli

ZENEL FAIK SENI

VASIL HAMDI ALBRA

GEZIM SEHIT BICI

BUJAR BRAHIM KOLNEKU

NDONi KOLI MATA

ELVANA IDAI TROQE

HEKURAN HAMIT LIÇI

Jemin Malush Hyseni

NESTI ALIM DOSTI

AUREL ARJAN LATIFI

ISMAIL GANI KOCI

VIKTOR DILAVER MUÇAJ

TASHKO PETRAQ KAPURANI

DERVISH SELMAN ÇELA

ADRIATIK NOVRUS MEÇKA

Rustem Ahmet Alla

RAMADAN YMER KORANI

ADRIATIK XHEMAL QYRA

FLAMUR PETRIT MISHA

MUSA IDRIS LIÇI

FIQIRI RIZA VEISLLARI

EDMOND QAZIM KUKA

BESNIK RESHIT IPEKU

Luan Fadil Deda

YLLKA ISMAIL XHANI ; JULINDA VULLNET XHANI

FERDINANT ZAÇE MYRTEZANI

“SELMAN XHEMAL MURATI ALTIN SELMAN MURATI”

ALBAN TOMORR HOXHA

HILMI HYSEN DEMOGLLAVA

ASTRIT ISMAIL KUSHI

FAREDIN MEHMET MOLLAJ

Viktor Zalo Ibrahimasi

BEHAR SALI MEÇO

REFAT SEHIT BICI

NEBI XHAFERRR LULI

“Gezim Fadil Deda Hamit Hashim Gjergji”

MEHMET RAMADAN ADEMI

PATRIK QEMAL LATOLLARI

DYLBER REXHEP LULI

Mikel Fran Gjeçi

ARBEN SKENDER LLUPA

GEZIM ALI DEBROVA

VANGJEL NAUN PUKA

Adem Zenel Buçpapaj

ISMAIL MUSTAFA ÇELA

FERDINANT LATIF LATOLLARI

SHPETIM GANI SHABANI

LEFTER ALI KULLAU YLLI NUREDIN SHAHU ARDIAN SALI DYRMISHI JORGAQ VANGJEL TUMANI KASTRIOT MUHAREM MUSTAFALLARI

BUJAR SADIK MATARANGASI

ARJAN SADIK LATIFI

SELMAN FAIK ZAÇE

MUHARREM SEHIT DACI

SAFET SELMAN CEKREZI

AFRIM ALI ÇELA

ARJAN PAL DHIMA ; ELCA SOTIR DHIMA ; AURORA PAL DHIMA ;

EDUART IBRAHIM ÇOBO

FATMIRA MERSIN BREGU

ANDI SEJDIN ARAPI

“ZARIFE JASHAR XHIPO IBRAHIM JASHAR SHEMBITRAKU”

ASTRIT ISMET LLANAJ

NUSH NDRE GJINAJ

RISTAN FATMIR LIMANI

MEHMET SEIT BELISHTA

Hyqmet Riza Roçi

SALI TAHIR HAKA

RAMAZAN SELIM FARKA

XHAFER ZARIF TOSKA

ILIR ALI JAHAJ

BARDHYL HAJDAR HASIMLLARI

XHEVIT IBRAHIM DURAKU

ILMI AVDULLA SHAHINI

Xhavit Sabri Hoxha

TAHIR SALI HAKA

SKENDER GANI SHABANI

LAHIM HALIT LLESHI ;

ASTRIT JONUS ZENELI

ISMAIL FAIK BUGJZI

ZABIT RAPUSH LILA

SHPETIM BAJRAM QELIA

Sokol Sabri Hoxha

BEDRI ZIJA SKURA

AUREL NAUN PUKA

XHEVAIR QAZIM CEKA

SPIRO MITRUSH GOGA

GEZIM FADIL DEDA

BILBIL SHAQIR SHAHINI

DYLAVER GANI KOCI

Mustehak Rrapo Hoxha

RRAHMAN JASHAR ROÇII

ANDREA NAUN PUKA

KASTRIOT ABDYL DASHI

SANIJE HASAN MUSAJ

ENGJELLUSHE TAIP ROÇI

ABEDIN MUHARREM BAJRAKTARI

SAMI ELEZ MADANI

Xhevat Bexhet Meço

ALEKS VASIL BEZHANI

DASHAMIR NAZMI LUFTA

XHELAL ISLAM GJERGJI

AGRON ELEZ MADANI

MIJSIR IBRAHIM PISHA

FLAMUR HAMZA ALLAJBEU

ALBERT KUDRET MUCKA

Bashkim Isak Çaça

GEZIM RUSTEM RIRA

SHKELQIM HAMDI LAZI

ARSHIN QAMIL BENDAJ

SADIK HAZIR MUHAMETAJ

QEMAL PASHO RAMA

REI QEMAL KOÇI

Altin Haxhi Kadiu

BUJAR ZYLYF BICJA

ASQERI MERSIN ZDRAVA

FATMIR SEJAT XHANGOLI

AGRON SEJDIN ARAPI

AGIM HAMIT HOXHA

GËZIM KAJMAK BALLA

KUJTIM RRAHIM SEJDINI ALBERT KUJTIM SEJDINI

Agim Qazim Zeneli

FEIM BAKI VASKU

EDMOND QAMIL HYSA

JANI ZEHNI MBJESHOVAQI

LULZIM IBRAHIM DERVISHI

GARIP HAZIS MALOLLARI

MELEQE XHEMIL HASA

Preng Ndue Ndoj

HYSEN REXHEP GJATA

NATASHA LIRIM SHABANI

ARTAN KUJTIM ISMAILAJ

FRROK PJETER NDOJ ;

FATOS SEJDIN ARAPI

ALI HASAN NURI

Zef Mark Lleshaj

SHAHIN KADRI ÇUKA

SEFER RESHIT HASALLA

ALFRED NEBI DAKOVELLI

VALTER SHKELQIM GISHTA

ALBERT LLAZAR SHENPLAKU

PËLLUMB RUSHIT ASLLANAJ

Haxhi Pasho Kllogjiri

MALO RIZA DEMIRAJ

ELEZ IMER HASA

PETRIT QANI ÇELA

SYRJA HEKURAN GONGO ;

SPARTAK HAMDI LULI

QAMIL IMER MUÇA

VASIL AQIF KUMBRIJA

XHEVIT MEHDI ELEZI

SHERIF RAMAZAN VRIONI

XHEMAL REFAT LILA

BASHKIM ESTREF SHARKU

AZBI AZIS PEPA

“Luan MeTepshi Sabah Mehmet Tepshi”

Safet Veli Manuka Riza Sadush çarciu

PETRO ZYLYF BICJA

REXHEP SHABAN KURTI

FARIJE NAZMI KADILLI

ISLAM NEZIR DEDJA

TRENDAFIL HASAN BARDHI

TODI VANGJEL RAPI

Besnik Haxhi Demushi

Muharrem Hamit Baloshi

SAIDE YMER KALARAJ

ILIR RAMAZAN KULLOLLI

ADIL ARSHIN ADILAJ

HYSEN ISLAM LIKA

AGRON MERSIN MYFTARAGA

LUAN ALI NURI

FERIT AVNI LILA ALBERT AVNI LILA

Arben Avdul Verlaku

BARDHYL SHEFQET CAKA

ZYLYFTAR SHEFQET MUJO

MESTAN SABRI BODURRI

BEKTASH ENVER BAZELLI

BILBIL SHAQIR SHAHINI

FUAT ALUSH KORDHA

AVNI NEVRUS LUMSHI

Man Sali Demushi

NIKO RYSTEM RIRA

ABAZ AHMET RUÇI

KRENAR DINE TOSKA

GEZIM RAMIZ ZEQIRI

KASTRIOT EQREM LENJA

XHEMALI ISUF HYSA

HAXHI BAJRAM DEMUSHI

AGIM ISLAM FILJA

ALFRED HASHIM TERZIU

SALI FILE SULENJI

SEJDIN RAMO ARAPI

“Menyr Jashar Tahiraj Edmond Jashar Tahiraj Hava Rrapo Tafiraj” “Muharrem Xheladin Zadija Astrit xheladin Zadija”


LEGALIZIME •E

hënë 28 maj 2012

ENGJELLUSHE XHAFERR MIFTARI

BEKTASH SULO KAMBERAJ

IZET KODHEL LIKA

BAJRAM BEQO HANI

ARQILE GORI RRAPI

BARDHYL XHEVIT YZEIRAJ

QAZIM MUSTAFA ÇELA

HYQMET TOFIK SALIAJ

SHUAIP SHABAN ALI

NEIM MEHMET QETI

LEONIDHA SPIRO MËRTIRI; AHMET BAJRAM KASTRATI

EDMOND SALI KRASNIQI + BASHKEPRONARET

SHAQO SABRI OSMANAJ

AHMET SALI KRASNIQI+ BASHKPRONARET

FAIK SAFET MUÇAJ YLLI ISMAIL BIÇAKU QAZIM RAMAZAN KULLOLLI BESNIK SHEFQET MUJO DALIP ZEQIR BIÇAKU ARBEN SHAQIR KALASHI XHEVAT REXHEP KURTI AVNI YMER HASA QANI NAZIF BAJRAMI NURI ISMAIL BIÇAKU

QARKU FIER Pronari 1 ZISO XHAFER ZHULI SAFET XHEMAL KANANI MANUSH OMER XHAFERI JANI ILIA MANOS TELIT YMER ZYKA AGRON KARAFIL AZIZI FASLLI XHEVIT BARJAMAJ LEFTER JASHAR TABAKAJ SARA HYSEN AVDULLA XHEVAIR TEFIK BENDAJ RAKIP DEMIR QOSJA HABIBE LIKO SULAJ NIE KILI GJONI BEDRI FEÇOR HEKURANAJ SYRI REFIT METANAJ PËLLUMP MEHMET ALIAJ

REIZ IDRIZ ZIAJ FATOS ZYLYF SHURDHI MIRANDA PETREF DERVISHAJ THOMA JOVAN GJATA GURI QEMAL ISMAILAJ HASAN QEMAL ISMAILAJ ROBERT GORI GJEKA BARDHYL SADEDIN RESULAJ THOMA SPIRO PRENDI FASLLI XHEVIT BAJRAMAJ NAUN NDINI PANDO SKËNDER JONUS MALAJ PETRO QAMIL VEIZAJ LUAN QAMIL HYSAJ MERUSHE SHEFQET HYSKA QAMIL TEME HYSAJ ISMET DINO SINAJ PERPARIM BANUSH KANANI SHYQYRI BESIM SEFA BUJAR NEIM MURATAJ HAIR FAIK VELAJ KASTRIOT GJYSHO METAJ NASI JANI BANE JORGJIE KOÇI VRUSHI KASTRIOT AQIF MUSAJ AGRON KARAFIL AZIZI ASTRIT FEIM RESULAJ

NEIM MYFTAR GJATA JONUS HYSEN HATILLARI VEIS DANO MUÇAJ SHAHIN FIKO DANI IZET MEHMET LIKA BARJAM RAMIS ALUSHI PANDI KOLI TOPI HAJRI ADEM JAHAJ ALKET RAM CURI ABAZ JASHAR HODAJ PETREF RAMIZ BUFAZI ELIDON MURAT HAMOLLARI GËZIM KRISTAQ MIÇO BILO DIVIT DERVISHI BUJAR RAMAZAN LILA ZHANETA KAJMAK SALAJ VIRON PILO NAÇI ALTIN KRISTO NDREKO MYRTO SHYQO REFATI MUHARREM RAMADAN DURAJ LULËZIM SOKRAT GJERGO ANDON HALIT GURGURI LEONIDHA RAPI DHAMO CAUSH SULÇE BIHUCI FREDI LONI TOPI TASHKO NIKOLLAQ SEMA

