Metropol 6 qershor by Gazeta Metropol

»4

NASIP NAÇO NË FUSHATË

Deri tani në Skrapar nuk është ndërtuar asnjë m2 rrugë E ENJTE

6 QERSHOR 2013 VITI IX, NR. 2994 TEL: 04 2 233 991 FAX: 04 2 233 998 ÇMIMI: 30 LEKË • € 1.5

gazetametropol.com

Psikologjia

Gjinushi: Të majtët të mos Sjelljet e nënave kur » votojnë LSI në koalicion

16-17

Përplasja mes kreut të PSD dhe Dashamir Shehit për zgjedhjet parlamentare. Qëndrimet për marrëveshjet »10

mësojnë se fëmijën e kanë me sindromën daun

MONITORIMI KOMPENSIMI

1000 familjet e reja që marrin lekët për tokën Miratohet lista e re me familjet në Tiranë, Shkodër, Vlorë, Durrës, Tiranë, Korçë, Berat, Kukës dhe Elbasan

»6

HARTA E PLOTË

Zbulohen tokat e lira që do t’u ndahen pronarëve Sipërfaqet në zonën e Karavastasë, në Tiranë, Fier dhe Berat. Hapat që do të ndiqen për ndarjen e plotë »7

Opinion Nga ARTAN DUKA

“Vija e kuqe” e radikalizimit opozitar »11

Nga SKËNDER SINA

Në Golem pas një gjysmë shekulli

»11

Eurodeputetët do të jenë në qendrat e votimit »3

SOJË KUKAN DO TË KRYE GRUPIN E POSAÇËM PËR TË VËNË NOTËN

KODEBATE NË KQZ, PS AN HET PËR PËRDORIMIN E ADMINISTRATËS

BERISHA PREZANTON PROJEKTIN E FERMERËVE

ZGURI: KEMI NEVOJË PËR KREDIBILITET NË TËS ADMINISTRIMIN E VO

»2

Rama: PS do të realizojë rilindje, por jo shkopin magjik

USHTRIA SHQIPTARE

Forcat e pakta në prag të pushtimit, ja arsyet pse iku Zogu Më 1 prill 1939 ishin: Këmbësoria, gjeneralë 2, kolonelë 5, major 16, kapitenë të I 27, kapitenë II 47, togerë 136, nëntogerë 106, aspirantë 1 »18

E PËRGJOI NGA LARG

Pasi i mësoi lëvizjet për disa ditë, i kërcënoi familjen: “Dua 30 mijë euro” Policia ngre kurthin për të kapur të riun. Zbulohet celulari dhe SMS e dërguara për të marrë shumën e parave »8

DO T’I HIDHNIN NË SHESH

Ish-i përndjekuri politik Tufa me shishe Molotov, gati për sulm

»9

« POLITIKË

E enjte 6 qershor 2013 •

KREU I PS-së NË ELBASAN, BASHKËBISEDON ME BANORË TË LABINOT-FUSHËS

Rama: Rilindje, por jo shkop magjik Prezantohen kandidatët për deputetë në Cërrik dhe Gramsh

Punësimi “Ne nuk jemi në fushatë elektorale që të tregojmë përralla e të bëjmë propagandë. Shkop magjik ne nuk kemi, përralla nuk tregojmë si gjyshi me jelek, që thotë pa pikën e turpit se do punësohen të gjithë. I thotë popullit ‘kemi hapur 200 mijë vende pune dhe do të hapim 250 mijë të reja’, ndërkohë që INSTAT-i thotë se kanë humbur 51 mijë vende të reja pune”, - u shpreh Rama lidhur me një çështje të tillë. Njëkohësisht kreu i socialistëve shkoi më tej me sqarimin. “Për ata që e kanë diplomën, ka 2 rrugë: ripërtëritje e sektorit publik, pra të konkurrojnë për administratë; dhe rritje të sektorit privat. Në sektorin publik të kemi konkurrencë, të kemi njerëz që japin kontribut dhe jo të bëhemi robër të politikës. Jo ‘futu në punë, se je yni’, por të hapim kapitull normal, që njerëz sipas meritës të punësohen me konkurse, por shkop magjik këtu nuk ka”, - vlerësoi ai. Akuza Premtimet e qeverisë dhe të Kryeministrit Berisha ishin në fokus të fjalës së Ramës. “Si mundet që banorët të hanë rrenën e radhës të Saliut se do të bëjë rimburisim me lekë në dorë? Në kaq vjet qeveria ka bërë vetëm korrupsion dhe propagandë”, - akuzoi Rama. Por ky nuk do të jetë modeli që do të ndjekë PSja. “Ne nuk do të shtrojmë rrugë që të mbeten rrugëve. Jo, nuk veprojmë siç ka bërë kjo qeveri, që ka zhytur në borxhe kompanitë për ato që nuk janë përfunduar akoma”, - u shpreh Rama. Një zgjidhje është dhe për prodhimin vendas. “Do të ngremë sa më shpejt rrjetin e nxitjes dhe të qarkullimit të prodhimit dhe më pas rrjetin e grumbullimit dhe të shpërndarjes së prodhimit, që të mos biem në situata që kalbet prodhimi ose e ofron prodhimin me çmime të paimagjinueshme, që nuk mbulon koston”, - tha gjatë

“Rilindja e fshatit nuk është abstrakte. Është një plan konkret, që fillon me dhënien e certifikatës së tokës për çdo familje fermere që jeton me tokën. Është një problem që ka tri aspekte, ka raportin me pronarët, me fshatin dhe fermerin, dhe është raporti me gjithë kapitalin e investuar në shtëpitë që duhen legalizuar. Kështu që një nga tri këto elemente është certifikata e tokës për familjet që jetojnë në fshat dhe që punojnë tokën e që duhet ta marrin atë tokë si pasuri të tyre të patundshme. Këtë ne do ta jetësojmë si proces duke filluar që ditën e parë të punës”, vuri në dukje Rama.

“Vota ime pro reformave dhe kundër populizmit”

Fushata elektorale

DEPUTETI I PS KUNDËR APLIKIMIT TË TAKSËS PROGRESIVE

PS akuza PD-së për ndasi fetare

“Aplikimi i taksës progresive duhet parë me kujdes”, - ky apel erdhi dje nga kandidati i pavarur Arben Malaj. Për ishministrin socialist të Financave, i cili kandidon si i pavarur në këto zgjedhje në qarkun e Vlorës, taksimi progresiv i propozuar nga Partia Socialiste mund të trembë investitorët. “Nuk duhet abuzuar me tatimin progresiv. Pa një rritje ekonomike, e cila rrit të ardhurat, është e pamundur që të kemi një rritje ekonomike të qëndrueshme për të përballuar sfidat. Debatet janë të nxehta në fushatë, por partitë politike duhet të jenë të përgjegjshme. Pasojat e krizës ekonomike do të rëndojnë mbi taksapaguesit shqiptarë”, - vuri në dukje Malaj. Po nëse ka këtë këndvështrim për taksimin progresiv, Malaj saktësoi dhe një herë pozicionin e tij në rast të fitores së mandatit të deputetit më 23 qershor. Ashtu sikurse ka bërë me dije edhe më parë, Malaj theksoi se mandatin e tij nuk do

ta shkëmbejë me karrige qeveritare. Ai do të qëndrojë deputet i pavarur në katër vjetët e ardhshëm dhe do të jetë pro reformave e kundër populizmit. Malaj kishte dhe një tjetër apel për dy forcat kryesore. “Të dyja partitë politike, ato që kanë pushtetin qendror dhe aty ku PS-ja ka pushtetin vendor, keqpërdorin mandatin e tyre kundër deputetëve të pavarur apo kundër partive konkurrente. Kështu që mesazhi im, edhe dje në takim

me përfaqësues të OSBE-ODIHRit, është se të gjithë shqiptarët, ata që përfaqësojnë partitë politike dhe ata që konkurrojnë si të pavarur, meritojnë të njëjtat standarde, zgjedhje të lira dhe të ndershme, ndaj qeveritë qendrore apo vendore të heqin dorë nga presioni direkt ose indirekt. Presioni me post apo joshja me para për të deformuar vullnetin e lirë të votuesve shqiptarë, në Vlorë dhe kudo në Shqipëri”, theksoi Malaj.

bashkëbisedimit me banorët e kësaj zone.

aktuale, ku mbizotëron krimi dhe korrupsioni, vjen për faktin se Ministria e Brendshme kontrollohet nga krimi. “Ka dalë jashtë kontrollit krimi. Sot është krimi që kontrollon Ministrinë e Brendshme dhe jo kupola e Ministrisë së Brendshme ajo që të kontrollojë krimin. Dhe raportet e ndërkombëtarëve kanë thënë

se krimi ndalon zhvillimin e ekonomisë së vendit, se krimi nga ana tjetër cenon jetën e çdo familjeje. Shifrat janë alarmante. Kur Saliu nxori duart e pastra para dhe ju tha: ‘Më jepni mundësinë të qeveris këtë vend’, numëroheshin mbi 8 mijë krime, vjet ishin mbi 20 mijë raste krimesh. Janë dyfishuar vjedhjet e shtëpive,

që do të thotë se fukarallëku dhe uria shtyjnë shumë njerëz drejt këtij krimi ordiner. Janë katërfishuar vrasjet e plagosjet”, u shpreh ai. Ja çfarë ofron PS-ja, sipas Ramës: “Një program i qartë riorganizimi dhe aksioni, në 300 ditët e para luftë ballë për ballë pa asnjë tolerancë me krimin për të vendosur rendin e sigurinë.”

Rendi Në fokus të programit të PS-së ishte përmirësimi i situatës së rendit dhe të sigurisë në vend. Sipas tij, me qeverisjen socialiste pas 23 qershorit do të vendoset rendi për 300 ditë. Në gjykimin e tij, situata

Zgjedhjet në një ditë? Shkelje e ligjit

Malaj: Mund të trembë investitorët

IRONIA PËR ISLAMIN

“Sot s’ka ujë për t’u larë, s’ka ujë për të pirë, s’ka ujë për të vaditur dhe kur bie shi, përmbytesh. Sigurisht që këtu jemi në një gjendje mesjetare. Jemi si në ato librat që i lexonim kur ishim të vegjël e na dukeshin si përralla, si legjenda. Erdha nga Korça. Ajo këneta që na dukej si përrallë ka dalë prapë, është aty. Është shfaqur prapë. Në Vlorë më tregonin se është rishfaqur zona malarike. Po shtohet mushkonja me shpejtësi të madhe. Është bërë mushkonja atje për ta marrë Saliu në koalicion. Po normal, se, kur mori Kastriotin në koalicion, mund marrë edhe mushkonjat”, - u shpreh Rama.

PS kundër Presidentit

Zgjedhjet e pjesshme lokale kundërshtohen nga opozita. PS-ja është kundër dekretit të Presidentit Bujar Nishani që zgjedhjet në tri njësi vendore, drejtuesit aktualë të të cilave kanë dhënë dorëheqjen për shkak të kandidimit si deputetë, të mbahen më datën 23 qershor. Për Partinë Socialiste publikimi i dekretit shoqërohet me paqartësinë e respektimit të afateve ligjore të përcaktuara në Kodin Zgjedhor. Nënsekretari i PS-së për zgjedhjet, Koli Bele, akuzoi kreun e shtetit Bujar Nishani se me dekretin e 31 majit për zgjedhjet e pjesshme ka shkelur ligjin, pasi Kodi përcakton se zgjedhjet bëhen jo më parë se 30 ditë e jo më vonë se 45 ditë. Nënsekretari i PS-së deklaroi se dekreti që përcaktoi se votuesit e Bulqizës, njësisë bashkiake nr. 1 në Tiranë dhe të komunës së Thumanës në Krujë do të votojnë më 23 qershor për të zgjedhur drejtuesit e rinj vendorë, ndër të tjera nuk i lë afat as KQZ-së qoftë edhe për të printuar fletët e votimit.

CERTIFIKATA E TOKËS

ë hapim kapitull normal, që njerëz sipas meritës të punësohen me konkurse, por shkop magjik këtu nuk ka”, , - kjo ishte përgjigjja që shkoi dje për banorët e Labinot-Fushës, që ngritën shqetësimin për çështjen e punësimit gjatë bashkëbisedimit të zhvilluar me kreun e PS-së Edi Rama. I stacionuar dje në qarkun e Elbasanit, kryetari i socialistëve zhvilloi bashkëbisedime me banorë dhe prezantoi kandidatët për deputetë në Cërrik e Gramsh. Në këto takime ishin jo të pakta çështjet që kërkojnë zgjidhje të trajtuara nga Rama. Kryesocialisti i ndërthuri zgjidhjet që ofron programi i PS-së bashkë me kundërvënien ndaj qeverisjes aktuale.

DEKRETI

Partia Socialiste akuzoi dje kryetarin e Partisë Demokratike Sali Berisha dhe kryebashkiakun Lulzim Basha për ndarje të shqiptarëve në bazë të fesë e krahinave. Përmes një deklarate për shtyp PS-ja vlerësoi se një lëvizje e tillë bëhet për të marrë disa vota më shumë. “Në dëshpërim e sipër për humbjen e sigurt që i pret më 23 qershor, Saliu, Luli e gjithë ç’vijnë poshtë Saliut e Lulit po përpiqen t’u fryjnë dasive fetare e krahinore. Për ca vota më tepër po përpiqen t’i ndajnë shqiptarët në myslimanë e të krishterë, në veriorë e jugorë, - thuhej në deklaratën për shtyp të PS-së. - Prandaj ky vend ka nevojë për rilindje, që të çlirohet nga disa sharlatanë, që për interesat e tyre të ngushta politike nuk hezitojnë të sulmojnë në mënyrën më të paskrupullt as harmoninë dhe bashkëjetesën mes shqiptarëve. Më 23 qershor shqiptarët do ta ndëshkojnë Saliun edhe për këtë turp të radhës. Rilindje!”

POLITIKË • E enjte 6 qershor 2013

ZGURI: KEMI NEVOJË PËR KREDIBILITET. OSMANAJ: PS NA PËRGJYSMOI

PS: Administrata shtetërore po përdoret për fushatë elektorale Ervin Koçi

kuzat e opozitës për përfshirjen e administratës shtetërore në fushatën elektorale të Partisë Demokratike u bënë dje objekt debati në Komisionin Qendror të Zgjedhjeve, ku përfaqësuesi ligjor i PS-së, Genc Gjonçaj, akuzoi KQZ-në se nuk po ndërmerr masa për parandalimin e këtij fenomeni. Këto akuza të socialistëve sollën reagimin e anëtarëve të KQZ-së si dhe të përfaqësuesit ligjorë të PD-së Njazi Kosovrasti, që njëzëri ata pohuan se kjo është një çështje që nuk i takon KQZ-së, por organeve të tjera të drejtësisë në vend. Kryetarja e institucionit, Lefterie Lleshi, duke iu kundërpërgjigjur Gjonçajt tha: “Këto që po thua ti nuk janë prova. Në qoftë se ke fakte, drejtohu gjykatës ose prokurorisë, mos hidh akuza në KQZ. Keni kaq ditë që propagandoni në medie lidhur me këtë çështje.” Në replikën e tij Gjonçaj u përgjigj: “Aq më keq që e dini dhe nuk keni marrë masa. Janë mbushur mitingjet e Partisë Demokratike me fëmijë. Po sikur të ishte fëmija yt, ose imi, çfarë do të bëje ti?” Pas pohimit të përfaqësuesit të PS-së, Njazi Kosovrasti i PD-së theksoi se këto diskutime që po bënte kolegu i tij socialist nuk janë të parashikuara në Kodin Zgjedhor për sa i përket funksionit të përfaqësuesve politikë në KQZ. por fjala e tij u ndërpre në mes nga Gjonçaj, i cili akuzoi kryetaren e institucioni se mbanë anë politike duke mos mbajtur balancë në institucion. “Ajo që them unë nuk qenka në rendin e ditës, ndërsa ajo që thotë ai, qenka. Po i marrin fëmijët në mitingje si në kohën e Enver Hoxhës. Turp!” Pas replikave ndërmjet përfaqësuesve politikë anëtari i KQZ-së Hysen Osmanaj kërkoi që opozita të mos përdor më deklarata politike në institucion dhe kërkoi shtensionimin e situatës, pasi KQZ-ja po punon me sforco, sepse mungojnë tre anëtarë. “Unë kam parë fëmijë në mitingje, punonjës administrate në mitingjet e të dyja kampeve politike. Shfryjini presionet politike tjetër kund, pasi si rezultat i tyre është përgjysmuar tavolina”, - tha Osmanaj. Debati ndërmjet palëve nuk përfundoi vetëm me kaq. Pas shqyrtimit të pikës ku ishte bërë një korrigjim mbi fletët e votimit, PS-ja u përfshi sërish në një debat me anëtarët e KQZ-së. Debati lindi për arsye se në rendin e ditës ishte futur një pikë ku përgënjeshtronte akuzat e PS-së se ishin prodhuar më shumë fletë votimi sesa zgjedhës. Pas shqyrtimit të pikës anëtarja Vera Shtjefni filloi të akuzonte PS-në se kishte dezinformuar publikun me deklaratën e tri ditëve më parë, por këtu ndërhyri Genc

Gjonçaj i cili akuzoi Shtjefnin duke i thënë: “Ju jeni mashtrues. Nxirr teserën e Partisë Demokratike, atë punë bëj!” Më pas situata u qetësua dhe KQZ-ja vijoi me miratimin e pikave që ishin në rendin e ditës. Gjatë ditës së djeshme u miratua pika që lejon që KZAZ-të të pajisen me kuti votimi rezervë, në rast se ajo ekzistuesja nuk mban më fletë votimi.

PD miting në Vaun e Dejës

Berisha akuza programit të PS. “Shkatërron fermerin” Partia Demokratike zhvilloi dje një miting elektoral në Vaun e Dejës, ku prezantoi kandidatët për deputetë. Gjatë fjalës së tij përpara mbështetësve të PD-së Kryeministri Berisha sulmoi sërish programin e socialistëve, duke e vënë theksin kryesisht te premtimi i tyre për të hequr TVSH-në për 5 ushqimet bazë. Sipas Kryeministrit Berisha, kjo platformë e PS-së do të shkatërrojë fermerët. “Platforma që paraqet shoku i autobusit për fermerët shqiptarë është një kob i vërtetë për fermat e tyre. Ai premton që lumenjtë e djersës që keni derdhur, fermat t’jua falimentojë duke hequr taksën për vezën, qumështin, bukën. Kjo do të thotë se vezët në Shqipëri nuk kanë pse të shiten, sepse do të vijnë gjemitë me vezë nga vende të tjera, që i prodhojnë me kosto më të ulët dhe mund t’i shesin me po ato çmime. Premtimi ynë është ky: mbrojtja juaj. Ne do t’u mbrojmë, jo të cenojmë mundin dhe djersën e familjeve që jetojnë në fshat”, - u shpreh Berisha. Kryeministri i ftoi banorët e Vaut të Dejës që të mbështesin PD-në për t’i dhënë të djathtëve mandatin e tetë në qarkun e Shkodrës. “Ne po ecim drejt zgjedhjeve dhe mbarë Shqipëria pret nga ju mandatin e tetë, mandatin e artë, mandatin e fitores sonë të thellë dhe të merituar. Ju këto vite firmosët anëtarësimin e Shqipërisë në NATO, lëvizjen e lirë në mbarë Europën, marrëveshjen e Stabilizim-Asocimit. Patë se si ndryshoi Shqipëria. Rruga jonë nuk ka qenë bulevard dhe ende nuk do të jetë bulevard, por është një rrugë që çon drejt një ngjitjeje të sigurt, na çon drejt integrimit në BE, drejt mirëqenies, punësimit dhe zhvillimit”,- tha Kryeministri.

ZGURI Pas debateve të forta ndërmjet përfaqësuesit të Partisë Socialiste dhe anëtarëve të Komisionit Qendror të Zgjedhjeve, Klement Zguri, anëtari më i ri i institucionit, kërkoi që gjakrat të qetësofshin dhe partitë politike, por dhe organizatat e tjera në vend, t’i jepnin më shumë krebilitet punës së institucionit. “Kemi nevojë për më shumë krebilitet për zgjedhjet”, - tha Zguri, duke dëshmuar në mënyrë jo të drejtpërdrejtë se ngërçi i krijuar në këtë institucion ka filluar që të japë shenjat e para edhe tek anëtarët.

“ZGJEDHJET E 23 QERSHORIT JANË TEJET TË RËNDËSISHME PËR MARRJEN E STATUSIT TË VENDIT KANDIDAT”

PE grup deputetësh për të monitoruar zgjedhjet në Shqipëri Kukan kryeson grupin e vëzhguesve. “Prania jonë në zgjedhje është simbolike” Parlamenti Europian do të dërgojë në Shqipëri një delegacion prej 4 ose 7 deputetësh për të ndjekur procesin zgjedhor. Këtë e konfirmoi vetë eurodeputeti Eduard Kukan, i cili do të udhëheqë grupin e monitoruesve. “Ka shumë mundësi që të ketë një delegacion të posaçëm dhe jo një delegacion të rregullt vëzhguesish për zgjedhjet, të përbërë nga disa anëtarë të Parlamentit Europian. “Unë po e mbështes këtë ide, për të cilën nuk ka ende një vendim formal, që unë pres të merret brenda dy ditësh dhe të jetë pozitiv. Dhe pas këtij qëndron gjëja më e rëndësishme, që Parlamenti Europian të duket dhe që anëtarët e Parlamentit Europian të jenë të pranishëm, dhe flamuri i Parlamentit Europian duhet të jetë i pranishëm gjatë fushatës zgjedhore, si një stërthënie se ne kujdesemi me të vërtetë për Shqipërinë. Kjo është arsyeja pse është e nevojshme të kemi eurodeputetë të pranishëm fizikisht gjatë zgjedhjeve. Sigurisht që ata nuk mund të mbulojnë të gjitha qendrat zgjedhore, por prania e tyre mendoj se do të jetë simbolike, dhe simbolet në politikë janë

entit Europian • Prania e deputetëve të Parlam tension ndërmjet ditën e zgjedhjeve do të sjellë një cilët do të tregomilitantëve të partive politike, të ështetjen që do mb hen edhe më të përmbajtur në hera e parë që t’i japin partisë së tyre. Kjo është p deputetësh për Parlamenti Europian sjellë një gru ipëri. monitorimin e zgjedhjeve në Shq

shumë të rëndësishme. Kjo do të përbënte një shenjë pozitive simbolike kundrejt Shqipërisë”, - është shprehur eurodeputeti. Gjatë prononcimit për mediet në Bruksel Kukan foli edhe për rëndësinë që kanë këto zgjedhje për marrjen e statusit nga Shqipëria të vendit kandidat për në Bashkimin Europian. “Samiti europian i qershorit do të marrë në konsideratë kërkesat e samitit të dhjetorit për Shqipërinë. Tri ligjet e mbetura u miratuan dhe

tani priten rezultate në luftën kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar. Pra, duhen rezultate konkrete në këtë luftë, që do të thotë se ata që e kanë këtë detyrë duhet të jenë të përgjegjshëm për këtë. Së treti, është funksionimi normal i institucioneve demokratike të zgjedhura. Që të kesh funksionim demokratik të institucioneve, do të thotë zgjedhje. Si përgatiten ato dhe si do të punojë Komisioni Qendror i Zgjedhjeve? A do të pranohet

e për fatin e inte• Rëndësia e këtyre zgjedhjev e tek ardhja e grimit të vendit në BE duken edh për monitorimin grupit parlamentare të PE-së ë përfaqësuesit e procesit zgjedhor. Shpeshher l kanë bërë apel e BE-së në Tiranë dhe në Brukse standardeve, në që këto zgjedhje të jenë brenda gës së integrimit. mënyrë që vendit të ecë drejt rru

rezultati nga partitë dhe politikanët, nga ata që humbin apo që do të dalin të mundur? Si do të konsiderohen ato nga KQZ-ja? Si do të vlerësohen ato në raportin e përgjithshëm për Shqipërinë?” - thotë Kukan. Megjithëse Brukseli e inkurajon Shqipërinë për

të bërë zgjedhje me standardet e kërkuara, në Parlamentin Europian janë të shqetësuar për funksionimin e Komisionit Qendror të Zgjedhjeve. Kompetencat e tij janë të kufizuara, meqë numri i anëtareve ka mbetur i paplotësuar deri tani.”

« INTERVISTË

E enjte 6 qershor 2013 •

PD-ja ËSHTË BËRË SI TRAKTOR KINEZ QË I KANË DALË ZINXHIRËT NË ARË DHE NXJERRË VETËM TYM TË ZI

Naço nga Skrapari: Berisha për 8 vjet në pushtet nuk bëri 3 km rrugë SKRAPAR – Janë një sërë problemesh që janë akumuluar në 8 vjetët e pushtetit të mbrapshtë të PD-së jo vetëm në qytetin dhe rrethin e Skraparit, por dhe në të gjithë qarkun e Beratit. Janë mbi 256 mijë banorë që janë lënë në harresë. Ndërsa rrethi i Skraparit ka ngelur krejtësisht i izoluar, sa që, kur vjen në Skrapar, të duket vetja se vjen në fundin e botës, madje dhe për të ardhur deri këtu të duhet të udhëtosh mbi 3 orë për 58 km rrugë, pasi ajo është tejet e shkatërruar. Dhe çka është më kryesorja, Skrapari nuk ka dalje me rrugë nacionale për t’u lidhur me rrethin e Përmetit, që është 27 km larg, apo dhe me atë të Korçës, që është 52 km. Edhe pse Skraparit natyra i ka dhuruar perla në turizëm, siç janë kanionet e famshme të lumit Osum, malin e bekuar të Tomorit, shpellën e Pirogoshit, kanionet e Gradecit e shumë mrekulli të tjera natyrore, si Qafa e Devrisë me pllajën e saj me lajthi, burimi i Guhakut etj., ende askush nga qeveria e Berishës nuk ka mundur të vërë dorë për të ndërtuar të paktën një copë rrugë. Mungesa e kësaj të fundit ka bërë që në këtë rreth të mos vijnë turistë të vendit dhe të huaj për të parë dhe prekur nga afër këto mrekulli. Duke parë këtë neglizhencë ndaj kësaj treve sa bujare aq dhe punëtore nga ky pushtet për 8 vjet, mundet të themi me plot gojën se PD-ja po ecën si traktor kinez që i del zinxhiri në arë dhe në çdo metër nxjerr vetëm tym të zi. Ndërsa Berisha do të vijë në Skrapar me helikopter, pasi rrugët e kësaj treve nuk kalohen as me kafshë. Dhe kjo ndodh vetëm nga mospërfillja e Berishën ndaj Skraparit dhe skraparllinjve edhe në këto ditë të fundit të pushtetit të tij. Unë i them Berishës se skraparllinjtë, të lidhur me LSI-në, po vijnë si ortek më 23 qershor nga mali i bekuar i Tomorit, duke konfirmuar në këtë rast se Lëvizja Socialiste për Integrim është forca e parë politike në qarkun e Beratit. Për këto dhe për të tjera probleme që deputeti aktual Nasip Naço, njëherësh dhe kandidat i LSI-së për zgjedhjet e 23 qershorit, ka shprehur në takim me strukturat e kësaj force politike të rrethit të Skraparit ne i morëm këtë intervistë: - Zoti Naço, cila është gjendja e rrugëve, ajo nacionale dhe rrugëve të komunave, që lidhin qytetin e Çorovodës me të gjithë fshatrat e këtij rrethi? - Unë mundet të them se dhe ju që erdhët deri këtu u është dashur më shumë se tri orë nga Berati deri në Çorovodë, ndërsa për të shkuar deri në Potom, Gjerbës, Çepan, Leshnje etj. të duhen 5 a 6 orë apo dhe diçka më shumë. Dhe Berishës po kaq i duhet, po të vijë, në mos më shumë. Po ndoshta vjen nga qielli me helikopter. Po nuk besoj, se nuk ka ç’t’u thotë skraparllinjve, pasi do t’i vijë zor edhe nga vetja, se nuk ka bërë asnjë metër rrugë. Në 8 vjet PD-ja, që po numëron ditët e fundit në pushtet, nuk ka bërë as 3 km rrugë, rrugë kjo nacionale që lidhë këtë rreth me Beratin e më tej. Ndërsa për rrugët që lidhin qendrën e këtij rrethi me 8 komunat as që bëhet fjalë fare. Për të shkuar në komunën e Potomit të duhen më shumë se 4 orë nga qyteti

Ndonëse i kam digjua edhe unë, kjo pak rëndësi ka për ne si forcë politike. Unë mundet të them se ka pasur dhe të tjerë liderë që kanë shprehur të njëjtat mendime dhe ne kemi parë punën tonë për të ecur përpara më shpejt, ashtu siç kemi moton tonë: “Të ecim më shpejt”. Para 8 vjetësh një tjetër lider, po e përmend edhe në pyetjen tuaj, Fatos Nano, tha të njëjtat fjalë kudo që shkonte në elektorat, por jo vetëm doli nga politika, madje dhe në pension. Të tjerë e kanë provuar me opozitën, ndërsa së shpejti e them me bindje se dhe Berisha ka të njëjtin fat, pra atë të daljes në pension pas 23 qershorit. Kështu e ka pësuar kushdo që flet lart e poshtë për forcën tonë politike. Këtë nuk e them për t’u treguar i zoti, jo, e them se forca jonë politike është e bashkuar me bazën dhe punon së bashku me të për të ecur përpara drejt Europës në një tren me të. Këtë do të vërtetojë koha, këtë do ta vërtetojë 23 qershori.

i Çorovodës dhe për të shkuar deri në Berat e më tej të duhen dyfishi. Unë them se këta banorë i ruan Zoti, pasi askush nga qeveria nuk interesohet për t’u ardhur në ndihmë me rrugë, që është dhe jeta e tyre, për të mos thënë se ka pasur dhe raste tragjike për mungesë të rrugës. Janë 8 vjet në pushtet të Berishës që Skrapari është lënë në harresë. Kushdo që vjen në këtë rreth i duhet të kthehet mbrapsht, se nuk ka asnjë dalje tjetër. Ne e kemi 27 km larg Përmetin, por me të nuk lidhemi dot me rrugë dhe për të shkuar deri atje të duhet të udhëtosh 270 km, pra dhjetëfishin e këtij segmenti. Kësaj i thonë të kapësh veshin e majtë me dorën e djathtë dhe anasjelltas, po duket se këtë nuk kupton dot Berisha dhe qeveria e tij. Por nuk mundet të presësh nga kjo qeveri më shumë në këto ditë të fundit të pushtetit të saj, nuk mund të presësh nga vetë kryeministri, i cili pas 23 qershorit do t’i drejtohet sportelit të pensionit. - Thatë cituat se PD-ja është bërë si një traktor kinez që i kanë dalë zinxhirët në arë dhe nxjerr vetëm tym të zi, cili është mendimi juaj? - (Qesh) Po, është e vërtet. Kohë më parë këtej nga zonat tona në fshatra punonin traktorë kinezë dhe shumica e tyre ngelnin rrugës apo nëpër ara. Disa prej tyre u kishin dalë zinxhirët dhe as plagonin e as dilnin dot në anë të arës, por nxirrnin vetëm tym të zi. Kështu është bërë dhe PDja. Sot pas 8 vjet në pushtet pret ta nxjerrin në anë për t’u hapur rrugën forcave progresive, më dinamike dhe më të kthjellëta në drejtimin e pushtetit. Duket se këtij, traktori tashmë të demoduar, i ka ngelur

vetëm një gjë: të nxirret në anë të arës, ndërsa drejtuesit të tij i ka ngelur dalja në pension. - Ditët e fundit kemi dëgjuar për forcën politike që ju përfaqësoni se është shumë e vogël para tyre, cili është mendimi juaj? - Ndonëse i kam digjua edhe unë, kjo pak rëndësi ka për ne si forcë politike. Unë mundet të them se ka pasur dhe të tjerë liderë që kanë shprehur të njëjtat mendime dhe ne kemi parë punën tonë për të ecur përpara më shpejt, ashtu siç kemi moton tonë: “Të ecim më shpejt”. Para 8 vjetësh një tjetër lider, po e përmend edhe në pyetjen tuaj, Fatos Nano, tha të njëjtat fjalë kudo që shkonte në elektorat, por jo vetëm doli nga politika, madje dhe në pension. Të tjerë e kanë provuar me opozitën, ndërsa së shpejti e them me bindje se dhe Berisha ka të njëjtin fat, pra atë të daljes në pension pas 23 qershorit. Kështu e ka pësuar kushdo që flet lart e poshtë për forcën tonë politike. Këtë nuk e them për t’u treguar i zoti, jo, e them se forca jonë politike është e bashkuar me bazën dhe punon së bashku me të për të ecur përpara drejt Europës në një tren me të. Këtë do të vërtetojë koha, këtë do ta vërtetojë 23 qershori. - Gjatë takimit me strukturat, por dhe më banorët e qytetit të Çorovodës, ju thatë se drejt 23 qershori LSI-ja po vjen si ortek. Diçka më shumë, çfarë është ky ortek? - (Qesh) Po, është e vërtet, se Lëvizja Socialiste për Integrim tashmë është bërë një ortek i madh, që nis nga mali i Tomorit. Siç thashë pak më lart, forca jonë politike është shtuar aq shumë në numër, saqë është

bërë si një ortek, që fillon nga njëri fshat në tjetrin, nga njëra komunë në tjetrën dhe nga njëri rreth në tjetrin, për t’u bashkuar si qark i Beratit dhe në zgjedhjet e 23 qershorit do të jetë forca e parë politike fituese. Si skraparllinj i themi Berishës se zbresim nga mali i bekuar i Tomorit dhe prej tij kemi marrë bekimin e të madhit shenjtor Abaz Ali, ndaj te ky besim, por dhe tek elektorati që ne mbështesin dhe na mbështet në idetë dhe programin tonë, e them me bindje se jemi bërë vërtet një ortek. - Thatë pak më lart se do të jeni forca e parë politike në qarkun e Beratit, cili është mendimi juaj më në detaje? - E them me bindje se forca jonë politike do të jetë e para në Berat, Kuçovë e Skrapar. Këtë mendim e mbështes dhe në takimet që kam pasur këto ditë, kur fushata ka startuar në të gjithë këtë trevë. E them se, kudo që shkojmë për takime, në fshat apo në lagje të qytetit, gjejmë atë besimin që ata kanë krijuar ndaj forcës sonë politike, ndaj kandidatëve tanë, që janë 8 bijë e bija të kësaj treve. Ne nuk kemi deputet të importuar, por i kemi bio. Çka është më kryesorja, programi ynë politik është i asimilueshëm dhe është vetë elektorati ynë që ka përkrahur këtë program dhe liderin tonë Ilir Meta, si një politikan që ka drejtuar vendin tonë si kryeministër që në moshën 30-vjeçare. Ndaj duke u mbështetur te programi ynë, te lideri Meta dhe te mbështetësit tanë në elektorat, jo vetëm ne anëtarët, por dhe simpatizantët e kësaj force, e them me bindje se do të dalim forca e parë politike. Faleminderit! Bisedoi Sulo Gozhina

