»7
Piktura nga Zvicra, Mali i Zi, Tirana e Berati
“Kolor 12” 195 fëmijë paraqesin 265 vizatime në “Eduard Lear” E hënë
28 maj 2012
Viti VIII, Nr. 2676 Tel: 04 2 233 991 Fax: 04 2 233 998 Çmimi: 30 lekë • € 1.5
gazetametropol.com
Ushtarakët
Papa dhe nazizmi, të ISSH miraton listën e vërtetat “e fshehura” re të rezervistëve që
bote & histori
• Piramidat, enigma e renditjes sipas formacioneve yjore • Greqia, momenti i shkëputjes? Deklaratat e sondazhet • Rudolf Hess, frika nga “komploti hebre” »12-16
marrin pensionet
»6
katËr kushtet Rama kërkon takim me Berishën për ngërçin
Ruçi: Kryetarët e partive parlamentare të takohen për t’i dhënë rrugë reformës zgjedhore, imuniteteve, rregullores parlamentare dhe Presidentit të ri. Berisha: Reformën e zgjidhin negociatorët. Patozi: Nuk pranojmë ultimatume nga opozita. Rama në Greqi: Qeveria po rrezikon statusin e vendit kandidat në Bashkimin Evropian
Regullorja e re Kontratat, procedurat që do të ndiqen për lidhjen e energjisë »5 Konferenca Emigrantët në Greqi kërkojnë mësimin e gjuhës shqipe në shkolla »5
»3
Nga Leonard Olli
Dokumentet e miratuara nga ish-diktatori
Fjala që vret besimin »10
Si e ndërtoi dhe e nguliti Enveri figurën e Stalinit në Shqipëri Mbyllen dosjet
Legalizimet, emrat që marrin tapitë në të gjithë vendin »
18-21 ALUIZNI miraton kërkesat e paraqitura për ligjërimin e objektit. Familjet që duhet të realizojnë procedurat e fundit për hipotekimin
»8-9
Koment
Moratoriumi
Skafet kthehen Nga Fadil Maloku në Kuvend, nuk do të lejohen as Kosova “viktimat” gjatë pushimeve dhe nepotizmi»11 PD: Lejimi do të kthejë fluksin e trafikut drejt Italisë: Nisma është mafioze. Reagojnë socialistët: Jemi i vetmi vend ku deti si jep gjë ekonomisë
»2
Nga Luan Kurti
Kushtetuta, Nano dhe amerikanët
»10
02
«
POLITIKE E hënë 28 maj 2012 •
PS KËRKON SHFUQIZIMIN E MORATORIUMIT PËR SKAFET
PD kundër PS: Nismë mafioze e skafodeputetëve socialistë Herion Mesi
D
rafti i opozitës për heqjen e moratorumit të skafeve për Partinë Demokratike është një nismë me porosi dhe në interesa direkte të mafies së trafiqeve. Në deklaratën për shtyp PD-ja, duke e kundërshtuar projektligjin e PS-së, i cilësoi dje “skafodeputetë” ligjvënësit socialistë që kanë propozuar nismën për anulimin e moratoriumit të ndalimit të skafeve. Projektligji për shfuqizimin e moratoriumit të mjeteve lundruese, që mban firmën e deputetit të PS-së Artan Gaçi, është përfshirë në kalendarin trejavor të punimeve të Kuvendit, që u miratua javën e kaluar dhe pritet që këtë javë të diskutohet në komisionet përkatëse parlamentare.
Drafti i PS-së Deputeti socialist Artan Gaçi ka kërkuar shfuqizimin e moratoriumit të mjeteve lundruese me argumentin se ka bllokuar zhvillimin turistik dhe e ka vënë vendin në një pozicion të turpshëm krahasuar me fqinjët bregdetarë, që e shohin turizmin si burim mirëqenieje për qytetarët. Për shkak të këtij projektligji socialistët vlerësojnë se të sjellësh këtë propozim për koncesione të porteve turistike pa shfuqizuar moratoriumin është njësoj si të
Pakti detar, Beja: Me Greqinë do të përcaktohen vetëm detaje Shqipëria dhe Greqia do të diskutojnë sërish për një marrëveshje mes dy shteteve që lidhet me përcaktimin e kufijve shtetërorë. Kreu i Komisionit të Jashtëm, Fatos Beja, në një intervistë dhënë dje për mediet theksoi se marrëveshja me shtetin fqinj do të përcaktojë detaje, si për shembull, shfrytëzimi i nëntokës. “Asnjëherë nuk vihen në dyshim këta kufij. Është një çështje për t’u shtjelluar në të ardhmen, por nuk lidhet me kuptimin e njohjes së kufirit për të cilin flitet sot, sepse të dyja shtetet kanë nënshkruar Kartën e Helsinkit, që përcakton qartë që shtetet nënshkruese njohin kufijtë ekzistues në Europë. Kufiri ekziston në bazë të akteve
ndërkombëtare të njohura, të legjislacionit të secilit vend dhe nuk shtrohet fare çështja e njohjes, apo mosnjohjes së kufirit, për të cilin ka pasur, për fat të keq, edhe abuzime”, - tha Beja. Duke iu referuar paktit detar të 2009s, i cili u rrëzua nga Gjykata Kushtetuese, Beja bëri me dije se marrëveshja e re ka të bëjë me përcaktimin e rregullimin e detajeve me anë të një akti bilateral. “Çfarë janë ujërat e brendshme? Çfarë është vija bazë? Çfarë është deti territorial? Të gjitha këto është mirë të rregullohen në një akt bilaterial, përtej akteve ndërkombëtare. Një akt bilateral shmang interpretimet e ndryshme në raste të caktuara”, - tha deputeti i PD-së Fatos Beja.
Në kuadër të ftesës së emirit të Katarit
ANULIMI I LIGJIT
Ekonomia
Presidenti Bamir Topi vizitë zyrtare në Kuvajt Në relacionin e socialistëve thuhet: “Ky ligj po bën një dëm të madh ekonomisë në të gjithë vijën bregdetare të vendit. Duke iu shtuar prapambetjes të trashëguar nga sistemi komunist, ky moratorium e ka thelluar edhe më tej pozicionin e turpshëm të Shqipërisë në fushën e infrastrukturës turistike detare krahasuar me fqinjët, Kroaci, Mal i Zi e Greqi.”
“Ligji i skafeve e ka humbur funksionin e tij dhe po penalizon shtetasit shqiptarë, duke bllokuar turizmin dhe zhvillimin e gjithë infrastrukturës lidhur me mjetet lundruese, si portet, pontilet, barkat me vendet e tregtimit dhe riparimit të tyre, shkollat nautike etj. Në këto kushte, amendimi është i domosdoshëm”,- shprehen socialistët.
Vangjel Tavo
Deklarata e PD-së Partia Demokratike përshëndeti aksionin e dy ditëve më parë të forcave të rendit, që vunë para ligjit rreth 32 anëtarë shqiptarë dhe italianë të një bande të madhe të mafies së trafikut të drogës, si dhe konfiskoi skafin dhe mjete të tjera të organizatës së tyre të krimit të organizuar. “PD-ja përshëndet këtë operacion të përbashkët të suksesshëm të forcave të rendit dhe agjencive të tjera të zbatimit të ligjit të dy vendeve tona, si dëshmi tjetër e bashkëpunimit të shkëlqyer që ekziston midis tyre”, - u shpreh dje në reagimin zyrtar zëdhënësja për shtyp e PD-së Silvi Bardhi. Në këtë kontekst, zëdhënësja e selisë blu në deklaratën e djeshme theksoi: “Partia Demokratike me këtë rast informon shqiptarët se skafodeputët në parlamentin shqiptar, me porosi dhe në interesa direkte të mafies së trafiqeve të drogës, me të cilën me sa duket ndajnë fitimet, kanë marrë nismën për të anuluar moratoriumin e ndalimit të skafeve. Partia Demokratike e denoncon këtë nismë të skafodeputetëve, që duan ta shndërrojnë Shqipërinë në skaforepublikë vetëm për pasurimin e tyre me paratë e drogës dhe të trafiqeve të tjera kriminale, çka kërcënon lëvizjen e lirë të shqiptarëve në Europë”, - u shpreh Bardhi.
PD kërkon marrëveshje me vendin fqinj
Deputeti i LSI-së Vangjel Tavo pak ditë më parë tha se kishte ardhur kohë që të pushonte së ekzistuari. Por Tavo dha dy versione të mundshme mbi ligjin. “Të shihet mundësia që ligji të pushojë së ekzistuari gjatë verës, ndërsa në dimër të hyjë sërish në fuqi. Kjo për të shmangur ndikimin që mund të ketë ky ligj gjatë sezonit turistik veror”, - tha ai.
Reagon në “Twitter” kreu socialist
Rama: Berisha e di detin govatë për t’u llokoçitur vetë Kryetari i opozitës Edi Rama i është përgjigjur akuzave të selisë blu në lidhje me draftin e PS-së për moratoriumin e skafeve. Rama në faqen e tij zyrtare në rrejtin social “Tëitte” ka akuzuar kreun e mazhorancës se ka ndaluar mjetet lundruese, duke bërë që Shqipëria të jetë vetmi vend të Mesdhe ku deti si jep asgjë ekonomisë. “Jemi i vetmi vend në Mesdhe ku deti s’i jep asgjë ekonomisë! Kryeministri ka ndaluar mjetet lundruese se e di detin govatë për t’u llokocitur vetë e aq”,- shkruan rama në faqen e tij personale në Tëitter. Nga ana e saj PD-ja denoncoi nismën e deputetëve socialistë, me porosi dhe në interesa direkte te mafias së trafiqeve. Ndërkohë në mbledhjen e 2 prillit të grupit të Partisë Demokratike Kryeministri Berisha u ndal dhe në propozimin e PS-së për shfuqizimin e ligjit për moratoriumin e skafeve. Berisha e cilësoi këtë nismë të papranueshme, pasi sipas tij do të kthente trafiqet. “Kjo nismë është absolutisht e papranueshme, për arsye se vë në lëvizje industrinë e skafeve, dhe kjo do të ishte një rikthim i fuqishëm i flukseve të trafiqeve kriminale drejt bregut tjetër të Adriatikut”, - u shpreh Berisha.
flasësh për koncesione parkingjesh nëntokësore para viteve ’90, kur s’kishte makina private. Në relacionin bashkëngjitur projektligjit, që këtë javë pritet të jetë pjesë e diskutimeve në komisionet parlamentare, socialistët theksojnë: “Në kushtet e pajisjes së shtetasve shqiptarë me letërnjoftime e pasaporta biometrike, liberalizimit të vizave dhe lëvizjes së lirë të
shtetasve shqiptarë si dhe identifikimit elektronik e dixhital në pikat e kalimit kufitar, mundësia e lëvizjeve klandestine është thuajse zeruar. Ndërkohë që moratoriumi ka rezultuar i dështuar në parandalimin e trafikut të narkotikëve, gjë që e vërtetojnë mjetet që transportojnë këto lëndë e që vazhdojnë të kapen nga policia bregdetare e shtetit fqinj, Itali.”
Presidenti i Republikës, Bamir Topi, i shoqëruar nga Zonja e Parë Teuta Topi, u nis paraditen e djeshme për një vizitë zyrtare në shtetin e Kuvajtit, me ftesë të emirit të Kuvajtit, sheikut Sabah Al-Ahmad Al-Jaber Al-Sabah. Kreu i shtetit shqiptar do të pritet me ceremoni zyrtare nga emiri i Kuvajtit si dhe nga autoritete të tjera të larta të monarkisë kushtetuese të shtetit të Kuvajtit. Zyra e shtypit e Presidencës bëri me dije gjithashtu se gjatë qëndrimit në Kuvajt Presidenti Topi do të zhvillojë një takim të veçantë me emirin e shtetit të Kuvajtit, sheikun Sabah Al-Ahmed Al-Jaber Al-Sabah, me kryeministrin kuvajtian, sheikun Jaber Al-
Mubarak Al-Hamed Al-Sabah, me kryetarin e Asamblesë Kombëtare të shtetit të Kuvajtit Ahmed Abdulaziz Al-Saadun etj. “Gjatë këtyre takimeve do të diskutohet për çështje të rëndësishme dhe me interes të ndërsjellë për dy vendet, për forcimin e marrëdhënieve politike dhe forcimin e bashkëpunimit ekonomik si dhe për mundësitë e shtimit të investimeve të shtetit të Kuvajtit në Shqipëri, me synim zhvillimin e mëtejshëm të marrëdhënieve të miqësisë e bashkëpunimit të vazhdueshëm që ekzistojnë midis dy vendeve e popujve tanë”, - theksohet në njoftimin e djeshëm të zyrës së shtypit të Presidencës.
Takimi në rezidencën qeveritare në Durrës
Jahjaga i shpreh ngushëllimet Berishës për tragjedinë e Himarës “Progresi i gjithanshëm i Kosovës ka bërë që ajo të shndërrohet në një faktor të rëndësishëm paqeje, stabiliteti e bashkëpunimi në rajon”, - u theksua në takimin që kreu i qeverisë Sali Berisha pati me presidenten e Republikës së Kosovës Atifete Jahjaga. Kryeministri Sali Berisha u takua dje në Durrës në rezidencën qeveritare me presidenten e Kosovës Atifete Jahjaga. Nga ana e saj presidentja Jahjaga i shprehu kreut të qeverisë ngushëllimet më të thella për humbjen e jetëve në aksidentin tragjik në Himarë, një ngjarje që tronditi thellë të gjithë qytetarët e Kosovës. Mësohet se gjatë takimit të djeshëm dy bashkëbiseduesit kanë diskutuar mbi zgjerimin
e bashkëpunimit të shkëlqyer që ekziston në të gjithë fushat midis Shqipërisë dhe Kosovës, si interesi jetik i qytetarëve të dy vendeve. Gjithashtu pjesë e diskutimit të djeshëm kanë qenë dhe zhvillimet në rajon. Zyra e shtypit e Kryeministri në njoftimin e djeshëm bën me dije se “Kryeministri Berisha shprehu kënaqësinë që takohej me Ppesidenten Jahjaja, si dhe vlerësoi rolin e kontributin e saj në konsolidimin e Republikës së Kosovës, si faktor paqeje dhe stabiliteti në rajon. Kryeministri Berisha dhe presidentja Jahjaga vlerësuan se progresi i gjithanshëm i Kosovës ka bërë që ajo të shndërrohet në një faktor të rëndësishëm paqeje, stabiliteti e bashkëpunimi në rajon”.
POLITIKE •E
hënë 28 maj 2012
»
03
PD E PS ZYRTARIZOJNË BISEDIMET E PARA PËR PRESIDENTIN. SOCIALISTËT VËNË KUSHTE
Negociatat, Rama kërkon takim me Berishën Dështon takimi Patozi-Ruçi. Opozita parashtron paketën me 4 propozime Albana Lika
REFORMA ZGJEDHORE
S
ocialistët dhe demokratët kanë zyrtarizuar bisedimet e para lidhur me zgjedhjen e presidentit të ri të vendit me një dështim. Negocitorët e PSsë Gramz Ruçi dhe Sajmir Tahiri prezantuan kushtet e tyre, një lëvizje e papritur kjo për kundërshtarët e tyre politikë Astrit Patozi dhe Edmond Spaho. Kërkesa e të majtëve për të takuar në një tryezë me krerët e tjerë parlamentarë, Berishën me Ramën, për reformat, imunitetet dhe presidentin, ishte një kërkesë që i la shije të keqe negociatorit të PD-së, Patozi. “Të thërritet një tryezë me të gjithë krerët e partive parlamentare. Tryeza duhet të trajtojë 4 çështje të rëndësishme për integrimin: të finalizohet reforma zgjedhore, të miratohet përfundimisht reforma parlamentare, të finalizohet dhe miratohet formula për kufizimin e imunitetit për zyrtarët e lartë të shtetit, ndërtimi i një procesi gjithëpërfshirës për zgjedhjen e presidentit të ri që në raundin e parë”, - tha Ruçi pas takimit mesditën e djeshme. Ndërsa demokratët kanë qenë të papërgatitur për këtë kërkesë. Ata shpresonin që negociatat të përqendroheshin tërësisht te procesi i zgjedhjes së presidentit. “Ky takim më la një shije të keqe, por nuk dua të them fjalën e fundit, sepse mazhoranca ka prirjen të mbajë hapur portën për arritjen e një marrëveshjeje për presidentin. Pala tjetër kishte ardhur në takim me platformën e editorialit të kryetarit të partisë së tyre, zotit Edi Rama, e cila është një platformë bllokuese, që e fut në rrugë pa krye procesin”, - tha Patozi. Shije
Numërimi elektronik dhe hapja e kutive gjatë procesit të ankimit nga dy anëtarë të KQZ-së janë dy pikat kyçe për të cilat palët nuk kanë gjetur gjuhën e përbashkët, duke rrezikuar në këtë mënyrë miratimin nga Kuvendi i Shqipërisë me konsensus të palëve të paketës së reformës zgjedhore. Rregullat e saj, të miratuara pas problemeve të dala nga dy proceset më të fundit zgjedhore, ato të 2009-s dhe 2011-s dhe rekomandimeve të OSBE-së, do të aplikohen për zgjedhjet e përgjithshme të vitit 2013.
REFORMA PARLAMENTARE Reforma parlamentare është një tjetër reformë e dështuar e politikës shqiptare. Komisioni parlamentar i ngritur posaçërisht për të realizuar ndryshime në Rregulloren e Kuvendit është mbledhur shumë pak herë. Palët, dhe pse janë deklaruar se do ta përshtatin Rregulloren për ligjvënësit shqiptarë sipas asaj të PE-së, ato nuk kanë rënë në një mendje për sa i takon kohës së diskutimit të kryeministrit në seancë plenare mënyrës së procesit të votimit të fshehtë apo jo të dekreteve të Presidentit të Republikës.
REAGIMI I RAMËS Kryesocialisti Edi Rama ka reaguar në rrjetin social lidhur me negociatat e dështuara mes drejtuesve të grupeve kuvendore Astrit Patozi e Gramoz Ruçi. Rama ka kërkuar tryezë të drejtuesve të partive parlamentare për miratimin e kushteve që PS-ja paraqiti zyrtarisht në takimin e së dielës. “Këto çështje, të lidhura ngushtë me interesin kombëtar në këtë udhëkryq drejt vjeshtës, ku 28 nëntori pa status të ri në Bashkimin Europian do qe turp”, - shkruan Rama në profilin e tij në rrjetin social “Twitter”. Ai është deklaruar i hapur për një takim të mundshëm me kundërshtarin e tij politik për zgjedhjen e presidentit të ri. Por prej javësh vetë Rama ka deklaruar se përpara se të flitet për emra të përveçëm për presidentin e ri të Republikës duhet të përfundojë dhe miratohet paketa e reformave, ku peshë kryesore zë ajo zgjedhore.
të keqe ky takim besohet të ketë lënë edhe tek opinioni publik, i cili me shpresën për nisjen me këmbë të mbarë të bisedimeve deri në arritjen e një konsensusi, konstatoi se fillimi ishte jo i mbarë. Ndërkohë që na ndajnë edhe pas ditë nga raundi i parë i votimit, duket se ecuria e çeljes së negociatave na çon shumë larg kërkesave të politikës sh-
REFORMA Deklarata e anëtarit të komisionit
Idrizi: Duhej këmbëngulur në numërimin elektronik Anëtari i Komisionit parlamentar për Reformën Zgjedhore, kreu i PDIU-së Shpëtim Idrizi, e quan të dështuar punën e komisionit. Pas afatit të vënë nga Brukseli për të mbyllur këtë reformë të rëndësishme për integrimin, Idrizi shprehet se PD-j dhe PS-ja gabuan rëndë kur u tërhoqën nga numërimi elektronik. “Një goditje tjetër e kësaj reforme ishte tërheqja nga numërimi elektronik. Ishte ajo që do të shpëtonte zgjedhjet shqiptare nga shumë fenomene, të cilat tashmë janë në sytë e të gjithë opinionit publik. Pra, numërues partiakë me mungesë besimi reciprok. Njerëz të cilët 2-3 javë rrinin duke numëruar kutitë në një gjendje skandaloze edhe nga ana njerëzore, por mbi të gjitha sollën bllokimin e procesit zgjedhor. Ky proces do të vazhdojë të jetë i tillë, nëse nuk bëhet numërimi elektronik”, - deklaron Idrizi. Sa u takon ndasive për formatimin e KQZ-së, kreu i PDIU-së shprehet mosbesues në gjetjen e një konsensusi për këtë çështje. “Çdo formulë partiake sigurisht që nuk është ajo që duhet, sepse bëhet fjalë gjithmonë se kush do t’ia hedhë tjetrit, kush do të ketë maxhorancën apo bllokimin në një proces zgjedhor. Pra, ne jemi krejtësisht indiferentë ndaj çdo formule, ku çdo formulë do të jetë e pranueshme vetëm për dy forcat e mëdha politike”, shprehet ai. Gjatë javëve pas mbylljes së afatit të punës nga komisioni palët kanë arritur kompromis për përdorimin pjesor të teknologjisë në zgjedhjet e ardhshme të 2013-s.
qiptare për ta zgjedhur kreun e ri të shtetit në raundin e parë. Takimi Lajmi për takimin e djeshëm u paralajmërua nga selia blu përmes një njoftimi për mediet. “Të dielën në orën 11:00 do të takohen negociatorët e mandatuar të Partisë Demokratike, Astrit Patozi dhe Edmond Spaho, me kryetarin e grupit
parlamentar të PS-së Gramoz Ruçi për të negociuar për zgjedhjen e presidentit të ri të vendit”, - thuhej në njoftimin e shkurtër të PD-së. Pasditen e së premtes kreu i grupit parlamentar të PD-së, Astrit Patozi, përmes një letre publike i kërkoi kreut të grupit të PS-në në parlament, Gramoz Ruçi, që të nisnin negociatat për zgjedhjen e presidentit.
KUFIZIMI I IMUNITETIT Kufizimi i imunitetit të zyrtarëve të lartë është një debat që zien prej shumë vjetësh mes politikanëve të të dy kaheve politike. Herë i pranuar nga njëra palë herë i refuzuar, ligji nuk ka marrë formë ligjore. Fillimisht socialistët e më pas demokratët përmes kryeministrit folën për lënie vullnetare të imunitetit me deklaratë apo draft ligjor. Por në të dyja rastet pengesë ishte Kushtetuta, e cila nuk pësoi ndryshime për këtë çështje në vitin 2008, ndaj përflitet të ndryshohet së shpejti.
PRESIDENTI Negociatat zyrtare për zgjedhjen e presidentit të ri nisën një ditë pas afatit zyrtar të çeljes së procedurave për zgjedhjen e presidentit të Republikës më 25 maj. Atë ditë kreu i Partisë Demokratike, Sali Berisha, zhvilloi konsultime me tri partitë aleate të qeverisjes: LSI-në, PR-në dhe PDIU-në. Në takime nuk u fol për emra konkretë për presidentin e ri, por palët thanë se dialogu është në rrugë të mbarë. Berisha paralajmëroi një takim me kreun PBDNJ-së Vangjel Dule, por refuzoi të takojë Ramën.
KREU I PS-së AKUZA NGA ATHINA PËR MAZHORANCËN QEVERISËSE
“Qeveria po rrezikon statusin e vendit kandidat” Svoboda: Presidenti të jetë një kandidat mbi politikën Kreu i PS-së, Edi Rama, akuzoi nga Athina mazhorancën qeverisëse se po tregohet indiferente ndaj thirrjeve të opozitës dhe ndërkombëtarëve për të marr statusin e vendit kandidat në vjeshtë. “Qeveria dhe kryeministri nuk po i përgjigjen kërkesës publike për ta pasur statusin e kandidatit në vjeshtë, as thirrjeve të Parlamentit Europian, as thirrjeve të Komisionit Europian, as thirrjeve të opozitës për të bërë reformat që janë përcaktuar si kusht. Klasa politike shqiptare duhet t’ua jepte këtë mundësi shqiptarëve në përvjetorin e 100-të pavarësisë”, - deklaroi Rama. Ai ndodhej në Athinë për të prezantuar punën e tij si piktor në ekspozitën “Arti përmirëson të ardhmen”. Në këtë ekspozitë të organi-
SVOBODA PËR PRESIDENTIN “Unë mendoj se zgjedhja e presidentit është një çështje shumë e rëndësishme. Sidomos në vende ku ende ka shumë dallime dhe ndarje, është shumë e rëndësishme për t’u përpjekur për të shkuar bashkë në zgjedhjen e një kandidati që është mbi politikën dhe që ka besimin e të dyja palëve, të qeverisë dhe të opozitës. Në të gjitha zgjedhjet e përgjithshme në Shqipëri ka pasur probleme, kështu që duhej të ishte bërë me kohë një reformë zgjedhore që të ishte gjerësisht e pranueshme në vend dhe gjithashtu në përputhje me standardet ndërkombëtare europiane.”
zuar nga Bashkia e Athinës me mbështetjen e ambasadës austriake në Greqi, u paraqitën edhe disa piktura të Edi Ramës, të kryetarit të grupit parlamentar socialist dhe demokrat në PE Hanes Svoboda dhe të Fate Velajt. Ndërsa gjatë forumit “Europa mes meje dhe teje”
referuesi Edi Rama, Hanes Svoboda dhe Stavros Lambrinidis, ish-ministër i Jashtëm grek, vunë theksin te roli i Bashkimit Europian për vendet si Shqipëria dhe Greqia, si dhe nevojën imediate që Tirana të marrë sa më shpejt statusin e vendit kandidat. Svoboda tha
se politikanët shqiptarë kanë nisur të bashkëpunojnë mbi çështje themelore. Ai apeloi për nevojën e realizimit të reformave në përputhje me standardet evropiane, si e vetmja mënyrë që Shqipëria të marrë statusin e vendit kandidat në Bashkimin Europian.
04
«
AKTUALITET E hënë 28 maj 2012 •
QENTË ANTIDROGË DALLUAN NGARKESËN
KISHTE EMËR TË RREMË
Kapet shqiptari me 44 kg hashash, po ta shiste fitonte 400 mijë euro
Pranga kosovarit në Rinas, ishte me pasaportë false
ITALI- Të destinuara për tregun e Raguzës, 44 kilogramë drogë është konfiskuar nga Guardia di Finanza në një banesë private në Messina. Në prangat e policisë ka rënë shqiptari Ilirian Hoxha, 27 vjeç, një shofer kamioni me profesion. Operacioni është kryer natën e së premtes, kur rreth 18 efektivë të personelit policor kanë vërejtur një manovrim të çuditshëm të një Mercedesi i sapozbarkuar nga një traget që vinte nga Villa San Giovanni. Shoferi u përpoq të shmangte kontrollet e padëshiruara, por u nda-
lua dhe më vonë policët iu afruan me qentë. Kështu pastorët gjermanë Opa është Ralos sapo shkuan në anën e pasme të makinës, lehën si të çmendur. Ndjenja e tyre e nuhatjes nuk gaboi, sepse atje ndodheshin katër thasë të mëdhenj dhe një copë e ashpër, me logon e një mulliri në Tiranë. Por brenda nuk kishte asgjë që ka të bëjë me grurin. Atje ishin fshehur 44 kilogramë marihuana, e ndarë në 10 pjesë. Nëse do të vendosej në treg, bari do t’i kishte dhënë më shumë se 400.000 euro fitim.
Ditën e djeshme është arrestuar në Aeroportin e Rinasit, shtetasi kosovar Xhavit Makolli, i cili akuzohet për identitet të rremë. Shtetasi kosovar është arrestuar mëngjesin e sotëm në Rinas, menjëherë pas deportimit të tij nga Zvicra, ku identifikohej me emrin e rremë Artan Hasanpapaj. Autoritetet zvicerane kanë bërë deportimin e tij, nën këtë identitet, por ndërkohë gjatë verifikimeve të policisë ka rezultuar se bëhet fjalë për shtetasin kosovar Xhavit Makolli, ndërsa identiteti me të cilin u vu në pranga në
Zvicër rezulton i rremë. Burime të komisariatit të policisë në Rinas bëjnë të ditur se dyshohet që shtetasi kosovar të ketë blerë identitetin tjetër nga shtetasi Artan Hasanpapaj me origjinë nga Tropoja. Dyshohet që kosovari ka ofruar një shumë të konsiderueshme parash, kundrejt blerjes së pasaportës biometrike me të cilën ka udhëtuar drejt Zvicrës. Pas arrestimit të tij në Rinas dhe marrjes në pyetje kanë nisur edhe hetimet në lidhje me personin që mund t’i ketë shitur atij pasaportën biometrike.
TOTOZANI PRETENDON SE ATA RRAHËN DY VËLLEZËR NË BURG
Avokati i Popullit: Të hetohen 5 punonjës burgu për torturë H etime ndaj pesë punonjësve të burgut 313 në kryeqytet, të dyshuar për dhunimin e të dënuarve është kërkuar dje nga Avokati i Popullit. Igli Totozani ka denoncuar në Prokurori 4 punonjësit e grupit të gatshëm, si dhe përgjegjësin e shërbimit në burgun 313, pas ankesës që nëna e vëllezërve që vuajnë dënimin në këtë burg, ka bërë në zyrën e Avokatit të Popullit. “Në institucionin tonë është paraqitur dhe ka bërë ankesë shtetasja N.Gj. Ajo pretendonte se kishte marrë informacion që dy djemtë e saj P dhe A Gj, të cilët ndodhen të paraburgosur në I.E.V.Penale “Jordan Misja” Tiranë, më datë 26.04.2012 ishin keqtrajtuar nga punonjësit e policisë”,- bën të ditur njoftimi i institucionit të Avokatit të Popullit. Më tej është dërguar një grup pune në burg. Në njoftim vijohet “Grupi i punës mori takim dhe pyeti me procesverbal të dy të arrestuarit P dhe A Gj. Sipas shpjegimeve të dhëna nga P dhe A Gj, më datë 26.04.2012, rreth orës 15:00, P ka kërkuar t’i jepet ndihmë mjekësore, pasi nuk ndihej mirë. Punonjësit e policisë e kanë shoqëruar atë në dhomën e ndihmësmjekut, ku sipas tij është
goditur me shkelm nga ana e tyre. Më pas P është dërguar në dhomën e tij ku i ka treguar për ngjarjen e ndodhur të vëllait. I revoltuar nga kjo ngjarje, A ka filluar të përdorë fjalë fyese për stafin e institucionit. Për këtë veprim ai është prangosur dhe është shoqëruar në dhomën e veçimit nga grupi i sigurisë. Sipas A, sapo ai është
futur në këtë dhomë, policët e grupit të sigurisë e kanë urdhëruar atë që të hiqte atletet dhe çorapet. Pasi i ka hequr atletet dhe çorapen e këmbës së majtë, policët e kanë ulur në dysheme dhe i kanë shtrirë këmbët para. Dy prej policëve e kanë kapur prej krahësh dhe ia mbanin ato pas shpine, një polic e ka shkelur në këmbën
e majtë afër kaviles, ndërsa dy të tjerë kanë filluar ta godasin disa herë atë me shkop gome në shputat e këmbëve dhe më pas edhe të duarve. Mbas kësaj ai është goditur nga një polic në pjesë të tjera të trupit me grushte, pëllëmbë e shqelma. Sipas tij, nga goditjet e policëve atij i janë shkaktuar dhimbje të mëdha dhe mpirje të shputave të këmbëve e të duarve”. Ndërkaq, për të verifikuar e provuar pretendimet e dy të arrestuarve për keqtrajtimin fizik të tyre, Avokati i Popullit i ka kërkuar edhe Institutit të Mjekësisë Ligjore Tiranë ekzaminimin mjeko-ligjor i të dy ankuesve P dhe A Gj, e cila provoi pretendimet e tyre. Avokati i Popullit rekomandon: “Fillimin e ndjekjes penale në ngarkim të punonjësve të Policisë së Burgjeve efektivë të I.E.V.P. “Jordan Misja” Tiranë, A.S, A.I, Sh.M, M. Sh dhe A.A, për veprën penale të “Torturës” e kryer në bashkëpunim, parashikuar nga neni 86 dhe 25 i K.Penal, të ndryshuar. Për shqyrtimin e këtij rekomandimi dhe qëndrimin që do të mbani ndaj tij, të vihemi në dijeni brenda afatit ligjor prej 30 ditësh, konform nenit 22 të ligjit “Për Avokatin e Popullit”.
Për konflikt pronësie
Mbetet në burg 73-vjeçari, sulmoi me granata fqinjin Burg pa afat ka qenë vendimi i trupit gjykues gjatë vlerësimit të masës së sigurisë për 73-vjeçarin Bafti Ahmati, nga Bratila e Gramshit, i cili të premten tentoi të vrasë me granatë anëtarët e një familjeje, pas një konflikti për çështje pronash. Në seancën e zhvilluar dje, kjo gjykatë miratoi kërkesën e prokurorit të çështjes, Binas Mina, për mbajtjen ne paraburgim të 73-vjeçarit Ahmati. Nga burime zyrtare të policisë mësohet se 73-vjeçari ka pranuar autorësinë e krimit. Ai ka deklaruar se e kishte planifikuar me kohë sulmin mbi familjen Cenkolli, të cilët ishin fqinj dhe të afërm të tij pas grindjes së vazhdueshme për tubacionin e ujit që kalonte në pronën e tij. Bashkë me ta do i jepja fund edhe jetës time, ka deklaruar 73-vjeçari, i cili jetonte në vetmi prej kohësh. Në orët e para të mëngjesit të së premtes Sektori kundër Krimeve të Rënda bëri të mundur arrestimin në flagrancë të shtetasit Bafti Ahmati nën akuzën “vrasje me dashje e mbetur në tentativë”, si dhe “mbajtje pa leje e armëve luftarake”. Ngjarja ndodhi në fshatin Bratilë të komunës Kodovjat të Gramshit, ku 73-vjeçari, për mosmarrëveshje pronësie me fqinjin e tij V.Cenkolli, 60 vjeç, njëkohësisht, hodhi në banesën e tij një granatë e tentoi të hidhte edhe një tjetër, por fatmirësisht tentativa e tij për t’i vrarë pjesëtarët e kësaj familjeje ka dështuar.
PRONARËT DUAN TOKËN E TREGUT TË VJETËR
PO LUANTE, RRËSHQITI
Romët përplasen me policinë, nuk pranojnë tregun e ri
Humb jetën 9-vjeçari, ra në pusin e shtëpisë
ELBASAN - Transferimi i tregut veshjeve të përdorura në qytetin e Elbasanit ka çuar në protestë tregtarët, të cilët nuk pranojnë të transferohen nga vendi ku shesin aktualisht. Tregtarët deklarojnë se nuk mund të përballojnë koston e qirasë në tregun e ri të ndërtuar nga firmë private. “Tarifat janë shumë më të larta se ky treg. Ne paguajmë 2 mijë lekë këtu, atje paguajmë 10 mijë, nuk e duam atë pazar. Unë me këtë treg mbaj kalamajtë. Me lecka ushqehemi”. Por ndërkohë bashkia
deklaron se tregu i ri i ndërtuar me vendim të Këshillit Bashkiak nuk është bërë për këtë qëllim, pasi ai do të mbledhë të gjithë tregtarët që shesin në rrugë dhe rrugica. Por i gjithë konflikti ka ardhur pasi pronarët e territorit të tregut aktual i palicencuar kërkojnë ta mbyllin këtë treg. Konflikti është privat thotë bashkia dhe ne thjesht po zbatojmë një kërkesë të pronarëve të territorit. Gjatë protestës së djeshme janë shënuar përplasje me forcat e Policisë Bashkiake.
