www.kohajone.com
CYANMAGENTAYELLOWBLACK
E përditshme e pavarur
Viti i XXVIII i botimit
Nr: 247 (8378)
E enjte, 18 Tetor 2018
Çmimi 30 Lekë
Rama në fushatë. Opozita as në zgjedhje, as në rrugë Pyetja publike është: A do futet opozita në zgjedhje? Nëse do futet a do të pranojë që kryeministër në zgjedhje të vazhdojë të jetë Edi Rama, apo e ka kusht të panegociueshëm se "me Edi Ramën nuk hyjmë në zgjedhje"? Nëse nuk pranojnë dhe nëse Rama nuk ikën, si do ta rrëzojnë? Me deklarata, me postime facebook-u, apo me popull në rrugë që të nxjerrë nga zyra kryeministrin e "krimit dhe mafies", siç bërtet përditë opozita? FAQE 3
Filip Çakuli, një nga perlat e gazetarisë, feston ditëlindjen. Presidenti Meta, urim special
FAQE 24
Në foto: Presidenti Ilir Meta dhe gazetari, Filip Çakuli KREU I SHTETIT
Presidenti Ilir Meta: Varfëria nuk luftohet me kanabis dhe baste
FAQE 24
Luçiano Boçi: Edi Ramës i është shënjuar kufiri, rrëzimi ka nisur
MINISTRI
SEKRETARI I PËRGJITHSHËM I LSI
OPINION
Braimllari: Ligji për bastet nuk do të votohet as nga vetë mazhoranca
Shkëmbimi i territoreve mes Kosovës dhe Serbisë, spastrim etnik me tjetër emër
FAQE 7
FAQE 9
Në foto: Deputeti i Partisë Demokratike, Luçiano Boçi
Nga Agron Bajrami FAQE 7
Xhafaj takon zyrtarin “Top Media” kujtoi amerikan: SHBA, dhe festoni 50-vjetorin partner i rëndësishëm e ditëlindjes së për Shqipërinë Tanit, themeluesit të “Top Channel” FAQE 11
FAQE 12
POLITIKE
2
E enjte, 18 TETOR 2018
Kryeministri mbledh Këshillin Ekonomik Kombëtar: 700 milionë euro nga mbyllja e basteve shkojnë për konsumin familjar
Zgjedhjet e 2019-ës, Qeveria hap thesin Rama premton rritje pagash
K
ur na ndajnë vetëm pak muaj nga zgjedhjet e ardhshme vendore, qeveria hap thesin e buxhetit të shtetit, duke premtuar rritje pagash vetëm një muaj para çeljes zyrtare të fushatës elektorale të garës vendore të 2019-ës. Kryeministri i Shqipërisë Edi Rama deklaroi në mbledhjen e Këshillit Ekonomik Kombëtar se buxheti i vitit të ardhshëm do të jetë më i lartë se vitet e tjera. Në fjalën e tij shefi i qeverisë ka theksuar se duke filluar nga 1 prilli i vitit të ardhshëm do të rriten pagat për mësuesit 7%, infermierët 10% dhe ushtarakët 5-7%. “Buxheti i 2019 është i gjashti që do aprovohet me propozim të qeverisë socialiste, kujtoj se në buxhetin e parë kishim detyrimin të përballeshim me shlyerjen e një stoku të konsiderueshëm borxhi të papaguar të qeverisë së mëparshme dhe kërcënimin e një kolapsi. Ky do të jetë buxheti më i madh. Këtë vit do të hyjë për herë të parë ceku i bebes. Dua të sqaroj edhe njëherë nëse janë binjakë apo trinjakë. Për të gjitha rastet e binjakëve të dy marrin si të dytë dhe trinjakët si të tretë. Kështu që me jetë të gjatë dhe forca. Do të bëjmë edhe një rritje tjetër duke nisur nga 1 prilli, të gjitha kategoritë, qëllon një ditë përrallash, por për ne ka qëlluar që kemi pasur disa zhvillime pozitive, kështu ka qenë për rritjen e pagave për mjekët, infermierët, mësuesit dhe ushtarakët. Në shëndetësi do të kemi rritjen më të lartë, 10% për 13765 infermierë, 35 mijë arsimtarë do të përfitojnë rrije 7% dhe 6800 ushtarakë do të përfitojnë rritje 5-7 %. Buxheti i ri do të mbështesë një numër politikash të reja. Ka një hap për financimin e projektit të
diasporës. Presim avancimin me kodin zgjedhor për sanksionimin e votës së emigrantëve. Investimet në infrastrukturë janë gjysmë miliard, rrugë kombëtare, ujësjellësa dhe rehabilitimin e rrjetit. Rindërtim të të gjithë rrjetit të qendrave shëndetësore, që do të jenë 100 për vitin tjetër dhe projekte të reja për spitale”tha dje Rama. Kryeministri pati një parashikim optimist edhe për borxhin publik për vitin e ardhshëm, për të cilin tha se do të ulej më shumë se sa 2 përqind. “Parashikimi është të shkojë në 65.3%”- theksoi dje Rama. Të pranishëm
në mbledhjen e Këshillit Ekonomik Kombëtar ku kryeministri prezantoi disa nga pikat dhe objektivat e buxhetit të ri ishin ministrat e Ekonomisë dhe Sipërmarrjes, por edhe Guvernatori Gent Sejko dhe drejtues të tjerë të institucioneve financiare në vend. Bastet Sipas tij buxheti i ri do të mbështesë një numër politikash të reja. Rreth 700 milion euro nga mbyllja e basteve do të shkojnë për konsumin racional të familjeve, tha kryeministri Rama në Këshillin Ekonomik Kombëtar, ku deklaroi se përfitues
KRYEMINISTRI
Rama: Nuk është detyra ime të provoj akuzat e atyre që shpifin
Kryeministri Edi Rama i është rikthyer edhe një herë temës së tij të preferuar këto ditë për paketën anti-shpifje. Kreu i qeverisë në një reagim në rrjetet sociale citoi dje deklaratën e një gazetari, pa i përmendur emrin, duke shtuar se nuk është detyrë e atij që akuzohet për të provuar të vërtetën, por e atij që akuzon. “Ti duhet të faktosh pse është shpifje”! Autori i kësaj thënie të ditës quhet Analist (Shpifës me pagesë). Pra, ky paguhet për të shpifur e unë duhet të provoj që Shpifësi shpif! JO! Barrën e provës e ka akuzuesi, prandaj shpifësat do ftohen në gjyq të sjellin prova ose të paguajnë”, shkruan kryeministri Edi Rama. Ky qëndrim i kreut të qeverisë për verifikimin e akuzave bëhet gjatë kohës që është në pushtet, sepse kur ishte në opozitë kishte një tjetër pikëpamje për akuzat që bënte ndaj qeverisë. do të jenë edhe prodhuesit e qumështit, të cilët do të rrisin kapacitetet e tyre prodhuese për konsum familjar. “Më ndalimin e basteve prodhuesit e qumështit, dhe të gjithë të tjetër, duhet të konsiderojnë faktin që kalkulojmë një mesatare, që mund të jetë pak më e lartë apo më e ulët prej 700 milion eurosh, që do shkojnë nga lumi deh llumi i basteve në konsumin racional të familjeve. Do të ketë shumë më tepër kapacitet për konsum për familjarë, dhe do të shikoni edhe ju përftimin tuaj. Po në radhë është përfitimi i grave, i nënave, i prindërve”- tha dje kryeministri Edi Rama.
PROJEKTBUXHETI 2019: JA SA DO TË JETË RRITJA EKONOMIKE, BORXHI, DEFICITI DHE SHPENZIMET
Pr/buxheti 2019: Rriten pagat për 25 mijë punonjës të administratës! G
jatë vitit vit të ardhshëm, 25 mijë e 250 punonjës të administratës publike do të përfitojnë rritje pagash që variojnë nga 5 deri në 10 %. Në projektbuxhetin e vitit 2019, parashikohet se pagat do të rriten në sektorët shëndetësi, arsim parauniversitar dhe mbrojtje. Më konkretisht, në sektorin e shëndetësisë parashikohet rritje e pagave në nivelin 10% për mjekët dhe ndihmësit mjekësorë (infermierë, laborantë, farmacistë). Nga kjo politikë përfitojnë 4 650 mjekë dhe 13 765 infermierë. Efekti financiar i llogaritur është 1.4 miliardë lekë. Në Sektorin e Arsimit konsiston në rritjen e pagave të stafit mësimor me 7%. Përfitojnë nga kjo politikë rreth 35 mijë mësues me një efekt financiar vjetor 1.5 miliardë lekë. Politika e re për Pagat për Sektorin e Mbrojtjes konsiston në rritjen e pagave të stafit me grada me 5%. Përfitojnë nga kjo
Botues dhe Drejtor: Nikoll LESI
Kryeredaktor: Qamil XHANI Zv/kryeredaktorë: Albina Gjergji, Herion Mesi
politikë rreth 6800 ushtarakë me një efekt financiar vjetor rreth 250 milionë lekë. Ekonomia dhe borxhi Në tre vitet e ardhshme qeveria parashikon ta ulë borxhin publik në 59.9 % në vitin 2021 dhe rritja ekonomike të arrijë në nivelin 4.5 për qind. Pritshmëritë janë pasqyruar në projektbuxhetin e vitit 2019. ADRESA E REDAKSISË:
Rruga: “Sami Frashëri”, Pallati i Aviacionit të Vjetër, Nr. 2, Tiranë/ Web: www.kohajone.com
Konkretisht rritja ekonomike për vitin e ardhshëm projektohet në 4.3 për qind, dhe në trend rritës në 4.4 për qind në vitin 2020 dhe 4.5 në vitin 2021. Ministria e Financave e argumenton këtë pritshmëri me kërkesën e brendshme, konsumin dhe investimet. Sa i takon borxhit publik, parashikohet që të ulet me 2.2 për qind nga NUMRI I KONTAKTIT:
0697044477
sa është aktualisht dhe në vitin 2019 të jetë 65.3 për qind e Prodhimit të Brendshëm Bruto, me trend rënës në vitet në vijim, në 62.8 pëqind në 2020 për ta mbyllur mandatin e qeverisë në nivelin 59.9 për qind. Ndërsa deficiti fiskal targetohet në nivelin 1.9 për qind të PBB-së për vitin 2019, me ulje vetëm 0.1 për qind nga sa është aktualisht, dhe parashikohet në rënie në vijim duke arritur në 1.2 për qind në 2021. Në draftin për të cilin do të nisin konsultimet, Ministria e Financave parashikon rritje të shpenzimeve publike gjatë vitit 2019, në vlerën e 520 miliardë lekëve nga 492 miliardë që ishin parashikuar në 2018-ën. Shpenzimet kapitale janë parashikuar të ulen me 0.3 për qind dhe operative me 0.1 për qind. Sektorët që do të kenë reduktim fondesh janë sektorët si arsim, shëndetësi, infrastrukturë dhe bujqësi.
Marketingu: Bardhyl Ucaj E-mail: reklama@kohajone.com
POLITIKE
3 E enjte, 18 TETOR 2018
Rama në fushatë. Opozita as në zgjedhje, as në rrugë
Pyetja publike është: A do futet opozita në zgjedhje? Nëse do futet a do të pranojë që kryeministër në zgjedhje të vazhdojë të jetë Edi Rama, apo e ka kusht të panegociueshëm se "me Edi Ramën nuk hyjmë në zgjedhje"? Nëse nuk pranojnë dhe nëse Rama nuk ikën, si do ta rrëzojnë? Me deklarata, me postime facebook-u, apo me popull në rrugë që të nxjerrë nga zyra kryeministrin e "krimit dhe mafies", siç bërtet përditë opozita? Gati 8 muaj para zgjedhjeve të ardhshme lokale Edi Rama ka nisur hapur fushatën elektorale. Në dy takime të zhvilluara dje, kreu i qeverisë ka bërë premtim që jo vetëm nga përmbajtja politike, por edhe afatet kohore kur do të realizohen tregojnë se kanë si synim votat e zgjedhjeve të ardhshme. Në mbledhjen e Këshillit Kombëtar Ekonomik, kryeministri deklaroi se pas datës 1 prill 2019 do të bëhet rritja më e madhe e pagave nga qeveria. Konkretisht për sektorin e shëndetsisë rritja e pagave do të jetë 10%, në arsim 7%, ndërsa për ushtarakët rritja do të jetë sipas gradave nga 5% deri në 7 %. Tre kategoritë që përfitojnë rritje page përbëjnë dhe shumicën e votueseve në administratës publike. Jo rastësisht në Këshillin Kombëtar Ekonomik ku u diskutua buxheti 2019 u diskutua për fondet e pesë bashkive më të mëdha, ku PS ka drejtimin e tyre dhe synon të ripërsërisë fitoren. Ndaj dhe buxheti i vitit që vjen do të jetë tërësisht elektoral, me synimin që gjithë projektet të mbyllen para muajit qershor kur është parashikuar mbajtja e zgjedhjeve. PS nuk synon vetëm votat brenda vendit, por për herë të parë doli dhe me një projekt për diasporën. Në mbledhjen e qeverisë u miratua për herë të parë dhe dhënia e 1 miliard lekëve fond për projektet e shqiptarëve që jetojnë jashtë vendit. Në disa nga zgjedhjet e fundit vota e emigrantëve ka luajtur rol jo të vogël në peshën elektorale të partive. Me zgjidhjen e qeses nga ana e qeverisë "Rama" duket se pjesëmarrja e emigrantëve në zgjedhjet e ardhshme mund të jetë edhe më e madhe. Vendimet e fundit të qeverisë, sigurisht që janë të mirëpritura. Pas pesë vitesh qeverisje, për të cilat Edi Rama ka thënë se është detyruar ta trajtojë buxhetin me kujdes, pasi mbylli borxhet e qeverisjes "Ber-
isha", më në fund u kujtua për rritje pagash për administratën. Problemi i vetëm është se rritja e tyre është llogaritur sipas matematikës elektorale. Zakonisht efektet e buxhetit të ri nisin me 1 janar të çdo viti, por me sytë nga zgjedhjet e ardhshme, Edi Rama ka zgjedhur datën 1 prill. Veç premtimeve që tashmë po bëhen të shpeshta nga kryeministri, një tjetër element i përgatitjes për fushatën elektorale nga PS-ja janë dhe turet e takimeve në bashkitë e mëdha. Ndërkohë që PS është gati për zgjedhjet e ardhshme, opozita duket e paqartë se çfarë do të bëjë me fushatën që po troket në derë. Debati i opozitës ka mbetur në sherrin mes "Babales", "Xhisielës" dhe listë së fluturimeve që Taulant Balla ka bërë nga Rinasi. Si përgjigje për akuzat e saj merr çdo ditë nga një padi. Edi Rama, me mjeshtëri e largon vëmendjen nga gafat e qeverisë së tij dhe gjen çdo muaj ndonjë karrem për debat që pështjellon opinionin. Më të fundit janë ligji anti-shpifje dhe bastet. Disa muaj më parë diskutonim për kampet e refugjatëve dhe mënyrën sesi Qeveria e Shqipërisë, më e varfra në Europë, do shpëtonte
Gjermaninë, Francën dhe Italinë nga vala e emigrantëve. Dhe opozita harxhon energji duke ndjekur debatet e Ramës sa në një llogore, te tjetra, por pa bërë skemë rrëzimi të kryeministrit Rama. Gjatë gjithë verës opozita deklaroi se në shtator do rrëzonin kryeministrin Edi Rama dhe populli do të dilte në rrugë. Shtatori iku dhe as në tetor nuk ka asnjë shkëndijë të opozitës për të nisur protesta. Ndërkohë zgjedhjet elektorale erdhën. Në 1 janar hyjmë në vit elektoral dhe në radhët e opozitës nuk dinë të thonë se cilët janë kandidatët që do fusin në garë dhe me çfarë programi. Kërkesa kryesore e opozitës ka qenë se nuk futen në zgjedhje me kryeministër Edi Ramën, sepse blen dhe manipulon zgjedhjet. Deri më sot opozita ka servirur denoncime dhe histori "Babalesh", me të cilat rrëmujë në Tiranë, por vështirë se sjellin vota në bashkitë e gjithë vendit. Por veç programit elektoral, para zgjedhjeve opozita ka dhe një pengesë jo të vogël. Reforma zgjedhore dhe ndryshimi i Kodit Zgjedhor janë kushtet që ndërkombëtarët kanë sugjeruar për vitin 2019. Edhe në këtë pikë opozita është e paqartë duke e lënë ven-
dimmarrjen për në minutën e fundit. Përvojat e kaluara tregojnë se me marrëveshjet në minutën e fundit, zakonisht fiton qeveria. Pyetja publike është: A do futet opozita në zgjedhje? Nëse do futet, a do të pranojë që kryeministër në zgjedhje të vazhdojë të jetë Edi Rama apo e ka kusht të panegociueshëm se "me Edi Ramën nuk hyjmë në zgjedhje"? Nëse nuk pranojnë dhe nëse Rama nuk ikën, si do ta rrëzojnë? Me deklarata, me postime facebook-u apo me popull në rrugë që ta nxjerrë nga zyra kryeministrin e "krimit dhe mafies" siç bërtet përditë opozita? Nëse opozita beson se mund të fitojë përballë Ramës kryeministër, i cili ka gjithë pushtetet, tani po merr edhe gjykatat, pasi përlau prokurorinë, atëherë ka probleme lidershipi opozitar. Opozita nuk ka zgjidhje tjetër, vetëm përballjen e jo të mbledhë një protestë tjetër dhe në fund t'i thotë popullit: "Shpërndahuni të qetë nëpër shtëpia!". Përballja me krimin qeveritar, siç akuzon opozita, kërkon përplasje me turma. Ndryshe, të ikë në shtëpi dhe opozita! Mili Xhani
POLITIKE
4
E enjte, 18 TETOR 2018
“Pavarësisht nga situata e krijuar, Komiteti i Stabilizim Asociimit doli me një deklaratë që mbështet çeljen e negociatave në qershor 2019 si dhe thyerjen e bojkotit nga opozita”
PD-PS “pajtohen” pas sherrit në PE, Balla: Opozita është rikthyer për zgjedhoren P
avarësisht sherrit në Bruksel, punët në Tiranë mes mazhorancës dhe opozitës kanë filluar të rikthehen në normalitet. Molla e sherrit në Parlamentin Evropian, Taulant Balla tha se PS dhe PD kishin vendosur tashmë komunikimin për reformën zgjedhore, proces nga i cili opozita ishte shkëputur që prej shtatorit. “Dialogu zhvillohet në institucione. Besoj që kemi rivendosur komunikimin përsa i përket kodit zgjedhor dhe në të njëjtën frymë duhet të diskutojmë dhe për çështje të tjera të rëndësishme”- u shpreh dje kryetar i grupit parlamentar të PS-së, Taulant Balla. Dy bashkëkryetarët e reformës zgjedhore nuk japin detaje se si ka ndodhur rivendosja e dialogut dhe se në c’pikë janë palët. Numri dy i socialistëve është jo pak i zhgënjyer nga sjellja e opozitës, duke thënë se demokratët erdhën me skenar të parapërgatitur. “Ajo shfaqja e turpshme në PE le të jetë një akt i fundit i sjelljes në vite të ndryshme të gjithë politikës shqiptare në Bruksel. Nuk ka pasur dhe nuk ka një vend tjetër në rrugën e anëtarësimit në BE apo në të njënjtën fazë me ne të procesit të integrimit, që opozita të shfrytëzojë mikrofonat e sallave të PE, apo të Këshillit, apo të Komisionit, për të sharë
vendin e vet. Kemi çfarë kemi, duhet t’i diskutojmë këtu. Sjellje si ajo e Kryetarit të Komisionit të Integrimit nuk i bëjnë nder Shqipërisë”- deklaroi dje kryetari i grupit parlamentar të PS-së. Taulant Balla thotë se Brukseli kërkon në rekomandimet përfundimtare që opozita t’i japë fund bojkotit parlamentar. “Rekomandimet përfundimtare të takimit flasin për një ndërprerje të bojkotit nga ana e opozitës. Dua të ricitoj një qëndrim të Partive Popullore Europiane të, z. Daul, i cili e njeh shumë mirë Shqipërinë dhe që në të njëjtën
referencë me Maqedoninë dhe partinë simotër në Maqedoni, flet edhe për PD në Shqipëri, e cila, unë vlerësoj që duhet të reflektojë edhe pas kësaj deklarate, këtyre rekomandimeve, të ndërpresë bojkotin dhe të marrë përgjegjësitë që i takojnë”- u shpreh Taulant Balla. Takimi i Komitetit të Stabilizim Asociimit të hënën u shoqërua nga debate PD-PS. Nënkryetari i delegacionit shqiptar, deputeti i PD, Genc Pollo kërkoi largimin e Ballës nga kryesimi i delegacionit. Deputeti demokrat, njerëzi nënkryetar i këtij deleg-
acioni, Genc Pollo u shpreh se Balla shoqërohet me personazhe të trafikut të drogës. Kërkesa e Pollos u kundërshtua nga eurodeputetja, Monica Macovei, njëherazi bashkëkryetare e Komitetit, e cila tha se pretendimet e opozitës nuk janë të bazuara në prova. Nuk munguan as qëndrimet e Eduard Kukan dhe Knut Fleckenstein, të cilët thanë se palët duhet t’i zgjidhin në Kuvendin e tyre çështjet e brendshme politike. Fleckenstein i konsideroi të tepërta akuzat e opozitës dhe kërkoi prej tyre që të sillnin prova.
ZV/KRYEMINISTRJA
Dita kundër varfërisë, Mesi: Punësim në vend të ndihmës ekonomike
Punësim në vend të ndihmës ekonomike. Ky është objektivi i qeverisë shqiptare për të ndihmuar të gjitha familjet në nevojë. Deklarata vjen nga Zëvendës Kryeministrja Senida Mesi, gjatë tryezës së punës të organizuar nga Kryetari i Kuvendit Gramoz Ruçi, me fokus uljen e varfërisë në vend. “T’i japësh njerëzve në çdo pjesë të botës mbështetjen e duhur që ata të dalin nga varfëria është thelbi i zhvillimit të qëndrueshëm ndaj dhe përcaktohet në objektivin kryesor “No poverty”. Ky objektiv përqendrohet tek strategjitë e ndërlidhura, përfshirë promovimin e sistemeve të mbrojtjes sociale, punësimin e duhur dhe ndërtimin e tyre për të ndihmuar në daljen nga varfëria”, tha numri dy i qeverisë, duke shtuar se agjenda 2030 dhe dinamikat e integrimit të Shqipërisë në BE kanë mbështetur në mënyrë reciproke rritjen e shpejtë ekonomike dhe përmirësime të rëndësishme në standardet e jetesës. Senida Mesi u ndal tek reforma e ndihmës ekonomike, realizuar në bashkëpunim me Bankën Botërore. “Ky projekt mbështeti perpjekjet e qeverisë për të targetuar në mënyrë më efikase burimet për shtresën më të varfër dhe në nevojë, duke përfshirë në Programin e Ndihmës Ekonomike, të varfërit që ishin përjashtuar me parë dhe duke pastruar skemën përmes reduktimit të rasteve të mashtrimeve dhe gabimeve”, tha Mesi.
KRYETARI I KUVENDIT, ORGANIZON TRYEZËN “TË ULIM VARFËRINË NËPËRMJET ZHVILLIMIT TË QËNDRUESHËM DHE PUNËSIMIT”
Dita kundër varfërisë, Ruçi: Të ulim numrin e familjeve të varfra
M
e rastin e ditës Botërore kundër varfërisë Kryetari i Kuvendit, Gramoz Ruçi, organizoi Tryezën “Të ulim varfërinë nëpërmjet zhvillimit të qëndrueshëm dhe punësimit”. Gjatë fjalës së tij, Ruçi u shpreh se qeveria ka ndërmarrë disa reforma në 5 vitet e fundit në lidhje me problemet e mirëqenies dhe uljen e numrit të familjeve të varfra. Ruçi tha se është ulur informaliteti dhe se duhet të bëhet më shumë që varfëria të ulet përmes zhvillimit dhe shfrytëzimit të pasurisë kombëtare. “Të reflektojmë dhe të rrisim mbështetjen e Kuvendit
për përmirësimin e legjislacionit për këto fusha. Qeveria ka ndërmarrë disa reforma në 5 vitet e fundit në lidhje me problemet e mirëqenies. 200 mijë kontribuues janë shtuar në skemën e pensionit duke luftuar informalitetin. Është e nevojshme që të punojmë që varfëria të ulet përmes zhvillimit dhe shfrytëzimit të pasurisë kombëtare. Problemi i vendit tonë nuk janë të pasurit siç interpretohet, por problemi për ne janë të varfrit. Ne nuk synojmë të pakësojmë numrin e të pasurve, por të pakësojmë numrin e të varfërve. Të pasurit të paguajnë taksat një
për një, ndërsa të varfërit po i nxjerrim nga varfëria, duke i rikthyer në tregun e punës. Duhet më shumë mbështetje për fermerët të cilët duhet të paguajnë edhe kontributet. 400 mijë fermerë janë futur në skemën e pensionit. Të shfrytëzohet më mirë mundësitë në fshat”- tha Ruçi. Duke vlerësuar arritjet e deritanishme në sistemin e mirëqenies, Kryetari i Kuvendit paraqiti disa propozime konkrete, me sugjerimin që ato “të përkthehen” në ndryshime ligjore apo të administrimit të programeve sociale. Këto ndryshime lidhen me fuqizimin e
tregut të punës dhe sistemit të mirëqenies dhe administrimin më të mirë të programit aktual të Ndihmës Ekonomike. Kryetari i Kuvendit propozoi midis të tjerash që përfshirja në skemën e pensioneve e rreth 400 mijë të vetëpunësuarve në bujqësi, si kontribues potencialë që i mungojnë Fondit të pensioneve,
mund të realizohet nëpërmjet një programi afatgjatë të mbështetjes me subvencione, me kusht që të paguajnë kontributet. Në këtë mënyrë do të realizohet objektivi i Qeverisë që, për të shëndoshur skemën e pensioneve, numri i kontribuesve në vitin 2021 të arrijë në rreth 1 milion, nga rreth 750 mijë që ishte në vitin 2017.