EKONOMI • E enjte 6 qershor 2013

KREDITË E KËQIJA QË DO TË FSHIHEN PËRFUNDIMISHT NGA BILANCET E BANKAVE

Bode, udhëzim të ri për fshirjen e kredive të këqija nga sistemi Brikena Dervishaj

inistri i Financave, Ridvan Bode, ka nxjerrë një udhëzim që pritet të zgjidhë problemin e krijuar mes bankave dhe organeve tatimore për fshirjen e huave të humbura nga bilanci. Me një shtesë në udhëzimin “Për tatimin mbi të ardhurat”, ministri Bode ka përcaktuar se, në rastin e bankave apo institucioneve financiare jobanka, borxhet e këqija mund të fshihen nga bilancet 365 ditë pasi subjekti ka depozituar në gjykatë kërkesën për nisjen e procedurave të ekzekutimit të detyrueshëm. Kontradikta kishte lindur nga një interpretim i ndryshëm i ligjit për tatimin mbi të ardhurat. Ligji, në nenin 24, përcakton se një nga kushtet që borxhet e këqija të njihen si shpenzime të zbritshme, është që të “jenë ndërmarrë të gjitha veprimet e mundshme ligjore për arkëtimin e tij”. Ndryshimet ligjore Ky përkufizim krijon hapësira për interpretime të ndryshme nga palët dhe, në shumicën e rasteve, organet tatimore nuk i njihnin kreditë e fshira si shpenzime fiskale të zbritshme. Kur bankat donin t’i fshinin kreditë e humbura nga bilanci, ato nuk ju njiheshin si shpenzime të zbritshme dhe tatoheshin. Kjo ka bërë që bankat të vazhdojnë të mbajnë në bilance shumë kredi të humbura dhe ka rritur në mënyrë të padrejtë detyrimet e tyre tatimore. Një nga shkaqet që

Fushata e ndërgjegjësimit për mjedis të pastër

AMC dhe shkollat e gjelbra, bashkë në ditën e mjedisit Në Ditën Botërore të Mjedisit, shkollat 9-vjeçare “Fan Noli” në Tiranë dhe “Kristaq Shtëmbari” në Fier, vijuan fushatën e ndërgjegjësimit për një mjedis të pastër, në kuadër të programit të mbështetur nga AMC dhe UNICEF, “Shkolla të gjelbra”. Aktivitetet e organizuara nga vetë shkollat në të dy qytetet, kanë për qëllim të ndërgjegjësojnë jo vetëm fëmijët, por edhe komunitetin, i cili jeton përreth tyre. Shkolla “Fan Noli” në Tiranë ka organizuar aktivitete ndërgjegjësuese duke shpërndarë informacion mbi ruajtjen e mjedisit brenda dhe jashtë ambienteve shkollore. Aktivitetet e shkollës bëhen në kuadër të projektit për certifikimin e saj si shkollë e

gjelbër nga UNICEF dhe AMC. Nga ana tjetër, edhe shkolla 9-vjeçare “Kristaq Shtëmbari” në Fier ka zhvilluar aktivitete të ndryshme, të cilat synojnë të ndryshojnë modelin e sjelljes se nxënësve ndaj mjedisit, si edhe krijimin e sjelljeve të reja ndaj tij. Ndërkohë, projekti i kësaj shkolle, i cili është i mbështetur nga UNICEF dhe AMC, synon sensibilizimin për një mjedis të pastër, çlodhës, si dhe minimizimin e ndotjes nga mbeturinat. Projekti i shkollës “Kristaq Shtëmbari” synon të shtojë koshat e mbeturinave përreth shkollës, të mbjellë lule dhe pemë të ndryshme si dhe të vendosë stola në oborrin e shkollës, me pjesëmarrjen e komunitetit. Nga ky projekt do të përfitojnë 634 nxënës.

Përgjysmimi i taksave për makinat

Gjobat që paguhen me vonesë pa penalitete deri më 30 qershor

shkalla e kredive me probleme ngelet e lartë është pikërisht kjo dhe Shoqata e Bankave kishte kërkuar që mënyra e trajtimit kontabël të këtij problemi nga administrata tatimore të qartësohej. Më konkretisht, shoqata e bankave kishte kërkuar që, në rastin e kredive të mbuluara me kolateral, afati i fshirjes së tyre nga bilanci të ishte 6 muaj që nga nisja

e procedurave përmbarimore, ndërsa për kreditë e pambuluara me kolateral propozimi ishte pak a shumë i njëjtë me përmbajtjen e udhëzimit të ministrit Bode. Pavarësisht se për kreditë e mbuluara me kolateral udhëzimi vendos një afat më gjatë nga sa kishte kërkuar Shoqata e Bankave, burime nga kjo shoqatë u shprehën dje se vendosja e

një afati të qartë përbën një hap mjaft pozitiv. Sipas këtyre burimeve, i vetmi shqetësim që ngelet është zbatimi me korrektesë i udhëzimit nga nëpunësit tatimorë. Udhëzimi pritet të lejojë që kreditë që prej më shumë se një viti vlerësohen si të humbura të fshihen më në fund nga bilancet e bankave dhe t’ju njihen atyre si shpenzime të zbritshme.

TË ARDHURAT NGA SEKTORI I INDUSTRISË NXJERRËSE JANË 40 MILIONË EURO NË VIT

Mima: Më shumë transparencë nga kompanitë

Ligji i ri për taksat e përgjysmuara për makinat ka nisur tashmë dhe efektet e tij janë ndjerë më fluksin e madh të qytetarëve që duan të regjistrohen. Në ligj është përcaktuar edhe formula e re e llogaritjes së taksave vjetore, afatet e pagesës për përdoruesit e mjetetit, si dhe penalitetet për vonesat. Kështu detyrimet e pashlyera për vitet e shkuara, do të paguhen me gjysmë çmimi, ndërsa gjobat që paguhen me vonesë do të jenë pa penalitete deri më 30 qershor. Formula e llogaritjes së taksës vjetore shumëzon cilindratën e motorit të makinës me koeficientin e vjetërsisë dhe me taksën fikse për llojin e karburantit. Përgjysmimi i

kësaj të fundit sjell rrjedhimisht përgjysmimin e pagesës për çdo makinë. Përgjysmimi i taksës vlen edhe për të gjitha mjetet e tjera, pasi në ligj nuk është parashikuar përjashtimi i tyre. Kështu, krahas veturave dhe furgonëve, përfitojnë edhe kamionët apo autobusët. “Taksa vjetore e mjeteve të përdorura është e vlefshme për 365 ditë dhe caktohet sipas formulës: Cilindrata në cm3 x koeficienti fiks sipas vjetërsisë x taksa fikse për llojin e karburantit. Taksa fikse për llojin e karburantit është 12.5 lekë për naftën dhe 10 lekë për benzinën. Mjetet me vjetërsi nga 0-3 vjet nuk janë subjekt i kësaj takse. Detyrimi për pagimin e taksës i takon pronarit të mjetit.

Kontribut për kapacitetet e audituesve

Gjatë 5 muajve të parë të vitit AKBN ka dhënë 648 leje për shfrytëzim Vlerësime dhe mirënjohje për Rritja e transparencës dhe zbatimi me rigorozitet i ligjit do të bëjë të mundur shtimin e kapaciteteve prodhuese nga kompanitë që ushtrojnë aktivitetin e tyre në industrinë nxjerrëse. Ministri i Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës, Florjon Mima, gjatë konferencës ku Shqipëria u anëtarësua në “Nismën për Transparencë në Industrinë Nxjerrëse”, premtoi mbështetjen e qeverisë për këtë sektor të rëndësishëm të ekonomisë së vendit. Kryetari i Sekretariatit shqiptar të kësaj Nisme, Shkëlqim Hysaj, u shpreh se, së shpejti pritet të futet në raportet e transparencës edhe kushtet e kontratave koncensionare, ndërsa të ardhurat nga ky sektor janë 40 milionë euro në vit. Ministri Mima vlerësoi EITI-n, si një nismë të rëndësishme jo vetëm për grupet e interesit dhe shoqërinë civile, por veçanërisht

partnerët e huaj të KLSH-së

Agjencia KomGjatë 5 muajve të parë të vitit dhënë 648 leje bëtare e Burimeve Natyrore ka gjithë vendin. për shfrytëzim minerar në të tare nga ky Ndërkohë, sipas të dhënave zyr këtë sektor në institucion, gjatë vitit të kaluar se 50 milionë janë investuar diçka më shumë sht në nxjerrjen dollarë, të përqendruara kryesi hekur-nikelit. dhe shfrytëzimin e kromit dhe

për të sotmen dhe të ardhmen e zonave dhe rajoneve ku industritë nxjerrëse janë burim kryesor të ardhurash dhe konsiderohen si pjesë e qënësishme e strategjive për zhvillim të qëndrueshëm ekonomik. “Në kuadër të kësaj nisme, ne përmirësuam raportet e përfshirjes së shoqërisë civile dhe të grupeve të interesit në Grupin Ndërinstitucional të

Punës, pasi roli i Grupit ka ndikuar në zgjidhje të problemeve të ngritura dhe në nxitjen e pjesëmarrjes sa më të gjerë të grupeve të interesit dhe të komuniteteve në takimet e organizuara nëpër zonat e terrenet e industrisë nxjerrëse”, u shpreh ministri Mima. Sipas tij, METE është e gatshëm, të përballojmë sfidat e reja që lindin nga përfshirja jonë në struktu-

rat e EITI-t. “Jam i bindur se do të punojmë me përgjegjësi për të realizuar objektivat që kemi përpara në kuadër të këtij angazhmi, për rritje të transparencës në industritë nxjerrëse, gjë që do të çojë në rritje të nivelit të mirëqeverisjes, rritjen e investimeve dhe rritjen e mirëqenies dhe veçanërisht në komunitetet nga zonat e industrisë nxjerrëse”, - tha Mima.

Presidenti i Republikës, Bujar Nishani, u akordoi “Medaljen e Mirënjohjes” Presidentit të Gjykatës së Llogarive të Turqisë, Prof. As. Dr. Recai Akyel dhe Audituesit të Përgjithshëm të Kosovës, Lars Lage Olofsson, me motivacionin: “Për kontributin dhe ndihmesën e çmuar në përparimin e Institucionit të Kontrollit të Lartë të Shtetit”. Ai theksoi domosdoshmërinë që ka bashkëpunimi mes institucioneve të auditimit në shërbim të transparencës dhe mirëadministrimit të pasurive publike të qytetarëve. Në Universitetin Politeknik të Tiranës, Rektori i këtij Universiteti, Akademik Prof. Dr. Jorgaq Kaçani, në emër të Senatit të Universitetit, i dha titullin “Honoris Causa” Presi-

dentit të Gjykatës së Llogarive të Republikës së Turqisë, Prof. As. Dr. Recai Akyel, për kontributin e tij të qenësishëm në zhvillimin e praktikave moderne të auditimit suprem në nivel evropian dhe botëror, nëpërmjet bashkëpunimeve të frytshme dhe ndihmesës profesionale dhe për shumë institucione supreme auditimi, ndërmjet tyre edhe me KLSH. Prof. Akyel përfaqëson një personalitet shumëdimensional të auditimit suprem ndërkombëtar dhe ndër partnerët e huaj më me kontribute për Kontrollin e Lartë të Shtetit. Ky kontribut ka sjellë rritjen e dukshme të kapaciteteve profesionale të audituesve të KLSH dhe modernizimin e institucionit, në nivel me standardet e INTOSAI-it.

« EKONOMI

E enjte 6 qershor 2013 •

VENDIMI PREK ZONËN E SHKODRËS, VLORËS, DURRËSIT, TIRANËS, KORÇËS, BERATIT, KUKËSIT DHE ELBASANIT

Miratohen familjet që do të shpronësohen nga toka e zënë A KKP do të nisë ndarjen e fondit për ish-pronarët, toka e të cilëve është e zënë me ndërtime të paligjshme. Emrat e familjet që kanë marrë dhe votën në qeveri janë publikuar në Fletoren Zyrtare duke i dhënë formë të zbatueshme ndarjes së fondit. Ish-pronarët që do të përfitojnë nga shpronësimi janë në zonën e Shkodrës, Vlorës, Durrësit, Tiranës, Korçës, Beratit, Kukësit dhe Elbasanit. Pronarët e pasurive të paluajtshme, për sipërfaqen e zënë nga ndërtimet informale, do të shpërblehen në vlerë të plotë, ndërsa vendimi prek një sipërfaqe me 44 939,90 m2 tokë, truall, me vlerë të përgjithshme pesëqind e tetëdhjetë e tetë milionë e njëmbëdhjetë mijë e nëntëqind e dyzet e nëntë lekë. Qeveria ka vendosur që Vlera e përgjithshme e shpërblimit të përballohet nga fondi i kompensimit të pronave të parashikuar nga ligji nr. 10 239, datë 25.2.2010 “Për krijimin e fondit special të kompensimit të pronave.

EMRI ATËSIA MBIEMRI “VLERA E SHPËRBLIMIT (lekë)” MARINA JAKE LAZRI 2,462,400.00 NDOC PAL ALEKAJ 484,928.64 SUZANA PAL ALEKAJ ROZA PAL ALEKAJ LUÇIJE PAL ALEKAJ MARGERITA PAL ALEKAJ GJOVALIN PAL ALEKAJ ESAT BRAHIM BUSHATI 4,419,982.00 MINIRE BRAHIM BUSHATI MUSA BRAHIM BUSHATI ZYHNIJE BRAHIM BUSHATI GJYLYZE BRAHIM BUSHATI NEXHMIJE ANAMALI 40,734,950.20 ZYHDI ANAMALI DRITA ANAMALI DIANA ANAMALI ELVIS ANAMALI VJOLLCA BAZE(ANAMALI) MELEQE ANAMALI ARJOLA ANAMALI ARMELA ANAMALI ARJETA ANAMALI SHPRESA ANAMALI KUDRETE ANAMALI VALDETE ANAMALI AHMET ANAMALI ESAT BRAHIM BUSHATI 6,035,841.00 MINIRE BRAHIM BUSHATI MUSA BRAHIM BUSHATI ZYHNIJE BRAHIM BUSHATI GJYLYZE BRAHIM BUSHATI RIZA BUSHATI 4,696,613.46 ALI HAXHIJA 183,280.72 EMINA HAXHIJA AHMET HAXHIJA ISUF HAXHIJA ALBANA ZENELI ANILA MESI FATIME ÇEKIÇI LINDITA BAXHA 4,189,666.82 ARTAN FAIK DRENI 5,424,500.00 FERIDE HOXHA 3,580,170.00 AGIM HOXHA TEUTA HOXHA FATIME HOXHA HYDAJETE HOXHA VALDETE HOXHA ZYRA HOXHA NAFIJE HOXHA ZIJA HOXHA BISERE HOXHA SABAHETE HOXHA REFIK HOXHA DASHURIE HOXHA PRANVERA HOXHA VJOLLCA HOXHA FELEK SHABAN KACA 3,138,615.70 HIDAJETE SHABAN KACA MEHMET SHABAN KACA KYDRETE SHABAN KACA IRFAN HOXHA 1,573,105.00 MUHO HASHIM BETJA 43,721.47 RROK LUKE GJERGJI 128,458.54 MARGITE AGOSTIN GJERGJI OSMAN KRAJA 70,098.57 SADETE SADIK VLLADNA 3,254,700.00 DRITA OSMAN VLLADNA XHEVDET BEC VLLADNA NURIJE BEC VLLADNA ELJAZ BEC VLLADNA NAZIRE BEC VLLADNA RIFAT BEC VLLADNA HAVUSHA BEC VLLADNA BELKIZE BEC VLLADNA SADETE SADIK VLLADNA 2,845,692.70 DRITA OSMAN VLLADNA XHEVDET BEC VLLADNA NURIJE BEC VLLADNA ELJAZ BEC VLLADNA NAZIRE BEC VLLADNA RIFAT BEC VLLADNA

HAVUSHA BEC VLLADNA BELKIZE BEC VLLADNA SADETE SADIK VLLADNA 954,712.00 DRITA OSMAN VLLADNA XHEVDET BEC VLLADNA NURIJE BEC VLLADNA ELJAZ BEC VLLADNA NAZIRE BEC VLLADNA RIFAT BEC VLLADNA HAVUSHA BEC VLLADNA BELKIZE BEC VLLADNA GjON PAPAJANI 6,509,400.00 DHIMITER PAPAJANI ANTONJETA NIKOLLA BABUSH DELIA 757,711.50 PERVINA GASHI 2,189,370.00 FATIN XHYHERI ERIDON XHYHERI (VELO) FASLLI PATOSI NAKIJE ILIA 3,204,810.00 ADIL BABAMETO KRESHNIK VUTHI FATMIRA GJATA MYZARA GURGA SHPETIM SHARRA PELLUMB SHARRA MYATIM SHARRA FATOS MUÇO “ 479,356.80” JUDIT SHAHU BAHIR RESULI MYSTEHAK XHAFERI BESNIK XHAFERI KASTRIOT XHAFERI ENRIKETA XHAFERI ZYBAJETE KOKOSHI FLLADI PECINI 2,741,893.00 MESHTANE TELEZI HASIM KOKOSHI IKBALE KOKOSHI QAZIM KOKOSHI VILI MINAROLLI DEVI MINAROLLI RIFAT LALO ARTAN KOKOSHI FITNETE AGALLIU 11523 AFRIM AGALLIU DASHAMIR AGALLIU TEFERI CAUSHAJ (AGALLIU) MARJANA DRASA (AGALLIU) FATBARDHA AGALLIU 11523 LEONEL KOKOSHI SOKOL KOKOSHI OSVALDA BALLI LULEZIM BEQIRI 9555 EDMOND BEQIRI MAKSIM SORRA 6294 QAMIL FERHATAJ 10174 HABIBE FERHATAJ SALIHE FERHATAJ MYZEJEN FERHATAJ ENVER FERHATAJ VIRJON FERHATAJ MYSADETE FERHATAJ GJERAQINE FERHATAJ MIRANDA FERHATAJ BUJAR FERHATAJ ERMAL FERHATAJ SINAN FERHATAJ TOMORR SORRA 11523 SERVET SORRA ENGJELL SORRA DYRFIANS SORRA AVDUL HAXHI SANIE HAXHI LILA HAXHI BARJAM HAXHI ZYRJA HAXHI BRUNILDA HAXHI ARBANA HAXHI EDISON HAXHI MERUSHE AGALLIU SHKELQIM AGALLIU REFIT AGALLIU

FIRDUS AGALLIU ENRITA AGALLIU ILIR AGALLIU HIQMET AGALLIU BOZHURG AGALLIU MYNEVERE AGALLIU SHPEND TOPALLI SPARTAK TOPALLI ZHANETA GRACENI RIDVAN BEJKOSALA 10061 MBARIME BEJKOSALA FATIME BEJKOSALA ALFRED BEJKOSALA ZIGUR BEJKOSALA ARMAND BEJKOSALA VIKTOR BEJKOSALA 10061 RIDVAN BEJKOSALA ENGJELLUSHE BEJKOSALA 10061 AURELA BEJKOSALA ZENEPE BEJKOSALA HAXHIRE ZEQIRI 7044 SHQIPONJA ZEQIRI GAZMIR ZEQIRI ENGJELLUSHE RODAKAJ DURIM RODAKAJ ANIFE RODAKAJ SKENDER RODAKAJ SADIK RODAKAJ DIANA RODAKAJ AFTALI RODAKAJ KRISTINA RODAKAJ FLORIKA RODAKAJ BLERTA RODAKAJ (ABILAJ) VELIDE RODAKAJ (DERVISHAJ) SUZANA RODAKAJ (BOÇARI) KSAMIL INVESTMENT sh.p.k 6,467,232.00 RABANI ALI BOCAI 1,616,000.00 AVNI DELVINA 968,124.20 KSAMIL INVESTMENT sh.p.k 588,224.00 HATIXHE JASHAR MUÇAJ 61,408.00 KSAMIL INVESTMENT sh.p.k 840,320.00 NJAZI BESHIRI 5,151,000.00 SAIR PREZA LIRI PREZA XHILDA PREZA ISMET ARIFI 1,745,400.80 HALIT ARIFI NAXHIJE OSMAN AGAJ NEXHMIJE ARIFI MEDI ARIFI VEHBI FORTUZI EMINE KAPEXHIU HALIME QYTA LAVDIE GURUJA RUDINA FORTUZI SIHAT KANAN HANI 3,406,245.70 ANASTASIA PAL AHMETAJ (DAFA) 2,145,000.00 NAILE HYSEN KILA 9,969,245.00 GENTIAN SULEJMAN KILA EQEREM JUSUF KILA SADIK NAIM SHERO GEZIM SADIK SHERO ILJANKA SHERO ARDIANA ALI KILA JETMIR KILA ALDO KILA HAJRIJE DEMUSH SHALA (FEJZO) 1,586,000.00 HYSEN IDRIZ FEJZO KOMUNITETI MYSLIMAN 646,342.00 KOMUNITETI MYSLIMAN 268,276.20 QAMIL OSMAN BREGU 121,200.00 BESIM DELI ZIRI 898,720.00 XHETAN BAJRAM KACDEDA 1,088,000.00 DYLBER SELIM SELMANI 142,800.00 FASLLI ADEM MAVRIQI 249,000.00 SKENDER HOXHA HAJREDIN HOXHA 9559562 BUJAR HOXHA FATBARDH HOXHA ALBANA HOXHA MAJLINDA HOXHA FLORINDA HOXHA

MUSTAFA KALIU FATIME KULLA DIANA KUQI ENGJELLUSHE ZHUKRI RUKIE MERLIKA BESNIK KALIU GEZIME BELLCISTA DRITA DATJA ARTA DANAJ ARGUS XOXE 264,209.00 QAMIL MEHMET PALANIKU 7,926,270.00 LIRIJE MEHMET PALANIKU FITNETE MEHMET PALANIKU NEXHMIJE MEHMET PALANIKU KLAUDJA TOTO 6,626,842.10 FREDERIK GJERAZI EMIN HOXHA 9,775,733.00 YLLI TAFARUCI ARTA DIBRA (TAFARUCI) LULJETA LAURI (TAFARUCI) SUZANA UKA XHEVAT BEKTESHI LUMTURI TUFINA DYLFIQARE TUFINA SULEJMAN BODINAKU LATIF HOXHA (FARKA) SEBAHAT QYLAFKU ARBEN RAMAJ MERITA BAJRAMI ANILA WITONSKI PERIKLI STAVRO NIKOLLA 1,654,472.10 MARGARITA STAVRO RUCO PANAJOT VANGJEL GJERASI STAVRO VANGJEL GJERASI RAJMOND VANGJEL GJERASI MARIE VANGJEL NIKOLLA JORGO VANGJEL NIKOLLA KRISTO VANGJEL NIKOLLA THEODHOR VANGJEL NIKOLLA VIKTOR ILIA NIKOLLA LIGOR ILIA NIKOLLA LUBICA ILIA NIKOLLA ANDONETA KOZMA PANDELI NIKOLLA KOZMA JOSIF NIKOLLA KOZMA AFROVITI VASIL BOÇI ALEKSANDRA DHIMITER ÇOLLAKU VASILIKA DHIMITER JOANIDHI KRISTOFOR DHIMITER KOÇA MARJETA DHIMITER SEJDARI ARJAN FOTI NIKOLLA MAJLINDA FOTI MILO ALMIDA FOTI NIKOLLA MEGI FOTI NIKOLLA PERIKLI STAVRO NIKOLLA 666,493.50 MARGARITA STAVRO RUCO PANAJOT VANGJEL GJERASI STAVRO VANGJEL GJERASI RAJMOND VANGJEL GJERASI MARIE VANGJEL NIKOLLA JORGO VANGJEL NIKOLLA KRISTO VANGJEL NIKOLLA THEODHOR VANGJEL NIKOLLA VIKTOR ILIA NIKOLLA LIGOR ILIA NIKOLLA LUBICA ILIA NIKOLLA ANDONETA KOZMA PANDELI NIKOLLA KOZMA JOSIF NIKOLLA KOZMA AFROVITI VASIL BOÇI ALEKSANDRA DHIMITER ÇOLLAKU VASILIKA DHIMITER JOANIDHI KRISTOFOR DHIMITER KOÇA MARJETA DHIMITER SEJDARI ARJAN FOTI NIKOLLA MAJLINDA FOTI MILO ALMIDA FOTI NIKOLLA MEGI FOTI NIKOLLA SADETE BEDRI CAUSHI 385,775.00 IBRAHIM IDRIZ CULLHAJ SULLTANE IDRIZ CULLHAJ SERVETE SEIT CULLHAJ VJOLLCA SEIT CULLHAJ BAJRAM SEIT CULLHAJ GEZIM SEIT CULLHAJ RAMAZAN SEIT CULLHAJ REFIK SEIT CULLHAJ REXHEP BEDRI CULLHAJ SHERIF BEDRI CULLHAJ LUTFI BEDRI CULLHAJ EMINE BEDRI CULLHAJ FATIME BEDRI CULLHAJ KAPLLAN HOXHA DRITA DATJA “9,628,870.80” MUSTAFA KAZIU ALBANA HOXHA MAJLINDA HOXHA FLORINDA HOXHA FATIME KULLA(HOXHA) DIANA KUQI RUHIJE MERLIKA ENGJELLUSHE ZHUKRI BESNIK KAZIU BUKURIJE BAJRAM AGA 6,133,407.00 MIRA BAJRAM FJOLLA SALI BAJRAM CIKU SEMIHA BAJRAM LACI VJOLLCA BAJRAM AZUNI ZOJE BAJRAM PUPA LUMTURI MYSLYM IBRAHIMI 6/36 1,374,086.50 NINFA SABRI CELNIKAJ 3/36 ARJAN SABRI CELNIKAJ 3/36 PAQIZE IBRAHIMI 2/36 ELVIS LUAN IBRAHIMI 2/36 SOFIANA LUAN IBRAHIMI (PASHAKO) 2/36 QANIE SELMAN MULLAI 2/36 LORENC GEZIM MULLAI 2/36 REZARTA GASHI 2/36 YLMERITA QAZIM IBRAHIMI 2/36 ENTELA SKENDER IBRAHIMI 2/36 NEVILA SKENDER IBRAHIMI 2/36

LIRIE RAMADAN IBRAHIMI 1/30 MIRELA QEMAL GJOSHI 1/30 ETLEVA QEMAL MUÇOLLARI 1/30 GERTA QEMAL IBRAHIMI 1/30 DEVI QEMAL IBRAHIMI 1/30 DALIP IBRAHIM TOPI 5,104,849.40 ENVER IBRAHIM TOPI FATIME REXHEP TOPI FATMIR ALI TOPI GEZIM ALI TOPI IFBALE ALI BAKALLI LIRI IBRAHIM TOPI MYRTEZA DALIP TOPI NAFIJE IBRAHIM TOPI NAILE MUSA TOPI NEXHMIJE IBRAHIM TOPI QANIE ALI GJOLEKA RAMAZAN IBRAHIM TOPI SEMIHA IBRAHIM TOPI SHPRESA ALI PESJAKA SKENDER ALI TOPI FATMIRA BAKIU(DEMAJ) 1,450,097.60 SAIDE ISMAIL DEMAJ MENDUHIJE GJECI 1,660,015.50 HYSNI ZAJMI ADEM ZAJMI HAMIT ZAJMI FLUTURA PASKO MIMOZA BEZALI ENGJELLUSHE JOCA LILJANA KULLOLLI DHURATA XHELILI LUMTURI MALAJ SHPRESA MINXOLLI RAMAZAN CIZMJA ARTUR ZAJMI DRITAN ZAJMI JULJAN ZAJMI EDIT ZAJMI MELINA ZAJMI MUHAMET SHPATI 1,080,855.00 OSMAN KOKOLI ARBEN SINA LINDITA SINA ZHULIETA SINA SKENDER SHPATI KUJTIM SHPATI QEFSERE SHPATI VJOLLCA SHPATI FATMIRA SHPATI HYSEN KOKOLI DURIM KOKOLI ALMA KOKOLI BRIKENA KOKOLI MUHARREM DASHI 85,340,773.00 REXHEP GJYSHI BESIM GJYSHI FATBARDHA GJYSHI FATOS GJYSHI SHPRESA GJYSHI FLUTURA GJYSHI ILIR GJYSHI MUSTAFA GJYSHI FATIME DEDE FIQIRETE TOSKA ILJAZ LUGA MUHAMED LUGA GEZIM LUGA GAFUR LUGA ENI HALILI KOKONA 18,684,000.00 NIRVANA NEDIN KOKONA XHEJN HALILI KOKONA LINDITA KOKONA BESNIK MASAR SOPOTI 24,204,000.00 FISNIK MASAR SOPOTI PAQE ENVER RACA 2,700,216.00 TOMOR ENVER BENDO SHYQYRI QOSJA MEHMET QOSJA LUMTURI KAZAZI RAMAZAN QOSJA MIMOZA QOSJA LILJANA QOSJA LUAN QOSJA MEHMET QOSJA IBRAHIM QOSJA AVENIR ALI KIKA 1,117,081.00 BESIM REFIK KURTI DIANA REFIK OKETA BILAL MUSA KAIMI RASIM MUSA KAIMI ALI MUSA KAIMI SAMI MUSA KAIMI SHABAN IBRAHIM VATHI LULJETA IBRAHIM VATHI FATIME IBRAHIM VATHI VJOLLCA IBRAHIM VATHI LUMTURI IBRAHIM VATHI AHMET IBRAHIM VATHI FADIL IBRAHIM VATHI DESAIRA IBRAHIM VATHI SHQIPONJA IBRAHIM VATHI 2,925,487.60 BESIM REFIK KURTI DIANA REFIK OKETA BILAL MUSA KAIMI RASIM MUSA KAIMI ALI MUSA KAIMI SAMI MUSA KAIMI SHABAN IBRAHIM VATHI LULJETA IBRAHIM VATHI FATIME IBRAHIM VATHI VJOLLCA IBRAHIM VATHI LUMTURI IBRAHIM VATHI AHMET IBRAHIM VATHI FADIL IBRAHIM VATHI DESAIRA IBRAHIM VATHI SHQIPONJA IBRAHIM VATHI BESIM REFIK KURTI 1,123,404.10 DIANA REFIK OKETA BILAL MUSA KAIMI RASIM MUSA KAIMI

