www.kohajone.com
CYANMAGENTAYELLOWBLACK
Qeveria, sulm ndaj ish-ministrit Bushati E përditshme e pavarur
Viti i XXVIII i botimit
Nr: 71 (8512)
E mërkurë, 27 Mars 2019
Çmimi 30 Lekë
Mosmarrëveshjet dhe konfliktet brenda mazhorancës kanë nisur të shfaqen hapur. Prej disa ditësh, me orientim nga selia rozë në PS, është koordinuar një sulm publik dhe mediatik ndaj ish-ministrit Ditmir Bushati, i cili shikohet nga ndërkombëtarët si emër kandidat për një qeveri të re tranzitore, ndërsa opozita mirëpret ministrin Pandeli Majko si kandidat për kryeministër FAQE 3
Artan Lame emërohet Tahiri në gjyq për trafik në krye të Agjencisë droge, mesazh Ramës: Shtetërore të Kadastrës Nuk do jem unë kurbani
Në foto: Artan Lame
FAQE 5
PADIA
Policia kërkesë Prokurorisë: Gjeni kush është Qytetari Dixhital i Sali Berishës
FAQE 4
ISH-DEPUTETI
Edi Paloka: Rama si Panuçi, për çdo dështim fajëson lojtarët ose gazetarët
FAQE 2
Në foto: Ish-ministri Saimir Tahiri dje duke dalë nga Gjykata e Krimeve të Rënda UNAZA E RE
REAGIMI
Vasili: Qeveria e kriminalizuar po dëbon shqiptarët në emigracion
FAQE 6
Arrestohen 7 protestues të “Astir”, qytetarët tubim në mesnatë te Drejtoria e Policisë
FAQE 5
FAQE 8
EMRAT
Presidenca: 13 kandidatë në garë për Gjykatën Kushtetuese
FAQE 7
POLITIKE
2
E mërkurë, 27 MARS 2019
Ish-deputetja e PD-së: Rilindja duhet të falënderojë opozitën, projekti i TAP-it dhe ai i Devollit garantuan rritje ekonomike
I
sh-deputetja e Partisë Demokratike, Jorida Tabaku në një koment për situatën ekonomike ka renditur disa arsye pse sipas saj, mazhoranca duhet të falënderojë opozitën për investimet e huaja. Sipas demokrates, dy projektet e finalizuara nga ish-qeveria Berisha mundësuan sot që vendi të ketë rritje ekonomike. Madje sipas Tabakut, u garantua që pavarësisht krizës ekonomike, projekti i TAP dhe ai i Devollit garantuan rritje ekonomike. Tabaku pretendon se mazhoranca duhet të falënderojë opozitën për projektin 1.5 miliardë euro të TAP-it dhe atë 500 milionë euro të Devollit, projekte këto të finalizuara nga Qeveria “Berisha”. Përmes një qëndrimi në faqen e saj zyrtare në rrjetin social “Facebook”, Tabaku shprehet se këto dy projekte kanë mbajtur në këmbë investimet e huaja për 4 vjet në Shqipëri. Tabaku teksa nuk kursen ironinë shprehet se investimet e huaja nuk kanë asnjë garanci në një mazhorancë të inkriminuar. “Rilindja duhet të falënderojë opozitën! Magjistarët e propagandës që sot përfaqësojnë qeverinë dhe mazhorancën duhet të jenë të parët që duhet të falënderojnë opozitën për projektin prej 1.5 miliardë eurosh të TAP dhe atë 500 milionë euro të Devollit. Janë këto dy projekte që kanë mbajtur në këmbë investimet e huaja direkte për 4 vjet në Shqipëri, natyrisht kanë mundur të ushqejnë edhe propagandën e qeverisë. Në qofte se sot kemi një rritje ekonomike pavarësisht krizës kjo është vetëm fale këtyre dy investimeve. Por, me sa duket vesi i nxënësit të dobët që kopjon zgjidhjen e ekuacionit nga nxënësi më i mirë, del me
Tabaku: Qeveria nuk ka asnjë projekt serioz për investimet e huaja
shpirtin. Kësisoj fodullëku i qeverisë nuk mund të pranojë se për katër vite nuk ka sjellë qoftë edhe një investitor serioz për të shpenzuar as gjysmën e shifrës të projektit TAP. Shifrat kokëforte vërtetojnë se pa këto dy projekte të fuqishme investimet e huaja do të ishin rreth 1.9 miliardë euro më pak se sa janë aktualisht. Kjo shifër është sa dyfishi i vlerë totale e IHD-ve për vitin 2018. Deri më tani, qeveria nuk ka asnjë projekt serioz për investimet e huaja, asnjë propozim konkret. Bilanci
i saj me përthithjen e tyre është sterrë. Kjo sepse bizneset e huaja nuk kanë garanci në një qeveri dhe mazhorancë të inkriminuar, që parapëlqen paratë e drogës përpara parave të biznesit, që preferon oligarkinë përpara tregut të lirë, që preferon dhunën ndaj sipërmarrjes përballë nxitjes së saj. Sot, ligje speciale vijnë në Kuvend ku gjithmonë mbështesin të fortin, sot lulëzojnë vetëm industri që mbështeten nga qeveria dhe nuk ka më treg të lirë. Sot prona është në rrezik, taksat
janë mbingarkesë, sot tregu nuk funksionon. Rilindja sot, duhet të falënderojë opozitën. Së paku bilanci i IHD-ve është pozitiv pasi ky vend është qeverisur prej njerëzve të përgjegjshëm që mendjen nuk e kanë pasur tek propaganda, por tek vlera e shtuar në ekonomi. Taksa e sheshtë prej 9 %, besimi në institucione, respekti për pronën e për punën, mund të rikthejë investitorët e huaj dhe besimin në ekonomi!”, theksoi në reagimin e saj, ish-deputetja e PD-së Jorida Tabaku.
NËNKRYETARI I PD-së: PANUÇI IKU DHE SHQIPËRIA FITOI, E SHKARKOI FEDERATA, RAMËN DO E SHKARKOJË POPULLI
N
ënkryetari i Partisë Demokratike, Edi Paloka, ka krahasuar shefin e qeverisë me ish-trajnerin e Shqipërisë Kriatian Panuçin, i cili detyroi Federatën Shqiptare të Futbollit të ndërpriste kontratën më teknikun italian për shkak të rezultateve negative. Me anë të një reagimi në faqen e tij zyrtare në rrjetin social “Facebook”, ish-deputeti demokrat thekson se edhe pse humbte Shqipëria, Panuçi ishte i predispozuar për të mos pranuar asnjë faj dhe për dështimet akuzonte të tjerët. Sipas tij, italiani u largua nga Kombëtarja e Shqipërisë, ndërsa kryeministri Rama do të shkarkohet nga populli shqiptar. “Ishte bërë Panuçi si Rama! Një milioner që nuk bënte
Paloka: Panuçi si Rama, për çdo dështim fajëson ose lojtarët ose gazetarët
Botues dhe Drejtor: Nikoll LESI
Kryeredaktor: Qamil XHANI Zv/kryeredaktorë: Albina Gjergji, Herion Mesi
asnjë punë, vazhdonte të merrte lekët e shqiptarëve e vetëm bërtiste kundër të gjithëve. Arrogant dhe hakmarrës. Nuk pranonte asnjë faj, po për çdo dështim të tij akuzonte të tjerët; një herë e kishin fajin lojtarët, e herën tjetër gazetarët. Ata që i thonin të vërtetat në sy, i hidhte në gjyq për shpifje. Çdo ndeshje e tij ishte një dështim dhe një “skandal” më vete, po ai nuk pranonte të jepte dorëheqje: “Kam kontratë të firmosur e do qëndroj deri në fund të mandatit”, thoshte dhe ai. Më në fund Panuçin e shkarkuan ADRESA E REDAKSISË:
Rruga: “Sami Frashëri”, Pallati i Aviacionit të Vjetër, Nr. 2, Tiranë/ Web: www.kohajone.com
NUMRI I KONTAKTIT:
0697044477
REAGIMI
I biri la nënshtetësinë shqiptare, ishPresidenti Nishani tregon arsyet
Ish-Presidenti Bujar Nishani ka sqaruar vendimin e të birit për të lënë nënshtetësinë shqiptare. Sipas ish-kreut të shtetit, djali i tij jeton prej rreth 10 vitesh në Austri dhe si student i Mjekësisë, i është ofruar statusi i asistent/ pedagogut. Për Nishanin shteti i Austrisë i ka ofruar dhe nënshtetësinë, por sipas tij ekziston detyrimi ligjor që nuk mund të mbahen dy shtetësi. Ish- Presidenti, sqaron më tej se ai nuk i ka ushqyer fëmijët me para të vjedhura dhe paratë e drogës dhe se është krenar për fëmijët e tij. “Të nderuar miq, sot media e propagandës së narkoqeverisë u përpoq të injektojë si lajm negativ, procedurën e lënies së nënshtetësisë nga djali im. Im bir jeton prej afro 10-të vitesh në Austri dhe është aktualisht një prej studentëve të shkëlqyer në Universitetin e Mjekësisë së Vienës, ku prej disa vitesh ka fituar edhe statusin e asistent/pedagogut. Shteti Austriak i ka dhënë nënshtetësinë austriake por kanë rregullin që nuk lejohet dy shtetësia. Unë jam shumë krenar për fëmijët e mi, pasi vetëm më kanë nderuar dhe kurrë përfituar. Turp dhe e papranueshme është ti ushqesh fëmijët me para të vjedhura, apo paratë e krimit të organizuar dhe jo kur nderojnë prindërit dhe këdo tjetër që është në nevojë për ndihmë. Kuptohet se qëllimi i kësaj fushate propagande jam unë. Regjimi i narkotrafikut dhe avoketërit e tij duket se paskan frikë prej aktivitetit tim qytetar. Kjo më kënaq në fakt”, u shpreh dje në reagimin e tij përmes rrjeteve sociale, ish-Presidenti i Republikës Bujar Nishani. dhe mbrëmë kombëtarja , që kishte 10 ndeshje pa bëre asnjë gol, fitoi 3-0 … Panuçi iku dhe Shqipëria fitoi. Atë e shkarkoi Federata, ja prishi kontratën. Ramën do e shkarkojë populli… Rama Vafanculo”, u shpreh dje nënkryetari i PD-së, Edi Paloka.
Marketingu: Bardhyl Ucaj E-mail: reklama@kohajone.com
POLITIKE
3 E mërkurë, 27 MARS 2019
Qeveria, sulm ndaj ish-ministrit Bushati
Mosmarrëveshjet dhe konfliktet brenda mazhorancës kanë nisur të shfaqen hapur. Prej disa ditësh, me orientim nga selia rozë në PS, është koordinuar një sulm publik dhe mediatik ndaj ish-ministrit Ditmir Bushati, i cili shikohet nga ndërkombëtarët si emër kandidat për një qeveri të re tranzitore, ndërsa opozita mirëpret ministrin Pandeli Majko si kandidat për kryeministër Fillimisht në mediat pro qeveritare u servir lajmi i dhënies së titullit Konsull Nderi të një nga dy indianët që janë në kërkim ndërkombëtar për vjedhjen me anë të mashtrimit të 720 milionë dollarëve. Media afër qeverisë u kujdes që për dhënien e titullit Konsull Nderi të Nitin Sandesara, të akuzohej vetëm Ministria e Jashtme gjatë kohës që drejtohej nga Ditmir Bushati, si institucioni përgjegjës që ka shkelur ligjin. Në fakt skandali i indianëve është shumë i madh për t’ja ngecur vetëm Ministrisë së Jashtme apo Presidencës për faktin se morën shtetësinë shqiptare, ndërkohë që presidenca ka respektuar ligjin dhe Kushtetutën. Propozimi më shkresë e vulë është bërë nga ministria e Mjedisit. Në rastin e dy indianëve kanë dështuar gjithë institucionet e sigurisë kombëtare, duke nisur nga Policia e Shtetit, Ministria e Brendshme, Prokuroria, zyra shqiptare e Interpolit, agjencia kundër pastrimit të parave dhe në fund dhe Shërbimi Informativ Kombëtar. Të gjitha këto institucione, që kanë njerëz të besuar të qeverisë “Rama”, në kërkesën për nënshtetësi dhe për dhënien e titullit Konsull Nderi nuk kanë shprehur asnjë vërejtje ndaj dy indianëve. Mjaftonte një kërkim i thjeshtë dhe asnjë institucion nuk mund të jepte miratim për kërkesat e tyre. Më shumë se një gafë spektakolare shtetërore, procedura që institucionet e qeverisë kanë ndjekur me dy indianët vjen era korrupsion dhe interesa të dyshimta. Një ditë pas akuzave ndaj ish-ministrit Bushati, një dokument i SHISH konfirmonte se ndaj indianit që u bë Konsull Nderi nuk kishte asnjë problem ligjor. Ndaj arsyet se përse gjithë institucionet mbyllën sytë ndaj këtij skandali duhen kërkuar gjetkë, te ato ministri dhe ministra që jepnin rekomandimet për dy indianët mashtrues. Dhe jo ndaj ish-ministrit Bushati. Sulmi i dytë, më i ashpër dhe më i drejtpër-
drejtë ndaj Ditmir Bushatit, u bë dje. Gent Cakaj, ministri i Jashtëm në detyrë dhe njeriu që duket se lëviz vetëm me urdhër të Edi Ramës, në një konferencë për mediat deklaroi se kishte firmosur largimin e 20 zyrtarëve të Ministrisë së Jashtme. Largimet i argumentoi me mosplotësimin e objektivave. Por më shumë se kaq, shkarkimet vijnë dhe si sulm ndaj ish-ministrit Ditmir Bushati. Në mënyrë jo shumë etike, Cakaj i lidhi shkarkimet e diplomatëve me një fjali që shkonte direkt për paraardhësin e tij, Bushati, të cilin benjamini i Edi Ramës e akuzoi për nepotizëm. “Shqipëria nuk është e miqve, kushërinjve, apo klaneve e krushqive, por të gjithë pa dallim dhe meriton të përfaqësohet nga të dalluarit që punojnë me mendje,
shpirt e shërbejnë me pasion me kapacitet të plotë profesional e moral”,- tha Cakaj. Çdo drejtues institucioni mund të bëjë ndryshime sipas ligjit në radhët e stafit që ai drejton. Mund të ketë rezerva dhe për punën e shumë prej njerëzve që janë emëruar dhe normalisht që do të firmosë edhe largime. Por deklarata e bërë me qëllim nga zv/ ministri si ministër, Cakaj dukej sikur thoshte se po largonte njerëzit e afërm që ka vendosur Ditmir Bushati në ministri. Një pjesë e emrave të larguar nga detyra më shumë se prurje e Ditmir Bushatit në diplomaci janë figura politike të PS, që janë emëruar me urdhër politik dhe largimi i tyre tregon prishjen e humorit brenda PS. Pjesa tjetër janë diplomatë karriere që
detyrat diplomatike nuk i kanë dhuratë nga Bushati dhe as nga qeveria “Rama”, por kanë kaluar gjithë shkallët sipas ligjit. Por këto raprezalje në Ministrinë e Jashtme kishin tjetër qëllim. Synimi ishte të goditet publikisht figura e Ditmir Bushatit. Ish-ministri Bushati, në një farë mënyrë, bën përjashtim nga gjithë modeli i ministrave me të cilët ka punuar Edi Rama. Bushati është i vetmi nga gjithë kabinetet e Edi Ramës që nuk është përfolur për asnjë aferë korruptive. Teksa gjithë bashkëpunëtorët e afërt të Edi Ramës kanë nga një ose më shumë dosje në qafë si gurë të rëndë, Bushati është ndër të paktët që nuk është sulmuar as nga opozita. Kjo figurë e një politikani të matur, me qëndrime të qarta pro BE dhe interesave të vendit edhe kur vjen fjala për çështje e ndryshimit të kufijve me Kosovën, duket se ka krijuar xhelozi brenda radhëve të PS. Po kaq mllef brenda qeverisë ka krijuar dhe fakti se në krizën aktuale politike, ndërkombëtarët preferojnë të dëgjojnë edhe mendimin e ish-ministrit Ditmir Bushati. Bile në qarqe të larta të vendit ndërkombëtarët kanë lakuar si një variant për zgjidhje të krizës politike, emrin e Bushatit si një kryeministër i mundshëm, të cilin e pranojnë amerikanët dhe europianët. Sidomos gjermanët. Opozita shqiptare me shumë i mëshon emrin të ministrit Pandeli Majko si kryeministër në një qeveri tranzitore. Me sa duket kriza do zgjidhet prapë nga ndërkombëtarët dhe ata duan Ditmir Bushatin. Ndaj në kupolën e PS-së kanë filluar fabrikimin e lajmeve antiBushati, për ta dëmtuar ose frikësuar, që të mos jetë si alternativë për zgjidhje të krizës. I pyetur nga “Koha Jonë” ish-ministri Bushati nuk pranoi të jap asnjë koment për këtë sulm të orkestruar nga selia e kryeministrisë.
POLITIKE
4
E mërkurë, 27 MARS 2019
Kreu i PR-së: Ne nuk mund të rrimë të presim se do ta kuptojnë situatën kur situata nuk është e qetë dhe vetë brenda BE-së
K
reu i republikanëve, Fatmir Mediu, kërkon angazhim më serioz të Partisë Demokratike, për ti bindur për gjendjen e vështirë që sipas tij po kalon vendi. Në një intervistë për Ora Neës, Mediu tha dje se kryeministri Edi Rama është kundër qytetarëve, dhe ndaj rruga për largimin e tij nuk ka kthim pas. Pas më shumë se 1 muaj e gjysmë nga djegia e mandateve dhe përqëndrimit të opozitës në protesta, aleati i Partisë Demokratike, Fatmir Mediu, kërkon një angazhim më serioz në komunikim me ndërkombëtarët. Kreu i republikanëve, thotë se në kushtet kur situata nuk është e qetë dhe vetë brenda Bashkimin Evropian, nuk mund të pritet që ata ta kuptojnë situatën në Shqipëri. “Mendoj se duhet një punë më e organizuar e opozitës në këtë drejtim. Ne nuk mund të rrimë të presim se do ta kuptojnë ose jo ndërkombëtarët dhe duke pasur në konsideratë faktin se ka probleme të jashtëzakonshme sot dhe përtej Atlantikut por edhe në Europë, sidomos para zgjedhjeve parlamentare europiane, ne duhet të jemi shumë më këmbëngulës për të negociuar dhe diskutuar jo vetëm thjesht problemin që ka Shqipëria por edhe alternativën e zgjidhjes që duhet të ofrojmë si opozitë. Kjo është imediate dhe duhet të lëvizim sa më shpejt”, u shpreh Fatmir Mediu. Kreu i PR-së thotë se ndërkombëtarët kanë një rol të rëndësishëm në politikën shqiptare. “Po ju marr një raport analog të vitit 2001. Kishim bindje të komunitetit ndërkombëtar në
Mediu: Duhet dialog me ndërkombëtarët, s’ka zgjedhje me Ramën
atë kohë se zgjedhjet në Shqipëri ishin zgjedhje të zhvilluara brenda kushteve normale.Me fakte ne arritëm të bindnim se zgjedhjet ishin të manipuluara në 5 raunde në mënyrën më skandaloze të mundshme deri në vendime absurde të Gjykatës Kushtetuese”, u shpreh Fatmir Mediu. Në vijim, kreu i republikanëve është i bindur se zgjedhje me Edi
Ramën Kryeministër nuk do të ketë. Ai komentoi deklaratat e Kryeministrit se pranon zgjedhje të parakohshme në qoftë se opozita merr një bashki më shumë se Partia Socialiste. “Ku e gjen këtë besim? Është pikërisht kjo strukturë kriminale si në vendet e Amerikës Latine, të cilat në mënyrë të padiskutueshme nuk e kishin te forca e qeverisjes
logjike kushtetuese por te forca e krimit dhe parasë së krimit dhe korrupsionit që garantonte fitoren dhe blerjen e votave të qytetarëve në interes të një grupi të caktuar njerëzish”, nënvizoi kreu i republikanëve. Qeveria, thotë Mediu, është kundër shqiptarëve, ndaj zgjidhja shprehet ai është vetë largimi i Ramës me çdo mjet të nevojshëm.
IRONIA E ISH-MINISTRIT TË DREJTËSISË
Manjani: Policia dhe Prokuroria zbërthejnë kuptimin e vërtetë të fjalës Facebook
Ditën e djeshme Policia e Shtetit paralajmëroi ishkryeministrin Sali Berisha se do ta padiste për akuzën e shpifjeve, në rrjetin social Facebook. Lidhur me këtë deklaratë ka reaguar edhe ish-ministri i Drejtësisë, Ylli Manjani, i cili në nota të theksuara ironie i fton si Policinë, ashtu dhe Prokurorinë që të zbërthejnë kuptimin e vërtetë të fjalës “Facebook”. “Pas hetimeve intensive të Facebook të doktorit, Policia dhe Prokuroria zbërthejnë kuptimin e vërtetë të fjalës Facebook... Shpifje e rëndë, apo jo?!”, u shpreh dje në reagimin e tij ish-ministri i Drejtësisë, Ylli Manjani.
ISH-KRYEMINISTRI: EKZEKUTIMI I AVOKATIT GURRA, VRASJE SHTETËRORE MAFIOZE PËR SHKAK TË DETYRËS
P
olicia e Shtetit ka paralajmëruar se do të bëjë kallëzim penal ndaj ish-kryeministri Sali Berisha, për akuzën e shpifjeve. Në një reagim, policia deklaroi dje se shtetasi Sali Berisha ka prodhuar dhe postuar në rrjete sociale në vazhdimësi shpifje të panumërta ndaj kësaj organizate ligj zbatuese. E gjendur nën presionin e pandërprerë të një lumi shpifjesh nga ana e këtij shtetasi, Policia e Shtetit bën me dije se do të reagojë me kallëzime penale, duke kërkuar zbardhjen shpejt dhe deri në fund të këtyre shpifjeve, nga Prokuroria. “Publikimet e këtij lloji tentojnë të ndërtojnë një fushatë të mirëfilltë linçimi publik, që ka qëllim të denigrojnë, delegjitimojnë, dekurajojnë dhe pengojnë punën e trupës së Policisë së Shtetit në shërbim të Kushtetutës, ligjit e qytetarëve. Policia e Shtetit do ta adresojë në rrugë ligjore këtë tentativë të papranueshme dhe do të mirëpresë hetimet që do të
Policia paralajmëron kallëzim penal, por Sali Berisha nuk heq dorë nga denoncimet
provojnë bazën e çdo akuze nga ana e z.Berisha”, thotë Policia. Ndërsa policia njoftoi se do ta padisë për shpifje lidhur me postimet e herëpashershme ndaj saj, ish-kryeministri Sali Berisha do t’i kundërpërgjigjej me një tjetër denoncim në faqen e tij zyrtare në rrjetin social “Facebook”. Berisha komentoi
dje vrasjen e avokatit Ravik Gurra në Elbasan, për të cilën thotë se është një vrasje shtetërore tipike e narkoshtetit. Ndërsa shton se avokati për shkak të detyrës mësoi ato që kurrë nuk duhej t’i dinte për bajlozët e narkoshtetit. “Vrasja e avokatit Gurra nje vrasje tipike shtetërore e narko-shtetit! Miq, vrasja e
avokatit Gurra me të drejtë ka tronditur thellë avokatinë e vendit dhe opinionin publik të qytetit të Elbasanit ku ai kishte një reputacion të mirë dhe më gjerë. Kam ndjekur me keqardhje dhe trishtim të thellë këtë krim të rëndë të radhës së narko-shtetit. Me këtë rast i shpreh familjes Gurra ngushëllimet e mia të ndjera dhe Dhomës së Avokatisë të Shqipërisë solidaritetin tim njerëzor. Të dhënat e deritanishme flasin se kemi të bëjmë me një vrasje shtetërore tipike për narkoshtetin. Avokati Gurra, penalist i njohur mbronte disa nga bandat më të rrezikshme të partisë së krimit, kurse në Elbasan ai ishte avokat i palës kundërshtare të bandës që është një me pushtetin. Kështu që, në të dy rastet duket se ai për shkak të detyrës mësoi
edhe sekrete të shtetit të mafies, lidhjeve të qeveritarëve me drogën, vrasjet, trafiqet dhe për qeveritarë që ishin peng i lidhjeve të tyre me krimin. Prandaj dhe shkaku i ekzekutimit të tij mafioz shtetëror qëndron me sa duket para se gjitha te sekretet që ai mësoi për shkak të profesionit, të cilat nuk rrezikonin banditët dhe vrasësit ordinerë, por shefat e tyre në pushtet dhe qeveri. Me këtë shpjegohet dhe heshtja totale e qeveritareve të të gjitha niveleve për këtë krim të shëmtuar. Ata heshtin, sepse duket se ndjehen të lehtësuar. Avokati për shkak të detyrës mësoi ato që kurrë nuk duhej ti dinte për bajlozët e narko-shtetit. Duke dënuar me ashpërsinë më të madhe vrasjen shtetërore mafioze për shkak të detyrës të avokatit Gurra, shtoj se shkaku i vërtetë i këtij krimi të shëmtuar fshihet thellë në arkivat e zeza të narkoshtetit të Edvinit”, theksoi në reagimin e tij, ish-Kryeministri Sali Berisha.
