Metropol 31 maj by Gazeta Metropol

»16-17

Dokumentet dhe faktet

Qëllimi për ngritjen e shkollës “Skënderbej” në Tiranë E enjte

31 maj 2012

Viti VIII, Nr. 2679 Tel: 04 2 233 991 Fax: 04 2 233 998 Çmimi: 30 lekë • € 1.5

gazetametropol.com

Sabah Goci

Letërsia, gabimet Skema e përfitimit që ju përjashtojnë të një pensioni më

Mundësitë për të ndryshuar testin, MASH publikon rregullat që duhet të ndiqen ditën e provimit. Çfarë u ndalohet mësuesve dhe gjimnazistëve »6

të lartë nga zyrtari »6

Presidenti Rrëfimi Si ua morën gjakun 100 fëmijëve për t’ia dhënë Enverit

Visar Zhiti në “Rrno për me tregue” flet mbi revoltën e Qafëbarit dhe masakrimet në emrin e mbrojtjes së diktatorit Hoxha... »4

Intervista Historia nga kinema “Nacional” tek teatri “Skampa” »10-11

Legalizimet

Rriten çmimet që do të paguhen për faturat »5 Shtohen detyrimet për familjet që do të marrin certifikatën e hipotekës së banesës. Kritere të reja për çdo kat që ligjërohet dhe për plotësimin e dosjes së kërkuar nga ALUIZNI

PS djeg dhe kompromisin për seancën e dytë »2-3-4

Rama: Nuk do ta marrim fare në shqyrtim kandidaturën e Zaganjorit: Berisha takoi të gjithë kryetarët e partive, tani të ulemi në tryezë. PS nuk pranon as zhvillimin e seancës së radhës për ditën e hënë. Përplasjet për pikat e propozuara nga opozita. Pezullohet puna e komisionit të reformës

flasin emigrantët në Gjirokastër

shqiptarët pritë tunizianëve

“Luftë” për klientët VIP të kokainës në Itali. Policia ndalon dy të rinj

»8

Koment

Speciale

Skandali i Injorimi medial Vatikanit, sa i Kosovës shumë pikëpyetje ndaj ngjarjeve »16 në Shqipëri »12 “Gafa” e Obamës, Nga Gëzim Llojdia Polonia: Duhet të Po me udhën na kërkojë falje »17 ç’patën, xhanëm? Nga Bajrush Morina

»22 »9

Në sheshin “Omonia” kush kërkon punë, gjen mundësi

POLITIKE E enjte 31 maj 2012 •

ORA 9:00

ORA 9:10

U mblodh Komisioni i Ligjeve për të shqyrtuar kandidaturat e paraqitura nga partitë. Pas një mbledhjeje që zgjati rreth 20 minuta, Komisioni dorëzoi në Kuvend raportin e hartuar me konsensus nga të dyja palët për ta quajtur votimin të kryer pa asnjë kandidat.

ORA 10:05

Krerët e grupeve parlamentare, Ruçi e Patozi, takohen në Kryesinë e Kuvendit për të negociuar mbi emrin e dalë nga mazhoranca për kreun e ri të shtetit. Takimi ka zgjatur vetëm pak minuta, ku palët nuk ranë dakord për kandidaturën e Xhezair Zaganjorit.

Pak metra nga selia e Kuvendit kandidati i mazhorancës për president të Republikës, Xhezair Zaganjori, u filmua nga kamerat duke pirë kafen e mëngjesit me kreun e LSI-së Ilir Meta. Zaganjori u propozua nga Kryeministri Berisha pas takimit me aleatët e tij.

Ruçi: Asgjë s’ka ndryshuar nga 5 vjet më parë

Meta: Mazhoranca e angazhuar në proces

Topalli: Opozita të votojë në raundin e dytë

Patozi: PS nuk e pranoi kandidatin tonë

Nga foltorja e Kuvendit kreu i grupit të PS-së, Gramoz Ruçi, akuzoi dje kreun e mazhorancës si përgjegjës që palët nuk arritën konsensus për emrin e presidentit. “Seanca sot ishte tepër e rëndësishme për shqiptarët dhe për ndërkombëtarët. Ata nuk presin që të diskutojmë për procedurën, presin maturi, pjekuri, rezultate konkrete, ku klasa politike, më mirë vonë sesa kurrë, të jepte një sinjal pjekurie, por ja që edhe sot nuk ndodhi. Nëse do kthehemi 5 vjet më parë, do të shikojmë që edhe sot jemi përsëri në të njëjtën situatë. Nuk ka asnjë lloj ndryshimi, aktorët do të mbajnë fjalime e do të thonë të njëjtat gjëra, negociata nuk ka, emra nuk ka. Mund të bëjnë gabime të reja, po s’mund të përsëritin gabimet e bëra si më 2007-n dhe më 2011-n, pasi është i njëjti regjisor, që prodhoi të njëjtën komedi”, - tha Ruçi.

Kreu i LSI-së, Ilir Meta, tha dje se procesi i negociatave për zgjidhjen e kreut të ri të shtetit duhej të kishte nisur më herët, duke vlerësuar angazhimin e mazhorancës në këtë proces. “Vlerësoj angazhimin e mazhorancës, edhe pse të vonuar, për të hapur këtë proces, për të parë përtej vetes, që kishte nisur prej muajsh për t’i dhënë vendit një president që bashkon sa më shumë. Është bërë një propozim për një kandidat konkret, Xhezair Zaganjorin, dhe besoj se mazhoranca ka dhënë një standard për disa nga cilësitë dhe tiparet që mund të kishte presidenti i ri. Si asnjë kandidat tjetër kandidati konkret gërsheton përvojën diplomatike me përfaqësimin ndërkombëtar të vendit me përvojën në fushën e gjyqësorit, dhe kjo është një nga sfidat kryesore, përfshirë përvojën akademike”, - tha Meta.

Para mbylljes së seancës së djeshme plenare, ku u ezaurua raundi i parë i votimit për presidentin, kryeparlamentarja Topalli i ftoi deputetët ta zgjedhin kreun e ri të shtetit në raundin e dytë. Sipas saj, palët duhet të kenë shpirtin e pranimit. “Zgjedhja e presidentit të Republikës është një ngjarje e madhe. Në ditët e fundit janë bërë hapa progresivë dhe të rëndësishëm për zgjedhjen e një kandidati serioz. Të gjithë shqiptarët i kanë drejtuar sytë në sallën e seancës plenare, duke shprehur njëkohësisht bindjen se, nëse forcat politike do të kenë shpirtin e pranimit, presidenti i Republikës do të zgjidhet në raundin e dytë ose të tretë”, tha Topalli, e cila thirri mbledhjen e Konferencës së Kryetarëve për të përcaktuar datën e mbajtjes së raundit të dytë të zgjedhjes së kandidatit për president.

Pas takimit të mëngjesit të djeshëm me homologun Ruçi kreu i grupit të PD-së konfirmoi se PS-ja e refuzoi kandidatin e mazhorancës, por shtoi se opozita nuk kishte shkuar për negociata. “Ky ishte filmi i xhiruar paraprakisht në selinë e PS-së, që nuk ka lidhje me skemën e negociatave që zhvillohen në selinë e Kryesisë së Kuvendit. Sot ne erdhëm shumë konkretisht me një propozim real, që kishte të bënte me një kandidaturë, për të cilën ramë dakord me të gjithë aleatët e PD-së. Do të ketë një propozim të parë dhe ky erdhi nga mazhoranca. Refuzimi nuk m’u duk befasues, por më la shije të hidhur. Ne do të përpiqemi me shpresën që opozita të vendosë të paktën raundin e dytë të zgjedhim presidentin, por nuk besoj se do të dalë ndonjë produkt i vlefshëm sot nga mbledhja e Këshillit të të Urtëve të PS-së”, - u shpreh Astrit Patozi.

PS: MAZHORANCA NEGOCION ME VETEN. PD: DO TË BËJMË GJITHÇKA PËR PRESIDENTIN E DUHUR

Dështon raundi i parë për president konsensual Mazhoranca e opozita fajësojnë njëra-tjetrën për dështimin e djeshëm Herion Mesi

KAFJA ME RAMËN

azhoranca dhe opozita fajësuan dje njëratjetrën për dështimin e raundit të parë për zgjedhjen e presidentit të ri të vendit me 84 vota. Në emër të grupit parlamentar socialist kreu i tij, Gramoz Ruçi, nga foltorja e Kuvendit tha se opozita ishte e gatshme për dialog, ndërsa mazhoranca preferoi të negocionte me veten. “Opozita ishte serioze që në momentet e para. I ofroi mazhorancës gatishmëri e vullnet të mirë që të shohin përtej interesave të ngushta për të zgjedhin kreun e shtetit. Konsensusi nuk kërkohet mes vetes, por me kundërshtarët. Rama ju drejtoi letër, ku kërkoi takim, dialog e negociata, proces, ofertë që duhej ta bënit ju, që s’patët asnjë minutë kohë për t’u ulur me ne. Kreu i maxhorancës nuk do të ulet me kundërshtarët”, - tha Ruçi. Ndërsa Kryeminis-

“E kam thënë dhe e them: si kryetar partie me Edi Ramën do të takohesha në vitin iks, si kryeministër jam i detyruar ta takoj sa herë të kërkojë. Kryeministri është i të gjithë shqiptarëve. Aq më tepër kryeministri është i detyruar në Kod dhe në ligj të takohet, të presë deputetët e opozitës dhe deputetët e tij dhe aq më tepër kryetarin tuaj. Por çfarë ndodh tani? Ky tani u bie vizë me Damjan e me të gjithë dhe thotë ‘hajde të ulemi ne të dy bashkë tani’. Çfarë do të bëjmë ne të dy bashkë?!”- tha Berisha

FTESA E PS-së

tri Berisha deklaroi se mazhoranca do të bëjë gjithçka për të gjetur presidentin e duhur. “Jemi të vendosur të bëjmë gjithçka për t’i dhënë vendit presidentin në lartësinë kushtetuese të detyrës së tij, gruan apo burrin me integritet të lartë, të gjithanshëm”, - tha Berisha. Kreu i qeverisë, duke

iu referuar kërkesave të PS-së, u shpreh se PS-ja kërkon që të rilindë Bllokun e ish-regjimit komunist me ultimatume dhe presion. “ODIHR-i nuk mund të merret me fobitë dhe obsesionet e PS-së. Me retorika boshe Rama s’mund t’u hedhë hi syve qytetarëve shqiptarë, se kanë ikur ato kohë, nuk është më

“Opozita do të jetë në misionin e saj në çdo raund që pason këtë raund të dështuar për fajin tuaj, se asnjëherë nuk është vonë për të ngritur një proces. I ofruam maxhorancës gatishmërinë që të shihnim tej interesave të ngushta partiake. Në demokraci kundërshtarin nuk e zgjedh dot, ta zgjedhin të tjerët dhe ne jemi të detyruar të punojmë bashkë. Dialogu bëhet me kundërshtarët, procesi bëhet me kundërshtarët, konsensusi bëhet me kundërshtarët”, - tha dje kreu i grupit parlamentar të PS-së, Gramoz Ruçi. koha e territ dhe censurës”, tha Berisha. Ai shtoi se mazhoranca ka një marrëveshje për

të zgjedhur me konsensus mes PD-së dhe LSI-së presidentin, pasi është ngritur mbi

këtë marrëveshje, e cila është shkruar siç ka dashur PS-ja dhe siç ka kërkuar kryetari i saj.

POLITIKE •E

enjte 31 maj 2012

ORA 10:30

ORA 11:50

Nis punimet seanca plenare e Kuvendit, të cilën palët e konsumuan pa paraqitur kandidaturat e tyre. Seanca nisi me fjalën e kryeparlamentares Topalli, që lexoi raportin e Komisionit të Ligjeve. Më pas ftoi palët për të mbajtur një fjalë.

Pas fjalimit të Kryeministrit Berisha, që uroi që raundin e ardhshëm palët të vijnë me kandidaturën për president, Kryetarja e Kuvendit mbylli seancën e djeshme plenare, që shënoi mbylljen e raundit të parë të votimit për presidentin e ri.

ORA 14:00 Kuvendi njofton se Konferenca e Kryetarëve u mblodh për të caktuar datën për zhvillimin e raundit të dytë për zgjedhjen e presidentit të ri. Mbledhja rezultoi e pasuksesshme, pasi PD-ja e PS-ja nuk gjetën konsensusin mes tyre për datën e votimit të dytë.

PROCEDURAT PARASHIKOJNË 5 RAUNDE VOTIMI PËR 5 JAVË

Presidenti shpallet në korrik Në fund kreu i shtetit zgjidhet me 71 vota Procedurat që nisën të mërkurën e kaluar nga Kuvendi për zgjedhjen e presidentit të ri të Republikës, mund të zgjasin deri në korrik të këtij viti, ose mund të përfundojnë më herët, në rast se forcat politike bien në konsensus. Neni 109 i Rregullores së Kuvendit parashikon që procedurat për zgjedhjen e kreut të ri të shtetit bëhen me votim të fshehtë dhe pa debat. Kushtetuta në pikën 1 të nenit 87 parashikon që kandidati apo kandidatët për president i propozohen Kuvendit nga një grup prej jo më pak se 20 deputetësh, ku një deputet nuk lejohet të propozojë në të njëjtën kohë më shumë se një kandidat. Sipas Kushtetutës, parashikohet që votimi i parë zhvillohet jo më vonë se shtatë ditë nga fillimi i procedurës për zgjedhjen e

PRESIDENTI I RI Dështimi i raundit të parë dje në Kuvend

Reagon BE, zëdhënësi i Fyles: Proces kushtetues me dialog Ndërsa mazhoranca dhe opozita dështuan në tentativën e tyre të parë për të zgjedhur një president me 84 vota, Brukseli apeloi dje që procesi të zhvillohet në frymën e Kushtetutës. Zëdhënësi i komisionerit për Zgjerimin Europian, Stefan Fyle, Peter Stano tha se ky është një proces shqiptar, por ka rëndësi që presidenti i ri të përfaqësojë unitetin kombëtar. Sipas Stanos, mungesa e konsensusit politik në këtë proces do të pengojë procesin integrues të vendit në Bashkimin Europian. “Është me rëndësi të thuhet se për këtë proces janë politikanët, përfaqësuesit e popullit dhe institucionet shqiptare që duhet të vendosin. Komisioni Europian kërkon të shohë një proces që respekton Kushtetutën, që presidenti të zgjidhet në respekt të frymës kushtetuese, që ai të përfaqësojë të gjithë qytetarët si dhe të shprehë unitetin kombëtar. Përfaqësuesit e Bashkimit Europian kanë theksuar shumë herë edhe nevojën e konsensusit për këtë proces. Sa më shumë të këtë konsensus midis të gjitha forcave politike, aq më mirë është për vendin, aq më mirë është për progresin si dhe për reformat që janë të domosdoshme për t’u realizuar, në mënyrë që Shqipëria të ecë më shpejt dhe të bëjë një hap të ri në rrugën e integrimit në Bashkimin Europian”, - deklaroi dje Petër Stano. Procesi për zgjedhjen e presidentit të ri do të reflektohet në raportin që publikohet në vjeshtë.

presidentit. “Secili nga votimet e tjera zhvillohet jo më vonë se shtatë ditë nga përfundimi pa sukses i votimit pararendës. Votimi quhet i bërë edhe kur në konkurrim nuk paraqitet asnjë kandidat. Në votimin e dytë, të tretë dhe të katërt mund të paraqiten kandidatë të rinj,

sipas kushteve të pikës 1 të këtij neni”- thekson Kushtetuta në nenin e lartpërmendur. Ndërsa në rast se edhe pas përfundimit të raundit të katërt nuk ka asnjë kandidaturë të zgjedhur, atëherë Presidenti i ri zgjidhet me shumicë të thjeshtë nga deputetët në Kuvend.

KUVENDI PËRCAKTON SOT KRITERET PËR VOTIMIN E RADHËS

Palët s’bien dakord edhe për raundin e dytë të presidentit Herion Mesi Pasi u konsumua pa sukses raundi i parë për zgjedhjen e kreut të ri të shtetit, PD-ja e PS-ja nuk kanë rënë dakord as për raundin e dytë të presidentit. Por gjithçka mbi votimin e dytë për presidentin do të përcaktohet sot në seancën e radhës plenare në Kuvend. “Sot u mblodh Konferenca e Kryetarëve për të caktuar datën për zhvillimin e raundit të dytë për zgjedhjen e presidentit të ri të Republikës së Shqipërisë. Në konferencë u morën në shqyrtim të gjitha opsionet e mundshme që lejon rregullorja dhe në përfundim shumica e anëtarëve të Konferencës mbështetën propozimin që raundi i dytë për zgjedhjen e presidentit të Republikës së Shqipërisë të zhvillohet ditën e hënë, dt. 4.06.2012, ora 10:00. Anëtarët që i përkasin grupi politik të Partisë So-

Shumica e anëtarëve mbështetën propo� zimin që raundi i dytë për zgjedhjen e presidentit të Republikës së Sh� qipërisë të zhvillo� het ditën e hënë, dt. 4.06.2012, ora 10:00.

cialiste nuk dhanë konsensus për këtë datë, pasi kërkuan zhvillimin e seancës ditën e martë, dt. 5.06.2012, ora 10:00. Në këto kushte, Konferenca gjykoi që (për mungesë konsensusi) zgjedhja e njërës prej këtyre alternativave duhet të bëhet sipas Rregullores në

seancën e nesërme parlamentare”, - njoftoi dje zyra e shtypit e Kuvendit. Në argumentimin e saj mësohet se opozita shtyrjen e datës së votimit të dytë e kërkoi me pretendimin se kërkon të shfrytëzojë të gjithë kohën e mundshme për të parë gjetjen e një konsensusi.

Anëtarët që i përka� sin grupit politik të Partisë Socialiste nuk dhanë konsen� sus për këtë datë, pasi kërkuan zhvil� limin e seancës ditën e martë, dt. 5.06.2012, ora 10:00.

INTERVISTE E enjte 31 maj 2012 •

RAMA INTERVISTË NË EMISIONIN “TOP STORY” GJATË KOHËS KUR KUVENDI DISKUTONTE PËR PRESIDENTIN

“Nuk e marrim parasysh kandidaturën, u lamë jashtë procesit të përzgjedhjes”

dërkohë që në sallën e seancave plenare po zhvillohej raundi i parë i zgjedhjes së presidentit, kryetari i PS-së, Edi Rama, ka zgjedhur emisionin “Top Story” të Sokol Ballës për të dhënë opinionin e tij në lidhje me këtë çështje. Sipas tij, Kryeministri tregoi se duke shmangur takimin me kryetarin e opozitës ai kërkon të tërheqë zvarrë Kuvendin. Rama tha se opozita s’mund ta marrë parasysh kandidaturën e Xhezair Zaganjorit, në një kohë kur gjysma e aktorëve të zgjedhjes së kreut të shtetit nuk kanë qenë pjesëmarrës në diskutime. Sokol Balla - Çfarë keni për të thënë pas tiradave të kritikave dhe akuzave që ju erdhën nga kryetari i mazhorancës Berisha në sallën e Kuvendit pas seancës së votimit të parë për zgjedhjen e presidentit të Republikës dhe mesazheve që erdhën nga Ilir Meta? Edi Rama - Besoj se cilësimi juaj është i mjaftueshëm. Ishin vërtet tirada dhe akuza që nuk kanë të bëjnë asgjëkund me procesin që ne duam të ndërtojmë. Nuk kanë të bëjnë asgjëkund me frymën që i duhet një procesi të tillë, nuk kanë të bëjnë asgjëkund me vullnetin për të komunikuar seriozisht me opozitën. Nuk kanë të bëjnë asgjëkund, në fund të fundit, as me ndonjë dëshirë për të realizuar konsensus. Është e qartë, por megjithatë ne vazhdojmë të këmbëngulim se jo për hir të kryeministrit dhe të qeverisë, as për hir të opozitës, por për hir të interesave të vendit dhe për domosdoshmërinë që Shqipëria të japë provën që i kërkohet: duhet proces, duhet dialog, duhet konsensus. - Ka pasur kritika se në fakt 4 kërkesat apo 4 kushtet, siç i cilësoi zoti Patozi ditët e fundit, që ju keni vënë, në fakt janë në njëfarë mënyre një lloj skeme për të fshehur qëndrimin tuaj refraktar ndaj procesit të zgjedhjes së presidentit të Republikës. Pra, në njëfarë mënyre duke kushtëzuar një proces kushtetues me kërkesa të tjera, që sigurisht janë të kërkuara nga ndërkombëtarët, por vijnë në kohën, do thosha unë, të padukur, ose jo unë, po thonë kritikët tuaj. - Besoj se nga njëra nga anë kjo tregon se as Kryeministri, as zëdhënësi i tij në krye të grupit parlamentar nuk janë në realitetin ku jetojmë, janë jashtë realitetit. Realiteti ku jetojmë është realiteti i një marrëdhënieje jashtëzakonisht delikate dhe të komplikuar me BE-në për të mundur të realizojmë ato 4 detyrime që nuk janë shpikur nga opozita, nuk janë ultimatume, nuk janë as parakushte për të dialoguar, por janë substanca e asaj çka kërkon prej muajsh komuniteti ndërkombëtar dhe Bashkimi Europian. Mjafton të merrni dhe të lexoni adresimin e komisionerit të Zgjerimit në parlamentin shqiptar, dhe ato gjenden aty. Mjafton të merrni dhe të lexoni raportin e Departamentit të Shtetit, dhe ato gjenden ato. Mjafton të merrni dhe të shikoni të gjitha deklarimet e miqve dhe partnerëve ndërkombëtarë në arkivin tuaj, dhe ato gjenden ato. Thënë kjo, dëshiroj ta nënvizoj se e gjithë përpjekja për t’i paraqitur këto si kushte që synojnë të pengojnë procesin e dialogut për zgjedhjen e presidentit, e gjithë përpjekja për ta paraqitur këtë si një paketë bllokuese është e shëmtuar dhe tërësisht e bazuar mbi nevojën që ka Kryeministri dhe shumica për t’iu shmangur dialogut dhe për t’iu shmangur çdo komunikimi që prodhon konsensus. Ne e kemi çuar një propozim në tryezë. Pala tjetër ka të drejtën të thotë: “Me propozimin tuaj ne biem dakord në parim me këto pika, por jemi për këtë axhendë të kësaj tryeze.”. Por këtu s’ka tryezë, këtu s’ka proces. Këtu ka vetëm një komunikim që zhvillohet përmes konferencave të shtypit, që zhvillohet përmes retorikave në tribunën e Kuvendit, që zhvillohet

përmes medieve dhe jo drejtpërdrejtë me të gjitha palët. - Pse këmbëngulni kaq shumë që të takoheni me zotin Berisha? - Unë nuk këmbëngul fare të takoj kaq shumë personalisht kryeministrin, ndaj habitem me pyetjen tuaj. Është shumë e thjeshtë: dialogu kërkon ndërveprim, kërkon komunikim mes palëve. Në rast se Kryeministri takon të gjithë kryetarët e partive, madje takon edhe kryetarin e partisë aleate me ne në opozitë, për çfarë i takon? I takon për të pirë kafe? Në qoftë se ata i takon për të pirë kafe dhe për këtë arsye nuk më takon mua, s’ka asnjë problem. Unë besoj se arsyeja pse Kryeministri i shmanget takimit në një tryezë të të gjithë kryetarëve të partive është se ai e ka jashtëzakonisht të vështirë që të përballet me argumente në tavolinë për të ndërtuar një proces. E po ashtu e ka shumë të vështirë pastaj të ikë nga një tavolinë ku do të ulet për procesin. Kryeministri sot ishte fare i qartë: dëshiron vetëm të tërheqë zvarrë Kuvendin, të humbasë kohën e këtyre raundeve të para me alibinë se po ofron konsensus për të ardhur përsëri në pikënisjen e tij dhe për të realizuar zgjedhjen e një presidenti që është noteri i tij partiak. - Zoti Berisha në fjalën e tij, pavarësisht cinizmit dhe sarkazmit ndaj jush, në fakt u duk sikur foli për tri nga pikat për të cilat ju keni folur në kërkesat tuaja, ku keni folur për reformën, për çështjen e imuniteteve, reformën parlamentare dhe KQZ-në, kur ai bëri, le të themi, një lëshim apo propozim konkret në sallën e Kuvendit. Sipas jush, a janë lëshime këto, a do t’i negocioni ato, por duke respektuar atë që tha Kryeministri: axhendën politike, në radhë të parë zgjedhjen e presidentit të Republikës? - Nuk ka absolutisht asnjë lidhje ajo çka ne kërkojmë me atë çka Kryeministri dhe qeveria po mundohen të krijojë në perceptimin publik. Ne kemi bërë një propozim të qartë me 4 pika. Ne besojmë se janë çështje që mund të zgjidhen brenda ditës tri të parat. - Pse s’e ndani në dy tryeza: një për presidentin dhe një për tri çështjet e tjera, që të gjeni pika të përbashkëta? - Sepse kësaj i thonë hedh një budalla një gur në lumë dhe

pastaj 100 të mençur nuk e nxjerrin dot! Ju lutem mos kërkoni gurin në lumë. Ajo çka është e qartë është që ne - dhe po e përsëris prapë edhe brenda këtij komunikimi - nuk kemi kushtëzuar axhendën se si mund të ndahen këto pika, se si mund të ndërtohet një kalendar për t’i trajtuar këto pika, se si mund të zgjidhen këto pika brenda harkut të këtij sesioni parlamentar. Shqipëria nuk mund ta rriskojë statusin e kandidatit për marrëzinë e Sali Berishës. Kjo është fare e qartë dhe e thjeshtë. Është marrëzi të konsumosh kohë dhe të djegësh raunde pas raundesh me këtë retorikë që nuk çon asgjëkund. Ajo çka ne kemi nevojë është të bëjmë atë që bën e gjithë bota e qytetëruar, që bëjnë të gjitha palët në çdo parlament të Europës, ku duam të bashkohemi, kur është fjala për të bërë zgjidhje si këto që janë shtruar në tavolinë, të cilave Sali Berisha u ikën si djalli temjanit. - Pra, e keni një propozim konkret apo thjesht do ta lini atë të diskutohet në Konferencën e Kryetarëve? Do të ketë një kundërpropozim konkret nga ana juaj për daljen nga kjo spirale apo?… - Ne e kemi bërë propozimin tonë. Në tryezë të gjitha palët duhet të ulen dhe secila palë duhet të shprehë pikëpamjen e vet. Ne nuk themi: “Ja ku i keni katër pikat, merrini të tëra menjëherë kështu siç themi ne”, madje ne nuk themi as që “merrini të tëra menjëherë”. Ne themi të ulemi dhe të gjejmë fillin e arsyes për të bashkëpunuar, në rast se duam t’i japim vendit një president konsensual, në rast se duam t’i japim vendit reformat, pa të cilat nuk na ndihmon dot familja europiane ku duam të hyjmë. “Na ndihmoni t’ju ndihmojmë” është fraza e përsëritur prej tyre me muaj të tërë, është fjalia që dëgjova edhe dje nga përfaqësuesit e komunitetit ndërkombëtar. E atëherë cila është ndihma që kërkon prej nesh që ata të ndihmojnë Shqipërinë? Ndihma që kërkon prej nesh është që ne të mos futim kokën si struci në rërë për t’u fshehur. T’i adresojmë këto probleme dhe t’i

zgjidhim këto probleme. Janë të gjitha të zgjidhshme, por nuk ka vullnet politik për t’i zgjidhur, sepse Kryeministri kërkon të mbajë peng reformën zgjedhore, pasi nuk mund të qëndrojë në atë karrige, në qoftë se nuk garanton atë sistem të korruptuar dhe të korruptueshëm përmes së cilit vjedh zgjedhjet. Kryeministri nuk është i gatshëm që të zgjidhë problemin e reformës parlamentare, sepse nuk mund t’i lejojë deputetët e tij që të kenë lirinë për të votuar në mënyrë të fshehtë. Kryeministri nuk është i gatshëm as të zgjedhë një president konsensual për arsye tashmë të njohura publikisht. Në rast se ai do të jetë i gatshëm, nuk ka asnjë arsye që ne në raundin e dytë të mos e zgjedhim presidentin dhe që brenda sesionit të mos i zgjidhim të gjitha nyjat që kanë mbetur në procesin e reformave. - Mund të jetë Zaganjori sërish një kandidat apo jo, të cilin mund ta merrni në konsideratë, nëse realizohen këto që thoni ju? - Ne nuk kemi çfarë të marrim në konsideratë në një situatë kur ka një proces unilaterial, krejtësisht të njëanshëm në përpjekjen për të krijuar idenë se këtu ka një hapje, por në fakt duke qëndruar mbyllur brenda gjysmës së parlamentit dhe duke akuzuar dhe duke u ankuar për gjysmën tjetër. Gjysma tjetër e parlamentit është jashtë procesit. Në rast se nuk ka proces, ne nuk kemi asnjë arsye që të hyjmë as në emra dhe as në historira këmbimesh të emrave, si të ishin robërit që u dorëzojmë palëve në shkëmbim. Mustafa Nano - Kam një kërshëri gazetareske. Cili është takimi më i rëndësishëm i karrierës suaj politike dhe çfarë ju kanë thënë për Jozefinën? - Mustafai, që më pyet, e njeh mirë këtë teknologji të transformimit të komunikimit politik në një thashethemnajë dhe të shpërdorimit të të gjitha informacioneve dhe fakteve, duke deformuar përmbajtjen e tyre për të vazhduar për t’i hedhur hi syve. E përsëris edhe për ty, Mustafa: një budalla hedh një gur në lumë, por ju lutem shumë mos u bëni si ata 100 të mençurit që zhyten për ta gjetur, sepse atë gur e ka marrë lumi njësoj siç merr lumi kaq shumë mundësi dhe kaq shumë kohë në këtë vend për shkak të budallallëkut. Sokol Balla - Më duket se Berisha i është referuar takimit që ju keni pasur me zotin Lamert në Bundestagun gjerman? - E po atëherë, në qoftë se do t’i qëndrojmë kësaj, sepse po e pyesni ju, unë po përgjigjem se në takimin me presidentin e Bundestagut gjerman është përsëri shprehja “na ndihmoni t’ju ndihmojmë”. Zgjidhni problemin e presidentit me konsensus, zgjidhni problemin e reformës zgjedhore dhe na garantoni se, kur të merrni statusin e kandidatit, të mos jeni një vend në pragun e familjes europiane, se përsëri do të turpëroni veten dhe do të vini në pozitë të vështirë Europën me zgjedhje si ato që janë bërë deri tani. Zgjidhni problemet, na ndihmoni t’ju ndihmojmë. Pra, kjo ka qenë në përmbajtje, pavarësisht se nuk po e them adliteram çka u tha. Ndërkohë nuk është folur asnjë sekondë dhe për asnjë arsye për Kryetaren e Kuvendit.

