Vrasja e Lamajt, qumeshti, projekti PS by Gazeta Metropol

»9

Alarm në Durrës

Deti rrëmben 63 ha tokë, rrezikohen fshatra dhe pyje E martë

5 mars 2013

Viti IX, Nr. 2913 Tel: 04 2 233 991 Fax: 04 2 233 998 Çmimi: 30 lekë • € 1.5

gazetametropol.com

Dardha turistike

Ministria e Financave publikon familjet që përfitojnë për herë të parë dhe ata që marrin këstin e dytë

»6

të katër stinët e vitit. Ndikimi i investimeve

»16-17

Të përndjekurit, emrat e rinj Mrekullia që shfaqet në që marrin dëmshpërblimin

Vrasja e Lamajt »7

Projekti i PS-së

Mesazhet që lidhin Frrokun me vrasjen

Kush ka fituar gjyqin, do të kthehet në punë Kreu socialist zbardh formulën që do të ndiqet për punonjësit e administratës shtetërore.

»3

Referendumi për 3 ligjet

Parlamenti miraton kërkesën për t’iu drejtuar zgjedhësve Berisha: Nëse opozita do t’i votonte në Kuvend tri ligjet e integrimit, nuk do të futeshim në një proces të ri zgjedhor »4

Qemal Mesareja

Historia e ministrit shqiptar fuqiplotë në Athinë në vitin 1946 Si bashkëpunuan komunistët me grekët për t’i zhvatur pasurinë. Letërkëmbimet dhe vendosja e sekuestrimit të pasurive »18-19

edhe Prokuroria heton rit përplasjet e komisa rë me biznesmenë të tje

Dyshimi i hetuesve të in e çështjes për shkëmbim jes mesazheve ditën e ngjar

Lufta për qumështin

Zgjerohet rrethi i uar personave të dysh im si pjesëmarrës në kr

»4

Ruli: Akuzat për aflatoksinë janë fals, i hedhin kundërshtarët Krijohet situatë monopol

Greqia pezullon linjat e autobusëve, pronarët shqiptarë protestë në Kakavijë Pas përfundimit të afatit të licensës nuk u rinovohen dokumentet. Biznesmenët kërkojnë zgjidhjen e situatës »8

Ankohen farmacistët

Opinion Nga Elvis Kotini

Uniforma e policisë dhe sjellja me qytetarin »10 Nga Nebil Çika

Shesin ilaçe pa recetë, pretendojnë Kandidaturat dhe se janë kërcënuar, s’bëjnë kallëzim »4 kauzat false »11

« politikë

E martë 5 mars 2013 •

Media audiovizive Drafti për mediet audiovizive ishte një tjetër pikë ku palët vijuan debatin pa ndërprerje ndërmjet tyre. Deputetët socialist mbajtën të njëjtin qëndrim ashtu si edhe në komisionet parlamentare, ku theksuan se mazhoranca kishte prishur konsensusin për tri pikat ku përcaktohet emërimi i kryetarit të Këshillit Kombëtar të Radio Televizionit. Krahas kësaj deputetët e opozitës theksuan se projektligji kishte ardhur pas gjashtë vjetësh ndërprerje, duke akuzuar Kryetaren e Kuvendit se e kishte bllokuar qëllimisht këtë draft. Akti u miratua vetëm me votat e mazhorancës dhe do të ndryshojë funksionin e KKRT-së së tanishme, duke e rithemeluar atë, duke ia ndryshuar edhe emrin në Agjencia e Medieve Audiovizive.

Berisha Në seancën e djeshme plenare ishte i pranishëm edhe kryeministri Sali Berisha, i cili kishte një periudhë disajavore që nuk ishte prezent. Prania e tij solli një debat më të ashpër ndërmjet palëve. Opozita vijoi duke e akuzuar atë në mënyrë të drejtpërdrejtë, pr Berisha nuk ndenji më shumë se 1 orë në seancën e djeshme plenare, që zgjati në një kohë rekord: rreth 12 orë pa ndërprerje. Gjatë prezencës së tij në sallën plenare ai hodhi akuza ndaj kryetarit të Partisë Socialiste për listat e zgjedhësve, duke theksuar se emërimi i Ilirian Celibashit solli zhdukjen e figurës së Gramoz Ruçit nga skena e PS-së. Krahas kësaj ai ritheksoi qëndrimin e tij se një pjesë e mirë e deputetëve aktual të PS-së nuk do të jenë në listat e deputetëve.

CEZ Në mbledhjen e djeshme parlamentare shefi i kabinetit qeverisës theksoi se privatizimi i CEZ-it kishte dështuar dhe për këtë ai nuk fajësoi asnjë. Sipas Kryeministrit Berisha, në privatizimet strategjike mund të ndodhin të tilla gjëra, pasi kështu është tregu. “CEZ-i është një nga kompanitë më gjigante në Europë. Dështoi në Shqipëri, tregu i ka këto rregulla. Po dështove, ik. Por privatizimi ka qenë më i rregullti. Privatizimi i HEC-eve nuk ka lidhje me zgjedhjet. Por dua të shpreh se ofertën më të mirë e solli kompania që ka bërë qindra dollarë investime në këtë vend”, - tha Berisha. Në këtë mënyrë, shefi i ekzekutivit pranoi se dështimi i kompanisë “CEZ” erdhi për arsye se kjo kompani nuk ia arriti të përballonte kërkesat e tregut shqiptar.

Mazhoranca kalon draftet me votat e saj. Opozita jep konse

Shou politik në seancën e Ku

Shqipëria, Italia e Greqia përfundojnë marrëveshje

TAP, gati raporti për Komisionin Europian Tri autoritetet rregullatore për energjinë - të Italisë, Greqisë dhe Shqipërisë - kanë konkluduar vlerësimin e tyre në lidhje me aplikimin e transadriatik “Pipeline” (TAP AG) për përjashtim nga rregullat për hyrjen e palëve të treta dhe kushteve të tjera të paketës së tretë. Ato kanë arritur tashmë në një pozicion të njëjtë dhe do t’i paraqesin Komisionit Europian qëndrimin e tyre të përbashkët. Përjashtimi është akorduar së bashku me kushte detyruese shtesë. Këto kushte lejojnë ushtrimin e së drejtës së hyrjes pa diskriminim të palëve të treta për të paktën 50% të kapacitetit maksimal prej 20 BCM2/vit, me tarifa që reflektojnë kostot dhe sigurojnë pavarësinë e TAP AG, si operator i sistemit të transmetimit. Me përfundimin e ndërtimit, TAP do të jetë një Interkonjektor madhor, që do të hapë korridorin jugor të gazit për furnizimin e Europës me gaz prej burimeve të Kaspikut. Këto sasi të reja gazi, parë nga një perspektivë europiane do të jenë të konsiderueshme për të reduktuar vartësinë e furnizimit me gaz të Bashkimit Europian prej burimeve tradicionale, si Rusia, Algjeria dhe Norvegjia, veçanërisht të kombinuara me burimet e furnizimit me gaz që importohen në Itali prej Afrikës së Veriut dhe vendeve të tjera. Në shtesë TAP do të bëhet një rrugë furnizimi vitale për Europën Juglindore, sepse do të lehtësojë gazifikimin e vendeve të rajonit, do të ulë vartësinë e tyre prej një burimi të vetëm furnizimi dhe do të kontribuojë në zhvillimin e infrastrukturave

Braçe akuza të drejtpërdrejta Berishës për HEC-et. Ervin Koçi

S të tjera të rëndësishme, sikurse janë Jonian Adriatik Pipeline (IAP) dhe Unaza e Gazit të Komunitetit të Energjisë. Për më tepër TAP do të kontribuojë në krijimin dhe zhvillimin e tregut të gazit në Shqipëri, duke i dhënë fund izolimit të tij prej tregjeve europiane nëpërmjet lidhjes njëherazi me sistemet përkatëse të Italisë dhe Greqisë. Zgjerimi i kapacitetit gaztransportues i tubacionit TAP deri në maksimumin e tij të mundshëm do të kryhet në një mënyrë që është teknikisht dhe ekonomikisht e justifikueshme mbi bazën e principeve të tregut dhe duke zbatuar praktikat më të mira europiane. Nëpërmjet TAP dhe përmes Shqipërisë dhe Greqisë tregu i gazit në Europën Juglindore do të ketë akses direkt në sasitë e disponueshme në tregun italian të gazit në një mënyrë krejtësisht të rregulluar. TAP AG do të funksionojë si një operator i pavarur i sistemit për gjithë periudhën e përjashtimit përpara se të bëhet subjekt i regjimit të ndarjes së titujve të pronësisë (oënership unboundling) mbas përfundimit të kësaj periudhe.

eanca e djeshme parlamentare zgjati një kohë rekord: rreth 12 orë debat pa ndërprerje ndërmjet palëve, ku opozita vijoi të japë shfaqe politike në foltoren e parlamentit. Kjo erdhi për arsye se të gjitha pikat që ishin futur për miratim në rendin e ditës së punimeve të Kuvendit kishin një rëndësi të fortë dhe të gjitha kaluan vetëm me votat e mazhorancës, përveç aktit normativ për legalizimin e shtesave të pallateve, që gjeti konsensusin. Kështu pika e parë për privatizimin e 4 hidrocentraleve – “Bistrica-1”, “Bistrica-2”, i Ulzës dhe i Shkopet - solli edhe përplasjen e parë ndërmjet mazhorancës dhe opozitës. Deputetët socialistë, me në krye Erion Braçen, filluan të akuzonin për afera korruptive qeverinë, duke shkuar edhe në sharje personale. Braçe tha dje se me privatizimin e hidrocentraleve qeveria po shet pasurinë e fundit kombëtare të shqiptarëve dhe se kur të vijë PS-ja në pushtet do t’i anuloj këto kontrata shitje. Por reagimi i demokratëve ishte i menjëhershëm. Kështu Kryeministri Berisha theksoi se në periudhën që qeverisën socialistët ishin shitur 120 HEC-e me kapacitet më të vogël se këto me çmime qesharake. Sipas Berishës, socialistët kanë shitur hidrocentrale me vlera që varjonin nga 20 mijë lekë deri në 500 mijë lekë dhe ata nuk mund ta akuzonin qeverinë se po privatizonte hidrocentralet me vlera tepër të vogla, ku çmimi i 4 hidrocentraleve është 110 milionë euro. Lotaria Pika tjetër e rendit të ditës,

Hidrocentralet

Opozita lumë akuzash ndaj mazhorancës për shitjet Privatizimi i 4 hidrocentraleve ishte pika e parë e rendimit të ditës, që solli një nga debatet më të ashpra ndërmjet palëve. Opozita, ashtu siç kishte deklaruar edhe më parë, e refuzoi në mënyrë kategorike privatizimin e HEC-eve, duke vijuar me akuzat se qeveria po ia shet ato një klienti të saj. Deputeti socialist Erion Braçe kaloi në fyerje direkte ndaj shefit të ekzekutivit duke e emëruar me epitetin “injorant”. “Ky injorant kuj-

ton se po shet domate me shumicë. Unë dua ta pyes: kush po i merr 100 milionë euro, kryeministër?” – u shpreh deputeti Braçe. Lumi i akuzave të opozitës vijuan edhe nga deputetet e tjerë, të cilët vijuan duke thënë se qeveria kishte dështuar me të gjitha privatizimet strategjike. Por reagimi i Berishës ishte i menjëhershëm. Sipas tij, këto privatizime janë nga më të suksesshmet në historinë e demokracisë së vendit, duke

theksuar se qeveria e tij do të vijojë ta mbështes këtë ide edhe pas 23 qershorit, duke e vënë theksin se ai do të dalë fitues në zgjedhje. Krahas kësaj Berisha theksoi se këto privatizime janë të domosdoshme për zhvillimin ekonomik, pasi nëpërmjet parave që do të merren nga shitja e 4 hidrocentraleve do të ndërtohen rrugë, shkolla dhe infrastruktura të tjera të nevojshme për vendin, duke i përkthyer këto investime në hapje të reja të vendeve të punës. Krahas kësaj shefi i ekzekutivit theksoi se së shpejti do të nisin punimet edhe për ndërtimin e hidrocentraleve në kaskadën e lumit Devoll.

Rama kundër Lotarisë Kombëtare Debatit të gjatë në Kuvend mbi kontratën për Lotarinë Kombëtare iu shtua dhe komenti i kreut të Partisë Socialiste Edi Rama. Përmes një mesazhi të shkurtër në profilin e tij në rrjetin social “Tuiter” Rama rideklaroi qëndrimin e PS-së për ta zhbërë një kontratë të tillë me ardhjen në pushtet të qeverisjes social-

dhënia e licensës për lotarinë kombëtare, ngjalli gjithashtu një debat të ashpër ndërmjet palëve, ku edhe këtu nuk munguan sharjet ndërmjet palëve. Deputeti socialist Taulant Balla theksoi se qeveria e kishte përzgjedhur fituesin që para se të

hartohej drafti. “Qeveria vendosi si kriter disponimin e dy certifikatave për blerësin. Këto certifikata lëshohen nga shoqata botërore kombëtare, ndaj u përjashtuan lotarinë me famë botërore. Qeveria nuk vendosi çmimin, por e caktoi çmimin e

iste. “Argumentet e qeverisë për lotarinë kombëtare krejt vetëdiskredituese. Ne do t’ia kthejmë publikut të drejtën e pronësisë mbi këtë lojë”, - shkruante Rama në “Tuiter”. Gjatë ditës së djeshme PS-ja kundërshtoi me forcë vendimin e mazhorancës për t’ia besuar 100% një kompanie austriake këtë lotari.

fiksuar. Vetëm këta mund të bëjnë një gjë të tillë që të fiksohet çmimi 3.5 mln euro. Shqipëria ka vendosur çmim më të ulët në botë për shitjen e licensës. Pretendimet e kësaj qeveria të korruptuar se çmimi i ulët do ta kompensojë me taksa të larta

politikë • E martë 5 mars 2013

Administrata, Rama premton fundin e largimeve politike

Do kthehet në punë kush ka fituar gjyqin Opozita paraqet projektin mbi funksionimin e administratës publike Ndryshimi i pushtetit shoqërohet me largime dhe emërime elektorale, duke krijuar një administratë të paqëndrueshme. Por këtij fenomeni kreu i Partisë Socialiste, Edi Rama, do të t’i japë fund. Në konferencën virtuale në “Tuiter” të zhvilluar dy ditë më parë, kreut të socialistëve iu drejtua një pyetje nga njëri prej bashkëbiseduesve në këtë rrjet social. “Gjithmonë në rotacione politike ka pasur ndryshime në administrata. Flasim për punëtoret e thjeshtë të shtetit. A do të mbarojë ky fenomen?” - pyeste një qytetar. Kësaj pyetjejë Rama i përgjigj prerë: “Po”. Por nga ana tjetër në një masë të shkurtuar shpalosi dhe vizionin e PS-së në qeveri përkundrejt këtij fenomeni. “Do të shpallim pas fitores një plan spektakolar për rekrutimin e burimeve më cilësore njerëzore të vendit,

brenda e jashtë. Do të krijojmë mundësi që çdokush që do të kontribuojë për shtetin që duam të ndërtojmë të provojë veten në një konkurs transparent”, - u shpreh Rama. Por nga ana tjetër, si për ta përforcuar këtë qëndrim, kryetari socialist evidentoi faktin se do të jenë pikërisht përfaqësuesit e ekipit garues të PS-së që do të bëjnë të mundur realizimin e kësaj

pjesë të projektit të “Rilindjes”, ashtu sikundër dhe çështjet e tjera të tij. “Njerëz të mençur, të aftë, të respektuar dhe që kontribojnë e do të jenë pjesë e skuadrës sonë, do të bëjnë të mundur rilindjen kombëtare”, shkruan Rama. Çështjen çame pa përgjigje Çështja çame dhe qëndrimi i Partisë Socialiste kundrejt saj vijon të mbetet enigmë.

Edhe gjatë konferencës së tij në “Tuiter” kreu i socialistëve nuk preferoi t’i japë përgjigje në mënyrë të drejtpërdrejtë. “Kur të bisedojmë me fqinjët si qeveri, do të vendosim me dinjitet në tryeze çështjet që na shqetësojnë, pa bërë politikë me kocka. Jam kundër çdo forme diskriminimi dhe çdo shfaqjeje nacionalizmi. Jam për atdhetarinë që ndërton ura bashkimi e qytetarie”, - u shpreh Rama gjatë bashkëbisedimit virtual, i pyetur për pozicionin e socialistëve në Kuvend përballë rezolutës çame. Në këtë këndvështrim kreu Rama shtoi më tej sqarimin: “Kjo do të thotë të duam Shqipërinë pa urryer fqinjësinë.” Dhuna ndaj shqiptarëve në Maqedoni është e papranueshme. Inkurajoj faktorin politik shqiptar të bashkërendojë idetë dhe forcat

nsusin vetëm për aktin normativ. Draftet me votat e mazhoracës

vendit. Opozita nxjerr mllefet “Berisha idiot, mendon se po shet domate me shumicë” Referendumi, mazhoranca voton draftin

Debate kalon nga dega në degë për rëndësinë e tij Kuvendi miratoi dje me votat e mazhorancës draftin që i hapi rrugë referendumit mbi tri ligjet. Deputetët e opozitës vijuan kundërshtimet e tyre lidhur me këtë nismë të deputetëve të mazhorancës, duke theksuar se kjo dilte në kundërshti me deklaratën e bërë nga eurokomisioneri Stefan Fyle. Deputeti socialist Pandeli Majko e konsideroi këtë nismë si jo të nevojshëm dhe kërkoi që palët të diskutojnë për të zgjidhur ngërçin e krijuar rreth një vit më parë për këshillin bashkiak të Fierit. Krahas kësaj ai e konsideroj këtë nismë të mazhorancës që ka interesa të tjera dhe më së shumti elektorale. Por reagimi i deputetëve të mazhorancës ishte tepër e prerë. Sipas tyre, tani kjo nismë nuk mund të kthehet më pas dhe se do të votohej, në mënyrë që referendum mbi tri ligjet do të bëhet. Deputeti tjetër socialit, Armando Subashi, e krahasoi kërkesën e referendumit me atë të imunitetit dhe e cilësoi atë si qesharake. “Kjo po kthehet si historia e imunitetit, kur Saliu thoshte se ‘nuk mund t’i hetojmë dot zyrtarët e lartë, pasi janë me imunitet’. U bënë 6 muaj që janë heq imunitetet as një zyrtar i lartë nuk është arrestuar. Kërkesa e sotme është sa qesharake as dhe e pa realizueshme. Jua tha qartë qëndrimin e BE-së Fyle dhe, me thënë të drejtën, prisja një kthesë elegante, po me këto falsitete kërkoni t’u hidhni hi syve intelektualëve. Ju nuk doni të afroheni me Europën, por doni të largoheni edhe më shumë”, - theksoi socialisti Subashi. Anëtarët e majtë theksuan gjithashtu se kjo kërkesë e bërë nga mazhoranca nuk i trembte ata dhe se fitorja e tyre më 23 qershor do të jetë e sigurt. Por deputetët demokratë vijuan me argumente të tjera. Sipas tyre, politika bllokuese e ndjekur nga socialitët duke mos votuar ligjet e integrimit ka çuar në këtë situatë. Deputetja e PD-së Pulin Hoti theksoi se mazhoranca arriti në këtë pikë, pasi Rama kishte urdhëruar bllokimin e statusit. “Nuk pretendoj që të ndërroni kurs, siç bëtë me imunitetin. Në këtë pikë nuk na bllokoni dot. Prisni të merrni ndëshkimin edhe në 23 qershor me votë të lirë”, - tha Hoti. ndaj kompanisë fituese janë mashtrime. Qeveria thotë se përveç taksave të zakonshme do të pagojë një tatim shtesë mbi 10%. Është dëmtuese për buxhetin e shteti dhe akt korruptim. Në këtë kontratë ka shkelje të mjaftueshme për ta anuluar pas 23 qershorit dhe ka vend për hetim të plotë dhe vënien para përgjegjësive të të

kësaj administrate të korruptuar”, - theksoi Balla. Por reagimi i Ministrit të Financave, Ridvan Bode, shprehte tjetër gjë. Ai theksoi se qeveria me kushtet e vendosura në kontratat kishte taksuar këtë kompani më shumë se sa në vendet e tjera, ku kjo operon, madje edhe në Austri, vend që shquhet për taksa të rënda ndaj lojërave të fatit.

Debatet në seancën e djeshme Braçe - Atdheu privat i Berishës vijon të zëvendësojë atdheun kombëtar, ndaj ai nuk është këtu. Kjo është java e fundit e shitjes së interesit kombëtar. Kuvendi është kthyer në lavatriçe që lan e shpëlan marrëveshje të korruptuara në shitje të atdheut. Paratë bëjnë çudira në vend, që e kanë zhbërë kryeministrin në një pazarxhi. Ky injorant kujton se po shet domate me shumicë. Unë dua ta pyes: kush po i merr 100 milionë euro, Kryeministër? Ahmetaj - Sot po i bëhet funeral pronës publike. Katër HEC-et janë pasuri e rëndësishme kombëtare, që prodhojnë 400 milionë kilovat-orë. HEC-et janë pasuri publike të KESH-it dhe janë në gjendje shumë të mirë pune, furnizojnë qytetarët shqiptarë me energji me një çmim shumë të ulët. Janë pjesa më e mirë e të gjithë shtyllës vertebrale elektroenergjetike. Duan të harxhojnë paratë e qytetarëve në fushatën elektorale. Gjana - Mos lini Dogjanin të diskutoj për pallatet tuaja, se s’ka pallate. Nuk pashë këtu ndonjë ish-ministër apo punonjës bashkie, që ju i keni me shumicë, që të ketë njohuri për këto probleme. Do të thoni ju se janë kryesisht të atyre pronarëve, që ju i keni në radhët tuaja, në mendiet tuaja, në bizneset tuaja pse e bëni? Sepse 1 është për interesin e qytetarëve dhe më pas për votat. Keni hall se ku do të shkojnë votat. Olldashi - Këto ndërtime u ngritën nën sytë e nëpunësve syleshë të Bashkisë së Tiranës, u bën kur e qeveriste Edi Rama. Tahiri - Zoti Ministër, mos u fshi as pas Edi Ramës as pas Gramos Ruçit. Në 8 vjet ju nuk keni bërë as një gjë. Topalli - Nuk të ndërpreva, por unë po të them se ky është parlament. Unë e kam të qartë se nuk mund të flasësh, se është e gjithë babëzia e atij që di vetëm të humbasë. Ti je rilindës i vogël, mor djalë. Olldashi - Ka një shprehje se “idetë e të marrit janë si puna e gozhdëve: sa më shumë t’i godasësh, aq më shumë ngulen”. Për fat të keq, diskutimi vijon jashtë shinave të aktit normative. Është shumë e thjeshtë të flasim për klientë, por unë ju thashë në raste të përsëritura se është një zgjidhje e problemit të qytetarëve. Ju e shndërruar problemin e pallateve si “një pallat, një votë”. Ahmetaj - Qeveria i ka lidhur duart vetes dhe çdo qeverie në 10 vjetët që vijnë një monopol dhe paprekshmëri. Lotaria kombëtare do të anulohet dhe nuk ka rëndësi sa klauzola keni venë për t’i lidhur duart Republikës së Shqipërisë, por po ju themi se asnjë nuk mund t’ia lidhë. Malaj - Kompania austriake ju ka imponuar një kontratë përçmuese. Në disa pika të saj thuhet se autoritetet shqiptare nuk mund të revokojnë, ndryshojnë dhe pezullojnë pjesërisht apo plotësisht pjesë të kësaj kontrate. Nëse Ministria mendon të vendosë gjobë, duhet të njoftojë paraprakisht kompaninë. Çdo të thotë kjo? Kjo kompani e paska nënshtruar Ministrinë. Bode - 2,2% e xhiros do të shkojë për të mbështetur individë me sëmundje specifike, sportin e shumë kategori të tjera. 5% e xhiros do të paguhet nga lojtarët, në Austri nuk bëhet. Në Shqipëri do të paguhet edhe tarifë mbikëqyrje. Tatim mbi xhiron, ose TVSH në lotarinë tonë. Në Austri nuk ka, ne kemi. Tarifën e licensës ne e kemi shumë të vogël. Kemi taksuar me 2.3% më shumë se Austria kompaninë.

FRD kundër Ramës dhe Berishës. Prezanton programin Kryetari i Frymës së Re Demokratike, Bamir Topi, prezantoi dje shtyllat kryesore të programit politik të partisë që ai drejton nën sloganin “Fund tranzicionit për shtetin dhe qytetarët”. Sipas Topit, FRD-ja është partia më shpresëdhënëse për shqiptarët, në një kohë që Shqipëria dhe shqiptarët janë futur në kaos nga partitë e vjetra, që kanë deformuar misionin e tyre. Krahas kësaj kreu i FRD-së akuzoi dy partitë e mëdha për lënie të vendit në vend-numëro, pasi 22 vite mjaftuan për eksperimente, konflikte pa sens dhe politikanë aventurier, me uzurpim të institucioneve, pazare me votën dhe lënie të Shqipërisë jashtë BE-së. Sipas Topit, kryeministri Berisha dhe kryetari i opozitës Rama kanë bashkëqeverisur dhe vazhdojnë të qeverisin bashkë duke hedhur poshtë zërat e një bashkimi të tij në koalicion me ndonjërën prej këtyre dy partive. “Pikërisht ky bashkëpunim midis këtyre dy individëve e ka futur Shqipërinë dhe shqiptarët gati në një kaos institucional. Këta dy individë në një marrëveshje të fshehtë mes tyre realizuan brenda natës ndryshimet kushtetuese dhe sot gjendja e institucioneve në Shqipëri, pavarësia e institucioneve janë të cenuara. Këta dy individë i krijuan kushte vetes që dikush të dominojë gjithë pushtetet, ndërsa tjetri të qëndrojë në krye të opozitës”, - u shpreh Topi. Programi i FRD-së bazohet në disa piku, ku njëra bazohet tek anulimi i ndryshimeve kushtetuese të bëra në vitin 2008. “Reforma kushtetuese e propozuar prej FRD-së vjen si nevojë imediate e rikthimit të ekuilibrit kushtetues të prishur me ndryshimet kushtetuese të 2008-s dhe si një përpjekje serioze që i përgjigjet anëtarësimit të Shqipërisë në NATO dhe proceseve të pritshme të anëtarësimit të Shqipërisë në BE”, - theksoi kreu Topi gjatë fjalës së tij. Krahas kësaj kreu i FRD-së e vuri theksin edhe te rëndësia e emigrantëve shqiptarë. Sipas programit të prezantuar, ai e vuri theksin në ngritjen e Ministrisë së Emigracionit, duke e parë përfshirjen e tyre në jetën politike të vendit si një e drejtë kushtetuese. “FRD-ja thekson se është detyrim kushtetues dhe nevojë përfshirja e tyre në jetën politike të vendit. Krahas së drejtës së votës në paketën e FRD-së përfshihen nisma politike për ngritjen e Ministrisë së Emigracionit, nisma ligjore dhe administrative për krijimin e një regjistri kombëtar mbi emigrantët shqiptarë kudo në botë, nisma ligjore që qeveria shqiptare t’u mundësojë fëmijëve të emigrantëve mësimin e gjuhës shqipe dhe elemente të tjera të kulturës kombëtare, krijimi në kundër të Televizionit Publik Shqiptar të një kanali të posaçëm televiziv për çështjet e migracionit dhe problematikat në interes të tyre”, - tha Topi në prezantimin e kësaj pike.

« sociale

E martë 5 mars 2013 •

Jaupllari: Kërcënohen nga të droguarit dhe të pirët

Farmacistët fshehin krimin, shesin barna pa recetën e mjekut “Policia duhet të zbardh rastet e vjedhjeve të farmacive, ku tendenca nuk janë paratë, por barnat e shtrenjtë. Autorët i vjedhin barnat për t’i shitur në treg pa garancinë e duhur dhe me çmim më të lirë. Kështu njerëzit që do t’i blejnë duke parë çmimin e ulur rrezikojnë jetën e tyre, sepse kushtet në të cilat ilaçi do të tregtohet nuk kanë asnjë parametër për kushtet se si ruhen barnat, ku përfshihen temperaturat e të tjera.”

“Ndodh rëndom në të gjitha farmacitë në orët e vona të natës, ku kalojnë persona të droguar ose të pirë dhe kërkojnë me dhunë duke kërcënuar farmacistin për të marrë valium ose ilaçe të tjera të familjes së opiumeve. Ndodh gjatë fundjavës, ku ndikojnë festat e bëra nëpër klube dhe pabe. Drejtuesit e disa farmacive që punojnë në periferi të kryeqytetit janë detyruar të mbyllin subjektet e tyre më herët se oraret e parashikuara nga frika e kërcënimeve.