POLITIKE
5
E mërkurë, 27 MARS 2019
Arrestohet protestuesit e Unazës së Re. Qytetarët mblidhen para Drejtorisë së Policisë
Protestë në mesnatë para Drejtorisë së Policisë
ALUIZNI DHE HIPOTEKA
Artan Lame emërohet në krye të Agjencisë Shtetërore të Kadastrës
B
anorët e Unazës së Re janë mbledhur në mbrëmjen e djeshme para Drejtorisë së Policisë së Tiranës. Kjo për shkak se në mbyllje të protestës tek Unaza (njohur si Astiri), policia ka shoqëruar 7 persona që protestonin. Banorët protestuan te policia duke kërkuar lirimin e personave të shoqëruar. Në mbështetje të tyre është dhe ish-depu t e t i i P D - s ë , Klevis Balliu dhe Sekretari i Përgjithshëm i LSI, Endrit Braimllari. Balliu tha se policia ka marrë urdhër për të shuar protestën dhe për këtë shkak ka nisur arrestimet. Banorët deklaruan se arrestimet janë pjesë e presioneve që qeveria po ushtron ndaj tyre. Ata deklarojnë se janë të vendosur për të mos bërë pas deri në anulimin e projektit që prek banesat e tyre. “Ka 3-4 ditë që policia e pushtetit tenton të bllokojë protestën e Unazës së Re. Ndryshimet dje në komisariatin numër 6 kanë sjellë bllokimin e protestës, policia nuk bën më bllokimin e mjeteve. Shefat e krimeve të gjithë komisariateve kanë ardhur në Unazë të Re. Protesta ishte paqësore, jemi provokuar dje nga policia. Sot ishte paqësore. Është ndaluar makina e Altinit me 7 persona brenda pa asnjë arsye.Kjo është e qëllimshme për tu bërë presion banorëve të Unazës së Re. Tentojnë ta shuajnë këtë protestë, protesta nuk do të shuhet derisa ky projekt të anulohet.Është një 15 vjeçar që mbahen në mënyrë të
kundraligjshme pa bërë asgjë, ky është krim shtetëror. Kanë marrë urdhrin të mbyllin këtë protestë por nuk do ta arrijnë kurrë. Nesër do të shihni reagimet e banorëve të Unazës së Re.E kanë mbushur vendin me civila dhe spiunë, bëjnë video dhe foto dhe kërkojnë të na
frikësojnë”,- tha LutfiKastrati, një prej banorëve që protestonin mbrëmë para Drejtorisë së Policisë së Tiranës. Lidhur mbi arrestimet e fundit në Unazën e Re, ku një familje prej 7 anëtarësh është shoqëruar dhe po mbahet në komisariat, ka reagur edhe Sekretari për
Çështjet Ligjore, Çlirim Gjata. Gjata tha në një bisede për Syri.net, se ndalimet janë bërë pa motiv dhe në raprezalje të plotë.“Familja Çekaj me 7 anëtarë nga plaku 60 vjeç deri te një 15 vjeçare janë shoqëruar në komisarariat pa asnjë motiv, menjëherë pas protestës së sotme te Unaza e Re. Ky është një rast i paprecedentë që një familje të arrestohet vetëm se ishte në protestë, ndërkohë që nuk ka hedhur qoftë edhe një gur. Në fillim policia nuk ka lejuar që të futeshin avokatët. Por pas insistimit tonë, janë futur dy avokatë. Ndërkohë që kjo nuk është hera e parë që ndodh që policia nuk lejon të futen avokatët për të takuar të shoqëruar, Kjo mund të ndodhë vetëm në shtet policor ku në princip ka terrorin”,- tha Gjata.
Artan Lame emërohet në krye të Agjencisë Shtetërore të Kadastrës, institucioni i ri që bashkon ALUIZNI-n dhe Hipotekën.Kryeministri Edi Rama ka urdhëruar emërimin e Lames drejtor të Përgjithshëm të Agjencisë Shtetërore të kadastrës dhe vendimi është firmosur dje. Ligji i ri për Kadastrën hyri në fuqi pak kohë më parë dhe së shpejti pritet të ngrihet edhe struktura e re.Agjencia e Kadastrës do të jetë në vartësi të Kryeministrit, dhe Institucioni shihet si themeli i reformës së pronës.Lame ka mbajtur deri tani postin e kreut të ALUIZNI-t.
MEDIAT E HUAJA
Të gjithë me sytë nga Tirana! S
ërish sytë nga Tirana. Sërish në vëmendje kriza politike, protesta e opozitës por dhe trafiqet e paligjshme.Mediat ndërkombëtare nuk ndalen në pasqyrimin e asaj çka po ndodh sot në Shqipëri.“NewYorkTimes”, “AssociatedPress” e mjaft media prestigjioze ndërkombëtare pasqyruan protestën e opozitës të 21 marsit.Ndërkohë rrjeti DW thotë se kryeministri Rama rrezikohet të rrëzohet, e kjo për shkak të skandaleve. E këtu veçohet çështja e Teatrit Kombëtar. Ndërsa “Rai2” i kushton një dosier plot 47 minuta Shqipërisë së sotme.Grupi i xhirimit që mbërriti në Shqipëri në fund të
shkurtit, ka bërë një pasqyrë të plotë mbi aktualitetin shqiptar, protestën e opozitës,protestën e banorëve të Astirit, blerja e votës dhe trafiqet e paligjshme.E këtu rastet konkrete kanë marrë dhe përgjigjen e përfaqësuesve të lartë politik.”Blerja e votës. Po ka ekzistuar ashtu siç ka në Itali, apo në vende të tjera, por që blerja e votës të vendosë zgjedhjet, kjo nuk ekziston”,thotë Rama. “Zgjedhjet u blenë. Tani ka prova të prokurorisë që këtë e bëri qeveria e Partisë Socialiste me bashkëpunimin me bandat kriminale. Nuk mund të ketë stabilitet pa demokraci dhe shtet
të së drejtës”, shprehet Basha. Por frika e perëndimit mbi atë çka po ndodh sot në Shqipëri pasqyrohet më së miri në gazetën zyrtare të Vatikanit.”Situata e brendshme është ndryshe nga 1997-a, kur pas një vale protestash të forta, vendi u zhyt në anarki. Sot populli shqiptar po tregon maturi dhe duket se vendi ka nxjerrë mësimet e duhura nga historia. Por prapëseprapë mbetet droja se nëse do të vijojë të mos garantohet funksionimi i shtetit të së drejtës, do të përballemi me një tjetër “Rasti Shqipëria”, që vjen së bashku me rrezikun e një vale emigrimi të ngjashme me atë të viteve ’90”.
POLITIKE ISH-DEPUTETI I LSI-së
I
sh-kreu i grupit parlamentar të Lëvizjes Socialiste për Integrim, Petrit Vasili ka reaguar në lidhje me rritjen e parave të siguruara nga emigracioni. Përmes një qëndrimi publik, Vasili tha dje se kjo rritje prej 680 milionë euro, nuk është regjistruar kurrë më parë, teksa ka shtuar se shqiptarët po dëbohen pasivisht nga shtëpitë e tyre. “Rriten paratë nga emigracioni për shkak të ekonomisë së kriminalizuar e papunësisë tronditëse. Rriten në 680 milionë euro si asnjë herë më parë në 6 vitet e fundit paratë,që emigrantët ju dërgojnë familjeve në Shqipëri.
6
E mërkurë, 27 MARS 2019
Rriten paratë nga emigracioni, Vasili: Shqiptarët po dëbohen masivisht nga shtëpitë e tyre Papunësia dhe varfëria kanë bërë që shqiptarët të marrin rrugët e Europës dhe të botës si asnjë herë më parë në gjashtë vitet e fundit. Kjo ka ka qenë mundësia e vetme e shpëtimit dhe e mbijetesës për ta dhe familjet e tyre. Asnjë strategji ekonomike, por thjesht improvizime korruptive, rënie drastike e investimeve të huaja për shkak të klimës mbytëse dhe asfiksuese ndaj biznesit, taksave të larta, mungesës së shërbimeve dhe administratës së korruptuar tatimore janë shkaqet e një
rrënimi ekonomik pa kthim, që “Rilindja” instaloi në këto 6 vjet. Vetëm zgjidhja dëshpëruese e emigracionit ju ka mbetur shqiptarëve dhe të gjitha deklarimet mashtruese me shifra të gënjeshtra për ekonominë vetëm sa e rëndojnë thellësisht gjendjen dhe situatën shoqërore e bëjnë shpërthyese. Shqiptarët praktikisht po dëbohen masivisht nga shtëpia e tyre, e cila është zaptuar nga korrupsioni dhe ekonomia e kriminalizuar dhe e droguar”, u shpreh, ish-deputeti i LSI-së, Petrit Vasili.
Ish-deputeti i LSI-së: Shteti virtual i Kryeministrit! Tek ERTV, ministra e deputetë janë kthyer në pupacë
I
sh-deputeti i Lëvizjes Socialiste për Integrim, Përparim Spahiu teksa ka komentuar deklaratën e ambasadorit të Bashkimit Europian, Luigi Soreca, ku tha se: “Shqipëria ka bërë përparim të konsiderueshëm që nga qershori i kaluar”, pyet nëse mund të gjejmë vetëm një arritje. Përmes një reagimi në faqen e tij zyrtare në rrjetin social “Facebook”, Spahiu bën një renditje të asaj çfarë ka ndodhur me Shqipërinë që prej qershorit të vitit të kaluar, por renditja e tij bën fjalë për zhvillime negative, pasi siç thotë ai, e vetmja e arritje e Qeverisë “Rama”, është shtimi i portaleve si struktura paralele të qeverisjes. Dhe në këtë kontekst, ish-deputeti më pas rendit disa elemente ku tregojnë të kundërtën e asaj çka deklaron ambasadori i BE-së në vendin tonë. ““Shqipëria ka bërë përparim të konsiderueshëm që nga qershori i kaluar”, tha sot Soreca. Mund të më thotë dikush një, vetë një gjë, që ka përparuar nga Qershori? Rendi - vrasje çdo ditë, të të gjitha llojeve; Ekonomia kryesojmë rajonin si vendi më i varfër me numrin më të madh të kërkesave për azil; Drejtësia - një Zot e di se kur do gjejnë zgjidhje mijëra çështje që presin; Arsimi - studentët njoftojnë përsëri protesta; Bujqësia - fermerët të gjithë në rrugë, të falimentuar. Nëse shtimi i portaleve si
Spahiu i kthehet Sorecës: Më gjej një gjë që ka përparuar nga Qershori
struktura paralele të qeverisjes quhet sukses, atëherë po, gjetëm diçka”, ironizon në reagimin e tij, Përparim Spahiu. Por ishte deputeti i LSI-së më herët po përmes rrjeteve sociale do të komentonte deklaratat e së shtunës të kryeministrit Edi Rama gjatë punimeve të Kongresit zgjedhor të Partisë Socialiste. Spahiu shprehet se propaganda e kësaj qeverie vazhdon pa pushim dhe me të gjitha mjetet, ku shfaqja e fundit ishte ajo e pseudo
mitingut, ku Kryeministri u kërkonte të nxirrnin celularët dhe të postonin foto të pjesëmarrjes në facebook. “Shteti virtual i Kryeministrit! Propaganda e kësaj qeverie vazhdon pa pushim dhe me të gjitha mjetet. Shfaqja e fundit ishte ajo e pseudo mitingut, ku Kryeministri u kërkonte të nxirrnin celularët dhe të postonin foto të pjesëmarrjes në facebook. Çdo hall, KM-ja kërkon ta “zgjidhë” nëpërmjet portaleve dhe rrjeteve sociale. Kemi parë portale
“Shqipëria që duam”, “Bashkëqeverisja me qytetarët”, “Infermiere për Shqipërinë”, “ERTV”, “Transparenca.al”, të gjitha për tru-shpëlarjen e popullit. KM zotëron të gjitha rrjetet sociale, Facebook, Instagram, Twitter., etj. Në asnjë vend të botës, (përveç Chavezit të ndjerë), nuk ka Kryeministër me një televizion online, ERTV… Tek ERTV, ministra e deputetë janë kthyer në pupacë, ku japin intervistë përballë një “gazetari” të punësuar në Kryeministri (mos harrojmë që paguhen me taksat tona). Asnjë debat politik nuk shihet në emisionet politike, sepse e gjithë qeveria jep llogari tek ERTV, aty ku ndjehen komod dhe askush nuk i bën pyetje të vërteta. Në ERTV sheh edicione informative ku pasqyrohen sukseset imagjinare të qeverisë. Një tjetër rubrikë e ERTV është video-konferencat. Minatorët, naftëtarët, studentët, artistët e shumë të tjerë, qeveria nuk i pret në takim, por organizon me ta një bashkëbisedim në distancë. Por kjo, nuk do të ndodhë me opozitën, pasi ajo ka vetëm një kusht, zgjedhje pa ty Kryeministër”, shprehet ish-deputeti i LSI-së, Përparim Spahiu, në reagimin e tij përmes rrjeteve sociale.
Ish-ministri i Bujqësisë: Zgjidhja është heqja mbi barrën e fermerit dhe të fshatit të taksave dhe tatimeve asfiksuese
Panariti: Bujqësia drejt falimentit, shkak ngarkesa me taksa të larta
I
sh-deputeti i Lëvizjes Socialiste për Integrim Edmond Panariti deklaron se bujqësia po shkon drejt falimentimit. Në një deklaratë për shtyp, ish-ministri i Bujqësisë u shpreh se shkak për situatën e vështirë të krijuar është ngarkesa me taksa dhe tatime, të cilat ai i ka cilësuar më të lartat në Europë. Ai listoi më tej edhe masat që duhen të ndërmerren, ku një ndër ta është heqja mbi barrën e fermerit dhe të fshatit të taksave. “Bujqësia te ne është e ngarkuar me taksat dhe tatimet më të lartat në Europë. Ajo nuk financohet. Fermerët nuk paguhen. Për rrjedhojë, nga mungesa e subvencioneve dhe nga taksat e tatimet më të lartat në Rajon dhe Europë, bujqësia po shkon drejt falimentit. Fermat po mbyllen, fermerët po largohen nga fshati dhe nga Shqipëria. Kjo situatë nuk mund të
vazhdojë më gjatë sepse përndryshe falimenti do të karakterizojë të gjithë bujqësinë tonë dhe fshati do të zbrazet. Ka një zgjidhje. Ka një rrugë. Kjo rrugë është heqja mbi barrën e fermerit dhe të fshatit të taksave dhe tatimeve asfiksuese. Ne propozojmë që TVSH-ja në shitje për prodhimet bujqësore të ulet nga 20% në 6%, aq sa e kanë dhe vendet e Bashkimit
Europian. Kjo automatikisht do të çojë në rritjen e konkurrueshmërisë së prodhimeve bujqësore vendase dhe natyrisht tregtimin e tyre me sukses në tregjet e vendit dhe në ato të huaja. Një tjetër masë e cila do ta lehtësonte shumë bujqësinë dhe për të cilët ne angazhohemi fort, është të rifillojë edhe njëherë pagesa direkte e fermerëve, bujqërve, për çdo krerë bagëtie që ata mbarështojnë, për çdo dynym sipërfaqe apo serash të kultivuara. Kjo do të bënte që kostoja e produkteve të freskëta të ishte e ulën dhe të konkurronte në mënyrë dinjitoze dhe prodhimeve importit. Një masë tjetër lehtësuese për prodhimin
bujqësor, do të ishte që të bëhet vetëm me furnizim të prodhimeve të vendit, i gjithë rrjeti i shkollave, i spitaleve, i qendrave shëndetësore, i forcave të armatosura, i forcave të rendit, i azileve dhe në këtë mënyrë duke i dhënë prioritet furnizimit të këtyre qendrave me prodhimeve të vendit, ne do ti jepnim frymëmarrje tregtimit të një sasie të konsiderueshme të prodhimeve bujqësore. Së katërti, të ndalet importi i produkteve bujqësore që subvencionohen në origjinë, të cilat i marrin paratë në origjinë dhe marrin para së dyti kur tregtohen në tregjet tona, duke konkurruar në mënyrë të pandershme prodhimin
vendas. Duke e çuar atë në prag të falimentit. Këto katër masa që janë lehtësisht të aplikueshme, do të bënin të mundur që fermeri të kishte një shpresë, që ferma të kishte një perspektivë, që prodhimi bujqësor të kishte një rrugëdalje për të dalë në tregjet e vendit dhe në ato ndërkombëtare. Duke qenë në këtë mes burim të ardhurash për fermerët, për fshatin, që do ta mbante të lidhur fermën dhe fermerin me vendin e tij, p0ër të mos marrë çantat dhe valixhet e emigracionit dhe për të mos e braktisur këtë vend. Kjo është rruga dhe kjo është alternativa”, u shpreh Panariti.
POLITIKE
7
E mërkurë, 27 MARS 2019
Zgjedhjet/ Ambasadori i OSBE-së u shpreh se policia duhet të garantojë njerëzit për rezultatet përfundimtare
Borchardt: Policia të jetë asnjanëse, t’i garantojë qytetarët se vota e tyre vlen
VAKANCAT
Presidenca publikon kandidatët për gjyqtarë të Kushtetueses
N
ë prag të zgjedhjeve që pritet të mbahen me 30 qershor, Policia e Shtetit në bashkëpunim me OSBEnë kanë nisur trajnimin për uniformat blu, për krijimin e kushteve të mbarëvajtjes së procesit. Ambasadori i OSBE Bernd Borchardt u shpreh se policia duhet të garantojë njerëzit për rezultatet përfundimtare dhe të thellohet më tej bashkëpunim me KQZ-në. Nga ana tjetër drejtori i policisë së shtetit, Ardi Veliu tha se pritshmëria do të jetë e lartë për zbatimin e ligjit. Bashkëpunimi Në pritje për të mbajtur zgjedhjet vendore me 30 qershor, policia e shtetit në bashkëpunim me OSBE-në, kanë nisur trajnimet e punonjësve të policisë, për krijimin e kushteve të mbarëvajtjes së procesit. I pranishëm në aktivitet ishte edhe ambasadori i OSBE-së, Bernd Borchardt tha se policia duhet të garantojë njerëzit se rezultatet përfundimtare pasqyrojnë vullnetin politik të të gjithë shoqërisë shqiptare. Ndërsa theksoi se duhet thelluar edhe më tej bashkëpunimi me KQZ dhe prokurorinë. “Megjithëse diskutimet politike kanë potencialin e ulët se besimi publik në proceset themelore demokratike të organizimit të zgjedhjeve të lira dhe të ndershme, unë jam i sigurt se sjella profesionale
e institucioneve publike, duke përfshirë edhe policinë e shtetit mund të shtojnë tek njerëzit garancinë se vota e tyre me të vërtet është e vlefshme dhe se rezultatet përfundimtare pasqyrojnë vullnetin politik të të gjithë shoqërisë shqiptare. Kam besimin se policia e shtetit do të jetë asnjanës në këtë proces kaq të rëndësishëm dhe do të sillet me profesionalizëm dhe dinjitet”, u shpreh dje ambasadori i OSBEsë, Bernd Borchardt. Nga ana e tij, Drejtori i Policisë së Shtetit, Ardi Veliu tha se
pritshmëria do të jetë e lartë për zbatimin e ligjit, dhe se policia është aktori kryesor, i cili garanton ushtrimin e të drejtës së votës për të gjithë qytetarët shqiptarë. “Shembull i qartë i kësaj janë proceset zgjedhore të viteve të mëparshme ku Policia e Shtetit i ka kryer më së miri detyrat e saj, e shprehur kjo dhe në raportet e strukturave të specializuara ndërkombëtare që monitorojnë zgjedhjet dhe nga partnerët tanë që asistojnë Policinë e Shtetit. Edhe për këto zgjedhje pritshmëritë për veprimtarinë e Policisë së
AMBASADORI I BE-SË
Soreca apel politikës: Dilni mbi dallimet partiake dhe angazhohuni në dialog
Ambasadori i Bashkimit Europian në vendin tonë, Luigi Soreca, ka apeluar edhe njëherë klasën politike shqiptare të dalë mbi dallimet partiake për të përmbushur objektin kombëtar, hapjen e negociatave me BE. Në një postim në rrjetin social, ambasadori Soreca shprehet se është me të vërtetë koha tani për të kapërcyer dallimet partiake dhe për t’u angazhuar në dialog. “Shqipëria ka bërë përparim të konsiderueshëm që nga qershori i kaluar. Ka ende punë për t’u bërë deri në qershorin e ardhshëm. Është me të vërtetë koha tani për të kapërcyer dallimet partiake dhe për t’u angazhuar në dialog. Për të mbrojtur interesat e popullit shqiptar që dëshiron të vazhdojë të lëvizë drejt BE-së”, u shpreh ambasadori i BE-së, Luigi Soreca. Deklarata e kreut të diplomacisë evropiane në vendin tonë vjen pas vizitës së përfaqësuesve të vendeve të BE-së në vendin tonë.
Shtetit do të jenë cilësisht në rritje dhe të orientuara drejt zbatimit korrekt të ligjit. Këtij qëllimi i shërben dhe trajnimi i të gjithë punonjësve të Policisë së Shtetit, trajnim i cili fillon sot me drejtuesit qëndrorë dhe vendorë të Policisë së Shtetit e do të vijojë më pas me të gjithë punonjësit që do të përfshihen në këtë proces”, tha kreu i Policisë Ardi Veliu. Të pranishëm në trajnimin e policisë, ishin drejtorët e qarqeve dhe drejtorë të drejtorisë së përgjithshme të policisë së shtetit.
Presidenca ka publikuar këtë të martë listën e kandidatëve për gjyqtarë për në Gjykatën Kushtetuese. Bëhet fjalë për 13 emra që duan të jenë pjesë e Kushtetueses. “Pas përfundimit të afatit të aplikimit për “Vendin vakant” gjyqtar në Gjykatën Kushtetuese, vakancë e plotë kjo që krijohet më datë 25.05.2019, e shpallur me Dekretin nr. 11133, datë 04.03.2019, të Presidentit të Republikës, rezulton se kanë aplikuar shtetasit e mëposhtëm: 1. Z. Alban Brati; 2. Znj. Arta Vorpsi; 3. Z. Avni Shehu; 4. Znj. Elsa Toska; 5. Znj. Fiona Papajorgji; 6. Z. Ilir Mustafaj; 7. Znj. Irena Reso; 8. Znj. Kestrin Katro; 9. Z. Klodian Rado; 10. Z. Kostandin Kazanxhi; 11. Znj. Marsida Xhaferllari; 12. Znj. Mimoza Qinami; 13. Znj. Valbona Bala (Pajo)”- thuhet në njoftimin e djeshëm të Institucionit të Presidentit të Republikës. Presidenca njofton se lista me aplikantët e mësipërm, së bashku me dokumentacionin e dorëzuar, përcillen menjëherë pranë Këshillit të Emërimeve në Drejtësi për verifikim dhe vlerësim sipas ligjit.
