www.kohajone.com
CYANMAGENTAYELLOWBLACK
PD, dosje për çdo ministër E përditshme e pavarur
Viti i XXVII i botimit
Nr: 58 (8189)
E martë, 13 Mars 2018
Çmimi 30 Lekë
Në mungesë të hetimeve nga Prokuroria për qeveritarët, grupi parlamentar demokrat do të denoncojë publikisht zyrtarët për drogën dhe koncesionet FAQE 3
Valbonë, HEC-et filluan në kohën e Saliut të II-të, por u vulosën nga Rama i I-rë
FAQE 4
Në foto: Pamje nga lumi i Valbonës
Presidenti Meta, në familjen e Agur Vrenozit: Kriminelët meritojnë ndëshkim shembullor
Në foto: Presidenti Ilir Meta, dje në familjen e Agur VrenoziT, i cili humbi jetën në përpjekje për të mbrojtur FAQE 24 bashkëqytetarët gjatë një grabitje me armë në qytetin e Fieri
KULTURË
REPLIKAT
PROJEKTI
DEUTSCHE WELLE:
NEGOCIATAT ME GREQINË
Një nga veprat më të rëndësishme të gjuhës shqipe u botua nga autori me kursimet e veta. Akademia e Shkencave i tha s'kemi fonde
Rama: Berisha është kokrra e budallait. Berisha: Rama, një turp dhe vetëm turp
Mos u ngutni, mund të ketë të drejtë Kryeministri për Teatrin e ri Kombëtar
"Shqipëria, burimi kryesor i marijuanës që hyn në Europë"
Kryeministri Rama: Presidenti po bën gjithçka korrekte, sipas Kushtetutës
Albanologji, një ngjarje dhe një fakt i frikshëm
FAQE 7
FAQE 2
FAQE 12
Ne flasim gjuhën tuaj!
Nga Mehmet Elezi FAQE 10
FAQE 5
SPECIALE
2 E martë, 13 MARS 2018
Mos u ngutni, mund të ketë të drejtë Kryeministri për Teatrin e ri Kombëtar D
itën e djeshme, kryemi nistri Edi Rama zhvilloi një takim prezantues për projektin e Teatrit të Ri Kombëtar dhe duket se gjasat janë për t'u qetësuar të gjithë shpirtrat e trazuar gjatë kësaj kohe lidhur me ndërtimin, ose jo të TK. Kjo, pasi kryeministri i vendit ka sqaruar sipas stilit të tij avantazhet dhe lehtësirat që do të krijojë rindërtimi me, ose pa kullë i Teatrit të ri. "Nuk është një teatër me kullë, por nuk është asnjë mëkat edhe po të ishte një teatër nën kullë. Teatrot e Broduejt janë të gjithë nën kulla. Kur shkojnë njerëzit në teatër, nuk shohin kullat, por shohin teatrin. Megjithatë, është një debat që ju mund ta vazhdoni me njëri-tjetrin. Besoj se është shumë e qartë se këtu nuk është historia se çfarë ka sipër, apo anash, pavarësisht se sipër do të ketë një tjetër hapësirë teatrale në qiell të hapur dhe anash do të ketë hapësirat e veta për artistët", tha Rama. Në prezatimin e detajuar të këtij projekti, kryeministri nuk la pa thumbuar me kontekste ata artistë, të shumtë në numër e të mëdhenj në emër, që kanë protestuar prej javësh në debatin për prishjen, apo jo të Teatrit e për ligjin e ri të qeverisë për artin. "Jemi në kushtet, ku kemi një teatër që do të jetë trefishi i këtij që është sot dhe që do të ketë një sistem të tërë infrastrukture përreth, që sot nuk ekziston. Padyshim do të ketë dhe hapësirën e yjeve, të shuar e të pashuar të historisë së Teatrit Kombëtar. Kush ka kaluar në atë histori dhe ka lënë gjurmën e pashlyeshme të yllit të vet, do të jetojë aty në hapësirën e përgatitur enkas! Ashtu sikundër, kush del e bën protesta sot, do duhet të mendojë sesi të lërë yllin e tij aty, sepse nuk ka se çfarë bën më, sepse godina do të shembet për t'i lënë vendin një godine të re", tha Rama. Si një nga artistët e pranishëm në prezantimin e projektit të Teatrit të Ri Kombëtar, aktori i madh, Robert Ndrenika ironiz-
oi Edi Ramën, pasi nuk i dha fjalën në aktivitet, ndërsa me të drejtë kërkoi më shumë transparencë për mënyrën sesi do të ndërtohet teatri i ri. "Kryeministri nuk na donte se kështu na kishin thënë, por rezulton se na dashka", tha Ndrenika duke iu referuar debateve për shembjen e godinës aktuale të Teatrit Kombëtar dhe ndërtimin e teatrit të ri. Përsa i përket projektit të prezantuar, Mjeshtri i Madh, Robert Ndrenika tha se është kundër metodës së ndërtimit të tij përmes Partneritetit Publik - Privat, ose thënë ndryshe, koncensionit. Ai shtoi se do donte ta njihte nga afër maketin për të parë si do të jetë skena. "Më shqetëson Partneriteti Publik- Privat. Kjo është dyndje e xhunglës urbane. Por unë dua ta shoh në maket, për të parë nga afër si është skena dhe xhepat e saj. Ajo që na intereson ne artistëve", deklaroi aktori i madh, një nga zërat më të fuqishëm kundër prishjes së teatrit aktual. Para se arkitekti i Teatrit të ri, Bjorke Ingles të merrte fjalën, Ndrenika kërkoi të fliste, por kryeministri i vendit, siç edhe e ka për zakon ndërprerjen e patakt të fjalës, iu përgjigj: "Jo
Botues dhe Drejtor: Nikoll LESI
Kryeredaktor: Qamil XHANI Zv/Kryeredaktor: Albina Gjergji, Herion Mesi
jo, prit shiko projektin njëherë". Më pas aktori është ulur, duke thënë se do ta shohë projektin. Debati ka vazhduar, duke diskutuar rreth projektit të paraqitur, por vlen të theksohet fakti që kryeministri Edi Rama mund të ketë të drejtë për Teatrin e ri Kombëtar, por s'ka aspak të drejtë t'u ndërpresë fjalën të tjerëve. Askujt. Për më tepër kur bëhet fjalë për personalitete të mëdha si, Robert Ndrenika dhe artistë të tjerë të kalibrit të tij. Projekti Teatri i ri Kombëtar do të ketë një hapësirë 750 metra katrorë auditor me mbi 600 vende, me ballkon. Gjithashtu do të ketë një skenë teatri prej 630 metra katror dhe dy salla Black Box 200 metra katror secila, të cilat i janë kushtuar shfaqjeve. Për artistët do të ketë një hapësirë 200 metra katrorë që do përdoret si sallë ndërrimi, një sallë provash prej 200 metrash katror, tualete dhe dushe si dhe një dhomë të gjelbër. Në shërbim të shfaqjeve të ndryshme artistike do ketë një dhomë instrumentesh muzikore, një depo materialesh skenike, një depo dekori, sallë teknikësh, etj.. Gjithashtu do të ketë sallë kursesh dhe të gjitha facilitetet për publikun.
ADRESA E REDAKSISË:
Rruga: “Sami Frashëri”, Pallati i Aviacionit të Vjetër, Nr. 2, Tiranë Web: www.kohajone.com
Hyrja kryesore në teatër është e mundur përmes shëtitores "Murat Toptani", ndërsa hapësira e sheshit publik në nivelin përdhes, siguron hyrje të mbuluar në teatër, së bashku me hapësirën publike për mbledhje, ose argëtim. Godina është organizuar me dy pjesë, ku njëra i është dedikuar tërësisht administratës dhe aktorëve dhe pjesa tjetër publikut. Të dyja pjesët ndërveprojnë mes tyre nëpërmjet sallës së madhe të teatrit si dhe dy sallave "Black Box", që janë kushtuar shfaqjeve. Një hyrje e madhe ndahet midis tre sallave të performancës dhe nëse është e nevojshme, hapësirat mund të ndahen për shfaqje të shumta që ndodhin në të njëjtën kohë. Qarkullimi është gjithmonë i ndarë nga publiku. Punonjësit kanë akses nëpërmjet ashensorëve të tyre primarë dhe të mallrave, si edhe korridoreve private. Personeli administrativ futet në godinë nëpërmjet parkingut ose nën harkun. Pasi të futen brenda, ata kanë bërthamat e tyre të qarkullimit. Zyrat administrative ndodhen në katet e sipërme pjesën veriore me pamje nga qyteti. Furnizimi dhe shërbimet mbështetëse ndodhin nëpërmjet ashensorit të mallrave dhe kanë
NUMRI I K ONT AKTIT KONT ONTAKTIT AKTIT::
0697044477
rrugë të dedikuara për punëtorët, si dhe 'Black Box' në verilindje. Aktorët qëndrojnë në një ndërtesë të ngjashme me atë të personelit administrativ. Brenda, ata kanë dhoma zhveshjeje dhe zona të tjera mbështetëse pranë auditorit. Rrugët e dedikuara sigurojnë që ata kurrë nuk kalojnë në zonat ku kalon publiku, kur udhëtojnë ndërmjet reparteve të ndryshme dhe hapësirave të teatrit. Publiku hyn në ndërtesë nga niveli i tokës, ose nga fasada në anën jugore, ose nën hark. Biletaritë janë të rrethuara nga dy shkallët e mëdha, që të pranishmit t'i tërheqin në pjesën e hollit. Në atë nivel, vizitorët mund të vazhdojnë deri në shkallët në ulëset e ballkonit dhe në çati, ose të marrin shkallët alternative deri në ambientet e shërbimit. Hapësira në katin përdhes krijon një vend për argëtim joformal, ose për performancë të planifikuar publike. Hapësira në pjesën ballore të Shtëpisë i shërben drejtpërdrejtë hapësirës kryesore të auditorit, me akses në të dy sallat Black Box. Çatia gjithashtu ofron hapësira publike për shfaqje informale ose specifike dhe me pamje mbi Parkun e Besimit.
Marketingu: Bardhyl Ucaj E-mail: reklama@kohajone.com
POLITIKE
3 E martë, 13 MARS 2018
PD, dosje për çdo ministër
Në mungesë të hetimeve nga Prokuroria për qeveritarët, grupi parlamentar demokrat do të denoncojë publikisht zyrtarët për drogën dhe koncesionet Seria e akuzave për ndikimin rus në PD ka qenë dhe dje tema e ditës e politikës shqiptare. Selia rozë vijoi sulmet ndaj Lulzim Bashës duke hedhur dyshime jo vetëm për paratë që janë përdorur në takimet në SHBA, por edhe për fushatën elektorale të PD. Konkretisht, kreu i deputetëve të PS, Tulant Balla la të kuptohet se edhe ngritja e çadrës në bulevardin "Dëshmorët e Kombit" nga PDja është financuar nga Rusia. Një skemë e tillë akuzash rrezikon që katër vitet e PD-së të Lulzim Bashës ti nxjerrë si aksione të financuara nga Kremlini. Për të vazhduar me akuzat, Edi Rama kërkoi dje nga deputetët e PS sulm frontal ndaj PD dhe Lulzim Bashës. Rama porositi ligjvënësit e selisë rozë që në qëndrimet publike ti bëhet presion edhe drejtësisë për tu marrë me këtë çështje. Fill pas akuzave të Ramës, prokuroria thirri pasditen e djeshme për dëshmi një financier të Partisë Demokratike. Burime tregojnë se ai mund të arrestohet në ditët në vijim që të nxjerrë emrin e urdhëruesit Lulzim Basha, sipas PS-së. Në këtë klimë dhe stuhi akuzash me agjentura, Partia Demokratike, pas tulatjes së ditëve të para, ka vendosur të ndryshojë strategji. Dje Lulzim Basha veç përgjigjeve të sulmeve të Ramës për financimin rus, përmendi bilancin 6 mujor të qeverisë "Rama 2". Sipas tij, kemi të bëjmë me qeverisjen me të keqe në gjithë historinë e viteve të fundit. Për këtë qëllim, ndërsa PS po sulmon fort me kartën e ndikimit rus në PD, Basha ka udhëzuar gjithë departamentet dhe deputetët në PD që të përgatisin dosjen e abuzimeve dhe krimeve të qever-
isë. Në këto javë, duke nisur që nga kjo enjte, Partia Demokratike pritet të denoncojë afera dhe dosje që lidhen me qeverinë "Rama" dhe ministra konkret të kabinetit të PS-së. Këtë të enjte, PD pritet të sjellë të dhëna mbi shpenzimet qeveritare të pajustifikuara. Sipas PD, Rama u hoqi 20 mijë familjeve ndihmë ekonomike, ndërkohë që këto para mund të merreshin nga shpenzimet e tepërta të kabinetit "Rama", për të cilat opozita do të sjellë fakte në seancë. Por dosjet më të rëndësishme kanë të bëjnë me drogën dhe koncesionet. Çështja e kanabisit gjatë mandatit të Saimir Tahirit si ministër i Brendshëm është dhe më kryesori. Basha përmendi 4 raporte ndërkombëtare që e vlerësojnë Shqipërinë si pikën kryesore të trafikut të drogës në rajon. Ndërkohë që dosje e re kriminale është dhe ajo e kokainës së kapur
së fundi nga Policia e Shtetit. Opozita pretendon se pas 613 kilogramëve kokainë që u kap në Durrës qëndrojnë zyrtarë të rëndësishëm të qeverisë dhe njerëz afër kryeministrit. Berisha përmendi me emër vëllain e kryeministrit, pikërisht Olsi Ramën. Por Olsi Rama e hodhi poshtë këtë akuzë, pasi sipas tij ai nuk flet me Edin (Ramën) për punë shtetrore. Në ditët në vijim pritet që opozita të denoncojë fakte të reja, sipas tyre, për trafikun e kokainës. Ndërkohë veç drogës, opozita ka shënjestruar edhe disa ministra të tjerë që, sipas saj, kanë bërë shkelje flagrante me ligjet dhe paratë e buxhetit. Më i lakuari gjatë ditëve të fundit është ministri i Financave, Arben Ahmetaj. Basha tha se opozita do të denoncoj aferat që kanë të bëjnë me projektin e riciklimit të mbetjeve
duke akuzuar si përfitues të këtyre projekteve direkt ministrin Arben Ahmetaj. Ministri Ahmetaj i ka quajtur këto akuza si delirante të ish-kryeministrit Berisha, të cilit i ka humbur busulla. Zgjedhja vetëm me votat e PS e Arta Markut ka paragjykuar gjithë veprimtarinë e organit të akuzës. Ndërkohë nisja e hetimeve dhe thirrjet në prokuror vetëm për ish-ministra të opozitës ka shtuar edhe më shumë zërat për përdorim politik të Kryeprokurores së Përgjithshme. Në këtë situatë, kur për PD-në nuk ka më prokurori të pavarur, opozita do të mbledhë të dhëna dhe prova kundër qeverisë, për t'i denoncuar në publik dhe te ndërkombëtarët. PD-ja nga kjo e enjte pritet të fillojë "prokurorinë publike" ndaj ministrave të qeverisë Rama. H. Mesini
SPECIALE
4 E martë, 13 MARS 2018
Valbonë, HEC-et filluan në kohën e Saliut të II-të, por u vulosën nga Rama i I-rë N
dërtimi i hidrocentralit në Valbonë (Tropojë) filloi që në epokën e Saliut të II-të dhe u vulos në vitet e Ramës së I-rë. Pavarësisht se është park kombëtar dhe i mbrojtur me ligj, qeveria Berisha dha lejet për ndërtimin e HEC-eve. Në Valbonë janë planifikuar për t’u ndërtuar 11 HECe, ku një është ndërtuar, ndërsa 10 të tjerë pritet që të ndërtohen. Vendimet për ndërtimin e HECve në Valbonë qeveria Berisha i firmosi në ditët e fundit në pushtet. Kur ishte në opozitë Edi Rama deklaronte se do ti anulonte lejet e dhëna nga Berisha. Por sapo mori pushtetin Rama vazhdoi udhën e Berishës së II-të në pushtet. U ankuan banorët dhe shoqatat e mjedisit e të turizmit, por gjykata administrative u dha të drejtë atyre që kanë miliarda lekë. Gjykata Administrative në Tiranë me 3 nentor 2017 ka rrëzuar padinë e banorëve të Margegajt dhe shoqatës Toka, që kërkonte anulimin e lejeve të ndërtimit të HEC-eve në Parkun Kombëtar të Valbonës. Padia i kërkonte gjykatës pavlefshmëri absolute të kontratave të dy hidrocentraleve Dragobia dhe Çerem që janë në proces ndërtimi përmes anulimit të kontratës së koncensionit dhe lejes mjedisore, lejes së ndërtimit dhe lejes së përdorimit të rezervave ujore. Megjithatë gjykata e ka cilësuar si të ligjshëm ndërtimin e HEC-
eve dhe ka lejuar vazhdimin e punimeve. Paraja shpon detin, ka thënë Tuç Maku në filmin “Toka jonë”! Pra si me Berishën, si me Ramën dhe me gjykatat, Valbona po preket dhe po i cënohet bukuria natyrore shekullore e saj. Del më i fortë interesi i disa kompanive dhe segmentëve shtetrorë se sa ruajta e natyrës dhe Valbonës. Kanë dalë në mbrojtje edhe disa ambasadorë të rëndësishëm, por kryeministri Rama nuk ka dashur t’ia dijë as për Lu apo Vlahutin. Kur janë interesa të mëdha financiare të oligarkisë, kryeministri nuk pyet
njeri, por edhe ambasadorët janë mjaftuar me një letër. Nuk dolën ambasadorët asnjëherë publikisht siç dilnin për probleme të tjera politike, kur ua donte interesi. Kur donin kërcënonin ambasadorët, por në rastin në fjalë ku preket një bukuri natyrore e papërsëritshme nuk bërtitën ambasadorët, por hanë një drekë në Valbonë e kur kthehen në Tiranë harrojnë. Edi Rama ua di mirë edhe ambasadorëve pikat e dobëta. Paraja shpon detin, ka thënë Tuç Maku në filmin “Toka jonë”! Në letrën e siguruar nga Faxweb.al ambasadorët shpre-
hen se në studimin e kryer në Valbonë ka patur mangësi serioze në vlerësimin e ndikimit që ka në mjedis ndërtimi i HECeve. Por vetëm kaq. Nuk e kanë ndjekur më. Ndaj HEC-et po turren në Valbonë duke prishur atë bukuri që për qindra vite e ka bërë natyra. Letra e ambasadorëve drejtuar Ramës: “Shqipëria ka marrë hapa pozitivë në vitet e shkuara përfshirë dhe zgjerimin e rëndësishëm e territorit të mbrojtur. Por ky progres është duke u minuar, nga zhvillimi i infrastrukturës në zonat e mbrojtura. Duke vlerësuar deklaratat tuaj të mëparshme, që keni ndaluar disa nga këto ndërtime, ka disa shqetësime thelbësore që bien ndesh me ndërtimin e hidrocentraleve në zonat e mbrojtura, veçanërisht në Luginën e Valbonës. Një Fondacion Botëror i Ujërave të Zeza financoi studimin (bazuar në Udhëzimin e Komisionit Evropian për Rishikimin e Pasqyrave të Ndikimit në Mjedis), i cili zbuloi se ka mangësi serioze me vlerësimet e ndikimit që kanë në mjedis ndërtimet e Hec-eve. Sipas këtij studimi nuk janë plotësuar standardet profesionale, ndërsa nuk përfshiheshin në vlerësim të gjitha zonat e ndikimit si: përshkrimi i habitateve, faunës dhe florës ishin të pamjaftueshme; efektet mbi hidrologjinë
dhe ujin, pra asnjë mënyrë për të monitoruar ndikimin e vazhdueshëm. Bazuar në këto VNM, është parë e udhës që lejet nuk duhet të lëshoheshin. Sa i përket dimensionit ligjor, sfidat ligjore për ndërtimin në luginën Valbona janë duke u zhvilluar. OJQ shqiptare dhe ndërkombëtare kanë argumentuar se kushtet për dhënien e lejet përkatëse nuk janë plotësuar. Për shembull, vlerësimet e ndikimit në mjedis nuk kanë përfshirë të gjithë aktorët, duke përfshirë këtu edhe pushtetin vendor si dhe komunitetin. Hidrocentralet kanë provuar se janë një burim i vlefshëm i energjisë së rinovueshme për Shqipërinë, por ndërtimi i tyre duhet të ndjekë legjislacionin e duhur (shqiptar dhe europian), si dhe duhet që të respektohet legjislatura europiane për menazhimin e ujërave. Rasti i Valbonës është një nga rastet kur duhet të shqetësoheni për efektin e kontrollit institucional dhe qeverisë mbi projektet ekonomike private që kanë një impakt të rëndësishëm në mjedis. Ne gjithashtu mendojmë se potenciali për zhvillimin e burimeve alternative të energjisë së rinovueshme në Shqipëri, mund të përdoret më mirë, duke zvogëluar kështu shfrytëzimin e lumenjve në dëm të mjedisit, duke mbrojtur natyrën. Ne ju inkurajojmë që të siguroheni se ndërtimet e hidrocentraleve nuk përputhen vetëm me atë që është e përshkruar në legjislacionin shqiptar, por edhe me normat dhe standardet e BE. Prandaj ne e rekomandojmë që ju të pezulloni të gjitha ndërtimet përkatëse në pritje të vlerësimit të duhur dhe shqyrtimit ligjor të procesit përmes sistemit administrativ dhe gjyqësor shqiptar”, thuhet në letrën e drejtuar kryeministrit Rama. *Letra mban datën 3 maj 2017, kohë kur leja për ndërtimet në Valbonë ishte dhënë dhe bëhet për herë të parë publike sot. Pavarësisht kërkesës së ambasadorëve, ndërtimi në Valbonë ka vijuar. Ndërkohë që çështja është rikthyer në vëmendje pas konflikteve të fundit në zonë.