EKONOMI • E enjte 6 qershor 2013 ALI MUSA KAIMI SAMI MUSA KAIMI SHABAN IBRAHIM VATHI LULJETA IBRAHIM VATHI FATIME IBRAHIM VATHI VJOLLCA IBRAHIM VATHI LUMTURI IBRAHIM VATHI AHMET IBRAHIM VATHI FADIL IBRAHIM VATHI DESAIRA IBRAHIM VATHI SHQIPONJA IBRAHIM VATHI BAKUSHE DRIZA 1,186,635.10 LUAN DRIZA MEHMET DRIZA BAKUSHE DRIZA 2,048,684.40 LUAN DRIZA MEHMET DRIZA ZYBER BELBA 5,970,024.00 LIZA IRMA MATI 5,060,738.25 Shoq TIVA sh.p.k 25,596,000.00 SUL KRUJA 771,509.90 AISHE ALLUSHI BAJRAM ALLUSHI ARTAN ALLUSHI ELVIS ALLUSHI ELSIDA ALLUSHI TATJANA SHTISHI EDUARD GJINI 130,909.26 BP.BOGDANI 6,616,990.74 NADIRE KUQI 12,000,000.00 MUSTAFA BERA QAMILE BERA FATIME BERA PRODHIM MOBILERIE SH.A 4320680.00 PRODHIM MOBILERIE SH.A 1080170.00 AHMET BASHA 3548335.00 LUAN BASHA AFERDITA BASHA LULEZIM BASHA SKENDER BASHA NEKI MYDERIZI FUAT MYDERIZI SILVANA MYDERIZI ADRIANA MYDERIZI HATIXHE KRUETANI NEDRET MYFTIU SPARTAK MYFTIU TEUTA MYFTIU SUZANA MYFTIU ABDULLA MYFTIU AHMET MYFTIU GJYLE BASHA EQEREM BASHA QEMAL BASHA MUHAMET BASHA RIZA BASHA ENGJELLUSHE KOKONOZI LAVDIE KOKONOZI LULJETA KOKONOZI MIMOZA KOKONOZI LEJLA KOKONOZI YLBER KOKONOZI EMINE BASHA AGIM BASHA AHMET BASHA 15662237.50 LUAN BASHA AFERDITA BASHA LULEZIM BASHA SKENDER BASHA NEKI MYDERIZI FUAT MYDERIZI SILVANA MYDERIZI ADRIANA MYDERIZI HATIXHE KRUETANI NEDRET MYFTIU SPARTAK MYFTIU TEUTA MYFTIU SUZANA MYFTIU ABDULLA MYFTIU AHMET MYFTIU GJYLE BASHA EQEREM BASHA QEMAL BASHA MUHAMET BASHA RIZA BASHA ENGJELLUSHE KOKONOZI LAVDIE KOKONOZI LULJETA KOKONOZI MIMOZA KOKONOZI LEJLA KOKONOZI YLBER KOKONOZI EMINE BASHA AGIM BASHA SEZYRTE KAMBA 896087.50 BASHKIM KACA LULZIM KACA JALLDIZ MEMA ROLAND MEMA YLLI MEMA EDMOND MEMA AGRON SKENDERI RITA MEMA DIANA KUQI 6037647.00 MUSTAFA KAZIU RUKIE MERLIKA BESNIK KAZIU ENGJELLUSHE ZHURI FIQERETE MAHMUT KRAJA 8094213.60 SEMIHA MAHMUT KAZAZI EQEREM MAHMUT BELIU ZYHRA MAHMUT MENIKU AGIM MAHMUT MENIKU NAXHIJE SALLAKU 2516868.00 IRINA SALLAKU EDLIRA SALLAKU DIANA SALLAKU QAMILE VATHI 2592471.00 EQREM VATHI XHAVIT VATHI HAXHI VATHI ERMIR VATHI

NERINAN VATHI KIZI SHARA VJOLLCA SHARA AGRON SHARA ASLLAN SHARA SHKELQIM SHARA DILAVER SHARA VIKTORIA RULI 13921412.40 ROBERT DAKO DIANA HOXHA KOMUNITETI MYSLIMAN SHQIPTAR 1426670.40 KOMUNITETI MYSLIMAN SHQIPTAR 615932.00 ARIAN BAHRI BRAKA 2403500.00 LLAZAR THEKA 29,489,292.00 ARISTIDH THEKA AGRON THEKA VASILIKA THEKA MIRANDA THEKA FROSINA GANI MIHAL GANI VASIL GANI ASPASIE GANI FLORINDA GANI LILJANA GANI MERI THEKA ROLAND THEKA JERINA THEKA MIMOZA GJINI 3,035,155.20 ARBEN GJINI JAKUP RAMAZAN KOLLÇAKU 4,325,671.00 ALEKO MALAVECI 1,733,000.00 ANESTI MALAVECI ANETA MALAVECI DAMJANA CECE DANIELA CAVALI ELEKTRA CAVALI ELEONORA MALAVECI ERMELA CECE FREDERIK MICO JORGAQ MALAVECI KOZETA MALAVECI LENA MALAVECI LIRI CECE PANDELI MALAVECI PAVLINA CECE QIRJAKO MALAVECI THOMAQ MICO VIOLETA MALAVECI VISKE MICO ZHULJETA CAVALI ZHULJETA MALAVECI ZHUVJANKA CAVALI ALEKO MALAVECI 2,500,000.00 ANESTI MALAVECI ANETA MALAVECI DAMJANA CECE DANIELA CAVALI ELEKTRA CAVALI ELEONORA MALAVECI ERMELA CECE FREDERIK MICO JORGAQ MALAVECI KOZETA MALAVECI LIRI CECE PANDELI MALAVECI PAVLIN CECE QIRJAKO MALAVECI THOMAQ MICO VIOLETA MALAVECI VISKE MICO ZHULJETA CAVALI ZHULJETA MALAVECI ZHUVJANKA CAVALI ELVIRA BEKTASH NUMANI 65,500.65 FLUTURA SABAHEDIN NUMANI ERMIRA VEFIK NUMANI IBRAHIM AVDYL MUSTAFAJ 55,244.70 NAIM REXHEP MUSTAFAJ 599,400.00 RRUSTEM AVDYL GJOÇAJ 60,059.88 AGIM M. MOJSJA 882,409.60 LATIF XH. KOJKU GEZIM S. QOSJA QAMILE M. QOSJA XHEMILE M. QOSJA HAVA M. QOSJA ZYRA M. QOSJA BUKURIJE M. QOSJA ZEQINE M. QOSJA SUZANA SEIT QOSJA LINDITA SEIT QOSJA FATMIR SEIT QOSJA MAJLINDA SEIT QOSJA KUJTIM A. HYSA 1,855,964.80 HYRIJE A. HYSA(ALLUSHI) MUSA M. XHEPA 229,366.40 ZYRA XHAFERR PLAKA 139,352.80 BEHIJE LLOKMAN NEZHA SHQIPE XHAFERR BALI 31,161.90 AVNI XHAFERR BALI DRITA XHAFERR TAFANI BUJAR XHAFERR BALI LILJANA XHAFERR TAFANI LUFTIM XHAFERR BALI FATOS XHAFERR BALI MUHAMET CAN XHIKA 30,138.50 NIKO ISUF ASLLANI 42,462.50 HASAN QAMIL PERÇI 502,221.30 MUSTAFA MUSA SHARRA 54,875.00 GENTIAN MUSTAFA SHARRA MET SELIM GRACENI 491,100.00 ESMIHANE SH. KOKONOZI 809,475.00 RAMAZAN SH. KOKONOZI IBRAHIM SH. KOKONOZI BASHKIM SH. KOKONOZI SHADIJE SH. KOKONOZI FATIME SH. KOKONOZI ALMA XH. KOKONOZI ROLAND XH. KOKONOZI SPIRO XH. KOKONOZI 669,832.50 BASHKIA PËRRENJAS 75,387.60 BASHKIA GRAMSH 396,754.20 BASHKIA GRAMSH 619,493.40

AKKP ENDE PA NJË VENDIM MBI FORMËN E NDARJES

Qeveria zbardh zonat e tokave të lira për kompensimin fizik Q

everia ka vendosur të kalojë në dispozicionin e Agjencisë së Kthimit dhe Kompensimit të pronave një sipërfaqe prej rreth 2 mijë hektarë tokë. Sipërfaqet e miratuara do të shtrihen në 4 qarqe, Fier, Tiranë, Krujë dhe Berat. Ndërsa do të prekin zonat, Karavasta e re, Ferrasm Drujzë dhe Previze, Bërxull, Velabisht dhe sektor Plazh i Fierit. Në Fletoren Zyrtare në të cilën janë publikuar të dhënat vërehet se në pak raste sipërfaqet prekin mbi 10 ha tokë, ndërsa në pjesën tjetër janë të copëzuara në dy deri në tre ha tokë. Ndarja e tokave Në zonën e Karavastasë, janë ndarë 1262 ha tokë, të cilat janë të shpërndara në 151 ngastra të ndryshme. Po ashtu në Ferras AKKP do të marrë 141.92 ha tokë të ndarë në 10 zona të ndryshme. Ndërkohë në zonën e Fushë-Krujës do të jepen 68.4 ha tokë të ndara në dy komuna, Drujzë dhe PRevize që do të prekin 10 ngastra tokë. Në Tiranë tokat e lira janë kufizuar në Bërxull ku do të jepen 45.7 ha tokë e dhënë në 39 ngastra të ndryshme tokë. Për sa i përket Beratit tokat do të jepen në Velabisht dhe do të jenë 43 ha tokë të ndara në 13 ngastra. Po ashtu dhe në Fier do të jepen për AKKP 221 ha tokë që do të jenë në 16 zona të tokës. Vendimmarrja Rreth një vit më parë në fondin

Lushnjë KARAVASTA 1262 ha tokë FERRAS 141.92 ha tokë Fushë Krujë DRUJZË, PREVIZË 68.4 ha tokë

e tokave të lira për AKKP janë dhënë rreth 20 mijë ha tokë e lirë. Një pjesë e saj është dhënë në dispozicion të tokave që jepen me qira nga bashkitë dhe komunat. Ndërkohë që AKKP duhet të verifikojë nëse këto sipërfaqe janë të lira apo jo. Nga ana tjetër ende nuk ka një dokument që do të saktësojë se në cilën formë do të ndahen këto toka të lira. Deri më tani është thënë se toka do t’i jepet pronarëve që

Tiranë BËRXULL Berat VELABISHT 43 ha tokë Fier SEKTOR PLAZH 221 ha tokë

i kanë pasur pronat sa më pranë me sipërfaqet e dhëna si të lira. Ndërkohë që po ashtu do t’i jepet përparësi pronarëve që kanë sipërfaqe të mëdha për të marrë. Kjo për të mos lejuar më shumë copëzimin e parcelave. Gjithësesi vetëm pas muajit tetor do të jetë më e qartë se si do të veprohet, kjo dhe për shkak të pushimeve në të cilët është vendosur Kuvendi për shkak të zgjedhjeve.

“KY ËSHTË KONTRASTI MË I QARTË MIDIS ASAJ QË KEMI LËNË PAS”

Basha: Rama e ka kompleks xhaminë Standardi i ri i infrastrukturës që po implementon Bashkia e Tiranës është shtrirë edhe në zonën e njohur si “Filanto”, në njësinë bashkiake nr. 9. Kjo zonë e përbërë kryesisht me vila të ndërtuara pas viteve ‘90 vuante nga mungesa e rrugëve dhe kanalizimeve. Me një investim prej 13,7 milionë lekësh është ndërtuar segmenti rrugor që lidh rrugën “Skënder Jareci” deri tek Shinat e Trenit, sinjalistika rrugore vertikale dhe horizontale, janë ndërtuar kanalizimet e ujërave të zeza dhe të bardha, është kryer ndriçimi përgjatë gjithë segmentit rrugor, janë mbjellë 60 fidanë pemë të llojit rrap. Po ashtu, janë spostuar shtyllat e tensionit, si dhe muret rrethues të shtëpive janë zëvendësuar nga kangjellat, duke sjellë një pamje të re dhe shtuar vlerën e pronës në këtë zonë. “Me përfundimin e rrugës së “Filantos” sot, është fare i qartë kontrasti midis asaj çka nuk është bërë për 11 vite me radhë dhe asaj që ne po bëjmë brenda një kohe të shkurtër, prej më pak se dy vitesh, por po kaq i qartë është edhe ndryshimi në cilësinë e punës që është bërë “shkel e shko” në raste të caktuara, por që edhe në atë përmasë “shkel e shko” nuk mbulon as një të pesëdhjetën e nevojave të kësaj lagjeje. Sot, inaugurojmë përfundimin e rrugës këtu, me të gjithë parametrat, duke përfshirë edhe rindërtimin e mureve rrethues, sipas standardit që tashmë kemi vendosur anembanë qytetit”, – u shpreh Basha. Kryebashkiaku Basha ka garantuar banorët e bllokut numër 53 që ndodhet pranë kësaj rruge, se i njëjti standard do të përdoret edhe në rrugët dhe rrugicat e tij. I pyetur në lidhje me ndërtimin e Xhamisë së Madhe, kreu i Bashkisë Lulzim Basha i ka cilësuar si shpifje të

atyre që për 11 vjet refuzuan ta ndërtojnë Xhaminë e Tiranës. “Detashmenti i PS në mediet shqiptare vazhdon të shpërndajë shpifje për këtë çështje. Kompleksi i Rama që për 11 vite nuk e bëri Xhaminë, vendosi të mos e bënte Xhaminë ka dalë në sipërfaqe si vaj mbi ujë. Xhamia ka marrë leje nga KKT. Bashkia e Tiranës do e mbështesë Komunitetin Mysliman në çdo fazë, që nga faza e gërmimeve, punimeve të nëndheshme, parkimit e deri tek faza e ndërtimit të Xhamisë dhe këtë nuk e fut dot në thes asnjë, me asnjë lloj shpifje. Janë shpifje totale, të marketuara, të prodhuara nga makina propagandistike e z. Rama që për 11 vjet zgjidhi të mos e ndërtojë Xhaminë dhe që lind nga paragjykimet që ky njeri ka për Komunitetin Mysliman, por jo vetëm”, – theksoi z. Basha.

« AKTUALITET

E enjte 6 qershor 2013 •

NDALOHET NË SHKODËR 20-VJEÇARI, KËRCËNOI ME SMS

E ruante në distancë 59-vjeçarin, i kërkoi 30 mijë euro ose… N jë i ri nga Shkodra ka ngritur një skemë të vërtetë grabitje, duke ndjekur në çdo hap prenë e tij dhe duke e finalizuar me presionin për t’i marrë 30 mijë euro. Por se objektit, të cilit i kishte vënë syrin ka kërkuar mbështetjen e policisë duke mos lejuar të cenohej as ai dhe as familja e tij. Pas ndrëhyrjes së policisë 20-vjeçari do të përballet me akuzën “Shtrëngimit me kanosje e dhunë për dhenie pasurie”. Skema e gjuetisë I riu 20-vjeçar e kishte vendosur prej kohësh objektivin e tij 59-vjeçar. Prej disa kohësh ai ka ndjekur veprimet e 59-vjeçarit, duke mbikëqyrur hyrje daljet e tij. Pa komunikuar asnjëherë me të drejtëpërdrejtë i riu ka mbledhur çdo informacion që do t’i shërbente. Më pas i ka dërguar disa mesazhe kërcënuese për jetën e tij dhe të familjes, duke i kërkuar 30 mijë euro në shkëmbim të lirisë. Por duket se fillimisht 59-vjeçari nuk ia ka vënë veshin shumë mesazhit. Por duke parë dhe shpeshtimin e tyre i është drejtuar forcave të policisë. Sektori Kundër Krimeve të Rënda në Drejtorinë e Policisë Qarkut Shkodër, në bashkëpunim me Prokurorinë e Krimeve të Rënda Tiranë, pas marrjes së kallëzimit ka finalizuar me sukses operacionin policor të koduar “Gjoba”. Në njoftimin e dhënë për mediet thuhet se falë një pune intensive hetimore, u bë e mundur zbardhja e një ngjarjeje, identifikimi dhe ndalimi i autorit, shtetasit E. Alibali, 20 vjeç, lindur dhe banues në lagjen “Guerile” të qytet Shkodër. Ndalimi Policia bën me dije se ndalimi i këtij shtetasi u bë, për arsye se nga hetimet e kryera rezultoi se i lartpërmenduri më datë 02.06.2013, me SMS nëpërmjet një telefoni celular, ka kërcënuar me jetë, duke i vendosur gjobë me vlerë 30.000 euro shtetasit R. B., 59 vjeç, lindur dhe banues në lagjen “Guerile” të qytet Shkodër. Në lidhje me këtë ngjarje u kryen të gjitha veprimet e duhura hetimore e procedurale, si dhe u sekuestrua, në cilësinë e provës materiale, telefoni së bashku me skedën telefonike me të cilën është kryer kërcënimi për dhënien e shumës së lekëve të sipërpërmendur. Materialet procedurale, në ngarkim të 20-vjeçarit të ndaluar, iu dërguan Prokurorisë së Krimeve të Rënda Tiranë, për veprën penale te parashikuar nga neni 109/b të K.Penal, “Shtrëngimit me kanosje e dhunë për dhënie pasurie”.

PS akuzoi për shkarkime të padrejta

Qendra Ekonomike e Zhvillimit dhe Edukimit kallëzon PS Qendra Ekonomike e Zhvillimit dhe Edukimit të Fëmijëve ka kallëzuar penalisht për shpifje Partinë Socialiste. Sipas një njoftimi të dhënë për mediet, “ky kallëzim penal erdhi pas akuzave që i janë bërë kësaj drejtorie, për shkarkim nga detyra të dy punonjësve të këtij institucioni, pasi siç thotë PS, nuk kanë pranuar të marrin pjesë në mitingje elektorale”. QEZHEF sqaron se asnjë punonjës i saj nuk është larguar nga puna apo ka marrë masë disiplinore, nisur nga bindjet politike, por gjithmonë bazuar në ligjet në fuqi dhe në Kodin e Punës. “Në asnjë rast, punonjësit e QEZHEF nuk janë detyruar dhe aq më pak kërcënuar, për të marrë pjesë në mitingje elektorale. Çdo punonjës i Qendrës Ekonomike të Zhvillimit dhe Edukimit të Fëmijëve ka vetëm një mission, t’u shërbejë sa më mirë fëmijëve të kryeqytetit. Kjo dhe vetëm kjo është njësia e vlerësimit për punën e tyre”, thuhet në njoftim. Gjithashtu theksohet se Drejtoria e Qendrës Ekonomike të Zhvillimit dhe Edukimit të Fëmijeve (Bashkia Tiranë) është e vendosur të punojë pa ndërprerje, për rritjen e shërbimit profesional dhe shkencor, në mirrëritjen dhe edukimin e fëmijëve të Tiranës, duke iu përafruar gjithmonë e më shumë standardeve evropiane. “Kërkesat e prindërve gjithnjë e në rritje për frekuentimin e çerdheve tona e tregojnë më së miri këtë fakt. Trillimi i përhapur nga Partia Socialiste, do të marrë përgjigjjen e duhur nga organet kompetente”, përfundon deklarata.

Komiteti i Helsinkit zbret në Korçë

Kandidatët përgjigjen për problemet e qytetarëve Policia bën me dije se ndalimi i këtij shtetasi u bë, për arsye se nga hetimet e kryera rezultoi se i lartpërmenduri më datë 02.06.2013, me SMS nëpërmjet një telefoni celular, ka kërcënuar me jetë, duke i vendosur gjobë me vlerë 30.000 euro shtetasit R. B., 59 vjeç, lindur dhe banues në lagjen “Guerile” të qytet Shkodër. Në lidhje me këtë ngjarje u kryen të gjitha veprimet e duhura hetimore e procedurale, si dhe u sekuestrua, në cilësinë e provës materiale, telefoni së bashku me skedën telefonike me të cilën është kryer kërcënimi për dhënien e shumës së lekëve të sipërpërmendur.

DISKUTON NË KORÇË DHE ELBASAN FORCIMIN E KODIT PENAL

Qendra Ekonomike e Zhvillimit dhe edukimit prezanton emrat e rinj Prokurori i Përgjithshëm, Adriatik Llalla, ka diskutuar në Korçë dhe Elbasan mbi ndryshimet në Kodin Penal. Në bazë të amendimeve të miratuara pak javë më parë në Kuvendin e Shqipërisë janë ashpërsuar disa dispozita ligjore, sidomos ato që kanë lidhje me krimin në familje, gjakmarrje, si edhe krime ndaj zyrtarëve që ushtrojnë funksione publike. Në këto takime, Llalla prezantoi edhe drejtuesin e ri të komanduar të Prokurorisë së rrethit gjyqësor Korçë, Ferdinand Elezi, i cili deri më tani ka ushtruar funksionin e Prokurorit pranë Prokurorisë së Apelit Durrës. Elezi zëvendësoi në funksion Përparim Vukajn, i cili do të vijojë funksionet e tij në Prokurorinë e Krimeve të Rënda, Tiranë. Gjithashtu, u prezantua edhe drejtuesi i komanduar i Prokurorisë së rrethit gjyqësor Elbasan, Gentian Osmani, i cili ka ushtruar

Komiteti Shqiptar i Helsinkit ka organizuar në Korçë forumin qytetar ku kanë qënë të pranishëm 5 kandidatë të forcave të ndryshme politike që do të garojnë në zgjedhjet parlamentare të 23 qershorit. Gjatë këtij takimi të hapur për qytetarët, janë diskutuar çështje të rëndësishme si arsimi dhe shëndetësia ku qytetarët korçarë kanë mundur të njohin nga afër kandidatët dhe kanë komunikuar për problemet që janë shqetësuese për ta. Për më shumë se tre orë kandidatët janë vendosur përballë qytetarëve, të cilët u kanë drejtuar pyetje të shumta duke i mëshuar fort programit që forcat politike të përfaqësuara prej kandidatëve në këtë panel kanë për përmirësimin e mëtejshëm të arsimit dhe shëndetësisë. Më tej kandidatët kanë shpalosur edhe programin e tyre politik në lidhje me këto çështje, ndërsa shumë prej tyre nuk kanë nguruar të nxjerrin në pah edhe mangësitë e sistemit arsimor në infrastrukturë apo aspekte të tjera siç është rritja e analfabetizmit. Më pas ata u kanë premtuar qytetarëve zgjidhjen e shpejtë të këtyre çështjeve pas 23 qershorit dhe krijimin e një vizioni të ri në arsim dhe shëndetësi.

Hyn në lokal me thikë në dore

Tenton të vrasë dy vëllezërit për një sherr të vjetër Ka qenë i papritur reagimi i një 52-vjeçari që policia e ka përcaktuar me çrregullime duke sulmuar me thikë dy vëllezër, pronarë të një lokali në lagjen “28 Nëntori” të qytetit të Elbasanit. Y. Koçiaj 51 vjeç ka tentuar të vrasë vëllezërit K. dhe A. Kaja 44 dhe 35 vjeç duke i goditur ata disa herë në pjesë të ndryshme të trupit. Mësohet se ngjarja ka ardhur si pasojë e një konflikti të mëparshëm që 51-vjeçari ka pasur me dy vëllezërit. Ky konflikt ishte harruar kur ai është shfaqur papritur në lokalin e tyre me një thikë dhe pasi ka bërtitur e sharë i ka qëlluar me thikë. Policia ka vënë në pranga 51-vjeçarin nën akuzën e tentativës së vrasjes. Ndërsa të plagosurit janë dërguar në spital për të marrë mjekimet e duhura. Burimet bënë të ditur se të plagosurit janë jashtë rrezikut për jetën.

funksionet pranë Prokurorisë së rrethit gjyqësor Tiranë, Njësia Task-Force. Ai zëvendëson në këtë detyrë Elvin Gogaj, i cili komandohet drejtues i Prokurorisë së rrethit gjyqësor Kurbin. Për ndryshimet në stafin drejtues të Prokurorisë, Adriatik Llalla u shpreh se është zbatim i prioritetit të tij për rifreskimin e strukturës. Prokurori i Përgjith-

shëm vlerësoi gjithashtu mirëkuptimin e të gjithë drejtuesve për idenë e tij të riorganizimit. “Drejtuesit e njësive të ndryshme të strukturës nuk mund të qëndrojnë gjatë në funksion në të njëjtën njësi territoriale. Për këtë arsye, gjykoj se lëvizja e kuadrit drejtues do t’i shërbejë rivitalizimit të funksioneve të institucionit”, u shpreh Llalla.

AKTUALITET • E enjte 6 qershor 2013

MORI 21.000.000 LEKË BASHKË ME BEKIM MUHADRIN E NUK I KTHEU

Supermashtruesi korçar ekstradohet nga Kroacia Policia: Lekët ua morën duke mos u likuiduar faturat e miellit Një 34-vjeçar i dënuar për mashtrime në shuma në mëdha është ekstraduar nga Kroacia. Nga Zyra Qendrore Kombëtare Interpol Tirana, në orët e para të mëngjesit të ditës së djeshme, është bërë ekstradimi nga Zagrebi i Kroacisë, në drejtim të në drejtim të vendit tonë i shtetasit kosovar Lulëzim Shala, 34 vjeç, banues në Krajk të Prizrenit. Ky shtetas ishte shpallur person në kërkim ndërkombëtar, pasi gjykata rrethit gjyqësor Korçë, në viti 2012, e ka dënuar me 15 vjet burg, për kryerjen e veprës penale të “Mashtrimit”, para-

shikuar nga neni 143/2 i Kodit Penal të Republikës së Shqipërisë. I ekstraduari bashkë me shtetasin Bekim Muhadri, kanë ushtruar aktivitet privat në fushën e prodhimit të

bukëve në qytetin e Korçës. Gjatë ushtrimit të aktivitetit të tyre, kanë mashtruar shtetas të ndryshëm duke ju marrë furnizim me miell, dhe duke mos ju likuiduar faturat.

Po ashtu furnizuesve të ndryshëm, iu kanë marrë nëpërmjet mashtrimit shuma të konsiderueshme lekësh, të cilat nuk i kanë kthyer. Shuma e përgjithshme e përfituar nëpërmjet mashtrimit është 21.000.000 lekë. Si rezultat i bashkëpunimit të Interpol Tirana me Interpol Zagrebin, u bë i mundur arrestimi i tij, më datë 01.12.2012, në Kroaci, me qëllim ekstradimi drejt vendit tonë. Në aeroportin “Nënë Tereza” në Rinas ky shtetas iu dorëzua përfaqësuesve të Drejtorisë së Përgjithshme të Burgjeve.

POLICIA: LËNDËT PLASËSE, ME LIPON DO T’I HIDHNIN NË SHESHE PUBLIKE

Ish-i përndjekuri politik Tufa me shishe molotov, gati për “sulm” Mariglen Mullai

ër shkak se mbanin shishe me benzinë, për të dytën herë brenda pak ditëve, u ndaluan 2 ish-të përndjekurit politikë Tufa e Lipo. Në ndryshim nga hera e kaluar kur benzina shërbente për presion, dje duket se plani ishte për t’i hedhur këto shishe molotov në vende publike. Burimet zyrtare të policisë së Tiranës thanë se komisariatit nr.1. në sajë të marrjes në kohë të një informacioni, në lidhje me hedhjen e disa shisheve me lëndë plasëse të dyshuara bomba molotov, të përgatitura në mënyrë artizanale, bënë të mundur kapjen në kushtet e flagrancë të autorëve të tyre duke neutralizuar dhe sekuestruar në kohë lëndët plasëse. Policia tha se u mor masa e arrestit të menjëhershëm në kushtet e flagrancës së shtetasve Skëndër Tufa, 53 vjeç, banues në Tiranë dhe Petrit Lipo, 53 vjeç, banues në Tiranë. Plani për “sulm” Policia shtoi se këta shtetas

Policia kërkon mirëkuptimin e publikut

Shqipëri-Norvegji, rrugët që bllokohen dhe masat e policisë Drejtoria e Policisë së Qarkut Tiranë, ka marrë një sërë masash organizative në drejtim të sigurimit të rendit dhe qetësisë, para, gjatë dhe pas përfundimit të ndeshjes ndërmjet ekipik kombëtar të Shqipërisë dhe Norvegjisë. Gjatë hyrjes së sportëdashësve në stadium, nga ana e policisë do të ushtrohet kontroll i imtësishëm në drejtim të parandalimit të futjes në stadium nga tifozët, të sendeve të ndaluara si: Mjete e sende të forta, fishëkzjarre, shishe të ndryshme, kapsolla, flamuj me shkopinj, parrulla me mbishkrime jo të përshtatshme etj. Policia thotë se “U lutemi qytetarëve për bashkëpunimin dhe mirëkuptimin e tyre, për bllokimin e segmenteve rrugore që të çojnë për në stadiumin “Qemal Stafa” në Tiranë, duke filluar nga ora 14.00’ deri më 24.00’, duke bllokuar qarkullimin në rrugët “Dervish Hima”, “Asim Zeneli” dhe “Perlat Rexhepi”, si dhe sheshi “Nënë Tereza” deri tek Presidenca. Policia e Tiranës, duke kërkuar dhe njëherë mirëkuptimin e publikut, ju kujton sportdashësve dhe pjesëmarrësve në këtë aktivitet, respektimin me rigorozitet të rregullave të vendosura dhe kodit të sjelljes si para, gjatë dhe pas përfundimit të aktivitetit sportiv.

I dënuar në janarin e këtij viti

Në kërkim për vrasje në tentativë, pranga 18-vjeçarit Nga Seksioni kundër Krimeve ndaj Jetës dhe Lirisë së Personit u realizua ndalimi i shtetasit Gevi Spahiu, 18 vjeç, lindur dhe banues Tiranë, i dënuar më parë. Ky shtetas ishte person i shpallur në kërkim më 2 prill të këtij viti, pasi Prokuroria e rrethit gjyqësor Tiranë ka dërguar urdhërin e ndalimit për ekzekutimin e Vendimit Penal të 30 janarit 2013, të gjykatës së rrethit gjyqësor Tiranë, e cila ka vendosur si masë sigurie “Arrest në burg”, në mungesë, si person i dyshuar për veprat penale të “Vrasjes me dashje”, mbetur në tentativë dhe “Prodhimi dhe mbajtjes pa leje të armëve luftarake”.

Flakë në shtëpinë private, policia shpëton dy persona

u arrestuan në kushtet e flagrancës në momentet e posedimit të bombave molotov të përgatitura në mënyrë artizanale, të cilat më pas dyshohet se do t’i përdornin për t’i hedhur në grumbullime me njerëz dhe sheshe publike. Në cilësinë e provës materiale u sekuestruan dy shishe me lëndë djegëse, të dyshuara si ato të pregatitura për bomba molotov, të cilat ju kaluan për

ekzaminime të mëtejshme strukturave përkatëse. Materialet hetimore të përpiluara nga ngarkim të tyre do t’i referohen Prokurorisë së rrethit gjyqësor Tiranë. Tufa përsëritës Skënder Tufa ishte koordinatori i grevës së urisë që organizuan ish-të përndjekurit politikë vitin e kaluar. Ai ishte në qendër të akuzave politike, ndërsa u shndër-

rua më pas në personin që do të shërbente si urë polemikash mes Avokatit të Popullit dhe Policisë së Shtetit, për shkaq të shoqërimeve të tij të shpeshta në komisariatin nr 1. Skënder Tufa njihet nga organet kompetente si element potencial për të organizuar ngjarje të papëlqyeshme dhe mbahet periodikisht nën survejim, teksa ky ishte shoqërimi i disatë i tij në komisariatin nr 1.

Mesditën e djeshme, një banesë private është përfshirë nga flakët e zjarrit, në fshatin Pëllumbas të Tiranës. Banesa në pronësi të Shefqet Kullollit është shkrumbuar brenda pak minutash, ndërkohë që forca të shumta, të cilat kanë mbërritur në vendngjarje, kanë mundur të shuajnë flakët e zjarrit në kohë duke shpëtuar dy persona. Fatmirësisht bëhet fjalë vetëm për dëme materiale, ndërkohë dyshohet se shkak të ketë qenë një shkëndijë elektrike.

Makina aksidenton një diplomat polak në rrugë Punonjësi i trupit diplomatik polak të akredituar në Tiranë ka pësuar një aksident të rëndë dje paradite. Diplomati, emri i të cilit ende nuk dihet, ishte duke udhëtuar me motor në zonën e Mulletit kur është përplasur nga një automjet. Diplomati është dërguar në spital nga ku mësohet se gjendja e tij është e rëndë. Policia Rrugore po heton mbi shkaqet e aksidentit, ndërsa paraprakisht dyshohet se ka qenë pakujdesia e të dyve.

Shtëpia e Drejtësisë e Pajtimit Kombëtar

Kalori ishte grindur me një familjar

10 muaj burg kirurgut italian

“Azili i rremë” kap 33-vjeçarin, alarmi nga BE për falsifikimet

Piu acid para 1 muaji, vdes në spital shqiptarja 45-vjeçare

Pranon se i hoqi gabimisht veshkën e vetme shqiptarit

Nga Seksioni kundër Krimit Ekonomik Financiar u finalizua me sukses operacioni i koduar “Azili i rremë”, duke bërë arrestimin në kushtet e flagrancës së shtetasit Ergys Tafani, 33 vjeç, banues në Tiranë. Arrestimi i tij u krye pasi dje është kapur me një sasi dokumentesh të dyshuara si të falsifikuara, ndërkohë që gjatë kontrollit të ushtruar në kushtet e flagrancës, këtij shtetasi ju gjetën dhe ju sekuestruan në cilësinë e provës materiale 10 copë vërtetime të Institutit “Shtëpia e Drejtësisë dhe Pajtimit Kombëtar”, formular të cilët ishin të plotësuar me datat, nënshkrimin e vulat poshtë e paplotësuar në rubrikën me gjeneralitetet e personit që janë lëshuar. Aktualisht nga strukturat e policisë vazhdon puna për zbulimin dhe goditjen e dy personave të tjerë të dyshuar si të implikuar në veprimtarinë e falsifikimit të dokumenteve.