MBLEDHJA
P
arlamenti këtë të enjte do të shkojë në 99 deputetë. Komisioni Qendror i Zgjedhjeve do t’u japë mandatin edhe tre emrave të tjerë të ardhur nga listat e PD-së dhe LSI-së. Ndërkaq në disa qarqe po afrohet fundi i emrave, çka do të sjellë përbërjen e Kuvendit me më pak se 140 deputetë. Në mbledhjen e sotme KQZ-ja do të marrë vendimin për dhënien e mandatit të deputetit tre deputetë të rinj, të cilët pritet ti drejtohen parlamentit të enjten për të bërë betimin. Adriatik Alimadhi nga lista e PD-së në Vlorë, njëkohësisht edhe kryetar i Ballit Kombëtar do të marrë mandatin e Agron Shehaj. Ndërsa në Elbasan, Arben Elezi do të ulet në vendin e Edmond Spahos. Nga radhët e LSI-së në Shkodër në vend të Agron Çelës do të jetë Amra Barova. Me betimin e 3 të rinjve, numri i deputetëve në Parlament do të shkojë në 99, ku 17 prej tyre janë të rinj të ardhur nga listat e PD dhe LSI pas djegies së mandateve. Listave të kandidatëve po i vjen fundi në disa qarqe. Në Kukës, Partia Demokratike nuk ka më kandidatë, pasi Komisioni Qendror i Zgjedhjeve ka
Parlamenti me 99 deputetë të enjten, KQZ pritet të japë sot dhe 3 mandate
shpallur pazgjedhshmërinë edhe për të fundit në listë, Miftar Dauti. Gjithashtu KQZ-ja ka shpallur mozgjedhshmërinë edhe për 10 kandidatë të tjerë në Gjirokastër, Korçë, Lezhë, Shkodër dhe
Tiranë. Ndërsa për LSI-në dy kandidate femra, njëra në Berat dhe tjetra në Tiranë nuk kanë dorëzuar formularin e dekriminalizimit në KQZ. Në disa qarqe ka përfunduar lista e kandidatëve gra.
AKTUALITET
8
E mërkurë, 27 MARS 2019
Vendimi i Gjykatës së Shkallës së Parë për Krimet e Rënda, për të çuar për gjykim dosjen “Tahiri”, me të pandehur vet ish-ministrin dhe 3 zyrtarë të tjerë policie “Ky nuk është sistemi i drejtësisë për të cilin unë luftova por do të ndjek të gjitha etapat për të kërkuar drejtësi dhe për të fituar pafajësinë time”. I qartë është mesazhi i ishministrit të Brendshëm, Saimir Tahiri. Pas tetë orëve seancë gjyqësore, Gjykata për Krime të Rënda ka marrë vendimin për ish-ministrin e Punëve të Brendshme, Saimir Tahiri. Dosja e prokurorisë me akuzat për trafikimin e narkotikëve të kryer në bashkëpunim, në formë të posaçme të grupit të strukturuar kriminal, si dhe korrupsionin pasiv të funksionarëve të lartë shtetëror, do të kalojë për gjykim. Ai u shpreh i keqardhur për të gjithë shqiptarët që u duhet të përballen me këtë drejtësi, që vuajnë prej saj dhe që nuk kanë mundësi të ngrenë zërin e tyre. Veten nuk e konsideroi një “hero të heshtur”. “Tani shkojmë në gjykim. Ky është një shans për mua për të treguar atë që kam thënë gjithmonë. Nuk dua të merrem me llojin e akuzës, jam refuzuar gjithmonë të komentoj drejtësinë, prokurorinë apo gjykatën, nuk do ta bëj as tani në respekt të një sistemi në të cilin kam kontribuar edhe unë. Kërkova që gjykimi të mos jetë një histori zvarritje e pafund, prokuroria ka pretendimet e saj unë kam shumë më shumë për të pretenduar se prokuroria, nuk ka nevojë për zgjatje pafundësisht. Saktësoni që unë vazhdoj dhe do vazhdoj deri në fund të argumentoj atë që kam pretenduar që në fillim, që nuk kam pikën e lidhjes me këtë çështje. Atë që verifikoi gjykata italiane, prokurorët pretendojnë që vendimi i Italisë, mendojnë ndryshe, është çështje e tyre. Drejtësia prandaj është e bukur se nuk bën gjithmonë drejtësi por në ato pak raste që bën drejtësi, ja vlen. I kërkova prokurorisë të më bëjë akuzë të qartë dhe të saktë, prokuroria ka detyrimin të më tregonte në seancë cilin veprim kam bërë unë që kam shkelur ligjin. Prokuroria nuk u përgjigj pas disa herëve që u interesova unë dhe gjykata. Nga sot e tutje që mbaron hetimi keni folur vetëm unë, unë nuk kam folur për mënyrën si janë zhvilluar ngjarjet, sot e tutje do të flas edhe unë në gjykatë dhe publikun, nuk mund të jetë më një proces i mbyllur, ku provat trafikohen nëpërmjet. Nuk bëj politikë deri në momentin kur kjo çështje që më hapi politika të mbyllet. Çdo kusur që po përjetoj deri tani do ja dal deri në fund, nuk është dhe aq e kollajtë që të jem ose jo unë kurbani, nuk më shqetëson shumë kjo”. Ishministri ka kërkuar gjykim të
Dosja shkon në gjykim, Tahiri: Nuk është kollaj që kurbani të bëhem unë
shkurtuar, që do të thotë se në rast dënimi ai përfiton ulje të dënimit me 1/3 dhe prokuroria dhe avokatët nuk mund të shtojnë prova të reja. Tahiri u kujdes të theksojë se gjykimi i shkurtuar nuk do të thotë se ai ka pranuar fajësinë por thjesht dëshiron që procesi gjyqësor ndaj tij të jetë i shkurtër dhe të mos zvarritet. Treshja e prokurorëve pretendon se Tahiri ka përfituar dhurata nga grupi kriminal Habilaj, duke i krijuar atyre lehtësi në trafikun e drogës nga Shqipëria në Itali.
Kreu i këtij grupi kriminal, Moisi Habilaj është i arrestuar dhe po i nënshtrohet një procesi gjyqësor në Itali, ndërsa nga prokuroria e Antimafies italiane, e cila është dhe prova më e fortë e ishministrit të Brendshëm, nuk faktohet përfshirja e Saimir Tahirit si bashkëpunëtor me grupin e organizuar të trafikut ndërkobëmtar të drogës. Akuza të mohuara qysh në krye të herës prej Tahirit. Në këtë seancë mbrojtja e Saimir Tahirit kërkoi pushimin e çështjes, pasi nuk ka prova. Bashkë me
të, pushimin e çështjesh kërkoi edhe ish-drejtori i Policisë së Vlorës, Jaeld Çela. Në kushtet që pushimi i çështjes nuk u pranua, ish-minsitri ka kërkuar gjykim të shkurtuar. Kjo do të thotë se procesi në Gjykatën e Shkallës së Parë për Krimet të Rënda do të përfundojë brenda pak seancash. Në seancën e parë të Themelit, ish-ministri do të përsërisë kërkesën për gjykim t ë s h k u r t u a r d h e g j ykata verifikon kërkesën ku pranimi i gjykimit të shkurtuar është vetëm një procedurë. Brenda
SITUATA
2 akuza, Tahiri kërkon gjykim të shkurtuar S
aimir Tahiri është i pari zyrtar i lartë që do të përballet në një proces gjyqësor me dy akuza tepër të rënda, trafikimin e narkotikëve të kryer në bashkëpunim, në formë të posaçme të grupit të strukturuar kriminal, si dhe korrupsionin pasiv të funksionarëve të lartë shtetëror. Ish-ministri Tahiri dhe shefi i komisariatit të policisë në Vlorë, Jaeld Çela, kanë kërkuar gjykim të shkurtuar. Ky i dyti në mungesë, pasi është në kërkim nga autoritetet e drejtësisë, ndërkohë që është përfaqësuar nga avokati i tij Petrit Ismaili. Tahiri e Çela kanë kërkuar pushimin e çështjes, dosja kalon tashmë për gjykim. Ata kërkojnë që procesi të bëhet me kohë të shkurtuar, gjë që nuk do të thotë pranim fajësie por që gjykimi të zhvillohet pa iu nënshtruar shqyrtimit
të fashikujve gjatë procesit në themel. Kjo sjell për pasojë që nëse pranohet, procesi mbyllet me 3 seanca: një për Prokurorinë që shpall pretencën; një për avokatët që bëjnë mbrojtjen; dhe e fundit për gjykatën që shpall vendimin;
duke eliminuar kështu debatin gjyqësor. Dy personat e tjerë në këtë çështje, Sokol Bode dhe Gjergj Kohila, që përfaqësohen nga Liljana Gjomema dhe Ardian Leka, nuk kërkuan gjykim të shkurtuar.
pak ditësh dosja do të hidhet në short për të përcaktuar trupën gjykuese. PYETJET NGA GAZETARËT Keni pasur kontakte me bashkë të akuzuarit tuaj? Asnjë kontakt. Keni kërkuar prova nga prokurorët provat konkrete dhe veprimet konkrete që ju keni kryer për të favorizuar grupin kriminal Habilaj. Cila ishte përgjigjja e tyre? I kërkova Prokurorisë të më bëjë një akuzë të qartë dhe të saktë siç parashikon ligji. Prokuroria ka detyrimin të më tregonte në seancë cilin veprim kam bërë unë që kam shkelur ligjin. Prokuroria nuk u përgjigj. Nga sot e tutje që mbaron hetimi keni folur vetëm ju, unë nuk kam folur as për prova, as për procesin, as mënyrën si janë zhvilluar ngjarjet. Sot e tutje do të flas dhe unë sigurisht, në gjykatë dhe për publikun. Nuk mund të jetë më një proces i mbyllur, një proces ku provat të ashtuquajtura trafikohen. Provat për pafajësi? Ka kohë për të gjitha. Di t’ju them që ky proces i ka kapërcyer kufijtë e një maskarade të çdo lloj niveli por unë nuk mërzitem fare me këtë, jam mësuar edhe më keq sesa kaq. Nuk më shqetëson asgjë nga këto dhe them se do ja dal. Kush janë njerëzit që ju sulmojnë? Kur jeni në gjendje të nxirrni nga errësira gjëra që ja u japin prokurorët, shumë kollaj do ta keni të merrni nga unë atë që duhet. Le mos të nxitojmë për këtë. Dyshoj shumë fort se ky është sistemi i drejtësisë për të cilin luftova. Kjo mbetet për tu parë. Çfarë pretendonit nga gjykata, kur ju kërkuat dhe pushim të çështjes? Kjo është e gjitha absurditet, çfarë të pretendoj kur unë i drejtohem prokurorisë dhe gjykatës dhe i them më tregoni ku e kam shkelur ligjin dhe askush nuk më tregon dot një gjë, çfarë të them unë pastaj? A bëri drejtësi gjyqtarja e seancë paraprake? Nuk dua të komentoj se kam konflikt interesi në këtë rast, isha personi në gjykim bashkë me të tjerët. Në një rast tjetër do të kisha shumë për të komentuar. Prokurorët a janë të paanshëm? Nuk ka rëndësi fare se nga varen dhe nga kush varen.
INTERVISTA Nga Lutfi Dervshi
K
arriera e z. Alfred Moisiu është e pangjashme edhe me fantazinë filmave të Hollivudit. E shtrirë në dy shekuj, e në dy regjime-, ajo nis me fundin e Luftës së Dytë Botërore më 1945 dhe rilind me përfundimin e Luftës së Ftohtë në 1990. Gjenerali ka dalë tre herë në pension, ka qenë zv/ministër Mbrojtje në dy sisteme, dhe është i vetmi nga 6 Presidentët e tranzicionit i zgjedhur me pëlqimin e qeverisë dhe opozitës së kohës. Në kohën e polarizimit ekstrem politik, gjenerali i votuar me 97 vota në Kuvend nga PD dhe PS të drejtuara nga “dinozaurët e politikës kohës (Nano dhe Berisha) e nisi dhe e mbaroi mandatin 5 vjeçar duke mbetur President mbi palët. 90 vjeçari Moisiu, vijon të jetë aktiv në jetën politike sa herë që politika me trillet e saj gjendet në ngërç, por edhe kur kërkohet mendimi për probleme që kanë lidhje me refomat e mëdha në vend apo zhvillime të rëndësishme në rajon. Për reformën në drejtësi thotë se “rakisë po i hidhet ujë”. Për Kosovën ka thënë: “është krahinë e Shqipërisë’ Zoti Moisiu mendon se vendit i duhet një kryeplak “për të ndarë davanë” dhe këtë rol duhet ta luajë kryetari i shtetit.Por për ta luajtur siç duhet, dhe siç e kërkon vendi, ai prej kohësh ka propozuar që Presidenti duhet të zgjidhet nga populli. Shqipëria është gjendur rregullisht çdo pesë vjet në krizë politike për shkak të zgjedhjeve. (2007, 2012, 2017..)Shqiptarët e vranë frikën nga zgjedhjet më 1991. Elita politike ende ka frikë nga ajo që del prej kutive të votimit. Kërcënimi për të mos hyrë në zgjedhje, greva urisë së deputetëve në bulevard, çadra publike dhe djegia e mandatave janë kontribute origjinale shqiptare në manualin e tranzicionit demokratik. Në 2007 Kryeplaku i vendit, i dha zgjidhje krizës duke mbajtur mbyllur përfaqësuesit politik në Presidencë për 48 orë dhe duke ua bërë të qartë se nuk do të dilnin prej aty pa gjetur zgjidhje. Në 2012 u provua restorant Krokodili në Strasburg. Në 2017 kriza u zgjidh nga vetë aktorët vendas - me shtyrjen e përbashkët BE- SHBA (Maçallister, Hoiti). çdo krizë ka minuar jo vetëm stabilitetin politik, por edhe rrugën e vendit drejt BE-së. I dalluar për gjuhën e drejtpërdrejtë, dhe për sensin e detyrës dhe përgjegjësisë ndaj vendit, Alfred Moisiu foli sonte në emisionin “Përballë” për krizën e fundit dhe rolin që mund të luajë arbitri vendas, para arbitrave të huaj. Ju keni thënë se “për zgjidhjen e krizës politike nuk duhen drejtuar sytë nga ndërkombtarët”. Nga t’i drejtojmë….? Më vjen ndërmend një fjalë e vjetër që thotë: “mikun nderoje, por qoshen mos e lësho”. Pra, në këto raste qoshen duhet ta mbajë i zoti i shtëpisë.Duhet ta mbajmë ne shqiptarët. Sigurisht me ndihmëne ndërkombëtarëve e cila është e vlefshme veçanërisht për ne si komb që kemi shumë halle historike, por jo në gjithë problemet që kemi nevojë
9
E mërkurë, 27 MARS 2019
Moisiu, këshillat e kryeplakut për krizën!
dhe sigurisht që ende kemi, por jo në çdo gjë dhe jo çdo herë. Nuk duhet të sillemi si ai fëmija tekanjoz që duhet të marrë dorën e babait apo të nënës për të ecur në rrugë të drejtë.Në këtë kuptim unë gjithmonë kam qenë dhe mbetem i mendimit që krizën duhet ta zgjidhim vetë. Siç bën çdo vend xhanëm. Ku kemi parë në Europë, flas për Europën Perëndimore, që të bëhet krizë dhe të vijnë të tjerët ta zgjidhin.Italia, vendi ynë fqinj ju e dini ka patur krizat e dynjasë, Greqia po ashtu vetë i ka zgjidhur. Politikanët duhet ta zgjidhin krizën. Politika për mua është mision. Ai që hyn në politikë duhet të bëj mirë hesapet se në politikë hyhet për t’i shërbyer vendit dhe jo për t’i shërbyer interesave personale. Për fat të keq, për fat të keq duhet ta përsëris dhe nuk më vjen mirë ta them, por duhet ta them se kështu janë faktet dhe ngjarjet: këtu hyhet në politikë për t’u pasuruar. Të hysh në politikë për t’u pasuruar?Kjo nuk është politikë, kjo është abuzim. Ose ta themi më shqip: vjedhje se kështu po ndodh.Pra, ata duhet ta gjejnë fjalën, politikanët tanë. Ju keni thënë: “Ne duhet të kemi “kryeplak” i cili ndan davanë dhe për fat të keq ky duhet të jetë kryetari i shtetit” Normal. Kushtetuta e obligon kryetarin e shtetit se është përfaqësues i unitetit të popullit. Pra derisa je i ngarkuar me detyrën dhe ke pranuar ta marrësh përsipër këtë detyrë, duhet edhe ta kryesh atë. Kjo është. Nuk do shumë filozofi për ta gjetur atë. Nuk është se po e them unë.E thotë Kushtetuta. Ju e përmendët me shumë të drejtë rastin e 2007, ka qenë pak a shumë si i tanishmi…. Çikërrrima kanë qenë nëse e shohim nga pozicioni sot, jo çertifikata, jo libreza ushtrisë, jo diploma e shkollës së mesme…. Ee po puna është Lutfi, që kishte mosbesim. Dhe ky mosbesim ekziston akoma dhe ky për mendim është rrënja e gjithë defekteve dhe të këqijave që kemi ne në politikë: është mosbesimi i politikanëve ndaj njëri-tjetrit dhe mosbesimi i popullit ndaj politikanëve. Vërtet ishin çikërrima problemet e paraqitura, por mungonte besimi për të hyrë në zgjedhje. Atëherë thoshin (për votat) na i vjedhin. Edhe sot jo na i vjedhin jo na i marrin. Jo Ali Hoxha, por Hoxhë Aliu. Eshtë e njëjta gjë.Kriza e 2007 e pati zanafillëm që në muajin korrik. Jo hyjmë, jo nuk hyjmë, jo nuk kemi siguri, jo nuk kemi karta identiteti- këto problematika me një fjalë përmblidhen në mosbesim. Më kujtohet shumë mirë në atë kohë përfaqësuesi i OSBE-së në Tiranë më erdhi dhe më tha: zoti President, po e zgjidh këtë punë. Faleminderit- i thashë.Në fakt asgjë nuk u zgjidh. Në atë kohë në opozitë ishte PS dhe PD ishte në pushtet. Data e zgjedhjeve ishte caktuar në janar të 2007.Zgjedhjet ishin çështje ditësh.Atëherë u bëra ftesë gjithë forca politike- partive parlamentare.
E kemi edhe një foto që bëmë pasi u zgjidh problemi…..Por ku i mblodha u thashë: zotërinj kështu nuk mund të vazhdojmë. Jemi shtet demokratik.Një shtet që nuk është në gjendje të bëj zgjedhje nuk është më shtet.Jo se e them unë, po kështu është.U thashë përgjegjësia juaj është që të kemi zgjidhje. U thashë se do të përdorim metodën e Vatikanit kur zgjedh Papën: merren fletet e votimit dhe digjen dhe në momentin që del tym i bardhë nga oxhaku të gjithë e marrin vesh që është zgjedhur Papa. Këtë e thashë në formë figurative. Ata qeshën. Edhe unë qesha me ta, por unë ama e kisha megjithë mend. U the që askush nuk do të largohet nga këtu pa zgjidhje? Fakti që pati më vonë disa përpjekje për t’u larguar, tregon se në fillim nuk e kishin megjithë mend, pastaj e kuptuan. T’i vija të gjithë bashkë për të folur ishte humbje kohe se do të nisnin sherret. Nuk donim sherre. Donim zgjidhje.Morëm 8-9 çështje që nuk binin dakord. I ndava në dy grupe dhe me këshilltarët e mi, Afrim Krasniqi dhe Artur Metani, komunikonin mes dy grupeve. Natën e parë në orën 2:30 të mëngjesi vjen një nga ata, që tani nuk dua t’i përmend emrin- e kuptova se erdhi për të parë a isha unë në zyrë. Unë e kisha ndarë mendjen dhe nuk mund të shmangesha. Për fat të mirë u arrit marrëveshja. U rakorduan gjithë çështjet. U bë një deklaratë që u nënshkrua nga të gjithë. U bë dhe foto e famshme. Por kjo marrëveshje më detyroi të shtyja zgjedhjet.Anullova dekretin e parë dhe nxorra një dekret të dytë.Nuk është shumë normale veçanërisht në praktikën e punës time. Nuk tërhiqem kollaj, por u binda se duhej ndryshe nuk arrinim qëllimin për të cilin ishim mbledhur. Sigurisht sot është më ndryshe.Situatat nuk ngjajnë dhe secila ngjarje ka specifikat e veta. Tani ju si e shikoni ka më shumë tym të zi sot se në 2007?
Në radhë të parë unë them që tymin e zi dhe tymin e bardhë e bën vullneti politik.Këtu mund të vij kushdo, edhe Trumpi të vij po nuk pati vullnet politik nuk ka zgjidhje. Politika është mision.Eshtë njëlloj si të shkosh në luftë.Në luftë shkohet, por asnjë nuk e di a kthehet. Edhe në politikë hyhet, por jo gjithmonë do të dalësh me sukses. Me dallimin e vetëm siç thoshte Çurçill që në luftë vritesh njëherë, në politikë ke rast të vritesh disa herë..A besoni që Presidenti mund ta luajë rolin e personit që ndërmjetëson mes palëve? Më ke bërë një pyetje dhe më ke vënë në siklet.Nuk e kam zakon as të kritikoj as të mësoj qoftë paraardhësit apo pasardhësit e mi, sepse ai që është atje, ai e ka barrën në kurriz dhe ai e di çfarë peshe ka thesi që ka në kurriz. Ne nga jashtë e shohim, por nuk dimë sa është pesha e tij. Gjykoj se Presidenti duhet të bëj çmos për ta zgjidhur krizën, ndryshe nuk po kryen detyrën e tij kushtetuese.Sigurisht duhet bërë kujdes, sepse njeriu ka edhe emocione.Presidenti njeri është nuk është se ka rënë nga qielli.Por kur ngre pretendime dhe bën deklarata duhet të bëj kujdes se çdo shprehje e tij duhet të krijojë një atmosferë sinqeriteti, një atmosferë sigurie te njerëzit poshtë dhe një atmosferë që bën të mundur zgjidhjen e problemit. Ju keni t hënë q ë p olit ika shqiptare nuk i do Presidentët dhe fakt është se askush nuk ka arritur të ushtrojë detyrën e Presidentit në dy mandate, por për z. Meta ju keni thënë se mund të ushtrojë detyrën e kryetarit të shtetit për 10 vite, për dy mandate. Çfarë keni patur parasysh? Eshtë e vërtetë. E kam bërë këtë deklaratë edhe duke gjykuar urtësinë e Metës, pavarësisht nga mosha, jo se është i ri, por për mendimin tim Presidenti duhet të jetë në një
moshë goxha më të madhe, kam gjykuar edhe mënyrën se si ai ka arsyetur në mjaft raste. Duke patur parasysh se ai i njeh mirë të dy palët, komunikon me dy palët dhe nuk e ka problem- dhe kjo është gjë pozitive për mendimin tim. Në këto kushte kam menduar se do ta kishte shumë më të lehtë që në këtë atmosferë mosbesimi të krijonte një klimë të balancuar mes forcave politike për të ecur përpara. Mirëpo nga e thënë në të bërë është në mes një det i tërë… Sa mendoni se do të zgjasë ky konflikt, në kushtet kur opozita ka dalë nga Parlamenti dhe distanca mes palëve është më e largët se kurrë? Të them të drejtën këtë “djegien e mandateve” që sapo përmendët unë e kam dëgjuar prej kohësh, që në 2017, por nuk më shkonte mendja kurrë se do të arrihej deri këtu.Nuk më shkonte mendja se ne kemi një klasë politike me përvojë.Nuk mund të themi se është pa përvojë. Madje ka aq përvojë sa nuk duhet të rrinte më dhe t’i hapte rrugë të tjerëve. Duhet të dilte në pension? Po.Por nganjëherë duket se përvoja e tepërt e derdh kupën. Mendoj se kjo krizë është shumë e vështirë që të parashikosh se kur do të zgjidhet. Që do të zgjidhet do të zgjidhet se nuk ka gjë pa zgjidhur. Kjo vetkuptohet.Por unë nuk kuptoj ca gazeta që flasin për përplajse, për luftë civile. Si ka mundësi që një organ shtypi të thotë: “o burra rrëmbeni armët? Do të kemi përplasje?!” Gjakrat duhen ftohur dhe jo të nxehen më shumë. Kriza mund të zgjidhet shpejt, sikundër mund të zgjasë shumë. Por, kjo krizë nuk e di sa kam të drejtë mund të ndihmojë edhe në pastrimin e klasës politike. Si? Sepse u tërhoqën nga politika. Faktikisht tërheqja nga Parlamenti është tërheqje nga politika.Politika në Parlament bëhet.Politikën e bëjnë të gjithë shqiptarët se e kemi qef këtë punë, por nuk mund të quhen të gjithë politikanë.Politikanë janë ata që janë në Parlament dhe merren me detyrat e tyre në vijimësi. Kjo një pjesë të politikës mund ta nxjerrë në pension dhe ta rehatojë sepse mesa duket ka nevojë. Disa ekstremizma janë shumë bajate dhe demode dhe jo vetëm që nuk i përgjigjen frymës së politikës europiane, por nuk i përgjigjen as Ballkanit. Po të shohësh Ballkanin klasa politike ka ndryshuar kudo.Në Maqedoninë Veriore erdhi kryeministër Zajev. As e njihte njeri më parë.Eshtë nga Strumica, afër Bullgarisë.Ishte kryetar bashkie.U zgjodh dhe fakti është se pati sukses për një problem shumë të madh me Greqinë.Kjo ishte një plagë për Balllanin, kemi edhe plagë të tjera në Ballkan, por kjo ishte një plagë e vjetër që u zgjidh përfundimisht dhe ishte një hap shumë pozitiv. Pra sjellja në skenën politike të figurave të reja ka elementë pozitiv sepse ata nuk janë bartës…. Marrë me shkurtime nga “RTSH”
AKTUALITET
10
E mërkurë, 27 MARS 2019
Në një takim që pati me bluzat e bardha, kreu i qeverisë u shpreh kritik edhe me gjyqtarët apo prokurorët që sipas tij përdorin hapësira ligjore për të favorizuar dhunuesit në raste të tilla
M
ë shumë mbrojtje dhe siguri për mjekët, me ndryshimin e Kodit Penal që ashpërson masat në rast të kanosjes dhe goditjes për shkak të detyrës dhe dekriminalizim i gabimit mjekësor. Këto janë dy propozimet e Ministrisë së Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale, të prezantuara nga Ministrja Ogerta Manastirliu, gjatë një tryeze diskutimi me mjekët, me prezencën e Kryeministrit Edi Rama dhe përfaqësues të institucioneve. “Dhuna është e patolerueshme, është primitivizëm dhe në çdo rast nuk mund të jetë zgjidhja. Ndaj kemi disa propozime për ndryshime në Kodin Penal, të cilat janë punuar nga një ekip i përbashkët i Ministrisë së Drejtësisë, Ministrisë së Shëndetësisë dhe profesionistëve të shëndetit. E para lidhet me ashpërsimin e masave në Kodin penal. Duke vendosur kanosjen dhe goditjen për shkak të detyrës ndaj profesionistëve të shëndetit si vepër penale që do të dënohet me burg. E dyta lidhet me dekriminalizimin e gabimit mjekësor. Një kërkesë tashmë e kahershme e të gjithë profesionistëve të shëndetit, për të ndarë gabimin mjekësor nga neglizhenca, bazuar në praktikat më të mira Europiane”,-është shprehur Manastirliu. Ministrja në fjalën e saj ka theksuar rëndësinë që ka zbatimi i regjimit të ri të vendosur në spitale, si një mënyrë për të parandaluar sa më shumë dhunën ndaj mjekëve, por edhe disiplinimin e vizitave të familjarëve të pacientëve. “Marrëdhënia mjek-pacient nuk kurohet duke vendosur policë por ajo mund të kurohet, mund të shëndoshet duke vendosur disiplinën dhe rregullin në spitale dhe duke zbatuar regjimin e ri që tashmë ne e kemi vendosur
Ndryshimet në Kodin Penal, Manastirliu: Më shumë siguri për mjekët
NDRYSHIMET
“E para lidhet me ashpërsimin e masave në Kodin penal. Duke vendosur kanosjen dhe goditjen për shkak të detyrës ndaj profesionistëve të shëndetit si vepër penale që do të dënohet me burg. E dyta lidhet me dekriminalizimin e gabimit mjekësor. Një kërkesë tashmë e kahershme e të gjithë profesionistëve të shëndetit, për të ndarë gabimin mjekësor nga neglizhenca, bazuar në praktikat më të mira Europiane”.