POLITIKE INTERVISTA
K
ryeministri Edi Rama këmbëngul që kreu i opozitës Lulzim Basha të japë shpjegime se si një parti shqiptare financohet nga burime të huaja. Por nga ana tjetër, kreu i qeverisë pohon me forcë që ka takuar përfaqësues kompani ruse, por nëse për Bashën e cilëson si “krim”, në rastin e tij nuk ka asnjë shkelje. “Jam kryeministër”- tha Rama duke lenë të kuptohet se takimet kanë qenë zyrtare dhe të rregullta. Deklaratat e tij Rama i bëri mbrëmjen e djeshme në emisionin “Studio e Hapur” në Neës24, ku teksa akuzoi rivalin e tij politik Lulzim Basha për mënyrën e financimit të kontratave lobuese në SHBA nga Rusia, Rama ka kujtuar edhe episodin e pak viteve me parë kur ai u akuzua se kishte dhënë 80 mijë dollarë për një foto me presidentin e SHBA-ve, Barack Obama. Pjesë nga intervista Sallata ruse që po përgatit PD siç thoni ju. Mother Jones ka publikuar një investigim. Deputetët tuaj akuzojnë Bashën si një njeri që po paguhet nga rusët, keni argumente? Së pari duhet të bëjmë një dallim të qartë nga pikëpamja e nuancave. Na duhet medoemos të dimë të vërtetën për një histori ku ne nuk themi që ka dorë Kremlini por ne duam të dimë nëse ka dorë apo nuk ka dorë Kremlini. Nga ana tjetër historia është sallatë ruse sepse ka të përfshirë rusë me xhepa të thellë që kanë paguar një operacion financiar në funksion të PD dhe Bashës por edhe sepse nga pikëpamja e ligjit shqiptar ka shkelje nga fillimi deri në fund. Është e pakuptueshme se si një kryetar i një partie nuk mund të japë përgjigje në përputhje me ligjin. Basha ka dhënë përgjigje duke thënë se janë akuza të financuara nga ju apo se kërkoni të tërhiqni vëmendjen nga kokaina e kapur… Unë nuk kam asnjë arsye të mendoj se ne duhet të tërheqim vëmendjen nga një sukses i madh i agjencive ligjzbatuese shqiptare që ishte kapja e një sasie rekord kokainë. ‘Është sponsorizuar nga ju’ janë dokrra. Këto janë dokrra. Ajo që i kërkohet kryetarit të PD është të shpjegojë faktet kokëforta në letrat që këndojnë vetë dhe të sqarojë nga fillimi deri në fund se si një parti shqiptare të financohet nga burime të huaja. Është e ndaluar. Si ka mundësi që një parti shqiptare të financohet nga një biznesmenë me kombësi ruse apo kombësi të tjera dhe këto financime të fshihen. Si ka mundësi një kontratë lobimi të financohet nga burime të paidenfikueshme për të cilat vetë i financuari, pra PD përmes gojës së kryetarit të
5 E martë, 13 MARS 2018
“80 mijë dollarë për një foto me Obamën”, Rama: Nuk ka qenë financimi im. Rusë me xhepa të thellë kanë paguar për Lulzim Bashën
Edi Rama: Po, kam takuar kompani ruse! Jam kryeministër partisë thotë se nuk ka lidhje, nuk i njeh. Kjo është një situatë skandaloze dhe këtu ka dy aspekte. Njëri aspekt që PD është alternativë pushteti me ligjin në pushtet dhe aspekti tjetër cila është e vërteta deri në fund. Dhe nëse ka influencë malinje. E gjitha kjo përkon me një fazë kur këtu në Tiranë ishte ngritur një çadër dhe ku çdo ditë baltosej. Kush Zoti Rama, se nuk ka deklarata… Janë të shqetësuar se duan të dinë të vërtetën. Jemi përpara një situate ku kemi para një grumbull materialesh tejet shqetësuese me mënyrën si funksionon Partia Demokratike e Shqipërisë. Ne nuk ngremë akuzë të drejtpërdrejt për financim nga Kremlini me qëllim që të ketë një mollë sherri mes Lindjes e Perëndimit. Na duhet të bindemi 100 % që kjo është e vërtetë. Ama do insistojmë deri në fund për të zbuluar nëse është apo jo e vërtetë. Fqinjit në kufirin tonë verior i ka ndodhu dhe atje është bërë hataja. Ka Kremlin, s’ka Kremlin ky është një krim, një aktivitet kriminal financiar, me burime të ardhurash të huaja, burime ruse. Media investigative thotë që ai ka lidhje, Lulzim Basha thotë se nuk i njeh. PD thotë se nuk ka firmosur asnjë kontratë me “Biniatta Trade”? Të thuash nuk di gjë kur kapesh me presh në duar, është e vetmja gjë që të mbetet për të thënë. Për këtë arsye, jo ne, jo unë, se për mua kundërshtar më të mirë, më të përshtatshëm se sa Lulzim Basha, më të përshtatshëm nuk ka. Nga pikëpamja e ndeshjes politike për ne kjo PD që drejton Basha është më e favorshmja. Nëse ka njeri të fundit të interesuar që atij t’i hyjë një gjemb në këmbë jam unë. Por këtu është në lojë raporti me ligjin i të zgjedhurve politikë që e shkelin atë. I besoni lidhet e Trump me Rusinë? Kam ardhur për Bashën unë këtu, dua që të investigohet nëse ka lidhje mes tij dhe një politike për të futur në Shqipëri mollën e sherrit. S’jam këtu për lidhjet e Trump. Këto të tjerat janë muhabete kafenesh. Nuk po flasim
NEGOCIATAT ME GREQINË
Kryeministri Rama: Presidenti po bën gjithçka korrekte, sipas Kushtetutës Kryeministri Edi Rama i pyetur nga Eni Vasili në lidhje me vonesat prej presidencës që ka kërkuar sqarime në lidhje me Marrëveshjen me Greqinë, theksoi se Presidenti Meta po bën gjënë më të shkëlqyer dhe krejtësisht kushtetuese. “E falenderoj personalisht Ilir Metën në këtë çështje, pasi mbetet krejtësisht kushtetues dhe na ndihmoi për të qartësuar disa gjëra, për të cilat Presidenti ka shumë të drejtë”,- u shpreh Kryeministri Edi Rama.
për “Motherin” por për pjellën dhe pjella është ky investigim. Unë e kam thënë në parlament që këta njerëz e din ë këtë popull për budalla. Mirë po kjo punë duhet të marrë përgjigje dhe këtë përgjigje do e marrin nga autoritete e drejtësisë shqiptare. Ju i keni bërë thirrje Bashës që të dëshmojë ne prokurori. Përse nuk e thërret prokuroria? Pse e bëni ju… Ne insistojmë që kjo çështje të zbardhet një herë e më parë. Kjo është një çështje që kërkon përgjigje shteruese. Unë nuk dua të besoj, nëse më pyesni, që Lulzim
Basha ka vajtur deri në pikën që të bëhet një shërbëtor i një skemë për të destabilizuar Shqipërinë. Por nuk mund të qëndrojë pa lëvizur me idenë që kjo s’mund të jetë e vërtetë. Duhet të autoritetet të shkojnë deri në fund dhe të na thonë nëse ka lidhje apo jo. Nga ana tjetër është raporti me ligjin dhe drejtësinë i njerëzve që shumë shpesh i kanë ikur ligjit, duke detyruar edhe policinë. Çfarë u flasim ne qytetarëve, nëse ne nuk jemi të parët për çdo veprim apo vendimmarrje që mund të ketë shkaktuar shkelje të ligjit A është ky presion ndaj
prokurorisë? Çdo me thënë kjo? Kjo është pjesë e debatit politik dhe publik dhe ne përsërisim thirrjen për Lulzim Bashën që të mos bëjë hajgare me një çështje që është e rëndësishme që të zbardhet. Por të shkojë në prokurori. Po bëni axhendën e prokurorisë… Jo nuk po bëj axhendën e saj. Por para se të dalë e të brroçukillisë se si do shpëtojë shqiptarët nga varfëria, po noton në para të zeza. Kjo është diçka që e kemi thënë me kohë dhe e kemi ditur me kohë dhe këtë herë kjo është financuar me para të zeza. Me lumë para të zeza S’keni fakte apo jo? Ky është një fakt. Dhe mbi këtë fakt duhet të hetohet. Mbi faktin që për të financuar PD dhe Bashën është derdhur një lumë parash të zeza. Edhe vet Basha tha; ‘janë mbledhur 100 shqiptarë dhe kanë mbledhur qindra dollarë dhe mi kanë dhënë mua’. Kjo është një çështje që mbase ju se keni ndjesinë se çfarë peshe ka. Edhe ju jeni akuzuar nga opozita se në 2012 keni paguar 80 mijë dollarë për një foto me presidentin e SHBA Obama. Madje edhe Bilal Shehu pranoi fajësinë... Nuk është kështu fare pasi lobimi është diçka tjetër. Lobim do të thotë të paguash para për të ndikuar për një gjë apo një gjë tjetër. Për të përcjell një gjë tjetër. Sa i takon rastit në fjalë s’ka asnjë krahasim rasti në fjalë është i hetuar, i gjykuar dhe i përfunduar. Në rastin e përfunduar, zotëria që i është përfolur, emri i tij, ka pranuar fajësinë pasi në mosnjohje të ligjit amerikan ka shkelur ligjin. E pranoj fajin e tij. Dhe kaq. Ajo që flasim sot këtu është që nuk merr askush përgjigje. Kjo është një çështje që ska pasur kurrë me asnjë lloj financimi nga unë dhe nga PS dhe as nga asnjë lloj kanali. Ka emër dhe mbiemër personi që ka marrë përsipër këtë. Këtu ka mbaruar historia. Për fat të keq është ndodhur në shkelje të ligjit amerikan. Ajo është një çështje e hetuar, e përfunduar që nuk ka asnjë lidhje. Përpjekja për të vendosur shenja barazie nuk është kështu. Fox Neës shkruante atëherë, keni paguar për një foto me Obamën, para që nuk dihej nga kishte ardhur E ke shumë gabim. Nuk ka asnjë lidhje me faktin që po diskutojmë. Jemi në kushtet e lobimit të një partie. Edhe ne kemi bërë kontrata lobimi. Problemi është se këtu bëhet fjalë për para të zezë që duhet gjetur nga ka buruar, pse ka buruar. Të jeni të bindur se të tjera fakte do të dalin. Kjo është një zullum apo një sallatë ruse aq e bubushme.
POLITIKE
6 E martë, 13 MARS 2018
Kryedemokrati: Rama të mos ngutet, por të bëjë durim. Të gjitha financimet e PD-së janë në përputhje me ligjin
G
rupi parlamentar i Partisë Demokratik u mblodh jkëtë të hënë ku diskutoi mbi akuzat e qeverisë dhe Partisë Socialiste për financimet ruse në PD. Burime nga mbledhja bëjnë me dije se Basha i ka quajtur mjegullnajë këto akuza për të mbuluar dy fakte të rëndësishme. Demokratët janë të bindur se pas këtij sulmi të qëllimshëm politik, po fshihen tentativat e kryeministrit Rama për të mbyllur dosjen e Saimir Tahirit dhe të fshehin Olsi Ramën nga lidhjet me klanet e drogës në Kolumbi. Në përfundim të mbledhjes së djeshme, i pyetur nga gazetarët nëse do të shkojë në Prokurori siç kërkon kryeministri dhe Partia Socialiste, kryedemokrati Lulzim Basha iu përgjigj me një kundër akuzë. Në prononcimin e tij për mediat, Basha e këshilloi Ramën që të mos ngutet me deklaratat e tij, pasi PD-ja ka të dhëna shqetësuese se po përgatitet nga Rama lirimi i Saimir Tahirit po përgatitet sabotimi total i hetimit të kokainës së Maminasit. Ndër të tjera, Basha theksoi se të gjitha financimet e PD-së janë në përputhje me ligjin dhe hetimet do ta tregojnë këtë. Fushatat e dëshpëruara anti-opozitare të Edi Ramës nuk mbulojnë dot përpjekjet e tij për sabotimin e hetimeve për 613 kg kokainë dhe Saimir Tahirin.
Financimet ruse, Basha: Mjegullnajë, Rama kërkon të mbulojë Tahirin dhe kokainën
“Partia Demokratike i ka bërë të qarta si drita e diellit të gjitha aspektet financiare dhe zgjedhore të saj dhe gjithçka ka dalë në përputhje me ligjin. As ulërimat e Edi Ramës, as dëshpërimi i Taulant Ballën, nuk mund ta heqin vëmendjen nga fakti se përmes një takimi sekret ditën e
premte në një spital në Kombinat dhe përmes mekanizmave të tjerë korruptiv, po përgatiten dy mynxyra të mëdha: Sabotimi total i kokainës së Maminasit dhe Lirimi nga akuza i Saimir Tahirit. Ndaj fokusi ynë është tek interesi publik, tek lufta kundër krimit dhe lufta kundër drogës. Për të
ISH-KRYEMINISTRI
tjerat, kemi qenë ne të parët që kemi kërkuar verifikimin nga prokuroria, të presë Edi Rama verifikimin nga Prokuroria. Dje na doli një lajm që po verifikoka edhe FBI-ja. Kur verifikon FBI-ja, zakonisht nuk e di as Presidenti i Amerikës. Në qoftë se është ashtu, të presim hetimin, përse
ngutet? Të presim rezultatet e hetimit, por ndërkohë të mos harrojmë se po përgatitet lirimi i Saimir Tahirit dhe po përgatitet sabotimi total i hetimeve të kokainës së Maminasit. Kemi të dhëna dhe denoncime jashtëzakonisht shqetësuese”- tha Basha. Në vijim, Basha theksoi se në 6 muajt e parë të mandatit të dytë, Edi Rama e çertifikoi Shqipërinë si Kolumbinë e Europës, eksportuese të krimit, drogës dhe migracionit të paligjshëm. “Prej 6 muajsh Shqipërinë nuk e viziton asnjë investitor i huaj, asnjë Ministër Ekonomie, po vetëm Ministra të Brendshëm, shefa policie dhe prokurorë antimafia. Edi Rama nuk do t’ia dijë për qytetarët e zakonshëm, 20 mijë prej të cilëve i ka hequr nga ndihma ekonomike dhe tani bën cinikun duke u gjetur punë disave. E enjtja do të jetë dita e sjelljes në parlament të qindra familjarëve, që u është hequr buka e gojës e femijëve dhe të kërkojmë ndaljen e këtij akti kriminal”- u shpreh dje kreu i PD-së, Lulzim Basha.
SEKRETARI I PËRGJITHSHËM
Berisha flet për financimin “Lobimi rus”, Ristani: Sulmi i rus të PD: Tymnajë e Ramës PS-së, furtunë në një gotë uji P
rej ditësh Partia Socialiste i ka kthyer në një çështje kryesore të politikës shqiptare akuzat për financimin rus të Partisë Demokratike. Edhe gjatë ditës së djeshme, në mbledhjen e grupit parlamentar, Edi Rama porositi deputetët e tij që të sulmojnë pa pushim PD-në dhe Lulzim Bashën. Për PS-në, Partia Demokratike dhe Basha jo vetëm janë financuar nga rusët, por edhe protestat dhe aksioni opozitar i vitit 2017, sipas tyre, është ndërhyrje direkte e shërbimeve të Rusisë. Dhe në vorbullën e këtyre pretendimeve ish kryeministri Sali Berisha kur ka kaluar afro një javë nga shpërthimi i kësaj çështjeje për financim rus të Partisë Demokratike në fushatën e fundit elektorale, vendosi dje të thyente heshtjen duke e komentuar për herë të parë këtë çështje. Berisha theksoi se këto akuza nuk janë gjë tjetër veçse një tymnajë e Edi Ramës për të mbuluar skandalet e qeverisë së tij që siç tha ai, është tërësisht e kapur dhe e kontrolluar nga krimi dhe narkotrafikantët. “Është tymnajë që Noriega i krimit do të mbulojë të vërtetat. Rama po përpiqet të shpërqendrojë zhvillimet që do shënojnë fundin e tij”- tha shkurtimisht Berisha. Edhe pse PD-ja dhe lidershipi i saj Basha duket se janë në një moment kritik, duke dashur të heqë vëmendjen nga kjo histori, Berisha nuk i kurseu akuzat për kryeministrin e
S
vendit Edi Rama. Sipas tij, e vërteta është se Edi Rama është marrë tashmë peng nga ministri i tij i Brendshëm, Fatmir Xhafaj. “Sot (dje) sapo pashë mediat dhe konstatoj se Rama ka përdorur si mburojë ndaj atë dhe ndaj vëllait Olsi ka përdorur për mburojë komunikatën banale që ka lëshuar dje Fatmir Xhafa, pasi i futi thikën pas shpine në mënyrë ekzemplare me deklaratën e tij që bëri mëngjesin e ditës së drogës së madhe kur tha se operacioni u krye nga policia dogana dhe partnerët ndërkombëtare. Me këtë deklaratë, me këtë thikë pas shpine është që Xhafa dëshmoi se ka tashmë peng Edi Ramën, pra nuk është vetëm Sajmir trafiku, por tani del edhe Fatmir Xhafa. A mund të imagjinoni ju, kryeministër që të vendosë në facebook e tij statusin e Xhafës dhe bërtiste në çdo rresht: Rroftë Xhafa”– tha deputeti i PD-së, Sali Berisha.
ekretari i Përgjithshëm i PD-së, Arben Ristani, ishte pasditen e djeshme i ftuar në rubrikën ‘Opinion’ në Neës24, ku ka folur sërish për akuzat e qeverisë pas shkrimit të revistës “Mother Jones” në lidhje me financimin rus të Partisë Demokratike. Ristani i konsideroi akuzat për lobimin rus si furtunë në një gotë uji që bëhen për të larguar vëmendjen nga droga. Ai tha se ka pasur një kontratë lobimi me një shoqëri amerikane, por çdo gjë është e ligjshme dhe e bërë publike. “Akuzat për lobimin rus janë furtunë në një gotë uji. Ka pasur një kontratë me një shoqëri amerikane dhe është bërë sipas ligjit e cila është bërë publike dhe të ardhurat kanë kaluar përmes bankës. Kjo histori është një thashethemnajë. Qeveria do të heqë vëmendjen nga problemi i drogës. Që në nëntor të vitit të kaluar unë kam kërkuar nga Prokuroria që të thellohen hetimet drejt këtij procesi dhe të ketë transparencë për publikun në lidhje me këtë çështje”tha Ristani. Po ashtu, Sekretari i Përgjithshëm i PD-së ka komentuar edhe kapjen sasisë rekord të kokainës në Durrës, ndërsa u shpreh se Rama është koka e drogës dhe krimit. “Unë nuk e di kush është peshku i madh, por unë di që çdo gjë të çon tek qeveria Rama. Qeveria është e lidhur me krimin dhe drogën. Rama është
koka e krimit dhe drogës. Jemi në një situatë shqetësuese dhe Ramës i duhet të mbrojë Tahirin”- tha ai. Ndërkohë, sa i përket mbledhjes pyetjes për mbledhjen e kryesisë së PD dhe ndryshimeve në statut, Ristani tha se ndryshimet bëhen për të forcuar PD dhe për të bërë strukturën më aktive. “PD doli në një humbje dhe shkaqet ndikim i drogës dhe krimit. Jemi në kushtet kur edhe mandatet e të zgjedhurve tanë vijnë drejt përfundimit dhe ka dalë nevoja për disa ndryshime ne statut që struktura të bëhet më aktive dhe t’i përgjigjet qytetarëve. Po përpunojmë ndryshimet dhe po marrim opinion edhe nga ata që janë kundër. Unë kam pasur takim me Patozin, Imamin dhe ne duam që të bashkëpunojmë të gjithë që ta sjellim PD në pushtet sepse kjo është e mirë për popullin”- theksoi dje Arben Ristani.
POLITIKE
7 E martë, 13 MARS 2018
“Lobimi i PD në SHBA”, PS mbledh grupin parlamentar: Kanë dalë prova të reja për lidhjen e PD-së me rusët
P
artia Socialiste e nisi javën e re politike me mbledhjen e radhës së grupit të saj parlamentar, ku e vetmja temë për diskutim ishte çështja e lotimit në SHBA e Partisë Demokratike gjatë fushatës elektorale të zgjedhjeve parlamentare të vitit të kaluar. Mbledhja është drejtuar nga kryetari i grupit, Taulant Balla, i cili e ka nisur mbledhjen e djeshme duke njoftuar se PS-ja ka kërkuar hetime për kontratat e lobimit të PD-së, pasi, sipas tij, kanë dalë detaje mjaft të rënda. Balla ka lexuar para grupit të gjitha dyshimet e ngritura lidhur me kontratat e lobimit të PD në SHBA, teksa theksoi se janë një sërë shkrimesh të mediave amerikane, që siç tha ai, kanë publikuar prova të reja rreth kësaj çështjeje. “Mos e dhëntë Zoti të jenë të gjitha të vërteta”shtoi Balla. Në vijim, Balla ka zbardhur të gjithë skemën sesi Basha ka arritur të bëjë një foto me Presidentitn Donald Trump, në kohën e fushatës zgjedhore të vitit të kaluar. “Një javë e gjysmë para zgjedhjeve të 25 qershorit, Basha e ndërpreu fushatën dhe shkoi në SHBA ku lobuesi Nik Muzin e futi Bashën në një takim për mbledhje fondesh të kandidatit për guvernator në Mill Ëoki, takim në të cilin merrte pjesë edhe Presidenti Trump, në këtë takim ku përmes një pagese kontribuese prej 20 mijë dollarësh mund të fitohej një vend VIP dhe një foto me presidentin Trump. Dhe Basha arriti ta kishte këtë foto me presidentin Trump përmes kësaj skeme”- u shpreh Balla. Po ashtu, kryetari i grupit parlamentar socialist u shpreh se deklaratat e lobistit amerikan me ato të kryedemokratit Basha nuk janë të ngjashme, dhe për këtë arsye ai i bërio thirrje prokurorisë që të nisë hetimet lidhur me këtë ngjarje të paprecedentë. “PD është përfshirë në një skemë financimi të dyshimtë, jo transparente, ku përfshin dhe biznesmenë me rezidentë rusë. Ne kemi kërkuar shpjegim nga Basha dhe PD për këtë çështje, si dhe i kemi kërkuar Prokurorisë fillimin e një hetimi të plotë dhe të pavarur mbi dyshimin për disa vepra penale. Më 18 shkurt 2017 PD bojkotoi Kuvendin, me qëllim bllokimin e Reformës në Drejtësi. Ka shumë dyshime dhe si u financua protesta 3-mujore e opozitës kundër Reformës në Drejtësi dhe përpjekja për të futur vendin në një krizë të thellë përmes bojkotimit të zgjedhjeve. Në pranverë të vitit të kaluar, Basha dhe PD lidhën dy kontrata me lobistin amerikan, Nik Muzin, në Uashington. Pagesat për kompaninë e lobimit u bënë nga PD, në fund të marsit. Në total shkon 675 mijë dollarë. Kontrata me kompaninë Biniatta Trade u
Balla zbardh skemën e lobimit deri tek fotoja mes Trump dhe Bashës
mbajt e fshehtë. Pagesat e PD me Muzin nuk përfshihen fare në raportin e shpenzimeve që PD ka depozituar në KQZ për zgjedhjet e 25 qershorit, edhe pse është një detyrim ligjor. Një javë para zgjedhjeve Basha ndërpreu fushatën dhe iku në SHBA për lobim, ku lobuesi Muzin e futi Bashën në një takim, ku merrte pjesë edhe Presidenti Donald Trump, ku kreu demokrat arriti të kishte një fotografi me
Trump. Lobistët amerikanë që punojnë për partitë e huaja duhet të identifikojnë klientët e tyre dhe të përshkruajnë punën që kanë bërë për ta. 675 mijë dollarë është paguar lobisti Nik Muzin nga PD. Muzin shprehet se ka raportuar pagesën me saktësi dhe i ka marrë ato para nga PD. Vetë lobisti amerikan vlerëson se Biniatta Trade ka bërë pagesa në interes të PD, ndërsa Basha ka thënë se nuk e
njeh këtë kompani. Në kontratën me Biniatta Trade ka përfituar vetëm PD. Misteri i dytë, kush e zotëron këtë kompani? 727 kompani të tjera janë të regjistruara në të njëjtën adresë me Biniatta Trade. Ky është një rast tepër i rëndë, që nuk ka ndodhur gjithë këto vite në Shqipëri. Organet e drejtësisë, Prokurorisë t’i shkojnë kësaj çështjeje deri në fund”, theksoi dje kreu i ligjvënësve të PS-së, Taulant Balla.
NDIHMËSSEKRETARI
Wess Mitchell: Në Ballkan ka rritje të rolit destruktiv të Rusisë
Ndihmëssekretari amerikan i Shtetit për Evropën dhe Euroazinë, Wess Mitchell po viziton Kosovën që të arrijë përparim në dialogun Kosovë-Serbi, dhe pas Kosovës ai do të vizitojë Beogradin. Ndihmëssekretari amerikan i Shtetit për Evropën dhe Euroazinë, Wess Mitchell, tha në Prishtinë se SHBA i mbështesin të gjitha vendet e Ballkanit Perëndimor në rrugën e tyre drejt strukturave evropiane. Ai tha se inkurajon Kosovën që ta vazhdojë dialogun me Serbinë për normalizimin e raporteve. Këto komente, ndihmëssekretari amerikan i Shtetit për Evropën dhe Euroazinë, Wess Mitchell, i bëri në një konferencë të përbashkët për medie me Presidentin e Kosovës, Hashim Thaçi. Zyrtari i lartë amerikan përgënjeshtroi disa shkrime në medie, ku thuhej se “ai po fillon një turne diplomatik në Ballkan për të propozuar një plan të ri amerikan për Kosovën, me theks të veçantë për asociacionin e komunave me shumicë serbe. Më tej, Mitchell konfirmoi shqetësimin amerikan për rritjen e ndikimit të Rusisë në rajonin e Ballkanit, sidomos me përhapjen e informatave, që ai i cilësoi si destruktive. “Ne kemi parë që Rusia e ka rritur rolin e saj destruktiv në Ballkan duke shpërndarë informata destruktive për të minuar institucione demokratike. Ne u kemi thënë zyrtarëve rusë që nuk është në interesin e askujt dhe as popujve të Ballkanit që të ndodhë kjo”, tha zyrtari amerikan Wess Mitchell.