Jaupllari

armacistët në Tiranë fshehin krimin duke mos denoncuar rastet kur shesin pa recetën e lëshuar nga mjeku. Valiumet dhe ilaçe të tjera ta familjes së opiumit shiten nëpër farmaci pa recetën e mjekut. Arian Jaupllari, presidenti i Urdhrit të Farmacistit, ka deklaruar se shumë farmaci në kryeqytet mbyllen shpejt në orët e mbrëmjes, sepse në dyert e tyre trokasin të droguarit ose ata që kanë konsumuar tepër alkool dhe kërkojnë qetësues për dozën që kanë marrë pa paraqitur recetë nga mjeku. Për këtë arsye Jaupllari kërkoi ndihmën e policisë. Nga krahu tjetër uniformat blu s’mund të bëjnë asnjë lëvizje nëse s’ka denoncime. Farmacistët e kanë të ndaluar të shesin barna pa recetën e mjekut, kështu çdo farmacist duhet të denoncojë rastin kur kërcënohet nga klienti që pretendon të blejë një ilaç pa recetë. Mirëpo në polici nuk ka asnjë denoncim të tillë dhe uniformat blu nuk mund të kryejnë ndërhyrje. Për sa u përket mjekëve, ata thonë se ky është një kërcënim më i madh për jetën e klientit, i cili mund të marrë një dozë të gabuar nga farmacisti, që për shkak të lëndëve narkotike që ka pirë mund t’i sjellë atij reaksion kimikatesh në organizëm ose mund të vërë jetën e tij drejtpërdrejt në rrezik. Në këtë rast përgjegjësia duhet t’i mbetet drejtpërdrejt farmacistit, i cili ka bërë dy shkelje njëkohësisht: ka shitur pa recetë dhe ka rrezikuar jetën e pacientit. Mirëpo kjo shkelje nuk ndodh vetëm në orët e vona të natës, siç ka pretend-

Jaupllari

Erta Bode

Instituti i Gjuhësisë dhe i Historisë do të kthehen në korpus Instituti i Historisë dhe ai i Gjuhësisë brenda tre muajve do të jenë pjesë e një instituti të vetëm, duke u kthyer në një korpus shkencor. Bëhet fjalë për institutet e kërkimeve shkencore të këtyre profileve që aktualisht operojnë të veçuar. Drejtori i Institutit të Historisë thotë se brenda tre muajsh dy institutet e lartpërmendura do t’i bashkohen Drejtorisë së Qendrës së Studimeve Albanologjike, duke krijuar një korpus të zgjeruar kërkimesh, i cili do të jetë tepër produktiv dhe i saktë në përfundimet shkencore që do të nxjerrë. Po brenda

vitit 2013 këtij korpusi do t’i bashkohet dhe Instituti i Kulturës, i cili bën harmonizimin e të gjithë instituteve. Nismat universitare për rritjen dhe përmirësimin e nivelit të kërkimit shkencor do të plotësohen totalisht në këtë korpus kaq të zgjeruar dhe në sinkroni institutesh duke plotësuar njëri-tjetrin. Sipas Shezai Rrokajt, kjo zhvendosje një vend qendror i jep potencialit që meritojnë institutet që kryejnë studime të rëndësishme për gjuhën, letërsinë, historinë dhe arkeologjinë, duke sjellë përfundimet e munguara për shqiptarët.

Infrastruktura e amortizuar, qarku harton studimin

Librazhdi dhe Gramshi kanë nevojë për ndërhyrje nëpër shkolla

uar Jaupllari, apo në farmacitë në periferi. Në mesin e ditës, po t’i drejtohesh një farmacie e të kërkosh valium, të vjen vetëm pyetja e thjeshtë nga farmacisti se për çfarë do ta përdorësh dhe përgjigja është më se e lehtë. Gjumi është arsyeja kryesore pse duhet valiumi. Atëherë farmacisti e jep atë edhe pa një recetë të lëshur nga mjeku. Në këto

raste farmacisti fsheh krimin duke i interesuar shitja që bën dhe më pas ankohet se i ushtrohet presion, ndoshta dhe kërcënim. Të fshehësh këtë krim, që ka të bëjë drejtpërsë drejti me jetën e individit, si dhe me shkeljen e rregullave të Institutit të Sigurisë dhe Kujdesit Shëndetësor. Farmacistët bashkëfajtorë në fshehjen e krimit dhe

organi kryesor në kryerjen e tij. Çdo rast kërcënimi ndaj tyre duhet të denoncohet dhe duhet të lajmërohet policia për çdo person të droguar ose të pirë që kërkon qetësues pa pasur recetë. Gjithsesi, farmacistët kanë filluar të japin dhe antibiotikë pa recetë mjeku, duke i këshilluar vetë pacientët se çfarë duhet të përdorin për virozat e stinës.

Ruli: Jap garancinë time për qumështin si ministër dhe si konsumator

Alarmi për qumështin një luftë për tregun në rajon Aflatoksina është e pranishme, por jo në atë shkallë rreziku Alarmi për qumështin me përqindje të lartë aflatoksine është thjesht një luftë për tregun në rajon - ky është këndvështrimi i ministrit të Bujqësisë dhe Mbrojtjes së Konsumatorit Genc Ruli, i cili ka deklaruar se kjo është një luftë për biznes dhe jo një interesim për sigurinë e jetës së popullit tonë. Notat e larta të alarmit rezultuan me panik shumë të lartë në popullin shqiptar, që e humbi besimin, duke mos e konsumuar fare markën e atij qumështi dhe gjithë firmat e tjera të prodhimit të qumështit shqiptar. Ministri tha se prodhimet shqiptare të qumështit dhe nënproduktet e tij janë të sigurta, madje sipas tij këtë garanci e kanë

Në korpus do të jetë dhe Instituti i Kulturës

konfirmuar dhe analizat e bëra. “Duke dhënë garanci absolute nga autoriteti im si ministër, i drejtohem konsumatorit shqiptar se asnjë rrezik nuk i vjen atij nga qumështi i prodhuar dhe i ambalazhuar në stabilimentet shqiptare. Konsumatori ynë duhet të kuptojë qartë se çështja e aflatoksinës nuk lindi si problem dhe përkujdesje ndaj sigurisë shëndetësore të konsumatorit, por si një luftë e pandershme mes vendeve të rajonit. Ne kemi për detyrim të mbrojmë edhe goditje të tilla të pandershme për atë çka prodhuesit shqiptarë ofrojnë”, - tha ai. Ruli theksoi se është vetë një nga konsumatorët e atyre firmave të qumështit dhe kup-

ton se asgjë nuk shkon keq me qumështin, po veç me konkurrencën në treg. “Si ministër është shumë e rëndësishme të mbroj dhe interesat e më shumë se 20 mijë fermerëve

shqiptarë që prodhojnë atë qumësht, që prodhohet në stabilimente dhe që shqiptarët duhet të konsumojnë të sigurt dhe të garantuar”, - përfundoi fjalën e tij Ruli.

Qarku i Elbasanit ka realizuar një studim për të analizuar infrastrukturën shkollore, duke dalë në përfundimin se në zonën e Librazhdit dhe të Gramshit shkollat kanë nevojë për ndërhyrje të shpejtë, pasi godinat dhe nyjat higjienike janë të amortizuara. Po kështu në shkolla gjatë këtij studimi janë kërkuar palestra, fusha, laboratorë dhe infrastrukturë tjetër shtesë për të përmirësuar cilësinë e shkollës. Gjithashtu pjesë e këtij studimi do të jetë dhe infrastruktura rrugore që të çon në këto shkolla, e cila është një problem më vete, nëse do të kërkohet grumbullimi i shkollave. Qëllimi i këtij projekti është hartimi i një strategjie për përmirësimin e infrastrukturës mësimore. Drejtori i Edukimit, Përkujdeset Social dhe Informacionit në këshillin e qarkut të

Elbasanit Blendi Grëmi tha se projekti nuk synon vetëm evidentimin e problematikave, por dhe mënyrën se si duhet të ndërhyhet për t’i rregulluar ato në zona të ndryshme të këtij qarku. “Mund të them se në disa fshatra të thella nevoja për ndërhyrje është e domosdoshme. Kemi edhe raste që janë ndërtuar shkolla më parë me pak nxënës. Një grumbullim i nxënësve do të ishte më i mirë, por ky studim dhe një hap i tillë mund të ndërmerren nga ana e drejtorisë arsimore.” Në shumë zona të thella, por jo vetëm të qarkut të Elbasanit, nxënësit bëjnë mësim në shkolla kolektive. Së fundi është shembur një shkollë në fshatin Gjërë në Gramsh dhe komuna ka gjetur një zgjidhje provizore duke marrë një ambient tjetër me qira dhe duke e përshtatur atë për shkollë. L. Ll

Shkollat me ngarkesë në detyra interneti

Nxënësit të paqartë në atë çka realizojnë në projekte Trendi i fundit i detyrave në grup po u merr shpirtin nxënësve në Tiranë. Mësues të shkollës 9-vjeçare “Vasil Shanto” tregojnë se në programet arsimore kërkohen detyrat e bëra nga kompjuteri, por nxënësit nuk i kuptojnë. Mëkuesit shprehen se u lënë atyre detyra të kërkojnë materiale në internet, ndërkohë nxënësit e klasave të vogla nuk e kanë idenë as të adresës se ku duhet të kërkojnë. Kjo situatë ka vënë në lëvizje prindërit, të cilët pothuajse një herë në dy ditë janë në internet bashkë me fëmijët duke u nxjerrë atyre materialin e duhur. Edhe mësuesit e shkollës 9-vjeçare “Sabaudin Gabrani” bëjnë të di-

tur se materiali i kërkuar vjen gjithmonë kopi pejst, d.m.th. i kopjuar siç është në uebsajtin e kërkuar. Nxënësit nuk kanë aftësinë të gjejnë adresën se ku duhet të kërkojnë dhe jo më të shpjegojnë atë çka kanë gjetur prindërit e tyre në internet. Nga krahu tjetër prindërit tregojnë se ua gjejnë vetë detyrat që ata të mos vlerësohen negativisht për detyrën në grup dhe kërkojnë më shumë bashkëpunim nga mësuesit në klasat e vogla, ku nxënësit nuk kuptojnë çfarë duhet të gjejnë në internet dhe faktikisht pse duhet ta printojnë, kur fare mirë mësuesit mund t’i pyesin për njohuri shtesë, por jo t’ua kërkojnë të detyruara.

ekonomi • E martë 5 mars 2013

Bankat: Të ulen provigjionet, kufizojnë kreditimin

Politikat monetare të Bankës së Shqipërisë do të vazhdojnë të garantojnë operacione lehtësuese, që do të synojë garantimin e plotë të nevojave të bankave për likuiditet.

Kolonat Masat e BSH-së synojnë forcimin e bashkëpunimit mes bankave dhe biznesit. Masat prudenciale do të jenë të përkohshme, por pritet të kenë ndikim në afatshkurtër, duke ulur interesin e bankave për t’i vendosur paratë jashtë dhe t’i orientojë këto para drejt kreditimit të sektorit privat. “E para është kolona ligjore ku ne do të parashtrojmë proceset sepse janë një sërë procesesh për t’u marrë në kohë lidhur me ndryshimet ligjore në Kod për ekzekutimin e kolateralit. Kolona e dytë është ajo e politikës monetare, lidhur me rritjen e efektivitetit të saj dhe e treta: paketa e masave makroprudenciale”, - tha Fullani. Banka Qendrore do të lehtësojë rregullat e klasifikimit të kredive të ristrukturuara, për të ulur kostot e provigjionimit të bankave. Pretendimet e bankave dhe biznesit Përfaqësuesit e biznesit kërkuan rritjen e besimit të bankave ndaj sipërmarrjes dhe të japin sa më shumë kredi. “Kostot e larta të financimit të projekteve tona nga ana e

Niveli i kredisë me probleme në sistemin bankar është rritur sërish në janar të këtij viti, në 23.2 për qind të totalit të kredisë së dhënë. Rënia që ky tregues pësoi në dhjetor të 2012, kur kreditë me probleme arritën shifrën prej 22.5 për qind të totalit të kredisë, u rikthye shumë shpejt në nivelin e nëntorit të 2012, kur ky tregues ishte 23%.

bankave përbën për sipërmarrjen një shkak tjetër për tkurrjen e kreditimit. Informacioni që ne biznesi perceptojmë paraqitet një situatë trendi të vazhdueshme të rritjes së depozitave të publikut, të cilat po ashtu vijojnë të mbartin një kosto të lartë financimi për bankat. Nga ana tjetër, përkeqësimi i kredive të pakthyeshme sugjeron se

Mbifaturimet për janarin, zhvillohet seanca dëgjimore

Sistemi bankar në fund të 2012 është i mirëkapitalizuar; raporti i mjaftueshmërisë së kapitalit shënoi rritje në nivelin prej 16.2%, nga 15.9% në tremujorin e tretë. Ky tregues dhe totali i depozitave, që arriti në 991,7 miliardë lekë në dhjetor 2012 konfirmojnë se bankat kanë potencialet e duhura për të plotësuar nevojat për financim të sektorit privat.

barrën për mbulimin e këtyre kostove vijojnë t’a mbajnë kredimarrësit e shendetshëm të ekonomisë”,- tha Presidenti i “Biznes Albania”, Luan Bregasi. Ndërsa në emër të Shoqatës së Bankave kryetari Seyhan Pencabligil, tha se bankat sot janë të detyruara t’i investojnë jashtë një pjese të madhe të fondeve në valutë, sepse kreditimi në monedhë të huaj për

Kreditë për bizensin

ritja e kreditimit në ekonominë e vendit do të jetë prioritet i Bankës së Shqipërisë, i cili do të realizohet sipas një pakete masash. Guvernatori Ardian Fullani prezantoi dje tre kolonat e paketës, në një takim me bankat dhe përfaqësues të biznesit, kolona që lidhen me rregullimet ligjore për ekzekutimin e kolateralit, efektivitetin e politikës monetare dhe makroprudencën.

Sistemi

Masat prudenciale do të jenë të përkohshme. BSH do të rrisë koeficientët e riskut për ponderimin e investimeve jashtë vendit dhe do t’i ulë ato për investimet brenda vendit.

Brikena Dervishaj

Kredia e keqe

Kolona ligjore lidhet me ndryshimet e Kodit të Procedurës Civile, për kufizim të zvarritjeve të procesit të ekzekutimit dhe lehtësim të procedurave të shitjes në ankand të pasurive.

Biznesi kërkon kredi, banka qendrore gati paketën e masave

Ngadalësimi i ritmeve të rritjes së portofolit të kredisë për biznese pasqyron ecurinë e dobët të aktivitetit ekonomik dhe pasiguritë për të ardhmen. Kreditë e dhëna arritën 577,8 miliardë lekë në dhjetor 2012, me rritje vjetore vetëm 2%. Rritje më të madhe gjatë vitit shënoi kreditimi i kompanive, rreth 2.6% dhe rreth 0.23% gjatë tremujorit të fundit 2012.

qeverinë dhe subjektet private në Shqipëri vlerësohen me koeficientë shumë të lartë rreziku për efekt të llogaritjes së mjaftueshmërisë së kapitalit. Shoqata e Bankave kërkoi zbutjen e rregullave të provigjionimit, sepse ky sistem u bllokon bankave kapital në një masë të tepruar dhe kufizon mundësitë e tyre për kreditim.

ALBTELECOM Kontrollet në vend

Bashkëpunim me policinë për dëmet në rrjet “ALBtelecom” ka vënë në punë sistemin e sofistikuar të alarmit kundër dëmtimeve në rrjet që do të ndihmojë në diktimin e menjëhershëm të rasteve të prerjeve, apo shkëputjeve të kabllove. Sistemi do të ndihmojë në parandalimin dhe kapjen e grabitësve, pasi sinjalizon qendrën për shkëputjen në rrjet dhe njofton menjëherë Policinë e Shtetit. “ALBtelecom” dhe Policia e Shtetit kanë rritur vëmendjen për parandalimin e vjedhjeve dhe dëmtimeve në rrjetin dhe infrastrukturën e kompanisë. Ndërkaq kanë nisur kontrolle në shkallë vendi për gjetjen e destinacioneve të shitjes së materialeve. Vjet janë konstatuar 574 raste vjedhjesh e dëmtimesh, duke ndikuar në shërbimin e 27 mijë abonentëve. Gjatë janarit nga infrastruktura e “ALBtelecom” në kryeqytet janë grabitur materiale me vlerën 43,804 euro, në 2011 dëmi i shkaktuar ishte 500 mijë euro dhe në 2012, 400 mijë euro. Organet e rendit kanë kapur disa grupe kriminale në kryeqytet. “ALBtelecom” u bën thirrje qytetarëve të bashkëpunojnë me kompaninë dhe me organet e rendit publik, si dhe blerësve të këtyre materialeve të vjedhura të distancohen.

Gjatë këtij muaji do të çelen fondet për ndërtimet

“CEZ-Shpërndarje” kthen faturat online Investimet 6.5 miliardë lekë në mars Ndryshon faqja e internetit, bazë e re të dhënash Prej ditës së sotme do të rikthehet shërbimi online për faturat e energjisë. Kjo pasi po ndërtohet baza e re e të dhënave dhe prej rreth dy javësh, shërbimi E-Bill për printimin e faturave on line, i ofruar më parë nga kompania çeke, “CEZ Albania”, nuk ka funksionuar. Shoqëria “CEZ Shpërndarje” përkohësisht nuk e zotëron atë, megjithatë po bëhen përpjekje që ky shërbim të ofrohet sërish. Madje faqja e vjetër e internetit do të zëvendësohet nga një tjetër, pasi kompania e furnizimit me energji elektrike tashmë nën administrim shtetëror do të ketë faqen e saj www.cezshperndarje.al. Në këtë faqe të re vizitorët do të marrin të gjithë informacionin e nevojshëm dhe lajmet e fundit, por ende nuk dihet se kur kjo faqe do të jetë gati, pasi aktualisht është “në ndërtim”. Pas heqjes së licencës për

këtë kompani, faturat nuk janë hedhur më në faqen e internetit dhe qytetarët e kanë marrë këtë shërbim vetëm pranë zyrave përkatëse ose postës. Drejtori i Divizionit të Shitjeve në kompaninë shtetërore “CEZ Shpërndarje”, Ilirjan Shkëmbi, sqaroi se po krijohet baza e të dhënave të kësaj kompanie për hedhjen e të gjitha faturave dhe për të gjithë qytetarët ky shërbim do të rinisë nga dita e martë. Ndërkaq, dje Zyra për Mbrojtjen e Konsumatorit zhvilloi një seancë dëgjimore në ERE me kompaninë “CEZ Shpërndarje”, lidhur me mbifaturimet e qytetarëve për janarin. Altin Goxhaj, drejtues i Zyrës në Mbrojtje te Konsumatorit, kërkoi verfikimin e ankesave. Ilirjan Shkëmbi e justifikoi këtë fenomen duke e lidhur me periudhen dhjetor - janar, në të cilën konsumi rritet ndjeshëm nga qytetarët.

Detyrimet e pashlyera në projektet e përfunduara Një tjetër fond pritet të çelet nga Ministria e Financave për të shlyer një pjesë të konsiderueshme të detyrimeve të prapambetura ndaj firmave të ndërtimit. Sipas burimeve nga Ministria e Financave, këto ditë pritet të merret vendimi për çeljen e një fondi prej 6.5 miliardë lekësh, që do të shkojë kryesisht për likuidimin e firmave të ndërtimit. Vetëm pak kohë më parë ministri i Financave, Ridvan Bode, premtoi likuidimin e të gjitha faturave për firmat që kanë kryer punë publike. Ky vendim prek objekte të ndërtuara ose në proces në të 12 qarqet e vendit, kryesisht për punimet e kryera në rrugët kombëtare dhe rurale, shkolla, ujësjellës, qendra shëndetësore, si dhe për vepra të kullimit dhe ujitjes. Vetëm gjatë dy muajve të parë të këtij viti janë paguar nga buxheti i shtetit 3.4

miliardë lekë për investimet në rrugët kombëtare, kryesisht për akset Tiranë-Elbasan, Unaza e Madhe e Tiranës dhe PlepaRrogozhinë. Në total, pretendimet e komunitetit të biznesit për faturat e paguara ndaj tyre vlerësohen në rreth 20 miliardë lekë. Investimet e parashikuara në vitin 2013 do të akordohen në vazhdim të projekteve ekzistuese, sidomos për infrastrukturën rrugore. Në buxhetin e vitit aktual janë parashikuar të investohen për ndërtimin e rrugëve kombëtare dhe rurale 27 miliardë lekë, nga të cilat 19.9 miliardë lekë do të sigurohen nga financimi i huaj, dhe 7.9 miliardë lekë nga buxheti i shtetit. Për buxhetin e transporteve fondi për infrastrukturën rrugore do të shkojë për akset kryesore nacionale, për të cilat është duke u punuar edhe këtë vit.

« të përndjekurit kesti 1

E martë 5 mars 2013 •

KOLE

ALIAJ

MARK

URAN

KOLAKULA

ERASIM

EMER

MBIEMER

ATESIA

ABEDIN

XHEKA

QAZIM

SELIM

PRIFTI

VESEL

DERVISH

MIDLI

TAF

RIZA

MUÇI

SADIK

SALI

CAKO

SERVET

RRAPUSH

AGOLLI

QERIM

HASAN

MEÇA

ASLLAN

FADIL

ZENELI

SELIM

SHPETIM

FAMA

QANI

REXHEP

PRINI

BAJRAM

GJOVALIN

GJONI

DEDE

PASHO

KOLONECI

ABDYL

BARDHOK

GJOKA

MARK

SKENDER

MUCAJ

BILO

SELIM

DOMNI

RAMO

JOSEF

LEVI

NESIM

NIKOLL

MILOTI

MARK

HALIL

CELEPIJA

RIZA

ISLAM

MENA

SELMAN

IBRAHIM

PLAKA

DALIP

KOCO

EVANGJELIDHI

VANGJEL

SELMAN

MENA

ALI

SHPEND

SELIMAJ

BAJRAM

DILAVER

TAKA

REXHEP

SPIRO

MANDI

APOSTOL

KALOSH

KOLA

SHEMSI

RIDVAN

SOKOLI

DAUT

HUD

BEGASI

MUHARREM

DEMIR

VILA

QAMIL

KARAFIL

GABA

LATIF

SUL

HIDRI

RAMAZAN

MHILL

DEDA

FRAN

DAVER

VEIZAJ

DINUSH

VATH

VRIONI

ABAZ

ENVER

HADO

RUKE

NDUE

PJETRI

MARK

GJON

MILLOSHI

PREN

NIKOLL

BILACI

NDUE

KOL

LESHAJ

LEKE

HAZBI

HOXHAJ

ADEM

GANI

KASAJ

HASAN

ANGJELI

BALLAURI

DHOSI

ILJAS

METKO

FEIM

LEKA

DOSTI

HASAN

LLAZO

KALEJA

MIHAL

MAKSUD

HABILAJ

LIMON

KOCO

TASI

THEODHOS

AJET

TAFHASAJ

XHEMALI

FATJON

FIRI

PETRIT

GEORGE

PAPAS

GRIGOR

ZEF

LUKAJ

DEDE

FADIL

CANAJ

MURAT

PAL

BROZI

PRENG

NASHO

MEJDI

MITE

SALI

MARTINAJ

RAME

RAMAZAN

STERMASI

NEZIR

HAXHI

HOTI

ABDYL

JORGJI

CICOLLI

STEFAN

MEXHIT

REXHA

XHELADIN

OSMAN

REÇI

QASHIF

KOCI

POCI

VANGJEL

HALIM

XHELO

FEJZO

DERMEMAJ

ABDURAHMAN

HAKI

MANCE

ZENEL

QAMIL

COTA

OSMAN

KOSTA

LLOLI

NIKOLLA

BRAHIM

ALIJA

JAHO

FOTO

DILO

ALEK

CAVO

STAVRO

FILIP

MUHARREM

HOXHA

LIMAN

ISMAIL

KAFEXHILI

MAN

ISTREF

CANI

XHAFER

SELIM

SINA

ABDI

FADIL

SOPOTI

SELIM

BORIS

EFIMOVSKI

ALEKSANDER

MUSTAFA

CAKA

YMERI

HYSEN

KRUJA

ISMAIL

ABDYL

KRUJA

BRAHIM

ALI

DANTOVIC

PASHO

HILMI

DOKO

HYSNI

SKENDER

BEJKO

PAJAZIT

DAUT

MECAJ

DURE

ISLAM

YSKOLLARI

NAZIF

ZIGUR

GOXHA

BILUSH

TASHUL

KAPURANI

ZIKO

FILIP

SOSE

STEFAN

ALI

RUCI

SHEMEDIN

ANASTAS

NOTI

KRISTP

MEJDI

LAZE

XHAFO

AVNI

ZHITI

QAZIM

GJIN

KACI

GJOK

NEXHAT

BORICI

SULEJMAN

BAJRAM

SHERIFI

MUAREM

MANIOL

KUME

KRISTAQ

NIKOLLA

GJOKAJ

UJK

GAZMEND

MUKAJ

ALI

MARK

NDOJ

ZEF

SKENDER

HALLKOJ

CERCIZ

RUSTEM

KALOSHI

SAHIT

ALI

BIRCAJ

BIRCE

MUHAMET

GJONZENELI

MURAT

GJON

NIKOLLAJ

PJETER

MALIQ

KARAGJOZI

RAIF

HAZIR

VUKAJ

ISMAIL

HAKI

PEPA

BAJRAM

LELO

HAXHIRAJ

DULE

FATOS

BURBURIJA

AHMET

RESHAT

OPARAKU

XHEMAL

SKENDER

TARAKU

OSMAN

JANAQ

JANO

NDINI

SKENDER

BARCI

IRFAN

GJON

CAKA

GJOKE

JAZO

ALIKAJ

BAJRAM

RIZHDI

IBI

HYSEN

ASLLAN

BEJKO

PAJAZIT

KOCI

DHEMBI

TAHIR

ZYHDI

CITAKU

SINAN

HAZIS

RASKA

MALIQ

BASHKIM

DEMALIAJ

BAJRAM

NESHAT

HASHO

FETAH

QANI

FRAHOLLI

DEMIR

FITIM

AGALLIU

SELMAN

QAZIM

MUKAJ

BAJRAM

BESIM

GOKAJ

BISHO

MUCO

MUSTAFARAJ

ZENEL

AVNI

ZHILLA

ALO

KOCO

DILO

ILIA

ARIF

GJATA

OSMAN

FLAMUR

MULLAJ

SAMI

ISMAIL

HAXHIRAJ

MUHARREM

KOL

GEGA

PAL

ZIJA

REXHA

ZYBER

TEKI

DUSHKU

KASEM

GJERGJ

GEGA

PAL

GJERGJI

TITANI KOST.

PETRAQ

SHTJEFEN

BUMCI

PJETER

SHEFQET

TEREZIU

DALIP

SELAM

LALA

MUSA

MARK

RUSHAJ

PJETER

NIKOLLA

ZAHO

FILIP

TAHIR

CICI

ADEM

EJUP

GJYREZI

LAN

PRENG

LLESHI

GJET

THOMA

JORGO

BEJ

GJON

HARAPI

LLAMBI

SELFO

ASLLANI

XHELAL

MEHMET

HOXHA

ISUF

ZALO

XHOMAQI

VAIT

RIZA

HOXHA

BRAHIM

NAPOLON

TASI

KOCO

ABDULLA

DEMA

ALUSH

FRAN

PREDUCAJ

ZEF

SKENDER

SHTYLLA

MEHMET

MIRASH

QEPURI

NOSH

XHEVIT

MOLLA

PAJO

HASAN

HAJRULLA

NIN

HOTI

RROK

VEHIP

DEMA

ALI

KAJTAS

GABA

RESUL

SEIT

LLESHI

ELEZI

QEMAL

KALO

DALIP

KADRI

LLIXHA

SHAJE

MUHARREM

KAMBERAJ

DULE

ARIF

RATA

MURAT

EKURAN

SHYTI

EQREM

SEJFULLA

KARAPICI

SALI

NIKOLL

KROSI

PRENG

ARQILE

MELO

THOMA

HASAN

CEHU

BANUSH

ENVER

MUCA

ELMAS

MARKO

LACKA

KOLI

CERCIZ

SINANI

MUHARREM

SULEJMAN

AJAZI

SURE

JAKUP

BABALIU

HYSEN

RIZA

HOXHA

ASLLAN

OSMAN

HYSENI

HYSEN

LONIDHA

ZGURI

LLAMBRO

GJERGJ

THEPI

LAZER

ZEF

NIKA

PREK

TEFIK

GABRANI

FEJZULLA

DOD

GJERA

GJET

HAXHIRE

CAKO

ZEJNEL

SELAMI

BARUTI

HYSNI

MIRASH

MHILL

ALI

LLAKAJ

YMER

RESHAT

BEQIRAJ

ASLLAN

RAMADAN

DINA

TEFIK

HAMIT

HOXHA

RAMADAN

BASRI

KADILLI

MALIQ

OSMAN

PEPA

RAMAZAN

RUSHIT

MALLKAZI

SHAHIN

MHILL

BUSHGJOKAJ

DEDE

LEKE

PYLLA

NDOC

QAMIL

CANI

HASAN

ARIF

TABAKU

CAUSH

XHAFER

KORBI

MAHMUT

TISH

BANDA

FILIP

PANO

PRIFTAJ

VASIL

MEXHIT

MURATI

RUSHIT

ILIA

PANDAZI

KOSTA

SHYQYRI

SHARRA

MUSA

PJETER

VLASHAJ

NDOK

SALI

KOPACI

NURE

ADEM

GJOCI

NAZIF

TAF

VATA

ADEM

ISUF

TAFHASAJ

SADIK

MUHARREM

KOLIQI

RAMAZAN

KADRI

SHTRAZA

ABAZ

OSMAN

VORA

KASEM

IBRAHIM

THIKA

SELIM

HIVZI

GOLA

HYSEN

HAXHIRE

HASANRAKU

SELIM

MAHMUT

MACI

ALI

RROK

LLOGARI

GJEK

HASAN

XAMA

MUSTAFA

YMER

PATOZI

FASLLI

MYFIT

SHEHU

SALI

JAKUP

KURTI

HALIL

PETRIT

HOXHA

DEMIR

BEXHET

KUILLO

VELI

ALI

BEGEJA

MUHARREM

ZEF

SHKOZA

NDUE

MEHMET

SELMANI

SELMAN

KESTI 2

aktualitet • E martë 5 mars 2013 U plagos edhe një tjetër, arrestohet autori

Konflikti për shtyllat ndarëse të tokave, plagoset kryeplaku i fshatit Domje esditën e djeshme është plagosur me armë zjarri kryeplaku i fshatit Domje në Tiranë, Agim Daci. Policia tha M se ai është plagosur me armë zjarri nga një bashkëfshatar,

ndërkohë që ka mbetur i plagosur edhe shtetasi Altin Loci i pranishëm në vendngjarje. Burime policore bëjnë me dije se ngjarja ka ndodhur në vendin e quajtur Kodër Bërcullë. Nga hetimet paraprake mësohet se kryeplaku Agim Daci, i cili shoqërohej nga shtetasi Altin Loci, mik i tij kanë shkuar në tokën e shtetsit Riza Haka me qëllim vendosjen e disa shtyllave ndarëse për kufirin e një sipërfaqe toke. Haka, i cili kishte një konflikt me kryeplakun për këtë çështje ka kundërshtuar dhe ka qëlluar me armë zjarri ndaj dy shtetasve. Si pasojë ka mbetur i plagosur rëndë kryeplaku, ndërsa është plagosur në këmbë miku i tij Loci. Policia e Tiranës menjëherë pas ngjarjes ka identifikuar dhe shpallur në kërkim autorin e plagosjes, Riza Haka, ndërkohë që pak minuta pas ngjarjes së rëndë forcat e komisariatit numër 5 bënë të mundur arrestimin e tij pak metra larg vendit të ngjarjes. Kryeplaku i plagosur është shtruar urgjent në Spitalin Ushtarak, ndërkohë që mësohet se po i nënshtrohet një operacioni si pasojë e plagëve të marra dhe gjendja e tij është e rëndë për jetën. Policia po sqaron rrethanat e ngjarjes.