POLITIKE
5
E enjte, 18 TETOR 2018
Ish-kreu i policisë bashkiake të Tiranës 3 orë në Prokurori për regjistrimin e dëshmisë me kamera dore
“Babalja”, Florenc Hoxha: Alizoti m’u vetëofrua dhe e regjistrova P
ër gati tre orë, ish-kreu i policisë bashkiake të Tiranës, Florenc Hoxha, ka dëshmuar në Prokurorinë e Krimeve të Rënda rreth videos “Babale 2”, në të cilën shfaqet Alfred Alizoti me pretendimin se është shoqëruar në Prokurori nga numri një i Policisë së Shtetit Ardi Veliu. Mësohet se Hoxha ka pranuar para prokurorëve se ka qenë ai personi që realizoi videon me Fredi Alizotin, i cili thuhet se është autori që imitoi vëllain e Xhafajt, Agron Xhafajn. Hoxha pohoi se e kishte regjistruar në muajin qershor Alizotin me një kamera në orë dore, pasi kishte dyshuar për faktin se pse ai i ishte vetëofruar në takim. “Dyshova se Alizoti m’u vetëofrua dhe e regjistrova. E regjistrova me një kamera në orë dore”, mësohet të ketë thënë Hoxha. Hoxha është thirrur në cilësinë e intervistuesit në atë video. Ai mendohet se është pyetur se në çfarë kushtesh është kryer kjo intervistë dhe nëse ka dijeni për çështjen në fjalë. Pas dëshmisë Hoxha dorëzoi dhe orën me të cilën ka bërë regjistrimin në prokurori. Hoxha dha llogari për videon e dytë të publikuar nga deputeti i PD-së Ervin Salianji, ku shfaqet Fredi Alizoti në një tjetër dëshmi për këtë çështje, ndërsa implikonte emrin e Taulant
“BABALJA 2”
Kundërshtoi “arrestin me burg”, Apeli cakton datën e ankimimit të Fredi Alizotit
Ballës dhe drejtorit të Policisë së Shtetit, Ardi Veliu. Pasi doli nga ambientet e prokurorisë, Hoxha nuk dha asnjë deklaratë për mediat, ndërsa u tha gazetarëve se: “ua sqaron prokuroria”! Hetimet Florenc Hoxha u paraqit në prokurori rreth orës 09:30 dhe doli nga prokuroria pas afro tre orësh. Pasi la Prokurorinë, Florenc Hoxha, ai nuk preferoi të pro-
noncohet për mediat. Ndërkohë, pritet që javën tjetër Prokuroria e Krimeve të Rënda t’ia kalojë dosjen Prokurorisë së Tiranës për akuzën e “kallëzimit të rremë”, si prokuroria kompetente për hetimin e akuzës. Në pyetje do të merret edhe kreu i grupit parlamentar të PS-së, Taulant Balla. Të martën e 16 tetorit, për rreth 60 minuta drejtori i policisë së shtetit Ardi Veliu ka dhënë deklarime
para prokurorëve të Krimeve të Rënda në lidhje me videon e dytë të procesit hetimor të njohur “Babalja”. Burime nga grupi hetimor bënë me dije se zyrtari i policisë i ka qëndruar versionit të dhënë edhe në deklaratën zyrtare pak ditë më parë. Drejtori i policisë ka thëne se nuk ka asnjë njohje me Fredi Alizotin, dhe nuk e ka kontaktuar asnjëherë personalisht në lidhje me audio-përgjimin.
Gjykata e Apelit të Tiranës ka caktuar paraditen e djeshme datën e shqyrtimit të ankimimit të Fredi Alizotit, i cili kundërshton masën ‘arrest me burg’ që kërkoi prokuroria. Kjo e fundit e akuzon Alizotin se ka bërë “kallëzim të rremë” për çështjen “Babalja”, bashkë me dëshmitarin Alfred Veliu. Ndërkohë mësohet se më datë 24 tetor do të shqyrtohet edhe kërkesa e Alizotit. Sakaq, Alizoti dyshohet të jetë aktori që imitoi zërin e Agron Xhafajt në audio-përgjimin e “Babales”. Ndërkohë të enjten e kaluar gjatë dëshmisë së tij ai dha detaje edhe për videon e dytë të përgjuar, të publikuar nga deputeti i PD-së Ervin Salianji. Alizoti tha se atë video e ka realizuar pas datës 1 qershor, pra pas datës kur është marrë në pyetje nga Krimet e Rënda.
AKUZAT E PD, REAGON BALLA: PADI EDHE PËR STRAZIMIRIN, IU BASHKUA RADHËS SË SHPIFËSVE
PD: Balla jep leksione europianizmi, hesht për 57 udhëtimet me trafikantin P
artia Demokratike i është rikthyer sërish dje debatit në mbledhjen e Parlamentit Europian në Bruksel. Në një deklaratë për mediat, deputeti demokrat Gent Strazimiri u shpreh se as në Bruksel, as në Tiranë, opozita nuk ka për të luajtur teatrin që i duhet Edi Ramës, për t’u bërë fasada e pushtetit absolut të krimit të organizuar. Strazimiri theksoi se Taulant Balla, kreu i Grupit të PS-së, nuk mund të jetë përfaqësuesi i shqiptarëve në Bruksel në bisedimet për integrimin e vendit. “As në Bruksel, as në Tiranë, opozita nuk ka për të luajtur teatrin që i duhet Edi Ramës, për t’u bërë fasada e pushtetit absolut të krimit të organizuar. Taulant Balla u vetëshpall njeriu i integrimit
të Shqipërisë në Bashkimin Europian, por krahu i djathtë i Edi Ramës nuk ka dhënë akoma asnjë përgjigje për 57 udhëtimet në Europë me Edmond Begon, mikun e tij trafikant ndërkombëtar droge. Taulant Balla, i cili jep opozitës leksione europianizmi, nuk ka shpjeguar akoma se ku i ka gjetur lekët për të udhëtuar me charter bashkë me Edmond Begon. Ligji e ndalon Taulant Ballën të marrë dhuratë mbi 100 mijë lekë, ndërkohë që 1 udhëtim me charter kushton të paktën 30 mijë euro. Taulant Balla nuk u ka thënë shqiptarëve sesi Edmond Bego ka marrë të paktën 14 milionë euro nga tenderat dhe punët publike, pavarësisht se ligji shqiptar i ndalon një të dënuari për trafik
droge të marrë pjesë në tendera publikë. Vetëm 3 nga tenderat që Edmond Bego ka marrë gjatë këtij viti janë në zonën elektorale të Taulant Ballës. Taulant Balla, nën akuzë publike për pastrimin e 3.4 milionë eurove të dërguara me Toyta Yaris, nën akuzë publike për praninë e tij në kërcënimin me armë të nënkomisar Emiljano Nuhut, është fytyra më e papërshtatshme për të përfaqësuar në Bruksel aspiratën europiane të shqiptarëve të ndershëm. As në Bruksel, as në Tiranë, opozita nuk ka për të luajtur teatrin që i duhet Edi Ramës, për t’u bërë fasada e pushtetit absolut të krimit të organizuar”tha deputeti Gent Strazimiri. pas kësaj deklarate, do të reagonte kreu i grupit parlamentar të
PS-së, Taulant Balla, lidhur me 25 udhëtime jashtë Shqipërie me biznesmenin e dënuar për trafik droge, Edmond Bego. Në një status në “Facebook”, Balla njofton se pas Salianjit dhe Boçit, për këtë çështje do të paditet edhe deputeti demokrat, Gent Strazimiri. “Pas depozitimit të kallëzimit në Prokurorinë e Krimeve të Rënda, mësova se
të kallëzuarve të sotëm u ishte shtuar me vullnetin e tij të plotë prej shpifësi, Gent Strazimiri. Të cilin ju informoj publikisht se do ta bashkoj me shokët e vet në radhën e shpifësve të kallëzuar prej meje. Plani i kontributeve nga xhepat e shpifësve për Fondin e Edukimit, ecën për bukuri. Mirëpresim shpifësin e radhës”theksoi dje Taulant Balla.
POLITIKE
6
E enjte, 18 TETOR 2018
Eurodeputeti: Duam rezultate konkrete në luftën kundër krimit të organizuar, korrupsionit dhe pastrimit të parave dhe drogës
Sherri në PE, KukanOpozitës: Problemet zgjidhini në Shqipëri
P
ërfaqësuesi i së Djathtës Europiane, eurodeputeti Eduard Kukan e ka cilësuar si strategji të gabuar nga opozita shqiptare sherrin që u shoqërua me bojkot në Parlamentin Europian. Ai u shpreh në një intervistë për “Abc News”, se sado serioze të jenë akuzat ndaj Ballës, këto duhet që të zgjidhen në Shqipëri në Kuvend dhe jo në Bruksel. “Ne morëm disa të dhëna, sipas të cilave, kolegët tanë të partisë demokratike kanë evidentuar disa probleme lidhur me bashkëdrejtuesin e seancës, Taulant Balla. Ata erdhën në takim dhe bënë një deklaratë për këtë. Ato që ata evidentojnë janë akuza shumë serioze. Dhe ata vazhdojnë të thonë që marrin gjithnjë e më shumë informacione lidhur me ato që ata i quajnë “ aktivitete kriminale” të Taulant Ballës. Por nuk mendoj, se ishte korrekte që të braktisej salla. Sado serioze të jenë gjërat, unë mendoj se kjo çështje duhet zgjidhur në Shqipëri, në Kuvendin e Shqipërisë dhe jo të tentohet të zgjidhet në Parlamentin Europian. Në këtë kuptim, vendimi i tyre nuk ishte i drejtë. Më pas, deputetët e opozitës nuk morën pjesë më në takim. Gjithsesi, ishte pozitive që takimi u zhvillua dhe mundëm të shpreheshim. Dhe ne aprovuam një deklaratë të përbashkët. Disa amendamente u aprovuan, disa u hodhën poshtë. Do mbetet në histori që në takimin e 13 të komitetit të MSA-së u aprovua një deklaratë e përbashkët e ekuilibruar. Këshilla ime për deputetët e Partisë demokratike është kjo. Nëse ata do të kishin qëndruar, ata do të mund të kishin përsëritur akuzat shumë herë. Ata e bënë këtë vetëm një herë dhe pastaj ikën. Nuk mendoj, se ishte një strategji e mirë”- u shpreh Eduard Kukan. Eurodeputeti vlerësoi progresin që ka bërë Shqipëria, ndërsa është optimist për hapjen e negociatave në qershor të 2019. “Rezolutën e vlerësoj si shumë të mirë për arritjet që ka bërë vendi dhe për çështjet që mbeten të hapura për t’u zgjidhur para qershorit 2019, ku pritet të jepet një datë për hapjen e negociatave të anëtarësimit. Nuk kishte ndonjë thelbësisht të re, por është konfirmim që Shqipëria merret seriozisht për hapjen e nego-
ciatave të anëtarësimit në BE. Mesazhi kryesor i rezolutës për Shqipërinë ishte që përgëzohet fillimi i zbatimit të reformës në drejtësi dhe të procesit të Vettingut, por kërkohet vijimi i saj dhe më shumë rezultate konkrete në luftën kundër krimit të organizuar, korrupsionit dhe pastrimit të parave dhe drogës. Ju vetë deklaruat se këto fenomene po dëmtojnë progresin e vendit në integrimin europian. Reforma e drejtësisë dhe procesi i Vettingut është një reformë shumë e vështirë. Ne e kuptojmë shumë mirë që është e komplikuar. Por ia vlen vërtet, që të merren të gjitha masat për zbatimin e saj. Ne e dijmë që ka pengesa dhe vështirësi. Nuk ka mjaftueshëm gjyqtarë në Gjykatën e Lartë dhe atë Kushtetuese, por mesa u informova, kjo pritet të zgjidhet para fundit të vitit. I kuptojmë ngërçet, por duhet vazhduar puna, sepse nëse reforma zbatohet plotësisht, ju do keni një sistem gjyqësor më të mirë se disa shtete anëtare të BE-së. Prandaj ia vlen që të bëhen të gjitha përpjekjet për këtë. Problemet e tjera të cilat janë pasqyruar në rezolutë lidhur me krimin e organizuar, korrupsionin, pastrimin e parave dhe kultivimin e kanabisit janë një mesazh i qartë për lidershipin politik dhe për qeverinë, që ne i njohim problemet, i kemi shënuar ato dhe nëse nuk do ketë progres pasi i kemi artikuluar disa herë këto çështje, atëherë ky do bëhet problem edhe më i madh”- u shpreh dje eurodeputeti Eduard Kukan. PD kërkoi gjatë takimit në Bruksel tre ditë më parë në Parlamentin Europian, largimin e Taulant Ballës nga kryesimi i delegacionit shqiptar në Komitetin e Stabilizim Asociimit Shqipëri-BE, duke krijuar kështu një situatë të pazakontë përpara eurodeputetëve. Deputeti demokrat, njerëzi nënkryetar i këtij delegacioni, Genc Pollo u shpreh se Balla shoqërohet me personazhe të trafikut të drogës. Akuzat e Pollos u hodhën poshtë nga kryesuesja e Komitetit, eurodeputetja Monica Macovei, e cila u shpreh se pretendimet e opozitës nuk janë vërtetuar asnjëherë. Edhe raportuesi për Shqipërinë në PE, Knut Fleckenstein i konsideroi të tepërta akuzat e opozitës dhe kërkoi prej tyre që të sillnin prova.
Kryetari i Prezencës së OSBE-së në Shqipëri: Prioritet depolitizimi i administratës zgjedhore, dhe kronikat televizive të përgatitura nga vetë partitë
Borchardt: Duhet kompromis për reformën zgjedhore
Kryetari i Prezencës së OSBE-së në Shqipëri, ambasadori Bernd Borchardt, kërkon nga të gjitha partitë politike të intensifikojnë diskutimet dhe të gjejnë një kompromis për reformën zgjedhore. Në një intervistë dhënë dje për televizionin “Klan Plus” lidhur me reformën zgjedhore, i pyetur lidhur me rekomandimet e OSBE/ODIHR-it, ai veçoi disa prej tyre si depolitizimi i administratës zgjedhore, çështja e kronikave televizive të përgatitura nga vetë partitë, dhe dekriminalizimi i shpifjes. Lidhur me votimin dhe numërimin elektronik, Borchardt tha se, nëse partitë bien dakord për këtë, vendimi duhet marrë shpejt, për shkak se proceset e blerjes dhe instalimit të pajisjeve, trajnimit të administratës dhe edukimit të zgjedhësve kërkojnë kohë. INTERVISTA I nderuar z. Ambasador, ju po punoni shumë për reformën zgjedhore në Shqipëri, sepse rekomandimet nuk janë zbatuar në zgjedhjet e kaluara. Tani ndodhemi përpara zgjedhjeve vendore. Si po shkojnë përgatitjet, çfarë po ndodh? Shoh që debati po bëhet gjithnjë e më i gjallë. Njëra nga palët ka paraqitur një draft dhe unë i nxis të gjitha partitë politike që tani të intensifikojnë diskutimet dhe të gjejnë një kompromis, në mënyrë që gjithsecili të japë këndvështrimin e tij politik për ndryshimet e Kodit Zgjedhor. Cilat janë sfidat kryesore që keni propozuar për draftin e ri? Ekziston një listë e gjatë prej rreth 30 rekomandimesh, të cilat fillojnë nga depolitizimi i administratës zgjedhore, vazhdojnë me çështjen e famshme, ose, më mirë, të famshme për keq, të kronikave që përgatiten nga partitë dhe transmetohen sikur të ishin produkt i gazetarëve, si dhe disa rekomandime teknike. Mes tyre është edhe rekomandimi për ta hequr shpifjen nga Kodi Penal dhe për ta trajtuar vetëm me mjetet e parashikuara në Kodin Civil, të cilat ekzistojnë në Shqipëri. Ka edhe shumë rekomandime të tjera. A jeni dakord që të bëhet një projekt pilot për votimin dhe numërimin elektronik? Për votimin dhe numërimin elektronik, nëse partitë bien dakord, vendimi duhet marrë shumë shpejt. Kjo pasi këtu përfshihet procesi i prokurimit – makineritë janë të shtrenjta dhe ky proces merr kohë; makineritë duhet të përshtaten me nevojat e Shqipërisë; duhen instaluar dhe kalibruar si duhet. Po ashtu, duhet trajnuar administrata zgjedhore se si t’i përdorë, si dhe duhet bërë edukimi i zgjedhësve. Pra, është koha për ta marrë këtë vendim. Por ju nuk jeni kundër? Jo, nuk jam kundër projekteve pilot. Kjo gjë është bërë në disa prej shteteve pjesëmarrëse të OSBE-së dhe disa e kanë shfuqizuar teknologjinë në zgjedhje, ndërsa disa të tjera e zbatojnë. Pra, ekziston si mundësi. Ju po u kërkoni partive të bëjnë kompromis. Por Partia Demokratike është jashtë parlamentit, sikundër edhe partitë e tjera të opozitës. A keni ndonjë apel për to që të përfshihen në reformën zgjedhore? Sikurse thashë, u kam bërë thirrje të gjitha forcave politike të gjejnë një kompromis për reformën zgjedhore. Pra, për këtë duhet të kthehen në parlament? Për të votuar reformën zgjedhore, patjetër që po.
POLITIKE
7
E enjte, 18 TETOR 2018
SEKRETARI I PËRGJITHSHËM I LSI-SË: LIGJI PËR BASTET NUK DO TË VOTOHET AS NGA VETË MAZHORANCA
Braimllari: Rama gënjen, nuk e pengoi LSI të mbyllte bastet por kriminelët
S
ekretari i Përgjithshëm i Lëvizjes Socialiste për Integrim Endrit Braimllari i është përgjigjur akuzave të kryeministrit Edi Rama, pas deklaratave të bëra dy ditë më parë, i cili tha se nuk e ka lënë LSI, që të mbyllte më parë bastet sportive. Nga studio e lajmeve të Syri.net Braimllarit tha se LSI-ja i ka kërkuar në atë kohë me anë të Petrit Vasilit që ligji për bastet të çohej në parlament dhe të votohej. “Nuk
është hera e parë që kryeministri bën fajtore LSI-në, por me thënë të drejtën ndiej keqardhje për këtë kryeministër. Ka filluar të më vijë keq për këtë kryeministër për çrregullimin mendor të tij. Ka një deklaratë të zotit Vasili në atë kohë, ku i thotë tekstualisht se që në javën e parë të janarit ta votojmë këtë ligj, dhe kush nga deputetët nuk e voton do të përjashtohet nga LSI. Rama është në presion nga njerëzit e tij të cilët nuk e lejojnë. Gjithashtu, është dhe në presion nga njerëzit, pasi ky ligj nuk mbyll qepenat, por thjeshtë transferon biznesin tek njeriu i tij. Kompania që është liçensuar është kompani offshore dhe ka fituar punë publike në bashkinë
e Durrësit, dhe po të hetohet të çojnë tek këto emra”, tha Braimllari. Deputeti i LSI-së, tha se ligji për mbylljen e basteve nuk ka për tu votuar nga mazhoranca. Sipas tij, arsyeja pse ky ligj nuk kalon është sepse telefonat që përmend Rama, i shkojnë drejtpërdrejtë atij dhe jo deputetëve. “Unë jam i bindur se ky ligj nuk kalon as me votat e kësaj mazhorance. Ato telefonatat nuk i shkojnë deputetëve të tij, por vetë kryeministrit Edi Rama. LSI është qartazi e pozicionuar në opozitë sëbashku me PD-në dhe një front opozitar, dhe janë të gjithë kundër këtij kryeministri”, tha Sekretari i Përgjithshëm i Lëvizjes Socialiste për Integrim Endrit Brahimllari.
Mos hapja e hetimeve nga prokuroria për Kryeministrin, LSI: Akti është i paligjshëm, militant dhe i lajthitur
Vasili akuzon Prokurorinë: Me akt të paligjshëm pushoi çështjen ndaj Edi Ramës L
ëvizja Socialiste për Integrim akuzon prokurorinë se mori një vendim të paligjshëm lidhur me eksperizën e audiopërgjimit për Agron Xhafaj. Në një deklaratë për mediat, kreu i grupit parlamentar të LSI-së, Petrit Vasili, tha dje se prokuroria e konsideron kryeministrin si palë private. Vasili tha se për këtë do të ketë përballje në prokurori dhe gjykatë. “Jam në këtë komunikim me opinionin e gjerë publik lidhur me një ngjarje shumë të rëndë që ka të bëjë pikërisht me bllokimin, refuzimin e kallëzimit të bërë nga përfaqësuesit e Grupeve Parlamentare të Lëvizjes Socialiste për Integrim dhe Partisë Demokratike, respektivisht prej meje dhe z. Edmond Spaho, lidhur me Kryeministrin e vendit për çështjen e audio përgjimit të Agron Geron Xhafës dhe ekspertizës gjoja të kryer nga kryeministri shqiptar. Të gjithë shqiptarët duhet ta dinë që Prokuroria ka vendosur bllokimin e kësaj padie të bërë nga ne dhe mos fillimin e procedimit penal ndaj Edi Ramës, kryeministër i Shqipërisë. Shqiptarët duhet të jenë shumë të qartë se çfarë ka ndodhur, çfarë kemi kërkuar po e marrim edhe njëherë që t’ua bëjmë të qartë atyre dhe çfarë misioni të shëmtuar antiligjor, antishtet dhe në funksion të pabarazisë së shtetasve ka bërë Prokuroria e Përgjithshme. Prokuroria e Përgjithshme e ka vendosur këtë mos kallëzim, duke pretenduar që Edi Rama përfundimisht i është drejtuar një laboratori privat si një person privat dhe ka thënë praktikisht, tekstualisht këto fjalë: Prova e paraqitur që pretendohet në kallëzim, kallëzimin e bërë prej nesh është një analizë shkencore
thotë Prokurori, e marrë nga një laborator privat nga palë private. Shqiptarët duhet ta dinë që Prokurori ose që të jemi sa më objektiv, Prokurori s’ka bërë asgjë tjetër përveç se ka firmosur atë që është bërë gati në zyrën e Kryeministrit. Është analizë shkencore apo nuk është analizë shkencore, ky Prokuror nuk ka sesi ta dijë sepse nuk e ka këtë provë. Nuk e ka marrë Kryeministri. Dhe e dyta e punës shqiptarët duhet ta marrin vesh njëherë e përgjithmonë që për të shpëtuar Kryemin-
istrin, Prokurori e konsideron ministrin një palë private. Kryeministri i vendit, Kryeministri në detyrë, qenka një palë private dhe i qenka drejtuar një pale private, për një punë private, që ka të bëjë me Ministrin e Brendshëm e për këtë provë private Kryeministri ka dalë publikisht e ka thënë që këtë ekspertizë që unë e kam bërë, kjo provë mua më mjafton dhe unë mbi këtë konfirmoj që mund të vazhdojë edhe ministri edhe qeverisja. Për turpin e saj Prokuroria arrin në këtë konkluzion,
DEPUTETI I LSI-SË
“20 milionë euro për bebet”, Spahiu: Si mund t’i besosh një borxhliu
Deputeti Lëvizjes Socialiste për Integrim, Përparim Spahiu, i është përgjigjur kryeministrit Edi Rama në lidhje me çekun që do të shpërndajë për bebet. Përmes një reagimi në rrjetet sociale, anëtari i Komisionit Parlamentar të Ekonomisë, u shpreh dje se nuk mund t’i besohet një personi, i cili ishte i njëjtë edhe me premtimin për statusin e minatorëve, të pohuar nëntë vite më parë, por sot nuk ka asgjë. Sipas Spahiut, shqiptarët nuk mund të besojnë një person, i cili ende nuk ka larë borxhet dhe del e iu shitet qytetarëve si dhurues. “Propagandë, vetëm propagandë. KM-ja sot na njohu dhe me kostot që do ketë çeku i bebes, 20 milion euro në vit, ndërkohë që vazhdon historinë e mashtrimit me minatorët për Statusin, borxh i një marrëveshje nënshkruar me ta që në vitin 2009. Si mund ti besohet një njeriu që nuk paguan borxhet ndërkohë shitet si dhurues?! Si mundet që një minator ta stimulosh të ketë fëmijë, binjakë a trenjakë, ndërkohë që me punën e rëndë që bën nuk ka asnjë siguri për shëndetin dhe jetën e mund ti lejë çdo moment fëmijët e tij jetimë pa asnjë të ardhur?! Si mundet të stimulosh lindjet ndërkohë që rinia sheh të ardhme të zymtë dhe mendon vetëm emigrimin?! Si mundet të stimulosh lindjet kur në shkolla paraqiten 140,000 nxënës më pak?! Un shpresoj fort që më 1 Prill nuk do të jesh më KM, urim që besoj fort e bëjnë shumë dhe nga ata që ju premtove rritje page sot..!!!”, u shpreh dje në reagimin e tij, deputeti i LSI-së, Përparim Spahiu.
ndërkohë që ajo nuk ka mundur dot të konkludojë si duhet një verifikim dhe një ekpertizë përkatëse, pasi edhe ajo e ardhur nga Anglia një ditë më parë ka paqartësitë e saj. Kryeministri disponoka një provë në dorë të cilën nuk e dorëzon sepse qenka një privat që paska bërë një analizë private. Po e njëjta Prokurori në lajthitje të plotë, që ta dinë shqiptarët çfarë ka ndodhur një për një, thotë që kryeministri ka dërguar këtë provë dhe po vetë thotë që është e pa qartë forma se si. Pra Prokuroria pranon që është edhe e pa qartë dhe nuk kuptohet gjë fare se çfarë ndodh, por në fund fare konkludon. Po kjo Prokurori, që kjo e paqarta, kjo privatja, kjo hiç gjëja, në fund fare pranon dhe i vë vulën që kjo qenka një analizë shkencore e bërë nga kryeministri”- u shpreh dje kreu i ligjvënësve të LSI-së, Petrit Vasili.