REPLIKAT MES KRYEMINISTRIT DHE ISH-KRYEMINISTRIT
E
di Rama, kryeministri i Shqipërisë, te studio e Eni Vasilit i pyetur ndër të tjera për takimin e tij me Saimir Tahirin te spitali amerikan apo prej overdozës, akuzuar nga ish-kryeministri Berisha tha: Sali Berisha është kokrra e budallait! Ishte ish-kryeministri Sali Berisha ai që publikoi foton e famshme të eskortës së kryeministrit Rama në spital duke aluduar se shkak ishte bërë një “overdozë”. I pyetur për këtë çështje, kryeministri Rama lëshoi një sërë akuzash fyese ndaj Berishës, por pranoi se kishte qenë vërtet në spital javën e kaluar. Pas pohimit të ashpër për ish-kryeministrin dhe ish-kryetarin e PD-së, Berisha, gazetarja Eni Vasili e pyeti edhe njëherë nëse i qëndron pohimit të mësipërm, duke shtuar se këtë akuzë të Berishës e ka theksuar edhe Lulzim Basha, ai përsëri insistoi në atë çka tha
Edi Rama: Sali Berisha është kokrra e budallait. Berisha. Rama, një turp
se:”Sali Berisha është kokrra e budallait!”. Por shtoi se edhe Lulzim Basha ka renduar pas një guri te hedhur në lumë nga një budalla. Në të njëjtën kohë që Rama e shante në intervistë, ish-kryeministri Sali Berisha në Facebook sulmonte kryeministrin për vendimet e fundit.
Ish-kryeministri Sali Berisha e ka cilësuar një turp, veprimin e kryeministrit Edi Rama ndaj artistit të madh shqiptar Robert Ndrenika. Ndrenika ka kërkuar të flasë gjatë prezantimit të projektit për teatrin Kombëtar, por Rama nuk e ka lejuar. Për ish-kreun e qeverisë, ku xhest
është një turp i paparë. Ja çfarë shkruan ish-kryeministri në Facebook: I fton por nuk u jep fjalën! Turp dhe vetëm turp! Piktori dështak apo pseudoartisti ftoi sot artistët në kryeministri për t’ju paraqitur projektin e Teatrit Kombëtar. Artisti i mirënjohur Robert Ndrenika nisi të flasë nga vendi. Piktori dështak i kthehet dhe i thotë të shihte njëherë projektin dhe pastaj të merrte fjalën. Ndërkohë pseudoartisti Rama, sapo mbaroi paraqitja e projektit nga një arkitekt danez, ndërpreu transmetimin dhe vet u largua nga salla duke u thënë të pranishmëve “unë po iki, tani ju vazhdoni diskutimet”. Një turp i paparë!”,- shkruan Berisha në Facebook.
POLITIKE
8 E martë, 13 MARS 2018
Kreu i grupit parlamentar të LSI-së: Po pastrojnë paratë e drogës dhe krimit të organizuar
F
ondi Monetar Ndërkombëtar, përmes shefit të Zyrës së tij në Tiranë, Jens Reinke, i kërkoi një javë më parë Qeverisë që të ndalojë përkohësisht dhënien e koncesioneve nga programi 1 miliardë euro. Sipas shefit të FMN në Tiranë thuajse të gjitha koncesionet jepen pa një analizë të qartë mes kostove që paguajnë qytetarët dhe përfitimeve që ato sjellin. Po ashtu ai tha se Qeveria duhet t’i japë fund miratimit të koncesioneve që vijnë si propozime nga privatët. Duke marrë shkas pikërisht nga këto deklarata, Lëvizja Socialiste për Integrim ka reaguar dje duke kërkuar nga Prokuroria që të nisë hetimet dhe të bëjë rivlerësimet e të gjitha kontratave të nënshkruara nga qeveria “Rama”. Reagimi do të vinte nga kryetari i grupit parlamentar të LSI-së, Petrit Vasili, kërkon nga Prokuroria që të nis hetimin për koncesionet e qeverisë “Rama”. Përmes një reagimi në faqen e tij zyrtare në rrjetin social “Facebook”, Vasili u shpreh dje se Fondi Monetar Ndërkombëtar e ka deklaruar se koncesionet janë dhënë pa transparencë. Ai thotë se duhet që hetimi të nis për të parë se ku kanë shkuar paratë e shqiptarëve. “Prokuroria të bëjë Vetingun e koncesioneve, që po rrënojnë ekonominë. FMN foli qartë që koncesionet duhet të ndalen menjëherë. Kryeministri dhe
Petrit Vasili: Prokuroria të bëjë Vetingun e koncesioneve, po rrënojnë ekonominë
qeveria kanë pasur merak të madh tu japin privateve paratë publike që të fitojnë ata dhe qeveria. Zero Transparenca në dhënien e koncesioneve është qyrky për të mbuluar grabitjen e parave të shqiptarëve. FMN është me të drejtë shumë e shqetësuar dhe po e ndjek me shumë seriozitet këtë sh-
karje kriminale të ekonomisë për shkak të koncesioneve, që jo vetëm rrëmbejnë paratë e qytetarëve, por edhe pastrojnë sheshit paratë e drogës dhe krimit të organizuar. Prokuroria duhet të bëjë me urgjencë Vetingun e koncesioneve, sepse ekonomia shqiptare është futur në rrugën shumë të rrezikshme
të kolapsit dhe kriminalizimit shkatërrimtar”- u shpreh dje Petrit Vasili. Shqetësimet e FMN-së Shefi i Zyrës së FMN në Tiranë, Jens Reinke në një intervistë për mediat, i kërkoi një javë më parë Qeverisë që të ndalojë përkohësisht dhënien e koncesioneve nga programi 1
miliardë euro. Sipas tij, thuajse të gjitha koncesionet jepen pa një analizë të qartë mes kostove që paguajnë qytetarët dhe përfitimeve që ato sjellin. “Duhet të kemi një listë konsistente të projekteve prioritare që bëhën me koncesion, por jo vetëm. Sot nuk e kemi. Çdo koncesion, përfshirë ato të mëdhatë e dhëna së fundmi, del nga një proces jo shumë formal. Së dyti, duhet të kemi një njësi të fortë në Ministrinë e Financave që bën analizën e kosto-përfitimeve për çdo projekt dhe të ketë fuqinë të refuzojë projektet pa leverdi”, vijon Reinke. FMN ka arsye se pse shqetësohet për koncesionet. Kryesorja është efekti që ato kanë në rritjen e borxhit. “PPP-t përmbajnë risqe thelbësore fiskale. Një nga motivimet kryesore të PPP-ve duket se është shtyrja e pagesës. Pra, investimi bëhet tani me financime nga privatët, Qeveria e paguan më vonë. Kjo ekonomikisht është e njëjtë me huamarrjen. Pra i gjithë investimi, ose një pjesë e tij duhet të regjistrohet si borxh publik”, deklaron FMN-ja.
ISH-MINISTRJA E INTEGRIMIT: JAM PESIMISTE PËR HAPJEN E NEGOCIATAVE. RAMA TË MBAJË PËRGJEGJËSI
D
eputeja e Lëvizjes Socialilste për Integrim, Klajda Gjosha, ka komentuar mbrëmjen e djeshme situatën politike dhe akuzat e ndërsjella mes PD-së dhe PS-së. E ftuar në studion e lajmeve të portalit informativ “Syri.net”, Gjosha tha se akuzat e PS-së ndaj PD-së, se kanë patur mbështetjen e rusëve në zgjedhjet e fundit, bëhen vetëm për të hequr vëmendjen nga problemet madhore që ka vendi, siç është krimi dhe droga. “Nuk besoj se jemi komodë, për sa kohë vendi ndodhet në këtë situatë. Retorikat janë çështje që ju përkasin dy partive politike. PD është shprehur sa u takon akuzave të bëra nga PS, tani ju takon organeve të drejtësisë të flas për këtë çështje. Unë do të uroj që këto çështje të mos përdorur për të hequr fokusin nga çështjet tejet madhore, si korrupsioni, krimi dhe droga. Këto çështje kanë kaluar tashmë kufirin shqiptar, prandaj reagimet nga ndërkombëtarët janë të forta. Jo vetëm mazhoranca, por edhe opozita duhet të jetë aty për të treguar
Akuzat e PS-së ndaj PD-së, Gjosha: Bëhen për të larguar vëmendjen nga droga dhe krimi
situatën”, tha Gjosha. Çelja e negociatave Në vijim të intervistës ish-ministra e Integrimit, Klajda Gjosha është shprehur pesimiste për hapjen e negociatave me Bashkimin Europian. Gjosha tha se deri tani nuk kemi asnjë indicie nga vendet anëtare për hapjen e negociatave. Ndërsa theksoi se
ajo që të habit edhe më shumë është mungesa e lobimit nga ana e kryeministrit Rama. “Unë mendoj që përgatitjen nuk duhet të ndalen në asnjë moment. Është për të ardhur keq që kemi pasur pauzë për një periudhë për ecurinë e procesit të integrimit. Unë nuk shoh as mbështetjen e kryeministrit në këto momente
që flasim. Qershori është muaji më i rëndësishëm për ne, por fatkeqësisht sinjalet e para janë shumë trishtuese. Nuk kemi asnjë sinjal nga Gjermania. Unë do doja të shikoja kryeministrin e vendit që të lobonte për çeljen e negociatave. Unë mendoj se Juncker do ta kishte të thjeshtë për të dhënë datën, në rast se do të kishte mesazhe të rëndësishme nga vendet anëtare. Jam pesimiste për sa kohë nuk shoh asnjë indicie nga vendet anëtare, si Franca, Gjermania dhe Holanda”, tha Gjosha. Ndërkaq, deputetja e LSI-së i ka bërë apel kryeministrit Rama që të marrë përsipër të gjitha përgjegjësitë dhe fatkeqësitë që po i ndodhin këtij vendi, pasi ai e ka të gjithë tepsinë. E pyetur se çfarë do të bëjë opozita, Gjosha tha se ka ardhur momenti që opozita të
rikthejë besimin tek qytetarët. “Tani tepsia është e tij, por duhet të marrë mbi supe gjithçka që ka ndodhur, sepse sot nuk ka asnjë vizion, asnjë taksë të ulet, përkundrazi po ju biem në qafë bizneseve dhe shqiptarëve. Nuk kemi arritur në ato nivele, ku ekonomia të mbahet me taksa të larta me individë që e kanë të pamundur ti përballojnë ato. Nëse LSI ka pasur një pjesë të vogël në administratë, mbi 70 për qind e ka patur PS. Jam e lumtur që nuk jam pjesë e qeverisë së sotme. Humbja e besimit tek partitë politike është tragjike. Unë mendoj se opozita duhet të japë alternativa, atë të alternativës së nesërme të qeverisjes. Shumë shpejt dhe LSI, do të shpalosë programin për tu treguar shqiptarëve se ka një alternativë, ka një forcë politike që mendon ndryshe”, tha Gjosha.
AKTUALITET
9 E martë, 13 MARS 2018
Misioni Euralius V - Nuk do të qëndrojnë në detyrë ekspertët aktualë, por do të vijë një grup më i gjerë
Reforma në drejtësi, Euralius merr në dorë implementimin e ligjeve
REFORMA NË DREJTËSI
Gjyqtarëve dhe prokurorëve, kredi të buta për shtëpi financuar nga shteti
M
isioni europian i asistencës ligjore Euralius do të sjellë në Tiranë ekipin e ri të ekspertëve që do të punojnë ngushtë për implementimin e ligjeve të reformës në drejtësi. Grupi i ekspertëve do të përbëhet nga 8 anëarë dhe do të punojnë në Shqipëri për një periudhë 36 mujore, duke asistuar në fusha të ndryshme për të rritur transparencën dhe besimin e publikut tek sistemi i drejtësisë. Angazhimi i Brukselit Ndërkombëtarët janë duke ecur bashkërisht në luftën ndaj korrupsionit në politikën shqiptare si dhe në radhët e zyrtarëve të lartë. Kështu, përveç, SHBA-së e cila prej disa javësh ka sjellë në Shqipëri ekspertë të FBI-së për të asistuar institucionet ligjzbatuese, angazhim ka ndërmarrë dhe Bashkimi Europian. Vitin që lamë pas, misioni EURALIUS IV, i cili përfaqëson Brukselin, e mbylli mandatin e tij. Por BE ka vendosur që të vijojë asistencën për vendin tonë dhe në Tiranë do të vijë misioni EURALIUS V. Interesant është fakti se nuk do të qëndrojnë në detyrë ekspertët aktualë, por do të vijë një grup akoma dhe më i gjerë, ku do të ketë ekspertë afatgjatë. Nga ana tjetër, këtë herë do të vijnë dhe ekspertë afatshkurtër, pasi deri më sot ka pasur ekspertë afatgjatë. Ndërkohë, përzgjedhja e ekspertëve do të bëhet përmes një procesi
konkurrimi dhe do përzgjidhen njerëz të aftë që do të ndihmojnë institucionet shqiptare. Misioni i ri Në kuadër të asistencës për implementin e reformës në sistemin e drejtësisë shqiptare, Misioni Euralius do të sjellë në Shqipëri ekipin e ri me 8 ekspertë afatgjatë me misionin për konsolidimin e reformës në drejtësi në Shqipëri. Objektivi kryesor i misionit Euralius V është të forcojë pavarësinë, transparencën, eficencën, llogaridhënien dhe besimin e publikut te sistemi i drejtësisë në Shqipëri. Ky projekt do të fillojë më 1 prill dhe do të zgjasë për 36
muaj, deri në vitin 2021. Një nga ekspertët që do të rekrutohet është lideri i skuadrës, detyra e të cilit do të jetë përgjegjës për menaxhimin dhe arritjen e rezultateve, gjithashtu do të asistojë punën e parlamentit dhe Ministrisë së Drejtësisë. Dy ekspertë do të asistojnë institucionet qeverisëse të sistemit të drejtësisë, specifikisht për zhvillimin e karrierës së prokurorëve dhe gjyqtarëve, si dhe hetimet disiplinore ndaj tyre. Një ekspert do të merret me drejtësinë penale dhe menaxhimin e zyrës së gjykatës dhe Prokurorisë duke përfshirë ri-organizimin e tyre siç e kërkon ligji. Një ekspert
IT që do të asistojë platformën dixhitale të sistemit të drejtësisë, një ekspert për trajnimin e zyrës së prokurorisë i cili do të mbështesë shkollën e magjistraturës si dhe krijimin e strukturave të brendshme funksionale brenda institucioneve të drejtësisë së re. Një ekspert për të drejtën civile duke përfshirë dhe të drejtën e pronës i cili do të ndihmojë Departamentin e Kodifikimit në Ministri për të ndërtuar kapacitetet në fushën e së drejtës civile dhe një Drejtues i zyrës së administrimit. Këta 8 ekspertë do të jenë ekipi i ri i misionit Euralius V, që do të monitorojnë nga afër reformën në drejtësi.
Gjyqtarët dhe prokurorët do mund të përfitojnë kredi të buta për shtëpi të financuara nga shteti. Brenda vitit 2018, Qeveria do të ketë gati përcaktimet ligjore të cilat do të rregullojnë procedurat e financimit të kredive me kushte lehtësuese, si dhe marrëveshjet që duhet të bëjë shteti me bankat private për sigurimin e tyre. Në projektvendimin e Qeverisë të zbardhur dje nga mediat për procedurën e detajuar për kredinë për shtëpi për magjistratët dhe marrëveshjet me bankat. Projektvendimi është parashikuar të miratohet brenda harkut kohor shtator-dhjetor 2018 dhe la synim përcaktimin e kritereve, kushteve dhe procedurave për dhënien e kredisë për shtëpi për magjistratët. Legjislacioni i ri i jep të drejtë çdo gjyqtari e prokurori. pasi të ketë ushtruar jo më pak se tre vjet të detyrës, të përfitojë kredi për shtëpinë të financuar nga shteti, në shumën e vlerës mesatare të një apartamenti prej 50 m2 në zonën e qendrës së qytetit ku magjistrati ushtron detyrën. Për çdo anëtar të familjes, i cili jeton në të njëjtën banesë me magjistratin, masa referuese e sipërfaqes së banesës shtohet me 10 m2 për person. Ndërkaq, gjyqtarët detyrohen t’i rimbursojnë shtetit shumën e marrë dhe interesat e kredisë, në rast se ndaj tyre jepet masa disiplinore e shkarkimit nga detyra.
SEANCA/ ÇOMO: NUK NJOFTOI SE ISHTE SËMURË DHE MUNGOI DY DITË. SARAÇI: KAM RESPEKTUAR LIGJIN
Kolegji i Apelimit shkarkon Komisionerin Publik Herald Saraçi K
olegji i Apelimit vendosi të shkarkojë Komisionerin Publik Herald Saraçi, për shkelje të rregullave të punës dhe për ndërhyrje tek puna e komisionerëve të tjerë. Sipas Kolegjit të Apelimit, Saraçi u bë pengesë për rregulloren. Vendimi erdhi pas kërkesës së Operacionit Ndërkombëtar të Monitorimit, i cili kërkoi procedimin e Komisionerit Publik, Herald Saraçime pretendimin se komisioneri kishte kryer tre shkelje. Shkelja e parë lidhet me rregulloren e komisionit, ku sipas ONM-së Saraçi nuk ka bashkëpunuar me komisionerin tjetër për krijimin e një rregullorje. Një shkelje tjetër lidhet edhe me rekrutimin e stafit. Megjithëse zoti Saraçi nuk ka pranuar që ka kryer shkelje, Kolegji vendosi shkarkimin e tij nga detyra. Kryetari i Kolegjit të Posaçëm, që shqyrtoi kërkesën e ONM, Sokol Çomo, tha se Saraçi nuk njoftoi se dy ditë ishte sëmurë. “Sjellje e papranueshme, s’ka përmbushur detyrën. Ka shkaktuar vone-
sa e zvarritje te pajustifikuara”, tha Çomo duke paraqitur vendimin për shkarkimin e Saraçit. Pas daljes nga seanca, Herald Saraçi, pretendoi se ky është një veprim i padrejtë dhe do të ndjekë rrugët e tjera ligjore, pra do ta apelojë vendimin. Po se ku do ta apelojë, sipas Saraçit, në këtë rast ligji është i paqartë. “U fol për detyra funksionale të Komisionerit Publik. Të hapin ligjin nëse në ligj gjenden detyrat funksionale ose detyra për komisioner
publik. Ligji është komplet vakum ligjor. Mbledhja e komisionerëve publik është penguar nga puna ime, mbledhja e gjyqtarëve të Kolegjit të Apelimit përsëri është penguar nga unë. Unë kam qenë përfshirë në procesin e rekrutimeve të gjithë punonjësve të vettingut. Në këtë proces rekrutimi komiteti ad-hoc pranon njerëzit në punë, pranon punonjësit në punë dhe ky komitet ka një komptencë: Pranimin në punë. Nuk e ka as mbledhja e
gjyqtarëve të Kolegjit të Apelimit, nuk e ka as mbledhja e komisionerëve publik. Unë kam respektuar ligjin si anëtar i komitetit ad-hoc, nëse kanë dashur që të veprojnë mbi ligjin kanë vepruar siç kanë dashur vetë”- u shpreh Saraçi. Komisioneri Publik është një institucion i ngritur si pjesë e procesit të rivlerësimit të gjyqtarëve dhe prokurorëve, i cili ka për detyrë përfaqësimin e interesit publik gjatë kryerjes së vetingut. Sipas Kushtetutës ky institucion ushtron apelimin e vendimeve të Komisionit të Pavarur të Kualifikimit në Kolegjin e Posaçëm të Apelimit dhe përgatit raporte me shkrim në rastet e refuzimit për moszbatimin e rekomandimeve të ONM-së për të paraqitur ankim ne Kolegjin e Apelimit. Komisioneri Publik rivlerëson deklaratat e subjekteve, si dhe bashkëpunon me institucionet vendase dhe të huaja për të konfirmuar vërtetësinë e deklarimeve të gjyqtarëve dhe prokurorëve të marrë nën hetim.
POLITIKE
10 E martë, 13 MARS 2018
Shkelja e afatit të dorëzimit të raportit financiar në kohën e duhur apo paraqitja e raporteve në shkelje të formateve të standardizuara, dënohet me gjobë
Financimet e partive politike, KQZ vendos: 30 marsi afati i fundit për t’i deklaruar K
omisioni Qendror i Zgjedhjeve njofton zyrtarisht partitë politike se pret raportet e financimeve të tyre deri më datëm 30 mars 2018. Njoftimi u bë nga zëdhënësja e KQZ-së Drilona Hoxhaj para mediave, e cila deklaroi mënyra e raportimit të financave duhet të bëhet sipas rregullave të financimit, duhet të përfshijnë çdo detaj, shpenzimet nga partitë, shpenzimet nga subjektet që lidhen me partitë, çdo informacion për raportin financiar nevojitet të pasqyrohet. Sipas udhëzimit të KQZ-së, duhet që çdo shpenzim të depozitohet sipas formateve të standardizuara për raportimet vjetore. Në zbatimin të ligjit, shkelja e afateve të dorëzimit të raporteve në kohën e duhur apo shkelja e formateve të miratuara në KQZ dënohet me ligj nga 50 deri në 100 mijë lekë. Afati për dorëzimin e shpenzimeve është në 31 mars afat. “Në zbatim të nenit 15/2, neni 23, të ligjit nr. 8580, datë 17.02.2000, “Për Partitë Politike”, i ndryshuar, si dhe akteve të miratuara nga KQZ, ju kujtojmë partive politike të regjistruara në Gjykatën e Rrethit Gjyqësor të Tiranës, detyrimin për të depozituar raportet finan-
ciare vjetore të vitit 2017, brenda datës 31.03.2018. Sipas ligjit “Për Partitë Politike”, partitë politike, dorëzojnë raportet financiare vjetore një herë në vit pranë KQZ dhe duhet të jenë sipas regullave për raportimin e finananciar dhe duhet të përfshijnë informacion të hollësishëm për: burimet e financimit të partisë politike gjatë gjithë vitit kalendarik; shpenzimet e kryera nga partia politike; subjektet e lidhura, drejtpërdrejtë ose tërthorazi, me partitë politike apo që kontrollohen prej tyre, të cilat deklaro-
hen nga vetë partia politike; si edhe çdo informacion tjetër që parashikon ligji “Për partitë Politike” për aktivitetin financiar të partisë politike. Raportet duhet të depozitohen nëpërmjet personave përgjegjës për financat e partive politike, sipas formateve të standardizuara për raportimet financiare vjetore të miratuara me vendim të Komisionit Qendror të Zgjedhjeve”- u shpreh dje zëdhënsja e KQZ-ë, Drilona Hoxhaj. Në përfundim të deklaratës së saj, KQZ-ja i kujtoi subjekteve politike që në rast se ky afat do
të shkelet, atëherë ato rrezikojnë të gjobiten me gjobë nga 50 mijë deri në 100 mijë lekë të reja. “Në zbatim të nenit 23/4 të ligjit “Për partitë politike”, shkelja e afatit të dorëzimit të raportit financiar në kohën e duhur apo paraqitja e raporteve në shkelje të formateve të standardizuara, të miratuara nga KQZ, dënohet me gjobë nga 50.000-100.000 lekë. Theksojmë se, afati për dorëzimin e raporteve financiare nga partitë politike është data 31.03.2018”- përfundoi deklaratën e saj, zëdhënësja e KQZ-së, Drilona Hoxhaj.
ZAFS SDFSDF
Qeveria mblidhet sot në Elbasan për Ditën e Verës, zbulohet axhenda
Dita e Verës do të gjejë të gjithë qeverinë në qytetin e Elbasanit. Mësohet se në datat 13 dhe 14 mars, ajo do të mbajë mbledhjet e zakonshme të Këshillit të Ministrave. Pas mbledhjes së Këshillit të Ministrave janë parashikuar edhe disa evente të tjera në këtë qytet. Qyteti i Elbasanit është qendra e festimeve të 14 marsit, Ditës së verës. Mbledhja e fundit e kabinetit qeveritar u mbajt në Berat. AXHENDA: Sot 13 mars Ora 12:00 - Mbledhje e Këshillit të Ministrave. Ora13:30 - Drekë me sipërmarrësit e zonës në turizëm dhe agroturizëm. Ora 15:00 - Projekti “100 fshatrat”. Ora 17:00 - Bashkëqeverisja event. Ora 19:00 - Darka me sektorin. Nesër 14 Mars 2018 Ora 09:30 - Dorëzimi i certifikatës së pronësisë i Kishës Katolike. Ora 10:30 - Vizitë në Panairin e madh tek Pallati i Sportit.