Apeli shqyrton dosjen “Remzi Hoxha”, Prokuroria kërkon fajësi për të tre itën e djeshme është zhvilluar seanca e parë në Gjykatën e Apelit të Krimeve të Rënda për dosjen D “Remzi Hoxha”. Prokuroria kërkoi që të mbetet në fuqi

vendimi i Gjykatës së Shkallës së Parë, sipas të cilin Ilir Kumbaro ishte dënuar me 15 vjet burg, ndërsa fajtorë janë shpallur edhe Avni Koldashi dhe Arben Sefgjini. Nga ana tjetër, avokatët kundërshtuan pretendimin e akuzës, me aryetimin se Prokuroria ka ndryshuar qëndrim në Shkallën e Parë. Avokatët përmendën faktin se prokurorja Elizabeta Imeraj kërkoi pafajësi për Koldashin dhe Sefgjinin, për shkak se nuk provohet që dy personat e mësipërm janë të implikuar në këtë çështje dhe jo sepse ata përfitojnë nga amnistia e 2007-ës. Gjykata për shkak të kompleksitetit të çështjes e ka shtyrë vendimin për më 11 mars. Më 22 nëntor gjykata shpalli fajtor ish-punonjësin e Shërbimit Informativ Kombëtar Ilir Kumbaro, i cili momentalisht është shpallur në kërkim në Angli dhe e dënoi atë me 15 vite burg. Trupi gjykues vendosi të pushojë gjykimin për dy të pandehurit e tjerë, Avni Koldashi dhe Arben Sefgjini. Më 21 tetor u bënë 17 vjet nga zhdukja e biznesmenit shqiptar nga Maqedonia, Remzi Hoxha. Familja shqiptaro-maqedonase e të ndjerit ka kërkuar drejtësinë, që sipas tyre ende nuk është dhënë.

Sherri i djalit të Arben Frrokut me policët, ekspertët në dyshim

abulatet e bisedave telefonike janë provat më bindëse që ekspertët kanë ndaj Arben Frrokut, bisnesmenit që akuzohet për vrasjen e kryekomisar Dritan Lamaj, ndërsa grupi hetimor po shqyrton seriozisht një tjetër episod dhune, me personazh kryesor Grand Grrokun, djalin e Arbenit. Nga Selaniku Frroku ka deklaruar se lëvizjet e tij janë të filmuara dhe se nuk e kishte vrarë ai Lamajn, ndërsa avokati grek kërkoi t’i sillej dosja për ekstradim brenda 40 ditësh, sepse në të kundërt klienti i tij lirohej. Oficerët e policisë dhe prokurorët që po merren me këtë dosje tashmë nuk po fokusohen vetëm në pistën e dyshimit të vrasjes së drejtpërdrejtë të Lamajt nga Arben Frroku, por qëndron edhe mundësia e vrasjes me pagesë apo e ekzekutimit të kryekomisarit për shkak të ndonjë konflikti tjetër. Provat e ekspertëve Momentalisht, bisedat në telefon të Arben Frrokut janë disa prej provave më bindëse që Prokuroria dhe policia ka në dispozicion. Komunikimet e Frrokut me njerëz të afërm dhe lajmërimi për vendndodhjen janë disa prej dyshimeve të grupit hetimor. Pas mësimit se 3 gëzhojat e gjetura në vendngjarje nuk përputheshin me kallashnikovët e sekuestruar, grupit hetimor duket se i mungon prova kryesore, arma e vrasjes. Ndërkaq, dhjetëra dëshmitarë kanë dhënë deklarimet e tyre, ndërsa ekspertët po verifikojnë edhe regjistrimet e kamerave të sigurisë të bisneseve pranë vendngjarjes te “Vasil Shanto”. Në makinën tip BMW që u dogj në Domje nuk u gjet ndonjë provë, pasi

ishte djegur nga brenda, makina “Benz” që Frroku përdori për të shkuar në Greqi, po i nënshtrohet ekspertizës në Laboratorin Kriminalistik. Dhuna e djalit të bisnesmenit Momentalisht, përveç dyshimeve se Arben Frroku është autori apo porositësi i vrasjes, grupi hetimor po shqyrton edhe disa konflikte të ashpra si mes Frrokëve dhe policëve, ashtu edhe mes Lamajt dhe bisnesmenëve të tjerë. Kështu edhe presidenti i një universiteti privat dhe disa bisnesmenë të tjerë që janë konfliktuar në të shkuarën me Lamajn janë marrë në pyetje. Nga ana tjetër po verifikohet një episod dhune që ka ndodhur rreth orës 03:00 të datës 18 shkurt të vitit të kaluar. Të paktën 12 dëshmitarë të pyetur nga Prokuroria thonë se punonjësit e policisë fillimisht kanë kapur prej fyti një nga pronarët e lokalit dhe më pas i kanë dhunuar ata. Albert Gjeta, klient në lokalin “Makuba”, ka treguar se ka dalë

jashtë për të folur në telefon, kur ka parë një makinë policie. Ai ka pohuar për Prokurorinë se një polic i gjatë në trup ka reaguar menjëherë dhunshëm, pa ndonjë arsye. Ndërsa një tjetër dëshmitar i pyetur nga Prokuroria ka treguar se sapo ka dalë jashtë lokalit, ka parë shumë makina policie dhe një prej pronarëve të lokalit të shtrirë përtokë dhe të prangosur. “Grandi ishte i shtrirë në tokë, i lidhur me pranga dhe disa nga policët ishin duke e goditur me shkelma dhe shkopinj hekuri. Në atë moment kam parë se nga policët po qëlloheshin dhe persona të tjerë, që nuk i njihja”,- ka deklaruar dëshmitari Enea Mushi. Ndërsa dëshmi-

Gjykata dënoi Kumbaron, liroi Sefgjinin e Koldashin

Vrasja e Lamajt. provë janë Bisedat e Frrokut në telefon

Mariglen Mulla

tarja S.H., e cila ndodhej në tavolinë me disa prej të dhunuarve ka treguar për Prokurorinë se rreth orës 3:00 të datës 18 shkurt ka qenë në tavolinë me shtetasit Grand Froku dhe kushërinjtë e Grandit, shtetasit Jak Jaku, Ilir Lasku, Mark Froku dhe Lek Toma. “Në një moment kam dal jashtë lokalit dhe kam parë shumë policë dhe se një grup prej tyre kishte rrethuar Markun dhe po e godisnin me grushte, shkelma dhe shkopinj gome. Aty afër ishin dhe djemtë e tjerë që ishin në tavolinë me mua edhe ndaj tyre ishte duke u ushtruar dhunë nga policët”,- ka pohuar dëshmitarja. Në këtë moment ajo është afruar drejt policëve duke u thënë atyre të mos ushtronin më dhunë. “Një polic e ka kapur nga qafa dhe më pas nga flokët dhe e ka nxjerrë jashtë. Më pas, një police femër e ka shoqëruar drejt furgonit të policisë. Në furgon më pas kanë sjellë Markun dhe Grandin, të dy ishin të lidhur me pranga dhe Marku kishte shenja në fytyrë. Në momentin që kanë dalë nga furgoni, si Markun dhe Grandin, policët i kanë goditur me grushta”,thuhet në dëshminë e S.H. “Gjatë shoqërimit të këtyre shtetasve për në komisariatin e policisë nr.2 ka ardhur edhe oficeri i policisë, Ferit Saliasi, i cili ka ushtruar dhunë ndaj personave që po shoqëroheshin. Ai ka qenë personi direkt, i cili ka urdhëruar shoqërimin për në komisariat dhe ka ushtruar dhunë mbi ta. Nga ana e policisë është ushtruar dhunë deri në dëmtimin fizik të dukshëm ndaj shtetasve Mark Frroku, Grand Frroku, Ilir Lasku dhe Lek Toma. Një pjesë e të shoqëruarve është dërguar në spital, me qëllim për të marrë ndihmë mjekësore”,- thuhet në dosjen e Prokurorisë për këtë rast.

Vajza dërgohet në spital

Dy veta qëllojnë me thikë prostitutën shqiptare 29-vjeçe ITALI - Një prostitutë 29-vjeçare shqiptare është qëlluar me thikë në gjoks nga dy njerëz. Mediet italiane thanë se ngjarja ndodhi natën e së dielës, rreth orës 21.00, në Corso Massimo d’Azeglio, kur këtu një prostitutë shqiptare 29 vjeçe, me banim në Torino, u godit me thikë në kraharor nga dy njerëz që ndoshta janë edhe ata shqiptarë. Vajza u dërgua me urgjencë për në spitalin “Molinette”, ku u shtrua me një prognozë për të kuruar për plagët e shumta. Megjithatë, plagët nuk janë kërcënuese për jetën.

Transferohen në Durrës

Pranga 8 sirianëve që po kalonin kufirin ilegalisht Lushnjë - Vetëm në fundjavën që sapo lamë pas 8 shtetas sirianë janë kapur në qytetin e Lushnjës dhe janë transferuar në qendrën e mbyllur në Karreç të Durrësit. Policia thotë se është shtuar numri i emigrantëve të paligjshëm nga vendet e treta, të cilët tentojnë të kalojnë tranzit në Shqipëri me synim vendet e BE-së. Policia e Durrësit bëri me dije se klandestinët, të moshës 21 deri në 40 vjeç, pa dokumentacion, u kapën nga shërbimet e Komisariatit të Policisë së Lushnjës, në territorin e këtij rrethi. Vetëm për muaj janar dhe shkurt janë kapur 77 emigrantë të tillë, nga të cilët 3 ishin femra dhe njëra prej tyre shtatzënë. Klandestinët dyshohet se kanë ardhur nëpërmjet rrugëve tokësore nga Greqia dhe si synim kishin kalimin për në shtetin italian, me traget, ose në rrugë tokësore nga Mali i Zi drejt Bosnjë Hercegovinës, deri në Itali.

Shqiptarët vodhën 150 mijë uro

Nis gjyqi për vrasjen e një ish-argjendari dhe të nënës ITALI - Në seancën e gjyqit dje u tha se Sergio Scoscia ishte duke fjetur në shtratin e tij, kur Ndrek Laska filloi të kërkojë në sirtarin pranë shtratit të ish-argjendarit. Shqiptari e dinte se nuk ishte më argjendar, por dinte edhe që në shtëpi, në një vend të sigurtë fshiheshin të paktën 150.000 euro, që u gjendën pas vrasjes. Vendin atij dhe Artan Gjokës ia kishte thënë e dashura, Marjana Perdoda, një prostitutë që ishte edhe mikeshë e viktimës. Scoscia zgjohet dhe i hedhet Laskës duke thënë: “Unë nuk e le të ikë”. Aty nis përleshja e gërvishtjet derisa Scoscia është goditur një herë me thikë në shpinë, deri kur u lidh. Britmat zgjuan nënën e moshuar, Maria Raffaelli. Kur pa të birin të lidhur me kabllo filloi të ndihej e sëmurë nga zemra. Alfons Gjergji ishte shqiptari i tretë që mori pjesë në vrasje.

« aktualitet

GREQI- Paraditen e djeshme, në tokën greke u gjet kufoma e një 40-vjeçari shqiptar, në afërsi të kufirit të Kakavijës. Policia konstatoi se kufoma i përket një të dënuari në burgun e Nafplios, i cili ishte arratisur nga spitali i këtij qyteti, ku kishte shkuar për disa ekzaminime. Sipas të dhënave të policisë, arratisja ka ndodhur më 20 gusht nga spitali, me ndihmën e dy personave të armatosur. Që atëherë 40-vjeçari ishte në kërkim, por u gjet i vdekur më 28 shkurt dhe vetëm dje, pas identifikimit

E martë 5 mars 2013 •

Arratisja e shqiptarit më 20 gusht, kur po transportohej për kurim në spital

Arratiset nga burgu në Greqi, gjendet i vdekur në Kakavijë Policia nis hetimet mbi shkaqet e vdekjes së 40-vjeçarit pas disa muajsh arrati trupit, lajmi u publikua nga policia greke. Pas kryerjes së autopsisë, policia sqaron se nuk bëhet fjalë për një krim, por hetimet vazhdojnë. Ditën e arratisjes mediet greke shkruajtën se 40-vjeçari shqiptar i burgosur quhet Tetredi Alkibiadi.

Në datën 20 gusht 2012, ai po transportohej në spital për të ndërruar disa plagë. Me sa duket kjo lëvizje e tij ishte e njohur dhe pikërisht në orën 11:00, dy persona me armë sulmuan katër rojet dhe shoqëruesit gjyqësorë të të bur-

gosurit. Ata qëlluan në ajër për t’i frikësuar dhe duke përfituar nga kaosi dhe paniku që u krijua, arritën të rrëmbejnë të burgosurin duke e futur në një makinë dhe u larguan. Gjithsesi nisin hetimet mbi shkaqet e vdekjes të të arratisurit.

Shoqata e autobusëve ndërkombëtarë: Monopol, do të rriten çmimet

Greqia pezullon linjat e autobusëve shqiptarë, protesta në Kakavijë TELNIS SKUQI KAKAVIJE- Të paktën 22 linja të autobusëve ndërkombëtar Shqipëri-Greqi, kanë protestuar dje në Kakavijë, rreth 25 km larg Gjirokastër, për shkak të vendimit të autoriteteve greke për të bllokuar lëvizjen e tyre drejt shtetit helen. Drejt falimentit... Kristo Loli, kryetari i Shoqatës së Transporteve, tha se, një veprim i tillë jo vetëm do të dërgojë drejt falimentit kompanitë shqiptare, por edhe do t’u dyfishojë apo trefishojë kostot e udhëtimit udhëtarëve, të cilët do të jenë të detyruar ta bëjnë udhëtimin me dy apo tri ndalesa. “Kjo njëanshmëri e palës greke ka 1 vit që në na pezullon linjat e transportit me Greqinë që për të mbrojtur interesat e një grupi të veçantë të palës së saj, për të mbajtur monopol linjat ndërkombëtare mes Shqipërisë dhe Greqisë”, pohoi Loli. Ndikimi në çmim Sipas tij, ky veprim i au-

Policia e Tiranës arrestoi dje disa persona të kërkuar për grabitje, dhunë dhe shkaktime aksidentesh. Kështu u kap E. D, 15 vjeç, sepse në rrugën “Jordan Misja” Tiranë, pas një konflikti për motive banale ka plagosur rëndë me thikë 16-vjeçarin F.M. Komisariati nr 1 arrestoi 21-vjeçarin Aldo Berami dhe Malfedo Hasmuçën, 23 vjeç, sepse në “Rrugën e Elbasanit” kanë tentuar të vjedhin automjetin tip Honday, me targa TR1460 U. I njëjti komisariat arrestoi Emiljan Vukulajn, 23 vjeç, pasi ishte dënuar me 1 vit, 3 muaj e 1 ditë burg. Nga komisariati nr.5 u kapën G. D vjeç, E. M, 16 vjeç dhe R. B, 16 vjeç, të tre lindur në Dibër dhe banues në Tiranë, sepse thyen e dëmtuan xhamat në autobusët e linjës Tiranë Babrru-Paskuqan. Në autostradën Tiranë-Durrës janë vjedhur kabullat e ndriçimit elektrik dhe u bë e mundur kapja e

Po suvatonte

Bie nga kati i tretë punëtori, rëndë në spital Një punëtor ndërtimi ra nga kati i tretë i një pallati në qytetin e Kukësit, teksa ishte duke punuar. Ngjarja ka ndodhur rreth orës 17:00 të pasdites së sotme, kur Shkëlqim Koloshi ka humbur ekuilibrin dhe ka rënë në tokë duke u plagosur rëndë. Shtetasi 32-vjeçar ka qenë duke suvatuar një pjesë të godinës kur ka ndodhur ngjarja. Ai është dërguar menjëherë në spitalin rajonal të qytetit ku i është dhënë edhe ndihma e parë. Më pas, për shkak të komplikacioneve mjekët e kanë dërguar drejt Spitalit Ushtarak në Tiranë.

Kërkohet ekstradimi në Itali

Prokuroria kërkon kohë për gjyqin e Paro Laçit

toriteteve greke, dëmton liberalizimin e transportit publik kombëtar. “Jemi të vendosur të vijojmë protestën, pasi nuk kemi çfarë të humbasim më, pasi kompanitë shqiptarë në bazë të këtyre licencave

kryen investimet”, tha Loli, ndërsa nënvizoi se liberalizim do thotë t’i shërbejmë sa më shpejt klientëve, si në cilësi, ashtu edhe në çmim. Ndërprerja e punës, vijon Drymishi, nuk cenon vetëm

bizneset tona, por do të krijojë vështirësi e probleme në shërbimin ndaj qytetarëve. “Me dëshirën e mirë për rifillimin e punës, ne qëndrojmë në pritje të zgjidhjes së kërkesës sonë”, përfundoi Loli.

Arrestohen dhjetëra

Operacioni, në kërkim për grabitje, dhunë dhe aksidente

shtetasve të mitur R. A, 15 vjeç dhe N.P, 13 vjeç. Komisariati nr.6 arrestoi 47-vjeçarin Hysen

Bakiaj, sepse në autostradën Tiranë-Durrës, duke drejtuar mjetin “Benz Furgon”, me targa

AA212FU, është përplasur me trafikndarsen e rrugës, ku mjeti është kthyer në krahun e majtë të rrugës për pasojë janë dëmtuar shtetaset: D. Çanga, 63 vjeçe dhe E. Hoxha 65 vjeçe, të cilat janë dërguar në SQU, jashtë rrezikut për jetën. Nga komisariati nr.2 Tiranë u arrestua Sami Gjergji, 60 vjeç, sepse është kapur në flagarancë duke vjedhur disa biçikleta. Komisariati nr 3 arrestoi dy vëllezërit, 32-vjeçarin Erion Toska dhe Vernardin, 25 vjeç, pasi kanë vjedhur disa arka me fruta-perime. Gjithashtu shtetasit Erjon Toska iu gjet në çantë një thikë.

Prokuroria e Tiranës kërkoi dje që të zgjaten afatet e paraburgimit për gjyqin e Paro Laçit, një nga aksionarët e Sport Klub “Partizanit” i dënuar për trafik narkotikësh në Itali. Avokati i tij mbrojtës Nevila Tushi mungonte ndaj seanca tjetër është shtyrë për në datën 7 mars. Biznesmeni Laçi mbahet i izoluar për efekt ekstradimi në Itali. Gjykata e Tiranës ka caktuar për të masën “arrest me burg”. Në të gjitha seancat për caktimin e masave të sigurisë ndaj tij, i dyshuari Laçi ka pretenduar pafajësi dhe që ai nuk është personi që kërkon drejtësia italiane.

Mes tyre dhe një i mitur

Kokainë dhe hashash, në pranga të rinjtë kryeqytetas Disa persona u kapën dje nga Antidroga kryeqytetase me kokainë dhe hashash. Në pranga ra Florand Karemani, 38 vjeç dhe filloi procedimi penal në gjendje të lirë për shtetasit: E. Jashari dhe A. Mejdani ky i fundit i dënuar më parë për vjedhje. Procedimi penal u bë pasi në rrugën “Irfan Tomini” janë dëgjuar disa krisma arme dhe Karemani në momentin e zbritjes nga mjeti i policisë ka hedhur në dyshemenë e makinës dhe shtypi me këmbë një qese me 0.8 gramë kokainë. U kap B. SH, 17 vjeç e L. Fetaj, 20 vjeç, sepse në rrugën “Jordan Misja”, u gjetën me gramë 8 gramë hashash.

aktualitet • E martë 5 mars 2013

Tkurret çdo vit bregdeti i Durrësit, hiqen nga harta 63 ha tokë

Deti futet 3 km drejt tokës, rrezikohen pyjet e fshatrat ARTUR AJAZI DURRES- Bregdeti i Durrësit, çdo vit po tkurret dhe po mbulohet frikshëm nga deti, i cili nuk po kursen territore nga fshatrat turistike dhe pyjet ende të virgjër. Plazhi i Rrushkullit, një pjesë e Gjirit të Lalëzit, Hamallaj, dhe shumë zona të tjera të mbrojtura turistike kanë vite që kanë pësuar ndryshime gjeografike. Tkurrja Specialistët e Bujqësisë, Tokave dhe Turizmit në prefekturën e Durrësit deklaruan se “çdo vit deti ka avancuar në drejtim të tokës në bregdetin e Durrësit frikshëm, duke gllabëruar sipërfaqe ranore dhe pyjore, ku si rezultat i gërryerjeve dhe avancimit të detit në thellësi të terrenit, nga statistikat e komunave dhe bashkive respektive del se nga harta tokësore janë hequr si inventar 63 ha tokë”. Sipas një studimi, kjo situatë ka sjellë që brezi i parë dhe i dytë i bunkerëve të betonit të mbetur nga koha e diktaturës, i quajtur si “rajoni mbrojtës” ndërtuar në vitet ’70, janë zhytur drejt detit. Gjatë 20 viteve të fundit, deti ka hyrë në thellësi në një distancë prej afro 3 km, duke nisur nga plazhi i Rrushkullit deri në grykëderdhje të lumit Erzen, dhe po prek me shpejtësi zona të tjera nga bregdeti”. Në thellësi të zonës së përmbytur, ndodhet edhe një repart ushtarak i tankeve me poligonin stërvitor ku zhvilloheshin qitjet luftarake. Shumë banorë kioskat e tyre i kanë zhvendosur pothuajse çdo vit, duke iu shmangur avancimit të detit me nga 200 – 250 metra. Shefi Sektori i Policisë Pyjore në Prefekturë, Haxhi Bici, tha se “vetëm në një periudhë 2-vjeçare deti ka avancuar rreth 20 metra thellësi drejt tokës, në një shtrirje gjerësore në bregdet afro 3 km gjatësi duke filluar që nga grykëderdhja e lumit Erzen e deri në një zonë të Rrushkullit, për këtë arsye tashmë nga inventari i tokës janë hequr nga harta rreth 63 ha tokë, e cila nuk ekziston”. Mbrojtja Gërryerje ka edhe në zona të tjera të vendit, por se zona e Rrushkullit është ndër më të rrezikuarat, por ky fenomen ndodh në këtë terren, pasi niveli i tokës është i përafërt me nivelin e detit dhe strukturat e dherave nuk përbëhen nga zonë shkëmbore dhe kjo e dëmton atë. Specialistët e tokës dhe turizmit duke shprehur shqetësimin e tyre thonë se “urgjentisht nevojitet një brez mbrojtës, gjë e cila është eksperimentuar nga një shoqëri private në veri të zonës dhe që ka arritur të mbrojë

Në 6 rajonet e Elbasanit

Gjendjet civile pa bojë, ndërpritet dhënia e certifikatave ELBASAN- Të 6 rajonet e Elbasanit nuk mund të lëshojnë certifikata për kërkesat e qytetarëve. Shkak është bërë mungesa e bojës së printerëve të certifikatave. Ndërsa kishin mbetur pa bojë dy rajone gjatë javës së kaluar, këtë fillim javë kanë ndërprerë punën të gjitha sportelet e certifikatave. Një situatë e tillë vijon prej ditësh, ndërsa nga autoritetet përkatëse në Elbasan, shprehen se kanë depozituar një kërkesë në drejtim të Ministrisë së Brendshme, e cila ka deklaruar se situata do të zgjidhet, por do të duhet të paktën një javë. Sipas drejtorit të zyrës së gjendjes civile të Elbasanit, Lavdi Gjozaj, bashkia nuk ka fonde për të blerë bojë për printerë sepse nuk është detyrë e saj të bëjë furnizimin e gjendjes civile. Në këtë fillimjave puna është paralizuar plotësisht në të 6 sportelet e gjendjes civile në këtë bashki. Sipas tij, komunikimi me Ministrinë e Brendshme është bërë disa javë më parë, por ende nuk ka një konfirmim se kur mund të rifillojë puna. Me dhjetëra qytetarë janë kthyer mbrapsht të hënën duke mos arritur të marrin dokumentacionin e kërkuar që i duhet për aplikimin për kartë apo pasaportë, si dhe për plotësimin e dokumentacionit të kërkuar për marrjen e ndihmës ekonomike, pensionit të invaliditetit apo procedura të tjera të lëna pezull për shkak të mungesës së certifikatës. L. Lleshi

Rreziku nga aflatoksina

Specialistët fushatë tek fermerët, kujdes me koncentratin! një pjesë të mirë të terrenit bregdetar me pyje”. Për krijimin e kontureve të hartës së re bregdetare është përdorur harta e vjetër ushtarake e vitit 1978, por edhe fotot e vitit

2012, dhe janë bërë matjet nga specialistët në terren dhe nga tërësia e të gjitha veprimeve ka rezultuar se territori i gërryer është rreth 63.3 ha terren bregdetar. Parashikimet

janë të frikshme kur mendojnë se pas 3-4 vitet, deti mund të avancojë edhe më shumë drejt tokës, duke u nisur edhe nga ngrohja globale, duke futur drejt tij sërish toka në bregdet.