PANDELI LLUKAN IMËSHTARI

BASHKIM REXHEP ISUFAJ; NAMIK XHEMAL LUTO

SEFER TEFIK MAILAJ

HAIR MEHMET HYSENAJ

ZYBER DANE RABIJA

LIU LLAZI BANI

KASËM KAREMAN BARO

SHPETIM HAXHI BAÇI

ISMAIL KUJTIM NUKAJ

BUJAR SAMI GORICA

NIKOLETA TASI MUÇAJ; PËLLUMB PELIVAN SINANI

FITIM QEMAL MUHAJ

KOZMA LLAMBI NDONI

BUJAR IZET RESULI

LILI LONI PRIFTI

SEIT RUSTEM HAXHIAJ; HAJRI SEIT HAXHIAJ

DURIM SEFRET MALAJ

JANI KOZMA SEMEA

MYRTEZA MUHARREM ISMAILI EDMOND GORI MICI; FAHRI BARJAM DELVINA; BRUNILDA LONI POÇI

ARTUR IDRIZ BUZI ISLAM ISUF KUKA PETRIT XHAFER HODAJ ARQILE MITI SOTA LULËZIM IZET BRAUSHAJ FËLLËZË ISLAM SALIAJ FLAMUR FASLLI XHAFERRAJ NAIM BAKI HYSKA AQIF MUSTAFA GEGA SOTIRAQ JANI MITRO QERIM YZEIR XHELAJ SOKOL BARJAM MYFTARAJ LLAQI GORI SEMINI JUDIMIR LILI PIPA PALUSH LILI PRIFTI KRISTAQ LLAZI DIMO DASHIM VELEDIN ASLLANI LINA ALI TAFA ; VJOLA FLAMUR TAFA DILAVER MUHARREM ELEZAJ JORGJIE LEKSI TUSHE DHE BASHKËPRONARËT

BASHKIM REFIT JAHAJ BASHKIM MEÇO SHAMO HAXHI RAKIP SHAHINLLI

TAJAR KODHEL HYSKA; NAZMI SHAQIR SPAHIU; FLATUN SHERIF HOXHA MEVLUT BRAHIM YMERAJ SELAM ARIF SHEHAJ NEIM NEXHMI BEQAJ MYRTO SHYQO REFATI BRAHIM XHEMIL BUSHI MIGJEN IZET BAKA ISLAM DANE KAZIAJ SHPËTIM FEÇORR BUZI GËZIM FEIM DULE BAKI ISUF SHEHAJ BEGE LIKE RRAPAJ ASLLAN ZIJA KASAJ JORGJI TUNI NUSHI LANDI ISMAIL BOÇKA GJYLFIZARE MEDIN ISMAILI BESNIK QAZIM BABOLLI THEODHOR SOTIR ZHEZHA LAVDOSH BORAK BORAKAJ YLLI SAFET DULAJ LUTFI HALIT GURGURI HASAN KODHEL LIKA DHIMITËR GORI MBYETI MUHARREM XHEMIL GURGURI YLLI ZENJEL HILAJ BARDHYL RRAPO RESULI PËLLUMB FASLLI LAÇI DAUT TEFIK LIÇAJ SKËNDER TAJAR KAMXHIU TEUTA REFAT GUÇE FATMIR BEQIR NURE

»

19

GRAMOZ VELI ALIAJ

DEMIR NESIP SINANAJ

DOLOREZA ZAIM SOTIRI

BUJAR SHAZIVAN BERISHA

ERVIN TETEM MEHMETAJ

STEFAN SADIK NAKO

SELAJDIN OSMAN MANKE

SHTJEFEN NDUE LESHI

LAVER HASAN SKËNDERAJ

VASIL HARALLAMB POÇI

FREDI RAMADAN FELAH

ZEF PREND NECAJ

SELIME MALO MEKOLLI

FUAT BAJRAM LULO

TOMOR RUSHAN RUSHAN

GJIN NDUE GJERGJI

HYSEN XHEVAHIR HAMOLLARI

THANAS SALI (KOSTA) KASAJ

SKENDER MUHAMET FEKA

LEKE GJIN VILA

ZYLFIJE VESEL GASHI

VIRON LIPE BIDIKA

ANESTI STAVRI DENA

ARIANE SOKOL DUKA

ADEM SADUSH FERKO

AJET RIZA BAÇJA

JANI NIKO AZO

XHANAN NEXHMEDIN MIJA

BILBIL HAXHI ZEQAJ

HYSEN HAMIT TEME, DASHNOR BUJAR XHAFERAJ, SHPRESA ABEDIN QOSJA

RESUL XHEMALI TEROLLI

SHPETIM SEFER KIPTI

XHEMAL HAKI LAMO

ZEF DED NDREJAJ

ARBEN HAXHI BEHAJ

VLADIMIR SOTIR FELA

SADIK TOSUN HALIL

PASHK LEK MARDHOQI

ALEKSANDËR NASI MILE

DILAVER IBRUSH LIÇAJ

SHKELQIM DULE DEMKO

SAIMIR RAMAZAN MEDJA

KRISTUL QIRJAKO THANASI

VENDIM HEKURAN DINO

VITOR MARK PRENGA KOLE DEMUSH PJETERNIKAJ

URANI MITI KULE; ARMAND LLAZAR KULE

BASHKIM ARIF QERIMAJ; ARBEN HASAN ZYBERI;

PETRO DHIMITRI PINE SEIT MALIQ SHERI

FLORESHA SHAZIVAN BERISHAJ

ALTIN XHEZMI AHMETAJ

XHEVAIR SEFEDIN CAUSHI

GEZIM SALIH QELEMENI

GJIN KOLE PJETERNIKAJ

KOZMA LLAZI GOGA

ANDREA MIHAL KRECI

LEONIDAS VASIL GORICA

GENC SEFER KIPTI

XHEVDET QAMIL SULO

PELLUMB RAMADAN MALKO

KRISTO LLAQI ANXHARA

PASHK LEKE MERDHOQI

USHTAR VEIS MALKAJ

NIKO NAUM AJAZI

HASAN CAUSH LASKAJ

AGRON XHELAL MARKJA

ALKETI PETRIT TROKA

LUAN TEME FERATI

HYSEN TEKI XHIXHO

MIRASH ZEF GJETHAJ

AGIM ELMAS ALUSHI

KUJTIM TAHIR KOTORRI

ILO SERAFIN MELE

ALEKSANDER NDUE BIBA

BARJAM SULO MINAJ

YLLI PANDI KRECI

FERIT FEIM CENKO

GJERGJ MARK NOKA

BASHKIM HALIM MULLAJ

FOTINI JOSIF GJOKA

BEXHET NEKI KAPO

SHTJEFEN NIKOLL HILA

SKËNDER SADUSH DURAJ

PERIKLI VASIL PROKO; ARBEN ADUSH ZAIMI; FATMIR HAJDAR HASIMI

YLLSON LAVER KORITARI

GJIN PAL LOÇI

JANI GANI RAPÇE

PETRIT DOD KOLA

JANI BEZAT POTKA

GJERGJ NDUE GEGA

VANGJEL AVNI BEKTASHA

KOL MARK SHQUTI

SHKËLQIM DULE DEMKO

GJON KOLE PRENGA

SKËNDER MUHAMET FEKA

DODE MARK KOLA

VASIL AVNI BEKTASHA

GJOVALIN PJETER LUSHA

DHORI ARQILE VANGJELI

MARK ZEF LEKA

AHMET BAJRAM XHIPO

PRENG LLESH SYZIU

VASIL HEKURAN RIKA

ZAMBAK ZEF DEDGJONAJ

RESHAT KUDRET LALO

ARBEN ZEF DEDGJONAJ

YLLI ÇERÇIZ AGOLLARI

AGRON ZEF DEDGJONAJ

HILMI ARIF KOLLUNDRA

HASTRIT ARIF KOLLUNDRA BEKIM MYRTEZA QEMALLI

KLODJAN BASHKIM SULO SPIRO NIKOLLA GERÇO VIKTOR RIZA MEMINAJ MUSTAFA HALIM MALKAJ FAIK MUHARREM DINA VLADIMIR RISTAN MARKU VOLTER MARGARIT DUMI NEBI MUSA GJOJDESHI PETREF BEQIR MERKAJ ENVER BARJAM MYFTARAJ

STAVRO VITO MESHINI THANAS MINA TODHE KOÇO JORGO XHANI FOTINI LEONIDHA TEKA RIZA DERVISH NEBIAJ MUHAREM ISLAM XHIHANI SOKOL MYRTEZA AGO HAKI AMET XHELI DRINI MEDI VELIKO