ITALI- Një shqiptare 45 vjeçe në Ankona, ka vdekur një muaj pasi piu acid. Viktimë e episodit është gruaja 45- vjeçare, Fiqirete Kalori, e cila ka jetuar me familjen në Palombina Nuova. Shkaqet e vdekjes janë të lidhura me gëlltitjen e një substance të acidit klorhidrik. Gruaja (e martuar dhe nënë e dy vajzave), vdiq pas gëlltitjes së substancës toksike, krejt vullnetarisht, ndoshta për probleme depresive, por është e mundur që shkëndija e sherrit të jetë shkaktuar nga zënkat me një anëtar të familjes. Prokuroria e Ankonës ka hapur një hetim për incidentin, ndërsa trupi i pajetë i shqiptares është mbajtur nën autoritetin gjyqësor për disa ditë, për të siguruar performancën e autopsisë. Ngjarja ka ndodhur mëngjesin e 3 majit. Nga një analizë fillestare duket se ka konsumuar acid klorhidrik. Transferimi për në spital ishte i menjëhershëm e ajo qendroi në kujdesin intensiv, derisa dje vdiq në spital.

ITALI- Kirurgu, ish-shefi i spitalit “Cairo Montenotte”, Andrea Picardo, ka pranuar para gjykatësit Marco Rossi 10 muajt e burgimim për “plagosje të rëndë” të pacientit shqiptar, të cilit i kishin hequr gabimisht veshkën e vetme të mbetur. Picardo kishte kërkuar një ujdi, ndërsa i bashkëpandehuri Giampaolo Arzillo, do të gjykohet me procedurë përmbledhëse. Gjatë një laparoskopisi për heqjen e një kisti në shpretkë, më 19 tetor 2011, një 45-vjeçari shqiptar iu hoq gabimisht edhe veshka e mbetur. Më pas ai ishte i detyruar që për 9 muaj t’i nënshtrohej dializës dhe një transplanti pasues. Për këtë arsye, Picard dhe kolegu i tij Giampaolo Arzillo ishin paditur për lëndime të rënda trupore.

« INTERVISTË

E enjte 6 qershor 2013 •

SHEHI IRONIZON BAMIR TOPIN: TË SHOHIM SA DO MARRË AI DHE TOPÇINJTË E TJERË

Gjinushi: Meta kërkon kryeministrin, elektorati i majtë mos e votojë

je në emisionin “Airport” me Anila Bashën, kreu i PSD Skënder Gjinushi tha se Meta e ka një ëndërr në sirtar çështjen e kërkesës për të qenë kryeministër. Ndaj qytetarët brenda së majtës duhet të votojnë patjetër për partitë e tjera brenda koalicionit. Ndërsa zoti Dashamir Shehi ironizoi Bamir Topin se nuk do të dalë mirë nga këto zgjedhje. Zoti Gjinushi duket sikur era e këtyre zgjedhjeve, qoftë nëpërmjet asaj që perceptohet por edhe nëpërmjet sondazheve është majtas. Ka sens kjo? Gjinushi: Kjo është prirje normale në çdo demokraci, aq më tepër në kushtet e shqipërisë ku ne vlerësojmë që në këto 8 vjet veçanërisht 4 vitet e fundit janë një dështim total në të gjithë sektorët, në planin ekonomik, në integrimin e vendit, pavarësinë e gjyqësorit, luftën ndaj krimit. Gjithë faktorët janë të tillë që shumica e qytetarëve kërkojnë ndryshim dhe ndryshimi kërkohet gjithmonë nëpërmjet opozitës. Nisur edhe nga fakti që rezultati i 2009 është shumë i ngushtë madje është barazim dhe me votë popullore është tashmë në favor të së majtës atëherë çdo prirje pozitive çon në fitore të sigurt në zgjedhjet e 23 qershorit. Dhe jo më që sondazhet japin diferencë të dukshme. Nuk duhet besuar te sondazhet sepse shpeshherë kanë dështuar me zgjedhjet në Shqipëri... Besimi është kaq që kur janë të gjitha në të njëjtin drejtim atëherë probabiliteti për të gabuar është 0. Zoti Shehi kaq shumë ka gabuar PD sa është e paaftë të marrë një mandat të tretë? Shehi: Ju e thatë bukur, era po fryn. Erë është kjo fryn gjithandej Gjinushi: Eshtë erë e fortë... Shehi: Po është era kaq e fortë sa mund të rrëzojë vetë të majtën. Para 4 muajsh u votua në Itali, do fitojë e majta, Berluskoni ka mbaruar...Ndaj nuk shoh këtu motiv rilindës që të prodhojë një frymë të tillë të rrëzojë këtë maxhorancë. Po me çfarë duhet të krenohet kjo maxhorancë? Me korrupsionin, gjyqësorin, rrugët po bien, privatizimet të dështuara...? Shehi: opozita ka për detyrë të sulmojë e të kundërshtojë dhe nuk shoh se ka bërë ndonjë gjë të veçantë në këtë mes. Por sigurisht nuk është cdo gjë e argjentë brenda këtij vendi. Ka kallaj e bronx, jemi në Shqipëri. Por unë gjykoj që koalicioni i djathtë ka akoma energji dhe mbështetje popullore për të marrë një mandat të tretë. Dhe kjo nuk është një gjë e rrallë në Evropë, duke filluar nga Gjermania, Italia...Me një fjalë nuk shoh ndonjë gjë të jashtëzakonshme që mund të prodhojnë këta të tjerët e për më tepër për temën e korrupsionit. Shumë e bukur është për ta diskutuar. Më fal kë do luftoj korrupsionin PS? LSI? Këta na bënë një nder të madh, na liruan duart, gojën dhe disa vende pune. Pse kaq e korruptuar ka qenë LSI brenda koalicionit të djathtë? Shehi: Gjykoj sipas zhurmave të fundit nga PS, demostrata e këto, ishin se ky ishte një grup grabitësish. Tani grabitësit u bënë opozitarë e të moralshëm. Kjo lloj teme, është e mirë ta luftojmë të gjithë. Por me këto akrobaci që ka bërë e majta shqiptare të paktën për korrupsionin duhet të pushonjë nja tre vjet. Zoti Gjinushi, ka të drejtë zoti Shehi për këtë fakt? Gjinushi: Po tani ne kemi pasur kontestimin tonë për ardhjen e LSI në koalicion në mënyrë të beftë dhe në mbarim mandati. Por ama qeveria nuk mund të thotë se ju nuk keni moral për të kërkuar ndryshimin e madh se keni LSI. Sepse duhet të pranojë që qeveria vetë ka lënë edhe LSI edhe veten të vjedhë me dy duar. Pra korrupsioni për të cilën ka ngarkesa dhe LSI apo akuza dhe prova këto janë bërë në qeveri dhe përgjegjës është kryeministri për qeverinë. Aq më tepër që këta nuk janë të vetmit sepse janë akoma më spektakolare vjedhjet në Durrës-Kukës, çështja e Gërdecit, vjedhje e hidrocentraleve, privatizimet e paligjshme dhe me efekte katastrofike. Vjedhja e KESH, krom, naftës. Vetëm nga pseudoprivatizimi i naftës humbën 85 milionë euro. Të gjitha këto, shto edhe atë që kanë dështuar gjithë proceset gjyqësore shoqërohen me shumëfishimin e rryshfeteve. Pra janë katër vjet qeverisje korruptive të kësaj qeverie. Dhe me të drejtë ngrihet një pyetje për të majtën pse ka marrë një pjesë të kësaj qeverie. Por sot për sot, jemi në opozitë. Dhe opozitën e përcaktojnë mbështetësit, morali i tyre që janë të paimplikuar, e përcaktojnë partitë. LSI nuk është e vetme, është PS, PSD, janë parti të tjera dhe sigurisht e përcakton ai që do marri detyrën e kryeministrit.... Po nuk duhet të mohojmë që LSI në këtë koalicion ka dalë më e favorizuar... Gjinushi: Favorizuar në aspektin që ndonëse 4 vjet qëndroi në qeveri, vjen kërkon ndryshimin e kësaj qeverie. Ka një favor të pamerituar, pak kontrakdiktor dhe na jep një cen. Por këta të tjerët, janë e tëra cen. Po të zgjedhësh midis një koalicioni kokë e këmbë të korruptuar për shkak se PD 8 vjet mbështeti korrupsionin, dhe moralin që të akuzuarit për korrupsion ti marrësh në qeveri, duhet të kutojmë se mbi këtë moral u ngrit gjithë qeveria “Berisha”. Tërë ish të majtë të akuzuar i mori në qeveri të vetë. Me agrarë, LSI, Aleanca Demokratike... Madje dhe sot në fushatë ai ka hyrë me socialistë që deri dje flisnin njëlloj me ne kundër Berishës. Morali i të majtës është shumë bindës. Do ta sjellin ndryshimin emrat e majtë që Berisha i vuri në

listë? Islami, Dogjani e Kadeli? Shehi: Më mirë të pyetej Berisha. Gjykoj që në momente të caktuara, persona të caktuar në zona të caktuara mund të përbënin ndonjë vlerë. Dhe berisha ka gjykuar me një perceptim oportunist, siç gjykoi kur erdhi LSI apo Agrarja. Dmth unë gjykoj që brenda të majtës gjithmonë mund të gjesh aleatë të përkohshëm. Po ju gjithmonë keni qenë kundërshtarë i këtyre aleancave... Shehi: Absolutisht. Jam edhe sot. Edhe sot e them. Ndaj e thashë që u ndjeva i lumtur që iku LSI se na liroi tre gjëra: duart, gojën dhe punën që na i zuri në mënyrë abuzive. Disa nga këto rrathët këtu poshtë (e ka fjalën për siglat e partive), janë ndërmarrje. Zoti Shehi, edhe partia juaj nesër mund të kthehet në një ndërmarrje...? Shpresoj që jo. Në momentin që ju thoni se liroi vende pune LSI kur iku pasi hoqi njerëzit nga administrata... Shehi: S’i ka marrë të gjithë se po ti kishte marrë...ka akoma taborre që rrinë aty akoma...Unë gjithmonë kam gjykuar që administrata s’duhet të përzihej në këto lëvizje. Dhe kam frikë se nuk do të respektohet as nesër në cdo lloj forme që të jetë ndryshimi. Ndaj programi ynë gjithmonë ka qenë për rindërtimin e shtetit shqiptarë. Dua t’ju pyes të dy liderët: Nëse e majta fiton zgjedhjet, çfarë ju ka premtuar Edi Rama. Kemi deklaratën e djeshme të kreut të PS që zoti Ngjela do të jetë në kabinet? Gjinushi: Marrëveshja është bërë publike është një platformë që në fund të fundit... Ajo është marrëveshja për publikun, na thoni atë marrëveshjen tjetër... Gjinushi: Nuk ka një marrëveshje të fshehtë. Sepse marrëveshja e parë bëhet me votuesit, pra kontrata që lidh me të. Dhe cdo parti do të mbështesë fuqinë e saj në bazë të votave që merr dhe jo në bazë marrëveshjesh. Marrëveshja në çdo rast edhe ajo që shërben si një “kornizë” për aleancën e majtë, mbështetet mbi atë që pushteti dhe bashkëqeverisja ngrihet mbi votën, në bazë të kontributit që jep çdo parti. Sigurisht kjo s’duhet keqinterpretuar siç duan ta kthejnë disa duke pretenduar ndarjen e administratës me përqindje e gjithë sektorët... Pse është e keqe kjo? Eshtë e keqe nëse çdo gjë bëhet politike. Dihet se është administrata politike dhe administrata publike. Dhe publikja mbrohet me ligj gjë që është shpartalluar sidomos në katër vitet e fundit. Dhe jo vetëm kaq por 80% e administratës është bërë korrupsion: që nga pagesat për vendet e punës e deri tek pagesat mujore për të mbajtur vendin e punës. Dakord, po zoti Ngjela do jetë në kabinet ministër... Gjinushi: Nuk e di unë. Nuk merrem me marrëveshjet dypalëshe. Merrem me marrëveshjen tonë... Eshtë e ndershme që një prej aleatëve e paska garantuar një post ministri... Gjinushi: Nuk e di se kush është e ndershme apo e pandershme në këtë rast. Rëndësi ka që ne me PS ti rrimë marrëveshjes klasike për bashkëpunim mbi votën. Dhe fushata të bëhet në bazë të bashkëpunimit reciprok: dmth çdo votë për PS vlen ashtu sikurse duhet të dihet se cdo votë për PSD vlen po aq. Madje ndoshta vlen më shumë se mund të jetë votë e humbur, të pakënaqurisht e të zhgënjyerish. Ne besojmë se PSD do ketë mbi 40 mijë vota, përfaqësuesit e vet në kuvend duke garantuar çdo lloj marrëveshjeje politike. Zoti Shehi, juve ju është premtuar post ministri? Juve ju është premtuar edhe vendi i deputetit në listën e sigurt të PD. Si mund të dilni në elektorat e të kërkoni vota për LZHK? Shehi: ne do të shkojmë ti kërkojmë votat dhe gjej rastin të them të votojnë për nr 49, LZHK dhe që thotë Dashamir Shehi. Unë vlej për këtë punë. Ndaj jam te ajo lista se jam një njeri që kam mbledhur 20 vjet me rradhë vota. Kjo është një zgjedhje taktike që kemi bërë dhe nuk kemi bërë keq, se na ka dhënë më shumë kohë të bredhim nëpër rrethe. E dyta mendoj se LZHK ka një identitet të vetin, ka edhe disa vota që i ka pasur historikisht dhe jo vetëm sot. Ndaj do ti kërkojmë të gjithëve votën e LZHK. Jemi shumë mirë në Durrës, Fier, Vlorë, veç Tiranës që gjykoj që do fitojmë. Në Tiranë votat e tironasve do ndahen se po punon shumë edhe Bamir Topi... Shehi: Tani kur të mbaroj kjo punë, do vëmë një bast të vogël që të shohim sesa merr zoti Topi dhe gjithë topçinjtë e tjerë. Gjinushi: ta pres unë bastin... Pse, sa vota merr zoti Topi? Shehi: Flasim për realitet konkret që është konfirmuar prej vitesh: në 2005, kam marrë 12 mijë vota në qark të Tiranës; unë si Dashamir Shehi kam marrë 6700 vota. Kur u bë hera e fundit kasaphana mora 4600 vota. Dmth sa herë kam hyrë në Tiranë nuk kam dalë poshtë 10%. Dmth këtu flasim për realitet konkret dhe jo ç’do të ndodhë. Po njerëzit ndoshta janë lodhur, duan të provojnë një alternativë të re. Zoti Topi ka qenë ish-president... Shehi: Shiko. Nëse do të ishin lodhur, do jenë lodhur me zotin Topi si ish-president. Pse po lodhen me një opozitar si unë? Kam 17 vjet që bëj opozitë. Ose njerëzit kanë luajtur mendç. Tani ai është një ish president, ka qenë një njeri i Berishës dhe me ca tam-tame dhe

ca akrobacira, nga ato që përmendi zoti Gjinushi...Pse duhet të jesh i lodhur me një opozitar. Njerëzit lodhen me pushtetin... Në fakt, ju si opozitar, qëndrestar, pse hytë tani në fund me këtë koalicion? Për dy motive: Taktikisht dhe nga logjike nuk shoh hapësirë në këtë kod që është ndërtuar për dy persona, për Berishën e Ramën. E dyta, sepse gjykoj si një njeri i qendrës së djathtë që e kam traditë, dhe s’kam kapacitetetin me kapërcy nga një krah në krahun tjetër... Kështu kemi kryeministrin që është i djathtë dhe zbaton politika të majta... Shehi: Unë po flas për personin tim. Nuk kapërcej dot siç e ka bërë gjysma e nomeklaturës së sotme. Kështu që në një moment që shoh se unë skam qenë pjesë e pushtetit... Nëse fiton PD do jeni pjesë e qeverisë? Shehi: Nëse do kem votat e mjaftueshme për të hyrë si burrë i nderuar për të vënë këmbën djathtas sic di me e vënë unë, do të hyj. Por për të më marrë si hyzmeqar, si ushtar, unë jam 55 vjeç nuk bëj më për këtë. Këto që e kanë bërë. Këto pullat që janë këtu poshtë pse kanë hyrë? Pse janë bërë? (e ka fjalën për siglat e partive). Sepse kanë qenë hyzmeqarë, në daç ti vijë atyre në daç mos t’i vijë mirë. Gjinushi: Futja në lista nuk është e pamoralshme. Ne nuk e kemi kërkuar, ne e sugjeruam. Sepse hyn në taktikë elektorale. Sepse vetë sistemi është i tillë. Nuk ka asgjë kur garantohet kryetari i një partie sepse do të japë më shumë vota sesa duhen për një deputet. Duhet për përfaqësimin, klima e bashkëpunimit etj. Kjo nuk është e ndaluar. Por është taktikë. PD e përdori, PS nuk e përdori. Po cila është më e efektshme? Gjinushi: Të dyja kanë të mirat dhe të këqiat e tyre sepse garanton partinë x të përfaqesohet, nga ana tjetër tenton të punosh më fortë. Mos Rama ishte më euforik që mua nuk më duhen krerët e partive sepse unë me LSI i fitoj zgjedhjet? Gjinushi: Kaq koment doja për këtë. Nuk është punë euforie sepse kjo as e ngre e as e ul. Dhe uroj të mos jetë dëshirë për të eliminuar. Pikë muhabeti. Pse ju mendoni se ka strategji nga e majta për të eleminuar të vegjlit? Gjinushi: Sistemi është kapricoz. Sepse psh në 2009, jemi para PDNJ që e keni këtu, dhe para PDIU por s’morëm deputet. Pa harruar faktin se shumë vota rrjedhin gjatë numërimit që është një proces i cili do apo sdo ka firo. Ndaj bëhet garancia. Ndërsa te PD amoralja është se fut të PS, për ti kompensuar thjesht për mercenarizimin. Sa i takon debatit që u hap unë vlerësoj që Bamiri vërtet ka qenë president, dhe atje krijoi identitet të vetin. Kur ishte në grupin e PD ishte në një linjë me Berishën historikisht si president u përpoq relativisht sepse ka ai gabimet e veta, por të paktën nuk u bë mashë. Dhe është krejt normal që në dështime të mëdha, të ketë një fraksionim. Dhe ndarja e votës në Tiranë s’është thjesht Bamir e Dashamir. Por do jetë për një krah të shkëputur nga PD dhe pjesës që janë me PD. Nuk janë dallime mes individëve. Aq më shumë që PD këtë katër vjecar e humbi identitetin e djathtë. Sepse ish pronarët dhe ish të përndjekurit i dogji me benzinë. Jo që nuk tregoi mbështetje por i ka shpallur persona në kërkim dhe i survejon edhe me polici. Ka treguar qartazi që e djathtë për të janë të pasuruarit e rinj nëpërmjet korrupsionit. Zoti Shehi, si keni në plan në fakt ti afroni këto kategori? Shehi: Që këtu ka të zhgënjyer kjo është e vërtetë. Dhe unë jam një njeri që mbroj të drejtën e pronës. Si do të mund ta mbroni kur jeni në një qeveri që nuk është shumë “pro”? Shehi: Qeveria në do të jetë në do të mos jetë. Nuk kemi ndarë çështjet e qeverisë. Edhe jashtë qeverisë unë do ta mbroj këtë tezë. Dhe besoj se qytetarët e Tiranës dhe gjithë Shqipërisë do të më besojnë më shumë mua, sesa ata që dekretuan ligjet kundër pronës. Kjo është kaq e thjeshtë dhe e hapur. Duhet të jenë zgjedhësit të trashë nga trutë që të mos e kuptojnë këtë gjë. Ore këtu ka pasur njerëz që kanë qenë në krye të vendit dhe duhet të mbajnë përgjegjësi për gjërat që nuk i bënë. Unë kam qenë kolonel i vogël i politikës antiqeveritare, skam hipur sipër. Kur të hipi atje të ma kërkojnë këtë gjë. Ndërsa këta kanë qenë atje dhe nuk kanë bërë asgjë. Kaq është muhabeti. Këta të PD e keni fjalën? Shehi: edhe të PD, edhe Presidencës edhe të gjithë. Pra gjithë tarafi i përbashkët është. Ndaj nuk besoj se zgjidhin gjë për pronat. Shqiptarët dhe tiransit po deshën me zgjidh pronat do vijnë prapë te kjo derë që quhet LZHK. Po patën besim se po nuk deshën të ikin nga të kenë qejf. Do vijnë te kjo derë për të zgjidhur çështjen e pronës. Këto pullat që janë këtu ishin ca në qeveri e ca në presidencë dhe nuk zgjidhën gjë. Të jemi realistë për këtë. Këto pullat rozë kuptohet që pronën duan ta hanë me dhëmbë... Ndoshta janë më shumë për zbatimin e ligjit 7501... Shehi: Absolutisht jo. As dunë me e dit fare. Do të vijë dita, në fund të fundit kush i mori pronat këta ktej i morën (e ka fjalën për të majtën) Gjinushi: Jo jo, nuk i kanë marrë ata. Shehi: Këto e filluan të parët sekuestron. Jo më shumë akuza ka pasur për të djathën... Shehi: PO këto ishin në qeveri, në fund të fundit. E dyta, ne e

kemi në Shqipëri një opozitë të dolcifikume, oportuniste. Sepse nuk ka qenë opozitë. TË gjithë këta kanë qenë në pushtet. Zoti Rama 13 vjet në krye të bashkisë më të madhe... Po zoti Gjinushi ku ka qenë? Shehi: Jo zoti Gjinushi fatkeqësisht për zotin Gjinushi ka ardh vërdallë bashkë me mua nëpër studio. Por këta të gjithë kanë qenë në pushtet. LSI ishte katër vjet... PBDNJ nuk ka qenë psh... Shehi: Po çfarë është PBDNJ? Ka për detyrë të mbrojë atë minoritetin në Shqipëri dhe kaq mos ta faktorizojmë më shumë. Gjinushi: Më saktë për të ngatërruar minoritetin (qesh) Shehi: Bile PBDNJ duhet të jetë pjesë e çdo qeverie sepse funksioni i vet është të mbrojë interesat e një komuniteti dhe të krijojë një lloj moduli për mbrojtjen e minoriteteve. Ndërsa këta të tjerët që janë këtu, këta në pushtet kanë qenë. Ndaj edhe nuk janë të zotë nuk bëjnë opozitë reale. Po nuk ju lënë zoti Shehi të bëheni kryeministër për të zgjidhur çështjet... Shehi: E për ça e dua? E dyta, ka një lloj morali kjo. Të marrët mendojnë që një parti që ka 4% të marrë kryeministrin. Po mund të jetë faktor determinant në krijimin e qeverisë siç ishte zoti Meta... Shehi: Absolutisht. Ke gjet fjalën e gabuar, por është rikatues. Brenda kësaj kërkese mungon morali. Po deshe me i shërby shtetit do i shërbesh sipas rregullave. Kjo nuk do të thotë aspak që zoti Meta nuk bën kryeministër. Edhe unë me mendjen time të kulluar, unë them që të gjithë këta që janë këtu unë “i haj”. Po puna është që kam 2% të votave. Nëse flasim për moral për të krijuar një traditë si shtet evropian do të flasim me rregulla të tjera. Këta janë bërë si gratë e fshatit që zihen te çezma. Po zoti Gjinushi... Gjinushi: Për dy temat e fundit të pronës dhe kryeministrit: Sigurisht që nuk është e moralshme që një parti pakice qoftë me 4,5,7 apo 10 deputetë të imponojë kryeministrin. Sepse po të marrim të abstragojmë që kemi një koalicion me një parti të madhe dhe tre të tjera që mund të plotësojnë 71 votat dhe të gjitha vënë kusht kryeministrin atëherë nuk qeveriset. Pra kjo nuk ekziston ky lloj morali dhe parimi. Ndërsa është e vërtetë që në koalicione të gjera bihet dakord për cështje ekuilibrash dhe zgjedhin një personalitet në krye të qeverisë. Kjo bëhet zakonisht para zgjedhjeve dhe më pas hyhet në zgjedhje dhe shërben si bashkues i koalicionit. Këto të tjerat kur hidhen kështu si shashka janë vetëm provokacione, janë presione... E keni fjalën për deklaratën e zotit Naço që Meta do të jetë kryeministër? Gjinushi: Konkretisht, konkretisht. Sepse pastaj kjo do të thotë se ti e mbështet fushatën vetëm mbi pazar elektoral... Ju do të thoni se kjo është taktikë elektorale e LSI? S’ështe vetëm kjo. Ajo tregon një ambicie të fshehtë që fle gjithmonë te LSI... E ka Meta këtë ambicie thoni ju? Absolutisht, sepse e ka treguar që me Nanon: që i thoshte o kryeministër o s’ka. Dhe përplasja me Nanon kështu u justifikua. Nuk ju duket se çoni ujë në mullirin e Berishës me këto divergjenca brenda jush? Jo përkundrazi. Duke paralajmëruar për rrezikshmërinë e kësaj partie në këtë pikë... Pse kaq i rrezikshëm është Ilir Meta? Po të dalë e fortë LSI në zgjedhje do të bëjë presion të madh. Dhe këtë që e hedh si shashkë elektorale e kërkon. Po mundet që LSI t’i marrë votat zoti Gjinushi pse paragjykohet... Po pra po, ndaj duhet të jenë të kujdesshëm njerëzit, sepse absolutisht duhet të zgjedhin partitë që e garantojnë që do të qeverisë e majta, që do ketë qeverisje të ndershme, luftë kundër korrupsionit dhe nuk do të ketë kriza artificiale. Sepse e majta është djegur nga qulli. Jo se ka humbur votën e popullit. Por është djegur nga tekat e partive të caktuara, nga shitjet e deputetëve të caktuar, duke filluar nga agrarja e duke përfunduar me LSI. Sa i takon pronave, absolutisht që s’po bëjmë historinë. Ligji 7501 është miratuar në 1991 me konsensus; në 1998 u bë një kompromis historik me kushtetutën, në të cilën thuhej se ligji mbi pronat të përputhej me kushtetutën. Dhe në 2001 kemi bërë amendimin ku hiqej kompensimi i pronës në qytet, dhe futej në fshat me 70 ha. Dhe pak a shumë ky ligj u votua në 2004 me rrugë konsensuale. Që nga ky vit, PD nuk bëri asgjë për kompensimin. Dhe sa më shumë vonohej, aq më shumë shterohen mjetet e shtetit për kompensim. E njëjta gjë është bërë edhe me kthimin. Madje e kanë atrofizuar komisionin. Nga 12 komisione bënë vetëm një, dhe e kthyen monokratik me një individ, i cili edhe fizikisht nuk e përballon dot barrën, pa i hyrë pastaj që nuk mund ti jepet një individi një pushtet i tillë sepse vetëm mbreti ka pasur tagrin që të bëjë dekrete për pronat. Këto janë çudira shqiptare dhe në fakt ai komision është marrë vetëm me kompensim miqsh, sekserësh, abuzim pronash. Dhe PD ka hequr dorë nga kompensimi i ish pronarëve dhe është marrë vetëm me zhvajtje pronash nga bregdeti dhe më gjerë. Intervistoi, Anila Basha

OPINION • E enjte 6 qershor 2013

“Vija e kuqe” e radikalizimit opozitar

ga një mazhorancë që nuk i ka votat, por i “bën” ato, pritet gjithçka. Si e humbur që është, ajo nuk ia përton çdo shansi për diversion ndaj opozitës dhe votuesit të saj, me synim kohezionin opozitar, dekurajimin e votuesit dhe abstenimin deri në bojkot. Politika e faktit të kryer dhe arbitrariteti elektoral është për të “një rrugë e dy punë” e paralelisht me intimidimin e votës ajo shpreson të provokojë edhe radikalizim opozitar, sikurse dëshmoi më 1996 apo 2009. Bojkot elektoral Bojkoti opozitar i procesit zgjedhor mbetet ëndrra e mazhorancës, ndërkohë që për opozitën, sado i justifikueshëm, do të ishte thikë me dy presa dhe bumerang absurd tanimë që koha punon për të. Pavarësisht se bojkoti i votimit në kushtet kur premisat për votë të lirë komprometohen jashtë çdo limiti, mbetet reagim demokratik, efekti i tij varet nga konteksti dhe kombinimi me elementet e tjera të aksionit opozitar. Ndonëse fillimisht mund të gjenerojë publicitet të jashtëzakonshëm në Perëndim, ai mund të provokojë më pas keqkuptime e spekulime rreth opozitës dhe për ironi përfitime të pamerituara politike për mazhorancën, që e provokoi atë. Për Perëndimin bojkoti, veçanërisht ai i votimit, konsiderohet apriori atavizëm demokratik (sikurse edhe greva e urisë) dhe i pakonceptueshëm për një demokraci funksionale, ndërkohë që problemi ynë është pikërisht ky. Perëndimi apriori nuk arrin të imagjinojë se në një vend të NATO-s mund të abuzohet masivisht dhe haptazi vota e lirë, aq sa të mund të tjetërsojë fituesin e zgjedhjeve, duke u tunduar rrjedhimisht që të interpretojë pretendimet e këtij lloji si ekzagjerim (!) opozitar. Për më tepër kur në lojë futet gjeopolitika apo lobimi alla Podesta, që filtrojnë informacionin në “muzikë” për veshët e atyre larg në inercinë e sindromës së “kusisë me presion” (le të vlojë sa kohë mbetet brenda). Perëndimi do të prirej të interpretonte bojkotin e procesit zgjedhor si paragjykim të votës së lirë dhe vullnetit të qeverisë (!) për ta garantuar atë duke kredituar për inerci politikisht mazhorancën, që në garë pa rival jo vetëm do të ishte diskrete në abuzimin e saj, por dhe do të pozonte luajalen ndaj rregullave të lojës (!), duke akuzuar opozitën si refuzuese të tyre, një avaz ky që do të devijonte vëmendjen prej shkaqeve që provokuan bojkotin në fjalë. Për më tepër, kur ajo ka demonstruar se nuk ka gajle të qeverisë edhe “gjysmagjel”, bile edhe të fabrikojë opozitë, duke e bërë bojkotin në vetvete akoma më të pavlerë.

Nga ARTAN DUKA

Në këtë sens, bojkoti i votës do të ishte stërkëmbësh ndaj vetvetes për opozitën, një argument i cekët për mirëkuptim nga Perëndimi dhe precedent negativ për të ardhmen. Beteja dhe vetëm beteja zgjedhore do të ishte e vetmja alternativë si për të përmbushur përgjegjësinë e misionit historik të rotacionit të shumëpritur, ashtu dhe për të parandaluar tjetërsimin e votës apo zënien mat të mazhorancës në përpjekjen për të shmangur të pashmangshmen. Vija e kuqe e bojkotit parlamentar Me rotacionin pritshmëri, në rast cenimi flagrant të votës së lirë, që shpie në vijimësi të pamerituar të kësaj qeverisjeje, bojkoti parlamentar, ndonëse mund të paragjykohet prej Perëndimit si shpërfillje e së drejtës së votuesit për zëdhënie dhe lojës në demokraci, ndoshta ia vlen barra qiranë, sipas optikës opozitare, sa kohë ajo i jep shansin dhe kohën e duhur jetës parlamentare dhe gjyqësorit për të futur gjërat në hullinë e zgjidhjes: komision hetimor efektiv parlamentar, verdikte korrekte nga ana e Kolegjit etj. Nëse opozita gjykon se bojkoti parlamentar është i pashmangshëm, që ai të jetë efektiv, duhet: a) së pari, të paraprihet që tani nga deklarimi i “vijës së kuqe”, përtej të cilës cenimi i votës së lirë bëhet i papranueshëm; b) të shoqërohet me lobimin efektiv në Perëndim; dhe c) të shoqërohet me protestën paqësore dhe të pandërprerë. “Vija e kuqe”, apo ndryshe rrethanat e abuzimet para- dhe paszgjedhore, që sipas opozitës komprometojnë votën e lirë në atë masë sa tjetërsojnë fituesin dhe cenojnë integritetin e parlamentit (për analogji, e tillë mund të hiqet edhe për bojkotin elektoral) duhet të deklarohet, të monitorohet, dokumentohet dhe t’i vihet në dispozicion Perëndimit qysh tani për të zgjuar në kohë sensibilitetet e duhura tek ai. Duke filluar nga manipulimi i listave zgjedhore me ndikim thel-

bësor në rezultat, shpërdorimi ekstrem i shtetit në shërbim të partisë, abuzimi flagrant i administrimit të materialeve zgjedhore, verdiktet farse ndaj ankimimit elektoral, detaje teknike që shndërrohen në dukuri tipike dhe masive etj. ekstreme abuzimi, që vetvetiu paragjykojnë integritetin e parlamentit, lënë të hapur dhe përligjin opsionin e bojkotit parlamentar dhe protestës non stop. Vend për iluzion nuk ka. P.sh., në medie deklarohet se “opozita fiton betejën e parë në Kolegjin Zgjedhor”, ndonëse për ironi kjo ndodhi edhe gjatë 2009-s apo 2011-s (iluzioni i paanshmërisë së gjyqësorit me verdikte korrekte për çështje anësore), ndërkohë që, kur vjen puna për çështje vendimtare, gjyqësori legalizon pa teklif abuzimin elektoral. “Vija e kuqe” ndërkohë presupozon konsensus mbaropozitar për të shmangur interpretime, subjektivizëm apo oportunizëm eventual, që dëmton kauzën e kohezionin opozitar gjatë denoncimit e sensibizimit perëndimor. Podestim opozitar Opozita duhet të kompensojë efektin “Podesta” duke bërë të njëjtën gjë. Nëse i ka fondet për këshillimin prej Blerit në qeveri, të ndajë mënjanë edhe për lobimin parazgjedhor, pa të cilin vihet në pikëpyetje shansi i qeverisjes më pas. Me vëmendje të veçantë botën anglosaksone, SHBA-të në radhë të parë, përkundrejt traditës së deritanishme të tranzicionit, ku spikat orientimi frankofon apo gjeopolitika përreth. Paralelisht opozita duhet të sensibilizojë medien prestigjioze perëndimore, me asistencën edhe të mërgimtarëve të shquar në ato vende, për të pasqyruar sagën e votës së lirë, duke ushtruar indirekt një presion shtesë ndaj vetë kancelarive perëndimore në pozicionimin objektiv e në kohë të tyre. Bojkot e protestë Nëse imponohet dhe gjykohet realist, bojkoti parlamentar duhet të shoqërohet me protestën e pandërprerë dhe paqësore deri në ripërsëritje të zgjedhjeve nën një qeverisje alternative. Ajo duhet të bartet nga i gjithë spektri opozitar për të zgjuar sensibilitetet e duhura në të majtë apo të djathtë të politikës në Perëndim. Ndryshe nga bojkoti i zgjedhjeve, ku vakumi, sado domethënës, mund të mos mirëkuptohej në Perëndim, duke mos qenë efektiv në kuturisjen e mazhorancës me qeverisjen e mbrapshtë, bojkoti parlamentar, nëse opozita i del borxhit mazhorancës dhe arrin ta dëshmojë këtë gjë, vështirë të përcillet si normalitet demokratik dhe do të ishte jo vetëm i përligjur, por dhe i domosdoshëm për të garantuar mbijetesën e demokracisë. Pas 2009-s dhe 2011-s viti 2013 i bie të jetë e treta e vërteta.

