www.kohajone.com
CYANMAGENTAYELLOWBLACK
Negociatorët e detit, specializuar në Greqi E përditshme e pavarur
Viti i XXVII i botimit
Nr: 46 (8177)
E martë, 27 Shkurt 2018
Çmimi 30 Lekë
Dy emrat e lakuar në listën e ministrit Ditmir Bushati janë profesionistë në fushën e tyre dhe mund të jenë dhe patriotët më të mëdhenj në Shqipëri, por rezultojnë të specializuar në Greqi dhe kjo ngre pikëpyetje që tani për negociatat
Meta takon Juncker: Të gjitha forcat politike kanë të njëjtin synim, integrimin e Shqipërisë në BE
FAQE 3
LONDËR
Edi Rama: Bashkimi Europian të jetë më bujar me Shqipërinë
FAQE 5
QËNDRIMI
KRYEBASHKIAKU
Vasili: Rama na Veliaj i përgjigjet tha se policia është Kokëdhimës: Je më e besueshme se oligark i vobektë, Zoti, tani po i që nuk i jep qytetit bëjmë veting një pemë
FAQE 24
Në foto: Presidenti i Republikës, Ilir Meta dhe Presidenti i Komisionit Europian, Jean-Claude Juncker AUDITIMI I KLSH
Pse nuk po funksionon bashkimi doganor Shqipëri-Kosovë?
KREU I PD
Lulzim Basha: Arkitekti i kriminalizimit dhe hashashit është Rama
FAQE 17
FAQE 8
Merrni pensionin në Credins bank dhe shijoni paketën dedikuar për ju.
KUVEND
Ministri Xhafaj: Vetingu në Polici nuk do të varet nga qeveria
FAQE 6
FAQE 7
FAQE 9
HETIMET
Prokurori i Antimafias De Raho: Mafia shqiptare ka lidhje politike
FAQE 10
POLITIKE
2
E martë, 27 SHKURT 2018
Ministria e Punëve të Jashtme: I jemi përgjigjur të gjitha kërkesave të Presidentit të Republikës
Z
bardhen emrat e negociatorëve shqiptarë që pritet të nisin bisedimet teknike me palën greke lidhur me çështjen e shumëdebatuar të detit me Greqinë. Ministri i punëve të Jashtme Ditmir Bushati i ka dërguar Presidentit Ilir Meta propozimin me 12 emrat e negociatorëve shqiptarë me palën greke. Lidhur me listën me 12 emrat në krye të së cilës janë Armand Skapi nga Ministria e Jashtme dhe gjenerali Ylber Dogjani-Komandant i Flotës Detare. Tre emrat e tjerë të negociatorëve janë Artur Mecollari nga ministria e Mbrojtjes, një oficer karriere i kthyer pak kohë më parë nga një mision i rëndësishëm në Afganistan. Arsen Mullai dhe ish-ministri Energjetikës Viktor Doda janë dy emra të tjerë të propozuar. Në listën dërguar presidentit janë edhe dy gra, Aida Hajna-Zv/ drejtoreshë e Policisë së Shtetit si dhe Elira Kokona, sekretare e Përgjithshme në Ministrinë e Drejtësisë. Një emër i njohur i diplomacisë shqiptare si Qirjako Qirko aktualisht ambasador i Shqipërisë në Londër ish sekretar i përgjithshëm në Ministrinë e Jashtme, njohës i mirë i dosjes Shqipëri-Greqi dhe pjesë e negociatave Bushati Kotzias në Kretë dhe Korçë. Gjithashtu ministri Bushati ka dërguar emrat e negociatorëve të tjerë të cilët janë Ardjan Bylyku-Drejtori i AKBN, Ferdi Hysaj- nga Instituti Gjeografisë, Luan Bërzhita-nga Instituti i Arkeologjisë si dhe Lorenc Çela-Drejtor i Institutit të Gjeo-Hapësirës. Tashmë pritet përgjigja e Presidentit Ilir
Marrëveshja për detin, zbardhen emrat e 12 zyrtarëve që do të negociojnë me Greqinë
Meta, nëse janë plotësuar të 10 kushtet që kërkoi për të dhënë autorizimin për plotfuqinë për nisjen e negociatave me Greqinë për një marrëveshje për kufirin detar. Më herët, Ministria për Evropën dhe Punët e Jashtme konfirmoi paraditen e djeshme se i është përgjigjur të gjitha kërkesave të Presidentit të Republikës, Ilir Meta sa i takon plotfuqishmërisë për çeljen e negociatave me Greqinë për çështjen detare. “Ministria për Evropën dhe Punët e Jashtme konfirmon se është përgjigjur të gjitha kërkesave
të Presidentit të Republikës” thuhet në njoftimin për mediat të Ministrsë së Jashtme. 10 kushtet e Presidentit për plotfuqinë Në letrën që Presidenti i dërgoi Bushatit kërkohej që të saktësohet objekti i qartë për autorizimin e plotfuqisë si dhe të plotësohen emrat, funksionet dhe profesionet e atyre që do të jetë pjesë e grupit negociator. Për sa i përket metodologjisë, Meta kërkoi shpjegim se ku do të përdoret parimi i barazlargësisë strikte, e ku ai barazlargësisë