POLITIKE •E

enjte 31 maj 2012

EKZEKUTIVI NDRYSHON VENDIMIN ME PROPOZIM TË MINISTRIT OLLDASHI

Legalizimet, qeveria rrit tarifat Subjektet do të paguajnë përditësimin dhe hartimin e dokumenteve Albana Lika

Sanksionet për subjektet që kanë kryer shtesa anësore ose shtesa në kate, për qëllim kalimi pronësie ose qiradhënieje, llogariten nga ALUIZNI, në përputhje me përcaktimet dhe përqindjet e përcaktuara në nenin 43 të ligjit nr. 9 482 “Për legalizimin, urbanizimin dhe integrimin e ndërtimeve pa leje”, i ndryshuar. Likuidimi i penaliteteve do të bëhet për llogari të njësive të qeverisjes vendore brenda 30 ditëve nga pajisja me formularin e penaliteteve për legalizimin e shtesave informale të subjektit ndërtues.

PAGESA

Për objektet informale me funksion banimi dhe funksion të përzier likuidimi i parcelës ndërtimore mund të bëhët: në mënyrë të menjëhershme, duke përfituar një zbritje në masën 20% të vlerës; brenda një viti me dy këste, ku kësti i parë të jetë jo më pak se 50 % e vlerës, duke përfituar një zbritje me 10% nga vlera e këstit të dytë; brenda tre vjetve për rastet e pamundësisë së shlyerjes së këstit të dytë. Për pagesën e parcelës ndërtimore subjektet mund të përfitojnë nga skema e kreditimit bankar.

SANKSIONET

Tarifa e shërbimit për legalizimin e objekteve pa leje dhe i shtesave informale në ndërtime me leje është në vlerën 4000 lekë. Kjo vlerë është e pandryshueshme, pavarësisht nga sipërfaqja e ndërtimit, numri i kateve apo destinacioni i përdorimit të objektit informal apo shtesës informale. Të ardhurat e mbledhura nga tarifa e shërbimit për legalizim do të përdoren nga ALUIZNI për përditësimin në terren dhe përgatitjen e dokumentacionit teknik të objekteve pa leje apo të shtesave informale në ndërtime me leje.

VKM I VJETËR

everia shqiptare rrit tarifat e shërbimit për legalizimin e ndërtimeve pa leje. Përmes një vendimi të propozuar nga Ministria e Transportit, të miratuar në mbledhjen e djeshme të Këshillit të Ministrave, subjektet e interesuara nga 4000 lekë për legalizimin e objekteve pa leje dhe të shtesave informale në ndërtime me leje do të paguajnë të njëjtën vlerë për përditësimin e dokumenteve për secilin kat të objektit. Gjithashtu subjektet e interesuara do të paguajnë shumën në vlerën 6000 lekë për tarifën e shërbimit për hartimin e dokumentacionit teknikoligjor. Ky shërbim deri tani mbulohej nga të ardhurat e mbledhura nga tarifa e shërbimit për legalizimin. Ndryshimet e mësipërme janë parashikuar në vendimin nr.1180, datë 5.08.2008 të Këshillit të Ministrave “Për përcaktimin e vlerës së tarifës së shërbimit për legalizim dhe mbledhjen e administrimin e të ardhurave të procesit të legalizimit”, i ndryshuar. “Pika 1 e vendimit nr. 1180, datë 5.08.2008 të Këshillit të Ministrave, i ndryshuar, ndryshohet si më poshtë: ‘Tarifa e shërbimit për legalizimin e objekteve pa leje, shtesave informale në ndërtime me leje përbëhet nga tarifa e shërbimit për përditësim, e cila është në vlerën 4000 (katër mijë) lekë për çdo kat të objektit pa leje/ shtesës informale në ndërtime me leje dhe tarifa e shërbimit për hartimin e dokumentacionit teknikoligjor, me vlerë 6000 (gjashtë mijë) lekë për çdo objekt pa leje/shtesë informale në ndërtim me leje”, - thuhet në vendimin e djeshëm. Në pikën tre të tij vendimi përcakton se “të ardhurat e mbledhura nga tarifa e shërbimit për përditësimin dhe për hartimin e dokumentacionit teknikoligjor do të përdoren nga ALUIZNI dhe do të destinohen respektivisht për përditësimin në terren të gjendjes ndërtimore dhe mbulimin e shpenzimeve për hartimin e dokumentacionit administrativ për legalizimin e objekteve pa leje/shtesave informale në ndërtime me leje”. Subjektet që përfitojnë legalizimin e objekteve informale do të shlyejnë brenda 10 ditëve nga data e njoftimit me shkrim mbi pagesat, vlerat e përcaktuara në këtë vendim, në llogarinë e hapur për këtë qëllim. Për objektet informale të kualifikuara për legalizim ALUIZNI afishon listën e subjekteve poseduese dhe i pajis ato me formularin e pagesës së tarifës së shërbimit. Brenda një muaji nga pajisja me formularin e pagesës së tarifës së shërbimit, modeli i të cilit i bashkëlidhet këtij vendimi, subjektet që do të vazhdojnë procedurat e legalizimit të objekteve pa leje apo shtesave informale në ndërtime me leje do ta derdhin këtë pagesë në numrin e llogarisë bankare të hapur për këtë qëllim nga ALUIZNI. Subjektet që kanë vetëdeklaruar jashtë afateve ligjore (në muajin e tretë dhe të katërt) të periudhës së vetëdeklarimit së bashku me tarifën e shërbimit do t’i shlyejnë edhe sanksionet e parashikuara për këtë qëllim për llogari të ALUIZNI-t, duke iu referuar kohës së vetëdeklarimit dhe natyrës së ndërtimit informal (vilë, shtesë familjare, shtesë tregtare), të

Pagesat e parcelave

Vlera e objekteve, mënyrat e llogaritjes së tyre Pagesa për parcelën ndërtimore mbi të cilën është ngritur objekti informal llogaritet nga ALUIZNI sipas ligjit nr.9 482, “Për legalizimin, urbanizimin dhe integrimin e ndërtimeve pa leje”, i ndryshuar. Pagesa do të bëhet menjëherë për objektet me funksion socialekonomik. Për objektet informale me funksion banimi, kur sipërfaqja e parcelës ndërtimore është e një madhësie të ndërmjetme nga sipërfaqet e përcaktuara në ligj, pagesa për të do të jetë shuma e vlerës më të vogël në lekë plus vlerën shtesë që del nga llogaritja me interpolim për sipërfaqen shtesë. Kur objekti informal ka funksion socialekonomik, vlera në lekë e parcelës ndërtimore llogaritet duke u bazuar në çmimin e tregut për metër katror në çastin e kalimit të pronësisë, ndërsa për objektet informale me funksion të përzier për të llogaritur vlerën e parcelës ndërtimore do të aplikohet dhe koeficienti i shfrytëzimit të ndërtesës në legalizim.

parashikuara në nenin 8 të ligjit nr. 9482, datë 3.04.2006 “Për legalizimin, urbanizimin dhe integrimin e ndërtimeve pa leje”, i ndryshuar. Të ardhurat e mbledhura nga këto sanksione së bashku me tarifën e shërbimit do të përdoren nga ALUIZNI në përputhje me përcaktimin e këtij vendimi. Për zbatimin e vendimit është ngarkuar ALUIZI dhe Ministria e Punëve Publike, Transportit dhe Telekomunikacionit.

Taksa e ndikimit në infrastrukturë Drejtoria rajonale e ALUIZNI-t, në përputhje me të dhënat ndërtimore të dokumentacionit teknik (genplan, planimetri), kryen llogaritjen e vlerës së taksës së ndikimit në infrastrukturë për çdo objekt informal, publikon listën emërore të subjekteve taksapaguese dhe i pajis ato me formularin e pagesës. Taksa e ndikimit në infrastrukturë llogaritet duke iu referuar kostos mesatare vjetore të ndërtimit të banesave për metër katror, publikuar nga Enti Kombëtar i Banesave në kohën e llogaritjes, në përputhje me ligjin “Për procedurat e privatizimit të banesave të ndërtuara ose të blera me fonde shtetërore nga EKB”. Për objektet me leje me shtesa informale në ndërtim përqindja e taksës vendore të ndikimit në infrastrukturë do të aplikohet mbi vlerën e investimit të shtesës informale. Taksa e ndikimit në infrastrukturë paguhet brenda 30 ditëve nga data e pajisjes me formularin e pagesës për llogari të njësisë së qeverisjes vendore ku ndodhet ndërtimi informal. Fondi i krijuar nga pagesa e kësaj takse do të përdoret për financimin e studimeve urbanistike, realizimin e tyre dhe përmirësimin e infrastrukturës së territoreve që legalizohen.

TAKIMI Haxhinasto- Lyrvall

Integrimi, me rëndësi zgjedhja e Presidentit Ministri i Punëve të Jashtme Edmond Haxhinasto, priti dje Drejtorin Politik në Ministrinë e Punëve të Jashtme të Suedisë, Bjorn Lyrvall. Pas një pasqyrë të shkurtër të ecurisë së reformave në përmbushje të rekomandimeve në kuadër të marrjes së statusit të vendit kandidat në BE, nga ministri Haxhinasto, bashkëbiseduesit ndanë të njëjtin mendim lidhur me rëndësinë që ka fryma pozitive e dialogut politik në vend ecuria e procesit të zgjedhjes së Presidentit, në drejtim të integrimit evropian. Gjithashtu ata shkëmbyen mendime mbi ecurinë e procesit të liberalizimit të vizave, duke nënvizuar rëndësinë që paraqet respektimi i rregullave të lëvizjes së lirë nga qytetarët shqiptarë. Në fund, Ministri Haxhinasto shprehu vlerësimin e tij mbi bashkëpunimin rajonal, duke vënë theksin në nevojën e përfshirjes së Kosovës në nismat rajonale. Ndërsa Lyrvall vlerësoi rolin stabilizues që luan Shqipëria në rajon.

Rama pret Thaçin

Maqedonia të ecë drejt demokratizimit Kryetari i Partisë Socialiste, Edi Rama, priti dje në një takim kryetarin e Partisë Demokratike Shqiptare të Maqedonisë Menduh Thaçi. Në fjalën e tij Rama tha se gjatë takimit u nda shqetësimi për situatën e ngërçit në Maqedoni si dhe për domosdoshmërinë që përmes sa më shumë përpjekjesh konstruktive e sidomos të gjithë faktorit shqiptar Maqedonia të shkoj përpara në rrugën e demokratizimit, modernizimit e të zhvillimit. Nga ana e tij kryetari i PDSH-së, Menduh Thaçi, u shpreh se ka kërkuar mbështetje nga Rama për të zhbllokuar situatën në Maqedoni. “Gjithmonë në drejtim të kërkimit të ndihmës për ta zhbllokuar situatën, pasi situata është shumë e keqësuar si në aspektin e bllokimit të procesit integrues, ashtu dhe në drejtim të shkeljes së të drejtave të shqiptarëve, ndërkohë që kriza ekonomike i troket te dera Maqedonisë. Do të vazhdoj të flas me këtë fjalor dhe me këtë interesim që të bëjmë diçka sa më shpejt, në mënyrë që situata të mos dalë nga kontrolli”, - u shpreh Thaçi.

SOCIALE E enjte 31 maj 2012 •

PYETJET ME ALTERNATIVA Për pyetjet me alternativa korrigjimi do të bëhet me 0 dhe 1 pikë. Maturanti merr një pikë kur ka rrethuar përgjigjen e saktë. Vlerësimi me 0 pikë kur nuk është rrethuar asnjë alternativë, kur është rrethuar një tjetër dhe jo përgjigjja e saktë (përgjigje e gabuar), kur janë rrethuar dy ose më shumë alternativa, i është vënë kryq një rrethimi ose përbri ka shënuar gabim dhe rrethon më tej alternativën e saktë.

PYETJET ME ZHVILLIM Për pyetjet me zhvillim mësuesit do të korrigjojnë me kujdes çdo përgjigje të nxënësit edhe në rastet kur ka ndjekur rrugë tjetër nga ajo e përcaktuar. Shihen me kujdes edhe përgjigjet e nxënësit, kur i është dashur të dalë jashtë hapësirës së përcaktuar për zgjidhjen. Ndërsa për esenë vlerësimi bëhet në varësi të shtjellimit të idesë, organizimit dhe strukturës, stilit e origjinalitetit si dhe saktësisë gjuhësore.

KUR JEPET TESTI I GABUAR, KENI VETËM 30 MINUTA KOHË PËR NDËRRIM

Provimi i letërsisë, gabimet që ju përjashtojnë S

hkojnë drejt fundit përgatitjet për provimin e parë të maturës shtetërore 2012, që do të zhvillohet mëngjesin e së shtunës në lëndën e letërsisë e gjuhës shqipe. Krahas përgatitjeve maturantët duhet të jenë të kujdesshëm në përmbushjen e kritereve të përcaktuara në rregullore, në mënyrë që të mos rrezikojnë hyrjen në provim, pasi në të kundërt humbasin të drejtën e konkurrimit për pranimet në shkollat e larta publike gjatë vitit të ri akademik. Për të hyrë në ambientet ku do të zhvillohet provimi duhet detyrimisht mjeti identifikimit si dhe paraqitja një orë e 30 minuta para kohës së përcaktuar për nisjen e testimit. Në rregullore përcaktohet se ata duhet të tregojnë kujdes dhe të ulën në vendet që u janë caktuar, si dhe të shmangin çdo tentativë për të komunikuar apo kopjuar, sepse penalizohen me humbjen e një viti për garën e konkurrimeve në universitete. Kujdes të veçantë maturanti duhet të tregojë gjatë verifikimit nëse testi i dhënë nga administratori i përket profilit shkollor që ai ka mbaruar. Në rastet kur testi i dhënë nuk është i profilit të tij, është i dëmtuar ose ka faqe të bardha, ai ka të drejtë të kërkojë menjëherë ndërrimin e tij, por jo më vonë se 30

PËRMBAJTJA E TESTIT

Pranvera Kola

Testi i letërsisë do të jetë i ndarë në dy pjesë, secila përmban fragmente veprash, rreth të cilave janë dhe pyetjet që kërkojnë shpjegime, zëvendësime, komente, krahasime, analiza, interpretime, perifrazime, pyetje që kërkojnë nxitjen e imagjinatës, si dhe pyetje që kërkojnë përgjigje krijuese. Gjithsej janë 25 pyetje, 13 me alternativa dhe 12 me zhvillim, ku përfshihet edhe eseja.

minuta pas fillimit të provimit, veprim ky që pasqyrohet edhe në procesverbal. Rregullorja e provimeve përcakton që gjatë plotësimit të testit: Maturanti apo kandidati e plotëson testin me stilolaps me një ngjyrë (të zezë ose blu). Përdor vizore e kompas vetëm nëse i nevojitet. Maturantët/ kandidatët që dorëzojnë testin firmosin për dorëzimin e tij në listën që disponon administratori. Kandidati ka të drejtë të kërkojë fotokopjen e testit të tij pas përfundimit të të gjitha provimeve, me një kërkesë drejtuar komisionit të maturës shkollore. Afatet e kërkesës do të përcaktohen me udhëzim të veçantë nga Ministria e Arsimit.

KUJDES DITËN E PROVIMIT Nxënësi rrezikon përjashtimin nëse:

1 Nuk qëndron në vendin që i është caktuar. 2. Nuk është i pajisur me dokument identifikimi. 3. Merr e jep informacion, kopje ose komunikon me maturantë/ kandidatë të tjerë. 4. Bën komente për përmbajtjen ose zgjidhjen e testit gjatë kohës së zhvillimit të provimit. 5. Mban telefon celular, radio ose çdo mjet tjetër komunikimi në mjedisin e provimeve. 6. Në rast se kandidati refuzon të largohet nga mjedisi i provimit, mbikëqyrësi i provimit evidenton rastin me procesverbal dhe e njofton atë mbi mosnjohjen e rezultatit. 7. Maturanti/kandidati që përjashtohet nga provimi për shkelje të parashikuar në pikën 3, shkelje që përshkruhet edhe në procesverbalin përkatës, humbet këtë provim dhe ka të drejtë ta japë atë në sesionin e ardhshëm. Rezultatet e provimit nuk njihen në rastet kur:

1. Përdor laps ose stilolaps me ngjyrë të ndryshme në plotësimin e testit. 2. Heq ose dëmton kodin e sekretimit (barkodin) të vendosur në test. 3. Dëmton testin (palos, zhubros, gris, vendos shenja të dallueshme dhe të veçanta) ose nuk e dorëzon atë. 4. Vërtetohet kopja, e pjesshme ose e plotë, gjatë procesit të vlerësimit dhe konfirmohet nga komisioni përkatës. Kujdes!

• Duhet të paraqiteni në mjediset e provimit 1 orë e 30 minuta përpara fillimit të provimit. • Në këtë kohë bëhet identifikimi i maturantëve, hyrja në mjediset e provimit. • Sistemimi i tyre nëpër vende si dhe leximi i rregullave për zhvillimin e provimit. • Hyrja, shpërndarja dhe sistemimi i çdo pjesëmarrësi nëpër salla lejohet vetëm duke ndjekur rreptësisht rendin zbritës të listës emërore të dërguar nga Agjencia Kombëtare e Provimeve. Vendi i përcaktuar për maturantët apo kandidatët që mungojnë mbetet bosh. Ndalohet ndërrimi i vendeve. • Gjatë kohës së zhvillimit të provimit drejtorit të shkollës i ndalohet të jetë i pranishëm në mjediset e provimit. • Ndalohet hyrja në mjediset e provimit e maturantëve apo kandidatëve që nuk kanë emrin në listat e AKP-së, nuk janë të pajisur me dokument identifikimi si dhe e çdo personi tjetër të paautorizuar.

Skema e pensioneve

Goci, rrugët për rritjen e pensioneve të ulëta Ekspertët e sigurimeve shoqërore bëjnë me dije se masa e pensioneve të ulëta mund të pësojë rritje në rast se aplikuesi nuk e ndërpret punën, menjëherë pasi mbush kushtet e përfitimit. Nuk janë të pakta rastet kur punonjësit që janë pjesë e skemës së sigurimeve shoqërore, ndërpresin punën në moshën e përcaktuar për të dalë në pension, edhe pse nuk janë të kënaqur me masën minimale që përfitojnë nga llogaritjet. Kreu i drejtorisë së Kontributeve në ISH-së, Sabah Goci ka bërë me dije se qytetarët para se të aplikojnë për pension duhet të paraqiten për të mësuar si mund të ndryshojnë masën e përfitimit. Sipas Gocit, personat që kanë plotësuar 35 vite pune, e kanë mbushur moshën 60 vjeç për gratë e 65 vjeç për burrat, mund të rrisin masën e pensionit duke mos u shkëputur direkt nga puna, pasi ka një dispozite ligjore, që e lejon të rrisë masën e pensionit me ane të bonusit. “Eshtë parashikuar që kjo kategori njerëzish, meqenëse nuk do të aplikojnë për pension do të marrin një bonus, ose një shtesë mbi pensionin që do t’i llogaritet. Kjo shtesë varion për çdo muaj është 0.34 për qind të masës së pensionit të llogaritur. Për shembull, një njeri që i takon dhe i del pensioni 200 mijë lekë, ai ka punuar vetëm 3 muaj mbi moshë dhe mbi vitet e punës që kërkon dispozita, ai ai do të marri një bonus 1 për qind, të këtij pensioni që i bie gati 2 mijë lekë. Nëse bën një punë 12 muaj mer 0.34 herë 12 muaj që është afërisht 4 për qind. Ka një pension minimal që e ka tagër Këshilli i Ministrave që e përcakton, por ka edhe të ardhura minimale të pensionistit. Një pensionist që merr një pension të plotë, që i ka plotësuar 35 vjet dhe merr 11 117 lekë, atij i jepen disa të ardhura shtesë, pra kompensohet vetëm sepse ka plotësuar 35 vite pune dhe të ardhurat minimale janë 13 267 lekë për këtë pensionis”, pohon Goci. Pensionin minimal e përfitojnë të vetëpunesuarit e ata që kanë punuar në bujqësi.

Lëvizja e Biznesit Social në Shqipëri

Berisha: Varfëria betejë e Vështirë, por mund të fitohet Mikrokreditë e dhëna nga shteti për hapjen e bizneseve sociale nga shtresat në nevojë shihen si një mundësi e mirë për reduktimin e varfërisë në vend. Kjo iniciativë e re, e cila tashmë ka mbërritur edhe në vendin tonë, është përkrahur edhe nga Kryeministri Sali Berisha, i cili ka konfirmuar se krahas rritjes së ndihmës ekonomike dhe pensioneve faktor kryesor në luftën kundër varfërisë është mbështetja që do t’i kushtohet krijimit të bizneseve sociale. Në këto kushte, shumë familje mund të marrin ndihmë nëpërmjet mikrokredive nga Ministria e Punës për hapjen e punishteve të ndryshme, duke siguruar kështu edhe hapjen e vendeve të reja të punës për shtresat në nevojë. Për këtë do të ketë një ligj të posaçëm, që lejon krijimin e ndërmarrjeve social. Teksa ka marrë pjesë në aktivitetin e organizuar për biznesin social në Shqipëri, Kryeministri Berisha e ka cilësuar luftën ndaj varfërisë një betejë të vështirë, por që mund të fitohet. “Varfëria, pavarësisht nga dimensionet e mëdha të tregut, dimensione që s’i ka pasur kurrë në historinë e njerëzimit, mbetet edhe sot një armik ndofta më i rëndësishëm dhe më kryesor i njerëzimit”, - deklaroi Berisha. Më tej kryeministri vlerësoi se rritja ekonomike, rritja e ndihmës ekonomike dhe pensioneve, krijimi i vendeve të punës janë ndër faktorët kryesorë në luftën kundër varfërisë dhe pa diskutim që ndikojnë në mënyrë të ndjeshme në uljen e saj. “Unë realisht e besoj plotësisht se varfëria mund të çrrënjoset dhe se nuk është pamundësia e çrrënjosjes së saj faktor që e mban atë, është pamundësia dhe paaftësia e qeverive dhe e shoqërisë që e bën atë një faktor konstant në të gjitha vendet, në të gjitha kombet”, tha Berisha. Kryeministri ka nënvizuar më tej se rezultatet e qeverisë në luftën kundër varfërisë, mbi bazën e statistikave, janë nga më të shkëlqyerat, pasi varfëria para dhjetë vjetësh në Shqipëri ka qenë në nivelin 25%, ndërsa sot është 12%.

EKONOMI •E

enjte 31 maj 2012

BODE: TË GJITHA TË MUNDËSHME, EKONOMIA SHQIPTARE NUK RRITET NË ETER

Të ardhurat jo të mira, shkak për korrigjimin e buxhetit

SHPENZIMET

tatimore që ka vijuar të japë një kontribut negativ në ndryshimin vjetor të totalit të të ardhurave edhe gjatë këtij tremujori. Kurse të ardhurat me karakter tatimor, kanë arritur një nivel prej 72.2 miliardë lekësh për tremujorin e parë të vitit 2012. Pritet që këtë vit, buxheti i shtetit prej 355 miliardë lekësh të shkurtohet me rreth 20 miliardë lekë, ose me rreth 5,6 për qind të tij.

Shpenzimet totale të realizuara në tremujorin e parë të vitit 2012 shënuan një rritje të lehtë me rreth 0.7 për qind në terma vjetorë nominalë dhe shënuan një nivel prej 89.9 miliardë lekësh, i cili vlerësohet në rreth 29.1 për qind të PBB-së. Sipas të dhënave zyrtare, ky raport rezulton rreth 0.6 pikë përqindje nën nivelin e vlerësuar për të njëjtën periudhë të një vit më parë, në saj të shpenzimeve kapitale më të ulëta.

Në Shqipëri, sipas Ministrit të Financave, Ridvan Bode, fluksi i investimeve të huaja direkte (IHD) është rritur ndjeshëm, nga rreth 250 milionë euro në vitin 2006, në rreth 850 milionë euro në vitin 2011, “Pra janë më tepër se trefishuar. Investimet e huaja direkte janë zhvilluar pavarësisht nga tendencat globale dhe rajonale gjatë krizës ekonomike dhe financiare, duke dëshmuar për një rritje të vazhdueshme”, nënvizoi Bode.

INVESTIMET

periudhë ishte 82.5 miliardë lekë, ndërsa administrata fiskale ka arritur të grumbullojë vetëm 78.4 miliardë lekë. Në të njëjtën periudhë të një viti më parë janë mbledhur 77.5 miliardë lekë. Shifrat flasin se rritja e të ardhurave në krahasim me vitin e kaluar është rreth 900 milionë lekë ose 1.4%. Sipas të dhënave të Ministrisë së Financave për tremujorin, ka qenë kategoria e të ardhurave jo-

DEFIÇITI

Ervin Koçi

Vetëm për tremujorin e parë të vitit, arkës së shtetit i mungojnë 30 milionë euro nga të ardhurat e programuara. Nga ana tjetër, qeveria është e detyruar të mbajë defiçitin buxhetor nën kontroll, çka do të thotë se për të arritur këtë objektiv duhet të shkurtojë edhe disa shpenzime që ishin planifikuar. Ndërkohë, Buxheti i Shtetit rezulton me mungesë të ardhurash në raport me planin 5 %, por janë tejkaluar shpenzimet për administratën.

BERISHA: DO SHKURTOJMË BUROKRACITË DHE DO TË STIMULOJMË BIZNESIN

Tatimi i fitimit, qeveria miraton ligjin e ri

Përplasja

Pagesa e kësaj takse do bëhet me 5 këste gjatë gjithë vitit Këshilli i Ministrave miraton, pagesën e tatim fitimit në fund të çdo tre mujori, duke shkurtuar barrën burokratike. Në mbledhjen e djeshme, u miratua ndryshimi i ligjit “Për tatimin mbi të ardhurat”, që mundëson kryerjen e pagesës vjetore të tatim-fitimit nga 13 pagesa aktualisht, në 5 pagesa. Drafti u prezantua nga Kryeministri Sali Berisha, të cilin e cilësoi të dobishëm dhe të domosdoshëm për biznesin, pasi thjeshton në mënyrën të ndjeshme barrën burokratike. Kryeministri Berisha tha se ky projektligj është një ndër masat që qeveria synon për të lehtësuar më tej barrën burokratike mbi biznesin dhe nxitjen e stimulimin e veprimtarisë së tij. “Qeveria po përgatit dhe do

të shqyrtojë me hollësi një paketë të re të nxitjes së rritjes ekonomike dhe unë ju garantoj se ajo paketë dhe rritja ekonomike ka si alfën dhe omegën, lehtësimin, mbështetjen dhe nxitjen e biznesit”, theksoi Berisha. Kryeministri garantoi për konsolidimin e modelit të ekonomisë shqiptare, i bazuar në standardet

Presioni i bërë nga biznesi për të mos miratuar ndryshimet për parapagimin e tatimit mbi fitimin, detyroi Ministrinë e Financave të tërhiqej nga propozimet e saj për ligjin “Për tatimin mbi të ardhurat” dhe atë të akcizës. Të dyja këto projektligje u cilësuan si abuzive nga biznesi, pasi krijonin kosto artificiale. Pas shumë debatesh mes palëve, u vendos të merren parasysh propozimet e biznesit, duke iu ndryshuar sërish draftet.