INTERVISTA
8
E enjte, 18 TETOR 2018
Deputeti PD, Luçiano Boçi flet për “Koha Jonë”: Metamorfoza e pushtetit politik e ka shndërruar Ramën
Intervistoi Jonida Halili
Luçiano Boçi: Rama ka shënjuar kufirin, rrëzimi ka nisur
Luçiano Boçi, një nga deputetët tepër aktiv të PD-së, në një intervistë për Gazetën “Koha Jonë”, shprehet se është absurd fakti që një kryeministër i cili kontrollon pjesën dërmuese të mediave të cilat i shërbejnë intensivisht atij e qeverisjes, të shqetësohet kaq shumë për “shpifjen” e shpërndarë mediatikisht, duke shtuar më tej se Rama operon me ERT krejtësisht aligjor. “Kryeministri ka ndërtuar trupën më të madhe mediatike pranë vetes që e paguan sa “frëngu pulën” dhe që e lëshon si “qen sulmi”, për të nxirë, shpifur, denigruar, apo për të zbardhur, devijuar, mbuluar sipas rastit të duhur, absurdi merr përmasat e marrëzisë”,- shprehet deputeti i PD. Lidhur me aksionin opozitar, Boçi shprehet: “Në rast se Rama vazhdon të këmbëngulë pa pranuar ofertën politike përballja do jetë e afërt. Dilemat tashmë kanë rënë. Kufirin tek thana Rama e ka të shënjuar. Rrëzimi ka nisur. Shporrja do të bëhet”. Pak ditë më parë kryeministri Edi Rama ka propozuar paketën “antishpifje”. Sipas jush a do ketë rezultat ky vendim? Tingëllon disi absurd fakti që një Kryeministër, i cili kontrollon pjesën dërmuese të mediave të cilat i shërbejnë intensivisht atij e qeverisjes, të shqetësohet kaq shumë për “shpifjen” e shpërndarë mediatikisht apo deklarativisht, gjithmonë sipas tij. Aq më tepër kur mendon që ai personalisht operon me një TV (ertv) krejtësisht aligjor dhe që njëkohësisht ka ndërtuar trupën më të madhe mediatike pranë vetes që e paguan sa “frëngu pulën” dhe që e lëshon si “qen sulmi”, për të nxirë, shpifur, denigruar, apo për të zbardhur, devijuar, mbuluar sipas rastit të duhur, absurdi merr përmasat e marrëzisë. Mjafton ky parashtrim për të konkluduar që Ramën nuk e shqetëson shpifja, pasi njihet në kohën që ishte në opozitë por sidomos tani në qeverisje si “nona i shpifjes” dhe i baltosjes së kundërshtarit politik dhe njeriu që artin e të folurit e përdor për ta bërë të zezën të bardhë. Ramën sot në fakt e shqetëson jo shpifja artist i së cilës është, por e vërteta. E vërteta dhe faktet tronditëse të implikimit të qeverisjes së tij në krim shtetëror, të kapjes së tij dhe njerëzve të tij gafil në korrupsion, në drogë, në afera e skandale që kanë kohë që janë aq të shumta sa njerëzit nuk po përshëndesin më “mirëmëngjesi” njëri-tjetrin por pyesin me kërshëri: “a ka ndonjë skandal të ri sot?” Metamorfoza e pushtetit politik e ka shndërruar Ramën në një kohë shumë të shpejtë nga një publicist kontrovers për periudhën kur
shkruante, në një luftëtar të paepur “Kontras”, kundër fjalës së lirë dhe mendimit të lirë. Nga fyerjet me sëpatë në dorë kur ishte Kryetar Bashkie, nga sulmet nominative ndaj pronarëve që nuk i bindeshin kur ishte kryetar opozite, nga dhuna verbale ndaj gazetarëve të thjeshtë kur u bë Kryeministër, Rama nuk përtoi të ndërmerrte demarshe konkrete e vendime të cilat kërkojnë të gjunjëzojnë e censurojnë përfundimisht fjalën e lirë e të vërtetën. Qartazi iniciativa është një rikthim në një formë të re i një qëllimi dhe dëshire të kahershme të Ramës. Më parë ka pasur një tentativë konkrete të tij për kriminalizimin e shpifjes e shoqëruar kjo dhe me një sërë ndryshimesh në ligjin “Për tregtinë elektronike”. Ndryshimet synonin dënimin e komentuesve, gazetarëve dhe të vetë mediave online, deri në mbylljen e tyre. Kundërshtimi nga faktori ndërkombëtar dhe njëkohësisht reagimi i gazetarëve dhe “ndërtuesve” të portaleve bëri që Rama të tërhiqet. Por nuk është vetëm kjo arsyeja, sepse një përgjigje ndaj kësaj iniciative “idiote” Rama e ka në sirtarin e dështimeve të shumta të tij. Ai kërkon të impostojë vëmendjen e publikut nga fenomeni i kriminalizimit kapilar dhe dështimi spektakolar i qeverisjes së tij, tek relativizimi i fakteve dhe akuzave që dëshmojnë këtë realitet, duke synuar t’i paraqesë ato si trille. Kësisoj Ministrin kërkon ta nxjerrë duar jashtë nga ligji antimafia, ish-ministrin do ta paraqesë si heroin e kohës sonë të hashashit, por që ja futën të tijët, Ballën si politikan të mrekullueshëm që krimin e lufton paepur me
efikasitet, duke e futur në gjirin e Partisë. Rama kërkon ta mbajë debatin në një përplasje permanente e vërtetë-shpifje dhe njëkohësisht të ndërtojë mekanizmin “ligjor” për të goditur mbartësit dhe transmetuesit e së vërtetës. Si të thuash Rama po kërkon të formatojë shpifjen e tij të madhe mbi gjendjen e vendit dhe qeverisjes së tij, me ligje që dalin nga tavolinat e interesit të tij, duke i sulmuar të vërtetat e mëdha të dramës së qeverisë së tij, si shpifje të vogla që dalin nga tavolinat e politikës. Rezultati duket i parashkruar nga reagimet e opinionit jo vetëm gazetaresk por dhe më tej. Besoj se kjo paketë do të ketë fatin e iniciativës së 2015. E shumta do zgjasë agoninë e Ramës por nuk do ta shpëtojë atë nga sekëlldia e dorëzimit të pushtetit. Opozita ka nisur aksionin politik, por kryeministri Rama vazhdon të qëndrojë në pushtet. A janë gati shqiptarët që ta rrëzojnë Edi Ramën? Aksioni ynë politik ka njohur dinamikat e tij dhe është duke kapur kulme të reja për shkak dhe të situatës politike, ekonomike, sociale e kriminale në vend. Çdo dinamikë e këtij aksioni shkon në sinkron me zemërimin e problematikat e shtuara të shqiptarëve. Momenti i shndërrimit të zemërimit në revoltë ka ardhur dhe gatishmëria e shqiptarëve për ta rrëzuar Edi Ramën është demonstruar në forma e mënyra të ndryshme. Me protesta, me kundërshti, me reagime, me opinione, por që priten të finalizohen. Opozita këtu ka dhe po luan e do të luajë rolin e saj kyç. Rama ka kohë që e ka grisur kontratën e lidhur e të rrëmbyer me sovranin. Një ripozicionim i raportit të forcave politike
duket të jetë një domosdoshmëri për të dalë nga tuneli ku e ka zhytur ai këtë vend. Në rast se Rama vazhdon të këmbëngulë pa pranuar ofertën politike përballja do jetë e afërt. Dilemat tashmë kanë rënë. Kufirin tek thana Rama e ka të shënjuar. Rrëzimi ka nisur. Shporrja do të bëhet. Çfarë qëllimi ka Opozita, zgjedhjet e parakohshme të zhvillohen njëherësh me ato lokalet e vitit të ardhshëm? Pak rëndësi ka koha e përkimit apo jo me zgjedhjet lokale. I rëndësishëm është largimi sa më shpejtë i Ramës e shpurës së tij të zhytur deri në grykë me zullume e skandale. Çfarë do të ndodhë me nismën e opozitës antimafia, nëse mazhoranca e hedh poshtë me votë në Kuvend? Propozimet tona janë konkrete dhe çojnë në pastrimin e politikës, vendosjen e balancës së përfaqësimit qytetar e të vlerave brenda saj dhe krijojnë terrenin e duhur për të ecur në çlirimin e ekonomisë nga krimi, moskapjen politiko-kriminale të drejtësisë dhe zhvillimin e zgjedhjeve të vërteta dhe të lira. Vettingu në politikë është vijë e kuqe e cila ndan përfundimisht rënien apo jo në prehrin e krimit të politikës. Një gjë e tillë nuk mund të lejohet dhe vetëm vettingu na shpëton. Pas kësaj ne na lind e drejtat morale që ta rivendosim këtë standard me të gjitha mjetet e mundshme Basha ka vënë kushte se pa bërë vetingun e politikës, nuk do të ketë asnjë pakt me Edi Ramën. Por ndërkohë opozita nuk i ka votat në Kuvend, pse refuzon dialogun me mazhorancën? Dialogu për propozimet tona qoftë për vettingun qoftë për reformën zgjedhore është refuzuar nga ana e mazhorancës. Dialogu dhe imponimi nuk janë thjesht çështje votash. Gjithçka ka të bëjë me vullnetin e munguar, sigurisht e lidhur qartësisht kjo me shkallën e lartë të implikimit kriminal të qeverisë. Këtu e gjen burimin dhe qëndrimi refuzues i Ramës dhe qëndrimi zgjatës i Rucit për ta çuar në kalenda zgjidhjen e kërkesës sonë. Vettingu nuk është kapriço as sebep, por është domosdoshmëria imediate e zgjidhjes së nyjes gordiane brenda politikës, nyje që ka pjellë e pjell vazhdimisht deformime të llahtarshme në zinxhirin e pushteteve që burojnë nga fillimisht nga politika, ndonëse perceptohen e konceptohen më pas si të pavarura, si drejtësia apo dhe media. Pa një politikë të pastruar nuk mund të kemi as parlament demokratik, as drejtësi të drejtë, as ekzekutiv institucional e as media që i shërben publikut. Si e komentoni vendimin e qeverisë për heqjen e kazinove elektronike dhe të basteve në qendrat e banuara? A besoni se Rama do t’i rezistojë mafias së lojërave të fatit? Ka një qëndrim deklarativ që duket taksativ nga ana e kryeministrit për mbylljen e të gjithë llojeve të lojërave
të fatit. Janë në të njëjtën gjatësi vale si deklaratat për shëndetësi falas, luftë ndaj krimit, apo bla bla blatë e përhershme propagandistike të Ramës. Si të tilla duhet të merren me rezervë sepse si në të gjitha deklarimet e tij, lepuri i Ramës fle diku në vend tjetër. Fle në interesa miliardëshe dhe klienteliste shumë të mëdha. Në koncesione, afera e të ngjashme me to. Krijimi i situatës monopol që favorizon familjarët e tij, duket qëllimi më i parë dhe që prevalon ndaj “edukimit në distancë” të publikut. Bastet e kazinotë dhe të gjitha lojrat e fatit të tjera kanë dy anë; së pari janë aktivitet tregtar si e drejtë e pamohueshme e çdo biznesi dhe së dyti janë një plagë sociale që duhet kufizuar me ndërhyrje logjike, elegante ekonomike dhe jo me masa ekstreme. Si biznes, largimi i tyre në distanca të arsyeshme ruan një logjikë sociale që lidhet me shkollat apo institucionet e tjera. Mbyllja bie ndesh me konceptin e biznesit. Si plagë sociale e madhe bizhozi nuk mund të shërohet duke e ndaluar. Përkohshmëria e suksesit nuk mund të shitet si rezultat. Në mos këto ekzistentet njerëzit do gjejnë forma alternative që nuk janë të pakta për të shprehur dëshpërimin e tyre por dhe shpresën e tyre në fat. Bixhozi ka qenë një aktivitet galopant dhe në diktaturë ku dënimet për të ishin ekstreme. Bixhozi shërohet me punësim, me mirëqenie e ekonomi të shëndoshë, me krijim shpresash, krijim ambjentesh argëtimi për të gjitha moshat, që tek e fundit ai të mos shihet si mundësia e vetme dhe e fundit ku njerëzit kanë një shkëndijë shprese për të jetuar, bazuar në një algoritëm logjik që dominohet nga emocioni dhe stresi i një jete mizerabël. Sa për mafian do thoja që Rama nuk po i reziston mafias. Rama thjesht po e riformaton mafian sipas parimit kinez turbullo që të pastrohet. Pas mbylljes ai vetë ka pranuar që do ketë rregulla të reja, të cilat me sa duket do të jenë një kostum që do qepet sipas masës së kompanisë që do ketë ekskluzivitetitn në këtë fushë. Dhe kjo kompani e ka nxjerrë tashmë modelin e saj të kostumit në faqen e saj zyrtare, pa pasur drojë fare se Rama mund ta cojë për shpifje në gjykatë. Normal që s’ka si të ndodhe sepse Rama është i zënë aty në cark. PD ka nisur riorganizimet në bazë në kuadër të zgjedhjeve të brendshme, çfarë synohet me këtë proces? A jeni gati për zgjedhje të parakohshme? Riorganizim, rigjallërim, pasurim me elementë e drejtuesë të rinj, vitalë me ambicie e vizionarë, ribashkim kontributesh në vite të njerëzve e brezave historikë të PD, për të pasur një trupë politike të gatshme dhe të aftë për të përballur sfidat politike që jemi duke zhvilluar dhe që kemi përpara. Zgjedhjet e parakohshme që kalojnë nëpërmjet një qeverie antimafia dhe një reforme dekriminalizuese të tyre, mbetet synimi ynë.
OPINION Shkëmbimi i territoreve mes Kosovës dhe Serbisë, spastrim M etnik me tjetër emër Nga Agron Bajrami*
und të lehtësojë rrugën e tyre drejt Bashkimit Europian, por shtetet me etni homogjene janë rrezik për katastrofa. E them nga përvoja e historisë së famijes sime. Ballkani po zien sërish. Këtë herë, shkak janë bërë spekulimet e shumta që Kosova dhe Serbia mund t'u japim fund mosmarrëveshjeve dhe të normalizojnë marrëdhëniet e tyre. Presidenti i Kosovës, Hashim Thaçi dhe homologu i tij serb, Aleksandër Vuçiç thuhet se janë shumë pranë arritjes së një marrëveshjeje, që do të ndihmonte në stabilizimin e Ballkanit, dhe do t'u hapte dyert drejt Bashkimit Europian të dyja shteteve. Bisedimet po ndërmjetësohen nga shefja e politikës së jashtme në Bashkimin Europian, Federica Mogherini. 10 vjet pas shpalljes së Kosovës shtet i pavarur, do të mbyllej kapitulli i fundit i shpërbërjes së Ish-Jogusllavisë. Duket si ironi fati, në të vërtetë. Dy liderët që ishin në kampet kundërshtare në luftën e viteve 1998-1999, ku mbetën të vrarë mijëra civilë kosovarë, dhjetëra mijëra shtëpi u dogjën dhe u shkatërruan, më shumë se një milion njerëz u dëbuan dhe u zhvendosën - dhe që përfundoi vetëm pas ndërhyrjes së NATOs - do t'i sheshonin urrejtjet dhe armiqësitë e tyre për hir të një të ardhmejeje më të mirë për popullin e tyre. Një arritje e madhe më në fund? Përkundrazi, mund të kthehet në një makth. Marrëveshja në fjalë ndonjëherë quhet "korrigjim kufijsh", ose "shkëmbim territoresh". As Thaçi e as Vuçiç nuk kanë dhënë shumë detaje, por duket se marrëveshja do të sillte bashkimin e një pjese të territorit verior të Kosovës, me
një popullsi shumicë serbe, me Serbinë; ndërkohë një pjesë e Serbisë jugore, rajoni i njohur si Lugina e Preshevës, popullsia e të cilit është shumicë shqiptare, do të bashkohej me Kosovën. Ky shkëmbim territoresh do të rezultojë në më pak serbë që jetojnë në Kosovë dhe më pak shqiptarë në Serbi. Të dy vendet do të bëheshin më "të pastra etnikisht". Shumë persona do të duhet të largohen nga shtëpitë e tyre dhe vendet e lindjes. Shkurtimisht, do të kishte një shkëmbim të popullsive, jo vetëm të territoreve. Charles Kupchan, ish-këshilltar i Barack Obama-s dhe tani profesor në Universitetin "Georgetown", e ka përshkruar planin si "spastrim etnik paqësor". Mbështetës për idenë e shkëmbimit të territoreve, ai beson se "pragmatizmi ka nevojë për parim". Lutem që kjo të mos ndodhë. Krijimi i territoreve dhe shteteve etnikisht homogjene (me pak fjalë, çlirimi i pakicave) nuk është një ide e re. Në Kosovë, gjatë gjithë historisë, ka ndodhur shumë herë. Dhe gjithmonë ka lënë plagë të thella që thjesht nuk do të shërohen. Pothuajse çdo shpitar i Kosovës ka histori familjare për ta garantuar këtë. Po ju rrëfej të miat. E para kthehet në vitet e përfundimit të sundimit otoman në Ballkan. Në vitin 1877-1878, familja e nënës sime ishte
në mesin e dhjetëra mijëra shqiptarëve të dëbuar nga shtëpitë e tyre në fshatin Berjan i Poshtëm, që gjendet në Serbinë e sotme jugore. Edhe tani, gjatë takimeve familjare, të afërmit e moshuar kujtojnë historitë e tyre të gjyshërve - për shtëpitë, fushat dhe varrezat që lanë pas. Dëbimi i tyre ishte spastrim etnik, që u bë i pakthyeshëm nga Kongresi i Berlinit i vitit 1878. Një tjetër histori familjare vjen nga gjyshi im i ndjerë. Si fëmijë, shikoja sytë e tij të përlotur dhe dëgjoja zërin e tij të thellë që i dridhej, teksa kujtonte një natë të vitit 1927, kur ai, babai dhe vëllai i tij më i madh duhej të largoheshin nga shtëpia dhe dyqani i tyre në qytetin Pravishtë - tani Eleftheropoli, në Greqinë lindore. Kjo ndodhi si pasojë e një marrëveshjeje greko-turke të Lozanës mbi shkëmbimin e popullsisë. Ai nuk ishte atdheu i tyre, por ishte gjithçka që kishin për të siguruar familjen e tyre në Kosovë. Atyre iu dha vetëm pak minuta kohë për të bërë plaçkat gati, nuk kishte dhunë, gjithçka ishte e qetë, siç do ta përshkruante gjyshi, vite më vonë. Megjithatë, ishte spastrim etnik. Gjithashtu, vetëm pak minuta për t'u larguar iu dha shumë shqiptarëve të Kosovës nga forcat ushtarake dhe të sigurisë serbe, në mars të vitit 1999, kur fushata e spastrimit etnik të Sllobodan Millosheviçit ishte në lëvizje të plotë.
Ishte represive, e dhunshme, e përgjakshme dhe kriminale. Shumë u vranë, shumica u dëbuan. Mbi një milion njerëz u kthyen në refugjatë, përfshirë thuajse të gjithë familjen e nënës sime, pasardhës të atyre që u dëbuan nga Serbia jugore, 120 vjet më parë - siç ishin shumë të afërm nga ana e babait, pasardhës të atyre që duhej të braktisnin dyqanin në Greqinë lindore. Vetë përfundova si refugjat, në Maqedoni. Ne ishim të gjithë viktima të spastrimit etnik, dhe u desh ndërhyrja e NATO-s që ta ndryshonte këtë. Unë nuk mendoj se ata që mbështesin idenë e shkëmbimit të territoreve Kosovë-Serbi nuk janë të vetëdijshëm për rreziqet. Ata injorojnë atë çka është e qartë. Spastrimi etnik është një krim, paqësor ose jo. Përveç se është moralisht i papranueshëm dhe anti-evropian, plani gjithashtu do të shkaktonte paqëndrueshmëri të madhe dhe afatgjatë politike dhe të sigurisë në të gjithë rajonin. Nëse Kosova dhe Serbia lejohen të shkëmbejnë territore dhe njerëz, si mund të mohohet diku tjetër? Shumë komunitete në rajon nuk e pëlqejnë gjendjen në të cilën jetojnë: serbët dhe kroatët në Bosnje, muslimanët në Serbi, shqiptarët në Maqedoni, apo edhe hungarezët në Sllovaki dhe turqit në Qipro. Kjo është arsyeja pse shumë kundërsh-
9 E enjte, 18 TETOR 2018
tojnë "zgjidhjen" e cila duket se po shqyrtohet. Në Kosovë, shkëmbimi i territoreve është refuzuar nga shumica e partive parlamentare, si dhe nga koalicioni qeverisës. Statusi dhe kufijtë e Kosovës rrjedhin nga pavarësia e saj në vitin 2008, bazuar në një plan të propozuar nga ish-presidenti finlandez, Martti Ahtisaari. Kjo zgjidhje u gjet nga gjykata ndërkombëtare e drejtësisë në përputhje me ligjin. Nuk ka asnjë mbështetje për idenë e shkëmbimit të territoreve në mesin e shqiptarëve të Kosovës. Marrëveshja nuk do të ratifikohej nga parlamenti i Kosovës, edhe nëse Presidenti Thaçi do ta nënshkruante atë. Dhe një shumicë e serbëve të Kosovës janë gjithashtu kundër tij, pasi shumë do të përfundonin "në anën e gabuar të kufirit". Marrëveshja e kufirit është gjithashtu e papranueshme për shumë vende perëndimore, veçanërisht për Gjermaninë dhe Mbretërinë e Bashkuar. Angela Merkel e ka bërë të qartë se ajo kundërshton çdo ndryshim kufitar në Ballkan. "Kjo duhet të thuhet përsëri dhe përsëri, sepse herë pas here ka përpjekje për të folur ndoshta për kufijtë dhe ne nuk mund ta bëjmë këtë", paralajmëroi ajo në gusht. Pra, pyetja e vërtetë për BE-në është kjo: përse Brukseli do të do ta mbështeste nocionin e një plani që, kaq thellësisht, kundërshton vlerat europiane, që është kundërshtuar nga kryeqytetet europiane dhe shumica e njerëzve që mund të preken nuk e duan? Federica Mogherini mund dhe duhet të japë disa përgjigje. *Artikulli është botuar në gazetën britanike "The Guardian". Autori është kryeredaktor i gazetës "Koha Ditore" në Prishtinë
NJOFTIM PËR HAPJEN E PROCESIT, PËR SHPREHJEN E INTERESIT, PËR T'U PËRZGJEDHUR SI KANDIDAT QË DO T'I PROPOZOHET KUVENDIT TË SHQIPËRISË PËR T'U ZGJEDHUR NË POZICIONIN KUSHTETUES TË KRYETARIT TË KONTROLLIT TË LARTË TË SHTETIT Presidenti i Republikës, në mbështetje të nenit 162 pika 2 të Kushtetutës, si dhe të neneve 19 pika 2, 20, 21, 23 pika 1/a, të ligjit nr. 154/2014 "Për organizimin dhe funksionimin e Kontrollit të Lartë të Shtetit", duke qenë se mandati 7-vjeçar i qëndrimit në detyrë i z. Bujar Leskaj si Kryetar i Kontrollit të Lartë Shtetit, përfundon më datë 22 dhjetor 2018, si dhe me vullnetin për realizimin e një procesi sa më objektiv e transparent për përzgjedhjen e një kandidature me integritet të lartë moral dhe profesional të përshtatshme për këtë pozicion Kushtetues, ka vendosur: Hapjen e procesit për çdo të interesuar, për të shprehur interesin për të qenë kandidat për pozicionin kushtetues të Kryetarit të Kontrollit të Lartë të Shtetit që do të zgjidhet nga Kuvendi i Shqipërisë me propozim të Presidentit të Republikës. Presidenti i Republikës fton; Çdo person të interesuar që plotëson kushtet dhe kriteret e parashikuara në, Kushtetutën e Republikës së Shqipërisë, nenin 20 të ligjit nr.154/2014 "Për organizimin dhe funksionimin e Kontrollit të Lartë të Shtetit", dhe legjislacionin e brendshëm, që të marrë pjesë në këtë proces të hapur publik, për të shprehur interesin për të qenë kandidat për Kryetar të Kontrollit të Lartë të Shtetit, të paraqesë pranë Institucionit të Presidentit të Republikës dokumentacionin si më poshtë; - Kërkesën për shprehjen e interesit për të qenë kandidat për Kryetar të Kontrollit të Lartë të Shtetit; - Jetëshkrimin në gjuhën shqipe me të dhënat e plota të kontaktit; - Dokumentacionin shoqërues që vërteton përmbushjen e kushteve dhe kriter-
eve për t'u zgjedhur në këtë pozicion, të përcaktuara në nenin 20 të ligjit nr.154/ 2014 "Për organizimin dhe funksionimin e Kontrollit të Lartë të Shtetit". Kërkesa për shprehje interesi dhe dokumentat shoqëruese mund të dorëzohet me postë ose drejtpërsëdrejti në ambjentet e Presidencës, në adresën: Institucioni i Presidentit të Republikës, Blv. "Dëshmorët e Kombit", Nr.1 Tiranë, Kodi Postar 1001. Afati i paraqitjes së shprehjes së interesit, shoqëruar me dokumentacionin e nevojshëm, do të jetë duke filluar nga data 12 tetor 2018 deri më datë 30 tetor 2018. Pas administrimit të dokumentacionit, emrat e personave, të cilët kanë shprehur interesin dhe CV-të e tyre, do të bëhen publike në faqen zyrtare të internetit të Institucionit të Presidentit të Republikës. Kandidatit të përzgjedhur për këtë pozicion kushtetues, do t'i kërkohet paraqitja e dokumentacionit shtesë si më poshtë: - Formularin e vetëdeklarimit të plotësuar dhe nënshkruar sipas përcaktimeve të ligjit nr.138/2015 "Për garantimin e integritetit të personave që zgjidhen, emërohen ose ushtrojnë funksione publike"; - Formularin e aplikimit të plotësuar "Për informim përpara emërimit/zgjedhjes në poste të larta", në përputhje me parashikimet ligjore të nenit 29, të ligjit nr. 45/ 2015 "Për të drejtën e informimit për dokumentet e Ish-sigurimit të shtetit të Republikës Popullore Socialiste të Shqipërisë"; - Vetëdeklarim i aplikantit se nuk ndodhet në kushtet e pengesës ligjore të papajtueshmërisë së funksionit sipas përcaktimeve të nenit 21 pika 1, të ligjit nr.154/ 2014 "Për organizimin dhe funksionimin e Kontrollit të Lartë të Shtetit".