në spitalet tona dhe për këtë, bashkëpunimi kërkohet pikë së pari nga ju”,-deklaroi ministrja. Krahas masave kundër dhunës dhe kanosjes ndaj mjekevë, Manastirliu u ndal në fjalën e saj edhe tek fuqizimi i mekanizmave që qytetarët mund të përdorin për të denoncuar rastet e
korrupsionit dhe shpërdorimit të detyrës. “Mes bluzave të bardha ka dhe nga ata që se meritojnë të jenë pjesë e shërbimeve tona në shëndetësi. Ata që e njollosin bluzën e bardhë fatmirësisht janë raste të rralla, shumë sporadike, por ekzistojnë dhe janë ato raste që kanë sjellë këtë perceptim për
mjekët, për korrupsionin, për rryshfetin. Ne do të vijojmë të forcojmë të gjitha mekanizmat e denoncimit, të krijojmë të gjitha kanalet e komunikimit me qytetarët, me pacientët, për të denoncuar çdo rast korrupsioni, çdo rast abuzimi, çdo rast neglizhence”,-tha Manastirliu. Kryeministri Edi Rama e konsideroi domosdoshmëri përcaktimin e kufijve dhe të orareve në spitale. Rama zhvilloi një takim me mjekë dhe drejtues shërbimesh shëndetësore për ndryshimet në Kodin Penal për dhunën ndaj personelit mjekësor. “Nuk mundet të vazhdojmë më me spitale ku nuk merret vesh kush është kush kur kalon
SITUATA
Punësohen edhe 167 mjekë specialistë
“Nga fillimi i vitit 2018 deri më sot janë 340 mjekë të rinj specialistë që janë punësuar në sistemin shëndetësor, ndërsa po mbushet boshllëku i krijuar në vite”,-deklaroi kryeministri Edi Rama. Kreu i qeverisë tha se janë punësuar 1161 infermierë të rinj falë portalit “Infermierë për Shqipërinë”. “Brenda muajit mars, 167 mjekë të tjerë specialistë me kontratë me Ministrinë e Shëndetësisë do t’i bashkohen ekipit në gjithë vendin”. Nga ana tjetër, Rama shtoi se: “Buxheti i këtij viti është 43% më i lartë se sa ai i 5 viteve më parë për shëndetësinë dhe nëse i shohim bashkë Shëndetësi dhe Mirëqenie Sociale i ka kaluar 750 mln dollarë” derën dhe ku nuk ka orare të përcaktuara për ata që shërbejnë, ata që shërbehen apo ata që vijnë për të asistuar ata që shërbehen”, tha Rama. Kryeministri solli si shembull spitalet e tjera kudo në botë ku mbizotëron rregulli. “Nuk i ka vënë kot bota kufijtë dhe muret për të ndarë shërbëtorët në sistem dhe të shërbyerit drejtpërdrejtë, nga miqtë apo shokët”, tha Rama.
KRYEMINISTRI
“Rikonsiderimi i kanosjes ndaj bluzave të bardha si vepër penale specifike është n j ë d o m o s d o shmëri”, tha kryeministri Edi Rama, në një takim me mjekë dhe drejtues shërbimesh shëndetësore për ndryshimet në Kodin Penal për dhunën ndaj personelit mjekësor. Rama paralajmëroi ashpërsim të masave ndëshkimore në Kodin Penal për dhunën e ushtruar ndaj bluzave të bardha, si dhe më shumë cilësi, siguri, profesionalizëm për qytetarët dhe personelin mjekësor. “Ky nuk është një problem i ri, është i vjetër dhe pikërisht për këtë arsye nuk mund të vazhdojë më të mbetet një problem i
Rama: Kanosja ndaj mjekëve, vepër penale specifike hapur dhe të kërcënojë më tej qetësinë dhe sigurinë e të gjithë profesionistëve të shëndetësisë në shërbimin ndaj njerëzve”. Cënimi i sigurisë fizike për personat në detyrë, sipas kryeministrit, është i papranueshëm. Goditja për shkak të detyrës, sipas tij ndëshkohet me Kod Penal por ka një hapësirë diskrecioni ku fitojnë gjithmonë ata që duhet të ndëshkohen dhe humbasin ata që duhet të fitojnë drejtësi. “Kjo për shkak të gjykatave që janë ende pengje të korrupsionit. Ndaj është e domosdoshme që ne të ndërhyjmë përsëri
në Kodin Penal. Ministrja e Drejtësisë po udhëheq procesin dhe goditja për shkak të detyrës do të hyjë në një kornizë të re pamundësie për diskrecion nga ana e prokurorëve dhe gjykatësve”, tha Rama. Nga ana tjetër, Rama tha se: “Nëse do të thoshim se në sistemin tonë shëndetësor nuk ka korrupsion kjo do të ishte një gënjeshtër e madhe. Shërbimin shëndetësor e shajnë dhe e mallkojnë ata që nuk e kanë provuar, kurse rastet e atyre që dalin me respekt për mjekët dhe infermierët janë të panumërta por nuk përbëjnë lajm”, tha Rama.
AKTUALITET
E mërkurë, 27 MARS 2019
Kurti ishte një emër i njohur për policinë, pasi gjatë vitit 2016 dhe 2017 u përfol si autor i dyshuar në dy vrasje, të cilat më pas nuk u provuan dhe ai u la i lirë
Redjon Shtylla
3
11
të rinj dhe 30 mijë euro është shuma e paguar për kokën e Jurgen Kurtit, krim i ndodhur nëntë ditë më parë në Tiranë. Policia e kryeqytetit, bën me dije se për vrasjen e bujshme ka arrestuar tre persona si bashkëpunëtorë në vrasje, ndërsa një i katërt u shpall në kërkim, emri i të cilit nuk bëhet publik për efekt të hetimeve. Tre të arrestuarit janë ekzekutorë me pagesë dhe pjesëmarrës në krimin që tronditi Tiranën dhe se personi i kërkuar mësohet se ka pasur rolin e koordinatorit. Nuk dihen ende emrat e personit/ ave që kanë porositur vrasjen e Jurgen Kurtit. Esli Levendi 21-vjeç, lindur në Athinë/Greqi dhe banues në Tiranë, Alesio Berberi 33-vjeç lindur në Patos, Olsi Qalliaj, 22-vjeç, lindur në Fier dhe banues në Patos, janë tre autorët e arrestuar si vrasës me pagesë. Ekzekutimi i Kurtit është bërë me porosi. Autorët e kanë ndjekur për më shumë se dy javë Jurgen Kurtin, ndërsa dyshohet që vrasësit me pagesë të kenë marrë 30 mijë euro për ekzekutimin e Kurtit. Policia thotë se ka sekuestruar një pistoletë TT, fishekë luftarakë, një sasi të vogël lënde narkotike, 2470 euro e lekë shqiptare, si dhe 13 aparate celularë. “Nga informacionet e grumbulluara, provat e administruara dhe të sekuestruara, si dhe tërësia e veprimeve hetimore të kryera, dyshohet se autorët e kësaj ngjarje janë 3 të arrestuarit bashkë me një tjetër të shpallur në kërkim. Policia gjatë kontrollit fizik dhe në banesat e tyre gjeti dhe sekuestroi një automjet që u ka shërbyer autorëve për tu larguar nga vendi i ngjarjes, si dhe dy makina të tjera luksoze.
Tre të rinj dhe 30 mijë euro për kokën e Jurgen Kurtit
“Tre autorët e arrestuar janë vrasës me pagesë dhe se ekzekutimin e Kurtit e kanë bërë me porosi, për llogari të një personi tjetër. Të njëjtat burim thanë se autorët e kanë ndjekur për më shumë se dy javë Jurgen Kurtin, ndërsa dyshohet që vrasësit me pagesë të kenë marrë 30 mijë euro për ekzekutimin e Kurtit”.
Veprimet hetimore janë në vazhdim e sipër për të bërë të mundur dokumentimin e plotë me prova ligjore të personave të tjerë të përfshirë në këtë ngjarje, si dhe për dokumentimin e motiveve të kësaj ngjarje. Për arsye hetimore nuk bëjmë me dije të dhëna të tjera pasi cënojnë hetimin. Materialet ju dërguan
Prokurorisë Rrethit Gjyqësor Tiranë, për veprat penale penale “Vrasje me paramendim e kryer në bashkëpunim”, “Prodhim dhe mbajtje pa leje të armëve luftarake”, “Prodhim dhe shitje të lëndëve narkotike””, thuhet në njoftimin zyrtar. Shkak për ekzekutimin e Jurgen Kurtit dyshohet se kanë qenë konfliktet
Zvarritet pretenca për Balilin G
dhe njëherë tjetër, Gjykata e Krimeve të Rënda nuk ka mundur të dëgjojë konkluzionet e prokurorisë për Kelment Balilin, të akuzuar për trafik ndërkombëtar të lëndëve narkotike. Për herë të dytë seanca për Balilin u shty dhe shkak është bërë mungesa e avokatit Theodhori Sollaku dhe të pandehurit. Dje u priste që Prokuroria të lexonte konkluzionet përfundimtare dhe të kërkonte dënimin për Klement Balilin. Avokati i caktuar kryesisht Remzi Ponari kërkoi kohë për t’u njohur me dosjen. Ndërkohë që gjykata vendosi të pezullojë dhe afatet e paraburgimit për Klement
“Katër personat e përfshirë në vrasjen e Jurgen Kurtit janë miq me njëri-tjetrin. Tre të arrestuarit kanë thënë se nuk kanë pasur njohje më herët me viktimën. Tre personat e përfshirë në vrasjen e “menaxherit të Vip-ve” janë arrestuar në Tiranë duke udhëtuar me makinë pasditen e së hënës. Në polici ata nuk kanë pranuar akuzat dhe nuk kanë dhënë detaje”.
VRASËS ME PAGESË
e vjetra ku ishte përfshirë viktima, ndër të cilat edhe vrasja e Agim Arapajt në Durrës. Pas ekzekutimit të Kurtit djali i Arapajt u shpall në kërkim por në një komunikim për mediat, Dervis Arapaj mohoi të kishte lidhje me ngjarjen, ashtu siç deklaroi më parë edhe e ëma e tij. Arrestimi i 3 të akuzuarve është
SEANCA
E
MIQ
Balilin. Seanca e radhës u caktua me 2 prill. Emri i Balilit doli në skenë gjatë kohës kur ai ishte kreu i drejtorisë së transporteve gjatë një hetimit të DEA-s në Greqi për një rrjet trafiku, ndërkohë që dyshohet se Balili koordinonte me telefon veprimet e skafistëve
që po transportonin nga Saranda drejt Greqisë gati 700 kg kanabis. Çështja e tij qëndroi në ajër për gati dy vite dhe pikërisht një ditë pasi ai u vetëdorëzua prokuroria shpalli të mbyllura hetimet dhe dorëzoi çështjen në Gjykatën e Krimeve të Rënda.
jykata e Fierit ka vendosur masën “arrest me burg” për dy të rinjtë që grabitën me dhunë një banesë Greshicë të Mallakastrës. Klejdi Saliaj, 21-vjeç, dhe Arber Muçaj, 22-vjeç, të dy banues në Panahor, grabitën banesën e Përparim Merdanit dhe nën kërcënimin e armëve të ftohta dhunuan familjarët duke u marrë një sasi lekësh. Të rinjët, të cilët rezultojnë të dënuar më parë për vjedhje me armë në Greqi, u arrestuan vetëm dy ditë pas ngjarjes, më 24 mars. Ndërsa një person i tretë, identiteti i së cilit nuk bëhet i ditur është shpallur në kërkim. Kryefamiljari rrëfeu për mediat se tre personat me
bërë gjatë mbrëmjes së të hënës në Tiranë. Ata kanë mohuar gjatë dëshmisë në polici të kenë patur lidhje me vrasjen. Jurgen Kurti u ekzekutua me armë mbrëmjen e 18 marsit, poshtë banesës së tij në kryeqytet. Kurti ishte një emër i njohur për policinë, pasi gjatë vitit 2016 dhe 2017 u përfol si autor i dyshuar në dy vrasje, të cilat më pas nuk u provuan dhe ai u la i lirë. Autorët e kanë ndjekur për më shumë se dy javë Jurgen Kurtin.
MALLAKASTËR
Vodhën banesën, burg dy të rinjve
maska kishin me vete një shkop gome, një kriketë të madhe që hap makinat dhe tre thika në dorë. Ai
tha se grabitja ka qenë e mirëmenduar prej tyre, pasi e dinin që kishin para në shtëpi.
CYANMAGENTAYELLOWBLACK
REKLAMA
12 E mërkurë, 27 MARS 2019
CYANMAGENTAYELLOWBLACK
SOCIALE
13 E mërkurë, 27 MARS 2019
Kryebashkiaku, Erion Veliaj premton transformimin e transportit në Tiranë
Veliaj: Taksi dhe autobusë urban 100% elektrik dhe hibride deri në 2030
D
eri ne vitn 2030 Tirana do ta transformojë të gjithë shërbimin e transportit publik per qytetaret. Gjatë prezantimit të shërbimeve të reja të aplikacionit “Tirana Ime”, kryetari i Bashkisë së Tiranës, Erion Veliaj tha se synohet qe flota e taksive në kryeqytet do të jetë 100% elektrike ose hibride, të cilat do të sjellin më pak ndotje. “Përveç 2 milionë pemëve, kemi vendosur si target që 100 për qind e taksive do të jenë elektrike ose hibride brenda vitit 2025. Në fakt tashmë jemi mbi gjysmën e taksive që operojnë sot në tiranë elektrike ose hibride. Kështu që unë besoj do ta kapim këtë target të OBSH shumë më përpara se sa të vijë 2025”, theksoi ai. Ndryshim rrënjësor do të pësojë edhe transporti urban, ku shumë
shpejt në rrugët e kryeqytetit do të lëvizë flota e autobusëve elektrikë e cila do të sjellë edhe një ulje të konsiderueshme të ndotjes. “100 për qind e autobusëve do të jene elektrik brenda vitit 2030, një operacion që e fillojmë tani dhe
që do të kemi 11 vite kohë që çdo vit të ndryshojë flota. Një autobus elektrik sot kushton gjysmë milionë euro. Do të na duhet të kemi kreativë dhe në mënyrën se si do të financojmë edhe projekte të tilla”, tha Veliaj. Tirana është sot një nga qytetet me numrin më të madh të personave me kombësi të ndryshme në rajon, çka e bën atë edhe një
qytet kozmopolitan me mundësi për te gjithë. Kryetari i Bashkisë së Tiranës, Erion Veliaj, duke prezantuar risitë e aplikacionit “Tirana Ime”, bëri të ditur edhe një të dhënë që ka të bëjë me numrin e shtetësive që jetojnë sot në Tiranë. Duke iu referuar të dhënave zyrtare të Ministrisë së Brendshme, ai tha se sot në Tiranë jetojnë apo punojnë qytetarë nga 131 nacionalitete të ndryshme. “Tirana është sot shtëpi e 131 nacionaliteteve dhe kombë-
sive. Nuk ka sot në rajonin tonë qytet më kozmopolitan që të ketë kaq shumë nacionalitete. Fakti që njerëz nga mbi 130 kombësi e shohin Tiranën si një vend i mundësive më kujton atë shprehjen që ta duam dhe ne Tiranën apo Shqipërinë, sa e duan të huajt që vijnë dhe e shohin. Ndaj në momentin që ne lëmë pas cinizmin dhe e zëvendësojmë me inovacion si ky i sotmi të gjithë mund të kthehemi në dashnorë të Tiranës tonë”, tha Veliaj.
rrisë ndërgjegjësimin e qytetarëve për një aspekt kaq të rëndësishëm të jetës sonë siç është cilësia e ajrit, por do t'u shërbejë edhe institucioneve përkatëse si indikator për zhvillimin e strategjive që synojnë uljen e ndotjes së ajrit, mbrojtjen e mjedisit, pra përmirësimin e cilësisë së jetës në kryeqytet. Nga ana tjetër, kryebashkiaku Veliaj pasqyroi rezultatet e shënuara nga aplikacioni "Tirana ime" në këto 3 vite, duke renditur mbi 90,000 shkarkime, 3 milionë vizita në aplikacion dhe 23,000 raportime nga qytetarët. Drejtori i Përgjithshëm i Vodafone Albania, Z. Achilleas Kanaris u shpreh tepër entuziast se Tirana po e sheh potencialin që ka teknologjia për të thjeshtësuar proceset dhe rritur efikasitetin në mbarëvajtjen e një qyteti. "Smart City ose Qytetet Inteligjente
janë të domosdoshme për t'iu përshtatur kërkesave të rritjes urbane. Për këtë motiv, Vodafone ka vënë në dispozicion teknologjinë dhe ekspertizën e saj globale mbi Internet of Things, për t'i ardhur në ndihmë nevojave të komuniteteve ku operon. Falë këtij bashkëpunimi me Bashkinë e Tiranës, ne shpresojmë që Tiranë të bëhet një shembull i suskseshëm, që do të na tregojë se sa inteligjent mund të bëhet një qytet i së ardhmes"- theksoi në fund të fjalës së tij z. Kanaris. Teknologjia e Internet of Things është e rëndësishme për një qytet inteligjent, duke përmirësuar jetën e qytetarëve të tij. "Tirana Ime" është shndërruar në një udhëzues dixhital për kryeqytetin, i cili përveç ikonës së re të prezantuar sot, falë bashkëpunimit me Vodafone Albania do të vijë së shpejti me të tjera risi teknologjike.
TIRANA SMART CITY
Matësat inteligjentë për cilësinë e ajrit, në aplikacionin “Tirana Ime”
Q
ytetarët e Tiranës do të kenë mundësinë të monitorojnë në kohë reale nga aplikacioni "Tirana ime" edhe cilësinë e ajrit në kryeqytet. Matësat inteligjentë që do ta bëjnë të mundur këtë, duke shënuar kështu një tjetër hap të rëndësishëm drejt realizimit të Tirana
Smart City, u prezantuan sot nga Vodafone Albania dhe Bashkia e Tiranës. 3 vite pas prezantimit, për herë të parë, të aplikacionit "Tirana Ime", Vodafone Albania ka mundësuar vendosjen e disa sensorëve inteligjentë në disa zona të Tiranës, të cilët do të përçojnë, pas pak ditësh,
të dhëna në kohë reale nëpërmjet rrjetit, drejtpërsëdrejti në aplikacionin "Tirana Ime" . Kryebashkiaku i Tiranës, Erion Veliaj u shpreh se falë këtyre matësve të rinj inteligjentë që janë vendosur në qytet, do të mund të merren të dhëna të sakta për cilësinë e ajrit, që më pas shfaqen në aplikacionin "Tirana Ime". "Një nga gjërat që dua të vlerësoj jashtë mase është se kemi marrë teknologjinë më të fundit, që nuk ka tjetër në rajon. Sot planifikojmë lançimin e aplikacionit që mat ndotjen e ajrit në Tiranë në kohë reale, në mënyrë që çdo qytetar, ashtu siç ka akses te kamerat e qytetit, raportimet, trafiku, të ketë akses edhe në këtë informacion. Vendimmarrja për të gjithë ne bëhet më e lehtë nëse të vërtetën e dimë të gjithë", tha ai. Matësat e parë që po testohen, janë vendosur në zonën e Kasharit, te "21 dhjetori", te Rr. e "Elbasanit" dhe te Sheshi "Skënderbej". Sensorëve inteligjentë do të përçojnë të dhëna në kohë reale, nëpërmjet rrjetit, drejtpërsëdrejti në aplikacionin "Tirana Ime". Ky informacion, nga njëra anë do të
AKTUALITET
P
14
E mërkurë, 27 MARS 2019
Pavlin Polia, vëllai i biznesmenit Ferdinand Polia, i cili u ekzekutua 6 ditë më parë në Grudë të Shkodrës, nuk ka ende asnjë pistë se pse i vranë të vëllanë
olicia e Shkodrës ka ngritur dyshimet se biznesmeni i Bujtinave Nard Polia është ekzekutuar nga vrasës me pagesë. Ndërsa tre personat e arrestuar si bashkëpunëtorë kryesorë për vrasjen e Nard Polisë më 20 mars në Shkodër, pas marrjes në pyetje, i kanë mohuar akuzat. Gilbert Toma, 26-vjeç, Kleandro Toma, 29-vjeç dhe Alfred Martini, 20-vjeç, që të tre banues në Shkodër u arrestuan të hënën (25 mars) nga policia lokale. Ndërsa u shpall në kërkim autori i dyshuar i vrasjes, i identifikuar nga policia vetëm me inicialet K.S, 27-vjeç. Pavlin Polia, vëllai i biznesmenit Ferdinand Polia, i cili u ekzekutua 6 ditë më parë në Grudë të Shkodrës, nuk ka ende asnjë pistë se pse i vranë të vëllanë. Ai thotë se autorët e vrasjes mund të kenë ngatërruar objektiv. “Pista jonë është se mos kanë ngatërruar person. Sepse logjika i bie, sipas detajeve, që është vrarë me maskë se është porositur. Këtë version kemi duke qenë se nuk kemi pasur konflikte”. Edhe sa i takon tre personave të arrestuar ditën e së hënës nga policia si bashkëpunëtorë të autorit të vrasjes, Polia nuk gjen asnjë lidhje të tyre me të vëllain. “Kemi pasur një dyshim se ka një ngatërresë për autorët e arrestuar nga policia. Jemi në pritje për një gjë më të saktë. Jemi në një tension të madh dhe shpresojmë që të dalë sa më parë e vërteta”. I pyetur nëse vrasja ka lidhje me detyrën që ka mbajtur viktima, apo me të shkuarën e tij në Itali, ai thotë se i vëllai nuk ka pasur konflikte. Si u zbuluan Sipas njoftimit të policisë
“Nardi i Bujtinave” u ekzekutua nga vrasës me pagesë
dyshohet se këta persona kanë ndjekur gjatë gjithë ditës me mjetin tip A u d i v i k t i m ë n Nard Polia. Sipas policisë, pas verifikimit të kamerave të sigurisë, e njëjta makinë është parë duke kaluar tek “Ura e Mesit”, në vendin ku autori i dyshuar djegu motorin tip T
Max, me të cilin dyshohet se ka kryer vrasjen. Pikërisht ishte kjo makinë që çoi policinë në ndalimin e tre shtetasve. Mjeti tip “Audi” rezluton në pronësi të shtetasit Alfred Martini, një prej të ndaluarve. Ky i fundit ka pranuar se është makina e tij por ka deklaruar në polici
Një burrë shqiptar, me profesion kasap, ka plagosur në mes të rrugës me thikë gruan e tij me të cilën ishte në proces divorci. Ngjarja ka ndodhur në Mantova të Italisë. Mediat italiane shkruajnë se burri u arrestua menjëherë nga policia, ndërsa gruaja 38-vjeçare u transportua në gjendje të rëndë drejt spitalit të Mantovës. Dëshmitarë të ngjarjes së rëndë janë bërë shumë njerëz, të cilët kanë thënë në polici se mes çiftit shqiptar ka pasur fillimisht një përplasje verbale. “Ti do të më shkatërrosh”, dëgjohej të thoshte burri, para se të ndërmerrte aktin ekstrem. Dëshmitarët thonë se ai e ka goditur gruan më pas me thikë, fillimisht në krahë e më pas në qafë. Për ta ndaluar shqiptarin e dhunshëm ka ndërhyrë pronari i një palestre aty pranë, i cili thuhet se është përleshur me të. Edhe ky i fundit mësohet të ketë marrë një gërvishtje thike në gjoks gjatë përleshjes. Autori arriti të largohet nga vendi i ngjarjes por policia duke ndjekur gjurmët e gjakut ka mundur ta arrestojë.