VODAFONE

Buxheti, ndryshimi bëhet në qershor ë gjashtë muajt e ardhshëm qeveria do të tregohet e kujdesshme në shpenzime, duke paralajmëruar edhe një rritje jo të kënaqshme ekonomike. Numri një i financave, Ridvan Bode, deklaroi se për shkak të të ardhurave jo të kënaqshme gjatë muajve të parë të vitit, do të ketë korrigjime në shifra për gjysmën tjetër të vitit. Kjo ndërhyrje bëhet edhe për të mbajtur nën kontroll nivelin e borxhit. Kreu i Ministrisë së Financave konfirmoi edhe ndryshimet e paralajmëruara në buxhet nga kryeministri. “Siç kemi bërë për gjithë këto vite, vijojmë edhe këtë vit të rishikojmë kuadrin tonë makro-ekonomik, objektivat për vitin 2012 në përputhje me zhvillimet në ekonominë globale, në ekonominë rajonale dhe për më tepër në zhvillimet konkrete në ekonominë shqiptare. Sigurisht të gjitha janë të mundshme, ekonomia shqiptare nuk është një ekonomi që rritet në eter, është një ekonomi konkrete që operon në një rajon kokret. Ajo që është pozitive dhe që duhet përshëndetur është dinamizmi më i lartë, në raport me vendet e tjera. Kemi një rritje ekonomike pozitive, por dihet që deklarimet për këtë periudhë për ekonominë e eurozonës, por edhe të ekonomive të tjera periferike janë për një rënie. Duhet të jemi njëkohësisht tepër të kujdesshëm për marrjen e masave në kohën e duhur për të korrigjuar deformimet që mund të dëmtojnë ekonominë shqiptare”, deklaroi Bode. Ministri pohoi faktin se viti 2012 pritet të jetë një vit i vështirë për shkak të përhapjes së krizës ekonomike, ndikimi i së cilës është i pashmangshëm edhe për Shqipërinë. “Kriza e eurozonës në vendet e rajonit tonë, nuk do të kalojnë pa lënë gjurmë edhe në ekonominë tonë. Ajo që është pozitive që doja të thoja unë është se për periudhën e katër mujorit të parë është që kemi një rritje të mirë ekonomike, sigurisht jo në përputhje me objektivat tona”, theksoi ai. Sipas Bodes, mosrealizimi i të ardhurave për shkak të impaktit të krizës ekonomike po e detyron qeverinë ta ketë gjithmonë e më të nevojshme ndërhyrjen në Buxhetin e Shtetit. Ndërhyrja në buxhet, praktikë që është bërë tashmë e njohur dhe e përsëritur çdo vit në këtë periudhë pritet të bëhet brenda dy muajve të ardhshëm dhe të prekë më shumë zërin e investimeve. Për sa i përket nisjes së eksportit të energjisë, Bode deklaroi se kjo do të ndihmojë në stabilitetin e financave publike, pasi në mënyrë të veçantë do të përmirësojë gjendjen financiare të Koorporatës Elektroenergjetike Shqiptare. Prej disa vitesh qeveria shqiptare në mesin e vitit rishikon Buxhetin e Shtetit, duke llogaritur edhe një herë nivelin e investimeve në sektorët kryesorë të ekonomisë. Specialistët e Ministrisë së Financave kanë nisur tashmë konsultimet me ministritë e linjës për rishikimin e Buxhetit. Defiçiti në të ardhura në tremujorin e parë të vitit rezulton 4 miliardë lekë ose 30 milionë euro, sipas të dhënave zyrtare nga Ministria e Financave. Plani i parashikuar për këtë

më liberale, uljen e barrës fiskale, thjeshtimin e barrës burokratike dhe krijimin e kushteve për një konkurrencë të ndershme, ndërsa e konsideroi në “kundërrymë” me qëndrimet e institucioneve financiare botërore që “kërkojnë nxitje të rritjes”, propozimet për taksën progresive. Falë këtij modeli, theksoi Kryeministri, ekonomia shqiptare, i rezistoi krizën më të vështirë në Europë e më gjerë dhe dëshmoi performancën më të mirë ndër vendet e rajonit. “Kriza është dhe do të mbetet afatgjatë. Shqipëria ka të gjitha mundësitë e potencialet që jo vetëm të shmangë recesionin, por të garantojë rritje progresive, me modelin e saj”, përfundoi kreu i qeverisë.

Aktivitete sportive

Projekti “Lëvizja Paralimpike Shqiptare” Pasditen e djeshme pranë liqenit artificial në Tiranë, grupe me persona me aftësi të kufizuar dhe jo vetëm, u bashkuan për të parë nga afër disa numra sportivë nga sportistë profesionistë me aftësi të kufizuara. British Council me financim të Fondacionit “Vodafone Albania” dhe në bashkëpunim me Komitetin Olimpik Kombëtar Shqiptar, Forumin Rinor të Aftësisë së Kufizuar dhe Ecovolis janë duke zbatuar projektin “Lëvizja Paralimpike Shqiptare” nëpërmjet të cilit synohet ngritja e bërthamave të sporteve Paralimpike në një numër qytetesh si: Tiranë, Durrës, Shkodër, Elbasan, Korçë dhe Memaliaj. Në këtë aktivitet, sportisti profesionist i paraçiklizmit në Shqipëri, Haki Doku i shoqëruar nga të tjerë sportistë ndau eksperiencën e tij sportive duke dhënë një mesazh nxitës për të gjithë ata të rinj që adhurojnë sportin. Dëshmia e eksperiencës së tij u shfaq tek pjesëmarrësit si një arsye më shumë për të vazhduar ëndrrën e tyre.

Ankandi i Bankës

Bie interesi, bonot të qëndrueshme Interesat e Bonove të Thesarit njohën një ulje të lehtë në ankandet e djeshme. Bonot me afat maturimi 12 mujor u emetuan me një normë mesatare të ponderuar interesi prej 7.34%, nga 7.37 % të ankandit të mëparshëm. Vlera e borxhit të marrë nga qeveria ishte 13.3 miliardë lekë, ndërsa oferta për financim arriti në 15.8 miliardë lekë. Bonot me afat maturimi 3-mujor u emetuan me një normë mesatare të ponderuar interesi prej 5.28 %, nga 5.31 % të ankandit paraardhës. Vlera e borxhit të emetuar ishte 3 miliardë lekë, ndësa oferta për financim ishte 3.4 miliardë lekë. Ankandet e fundit treguan se tregu i bonove tashmë ka hyrë në një fazë stabiliteti, pas luhatjeve shqetësuese të dy muajve të parë të vitit. Sigurimi i borxhit në tregun e brendshëm nuk është më një problem dhe oferta ka qënë e mjaftueshme. Çrregullimi i ofertës, që erdhi si rezultat i uljes së pjesës së Raiffesein Bank duket të jetë tejkaluar.

« aktualitet

E enjte 31 maj 2012 • Kushërinjtë Salkurti masakruan tunizianin që u mori blerësit e drogës

Pranga, “luftë” për klientelën VIP të kokainës Mesazhi “Mos u shit kokainë klientëve VIP, larg zonës sonë” ITALI - Përleshjen e djeshme në Peruxhia mes shqiptarëve dhe tunizianëve për klientelën VIP të kokainës, hetuesit e kanë quajtur si aksion blic. Kështu, shqiptarët i kanë ngritur pritë fisit tunizian në ndërtesën sipër rrugës “Cantine” të Peruxhias, midis rrugës “Ulisse Roçhi” dhe “Baldeschi”. Sepse kur vjen puna tek ato droga, konsumatorët VIP paguajnë më tepër dhe janë të rregullt. Policia italiane ndaloi dje kushërinjtë shqiptarë Ridjan dhe Allaman Salkurti, 20 dhe 27 vjeç. Për skuadrën e policisë, e kryesuar nga Marco Chiaçhiera dhe lejtnant kolonel Pierugo Todini, të cilët kryen hetimet së bashku, të arrestuarit janë pjesë e klaneve shqiptare

që pothuajse vranë me thikat një tunizian më 8 maj, gjatë luftës guerile në qendrën historike. Midis thikave, shishe dhe të shtënave me armë ata synojnë që të mbjellin frikë në mesin e qindra njerëzve. Dy të arrestuarit u kapën në Trieste dhe Peruxhia, ndërsa tre të tjerët u identifikuan dhe hetuesit janë në ndjekje të tyre. Provat mbërthyese për shqiptarët janë dëshmia e tunizianit gjysmë të vrarë, dëshmitarëve të tjerë, filmimet e kamerave dhe përgjimet e telefonave, të gjitha të koordinuara nën hetimin e prokurores Angela Avila, firmosur nga gjyqtari Alberto Avenoso. Skena hapet në rrugën “Baldeschi”, kur nga një makinë zbresin disa shqiptarë “Ne kemi

Antikrimi Ekonomik: Eurot ia Çonte nënës e tezes për shtëpi

Sekuestro 14 shtëpive, vlera 700 mijë euro, pasuri droge Mariglen Mulla

ntikrimi EkonomikoKrimit Financiar në Policinë e Shtetit e merr seriozisht pastrimin e parave, duke i bllokuar kësaj radhe 700 mijë euro pasuri droge një shkodrani. Paratë e drogës në Gjermani ai ia dërgonte nënës dhe tezes, duke investuar në 14 pasuri të paluajtshme, por puna profesionale e krerëve të Antikrimit Ekonomik në Policinë e Shtetit dhe Njësisë së Përbashkët Hetimore në Prokurorinë e Shkodrës, bëri që këto pasuri të sekuestrohen në llogari të shtetit, në kuadër të ligjit “Antimafia”. Kështu, në datat 29 dhe 30 maj 2012, u ekzekutua vendimi i gjykatës për vendosjen e sekuestros preventive të pasurive të paluajtshme me vlerë rreth 700.000 euro të shtetasit Altin Qemal Ndërlita dhe familjarëve të tij. Në kuadër të këtij operacioni është bërë sekuestrimi i 14 pasurive të paluajtshme, nga të cilat 13 apartamente banimi dhe një garazh me sipërfaqe 900 m2, pronë e shtetasve Altin Ndërlita dhe familjarëve të tij, Pashke Podgorica (nëna) dhe Roza Serreqi (tezja). Në total vlera e aseteve të sekuestruara është rreth 700 mijë euro. Hetimi për trafik droge Sekuestrimi i këtyre aseteve u bë i mundur nga një hetim intensiv, profesional dhe i plotë, si dhe në sajë të një analize të hollësishme financiare të strukturave të luftës kundër Krimit Financiar në Policinë e Shtetit në bashkëpunim me Njësinë e Përbashkët Hetimore Task-Forcë në Prokurorinë e rrethit gjyqësor Shkodër. Ky hetim u krye në kuadër të një procedimi penal të vitit 2011 regjistruar në ngarkim të shtetasit Altin Ndërlita për veprën penale “të pastrimit të

ardhur për të folur”,-thonë ata, por në fakt një prej tyre tërheq një armë dhe e vë atë në fytyrën e afrikano-veriorit. Pistoleta në fytyrën e tij është e mbushur dhe në siguresë, por tuniziani nuk mund ta dinte. Reagimi i tij i menjëhershëm ishte t’ia kapte dorën dhe t’ia shtynte lart. Në atë moment një nga dy burrat e arrestuar, Ridjan Salkurti, e goditi i pari tunizianin. Më pas ata e masakruan, duke e lënë mes pellgut të gjakut, por ende në jetë. Mesazhi ishte i qartë “Mos u shit kokainë klientëve VIP, ti mund të shesësh kokainë gjithkujt tjetër veç VIP-ave, mund të shesësh heroinë, hashash, etj, por mos u ngatërro me zonën tonë të influencës”.

Po kalonte rrugën

Motori përplas kalimtarin, plagosen të dy, në spital ITALI - Një 54-vjeçar ka mbetur i plagosur rëndë, pasi u përplas nga një motor, ndërsa u aksidentua edhe i riu që i jepte mjetit. Njësia e Policisë Rrugore e Tiranës arrestoi Fadil Kodrën, 22 vjeç, banues në Çekrezë Kamzë. Të martën, rreth orës 21.40, në Kamzë, pranë degëzimit me Rrugën OSBE, duke drejtuar motorin “Dayang”, pa targa ka përplasur dhe aksidentuar këmbësorin Ndok Pjetërgjoka, 54 vjeç, banues në Kamzë. I aksidentuari në momentin e përplasjes po kapërcente rrugën nga trotuari i djathtë për tek ai i majtë. Si pasojë e përplasjes është aksidentuar drejtuesi i motorit dhe këmbësori, të cilët me mjete të rastit i kanë dërguar në SQU ku Pjetërgjoka është shtruar në gjendje të rëndë në repartin e reanimacionit, ndërsa Kodra është jashtë rrezikut për jetën.

Aksidenti në punë, vdes Ramaj

Lëndët toksike vrasin një shqiptar, plagoset një italian

dergesat Ky shtetas ishte arrestuar në Gjermani për veprën penale të shkeljes së ligjit mbi lëndët narkotike në vitin 2009. Gjatë hetimit të këtij procedimi penal ka rezultuar se këto pasuri dyshohet se janë blerë me të ardhura me origjine kriminale të trafikut të narkotikëve, ku i përfshirë ishte shtetasi Altin Ndërlita. Pasuritë e blera ishin regjistruar në emër të familjarëve të tij. Një pjesë e parave janë qarkulluar jashtë sistemit bankar duke u deklaruar si të ardhura nga emigracioni dhe familjarët janë munduar t’i justifikojnë si para të ligjshme dhe t’i investojnë në apartamente. Bazuar në materialet e grumbulluara në kuadër të këtij procedimi penal nga strukturat e Policisë së Shtetit dhe të Prokurorisë, nga gjykata e rrethit gjyqësor Shkodër është vendosur masa e sekuestros për pronat e këtij shtetasi dhe familjarëve të tij produkteve të veprës penale ose veprimtarisë kriminale” parashikuar nga neni 287 i Kodit Penal. Ky shtetas ishte arrestuar në Gjermani për veprën penale të shkeljes së ligjit mbi lëndët narkotike në vitin 2009. Gjatë hetimit të këtij procedimi penal ka rezultuar se këto pasuri dyshohet se janë blerë me të ardhura me origjine kriminale të trafikut të narkotikëve, ku i përfshirë ishte shtetasi Altin Ndërlita. Pasuritë e blera ishin regjistruar në emër të

familjarëve të tij. Një pjesë e parave janë qarkulluar jashtë sistemit bankar duke u deklaruar si të ardhura nga emigracioni dhe familjarët janë munduar t’i justifikojnë si para të ligjshme dhe t’i investojnë në apartamente. Bazuar në materialet e grumbulluara në kuadër të këtij procedimi penal nga strukturat e Policisë së Shtetit dhe të Prokurorisë, nga gjykata e rrethit gjyqësor Shkodër është vendosur masa e sekuestros për pronat e këtij

shtetasi dhe familjarëve të tij. Nga Strukturat e Pastrimit të Parave në Drejtorinë kundër Krimit Financiar në Policinë e Shtetit në bashkëpunim me Drejtorinë e Policisë së Qarkut Shkodër vazhdon puna dhe po kryhen hetime intensive për identifikimin e pasurive të tjera të këtij shtetasi dhe për persona të tjerë të implikuar në këtë procedim, po ashtu dhe për identifikimin e pasurive, me qëllim vendosjen e sekuestros në kuadër të këtij procedimi penal.

ITALI - Vdekja e shqiptarit 42-vjeçar, punëtorit Kujtim Ramaj, i vrarë nga lëndët toksike në një kapanxhë në Castiglione Olona, nuk duhet të kalojë pa u vënë re. Kjo është kërkesa e një zyrtari në Varese, i cili me një shënim të nënshkruar nga sekretarja e provincës Oriella Riçardi, bën thirrje për shtimin e kontrolleve dhe mbikëqyrjes për t’u siguruar që incidente të ngjashme të mos përsëriten. I plagosuri tjetër, një djalë italian 30 vjeç, është shtruar në spital. “Bilanci nga aksidenti tragjik që ndodhi të martën në Castiglione Olona është serioz”,- thuhet në deklaratën e Cgil. Ky është i treti punëtor që vdes gjatë vitit 2012 në krahinën e Vareses. Ndoshta do të kishte qenë e mjaftueshme një pajisje të thjeshtë për sigurinë në punë që t’i parandalonte këto aksidente. Të dy punëtorët ishin duke punuar brenda Seprio srl, një sistemi komunal i kanalizimeve në Castiglione Olona, në parkingun në frontin e Kërkimit Bilcare, kompani kimike. Punëtorët ishin duke hapur një kapanxhë që mbulonte rrëshirën e veçantë ose bojën dhe më tej tymi dhe nxehja kanë provokuar lëndën toksike, deri në pikën, kur punëtorët mbetën pa ndjenja. Italiani 30-vjeçar u dërgua menjëherë në spital në gjendje tepër të rëndë shëndetësore, ndërsa shqiptari 42 vjeç Kujtim Ramaj vdiq menjëherë, ndonëse kolegët e dërguan në spital dhe u përpoqën t’i shpëtonin jetën.

Në pronësi të Bashkisë së Tiranës

Vodhën kabllin nëntokësor të ndriçimit, tre në pranga Policia arrestoi dje në kryeqytet 3 shtetas të dyshuar për vjedhjen e kabllit nëntokësor të ndriçimit të rrugëve, në pronësi të Bashkisë së Tiranës. Përgjatë orëve të vona të së martës, shërbimet e hetimit dhe të parandalimit të krimit të komisariatit nr.6 Tiranë, bënë të mundur identifikimin dhe më pas arrestimin në flagrancë të tre shtetasve të dyshuar për konsumim të veprës penale të vjedhjes. Më konkretisht u arrestuan në flagrancë shtetasit Genci Logu, 22 vjeç, Erlind Avdia, 21 vjeç dhe Joni Docaj, 25 vjeç, të tre banues në Tiranë. Burimet zyrtare të policisë njoftojnë se këta shtetas në bashkëpunim përmes njëri-tjetrit, dyshohet se kanë realizuar vjedhjen e kabullit nëntokësor të ndriçimit të rrugëve, në pronësi të Bashkisë së Tiranës. Kjo vjedhje dyshohet se është kryer në Unazë të Re në afërsi të rrethrrotullimit të Doganës në Tiranë. Ndërkohë pas arrestimit, në banesat e tyre u ushtrua një kontroll i imtësishëm, duke sekuestruar në cilësinë e provave materiale pinca prerëse, kabull, etj. Ndërsa materialet hetimore të përpiluara në ngarkim të tyre, i kaluan Prokurorisë së rrethit gjyqësor Tiranë, për konsumim të veprës penale të vjedhjes, parashikuar nga neni 134 i Kodit Penal.

AKTUALITET •E

enjte 31 maj 2012

DHJETËRA TË ARDHUR NGA TË GJITHA QYTETET SIGUROJNË TË HOLLA PËR FAMILJET TELNIS SKUQI GJIROKASTËR - Dielli ende s’kishte lindur në Gjirokastër, por Agimi, pronari i kafenesë, pranë sheshit “Omonia”, ishte zgjuar herët. Dyqani i tij pothuajse ishte plotë. Mezi gjeje vend. I kishin zënë imigrantët të ardhur kryesisht nga Shqipëria e Mesme. Kërkojnë punë, shpresa e fundit për të dërguar para pranë familjes. Çdo mëngjes ata “pushtojnë” sheshin. Ndihen të plotfuqishëm në atë pak territor. Aty askush nuk i paragjykon. Janë të varfër, por të pasur në zemër. Nuk gjen njerëz më punëtorë se ata. Mundohem të komunikoj me ta, kanë sedër. Nuk duan të shfaqen në media. Në fillim hezitojnë, refuzojnë të dalin në fotografi. Më pas heshtin dhe pranojnë të flasin. Në kërkim të punës... Pjesa më e madhe e krahut të punës vijnë nga Elbasani dhe rrethinat e saj. Kanë “thithur” një nga një të afërmit e tyre. Për ta Gjirokastra është i qyteti ku mund të gjesh punën krahu. Afrimi G., nga Miraka e Librazhdi, një djalë rreth të 40tat, tregon se sheshi “Omonia”, që ndodhet në rrugën kombëtare Gjirokastër-Kakavije, 700 metra larg lagjes “Zinxhira”, është i vetmi vend i preferuar i imigrantëve. “Nuk qahem. Pothuajse punë gjej çdo ditë. Fitoj diçka dhe rreth 300 mijë lekë të vjetra i dërgoi pranë familjes”, thotë Afrimi. Sipas tij, shuma është vetëm fitimi, pa llogaritur shpenzimet ditore. Afrimi shprehet se disa muaj më parë ka pasur goca

Në sheshin “Omonia” kush kërkon, gjen punë... Gjirokastër, sheshi “Omonia”

Emigrant

punë, ndërsa tani ka rënë, si pasojë e krizës ekonomike. “Ka edhe më keq. Fatmirësisht ndihem fatlumë për fatin tim. Në Gjirokastër puna e krahut vlen, sidomos në zonat minoritare. Atje ka punë”, shprehet Afrimi, ndërsa rrëfen se jeta sociale për këtë kategori vlen për të dëshiruar. Për Afrimit, kushtet higjienosanitare janë skandaloze. Pjesa më e madhe e të ardhurve flejnë dhe gatuajnë në hotel,

paguajnë nga 300 lekë nata. Atij kushtet e hotelit i duket të mira, por për afrimët kjo është “parajsa”, ka edhe më keq. “Nuk shikon se çfarë bëhet. Kriza ekonomike greke ka ndikuar në jug të vendit. Dy vjet më parë në sheshin “Omonia” shikoje 250 punëtorë, sot mbi 700”, shprehet Afrimi. Halim A., miku i Afrimit, pohon se prej një viti, vendi i vetëm ku mund të gjej punë është sheshi “Omonia”. Ai pohon se përgjithësisht jugorët janë korrektë me pagesat, pavarësisht krizës ekonomike. Për të, stina e pranverës dhe vera është sezoni ku punëtorët kërkohen me “çifte”. “Minimalisht fitoj rreth 20 mijë lekë të vjetra në ditë, por ka periudha që të ardhurat ulen, kjo sipas vendit të punës”, tregon Halimi. H.A mendon se këto të ardhura nuk do t’i gjente as në Greqi, sidomos kohët e fundit, ku vendi fqinj është prekur rëndë nga kriza ekonomike. “Ndihem me fat, pasi shumë emigrantë shqiptarë po kthehen nga Greqia, ndërsa unë vazhdoj të dërgoj të holla pranë familjes”, specifikon Halimi, babai i tre fëmijëve të mitur. “Gjirokastra ndryshon shumë me Librazhdin. Atje ka shumë të papunë”, thotë Halimi, ndërsa shpjegon se jugorët nuk parapëlqejnë punët e rëndomta, i duan t’i “qërojnë” të tjerët.

Vajza me probleme në shëndetin mendor

Aborton beben në muajin e 6-të, policia heton VLORE- Një vajzë e re nga një fshat i Vlorës, e cila vuante nga çrregullime psikike dhe kishte mbetur shtatzënë pas një abuzimi seksual me të disa muaj më parë, kreu lindje të parakohshme të foshnjës. Foshnja lindi e vdekur në muajin e 6-të të barrës duke bërë që policia e Vlorës të nisë hetimet për arsyet që çuan në vdekje foshnjën. Me shumë gjasa foshnja duhet të ketë vdekur prej ilaçeve të forta e qetësuesve që merrte vajza e re për t’u kuruar nga sëmundja mendore. Ngjarja e rëndë ka tronditur të afërmit e saj dhe ata që e kanë mësuar lajmin, ndërsa abuzuesi i vajzës është ende i lirë. Blutë e Vlorës bëjnë me dije se familjarët e vajzës 20-vjeçare me iniciale L.S kishin denoncuar në polici një muaj më parë përdhunimin dhe mbetjen shtatzënë të vajzës së tyre, e cila vuante nga probleme të shëndetit mendor. Shërbimet e komisariatit të policisë së Vlorës nisën procedimin penal për veprën penale “Kryerja e marrëdhënieve seksuale ose homoseksuale me persona që janë të pazotë për t’u mbrojtur”. Nga një sërë verifikimesh kishte rezultuar se shtetasja L. S. vuan nga shëndeti mendor dhe se ishte shtatzënë. Oficerët e policisë së qytetit bregdetar po hetojnë edhe për të identifikuar dhe kapur autorin e kësaj vepre penale.

KËRKESË NDAJ PUSHTETIT VENDOR PËR TË NDALUAR PERSONAT QË RILIDHIN LINJËN “CEZ Shpërndarje” është e angazhuar për furnizimin e sigurt dhe të pandërprerë të energjisë për konsumatorët e rregullt të energjisë elektrike dhe ka nisur zbatimin e një plani masash që garantojnë furnizimin për të gjithë ata konsumatorë që paguajnë në mënyrë të rregullt faturat e tyre të energjisë. Për shkak të situatës të rënduar nga lidhjet e paligjshme në rrjet, të cilat përveçse dëmtojnë financat e kompanisë dëmtojnë edhe rrjetin e shpërndarjes së energjisë, “CEZ Shpërndarje” është duke ndërmarrë disa masa për të mbrojtur rrjetin e shpërndarjes nga dëmtimet e mëtejshme në zonën e Fushë Krujës. Këto masa përfshijnë shkëputjen nga rrjeti i shpërndarjes së energjisë së lidhjeve të paligjshme, ndërprerjen e furnizimit me energji të debitorëve si dhe rikthimin e rrjetit në gjendjen e tij normale. Zona në fjalë rezulton debitore në masën mbi 90%, dhe ka një numër shumë të lartë të lidhjeve të paligjshme, nëpërmjet të cilave vidhet energjia, duke shkaktuar humbje në masën

CEZ nis ndërprerjen e lidhjeve të paligjshme në Fushë- Krujë 70%, duke çuar kështu humbjet totale në masën 98% të energjisë që përçohet në zonë. Duke marrë parasysh këto rrethana, shkëputja e energjisë për lidhjet e paligjshme dhe ndërprerja e energjisë për debitorët janë e vetmja mundësi kundër fenomenit negativ të vjedhjeve në rrjet. “CEZ Shpërndarje” ka marrë të gjitha masat për të furnizuar me energji institucionet e rëndësishme, si spitali dhe burgu i qytetit dhe po punon intensivisht për furnizimin me energji të klientëve të rregullt. Mbrojtja e rrjetit furnizues, një nga garantuesit kryesor të furnizimit cilësor me energji të klientëve të rregullt të “CEZ Shpërndarje”, po bëhet gjithmonë e më i vështirë sepse persona abuzivë që preken direkt nga kjo nismë e fundit janë

duke ndërhyrë në rrjet duke tentuar për t’u rilidhur sërish në mënyrë të paligjshme dhe duke shkaktuar dëme të konsiderueshme në linjat e tensionit të mesëm. Nisur nga kjo, “CEZ Shpërndarje” kërkon ndihmën e instancave përkatëse lokale, në mënyrë që të sigurojë vazhdimësinë e furnizimit të rregullt të klientëve jo debitorë. Gjithashtu, “CEZ Shpërndarje” i bën thirrje të gjithë klientëve në zonën e Fushë-Krujës të mos bëjnë ndërhyrje në rrjetin e energjisë elektrike. Ndërhyrjet në rrjetin e furnizimit dhe vjedhja e energjisë elektrike jo vetëm që dëmtojnë në mënyrë të konsiderueshme rrjetin dhe cilësinë e furnizimit, por janë të dënueshme me ligj dhe të rrezikshme për jetën e qytetarëve. Vjedhjet në rrjet dhe mospagimi i faturës

së energjisë janë fenomene që dëmtojnë jo vetëm “CEZ Shpërndarje”, por edhe klientin e rregullt. “CEZ Shpërndarje” është e angazhuar për t’i ofruar një shërbim sa më cilësor klientëve të saj të rregullt, të cilët paguajnë për energjinë që konsumojnë. Për lehtësimin e pagesave të prapambetura, “CEZ Shpërndarje” vë në dispozicion të klientëve të saj skemën lehtësuese për pagesë të detyrimeve me këste, nëpërmjet të cilës debitorët kanë mundësinë më të mirë për të shlyer borxhet kundrejt kompanisë, dhe të sigurojnë rilidhjen për furnizimin me energji. Për më shumë informacion, klientët tanë mund t’ju drejtohen Qendrave të Kujdesit ndaj Klientit, të cilat janë të hapura nga ora 08:00 deri më 20:00.