AKTUALITET
10
E enjte, 18 TETOR 2018
Gjykata e Apelit në Tiranë, rrëzoi në seancën e së mërkurës, kërkesën e djalit të deputetit të PS-së për heqjen e masës “arrest me burg”, e dhënë nga Gjykata e Krujës
R
exhep Rraja nuk do të lirohet. Gjykata e Apelit në Tiranë, rrëzoi në seancën e së mërkurës, kërkesën e djalit të deputetit të PS-së për heqjen e masës “arrest me burg”, e dhënë nga Gjykata e Krujës. “Viktima”, tashmë është në rolin e shoqes. Kështu tha dje Xhisiela Maloku, e cila ishte tek Gjykata e Apelit në mbështetje të Rexhepit. Po ashtu Xhisiela tha se me Rrajan kishte kontakte dhe se kishin marrëdhënie të mirë shoqërore. “Erdha për ta mbështetur, për arsye të trafikut arrita vonë. Kjo bëri që mos të isha në gjykatë. Në seancën tjetër do e mbështes. Nuk jam viktimë. S’kam presion. Këtë e kam bërë edhe deklaratë noteriale. Ato që kam thënë në media janë të vërteta, dhe duhet të më besoni. Oficeri i policisë është në azil. S’kam informacione të tjera. Kam kontaktuar me të, kam marrëdhënie të mira. Kemi marrëdhënie shoqërore. Erdha për ta mbështetur në gjykatë”, tha Xhisiela. Përmes avokatit të tij, djali i deputetit kishte paraqitur kërkesën në Apel për lirimin e tij nga paraburgimi. Vetë Rexhep Rraja zgjodhi të mos jetë i pranishëm në seancë dhe njoftoi përmes një letre mospjesmarrjen. “Për arsye personale nuk dëshiroj të marr pjesë në seancë”. Argumentat e avokatit, Ilir Murati, ishin se nuk ka vepër penale për përndjekje apo dhunë ndaj Xhisiela Malokut, siç pretendon Prokuroria. “Kërkoj shfuqizimin e vendimit të Gjykatës së Krujës dhe kërkoj lirimin e menjëhershëm. Kemi një histori rozë që nuk ka të bëjë me veprën penale të përndjekjes. Dëmtimet e shkak-
Apeli lë Rexhepin në burg, Xhisiela: Lirojeni, jemi shokë
tuar te shtetasja Xhisela Maloku nuk përcaktojnë kohën kur është bërë”,-tha avokati. Avokati Murati përdori si argument në seancë edhe deklaratat e fundit të vajzës. “Xhisiela Maloku del përditë në televizione dhe
FOTOLAJM
Përqafimi i çiftit Pas vendimit të Gjykatës së Apelit, disa media publikuna një foto të Xhisiela Malokut dhe të Rexhep Rrajës. Ata shihen teksa dalin nga një hotel në Fushë-Krujë. Në foto duken të dy të rinjtë pranë një makine para hotel “Bocit” pasditen e 19 korrikut, datë ku pretendohet edhe dhunimi i Malokut nga Rraja.
thotë se nuk është përndjekur. Çështja është politizuar dhe ju jeni në presion”. Por i menjëhershëm ka qenë reagimi i relatores së çështjes, gjyqtares Shpresa Beçaj, e cila është shprehur: “Nuk ju lejoj të thoni se jemi në
presion, nuk kemi asnjë presion. Trupi gjykues është i pandikuar nga askush dhe do të shqyrtojë aktet e dosjes”. Por avokati shtoi edhe se: “Presioni politik çoi në arrestimin e Rrajas në 30 shtator, ndërkohë që ngjarja ka ndod-
POLITIZUAR “Xhisiela Maloku del përditë në televizione dhe thotë se nuk është përndjekur. Çështja është politizuar dhe ju jeni në presion”.
JO PRESION “Nuk ju lejoj të thoni se jemi në presion, nuk kemi asnjë presion.Trupi gjykues është i pandikuar nga askush dhe do të shqyrtojë aktet e dosjes”. hur në 23 korrik. Keni pamjet kur dalin nga hoteli kur dalin të përqafuar, arrestimi është i paligjshëm. Nëna e klientit tim është në momentet e fundit të jetës, ndërsa babai i tij ka pësuar aksident.Për shkak të këtyre rrethanave kërkojmë zbutjen e masës së sigurisë”. Qëndrimi i organit të akuzës nuk kishte ndryshuar, duke kërkuar “arrest me burg” ndaj Rexhep Rrajës që u pranua dhe nga gjykata që la në fuqi vendimin e dhënë nga gjykata e shkallës së parë në Krujë. Kërkesa e Rrajës për liri në Apel ishte dorëzuar më 8 tetor, ndërsa hetimet për këtë dosje janë ende të hapura nga prokurorja Mirela Kapo. Rexhep Rraja u arrestua me 30 shtator 2018. Ai akuzohet për përndjekjen e ish-të dashurës së tij Xhisiela Maloku. Por kjo e fundit nga ana tjetër ka deklaruar se me Rexhepin ka pasur vetëm marrëdhënie xhelozie dhe se ai nuk e ka keqtrajtuar.
KËRCËNIMI
Xhisiela: Do padis mediat për shpifje Xhisiela Maloku ka bërë “avokatin” e tij mbrojtës, pavarësisht se ishte denoncimi i saj për përndjekje që e çoi pas hekurave. 25-vjeçarja tha se kishte shkuar në gjykatë për ta mbështetur ish-të dashurin, pasi ishte i pafajshëm. Po ashtu Xhisiela tha se me Rrajan kishte kontakte dhe se kishin marrëdhënie të mirë shoqërore. Si Rama, edhe Xhisiela do të kallëzojë mediat. “Problemet kanë ardhur nga arsye tona. Mediat tani e tutje të më rrinë larg se janë marrë me detajet e mia. Të më rrinë larg se ndryshe do t’ju çoj në prokurori”. Pjesë nga intervista Ju jeni viktimë në këtë proces? Nuk jam viktimë. Nuk jam tërhequr për asnjë lloj presioni. E kam bërë në një deklaratë noteriale. Ato që kam thënë në media janë
të vërtetat e vetme dhe kjo është e vërteta, çfarë doni të aludoni vazhdoni. Pse duhet të të besojmë? Pse duhet të mos më besoni? Oficeri i policisë që flet kundër meje tani është në azil politik.
A e ke takuar Rexhepin pasi është arrestuar? Jo, kam kontaktuar me të kemi marrëdhënie shumë të mira. Po si i ke marrëdhiet shumë të mira ke shkuar në paraburgim ta takosh? Jo por kemi marrëdhënie shoqërore shumë të mira. Këtu kam ardhur për ta mbështetur dhe për të treguar atë që kam thënë në media dhe në gjykatë. Jam shumë e bindur që nuk do kemi më probleme. Problemet kanë ardhur për arsye xhelozie. Kush na siguron që nuk ke më probleme? Mjaftoj unë. Unë jam Xhisiela. Mediave u kam kërkuar të më rrini larg sepse jeni marrë dhe me detajet më të vogla të miat. Tani e tutje kush merret me jetën time personale do ta çoj në prokurori.
AKTUALITET
11
E enjte, 18 TETOR 2018
Ministri i Brendshëm e ka njohur zyrtarin e lartë amerikan me strategjinë e palës shqiptare për të parandaluar ekstremizmin e dhunshëm
Xhafaj-zyrtari amerikan: Vëzhgim i terroristëve dhe i kufirit M
inistri i Brendshëm, Fatmir Xhafaj priti dje Ambasadorin e posaçëm dhe Koordinatorin Kundër Terrorizmit në Departamentin Amerikan të Shtetit, Nathan A. Sales. Ministri Xhafaj falënderoi Sales dhe Qeverinë amerikane për asistencën dhe ekspertizën e dhënë Policisë së Shtetit dhe agjencive ligj zbatuese në fushën e zbatimit të ligjit në Shqipëri. Në fokus të punës së MB-së dhe Policisë së Shtetit janë, përveç të tjerash, edhe çështje të luftës kundër terrorizmit dhe ekstremizmit të dhunshëm, për të cilat është ndërtuar dhe funksionon një marrëdhënie shumë e mirë me partnerët amerikanë. Ministri i Brendshëm e njohu zyrtarin e lartë amerikan me strategjinë e palës shqiptare për të parandaluar ekstremizmin e dhunshëm, përmes një marrëdhënie të re të ndërtuar mes Policisë dhe Komunitetit. Koordinatori Sales tha se terrorizmi si një sfidë globale kërkon përkushtim dhe përgjigje të bashkërenduar e globale. Ai deklaroi se mes dy vendeve ka një marrëdhënie bashkëpunimi të ngushtë në vite, në fushën e zbatimit të ligjit dhe ndjekjeve penale, si dhe mbajtjen nën kontroll të elementëve të dysh-
STRATEGJIA “Ministri i Brendshëm e njohuKROATI zyrtarin e lartë amerikan me strategjinë e palës shqiptare për të parandaluar ekstremizmin e dhunshëm, përmes një marrëdhënie të re të ndërtuar mes Policisë dhe Komunitetit”.
BASHKËPUNIMI “Koordinatori Sales nënvizoi seKROATI bashkëpunimi me Shqipërinë në luftën kundër terrorizmit dhe ekstremizmit të dhunshëm do të shërbejë si një gur themeli për vijimin e kësaj marrëdhënie të ngushtë edhe në të ardhmen”. uar si të përfshirë në luftëra në vende të treta, apo akte terrori. Shqipëria pavarësisht se ka patur një numër të ulët të luftëtarëve të huaj të përfshirë në konflikte jashtë vendit të vet, mbetet sipas përfaqësuesit të DASH, një partner tepër i rëndësishëm në rajon në këtë kuadër.
Gjithashtu në fokus të bisedës ishte menaxhimi dhe siguria e kufirit. Ministri prezantoi arritjet dhe nevojat, sa i takon rritjes së kapaciteteve teknologjike që kanë të bëjnë me mirë administrimin dhe përpunimin e informacionit, veçanërisht të atyre të përfshirë në veprimtari
Ministja e Drejtësisë, Etilda Gjonaj bëri me dije rezultetat e “TaskForcës” antikorrupsion të një jave. Në sitën e kontrollit kanë qenë institucione si Inspektoriati Qëndror Shtetëror i Punës dhe Shërbimeve Shoqërore; Inspektoriati Shtetëror i Punës dhe Shërbimeve Shoqërore dega Durrës ku janë rekomanduar 24 masa disiplinore për punonjësit e këtyre institucioneve, prej të cilave 9 prej tyre janë shkarkime nga puna. Po ashtu janë kallëzuar penalisht edhe 2 punonjës të tjerë. Personat e shkarkuar nga pozicioni janë: 1 Drejtor, 1 inspektor, 3 përgjegjës sektori dhe 4 specialistë pranë Inspektoriatit Qendror Shtetëror të Punës dhe Shërbimeve Shoqërore. Për rastet kur shkeljet e konstatuara janë në kufijtë e veprës penale, Task Forca Antikorrupsion ka kryer kallëzime penale për personat përgjegjës.
shtoi se kontributi i SHBA-ve ka qenë vendimtar në sukseset e arritura. Koordinatori Sales nënvizoi se bashkëpunimi me Shqipërinë në luftën kundër terrorizmit dhe ekstremizmit të dhunshëm do të shërbejë si një gur themeli për vijimin e kësaj marrëdhënie të ngushtë edhe në të ardhmen.
ELBASAN
DURRËS
Gjonaj: 9 të shkarkuar nga puna, 24 gjoba
të paligjshme, nevojën për më shumë asistencë dhe trajnim të dedikuar në këtë fushë, prezantimin e sistemeve të reja dhe çështje të ndërveprimit mes tyre, e gjitha kjo në funksion të parandalimit, identifikimit të individëve me prirje ekstremiste dhe terroriste. Xhafaj
T
re shtetas janë ndaluar pasi akuzohen se ushtronin ndikim te pedagogët e universitetit Aleksandër Xhuvani, Elbasan. Të ndaluarit janë: Skënder Stafa, 46 vjeç, lindur dhe banues në fshatin Precë e poshtme, Njësia Administrative Funar, Bashkia Elbasan. Qamil Murataj,49 vjeç, lindur në Shikaj Kukës dhe banues në Mëzez-Fushë, Njësia Administrative Kasash, Tiranë. Medi Hana, 50-vjeç, lindur dhe banues në Skëndërbe, Njësia Administrative Rrajcë, Bashkia Prrenjas. “Shtetasit e lartpërmendur ndërmjetësonin te pedagogët për të marrë notën kaluese në shkëmbim të vlerës monetare”- informoi policia e Elbasanit. Operacioni policor i koduar “Sezoni” u ndërmor pas një hetimi 2 mujor në bashkëpunim me Prokurorinë Pranë Gjykatës së Shkallës së Parë Elbasan dhe Njësinë e Forcës së Posaçme, Pranë
Provime me lekë, kapen 3 sekserët
Drejtorisë së Përgjithshme të Policisë së Shtetit. Ndalimi i tyre u bë për kryerjen e veprës penale “Ushtrimit të ndikimit
të paligjshëm ndaj personave që ushtrojnë funksione publike“, i parashikuar nga neni 245/2 i Kodit Penal.
CYANMAGENTAYELLOWBLACK
SPECIALE "Top Media" feston 50-vjetorin e ditëlindjes së Tanit, themeluesit"TopChannel"
12 E enjte, 18 TETOR 2018
T
op Media kujtoi dhe festoi 50 vjetorin e ditëlindjes së Tanit, themeluesit të medias më të madhe dhe inovatore në vend. Top Channel nis sezonin e ri televiziv me numrin më të madh të produksioneve televizive në vend, 15 programe të reja krahas atyre tradicionale. Ky sezon është viti i investimeve në teknologji e duke rinovuar veten. Dje është përuruar studio më e re që mban emrin "Nova". Në 50 vjetorin e lindjes së themeluesit të Top Media, Dritan Hoxha, grupi mediatik më i madh në vend festoi edhe nisjen e sezonit të ri televiziv me energji edhe më të mëdha dhe me numrin më të madh të prodhimeve të tij. "16 tetori është dita që përkuj-
tojmë themeluesin e familjes sonë të dytë. Dhe festën për nisjen e një sezoni të ri televiziv. Ky vit përkon me 50 vjetorin e Tanit dhe puna në Top Channel vazhdon me ritmet e tij duke u
rritur, ndaj jemi në studion më të re që i shtohet televizionit dhe me shumë programe të reja që kanë dalë dhe do dalin së shpejti në transmetim. Ky sezon na gjen sërish në punë për të vazhduar të jemi më të mirët dhe kjo falë punës vetëmohuese të secilit prej jush", u shpreh Vjollca Hoxha, Presidente e Top Media. Top Channel rritet dhe investon çdo ditë për të qenë në lartësinë e asaj që shikuesit e medias më të dashur të shqiptarëve dëshirojnë. "Nova", është studioja më e re në Shqipëri që do jetë shtëpia e prodhimeve televizive avangadre për tregun mediatik shqiptar. Top Channel këtë ka bërë gjithmonë dhe nuk do të ndalet.
Janë rreth 15 programe të reja këtë vit ndërsa vijojnë programet tashmë tradicionale duke e bërë Top Channel të pakrahasueshëm me asnjë televizion tjetër në Shqipëri për numrin e madh të prodhimeve të tij. Ky vit në Top Channel do të jetë viti i investimeve. Kompania do të investojë në teknologji duke e rinovuar veten, duke e përmirësuar teknologjinë. Top Media është familje e madhe, grupi mediatik më i madh i vendit, promotor i zhvillimit të medias në Shqipëri. Një mision që i dha krijesës së tij Dritan Hoxha dhe që familja e madhe e Top Media po e vazhdon.
16 Tetori është një ditë për të kujtuar, për të festuar e për të treguar synimet për të ardhmen, të cilat janë ambicioze dhe të vështira, por jo të pamundura per median prodhuese më të madhe të lajmeve dhe programeve politike, investigative dhe argëtuese. "Vitet kanë treguar që Topi është Topi pavarësisht gjithçkaje. Dhe unë ju jam shumë mirënjohëse të gjithë atyre që qëndrojnë besnikë ndaj Top Channel. Të festojmë dhe gëzojmë ashtu sic vetëm stafi ynë e di ta bëjë. Faleminderit dhe shumë suksese për sezonin e ri. Faleminderit!", tha Vjollca Hoxha, Presidente e Top Media.
Kryebashkiaku Erion Veliaj, në turin e dëgjesave me qytetarët e Bashkisë së Tiranës
"Njësia 4 simbol i transformimit të Tiranës" N jësia 4 ishte ndalesa e dytë e turit të dëgjesave me qytetarët e Bashkisë së Tiranës për Buxhetin 2019 dhe bilancin e punës së realizuar në këto 3 vjet. Nga shkolla e re "Ardian Klosi", e cila u ndërtua pikërisht gjatë këtyre 3 viteve, kreu i Bashkisë së Tiranës, Erion Veliaj, theksoi se Njësia 4 është simbol i transformimit që ka pësuar e gjithë Tirana, duke ndjerë më shumë se çdo njësi tjetër investimet e bëra. Kjo jo vetëm sa i përket rehabilitimit të Lumit Tirana, por për të gjitha punët e bëra, duke nisur nga më të vegjlit me çerdhet, kopshtet dhe shkollat, infrastruktura rrugore, ujësjellës etj. Për këtë ai theksoi se çdo qytetar që i besoi votën 3 vite më parë duhet të ndihet krenar. "Janë gjithmonë të sikletshme takimet kur kthehesh në vende ku s'ke mbajtur fjalën, ku s'ke bërë asnjë punë, por duke filluar nga salla ku jemi sot e deri tek rruga që na solli këtu, te mënyra si ka ndyshuar kjo lagje, besoj se
secili që i thotë vetes socialist duhet ta mbajë kokën lart e të ndihet krenar që partia jonë, vota për forcën tone, sjell një transformim të paimagjinueshëm. Ne nuk jemi një forcë që ndryshon gjërat një herë në katër vjet, ne jemi një forcë politike që çdo javë ndryshon diçka. Bregu i Lumit ishte një fjalë fyese; po t'i thoje dikujt je nga
Bregu i Lumit, praktikisht po i thoje, s' ke vlerë, unë s'flas me ty, je pa dinjitet, ik kthehu nga ke ardhur! Sot të thuash Bregu i Lumit është tjetër gjë, kjo është një ndër shkollat më të mira jo në Tiranë, por në Republikë", tha kryebashkiaku Veliaj. Një nga investimet më të mëdha dhe që kanë sjellë një transformim rrënjësor në Njësinë 4
është ai për rehabilitimin e Lumit Tirana dhe zhvendosja e familjeve rome që jetonin aty në banesa komode. "E gjithë kjo zonë ku sot është shkolla përmbytej. Sot jemi dita me natën. Mënyra se si mbaroi në kohë rekord i gjithë transformimi i Lumit të Tiranës, bashkëpunimi që patëm në komunitet, njerëzve u duket si përrallë nga e kaluara, kur para tre vitesh mblidhnim plaçkat në krahë dhe bënim evakuimet. Kur kujtoj ata të partisë së Babales që jepnin konferenca për shtyp, ne duke ndihmuar njerëzit, ata konferencë për shtyp, e thoshin mos të hiqen njerëzit nga Bregu i Lumit. Jo, mor shok, jo, ke të drejtë të banosh dhe ne të kemi çuar në banesë sociale", tha Veliaj. Sa i përket investimeve në sistemin e infrastrukturës arsimore, Veliaj bëri të ditur se pas plotësimit të nevojave më imediate në këtë fazë të parë me çerdhet, kopshtet dhe shkollat, puna do të vijojë më tej. "Kemi parë që lagjja ka nevojë edhe për
shkolla të tjera. Jemi në fazën që po prokurojmë disa shkolla të reja që do t'i shërbejnë edhe komunitetit të Njësisë 8 dhe 4, duke qenë se janë dy njësi administrative kufitare. Në shkollën 'Ardian Klosi' kemi menduar të fusim konceptet e programimit dhe të informatikës. Ne kemi rikonstruktuar 5 kopshte, 4 çerdhe, dy shkolla, dhe kemi ndërtuar shkollën e re "Ardian Klosi". Ajo çfarë është bërë me kopshtet dhe çerdhet në këtë komunitet, por dhe në gjithë Tiranën në këto 3 vite, duhet të na bëjë të gjithëve të ndihemi mirë, se gjenerata që po vjen i ka kushtet më mirë se gjenerata që iku. Bëmë një rehabilitim dhe instalim të sistemit të ngrohjes për shkollën 9-vjeçare "Gjon Buzuku"; rikonstruksion të plotë të shkollës specaile "Luigj Kurakuqi". Ndërkohë, me projektin "Shkolla - qendër komunitare", kemi hapur shkollat "Eqerem Çabej", "Bajram Curri" dhe "Ardian Klosi", ku zhvillohen kurset e basketbollit", deklaroi kreu i Bashkisë.