Ad quantum i braktisur, projekt për largimin e banesave

Mungojnë tabelat informuese dhe restaurimi Banorët kërkojnë të rrethohet monumenti antik ELBASAN- Një prej stacioneve antike të Via Egnatia i ruajtur më shumë nga të gjitha monumentet e tjera, është lënë në gjendje natyrore. Ad-quintum në komunë Bradashesh është lënë në mëshirë të fatit. Ky monument i shekullit të II pas Krishtit, ndodhet pranë rrugës nacionale Elbasan – Peqin, në hyrje të rrugicës vihet re mungesa e tabelave orientuese, të cilat të çojnë pranë stacionit antik. Banorët shprehen se turistët shpeshherë hasin vështirësi për të vizituar monumentin për shkak të mungesës së orientimit dhe infrastrukturës shoqëruese në këtë monument. Ata kërkojnë ndërhyrjen e Institutit të monumenteve të kulturës për të mirëmbajtur monumentin dhe për ta bërë atë të vizitueshëm. Vetë banorët janë të ndërgjegjësuar për vlerat që paraqet ky monument, por që e kanë të pa mundur që ata vetë ta mirëmbajnë. Një prej tyre shprehet se duhet të ndërhyhet që të ketë një rrethim dhe sidomos tabela. Ai është i vetëdijshëm që ata si banorë mund të përfitojnë nëse vijnë më shumë turistë, por duhet një investim fillestar në res-

taurim, rrethim dhe tabela. Për mirëmbajtjen ka folur kryetari i komunës Bradashesh, Sabri Sollaku. Ai ka deklaruar se komuna Bradashesh është duke hartuar një projekt me Institutin e Monumenteve për restaurimin dhe sistemimin e këtij objekti. Ai tha se komuna me fondet e saj deri më tani ka bërë të mundur mirëmbajtjen e objektit dhe se është gati të investojë për shpërnguljen e disa shtëpive me qëllim që zona të bëhet e vizitueshme dhe objekti të restaurohet

plotësisht. Ndër projektet që parashikon komuna është largimi i shtëpive dhe shpronësimi i tyre, rruga me ndriçim dhe rrethim të stacionit antik. “Ne do të ndërhyjmë vetë nëse nuk do të ketë reagim nga ana e Institutit të Monumenteve. Është një pasuri që i përket komunës Bradashesh dhe ne kemi bërë mirëmbajtjen, por duhet edhe më tepër. Shpresojmë që projekti ynë të miratohet dhe të vijë sa më shpejt ndërhyrja”, përfundon Sollaku për Ad quintum. L. Lleshi

ELBASAN- Specialistët e AKU-së dhe të Drejtorisë së Bujqësisë kanë nisur një sërë takimesh me fermerë dhe kryesisht ata që merren me mbarështimin e bagëtive për qumësht në qarkun e Elbasanit për të evituar që myku i koncentrateve apo edhe i produkteve të tjera të kalojë tek kafsha dhe më pas të jetë në përqindje të lartë në qumësht. Inspektori i AKU, Firdus Kurti, thotë se kjo është bërë me qëllim sensibilizimin e të gjithë shoqërisë që të mos shfaqen probleme me aflatoskinën. “Ne e dimë shumë mirë që baza e ushqimit për bagëtinë është misri, janë koncentratet dhe do t’i bëhet thirrje që të mos u japin kafshëve koncentrate të mykura. Për këtë po bëhet një fushatë sensibilizimi duke i bërë të ditur fermerëve se ata rrezikojnë edhe shëndetin e tyre, pasi pikërisht nga ky qumësht konsumojnë edhe vetë. Kujdes duhet të bëhet veçanërisht tek fermat e mëdha, të cilat edhe kanë më shumë sasi koncentrati që bëhet i pakontrollueshëm. Objektivi është të mbahet në vende të thata dhe të evitohet lagështira. Ne do të vazhdojmë që kjo gjë të mos përsëritet pasi është edhe sezonale”. Ndërkohë AKU Elbasan ka ndalur konsumin e qumështit në institucionet e përkujdesit. Fëmijët në kopshtet e çerdhet e Elbasanit nuk konsumojnë qumësht gjatë qëndrimit në këto institucione përkujdesjeje. Vendimi është marrë nga Autoriteti i Kontrollit të Ushqimit dhe i është komunikuar qendrës ekonomike të Arsimit në Elbasan. “Me vendim të AKU është ndërprerë furnizimi me qumësht i çerdheve dhe kopshteve nga Qendra Ekonomike e Arsimit në bashki. Nuk do bëhet furnizimi i tyre deri në daljen e analizave nga laboratori i akredituar. Ne kemi marrë të gjithë mostrat në supermakete dhe në vendet e përpunimit të qumështit. Janë gjithsej 26 mostra që janë dërguar nga Elbasani në Institutin e Sigurisë Ushqimore për të cilat priten përfundimet”. Vetë qytetarët janë tërhequr nga blerja e qumështit të kompanive të përfolura duke vazhduar mënyrën tradicionale të blerjes së qumështit nga banorët përreth me mënyrën tradicionale. Ndërkohë dje ministrit Bujqësisë dhe Ushqimit, Genc Ruli, u shpreh se qumështi vendas është i sigurt dhe se nuk ka rrezik për jetën. L. Lleshi

« opinion

E martë 5 mars 2013 •

Uniforma e policisë dhe sjellja me qytetarin

ëse një punonjës i policisë nuk vritet gjatë ushtrimit të detyrës, a mund të konsiderohet rasti vrasje për shkak të detyrës? Kuptohet se, nëse nuk ka prova të tjera veç vrasjes si polic, akti konsiderohet akuzë penale, por jo për shkak të detyrës. Në të njëjtën mënyrë trajtohen edhe rastet e vrasjes së policit në kushte të paidentifikuara profesionale, siç është vrasje në errësirë, vrasje në patrullim apo vrasjet e natyrës operacionale. Këto, megjithëse lidhen me punë e policit, nëse në gjykatë nuk del fakti shkakësor i vrasjes për shkak të detyrës operative, krimi quhet nën subjektin civil. Shpjegimet në lidhje me këto elemente vijnë nisur nga uniforma e Policisë së Shtetit, e cila është një akt i dallueshëm dhe çdo përfitim negativ ose pozitiv nga kjo nuk e lidh subjektin e krimit me detyrën shtetërore, por me interesat e veprës penale. Zakonisht mbahet një qëndrim cilësues në krimet kundër Policisë së Shtetit dhe nën detyrë funksionale, ku rrethanat rënduese (objekt) përcaktojnë edhe masën e dënimit për shkak të detyrës, por që elementi kryesor mbetet motivi i krimit, arsyet pse krimineli vret nën mjet dhe nën uniformë, si dhe zakonet e përgjithshme të dyshimit fizik. Teoria vendase e së drejtës penale nuk mban qëndrim më të arsyeshëm sesa rregullat e shërbimit të rojës apo patrullimit, detyrës ushtarake apo thjesht të një subjekti penal të posaçëm. Kjo pasi mungesat e arsyetimeve gjyqësore, e sidomos mungesa e aksionit të përgjithshëm kriminal, nuk kanë çuar në formimin e një praktike unifikuese nga shteti. Pra, konteksti i çështjes lidhet me objektin e dukshëm, që është uniforma e policisë, e cila duhet të dallohet qartë në krimin e vrasjes, si dhe detyra funksionale e subjektit policor, e cila kushtëzohet nga faktet abstrakte të kriminalitetit dhe nuk qëndron e ndërvarur nga porositë efektive të agjentit epror. Nëse krimineli godet uniformën e policisë, atëherë goditet e gjithë arma, edhe organi shtetëror. Elementi nuk ndikon në arsyen gjyqësore mbi përcaktimin e sindromës së fajit, pasi çështjet shtetërore janë të lidhura me një atribut tjetër zyrtar, që është Kodi Penal, që mbron jetën, shëndetin dhe autoritetin e shtetit. Pra, polici ka imunitet për shkak të detyrës administrative dhe jo për shkak të goditjes kriminale. Polici ka armë, ndërsa qytetari voton ligje; polici ka kompetenca, ndërsa qytetari detyrime; polici ka të drejta, ndërsa qytetari identitetin. Vrasja e një polici sigurisht që është një akt i rëndë penal, që, nëse lidhet ngushtësisht me detyrën, kërkon mbledhje organizative të kuadrit policor për përforcimin e situatës zyrtare. Por këto janë masa administrative dhe dënimi i kriminelit kushtëzohet nga rrethanat e veprës penale. Kur del në pah se vrasja e policit ka ardhur edhe për shkak të detyrës, ky element shihet në harmoni me të gjitha provat dhe jo në mënyrë të ngrirë, pasi kështu elementi rrezikon të shndërrohet në autoritarizëm e sidomos autokraci. Kontrolli policor është një dukuri më e ligjshme se krimi penal. Problematikat e këtij lloji dalin që kur uniforma mund të ketë në vetvete dhe spekulimin fizik në vend, ku shpesh mbas këtyre detyrave funksionale fshihen kriminelë, politikanë dhe zyrtarë. Efekti është interesant, pasi mund të fshehë gjurmën e veçantë ndaj uniformës. Rrethanat në krim duhet lidhur efektivisht me mjetet kriminale. Elementet e sigurisë nuk lidhen me thelbin si nocion abstrakt, domethënë thjesht masë, pasi nuk ka kufizime të thelbit sipas Kushtetutës. Në marrëdhëniet midis sendit kryesor dhe aksesor mbahet parasysh se kjo është e vetmja ndarje teorike mbi thelbin. Duke marrë shkas nga Kodi Penal, besohet se të dhënat që pasqyrohen në një ligj organik nuk formojnë debat juridik, por aplikimi dhe janë rrethanat tekniko-profesionale që bëjnë të mundur respektimin e ligjit. Kështu për krimin e vrasjes nuk ka rendësi lloji i vrasjes (gjakmarrje, vrasje polici etj.), por motivi i vrasjes. Nuk flitet kështu për një gabim logjik në lidhje me motivin, i cili nuk mund të parashikohet në Kodin Penal përderisa motivi është i lidhur me gjininë e krimit, domethënë me rrethanat e përgjithshme dhe të posaçme të sjelljes civile. Përkufizimet në lidhje me krimin në Kodin Penal janë të qarta për sa i takon pasojës kriminale dhe jo klasifikimit të vrasjes në Kod, akt i cili lidhet me dënueshmërinë gjyqësore dhe jo paracaktimin ligjor të çështjeve. Marr shkas për këto lidhje ideore mbi arsyet e njohura, ku edhe ministri aktual i Drejtësisë (gazeta dt. 26.2 .2013) tregon mungesë profesionalizmi në lidhje me ndryshimet në Kodin Penal, ku sipas tij renditja e krimeve në vend varet nga masa e dënimit dhe jo nga rrethi shoqëror. Gjithashtu për herë

Nga Elvis KOTINI

të parë flitet pa pikë respekti për sanksionin penal, ndryshimi i të cilit nuk i takon të rregullohet në mënyrë urgjente nga një qeverisje e çastit. Kështu parashihet një masë ekstreme e dënimit mbi vrasjet deri në 38 vjet burg. Kjo kërkon shpjegimin kriminalogjik (moshën) dhe psikologjik (subjektin) mbi krimin e kryer, domethënë rastin konkret se pse duhet të dënohet vrasja me këtë masë dënimi. Rasti konkret, nga ana tjetër, kërkon kulturën demokratike në institucionet e ligjit dhe të drejtësisë. Pesha e “trurit” prej 38 vjetësh kështu na u shndërruaka në një debat parlamentar për peshën e “kriminelit” në shoqëri. E ku qenka ky lloj krimineli kaq i rrezikshëm në vlerë penale, kur sanksioni bazë i Kodit Penal parashikon masën 25 vjet burgim ose burgim të përjetshëm për të gjitha krimet e vrasjes, pavarësisht nga dashja. Kuptohet që problemi është etik, moral, politik ose kulturor, aq sa edhe fakti i Kushtetutës nuk qëndron tek termat, por te zbatimi. Kultura përfaqëson moralin mendimin dhe sistemin politik. Nga ana tjetër, veçoritë e shprehjes dhe interesat parësore në fushën e tregut të aksioneve ekonomike mund t’i përkasin artit në vetvete; art është edhe letërsia, piktura dhe drama. Ka një dualizëm të fortë dhe protestan midis forcës së vullnetit, që përfaqësohet nga Niçe, dhe rolit intelektual që mbron gjinia katolike e besimit. Karakteri eklektik, nga ana tjetër, përfaqëson historinë e një populli. Historia ditë e diel. Megjithatë, niveli i Kodit Penal të Republikës duhet marrë i lidhur me veçoritë kriminalogjike të shtetasit, pasi reagimi i përgjithshëm dhe reagimi i veçantë përbëjnë në mënyrën më fanatike tërësinë e dispozitave penale të përshkruara në Kod, p.sh.: hakmarrja është forcë reaguese; kontrolli është forcë e posaçme. Pra, gërshetohet në këtë mënyrë roli psikologjik i subjektit me veçoritë e ndëshkimit penal. Por nuk mund të përdoren këto dispozita penale për të instrumentalizuar në tërësi çështjen e së drejtës penale dhe drejtësinë, fokusi i së cilës lidhet me faktet suplementare dhe jo me antropologjinë e fajit. Në këtë formë Kodi Penal në fuqi nuk duhet marrë tabu e t’i kundërvihet qëllimit metodik të Kodit të Procedurës Penale. Kjo pasi rrjeti i dispozitave penale ka karakter formal dhe nuk mund të cenojë interesat dhe liritë kushtetuese të qytetarëve. Kodi paraqet një njohje të mirë të kushteve mbi sigurinë dhe ligjin, prandaj nuk duhet cenuar apo nënvleftësuar në një shikim më të gjerë gjyqësor. Nëse ka vend për ndryshime në Kodin Penal, kjo nuk duhet të cenojë manovrën shkencore që bën ndryshimin midis Kodit dhe një ligji. Kodi është preambula e ligjit parlamentar, ndërsa ndryshimi i dispozitave të veçanta të tij është i njëllojtë me dispozitat ligjore të çështjeve në përgjithësi. Gjendemi kështu para elementit teorik të çështjeve dhe elementit praktik mbi masa dhe qëndrime subjektive të gjykatës ndaj fenomenit të fajit. Kriteri i përgjegjësisë nuk është një kriter që varet nga Kodi Penal, por dënohet nga Kodi Penal, çka nënkupton se arsyetimi dhe lidhja shkakësore formojnë interesin më të mirë të drejtësisë në çështjet e drejtësisë penale. Si të thuash, është shprehimisht se mendimi i pakicës në një gjykatë kushtetuese, është po aq i rëndësishëm sa edhe mendimi shumicës i nxjerrë nga kjo gjykatë mbi çështje të veçanta. Kriminaliteti është një fenomen i rëndësishëm shoqëror, që parashikohet nga ligji pozitiv, por ende studentëve në shkolla u thuhet se është “rrezikshmëria shoqërore” karakteri material i veprës penale. Elementi i rrezikshmërisë është jo vetëm i papërcaktuar në natyrë dhe forcë, por gjen terren dhe shprehje edhe në fazën pas bankave të shkollës, në auditorë të zyrës së prokurorit. Sociologjia kriminale bën pjesë në rekuizitat ligjore të shtetit, por duhet pranuar edhe karakteri i drejtë i subjektit shtetëror ndaj fenomenit në praktikë. Të gjitha të parashikuara nga banka e të pandehurve

para drejtësisë, nëse je ose jo grup i strukturuar kriminal, rrezikshmëria mbetet e njëjtë. Ligji është i barabartë për të gjithë, prandaj besohet se baza kryesore e aktivitetit të organizuar mafioz në këtë rast dhe grupit kriminal në veçanti (bashkëpunimi i thjeshtë apo veçantë) është falsifikimi dhe gjendja e dyshimtë e identitetit si në ekonomi, ashtu dhe në artin e vrasjes. Kemi kështu dy elemente, të thëna në mënyrë gjenerale, me të cilat marrin rrogën prokurorët e shtetit: rrezikshmëria shoqërore e veprës dhe bashkëpunimi i veçantë. Në rastin e parë rrezikshmëria shoqërore e veprës si përemër foljor nuk gjen një interes të caktuar për nga vlera sintetike, por që akti i rrezikshëm mbetet një sjellje e dyshimtë dhe e pavlefshme nga pikëpamja civile. Në rastin e dytë, bashkëpunimi i veçantë tregon për një sofizëm logjik sa të lektoratit, aq edhe të praktikantëve të së drejtës penale, pasi kalohet nga të drejtat civile të subjektit në individualizmin e veprës. Por që në fakt individualizimi i veprës është i vetmi kusht për pëcaktimin e fajit, dhe kjo na serviret si masë e bashkëpunimit, mbas së cilës futen të gjithë termat kodifikues, ligjorë apo organikë, si p.sh.: “organizatë kriminale”, “grup i armatosur”, “bandë”, “bashkëpunëtorë të drejtësisë” etj. Nëse në zyrat e shtetit ka probleme, këto vijnë nga falsifikimi, jo thjesht në planin grafik dhe material, por në ndërgjegjen juridike dhe civile të shtetasve. Unë gjykoj se çështjet e bashkëpunimit në një mënyrë dhe në një tjetër janë çështje të organit zyrtar, pasi është ky organ që përcakton shkallën e fajit dhe llojin e veprës penale të shtetasve. Nga ana tjetër, çdo bashkëpunim kriminal drejtohet kundër shtetit dhe interesave të ligjshme të shtetasit. Duhet bërë një dallim në këtë mënyrë nga krimi në letër në forcimin e sistemit shtetëror në aspektin teknik (organograma) dhe në aspektin e besueshmërisë ndaj çështjeve, në mënyrë që qytetarët të kenë të drejtë të ankohen mbi principe të sakta dhe të ligjshme. Sistemi i takon qytetarëve, dhe këtë e shpreh edhe katalogu mbi të drejtat e tyre civile. P.sh. sot në Europë jetojnë rreth 10 milionë romë. A ishte vendimi i ish-presidentit Sarkozi për largimin e tyre nga Franca një çështje e drejtë? Të mendosh se shpërngulje të tilla nuk janë parë që në kohë të luftës, ose kur ndodhin, kodifikimi i shtetit i quan gjenocid. Duhet bërë një diferencim kështu midis nacionalitetit (shtetësia) dhe emigracionit (integrimi). Italianët kanë një zgjidhje të drejtë për sa u përket emigrantëve. Kështu çdo emigrant, qoftë ky shqiptar ose rumun, ka të drejtën e qëndrimit (soxhorno), kohë prove, nga e cila ky mund të arrijë të integrohet më pas në komunitet si nënshtetas me të drejta civile dhe politike. Këto të drejta nuk duhen ngatërruar gjithashtu me nacionalitetin, pasi kanë karakter politik. Dilema që ngarkon me përgjegjësi shtetet e BE-së në këtë pikë lidhet me çështjen ekonomike si në planin e punësimit, ashtu dhe në konkurrencën respektive, por dhe në disa raporte policore mbi kriminalitetin dhe profilin e tij psikologjik me prejardhje emigracioni. Aspekti i integrimit përfaqëson një kriter të qartë të zbatimit të ligjit ne vetvete (zgjedhjet) dhe krijimit të familjes nga ana tjetër (besimi). Por krijimi i familjes bart një qëndrim të plotë ndaj formimit etik, zakonor, fetar dhe antropologjik te qenia. Që në lashtësi është paraparë një formim i tillë migrator midis popujve dhe fiseve, duke i dhenë problemit karakter historik. Madje, shtetet “flenë” mbi migracionin dhe lëvizjet popullore të fiseve, prandaj qëndrimi i Francës ndaj romëve është një qëndrim i jurisprudencës franceze mbi kategori dhe grupe, kontributi i të cilëve nuk lidhet efektivisht me nacionalitetin, por me identitetin, duke i dhenë ishpresidentit francez Sarkozi të drejtën e faljes për raste të veçanta. Nga ana tjetër, një shembull i shkëlqyer i romëve gjendet në Gjermani, ku prej më se 600 vjetësh familjet rome gëzojnë të drejta derrogative si në asnjë vend tjetër. Ky ishte edhe qëllimi i presidentit Obama, kur citon dinjitetin si klauzolë kushtetuese të Republikës Gjermane. Këto sqarime me efekt politik bëhen pasi kriteret janë kryesore në lidhje me integrimin e vendit tonë në BE, pasi koncepti “me sytë e origjinës” është ende i gjallë midis shteteve europiane. Shqiptarët duhet të përfaqësohen në këtë mënyrë jo vetëm si shtresa emigracioni, por me anëtarësinë në të gjithë kondicionet politike, drejtësinë dhe ligjin. Megjithatë, unë jam skeptik mbi disa vende si Austria, qëndrimi i saj ndaj Turqisë, por edhe mbi raste të veçanta kriminaliteti që kanë ndodhur aty mbi incestin familjar (babai bën seks me vajzën e mitur). Këto dhe të tjera elemente përbëjnë statistikën e Komisionit Europian mbi sigurinë dhe akreditimin, duke u dhënë shteteve një renditje pozitive në fushën e krimeve, semitizmin apo racën.

opinion • E martë 5 mars 2013

Kandidaturat dhe kauzat false të Ramës

oti Rama vazhdon të befasojë publikun shqiptar, në veçanti të vetët, me kandidaturat për deputetë që vazhdon të prezantoje si risi të “Rilindjes” socialiste, projektin elektoral me të cilin pretendon t’u mbushë mendjen shqiptarëve për ta votuar në zgjedhjet e 23 qershorit. Po ndërsa është përqendruar te kjo fushatë prezantimesh e prurjesh të reja elektorale, ai po rrëzon të ashtuquajturat kauza të tij, me të cilat motivoi opozitën në intifadën e tij politike, të manifestuar si të vetmen politikë, të paktën në katër vjetët e fundit të tij në krye të PS-së. Besoj se i mbani mend pretendimet apo justifikimet që u përdorën si kauza opozitës në politikën e dhunshme e destruktive që ajo ka manifestuar nën drejtimin e zotit Rama. Ato ishin zgjedhjet e lira dhe korrupsioni i qeverisë, ku si shembull merrej “Gërdeci”, ngjarja ku dhjetëra qytetarë u vranë pas shpërthimit në një fabrike të demontimit të materialeve luftarake. Me këto dy kauza, por dhe të tjera të ngeshme, zoti Rama i çoi njerëzit në protesta e lëvizje politike, që përfunduan deri me të vdekur, ndërkohë që me një tjetër kauzë, atë të mosfunksionimit të sistemit të drejtësisë, ka bllokuar votimin e tri ligjeve me shumicë të cilësuar, të vetmin kusht për marrjen nga Shqipëria të statusit të vendit kandidat për në BE. E gjithë strategjia aktuale e Ramës për marrjen e pushtetit, por sidomos dy kandidaturat e fundit të prezantuara si pjesë të skuadrës së “Rilindjes” së PS-së, po rrëzojnë përditë e më shumë gjithë atë çka ai ka projektuar e ofruar si opozitë të paktën katër vjetët e fundit. Të përzgjedhurit e rinj të Ramës me CV-të e tyre janë prova se kauza opozitare ka qenë dhe mbetet një rrenë e manipulim, sidomos për militantët e PS-së, por dhe për publikun, që i është servirur si politikë serioze, një mashtrim politik të cilit duket se ka filluar t’i vijë erë. Autori i fenomenit “Dushku” Le t’i marrim me radhë gjërat për të kuptuar më mirë se ç’lidhje kanë kandidaturat e prezantuara për deputetë me kauzën false dhe politikën opozitare të zotit Rama. Besoj se më domethënëse në të gjithë këtë mesele politike e elektorale është kandidatura e Ilirian Celibashit, ish-kryetarit të KQZ-së për dy palë zgjedhje parlamentare, aktualisht avokat. Zoti Celibashi ka qenë administratori i zgjedhjeve më të këqija që janë zhvilluar ndonjëherë në vend: atyre të vitit 2001. Zgjedhjet e vitit 2001 janë zgjedhjet

Nga Nebil ÇIKA

më të kontestuara ndërkombëtarisht dhe kanë sjellë në politikën e demokracinë shqiptare deformime nga më të rëndat e më të rrezikshmet, efektet e të cilave ndihen edhe sot. Celibashi si kryetar i KQZ-së së atyre zgjedhjeve është përgjegjësi kryesor për atë që në politikën shqiptare njihet si fenomeni “Dushku” apo “parlamenti i Dushkut”, ku vetëm një zonë rurale në Lushnjë nxori rreth 12 deputetë sipas skemës së pranuar dhe të legalizuar nga Celibashi dhe KQZ-ja e tij. Këto zgjedhje mbahen mend për dhunën policore dhe deformimin e dhunshëm të rezultatit të zgjedhjeve, rezultat që u certifikua nga zoti Celibashi , vendimet dhe firma e tij. Siç thashë, këto zgjedhje nuk u njohën si të lira e të drejta nga komuniteti ndërkombëtar dhe normaliteti politik u arrit pas zgjedhjeve me marrëveshjen Berisha-Nano, ku qeveria, edhe pse ruajti mazhorancën absolute, si pasojë e manipulimit të zgjedhjeve u detyrua të zgjedhë me konsensus Presidentin e Republikës, kryetarin e SHISH-it dhe prokurorin e përgjithshëm. Gjithsesi, masa dhe pasojat e manipulimit ishin shumë të mëdha e të renda, gjë që përmendet ende si precedenti më i keq në zgjedhjet politike të Shqipërisë postkomuniste. Fenomeni “Dushku”, si rasti më flagrant i manipulimit të zgjedhjeve në Shqipëri, ka disa autorë e përgjegjës, por Celibashi është, pa dyshim, simboli legal i këtij devijimi sa flagrant aq dhe monstruoz i vullnetit të popullit, një krim që në çdo shtet me të vërtetë demokratik do të ishte ndëshkuar edhe ligjërisht. Por jo vetëm kaq. Celibashi ishte kryetari i KQZ-së që certifikoi një tjetër manipulim zgjedhor: atë të zgjedhjes në mandatin e dytë të zotit Rama si kryebashkiak i Tiranës. Kundërshtari i tij, Ngjela, i denoncoi këto zgjedhje të manipuluar dhe ish-opozita organizoi për ditë të tëra protesta në rrugë, por pa ndonjë arritje, pasi komisioni i drejtuar nga Celibashi legalizoi si normale katrahurën zgjedhore që mbajti Ramën në krye të Bashkisë së Tiranës. Këto nuk janë të vetmet xhevahire zgjedhore të zotit Celibashi, por gjithsesi janë prova që na japin një panoramë çka ai përfaqëson në raport me zgjedhjet dhe lirinë e tyre, si kauza kryesore që motivoi për katër vjet opozitën e dhunshme të Edi Ramës. Avokati i Gërdecit Një tjetër kauzë opozitare e zotit Rama ka qenë, pa dyshim, ngjarja tragjike e Gërdecit. Gërdeci është trajtuar nga zoti Rama dhe opozita e tij si krim shtetëror dhe autorët e pandehur të tij si pjesë e qeverisjes “kriminale” të Berishës. Dhjetëra protesta,

bllokime rrugësh, bojkot i parlamentit, mosvotim i ligjeve integruese janë motivuar pikërisht nga instrumentalizomi që Rama i ka bërë tragjedisë së Gërdecit. Viktimat dhe fatkeqësia e tyre është manipuluar e përdorur në mënyre antinjerëzore, madje mund të thuhet pa frikë se kjo tragjedi dhe përdorimi i saj kanë qenë në themel të nekropolitikës së opozitës. Rama ka akuzuar gjykatat si të politizuara në kontrollin e qeverisë pas shpalljes të pafajshëm të ish-ministrit të Mbrojtjes Fatmir Mediu dhe disa zyrtarëve të tjerë të akuzuar si përgjegjës për Gërdecin. Familjarë të viktimave, të shoqëruar nga deputetë e drejtues të PS-së, kanë organizuar protesta e kanë ngritur padi ndaj zyrtarëve të shpallur të pafajshëm nga gjykata, një përdorim ky i paskrupullt politik i zotit Rama. Besoj se askush prej familjarëve të viktimave nuk e ka menduar se një dite ai që përgjërohej për hallin e fatkeqësinë e tyre do të përzgjidhte si pjesë të skuadrës së “Rilindjes” socialiste pikërisht Ilirian Celibashin, avokatin e të akuzuarit kryesor nga opozita për këtë ngjarje, ish-ministrin e mbrojtjes Fatmir Mediu. Me këtë veprim Rama ka hedhur poshtë si të pavërtetë çdo gjë që ka thënë për Gërdecin, por dhe ka shpërdorur në mënyrën më harbute vdekjen dhe dhimbjen e qindra njerëzve, që ndoshta kanë besuar realisht te mbështetja politike e tij. Në këtë histori viktimat e Gërdecit janë më të dëmtuarit, por edhe ata shqiptarë të tjerë, përfshi edhe militantët e PS-së që kanë besuar realisht versionin e Ramës, kanë të gjithë të drejtën të ndihen të fyer e të trajtuar si idiotë. Në fakt, vendimi i zotit Rama për të kandiduar avokatin e Gerdecit duket i çmendur, po të kemi parasysh koston elektorale e politike që pritet të sjellë një vendim i tillë. Por këto janë hesape të zotit Rama dhe të partisë së tij. Ajo që duket shqetësuese në gjithë këtë histori është fakti se politikani përgjegjës për këto makinacione e manipulime politike po ofrohet si alternativë për kryeministër i vendit. Nuk e di se si ndihen tani të mashtruarit e drejtpërdrejtë prej politikës së tij ata që kanë besuar realisht te kauzat opozitare të zotit Rama, por besoj se shumica e shqiptarëve duhet ndihen të indinjuar, po dhe të kërcënuar nga një fenomen i tillë. Ky kapërcim në qëndrime, si kandidimi i Celibashit apo ftesa e përsëritur për koalicion ndaj Ilir Metës, korrupsioni i pretenduar i të cilit ka përbërë kauzën e një tjetër tragjedia, asaj të 21 janarit, është sigurisht më i madh e sidomos më kërcënues për publikun se kapërcimi i përfolur i ylberit, për të cilin e akuzon vazhdimisht edhe Kryeministri Berisha.