LEFTER HAMDI MEHMETI

QAMIL QEMAL JAUPAJ, BESNIK IBRAHIMI,

SOKRAT LLAZI PRIFTI

SOFOKLI VASIL DACO

SABRI RAMADAN NUREDIN

NDUE ZEF DEDGJONAJ

XHEMIL MAZAR BALA

LONI JOVAN MINO

BARDHYL ABEDIN HASIMAJ

ANESTI AVNI GORARI

PRENG MARK KOLA

PIRO PALI RAPUSHI

SHAQO NAZIF LIKAJ

KLEJALDO ALEKS KOSTA

JOVAN ARQILE VANGJELI

BARDHOK ZEF DEDGJONAJ

VILSON PALI RAPUSHI

ALBERT YDAI SHAHAJ

HYSNI SULEJMAN XHANI

LULZIM RUSHIT ISLAM

PREC NDOC NDOJ

BUJAR SELAM KAMBERAJ

MARIOL SEIT KABASHI

KUJTIM TAHIR KOTORRI

PREL KOL MIRI

LAVDOSH FEÇORR MERAJ

VIRON THOMA SAKO

XHEMIL JONUS HEBEJA

FATOS RUSHIT ZHULI

BAHTIRE FIQRI DUMBRAVA ; AURELA RAMADAN QAJA

YLLI SOKRAT KOSTANDINI

ARISTIR PETRAQ NUSHI

NAZMI SHYQYRI SULAJ

ALBERT ZEJNEL BISTRI

MUHARREM XHEVIT TURKU

ZOI PETRO NDREKO

FEAT ISLAM SHUSHO

DILAVER HYSO KËNAÇI

AGUR GANI RESULI

PËRPARIM REFAT PASHO

KRENAR BAFTJAR DERVISHI

XHELAL KAMBER HAXHI

FILIP KOZMA DHAMO

LEFTER SINAN DHANA

LULEZIM RUSHIT ZHULI FLAMUR BATIN VELI

TAJAR ASUN ABDURRAMËNI

RUSHAN BEQIR NURE SPIRO NASI GUSHO; ARDJAN SPIRO GUSHO

QARKU KUKES Pronari 1 BEQIR SHEFQET DEMA BAJR HASAN BAJRA

ZEF GJERGJ NIKOLLI MARTIN PREND NECAJ ARBEN PRENG PRENGA NDUE GJIN NIKOLLI TONIN PREND NECAJ

ALEKS SIFI THOMAJ

REFAT SELFO MERAJ

BESNIK ZENEL TROKA

LONI PILO ÇORAPE

AGRON FEÇOR HEKURANAJ

FAIK OSMAN BUBEQI

BARIME ASHIM HATILLARI

SALI DAMIN MUHAMETI

FADIL ISMAIL PRENÇI

CUFE VELI HYSAJ

VOLTER LONI SEMINI

ALBERT XHAFO DERVISHI

FLAMUR MUHARREM XHAXHAJ

ISA MUHARREM ISMAILI

PERPARIM RAMO NORA

MUHARREM RASIM MORINA

EQREM MALIQ BALA

ROLAND QAZIM ZHULI

SEJDI HAJDAR KASTRATI

PJETER PRENG CUNI

MUSA MUSTAFA MUSTAFA

GAZMIR JEMIN BUBEQI

SOFOKLI RAKO LONDO

ENGJËLL MEDI MOLLASI

IRAKLI LLAMBRO PROKO

XHEVDET HAJDIN SOPAJ SHKELQIM HAJDIN SOPAJ

VITAL PJETER FIZI

FATMIR FEÇOR BELULI SAIMIR TAHIR MERO

XHEVDET QAMIL SULO

VEIP QENAN HASKA

MYFTAR EMIN HALLAÇI

NDUE NIKOLL MARKU

SHPËTIM REMZI SULO

AGIM LASKO MERO

SOFIJE JONUS ISLAMI

SADIE REXHEP BARUTI

DED GJON NDOCI

VLADIMIR AHMET SHEHAJ

ILIA KOSTANDIN ZISI

LULO VELI VELIU

ALBERT FANI TOPI

AGAKO SULO MEHMETI

ELEZ MYRTEZAN ELEZI

QARKU LEZHE

NDUE PREND GJOKA

SHEFQET XHELAL XHELO

SOFIJE HATEM MUSTAFA

ELEZ MYRTEZAN ELEZI

Pronari 1

ZEF KOL VOCI

XHEVAIR SEFEDIN CAUSHI

PROVINCA FRANÇESKANE SHQIPTARE °ZOJA NUNCIATE°

LULASH PJETER KOLAJ

NEKI SALI MEHMETAJ

SHPËTIM NURI ISUFAJ

ALFRED SALI QERIMI

VJOLLCA LEKSI PRIFTI

ARBEN TODI SAKO ; ALBERT TODI SAKO;

GANI NUREDIN XHAFA

MISIR HAXHI SINA ARBEN HIZDER MERO PAJTIM JONUS BRAHIMAJ

SOKRAT KOVAÇ LAMAJ THOMA FANI TOPI SHOQERIA “EUROPETROL “ SHPK

APOSTOL KITO GJATA

MURAT XHEVAHIR HAMOLLARI

MANOL ANDON DHIMA

BESIM SELIM CEKAJ

VANGJEL JORGJI NUSHI

ISA KOVAÇ YZEIRAJ

KRISTAQ THEMI DAKA

ENVER AVNI AJDINAJ

ELMAZ MESUT PAJA

BRAHIM QERIM SULEJMANI

DESTAN BAJRAM BUZIU ; ESAT KADRI MALI; ABAZ QERIM MAHMUTI MIKAIL MITI PRIFTI

VLADIMIR VATH DASHI THANAS LIU TOPI THANAS VASIL MBYETI TAULANT MIHAL JANO

BEHAR HAXHI PIRE

ISA QAZIM BICI

SAMI TEFIK DURAJ

ZENEBI JAKUP MEHMETI

NEXHMIJE NAZMI GORICA

SOTIRAQ DHIMO MITRAJ

SPIRO JORGJI DODI

LIRI TRIFON SHKURTI

MIRANDA PETREF DERVISHAJ

ELIDON AVDYL ÇEÇAJ

VULLNET GILO LAME

ASTRIT FEIM RESULAJ

ILIR MANE XHUFI

AGUR YMER SHEHAJ

SHPËTIM MEHMET HOXHA; HEKURAN TAHIR DURAJ

NIAZI RIZA SELIMI

PIRO MITI SAMARXHIU

MAKSIM PALUSH ÇOBO

FLAMUR HALIM BALLA

EDMOND IDRIZ HAZIZI

HASAN YZEIR SALIKO

SHUAIP METO JAUPAJ

FEJZI MALIQ BALA

BARJAM RAMAZAN BUZI

FATIME EMIN BALA

QARKU KORÇE

HAMIT SEFEDIN SERANAJ

KUJTIM MALIQ BALA

Pronari 1

AGIM YZEIR KEQAJ

ELIN SALI QERIMI

EDMOND SKENDER MUSOLLARI

FEJZI KASIM MEHMETI

JETNOR DYLBER BEZATI

TAHIR IMER CENAJ GAZMEND ISUF GAXHA

NIKOLL JAK PRENGA CELNIK SKENDER HOXHOLLI NIKOLL BIB LLESHAJ BIBE MARK PERDODA

DED PREND NDOCI

ZEF DODE GJOKA

GJON KOLE PRENGA DODE MARK KOLA PETRIT DOD KOLA PRENG LLESH SYZIU GENTJAN SAMI HIDRI

NDUE GJERGJ LALA PETRIT ZEF NIKOLLI ZEF MARK DRAGUSHA PRENG MARK GJONI GJOVALIN ZEF MARKU

ANESTI NAUN QIRJO

QARKU GJIROKASTER

AVZI ISTREF HYSOLLI

NURI HAKI FERKO

Pronari 1

LLAMBI SPIRO DHROSO

MYZAFER HYSEN HYSENAJ

AHMET BELUL KAPLLANI

AVNI SABRI KORITARI

PËRPARIM HAMIT HOXHA

XHEVAIR SERVET BUNDO

BASHKIM TEKI DAUTLLARI

SHAQE TAHIR BAJRAMAJ

RUSHAN IBRAHIM NURÇELLARI

KUJTIM XHEVAT XHEMALI

LULI THEMI DHIMA

FEIM RUSHIT ZHULI

NEXHIP SKENDER RAVOLLI

TAHIR HIZDËR MERO

BAHIR SHERIF HOXHAJ

MIHALLAQ HAMIT MYRTEZA

SAIMIR ELMAS HOXHALLARI

AGIM ISMAIL BOÇKA

HAJRI ADEM JAHAJ

FILIP PALI ÇALA

FROSINA MIÇO DEDI

SULEJMAN KUJTIM ZAÇELLARI

PROVINCA FRANÇESKANE SHQIPTARE °ZOJA NUNCIATE°

HASAN QEMAL ISMAILAJ

ERJON FLAMUR FEJZULLAU

SEFRET ISLAM QALLIU

ISTREF NAZIF GJIKAJ

ELEZ MYRTEZAN ELEZI

FLORJAN NESTI QIRJO

NIKOLL PREND NDOKAJ

VALENTIN NDUE GJONAJ

ROLAND DHIMITRAQ KOÇI

MYNYR FEÇOR BUZI

RAJMONDA LONI MUSAKU

LULËZIM HASAN HASAJ

ELEZ MYRTEZAN ELEZI

KUJTIM QEMAL DIKELLARI

GJERGJ PRENG GJOKA

NDUE PAL MARKU

ALEKSANDER NDONI NUSHI PËLLUMB SHEZAMAN TARELLI DERVISH NUREDIN KALOSHI KOSTANDIN HAIR BUDA

LEONARD NDUE NDOJ PJETER GJON GJETA BARDHOK GJON KACELI NDRE MARK GJONI NDUE ZEF DRAGUSHA LLESH PAL PRENDI

MARK ZEF NDOKAJ JAK GJON MAKESHDEDAJ LEZINA PRENG VORFAJ PASHKO GJERGJ GRISHI PAULIN ZEF GJIKA AGRON MARK KOLA PJETER FRAN NILI EDMOND PJETER SYZIU