“Tre personat e arrestuar si bashkëpunëtorë kryesorë për vrasjen e Nard Polisë më 20 mars në Shkodër, pas marrjes në pyetje, i kanë mohuar akuzat. Gilbert Toma, 26-vjeç, Kleandro Toma, 29-vjeç dhe Alfred Martini, 20-vjeç. Ndërsa u shpall në kërkim autori i dyshuar i vrasjes, i identifikuar nga policia vetëm me inicialet K.S, 27-vjeç”. kanë qenë fare në makinë. Nga ana tjetër policia dyshon K.S, është ekzekutori me pagesë. Pista e vrasjes Nuk dihen ende motivet që çuan në vrasjen e 32-vjeçarit. Pista e vetme ekzekutimit të Nard Polisë deri më tani mbetet e kaluara e tij. Para 8-9 vitesh ai është dënuar me 4 vite burg në Itali për prostitucion, trafik kokaine dhe vjedhje me thyerje të dy banesave. Policia e Shkodrës vijon hetimet për zbardhjen e plotë të kësaj vrasjeje. “Materialet i kaluan Prokurorisë Pranë Gjykatës së Shkallës së Parë Shkodër, për veprën penale “Vrasje me paramendim e kryer në bashkëpunim” dhe “Prodhimit dhe mbajtes pa leje të armëve dhe municioneve luftarake”, parashikuar nga nenet 78-25 e 278 të Kodit Penal”. Nard Polia ishte i njohur si një nga njerëzit më përfaqësues të Thethit. Polia la pas gruan e tij shtatzanë dhe një fëmijë të vogël.
GJYKATA
ITALI
Kasapi shqiptar plagos me thikë gruan
se këtë mjet ia ka dhënë që në mëngjesin e 20 marsit autorit të dyshuar të vrasjes K.S. Më pas Martini deklaroi se 27-vjeçari ia ka kthyer mjetin në orët e pasdites. 20-vjeçari, së bashku me dy të ndaluarit e tjerë, Gilbert Toma dhe Kleandro Toma, kanë deklaruar se nuk
RRËFIMI
G
jykata për Krime të Rënda, ka shpallur fajtorë anëtarët e bandës së grabitjes së parave në Rinas por edhe të disa grabitjeve të bankave të nivelit të dytë. 156 vite burg për 9-të të pandehurit të akuzuar për grabitjet me dhunë të tre bankave në Tiranë dhe të autoblindave me para në rrugën e Rinasit. Grupi i drejtuar nga Admir Murataj, person në kërkim dhe i vetmi ende i padenuar nga antarët e grupit, ka kryer një sërë grabitjesh nga 2015- 2017 ku kanë përfituar disa milionë euro. Për Dash Kupa 27 vite burg, Ernest Kupa dhe Neim Avdylaj 26 vjet burg, Fatjon Xhyliu me 21 vite burg, Dritan Sinani me 20 vite burg dhe Aleksandër Murataj 19 vjet burg. Ndërsa Ditjon Memlika dhe Admir Cerpja bashkëpunëtorë të drejtësisë u dënuam me 8 vjet e gjashtë muaj heqje lirie. Të gjithë të arrestuarit do të përfitojnë ulje me 1/3 e dënimit në aplikim të gjykimit të shkurtuar. Sipas prokurorisë së krimeve të rënda, grabitja e parë ndodhi më 12
Grabitjet e bankave, dënohen 9 anëtarët e grupit
shkurt të 2015 ku në një bank të nivelit të dytë, afër stacionit të “Trenit”në Tiranë, morën nën kërcënimin e armëve, 900 mijë Franga Zvicerane, 800 mijë paund britanik. Në dhjetor të po atij viti, u grabitën në Qafë Kashar nga i njëjti grup ndodhur në kohën kur paratë transportoheshin me mjete të blinduara në drejtim të Rinasit,
1.8 milion paund britanik, 800 mijë dollarë Amerikanë dhe 400 mijë dollarë Kanadezë dhe Australian. Shkurti i 2017 ishte më frytëdhënësi për anëtarët e grupit të strukturuar kriminal. Në fshatin Domje, në rrugën e Rinasit u grabitën duke goditur me një mjet të blinduar, makinën që transportonte paratë, ku u morën më shumë se 3 milion euro.
FORUM
15 E mërkurë, 27 MARS 2019
Mirdita dhe dinastia e Gjomarkajve Nga Gjet Ndoj
M
irdita është vendi ku u pro movua dhe u fuqizua Dera e Gjomarkajve. Në fakt dhe vetë Mirdita mori formë dhe u konsolidua si Krahinë bashkë me veprimtarinë e kësaj Dere. Kështu Mirdita deri në kohën e Pjetër Budit, Pjetër Bogdanit e Frank Bardhit (deri në vitet 1670), ishte afërsisht si e gjithë Hapsira Katolike e Shqipërisë Veri-Perendimore. Duhet përmendur se teritoret e kësaj Hapsire Katolike, shtriheshin të paktën nga Durrësi e Ishmi, Kurbini, Bregu I Mates e Lezhën, duke vazhduar më në Veri e Veri-Lindje me Zadrimën e Dibrrin, Razën, Kthellën e Selitën, Lurën e Recin, Spacin, Oroshin e Kuzhnenin, Fanin, më në very akoma me Pukën (Iballën), Nikaj Mertur, Dukagjin e Malësitë e katundet rreth Gjakovës dhe duke përfunduar në Malsitë e Mbishkodrës , Kelmendin, Tuzin e Hotin e deri në Bjeshkët e katundet e Rugovës pranë Pejës. Në fakt kjo hapsirë që dukej deri në ditët tona si “ARBËRIA E MBETUR” përbën një teritor të pandërprerë duke u karakterizuar nga një unitet etnokulturor e fetarë, ku banojnë shqiptarët të cilët nuk ndryshuan fenë katolike dhe traditën europiane të tyre. Banorët katolikë duke ruajtur të paprekur fenë e krishterë, nën drejtimin e Klerit të tyre, ruajtën vlerat më themelore të botës shqiptare si: Gjuhën dhe letërsinë Shqipe, qëndresën antiosmane, traditën zakonore dhe mënyrën europiane të jetesës. Pikërisht brenda këtij realiteti etnikarbnor, nga mesi i shek. XVII e deri sa u shpall Pavarësia e Shqipërisë, filloj të konturohej Mirdita si një trevë me një shkallë organizimi më të plotë se zonat katolike rreth saj. Është pikërisht koha kur fillojnë e dalin në skenë pinjollët e kësaj Dere e Gjomarkajve e cila sa më shumë kalonte koha, gjithnjë e më shumë mori trajtën e një familje Princore për Mirditën.
Origjina dhe rritja famës së Familjes së Gjomarkajve dhe rritja e Mirditës bashkë me të. Kësaj çështjeje i kushton një vëmendje të veçantë dhe Pashko Vasa, kur napërciell një clëshmi shumë interesante në veprën e tij “E vërteta mbi Shqipninë dhe shqiptarët”: “Gega Llesh, Gega Dodë, Gega Tanush dhe një Gegë tjetër, emrin e të cilit s’e mbaj rnend, lane Pashtrikun në Jakovë..., për të shkuar e për t’u vendosur në Mirditë. Ky dokumentqë u përkiste steë gjyshërve të Kryetarit të Mirditës Bib Doda Pasha, ishte në posedim të tij dhe para se të vdiste, na e kishte treguar dhe ne e kishim kënduar (lexuar) dhe jemi të sigurtë se i biri Preng Pasha, duhet ta ketë në dorë akoma”. -Sipas disa studiuesve, ne besojmë, se kjo familje, është një degë e familjes së famshme Princore Mesjetare të Dukagjinëve. Në këtë pikë— -shtrirni, sipas një dëshmie që përcjell M. Marleku, autori i librit “Principata e Mirditës-Dera e Gjomarkajve-Kapidani”, ndër të tjera përmend: “Për të shpëtue prei furies së turqve, Mark Kola i Pal Dukagjinit u largue prej vendit të të parëve, që mund të ketë qenë Hasi (Pashtriku), ose Fandi, (treva të sundimit të Dukagjinëve) dhe vajt e u futnë Grykë të Oroshit... Aty, në Orosh Mark Kol Pal Dukagjini zuni vend e s’lujti ma. Prej këndej, Oroshi u ba vendbanimi i Derës së Gjomarkut, Kryeqendra historike e Mirditës dhe e zonave përreth saj. Kol Pali I Dukagjin ka qenë internue prej Venedikut në Padovë t’Italisë” 68. I biri i Markut, e pati emrin Gjon, e prej këte j familja në fiale-, pagëzohet me emrin “Dera e Gjomarkaive”.
I biri i Gjon Markut, është Marka Gjoni I, icily në rivalitet me Begollajt e Pejë s’fiton të drejtën e sundimit të vet, kryesisht në Mirditë. Më pas, Gjon Marku II, fitoi simpatinë e Portës së Lartë, pasi në Luftën Austro-Turketë v. I 737, pas Gjonit, paria i bien në dorë Llesh Gjonit e më vonë, pas vrasjes së tij në Peqin, Preng Lleshit, Lleshit të Zi dhe Dod Lleshit. Preng Lleshi u lidh me Ali Pashën, pasi ishte armiqësuar me Mustafa Pashën, sepse vrau dy djemtë e Ibrahim Pashës, për të marrë vezirllëkun e Shkorës “ShtëpisësëBushatit”. L biri, Dod Prenga, pasi Prenga u vra në krye të mirditasve në Mal të Zi, ndoqi një polifikë tjetër nga i ati, duke e ndihmuar Mustala Pash Bushatin për të shtypur kryengritjen greke në More. U helmua nga një grua turkashe në Kotorr. Pasardhësi-kapidan qe Lleshii Zi, është me histori të shumta lufte, përkrah Mustafa Pashës në Greqi, n’Epir, në Mal të Zi, etj. Paqja e qëndrueshme me “Bushatlinjtë” u bë pasi këta të fundit i njohën Mirditës dhe bajrakun e Dibrrit (zona nga Kaçinari deri afër Vaut të Dejës). Kjo ndodhi në v.1812. Lleshi i Zi ka patur një bashkëpunim të mire në shumë beteja me A.Pashën. Thuhet se në një betejë, ku Marko Boçari me luftëtarët e tij planifikuan vrasjen e Mustafa Bushatit në Greqi, Lleshii Zi në një duel trup me trup me Boçarin shkaktoi vrasjen e këtij të fundit. Në v.1821, në kohën e Lleshittë Zi me Mirditën ishte bashkuar dhe Kthella, Selita e Rranza (Baz e Bushkash). Kjo kishte ndodhur pasi të tre “Bajrakët e Ohrit” nuk e duronin sundimin e kajmekanin e Matit, Pashë Sakat
Zogollin dhe i kërkuan ndihmë kapidanit të Mirditës, Lleshit të Zi e ky i fundit, në luftë me Matin, i bashkoi të tre bajrakët me Mirditën. Po në këië kohë bashkohen bajrakët e Lezhës: Vela, Kryezezt, Bulgëri e Manatia. Duhet nënvizuar një fakt i rëndësishëm se: Bajrakët e bashkuar me Mirditën, nuk ishin nën sundimin e Derës Princore (Gjomarkajve), por kybashkim sillte rritjen e lirisë së tyre dhe nga ana tjetër fuqizimin e kësaj Dere gjithmonë e më influente në Mirditë, veçanërisht jashtë saj, në marrëdhënie me Perandorinë dhe fuqitë europiane të kohës. Klerikët katolikë kishin qenë dhe vazhdonin të ishin pandërprerë pjesë themelore e mbijetesës, e kulturës dhe e fuqizimit të Krahinës së Mirditës. Në këtë kuptim dhanë kontributin e tyre të pazëvendësueshëm abatët Pjetër Zarishti, Gaspër Krasniqi dhe pas vitit 1870 Preng Doci. Pas një lufte për pushtet Brenda familjes së gjomarkajve, shpëtojnë për fat dy djem për të trashëguar “kapidanin” e Mirditës: Bib Doda e Gioni Mark Lleshit. Nëvitet 20- tëshek.XIX, kapidani i Mirditës u bë një nga pinjollët më me emër të Giomarkajve, Bib Doda, i birii Dod Lleshit. Kishte lindurnë Orosh në vitin 1820. Bib Dodë Pasha dhe Dera Princore e Oroshit kishte në sundim gjithë flamujt (Bajraget) që ishin të organizuar në nfrymën e Kanunit të Lekë Dukagjinit. Për çdo rast ngatërresash dhe kundërshtimesh që mund të ndodhnin ndërmjet maleve (Bajraqeve) tëtjera, mal më mal ose ndërmjet tyre, sipas zakonit të vjetër pleqnija fundit bëhej te Kapidani I Mirditës, icili me krerët e flamujve të Mirditës jepte vendimin e fundëm dhe mbas atij vendimi nuk kishte më hapësirë për ankesë. Këtë të drejtë të Kapidanit Bib Doda e njihtedheStambolli. Kështu Oroshi njihej dhe respektohej si qendra e gjithëGegnisë për zbatimin e Kanunit. Po kështu sistemi I mobilizimit dhe i luftes përfaqësohej nga bajraktarët
dhe komandan tpërgjithshëmtyre ishte Bib Doda Kapidani. Bib Doda ishte i dëgjuar sidomos si drejtues i veprimeve luftarake, si në Lindje, por dhe në Bosnje, në betejat kundër Malit të Zi, që solli dhe mbrojtjen e Kelmendit nga një shfarosje e sigurtë prej trupave malazeze. Ndërsa Lufta e Krimesë (1854) në krye të mbi 4 mijë trupave luftarake e mbushi atë me famë e lavdi. Për aftësitë e treguara, Bib Doda kishte marrë dekorata të shumta, deri dhe nderuar me urdhërin e “Shën Gregorit”, prej Selisë së Shenjtë. Edhe Perandoria Osmane per kontributin e jashtezakonshem të Bib Dodes ne Luften e Krimese etj, i dha atij titullin “Pasha”, qe ishte njeheresh gradë ushtarake - “Gjeneral”. Ishte bërë zakon që marrëdhëniet me jashtëI përfaqësonte Abati i Mirditës, të paktën në kohën e sundimit të Bib Dodës Gaspër Krasniqi, ndërsa në kohën e Preng Bib Dodës ishte Preng Doçi. Konsiderimi i Bib Dodës si përfaqësues i Mirditës ishte i njohur në atë kohë jo vetëm nga Qeveria Turke në Stamboll, por edhe tek përfaqësitë e qeverive perëndimore si: Austrisë, Francës, Italisë, Rusisë etj. Pas vitit1868, kur Bib Doda vdes nga helmimi djallëzisht prej turqëve në Shkodër, pas tij vjen Preng Bib Doda, gjysmën e lavdisë të së cilit e pati nga i ati…. Shihet qartë se Mirdita bënte jetën si një formacion shtetëror, ndërsa Kapidani ishte Kryetari i saj, si në fushën administrative, të rregullimit të marrëdhënieve në bazë të “Ligjit” të Lek Dukagjinit, të rendit dhe të qetësisë, të marrëdhënieve me shtete dhe përfaqësues të tyre, etj. Si konkluzion mund të themi se Mirdita dhe Dera Princore e Gjomarkajve morën formë dhe famë, shkëlqim dhe lavdi gjatë përballjes me luftra dy shekujt e fundit të pushtimit osman, ndërsa gjithcka fillon e zbehet për ta kur armiku largohet prej trojeve shqiptare, kur merr fund dhe përballja me këto luftra.
FORUM ANALIZË Nga DominiqueMoisi
P
residenti francez EmmanuelMacron së fundmi prezantoi platformën e tij për zgjedhjet e ardhshme të Parlamentit Europian. Reagimet zyrtare ndaj qasjes së tij – të përshkruara në një koment të publikuar në të njëjtën kohë në të gjitha vendet e Bashkimit Europian – ishin kryesisht pozitive, madje edhe me kryeministrin euroskeptik të Hungarisë, ViktorOrban, dhe LiviuDragnean e Rumanisë, duke miratuar axhendën e tij (për arsye taktike). Por, në mes të të gjithë këtij miratimi, një zë i dukshëm mungonte: Gjermania. Anegret Kramp-Karrenbauer (e njohur si AKK) – udhëheqësja e re e Unionit Kristian Demokratik dhe pasardhësja e mundshme e AngelaMerkel si kancelare e Gjermanisë – beson se vizioni i Macronit është tepër ambicioz dhe jo mjaftueshëm pragmatik. Përgjigjja e saj ndaj platformës së tij në mënyrë implicite sfidoi angazhimin e Francës për një Europë më të centralizuar. Së pari, ajo mbështet idenë që BE-ja të ketë një vend të përhershëm në Këshillin e Sigurimit të Kombeve të Bashkuara – një privilegj që, në Europë, aktualisht e gëzon vetëm Franca dhe Mbretëria e Bashkuar. Së dyti, ajo theksoi nevojën për “heqjen e
E mërkurë, 27 MARS 2019
Ambicia që i nevojitet Europës anakronizmit”, duke përfshirë edhe mbajtjen e takimeve të Parlamentit Europian vetëm në Bruksel, në vend që të vazhdojë të mbajë seanca mujore në Strasburg. Por, nëse ka ndonjë anakronizëm po dëmton Europën, ai është angazhimi i Gjermanisë ndaj status quo-së. Përtej disa ideve për atë që Franca mund të sakrifikojë për Europën, propozimet e AKK-së nuk sollën asgjë të re në tryezë – sigurisht që nuk kishte asnjë ide për atë që mund të ofrojë në këmbim Gjermania. Siç më tha një mik gjerman, i cili luajti një rol të rëndësishëm politik në vendin e tij në vitet 1990: “Ka shumë ide në anën franceze dhe shumë pak në atë gjermane.” Çfarëdolloj arsyeje të përbashkët mund të ketë ekzistuar midis Francës dhe Gjermanisë më parë, ajo tashmë i ka lënë vendin një ndarjeje. Kjo është një përplasje jo vetëm e personaliteteve apo edhe e domosdoshmërive politike, por e nostalgjive: Franca dëshiron madhështinë e epokës Charles de Gaulle, ndërsa Gjermania kujton me dashamirësi stabilitetin e rehatshëm të
ANALIZË Nga Ilir Levonja
S
16
humë webe të majta kanë nisur një valë propagandë rreth parave të lobeve ruse kur LulzimBasha në pikun e parazgjedhjeve të vitit 2017, fluturoi drejt Amerikës si e si të bënte një foto me DonaldTrumpin. Një trend tashmë i degjeneruar ky i llojit të politikanit shqiptar që paguajnë shuma të konsiderueshme vetëm për një foto. Nuk e di të kujt apo cilit lloj konsultuesi janë këto sugjerime, veç ta dini, është ai më i keqi më perversi dhe më i shëmtuari, përkundër atyre problemeve me shumicë që ka vendi jonë. Nga ana tjetër nuk është aspak modeli i duhur për të investuar në kulturën demokratike të të bërit politikë. Kam reaguar edhe atëherë dhe akoma e kam atë shijen e një zhgënjimi total karshi iks apo ypsilon personi a personaliteti, me konceptin se suksesi politik vjen nga fryma brenda shoqërisë dhe jo nga pozat e natyrës së showt publik. Fotot a fotomontazhet i përkasin hobeve njerëzore që janë normale deri tek qenia, personi që i posedon, kaq. Dhe anormale kur u serviren të tjerëve si suksese sidomos kur i përket një shoqërie e cila vuan nga obeziteti i mungesës së infrastrukturës, mungesa e ujit dhe e dritave, nga
Republikës së Bonit. Në shtator 1989 – pak para rënies së Murit të Berlinit, kur komunizmi europian tashmë kishte filluar të shpalosej – mora pjesë në një konferencë në Frankfurt, ku i thashë një audience bankierësh gjermanë se brenda pak vitesh Europa dhe Gjermania do të të ribashkoheshin. Mosmiratimi i tyre ishte i dukshëm. Edhe nëse bashkimi ishte i mundur – nuk kishte gjasa, në sytë e tyre, pasi Bashkimi Sovjetik nuk do të pranonte kurrë – pse do të donte dikush të rrezikonte me historinë, duke ndryshuar një politikë që po funksiononte aq mirë, të paktën për Gjermaninë Perëndimore? Ndërsa Gjermania ankohet për humbjen e stabilitetit të saj të rehatshëm, Franca mendon se nostalgjia e saj për madhështinë po përmbushet. Franca nuk mund ta rimarrë e vetme lavdinë e saj të mëparshme. Por, si një udhëheqëse e BEsë, ajo mundet. Çelësi është që Europa të mbetet ambicioze – një domosdoshmëri që fiksimi i Gjermanisë me status quo-në vazhdon ta pengojë.
Çështja, natyrisht, është se cili vend po mbështet një qasje që i shërben Europës në tërësi. Përgjigjja është e qartë: Franca. Në një kohë kur Shtetet e Bashkuara po përqafojnë izolacionizmin, Europa nuk mund të mbështetet më te parteri i saj më i rëndësishëm ndërkombëtar. Ndërkohë, lojtarët që po (ri)lindin, sidomos Kina dhe Rusia, po punojnë shumë për të ndërtuar fuqinë dhe ndikimin e tyre. Në përgjigjen e saj ndaj Macronit, AKK duket se i njeh sfidat që nënkupton kjo gjë. Ajo pyet, për shembull, “a duam ne që e ardhmja jonë të përcaktohet nga vendimet strategjike të Kinës apo Shteteve të Bashkuara, apo duam të luajmë një rol aktiv në formësimin e rregullave të bashkëjetesës së ardhshme globale?” Ajo që AKK nuk arrin të kuptojë është se një Europë ambicioze ka një shans shumë më të mirë për të konkurruar në këtë mjedis sesa një Europë e amullt. Në këtë kuptim, Gjermania, dikur nxënësja më e mirë në klasën europiane, po sillet si anëtarja e saj më përtace dhe më kokëfortë.