Propaganda fetare antishqiptare

uk pranon ta puthë kryqin dhe rrihet e i gërvishtet fytyra me thikë fëmijës 13-vjeçar shqiptar në Shkup, një veprim ky jo thjesht huliganësh maqedonas ndaj një fëmijëve shqiptarë. Incidenti nis me provokim fetar, reflektim i politikës reale antishqiptare, i cili nga shteti maqedon në mënyrë të institucionalizuar tenton të portretizojë shqipëtaret si ekstremistë islamikë. Taktika më e mirë për të mos marrë reagime ndërkombëtare, edhe atëherë kur rrahen brutalisht të rinjtë shqiptarë si kalimtarë të rastit, bile edhe në prani të policisë maqedone, e cila dukej se e shijonte ngjarjen! Edhe pse shkelen të drejtat e tyre themelore, duke ushtruar dhunë, terror fizik dhe psikik, dhe jo vetëm të sulmuar nga grupe të rinjsh me maska, por edhe në mënyrë të institucionalizur, sistematikisht bëhet përpjekje që shqiptarët të heqin dorë nga të drejtat e tyre. Urrejtja e vazhdueshme ndaj shqiptarëve është duke u përcjellë me propaganda fetare për të reflektuar frikë te politika ndërkombëtare se “kemi të bëjmë me shqiptarët myslimanë terroristë”. Një krah të fortë paralelisht është duke i dhënë skena politike serbe, e cila e quajti organizatë terrorriste UÇPMB-në. Kryeministri i Serbisë, Ivica Daçiq, ditë më parë në Shkup deklaroi, se nuk do t’i lejojë shqipëtarët që të provokojnë Serbinë me memoriale për luftëtarët e UÇPMB-së, të cilët i krahasoi me Al Qaeda-n. “Kjo është njejtë sikur në New York të lejohet memorial i Al Qaeda-s”, kështu tha Daçiq. Vitin e kaluar u mendua shumë mirë se si të përfitohej nga vrasja e pesë të rinjve maqedonas, pikërisht nga shteti i tyre maqedon, i cili në mënyrë perfekte tentoi që ta alarmojë botën se “terorristët shqiptarë po i vrasin të

Nga arbana xharra

rinjtë maqedonas”. Duke e ditur shumë mirë se me këtë propagandë do të shkaktojnë dëm të pariparueshëm për shqiptarët, sepse thjesht si vrasje nuk do të merrte konotacion politik. Masat represive ndaj popullit shqiptar, aktet kriminale të cilat do të duheshin që të trondisin skenën ndërkombëtare, përkundrazi janë duke i hamendur nëse këta shqiptarë janë me Lindjen apo Perëndimin. E gjithë kjo përpjekje e politikës antishqiptare, si në Beograd, ashtu edhe në Shkup, duke propaganduar në aspektin fetar nuk u ngrit asnjëherë ashpër nga skena politike shqiptare. Loja kryesore

në fazën e integrimit do të sillet rreth fesë për rrezikun që paska Evropa nga shqiptarët myslimanë. Përjashtimi i shqiptarëve të mveshur me imazhin e “myslimanëve të rrezikshëm” do të thotë përjashtim nga Evropa dhe dëbim nga të drejtat bazë që u garantohen me konventat ndërkombëtare, shkollim, punësim dhe integrim. Kjo është karta me të cilën është duke luajtur shumë ashpër Maqedonia, e cila duke e ditur irritimin që shkakton aspekti fetar, nuk turpërohet për akte tronditëse kriminale të patolerueshme ndaj shqiptarëve. Pushteti maqedon në mënyrë konsistente është duke diskriminuar shqipëtarët në aspektin kulturor, social, me rrahje nga bandat e organizuara, por edhe me segregacion kombëtar dhe gjuhësor. Ministrja e Punëve të Brendshme të Maqedonisë, Gordana Jankullovska, e pyetur pse web faqja e MPBM-së është vetëm në gjuhën maqedone, deklaron: “Nuk ka nevojë që web faqja e MPBM të jetë edhe në gjuhën shqipe”. E në kohën kur protesta e qindra të rinjve shqiptarë një ditë më parë kishte për qëllim shprehjen e revoltës për sulmet brutale ndaj të rinjve shqiptarë, sërish në Maqedoni nuk ka unitet politik mes shqiptarëve. Ata shkojnë aq larg sa që janë në gjendje të akuzojnë njëra-tjetrën për aksidentet e fundit. Deputetët e PDSH-së kanë kërkuar përgjegjësi nga BDI-ja, duke e quajtur rrahjen e shqiptarëve nga policia, si tradhti të BDI-së dhe Ali Ahmetit. Kurse BDI për incidentet e fundit thonë se nuk bëjnë pjesë vetëm maqedonasit, duke i ndihmuar propagandës maqedone anti-shqiptare. Në periudhën kur diskriminimi ndaj shqiptarëve ashpërsohet, partitë politike shqiptare e shfrytëzojnë për përfitime politike. Me apo pa vetëdije, ata janë duke u bërë pjesë e lojës se pamëshirshme maqedone.

« gossip

E martë 5 mars 2013 •

Si të menaxhoni ankthin

e të bërit miq të rinj

Rihanna nxjerr planet e mëmësisë Rihanna dhe Chris Brown janë bashkë përsëri dhe ajo mendon se kësaj here është për mirë. Në një intervistë për Elle ajo ka thënë se të dy kanë filluar një shoqëri të re dhe se mbi të gjitha kanë një shoqëri të madhe që e bën lidhjen e tyre të pathyeshme. Dhe sa i përket planeve të saj në të ardhmen Rihanna është shprehur se dëshiron të ketë një fëmijë, por nuk bëhet fjalë tani së shpejti por pas pesë vjetësh. Por nuk ka deklaruar nëse këtë fëmijë e do nga Chris apo jo. Derisa kjo të ndodhë 25-vjeçarja dëshiron vetëm një muaj pushime të gjata nga turi i saj tepër i angazhuar.

Heidi Klum pjesë e jurisë në America’s Got Talent Është konfirmuar se Heidi Klum do të jetë pjesë e jurisë së America`s Got Talent në sezonin e tetë të këtij show, duke i`u shtuar panelit të tre anëtaëve të tjerë Howard Stern, Howie Mandel dhe Melanie Brown. Klum do të jetë e pranishme në raundin e parë të audicioneve në New Orleans në 4Mars. Produksioni është i sigurtë se Klum do jetë e aftë të bëjë një gjykim të drejtë dhe profesional.

isa njerëz bëhen shumë ankthiozë kur përpiqen të zenë një shoqëri të re. Të takuarit e njerëzve për herë të parë dhe krijimi i një shoqërie të re, mund të jetë një situatë shumë stresuese nëse jeni një njeri i turpshëm dhe jo shumë i shoqërueshëm. Po ju japim disa sugjerime se si të bëni miq të rinj pa u bërë ankthiozë. Gjëja e parë e rëndësishme është të jeni vetvetja. Mos pretendoni të hiqeni si dikush tjetër që nuk jeni pasi kjo do u shtojë më shumë ankthin dhe frikën. Edhë nëse nuk jeni një njeri i populluar, të qënit

vetvetja është shumë e rëndësishme. Ju doni që miku juaj të dojë të jetë shoku yt për atë që ju jeni dhe jo për atë që ju keni. Gjeni njerëz që ndajnë të njëjtat interesa, për të rritur shansin e të bërit miq të rinj. Të takuarit e njerëzve me interesa të njëjta, do të bëjë më të lehtë gjetjen e miqëve, sepse do të keni diçka të përbashkët. Gjithashtu e bën më të lehtë fillimin e bisedës me një person të ri. Në vend që të keni një mik, ju duhet të jeni vetë një shok. Duhet të jeni i shoqërueshëm dhe miqësorë me njerëzit që ju rrethojnë. Nuk duhet të nxitoheni dhe të forconi një shoqëri. Thjesht krijoi mundësi vetes për një shoqëri të re dhe

do të gjeni dikë që dëshiron të jetë miku apo mikja juaj. Merrni në konsideratë nevojat e personave të tjerë. Përpiquni të tregoni interes në njerëzit që takoni. Mos bisedoni vetëm për veten tuaj por kushtojini vëmendje edhe dëshirave dhe nevojave të njerëzve që takoni. Ju shpesh herë mund të hezitoni për të krijuar një shoqëri të re, pasi jeni të turpshëm apo i trembeni reagimit të të tjerëve, por nëse do jeni vetvetja, do të frekuentoni mjedise të ndryshme dhe do të bëni gjërat që ju doni, ju do të gjeni një njeri që do të ndajë të njëjtat interesa me ju.

Qyteti më inovativ në botë?

Q Fergie merr pjesë në festën e beqarisë së motrës së saj Dana Fergie është parë me motrën e saj më të vogël Dana, teksa kanë arritur në Santa Monica për të marrë pjesë në festën e beqarisë të Danas, para se ajo të martohet në Prill me të fejuarin Ryan Sampson. Fergie ka ndarë emocionin e këtij eventi në twitter, duke postuar disa foto në Instagram të vetes dhe Danas duke pozuar brënda restorantit. Por ky gëzim do të vazhdojë edhe pas dasmës së Danas, pasi Fergi do të sjellë në jetë fëmijën e saj të parë me Josh Duhamel. Çifti publikoi lajmin një muaj më parë dhe kanë shfaqur gëzimin e tyre gjatë udhëtimit të tyre më të fundit në Londër. Ku më pas Fergie shkoi në Milan dhe Paris, për të qënë e pranishme në javën e modës.

yteti i Medelinit, në Kolumbi, është vlerësuar si më inovativi në botë, në një konkurs të organizuar nga OJF-ja Urban Land Institute. Medelin, dikur i njohur si bastioni i lordit të kokainës Pablo Escobar, ka mundur në këtë garë qytete prestigjoze si Nju Jorku dhe Tel Avivi. Instituti deklaroi se Medelin është dalluar për lëvizjen e qytetarëve nga zonat në komunitetet e varfëra, në ato më të mira. Qyteti ka gjithashtu një metro efikase dhe një sistem kabllor makinash, që u mundëson qytetarëve dhe vizitorëve të arrijnë qendrën fare lehtë. Instituti ULI hartoi një listë me 200 qytete bazuar në tetë kritere që varionin nga kultura dhe cilësia e jetesës tek arsimi dhe infrastruktura. Më pas të interesuarve iu kërkua të votonin online për kandidatët kryesorë. ULI deklaroi se Medelin ka përjetuar një nga ndryshimet urbane më moderne në histori. Ai u vlerësua për ambjentet civile, si bibliotekat dhe galeritë e artit, si dhe infrastrukturën e tij që përfshin një shkallë lëvizëse gjigande dhe një rrjet kabllor për makinat, duke u mundësuar lagjeve të varfëra në zonat kodrinore të qytetit që të komunikojnë më lehtë me qendrën.

gossip • E martë 5 mars 2013

Rita Ora Kam nisur t’i adhuroj makinat

Bradley Cooper kërkon suksesin e Ben Affleck Bradley Cooper kërkon që të ndjekë gjurmët e Ben Affleck si regjisor. Sipas ‘The Sun’, ylli i filmit ‘Hangover’ tashmë është në kërkim të një projekti ku të interpretojë dhe të jetë edhe pas kameras. Duket se suksesi i jashtëzakonshëm i Affleck me filmin ‘Argo’, film i cili mori çdo çmim të mundshëm kinematografik përfshirë edhe atë Oscar, ka bërë që Cooper-it t’i shtohet dëshira për tu bërë regjisor. Thrilleri ‘Argo’ me regji të Ben Affleck është i pari që nga viti 1989 që shpallet si më i miri pa pasur në nominim për Oscar regjisorin e tij. Në atë vit kishte fituar Oscar-in filmi ‘Driving Miss Daisy’.

Michael

Jordan

do të martohet me Ivette Prieto Michael Jordan do të martohet muajin tjetër me të fejuarën e tij modele Ivette Prieto edhe pas fjalëve që qarkullojnë për Michael. Ylli i basketbollit është paditur nga Pamela Smith e cila ka pohuar se pret një fëmijë nga Michael pasi ka patur një lidhje të shkurtër me të në 1995, kur ai ishte i martuar me gruan e tij të parë Juanita Vanoy. Por një burim ka konfirmuar që planet e dasmës për t`u martuar me nusen amerikane kubaneze vazhdojnë, pavarësisht situatës. Smith i ka kërkuar Michael që të paguajë për suport ndaj fëmijës, ajo gjithashtu i ka kërkuar një test ADN-je për t`i vërtetuar atësinë. Djali i cili supozohet se është i Michael Jordan ka postuar një video në Dhjetor të 2012, ku sqaron se Jordan është i ati.

ita Ora ka pranuar se interpretimi në filmin ‘Fast & Furious 6’ ka bërë që t’i pëlqejnë shumë makinat. Këngëtarja shqiptare me origjinë nga Kosova shfaqet në filmin e gjashtë të sagës me një rol që ishte menduar fillimisht për Rihanna. 23-vjeçarja theksoi për ‘The Sun’: “Nuk më pëlqenin makinat më parë, por tani i adhuroj. Jam shumë e emocionuar sepse ky ishte filmi i parë ku luaj një rol dhe më vjen mirë që bëhet fjalë për një film të madh.” Në filmin ‘Fast & Furious 6’ interpretojnë aktorët Vin Diesel dhe Dwayne Johnson, por ndryshe nga këta aktorë të njohur, Rita nuk është lejuar të ngasë makinat e shpejta. “Nuk xhirova skena duke ngarë makina sepse nuk kishim kohë të bënim prova për këtë. Kisha një rol të vogël, por të lezetshëm”, shtoi Rita Ora.

Timberlake në krye të top listës britanike

1700 euro këpucë për Baby Beckham Victoria Beckham, një nga femrat më fashion të planetit, nuk i duket e vërtetë që pas tre fëmijëve meshkujve të ketë një vajzë. Më në fund këngëtarja-stiliste mund të bëjë tani shopping edhe për vogëlushen e saj Harper. Kështu e vogla, që është vetëm 1 vjeç e gjysmë, ka në garderobën e saj, edhe pse sa ka filluar të ecë, këpucë me një vlerë rreth 1700 euro. Gucci, Chloe, Hermes, Burburry, Hunter, Victoria nuk kursen asgjë për princeshën e saj, pa përjashtuar edhe këpucë me çmim të ulët si Zara.

Justin Timberlake është rikthyer në krye të top listës britanike për të parën herë pas shtatë vitesh. Ylli i muzikës, i shndërruar në aktor, ka debutuar në krye të listës me hitin e tij të ri “Mirrors”, falë shitjeve të vikendit që e vendosën këngën e tij me 13 mijë kopje mbi këngën e Bastille, “Pompeii”. Kënga e grupit One Direction me titull “One Way Or Another (Teenage Kicks)” ka rënë në vendin e tretë nga kreu që mbajti javën e kaluar. MACklemore dhe Ryan Lewis me këngën “Thrift Shop” janë pozicionuar të katërt, derisa Avicci vs. Romereo mbyllin top pesëshin me “I Could Be The One”.

« bota

E martë 5 mars 2013 •

Kardinalë nga e gjithë bota u mblodhën dje në Vatikan

ardinalë nga e gjithë u mblodhën dje në Vatikan për raundin e parë të takimeve para se të fillojë procesi për zgjedhjen e Papës së ardhshëm, ndërkohë që Vatikani përballet me skandale brënda dhe jashtë tij. Papa Benedikti i XVI vendosi të dalë në pension pak javë më parë, duke u bërë Papa i parë pas 600 vjetësh që ndërrmer një hap të tillë. Kardinalëve iu bë një pritje madhështore, ndërsa hynin në Vatikan, të ndjekur nga kamerat e shumta mes grumbullit të njerëzve. “Kisha është gati për këdo që do të zgjidhet si Papa i ardhshëm. Kisha është universale, në kishë nuk ka rëndësi kombësia, apo ngjyra dhe përkatësia partiake. Çdo peshkop që ka pagëzimin e krishterë pranohet plotësisht nga Kisha”, thotë Carlos Amigo Vallejo, Kardinal nga Spanja. Çështja kryesore që do të vendosin kardinalët është data e fillimit të takimeve për zgjedhjen e Papës së ardhshëm, përfshirë mbylljen e Kapelës Sistine për vizitorët dhe shmangien e çdo mundësie përgjimi në hotelin e Vatikanit, për të ruajtur fshehtësinë e bisedave të kardinalëve. Megjithatë, data e fillimit të procedurave për zgjedhjen e Papës mund të mos caktohet sot, pasi siç tha dekani i Kolegjit të Kardinalëve, Angelo Sodano, kjo do të bëhet vetëm kur të gjithë kardinalët të kenë arritur në Romë. Dita e parë e diskutimeve u shoqërua me njoftime mbi një skandal tjetër seksual. Kardinali britanik, Keith O’Brien, pranoi se ishte përfshirë në akte të papërshtatshme seksuale. O’Brien dha dorëheqjen si kryepeshkop i Skocisë pasi 4 persona thanë se ishin keqtrajtuar nga kleriku, madje ky i fundit tha se nuk do të marrë pjesë në procedurat për zgjedhjen e Papës, duke u bërë kardinali i parë që nuk merr pjesë në këtë proces për shkak të një skandali personal. Një çështje tjetër me të cilën do të merren kardinalët ka të bëjë pikërisht me arsyen që i solli ata këtu: dorëheqjen e Benediktit dhe pasojat e saj. Më parë, kardinalët mund t’i kishte shqetësuar ideja e zgjedhjes së një Pape tepër të ri në moshë, nga frika se ai do të qendronte mjaft gjatë në krye të kishës. Pas dorëheqjes së Benediktit, Vatikani është i hapur si për zgjedhjen e një Pape të ri në moshë ashtu edhe të një Pape të moshuar, i cili të dalë në pension pas disa vjetësh, pa u angazhuar shumë në skenën botërore. Largimi Papa Benedict XVI dha dorëheqjen, duke i hapur kështu rrugën Kolegjit të Kardinalëve të fillojnë procesin e zgjedhjes së një Papë të ri. Në materialin në vazhdim, korrespondenti i Zërit të Amerikës në Washington, Andre de Nesnera, i hedh një vështrim disa dorëheqjeve të mëparshme, përfshirë një Papë, i cili mund të ketë luajtur rol në vendimin e Benediktit për dorëheqje. Ekspertë papalë thonë se rreth 10 Papë kanë dhënë dorëheqjen në historinë e Kishës Katolike Romane. Para Benediktit ishte Papa Gregori XII, i cili u largua nga posti 600 vjet më parë. Historiani i Kishës, Chris Belitto, në Universitetin Kean në Union të New Jersey-it, thotë se dorëheqja e Papës në atë kohë ishte kriza më e madhe institucionale e Kishës Katolike, e ashtuquajtura “Përçarja e Perëndimit të Madh”, kur kishte tre papë: Gregory

VATIKANI

Drejt “tymit të bardhë”

në Romë, një tjetër në Avignon të Francës dhe një Papë të tretë, i cili duhej të udhëtonte nëpër Italinë e veriut. “Dhe nuk ishin vetëm tre papë, por edhe tre papate, tre kolegje kardinalësh. Një këshill, i quajtur Këshilli i Costancës e zgjidhi problemin, duke shkarkuar dy nga papët. Atëherë, Gregory XII, ra në mënyrë metaforike, sepse ai ndoshta kishte pretendimin më të mire ligjor, por ai e dinte se kur shkarkohen dy dhe mbetet vetëm njëri prej tre papëve, kjo nuk do të funksiononte. Prandaj, ai dha dorëheqjen dhe ra dakord që nuk do të ishte kandidat për papën e ri”. Analistët thonë se Papa më i njohur që dha dorëheqjen vullnetarisht ishte Clestine V, i cili në shekullin e 13-të, para se të bëhej Papë, jetonte i vetmuar në Italinë qendrore. Profesori i teologjisë George Ferzoco i Universitetit Bristol në Angli thotë se ajo ishte një zgjedhje kompromisi, për sa kohë që asnjë nga kardinalët nuk mund të binte. “Do të ketë qenë diçka tepër interesante, ai do të ketë parë mbretin Napolit dhe shpurën e tyre, krahas me disa nga kardinalët, që gjithashtu sillnin me vete shpurat e tyre. Të gjithë ata kanë shkuar nëpër shpatet deri tek vendi ku ai jetonte i vetmuar, dhe e kanë befasuar atë, duke i thënë: “Ti je Papa i ardhshëm. Kjo është e paparë në historinë e Papatit”. Por profesori Ferzoco thotë se mandati papal i Celestinit të V-të nuk zgjati shumë. “Ai u zgjodh Papë në korrikun e vitit 1294 dhe në dhjetor të atij viti ai ishte i ndërgjegjshëm se, së pari po bënte një punë të vështirë dhe së dyti ai urrente çdo sekondë të jetës së tij si Papë - dhe kjo ishte tepër e rëndësishme për të. Prandaj, ai miratoi një ligj, sipas të cilit një Papë mund të

Kardinalëve iu bë një pritje madhështore, ndërsa hynin në Vatikan, të ndjekur nga kamerat e shumta mes grumbullit të njerëzve. “Kisha është gati për këdo që do të zgjidhet si Papa i ardhshëm. Kisha është universale, në kishë nuk ka rëndësi kombësia, apo ngjyra dhe përkatësia partiake. Çdo peshkop që ka pagëzimin e krishterë pranohet plotësisht nga Kisha”, thotë Carlos Amigo Vallejo, Kardinal nga Spanja jepte dorëheqjen në rrethana të caktuara dhe që të nesërmen e miratimit të ligjit, ai dha dorëheqjen. Ishte 13 dhjetori i vitit 1294”. Profesori Ferzoco thotë se 18 muajt e fundit të jetës së tij Celestine ishte nën arrest shtëpie në kështjellën e Papës pasardhës të tij. Ai vdiq më 19 mars të vitit 1296 dhe trupi tij gjendet në një arkivol xhami në kishën e qytetit L’Aquila. Më tepër se 700 vjet më pas, në prill të vitit 2009, Papa Benedikti vizitoi L’Aquilan, që u godit nga një tërmet shkatërrimtar. George Ferzoco thotë se Benedikti vizitoi arkivolin e Celestines, që nuk ishte dëmtuar aspak nga tërmeti. “Pasi u lut për disa kohë para arkivolit me trupin e Celestines, Benedikti bëri një gjest tepër simbolik, duke dhënë në shenjë për atë që ai mund të ketë pasur në mendje: hoqi një lloj shalli të madh që mban Papa rreth qafës, të njohur si “manteli”. Manteli është një nga simbolet e fuqisë së Papës. Pasi hoqi mantelin, Benedikti e vendosi atë mbi arkivolin me trupin e Celestines dhe e la atë atje”. Profesori Ferzoco thotë se studjuesit nuk i kushtuan rëndësinë e duhur kësaj shenje të pagabueshme. “Ky veprim ishte një shenjë e dukshme dhe brenda rreth një viti, Benedikti e vizitoi dy herë arkivolin e Celestines. Nëse ai nuk e kishte marrë ende vendimin e dorëheqjes në atë kohë, vizita, sigurisht që ishte një pikënisje për të. Dhe ndoshta nuk është koincidencë, që Benedikti dha dorëheqjen thuajse në moshën e njëjtë me Celestinen”. Papa Bendikti do të mbajë titullin “Papa Emeritus”. Për disa muaj ai do të banojë në rezidencën papale Gandolfo, në jug të Romës. Pastaj ai do të vendoset tek një vilë brenda Vatikanit, e cila po përgatitet për Banediktin.

bota • E martë 5 mars 2013

BE Ç

do vit, në mars, masat gjithsesi të rrepta të sigurisë përreth “Sallës së Madhe të Popullit” përforcohen edhe më tepër. Mijëra policë shtesë angazhohen, për të garantuar një rrjedhë të qetë të mbledhjes së Parlamentit të Kinës. Rreth 3000 deputetët formojnë Parlamentin më të madh në botë. Por madhësia nuk do të thotë automatikisht pushtet. Sepse përfaqësuesit e popullit nuk kanë shumë për të thënë. Të gjitha vendimet merren brenda Partisë Komuniste. Kjo në një kohë kur Kongresi Kombëtar të Popullit është organi më i lartë shtetëror në Kinë, kështu e përcakton Kushtetuta. Periudha legjislative e Kongresit Kombëtar të Popullit është pesë vjet. Këtë vit, Asambleja e Përgjithshme mblidhet nga data 5 deri më 17 mars. Deputetët i pret një maratonë votimesh: ata kanë detyrë që të zgjedhin Presidentin e shtetit, Këshillin e Shtetit - pra qeverinë qendrore, Komisionin Qendror Ushtarak, gjykatësit e Gjykatës më të Lartë Popullore dhe Prokurorinë më të Lartë. Ndryshimi në udhëheqje, i nisur nëntorin e kaluar në Kongresin e 18-të të partisë në Kinë me këtë rast merr fund. Surpriza në votimet për postet më të larta shtetërore nuk priten. Në gjithë historinë e tij, Kongresi Kombëtar të Popullit nuk ka refuzuar kurrë ndonjë projektligj, ndonjë raport për dhënie llogari ose ndonjë propozim për personelin. Shkaku: deputetët nuk zgjidhen drejtpërdrejt nga populli. Ata zgjidhen nga anëtarët e kongreseve popullore në nivel province. 2987 deputetët e periudhës së re legjislative deri në vitin 2018 u “zgjodhën” që në janar. Sërish i pranishëm: deputetja Shen Jilan. Që prej themelimit të Kongresit Kombëtar të Popullit në vitin 1954, 84-vjeçarja është e pranishme pa ndërprerjeje - dhe është i vetmi njeri i gjallë që i ka përjetuar të gjitha kongreset popullore të Kinës. Shen Jilani njihet edhe sepse deklaroi në vitin 2010 se nuk ka refuzuar kurrë ndonjë vendim ose të ketë votuar me “jo”. Kjo vlen për kohën e Revolucionit Kulturor, si edhe për kohën e mëvonshme të reformave. Argumentimi i Shenit: si deputet duhet t’i bindesh partisë. Ish-presidenti i shtetit, Jiang Zemin e ka quajtur Shen Jilanin një “thesar kombëtar”. Zakonisht, vendimet e Kongresit Kombëtar të Popullit merren me kuota shumë të larta aprovimi. Një shembull: kur u emërua në vitin 2008 presidenti që po largohet, Hu Jintao, pati vetëm 3 vota kundër dhe pesë abstenime - aprovim me 99 për qind të votave.

KINE Ushtria e “duarve përpjetë” Përfaqësuesit e popullit nuk kanë shumë për të thënë. Të gjitha vendimet merren brenda Partisë Komuniste. Kjo në një kohë kur Kongresi Kombëtar të Popullit është organi më i lartë shtetëror në Kinë, kështu e përcakton Kushtetuta

Teknologjia

“smart”

për kufijtë

Paketa “Smart-Borders” ka dy komponentë, të cilët do të jenë implementuar deri në 2017/18-n në të gjitha vendet e BE-së: Të ashtuquajturit “Registered Travellers Programme” (RTP) dhe “Entry-Exit System” (EES). Me këta duhet të pajisen gjithsej pothuajse 2.000 pika kufitare. Përveç këtyre, të gjitha aeroportet dhe portet ndërkombëtare. Kostot për këtë arrijnë të paktën 1,1 miliardë euro I hapur dhe tërheqës: kështu parapëlqen të paraqitet në botë BEja. Për këtë arsye hyrja e shtetasve nga vende të treta duhet të jetë sa më e thjeshtë dhe e rehatshme, thotë Komisarja e BE-së për çështjet e brendshme, suedezja Cecilia Malmström. Gjatë prezantimit të projektit “Smart-Borders” në emër të Komisionit Evropian ajo thekson dobinë për personat që udhëtojnë shpesh, për autoritetet kufitare në shtetet anëtare të Bashkimit Evropian, dhe për ekonominë në hapësirën e BE-së. “Sipas statistikave të mbledhura nga Enti Evropian i Statistikave EuroStat, shtetasit joevropianë i kanë sjellë ekonomisë në vitin 2011 një xhiro prej 271 miliardë eurosh. Për këtë arsye ne duhet t’ua bëjmë turistëve, afaristëve, studentëve dhe shkencëtarëve sa më të lehtë ardhjen në BE”. Përveç kësaj, përballë progresit teknik te të ashtuquajturit smartphones dhe në teknikën e të dhënave dixhitale nuk është më e kohës që gjatë kontrolleve kufitare të vihen ende vula me dorë në pasaporta, tha Malmström. Paketa “Smart-Borders” ka dy komponentë, të cilët do të jenë implementuar deri në 2017/18-n në të gjitha vendet e BE-së: Të ashtuquajturit “Registered Travellers Programme” (RTP) dhe “Entry-Exit System” (EES). Me këta duhet të pajisen gjithsej pothuajse 2.000 pika

kufitare. Përveç këtyre, të gjitha aeroportet dhe portet ndërkombëtare. Kostot për këtë arrijnë të paktën 1,1 miliardë euro. RTP-ja synon t’ua lehtësojë hyrjen dhe daljen shtetasve nga vende joevropiane, të cilët kanë shpesh punë në shtetet anëtare të BE-së. Ata mund të regjistrohen, të dhënat e tyre mund të shqyrtohen, dhe mund të marrin kundrejt një tarife njëfarë chip-i, me anë të të të cilit mund të hyjnë dhe të dalin nga vendi në sportele automatike, pa kontrolle të mëtejshme. EES-ja nga ana tjetër regjistron të dhënat biometrike të të gjithë shtetasve nga vende joanëtare të BE-së dhe se sa kohë lejohen të qëndrojnë ata në BE sipas vizës së tyre. Këto informacione EES-ja ua përcjell shteteve anëtare përkatëse. Kësisoj shmanget një qëndrim më i gjatë sesa ai i lejuari për shtetasit e vendeve të treta, të cilët hyjnë në mënyrë legale në BE. Të dhënat do të ruhen për gjashtë muaj (me përjashtim të rasteve të shtetasve nga vende joanëtare të BE-së, të cilët qëndrojnë më gjatë se afati i parashikuar). Të dhënat e tyre mund të ruhen për një kohë të pakufizuar. Pikërisht kundër programit EES po krijohet një rezistencë e fuqishme. Mendohet se në këtë mënyrë BE-ja kërkon të mbrohet kundër një fluksi tepër të lartë refugjatësh nga vende të Pranverës Arabe ose nga rajone të krizave.