KUKES - Një ngjarje e rëndë është shënuar mëngjesin e djeshëm në fshatin Trun të Kukësit, ku një 9-vjeçar ka humbur jetën, pasi aksidentalisht ka rënë në një pus uji. Mësohet se ngjarja ka ndodhur teksa fëmija ka qenë duke luajtur me bashkëmoshatarët e tij në oborrin e shtëpisë, kur papritur ka rrëshqitur duke përfunduar në pusin e ujit. Menjëherë fëmijët e tjerë kanë njoftuar familjarët e 9-vjeçarit, të cilët kanë hyrë brenda pusit dhe pas disa orë përpjekjesh kanë
mundur që ta nxjerrin gjallë të voglin nga thellësia e tij, ndonëse me fraktura të mëdha. Menjëherë ai është nisur drejt spitalit të Kukësit për të marrë shërbim shëndetësor, por nuk ka mundur që të përballojë plagët e marra, duke humbur jetën gjatë transportimit për në spital. Në vendngjarje ka shkuar menjëherë grupi hetimor i ngritur nga policia dhe Prokuroria ku kanë konstatuar se shkak për rënien e 9-vjeçarit në pus ka qenë lagështira e krijuar si pasojë e reshjeve të shiut.
EKONOMI •E
hënë 28 maj 2012
DEBITORËT NË CEZ TË PËRJASHTUAR NGA SKEMA E APLIKIMIT
Lidhja e re e energjisë, rregullorja për qytetarët
qershor, pritet që të mblidhen komentet me shkrim të këtyre institucioneve të interesuara. Më pas ato do të kalojnë për miratim në Bordin e Entit Rregullator të Energjisë. Çdo person fizik apo juridik që aplikon për lidhje të ambienteve me rrjetin e shpërndarjes së CEZShpërndarjes ose çdo klienti apo përdoruesi që aplikon për rritjen
e fuqisë së lidhjes ekzistuese, ose kërkesë për një lidhje të përkohshme, duhet të kontaktojë në zyrat e kujdesit ndaj klientit në CEZ-Shpërndarje. Kompania “CEZ-Shpërndarje” do të ndjekë parimin “kush vjen i pari, shërbehet i pari”, ndërkohë po përpunohet kërkesa për një lidhje të re apo modifikim të lidhjes ekzistuese.
LIDHJA
REFUZIMI
J
05
SITUATA Reshjet e fundit përmirësojnë bilancin
Fierza në nivel maksimal, vazhdon eksporti i energjisë
Ervin Koçi o më shumë se 2 muaj do të jetë periudha e përgjigjes për konsumatorët që duan të lidhin energjinë në shtëpinë apo biznesin e tyre apo të modifikojnë lidhjen ekzistuese. Enti Rregullator i Energjisë ka publikuar për diskutim në pritje të miratimit të rregullores për lidhjet e reja në sistemin e shpërndarjes, si dhe marrëveshjen për lidhjet e reja që konsumatorët familjarë ose privatë do të bëjnë me kompaninë “CEZ-Shpërndarje”. Me këto ndryshime pritet që t’u jepet një hov i ri marrëdhënieve mes kompanisë private të shpërndarjes së energjisë “CEZ” dhe konsumatorëve si dhe lidhjeve të reja në rrjet, duke pasur parasysh se procedura aktuale është mjaft e komplikuar dhe ka një kohëzgjatje të madhe. Gjithashtu po diskutohet edhe forma e formularit të aplikimit për lidhjet e reja. Ato janë përgatitur nga kompania private e shpërndarjes së energjisë dhe janë të hapura për diskutim nga të gjithë. Deri në mes të muajit, rreth datës 16
»
Kompania “CEZShpërndarje” mund të refuzojë kërkesën e një aplikanti kur ai rezulton të jetë debitor dhe nuk ka shlyer detyrimet e mëparshme ndaj kompanisë ose synon marrjen e shërbimeve për lidhje të reja, që sipas opinionit të kompanisë rezulton të jetë mashtrues, i pavërtetë ose çorientues.
Për të vendosur për pikën e lidhjes CEZ-i do të marrë parasysh vendndodhjen e objektit për të cilin kërkohet lidhja, afërsinë e tij me Sistemin e Shpërndarjes, nivelin e sigurisë, qëndrueshmërinë statike dhe dinamike, nivelin e rrymës së lidhjes së shkurtër si dhe çdo kriter të përcaktuar në Kodin e Shpërndarjes.
Reshjet e këtyre ditëve të fundit kanë bërë që situata hidrike në hidrocentralet që ndodhen në kaskadën e lumit Drin të përmirësohet ndjeshëm. Aktualisht kuota në liqenin e Fierzës është në nivelin maksimal dhe prurjet vazhdojnë të jenë të kënaqshme, çka ka bërë që Korporata Elektroenergjitike Shqiptare të prodhojë të gjithë sasinë e nevojshme për konsum ditor si dhe të eksportojë. Burime nga KESH-i bëjnë të ditur se gjatë dy javëve të fundit të muajit maj ka nisur eksporti i energjisë elektrike. Ndërkohë mësohet se gjatë kësaj periudhe nga eksporti drejt vendeve të rajonit të energjisë në arkën e KESH-it janë derdhur 5,1 milionë euro. Burime nga kjo korporatë bëjnë me dije se çmimi i shitjes së energjisë luhatet nga 57 euro deri në 66 euro për megavat-orë dhe që prej fillimit të eksportit drejt rajonit tranzitohen 6 milionë kilovat-orë në ditë. Ndërkohë ka garantuar se falë rezervave energjetike do të ketë një furnizim 24 orë në ditë me energji gjatë gjithë stinës së verës. Aktualisht KESH-i ka një rezervë energjetike rreth 1.4 miliard kilovat-orë, e cila sipas Korporatës garanton një verë të qetë. Nga të dhënat e KESH-it mësohet se aktualisht nuk prodhohet me kapacitet të plotë, sepse nuk ka një konsum të madh. Konsumi ditor arrin në 17 milionë kilovat-orë në ditë dhe vetë Korporata po prodhon më shumë se 8 milionë kilovat-orë energji në ditë. Nëse KESH-i do të vazhdojë të eksportojë në të njëjtat sasi dhe me çmim të njëjtë, të ardhurat në arkë do të llogariten në 10.2 milionë euro në muaj. Ndërkohë që KESH-i duhet t’i kthejë qeverisë huan që ka marrë në muajt e ftohtë të dimrit.
CEZ-SHPËRNDARJA KA NISUR NJË FUSHATË PËR TË NDËRGJEGJËSUAR KONSUMATORËT QË TË HARXHOJNË MË PAK ENERGJI
Kursimi i energjisë, CEZ-i këshilla për pajisjet elektrike Çfarë mund të përdorin qytetarët për të pakësuar shpenzimet për energjinë elektrike
N
ë kuadër të iniciativave të përgjegjësisë sociale, kompania e shpërndarjes së energjisë, CEZ-Shpërndarje, ka filluar një fushatë ndërgjegjësimi për një konsum të përgjegjshëm dhe më të dobishëm të energjisë. Robert Huqi, specialist i iniciativave për përgjegjësinë sociale pranë kompanisë së shpërndarjes së energjisë, thotë se ka shumë mënyra që secili prej nesh të jetë një konsumator i përgjegjshëm i energjisë elektrike. Duke vlerësuar sjelljen dhe ndjeshmërinë e klientëve të saj, shoqëria “CEZ-Shpërndarje” ka për qëllim të komunikojë në vazhdimësi këshilla që e bëjnë më të lehtë marrëdhënien e konsumatorit me energjinë që konsumohet nga ta. Mjafton që konsumatorët të krijojnë disa zakone në aktivitete e tyre të përditshme dhe rezultati do të shihet në fund të muajit në kursimin, që do të jetë i pasqyruar dukshëm në kilovatët e konsumuar. Më poshtë do të gjeni disa këshilla për një konsum efiçent të energjisë elektrike, një produkt shumë i vyer në ekonomitë e zhvilluara dhe ato në zhvillim e sipër, siç është Shqipëria. Termoizolimi Rreth 60% e konsumit të energjisë për një apartament familjar tipik shkon për ngrohjen si të ambientit, ashtu dhe të ujit. Edhe në rastet e ftohjes së ambientit në verë, termoizolimi luan një rol shumë të rëndësishëm. Sa më i mirizoluar të jetë një ambient, aq më gjatë e ruan nxehtësinë apo freskinë. Frigoriferi Ky elektroshtëpiak kaq i domosdoshëm për ne është një nga konsumatorët më të mëdhenj të energjisë. Konsumon edhe më shumë se kondicioneri. Prandaj këshillohet që dera e tij
të mos qëndrojë për një kohë shumë të gjatë e hapur, të mos vendosen gjëra të ngrohta në frigorifer dhe të mos lejohet formimi i akullit në pjesën e pasme të tij. Gjithashtu, nëse jeni në kërkim të një frigoriferi të ri, mbani parasysh se, diçka: sa më i madh frigoriferi, aq më shumë harxhon. Kondicioneri Shumë i nevojshëm në ambientet familjare, sidomos gjatë ditëve të nxehta të verës. Këshillohet që në verë temperatura e kondicionerit të qëndrojë stabël në 25 gradë celsius, kurse në dimër temperatura perfekte është 20 gradë celsius. Gjatë verës këshillohet që të përdoret edhe freskuesja, në mënyrë që ajri i ftohtë të shpërndahet në të gjithë dhomën. Lavatriçia Kur të përdorni lavatriçen, mbusheni kazanin në kapacitetin e tij të plotë. Kini parasysh që rrobat i lan detergjenti dhe jo uji i ngrohtë, prandaj lajini rrobat në ujë të ftohtë dhe përdorni detergjent për ujë të ftohtë. Kështu edhe kurseni energji, por dhe zgjatni jetëgjatësinë e rrobave tuaja. Për të evituar rrudhosjen e rrobave dhe të kurseni disa kilovatë, bëni centrifugën në shkallën më të ulët. Dushi Instaloni një kokë dushi të vogël: sa më i
ulët presioni, aq më pak ujë të ngrohtë harxhon dhe për rrjedhojë kursen energji. Tek termostati i dushit caktojeni temperaturën në 50 gradë celsius. Uji i fortë krijon copëza të ngurta rreth rezistencës së dushit, duke e ulur efiçencën e saj, prandaj këshillohet që rezistenca e dushit të pastrohet çdo 6 muaj. Kur nuk jeni në shtëpi, mos e mbani dushin në prizë. Televizori TV Plazma janë konsumatorët më të mëdhenj të energjisë, prandaj, nëse doni të kurseni, zgjidhni një LCD. Por ndryshimi qëndron edhe te madhësia, prandaj midis një 32” dhe një 55”, zgjidhni të parin. Kompjuteri Fikeni kompjuterin, nëse nuk do ta përdorni për më shume se 20 min. Reduktoni kontrastin/ndriçimin e ekranit. Ndërroje desktopin për një laptop, sepse harxhon më pak energji. Ndërroje ekranin e vjetër të kompjuterit me një LCD për të njëjtën arsye. Këndi i kuzhinës Kur gatuani, ndajeni ushqimin në copa të vogla. Kështu gatuhet më shpejt dhe harxhon më pak energji. Gjatë gatimit përdorni ujë të ngrohtë. Gjatë përdorimit të furrës mos e hapni shumë herë derën e sobës. Për çdo hapje dere soba humbet 20 gradë në nxehtësi. Mos përdor-
ni një tenxhere apo tigan më të vogël se vatra e sobës, sepse kjo shkakton humbje të energjisë. Llambat Përdorni llamba në vat më të ulët të nevojshëm (40 W në vend të një 60 W). Përdorni llambat fluoreshente në vend të atyre inkadeshente. Rrojnë më gjatë dhe harxhojnë më pak. Kur dilni nga dhoma, fikeni llambën. Për ambientet e jashtme përdorni dritat me sensor lëvizjeje. Superharxhuesit e energjisë Të tillë quhen ato elektroshtëpiake që harxhojnë energji edhe thjesht duke qëndruar në prizë. Mund të jetë karikuesi i celularit, televizori, dvd player etj. CEZ-Shpërndarje këshillon që të gjitha këto elektroshtëpiake të vendosen në të njëjtin zgjatues me çelës dhe fikeni kur nuk ka njeri në shtëpi. Sytë tek etiketa Përpara se të blini një elektroshtëpiake të re, kontrolloni etiketën e furnizimit me energji për klasifikimin e aparaturës në piramidën e efiçencës së konsumit të energjisë. Eletroshtëpiaket që kanë etiketën A+ janë më efiçente dhe kursimtare me konsumin e energjisë. Në faqen e saj të internetit, www.cez.al, shoqëria “CEZ-Shpërndarje” ka publikuar, veç disa këshillave të vlefshme se si të kursejmë energji, edhe një llogaritës të konsumit të përafërt të energjisë në bazë të pajisjeve elektroshtëpiake që disponon një konsumator. Ju lutemi të na informoni mbi mundësinë tuaj për t’u informuar apo takuar personat përgjegjës si dhe ju lutemi të na kontaktoni për çdo pyetje apo paqartësi.
06
«
SOCIALE E hënë 28 maj 2012 •
SIGURIMET SHOQËRORE DETAJOJNË PËRFITIMET E PARAKOHSHME DHE ATO SUPLEMENTARE TË PLEQËRISË
Ushtarakët, lidhen 101 pensione të reja Ndarja e plotë e përfitimeve për qytetin e Tiranës, Shkodër, Durrës, Korçë etj Zbardhet lista e re e pensioneve të caktuara në radhët e ish-ushtarakëve. Instituti i Sigurimeve Shoqërore ka publikuar listën me 101 përfituesit e rinj që i shtohen skemës së përfitimeve. Në tabelën bashkëngjitur shkrimit do të gjeni të detajuar ndarjen e plotë të
pensioneve suplementare të pleqërisë dhe të parakohshme për përfituesit e Tiranës, Shkodrës, Korçës, Durrësit, Gjirokastër e Sarandë. Procesi i llogaritjes së pensioneve do të vijojë edhe në javët e ardhshme me zbardhjen e përfitimeve të tjera, që do të caktohen
menjëherë sapo dikasteret përgjegjëse të dorëzojnë të dhënat e kërkuara nga sigurimet mbi historikun e punës së aplikuesve. Vetëm pas marrjes së këtyre të dhënave nga ministritë e linjës dhe strukturat vartëse të komandove ekspertët e ISSH-së mund të përcak-
tojnë nëpërmjet llogaritjeve masën e pensionit që do të shkojë për secilin aplikues në këtë skemë. Në kërkesat e dërguara ministrive ISSH-ja ka kërkuar prej tyre plotësimin e dy formularëve: një për vërtetimin e vjetërsisë së shërbimit dhe të pagës mesatare referuese
dhe një për pagën referuese në muajin e lindjes të së drejtës për përfitim. Plotësimi dhe dorëzimi i këtyre të dhënave nga Ministria e Mbrojtjes, Ministria e Brendshme, Ministria e Drejtësisë dhe SHISH-i i hap udhë të menjëhershme procesit të llogaritjes.
EMER
ATESI
MBIEMER
LLOJI PERFITIMIT
Ibrahim
Daut
Hoxha
Suplement Pleqerie
Ramadan
Bajram
Mehaj
P.Parakohshem
Abas
Ilias
Selimi
Suplement Pleqerie
Ilirjan
Sami
Hyska
P.Parakohshem
Ramadan
Muhamet
Cecaj
P.Parakohshem
Abas
Sali
Abasi
Suplement Pleqerie
Islam
Ibrahimi
Merolli
P.Parakohshem
Refat
Riza
Mukaj
Suplement Pleqerie
Abduraman Isan
Dervishi
Suplement Pleqerie
Janko
Kristo
Brazhdari
P.Parakohshem
Rifat
Adem
Gjoka
Suplement Pleqerie
Adham
Mile
Frasjeri
Suplement Pleqerie
Jonuz
Abaz
Korkuti
P.Parakohshem
Riza
Hysen
Bregu
Suplement Pleqerie
Afron
Nuri
Mici
P.Parakohshem
Jonuz
Hasan
Allkoci
Suplement Pleqerie
Ruben
Kanan
Muho
Suplement Pleqerie
Agim
Bezat
Lleshi
P.Parakohshem
Kalam
Vasil
Nasto
Suplement Pleqerie
Sali
Feta
Agaci
Suplement Pleqerie
Agim
Rexhep
Maksuti
P.Parakohshem
Kujtim
Harulla
Komani
Suplement Pleqerie
Sami
Beqir
Bala
Suplement Pleqerie
Ahmet
Fadil
Bulkuq
Suplement Pleqerie
Liljana
Simo
Resulaj
Suplement Pleqerie
Seit
Cote
Zhguni
Suplement Pleqerie
Albert
Tefik
Keco
P.Parakohshem
Marije
Ndue
Zllaticanin
Suplement Pleqerie
Seit
Shahin
Mamaj
Suplement Pleqerie
Androkli
Lefter
Totoni
Suplement Pleqerie
Mark`
Ndrec
Kola
P.Parakohshem
Selfo
Bejtash
Selfo
Suplement Pleqerie
Asllan
Nurce
Zamani
P.Parakohshem
Milto
Miter
Prifti
Suplement Pleqerie
Shaban
Hamit
Suina
Suplement Pleqerie
Azis
Muharrem
Keta
Suplement Pleqerie
Miti
Kozma
Mita
Suplement Pleqerie
Shefki
Izet
Leka
Suplement Pleqerie
Bahri
Syrja
Ceka
Suplement Pleqerie
Muco
Sulo
Hoxha
Suplement Pleqerie
Sinan
Bezat
Seda
P.Parakohshem
Bardhyl
Teki
Begaj
Suplement Pleqerie
Muharem
Mehmet
Elezi
Suplement Pleqerie
Sokrat
Thoma
Pocari
Suplement Pleqerie
Bedri
Ramazan
Spahiu`
P.Parakohshem
Muharem
Shyqyri
Hoxhalli
Suplement Pleqerie
Sotir
Hajdar
Gjikondi
Suplement Pleqerie
Behar
Hetem
Dervishaj
Suplement Pleqerie
Mystehak
Halim
Llanaj
Suplement Pleqerie
Sotir
Spiro
Demiri
Suplement Pleqerie
Bhaki
Qamil
Osja
Suplement Pleqerie
Nadi
Guxhe
Celaj
Suplement Pleqerie
Sotiraq
Mihal
Zavalani
Suplement Pleqerie
Dhimostan
Spiro
Ndrio
Suplement Pleqerie
Nargim
Rami
Berberi
Suplement Pleqerie
Stefan
Jorgji
Papa
Suplement Pleqerie
Emin
Uke
Cami
Suplement Pleqerie
Neki
Islam
Muka
Suplement Pleqerie
Tahir
Islam
Sulejmani
Suplement Pleqerie
Enver
Haxhi
Shimaj
P.Parakohshem
Nevrus
Riza
Demaj
Suplement Pleqerie
Tajar
Selim
Demiri
Suplement Pleqerie
Farudin
Kapo
Majko
Suplement Pleqerie
Nexhip
Aqif
Karaj
Suplement Pleqerie
Teli
Zaho
Margariti
Suplement Pleqerie
Fatmir
Sabri
Shkreta
P.Parakohshem
Nikolla
Kico
Rondo
P.Parakohshem
Thoma
Josif
Peci
P.Parakohshem
Ferdi
Bido
Malo
Suplement Pleqerie
Novruz
Skender
Lico
P.Parakohshem
Thoma
Rako
Gjika
P.Parakohshem
Filip
Koco
Qirko
P.Parakohshem
Pandeli
Andrea
Kosta
P.Parakohshem
Vasfi
Shebi
Isufllari
Suplement Pleqerie
Nevrus
Dinkellari
Suplement Pleqerie
Vasil
Naum
Berberi
Suplement Pleqerie
Fiqeret
Ali
Bala
P.Parakohshem
Perent
Flora
Myfit
Maksuti
Suplement Pleqerie
Perparim
Nuredin
Hodo
P.Parakohshem
Vasil
Shyqyri
Brisku
Suplement Pleqerie
Frederik
Myftar
Zace
P.Parakohshem
Petraq
Koci
Pali
Suplement Pleqerie
Veliko
Myrteza
Myrtaj
Suplement Pleqerie
Gezim
Zeqir
Gorezi
Suplement Pleqerie
Petraq
Vasil
Mamilla
Suplement Pleqerie
Vladimir
Koci
Gjekushi
Suplement Familjar
Sefer
Teli
Suplement Pleqerie
Xhemal
Qamil
Memaj
Suplement Pleqerie
Guman
Sefer
Sejdiaj
Suplement Pleqerie
Petref
Halit
Myftar
Gjecaj
Suplement Pleqerie
Pjeter
Frrok
Marku
P.Parakohshem/S.pleqerie
Xhevahir
Iliaz
Hyseni
P.Parakohshem
Hike
Ahmet
Babaj
Suplement Pleqerie
Qani
Myslim
Cuci
P.Parakohshem
Yllka
Seladin
Alia
Suplement Pleqerie
Estref
Aliaj
P.Parakohshem
Yzedin
Hatem
Mersinasi
P.Parakohshem
Qani
Lule
P.Parakohshem
Zyhdi
Dali
Kolaj
Suplement Pleqerie
Hysen
Qani
Ramaj
Suplement Pleqerie
Qemal
Hysen
Tefik
Biba
Suplement Pleqerie
Qemal
MBËSHTETJA E SHTRESAVE NË NEVOJË
UDHËZIMI I PLOTË PËR TESTIMIN E MËSUESVE
Bashkia, 100 familje në nevojë përfitojnë 6 muaj ushqime
Punësimi i mësuesve, si do të jetë provimi i shtetit
Familjet kryeqytetase që janë në kushte të vështira jetese përveç ndihmës së përkrahjes sociale do të përfitojnë edhe një paketë të përmuajshme ushqimore nga Bashkia e Tiranës. Janë përzgjedhur tashmë 100 familjet e para, të cilat për gjashtë muaj me radhë do të përfitojnë nga Bashkia edhe paketën bazë të ushqimeve. 100 familje në nevojë të kryeqytetit, të cilat marrin trajtim në qendra sociale të ngritura nga Bashkia e Tiranës, do të përfitojnë për 6 muaj pako ushqimore. Kësaj iniciative të Bashkisë iu përgjigj pozitivisht “Alpha Bank”, e cila financoi këtë projekt, i cili si fillim do të mundësojë pako ushqimore për 100 familje deri në muajin tetor. I pranishëm në ceremoninë e shpërndarjes së 100 pakove të para në qendrën sociale të kombinatit, kryebashkiaku
Lulëzim Basha u shpreh i vetëdijshëm se kjo nuk është e mjaftueshme, por në të njëjtën kohë shprehu besimin se realizimi i projekteve që kanë nisur të marrin jetë dhe kthimi i besimit të bizneseve tek Tirana do të përmirësojë jetën e qytetarëve të Tiranës. “Unë e di që kjo nuk është e mjaftueshme. Bashkia e Tiranës është e angazhuar për të përmirësuar jetën e çdo qytetari në kryeqytet. Duke qenë të vetëdijshëm se kjo nuk është e lehtë dhe as nuk mund të realizohet në një ditë, ne e kemi vënë fort theksin dhe kemi përqendruar fokusin tonë te nxitja e punësimit. Unë kam shpresë dhe besim të madh se projektet tona, të cilat do të nisin realizimin shumë shpejt, por dhe kthimi i vëmendjes së biznesit vendas dhe të huaj tek Tirana, do të mundësojnë hapjen e mijëra vendeve pune”, - ka deklaruar Basha.
Vetëm mësuesit që do të kalojnë me sukses provimin e shtetit kanë të drejtë të aplikojnë për vendet e lira të punës që do të rezultojnë në shkollat e ndryshme të rretheve. Këta mësues fillimisht duhet të kalojnë provimin për të marrë lejen e ushtrimit të profesionit. Për t’u ardhur në ndihmë kandidatëve me përgatitjet, Ministria e Arsimit ka shpallur gjatë ditës së djeshme udhëzimin e plotë të procedurës dhe përmbajtjes se si do të jetë testi së bashku me temat që duhen përvetësuar. Sipas programit të hartuar nga ekspertët e Ministrisë së Arsimit, provimi i shtetit për mësuesit është i përbërë nga dy pjesë: pjesa pedagogjike, që do të zërë rreth 40 për qind të pyetjeve; dhe pjesa profesionale, që do të yërë 60 për qind të pyetjeve. Programi i provimit të shtetit për pjesën
pedagogjike është një program orientues, që do të bazohet në kompetencat kryesore që duhet të zotërojë një kandidat për mësues në formimin e tij të përgjithshëm, ndërsa pjesa tjetër do të jetë vetëm për përgatitjen profesionale që mësuesi ka në lëndën përkatëse ku ai është specializuar gjatë studimeve të shkollës së lartë. Udhëzimi i shpallur detajon edhe disa modele pyetjesh të shoqëruara nga përgjigjet përkatëse, në mënyrë që arsimtarët të dinë se si duhet të përqendrohen në përgatitjen e tyre për të siguruar rezultatin maksimal nga ky provim. Për çdo lëndë parashikohet të hartohen rreth 2000 deri në 3000 pyetje. Veçoria e këtij provimi është se për çdo mësues, pavarësisht nga lënda, një pjesë e tezës do të jetë drejtshkrimi dhe përgatitja didaktiko-pedagogjike.
SPECIALE •E
hënë 28 maj 2012
»
07
PREZANTOHEN PIKTURA E SKULPTURA TË 195 FËMIJËVE NGA ZVICRA, MALI ZI, TIRANA E BERATI SULO GOZHINA BERAT – Ndryshe nga konkurset e mëparshme, “Kolor 12” këtë vit ka qenë më shumë festiv se vitet e tjera. Konkursi i fëmijëve piktorë që zhvillohet në galerinë “Eduard Lear” në qendër të qytetit muze ka qenë më shumë festiv, kjo jo vetëm për pjesëmarrjen e 195 fëmijëve në 265 punimet e tyre të paraqitura në tre sallonet e galerisë, por dhe nga pjesëmarrja në këtë event festiv për fëmijët që po ndërtojnë dhe historinë e tyre. Një detaj i veçantë i këtij konkursi qe dhe fakti që ishin pjesëmarrës mësues, prindër dhe gjyshet e fëmijëve. Po kështu ishte marrë vendim që të gjithë fëmijët pa përjashtim veç atyre që do të merrnin çmime do t’u bëheshin dhurata. “KOLOR 12” Në këta 11 vjet eksperiencë në fushën e konkursit të fëmijëve në artet figurative nuk kishte si të mos vinte suksesshëm mbrëmjen e djeshme në qytetin e Beratit. Konkursi “KOLOR 12” për fëmijët e moshave nga 6 deri në 14 vjeç është kthyer në traditë të rëndësishme kulturore në qytetin e Beratit, por në një fare mënyre së bashku me ekspozitën “LEAR” po formojnë histori të re të arteve vizive për fëmijë. Jo vetëm për rregullsinë, seriozitetin e gjerësinë e pjesëmarrjes, por dhe për nivelin e cilësinë gjithmonë e në rritje nga viti në vit. Këtë vit çmimi shënoi edicionin e njëmbëdhjetë për fëmijë, por këtë radhë me një veçanti të vërtet pasi marrin pjesë fëmijë nga Mali i Zi e Zvicra, si dhe Tirana. E veçanta e këtij konkursi është se duke u kthyer në një ngjarje për fëmijët është kthyer në të njëjtën kohë në një investim serioz në drejtim të përsosjes së metodikave të punës ku mësuesit e edukimit figurativ apo ata që kanë detyrimin ta japin këtë lëndë në shkollat 9-vjeçare të gjejnë përvojat më bashkëkohore e të suksesshme për t’u aplikuar. Në punimet e paraqitura suksesshëm janë të dukshme mënyrat e drejtimit të fëmijëve nga artistë e pedagogë jo vetëm të Beratit. Në këtë ngjarje artistike u prezantuan punimet e fëmijëve të drejtuar nga artistët Renata Rijavec dhe Vahide Nimanbegu nga Mali i Zi, prof. Sabine Amstad e mësueset Mirjam Stettler e Elisabeth Hofer nga Zvicra, Bertrandi Shijaku nga Tirana etj. Rreth 265 vizatime e piktura e skulptura të 195 fëmijëve më të talentuar u prezantuan mbrëmjen e djeshme në ekspozitën ku kanë marrë pjesë pushtetarë lokalë, mësues prindër dhe fëmijë, si dhe të apasionuar pas arteve vizive. Nga këta kanë sjellë punimet e tyre 25 fëmijë nga Zvicra, 6 nga Tirana dhe 15 fëmijë nga Ulqini që e zbukuruan atmosferën me praninë e tyre dhe të prindërve dhe mësueseve. Konkursi “KOLOR”, është hapësira e nevojshme ku fëmijët
“Kolor 12”, 265 vizatime në galerinë “Eduard Lear”
Fituesit “Kolor ‘12” për grupmoshat nga 06-08 vjeç Helena Germau Elsi Hoxha Adol Salepi Grejsi Tapia Për grupmoshat 09-12 vjeç Lidia Qama Megi Alia Luan Demiri Justi Sinjari
mund të provojnë dhe profesionistët mund të identifikojmë më të talentuarit t’i përkrahin dhe t’i stimulojmë. Pjesëmarrësit Vlen të përmendet se fëmijët kanë qenë komplet të angazhuar në këtë ekspozitë me punimet e tyre që këtë ditë u duk vërtet si festë e fëmijëve jo vetëm për nga numri dhe shoqëruesit e tyre qofshin këta mësues e prindër, po në këtë ekspozitë shumë fëmijë i shoqëronin edhe gjyshërit apo gjyshet e tyre. Ashtu si vlen të përmendet se sponsori gjeneral ishte fondacioni “Kokdhimë”,
Denis Xhako Raul Kobuzi Franci Doko Për grupmoshat 13-14 vjeç Klea Kotolloku Klea Bojaxhiu Arion Çapi Ergis Senko Stefano Begaj
si dhe ndryshe nga herët e tjera në këtë “Festkolor 12”, kishin ardhur për të festuar së bashku në këtë konkurs edhe kryetari i Këshillit të Qarkut Berat, Petrit Sinaj, si dhe kryetari i Bashkisë, Fadil Nasufi, të cilit përshëndetën dhe pjesëmarrësit në këtë konkurs. Po kështu vlen të përmendet se fëmijët nga Mali i Zi ishin nxënës të Shkollës Artistike në qytetin e Ulqinit, 16 fëmijë pjesmarës në konkursin “Kolor 12” ishin të shoqëruar nga mësuesja e tyre Vahida Maubegu, Renata Mashanovic dhe dy gjyshet Muniba e Miliha, si dhe prindërit Bilejana, Zana, Mersika, Paulina e Melida.
Arton Polovina Me Çmim të veçantë Boira Gripshi Lisa Nimanbergu Sabrie Mollabeqiri Rena Koder Geneshau Anjan Luca Posillipo Adelina Music
REPUBLIKA E SHQIPERISE KESHILLI I QARKUT ELBASAN
Adresa: Keshilli Qarkut Elbasan Tel:++355 54 52344, 52696, Fax: 52144
Njoftim për shpallje fituesi Ne zbatim te Ligjit Nr.8549 date 11. 11. 1999 “Statusi i nepunesit civil”, neni 13, VKM Nr. 231 date 11. 05. 2000 “Per pranimin ne sherbimin civil dhe periudhen e proves”, pika 20, Keshilli i Qarkut Elbasan, shpall: • Znj. ELDA SHQERRA, fituese te konkursit per vendin e specialistit per marredheniet me publikun ne Drejtorine e Burimeve Njerezore ne Institucionin e Keshillit te Qarkut KRYETARI Eugen ISAJ
08
« dossier
E hënë 28 maj 2012 •
Ex katedra, ex libris: Gjendje konfliktuale mendore e Shqipërisë Nga albert kotini
P
(vijon nga numri i kaluar)
aaftësia e shtabeve tona, për mendimin tim, vjen nga ajo që zgjedhja e tyre është bërë tue u nisur vetëm nga ajo që ata të jenë njerëzit tanë dhe janë mjaftuar me kaq... Në përgjithësi mendimi im dhe vetëm për atë që më përket është që në qytetin tonë problemi i mbrojtjes, megjithëse është qytet kufitar, nuk asht kapur ashtu si në qytetet e tjera dhe veçanërisht si në ata të jugut... Shoku Mehmet, ju lutem dhe një herë të më falni për kohën që ju humba, gjithashtu dhe për gabimet që mund të kem bërë gjatë fjalës sime të gjatë. Do të dëshiroja me gjithë zemër që të m’i vini në dukje këto gabime dhe ju jap fjalën e nderit, fjalën e ushtarit se do t’i ndreq këto dhe do të di të bëhem i tillë, që të meritoj fjalët “ushtar i popullit...” Stalini - figurë eksplozive në histori Stalini në histori, më në fund pas “baticave e zbaticave” politike, postmortum mbeti për rusët, sipas jubileut 2008 të fitores mbi fashizmin, “njeriu që ka bërë më tepër krime, por më historiku, sepse i zgjeroi kufijtë e BRSS-së nga Lindja në Perëndim, më të fuqishëm në tërë shekujt”. Ja pse me hapjen e arkivave sekrete në Moskë gjatë vitit 2009 në arkat e KGB-së jepen episode të rralla e të patreguara më parë, për të gjykuar mbi kohën e Stalinit në tërë spektrin e mistereve të papublikuara. Nga Arkivi Shtetëror i Rusisë, dosja 50-13, me 126 faqe për vitin 1953 mund të mos ketë informacion të përkthyer nga origjinali i këtij albumi mbi J.V.Stalinin. Në vitin 2004 munda të mësoj këtë vlerësim arkivor të Moskës për Stalinin: “Vdekja e njeriut është tragjedi personale. Jeta dhe vdekja e udhëheqësve dhe pushtetarëve të popujve është e mbushur me legjenda. Shpesh mbas ikjes së tiranëve ndihet një frymëmarrje lehtësuese, por gjithmonë njerëzit në vetvete kanë një boshllëk, të cilin e kompensojnë duke fantazuar. Mundet, duke e ngritur atë më lart se të tjerët, mbasi ata nuk mund të ngushëllohen se edhe ai do t’i braktisë si të gjithë të vdekurit. Për Stalinin është shkruar menjëherë mbas vdekjes. Sidomos jashtë Rusisë janë shkruar afro 100 monografi. Në vitet e fundit për të ka mjaft punime dedikuar jetës e veprës së tij. Madje, ato po shkruhen me shpejtësi edhe në Rusi. Në cilëndo vepër, shkruar edhe nga njerëz të talentuar, ajo ruan opinionin e autorit. S’ka dyshim se në të qëndrojnë pranë njëratjetrës meritat dhe mangësitë historike të veprës. Pra, në të është një pjesëz e epokës historike. Cilido dokument nuk mund të përmbajë të gjithë të vërtetën e kohës së kaluar në tërësinë e saj. Por ai mban të vërtetën e së shkuarës, madje edhe nëse autori i dokumentit çorientohet ose qëllimisht gënjen. Dokumenti është si një mozaik pasqyrash, në të cilat reflektohen a pasqyrohen faktet, ngjarjet, edhe pse jo plotësisht, apo të deformuara si figurat në pasqyrat konkave. Në fjalimet akuzuese e demaskuese të N.S.Hrushovit në kongreset e Partisë Komuniste ai tronditi keqas besimin e përfytyrimeve që kishin komunistët dhe njerëzit sovjetikë, duke nxirë shumë aspekte të së vërtetës mbi Stalinin. Që nga ajo kohë politika dhe publicistika mjegulluan dhe errësuan veprën e Stalinit. Shikimi, studimi shkencor i veprës së tij apo stalinizmit faktikisht ka nisur para pak kohësh. Tani, kur për përdorim të gjerë është hapur arkivi i Stalinit, nga dita në ditë shtohen e shtohen çsekretimi i arkivave dhe dokumenteve për
Më 28 prill 1955 sërish u mor një vendim dhe u krijua një komision për të parë, grumbulluar, sistemuar arkivin e Stalinit nën kujdesin e Hrushovit, ku bënin pjesë Bulganini, Kaganoviçi, Malenkovi, Molotovi, Pospjellovi e Susllovi. Sërish nuk u mor vesh rezultati i punës së këtij komisioni. Dihet vetëm kaq: “Molotovi në plenumin e qershorit 1957, kur doli armik, kritikoi Hrushovin për mosmbledhjen e këtij komisioni. Mundet që arkivi të jetë futur në qeli pa pjesëmarrjen e tyre. Dhe faktikisht puna me arkivin e Stalinit nisi me intensitet nga Nikita Hrushovi, që përgatiti raportin për kultin e personit për Kongresin XX të PKBS-s.