Në Golem pas një gjysmë shekulli

jë zile telefoni, një SMS, një letër i ftonte ishnxënësit e klasës së gjashtë F të Teknikumit Bujqësor në Golem të Kavajës (ish-Shkolla Amerikane, siç njihet) në takimin e 50-vjetorit të mbarimit të kësaj shkolle. Edhe pse dëbora e viteve kishte rënë mbi kokat e tyre, erdhën ata, si dallëndyshet që kthehen në fole, nga Korça e Saranda, Shkodra, Lezha, Kruja e Skrapari, Kavaja, Durrësi e Tirana të festonim së bashku 50-vjetorin e diplomimit “Agronom për frutikulturë”. 28 maj i vitit 1963 ishte jo vetëm çasti i ndarjes me njëri-tjetrin, por dhe hapat e parë në udhën e gjatë të këtij profesioni të nderuar. Pjesa më e madhe e shokëve dhe e shoqeve kishin 50 vjet pa u takuar, jo nga dëshira, por nga puna dhe largësitë, prandaj nisma për këtë takim u përshëndet dhe u përkrah nga të gjithë. Mjediset e shkollës këto ditë pranvere gjallërohen dhe përjetojnë emocione. Shtrëngime duarsh e përqafime, çaste të lumtura e të gëzueshme dhe kujtimet marrin udhë. Kujtojnë 4 vjetët e mësimit të formimit si specialistë të frutikulturës, të jetës kolektive, të ndjenjës së miqësisë, sinqeritetit e dëlirësisë së moshës. Në këto kujtime vend të rëndësishëm zuri përkushtimi i pedagogëve të lëndëve të përgjithshme, veçanërisht

Nga SKËNDER SINA

atyre të profesionit, që na mësuan si të njohim bimët, të përcaktojmë normën e farës dhe të ujitjes, të ngasim traktorin, të regjistrojmë plugun e makinën mbjellëse, si të mbajmë gërshërën e krasitjes e të shartojmë pemët. Duke kujtuar pedagogët Xh. Hydi, S.Babani, S.Jorgo, V.Tati, ky takim ishte dhe një homazh për ta. Takime e çmallje me njëri-tjetrin, kujtime. Kujtojmë thënien e Hajredin Hoxhës se “me një kokërr ulliri të Beratit hahen 4 kafshata”; shaban Mahon si kampion të pingpongut dhe sulmuesi më i mirë i skuadrës së futbollit të klasës; Alush Lamçen, Bajram Buqezën, Shyqyri Brajën, Gëzim Kasmin si bërthamën e skuadrës së futbollit, që gjithnjë fitonin; Lefter Gjinin e pasionuar pas aktrimit, që me shakatë dhe lojën e tij na çlodhte pas mësimit duke interpretuar dhe rolin e Leninit; Kolec Ndojën e Lule Nikën, që këndonin me ndjenjë këngën “Kur jemi bashkë ne të dy”, jo vetëm në shfaqjen e grupit artistik të klasës, por dhe në veprimtari të tjera që organizoheshin në shkollë. Kështu, me kujtime e dolli, duke i uruar njëri-tjetrit shëndet e jetë të gjatë, u krijua në atë drekë një atmosferë e gëzueshme, duke ripërtërirë ndjenjën e respektit dhe të mirënjohjes për jetën shkollore dhe të 50 vjetve pune në zhvillimin e bujqësisë dhe të fushave të tjera. Selim Karaj është një nga themeluesit e Institutit Shkencor të Foragjereve. Me punën e tij kërkimore-shkencore fitoi

titullin “Doktor i shkencave bujqësore”. Hamit Kishta, që u kujtua si portier i skuadrës së futbollit të klasës, por edhe si rasti i rrallë që për 30 vjet punoi e drejtoi ish-kooperativën bujqësore të Mashanit në Gramsh. Haxhi Tafa për disa vjet ishte drejtor i N.B në Gjormë (Krujë) dhe deputet i Kuvendit Popullor. Lule Nika e Zinije Karriqi, që studimet e larta i mbaruan për ekonomi agrare, ishin kuadrot e parë të këtij specialiteti. Estref Dorozhani dhe Halil Rama, që me njohuritë e fituara për teknologjitë bujqësore po i aplikojnë dhe sot te pronat e tyre. Ndërsa disa ecën në fushën ushtarake. Vangjo Kita si pilot, që pushtoi kaltërsitë. Sabri Stafa, një amator i shahut, u bë ndërlidhës. Ali Kubati në prapavijë dhe Bardhyl Veisllari tankist e komisar reparti. Sa herë kemi parë diplomën, jemi përshëndetur me Haqim Hallullin, i cili me shkrimin e tij të bukur i ka plotësuar ato. Enver Shehu, që ende punon si gazetar në televizionin “Apolonia” në Fier, fiksoi me kamerën e tij çaste nga ky takim, duke përjetuar atë e lënë gjurmë të reja në kujtesë. Në mbyllje një fotografi të gjithë së bashku. Përsëri shtrëngime duarsh, urime e përqafime dhe “mirutakofshim”, jo si në maj 1963, kur si adresë kishim arat me grurë, luledielli e pambuk, perime e fruta, vreshta, ullinj e agrume, por “mirupafshim në përvjetorë e takime të tjera”. Mirupafshim!...

« GOSSIP

E enjte 6 qershor 2013 •

Faktorët që plakin lëkurën e femrës

Schwarzy dhe DeVito zbulojnë vëllanë e tretë Mendohej të ishin dy, në fakt janë tre. Situata komike krijohej nga fakti se njëri ishte i gjatë dhe i bëshëm, tjetri i shkurtër dhe i shëndoshë. Tani vjen i treti, që është me ngjyrë. Në fillim, binjakët e ndryshëm ishin Arnold Schwarzenegger e Danny DeVito. Në pjesën e tretë të filmit, që vjen pas 25 vjetësh, do të jetë protagonist edhe Eddie Murphy. Ishte vetë ish-guvernatori i Kalifornisë që dha lajmin se po punohej mbi pjesën e tretë të filmit “Binjakët”, që tani do të titullohet “Trinjakët”, që pritet të jetë shumë ndryshe nga të parët. “Binjakët” (1988), drejtuar nga Ivan Reitman, fliste për një eksperiment shkencor, ku Mary Ann Benedict bëri fekondim artificial me spermën e 6 meshkujve të veçantë. Synimi ishte ardhja në jetë e një fëmije të jashtëzakonshëm, për të mirën e njerëzimit. Por në fakt lindën dy binjakë, që më të ndryshëm nuk mund të bëheshin: Julius, jashtëzakonisht i zhvilluar dhe Vincent, i vogël. Filmi, suksesi i parë i Arnold Schwarzenegger në zhanrin komedi pas shumë prodhimeve aksion, ishte një sukses i pamat. Për filmin u shpenzuan 15 milionë dollare dhe u përfituan në të gjithë botën 217.

ëse një femër ndjek një stil jete jo të shëndetshëm, lëkura e saj mplaket dhe e tregon atë 10 vjet më të moshuar. Në këtë përfundim ka dalë një studim i realizuar me 585 femra në Mbretërinë e Bashkuar, Kinë dhe Spanjë. Studimi ka treguar se duhanpirja, ekspozimi i tepërt në diell dhe mosngrënia e frutave ndikojnë shumë në pamjen e jashtme të një femre. Femrat e vëzhguara janë të moshës 45-75 vjeç. Dr. Andrew Mayes deklaroi: “E dinim që gjenet ndikojnë shumë në pamjen e jashtme, por studimi tregon që një rëndësi të madhe ka edhe mënyra e jetesës. Të dhënat janë marrë përgjatë 10 viteve dhe tregojnë qartë se femrat që ushqehen shëndetshëm dhe nuk pinë duhan, duken shumë më të reja se bashkëmoshataret e tyre që pinë duhan dhe nuk konsumojnë fruta.”

Angelina Jolie feston 38-vjetorin në premierën e filmit të Brad Jolie ka festuar ditëlindjen në Gjermani, në premierën e filmit më të ri “World War Z”, të të fejuarit të saj Brad. Ajo është dukur glamuroze me një fustan të Ralph & Russo, i shoqëruar me një rrip ngjyrë floriri. Jolie ka qënë gjithë buzëqeshje në shoqërinë e Brad, teksa ka parakaluar në tapetin e kuq. Më pas ajo ka vazhduar të festojë me familjen në një restorant japonez në Berlin. Ata kanë qënë të shoqëruar edhe nga gjashtë fëmijët e tyre, ku kanë shijuar gatimin japonez.

LETRAT E TUALETIT PËR DUART,

më higjenike se tharëset elektrike

S Kate Winslet në pritje të fëmijës së parë me Ned Rocknroll Është konfirmuar se 37-vjeçarja Kate është duke pritur fëmijën e tretë por të parin nga martesa e saj me Ned Rocknroll. Burimi ka konfirmuar se çifti është i mrekulluar nga lajmi dhe pritet që fëmija të vijë në jetë në fund të vitit. Kate dhe Ned janë martuar në Dhjetor të 2012 dhe lajmin e shtatzanisë së Kate e kanë bërë të ditur te martën.

ipas një studimi, letrat e tualetit për të fshirë duart, kanë rezultuar më të sukseshme se sa tharëset elektrike. Letrat jo vetëm që sigurojnë një tharje më të shpejtë, por janë edhe më higjenike. Ndërsa rëndësia e larjes së duarve është e ditur, benefitet mund të ç`bëhen nëse duart nuk thahen plotësisht, kanë sqaruar ekspertët. Kjo për arsye se duart e lagura janë objekt më i lehtë për të thithur baktere se sa kur janë të thata. Në të kundërt, tharëset elektrike bëjnë një shpërndarje të baktereve në mjedis përreth edhe në trup. Studiuesit këshillojnë se është shumë e rëndësishme që të lahen duart me sapun, përpara se ato të fshihen. Studimet e mëparshëme kanë treguar se tharëset elektrike janë të kontaminuara nga bakteret dhe për shkak të nxehtësisë që ato nxjerrin, bëhen një vend favorizues për rritjen e baktereve. Këshilla që jepet nga ekspertët është larja e duarve dhe tharja e tyre me letër në vend të tharësve elektrikë.

GOSSIP • E enjte 6 qershor 2013

VICTORIA

BECKHAM CILËSOHET ‘GRUAJA E VITIT’

E pavdekshmja Pamela Anderson

Cameron

Diaz

Janë të famshme për format e tyre trupore, por Pamela Anderson tregoi që mund të përballojë pa problem konkurrencën e brazilianeve kur vjen puna për të pozuar me bikini. Modelja 45-vjeçare ka realizuar një set fotografik për versionin brazilian të revistës ‘Vogue’ duke na kujtuar kohërat kur u bë e famshme në serialin ‘Baywatch’. Pamela Anderson ka dy djem me ish-bashkëshortin e saj Tommy Lee. 45-vjeçarja mban gjithashtu rekordin e paraqitjeve në kopertinën e revistës ‘Playboy’.

shtatzënë në sheshxhirim

Cameron Diaz është shfaqur me bark të fryrë në sheshxhirimin e filmit të saj më të ri. Aktorja 40-vjeçare do të luajë rolin e një gruaje që po pret një fëmijë në filmin ‘The Other Woman’. Në këtë film interpreton edhe Taylor Kinney (i dashuri i Lady Gaga) dhe Leslie Mann. Kjo nuk është hera e parë që Cameron Diaz interpreton rolin e një femre shtatzënë. Edhe vitin e kaluar ajo kishte një bark të rremë për filmin ‘What to Expect When You’re Expecting’. Aktorja hollivudiane, e cila nuk ka fëmijë, është shprehur në një intervistë të mëparshme se role të tilla po i shtojnë dëshirën për krijimin e një familjeje. “Dua të kem një fëmijë. Nuk ka rëndësi nëse e lind vetë, e adoptoj apo e ka partneri im nga një marrëdhënie e mëparshme”, pati deklaruar Cameron Diaz.

ë mbrëmjen e Glamour Awards, Victoria Beckham është kurorëzuar si gruaja e vitit, me pjesëmarrjen edhe të Kylie Minogue, Jessie J, Miranda Hart, Rita Ora dhe Daniel Radcliffe. Në momentin e ndarjes së çmimit ajo ka falenderuar të gjitha femrat dhe ka dhënë një mbështetje për forcën dhe fuqinë e femrës. “Unë e adhuroj vitalitetin e femrës, por nuk janë të shumta ato femra që mbështesin njëra-tjetrën, dhe ne këtë duhet të bëjmë, prandaj unë jam sot këtu”,- është shprehur Victoria. Ajo ka qënë e shoqëruar me djalin e saj Brooklin, në mungesë të David Beckham. Për sa i përket familjes dhe fëmijëve, ka treguar se nuk i pëlqen të bëjë presion tek fëmijët, dëshiron vetëm që të jenë të shëndetshëm dhe të lumtur.

Belen dhe Stefano janë martuar?

Pique puth yllin e Shakiras në Walk of Fame Gerard Pique ka qënë këto ditë në Los Angeles për të shoqëruar partneren e tij Shakira dhe djalin e tyre Milan, të cilët nuk kanë humbur shansin të vizitojnë edhe yllin e këngëtares kolumbiane në Walk Of Fame në Hollywood. Madje mbrojtësi i Barcelonës është ulur në gjunjë për ta puthur atë.

Dy duart të vendosura mbi njëra-tjetrën dhe 2 unaza martesore në gisht. Kjo është fotoja e vendosur në Facebook nga Belen Godrigue, foto e cila po “çmend” fansat e saj. Pikërisht në momentin kur të gjitha gazetat italiane rozë flasin për një martesë pas stinës së verës shfaqen unazat në gisht të çiftit. Show-girl-ja argjentinase ka bërë kurjoz të gjithë me këtë foto. Belen dhe Stefano janë martuar vërtetë?! Për momentin mbetet ende mister deri në ndonjë deklaratë të çiftit.

« BOTA

E enjte 6 qershor 2013 •

BASHKIMI EUROPIAN Ka një luftë (tregtare) mes Me Rusinë, preferohet KINËS dhe BE

pragmatizmi

uk ka përse të jenë gjithmonë Moska dhe Shën Petersburgu me pallatet e tyre, kishte menduar me sa duket Vladimir Putini. Gati një vit pas rimarrjes së mandatit si President i Rusisë, Putin priti të hënën dhe të martën udhëheqjen e BE në një samit në Jekaterinburg. Metropoli industrial në Urale ndodhet në një rajon kufitar. Vargu malor ndan gjeografikisht Evropën dhe Azinë. Aq më e dukshme ishte dhe përpjekja e pjesëmarrësve të samitit, që linjat ndarëse politike dhe ekonomike të minimizoheshin. Qoftë në zgjedhjen e fjalëve, madje edhe në kodin e veshjes (kostume të zeza me këmisha blu) shefi i Kremlinit dhe të ftuarit e tij nga Brukseli demonstruan harmoni. Presidenti i Komisionit Evropian, Jose Manuel Barroso, vlerësoi “partneritetin strategjik” dhe “marrëdhëniet e shkëlqyera tregtare”, që mund të bëheshin edhe “më të thella dhe më të gjëra”. Në vitin 2012 qarkullimi i mallrave ndërmjet BE dhe Rusisë është rritur me 4,1 për qind, duke arritur më shumë se 410 miliardë dollarë amerikanë, tha presidenti rus. Putin tha se shpreson, se së shpejti do të kalohet niveli i 500 miliardëve. Tema debati? Në fakt ato ekzistojnë, por “kjo nuk ështe asgjë e pazakontë”, tha Putin. Për heqjen e vizave, që Rusia e kërkon prej kohësh, presidenti heshti kësaj radhe, edhe pse në samitet e mëparshme ai e ka ngritur herë pas here këtë çështje. Presidenti i Komisionit të BE Barroso tha vetëm se një marrëveshje për lehtësimin e vizave mund të vijë së shpejti. Por disa “aspekte teknike” janë ende të hapura. Në temën e Sirisë, e cila në Rusi dhe në BE vlerësohet krejtësisht ndryshe, u bënë përpjekje për të theksuar të përbashkëtat. Duke pasur parasysh konferencën ndërkombëtare mbi Sirinë, të planifikuar të mbahet në Gjenevë, të dyja palët u shprehën në favor të një zgjidhjeje politike të konfliktit. Edhe pse Putini ishte i zhgën-

Qoftë në zgjedhjen e fjalëve, madje edhe në kodin e veshjes (kostume të zeza me këmisha blu) shefi i Kremlinit dhe të ftuarit e tij nga Brukseli demonstruan harmoni. Presidenti i Komisionit Evropian, Jose Manuel Barroso, vlerësoi “partneritetin strategjik” dhe “marrëdhëniet e shkëlqyera tregtare”, që mund të bëheshin edhe “më të thella dhe më të gjëra” jyer me vendimin e BE-së, për të mos zgjatur embargon e armëve kundër Sirisë, ai shpreson megjithatë, se vendet perëndimore fillimisht nuk do t’i furnizojnë me armë rebelët. Nuk u fol aspak në lidhje me kërkesën e Rusisë për kalimin e të dhënave të pasagjerëve të fluturimeve ajrore nga BE. Moska dëshiron që për arsye sigurie që nga 1 korriku 2013 të marrë nga Brukseli edhe të dhënat personale të udhëtarëve, ngjashëm si në rastin e një marrëveshjeje ndërmjet BE-së dhe SHBA. Por Brukseli e sheh këtë gjë me sy kritik dhe shpreson që çështja të shtyhet, për t’iu përgjigjur pyetjeve të hapura. As për çështjet e energjisë nuk pati grindje. Rusia ndjehet e trajtuar padrejtësisht nga BE-ja për shkak të së ashtuquajturës pako të tretë energjetike, thuhet në deklaratën me shkrim të palës ruse për gazetarët. Ndër të tjera Rusia planifikon të hapë tubacionet e saj për konkurrentët. Por në samit pati vetëm lavdata për “Road Map”, për të cilën u ra dakord kohët e fundit dhe që përcakton marrëdhëniet në fushën e energjisë midis Moskës dhe Brukselit deri në vitin 2050. Në Jekaterinburg u bë e qartë se Rusia dhe BE-ja duan të ecin në një rrugë pragmatike, në vend që të debatojnë. Për të përmirësuar marrëdhëniet, të dyja palët duan që të nënshkruajnë një marrëveshje të re të zgjeruar. Ajo zëvendëson marrëveshjen e vjetër të partneritetit, të nënshkruar në vitin 1994. Por negociatat ngelin në vend prej vitesh. Në Jekaterinburg u theksua tani nga të dyja palët, që të përgatitet “sa më

shpejt të jetë e mundur” një marrëveshje e tillë, tha Putin. Çuditërisht pak u fol lidhur me të drejtat e njeriut. As për kontrollin e organizatave joqeveritare ruse dhe as për proceset kundër liderëve të opozitës Putini dhe mysafirët e tij nuk këmbyen ndonjë fjalë. Presidenti i Këshillit të BE-së Herman van Rompey tha vetëm: “Puna për vlerat, që forcojnë demokracinë dhe respektin për të drejtat e njeriut, është e rëndësishme, megjithëse element i vështirë i marrëdhënieve tona”. Më shumë kritikë nuk pati. Vetëm një gazetare spanjolle solli lëvizje në konferencën për shtyp, që ishte kryesisht e qetë: Ajo bëri një pyetje të papritur. Përse Putini i rekomandon Turqisë dialog me lëvizjen e protestës, ndërsa në Rusi organizatat joqeveritare (OJQ-të) përndiqen? “Ju ngatërroni mollët me dardhët”, iu turr deri diku i zemëruar Putini gazetares. “A e keni lexuar ndonjë herë ligjin? Aty nuk shkruhet asgjë për mbyllje, aq më pak për sanksione”, tha Putini. Ai e kishte fjalën për një ligj të diskutueshëm në Rusi, sipas të cilit nga OJQ-të kërkohet, që të regjistrohen si “agjentë të huaj”, në qoftë se ata marrin fonde nga jashtë. Kush refuzon, rrezikon të gjobitet. Mjedisi, në të cilin u mbajt samiti, bëri ndoshta të lehtë që të anashkaloheshin çështjet e të drejtave të njeriut. Nuk kishte protesta publike. Jekaterinburg është një rajon, ku shumica dërrmuese e popullsisë përkrah Putinin. Këtu e ka qendrën ndër të tjera industria e armatimit, që i është mirënjohëse presidentit për kontratat qeveritare.

Megjithë kundërshtimin e Gjermanisë dhe vendeve të tjera të BE-së, Komisioni Evropian vendosi vënien e gjobave doganore për produkte të energjisë diellore nga Kina. Sipas vlerësimit të Komisionit, çmimi i ndershëm i tregut për solarët është 88 për qind më i lartë nga ai, që kërkohet aktualisht. Megjithatë, gjobat doganore do të jenë si fillim dukshëm më të ulëta nga sa pritej fillimisht. Sipas të dhënave të Komisionerit të BE-së për tregtinë, Karel de Gucht, për muajt qershor dhe korrik ato do të jenë vetëm 11,8 për qind. Kështu De Gucht synon të lehtësojë një zgjidhje me anë të negociatave mes Kinës dhe BE-së. Nëse nuk do të arrihet marrëveshje, gjoba doganore do të jetë mesatarisht 47 për qind duke filluar nga gushti. Volumi i importeve të produkteve kineze të energjisë diellore në Evropë vlerësohet rreth 21 miliardë euro në vit. Kështu procedura anti-dumping është më e madhja deri tani në BE. Iniciator i saj ishte Milan Nitzschke, zëdhënës i koncernit Solarworld. Nitzschke bashkoi prodhuesit evropianë të solarëve në iniciativën “Pro-Sun” dhe paraqiti pranë Komisionit të BEsë kërkesën për vendosjen e gjobave doganore kundër produkteve të lira të energjisë diellore nga Kina. Republika Popullore e Kinës vitet e fundit e ka subvencionuar fuqishëm industrinë e produkteve të energjisë diellore “me rreth 200 miliardë euro”, thotë Nitschke. Kështu solarët nga Kina “shiten me çmime më të ulëta se kostot e prodhimit”. Në të njëjtën kohë industria evropiane e produkteve të energjisë diellore po dobësohet nga një seri falimentimesh dhe mbyllje fabrikash. Kjo nuk mund të vazhdojë kështu, thotë Nitzschke: “Ne duam një konkurrencë të ndershme në botë. Strategjia e Kinës, që synon krijimin e një monopoli, do të ishte shumë e rrezikshme për të ardhmen e energjisë diellore në Evropë dhe Gjermani”. Por gjobat doganore kundër Kinës janë shumë të polemizuara. Ekspertët thonë se ato do të ndikojnë negativisht në marrëdhëniet mes Kinës dhe BE-së. Veç kësaj ata vënë në dukje rrezikun e humbjes masive të vendeve të punës në industrinë e energjisë diellore, si dhe stanjacion në ndryshimin e politikës energjetike. Me vendosjen e gjobave doganore ndëshkimore solarët do të shtrenjtohen sërish dhe rritja e fuqishme e sektorit të solarëve në Evropë do të dobësohej, kritikon Thorsten Preugschas, zëdhënës i Aleancës për Energji Diellore me çmime të arsyeshme (AFASE): “Gjobat doganore mbi produktet kineze të energjisë diellore janë të gabuara dhe mund të rrezikonin humbjen e më shumë se 200.000 vendeve të punës”. Philippe Welter, botues i revistës për energjinë diellore Photon, i konsideron gjithashtu të gabuara taksat për produktet kineze. Vërtet prodhuesit kinezë përfitojnë nga subvencionet shtetërore dhe lehtësirat fiskale, thotë Werter, por ai vë në dukje edhe përparësitë e kinezëve në industrinë e solarëve si p.sh. kapacitetet më moderne të prodhimit. “Prodhuesit kinezë kanë ngritur shumë më shpejt kapacitete më të mëdha” dhe kështu mund të prodhojnë në fabrika moderne me kosto më të ulëta. Kundër gjobave doganore janë edhe shoqatat e mëdha në mbrojtje të ambientit. Stephan Singer, ekspert për energjinë nga WWF (World Wide Fund For Nature) në Bruksel, shprehet i indinjuar me vendimin e Komisionit të BE-së. Në vend të gjobave doganore dhe zënkës tregtare ai kërkon bisedime miqësore mes BE-së dhe Kinës, në mënyrë që “panelet diellore të mund të shiten edhe më tej me çmime të arsyeshme në Evropë, energjia diellore të jetë sa më e lirë për konsumatorët, që në periudhë afatgjatë të përfitojë e gjithë industria e energjisë diellore dhe të krijohen sa më shumë vende pune”. Për Singer strategjia e duhur është tregtia e lirë dhe heqja e barrierave tregtare për energjitë e ripërtëritshme dhe teknologjitë për mbrojtjen e ambientit. Kritikët kërkojnë ndërhyrjen e politikës për të krijuar kushtet, që në sektorin e energjisë diellore në Evropë të kryhen më shumë investime për kërkim dhe zhvillim. Sipas tyre, produktet evropiane nuk duhet të konkurrojnë me çmimin, por me cilësinë. Ndërkaq Kina ka njoftuar se do të nisë hetime për çmimet e verërave evropiane nën dyshimin për dumping. Vëzhguesit thonë, se nëse nuk arrihet shpejt një marrëveshje, mes Kinës dhe BE-së kërcënon të fillojë një luftë tregtare.

BOTA • E enjte 6 qershor 2013

orta e ndaluar është hapur, por Kina vazhdon të fshehë sekretet e saj. Rezidenca e familjes Uang, në qendër të Shanxi, është simboli i jashtëzakonshëm i revolucionit të dytë, të maskuar, kulturor që po trazon vendin. Qyteti-kështjellë shtrihet në tre kodra që lagen prej lumit Fen dhe shfaqet si një vizion i pafundëm magjik, mrekullisht i paprekur mes centraleve elektrikë, fabrikave dhe pallateve të zymtë. Mermerë dhe dru sandali, gurët për të zbritur nga kali, hyrjet e larta në përpjestim me origjinën e atyre që pritej të futeshin brenda. Dy mbishkrime në gur rrëfejnë gjenealogjitë e fiseve që kanë themeluar perandorinë e parë të Lindjes. Një mrekulli e heshtur dhe boshe, thesari i varrosur i Azisë, iluzioni i botës si do të duhej të ishte. Por në fakt është një skenografi gjigande e përsosur, rindërtuar nga mjeshtrat e kinemasë së Hong Kongut. Një kopje: jo një false, parodia e një aspirate sociale, si një shprehje keqardhjeje. Pekini, për të legjitimuar të tashmen, rikrijon të kaluarën dhe ngre në biznes edhe tragjeditë e mohuara, duke u paraqitur kinezëve dhe botës së jashtme një kinse qytetërim, karikaturë e perandorive të zhdukura prej socializmit. Partia, për të ruajtur pushtetin, në të njëjtën kohë dëbon qindra miliona vetë për t’i shfrytëzuar dhe kontrolluar, duke ripagëzuar “urbanizimin”, “zhvillimin” dhe “mirëqenien”, asgjësimin e jetës në fshatra. Pas furisë së rojeve të kuqe, kryeqendrat e princërve të kuq. Ka kaluar gjysmë shekulli. Sisteme të kundërt, i njëjti objektiv: një superfuqi që rritet me kulturën e frikës. Uang Shi, kryetari i familjes Uang, zbriti në Lingshi shtatëqind vite më parë. Rajoni, djep i qytetërimit të Han, ishte qendër e rrugëve mes rrafshnaltave mongole dhe deteve të juglindjes. Krijoi tregtinë, mes të tjerave atë të tofu. Tetë dinasti dhe 21 familje, nga perandorët Yuan e deri tek Qing: një pasuri e konsumuar nga opiumi, në fillimet e Nëntëqindës. Qyteti-kështjellë i tyre, në formë dragoi, kishte 123 oborre, kopshte, ballkone për të parë Hënën, shkollat e para private të Azisë. Muret “siheyuan” dhe tempujt janë ende këtu, të rrethuar prej minierave të qymyrit. Revolucionarët e Maos, në vitin 1949, pushtuan pallatet për t’ua dhënë popullit dhe për të ndërtuar “Kinën e re”. Ishte edhe Liu Zongche, një punëtor i ri në moshë. “U kemi vënë flakën dhe i kemi plaçkitur – thotë, në krah të krevatit ku ka fjetur perandoresha Cixi në arrati e sipër – dhe në emër të komunizmit jemi transferuar në dhomat e dinastisë Uang”. Rezidenca u shndërrua në seli të partisë, në bujtinë, si dhe vendstrehim për 5 mijë familje. Gjatë revolucionit të parë kulturor, u mbush me qindra mbishkrime në ngjyrë të kuqe. “Mao Cedun është shpëtimtari i popullit”.