CYANMAGENTAYELLOWBLACK
SPECIALE
13 E enjte, 18 TETOR 2018 Çelet në Baldushk panairi me gatime dhe prodhime artizanale të punuara nga gratë e vajzat
Veliaj: Tregje për shitjen e produkteve bio në pikat hyrëse të qytetit N
ë pikat hyrëse të kryeqytetit, Bashkia e Tiranës do të ngrejë tregje të posaçme për tregtimin e produkteve bujqësore bio në fundjavë. Nismë e cila u vjen në ndihmë fermerëve të zonës, i jep një dorë ekonomisë lokale dhe sisiplinon shitjen e tyre produkteve. Në panairin e organizuar me gatime, prodhime dhe punime artizanale të punuara nga gratë dhe vajzat e njësisë Baldushk, ku morën pjesë Ministri i Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural, Niko Peleshi, kryetarja e PS për Tiranën, Blerina Gjylameti, kreu i Bashkisë së Tiranës, Erion Veliaj tha se nisma gjeneron ekonominë e zonave përreth qytetit. "Do të shfrytëzojmë të gjitha hyrjet në Tiranë; nëse Dajti dhe Shëngjergji e kanë hyrjen nga Kinostudio, bashkë me njësitë 3 dhe 4 do të ngrejmë një treg për të shtunën dhe të dielën, në një vend që e cakton bashkia, që tregtarët të shesin sa të duan, pa pagesë. Nëse nga Rruga e Elbasanit e ka aksesin Baldushku, Bërzhita, Farka, Petrela, Krraba, atëherë diku në hyrje të rrugës së Elbasanit do të ngrejmë një treg, ku në fundjavë të shiten të gjitha produktet bio. Pra, edhe shesim produktet, edhe nuk shpërndahemi në çdo hyrje pallati, ku sigurisht edhe për banorët është një lloj bezdie", shpjegoi Veliaj. Ai u bëri thirrje qytetarëve që të kontribuojnë duke konsumuar produkte vendase, të cilat ga-
rantojnë cilësi të lartë. "Fshati ka 100 të mira, por ne duam që një produkt të jetë marka e një fshati. Sikur t'i vëmë nga një markë secilit prej fshatrave, realisht kemi bërë diçka të madhe sepse nëse nuk promovojmë gjërat tona, kush do i promovojë ato? Secili prej nesh mund të jetë një agjent marketingu. Nëse përfshihemi në nismat që ka ministria dhe qeveria për zonat rurale, realisht mund të kemi një mrekulli të agroturizmit në Tiranë", nënvizoi ai. Komuna e Baldushkut është një nga zonat që ka përfituar më shumë gjatë këtyre tre viteve, kjo edhe falë ndarjes së re administrative, duke u bashkuar me Bashkinë e Tiranës. Kryebashkiaku Veliaj siguroi ban-
orët se investimet në këtë zonë nuk do të ndalen, pasi krahas rrugës së re që ka përfunduar, do të nisë investimi për ndërtimin e qendrës së komunës, për ta kthyer në atraksion turistik. "Fakti që bashkia ndërtoi rrugën, të cilën komuna me buxhetin e saj s'do ta bënte dot kurrë, fakti që janë bërë disa qendra fshatrash, fakti që disa fshatra i kemi futur te projekti i qeverisë për '100 fshatrat', do të thotë se është rritur vëmendja për zonat rurale. Si bashki, vitin tjetër do të bëjmë gjithë qendrën e komunës, për ta kthyer në pikë turistike, që njerëzit të vijnë në Baldushk", nënvizoi Veliaj. Ministri i Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural, Niko Peleshi, përshëndeti nismat e ndërmarra nga Bashkia e Tiranës për krijimin e tregjeve me qëllim mbështetjen e fermerëve. Peleshi theksoi se modeli i ndërtu-
ar nga Bashkia e Tiranës do të duhet që të replikohet edhe nga njësitë e tjera lokale. "Bashkia e Tiranës ka ndërtuar një model të cilin duhet ta dëgjojnë të gjithë kryetarët e bashkive, në të gjithë Shqipërinë; duke nisur nga një produkt, nga gjeli i detit të këtij
fshati, arriti ta vendosë atë shumë shpejt në qendër të vëmendjes të gjithë Shqipërisë. Kjo do të thotë të ndërtosh marketing, biznes, ekonomi. Sikur t'i kthejmë të gjitha ato në produkte që sjellin të ardhura,
që shiten, të ndërtojmë tregje të reja atje ku ka mundësi, ku ka njerëz, atëherë në fshat, ditë pas ditë, do të arrijmë të ndërtojmë arsyet se pse familjet që jetojnë në fshat nuk duhet të ndihen që kanë bërë një zgjedhje të gabuar, por duhet të ndihen që kanë bërë zgjedhjen e duhur", u shpreh ai. Kryetarja e PS për Tiranën, Blerina Gjylameti, tha se gratë kanë një rol të veçantë në zhvillimin e shoqërisë dhe kontributi i tyre në zonat rurale është faktor kyç në rritjen e mirëqenies dhe ekonomisë së një vendi. Ajo vlerësoi mbështetjen maksimale që Bashkia dhe Ministria e Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural kanë dhënë për promovimin e produkteve të zonës dhe të grave. "Kemi marrë mbështetjen maksimale, qoftë të Bashkisë dhe të Ministrisë së Bujqësisë, për të promovuar të gjitha produktet e zonave dhe mbi të gjitha në mënyrë të veçantë të grave. Kur i promovojmë këto dhe i shesim, e nga tjetër arrijmë të kemi edhe mbështetjen e Ministrisë së Bujqësisë për pjesën e prodhimit, paketimit, arrijmë të sigurojmë të ardhura më shumë për familjet tona dhe mbi të gjitha të investojmë për familjet tona", deklaroi Gjylameti.
AKTUALITET
14
E enjte, 18 TETOR 2018
Kushdo që dhunohet fizikisht dhe emocionalisht, Policia e Shtetit bën thirrje se duhet të telefonojë në numrin pa pagesë 112, për të marrë ndihmën e nevojshme
N
ga muret e shtëpisë deri te përgjakja e rrugëve, dhuna në familje është kthyer në një shqetësim në rritje. “Mos hesht. Dhuna është krim”. Ky është apeli sensibilizues i vendosur në Policinë e Shtetit për çdo femër apo edhe mashkull që dhunohet në familje. Kushdo që dhunohet fizikisht dhe emocionalisht mund të telefonojë në numrin pa pagesë 112. Pavarësisht vështirësisë së matjes së saj, të dhënat e raportuara nga Drejtoria e Përgjithshme e Policisë dhe të publikuara nga INSTAT, tregojnë se gjatë viteve 20132017 ka një rritje të numrit të raportimeve për dhunën në familje. Gratë janë viktimat më të shpeshta të dhunës në familje. Gjatë 2017-s, për çdo 10 mijë gra numëroheshin 22.7 gra të dhunuara në rang kombëtar. Po cilët janë qarqet ku dhuna ndaj grave është më e lartë dhe ku më e ulët (së paku sipas raportimeve)? Durrsakët njihen si indiferentë por Qarku i Durrësit ka normën më të lartë të grave të dhunuara. Sipas të dhënave të INSTAT për çdo 10 mijë gra në Durrës kishte 32 gra të dhunuara, apo rreth 11 gra më shumë se mesatarja kombëtare. Qarku i Durrësit është i përbërë nga 3 bashki të mëdha: Durrës, Shijak dhe Krujë. Qarku i Vlorës ndjek Durrësin për dhunën ndaj grave. Referuar INSTAT-it në Vjetarin Statistikor Rajonal për çdo 10 mijë banore gra në Vlorë
Dhuna ndaj grave, Durrësi kryeson listën por “zbutet” Veriu
N
"Duke nisur që nga shkaqet ekonomike e duke vazhduKROATI ar me shëndetin mendor dhe depersonalizimin kur hasim në vështirësi. Depersonalizimi sjell dhunën në familje. Ka edhe nga ata që mendojnë se të rrahin për të mirën tënde".
RAPORTI "Durrsakët njihen si indiferentë por Qarku i Durrësit ka KROATI normën më të lartë të grave të dhunuara. Dibra dhe Kukësi janë qarqet që kanë nivele të ulëta të dhunës ndaj grave me përkatësisht 8.2 dhe 7.6 gra për 10 mijë banore gra të këtyre qarqeve".
kishte 26.6 gra të dhunuar në 2017-n. Në kryeqytet, ku dhe mundësia për ta raportuar dhunën është më e lartë, numri i grave të dhunuara për çdo 10 mijë banore gra ishte 26.3, rreth 4 gra më shumë se mesatarja e vendit. Mbi mesataren kombëtare të dhunës ndaj grave renditen dhe qarku i Beratit me 25.4 gra të dhunuara për 10 mijë banore
gra, Korça me 23.8 gra, dhe Lezha me 23.1. Më pas nën mesataren renditen qarku i Gjirokastrës me 22 gra për 10 mijë banore gra të atij qarku, Fieri me 19.2, Elbasani me 17.1 dhe Shkodra me 15. Por cilët janë qarqet me nivelin më të ulët? Dibra dhe Kukësi janë qarqet që kanë nivele të ulëta të dhunës ndaj grave me përkatësisht 8.2 dhe 7.6 gra për 10 mijë banore gra të
këtyre qarqeve. Në krahasim me mesataren kombëtare në Dibër ka 14 gra të dhunuara më pak, ndërsa në Kukës, i cili ka dhe nivelin më të ulët në vend, ka rreth 15 gra më pak. Profesoresha Arjana Muçaj, gjtihashtu psikologe në gjykatë, përveç shqetësimit për fëmijët, që sipas saj rrezikojnë të adaptojnë të njëjtin model kur të rriten, Arjana Muçaj flet edhe për
39-vjeçari u kap me armë në lokal
referuan Prokurorisë së Rrethit Gjyqësor Shkodër për veprën penale “Mbajtja pa leje dhe prodhimi
i armëve, armëve shpërthyese dhe i municionit”, parashikuar nga neni 278 i Kodit Penal.
shkaqet se përse dhunohen gratë në Shqipëri. “Duke nisur që nga shkaqet ekonomike e duke vazhduar me shëndetin mendor dhe depersonalizimin kur hasim në vështirësi. Depersonalizimi sjell dhunën në familje. Ka edhe nga ata që mendojnë se të rrahin për të mirën tënde”, shpjegon Muçaj. Përveç Urdhrit të Mbrojtjes shtohet edhe Urdhri Paraprak i Mbrojtjes së Menjëhershme. Është vënë re se 24 apo 48 orët e para nga momenti kur një grua paraqitej në polici për të kërkuar mbrojtjen e shtetit e deri te lëshimi nga gjykata i këtij urdhri, ishte harku kohor brenda të cilit regjistroheshin edhe ngjarjet më të rënda.
STËRVITJA
SHKODËR
ë vijim të kontrolleve të befasishme në lokale, ambiente dhe në akset rrugore për kapjen e personave që qarkullojnë me armë zjarri apo të ftohta si dhe për kapjen e personave në kërkim, policia e Shkodrës ka arrestuar një 39-vjeçar për armëmbajtje pa leje. Blerim Beqiri, banues në fshatin Oblikë, Shkodër, u arrestua gjatë një kontrolli të befasishme në një lokal, pasi policia i gjeti në trup një armë zjarri pistoletë të mbushur me fishek në fole. Gjithashtu gjatë kontrollit në banesën e 39-vjeçarit Policia gjeti dhe 370 fishekë luftarakë model 56. Materialet iu
SHKAQET
Vendin e tretë kanë zënë komandot shqiptarë, mes 137 skuadrave patrulluese dhe më shumë se 1000 trupave pjesëmarrëse në stërvitjen ndërkombëtare ‘’CambrianPatrol’’ në Mbretërinë e Bashkuar. Stërvitja “Cambrian Patrol” në të cilën marrin pjesë trupa nga 37 vende të botës, zhvillohet çdo vit në Black Mountains, Uells. Trupave pjesëmarrëse në stërvitje u duhet të marshojnë rreth 65 km, të ngarkuar me armatim e pajime, në një terren sa të panjohur aq edhe të ashpër. Elementë ekstremë të kësaj stërvitjeje vlerësohen si një një provë e udhëheqjeje, vetëdisiplinë, guximi, qëndrueshmërie fizike
Komandot, të tretët në “Cambrian Patrol”
dhe vendosmërie. Këtë vit skuadra e trupave shqiptare, përbërë nga batalioni Komando, u rendit në vendin e tretë, duke fituar
edhe medaljen e bronzit. Në stërvitjen Cambrian Patrol 2018, mori pjesë edhe një skuadër nga Forca e Sigurisë së Kosovës.
AKTUALITET
15
E enjte, 18 TETOR 2018
Në ditën Botërore për eleminimin e varfërisë, Ministrja e Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale, Ogerta Manastirliu vizitoi një familje që ka dalë nga skema e ndihmës ekonomike
“Riintegrimi i familjeve në nevojë përmes aftësimit profesional dhe punësimit është në fokus të politikave sociale të Qeverisë, për zbutjen e varfërise dhe rritjen e mirëqënies së familjeve”. Në ditën Botërore për eleminimin e varfërisë, Ministrja e Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale, Ogerta Manastirliu vizitoi një familje që ka dalë nga skema e ndihmës ekonomike dhe është integruar përmes punësimit. Kozeta Kruja është një grua kryefamiljare me 4 fëmijë, e cila për shumë vite ka përfituar nga skema e ndihmës ekonomike, ndërsa nga muaji Shtator, ajo është punësuar nëpërmjet zyrave të punësimit. “Skema e ndihmës ekonomike sigurisht është një skemë mbrojteje për familjet në nevojë por ne jemi të orientuar drejt punësimit, si mënyra më e mirë për të zbutur varfërinë dhe për të rritur mirëqënien e familjeve”, tha Manastirliu. Duke theksuar përparësinë për gratë kryefamiljare, Manastirliu tha se do të jenë në fokus të politikave sociale, edhe sa i takon skemës së ndihmës ekonomike. Skema e re e ndihmës ekonomike është një skemë aktive riintegrimi, nëpërmjet krijimit të mundësive për punësim, duke rritur përfshirjen në politikat aktive të tregut të punës të përfituesve të skemës së ndihmës ekonomike. Politika e qeverisë për zbutjen e varfërisë, është e orientuar drejt punësimit.
Dita kundër varfërisë, Manastirliu: Riintegrim përmes punësimit
Gjatë periudhës janar-gusht janë trajtuar nga Zyrat e Punës 14,000 persona, nga të cilët janë punësuar 2,475 individë. Kanë marrë pjesë në kurset e formim-
it profesional 427 persona, ishpërfitues të skemës së ndihmës ekonomike, të cilët gjithashtu marrin dhe para cash ne masën sa 50% të pagesës së papunë-
sisë, për ndjekjen e kurseve të formimit profesional. Sipas Kombeve të Bashkuara, 17 tetori i çdo viti shënon Ditën Ndërkombëtare për Zhdukjen
PUNËSIMI “Skema e ndihmës ekonomike sigurisht është një skemë KROATI mbrojteje për familjet në nevojë por ne jemi të orientuar drejt punësimit, si mënyra më e mirë për të zbutur varfërinë dhe për të rritur mirëqënien e familjeve”.
17 TETORI “Sipas Kombeve të Bashkuara, 17 tetori i çdo viti shënon Ditën KROATI Ndërkombëtare për Zhdukjen e Varfërisë. Që prej vitit 1993, ndërgjegjëson njerëzit për nevojën e zhdukjes së varfërisë në mbarë botën dhe veçanërisht në vendet në zhvillim”.
e Varfërisë. Që prej vitit 1993, ndërgjegjëson njerëzit për nevojën e zhdukjes së varfërisë në mbarë botën dhe veçanërisht në vendet në zhvillim. Organizata të ndryshme joqeveritare dhe komunitetet e bamirësisë mbështesin këtë ditë duke u bërë thirrje drejtuesve dhe qeveritarëve që në agjendën e tyre lufta kundër varfërisë të ketë prioritet. Në 17 tetor të vitit 1987, më shumë se 100 mijë persona u mblodhën në Paris për të nderuar viktimat e varfërisë ekstreme, dhunës dhe urisë. Që prej atij momenti individë dhe organizatat në mbarë botën e shikonin 17 Tetorin si një ditë ku mund të rikujtonin përkushtimin e tyre për t’i dhënë fund varfërisë. Dhe pse 17 tetori u njoh si ditë zyrtare në vitin 1993, në shumë vende të tjera rreth botës kjo ditë përkujtohet që nga viti 1987.
DROPULL
FIER
Të varfër në mes të qytetit Fshatrat pa urë, i mori lumi
N
ë një pallat në lagjen “8 Shkurti” në Fier, jeton mes mjerimit dhe skamjes një familje me 5 anëtarë. Dy fëmijë me probleme te shëndetit mendor, një shtëpi pa ujë dhe pa drita, të cilat u janë ndërprerë sepse nuk i kanë paguar, e bëjnë kryefamiljaren e dëshpëruar të kërkojë ndihmë. 24 mijë lekët e kempit të fëmijëve të sëmurë dhe 3 mijë lekët e ndihmës ekonomike nuk i dalin për të mbijetuar: “Dua ndihmë për djalin e paralizuar. E shtyj me të lypur dhe duke mbledhur kanaçe”. Kryefamiljarja nuk është e vetmja që kërkon ndërhyrjen intistucionale. Përveç mëshirës që i ofrojnë banorët e pallatit kërkojnë edhe një zgjidhje për familjen, ku
E
mungesa e ujit dhe energjisë krijon probleme higjene që, siç shprehen fqinjët jashtë kamerave, ka krijuar shqetësime në komunitet. Dje Ministrja e
Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale, Ogerta Manastirliu vizitoi një familje që ka dalë nga skema e ndihmës ekonomike dhe është integruar përmes punësimi.
vetmja urë që i lidhte fshatrat me aksin kryesor u shkatërrua nga prurjet e lumit. Po flasim për fshatrat Llongo dhe Koshovicë në Bashkinë e Dropullit, të cilët janë ende të izoluar pas përmbytjeve të dhjetorit të kaluar. Rreth 200 banorë që jetojnë në të dy fshatrat malorë buzë kufirit me Greqinë kanë pamundësi transporti për të sëmurët dhe për të siguruar ushqime. Në të dy fshatrat jetojnë vetëm pensionistë. 77-vjeçarja Polikseni ka zbritur me këmbë deri te rrënojat e urës: “Unë kam lindur, kam jetuar dhe do tw vdes në Llongo. Edhe në dimër këtu do tw qëndroj. Nëse nuk e bëjnë këtë urë, jeta jonë është në dorë të fatit. Nëse nuk e bëjnë dot,
të na mbledhin e të na strehojnë diku sa të mbarojnë shirat. Askush nuk po pyet për njerëzit”. Kjo është situata më e vështirë që moti
i keq ka shkaktuar ndonjëherë në këtë zonë për dekada dhe ende shumica e dëmeve të shkaktuara janë të pariparuara.
FORUM
Av. Dr. Etlon Peppo
N
ë ditët e sotme, veprimtaria e bi znesit është rritur dhe zgjeruar në mënyrë të vazhdueshme. Për këtë arsye, si dhe bazuar në zhvillimin me hapa galopantë të teknologjisë dhe rrjeteve të komunikimit online, bizneset po i kushtojnë gjithnjë e më shumë vëmendje politikave të marketing-ut dhe reklamimit të mallrave apo shërbimeve të tyre. Në këtë kontekst, bizneset investojnë shuma monetare të konsiderueshme për të promovuar dhe reklamuar mallrat/ shërbimet e tyre në treg. Në përgjithësi, shumë biznese kanë krijuar dhe përdorin shenjat e tyre dalluese gjatë ushtrimit të veprimtarisë tregtare për të mundësuar identifikimin e mallrave apo shërbimeve të tyre nga ato të konkurrentëve të tjerë. Këto shenja shërbejnë edhe si një "pasaportë" tregtare për origjinën e mallrave apo shërbimeve të një personi (juridik ose fizik) në momentin e regjistrimit të tyre si markë tregtare. Çdo ditë, ne ndeshemi me një numër shumë të madh markash tregtare kudo në rrugë, dyqane, televizor apo internet. Vendimet e konsumatorëve mbi blerjen e mallarve apo përzgjedhjen e shërbimeve ndikohen në të shumtën e rasteve nga marka tregtare dhe reputacioni i saj. Për këtë arsye, është shumë e rendësishme për të gjithë njerëzit e biznesit që të kuptojnë rendësinë që mbart marka tregtare për suksesin dhe veprimtarinë e tyre tregtare. Por, çfarë është në vetvete marka tregtare dhe cilat janë avantazhet që rrjedhin nga regjistrimi i saj? Çdo shenjë, duke përfshirë këtu fjalët, emrat personalë, figurat, numrat, format e mallrave apo paketimet e tyre, mund të përbëjë një markë tregtare. Madje, edhe tingujt mund të regjistrohen si markë tregtare në rast se ato përmbushin dy kushtet e nevojshme të kërkuara nga ligji për regjistrimin e një shenje si markë tregtare: 1- Shenja duhet të jetë e aftë të dallojë mallrat apo shërbimet e një personi fizik apo juridik nga ato të një personi tjetër fizik apo juridik; 2- Shenja duhet të jetë e aftë të përfaqësohet në regjistrin e markave tregtare që t'i mundësojë autoriteteve kompetente dhe publikut të përcaktojë qartë e saktë objektin e mbrojtjes që i njihet pronarit të saj. Në këtë kuptim, si dhe bazuar edhe në legjislacionin në fuqi për pronësinë industriale në Republikën e Shqipërisë, funksioni kryesor i një marke tregtare konsiston në identifikimin dhe dallimin e origjinës tregtare të mallrave ose shërbimeve të një personi fizik/juridik nga mallrat ose shërbimet e një personi fizik/juridik tjetër. Konsumatorët, duke u nisur nga marka tregtare që mbajnë ose përfaqësojnë mallrat/shërbimet, bëjnë të mundur edhe identifikimin e origjinës tregtare të tyre. Si rrjedhojë, mallrat/shërbimet që mbajnë një markë mundësojnë që konsumatori të blejë mallra apo të sigurojë shërbime të caktuara duke menduar e besuar se këto mallra/shërbime i përkasin një biznesi/subjekti tregtar të caktuar. Pra, marka tregtare shërben së pari si një shenjë dalluese dhe identifikuese e një biznesi përmes së cilës ky i fundit arrin të dallohet në rradhët e publikut dhe konsumatorëve nga shoqëritë/bizneset dhe markat e tjera që janë në treg. Bashkëlidhja që konsumatorët i bëjnë markës tregtare me emrin e biznesit, forcon më tej
16 E enjte, 18 TETOR 2018
Përse bizneset shqiptare duhet të regjistrojnë shenjat e tyre dalluese si marka tregtare? sigurinë dhe bindjen e tyre rreth cilësisë së mallrave apo shërbimeve. Në këtë drejtim, edhe kostot financiare të biznesit për zhvillimin e politikave të marketing-ut do të reduktoheshin më tej në rast se marka tregtare e një biznesi do të fitonte besim dhe sukses në rradhët e konsumatorëve. Në vijim për sa më sipër, markat tregtare mund të regjistrohen në forma dhe lloje të ndryshme, të tilla si: marka fjalë (marka që përbëhen ekskluzivisht nga fjalë, shkronja, numra, karaktere standarte apo çdo kombinim i tyre), marka figurë (marka që përbëhen nga karaktere jo-standarte, figura, paraqitje fjalësh të stilizuara, paraqitje grafike ose një kombinim të elementëve fjalë dhe figurë), marka formë (marka që përbëhen nga ose tregojnë një formë tridimensionale, duke përfshirë kuti, paketime, vetë produktin ose pamjen e tyre), marka të pozicionit (marka që tregojnë mënyrën specifike sipas së cilës marka vendoset ose ngjitet në produktet përkatëse), marka me elementë përsëritës (marka që përbëhen ekskluzivisht nga një grup elementësh që përsëriten në mënyrë të rregullt), marka ngjyrë (marka që konsistojnë në një ngjyrë ose kombinim ngjyrash të caktuar), etj.. Natyrisht, jo çdo shenjë mund të regjistrohet si markë tregtare. Në këtë drejtim, ligji parashikon një seri shkaqesh absolute dhe relative mbi të cilat mund të refuzohet aplikimi për regjistrim i një marke apo mbi të cilat mund të kërkohet shfuqizimi i një marke tregtare të regjistruar. Në periudhën e sotme të globalizmit dhe zhvillimit të vrullshëm të rrjeteve sociale dhe tregtisë elektronike, nuk do të ishte e nevojshme investimi i shumave monetare të konsiderueshme për të promovuar produktet apo shërbimet e një shoqërie tregtare. Në rast se një markë tregtare do të fitonte një popullaritet të caktuar në rradhët e publikut, do të ishte e mjaftueshme reklamimi i produkteve/shërbimeve me këtë markë në rrjetet sociale apo faqet e web-it duke qenë se konsumatorët do të bashkëlidhnin në mënyrë të drejtpërdrejtë markën tregtare në fjalë me shoqërinë prodhuese të produkteve apo ofruese të shërbimeve. Në këtë kontekst, marka tregtare përbën një aset dhe vlerë të çmuar për çdo biznes. Për këtë arsye, të gjithë shoqëritë e huaja i kushtojnë një rendësi të veçantë të drejtave të pronësisë industriale në momentin e themelimit apo shitjes së shoqërisë, ashtu si edhe në rastet e tjera të bashkimit/përthithjes/shkrirjes së shoqërive tregtare. Rëndësia e regjistrimit të markave tregtare është rritur gjithnjë e më shumë edhe në vendin tonë, ku numri i aplikimeve për regjistrim marke tregtare gjatë vitit të fundit (viti 2017) ka kaluar shifrën e një mijë aplikimeve kombëtare. Po ku depozitohen kërkesat/aplikimet për regjistrim marke? Aplikimet për regjistrimin e markave tregtare, ashtu si edhe aplikimet për regjistrimin e patentave të shpikjeve, disenjove industriale apo treguesve gjeografikë, depozitohen pranë Drejtorisë së Përgjithshme të Pronësisë Industriale si institucioni shtetëror përgjegjës që siguron dhënien dhe mbrojtjen e objekteve të pronësisë industriale në Republikën e Shqipërisë. Gjithësesi, regjistrimi i markave tregtare nuk përbën një fenomen të ri për vendin
tonë. Regjistrimet e para të markave tregtare datojnë që me fillimin e ekzistencës së shtetit të pavarur shqiptar. Certifikata e parë e regjistrimit të një marke tregtare në Shqipëri është lëshuar më datë 16 Prill 1920 për markën kombëtare "HOBDARI" (fabrika e famshme e prodhimit të sapunëve). Pas instalimit të regjimit komunist, procesi i regjistrimit të markave tregtare u ndërpre së bashku me mohimin e pronës private dhe të drejtave të tjera pronësore për shtetasit shqiptarë. Megjithatë, markat tregtare e huaja vazhduan të regjistroheshin rregullisht në Republikën e Shqipërisë edhe gjatë periudhës së komunizmit si pasojë e një vendimi të marrë nga qeveria shqiptare e asaj kohe. Kështu, prej vitit 1957, pranë Dhomës së Tregtisë së Shqipërisë u krijua dhe ka funksionuar Zyra për Regjistrimin e Markave Tregtare. Pas viteve 90', veprimtaria e Dhomës së Tregtisë i kaloi ligjërisht Zyrës së Patentave dhe Markave, e cila tashmë është shndërruar në një institucion publik të mirëfilltë dhe të specializuar nën varësinë e Ministrisë së Financave dhe Ekonomisë: Drejtoria e Përgjithshme e Pronësisë Industriale. Po si realizohet mbrojtja e markave tregtare? Çfarë hapash duhet të ndërmarrë një biznes për regjistrimin e shenjës së tij dalluese si markë tregtare? Markat tregtare mbrohen nëpërmjet regjistrimit të tyre pranë Drejtorisë së Përgjithshme të Pronësisë Industriale. Një markë tregtare aplikohet dhe regjistrohet për një ose disa mallra dhe/ose shërbime të caktuara bazuar në Klasifikimin e Nicës, i cili përbën edhe klasifikimin ndërkombëtar të mallrave dhe shërbimeve që zbatohet në funksion të regjistrimit të markave tregtare. Ky klasifikim i ndan, grupon dhe kategorizon mallrat dhe shërbimet në 45 klasa të ndryshme në varësi të llojit, natyrës dhe funksionit të tyre. Në rast të regjistrimit të markës tregtare, cilat janë avantazhet konkrete dhe përfitimet që sjell regjistrimi për pronarin e saj? Së pari, pronari i një marke tregtare të regjistruar gëzon të drejtën ekskluzive të përdorimit të markës, ashtu si edhe njëherazi të ndalojë persona të tjerë që të përdorin në mënyrë të pa-autorizuar gjatë ushtrimit të veprimtarisë së tyre tregtare një shenjë të njëjtë ose të ngjashme me markën e tij për mallra apo shërbime të njëjta ose të ngjashme me ato për të cilat është regjistruar marka e tij. Për më tepër, pronari i një marke tregtare me reputacion të lartë si p.sh. Coca-Cola,
Nike, Adidas, Apple, Armani, Versace, etj.. gëzon të drejtën të ndalojë përdorimin e pa-autorizuar të një shenje të njëjtë apo të ngjashme me markën e tij, edhe në rast se mallrat apo shërbimet përkatëse nuk janë të ngjashme ose të njëjta me mallrat/shërbimet për të cilat është regjistruar marka e tij. Në këtë kuptim, një markë tregtare e regjistruar dhe me reputacion në Republikën e Shqipërisë, mbrohet nga çdo shenjë tjetër e njëjtë ose e ngjashme me të që përdoret pa shkak të arsyeshëm, realizon përfitim të padrejtë ose dëmton natyrën dalluese/ermin e mirë të markës. E shpjeguar më thjeshtë, askush nuk mund të prodhojë produkte farmaceutike apo vajra industriale nën emrin apo shenjën "Coca-Cola" (ose çdo shenjë tjetër të ngjashme me të), pavarësisht faktit se marka tregtare e mirënjohur "CocaCola" është regjistruar nga shoqëria "The Coca-Cola Company" për pije jo-alkoolike. Bazuar në legjislacionin për pronësinë industriale, pronari i një marke tregtare të regjistruar gëzon gjithashtu të drejtat e mëposhtme: - Të ndalojë vendosjen e shenjave të tilla tek mallrat ose ambalazhet e mallrave; - Të ndalojë hedhjen në treg të mallrave dhe ofrimin e tyre për shitje duke përdorur këto shenja, ashtu si edhe krijimin dhe mbajtjen e rezervave për këto qëllime; - Të ndalojë ofrimin e shërbimeve duke përdorur shenja të tilla; - Të ndalojë importimin ose eksportimin e mallrave duke përdorur shenja të tilla; - Të ndalojë përdorimin e shenjave të tilla në veprimtari tregtare, reklamime ose publicitete. Natyrisht, marka tregtare nuk i jep të drejtën pronarit të saj që të ndalojë përdorimin e markës për produkte të hedhura në qarkullimin civil brenda territorit të Republikës së Shqipërisë me pëlqimin e tij. Gjithashtu, për të ruajtur vlefshmërinë e markës tregtare, pronari i saj duhet detyrimisht të përdorë markën për ato mallra/ shërbime për të cilat ajo është regjistruar, përveç rasteve kur ekzistojnë shkaqe të arsyeshme për mospërdorimin e saj. Në rast të mospërdorimit të markës për një periudhë të pandërprerë 5-vjeçare, ajo mund të bëhet objekt i kërkesave për zhvlerësim dhe regjistrimi i saj të zhvlerësohet. Një tjetër avantazh që sjell regjistrimi i markës tregtare është fakti se një markë
tregtare e regjistruar mund të licensohet nga pronari i saj për një pjesë ose për të gjthë mallrat/shërbimet e regjistruara. Në këtë rast, kontrata e licensës (ekskluzive ose jo-ekskluzive) nënshkruhet nga të dyja palët dhe duhet të depozitohet pranë Drejtorisë së Përgjithshme të Pronësisë Industriale. Për më tepër, pronari i një marke të licensuar mund të përdorë të gjithë të drejtat që rrjedhin nga regjistrimi i markës kundrejt të licensuarit që shkel kushtet e përcaktuara në kontratën e licensës. Regjistrimi i të drejtës së pengut mbi një markë tregtare përbën një tjetër përiftim në favor të pronarit të markës. Si rezultat i ndryshimeve të fundit ligjore, marka tregtare e regjistruar mund të sigurohet ose të jetë objekt mbi të cilin mund të vendoset pengu. Kontrata e vendosjes së pengut mbi një markë tregtare regjistrohet gjithashtu në regjistrin e markave tregtare që administrohet nga Drejtoria e Përgjithshme e Pronësisë Industriale. Së fundmi, pronari i një marke tregtare të regjistruar gëzon të drejtën të ngrejë padi në gjykatë (gjykata kompetente për shqyrtimin e konflikteve dhe mosmarrëveshjeve që rrjedhin nga të drejtat e pronësisë industriale është Gjykata e Rrethit Gjyqësor Tiranë) për shkelje të të drejtave lidhur me çdo përdorim, kufizim, imitim ose bashkëshoqërim të paautorizuar të markës së tij, si dhe çdo veprim tjetër që cënon të drejtat e pronarit. Në vijim të ushtrimit të të drejtës për t'iu drejtuar gjykatës, pronari i një marke tregtare ka të drejtë të kërkojë marrjen e masave të tilla si: - Ndalimi i mallrave/shërbimeve që shkelin të drejtat e tij; - Heqja ose bllokimi nga qarkullimi civil i materialeve, pajisjeve dhe mjeteve që përdoren për krijimin apo prodhimin e mallrave/shërbimeve që shkelin të drejtat e tij; - Shkatërrimi i mallrave të falsifikuara; - Publikimi i vendimit të gjykatës në median publike me shpenzimet e shkelësit; - Shpërblimi i demit (dëmi i pësuar + fitimi i munguar). Marka tregtare e regjistruar mbrohet për një afat 10-vjeçar duke filluar nga data e depozitimit të aplikimit për markë, por mund të ripërtërihet pafundësisht për periudha 10-vjeçare nga ana e pronarit të saj. Pra, marka tregtare përbën në vetvete një pronë që mbetet gjithnjë e vlefshme duke sjellur rrjedhimisht edhe një seri tagresh dhe të drejtash të pakufizuara në kohë. Në këtë mënyrë, duke pasur pararsysh vlerën që mbart regjistrimi i një marke tregtare për pronarin e saj, ashtu si dhe duke konsideruar të gjithë avantazhet dhe përfitimet që sjell procesi i regjistrimit të markës, do të këshilloja të gjithë pronarët, titullarët apo administratorët e bizneseve shqiptare që të aplikojnë dhe regjistrojnë markat e tyre pranë Drejtorisë së Përgjithshme të Pronësisë Industriale në mënyrë që të përfitojnë mbrojtje dhe siguri ligjore kundër çdo shkeljeje të mundshme në të ardhmen. Marka tregtare duhet të konsiderohet gjithnjë si një aset dhe investim i domodoshëm për t'u kryer nga subjektet tregtare, pasi ajo luan një rol kryesor në suksesin e një biznesi dhe identifikimin e "origjinës tregtare" të mallrave apo shërbimeve të tij.