të dhe kohën e tij. Me sa shihet, ka prioritet për t’i dhënë vendin që meriton madhështisë së tij, duke u mbështetur në fakto historike. Megjithëse edhe në këtë rrugë kërkuesin e presin mjaft vështirësi. Historia e vet arkivore te Stalini ruan jo pak të fshehta nga pasardhësit e udhëheqësit, të cilët mezi prisnin vdekjen e tij dhe u “kujdesën” për fatin e arkivit të tij. Më 4-5 mars 1953, sipas një vendimi të Byrosë së Presidiumi të KQ të BRSS, ngarkohen: Malenkovi, Beria, Hrushovi. Kjo çështje e shqetësoi së tepërmi “triumviratin” - udhëheqësit e rinj të vendit. Me “letrat” e Stalinit u morën me vrull edhe udhëheqës të tjerë në shtator 1953. Malenkovi e Hrushovi qenë ngarkuar të njoftonin mbi sistemimin e materialeve personale në arkivin e Stalinit dhe si datë përfundimtare lanë 3 dhjetorin 1953. Për hir të së vërtetës, duhet thënë se ky objektiv nuk u realizua. Se si eci fati i atij arkivi, deri më sot nuk dihet asgjë. Më 28 prill 1955 sërish u mor një vendim dhe u krijua një komision për të parë, grumbulluar, sistemuar arkivin e Stalinit nën kujdesin e Hrushovit, ku bënin pjesë Bulganini, Kaganoviçi, Malenkovi, Molotovi, Pospjellovi e Susllovi. Sërish nuk u mor vesh rezultati i punës së këtij komisioni. Dihet vetëm kaq: “Molotovi në plenumin e qershorit 1957, kur doli armik, kritikoi Hrushovin për mosmbledhjen e këtij komisioni. Mundet që arkivi të jetë futur në qeli pa pjesëmarrjen e tyre. Dhe faktikisht puna me arkivin e Stalinit nisi me intensitet nga Nikita Hrushovi, që përgatiti raportin për kultin e personit për Kongresin XX të PKBS-s. Sipas gjeneralit dhe historianit D. A. Vollkoganov, i cili pohon se me urdhër të Hrushovit drejtori i MPBsë J.A.Selov gjeti dhe i dha atij disa pako dhe dokumente nga arkivi i Stalinit, si p.sh. letra të pushkatuarish me firmën e Stalinit dhe njerëzve të tjerë. Për ta flet ish-kryetari i KGB-së A.N.Shelepini më 1988. Sipas mendimit të tij, këto dokumente ishin zhdukur. Për fatin e vështirë të dokumenteve që lidhen me emrin e Stalinit, mjaft qartë dëshmon historia e mjekëve të arrestuar. E bija e Stalinit, Svjetllana, dhe pas saj kërkuesit shkencorë, vërtetojnë se historia e sëmundjes së Stalinit në ambulancën e Kremlinit më 1952 pas arrestimit të mjekut Vinogradov, u lëshua
urdhri nga vetë Stalini për t’i zhdukur. Por fatmirësisht ajo nuk ndodhi. Për analogji: Enver Hoxha Gjithë arkivi i Enverit jo vetëm u ruajt dhe u pasurua nga Ramiz Alia e Nexhmije Hoxha pas vdekjes së tij, por u pastrua nga çdo lloj komprometimi që ekzistonte i dokumentuar. Kjo në mënyrë të veçantë në prag të ardhjes së demokracisë në vitet 1990-1991. U botuan mjaft të dhëna për “grirësit” e këtyre dokumenteve, për të cilat mund të zbulojnë të vërtetën vetëm autorët e tyre, sepse spekulimet në shtyp nuk të çojnë te burimet e këtyre të dhënave për motive deformuese politike. Ana tjetër është se, ndërsa Hrushovi e “zhvlerësoi” figurën e Stalinit, Ramiz Alia bëri të kundërtën, gati e mitizoi me emrat që u vuri institucioneve të kohës dhe çdo lëvizjeje revolucionare të kohës (kujto Ditën e Enverit). Aq e fortë ishte dhe është kjo trashëgimi enveriane, sa edhe pas 20 vjetësh postkomunizëm në Shqipëri nuk mbeti ditë pa bërë diçka për të mbetur gjallë kujtimi i tij. Dishepujt e Enverit, si një bllok i trashëgimisë PPSH-PS, pa lëvizur asnjë kuadrat të këtij elektorati, si për shembull, oficerët e Mbrojtjes dhe të Punëve të Brendshme, veteranët e Luftës Nacionalçlirimtare, administrata e KQ të PPSH-së e levat e saj, si legjislative edhe ekzekutive, domethënë tërë trashëgimia e atij sistemi totalitar u përshtat gjoja me sistemin e ri demokratik. Krijoi pozitëopozitë me të njëjtët protagonistë të së kaluarës dhe morën në dorë pushtetin politik dhe ekonomik deri në kaos të vitit 1997 e më tej. Enver Hoxha mbeti një figurë e pacenuar, sepse po ata historianë “shkencëtarë” që ai prodhoi, ditën të bëjnë një show me populizmin e tyre. Me një fjalë, përvoja e Stalinit u shfrytëzua nga Enveri për të mos ndodhur me të i njëjti fat pasardhës. Të gjithë ata që dinin sekretet e Enverit jo vetëm që u eliminuan, por u damkosën si tradhtarë, aq sa hija e tij tmerronte këdo që guxonte të bënte eklipsin e diellit të tij. Megjithatë, historia do të flasë më qartë kur uji i turbulluar do të kthjellohet për figurën e Enverit dhe kur plehrat në sipërfaqe të mos e mbulojnë dot transparencën.
dossier • E hënë 28 maj 2012 Meqenëse edhe për Stalinin ka herë ngritje e herë ulje, mora vitin 2009 si një pikënisje të rishikimit të figurës nga vetë autorët dhe institucionet ruse, sepse arkivat e tij dhe KGB-ja po hapen pas 48 vjetësh. Në albumin e Stalinit figuron në plan të parë për lavdinë e tij para Leninit, aq shumë u ngrit miti i tij. Në Shqipëri u desh viti 1991 që busti i tij të shembej. Mirëpo simbioza e tij, Enveri, nuk e lejon të dalë nga zemra mikun e madh të shqiptarëve. Për ta parë më qartë Stalinin, më duhet t’i referohem jo opinionit personal, por burimeve autoktone dhe zyrtare. ATSH, LAJME TË JASHTME Tiranë, më 21 qershor 1988 ...Në librin me titull “Triumf e tragjedi” gjenerali Dmitri Volkogonov e cilëson për herë të parë “gabim të madh politik” traktatin gjermano-sovjetik për miqësinë e kufijtë, të përfunduar më 28 shtator 1939. Ky traktat u nënshkrua afro një muaj pas marrëveshjes Molotov–Ribentrop (23 gusht 1939). Historiani sovjetik Roj Medvjedev i tha AFPsë se “ky sulm kundër traktatit në organin zyrtar të Partisë mund të jetë sinjal për një dënim të ri të Stalinit gjatë konferencës së 19-të, që hapet më 28 qershor”. Sipas Medvjedevit, pjesët e këtij libri për lexuesit sovjetikë të nivelit mesatar përmbajnë të dhëna të sakta mbi rolin e Stalinit gjatë kësaj periudhe. Ky libër, pjesë të të cilit janë botuar në një faqe të tërë në gazetën “Pravda” dhe janë ilustruar me një fotografi që tregon Stalinin e Ribentropin duke shtrënguar duart në shtator të vitit 1939, kritikon “gabimet e pafalshme” të bëra nga Stalini për shkak të monopolizimit të pushtetit diktatorial. Volkogonovi ngre edhe çështjen e mungesës së përgatitjes së ushtrisë sovjetike. Kështu, vetën dy ose tri javë para hyrjes së trupave gjermane në BRSS u zbatuan urdhrat e vonuar të Stalinit për mobilizimin e 800 000 rezervistëve. Stalini nuk besonte se forcave sovjetike u mungonte materiali modern. Në çastin e shpërthimit të konfliktit BRSS-ja kishte vetëm 10 deri 20 për qind aeroplanë dhe tanke të reja. Stalini akuzohet gjithashtu se nuk i ka dhënë Shtabit të Përgjithshëm informacionet që kishte. Megjithatë, në libër theksohet se Stalini u detyrua t’i ndërpriste spastrimet në ushtri, të cilat gjatë viteve 1937–1938 prekën më se 40 mijë veta, sepse ky terror i përgjakshëm po bëhej një kërcënim për vetë sistemin. “Është e vështirë të gjendet në histori një rast i tillë ku njëri nga kundërshtarët të dobësohet aq tepër në prag të një lufte shkatërrimtare”, - thekson gjenerali Volkogonov, duke vijuar më tej se “kjo jo vetëm e ka favorizuar, por dhe e ka shtyrë Hitlerin drejtpërdrejt të nxitë këtë veprim”. Dhe njoftimi i ATSH-së vazhdon rreth këtij libri të shkruar nga gjeneralkoloneli D. Volkogonov, në të cilin flitet për ngjarjet në prag të luftës së madhe patriotike. Denigrohet figura e Stalinit dhe thuhet se ai nuk u kushtonte rëndësi informacioneve që merrte për përgatitjen e Hitlerit për luftë. ATSH, LAJME TË JASHTME Tiranë, 17 korrik 1988 Zëvendësdrejtori i TASS-it pretendon se Stalini vrau më shumë komunistë sesa Hitleri Josif Stalini asgjësoi më shumë komunistë në BS sesa asgjësuan Adolf Hitleri, Benito Musolini, Françesko Franko dhe Antonio Salazar në vendet e tyre”, - theksoi zëvendësdrejtori i agjencisë sovjetike të lajmeve “TASS”, Anatoli Krasikov. Ai nuk iu referua Stalinit me emër, por kritikoi raprezaljet masive të kohës së Stalinit në një letër të botuar në numrin e fundit të së përjavshmes sovjetike “Ogonjok”. Krasikovi shtoi se ekzistojnë ende disa udhëheqës, të cilët besojnë në “metodat e vjetra të udhëheqjes dhe disa herë në raprezalje, njerëz që nuk tolerojnë asnjë kritikë...”. Për herë të parë në BRSS botohen letrat e Titos drejtuar Stalinit dhe përgjigjja e KQ të PKJ ndaj akuzave Letrat e Titos dërguar Stalinit dhe përgjigjja e KQ të PKJ-së ndaj akuzave të partisë sovjetike dhe të Informbyrosë për herë të parë u bënë të ditura në Moskë pas 40 vjetësh. Gazeta “Eho pllanjetej”, që e boton agjencia sovjetike “TASS”, botoi një shkrim në të cilin jepet me hollësi kronologjia e ngjarjeve të vitit 1948 si dhe citate të gjera nga përgjigjja e Titos dhënë Stalinit. Autori i shkrimit, Grigorij Polnjegajev,
ish-korrespondent i agjencisë sovjetike në Beograd, vë në dukje se rezoluta e Informbyrosë për gjendjen në Partinë Komuniste të Jugosllavisë është një shembull i ndërhyrjes së Stalinit në punët e brendshme të njërës prej partive motra, shembull “për të cilin duhet të na vijë turp”. Në shkrim, në të cilin janë shfrytëzuar dokumente nga libri “Informbyroja” të Dragan Markoviçit dhe Sava Kërzhavës, pasqyrohen gjerësisht qëndrimet e partisë jugosllave ndaj sulmeve nga Moska. Botohet edhe faksimilja në faqen e fundit të letrës së KQ të PK të BS (b) e 27 marsit 1948 me nënshkrimin e Stalinit. Së bashku me shkrimin botohet edhe shtojca e gazetarit sovjetik Leonid Letishevi, i cili më 1948 ka punuar në Jugosllavi si korrespondent i TASS-it. Letishevi përmendi një sërë detajesh interesante. Midis së tjerash ai shkruan se deri në shpalljen e rezolutës së Informbyrosë në përgjithësi nuk dihej se çfarë po përgatitej në marrëdhëniet midis dy vendeve. Ai kishte vënë në dukje vetëm se shtypi sovjetik gjithnjë e më pak i botonte lajmet e tij nga Jugosllavia. Letishevi hedh poshtë thëniet se në Jugosllavi mbanin qëndrim armiqësor ndaj oficerëve sovjetikë (që ishte një nga akuzat e para të Stalinit) dhe shkruan se jugosllavët në të vërtetë kishin një imazh të idealizuar për njerëzit sovjetikë dhe habiteshin shumë kur shikonin që oficerët pinin shumë. Letishevi përshkruan edhe rastin e korrespondentit sovjetik të “Pravdës”, i cili kishte shkruar se Kongresi i Pestë i PKJ-së u mbajt “nën mbrojtjen e tankeve dhe të topave”. Ky informacion u lexua në kongres dhe shkaktoi një zemërim të madh te delegatët. “Eho pllanjetej” boton edhe një pjesë të intervistës që këto ditë i dha “Vjesnikut” të Zagrebit djali i Nikita Hrushovit, Sergej. Djali i Hrushovit përshkruan vështirësitë që hasi babai i tij për të rivendosur përsëri urat midis dy vendeve. ATSH, LAJME TË JASHTME Tiranë, 18 korrik 1988 “Çajna Dejli” akuzon Stalinin si shkaktar të gabimeve të socializmit dhe e quan Maon përgjegjës për prestigjin që ka fituar diktatori në radhët e PK të Kinës Stalini akuzohet sot në një të përditshme zyrtare kineze se që në vitin 1926 ka qenë shkaktar i gabimeve të socializmit, ndërsa Mao Ce Duni cilësohet hapur si përgjegjës për prestigjin që ka gëzuar gjithmonë diktatori sovjetik në radhët e Partisë Komuniste të Kinës. Gjithashtu Theksohet se Stalini vazhdon të figurojë zyrtarisht në panteonin kinez të udhëheqësve të komunizmit përkrah Marksit dhe Engelsit, portretet e të cilëve vendosen rregullisht në qendër të Pekinit përkrah portretit të Maos. “Ne nuk mund të themi kurrë për Maon atë çka sovjetikët kanë thënë për Stalinin”, deklaroi Ten Hsiao Pini, numri një kinez, pak kohë pas ardhjes së tij në pushtet në vitin 1978. Në një artikull të botuar në “Çajna Dejli”, e përditshme në gjuhën angleze, e destinuar veçanërisht për lexuesit e huaj, me titull “Kritika kundër historisë së PK të BS-së”, theksohet me një ton të matur se diktatori sovjetik dhe modeli i socializmit që ai përfaqësonte ishin “të diskutueshëm”. Vëzhguesit vënë në dukje se kjo kritikë, ndonëse me ton të moderuar, megjithatë është radikale në përmasat e saj. Stalini jo vetëm gaboi duke u nxituar në vitin 1926 t’i jepte fund politikës së re ekonomike (NEP), por dhe shpallja për “ardhjen e komunizmit” në vitin 1936 ishte plotësisht e rreme, njofton e përditshmja duke cituar punimet e dy “teoricienëve” kinezë të Shangait, Hau Ke Çen dhe Çin Jon Hua. NEP-i është periudha e hapur në vitin 1923, gjatë të cilës BRSS-ja zhvilloi ekonominë e saj nëpërmjet riintegrimit të elementeve të tregut dhe të ekonomisë private. Politika e hapjes së Kinës, e filluar nga Ten Hsiao Pini, është kuptuar shpesh si një përçapje e ngjashme, duke përfshirë edhe në gjirin e PK të Kinës, njoftohet shpesh në burimet kineze. Gazeta thekson se Lenini, ndryshe nga Stalini, donte që ajo të vazhdonte “të paktën disa dhjetëra vjet”. Por në artikull theksohet se jo vetëm Stalini vazhdoi të bënte gabime duke suprimuar plotësisht sektorin privat (që është lejuar përsëri në Kinë që prej dhjetë vjetësh), por dhe Mao Ce Duni i bëri teoritë socialiste të Stalinit, e sidomos “Historinë e PK të BS-së”, objekt kryesor i artikullit, një detyrim për t’u lexuar nga të gjithë kuadrot e PK të Kinës. Kina e Mao Ce Dunit u prish me BRSS-në e Hrushovit veçanërisht për shkak të raportit sekret të pasardhësit të Stalinit, që dënonte
kultin e individit dhe krimet e paraardhësit të tij. Kina dhe BRSS-ja pas më se 20 vjetësh rivaliteti strategjik dhe akuzash reciproke kanë rifilluar një afrim të ngadaltë që prej vitit 1982, që u thellua me ardhjen në pushtet të Gorbaçovit. Megjithatë, ky afrim varet nga pajtimi zyrtarisht midis dy partive komuniste. ATSH, intervistë e një historiani sovjetik dhënë gazetës “La Republika” lidhur me Palmiro Toliatin Tiranë, më 27 korrik 1988 Policia sekrete sovjetike në vitin 1937 përpiloi një dosje, që mendohej se çoi në arrestimin e një zyrtari të Partisë Komuniste të Italisë dhe anëtar i Internacionales Komuniste, Palmiro Toliati, deklaron një historian sovjetik në një intervistë dhënë së përditshmes së Romës “La Republika”. Historiani Federik Igoreviç Firsov, punonjës i Institutit të Studimeve Marksiste-Leniniste pranë KQ të PK të BS-së, e diskutoi çështjen e udhëheqësit të partisë italiane në një kohë kur roli i Toliatit në krimet e kryera në Bashkimin Sovjetik gjatë epokës staliniste kishte filluar të analizohej në partinë italiane dhe shtypin e vendit. Zbulimi nga Firsovi se Toliati ndiqej për t’u arrestuar në vitin 1937 mbështetej në studimin e tij të fundit të arkivave të KOMINTERN-it, të cilat më parë nuk lejoheshin të shfrytëzoheshin nga historianët. Duke shqyrtuar këto dokumente sekrete për Toliatin, i cili kryesoi partinë italiane nga viti 1944 deri në vdekjen e tij më 1964, historiani tha se kishte bërë edhe zbulime të tjera, por se nuk është e drejtë që t’i diskutosh ato për shkak të polemikave të tanishme në Itali midis socialistëve dhe komunistëve në lidhje me përgjegjësinë e të ndjerit udhëheqësit të partisë për krimet e epokës staliniste. Çështja Toliati doli në pah në fillim të korrikut, kur sekretari i ri i përgjithshëm i partisë, Akile Oketo, deklaroi se figura që gëzonte respektin e partisë “është në mënyrë të paevitueshme bashkëpërgjegjëse” për këto krime dhe iu referua epokës staliniste si një nga më të errëtat në historinë e lëvizjes punëtore. Sipas Firsovit, Toliati dhe të tjerë në KOMINTERN janë fajtorë, prandaj dolën para gjyqit të historisë. Por ky është një faj objektiv, asgjë më tepër, një faj “i të qenit atje në ato vite të tmerrshme nën Stalinin”. Më poshtë historiani deklaroi se “Toliati dhe zyrtarë të tjerë të Internacionales Komuniste mbajnë përgjegjësi si anëtarë të KOMINTERN-it. Kjo gjë për mua është e qartë. “Por duhet kuptuar se ku e ka burimin dhe ku të çon kjo. Gjithashtu duhet të bësh pyetjen nëse ekziston përgjegjësi objektive dhe përgjigjja për këtë është më e vështirë. Më mirë është të lexosh dokumente sesa të diskutosh çështje emocionale. Tani unë u besoj vetëm atyre”, - vuri në dukje Firsovi. I pyetur nëse Toliati në Bashkimin Sovjetik mund të quhet një bashkëfajtor i Josif Stalinit, ai tha: “Natyrisht, ai ishte influencuar nga stalinizmi, por nuk mendoj se mund të cilësohet si një protagonist në atë politikë”. Duke iu përgjigjur një pyetjeje se pse Toliati nuk bëri asgjë për t’u larguar nga politika e Stalinit, historiani tha: “Tragjedia e tij ishte se nuk kishte rrugëdalje nga ajo logjikë. Le të shpjegohem më qartë. Në mesin e asaj vale të shtypjes të flisje kundër makinës së terrorit ishte njësoj sikur të thoshe se ne ishim armiq të vendit tonë, të partisë dhe të Stalinit, i cili ishte hyjnizuar.” Në përfundim Firsovi tha se ishte i bindur se Toliati dhe të tjerë në KOMINTERN “mbajnë përgjegjësi për tragjedinë e atyre viteve, dhe kjo është gjithashtu një përgjegjësi morale që buron më shumë nga situata sesa nga mënyra e drejtimit”. TAKIMI YNË ME STALININ (Moskë, 1950) (Kujtime të Miço Parcalidhit, sipas Filipo Iliut, botuar në gazetën “Avgji”) Me Stalinin jam takuar nga afër, vetëm një herë, në janar të vitit 1950. E kisha parë edhe herë tjetër, në vitin 1936, por së largu, kur kisha shkuar për pak kohë në Moskë si përfaqësues i PK të Greqisë në Internacionalen e Tretë. Atje jam takuar për herë të parë edhe me Dimitrovin. Ta pata thënë edhe më parë ç’përshtypje më kishte bërë Dimitrovi kur hipi në tribunë për të folur në Komitetin Ekzekutiv të Internacionales së Tretë. Më pushtoi një emocion i tillë, saqë për shumë kohë nuk mund të ndiqja se ç’thoshte. Vetëm e vështroja dhe mendoja për jetën dhe aktivitetin e këtij njeriu, që me qëndrimin e tij heroik në gjyqin e Lajpcigut na kishte tronditur të gjithëve.
»
09
Kur isha në Moskë, rastisi të bëhej kongresi i KOMSOMOL-it. Unë e ndoqa bashkë me delegacionet e huaja. Atje për herë të parë pashë Stalinin. Për një komunist të asaj periudhe ishte një nga ngjarjet e rëndësishme të jetës së tij sikur të shihte qoftë edhe për së largu Stalinin. Në sytë tona ai ishte vazhduesi i denjë i veprës së Leninit, udhëheqësi i revolucionit botëror. Më kujtohet që nga dëshira që kisha për ta parë më mirë hipa në një stol, por, për fat të keq, stoli u përmbys me zhurmë, duke shkaktuar protestat e dëgjuesve të tjerë. Sidoqoftë, unë e pashë Stalinin. Pesëmbëdhjetë vjet më vonë u takova me Stalinin në Kremlin. Në janar të vitit 1950 Komiteti Qendror i Partisë Komuniste të Bashkimit Sovjetik kishte thirrur në Moskë delegacione të PK të Greqisë dhe të Partisë së Punës së Shqipërisë për të diskutuar bashkë problemet serioze që ishin krijuar në marrëdhëniet midis partive shqiptare e greke. Ndoshta në të vërtetë (por për këtë nuk jam i sigurt) ajo që peshonte më tepër në vendimin e PKBS për të na thirrur ishte shqetësimi i saj për akuzat që kishte formuluar Markos Vafiadhi në një letër që i kishte dërguar udhëheqjes së partisë sovjetike kundër Niko Zahariadhit. Në atë kohë unë ndodhesha në Tashkent, ku kishte shkuar pjesa më e madhe e Ushtrisë Demokratike. Nga Byroja Politike kemi qenë atje Barxhota, Gushia dhe unë. Anëtarët e tjerë të udhëheqjes së Partisë ishin akoma të shpërndarë në qytete të ndryshme të vendeve socialiste, ku kishin shkuar edhe partizanët. Zahariadhi dhe Ioanidhi patën qëndruar për një kohë në Budapest. Në janar të vitit 1950 Komiteti Qendror i PKBS-së më lajmëroi me anë të Komitetit Qendror të Partisë Komuniste të Uzbekistanit që të shkoja në Moskë. Vajta. Atje gjeta Zahariadhin, i cili më shpjegoi se do të bëhej një mbledhje me sovjetikët dhe shqiptarët për problemet që kishin lindur ndërmjet nesh dhe partisë shqiptare. Delegacionin grek do ta përbënim unë dhe Zahariadhi... Sidoqoftë, nuk ishte ky thelbi i divergjencës sonë. Këto do t’i zgjidhnim. Shkaku ishte më i thellë, por shqiptarët nuk e përmendën atë kurrë. Atë e shtroi Stalini në takimin tonë. Cilët morën pjesë në takim? Në takim vajta bashkë me Zahariadhin. Nuk e mbaj mend mirë ditën. Sidoqoftë, ishte janari vitit 1950. Në takim nga ana e Komitetit Qendror të Bashkimit Sovjetik ishin Stalini, Molotovi, Malenkovi dhe dy anëtar të tjerë të Komitetit Qendror, njëri ndihmës i Stalinit, tjetri ndihmës i Molotovit, dhe të tjerë. Nga shqiptarët ishin Enver Hoxha dhe një anëtar tjetër i udhëheqjes së partisë shqiptare, nëse më kujtohet mirë, Mehmet Shehu... Mbledhjet u bënë në Kremlin e jo në zyrat e KQ të PKBS-së. Në diskutim ndërhynin edhe anëtarët e tjerë të delegacionit sovjetik, por natyrisht ai që fliste ishte kryesisht Stalini... Stalini kritikoi shokët shqiptarë, duke thënë se nuk bënë aspak mirë që dëbuan shokët grekë nga Shqipëria. Pastaj shtoi, duke dhënë kështu edhe shpjegimin e vërtetë për shkaqet më të thella të qëndrimit të shqiptarëve: “Është tjetër çështje nëse në këtë moment është mirë që partia greke të mos e ketë qendrën e vet në Shqipëri”. Stalini dhe shqiptarët për Varkizën ...Udhëheqja e partisë shqiptare mendonte se marrëveshja e Varkizës ishte gabim. Kritikuan gjithashtu taktikën që ndoqi Ushtria Demokratike në luftën civile. Probleme të tjera në lidhje me vijën tonë në periudhën e Rezistencës Kombëtare (19411944) nuk u diskutuan... Të gjithë pranonin në vija të përgjithshme konkluzionet e Plenumit VI të Komitetit Qendror të PK të Greqisë në tetor të vitit 1949 në lidhje me luftën civile dhe me perspektivat tona të reja... Shqiptarët ishin të mendimit se marrëveshja e Varkizës ishte gabim dhe Enver Hoxha na e bëri këtë kritikë para Stalinit... Stalini ishte i të njëjtit mendim me shqiptarët... Kur mbaroi Stalini, unë u kujtova se përveç vlerësimeve tona që na çuan të Varkiza kishim edhe këshillat e Dimitrovit, që na ishin dërguar telegrafisht gjatë dhjetorit. (vijon numrin e ardhshëm)
10
« koment
E hënë 28 maj 2012 •
Fjala që vret besimin Nga Leonard Olli
F
jala “krizë” në gjuhën e shkruar kineze përbëhet nga dy simbole. Njëri përfaqëson rrezikun, tjetri përfaqëson mundësinë. Ky fakt është nënvizuar nga Xhon Kenedi, atëherë kur bota moderne përjetoi një nga çastet më të vështira: atë të rrezikut të përplasjes bërthamore. Më 14 tetor 1962 e ashtuquajtura “krizë kubane e raketave” provokoi krizën më të thellë mes Shteteve të Bashkuara dhe Bashkimit Sovjetik, ndërsa bota mbarë e pa veten më pranë se kurrë Luftës së Tretë Botërore, ndoshta dhe të fundit të saj. Për 13 ditë rresht u duk se gjithçka ngriu, koha u ndal dhe fundi ishte i pashmangshëm. Por urtësia dhe arsyeja triumfoi mbi egon e ambicien, që i ndalte palët për të mos hedhur një hap pas. Të dyja palët kuptuan se kushdo që do të këmbëngulte të lëvizte qoftë edhe një grimë përpara, në radhë të parë do të nënshkruante fundin e vet, të kombit dhe të vendit të tij e më pas të gjithë të tjerëve. Mbi të gjitha, dy superfuqitë më të mëdha që kishte njohur historia e njerëzimit kuptuan një fakt të thjeshtë: në përfundim nuk do të kishte asnjë fitues, por vetëm humbës. E ndonëse shumë larg kësaj situate apo krize si në thelb, ashtu dhe në kohë, Shqipëria prej rreth tre vjetësh po përjeton krizën e saj, miniluftën e ftohtë mes dy kampeve politikë. Edhe pse jo e frikshme për botën, kriza është bërë tejet e lodhshme, rraskapitëse për shqiptarët e familjet e tyre, ekonominë e vendit dhe interesat mbarëkombëtare. Sikur të mos mjaftonin zinxhirët e krizave që kemi brenda vetes, shumë syresh po kërkojnë të iniciojnë edhe një të re: krizën presidenciale. Por epoka e krizave përveç rrezikut dhe mundësisë ofron edhe një tjetër element: spekulimin dhe mercenarizmin. E pa dyshim në këtë fushë kemi “ekspertët” më të kualifikuar. Spekulantët jo vetëm kanë hedhur hipotezat e krizës, por kanë gjetur edhe fajtorin. Dhe
fajtori, sipas tyre, është mazhoranca dhe lidershipi i saj. Maxhoranca është fajtore, sipas tyre, pasi po kërkon zbatimin e Kushtetutës, apo thënë ndryshe, nuk po pranon të heqë dorë nga një e drejtë kushtetuese. Sigurisht, nuk kam aspak qëllim të bëj avokatin e maxhorancës, pasi ajo s’ka nevojë për avokatinë time, e sigurisht as prokurorin apo gjykatësin për palët e tjera apo konstitucionalistin, por nuk mund të anashkaloj spekulimin. Të përpiqesh të hedhësh fajin apo të akuzosh vetëm njërën palë, të spekulosh me të vërtetat, të përbaltësh, vudizosh apo gogolizosh gjithçka e të gjithë nga njëri kah, është si të hedhësh bomba me napalm mbi depozita karburantesh. Në të përditshmet e këtyre ditëve ndesh jo pak analiza e opinione që vijnë era spekulim. Në to gjen, as më shumë e as më pak, një thelb: fajin e ka njëra palë dhe tjetra është viktima. Të pikturosh një tablo sipas imagjinatës sate është krijimtari, por në një analizë që nuk jep edhe një sugjerim të urtë se pse palët duhet të shmangin konfliktin, pse jo dhe një rrugëzgjidhje, jo vetëm që nuk ke krijuar, por ke zhbërë. Ke zhbërë shpresën e me fjalën tënde ke vrarë besimin. Ke demonizuar duke minuar optimizmin tek e ardhmja. Në fund të fundit, të gjithë duhet të kuptojnë se abuzimi dhe spekulimi, fyerja dhe deformimi janë armë të vulgarëve. E shumëkush ka të drejtë të besojë se ky spekulim nuk është një betejë principi apo të drejte, por një tjetër zgjatim i krizës morale, amoralitetit dhe përfitimit individual. Nëse do të veprohej gjithmonë kështu, ne, brezi që lindëm pas krizës së Gjirit të Derrave e asaj të Raketave, nuk do të ishim sot. Dhe jo vetëm ne, po gjithë rruzulli. Koha kërkon urtësi e njerëz të mençur, që ofrojnë jo vetëm rrezikun, por dhe mundësinë. Që u kërkojnë palëve të heqin dorën nga butoni i kuq, që hedh në erë gjithçka. T’u tregojnë si të pranojnë të bëjnë pas dhe jo t’i nxitin se s’kanë guxim të veprojnë. Gjuha idhnake, e mllefit, e
përbaltjes, e shpifjes nuk është aspak tregues urtësie. Ajo është gjuha e spekuluesit, përfituesit dhe krizënxitësit. Spekulimet për tradhti, përçarje, dashurish të reja apo urrejtjesh të reja nuk sjellin orientim, por çorientim. Të kesh mundësinë të shprehesh publikisht, të shkruash publikisht, nuk është vetëm privilegj, por mbi të gjitha përgjegjshmëri dhe mision. Përgjegjshmëri ndaj vetes, publikut dhe vendit. Dhe spekulimi më i madh është kur goditet gjithçka dhe të gjitha: sistemin, institucionet, drejtuesit e institucioneve shtetërore apo partiake. Që të bësh këtë, do të thotë të marrësh rolin e kryeëngjëllit dhe t’i konsiderosh të akuzuarit diabolikë. A është mënyra e duhur kjo? Besoj se jo. Nëse bota do të kishte kaluar në një përballje atomike në tetor të vitit 1962, a do të shtrohej sot pyetja se kush e kishte fajin? Aspak. Të gjithë të mbijetuarit, nëse do të kishte, do të vuanin pasojat dhe do të kërkonin me ngulm rrugëzgjidhje për mospërsërtitje. Artikullshkruesit dhe opinionbërësit kanë për detyrë, në këndvështrimin tim modest, të tregojnë pasojat që sjell kriza dhe greminat ku rrezikojmë të biem, para se si orakuj të përcaktojnë fajtorët. Para se të marrin rolin e kryeëngjëjve e të gjykatësve, ata duhet të dalin nga guaska e spekulantit, që vetëm përfiton në kohë krizash e përplasjesh dhe ta vënë talentin e tyre në shërbim të kombit. Të tregojnë rrezikun, por edhe mundësinë. Të ngresh gishtin dhe të hedhësh mbi dikë rrufetë e fajit, është e lehtë. Të përpiqesh të ndihmosh në ndërtimin e klimës së besimit, t’i shtysh palët të shohin mundësitë e tërheqjes dhe të mirëkuptimit pa ua faturuar si humbje, është meritë, vizion dhe kontribut. Në të drejtën penale frymëzuesi e nxitësi i një krimi është po aq fajtor sa dhe autori i krimit. Koha dhe historia i ka gjykuar të gjithë dhe mëshiruar të gjithë, por kurrë nuk i harroi e kurrë nuk i fali Judët, Jagot dhe ledi Makbethët.