Megjithatë, dhjetë vjet më parë edhe ky popull u dëbua. Kina kishte nevojë për një histori para-revolucionare, për një traditë në lartësinë e fuqisë së re: njerëzit përfunduan në një seri kazermash të zymta, përtej mureve që kish ngritur, shkelur e më pas mbrojtur, mes grumbujve të dheut të zi, si dhe ujërave të zeza që rrjedhin prej një fabrike plastike. “Kush nuk ka vdekur në minierë – thotë Zhou Hong, shitës kungujsh dhe breshkash – sot punon në rezidencën e re të Uang”. Lingshi, falë qymyrit dhe aluminit, është kthyer në qytetin më të pasur të vendit dhe privatët e koncesioneve publike po ndërtojnë tani një kopje të pallatit. Do të bëhet një hotel me pesë yje, shumë i madh në përmasa, për grupet e milionerëve që në shkatërrimin industrial duan të rizbulojnë mrekullitë e Mingëve. Pothuajse një kilometër kufi me mur, i ngritur me tullat e hequra prej banesave të epokës së mandarinëve. Të mbijetuarit e urdhërave e kundërurdhërave janë të çorientuar, nuk dinë më se cila histori është e besueshme, cila veprimtari inkurajohet. Çfarë i përket kujt dhe cila është “ëndrra kineze”. “Por lavdia e Uang – buzëqesh pasardhësja e fundit e Shi, punëtore në Taiyuan – është më e fortë edhe se komunizmi, edhe se kapitalizmi”. Ka të drejtë: janë 95 milionë, mbiemri më i përhapur në të gjithë Planetin. Një fat jo kaq përkëdhelës për zotërinjtë e Pingyao, “i vetmi qytet i paprekur i perandorisë”. Asnjëri prej tyre, themelues të ekonomisë kineze, nuk ka mbijetuar. Vendlindja e bankave në Lindje dhe precipitati i asaj që Kina ka qenë dhe çfarë është e vendosur që të bëhet në të ardhmen. Gjatë një mijë viteve të fundit, gara mes progresit dhe asgjësimit është përqëndruar në këto 4 mijë shtëpi, shpirti politik, ekonomik dhe fetar i kombit. Gjatë dinastive Ming dhe Qind, këtu janë hedhur hapat e parë që kanë ndryshuar fatin e njerzimit. Janë shpikur kredia, çeqet, paratë, dhomat e indus-

KINA

Rikthim tek Perandoria

trisë dhe tregtisë, menaxherët e madje edhe shoqëruesit, nevoja prej të cilave lindën edhe artet marcialë. Nga India, budizmi u përhap në majat e Vutai Shan, mali i pesë terracave dhe në vitin 1949 Shanxi kishte 80 përqind të tempujve në Kinë. Pingyao, deri pak vite më parë, ishte një qytet i ndaluar, i paarritshëm dhe i humbur, ndërkohë që sot është shembull i asaj monstre të propagandës që biznesi përfaqëson për diktaturën e re kapitaliste të Pekinit. Këtu mbërrihet me 300 kilometra në orë, në bordin e trenave-raketë më modernë se sa ata japonezë. Atje ku Mao ndalonte të shkoje, sot pasardhësit e tij bëjnë thirrje për të shtyrë. “Margaritari i Mesjetës”, nga simbol i “dekadencës borgjeze”, është zgjedhur sot “motorr i qytetërimit kombëtar”. Udhërrëfyesit e rinj në moshë lartësojnë duke thënë ato gjëra që prindërit e tyre i dënuan me “riedukim”: pasuria, tregtia, e drejta e individit, ndjenja fetare, industria

private, suksesi i Kinës në epokën e globalizimit. Në 23 bankat perandorake, në banesat e fisnikëve të organizuara sipas normave të fengshui dhe në tempujt e reduktuar në dyqane, zhvillohen me kohë të plotë punë të ristrukturimit të Shtetit. Rilind një vitrinë-imitim i magjishëm i superfuqisë kineze që përshtat turizmin masiv si një mjet të qytetërimit nga i cili ka mbetur jetime. Gjithçka ripagëzohet me emrin “muze” dhe ambulantët shesin tekste që, sipas vitit të botimit, i rrëfejnë faktet në mënyra të kundërta. Të mësuar duke dëgjuar t’u përsëriten historoi të ndryshme, kinezët u besojnë të gjithave. Hui Vulin, që u bie kupave të mbushura me ujë e prodhon muzikë nën Kullën e tregut, ka qenë një pjesëtar i Gardës së Kuqe. U vuri flakën dikur shtëpive Ming të të afërmve dhe fqinjëve. “Gjatë kohës së lirë – thotë – kruaj gëlqeren që kam hedhur mbi afreskët në pavionin e Një Mijë Budave, në tempullin Shuanglin. Ata që dikur më urdhëruan që

të eleminoj të vjetrën, tani më paguajnë për të rindërtuar një kopje të saj”. Gjithçka trashëgimi e UNESCO-s, por mburri i veshur si mandarin, që për pak para tërheq punëtorët e maskuar si perandorë, është i njëjti që u paraqiste tabelën “armik i popullit” e u hidhej në fyt “borgjezëve”, ndërkohë që i biri i ish shefit të partisë ka transformuar në një restorant të mbushur me kinse libra të Song-ëve, vazo peshqish dhe bonsai, njërën anë të bankës Ri Sheng Chang, e shkatërruar prej babait të tij. Edhe në Pingyao komunizmi ia kishte dorëzuar të kaluarën popullit që ta shkatërronte: ia beson sot me qëllim që të bëjë gjoja sikur e rikuperon, në emër të kapitalizmit, për t’u ndier i lirë falë idesë së pasurimit. Të shumtë janë ata që përndiqen prej ndjenjës së fajit dhe turpërohen që kanë kaluar 64 vite duke dënuar, injoruar, okupuar, ristrukturuar, ribërë, promovuar dhe në fund shfrytëzuar virtutet e vetë idealeve të tyre. Pyesin të shqetësuar se çfarë nënkupton sot Pekini kur, duke pranuar një rishikim të ndershëm të të kaluarës, rinis e flet për “përhapje të qytetërimit”. Një profesor i vjetër të çon të zbulosh pjesën e pasme të fasadave të restauruara me dragonj, paraardhës dhe demonë: është një hapësirë rrënojash dhe mbeturinash. Siguron se “t’ua lësh njerëzit satërit të historisë është sistemi më pak gjakosës për të mos lejuar që të krijohen bindje të thella, të motivuara, të përhapura dhe konfirmuara nga koha”. Themelimi i megalopolëve të rinj dhe “urbanizimi i vendit” objektiv një dekadësh i Presidentit Xi Jinping, adopton kështu të njëjtat metoda dhe ka të njëjtët objektiva që shtyjnë të rikrijohen kopje të qyteteve të lashtë dhe të teatralizohet vendi për të rishtënë në dorë, në mënyrë patriotike, perandorinë e humbur. “Rezultati – thotë Vei Taihou, shtatë vite në një kamp pune të detyruar për “subversion” – është të zhvendosen miliona persona për

t’i përqëndruar në vende pa identitet. Orfanë të mbushur me propagandën neonacionaliste, me një të kaluar të paraqitëshme dhe konsumistë”. Shanxi bëhet kështu epiqendra e kontradiktës kineze, që shfrytëzon ëndrrën e urbanizimit për sulmin e skajshëm, si ndaj maoizmit, ashtu edhe qytetërimit mijëvjeçar që Pekini deklaron se dëshiron ta rizbulojë. Nga njëra anë rikthimi në bukurinë absolute të qyteteve të vjetër e të zhdukur, rindërtimi virtual, nga ana tjetër braktisja e ekuilibrit të përsosur të fshatrave të vjetër, shkatërrimi real. “Eshtë strategjia e përqëndrimit – thotë Z. Guo, biletashitës në tempullin e braktisur të Konfucit, ku nuk ka as edhe një murg – sipas të cilit sot zhvillimi është i kontrollueshëm vetëm nëse gjithçka përmblidhet brenda disa kilometrave katrorë: njerëzit, paraja, pushteti, idetë, vlerat, aspiratat”. Në Pingyao, ashtu sikurse në rezidencën e familjes Qiao, ku Zhang Yimou ka xhiruar “Fanarët e kuq”, është pikërisht kështu. Një hap më këtej, ku partia-shtet flet për rritje të GDP dhe propagandon, çdo gjë shndërrin dhe kudo sheh njerëz të qeshur. Një hap më andej, ku Kina e mrekullueshme këmbëngul në mënyrë misterioze që të qëndrojë, gjithçka është e pluhurosur, e helmuar dhe një masë të mundurish aty fshihet. Lënia pas e Maos pa e rrëfyer, arkivimi i komunizmit pa e pranuar, riadoptimi i perandorit pa e hipur në fron, rigjetja e idesë së përbashkët së një historie kombëtare pa e thënë, pasurimi pa qenë demokratikë: zemra e Kinës mbahet sot në një kryqëzim mungesash dhe në qendrat kulturore të eleminuara të rikuperimit politik të radhës përhapet bindja se rezistenca e injoruar dhe kundërshtimi i shtypur, jeta në rajone dhe karriera në metropole, janë të lidhura nga një kanal i nëndheshëm, por i papajtueshëm. Lin Siguang, gjysmë shekulli më parë, shpëtoi Tempullin Zhenguo nga maoistët duke u mbyllur brenda dhe duke u hedhur statuja druri demonësh revolucionarëve që e kishin rrethuar. Biri i tij Kong, sot ngre të njëjtat hyjni mijëvjeçare të dinastisë Song dhe i ruan në një shpellë, duke refuzuar që t’ua japë manjatëve apo dyqaneve të kamufluar si muze. Kina e vjetër që është, kundër sajesës së të resë që, pavarësisht etheve për eksport dhe fuqisë globale, askush nuk ka arritur deri tani që ta lindë. “Jo të gjithë – thotë Ge Bingzhi, që vjen vërdallë Pingyaos në biçikletë duke shitur qumësht të freskët në shtëpira – e kanë fijen e mjaftueshme për të bërë që shqiponja e tyre të fluturojë në qiell”. Ajo e Shanxi mbetet poshtë reve dhe në Pekin edhe princërit e kuq të sapoardhur po fillojnë të druhen se mos edhe era e tyre, propaganda e ëndrrës së tyre, nuk do të arrijë ta ngrejë.

« STUDIM

E enjte 6 qershor 2013 •

Reagimet e nënave

pas komunikimit të diagnozës nga mjeku për fëmijët e tyre me sindromë daun (down)

Ma. JONIDA UCAJ (PONARI)* Përmbledhje Ky studim ka dokumentuar përvojat e nënave, të fëmijve me sindromë daun, në Tiranë, për të parë nëse ndikon në shtimin e reagimeve negative të nënave, komunikimi i papërshtatshëm i diagnozës, nga ana e mjekve. Për të realizuar këtë studim janë intervistuar 6 nëna që kanë fëmijë me sindromën daun. Janë përdorur pyetje të kombinuara, të hapura dhe të mbyllura, duke i analizuar secilën përgjigjie veçmas në mënyrë manuale. Rezultatet treguan se të gjithë nënat, të cilat kanë marrë lajmin në mënyrë të papërshtatshme se fëmija i tyre është i prekur nga kjo sindromë, kanë pasur shtim të reagimeve negative. Studimi gjithashtu tregon për fenomene që ndodhin në shoqërinë shqiptare, si “stigmatizimi i këtyre fëmijëve”, të cilat kanë nevojë të bëhën publike që të arrihet sensibilizimi. Konkluzionet e studimet tregojnë se nënat i drejtohen mjekëve të përmirësojnë mënyrën se si tregohet diagnoza. Ato kanë dhënë sygjerimet e tyre në lidhje me këtë drejtim. Fjalët çelës: reagimet e nënave, sindromi daun, diagnozë, paragjykim, komunikim efektiv. 1. Reagimet Përgjigjie nga një ngacmim i jashtëm. Mbajtja e një qëndrimi të caktuar, zakonisht të mënjëhershëm ndaj dikujt e diçkaje duke e shprehur atë më fjalë apo veprime. (Fjalori i Shqipes së Sotme, Botimet Toena, Tiranë 2002, fq 1095). 2. Sindromë Daun DS është anomali kromozonale që shkaktohet në 1.3 në 1.000 lindje. Për disa arsye të pashpjegueshme, gabimi në zhvillimin e qelizave rezulton me 47 kromozome, më tepër se zakonisht me 46, dhe materiali i genit shtesë ndërron lehtë renditjen e zhvillimit të trupit dhe trurit. Hyrje Çështja kryesore e këtij studimi është të dokumentojë reagimet e disa prej nënave shqiptare, që kanë fëmijë me sindromën daun, pasi ju është komunikuar diagnoza nga mjeku i lindjes. Rëndësia akademike konsiston te zbulimi nëse ka korelacion pozitiv midis faktit se diagnoza e thënë në mënyrë të papërshtatshme nga mjeku

shton reagimet negative të nënave, reagime të cilat nga ana e tyre nuk përmirësojnë situatën ku ndodhen fëmijët e tyre. Studimi tregon se në shoqërinë shqiptare ka një dozë të lartë paragjykimi apo stigmatizimi të fëmijve me sindromën daun. Ky studim është mbështetur në një literaturë të mjaftueshme, ku studime të tjera në këtë fushë kanë treguar se nënat në momentin që kanë marrë vesh diagnozën kanë reaguar shumë keq, e këto reagime janë shtuar kur mjeku ja ka komunikuar këtë të fundit me indiferencë, pa mëshirë, apo ftohtë. (Në 1976, studim iPueschel dhe Murphy, Në 1983, studim i Murdoch, Skoci; Në 2004, studim i Skotko and Canal, në Spanjë). Deri më tani për sa i përket vendit tonë ka boshllëqe në literaturë, ndaj ky studim ka si qëllim t’i përmbushë ato. Sindromi Daun është anomali kromozomale që shkaktohet në 1 në 1.000 lindje. Studimet kanë vënë re një rritje të probabilietit për të lindur fëmijë me sindromën daun te nënat në moshën mbi 35 vjeç. Për disa arsye të pashpjegueshme, gabimi në zhvillimin e qelizave rezulton me 47 kromozome, më tepër se zakonisht me 46, dhe materiali i genit shtesë ndërron lehtë renditjen e zhvillimit të trupit dhe trurit (Selikowitz, 2008). Sindroma Daun është një nga kushtet e pakëta të shoqëruara me paaftësi intelektuale ku diagnoza vendoset direkt pas lindjes. Forma të tjera të njohjes se fëmija e tyre ka këtë sindromë ndodh kur prindrit shikojnë se fëmija e tyrë nuk po zhvillohet gjatë viteve të fëmijrisë (Selikowitz, 2008). Sindroma Daun morri emrin sipas Dr. John, i cili e përshkruajti për herë të parë sindromën (Organizata Doën Syndrome Kosova. “Mëso për mua”. Per prindër, institucione vendimarrëse, profesionist dhe kujdestar (Raport vjetor). Studimet kanë vënë re se fëmijët me DS (sindromën Daun) më shumë duken si familjarët e tyre se sa si të tjerët. Por disa nga këto karakteristika të përbashkëta janë: sy të bukur në formë bajame, që të bien në sy menjëherë, një rrudhë e vetme e pëllëmbës në njërën apo të dy duart, tipare të vogla të fytyrës, inteligjencë sociale e veçantë, nivel të lartë të defekteve të lindura në zemër (35 deri në 50%) (Adee & Hunsberger, 1996). Në periudhën e shtatëzënësisë çdo nënë imagjinon sesi do të jetë fëmija i saj. Ajo ëndërron për të, se si ajo do jetë ai, dhe e prêt me entusiazëm momentin e ardhjes në jetë. Nënat e

fëmijëve me sindromën Daun kanë reagime të tjera lidhur me momentin e paslindjes, siç tregon dhe literatura. Periudha menjëherë pas lindjes së bebes është kohë e vështirë për të dhënë një lajm të tillë. Nëna nuk është e fuqishme, fizikisht ose emocionalisht, ndaj ditët e para janë më të vështirat (Soper, 2007). Shumica e prindërve reagojnë shokueshëm kur marrin vesh se fëmija i porsalindur ka sindromën Daun. Prindërit përdorin fjalë si “të shkatërruar”, “shkretuar”, dhe “shokuar”, për të përshkruar reagimet e tyre (Hubach, 2006). Disa ndjehen sikur po humbasin mëndjen, të tjerë sikur bota po i përmbyset. Literatura tregon disa reagime më kryesore të nënave kur kanë marrë informacionin se fëmija i tyre ka këtë sindromë. Reagimet janë të ndryshme. Por sidoqoftë ato kanë përvoja me emocione konfliktuale. Përjetimi më i shpeshtë është shoku emocional. Disa nëna pasi iu është komunikuar diagnoza, janë si të “ngrira” (Logan, 2009). Ekperincat e shokut ndjehen fizikisht, duke ndjerë veten të djersitet, ndjenjë të vjelli ose një dëshirë të madhe për t’u larguar. Një eksperiencë tjetër është edhe ndjenja e mosbesimit. Kur dikush konfrontohet

me lajme jo pozitive, një nga mekanizmat mbrojtës që ai përdor, është mohimi. Kështu prindi ndjen se fëmija është normal dhe se doktori po bën një gabim (Hughson, 2008). Një tjetër simptomë është ndjenja e pikëllimit. Kur i komunikohet se fëmija e saj është prekur nga DS, nëna është pikëlluar. Nënat zakonisht shpërthejnë në lot (Chiriacescu, 2008). Ky reagim mund të jetë edhe pozitiv, pasi lejon dhembjen të gjejë hapësira për t’u shprehur.

Ndjenjat e mbrojtjes janë një tjetër reagim i nënës pas marrjes së lajmit. Edhe kjo ndjenjë është një përgjigjie instiktive (Logan, 2009). Edhe pse është një ndjenjë normale dhe e shëndetshme, kjo duhet reduktuar sepse e bën fëmijën të pazotin për të zhvilluar aftësitë që ai ka. Kjo ndikon thellë edhe në dinamikën familjare. Reagime të tjera siç tregon dhe literatura, janë edhe ndjenja e zmbrapsjes, shqetësim, zemërim, apo faj (Bird & Buckley, 2005). Shumica e nënave me fëmijë me DS (sindromën daun) nuk e dinë diagnozën e fëmijve të tyre deri pas lindjes së fëmijës. Edhe pse tani testi prenatal lejon mjekët të bëjnë një diagnozë të caktuar më herët se java e 8 e shtatëzanisë, këto mjete nuk ofrohen tek gratë nëse nuk janë mbi 35 vjeç. Ndërkohë studime të tjera tregojnë se një kategori nënash të tjera, e refuzojnë testin përçtues prenatal për arsye personale apo fetare (Bird & Buckley, 2005). Në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, një në çdo 800 apo 1000 lindje përfshin një fëmijë me DS, të cilat 87.5% e marrin vesh diagnozën e fëmijës pas lindjes dhe në Angli një foshnje me DS në 1000 lindje ku dhe këtu, diagnoza merret

vesh pas lindjes së fëmijës. Tre studime më të spikatura deri më tani do të paraqiten me vlerësime bazuar në të dhënat e mbi 100 nënave të fëmijve me DS. Në 1976, Pueschel dhe Murphy analizuan përgjigjiet e 414 nënave të fëmijve me DS me një pyetsorë të përbërë nga 8 pyetje. 40% e këtyre respondenteve u përgjigjen se e kanë marrë lajmin nga doktorët, të cilët kanë diagnostikuar fëmijën e tyre me DS. në mënyrë të

papërshtatshme, të papritur, e në mënyrë mospërfillëse (Pueschel & Murphy, 1976)). Në 1983, Murdoch analizoi përgjigjiet e 123 nënave të fëmijve me DS në Skoci me një sondazh prej 9 pyetjesh, ku 36% e respondenteve u përgjigjën se mjekët e tyre nuk bënë një punë të mirë gjatë përcjelljes së diagnozës. Pjesës më të madhe u ishte thënë diagnoza pa praninë e bashkëshortëve të tyre, dhe pak më tepër se se çereku i nënave raportuan se atyre nuk i ishte dhënë mundësia për të pyetur më tepër rreth fëmijës së tyre apo që të shprehnin ndjenjat e tyre gjatë kohës që iu komunikohej diagnoza (Murdoch, 1983). Në 2004, Skotko and Canal studiuan me të dhëna cilësore dhe sasiore për 467 nëna të fëmijve me DS në Spanjë. Nënat raportuan se ndjeshin ankthioze, të friksuara, me faj, dhe të nevrikosura e zemëruara, pasi mësuan rreth diagnozës së fëmijve të tyre. Pjesa me e madhe e nënave fuqishëm nuk ranë dakord me idenë se doktorët e tyre i kishin informuar mjaftueshëm deri në datën e dhënies së diagnozës për DS, apo ato i kishin dhënë numra telefoni të papërshtatshëm të prindërve, të cilët kishin fëmijë në të tilla kushte ku ato ndodheshin (Skotko & Canal, 2004). Sondazhet kanë mbledhur përgjigjie që nga 1972 deri më tani, por një analizë e gjatë e dhënë me rezultate të kthjellta, ka treguar se shumë pak gjërat kanë ndryshuar, duke qenë se frustracioni i nënave dhe pakënaqësia nuk kanë ndryshuar.

nënat shqiptare kanë më të zhvilluar ndjenjën e paragjykimit të fëmijve të tyre.

Materiali dhe Metoda

Kampioni Pjesmarrës: 6 nëna të fëmijëve me sindromin daun, që janë dhe popullata kryesore, në qendrën “Xhonatan”, këtu në Tiranë, qendër që diagnostikon dhe ofron terapi për këtë target grup fëmijësh. Kampionimi është jo-rastësor pasi kërkimi jonë është cilësor dhe qëllimi nuk është përgjithësimi, por përshkrimi i fenomenit dhe analizimi i tij. Regjistrimi u bë përmes mbajtjes së shënimeve; të cilat kanë avantazhet dhe disavantazhet e tyre.  Avantazhet lidhen me faktin se gjatë kohës që shkruan përgjigjiet të intervistuarat ndihen në qendër të vëmendjes, kështu mund të shtojnë më shumë detaje.  Disavantazhet: nuk mund të mbahet kontakti sy më sy; ndihen vështirësi për regjistrimin e informacionit.  Procedurë e lodhshme që kërkon shkurtime në të shkruar.

Problemet kërkimore dhe hipotezat 1. Studimin e marrëdhënies “mes komunikimit të diagnozës në mënyrë të papërshtatshme nga mjeku direkt pas lindjes së fëmijës me sindromën Daun dhe reagimeve negative të nënave kur marrin lajmin mbi diagnozën”. 2. Gjithashtu në këtë studim kërkohet të dihet, nëse reagimet negative të nënave janë të njëjta si të nënave të tjera në studime të ngjashme, apo nënat shqiptare kanë ndonjë element tjetër për t’u shënuar. Hipoteza 1. Komunikimi në mënyrë të papërshtatshme të diagnozës së fëmijës me sindromë daun nga mjeku, sjell dhe rrit reagimet negative të nënave. Hipoteza 2. Nënat e fëmijve me sindromë daun kanë të gjitha reagime negative kur marrin vesh diagnozën, por

Instrumentet U përdorën 2 intervista, të përshtatura në shqip dhe përshtatur me ndryshimin më të vogël nga origjinali për kërkimin, i cili është cilësor. Ata janë përdorur si intervista për shkak të pyetjeve të tilla, për shkak të informacionit më në thellësi që ato sigurojnë dhe numrit të nënave ku ato do aplikohen. U përdorën 2 instrumenta, të cilat janë intervista të përdorura në studime të mëparshme në vende të tjera. Intervistë 1 Për realizimin e kësaj interviste u mor leje përdorimi nga Drejtori Ekzekutiv i Daun Syndrome Kosova, instrument, të cilin ai e ka përdorur në një studim kombëtar për nënat e fëmijëve të prekura me këtë sindromë. Ajo është e përbërë prej pyetjesh të hapura dhe të mbyllura, të cilat shërbyen për të marrë

STUDIM • E enjte 6 qershor 2013

informacion në disa fusha të rëndësishme të studimit, që lidhen me hipotezat e ngritura. Intervista 2 Gjithashtu, për përdorimin e intervistës nr. 2 u mor leje nga 2 bashkëautore, Victoria Dauson and Antonia Chitty për intervistat që kanë përdorur ato në librin: “Special Education needs”. Pas miratimit etik për lejen e përdorimit, intervistat gjysmë të strukturuara u përkthyen dhe përshtatën në gjuhën shqipe. Këto intervista u përdorën me 6 nënat e fëmijve me sindromë daun në Tiranë. Këto intervista shërbyen për të marrë informacion të detajuar në lidhje me hipotezat e ngritura. Procedura- Kërkimi u zgjodh të jetë cilësor, pasi kemi të bëjmë me eksplorimin e ekperiencave (përvojave të nënave) përmes instrumentave cilësore si intervistat. U përdorën intervistat gjysmë të strukturuara për dy arsye kryesore:  pasi ato ofruan informacion specifik, i cili mund të krahasohet me ato të studimeve të tjera.  u morën opinionet e pjesëmarrësve, të cilët ishin të pakët në numër, por u eksploruan në thellësi e për një kohë të gjatë. Limitet - Besueshmëria si intervistë është e lartë, pasi është e mirëpërcaktuar në pyetje, por ajo ka dhe limitet e saj, pasi nuk mund të nxjerrim një konkluzion për gjithë popullatën, pasi vetë metoda kërkimore dhe procedura nuk e mundëson këtë gjë. Një nga disavantazhet e përdorimit të kësaj metode ishte se nuk mund të mbahej kontakti me sy; shpeshherë të intervistuarat jepnin informacion edhe më në gjerësi të fenomenit, por edhe dilnin jashtë çështjes. Metoda të analizimit të të dhënave cilësore Në fazën e analizimit të dhënat cilësore u përmblodhën në një format të caktuar

më parë ku u hodhën transkriptet e të gjithë intervistave; meqenëse intervista ishte me pyetje të kombinuara, por mbizotëronin më shumë pyetjet e hapura, u listuan të gjitha përgjigjet përkatëse. U krye një analizë krahasuese, pasi të dhënat e mbledhura nga pjesëmarrëset u krahasuan me ato të studimeve të mësipërme.

Rezultatet dhe Diskutimet Rezultatet do tregohen duke shkëputur pikërisht ato pyetje, të cilat i shërbejnë studimit në fjalë. Si më poshtë vijon: Ndjenjat e përvuajtura pas marrjes së diagnozës së fëmijës Të gjashta nënat janë ndjerë keq dhe kanë pasur dhimbje të pashmangshme

shpirtërore, por pikëllim (trishtim), frikë, ankth kanë ndjerë 4 prej tyre, siptoma psikosomatike 2 prej tyre. Në fazën pas daljes nga materniteti janë ndjerë të paragjykuara nga familjarët e bashkëshortit, komshinjtë, e më gjerë. Ky rezultat tregon se dhe nënat tona kanë reaguar negativisht 100 %, ku 67 % pra pjesa më e madhe e tyre kanë ndjerë ankth, frikë, e pikëllim. Nga kjo rrjedh që dhe nënat shqiptare si ato të huaja kanë reagime të njëjta, me ndryshimin se nivelin e të paragjykuarit nga vetë familja, komuniteti e kanë më të lartë se në vendet jashtë ku janë kryer studimet. Përshkrimi prej nënave i mënyrës së dhënies së diagnozës nga mjeku. Dy nga nënat u përgjigjën se diagnoza iu tregua shumë ftohtë (pa ndjenja) nga ana e mjekut. Dy prej të cilave thanë pa mëshirë fare. Njëra në mënyrë të kujdesshme pasi diagnozën e kishte marrë në Itali. Ndikimi i mënyrës së komunikimit të diagnozës. Pesë nga nënat u përgjigjën po është e vërtetë, sido të na ishte thënë diagnoza ajo periudhë ka qënë ndër më të vështirat, por sigurisht që ftohtësia e mjekëve e rëndoi edhe më tej gjendjen. Kjo pyetje bashkë me përgjigjien vërteton hipotezën se dhe mjekët shqiptarë kanë komunikim jo të mirë të diagnozës, e cila nga ana e saj ka shtuar reagimin negativ.

REPUBLIKA E SHQIPËRISË

Institucioni i Presidentit të Republikës SHPALLET KONKURSI KOMBËTAR PËR IDEIMIN DHE REALIZIMIN E SIMBOLEVE TË INSTITUCIONIT TË PRESIDENTIT TË REPUBLIKËS, DEKORATAVE DHE TITUJVE TË NDERIT Presidenca e Shqipërisë shpalli konkursin kombëtar për ideimin, modelimin dhe realizimin e simboleve të Institucionit të Presidentit, të dekoratave dhe titujve të nderit që jepen nga Presidenti i Republikës. Simbolet: Flamuri i Institucionit të Presidentit të Republikës (përmasat 1x1.4 m); Logo e Institucionit të Presidentit të Republikës. Dekoratat: “FLAMURI KOMBËTAR”, “GJERGJ KASTRIOTI SKËNDERBEU”, “NDERI i KOMBIT”, “NËNË TEREZA”, “E ARTË e SHQIPONJËS”, “PISHTAR i DEMOKRACISË”. Titujt: “KALORËS I URDHËRIT TË SKËNDERBEUT”, “KALORËS I URDHËRIT TË FLAMURIT”, “MARTIR I DEMOKRACISË”, “MJESHTËR I MADH”, “NAIM FRASHËRI”, “PËR MERITA TË VEÇANTA CIVILE”. Kushtet e pjesëmarrjes në konkurs: Në konkurs kanë të drejtë të marrin pjesë artistë, studio grafike dhe subjekte të interesuara (fizikë apo juridikë) me kombësi shqiptare. Konkursi nuk është i hapur për studentët. Subjektet pjesëmarrës duhen të paraqesin 1 punim origjinal, për secilin objekt si: flamurin, logon, dekoratat dhe titujt. Punimet duhet të jenë origjinale dhe të papublikuara. Autori mban përgjegjësi ligjore për autencitetin e tyre para ligjit. Punimi (flamuri, logo) duhet të jenë shprehje artistike figurative grafike.(1 punim artistik nga i njëjti subjekt). Punimi (dekorata dhe tituj) duhet të jetë shprehje artistike figurative grafike dhe shprehje artistike figurative e imazhit të dekoratës dhe titullit të nderit me prerje teknike për realizim. (2 punime artistike, një pamje figurative artistike + një pamje figurative e prerjes teknike të pamjes së dekoratës apo titullit të nderit). Punimi (flamuri, logo, dekorata, tituj) duhet të paraqitet i punuar/printuar me ngjyra; duhet të jetë i përmasave jo më të vogla se formati A3 (420 x 297 mm) dhe të jetë i shoqëruar edhe me një CD që përmban punimet/punimin. Subjektet e interesuara duhet t’i dorëzojnë dhe regjistrojnë punimet pranë Presidencës. Konkursi do të organizohet nga Institucioni i Presidentit dhe mbledhja e punimeve do të nisë nga data 22.07.2013 deri më datë 30.07.2013. Pas kësaj date nuk do të pranohet asnjë punim për konkurim. Komisioni Përzgjedhës do t’i shqyrtojë punimet nga data 31.07.2013 deri më datën 02.08.2013. Për secilin objekt fitues do të ketë vetëm një çmim të parë i shoqëruar me një vlerësim artistik. Mbi kushtet e këtij konkursi mund të informoheni nëpërmjet tërheqjes së materialit të shkruar pranë recepsionit të Presidencës si dhe nëpërmjet website-t zyrtar www.president.al. Për çdo informacion mund t’i drejtoheni Institucionit të Presidentit në numrin e tel: + 35542389888/ +35542389822.

Reagimi i familjarëve të tjerë mbi diagnozën. Tre prej nënave u përgjigjën shumë keq reaguan Një prej tyre u përgjigj se familjarët i kishin thënë sikur të të vdiste fëmija do ishte më mirë. Dy prej të cilave u përgjigjën se familjarët reaguan ashpër ndaj vetë nënës për lindjen e një fëmije me sindromën daun. Sugjerimet e nënave për prindërit e tjerë. Mos lejoni t’i paragjykojnë fëmijët tuaj, mbrojini ata me çdo mënyrë. Ky rezultat tregon se ato ndjehen të paragjykuara nga ambienti përreth. Nga kjo përgjigjie vërtetohet dhe hipoteza numër 2, ku nënat shqiptare e kanë më të zhvilluar ndjenjën e paragjykimit nga të tjerët për fëmijët e tyre. E për këtë duhen hartuar strategji ndërkomunitare që shoqëria jonë në këtë drejtim të sensibilizohet. Ato kërkojnë vetëdijësim nëpërmjet medieve, ku në emisione të ndryshme të flitet për fëmijët e tyre, ku këta të fundit të shihen si njerëz normal, madje të respektohen edhe më tëpër. Gadishmëria e tyre për të publikuar emrin diku. Të gjashta nënat u shprehën se donin të qëndronin anonim. Kjo mund të mbështesë faktin se vetë ato kanë frikë nga të ndjerit të paragjykuara. Konkluzione dhe rekomandime Nga i gjithë studimi i mësipërm vihet re se ka një korelacion pozitiv midis të komunikuarit në mënyrë të papërshtatshme të diagnozës (në mënyrë të ftohtë, pa mëshirë, pa kujdesin e duhur) dhe shtimin e reagimeve negative të nënave me fëmijë më sindromë daun. Ky fakt nga ana tjetër nuk ndihmon në përmirësimin e gjendjes së nënave menjëherë pas lindjes së fëmijës apo në zhvillimin e këtij të fundit. Gjithashtu, një përfundim i dytë faktik tregoi se si gjithë nënat kudo në botë, edhe ato shqiptare reagojnë negativisht kur marrin lajmin e dhënë për fëmijët e tyre. Por nënat shqiptare krahas ndjenjave të tilla si ankthi, frika, pikëllimi, por dhe simptomave psikosomatike, gjithashtu kanë të theksuar ndjenjën e të qenit të paragjykuara për fëmijët e tyre, duke e ndjerë këtë paragjykim që nga anëtarë të tjerë të familjes, ku përfshihen motrat apo vëllezërit e fëmijëve të tyre, por dhe persona të tjerë të fisit. Ato, gjithashtu, ndjehen të paragjykuara nga personat që i rrethojnë, në mjediset ku banojnë apo edhe nga komuniteti e më gjërë. Një përfundim i fundit lidhet me faktin se për të marrë diagnozën nga mjeku në mënyrë sa më të përshtatshme nënat shqiptare sugjerojnë më takt në thënien e saj dhe e shikojnë të domosdoshëm praninë e një psikogu (këshilluesi), ndërkohë që marrin diagnozën, i cili mund t’ia transmetojë më shëndetshëm diagnozën. Nga të gjitha këto

konkluzione del me domosdoshmëri ngritja e strategjive të dobishme jo vetëm për të përballuar diagnozën, por dhe për t’u forcuar në ditët e para, ku kërkesa për ndihmë është edhe më e lartë se në vijim, që më pas vetë nënat e familjarët të jenë të afta për të ndihmuar fëmijët e tyre të zhvillojnë potencialin që kanë. Një rekomandim i dytë lidhet me faktin se ky studim duhet të aplikohet në një target grup më të gjerë për të siguruar vlefshmërinë dhe besueshmërinë e të dhënave të tij dhe rritur shkallën e përfaqësueshmërisë. *Master në Këshillim Psikologjik Referenca 1. Adee, D., Adee, E., & Hunsberger, T. 1996 “Lesson from Nathan and other children with special needs”. Harvest Publication. 2. Bejtullahu, E., 2007, “Njohuri mbi aftësinë e kufizuar dhe rehabilitimi”, Prishtinë. Botimet “Mozaiku”. 3. Buckley, S. & Bird, G., 2005, “Down syndrome issues & information”. A downsed publication. 4. Chiriacescu, D., 2008, Shifting the paradigm in social service provision: Making Quality Services Accessible for People with disabilities in South East Europe, Disability Monitor Initiative, Handicap International. 5. Down Syndrome Kosova. 2010 “Programi i ndwrhyrjes dhe Edukimit të Hershëm- PIEH Doracak për përdorim për programin shkolla verore” raport i pabotuar. 6. Down syndrome centar PulaCroatia. 2007. Edsa ured Hrvatska.International congress on down syndrom and first EDSA congress in Croatia. 7. Down Syndrome Kosova. Raport vjetor 2010. Maj 2010. (raport i pabotuar). 8. Hubach., O. S., 2006, “Same lake different boat”. P&R publishing. 9. Hughson, A., 2008 A promising path to an inclusive life. Alberta Association for Community Living. 10. Logan, P. 2009, Teaching and reading to children with down syndrome. United States of America: Woodbine House. 11. Murdoch, P., 1983, Counselling process with parent’s of down children, Pearson Education, Inc. 12. Organizata Down Syndrome Kosova. “Mëso për mua”. Për prindër, institucione vendimarrëse, profesionist dhe kujdestar. (Raport vjetor) 13. Oelwein, R., 2009, Growing up children with Down Syndrome, Wiely, New York. 14. Puesceh, L. & Murphy, G., 1976, Family and family therapy with down syndrome, Cambridge, MA: Harvard University Press. 15. Selikowitz, W., 2008, Parent’s of diabled children and theirs emotional symptoms, në Family psychology: the art of the science (fq 267-294), W. Pinsoff dhe J. L. Lebow, eds. New York: Oxford University Press. 16. Skotko, R. & Cand, T., 2004, Down Syndrome and parents reaction, Open university Press, McGraw – Hill Education. 17. Soper, K. L., 2007, Mothers reflects on hos children with down syndrome enrich their lives. Segullah Group, Inc. 18. Shoqata “Down Syndrome Kosova”. 2004, “Identifikimi i Nevojave të Komunitetit me Sindromin Down drejt përfshirjes në Sistemin e Arsimit”.