DEBATE NË KQZ, BIBA: SPEKULIME MBI KQZ-NË PËR HETIM KONTRATASH TË LOBIMIT TË PD
K
omisioni Qendror i Zgjedhjeve, u përfshi dje në debate mes përfaqësuesve politikë në radhët e këtij komisioni. Gjatë mbledhjes së të hënës, ishte nënkryetari Denar Biba që gjatë fjalës së tij do të hapte çështjen e lobimit të Partisë Demokratike, duke thënë se ka spekulime se KQZ-ja ka lidhje me hetimin e kontratave të lobimit të PD-së, si dhe duke shtuar se kjo çështje duhet të thellohet. “Kam kërkuar hetim. Më thatë që janë spekulime mediatike. Ja që nuk qenkan. Komisioni duhet të thellohet në këtë çështje. Ka spekulime mbi veprimtarinë e KQZ për hetimin e kontratave të lobimit të PD”, është shprehur Biba. Ndërkaq, kryetari i KQZ-së Klement Zguri i kujtoi Bibës që kishte qenë ai që kishte propozuar gjobitjen. “Ju atëherë propozuat 30% gjobë, ka qenë propozimi juaj”- u shpreh Zguri. Pasi Zguri i ka thënë se
Zgjedhjet e 25 qershorit, KQZ vendos asgjesimin e fletëve të votimit vetë kishte propozuar gjobë, Biba deklaroi se propozimi i tij për gjobë të rëndë nuk është pranuar. “Po, propozova që penaliteti ndaj asaj partie të ishte shumë herë më i rëndë nga çfarë u vendos nga Komisioni, nuk u mor parasysh propozimi im”- theksoi Denar Biba. Në mbledhjen e djeshme, Komisioni Qendror i Zgjedhjeve, shqyrtoi vendimin për asgjesimin e fletëve të votimit të zgjedhjeve për vitin 2017. Komisioni Zgjedhur kërkoi të shmangë djegien dhe ta kryejë me riciklim. Në përfundim të debatit mbi këtë pikë, përfundimi është se KQZ vendosi hapjen e kutive të votimit dhe asgjësimin
e fletëve të votimit me riciklim. Kjo u arrit me konsensus pa votë. Në KQZ u diskutua edhe për shtimin e fondeve për shkak të mbulimit të kostos asgjësimin e fletëve të votimit. U diskutua fakti që ka mënyrë të përcaktuar se si miratohet buxheti dhe se kjo duhet të bëhet sipas ligjit. Kreu i KQZ-së pyet nëse është e rregullt që të bëhet kërkesë extra në buxhet për rojet apo buxheti do të rivlerësohet dhe brenda shifrave të nxirret fondi. Ai merr si përgjigje se nëse do të bëhej rivlerësim, në këtë rast do të kishte dy lloj kërkesash, ndërsa për shtim fondesh do të kishte vetëm një kërkesë.
KULTURE Fjalorin Etimologjik të Gjuhës Shqipe autori e ka botuar me kursimet e veta, me tirazh modest. Është pensionist. Akademia e Shkencave i tha s’kemi fonde. Shteti nuk e mori përsipër përsipër.. Pushtetarët bëjnë shpenzime të çmendura luksi, flitet e shkruhet përditë. Disamilionëshe vilat. Makina, udhëtime... Politikanë që harrohen me gjethin e parë, veç në u mbajtshin mend për bëmat, luajnë me pare, shpërdorojnë pasuritë e shqiptarëve. Për Fjalorin Etimologjik të Gjuhës Shqipe shteti nuk gjet një shumë të papërfillshme. Sa? Në fund të fundit sa duhet me botue një libër!
Nga Mehmet Elezi 1. Ngjarja Nëpër libraritë e Tiranës doli Fjalor Etimologjik i Gjuhës Shqipe. Vepër e Akademisë? Jo, vepër e një akademiku të vetëm. Autor është prof. dr. Kolec Topalli. Ani pse një prej gjuhëve më të vjetra të Europës dhe mbase të botës, gjuhës shqipe i mungonte një fjalor etimologjik. I Majerit është i vjetruar, i paplotë qysh kur doli, për shkaqe që dihen. Çabej, me Studimet Etimologjike në Fushë të Shqipes, hapi themelet. Zbrazëtia e krijuar prej ikjes së tij të parakohshme nuk u mbush me asgjë. Përpjekjet e ndonjë autori të huaj nuk përbënë dot lajm në albanologji. Të mos flasim me eufemizma. Kolec Topalli përbën fenomen në gjuhësinë shqiptare të 30 vjetëve të fundit. Sikur vetëm Fjalorin Etimologjik të Gjuhës Shqipe të kishte nxjerrë prej duarve të veta, do të kish qenë e mjaftueshme. Edhe një akademi do të kish të drejtë me u mburrë me të. Por ky Fjalor nuk është vepra e vetme e Topallit. Fjalori është maja e një piramide, që autori ka ndërtuar me punimet e tij. Janë 18 vepra me peshë në fushën e gjuhësisë historike. Ndër to edhe Gramatika Historike e Gjuhës Shqipe (2011), punë e vëllimshme, me përimtime e vështrime të reja.
Fjalori Etimologjik mund të vlerësohet si kurora në krye të kësaj piramide. Nuk më takon me hy në vlerësime të natyrës gjuhësore për të. Vepra me gati dy mijë faqe është punë shkencore e mirëfilltë. Është miratuar për botim nga Këshilli Shkencor i Institutit të Gjuhësisë e të Letërsisë të Qendrës së Studimeve Albanologjike. Është mbështetur me recensionet shkencore të profesorëve më të njohur të fushës. Etimologjia, dhe në përgjithësi çështjet e historisë së gjuhës, janë hapësira të frikshme për dijetarin. Të mbushura me prita e pabesi. Lumë i nëndheshëm, nëpër të cilin duhet me notue, duke iu shmangur vorbullave e puseve pa fund. Nëpër terr, nëpër terr. Me ndonjë xixë të rrallë, të shkrepur aty-këtu nga
11 E martë, 13 MARS 2018
Një nga veprat më të rëndësishme të gjuhës shqipe është botuar nga autori me kursimet e veta. Akademia e Shkencave i tha s’kemi fonde
Albanologji, një ngjarje dhe një fakt i frikshëm paraardhës dhe kolegë të shquar. Hulumtimi nëpër to lyp formim shkencor të thellë, të qëndrueshëm, në universitete të mëdha. Lyp zotërim të shumë gjuhëve. Të reja e sidomos të vjetra. Topalli ka studiuar këtu, në Shqipëri. S’ka pasur fatin me punue në krah të një Çabeji, që ishte akademi lëvizëse mbi dy këmbë të gjata. As fatin e thjeshtë me qenë student në Tiranë s’e ka pasur. Është diplomuar me korrespondencë, pa shkëputje nga puna. Si arriti në këto kushte me studiue gjuhë të vdekura e dukuri që vijnë nga honet e fshehta indoeuropiane? Gjërave u duhet vënë emri që u takon. Botimet e tij flasin për një kërkues shumë të talentuar. Për intuitë e guxim shkencor jo të zakonshëm. Për vullnet profesional, që thyen shumëçka. Ky Fjalor është ngjarje. Që vjen nga bota e VIP-ave të njëmendtë. E talenteve të heshtur, të përkushtuar. Të pambështetur. Jo rrallë të nemur, të përjashtuar. Të liçitur. Ekranet dhe shtypi shqiptar duhej të gjëmonin. Nuk ndodhi.
2. Fakt i tutshëm E gjeta në shtëpi të mbledhur, nën peshën e një mjekimi të vështirë të kohëve të fundit. Guxova me e pyetë, duke i marrë leje paraprakisht. Po, tha. Çfarë po? Po, Fjalorin Etimologjik të Gjuhës Shqipe autori e ka botuar me kursimet e veta, me tirazh modest. Është pensionist. Akademia e Shkencave i tha s’kemi fonde. Shteti nuk e mori përsipër. Pushtetarët bëjnë shpenzime të çmendura luksi, flitet e shkruhet përditë. Disamilionëshe vilat. Makina, udhëtime... Politikanë që harrohen me gjethin e parë, veç në u mbajtshin mend për bëmat, luajnë me pare, shpërdorojnë pasuritë e shqiptarëve. Për Fjalorin Etimologjik të Gjuhës Shqipe shteti nuk gjet një shumë të papërfillshme. Sa? Në fund të fundit sa duhet me botue një libër! Mund të përfytyrohet me ndodhë kështu në një vend të qytetëruar? Në një shtet sadopak serioz, ku interesi kombëtar është përparësi? Kombet kanë shumë gjëra të shenjta. Ne shqiptarët po ashtu. Absolutisht e shenjtë për ne ësh-
të gjuha shqipe. Herë të lirë dhe më shpesh të robëruar, të shpërndarë e të copëtuar nëpër disa shtete e me disa fe, ajo që na ka mbajtur të bashkuar gjatë historisë së mundimshme ka qenë gjuha shqipe, vetëm ajo. Gjuha shqipe ishte dhe mbeti ADN-ja jonë. Gjaku shqiptar identifikohej nëpërmjet saj. E vetmja që na bashkon prapë të tërë, ajo është. Kush do t’i zinte në gojë shqiptarët, në qoftë se sot do të ishim duke folur e duke shkruar në gjuhët e fqinjëve a të dikujt tjetër? Fjalorët etimologjikë, siç shkruan autori në parathënie, “janë pasqyrë e historisë së gjuhës”. Dhe, në një kuptim më të gjerë, “janë pasqyrë e historisë së vetë popullit që e flet atë… Nëpërmjet këtyre fjalorëve dëshmohet karakteri i veçantë i shqipes si një gjuhë indoeuropiane… e cila ka ndjekur një rrugë vetiake zhvillimi”. Fjalori Etimologjik i Gjuhës Shqipe është një shtyllë mbajtëse për Atë që na mban. Për ngrehinën mijavjeçare të Gjuhës Shqipe. Kur një pushtet shpërfill gjënë më të shenjtë të kombit, nuk jep as një thërrimëz për të, çka mund të pritet më pas?
CYANMAGENTAYELLOWBLACK
FORUM
12 E martë, 13 MARS 2018
Media shtetërore gjermane shkrim për trafikun e drogës në Shqipëri
“Shqipëria, burimi kryesor i marijuanës që hyn në Europë”
N
ga Shqipëria njihet si vend i prodhimit të hashashit. Ky nuk është lajm i ri. Lajm i ri nuk është po ashtu as që Shqipëria është pjesë e korridorit ballkanik të trafikimit të drogës, që vjen nga vendet e Lindjes. Megjithatë Shqipëria përmendet gjithnjë kur flitet për drogën në Evropë. "Kjo më shumë sepse shqiptarët janë pjesë e bandave kriminale të trafikimit të drogës në shumë pjesë të Evropës," thotë për Deutsche Wellen David Johnson, ekspert në Qendrën e Kontrollit Ndërkombëtar të Narkotikëve. Grupet kriminale shqiptare bashkëpunojnë me grupet kriminale nga Greqia, Italia, Kosova, Mali i Zi, Serbia, Maqedonia dhe Turqia. Korridori ballkanik dominon drogën që hyn në Evropë nga Lindja. Drogat opioide trafikohen nga vendet prodhuese Afganistani, Pakistani dhe Irani duke kaluar tranzit në Turqi dhe Ballkan për të shkuar në Evropën Qendrore dhe Perëndimore. Rruga ballkanike ka disa linja që ndryshojnë vazhdimisht, por linja kryesore e trafikut kalon nga Bullgaria, Serbia, Bosnjë-Hercegovina, Kroa-
cia, Sllovenia dhe Austria, ndërkohë që një linjë më e vogël kalon nga Maqedonia dhe Kosova dhe përdoret kryesisht për magazinimin dhe ripaketimin. "Shqipëria përdoret për të transportuar drogat me rrugë detare në drejtim të vendeve të Evropës Veriore, si Britania e Madhe dhe Estonia," sqaron David Johnson. Ndërkohë që në drejtimin e kundërt, nga Evropa në Shqipëri hyjnë drogat sintetike. Rrugët detare dhe ajrore Në Shqipëri është rritur numri i qendrave të kultivimit të hashashit, që njihet edhe si marijuan apo kanabis, shoqëruar nga ekspansioni i rrugëve detare të trafikimit dhe përpjekjeve për trafikime me rrugët ajrore, thuhet në raportin e Agjencisë së OKB për Kontrollin e Drogave. Për shkak të rritjes së ofertës çmimi i shitjes së marijuanës ka rënë në 100 deri 400 euro për kilogram. Kurse në vitin 2015 çmimi ka qenë 600 deri 1300 euro për kilogram. Shqipëria mbetet burimi kryesor i marijuanës që hyn në Evropë. Por prodhime shtëpiake të hashashit futen në Evropë edhe nga Islanda, Lituania, Letonia, Holanda,
furnizohet me drogat e prodhuara në shtëpi, të prodhuara në punishte si dhe nga droga që vjen nga pjesë të tjera të botës. Tregu i drogës ilegale në Evropë vlerësohet të sjellë 24 miliardë euro fitim në vit, thuhet në raport. Më shumë se një e treta e grupeve kriminale që operojnë në BE merren me prodhimin, trafikimin dhe shitjen e drogës ilegale, kurse dy të tretat ushtrojnë edhe aktivitete të tjera kriminale. Këto grupe ilegale përdorin teknologji të reja, përfshirë përdorimin e tregjeve online dhe të kriptovalutave, thuhet në raportin e OKB-së. Numri i konfiskimeve në Evropë vlerësohet të jetë rreth 1 milionë raste në
David T. Johnson, ekspert në Qendrën e Kontrollit Ndërkombëtar të Narkotikëve
Polonia, Rumania dhe Sllovakia. Ndërsa vendin e parë për hashashin e mban Maroku, por edhe Libia. Tregu i drogës ilegale në Evropë
vit, ku pjesa më e madhe është kanabis. Abuzimi me kanabisin në Evropë është pesë herë më i madh se me substancat e tjera ilegale.
Itinerari i heroinës Pjesa më e madhe e heroinës të sekuestruar në Evropë e ka origjinën nga Afganistani, Irani dhe Pakistani. Ka dy rrugë trafikimi heroine në Evropë, korridori ballkanik dhe korridori jugor. Rreth 40 përqind e heroinës globale dhe morfinës të kapur në Evropë ka kaluar nga korridori ballkanik, një prej korridoreve kryesorë për trafikimin e opiateve në botë. E ashtuquajtura pjesa rrugore e korridorit ballkanik të trafikimit përfshin Sirinë dhe Irakun. Kjo linjë është përdorur kryesisht për kontrabandën e heroinës nga Irani dhe Pakistani për në Evropë, ose direkt ose nga kontinenti afrikan. Përveç këtij korridori trafikantët përdorin edhe të ashtuquajturën linjë të veriut që kalon nga jugu i Kaukazit mespërmes Detit të Zi. Kokaina që gjendet në tregun evropian e ka origjinën në Bolivi, Kolumbi dhe Peru. Trafikantët përdorin rrugë të ndryshme për futjen e kokainës në Evropë përfshirë kontenierë transporti detar, jahte, transportin ajror, avionë privatë, dërgesa me postë, pasagjerë që fluturojnë me avion. Shkrim i botuar në Deutsche Welle, radio shtetërore e Gjermanisë.
CYANMAGENTAYELLOWBLACK
KULTURE
13 E martë, 13 MARS 2018
26 vjet pa shkrimtarin dhe albanologun e zellshëm, Martin Camaj
D
je u bënë 26 vjet nga vde kja e shkrimtarit dhe al banologut të njohur shqiptar, Martin Camaj. Poeti, prozatori dhe atdhetari i madh u nda nga jeta në Munih të Gjermanisë. Në aspektin profesional, kërkimet akademike të Camajt u përqendruan kryesisht në gjuhën shqipe dhe dialektet, në veçanti të atyre në Italinë jugore. Veprimtaria e tij letrare në harkun 45vjeçar - siç citon edhe "KosovaPress" - ka disa shkallë zhvillimi. Ai e nisi me poezinë, zhanër mbas të cilit i mbeti besnik gjithë jetën, kurse gjatë viteve të fundit u përqendrua shumë te proza. Martin Camaj u lind në Dushman të Dukagjinit më 13 korrik 1927. Datëlindja 1925 duket të jetë një
gabim shtypi. Vendlindja e tij është "… në një vis të egër, 'ku s'ka shkelë kurrë kamba e kalit', kaq i thyeshëm ashtë ky vend", sipas vetë Camajt. Në vendlindje kaloi dhjetë vitet e para të jetës së tij. Fitoi në mënyrë autodidakte njohuritë e para në shkrim e lexim shqip dhe matematikë. Kjo gjë do t'i binte në sy ishpagëzuesit P. David Pepës OFM, duke e nxitur të ndërmjetësojë pranë instancave eprore në Shkodër që të ndërmerrnin përpjekje për arsimimin dhe përgatitjen, pse jo, për meshtari. Në vitin 1935 vendoset përfundimisht në Shkodër dhe fillon të marrë arsim të rregullt pranë kolegjit jezuit "Xaverianum", ku do kalonte edhe tuberkulozin.
Pesë vitet në vijim ai ndoqi rregullisht gjimnazin, gjë që i dha të drejtën për të vijuar studimet në liceun klasik të kolegjit. I ati vdes pak vite pasi Martini i vogël u fut në kolegj. Studimet detyrohet t'i ndërpresë në vitin e tretë, më 1946 - mbas mbylljes së instituteve fetare të Shkodrës. Ai themeloi në Prekal shkollën ku veproi si mësues i vetëm deri më 1948. Camaj mori pjesë në rezistencën kundër partizanëve komunistë me çetën e kapiten Gjon Destanishtës dhe u detyrua të jetonte në ilegalitet derisa ia arriti të ikte në Jugosllavi bashkë me At Daniel Gjeçajn OFM dhe grupin e përbërë prej 36 vetash. Kreu për tre muaj një kurs intensiv për mësuesinë në Pejë (1 korrik - 30 shtator 1949), më pas punoi një vit (1949-'50) mësues në Tuz në shkollën "Mahmut Lekiç". Viti 1950 e gjen Martin Camaj në Beograd, ku u regjistrua në universitetin e kryeqytetit jugosllav. Diplomohet pas pesë vitesh më 2 korrik 1955 duke dhënë provime diplome në degën e filologjisë romane me fusha kryesore gjuhë dhe letërsi italiane. Pas mbylljes së studimeve në Beograd, Camaj përgatitet për formimin pasuniversitar në albanologji pranë fakultetit filozo-
fik të Universitetit të Sarajevës, i udhëhequr nga albanologu prof. Henrik Bariç - kryetar i Institutit Albanologjik në Sarajevë. Zhvendoset në Itali ku nën udhëheqjen e Koliçit më 15 mars 1960 mbron me vlerësime maksimale pranë Universitetit të Romës, tezën e doktoratës mbi "Mesharin" e Gjon Buzukut, e cila u botua po atë vit si botim i revistës "Shêjzat". Prej 1965 deri në 1971 qenë vitet vendimtare për konsolidimin e vatrës albanologjike duke e vështruar si fushë komplekse të kërkimit shkencor. Më dt. 16 korrik 1971 merr emërimin si profesor joordinar në albanologji, ndërsa më 14 shtator 1978 emërohet ordinar me marrëdhënie punësimi të përhershëm, më 30 shtator 1990 lirohet nga detyra si profesor i merituar. Jetoi në Lenggries, vend që i kujtonte trojet ku kishte lindur. Vdes më 12 mars të vitit 1992 në Munih. Vepra e Martin Camaj Është përfshirë thuajse në të gjitha antologjitë dhe veprat ku flitet për shkrimtarët shqiptarë. Kërkimet akademike të Camajt u përqendruan në gjuhën shqipe dhe dialektet, në veçanti të atyre në Italinë jugore. Veprimtaria e tij letrare në harkun 45- vjeçar ka disa shkallë zhvillimi. Ai e nisi me
poezinë, zhanër mbas të cilit i mbeti besnik gjithë jetën, kurse gjatë viteve të fundit u përqendrua shumë tek proza. Vëllimi i tij i parë me varg klasik "Nji fyell ndër male", Prishtinë 1953 (Një fyell ndër male), dhe "Kânga e vërrinit", Prishtinë 1954 (Kënga e lëndinave), u frymëzuan nga banorët e zonave ku lindi, malësorët e veriut, mbas të cilëve qëndroj shumë i afërt shpirtërisht edhe mbas shumë e shumë viteve në mërgim dhe pamundësia për t'u kthyer. Këto u ndoqën nga "Djella", Romë 1958, një novelë me disa vargje mbi dashurinë e një mësuesi me një vajzë të re. Përmbledhja e poezive "Legjenda", Romë 1964 dhe "Lirika mes dy moteve", Munich 1967, kishte disa poezi nga "Kânga e vërrinit", që u ribotuan në "Poezi" 1953-1967, Munich 1981. Vargu i pjekur i Camajt reflekton ndikimin e lëvizjes hermetike të poetit italian Giuseppe Ungaretti. Karakteret metaforike dhe simbolike të gjuhës së tij rriten me kohën, siç ndodh edhe me rangun e temave poetike të tij. Një përzgjedhje e poezive të tij u përkthye në gjuhën angleze nga Leonard Fox në vëllimet "Selected Poetry", New York 1990 (Poezi të zgjedhura), dhe "Palimpsest", Munich & New York 1991.
dohet të jetë vënë në skenë për herë të pare në vitin 1606. Ai dramatizon dëmtimet psikologjike dhe fizike të shkaktuara nga ambicia politike dhe të atyre që e duan pushtetin për interesat e tyre. Prej të gjitha veprave që Shekspiri ka shkruar gjatë mbretërisë së James I, i cili ishte gjithashtu pronari i kompanisë teatrore të Shekspirit, "Makbeth" pasqyron qartë marrëdhënien e shkrimtarit me sovranin. Ai është publikuar nga First Foglio në vitin 1623 dhe është
tragjedia më e shkurtër e Shekspirit. Një gjenerali trim skocez me emrin Makbeth i shfaqen tri Magjistrica me një profeci, se një ditë ai do të bëhet Mbret i Skocisë. I konsumuar nga ambicia dhe i nxitur nga gruaja e tij, Makbeth vret Mbretin Dukan dhe e merr për vete fronin e Skocisë. I detyruar të kryejë gjithmonë e më shumë vrasje për të mbrojtur veten dhe për të hequr dyshimet mbi të, ai shumë shpejt do të bëhet një tiran i gllabëruar nga ndjena e fajit dhe paranoja.