Procesi kushtetues, Nano dhe amerikanët
S
i në një lojë me letra ku secili luan bllofin dhe përpiqet të fshehë të vërtetën, politikanët kryesorë, ata që kanë në dorë jo vetëm ta propozojnë por edhe ta zgjedhin presidentin e ardhshëm të Shqipërisë, po i mëshojnë fjalës proces. Pra procesi duhet të shpjerë natyrshëm tek emri i kandidatit dhe jo kandidati të diktojë procesin. Kjo duket ca e ngatërruar si formulë. Por nëse PD- ja e ka shprehur hapur synimin e vet dhe tenton të shkojë në takimet me një emër të vetin, PS- ja shkon drejt procesit me dorën të fshehur pas shpine dhe me zgërdhimje. Përkthyer kjo sipas formulave të Ramës: “unë kam një mendim që s’kam mendim, por në kohën që unë s’kam mendim, do të thotë që gjithsesi po mendoj”. A mendon mirë a mendon keq kjo është për t’u parë. Po amerikanët çfarë po thonë? Ambasadori Arvizu (por jo i vetmi nga ndërkombëtarët), e ka thënë shkoqur se kërkohet një njeri konsensual që të votohet mundësisht me sa më shumë vota dhe që në raundin e parë. Gjithashtu, ai nuk ka ngurruar të artikulojë vlerësimet më të larta dhe preferenciale në raport me figurat që qarkullojnë sot në tregun politiko-mediatik për kandidatin e vetëofruar Fatos Nano. Disa syresh, janë përpjekur ta shohin këtë si jo normale, si një mendim personal, jo si shprehje të një kërkese nga SHBA-të… Pasi megjithë vlerësimin që kemi për aleatin tonë më të madh dhe strategjik nuk mundet të na imponojnë askënd, pasi po zgjedhim një president të shqiptarëve dhe këtu nuk ka vend për qoka. Ne jemi një vend sovran dhe me demokraci funksionale (!!!) Thua të kemi mbërritur në këtë shkallë ndërgjegjësimi, pavarësie, pjekurie politike sa që gjërat t’i zgjidhim vetë, në mënyrën më të mirë të mundshme, pikë për pikë me kushtetutën dhe me kërkesat e partnerëve tanë ndërkombëtarë?!... Ca e vështirë për t’u besuar, po të
Nga Luan KURTI kihet parasysh jo vetëm e shkuara por edhe e tashmja, kur as për çështjet e reformës zgjedhore dhe parlamentare palët nuk u morën vesh dhe shkelën afatet e përcaktuara. Pikërisht kjo shkallë papërgjegjshmërie vijimsuese, ky handikap ka detyruar ndërkombëtarët të zhvishen nga gjuha diplomatike, të bëhen më konkret dhe të papërgënjeshtrueshëm nga dylbitë apo kulisat partiake që shohin dhe interpretojnë në mënyrë të njëanshme çdo fjalim apo raport serioz për zhvillimet dhe reformat në vend. Parë në këtë këndvështrim cilësimi i zotit Arvizu për Nanon nuk ka në thelb ndjesi apo simpati personale, por niset nga prerogativa se heshtja, mospërfshirja, vëzhgimi në distancë, do thotë lejimi i gabimit të radhës, i një situate pos zgjedhore të kontestuar, i mungesës së funksionimit të mëtejshëm të institucioneve kryesore dhe i kostove të tjera shtesë për shqiptarët. Ai nuk është njeriu që “flet me heshtjen”, por si mik i sinqertë po deklarohet qartë dhe prerë: Nano është më i miri i atyre që po t’irrni prej muajsh nën zë dhe me zë, pasi ka staturën dhe disa standarte të nevojshme për burrin kryesorë të shtetit me të cilin ne do kishim nevojën, kërkesën, dëshirën të komunikonim në të ardhmen jo vetëm për çështjet e brendshme, por edhe ato rajonale dhe ndërkombëtare! Thënë ndryshe, kjo evokon mungesën tonë të kurajës, dyfytyrësinë, qëllimet e fshehta politike që gatuhen në prapaskenë, ku përtej deklarimeve presidenti nuk shihet si përfaqësues i unitetit të popullit, si nevojë apo garanci për institucionet kushtetuese të balancuara, por si grep shpëtimi, riciklimi, kalkulimesh, përballje forcash, alibish; si mundësia e artë ku secili nga aktorët politik kërkon të mbledhë barin apo të korrat e zgjedhjeve të ardhshme në hambarin e vet. Ne nuk mund të bëjmë si të prekur, si burra nderi të prerë, në besë, si dinjitarë dhe të përpiqemi t’i bëjmë karshillëk amerikanëve nisur nga të ashtuquajturat stand-
arde, norma demokracie dhe të etikës bilaterale. Përkrahja, mbështetja e tyre gjatë këtyre njëzetë e dy viteve pluralizëm ka qenë e mirëseardhur, një fat i madh i papërsëritshëm, ka ndikuar direkt ose indirekt në zgjidhje të mëdha të çështjeve shqiptare, një zë i shtuar në rritjen e autoritetit dhe prestigjit në kancelaritë më të rëndësishme të globit. Të gjithë e dimë se hyrja në NATO u dedikohet tërësisht atyre dhe s’mund të bëjmë sarkastikët duke u vetsugjestionuar se parametrat, arritjet tona demokratike qenë determinante. Prishja e raporteve, humbja e një aleati të tillë në një pozë karshillëku prej cubash, do ishte në kufijtë e fatalitetit për zhvillimet e sotme dhe të ardhme, një lajthitje, një humbje kohe e panevojshme. Kujtoni pak vetëm ‘96-tën kur pati një krisje në marrëdhëniet dypalëshe dhe shumë shpejt mbërritëm “të vetëm por krenar” tek ‘97-ta, në një kaos total të brendshëm, duke nxitur orekset shoviniste të fqinjëve që tentonin ta nxirrnin Shqipërinë në ankand. Theksimi i procesit si shpëtimtar, pa emrin e kandidatit të gjithëpranuar politik, i ngjan zukatjes së gjinkallave nën pemë apo mizave në një gotë, të cilat vërtiten pafund pareteve të qelqta dhe nuk mund të gjejnë rrugën e daljes. Barka me gjithë krijesat e pafajshme (popull) që kanë hipur në bord nuk mund të mbërrijë në bregun e shpresës (BE), në destinacion pa Noen! Adami dhe Eva, krijuesit e racës njerëzore gjithsesi rezultuan mëkatarë dhe Nano nuk mund të jetë nga ëngjëjt dhe as nga soji i profetëve. Por si shtetarë ai ka të gjitha parametrat, cilësitë e domosdoshme të kalkuluara këto nga një përvojë disa vjeçare për ta ngritur në një stad të ri inkurajues dhe për ta përmbushur më së miri detyrën e Presidentit të Republikës. Mos të bëjmë sikur nuk shohim, sikur nuk kuptojmë, sikur nuk dëgjojmë, sikur e kemi asin nën mëngë; dhe po qe se gabuam së paku do të kemi justifikimin se këtë herë na morën në qafë amerikanët!
koment • E hënë 28 maj 2012
»
11
Nepotizmi dhe “viktimat e falimentimit” në Kosovë
N
jeriu që e ka mendjen dhe zemrën të fortë, e përdor vetën e tij sipas rastit dhe nuk bëhet skllav i iluzioneve dhe i ndjenjave, ndërsa njeriu mendjelehtë e me zemër të dobët jepet pas iluzioneve dhe pas ndjenjave, duke mos zotuar vetveten.”
1. Shoqëria kosovare - një shoqëri periferike (Peripheral society) Shoqëria kosovare e pasluftës duket se iu ekspozua midis shumë formave të presionit dhe ekzaltimit edhe një fenomeni të ri që në sociologjinë bashkëkohore njihet si fenomen i periferizimit. Kur të analizohet në kontekstin e zhvillimeve aktuale, mendoj se fenomeni i periferizimit nuk duhet të vihet edhe gjithaq në analogji me termin e përdorur nga Imanuel Wallerstein mbi “qendrën dhe periferinë”. Ngaqë jam i bindur thellë se procesi i periferizimit në rastin e Kosovës në fakt përveç kriterit të raportit të qendrës me periferinë i ka edhe disa specifika të veta të reja, që kujtojë se kolegët tanë të rinj në të ardhmen do të duhej t’i identifikonin dhe elaboronin më qartë dhe më thukët. Tash për tash po më duket se ky koncept u adresohet më shumë raportit të ndryshimeve sociale, e sidomos atyre kulturore, sesa tyreve juridike e politike që janë duke ndodhur pa ndalur në të gjitha poret e jetës në Kosovën e pasluftës. Pra, cilësimi social, ekonomik e kulturor si një kualitet i ri sociologjik kujtoj se mund të shfrytëzohet pa mëdyshje si një parametër i denjë për të shpjeguar e ilustruar fenomenin në fjalë. Them kështu edhe për shkak se Kosova si gjeografi, mentalitet, kulturë e pa dyshim edhe si etnopsikologji aktualisht është në fazën e një procesi shoqëror të absorbimit e në të njëjtën kohë edhe të identifikimit me vlerat perëndimore, që kushtimisht nënkupton respektimin e kriterit që Wallerstein merr për bazë të kualifikimit të raportit në fjalë. Pra, meqenëse Kosova gjendet në një fazë të atillë emancipimi e pa dyshim edhe ndikimi nga agjensit e rinj teknologjik e shkencor, që përveç ekspansionit të bujshëm premtues ekonomik përmbajnë edhe fenomenin e ikjes apo fluktimit nga ambienti rural në atë urban (shkaku i rrezikut nga skamja, amullia), pra një procesi tjetër të identifikimit me sistemin e ri vleror perëndimor, atëherë fenomeni i periferisë në raport me qendrën është e natyrshme të marr dimensione të reja, që tani nuk është e thënë të posedojë ekskluzivisht vetëm atributet e raportit global me atë lokal. Raporte këto që kujtoj pa hezitim se përveç sfondit pasurojnë edhe vetë procesin e ri që është duke u zhvilluar në kontekst të rrethanave të reja, pra atyre të tranzicionit. Ky fakt i ri dirkemian është pikërisht ai elementi apo kriteri i ri që kujtoj se e pasuron konceptin e periferizmit dhe përgjithësisht situatat e ngjashme nëpër të cilat jo domosdoshmërisht është e thënë të kalojnë shoqëritë e tranzicionit, ku Kosova mund të shërbejë si një kampion tipik i ilustrimit dhe do të thosha edhe i përjashtimit. 2. Shifra alarmuese të papunësisë në Kosovë Në një hulumtim të organizuar nga studentët e masterit në departamentin e sociologjisë del se papunësia është përzgjedhur të jetë problemi kryesor dhe dominues në jetën e qytetarëve kosovarë. Sipas shumë indikatorëve socialë, diku mbi 50% të fuqisë punëtore në Kosovë vlerësohet të jetë e papunë. Ajo çka është edhe më shqetësuese ka të bëjë me faktin se te kontingjentet e reja të të rinjve që janë të gatshëm të hyjnë në tregun e punës kuota e papunësisë është në rritje e sipër dhe ka arritur në 75-80%. Kurse në mesin e subkulturës së grave kjo kuotë arrin mbi 85% të papunë. Kur kësaj i shtojmë indikatorin tjetër që tregu i punës në Kosovë për çdo vit shtohet me mbi 35 000 të rinj të gatshëm për të kërkuar punë, atëherë na del se gjendja është aq alarmuese, saqë edhe vetë çuditemi se si është e mundur që një papunësi kaq e madhe të mos ketë reperkusione në institucionet vendimmarrëse të shtetit të Kosovës? Gjithashtu, përkundër gjithë kësaj gjendjeje shqetësuese pa dyshim (!) në sferën sociale dhe atë ekonomike ne si shoqëri e tranzicionit akoma nuk kemi të dhëna të sakta lidhur me ndikimet apo reflektimet globale që i ushtron kriza e përgjithshme globale në jetën e përditshme të qytetarëve kosovarë. Kujtoj se ky defekt institucional, që mund t’i adresohet edhe problemit të shpërndarjes së të mirave materiale, që në Kosovë nuk është zhvilluar sipas ca standardeve dhe limiteve që do të mundësonin një sadisfaksion jo vetëm
Nga prof. dr. Fadil MALOKU*
moral, por para së gjithash edhe social, që për mendimin tim do të mundësonte pak a shumë përveç zbutjes së varfërisë edhe një lloj infuzioni për shtresat e gjëra të punëtorëve që u larguan nga vendet e tyre të punës nga gjigantët, siç ishin Trepça, KEKU etj. Po t’i shtojmë kësaj edhe të dhënat se politika sociale aktuale institucionale me neglizhencën, anashkalimin dhe injorimin që është duke u bërë disa kategorive dhe familjeve të kërcënuara seriozisht edhe me mbijetesë fizike, atëherë bëhet krejt e qartë se edhe shfrytëzuesit e këtyre ndihmave (lexo: lëmoshave) ashtu siç dëshmon një studim yni në njëfarë mënyre nuk u dedikohen dhe nuk u takojnë gjithherë atyre që vërtet kanë nevojë për këtë ndihmë që i obligon shteti i Kosovës. Kjo shtresë e margjinalizuar si asnjë shtresë tjetër shoqërore është skajshmërist e kërcënuar nga “bankroti” i përditshëm social e shoqëror. Shkaqet dhe arsyet e një gjendjeje të tillë duhen kërkuar te disa faktorë që për mendimin tim mund të jenë të shumtë dhe të llojllojshëm, por që në këtë shkrim nuk janë objektivi ynë. 3. Nepotizmi dhe klientizmi politik Një ndër shkaqet e gjithë kësaj papunësie pa dyshim që duhet kërkuar edhe te një stereotip yni shoqëror mbi dukurinë e nepotizmit dhe klientelizmit politik, që tashmë ka marrë përmasa goxha alarmuese edhe me faktin se ende nuk është e qartë sociologjikisht (jo dhe aq juridikisht) se çka nënkuptohet me termin dhe përmbajtjen “korrupsion”, pra ku janë kufijtë e kësaj gangrene sociale. Në fakt, në kuptimin më të gjerë ekziston pa dyshim një lloj lidhshmërie midis krimit të organizuar, korrupsionit dhe klientizmit politik, i cili në kulturën dhe mentalitetin tonë të përditshëm (çka është shumë interesante) njeriu që arrin të korruptojë një person të institucioneve shtetërore në rrethet e veta të ngushta klienteliste shpeshherë trajtohet si një hero i llojit të vetë! Kjo dukuri kujtoj se nuk duhet përgjithësuar dhe aq shumë, ngase një gjykim i tillë na bën të mendojmë se të gjithë ata që janë të implikuar në politikë janë potencialisht edhe njerëz të korruptuar. Pa dashur të bëhem avokat i askujt, kujtoj se në Kosovë ka njerëz dhe politikanë të ndershëm, të cilët punojnë sipas ligjit, por për mendimin tim problemi shfaqet atëherë kur të njëjtët nuk dëshirojnë të shërbejnë si mostër e mirë për të luftuar këtë të keqe, që e ka kapluar shoqërinë kosovare në periudhën më të vështirë të ekzistimit të vetë si shtet dhe shoqëri e re demokratike. Ky proces i “diferencimit” në shoqërinë kosovare i ndodhur gjatë dekadës së fundit domosdo prodhon edhe efektet e tij negative, duke sistemuar kështu ngadalë, por në mënyrë të sigurt një shtresëzim shoqëror, pra duke prodhuar viktimat e para të falimentimit në procesin e tranzicionit, që nuk është as i lehtë e as i padhembshëm. Si pasojë i kësaj dukurie, ne sot mund të identifikojmë në vija të trasha si shkaqet, ashtu dhe pasojat që natyrisht për t’u shpjeguar më në detaje nevojitën grupe të tëra ekspertësh të fushave të ndryshme, duke filluar nga sociologët, ekonomistët, juristët etj. 4. Viktimat e falimentimit në Kosovë prodhuan shtresa të reja Pse “viktimat e falimentimit”? Po, viktima të falimentimit ishin dhe mbetën akoma të gjithë ish-punëtorët e ish-sistemit që me procesin e privatizimit ose i humbën vendet e tyre të punës, ose nuk po munden t’u përshtaten rrethanave të reja të krijuara nga privatizimi i ndërmarrjeve të tyre. Pas përfundimit të pesë luftërave të ndodhura në Ballkanin Perëndimor, procesi i ndryshimit të superstrukturës dhe bazës ekonomike në rajonin e Ballkanit Perëndimor apo thënë më ndryshe, procesi i konvertimit të ishkompanive shtetërore në ato private, që ishte një proces goxha i vështirë dhe i përcjellë edhe me afera e skandale nga më të ndryshmet, ishte një çështje që prodhoi një hendek të paparë gjer në këtë kohë midis klasave dhe shtresave të ndryshme sociale. Ky hendek u shoqërua me shumë reperkusione, para së gjithash psikologjike (trauma, strese, pasiguri etj.), sociale (rriti diferencat midis të pasurve dhe të varfërve), ekonomike (ashpërsoi tej mase antagonizmat midis shtresës super të pasur dhe asaj super të varfër) e sidomos kulturore (u aktivizua lufta për prestigj sa më të lartë në shoqëri), që ndikuan në jetën dhe kualitetin e qytetarëve të rëndomtë. Një kategori qytetarësh, që deri dje kishin një jetë komode, në kuptimin që nuk iu ekspozuan asnjëherë rrezikut të falimentimit familjar, zbritën një shkallë më poshtë dhe iu bashkëngjitën sh-
tresës që edhe ashtu para lufte kishte probleme serioze në ndërtimin e kapaciteteve mbijetuese dhe përgjithësisht kualitetin e jetës. Një kategori apo shtresë tjetër e paktë në numër, por me fuqi marramendëse ndikuese në rrjedhat dhe proceset e mëvonshme (që tashmë e kishte uzurpuar pa merita sociale dhe pa kredibilitet ekonomik statusin dhe privilegjet në fjalë) filloi t’i konvertojë këto benifite në grabitje të paskrupullta dhe në privilegje të reja, duke u futur në sferën e politikës. Profilizimi i kësi sojit ad hoc, pra pa ndonjë proces seleksionues të konkurrencës, që logjikisht prodhon faza e parë e kapitalizmit paramonopolist, bëri që oligarkët e Kosovës të mos përfillin asnjë kriter e as parametër teorik të akumulimit të kapitalit të parë, ashtu siç ndodhi, bie fjala, në vendet dhe shtetet e para kapitaliste. Akumulimi i kapitalit këtu, sikurse edhe në disa vende t Evropës Lindore, oligarkët i bëri jo tregu i lirë dhe konkurrenca lokale, por i bëri fuqia politike dhe lufta për pushtet. Kështuë, njerëzit që deri dje s’kishin asgjë para vetes, brenda natës u bënë pasanikët më të mëdhenj në Kosovë. Kësaj kategorie i duhet shtuar edhe një shtresë e vogël e ishkolaboracionistëve në ish-regjimin serb, të cilët, duke pasur të gjitha paradispozitat ekonomike, menjëherë pas luftës përmes shtresës së re, që tashmë ishte futur në politikë, akordoi nga Serbia miliona mallra në tregun e Kosovës. Dhe një shtresë tjetër kujtoj akoma në shumicë relative, duke mos mundur të akomodohet me rregullat dhe rrethanat e reja të krijuara sociale e sidomos ekonomike të pasluftës, mori rrugën e mërgimit, duke mos zgjedhur as mjetet për t’u shpërngulur. Pikërisht kjo shtresë u bë viktimë e falimentimit dhe bankrotit në Kosovë. 5. Punëtorët e KEK-ut dhe të Trepçës – “specia” më e rrezikuar Pas luftës së ndodhur në Kosovë shumica e punëtorëve të gjigantit të njohur të Trepçës, të cilët në kohën e regjimit serb bënë që të mbahet si një ndër katalizatorët kryesorë që katapultuan në botë të vërtetën mbi segregacionin, diskriminimin dhe padrejtësitë që atëbotë ushtrohej nga estabilishmenti i Serbisë, mbetën pa përkujdesjen e askujt. Ata, në fakt, në vend që të rehabilitoheshin nga ana e pushtetit të pasluftës përmes benificioneve sociale, pra në vend që të respektoheshin përmes gjuhës së ligjit, u bënë objekt margjinalizimi dhe pothuajse harrese nga të gjithë. Në fakt, ata u bënë një “specie e rrezikuar”, që meritonte një sadisfaksion bile juridik, në kuptimin e krijimit të parakushteve ligjore për një mbrojtje shtesë ligjore. Këtij procesi të rrezikimit pa dyshim sot i janë ekspozuar edhe punëtorët e KEK-ut, të cilët jo më larg se këtyre ditëve i janë ekspozuar largimit masovik nga ish-vendet e tyre të punës. Themi kështu edhe për shkak se kjo kategori apo shtresë sociale, në dallim nga shtresat tjera që u riprodhuan me faktet e reja ekonomike të mëvonshme, ishte një bazë e mirë sociale për të identifikuar qëllimet dhe nevojat e një shtresëzimi të ri, që po lindte si rezultat i zhvillimeve dhe proceseve të reja të tranzicionit. Në vend të kësaj ndërmarrjeje nga ana e shtetit të Kosovës, kjo shtresë sociale jo që s’u shpërblye për meritat e mobilitetit të paraluftës, por u pauperizua (varfërua) aq skajshmërisht, saqë edhe si kategori sociale është bërë vërtetë një “specie” me status tejet të rrezikuar. Kur të analizohet më në detaje kjo shtresë me këtë shkallë kaq të lartë të rrezikut për vetën e saj, atëherë si shkaqe të tjera plotësuese për të analizuar shkallën e rrezikshmërisë së tyre kujtoj se duhet gjurmuar edhe te rreshtimet e tyre ideologjike të pasluftës. Që në një mënyrë apo tjetrën ishin më tepër të natyrës së spontanitetit sesa të ndonjë afrie dhe bindjeje të vërtetë me partitë që u ngutën t’i rekrutonin në radhët e tyre militante. Rreshtimet, apo më mirë rirreshtimet ideologjike edhe të atyre punëtorëve të paktë që i kishte Kosova në procesin e kategorizimit social, e ashpërsuan edhe më tej konkurrencën jolojale midis tyre. Kjo bëri që dita-ditës procesi i selektimit të bëhej gjithnjë më i ashpër dhe më i shprehur në të gjitha dimensionet e veta. Së fundi, duke mos i paragjykuar shtresat e tjera dhe gjithë procesin e filluar të shtresëzimit dhe ristrukturimit të ndodhur social në shoqërinë kosovare, na del se viktimat e falimentimit pa dyshim që mund të rekrutohen si nga ishpunëtorët e gjigantëve dhe kompanive shtetërore, ashtu dhe nga kompanitë e tanishme të privatizuara, që ende nuk kanë arritur të dëshmojnë se mund të bëhen konkurrente serioze në tregun rajonal dhe atë global. *Sociolog
12
bota
« gossip
s p e c i a l e
Papa dhe nazizmi, të vërtetat “e fshehura” E hënë 28 maj 2012 •
»14
Rudolf Hess, frika nga “komploti hebre”
»15
Greqia, momenti i shkëputjes?
»16
E
gjiptianët e lashtë ishin ndër vëzhguesit më kuriozë të qiellit, sipas disa autorëve mund të konsiderohen madje edhe të parët astronomë të vërtetë. Në Nabta Playa, një zonë depresive që ndodhet në shkretëtirën e Nubias, afro 100 kilometra larg nga Abu Simbel, ruhet një kompleks i madh megalitik, një bashkësi gurësh të vendosur në formë rrethi, që i përkasin mijëvjeçarit V para Krishtit. Ky Stonehenge në mesin e dunave të shkretëtirës duket i orientuar sipas pikave të ngjitjes dhe rënies së diellit në periudha të caktuara të vitit. Për njerëzit e lashtë, studimi i trupave yjorë dhe lëvizjeve të tyre kishte një përdorim praktik. Rregullimi i një kalendari në bazë të lëvizjeve qiellore ishte në fakt i domosdoshëm për të planifikuar festat dhe veprimtarinë bujqësore. Në mënyrë të veçantë, për egjiptianët, kishte rëndësi jetike spiralja në ngjitje, domethënë fenomeni i daljes, në lindje, i një ylli menjëherë përpara Diellit. Dhe ylli më i rëndësishëm ishte Sopdet, Siriusi i sotëm. Ylli lidhej me perënditë Hathor dhe Iside, dhe spiralja e tij e ngjitur pak javë përpara solsticit veror dukej se paralajmëronte përmbytjen e bekuar verore të Nilit. Yje monumentalë Duke marrë parasysh lidhjen e ngushtë mes studimit të trupave qiellorë dhe fesë (astronomët e lashtë ishin në të njëjtën kohë priftërinj, është e natyrshme që rezultatet e vëzhgimeve reflektoheshin edhe në ndërtimin e monumenteve të shenjtë. Po të njëjtat piramida, në fakt, duket se janë ndërtuar duke iu referuar pozicioneve të yjeve. Në fakt, është hedhur hipoteza që, përveçse përfaqësonin monumente funeralë të ngritur mbi varrin e sovranit, piramidat shërbenin për të lehtësuar ngjitjen në qiell të shpirtit të faraonit të vdekur. Pra, si të thuash makina shumë të mëdha për të “hedhur” sovranin në botën e përtejme. Virginia Trimble, astronome e Universitetit të Kalifornias, në vitin 1964 demonstroi se si kanali në jug të dhomës së mbretit në piramidën e Keopsit tregonte, në periudhën e ndërtimit të piramidës, mes viteve 2620 dhe 2500 para Krishtit, për nga zona e qiellit ku lëviznin yjet e Brezit të Orionit, ndërkohë që ai verior tregonte për nga ylli polar. Duke kujtuar se si egjiptianët e lidhnin me konstelacionin e Orionit hyjshmërinë e Osiridit, me të cilin identifikohej faraoni i vdekur, aëherë ngrihej spontane hipoteza që kanali ishte i destinuar të vendoste një lloj komunikimi të drejtpërdrejtë mes dhomës ku ndodhej i vdekuri dhe destinacionit yjor
PIRAMIDAT Enigma yjore Piramidat e Gizës janë të reshtuara me yjet e Orionit vetëm nëse mendohet që të jenë ndërtuar shumë më herët. Po atëherë, nga kush?
të faraonit. Që në vitet 800 një tjetër astronom kishte mbetur i magjepsur nga saktësia e piramidave, madje deri në atë pikë sa të formulonte megjithatë teori më të diskutueshme. Skocezi Charles Piazzi Smyth kreu matje të sakta në Piramidën e Madhe dhe arriti në konkluzionin që përmblidhte në vetvete një dije më të lartë të universit. Nga matjet dhe llogaritjet e tij, ai deduktoi se mund të nxirreshin gjëra të mëdha astronomike dhe madje data shumë të rëndësishme për historinë e njerëzimit, si ajo e mërgimit të hebrenjve apo e lindjes së Krishtit. “Në të vërtetë”, shpjegon astrofizikani Steno Ferluga i Universitetit të Triestes “metoda e përshtatur nga Piazzi Smyth do të lejonte
të siguronim rezultate analoge edhe nëse do të aplikohej në çfarëdolloj ndërtese moderne. Në fakt, duke elaboruar në mënyrën e duhur çfarëdolloj objekti, mund të arrihet çfarëdolloj rezultati”. Yje në Tokë Megjithatë, hipoteza e një korrespondimi mes pozicionit të piramidave dhe atij të yjeve nuk gjendet veç aty. Autorët e Greqisë së lashtë na zbulojnë se për egjiptianët Rruga e Qumështit, fasha e yjeve që përshkon qiellin, ishte korresponduesi qiellor i Nilit. Dhe nëse Rruga e Qumështit mund të ishte reflektimi qiellor i lumit, dhe e anasjellta, përse pika të tjera mbi Tokë nuk do të mund të korrespondonin me pika
specifike në qiell? Ishin Robert Bauval dhe Adrian Gilbert, në librin “Misteri i Orionit” që parashtruan tezën sipas të cilës piramidat ishin ndërtuar në mënyrë të tillë që të riprodhonin kupën qiellore. Ideja e Bauval merr shtysë nga observacioni që pozicioni i 3 piramidave të mëdha të Gizës duket sikur riprodhon atë të 3 yjeve në Brezin e Orionit, domethënë Osiridin, perëndinë e të vdekurve. Kënde të ndryshëm Megjithatë, kjo hipotezë ka mangësi të ndryshme. Pohime të tilla janë vënë në provë mbi të gjitha nga dy astronomë, amerikani Ed Krupp dhe afrikanojugori Anthony Fairall. Si për fillim, korrespondimi është vetëm i përafërt: vija e tre
piramidave kryesore është e drejtuar për nga veriu, ndërsa ajo e yjeve për nga jugu; për t’i përputhur duhet të rrotullohet një nga të dyja. Megjithatë, edhe kështu këndi i drejtimit është i ndryshëm. Nëse pastaj përfshijmë edhe piramidat e tjera, siç bën Bauval, nuk gjendet më asgjë dhe mbi të gjitha mungojnë pikërisht piramidat që i korrespondojnë dy yjeve më të shdnritshëm të të gjithë konstelacionit: Betelguese dhe Rigel. “Bauval dhe të tjerë”, thotë Robert Chadëick, historian i McGill University në Montrea, “nuk kanë arritur asnjëherë të çiftojnë më shumë se 3 piramida dhe po kaq yje. Duke qenë se janë afro 30 piramida në zonën mes Abu Ruwash dhe Dashur, ky përkim është gjithësesi i hamendësuar. Kombinimi i 10 % të piramidave me 3 yje në mijëra yje të dukshëm në kupën qiellore nuk është provë e një korrelacioni bindës”. Ndoshta mundet që, për egjiptianët e lashtë, Orioni ishte i përbërë thjeshtë nga 3 yje të Brezit. Në varrin e Senmut, një arkitekt i dinastisë XVIII, konstelacioni i Orionit përfaqësohet nga tre yje në rresht dhe jo nga 7 që formojnë konstelacionin siç e njohim ne. Kinezët e lashtë e quanin Orionin Shen che, dhe jo rastësisht ndoshta. Ky term përkthehet “Bashkimi i treshes”. Pra, mund të mos ketë asnjë kuptim të kërkosh tek piramidat korrespndimin e të shtatë yjeve. Ndoshta, me 3 piramidat e Gizës egjiptianët përpiqeshin të riprodhonin në mënyrë të përafërt vendosjen e yjeve të brezit dhe asgjë më shumë.
Jashtëtokësorë? Por për Bauval dhe një tjetër studiues mbështetës të kësaj teze, Graham Hancock, kjo nuk mjafton. Të dy thonë në fakt se një herë e një kohë të tre piramidat e Gizës kanë qenë pozicionuar me saktësi milimetrike. Dhe që, bazuar vetëm në konfigurimin e tyre, mund të arrihesh tek mosha e tyre reale. Arsyetimi është ky: përllogaritet raporti mes këndit të reshtimit të piramidave të mëdha dhe Nilit me këndin e Brezit të Orionit dhe Rrugës së Qumështit. Me anë të një simulimi në kompjuter përllogaritet më pas rrotullimi i kryer nga konstelacioni gjatë mijëvjeçarëve dhe arrihet në një koinçidencë të përsosur mes 2 këndeve diku rreth vitit 10 500 para Krishtit. Konkluzioni: piramidat janë 8 mijë vite më të lashta nga sa është menduar deri sot. Dhe pikërisht mbi këtë bazë, shumëkush ka hedhur hipotezën e ekzistencës së qytetërimeve shumë të lashta dhe të panjohura (për disa edhe jashtëtokësorë) që mendohet të kenë ndërtuar piramidat në kohë shumë të largëta. Asnjë provë Por ekzistojnë prova në gjendje të përgënjeshtrojnë ato historiko-kulturore të akumuluara me kalimin e kohës nga arkeologë që e shohin ndërtimin e piramidave të mëdha të Gizës nga faraonët e dinastisë IV? Fatkeqësisht jo. E vetmja “provë” është ajo ngjashmëri mes pozicionit të tre piramidave dhe tre yjeve të brezit të Orionit.
bota • E hënë 28 maj 2012
»
13
Sondazhet flasin për fitoren e konservatorëve, do arrijnë formimin e qeverisë
Greqia mbështet reformat nën drejtimin e BE K atër sondazhe të reja të cilat u publikuan dje nga mediat në Greqi theksojnë rritjen e mbështetjes për konservatorët grekë. Demokracia e Re kryeson tashmë nga 0.5 deri në 5.5% ndaj Radikalëve të Majtë të bllokut SYRIZA dhe mund të krijojë një qeveri koalicioni së bashku me socialistët pasi mund të marrë më shumë se 160 nga 300 vendet e parlamentit. Në qëndrimet e tyre shihet mbështetja nën reformat e drejtuara prej Bashkimit Evropian. Rritja e mbështetësve të konservatorëve ka ardhur pas sulmeve të ashpra të liderit të saj Andonis Samaras ndaj udhëheqësit të Aleancës të së Majtës Radikale dhe rivalit të tij Tsipras, të cilin e akuzon se po flirton me fatkeqësinë. “Nëse Greqia refuzon marrëveshjen e shpëtimit do të ngelet e izoluar për vite me radhë dhe do të jetë pre e spekulimeve në çdo drejtim. Nuk do të ketë ushqim, ilaçe, karburante, gjatë natës do të ketë ndërprerje të vazhdueshme të energjisë elektrike dhe kohezioni ynë social do të jetë i përçarë”, thekson Samaras. Nga ana tjetër, lideri i SYRIZA ka ripërsëritur se vazhdimi i reformave kështu siç janë pranuar nga socialistët dhe konservatorët do të thotë reduktime të reja të pagave dhe pensioneve, të vendeve të pu-
nës në sektorin publik, papunësi akoma më të madhe, mbyllje të mijëra bizneseve të vogla. Në sondazhe 65% e grekëve kërkojnë një rinegocim të marrëveshjes së huasë, ndërsa më shumë se 85% kërkojnë që Greqia të jetë në Eurozonë. Analistët mendojnë se grekët tashmë janë frikësuar nga paralajmërimet e Berlinit dhe kreditorëve të tjerë të huaj për mundësinë e kthimit të vendit tek dhrahmia dhe pasojat që kjo mund të sillte. Ndërkohë, deklaratat e kreut të FMN-së Chrisine Lagarde në intervistën dhënë britanikes “The Guardian” se më shumë mendon për fëmijët e Nigerisë se sa për njerëzit në Greqi kanë provokuar komente të ashpra kritike nga mijëra grekë në faqen personale të saj në Facebook. Edhe kryesocialisti Venizellos i ka bërë thirrje zonjës Lagarde të rishqyrtojë ato që donte të thoshte pasi me tonin e saj ka ofenduar një popull që ndodhet në një krizë të thellë. Ish-kryeministri Papadhimos ka paralajmëruar gjithashtu se menjëherë pas zgjedhjeve të 17 qershorit grekët duhet urgjentisht të krijojnë një qeveri e cila duhet të veprojë me shpejtësi për të siguruar para për rrogat dhe pensionet sepse fondet ekzistuese mjaftojnë vetëm për disa javë.