« DOSSIER

E enjte 6 qershor 2013 •

USHTRIA SHQIPTARE DHE LUFTA II BOTËRORE

Forcat e pakta në prag të pushtimit, ja arsyet pse iku Zogu

Nga Albert Kotini

ë 1 prill 1939 ishte kjo statistikë e ushtrisë tonë kombëtare në organikën e saj aktive. Këmbësori: Gjeneralë 2, kolonelë 5, major 16, kapitenë të I 27, kapitenë II 47, togerë 136, nëntogerë 106, aspirantë 1. Gjithsej 348 oficerë. Artileri: Major 1, kapiten I 3, kapiten II 2, togerë 53, nëntogerë 38. Gjithsej 97 oficerë. Xhenio: Kapiten I 1, kapiteni II 1, togerë 14, nëntogerë 6. Gjithsej 22 oficerë. Roje kufiri: Majorë 2, kapiten I 6, kapiten II 11, togerë 35, nëntogerë 25. Gjithsej 79 oficerë. Shëndetësi: Kapiten II 4, togerë 16. Gjithsej 20 oficerë. Veterinari: Togerë 2, Intendencë: Kapiten I 9, kapiteni II 5, togerë 2, nëntogerë 29. Gjithsej 45 oficerë. Rekrutim: Nënkolonel 1, majorë 3, kapiten I 5, kapiten II 4, togerë 11, nëntogerë 28. Gjithsej 52 oficerë. Marina: Kapiten I 1, kapiten II 1, togerë 7, nëntogerë 1. Gjithsej 10 oficerë. Kështu, e gjithë ushtria kombëtare përbëhej nga 675 oficerë. Komandant i ushtrisë ishte gjeneral Xhemal Aranitasi. Në ushtri kishte dhe 6 regjimente këmbësorie (grupe të përziera), prej të cilave 4 ishin me organikë aktive dhe dy me organikë pa kompletim. Forcat aktive ishin të përqendruar në qytetet Shkodër, Tiranë, Korçë, Elbasan, Berat dhe Përmet. Këto të dhëna janë studiuar mbi bazën arkivore të disa burimeve, por nuk mund të pretendoj se janë të formës përfundimtare. Meqenëse po flasim për ushtrinë gjermane, nuk do të ndalem në forcat e ushtrisë italiane, që pushtuan Shqipërinë për të mos devijuar boshtin e shkrimit të mëposhtëm. Por pse na duhen këto të dhëna? Për të kuptuar përballjen e forcave tona, në rast se do të luftohej kundër ushtrisë italiane. E gjithë historiografia enveriste shtronte çështjen: pse nuk luftoi kjo ushtri përballë atyre italiane? Sot shtrohet pyetja: a e përballonte dot ushtria jonë kombëtare apo jo dhe nëse duhej të luftonte, mund të asgjësohej e tëra ushtarakisht dhe a ia vlente që të bëhej ky vetëflijim? Ushtarakisht nuk mund të argumentohet dot fitorja e ushtrisë sonë me këtë raport forcash në çdo lloj pikëpamje konceptuale të çdo lloj ushtrie në botë. Këto dhe të tjera pikëpyetje janë detyrë e historianëve ushtarakë shqiptarë, pa u kamufluar në asnjë gjykim tjetër dhe jo të mbetet në histori se ushtria shqiptare “tradhtoi” dhe nuk mbrojti vendin nga pushtimi fashist. Nuk e kanë vetëgjykuar veten as ushtritë kombëtare të Polonisë, Çekosllovakisë, Francës etj. kur u sulmuan nga ushtria gjermane. Ndërsa regjimi enverist i porositi ushtarakët tanë të historisë që për dënimin e Zogut si regjim të shkruhej e të mbetej në historiografi edhe kjo paaftësi ose mungesë patriotizmi gjoja prej ushtrisë sonë kombëtare, prandaj diskutimi dhe trajtimi i ri kërkon që çdo gjë të trajtohet me logjikë dhe baza shkencore e asgjë më tepër. Po ushtria gjermane si e konceptoi luftën në Shqipëri? Janë mjaft dokumente që duhet të studiohen për t’iu përgjigjur kësaj pyetjeje. Ajo që më irriton në disa botime për Luftën Antifashiste ka të bëjë me disa autorë që nuk e kanë idenë e koncepteve strategjike, operative e taktike

luftarake dhe marrin përsipër ta shkruajnë këtë histori. Në çdo vend të botës historitë e Luftës I dhe II Botërore (edhe të mëparshmet) janë kompetencë e historianëve ushtarake dhe jo të atyre civilë. Mentaliteti stalinist i cunguar ndihet shumë në botimet e tyre për megalomaninë e këtyre fitoreve të lavdishme kundër ushtrisë gjermane. Mirëpo duke iu referuar dokumentacionit ushtarak italian, gjerman dhe atij shqiptar, veçoj disa aspekte: 1. Gjermanët si okupatorë. Në këndvështrim të Vermahtit (prodhuar si origjinal gjatë luftës në vitet 1941-1945) dhe të mjaft autorëve gjermane të pasluftës na japin mjaft fakte e prova për luftën në Shqipëri. Autori gjerman W .Gurlitz në librin “Lufta II Botërore 1939-1945”, Shtutgart viti 1952, vol., II, fq148m shkruan: “Në Shqipëri, kur hyri Korpusi Malor 21 nën gjeneralin e trupave të koracuara Fehn, duhet të detyrojë divizionin “ Taurrinensë” për dorëzimin e armëve. Po aty, f.153:” Me kapitullimin e Italisë marshoi këtu Korpusi Malor 21 së bashku me dy

divizione infanterie nën gjeneralin e trupave të koracuara Fehn. Vendi u deklarua indipendent dhe në kryeqytetin Tiranë u emërua një këshill emergjence i përbërë prej 4 vetash, të cilit iu caktua pranë dhe një gjeneral gjerman i plotfuqishëm. Edhe komanda - SS emëroi një përfaqësues për Shqipërinë, komandantin e Brigadës SS Fitzthum. Në krahinën e Kosovës u fillua me formimin e një divizioni malor SS Shqiptar, që mori nr. 21. Kuvendi Kombëtar Shqiptar i mbledhur me nxitjen gjermane, me rastin e mbledhjeve të para të tij u qëllua me topa prej kryengritësve që nga malet e ndodhura përqark. Trupat gjermane ishin shumë të dobëta saqë të mund të kontrollonin efektivisht të gjithë krahinën malore përqark që ishte sa e egër aq edhe e pakalueshme. Vijon në fa.154:” Populli shqiptar ishte i ndarë në tri fe të ndryshme, katolike, ortodokse dhe myslimane dhe në dy grupe të mëdha gjuhësore dhe fisnore. Me përjashtim të një grupi të vogël personalitetesh gjermanofilë. Këtu ekzistonin gjithashtu edhe tri grupe të tjera me rastin e rrëzimit të pushtetit

italian. Partizanët e Abaz Kupit, besnikë të Mbretit në Shqipërinë e Veriut, që shpresonin në kthimin përsëri të mbretit Zog, të dëbuar prej italianëve dhe që jetonte në Egjipt. Balli Kombëtar në Shqipërinë e Jugut, një rreth i përbërë nga pronarë të pasur e të mëdhenj të tokave me ide demokratike, që mbështetej mbi Anglinë dhe çetat komuniste nën ish- mësuesin Enver Hoxha, një pasues të Titos. Anglezët dërguan në Shqipëri gjeneralin e brigadës Edmond Davis me një oficer të shtabit....” Deri këtu jepet panorama e shkurtër e kushteve politike për Shqipërinë nga pushtimi gjerman. Në librin “Zbrazja e Ballkanit” botuar në një reviste për sigurimin Europian të tetorit 1959 nr.10 që saktësonte titullin: “Kronikë shkencore ushtarake” autori Gerhard Hymelhen të gjithë panoramën e tërheqjes së trupave gjermane nga Ballkani. Nuk është nevoja të zgjatemi, por midis të tjerave ai saktëson që forcat e përgjithshme partizane në qershor 1944 në Ballkan ishin gjithsej 83 000 vetë të ndara si vijon: Sllovenia, afërsisht 10 000 veta; Kroacia 52 000 veta; Serbia 4 000 veta; Maqedonia 4 000 veta, Shqipëria 5 000 veta... Po të shikojmë statistikat e forcave tona partizane në literaturën gjermane nuk përputhen gjëkund në të gjitha statistikat tona. Atëherë, a duhen përballur këto raporte forcash për të gjitha betejat dhe luftërat e zhvilluara në Shqipëri më realisht? Është mjaft interesante që në tërheqjen gjermane prej Shqipërisë, autori Erih SchmidtRichberg në librin e tij “Lufta e fundit në Ballkan” tregon me skica dhe harta mjaft saktë të gjitha operacionet e grupit ushtarak E prej Greqie deri në Alpet. Në librin e botuar në Heidelberg 1955 f.70-71 vol. 5 në kapitullin Vermahti në luftim vol. 5 jepet shumë qartë i gjithë zhvillimi i luftimeve gjatë shtator 1945 e më pas. Në atë periudhe trupat gjermane në Shqipëri tregojnë qartë edhe për luftën në Tiranë. Midis të tjerave shkruan: “Në Tiranë pati në çdo natë luftime midis nacionalistëve dhe komunistëve, por në atë rast garnizoni gjerman u respektua prej të dyve. Adriatiku dhe gjithë hapësira ajrore u dominua që nga Italia prej armikut. Zbrazja e Shqipërisë filloi në Vlorë në fund të tetorit 1944 me akord në detyrat e Korfuzit dhe Sarandës. Po kështu në tërheqjen e trupave gjermane prej Shqipërisë ka mjaft dokumente që vërtetojnë të gjitha çështjet e evakuimit në hapësirën e Tiranës për gati 14 ditë. “Prandaj shkruan ky autor, kryeqytetin shqiptar mund të lihet vetëm më 17 nëntor 1944”. Tri ditë më vonë, më 20.11.1944 u bë e mundshme që të

DOSSIER • E enjte 6 qershor 2013

mblidhej një grup luftimi pranë Podgoricës... Të gjitha këto fakte të autorëve gjermanë të paktën duheshin të kundërshtoheshin nga historiografia shqiptare e deritanishme nëse nuk qëndrojnë por në asnjë mënyrë ato s’kanë pse injorohen. Kështu vetëm dokumentet origjinale të Vermahtit si p.sh. me siglën T-501-258 për regjencën në Shqipëri shkruan: “Qeveria definitive e Shqipërisë, këshilli i regjencës,parlamenti, pra të gjitha këto do të aplikonin vetëm forma thjesht demokratike. Po kështu në fondin e arkivit politik të MPJ në Bon faqe 56 shkruhet: “Pjesa më e mirë dhe më e drejtë e popullsisë shqiptare jeton në krahinën e Kosovës. Ata për çlirimin e tyre nga sundimi i serbëve i janë sinqerisht mirënjohës Gjermanisë, tremben nga kthimi i tyre...” Po kështu në telegramin e shifruar nr. 942 Beograd më 12.09.1943 f. 65 shkruhet: Ndryshe qëndron puna në Shqipërinë e re (Shqipëria - shtet, shën. im), e cila është e ndarë nga Jugosllavia dhe Greqia. Atje jetojnë elementët e popullit shqiptar të racës më të pastër, politikisht më të vendosur, ushtarakisht më të zotë. Popullsia e saj është e qartë që në bazë të premtimit të cilin aleatët ua kanë dhënë Jugosllavisë dhe Greqisë do të qëndrojnë ose të kapitullojnë me Gjermaninë. Nuk po vazhdoj me këto pikëpamje e koncepte të dokumenteve gjermane, sepse janë aq të shumta dhe mjaft të diskutueshme nga çdo studiues shqiptar, por me faktin edhe për t’iu përgjigjur pyetjes se ku i gjenin të dhënat Greqia apo Serbia për të na bërë ne shqiptarët palë me pushtuesin? Ja një koncept gjerman i nxjerrë nga këto dokumente:”Sipas një urdhri të Titos, që u bë i njohur më 6.12.1943, nuk mund të ndodhë bashkimi i nacionalçlirimtares me ballistët, pasi nacionalçlirimtarja kërkon lidhje me BS, ballistët përkundrazi dëshirojnë një Shqipëri të lirë. Platforma e paraqitur në dokumentet gjermane mbi “nacionalçlirimtaren” konceptohej kështu:” Në nacionalçlirimtaren përfaqësoheshin në fillim mendime të ndryshme politike. Komiteti Qendror me tendencë komuniste i cili deri tani më tepër bashkëpunon me BS se sa me Anglinë dhe që në luftimet e Spanjës luajtën rol me rëndësi...”; “ Në fillim të lëvizjes dhe më vonë ka qenë decizive një rini nacionaliste aktive, e cila prej qëndrimit të saj antiitalian dhe patriotik kishte vlerë. Mustafa Gjinishi deklaroi në mes të shkurtit 1944 se nacionalçlirimtarja nuk e ndien veten dhe aq të lidhur me Titon dhe me Moskën, lufta drejtohet kundër çifligarëve të mëdhenj për arritjen e një socializmi të vërtetë me një ndryshim sistemi, ai do të preferonte zotërimin Zogist, në krahasim me atë ballist, pasi zogistët luftojnë për popullin,

ballistët për interesat e tyre personale. Lufta NÇL vlerësohet për një Shqipëri të madhe demokratike”. Ndërsa për Ballin Kombëtar, koncepti gjerman ishte: “Duam një Shqipëri të pavarur, sikur mbas lufte kërkojnë bashkimin e Kosovës të tokave të banuara prej shqiptarëve në Maqedoni dhe në Epir në një shtet shqiptar.” Emigrimi i popujve të huaj nga territoret shqiptare, kërkojnë të pengojnë me çdo mënyrë ngritjen e një regjimi komunist në Shqipëri dhe në fund të kenë forcë rezervash të gatshme kundër Jugosllavisë dhe Greqisë, pasi ata nuk janë të qartë mbi qëllimet e aleatëve në lidhje me zgjidhjen e problemit shqiptar. Kjo sepse Anglia ka premtuar pavarësinë shqiptarëve por jo me kufijtë e saj etnikë.” Në këtë mënyrë nuk jepet në historiografinë shqiptare ballafaqimi dhe kundërshtimi, por me metodologjinë e citateve më tepër i është bërë dëm se sa mirë duke mos i mbartur të plota ashtu siç kanë menduar e gjithë filozofia pushtuese gjermane. Këto dhe mjaft dokumente të tjera argumentojnë çështjen se Shqipëria ka qenë e okupuar dhe nuk mund të trajtohet në historiografi si një kalim paqësor. Është tjetër qëndrimi gjerman në krahasim me shtetet Serbi, Greqi apo Rusi dhe tjetër ta trajtosh ne ekstremin e një “çlirimtari”. Gjermanët si rob, dezertorë jepen në mjaft dokumente të cilat janë të konkretizuar me emra konkretë. Ajo që unë kam pyetur dhe akoma nuk kam gjetur asnjë përgjigje ka të bëjë me elementin gjerman si partizan në ushtrinë tonë nacionalçlirimtare. Sa për dezertorë gjermanë, përsëri ekziston si një fakt dyshues dhe kapja rob e ushtarëve gjermane është e natyrshme si për çdo ushtri tjetër në botë. Mua si studiues nuk do më vinte mirë që autori gjerman Erih Shmid të mos vlerësohej nga studiuesit tanë sepse ka qenë jo pak, ish-shef i shtabit të përgjithshëm të ushtrisë gjermane për Europën Juglindore, d.m.th. Ballkanin dhe të gjitha ngjarjet dhe logjika e trajtimit të tyre nuk mund të mos lejohet pa u marrë në konsideratë ato. 1. Lista e gjermanëve robër. Fondi i Brigadës XX sulmuese ndodhet në AQU. Janë 80 emra robërish gjermanë për të cilët tregohen profesioni, reparti, data e vendi. Por më mirë po e botojmë në gazetë nga origjinali. 2. Lista e të persekutuarve gjermanë AQU, Shtabi i Përgjithshëm (SHP) dosja 200 viti 1945. Është lista e robërve gjermanë lista me emra të grave gjermane. Ndërsa në dosjen 190 viti 1945 është “Lista e partizanëve gjermanë që kanë qenë në Shqipëri” 59 veta. Le t’i faktojmë në faksimilen këto dokumente.

Kulturë

E enjte 6 qershor 2013 •

Teatri: Një i çmendur me kartelë mes një shoqërie të “çmendur”

KONKURSI

12 artistë për projektin e të rinjve Hysi: Regjisorët e rinj nuk preferojnë dramat shqipe. Mungon teatri i rrugës Nga prof. Josif Papagjoni, kritik arti …Ismet Azemin e kam parë në skenë 10-12 vjet më parë në dramën “Kosovars” të Haqif Mulliqit në Festivalin e Teatrit Eksperimental në Elbasan. Është nga Podujeva. Më befasoi ky aktor me zërin dhe shtatin e bukur skenik, me aftësinë për ta administruar mirë energjinë e tij psikike, me fuqinë e imponimit për të na e mbajtur syrin, veshin dhe vëmendjen bash te roli që luante: si fliste, si vepronte, çfarë kumtonte. Ky aktor me veti të shumta artistike, të latuara e të pjekura rol pas roli, iu imponua skenës teatrore shqiptare në hapësirën e Kosovës dhe sot, sipas mendjes sime, është nga më të zëshmit aty. Dhe u ndjeva vërtet plot shend, kur e pashë në festivalin e teatrit në Ferizaj dhe së fundmi në atë të monodramës në Vlorë. “Vrasja e mushkonjës” quhej monodrama që ai interpretoi, shkruar nga poeti dhe shkrimtari Xhevdet Bajraj. Kritika s’duhet të lëvdojë pa vend, por kur talenti shpërfaqet në plotëri, s’ka arsye që vlerësimi i saj të modelohet madje edhe nën tiset emocionale. Unë sinqerisht gëzohem kur shoh e shijoj fryte të pjekura arti. Kështu u gëzova edhe për rolin e fundit të Ismet Azemit në monodramën e mësipërme. Një shpirt i vrarë, i traumatizuar, nën shpërfilljen e botës (si makrokozmos) dhe gruas (si mikrokozmos), një shpirt i tradhtuar dhe poshtëruar dyfish: nga bota dhe e dashura. Aktori solli njeriun e dëshpëruar, të zhgënjyer nga jeta e pistë; njeriun që nën veskun e marrëzisë pohon disa të vërteta rrëqethëse deri në rrënjë të flokut (ashtu si edhe flokët e aktorit janë ngritur përpjetë si tek arlekinët); solli mërinë e të ndershmit ndaj të pandershmëve, neverinë dhe inatin deri në tërbim ndaj “mushkonjave-tigër”... Ka një çekiç-vare të stërzmadhuar e buraforik dhe me të i bie me gjithë dufin

e shpirtit mushkonjës-tigër. Dhe ja... një njollë gjaku mbetet në paretet e bardha të murit të skenografisë së Erald Bakallit, që të sjell në mendje spitalin psikiatrik me një mori shishesh serumi. Po ç’është vallë kjo mushkonjë tinëzare që ia ka prishur krejt mendjen atij? S’do mend, është vetë e keqja, e liga, e ndyra, ajo që na pi gjakun, që na mahis, që gjumin na e prish e na helmon shpirtin me prapësitë dhe padrejtësitë. Janë teprimet në jetën tonë. Janë gjithë maskarenjtë, hajnat, primitivët, mafiozët, dallkaukët, mashtruesit. Janë pastaj politikanët e papërgjegjshëm,

këmishët e forcës që pamundësojnë të marrosurit e rrezikshëm në spitalet psikiatrike). Një i çmendur me kartelë mes një shoqërie të “çmendur” pa kartelë që vetëshpallet si e drejtë sociale, si liri. Ku dhe kush është e vërteta? Aktori Ismet Azemi i jep një përgjigje pa mëdyshje kësaj pyetjeje falë interpretimit të tij vrullues e transparent. Dhe paradoksi e grotesku njëkohësisht është edhe një tjetër mushkonjë-tigër, gruaja e tij, që e tradhton haptazi me dashnorin e saj të radhës, sepse (ç’farë ironie e bukur!) “dikush duhet të punojë në këtë shtëpi?!” – thotë heroi ynë për të shoqen...

Aktori ka ruajtur një diagramë temporitmike në rritje e të mirëstudiuar, gjer në krisjen e fundit të armës kur, në gjendjen e marrëzishme të tij, në vend që të vras mushkonjën vret, me sa duket, të shoqen teksa ajo po seksohej me dashnorin e radhës, duke e pyetur se “ku shkoi mushkonja?”. Në fakt, ai s’mundi ta vriste dot “mushkonjën” e maskarenjve dhe maskarallëkut, ato insekte sociale që i neveritin, u prishin gjumin, u thithin gjakun dhe i helmonjnë njerëzit e ndershëm. “Mushkonjat” ende janë gjallë. Ende na pickojnë e na helmojnë. Dhe të çmendurit, ndoshta, kanë për t’u shtuar ca më shumë... gënjeshtarë, zhvatës të djersës së ndershme, manipulatorë votash, tregtarë ndjenjash dhe sensibilitetesh sociale, shpikësit e iluzioneve dhe miteve të rrejshme. Gjithë kjo skotë janë pra “mushkonjattigër” gjakpirëse e helmatisëse. Ndaj këtyre mllefoset ky njeri që rrethanat tejet të vështira të mbijetesës e kanë çmendur. Diku personazhi thotë se politikanët kanë porositur mijëra metra pëlhurë të bardhë për të qepur këmisha me mëngë të gjata (nënkupto

Situata shpirtërore e personazhitmetaforë të monodramës vjen nga Ismet Azemi si një vorbullim. Ai zien, djeg, përvëlon. Jo vetëm syri që lëviz majtas-djathtas dhe mimika ekspresive, por gjithçka në fizikusin e aktorit është një vetëshprehje e rafinuar artistike e kësaj kllapie dhe e këtij tërbimi kundër “mushkonjëstigër” që i vërvitet e i vërvitet aty rreth vetes e s’po e lë një grimë rehat. Aktori e qëndis rolin me elementët e një grotesku të përpunuar bukur mirë në qenien e vet si artist,

Dymbëdhjetë artistë të rinj kanë dorëzuar dosjet pranë Teatrit Kombëtar në konkursin e teatrit të të rinjve. Për dramaturgun dhe anëtarin e jurisë, Ferdinand Hysi, ajo çka vihet re edhe këtë vit është mungesa e dramës shqipe. Edhe pse që në fillim regjisorëve u është kërkuar që këtë vit, ndryshe nga herët e tjera, të prezantojnë pjesë, të cilat nuk mund të vihen vetëm në skenën e teatrit, por edhe në rrugë, veprat e përzgjedhura prej tyre, sipas Hysit e minimizojnë realizimin e teatrit të rrugës. Juria aktualisht është duke shqyrtuar 12 projektet prej nga do të shpallen pesë fituesit. Shuma e vënë në dispozicion të fituesve nga Ministria e Turzimit, Kulturës, Rinisë dhe Sporteve është 2.8 milionë lekë.

Servantes në Shqipëri Është hera e parë që ky institucion çel aktivitetin e tij në Tiranë, me synim promovimin e gjuhës dhe kulturës spanjolle. Mban emrin e shkrimtarit të madh Servantes dhe do të promovohet këtë të premte në një aktivitet të organizuar nga ambasada e Spanjës në Tiranë. Instituti Servantes është institucioni publik spanjoll i ngarkuar me promovimin e spanjishtes si gjuhë e huaj. Spanjishtja sot për sot është gjuha e dytë më e folur në botë dhe kërkesa në rritje për mësimin e saj në Shqipëri, e bën këtë takim një rast unikal për institucionet akademike publike dhe private shqiptare, për të njohur drejt për së drejti nga Drejtori i tij Z. Sergio Rodriguez, mundësitë që vë në dispozicion institucioni spanjoll. Përveç kësaj, drejtori do të shpjegojë impaktin që spanjishtja ka në botë, jo vetëm në nivel akademik, por edhe në botën e biznesit dhe tregtisë ndërkombëtare.

veçse kur duhen thënë ndoca maksima, aforizma a fjalë që thumbojnë e djegin rreth disa dukurive të neveritshme të jetës, ai është i vëmendshëm që asgjë mos të anashkalohet dhe gjithçka të përcillet në sallë me një shqiptim të qartë dhe me nënvizime ideore të sakta. Dhe pra ky gërshetim i mençur që Ismeti, nën drejtimin e regjisorit Donard Hasani, i ka bërë rrafshit të nënkuptuar dramatik e tragjik të personazhit dhe formës groteske të paraqitjes si prej një të çmenduri, përfshi siç thamë mënyrën e të shikuarit, të folurit, të gjestikulimit, të sjellurit, mua më duket se është edhe kyçi i suksesit të interpretimit të tij. Ai lëviz mjaft mirë sa nga një gjendje në tjetrën dhe ka një përshtatshmëri tejet organike në raport me marrëzinë e personazhit, ngaherë i kujdesshëm që filli i arsyetimit dhe i qëndrimit ideoemocional të mos hallavitet. Nga ana tjetër, aktori ka ruajtur një diagramë temporitmike në rri-

tje e të mirëstudiuar, gjer në krisjen e fundit të armës kur, në gjendjen e marrëzishme të tij, në vend që të vras mushkonjën vret, me sa duket, të shoqen teksa ajo po seksohej me dashnorin e radhës, duke e pyetur se “ku shkoi mushkonja?”. Në fakt, ai s’mundi ta vriste dot “mushkonjën” e maskarenjve dhe maskarallëkut, ato insekte sociale që i neveritin, u prishin gjumin, u thithin gjakun dhe i helmonjnë njerëzit e ndershëm. “Mushkonjat” ende janë gjallë. Ende na pickojnë e na helmojnë. Dhe të çmendurit, ndoshta, kanë për t’u shtuar ca më shumë. Duhet t’i vrasim këto “mushkonja”, por si? Ja, kjo është e gjitha çka na vjen me aq art, pasion dhe bukuri aktrimi nga loja e Ismet Azemit. Ky rol është një vlerë e vërtetë artistike. Aktori vetë është një vlerë, që nuk i hasim rëndom, andaj dhe lipset t’i çmojmë. Ai ka nderuar veten me punën dhe talentin e tij, por tërthorazi na ka nderuar edhe neve: konsumatorët dhe adhuruesit e teatrit...

Kulturë

• E enjte 6 qershor 2013

“Përse po hesht ndaj zhvillimeve politike”, ka qenë pyetja më e shpeshtë që e ka dëgjuar kohëve të fundit publicisti Veton Surroi. Përgjigjja ishte e prerë: “Sepse po shkruaj”. Por të Martën, ai ka vendosur edhe të flasë, nëpërmjet rrëfimit për “Miliarderin”. Para miqve, kolegëve e dashamirësve të librit, ai ka përshkruar procesin e shkrimit të librit të tij të fundit që kishte nisur më 2011. Këtë proces Surroi e quan azil nga përditshmëria, sidomos ajo politike. Por për kritikën ai është më i pranishëm se kurrë. “Miliarderi” është paralajmëruar për lexuesin si një histori rrëqethëse. Një rrëfim plot humor e ironi. Kritika e ka cilësuar si veprën letrare më serioze të Surroit, por edhe të letërsisë shqiptare të viteve të fundit në përgjithësi. Romani i parë i Surroit, që është libri i tretë i tij, - njëherësh është titulli i 110-të i Botimeve KOHA - është shndërruar në kryefjalë të ditës së dytë të Panairit të 15-të të Librit në Prishtinë. “Miliarderi” është përuruar mesditën e së martës, në katin e dytë të Sallës së Pallatit të Rinisë. “Miliarderi” është titulli i tretë letrar që sjell Surroi pas “Fluturimi i vetëm i Azem Berishës për në Kështjellë” dhe “Libri i Fluturave”, i cili tashmë është botuar edhe në anglisht. Libri përshkruhet si përpunim letrar i kohës së dhunës, dashurive dhe përcjelljes së kursit të markës e frangut. Redaktori i “Miliarderit”, Bardh Rugova, ka thënë se “Miliarderi” dallohet për periudhën në të cilën e dërgon lexuesin. “Ky libër flet për një periudhë të caktuar. Është një periudhë e dhunës dhe mbijetesës, në kalimin nga një shkallë e historisë në tjetrën. Koncepti i së nesërmes e pushton njeriun pashmangshëm si përmbajtje imagjinare”, ka thënë Rugova. Sipas tij, në një ditë nuk ka rrëfim, se rrëfimet i takojnë së nesërmes dhe në vend të tyre ka personazhe, tipare të ndryshme karakteri që në pamundësi t’i lidhin të kaluarën me të ardhmen pushojnë së jetuari dhe i stimulojnë të nesërmet e tyre. “E nesërmja e përndjekur nga përditshmëria nëpërmjet dhunës dhe historisë shprehet vetëm në rrëfimet e së shkuarës dhe në stimulimet e jetëve që rrjedhin”, ka thënë Rugova. E një botë e tillë e stimulimit të jetës dhe më shumë e sistemit të vlerave të saj, sipas Rugovës, është gdhendur deri në detajet më të imta në romanin “Miliarderi” të Veton Surroit. “Jeta në stimulim e zhvlerëson sistemin e vlerave dhe së këndejmi i krijon miliarderët. Një metaforë e fuqishme e devalvimit shoqëror, megjithatë jo metafora, por ironia, është figura mbizotëruese e ‘Miliarderit’ të Surroit”, ka thënë ai, tek ka shtuar se në këtë libër autori vendos të mos dalë përtej vetes. “‘Miliarderi’ është një elegant i kohës dhe i hapësirës. Roman i personazheve të zakonshme që i ndryshon nga të tjerët, konteksti i jetës. Është vepra më serioze letrare e Surroit dhe një ndër romanet më serioze të letërsisë shqipe të viteve të fundit”, ka thënë Rugova.

Anri Sala në Bienalen e Venecies

Instalacioni i një simfonie filmike

VETON SURROI: “Shkrimi letrar, azil nga përditshmëria politike” Gazetari dhe analisti i njohur promovon në panairin e Librit në Prishtinë romanin e tij, “Miliarderi”. Surroi kërkon përgjigje për ikjen nga përditshmëria Promovohet “Miliarderi” i Veton Surroit Botimet KOHA kanë sjellë romanin, që siç thuhet në shtypin kosovar, “i ka munguar letërsisë shqipe”. Bëhet fjalë për “Miliarderi”-n e Veton Surroit. Romani “Miliarderi” është përpunim i jashtëzakonshëm letrar i kohës së dhunës, dashurive dhe përcjellës i kursit të markës e frangut. Në të paraqitet një histori rrëqethëse e pritjes dhe kohës që nuk pret. Në përurimin e këtij romani në panairin e librit redaktori, Bardh Rugova duke folur për përmbajtjen e tij ka thënë se ai vlen sa miliardat. E vet autori i librit ka folur për shtytësit si miqtë dhe motra e tij Flaka, të cilët janë kujdesur që të vie deri tek botimi i këtij romani. Surroi ka paralajmëruar edhe shumë romane të tjerë. Ndërsa ka thënë se kohën më të madhe do t’ia kushtoi shkrimit dhe letërsisë. “Miliarderi” është vepra letrare më serioze e Veton Surroit, ndërsa është romani i parë i tij dhe i treti pas dy librave paraprakë “Fluturimi i vetëm i Azem Berishës për në Kështjellë” dhe “Libri i fluturave”.