20

«

LEGALIZIME E hënë 28 maj 2012

MARK NDUE NIKOLLI

GJERGJ DED HOJI

ALEKSANDER NIKOLL LESHAJ

GJON PAL MANI

KUJTIM HAMDI BATUNI

KOL GJON KURTI

XHELAL KASEM RAMA

KLARITA MEHMET DIDI

SULEJMAN RAMADAN KAMBERI

PRENG NDUE NDOJ

NDREC GJERGJ NDOCI

VEHBI RIZA GROSHA

SYRRIJE QAMIL ANAMALI

VEHBI RIZA GROZHA

MARK NOSH KOLLAJ

FERIT SEAT XHEMOLLARI

PRENG FRROK NDOJ

GJIN NDUE NDREKA

XHELAL HYSEN NEZIRI

GEZIM NDUE NDOU

RAMIZ HASAN BILALI

GJELOSH NDRE NIKAJ

GEZIM VIKTOR TUSHA

EQEREM HAMIT BEGU

FRAN MARK KOLA

GJERGJ QUN KOLA

ADREA NDREC LEGISI

FRROK GJON KOLA

ISMAIL JONUZ HALILI

SABAH REXHEP RESHKETA

HAMDI RESHIT SYLAJ

HEQEREM NJAZI PETRITI

PAL NDUE NIKOLLI

PJETER DED VOCI

ARTUR PJETER GEGA

SEZAI REXHEP MILOKU

AVNI HAMDI YMERAJ

MARIO PAULIN KOCA

LIRIJE HAJDAR SULA

SIMON DOD GEGA

IMER SELMAN HOXHA

GEZIM TUSH PEPAJ

FATMIR SALO KAPËRA

ÇESK PASHUK LUANI

QARKU TIRANE

BAJRAM XHEMAL ELEZI

TONIN NIKOLL BUSHI

PETRIT PRENG GJONI

ALFRED LUIGJ PRODANI

VIKTOR MARK DEÇAJ

BLERIM RAGIP TUSHAJ

NAZMI DAN HOXHA

Pronari 1

KUJTIM ISLAM JAZAJ

SELMAN BEQIR SULA

ARIANE SOKOL DUKA

ARBEN NDUE MOLLA

LAZËR GJON ÇARDAKU

HALIL XHEMIL HOXHA

BAJRAM NEIM GAZEPI

NDUE ZEF MARKU

ALFRED HASAN DUNGU

AGRON ABDULLAH PIRANAJ

RAMADAN SADIK BATUNI

KADRI RIZA UKA

FASLI TAHIR ZAJA

GEZIM FADIL SHAHINI

SELMAN MUSA KUKA

LULZIM SAFET MUÇOLLARI

FLAMUR PRENG NDRECA

KOL MARK SHQUTI

ROZETA HASAN DUNGU

BAJRAM DIK SELMANI

SYRRI REXHEP RAXHIMI

NAZMI XHEMALI BALLA

FLAMUR ALI AZIZI

MARK NIKOLL VOCAJ

PJETER GJON GJETA

GJERGJ NDRE BLINI

BRAHIM SHEMSI MANI

BASHKIM NUH DINI

HAXHI KAJMAK TOPI

HIDAJET SELMAN ADHJARI

ARBEN PJETER MARKU

GENC SEFER KIPTI

NDREK ZEF BERSHIMI

GEZIM PJETER NDREU

BESNIK XHEMAL BRAHIMI

BESNIK ZEQIR ALIJA

NURI MEHMET MULLAI

VIKTOR NJAZI IBRAHIMLLARI

PREND NDUE VOKRRI

PASHK LEKE MERDHOQI

PAVLIN SHTJEFEN KOLECI

GJOVALIN KOLE PAPLEKAJ

BARDHOK MUHAMET BREGAJ

EDLIR HAKI KRAJA

GANUSH SHAQIR PEPAJ

ILJAS XHETAN KESHI

NIKOLL MARK FUFI

GJON MARK LAZRI

FREDINANT PJETER TUSHAJ

GEG MARK MANI

AHMET LIC REKAJ

SOKOL NDUE VUKAJ

BAJRAM TOFIK FRANGU

DEDE NIKOLLE MARKU

NDUE ZEF KOLA

FLORESHA SHAZIVAN BERISHAJ

ARDIAN PREND GJOKA

FRANG MARK NDOCI

AGIM SULEJMAN SHMIDRA

QEMAL REXHEP RRESHKETA

KASTRIOT VEHBI RIRA

QAZIM SELMAN OSMANI

FATMIR RAMAZAN GJOCI

VITOR MARK PRENGA

GJERGJ SIMON MARKU

GJON PRENG LASKU

ADEM REXHEP MIRUKU

ERMIR ENVER CUNGU

OLLGA KOSTANDIN PAGRIA

FESBIAN FESTIM MYFTARI

ARETA DOD NOGAJ

NDRE MARK GJONI

ARTAN PJETER MARKU

GJERGJ GJON ÇERENISHTI

AFRIM XHELADIN PAÇRAMI

BUJAR JUP KASTRATI

FADIL FIQIRI DIBRA

NIKE CUN PREKPERAJ

MARK NDUE LAZRI

LLESH PAL PRENDI

ARDJAN PRENG ZAJA

ADMIR VEHBI HOTI

PAJTIM DEMIR ELEZI

HASAN XHEMAL HUTA

PJETER LLESH MARTINI

FLORA GJOK PERZEFI

GJOVALIN MARK NIKOLLI

TOME PRELE TEMALI ; MARJAN BENARDIN TEMALI

VUKSAN TOM MARKU RIFAT YMER LUGJI

SAMI RAMADAN ALIJA

ESAT JASHAR GERMENJI

FATMIR ELMAS BIÇAKU

GJOVALIN GJERGJ NDOKAJ

BARDH FRROK GJONI

RAMAZAN ADEM LLOZHI

GJERGJI LAZI LAZI

HALIT SELIM MYFTARI GJON KOL RADOVANI

KUJTIM OSMAN ÇULAJ

SOKOL KASEM SPAHIU

MARK GJIN LEKGEGAJ

ALEKSANDER GJERGJ GJONI

MARK NDUE NIKOLLI

FRAN PAL GJONI

FAIK ABDULLAH SHMIDRA

ZEF GJON BARBULLUSHI ; FRIC ZEF BARBULLUSHI

PETRIT ZEF GJINI

XHELAL AHMET KEÇA

NADIRE METAN KUNDJA

MARK PAL SHYTANI

PETRAQ KOÇI KARAPANXHA

BASRI ABDURAHMAN KURTAGA

AGRON PAL NIKA

AGRON RAMIZ DURBAKU

FATOS QAMIL MIJA

AGIME ELJAZ SINANI

MIHAL BEXHET XHIMA

FRAN PAL KERAJ

NIK NDUE NDOJA

DRITAN EMRI DOMI; ILIR EMRI DOMI

JAKUP BEQIR KABILI

MIRASH KIN MIRASHI

QAZIM SHERIF NEXHI

ILMI NURÇE XHARI

KUJTIM QAMIL BERKINI; QAMIL MUHAMET BERKINI

RUZHDI FASLI ÇELIKU

HAXHI QAZIM SHIMA

ZIJA HYSEN CANI

SHAQIR KAMBER DOMI

SOTIRAQ KOLI BUZO

ILIRJAN AVDI BREGU

SOKOL PALI IMERAJ

LUAN HAJDAR BREGU

FITIM RASIM KRAJA HELIDON ALI DYLJA

EVZI KAREMAN ZEMZADE: HAJDAR AZIS PERLEKA: EDMOND SPIRO JORGJI

LULZIM OSMAN KILJA

PERPARIM GANI BRAHIMAJ

ELMAS KAJMAK TOPI

ILMI HAMDI KAÇANI

GANI MEHMET PLAKU

VIGJILENT LYTFI IBRAHIMI

DALIP SHEM MATA

BARDHYL IBRAHIM LLESHI

SHKELZEN SELAUDIN MADANI

SHPRESA MUHAREM BUÇAJ

OLIAN YMER TAGA

VJOLLCA MUHAMET PRENDUSHI

FLORIJE RIZA AGOLLI

ZENEL ADEM KUÇANA

PREND ISUF PREBIBAJ

EDUART RRUSTEM BARDHI

BASHKIM ALI GERMENJI

FATMIR LIME BEZATI

METE ABEDIN CEPANI

MISTO HAZIZ NORA

REXHEP IBRAHIM META

VANGJEL XHELADIN SPIRO

HASAN BEQIR HIDA

FADIL HAQIF TROÇI

LULZIM QAMIL NELI

BASHKIM EQEREM LIKA

ENVER XHEMAL HYSA

LESKO ISMAIL MANE

SKENDER REXHEP MATRAKU SHABAN ALI NINA

XHADI XHAFER FERHATI ; YLLI XHADI FERHATI

KOSTANDIN MIHAL KASHIFI

BEQIR QAMIL LIKA

VIOLENT KUDRET ÇONIKU

MYSLYM SAFET HALILI

MYSLIM BEDRI NAZARKO

BUJAR JONUZ PERNASKA

DILAVER HYSEN LUKA

BAFTJAR HASAN SALA

ZABIT QAMIL LLESHI

HAJRIE AHMET BLLOSHMI

VEBI ISMAIL FARRUKU

ILJAS ALI REKA

LUAN SAHITI CEMENJA

MUHARREM RIZA BARDHOCI

PETRIT MAHMUT VELIA

POLIKSENI KOÇO LULA

YLLI MUHARREM RAMAJ

ROBERT SHAZE THANASAJ

DHIMITER MUHARREM TOPI

SULBIJE XHELIL NDREU

GANI HASAN KOTRI

FLAMUR NIKOLL MARKU

BESIM XHEMALI XHAJA

MISIR HAMIT HYRA

ISMET HAZIZ RINA

ILIR OSMAN LOSHA; NIKOLETA ZEF SHARKO

HYSEN MEHMET FSHARRI PAULIN NDOC PALUSHI LAJDE DODE MARCELI

DILAVER RIZA RECI

BARDHOK PRENG PETOKU

ZEF NIKOLL LAFETAJ

ZYHDI NAIM TOSKA

LAZER LLESH DODA

JAK NIKOLL NDOKAJ

GZIM GJIN NDOJ

SABAH REXHEP RESHKETA

MARASH NIKE SOKOLI

GEZIM MARK MAGJUNI

NDUE NDUE LUGJA

KASTRIOT SIMON PRENGA

HILMI IMER HOXHA

BUJAR MUHAMET SHEHU PAULIN ZEF TOMA ; NIKOLIN ZEF TOMA

MRIJ LEK PJETRUSHAJ

PAL PJETER LASKAJ

KASTRIOT PRENG VORFI

XHEVDET HAMZA DUSHKU

VLASH NDOC GAZULLI

KOLE PRENG PERKOTA

PAL MARK FRROKU

MEHMET SULEJMAN LINA

DED NDUE BRUSHTULLI VITOR MARK DEÇAJ

ASIM MUNIR METHASANI

LEKE ZEF PERNDOJ

MARTIN DED NIKOLLI

VALTER NDUE LERA

PASHK PJETER GJINI

GJON ÇUN KOLA

NIKOLL MARK NIKOLLI