« reportazh

E martë 5 mars 2013 •

Kryetari i Shoqatës së Agroturizmit, Niko Balli, në një rrëfim për Dardhën Vepror Hasani KORÇË

o, të katër stinët e vitit shndërrohen në mrekulli vetëm në Dardhë. Për të shkuar deri atje nuk ju duhet shumë kohë. S’ka rëndësi në është pranverë, verë, vjeshtë apo dimër. Rreth 14 kilometra rrugë i përshkon me një lehtësi të çuditshme. Gjatë gjithë rrugës në krahun e majtë të shoqërojnë ujërat e ftohta që zbresin nga pyjet, kurse në anën tjetër thepisjet e kodrave krijojnë një tablo tërheqëse, që të rrëmben me bukurinë e saj të magjishme. Sapo i afrohesh fshatit, befas provon ndjesinë sikur po hyn në kufijtë e një ëndrre të dëshiruar prej kohësh, e cila rezulton të jetë edhe më e nxehtë nga ç’e kishit menduar në fillim. Ndodh kështu sepse emri i Dardhës së dikurshme, i mbetur në tregime njerëzish të moçëm, të sjellin ndër mend histori e ngjarje nga më mbresëlënëset, veçanërisht serenatat e famshme të dardharëve (të veçanta nga ato të Korçës), ku poshtë dritareve djemtë thurnin ëndrra të arta për vajzat. Këto të fundit, me kostumet e tyre tradicionale popullore, të ardhur nga thellësia e shekujve me ngjyrat kuq e zi, në vallet shpërthyese të tyre shpalosnin bukurinë femërore, që nëpër këngë do të shprehej: “Ja do ta marr, o moj nënë, ja moj do ta vras”. Por emocionet vijnë edhe nga një ndjesi tjetër, që në subkoshiencën tonë nisin e ngrenë krye si një e panjohur që kërkon të deshifrohet. Për Dardhën gjen vargje dhe këngë të shumta. Vargjet e Asdrenit të kujtojnë njerëzit e shumtë, vizitorë e të sëmurë, që gjenin shërim në ujërat çudibërëse të këtij fshati. Lasgushi do të lëmonte vargjet e tij për Dardhën dhe ju me siguri do të kujtoni vargje të tilla si: “Mora shoqëzën për krah/ dhe u nisëm ca nga ca/ sikur na ndillte larg diçka/”. Dhe vërtet, është Dardha ajo që të ndjell me veçantinë e saj, që gjithnjë fsheh të papritura, si një vajzë plot hire. Nuk ka rëndësi në çfarë stine jeni: pranverë, verë, vjeshtë apo dimër, madje dimri është një mrekulli më vete, që nuk harrohet lehtë Magjitë e Dardhës “Pjesa me e madhe e shtëpive në Dardhë presin vizitorë dhe turistë”, - tregon Niko Balli, kryetari i Shoqatës së Agroturizmit. Në çdo stinë vijnë aty nga Greqia, Amerika, Spanja, Kosova, Italia, Maqedonia dhe vende të tjera të botës. Ka qenë aty edhe ish-ambasadori amerikan Limpreht, ish-ambasadori i BE-së Elio Germano, ish-ambasadori grek Iliopulos, por tashmë nuk ka vit që të mos vijnë në Dardhë ambasadorë, politikanë, shkrimtarë, historianë, artisë e të tjerë.

Katër stinët e vitit

shndërrohen në mrekulli vetëm

në Dardhë të Korçës

Veç shtëpive që presin vizitorë dhe turistë, ekziston edhe një hotel mjaft luksoz, ndoshta më i miri në gjithë Ballkanin: hoteli “Dardha”. Këtij hoteli nuk i mungon as sauna dhe as hidromaszahi. Aty mbrëmjet janë të ndriçuara prej llambave, që qëndrojnë si yje në qiellin e fshatit. Nëse të duhet të bësh një

shumti mes imagjinatës do të vazhdojë të marrë formë e të kthehet në realitet. Në atë terren malor, të rrethuar nga pyjet, gjen një fshat të gurtë, shtëpitë të gjitha të mbuluara me plloça guri, të zbritura nga mali përkarshi. Pastaj ndien hapat në rrugët e kalldrëmta, që të çojnë portë më portë, pas të cilave të pret një nënë

nga gjyshet, që kur përfundon, lutesh të ta tregojnë përsëri. Kryefamiljarët, sikur të duan të mos prishin asgjë nga shkëlqimi i mikpritjes, të ftojnë për gjah. Mund t’i zësh pritë lepurit apo derrit të egër, të gjurmosh një thëllëzë apo të rrish e të vështrosh spektaklin e një ketri, siç mund të kundrosh bukurinë e një

Niko Balli shëtitje, të jepet mundësia të vizitosh tri kisha të rralla e të mirëmbajtura: kishën e Shën Gjergjit, të Shën Pjetrit dhe atë të Shën Thanasit. Ndërkohë të bën shoqëri një erë e freskët pishash dhe të ftojnë për më tutje në peizazhet e gjelbra në verë dhe të mahnitshme në dimër, kur dëbora nis e bie pas mbarimit të vjeshtës, ndoshta më parë se kudo tjetër në Shqipëri. Imazhi juaj i nderur më së

e dhimbsur, që të fton të hysh brenda. I zoti i shtëpisë të nxjerr rakinë e kumbullës të zierë tri herë. Ndërkohë ndien se po hapen petët e lakrorit të famshëm dardhar, që piqet nën saç si njëherë e një kohë. Aty të gjitha gatesat kanë mbetur të papërsëritshme, siç është i pabesueshëm mishi i qengjit, që ka aromën e trëndelinës së Gramozit. Më tej vjen edhe kënga, ngadalë si një përrallë e moçme e treguar

sorkadheje, të hidhesh deri në kufijtë e saj me Sinicën, Arrzën apo në fshatin më tej, në atë të Nikolicës. Vera në Dardhë Kur vjen vera, gjithçka nis e përvëlon: edhe karrigia, edhe tavolina, edhe zyra, edhe filxhani i kafesë, edhe rruga, edhe pluhuri, edhe makina, edhe uji, edhe… Vetëm freski nuk ka. Befas ndien se ke nevojë të ikësh gjëkund, të

arratisesh larg, atje ku ka një puhizë pylli, atje ku sheh një re të bardhë, atje ku rrjedh uji i ftohtë dhe duket sikur shiu do të vijë, atje ku hijen e pemëve e ndien nëpër trup dhe atë çast të duket sikur ke gjetur një planet tjetër. “Ke 1000 arsye për ta bërë këtë”, - shprehet Niko BalliNë raste të tilla a nuk ju kujtohet një poezi e njohur e Asdrenit: “Erdhi vera, zuri vapa./ Ti do prehje qetësi,/ Ç’do punim lëre prapa,/ Mos u lodh e mos djersi”? “Po ku të shkosh?” - kjo është pyetja. Përgjigjen sërish na e sjell kryetari i Shoqatës së Agroturizmit, Niko Balli. “Ejani në Dardhë!- thotë ai. - Ikni nga qytetet, ku vapa të merr frymën, asfalti djeg si zjarr e uji avullon. Vetëm nëse nisesh për në Dardhë, do të fillosh të ndiesh freskinë e malit.” Pastaj kilometër pas kilometri vetëm do të ngjiteni drejt majave të maleve, duke ndier se ajri bëhet më i ftohtë, më i lehtë dhe vjen një çast kur ti kupton se je mbushur krejtësisht me frymë. Aty është gjithçka ndryshe. Pyjet e Suareve (kështu quhen) lëvizin degët e të sjellin ajër aty ku je ulur ti. Vështron barin dhe lulet dhe ato janë të freskëta, njësoj si lulet që nxjerrin kokën nga poshtë dëborës. Rrëketë e përrenjve vijnë nga çdo anë e njomin ajrin me shkumë. Atë çast ndien se gjendesh mes shatërvanëve të vërtetë të natyrës. “Sepse, - shton më tej Niko Balli, - ‘në do jetë e ditëbardhë,/ gjak në rremba e shëndet,/ Merre rrugën shko në Dardhë,/ Ku ndien gaz me të vërtetë’. E sheh, ekzistojnë 1000 arsye?” Nuk ka zhgënjim “Aty do të kesh rastin të ngjitesh në kodrat e Shën Pjetrit, 1400 metra mbi nivelin e detit, do të kesh mundësinë të njihesh me mrekullinë e gurit të vjeshtës, nuk do të të mungojë asnjëherë ftesa e pyllit që të hysh e të dalësh në brendësi të tij, ku freskinë e gjen si në vjeshtë, - vazhdon të tregojë Niko Balli. - Aty është edhe Shën Gjergji, kisha e mrekullueshme me vlera të rralla. Ikonostasi i saj mbetet i famshëm.” Dardha njihet që nga vitet 1600. Aty gjithçka është e vjetër, klasike, befasuese. Në këtë fshat të gjithë të presin me dashamirësi, njësoj sikur të kesh qenë miku i tyre i vjetër. Nëse kalon para një porte, të ftojnë të pish një gotë raki kumbulle të zier tri herë apo

reportazh • E martë 5 mars 2013

një gotë verë. Madje, “gjithë katundi krahëhapur,/ me gëzim si mik të pret,/ tërë dyert janë hapur,/ ti hyn brenda si një mbret”. Ajri dhe uji i Dardhës kanë vlera kurative. Nëse je anemik, duhet të shkosh të çlodhesh në Dardhë, nëse dikur ke qenë i sëmurë, atëherë një gjenerim të plotë mund ta marrësh vetëm në atje. Mjekët e rekomandojnë edhe për personat limfatikë. Ajri i saj bën mirë për fëmijët dhe të rinjtë. Dardha vërtet të jep gjak të pastër, të bën më të ri nga ç’je në të vërtetë, sepse “lart ke mal të gjelbëruar,/ lule-shtruar bukuri,/ erë pylli të qëruar,/ në qofsh plak të bën të ri./ Ke burime shkumë argjendi,/ uji i tyre që të ngjall,/ si dhe pamjen e çdo këndi,/ që të mbushin me plot me mall”. Raki, verë dhe mish me aromë trëndelinë “Siç ju thashë, - shton më tej Niko Balli, - rakia e saj është ajo e kumbullës e zier tri herë, por nuk mungon as vera. Pastaj të vjen lakrori me dy petë, i pjekur

në saç me dru lisi. Mishin e gjen në gatimet më tradicionale, ka aromën e trëndelinës së maleve të Gramozit. Veç kësaj aty mes maleve, pyjeve dhe lartësive mbi 1300 metra gjen edhe peshkun e freskët, të rritur në rezervate me ujëra të pastra si kristali e të ftohta si bora vetë, që zbresin nga majat e maleve. Gjithçka që dëshiron e gjen aty. Nuk është se këto i gjen vetëm në një lokal, sepse aty ka mbi 10 shtëpi pushimi. Sigurisht, njeriut përveçse një çlodhje e mirë i duhet edhe një ushqim i mirë, sepse vetëm atëherë kupton nëse ka pasur një çlodhje të vlefshme dhe nëse shëndeti i tij ka ndryshuar.” Duket se edhe Asdreni e ka shprehur mjaft bukur këtë gjë kur shkruan: “Faqet e verdha, faqet e bardha./ Dhe të dobëtat mushkri,/ prapë të kuqe t’i bën Dardha/ t’ep fuqi dhe lumturi.” E pra, keni 1000 arsye për ta ka kaluar stinën e verës në Dardhë. Vjeshta në Dardhë Vjeshta është një mrekulli tjetër e Dardhës. shumë njerëz

i kalojnë këtu ditët e vjeshtës. Mjaft prej tyre festojnë edhe 16 gushtin, ditën e Shën Mërisë. Ju ndoshta nuk e besoni, por është një mrekulli e vërtetë. Në ditët e vjeshtës ndodhin gjëra që nuk janë parë ndonjëherë më parë. Të paktën kështu thotë kryetari i Shoqatës së Agroturizmit Niko Balli, njeriu i dashuruar deri në çmenduri pas Dardhës. “Mrekullitë hyjnore janë të shumta, - thotë ai. - Peshku kërcen mbi sipërfaqen e ujit të rezervateve dhe pasi cirkon në ajër, hidhet drejt e në tigan për t’u tiganisura, pa pasur frikë nga zjarri. Raki rrjedh e bollshme, a thua uji i burimeve të Dardhës kthehet në verë dhe raki. Gotat në tavolinë mbushen vetë nga një dorë e padukshme. Ju mund të shihni vetëm mijëra margaritarë që shkëlqejnë nëpër gotat e kristalta. Ke rastin të shohësh si piqen petullat në plloçë guri dhe si spërkaten me mjaltë, ndërsa saçi i hekurt ngrihet mbi perusti dhe lakrori me dy petë të vjen aty ku je ulur ti, në lokal apo në lëndinë.”

trimi s’ri,/ dhe zemra zien e bren në gji…”; Si ndrin kështu, moj vashëri!/ Si shkrin kështu, moj trimëri!/ Si plas kështu, moj dashuri!..’. Askush nuk e beson”, - thotë Balli, se si kalojnë ditët e vjeshtës në Dardhë. Dimri në Dardhë Edhe dimri në dardhë mbetet mjaft i veçantë. Çdo javë vijnë deri në 1500 vizitorë dhe turistë. Alpinizmi është një mundësi reale në këtë vend. Megjithatë, skipista në fshatin më të bukur turistik të qarkut Korçë, siç është Dardha, vijon të mbetet një ëndërr e kahershme e të gjithë dardharëve të sotëm dhe të hershëm, banues në Dardhë ose jo, apo emigrantë të vjetër në SHBA, në Gjermani, në Austri, në Itali, në Greqi dhe gjetkë, por që deri më sot, kur kanë kaluar jo pak, por katër shekuj, sepse Dardha e ka themelimin e saj në vitin 1600, përsëri ëndrra e skipistës vijon të mbetet një ëndërr e parealizuar. Kjo ëndërr mund të ishte realizuar që në kohën e qeverisjes së mbretit Zog, pasi

jativën e Shoqërisë ‘Shpresa’, e cila po fillon me anë botimesh t’ilustroj bukuritë e katundit Dardhë. Kjo inisjativë duhet të jetë shëmbull, sidomos për bashkitë e ndryshme të Mbretnisë, të cilat vetëm duke krijuar një lëvizje turistike të mbrendshme mund të pasurohen dhe mund të zhvillojnë industritë e ndryshme, të cilat influencojnë ardhjen e të huejve në vendin t’onë.” Dardha për virtytet e saja klimaterike, për bukuritë që natyra i ka dhuruar me bujari të plotë, për kostumet e saj sugjestive, meriton të bëhet një qendër verimi me rëndësi. “Jam e sigurtë se inisjativa e juej do të kurorëzohet prej suksesit të dëshiruem dhe një sasi e madhe të shqiptarëve, të cilët shkojnë për të veruar ne vendet e hueja, do të mësojnë se në Atdheun t’onë gjinden vise shumë ma të bukura.” Në fund të këtij shkrimi gjendet firma: Patronesha dhe Kryetarja e Naltë e Turizmit Maxhide Zogu. Kjo ëndërr e madhe e dardharëve, përveç shoqërisë

“Pjesa me e madhe e shtëpive në Dardhë presin vizitorë dhe turistë”, - tregon Niko Balli, kryetari i Shoqatës së Agroturizmit. Në çdo stinë vijnë aty nga Greqia, Amerika, Spanja, Kosova, Italia, Maqedonia dhe vende të tjera të botës. Ka qenë aty edhe ish-ambasadori amerikan Limpreht, ish-ambasadori i BE-së Elio Germano, ish-ambasadori grek Iliopulos, por tashmë nuk ka vit që të mos vijnë në Dardhë ambasadorë, politikanë, shkrimtarë, historianë, artisë e të tjerë. Niko Balli preferon të heshtë përsëri për të vazhduar tregimin e tij me fjalët: “Ditët e vjeshtës janë habi e madhe. Në ato ditë sëndukët e vjetër hapen vetiu, ku gjyshet dhe stërgjyshet kanë vendosur pajat dhe kostumet e tyre. Vajzat dhe nuset vishen me kostume popullore, stoli argjendi dhe floriri të spërkatura me erëza dhe aroma që prodhohen nga shtrydhja e luleve. Të ardhurit mbeten të aksafisur. Dëgjohen këngë: ‘Dhe vasha ndjen, dhe vasha ri,/ dhe trimi vjen, dhe

motra e tij, princesha Maxhide Zogu, i kishte kushtuar gjithë përkujdesjen e saj të sinqertë këtij fshati me një bukuri të rrallë, por që rrethanat politike nuk e lejuan që të vijonte më tej me projektet e saj. Princeshës Maxhide Zogu Madje një nga deklarimet e princeshës Maxhide Zogu, që ka mbetur e shkruar dhe që njihet nga të gjithë banorët e Dardhës dhe të të gjithë qarkut Korçë është: “Ju çfaq kënaqsinë t’eme për inis-

“Shpresa”, e cili vijon të jetë aktive edhe sot e kësaj dite me kryetarin e saj Niko Balli, është mbështetur fuqimisht që në krye të herës edhe nga shoqëria “Bashkimi”. Në deklarimin e princeshës Maxhide bie në sy shprehja “kjo inisjativë duhet të jetë shëmbull, sidomos për bashkitë e ndryshme të Mbretnisë”. Megjithatë, që nga krijimi i Dardhës e deri më sot kanë kaluar së paku katër shekuj dhe ëndrra e tyre nuk mundi të bëhej realitet.

Elfrida Zefi Ish-prefektja e qarkut të Korçës, sot pedagoge në universitetin “Fan Noli”, prof. dr. Elfrida Zefi, u shndërrua në një realizuese të ëndrrës 400-vjeçare të dardharëve. Ajo ndoqi hap pas hapi projektin e austriakëve të kompanisë “Strabak” për një skipistë të parametrave bashkëkohore, me gjatësi 1400 metra, gjerësi 40 metra dhe me një pjerrësi prej 29 për qind, gjë që e bënte një skipistë të mrekullueshme, të shtrirë mes pyjeve, burimeve, kodrave e kishave, ku gjithçka është e bukur dhe e veçantë. Elfrida Zefi, e konsideruar si gruaja e hekurt e Korçës, bëri të mundur që për realizimin e projektit të kompanisë “Strabak” të merrte miratimin e KRRT-së së këshillit të qarkut të Korçës, të merrte lejen e ndërtimit nga komuna e Drenovës, në të cilën bën pjesë edhe Dardha, të përgatiste gjithë dokumentacionin e kërkuar nga Ministria e Turizmit, Kulturës Rinisë dhe Sporteve, të ndikonte për zgjerimin dhe asfaltimin e rrugës Boboshticë–Dardhë, një kusht ky i vendosur nga kompania “Strabak”, me qëllim që kjo e fundit të kishte mundësi të transportonte pajisjet e teleferikut dhe skipistës. Për të mbërritur deri në këtë fazë u desh të ngrihej një grup ndërministror, ku do të bënin pjesë 5 ministri - METE, MF, MPPTT, MB, MMPAU - ku gjithsecila do të përballonte efektet financiare nga buxheti i vet. Ajo çka i takonte institucionit të prefektit u realizua me sukses: përfundoi zgjerimi i rrugës dhe asfaltimin e saj, përfundoi studimi i relievit, madje edhe sigurimi i mjeteve të rënda për transportin e pjesëve të teleferikut etj., megjithatë ky projekt sërish do të mbetej në harresë. “Megjithatë, dardharët ende shpresojnë se një ditë në këtë fshat të mrekullueshëm nuk do të mungojë as skipista”, - përfundon rrëfimin e tij kryetari i Shoqatës së Agroturizmit Niko Balli.

« dossier

E martë 5 mars 2013 •

Qemal Mesareja, historia e ministrit tonë fuqiplotë në Athinë

djenja atdhetare i detyroi mjaft personalitete që para fillimit të Luftës së Dytë Botërore të gjendeshin jashtë vendit. Ka prej tyre që u kthyen, por u dënuan, ndërsa të tjerë u anatemuan, duke u braktisur në fatin e huaj. “Noblesse oblige” është një shprehje e shkurtër dhe fort e bukur në një gjuhë të huaj, por përfaqëson një mendim të lindur në memorien e një populli tek i cili ushqehej shpirti i nderit, i kalorësisë, i oborrësisë, një popull që kishte për detyrë të vdesë atje ku e lyp nderi, të vërë këtë nder dhe sedër më parë se çdo gjë tjetër. Në disa dosierë personalitete të tilla jam përpjekur që të mos i anashkalojë në pikëpamjen historike, dhe ketë e bëj se është e volitshme që të krijohet një mentalitet me baza të personalitetit: respekt dhe nderim për ata që kanë bërë punë të mira dhe fisnike në dobi të atdheut. Shpesh ndodhemi para një problemi të caktuar, sepse këto personalitete shqiptare para periudhës së Luftës së Dytë Botërore kanë bartur jo konfiguracionin e caktuar në trajtën politike dhe kulturore të vendit. Nuk është krijuar bindja se për të mirën e përbashkët midis shqiptarëve ka një nevojë për solidaritet kombëtar, pa paragjykimet subjektive. Shembulli i Kosovës është rast unik. Ajo çka mbillet në një vend, duhet korrur në historinë e atij vendi. Komunizmi i shprehur deri vonë në vend, ka krijuar një profil të varfër logjik si në përcaktimet e varfërisë morale, ashtu dhe moralizimet në tërësinë e tyre kundër natyrës kombëtare dhe popullore të një shteti. Civilizimi na bën të rregullt si vend, krijon një premisë bote për zbatimin e kushtetutës, ndërsa totalitarizmi përbën një fakt ndërkombëtarisht të njohur, po ashtu vijnë edhe pasojat në fushën gjykimit kolektiv. Në lidhje me figurën tonë kam marrë shkas nga një letër e Qemal Mesaresë drejtuar një zyrtari të periudhës komuniste, Hysni Kapos, i ngarkuari shqiptar në legatën diplomatike të Beogradit. (fondi Ministria e Punëve të Jashtme, dosja nr. 89, viti 1946). Ne aktin zyrtar shkruhet: “Zotni ministër, në një bashkëfjalim që kisha me ministrin e ri të Jugosllavisë i akredituar këtu (Athinë), zoti Tsancar, zotëria e tij pati mirësinë të ngarkohet për me ju transmetue me anën e Ministrisë së Punëve të Jashtme të Beogradit letrën që kam nderin t’ju adresoj. I izoluar krejtësisht, i mërzitur nga veprimet ditë për ditë më arbitrare të qeverisë greke dhe në pamundësi që të hyj në kontakt direkt me qeverinë tonë, ndërmjetësimi miqësor i zotit ministër Tsaccar në ketë rast është për mua tepër i çmueshëm. Duke përfituar me kënaqësi të veçantë nga rasti që më jepet, dëshiroj, pikë së pari, t’ju uroj sukses të plotë në misionin që ju është ngarkuar dhe Ju lutem të keni mirësinë të sillni në dijeninë e zotit kryetar të qeverisë kombëtare këto që vijojnë më poshtë: 1. Më dt. 12 nëntor 1945 kisha adresuar në anën e legatës jugosllave të Athinës një telegram për z. kryeministër. Telegrami në fjalë u dërgua me shifër po atë ditë në M.P.J në Beograd, me lutjen që të transmetohet në Tiranë. (Legata më siguroi se telegrami kishte arritur në Beograd, por nuk dinte nëse u transmetua ose jo për në Tiranë. Ju lutem z. ministër të keni mirësinë në është e mundur të me informoni në ketë pikë). 2. Kur u riinstalua këtu qeveria greke në nëntor të vitit 1944, filluan menjëherë persekutimet dhe masat arbitrare kundrejt nënshtetasve shqiptarë. Më vonë u shpall një ligj i posaçëm, që autorizonte qeverinë greke të sekuestrojë pasurinë e nënshtetasve armiq (si armiq konsideroheshin gjermanët, italianët, bullgarët, rumunët, hungarezët, japonezët dhe shqiptarët). Nga sekuestrimi i pasurive u përjashtuan me ndërmjetësinë e ish-despotit të Gjirokastrës Pandalemon, kryetar i lëvizjes antishqiptare dhe udhëheqës i vorioepiriotëve, të gjithë shqiptarët ortodoksë, të cilët quheshin si origjinarë të Vorio-Epirit, d.m.th. shqiptarët e Jugut, që grekët po përpiqen ta aneksojnë. Ne na cilësojnë si turkoalvani, d.m.th. shqiptarë turq dhe na persekutojnë. Këtu në Athinë më sekuestruan si shtetas armik pasurinë time dhe të gjithë plaçkat, mobiliet e shtëpisë dhe përveç kësaj policia sulmoi banesën time dhe bëri në mënyrën më barbare persekucione, duke konfiskuar shkresat, provat dhe flamurin kombëtar që kisha fshehur në baule. Siç ju lajmërova me vonë, sekuestruan plaçkat dhe mobilet e z. Sotir Laçi, ish-sekretar i legatës në Athinë, gjithashtu edhe pasurinë (në Janinë) të zonjës

Si bashkëpunuan komunistët me grekët për t’i zhvatur pasurinë fuqiplotë i Shqipërisë Qemel Mesareja, d.v.” Përgjigjja e përfaqësuesit shqiptar në Beograd ishte shkresa nr. 27/1, rezervat në dt. 14.3. 1946, drejtuar Ministrisë së Punëve të Jashtme në Tiranë: “Bashkangjitur ju transmetojmë për njoftim kopjen e letrës së zotit Qemal Mesareja drejtuar titullarit të kësaj legate. Duke marrë parasysh se kush është personi në fjalë, e gjetëm të arsyeshme që të mos i jepet asnjë përgjigje. Ministri fuqiplotë.” Qemal Mesareja, jetëshkrimi, aktiviteti dhe dokumentacioni i kohës Në fondin arkivor për koleksionin e jetëshkrimeve të nëpunësve në kryeministri, dosja I, 3, dok, 709, jepet në pak të dhëna, jetëshkrimi deri në vitin 1926, për Qemal Mesarenë. Ka qenë Drejtor i Ceremonisë dhe Shef i Protokollit me gradën Ministër Rezident. Rroga mujore, 500 fr. ari. Numri dhe data e dekretit: 137. 10 qershor 1926. Ka lindur në Selanik më 24 .12. 1890. Ka mbaruar shkollën e lartë “Siences Politiques” të Parisit më 1911. Nuk ka qenë i martuar, meqenëse 6 vjet më parë e gjithë pasuria e Qemalit u rrëmbye, prej guvernës greke. Gjendja ekonomike aktualisht (viti 1926) është nul. Aktivitetin kryesor të Qemalit e gjejmë në shumë dokumente, të cilat plotësojnë jetëshkrimin e tij. Më kryesorët janë ajo e ministrit fuqiplotë të përfaqësisë mbretërore në Bullgari. Kështu, në shtypin e kohës “Ora” dhe “Zëri i Korçës”, apo në gazetat zyrtare të kohës të dt. 6. maj. 1930, jepet pritja ceremoniale që mbreti Boris i Bullgarisë i ka bërë ministrit shqiptar Qemal Mesareja. Midis të tjerave shkruhet: “Fjalimet që shkëmbyem me atë rast shprehën marrëdhënie të mira midis dy vendeve dhe të miqësisë të dy shtëpive mbretërore si dhe besnikërinë e thellë të popullit bullgar dhe shqiptar për paqe. Naltmadhnia e Bullgarisë përcolli respektit për Zogun I dhe u shprehën deshira që marrëdhëniet bullgaro-shqiptare të ngrihen sa më lartë”. Është interesante se marrëdhëniet bullgaro-shqiptare kanë qenë tepër miqësore midis dy mbretërive tona dhe fjala e mbretit Borisi I, është mjaft e sinqertë dhe me respekt të madh, që midis këtyre dy popujve me histori tradicionale ishte i domosdoshëm forcimi i një miqësie të re. Ketë detyrë e gjithë praktika diplomatike e Qemal Mesaresë e justifikoi në forcimin e këtyre marrëdhënieve. Njëkohësisht aktiviteti i Qemal Mesaresë në Bullgari ka qenë i gjithanshëm, në veçanti me kolonitë shqiptare që banonin atje. së Hysen Vrionit, që banon në Tiranë. Unë për të gjitha këto masa barbare protestova energjikisht, duke theksuar se sekuestrimi i pasurive të shqiptarëve nuk ka asnjë bazë juridike dhe është në kundërshtim me parimet e drejtësisë ndërkombëtare, mbasi Shqipëria nuk është e konsideruar nga aleatët si ortak i boshtit dhe si shtet armik. Gjithashtu mbi sjelljen e grekëve kundër elementit shqiptar dhe sekuestrimi i pasurive pa asnjë justifikim legal dhe sulmimin e banesës ku qëndroj bashkë me familjen time nga ana e policisë i njoftova ministrat, trupit diplomatik të këtushëm, mbasi me shumicën e tyre njihem qysh prej shumë kohe. Por me gjithë këto demarshe gjendja nuk u përmirësua aspak. Dhe sot po vazhdojmë të jemi në një pozitë të vështirë dhe nuk mundemi as që të largohemi që këtej. Veçanërisht më vjen keq që fati desh të ndodhem këtu i izoluar dhe të mos mundem t’i shërbej atdheut në këto momente historike të jetës sonë kombëtare. Por kam besimin më të plotë se qeveria e jonë, duke mbrojtur nderin kombëtar, do të na japë përkrahjen morale dhe nuk do të mungojë të na akordojë lehtësirat e nevojshme për të mundur që të largohem një orë e më parë nga ky vend i tmerrshëm, që na shkatërroi moralisht e materialisht. Me këtë bindje të patundur dhe duke shpresuar të kemi përgjigjen tuaj me anën e legatës jugosllave, ju lutem, z. ministër, të pranoni falënderimet dhe përshëndetjet e mia më të shquara. Ish-ministër