14
« bota
N
ë kohët e fundit është hedhur shumë herë teza e një “afrie” të Piut XII me Rajhun e Tretë, një afri në gjendje të merrte madje format e simpatisë dhe aderimit. Një gjë e tillë nuk gjen konfirmim në dokumentat e gjetura në Deutsches Bundesarchiv (Arkivi Federal Gjerman), The National Archives, Britani apo në Records Administration i College Park në Maryland, SHBA. Nga analizimi i tyre rezulton që hierarkët nazistët shprehnin vlerësime gjithmonë negative për Pacellin, që në vitet e para të zgjedhjes së tij Papë. “Miti i shekullit të njëzetë” (1930) është një tekst i Alfred Rosenberg. Kjo vepër, përveç “Mein Kampf” (1924) me autor Adolf Hitlerin, përmban bazën ideologjike të nazizmit. Në të, Papa quhet “shtrigan”. Selia e Shenjtë dhe peshkopët gjermanë protestuan për përfshirjen e librit në programet shkollorë të Gjermanisë, por ishte e kotë. Në fund, “Observatori Roman” do të informonte që vepra e Rosenberg ishte futur në listë. Veç kësaj, në promemorien n. 1544/34 të 14 majit 1934, Selia e Shenjtë ankohej zyrtarisht tek Berlini se në kurset zyrtarë të perfeksionimit oratori i ngarkuar nga qeveria kishte pohuar: “Papa i sotëm është një gjysmë hebre, një i Lozhës”. Në fund, pas shumë notash proteste nga Vatikani për aktet armiqësorë gjermanë ndaj kishës, Piu XI do të firmoste në 1937 “Mit brennender Sorge” (me shqetësim përvëlues), një enciklikë në gjermanisht që dënonte ideologjinë naziste. Reagimi i qeverisë gjermane ishte shumë i fortë, si brenda Gjermanisë (arrestime, gjyqe, dënime), ashtu edhe kundër Selisë së Shenjtë. Nazizmi dhe krishtërimi të papajtueshëm Një letër e 27 tetorit 1938 e Reinhard Heydrich, kreu i shërbimit të sigurisë, drejtuar ministrit të jashtëm Joachim von Robbentrop, provon që kisha katolike ishte tashmë e akuzuar se është një Staatsfeind (armik i shtetit). Për shkak të veprimtarisë së saj “subversive” bëhej urgjente që të bashkërendoheshin veprimet reciprokë. Ja teksti: “I dashur shok i partisë von Ribbentrop! Me rastin e vizitës Tuaj në Zyrën Qendrore të Sigurisë u diskutua mbi nevojën e konsiderimit të marrëdhënieve të politikës së jashtme me Vatikanin, herë pas here edhe nga këndvështrimi i rezultateve të vëzhgimit të veprimtarisë shtetërore të Kishës në brendësi të vendit. Do të kërkoja pra që i dërguari Juaj në Vatikan dhe zyra ime të qëndronin në lidhje të vazhdueshme sa u përket këtyre temave”. Një linjë e tillë do të ndiqej nga hierarkët nazistë me bindjen që “Nacionalsocializmi dhe kristianizmi janë të papajtueshëm”, siç pohohet nga kreu i Kancelerisë dhe sekretari personal i Fyhrerit, Martin Bormann në një qarkore të 6 qershorit 1941. Për regjimin ishte tashmë e domosdoshme
E hënë 28 maj 2012 •
Papa dhe nazizmi, të vërtetat “e fshehura” Akuza për afërsi, apo edhe për simpati dhe aderim: Janë periodike polemikat mbi sjelljen e Piut XII kundrejt nazizmit dhe Hitlerit. Por një studim i saktë i Pier Luigi Guiduçi, kryer mbi dokumenta të arkivave në Gjermani, Angli dhe në SHBA, përgënjeshtron çdo hipotezë dashamirësie dhe zbulon, nga ana e Rajhut të Tretë, një armiqësi që nuk fsheh përbuzjen
të njihej me lëvizjet e Selisë së Shenjtë, edhe sepse informatorët tregonin që kjo e fundit nuk ishte e palëvizshme. Që në vitin 1933 Kardinali Pacelli i kish dhënë udhëzime të dërguarit apostolik në Berlin, monsinjor Cesare Orsenigo, që të interesohej për fatin e hebrejve. Dhe tre javë pas “Natës së kristaleve”, po i njëjti Pacelli u kish dërguar një teleks delegacioneve apostolikë dhe një letër 61 peshkopëve të shumë vendeve, ku kërkonte 200 mijë viza për katolikë “jo arianë”. Në latinisht do u transmetonte një tjetër njoftim. Në letrat, që vërtetojnë një iniciativë të paprecedentë, kërkohet largimi nga vendi i “hebrejve të konvertuar” dhe katolikëve “jo të racës ariane”. Me këtë rast është e dobishme të kujtohet se në marrëveshjen e 1933 mes Selisë së Shenjtë dhe Gjermanisë ishte arritur të futej një klauzolë (neni 29) që u hapte një farë spiraleje hebrejve: këta, nëse konvertoheshin, mund të merrnin trajtimin që u rezervohej të krishterëve. Do të kapej pas një norme të tillë në përpjekjen për të ndihmuar të persekutuarit. Në letrën e Pacellit përmendja e “hebrejve të konvertuar” dhe “katolikëve jo arianë” duket se është një mbulesë. Vetë zgjedhja për të përdorur latinishten të bën të mendosh për një mesazh të fshehur mes radhëve të kërkesave të Vatianit për t’u shpëtuar kontrolleve të pashmangshëm. Sulmet ndaj Pacellit Një tjetër tregues i qëllimeve të vërtetë të Vatikanit buron nga përgjigjet e peshkopëve dhe të dërguarve ndaj kërkesës së Pacellit. Këta përmendnin shpesh “hebrejtë e persekutuar” dhe jo “hebrejtë e konvertuar” apo “katolikët joarianë”. Pikërisht
në këtë periudhë janë të dokumentuar veprimtari klandestine për të stampuar certifikata false pagëzimi apo pasaporta false. Kjo provohet edhe nga raporti që i dërgonte Ribbentropit një informator në Romë (“Vatikani mbështet këta elementë, hebrejtë e pagëzuar që emigrojnë dhe financiarisht si dhe përmes dhënies së pasaportave false”), nga dëshmitë e hebrejve si dhe nga vetë historia e Armia Krajovas, ushtria kombëtare polake. Që të nesërmen e vdekjes së Papa Rattit, që ndodhi në 10 shkurt 1939, shtypi gjerman nisi një fushatë për të shmangur zgjedhjen e kardinalit Pacelli. Gazeta naziste Das Reich: “Piu XI ishte një gjysmë hebre, duke qenë se nëna e tij ishte një judease holandeze, por kardinali Pacelli është tërësisht hebre”. Voelkischer Beobachter botonte një fotografi të Pacellit dhe dinjitarëve të tjerë të Kishës duke i quajtur si “agjitatorë në Vatikan kundër fashizmit dhe nacionalsocializmit”. Në 2 mars 1939 Eugenio Pacelli zgjidhet Papë dhe i vetmi delegacion europian që mungonte në ceremoninë e kurorëzimit do të ishte ai i Rajhut të Tretë. Berliner Morgenpost shkruante se “zgjedhja e Pacellit nuk pritet mirë në Gjermani sepse ai ka qenë gjithmonë armiqësor ndaj nacionalsocializmit”. Një ditë pas zgjedhjes, konti Du Moulin-Eckart (18931976), këshilltar i Ministrisë së Punëve të Jashtme, do i dorëzonte Ribbentropit një memorandum mbi Pacellin prej ku del një figurë e deformuar e Papës së ri. Jo pak tregon raporti i rezervuar zgjedhjes së Piut XII përgatitur nga drejtuesit e përgjithshëm të sigurisë së Rajhut: “Pacelli ishte i njohur tashmë për sulmet e tij ndaj nacionalsocializmit
gjatë periudhës kur mbulonte detyrën e sekretarit të shtetit, gjë që i vlejti mbështetjen totale të shteteve demokratikë gjatë zgjedhjeve për Papë”. Duhet shtuar se Piu XII vazhdonte me nisma publike të papëlqyeshme për Rajhun, si vendimi për t’i dërguar telegram solidariteti mbretëreshës së Holandës, mbretit të Belgjikës dhe Grandukës së Luksemburgut për pushtimin e vendeve të tyre nga ana e trupave naziste, në maj 1940. Po si e vlerësonte Hitleri aksionin e Kishës dhe Piut XII kundrejt nazizmit? E mësojmë nga shumë burime që dokumentojnë një armiqësi të theksuar. Duke patur parasysh numrin e madh të katolikëve në Gjermani, kreu i Rajhut shmangte manifestimin në publik të ndjenjave të vërteta, por ekzistojnë dokumenta që vërtetojnë agresivitetin që shfaqte privatisht. Në një seri transkriptimesh, të kryer nga stenografët e sekretarisë, lexohen pohime domethënës të Fyhrerit. Për shembull: “Goditja më e rëndë që ka marrë njerëzimi është ngjitja e kristianizmit. Njëri dhe tjetri janë shpikje të hebrejve”; “Kristianizmi shpall një barazitizëm të padrejtë, përhap idenë e rrezikshme dhe shumë të dëmshme të jetës së përtejme dhe të një Perëndie të jashtëzakonshëm, që bie ndesh me teorinë e evolucionit”. Në një bashkëbisedim me kryebashkiakun e Gdanskut, Hermann Rauschning, Fyhreri kishte thënë shprehimisht: “Asnjë prej dy rrëfimeve, protestant apo katolik (që për mua janë e njëjta gjë) nuk ka shpresë për një të ardhme, të paktën mes gjermanëve. Fashizmi italian mund të bëjë pakte me Kishën në emër të Zotit. Do ta bëj edhe unë,
përse jo? Por kjo nuk do të më pengojë që të çrrënjos tërësisht kristianizmin në Gjermani (...). Nuk është e mundur të jesh edhe kristian, edhe gjerman: o njëra, o tjetra”. Operacione spiunazhi Pikërisht në një kontekst të tillë krerët nazistë do të përpiqeshin ta bënin të parrezikshme veprimtarinë e Kishës. Heydrich do të organizonte punën e shërbimit të fshehtë dhe udhëzimet e tij mund të shikohen sot. Rezulton se agjentët duhej të kontrollonin marrëdhëniet mes peshkopëve dhe Vatikanit (valixhe diplomatike, korrierë të fshehtë, rrugët që ndiqeshin) si dhe të sinjalizonin tensione mes peshkopëve gjermanë, mes këtyre dhe të dërguarit papnor, si dhe dobësitë personale të njerëzve të Kishës. Në janar të vitit 1941 i shkruan von Ribbentrop: “Kam qëllim të diskutoj me ministrin Luther përbërjen e një aparati spiunazhi kundër Vatikanit. Kërkoj që ju të vendosni sistemimin përfundimtar, në një mënyrë apo një tjetër, të një eksperti në ambasadën në Vatikan si dhe për një zëvendësim të personelit që ka marrëdhënie me personalitete të Vatikanit”. Operacionet e fshehta që do të kryente Rajhu në Romë ishin të ndryshëm: pranë jezuitëve të Universitetit Gregorian dhe revistës “Qytetërimi Katolik” do të aktivizohej për të njohur nismat më delikate të Selisë së Shenjtë, si për shembull sistemet kriptografikë, korrespondenca hyrëse dhe dalëse, komunikimet telefonikë. Një kontroll konstant do i bëhej Radio Vatikanit. Për t’u kujtuar është gjithashtu prania
e spiunëve në redaksinë e Observatorit Roman. Në ambientet e Vatikanit do të ishte gjithashtu aktiv një informator të cilit nazistët do i thurnin shumë elozhe: don Joachim Birkner. Kur në Vatikan mësuan për lojën e dyfishtë që bënte, misioni i tij do të ndërpritej menjëherë. Nuk mungonin të infiltruarit edhe mes atyre që duhej të mbronin Qytetin e Vatikanit, si agjent italianë të pranishëm mes xhandarëve të Papës: një agjent i OVRA do të arrinte të bëhej inspektor i përgjithshëm i Trupës së Vigjilencës. Duhen shtuar këtu ata që përshkonin qytetin e Vatikanit, marrjet e dhunshme në pyetje jashtë mureve të Bazilikës së Shën Pjetrit, ndërveprimi mes spiunëve gjermanë dhe italianë etj. Vatikani nën survejim Pavarësisht tentativave të shumta, Rajhu i tretë nuk do të arrinte gjithmonë të njihte orientimin e Papës. Në disa informacione të ardhura nga Roma në Berlin, përmbajtja është e pasaktë, e pjesshme, në disa raste informacionet janë të manipuluara (të orientuara që të përmendnin atë që në Berlin pëlqehej, duke shmangur çdo dyshim të mundshëm për disfatizëm). E gjithë kjo ndodhi edhe për një arsye: tipi shumë i rezervuar i Piut XII. E vërteton këtë fakti që për disa nisma delikate, Papa nuk informonte as Sekretarin e Shtetit. Raportet në Berlin komunikonin megjithatë aspekte që nuk ishin skajorë: “Në rast se nuk mbërrihet në luftë, diplomacia e Vatikanit pret një ndryshim të situatës në Gjermani, më e shumta pas vdekjes së
bota • E hënë 28 maj 2012
Fyhrerit”, thuhej. “Vetë Papa, siç e thonë informatorët në mënyrë unanime, manifeston një sjellje simpatie të madhe kundrejt popullit gjerman dhe karakterit të tij. Kjo gjë nuk mund të pohohet në fakt nëse i referohemi regjimit, nga ana e Vatikanit. Selia e Shenjtë i ndihmon edhe nën profilin ekonomik”, thuhej në një tjetër informacion. Nënshtruar formalisht sovranitetit të Republikës Sociale me statusin e “Qytetit të hapur”, Roma në të vërtetë në vitin 1943 qeverisej nga komandat gjermanike. Feldmarshalli Albert Kesselring, komandant i frontit jugor, emëroi në krye të Gestapos së Romës, duke i dhënë direkt kontrollin e rendit publik në qytet, zyrtarit të SS, Herbert Kappler. Ky do të forconte edhe spiunazhin kundër Vatikanit dhe do të ndiqte urdhërat e Berlinit në arrestimin dhe dëbimin e hebrejve. Informacionet e tij janë një provë e ndërhyrjeve të Vatikanit (pra jo të nismave të njerëzve të veçantë) në mbrojtje të komunitetit hebre të persekutuar. Ja disa shembuj. “Në 28 shtatorin e ardhshëm, trupi diplomatik i Madridit do të niset me tren për në Spanjë. Vatikani ka shitur një seri vizash spanjolle, argjentinase, portugeze dhe meksikane disa hebrejve që kanë për qëllim të largohen ilegalisht me këtë tren. Po përpiqemi të sigurohemi për identitetin e tyre” (Informacion i H. Kappler drejtuar Berlinit në 24 shtator 1943). Për të kontrolluar Piun XII, Berlini do të përpiqej të survejonte sekretarin e tij personal: atin jezuit Robert Leiber. Për të nazistët dinin shumë pak, përveç
faktit që ishte gjerman. Për shkak të dëshirës së tij për të mos shkuar në Berlin, vendosën që ta spiunojnë në Vatikan. Nisi atëherë për Atin një rritje të vizitave nga jashtë, apo kontaktesh të nisura prej studiuesve gjermanë, zyrtarisht të angazhuar në punime mbi historinë e kishës. Jezuiti do të mbrohej ose përmes rezervimit, ose përmes përgjigjeve të përgjithshme. Në disa raste dukej i vetëdijshëm që kishte të bënte me interlokutorë që, në të vërtetë ishin anëtarë të SS. Në kontekstin e përshkruar deri këtu, fiton kuptim konferenca e kryesuar nga Hitleri në 26 korrik 1943. Pak më parë, Mussolini ishte arrestuar me urdhër të mbretit. Fyhreri kishte marrë njoftim për këtë gjë. Për konferencën e asaj dite ekziston një rrëfimi stenografik i botuar tek “Hitleri drejton luftën e tij”. Ja pjesët që interesojnë më shumë. Hitleri: “Duhet kundërgoditur, dhe duhet bërë në mënyrë të tillë që të kapet krejt qeveria Badoglio”. Hevel: “Duhet të komunikojmë apo jo që daljet nga Vatikani do të bllokohen?” Hitleri: “Për mua është e njëjta gjë, unë Vatikanin e pushtoj shumë shpejt. Ti mos mendon që Vatikani më nënshtron? Do ta pushtojmë menjëherë. Është brenda i gjithë
trupi diplomatik, por mua aq më bën, më vonë do të ofrojmë ndjesën tonë. Banda është aty brenda, dhe ne do ta nxjerrim jashtë, atë grup derrash!” Pra, të gjithë dokumentat e disponueshëm demonstrojnë një kundërvënie të fortë të Berlinit ndaj Pacellit. Një gjë e tillë gjen konfirmim të mëtejshëm në aktet e gjyqit të Nyrenbergut (marrja në pyetje e von Robbentrop). Ndërkohë që informacinet mbi veprimtarinë e Vatikanit mbeten gjenerike apo shkojnë sipas një skeme të parapërgatitur (marrëveshje e fshehtë e Selisë së Shenjtë me Aleatët, fshehja e të kërkuarve nga regjimi, tradhëtitë), figura e Papës, herë pas here do të paraqitet si ajo e një armiku, që duhet të mposhtet përfundimisht pas përfundimit të luftës. Megjithë afrimin e shembjes së regjimit, rrjeti i spiunazhit gjerman nuk do ta humbiste nga sytë Papën, me qëllimin të zbulonte kanalet e përdorur për shpërndarjen e direktivave të tij. Kjo shërbente për të mësuar për kontakte të mundshëm me forcat aleate, dhe për të pikasur të persekutuarit, sidomos hebrejtë. Por Piu XII dhe bashkëpunëtorët e tij transmetonin shumë mesazhe me zë. Në një orë të përgjakur edhe për Italinë, që shihte dëbimin e hebrejve dhe civilëve, të karabinierëve, të ushtarëve dhe të vetë banorëve të lagjes romane të Quadraros, e vetmja zgjedhje e mundshme ishte që të fshiheshin ata që kërkoheshin për motive lufte, politike dhe racore. Shërbimi i fshehtë nazifashist u përpoq deri në fund që të siguronte informacione për lidhjet mes Papës, kishave lokale dhe grumbullimeve hebraikë. Nga dokumentat që janë shqyrtuar rezulton se objektivi nuk u arrit. Provë e mëtejshme është fakti që për të gjetur persona apo grupe të fesë hebraike u desh premtimi i shpërblimeve, u deshën banda të armatosura apo marrje në pyetje nën torturë. Më në fund, në 8 maj 1945 përfaqësuesit e Rajhut të Tretë firmosën në Berlin aktin e dorëzimit. Nuk kaluan as 25 ditë dhe Piu XII – tashmë i çliruar nga çdo kushtëzim – nuk hezitoi të flasë për “spektrin satanik që përfaqësohej nga nacionalsocializmi”, duke shtuar që “sundimtarët e Gjermanisë kishin synuar të shkatërronin kishën edhe në Rajhun e lashtë”. Dhe në 29 nëntor priti në një dëgjesë një përfaqësi prej 80 hebrejsh të liruar nga kampet e përqëndrimit. Ishin vetë nazistët, siç është parë, që konfirmonin në raportet e tyre se tek ky Papë ekzistonte një dallim mes simpatisë ndaj popullit gjerman dhe kundërshtimit të regjimit hitlerian. Dhe kjo gjë detyroi Berlinin të organizonte një rrjet të infiltruarish për t’u përpjekur të siguronte informacione mbi vendimet dhe lëvizjet e Vatikanit. Me rezultate të dobët, duke qenë se Papa Pacelli, për çështjet delikate përjashtonte madje edhe sekretarin e Shtetit, kardinalin Maglione. Spiunazhit gjerman nuk i mbetej veçse të vinte në shënjestër sekretarin e Papës, atë Leiber. Tentativa që gjithashtu shkuan dëm.
»
15
Rudolf Hess
Frika nga “komploti hebre” Materiale të panxjerra më parë nga arkivat zbulojnë obsesionet më të errët të delfinit të Hitlerit, si për shembull frika se hebrenjtë mund të rrezikonin Gjermaninë përmes telepatisë
David Keys
R
udolf Hess ishte i bindur se hebrenjtë kontrollonin mendjet e Churchillit dhe të udhëheqësve të tjerë politikë për t’i shtyrë ata që të hidheshin kundër Gjermanisë naziste. Një gjë e tillë rezulton nga analiza e disa dokumenteve të panxjerra më parë që i përkasin njeriut që ishte projektuar si pasardhësi i Hitlerit, dokumenta që janë studiuar gjatë tre viteve të fundit në Birkbeck College në Londër. Dokumentat që u janë nënshtruar analizave janë shënime të hedhura në letër nga personeli psikiatrik anglez që u mor me monitorimin e sjelljes së Hess pas fluturimit të tij jo të frutshëm mbi Skoci në vitin 1941, kur delfini i Fyhrerit u përpoq të realizojë një marrëveshje me anglezët për t’i dhënë fund konfliktit. Gjermanët ishin në atë moment pro një marrëveshje paqeje me Londrën për të patur duart e lira në prag të pushtgimit të afërt sovjetik. Në çdo rast, udhëheqësit britanikë hodhën poshtë propozimet e Hess dhe e burgosën. Arkivat zbulojnë shkallën e problemeve mendorë që kishte Hess dhe rolin e jashtëzakonshëm që antisemitizmi luante në përcaktimin e sjelljeve të tij. Kërkimi, i kryer nga historiani dhe psikanalisti Daniel Pick ekzaminon obsesionin-bindjen e Hess se ishte helmuar nga anglezët që e kishin burgosur, si pjesë e një komploti hebre kundër tij. Antisemitizmi i tij ishte i lidhur aq thellë me gjendjen e tij paranojake, sa që e shtynte të besonte se burgosësit e tij dhe mjekët që merreshin me të ishin hipnotizuar nga emisarë imagjinarë hebrenj. Në shënimet e tij të pazbuluara më parë, henry Dicks, psikiatri përgjegjës për monitorimin e Hess, shkruante veç të tjerash se delfini i Hitlerit ishte i bindur që hebrenjtë kishin hipnotizuar edhe Churchillin, Anthony Edenin, Vittorio Emanuelen II dhe Badoglion, duke i hedhur këta kundër Gjermanisë naziste. Kjo gjendje e rëndë paranoje doli edhe më shumë në pah kur, pas tentativës së tij për vetëvrasje në shkurt të vitit 1945, Hess fajësoi për këtë veprim hebrenjtë, përgjegjës për një ndërhyrje telepatike kundër tij, duke qenë se ishte “i vetmi njeri në botë që kishte dijeni për fuqitë e tyre psikike”. Bindjet e Hess për kontrollin e mendjes, ndonëse ishin pjesë integrale e gjendjes së tij të paranojës, ishin padyshim të ndikuara nga interesi i tij i hershëm për hipnotizmin dhe telepatinë, i cili kishte shpërthyer në vitet njëzetë dhe tridhjetë. Fenomeni kishte shpërthyer fillimisht në Angli, në vitet tetëdhjetë të shekullit Tetëqind, kur fizikani William Barrett botoi “Natyra”, një artikull për telepatinë. Vetë Barrett, bashkë me disa kolegë të njohur, themeloi më pas Shoqërinë për Kërkime Psikike. Në vitin 1894 u botua “Trilby”, një roman i autorit franko-britanik George du Maurier, i cili rrëfente bëmat e një hipnotizuesi imagjinar hebre, Svengali. Në fund të shekullit XIX, antisemitizmi dhe frika nga çdo gjë, që lidhej me fuqitë psikike, gjetën kështu një tekst për referim. Prezantime teatralë bazuar mbi librin u bënë kështu popullorë në të gjithë botën dhe në disa raste ushqenin reagime të dhunshme eantisemitë. Pas Luftës së Parë Botërore, frika nga fuqitë e
mendjes u rrit edhe më. Në vitin 1920, ministri i Brendshëm gjerman kërkoi ndalimin e spektakleve të hipnotizmit. Një vit më vonë, në Gjermani u botua një roman i ri mbi linjën e Trilby, në të cilin figura e Svengalit zëvendësohej me atë analoge të Doktor Mabuse. Filma të bazuar tek ky libër u realizuan në vitin 1922 dhe 1933. Për nazistët, Mabuse ishte esenca e hebreut lakmitar që synonte të kontrollonte botën. Përplasja mes super-racave (arianëve nga njëra anë, hebrenjve nga tjetra), teorizuar prej doktrinës naziste, nuk mund të mos përfshinte teoritë për fuqitë mbinatyrore të hebrenjve dhe aftësive të tyre komplotuese. Nazistët i donin dhe u trembeshin njësoj filmave të Doktor Mabuse. Ndonëse personazhi ishte hebre në konotacionet e tij më negativë, ekzistonte frika që popullsia ta identifikonte me oratorinë mesmerike të vetë Hitlerit. Për këtë arsye filmat më vonë u ndaluan, edhe pse ministri i Propagandës, Goebbels vazhdoi t’i shfaqë në mënyrë private për mysafirët e tij. Frika-dashuria naziste për hipnotizmin ishte e personifikuar më së miri nga Erik Jan Hanussen, hipnotizuesi i preferuar nga partia, si edhe “Profet i Rajhut të Tretë”. Tregohej që Hanussen kishte udhëzuar vetë Hitlerin në artin e oratorisë mesmerike, por origjina e tij hebreje e bëri të largohej nga regjimi, i cili e vrau nëpërmjet SA. Studimi, që do të botohet në muajt e ardhshëm në një vëllim me titull “The Pursuit of the Nazi Mind: Hitler, Hess and the Analysts”, ilustron ndikimin e teorisë naziste për përplasjen e racave në manitë paranojake të Hess. Frika që njerëz të caktuar mund të fusnin në mënyrë telepatike ide në trurin e tij lë të mendohet për shenja skizofrenie, por natyra e saktë dhe origjina e këtyre ideve ishin të lidhura me vitet e një indoktrinimi të fortë politik. Studimi i Pick e përshkruan antisemitizmin jo vetëm si fenomen historik dhe politik, por edhe si pasojë e një gjendjeje psikike të ndryshuar, ku paranoja dhe frika e vetëinduktuar luajnë një rol të dorës së parë. Në Nuremberg në 1946, Hess u lirua nga dënimi për krime kundër njerëzimit, por u dënua me burgim të përjetshëm për komplot kundër Traktatit të Versajës dhe krime kundër paqes. Ai u burgos më pas në Spandau në perëndim të Berlinit. Shumë më vonë, kërkesat për lirimin e Hess pasi ishte i burgosuri i vetëm i burgut (pas lëshimit të dënarve të tjerë nazist) nuk u morën parasysh pavarësisht nga kjo pozitë e inferioritetit me marrëdhëniet e tija të vështira me Hitlerin dhe nazizizmin në vitet tridhjetë e më vonë, Hess u bë një pikë referimi për qarqet neo-naziste gjermane, të përbërë pothuajse ekskluzivisht nga të rinjë. Gjatë çdo vjetori të vdekjes së tij, mbahet një marshim përkujtimor i ndaluar disa herë në Gjermani, i cili në vitin 2004 ka tërhequr një rekord më shumë se 9000 njerëz. Ai vdiq në 93 vjeç, në rrethanat që nuk u sqaruan plotësisht (ai u gjet në një stol në oborrin e burgut me një kabllo elektrike lidhur rreth fytit), disa pikpyetje mbi versionin zyrtar të aleatëve (vetëvrasjen) u bënë nga mediat. Thuhet se Hess mbeti viktim e një vrasje makabre nga ana forcave speciale aleate të cilët e mbajtën të burgosur në moshën 93 vjeçare një rekord ky për drejtësinë botërore.
16
« bota
P
as tri javësh grekët sërish do të votojnë. Nëse ata vendosin për kundërshtarët e masave të kursimit, bëhet edhe më e mundur dalja nga eurozona. Pasojat për Greqinë do të ishin fatale dhe për BE-në të paparashikueshme. Nga perspektiva evropiane janë shqetësuese shifrat që komunikohen nga Athina: Në bazë të anketimeve aleanca e radikalëve të majtë, Syriza, në zgjedhjet e 17 qershorit mund të dalë me 30% të votave, forca më e madhe në parlament. Se çfarë do të thotë kjo, këtë kryetari i Syriza Alexis Tsipras e ka bërë të qartë: anulimi i kursit të kursimeve. Por është paradoksale që më shumë se gjysma e grekëve mendojnë diçka tjetër, e po kështu edhe Janis Emmanouilidis nga qendra evropiane e Brukselit “Think Tank European Policy Centre” (EPC): “Skenari më i mundshëm është, që të krijohet një qeveri, e cila të drejtohet nga konservatorët e partisë Nea Dimokratia.” Konservatorët do ta vazhdonin kursin e kursimeve dhe të reformave. Një shpjegim për rezultatet e ndryshme të anketimeve mund të jetë, që zgjedhësit nuk kanë kurajo, ta thonë hapur, se ndoshta ato vërtetë do të votojnë për partitë e vjetra, të cilat çuan në situatën e mjerueshme aktuale, mendojnë vëzhguesit. Por ndoshta zgjedhësit duan edhe të vazhdojnë të ushtrojnë presion ndaj partive të vjetra dhe Evropës. Sidoqoftë qeveria e re të paktën do të duhet të hyjë në bisedime me trojkën e përbërë nga BE-ja, Banka Qendrore Evropiane dhe FMN-ja. Nëse ky vend duhet drejtuar, që të dalë nga kriza, atëherë reformat janë të pashmangshme, thekson Janis Emmanouilidis nga EPC. E këto reforma do të zgjasin me vite dhe do të kenë si karakter ekonomik, ashtu edhe politik e social: “Greqia duhet të reformohet në mënyrë radikale, në të kundërt ajo nuk do të mund të dalë nga kriza.” Dalja nga kriza presupozon qëndrimin në eurozonë e këtë e dëshiron më shumë se 80% e grekëve. Njëkohësisht gati dy të tretat e grekëve janë kundër masave të kursimeve. Edhe ky një rezultat paradoksal nga këndvështrimi i BE-së. Vendi ndodhet në recesion, gati një e katërta e popullsisë së aftë për punë janë të papunë. Por grekët nuk duan ta mbështesin kursin e kursimeve, nëse ai nuk shoqërohet nga programet për rritjen ekonomike. Deklarata e populistit të majtë Alexis Tsipras, se BE-ja bën blof me paralajmërimin për shkëputjen e Greqisë nga BE-ja, gjen terren pjellor. Bllofe “Të dyja palët bëjnë blof. Kjo është vetëm një lojë negociatash”, vëren Janis Emmanouilidis. BE-ja argumenton, se mund ta përballojë daljen e një vendi nga unioni monetar. Kësisoj përgatitet
E hënë 28 maj 2012 •
GREQIA Momenti i shkëputjes?
Nga perspektiva evropiane janë shqetësuese shifrat që komunikohen nga Athina: Në bazë të anketimeve aleanca e radikalëve të majtë, Syriza, në zgjedhjet e 17 qershorit mund të dalë me 30% të votave forca më e madhe në parlament. Se çfarë do të thotë kjo, këtë kryetari i Syriza Alexis Tsipras e ka bërë të qartë: anulimi i kursit të kursimeve
dhe testohet skenari i shkëputjes eventuale. Këtë e bëjnë si bankat e ndërmarrjet, ashtu edhe politika: “Vetëkuptohet, që ne duhet të përgatitemi për të gjithë skenarët e mundshëm, sepse ndryshe nuk do ta bënim si duhet detyrën tonë”, deklaroi shefi i grupit të eurozonës Jean Claude Juncker në samitin e BE-së të mërkurën. Në Greqi kundërshtarët e masave të kursimeve, mendojnë se troika as që mund t’i parashikojë pasojat e shkëputjes së vendit nga eurozona dhe prandaj ato duhet ta mbështesin atë edhe në qoftëse nuk u përmbahet marrëveshjeve. Ky është një argument i gabuar, për këtë është i bindur Janis Emmanouilidis nga EPC: Sepse nëse një vend largohet nga eurozona, atëherë ekzistojnë gjithmonë rreziqe, thotë eksperti i BE-së. “Por të besosh njëkohësisht, se partnerët do të vazhdojnë ta mbështesin afatgjatë Greqinë,
edhe nëse ajo nuk u përmbahet marrëveshjeve, kjo është e gabuar.” Kjo lojë është e rrezikshme për të dyja palët, nënvizon Emmanouilidis. Që dalja nga unioni monetar do të ishte fatale për Greqinë, këtë askush nuk e vë në dyshim. Se çfarë pasojash do të kishte kjo, është një çështje që diskutohet në mënyrë kontroverse. Disa e parashikojnë një fund me tmerr, që mund të shkaktojë një vatër evropiane krize, të tjerë - si shefi i Bundesbank Jens Weidmann –paralajmërojnë për pasoja të paparashikueshme për Evropën. Vazhdimisht bëhet fjalë për efektin domino, përmes së cilit edhe vende të tjera në krizë mund të hasin në vështirësi. Janis Emmanouilidis tërheq vëmendjen gjithashtu, se dalja nga unioni - juridikisht e parregulluar dhe praktikisht e vështirë për t’u organizuar - do të kushtonte: Sepse një vend është i gatshëm të dalë vullnetarisht
vetëm përmes konpensimeve përkatëse të negociuara. Kancelarja gjermane Merkel nuk pranon të prekë as paktin fiskal, siç kishte kërkuar gjatë fushatës së tij elektorale presidenti francez Hollande. Por Hollande gjendet ende në fushatë elektorale, pasi në qershor në Francë zhvillohen zgjedhjet parlamentare. Presidenti i ri francez duhet të tregojë rezultate: pakti për rritje ekonomike i kërkuar prej tij është tashmë punë e mbaruar. Në këtë sfond samiti i majit karakterizohej nga konfrontimi, edhe pse para takimit të kryetarëve të shteteve dhe qeverive në nivel ministrash u kërkuan linja të mundshme kompromisi, thotë Stefan Seidendorf nga Instituti Gjermano-Francez. Diferencat gjermano-franceze në të kaluarën kanë rezultuar në kompromise me rreze mbarëvropiane, thotë eksperti. “E rëndësishmë është vetëm që tani të shfrytëzohen shumë shpejt instrumentat e njohur për gjetjen e kompromisit”, thotë Seidendorf. Duhet hyrë pa vonesë në marrëdhënie pune për të dhënë së shpejti propozime të përbashkëta. Në samitin e ardhshëm të BE-së në fund të qershorit priten rezultate më konkrete. Deri atëherë zgjedhjet e ardhshme parlamentare në Greqi do të ndikojnë edhe në politikën e Evropës. Pas fitores në zgjedhjet e majit të partive që kundërshtojnë prerë kursin e kursimeve të kërkuar nga BE-ja, në radhë të parë e aleancës së majtë Syriza, në Evropë po shtohen zërat që diskutojnë daljen e Greqisë nga Eurozona. Në Samit Greqisë iu premtua ndihmë e re, si dhe u shpreh dëshira që vendi të mbetet në Eurozonë. Megjithatë kryetarët e shteteve dhe qeverive e paralajmëruan Greqinë që të respektojë marrëveshjet me Trojkën. Një dalje e Greqisë nga Eurozona nuk është e vështirë vetëm juridikisht; edhe pasojat politike dhe ekonomike do të ishin fatale për Greqinë dhe të paparashikueshme për BE, mendon eksperti Janis Emanuilidis.
reklamë • E hënë 28 maj 2012
»
17
REPUBLIKA E SHQIPËRISË
MINISTRIA E PUNËVE PUBLIKE DHE TRANSPORTIT DREJTORIA E PËRGJITHSHME E SHËRBIMEVE MBËSHTETËSE DREJTORIA E SHËRBIMEVE JURIDIKE SEKTORI I SHPRONËSIMEVE
Adresa: Sheshi Skëndërbej nr.5 Tel: ++355 42 380 793; Fax: ++355 42 232 389
SHPALLJE KËRKESE PËR SHPRONËSIM PUBLIK Ministria e Punëve Publike dhe Transportit shpall kërkesën për shpronësim për interes publik të pasurive të paluajtshme pronë private, që preken nga ndërtimi i segmentit rrugor “Bulevardi “Bajram Curri” – Rruga “Ali Demi” Faza e II” Tiranë. Subjekti kërkues i këtij objekti është Bashkia e Tiranës. Me anë të këtij publikimi në shtyp kërkojmë të vëmë në dijeni personat të cilët preken nga ky shpronësim. Vënia në dijeni konsiston në masën e vlerësimit të llogaritur në bazë të Vendimin nr.138, datë 23.03.2000, të Këshillit të Ministrave “Për kriteret teknike të vlerësimit dhe përllogaritjes së masës së shpërblimit të pasurive që shpronësohen, të pasurive që zhvlerësohen dhe të të drejtave të personave të tretë, për interes publik” i ndryshuar. Pronarët që kanë emrin në listën emërore dhe personat e tretë, brenda 15 ditëve nga plotësimi i këtij afati për publikim, kanë të drejtë të paraqesin pretendimet e tyre lidhur me çmimin, sipërfaqen
titullin e pronësisë, apo llojin e pasurisë që kanë në pronësi, të shoqëruara me dokumentat përkatëse në Ministrinë kompetente (Ministria e Punëve Publike dhe Transportit). Pronarët për të cilët në kolonën shënime në tabelën e publikuar, është bërë shënimi “Konfirmuar nga ZRPP”me çertifikatë pronësie , do të kompensohen për efekt shpronësimi pas miratimit të kërkesës për shpronësim nga Këshilli i Ministrave dhe pasi të kenë paraqitur dokumentacionin respektiv të pronësisë të rifreskuar pranë Bashkisë së Tiranës (subjekti kërkues në bazë të ligjit nr.8561, datë 22.12.1999 “Për shpronësimin dhe marrjen në përdorim të përkohshëm, të pasurisë pronë private për interes publik”). Pronarët e pasurive për të cilët është bërë shënimi “Bllokim hipotekor në favor të BTA” do të likujdohen për efekt shpronësimi pasi të jetë hequr barra hipotekore. Për pasuritë për të cilat është bërë shënimi
“Rikonfirmim” me pronar të pa vërtetuar, personat të cilët pretendojnë pronësinë duhet të aplikojnë për regjistrimin e këtyre pasurive, në të kundërt nuk do të kompensohen për efekt shpronësimi. Për pasurinë për të cilën është bërë shënimi “Verifikim” sqarojmë se do të verifikohen të dhënat pranë ZVRPP-së Tiranë. Për pasurinë me shënimin “Rikonfirmim” sqarojmë se do të kërkojmë edhe njëherë konfirmimin e titullit të pronësisë pranë ZVRPP-së Tiranë. Për pasurinë në “Proçes Regjistrimi” pronari përkatës do të likujdohet për efekt shpronësimi pas përfundimit të këtij proçesi si dhe në bazë të dokumentacionit që do dorëzojë pranë Bashkisë së Tiranës. Vlera totale e shpronësimit është 123 619 047. 2 (njëqind e njëzet e tre milion e gjashtëqind e nëntëmbëdhjetë mijë e dyzet e shtatë pikë dy) lekë.
BASHKIA TIRANE
DREJTORIA E KONTROLLIT TE ZHVILLIMIT TE TERRITORIT BULEVARDI “BAJRAM CURRI” - RRUGA “ALI DEMI”, FAZA E II-TE
Llogaritjet paraprake për shpronësim të pasurive që preken nga ndërtimi i segmentit blv.”B.Curri” - “A.Demi”
Nr.