Për afro 30 vjet, europianët kanë kërkuar një narrativë të re, një që është më pak për t’i rezistuar negatives sesa për të mishëruar pozitiven. Liderët e Europës e kërkuan këtë te integrimi. Në kohën kur BEja zëvendësoi Komunitetin Ekonomik Europian në vitin 1993, qëllimi i Europës ishte të krijonte europianë, të bashkuar nga vlerat, interesat dhe deri në një farë mase identiteti. Programi Erasmus, i krijuar në vitin 1987, supozohej ta çonte përpara këtë qëllim. Në një darkë ku mora pjesë në mesin e viteve 1990, Kancelari gjerman HelmutKohl ishte entuziast për planin. Ai besonte se shkëmbimet nga të rinjtë – ndarja e ideve dhe kulturave, së bashku me picën dhe birrën – do të krijonte një brez europianësh. Ata do të krijonin familje europiane, me fëmijë europianë. Lufta midis tyre do të ishte e pakonceptueshme. Pothuajse tre dekada më vonë, Europa mund të mos kthehet dot nga e para pas këtij dështiimi, por sigurisht që po bën pas. Ndërsa Europa e viteve 1950 ishte e dëshpëruar për të siguruar paqe dhe liri, e mbështetur nga sisteme dhe vlera liberale demokratike, Europa e vitit 2019 po zgjedh partitë nacionaliste dhe populiste të cilat po e dëmtojnë në mënyrë aktive atë përpjekje. Ky nuk është një status quo që dikush duhet ta mbrojë. Project Syndicate
Shqipëria ime bastioni i propagandës një stres social dhe nga një dëshirë e pambarimtë për të ikur një orë e më parë prej vendit të vet. Por jemi sot tek kjo valë propagandë karshi lobimeve ruse, që ka përfituar Basha dhe partia demokratike. Po ta shtyjmë më tej këtë nga ana morale, Basha jo vetëm që nuk fitoi por edhe partia demokratike kurrë nuk e kishte parë veten në atë pozicion klasifikimi mandatesh. Kjo fushatë webesh e inspiruar edhe nga prokuroria e shtetit e cila thirri numrin një të opozitës si të dyshuar, të pandehur a ku di se çfarë tjetër..., se është absurde të mendosh një akt thirrje nën konceptin që ti ke qenë dijeni etj. Duke patur parasysh se një e më dy nga qeveria shtet, nga kanakarët e shumtë të saj, ata që Rama i quan kadrinjë, i mëshon lobimit, i mëshon herë më herë Rusisë, arrijmë në një përfundim, e gjitha është një propagandë. Dhe mjerë ata që i besojnë, mjerë ai vend. E para ka të bëj me institucionin. Një masë e gjerë shqiptarësh i referohen drejtësisë dhe besojnë në përtëritjen e saj për të shmangur dështimin politik, me shpresën e një ringjallje përmes hekurave të burgut si
Berishës, Bashës, Metës dhe Ramës. Nuk ka për të ndodhur, të paktën hë për hë. Kjo për arsyen e një kalbëzimi moral që kapur intelgjinca jonë, mbi të gjitha babëzia për t’u pasuruar. Janë këto disa nga arsyet që qoftë shëndetësia, drejtësia a të tjera janë shënjestra të dhunës dhe krimit. Institucioni i prokurorisë nëse do ishte në nivelin e duhur, së pari duhet të kishte marrë të pandehur Ramën, për lobimin me foto të Edi Ramës me BarackObamën në shkurtin e vitit 2012. Mestari u dënua nga gjykata e NewJersit ku midis të tjerave pohoi se paratë kishin si burim Shqipërinë. Janë ato lobingje për mbledhje fondesh nga garuesit, dhe legjislacioni amerikan nuk i lejon financimet nga jashtë. Kjo mbeti një çështje nën pluhur dhe shqiptarët e zgjodhën Edi Ramën kryeministër të vendit. Një meritim total pas praktikës sipas kokës të vë dhe festen. Paralelisht me këtë në Shqipërinë tonë edhe sot e kësaj dite askush a asnjë parti nuk i deklaron burimet financiare. Megjithatë në kushtet e një rënie totale sot kemi luksin të merremi me lobimet ruse, pa vënë re aspak se një Putin shqiptar po
i merr të gjitha pushtetet. Në kushtet e një rënie totale një opinion i tërë beson tek drejtësia bastarde e cila injoron faktin se si një ish i korruptuar, i nxjerrur nga kuvendi dy vite më parë, për mashtrim financiar, për përfitime fondesh nga buxheti i shtetit, i hiqet mandati nga gjykata kushtetuese, jo vetëm që nuk e thërret por mbyll një sy akoma edhe pse ai drejton kasën e burimeve financiare të partisë në pushtet. Në kushtet e një rënie totale shoqërore, kjo drejtësi nuk guxon të marri të pandehur një kryetar bashkie të Edi Ramës, edhe pse posedon tabulatet e bisedave telefonike me kartelin e drogës dhe krimit, rreth shtijës dhe blerjes së votave. Nuk e arreston një kryetar bashkie edhe pse dhëndri i tij vret e pret ditën me diell rrugëve të qytetit, i bën karshillëk deri ministrit të brendshëm të një shteti. Ngopuni me propogandë, besoni tek drejtësia se indeksi i transfertave i prurjeve nga jashtë ishte rritur për vitin që kaloi. Me gjithë respektin e mundit të bijeve tuaj, ka domethënien që jemi një shoqëri që mbahemi me lëmosha. Një shoqëri me siguracione sociale, me sytë matanë.
FORUM
17 E mërkurë, 27 MARS 2019
Nga dimri në pranverë Nga Dr Leonidha Peppo
N
ë këtë kohë të kalimit në stinwn e pranverës, njeriu ka ndjesinë e përtëritjes së trurit, të entuziazmit dhe forcës fizike nga ndryshimi i klimës së ftohtë në të ngrohtë, ku stina e hareshme ndikon pozitivisht dhe psikologjikisht në të gjithë qëniet e gjalla, veçanërisht te njeriu, ku natyra të ofron temperatura të
ngrohta, çelje të bimëve e pemëve me ato gjethet jeshile të hapura me aroma të veçanta, me cicërimat e zogjve, shëtitje apo vrapimin me ushtrime fizike të shoqëruar herë - herë nga qentë shtëpiakë që janë në modë këto kohë, por edhe shumë qen rrugësh që të shtijnë frikën. Si do të bëhet me këto? Të shohim për këtë problem. Por duhet të shkruajmë dhe kujtojmë edhe dimrin që ka bukuritë e veta, duke përfshirë edhe dëborën me sportin më të bukur
në botë, ai i skive që e ushtroj edhe vetë sigurisht me shokët e mi Rizvan Parllaku, mbiemër i njohur nga Novoseja e Kukësit, si edhe Shkëlqim Dobi së bashku me djemtë Erald e Parid. Pra ishim grupi i zakonshëm që udhëtuam për në Brod të Shqipërisë, krahina e Kosovës, një stacion skijimi i ri prej dy vjet, por që sivjet është zgjeruar dhe zmadhuar me pistë të re me lift më të ulur, që natyrisht ul
lodhjen, se sa të qëndrosh i tërhequr në këmbë. Kënaqësia vetëm kur e mendon pale ta provosh shpejtësinë, qëndrueshëmrinë adrenalinën që vërshon në dejet e trupit. Lodhja është e justifikuar qindra herë më tepër me qejfin, shoqërinë, bisedat e ndryshme, me të njohur që gjejmë aty. Na pret me sinqeritet e gëzim edhe një mik i mirë, intelektual i vërtetë, profesor Arif Arizi, një rektor i Universitetit në Fakultetin Juridik në Prizren. I shkol-
luar në Austri dhe mbrotjur tezën po aty, zgjodhi Shqipërinë, në Kosovë të zhvendosë dijet e tij pranë popullsisë vendase. Aty në pistë të skive njoha edhe një koleg mjek, dr. Fatbardhi, alergolog - imunolog, një pjesë të specializimit e ka bërë edhe në Tiranë. Njohjen na e bëri profesor Arizi. Kështu midis skijimit dhe bisedave aty në pistë krijuam dhe u bënë të ditura ngjarje e ndodhi interesante dhe të panjohura qysh nga koha e ish-Jugosllavisë nga mori zanafillë edhe biseda. Kjo vilë e vogël nën teleferik të skive që ju shërbente udhëheqjes së Jugosllavisë, dukej kasolle krahasuar me hotelin me asetet ndërtuar e funksionuar me shumë sukses nga zoti Naser me dy vëllezërit e tjerë dhe me perspektivë për shumë më tepër duke ju shërbyer njerëzve dhe biznesit të tyre, sigurisht. Bile prof. Arizi nxori në Facebook edhe një thënie timen. "Doni të kini zemër dhe mushkëri të shëndosha, bëni ski". Mundet edhe një herë në këtë ndërrim klime të kemi fatin të skijojmë në Brod. Por aktiviteti fizik ndikon në këtë ndërrim klime. Mundësitë dhe fatin e kemi, janë kodrat dhe liqeni i Tiranës me shumëllojshmëri bimësh e pemësh të trashëguara, por edhe të mbjella rishtas, të cilat i shijojnë njerëzit që kanë vullnetin dhe dëshirën të ushtrohen duke marrë edhe gëzimin e entuziazmin shpirtëror. Larmia e ngjyrave të kostumeve sportive qysh tek fëmijët, sportistët, njerëzit që kanë mundësinë të argëtohen këtu edhe nëpërmjet veglave të forcës të mundësuara në shumë
pika, të krijojnë mundësinë e njohjeve të reja sigurisht edhe emocioneve të shtuara. Atëherë përse janë fitnes apo sallat e forcës kur ambientet e mbyllura dhe paratë e shpenzuara nuk kanë atë sjellje që të jep shëtitja dhe ushtrimet në natyrë. Po të kesh vullnet dhe qëllim të vendosur arrihet edhe trupi i bukur, eliminimi i mbipeshës, argëtim dhe qeshje, biseda që janë lehtësisht të arritshme në natyrë. Dhe thënia e vjetër greke "Do të jesh i zgjuar,
vrapo; do të jesh i bukur, vrapo; do të jesh i ri, vrapo!"realizohet plotësisht. Këto zona të mbushura me Ozon (O3) . Atëherë këto bimësi na shërbejnë ne. Po ne çfarë bëjmë, si ja kthejmë atë që na jep pylli? Këtë e plotëson dr. Jevi Dani, andrologu i njohur, i cili më tha që të mbjellim edhe ne pemë. "Me të thënë, me të bërë". Unë mbolla 3-4 rrënjë të marra nga kopshti im duke shtuar mundësitë e gjelbërimit dhe së bashku me dr. Jevin i gëzohemi edhe drurëve të mbjellë nga Bashkia. Nëpërmjet radios, televizionit, gazetave, fletushkave, pra propagande pozitive shohim që kjo klimë e ngrohtë ka shtuar shumë ushtrimet fizike, shëtitjet, vrapimet tek diga e liqenit, në kodrat mbi të, tek bulevardi i ri duke krijuar një panoramë ndezëse. Po për çfarë shërben kjo? - më tha njëri, sigurisht abuzues në kafene dhe vënde të mbyllura bilardo, internet pafund. Shyqyr këto kohë është ndaluar duhani! Ato që u mundova të paraqes më lart të japin shëndet, që është i pari. Të bën më të aftë në punë e familje, aktivitete shoqërore, mendore e shkencore.
HULUMTIMI
Dielli pranveror dhe shëtitja fshijnë mendimet depresive Është vërtetuar se drita e diellit ndihmon sinkronizimin e bioritmit natyror, si dhe ndikon si antidepresion natyror. Dielli shkakton prodhimin e endofrinës, e falë këtij hormoni ndihemi të lumtur dhe të relaksuar. Përpos ndikimit pozitiv në trup, qëndrimi në natyrë ndikon edhe në emocionet dhe mendjen tonë. Në person i punësuar mesatarisht gjatë një dite të vetme nëpërmes internetit, TV-së dhe shtypit, marrin një porcion prej 100.000 fjalëve, për rreth 23 sekonda. Natyrisht, të gjitha këto informata i pranojmë nëpër zyra të ngufatur, nga të cilat posa të largohemi ulemi në autobus apo veturë
dhe vazhdojmë me obligimet tjera. Dhe ky nuk është fundi. Ekspertët besojnë se një sulm i tillë në tru mund të sjellë deri tek çrregullimi i përqendrimit. Minimumi 20 minuta në ajër të pastër Për t’u kujdesur shëndetit psiko-fizik, njeriu duhet të mbrohet nga e gjithë kjo. Ilaçi është në natyrë. Sikur që çdo ditë pastrojmë dhëmbët, bëjmë dush dhe konsumojmë ushqim, edhe shpirtin duhet ta pastrojmë dhe ta ushqejmë duke dalë në natyrë. Për një gjë të tillë, mjaftojnë 20 minuta në ditë, por që ndikimi pozitiv të përmbushet, është e domosdoshme që shëtitja në natyrë
t’ju bëhet shprehi. - Moti është i mirë, prandaj ky është momenti i duhur, të krijoni një shprehi të tillë. - Blini një qen, i cili do t’ju shtyj të dilni në natyrë. - Dilni na natyrë gjithmonë me orar të njëjtë, të themi në pauzë për drekë dhe të hani ushqim në parkun më të afërt. - Do të mbushni bateritë, dhe do të ndiheni si të ri. Drita e ditës është antidepresive Drita e diellit i mundëson organizmit të njeriut që vitaminën D ta shndërrojë në kalium. Prandaj është e domosdoshme që gjatë ditës të kaloni sa më shumë kohë në natyrë gjatë gjithë vitit, jo
vetëm gjatë stinës së pranverës dhe verës. Po ashtu është vërtetuar se drita e diellit ndihmon sinkronizimin e bioritmit natyror, si dhe ndikon si antidepresion natyror. Dielli shkakton prodhimin e endofrinës, e falë këtij hormoni ndihemi të lumtur dhe të relaksuar Flladi na bën më të mençur Përpos se ka ndikim pozitiv për trupin tonë, qëndrimi në natyrë ndikon pozitivisht edhe në emocionet dhe mendjen tonë. Ajri i freskët, gjelbërimi dhe flladi kontribuojnë për një mendim më efikas, zgjedhjen e problemeve dhe sjelljen e vendimeve. Erërat elektromag-
netike neutralizojnë të gjitha energjitë negative që na bllokojnë. Këshilla për ata që duan natyrën Kaloni së paku dhjetë minuta në natyrë, në park, afër një lumi, në mal... Pasuroni ambientin shtëpiak me bimë të ndryshme, që edhe në shtëpinë tuaj të depërtojë natyra. Ecni më shumë, vozitni biçikletë për të shkuar në punë, tek shoku, apo për të blerë . Konsumoni vetëm ushqim të shëndetshëm. Kujdesuni për natyrën, kursemi ujin dhe ambientin që ju rrethon.
FORUM
18 E mërkurë, 27 MARS 2019
Dy botime të reja të Lumo Skëndos në duart e lexuesve dhe studiuesve Bashkëpunimi i suksesshëm mes Bibliotekës Kombëtare të Shqipërisë dhe Fondacionit Arsimor Kulturor Humanitar-ALSAR, që zuri fill me përgatitjen dhe botimin anastatik të revistës “Diturija” të Lumo Skëndos, po vijon edhe me angazhime të mëtejshme mes tyre, duke mundësuar, përmes marrëveshjesh të reja, botime të natyrës studimore ose riprodhuese (anastatike) të cilat do të lejojnë thellimin e dijeve tona mbi autorin, veprën dhe kontributin e jashtëzakonshëm të tij, ende të pa ndriçuar sa duhet. Një prej tyre do të jetë botimi anastatik i gazetës “Lirjia” (1908-1910): Duke çmuar dhe vlerësuar veprën e gjerë kulturore, shkencore e atdhetare të Mid’hat Frashërit, si dhe në konsultim të vijueshëm me studiuesit e tij më të mirë, BKSH dhe ALSAR, gjykuan të vlefshme të pasuronin bibliotekat e sotme me një botim të ri anastatik: pikërisht botimin e gazetës që ai themeloi më 1908 dhe e botoi deri në vitin 1910, me titullin simbolik “Lirija”. Ndonëse një pjesë e mirë e artikujve të kësaj gazete janë ribotuar në botimet e sotme bashkëkohore të veprës së tij, shfletimi i gazetës “Lirija” në tërësinë e saj do të lejonte një studim më të thelluar të veprimtarisë publicistike e politike të Lumo Skëndos si dhe kuptim e analizë më të mirë të kontekstit politik e kulturor në të cilin ajo u botua. Botimi i akteve të Konferencës Shkencore”Lumo Skëndo dhe themelimi i revistës Diturija”. Konferenca shkencore “Lumo Skëndo dhe themelimi i revistës
“Të mirësjellshmit”, muzikali për fëmijë me mesazhe sociale Jazz, blues, swing dhe salsa ishin ritmet e muzikës cilësore, që shijuan fëmijët në koncertin në teatrin e Metropolit gjatë fundjavës. Banda më e re muzikore në qytet “Të mirësjellshmit” e formuar nga disa artistë të rinj, performon për fëmijët duke i argëtuar së bashku me prindërit për të kaluar një fundjavë ndryshe mes artit dhe muzikës. Muzikantët e “All In Band”, këngëtarë, aktorë e balerinë performuan live, këngë të cilat janë kompozuar dhe shkruar nga vetë ato, enkas për fëmijët. Tekstet e tyre prekën tema si mirësjellja, mirënjohja, vetëbesimi, komunikimi dhe bashkëveprimi me pjesëtarët e familjes, si të jemi e të bëjmë të tjerët të lumtur e plot ndodhi të tjera, me qëllim edukimin dhe mësimin nëpërmjet muzikës e kërcimit në një shfaqje interaktive. Ky muzikal kushtuar fëmijëve, solli për ta dhe prindërit copëza historie që erdhën natyrshëm dhe gëzueshëm tek ata përmes këngës, kërcimit dhe lëvizjeve të reja që ata mësuan dhe do vijojë sërish këtë shtunë në orën 11:00.
Kukullat e “botës” në Tiranë Diturija” synoi të hedhë dritë mbi vlerat ende të paçmuara apo të panjohura të Diturisë dhe të autorit të saj. Ajo u zhvillua në dy edicione të suksesshme, në Tiranë më 10 tetor dhe në Prishtinë më 6 nëntor, 2018. Bashkëpunimi e përkushtimi i studiuesve të mirënjohur në shqyrtimin dhe paraqitjen e vlerave unike të revistës Dituri-
ja dhe të personalitetit poliedrik të Lumo Skëndos i solli konferencës pasurinë eperspektivave të larmishme, prej të cilave figura e Lumo Skëndos u shfaq në plotërinë e saj përmes leximesh kulturologjike, historike, gjuhësore, imagologjike etj., duke rikthyer në bashkëkohësinë tonë profilin e një intelektuali të shkëlqyer të botës shqiptare.
Përurohet Muzeu i Trojës në Turqi Dje në provincën e Çanakalasë në Turqi do të bëhet hapja zyrtare e Muzeut të Trojës. Muzeu i Trojës do të hapet në qytetin antik të Trojës së lashtë prej pesë mijë vitesh, ndërsa projekti ka kushtuar rreth 75 milionë lira (mbi 12 milionë euro). Projekti, i zgjedhur pas një konkursi të Ministrisë turke të Kulturës dhe Turizmit, filloi në vitin 2014 dhe ka përfunduar në tetor të vitit të kaluar. Në qytetin antik të Trojës, që vizitohet nga mbi 500 mijë vizitorë çdo vit, tashmë ka përfunduar transferimi i materialeve nga muzeu arkeologjik. Ekspertët kanë klasifikuar dhe vendosur në vendet e reja artifaktet e transferuara nga muzeu që gjendet në qendër të provincës. Muzeu i ri ka një sipërfaqe të mbyllur prej 12 750 metrash katrore, përfshirë edhe sallat e ekspozitave me sipërfaqe prej 3 000 metrash katrore.
12 trupa teatrale nga e gjithë bota janë ftuar në Tiranë të argëtojnë vogëlushët shqiptarë. Pas disa viteve kërkesë nga ana e Teatrit të Kukullave në Tiranë, festivali ndërkombëtar ka pranuar ftesën për të ardhur në Shqipëri. Ky festival do të çelë siparin në datën 3 maj në Teatrin e Kukullave. “Do të jetë një bashkëpunim dhe një shkëmbim kulturash për të cilën jam i bindur, që në fund të ditës si ne në aspektin kulturor, si ata në njohjen e Shqipërisë të dyja palët do përftiojnë”,tha Erjon Isai. Shfaqjet do të jenë absolutisht falas, që do të thotë se nëse mbi kapacitetin e shfaqjes do të ketë kërkesa të tjera shfaqja përsëritet për herë të dytë apo për herë të tretë. Ndërsa për sa i përket akomodimit te shikuesve të vegjel ne shfaqjet që do vihen në skene Isai thekson se: “Ne do të organizojmë një festival me dy shfaqje në ditë, ku pjesa e parë e shfaqjeve do të jetë në sallën e teatrit të kukullave dhe pjesa e mbasdites apo darkës do të jenë shfaqje të hapura në Sheshin Skëndërbej. Ne do të sjellim tek fëmijet e kryeqytetit një ballafaqim të botës me këtë art të teatrit të kukullave”. Festivali ndërkombëtar i Teatrit të Kukullave do të mbyllet më 9 maj dhe fton të gjithë fëmijët në ambientet e teatrit por edhe në sheshin “Skënderbej”.
Godet sërish “Indiana Jones i botës së artit” Kryevepra e famshme e vitit 1938 që mban titullin “Portreti i Dora Maar” ishte vjedhur nga jahti i një sheiku saudit në vitin 1999 në rivierën franceze. Zbulimi i pikturës së rrallë të Maar, një prej të dashurave më me influencë të Picassos, shënon pikën kulmore të një hetimi 4-vjeçar. Dy dekada pas grabitjes dhe pa asnjë gjurmë mbi vendodhjen e portretit, policia franceze u dorëzua dhe vepra që kishte qëndruar në muret e banesës së piktorit të madh deri në vdekjen e tij në vitin 1973, u zhduk përgjithmonë. Brand thotë se piktura kishte qarkulluar prej vitesh në
botën holandeze të krimit, duke u përdorur deri edhe si garanci në marrëveshje droge apo armësh. Detektivi e nisi kërkimin në vitin 2015, pasi dëgjoi se një “pikturë e Picassos, e vjedhur nga një anije po qarkullonte mes kriminelëve në Holandë”, edhe pse nuk e dinte saktësisht se për çfarë vepre bëhej fjalë. Ky ishte një tjetër sukses i madh për Brand, që vitin e kaluar mbushi titujt e gazetave për gjetjen e një mozaiku të vjedhur nga Qipro.
SHOWBIZ
19 E mërkurë, 27 MARS 2019
Rita Ora si një “Barbie” rrugëve të New Yorkut Stili i saj i egër i ka dhënë statusin e mbretëreshës së modës. Rita Ora rrëmbeu edhe një herë vëmendjen të martën pas daljes nga hoteli ku po qëndronte në New York, shkruan DailyMail. E veshur me një bluzë të guximshme ngjyrë rozë të ndezur, dhe kombinuar me një minifund të zi, Rita dukej si një “Barbie”. Rita dukej e ndjeshme në ansamblin e saj që po jepte një spërkatje të ngjyrave me bluzën rozë dhe disa detaje të strukturuara me shpatullat e mbuluara me pupla dhe pantallona të gjera me lëkurë të butë, duke i dhënë asaj gjithashtu një pamje seksi. Këngëtarja shqiptare ishte “zemërthyer” në fillim të këtij muaji, kur u nda nga aktori i Hollywoodit, Andrew Garfield, 35 vjeç, pas një lidhje katër mujore. Interpretuesja e hitit “Hot Right Now” thuhet se është kthyer në krahët e ishtë dashurit tjetër, muzikantit Andre Watt. Këtë e kanë thënë burimet e The Sun, teksa vet dyshja ende nuk janë prononcuar lidhur me këtë çështje.