« speciale

E enjte 31 maj 2012 •

Kush ishte Xhavit Biçakçiu që ndërtoi Kino-teatrin e parë në Elbasan

Ledia Lleshi

itet ‘30-ë do të ishin të arta sa i përket emancipimit dhe zhvillimit të kulturës e veçanërisht zhanrit të teatrit në Elbasan. Pikërisht në këtë periudhë Xhavit Bej Biçakçiu vendosi që të kontribuojë në ndërtimin e kino-teatrit “Nacional”, e para në këto përmasa në qytetin e Elbasanit. Duke qenë se paratë nuk i mungonin kishte menduar që godina të ishte e madhe, mjaft e përshtatshme për shfaqje dhe me një skenë që do të ushqente me art një qytet të tërë. Sipas dëshmive të familjarëve, për këtë ka qenë një inxhinier rus që ka realizuar projektin e hartuar në Itali. Objekti i parë i këtyre përmasave në Elbasan ka përfunduar së ndërtuari në mes të viteve ‘30-të dhe ka një kapacitet prej 292 vendesh. Duke marrë funksionet e teatrit të qytetit, kinema “Nacional” mori emrin “Skampa” menjëherë pas çlirimit të vendit, pasi i ishte shtetëzuar pronarit të saj tashmë të rrënuar ekonomikisht. Akustika e këtij teatri është vlerësuar nga më të mirat në Shqipëri. Teatri “Skampa” dikur, kinema “Nacional” përfaqëson objektin më të rëndësishëm me funksion kulturor në qytetin e Elbasanit. Xhavit Biçaku bir i një prej kryetarëve të bashkisë, patriotit Fuat Biçaku, pas çlirimit u burgos për 10 vjet dhe më pas vdiq në mjerim edhe pse nuk u përzie asnjëherë me politikën gjatë gjithë kohës. Mbesa e Xhavit Biçakut, Ornela Deliallisi Gjylbegaj nëpërmjet një interviste sjellë detaje nga ndërtimi e deri më sot për kino-teatrin “Nacional”, sot teatrin “Skampa”. Me çfarë aktiviteti merrej Xhavit Biçaku dhe pse zgjodhi të ndërtojë një kinema? Gjyshi im Xhavit Biçaku ishte i biri i Fuat Biçakut, njeri i shkolluar në Stamboll, ofiqar i perandorisë osmane, nënshkrues i aktit të Pavarsisë së Elbasanit më 25 nëntor 1912. Një periudhë kohe ka qenë dhe kryetar i Bashkisë së Elbasanit. Sigurisht që ishte i pasur, një nga më të pasurit e qytetit të Elbasanit. Gjyshi, Xhaviti administronte pronat e tij, dhe duke qenë me mentalitetin e ri për kohën, filloi që të investojë në biznese moderne siç ishte Kino-Teatri dhe Hoteli në qendër të Elbasanit (ishgjykata e vjetër), të cilin e quajti Hotel Modern. Ai zgjodhi të ndërtonte kino-teatrin, i cili përfundoi në vitin 1935 apo 1936, edhe për faktin se ishte një dashamirës i kulturës dhe artit. Mendoni, e ngriti Kinoteatrin në kohën kur Elbasani nuk kishte asnjë institucion kulture, e ngriti hotelin modern kur Elbasani kishte vetëm hane.... Kinema “Nacional” shërbeu dhe si teatër, për t’u kthyer përfundimisht në

Historia nga kinema “Nacional” tek teatri “Skampa” E mbesa Ornela Deliallisi Gjylbegu: U ndërtua nga inxhinier rus, ornamentet nga Zef Kolombi teatër. Kur ndodhi kjo? Që në fillim objekti u emërtua kino-teatri “Nacional”, dhe që në fillim funksionoi dhe si teatër dhe si kinema, madje u inaugurua me një shfaqe teatrale, siç pasqyrohet në shtypin e kohës. Kinoteatri i Xhavit Biçakut iu shtetëzua nga regjimi komunist. Nuk është e vërtetë ajo që shpesh dëgjoj se ai ia fali qytetit të Elbasanit. Është e vërtetë që ai ka qenë një njeri me zemër të madhe, i mirënjohur nga qyteti si njeri bujar që ka ndihmuar materialisht qindra njerëz në vështirësi. Gjë që pasqyrohet dhe në shtypin e kohës. Pikërisht për këtë arsye Xhavitin e kishin zgjedhur dhe si kryetari i parë i kryqit të kuq të Elbasanit. Çfarë mund të na thoni ndonjë kuriozitet për kinoteatrin “Nacional”? Në familje kam dëgjuar shumë për të. Për shpenzimet e mëdha që u bënë për ndërtimin e tij, se gjithë materialet vinin nga Italia. Edhe projekti është bërë në Itali dhe është zbatuar nga një inxhinier rus i bardhë. Ornamentet artistike brenda sallës, bazorilievet,

Ornela Deliallisi Gjylbegaj

lloxhat janë bërë nga piktori i shquar Zef Kolombi që sapo ishte kthyer nga studimet që kish kryer në Itali, në atë kohë ishte profesor në shkollën “Normale” dhe mik i familjes së Xhavit Biçakut. Sot ne ruajmë një pikturë të tij, portret i Fuat Biçakut. Mendohet se dhe një portet gruaje i piktorit i takon zonjës së shtëpisë, gruas së Xhavit Biçakut.

Çfarë shfaqesh jepeshin dhe a mendoni se emancipoi shoqërinë në atë kohë ndërtimi i kino-teatrit? Jepeshin gjithë filmat e kohës dhe shfaqjet e trupës teatrale të qytetit të Elbasanit të përbërë nga profesorë dhe studentë të “Normales”. Se çfarë ka dhënë teatri për Elbasanin s’ka elbasanas që se di. Të gjithë janë krenuar dhe vazhdojnë të krenohen me këtë vepër monumentale artistike që është simbol i qytetit. Të gjithë duhet të krenohen me historikun e teatrit të Elbasanit që po shkon drejt 80-vjetorit të themelimit. Si e pritët djegien e teatrit? Djegia e teatrit u përjetua nga ne si një fatkeqësi e madhe. Na u duk sikur na vdiq një njeri i afërt. Me të na lidhnin veç të tjerash dhe shumë kujtime të bukura dhe të hidhura. Duhet të theksoj se regjimi komunist e burgosi gjyshin, Xhavit Biçakun për 10 vjet, ashtu si dhe gjyshen time. Dhe një nga shkaqet kryesore ishte për t’i rrëmbyer pasurinë, se gjyshi asnjëherë nuk ishte marrë me politikë.

Në foto aktorët e tragjedisë “Diomedi”, 1934

Ornamentet artistike brenda sallës, bazorilievet, lloxhat janë bërë nga piktori i shquar Zef Kolombi që sapo ishte kthyer nga studimet që kish kryer në Itali, në atë kohë ishte profesor në shkollën “Normale” dhe mik i familjes së Xhavit Biçakut. Sot ne ruajmë një pikturë të tij, portret i Fuat Biçakut. Mendohet se dhe një portet gruaje i piktorit i takon zonjës së shtëpisë, gruas së Xhavit Biçakut Bashkëshortja e Xhavit Biçakut, Muhazesi, pikturë e Zef Kolombit

Xhavit Biçaku

speciale • E enjte 31 maj 2012

Historia e shfaqjeve teatrale në Elbasan Më 10 qershor 1918 me iniciativën e të palodhurit atdhetar Thanas Floqi, në Elbasan u formua një grup teatror i përbërë nga Thanas Floqi, Mustafa Curri, Zef Mosi, Tef Leka, Ali Cungu, Hysen Miraku, Peter Ndria, Hasan Ceka, Sif Dodbiba, Sif Popa, Hysen Miraku, Spiro Todhri, Vasil Bici dhe Kol Robja. Pas një kohe të shkurtër përgatitjesh më 26 korrik, vunë në skenë dramën e Sami Frashërit “Besa”. Kjo shfaqje u dha tre herë për publikun elbasanas, i cili e pëlqeu shumë jo vetëm nismën e grupit që vuri në skenë dramën, po edhe për lojën e aktorëve e veçanërisht për problematikën e kohës, që trajtonte drama. Ja çfarë shkruante gazeta “Posta Shqypnisë” më 3 gusht 1918 në shkrimin me titull “Argëtim theatrar në Elbasan”: Më 26 korrik u luajt për herë të parë drama shqipe “Besa” e Sami Bej Frashërit, e cila u ka lënë përshtypje bukur fort në dëgjonjësit. E treta e fitimeve iu dha Kryqit të Kuq... Më 4 gusht grupi themelues teatror merr emrin “Shoqënia Theatrore Elbasanit”, e cila zgjodhi një pleqësi me këtë përbërje: Thanas Floqi, Kryetar e Dirigjent, Hasan Ceka, Shkronjës, Tef Leka, Kontrollor, Zef Moso, plak (anëtar), Mustafa Curri, plak (anëtar). Pas zgjedhjes së pleqinisë u hartua dhe rregullorja e kësaj shoqnie teatrore dhe menjëherë u nis puna për kryer shfaqjen tjetër teatrore. Falë punës intensive që u krye dhe pasionit të madh që kishin vetë aktorët, më 14 gusht u vunë në skenë dy komeditë e autorit të njohur Kristo Floqi. E para mbante titullin “Dhëndërr me përdhunë” dhe e dyta titullohej “Bija Bankierit”. Të dy shfaqjet, sipas

gazetës “Posta Shqypnisë” e gushtit 1918 u mirëpritën në qytet dhe patën jehonë të gjerë. Ato u dhanë për tri ditë rrjesht për qytetarët elbasanas. Më 20 gusht u zgjodh një pleqësi tjetër ndihmëse, e cila do të merrej me financat dhe me probleme të tjera të shoqatës. Kjo pleqësi përbëhej nga z. Ahmet Dakli, kryetar, Emin Haxhiademi, plak, Ahmet Hastopalli, plak, Shefik Daiu, plak, Thanas Floqi, plak. Me këtë rast, revista e botuar në qytetin e Elbasanit, “Kopshti Letrar” i uronte “Shoqnisë Theatrore të Elbasanit”, kësaj “Shoqnie të dobishme, një zhvillim të mbarë për me e kryemun plotësisht qëllimin e naltë, qi asht dyke ndjekun në përparim t’Atdheut…..”. “Shoqënia Theatrore e Elbasanit” dha shfaqje në disa qytete të vendit. Në shfaqjen e dhënë në Shkodër, ku gazeta e asaj kohe në Shkodër do të shkruante: “Shoqnia Theatrore e Elbasanit” çfaqi dy komedi origjinale “Dhandërr me përdhune” dhe “Bija Bankierit” e shkrueme prej Kristo Floqit. Përshtypja që lan n’popull ishte mjaft e madhe masi amatorët lujtën si me kenë aktorë komikë të vërtetë. Një etapë tjetër e historikut të teatrit amator elbasanas fillon pas vitit 1924. Pikërisht në këtë vit arsimtarët atdhetarë të qytetit me iniciativën e Abedin Çaushit krijojnë një grup të ri teatral, i cili me veprimtarinë e tij u bë shprehës i realitetit të kohës. Brenda pak kohe nga ky grup u shquan me talentet e tyre amatorët si Faik Haxhiymeri, Mustafa Shqerra, Faik Pajuni, Bukurosh Sejdini, Skënder D. Hoxha e më vonë Mustafa Shehu, Ismail Haxhimustaj, Sejdin Vyshka etj. Nën drejtimin e Abedin Çaushit, që

ishte organizatori, regjisori dhe skenografi trupës, realizuan shfaqje dinjitoze për nga vlera e tyre ideo-artistike. Në vitin 1930 u hap java e teatrit dhe e muzikës. Morën pjesë në këtë konkurs artistik trupat e Tiranës, Shkodrës, Kavajës, Elbasanit, etj. Grupi teatral i Elbasanit (arsimtarëve) iu përvesh punës. Po nën drejtimin e gjithanshëm të Abedin Çaushit grupi përgatiti tragjedinë “Aleksandri”. Kostumet dhe rekuizita u porositën privatisht në Vjenë. Shpenzimet u përballuan nga fitimet që ishin siguruar nga shfaqjet e dramës “Lulja e Kujtimit”. Pasi u dha 5-6 herë në Elbasan, tragjedia “Aleksandri” u shfaq në Tiranë para jurisë filodramatik, e cila nderoi trupën e Elbasanit me Çmimin e Parë. Çmimi ishte kupë floriri me gjashtë thika e pirunj, të cilat për siguri, qenë dorëzuar në arkën e Bashkisë Elbasan. Më 15 gusht 1935 grupi teatral i organizuar nën drejtimin e Abedin Çaushit shfaqi në Tiranë dramën “Meço bej Qafëzezi”, shoqëruar nga orkestra e shoqësisë “Bashkimi Elbasanas”. Më 1936 vihet në skenë tragjedia “Diomedi”, ku interpretonin Faik Haxhiymeri në rolin e Diomedit, Mehmet Qorri, etj. Më 1936-1937 rishfaqet tragjedia “Pirrua” ku interpretojnë përveç të parëve edhe Faik Pajuni e Ismail Haxhimusai. Arsimtarët kanë qenë ata që kanë krijuar, mbajtur gjallë e kanë zhvilluar lëvizjen teatrale në Elbasan. Abedin Çaushi ka dhënë ndihmesë të shquar në lëvizjen teatrale të shkollave të qytetit, si dhe shkollës “Normale”. Pas suksesit të shfaqjeve të mësipërme kjo trupë shfaqi në skenë dramën “I mjeri djalë”, sipas novelës

republika e shqiperise

Agjencia e Zhvillimit të Zonave Malore FTESE PER TENDER Nr. i Identifikimit te Kontrates.: MADA/MMP/FAS/G/NCB/Fuel/2012/14 Fondi Nderkombetar per Zhvillimin ne Bujqesi Nr. I Kredise.:757-AL Megjithëse ai ishte një nga më të pasurit e qytetit, vdiq në mjerim. Ndërsa familja ime u persekutua nga regjimi komunist. Do ishit dakord për ndryshimin e emrin që ka teatri sot? Po lidhur me fasadën ç’mendim keni? Nëse qeveritarët do të ishin dashamirës, teatrit duhet t’i kishin vënë emrin e gjyshit, Xhavit Biçakut, që e ndërtoi dhe pësoi persekutimin komunist. Nëse qeveritarët do të ishin korrekt, duhet t’i kthenin emrin që i vuri i zoti : Kino-teatri “Nacional”, në vitin 1935, që shqip do të thotë kinoteatri kombëtar. Në fakt ky teatër unikal, kombëtar është dhe sot, pas afro 80 vjetësh, sa i përket arkitekturës dhe akustikës. Sa për emrin “Skampa” s’ka asnjë lidhje. Mua më kujton kohën e komunizmit, megjithëse është një emër historik. Fasada është një shëmtirë e vërtetë që stonon me sallën. Ajo duhet ndërruar dhe përshtatur me kohën. Si bashkëpronarë të kino-teatrit që jemi me Bashkinë do t’ia sugjeroj kësaj të fundit ndryshimin e fasadës.

1. Republika e Shqiperise ka marre nje kredi nga Fondi Nderkombetar per Zhvillimin ne Bujqesi (IFAD) perkundrejt kostos se Programit Malet Drejt Tregut (MMP) dhe mendon te aplikoje nje pjese te fondit per te mbuluar pagesat sipas Kontrates me numer MADA/MMP/FAS/G/NCB/Fuel/2012/14 2. Agjensia per Zhvillimin e Zonave Malore fton oferta te mbyllura nga ofertuesit e interesuar per Blerjen e gazoil D1 (Eurodiesel) per Zyren qendrore dhe zyrat rajonale te MADA me kontrate me numer MADA/MMP/FAS/G/NCB/Fuel/2012/14. 3. Paketa e plote e Dokumentave te Tenderit mund te merret nga te interesuarit pas paraqitjes se kerkeses me shkrim ne adresen: Agjensia e Zhvillimit te Zonave Malore, Rr. Shinasi Dishnica, Nr. 100, Tirane dhe pageses se pakthyeshme ne kesh prej 1500 Leke. Ofertuesit e interesuar mund te marrin informacion shtese ne te njejten adrese. 4. Ofertat duhet te jene te vlefshme per nje periudhe 60 ditore nga dita e hapjes se Ofertes dhe duhet te dorezohen tek Agjensia e Zhvillimit te Zonave Malore Rr. “Shinasi Dishnica”, Nr. 100 (prane Selvise) Tirane ne ose para ores 10:00 te dates 29.06. 2012, ne diten dhe oren kur do te hapen ofertat ne prezencen e ofertuesve qe deshirojne te marrin pjese. 5. Te gjitha ofertat duhet te paraqitet se bashku me siguracionin e ofertes (garancia bankare ose kompani sigurimi) ne vleren 100, 000 Leke drejtuar per Agjensine e Zhvillimit te Zonave Malore perpara ose ne date 29.06.2012 ora 10.00. Ofertat e dorezuara me vonese nuk do te pranohen. 6. Ofertuesi qe terheq oferten gjate periudhes se vlefshmerise dhe/ose refuzon te pranoje fitimin e kontrates gjate perzgjedhjes dhe/ose deshton te paraqes ceritifikaten e sigurimit te kontrates do te skualifikohet per te marre pjese ne oferta te tjera per nje periudhe nje vjecare dhe siguracioni i ofertes do te konfiskohet. 7. Ofertat do te hapen ne prezence te perfaqesuesve te Ofertuesve te cilet deshirojne te marrin pjese me date 29.06.2012 ora 10.00 ne zyrat e Agjensise se Zhvillimit te Zonave Malore.

turke me të njëjtën titull. Më pas vuri në skenë komedinë “Mulla Tahiri” të Mustafa Currit, ndërsa mësuesi i shkollës “Normale” Abedin Çaushi përktheu dhe botoi dramën e njohur “Firuzzi” Në vitet ’30 nisur nga zhvillimi i madh që kishte marrë teatri vjen në Elbasan një regjisor italian për të vënë në skenë tragjedinë “Aleksandri”, të shkruar nga dramaturgu i shquar elbasanas Et’hem Haxhidemi. Pas shfaqjes me sukses të tragjedisë trupa e teatrit vuri në skenë “Cubat” e Shilerit të përkthyer nga Hile Mosi, mësues në shkollën “Normale” (qendra më e madhe mësimore, teatrale e artistike në vend) dhe më vonë ministër i Arsimit. Nga këto shfaqje teatrore, të vëna nga teatri amator i Elbasanit, është për t’u përmendur edhe një kuriozitet, për periudhën kur luheshin këto pjesë. Në atë kohë vajzat nuk dilnin nga shtëpia. Kjo ishte një dukuri që mbizotëronte në të gjithë vendin. Edhe në Elbasan, pasi vajza mbushte moshën 12 vjeç “mbyllej në shtëpi” dhe nuk e kalonte “pragun e derës” gjersa martohej. Në këto kushte aktorët e teatrit, kur në pjesën teatrale kishte femra, rolet e tyre, pra rolet e femrave i luanin meshkujt. Kështu në dramën “Besa” kanë luajtur rolin e femrave përkatësisht Sif Dodbiba dhe Hasan Ceka dhe më vonë role të femrave kanë luajtur edhe aktorët Llambi Ndrija, Faik Pajuni e ndonjë tjetër. Kështu, teatri amator i Elbasanit u ngjit në skenë ndër vite, duke u bërë zhanri më i dashur e më popullor, aq sa edhe lagjet e qytetit kishin grupet teatrore dhe jepnin shfaqje të bukura për banorët.

Shtypi i kohës

Jehona mbi tragjedinë “Diomedi” të Haxhiademit Në revistën “Përpjekja Shqiptare” të muajit dhjetor 1936, numri 3, faqja 184 shkruhet: Më 19 të muajit në Elbasan u luajt për herë të parë tragjedia “Diomedi” vepra e fundit e shkrimtarit të njohur Et’hem Haxhiademi. U shfaq bukur në sallën e re të kino-teatrit “Nacional” ku ishte grumbulluar një popullsi tepër e madhe. Dhe me të vërtet kurrë nuk mbahej mend një asistim i madh spektatorësh në faqet që janë dhanë deri më sot n’Elbasan. Shoqëritë jashtëshkollore elbasanase këtë herë patën fitim hem moral, sepse të gjithë u kënaqën nga paraqitja e mirë e lojtarëve dhe sidomos nga ajo e Faik Haxhi Ymerit që kishte rolin e Dimomenit e Mustafa Shqerrës që kishte rrolin e Daunit, hem material se mblodhi një shumë të mirë, të cilën e përdori për djemtë e varfër. Dhe zoti Xhavit Bej Biçaku, i zoti teatrit, pora mori vesh që kjo shfaqje jepej për t’u ardhur në ndihmë djemve të vobektë, pati mirësinë t’a lëshojë sallën gratis, pa marrë as edhe një qindarkë për vehte. Përgatitja e mirë e kësaj çfaqeje i detyrohet zellit të z. Abedin Çaushi”. Kinematë e tjera u ndërtuan më pas. Kështu kinema “11 Nëntori” është ndërtuar në vitin 1966, me kapacitet prej 600 vendesh. Kjo kinema ka shërbyer si e tillë gjatë gjithë kohës. Vlen të përmendet fakti që ajo është ruajtur e mirëmbajtur gjatë viteve të tranzicionit dhe sot është rehabilituar plotësisht duke qenë një nga degët e kinema “Millenium”. Ndërkohë kinema “Vullnetari”, e ndërtuar në vitin 1972, me kapacitet 450 vendesh.

DOSSIER

ë emisionin “Rrno për me tregue” të gazetarit Nebil Çika në “Shijak TV” ishte ftuar Visar Zhiti. Ai është një nga të dënuarit politik të sistemit diktatorial të Shqipërisë. Gjithashtu, është një nga anëtarët e revoltës së burgut të Qafës së Barit. Revoltë e cila pasoi atë të burgut famë keq të Spaçit. Për të kuptuar më shumë detaje rreth kësaj ngjarjeje ai do t’u përgjigjet disa pyetjeve që gazetari Nebil Çika ka përgatitur për të. Revolta e Qaf Barit Z.Zhiti revolta e kryer në burgun Qafës së Barit ka një përputhje me datën që ka ndodhur edhe një revoltë tjetër në një burg tjetër komunist, atë të Spaçit. Në një dokument që unë kam gjetur të Ministrinë së Brendshme hidhet dyshimi që ju nëpërmjet revoltës suaj po përkujtonit revoltën e Spaçit. A ka patur një përgatitje që revolta që ju kryet në Qafë Bar të kishte lidhje date me atë të Spaçit? Visar Zhiti –Kjo është një enigmë. Po aq sa duket si rastësi, aq edhe nuk është edhe rastësi. Edhe policët që na hidheshin për të na goditur na thonë që ne donim të përsërisnim revoltën e kryer në Spaç. Kishte të burgosur që kanë qenë të burgosur edhe në Spaç gjatë revoltës suaj ? -Po kishte edhe të burgosur që kishin qenë n�� ë�� Spa�� ç�� gjat�� ë�� koh�� ës së�� revoltës. Kishte t�� ë�� burgosur në që kanë marrë pjesë në të dy revoltat. Ata ndjenin një ndjenjë të dyzuar. Kishin edhe frikë pasi kishin përjetuar mjaft tortura, por kishin edhe guxim për të treguar forcën. I burgosuri nuk ka as nj�� ë�� gj�� ë�� dhe u ngrit kundër shtetit komunist që i kishte të gjitha. Si nisi revolta? Si ishte atmosfera ? -Revolta nisi nga të gjitha rrethanat. Së pari puna q�� ë�� b�� ë�� nim ne ishte tepër e r�� ë�� nd�� ë�� . Ne punonim në minierë me tre turne. Herë uji hynte në rroba, pikonte edhe nga tavanet e minierës. Uji ishte me acid që të diqte lëkurën. Herë binin edhe shkëmbinjtë nga sipër. Ajo ishte një minierë që nuk mund të punohej nga forca e njeriut. Në burg ishin edhe njerëz që kishin qenë inxhinierë me sovjetikët dhe ata na kanë thënë që Qafa e Barit nuk mund të punohej nga forca e njeriut. Pasi në të kishte temperatura të ulëta, ujë të acidituar. Pra ajo minierë nuk duhej shfrytëzuar me njerëz, por me makineri. Edhe shteti komunist i kohës nuk po e shfrytëzonte me njerëz, por me të burgosur pasi sipas tyre ne nuk ishim njerëz. Kjo gj�� ë�� ishte reciproke sepse as ne nuk i quanim njerëz ata. Përpara se të na fusnin nëpër galeri, oficerët e burgut na b�� ë�� nin kontrolle. Por jo kontrolle si�� ç�� b�� ë�� hen n�� ë�� aeroporte. Në mes të dëborës ata na zhvishnin për të na bërë kontroll. Na hiqnin opingat, pasi këpucët ishin shenjë qytetarie dhe nuk duhet të kishim as një lidhje me qytetarinë. Njerëzve i binin të fikët nga të ftohtit. Në një rast njërit i ranë të fikët dhe policët mendonin se mos ishte një mashtrim dhe e dogjën me cigare për ta vërtetuar. Një pjesë tjetër e torturës ishte edhe leximi i librave të Enver Hoxhës. Pra çdo ditë ishte një torturë për ne dhe ne ishim të gatshëm për të shpërthyer. 22 maji nuk kishte ndonjë gjë e veçantë nga të tjerat. Komunistët kishin një parim makabër. Ata donin që të plotësohej norma e punës ose në të kundërt të nxirrnin shpirtin. Kishte raste që norma e punës nuk plotësohej nga shembjet e shkëmbinjve dhe për pasojë shumë të burgosur nuk mund të plotësonin normën e punës. Ata na rikthenin përsëri në minierë për të plotësonim normën. Më 22 maj komandanti i rojës pyeti se kush nuk e kishte plotësuar normën dhe roja u përgjigj që Ndue Pisha me Ndue Prognin nuk e kishin plotësuar norm�� ë�� n. N�� ë�� at�� ë�� moment komandanti dha urdhrin që ata të ktheheshin përsëri në minierë. Një nga të burgosurit, Sokol Sokoli, i tha komandanti se ata nuk kishin arsye se përse të ktheheshin në galeri, pasi nuk ishte faji i tyre që ata nuk e kishin plotësuar norm�� ë�� n. Edhe dy t�� ë�� burgosurit që nuk kishin plotësuar normën të njëjtën gjë kërkuan. Komandanti iu përgjigj duke i thënë se duhet t�� ë�� shkonin ose n�� ë�� t�� ë�� kundërt do t�� ë�� fillonte dhuna. Dhe me t�� ë�� v�� ë�� rtet�� ë�� n�� ë�� at�� ë�� moment filloi dhuna. Të burgosurit nisën duke u përleshur me policët. U ngrit Sokol Sokoli, nj�� ë�� djal�� ë�� shum�� ë�� i vuajtur, dhe i kërkoi që mos t’i preknin me dorë. Policët dhanë urdhër që të mblidheshim të gjithë duke na thënë se donim të bënim një revoltë. Shumë herë ia kam bërë vetes këtë pyetje se mos vallë edhe

E enjte 31 maj 2012

•

VISAR ZHITI RRËFEN REVOLTËN E QAFË BARIT DHE TORTURAR. OFICERI QË THEU NË MES NJË TË BURGOSUR SOT I LIRË DHE BIZNESMEN

Si morën gjakun 100 foshnjave për t’ia dhënë Enver Hoxhës

Gjatë ekzekutimit të tyre është dhënë një urdhër ku thuhet që t’u hiqen syt�� ë�� t�� ë�� dy pjes�� ë� marrësve të revoltës dhe t’i çohen Ministrisë së Shëndetësisë. Ky është urdhri më idiot që mund të ketë dhënë qeveria komuniste. Ky ishte vendimi më idiot në Europën Komuniste që mund të jap të tilla urdhra pasi nuk kishte as shkencëtar dhe as mjekësi të përparuar që t’u duheshin sytë e dy martirëve. Apo ju deshën për të marrë ndonjë l�� ë�� nd�� ë�� p�� ë�� r t�� ë�� ku� ruar sytë e Enverit që ishin duke u verbuar. Këtë nuk e di por mund të jetë një mundësi.

regjimi e donte vetë një revoltë të burgosurish. Ju mendoni se regjimi komunist donte një revoltë ? -Unë ju thash që ne ishim një barut gati për të shpërthyer. Dëshirë nuk kishim që ta humbnim jetën kot. Shumë shpesh ne flisnim me ushtarakë të burgosur dhe ata na jepnin mendime se si mund të mposhtej regjimi. Për Sandër Sokolin që ishte një ushtarak i specializuar në Kinë dhe komunistët e kishin futur në burg, flitej që kishte dëshirë për të formuar një parti. Dua të them se dëshirat dhe ëndrrat për përmbysje ishin. Donin të tjerë që ta konkretizonin këtë gjë. Mua më dukej e pamundur, se kjo mund t�� ë�� konkretizohej, por n�� ë�� biseda disa persona mendonin se mund të bëhej. Kur ishte periudha që do të bëhej revolta në burg, flitej nëse Enver Hoxha ishte gjallë apo jo. Ne i dinim shumë mirë kinezeritë që kryheshin në atë kohë, pasi në burg kishte nga të gjitha llojet e njerëzve dhe hamendësimet ishin nga më të çuditshme. Shumë veta mendonin që Enveri kishte vdekur dhe ne udhëhiqeshim nga një kufomë. Në atë kohë po përgatitej ardhja e Ramiz Alisë. Për atë thuhej se mos Ramizi ishte shumë liberal, por që nuk ishte e vërtetë. Ai ishte po aq gjakatar sa Enveri dhe më shumë dinak se ai. Kjo gjë i bënte përshtypje njerëzve pasi në të gjithë Europën Komuniste as një Minist�� ë�� r Arsimi, si�� ç�� ka qen�� ë�� Ramiz Alia, nuk e ka marrë pushtetin pas vdekjes së një diktatori. Të gjithë i trembeshim liberalizimit. Dhe duke parë këtë gjendje që ishim ne “Barut i Thatë” ata vepruan për t’i bërë m�� ë�� dije Ramiz Alis�� ë�� q�� ë�� sistemi kishte mjaft kund�� ë�� rshtarë. Prandaj mendoj që edhe vetë ata e donin një revoltë. Madje pati edhe thirrje politike në të. Sa zgjati revolta juaj ? A mund të na e tregoni në mënyrë më të detajuar se si ndodhi shtypja e revoltës ? -Te burgosurit i mbyllën në mensë. Policët thanë q�� ë�� t�� ë�� ktheheshin t�� ë�� burgosurit q�� ë�� nuk kishin plot�� ë�� suar normën pasi duhet që ta bënin punën me doemos. Po të njëjtët persona që u ngritën në fillim, u kthyen

kundër policëve duke i kërkuar atyre që t’i linin të qetë. Policët thirrën emrat e personave që nuk kishin plotësuar normën dhe i morën dhe i futën në birucë. Për ata që nuk e dinë, burgu brenda vetes ka edhe një burg tjetër që është biruca. Çfarë kushtesh kishte biruca ? -Dihet që kushtet janë më të rënda. Pakësohej ushqimi, hiqeshin veshjet që i burgosuri të kishte ftohtë. Dyshemeja ishte e akullt dhe aty i linin të burgosurit 20 ditë, aty policët i rrihnin të burgosurit. Prej këtyre gjërave të burgosurit kërkuan që policët mos t’i preknin me dorë personat që nuk kishin plotësuar normën. Ata i morën të burgosurit dhe i futën në birucë, ndërsa ne të tjerëve na nxorën në oborr. Kur ishim në oborr filluam të dëgjonim britmat e të burgosurve që ishin brenda në birucë. Kishte filluar rrahja e tyre nga ana e polic�� ë�� ve. N�� ë�� k�� ë�� t�� ë�� moment të burgosurit shpërthyen derën dhe hynë brenda në mencë përsëri. Gjendja u qetësua përsëri nga policët. Ata filluan të thonin se ne ishim armiq, q�� ë�� duheshim q�� ë�� t�� ë�� riedukoheshim dhe se nuk na lejohej të bënim revolta. Kur u dëgjua një thirrje nga brendia e të burgosurve. “Kriminela” i tha një nga të burgosurit policëve dhe i hodhën një stol të mencës sipër policëve. Aty filloi edhe përleshja me policët. Që të gjithë ne i gjuanim me stola rojet. Policët që deri në atë ditë shiheshin si të pamposhtur e panë veten që edhe ata ishin të thyeshëm. Nuk ishin të fortë sa armët e tyre, pasi policëve nuk u lejohej që të futeshin brenda në burg me armë. Ëndrra e çdo të burgosuri ishte që policët të hynin me armë dhe t’ia rrëmbenim. Dolën jashtë të burgosurit dhe policët. Të burgosurit intensifikuan goditjet dhe i nxorrën jashtë kampit policët. Në përleshje ishte edhe një komisar nga fshatrat e Korçës. Njëri nga të burgosurit rrëmbeu kapelen e tij dhe iku. Në atë moment ai nuk dinte se çfarë të bënte dhe iku me vrap. Ai dha dhe shembullin tek policët e tjerë të cilët ia mbathën së bashku me të. Në atë moment u pa që kampi ishte pa policë. U krijua një gjendje shumë e çuditshme.