dossier • E martë 5 mars 2013

Në gazetën “Zëri i Korçës” dt. 13. shtator 1930, tregtari shqiptar nga Erseka Qirjako S. Qirjaqi, shkruan: “Dëshira e atdheut më shtyri të vizitojë legatën e mbretërisë tonë, e cila ndodhet në një rrugë principale, ku ndodhen të gjithë pallatet e legatave të shteteve të ndryshme. Aty qëndron pallati madhështor i legatës tonë. Me ndërmjetësinë e vëllait tim z. Jorgji Stefan Rehova, ish-kryetar i shoqërisë së atjeshme “Gjergj Kastrioti”, u paraqitën para ekselencës së tij, ministri fuqiplotë i mbretit, Qemal Mesareja. Porsa arrij në legatë, përballë ishte flamuri ynë kombëtar që valonte madhërishëm midis kombeve të tjerë... Ekselenca e tij, me sjelljen fisnike, na priti me simpatinë e terë autoriteteve më të larta dhe ajo që më bëri përshtypje ishte interesimi i madh që tregonte për koloninë shqiptare në Bullgari. Në prezencën time kishte thirrur dy kryetarë, si z. Llazo Grabova, kryetar i Federatës “Dëshira” dhe zotin “Misto M. Mariani”, kryetar i shoqërisë “Gjergj Kastrioti”, që drejtonin idealin kombetar dhe arsimor në Bullgari. Në Sofje djepi i atdhedashurisë tonë, ishte formimi i shoqërisë shqiptare që luante rolin politik dhe kishte hapur një shtypshkronjë, ku botoheshin të gjitha barbarizmat që i ishin bërë popullit shqiptar, të gjitha në gjuhën shqipe. I gjithë interesimi i legatës nga z. Mesareja ishte bashkimi i atyre dy shoqërive, krijimi i kushteve në një godinë të madhe, pranë tyre, ngritja e shoqërisë “Gruaja Shqiptare” e kryesuar nga znj.Ollga Jorgji Stefan. Në kthimin për në atdhe, sipas porosisë së Qemal Mesaresë, takova të gjithë patriotët shqiptarë, në Selanik, Kavallë, Mali i Shenjtë. Aktiviteti kryesor i Qemal Mesaresë mbas vitit 1932 ka qenë si ministër fuqiplotë i përfaqësisë shqiptare në Athinë. Pa dashur të bëj interpretimin e një morie dokumentesh që lidhen me punën e tij, do të argumentoj, sipas fondit përkatës, marrëdhënie mjaft të acaruara të kësaj periudhe, midis Greqisë dhe Shqipërisë, të cilat janë përplasur shpesh herë, në Lidhjen e Kombeve, në Gjenevë. Megjithëse këto marrëdhënie kanë të bëjnë me çështjen e shkollave greke në Shqipërinë e Jugut, dhe anasjelltas të shkollave shqipe, në Epir të Greqisë, apo të çështjeve të tjera ligjore, sidomos ekstradimet e dyanshme të kriminelëve nga gjykatat përkatëse dhe të tjerë, asnjëherë nuk u be luftë midis ndonjë çete. Në fondin arkivor të Ministrisë së Punesë të Jashtme, dosja 73, viti 1934, shkresa nr. 403/1 rezervat Athinë shkruhet: “Në një bashkëfjalim me ministrin e Belgjikës në Athinë, (i cili është i akredituar edhe para oborrit tonë mbretëror), kolonel Baron le Neunin de Bousaut - Nalcourt, i ngarkuar me një mision në Ballkan, edhe në cilësinë e adjutantit të mbretit të Belgjikës, bëhet fjalë për paktin e Ballkanit. Ai pyeti, nëse Shqipëria do të aderojë në të. Ju përgjigjja - thekson diplomati ynë që s’kemi dijeni. Kurse ministri i punëve të Jashtme të Greqisë E. Maksimos, i tha belgut, në mënyrë intime se kur të shkonte në Tiranë, do të bisedonte për ketë çështje. Mirëpo kur po bëhej gati që të realizonte vendimin e tij, u ndalua prej gjetiu... kështu nuk u bë gjë.” Ketë korrespodencë, Qemali e kishe me ministrin e Punëve të Jashtme të Shqipërisë Xh. Vila,

i cili në shënimet e tij e respektonte saktësinë e informacioneve të përfaqësuesit të tij në Athinë. Në një fletore “Trakia”, dt. 8.2.1934, shkruhet shkrimi me titull, “Paturpësia greke, rreth konflikteve shqiptaro-greke”, me autor bullgarin, Grebren F. Petroff, dhe që bën fjalë për çështjen e minoriteteve greke në Shqipëri (sipas AQSH, dosja 87, fq 8-9). Ketë autor, Mesareja e njihte që në Bullgari dhe e mori të përkthyer materialin nga legata shqiptare në Sofje, të cilin me shumë finesë diplomatike mbasi vlerësoi faktet e ndodhura ndaj minoritetit grek në Shqipëri, i krahasoi me ato të shqiptarëve në Greqi, për çështjen e gjuhës dhe të shkollave. Kështu, ai i propozon qeverisë shqiptare të Tiranës, një zgjidhje mjaft paqësore e të dëshiruar nga të dy palët. Materiali i gazetarit bullgar është shumë i studiuar, sepse kishte shëtitur vetëm nëpër territoret që shkruante, por që në përfundim qëllimi i shkrimit të tij ishte për të theksuar, se: “Kur të mendohet njeri, se dy milionë bullgarë në Traki e në Maqedoni nuk gëzojnë të drejtën e gjuhës së tyre amtare, atëherë nuk është një turp ky për grekët?” Në fakt, Mesareja iu shmang këtij synimi të shkrimit, por e shfrytëzoi për këto të dhëna nga ky autor: “Mbi çështjen e minoritetit grek në Shqipëri manifestuesit grekë kanë thyer në Athinë xhamat e legatës shqiptare, ndërsa djalëria shqiture ka vepruar në të njëjtën mënyrë kundër konsullatës greke në Gjirokastër… Epiri i veriut, Gjirokastra dhe Korça, Epiri i Jugut, se bashku, kanë një popullsi prej 300 mijë shqiptarësh që kanë mbetur nën sundimin grek. Në ketë pjesë të fundit, grekët në veçanti kanë pretendime për gjuhën shqipe, dhe duan që të flasin vetëm greqisht. Dihet që për 100 vjet jemi të okupuar nga turqit, deri në pavarësinë e Shqipërisë dhe greqishtja, ka shërbyer si gjuhë mësimi dhe për këto arsye, pjesërisht ka qenë helenizuar. Tani grekët, nuk lejojnë hapjen e shkollave shqipe në Epirin Jugor dhe ndalojnë përdorimin e gjuhës shqipe në ato anë, kurse Shqipëria, jo vetëm lejon hapjen e shkollave greke, por edhe i paguan mësuesit dhe priftërinjtë që ushtrojnë profesionin e tyre në gjuhën greke. E vërteta në ketë çështje është se grekët nuk durojnë që pranë mësuesve të tyre, të çohen edhe mësues shqiptarë për gjuhën zyrtare, për gjeografinë e historinë e vendit… Shkollat greke, të hapura në Shqipëri janë në 5 nen prefektura, si në ato të Gjirokastrës, në nënkatunde të Libohovës, me 15 katunde të Sarandës në 3 katunde, të Konispolit, me 9 katunde dhe të Delvinës me 16 katunde. Ashtu siç mund të gjykohet lehtas, vetëm dy, ose tre nga emrat e këtyre katundeve kanë një tingëllim grek ose turk. Të gjithë emrat e tjerë nuk janë të tillë, edhe pse grekët pretendojnë të kundërtën. Grekët nuk lejojnë të hapen shkollat shqipe në një krahinë ku banojnë 300 mijë shqiptarë, ku vetëm në krahinën e Athinës banojnë 100 mijë shqiptarë, që flasin edhe sot shqip. Kurse në 51 katunde jo greke në Shqipëri kanë shkollë helenike, me 100 mësues e mësuese dhe 30 priftërinj që përdorin gjuhën greke. Atëherë grekët përse e lartësojnë zërin në shenjë protestimi me pretekstin, se helenizmi në Shqipëri është në rrezik?!” Në fletoren tjetër “San Posta” të Stambollit

më dt. 16.11 1934, shkruhet shkrimi me titull “Është përgatitur një çetë për të kaluar nëpër Shqipëri. Në ketë shkrim të gjatë, vjen acarimi i marrëdhënieve shqiptaro-greke si shkak i mbylljes së shkollave të pakicave greke në Jug të Shqipërisë. Në çdo anë të Greqisë ka valë luftëtarësh që kanë filluar të mblidhen vullnetarë në Selanik, dhe që shprehin dëshirën të parakalojnë për në Shqipëri… Shumica prej tyre, janë të emigracionit grek të Epirit dhe të mjaft greqisht folësve në Shqipërinë e Jugut”. Edhe ketë situatë Qemal Mesareja me korrespondencën e tij me ministrin e Jashtëm dhe ministrin e Arsimit të mbretërisë shqiptare, e kërkon për zgjidhje me propozime mjaft ligjore e të sakta. Një zotësi profesionale e Mesaresë, lexohet në të gjithë korrespondencën që ka drejtpërdrejtë me ekstraktin e çështjeve të çuara në Lidhjen e Kombeve në Gjenevë. Një korrespondencë e tillë, lexohet në dokumentacionin e dërguar Leks Kurtit në rezidencën e Gjenevës dhe një bashkëpunim që bëhet me ministrin e Arsimit të asaj kohe Mirash Ivanaji. Janë, aq të sakta, të plota me fakte, statistika, koncepte dhe probleme diplomatike të qarta në këto dokumente sa edhe sot vlejnë të studiohen nga diplomacia shqiptare. Në ankimet e dërguara Lidhjes së Kombeve, të cilat rrjedhin nga dy burime, si nga grekofonët në Jugun e Shqipërisë, ashtu dhe shqiptarët në Epir të Greqisë, përmbahen akuza reciproke të tilla si: a. Në shkollat e tyre mësimi bëhet me gjuhën shqipe dhe greqishtja mësohet si gjuhë jo zyrtare. b. Minoritarët janë suprimuar nga e drejta për të krijuar shkolla në gjuhën e tyre me shpenzimet e veta. c. Mësuesit e emëruar nga qeveria shqiptare nuk kanë zotesi për të dhenë mësime në greqisht. d. Bëhen persekutime fetare prej qeverisë shqiptare. Këtyre pikave, pa asnjë paragjykim, Mesareja saktëson se dy të parat janë të drejta nga akuzat greke, ndërsa dy pikat e fundit i argumenton me fakte se nuk kanë asnjë bazë. Për ketë qëllim propozon, që në shkollat e minoritarëve grekë mësimi të bëhet nga mësuesit e minoritarëve dhe jo nga shqiptarë, por shton që historia dhe gjeografia do të mësohen si të gjithë lendet e tjera nga minoritaret grekë. Njëkohësisht propozon të kenë, një kualifikim 5 vjeçar të mësuesve të gjuhës greke. Pikërisht në vitet 1925-1926 u hapen 78 shkolla me 113 mësues grekë. Këto propozime, jo vetëm zbutën mjaft marrëdhëniet greko-shqiptare, por i hapën rrugën që edhe qeveria greke të pranonte hapjen e 10 shkollave shqiptare në Çamëri dhe zonën e Epirit grek, me shqiptarët si nënshtetas me të drejta të barabarta. Në dokumentin e dosjes 144 fondi 251 viti 1934, ndodhet ky telegram i drejtuar legatës shqiptare në Athinë: me ndërmjetësimin e Turqisë dhe Jugosllavisë, hyra në bisedime me ministrin fuqiplotë grek për lidhjen e një marrëveshje të posaçme me qëllim që të ndalohet bisedimi në Gjenevë. Ministri fuqiplotë grek, ka deklaruar zyrtarisht, se me të mbaruar çështja e shkollave grekofone qeveria greke do të merret me çështjet e shkollave në Çamëri dhe ka pyetur sa shkolla dëshirojnë të bëhen shkolla indipendete ose mikse në Greqi dhe personelin arsimor që do të rekrutohet në Çamëri. Telegrafomëni mendimin tuaj, nëse duhet bërë një marrëveshje e posaçme dhe çfarë mendoni rreth pikave relativisht për Çamërinë, por që duhet mbajtur çështja e fshehtë”. Kështu, pa u çuar çështja në Lidhjen e Kombeve në Gjenevë, erdhi propozimi i qeverisë greke për t’u zgjidhur midis dy shteteve duke korrigjuar që premtimet e dy palëve të realizoheshin. Në ketë vijë vazhdon e gjithë praktika e punës për të realizuar premtimet e këtyre pikave që kishin acaruar marrëdhëniet shqiptaro-greke. Duke kapërcyer në dokumentacionin diplomatik të vitit 1937-38, shikohet që premtimet nuk po mbaheshin në pretekste të ndryshme dhe se si pasojë e kësaj nga viti 1934-37, shkollat minoritare në Shqipërinë e Jugut, pothuajse u përgjysmuan me kushtin që pa u hapur 10 shkollat në Çamëri këto të fundit nuk do të funksiononin edhe në Greqi. Në dokumentin me numër 10/59 të fondit arkivor 251 dt.19.10.1937 shkruhet se: “Qeveria greke në konformitet me premtimet rreth çështjes së mësimit të gjuhës shqipe në Çamëri ka marre pëlqimin tonë për emërimin e 10 mësuesve të gjuhës shqipe në 10 shkolla. Janë 10 emra në dokumentacion, të cilët i kanë miratuar edhe ministri i Punëve të Jashtme të Shqipërisë Rauf Fico. Momentin, kur çështjet ishin rreth zgjidhjes për problemin e shkollave, dhe të gjuhës

shqipe, sepse të gjithë problemet e tjetra të ekstradimit, të tregtisë, marrëdhëniet shqiptaro-greke ishin shumë të mira. Nga Athina vjen ky telegram i papritur: shkresa nr. 366/16 rez, Athinë 18.10.1937: “Zoti ministër, kam nderin t’iu parashtroj, se 4 ditë më parë, drejtori i seksionit politik që merret me çështjen shqiptare, m’u lut të bej demarshet e duhura pranë qeverisë time për hapjen sa më shpejtë të shkollave në Himarë. Zotërisë së tij i përmenda që çelja e shkollave në Himarë, ka qenë e lidhur me çeljen e 10 shkollave në Çamëri, pra para se të çelen 10 shkollat në Çamëri nuk kam se çfarë t’i shkruaj qeverisë time. Si zoti Mavrudi dhe zoti drejtor Kusta kishin lajme nga ministria e Arsimit se të dhjetë mësuesit ishin emëruar. Pas largimit të tyre vërtetohet nga konsullata e jonë në Athinë, se kjo gjë nuk ka ndodhur. Vërtetohet që çelja e 10 shkollave në Çamëri do të bëjë të detyrueshme për qeverinë mbretërore shqiptare të zbatojë premtimin e saj. Pranoni, ju lutem zoti ministër nderimet e mija më të larta. Rauf Fico”. Korrespondenca e mëtejshme midis ministrive të punëve të Jashtme në Greqi dhe Shqipëri pasohet nga pretekste të ndryshme të palës greke, e cila hapi vetëm 5 shkolla në Çamëri, ndërsa 5 të tjerat gjoja pengoheshin nga mungesa e mësuesve, të teksteve, abetareve, godinave, bile dënuan edhe prefektin e Gumenicës për sabotazh. Si rezultat premtimi nuk u realizua 100 %. Vijmë në vitin 1939, kur Metaksa, sipas një dokumenti me numër 9, protokoll 816/1 dt. 8.2.1939, marrë nga përfaqësia shqiptare në Korfuz për MPJ shqiptare, se: “Më 7 kallnuer 1939 u zhvilluan bisedimet në Korfuz midis Stoja Dinoviçit dhe Metaksasë”. Eqrem Libohova, ishte ministër i Jashtëm dhe kërkonte të dinte konkretisht, se çfarë po bisedohej. Fakti ishte, se mbas kësaj date zhvillohej konferenca me temë për Shqipërinë në Shqipëri, ku theksohej që janë popuj të një race dhe vëllezër që në histori nuk kanë luftuar kurrë kundër njëri-tjetrit. Kjo e theksuar sidomos në dokumentin nr. 29 Athinë, 19.1 1939 fondi i MPJ shqiptare me titull “Mbi një konferencë mbi racen dhe gjuhën shqipe”. Legata shqiptare në Athinë, jep informacionin e plotë për ketë konferencë që zhvillohesh nga Lidhja Kombëtare e Athinës dhe mblidhte njerëzit më të shquar të Greqisë. Kjo konferencë, kishte mbushur plotësisht sallën e shoqërisë arkeologjike me pjesëmarrjen e intelektualëve më të zgjedhur të kohës, ku fjalën kryesore e mbajti profesor Jani Stamati, shqiptarfolës, prej ishullit Poros. Ai e përqendroi konferencën në shumë pika, por duke qenë njeri paqedashës theksonte, se: “ Nuk është nevoja të flasim për shqiptarofonet e Greqisë, e gjuhën shqipe, meqenëse këto gjera i kemi të qarta nëpër librat tona, por më vjen keq, kur në disa libra këndimi të shtetit shqiptar, kam parë të shkruhet që shqiptarët dhe grekët nuk kanë ndonjë afrim midis tyre. Këto mendime janë tepër të gabuara, se gjuha shqipe dhe greke janë dy motra binjake, por prej një nëne d.m.th, prej gjuhës së pellazgëve”. Përmendi shumë mbishkrime të ndryshme pellazgjike që ndodhen në muzetë, të cilat shpjegohen vetëm me anën e gjuhës shqipe. Njëkohësisht, shpjegoi se shqiptarët e ardhur në shekullin XV erdhën në Greqi dhe nuk morën rrugën për në Mal të Zi, ose Jugosllavi, sepse grekët nuk i konsideronin si të tjerët. Shqiptarët e maleve- vijoi Stamati, kanë mbajtur gjuhën si të gjithë virtytet e pellazgëve dhe se gjuha shqipe, ka një shumicë të madhe fjalësh homerike. Ai, deklaroi se ka përmbledhur shkencërisht 500 fjalë shqipe prej Homerit dhe ky fakt provon, se këta dy popuj të jenë prej një gjaku dhe zbresin prej pellazgëve. Kritikoi tepër Meryerin dhe Falmerayerin, që kanë konsideruar gjuhën shqipe si brumë prej fjalësh latine, turke, rumune, etj. Më në fund, kritikoi qeveritë greke të mëparshme, që nuk kanë dashur të kuptojnë ketë të vërtetë dhe që nuk kanë zhvilluar marrëdhënie miqësore me Shqipërinë, duke lavdëruar qeverinë e Metaksait, i cili mban sot një politikë të sinqertë karshi fqinjëve dhe Shqipërisë. Të tillë e ka edhe qëndrimin Zogu I e kryeministri Koço Kota, që u pasqyrua në takimin e mërgatës greke në Tiranë me rastin e 25 vjetorit të pavarësisë etj”. Kësisoj nga veprimtaria e Mesarese, mësuam figurën e një diplomati të mirëfilltë në karrierën diplomatike shqiptare. Çështja e vlerësimit të së drejtës ndërkombëtare në terë kuptimin e vet politik, bën që Mesareja të jetë kokë e diplomacisë shqiptare në qeverisjen e saj zogiste.

20 T

Kulturë

irana in between”, kështu titullohet programi rezidencial për shkrimtarë dhe përkthyes veprash letrare, i themeluar më 1 mars 2013 në Tiranë nga “Traduki” në bashkëpunim me “Poeteka”. Ky program përmban ftesa për shkrimtarë të të gjitha zhanreve letrare dhe përkthyes nga rajoni dhe Evropa, të cilët aplikojnë për bursa qëndrimi një mujore në rezidencën e vendosur në njërën prej lagjeve që ruan ende diçka nga gjurma e Tiranës tradicionale, por që njëkohësisht është dhe pjesë e jetës moderne të qytetit. Projekti i bashkëngjitet gjerdanit të rezidencave, të cilat investojnë dhe nxisin bashkëpunimin mes kulturave, duke promovuar zërat më të spikatur në fushë të letrave, si dhe bëjnë të mundur që letërsitë e vendeve pjesëmarrëse në këtë iniciativë të komunikojnë më gjerë. Të tilla qendra, që përkojnë në qëllim dhe funksion me projektin “Tirana in between” funksionjnë me sukses prej kohësh, qoftë në rajon (Lubljanë, Beograd, Split, Sarajevo, Prishtinë), qoftë në Evropë (Austri, Gjermani, Francë, Belgjikë). “Një nga arsyet për emërtimin e projektit ‘Tirana in between’, ka ardhur si variacion mbi njërën prej veprave të Eqrem Çabej ‘Shqiptarët midis Perëndimit dhe Lindjes’, vepër që trajton elemente me ndikim formimin e karakterit të të kulturës dhe kombit shqiptar”, shpjegon një prej ideatorëve për një program të tillë në Tiranë, drejtuesi i “Poeteka”, Arian Leka. Por, sipas tij, “kjo ka qenë vetëm pikënisja, për t’i hapur rrugë një dimensioni tjetër: pozicioni apo vendndodhja e kësaj hapësire gjeoemocionale si një qendër kulture mes të shkuarës tradicionale dhe jetës së sotme, mes jetës së institucioneve dhe rrjedhave kulturore jashtë institucionale, mes jetës shoqërore dhe elementeve domethënës të të natyrës: malit, lumit dhe detit, mes të cilave Tirana ndodhet”. Shtëpia e shkrimtarëve dhe e përkthyesve, të cilën e përuron me praninë e tij poeti i njohur maqedonas Nikola Madzidov, i cili, nën logon Botimet Poeteka, sapo ka botuar në gjuhën shqipe vëllimin poetik “Gur i zhvendosur”, përkthyer nga Milena Selimi - i bashkëngjitet kështu gjerdanit të reziencave dhe iniciativave ndër rajonale dhe evropiane që, duke vënë në qendër të vëmendjes shkrimtarët dhe përkthyesit, investojnë dhe nxisin bashkëpunimin mes kulturave, promovojnë zërat më të spikatur në fushë të letrave dhe zgjerojnë shkëmbimin midis pjesëmarrësve nëpërmjet një programi përkthimesh nga letërsia. Projekti i ofron shkrimtarëve dhe përkthyesve kushte efikase për krijimtari dhe përfshirje në jetën reale dhe letrare të qytetit, me synimin që ata vetë të njohin dhe të ndikojnë me praninë e tyre në këtë jetë. Programi veç të tjerash synon të lidhë jetën kulturore dhe letrare të vendit me qendrat e tjera të librit në rajon dhe në Evropë, duke u ofruar si një ndërmjetës që gjallëron dhe pasuron me përvoja skenën kulturore të qyteteve dhe qendrave të përfshira në program. Bëhet fjalë për botime në revista letrare, shtegtime të leximeve autoriale, si dhe pjesëmarje në festivale të letërsisë, përfshi këtu edhe panaire libri apo studio letrare në dobi të përkthimit në gjuhët e kontinentit, por veçanërisht në gjuhët e fqinjëve, në bibliotekat e së cilave ku letërsia shqipe mungon prej kohësh.

E martë 5 mars 2013 •

‘Tirana in between’, variacion mbi veprën e Eqrem Çabejt

Shkrimtarë dhe përkthyes rezidentë në Tiranë

Maqedonasi Nikola Madzidov i pari resident në Tiranën tradicionale Nikola Madzirov, foto nga Thomas Kierok

Biografi e shkurtër

Madzirov, “promovuesi” i rezidencës letrare Nikola Madzirov (poet, eseist, përkthyes) lindi në vitin 1973, në Strumë, Maqedoni në një familje refugjatësh nga luftrat ballkanike. Poezia e tij është përkthyer në tridhjetë gjuhë dhe është publikuar në revista dhe antologji në Evropë, USA, Amerikë Latine dhe Azi. Për vëllimin poetik “Të mbyllur në qytet” (1999), ai fitoi çmimin “Studentski Zbor”, si libri më i mirë debutues, ndërsa për “Diku askund”(1999) çmimin “Aco Karamanov”. Fiton çmimin “Hubert Burda për autorë nga Evropa Lindore me vëllimin me poezi “Gur i zhvendosur” (2007). Çmimi u dha nga një juri me anëtarë poetët Peter Handke dhe Michael Kruger. Për të njëjtin vëllim në “Mbrëmjet Poetike të Strugës” fiton çmimin më prestigjioz poetik të Maqedonisë “Vëllezërit Miladinov”, Madzirov është njëri nga koordinatorët e rrjetit ndërkombëtar të poezisë Lyrikline, me qendër në Berlin. Fitues i disa bursave ndërkombëtare: International Writing Program (IWP) në Universitetin e Ajovës në USA; KultuKontakt në Vjenë; Literarisches Tandem në Berlin; Internationales Haus der Autoren në Graz’ Literatur Haus NÖ në Krems dhe Villa Valdberta në Mynih. Saksofonisti dhe një nga kompozitorët më të njohur të jazz-it, Oliver Lake,( bashkëpunëtor i Björk dhe Lue Reed) ka kompozuar muzikë me poema të Madzirov, në një performancë në Festivalin e Jazz-it, Pitsburg 2008. Në Festivalin e Poezisë në Berlin janë shprehur për Nikola Madzirov se: “Poezia e Madzirov-it godet me butësinë e saj. Ai luan me objekte të të përditshmes, duke përmbysur kuptimin e tyre të drejtpërdrejtë, asosacion një mënyrë për të krijuar pyetje përmes modeleve të reja dhe eksploron botë të reja sensuale”. Në një intervistë për “California Poetics”, Madzirov shprehet se: “Heshtja dhe errësira janë dy gjysmat bazë të kodit universal të të kuptuarit. Në heshtje, të gjitha zhurmat janë të barabarta, në errësirë, të gjithë objektet janë të njëjtë. Poezia hap dimensione të reja për rikrijime fjalësh dhe dritë individualiteti. Që të jesh në gjendje të shkruash është e nevojshme të udhëtosh edhe përmes botës, edhe përmes vetvetes”.