PETRIT FEJZI BROCI

MYNIRE AHMET OMERAJ

NDUE ZEF MARKU

MARK DOD NIKOLLAJ

PETRIT NIKOLL NDOKAJ

FADIL HASAN SULA

ANGJELIN PASHKO PASHKJA ; ADNAND ISA GOLEMI

KASTRIOT NDUE ÇULAJ RENATO NIKOLIN NIKA; MARTIN PAL NIKA

TONE NDUE GJINI

ILIRJAN MARK NIKOLLAJ

JULIAN BARDHOK NDREU

BURHAN RIFAT MLLOJA

PRENG LLESH GJETA

PARLIND NIKOLL PERZEFI

AGUSTIN PRENG ZEFI

ARBEN ELJAZ DINI

ZEF PREK SELJA ; GJELOSH ZEF SELJA ; NIK ZEF SELJA

SOKOL ZEF PEPA

PAULIN MARK DODA

KUJTIM SIMON PRENGA

ELJAZ AHMET DINI

EDMIR MEXHID HOXHA

KOL MARK MARKU

BEQIR ASLLAN RUSTANI

MARK NDUE DUSHI

XHEVALIN LLESH GJONAJ

VALTER HAJRULLAH NURJA

MEXHID QAMIL HOXHA

MUSA HALIL KULLAJ

FRAN ZEF LLESHI

GJELE NDUE NIKOLLAJ

FRAN ZEF BOCI

ZEF KOL BALA

ISUF SHUAJP ERKOÇAJ

GJIN LEKE VOCAJ

LUSH MARK PRENDI

GJOK PREND LULI

BARDHOK LLESH VUKA

HIL PREK PREKA

NDOC TOME KROJ

TAHSIM ASLLAN REÇI

NDUE NIKOLL MARKU

NDUE MARK LALA

JAK GJERGJ GJONI

ILIR MIRVET ZEBI

ESAT JONUZ MALEVIJA

BORA LEK DODA

FRAN DOD NIKOLLAJ

GJON NIKOLL GJONI

AGIM SAMI KACNIJA

PREL MARK PEPAJ ; TONIN PREL PEPAJ ; MARK GJEKE PEPAJ

PRENG NDOC GJONI

LLESH KOL LLESHI

LLESH NDUE VUKA

FADIL CUF BALAJ

MUSAMET SHYQYRI TERZIU

NDUE NIKOLL MARKU

GJERGJ MARK DEDGJONAJ

MARK PAL GJETAJ

ASTRIT NIKOLL MERDHOQI

SAIMIR RAMAZAN MEDJA

LLESH NIKOLL GJONI

XHEVDET BRAHIM BANERI

ZEF DED GJINAJ

GJIN KOLE PJETERNIKAJ

NDUE GJIN KUCAJ

ZANA XHELADIN FISHTA

LEZE DED DODA

BARDHOK GJON KACELI

GEZIM NDUE VORFI

GEZIM ELEZ HOXHAJ

NDOK LLESH MARKU

BUJAR SHAZIVAN BERISHA

GJOVALIN PREND MARKU

PLLUMB GJON BRUSHTULLI

NDREC PAL NDRECA

ZEF DED NDREJAJ

GJOVALIN KOL LLESHAJ

BUJAR ALI DINJA

KASTRIOT FRAN BIBA

PASHK LEK MARDHOQI

BARDHOK KOL LLESHAJ

BEXHET IBRAHIM BILANI

BUJAR QAZIM BRAHIMI

KOLE DEMUSH PJETERNIKAJ

GJOVALIN NDUE MENGA

PAL NIKE DRRASATI

FERD NJAC SHTJEFNI ; LUKE DED SHTJEFNI ; MAJLINDE NJAC KOLA (SHTJEFNI) ; ETJ

JAKE ZEF MARKU

PASHK GJON MAKESHDEDAJ

NDREK LLESH LUGJA

GJYSTE NIKE MARKU

AGRON SMAJL SMAJLI

QAZIM HAZIZ BARBULLUSHI

MARTIN NIKOLL DODA

NDUE PRENG GJKOA

ZEF GJOK HIDRI

NDUE LAZER PJETRA

ARDIAN ADEM ALIVODA

DERVISH SHERIF TARAMANI

GJON MARK PUTAJ

NDUE MARK BUSHI

GJON NDUE GJINAJ

ILIR MUHAMET BALA

SAMIR HILMI KËRNIQI

YMER HASAN SADIKU

HILMI SADIK KODRAJ

DEME XHEMAL MALAJ

PJETER MARASH PRENDI ; DEDE PJETER PRENDI

AHMET ABDYL BRAHIMI

REMZIJE ALI MUSTAFARAJ

DAUT QAZIM MALEVIJA

ELJAZ HYSEN HOXHA

AVNI ISA DANI

SAMI MEHMET SHEGAJ

ARTAN AHMET ZEJNUNI

SHERIF SAIT SHEGAJ

BASRI HAZIZ DANI

HILMI HALIL ZENELI

FATMIR JUP RUSTJA

ISUF XHEMAL RRJOLLI

ARDIAN ENVER CUNGU

RIZA BEQIR KRAJA

HAKI XHAFER KRAJA

GJOVALIN GEGE GJINI

SHEFIK CAN PUFJA

FEJZI XHEVDET HAFIZI

MARK GJON KURTI

SHEFKI XHEUDET HAFIZI

ENVER VEHBI BARBULLUSHI

SMAJL DUL HYKAJ

SAIT TAF BUHAJ

AFRIM HAZIZ MURIQI

AGRON NDOJ PRROJ

AZEM ISA BUSHATI

BERHAN SHUAJP SMAJLI

AGIM KOL SHKAMBI

MËRGIM ZEQIR ALIJA

HAMZA CAF FACI

NAXHI JUP KASTRATI

PJETER DELI BEROSHI

MYFIT VEHBI BARBULLUSHI RAMAZAN HASAN KRAJA

PAL NIKOLL DEDGJONAJ

BARDHOK MARK NOKA

NDUE MHILL NDOCI

PAL MARK GILA

ENGJELL LEK PJETRUSHI

JETMIR LLESH NOKA

VLASH MARK COKU

FATIH HILMI HOXHA

BESNIK PJETER NIKOLLI

VESEL MARASH SMAJLAJ

NIKOLL PREND GJINI

RAMIZ ZEJNUN GJUHCA

PASHKO DOD PALOKAJ

GJOVALIN FRROK GJONI

XHOVALIN PJETER GJOKA

KISHE KATOLIKE FUSHE-ARREZ

PRENA MARK GJIKOLA

HYSEN MEHMET FSHARRI

FRROK GJIN GJINI

FRAN DED LAZRI

NADEZHDA SULEJMAN HAJDARI

HIL PALOK FILIPI

NDUE GJOK LEGISI

BARDHOK NDUE BRUSHTULLI

TOM KOL ULAJ

MILAN DED GEGA

NDUE NIKOLL VOKRRI

AGRON ABDULLAH PIRANEJ

ZEF NDUE NDREU

FEJZULLAH ZENEL QUKU SOFIJE DODE NDOU ROBERT FRAN NDOU

PASHK DED NIKOLLI

KASTRIOT GJERGJ NOKA

AGRON LIN ZEFI

JAK GJON LLESHI

PJETER PRENG QAFA

KOL ZEF LLESHI

GEZIM BAJRAM KUQI

PETRIT PASHK HILA

KURT RUSTEM CARA

DED GJOK LEGISI

LUIGJ NIKOLL LEPURI

ARBEN MARTIN LEKA

PAULIN NDUE VORFI

SOKOL MARTIN LEKAJ

PRENG GJERGJ STOJANI

QARKU SHKODER

GJIN PAL LAZRI

ASLLAN DAUT NDOKA

Pronari 1

ZEF GJOK KOLECI

KASTRIOT MARK NDOKAJ

SHPETIM RUZHDI OGRAJA

DRITAN MARK SULI

FRAN ZEF BAJRAKTARI

VITORE PREK NDREU

GJON MARK GJERGJI

NDUE GJON MARKAJ

ZHYHDI HAJDAR BASHKU

PRENG ZEF MARKU

GJON MARK NIKOLLI

VATE PAL GURI; MRI MARK GURI

GEGE PRENDE VATA PETRIT GEGE VATA

MARK GJET SULI

ZEF NDUE ZEFI

ZEF MARK MUKURI

GEZIM HAJRULLLAH NURJA

DODE PAL MILOTI

PAULIN NDUE VORFI

TAHIR ALI SYTARI

FATION FADIL BRAHIMI

NDRE BARDHOK NDOJ

PJETER GJIN TUCI

TAHIR ALI SYTARI

ZENEL HASAN SHTYPJA

FRROK NDREC GEGA

GJON PJETER LLESHAJ

SKËNDER ISA TAIPI

NIKOLL NDOK PERJAKU

LIMAN ISUF BARA

HASAN ISA TAIPI

MHILL MARASH PATOGU FRAN NOSH BJESHKEZA LIN DEDE GURI AGRON METUSH MALESORI BASHKIM BASHKIM DIZDARI ; FLAMUR BASHKIM DIZDARI LULË PAL MARAÇAJ ; LULASH NDOC MARAÇAJ; SHPRESA NDOC MARAÇAJ; ZEF NDOC MARAÇAJ;ETJ

SELAMI ELJAZ ET HEMI

MYZAFER SALI NUHA MIKEL JAKE PASHUKU SKENDER RESHIT TROSHANI ZEF GJON NDOU NDOC NDUE LEKAJ MEHMET ALI MURATI RRUKIJE MUSTAF BALAJ ISUF HALIL LUMAJ MHILL MARASH NIKA DODE GJON GJINAJ

FADIL QAMIL GALIQI

PALI MARASH MARKAJ ARTUR ASLLAN IBROJA GEZIM NDUE GILA ; KUJTIM IDRIZ RUZHDI SADIK LUIKAJ

YLLI YMER AKSHIU

AGRON MUSA HOXHALLARI ARBEN MUHAMET ÇEZMA HIDER TERIK HIDRI KUJTIM DULE LLALLA BUJAR MEJDI BILUSHI

LULZIM RESHAT ALHYSA ILIA BEQIR KOKA NURI RRAPO MYKAJ NDUE DED QEHAJA ISLAM SADIK LLAPI

RIZA BEQIR KRAJA

FRAN ZEF PREKA

JANI KUDRET MATRAKU; ENGJELLUSH PANDI ANASTASI;PELLUMB HAJREDIN ÇELA

TOM NDUE BRUSHTULLI

GJON MEHMET TRASHANI

GJYLE ADEM SELIMI

ALEKS KOLE SHKAMBI

GJOVALIN PJETER PRENDI

PARTIZAN XHELAL SULLHAJ

ARBEN LUMTURI BADO; JONUZ AHMET LIMONAQI; GENC ISUF KURSHUMI

FAIK REXHEP PEPAJ

KUJTIM PREL LIVALLI ; MIRELA PJETER SHQALSI ; LUIGJ PJETER ALIJAJ

KRISTO DALIP SHKEMBI

SAMI ZEQIR MICI

REMZI RIZA PUKA

MET GJETO SYNAJ

RRUKIJE MUSTAF BALAJ ; DURIME YMER MUJANI(BALAJ);LINDITA YMER RRESHKETA(BALAJ)