Pronari
Nr. Z.K
Pas.
Truall Sip. m² Çmimi
Objekt Vlera në Sip. m² lekë
1
Sabrie, Genci dhe Bashkim Burreli
8150
8/507
175
2
Pronar i Pavertetuar
8150
8/271
162.4
3
Pronar i Pavertetuar
8150
8/270
79
4
Bashkepronaret Fazlla
8150
8/634
380
29829 11335020
5
Drita Lama; Esma Bimo; Isa Gorica dhe Flutura Myftiu
8150
8/420
7.6
29829
226700.4
6
Riza Hasanaj
8150
8/419
40
29829
1193160
29829
Cmimi
Vlera ne leke
29829 4844229.6
81 123843.2 10031299.2
29829
48 123843.2
5944473.6
197 123843.2 24397110.4
41 123843.2
5077571.2
8150
8/64ND
8
Bashkepronaret Kycyku, Balla, etj (9 BP) Bashkepronaret Kycyku, Balla, etj (9 BP)
8150
8/741
9
Bashkepronaret Pengili
8150
8/269
50 123843.2
10
Njazi dhe Mynevere Cuadari Bashkepronaret Zhupani, Hyka dhe Fida
8150
8/614 8/557ND
96 123843.2 11888947.2
7
11
TOTALI
8150
163 123843.2 20186441.6 120
29829
3579480
90 123843.2 964
28755156
Statusi
Pershkrim
Totale Leke
Juridik i Prones
i vecante
Konfirmuar nga ZVRPP/Certifikate 5220075 pronesie
5220075
2356491
Vlera
766
6192160
11145888 94863891.2
14875528.8
Rikonfirmim
8300964.6
Rikonfirmim ZVRPP/Certifikate 35732130.4 pronesie Konfirmuar nga ZVRPP/ne proces regjistrimi 226700.4
6270731.2
Verifikim Konfirmuar nga ZVRPP/Certifikate pronesie 20186441.6 ZVRPP/Certifikate 3579480 pronesie
6192160
Rikonfirmim Konfirmuar nga ZVRPP/Certifikate 11888947.2 pronesie ZVRPP/Certifikate 11145888 pronesie 123619047.2
Bllokim hipotekor ne favor te BTA Sip.totale objekti 81m2 (shtepi perdhese) Sip.totale objekti 48m2 (ndertese) 196.7m2 (banese 1kt) objekti nuk preket Sip.totale objekti 41m2 (ndertese) 163m2 (ndertese 1 kt/3 dhoma me nga nje depo secila)
Sip.totale objekti 50m2 (dy dhoma) m2) + bodrum. Sip totale (1-kt +bodrum) 96m2. Sip.totale 90m2 ndertese (shtepi)
18 QARKU BERAT
«
LEGALIZIME
SEJAT MUSTAFA FERTI
Pronari 1
E hënë 28 maj 2012
•
SOKOL HYSEN FASHO
BAKI HILMI DODA
ENVER KAREMAN MEROLLARI
QARKU ELBASAN
AGIM HYSEN OSMANI
ARTUR HASHIM TERZIU
AGIM MALIQ MALO
NAZMI HASAN SKEJA
NAZIF JASHAR TAHIRAJ
Pronari 1
MUHAMET ISLAM FILJA
NASHO VASIL KENAÇO
IDAJET SEKMAN MURATI FADIL SELMAN MURATI
KADRI MEHMET PEPA
XHEVAHIR SULEJMAN FILJA
ENGJELLUSH MUSA KODRA
SHEFKI ZENEL HIDA
FATMIR HYSEN HUSHI
LUAN QAZIM BALLKOÇI
KADRI REXHEP MYRTEZAI
OSMAN ÇAUSH KUBURI
FADIL ADEM MUSLIMANI
SALI OSMAN ISLAMI
NIAZI SAHIT TERZIU
MYFIT MUHARREM YMERI
SHKELQIM RAKIP KADRIU
SHPETIM NIJAT URUÇI
GEZIM QANI ISMAILI
NOVRUZ NEXHIP BUZIU
QARKU DIBER
DASHAMIR ELMAZ BEBJA
DEMKE MERSIN MYFTARAGA
DYRMISH SHABAN ÇUNI
Pronari 1
BLERIM SURE BALA
BAJRAM SADIK KOÇI
KALEM RAMADAN TAFA
TOMOR DEMIR PALLUÇI
SHKELQIM MUSA GJERANI
MAKSIM ISUF ÇIPI
GËZIM BATJAR KAJO
AVDULLA SELIM HAKORJA
HASAN XHAFERR KOÇI
LEONIDHA EQREM LENJA
TRANDAFILE ABAS DYNEKU
MEXHIDE SALI VUKA
VESEL MAKSUT DEMA
TRIFON BARDHYL HASIMLLARI
RESMIJE SULEJMAN ELEZI ERZEN HAJDAR ELEZI
RAIMOND DYRMISH ÇUNI
PERPARIM FUAT QERIMI
MISIR ENVER HOXHA ;
SHUAIP SEJDIN ARAPI
VLADIMIR MUHARREM ZADIA
GENTIAN ALI MEÇE
OSMAN HAXHI FILJA
FERIT LIVAN TOÇILA
SADIK JEMIN POLOVINA
FARIS HAQIF HALILI
BARDHYL SHEHAT LLAKA
GEZIM ENVER BAZELLI
ASTRIT FERUZAN DRAGOTI
HAMZA GANI CEKANI
GUXHIM QEMAL ASLLANI
QAZIM RIZA SARAÇI
LUAN NURI DERVISHI
ZENULLA RUSTEM KAZIA
LULZIM HAXHI GALUSHI
LADIMIR HALIL KALARIA
AGRON MEXHIT GJOKA
PERPARIM MUSTAFA SHATRO
KUJTIM HYSNI PALI
HASAN SADI PROI
KADRI HYSEN SUBASHI
HYLMI FUAT QERIMI
SEJAT VEIZ SHAHINI
BASHKIM SHABAN HYKA
HYSEN KAMBER RRODHE
ARDJAN XHAFERR BETI
NEVRUS OSMAN KUBURI
EMIN HAQIF VERÇA
BLERIM DAJLAN BRAKO
PERVIS ADEM MERA
MUSA MERSIN SUBASHI
BASHKIM KAMBER METOLLARI
BUJAR LUTFI KAFERI
FIQIRET QAMIL HASA
JONUZ ISLAM DANI
REFAT ALI KURTI
KUJTIM ALI DYLMISHI
PETRIT ASLLAN SELITA
FADIL SEID KAJA
HAMZA FAIK DURMYSHI
RUSTEM SALI MEHMETAJ
RAMAZAN SHERIF HYSA
NDRIÇIM QAZIM CENI
DASHAMIR YMER TUSHA
MAHMUD ZEQIR KAJA
MILTIADH LEKSI NUSHI
ARDIAN BEQIR KAÇANIKU
RAMAZAN NEXHMEDIN FORGALI
SERJAN GJOK GJOCI
BASHKIM HALIL ALLKO
KADRI EMIN BIÇAKU
SKENDER RAKIP DURAKU
EDMIR RAMAZAN MYRTEZANI
ALLURIM SHEFKI DASHI
MYSLIM OSMAN DELIU
SKENDER HYSNI DERVISHI
KOVI VASIL OGA
BILBIL SHKELQIM DERMYSHI
BESIM HASAN SKEJA
IZET KUDRET MYFTARAGA
QARKU DURRES
PAULO SELIM SOGORA
ZAÇE MYFTAR MYRTEZAI
PËLLUMB NASI GJIKA
Pronari 1
KUJTIM KAMBER RUÇAJ
HAJDAR VATH LAMA
KRISTAQ SOTIR NAKU ; HYSEN JASHAR TUSHA ; RAYMOND GASPER DELHYSA ;
FERDI TAJAR MARRA
GEZIM MEXHID DOMI
ARQILE QANI MARRA
VERI MYRTEZA QOSJA
ARI QANI MARRA
TEFIK SAMI DOLLANI
KALEM AVDULLA SULI
EJUP HAMDI ÇOTA
ISMAIL KADRI MUHAMETAJ
KUJTIM FAIK ILJAZI
ALI DAJLAN BRAKAJ
FANIJE GORI BUSHI ; ILIR GORI BUSHI ;
FADIL SHERIF BARDHI YLMI OSMËN SHOSHARI
DRITA KALEM CJAPI ; FJORELA VULLNET CJAPI
SATBERE BERZAT EMINI BILBIL YZEIR BRISKU RUZHDI YZEIR BRISKU PELLUMB LIVAN BACE SHEMSI HASAN DACI HEKURAN ABDULLA DIDA GEG PJETER LLESHAJ
URIM SELMAN METHOXHA
KASTRIOT MARK GJONI
MELITA HAXHI ÇOBO
SELIM XHAVID ROSA
VITOR GJON VORFAJ
VASE SIKU ÇUKO
LULZIM IBRAHIM DERVISHI
PERPARIM DILAVER REXHEPI
MIGENA LAMI TOTO
SKENDER MAHMUT KAREPI
ZIJA SALI HABIBI
DEMIR DERVISH XHAXHAJ
ALEKSANDER VANGJEL FILARI
SHERIF SHAQIR MENERJA
ARBEN ARSHIN GRËMSHI
NAUN VASIL PINA
ARTAN ISA FUSHA
FESTIM DULE HASA
AFRIM VELI ZOTAJ
MUSTAFA SELMAN MAÇI
ERMIRA MERSIN SEJATI ; ARBËROR SHYQYRI SEJATI
SEID SADI VOKA
ZADE MET ISMALAJ
SOKOL KAPO HOXHAJ
ABEDIN ZENEL KULIÇI
EDUART XHEVAHIR KAPINOVA ;
NIAZI ABDYLLA DIDA
SELVIJE ZEQIR SMAJLAJ
MURAT NEXHBEDIN DEHARI
OLSI SYRJAN CECI
KUJTIM ZALO BANOLLARI
ILMI AHMET METOLLARI
MESUT RIZA ÇERMA ;
ISMET QAZIM STRAZIMIRI
KARAFIL ILMI ISLAMI
FERIT MYFTAR DURBAKU
STAVRI AGRON MUSTAQI
LUTFIJE DERVISH ÇOLLAKU
HASAN AHMET HOXHA
ADRIATIK FADIL KAJA
GURALI ISUF FASHO ;
LUAN KADRI LICI
RIDVAN SALI ÇIZMJA
RUKIJE IBRAHIM SHALA
ZENEL NEZIR KOÇI
NDRIÇIM NEVRUS BENGU
DORIM XHILE MIRAKA
FLAMUR ABEDIN MERKAJ
BARDHYL ABDI ILNICA
NDUE PRENG MARGEGA
SMAIL DULE HASA
FIDAI ISUF DACI
BASHKIM RAMADAN BRISKU
MEDI DULE HASA JETNOR ÇOBO ZENUNI SKËNDER HYSNI MUSAGALLIU QERIM SHAQIR TOSKA MEDI RIZA DOLLANI ASTRIT BARJAM ÇEKURI
ZARIF DAUT MIRAKA STEFAN HAJDAR BEQARI
PRANVERA MHILL CUNI
FLAMUR XHAFERR ÇEKREZI
XHEZARE RAMO HOXHA
BELUL TAHIR SADIKU
ERBLIN UKE KULIÇAJ
ALTIN SABRI MERDITA
BASHKIM GANI PECI
XHAFERR OSMAN MEÇO
AGIM MUST RUÇI
EDMOND MEVLUT GJONI
FESTIM DALIP AZEMAJ
LEONIDHA TRIFON PIU
ZAFIR FETI GALO
AGIM HALIL PISHA
XHEVAHIR HASAN ÇIKOJA
KUJTIM SHYQERI LIKRAMA
BARDHOK FRROK MARKU
IZET QAMIL HASA
RENALD QEMAL RAMA
KRENAR DALIP AZMEAJ
DRITAN AXHEM ZHUPANI
IBRAHIM RUSTEM KALEMI
FARIKLI TEKI LAME
SHAQIR GANI KOÇI
LEONARD DED BARDHOKU
AGIM XHAFERR BETI
QAMIL SALI MUZHAQI
FADIL FASLLI NUHU
QAMIL SALI MUZHAQI
ILIA HYSEN DRAGOTI
ANDI RIZA ÇARÇIU
GASPER NDUE GJECI
MARKO ALI DASHI
ILIRJAN BELUL KOLA
SHKELQIM SULEJMAN BORICI
RAMIS XHEMAL MYFTARI
BUKUROSH REMZI ISMAILI
RUZHDI IBRAHIM PISHA
DRITAN HASAN DYRMYSHI
BUJAR NUREDIN QELIA
BELUL SKENDER MIFTARI
HAXHI QAMIL HASA
QANI HYSEN LIMANI
ASQERI SHEFQET HALLIDRI
TOMORR MUHAMET AGUA
PELLUMB LUAN BACE
RRAPUSH XHEMAL QOSJA
POLIKRON RESHIT STAFA
RIFAT NAZMI GJINI
MEHMET ALI KOVACICA
SHEMSI HASAN DACI
IZET OSMAN DERVISHI
NDRIÇIM IBRAHIM PISHA
XHEVAHIR MUST RUÇI
ZYHDI SHYQYRI BIÇAKU
FERIT TAHIR GJORGA
HEKURAN ABDULLA DIDA
QAZIM NAZIF ÇOTA
GAZMIR SHAQIR KOÇI
GEG PJETER LLESHAJ
BESNIK RAMAZAN BASHA
MYSLIM SADIK BARDHI
FATMIR ALI MYSLIHAKA
ARBEN FARIK KALA
KASTRIOT MARK GJONI
XHEMAL ZEQIR HAXHIU
XHEMALI IBRAHIM HIDRI
SHEFQET HAMIT BASHA
ILIR MEHMET ZDRAVA
DURIM HALIL TERZIU
HYSEN BILAL FASHO
VITOR GJON VORFAJ
XHEVAHIR ALUSH BAJRAMI
ALI MEHMET GJONGECAJ
PERPARIM DILAVER REXHEPI
SABRI NEIM RABJA
TOMORR HAKI LEKA
MIRASH DILAVER MARA
XHEVAHIR SHEFKI BEQARI
OSMAN HEKURAN ALLESHI
ZIJA SALI HABIBI
FAIK SELIM LARAJ
HYQMET SHABAN PISHA
MYSEN SHABAN HAKA
HAMDI MUSTAFA ALBRA
SHERIF SHAQIR MENERJA
JORGJI LEFI KUSHTA
NDRIÇIM ARIF PISHA
MUHAMET ISLAM KALOSHI
HYSEN RIZA BRANI
ARTAN ISA FUSHA
BARDHYL REFIT DUZHA
LUMTURIJE ALI ZDRAVA
MALIQ XHAFERR ÇEKREZI
ANDREA GURI KOÇI
FATMIR KUDRET LLAPUSHI
MUSTAFA MACI
NAIM BAJRAM MUZHAQI
MUHAMET MEHMET GJONGECAJ
LUAN MURAT ISMALAJ
DURIM ISLAM SHABANI
BAJRAM RRAPUSH DURAKU
SEFEDIN IDRIZ QOSHI
AGIM RUSHAN NEZIRAJ
ABEDIN ZENEL KULLICI
VASIL NAUN SULONJAKU
FLAMUR RUZHDI ZDRAVA
DILAVER ISMET BELEGU
RAMAZAN IBRAHIM PISHA
ÇELNIK SHERIF BELEGU
RAMADAN ASLLAN PALLA
NJAZI ABDULLA DIDO
KASTRIOT RIDVAN JAUPLLARI
MUHARREM BILAL BEKOLLI ;
MURAT NEZHBEDIN DEHARI
SKENDER SHEFQET KAVAJA
ARDIAN SABRI SALLA
ELMAS XHEVIT MOLLANJI
SABRI OSMAN CARA
KUJTIM ZALO BANOLLARI
GEZIM RRAPUSH TAFA
JONUS IZET BASHA
FLORENCE SABRI BODE
SKENDER DALIP DRAZHI
ALTIN NDRIÇIM BINJAKU
BARDHUSH HEKURAN KOCLLARI
“MESUT RIZA CERMA ASTRIT MESUT CERMA”
ASTRIT BAJRAM MEMA LUTFI SHABAN MAZHI
SINAN ENVER XHELILI
QAZIM TAFIK MUSTA
YMER ELMAZ FASHO
NDUE PRENG MAKGEGA
FILIP NOSI DEDJA
ILIRJAN ISAK BICI
MUHAMET OSMAN SHKALLA
Hysen Rexhep Mara
BELUL SKENDER MIFTARI
“BETIM MYFTAR KAJA VAIT MYFTAR KAJA”
FATMIR NEVRUS TALELLI
XHEVAHIR SULEJMAN BICI
FAIK RAKIP TOSKA
Nderim Muharrem Sadija
SHKELQIM FAIK ÇEKANI
RAZIM NIAS QYRA
SELAMI ELEZ MADANI
KADRI QENAN REXHEPI
ARJAN SHYQYRI ÇEKREZI
SOKOL SHAHIN VEIZI
Perparim Ali Prrenjasi
HAJRIE ASLLAN KARAJ ;
PELLUMB ISTREF HOXHA
ARTAN KADRI BUGJZI
VADIL GANI SENJA
SHPRESA IDAET KORDHA
HEDIJE NEIM HYKA
HEKURAN HAMIT LIÇI
Hekuran Kapllan Agolli
ZENEL FAIK SENI
VASIL HAMDI ALBRA
GEZIM SEHIT BICI
BUJAR BRAHIM KOLNEKU
NDONi KOLI MATA
ELVANA IDAI TROQE
HEKURAN HAMIT LIÇI
Jemin Malush Hyseni
NESTI ALIM DOSTI
AUREL ARJAN LATIFI
ISMAIL GANI KOCI
VIKTOR DILAVER MUÇAJ
TASHKO PETRAQ KAPURANI
DERVISH SELMAN ÇELA
ADRIATIK NOVRUS MEÇKA
Rustem Ahmet Alla
RAMADAN YMER KORANI
ADRIATIK XHEMAL QYRA
FLAMUR PETRIT MISHA
MUSA IDRIS LIÇI
FIQIRI RIZA VEISLLARI
EDMOND QAZIM KUKA
BESNIK RESHIT IPEKU
Luan Fadil Deda
YLLKA ISMAIL XHANI ; JULINDA VULLNET XHANI
FERDINANT ZAÇE MYRTEZANI
“SELMAN XHEMAL MURATI ALTIN SELMAN MURATI”
ALBAN TOMORR HOXHA
HILMI HYSEN DEMOGLLAVA
ASTRIT ISMAIL KUSHI
FAREDIN MEHMET MOLLAJ
Viktor Zalo Ibrahimasi
BEHAR SALI MEÇO
REFAT SEHIT BICI
NEBI XHAFERRR LULI
“Gezim Fadil Deda Hamit Hashim Gjergji”
MEHMET RAMADAN ADEMI
PATRIK QEMAL LATOLLARI
DYLBER REXHEP LULI
Mikel Fran Gjeçi
ARBEN SKENDER LLUPA
GEZIM ALI DEBROVA
VANGJEL NAUN PUKA
Adem Zenel Buçpapaj
ISMAIL MUSTAFA ÇELA
FERDINANT LATIF LATOLLARI
SHPETIM GANI SHABANI
LEFTER ALI KULLAU YLLI NUREDIN SHAHU ARDIAN SALI DYRMISHI JORGAQ VANGJEL TUMANI KASTRIOT MUHAREM MUSTAFALLARI
BUJAR SADIK MATARANGASI
ARJAN SADIK LATIFI
SELMAN FAIK ZAÇE
MUHARREM SEHIT DACI
SAFET SELMAN CEKREZI
AFRIM ALI ÇELA
ARJAN PAL DHIMA ; ELCA SOTIR DHIMA ; AURORA PAL DHIMA ;
EDUART IBRAHIM ÇOBO
FATMIRA MERSIN BREGU
ANDI SEJDIN ARAPI
“ZARIFE JASHAR XHIPO IBRAHIM JASHAR SHEMBITRAKU”
ASTRIT ISMET LLANAJ
NUSH NDRE GJINAJ
RISTAN FATMIR LIMANI
MEHMET SEIT BELISHTA
Hyqmet Riza Roçi
SALI TAHIR HAKA
RAMAZAN SELIM FARKA
XHAFER ZARIF TOSKA
ILIR ALI JAHAJ
BARDHYL HAJDAR HASIMLLARI
XHEVIT IBRAHIM DURAKU
ILMI AVDULLA SHAHINI
Xhavit Sabri Hoxha
TAHIR SALI HAKA
SKENDER GANI SHABANI
LAHIM HALIT LLESHI ;
ASTRIT JONUS ZENELI
ISMAIL FAIK BUGJZI
ZABIT RAPUSH LILA
SHPETIM BAJRAM QELIA
Sokol Sabri Hoxha
BEDRI ZIJA SKURA
AUREL NAUN PUKA
XHEVAIR QAZIM CEKA
SPIRO MITRUSH GOGA
GEZIM FADIL DEDA
BILBIL SHAQIR SHAHINI
DYLAVER GANI KOCI
Mustehak Rrapo Hoxha
RRAHMAN JASHAR ROÇII
ANDREA NAUN PUKA
KASTRIOT ABDYL DASHI
SANIJE HASAN MUSAJ
ENGJELLUSHE TAIP ROÇI
ABEDIN MUHARREM BAJRAKTARI
SAMI ELEZ MADANI
Xhevat Bexhet Meço
ALEKS VASIL BEZHANI
DASHAMIR NAZMI LUFTA
XHELAL ISLAM GJERGJI
AGRON ELEZ MADANI
MIJSIR IBRAHIM PISHA
FLAMUR HAMZA ALLAJBEU
ALBERT KUDRET MUCKA
Bashkim Isak Çaça
GEZIM RUSTEM RIRA
SHKELQIM HAMDI LAZI
ARSHIN QAMIL BENDAJ
SADIK HAZIR MUHAMETAJ
QEMAL PASHO RAMA
REI QEMAL KOÇI
Altin Haxhi Kadiu
BUJAR ZYLYF BICJA
ASQERI MERSIN ZDRAVA
FATMIR SEJAT XHANGOLI
AGRON SEJDIN ARAPI
AGIM HAMIT HOXHA
GËZIM KAJMAK BALLA
KUJTIM RRAHIM SEJDINI ALBERT KUJTIM SEJDINI
Agim Qazim Zeneli
FEIM BAKI VASKU
EDMOND QAMIL HYSA
JANI ZEHNI MBJESHOVAQI
LULZIM IBRAHIM DERVISHI
GARIP HAZIS MALOLLARI
MELEQE XHEMIL HASA
Preng Ndue Ndoj
HYSEN REXHEP GJATA
NATASHA LIRIM SHABANI
ARTAN KUJTIM ISMAILAJ
FRROK PJETER NDOJ ;
FATOS SEJDIN ARAPI
ALI HASAN NURI
Zef Mark Lleshaj
SHAHIN KADRI ÇUKA
SEFER RESHIT HASALLA
ALFRED NEBI DAKOVELLI
VALTER SHKELQIM GISHTA
ALBERT LLAZAR SHENPLAKU
PËLLUMB RUSHIT ASLLANAJ
Haxhi Pasho Kllogjiri
MALO RIZA DEMIRAJ
ELEZ IMER HASA
PETRIT QANI ÇELA
SYRJA HEKURAN GONGO ;
SPARTAK HAMDI LULI
QAMIL IMER MUÇA
VASIL AQIF KUMBRIJA
XHEVIT MEHDI ELEZI
SHERIF RAMAZAN VRIONI
XHEMAL REFAT LILA
BASHKIM ESTREF SHARKU
AZBI AZIS PEPA
“Luan MeTepshi Sabah Mehmet Tepshi”
Safet Veli Manuka Riza Sadush çarciu
PETRO ZYLYF BICJA
REXHEP SHABAN KURTI
FARIJE NAZMI KADILLI
ISLAM NEZIR DEDJA
TRENDAFIL HASAN BARDHI
TODI VANGJEL RAPI
Besnik Haxhi Demushi
Muharrem Hamit Baloshi
SAIDE YMER KALARAJ
ILIR RAMAZAN KULLOLLI
ADIL ARSHIN ADILAJ
HYSEN ISLAM LIKA
AGRON MERSIN MYFTARAGA
LUAN ALI NURI
FERIT AVNI LILA ALBERT AVNI LILA
Arben Avdul Verlaku
BARDHYL SHEFQET CAKA
ZYLYFTAR SHEFQET MUJO
MESTAN SABRI BODURRI
BEKTASH ENVER BAZELLI
BILBIL SHAQIR SHAHINI
FUAT ALUSH KORDHA
AVNI NEVRUS LUMSHI
Man Sali Demushi
NIKO RYSTEM RIRA
ABAZ AHMET RUÇI
KRENAR DINE TOSKA
GEZIM RAMIZ ZEQIRI
KASTRIOT EQREM LENJA
XHEMALI ISUF HYSA
HAXHI BAJRAM DEMUSHI
AGIM ISLAM FILJA
ALFRED HASHIM TERZIU
SALI FILE SULENJI
SEJDIN RAMO ARAPI
“Menyr Jashar Tahiraj Edmond Jashar Tahiraj Hava Rrapo Tafiraj” “Muharrem Xheladin Zadija Astrit xheladin Zadija”
LEGALIZIME •E
hënë 28 maj 2012
ENGJELLUSHE XHAFERR MIFTARI
BEKTASH SULO KAMBERAJ
IZET KODHEL LIKA
BAJRAM BEQO HANI
ARQILE GORI RRAPI
BARDHYL XHEVIT YZEIRAJ
QAZIM MUSTAFA ÇELA
HYQMET TOFIK SALIAJ
SHUAIP SHABAN ALI
NEIM MEHMET QETI
LEONIDHA SPIRO MËRTIRI; AHMET BAJRAM KASTRATI
EDMOND SALI KRASNIQI + BASHKEPRONARET
SHAQO SABRI OSMANAJ
AHMET SALI KRASNIQI+ BASHKPRONARET
FAIK SAFET MUÇAJ YLLI ISMAIL BIÇAKU QAZIM RAMAZAN KULLOLLI BESNIK SHEFQET MUJO DALIP ZEQIR BIÇAKU ARBEN SHAQIR KALASHI XHEVAT REXHEP KURTI AVNI YMER HASA QANI NAZIF BAJRAMI NURI ISMAIL BIÇAKU
QARKU FIER Pronari 1 ZISO XHAFER ZHULI SAFET XHEMAL KANANI MANUSH OMER XHAFERI JANI ILIA MANOS TELIT YMER ZYKA AGRON KARAFIL AZIZI FASLLI XHEVIT BARJAMAJ LEFTER JASHAR TABAKAJ SARA HYSEN AVDULLA XHEVAIR TEFIK BENDAJ RAKIP DEMIR QOSJA HABIBE LIKO SULAJ NIE KILI GJONI BEDRI FEÇOR HEKURANAJ SYRI REFIT METANAJ PËLLUMP MEHMET ALIAJ
REIZ IDRIZ ZIAJ FATOS ZYLYF SHURDHI MIRANDA PETREF DERVISHAJ THOMA JOVAN GJATA GURI QEMAL ISMAILAJ HASAN QEMAL ISMAILAJ ROBERT GORI GJEKA BARDHYL SADEDIN RESULAJ THOMA SPIRO PRENDI FASLLI XHEVIT BAJRAMAJ NAUN NDINI PANDO SKËNDER JONUS MALAJ PETRO QAMIL VEIZAJ LUAN QAMIL HYSAJ MERUSHE SHEFQET HYSKA QAMIL TEME HYSAJ ISMET DINO SINAJ PERPARIM BANUSH KANANI SHYQYRI BESIM SEFA BUJAR NEIM MURATAJ HAIR FAIK VELAJ KASTRIOT GJYSHO METAJ NASI JANI BANE JORGJIE KOÇI VRUSHI KASTRIOT AQIF MUSAJ AGRON KARAFIL AZIZI ASTRIT FEIM RESULAJ
NEIM MYFTAR GJATA JONUS HYSEN HATILLARI VEIS DANO MUÇAJ SHAHIN FIKO DANI IZET MEHMET LIKA BARJAM RAMIS ALUSHI PANDI KOLI TOPI HAJRI ADEM JAHAJ ALKET RAM CURI ABAZ JASHAR HODAJ PETREF RAMIZ BUFAZI ELIDON MURAT HAMOLLARI GËZIM KRISTAQ MIÇO BILO DIVIT DERVISHI BUJAR RAMAZAN LILA ZHANETA KAJMAK SALAJ VIRON PILO NAÇI ALTIN KRISTO NDREKO MYRTO SHYQO REFATI MUHARREM RAMADAN DURAJ LULËZIM SOKRAT GJERGO ANDON HALIT GURGURI LEONIDHA RAPI DHAMO CAUSH SULÇE BIHUCI FREDI LONI TOPI TASHKO NIKOLLAQ SEMA
PANDELI LLUKAN IMËSHTARI
BASHKIM REXHEP ISUFAJ; NAMIK XHEMAL LUTO
SEFER TEFIK MAILAJ
HAIR MEHMET HYSENAJ
ZYBER DANE RABIJA
LIU LLAZI BANI
KASËM KAREMAN BARO
SHPETIM HAXHI BAÇI
ISMAIL KUJTIM NUKAJ
BUJAR SAMI GORICA
NIKOLETA TASI MUÇAJ; PËLLUMB PELIVAN SINANI
FITIM QEMAL MUHAJ
KOZMA LLAMBI NDONI
BUJAR IZET RESULI
LILI LONI PRIFTI
SEIT RUSTEM HAXHIAJ; HAJRI SEIT HAXHIAJ
DURIM SEFRET MALAJ
JANI KOZMA SEMEA
MYRTEZA MUHARREM ISMAILI EDMOND GORI MICI; FAHRI BARJAM DELVINA; BRUNILDA LONI POÇI
ARTUR IDRIZ BUZI ISLAM ISUF KUKA PETRIT XHAFER HODAJ ARQILE MITI SOTA LULËZIM IZET BRAUSHAJ FËLLËZË ISLAM SALIAJ FLAMUR FASLLI XHAFERRAJ NAIM BAKI HYSKA AQIF MUSTAFA GEGA SOTIRAQ JANI MITRO QERIM YZEIR XHELAJ SOKOL BARJAM MYFTARAJ LLAQI GORI SEMINI JUDIMIR LILI PIPA PALUSH LILI PRIFTI KRISTAQ LLAZI DIMO DASHIM VELEDIN ASLLANI LINA ALI TAFA ; VJOLA FLAMUR TAFA DILAVER MUHARREM ELEZAJ JORGJIE LEKSI TUSHE DHE BASHKËPRONARËT
BASHKIM REFIT JAHAJ BASHKIM MEÇO SHAMO HAXHI RAKIP SHAHINLLI
TAJAR KODHEL HYSKA; NAZMI SHAQIR SPAHIU; FLATUN SHERIF HOXHA MEVLUT BRAHIM YMERAJ SELAM ARIF SHEHAJ NEIM NEXHMI BEQAJ MYRTO SHYQO REFATI BRAHIM XHEMIL BUSHI MIGJEN IZET BAKA ISLAM DANE KAZIAJ SHPËTIM FEÇORR BUZI GËZIM FEIM DULE BAKI ISUF SHEHAJ BEGE LIKE RRAPAJ ASLLAN ZIJA KASAJ JORGJI TUNI NUSHI LANDI ISMAIL BOÇKA GJYLFIZARE MEDIN ISMAILI BESNIK QAZIM BABOLLI THEODHOR SOTIR ZHEZHA LAVDOSH BORAK BORAKAJ YLLI SAFET DULAJ LUTFI HALIT GURGURI HASAN KODHEL LIKA DHIMITËR GORI MBYETI MUHARREM XHEMIL GURGURI YLLI ZENJEL HILAJ BARDHYL RRAPO RESULI PËLLUMB FASLLI LAÇI DAUT TEFIK LIÇAJ SKËNDER TAJAR KAMXHIU TEUTA REFAT GUÇE FATMIR BEQIR NURE
»
19
GRAMOZ VELI ALIAJ
DEMIR NESIP SINANAJ
DOLOREZA ZAIM SOTIRI
BUJAR SHAZIVAN BERISHA
ERVIN TETEM MEHMETAJ
STEFAN SADIK NAKO
SELAJDIN OSMAN MANKE
SHTJEFEN NDUE LESHI
LAVER HASAN SKËNDERAJ
VASIL HARALLAMB POÇI
FREDI RAMADAN FELAH
ZEF PREND NECAJ
SELIME MALO MEKOLLI
FUAT BAJRAM LULO
TOMOR RUSHAN RUSHAN
GJIN NDUE GJERGJI
HYSEN XHEVAHIR HAMOLLARI
THANAS SALI (KOSTA) KASAJ
SKENDER MUHAMET FEKA
LEKE GJIN VILA
ZYLFIJE VESEL GASHI
VIRON LIPE BIDIKA
ANESTI STAVRI DENA
ARIANE SOKOL DUKA
ADEM SADUSH FERKO
AJET RIZA BAÇJA
JANI NIKO AZO
XHANAN NEXHMEDIN MIJA
BILBIL HAXHI ZEQAJ
HYSEN HAMIT TEME, DASHNOR BUJAR XHAFERAJ, SHPRESA ABEDIN QOSJA
RESUL XHEMALI TEROLLI
SHPETIM SEFER KIPTI
XHEMAL HAKI LAMO
ZEF DED NDREJAJ
ARBEN HAXHI BEHAJ
VLADIMIR SOTIR FELA
SADIK TOSUN HALIL
PASHK LEK MARDHOQI
ALEKSANDËR NASI MILE
DILAVER IBRUSH LIÇAJ
SHKELQIM DULE DEMKO
SAIMIR RAMAZAN MEDJA
KRISTUL QIRJAKO THANASI
VENDIM HEKURAN DINO
VITOR MARK PRENGA KOLE DEMUSH PJETERNIKAJ
URANI MITI KULE; ARMAND LLAZAR KULE
BASHKIM ARIF QERIMAJ; ARBEN HASAN ZYBERI;
PETRO DHIMITRI PINE SEIT MALIQ SHERI
FLORESHA SHAZIVAN BERISHAJ
ALTIN XHEZMI AHMETAJ
XHEVAIR SEFEDIN CAUSHI
GEZIM SALIH QELEMENI
GJIN KOLE PJETERNIKAJ
KOZMA LLAZI GOGA
ANDREA MIHAL KRECI
LEONIDAS VASIL GORICA
GENC SEFER KIPTI
XHEVDET QAMIL SULO
PELLUMB RAMADAN MALKO
KRISTO LLAQI ANXHARA
PASHK LEKE MERDHOQI
USHTAR VEIS MALKAJ
NIKO NAUM AJAZI
HASAN CAUSH LASKAJ
AGRON XHELAL MARKJA
ALKETI PETRIT TROKA
LUAN TEME FERATI
HYSEN TEKI XHIXHO
MIRASH ZEF GJETHAJ
AGIM ELMAS ALUSHI
KUJTIM TAHIR KOTORRI
ILO SERAFIN MELE
ALEKSANDER NDUE BIBA
BARJAM SULO MINAJ
YLLI PANDI KRECI
FERIT FEIM CENKO
GJERGJ MARK NOKA
BASHKIM HALIM MULLAJ
FOTINI JOSIF GJOKA
BEXHET NEKI KAPO
SHTJEFEN NIKOLL HILA
SKËNDER SADUSH DURAJ
PERIKLI VASIL PROKO; ARBEN ADUSH ZAIMI; FATMIR HAJDAR HASIMI
YLLSON LAVER KORITARI
GJIN PAL LOÇI
JANI GANI RAPÇE
PETRIT DOD KOLA
JANI BEZAT POTKA
GJERGJ NDUE GEGA
VANGJEL AVNI BEKTASHA
KOL MARK SHQUTI
SHKËLQIM DULE DEMKO
GJON KOLE PRENGA
SKËNDER MUHAMET FEKA
DODE MARK KOLA
VASIL AVNI BEKTASHA
GJOVALIN PJETER LUSHA
DHORI ARQILE VANGJELI
MARK ZEF LEKA
AHMET BAJRAM XHIPO
PRENG LLESH SYZIU
VASIL HEKURAN RIKA
ZAMBAK ZEF DEDGJONAJ
RESHAT KUDRET LALO
ARBEN ZEF DEDGJONAJ
YLLI ÇERÇIZ AGOLLARI
AGRON ZEF DEDGJONAJ
HILMI ARIF KOLLUNDRA
HASTRIT ARIF KOLLUNDRA BEKIM MYRTEZA QEMALLI
KLODJAN BASHKIM SULO SPIRO NIKOLLA GERÇO VIKTOR RIZA MEMINAJ MUSTAFA HALIM MALKAJ FAIK MUHARREM DINA VLADIMIR RISTAN MARKU VOLTER MARGARIT DUMI NEBI MUSA GJOJDESHI PETREF BEQIR MERKAJ ENVER BARJAM MYFTARAJ
STAVRO VITO MESHINI THANAS MINA TODHE KOÇO JORGO XHANI FOTINI LEONIDHA TEKA RIZA DERVISH NEBIAJ MUHAREM ISLAM XHIHANI SOKOL MYRTEZA AGO HAKI AMET XHELI DRINI MEDI VELIKO
LEFTER HAMDI MEHMETI
QAMIL QEMAL JAUPAJ, BESNIK IBRAHIMI,
SOKRAT LLAZI PRIFTI
SOFOKLI VASIL DACO
SABRI RAMADAN NUREDIN
NDUE ZEF DEDGJONAJ
XHEMIL MAZAR BALA
LONI JOVAN MINO
BARDHYL ABEDIN HASIMAJ
ANESTI AVNI GORARI
PRENG MARK KOLA
PIRO PALI RAPUSHI
SHAQO NAZIF LIKAJ
KLEJALDO ALEKS KOSTA
JOVAN ARQILE VANGJELI
BARDHOK ZEF DEDGJONAJ
VILSON PALI RAPUSHI
ALBERT YDAI SHAHAJ
HYSNI SULEJMAN XHANI
LULZIM RUSHIT ISLAM
PREC NDOC NDOJ
BUJAR SELAM KAMBERAJ
MARIOL SEIT KABASHI
KUJTIM TAHIR KOTORRI
PREL KOL MIRI
LAVDOSH FEÇORR MERAJ
VIRON THOMA SAKO
XHEMIL JONUS HEBEJA
FATOS RUSHIT ZHULI
BAHTIRE FIQRI DUMBRAVA ; AURELA RAMADAN QAJA
YLLI SOKRAT KOSTANDINI
ARISTIR PETRAQ NUSHI
NAZMI SHYQYRI SULAJ
ALBERT ZEJNEL BISTRI
MUHARREM XHEVIT TURKU
ZOI PETRO NDREKO
FEAT ISLAM SHUSHO
DILAVER HYSO KËNAÇI
AGUR GANI RESULI
PËRPARIM REFAT PASHO
KRENAR BAFTJAR DERVISHI
XHELAL KAMBER HAXHI
FILIP KOZMA DHAMO
LEFTER SINAN DHANA
LULEZIM RUSHIT ZHULI FLAMUR BATIN VELI
TAJAR ASUN ABDURRAMËNI
RUSHAN BEQIR NURE SPIRO NASI GUSHO; ARDJAN SPIRO GUSHO
QARKU KUKES Pronari 1 BEQIR SHEFQET DEMA BAJR HASAN BAJRA
ZEF GJERGJ NIKOLLI MARTIN PREND NECAJ ARBEN PRENG PRENGA NDUE GJIN NIKOLLI TONIN PREND NECAJ
ALEKS SIFI THOMAJ
REFAT SELFO MERAJ
BESNIK ZENEL TROKA
LONI PILO ÇORAPE
AGRON FEÇOR HEKURANAJ
FAIK OSMAN BUBEQI
BARIME ASHIM HATILLARI
SALI DAMIN MUHAMETI
FADIL ISMAIL PRENÇI
CUFE VELI HYSAJ
VOLTER LONI SEMINI
ALBERT XHAFO DERVISHI
FLAMUR MUHARREM XHAXHAJ