Tragjedia "Makbeth", premierë e suksesshme në Teatrin Kombëtar Tragjedia "Makbeth" shoqëroi këtë fundjavë publikun në skenën e Teatrit Kombëtar. Kryevepra e Shekspirit u shfaq premierë në skenën e teatrit nga regjisori Kled Kapexhiu dhe me
një kastë aktorësh të njohur si Indrit Çobani -Makbeth, Luli Bitri - Zonja Makbeth, Arben Derhemi -Dunkani, Laerti Vasili- Makdafi, Neritan LiçajRosi, Genti Deçka -Bankoja,
Suela BakoMalkolmi, Jaho Guma- Donalbani, Xhino Musollari - vrasësi, Adelina Muçazonja Makdaf, Niada Saliasi, Arjola Basho dhe Klodjana KecoMagjistrica, Egla Ceno -Hekata dhe Serxhio Harizi -Fleanci, transmeton ATSH. Tragjedia erdhi si një shfaqje mes teatrit antik grek dhe formave bashkëkohore të të bërit teatër. Tema qendrore e tragjedisë është lakmia e shfrenuar për pushtet. Ideja se etja për pushtet e shtyn njeriun në humbjen e çdo virtyti dhe vlerë morale, për të cilën një ditë ai merr shpagimin e merituar, u shfaq në plane të shumta nën interpretimin e aktorëve të njohur e ku secili prej tyre mëshironte personazhet e tragjedisë. Tragjedia "Makbeth" është e shkruar nga Shekspiri dhe men-
AKTUALITET
14 E martë, 13 MARS 2018
Sipas banorëve konkurrenca për të mbledhur sa më shumë nxënës të fshatrave e për t’i transportuar në shkollë, ka qenë shkak i shpejtësisë së lartë
M
ëngjesi i së hënës ishte i njëjtë, nxënësit hipën në furgonin që i çonte në shkollë, por këtë herë jeta e tyre u vë në rrezik të madh. Dhjetë nxënës nga 25 që ishin në automjet, mbetën të lënduar në aksidenti rrugor që ndodhi në Vërzhezhë të Skraparit. Shoferi ka humbur kontrollin e mjetit, për shkak të terrenit të vështirë dhe furgoni ra nga një lartësi prej 20 metrash. Një prej nxënësve në gjendje të rëndë u dërgua me helikopter në spitalin e Traumës. 18-vjeçarja Romina Kapllani ka pësuar dëmtime më të rënda sesa nxënësit e tjerë, ndaj u transportua me helikopter menjëherë drejt Spitalit të Traumës në Tiranë, ku mjekët thonë se parametrat e saj shëndetësore aktualisht nuk i vënë në rrezik jetën. Gjovalin Bushi, shef i Urgjencës në Spitalin e Traumës, thotë: “Gjendja e përgjithshme e vajzës është e mirë, por ka frakturë në këmbë dhe shtypje të mushkërive. Do i nënshtrohet një ndërhyrjeje kirurgjikale për këmbën”. Ka qenë ora 07:30 e mëngjesit kur automjeti që transportonte nxënësit e fshatrave Buzuq dhe Orizaj për në shkollën e Çorovodës, por që doli nga rruga. 4 prej të plagosurve janë dërguar për mjekim në Spitalin e Beratit, ndërkohë që 5 nxënës të tjerë janë dëmtuar më lehtë dhe janë trajtuar në Spitalin e Çorovodës. Nga ana tjetër, menjëherë pas aksidentit drejtuesi i mjetit u shoqërua në polici. Megjithatë pritet që ekspertiza të hedhë më shumë dritë rreth rrethanave të aksidentit që mund të rezultonte fatal për jetët e 25 nxënësve që udhëtonin në të. Mjeku Përgjegjësi i Repartit të Traumës, Gjovalin Bushi deklaroi se nxënësja e plagosur nga aksidenti në Skrapar dhe që u transportua në Tiranë për mjekim të specializuar, ndodhet jashtë rrezikut për jetën për momentin, ndërsa pohoi se ka marrë një frakturë në këmbë dhe do ti nënshtrohet një ndërhyrje kirurgjikale. “Para një ore jemi njoftuar për një aksident në Skrapar. Helikopteri solli një të plagosur, gjendja e vajzës është e mirë, ka probleme në pjesën e këmbës. Vajza do i nënshtrohet një ndërhyrje në këmbë. Nga informacionet që kemi nuk presim që të vijë rast tjetër. Mund të vijë ndonjëri nga nxënësit me ambulancë. Vajza është me parametra të mira” deklaroi ai mëngjesin e djeshëm, një orë pasi kishte ndodhur aksidenti. Shkaqet Në afërsi të fshatit Vërzhezhë, ku furgoni me 25 nxënës, ka rrëshqitur duke dalë jashtë rruge dhe më pas është rrëzuar poshtë kodrës. Drejtuesi i mikrobusit, Astrit Hysi u
Furgoni me 25 nxënës bie në humnerë, 10 të plagosur; Shkak gomat dhe shpejtësia SHKAQET
Tola: Mjeti nuk kishte kaluar kontrollet teknike
MINISTRJA
Lindita Nikolla viziton gjimnazisten e plagosur Ministrja e Arsimit Lindita Nikolla ka vizituar në spitalin e Traumës në Tiranë gjimnazisten e aksidentuar në Skrapar mëngjesin e së hënës. Mjekët e informuan ministren për gjendjen e vajzës e cila është e qëndrueshme dhe nuk paraqet rrezik për jetën. Ajo kërkoi nga mjekët angazhim maksimal dhe i uroi vajzës shërim të shpejtë. Ministrja e Arsimit prej mëngjesit të djeshëm është në kontakt të vazhdueshëm me drejtuesit e Drejtorisë Arsimore Berat dhe zyrën Arsimore Skrapar për rrethanat e aksidentin dhe gjendjen e nxënësve të plagosur.
GJENDJA
MSH: 10 të plagosurit jashtë rrezikut për jetën Ministria e Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale po ndjek nga afër gjendjen e të plagosurve në aksidentin e ndodhur në aksin Berat-Skrapar pranë fshtatit Vërzhezhë. 10 të rinj nga mosha 14 deri në 18-vjeç janë plagosur dhe aktualisht po trajtohen në spitalet e Çorovodës, Beratit dhe Tiranës. Një 16-vjeçare me frakturë të femurit të majtë me spostim dhe klavikulës është transportuar me helikopter në spitalin universitar të Traumës dhe aktualisht do të kryhet ndërhyrje kirurgjikale nga mjekët e specializuar të këtij spitali. Dy të rinj po trajtohen në spitalin e Çorovodës, ndërsa 5 të rinj po trajtohen në spitalin e Beratit. Të gjithë të plagosurit janë jashtë rrezikut dhe po trajtohen nga ekipet e specializuara të mjekëve.
shoqërua në polici për të hedhur dritë rreth rrethanave të aksidentit, ku mësohet se ka deklaruar se shkak i aksidentit u bë defekti me frenat. Por jashtë kamerës banorët e zonës thonë se mikrobusi ka qenë me
shpejtësi të lartë, pasi tentonte të parakalonte autobusin tjetër që transporton nxënës. Sipas banorëve konkurrenca për të mbledhur sa më shumë nxënës të fshatrave e për t’i transportuar në shkollë, ka
qenë shkak i shpejtësisë së lartë. Megjithatë pritet që ekspertiza të hedhë më shumë dritë rreth rrethanave të aksidentit që mund të rezultonte fatal për jetët e 25 nxënësve që udhëtonin në të.
Drejtor i Përgjithshëm i Policisë Rrugore, Mitat Tola i pyetur për shkaqet që çuan në daljen nga rruga të mjetit qe transportonte nxënësit, tha që presim të dalë ekspertiza e plotë e policisë, por në bazë të rezultateve paraprake, mjeti ka rezultuar pa kontroll teknik. “Rruga ka një pjerrësi të kosniderueshme 10 %, kthesa të forta dhe mungon sinjalistika. Ka një humbje vëmendje, rruga ka një kthesë shumë të fortë, drejtuesi i mjetit ka humbur vëmendjen . Paraprakisht policia ka arritur të marrë deklarimet e nxënësëve për të parë nese drejtuesi i mjetit ka përdorur celularin apo jo, pasi të gjithë e dimë që celulari është një vrasës që e kemi të gjithë në xhep. Të gjitha këto element do ti sqarojë dinamika e aksidentit dhe akti i ekspertimit që do ta bëjë organi i prokurorisë. Na mbetet për të verifikuar kushtet teknike të mjetit, pasi në kontrollet paraprake, gjatë kontollit të dokumentacionit mjeti ka rezultuar pa kontroll teknik. Sipas drejtuesit të mjetiti, tha që mjeti i cili duhej të transportonte nxënësit ka pasur një mangësi dhe për këtë shkak ka përdorur një mjet tjetër dhe këtu nis shkelja”, shprehet Tola.
AKTUALITET
15 E martë, 13 MARS 2018
Policia po verifikon edhe pista të tjera të vendosjes me dashje të lëndës plasëse, ose të ndonjë shpërthimi nga shkaqe të tjera që nuk kanë lidhje me eksplozivin
N
jë person i plagosur rëndë dhe dëme të shumta materiale është bilanci i një shpërthimi të ndodhur paraditen e së hënës në një dyqan servis celularësh në rrugën “Qamil Guranjaku”, në Tiranë. Pronari i dyqanit, Gentian Hoxha 34-vjeç, ka marrë dëmtime të rënda. Mjekët flasin se ai ka humbur gishtat e të dyja duarve dhe ka dëmtime të rënda në pjesën e fytyrës. Policia e mbërritur në vendngjarje konstatoi se lënda shpërthyese ka qenë brenda dyqanit dhe vala e goditjes ka qenë nga brenda jashtë. Ekspertë të njësisë anti-eksploziv kanë përcaktuar se vatra e shpërthimit ka qenë në tavolinën e punës së 34-vjeçarit, fakt të cilin e ka njoftuar edhe policia në informacionin paraprak. Mësohet se Hoxha nuk ishte skeduar më parë për ndonjë aktivitet kriminal. Policia po verifikon edhe pista të tjera të vendosjes me dashje të lëndës plasëse, ose të ndonjë shpërthimi nga shkaqe të tjera që nuk kanë lidhje me eksplozivin. Pistat Për këtë arsye, policia është fokusuar në dy pista kryesore. Ose lënda eksplozive, lloji i të cilës dhe sasia ende nuk është përcaktuar, është vendosur në ndonjë celular që mund të jetë lënë për riparim, ose vetë i dëmtuari ka qenë duke përgatitur ndonjë eksploziv artizanal dhe i ka shpër-
Montuesit i shpërthejnë minat, 34-vjeçari humb gishtat e duarve PISTAT “Lënda eksplozive, lloji i të cilës dhe sasia ende nuk është përcaktuar, është vendosur në ndonjë celular që mund të jetë lënë për riparim, ose vetë i dëmtuari ka qenë duke përgatitur ndonjë eksploziv artizanal dhe i ka shpërthyer në dorë”.
thyer në dorë. Grupi i hetimit ka mbledhur në vendgjarje provat materiale, nga ato çfarë mbeten pas shpërthimit të fuqishëm. Në këto rrethana, sqarimi i plotë i kësaj ngjarjeje mund të vijë nga dëshmia e vetë të plagosurit, i cili
është nën mjekimin intensiv për shkak të plagëve që ka marrë në duar, këmbë dhe fytyrë. Ngjarja Ngjarja ndodhi pranë Insititutit të Higjenës, në zonën pranë Ambasadës Amerikane, ku rreth
orës 11:00 dëshmitarët dëgjuan një shpërthim të fuqishëm. Duke analizuar rrethanat e ngjarjes, ku 34-vjeçari kishte mbyllur nga brenda derën e dyqanit të celularëve, grupi hetimor ka ngritur dyshimin se ai ishte duke
montuar një minë me telekomandë, në çastin e shpërthimit, ku mendohet se diçka shkoi keq. Në këto ambiente ndodhej edhe pronari i këtij dyqani, i cili ka vetëm dëmtime të lehta, ndërsa ekspertët nuk kanë gjetur shenja tritoli në asnjë nga ambientet e këtij dyqani, përpos tavolinës së punës. Pas shpërthimit, policia ushtroi disa kontrolle në zonën e “Ali Demit”, ku mendohet se janë larguar edhe pjestarët e tjerë të rrjetit që mendohet se merrej me prodhimin dhe shitjen e minave të telekomanduara me celular.
RRUGA
DURRËS
AKUZA
Klandestinë në Shqipëri, skema e trafikantëve
Erdhën për punë, zhduken 9 shtetas nga Nepali
Vëllanë ua masakruan, Beqiraj: Krimi nuk është kryer në shtëpi
Në Shqipëri ekzistojnë grupe kriminale që organizojnë trafikun klandestin të shtetasve nga Lindja e Mesme, që vijnë nga Greqia me destinacion final vendet të Bashkimit Europian. Këtë e tregon kapja e 19 shtetasve sirianë, të cilët po tentonin të kalonin nëpërmjet kufirit të gjelbërt drejt Malit të Zi. Ajo që bie në sy është që janë arrestuar shoferë dhe barinj si udhërrëfyes dhe në asnjë rast nuk është goditur baza e trafikut. Grupet e trafikantëve janë në pesë qytete në Shqipëri dhe kanë lidhje me njëri-tjetrin. Korça e Gjirokastra konsiderohen nga trafikantët si vende pritëse, më pas qytetet si Shkodra me Muriqanin e Malësia Madhe me Hanin e Hotit janë pikat përcjëllse të klandestinve për në Mal të Zi, ndërsa kryeqyteti mbetet ura lidhëse mes qyteteve të Veriut e Jugut të vendit. Shuma që paguan çdo klandestin është nga 1500-2 mijë euro për të kaluar nga Korça deri në Tuz të Malit të Zi. Për të hyrë në Shqipëri, ashtu e për të dalë në Mal të Zi, trafikantët përdorin brezin jeshil në zonat kufitare.
Nëntë shtetas nga Nepali që kanë mbërritur në vendin tonë për t’u imbarkuar si marinarë në një anije tregtare janë zhdukur pa gjurmë në Durrës. Pas denoncimit të bërë nga administratori i agjencisë së lundrimit, të huajt janë shpallur në kërkim nga policia e Durrësit. Burime të policisë bënë të ditur se më 9 mars shtetasit nga Nepali janë sistemuar në një hotel në Durrës, pas futjes në vendin tonë përmes pikës kufitare të Rinasit. Mëngjesin e së shtunës, më 10 mars, ata kanë dalë nga hoteli e nuk janë kthyer më. Kjo ka alarmuar personelin e hotelit dhe agjencisë, që ka bërë dhe denoncimin. “Të zhdukurit” janë larguar nga hoteli pa marrë bagazhet, gjë që ka shtuar dyshimet mbi fatin e tyre.
Për masakrimin me çekiç të Kreshnik Beqirajt, vëllai i tij kërkon dënim maksimal. Donjet Beqiraj shprehet se vrasja ka qenë e papritur dhe se e kishte këshilluar të vëllanë që të mos shoqërohej me Albert Zekajn. Ai ka dyshime se krimi makabër nuk është kryer në banesën e së ndjerit. “Ishte e papritur, kam dyshime të mëdha. Kam kërkuar për vëllanë tim. Kam pyetur rrethin shoqëro, kam punuar në bashkëpunim me policinë. Dyshonim tek autori pasi nuk lidheshin gjërat. Të zbardhet çështja sa më parë, ka qenë daja ai që ka ndjekur shqetësimin. Shpenzimet e shtëpisë i kishte vëllai im. Në Belgjikë kanë qenë në kamp kthimi. Zekajn e kam takuar personalisht, dhe nuk më pëlqeu. Kisha debatuar me vëllanë pse jetonte me Zekajn. Edhe rrethi shoqëror ndante të njëjtin mendim. Kohët e fundit kishin debatuar për anën ekonomike. I kishte kërkuar të ikte nga shtëpia dhe ndaj janë zënë. Duhet të thojë të vërtetën se pse është kryer krimi”, është shprehur Donjet Beqiraj. Krimi që tronditi mbarë opinionin publik, për nga lloja e makrabitet ndodhi në qershor të vitit të kaluar.
AKTUALITET
16 E martë, 13 MARS 2018
Sipas prokurorisë, Luan Marra e kreu krimin se dyshonte që fëmija që priste kunata që mbeti viktima ishte e tij. Sipas analizës së AND-së, rezultoi se fetusi i përkiste të atit Shpëtimit, i vrarë nga Luani
S
eanca gjyqësore ndaj Luan Marrës, i cili në vitin 2006 vrau vëllain, gruan dhe fëmijën 2-vjeç, gjati pak minuta ku u dënua sërisht me “burgim të pafajshëm”. Në Gjykatën e Shkallës së Parë në Berat, ky vendim jepet për herë të trejtë ndaj tij nga e njëjta gjykatë. Rudina Palloi, kryesuesja e trupit gjykues dha vendimin duke shpallur fajtor Marrën dhe dënuar atë me “burgim të të përjetshëm” për veprat penale “vrasje në rrethana të tjera cilësuara” dhe “armë mbajtje pa leje”. Pas pretencës së dhënë nga prokurori i çështjes, Ermir Beta disa ditë më parë, gjykata e Rrethit Gjyqësor në Berat, tha seancës e së hënës fjalën e fundit në një senacë e cila ka zgjatur vetëm pas pas minuta. Vetë i akuzuari Luan Marra, në këtë proçes të tretë ndaj tij në këtë Gjykatë nuk ka qënë i pranishëm, duke preferuar të përfaqësohet nga avokati i tij mbrojtës, Alban Bengasi. Vetëm një prej familjarëve të Luan Marrës, vëllai i tij, Iliri ka qënë prezent në senacë gjatë marrjes së vendimit dhe menjëherë pas shpalljes është larguar duke u shprehur se në këtë vend nuk ka drejtësi. Çështja Marra, është një nga më të njohurat e sistemit gjyqësor shqiptar. Me një vendim me numër 14, të datës 03.05.2011 Gjykata Kushtetuese është shprehur për herë të parë për këtë çështje. Në këtë vendim që ka pasur si objekt shfuqëzimin si të papajtueshëm të tre vendimeve të dhëna nga: Gjykata e shkallës së parë Berat që me
Vrau familjen e vëllait, Gjykata dënon autorin për herë të tretë me “burg të përjetshëm”
vendim me numër 107, të datës 23.05.2008 e ka shpallur fajtor dhe dënuar me “burgim të përjetshëm”, Gjykata e Apelit Vlorë me me vendim me numër 117, të datës 03.03.2009 ka lënë në fuqi vendimin e Gjykatës së Beratit dhe atë të Gjykatës së Lartë, me vendim 760 të datës 24.06.2010 për mos pranim rekursit. Marra ju drejtua Gjykatës Kushtetuese për shfyqëzim vendimi, pasi
DETAJE
Begalla takoi autorin një ditë para se tu vriste
pretendon që i është shkelur e drejta për një proçes të rregullt gjyqësor, pasi ndaj tij është ushtruar dhunë gjatë marrjes në pyetje, nuk ka pasur avokat gjatë marrjes në pyetje dhe vendimet mbi të cilat është dënuar nuk ka pasur avokat gjatë marrjes në pyetje dhe vendimet mbi të cilat është dënuar kanë qënë të pambështetura në prova. Çështja gjykohet sërisht në të treja shkallët e
gjyqësorit shqiptar, ku gjykata e Beratit e dënon me 02.03.2012 me “burgim të përjetshëm”, gjykata e Apelit më 27.06.2012, lë në fuqi gjykatën e Beratit dhe gjykata e Lartë nuk pranon rekursin. Marra i drejtohet sërishtë Gjykatës Kushteteuese sepse pretendon se ndaj tij është zhvilluar sërisht një proçes i parregullt ligjor gjatë gjykimit. Kjo gjykatë me një vendim tjetër me numër 20
që mban datën 04.04.2016 vendos: shfyqëzim të vendimeve si të papajtueshëm me kushtetuetën, gjë e cila e rikthen sërishtë në gjykatën e Beratit çështjen. Marra është dënuar sërisht me “burgim të përjetshëm”, për ngjarjen që ka ndodhur më 10 shkurt 2006, në fshatin Kozare të Kuçovës, ku viktima mbetën në banesën e tyre Shpëtimi, Floria shtatëzënë dhe djali 2-vjeçar. Pas ngjarjes Luani u arresua si autor dhe pranoi krimin. Sipas policisë së Beratit dhe asaj të Krimeve të Rënda ngjarja ndodhi për të fshehur një marrdhënie mes viktimës dhe autorit, madje sipas prokurorisë Luani e kreu krimin se dyshonte që fëmija që priste viktima ishte e tij. Nën këtë dyshim u krye dhe një analizë AND-je, por rezultoi se fetusi i përkiste të atit Shpëtimit dhe jo autorit. Provat mbi të cilat gjykohet Marra janë: “Pranimi i akuzës prej tij dhe riskenimimi i aktit të krimit prej tij, pas arrestimit. Më pas Marra u shpreh gjatë gjykimit se ishte dhunuar gjatë marrjes në pyetje, nuk ka pasur avokat mbrojtës dhe ndaj tij është zhvilluar proçes gjyqësor i parregullt. /Dilaver Xhelili.
KUKËS
Vdekja e gruas shtatzënë, drejtori: Ka dashur ta vrasë fëmijën N
Hetimet mbi vrasjen e biznesmenit Memli Begalla, zbulojnë se viktima dhe një nga të dyshuarit janë takuar një ditë para ngjarjes. Begalla ka konsumuar një kafe me Ardian Serezi, me të cilin kishte njohje të mëparshme. Hetimi ka zbuluar konfliktim e interesit të dyve në vitin 2014, kur Serezi ishte prangosur në lidhje me transportimin e një sasie kanabisi. Pas prangosjes, Serezi ka thënë se Begalla i kishte premtuar se do interesohej për daljen e tij nga burgu, por pasi e kishte 2-3 herë nuk ishte interesuar më për të. Sipas hetuesve, mëngjesin e 13 shkurtit 2018, një ditë para ngjarjes, Serezi e ka pritur biznesmenin pranë banesës së tij, ku edhe janë takuar rreth orës 7:30 dhe kanë konsumuar një kafe në një lokal të zonës. Pas kësaj bisede, Serezi e ka telefonuar viktimën pasditen e asaj dite si edhe të nesërmen, por pa mundur të komunikojë me të.
gjarja e rëndë në maternitetin e Kukësit, aty ku në orët e para të mëngjesit të së hënës, ndërroi jetë nëna së bashku me fëmijën e saj të palindur ende, ka një histori të trishtë. Drejtori i spitalit të Kukësit, Ismet Nika është shprehur se Nurije Poçi kishte tentuar të dëmtonte vetë disa herë barrën në shtëpi dhe ka mbërritur në gjendje shumë të rëndë. “40-vjeçarja u paraqit në urgjencën e maternitetit Kukës, në datë 11.3.2018, në gjendje të rëndë shëndetësore, me diagnozën fetus morti me laceracion dhe rupturë të shprehur të uterusit. U reanimua dhe u ndërhy menjëherë në sallën e reanimacionit nga ekipi i mjekëve gjinekologë, kirurgë dhe anestezistë reanimatorë, ku bënte pjesë edhe
mjeku kirurg nga Tirana, i cili po jep shërbim në spitalin e Kukësit përmes programit të bonusit. Pacientja ka tentuar disa herë në shtëpi të dëmtojë barrën për shkak të problemeve sociale dhe është paraqitur në spital të gjendje të rënduar me hemoragji të shprehur. Gjatë ndërhyrjes kirurgjikale ka vijuar gjendja e rëndë e pacientes të cilës gjatë kësaj kohe
i është dhënë 5 njësi gjak dhe 3 njësi plazëm, por ka qenë pa puls periferik gjatë gjithë kohës. Pavarsisht përpjekjeve të mëdha të ekipit mjekësor, ajo ndërroi jetë në orën 01:30”,-tha Nika. Familjarët kanë kërkuar hetimin e vdekjes së Poçit dhe foshnjes së saj. Gruaja do të sillte në jetë fëmijën e 7-të, por e ka lindur të vdekur, ndërsa humbi dhe vetë jetën.