DOSSIER •E

enjte 31 maj 2012

Për atë moment unë ndjeva lirinë. Ne nuk dinim se çfarë të bënim. Në të tilla çaste dilnin njerëzit e mençur. Mbaj mend një nga të burgosurit Skënder Tufo i cili ishte vetëm një fëmijë që nuk kishte mbushur as 18 vjeç tha që të mbushnim ujë pasi mund të na linin pa ujë siç ndodhi edhe në Spaç. Filluan duke u marrë masa për të përballuar rrethimin. Tentuan të vinin policë dhe të burgosurit i sprapsën përsëri, madje i ndoqën deri tek dera e kampit. Ata u afruan aq shumë sa u dha urdhri që policët të gjuanin me armë mbi të burgosurit. Kosta Gjerdeni u godit nga plumb në shpatull. Një mjek që ishte brenda e mjekoi atë. Si u shtyp revolta ? -U shumëfishua rrethimi. Nd�� ë�� rmjet kullave të rrethimit ishin vendosur ushtarë. Në vendin ku kishte një roje, u vendosën gjashtë roje. Ata kërkuan q�� ë�� ne t�� ë�� dorëzoheshim dhe t�� ë�� dorëzonim organizatorët. Dhanë edhe një ultimatum për t’u dorëzuar ose në të kundërt do të qëllonin mbi të gjithë. Kishte nga ata të burgosur që thonin se ishin shkelur vet�� ë�� ligjet e komunizmit. Ne nuk ishim dënuar me punë të detyruar por me heqje lirije. Madje ishte shkelur edhe një nga virtytet e socializmit pasi ne punonim dhe nuk paguheshim. Ishim vetëm skllevër në atë kamp përqendrimi. Komunistët nuk e pranonin dialogun. Ndryshe nga revolta e Spaçit ku komunistët pranuan të bisedonin me të burgosurit, këtu ata nuk pranuan. Në Qaf Bar erdhi helikopteri me zv.Ministrin, Zylyftar Ramizi, i cili bërtiste me megafon që ne të dorëzoheshim dhe hynë me qindra forca policie të armatosur brenda në kamp. Stampistët na ulën në mes të oborrit të burgut dhe midis nesh ecnin polic të cilët na shkelnin me këmbë. Ata lexonin emrat e personave që ishin filmuar nga jashtë. Emrat e personave që thirreshin i riarrestonin dhe gjëja m�� ë�� e keqe ishte se personat q�� ë�� merreshin, nuk dihej se ku përfundonin. Që në fillim stampistët fillonin t’i rrihnin të burgosurit me mënyrat më makabre. Këta njerëz që ecnin midis dy gardheve të policëve shpesh herë nuk i preknin k�� ë�� mb�� ë�� t n�� ë�� tok�� ë�� . Nga t�� ë�� rrahurat t�� ë�� burgosurit vdisnin pa u dënuar me gjyq. Kur ishim në përkujtimoren e revoltës një bashkëvuajtësi im më tha një gjë rrëqethëse për torturat që i kishin bërë Sokol Sokolit. Si�� ç�� ishte i lidhur me zinxhir, polici i vinte këmbën në fyt dhe e thoshte Sokolit “thuaj rroftë Enver Hoxha”. Ai nuk e pranonte dhe i kthe-

Të dënuarit me vdekje

hej duke i thënë “poshtë Enver Hoxha” në këtë moment ai e shtypte më shumë këmbën drejt fytit të tij. Ky u dënua me pushkatim. Ishin dy të dënuar me pushkatim, Sokol Sokloi dhe Tom Ndoja. Burgu i Qaf Barit kishte policë që nuk kish ishin shumë të stërvitur për tortura. Pas revoltës ata u specializuan më shumë se sa policët e Spaçit. Shumë nga të burgosurit u torturuan. Një ishoficer i burgosur u fut në arkivol i gjallë dhe i than�� ë�� q�� ë�� t�� ë�� firmoste se ishte organizuar nj�� ë�� revolt�� ë�� dhe ishin disa persona që e kishin udhëhequr atë, duke i ofruar faljen nga dënimi. Të gjithë këtë presion ai bënin kur ai ishte brenda në arkivol. Shqipëria në atë kohë kishte kontraktuar disa persona q�� ë�� t�� ë�� m�� ësonin metodat e torturave ku kishin mësuar edhe metodën e “arkivolit”. Në të cilën brenda në arkivol linin një pem�� ë�� bambuje e cila u rriste pesë centimetra në ditë duke e ç’puar së gjalli të torturuarin. Mbaj mend që më ka thënë Sandër Sokoli i cili kishte shkuar në Kin�� ë�� p�� ë�� r specializim dhe m�� ë�� pas u burgos. Kur ai kishte qen�� ë�� n�� ë�� Kin�� ë�� , specialistët atje ishin habitur nga shqiptarët duke i thënë se nuk kishin nevojë për specializim pasi ishin mjaft të përgatitur. Ata i kishin thë�� n�� ë�� se shqiptarët ishin më mizorë në tortura. Personi i futur brenda në arkivol nuk pranoi që të firmoste. U dënuan rreth 20 persona me rreth 200 vjet burg, ndërsa dy të tjerë me pushkatim i cili u bë më 9 qershor në orën 12 të natës. Si e morët vesh për ekzekutimin e shokëve ? -Mbas revoltës së Spaçit burgu

Burgu i Qaf Barit

ishte shumë makabër. Herë pas here kur zbulohej një grup dhe pushkatohej, neve na thërrisnin dhe na tregonin se kë kishin pushkatuar. Në rastin tonë na mblodhi komisari i burgut dhe na tha që ishte pushkatuar Sokol Sokoli dhe Tom Ndoja. Në pushkatimin e tyre nuk ka patur fare skuadër pushkatimi. Ata janë pushkatuar nga dy persona në një fushë afër Shkodrës. Sokol Sokolit i raportuan që Gjykata nuk i kishte falur dhe se do të pushkatoheshin. Sokoli i kishte kërkuar q�� ë�� t�� ë�� mos ta pushkatonin prapa krahëve dhe se do ta hapte vetë gropën e tij të varrit. Tom Ndojës i kanë shtuar 30 rreshta në akuzën e tij në mënyrën më cinike dhe ai përpara pushkatimit ka th�� ë�� n�� ë�� “Rroft�� ë�� Drejt�� ësia”. Edhe pse ai e dinte që drejtësi nuk kishte, ai mendonte për drejtësinë e të ardhmes. Dua të theksoj se Tom Ndoja edhe Sokol Sokoli janë martirë të demokracisë, ndërsa me ligjin e sotëm trajtohen si terrorist dhe nuk marrin dëmshpërblimin e merituar. Duke hedhur posht�� ë�� t�� ë�� gjith�� ë�� guximin e tyre p�� ë�� r t’i dal�� ë�� kundër komunizmit. As zoti nuk e dëmshpërblen atë që i ka ndodhur të burgosurve, askush nuk ia kthen jetën. Nëse ligji i konsideron si terrorist do të thotë se shoqëria jonë është ende e lirë. Z.Zhiti që të dy martirët që ju përmendët kanë gradën ‘Nderi i Kombit” që është edhe grada me e lartë që mund t’i jepet një personi. Ju mendoni se nuk e marrin dëmshpërblimin familjarët e tyre për shkak të nenit të terrorizmit ? -Po ngaqë është neni i terrorizmit në ligj. Këtë argument më kanë thënë

edhe të tjerë. Por ajo që nuk kuptoj është se ligjet i bëjnë njerëzit dhe vet këta njerëz nuk e heqin dot këtë nen nga ligji për të përndjekurit politik? Jam i interesuar dhe mendoj se nuk ka as një pengesë. Në një dokument që unë kamë parë thuhet se që të dy të burgosurve u janë hequr sytë. Është një ngjarje shumë makabre. Ju si i pranishëm në revoltë a e dini se në çfarë mënyrë i janë hequr sytë, kur ishin të gjallë apo të vdekur? -Gjatë ekzekutimit të tyre është dhënë një urdhër ku thuhet që t’u hiqen sytë të dy pjesëmarrësve të revoltës dhe t’i çohen Ministrisë së Shëndetësisë. Ky është urdhri më idiot q�� ë�� mund t�� ë�� ketë dh�� ë�� n�� ë�� qeveria komuniste. Ky ishte vendimi më idiot në Europën Komuniste që mund të jap të tilla urdhra pasi nuk kishte as shkencëtar dhe as mjekësi të përparuar që t’u duheshin sytë e dy martirëve. Apo ju deshën për të marrë ndonjë lëndë për të kuruar syt�� ë�� e Enverit q�� ë�� ishin duke u verbuar. Këtë nuk e di por mund të jetë një mundësi. Është diskutuar mundësia e trafikimit të organeve të njerëzve në atë kohë. -Nuk besoj se ishim aq të aftë sa të mund të kryenim trafik organesh. S’di ç’të them. Unë mendoj se është një makabritet dhe se mund të ketë sh�� ër�� byer n�� ë�� sh�� ë�� rimin e syve t�� ë�� diktatorit. Unë di një fakt që ma treguar Lins Ngjela, ish i burgosur politik. Ai m�� ë�� ka th�� ë�� n�� ë�� se n�� ë�� maternitetin e Tiranës janë bërë kurban 100 foshnje për t’i bërë transfuzion gjaku Enver Hoxh�� ë�� s pasi i b�� ë�� nte mir�� ë�� p�� ë�� r shëndetin. Ai më ka thënë se në një libër të tij ai ka shkruar nj�� ë�� telegram ngushëllimi drejtorisë së maternitetit për vdekjen e bebeve n�� ë�� k�� ë�� t�� ë�� maternitet dhe se ishte shumë i dëshpëruar nga lajmi. Unë e kam kontrolluar dhe me të vërtetë ekziston një telegram i tillë. Pra kjo diktaturë e çmendur mund të kishte edhe delire të tilla ku mund të bëhej shkencë. Këto gjëra duhet ti vërtetoj një mjek, një jurist pasi nuk janë deklarata të kota. Visar në një dëshmi Bedri Blloshmit, vëllai i Vilson Blloshmit, thotë se drejtori i burgut bashkoi dy stola gjatë revoltës dhe ka thyer në mes Sandër Sokolin, një prej bashkëvuajtësve të tu dhe se sot drejtori është me strehim politik në Gjermani. Pyetja ime është nëse jeni përballur ndonjëherë me persekutorët gjatë këtyre viteve demokraci ? -Është e vërtetë ajo që thotë Bedriu. Edmon Caja ishte komandanti i policisë. Për meritën e zhbërjes së revoltës s�� ë�� Qaf Barit u b�� ë�� komandanti i kampit dhe më pas erdhi duke punuar në Ministrin e Brendshme në Tiranë. Pas viteve 1990 ai vërtet ka ikur n�� ë�� Gjermani dhe merret me tregti. Vjen herë pas herë këtu. Këtu është kapur një njeri dhe

është thyer në mes. Ky është një krim kundër njerëzimit pasi as robërve të luftës nuk mund tu bëhet kjo gjë dhe jo më kundërshtarit politik. A është trajtuar ndonjëherë ky rast si krim kundër njerëzimit pasi është një nga rastet e rralla të cilat kanë edhe autorin edhe viktimën? -Ju e dini shumë mirë se për të persekutuarit b�� ë�� het di�� ç�� ka dhe kujtohen. Herë pas here bëhet edhe më shum�� ë�� se di�� ç�� ka, ndërsa p�� ë�� r persekutorët nuk bëhet as një gjë. A jeni përballur ndonjëherë rastësisht me persekutorët tuaj, në punën tuaj ose në aktivitetin e përditshëm ? -Unë di edhe pseudonimet e disa personave që më kanë akuzuar mua. Janë me pseudonime pasi n�� ë�� dosjen time hetuese nuk janë me emra. Ata punojnë si mësues tani. Unë i di se cilët janë këta persona. Këta të dy nuk i kam kërkuar, por më kanë ardhur lajmet për ata. Kamë parë gjykatësin tim, madje tani ende mund të jetë gjykatës. Edhe operativi që më ka arrestuar është ende sot oficer policie, mbase me gradë më të lartë. Mësuesët që më kanë denoncuar janë ende të tillë. Unë kam pasur raste që të përballem me ta. Ata nuk kanë shenja pendimi. I tremben mendimit të ballafaqimit, por përsëri nuk japin shpjegime përse e kanë bërë atë gjë ndaj meje. Unë jam dënuar për poezi dhe jo për trakte dhe gjëra të tjera. Konfliki nuk është aq fizik me mua, por është ideologjik. Ju mendoni se nuk ka ndonjë pendesë nga persekutorët ? -Jo nuk kanë ndonjë pendesë. Nuk kamë parë ndonjë persekutorë që t�� ë�� dali n�� ë�� shtyp dhe t�� ë�� tregojë pendesë për veprimet e kryera. Mbase ka dalë ndonjë që ka pranuar se ka qenë bashkëpunëtor me sigurimin e shtetit, por jo që të ketë kërkuar falje. Edhe persekutorët e mi duke filluar që nga mësuesit që më akuzuan dhe deri tek hetuesit nuk kanë kërkuar ndonjëherë falje për veprimet që kanë kryer karshi meje. Visar në Shqipëri janë gjetur me mijëra eshtra të ushtarëve që kanë pushtuar vendin, si grekët, gjermanë, italianë, të shqiptarëve të rënë gjatë kësaj periudhe. Është një ngërç me eshtrat e 5 mijë personave të pushtakuar me gjyq dhe pa gjyq gjatë diktaturash. Si e shikoni këtë problem? -Është diçka tepër e dhimbshme. Ata mund të gjenden. Janë dosjet që kanë të faktuar dokumentat se ku janë eshtrat. Edhe në qoftë se nuk janë dosjet të shkruara janë ato të gjalla. Ka shumë dëshmimtarë që kanë parë ose kryer ekzekutimet. Ata duhet t�� ë�� nd�� ë�� rgjegj�� ë�� sohen dhe t�� ë�� ndihmojn�� ë�� komunitetin p�� ë�� r t�� ë�� gjetur eshtrat e atyre martirëve të rënë gjatë diktaturës. Un�� ë�� kam n�� ë�� familje persona t�� ë�� tillë. Xhaxhai im �� ë�� sht�� ë�� pushkatuar n�� ë�� hetuesi dhe nuk �� ë�� sht�� ë�� gjetur ende. Duhet bërë shumë në këtë drejtim. Së pari shteti shqiptar do të mbetet me një mëkat. Një shprehje thotë se që të gjitha fabrikat tona ran�� ë�� pasi ato janë ngritur mbi kufomat e shqiptarëve. Jo vetëm fabrikat, por të gjitha veprat e komunizmit janë ngritur mbi kufomat e martirëve të Shqipërisë. Edhe aeroporti jonë që mban emrin e një personaliteti të shquar shqiptar “Nënë Terza” është ngritur nga puna e të burgosurve. Pse nuk është vendosur një pllakë ku të thuhet se kjo vepër është ngritur nga puna e të burgosurve politik të komunizmit. Këto duhen evidentuar. Në qoftë se ne nuk do të nderojmë vuajtjen njerëzore, sakrificat e tyre, punën e tyre, do të mbetemi me mëkate dhe do të shtiremi sikur jemi në demokraci. Përgatiti Ervin Koçi

« bota

jë ndërhyrje e armatosur nuk përjashtohet nëse ajo bëhet në kuadër të së drejtës ndërkombëtare. Hollande mendon se vendimi duhet të merret në Këshillin e Sigurimit të OKB-së. Pas masakrës së Hulës me mbi 100 të vdekur Presidenti francez Hollande nuk e përjashton më mundësinë e ndërhyrjes ushtarake në Siri. Por Hollande tha në Paris se kusht për këtë është një mandat i Kombeve të Bashkuara. Tani duhet të binden edhe Rusia dhe Kina. Moska dhe Pekini kanë bllokuar deri tani projekrezolutat për Sirinë në KS të OKB-së për shkak se në to nuk dënohej dhuna e rebelëve të armatosur. “Ajo (një ndërhyrje e armatosur) nuk përjashtohet, nëse ajo bëhet në kuadër të së drejtës ndërkombëtare, që do të thotë, ajo duhet të vendoset nga Këshilli i Sigurimit i OKB-së. Tani është detyrë e imja dhe të tjerëve për të bindur rusët dhe kinezët në Këshillin e Sigurimit të OKB-së, për të gjetur një zgjidhje, e cila nuk duhet të jetë domosdoshmërish ushtarake. Por presioni duhet të bëhet që tani në mënyrë që të përmbyset regjimi i Bashar al-Assad-it”, tha Hollande. Në shenjë proteste kundër masakrës në Hula disa shtete perëndimore si Gjermania, Franca, Britania e Madhe, Australia dhe SHBA kanë tërhequr ambasadorët e tyre nga Siria. Ministri i Jashtëm gjerman, Guido Westerwelle, lidhur me këtë u shpreh se: “Ky është një sinjal i qartë për Damaskun, që ky regjim përfundimisht po izolohet në arenën ndërkombëtare. Për këtë veprim ne kemi rënë dakord me partnerët tanë evropianë dhe perëndimorë”, tha shefi i diplomacisë gjermane Guido Westerwelle. Annan largohet nga Damasku I dërguari ndërkombëtar Kofi Annan përfundoi udhëtimin e tij në Siri, pa siguruar ndonjë premtim për hapa të mëdha nga qeveria siriane lidhur me zbatimin e planit të tij të paqes për vendin. Plani i zotit Anan i bën thirrje qeverisë së Presidentit Assad të tërheqë armët e rënda nga zonat e banuara nga civilët, si dhe

E enjte 31 maj 2012 •

SIRIA

Hollande: Edhe mund të ndërhyjmë Pas masakrës së Hulës me mbi 100 të vdekur Presidenti francez Hollande nuk e përjashton më mundësinë e ndërhyrjes ushtarake në Siri. Por Hollande tha në Paris se kusht për këtë është një mandat i Kombeve të Bashkuara. Tani duhet të binden edhe Rusia dhe Kina. Moska dhe Pekini kanë bllokuar deri tani projekrezolutat për Sirinë në KS të OKB-së për shkak se në to nuk dënohej dhuna e rebelëve të armatosur

të zbatojë një armëpushim të nënshkruar me rebelët muajin e kaluar. Zoti Annan u largua dje në mëngjes nga Siria. I dërguari i OKB-së dhe i Lidhjes Arabe u takua me Presidentin Bashar al-Asad një ditë më parë dhe pas takimit u tha gazetarëve se ai i bëri thirrje udhëheqësit sirian të ndërmerrte menjëherë “hapa të guximshme” për t’i dhënë shtysë planit të paqes. “Në takimin tim me Presidentin Asad, i përcolla atij në mënyrë të qartë, shqetësimin e madh të bashkësisë ndërkombëtare në lidhje me dhunën në Siri, përfshi edhe ngjarjet e fundit tronditëse në Houla. Duhet të saktësoj që edhe ai i dënoi

vrasjet. Këshilli i Sigurimit e ka bërë qartë nevojën për të hetuar këto vrasje dhe për të vënë para drejtësisë përgjegjësit e tyre”. Plani i zotit Anan i bën thirrje qeverisë së Presidentit Assad të tërheqë armët e rënda nga zonat e banuara nga civilët, si dhe të zbatojë një armëpushim të nënshkruar me rebelët muajin e kaluar. Megjithatë, sulmet nga të dyja palët kanë vazhduar. Agjenci siriane të lajmeve citojnë zotin Assad t’i ketë thënë zoti Anan se suksesi i planit të paqes varet nga ndalimi i kontrabandës së armëve drejt terroristëve të armatosur, të cilët Damasku i cilëson fajtor

për kryengritjen 15-mujore. Moska dhe Pekini kundër Në një tjetër zhvillim, Rusia dhe Kina ritheksuan kundërshtimin e tyre ndaj çdo ndërhyrjeje ushtarake në Siri. ‘’Kina kundërshton ndërhyrjen ushtarake dhe nuk mbështet ndryshimin e detyruar të regjimit. Rruga kryesore për zgjidhjen e çështjes së Sirisë mbetet ende mbështetja e plotë nga ana e të gjitha e përpjekjeve për ndërmjetësim të zotit Anan dhe bindja e të gjitha palëve të përfshira në krizën siriane që të zhvillojnë dialog diplomatik’’. Zëvendësministri i Jashtëm rus, Gennady Gatilov, tha se Moska do të vërë veton ndaj çdo rezolute të Këshillit të Sigurimit që autorizon ndërhyrje të huaj ushtarake në Siri, shtet aleate i vjetër rus. Ai gjithashtu tha se do të ishte një veprim i nxituar nëse Këshilli konsideron masa të reja për t’u marrë ndaj krizës siriane. Ministri i Jashtëm rus Sergei Lavrov bëri përgjegjës për masakrën në Hula krahas qeverisë në Damask, edhe ekstremistët. Sirianët duhet të vendosin për fatin e tyre pa ndërhyrje nga jashtë. “Është shumë e rëndësishme që të gjitha palët po luajnë të njëjtën lojë, dhe kjo është zbatimi i planit

“Gafa” e rëndë e Obamës, Polonia: Shtëpia e Bardhë duhet të na kërkojë falje WARSAW: Polonia ka regauar sot menjëherë në dekleratën që dha Presidenti Obama mbasi nderoi 13 personalitete me medaljen më të lartë civile të Shteteve të Bashkuara, mes tyre pas vdekjes edhe Gordon Hirabayashi, i cili sfidoi internimin e japanezo-amerikanëve gjatë Luftës së Dytë Botërore, si dhe polakun Jan Karski, një ndërlidhës për ushtrinë polake gjatë luftës kundër Gjermanisë dhe Juliette Gordon Low, e cila themeloi shoqatën “Girl Scouts”. Polonia duket se nuk e ka kaluar

lehtë dekleratën e Presidentit të SHBA, Barack Obama, duke thënë se Shtëpia e Bardhë, tani duhet të kërkojë falje, pasi Presidenti Barak Obama ka folur për “kamp polak të vdekjes” derisa ka nderuar luftëtarin e rezistencës në Poloni, Jan Karski, me Medaljen për Liri. Ndërkohë që Karski është njeriu që ka alarmuar botën për Holokaustin nazist në Poloninë e pushtuar. Ministri i Jashtëm i Polonisë, zoti Radosllav Sikorski, ka shkruar në rrjetin e tij social Twitter- se “Shtëpia e Bardhë duhet të kërkojë ndjesë për gabimin e

panevojshëm të Presidentit Obama”. Zëdhënësi i Këshillit për Siguri Kombëtare në administratën e Obamës, Tomi Vitor, tha se Presidenti është “shprehur gabimisht” duke iu referuar “kampit nazist të vdekjeve në Poloni”. Varashava me këtë rast kritikon edhe mediat globale kur i referohen ish-kampit nazist si “polak”. Ajo thotë se termi, edhe nëse përdoret vetëm si tregues gjeografik, e paraqet Poloninë si përgjegjëse të genocidit të Gjermanisë naziste, gjatë Luftës së Dytë Botërore. B.Sina

të paqes së Ananit të ecë përpara dhe jo një ndryshim i regjimit. Ne duhet të zgjedhim prioritetet tona. Çfarë duhet të bëjmë ne saktësisht për të arritur synimet tona politike dhe për të shpëtuar jetën e njerëzve? Kjo është pyetja që shtrohet?”, tha Lavrov. Edhe bashkësia ndërkombëtare e dënoi ashpër gjakderdhjen në qytetin Hula. Shefi i shtabit të përgjithshëm, gjenerali amerikan, Martin Dempsey, për herë të parë në një intervistë televizive foli hapur për një sulm ushtarak kundër Sirisë. Franca dhe Britania e Madhe ndërkohë kanë rënë dakord që të organizojnë një konferencë të grupit të shteteve “Miqtë e popullit sirian”.