ISA MUHARREM ISMAILI
PERPARIM RAMO NORA
MUHARREM RASIM MORINA
EQREM MALIQ BALA
ROLAND QAZIM ZHULI
SEJDI HAJDAR KASTRATI
PJETER PRENG CUNI
MUSA MUSTAFA MUSTAFA
GAZMIR JEMIN BUBEQI
SOFOKLI RAKO LONDO
ENGJËLL MEDI MOLLASI
IRAKLI LLAMBRO PROKO
XHEVDET HAJDIN SOPAJ SHKELQIM HAJDIN SOPAJ
VITAL PJETER FIZI
FATMIR FEÇOR BELULI SAIMIR TAHIR MERO
XHEVDET QAMIL SULO
VEIP QENAN HASKA
MYFTAR EMIN HALLAÇI
NDUE NIKOLL MARKU
SHPËTIM REMZI SULO
AGIM LASKO MERO
SOFIJE JONUS ISLAMI
SADIE REXHEP BARUTI
DED GJON NDOCI
VLADIMIR AHMET SHEHAJ
ILIA KOSTANDIN ZISI
LULO VELI VELIU
ALBERT FANI TOPI
AGAKO SULO MEHMETI
ELEZ MYRTEZAN ELEZI
QARKU LEZHE
NDUE PREND GJOKA
SHEFQET XHELAL XHELO
SOFIJE HATEM MUSTAFA
ELEZ MYRTEZAN ELEZI
Pronari 1
ZEF KOL VOCI
XHEVAIR SEFEDIN CAUSHI
PROVINCA FRANÇESKANE SHQIPTARE °ZOJA NUNCIATE°
LULASH PJETER KOLAJ
NEKI SALI MEHMETAJ
SHPËTIM NURI ISUFAJ
ALFRED SALI QERIMI
VJOLLCA LEKSI PRIFTI
ARBEN TODI SAKO ; ALBERT TODI SAKO;
GANI NUREDIN XHAFA
MISIR HAXHI SINA ARBEN HIZDER MERO PAJTIM JONUS BRAHIMAJ
SOKRAT KOVAÇ LAMAJ THOMA FANI TOPI SHOQERIA “EUROPETROL “ SHPK
APOSTOL KITO GJATA
MURAT XHEVAHIR HAMOLLARI
MANOL ANDON DHIMA
BESIM SELIM CEKAJ
VANGJEL JORGJI NUSHI
ISA KOVAÇ YZEIRAJ
KRISTAQ THEMI DAKA
ENVER AVNI AJDINAJ
ELMAZ MESUT PAJA
BRAHIM QERIM SULEJMANI
DESTAN BAJRAM BUZIU ; ESAT KADRI MALI; ABAZ QERIM MAHMUTI MIKAIL MITI PRIFTI
VLADIMIR VATH DASHI THANAS LIU TOPI THANAS VASIL MBYETI TAULANT MIHAL JANO
BEHAR HAXHI PIRE
ISA QAZIM BICI
SAMI TEFIK DURAJ
ZENEBI JAKUP MEHMETI
NEXHMIJE NAZMI GORICA
SOTIRAQ DHIMO MITRAJ
SPIRO JORGJI DODI
LIRI TRIFON SHKURTI
MIRANDA PETREF DERVISHAJ
ELIDON AVDYL ÇEÇAJ
VULLNET GILO LAME
ASTRIT FEIM RESULAJ
ILIR MANE XHUFI
AGUR YMER SHEHAJ
SHPËTIM MEHMET HOXHA; HEKURAN TAHIR DURAJ
NIAZI RIZA SELIMI
PIRO MITI SAMARXHIU
MAKSIM PALUSH ÇOBO
FLAMUR HALIM BALLA
EDMOND IDRIZ HAZIZI
HASAN YZEIR SALIKO
SHUAIP METO JAUPAJ
FEJZI MALIQ BALA
BARJAM RAMAZAN BUZI
FATIME EMIN BALA
QARKU KORÇE
HAMIT SEFEDIN SERANAJ
KUJTIM MALIQ BALA
Pronari 1
AGIM YZEIR KEQAJ
ELIN SALI QERIMI
EDMOND SKENDER MUSOLLARI
FEJZI KASIM MEHMETI
JETNOR DYLBER BEZATI
TAHIR IMER CENAJ GAZMEND ISUF GAXHA
NIKOLL JAK PRENGA CELNIK SKENDER HOXHOLLI NIKOLL BIB LLESHAJ BIBE MARK PERDODA
DED PREND NDOCI
ZEF DODE GJOKA
GJON KOLE PRENGA DODE MARK KOLA PETRIT DOD KOLA PRENG LLESH SYZIU GENTJAN SAMI HIDRI
NDUE GJERGJ LALA PETRIT ZEF NIKOLLI ZEF MARK DRAGUSHA PRENG MARK GJONI GJOVALIN ZEF MARKU
ANESTI NAUN QIRJO
QARKU GJIROKASTER
AVZI ISTREF HYSOLLI
NURI HAKI FERKO
Pronari 1
LLAMBI SPIRO DHROSO
MYZAFER HYSEN HYSENAJ
AHMET BELUL KAPLLANI
AVNI SABRI KORITARI
PËRPARIM HAMIT HOXHA
XHEVAIR SERVET BUNDO
BASHKIM TEKI DAUTLLARI
SHAQE TAHIR BAJRAMAJ
RUSHAN IBRAHIM NURÇELLARI
KUJTIM XHEVAT XHEMALI
LULI THEMI DHIMA
FEIM RUSHIT ZHULI
NEXHIP SKENDER RAVOLLI
TAHIR HIZDËR MERO
BAHIR SHERIF HOXHAJ
MIHALLAQ HAMIT MYRTEZA
SAIMIR ELMAS HOXHALLARI
AGIM ISMAIL BOÇKA
HAJRI ADEM JAHAJ
FILIP PALI ÇALA
FROSINA MIÇO DEDI
SULEJMAN KUJTIM ZAÇELLARI
PROVINCA FRANÇESKANE SHQIPTARE °ZOJA NUNCIATE°
HASAN QEMAL ISMAILAJ
ERJON FLAMUR FEJZULLAU
SEFRET ISLAM QALLIU
ISTREF NAZIF GJIKAJ
ELEZ MYRTEZAN ELEZI
FLORJAN NESTI QIRJO
NIKOLL PREND NDOKAJ
VALENTIN NDUE GJONAJ
ROLAND DHIMITRAQ KOÇI
MYNYR FEÇOR BUZI
RAJMONDA LONI MUSAKU
LULËZIM HASAN HASAJ
ELEZ MYRTEZAN ELEZI
KUJTIM QEMAL DIKELLARI
GJERGJ PRENG GJOKA
NDUE PAL MARKU
ALEKSANDER NDONI NUSHI PËLLUMB SHEZAMAN TARELLI DERVISH NUREDIN KALOSHI KOSTANDIN HAIR BUDA
LEONARD NDUE NDOJ PJETER GJON GJETA BARDHOK GJON KACELI NDRE MARK GJONI NDUE ZEF DRAGUSHA LLESH PAL PRENDI
MARK ZEF NDOKAJ JAK GJON MAKESHDEDAJ LEZINA PRENG VORFAJ PASHKO GJERGJ GRISHI PAULIN ZEF GJIKA AGRON MARK KOLA PJETER FRAN NILI EDMOND PJETER SYZIU
20
«
LEGALIZIME E hënë 28 maj 2012
•
MARK NDUE NIKOLLI
GJERGJ DED HOJI
ALEKSANDER NIKOLL LESHAJ
GJON PAL MANI
KUJTIM HAMDI BATUNI
KOL GJON KURTI
XHELAL KASEM RAMA
KLARITA MEHMET DIDI
SULEJMAN RAMADAN KAMBERI
PRENG NDUE NDOJ
NDREC GJERGJ NDOCI
VEHBI RIZA GROSHA
SYRRIJE QAMIL ANAMALI
VEHBI RIZA GROZHA
MARK NOSH KOLLAJ
FERIT SEAT XHEMOLLARI
PRENG FRROK NDOJ
GJIN NDUE NDREKA
XHELAL HYSEN NEZIRI
GEZIM NDUE NDOU
RAMIZ HASAN BILALI
GJELOSH NDRE NIKAJ
GEZIM VIKTOR TUSHA
EQEREM HAMIT BEGU
FRAN MARK KOLA
GJERGJ QUN KOLA
ADREA NDREC LEGISI
FRROK GJON KOLA
ISMAIL JONUZ HALILI
SABAH REXHEP RESHKETA
HAMDI RESHIT SYLAJ
HEQEREM NJAZI PETRITI
PAL NDUE NIKOLLI
PJETER DED VOCI
ARTUR PJETER GEGA
SEZAI REXHEP MILOKU
AVNI HAMDI YMERAJ
MARIO PAULIN KOCA
LIRIJE HAJDAR SULA
SIMON DOD GEGA
IMER SELMAN HOXHA
GEZIM TUSH PEPAJ
FATMIR SALO KAPËRA
ÇESK PASHUK LUANI
QARKU TIRANE
BAJRAM XHEMAL ELEZI
TONIN NIKOLL BUSHI
PETRIT PRENG GJONI
ALFRED LUIGJ PRODANI
VIKTOR MARK DEÇAJ
BLERIM RAGIP TUSHAJ
NAZMI DAN HOXHA
Pronari 1
KUJTIM ISLAM JAZAJ
SELMAN BEQIR SULA
ARIANE SOKOL DUKA
ARBEN NDUE MOLLA
LAZËR GJON ÇARDAKU
HALIL XHEMIL HOXHA
BAJRAM NEIM GAZEPI
NDUE ZEF MARKU
ALFRED HASAN DUNGU
AGRON ABDULLAH PIRANAJ
RAMADAN SADIK BATUNI
KADRI RIZA UKA
FASLI TAHIR ZAJA
GEZIM FADIL SHAHINI
SELMAN MUSA KUKA
LULZIM SAFET MUÇOLLARI
FLAMUR PRENG NDRECA
KOL MARK SHQUTI
ROZETA HASAN DUNGU
BAJRAM DIK SELMANI
SYRRI REXHEP RAXHIMI
NAZMI XHEMALI BALLA
FLAMUR ALI AZIZI
MARK NIKOLL VOCAJ
PJETER GJON GJETA
GJERGJ NDRE BLINI
BRAHIM SHEMSI MANI
BASHKIM NUH DINI
HAXHI KAJMAK TOPI
HIDAJET SELMAN ADHJARI
ARBEN PJETER MARKU
GENC SEFER KIPTI
NDREK ZEF BERSHIMI
GEZIM PJETER NDREU
BESNIK XHEMAL BRAHIMI
BESNIK ZEQIR ALIJA
NURI MEHMET MULLAI
VIKTOR NJAZI IBRAHIMLLARI
PREND NDUE VOKRRI
PASHK LEKE MERDHOQI
PAVLIN SHTJEFEN KOLECI
GJOVALIN KOLE PAPLEKAJ
BARDHOK MUHAMET BREGAJ
EDLIR HAKI KRAJA
GANUSH SHAQIR PEPAJ
ILJAS XHETAN KESHI
NIKOLL MARK FUFI
GJON MARK LAZRI
FREDINANT PJETER TUSHAJ
GEG MARK MANI
AHMET LIC REKAJ
SOKOL NDUE VUKAJ
BAJRAM TOFIK FRANGU
DEDE NIKOLLE MARKU
NDUE ZEF KOLA
FLORESHA SHAZIVAN BERISHAJ
ARDIAN PREND GJOKA
FRANG MARK NDOCI
AGIM SULEJMAN SHMIDRA
QEMAL REXHEP RRESHKETA
KASTRIOT VEHBI RIRA
QAZIM SELMAN OSMANI
FATMIR RAMAZAN GJOCI
VITOR MARK PRENGA
GJERGJ SIMON MARKU
GJON PRENG LASKU
ADEM REXHEP MIRUKU
ERMIR ENVER CUNGU
OLLGA KOSTANDIN PAGRIA
FESBIAN FESTIM MYFTARI
ARETA DOD NOGAJ
NDRE MARK GJONI
ARTAN PJETER MARKU
GJERGJ GJON ÇERENISHTI
AFRIM XHELADIN PAÇRAMI
BUJAR JUP KASTRATI
FADIL FIQIRI DIBRA
NIKE CUN PREKPERAJ
MARK NDUE LAZRI
LLESH PAL PRENDI
ARDJAN PRENG ZAJA
ADMIR VEHBI HOTI
PAJTIM DEMIR ELEZI
HASAN XHEMAL HUTA
PJETER LLESH MARTINI
FLORA GJOK PERZEFI
GJOVALIN MARK NIKOLLI
TOME PRELE TEMALI ; MARJAN BENARDIN TEMALI
VUKSAN TOM MARKU RIFAT YMER LUGJI
SAMI RAMADAN ALIJA
ESAT JASHAR GERMENJI
FATMIR ELMAS BIÇAKU
GJOVALIN GJERGJ NDOKAJ
BARDH FRROK GJONI
RAMAZAN ADEM LLOZHI
GJERGJI LAZI LAZI
HALIT SELIM MYFTARI GJON KOL RADOVANI
KUJTIM OSMAN ÇULAJ
SOKOL KASEM SPAHIU
MARK GJIN LEKGEGAJ
ALEKSANDER GJERGJ GJONI
MARK NDUE NIKOLLI
FRAN PAL GJONI
FAIK ABDULLAH SHMIDRA
ZEF GJON BARBULLUSHI ; FRIC ZEF BARBULLUSHI
PETRIT ZEF GJINI
XHELAL AHMET KEÇA
NADIRE METAN KUNDJA
MARK PAL SHYTANI
PETRAQ KOÇI KARAPANXHA
BASRI ABDURAHMAN KURTAGA
AGRON PAL NIKA
AGRON RAMIZ DURBAKU
FATOS QAMIL MIJA
AGIME ELJAZ SINANI
MIHAL BEXHET XHIMA
FRAN PAL KERAJ
NIK NDUE NDOJA
DRITAN EMRI DOMI; ILIR EMRI DOMI
JAKUP BEQIR KABILI
MIRASH KIN MIRASHI
QAZIM SHERIF NEXHI
ILMI NURÇE XHARI
KUJTIM QAMIL BERKINI; QAMIL MUHAMET BERKINI
RUZHDI FASLI ÇELIKU
HAXHI QAZIM SHIMA
ZIJA HYSEN CANI
SHAQIR KAMBER DOMI
SOTIRAQ KOLI BUZO
ILIRJAN AVDI BREGU
SOKOL PALI IMERAJ
LUAN HAJDAR BREGU
FITIM RASIM KRAJA HELIDON ALI DYLJA
EVZI KAREMAN ZEMZADE: HAJDAR AZIS PERLEKA: EDMOND SPIRO JORGJI
LULZIM OSMAN KILJA
PERPARIM GANI BRAHIMAJ
ELMAS KAJMAK TOPI
ILMI HAMDI KAÇANI
GANI MEHMET PLAKU
VIGJILENT LYTFI IBRAHIMI
DALIP SHEM MATA
BARDHYL IBRAHIM LLESHI
SHKELZEN SELAUDIN MADANI
SHPRESA MUHAREM BUÇAJ
OLIAN YMER TAGA
VJOLLCA MUHAMET PRENDUSHI
FLORIJE RIZA AGOLLI
ZENEL ADEM KUÇANA
PREND ISUF PREBIBAJ
EDUART RRUSTEM BARDHI
BASHKIM ALI GERMENJI
FATMIR LIME BEZATI
METE ABEDIN CEPANI
MISTO HAZIZ NORA
REXHEP IBRAHIM META
VANGJEL XHELADIN SPIRO
HASAN BEQIR HIDA
FADIL HAQIF TROÇI
LULZIM QAMIL NELI
BASHKIM EQEREM LIKA
ENVER XHEMAL HYSA
LESKO ISMAIL MANE
SKENDER REXHEP MATRAKU SHABAN ALI NINA
XHADI XHAFER FERHATI ; YLLI XHADI FERHATI
KOSTANDIN MIHAL KASHIFI
BEQIR QAMIL LIKA
VIOLENT KUDRET ÇONIKU
MYSLYM SAFET HALILI
MYSLIM BEDRI NAZARKO
BUJAR JONUZ PERNASKA
DILAVER HYSEN LUKA
BAFTJAR HASAN SALA
ZABIT QAMIL LLESHI
HAJRIE AHMET BLLOSHMI
VEBI ISMAIL FARRUKU
ILJAS ALI REKA
LUAN SAHITI CEMENJA
MUHARREM RIZA BARDHOCI
PETRIT MAHMUT VELIA
POLIKSENI KOÇO LULA
YLLI MUHARREM RAMAJ
ROBERT SHAZE THANASAJ
DHIMITER MUHARREM TOPI
SULBIJE XHELIL NDREU
GANI HASAN KOTRI
FLAMUR NIKOLL MARKU
BESIM XHEMALI XHAJA
MISIR HAMIT HYRA
ISMET HAZIZ RINA
ILIR OSMAN LOSHA; NIKOLETA ZEF SHARKO
HYSEN MEHMET FSHARRI PAULIN NDOC PALUSHI LAJDE DODE MARCELI
DILAVER RIZA RECI
BARDHOK PRENG PETOKU
ZEF NIKOLL LAFETAJ
ZYHDI NAIM TOSKA
LAZER LLESH DODA
JAK NIKOLL NDOKAJ
GZIM GJIN NDOJ
SABAH REXHEP RESHKETA
MARASH NIKE SOKOLI
GEZIM MARK MAGJUNI
NDUE NDUE LUGJA
KASTRIOT SIMON PRENGA
HILMI IMER HOXHA
BUJAR MUHAMET SHEHU PAULIN ZEF TOMA ; NIKOLIN ZEF TOMA
MRIJ LEK PJETRUSHAJ
PAL PJETER LASKAJ
KASTRIOT PRENG VORFI
XHEVDET HAMZA DUSHKU
VLASH NDOC GAZULLI
KOLE PRENG PERKOTA
PAL MARK FRROKU
MEHMET SULEJMAN LINA
DED NDUE BRUSHTULLI VITOR MARK DEÇAJ
ASIM MUNIR METHASANI
LEKE ZEF PERNDOJ
MARTIN DED NIKOLLI
VALTER NDUE LERA
PASHK PJETER GJINI
GJON ÇUN KOLA
NIKOLL MARK NIKOLLI
PETRIT FEJZI BROCI
MYNIRE AHMET OMERAJ
NDUE ZEF MARKU
MARK DOD NIKOLLAJ
PETRIT NIKOLL NDOKAJ
FADIL HASAN SULA
ANGJELIN PASHKO PASHKJA ; ADNAND ISA GOLEMI
KASTRIOT NDUE ÇULAJ RENATO NIKOLIN NIKA; MARTIN PAL NIKA
TONE NDUE GJINI
ILIRJAN MARK NIKOLLAJ
JULIAN BARDHOK NDREU
BURHAN RIFAT MLLOJA
PRENG LLESH GJETA
PARLIND NIKOLL PERZEFI
AGUSTIN PRENG ZEFI
ARBEN ELJAZ DINI
ZEF PREK SELJA ; GJELOSH ZEF SELJA ; NIK ZEF SELJA
SOKOL ZEF PEPA
PAULIN MARK DODA
KUJTIM SIMON PRENGA
ELJAZ AHMET DINI
EDMIR MEXHID HOXHA
KOL MARK MARKU
BEQIR ASLLAN RUSTANI
MARK NDUE DUSHI
XHEVALIN LLESH GJONAJ
VALTER HAJRULLAH NURJA
MEXHID QAMIL HOXHA
MUSA HALIL KULLAJ
FRAN ZEF LLESHI
GJELE NDUE NIKOLLAJ
FRAN ZEF BOCI
ZEF KOL BALA
ISUF SHUAJP ERKOÇAJ
GJIN LEKE VOCAJ
LUSH MARK PRENDI
GJOK PREND LULI
BARDHOK LLESH VUKA
HIL PREK PREKA
NDOC TOME KROJ
TAHSIM ASLLAN REÇI
NDUE NIKOLL MARKU
NDUE MARK LALA
JAK GJERGJ GJONI
ILIR MIRVET ZEBI
ESAT JONUZ MALEVIJA
BORA LEK DODA
FRAN DOD NIKOLLAJ
GJON NIKOLL GJONI
AGIM SAMI KACNIJA
PREL MARK PEPAJ ; TONIN PREL PEPAJ ; MARK GJEKE PEPAJ
PRENG NDOC GJONI
LLESH KOL LLESHI
LLESH NDUE VUKA
FADIL CUF BALAJ
MUSAMET SHYQYRI TERZIU
NDUE NIKOLL MARKU
GJERGJ MARK DEDGJONAJ
MARK PAL GJETAJ
ASTRIT NIKOLL MERDHOQI
SAIMIR RAMAZAN MEDJA
LLESH NIKOLL GJONI
XHEVDET BRAHIM BANERI
ZEF DED GJINAJ
GJIN KOLE PJETERNIKAJ
NDUE GJIN KUCAJ
ZANA XHELADIN FISHTA
LEZE DED DODA
BARDHOK GJON KACELI
GEZIM NDUE VORFI
GEZIM ELEZ HOXHAJ
NDOK LLESH MARKU
BUJAR SHAZIVAN BERISHA
GJOVALIN PREND MARKU
PLLUMB GJON BRUSHTULLI
NDREC PAL NDRECA
ZEF DED NDREJAJ
GJOVALIN KOL LLESHAJ
BUJAR ALI DINJA
KASTRIOT FRAN BIBA
PASHK LEK MARDHOQI
BARDHOK KOL LLESHAJ
BEXHET IBRAHIM BILANI
BUJAR QAZIM BRAHIMI
KOLE DEMUSH PJETERNIKAJ
GJOVALIN NDUE MENGA
PAL NIKE DRRASATI
FERD NJAC SHTJEFNI ; LUKE DED SHTJEFNI ; MAJLINDE NJAC KOLA (SHTJEFNI) ; ETJ
JAKE ZEF MARKU
PASHK GJON MAKESHDEDAJ
NDREK LLESH LUGJA
GJYSTE NIKE MARKU
AGRON SMAJL SMAJLI
QAZIM HAZIZ BARBULLUSHI
MARTIN NIKOLL DODA
NDUE PRENG GJKOA
ZEF GJOK HIDRI
NDUE LAZER PJETRA
ARDIAN ADEM ALIVODA
DERVISH SHERIF TARAMANI
GJON MARK PUTAJ
NDUE MARK BUSHI
GJON NDUE GJINAJ
ILIR MUHAMET BALA
SAMIR HILMI KËRNIQI
YMER HASAN SADIKU
HILMI SADIK KODRAJ
DEME XHEMAL MALAJ
PJETER MARASH PRENDI ; DEDE PJETER PRENDI
AHMET ABDYL BRAHIMI
REMZIJE ALI MUSTAFARAJ
DAUT QAZIM MALEVIJA
ELJAZ HYSEN HOXHA
AVNI ISA DANI
SAMI MEHMET SHEGAJ
ARTAN AHMET ZEJNUNI
SHERIF SAIT SHEGAJ
BASRI HAZIZ DANI
HILMI HALIL ZENELI
FATMIR JUP RUSTJA
ISUF XHEMAL RRJOLLI
ARDIAN ENVER CUNGU
RIZA BEQIR KRAJA
HAKI XHAFER KRAJA
GJOVALIN GEGE GJINI
SHEFIK CAN PUFJA
FEJZI XHEVDET HAFIZI
MARK GJON KURTI
SHEFKI XHEUDET HAFIZI
ENVER VEHBI BARBULLUSHI
SMAJL DUL HYKAJ
SAIT TAF BUHAJ
AFRIM HAZIZ MURIQI
AGRON NDOJ PRROJ
AZEM ISA BUSHATI
BERHAN SHUAJP SMAJLI
AGIM KOL SHKAMBI
MËRGIM ZEQIR ALIJA
HAMZA CAF FACI
NAXHI JUP KASTRATI
PJETER DELI BEROSHI
MYFIT VEHBI BARBULLUSHI RAMAZAN HASAN KRAJA
PAL NIKOLL DEDGJONAJ
BARDHOK MARK NOKA
NDUE MHILL NDOCI
PAL MARK GILA
ENGJELL LEK PJETRUSHI
JETMIR LLESH NOKA
VLASH MARK COKU
FATIH HILMI HOXHA
BESNIK PJETER NIKOLLI
VESEL MARASH SMAJLAJ
NIKOLL PREND GJINI
RAMIZ ZEJNUN GJUHCA
PASHKO DOD PALOKAJ
GJOVALIN FRROK GJONI
XHOVALIN PJETER GJOKA
KISHE KATOLIKE FUSHE-ARREZ
PRENA MARK GJIKOLA
HYSEN MEHMET FSHARRI
FRROK GJIN GJINI
FRAN DED LAZRI
NADEZHDA SULEJMAN HAJDARI
HIL PALOK FILIPI
NDUE GJOK LEGISI
BARDHOK NDUE BRUSHTULLI
TOM KOL ULAJ
MILAN DED GEGA
NDUE NIKOLL VOKRRI
AGRON ABDULLAH PIRANEJ
ZEF NDUE NDREU
FEJZULLAH ZENEL QUKU SOFIJE DODE NDOU ROBERT FRAN NDOU
PASHK DED NIKOLLI
KASTRIOT GJERGJ NOKA
AGRON LIN ZEFI
JAK GJON LLESHI
PJETER PRENG QAFA
KOL ZEF LLESHI
GEZIM BAJRAM KUQI
PETRIT PASHK HILA
KURT RUSTEM CARA
DED GJOK LEGISI
LUIGJ NIKOLL LEPURI
ARBEN MARTIN LEKA
PAULIN NDUE VORFI
SOKOL MARTIN LEKAJ
PRENG GJERGJ STOJANI
QARKU SHKODER
GJIN PAL LAZRI
ASLLAN DAUT NDOKA
Pronari 1
ZEF GJOK KOLECI
KASTRIOT MARK NDOKAJ
SHPETIM RUZHDI OGRAJA
DRITAN MARK SULI
FRAN ZEF BAJRAKTARI
VITORE PREK NDREU
GJON MARK GJERGJI
NDUE GJON MARKAJ
ZHYHDI HAJDAR BASHKU
PRENG ZEF MARKU
GJON MARK NIKOLLI
VATE PAL GURI; MRI MARK GURI
GEGE PRENDE VATA PETRIT GEGE VATA
MARK GJET SULI
ZEF NDUE ZEFI
ZEF MARK MUKURI
GEZIM HAJRULLLAH NURJA
DODE PAL MILOTI
PAULIN NDUE VORFI
TAHIR ALI SYTARI
FATION FADIL BRAHIMI
NDRE BARDHOK NDOJ
PJETER GJIN TUCI
TAHIR ALI SYTARI
ZENEL HASAN SHTYPJA
FRROK NDREC GEGA
GJON PJETER LLESHAJ
SKËNDER ISA TAIPI
NIKOLL NDOK PERJAKU
LIMAN ISUF BARA
HASAN ISA TAIPI
MHILL MARASH PATOGU FRAN NOSH BJESHKEZA LIN DEDE GURI AGRON METUSH MALESORI BASHKIM BASHKIM DIZDARI ; FLAMUR BASHKIM DIZDARI LULË PAL MARAÇAJ ; LULASH NDOC MARAÇAJ; SHPRESA NDOC MARAÇAJ; ZEF NDOC MARAÇAJ;ETJ
SELAMI ELJAZ ET HEMI
MYZAFER SALI NUHA MIKEL JAKE PASHUKU SKENDER RESHIT TROSHANI ZEF GJON NDOU NDOC NDUE LEKAJ MEHMET ALI MURATI RRUKIJE MUSTAF BALAJ ISUF HALIL LUMAJ MHILL MARASH NIKA DODE GJON GJINAJ
FADIL QAMIL GALIQI
PALI MARASH MARKAJ ARTUR ASLLAN IBROJA GEZIM NDUE GILA ; KUJTIM IDRIZ RUZHDI SADIK LUIKAJ
YLLI YMER AKSHIU
AGRON MUSA HOXHALLARI ARBEN MUHAMET ÇEZMA HIDER TERIK HIDRI KUJTIM DULE LLALLA BUJAR MEJDI BILUSHI
LULZIM RESHAT ALHYSA ILIA BEQIR KOKA NURI RRAPO MYKAJ NDUE DED QEHAJA ISLAM SADIK LLAPI
RIZA BEQIR KRAJA
FRAN ZEF PREKA
JANI KUDRET MATRAKU; ENGJELLUSH PANDI ANASTASI;PELLUMB HAJREDIN ÇELA
TOM NDUE BRUSHTULLI
GJON MEHMET TRASHANI
GJYLE ADEM SELIMI
ALEKS KOLE SHKAMBI
GJOVALIN PJETER PRENDI
PARTIZAN XHELAL SULLHAJ
ARBEN LUMTURI BADO; JONUZ AHMET LIMONAQI; GENC ISUF KURSHUMI
FAIK REXHEP PEPAJ
KUJTIM PREL LIVALLI ; MIRELA PJETER SHQALSI ; LUIGJ PJETER ALIJAJ
KRISTO DALIP SHKEMBI
SAMI ZEQIR MICI
REMZI RIZA PUKA
MET GJETO SYNAJ
RRUKIJE MUSTAF BALAJ ; DURIME YMER MUJANI(BALAJ);LINDITA YMER RRESHKETA(BALAJ)
OSMAN JAHO HOXHA
FRAN ZEF SELMANI
TOMORR RAMADAN HANO
LEGALIZIME •E
hënë 28 maj 2012
DHURATA SEFER DEMNERI
BAJRAM MYRTEZA HETEMAJ
DEDE ZEF GECAJ
JORGO THOMA DULJA
HETEM ISUF ISUFAJ
BESNIK HAJRULLA SOKOLI
BAJRAM RIZA RAMA
PETRIT ÇUN QOKAJ
ÇELO IMER IMERAJ
MARKO POLO MËRTIRI
MITAT RANE ISMAILAJ; MITER NASI NAKO; DIANA SPIRO JOVANI
SEAT ÇAUSH AGOLLI
HAZIS BASTRI KARASANI
DEFRIM HATE CANALIAJ
MAKSIM BILAL MEHMETAJ
VENETIK NASIBI LAMÇE
GJON MARK LLESHI
ZUBADI RAIT NANAJ
MALIQ EMIN HOXHAJ
ENVER SADIK BESHKU
ILJAZ HAZIS ÇIKU
VIKTOR NEHAT SHAMETAJ
LUTFI RAHMI MUHAREMAJ
QAMIL SHAHIN BARAMAJ
SHEFQET IMER GAÇI
FERIT ZYBI HOXHAJ
AVDUL AHMET AHMETAJ
PRENG LLESH LESHAJ
VASIP BEXHET MERHADI
NAZMI ALI BARJAMAJ
JAKUP FEJZO MALAJ
ERUAN RESMI BIÇAKU
NAZIF ATIP XHOLI
RESHAT FASLLI ALIAJ
LEJLA BEQIR HODAJ
KOSTA XHEVAT SHUSHKU
NAIM ATIP XHOLI
GJOLEK MYSTEAK DEVOLLAJ
ALIM XHELAL SINAJ
BUJAR TASIM MATA
ALI ISMAIL SHAHINI
VIKTOR TAFIL TRAGAJ
MUHAREM MEHDI FERHATAJ
REFIK DON BABOÇI
ALI MUSA HYSA
RAMADAN SULO BANI
YLLI HYLMI RIBAJ
VANGJEL HAJDAR HASA
ALEKSANDER NIKOLL ÇIMA
SELMAN NUSTRET SELMANAJ
QERIM MUHAMET SELIMAJ
BUJAR JONUZ DRANGU
QEMAL MUHARREM ELEZI
REDIAN ISMET DERI
ALI SHAIP ALIAJ
SHPETIM XHELAL MALE
GEZIM MUSTAFA KODRA
REXHEP MAMUSH ÇAMER
MYRTE FERAT LAMAJ
NIKO LLAZAR NAKO
BUJAR HYSEN METOSHI
VEZIRE SAKO ALIAJ
ALBERT SYRJA SKËNDERAJ
KAZAFER ILJAS RAMA
IBRAHIM ISUF BRUÇI
SKENDER NEKI MULLAJ
BESNIK TEKI ALIAJ
BYLBYL PAL MEMA
BASHKIM HAMIT OSMANI
LIÇO KALO SHABANAJ
BUJAR ALO MEHMETI
AHMET DALIP GURI
DRAGUSH MYFTAR MATI
ROLAND DERO SELAMEMINAJ
BARJAM ISMAIL HASANI
KLAUDIO GJIN TROSHANI
ENVER KAMBER SALLAHI
LEFTER IDAI XHELILAJ
BASHKIM SELMAN AGAJ
MUSA UKE AVDIAJ
NIAZI XHEMAL HYSENBELLIU
IDAI MALO DERAJ
NASIP XHEMO AHMETI
SOKOL NDUE TROJA
FATJON ABDYL BEQIRI
FADIL HAIR BARJAMAJ
AGIM HEKURAN SORRA
EQEREM RUSHAN VELIKOLLARI
KUJTIM PERPARIM VASHA
NESHET XHEVDET NGUCAJ
YZEIR HADUSH ZEQO
XHEVAIR MEHDI SITA
MELAIM ZYBER PIRA
RIZA GAFURR KORBI
JANI KRISTO PATOS
MEDI ARSHI HOXHA
MHILL HARK GJERGJI
KUSHTRIM MALO RAPI
RUHI ABDUL XHANI
SAIP MALIQ AGOLLI
SOTIR NUÇI NAKO
ARJAN SHABAN SHKËMBI
BLERIM ZEQIR RIBAJ
HASAN ISMAIL HASTOÇI
PLLUMB ELEZ MAKISHTI
AURORA NESO ISUFAJ
LAVDOSH REFAT AGALLIU
RAMAZAN HAKI MUÇA
PAJTIM XHENT ÇADRI
ILMI XHEZO RIBAJ
FATMIR MUSTAFA RAPUSHI
EGLANTINA TAHIR LAPRAKU
IDRIZ MEHMET ÇEJKU
VULLNET HAMIT DRIZA
GEZIM BARJAM MERKAJ
HALIL MALIQ BOJKA
LUTFI SULEJMAN HYSA
AGIM SEJKO HAMITI
ALFONS SERJAN ZEQO
TAF ABDYL HASA
SHEME HETEM BEQARAJ
ÇAPAJEV FEIM RUÇAJ
HENRI BESNIK BEQIRI
HALIL QAMIL LAÇI
ABEDIN TEFIK ZERE
SOFOKLI HASIM BEGA
ASTRIT HAREDIN RRAPAJ
FUAT EMIN MATA
HAXHI NIMAN SYLECI
EDUART MYHYRDAR CANAJ
BUJAR MYFIT RUSHITAJ
MEREME RAMAZAN FREGJAJ
FATBARDHA DALIP MYSLYMAJ
NAZIF MERSIN ALIAJ
SOKOL FETI MEJDIAJ
PAJTIM HATE SINA
PULLUMP MIFTAR BEGAJ
MENDIE KADRI LALA VLADIMIR MARK MALUTA BLERIM RAPO VILA BASHKIM JONUZ DRANGU MAHMUDIJE ENVER ÇAKRRI XHEVDET MENDU KERKUTI ALTIN MEHMET SALKU AGIM RAMO CIROKU LIZA DED MARKU NDUE GJON GEGVATA MEDI ÇEL METALIAJ BASHKIM JAÇE TOPÇIU HYSNI RAMAZAN RAMA BESNIK MUHAMET MUSAJ DIANA RRAPO GOGO MIRANTI NEKI HYSKA FATOS ABDURAHMAN NURJA JORGO BEJÇE KORAQI MILIAM ISLAM KOÇEKU JETNOR NOVRUS ÇAUSHAJ FADIL HYSEN KALLAKU SABIRE TEFIK SHKURTI SHEFQET SHEHAT ZENELI ALI HYSNI CANE RAMIS LLAN TERSHALLA HASAN SELIM HOXHA ELTON AGRON MYFTIU GAZMIR ISUF METUKU DALIP HASAN SEFA LULZIM ZEJNEL TAFAJ JONUS HYSEN VESELI SHABAN NEZIR ELEZI BINJAMI ILJAS MUJOLLARI NDUE MIRASH GECAJ ASLLAN ZYBER GJOKA SAMI LIMAN XHIXHA FETA RESHYT LELA FARIJE BASTRI KARASANI SADIK ADEM KAPANI LULZIM MEHMET ÇELA ARBEN SEIT DOÇI SHKELQIM HAKIK SHQEFNI RENJE ASQERI MOLLANJI BAJRAM ARIF OSMANI FRAN GJIN GJELOSHI RIZA ZENEL VISHKA MUNIR SADIK DEDA MYZAFER HARIZ TARLLAMISHI BEHAR ZEQIR KURTI ZOJE PAL BALA FERHAT LUTFI SADIKU ERJON RESHIT GJONA MERSIN METELI TOPÇIU ASTRIT AQIF DOKU SHYQYRI AVDUHAR KAJO NESHAT ÇEÇI MIRAKA HAJDAR LIMAN DELIU MYSTEAK HAXHI LATO GURI RAIF LATOLLARI FIQIRI TAHIR POJANA ZYLFI LUTFI SADA GASPARA SHEFQET ABDURAHMAN MIRASH VATE ALIAJ BILAL IMER SELITA LIRI ALI BILO DED LULASH NIMANI HALIL ZYMER HAJDARAJ ZENEL KADRI TOPULLI
BAJRAM BAJRAM ÇERPIA FATOS ORHAN BREGU
QARKU VLORE
FATMIR ALI DALLO
DUSHAN FERIK DEVOLLAJ
YLBER SHAQIR CANI
Pronari 1
KASTRIOT ISMAIL MUHAMETAJ
ARTAN BEDRI LIÇO
ENVER XHELADIN KAMBERAJ
BARDOSH HALIM KAMBERAJ ; ARMANDO BARDHOSH KAMBERAJ
EDMOND RESMI HOXHA
BESHIR LAÇE GJONI
MUSA JAKUP KOÇI
YLLI FATMIR DALLO
ILMI MUSTAFA SHAHU
BARJAM PETRIT GJOLENA
SADIK ABAZ MERA
IBRAHIM PASHO LLOJI
LUAN MEXHIT BALLA
FATOS JASIM BALA
RIZA QAMIL HOXHA
EDUART HILMI SEITI
RIFAT NASUF MACKA
QAZIM SHAQIR MEZANI
ELEZ RAMADAN ELEZAJ
QANI HEKURAN LAMAJ
MARKON MUHTAR BAÇO
ARBEN KUDRET BESHAJ
AQIF RUSTEM NEZIRI
SHEZAI BAZO BEQIRI
TAHSIM XHEMAL DOMI
ASIM ZYBI ZENELI
QEMAL SERVET BUNDO
PETRAQ BARJAM OZAJ
TEUTA NESHAT CERICA
SKËNDER HAJRI SULEJMANI
SEFULLA SEFEDIN FISNIKU
ARBEN ALIL DALIPI
RUZHDI SALI BYKU
ALIM LULO LULAJ
BAJRAM AHMET PEPOSHI
VLADIMIR MANI CANI
NIKOLLAQ LAZAR BUSHO
SEZAI NUREDIN NUREDINI
HYSEN AVDYL QAZIMI
ELIDON SHABAN DAPAJ
HYSEN AVDYL QAZIMI
FATMIRA ZEQIR XHAFERAJ
LUAN EQEREM ABAZAJ
HALIT HATE SHAMETAJ
RAZE ARIF TARLLAMISHI
ARIF JASIM RAKIPI MYSTEHAK VEIS HODAJ FATION LALO SHYLE
BABAÇE QERIM HOXHAJ ESMA BELUL HAJRO ILIRJAN DALIP BANUSHI
MITAT FEKO SINAMATAJ
NOVRUS MUHARREM PASHOLLARI
OSMAN AHMET MELEQI
ILIRJAN RAMADAN NELI
MEHMET ABAZ ISUFI
ENGJELL KANAN RAMOSAÇOJ
MYFIT HASAN MYFTARI
ARTUR PULLUMB HAXHIU
BARJAM SHAQIR MEZANI
HIDAJET OSMEN UMIZAJ
QATO DERVISH SHKURTAJ
JULIAN REXHEP VELIU
SKENDER NURO ALIKAJ
KASTRIOT VEXHI GJISHTI
GJERGJI HASAN MUÇAJ
BUJAR GEZIM SELMANAJ
LUTFI QAZIM RESULI
STAVRO BARDHOSH NAKO
CANO BEGE SALAJ
RESUL FEJZO MALAJ
VEZIR HASAN HYSESANI
FIQIRETE MEDIN SULEJMANI
FATMIR RAMADAN MYRTAJ
ELMAS KALO SHABANAJ
HAXHI XHAFO HYSAJ
QAMIL BARJAM BALILAJ
FATOS QEMAL DIDA
KRENAR HASIP METAJ
DASHAMIR NURI QEMALI
PERLLAT TEME QENDRAJ
VELIDE HAXHI DELIRAJ
ANDONETA KOZMA MONE
TAFIL RAZIP RIBAJ
EVDHOQIA SOFOKLI KISSI
KOSTANDIN PILO MËRTIRI
BUJAR SHERI TAHIRI ; EDMOND SHERI TAHIRI
ROBERT REMZI ALIKAJ