SOCIALE
P
as prestigjiozes britanike "The Guardian", revista e njohur "Apolitical" i ka kushtuar një artikull të veçantë Tiranës si një qytet model edhe për shumë qytete të tjera në botë për mënyrën se si po projektohet e ardhmja e tij duke vendosur në qendër fëmijët. Teksa përqendrohet në përshtatjen e qytetit me fëmijët, "Apolitical" thekson se administrata e Veliaj ishte në gjendje të ringjallte një ndjenjë optimizmi dhe krenarie qytetare. Më tej sqarohet se lagjet përreth zonave të reja të parkut të projektuara dhe të vendosura posaçërisht për fëmijët, panë nivele shumë më të ulëta të vandalizmit dhe familjet që kishin lëvizur jashtë vendit filluan të kthehen për të kaluar verën e tyre në Tiranë. Artikulli nënvizon më tej se ashtu sikurse Tirana, edhe shumë qytete në mbarë botën po kuptojnë tani se planifikimi dhe drejtimi i qyteteve të tyre për fëmijët mund të ndihmojë të përballojnë sfidat e mëdha me të cilat do të përballen në dekadat e ardhshme. Duke cituar kryebashkiakun e Tiranës, revista e njohur "Apolitical" thotë se politikanë si Veliaj, të cilët janë të angazhuar për fëmijët në qytetet e tyre, besojnë se kjo strategji mund të përmirësojë kushtet e jetesës të të gjithë qytetarëve. Më poshtë mund të lexoni shkrimin e plotë. *** Në vitin 2015, Erion Veliaj vendosi të provojë diçka të ndryshme me qytetin e tij. Kryebashkiaku i zgjedhur i kryeqytetit shqiptar me 53.6% të votave, filloi të organizonte takime të rregullta mes fëmijëve të kryeqytetit dhe stafit të tij. Një herë në muaj, nxënësit e shkollave të mesme u ftuan për të "mbikëqyrur" administratën e lartë dhe që zyrtarët publikë të njiheshin me dëshirat e kërkesat e tyre për qytetin. "Sapo administrata filloi të fokusohej tek fëmijët - një e treta e popullsisë sonë - një e treta e kohës sonë, një e treta e përpjekjeve tona, një e treta e vendimmarrjes dhe e të menduarit, me të vërtetë e ndryshoi qytetin", tha Veliaj. "Qytetet shpenzojnë aq shumë para për të ftuar arkitektët dhe planifikuesit urbanë dhe për të gjetur gjëra që janë jashtë funksionit. Ato krijojnë infrastrukturë të madhe, por aty nuk ka jetë. " Duke u fokusuar në përshtatjen e qytetit me fëmijët, administrata e Veliaj ishte në gjendje të ringjallte
17 E martë, 13 MARS 2018
Kryeqyteti shqiptar, model për projektimin e qyteteve të ardhshme imponuar kufizime të shpejtësisë, kontrollet e parkimit dhe fundjavave pa makina përtej skemës pilot. Duke u fokusuar në shembuj nga një gamë e gjerë kontekstesh, autorët synojnë të tregojnë zbatueshmërinë e një përqasjeje të përqëndruar tek fëmijët në çdo vend, pavarësisht nivelit të zhvillimit të tij. "Ka shumë kontekste të ndryshme, secila me çështjet dhe pengesat e tyre", tha Williams. "Ato që kemi identifikuar si më të zakonshmet janë trafiku dhe ndotja, rritja e lartë e shtrirjes, frika sociale rreth perceptimit të krimit, të huajve dhe aksidenteve, qasja e papërshtatshme dhe e pabarabartë në hapësirat e gjelbra të qytetit dhe në sferën publike dhe mungesa e tolerancës ndaj fëmijëve , veçanërisht adoleshentët të cilët shpesh shikohen negativisht. "
një ndjenjë optimizmi dhe krenarie qytetare. Lagjet përreth zonave të reja të parkut të projektuara dhe të vendosura posaçërisht për fëmijët, panë nivele shumë më të ulëta të vandalizmit dhe familjet që kishin lëvizur jashtë vendit filluan të kthehen për të kaluar verën e tyre në Tiranë. Shumë qytete në mbarë botën po kuptojnë tani se planifikimi dhe drejtimi i qyteteve të tyre për fëmijët mund t'u ndihmojnë atyre të përballojnë sfidat e mëdha me të cilat do të përballen në dekadat e ardhshme. "Ndërhyrjet miqësore ndaj fëmijëve mund të jenë shumë të efektshme për të udhëhequr ndryshimin katalitik". "Qytetet e gjalla: Projektimi për Fëmijët Urbane", një raport i ri i hartuar nga planifikuesit dhe arkitektët nga firma Arup, sjell rastin e dizajnit urban të fokusuar tek fëmijët. Duke planifikuar veçanërisht zhvillimin urban për fëmijët, qytetet mund të dalin me zgjidhje afatgjata të nevojshme për t'u përballur me çështjet që do të sfidojnë qytetet në dekadat e ardhshme: ndotja, mbipopullimi, ndryshimet klimatike dhe pabarazia. "Ndërhyrjet miqë-
sore ndaj fëmijëve mund të jenë shumë të efektshme në drejtim të ndryshimeve katalitike," tha Samuel Williams, një arkitekt peizazhor në Arup dhe një nga autorët e raportit. "Eksperimentet dhe veprimet nga poshtë lart mund të ndihmojnë për të kapërcyer rezistencën ndaj ndry-
shimeve dhe për të ndërhyrë ndërhyrje të përkohshme në zgjidhje të përhershme". "Qytetet Alive" mbledh studime të rasteve nga e gjithë bota për të treguar se si planifikimi i përqëndruar tek fëmijët mund të përmirësojë mjediset urbane për të gjithë qytetarët. Duke parashikuar se si vendimet për transportin ose infrastrukturën ndikojnë në mënyrën se si fëmijët jetojnë në qytet, autorët sugjerojnë që planifikimi urban mund të bëhet më i qëndrueshëm dhe më efektiv. "Shumë vende po bëjnë punë vërtet interesante, në mbarë botën dhe kjo reflektohet në studimet tona të rasteve", tha Williams. "Pas një eksperimenti një mujor që shndërroi një lagje të brendshme të qytetit të Suwonit, Koresë së Jugut, në një zonë pa makina, banorët votuan për të
"Nëse ndërtoni pa ta, ata nuk do të vijnë" Planifikimi për fëmijët shpesh e bën qytetin më të mirë për të gjithë. Autorët fokusohen në ndërtimin e një "infrastrukture fëmijësh" që shkon përtej hapësirave të veçanta dhe të
aneksuara për fëmijët dhe përpiqet të kuptojë se si një fëmijë jeton në të gjithë qytetin. Duke e marrë këtë perspektivë, shumë prej rasteve stu-
dimore kanë gjetur se kanë përmirësuar qytetet për të gjithë banorët e tyre. "Kjo ka të bëjë kryesisht me vetëdijen," tha Williams. "Ne po e shtrijmë 'infrastrukturën e fëmijëve' si atë që një qytet duhet të zbatojë dhe të japë. Kjo është për të drejtuar bisedën nga terrenet e lojërave, dhe për të rikonceptuar se si është një qytet punon për fëmijët. Si një qasje, ajo duhet të integrohet në planifikimin, hartimin dhe menaxhimin e projekteve që nga fillimi ". "I gjithë koncepti "ndërtoje dhe ata do të vijnë" nuk është domosdoshmërisht i vërtetë," tha Veliaj, nisur nga përvoja e tij në Tiranë. "Sepse nëse e ndërtoni pa ta, ata nuk do të vijnë". "Qytetet mund dhe duhet të jenë vende fantastike për t'u rritur" Me këtë ndërgjegjësim në vend, mund të ndërmerren hapa praktikë. "Ne rekomandojmë një sërë veprimesh duke përfshirë hapat e parë dhe përfitime të shpejta. Primare për qytetet është që të krijojë përqasjen e një kampioni miqësor për fëmijët. Ky është dikush që mund të aksesojë nëpër të gjithë departamentet, duke kërkuar mundësi që gjërat të funksionojnë më mirë për fëmijët ". Politikanë si Veliaj, të cilët janë të angazhuar për fëmijët në qytetet e tyre, besojnë se kjo strategji mund të përmirësojë kushtet e jetesës të të gjithë qytetarëve. Mund t'i fuqizojë qytetarët që të bëjnë ndryshimet e tyre dhe të mendojnë në mënyrë kritike për përpjekjet që mund të bëjnë vetë. "Fëmijët e mi, Theo 6, Ivy 3, aktualisht janë duke u rritur në Londër," tha Williams. "Ndërsa ka problemet e saj - kryesisht trafiku dhe ndotja e ajrit, qasja që u jep atyre në diversitet, natyrë dhe kulturë është e madhe. Duke përshkuar një rrugë lojërash (një herë në muaj) ne kemi njohur shumë fqinjët tanë, dhe fëmijët tani kanë disa miq në të njëjtën rrugë. Qytetet mund dhe duhet të jenë vende fantastike për t'u rritur. "
FORUM Dr. Bledar Kurti
M
E martë, 13 MARS 2018
Një komb i dhunuar
OPINION ë 10 Dhjetor 1948, Asamble ja e Përgjithshme e Kombeve të Bashkuara nënshkroi një dokument shumë të rëndësishëm i cili do caktonte të drejtat themeltare dhe bazike të drejtave të njeriut. Ky dokument quhet Deklarata Universale e të Drejtave të Njeriut. Kjo deklaratë është një shpallje e fuqishme, me anë të cilës shumica e shteteve të botës, pasi mësuan nga pasojat e totalitarizmit të shfaqur në Luftën e Dytë Botërore, vendosën të caktojnë dhe shkruajnë të drejtat e çdo njeriu në botë. Kjo deklaratë u quajt 'universale' sepse duhet të aplikohet nga çdo komb, qeveri, shoqëri dhe individ në të gjithë botën dhe në të gjitha kohërat. Kjo deklaratë siguron të drejta civile, politike, ekonomike, shoqërore dhe kulturore për këdo njeri që jeton nën diell. Deklarata përbëhet prej tridhjetë artikujsh të cilat u shkelën gati të gjitha gjatë diktaturës komuniste. Por edhe pse ajo diktaturë ka dekada që është rrëzuar, dhe Shqipëria ndodhet në procesin e demokratizimit, shumë prej këtyre artikujve të shkruara në Deklaratën Universale të Drejtave të Njeriut vazhdojnë edhe sot të shkelen me të dyja këmbët. Le të përmendim shkurt disa prejt artikujve të Deklaratës, le ta nisim me Artikullin 1: "Të gjitha qeniet njerëzore janë të lindura të lira dhe
18
të barabarta si në dinjitet ashtu edhe në të drejta. Ata janë të pajisura me arsye dhe ndërgjegje dhe duhet të veprojnë ndaj njëri-tjetrit me një frymë vëllazërie." Ne na thuhet shpesh se jemi të barabartë, të lirë, etj, por të gjithë e dimë se Shqipëria karakterizohet prej një pabarazie sociale tejet dramatike. Paradoksi shoqëror dhe ekonomik është një tipar tejet i dukshëm. Pushtetarët tanë paguhen për tu kujdsur për më të vegjlit, por ata jo vetëm që nuk e kryejnë detyrën e tyre siç duhet por janë verbuar pas pushtetit dhe interesave vetiake dhe kanë harruar liritë dhe të drejtat minimale të shqiptarëve. Tek Ferma e Kafshëve, e shkrimtarit Xhorxh Oruell, lexojmë: "TË GJITHA KAFSHËT JANË TË BARABARTA, POR DISA JANË MË TË BARABARTA SESA TË TJERAT." Kështu edhe në Shqipëri, ne kemi lindur të barabartë, por disa prej nesh, ose më saktë ata që na qeverisin ose që aspirojnë të na qeverisin, janë më të barabartë sesa të tjerët: më të barabartë në gjykatë, më të barabartë në privilegje, më të barabartë në arsimin, më të barabartë në shërbime shëndetësore, në standard jetese, etj. Thënia e Oruellit ia vlen të përmendet edhe në lidhje me Artikullin 7: 'Të gjithë janë të barabartë përpara ligjit dhe kanë të drejtën e mbrojtjes nga ligji
pa asnjë diskriminim…" Edhe bufi do e dinte se barazia në Shqipëri është një utopi. Pushtetarët tanë sillen si të jenë mbi ligjin dhe kanë arritur të fitojnë imunitet ndaj disiplinave të ligjit. Vetëm populli i thjeshtë vuan ndëshkimet ndërsa pushtetarët gëzojnë përfitimet e tij. Artikulli 13 (2): "Cilido individ ka të drejtë ta lerë një vend, duke përfshirë edhe vendin e tij, apo të kthehet tek ai." Lëvizja e lirë ka shërbyer më së miri për shqiptarët që nga heqja e regjimit të vizave, por gjatë viteve të fundit numri i shqiptarëve të cilët kërkojnë të shpërngulen nga vendi i tyre është rritur, e këtu përmendim edhe deklaratën e fundit të Ambasadore Gjermane e cila deklaroi se: 2 nga 3 të rinj shqiptarë duan të bragtisin vendin. Ashtu si në fillim të viteve 90-të, shqiptarët e shohin emigracionin si mënyrën më të mirë për të luftuar varfërinë. Dhe zgjedhja për t'u larguar nuk është as faji i qytetarëve shqiptarë dhe as i vendeve të huaja. Europa dhe Amerika kanë bërë përpjekjet e tyre për integrimin e Shqipërisë në aleancat e vendeve të zhvilluara. Ata kanë vendosur kritere themelore demokratike e kushte për integrimin dhe anëtarësimin e Shqipërisë në BE, por të cilat nuk janë përmbushur nga qeveria jonë, si rrjedhojë, qytetarët shqiptarë ndihen të pashpresë e të burgosur në vendin e tyre dhe luten e agjerojnë pa pushim për llotarinë amerikane apo të mësojnë sa më shpejtë gjermanishten e të aplikojnë për vende pune atje.
Hyrja e shumicës së vendeve ish-komuniste europiano-lindore në BE, indikon se familja evropiane e mirëpret integrimin e Shqipërisë por janë qeveritarët e opozitarët tanë ata që duhen fajsuar për izolimin e shumë shqiptarëve dhe shkeljen e Artikullit të 13 të Deklaratës Universale të Drejtave të Njeriut. Artikulli 21 (3): "Vullneti i popullit duhet të jetë baza e autoritetit të qeverisë; ky vullnet duhet të shprehet nëpërmjet zgjedhjeve të drejta dhe të herë-pas-hershme të cilat duhet të kryhen prej votës së lirë dhe të fshehtë …." Të gjithë e dimë se votimi në Shqipëri është i fshehtë por jo i lirë; është i fshehtë sepse komplotet bëhen në fshehtësi por aspak i lirë sepse mënyrat intimiduese, fallsifikimet, presionet, blerja e votës, etj, e përdhosin shenjtërinë e votës së qytetarit. Institucionet shtetërore janë pa integritet profesional dhe institucional, ndaj mund të kontrollohen lehtësisht prej një dore interesi apo një oligarkie kriminale, qoftë kjo e kanabisit apo e interesave të tjera, ndaj e bën të lëkundshëm besueshmërinë në çdo veprim apo vendim institucional dhe sidomos në procesin zgjedhor. Artikulli 23 (2): "Cilido, pa asnjë diskriminim, ka të drejtën të paguhet aq sa punon." Drejtësia që u takon shqiptarëve në këtë aspekt nuk kërkon shumë koment. Pensionistët paguhen në shifra qesharake për ato vitet e shumta pune ndërsa kemi shumë të rinj që punojnë vetëm për mbijetesë. Profesionet më jetike në vend si infer-
mieret, mësuesit, forcat e rendit, punonjësit e komunales dhe ata të shërbimeve kanë rrogat më të ulëta. Krahu i punës së cdo shqiptari paguhet në shifra qesharake dhe absolutisht diskriminuese. Shqiptarët sot ndihen skllevër të kohëve moderne, prostitues të detyruar të intelektit, profesionit, dhe dinjitetit. Artikulli 25 (1): "Cilido ka të drejtë për një standard jetese të përshtatshëm për shëndetin dhe mirëqenien e tij dhe familjes së tij; këtu përfshihet ushqimi, veshja, strehimi, kujdesi mjeksor, shërbimet sociale të nevojshme, dhe siguria në rast punësimi, sëmundje, aksidente, vdekje familjare, pleqëri apo humbje mjetesh jetese përtej kontrollit të tij." Fatkeqësisht shumë shqiptarë jetojnë në kushte tejet të vështira, pa drita, pa ujë, pa bukë, pa punë dhe plot me frikë. Shprehja "jetë qeni" do ishte e papërshtatshme sepse sot qentë jashtë shtetit kanë pashaporta, udhëtojnë pa viza, dhe ushqehen me ushqime të shtrenjta supermarketi. Është e drejta e çdo njeriu të ketë një jetë normale të përshkruar në Artikullin 25, por kjo e drejtë e shqiptarëve është e dhunuar. Korrupsioni, neglizhenca, pa-aftësia, mosinteresimi apo mungesa e dëshirës së ekzekutivit, legjislativit, gjyqësorit madje edhe opozitës kanë bërë që të dhunohen të drejtat elementare të shtetasve shqiptarë. Dhe kjo deklaratë kaq fisnike, frymëzuese dhe praktike për vendet e zhvilluara, këtu në Shqipëri, fatkeqësisht, mbetet vetëm një utopi.
Dita Botërore e Pyjeve.Po pyjet ku i kemi? Nga Mark Zefi
N
uk duhet të jëtë rastësi që dita botërore e pyjeve dhe ekujnoksi pranveror përkojnë në të njëjtën ditë me 21 mars. Pylli është shtëpia ku flë dhe zgjohet pranvera. Ekzistenca e shumë mrekullive lidhet me ekzistencën e pyllit, Jo më kot mitologjia na këshillon, të bukurën e dheut ta presim të na dalë nga pylli. Mirpo gjëndja në të cilën janë katandisur pyjet tona dhe natyra shqipëtare në tërsi, dëshmon se ne ja kemi shkatrruar shtëpinë të bukurës së dheut. Pikrisht për këtë arsyje , ne shqiptarët nuk gjëndemi moralisht të justifikuar, për të kremtuar ditën botërore të pyjeve. Ajo që të indinjon thellë në këtë drejtim, është fakti se ky rrënim i natyrës së vendit tonë, i përket kryeisht periudhës mbas rënies së diktaturës komuniste, gjë që krijon imazhin se shqiptarët e përdorin lirinë e tyre vetëm për të skatërruar. Sipas regjistrave të ardhur nga sistemi i kaluar, rezulton se në fillim të vitit 1992 vendi yn ka patur 1 milion ha pyje, në të cilën rreth një të tretën e zinin pyjet e pjekur, ndërsa dy të tretat pyjet e rinjë dhe kullotat. Ndërsa sipas imazheve satelitore, të marrura në vitin 2016, EEA ( Agjensia Europiane e Mjedisit) njofton se kjo sipërfaqe është paksuar me 30% . Në fazën e tanishme pyjet në moshë shfrytëzimi mund të thuhet se jane inekzistentë ose në sasi të pa përfillëshme, ndërsa pyjet e rinjë pothuajse janë zhdukur fare nga zjarret e shumta e të përvitëshme. Nuk themi se është bërë mrekullia në drejtim të administrimit të pyjeve edhe gjatë regimi të kaluar, por është fakt se organet pyjore kanë qënë të mirëorganizuara dhë të mbështetura me ligj. Raporti midis shtesës dentrometrike vjetore dhe prerjeve ka qënë
1 me 2.5, por ishte i kontrolluar dhe ishin planifikuar masat që vit pas viti të përmirsohej, deri sa të barazoheshin vjelja e lëndës me shtesën vëllimore vjetore. Duke ju referuar realitetit të sotëm, pa dyshuar se po e ezagjerojmë, mund të shprehemi se menjëhërë mba rënies regimi komunist, filloj shkatrrimi i pyjeve dhe natyrës shqiptare në përgjithësi, Qeveria e parë pas zgjedhjeve të lira në vitin 1992 u angazhua se do të instalonte kapitalizmin në vendin tonë. Ndërmori reformën e dhënies në pronësi të tokës bujqësore qytetrëve dhe të apartamenteve të banimit, ndërsa pyjeve dhe kullotave ua la përsëri pronarin në Tiranë. Me pretendimin se po merrte masa në dobi të përmirsimit të gjëndjes në pyje, qeveria Rama që doli nga fitorja e zgjedhjeve të të vitit 2013, shpalli moratoriumin 10 vjeçar mbi pyjet. Por sapo u formua kualicioni qeverisës, brenda 24 oresh u larguan nga puna pa
asnjë motiv 460 specialist të lartë e të mësëm pyjesh, për tu zëvendësuar më militant të LSI-së e të PS-së, shumica e të cilëve me arsim 8- vjeçar, ndonjë zoteknik a mësues fiskulture. Në vitin 2015 ishin gjithësej 36 drejtori shërbimi pyjor, shumica e personelit të të cilave ishte bërë palë abuzivisht me kontravajtësit. U parapa e nevojëshme nga qeveria që numri tyre të arrinte në 61 pasi duheshin punësuar besnikët e partisë, duke e bërë kështu akoma më të rëndë sopatën mbi pyjet. Në vitin 2016 kryeministri yn, sipas tij edhe njohës i mirë i florikulturës, veçanërisht i drurëve të familjes Palmeacea, urdhëroj kalimin e pyjeve në pronësi të komunave, formë organizimi kjo e pa praktikuar në asnjë vënd të Europës Perëndimore, të cilës duam ti bashkëngjitemi. Për tu nënvizuar është fakti se asnjëra nga qeveritë e këtyre 28 viteve, as e ka përmendur mundësinë e privatizimit të pyjeve dhe kullotave. Sigurisht poli-
tikanët dhe qeveritarët tanë të kësaj përjudhe janë treguar mëndje hollë, Përveç lëndës së drurit, e kanë ditur se brendi të pyjëve dhe kullotave, gjënden minierat, burimet hidrike dhe guroret. Privatizimi është helmi vdekjeprurës i korrupsionit, përfitimeve të paligjëshme, përse jo edhe i kultivimit të bimëve narkotike. Kanë qënë pikrishtë këto manovra aspak efektive por mendoj të qëllimëshme të qeveritarëve tanë, faktorët themelorë që kanë shkatuar mortajën zhdukëse të pyjeve në Shqipëri. Për rrjedhojë të kësaj gjëndje të vajtueshme në pyje, natyra ka çfryrë huçet e saj si kurr ndonjëherë më parë. Dinamika e vërshimit të ujrava, ka qëne pa mundur të disiplinohej, e si pasojë ka shkatuar hedhjen në lum miliarda nga djersa e banorëve të zonave fushore. Dukuri sistematike dhe karakteristikë e të gjitha qeverive të kësaj perijudhe, ka qënë shurdhëria ndaj kërkesave të specialistëve të këtij sektori jetik për normalitetin e jetës së vendit. Ne kemi patur fatin të kemi trashëguar disiplina e studime shkencore me vlerë të veçantë, nga profesorë të njohur brënda dhe jashtë Shqipërisë, si peof Llazar Treska, prof Ilia Nako, prof Vezir Muharremi, prof Bajram Xheko. Por edhe studntët e tyre të talentuar si inxh Haki Kola, prof Vath Tabaku, prof Thimaç Lako, prof Arsen Proko, inxh. Fadil Llubani, inxh, Qani Lipe, Prof Anesti Postoli, inxh Kristo Kauri, inxh Selman Mziu, inxh. Mehmet Meta, inxh Abdulla Diku, inxh Gjon Fierza, inxh Kol Malaj etj, kanë bërë epokë me studimet, zbulimet e eksperimentimet e tyre të suksesëshme, me të cilat e kanë pasuruar biblotekën shkencore të florikulturës shqipëtare. Mirpo këta puntorë të mirë të shkencës pyjore, nuk kanë qënë edhe puntorë të mirë në zbatim të politikave të gabuar në fushën të cilën e njih-
nin mirë dhe ja dinin rëndësinë. Prandaj do të mbeteshin të pa dëgjuar, duke u dhënë mundësinë disave që të influencuar nga mungesa e dijeve të mjaftueshme, ndoshta e edhe karakteri i tyre i brishtë, iu përshtatën kërkesavë të pronarëve të politikës, duke mbajtur nga një vend punë, pa dhënë kontributin e tyre profesional, në favor të mbrojtjes së ambientit dhe të pasurive pyjore. Për të mos kaluar gjëndja në nivel të pa riparueshëm edhe per 100 vite të ardhëshme, mendoj se privatizimi i pyjeve dhe kullotave sipas një ligji identik me të njërit prej vëndeve të Europës Perëndimore, është zgjidhja e vetme dhe e deomosdoshme. Dhënia në pronësi e pyjeve dhe kullotave qytetarëve, nuk duhet kuptuar si e drejtë e këtyre të fundit për të vënë dorë mbi pyjet. Janë vetëm organet pyjore ato që kontrollojnë, studiojnë dhe vendosin mbi destinacionin e një grumbulli pyjor apo natyrën e një investimi që do të realizohet. Vetëm mbas verdiktit të organeve pyjore pranë komunave dhe prefekturave, i lind e drejta pronarit, përkarshi detyrimeve të paracaktuar ndaj shtetit, duke respektuar me përpikmëri rregullat e rekomanduara nga specialistët e pylltarisë, të lidhë kontratë me subjektin e liçencuar sipas natyrës së vëprimtarisë. Koha për ta organizuar këtë sektor tejet të rëndësishëm, ka kaluar dukëshëm. Por në se nuk duam qe të marrim mallkimin e disa brezave pasardhës, për tjetërsimin në sensin negativ të natyrës, edhe perse vonë, mendoj se qeveria shqiptare, duhet ti kushtojë vemendjen e duhur pyjeve, duke operuar me stafe specialistësh që kanë përvojën dhe nivelin shkencor të përshtatshëm për të udhëhequr e realizuar projekte që sjellin rezultate të dobishme.