Rihanna shtatzënë me miliarderin e njohur arab? Këngëtarja e njohur e hitit “Wild thoughts” Rihanna siç dihet prej kohësh është në një lidhje me miliarderin arab Hassan Jameel. Dyshja janë fotografuar shpesh herë nën shoqërinë e njëri-tjetrit dhe madje po përflitej se gjërat mes tyre do të bëheshin serioze . Megjithatë, pak muaj më parë në media qarkulloi lajmi se çifti i kishte dhënë fund lidhjes. Ata madje u fotografuan teksa po ziheshin me njëri-tjetrin në një nga resortet ku po kalonin pushimet. Mirëpo, siç duket marrëdhënia mes tyre është përmirësuar dhe së fundmi Rihanna ka ngritur aludimet se është në pritje të fëmijës së parë me miliarderin. Këngëtarja e famshme i ka dhënë like një videoje ku moderatorja e njohur Morgan Stewart flet për fejesën dhe shtatzëninë e Rihannës. “Unë shoh një fejesë dhe një bebush”, dëgjohet të thotë moderatorja e “E! News”. Kjo video është pëlqyer nga ana e Rihannës dhe menjëherë kanë nisur thashethemet, se ajo është në pritje të ëmbël ose ka në plan, që shumë shpejt të bëj një fëmijë me partnerin e saj.
Justin Bieber me një postim prekës konfirmon largimin nga muzika Justin Bieber ka konfirmuar largimin e përkohshëm nga muzika. Kohët e fundit fansat e Justin Beiber dhe muzikës së tij kanë qenë të shqetësuar për këngëtarin, për shkak të problemeve të tij me depresionin dhe shëndetin mendor. Fillimisht ai postoi në Instagram një mesazh për të gjithë ndjekësit, ku tregonte se ishte duke luftuar për tu bërë më mirë dhe i kërkonte që të luteshin për të. Me pas zëra pranë familjes Bieber thanë se ai kishte shtyre dasmën që po planfikonte me partneren Hailey Baldwin, pikërisht për shkak të problemeve shëndetësore. Ndërkohë dy ditë më parë me anë të një tjetër postimi në Instagram, Bieber ka njoftuar zyrtarisht tërheqjen e përkohshme nga muzika, duke thënë se ajo është shumë e rëndësishme për të, por familja dhe shëndeti janë në vend të parë. “Lexoj shumë mesazhe ku më thoni se doni një album të ri. Kam bërë ture gjatë gjithë adoleshencës time dhe në të 20-tat e hershme…Kam kuptuar, ashtu siç e keni vënë re dhe ju, se kam qenë i palumtur në koncertet e fundit dhe unë bashkë me ju nuk e meritojmë këtë. Ju
Nicolas Cage martohet për herë të katërt Nicolas Cage pritet që së shpejti të kurorëzojë dashurinë e tij më të re me martesë. “People” ka mësuar se aktori 55-vjeçar ka aplikuar për një licencë martesore me të dashurën e tij Erika Koik. Ata kanë vetëm një vit që janë bashkë, pasi ylli i Hollivudit u fotografua me make-up artisten prillin e kaluar, gjatë xhirimeve në Puerto Rico. Dyshja është parë shumë rrallë dhe më tepër ka qëndruar jashtë fokusit të mediave dhe daljeve publike. Aktori i njohur u martua për herë të parë në 1995 me aktoren Patricia Arquette dhe më pas u divorcuan në vitin 2001. Nicolas u martua sërish për herë të dytë në gusht 2002 me Lisa Marie Presley dhe u nda në nëntor të po të njëjtit vit. Bashkëshortja e tretë e Cage ishte Alie Km, me të cilën u martua në 2004 dhe u nda në 2016.
paguani para që të vini të më shihni dhe të kaloni një kohë të mirë, duke bërë qejf dhe unë kam qenë i pamundur emocionalisht për t’jua plotësuar dëshirën.” “Kam qenë duke kërkuar që të gjykohem për gabimet e mija siç të gjithë ne bëjmë…Tani jam shumë i fokusuar që të riparoj disa nga problemet e thella që kam, që shumë nga ne mund ti kenë, në mënyrë që të mos rrëzohem, që
të mbaj një martesë të lumtur dhe të bëhem babai që dua. Muzika është shumë e rëndëishme për mua, por asgjë nuk krahasohet me familjen time dhe shëndetin.” Gjithsesi nga fundi i këtij fjalimi, Justin premtoi se shumë shpejtë do të rikthehet me një album të ri dhe se ka shumë dëshirë për të punuar por gjithçka do kohën e vet. Deri atëherë, ai ju ka lënë disa rima në fund të këtij postimi.
Zac Efron dhe Amanda Seyfried në filmin “Scoob” “Scooby-Doo” është një film i animuar për fëmijët që ka fituar zemrat edhe të të rriturve. Në maj të vitit 2020, një edicion i ri i filmit vjen në vëmendjen tonë, ku në rolet kryesore do të shfaqen Zac Efron dhe Amanda Seyfried. Emri i filmit do të jetë “Scoob” dhe mbledhja e kastës së aktorëve është duke mbledhur nga producentët. Sipas burimeve, Zac dhe Amanda janë ndër të fundit që do të pranohen në ekip dhe
regjisori i filmit do të jetë Tony Cervone, raporton LadBible. Bota u njoftua me një ekip të animacioneve të filmit të animuar në vitin 1969, dhe që atëherë, ne i kemi parë ata si në film, ashtu edhe në botime të animuara. Në botimin e filmit e vitit 2002 dhe vetëm dy vjet më vonë iu dha leje për një vazhdim gjersa tifozët e filmit, më në fund do të shohin pjesën e tretë të kësaj ekskluzivitetit.
FORUM
20 E mërkurë, 27 MARS 2019
ANALIZA
Fundi i paqes së Fuqive të Mëdha Nga Hal Brands & Charles Edel
N
ë vitin 2010, Barak Obama mund të vëzh gonte një peizazh strategjik, ku “fuqitë kryesore janë në paqe”. Megjithatë, nëse sot nuk është rikthyer lufta mes fuqive të mëdha, epoka e paqes mes tyre ka përfunduar. Marrëdhëniet midis shteteve më të forta në botë, po diktohen gjithnjë e më shumë nga rivaliteti i padiskutueshëm dhe madje edhe nga konflikti. Ka një etje gjithnjë e më madhe për pushtet dhe kontestim, një kontestim gjithnjë e më të madh, të normave dhe parimeve globale. Nga Azia Lindore në Lindjen e Mesme dhe Europën Lindore, aktorët autoritarë po testojnë periferitë e pambrojtura të fuqisë amerikane, dhe po kërkojnë të rivendosin sferat e tyre të privilegjuara të dominimit rajonal. Duke vepruar kështu, ata po e vënë sistemin nën presion, njëherazi në të gjitha frontet kryesore gjeografike. Kina është në ballë të kësaj lëvizje. Ndonëse Pekini, ka qenë një nga përfituesit kryesorë të një rendi ekonomik liberal, gjë që i mundësoi arritjen e një prosperiteti të madh, udhëheqësit kinezë e kanë konsideruar përherë udhëheqësinë amerikane, si diçka që do të durohej për një farë kohe dhe jo përgjithmonë. Ndërsa fuqia e Kinës është rritur, Pekini është përpjekur të dominojë Azinë e Paqësorit. Politika ka ndjekur retorikën.
VENDIMI
Për të zbehur pozitat e SHBA-së, Pekini ka provokuar anijet dhe avionët amerikane, që operojnë në ujërat dhe hapësirën ajrore ndërkombëtare. Kina ka sulmuar njëkohësisht besueshmërinë e garancive të aleancës amerikane, duke përdorur strategjitë e saj, siç është ndërtimin e ishullit artificial në Detin e Kinës Jugore, strategji që synojnë të ndryshojnë statuskuonë në rajon. Forcat e saj ushtarake dhe paramilitare, kanë provokuar apo shkelur sovranitetin e vendeve nga Vietnami në Filipine, deri në Indi. Në rrafshin ekonomik, Pekini i përdor “muskujt” e tij për të shpërblyer ata që sillen në përputhje me politikat e saj, dhe për të ndëshkuar të tjetër që nuk e bëjnë këtë. Për habi, Kina ka braktisur parimin e saj të përhershëm të mosndërhyrjes në politikat e brendshme të vendeve të tjera. Ajo ka zgjeruar propagandën e vet duke përdorur investimet, madje edhe ryshfetet për të bashkuar rreth vetes elitat rajonale. Duke përzier kërcënimet me joshjen monetare, Pekini po synon të ndërtojë një rend rajonal që sillet rreth saj, një sistem të ri kinez për shekullin XX-të. Nëse Kina përfaqëson sfidën më të madhe afatgjatë, ndaj sistemit të udhëhequr nga amerikanët, ringjallja e konkurrencës së fuqisë së madhe, është akoma më akute në Evropë. Për shumë rusë, epoka e pas Luftës së Ftohtë nuk ishte një kohë e triumfit dhe qetësisë. Përkundrazi, ishte një epokë e dobësisë dhe poshtërimit, një periudhë kur
Rusia humbi statusin e saj të fuqishëm, dhe ishte e pafuqishme për t’i rezistuar shtrirjes së ndikimit amerikan dhe perëndimor. Ndërsa ka rifituar një farë force, Moska po synon të rivendosë lidershipin e saj përgjatë periferisë, dhe të rikthejë ndikimin e humbur në vendet e tjera, shpesh përmes masave më pak elegante, dhe shumë më agresive se sa ato të Kinës. Rusia ka provokuar dy herë Perëndimin, duke sulmuar dhe copëtuar Gjerogjinë dhe Ukrainën, ishrepublikat sovjetike që kryen “mëkatin” e animit nga Perëndimi, apo për shkak se rrëzuan nga pushteti udhëheqësit prorusë. Në këtë kuadër, Rusia ka punuar gjithashtu për të dobësuar institucionet që garantojnë sigurinë evropiane. Kremlini ka synuar të minojë NATO-n dhe Bashkimin Europian nëpërmjet sulmeve kibernetike, kërcënimeve ushtarake, dhe subversioneve paraushtarake, mbështetjes financiare për politikanët anti-BE dhe anti-NATO, dhe përhapjes së lajmeve të rreme, si dhe formave të tjera të ndërhyrjes në proceset politike evropiane dhe amerikane. Në vitin 2013, shefi i shtabit të përgjithshëm të ushtrisë ruse, Valeri Gerasimov, i përshkroi taktika të tilla si “luftëra të reja gjeneruese”. Njëkohësisht, Rusia ka përdorur eksportet e energjisë për t’i mbajtur të varura ekonoikisht shtetet në periferi të saj, dhe ka eksportuar korrupsionin dhe anti-liberalizmin në shtetet e ish-zonës së Paktit të Varshavës dhe Azisë Qen-
drore, për të parandaluar depërtimin e mëtejshëm të vlerave liberale. Udhëheqësit rusë, kanë kërkuar shprehimisht shfaqjen e një “rendi botëror post-Perëndimor”. Më së fundi, revisionizmi gjeopolitik është i fortë në Lindjen e Mesme. Irani, autori kryesor i këtij revizionizmi, nuk ka të njëjtën fuqi si Kina apo Rusia. Por, është një qytetërim krenar, që nuk ka pranuar kurrë një rend në Lindjen e Mesme të udhëhequr nga Uashingtoni, dhe është një shtet revolucionar, që ka synuar me kohë të eksportojë ideologjinë dhe ndikimin e saj. Irani e ka përdorur luftën civile siriane, dhe milicitë Huhit në Jemen për të destabilizuar rajonin, çka ka rritur vazhdimisht shanset për një luftë të hapur, që mund të marrë lehtësisht dimensione rajonale. Secila nga këto sfida gjeopolitike është e ndryshme, dhe secila reflekton interesat, ambicjet dhe historinë dalluese të vendit që i ndërmerr ato. Megjithatë, ekziston një bashkëpunim në rritje midis vendeve që po sfidojnë shtyllat rajonale të rendit të udhëhequr nga SHBA. Rusia dhe Kina kanë bashkëpunuar në çështje të tilla si energjia, shitja dhe zhvillimi i teknologjisë ushtarake, kundërshtimi i vendosjeve ushtarake të Shteteve të Bashkuara në gadishullin Korean, dhe stërvitjet detare nga Deti i Kinës Jugore në Balltik. Në
Siri, Irani siguroi trupat që ndihmuan qëndrimin në pushtet të aleatit të Rusisë, Bashar Al-Assad, teksa Moska siguroi fuqinë ajrore dhe mbulimin diplomatik. “Bashkëpunimi ynë, mund të izolojë Amerikën”- i tha Putinit, udhëheqësi suprem Ali Khamenei në vitin 2017. Rigjallërimi i konkurrencës mes fuqive të mëdha, përfshin tensionet më të larta ndërkombëtare që bota ka njohur ndër dekada. Bota nuk është rikthyer ende tek përplasjet epike për dominim global që karakterizoi shekullin XX-të, por është rikthyer në normën historike të luftës së fuqisë së madhe. Historikisht, ky ka qenë një model i përsëritur i sjelljes së fuqisë së madhe, interesat zgjerohen me forcë, oreksi rritet duke ngrënë, ndërsa llogariten kostot e hershme që duhen paguar. Ky model, është pikërisht arsyeja pse ringjallja e konkurrencës së fuqisë së madhe, është aq shqetësuese. Sepse revizionizmi gjeopolitik nga fuqitë e mëdha të pakënaqura, ka sjellë shumë shpesh intensifikimin e konfliktit ndërkombëtar, konfrontimit, dhe madje edhe luftës. Sjellja e fuqive të mëdha që po ndodh sot, përfaqëson sinjalin paralajmërues. Aja na tregon, se përpara mund të kemi ngjarje edhe më të rënda. Marrë me shkurtime nga “National Interest” Bota.al
Europarlamentarët votojnë për t'i dhënë fund ndërrimit të orës Parlamenti Europian ka mbështetur një propozim për të ndalur ndryshimin e detyrueshëm të orës, i cili zgjat orët e ditës gjatë verës në mbarë Bashkimin Evropian. Duke filluar nga viti 2021, çdo shtet anëtar i Unionit do të ketë mundësinë për të zgjedhur midis ruajtjes ose jo të sistemit aktual të orës në varësi të stinëve. Propozimi për njehsimin e orës erdhi nga Komisioni Europian, institucioni i ngarkuar me hartimin e legjislacionit të BE-së, shtyrë
prej një konsultimi publik ku 84% e të anketuarve ishin përgjigjur se iu kishte ardhur në majë të hundës me ndryshimin e orës. Megjithatë, eurodeputetët theksojnë se shtetet duhet të bashkërendojnë zgjedhjet mes tyre, me qëllim që të minimizojnë rrezikun e kostove marramendëse ekonomike, si pasojë e larmisë së sistemeve të papajtueshme të orës. Ndryshimi i orës duhet të ndalojë. Shtetet anëtare vetë duhet të vendosin nëse qyteta-
rët e tyre jetojnë në verë apo në dimër."- është shprehur presidenti i Komisionit, JeanClaude Juncker. Sipas legjislacionit të ri, qytetarët e vendeve që vendosin të bëjnë orën e verës të përhershme, do të rrotullonin akrepat e orëve e tyre për herë të fundit në marsin e vitit 2021. Ndërsa, në ato vende që do të zgjidhet si orë e përhershme dhe standarte ajo dimërore, ndryshimi i fundit i orës do të bëhet me të mbërritur e diela e fundit e tetorit të vitit 2021.
SPORT
21
E mërkurë, 27 MARS 2019
Kombëtarja shqiptare e futbollit rigjeti golat dhe pikët, të parat në eliminatoret e Europianit 2020 por mjaft domethënëse për shpresat e kuqezinjve për të shkuar në finalen e turneut
Shumë emra për trajner, Duka është i pavendosur
STATUSI
Trondit Conor McGregor, tërhiqet nga MMA
Conor McGregor shokon të apasionuarit e UFC. Luftëtari irlandez, nëpërmjet një postimi të shkurtër në rrjetet sociale, ka njoftuar tërheqjen nga MMA (Mixed Martial Arts). 30-vjeçari është i pezulluar për shkak të sherrit me Khabib Nurmagomedov, menjëherë pas përballjes me rivalin e tij nga Dagestani në Las Vegas. Pavarësisht zërave për caktimin e një tjetër dueli, McGregor i ka lënë të gjithë me gojë hapur. “Përshëndetje djema! Kam vendosur të tërhiqem nga sporti që njihet si MMA (Mixed Martial Arts). U uroj të gjithë kolegëve të mi që të shohin përpara në këtë kompeticion. Tani u bashkohem ish-ortakëve të mi në këtë disiplinë, tashmë në pension”, shkroi McGregor në Twitter. McGregor, nga viti 2013 garonte në Ultimate Fighting Championship (UFC), që konsiderohet liga më e rëndësishme e MMA-së në të gjithë botën. Pak ditë më parë u ndalua nga policia në Miami, pasi i kishte thyer telefonin një personi që dëshironte të bënte një foto me të.
MERKATO
Futbolli shqiptar në zi, ndahet nga jeta Ali Mema
F
itorja ndaj Andorrës i dha Shqipërisë frymëmarrje dhe më shumë koha Armand Dukës për të vlerësuar të gjithë emrat që qarkullojnë në tavolinën e tij. Kombëtarja shqiptare e futbollit rigjeti golat dhe pikët, të parat në eliminatoret e Europianit 2020 por mjaft domethënëse për shpresat e kuqezinjve për të shkuar në finalen e turneut. Kur i gjithë opinioni sportiv në vendin tonë pret të njohë trajnerin e ri të Kombëtares shqiptare të futbollit, shumë emra të njohur i shtohen garës virtuale për stolin e kuqezinjve. Pas disa kandidaturave italiane, me Edoardo Rejën si më të spikaturin, tani duket se Federata Shqiptare e Futbollit ka kontaktuar dhe me veteranin boshnjak, Safet Sušić. Në listë ka edhe emra të mëdhenj si Edi Reja, Luigi De Canio apo Roberto Donadoni, tre trajner me një CV shumë të pasur që mund ti shkojnë përshtat Kombëtares. Si gjithnjë në këtë listë nuk mungon asnjë herë Gianni De Biasi, opinioni sportiv por dhe ‘’këshilltarët’’ e Dukës e afrojnë gjithnjë De Biasin me futbollin shqiptar, fundja me të drejtë pasi është trajneri më i suksesshëm. Edi Reja E nisim nga i pari dhe më i kuotuari, Edi Raja. Ish trajneri i
Lazios, Napolit, e shumë ekipeve të tjera ka pranuar publikisht se ka pasur një ofertë nga drejtuesit e Federatës, thjeshtë mori më shumë kohë për të marrë një vendim final. Vetëm detajet ekonomike mund të largojnë Rejan nga stoli kuqezi. Lojtarët kërkojnë që pasuesi i Panuccit të jetë italian, të gjithë ndihem me komod me një “azzurr” në stol, madje dhe vetë Duka, dashuria e tij për teknikët italian nuk është më një sekret. Spezia Ternana Nës e d ë s h t o n p i s t a R e j a , alternative mbetet dhe dy ish të famshëm, Luigi De Canio, i pa punë që nga janari pasi u shkarkua nga Ternana dhe një emër “big” si Roberto Donadoni, ish lojtar i famshëm i Italisë, ish trajneri i shumë ekipeve në Serie A dhe mbi të gjitha i përfaqësueses Italiane, për Shqipërinë, Donadoni do të ishte një luks.
EMRAT
Safet Sušić 63-vjeçari boshnjak, i cili ka qenë pushim për disa muaj që prej largimit nga stoli i skuadrës turke Akhisar, refuzoi gjithsesi të zbulojë tratativat potenciale. ‘’Nuk ka asgjë konkrete. Kam një shok në Paris që është këshilltar futbolli dhe krahu i djathtë i presidentit të FSHF-së, e me të cilin takohem shpesh. Por, nuk ka asgjë për t’u thënë për momentin. Jam gati të bisedoj, pasi aktualisht jam një trajner i lirë. Por vetëm nëse ka diçka serioze’’, tha Safet Sušić, trajner futbolli. Ish-mesfushori sulmues, që kulmin e tij në karrierë si futbollist e ka pasur me Paris Saint-Germain, ka drejtuar më parë për 5 vite me radhë kombëtaren boshnjake. Sušić ka qenë në pankinë në kualifikueset e Europianit 2012, në barazimin 1-1 në stadiumin ‘’Qemal Stafa’’, si dhe kur Bosnja fitoi 2-0 ndaj Shqipërisë në qershor të vitit 2011 në shtëpi.
“Kur i gjithë opinioni sportiv në vendin tonë pret të njohë trajnerin e ri të Kombëtares shqiptare të futbollit, shumë emra të njohur i shtohen garës virtuale për stolin e kuqezinjve. Pas disa kandidaturave italiane, me Edoardo Rejën si më të spikaturin, tani duket se Federata Shqiptare e Futbollit ka kontaktuar dhe me veteranin boshnjak, Safet Sušić”.
Ish-futbollisti i njohur i Tiranës dhe Kombëtares Shqiptare, Ali Mema është ndarë nga jeta në moshën 76-vjeçare, pasi vuante nga një sëmundje e rëndë. Ali Mema vjen nga dinastia Mema, një familje që ka nxjerrë disa futbollistë, duke filluar nga vëllezërit e Aliut, Osmani dhe Haxhiu, për të vijuar me nipin Sulejman Mema dhe djalin e tij, Ardian Mema, i cili aktualisht është trajner i Tiranës. Mema do të mbetet në memorien e sportdashësve shqiptar si një nga mesfushorët më të shkëlqyer të brezit të Tiranës së viteve 60-70, teknik dhe shumë virtuoz, duke u cilësuar si një nga më të mëdhenjtë e brezit të tij. Të shkëlqyera kanë qenë dhe paraqitjet e tij me ekipin kombëtar ku ka dhënë një kontribut të jashtëzakonshëm. Për shumë vite me radhë Mema ju dedikua trajningut duke qenë në krahun e ish trajnerit të Tiranës Enver Shehu. “Të dashur miq të familjes së madhe të futbollit, me hidhërim kam mësuar lajmin e trishtë të ndarjes nga jeta të Ali Memës, një ish-mesfushor i shkëlqyer i Tiranës dhe ekipit kombëtar, drejtues futbolli dhe mik i mirë. Në këtë moment hidhërimi për futbollin shqiptar dua ti shpreh ngushëllimet më të sinqerta familjes dhe të afërmve. Ai ishte një ikonë e futbollit shqiptar dhe një nga më të ndriturit e familjes simbol të futbollit të Tiranës, dhe si i tillë do të kujtohet gjithmonë nga komuniteti futbollit”, ka deklaruar Presidenti i FSHF-së Armand Duka, sapo ka mësuar lajmin e dhimbshëm. Homazhet në nderim të Ali Memës do të zhvillohen sot, nga ora 10:00-12:00 në ambientet e stadiumit “Selman Stërmasi”.