Autori i “Miliarderit”, Veton Surroi, ka thënë se e veçanta është se romanin e ka shkruar në një moshë të vonë në jetën e tij. Por eksperimenti, siç e ka quajtur Surroi librin, i kishte pasur dy shtytje themelore. “E para shtytje është e Bardhit, i cili çdoherë më ka përsëritur se duhet të shkruaj letërsi, se nuk mjafton të mbetëm aty ku ndihem shumë rehat, në gazetari. Shtytja e dytë vjen gjithmonë nga Flaka dhe insistimi i saj në

rolin e motrës dhe në rolin e botueses”, ka thënë Surroi. Por ky eksperiment, sipas rrëfimit të Surroit, e ka fillin vite më parë. “Ishte një proces i mërzitshëm negociator. E parandieja që do të jetë i mërzitshëm dhe në vend të një analize se çfarë do të na priste në procesin negociator, vendosa që kolegëve të mi të Ekipit të Unitetit t’i shkruaja një projeksion - i cili kishte elemente letrare - që

t’u tregoja se çfarë do të ndodhte në procesin negociator dhe cilat do të ishin sfidat”, ka kujtuar Surroi, derisa ka shpjeguar se produkt i këtij interpretimi ka qenë libri “Fluturimi i vetëm i Azem Berishës për në Kështjellë”. Për sa i përket “Miliarderit”, Surroi u ka rrëfyer të pranishmëve në promovim se është një nga projektet letrare që ai e ka nisur viteve të fundit. “Në fund të librit shkruan se kam filluar në vitin 2011 dhe kam përfunduar tash. Është një proces, i cili ka pasur pauzat e veta, refleksionet e veta, ashtu siç duhet ta ketë vepra letrare”, ka shpjeguar ai. Gjatë kësaj kohe Surroit i kishte rënë të përgjigjej për heshtjen në lidhje me realitetin politik. Arsyetimin për këtë heshtje Surroi e ka dhënë publikisht në ditën kur e ka përuruar “Miliarderin”. “Shkrimi letrar është një lloj azili nga përditshmëria, e posaçërisht politike. Dhe këtë pyetje po ia shtroj vetes, se a është ky roman, prodhues i një azili të brendshëm brenda kësaj Kosove. Përgjigjen ndoshta duhet ta gjeni ju, se është vështirë t’i ikësh realitetit, dhe ky libër ka një pjesë të realitetit, ashtu siç e kanë parë personazhet”, ka thënë ai. Për Surroin, “Miliarderi” nuk i përket më atij. Romani tashti është i lexuesit. Por autori e kishte pasur me rëndësi ta ruante bindjen që kishte pasur sa kishte qenë vetëm lexues i letërsisë. “Letërsia duhet ta shpëtojë realitetin nga banaliteti”. Në ditët në vijim të panairit, autori do të jetë në dispozicion të lexuesve për t’i nënshkruar kopjet e librit të tij në shtandin e Botimeve KOHA në orët e pasdites.

Tingulli në film krijon një hapësirë tjetër. Anri Sala mbi këtë ide dhe kërkim disavjeçar tashmë në punën e tij si videoartist, prezanton Francën në Pavijonin Gjerman në Bienalen e Venecias. Është instalacioni i një simfonie filmike i quajtur “Ravel Ravel Unravel”. “Projekti im përbëhet nga këto dy pjesë, njëra i takon Ravelit, që luhet nga dy pianistë. Secila prej tyre shoqërohet nga Orkestra Kombëtare e Francës, e cila performon të njëjtin koncert, “Koncertin për dorën e majtë” të Moris Ravel, e porositur nga Pol Vitgenshtajn, vëlla i Ludvig Vitgenshtajn, i cili e kishte humbur dorën e djathtë në front, në Luftën e Parë Botërore. Por të dy kohët e koncertit janë riorganizuar në mënyrë të tillë që kur ato prezantohen në të njëjtën kohë, në të njëjtën kuadër, ato vazhdojnë të jenë dhe të mos jenë në një zë, në një kohë, brenda dhe jashtë gjësë, duke prodhuar ndonjëherë përshtypjen e ekos muzikore dhe si rrjedhojë krijojnë një ndjesi të hapësirës”, shprehet ai. Projekti i Anri Salës prezantohet në pavijonin gjerman si shenjë e 50-vjetorit të Traktatit të Elizesë për miqësinë mes popujve. Pavijoni ndodhet në hapësirën kryesore të Bienales, në kopshtet e saj, prej 1 qershorit deri më 24 nëntor. Sala ka krijuar një rrugë të vetën nëpër edicionet e ekspozitës më të rëndësishme të artit bashkëkohor dhe për debutimin e tij në Bienale në vitin 2000 me “Uomo duomo” është vlerësuar artisti më i mirë ndër të rinjtë.

Demokracia në vendet arabe “Demokracia nën dritën e zhvillimeve të fundit në botën arabe”, është takimi i radhës së Akademisë AIITC, “Popuj dhe kultura” që do të mbahet sot në Tiranë. Për të pranishmit do të flasë historiani dhe akademiku tunizian Dr. Mohamed Sbilti. Cila është gjendja socio-politike pas pranverës arabe? Sa po funksionon demokracia në vendet arabe që u përfshinë në kryengritje e revolucione? Këto, e shumë çështje të tjera, mund t’i ndiqni nesër në ligjëratën e prof. Mohamed Sbiltit, i cili vjen për herë të parë në Shqipëri për të shpërfaqur problemet dhe gjendjen aktuale të shoqërisë arabe.

“Tablo të qëndisura” në një ekspozitë

Janë krijuar nga një grua 70-vjeçare. Janë tablo të një ekspozite të çelur në Muzeun Historik Kombëtar e që mbajnë firmën e Adriana Simakut. Ajo nuk ka studiuar ndonjë herë për pikturë, por ka realizuar gjithë jetën tablo duke i qëndisur. Pasioni për punën me dorë lindi nga qilimat e më pas nisi të realizonte tablo shumë ngjyrëshe, por edhe figura gjigande në puzzle. “Kjo është tradita familjare, kam punuar që shumë e vogël. Kam vazhduar të punoj qilima, punë dore me shtiza, me grep me qëndisje. Kohë do shumë, po do dhe mendje shumë të kthjellët, sepse dhe një ngjyrë sikur të të lëvizë pak prishet komplet figura”, thotë Simaku. Tablotë dhe punët e kësaj ekspozite janë vetëm një pjesë e vogël e atyre që artizania ka krijuar gjithë jetën. Sipas saj, kjo formë arti edhe pse kërkon shumë durim dhe kohë, të fal shumë kënaqësi dhe duhet trashëguar tek brezat e rinj.

« SPECIALE

Nga prof. dr. PRIAMO BOLLANO

hkas për këtë shkrim u bë një fletore e vjetër me shënime të ndryshme, mbuluar nga pluhuri i thellësisë së viteve, gjetur rastësisht në arkivin familjar të Spiro Thanas Bollanos. Në të me një shkrim të thjeshtë greqisht dhe të mirëlexueshëm u transmetohen brezave himariotë përveç të tjerave 5 vargje të rapsodit të mirënjohur Themistokli (Misto) Zoto për ngjarjet e Himarës pas zgjedhjeve të para të Pasluftës për në Asamblenë Kushtetuese të 2 dhjetorit 1945. Siç dihet tashmë, populli i Himarës, grusht bashkuar rreth Dhimojerondisë së vet si një trup i vetëm, u bëri zgjedhjeve një abstenimin të plotë. Ai në mënyrë demokratike i tha “jo” regjimit totalitar monist që po instalohej në Shqipëri: Himara me aktin e saj historik dhe heroik, abstenimin gati tërësor në votime, u bë objekt diskutimesh e shqetësimesh nëpër zyrat partiake, shtetërore dhe të policisë së fshehtë në Shqipëri. Nuk vonoi dhe shumë shpejt njëri pas tjetrit, krerë e përfaqësues të lartë të regjimit komunist, aparatçikë, sigurimsa, por dhe spiunë të shumë flamurëve shpejtuan ardhjen e tyre në Himarë. Kudo organizonin mbledhje të shumta e të stërzgjatura, deri në mesin e natës, me popullin dhe pas diskutimeve të gjata dhe me nervozizmin e papërmbajtur që i karakterizonte kërcënonin dhe u shtrëngonin dhëmbët himariotëve. Jo më shumë se ditën e dytë pas zgjedhjeve në Himarë vjen Bedri Spahiu, përfaqësues i lartë, në atë periudhë, i hierarkisë monopartiake dhe mbajtës i postit të prokurorit të përgjithshëm të shtetit, për të debatuar me popullin. Në këtë takim i pari e mori fjalën Iliaz Athanasios Bollanos, pas tij Zaharia Rapo e në vazhdim mjaftë himariotë të tjerë. Në fjalën e tyre himariotët të qetë dhe në mënyrë të kulturuar, vinin në dukje, se me bojkotimin e zgjedhjeve populli i Himarës tregoi qëndrimin e vet prej demokrati, se zgjedhjet e 2 dhjetorit, për mënyrën e organizimit të tyre, nuk mund të quheshin se ishin demokratike dhe as shprehnin vullnetin e lirë të popullit, sepse s’mund të jenë të tilla kur nuk diskutohej dhe nuk merrej paraprakisht mendimi i votuesve për kandidatin e propozuar, se qëndrimi abstenues i himariotëve ishte shprehje e vullnetit të tyre të lirë e të padiktuar, shprehje e demokracisë së vërtetë. Është në logjikën e gjërave, se nga këto përgjigje përfaqësuesit e regjimit, siç ishte e kuptueshme, ngelnin të pakënaqur dhe pa qenë në gjendje të përmbanin veten, i binin tavolinës me grushte, shanin dhe kërcënonin me lloj-lloj mënyrash popullin himariot. Dhe, siç pritej, në fillim të vitit 1946 nuk vonoi të vihej në jetë skema e ashpër e hakmarrjes së diktaturës moniste. Ajo përshinte masa të rrepta represive, si: kallvarin e gjatë të burgosjeve dhe të vrasjeve, të zhdukjeve fizike dhe të internimeve, të sekuestrimeve dhe të plaçkitjeve, të shumë himarioteve dhe familjeve të tyre; mbylljen e shkollave që deri atëherë funksionin në gjuhën greke e deri në zhveshjen, më vonë, nga posedimi i pronës private dhe ushtrimi i iniciativës së lirë e masa të tjera që kufizonin të drejtat dhe liritë demokratike të himariotëve, sikurse edhe të mbarë popullit shqiptarë.

Profil

E enjte 6 qershor 2013 •

Zgjedhjet e vitit 1945,

kur Himara votoi kundër komunistëve

Ilias Athanasios Bollanos lindi në vitin 1906, në një familje të thjeshtë emigrantësh himariotë në Gramatiko, fshat i Bashkisë së Maratonës, krahinë e Atikës Lindore në Greqi. Ishte fëmijë e tretë nga radha e familjes së Athanas Panajot Bollanos dhe e Alaksandra Jeorji Dhima, e njohur në Himarë me emrin Kani (Kanda), me prejardhje nga një familje himariote me tradita të theksuara patriotike. Në gusht-shtator të vitit 1924, nënë Kania, në kohën e vjeljes së rrushit, së bashku me gratë e tjera trime himariote, tregoi akte të larta guximi e trimërie në orvatjen e përleshje me xhandarmërinë e Prefekturës së Vlorës, në kohën e Qeverisë së Nolit, për heqjen e venomeve himariote dhe vendosjen e taksave mesjetare,. gjatë së cilës edhe u plagosë në përleshje trupë me trupë me ta. Në vjeshtën e vitit 1942, i sëmurë kthehet në Himarë. Megjithatë, në saje të brumosjes dhe të formimit të tij me pikëpamjet demokratike të filozofëve të lashtë helen dhe me teoritë neoliberale dhe merkantiliste të klasikëve të ekonomisë politike borgjeze, bazuar në pronën private, në iniciativën e lirë dhe në ekonominë e tregut, përhapur shumë në vitet ’30 të shekullit të kaluar, në kuadrin e krizës së madhe ekonomike të viteve 1929-1933, Ilia Athanasios Bollano nuk e ndërpreu pjesëmarrjen e tij në diskutimin e problemeve të rëndësishme të kohës. Sipas ligjit nr. 24 datë 28 tetor 1945 zgjedhjet nga partia në pushtet konsideroheshin “të lira, demokratike e pluraliste”. Por në realitet, Partia Komuniste, vepronte ndryshe. Që përpara zgjedhjeve ajo filloi të zhvillonte një fushatë antidemokratike, terrori dhe kërcënimesh ndaj popullatës dhe kundërshtarëve të vet politik. Në një situatë të tillë, është e natyrshme, që në vjeshtën e vitit 1945, kryepleqësia e fshatit, pas debatesh të gjata, përpunoi fshehtazi dhe në konspiracionin më të madh, platformën rreth qëndrimit që do të mbanin himatriotët në zgjedhjet e para të Pasluftës. Sipas tregimit të bashkëkohësve, rol dhe ndihmesë të veçantë në përpunimin e kësaj strategjie, falë përgatitjes dhe formimit të tij, dha ndër të tjera edhe Iliaz Bollanos. Ajo në vija të përgjithshme parashikonte: Pavarësisht se nga regjimi monist

në fuqi zgjedhjet konsideroheshin e proklamoheshin “demokratike, të lira, universale, direkte e të fshehta” por duke qenë se nga njëra anë shpallja dhe miratimi i kandidatit për deputet, që do të përfaqësonte Krahinën e Himarës në Asamblenë Kushtetuese, u bë direkt nga lart, nga Kryesia e Frontit Nacional Çlirimtar të Prefekturës së Vlorës, pa marrë mendimin paraprak dhe pa bërë një diskutimi me sovranin – votuesin e drejtpërdrejt himariotin e thjeshtë të cilin ai do të përfaqësonte dhe, nga ana tjetër, duke qenë se që nga viti 1921 kur Himara u përfshi administrativisht në shtetin shqiptar, Krahina ishte përfaqësuar me deputetë kurdoherë me origjinë vetëm nga Vunoi, ndërsa fshatrat e tjerë të Krahinës nuk kishin pasur asnjëherë mundësi që ndonjë nga bijtë e tyre të zgjidhej deputetë, qëndrimi i prerë i himariotëve do të ishte votimi kundër kandidatit të propozuar nga Fronti Demokratik. Ky qëndrim fillestar i publikuar dhe i konsumuar duke u çuar në mbarë vatrat himariote, u ndryshua një ditë para zgjedhjeve të 2 dhjetorit, d.m.th. më 1 dhjetor 1945. Kryepleqësia e Krahinës, në fshehtësinë më të madhe, siguroi informata të plota dhe shumë me vlerë, se partia moniste, forca e vetme politike në pushtet, me kutitë e votimit do të

luante lojën e moszhvillimit të zgjedhjeve “të lira, demokratike dhe të kontrolluara nga bota”, siç i shpallte demagogjia komuniste. Kjo sepse, njëra kuti, ajo e opozitës, d.m.th. jo ajo e Frontit Nacional Çlirimtar, në të cilën do të hidheshin nga votuesit himariotë kokrrat me ngjyrë të veçantë prej gome, që përfaqësonin fletën e sotme të votimit, nuk ishte veshur me kadife, siç parashikonte ligja, për të amortizuar tingullin, që shkaktohej gjatë hedhjes së votës në kutinë e votimit dhe takimit të saj me shtresën prej metali të vendosur në fund të saj. Në këtë mënyrë, tingulli do të dëgjohej nga anëtarët e komisionit të votimit të përbërë nga komunistë dhe pjesëtarë të policisë së fshehtë shqiptare, nën maskën e Seksionit të Mbrojtjes së Popullit, gjë që do të dekonspironte karakterin sekret të zgjedhjeve, duke u dhënë mundësi partisë moniste në pushtet të dinte kush votoi kundër kandidatëve të Fontit – komunistëve dhe emrin e kundërshtarëve politikë. Prandaj, për efekt sigurie, qëndrimi fillestar i votimit kundër kandidatit të Frontit ndryshoi, dhe u vendos që himariotët të mos marrin pjesë në votime, d.m.th. të bëjnë bojkotimin e plotë të zgjedhjeve. Qëndrim i ri i himariotëve ndaj zgjedhjeve të para të Pasluftës për Asamblenë Kushtetuese, darkën dhe natën e 1 dhjetorit , në mënyrë të rrufeshme dhe në konspiracion të madh, u çua përmes kaçatorrëve dhe të rinjve, që loznin rolin e informatorit te çdo himariot, shtëpi më shtëpi të tij. Dhe përfundimi ishte mahnitës. Pavarësisht terrorit, dhunës dhe presioneve të organeve partiake dhe sidomos të punonjësve të policisë së fshehtë shqiptare, të kryera nën ombrellën e forcave të Seksionit të Mbrojtjes së Popullit, po thuajse 90 për qind e votuesve himariotë nuk morën pjesë në votime. Fitorja ishte e madhe. Populli i Himarës, njerëzit e thjeshtë të saj, të bindur në vendimin e kryepleqësisë së fshatit, e dhanë verdiktin e tyre. Bojkotimi i zgjedhjeve tronditi nga themelet regjimin partiak monist. Përmes bojkotimit të votimeve, këtij akti të thellë demokratik, populli himariot i tha i pari një “JO” të fortë regjimit diktatorial dhe monist të Hoxhës. Ajo ishte shprehje e vullnetit të mbarë himariotëve, siç

thotë latini: “Vox Populi, Vox Dei”, ose greq.”Φωνή Λαού, Οργή Θεού” Për nga rëndësia dhe përmasat që përcillte, abstenim i himariotëve në votimet e 2 dhjetorit l945, ishte i tillë që mund të krahasohej me qëndrimin e demokratëve dhe iluministëve europian e spanjollë, që në mesin e viteve ’30 të shekullit të kaluar i kishin thënë regjimit të Frankos: Jo! Fashizmi këndej nuk do të kaloj! Bojkoti himariot i zgjedhjeve të dhjetorit 1945, përbën një akt të rëndësishëm historik të popullit të Krahinës kundër regjimit monist që instalohej në Shqipëri. Përveç të tjerave, ai tregon se ç’mund të bëjë një popull kurrë nuk është i fragmentuar, por në të kundërtën është i bashkuar dhe lufton për një kauzë të drejtë, për zbatimin e lirive dhe të drejtave demokratike. Ai mban edhe vulën e mendimit, të veprimit dhe të frymëzimin të Iliaz Athanasios Bollanos, që së bashku me martirët e tjerë të kësaj periudhe: Andrea Ilia Dhima, Kristo Koka, Irakli Gjoni, Niko Kaçelano, Spiro Goro, Dhimitër Andruci, Dhimo Dhimojani (Pano), Niko Kutulla, Kiço Llazari, Miltiadhi Pano, Pano Kokaveshi (Jani) e të tjerë e projektuan, e përcollën popullit himariot dhe e realizuan atë. Historia i shërben njohjes së shkuarës për t’i shërbyer së ardhmes. Sigurisht, çdo periudhe historike shtron para brezave kërkesa të caktuara Realitetet historike nuk janë pjellë e fantazisë, por vijnë nga thellësitë e shekujve dhe mbajnë vulën e ngjarjeve e të ndodhive të vërtetuara. Himara ne rrjedhën e historisë së saj ruajti vetëdijen e vet historike, doket, zakonet, besimin, gjuhën, kulturën, identitetin e vet, sepse ishte e bashkuar, kishte një organizim të vetëm, kishte një zë unik- vendimin e dhimojerondisë së saj, të kapedanatit dhe të kuvendit mbarëhimariotë. Dhe një zë i bashkuar merret parasysh e dëgjohet seriozisht, ndërsa zëra të copëtuar e fragmentar, siç janë himariotët sot të përfshirë në shumë parti, sado qofshin ato, nuk i dëgjon as u vë veshin askush. Në Himarë, si në gjithë Shqipërinë, sistemi i centralizuar monist, përmes organizimit të kooperativave bujqësore, të tipit leninist të artelit bujqësor, ua mohoi himariotëve pronën private dhe produktet e krijuara nga puna e investuar në të. Me ardhjen e demokracisë rilindën shpresat për marrjen e pronave nga ana e himariotëve, sipas posedimit dhe përkatësisë para vendosjes së monizmit. Por regjimi demokratik në vend që të zbatonte një ligj bazuar në të drejtën e trashëgimisë së tokës nga individi, siç e parasheh edhe Kushtetuta e Shqipërisë, në të kundërtën zbatoi një ligj që më shumë i përshtatet një sistemi autokratik të tipit kriptokominist, duke shkelur hapur te drejtat dhe liritë e njeriut, siç është ligja 7501. Ky ligj i rekomanduar për t’u zbatuar edhe në Bregdetin Jonian nuk merr parasysh veçoritë e krijimit të pronës mbi tokën në Himarë, që është arritur përmes investimit të një punë të madhe njerëzore por edhe të një kapitali jo të vogël, për ta shndërruar shkëmbin dhe gurin në mjet për ekzistencë. Ndërkohë në Himarë dhe në gjithë bregdetin jonian asnjë investim themelor shtetëror për krijimin e pronave nuk është kryer, siç u bënë ato për hapjen e tokave të reja dhe tharjen e kënetave e të moçaleve, në Myzeqe e gjetkë.

SPORT • E enjte 6 qershor 2013

dhe pse nga ndeshja me Norvegjinë tashmë na ndan vetëm një ditë, trajneri i kombëtares sonë, Xhiani De Biazi ende nuk e ka formatuar plotësisht në mendjen e tij formacionin e kuqezinjve. Duke u nisur nga mungesat, por edhe nga fakti se ka grumbulluar në skuadër disa lojtarë debutues, trajneri italian po përpiqet që nëpërmjet seancave stërvitore të krijojë një ide sa më të qartë për gjendjen dhe koordinimin e lojtarëve, që më pas të vendosë përfundimisht për titullarët që do të përballen të premten me nordikët. Në seancën e pasdites është zhvilluar pak a shumë e njëjta stërvitje. Ndryshimi i vetëm ka të bëjë me faktin se ndryshe nga gjithë këto ditë, trajneri ka provuar një sulm tjetër. Është Bogdani në krye të repartit me Hamdi Salihin në krah. Dy lojtarët kanë vazhduar për gjatë gjithë seancës të luajnë në krah të njëri-tjetrit të shoqëruar nga Gjasula dhe Vila, si sulmues të fshehur në krah të mesfushës. Edhe në seancën e djeshme ka munguar një futbollist. Ai është Edgar Çani. Gjiganti i sulmit në mënyrë të çuditshme nuk ka qenë në fushën e lojës. Sipas asaj që është marrë vesh lojtari ka pasur temperaturë të lartë dhe stafi ka vendosur që ai të pushojë. Në fund të stërvitjes lojtarët kanë eksperimentuar edhe goditje drejt portës, ku Basha, Bulku dhe Kaçe ishin ata që kanë provuar në çdo mënyrë. Kuqezinjtë sot kanë stërvitjen e fundit, para ndeshjes së 7 qershorit me Norvegjinë në “Qemal Stafa”. Mbrojtja e mesfusha Tekniku italian i ka kushtuar vëmendja maksimale fazës mbrojtëse, aty ku mungon kapiteni Lorik Cana. Alternativat në qendër të prapavijës përkrah Mërgim Mavrajt, janë Admir Teli, Tefik Osmani si dhe Ilir Berisha. Enigmat më të mëdha i përkasin mesfushës. Emrat më të favorizuar janë Bulku-Basha në mesfushë, ndërsa Jurgen Gjasula dhe Valdet Rama nga krahët. Gjithsesi një konkurrent shumë i fortë për një fanellë titullari është edhe Ergys Kaçe, mesfushori 19-vjeçar i PAOK-ut. Sulmi, Salihi-Çani Sa i përket sulmit, nuk pritet ndonjë ndryshim nga sfida e Oslos. Edgar Çani dhe Hamdi Salihi mbeten për momentin zgjedhje ta para për Xhani De Biazin, i cili ka treguar se di të surprizojë në momentet më të rëndësishme.

De Biazi ende në dilemë për formacionin Edhe pse nga ndeshja me Norvegjinë tashmë na ndan vetëm një ditë, trajneri i kombëtares ende nuk e ka formatuar plotësisht në mendjen e tij formacionin e kuqezinjve

Mërgimi Mavraj: Ne do të luajmë vetëm për fitore -Si është gjendja në repartin e mbrojtjes duke qenë se mungojnë Cana, Lila dhe së fundi u dëmtua dhe Curri? -Për mua nuk është aspak shqetësuese, pasi e kemi treguar në ndeshjet e fundit që mbrojtja nuk është vetëm reparti i mbrojtjes, por është e gjithë skuadra që mundohet të mbrojë portën. Kështu që në këtë pikëpamje jemi në rregull dhe në ndeshjet e fundit kemi pësuar pak gola, pasi nuk është meritë e Canës, Lilës apo Mavrajt, por e gjithë ekipit që luan i bashkuar. Kjo më bën optimist që këto mungesa nuk do të ndjehen dhe nuk do të na prishin punë. -Norvegjinë e mundëm në ndeshjen e parë në fushën e saj, mund të fitojmë sërish? -Sigurisht, e kemi mundur në vendin e vet dhe nuk është çudi që ta mundim dhe në “Qemal Stafa”. -Por ata do të vijnë me ndryshime, mungon Rise por trajneri i tyre ka marrë masa...? Për mua nuk bën diferencë nëse luan apo nuk luan Rise apo Abdellaue. Ne duhet të fokusohemi për të bërë një paraqitje shumë të mirë për të fituar. Nuk luan rol kundër cilës skuadër apo cilëve lojtarë po luajmë, pasi është në duart tona. Luajmë në shtëpinë tonë, kemi mbështetjen e tifozëve, kështu që nuk kemi përse të shohim ndryshimet që ata kanë bërë, por veten tonë. -Nëse do t’ua jepnin një barazim përpara ndeshjes, do ta pranonit? -Këtu nuk jemi në baste, ne do të mundohemi të fitojmë. Jo vetëm unë, por e gjithë skuadra do të luajë për fitore. Këtë e kemi

kryeredaktor BRAHIM SHIMA

S T A F F

zv/kryeredaktor: ARMAND MAHO MARIGLEN MULLA

borxh për kombin tonë, për kombëtaren tonë. Dhe mundësitë i kemi, nuk është se nuk mund ta arrijmë. Ne do të luajmë vetëm për fitore, pastaj, se çfarë do të vijë në fund të ndeshjes, kjo nuk dihet. -Do të jetë një taktikë tjetër ndeshja e radhës në krahasim me atë të Oslos, do të ndryshojë loja jonë? -Këtë nuk mund ta them unë, por trajneri. Siç e thashë përpara, e rëndësishme është të përpiqemi të mbrojmë portën tonë dhe të fokusohemi të shënojmë qoftë dhe një gol. -Ardian Gashi dhe Valon Berisha, dy shqiptarët që luajnë me Norvegjinë kanë deklaruar se do të vijnë në Tiranë dhe do të bëjnë të pamundurën për fitore. A do të ketë një sfidë brenda sfidës mes shqiptarëve të Shqipërisë dhe shqiptarëve të Norvegjisë? -Ata paskan folur shumë bukur; të pamundurën. Kështu që do të jetë e pamundur. -Çfarë ju tremb në fushë nga Norvegjia? -Nuk na tremb asgjë. Norvegjia e ka pak emrin të madh, por kombëtarja jonë nuk ka përse të trembet për nivelin e Norvegjisë. Në këtë vit që unë jam këtu me kombëtaren, ne kemi ecur shumë përpara dhe nuk duhet të kemi frikë nga asnjë kundërshtar. Duhet të kemi vetëbesim dhe të futemi në fushë për fitore, nuk luan rol se cilin kemi përballë Gjermaninë apo Norvegjinë, apo cilindo kundërshtar. -Mund të luajë Mavraj në krahun e djathtë të mbrojtjes? -Për mua nuk ka asnjë problem, unë edhe në sulm luaj. Është dëshirë e madhe të luaj në sulm, pasi është paska më e lehtë.

politika: OLI XHILAGA, ERVIN KOÇI ekonomia: BRIKENA DERVISHAJ sociale: ERTA BODE rrethet: BLERINA SPAHO kronika: MARIGLEN MULLA kultura: BLERINA GOCE design&layout: DANIEL PRIFTI, GËZIM DUZHA

ADRESA: RR. DULL KETA, NR. 5. (RR. E DIBRËS), TIRANË

Migen Basha: Agresivë si në Oslo -Basha, në ndryshim nga ndeshja e fundit me Lituaninë, nuk do të keni partner në mesfushë as Roshin, as Mehën, ndërsa pritet të jenë dy lojtarë të tjerë, Gjasula dhe Rama. Si ndjeheni nga ndryshimet në mesfushë? -Të them të drejtën nuk është shumë problem. Të gjithë lojtarët janë pak a shumë në të njëjtin nivel fizik dhe teknik, janë lojtarë që luajnë në ligat më të mira evropiane dhe në fillim mund të ketë ndonjë problem të vogël për t’u kuptuar, por gradualisht do të kuptohemi shumë mirë. -Çfarë prisni nga Norvegjia ndonjë gjë ndryshe këtë herë? -Është e vështirë të them çfarë presim nga Norvegjia. Edhe në Oslo ne prisnim diçka tjetër nga ata, por na habitën që ata që luanin me topa të gjatë dhe nga niveli fizik që kishin. Gjithsesi, me ndryshimet që kanë bërë ata, ndonjë gjë ndryshe natyrisht që do të ketë, këtë do ta shohim në fushën e lojës. -Çfarë i thatë vëllait (Vullnet Bashës) kur erdhi ditën e parë në kombëtare? -I urova mirëseardhjen dhe i thashë që ky është një grup shumë i mirë, me djem shumë të mirë dhe besoj se ai nuk do të ketë problem. -Nga Shqipëria çfarë do të shohim ndryshe në “Qemal Stafa” nga ajo që u pa në Oslo? -Shumë pak mund të ndryshojmë. Ne do të kemi agresivitetin që kishim atje dhe përqendrimin që patëm në Oslo, sepse kemi fituar duke qenë të gjithë kompakt dhe të vëmendshëm në ndeshje. Vërtet kemi disa ndryshime në lojtarë, por kjo nuk do të jetë problem. -Do të keni mbështetjen e publikut, do të emocionoheni apo do t’ju rritet entuziazmi? -Besoj se do të na ndihmojë, sepse të kemi një stadium si “Qemal Stafa” të mbushur është kënaqësi për ne dhe është një motivim më tepër. -Fakti që një pjesë e mirë e norvegjezëve janë në mesin e kampionatit dhe pjesa dërrmuese e lojtarëve të kombëtares sonë i kanë mbyllur impenjimet e tyre dhe janë në periudhë pushimesh, do të ndikojë në formën fizike dhe a mund të bëjë diferencë? -Besoj se jo, sepse ata që e kanë mbaruar përpara dy javësh kampionatin kanë ardhur të stërviten për të mbajtur formën. Kjo nuk do të thotë asgjë, pasi kemi një javë që jemi stërvitur shumë mirë dhe nuk do të ndikojë aspak. -Më mirë me Bulkun në krah, apo me Vullnetin (Bashën)? -Më të dy më mirë, pasi njëri është më i ri dhe tjetri më i vjetër, njëri vrapon tjetri ka eksperiencë. -Një fitore mund të na afrojë me Botërorin, por kemi dhe tre ndeshje jashtë fushe...? -Nëse marrim tri pikë të premten, bëjmë një hap të rëndësishëm përpara. Por edhe pse do të kemi tre ndeshje jashtë, nuk kemi frikë. Kemi treguar se mund të fitojmë dhe jashtë, siç bëmë në Norvegji. Nëse do të jemi të përqendruar maksimalisht mund të fitojmë edhe në Qipro edhe në Islandë. -Në Oslo kundër Norvegjisë keni humbur një rast shumë të mirë për të shënuar. Nëse ju jepet sërish shansi, a jeni përgatitur për të mos e humbur më një rast të tillë? -Nuk jam përgatitur, sepse dy shanse nuk mund të vijnë. Vërtet kam humbur një rast shumë të mirë atje, por fati nuk deshi. Por më mirë që nuk shënova unë dhe morëm tri pikët, sesa të shënoja unë dhe të humbnin pikët.

Norvegjezët: “Qemal Stafa”, stadium i një epoke tjetër Vetëm pak ditë para ndeshjes Shqipëri – Norvegji, që mund të vendosë fatin e të dyja skuadrave në këto eliminatore, mediat norvegjeze i kushtojnë vëmendje të veçantë stadiumit “Qemal Stafa”, që në këndvështrimin e nordikëve i përket një epokë tjetër. Në një reportazh të aftenposten.no, thuhet se sapo shkel në stadiumin ndërkombëtar të Shqipërisë kupton që në Europën e zhvilluar ekzistojnë skuta që nuk kanë shumë lidhje me realitetin. “Qemal Stafa”, i ndërtuar në vitin 1946 nga vullnetarët menjëherë pas revolucionit komunist, ka ndryshuar shumë pak nga ajo kohë. Dallohet qartë vendi ku qëndronin drejtuesit e komitetit qendror, në mes të tribunës kryesore, ndërsa në dhomat e zhveshjeve ku duhet të qëndrojnë futbollistët e të dyja skuadrave ekzistojnë ende dollapët me kyç. Ai vend të kujton një provincë të vogël të Norvegjisë të shumë vite më parë.

marketing: ELIGERTA DYRMISHI cel: 067

20 62 200

e-mail: eligertad@yahoo.com

www. gazetametropol.com e-mail: gazetametropol@yahoo.com

« HIPOTEKAT

E enjte 6 qershor 2013 •