KULTURE
17 E enjte, 18 TETOR 2018
Urat lidhëse, ekspozitë e piktorëve shqiptarë të formuar në Itali
V
eprat e artistëve shqiptarë të formuar në Itali u ekspozuan dje në një mënyrë mjaft të veçantë pranë Rezidencës së Ambasadorit të Italisë në Tiranë. E titulluar "Vizion Kufijsh" kjo ekspozitë vjen për publikun si urë komunikimi mes dy vendeve të cilat lidhen ngushtë me njëri-tjetrin përmes kulturës.
Kjo ekspozitë vjen në kuadër të edicionit të 18-të të Javës së Gjuhës Italiane në Botë, e cila zhvillohet nga datat 15-21 tetor që këtë vit fokusohet mbi temën "Gjuha italiane dhe rrjeti si argument aktual për të hulumtuar mbi lidhjet dhe ndikimet e teknologjisë me gjuhën". Në konferencën për shtyp të organizuar në mjediset e Rezidencës së Ambasadorit të Italisë ishin të pranishëm Ambasadori Alberto Cutillo dhe kuratori i ekspozitës Artan Shabani. "Konceptimi i kësaj ekspozite vjen si lidhje mes dy fjalëve arti dhe gjuha. Kjo rezidencë do të shërbejë si muze për publikun shqiptar ku do të shohë artin shqiptar me artistë të formuar në Itali dhe do gjej copa arti që bashkojnë dy vendet", tha ambasadori Cutillo. Në një pronocim për Agjencinë Telegrafike Shqiptare kuratori i ekspozitës Artan Shabani u shpreh se kjo është një ekspozitë e rëndësishme dhe jo vetëm e pëlqyeshme. "Janë 42 vepra nga artistë që kanë studiuar në shkollat italiane në Romë, Firence, Milano. Artistët janë të shumtë
Sallë e re dixhitalizimi në drejtorinë e Përgjithshme të Arkivave
S
alla e re e studimit, dixhitalizim "on demand", marrje e kopjeve online, laborator i ri restaurimi, etj. për pak ditë në dispozicion të çdo shqiptari në Drejtorinë e Përgjithshme të Arkivave. Prej pak kohësh, dixhitalizimi është kthyer në prioritet ku sot skanohen në 10 ditë, aq sa skanoheshin në 1 vit. Më herët këto dokumente kanë qenë vetëm fizike, por tani çdo qytetar ka mundësi t'i shohë ato më qartë dhe të ketë një shërbim më të modernizuar. Arkivat elektronikë ashtu dhe ato tradicionalë përbëjnë një pasuri me vlerë të jashtëzakonshme për një vend. Dokumentet, si pjesë e arkivit elektronik të institucioneve të memories kombëtare kanë afat ruajtje përgjithmonë. Duke u dixhitalizuar dokumentet e vjetër ruhen për publikun në mënyrë që ato të jenë sa më të qarta pasi procesi bën të mundur që këto dokumente mos të vjetërohen por t'i serviren publikut në mënyrë të qartë e të denjë.
si Vangjush Tushi, Ibrahim Kodra, Foto Stamo dhe shumë të tjerë të cilët kanë dhënë kontributin e tyre në këto vepra që po prezantohen sot në këtë muzeum klasik dhe mjaft elegant siç është kjo rezidencë", tha ai. "Është një ekspozitë që shumë vepra vijnë për herë të parë të pasqyruara për publikun dhe kjo shërben si kartë vizitë për imazhin e Shqipërisë pasi kjo rezidencë mirëpret shumë dhe vizitorë të huaj. Piktura sh-
qiptare nuk fillon as me vitet 90? dhe as me realizmin socialist po i ka fillesat më herët dhe po të kërkojmë gjejmë mjaft vlera dhe vepra të çmuara të artit shqiptar si vepra nga Idromeno, vepra nga Simon Rrota dhe akoma më të hershme siç janë peizazhet e Mios", tha kuratori Shabani. "Kultura është urë lidhëse jo vetëm për vendet por edhe për njerëzit. Kultura është elementi bazë i shoqërisë ku njohim brendësinë e njëri-tjetrit", për-
fundoi kuratori Artan Shabani. Ekspozita është një kthim i dyfishtë në shtëpi për ata të cilët, pasi u kthyen nga Italia, dhanë mësim për shumë vite në liceun artistik "Jordan Misja", pikërisht përballë Rezidencës së Italisë, ndërtesë që sot strehon disa nga pikturat e tyre dhe që përfaqëson një copë të vogël të atij vendi ku atyre nuk iu lejua kurrë të ktheheshin, por që për disa javë i mirëpret. Ekspozita është pjesë e një projektit më të gjerë që Ambasada Italiane në Tiranë po kryen për rindërtimin e atyre lidhjeve midis Italisë dhe Shqipërisë që gjatë viteve të Luftës së Ftohtë dukeshin të ngrira, por që në realitet ishin ftohur nga një imponim i jashtëm që megjithatë nuk arriti të thyente afërsinë shumë të ngushtë kulturore midis dy vendeve tona. Fakti që secila prej pikturave të ekspozuara në Rezidencë përmbledh përvojën dhe intimitetin e artistëve të formuar në Itali, është një kontribut i mëtejshëm në rindërtimin e historisë dhe kulturës sonë të përbashkët.
Vijon puna për restaurimin e memorialit të Skënderbeut
P
rojekti për rehabilitimin e plotë të Memorialit të Skënderbeut, Kishës së Shën Nikollit (Vendvarrimi i Skënderbeut), të mureve të qytetit antik Lis dhe zonën breglumore të Parkut Arkeologjik, po merr formë të plotë çdo ditë e më shumë. Ky restaurim është një vlerë e shtuar për t'i treguar turistëve të huaj vlerat e trashëgimisë sonë kulturore. Projekti i hartuar nga Instituti i Monumenteve të Kulturës financohet nga Ministria e Kulturës si pjesë e programit "Rrugët e Besimit", në kuadër të "Vitit Mbarëkombëtar të Skënderbeut". Projekti parashikon restaurimin e plotë të memorialit, Kishës së Shën Nikollit, riformulimin e mbulesës së objektit, sistemin e ndriçimit dekorativ dhe funksional, si dhe ndërhyrje konservuese - restauruese në mozaik dhe afreske. Memoriali i Skënderbeut është vendi ku më 2 mars 1444 u mbajt "Besëlidhja e Lezhës" dhe ku më 17 janar 1468 u varros heroi kombëtar Gjergj Kastriot Skënderbeu.
Ky objekt që i përket shek. XIV është e tipit bazilikor me gjatësi 17 m dhe gjerësi 8 m. Në muret e saj ndodhet një afresk i Shën Nikollës. Sipas gojëdhënave në vitin 1478 turqit, të cilët pushtuan Lezhën, e shkatërruan dhe e hapën varrin e Skënderbeut dhe thuhet se eshtrat e tij u morën nga ushtarët dhe i mbështollën me flori e argjend për t'i përdorur si hajmali për pathyeshmëri në beteja. Vendvarrimi i Skënderbeut përbën njërin prej monumenteve
më të rëndësishëm në historinë e Shqipërisë. Përveç mureve të kishës, në këtë objekt gjendet edhe absida, ku ndodhet i vendosur busti i Skënderbeut, afresku i Shën Nikollit, dritaret dhe tre harqet mbi derën e kishës. Në mure janë të varura 25 mburoja prej bronzi, të cilat tregojnë 25 betejat kryesore të Skënderbeut. Mbi pllakën e mermerit janë vendosur kopje të shpatës dhe përkrenares prej bronzi të Skënderbeut.
KULTURE
18 E enjte, 18 TETOR 2018
LEZHË
Përzgjidhet shtatorja e Gjergj Kastrioti Skënderbeu Pas tre raundesh për përzgjedhjen e shtatores së Gjergj Kastrioti-Skënderbeu , që do të vendoset në zonën muzeale në sheshin qendror "Gjergj Kastrioti" në qytetin e Lezhës. Komisioni i ngritur nga Bashkia e Lezhës, pas votimit të fshehtë, përzgjodhi bocetin fitues në konkursin e organizuar për vendosjen e shtatores monumentale të Gjergj Kastriotit, në sheshin me të njëjtin emër në qendër të
qytetit të Lezhës. Fitues u shpall punimi me Nr.12, me autor skulptorin Ardian Pepa, në vendin e dytë u përzgjodh punimi me Nr.19, me autor skulptorin Kreshnik Gjiku dhe në vendin e tretë punimi Nr.7, me bashkatorë Idriz Balani dhe Bujar Lila, prononcohet për "Koha Jonë", drejtori i Muzeut, Memorialit të Skënderbeut dhe Trashëgimisë Kulturore në Lezhë, Paulin Zefi . Boceti fitues, i plotëson të
që dhanë ndihmesën e tyre në përzgjedhjen e shtatores së Heroit tonë Kombëtar Gjergj Kastrioti-Skënderbeu , shton z. Zefi. Një nismë e kryetarit të Bashkisë ,Lezhë, Fran Frrokaj ,për tu falënderuar për vlerësimin e figurës së Heroit, që do i bëjë nder me shtatoren e tij qytetarëve lezhjanë, si dhe turistëve dhe vizitorëve që do të vizitojnë këtë zonë muzeale dhe qytetin historik të Lezhës .Shtatorja e Gjergj KastriotiSkënderbeu dotë vendoset në këtë shesh ,pranë Memorialit të Skënderbeut, më 2 Mars 2019,në ditën e Besëlidhjes së Lezhës. Jak Rrozhani
gjitha kriteret e kërkuara nga Bashkia e Lezhës, si në ide dhe në realizim, por gjithashtu të tre punimet më të mira, që shkuan në fazën finale: "Nr.12, 19 dhe 7", kanë marrë vlerësimin maksimal edhe nga profesionistët e fushës dhe kritikët e artit. Falënderojmë të gjithë skulptorët pjesëmarrës, në prezantimin e modele/ buceteve të shtatores së Skënderbeut , anëtarët e komisionit dhe kritikët e artit,
Robert Bërns, ikona e kombit dhe poezisë skoceze … Nga Sejdo Harka
H
istoria e jetës dhe e krijim tarisë së poetit të madh sko cez, Robert Bërns, është sa e bukur aq dhe e trishtueshme. Ajo i ngjan famës dhe fatit të keq të Gjeniut Samuel Batler(1612-1680), në bustin e të cilit,ngritur pas vdekjes, shkruhet epitafi kuptimplotë: "Kur Batleri fatkeq kishte nevojë, askush nga fisnikët nuk e ftoi për darkë,kur nga uria vdiq dhe u bë pluhor, i ngritën një bust ,poetit që kërkoi bukë dhe i dhanë gur". Kështu ndodhi dhe me R. Bërnsin. Pasi ai vdiq në një kasolle mbuluar me kashtë thekri, mes varfërisë dhe përçmimit, i ngritën një Mauzole, i cili si për ironi të fatit të tij të keq, shkrepëtin mbi hirin e eshtrave të tij të stërmunduara. Të shkruash për jetën dhe veprimtarinë e tij krijuese poetike duhen faqe të tëra,por në këto shënime të shkurtra po ndalemi në disa nga momentet kulmore të saj. Robert Bërns u lind në fshatinAllouej, pranë qytetit Er të Skocisë,më 25 Janar të vitit 1759. I jati i tij ,Uiliami,ishte një fshatar i varfër që punonte në ferma me kontratë. Ai u futi fëmijëve në shpirt dashurinë për dije ,punë dhe kulturë. Bërnsin,që në moshë tepër të njomë e tërhoqi,jo vetëm krijimtaria popullore, por dhe ajo e kultivuar skoceze. Krijimet e tij të para ishin"Ode për Skotlandën e gratë" dhe "Nela ime e bukur". Në këtë kohë atë e tërhiqte poezia e përshkrimit të bukurisë së natyrës dhe femrës,të cilat e bënë tepër të njohur. Prandaj nga qarqet letrare e kritike të kohës filloi të quhej pionieri i letërsisë romantike skoceze. Familja e tij jetonte në një kasolle të lyer me baltë dhe mbuluar me kashtë thekri Me që ai ishte më i madhi i 7 djemëve të Uiliamit,për të ndihmuar familjen u detyrua të punonte si fermer që në moshën 15vjeçare. Pas shëtitjes në disa ferma ,u vendos në Margill,ku u bë i njohur me krijimtarinë e tij të bollshme. Aty,
Bërnsi me të dashurën e tij Liza Potoni lindën një vajzë të jashtëmartese. Për këtë arsye ata u damkosën nga kisha me njollën e mëkatarit. Mbasi u vendos në Elislend u martua me Xhoni Armorin. Udhëtimi i mundueshëm mespërmes atyre fermave të çuditshme ishte një fotografim i gjallë i jetës së vështirë dhe shpirtit të madh të njerëzve të kohës së atyre anëve,që do t'i shërbenin si lëndë e parë për krijimin e veprave të madha artistike. Mes viteve 1793-1818 ai botoi koleksionin e tij të famshëm poetik me 6 vëllime dhe 114 këngë popullore. Ai vdiq 37 vjeç,ditën kur lindi djali i tij i fundit,nga një reomatizëm kardiake më 25 korrik të vitit 1796 në Dëfriz. Në varrimin e tij morën pjesë dhjetë mijë vetë. "Jeta e tij -shkruan kritiku anglez Tomas Karlajli-i ngjante një hani me porta të hapura,ku zienin humori, pasionet, grindjet, sentimentet dhe natyrshmëria". Edhe pse Bërnsi erdhi në botë si një mbrekulli e kohërave prozaike të Britanisë,ai u shua si një qiri pa u ndezur mirë nga furtunat e epokës. Por për shkak se ai u rrit dhe u edukua mes vrullit të krijuesëve të zëshëm,atë nuk mundi ta gjunjëzojë as pushteti i të keqes e varfërisë, dhe as egoizmi dhe marrëzia e kohës. -Edhe pse R. Bërnsi jetoi një fëmijëri dhe rini të errët,-shkruante kritika letrare e asaj kohe,-dielli i tij ndriçoi përmes një tornadoje tropikale dhe hija e vdekjes e shoi atë në mesditë. Poezia e tij ishte gjeniale , tepër e vërtetë dhe me një gjuhë të bukur. Prandaj,edhe pse tepër vonë,në vitin 2009,nga publiku është vlerësuar si poeti më i madh i bukurisë së gjuhës skoceze. Do të duheshin shumë vite e dekada mbas vdekjes ,që Bërnsi të quhej poeti kombëtar i Skocisë dhe të kthehej në ikonë e kulturës dhe letërsisë së saj romantike dhe moderrne. Bërnsin e këshillonin të shkruante tragjedi ,në një kohë,kur ai vetë ishte një nga" aktorët "më fatkeq të kohës, që përjetonte dhimbshëm tragjizmin
e epokës që jetoi . Edhe atij iu dha rasti të bënte jetën e fisnikëve,por shpirti i tij i bukur nuk mund të mbijetonte mbi paçavrat e akullta të shoqërisë së kohës. Ai vdiq pa jetuar dhe shijuar famën e tij. Bashkëudhëtarë të jetës së tij të vështirë u bënë liria dhe guximi,dashuria dhe flijimi. Herojtë e krijimtarisë së tij janë njerëzit e thjeshtë,të cilët i motivonte, kur ata humbisnin shpresën. Poezia e tij ishte një dallgëzim i problemeve të kohës,larg shtampave të vjetëruara. Ai frymëzohej nga sentenca të bukura filozofike si kjo e Horacit të madh:"Në doni të më bëni të qaj,trishtouni vetë",brendinë e së cilës Bërnsi e thelloi më tej me këshillën që ai u jepte gjithë shkrimtarëve të botës:"Ji i vërtetë,nëse do që të besojnë"!Nga poezia e Bërnsit ,herë del flakë si nga shkrepëtimat e reve të zeza, e herë burojnë lotë gëzimi dhe trishtimi. Poezia e Bërnsit shquhet për figuracionin e gjallë dhe ftohtësinë e mendimit,aq sa të bëjnë të ngrish deri në palcë. Pasionet e tij ishin sa të forta ,aq dhe fisnike. Ai dashuronte jo vetëm natyrën, por dhe njerinë,nga mendja dhe shpirti i të cilit zbulon "majanë",me të cilën "gatuan brumin "poetik. Robert Bërnsi, dashuronte vetë dashurinë më njerëzore, të cilën e gjente kudo:edhe tek lulja e bardhë e zambaku i kuq,edhe tek shpirti i bukur, e sytë e zjarrtë të vajzës që dashuron. Dashuronte gjithça, dhe për çudi nuk urrente askënd, bile as vetë Djallin. Poezitë e tij janë tepër elegante,plot pathos e ngjyra të ndezura. Ndarjes me të dashurën etij Elisën ai i këndon me vargje të tillë:"Ah lamtumirë e vetmja dashuri, /nga fundi i dheut do të vija përsëri,/tek ti po t'isha larg"!Ai betohet se do ta dojë atë"deri sa të thahen detet,deri sa guri copacopa të tretet", sepse për të ajo është e vetmja dashuri. Fëmijën e tij jashtëmartese e quan"frut të dashurisë së rrallë". Edhe kur priftërinjtë, këtë krijesë ëngjëllore e mallkojnë me fjalët
më të ashpra: "Shkofsh në Ferr!", Bërnsi, jo vetëm që nuk e mohon vajzën e tij, por dhe krenohet me të. Prandaj poetikisht e porosit atë:"Të mos kesh turp/dhe atit t'i ngjash në shpirt"! (30)Në krijimtarinë e tij poetike të gjerë e të larmisahme gjen edhe sentenca të bukura motivuese filozofike të tilla:"Ti kape çastin,o njeri/ më parë se krimbat të të hanë/se lozonjaria lumturi/s'të vjen kur ti e thërret pranë"!(50) Poezia e R. Bërnsit karakterizohet nga humori i hollë dhe shpesh edhe nga ironia e thellë, që shkon deri në sarkazmë. Për të stigmatizuar të ashtuquajturit fisnikë, ai përdor vargje të tillë apostrofikë:"O ti që ke kaq pasuri/dhe lumturi,edhe fuqi/po asgjë në kokë/ para thesare, ke ti shumë/po vlerë më pak se një klloun", nëpërmjet të cilëve ai nxjerr në pah antitezën mes pasurisë përrallore dhe injorancës e zbrazdësisë shpirtërore të njerëzve të pasur të të gjitha kohërave. Vend të rëndësishëm në tematikën e poezisë së Bërnsit zënë vargjet sarkastikë. Në epitafin për Uilin "e shënjtë", ai shkruan:"se një kërcu i ndyrë siç ishte ky, të nxin e të vë njollë". Për kapiten Leskun shkruan epitafin poetik antinomik:"Për helmë s'ka nevojë,/helmon dhe gjarprin vetë,po ta kafshojë". Ndërsa për Zotin Xhon Bushli shkruan epitafin sa ironik,aq dh të drejtpërdrejtë:"Këtu fle Xhoni,i ndershëm sa më s'ka, /gënjeshtar, /ishte Satana"!R. Bërnsi ishte i dëshpëruar thellë nga fati i keq që e shoqëroi tërë jetën. Prandaj shkruan "Më tradhëtoi ,ah i pabesi fat/as pasuri më dha,gëzim aspak/s'më dha as qetësi". (60). E megjithatë, mendjen e ka "tek ndjek pas një dre/në male e ka zemrën,atje përgjithnjë". (68)Heronjtë e pezive të Bërnsit janë njerëz si Makfersoni, që vdesin për lirinë e vendit të tyre. Prandaj ai vë në gojë të tij vargje të tillë apostrofikë:"Kush për Skocinë do ligj e shtet/me shpatë të shkojë drejt Lirisë/i lirë të rrojë,i lirë të vdesë/të vijë
pas meje,mes ushtrisë"! (75)Robert Bërns ishte aq i ndjeshëm ,sa i dhimsej edhe një lule e shkulur nga plugu gjatë punës, edhe lepuri i plagosur nga gjahtari, edhe pela plakë, që nga mosha "s'i ndrit më lëkura", dhe për miun ,që plori i parmëndës ja prishi folenë. Ai përherë ka vlerësuar virtytet e njerëzve të varfër e të thjeshtë. Këtë e shpreh poetikisht edhe në vargjet kuptimplote: "Kush është i varfër,por i ndershëm/ është mbret vetë, përmbi mbretër. "(93) Robert Bërns është i njohur edhe për poemat e tij të bukura. Një nga më të mirat është ajo me titullin"Lypsit gazmorë", e cila në kohën e tij nuk u botua kurrë. Nga brendia e poemave të tij del qartë se ai e donte shumë atdheun e tij. Prandaj kritika letrare e kohës shkruante, se nuk mund të kishte zemër tjetër në botë ,që të kishte rrahur kaq fort për vendin e vetë. Heroi lirik i Bërnsit është vetvetja. Për ta s'ka as pasuri, as lavdi jashtë pasionit dhe shpresës. Edhe R. Bërns,duke heshtur, mund të bëhej i pasur,por për të heshtja ishte vdekje. Në zemrën e tij gjallonte dashuria, guximi dhe humori. Poezia e tij është një vezullim i arratisur, që shpesh kthehet në një shkëlqim, i cili e verbonte të shihte udhën e vërtetë. Ai dinte të "këndonte"bukur,ashtu si kanarina, që e kishte parë kafazin e errët. Bërnsi, ashtu si dhe Bajroni, nuk e përfilli as frikën e rreziqeve,as lavdinë vetjake. Kurrë s'i pëlqeu të vdiste si predikues e skllav i idhujve,edhe pse ata e detyruan të binte preh i mundimit dhe të keqes. Disa gabime vetjake e rrëzuan përkohësisht lehtë,por kurrë se gjunjëzuan. Edhe pse ai u bë adhurues e korife i Revolucionit Francez ,u mallkua duke u veshur me lëkurën e Djallit. Idhujt e kohës u munduan ta baltosnin e gjunjëzonin gjeniun e letrave britanike, Robert Bërns, por nuk mundën ta shuanin shpirtin dhe famën e tij të madhe. Sa më shumë vite e dekada kalojnë, aq më lartë ngjitet emiri dhe vepra e tij, me vlera universale.