OSMAN JAHO HOXHA

FRAN ZEF SELMANI

TOMORR RAMADAN HANO


LEGALIZIME •E

hënë 28 maj 2012

DHURATA SEFER DEMNERI

BAJRAM MYRTEZA HETEMAJ

DEDE ZEF GECAJ

JORGO THOMA DULJA

HETEM ISUF ISUFAJ

BESNIK HAJRULLA SOKOLI

BAJRAM RIZA RAMA

PETRIT ÇUN QOKAJ

ÇELO IMER IMERAJ

MARKO POLO MËRTIRI

MITAT RANE ISMAILAJ; MITER NASI NAKO; DIANA SPIRO JOVANI

SEAT ÇAUSH AGOLLI

HAZIS BASTRI KARASANI

DEFRIM HATE CANALIAJ

MAKSIM BILAL MEHMETAJ

VENETIK NASIBI LAMÇE

GJON MARK LLESHI

ZUBADI RAIT NANAJ

MALIQ EMIN HOXHAJ

ENVER SADIK BESHKU

ILJAZ HAZIS ÇIKU

VIKTOR NEHAT SHAMETAJ

LUTFI RAHMI MUHAREMAJ

QAMIL SHAHIN BARAMAJ

SHEFQET IMER GAÇI

FERIT ZYBI HOXHAJ

AVDUL AHMET AHMETAJ

PRENG LLESH LESHAJ

VASIP BEXHET MERHADI

NAZMI ALI BARJAMAJ

JAKUP FEJZO MALAJ

ERUAN RESMI BIÇAKU

NAZIF ATIP XHOLI

RESHAT FASLLI ALIAJ

LEJLA BEQIR HODAJ

KOSTA XHEVAT SHUSHKU

NAIM ATIP XHOLI

GJOLEK MYSTEAK DEVOLLAJ

ALIM XHELAL SINAJ

BUJAR TASIM MATA

ALI ISMAIL SHAHINI

VIKTOR TAFIL TRAGAJ

MUHAREM MEHDI FERHATAJ

REFIK DON BABOÇI

ALI MUSA HYSA

RAMADAN SULO BANI

YLLI HYLMI RIBAJ

VANGJEL HAJDAR HASA

ALEKSANDER NIKOLL ÇIMA

SELMAN NUSTRET SELMANAJ

QERIM MUHAMET SELIMAJ

BUJAR JONUZ DRANGU

QEMAL MUHARREM ELEZI

REDIAN ISMET DERI

ALI SHAIP ALIAJ

SHPETIM XHELAL MALE

GEZIM MUSTAFA KODRA

REXHEP MAMUSH ÇAMER

MYRTE FERAT LAMAJ

NIKO LLAZAR NAKO

BUJAR HYSEN METOSHI

VEZIRE SAKO ALIAJ

ALBERT SYRJA SKËNDERAJ

KAZAFER ILJAS RAMA

IBRAHIM ISUF BRUÇI

SKENDER NEKI MULLAJ

BESNIK TEKI ALIAJ

BYLBYL PAL MEMA

BASHKIM HAMIT OSMANI

LIÇO KALO SHABANAJ

BUJAR ALO MEHMETI

AHMET DALIP GURI

DRAGUSH MYFTAR MATI

ROLAND DERO SELAMEMINAJ

BARJAM ISMAIL HASANI

KLAUDIO GJIN TROSHANI

ENVER KAMBER SALLAHI

LEFTER IDAI XHELILAJ

BASHKIM SELMAN AGAJ

MUSA UKE AVDIAJ

NIAZI XHEMAL HYSENBELLIU

IDAI MALO DERAJ

NASIP XHEMO AHMETI

SOKOL NDUE TROJA

FATJON ABDYL BEQIRI

FADIL HAIR BARJAMAJ

AGIM HEKURAN SORRA

EQEREM RUSHAN VELIKOLLARI

KUJTIM PERPARIM VASHA

NESHET XHEVDET NGUCAJ

YZEIR HADUSH ZEQO

XHEVAIR MEHDI SITA

MELAIM ZYBER PIRA

RIZA GAFURR KORBI

JANI KRISTO PATOS

MEDI ARSHI HOXHA

MHILL HARK GJERGJI

KUSHTRIM MALO RAPI

RUHI ABDUL XHANI

SAIP MALIQ AGOLLI

SOTIR NUÇI NAKO

ARJAN SHABAN SHKËMBI

BLERIM ZEQIR RIBAJ

HASAN ISMAIL HASTOÇI

PLLUMB ELEZ MAKISHTI

AURORA NESO ISUFAJ

LAVDOSH REFAT AGALLIU

RAMAZAN HAKI MUÇA

PAJTIM XHENT ÇADRI

ILMI XHEZO RIBAJ

FATMIR MUSTAFA RAPUSHI

EGLANTINA TAHIR LAPRAKU

IDRIZ MEHMET ÇEJKU

VULLNET HAMIT DRIZA

GEZIM BARJAM MERKAJ

HALIL MALIQ BOJKA

LUTFI SULEJMAN HYSA

AGIM SEJKO HAMITI

ALFONS SERJAN ZEQO

TAF ABDYL HASA

SHEME HETEM BEQARAJ

ÇAPAJEV FEIM RUÇAJ

HENRI BESNIK BEQIRI

HALIL QAMIL LAÇI

ABEDIN TEFIK ZERE

SOFOKLI HASIM BEGA

ASTRIT HAREDIN RRAPAJ

FUAT EMIN MATA

HAXHI NIMAN SYLECI

EDUART MYHYRDAR CANAJ

BUJAR MYFIT RUSHITAJ

MEREME RAMAZAN FREGJAJ

FATBARDHA DALIP MYSLYMAJ

NAZIF MERSIN ALIAJ

SOKOL FETI MEJDIAJ

PAJTIM HATE SINA

PULLUMP MIFTAR BEGAJ

MENDIE KADRI LALA VLADIMIR MARK MALUTA BLERIM RAPO VILA BASHKIM JONUZ DRANGU MAHMUDIJE ENVER ÇAKRRI XHEVDET MENDU KERKUTI ALTIN MEHMET SALKU AGIM RAMO CIROKU LIZA DED MARKU NDUE GJON GEGVATA MEDI ÇEL METALIAJ BASHKIM JAÇE TOPÇIU HYSNI RAMAZAN RAMA BESNIK MUHAMET MUSAJ DIANA RRAPO GOGO MIRANTI NEKI HYSKA FATOS ABDURAHMAN NURJA JORGO BEJÇE KORAQI MILIAM ISLAM KOÇEKU JETNOR NOVRUS ÇAUSHAJ FADIL HYSEN KALLAKU SABIRE TEFIK SHKURTI SHEFQET SHEHAT ZENELI ALI HYSNI CANE RAMIS LLAN TERSHALLA HASAN SELIM HOXHA ELTON AGRON MYFTIU GAZMIR ISUF METUKU DALIP HASAN SEFA LULZIM ZEJNEL TAFAJ JONUS HYSEN VESELI SHABAN NEZIR ELEZI BINJAMI ILJAS MUJOLLARI NDUE MIRASH GECAJ ASLLAN ZYBER GJOKA SAMI LIMAN XHIXHA FETA RESHYT LELA FARIJE BASTRI KARASANI SADIK ADEM KAPANI LULZIM MEHMET ÇELA ARBEN SEIT DOÇI SHKELQIM HAKIK SHQEFNI RENJE ASQERI MOLLANJI BAJRAM ARIF OSMANI FRAN GJIN GJELOSHI RIZA ZENEL VISHKA MUNIR SADIK DEDA MYZAFER HARIZ TARLLAMISHI BEHAR ZEQIR KURTI ZOJE PAL BALA FERHAT LUTFI SADIKU ERJON RESHIT GJONA MERSIN METELI TOPÇIU ASTRIT AQIF DOKU SHYQYRI AVDUHAR KAJO NESHAT ÇEÇI MIRAKA HAJDAR LIMAN DELIU MYSTEAK HAXHI LATO GURI RAIF LATOLLARI FIQIRI TAHIR POJANA ZYLFI LUTFI SADA GASPARA SHEFQET ABDURAHMAN MIRASH VATE ALIAJ BILAL IMER SELITA LIRI ALI BILO DED LULASH NIMANI HALIL ZYMER HAJDARAJ ZENEL KADRI TOPULLI

BAJRAM BAJRAM ÇERPIA FATOS ORHAN BREGU

QARKU VLORE

FATMIR ALI DALLO

DUSHAN FERIK DEVOLLAJ

YLBER SHAQIR CANI

Pronari 1

KASTRIOT ISMAIL MUHAMETAJ

ARTAN BEDRI LIÇO

ENVER XHELADIN KAMBERAJ

BARDOSH HALIM KAMBERAJ ; ARMANDO BARDHOSH KAMBERAJ

EDMOND RESMI HOXHA

BESHIR LAÇE GJONI

MUSA JAKUP KOÇI

YLLI FATMIR DALLO

ILMI MUSTAFA SHAHU

BARJAM PETRIT GJOLENA

SADIK ABAZ MERA

IBRAHIM PASHO LLOJI

LUAN MEXHIT BALLA

FATOS JASIM BALA

RIZA QAMIL HOXHA

EDUART HILMI SEITI

RIFAT NASUF MACKA

QAZIM SHAQIR MEZANI

ELEZ RAMADAN ELEZAJ

QANI HEKURAN LAMAJ

MARKON MUHTAR BAÇO

ARBEN KUDRET BESHAJ

AQIF RUSTEM NEZIRI

SHEZAI BAZO BEQIRI

TAHSIM XHEMAL DOMI

ASIM ZYBI ZENELI

QEMAL SERVET BUNDO

PETRAQ BARJAM OZAJ

TEUTA NESHAT CERICA

SKËNDER HAJRI SULEJMANI

SEFULLA SEFEDIN FISNIKU

ARBEN ALIL DALIPI

RUZHDI SALI BYKU

ALIM LULO LULAJ

BAJRAM AHMET PEPOSHI

VLADIMIR MANI CANI

NIKOLLAQ LAZAR BUSHO

SEZAI NUREDIN NUREDINI

HYSEN AVDYL QAZIMI

ELIDON SHABAN DAPAJ

HYSEN AVDYL QAZIMI

FATMIRA ZEQIR XHAFERAJ

LUAN EQEREM ABAZAJ

HALIT HATE SHAMETAJ

RAZE ARIF TARLLAMISHI

ARIF JASIM RAKIPI MYSTEHAK VEIS HODAJ FATION LALO SHYLE

BABAÇE QERIM HOXHAJ ESMA BELUL HAJRO ILIRJAN DALIP BANUSHI

MITAT FEKO SINAMATAJ

NOVRUS MUHARREM PASHOLLARI

OSMAN AHMET MELEQI

ILIRJAN RAMADAN NELI

MEHMET ABAZ ISUFI

ENGJELL KANAN RAMOSAÇOJ

MYFIT HASAN MYFTARI

ARTUR PULLUMB HAXHIU

BARJAM SHAQIR MEZANI

HIDAJET OSMEN UMIZAJ

QATO DERVISH SHKURTAJ

JULIAN REXHEP VELIU

SKENDER NURO ALIKAJ

KASTRIOT VEXHI GJISHTI

GJERGJI HASAN MUÇAJ

BUJAR GEZIM SELMANAJ

LUTFI QAZIM RESULI

STAVRO BARDHOSH NAKO

CANO BEGE SALAJ

RESUL FEJZO MALAJ

VEZIR HASAN HYSESANI

FIQIRETE MEDIN SULEJMANI

FATMIR RAMADAN MYRTAJ

ELMAS KALO SHABANAJ

HAXHI XHAFO HYSAJ

QAMIL BARJAM BALILAJ

FATOS QEMAL DIDA

KRENAR HASIP METAJ

DASHAMIR NURI QEMALI

PERLLAT TEME QENDRAJ

VELIDE HAXHI DELIRAJ

ANDONETA KOZMA MONE

TAFIL RAZIP RIBAJ

EVDHOQIA SOFOKLI KISSI

KOSTANDIN PILO MËRTIRI

BUJAR SHERI TAHIRI ; EDMOND SHERI TAHIRI

ROBERT REMZI ALIKAJ

TAHIR ADEM HAJREDINAJ

KRISTAQ PASKAL BILLA

DANISH RRAPO HOXHAJ

PALOK GJEK KALAJ

SHABAN BILAL BRAHIMI

GËZIM GANI LAMAJ

FATBARDH RUSTEM HASA

QEMAL REFAT LAMAJ

BUJAR NIMET SHAMETAJ

AGIM MALIQ TOTA

PËRPARIM HYDAI ÇULANAJ

ERNEST FEJZI PASHA

BASHKIM SALIH TETA

FLAMUR REMZI GJINAJ

VANGJEL HODO SEITAJ

SHKELQIM HAXHI SKENDERI

FLAMUR REMZI GJINAJ

PRANVERA ALUSH RAKIPAJ

AGRON MUHO DUNGA

NAZMI KUJTIM SHIMI

KUJTIM GJYSH HYSENAJ

DRITAN FERIZ ISLAMAJ

SELAM MUSA LIKAJ

BRAHIM ARIF OMERI

BASHKIM HALIM LIKAJ

VERO HATE RAKIPAJ

FERUZE KAPO RUKAJ

ALI KAMBER ALLARAJ

ADHURIM AZEM KAMBERAJ

PËLLUMB QERIM SULOVARI

SERVET JASHAR BALA

VERONIKA RASIM KORKAJ

KRISTAQ SOTIR LAMI

NIKOLL PJETER PRENGA

RESHAT OMER NEBIU

LUAN XHELIL SHAMETI

ARTUR ENVER KORTESHI

FLAMUR MEZAN HYSENI

FATMIR SED NOKA

AGIM SABRI THUQI

BARDHYLE SHABAN DANGOLLI ; FEIME SELIM DANGOLLI

LLANO MALO LLANAJ ESHEREF LIÇO LIÇAJ ALFRED SOTIR KAFIA DHULQIF HALIM DAHRI BERUZE TAFIL SHEHU GEZIM HATE SHABANI MARIE HAMIT HAMITI HAIRI REIS MIFTARI SHANISHA SHEFIK MUHO QEMAL RRAPO ZAÇAJ SHEFQET SIHAT MUSARAJ BASHKIM REFAT HASIMI LUTFIE ISUF SALLATA

»

21

Zhvillohet në Selanik konferenca “Udhëkryq gjuhësh & kulturash, takim greko-shqiptar”