TAHIR ADEM HAJREDINAJ
KRISTAQ PASKAL BILLA
DANISH RRAPO HOXHAJ
PALOK GJEK KALAJ
SHABAN BILAL BRAHIMI
GËZIM GANI LAMAJ
FATBARDH RUSTEM HASA
QEMAL REFAT LAMAJ
BUJAR NIMET SHAMETAJ
AGIM MALIQ TOTA
PËRPARIM HYDAI ÇULANAJ
ERNEST FEJZI PASHA
BASHKIM SALIH TETA
FLAMUR REMZI GJINAJ
VANGJEL HODO SEITAJ
SHKELQIM HAXHI SKENDERI
FLAMUR REMZI GJINAJ
PRANVERA ALUSH RAKIPAJ
AGRON MUHO DUNGA
NAZMI KUJTIM SHIMI
KUJTIM GJYSH HYSENAJ
DRITAN FERIZ ISLAMAJ
SELAM MUSA LIKAJ
BRAHIM ARIF OMERI
BASHKIM HALIM LIKAJ
VERO HATE RAKIPAJ
FERUZE KAPO RUKAJ
ALI KAMBER ALLARAJ
ADHURIM AZEM KAMBERAJ
PËLLUMB QERIM SULOVARI
SERVET JASHAR BALA
VERONIKA RASIM KORKAJ
KRISTAQ SOTIR LAMI
NIKOLL PJETER PRENGA
RESHAT OMER NEBIU
LUAN XHELIL SHAMETI
ARTUR ENVER KORTESHI
FLAMUR MEZAN HYSENI
FATMIR SED NOKA
AGIM SABRI THUQI
BARDHYLE SHABAN DANGOLLI ; FEIME SELIM DANGOLLI
LLANO MALO LLANAJ ESHEREF LIÇO LIÇAJ ALFRED SOTIR KAFIA DHULQIF HALIM DAHRI BERUZE TAFIL SHEHU GEZIM HATE SHABANI MARIE HAMIT HAMITI HAIRI REIS MIFTARI SHANISHA SHEFIK MUHO QEMAL RRAPO ZAÇAJ SHEFQET SIHAT MUSARAJ BASHKIM REFAT HASIMI LUTFIE ISUF SALLATA
»
21
Zhvillohet në Selanik konferenca “Udhëkryq gjuhësh & kulturash, takim greko-shqiptar”
Emigrantët në Greqi kërkojnë mësimin e shqipes në shkolla Niveli mësimor i fëmijëve, por dhe i familjes shqiptare sot në emigracion, ishte pjesë e një diskutimi që u zhvillua javën e kaluar mes gjuhëtarëve dhe pedogogëve shqiptaro- grekë. Emigracioni 20-vjeçar i shqiptarëve në Evropë shihet si një kërcënim për asimilimin gjuhësor, sidomos tek fëmijët, të cilët qëndrojnë larg institucioneve shkollore të huaja në të cilat mësohet në shqip. Të ndodhur në këtë udhëkryq gjuhësor dhe kulturor Fakulteti i Pedagogjisë në universitetin “Aritotelis” në bashkëpunim me pedagogë të Departamentit të Shkencave, të Edukimit dhe të Arsimit Parashkollor të universitetit të Thesalias, “Polidromo” (grup shkencor për dygjuhësinë dhe edukimin multikulturor në shoqëri), si dhe nga Shoqata e Emigrantëve shqiptarë në Selanik “Nënë Tereza”, organizuan javën e kaluar takimin greko-shqiptar “Udhëkryq gjuhësh&kulturash”. Gjatë këtij takimi dyditor (18-19 maj) pjesëmarrësit trajtuan gjerësisht çështje të mësimdhënies të gjuhës shqipe për moshat parashkollore e në nivelin e arsimit fillor. U trajtuan eksperienca mësimdhënieje në programin mësimor vullnetar të gjuhës shqipe në Greqi, në shkollën “Omiros” në Korçë dhe institucionet publike arsimore të vendit, etj, ku pjesëmarrësit sollën me shqetësim domosdoshmërinë e një komunikimi nga këta fëmijë në gjuhën e tyre amtare, por pa u shmangur nga komunikimi në gjuhën e vendit në të cilin ata jetojnë. Gjatë konferencës u trajtuan tema dhe studime të kryera mbi dygjuhësinë, ndërmjet shqipes dhe greqishtes, duke u referuar në pikat kryesore të takimit të këtyre gjuhëve përgjatë historisë dhe çështjeve gjuhësore dhe arsimore që lidhen me to. Gjithashtu, me interes u pritën dhe kumtesat e mbajtura nga pedagogë dhe specialistë të pedagogjisë dhe gjuhësisë dhe letërsisë së të dyja vendeve. Mësueset e gjuhës shqipe të Shoqatës ‘Nënë Tereza’, Valbona Hystuna, kryetare e shoqatës, Iris Hajdinaj, Aurela Konduri, Rovena Spiridhi dhe Redina Çami, trajtuan tema konkrete nga përvoja e tyre gjatë mësimit të gjuhës shqipe për fëmijët e emigrantëve shqiptarë, si edhe përvoja nga hallka e shtjellimit të këtyre fenomeneve gjuhësore midis rrethit familjar dhe ambientit shoqëror të fëmijëve në jetën e përditëshme. Ndërkohë pjesë e komisionit shkencor që drejtoi këtë konferencë ishin pedagogët Rula Cokalidhu, Valbona Hystuna, Dhori Qirjazi, Giorgo Andhrulaki, Sofia Gavrilidhu, Sula Mitakidhu, Kostis Tciumis, Anastasia Gaidarxhi dhe Evi Marku. Ndërsa komisioni organizativ i konferencës përbëhej nga Vera Avramidhu, Maria Viskadhuraki dhe Sofia Gavrilidhu. Në ditën e parë të punimeve të kësaj konference, me interes u prit tema e trajtuar nga Dhori Qirjazi, pedagog në Departamentin e Gjuhësisë, Fakulteti i Filologjisë së universitetit “Aristoteli” në Selanik “mbi dygjuhësinë greko-shqiptare që nga shek. 19, problematika dhe burime studimi”. Në këtë udhëkryq gjuhësh dhe kulturash u takua krijimtaria e poetëve kombëtarë Naim Frashëri dhe Dhionisios Solomos nëpërmjet referatës nga Saimira Gjapi. Eleni Zahariadhu trajtoi “qëndrime dhe praktika të prindërve shqiptarë ndaj dygjuhësisë së fëmijëve”, ndërsa mbi “gjuhën amtare në shkollat fillore” foli Agjeliki Kiliari. Interes paraqitën edhe referatat në seancën e dytë që trajtonin “mësimin e gjuhës greke për emigrantët” nga Athanas Rodhakopulos dhe Paraskevi Lili, si edhe “fjalor shumë-gjuhësh për edukatorë dhe fëmijë” nga Konstandina Evangjelidhu. Tema të tjera ishin konkluzione nga kërkime të ndryshme filologjike për problemet e mësimit, materialet dhe tekstet mësimore, përshtatja me platformën elektronike, metodikat dhe çështjet gjuhësore, si dhe përvoja nga mësimdhënia e gjuhës shqipe në shkollën greko-shqiptare “Omiros” në Korçë. Vëmendje nga të pranishmit pati edhe materiali për “integirimin në procesin mësimor-edukativ të fëmijëve të ardhur nga emigracioni”. Në përfundim të punimeve të kësaj konference, për të gjithë të pranishit, mësueset e shoqatës “Nënë Tereza” ofruan gatime tradicionale nga kuzhina shqiptare. Mbrëmja vazhdoi nën tingujt e serenatave korçare, si edhe në ritmet e muzikës popullore.
22
«
Titulli: Herman Autori: Lars Saabye Christensen Shqipëroi: Ilira Shurbani Gjinia: Roman
H
istoria shtillet rreth Herman Fulktit, një djaloshi njëmbëdhjetëvjeçar pothuajse si gjithë të tjerët, me përjashtim të faktit që po i bien flokët dhe po bëhet tullac nga një sëmundje e padëgjuar. Hermani duket sikur jeton në një botë ëndërrash dhe trillimesh duke përdorur imagjinatën e gjallë dhe batutat e çastit, çka do e paraqesë si të tërhequr ndaj botës në përgjithësi dhe ndaj shkollës në veçanti. E vërteta fillon të formësohet pas një vizite te berberi, që do të vijojë me një takim te mjeku, i cili do të vërtetojë se atij vërtet po i bien flokët. Përgjigjia e Hermanit ndaj ndryshimit gradual të paraqitjes së vet dhe reagimi i tij konsistojnë në një zhytje edhe më të thellë në fantazi. Vetëm kur realiteti do e godasë me vrazhdësi, Hermani do të ndeshet me vështirësinë më të madhe me të cilën mund të përballet një fëmijë shkolle: të jetë ndryshe. Tipar dallues i këtij libri është karakterizimi i protagonistit. Christensen – i ka sjellë një karakter zbavitës, të këndshëm, hokatar dhe thellësisht simpatik, pa rënë asnjëherë pre e klisheve dhe e manipulimeve të rëndomta emocionale. Hermani është një histori e thjeshtë me një mesazh të thjeshtë: duaje atë çka je! Komente mbi librin “Është një libër zbavitës, që lexohet me një frymë. Kaq i lehtë për t’u lexuar sa mund të tundohesh ta quash një libër fëmijësh për të rritur. Kaq i mençur dhe plot me brendi, saqë në të njëjtën kohë duhet të jetë një libër të rriturish për fëmijë”. “Dagbladet” “Një roman ambicioz panoramik... zhvendoset me lehtësi nga komedia surreale në skenat prekëse të intimitetit familjar: një lexim me rëndësi që ia vlen”. “Daily Telegraph”
Librari
•
Fantazia e të qenit ndryshe
E vërteta në hipnozë se 30 gjuhë, ka fituar Çmimin Nordik për Letërsinë, si dhe Norwegian Booksellers Prize, është përfshirë në listën përfundimtare për The 2005 International IMPAC Dublin Literary Award dhe në atë të kandidatëve për The Inde-
pendent Foreign Fiction Prize, si dhe është përzgjedhur si një nga 25 titujt e shquar të vitit 2004 nga American Library Association. Më 24 tetor 2006, Lars Saabye Christensen u emërua Komandant i Urdhrit Mbretëror
Norvegjez të Shën Olavit, kurse në prill 2008, qeveria franceze e nderoi me titullin Kalorës i Urdhrit të Arteve dhe Letërsisë. Lars Saabye Christensen është edhe anëtar i Akademisë së Gjuhës dhe Letërsisë të Norvegjisë.
“I fuqishëm, dramatik dhe i magjishëm”. “Daily Mail” Mbi autorin Lars Saabye Christensen është shkrimtar bashkëkohor norvegjez shumë i shquar. Studimet universitare i ka kryer për letërsi dhe gjuhë norvegjeze, histori arti dhe histori të ideve. Është autor i dymbëdhjetë romaneve, si dhe i shumë tregimeve dhe poezive. Mes veprave të tij më të shquara përmendim: “Bitëllsat”, për të cilin morri Çmimin Cappelen, dhe veçanërisht romanin me sukses botëror “Gjysmëvëllai”. Ky roman, që është botuar në më shumë
E hënë 28 maj 2012
Titulli: Mishi i engjëjve Origjinali: La carne degli angeli Gjinia: Poezi Autori: Alda Merini Shqipëroi: Lisandri Kola
Titulli: Monadologjia Origjinali: La monadologie Gjinia: Filozofi Autori: Gottfried Wilhelm Leibniz Shqipëroi: Astrit Cani
Titulli: Hipnotizuesi Origjinali: Hypnotisören Autori: Lars Kepler Shqipëroi: Ilira Shurbani, Aurora Kënga Gjinia: Roman, thriller Fragment nga libri “Do të dëgjosh vetëm zërin tim dhe numërimin mbrapsht. Çdo gjë është e qetë, e palëvizshme dhe nuk ka pse të kesh frikë”. “Si zjarr, tamam si zjarr”. Këto qenë fjalët e para që shqiptoi djali i hipnotizuar. Këto qenë fjalët që hapën portat e ankthit. Mbi librin Quhet Erik Maria Bark dhe ishte hipnotizuesi më i famshëm në Suedi. Por më pas gjithçka shkoi tmerrësisht keq dhe jeta e tij qëndronte një hap larg humnerës. Premtoi publikisht të mos e praktikonte më kurrë hipnozën dhe për 10 vjet e mbajti këtë premtim. Deri sot. Sot është 8 dhjetor. Është një natë e zhytur në dëborë dhe tringëllima e telefonit e zgjon menjëherë. Është Joona Lina, komisar i Policisë Kriminale. Një pacient ka nevojë për të. Një djalë me emrin Jozef Eku, që sapo ka qenë i pranishëm në masakrën e familjes: mamaja dhe motra e vogël janë therrur me thikë përpara syve të tij dhe ai vetë është gjetur në një lumë gjaku, çuditërisht i gjallë. Jozefi është shtruar në gjendje të rëndë shoku dhe nuk komunikon me botën përreth. Por është dëshmitari i vetëm i ngjarjes dhe duhet pyetur tani, sepse vrasësi kërkon ta përmbushë veprën duke vrarë edhe motrën e madhe të Jozefit. Ka vetëm një mënyrë për të marrë ndonjë të dhënë: të hipnotizohej Jozefi menjëherë. Ndërsa përshkon me makinë Stokholmin, që nuk kishte qenë kurrë kaq i errët dhe i ngrirë, Eriku e di tashmë që do ta thyejë premtimin e tij, do të pranojë ta hipnotizojë Jozefin. Sepse brenda vetes e di sesa i ka munguar puna e tij. E di që hipnoza funksionon. Ajo që hipnotizuesi nuk e di është se e vërteta që do të vijë prej djalit nën hipnozë do ta ndryshojë përgjithmonë jetën e tij. Komente “Ngjarja e hipnotizuesit zhvillohet në Suedi, por personazhet, dilemat dhe rasti i vrasjes makabre janë universale”. “The Indipendent” “Lars Kepler magjeps lexuesit me ‘Hipnotizuesin’, ashtu si Stieg Larsson me serinë Millenium... Mbetesh pa fjalë dhe përpiqesh të kuptosh se kush është Lars Kepler. Njeriu që me shkopin e tij magjik ka krijuar një prej romaneve më të mira të krimit, i cili të shtyn ta lexosh brenda një nate”. “Norrköpings Tidning”
•E
Librari
hënë 28 maj 2012
Rrëfime ish-ministrit të Jashtëm rus Autori: Sergej Dmitrieviç Sazonov Shqipëroi nga rusishtja: Vladimir Bregu Gjinia: Kujtime, histori
L
ibri vlen sidomos për studiuesit profesionistë të historisë, që duan të mësojnë më shumë për ngjarjet e kësaj periudhe, pedagogët, politikanët, diplomatët shqiptarë, analistët historikë, si dhe lexuesit e zakonshëm, të cilët kanë etje, ende, për ta zhbiriluar këtë periudhë shumë të largët e që ka lënë sigurisht vraga edhe në jetët e brezit të tyre. Ky libër vlen për të qartësuar përfundimisht ata mitomanë rusofilë shqiptarë, kryesisht ish - komunistë, të cilët janë rritur e edukuar me një ndjenjë të thellë dashurie politike të pakuptimtë e vetëvrasëse ndaj Rusisë (më saktë ish - BRSS), njëlloj sikur ta kishin mëmën e tyre të dytë... Këtu zbulohet qartë, me një panoramë simetrike me
Titulli: Studim gruaje, tregime franceze Gjinia: Tregime Shqipëroi: Urim Nerguti Autori: Të ndryshëm Në këtë vëllim janë përmbledhur disa nga tregimet e Volterit, Markezit De Sad, Honore de Balzakut, Sharl Bodlerit, Stefani Malarmesë, Gi dë Mopasanit, Marsel Prustit, Mauris Level dhe Rene Daumalit.
Si funksionon ligji i tërheqjes Titulli: Ligji i tërheqjes, si mund ta bëjmë që të funksionojë për ju Origjinali: The Law of Attraction Category: Udhërrëfyes praktik Autori: Esther Hicks, Jerry Hicks Shqipëroi: Adisa Duka Pasi i kishin njohur rezultatet praktike të arritura për veten dhe prej atyre njerëzve, të cilët kishin bërë pyetje të mençura lidhur me zbatimin e parimeve të Ligjit të Tërheqjes në fushën e financave, kushteve trupore dhe marrëdhënieve, ndërsa pasi i kishin zbatuar më vonë me sukses përgjigjet e Abrahamit për situatat e veta, Xherri dhe Esteri morën një vendim të qëllimshëm që t’i bënin të mundshme mësimet e Abrahamit për një rreth gjithnjë e më të gjerë njerëzish, që kërkojnë përgjigje për mënyrën se si të bëjnë një jetë më të mirë. Abrahami, një grup mësuesish jofizikë, që duket se janë të zhvilluar, flasin për perspektivën e tyre më të gjerë nëpërmjet gojës së Esterit. E ndërsa na flasin në nivelin e të kuptuarit tonë nëpërmjet trajtesash gjithë dashuri, të shkëlqyera, e megjithatë mjaft të thjeshta si të shtypura, ashtu edhe kur dëgjohen, ata na udhëheqin te një Lidhje e qartë me Qenien tonë të brendshme të dashur dhe udhërrëfyese dhe te ngritja e vetëpërmirësimit tonë prej Vetes sonë totale.
Në “traktatet erotike” të arabëve
Një rrëfim i pacipë dhe sensual i një Sheherezadeje të kohëve moderne. Një intelektuale siriane studion të fshehtat, të paktën kështu beson, të traktateve erotike të arabëve të lashtë. Derisa ajo ftohet zyrtarisht për të marrë pjesë në një simpozium mbi këtë temë. Kjo është një mundësi për të që të kujtojë të kaluarën e jetës së saj: lirinë, kënaqësitë dhe dëshirat
23
Tregime franceze për gruan
qëndrimin rus ndaj ngjarjeve gjatë periudhës së çmontimit të ish - Jugosllavisë dhe ndaj fatit të Kosovës (1981 – 1999), roli dhe këndvështrimi i tyre mbi fatin dhe popujt e Ballkanit dhe, në këtë mënyrë edhe pozicioni i Rusisë në raport me çështjen panshqiptare. Këtu lexuesi mund të orientohet më shumë mbi labirintin e atyre momenteve, kur si në një pezhishkë merimange do të përpëliteshin jetët e gjyshërve dhe stërgjyshërve tanë, jetë të cilat më së shumti u prenë në mes apo me vështirësi dolën nga grackat e historisë dhe kurthet e sllavo - ortodoksëve armiqësorë ballkanikë, me ndihmën e AustroHungarisë dhe Aleancës së Boshtit apo të ndihmuar nga fati e rrethanat si dhe kontributi i gjithë patriotëve dhe popullsisë shqiptare, e cila si asnjëherë në histori u gjend pranë asgjësimit, e mbështetur pas muri e me gjunjë në tokë, me pushkën ruse mbrapa koke.
Titulli: Të fshehtat e një gruaje Origjinali: Le preuve par le miel Autori: Salëa Al Neimi Shqipëroi: Vladimir Gjonaj Gjinia: Roman
»
në një ëndërr të bukur që gërshetohet me kujtimet nostalgjike për një dashnor misterioz dhe me citimet sensuale të kryeveprave të letërsisë arabe. Mbi autoren Poetesha siriane, Salëa Al Neimi jeton në Paris prej shumë vitesh. Pasi kreu studimet për letërsi arabe dhe dramaturgji, punoi si gazetare kulturore. Një përzgjedhje e poezive të saj, përkthyer nga vetë ajo, u botua në frëngjisht nën titullin “Vrasësit e paraardhësve të mi”. Ajo gjithashtu ka
shkruar një përmbledhje me tregime: “Libri i Sekreteve”, si dhe një përmbledhje të përzgjedhur intervistash titulluar: “Kam marrë pjesë në mashtrim”. Komente “Roman erotik i shkëlqyer. Të fshehtat e një gruaje shënon një kthesë vendimtare në letërsinë moderne arabe”. Al - Akhbar, Liban “Salwa Al Neimi, shkrimtarja siriane që jeton në Paris, është romancierja më e guximshme”. Aljazeera.net “Një libër bujar, i shëndetshëm, i bukur me një erudicion të paimagjinueshëm”. Yasmina Khadra, autor i “Dallëndyshet e Kabulit”
re Titulli: Publikja Shqipta tare Origjinali: Publikja Shqip Gjinia: Ese kritike Autori: Të ndryshëm
Dashi
Demi
Binjaket
Gaforrja
Luani
Virgjeresha
Peshorja
Akrepi
Shigjetari
Bricjapi
Ujori
Peshqit
Ka rrezik te krijohet tension ne jeten tuaj ne cift sot dhe te gjitha keto sepse ju doni t’i impononi vullnetin tuaj partnerit. Atij i ka ardhur ne maje te hundes. Beqareve do iu jepen mundesi shume te mira per te gjetur personin e endrrave. Kapeni shancin. Ne planin financiar iu duhet te beni sakrifica te medha per te stabilizuar buxhetin. Shpenzoni me pak dhe hiqni disa lek menjane.
Duke qene se do jete Jupiteri ai qe do ndikoje me se tepermi ne jeten tuaj ne cift, nuk do mund te keni nje dite te qete. Secili prej jush do mbroje mendimet e veta dhe nuk do pranoni ate qe do iu thote partneri. Kujdes! Beqaret do kene mundesi me shumice per takime por nuk do parapelqejne te fiksohen diku. Ata qe jane treguar te pamatur me financat do kene probleme te medha.
Nen influencen e Venusit, jeta juaj ne cift do filloje te stabilizohet. Do jeni me realiste dhe do beni edhe leshime kur duhet. Beqaret duhet me patjeter te ndryshojne sjelljen e koheve te fundit nese duan te bejne per vete ate qe iu pelqen. Ju mundeni! Tregohuni me vigjilente me financat dhe mos beni cmenduri me shpenzimet. Situata mund te perkeqesohet me shume sesa ju mendoni.
Klima ne cift nuk do jete shume e ngrohte dhe do e keni te veshtire t’i pranoni gabimet. Nga ana tjeter personat e divorcuar do kene mundesi te njohin dashuri te reja. Para se te merrni vendime te rendesishme qartesohuni njehere me veten tuaj. Beqaret do kene raste te shkelqyera. Shfrytezojini! Ne planin financiar situata mund te perkeqesohet duke qene se do shpenzoni jashte mase.
Urani dhe Merkuri do iu sjellin harmonine ne cift gjate kesaj dite. Ata qe sapo jane lidhur do kalojne momente te mrekullueshme dhe te mbushura me pasion te zjarrte. Beqaret do kene me shume se kurre nevoje te joshin pa pushim. Mos dilni jashte realitetit. Jo gjithcka do shkoje mire me financat. Duhet me patjeter te beni nje menaxhim me te mire te tyre dhe te tregoheni sa me te matur.
Jeta juaj ne cift do jete me e animuar dhe me e bukur gjate kesaj dite. Kujdes! Mos perfitoni nga zemergjeresia e partnerit dhe te kerkoni gjithmone e me shume, ndonjehere edhe jashte mundesive te tij. Beqaret do ndihen ende mire ashtu si jane dhe nuk do kerkojne te kene dike prane. Me financat do keni disa probleme te vogla. Merrni masat menjehere dhe gjithcka do rregullohet.
Saturni do iu premtoje cifteve qendrueshmeri dhe siguri. Secili do mbaje pergjegjesite e veta dhe nese keni femije do kujdeseni bashkarisht per ta. Nese jeni beqare, pritet te shfaqet nje person interesant me te cilin te krijoni nje lidhje te qendrueshme dhe jetegjate. Financat nuk do perbejne problem. Mundohuni te tregoheni edhe sa me te matur me shpenzimet qe te ndiheni edhe vete te qete.
Ju qe jeni ne cift do afroheni me shume me partnerin tuaj dhe do i shprehni me shume ato qe ndjeni. Do provoni edhe gjera te reja me ate qe keni ne krah. Nese jeni vetem do tregoheni me te hapur ndaj aventurave dhe nuk do e keni problem edhe sikur ato te jene kalimtare. Ne planin financiar do beni transaksione te rendesishme duke qene se situata do jete goxha e stabilizuar.
Te gjithe planetet do te ndikojne tek jete sentimentale e cifteve. Ata do iu nxitin te permiresoni lidhjen tuaj dhe te largoni komplekset. Nese jeni beqare do e keni te veshtire edhe vete ta kuptoni se cfare doni ne te vertete. Nese nuk doni thjesht nje aventure prisni edhe pak kohe. Jupiteri do sjelle fat dhe sukses ne planin financiar. Nese keni per te bere transaksione mund te tentoni.
Ne jeten ne cift ka rrezik te kete furtuna te forta. Do debatoni per gjithcka dhe do e keni te veshtire te pranoni gabimet. Ndryshoni sjellje sepse gjerat mund te shkojne edhe me keq. Beqaret nuk duhet te hezitojne te pranojne ftesat nese vertet duan te krijojne nje lidhje. Ne planin financiar situata do jete optimiste por mos merrni vendime te medha. Prisni edhe pak kohe.
Persa i perket jetes ne cift do refuzoni te beni disa zgjedhje te domosdoshme dhe kjo do shtoje dozat e rutines. Nuk do merrni kenaqesine qe keni pritur prej kohesh dhe kjo per shkakun tuaj. Edhe beqaret do e kene te veshtire te krijojne nje lidhje duke qene se personat qe do takojne nuk do ua mbushin mendjen. Perspektivat per te rritur financat do jene te mira. Me ne fund do ndiheni te qete ne kete fushe.
Venusi do jete planeti me pozitiv i jetes sentimentale te cifteve. Do jeni me sensuale dhe ne mbremje do kaloni momente pasiononte prane atij qe dashuroni. Beqaret duhet te vendosin njehere se cfare duan ne te vertete, pastaj te hidhen ne veprim. Edhe pse po afrohet fundi i muajit financat tuaja jane te mira ne krahesim me ato cka iu thone miqte per veten. Kujdes me shpenzimet gjithsesi.
kryeredaktor BRAHIM SHIMA
S T A F F
zv/kryeredaktor: ARMAND MAHO MARIGLEN MULLA
politika: ALBANA LIKA, HERION MESI, ekonomia: BRIKENA DERVISHAJ sociale: PRANVERA KOLA rrethet: BLERINA SPAHO kronika: MARIGLEN MULLA kultura: BLERINA GOCE design&layout: DANIEL PRIFTI, GËZIM DUZHA
ADRESA: RR. DULL KETA, NR. 5. (RR. E DIBRËS), TIRANË
marketing: ELIGERTA DYRMISHI cel: 067
20 62 200
e-mail: eligertad@yahoo.com
www. gazetametropol.com e-mail: gazetametropol@yahoo.com
24
« reklamË
E hënë 28 maj 2012 •