SHOWBIZ
19 E enjte, 18 TETOR 2018
Sherri nuk mbaroi me këpucën, Cardi B sulmon sërish Nicki Minaj Ekipi i Cardi B ka bërë përgatitje të mëdha për të sjellë një hit që do godasë drejtpërdrejt rivalen Nicki Minaj. Burime pranë reperes kanë zbuluar se ajo ka regjistruar disa këngë, tekstet e së cilës shajnë Nickin. Disa njerëz thonë që këto "diss-e" do shkatërrojnë karrierën e reperes 32-vjeçare, ndërsa të tjerë thonë se do i ndikojë pozitivisht. Ekipi i Cardit thotë se strategjia më e mirë është ta injorojë Nickin. Por 26-vjeçarja mendon ndryshe. Ajo ka thënë shpesh herë se tekstet janë të frymëzuara nga jeta e saj dhe do vazhdojë të jetë reale për publikun. Mbetet për t'u parë se çfarë do sjellë Cardi B në treg. Kujtojmë se sherri i tyre nisi në prapaskenën e Harper Baazar ku Cardi e qëlloi Nickin me këpucë, ndonëse kjo e fundit nuk u
Supermodelet më të paguara në botë, Kendall Jenner dhe Hailey Baldwin janë bërë pjesë e lojës së "makinës së të vërtetës". Në intervistën e tij, moderatori James Corden vendosi t'i përballë mikeshat për të pyetur njëra-tjetrën rreth jetës personale. Kështu Hailey pyeti Kendall nëse ajo ka hapur ndonjë llogari fallso për të kontrolluar ish-të dashurit. "Ti e di përgjigjen e kësaj. Po!", tha modelja më e paguar në botë pasi e dinte se e vërteta do zbulohej. Kujtojmë se në listën e ish-të dashurve të saj janë Harry Styles, ASAP Rocky, Jordan Clarkson dhe Blake Griffin. Më pas Kendall pyeti Hailey-n nëse Justin Bieber, bashkëshorti i kësaj të fundit, e pëlqente. Hailey tha "po", por makina e të vërtetës tregoi se ishte një gënjeshtër. Kështu dy mikeshat filluan të qeshnin dhe Kendall nuk u mërzit aspak që bashkëshorti i shoqes së ngushtë nuk e pëlqen.
lëndua pasi ishte e mbrojtur nga rojet e sigurisë. Që prej asaj kohe, reperet nuk janë
takuar por hedhin fjalë për njëra-tjetrën me postimet në rrjete sociale.
Sozia e Melania Trump zhvishet në Studion Ovale, video ngjall polemika Teksa Trump lë shtëpinë e Bardhë duke hipur në një helikopter, reperi T.I zë vend
Modelja e famshme pranon se ka hapur llogari false për të kontrolluar ish-të dashurit
në Studion Ovale. Këtu vjen një sozi e Melania Trump, që heq xhaketën me mbishkrim
mbrapa, që ngjalli shumë kritika në qershor të 2018, "I really don't care. Do U?" dhe mbetet nudo përpara këngëtarit. Më këtë video montim, që zgjat 1 minutë, T.I ka lançuar në mënyrë provokuese albumin e tij të ri Dime Trap dhe në të njëjtën kohë sulmon presidentin amerikan dhe mbi të gjitha reperin Kaney West, që e cilëson 'një kukull', pas takimit me Donald Trump në 12 tetor pikërisht në zyrën Ovale, duke i bërë publikisht edhe komplimente. Stephanie Grisham, zëdhënësja e Melania, e ka quajtur këtë video të neveritshme. 'Si mund të tolerohet e gjitha kjo? ka shkruar Grisham në Twitter, dy ditë më parë për klipin. Në Twitter në komentet e promos të T.I ka nga ata që përqendrohen tek Kanye West, por janë të shumtë ata që e quajnë videon "seksiste".
Shakira largon rojet e sigurisë dhe i dhuron puthje fansit të çmendur Këngëtarja kolumbiane Shakira ka performuar këtë të premte në Meksikë në shkallët e mitikut "Azteka". Teksa koncerti po shkonte drejt përfundimit dhe kënga "La bicicleta" ishte në sfond, një djalë vrapoi drejt skenës dhe shkoi drejt Shakirës për t'i dhënë një përqafim. Menjëherë ndërhynë sicurity nga stafi i Shakirës, që vrapuan të ndalnin djalin me këmishë të bardhë dhe pantallona të zeza, i cili iu afrua më shumë seç duhej këngëtares. Por kur u mendua se fansi do e humbiste shansin të kishte kontakt fizik me të, Shakira e ç'tensionoi situatën duke larguar rojet e sigurisë dhe i dhuroi një puthje në faqe dhe një përqafim të përzemërt adhuruesit të këngëve të saj.
Unaza e fejesës së Lady Gagës ka një çmim marramendës Diamantet janë miku më i mirë për femrat. Por diamantët e kuq janë vetëm për Lady Gaga. Këngëtarja e famshme ka konfirmuar fejesën e saj mbrëmjen e së hënës me të dashurin Christian Carino. Gaga iu referua agjentit të saj si "i fejuari im" gjatë fjalimit në 25 vjetorin Women in Hollywood Celebration që u zhvillua nga revista Elle. Po sa ka kushtuar unaza e fejesës e këngëtares? Plot 400 milion dollar, në qëndër unaza ka një gur të kuq zafir 7 karat dhe është e rrethuar nga diamantë të vegjel që secila prej tyre kanë një peshë prej 4 karatësh.
VIP
20 E enjte, 18 TETOR 2018
Nicole Kidman: "Martesa me Tom Cruise më ruajti nga abuzimet seksuale" Një martesë me dashuri dhe... pushtet. Kështu, Nicole Kidman e përkufizon marrëdhënien e saj me Tom Cruise në një intervistë për New York Magazine: "Te jesh gruaja e një ylli të pushtetshëm si Tom Cruise më kurseu raste të ngacmimeve seksuale, shumë të zakonshme në Hollivud." Aktorja "hapet" në faqet e revistës dhe rrëfen për martesën e saj të parë, për të cilën nuk ka dashur kurrë të tregojë. Kur u martua me yllin hollivudian, Kidman ishte vetëm 22 vjeç. Marrëdhënia zgjati nga viti 1990 deri në vitin 2001 "Kam nguruar gjithnjë të flas për këtë. Tani jam martuar me burrin që është dashuria ime e madhe (Keith Urban) dhe më duket gati si mungesë respekti ndaj tij," thotë. Në intervistën që ylli i 'Big Little lies' (Gënjeshtra të vogla, të mëdha) ka dhënë për revistën e numrit dedikuar marrëdhënies mes grave dhe pushtetit, Kidman kujton nisjen e karrierës së saj.
I dhuron një tufë me lule Meghan, Harry "i bërtet" gazetarit Një skenë zbavitëse ajo që ka ndodhur në kopshtin zoologjik Taronga, në Sydney, në Australi, ku princi Harry dhe bashkëshortja e tij Meghan ndodhen për një vizitë dy javore. Mad De Groot, një gazetar shumë i njohur në Australi, provoi disa herë t'i dhuronte një tufë të madhe me lule dukeshës së Sussex. Pas disa tentativave të dështuara, burri ka arritur t'i japë Meghanit dhuratën e tij. Harry i është afruar burrit dhe me shaka i ka thënë: "Nuk mund t'i dhurosh lule kaq të mëdha gruas time, çfarë është e gjitha kjo"? Duka më pas ka përshëndetur dhe falënderuar De Groot, që më në fund ka përmbushur me sukses misionin e tij.
"U martova shumë e re, por kjo nuk do të thoshte pushtet për mua, por mbrojtje. U martova me dashuri, por të isha gruaja e një aktori me shumë pushtet, bëri që të mos ngacmohesha seksualisht". Nicole vazhdon më tej: "Pas ndarjes, u detyrova 'të rritesha' dhe përjetova edhe unë momentet e mia #MeToo. Por aktorja rrëfen se asnjëherë nuk ka dashur
të nxjerrë zbuluar eksperiencat e saj në jetë: "Jo domosdoshmërisht abuzime seksuale, por të vdekur, humbje, dhimbje..." Gjithnjë mbështetëse e lëvizjes #MeToo, Nicole ka qenë ndër aktoret e para që doli hapur kundër Harvey Weinstein, edhe pse, mesa duket, ajo kurrë nuk ka qenë pre' e abuzimeve seksuale.
Michael Buble ndryshon mendje: Kurrë s'kam menduar të tërhiqem Vetëm disa ditë më parë ai deklaroi në një intervistë për revistën "Weekend" të Daily Mail që do të tërhiqej nga muzika, por sot ka ardhur një tjetër deklaratë. Michael Buble nuk ka absolutisht ndër mend të tërhiqet. "Nuk isha prezent gjatë intervistës por deklarata ndoshta është kuptuar gabim", ka thënë zëdhënësja Liz Rosenberg për "Insider". "Ndoshta teksa diskutonte për emocionet e ndryshme që ka përjetuar vitet e fundit, ka thënë që ndoshta ka qenë ky mendimi që i ka kaluar në mendje. Me një album të ri që pritet të dalë, ftesat në televizione dhe një turne i mundshëm, mund t'ju them me bindje që nuk do tërhiqet', ka shpjeguar përfaqësuesja e tij. Në intervistë këngëtari kishte deklaruar që sëmundja e djalit Noah i kishte ndryshuar perceptimin për jetën, duke vënë në diskutim prioritetet e tij. Tani vjen përgënjeshtrimi, që ai nuk i ka thënë lamtumirë muzikës duke konfirmuar impenjimet e reja të Buble.
Krahasohej me motrat Kardashian, vdes në rrethana misterioze modelja 21-vjeçare Është ndarë nga jeta në një moshë shumë të re modelja Mairead O'Neill e cila është krahasuar me motrën e Kim Kardashian, Kendell Jenner. Modelja është gjetur e vdekur dhe shërbimet emergjente nuk mundën ta shpëtonin. Ende nuk është bërë e ditur shkaku i vdekjes së 21 vjeçares, teksa po komentohet shumë në mediat e huaja fakti që modelja nga Irlanda kishte qënë në gjendje shumë të keqe pas vdekjes së mamasë së saj e cila u nga nga jeta 10 muaj më parë.
Pas ndarjes nga i fejuari, këngëtarja do largohet nga rrjetet sociale Ariana Grande ka do njoftuar se do heqë dorë nga rrjetet sociale për disa kohë. Në postimet e saj në Instagram, ajo la të nënkuptohet se largimi lidhet me ndarjen e saj nga Pete. Në fotografinë e fshirë, ajo shkroi: "Është shumë e trishtueshme dhe ne po përpiqemi shumë që të ecim para". Ariana shtoi se është momenti për tu larguar nga internet dhe lajmet që nuk do të shohë. Nuk mungoi falenderimi i saj për ndjekësit që e përkrahin çdo moment. Në fillim të kësaj jave, u raportua se këngëtarja i dha fund fejesës me komedianin Pete Davidson për shkak të ish-të dashurit të ndjerë, Mac Miller.
KURESHTI Qëndruan të mbyllura për një javë në makinë pa ushqim e ujë, mbijetojnë tri kotelet Neptuni, Sinbadi dhe Galeni janë tre kotele të guximshme që mbijetuan së bashku. Ata qëndruan një javë të bllokuara brenda një makine pa ushqim e ujë gjatë një udhëtimi nga Qiproja në Britani të Madhe, që është rreth 2000 milje. Në ditën e 10 të udhëtimit, macet e vogla u gjetën në një makinë në bordin e një anije ushtarake. Eddystone udhëtonte nga Limasoli në Qipro drejt Southampton. Stafi i anijes shpëtoi kotelet dhe u vendosi emrat. Kotelet iu nënshtruan një kontrolli shëndetësor nga një veteriner dhe do mbahen nën kujdes derisa të gjejnë një shtëpi të re. "Stafi u befasua kur pa kotelet në makinë,"-tha Patrick Fortnum, agjenti i anijes. "Ato ishin rreth 3 ose katër javëshe dhe ishin në kushte shumë të mira duke pasur parasysh se nuk nuk kanë ngrënë ushqim apo kanë pirë ujë për një javë. Mbijetesa e tyre është mrekulli. Kotelet ishin miqësore dhe nuk u trembën". Nuk dihet ende sesi
21 E enjte, 18 TETOR 2018
U divorcuan 40 vite më parë, çifti rimartohet përsëri Një çift është divorcuar katër vite më parë, por mesa duket dashuria e tyre për njëri-tjetrin nuk u shua kurrë. Charlie dhe Audrey Hailes, 88 dhe 83 vjeç, u rimartuan javën e kaluar pas katër dekadash ndarje. Çifti u martua në The Manor Gatehouse në Dartford të mërkurën (10 tetor), duke ndarë ditën e veçantë me gjashtë fëmijët e tyre. Sigurisht që nuk ishte një udhëtim i lehtë për të arritur në atë pikë. Ata u takuan për herë të parë në një sallë vallëzimi në Peckham në vitin 1955, para se të martoheshin dhe të nisnin një familje. Por u divorcuan në vitin 1978. Fëmijët e vegjël u ndane mes prindërve, ndërsa më të rritur nisën të krijonin familjet e tyre. Djali i tyre i madh Ian, 47-vjeç, tha se ishte një 'gabim' i babait të tij që i dha fund martesës, pasi e ëma nuk ia fali. Asnjëri prej të dyve nuk ishte i lumtur pas ndarjes dhe ishte diçka që fëmijët e tyre e vunë re. Ndaj pas vdekjes së bashkëshortit të dytë të Audrey, fëmijët ndërhynë për ti ribashkuar. "Ne i thamë babai që nuk ishte i lumtur dhe pse të mos jetonte me nënën", rrëfeu Ian. Dhe çifti ra dakord për t'u rimartuar. "Ishte një ditë e mrekullueshme", shtoi 47-vjeçari.
kanë arritur që të hyjnë brenda makinës. "Nuk e dimë sesi përfunduan brenda automjetit. Ishin shumë të qeta kur makina u vendos në anije. Shoferi nuk dëgjoi apo pa ndonjë gjë të
çuditshme", shtoi ai. "Makina u mbyll në portin Limasol kështu që me shumë mundësi mamaja e tyre duhet të ketë dalë nga makina më parë dhe është ende në ishull."
Firma gjobitet 1.3 miliardë dollarë, prodhonte ilegalisht vaksinë kundër tërbimit Një firmë kineze e vaksinimit është gjobitur me 1.3 miliardë dollarë pasi u zbulua se kishte prodhuar ilegalisht vaksinën kundër tërbimit për njerëzit. Changchun Changsheng kishte përzier lëngje të ndryshme vaksinash dhe përdorën lëngun e skaduar për të prodhuar vaksinën, sipas agjencisë shtetërore të lajmeve Xinhua. Kompania gjithashtu ka falsifikuar të dhënat mbi prodhimin e vaksinës. Licenca e prodhimit farmaceutik të Changchun Changsheng gjithashtu është revokuar dhe vaksinat e
prodhuara ilegalisht janë konfiskuar. Disa nga drejtuesit e kompanisë mund të përballen edhe me akuza penale. Më parë në korrik, u zbulua se Changchun Changsheng kishte falsifikuar të dhënat e prodhimit për vaksinën e saj të tërbimit. Kompania u urdhërua më pas që të ndalonte prodhimin e vaksinave. Incidenti gjithashtu bëri që Kryeministri kinez Li Keqiang të urdhëronte një goditje ndaj industrisë së vaksinave, duke thënë se incidenti kishte kaluar "vijën morale".
Pas debatit në apartament, studenti vret 20-vjeçaren që njohu online Një student indian është arrestuar për vrasjen e modeles 20-vjeçare para se ta fusë trupin e saj në valixhe e ta hedhë në rrugë. I dyshuari, i identifikuar si Syed Hasan është arrestuar pasi trupi i pajetë i Mansii Dixit u gjet të hënën në Malad, Mumbai. Policia tha se modelja ishte shpërngulur kohët e fundit në qytet pasi synonte të bëhej modele. Ajo u njoh me Syed nëpërmjet internetit. Të dy ishin në apartamentin e Syed kur debatuan dhe ai e goditi me një objekt të mprehtë. Besohet se pasi e vrau, futi trupin e viktimës në një valixhe dhe e la në cepin e një rruge të qetë në Malad. Kanë nisur hetimet për të zbuluar se çfarë e shkaktoi debatin mes çiftit.
Studentja përdor hirin e gjyshes për të gatuar biskota Policia ka nisur hetimet për një studente në Amerikë që i dha shokëve të klasës biskota që kishin në përbërje hirin e gjyshes. Thuhet se ajo ia ka dhënë miqve pa i treguar se me çfarë ishin gatuar. Autoritetet në Kaliforni janë lajmëruar nga studentët në shkollë, duke njoftuar se vazhdojnë testet për të kuptuar se çfarë kishte në përbërjen e biskotave. Gjimanzi "Da Vinci" nuk pranoi të komentonte për këtë histori, ndonëse ata që u përfshinë thanë se ndiheshin të penduar. Policia njoftoi se nëntë prej tyre i kishin ngrënë, por nuk dihet se sa janë përfshirë në shpërndarjen e biskotave.
SHENDETESI
22 E enjte, 18 TETOR 2018
Veshkat, sëmundjet që kërcënojnë dhe trajtimi me bimët mjekësore Veshka është organ me disa funksione, luan rol themelor rregullues në shumicën e kafshëve, duke përfshirë vertebrorët dhe disa jovertebrorë. Veshkat janë të domosdoshme për funksionimin e sistemit urinar dhe kryejnë edhe funksione homeostatike të tilla si rregullimin e elektroliteve, dhe rregullimin e trysnisë së gjakut (përmes ruajtjes së drejtpeshimit kripë-ujë). Ato i shërbejnë trupit si një kullues natyror i gjakut, dhe heqjen e mbeturinave të cilat shmangen në fshikëzën e urinës. Në prodhimin e urinës, veshkat nxjerrin mbeturina të tilla si ure dhe amoniak. Veshkat gjithashtu janë përgjegjëse për rithithjen e ujit, glukozës, dhe aminoacideve. Ato gjithashtu prodhojnë hormone, duke përfshirë kalçitriol, reninë, dhe eritropoetinë. Tumoret janë shumë të përhapur tek njerëzit që vuajnë nga sëmundjet e veshkave. Përveç gurëve, edhe tumoret duhet të trajtohen, sipas specialistëve, me bimë mjekësore të cilat duhet të përdoren në formën e lëngjeve. Për të evituar problemet me veshkat, është e rëndësishme që çdo njeri, pavarësisht faktit nëse është i sëmurë apo jo, duhet të konsumojë të pakën 2 litra ujë në ditë. Karcinoma renale Njihet edhe si "karcinomë me qeliza boshe" ose si hipernefromë. Ai është tumori malinj më i shpeshtë i veshkave dhe prek më shumë meshkujt, që pijnë duhan, rreth moshës 50-70 vjeç. Shenjat kryesore janë hematuri, masë e prekshme, dhimbje në ije, temperaturë, policitemi. Biopsia mund të mos mjaftojë për të vendosur diagnozën e kancerit, sepse pamja e karcinomës renale mund të ngjajë me pamjen e tumorit beninj. Tipar i veçantë i karcinomës renale është përhapja përgjatë venave renale dhe venës kava. Trajtohet me kirurgji, imunoterapi me IL-2. Tumori Wilms Është më i shpeshti tumor malinj i veshkave në fëmijë. Mosha më e prekur është 2-4 vjeç. Shenjat janë një masë abdominale, shpesh shumë e madhe dhe trajtohet me nefrektomi dhe kemoterapi me ose pa rrezatim. Mund të jetë pjesë e kompleksit WAGR, ku bën pjesë tumori Wilm, Aniridia, ka keq-formime gjenitourinare, prapambetje mendore. Gjithashtu shoqërohet me hemihipertrofi të trupit. Pamjaftueshmëria prerenale e veshkave është pasojë e mosfurnizimit me gjak të veshkave; shkaktohet nga hipovolemia, sepsisi, pamjaftueshmëria e zemrës, cirroza, stenoza e dyanshme e arterieve renale, shoku. Ndërkohë që pamjaftueshmëria renale (brendarenale) e veshkave është pasojë e patologjisë së veshkave: Shkaktohet nga procese si nekroza tubulare akute, ishemia e zgjatur (d.m.th pamjaftueshmëria
prerenale mund të kthehet në pamjaftueshmëri renale), glomerulonefritet, sëmundjet tubulare/intersticiale, precipitimi i kristaleve në tubula. Pamjaftueshmëria postrenale e veshkave është pasojë e bllokimit të rrugëve urinare; shkaktohet nga prostata e zmadhuar, gurët, cikatricet/strikturat, gjaku i mpiksur, kirurgjia (sidomos histerektomia) Simptomat Shenjat dhe simptomat: Hiperkalemi, acidozë metabolike, oliguri. Diagnoza është eozinofiluria dhe tregon nefrit alergjik (tubulointersticial) ose embolizëm atherosklerotik. Prania e segmenteve eritrocitike tregon glomerulonefrit. Trajtimet që mund të parandalojnë formimin e gurëve në veshka janë të mundshme në çdo rast. Prova të qëndrueshme sugjerojnë se marrja e lëngjeve në sasi të madhe mund të ulë rrezikun e gurëve. Përveç kësaj, sapo të zbulohet shkaku i formimit të gurit, mund të përdoren mjekime të ndryshme apo ndry-
shime në dietë për të parandaluar gurët e rinj. Tipi i mjekimit varet nga gjaku dhe testet e urinës, përveçse zbrazni mbeturinat dhe lëngjet nga trupi juaj. Bimët mjekësore: 1-Trëndafil i egër. 2-Kamomil. 3-Lëng kumbullash. Shenjat dhe simptomat: 1. Sistemi tretës: Anoreksi, pështjellim, të vjella. 2. Gjaku: hemorragji si pasojë e keqfunksionimit të trombociteve. 3. Çrregullime të volumit intravaskular që janë pasojë e humbjes së aftësisë të veshkave për të rregulluar përqendrimin e urinës. 4- Anemia është pasojë e mosprodhimit të eritropoetinës. 5-Djersitje e vazhdueshme. 6-Fryrje e trupit. 7-Ethe. 8-Dobësi. 9-Urinë e turbullt me erë të keqe. 10-Temperaturë.