Ndërkohë aktivistët sirianë njoftuan për ushtrimin në vazhdim të dhunës nga forcat qeveritare. Një ditë pas vizitës së vëzhguesve të OKB-së, forcat ushtarake të Presidentit Bashar al-Assad kishin vrarë në qytetin Hama 33 njerëz, njofton zyra vëzhguese siriane për të drejtat e njeriut me qendër në Londër. Shumica e viktimave ishin civilë dhe vdiqën nga granatimi dhe sulmet me armë zjarrri në këtë qytet. Por numri i viktimave të sulmit nuk mund të konfirmohej nga burime të pavarura. Vëzhguesit e Kombeve të Bashkuara kishin inspektuar të hënën rrethinat e kryeqytetit sirian, Damask. Ata qëndruan edhe në qytetin sirian Sabadini. Aktivistët u shprehën të zhgënjyer për situatën. Ekipi i Kombeve të Bashkuara qëndroi për rreth 30 minuta në këtë qytet, pak para se tanket të ishin tëhequr nga qendra. Sekretari i përgjithshëm i Kombeve të Bashkuara, Ban Ki Mun, ka konfirmuar për një rritje të misionit të helmetkaltërve. “Vendet anëtare kanë rënë dakord njëzëri që të dërgohen 300 vëzhgues të OKB-së për misionin në Siri”, theksoi Ban. Vëzhguesit do të takohen javën e ardhshme. Deri tani OKB vlerëson se janë vrarë rreth 9 mijë vetë në Siri.

bota • E enjte 31 maj 2012

Meqenëse Vatikani jep shumë pak informacione, teoritë e konspiracionit dhe të komplotit kanë ndërkohë konjukturë të lartë në mediat italiane. Shumë janë të mendimit se Gabriele nuk ka qenë i vetëm. “Bëhet fjalë për një njeri të thjeshtë, që nuk ka vullnetin dhe mundësinë për t’i organizuar të gjitha vetëm. Unë mendoj se pas tij është dikush, ndoshta një person i nivelit të lartë, që e ka shtyrë”. Për këtë është i bindur eksperti për Vatikanin në gazetën e përditshme torineze “Stampa”, Marco Tosatti

shtë fjala për intriga, tradhti dhe dokumente sekrete dhe duket gati si histori me detektivë. Maxhordomi personal i Papës Benedikti XVI, Paolo Gabriele, ka qenë me sa duket urithi, që për muaj me radhë ka nxjerrë informacione konfidenciale nga Vatikani në publik. Për korrupsion, nepotizëm dhe keqmenaxhim, si dhe një komplot të dyshuar për atentat kundër Papës. Me arrestimin e Gabriele-s javën e kaluar afera e quajtur nga vetë Vatikani si “Vatileaks” arriti kulmin e saj. “Arrestimi i maxhordomit është kulmi dramatik i kësaj afere, sepse nuk mund të ketë njeri tjetër, i cili është më afër papës”, thotë Ludwig RingEifel, kryeredaktor i agjencisë katolike të lajmeve. Që nga viti 2006 Gabriele ka qëndruar në krah të Papa Benediktit XVI. 46-vjeçari, baba i tre fëmijëve, është ndoshta i vetmi person, i cili, siç shkruante gazeta italiane “Libero”, e ka parë Benediktin XVI në pizhama. Ai ndihmonte Papën për t’u veshur, i shërbente kur hante dhe i përgatiste dhomën e gjumit. Në publik ai shpesh shihej në krah të Papës, si për shëmbull, kur e shoqëronte në audiencat e tij të përgjithshme, ose kur përpiqej ta mbronte Papën nga shiu. Si “Maggiordomo”, Gabriele ishte krahas sekretarëve të tij privatë Georg Gänswein dhe Alfred Xuereb, si dhe katër murgeshave një nga bashkëpunëtorët më të afërt të kreut të kishës, ai bënte pjesë në të ashtuquajturën familje papnore. Ky fakt dhe libri i botuar një javë më parë “Sua Santità” (Shenjtëria e tij) i gazetarit televiziv Gianluigi Nuzzi bëri që hetuesit të bien në gjurmët e tij. Sepse ky libër me korrespondencën konfidenciale të Papës dhe zbulimet e reja të “Vatileaks” përmban edhe faksimile të dokumenteve lidhur me fondacionin Joseph Ratzinger Papa Benedikti XVI, një transfer parash të urdhëruar nga sekretari i Papës Gänswein nga Fondacionit Ratzinger për Bankën e Vatikanii IOR. Sekreti pas mureve Këto dokumente nuk ishin destinuar për arkivat e Selisë së Shenjtë dhe nuk ishin regjistruar atje, kështu që ata mund të vinin vetëm nga tavolina e papës, apo e sekretarit të tij privat. Dorasi pra duhej të ishte një nga ata pak njerëz, të cilët hynin në banesën e Papës. Kontrolli i dhomave private të Gabrieles

e konfirmoi dyshimin fillestar, policia pohoi se ka siguruar katër kuti me dokumente konfidenciale. Por me arrestimin e Gabrieles çështja nuk është kapërcyer. Sepse akoma ka më shumë pyetje se sa përgjigje për “Vatileaks” dhe arrestimin e maxhordomit. Kujt i shërben intriga? Meqenëse Vatikani jep shumë pak informacione, teoritë e konspiracionit dhe të komplotit kanë ndërkohë konjukturë të lartë në mediat italiane. Shumë janë të mendimit se Gabriele nuk ka qenë i vetëm. “Bëhet fjalë për një njeri të thjeshtë, që nuk ka vullnetin dhe mundësinë për t’i organizuar të gjitha vetëm. Unë mendoj se pas tij është dikush, ndoshta një person i nivelit të lartë, që e ka shtyrë”. Për këtë është i bindur eksperti për Vatikanin në gazetën e përditshme torineze “Stampa”, Marco Tosatti. Një kardinal italian ka rënë nën dyshim gjatë hetimeve, shkruante ndër të tjera gazeta ditore “Corriere della Sera”, gjë që zëdhënësi i Vatikanit, Federico Lombardi, e përgënjeshtroi menjëherë. Por spekulimet rreth një lufte për pushtet brenda kryesisë së Vatikanit vazhdojnë. Disa gazeta italiane botuan intervista me persona anonimë, të cilët duhet të kenë qenë të përfshirë në transferimin e informacionit jashtë Vatikanit. Qëllimi i veprimeve është të krijojnë një kundërpeshë ndaj dominimit të sekretarit të shtetit, kardinalit Tarcisio Bertone, njoftojnë burimet anonime njëzëri. Bertone pengon zbulimin e makinacioneve korruptuese të njerëzve të tij. Për këtë arsye ai duhet të ketë hequr guvernatorin e qytetit të Vatikanit, duke e dërguar si ambasador të Papës në Uashington. “Ky transferim ishte fillimi”, citon gazeta romane “La Repubblica” një informant anonim, që e quan veten gjithashtu “urithi”. Edhe kryeredaktori i agjencisë katolike të lajmeve, Ring-Eifel, mendon se “Vatileaks” drejtohet në radhë të parë kundër sekretarit të shtetit, Kardinalit Bertone dhe stilit të tij të qeverisjes dhe komunikimit. “Ish-guvernatori ka fyer shumë njerëz dhe për këtë arsye u transferua në Washington. Kjo ndoshta ka qenë shkaku për këtë grup, apo atë rrjet që të veprojnë”, thotë Ring-Eifel. “Një njeri, që kërkon efikasitetit dhe transparencë dhe do ta zbatojë atë, dënohet si të thuash, sepse ai vepron kundër mentalitetit mbizotërues”. “Për shkak të dashurisë për

VATIKAN Skandali, sa shumë pikëpyetje

Papën”, Ettore Gotti Tedeschi, i cili ka reputacionin e një bankieri të aftë dhe të ndershëm, nuk pranon të prononcohet për akuzat e ngritura nga Këshilli Mbikëqyrës i Vatikanit. “Më mirë të hesht, ndryshe do të thoja fjalë të hidhura”, citohet ai nga agjencia italiane e lajmeve ANSA. Nëse Gotti-Tedeschi është përpjekur të ndreqë më shumë se duhej dhe nëse kështu ishte bërë i parehatshëm e madje i rrezikshëm, për këto vetëm mund të spekulohet. Papa Benedikti i XVI është përpjekur të ndryshojë mënyrën jotransparente të punës së bankës. Tendenca pozitive vihet në dukje edhe nga eksperti bankar Gehrke: “Papa u kujdes që banka të pranojë standardet evropiane të transparencës, gjë që nuk e kishte bërë më parë. Por duket se kjo nuk funksionon. Askush nuk e di saktë se si punohet në këtë bankë, dhe nëse ka pasur edhe pastrim parash”. Ndër të paktët që e dinë këtë është Ettore Gotti Tedeschi dhe këshillat mbikëqyrëse të Vatikanit. Megjithatë, eksperti i Vatikanit e kundërshton tezën e luftës për pushtet. “Kjo do të thoshte se ka dy grupe të ndryshme, që luftojnë për pushtet në Vatikan, gjë që unë nuk mund ta konstatoj. Më shumë është fjala për stile të ndryshme të qeverisjes dhe informimit”, thotë Ring-Eifel. “Unë besoj se me të vërtetë kanë qenë të përfshirë disa njerëz. Njerëz që janë të interesuar për transparencë në Vatikan. Ky do të ketë qenë motivi kryesor për këta njerëz”, pohon ai. Dritë në errësirë mund të sjellë ndoshta vetëm Gabriele. Pas një heshtjeje fillestare ish-maxhordomi ka shprehur gatishmërinë, që të bashkëpunojë me autoritetet e hetuesisë. Zëdhënësi i Vatikanit, Lombardi, njoftoi të martën se fillimi i pyetjeve formale është vendosur për “në fund të kësaj jave, ose në fillim të javës së ardhshme”. Për aq kohë në Romë dhe Itali do të vazhdojë të spekullohet për intriga, tradhti dhe luftë për pushtet.

« dossier

E enjte 31 maj 2012 •

Ex katedra, ex libris: Gjendje konfliktuale mendore e Shqipërisë Nga albert kotini (vijon nga numri i kaluar)

Dinastia e shkollës ruse në ushtri dukimi më racional i përgatitjes për luftë ishte që në lashtësi mosha e adoleshencës, kur ecën në një kohë fenomeni mendor dhe ai fizik, ashtu siç synohej. Pra, të ishin luftëtarë deri në vdekje për komandantin e vet në çdo kohë e në çdo vend. Spartanët kështu i përgatitnin të rinjtë e tyre, bile më herët, që fëmijë. Kështu u përgatitën jeniçerët, ajka e ushtrisë otomane. E në këtë përvojë, po me ideologji, filozofi, psikologjinë e udhëheqësit të vet funksionoi shkolla e mesme ushtarake “Suvorov” (nxënësit thirreshin suvorovas). Suvorovi, Kutuzovi e Ushakovi ishin strategë historikë për rusët dhe gjithë Bashkimin Sovjetik. Që në vogëli përgatiste në shkolla ushtarake edhe Hitleri të ardhmen e ushtrisë së vet, duke pasur në bazë edukimin nga profesorët e historisë që kultivonin racën ariane superiore të tyre. Në moshën e adoleshencës i përgatitnin në SHBA, në “Uest Pont”, me edukimin sipas kodit moral të veçantë për atdheun dhe kombin amerikan. Në Shqipëri u krijua shkolla e mesme ushtarake “Skënderbej” (nuk do të jap historikun e saj, se nuk ka ndonjë interes për lexuesin), që ndryshe nga Partia quhej “fidanishtja e ushtrisë”. Në vitin 1946 kjo shkollë u ngrit, u ideua dhe funksionoi sipas modelit rus të shkollës së Suvorovit. Por cila ishte ideologjia e ngritjes dhe funksionimit të kësaj shkolle dhe e gjithë ushtrisë sonë? Po i referohem vetëm faktorit partiak të saj. Ushtria deri në 21 tetor 1945 kishte gjithsej 1620 anëtarë partie (komunistë), 1630 kandidatë partie ( kandidatë për komunistë), 6271 rini komuniste. Pra, forca e partisë komuniste shqiptare në ushtri ishte 16503 veta. Vetëm nga Divizioni I Sulmues i vitit 1945, sipas dosjes 47, që ka regjistrin alfabetik, ku përfshinte 874 anëtarë partie nga 550 anëtarë partie që i kemi llogaritur më sipër, 324 anëtarë partie janë më pak prej meje se kjo dosje zyrtare e arkivuar. Si konkluzion ushtria popullore, apo siç quhej “ushtria kombëtare” ishte që në themel komuniste. Dhe s’kishte si të ishte ndryshe ndërtimi dhe ngritja e shkollës “Skënderbej”. Disa aspekte të jetës në këtë shkollë Nuk mund të flasësh për ushtrinë pa folur diçka dhe për jetën e gjallë të kësaj shkolle, që përgatiti oficerë të një brezi prej 50 vjetësh në Shqipëri. Menjëherë në moshën 12-13-vjeçare ndaheshin nga familja dhe futeshin në kazerme të tipit special, siç ishte shkolla “Skënderbej”. Kujtoj se tërë vitin e parë të shkollës vetë isha i mërzitur nga mbyllja brenda dhe trajtimi spartan që na behej. “Ç’dua unë këtu?” – thosha me vete. Mendoja dhe pse kisha zgjedhur këtë rrugën dhe mendja më rrinte vetëm për t’u larguar sa më parë nga kjo shkollë. Nuk mësoja, merrja dysha (ngelës). Prindërit u mërzitën shumë, mbledhje dhe kritika për mua në organizatën e rinisë çdo ditë etj., pa folur për frontin, lagjen që nuk të linte ta braktisje shkollën. Ajo që më preku në sedër ishte kur disa merhumë të zbritur nga këmbët e maleve mësonin tërë kohën përmendsh dhe merrnin nota të shkëlqyera. “E po, - i thashë vetes, - të ta kalojnë edhe këta!?” (“Këta” i mësoja si hahej buka, si vishej këpuca me lidhëse, sepse erdhën me opinga dhe shajak mjaft prej tyre) ditën e parë të shkollës... Kështu më prekën në sedër dhe po mësoja. Mësimet i përvetësoja shpejt dhe kohën tjetër lexoja romane. Boll kam lexuar ata katër vjet, aq sa të gjeja libra të rinj ishte gëzim i madh për mua. Biblioteka e shkollës ishte e mbushur me literaturë ruse. Në atë shkollë bëhej një garë midis oficerëve, komandantëve të togave kom-

Në vitin 1946 kjo shkollë u ngrit, u ideua dhe funksionoi sipas modelit rus të shkollës së Suvorovit. Por cila ishte ideologjia e ngritjes dhe funksionimit të kësaj shkolle dhe e gjithë ushtrisë sonë? Po i referohem vetëm faktorit partiak të saj. Ushtria deri në 21 tetor 1945 kishte gjithsej 1620 anëtarë partie (komunistë), 1630 kandidatë partie ( kandidatë për komunistë), 6271 rini komuniste. Pra, forca e partisë komuniste shqiptare në ushtri ishte 16503 veta

panive kush e kush të na mundonte më shumë fizikisht, sepse kështu i dilte nami sipas përvojës ruse: SA i zoti, i egër dhe kërkues!” Mbaj mend që në “finale” dilte Mark Kovaçi me Nevruz Serjanin. O bir, o bir çfarë nuk na punonin, sidomos kur ishin oficerë rojë dhe nuk kishin me se ta kalonin natën! Gjenin një pece të vendosur keq te këpucët në fund të krevatit apo në qafore pak pis e deri te vendosja shtrembër e rrobave mbi komodinë dhe: “Kompania, çou! Me vrap përjashta!” Me disa herë prapa kthehu dhe gjumë. Përsëri “çohu”, prapë “kthehu dhe gjumë”. Sa të plotësonin normën e tyre me sekonda për t’u hedhur nga krevati, për t’u veshur dhe dalë jashtë në rrugë me këmishë. Aty prapa bujtinës së fjetjes fillonte rreshtorja dhe bile edhe me këngë ruse, pastaj vrapi për një dy orë dhe pasi na “shtronin” flinim si të vdekur. Çdo javë mezi prisnim liridaljen. Që të meritoje liridaljen jo vetëm disiplina formale shihej në qime, por edhe puna. Them “puna2 për ne 13-14-vjeçarët, sepse me acid dhe dorën brenda VC i pastronim xixë ato. Me vrap shkonim deri në Linzë për shqope si fshesa që përdornim për të pastruar territorin nga çdo gjethe plepi që mbulonte fushën dhe do të ishte fat i madh të kalonte komandanti i shkollës e të na shihte ne, për më tepër komandantin tonë të togës e të na buzëqeshte i kënaqur. Kur donim ndonjë akullore, organizonim punën nga orari i studimi pasdite 16:00-19:00 për të dërguar ndonjë shok fshehurazi pa e marrë vesh komandanti. Njëherë na e kapi komandanti një shok dhe ai u ndalua një muaj ndalim kazerme pa liridalje në qytet. E di çdo do të thotë kjo?! Mirëpo ne skënderbegasit nuk na zinte gjumi pa e zbuluar “spiunin” e komandantit. Një të tillë e zbuluam (pas vitit 1990 ai u be edhe gjeneral). E morëm me të mirë e futëm në banjë dhe ku të dhëmb e ku të djeg. Spiunët e vegjël i seleksiononim me dru ose i izolonim nga shoqëria. Skëndërbegasit ishin sa

solidarë midis njëri-tjetrit aq edhe krenarë në marrëdhëniet e tyre shoqërore. Ajo që na gëzonte ishin aktivitetet sportive. Traditë e shkollës ishte që të përfaqësonim të rinjtë e “Partizanit” në çdo sport dhe hanim shumë inat midis klasave kush e kush të ishte elitare. Atletika, futbolli, boksi ishin të padiskutueshme për vendin e parë midis të gjitha shkollave të mesme në Shqipëri. Na konkurronte vetëm shkolla e mesme e fizkulturës. Boksierët e shkollës dolën kampion në vend, por edhe fituan në ndeshje ndërkombëtare. Të tillë si Rrahmi Sadushi, Ethem Ibrahimi, Kristaq Laci, Ismet Vorfi e dhjetëra të tjera bënë emër jo të vogël ndër vite për sportin shqiptar. E fillova edhe unë boksin, por më mundi Ethem Ibrahimi dhe e kuptova që nuk ishte sport për mua. Luajta futboll me të rinjtë e “Partizanit” ca kohë, pastaj e lashë kur më çuan në shkollën e Bashkuar të Oficerëve “Enver Hoxha”. Pedagogët e fizkulturës ishin shumë të dashur për ne, si p.sh. jo vetëm si profesionistë, por edhe pse dinin në psikologjinë sportiv të zgjidhnin elementin duhur. Ismet Bellova zbuloi Isat Taren, Ali Kastrati e Bejkush Birçe zbuluan talentet e boksit më sipër. Loro Boriçi, Sllave Llambi, Simon Deda e deri te Sherif Ciciku nxorën futbollistët Foto Andoni, Neptun Bajko e dhjetëra anëtarë të ekipit të parë të “Partizanit”, disa herë kampion të vendit. Bujar Bujari, Xhavid Xhani nxorën kampionët e vendit në gjimnastikë. Sokol Morina nxori disa kampionë vendi në atletikë. Me një fjalë, sportin e “Partizanit” e mbante gjallë shkolla “Skënderbej”. Nuk na ndahej për çdo ndihmë Petrit Dumja. Kishin edhe ne “ të palarat” tona si çdo nxënës i kësaj moshe. Kur u bëmë maturante pothuajse kishim bërë lidhje të gjithë me korrespondencë me vajzat ruse, midis tyre edhe unë. Kur na vijnë letrat (me pika loti) prej vajzave ruse, tërë natën ëndërronim takimet me to, sepse prej tyre merrnin fotografi, aq sa na tërbonin neve që s’kishim mundësi

dossier • E enjte 31 maj 2012

për t’i takuar... Si për dreq, atë vit u rregulluan (pas dhjetë vjetësh prishjeje) marrëdhëniet me shkollën e mesme pedagogjike “17 Nëntori” të Tiranës. Kuptohet që edhe ato ishin konviktore e me liridalje e kontroll më keq se ne. Ne u thërrisnim atyre “murgesha”, por edhe ne nuk ishim keq si murgjër. Është e qartë që erotika e asaj kohe ka qenë me tërë mend mjaft e babëzitur... E filluam me këto shoqe me një kulturë, të porositur për t’u treguar jo harbutë me mbrëmje tematikoletrare, buzëqeshje dhe si të tillë mbasi i mbushnim edhe me dhurata sipas xhepit tonë të vogël, d.m.th. me karamele e çokollata, dilnim shëtitje në qytet së bashku... Megjithëse ato i binin qylit, ço ku u thoshim me poezi ndonjë fjalë dashurie. Ato gajaseshin me ne dhe tërë naze na sillnin vërdallë shkollës së tyre, por meazallah se dilnin murgeshat tona. Pati atë vit të dashuruar bile edhe çifte që janë të martuar deri më sot. Nuk po ndalem më gjatë në idilin e dashurisë së atyre viteve midis “murgjve” “murgeshave” të asaj kohe. Ajo që dua të shpjegoj këtu për këtë eveniment që përmenda më lart ka të bëjë me atë çka ishte tipike dhe e konsoliduar te ne si maturantë, shpirtin e solidaritetit tonë. Ne jemi zënë e rrahur midis shokëve vetëm për të konkurruar kush të dashuronte vajzën më të mirë. Pse? Kur dilnim në grupe me këto vajza, qoftë edhe dy tre së bashku, nuk mund të guxonte t’i ofendonte e jo më t’i prekte, sepse ne skënderbegasit nuk të falnim. Krenarinë e nderit e kishim sublime. Në atë vit erdhi si mësuese e fizikës Violeta Mejdani, sapo kishte mbaruar e shkreta universitetin dhe direkt mësim me ne maturantët. E bukur, e re, e ëmbël, e urtë e pak e ndrojtur, na shpjegonte tërë pasion e kulturë mësimin. E ku e kishte mendjen Loni Prifti, edhe pse Fuat Çeliku i thoshte: “Rri urtë, se e kam fisin tim!” Mirëpo asnjë nuk e kishte mendjen në mësim, por vetëm tek ajo. E mori vesh mësuesja Leonora, që na jepte trigonometri më parë, dhe e zëvendësoi qëllimisht disa orë Violetën. Ulej mbi tavolinë këmbë mbi këmbë dhe ashtu e bëshme siç ishte, pak e zbuluar mbi gju e pa e çarë kokën fare, na bënte provim me shkrim dhe e dinte kur ishim tapë, sepse një natë më parë mund të kishim parë sportin ose në ndonjë mbrëmje vallëzimi. Si dënim na vinte të gjithëve notë jokaluese. Në anglisht kishim pasur Nina Agollin (ruse), një mësuese me të vërtetë e shkëlqyer dhe që na donte shumë. Me theksin e saj rusisht na mësonte anglishten, por kishte një dobësi: nuk i njihte mirë emrat nxënësve. Ne kur na kapte në gabim na thoshte: “Pse bëni llafosuni?” E zbuluam këtë mangësi dhe përgjigjeshim për të tjerët vetëm ata më të përgatiturit. Kur e kuptoi Nina këtë hile, na bënte vetëm provime me shkrim. Na erdhi shumë keq dhe kemi qarë kur ajo u nda nga i shoqi, Dritëro Agolli, dhe u kthye në BS. Ashtu siç na donte ajo tjetër kush jo. Nuk mund të rri pa përmendur pedagogun e letërsisë e psikologjisë Kozma Vasili, për të cilin kam pasur një respekt të veçantë jo vetëm se i dedikoj pasionin për letërsi, po kur unë fitova midis shkollave të mesme konkursin për hartimin më të mirë, u entuziazmova aq shumë, sa i tregova një tregim të gjatë tip novele me titull “Rrugicat”. E lexoi profesori, qeshi pak me ironi

dhe më përgëzoi duke më thënë: “Është tepër realiste për realizmin socialist.” Më vonë xhaxhai im, Polikron Kotini, në tha: “Ishte tipike si novela ‘Tuneli’ të Dhimitër Xhuvanit dhe pedagogu yt i nderuar të ka ruajtur që s’të lejoi ta botosh. Të këshilloj edhe unë të mos shkruash për ca kohë sa ta kuptosh mirë këtë realitet.” E pata vëth në vesh, se ndryshe do ta haja si të tjerët. Nga pedagogët ishte ai që ne e quanim “komandanti i shkollës”, Viron Cinxo, sepse na jepte tri lëndë të shkencave ekzakte. Ama na mësoi, edhe pse dridheshin para tij, sidomos ata nxënës që ishim mirë në letërsi ai u qepej keq. Në atë shkollë polarizimi ishte midis nxënësve më të mirë të shkencave shoqërore me ata të shkencave ekzakte dhe ne kënaqeshim kur duke luajtur pingpong ngacmoheshin në këtë prizëm si përfaqësues të këtyre palëve. Profesor Kozma Vasili, i gjatë, me profesor Viron Cinxo, i shkurtër. Ishte me të vërtetë një nga skenat më të bukura që ne shijonim si nxënës. Bile as Stavri Angjeli, drejtor i shkollës, nuk ishte autoritetin e tyre, aq më tepër të Viron Cinxos. Drejtor Stavri na donte aq shumë, sa, kur vinte fjala për të përjashtuar ndonjë nxënës, bënte çmos deri te Petrit Dumja që të mos ndodhte. Loja e shahut për drejtorin tonë dhe sporti ynë ishin hobi i pandarë për ta. Pa e zgjatur, nuk mund të rri pa përmendur edhe ëmbëlsinë dhe dashurinë që shprehte mësuesja jonë Marie Nano kur na mësonte anglishten, edhe pse mendjen ne e kishim te rusishtja. Pa humbur kohë, nuk mund të rri pa përmendur me respekt mësuese si Drita Hajro, Ali Neviri e plot të tjerë, që nuk është rasti këtu për t’u ndalur. Këto çaste nuk kanë fund, por unë shkrova ato që na hidhëronin e mundonin, por edhe ato që na gëzonin dhe entuziazmonin në atë kohë. Erdhi çasti kur mbaroi shkolla më 1962. Prishja me BS më tepër na hidhëroi ne skëderbegasit, besoj se kuptohet tani se çfarë prisnim, prandaj nuk e besoj se do të mërziste të tjerët më shumë. Para nesh protestuam për të shkuar në shkollën e Bashkuar të Oficerëve “ Enver Hoxha” ata që ne i quajtëm “Lu 104”, që kuptoheshin 104 maturantët të emërtuar sipas emrit të komandantit të shkollës së atëhershme, kolonel Luto Haxhiu. Ku të shkonim?! Shkolla e Bashkuar e Oficerëve “E.Hoxha” deri në atë vit furnizohej nga punëtorë e fshatarë me 7 klasë, bënin një vit përgatitor, siç quhej atëherë, e cila sipas tyre na zëvendësonte të mesmen tonë dhe pastaj së bashku bënim dy vjet të tjera e dilnin oficerë. Ne skënderbegasit i quanim këta përgatitorët “pello”, nga fjala “pellazgë”, sepse do të bënim me ta dy vitet e fundit së bashku. Kuptohet që skënderbegasit nuk ishin me të njëjtat përgatitjet kulturore të rangut të tyre, edhe pse për hatër tonë e quajtën këtë shkollë “gjysmë të lartë”. Tipike ruse, sipas uçilishes! Kultura e pellove nuk ishte as e kohës së hekurit dhe të bakrit, apo më mirë të tunxhit për ne dhe jo më e arit apo argjendit, siç u bënë disa prej tyre nga veshjet e vonshme që arritën edhe gjeneralë! Po cila ishte shkolla “Skënderbej”? Atje ku u përgatitën ushtarakë nga shkollë me prejardhje, si p.sh. e jeniçerëve në Perandorinë Otomane, e gjithë historia e ka krijuar si një sinonim të vetë vlerës, forcës së asaj ush-

trie. E gjithë Perandoria Otomane filloi të bjerë njëkohësisht me shkatërrimin e shkollës së jeniçerëve. Po kështu edhe në BS, kur u prish shkolla e kadetëve në kohën e carit, ashtu dhe ajo “Suvorov” në BS filloi edhe dekadenca e atyre ushtrive. Në SHBA “Uest Ponti” është akoma shpirti dhe zemra e ushtrisë së tyre kombëtare. Pse? “Edukim, edukim, edukim”, - ka thënë Toni Bler. Ky edukim për atdheun dhe vendin bëhet i plotë dhe me baza shkencore që nga mosha e adoleshencës. Këtë më mirë se kushdo e tregon përvoja historike e të gjitha shkollave të botës në ushtri. Për sa i përket shkollës “Skënderbej”, ajo e filloi dhe e mbaroi misionin e vet në kohën e duhur. Pse? Vetëm kur vajtën në BS skëndërbegas dhe zëvendësuam ish-partizanët komandantët legjendarë edhe pa unike, u ngrit niveli i konkurrimeve të vërteta nëpër akademitë e BS. Vetëm atëherë prestigji shqiptar intelektual u bë me tërë mend në nivelet e arsimit të lartë. Vetëm kur u prish shkolla “Skënderbej” dhe u zëvendësuam me komisarë, sekretarë partie me origjinë punëtore dhe fshatarë filloi shkatërrimi i ushtrisë shqiptare. Nuk dua të ofendoj fshatarët ose punëtorët në drejtim, por ata vinin në ushtri vetëm nga halli për t’u shkëputur nga punët e vështira për të dalë në krye, si çobanët që drejtonin tufat e dhenve për të tjerët. Pra, në këtë periudhë ishte një përplasje e madhe midis qytetërimit dhe mentaliteti, akoma jo i qytetëruar, që po rrethonin dhe mblidhnin ushtrinë nga brenda. Si dhe qysh e dinë të gjithë? Së fundi për këtë drejtim shkolla e lindjes na la një gangrenë deri në ditët e sotme. Ajo e politizimit dhe e ideologjizimit partiak. Çdo vend i botës e ka ushtrinë zbatuese të politikës kombëtare dhe jo siç ka ndodhur dhe po ndodh te ne, si armë e politikës partiake. Ky koncept e realitet është i pranishëm edhe në vitin 2004. Argumente dhe fakte ka plot, por nuk ia vlen ta ngacmoj më tej këtë çështje, me shpresën e rinovimit real të saj. Labirintet e studentëve ushtarakë shqiptarë në Moskë Në fondin arkivor ushtarak në Moskë befasohesh kur zbulohet e vërteta e jetës së këtyre studentëve në “Bashkimin e lavdishëm sovjetik”, edhe pse nostalgjikë për të thinjurit e sotëm. Nuk do të paragjykoja atë madhështi të stisur që ishte në fakt ëndrra e çdo shqiptari si anëtar i familjes socialiste: ta shikonte, ta prekte dhe ta përjetonte me mburrje deri në vitin 1960 të qenit në B. Sovjetik. Një lavdi aq e sfumuar nga politika dhe po aq e frikshme pas prishjes së marrëdhënieve. U martuan dhe u ndanë shqiptarë me rusë, herë si biografi e mirë, pastaj po aq e keqe. U prishën familje, aq sa mbas 50 vjetësh takohen babai nga Tirana më nënën nga Moska me fëmijë që nuk njihen as kur plaken. Çdo gjë që mendonte dhe shprehte studenti shqiptar u vu nën kontroll të Partisë dhe të Sigurimit, si një metodë survejuese midis shokësh. Sot shumë prej tyre nuk e njohin atë që i rrinte aq afër, por që e ka pasur nën kontroll të plotë. Më mirë le t’u referohemi dokumenteve përkatëse:

Sh. Koço Prifti Moskë E mora letrën tuaj dhe e lexova me vëmendje. Në letër ju shkruani se keni në ngarkim nënën, që është e kaluar në moshë dhe më poshtë thoni: “Plaka e jeme nuk e ka parë gjysmën e lekut. Ajo, si asnjë nënë tjetër në RPSH-së, mendon tani se çfarë të hajë për darkë ose për drekë. Kjo nuk ka vend se ku të rijë. Unë kam turp të kthehem në Shqipëri mbas 4-5 muajve, por nuk kam si të veproj ndryshe, kam detyrime familjare. Unë nuk mund të lejoj mëmën 60-vjeçare të vuajë. Unë kërkoj atë që ju pa të drejtë ma keni ndaluar deri më sot.” Që në fillim mendova t’jua u ktheja letrën pa ju dhënë asnjë përgjigje, sepse shprehjet e mësipërme nuk janë aspak të mira dhe të denja, që nuk lejohen të bëhen nga një ushtarak i Ministrisë së P. të Brendshme, që përgatitet për avenirin e tij, por duke menduar se jeni i ri dhe e kuptoj që letrën e keni shkruar në momente nervozizmi, ngarkova drejtorin e Kuadrit të Ministrisë për ta shikuar në vend çështjen. Në përfundim nuk rezultoi ashtu siç shpreheni ju, përkundrazi, ajo është në gjendje të mirë ekonomike, sepse jeton me njërin nga vëllezërit tuaj, që është anëtar i kooperativës bujqësore të fshatit Dhoksat. Që ta keni më të kjartë, në vendimin e Këshillit të Ministrave nr.501, datë 11/XI/1958 dhe në shkresën e Ministrisë Financave nr.53 datë 8/ VIII/1959 thuhet: “Të gjithë punonjësit civilë që dërgohen jashtë shtetit për studime (natyrisht me pëlqimin e tyre), edhe sikur të kenë persona në ngarkim në gjendje ose jo pune, nuk u lidhet asnjë rrogë.” Kurse ju atje si kursantë përveç ushqimit dhe veshmbathjes, që i keni gratis, merrni edhe nga 75 rubla në muaj. Unë jam i bindur që ju duhet të dini mbi sakrificat dhe shpenzimet e mëdha që bën shteti për përgatitjen e kuadrove, sidomos jashtë shtetit. Në qoftë se do ta shikoni drejt këtë çështje, duke menduar se ju përgatiteni edhe për avenirin tuaj, vetkuptohet që, sikurse ju, ashtu edhe familja e juaj, duhet të bëni sakrifica, ndryshe nuk ka se si të kuptohet. Ju duhet ta keni të kjartë se mundësia për të studiuar në Bashkimin Sovjetik nuk i jepet kujtdo; për këtë arsye ju duhet të jeni të Kënaqur dhe të bëni çmos për të mësuar sa më shumë që nesër t’i shërbeni më mirë atdheut dhe Partisë dhe në të njëjtën kohë për të ndihmuar më efektivisht familjen. Si përfundim, ju këshilloj që jo vetëm të jeni i disiplinuar dhe i rregullt, por dhe çështjet t’i shikoni më objektivisht, ato nuk duhet të zmadhohen. Të ardhurat në familjen tuaj janë normale, kështu që nuk duhet të alarmoheni. Njerëzit tanë do të mbajnë lidhje të vazhdueshme me familjen tuaj, ashtu si dhe me gjithë familjet e tjera që kanë njerëzit e tyre aty. Kjo letër t’i jepet dhe përgjegjësit të grupit ta lexojë e të marrë masat edukative që ai gjen në këtë rast me vend. Ministri P. të Brendshme gjenerallejtënant (Kadri Hazbiu) Tiranë, më 22. III. 1960 Fondi: Arkivi i atasheut ushtarak në Moskë (AUM.), dosja 4, viti 1960 (vijon numrin e ardhshëm)

« gossip

Robert De Niro me tumor, rrëfimi: Si e mësova Kanceri i prostatës është sindromi më i shpeshtë malinj tek meshkujt, përveç kancerit të mushkërive, dhe ai vdes burra shumë burra. Kjo sëmundje ka çuar drejt saj mjaft njerëz të famshëm si muzikantin Frank Zappa, poetët Robert Frost dhe Pablo Neruda, psikologun Timothy Leary apo shkrimtarin Langston Hughes. Në nëntor të vitit 2003, ai u diagnostikua me kancer të prostatës. Rast tipik, për një 60-vjeçar, i cili duket se kishte edhe një predispozitë trashëgimore për të vuajtur prej tij. “Babai im, vdiq pikërisht nga kanceri në prostatë. Ishte viti 1993, dhe ai ishte 71 vjeç. Dallimi midis meje dhe atij? Babai im i urrente mjekët, spitalet, analizat. Ai kishte një neveri të tillë ndaj bluzave të bardha, saqë thuajse kurrë nuk vajti para tyre. Dhe për këtë, kanceri i tij ishte diagnostikuar shumë vonë për të ndërhyrë”, rrëfen Robert De Niro, lidhur me këtë eksperiencë të hidhur të tij. Duke shtuar se ndryshe nga i ati, ai bën kontrolle të rregullta, dhe se pikërisht falë tyre, problemi i tij me prostatën, u diagnostikua në një fazë të hershme, me largpamësi të madhe. Kanceri i prostatës është sindromi më i shpeshtë malinj tek meshkujt, përveç kancerit të mushkërive, dhe ai vdes burra shumë burra. Kjo sëmundje ka çuar drejt saj mjaft njerëz të famshëm si muzikantin Frank Zappa, poetët Robert Frost dhe Pablo Neruda, psikologun Timothy Leary apo shkrimtarin Langston Hughes. Por shumë prej tyre, edhe kanë mbijetuar, për fat të mirë. Kujtojmë këtu gjeneralin amerikan Colin Pouell, apo politikanin e madh të Afrikës së Jugut, Nelson Mandela. “Unë jam shembull i gjallë për rëndësinë e kontrolleve të rregullta. Nëse unë nuk do të kisha qenë në kohën e duhur, unë do të vdisja gjithashtu, ndoshta si babai im”.

Peter Andre në bashkëpunim me Brown dhe Bieber

E enjte 31 maj 2012 •

Celulari “Facebook” që do të rivalizojë “iPhone”

acebook” mund të shndërrohet shumë shpejt në rivalin më të madh dhe të vetëm të “iPhone”, pasi sipas burimeve brenda rrjetit social gjigant, themeluesi i tij, Mark Zuckerberg, po mendon të zgjerojë biznesin duke u lëshuar edhe në teknologjinë e telefonave celularë. Sipas një studimi të tregut, një e treta e përdoruesve të celularëve do të ishin të gatshëm të blinin një “Facebook Phone”, ndërsa 73% e të anketuarve vlerësojnë se kjo është një ide e mirë. Lajmi për këto plane të rrjetit shoqëror nisi të qarkullojë më parë gjatë javës, pasi disa burime bënë me dije se “Facebook” ka punësuar disa ishinxhinjerë të “Apple” për të nisur

punën për zbatimin e projektit. Detajet mbi planin janë ende të pakta, por “Facebook” duket se po avancon gjithmonë e më shumë drejt botës së telefonisë pa kabëll, pas një serie blerjesh të rëndësishme. Pas blerjes për një miliardë dollarë të kompanisë “Instagram”, e specializuar në mbajtjen dhe shpërndarjen e fotografive, “Facebook” ka blerë edhe aplikacionin e fotove, “Lightbox” dhe atë shoqëror “Glancee”. I ndërtuar posaçërisht për të lehtësuar përdorimin e “Facebook” nga telefoni, celulari i ri do të ketë disa funksione të reja, si një buton “like”, do të bëjë më të lehtë shikimin e statuseve dhe lajmeve të reja, ndërsa besohet se do të rivalizojë “iPhone” nëpërmjet një çmimi më të lirë.

Këngëtari Peter Andre ndodhet në Los Angeles duke bashkëpunuar me emra të mëdhenj për albumin e tij të ri. Ai ka përmendur emrat e Chris Brown dhe Bieber të cilët po punojnë për këtë album, por nuk ka zbuluar për fansat të cilët janë kuriozë, se nëse së shpejti do të sjellin një këngë bashkë. Prsni dhe do ta shihni ka thënë Peter.

Snoop Dogg kritikon The Voice dhe One Direction Reperi amerikan, Snoop Dogg, ka kritikuar emisionin e talentëve të këndimit “The Voice”, duke thënë se producentët janë duke dështuar që të nxjerrin pop yje nga kandidatët pjesëmarrës. Juristët dhe kandidatët në këtë emision të talentëve të këndimit, ashtu si në Amerikë ashtu dhe në Shqipëri shfrytëzojnë idhujt e tyre për të arritur në maje, gjë që për Snoopin është pa sens. “Producentët e The Voice nuk kuptojnë se duhet më shumë se sa zëri për t’u bërë artist. Mund të kesh zërin më të mirë në histori, por të jesh i bezdisshëm. Unë nuk shoh artistë te One Direction ose Susan Boyle”, është shprehur Snoop Dogg.

A tradhton çdo njeri? E rrallë, del në shitje varri i Elvis Presley Të varrosesh në të njëjtin varr ku ka qëndruar për disa muaj Elvis Presley tani është e mundur. Qendra muzeale në varrezat e Forest Hill në Memphis ku Elvis Presley u varros pas vdekjes së tij në vitin 1977 do të dalë në shitje muajin e ardhshëm nga Julien’s Auction në Beverly Hills. Varri i parë i këngëtarit kap çmimin fillestar 100 mijë dollarë, ku përfshihen edhe shpenzimet e funeralit. “Besoj se për fansat e Elvis është një mundësi e mirë për të thënë ‘Po do të varrosem në të njëjtin vend me të”, u shpreh Darren Julien, administratori i shtëpisë së shitjeve. Varri i këngëtarit do të dalë në shitje së më 23 dhe 24 qershor, ndërsa bashkë me të do të dalë në shitje një fustan i veshur nga Amy Winehouse në videon “Rehab” dhe një paketë cigaresh e autografuar nga Beatles.

Fenomeni tradhtia në bashkëshortësi është një fenomen që lirisht mund të analizohet shkencërisht dhe assesi nuk mund të zbulohen arsyet e tradhtisë dhe parandalimi i saj. Të gjithë thonë se nuk e bëjnë, vetëm ata që zihen në flagrance e pranojnë. Siç duket kjo qëndron në gjenet tona. Njeriu, nga natyra nuk është i krijuar për monogami. Këtë e shpjegon Dr. Hermann Weiss, mjek në Institutin për hulumtime shkencore të njeriut. Bile ai thotë se njerëzit të cilët nuk tradhtojnë në martesë, fejesë apo lidhje dashurie janë shumë të palumtur me partnerin. Nëpër botë sot ekzistojnë edhe agjenci të cilat tradhtinë ua mundësojnë njerëzve, do të thotë atyre të martuarve, për krejt pak para. Në anketën e bërë nga një institut në Bonn të Gjermanisë, 66% të meshkujve kanë tradhtuar së pakut një herë në jetë partneren e tyre, kurse 28% e femrave kanë tradhtuar partnerin e tyre së paku një herë. Këto janë fakte rrëqethëse për njeriun sot. Në botën moderne tradhtia konsiderohet si shumë e rëndomtë dhe normale.

gossip • E enjte 31 maj 2012

Pushimet rindezin pasionin mes

Hamilton-Scherzinger

Andie MacDowell gjithnjë e më e re

Justin

Bieber

përballet me frikën e burgut

Justin Bieber dhe incidenti i tij i fundit me paparacin i cili u përpoq t`iu bënte një foto çiftit në park janë duke u hetuar. Nëse Bieber shpallet fajtor, rrezikon të dënohet me 6 muaj burg. Çështja është dërguar në Los Angeles për më shumë investigim. Sipas një eksperti ligjor çështja kryesore në këtë rast është nëse Bieber ka vepruar në vetëmbrojtje ose jo. Bieber mund të përballet me një akuzë nëse ai e ka shtyrë apo goditur fotografin dhe kjo nuk ka qënë për vetëmbrojtje. Dyshohet se Bieber mund të ketë rënë viktimë e kurthit të paparacit.

iloti i Formulës 1, Lewis Hamilton dhe këngëtarja Nicole Scherzinger duket se kanë lënë pas kohët e vështira, ndërsa u dukën thellësisht të dashuruar me njëri-tjetrin, gjatë disa ditë pushimesh që po kalojnë në Itali. Pas katër vitesh lidhje, çifti vendosi të ndahej në tetor 2011, por disa muaj distancë bënë që të zbuteshin mosdakordësitë dhe tashmë të kanë nisur edhe një herë historinë e tyre nga fillimi. Nga bregdeti italian, 33-vjeçarja, ish-liderja e “Pussycat Dolls”, tregoi një formë të admirueshme me bikini, ndërsa Hamilton dukej vazhdimisht i tërhequr pas partneres së tij, duke mos mundur të shkëpuste duart prej saj. Përveç qëndrimit në pishinë, të dy u panë duke shijuar një darkë romantike në hotel, mbrëmjen e së martës, përpara se të argëtoheshin në lokalet e natës. Zërat për një ribashkim të Hamilton dhe Scherzinger nisën të qarkullojnë që në shkurt të 2012-s, pasi të dy u panë në shoqërinë e njëri-tjetrit, por janë këto pushime së bashku ato që konfirmojnë përfundimisht rindezjen e ndienjave mes tyre.

Diamanti i kuq shitet për 14 milionë euro Një diamant i kuq prej 12.04 karatësh u nxor në shitje ku dhe u shit për 14 milionë euro nga Christie’s në Hong Kong. Diamanti në vitin 1976 për shkak të ngjyrës së tij intensive dhe veçantisë së tij parashikohej të shitej 6.5 milionë euro.

Aktorja mesa duket sfidon me vitet. Edhe pse muajin e kaluar ajo mbushi plot 54 vjeç, duket më e re çdo ditë që kalon. Ajo nuk ka pranuar se ky ndryshim ka erdhur falë ndërhyrjeve plastike, por nuk është kundra ndaj atyre që i bëjnë. Andie është shprehur se ndërhyrjet që mund të bëjë çdo njeri, në pamjen e jashtëme nuk ndryshojnë mënyrën se si ata ndihen brënda. Së fundmi Andie është duke shkëlqyer në komedinë Jane by Design, e cila luan rolin e një stilisteje të famshme.

Jessica Simpson prezanton vajzën Jessica Simpson lindi fëmijën e saj të parë rreth një muaj më parë, por që atëherë nuk ka postuar për fansat as edhe një foto të vajzës. Por tani këngëtarja ka pozuar me vogëlushen Maxwell Drew Johnson në kopertinën e revistës ‘People’. Simpson ka deklaruar se vajza që ka me të fejuarin Eric Johnson i ka ndryshuar rrënjësisht jetën: “Maxwell tashmë është epiqendra e gjithçkaje që bëj dhe që mendoj. Unë dhe Eric rrimë duke e shikuar gjatë gjithë kohës. Nuk kemi të ngopur.”

Kulturë

E enjte 31 maj 2012

•

Art bashkëkohor nga koleksioni i

“BRITISH COUNCIL” Veprat e një prej koleksioneve më të njohur në mbarë botën (1980-2010), në një prezantim në Galerinë Kombëtare të Arteve

anë vepra “Made in Britania”. Mbrëmja e 1 qershorit do të sjellë në Galerinë Kombëtare të Arteve, vepra të një prej koleksioneve më të njohura në mbarë botën për artin bashkëkohor, koleksionit të Këshillit Britanik. Këto vepra do të paraqiten në sallën e ekspozitave deri më 5 gusht të këtij viti. Koleksioni, i cili i ka fillesat e veta që nga themelimi i Këshillit Britanik (1934), ka për qëllim promovimin e artistëve britanikë dhe të arritjeve të artit të këtij vendi, në mbarë botën. Ekspozita ‘Made in Britain’, e formëzuar si kërkesë specifike e Galerisë Kombëtare të Arteve, sjell në Tiranë rreth

111 vepra në pikturë, skulpturë, grafikë, fotografi, instalacion e video-art, që përfshijnë një hark kohor prej 30 vitesh. 29 autorët që vijnë para publikut shqiptar (shumica për herë të parë) janë ndër më të njohurit e më të rëndësishmit e dhjetëvjeçarëve të fundit në skenën e artit pamor. Ekspozita reflekton ndryshimet që ka pësuar shoqëria britanike gjatë kësaj periudhe dhe rolin edukues dhe ndikues që ka marrë përsipër arti pamor në ndryshimin e saj. Artistët në ekspozitë janë: Tomma Abts/ Phillip Allen/ Keith Arnatt/ Helen Chadëick/ Jake dhe Dinos Chapman/ Adam Chodzko/ Mat Collishaë/ Tony Cragg/ Martin Creed/ Peter Doig/ Angus Fairhurst/ Matt Franks/ Gilbert & George/ Damien Hirst/

Gary Hume/ Michael Landy/ Sarah Lucas/ Keny Macleod/ Julian Opie/ Bob dhe Roberta Smith/ Wolfgang Tillmans/ Mark Tichner/ Gavin Turk/ Mark Wallinger/ Gillian Wearing/ Boyd Webb/ Gary Webb/ Richard Right/ Wood dhe Harrison. Në mesditën e 1 qershorit në Galerinë Kombëtare të Arteve do të mbahet një konferencë për shtypin ku Galeria Kombëtare e Arteve dhe Këshilli Britanik do të prezantojnë ekspozitën më gjerësisht. Në të njëjtën ditë, pak më vonë, në sallën e bibliotekës së Galerisë Kombëtare të Arteve, artisti pjesëmarrës në ekspozitën ‘Made in Britain’, Matt Franks do të zhvillojë një leksion për publikun e interesuar rreth punës së tij, si edhe rreth natyrës së skulpturës bashkëkohore. b.g

ÇMIMET KULT 2012 Kurorëzimet surprizë në edicionin e tetë

mocione, lot, falënderime nga zemra dhe shumë duartrokitje. Një Mbrëmje Gala që bëri bashkë artistët më të mirë shqiptarë ishte ajo e datës 29 maj në sallën e madhe të Universitetit të Arteve. Çmimet KULT erdhën në edicionin e tyre të tetë, në sallën e madhe të Universitetit të Arteve. Tapeti i kuq i priste artistët që në hyrje. Ishin 10 ishin artistët që merituan kupat në 10 fusha të ndryshme të artit për vlerat më të spikatura gjatë vitit 2011. Kishte mes tyre nga ata që tashmë janë vlerësuar edhe më parë nga Çmimet Kult, por vazhdojnë të jenë në qendër të vëmendjes së publikut, por kishte edhe artistë të rinj, të cilët kanë ditur të tërheqin vëmendjen dhe të bëhen faktor. Disa nga të nominuarit kishin udhëtuar që nga larg, madje që nga Amerika për të qenë pjesë e kësaj mbrëmje dhe për ta surpriza e fitimit të çmimit ishte një ndjesi edhe më e bukur. Më të bukur spektaklin e bënë dhe batutat dhe komunikimi i lirshëm mes dy drejtuesve, këngëtares së njohur Rovena Dilo dhe aktorit dhe regjisorit aq të dashur për publikun Mevlan Shanaj. Tashmë kthyer në një traditë, për të kurorëzuar fituesit, u ngjitën në skenë 20 personalitete të njohura të artit si Drita Pelin-

FITUESIT gu, Afrim Karagjozi, Mihal Luarasi, Burhan Spahiu, Floresha Dado, Alert Çeloaliaj, Saimir Çili etj. Performanca sollën dhe të ftuarit me pjesët e tyre artistike si zërat e këngëtarëve të njohur Sidrit Bejleri, Redon Makashi dhe katër finalistët e “The Voice of Albania”. Pjesë e spektaklit ishin dhe kërcimet e trupës së baletit të Albi Nakos, si dhe zëri i sopranos Mariana Leka, e cila solli për të ftuarit një nga ariet më të bukura “Eço respiro appena...”. Po ashtu mori duartrokitjet e publikut interpretimi virtuoz i klarinetistit Fatos Qerimaj. Por një nga çastet më të bukura të mbrëmjes Gala ishte interpretimi i aktores Margarita Xhepa, Nderi i Kombit i dy poezive të Vojsava Nelos kushtuar dashurisë dhe një poezie të Lasgush Poradecit “Dita 28”. Mbrëmja e ndarjes së Çmimeve KULT i kushtohet tërësisht artistëve, shkrimtarëve. Dhe për këtë është KULT. Për ta parë, zbuluar dhe vlerësuar më të mirët. Por nga viti në vit, një pjesë e njerëzve me vlera ikin nga kjo botë. Për të kujtuar të gjithë ata që kanë lënë gjurmë me veprën e tyre, por sot më nuk i kemi pranë, në mbrëmjen e 29 majit çastet e “In memoriam” ishin ata që sollën dhe një herë në kujtesë artistët dhe shkrimtarët tanë të dashur që nuk jetojnë më.

PËRKTHIMI Drita Çetaku-Turdiu; Orhan Pamuk – “Muzeu i pafajësisë” - Roman Kupa iu dha nga Diana Kastrati, Afrim Karagjozi INSTRUMENTISTI I VITIT Elda Laro - Piano – Koncert me Orkestrën e RTSH-së Kupa iu dha nga Blerta Ristani, Lorenc Radovani LIBRI ENCIKLOPEDIK Kolec Topalli – “Gramatikë historike e gjuhës shqipe” – Studim Kupa iu dha nga Floresha Dado, Ferit Duka ARTISTI PAMOR I VITIT Arben Bajo - ekspozitë personale “Portrete” - Galeria FAP Kupa iu dha nga Valentina Koçi, Ardian Isufi LIBRI ARTISTIK Ben Blushi – “Shqipëria” - Roman Kupa iu dha nga Arta Marku, Besnik Mustafaj INTERPRETUESI LIRIK I VITIT Saimir Pirgu (Werther) - opera “Werther” Kupa iu dha nga Mariana Leka, Burhan Spahiu

Festivali Kombëtar i Valles Tipologjike, në edicionin e shtatë Për tre net me radhë, Myzeqeja mirëpret vallet dhe folklorin ballkanik. Mbrëmjen e sotme ajo shënon natën e tretë dhe të fundit të Festivalit të VII-të Kombëtar të Valles Tipologjike. Trupat më të mira nga Shqipëria, Kosova, Maqedonia dhe Greqia demonstrojnë përmes valleve, kulturën dhe folklorin e tyre. Kryebashkiaku i Lushnjës, Fatos Tusha, vlerësoi se “Festivali i Valles Tipologjike është kthyer tashmë në një traditë të bukur që gjallëron jetën artistike dhe mban gjallë vlerat e trashëgimisë folklorike të qytetit e më gjerë”.

REGJIA E VITIT Altin Basha - “Amadeus” Kupa iu dha nga Rozina Kostani, Mihal Luarasi ALBUMI MUZIKOR I VITIT Redon Makashi - “Botën Time” Kupa iu dha nga Anjeza Shahini, Saimir Çili AKTORJA E VITIT Taulanda Jupi (Poncia) - “Shtëpia e Bernarda Albës” Kupa iu dha nga Alert Çeloaliaj, Mevlan Shanaj AKTORI I VITIT Gazmend Gjoka (Fred) - “Riverside Drive” Kupa iu dha nga Mira Tuci, Drita Pelingu

•E

Kulturë

enjte 31 maj 2012

ALEKSANDËR MOISU:

“Që nga viti 1912 e kam kujtuar Fedja Protasovin 1200 herë” Nga Shpëtim KODRA

ëto ditë kam përkthyer dramën “Kufoma e gjallë” e Leon Tolstoit, të cilën nuk e kam gjetur në shqip. Kam pyetur veten: “Si ka mundësi që figura e Fedja Protasovit, e interpretuar 1200 herë nga titani i skenës evropiane e botërore në gjysmën I të shek. XX, Aleksandër Moisiu, të mos interpretohet asnjëherë në skenat tona, shqip?! Më 1911, pak muaj pas vdekjes së L.Tolstoit, u përhap lajmi që, ndër veprat e pabotuara të tij, u gjet edhe dorëshkrimi i dramës “Kufoma e gjallë” (Zhivoj trup). Teatri i Artit i Moskës kish marrë nga trashëgimtarët, kundrejt shumës prej 10.000 rublash, të drejtën për shfaqjen e parë. Teksti i dramës u publikua më 23 shtator 1911, nën kujdesin e V.Certkov në 200 kopje dhe u shit brenda pak orësh. Drama iu dha njëkohësisht edhe teatrit “Aleksandrovski” të Petërburgut që e inskenoi 5 ditë më pas. Sukses pati teatri MCHT i Moskës, që ishte i pajisur me një skenë rrotulluese, e cila mundësonte teknikisht ndjekjen e shpejtë të skenave të shumta. Periudha e hartimit të dramës qe thuajse krejt viti 1900. Drama e konsideruar nga autori si “pasqyrë dhe rezonancë idesh”, përbënte një pretencë të ashpër ndaj institucioneve politike e fetare, ndaj shoqërisë së kohës; pretencë që për më tepër mbështetej nga një antihero, pijanec e i shthurur si Fedja. Prandaj polemikat qenë të ashpra, madje u kërkua të ndalohej edhe shfaqja e dramës, e cila në periudhën 1 janar – 15 tetor 1912 u përsërit plot 9000 herë në 243 teatro të Rusisë. Ngjarja iu tregua Tolstoit më 1897 nga N.V.Davidov, kryetar i gjykatës në Moskë. Znj. N.P.Gimev, e ndarë nga i shoqi prej vitesh, donte të martohej përsëri. Por kisha ishte kundër divorcit dhe burri i saj N.S.Gimev, kishte bërë si i vdekur për ta liruar të shoqen. Por gënjeshtra ishte zbuluar dhe të dy u dënuan me internim në Siberi, ku, pas një viti heqje lirie, iu fal dënimi të dyve. Problemi që i shqetësoi e mundoi lexuesit, spektatorët, kritikët dhe mbështetësit e arsimit tolstojan, qe kontradikta ndërmjet ideve të shprehura në dramë dhe koncepteve religjioze e filozofike, të mbrojtura shpesh nga Tolstoi, siç shprehet Serxhio Leone. Vetëvrasja fiktive e Fedja

Fedja Protasovi, kryerol i Moisiut, nuk është interpretuar ende nga aktorët e mirënjo� hur shqiptarë. Ky artikull mbase mund të shërbejë si sensibilizim për një “mangësi” që duhet ndrequr, ndoshta për 100-vjetorin e Pavarësisë, ndërkohë që 2 prilli shënon edhe përvjetorin e lindjes së A. Moisiut. Protasovit, e bazuar pra në kronikat e vërteta gjyqësore të kohës, shërben si mjet për të vënë nën akuzë disa institucione bazë të shoqërisë: martesën, kishën, strukturën gjyqësore dhe veset që rrjedhin prej tyre, si: hipokrizia, falsiteti, ligësia e korrupsioni, të pranishme kryesisht te “administratorët” e instituteve të tilla. Bërthama origjinale e dramës, vetëvrasja fiktive, dëshira për t’u zhdukur e për të marrë një tjetër identitet, haset si temë edhe në romanin e Ahsarumov “Nën emrin e rremë”. Një tregim i bazuar në këtë motiv, me titull “Kufoma” është shkruar edhe nga Ilia, njëri prej fëmijëve të Tolstoit. Drama ekzistenciale e Protasovit, protesta e të cilit përfundon në vetëvrasje, është provë e vetmisë dhe e pafuqisë sociale. Ideja e Protasovit është e njëjtë me atë të Alekos te “Ciganet” e Pushkinit.

Alekoja zgjedh jetën e lirë të një fisi ciganësh, kurse Fedja strehohet në një rreth qytetar, brenda 4 mureve. Fedja vepron në kontakt me publikun në skenë. Në dramë spikat qartësisht një personazh i vetëm, kriza dhe revolta e Fedjas, i cili është strumbullari i sjelljes së secilit, në gjallje e pas vdekjes së protagonistit. Fedja Protasov është njeri i dobët, pasiv, gjer në vetëasgjësim përballë së keqes, është eksponenti më i lartë i “njerëzve të tepërt”, me të cilët ishte e mbushur krejt

letërsia ruse. Nxitësi i divorcit konsiderohej shkelës ligji e normash morale. Heroi tolstojan është gjithnjë një “shpirt i bukur” që ikën, largohet, sepse jeta është e keqe, e padrejtë. E tillë qe revolta humbëse e Ana Kareninës, e cila deklarohet shumë herë fajtore, e padenjë, prandaj vetëvritet. E ngjashme qe edhe romanca e shkurtër tragjike autobiografike te “Sonata për Kreutzerin”. Në monologun e Pozdnishevit thuhet: “Kur burrë e grua, që nga muaji i dytë pas martesës, urrehen e duan të ndahen, por megjithatë bashkëjetojnë, atëherë krijohet ai ferri i frikshëm që të çon te dehja, helmi apo pistoleta kundër vetvetes apo tjetrit. Ideja e Pozdnishevit për t’u larguar nga gruaja e për të shkuar në Amerikë, shumë herë është bluajtur nga vetë Tolstoi dhe është vënë në jetë nga Fedja në mënyrë të pakthyeshme.