SHNDETESI
A
pendiciti është një in flamacion (ndezje) e ap endiksit (zorrës qore, rreth 9 centimetra e gjatë, që vazhdon nga cekumi). Ende nuk dihet me saktësi se cili është funksioni i apendiksit, ndërsa ajo që dimë është se mund të jetojmë pa të, pa pasoja. Apendiciti është një urgjencë mjekësore që kërkon ndërhyrje të shpejtë kirurgjike për të larguar apendiksin. Nëse nuk intervenohet, apendiksi i inflamuar mund të shpërthejë duke nxjerrë materiale infektive në hapësirën abdominale (e barkut). Kjo mund të çojë deri te shfaqja e peritonitit - një inflamacion serioz i peritoneumit (mbështjellësit të zgavrës së barkut) që mund të ketë pasoja fatale, nëse nuk trajtohet shpejtë me antibiotikë të fuqishëm. Çfarë e shkakton apendicitin? Apendiciti shkaktohet kur apendiksi bllokohet, më së shpeshti nga jashtëqitja, nga një trup i huaj ose nga kanceri. Bllokimi mund të jetë edhe pasojë e infeksionit, meqenëse apendiksi fryhet si reaksion ndaj çfarëdo infeksioni në trup. Simptomat Simptomat klasike të apendicitit janë: • Dhimbje topitëse pranë kër-
22 E mërkurë, 27 MARS 2019
Apendiciti, nuk i dihet funksioni, nuk parandalohet por kërkon ndërhyrje urgjente thizës ose në pjesën e sipërme të abdomenit që bëhet e mprehtë derisa lëviz në pjesën më të poshtme të abdomenit. Zakonisht kjo është simptoma e parë. • Humbje apetiti. • Nauze (mundim në lukth) dhe/ose vjellje menjëherë pas fillimit të dhimbjes abdominale. • Fryrje e barkut. • Temperaturë 37-39 gradë Celsius. • Pamundësi për kalimin e gazrave. Simptomat që shfaqen thuajse në gjysmën e rasteve: • Dhimbje topitëse kudo në pjesën e sipërme ose të poshtme të abdomenit, në shpinë ose në rektum. • Urinim që shoqërohet me dhimbje. • Të vjella që i paraprijnë dhimbjes abdominale. • Shtrëngime të rënda
• Kapsllëk ose barkqitje me gaz Nëse i keni këto simptoma kërkoni menjëherë ndihmë mjekësore, sepse koha e diagnostikimit dhe mjekimit është shumë e rëndësishme. Mos hani, mos pini e as mos përdorni barna që lehtësojnë dhimbjen (analgjetikë), antacide, laksativë e as mos vendosni jastëkë të ngrohtë - të cilët mund të shkaktojnë pëlcitjen e apendiksit. Diagnostikimi Simptomat e apendicitit shpeshherë janë të paqarta ose të ngjashme me sëmundjet tjera, duke përfshirë problemet me fshikëzën e tëmthit, fshikëzën e urinës ose ndonjë infeksion të traktit urinar, pastaj sëmundjen Crohn, gastritin, infeksionin intestinal dhe problemet me ovariume. Për të përcaktuar diagnozën, zakonisht bëhen ekzaminimet e mëposhtme: • Ekzaminimi i abdomenit për zbulimin e inflamacionit • Analiza e urinës për të eliminuar infeksionin eventual të traktit urinar • Ekzaminimi i rektumit (pjesës më të poshtme të zorrës së trashë) • Analizat e gjakut, për të shikuar nëse organizmi po lufton me ndonjë infeksion • Skanimet me CT dhe ultrazë Trajtimi i apendicitit Mjekimi standard i apendicitit është ndërhyrja kirurgjike për të larguar apendiksin, e cila quhet
apendektomi. Në rast të dyshimit më të vogël se ekziston një apendicit, mjekët intervenojnë menjëherë në mënyrë që të mos pëlcasë dhe të shkaktojë probleme të tjera. Nëse apendiksi ka formuar absces (qelb), mund t'iu nënshtroheni dy procedurave: të bëhet drenazhi (të thahet) i qelbit dhe lëngut apo të largohet apendiksi. Apendektomia: Çfarë pritet? Antibiotikët jepen përpara një apendektomie për të luftuar peritonitin eventual. Jepet anestezioni i përgjithshëm dhe më pas largohet apendiksi përmes një prerjeje të vogël ose me laparoskopi. Nëse është zhvilluar peritoniti, atëherë bëhet shpëlarja e abdomenit dhe drenazhi (tharja) i qelbit. Vetëm 12 orë pas ndërhyrjes kirurgjike mund të çoheni dhe të
lëvizni. Zakonisht, brenda dy-tri javësh iu ktheheni aktiviteteve normale. Nëse ndërhyrja bëhet me laparoskopi, prerja është më e vogël dhe rikuperimi është më i shpejtë. Pas një apendektomie duhet ta thirrni mjekun tuaj, nëse keni: • Vjellje të pakontrolluar • Dhimbje të madhe në abdomen • Marramendje apo plogështi • Gjak në të vjella ose në urinë • Ethe • Qelb në plagë A mund të parandalohet apendiciti? Nuk ka asnjë mënyrë të parandalimit të apendicitit. Megjithatë, thuhet se apendiciti është më i rrallë te njerëzit që konsumojnë ushqime të pasura me fibra ushqyese, siç janë pemët dhe perimet e freskëta.
SPECIALISTI
Çfarë tregojnë lëvizjet e foshnjës tuaj T
esti i lëvizjes së foshnjës tuaj është një shënim të cilin mund ta mbani rreth lëvizjeve të foshnjës për të përcaktuar mirëqenien dhe shëndetin e saj. Kjo mund të bëhet në shtëpi dhe e gjitha çfarë nevojitet është një stilolaps dhe një copë letër. Si ta përpiloni listën e lëvizjeve të foshnjës? Foshnja zakonisht konsiderohet e shëndetshme nëse nëna regjistron tre lëvizje në një periudhë prej një ore, ose dhjetë lëvizje në një periudhë prej 12 orësh. Ju mund të shënoni numrin e lëvizjeve për çdo orë, dhe në fund ta numëroni numrin e përgjithshëm për tërë ditën.
Shumica e nënave mbase vërejnë më shumë aktivitet të foshnjës së tyre derisa flenë. Por kjo është sepse ka më pak hamendje gjatë natës. Në fakt foshnjat zhvillojnë stilin e tyre gjumëzgjim, shpesh flenë për 20 minuta që pasohet nga një aktivitet prej tridhjetë minutash. Ushqimi juaj nuk shton ose pakëson numrin e lëvizjeve të bëra nga foshnja, por alkooli, duhani, qetësuesit dhe narkotikët po. Ju mund të vëreni lloje të ndryshme të lëvizjeve: goditje, kthesa, rrotullime ose frushkullima. Duke filluar nga ora nëntë e mëngjesit çdo lëvizje që e ndjeni shënojeni në listën tuaj të goditjeve të fetusit në momentin
që i ndjeni ato. Pasi keni vërejtur dhjetë lëvizje, ju mund të ndaloni së llogarituri dhe të filloni sërish mëngjesin e ardhshëm. Mbani mend se foshnja
juaj mund të lëvizë dhjetë herë brenda 30 minutash ose edhe brenda 12 orësh. Nëse deri në ora nëntë të mbrëmjes ju keni numëruar më pak se dhjetë lëvizje, shkruajeni numrin e përgjithshëm të goditjeve që keni ndjerë në tabelën për shënim. Pas disa ditësh ju do të filloni të vëreni një model të lëvizjeve të cilin mund ta ndani me mjekun tuaj, dhe kjo do t'ju alarmojë juve nëse diçka nuk është në rregull. Mjeku juaj do të dëshirojë të dijë për çdo ndryshim që mund të jetë shenjë e ndonjë çrregullimi fetal dhe duhet ta kontaktoni nëse vëreni ndonjërën prej shenjave të mëposhtme:
o Foshnja juaj nuk ka lëvizur gjatë gjithë ditës; o Foshnja juaj ka bërë më pak se dhjetë lëvizje për dy ditë një pas një; o Lëvizja e dhjetë arrihet çdo ditë por me vonesë. Nëse gjatë periudhës prej 12 orësh ju nuk keni ndjerë lëvizje, ju duhet ta kontaktoni menjëherë mjekun tuaj për të kuptuar se ku është problemi. Zakonisht foshnja fle, por mjeku juaj është në gjendje ta përcaktojë shëndetin e foshnjës në mënyrë të shpejtë duke shfrytëzuar ultrazërin ose monitorimin elektronik fetal dhe do të marrë një vendim nëse ka nevojë për ndonjë intervenim.
KOHA E LIRE HORIZONTALISHT 2. Inicialet ndërkombëtare të Shqipërisë 5. Të qenët i pavdekshëm, pavdekshmëri 9. Shpend grabitqar i natës, me kokë të madhe e të rrumbullakët, me sy të mëdhenj 13. Rrethi i Kuçovës, e kishte ashtu targën 15. Havzi ..., poeti kuksian që u dënua me varje dhe u ekzekutua më 10 gusht 1988 16. Peshk i stërmadh që rritet në oqeane e dete dhe gjuhet për mishin e për dhjamin e saj 17. Rrethi i Kavajës, ashtu shënohej në targën e mjeteve 19. United Kingdom of Great Britain and Northen Ireland, shkurtima 20. Tërësia e shkronjave të një gjuhe, të radhitura sipas një rendi të caktuar 22. Ai që ka shkelur një rregull a diçka të ndaluar, fajtor ose ... 27. Ashtu quhet pjesa e këmbës nga gjuri deri tek nyelli 28. Quhen ashtu ata, makineritë, mjetet, veglat, orenditë, aparaturat 29. Pjesë makine, e përbërë nga dy rrathë çeliku të petëzuar, me disa saçma 31. Ai me të cilin kemi shumë të përbashkëta, na do të mirën, na ndihmon me gjithë zemër e na gjendet në çdo nevojë 32. I drejtohem dikujt me të mirë, me fjalë të buta e me mirësjellje dhe i kërkoj diçka 37. Një nga bashkëtingëlloret e gjuhës shqipe që formohet nga bashkimi i Z me H 38. Rrethi i Korçës, ashtu shënohej në targën e makinave 40. Janë punët e profesionit 43. Ka edhe atë emër, një bar, kafeteri, pijetore, por edhe një grup personash me interesa të përbashkëta profesionale 44. Zbërthej e bëj të lexueshëm një tekst të shkruar me shifra; arrij të kuptoj shifrat dhe përmbajtjen e një teksti të tillë 48. Gjendje shpirtërore e shqetësuar dhe e rëndë, trishtim i thellë nga malli për dikë, nga vuajtjet etj 49. Tërësia e mjeteve monetare e materiale të caktuara për një qëllim 51. Xhevahir ..., shkrimtar dhe poeti i mirënjohur, lindi më 1 mars 1945 53. I vogli i lopës, pjella e lopës deri në një vit 54. Marr njohuri, përvetësoj dije nga një fushë e caktuar, studioj një lëndë mësimore, nxë 55. Qyteti i vjetër, i cili është i shënuar nga regjenca e Habsburgëve. Kryeqytet i Austrisë 60. Ai që nuk i bindet një pushteti është ashtu 63. Nota e gjashtë e shkallës muzikore; shenja për këtë notë 64. Ban lopa, përdoret për të imituar britmën e lopës a të kaut 68. Përdoret për orendi të ndryshme druri e në ndërtim 70. Njeri me trup shumë të madh dhe me një sy të vetëm në mes të ballit 72. Uriel ... (1590-1640), filozof çifut, mohoi shumë tradita religjioze çifute, përkraha tezën mbi vdekshmërinë e shpirtit njerëzor 74. Makinat e Elbasanit ashtu e kishin targën
E mërkurë, 27 MARS 2019
Nga Albert VATAJ
76. Kafshë e vogël gjitare, që mban "veshur" gjithnjë një gëzof me gjëmba 77. Para floriri; monedhë e vjetër prej ari 79. Si kishtin makinat e Durrësit targën 81. Burrë trim e bujar 83. ..ho, sa e mirë është. 85. Grup i vogël njerëzish të armatosur me një kryetar a komandant në krye, që kryejnë veprime të përbashkëta 86. Pastaj e ka brenda 87. Tel elektriku me dy fije të veshura, që janë përdredhur ose janë ngjitur bashkë 88. E ngrohet pak ujin, e ..., nuk e valoj 90. Rrethi i Dibrës, ashtu ishte targa 92. Pengesë për të pritur ujërat që vërshojnë. Fierza dhe Komani njihen për atë të madh 93. Shtet në pjesën jugore të Evropës, në GadishullinApenin.Adriatiku e ndan Shqipërinë me të 94. Plëndës, bark ose ashtu 96. E marr diçka për të vërtetë 97. Nota e tretë e shkallës muzikore, shenja për këtë notë 98. Institucion që merret me një veprimtari të caktuar në fushën e ekonomisë, të arsimit etj 99. Njeri me gungë në kurriz. Kuazimodo te "Katedralja e Parisit" e Viktor Hygo, është i tillë 101. Njësi e vjetër peshe rreth një kilogram e një çerek deri një kilogram e gjysmë. 103. Aktori i teatrit dhe kinemasë, Stavri .... Vetëm në film ka plot 40 role 104. Partia Aleanca Popullore 105. Shteg i ngushtë; rrugë e ngushtë e hapur në dëborë 106. Sabri ..., shkrimtar dhe
politikan shqiptar 108. Gji i vogël në breg të detit, të liqenit a të një lumi të lundrueshëm 109. Grackë për të zënë zogj, me një rrasë të mbështetur mbi kunja të hollë 113. Bar i keq që rritet zakonisht në arat e mbjella me grurë dhe që bën kokrra të vogla në ngjyrë të zezë 115. Që është karakteristik për një njeri të qetë e të ngadalshëm në veprimet e tij; i fjetur 118. Ndodhi që tregohet me gojë; tregim me gojë, zakonisht dëfryes 121. Paralajmërim përmes kësaj thirrme të rrezikut, ose një të keqeje. 122. Më 19 janar 1966, ... Gandhi u zgjodh kryeministre e Indisë VERTIKALISHT 1. Rrethi i devollit e kishte ashtu targën 3. Heq papastërtitë me ujë a me diçka tjetër, i/e bëj ashtu 4. Dallgë të mëdha, tallaze; kreshtat me shkumë të dallgëve të detit. 5. Periudha më e hershme e kohës së gurit 6. Rrethi i Vlorës, e kishte ashtu targën e makinave 7. Klithmë e fortë që lëshojnë zakonisht gratë kur vdes një njeri a kur ndodh një fatkeqësi, ulërimë 8. Rrethi i Sarandës, e kishte ashtu targën 9. Mjetet e Bulqizës, e kishin ashtu targën 10. Federal Bureau of Investigation, shqip, "Zyra Federative e Hetimit", inicialet 11. Ai që jep jetën për një çësh-
tje të madhe, bëhet ashtu 12. Banor vendas i Persisë ose ai që e kishte prejardhjen nga Persia. 13. Mbledhur kokë e këmbë bashkë, bëhet ashtu 14. Atë nuk e tret as toka 17. Kasolle e ndërtuar me thupra ose me dërrasa të vjetra dhe e mbuluar me kashtë 18. Rrethi i Mirditës, e kishte asht targën 21. Organizata e Ushqimit dhe Bujqësisë 22. Enë druri e gjatë dhe e ngushtë në të cilën rrahim qumështin ose kosin për të nxjerrë gjalpin, tundës 23. Që është pak i thartë e që të mbledh gojën, gjysmë i thartë 24. Ngjyra e preferuar e Van Gogut, fillon me O, mbaron me R. 25. Si vjegë, që të mund të zgjidhet lehtë 26. Lidhja Shqiptare e Lezhës u formua më 2 mars 1444 dhe njihet si Besëlidhja e ... 30. Ujku, ka edhe atë emër në traditën gojore të komunikimit në Veri të Shqipërisë 33. Tirana, e kishte targën e makinave ... 34. Vangjush ....., piktor i shquar shqiptar 35. Pëlhurë e dendur prej pambuku, që përdoret sidomos për veshje të lehta verore ose për rroba pune 36. Pëlhura e merimangës. Rrjetë; kurth. 39. Bukë e ngjeshur, zakonisht e rrumbullakët, e zënë pa tharm, që piqet në saç, në shpuza e në furrë 41. Rrethi i drunjtë i rrotës së qerres, ku mbërthehen rrezet që dalin nga bucela, ka atë emër
59. Partia e të Drejtave të Mohuara 61. Rrethi i Beratit, ashtu e kishte targën 62. Vend që përmbytet nga ujërat e lumenjve ose të përrenjve. Kisha e Shën Ndout është në atë qytet 65. Gjinia femërore e mësueses së arsimit të lartë 66. ... Qosja është autor i shumë filmave artistik dhe dokumentarë, në mesin e të cilëve shquhet "Proka" 67. Nota e parë e shkallës muzikore; shenja për këtë notë 69. I qepem dikujt për të bërë diçka, nuk i ndahem, i ... 71. ... Gjezi ka interpretuar në mbi 15 role në kinematografinë shqiptare, ku 10 janë role kryesore 73. Quhet ashtu dashi i madh me këmborë, që i prin tufës së dhenve. 75. Eshtë kryeqyteti i Britanisë së Madhe 77. Majmun trupmadh pa bisht, me krahë të gjatë, që rron në pyjet e ishujve Sumatra e Borneo. 78. Përshtar, e bëj funksionale, ndryshoj trajtën e diçkaje pa ia ndërruar thelbin 79. Kryetar i një shteti a i një qeverie. Ishin e tillë Enver Hoxha 80. Emetimi i parasë prej metali, është e tillë 82. Po rrethi i Matit, si e kishte targën 84. E kundërta e tij është pesimisti. 89. ... i Lartë i Drejtësisë 91. Erë e lehtë, e freskët dhe e këndshme, puhi 92. Në ditën para së sotmes, një ditë më parë 95. Gardh me hunj ose me dërrasa të holla e të gjata që mbërthehen si parmakë 100. Aktorja ... Hyka, lindi në Tiranë më 9 Korrik 1958. Interpretoi disa role në estradë dhe kinematografi 102. "Vjel" drithërat, me drapër, kosë apo kombajnë 107.Dakord në gjuhë universale 110. Rrethi i Pogradecit, ashtu e kishte targën 111.Drejtimi ose ... i erës, ecjes apo qëndrimit tonë 112. Oganizata Botërore e Meteorologjisë 114. Element kimik i dobishëm për organizmin që e marrim në bregdet dhe në produktet e detit 116. Nuk e marr diçka nga vendi ku është 117. Banka Botërore 119. Rrethi i Shkodrës, ashtu e kishte targën 120. Rrethi i Lushnjës, e shënonte ashtu targën
42. Drejtues i korit në dramaturgjinë e vjetër greke, i cili tregonte në skenë për jetën e heroit 44. Honore Balzak e huazoi atë shtesë të emrit si dëshmi e prejardhejes nga familje fisnike 45. Makinat e rrethit të Hasit e shënonin ashtu në targë 46. Nga jashtë është jeshil, nga brenda gjak i kuq 47. Që i ka të gjitha të mirat, që është shumë i kënaqur e i gëzuar, fatbardhë dhe i ... 48. Ashtu njihet dhe quhet edhe një njeri që sillet ashpër e me mendjemadhësi 50. Që nuk ka besim të plotë te dikush a te diçka, është tip... 52. Njësia monetare bazë e Gjermanisë, para se të pranonte euron 56. Rrethi i Kolonjës, Ersekë, targa e saj ishte 57. Thikë e madhe dhe e rëndë që përdor kasapi për të prerë mishin; hanxhar ose ... 58. Demir... është aktor i mirënjohur kinematografisë shqiptare. U lind më 1 janar 1937 në Elbasan 1
PËRGJIGJE E SUPERFJALEKRYQIT TE NUMRIT TE KALUAR
SUPERFJALEKRYQI
23
2
L
3
I
4
M A
5
I
N T
6
7
E R
P
N
A
E
8
L A
N C
D I
S F
N 13
O L
P
14
E
F
15
O
T O
N
P
O
S
H
A
L
R
E 17
A 19
T
B 22
C O
R
L
23
M I
K
L O
B
24
J
K
S
30
S
I
E
M E
I
Y
R
Z
S
M
T O
31
L B
N
Z
32
H
D ¸
N
Z
V
K
L O
J
U
E
29
˙
S
H
¸
35
T
A M I
P
A
J
R
J
S
O H
E Z
I
39
I
C I
A P
M A
N
B
A
33
K 34
38
L A 26
28
M E
V
20
J
25
27
R
C
¸
A
16
18
F 21
E
P
N G
11
I 12
E
9
A M A
E
10
¸
40
36
M I
K
O
41
D U
M A
37
L
G
L L
U M
42
N
I
K O 43
O
A
B
N
A
K
R
L
44
J
45
O
Z
46
W E
I
G
47
R
E
48
A
K
V 50
D
I
P
51
M D
R
52
R
P
H E
A
A M O R
53
P
E
54
D
M ¸
M ¸
D
P
55
I
O
Q E
Z E
D
I
56
R I
T E
M
58
R
R
O 61
Y
L
49
L
A
P
59
P
O
F
H
62
O
F
I
C E
R
T E
S
R
E
T
S
R
S
T
U E
T
I
H
63
R O
57
M ¸
L
60
U
64
S
M U G
I
E
A
T
N
T
D O
O
K
65
T
R E
66
L
¸ 68
K
G
G O
R I
A N
N T
E
A
I
J
D A
A
U
Z
L Y
R
V
H
K
F
I
M
D
R A
G M A T
E
¸
79
A F
S
H
N
E P
R
S 81
E G
E
I
J
A
I
S
T
˙
A
A
V
J
86
87
I
H S
A N
89
O P
O Z
S
M
I
T
¸
L
90
91
S 95
H
V
96
D
A S
H N
O R
L O B
¸
I
N E
I
T ¸
94
D
T
G 103
P
104
E T
100
P
A S
E
R
101
K A
102
L I
K
O
O
D
D B
E
105
I
C
I
O
107
T 106
N
108
E G
J
A L
A 99
P
93
K ¸
97
D
T A
R
92
E
98
K A
L I
O
80
P
85
V 88
V
M U L
83
84
H
O G
V A
78
N
A
75
L 82
K
L A
O
74
77
Z O
O J
72
N
N 73
I
K T
D 71
M P O
D I
69
R E
70
76
M
N 67
E S
P
H
A
C A
O
CYANMAGENTAYELLOWBLACK
SPECIALE
24 E mërkurë, 27 MARS 2019
Presidenti Meta takon artisten kuvajtiane që po promovon Shqipërinë: Mirënjohje! P
residenti i Republikës Ilir Meta priti dje në një takim të veçantë artisten kuvajtiane, Ebtisam Al Houti, e cila vitet e fundit është e angazhuar për të promovuar në botë një nga karakteristikat dhe vlerat më të mëdha e më të rëndësishme të kombit shqiptar, mikpritjen. Lajmin për këtë takim e bën me dije vetë Kreu i Shtetit, i cili përmes faqen së tij zyrtare në rrjetin social “Facebook”, ka publikuar dhe pamje nga ky takim. Në përshtypjen e tij
KRYEMINISTRI
pas takimit me artisten kuvajtiane, Presidenti Meta shprehet se ka mbetur i impresionuar nga albumi i saj “Shqipëria, buzëqeshja e ndritur e mikpritjes”, libri i parë kuvajtian për vendin tonë, një sprovë e lavdërueshme që nxjerr në pah edhe potencialet tona të jashtëzakonshme turistike. “Një takim i përzemërt me artisten kuvajtiane, Ebtisam Al Houti, e angazhuar vitet e fundit për të promovuar në botë një nga karakteristikat dhe vlerat më të mëdha e më të rëndësishme të kombit shqiptar, mikpritjen. I im-
presionuar nga albumi i saj “Shqipëria, buzëqeshja e ndritur e mikpritjes”, libri i parë kuvajtian për vendin tonë, një sprovë e lavdërueshme që nxjerr në pah edhe potencialet tona të jashtëzakonshme turistike. Mirënjohje përpjekjeve të artistes Al Houti për të forcuar ndjenjat vëllazërore me popullin kuvajtian dhe për të krijuar një guidë për turistët e huaj, si udhërrëfyes për vlerat njerëzore dhe bukuritë përrallore të Shqipërisë”,- shkruan Presidenti Meta në Facebook.
Rama: Do ashpërsojmë ligjet kundër dhunës ndaj mjekëve, policëve dhe deputetëve sigurisë fizike”. “Nuk mund të goditen mjekë, policë, punonjës të shtetit, përfaqësues të popullit duke vënë në pikëpyetje një nga gurët e themelit të gjithë këtij sistemi për të vendosur kufi mes lirisë së njërit dhe lirisë së tjetrit”, u shpreh Rama.
K
ryeministri Edi Rama, në një takim me mjekët, deklaroi se “është e domosdoshme që të ndërhyjmë përsëri në Kodin Penal”, duke thënë se “goditja për shkak të detyrës do të hyjë në një kornizë të re”. “Nuk do të ketë më mundësi të thuhet jo i ra me mendje, jo i ra pa mendje. Dhe kështu, goditësi del i lirë në rrugë për të goditur përsëri. Do të përcaktojmë kufijtë e spitaleve.
Është domosdoshmëri”, tha Rama. “Nuk përbëjnë lajm mijëra trajtimet e urgjencës, por përbëjnë lajm rastet kur ekspozohen ndaj korrupsionit dhe kjo ka bërë që mjekët të kenë një re paragjykimi. Dobësitë dhe të metat në qendrat shëndetësore janë më shumë të lidhura me sistemin e menaxhimit sesa me mjekët dhe infermierët”, theksoi Rama. Më tej, kryeministri theksoi se “asgjë nuk përligj cenimin e