Emigrantët në Greqi kërkojnë mësimin e shqipes në shkolla Niveli mësimor i fëmijëve, por dhe i familjes shqiptare sot në emigracion, ishte pjesë e një diskutimi që u zhvillua javën e kaluar mes gjuhëtarëve dhe pedogogëve shqiptaro- grekë. Emigracioni 20-vjeçar i shqiptarëve në Evropë shihet si një kërcënim për asimilimin gjuhësor, sidomos tek fëmijët, të cilët qëndrojnë larg institucioneve shkollore të huaja në të cilat mësohet në shqip. Të ndodhur në këtë udhëkryq gjuhësor dhe kulturor Fakulteti i Pedagogjisë në universitetin “Aritotelis” në bashkëpunim me pedagogë të Departamentit të Shkencave, të Edukimit dhe të Arsimit Parashkollor të universitetit të Thesalias, “Polidromo” (grup shkencor për dygjuhësinë dhe edukimin multikulturor në shoqëri), si dhe nga Shoqata e Emigrantëve shqiptarë në Selanik “Nënë Tereza”, organizuan javën e kaluar takimin greko-shqiptar “Udhëkryq gjuhësh&kulturash”. Gjatë këtij takimi dyditor (18-19 maj) pjesëmarrësit trajtuan gjerësisht çështje të mësimdhënies të gjuhës shqipe për moshat parashkollore e në nivelin e arsimit fillor. U trajtuan eksperienca mësimdhënieje në programin mësimor vullnetar të gjuhës shqipe në Greqi, në shkollën “Omiros” në Korçë dhe institucionet publike arsimore të vendit, etj, ku pjesëmarrësit sollën me shqetësim domosdoshmërinë e një komunikimi nga këta fëmijë në gjuhën e tyre amtare, por pa u shmangur nga komunikimi në gjuhën e vendit në të cilin ata jetojnë. Gjatë konferencës u trajtuan tema dhe studime të kryera mbi dygjuhësinë, ndërmjet shqipes dhe greqishtes, duke u referuar në pikat kryesore të takimit të këtyre gjuhëve përgjatë historisë dhe çështjeve gjuhësore dhe arsimore që lidhen me to. Gjithashtu, me interes u pritën dhe kumtesat e mbajtura nga pedagogë dhe specialistë të pedagogjisë dhe gjuhësisë dhe letërsisë së të dyja vendeve. Mësueset e gjuhës shqipe të Shoqatës ‘Nënë Tereza’, Valbona Hystuna, kryetare e shoqatës, Iris Hajdinaj, Aurela Konduri, Rovena Spiridhi dhe Redina Çami, trajtuan tema konkrete nga përvoja e tyre gjatë mësimit të gjuhës shqipe për fëmijët e emigrantëve shqiptarë, si edhe përvoja nga hallka e shtjellimit të këtyre fenomeneve gjuhësore midis rrethit familjar dhe ambientit shoqëror të fëmijëve në jetën e përditëshme. Ndërkohë pjesë e komisionit shkencor që drejtoi këtë konferencë ishin pedagogët Rula Cokalidhu, Valbona Hystuna, Dhori Qirjazi, Giorgo Andhrulaki, Sofia Gavrilidhu, Sula Mitakidhu, Kostis Tciumis, Anastasia Gaidarxhi dhe Evi Marku. Ndërsa komisioni organizativ i konferencës përbëhej nga Vera Avramidhu, Maria Viskadhuraki dhe Sofia Gavrilidhu. Në ditën e parë të punimeve të kësaj konference, me interes u prit tema e trajtuar nga Dhori Qirjazi, pedagog në Departamentin e Gjuhësisë, Fakulteti i Filologjisë së universitetit “Aristoteli” në Selanik “mbi dygjuhësinë greko-shqiptare që nga shek. 19, problematika dhe burime studimi”. Në këtë udhëkryq gjuhësh dhe kulturash u takua krijimtaria e poetëve kombëtarë Naim Frashëri dhe Dhionisios Solomos nëpërmjet referatës nga Saimira Gjapi. Eleni Zahariadhu trajtoi “qëndrime dhe praktika të prindërve shqiptarë ndaj dygjuhësisë së fëmijëve”, ndërsa mbi “gjuhën amtare në shkollat fillore” foli Agjeliki Kiliari. Interes paraqitën edhe referatat në seancën e dytë që trajtonin “mësimin e gjuhës greke për emigrantët” nga Athanas Rodhakopulos dhe Paraskevi Lili, si edhe “fjalor shumë-gjuhësh për edukatorë dhe fëmijë” nga Konstandina Evangjelidhu. Tema të tjera ishin konkluzione nga kërkime të ndryshme filologjike për problemet e mësimit, materialet dhe tekstet mësimore, përshtatja me platformën elektronike, metodikat dhe çështjet gjuhësore, si dhe përvoja nga mësimdhënia e gjuhës shqipe në shkollën greko-shqiptare “Omiros” në Korçë. Vëmendje nga të pranishmit pati edhe materiali për “integirimin në procesin mësimor-edukativ të fëmijëve të ardhur nga emigracioni”. Në përfundim të punimeve të kësaj konference, për të gjithë të pranishit, mësueset e shoqatës “Nënë Tereza” ofruan gatime tradicionale nga kuzhina shqiptare. Mbrëmja vazhdoi nën tingujt e serenatave korçare, si edhe në ritmet e muzikës popullore.


22

«

Titulli: Herman Autori: Lars Saabye Christensen Shqipëroi: Ilira Shurbani Gjinia: Roman

H

istoria shtillet rreth Herman Fulktit, një djaloshi njëmbëdhjetëvjeçar pothuajse si gjithë të tjerët, me përjashtim të faktit që po i bien flokët dhe po bëhet tullac nga një sëmundje e padëgjuar. Hermani duket sikur jeton në një botë ëndërrash dhe trillimesh duke përdorur imagjinatën e gjallë dhe batutat e çastit, çka do e paraqesë si të tërhequr ndaj botës në përgjithësi dhe ndaj shkollës në veçanti. E vërteta fillon të formësohet pas një vizite te berberi, që do të vijojë me një takim te mjeku, i cili do të vërtetojë se atij vërtet po i bien flokët. Përgjigjia e Hermanit ndaj ndryshimit gradual të paraqitjes së vet dhe reagimi i tij konsistojnë në një zhytje edhe më të thellë në fantazi. Vetëm kur realiteti do e godasë me vrazhdësi, Hermani do të ndeshet me vështirësinë më të madhe me të cilën mund të përballet një fëmijë shkolle: të jetë ndryshe. Tipar dallues i këtij libri është karakterizimi i protagonistit. Christensen – i ka sjellë një karakter zbavitës, të këndshëm, hokatar dhe thellësisht simpatik, pa rënë asnjëherë pre e klisheve dhe e manipulimeve të rëndomta emocionale. Hermani është një histori e thjeshtë me një mesazh të thjeshtë: duaje atë çka je! Komente mbi librin “Është një libër zbavitës, që lexohet me një frymë. Kaq i lehtë për t’u lexuar sa mund të tundohesh ta quash një libër fëmijësh për të rritur. Kaq i mençur dhe plot me brendi, saqë në të njëjtën kohë duhet të jetë një libër të rriturish për fëmijë”. “Dagbladet” “Një roman ambicioz panoramik... zhvendoset me lehtësi nga komedia surreale në skenat prekëse të intimitetit familjar: një lexim me rëndësi që ia vlen”. “Daily Telegraph”

Librari

Fantazia e të qenit ndryshe

E vërteta në hipnozë se 30 gjuhë, ka fituar Çmimin Nordik për Letërsinë, si dhe Norwegian Booksellers Prize, është përfshirë në listën përfundimtare për The 2005 International IMPAC Dublin Literary Award dhe në atë të kandidatëve për The Inde-

pendent Foreign Fiction Prize, si dhe është përzgjedhur si një nga 25 titujt e shquar të vitit 2004 nga American Library Association. Më 24 tetor 2006, Lars Saabye Christensen u emërua Komandant i Urdhrit Mbretëror

Norvegjez të Shën Olavit, kurse në prill 2008, qeveria franceze e nderoi me titullin Kalorës i Urdhrit të Arteve dhe Letërsisë. Lars Saabye Christensen është edhe anëtar i Akademisë së Gjuhës dhe Letërsisë të Norvegjisë.

“I fuqishëm, dramatik dhe i magjishëm”. “Daily Mail” Mbi autorin Lars Saabye Christensen është shkrimtar bashkëkohor norvegjez shumë i shquar. Studimet universitare i ka kryer për letërsi dhe gjuhë norvegjeze, histori arti dhe histori të ideve. Është autor i dymbëdhjetë romaneve, si dhe i shumë tregimeve dhe poezive. Mes veprave të tij më të shquara përmendim: “Bitëllsat”, për të cilin morri Çmimin Cappelen, dhe veçanërisht romanin me sukses botëror “Gjysmëvëllai”. Ky roman, që është botuar në më shumë

E hënë 28 maj 2012

Titulli: Mishi i engjëjve Origjinali: La carne degli angeli Gjinia: Poezi Autori: Alda Merini Shqipëroi: Lisandri Kola

Titulli: Monadologjia Origjinali: La monadologie Gjinia: Filozofi Autori: Gottfried Wilhelm Leibniz Shqipëroi: Astrit Cani

Titulli: Hipnotizuesi Origjinali: Hypnotisören Autori: Lars Kepler Shqipëroi: Ilira Shurbani, Aurora Kënga Gjinia: Roman, thriller Fragment nga libri “Do të dëgjosh vetëm zërin tim dhe numërimin mbrapsht. Çdo gjë është e qetë, e palëvizshme dhe nuk ka pse të kesh frikë”. “Si zjarr, tamam si zjarr”. Këto qenë fjalët e para që shqiptoi djali i hipnotizuar. Këto qenë fjalët që hapën portat e ankthit. Mbi librin Quhet Erik Maria Bark dhe ishte hipnotizuesi më i famshëm në Suedi. Por më pas gjithçka shkoi tmerrësisht keq dhe jeta e tij qëndronte një hap larg humnerës. Premtoi publikisht të mos e praktikonte më kurrë hipnozën dhe për 10 vjet e mbajti këtë premtim. Deri sot. Sot është 8 dhjetor. Është një natë e zhytur në dëborë dhe tringëllima e telefonit e zgjon menjëherë. Është Joona Lina, komisar i Policisë Kriminale. Një pacient ka nevojë për të. Një djalë me emrin Jozef Eku, që sapo ka qenë i pranishëm në masakrën e familjes: mamaja dhe motra e vogël janë therrur me thikë përpara syve të tij dhe ai vetë është gjetur në një lumë gjaku, çuditërisht i gjallë. Jozefi është shtruar në gjendje të rëndë shoku dhe nuk komunikon me botën përreth. Por është dëshmitari i vetëm i ngjarjes dhe duhet pyetur tani, sepse vrasësi kërkon ta përmbushë veprën duke vrarë edhe motrën e madhe të Jozefit. Ka vetëm një mënyrë për të marrë ndonjë të dhënë: të hipnotizohej Jozefi menjëherë. Ndërsa përshkon me makinë Stokholmin, që nuk kishte qenë kurrë kaq i errët dhe i ngrirë, Eriku e di tashmë që do ta thyejë premtimin e tij, do të pranojë ta hipnotizojë Jozefin. Sepse brenda vetes e di sesa i ka munguar puna e tij. E di që hipnoza funksionon. Ajo që hipnotizuesi nuk e di është se e vërteta që do të vijë prej djalit nën hipnozë do ta ndryshojë përgjithmonë jetën e tij. Komente “Ngjarja e hipnotizuesit zhvillohet në Suedi, por personazhet, dilemat dhe rasti i vrasjes makabre janë universale”. “The Indipendent” “Lars Kepler magjeps lexuesit me ‘Hipnotizuesin’, ashtu si Stieg Larsson me serinë Millenium... Mbetesh pa fjalë dhe përpiqesh të kuptosh se kush është Lars Kepler. Njeriu që me shkopin e tij magjik ka krijuar një prej romaneve më të mira të krimit, i cili të shtyn ta lexosh brenda një nate”. “Norrköpings Tidning”


•E

Librari

hënë 28 maj 2012

Rrëfime ish-ministrit të Jashtëm rus Autori: Sergej Dmitrieviç Sazonov Shqipëroi nga rusishtja: Vladimir Bregu Gjinia: Kujtime, histori

L

ibri vlen sidomos për studiuesit profesionistë të historisë, që duan të mësojnë më shumë për ngjarjet e kësaj periudhe, pedagogët, politikanët, diplomatët shqiptarë, analistët historikë, si dhe lexuesit e zakonshëm, të cilët kanë etje, ende, për ta zhbiriluar këtë periudhë shumë të largët e që ka lënë sigurisht vraga edhe në jetët e brezit të tyre. Ky libër vlen për të qartësuar përfundimisht ata mitomanë rusofilë shqiptarë, kryesisht ish - komunistë, të cilët janë rritur e edukuar me një ndjenjë të thellë dashurie politike të pakuptimtë e vetëvrasëse ndaj Rusisë (më saktë ish - BRSS), njëlloj sikur ta kishin mëmën e tyre të dytë... Këtu zbulohet qartë, me një panoramë simetrike me

Titulli: Studim gruaje, tregime franceze Gjinia: Tregime Shqipëroi: Urim Nerguti Autori: Të ndryshëm Në këtë vëllim janë përmbledhur disa nga tregimet e Volterit, Markezit De Sad, Honore de Balzakut, Sharl Bodlerit, Stefani Malarmesë, Gi dë Mopasanit, Marsel Prustit, Mauris Level dhe Rene Daumalit.