Edhe në tregimin “Baba Sergei” ka një arratisje nga jeta, nga shoqëria, nën emrin e murgut. Tolstoi vetë deklaron: “Në veprat ‘Sonata e Kreutzerit’, ‘Fuqia e errësirës’, ‘Ringjallja’, apo ‘Kufoma e gjallë’ nuk kam paraqitur ndonjë qëllim didaktik apo instruktiv, por kam ndjekur emocionin artistik”. Ndërsa për tipin e Fedjas shprehet: “Është një tip i çiltër e i vërtetë rus. Është pijanec e i shthurur, por në të njëjtën kohë ka një shpirt të shkëlqyer”.

Fedja është në një farë mënyre zëdhënës i Tolstoit, është madje një përfaqësim ideal, një alter ego e tij. Edhe Fedja shkruan. Ai i lexon Mashës një tregim të vetin me temë gjahu. Edhe kriza familjare e Fedjas i ngjan krizës familjare të Tolstoit që ndodhte pikërisht në periudhën kur ai ideoi e shkroi “Kufomën e gjallë”. Më 21 gusht 1900 Tolstoi shkruante në Ditarin e tij: “Është i çuditshëm pozicioni im në familje. Ndoshta dhe më duan, por unë nuk jam i nevojshëm, madje jam një pengesë për ta”. Fedja deklaron për veten e tij: “Unë jam një maskara… Kam qenë një burrë i keq… Kam bërë një jetë të shthurur që prej 10 vjetësh… Kam provuar të punoj, por më ka shkuar keq… Jam i pakënaqur nga gjithçka…Ç’është jeta ime? Jam i mbaruar e nuk shërbej për asgjë. Jam një njeri që rëndon mbi të gjithë e mbi vetveten… Jam i mirë për asgjë”. Por sa më shumë dënon ai veten me fjalë të rënda, aq më tepër shkalla e tij e “pozitivitetit” rritet. Për shoqërinë Fedja i gjallë është “tejkalimi i çdo degjenerimi”, ndërsa kur arrin lajmi i vdekjes së tij fiktive, gjykimi natyrshëm ndërron në çast. Liza, e shoqja shprehet: “Sa lart qëndron në mendimet tona!” Veçse pastaj, pas zbulimit të mashtrimit të tij nga një shantazhues kallëzues, të gjithë kthehen në pozicionin e mëparshëm, duke u shprehur: “Ç’shëmtirë! Sa i urryer!” Dhe Fedja tashmë nuk heziton të përballet me vetëvrasjen e vërtetë, i vetmi hap për ta çliruar nga nyjet hipokrite e të urryera të shoqërisë e njëkohësisht për të mundësuar divorcin (e ndaluar nga feja) e për ta lënë të lirë gruan të martohet përsëri me mikun e saj

nga fëmijëria. Tolstoi pranoi lutjen për të mos e botuar veprën, lutje që iu drejtua nga djali i gruas mbi të cilën rëndoi ngjarja gjyqësore. I frikësonte fakti i ringjalljes së ngjarjes që ishte e dhimbshme për ta. Ndoshta kjo qe një ndjesë komode “për të braktisur dramën”, e cila, përveç se ishte shenjë e një rënieje shpirtërore dhe e një dobësie ndaj artit mohues, hapte edhe plagë personale, ende të pambyllura. Fedja e Moisiut Roli i Fedjas, protagonist i dramës, ishte esencial në suksesin e veprës në vitet 1911 – 1912 edhe në Evropë: Berlin, Londër, Romë, Paris, Kopenhagen, Pragë, por edhe në Amerikë. A.Moisiu në vitet 20 çoi në Moskë e Leningrad Fedjan e tij, me një kompani të vetën, pasi kishte triumfuar në Evropë edhe më 1913, me regjisor Max Reinhardt-in. Moisiu recitonte në rusisht “Kufomën e gjallë”. Rusia i ra në gjunjë Moisiut. Ndërsa Moisiu u ul në gjunjë para varrit të Leon Tolstoit. Fedja i A.Moisiut është mishërim i anarkistit mistik, i rebelit pasiv, i rusit të dëshpëruar që nuk i kundërshton së keqes, sipas parimit kristian. Aleksandër Moisiu e interpretoi Fedjan edhe në gjermanisht, italisht, anglisht. Çdo gjuhë mbartte për të një shpirt të veçantë, prandaj drama u luajt 1200 herë, për 1 milion e gjysmë spektatorë në botë. Arti i Moisiut ishte frut i studimit, i kërkimit e i logjikës artistike, të ndihmuara këto nga intuita e fantazia. Si poet i skenës ai këndonte edhe duke folur. Zëri i tij akordohej përsosmërisht me notën e kristaltë. Ishte një zë plot melankoli e trishtim te kënga cigane e aktit II. I dha figurës së Fedjas jetë, forcë, protestë, dhimbje, interpretim dinjitoz, ku lartësohet ndershmëria e

njeriut të thjeshtë dhe stigmatizohet kotësia, falsiteti i jetës. Përtej fjalës solli dritën e shpirtit të personazhit. Sipas kritikëve të kohës, Moisiu kishte një diksion të përsosur, intensitet të padëgjuar recitimi, zë melodik me nota tenori, zë magjistari gjarpërinjsh, gjeste klasike shprehëse e të ndjera në lartësi fantastike e në të cilat duket mendimi i pasqyruar, para se të zbulohet në fjalët e shqiptuara. Jo patos i ekzagjeruar, por natyrshmëri e rrallë e thjeshtësi. Të tilla cilësi e frymëzuan Fritz Kreuzig-un për t’i kushtuar në vitin 1919 sonetin “Fedja i Moisiut”. Në film… Me këtë dramë është marrë edhe kinematogafia më 1911. Janë ruajtur vetëm 55 sekonda film. Një film i dytë u xhirua më 1917 nga një kompani private. Më i rëndësishmi ishte filmi i xhiruar në Berlin më 1929, me regji të F.Ocep e skenografi të poetit “imazhinist”, Anatolij Marengof. Rolin e Fedjas e interpretonte V.Pudovkin, regjisor i madh. Me regji të V.Vengerov kemi një realizim të katërt kinematografik në vitin 1969. Po sot në Shqipëri a ka aktorë që mund ta interpretojnë një kryerol të Aleksandër Moisiut, Fedja Protasovin, protagonistin e dramës interesante “Kufoma e gjallë” e Leon Tolstoit? Do të ishte një homazh i bukur, një ringjallje artistike e figurës së mishëruar përsosmërisht nga aktori ynë i madh e i pavdekshëm. Nga ana tjetër një dramë e tillë nuk mund të konsiderohet me problematikë të tejkaluar, pasi edhe tek ne sot fatkeqësisht ndodhin ngjarje të rënda tragjike që reflektojnë mungesën e perspektivës për “njerëzit e tepërt” të kohës sonë. I shohim jo rrallë në faqet e para të gazetave që kërkojnë sensacione.

« koment

E enjte 31 maj 2012 •

Injorimi i marrë medial i Kosovës ndaj ngjarjeve në Shqipëri Është i habitshëm dhe madje i neveritshëm fakti që televizionet kombëtare të Kosovës janë shndërruar në sy e veshë për zgjedhjen e presidentit të Serbisë, ndërkaq u treguan krejtësisht të shurdhëta për procesin e zgjedhjes së presidentit të Shqipërisë

gjedhja e presidentit të Shqipërisë është ngjarja më e rëndësishme jo vetëm në shtetin shqiptar, por dhe atij ndërkombëtarë. Mediet vendore të Tiranës, por dhe ato ndërkombëtare u shndërruan në sy e veshë për të marrë sa më shpejt dhe sa më saktë një informacion për procesin e zgjedhjes së presidentit të ri shqiptar, duke e përcjellë rrjedhën e ngjarjeve hap pas hapi përmes transmetimeve direkte nga disa qendra politike në Tiranë, selitë e partive politike dhe të Kuvendit të Shqipërisë. Ky interesim dhe ky pasqyrim kaq i madh i medieve elektronike shqiptare për procesin e zgjedhjes së presidentit të Shqipërisë e bën procesin shumë interesant, madhështor dhe atraktiv. Me një fjalë, mediet shqiptare tashmë kanë krijuar një traditë të lartë profesionale të përcjelljes së ngjarjeve të rëndësishme në vend, duke u krahasuar me mediet e vendeve perëndimore me një traditë të madhe mediatike. Po ndërsa për gjithë mediumet e Tiranës procesi i zgjedhjes së presidentit shqiptar ishte kryelajm, për mediet audiovizuele të Kosovës, me sa duket, ky proces nuk përbën asnjë lajm. Të tria televizionet kombëtare - “RTK”, “KTV” e “TV-21” - kishin zgjedhur programet e tyre të rregullta, sikur të mos ndodhte asgjë në Tiranë apo sikur të mos bëhej fjalë për zgjedhjen e presidentit të ri shqiptar, por për atë egjiptian. Asnjë prej këtyre mediumeve nuk ofroi qoftë dhe një informacion 5-minutësh me paraqitje të drejtpërdrejtë nga Tirana për zhvillimet politike atje, duke e injoruar tej mase procesin e zgjedhjes së presidenti të ri të Shqipërisë. Ky qëndrim injorues i mediumeve audiovizuele të

Nga Bajrush MORINA Kosovës ndaj ngjarjeve në Shqipëri shpreh edhe një herë megalomaninë e mediumeve të Kosovës, megalomani që tashmë duket se po bëhet traditë. Madje, mbyllja mediale e televizioneve të Kosovës ndaj zhvillimit të ngjarjeve në Shqipëri shpreh edhe qëndrimin joprofesional dhe na kthen në kohët e shkuara e të harruara, kur ekrani shqiptar ishte i ndaluar të ndiqej në Kosovë nga shqiptarët dhe kur i vetmi ekran në gjuhën shqipe ishte RTP-ja, kishte një ekip të përhershëm në Beograd, që nuk transmetonte asnjë lajm nga Tirana. Madje, është i habitshëm dhe madje e neveritshëm fakti që televizionet kombëtare të Kosovës janë shndërruar në sy e veshë për zgjedhjen e presidentit të Serbisë,

ndërkaq u treguan krejtësisht të shurdhëta për procesin e zgjedhjes së presidentit të Shqipërisë. Ndërkohë të mos harrojmë se televizionet shqiptare nga Tirana kanë qenë gjithmonë ekranet e para shqiptare që kanë dhënë lajmin e parë nga Kosova dhe që vazhdojnë edhe sot e kësaj dite të jenë të parat që transmetojnë informacion, ngjarje e tema nga Kosova. Televizionet nga Tirana, siç janë “Klan” e “Top Chanel”, kanë ekipe të përhershme në Kosovë, çdo ditë emetojnë lajme, raporte dhe shënime tematike për ngjarjet në Kosovë. Televizionet kombëtare nga Tirana kanë ditur të bëjnë spektakle mediale edhe në rastet e tjera që ndërlidhen me ngjarjet në Kosovë. Këto televizione kanë qenë të parat që disa ditë para shpalljes së pavarësisë së Kosovës u stacionuan me ekipet e tyre mobile në Prishtinë dhe me orë të tëra emetonin transmetime të drejtpërdrejta nga Prishtina, duke përçuar direkt tek teleshikuesi shqiptar të gjitha emocionet para gjatë dhe pas shpalljes së pavarësisë së Kosovës. Televizionet shqiptare nga Tirana kanë qenë televizionet e para që kanë dhënë edhe datën e shpalljes së pavarësisë, që kanë emetuar edhe pamjen e parë të flamurit të Kosovës ende pa u shpallur pavarësia në Kuvendin e Kosovës. Me një fjalë, ekranet televizive nga Shqipëria janë plot Kosovë, ndërsa ekranet televizive të Kosovës janë të zbrazura me Shqipëri. Kjo injorancë e televizioneve të Kosovës duhet t’i takojë së kaluarës, nëse dëshirojnë që të jenë mediume konkurruese e profesionale, që flasin dhe emetojnë shqip në mbarë trojet shqiptare, në të kundërtën rrezikojnë që të mbesin ekrane lokale, që nuk e përballojnë dot konkurrencën mediale gjithëshqiptare.

Po me udhën ç’patën, xhanëm? Nga Gëzim LLOJDIA

dërmarrja e rrugëve në qytetin e Vlorës largohet nga ky qytet me një vendim të ministrisë së linjës, Transferohet, çka nënkupton se nuk do të ketë më zyra dhe zyrtarë që të merren më rrugët, por ata do të strehohen më në Jug, në një qytet më të vogël, në Gjirokastër, duke shkuar kështu mu në skaj të punëve ose në fillin e fundit të udhëve. Që duhet quajtur çmenduri, kjo dihet, por që të arrihet deri këtu, nuk kuptohet. Këtu gjen vend vetëm shprehja e atij plakut të moçëm te celuloidi i filmit “Kur zbardhi një ditë”: “Po me urën (d.m.th. xhadenë ) ç’patën, xhanëm?” Udhët e Vlorës, të trajtuara edhe në çdo emision të përnatshëm, kronika speciale të televizioneve lokale të Vlorës janë bërë copë e çik. Të vjetrat mezi po mbahen më si udhë, por edhe ato të rejat po prishen e po kandisen si shoqet e tyre. Në këto kushte edhe ajo që mund të quhet administratorja e këtyre udhëve tashmë do t’i duhet të largohet në mënyrë definitive, duke e lënë këtë punë në dorë të Zotit. Në daç ky i fundit të ketë mëshirë të mbrojë ato udhë që janë e të mos prishen më, sepse njerëzia e shkretë po e paguan sa frëngu pulën vajtjet e ardhjet nga qyteti në fshatë, sepse ato s’janë më udhë makine, por ca copa udhë gomarësh e kafsharësh. Në të tillë gjendje janë rrugët e Vlorës në kushtet kur në këtë

qark funksiononte edhe ndërmarrja e rrugëve, lëre pastaj pa një ndërmarrje të tillë se në ç’gjendje do të kandisen udhët e këtij qarku turistik e historik! Të ndërmarrsh sot një udhëtim në Labëri, është lemeria vetë. Sapo ke hyrë në Sherishtë, përpara ndesh kanale në vend të udhës së asfalt. Kjo udhë, që përshkon shumë fshatra e mbi 9 komuna, ka mbetur tash - tutje s’i dihet fatit - në gjendjen e vitit të parë të çlirimit të vendit. Kështu jo vetëm Labëria, por dhe Topalltia kanë mbetur në këtë izolim dhe braktisur keqazi. Fati që i mbiu në derë këtij qarku në shekujt e parë, kur bitumi u gjet në Selenicë, nuk qe e thënë që të vinte për mbarë. Sikur kjo minierë të ishte e shtetit, çdo komunë e bashki vetë do t’i kishin shtruar udhët e tyre, e jo vetëm këto, por të gjitha komunat e bashkitë në Shqipëri do të kishin bërë këtë punë. Mirëpo, kur ishte ndërmarrja, çoku shtronte ndonjë copë rrugë. Diku vinte skrepin e sheshonte, diku hidhte zift, diku zhbllokonte Llogoranë e zonat e tjera malore. Me ikjen e saj shtrohet pyetja: po këto punë kush do t’i bëjë tash tutje? Kjo ndërmarrje ka funksionuar prej vitesh e përqendruar në Vlorë, si i vetmi qark më të madh në Jug të vendit. Me ikjen e saj çdo të ngjasë? Përqendrimi në dy-tre qytete i disa institucioneve kryesore rajonale është i kuptueshëm, por vendi ku është zgjedhur nuk është i përshtatshëm. Gjirokastra është një qytet në Shqipërinë Jugore me një popullsi prej 43 000 banorë, si do ta kontrollojë qarkun e Vlorës kur largësia

mes tyre është 100 km? Edhe nga pikëpamja e politikës së punësimit mendojmë se kjo është një ide e gabuar. Vlora është një qark i madh me një numër 5 herë më të madhe në popullsi se Gjirokastra. Fati që i dha Gjirokastrës “komandanti” me universitetin po e ndjekin shembullin e tij edhe demokratët. Nëse duhet të bashkohen, nuk duhet të shkojë kisha te prifti, por shkon prifti te kisha. Në përzgjedhjen e bërë duhet parë se cilat janë motivet që kanë bërë këtë shpërngulje të paqëllimtë. Edhe KLSH-ja, e cila kohët e fundit po e tregon veten, duhet të monitorojë mbi ç’baza është bërë shpërngulja e kësaj drejtorie drejt një qyteti të vogël në Jug të vendit? Madje, po flitet se shumë institucione shtetërore rajonale, që aktualisht veprojnë në qarkun e Vlorës, është menduar të zhvendosen në Fier e gjetkë, duke e lënë qytetin që ngriti themele për shtetin shqiptar batall dhe në gjendje të mjeruar. A është hakmarrje, është padituri apo maskarallëk i ndokujt? Edhe diçka tjetër. Ministri që ka rrugët në ngarkim, ka banuar ca vjet atje në Selenicë, jo për nostalgji, por a ka shkuar dot atje, sepse “Benzit” të tij do t’i çahej sadokarti ose më e pakta do t’i thyej ndonjë bedrivelë pa kaluar mirë Sherishtën. Nëse hiqni ndërmarrjen, shtroni udhët të paktën. Kur s’ka fonde për mirëmbajtjen, po udhën me se do të shtrojnë? Dhe vijmë sërish aty te kreu. Mirë hoqët rojtarët e udhëve dhe për zyrtarët mirë bëtë, po udhët kur do t’i shtroni, atëherë?

SPORT •E

enjte 31 maj 2012

SALIHI GOL NË KUPË

Të hënën kampionati vendoset fati i formulës

Lojtari i kombëtares nuk kursehet as në ndeshjen e radhës duke nisur këtu serinë e tij të golave ashtu siç prisnin drejtuesit e skuadrës amerikane

Të hënën në federata pritet të mblidhet komiteti ekzekutiv. Ai do të marrë në shqyrtim shumë çështje. Por më pikantja është ajo e formulës së kampionatit. Shumë klube kanë propozuar që kampionati të bëhet me 10 ekipe. Janë disa presidentë që kërkojnë një gjë të tillë. Ata i kanë kërkuar komitetit ta rishohë këtë gjë dhe duket se përpjekjet e tyre do të materializohen ditën e hënë. Gjithsesi në tavolinë komiteti ka edhe dy formula të tjera atë me 12 ekipe dhe atë ekzistuesen me 14 ekipe. Me këto propozime ai do të vendosë nëse do të ndryshojë apo do të do të lërë “status quo”-në e këtij sezoni. Gjithashtu komiteti do miratojë edhe uljen e numrit të të huajve. Nga 6 këtë sezon skuadrat shqiptare do të aktivizojnë 5 futbollistë jo shqiptarë duke bërë që lojtarët “Made in Albania” të kenë më shumë shanse në skuadrat shqiptare.

shtë rikthyer siç e donin dhe e prisnin të gjithë në Shqipëri dhe Amerikë. Hamdi Salihi vazhdon të shënojë rregullisht me ekipin e tij ndërsa ka fituar tashmë edhe vendin e titulluarit me Uashington DC. Goli i fundit për sulmuesin e kombëtares shqiptare ka ardhur në kupë Us Open ndaj Richmond Kickers. Shkodrani i dha avantazhin skuadrës se tij në minutën e 24 ne një aksion të shpejtë ku mposhti edhe portierin kundërshtar. Ky ishte goli i 5 për Salihin ne 7 ndeshjet e fundit duke u bërë ndihmuar gjithmonë edhe me shume skuadrën me finalizimet e tij. Por takimi i vlefshëm për kupë është dashur të shkojë në shtese për Uashingon Dc dhe nuk ka mjaftuar goli i Salihit pasi Ricmond barazoi falë një penalltie. Ne 30 minutat e shtesës Saragoza i dha kualifikimin Uashington Dc ndërsa në turin tjetër ekipi i kryeqytetit amerikan do të përballet me Filadelfian. Ndërkohë është publikuar edhe lista me pagat e lojtareve ne kampionatin amerikan te futbollit MLS ku Hamdi Salihi është ne 20 lojtaret me te paguar. Shkodrani përfiton një rroge baze prej 305 mije e 406 dollarë ndërsa me gjithë kompensimet qe janë sponzorizimet vete 487 mije e 460 dollarë ne një kontrate tre vjeçare. Mavraj i penduar për kohën e humbur Mbrojtësi shtatlartë, Mërgim Mavraj, i kishte thënë dy herë “po” Kombëtares shqiptare, por po aq herë edhe ishte bërë pishman “brenda natës”.

Zeqo: Kampionat me 10 skuadra e fusha të licencuara

Mirëpo, tash që ka provuar emocionet që dhuron grumbullimi me Kombëtaren kuqezi, ai thotë se më nuk dëshiron të humbasë as edhe një sekondë. Mavraj iu bashkua Shqipërisë gati pesë vjet pasi ishte pa-

jisur me shtetësi shqiptare. Ai e refuzoi Shqipërinë më 2008 e 2010, me synimin për të luajtur me Gjermaninë, por kjo ëndërr asnjëherë nuk iu realizua. Pas gjithë kësaj kohe me shumë “turbulenca”, saqë

Presidenti i Skënderbeut, Agim Zeqo ka shpalosur mendimin e tij për një kampionat me 10 skuadra. Sipas tij pas një viti eksperimental me një kampionat me 14 ekipe ai kërkon që numri i tyre të ulet. “Idealja është që të luajmë një kampionat me 10 ekipe. Kemi parë këtë kampionat dhe mund të them se ka probleme me shumë ekipe. 10 ekipe do të ishin shumë më mirë dhe mund të them se do të ishte diçka e mirë. Kemi luajtur nëpër stadiume të palicencuara dhe vende që nuk kanë lidhje. Federata duhet të shohë dhe në kampionatin e ardhshëm të luajmë në vende që plotësojnë kushtet e nevojshme për t‘u luajtur ndeshje futbolli. E them edhe një herë unë jam për një kampionat me 10 ekipe. Kjo do të ishte në të mirë të futbollit shqiptar”,-është shprehur dje Agim Zeqo presidenti i Skënderbeut. Ky i fundit ka folur edhe për skuadrën e tij si dhe aventurën e pret atë në Evropë.

disa e shpallën edhe “tradhtar”, ai nuk e pati aq të kollajtë të marrë rrugën drejt Tiranës për t’iu bashkuar ekipit kuqezi. Por, ai është ndarë i lumtur me atë që ka gjetur, përkrahjen dhe atmosferën.

Dashi

Demi

Binjaket

Gaforrja

Luani

Virgjeresha

Peshorja

Akrepi

Shigjetari

Bricjapi

Ujori

Peshqit

Lidhja juaj do te rinovohet gjate kesaj dite. Do perjetoni nje pervoje te re e cila do iu beje te ndiheni edhe me mire se kohet e fundit. Beqaret duhet te mos kerkojne dashurine e perjetshme. Nese iu pelqen dikush jepini atij nje mundesi dhe ajo qe ka per te ndodhur do te ndodhe. Ne planin financiar duhet te tregoheni shume te zgjuar dhe te kujdesshem me menaxhimin e buxhetit.

Qetesia do te mbizoteroje ne jeten tuaj ne cift gjate kesaj dite. Marsi do ndikoje se tepermi ne kete plan dhe do krijoje ambientin e duhur. Shfrytezojeni per te folur sa me shume. Beqaret nuk do e kerkojne me ngulm dashurine por gjithsesi aventura mund te kete. Perfitoni! Ne planin financiar nuk do iu ndihmoje asnje planet, madje disa mund te kene edhe probleme per shkak te shpenzimeve te medha.

Nje ere e forte pasioni do te fryje ne jeten tuaj ne cift gjate kesaj dite. Do i kushtoni shume vemendje partnerit dhe nuk do e lini ate te merzitet. Beqaret do kerkojne te jene sa me te lire. Aventurat e shkurtra dhe pasioni i zjarrte eshte ai qe iu pershtatet me mire. Mundesite do i keni. Ne planin financiar do tregoheni objektive. Kjo do beje qe te ardhurat tuaja te rriten ndjeshem.

Nese nuk e nderlikoni me doren tuaj jeten sentimentale atehere ajo do jete e qete dhe harmonike. Do i keni te gjitha kushtet sot. Vendosni edhe disa pika mbi “i”. Per beqaret do jete dita kur zemra do jete mbi arsyen. Ajo do rrahe fort dhe emocionet do jene te medha. Financat do mbrohen gjate gjithe kohes nga Dielli. Jo vetem qe do kete stabilizim te situates, por edhe permiresime.

Me mbeshtetjen e Henes ju do kaloni nje dite romaneske, misterioze dhe te mrekullueshme. Nese keni pasur probleme ne cift do i rregulloni ato dhe do futeni ne nje periudhe me te bukur. Beqaret do ndihen te bllokuar dhe nuk do mund te bejne dot takime. Kjo nuk do jete dita juaj. ne planin financiar do beni shpenzime por te domosdoshme. Yjet do jene ne anen tuaj dhe do iu sjellin fat.

Dita e sotme do jete shume e kenshme dhe e mbushur me kenaqesi per ciftet. Do keni mundesi te flisni edhe per tema delikate per te cilat me pare as qe guxonit. Perpjekjet e beqareve per te takuar personin ideal do te rikompensohen. Dita do jete mjaft pozitive. Persa i perket planit financiar, do e keni shume te veshtire te beni ekonomi. Megjithate yjet do iu mbeshtesin dhe nuk do kete perkeqesime.

Pas disa mosmarreveshjeve qe keni pasur kohet e fundit ne jeten tuaj ne cift, cdo gje do vihet ne vije dhe marredhenia juaj do behet harmonike. Beqaret do e kene shume te thjeshte te bejne per vete dike qe iu pelqen. Do perjetoni emocione te papershkueshme dhe nje pasion te zjarrte. Ne sektorin financiar ka rrezik te perballeni me probleme. Tregohuni sa me te kujdesshem me cdo veprim qe beni.

Jeta ne cift nuk do shkoje shume mire sot. Do ndiheni te pakenaqur, do keni keqkuptime dhe veshtiresi per t’u kuptuar me njeritjetrin. Kujdes! Plutoni dhe Neptuni do ndikojne se bashku ne jeten e cifteve. Edhe pse do keni takime asnjera nuk do jete ashtu si ju e deshironi. Ne planin financiar do jeni me te pergjegjshem dhe nuk do merrni vendime te nxituara. Dita do jete pozitive.

Cdo gje do shkoje me se miri sot ne jeten tuaj sentimentale. Do kuptoheni me sy me partnerin dhe do tregoheni me tolerante ndaj njeri tjetrit. Beqaret do jene joshes dhe askush nuk do mund t’iu rezitoje dot. Mund te keni edhe takimin e shumepritur. Dite mjaft e mire per rikuperimin e buxhetit. Do tregoheni edhe goxha te matur me shpenzimet dhe kjo do iu ndihmoje se tepermi.

Do tregoheni shume me te hapur dhe me te ngrohte ne jeten ne tuaj ne cift sot. Do e perforconi lidhjen dhe do bashkepunoni per gjithcka. Ne jeten sentimentale te beqareve cdo gje do shkoje me se miri. Ata do jene pasiononte dhe do jene te gatshem te fillojne aventura. Venusi do i mbroje financat dhe do iu nxjerre nga veshtiresite. Do beni pak me shume ekonomi gjate kesaj dite.

Keqkuptimet dhe tensioni i koheve te fundit do te harrohet shpejt sot. Ambienti do filloje te ngrohet dhe emocionet do jene me te medha. Beqaret edhe pse nuk do e kuptojne do jene sharmante dhe joshes. Mos i neglizhoni propozimet qe do iu behen sot. Merkuri do iu beje me te kthjellet ne planin financiar. Do dini se cfare te beni qe gjerat te shkojne me se miri. Bravo!

Mos kerkoni me shume sesa jepni ne planin financiar sepse do perballeni me debate e mosmarreveshje. Mundohuni te tregoheni sa me realiste. Beqaret do kene me shume nevoje se kurre per nje person prane. Lereni veten te lire dhe hiqini komplekset. Vetem keshtu do mund ta gjeni ate. Kujdes me operacionet e medha financiare dhe ato te pamenduar mire. Dite jo e favorshme.

kryeredaktor BRAHIM SHIMA

S T A F F

zv/kryeredaktor: ARMAND MAHO MARIGLEN MULLA

politika: ALBANA LIKA, HERION MESI, ekonomia: BRIKENA DERVISHAJ sociale: PRANVERA KOLA rrethet: BLERINA SPAHO kronika: MARIGLEN MULLA kultura: BLERINA GOCE design&layout: DANIEL PRIFTI, GËZIM DUZHA

ADRESA: RR. DULL KETA, NR. 5. (RR. E DIBRËS), TIRANË

marketing: ELIGERTA DYRMISHI cel: 067

20 62 200

e-mail: eligertad@yahoo.com

www. gazetametropol.com e-mail: gazetametropol@yahoo.com

« reklamË

E enjte 31 maj 2012 •