KESHILLA
Roli i vveshka eshka ve për organizmin eshkav Veshkat tuaja luajnë një sërë funksionesh të rëndësishme: Rregullojnë ujin në trup dhe përbërës të tjerë kimikë në gjak si: sodiumin, potasin, fosforin dhe kalciumin; largojnë mjekimet dhe helmimet nga trupi juaj; çlirojnë hormonet në gjak për të ndihmuar trupin; rregullojnë presionin e gjakut; krijojnë qelizat e kuqe; nxisin kockat e forta. Pjesa më e madhe e gurëve në veshka mund të trajtohet duke rritur sasinë e marrë të lëngjeve, ndryshime në dietë dhe mjekime. Rreth 90% e gurëve, kalojnë vetë brenda 3 deri 6 javëve. Disa tipa gurësh mund të shpërbëhen me anë të mjekimeve; megjithatë, gurët me përbërje kalciumi (tipi më i zakonshëm), nuk mund të shpërbëhet. Gurët gjithmonë duhet të hiqen kur ka infeksione, bllokime dhe dëmtime në veshka. Kur heqja e tyre bëhet e domosdoshme, ekzistojnë disa metoda të ndryshme për ta bërë këtë. Meshkujt, më të prekur nga gurët në veshka Gurët në veshka janë më të zakonshme tek burrat dhe më saktësisht, katër në pesë raste kanë gurë në veshka. Normalisht, urina përmban substanca që parandalojnë formimin e kristaleve. Megjithatë, kjo nuk funksionon për të gjithë. Disa nga faktorët që kontribuojnë në formimin e gurëve tek njerëzit e prekshëm janë: Marrja e pakët e lëngjeve, infeksione kronike në rrugët urinare. Rreth 80% e kancereve të veshkës janë karcinoma qelizore renale, ky tip kanceri mendohet të ketë lidhje me moshën, pasi haset tepër rrallë nën 40-vjeçarët. Tumoret beninje të veshkave mund të rrinë në trup si të padëmshëm. Tumoret malinje shpesh janë në stad të avancuar kur ne i zbulojmë e në përgjithësi nuk i përgjigjen mirë trajtimit mjekësor. Për këtë arsye, veshka e sëmurë zakonisht hiqet në një
Luhatjet e temperaturave të ajrit, shkak për disa sëmundje F
aktorët klimaterikë, e kryesisht temperaturat cilësohen nga mjekët si shkaku i dytë pas stresit, në sëmundjet e aparatit kardiovaskular Sipas mjekëve kardiologë, sëmundjet e zemrës lidhen me ndryshimin e theksuar të temperaturave, pasi pacientët reflektojnë ndryshime të tensionit arterial si rezultat i ndryshimit të motit. Ndryshimi i menjëhershëm i temperaturave dhe ftohja e ambientit, shoqërohen me ndryshime të theksuara në organizëm. Ato nuk ndikojnë vetëm te organet e frymëmarrjes, por dhe në goditjet në zemër e tru, në krizat e tensionit arterial dhe aritmitë. Sipas tij veshja e përshtatshme, higjiena, ushtrimet sportive dhe ruajtja ndaj ekspozimeve të menjëhershme përballë temperaturave, janë disa nga masat profilaktike. Ndërsa për pacientët që vuajnë nga sëmundje, të cilat ndikohen drejtpërdrejt nga faktorët atmosferikë, rekomandohet përdorimi i rregullt i medikamenteve, këshillat dhe vizitat e shpeshta me mjekun specialist apo kontrolli i shpeshtë shëndetësor.
nefroektomi. 4 shprehi që i dëmtojnë rëndë veshkat Nefronet (qelizat) e veshkave për çdo 45 minuta filtrojnë pesë litra ujë, që i përmban gjaku. Për këtë arsye, organizmi i shëndetshëm mund që çdo 24 orë të largojë rreth dy litra mbetje të panevojshme në formë të urinës. Këtë detoksikim natyral mund ta çrregulloni në së paku katër mënyra. 1. Përdorimi afatgjatë i tabletave kundër dhimbjeve Përdorimi afatgjatë i tabletave kundër dhimbjeve, veçanërisht në sasi të mëdha, ndikon dëmshëm në indin dhe strukturën e veshkave. Edhe ilaçet që merren me recetë, edhe ato pa recetë, mund të ndikojnë në reduktimin e rrjedhës së gjakut në veshka. Ilaçet josteroide kundër inflamacioneve që përdoren për shërim të dhimbjeve dhe temperaturës së lartë janë shkaktare kryesore të një gjëje të tillë. Ndërmjet 1 dhe 3 për qind të rasteve të reja të sëmundjes kronike të veshkave në vit mund të shkaktohen me keqpërdorim të ilaçeve kundër dhimbjeve. Efekt të ngjashëm mund të kenë edhe disa ilaçe kundër shtypjes së lartë. 2. Cigaret Efekti negativ i cigareve në mushkëri dhe zemër tashmë është i njohur, por studimet zbulojnë se duhanpirësit janë më të prirë për të pasur proteina në urinë, gjë që është shenjë e dëmtimit të veshkave. Sëmundjet që ndikojnë në punën e veshkave, siç janë diabeti dhe shtypja e lartë, gjithashtu e përkeqësojnë varësinë nga cigaret, ndërsa duhanpirësit më shpesh kanë nevojë për dializë ose transplantim të veshkave, kanë zbuluar studimet. 3. Ushqimi i pasur me sheqer Sheqeri i tepërt sjell probleme shëndetësore, siç janë diabeti dhe mbipesha, ndërsa këto janë faktorë për sëmundjen e veshkave. Reduktojeni konsumimin e sheqerit në organizëm dhe do ta reduktoni rrezikun nga sëmundjet e përmendura. Më pak sheqer i përpunuar do të thotë edhe më pak kalori, substanca kimike dhe kripë, ndërsa mesi dhe veshkat do të jenë mirënjohëse! 4. Kripa e tepërt Ushqimi me shumë kripë e rit shtypjen e gjakut. Shtypja e lartë e gjakut i dëmton veshkat, ndërsa me kalimin e kohës mund të sjellë edhe deri te dështimi i veshkave. Derisa ushqimi i zakonshëm amerikan përmban rreth 3 300 mg kripë në ditë, organizatat shëndetësore rekomandojnë konsumim ditor prej 2 300 mg në ditë, pra rreth një lugë të vogël me kripë. Personat me shtypje të lartë dhe me veshka të sëmura duhet që të konsumojnë edhe më pak kripë - rreth 1 500 mg në ditë. Për fillim, reduktojeni konsumimin e ushqimit të përpunuar. Përgaditi: Albert Vataj
KOHA E LIRE HORIZONTALISHT 1. Rrethi i Dibrës, ashtu ishte targa 4. Ashtu ishte targa e Rrethi Tropojë 5. Kopje e dytë e një dokumenti zyrtar, që ka fuqinë juridike të origjinalit 10. Rrethi i Krujës, ashtu si e shënonte në targë 11. Orkestër e përbërë vetëm prej veglash frymore, bandë muzikore 12. Ashtu quhet gruaja, e cila i jep gji një foshnje të huaj deri sa të rritet 14. Veprim i keq, punë e mbrapshtë, ose ... 17. Pjer ..., filozof francez (10791142), armik i irracionalizmit dhe misticizmit 18. Rrah rrobat me pallë kur i laj, kopanis 20. Kirkizia ka atë monedhën e saj 22. përdoret me nderim përpara emrit të babait 25. Organizata Ndërkombëtare për Zhvillim 26. Quhen kështu ata që nuk janë në pushtet. 27. Përdoret për të mbajtur në të lëngje a lëndë të tjera 29. Rrethi i Kuçovës, e kishte ashtu targën 32. Azerbajxhani e ka atë kryeqytetin e saj 34. Rrethi i Malësisë së Madhe e kishte targën 36. Fije të holla dhe të ndritshme që nxirren nga fshikëza e një lloj krimbi 39. Pjesë e parë e fjalëve të përbëra, e cila u përgjigjet nga kuptimi fjalëve: ajror, i ajrit. nga ajri, me anë të ajrit 40. Ema mëkatare e njerëzimit, Havaja, sipas besimit mysliman 41. Aparat i thjeshtë me një gyp dhe me një sistem pasqyrash të lëvizshme 43. Makinat e rrethit të Hasit e shënonin ashtu në targë 44. Njësi administrative vendore, që përfshin zakonisht disa fshatra ose një krahinë 45. Partia Bashkimi Demokrat Shqiptar 49. Vangjush ....., piktor i shquar shqiptar 51. Ngrihet e lëviz në ajër me anë të krahëve 54. Angelina ..., aktore e famshme amerikane 56. Makinat e Elbasanit ashtu e kishin targën 57. Kafshë e egër gjitare, mishngrënëse, me trup të madh e të rëndë, të mbuluar me qime të ashpra, me ngjyrë të murrme a të bardhë 59. Që është jashtë kohës dhe i pavarur prej saj 60. ... KUKUZELI , figure e shquar e kulturës bizantine, me origjine nga Durrësi, njihet si muzikanti dhe kengetari me i madh i Kostandinopojes ne shekullin XI 61. Njësia bazë për matjen e rezistencës elektrike. 62. Kaloj natën ose rri për ca ditë diku si mysafir; banoj, fle përkohësisht 63. GRamshi e kishte ashtu targën 65. Kafja turke është për meraklitë, kurse ashtu është për pjesën e miletit që mbetet 67. Qyp i madh që përdorej kryesisht për të mbajtur vaj 69. Bar që përdoret nga mjekësia popullore që përdoret për të
E enjte, 18 TETOR 2018
Nga Albert VATAJ
lehtësuar të dalët jashtë 71. Artikull i gjatë a studim me karakter kritik ose publicistik 72. Nota e parë e shkallës muzikore; shenja për këtë notë 73. Përmbledhje e sistemuar e normave juridike. I tillë është civil, penal dhe i punës, i pashkruar është ai moral 74. Nivel jo i njëjtë, ndryshim niveli; të qenët e dy gjërave, e dy sendeve etj. në lartësi a në nivele të ndryshme 75. Studim i shkurtër për një çështje të caktuar, që lexohet në një sesion shkencor a që botohet në një revistë shkencore 78. ... Nosi (1877-1945), njihet si babai i filatelisë shqiptare, personalitet me interesa të gjëra kulturore 81. Që e lidhin burrat si nyjë rreth qafës nën jakën e këmishës dhe e lëshojnë përpara mbi gjoks 84. ... Qosja është autor i shumë filmave artistik dhe dokumentarë, në mesin e të cilëve shquhet "Proka" 85. Pjesa e sipërme e grykës së njeriut, ku përftohet zëri; gabzherr, gurmaz ose ... 87. Hurma me bërthamë, ose hurma farëzezë, quhet ashtu 88. Quhet ashtu një person pa pretendiem, që sillet dhe jeton me thjeshtësi 89. Thirrje emër për emër e nxënësve në shkollë 91. Gjarpër i trashë dhe i gjatë, me trup të fuqishëm 94. Përfundim që del nga krahasimi i të ardhurave me shpenzimet, kur mbyllim një llogari 96. Lumi ... ka luajtur rol të rëndësishëm në jetën e egjiptasëve të vjetër 97. 7 shkurt 1478 është datëlindja e Thomas ..., filozof, shkrimtar dhe politikan anglez
98. Agjent profesionist i policisë gjurmuese ose agjent profesionist privat 100. Partia Republikane, inicialet 103. Ashtu e shënonte Lezha në targat e makinave 104. Pa mbaruar punë, pa ia arritur synimit a qëllimit; duarzbrazur 109. Grua a vajzë e përdalë, bishtdredhur, bushtër 110.Plëndës, bark ose ashtu 111.Qyteti i parë i kolonive evropiane në Australi themeluar në vitin 1788 në Sydney Cove nga Arthur Phillip, udhëheqës britanez 112.Një nga ëmbësirat që ofrohen në pastiçeri 114.Madhësia e diçkaje që ka gjatësi, lartësi e gjerësi dhe që matet me njësi kubike 116.... Polic Kamov, dramaturg dhe shkrimtar i shquar kroat, lindi më 1910 117.I themi ashtu një personi që është specialist i një fushe të shkencës VERTIKALISHT 2. Korporata Ndërkombëtare Financiare 3. Petrit ..., me një begraund shumë të pasur si aktor dhe si akademik. Lindi më 12 dhjetor 1961 në Vlorë 4. Pëlhurë pambuku pak e ashpër 6. Bill, emri i tij lidhet me vendimin e OKB për intervenimin e NATO-s në Luftën e Kosovës në vitin 1999 7. Tirana, e kishte targën e makinave ... 8. Nuk ka gjë, s'prish punë, paçka 9. Ai që ka për mjeshtëri të qethë dhe të rruajë 10. Pjesa e rrafshit që përfshihet
midis dy gjysmëdrejtëzave ose midis dy drejtëzave që dalin nga një pikë 13. Pandi ..., një nga individualitetet e rëndësishme të kinemasë shqiptare, me një galeri të pasur rolesh 15. Mjet lufte që shërben për të sulmuar a për t'u mbrojtur 16. Rrethi i Vlorës, e kishte ashtu targën e makinave 18. Për Peqinin e dini se kishte targën e makinave 19. Janë mbeturinat e gjellëve, të bukës e të ushqimeve që hidhen, ose u jepen kafshëve 21. Mali i ..., ësh shtet ballkanik, Guri i ... është një fshat në Shkodër 22. Giordano ..., ishte filozof, prift, kozmolog dhe okultist italian, u dogj për së gjalli në turrën e druve 23. Që ka ngjyrë kafe të çelur në të trëndafiltë a në të verdhë 24. Kafshë grabitqare e familjes së maceve, e madhe sa tigri, me qime të verdhë e me lara të zeza 26. ..ho, sa e mirë është. 28. Ban lopa, përdoret për të imituar britmën e lopës a të kaut 29. Ai që jeton i fshehur, cub. ... i maleve. 30. Mjet që zbut a që qetëson dhembjen, ngushëllim 31. Titull nderimi, që përdoret për t'iu drejtuar monarkëve 32. Banka Botërore 33. Sheshi i sipërm i anijes, i hapur dhe i pambuluar, ose mbules e shtatit 35. Honore Balzak e huazoi atë shtesë të emrit si dëshmi e prejardhejes nga familje fisnike 36. Qëllim a synim i rëndësishëm, ide a parullë që e nxit dhe e udhëheq dikë në jetë ose që e shtyn përpara në një veprimtari 37. Ndaras nga tjetri a nga të tjerët
në zjarr dhe e bëj shkrumb e hi 64. Rrethi i Korçës, ashtu shënohej në targën e makinave 66. Aktori, Pandi ... Spikat me rolin e hamallit në "Kur zbardhi një ditë" (1971). Shkëlqen te "Njeriu me top" (1977), "Këmishët me dyllë" (1987), etj. 68. Lopatë e barkës për të lundruar, lugatë 70. Tingëllimë e zgjatur, që duket sikur vjen nga larg; tingëllimë me jehonë 76. Veshje e sipërme prej shajaku, prej doku etj., si jelek me mëngë që kopsitet përpara 77. Njësi e vogël e organizimit të jetës shoqërore, që përbëhet nga burri, gruaja, fëmijët 79. Marshim i madh nëpër rrugë për të shprehur përkrahjen politike ose sociale 80. Çdonjëri nga dy trarët e posaçëm prej metali, mbi të cilët ecin rrotat e trenit a të tramit 82. Nga sipërfaqja është shteti federal më i madhi në SHBA. Kryeqyteti i këtij shteti federal është Juneau 83. Enë prej balte të pjekur; zakonisht me një vesh, që përdoret për të zier gjellë 85. Njoftesë publike që shpërndahet a ngjitet diku 86. Po Gjirokastra si e kishte targën 90. Kafshë ose shpend i zënë në gracë 91. Rruzulli i Tokës; dheu me gjithçka që është në të 92. Benjamin ... konsiderohet si një nga etërit themelues të Shteteve të Bashkuara 93. Partia Socialpuntore Shqiptare 95. Inicialet e Unionit të Krist Demokratëve Gjermanë 99. Automjet i vogël udhëtimi me katër rrota, dikur quhej ashtu 101. Titull që i jepej atij që ndiqte mësimet në medrese ose një shërbyesi të thjeshtë në besimin islam 102. Një banor i Kroacisë, mund të quhet edhe ashtu 103. Nuk e marr diçka nga vendi ku është 105. Grishje që i bëhet dikujt për të marrë pjesë në një festë 106. Partia Lëvizja Socialiste për Integrim 107. Ajo çfarë bëjnë mësuesnxënës në klasë 108. Humbje në mjete, në sende a në njerëz që pëson dikush 112.Pastaj e ka brenda 113.Rrethi i Shkodrës, ashtu e kishte targën 115.Rrethi i Lushnjës, e shënonte ashtu targën
38. Ashtu quhet kryeqyteti i Kolumbisë 42. Si kishtin makinat e Durrësit targën 44. Frutat e një druri tropikal, të cilat janë lënda bazë e prodhimit të çokollatës 46. I krijoj dikujt një gjendje shpirtërore të shqetësuar e të rëndë, e hidhëroj 47. ... Topi, doktori, drejtuesi i emisioneve shëndetësore në TVSH, vëllai i ish-Presidentit 48. Pjesë e sipërme e një vendi është 50. ALI ... TEPELENA , sundimtar i fuqishëm feudal në Shqipërinë e Jugut. Themelues i Pashallekut autonom të Janinës 52. Njësi kohe prej shtatë ditësh, që nga e hëna deri tek e diela është një ... 53. Tërësia e librave, që ka mbledhur dikush për t'i lexuar 55. Tërësia e organeve të njeriut, të kafshës a të bimës, quhet ashtu 58. I vë zjarrin diçkaje a e hedh 1
2
U
3
D
4 10
K O L
L A R E
11
6
K A C
13
14
8
L
N
I
M O T
O S
E
L
Y K A F
S
18
M O N O L I
T
A
P
A
O R ¸
H
19
Y
L
20
A F O R I
Z E
M
P
S
L
21
22
E V ¸
23
F
D
15
S
A D S
17
I
7
E
E R
12
B A Z E
P
A 16
5
B
R
9
PËRGJIGJE E SUPERFJALEKRYQIT TE NUMRIT TE KALUAR
SUPERFJALEKRYQI
23
K
O
24
L A S
¸
T
25
L
E
K
A
26
E
U
D E R
D E
M U A J
M
27
K O L M ¸
J
U
E
T
L L
I
T
S
28
U
F
O
29 34
B
N
F
D
I
A
35
V
A
A T
O H E T
B
K U T
N
B
38
L
R
Z
41
I
42
C
O K I
M I
I
D I
D
M I
N 53
54
M
B
I
M 48
K O
I
N D E
M
B
P 56
A
D O K E
45
I
49
A K S H I
S
H
51
55
D
N
Z
N
L
M
39
47
O S E
A K U R
R A
V E N D 44
50 52
33
E M P I A
43
46
J
L
32
I
37
L 40
A
N 31
36
L O F
I
S
30
J
L
O
Y
S
T
57
I
58
K E R
N
U
S
A
O H
59
Y
I
60
M
N
G
M E T
E
E
61
F
S
A R
H
M
T I
Z A N A L
G
64
S 65
M I
K
T
R
T
A H
72
73
M
N
74
A L
75
O
76
E 83
S
T 84
85
K
˙
P
R
L
L
89
O
R
D R
B
M
T
M
88
M E
C O B A R
92
P
T O D O L O G J L
V
K
R E
I R
93
E F
U
U 82
90
E S
A 91
M
S 87
K
G
71
E N D A R G
81
D E K A D E
S K R I
P
P 78
80
86
I
O 68
O
V
77
M
V 79
63
67
S H 70
K R
J
K
K
66
O F
69
N
N 62
R O Z A F A T I
E
N
95
94
R
V ¸
V
A
E
I
T
96
M I
L
E T
B
R
U
L ¸
X 97
S
98
E 99
V E R
L I
¸
100
S T
¸
K
101
L
102
M A N I
K Y R 104
R
K 110
A L
V
105
106
P
L
107
A S
D I
109
T E
D 112
U I
Z E
R
M
Z
108
111
T R
103
D A K A
H
L A
E
113
J
V
B
I
H
K
114
P A T R
O N A Z
115
P
W 116
E L
L
R
P
I
S
O H O
CYANMAGENTAYELLOWBLACK
SPECIALE
24 E enjte, 18 TETOR 2018
Presidenti Ilir Meta: Varfëria nuk luftohet me kanabis dhe baste
M
e rastin e Ditës Ndërkombëtare të Zhdukjes së Varfërisë, Presidenti i Republikës, Ilir Meta vizitoi sotfabrikën "City Tex", një biznes social të suksesshëm, ku janë punësuar mbi 100 vajza dhe gra të zonës së Mulletit dhe Petrelës, i shoqëruar nga Shkëlzen Marku i Fondacionit "Yunus Social Business Albania" dhe nga përfaqësues të Ambasadës së SHBA dhe të USAID-it. Tematika e Organizatës së Kombeve të Bashkuara e shpallur për vitin 2018 me rastin e kësaj dite të rëndësishme, është: "Të gjithë së bashku për të ndërtuar një botë gjithëpërfshirëse të respektit universal për dinjitetin dhe të drejtat e njeriut". Në këtë kontekst, gjatë vizitës në fabrikën "City Tex", Presidenti Meta vuri në dukje se Dita Ndërkombëtare për Zhdukjen e Varfërisë duhet të na shërbejë si një reflektim dhe "kambanë alarmi" për të gjithë, për më shumë përpjekje në luftën kundër kësaj plage të madhe të
FOTOLAJM
njerëzimit dhe shoqërisë tonë moderne. "Edhe më parë kam mbështetur këtë lloj aktiviteti, për shkak se është një mundësi shumë e mirë për të integruar gratë dhe vajzat në tregun e punës. Ndaj dhe jam sot këtu te ky biznes social i mrekul-
lueshëm, që po jep kontribut për të luftuar varfërinë, për të integruar gratë dhe vajzat në tregun e punës si dhe për të siguruar të ardhura të qëndrueshme për dhjetëra familje", - tha Presidenti Meta. Gjatë fjalës së mbajtur, ai theksoi se mbështetja e këtij sektori është zgjidhje për të luftuar varfërinë dhe për t'i larguar shqiptarët nga veset e këqija. "Duhet të mendojmë të gjithë në këtë drejtim, që të kemi një shoqëri më të shëndetshme. Nuk mund të jetë zgjidhje as nxitja e kanabisit apo forma e "aventura" të tilla, që e dimë se sa shumë i kanë kushtuar vendit dhe familjeve shqiptare. Janë mijëra njerëz që janë nëpër burgje, strese pa fund, e shkatërrime familjesh që ka prodhura ky fenomen. As bastet nuk janë zgjidhje për të
Filip Çakuli, një nga perlat e gazetarisë, feston ditëlindjen. Presidenti Meta, urim special Presidenti Ilir Meta ka uruar dje gazetarin dhe drejtorin e emisionit "Fiks Fare" në "Top Channel", Filip Çakuli për ditëlindjen. Në një foto të postuar në Facebook me gazetarin e njohur, Presidenti Meta shkruan: "Nuk është rastësi që edhe Filip Çakuli ka lindur sot në 17 Tetor! Edhe 100 vite të reja, por gjithmonë bashkë me Vasilikën".
shpëtuar nga varfëria, por vetëm puna e qëndrueshme, me standarde, me përgjegjshmëri të
tillë sociale që ne duhet ta nxisim më shumë duke motivuar dhe duke mbështetur ata investitorë të cilët e tregojnë këtë me shembuj konkretë. Lufta kundër varfërisë, nuk zgjidhet as me një thes me miell. Natyrisht çdo kontribut, çdo bamirësi është pozitive, por rruga e sigurtë dhe e qëndrueshme është rruga e integrimit në tregun e punës. Kjo është e vetmja rrugë që secili të ketë një jetë të qetë, një jetë të sigurtë dhe të kontribuojë për zhvillimin ekonomik tëfamiljes së tij dhe komunitetit ku bën pjesë. E ardhmja e Shqipërisë janë këto aktivitete, janë shërbimet, por në mënyrë të veçantë janë turizmi, bujqësia dhe agro-turizmi"- theksoi Presidenti i Republikës. Presidenti Meta priti një përfaqësi të "Shoqatës NikajMërtur"
Projektet për zhvillimin e turizmit
K
reu i shtetit, Ilir Meta priti një përfaqësi të "Shoqatës Ni kaj-Mërtur" të drejtuar nga Dr.Mhill Gecaj dhe deputeti i Tropojës, Isuf Çela. Presidenti Meta vlerësoi iniciativën e shkëlqyer të kësaj shoqate për hapjen e rrugës për Curraj të Epërm, bazuar në kontributin dhe donacionet e anëtarëve të kësaj shoqate. Po kështu Presidenti vlerësoi frymën e shkëlqyer të bashkëpunimit të komunitetit të kësaj zone me Bashkinë e Tropojës dhe deputetin Çela për realizimin me sukses të këtij projekti. "Ju e nisët vetë rrugën e ndryshimit në Curraj të Epërm e Nikaj-Mërtur, - tha Presidenti Meta, "tani është koha që ta vazhdojmë së bashku, pasi resurset për zhvillimin e turizmit në atë zonë janë të jashtëzakonshme".