SOCIALE
19 E martë, 13 MARS 2018
CEREMONIA
10-vjet nga krijimi i Zyrës për Informimit dhe Mbrojtjen e të Dhënave Personale
Z
yra e Komisionerit për të Drejtën e Informimit dhe Mbrojtjen e të Dhënave Personaleorganizoi sot një takimme rastin e 10-vjetorittë themelimit të saj. Në mars të vitit 2008, Kuvendi i Republikës së Shqipërisë miratoi ligjin nr. 9887 "Për mbrojtjen e të dhënave personale", i cili krijoi për herë të parë një institucion të pavaruar për garantimin e të drejtës kushtetuese tëmbrojtjes së të dhënave personale. Në shtator të vitit 2014, Kuvendi miratoi ligjin nr. 119/2014 "Për të drejtën e informimit", duke zgjeruar kompetencat e këtij Autoriteti. Besnik Dervishi në fjalën e tij përshëndetëse, përshkroi rrugëtimin e Zyrëssë Komisionerit,
duke theksuar sfidat dhe arritjet në këta 10 vjet. Ceremoninë e përshëndetën të ftuarit e nderit, Vasilika Hysi, Zv/kryetare e Kuvendit; z. Claus Neukirch, Kreu i Zyrës së Këshillit të Evropës; z. Robert
Wilton, Zv/kreu i Prezencës së OSBE; znj. Flora Çabej (Pogaçe), ish-Komisioneri për Mbrojtjen e të Dhënave Personale; znj. Ersida Sefa, përfaqësuese e Fondacionit "Shoqëria e Hapur për Sh-
qipërinë" dhe znj. Eralda Methasani (Çani), përfaqësuese e botës akademike. Në këtë ceremoni ishin të pranishëm znj. Erinda Ballanca, Avokat i Popullit; znj. Genta Tafa (Bungo), Kryetar i Komisionit të Pavaruar të Kualifikimit; znj. Natasha Mulaj, Kryetar i Kolegjit të Posaçëm të Kualifikimit; Znj. Juliana Latifi, Kryetar i Autoritetit të Konkurrencës; znj. Gentiana Sula, Kryetar i Autoritetit për Informimin mbi Dosjet e Ish-Sigurimit të Shtetit; znj. Pranvera Strakosha, Komisioneri për Mbikëqyrjen e Shërbimit Civil;znj. Irma Baraku, Komisioneri për Mbrojtjen nga Diskriminimi; si dhe përfaqësues të institucioneve qendrore, atyre të pavarura dhe të sistemit të drejtë-
sisë; nga trupi diplomatik; nga shoqëria civile; nga sektori privat; media, etj. Në këtë aktivitet u nënshkrua marrëveshjae bashkëpunimit mes Institucionit të Avokatit të Popullit dhe Zyrës së Komisionerit. Në qendër të veprimtarisë së tyre, këto institucione kanë garantimin e lirive dhe të drejtave themelore të njeriut. Kjo marrëveshje mundëson koordinimin më të mirë të punës mes dy institucioneve, si një detyrë e lënë nga Kuvendi i Republikës së Shqipërisë, me fokus të veçantë, fushën e të drejtës për informim. Gjithashtu, marrëveshja parashikon bashkëpunimin e palëve për zbatimin e projekteve të përbashkëta, si dhe shkëmbimin e eksperiencës dhe praktikave më të mira.
SPECIALE
Përtej ditës së një feste... -Vera Shkurti, mësuesja e fëmijëve shqiptarë në dy ishuj të GreqisëNga Duro Mustafai
K
ur nisesh nga Tirana e gjendesh në qytetin tënd të lindjes, gjëja e parë që të vjen në mëndje janë prindërit, që të sollën në jetë dhe mësuesit që të përgatitën për jetën. Dhe, një ndjenjë e brendshme e fuqishme të thotë të takohesh së pari me ta, ti përqafosh e tu shprehish mirënjohjen këtyre mësueseve të parë në formimin tënd si njeri dhe qytetar. Por, për një 85 vjeçar, si puna ime, që e fillova punën si mësues dhe e mbylla si gazetar, çdo përpjekje është e kotë, se më të dashurit e tu, ka vite që janë ndarë nga jeta. E ty tani të mbetet të jetosh vetëm përmes kujtimeve të tyre, që nuk harrohen. Madje bëhem më të shtrenjta, të bukura e më të pranishme, kur në Vlorën tënde gjendesh një ditë para 7 Marsit, Festës së mësuesve, që është bërë festë për gjithë popullin. Sidoqoftë dashuria dhe dhimbja për mësuesit e tu, që nuk jetojnë, të shoqërojnë edhe në këtë ditë. Sado që festa i mënjanën disi. I mënjanojnë ata 40 mësuesit e shquar që Këshilli Bashkiak i ka nderuar me dekoratën "Mirënjohja e qytetit të Vlorës". Jemi të pranishëm në këtë ngjarje të rëndësishme. Dëgjojmë fjalët e ngrohta e patetike të kryetarit të Bashkisë së Vlorës, Zotit Dritan Leli, e hyjmë edhe ne në vorbullën e kujtimeve për ata pishtarët e diturisë. Dhe, Kryetari simpatik i Vlorës, që flet me aq dashuri, e mirënjohje për mësuesit, por edhe me njohuri në fushën e mësim-dhënies, na duket se edhe ai ka qenë vetë mësues, që e kupton thellë në shpirt ç'është misioni i mësuesit, ndryshe nuk do të pasqyrohej në sytë e tij aq shumë dashuri, mallëngjim e mirënjohje për ata, "ndërtuesit e shpirtrave njerëzorë". Ndërkohë, njëri pas tjetrit, do të ishin mësuesit e dekoru-
ar që flisnin për punën e tyre, duke falënderuar prindërit, nxënësit e të pranishmit, e ndërmjet intevalesh, do të dëgjofshim edhe këngët e bukura kushtuar mësuesve. . -Ashtu si edhe në raste të tjera për ngjarje të rëndësishme, takimi me mësuesit e dekoruar, pati të veçantën e vetë. E për këtë ja vlen të shkruhet. . Në takim iu dha titulli ''Mirënjohja e qytetit të Vlorës'' edhe një mësueseje nga Vranishti, emigrante në Greqi. Kjo ndodhte për herë të parë. Emigrantja, që mori titullin e Nderit është vajza nga Vranishti, Vera Shkurti. Ajo prej vitesh jeton në qytezënishull të Greqisë, në Tinos, dhe prej afro një dekade, ajo, vullnetarisht, ka hapur klasa dhe u mëson fëmijëve të emigrantëve shqiptarë, , në dy ishuj të Greqisë, në Tinos dhe Siros, gjuhën shqipe. "Ishte porosia e babait tim, Ferjat Shkurti, na thotë, Vera . që , të mos hiqja dorë nga mësuesia dhe, edhe atje ku jetoja, në Greqi, tu mësoja gjuhën e nënës fëmijëve shqiptarë". Babai i saj Ferjati, ish drejtor shkolle në dy dekada në vëndlindje, Vranisht, u gëzua që vajza e tij ja plotësoi dëshirën, e këtë ajo e bëri, ditën kur i ati mbushi 80 vjeç të jetës së tij. Atë ditë mësuese Vera i shkroi babait të dashur se "Çeljen e Shkollës shqipe e kishte si dhuratë për ditëlindjen e tij". Ndërsa i ati e falënderonte se vajza e tij, që ish diplomuar më Shqipëri si mësuese, do të shërbente edhe në emigrim, si mësuese e fëmijëve shqiptarë, që ata të mos e humbisnin gjuhën e nënës dhe identitetin e tyre. Natyrisht për të arritur gjer këtu asaj iu desh të merrte lejen e autoriteteve greke, të krijoheshin edhe kushtet me bazën materiale. Vera i plotësoi këto me ndihmën e Kryetarit të Bashkisë Tinos, i cili jo vetëm e mirëpriti nismën e vajzës nga Shqipëria, por
edhe siguroi lokalin përkatës e bankat e mësimit. Ndërsa përkrahjen do ta jepte edhe Ambasada e jonë në Athinë e ambasadori Dashnor Dervishi, i cili bashkë me autoritetet lokale greke do të ishin bashkërisht të pranishëm edhe në festën e çeljes së klasave të mësimit. Kjo nismë që konfirmon identitetin e shqiptarëve me anën e gjuhës së tyre, do të ishte e pamundur në dekadat e shkuara, kur gjuha jonë ishte mallkuar nga patrikana greke, e për të luftuan, e u sakrifikuan, edhe brenda tokave tona e jo më në Greqi, rilindasit e dishepujt e tyre, që u bënë dëshmorët e gjuhës dhe të Shqiptarizmës, si Papa Kristo Negovani me shokë. Vajza nga Vranishti rritur përmes halleve, mendonte se sakrificat e paraardhësve të saj, ishin më të rënda nga ato që do ti duheshin të përjetonte . Dhe, disaherë në javë do të merrte rrugën përmes detit me traget, për të mbërritur në Siros, ku e prisnin kahëahapur nxënësit të etur për shkollë e dituri. Ajo ishte mësuese e thjeshtë e pa pretendime, ishte mësuese pa statusin e saj të mësuesisë, pa shpërblime nga shteti, në klasat me pak libra e fletore dhe pa mbështetjen e duhur nga institucionet përkrahëse të shtetit, për fëmijët në Diasporë. . Hapja e klasave të mësimit të shqipes në dy ishujt e Greqisë, dhe mësimi i gjertanishëm i disa qindra nxënësve shqiptarë, ishte një sfidë ndaj shfaqjeve snobiste e raciste, e natyrisht përbën një akt civilizimi dhe evropianiozimi te të dy popujt tanë fqinjë. Prandaj pati jehonë edhe në mediat greke dhe u komentua si një akt miqësie e afrimi. : Për të u realizua edhe një film dokumentar me titullin: "Vera mësuesja e gjuhës shqipe në dy ishuj të Greqisë" ( Me skenar të Abdurrahim Ashikut dhe regji të Arjan Mellonashit), film që u shfaq në Gre-
qi për mësuesit që jetojnë e punojnë atje, u shfaq edhe në Berat e Vlorë, ndërsa në Janar e shfaqi edhe Televizioni Publik Shqiptar. Filmi pasqyron pamje të shumta të punës plot vetmohim të një vajze shqiptare që udhëton me traget nga një breg i ishullit Tinos, më atë të Sirosit. E gjëndet midis nxënësve, fëmijë të emigrantëve shqiptarë, që e presin me padurim mësuesen, nënën e tyre të dytë. Këto udhëtime Vera i ka bërë disa herë në javë, vullnetarisht e ka marrë falënderimet e pa kursyera , të nxënësve e të prindërve të tyre. Ata e konsiderojnë Mësuese Verën Si Herohinën, e pishtaren e dritës në këta ishuj të Greqisë. Ishte emocionuese fjala e shkurtër përshëndetëse e mësuese Verës, në atë takimin mbresëlënës të mësuesve, në Vlorë. Dhe, ndërsa merrte dekoratën e mirënjohjes, ajo u tha të pranishmëve, kryesisht mësues e mësuese të Vlorës, që mbushnin sallën se "Punën time me fëmijët në diasporë mund ta bëjnë edhe të tjerë mësues e kjo gjë që më gëzon e frymëzon, se ka nisur të bëhet realitet" Po, "në se Nderi që më bëni më jep mua edhe kënaqësi, edhe gëzim të shumëfishtë, kjo ndodh nga
që dekoratën e Mirënjohjes e jep vendi i lindjes, Vlora, e cila për kontributet e sajë në luftë për liri e dituri, i takon Mirënjohja e të gjithëve". Në takim, për të nderuar mësuesit e Vlorës, pata rastin të kem në krah, inxhinier Besnik Hasanaj, që ka lindur në Bajram Çurri, (Tropojë), po që origjinën e ka nga fshati i Verës, Vranishti i Vlorës, Ai ishte ftuar nga kryetarja e Këshillit Bashkiak të Vojsava Shkurtaj, për kontributet e tij në fushën e diturisë. Inxhinjer Besniku, është një burrë fisnik e bujar e njihet prej vlonjatëve si njeriu përkrahës i kulturës e diturisë. Ai bëri të mundur nxjerrjen në dritë edhe të dokumentarit për mësuese Verën, Dhe, tek dëgjonte që fliste Vera , në atë ceremoninë e nderimit të saj, fjalë-paku, inxhinier Besniku, lëshoi vetëm dy fjalë të njëjta : "Bukur...bukur''... Në fakt kjo ishte një shprehje e gjetur mirë, përmbledhëse e vlerave të shumta të takimit. Ishte edhe një dhuratë e bukur mirënjohjeje e Vlorës për mësuesit, pishtarët e diturisë, e midis tyre edhe për mësuesen e fëmijëve të emigrantëve shqiptarë, në dy ishuj të Greqisë, Vera Shkurtin.
VIP
20 E martë, 13 MARS 2018
Deputeti Klevis Balliu: Ilda Bejlerin e kam vetëm shoqe Deputeti i PD në qarkun e Pogradecit, Klevi Balliu ishte dje i ftuar në "Ditë e Re" në "Ora News", ku u prek pak tema e një lidhjeje të mundshme me moderatoren e sportit, Ilda Bejleri. I pyetur nga prezantuesi i emisionit, Balliu ka sqaruar se me bukuroshen Bejleri janë vetëm miq. Klevis Balliu: "Unë me Ildën jem miq, njihemi prej kohësh. Ato janë lajme të rreme. E kam shumë shoqe, është super gocë, super gazetare, ka thyer dy-tre tabu në televizion, sepse para se të fillonte Ilda nuk ka patur shumë vajza që flisnin për sportin, është super gocë, e kam shumë shoqe, është shumë e bukur, por nuk është ajo që raportohet". Thashethemet për një lidhje të mundshme midis të dyve kanë kohë që qarkullojnë nëpër portalet dhe faqet rozë të shtypit shqiptar.
Brenda koleksionit të çantave miliona dollarë të Kylie Jenner Miliarderja më e vogël në botë është fokusuar në rritjen e vajzës së saj Stormy, që erdhi në jetë muajin e kaluar. Por kjo nuk e ka ndalur Kylie Jenner nga shfaqja e stilit të saj të modes, duke ngacmuar fansat me koleksione të ndryshme gjatë fundjavës. Ylli i televizioneve ka pozuar brenda dollapit të saj gjigand, i mbushuar nga dyshemeja në tavan me çanta të ndryshme, të cilat kanë një vlerë më të madhe se 1 milion dollarë. 20vjeçarja shihet me një këmishë nate, ndërsa pozon para pasqyrës, duke vënë në pah koleksionin e saj të çantave miliona dollarë. Në koleksionin e saj shihen çanta të firmave më të mëdha si Chanel, Dior, Gucci dhe Balenciaga. Që kur u shfaq në emisionin televiziv, "Keeping Up With The Kardashians" në moshën 9-vjeçare, Kylie ka fituar mbi 95 milionë ndjekës në Instagram dhe është një nga 10 njerëzit më të ndjekur në rrjetin social. Ajo ka një pasuri me vlerë neto rreth 50 milionë dollarë sipas "Forbes Celebrity 100 Earnings". Ajo mban vendin e 59 në listë, që do të thotë se fiton më shumë se yjet ndërkombëtarë si
Nuk ka kaluar një ditë që është publikuar, ja kënga që po thyen rekordet Taylor Swift është simboli i femrave të reja të pasura dhe të njohura, të cilat ndjejnë presionin e një jete plot privilegje, por edhe detyra përfshirë delikatesën. Këngëtarja ka sjellë projektin më të ri muzikor "Delicate", që po thyen rekorde botërore, duke u renditur në vend të parë të videove më të ndjekura, edhe pse ka vetëm 15 orë që ka dalë në treg. Me anë të kësaj kënge, Taylor ka përjetuar përvojën emocionuese e të qenit e padukshme para paparacëve, kolegëve artistë, stafit të hotelit dhe kalimtarëve në metro. Pra ajo ka jetuar një ditë të zakonshme të një qytetare. Projekti i saj më i ri muzikor po arrin 8 milionë klikime në Youtube, ndërkohë që ndjekësit e saj mund ta marrin nga të gjitha platformat online të kanaleve muzikore. Mbetet për tu parë nëse do jetë një këngë që do fiksohet në mendjen e njerëzve për të thyer rekorde në industrinë e muzikës.
Femra një mbretëreshë pylli në oazin natyror të Channelit Detaje ikonike dhe një skenografi spektakolare që transformoi Gran Palais në një pyll vjeshte. Ky është ambienti i këndshëm i rikrijuar për të organizuar shfaqjen e modës së Channelit gjatë Javës së Modës në Paris. Koleksioni vjeshtë/dimër 2018-2019, i projektuar nga Karl Lagerfield është i frymëzuar nga tema e gjetheve, në sferën e ngjyrave, modeleve dhe detajeve. Mbizotërojnë stampimet, të ngjyrosura, por në një sfond të errët, transmeton atsh. Veshjet e mbrëmjes janë të gjata, ose të shkurtra, që lënë shpatullat e zbuluara, ndërsa nuk mungojnë edhe dorezat e gjata. Sa i përket aksesorëve, protagoniste janë kravatat, çizmet me takë të ulët dhe çantat e markës, gjithmonë të çmuara e ikonike.
John Legend dhe Chrissy Teigen me vajzën e tyre në Disneyland Jennifer Lopez, Novak Djokovic dhe Ed Sheeran, por fiton më pak se gjysmë-motra e saj, Kim Kardashian-west. Shumi-
ca e të ardhurave të Kylie Jenner vijnë nga linja e kozmetikës Kylie Cosmetics, e cila u lançua në vitin 2016.
John Legend dhe gruaja e tij Chrissy Teigen e kanë dërguar vajzën e tyre Luna në Disneyland. Çifti kanë vendosur që ta argëtojnë vajzën e tyre në Hong Kong dhe siç duket ajo është kënaqur tej mase, shkruan Elle. Fillimisht Luna është veshur si "Bella" nga "E Bukura dhe Bisha". Pas kësaj, ajo është veshur sikur Minnie Mouse, ndërkohë që edhe mbante një lodër të tillë në duar.
SHOWBIZ
21 E martë, 13 MARS 2018
Ledri Vula: Ishte ndjenjë e mrekullueshme, po mendoj një recital Këngëtari kosovar, Ledri Vula ka rrëfyer detaje nga jeta e tij personale, por edhe profesionale. Ledri është padyshim një ndër këngëtarët më të pëlqyer të momentit, jo vetëm në Kosovë por edhe në Shqipëri. Këtë fundjavë Ledri ka qenë i ftuar për të performuar në Tiranë, por ai ka zbuluar edhe një dëshirë për të ardhmen në një intervistë për TCH. "Kam menduar që në të ardhmen të bëj një koncert timin. Më ka rënë rasti që të performoja në koncertin e pavarësisë së Kosovës. Ishte ndjenjë e mrekullueshme. Edhe koncertin tim do të preferoja ta organizoja në këtë mënyrë. Janë emocione të mëdha", ka thënë ai. Ai nuk ka pranuar të përgjigjet nëse aktualisht ka të dashur, por ka folur për çmenduritë që kanë bërë disa fanse për të. "Fanset kanë bërë disa çmenduri për mua. Kanë arritur deri aty sa të djegin dorën për të shkruar emrin tim. Pas kësaj, gjë e cila nuk më ka pëlqyer, i kam takuar për të mos e përsëritur më. Fanset e mia janë mjaft të edukuara, e mua më pëlqen t'i takoj", ka thënë Vula. Ledri rrëfeu se tashmë është në fazën e përgatitjes së projekteve të reja muzikore, të cilat do t'i lançojë së shpejti.
Ermali dhe Ami bëhen prindër për herë të dytë Ami bëhet nënë për herë të dytë dhe sjell në jetë një vajzë. Ka qenë vetë Ermali që ka dhënë lajmin e gëzuar, teksa ka postuar edhe foton e parë të Amit dhe vajzës, ndërsa ende nuk e kanë zbuluar emrin e vogëlushes. Ata shfaqen shumë të lumtur e të qeshur. Ami dhe Ermali janë prindër edhe të një djali, Joelit, i cili është 3 vjeç.
Vdes Ken Dodd, legjenda e komedisë britanike
Shuhet në moshën 91-vjeçare ikona e modes, Givenchy Ikona franceze e modës, Hybert de Givenchy ka ndërruar jetë në moshën 91-vjeçare. Stilisti i famshëm është një prej emrave më të njohur të botës së modës, por njihet gjithashtu edhe si njeriu përgjegjës për veshjet e
mikeshës së tij, Audrey Hepburn, apo Jacqueline Kennedy. Me sjelljen e përkryer dhe disiplinën e shkollës së vjetër, Givenchy kishte një prani mbresëlënëse dhe të shquar që ngjyrosi industrinë e modës për
më shumë se 50 vite. Një koleksionist i përkryer, me një sy të pagabueshëm si për objekte, ashtu dhe për dekorimin e brendshëm të shtëpive, 91vjeçari lë pas një shtëpi mode që përcaktoi nocionet e përsosmërisë dhe elegancës. Familja e tij planifikon një ceremoni mortore private dhe kërkoi që në vend të luleve, në emër të Givenchysë të bëhen donacione për UNICEF-in. Partneri i tij, Philippe Venet, një ishdizenjator "haute couture", konfirmoi vdekjen për agjencinë e lajmeve "AFP". "Me hidhërim të thellë iu njoftojmë se Hubert Taffin de Givenchy ka ndërruar jetë", shkruan ai në deklaratën e shtëpisë së modës "Givenchy".
Britaniku Ken Dodd, legjenda e komedisë britanike, shumë popullor në vendin e tij, vdiq të dielën në moshën 90-vjeçare, njoftoi sot agjenti i tij. "Komediani me sy të mëdhenj dhe flokë të shpupuritur ishte një prej emrave të fundit të mëdhenj të 'music hall'", deklaroi agjenti i tij, Robert Holmes, për agjencinë britanike PA. Ai ishte i famshëm për spektaklet e tij të komedisë, shpesh herë të shoqëruara nga 'Diddy Men', njerëz të vegjël që mbajnë veshje shumë të mëdha dhe me ngjyra. Ai kishte marrë titullin "Kalorës" vitin e kaluar, si mirënjohje për karrierën e tij të gjatë prej shumë dekadash dhe të angazhimit të tij social. Me origjinë nga Liverpuli, Ken Dodd kishte dalë nga spitali më 27 shkurt pas qëndroi për gjashtë javë për shkak të një infeksioni në mushkëri. Para 40 vitesh ai u martua me Amme Jones.
Beyonce e Jay-Z sërish bashkë në turne Këngëtarja Beyonce dhe reperi Jay-Z do të udhëtojnë për në Britani në qershor, me shfaqje të përbashkëta në Londër, Glasgow, Cardiff dhe Manchester. Beyonce dhe Jay-Z kanë njoftuar se do të jenë pjesë e një turneu të përbashkët, me shfaqjet e tyre të para ndonjëherë në Britani të Madhe. Në "The Run II (OTR II)" do të shënojë 10 vjet që kur çifti u martua dhe vjen katër vjet pas udhëtimit të tyre të parë në turne. Njoftimi është bërë të hënën në një video të postuar në faqen e Instagram të Beyonce. Koncertet do të nisin në Britaninë e Madhe, me shfaqjen e parë që do të mbahet në stadiumin në Cardiff më 6 qershor. Ata pastaj do të shkojnë në Hampden Park në Glasgow më 9 qershor, në stadiumin Etihad në Manchester më 13 qershor dhe në stadiumin e Londrës më 15 qershor.