Si funksionon ligji i tërheqjes Titulli: Ligji i tërheqjes, si mund ta bëjmë që të funksionojë për ju Origjinali: The Law of Attraction Category: Udhërrëfyes praktik Autori: Esther Hicks, Jerry Hicks Shqipëroi: Adisa Duka Pasi i kishin njohur rezultatet praktike të arritura për veten dhe prej atyre njerëzve, të cilët kishin bërë pyetje të mençura lidhur me zbatimin e parimeve të Ligjit të Tërheqjes në fushën e financave, kushteve trupore dhe marrëdhënieve, ndërsa pasi i kishin zbatuar më vonë me sukses përgjigjet e Abrahamit për situatat e veta, Xherri dhe Esteri morën një vendim të qëllimshëm që t’i bënin të mundshme mësimet e Abrahamit për një rreth gjithnjë e më të gjerë njerëzish, që kërkojnë përgjigje për mënyrën se si të bëjnë një jetë më të mirë. Abrahami, një grup mësuesish jofizikë, që duket se janë të zhvilluar, flasin për perspektivën e tyre më të gjerë nëpërmjet gojës së Esterit. E ndërsa na flasin në nivelin e të kuptuarit tonë nëpërmjet trajtesash gjithë dashuri, të shkëlqyera, e megjithatë mjaft të thjeshta si të shtypura, ashtu edhe kur dëgjohen, ata na udhëheqin te një Lidhje e qartë me Qenien tonë të brendshme të dashur dhe udhërrëfyese dhe te ngritja e vetëpërmirësimit tonë prej Vetes sonë totale.

Në “traktatet erotike” të arabëve

Një rrëfim i pacipë dhe sensual i një Sheherezadeje të kohëve moderne. Një intelektuale siriane studion të fshehtat, të paktën kështu beson, të traktateve erotike të arabëve të lashtë. Derisa ajo ftohet zyrtarisht për të marrë pjesë në një simpozium mbi këtë temë. Kjo është një mundësi për të që të kujtojë të kaluarën e jetës së saj: lirinë, kënaqësitë dhe dëshirat

23

Tregime franceze për gruan

qëndrimin rus ndaj ngjarjeve gjatë periudhës së çmontimit të ish - Jugosllavisë dhe ndaj fatit të Kosovës (1981 – 1999), roli dhe këndvështrimi i tyre mbi fatin dhe popujt e Ballkanit dhe, në këtë mënyrë edhe pozicioni i Rusisë në raport me çështjen panshqiptare. Këtu lexuesi mund të orientohet më shumë mbi labirintin e atyre momenteve, kur si në një pezhishkë merimange do të përpëliteshin jetët e gjyshërve dhe stërgjyshërve tanë, jetë të cilat më së shumti u prenë në mes apo me vështirësi dolën nga grackat e historisë dhe kurthet e sllavo - ortodoksëve armiqësorë ballkanikë, me ndihmën e AustroHungarisë dhe Aleancës së Boshtit apo të ndihmuar nga fati e rrethanat si dhe kontributi i gjithë patriotëve dhe popullsisë shqiptare, e cila si asnjëherë në histori u gjend pranë asgjësimit, e mbështetur pas muri e me gjunjë në tokë, me pushkën ruse mbrapa koke.

Titulli: Të fshehtat e një gruaje Origjinali: Le preuve par le miel Autori: Salëa Al Neimi Shqipëroi: Vladimir Gjonaj Gjinia: Roman

»

në një ëndërr të bukur që gërshetohet me kujtimet nostalgjike për një dashnor misterioz dhe me citimet sensuale të kryeveprave të letërsisë arabe. Mbi autoren Poetesha siriane, Salëa Al Neimi jeton në Paris prej shumë vitesh. Pasi kreu studimet për letërsi arabe dhe dramaturgji, punoi si gazetare kulturore. Një përzgjedhje e poezive të saj, përkthyer nga vetë ajo, u botua në frëngjisht nën titullin “Vrasësit e paraardhësve të mi”. Ajo gjithashtu ka

shkruar një përmbledhje me tregime: “Libri i Sekreteve”, si dhe një përmbledhje të përzgjedhur intervistash titulluar: “Kam marrë pjesë në mashtrim”. Komente “Roman erotik i shkëlqyer. Të fshehtat e një gruaje shënon një kthesë vendimtare në letërsinë moderne arabe”. Al - Akhbar, Liban “Salwa Al Neimi, shkrimtarja siriane që jeton në Paris, është romancierja më e guximshme”. Aljazeera.net “Një libër bujar, i shëndetshëm, i bukur me një erudicion të paimagjinueshëm”. Yasmina Khadra, autor i “Dallëndyshet e Kabulit”

re Titulli: Publikja Shqipta tare Origjinali: Publikja Shqip Gjinia: Ese kritike Autori: Të ndryshëm

Dashi

Demi

Binjaket

Gaforrja

Luani

Virgjeresha

Peshorja

Akrepi

Shigjetari

Bricjapi

Ujori

Peshqit

Ka rrezik te krijohet tension ne jeten tuaj ne cift sot dhe te gjitha keto sepse ju doni t’i impononi vullnetin tuaj partnerit. Atij i ka ardhur ne maje te hundes. Beqareve do iu jepen mundesi shume te mira per te gjetur personin e endrrave. Kapeni shancin. Ne planin financiar iu duhet te beni sakrifica te medha per te stabilizuar buxhetin. Shpenzoni me pak dhe hiqni disa lek menjane.

Duke qene se do jete Jupiteri ai qe do ndikoje me se tepermi ne jeten tuaj ne cift, nuk do mund te keni nje dite te qete. Secili prej jush do mbroje mendimet e veta dhe nuk do pranoni ate qe do iu thote partneri. Kujdes! Beqaret do kene mundesi me shumice per takime por nuk do parapelqejne te fiksohen diku. Ata qe jane treguar te pamatur me financat do kene probleme te medha.

Nen influencen e Venusit, jeta juaj ne cift do filloje te stabilizohet. Do jeni me realiste dhe do beni edhe leshime kur duhet. Beqaret duhet me patjeter te ndryshojne sjelljen e koheve te fundit nese duan te bejne per vete ate qe iu pelqen. Ju mundeni! Tregohuni me vigjilente me financat dhe mos beni cmenduri me shpenzimet. Situata mund te perkeqesohet me shume sesa ju mendoni.

Klima ne cift nuk do jete shume e ngrohte dhe do e keni te veshtire t’i pranoni gabimet. Nga ana tjeter personat e divorcuar do kene mundesi te njohin dashuri te reja. Para se te merrni vendime te rendesishme qartesohuni njehere me veten tuaj. Beqaret do kene raste te shkelqyera. Shfrytezojini! Ne planin financiar situata mund te perkeqesohet duke qene se do shpenzoni jashte mase.

Urani dhe Merkuri do iu sjellin harmonine ne cift gjate kesaj dite. Ata qe sapo jane lidhur do kalojne momente te mrekullueshme dhe te mbushura me pasion te zjarrte. Beqaret do kene me shume se kurre nevoje te joshin pa pushim. Mos dilni jashte realitetit. Jo gjithcka do shkoje mire me financat. Duhet me patjeter te beni nje menaxhim me te mire te tyre dhe te tregoheni sa me te matur.

Jeta juaj ne cift do jete me e animuar dhe me e bukur gjate kesaj dite. Kujdes! Mos perfitoni nga zemergjeresia e partnerit dhe te kerkoni gjithmone e me shume, ndonjehere edhe jashte mundesive te tij. Beqaret do ndihen ende mire ashtu si jane dhe nuk do kerkojne te kene dike prane. Me financat do keni disa probleme te vogla. Merrni masat menjehere dhe gjithcka do rregullohet.

Saturni do iu premtoje cifteve qendrueshmeri dhe siguri. Secili do mbaje pergjegjesite e veta dhe nese keni femije do kujdeseni bashkarisht per ta. Nese jeni beqare, pritet te shfaqet nje person interesant me te cilin te krijoni nje lidhje te qendrueshme dhe jetegjate. Financat nuk do perbejne problem. Mundohuni te tregoheni edhe sa me te matur me shpenzimet qe te ndiheni edhe vete te qete.

Ju qe jeni ne cift do afroheni me shume me partnerin tuaj dhe do i shprehni me shume ato qe ndjeni. Do provoni edhe gjera te reja me ate qe keni ne krah. Nese jeni vetem do tregoheni me te hapur ndaj aventurave dhe nuk do e keni problem edhe sikur ato te jene kalimtare. Ne planin financiar do beni transaksione te rendesishme duke qene se situata do jete goxha e stabilizuar.

Te gjithe planetet do te ndikojne tek jete sentimentale e cifteve. Ata do iu nxitin te permiresoni lidhjen tuaj dhe te largoni komplekset. Nese jeni beqare do e keni te veshtire edhe vete ta kuptoni se cfare doni ne te vertete. Nese nuk doni thjesht nje aventure prisni edhe pak kohe. Jupiteri do sjelle fat dhe sukses ne planin financiar. Nese keni per te bere transaksione mund te tentoni.

Ne jeten ne cift ka rrezik te kete furtuna te forta. Do debatoni per gjithcka dhe do e keni te veshtire te pranoni gabimet. Ndryshoni sjellje sepse gjerat mund te shkojne edhe me keq. Beqaret nuk duhet te hezitojne te pranojne ftesat nese vertet duan te krijojne nje lidhje. Ne planin financiar situata do jete optimiste por mos merrni vendime te medha. Prisni edhe pak kohe.

Persa i perket jetes ne cift do refuzoni te beni disa zgjedhje te domosdoshme dhe kjo do shtoje dozat e rutines. Nuk do merrni kenaqesine qe keni pritur prej kohesh dhe kjo per shkakun tuaj. Edhe beqaret do e kene te veshtire te krijojne nje lidhje duke qene se personat qe do takojne nuk do ua mbushin mendjen. Perspektivat per te rritur financat do jene te mira. Me ne fund do ndiheni te qete ne kete fushe.

Venusi do jete planeti me pozitiv i jetes sentimentale te cifteve. Do jeni me sensuale dhe ne mbremje do kaloni momente pasiononte prane atij qe dashuroni. Beqaret duhet te vendosin njehere se cfare duan ne te vertete, pastaj te hidhen ne veprim. Edhe pse po afrohet fundi i muajit financat tuaja jane te mira ne krahesim me ato cka iu thone miqte per veten. Kujdes me shpenzimet gjithsesi.

kryeredaktor BRAHIM SHIMA

S T A F F

zv/kryeredaktor: ARMAND MAHO MARIGLEN MULLA

politika: ALBANA LIKA, HERION MESI, ekonomia: BRIKENA DERVISHAJ sociale: PRANVERA KOLA rrethet: BLERINA SPAHO kronika: MARIGLEN MULLA kultura: BLERINA GOCE design&layout: DANIEL PRIFTI, GËZIM DUZHA

ADRESA: RR. DULL KETA, NR. 5. (RR. E DIBRËS), TIRANË

marketing: ELIGERTA DYRMISHI cel: 067

20 62 200

e-mail: eligertad@yahoo.com

www. gazetametropol.com e-mail: gazetametropol@yahoo.com


24

« reklamË

E hënë 28 maj 2012 •


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.