Përveç shfrytëzimit të kësaj periudhe për njohjen e vendit dhe krijimtarinë, shkrimtarët dhe përkthyesit e ftuar krijojnë mundësinë e kontakteve më të gjera me botën letrare të vendeve prej nga vijnë, duke ofruar nxitje të vëmendjes së vendeve dhe të shoqërsë së tyre edhe për artistët dhe letërsinë shqiptare. Ftesa për të mirëpritur shkrimtarë dhe përkthyes nga Ballkani dhe Evropa, parashikon programe leximesh, krijimesh dhe bashkëpunimesh të shkrimtarëve të ftuar me shkrimtarët vendas. Por gjithashtu edhe koordinim të veprimtarive që, bashkë me ta të promovohet edhe krijimtaria e

shkrimtarëve dhe përkthyesve shqiptarë jashtë vendit. Për Lekën, pikërisht kjo “përbën thelbin e këtij programi që nga njëra anë nxit pasurimin e jetës kulturore shqiptare”. Gjatë këtij muaji, shkrimtari apo përkthyesi që do të fitojë qendrimin në “Shtëpinë e Shkrimtarit dhe Përkthyesit” do të ketë jetën e tij të pavarur për të jetuar dhe krijuar në qytet. Të ftuarve i ofrohen kushte për të hyrë në kontakt dhe për t’iu bashkuar jetës kulturore të qytetit, që përfiton nga prania dhe marrëdhënia me të. Formatet artistike të ofruara janë konceptuar lexime, si guida poetike –

itinerare përmes teksteve, përkthime të ndërsjella dhe shkëmbimesh kulturore mes të ftuarit dhe komuntetit të shkrimtarëve, përkthyesve, botuesve, lexuesve dhe studentëve, sidomos atyre të gjuhëve të huaja. Gjatë kohëqëndrimit një mujor shkrimtari apo përkthyesi vihet në kontakt me shkrimtarë apo përkthyes vendas, për të filluar një bashkëpunim, i cili i hap rrugën procesit të publikimit një vepre të ardhshme që ka filluar, zhvillohet apo përfundon në Tiranë. “Qëllim parësor mbetet fakti se shkrimtari dhe përkthyesi, gjatë qëndrimit 1 mujor në Tiranë të kontribuojnë në shkëmbimin kulturor dhe të lidhë letërsinë vendase me skenën letrare të rajonit dhe Evropës, duke ofruar bashkëpunime të fushë të promovimit, përkthimit dhe botimit të letërsisë shqipe në gjuhët e kontinentit dhe të letërsisë së të ftuarve në rezidencë në gjuhën shqipe. Qëllim tjetër i këtij projekti është të promovojë shkrimtarë dhe përkthyes, të cilët tregojnë aftësi në dobi të zgjerimit të kontakteve me botën letrare, por edhe të vënies në rrjedha bashkëpunimi të letërsisë së krijuar në gjuhën shqipe me personalitete dhe me ngjarje me rëndësi letrare të rajonit dhe Evropës. Gjithashtu një qëllim është edhe nxitja e krijimtarisë aktuale shqiptare, promovimi i asaj që është pranuar si vlerë, që ka treguar origjinalitet dhe që bën përpjekje të afirmohet në një treg më të gjerë se ai vendas”, vijon drejtuesi i “Poeteka”, Arian Leka. Shtëpia e Shkrimtarëve dhe e Përkthyesve në Tiranë është një mundësi më shumë në ofertën që qyetit bën për shkrimtarët, përkthyesit dhe njerëzit e letrave në përgjithësi, të cilët, falë cilësive të tyre të spikatura, ofrojnë gjallërim të jetës kulturore dhe mundësi më të zgjeruara për ata që bëhen pjesë e këtij projekti. Favorizuesja dhe ajo që përdoret si moto për këto qendra projektesh është fakti se këto nuk i kufizojnë shkrimtarët dhe përkthyesit në veprimtarinë e tyre,

por i lejojnë të vazhdojnë “jetën e vjetër në një vend të ri”. Këto projekte nxisin gjithashtu individët për të marrë në konsideratë vlera të krijuara jashtë komunitetit prej nga ai vjen, duke u bërë kështu një urë lidhëse si brenda komunitetit të tij, ashtu edhe të kominitetit tjetër që e mirëpret. Përvoja e të jetuarit në Tiranë, kontaktet me profesionistë dhe njerëz të rinj, i nxjerr shkrimtarët dhe përkthyesit nga gjendja e izolimit dhe vetizolimit kulturor, gjuhësor dhe institucional, duke i vendosur ata në marrëdhënie ndërvepruese me kulturat pritëse. Pritshmëria më e madhe e projektit, sipas Lekës, “buron prej faktit se aplikantët e përzgjedhur, veç vlerave individuale letrare do të ofrojnë edhe bashkëpunime me autorë vendas, që finalizohen me përkthimin veprave të autorëve shqiptarë në gjuhët e kontinentit”. “Një tjetër profit i projektit në aspektin ideal saj mund të jetë thjesht formal (si nënshkrimi i një vepre prej një autori të njohur me emrin e qytetit mikpritës, në rastin tonë Tirana – për analogji Trieste në Itali apo Pula e Kroacisë për James Joyce) apo duke përjetuar itinerare dhe vokacione të reja ndaj një vendi që deri tani kishte mbetur jashtë vëmendjes së këtij autori (e tillë si vepra Komo e shkrimtarit Srdjan Valjarevic, shkruar në një shtëpi shkrimtarësh në Komo të Italisë dhe e botuar më pas në gjuhët më të rëndësishme evropiane.)”. Ky është viti i katërt që “Poeteka” bashkëpunon me “Traduki”-n, për Festivalin e Poezisë dhe për botimet e prozës dhe poezinë nga Ballkani (deri tani 14 tituj). Gjithë kjo punë është “e prekshme” përmes “Poetekës” (deri tani numërohen 24 numra të revistës “Poeteka”), 14 tituj të prozës dhe poezisë ballkanike, 8 edicione të festivalit “Poeteka”, netët e kulturës poetike holandeze, netët e komunikimit ballkanik dhe dy konferenca shkencore. B.Goce

Kulturë Shqiptari Alfred Mirashi në Firence me “Art Projekt”

• E martë 5 mars 2013

irence, Genova, Shanghai, Roma, Yiwu, Londra, Qytetet e Artit për Artin Bashkëkohor Subjekt i kësaj ekspozite janë edhe muzikantë të famshëm të tillë, si: Bob Dylan, Leonard Cohen, Laura Pausini dhe Giorgio Faletti. “Artour-o Il Must”, platforma dedikuar projekteve të artit dhe dizajnit, është kthyer në Firence për vitin e nëntë. Organet, institucionet, shoqatat, muzetë dhe kompani do të vijnë së bashku në kryeqytetin toskan dhe do të flasin për identitetin e tyre dhe aktivitetet që bëhen vazhdimisht në territorin e tyre. Kompania milaneze “Art Projekt” prezantohet në këtë aktivitet me artistin shqiptar Alfred Milot Mirashi, artistin e famshëm italian Marco Nereo Rotelli dhe Colomba d’Apolito. Si çdo vit “Artour-o” tërheq vëmendjen e biznesit duke u treguar në fjalorin artistik. Edhe ky edicion ofron vlerësimin “Artour-o Silver”. Dhomat e Villa La Vedetta hapen për publikun të premten, 8 mars, duke krijuar një muze të gjallë dhe vital dhe duke prezantuar identitetin e fortë që karakterizon artistët që marrin pjesë në këtë eveniment artistik. Artisti shqiptar Milot merr pjesë me skulpturën e titulluar “Passpartout”. Kritikja Orlandini për artin e Mirashit Të hapur, pa çelësa “Arti i Alfred Milot Mirashit është ai i një artisti thellësisht të pasionuar. Unë guxoj të them se primare në punën e tij është nevoja për të komunikuar, në mënyrë që të krijojë lidhjet dhe pikat e transferimit janë çelësat për të kuptuar se ju mund të aplikoni për punën e tij”, vlerëson kritikja fiorentine Carolina Orlandini për artin e Alfred Milot Mirashit, të formëzuar këtë herë të “Passepartout”. “Për më tepër, çështja kryesore, përsëritur aq shpesh në veprat e Alfredit, është

emblema objekt - nëse janë apo jo të hapur, emblem e automjetit për të bërë një zgjerim të kufijve. Në këtë rast ajo nuk është më e hapur, por një derë e vërtetë, sa për të thyer një herë dhe për të gjithë, pengesat që parandalojnë një lidhje të vërtetë

“The New York Times” për skenën e artit bashkëkohor në Kosovë Në qershor, Kosova do të bëjë debutimin në Bienalen e Venecias. Artisti 26-vjeçar Petrit Halilaj, talenti i të cilit kur vizatonte me dy duart përnjëherë, u dallua në një kamp refugjatësh në Shqipëri, do të përfaqësojë Kosovën me një ekspozitë vetjake. Ai krijon instalacione ku kombinon grumbujt e dheut dhe rrënojave, pulat e gjalla dhe vizatimet e tij të ndërlikuara. Kjo është një ngjarje e madhe për të dy: Halilajn dhe skenën e artit bashkëkohor në Kosovë. Por kjo nuk ka ndodhur pa polemika. Gjithçka që ka të bëjë me Kosovën bie në nivelin e politikës dhe skena e artit bashkëkohor nuk përjashtohet. Vendet si Rusia, Kina dhe Spanja nuk e njohin Kosovën që shpalli pavarësinë nga Serbia, pesë vjet më parë. Të prezantosh Kosovën në Bienale “është një sfidë e bukur, e cila ka shumë shtresa”, thotë Halilaj, i cili ndan kohën e tij mes Berlinit, Prishtinës dhe Montavas së Italisë. Pavarësisht aspektit të ndërlikuar politik rreth pjesëmarrjes së tij në Bienale, shumë artistë kosovar prezantimin në Bienalen e Venecias e shohin si një hap të rëndësishëm. “Kur mendon për Venecian e mendoni atë si një ëndërr”, ka thënë Erzen Shkololli, një artist i cili është bërë drejtor i Galerisë Kombëtare të Kosovës. “Pra është e mahnitshme që ne kemi shansin që për herë të parë të marrim pjesë në këtë ngjarje”.

dhe të sinqertë në mes njerëzve dhe kulturave”, vijon kritikja. Sipas saj, çelësat janë përdorur zakonisht për të mbyllur, për t’u siguruar se diçka mbetet brenda apo që mbrojnë atë që është përtej përmbante një derë. Ndërsa ajo thekson se në rastin e

Një udhëtim plot aventura thuajse të paimagjinueshme, një jetë me shpresë dhe triumfe të tëra për t’u zbuluar në ekranin e madh të kinemasë, tashmë edhe asaj shqiptare. “Life Of Pi” filmi fitues i katër statujave Oskar, fillon projeksionet e tij në Tiranë prej datës 5 mars. I shpallur fitues në kategoritë: regjia më e mirë, fotografia më e mirë, efektet më të mira dhe kolona më e mirë zanore, filmi është një përshtatje nga romani bestseller me të njëjtin titull, shkruar nga kanadezi Yann Martel. Me këtë libër Martel është vlerësuar me çmimin prestigjioz letrar “Man Booker Prize” në vitin 2002 ndërsa pati vlerësime edhe në konkurse të tjera. Filmi i cilësuar si i pamundur për t’u konvertuar në kinema, është drejtuar nga regjisori Ang Lee. Ai sjell në skenë aktorë mes të cilëve: Suraj Sharma, Irrfan Khan, Adil Hussain, por edhe aktorë të njohur, si: Tobey Maguire, Gérard Depardieu. Filmi ka marrë rreth 36 çmime të ndryshme, ndërsa menjëherë pas triumfit në Oskar, arkëtimet e tij në kinematë e huaja u rritën ndjeshëm. Sa për kritikën ajo thuajse njëzëri e ka vlerësuar filmin si një kryevepër filmike, duke vënë theksin në mrekullinë e realizimit vizual dhe narrativ. Filmi tregon aventurën e një djali dhe një tigri nëpër oqean për 227 ditë. Është një rrëfim mbytjeje, rreziku, vetmie i cili shndërrohet në një metaforë të madhe të forcës së besimit. Pi Patel (interpretuar nga Suraj Sharma) lind në Pondicherry, të Indisë, në vitin 1970. Babai i tij është pronari i një kopshti zoologjik dhe Pi (Paj)

Alfredit, çelësat paraqiten të shtrembëruar, “duke u dhënë atyre një formë që e bën atë të papërdorshëm tani”. “Mesazhi godet drejtpërdrejtë dhe të përcjell pikën fokale të punës së tij. Çelësat nuk duhet të përdoren. Sot si kurrë më parë ne kemi nevojë për të

komunikuar, për të hyrë në marrëdhënie të drejtpërdrejtë me të tjerët, për të krijuar lidhje dhe për të krijuar transparencë. Një kyç i thyer është një mjet teorikisht i padobishëm”, nënvizon Orlandini, ndërsa i atribuohet idesë së Milotit si të dobishme për të gjithë. “Instalimi i paraqitur në Gjykatën e Artit Bashkëkohor do të dëshmojë aftësinë për të hapur ato dyer të mbyllura dhe ende për të kapërcyer pengesat në atë që perceptohet shpesh si e ndryshme dhe armiqësore. Miloti ka jetuar dhe përjetuar personalisht çfarë do të thotë takim i kulturave në mënyrë të ngushtë dhe që janë ende kaq të largëta në kohë, të tilla si kultura shqiptare dhe ajo italiane. Puna e tij është në fakt rezultat i udhëtimeve të tij, duke eksploruar botën në një re dhe në mënyrë kurioze. Fakti është çelësi që hap çdo derë”, përfundon Carolina Orlandini. Edicioni i ri i “Artur-o Il Must” premton të ketë këtë vit një prani shumë të rëndësishme artistësh. Mes tyre përmendet kthimi i mirëpritur i “Fiumara Foundation d’Arte”, të Mudima Fondacioni dhe “Luzzati Muzeu”. Krahas këtij viti janë të vlefshme edhe ato të cilësuara si “hyrje e re”. Përmendet ndër të tjera, Qyteti i Artit me ekspozitën udhëtuese “Jeta ime sekrete” krijuar nga Massimo Cotto. Subjekt i saj janë edhe muzikantë të famshëm të tillë, si: Bob Dylan, Leonard Cohen, Laura Pausini dhe Giorgio Faletti. Eksperiment me ngjyra dhe furçca, hapësira, “Workshop Zattere” për artin dhe kulturën, i hapur së fundmi në Venecia, prania e Akademisë së Arteve të Bukura të Romës dhe shumë kompanive të tjera që dialogojnë me botën e artit bashkëkohor dhe dizajnin e tyre si konsumatorë, janë pjesë e kësaj platforme artistike. “Artour-o, një sistem i jetës” do të qëndrojë e çelur deri më 10 qershor 2013. b.g

“Life Of Pi”

premierë në kinema

kalon ditën e tij mes tigrave, zebrave, hipopotamëve dhe krijesave të tjera ekzotike. Që në vogëli, Pi zhvillon teoritë e tij për besimin dhe duke qenë i pasionuar pas të gjitha feve beson se mes njerëzve, kafshëve dhe natyrës ka një lidhje të madhe. Por këto ide fillojnë të ndryshojnë kur Pi tenton të bëhet mik me një tigër nga Bengala të quajtur Richard Parker. Babai i tij i shpjegon se nuk mund të ketë një miqësi mes të dyve. Kur Pi mbush 17 vjeç, babai i tij vendos që të shesë kopshtin zoologjik dhe të

emigrojë me familjen në Kanada në kërkim të një jete më të mirë. Por gjatë udhëtimit, anija ku familja dhe kafshët udhëtojnë shkatërrohet nga një stuhi gjigande, duke lënë të gjallë vetëm Pi, i cili në tentativë për të shpëtuar hipën mbi një varkë ku gjen një surprizë aspak të këndshme: tigrin Richard Parker. Paralajmërimet e babait bëhen të vërteta, pasi mes djalit dhe tigrit fillon një luftë për ekzistencë. Por me kalimin e ditëve të dy do të mësojnë se bashkëekzistenca e tyre është e vetmja shpresë për shpëtim.

« speciale

Portret

E martë 5 mars 2013 •

Mjeku Mylazim Myftari, një jetë në shërbim të njerëzve Nga Kastriot AHMATI

i është një njeri i qetë, me shumë miq e shokë, mbahet drejt dhe kudo që të ndodhet, në çdo ambient, nuk e lenë rehat. Kjo në kuptimin e mirë të fjalës. E përshëndesin, e rrethojnë me respekt, e pyesin për çdo gjë, e kanë si pikë referimi. Sepse ai është njeri nga ata, të bluzave të bardha, që i shërbejnë jetës, që qëndrojnë në roje të saj, vigjelentë, të pagjumë. Është mjeku pediatër, Mylazim Myftari, tashmë zv/drejtor i ISKSH, pranë QSU “Nënë Tereza”, Tiranë. Dikur, një ditë, në poliklinikën nr 8, në Tiranë, kohë kur doktor Mylazimi, punonte si pediatër, ndërsa unë prisja të futesha te mjeku im i familjes, dëgjoj një prind që i thoshte tjetrit për të: “Nuk ja harroj kurrë, më shpëtoi jetën e djalit, të cilit ja kishin prerë shpresat! S’di si t’ja shpërblej atij njeriu’’! I riu Myftari, përfundoi Fakultetin e Mjekësisë në vitin 1977 dhe siç ishte regulli në atë kohë, vitin e stazhit e bëri në spitalin e Gramshit, në vendlindjen e tij, mandej për 4 vjet u specializua për pediatri në Tiranë, ku punoi dhe për 2 vite të tjera në reanimacionin e këtij sektori. U rikthye në spitalin e qytetit të tij të lindjes dhe në periudhën kohore 1984-89, ju përkushtua uljes së vdekshmërise foshnjore, në maksimumin e mundshëm, kësaj radhe si drejtues i shëndetësisë në rrethin e Gramshit. Emri i tij u bë mjaft i njohur në atë kohë në rrethet mjekësore, sepse Gramshi u bë një nga rrethet me vdekshmërinë më të ulët në rrafsh kombëtar. Së bashku me shefin e obsetrisë-gjinekologjike, mjekun Bashkim Tabaku, me të cilin bashkëpunoi plot pasion, ata u bënë kampionët e jëtës, i shërbyen asaj si ëngjëj mbrojtës. Stoicizmi dhe fanatizmi i tij në punë atë kohë, tregohej në mënyrë anektodike nga bashkëqytetarët, sepse Mylazimi kishte plot 93

ditë pa shkuar një natë në shtëpi, pranë gruas e 3 fëmijëve, duke vigjëluar, në rojë të jetëve të sapoçelura. Ai gjithmonë thotë se çdo arritje e sukses të tijin në fushën e mjekësisë, e ka falë kujdesit e perkushtimit të bashkëshortes, Irenës, e cila e kishte çliruar nga detyrimet e tjera. Është interesant të theksohet edhe fakti, se udhën e tij nga 3 fëmijët, 2 vajza dhe 1 djalë, e vazhduan, vajza e dytë Julinda dhe djali Iliri, të cilët përfunduan studimet në Fakultetin e Mjekësisë, e sot punojnë në profilet e tyre. Në vitin 1989 rikthehet në Tiranë, në poliklinikën nr 8, ku punoi sërish plot përkushtim e pasion deri më 1991. Nga ky vit e deri më sot, mjeku pasionant e i talentuar në fushën e pediatrisë, kalon në sistemin e sigurimeve shoqërore, në drejtorinë e përgjithëshme, ku i përkushtohet problemeve të kempit. Ndërkaq edhe në këtë

sektor, ai i futet punës me seriozitetin që e karakterizon dhe një vit më vonë, emërohet shef i ekspertizës së punës gjithmonë për kempin. Nga e hëna deri të shtunën (atëherë e shtuna ishte ditë pune),ai sistmonte me dokumentacionin përkatës deri në 80 vetë në ditë, që nga fëmijët dhe invalidët e punës. Nga 1992, deri në vitin 2008, për 17 vjet resht, doktor Mylazimi, punoi si përherë plot përkushtim, në Drejtorinë e Sigurimeve Shoqërore të Tiranës, duke mbuluar kempin dhe paaftësinë e përkohëshme në punë. Mandej, vazhdon shkallët e ngjitjes në detyrë, si kryetar dege dhe nga 2009-ta e shohim si drejtor të institucionit, deri në vitin 2012. Nga kjo periudhë e deri më sot, ai vazhdon të punojë si zv/drejtor në ISKSH, pranë QSU ‘’Nënë Tereza’’,Tiranë. Ky institucion menaxhon dhe kontrollon gjithë aktivitetin në QSUT, në dy maternitetet ‘’Mbreteresha Gjeraldinë’’ dhe ‘’Shefqet Ndroqi’’, gjithmonë për problemet e fushës së sigurimeve e kujdesit shëndetësor. Sipas doktor Myftarit, insistohet që të zbutet sa më shumë procedura e punës përkatëse nga ana e punonjësve të kësaj strukture dhe drejtuesve të saj, të eleminohen radhët, qoftë në drejtim të ekzaminimeve dhe recetave të shtrenjta. Insistohet gjithashtu, që të zbatohet me korrektesë procedura e përfitimit nga ligji i sigurimeve shëndetësore, që fillon me mjekun e familjes, atë specialist në shërbimin parësor, më pas me specialistët dhe shefat e shërbimeve në katër spitalet universitare, deri në DSKSH (Drejtoria e Sigurimit dhe Kujdesit Shëndetësor, pranë QSUT). Janë rreth 4 dekada mes bluzave të bardha, plot 36 vjet punë me djersë të ndershme, pasion e përkushtim, në mbrojtje dhe në shërbim të jetës. I tillë është doktor Mylazim Myftari, i cili ka vënë jetën e tij në ruajtjen e jetëve njerëzore…

sport • E martë 5 mars 2013

Gati supersfida, Junajtid dhe Real sot për të dhënë gjithçka në fushë “Old Trafford” ndizet sot me një nga sfidat më të rëndësishme në Evropë, ku përballë do të vihen Reali i Madridit dhe Man. Junajtid. Takimi i parë në barazim 1:1 duke lënë çdo gjë të hapur rreth kualifikimit

Interi në ankth për Guarin Interi është në ankth për Fredi Guarin. Kolumbiani në takimin kundër Katanias, ku zikaltrit fituar në fund me rezultatin 3 : 2, është dëmtuar mesfushori kolumbian. Guarin ka pasur probleme në kaviljen e këmbës së majtë, por edhe pse me dhimbje ai ka shtrënguar dhëmbët dhe ka luajtur deri në fund të takimit. Por, ky dëmtim mund t’i kushtoj kolumbianit, i cili rrezikon të humbasë ndeshjen e Ligës së Evropës kundër Totenhemit. Stafi mjekësor i Interit do të shoh me kujdes gjendjen fizike të Guarin dhe më pas do të vendos nëse ai do të jetë në dispozicion e trajnerit Stramaçioni për transfertën në Londër.

Nejmar mund të transferohet në Evropë Talenti brazilian i Santosit, Nejmar, ndez dritën jeshile për një transferim të mundshëm në Evropë gjatë merkatos së janarit. Pas kritikave të Peles dhe formës së dobët që sulmuesi po tregon në javët e fundit, duket se 21-vjeçari do të bëjë një hap pas, pasi përherë është shprehur se dëshiron të luajë në Brazil deri në përfundimin e Kupës së Botës 2014. Prej kohësh flitet për një parakontratë mes lojtarit dhe Barcelonës dhe tashmë duket gjithmonë edhe më pran transferimi i tij në Evropë. Disa skuadra evropiane dhe jo vetëm Barcelona kanë pasur kontakte me talentin brazilian, i cili për të vërtetuar se është ai pasardhësi i Peles, duhet të luaj në ritme të larta edhe në Evropë.

Kapelo: Kasano është i pandreqshëm!

ot rifillon Liga e Kampioneve dhe menjëherë përballë do të jenë dy skuadra që padyshim janë ndër më të mëdhatë në futboll. Man. Junajtid dhe Reali i Madridit. Ndeshja e parë, e luajtur në Madrid, lë çdo gjë të hapur për sot se cila prej dy skuadrave do të avancojë për në çerekfinalen e Ligës së Kampioneve. Ndërkaq, para sfidës së sotme, natyrisht që ekziston një ankth i madh nga ana e të dyja ekipeve, por vetëm ekipi që do të jetë më i qetë në fushë do të ketë më shumë gjasa për të fituar. Ferguson: Shënojnë gol të dyja skuadrat Trajneri i Mançester Junajtid, Sir Aleks Ferguson, është shprehur se ndeshja e sotme do të jetë e veçantë dhe shumë e rëndësishme për të dyja skuadrat, teksa thotë se Junajtid është në formë përpara kësaj ndeshje. “Natyrisht që do të jetë një ndeshje e cila do të ndahet vetëm nga detaje të vogla. Megjithatë, ne i kemi bërë të gjitha përgatitjet e nevojshme për këtë sfidë. Ndonëse duhet pranuar se në sfida të tilla, përgatitjet nuk mjaftojnë por duhen edhe pak fat”,- u shpreh Ferguson. Ndërkaq, trajneri i Junajtid shprehet gjithashtu se të dyja skuadrat do të shënojnë sot dhe duhet synuar fitorja, e jo

Ronaldo: Dua gol në “Old Trafford” Kristiano Ronaldo ka zbuluar se do të ishte shumë i lumtur nëse do të arrinte të shënonte një gol në sfidën e nesërme ndaj Mançester Juanjtid në “Old Traford”, ai që ka qenë stadiumi i tij dhe ku kthehet për herë të parë që prej largimit nga ekipi anglez drejt Real Madrid. “Do të ishte një ndjenjë fantastike. Nëse shënoj ndaj Mançester Junajtid, do të ishte spektakolare. Nuk di të them se si do ta festoja, do të ishte diçka spontane, por do të dëshiroja shumë të isha në një situatë të tillë”, deklaroi lojtari i cili në ndeshjen e parë respektoi ish-skuadrën e tij duke mos festuar golin që shënoi. Megjithëse portugezi po përpiqet të eliminojë Mançester Junajtid nga Liga e Kampioneve, ai pret një trajtim të mirë nga tifozët anglezë të cilët nuk i kanë harruar lehtë 6 vitet për të cilat ai ka veshur fanellën e kësaj skuadre. “Jam i sigurt se do të më presin mirë. Pas viteve që kalova këtu dhe miqësive që kam krijuar, jam i sigurt se ky do të jetë një nga vendet ku do të më duartrokasin më shumë. Koha që kalova aty ishte fantastike”, deklaroi portugezi që padyshim do të jetë personi në qendër të vëmendjes në natën magjike të “Old Traford”.

barazimi pa gola. “Unë kam përshtypjen se të dyja skuadrat do të shënojnë sot. Ideja është kush shënon më shumë dhe kush pëson më pak. Duhet të jemi shumë të kujdesshëm në mbrojtje. Mendoj se në ndeshjen e parë bëmë një paraqitje të mirë në mbrojtje, por jo në sulm. Këtë herë, do të synojmë të shënojmë më shpejt”,- u kryeredaktor Brahim Shima

s t a f f

zv/kryeredaktor: Armand Maho Mariglen Mulla

Fabio Kapelo është i bindur se Antonio Kasano nuk do të ndryshojë kurrë, për shkak të natyrës që ka. Trajneri italian, që e njeh mjaft mirë dhe e ka drejtuar te Roma dhe te Real Madrid, ka shpjeguar se pse fantazisti ka pasur shumë probleme në karrierën e tij pikërisht për shkak të kësaj sjellje. “Shpresoja që të ishte pjekur pas lindjes së fëmijës së tij, por vazhdon gjithmonë e njëjta histori. Ai është një djalë i mirë, shumë bujar, por nuk njeh kufij dhe kur shpërthen, nuk di të ndalet”, shpjegoi Kapelo, duke komentuar polemikën e fundit të sulmuesit me trajnerin e Interit, Andrea Stramaçioni. “Nuk njeh kufij, - ka deklaruar Kapelo. Kjo ka ndikuar në karrierën e tij, ai e sheh futbollin vetëm në mënyrën e vet dhe nuk arrin të ketë një shkëmbim opinionesh me shokët e skuadrës, të cilët me kalimin e kohës humbin çdo lloj vlerësimi ndaj tij.” Ndërkohë, për të shuar disi polemikën tek zikaltrit, është dashur edhe ndërhyrja e presidentit Morati, i cili ka treguar se vazhdojnë të vlerësojë jashtëzakonisht shumë sulmuesin. “Nuk isha prezent por të gjithë po mundohen ta normalizojnë debatin, - ka theksuar Morati. Ai është një kampion dhe artistët janë gjithmonë të veçantë në llojin e tyre. Gjëja më e keqe është që ngjarje të tilla ndodhin, jo se dalin nga dhomat e zhveshjeve pasi kur punon me 40 persona, gjërat edhe mund të dalin nga klubi.”

Gigs ndeshjen e 1000-të me Man. Junajtid Rajan Gigs është kthyer në një ikonë gjigande për Man. Junajtid. Tashmë në një moshë të madhe, Gigs vazhdon ende të luajë për Junajtid në nivelet më të larta, duke gëzuar një formë të mirë. ndërkaq, sot në rast se Gigs do të luajë, do të jetë ndeshja e tij e 1000-të. “Padyshim që kjo ndeshje do të thotë shumë për mua. Është shumë e rëndësishme dhe shpresoj të jem në fushë, por më tepër të jap maksimumin tim. Nuk jam nën presion pasi kam shumë eksperiencë, por e di që ndeshja e sotme ka një rëndësi shumë të madhe. Deri më tani ka qenë një sezon i shkëlqyeshëm për ne, por duhet të vazhdojmë me këtë ritëm deri në fund që të fitojmë trofetë”,- mbylli Gigs.

Barça humb vendin e parë Humbjet e fundit të Barcelonës në kampionat, Kupë dhe Ligën e Kampioneve, kanë bërë që Barcelona pas 22 muajsh radhazi, të humbë vendin e parë në renditjen botërore të klubeve në renditjen e Federatës Ndërkombëtare e Historisë dhe Statistikave të Futbollit (IFFHS). Tani vendi i parë mbahet nga Çelsi, që renditet para Atletiko Madrid, ndërsa skuadra më e mirë për muajin shkurt është cilësuar Bajerni i Mynihut, që ka regjistruar vetëm suksese në të gjitha kompeticionet ku merr pjesë. Barcelona ka lënë vendin e parë dhe ka rënë në vendin e pestë, por tashmë kjo renditje po pëson ndryshime të vazhdueshme, pasi Çelsi që mban vendin e parë duhet të kualifikohet në Kupën FA dhe në Ligën e Evropës që të mbajë këtë pozicion. Ndërkohë, Atletiko Madrid është i destinuar të humbasë pozicione pasi nuk merr më pjesë në Kupat e Evropës, e më sa duket, në muajin e ardhshëm do të jetë Bajern Mynih që do të ngjitet në majën e kësaj renditje, me shpresën për të qëndruar aty për një kohë të gjatë pasi është ekipi më i ekuilibruar mes 10 të parëve.

Ozil: Kam besim tek kualifikimi Mesfushori i Real Madridit, Mesut Ozil, është i bindur se madrilenët mund ta mposhtin rivalin e Ligës së Kampionëve, Man. Junajtid. Reali të martën do të udhëtojë në “Old Trafford” për ndeshjen e kthimit të garës evropiane, pas dy fitoreve radhazi ndaj Barcelonës që kanë shtuar moralin e skuadrës, me një mesazh të qartë për skuadrën e tij. “Nëse mund ta mposhtni Barcelonën, atëherë ju mund ta mposhtni edhe Mançesterin. Ne kemi një respekt të madh për Junajtid, por synojmë të luajmë lojën tonë; kështu ne mund të mposhtim këdo”, ka thënë Ozil.

shpreh Aleks Ferguson. Murinjo: Jemi në formën më të mirë Nga ana tjetër, trajneri i Realit të Madridit, Zhose Murinjo, mundohet të karikojë të tijët duke thënë se Reali është në momentin e vet më të mirë. “Po kalojmë një formë të shkëlqyer. Jo vetëm si ekip, por

edhe lojtarët janë në formën e tyre më të mira. Në ndeshjen e fundit pash një Pepe në më të mirën e vet. Sa për ndeshjen e sotme, pres një Mançester shumë mbrojtës, megjithatëse ata janë përherë të rrezikshëm me kundërsulme. Ndaj duhet të jemi po aq të kujdesshëm në mbrotje, sa të saktë edhe në sulm”,- u shpreh Murinjo.

politika: Oli Xhilaga, ervin koçi ekonomia: brikena dervishaj sociale: Erta bode rrethet: blerina spaho kronika: mariglen mulla kultura: blerina goce design&layout: Daniel Prifti, Gëzim Duzha

Adresa: Rr. Dull Keta, nr. 5. (Rr. e Dibrës), Tiranë

Renditja sipas IFFHS 1. Çelsi 307 pikë 2. Atletiko Madrid 304 3. Bajern Mynih 292 4. Korinthians 287 5. Barcelona 283 6. Boka Xhuniors 281 7. Real Madrid 277 8. Juventus 241 9. Inter 234 10. Sao Paulo 230

marketing: eligerta dyrmishi cel: 067

20 62 200

e-mail: eligertad@yahoo.com

www. gazetametropol.com e-mail: gazetametropol@yahoo.com

« hipotekat

E martë 5 mars 2013 •

Nuk është kjo liria që kërkoje?..