KOHA E LIRE
22 E martë, 13 MARS 2018
SUPERFJALEKRYQI Nga Albert VATAJ
lartë, i emëruar nga sulltani, në një vilajet të Perandorisë Osmane 68. Ha sipërfaqen e diçkaje me limë ose me një vegël a mjet tjetër për ta bërë të sheshtë e të butë 69. Mali i ..., ësh shtet ballkanik, Guri i ... është një fshat në Shkodër 70. Shqipëria e ka atë si paranë e saj, e shquar 71. Bimë për prodhimin e birrës, për të bërë një lloj kafeje etj 73. Jashtëqitja e kafshëve 74. Rrethi i Tepelenës, ishte me targë ashtu 78. Lum që lag Shkodrën 79. Eshtë shterruar fare, është dobësuar, është tretur, është ... 80. Pjella e pelës, kalë i ri dy a tre vjeç 81. Hilë ... (1885-1933), poet, luftëtar e publicist, patriot dhe demokrat, figurë politike 83. E vendos dikë a diçka në një vend 85. Rrethi i Krujës, ashtu si e shënonte në targë 86. Nota e parë e shkallës muzikore; shenja për këtë notë 87. Mbeturina muresh të një shtëpie a të një kështjelle të rrëzuar ose të prishur; gërmadhë 89. Hekurpunues, zejtar i punëve të metalit 92. Makinat e Elbasanit ashtu e kishin targën 94. Lutje drejtuar zotit, që bëhet nga hoxha në xhami 95. E pres pak; i bëj një kllapë, një send metali, deltine, mermeri apo tjetërçka 97. Ai që është ngarkuar me një detyrë të veçantë për të vëzhguar diçka është ashtu 100.Në ditën para së sotmes, një ditë më parë
102.Targa e atij që mburret e që kapardiset; që shet mend, mendjemadh 104.Bimët që shkulen gjatë tëharrjes 105.Ajo shërben për të lyer objektet prej druri për t'i ruajtur nga prishja, për t'u dhënë shkëlqim 106.Ish-presidenti i Ugandës, ... Amin 107.Nota e tretë e shkallës muzikore, shenja për këtë notë 108.Ashtu e shënonte Lezha në targat e makinave 109.I thonë ndryshe dhomës...asaj të miqve. 110. Ana e brendshme e dorës nga përkulen gishtërinjtë, shuplaka e dorës 113. Rrethi i Kavajës, ashtu shënohej në targën e mjeteve 114. ..ho, sa e mirë është. 116. Thurje, prerje a qëndisje me bedena e me lule, që bëhen ose që qepen anës një rrobe. 117. Tregon kujdes, shqetësohet e përpiqet për të bërë diçka, nuk e lë pas dore 118. Steven ..., regjisor i famshëm amerikan 121.Para se të hynte euro, ishte njësia monetare bazë e Italisë 123.Shtegtimi i Çajld ... poema rrëfimtare e shkruar nga poeti anglez, Lord Bajron VERTIKALISHT 2. Mjerim i madh, fatkeqësi e madhe, mynxyrë; vdekje, mbart edhe këtë shquarje emërtore 3. Rrethi i Malësisë së Madhe e kishte targën 5. Sabri ..., shkrimtar dhe politikan shqiptar 6. Honore Balzak e huazoi atë shtesë të emrit si dëshmi e prejardhejes nga familje fisnike 7. Qumësht i mpiksur me
tharm, që zakonisht vjen pak si i thartë 8. Orkestër e përbërë vetëm prej veglash frymore, bandë muzikore 9. Piktori i mirënjohur ... Kodheli (24 dhjetor 1918 - 18 shkurt 2006), lindi në katundin Kodhel të Shkodrës 10. Bëj dallim ndërmjet dy a me shumë njerëzve ose grupeve, ndërmjet dy sendeve, dy dukurive etj 11. Ajo që bën pula, vezë ose.. 12. Urdhërpagesë e shkruar sipas një modeli të caktuar. Ai i bardhi ishte i famshëm 14. Atë e jep mjeku për llojet e ilaçeve që duhet përdorur 16. Emri i një të përditshme e medias së shkruar shqiptare 17. Disa dorëza gruri ose të lashta të tjera, të korrura e të lidhura së bashku 18. Kapelë burrash me strehë, e thjeshtë dhe e lehtë 20. Vendali ose... 22. Alexander Graham ... (mbiemri), fitoi patentën për zbulimin e telefonit, më 7 mars 1876 24. Riza, aktori i mirënjohur i teatrit të Korçës dhe personazh i karaktereve të spikatura në kinematografi 25. Quhet ndryshe ndryshkja e sendeve prej metali. 27. Banka Ndërkombëtare për Rindërtim dhe Zhvillim 30. Vjen nga PPSH, bëhet ashtu 31. Rrethi i Shkodrës, ashtu e kishte targën 34. Errësim i përkohshëm i një trupi qiellor kur zihet nga një trup tjetër qiellor. 35. Tra që shërben si urë për të kaluar një përrua 38. Në kohën pas drekës a pas
57. Veprim i njëhershëm i njeriut, që bëhet për një qëllim të caktuar; vepër, punë 59. Njësia bazë e sistemit monetar të një vendi 60. Partia Socialiste e Moderuar 63. Në një vend të caktuar larg meje, po afër bashkëbiseduesit 72. Çel në fund të dimrit lule të imëta me ngjyrë të verdhë e me erë të mirë 75. Një periudhë kohe shumë e shkurtër, grimë, imtë, minutë 76. Ban lopa, përdoret për të imituar britmën e lopës a të kaut 77. Ashtu quhet edukimi i fëmijëve para se të shkojnë në shkollë 82. Eshtë ai që lëviz a që flet me naze për të tërhequr vëmendjen e të tjerëve. 84. Mbaj mbi avull a fut në ujë të nxehtë këmbët, duart etj. kur mërdhij a kur më ka zënë rrufa 85. Kel ... (24 dhjetor 1918 - 18 shkurt 2006), piktori i mirënjohur, lindi në Kodhel të Shkodrës 88. Lënda e këtij druri që përdoret për ndërtim, për të bërë orendi etj 90. Më 22 shkurt 1974 u themelua Organizata e Konferencës Islame, duhet inicialet 91. Bamir Myrteza ..., Ministër i Bujqësisë dhe Ushqimit (1996 1997), President i Shqipërisë (2007- 2012) 93. ... Van Bethoven, një nga kompozitorët më të famshëm gjerman të muzikës klasike 96. Derë e vogël zakonisht në pjesën e prapme të shtëpisë ose në gardhin e kopshtit 98. Lloj bretkose, me trup pak më të madh se e zakonshmja, quhet ashtu 99. ... Zwingl, ishte themelues zviceran i Kishës së Reformuar, ai lindi më 1 janar të vitit 1484 101.Thirrës i porositur për të njoftuar njerëzit në raste gëzimi ose hidhërimi 103.Shtresë e hollë brumi në trajtë të rrumbullakët, që është hapur e është holluar me petës 108.Nuk e marr diçka nga vendi ku është 111. Shkoi në ashtu... për të ngushëlluar të afërmit e një të vdekuri 112. Dru me palcë të fortë që përdoret për të bërë orendi zbukurimi, etj 115. Kohëmatës. E mbajmë në dorë, në murë, në tryezë. 119. Rrethi i devollit e kishte ashtu targën 120.Rrethi i Beratit, ashtu e kishte targën 122.Rrethi i Kolonjës, Ersekë, targa e saj ishte
mesditës; pasdite 39. Shprehje algjebrike, që përbëhet prej dy termash të bashkuar me shenjën plus ose minus 41. Afrika e Jugut e ka atë monedhën e saj kombëtare 42. I vë zjarrin diçkaje a e hedh në zjarr dhe e bëj shkrumb e hi 43. Lëng, pa aromë, pa shije, pa ngjyrë 45. Shkurtim për: Artileria bregdetare 47. Tërësia e shndërrimeve kimike e biologjike që kryhen në organizmin gjatë shkëmbimit të lëndëve 50. Njeri i plakur, i pafuqishëm e i pavlerë; kafshë barrë e vjetër, gërdallë 52. Sistem kanalesh të mbuluara, të pajisura me gypa të posaçëm për të kulluar tokat 53. Tërësia e miteve të një populli. Të tilla janë ajo ilire, greke, romake, egjiptiane, indiane, etj. 1
2
O
3
4
5
6
M A R
M A L
11
7
D H
8
9
B O D R
D
13
E
R
T U E S
A
B
10
U M
12
D Y S T
B
I
Z
A
O R I
K
N
Z
14
PËRGJIGJE E SUPERFJALEKRYQIT TE NUMRIT TE KALUAR
HORIZONTALISHT 1. Dakord në gjuhë universale 4. Përpunoj lëkurën me lëndë të veçanta derisa të fitojë cilësitë për tu përdorur 11. I vogli i lopës, pjella e lopës deri në një vit 13. ... është krahinë malore në rrethin e Korçës. 15. Aktori Berism..., interpretoi, Gjeloshin te "Votra e huaj", plakun e urtë në "Trimi i mirë me shokë shumë", Sokoli "Halili dhe Hajria", Tetarefi "Mikroborgjezët", varrmihësi "Hamleti", Dobçinski "Revizori", etj. 17. Tokë e papunuar, vend djerr; tokë që lihet pa punuar për shumë kohë 19. Pemë që rritet në pyllë 21. Që nuk ka trajtë të përcaktuar e të qartë; që nuk ka organizim ose ndërtim të rregullt 23. Pjesa e mesut të trupit të njeriut. Për femrat e rëndësishme është që ai të jetë i hollë 26. Shkenca që merret me edukimin dhe arsimimin 28. Inicialet ndërkombëtare të Shqipërisë 29. Degë e mekanikës teorike, që përfshin dinamikën dhe statikën ka atë emër 32. Sipas zanafillës, ai ishte kopështi i perëndisë ku krijuesi përcaktoi si vendbanim i Evës dhe Adamit 33. Figurë e punuar si skulpturë ose e gdhendur mbi një sipërfaqe të rrafshët 36. Aty ... dëshmorët e lirisë së Atdheun 37. ... Qosja është autor i shumë filmave artistik dhe dokumentarë, në mesin e të cilëve shquhet "Proka" 40. Dokument zyrtar që i paraqitet kryetarit të një shteti nga ai që është emëruar si përfaqësues diplomatik i një vendi tjetër 44. GRamshi e kishte ashtu targën 46. Drejtpërdrejt në dorë; me dorë, me njeri, jo me postë 48. Ashtu ishte targa e Rrethi Tropojë 49. Lëvoret e drithit të bluar, që mbeten në sitë kur sitim miellin, mbeturinat e miellit të situr, hime 51. Përshtatje në varësi të rrethanave dhe kushteve, dhe jo vetëm 54. Ngjesh mirë e mirë diçka (barin, pambukun etj.); e mbush një thes 55. Po Gjirokastra si e kishte targën 56. Pastaj e ka brenda 58. Përpjekje për të vrarë një njeri 60. Edgar Allan ..., themeloi litertaurën e krimit, zhanrin science fiction dhe të horrorit. Poezia e tij u bë fundamenti të simbolizmit dhe keshtu të poezisë moderne 61. Titull aristokratësh më i lartë se ai i baronit dhe më i ulët se i markezit; ai që mbante këtë titull është... 62. Dokument, me anë të të cilit njihet dhe mbrohet e drejta e autorësisë për një shpikje 64. Vend i cekët në një lumë, quhet ashtu 65. Nuk është i mirë, ai/ajo është i/e ... Që ka veti a tipare jo të mira 66. Po rrethi i Matit, si e kishte targën 67. Quhej ashtu qeveritari më i
O
T
V A J
M
15
16
K O B ¸
R
19
20
V A
I
I
R
G
O N
¸
B
I
L
P
C
T
A
O
25
V
E V O L
Z
E
S
H
Q
E
K
U C
E R
U
A
N
O N
R
C
S
A R
I
N
L
A N
R
C
E
E
D
S
H
33
F
U
L 35
E Z
A
29
N
I
34
I
I
28
C
32
B
O
M P
26
31
R
L O Z T
24
E K U L
A J
22
R S 27
P
A K
18
21
V E
23
30
17
36
B O L I
V A R
37
K A L
I
F
R
I
38
G
39
K O B
¸
B
O
I 46
M
42
D
¸
R
P
47
M
44
B
A L
M A N A K
E
S
J
S
B
L
K U
E
L
O
R S
I
A N
R
B
E
Z
L
O
L
M
P E
56
B
K A I
C
R
N
K E
E
E
M
O R
O
D
S
¸
P
U
T A K
63
D A I
52
67
A
74
P R
A L G E
R
H
K I
M
K
I
L
J
E
D E
B C
K
R 71
D E D I
R L
69
K U R T
75
61
L
68
E
T
R
K
64
B
H
66
D
R
V O
S
U
L
H
P
77
A T A V I
78
R
K
K
D
S
K
A
B 82
Z
E M
A
O
79
S P
81
E K T A S H I
N
72
76
80
B
L A S
60
A
R A P A S H Y T
M K
U
A L
58
70 73
R H
57
62 65
H
51
I
59
S
A
K
54
55
E
P B
50
R 53
R
K
S 45
48
49
P
T
43
E
E
40
G
A 41
E
A
H
S
E
M
R
B
J
83
M I
K ¸
84
S
B
E R
A
E
T
D
S
D
85
E
86
X H I
L L
A R
N J
R
93
94
D I
A
A
96
K L I
M ¸
˙
E
K
L
O
S K
E 105
U
A P A R A T I T
L
L
V
K
97
A B
98
A T
D
T
E
U
Z
A
99
A L
I
S
K
102
K O D H E L E
108
E
A A N T 92
N I
I
106
107
K U B
A M I
91
M 101
104
P
O
90
100 103
I
88
95
H A T
A K
87
I
89
N
P
R E
I
A
109
F U Z I
M
M B U F A T
SPORT
23 E martë, 13 MARS 2018
Të dërguarit e UEFA-s zbritën në terren, për të ndjekur nga afër punimet e impiantit që do të ketë kapacitetin e 22 mijë vende dhe do të shndërrohet në shtëpinë e re të Kombëtares shqiptare
“Arena Kombëtare” vazhdon të formësohet. Punimet në kantierin më të madh të futbollit shqiptar vazhdojnë me ritme të kënaqshme. FSHF-ja po ndjek vazhdimisht ecurinë dhe situatën në kantier, në të cilin aktualisht në sektorë të veçantë puna ka kaluar pritshmëritë. Punimet në të gjithë hapësirën e betonit dhe konstruksioneve metalike ka kaluar më tepër se gjysmën. Ndërkohë, edhe tribunat po marrin formë me shkallët dhe mbulesën e plotë. Thuajse kanë përfunduar punimet për pjesën e nëntokës së stadiumit të ri, teksa pritet të nisë shumë shpejt edhe puna për fushën. Të dërguarit e UEFA-s zbritën në terren, për të ndjekur nga afër punimet e impiantit që do të ketë kapacitet 22 mijë vende dhe do të shndërrohet në shtëpinë e re të Kombëtares shqiptare. UEFA në terren Thierry Favre, drejtor i zhvillimit të federatave kombëtare pranë UEFA dhe John Beattie, drejtori i impiantit të Arsenalit, Emirates Stadium ndoqën nga afër punimet në stadium dhe u shprehën të kënaqur me projektin dhe ritmin e punimeve. “Është kënaqësi që jam këtu në emër të UEFA-s. Kam patur edhe fatin që isha këtu personalisht përpara dy vjetëve kur u bë edhe anonçimi i projektit. Takohem sërish me arkitektin dhe federatën për të parë ecurinë e punimeve. Është një projekt tejet i rëndësishëm për futbollin shqiptar, pas ndërtimeve pozitive në Elbasan dhe Shkodër. Më në fund do të shohim këtu në kryeqytet një stadium të nivelit të lartë. E dimë që pritet të përfundojë mes shkurtit dhe marsit të vitit tjetër, për ne është një periudhë shumë e mirë dhe urojmë që të jetë një projekt i bukur. Finalja e Superkupës së Europës? Është një prej stadiumeve kandidate. Është një impiant i rëndësishëm dhe një stadium i bukur, por konkurenca është e fortë”,-theksoi Thierry Favre. Detajet e projektit Dy përfaqësuesit e lartë të UEFA-s u njohën me detaje më nga afër me projektin e “Arenës Kombëtare”. Një ndër elementët e fortë, është ndriçimi artificial që do të krijojë kushte të përshtatshme drite, duke qenë se stadiumi do të jetë plotësisht i mbuluar. Zbatuesit e projektit i njohën inspektorët edhe me faktin që punimet kanë përfunduar në kuotën 70 për qind, ku pas konstruksioneve të betonit, tribunat kanë nisur të marrin formë
“Arena Kombëtare” gati në 2019, UEFA: Kandidate për finalen e Superkupës së Europës
me konstruksionin e metalit. Gjithashtu u prezantuan edhe ulëset që do të përdoren në tribuna, që bazuar në dekorin e stadiumit janë me ngjyrat kuqezi dhe kanë një cilesi mjaft të lartë. Të dërguarit e UEFA-s zbritën edhe në terren, duke ndjekur nga afër punimet e impiantit që do të ketë kapacitet 22 mijë vende dhe do të shndërrohet në shtëpinë e re të Kombëtares shqiptare.
NIVEL I LARTË
“Finalja e Superkupës së Europës? Është një prej stadiumeve kandidate. Është një impiant i rëndësishëm dhe një stadium i bukur, por konkurenca është e fortë”.
Spalletti “kunja”: Interit i mungojnë cilësitë
Trajneri i Interit, Luciano Spalletti kritikoi skuadrën e tij pas barazimit pa gola me Napolin, duke këmbëngulur se ka mungesë të cilësisë brenda skuadrës. 59-vjeçari këmbënguli se ai nuk ishte i kënaqur me performancën. “Unë kam punuar me këtë skuadër çdo ditë dhe mendoj se ka thjesht mungesë cilësie. Napoli ka cilësi, ne nuk kemi shumë. Ne ishim të fortë, lejuam shumë pak dhe gjithmonë ishim një ekip, por kur flasim për cilësinë, them se dallimi mes nesh dhe Napoli ishte i dukshëm. E përsëris, nuk mendoj se mund ta përmirësoj këtë performancë me punën në stërvitje. Unë kam qenë duke u përpjekur për të bërë atë gjatë gjithë sezonit. Ne kurrë nuk kanë luajtur këto lojëra të mëdha ku ne kalojnë topin shpejt dhe me cilësi. Sot ne kemi fituar topin pesë ose gjashtë herë dhe mund t’i lëndojmë ata, por nuk e kemi bërë”,-tha Spalletti për Sky Italia.
DEBATI
SITUATA
“Ndizet” Partizani, priten ndryshime
Brozoviç ka pasur raport me Narën Ai ishte një nga lojtarët me performancën më të mirë për Interin. Marcelo Brozoviç duket se është tronditur nga disa thashetheme, siç i cilëson ai, që janë shpërndarë ditët e fundit “online” e që kanë zënë edhe titujt kryesorë të shumë medieve sportive italiane, që përfshijnë edhe Wanda Narën, bashkëshorten e shokut të tij të skuadrës, Mauro Icardi. Përmes avokatit të tij, mesfushori kroat i zikaltërve “konteston dhe hedh poshtë në mënyrë absolute njoftimet false të ditëve të fundit”. Avokati Danilo Buongiorno ka shpjeguar se “nuk ka pasur kurrë ndonjë marrëdhënie, apo çfarëdolloj gjëje tjetër, mes Brozoviç dhe zonjës Nara”, teksa ka shtuar se “Brozoviç kërkon të sqarojë personat përgjegjës që kanë hedhur dyshime mbi korrektesën e tij morale dhe profesionale”, përveç faktit se ka ngritur edhe padi tashmë ndaj tyre.
TRANJERI
T
ek Partizani nis vala e ndryshime. Klubi përjetoi ndryshime që në merkaton e janarit me largimin e disa prej titullarëve, më pas i erdhi radha trajnerit Starova e tashmë preken dhe të paprekshmit e drejtuesve: Luciano Moggi dhe Antonello Preiti. Këshilltari i presidentit Demi, Luciano Moggi dhe Drejtori Sportiv, Antonello Preiti, kanë debatuar fort me numrin një të klubit dhe drejtuesit e tjerë. Referuar këtij burimi, “molla e sherrit” duket se ka qenë mbledhja e fundit ndërmjet drejtuesve të Partizanit, pasi aty pati përplasje të forta. Gaz Demi dhe Olsi Rama debatuan me tone të ashpra dhe
replika të forta me italianët Moggi dhe Preitit që ishin në drejtim deri në ato momente. Ngjarja duket se do të mbetet e fshehtë nga klubi, pasi largimi i tyre nuk është zyrtarizuar. Ata premtuan një klub model dhe me parametra evropiane, por sollën vetëm zhgënjim dhe fjalë boshe.
CYANMAGENTAYELLOWBLACK
SPECIALE
24 E martë, 13 MARS 2018
Presidenti Ilir Meta çmon heroizmin e Agur Vrenozit: Dashuria për jetën dhe përgjegjshmëria qytetare, e bëri veprimin e tij vetëmohues e të pavdekshëm
Presidenti: Agur Vrenozi do mbahet mend si heroi i vlerave qytetare P
residenti i Republikës, Ilir Meta ishte dje në qytetin e Fierit ku nderoi veprën vetëmohuese dhe shembullin frymëzues të qytetarit altruist fierak, Agur Vrenozi, i cili dha jetën në përpjekje për të mbrojtur bashkëqytetarët nga goditja e pamëshirshme e krimit. Fillimisht Presidenti Meta zhvilloi një vizitë në shtëpinë e të ndjerit Agur Vrenozi, ku shprehu personalisht ngushëllimet e sinqerta, solidaritetin institucional për humbjen e njeriut të tyre të shtrenjtë si dhe mbështetjen e
palëkundur shtetërore për familjarët dhe të afërmit. Në një ceremoni solemne me pjesëmarrjen e Kryetarit të Bashkisë Armando Subashi, Prefektit Baki Bala, deputetëve të Qarkut të Fierit, anëtarëve të Këshillit Bashkiak, familjarëve dhe dhjetëra qytetarëve, Presidenti i Republikës i akordoi Agur Vrenozit (pas vdekjes) "Dekoratën e Artë të Shqiponjës". Duke ia dorëzuar së bijës së Agurit, Denisa Vrenozit dekoratën e lartë për aktin e tij vetmohues në mbrojtje të jetës së bash-
këqytetarëve; për veprimin heroik e sublim, frymëzues për mbarë shoqërinë për të reaguar në përballjen me dhunën, krimin e rrezikun për jetën, paqen sociale, pronën e sigurinë qytetare, Presidenti Meta u shpreh: "Ashtu si Ju, edhe unë sot do uroja me gjithë zemër, por jam i bindur edhe të gjithë të pranishmit, edhe ata që nuk ndodhen këtu, që ai krim i kobshëm të mos ndodhte kurrë.
Agur Vrenozi nuk e meritonte të largohej prej jush, prej familjarëve, të dashurve e miqve të Tij. Por dashuria e tij për jetën
dhe përgjegjshmëria qytetare, e bëri veprimin e tij vetëmohues, heroik dhe të pavdekshëm. Megjithëse kohët do kalojnë, Agur Vrenozi do mbahet mend si heroi i vlerave qytetare, me të cilin sot nderoheni ju, nderohet çdo qytetar i Fierit, por dhe çdo shqiptar, kudo ku ndodhet". Presidenti tha se autorët e krimit duhet të marrin ndëshkim shembullor nga drejtësia.
Projekti i Teatrit të ri Kombëtar, Rama: Pa kullë, trefishohet hapësira Godina ekzistuese e Teatrit Kombëtar do të shembet. Kryeministri Edi Rama e deklaroi këtë
në takimin që u zhvilluar të hënën në COD, për prezantimin e projektit të ri të Teatrit Ko-
mbëtar, për të cilin theksoi se do të ndërtohet me formulën partneritet publik-privat. "Ndërtesa do shembet dhe mbi gërmadhat e të shkuarës do ngrihet teatri i ri kombëtar. Kushtet e teatrit sot janë poshtëruese për artistët. Nuk do jetë teatër me kullë, por s'do kishte asnjë mëkat të ishte nën kullë, se njerëzit shkojnë të shohin teatër dhe jo kullë. Këtu nuk është historia se çfarë ka sipër, apo anash, pavarësisht se sipër do ketë hapësirë teatrale ne qiell të hapur dhe anash do ketë hapësirat e veta për artistët. Ne kemi bërë për teatrin aq sa pasur mundësi, por kemi bërë më shumë se të gjitha vitet e marra së bashku. Nga 3000 metra katror rrënoja do të kemi 9 mijë metra katror. Nga 1 sallë do
të kemi 4 salla për shfaqje. Teatri është pjesë e një propozimi për një partneritet publik privat. Sipërmarrësi garanton projektin për teatrin e ri, por nuk vjen për të humbur", u shpreh Rama. Prezantimin e projektit e bëri vetë arkitekti danez Bjarke Ingels. Në këtë prezantim Ingels theksoi që teatri do të ketë gjashtë hapësira. Më i madhja me 600 vende, dy salla eksperimentale, një teatër veror me tarracë dhe një shesh të madh poshtë ndërtesës unike që sërish mund të përdoret për performanca. Sipërfaqja e re do të jetë 9200 m
katrorë. "Ideja tani është që të sigurohet një hapësirë e klasit botëror për shfaqe të ndryshme, ndërtesat ekzistuese nuk janë të afta për të akomoduar një teatër kombëtar", u shpreh arkitekti Ingels.