me korrektim. Në reagimin e tij publik, ku sqaroi ëndrimin e tij mbi bisedimet e dy qeverive për rishkim të marrëveshjes së detit, Presidenti i Republikës Ilir Meta duke iu përgjigjur kërkesës së ministrit Ditmir Bushati për dhënien e plotfuqishmërisë në këto negociata kërkoi që: Para marrjes së plotfuqisë duhet të miratohet më parë në parim një projektmarrëveshje nga Këshilli i Ministrave; Ministria e Jashtme duhet të përgatisë një projektmarrëveshje; Ministria kompetente merr mendimet e ministrive dhe institucioneve të interesuara; Jepen arsyet, qëllimin dhe objektin e marrëveshjes; Jepen përparësitë e marrëveshjes; Jepen rezultatet e pritshme të marrëveshjes; Jepen efektet financiare që rrjedhin nga zbatimin e marrëveshjes; Jepet përputhshmëria me Kushtetutën, legjislacionin e brendshëm dhe të drejtën ndërkombëtare; Bëhet evidentimi dhe arsyet e marrjes së masave të nevojshme ligjore që duhen miratuar për zbatimin e marrëveshjes; Pas marrjes së mendimeve, ministria kompetente bashkërendon e reflekton në tekst propozimet dhe komentet e institucioneve të përmendura.
12 NEGOCIATORËT E SHQIPËRISË BASHKËKRYETARË Armand Skapi Ministria e Jashtme Ylber Dogjani Komandant i Flotës Detare ANËTARË Artur Mecollari Kapiten i parë i Forcave Detare Arsen Mullai Drejtor i Përgjithshëm i AKBN Viktor Doda Drejtor i Përgjithshëm i shërbimit gjeologjik shqiptar Aida Hajna Zv/drejtoresha e Policisë Ardjan Bylyku Drejtori i AKBN Qirjako Qirko Ambasador i Shqipërisë në Londër Elira Kokona Sekretare e Përgjithshme në Ministrinë e Drejtësisë Ferdi Hysaj Instituti i Gjeografisë Luan Bërzhita Instituti i Arkeologjisë Lorenc Çela Drejtor i Institutit të Gjeo-Hapësirës
REAGON MINISTRIA E MBROJTJES: AKUZAT E BERISHËS PËR ARTUR MEÇOLLARIN JANË TRILLIM
I
sh-kryeministri Sali Berisha ka sulmuar zyrtarët, që janë caktuar të negociojnë marrëveshjet me Greqinë. Në një dalje për media vetëm pak minuta pasi u bënë publikë emrat e 12 negociatorëve, Berisha tha se mes këtyre ka dhe ish-sigurimsa. Sipas ish-kryeministrit, Rama dhe Bushati kanë vënë në krye të grupit negociator ish-spiunin nga Forcat e Armatosura, Artur Meçollarin, duke shtuar se e gjithë marrëveshja është bazuar në hartat dhe vizatimet e këtij spiuni. Gjithashtu, Berisha përmendi dhe negociatorin Ylber Dogjani, që është në krye të Flotës Detare, por që sipas ish-kryeministrit nuk ka asnjë lidhje me detin. “Vendosi në krye të grupit një ish-spiun nga Forcat e Armatosura të Ushtrisë. Ky agjent, Artur Meçollari, nuk i është drejtuar gjykatës, sepse faktet dhe të dhënat kanë qenë katastrofale. Ai ka zgjedhur rrugën e xhepit. Merrte rrogë
“Deti”, Berisha: Negociatorët e Ramës me lidhje të dyshimta, ja ish-spiuni
në një vend tjetër, për t’u rikthyer në funksione nevralgjike të shtetit shqiptar. Ky është një super skandal, e gjithë marrëveshja është bazuar në hartat dhe vizatimet e këtij spiuni, që ka vetëm interesa të vendit që i shërben. Sot për herë të parë në histori në krye të Forcave Detare është një gjeneral, që merr vesh nga flota dhe forcat detare aq sa merrni vesh ju. Të emërosh kryekomandant një njeri që s’ka asnjë lidhje me flotën, me detin. Ta emërosh këtë në grupin negociator kjo është të tallesh, të qeshësh. Të vendosësh njerëz të tjerë që janë me lidhje shumë të dyshimta, do të thotë të kesh përgatitur ekipin e dorëzimit
Botues dhe Drejtor: Nikoll LESI
Kryeredaktor: Qamil XHANI Zv/kryeredaktorë: Albina Gjergji, Herion Mesi
të detit, ekipin e dorëzimit të territorit dhe më e keqja të fushave më të mëdha të gazit dhe naftës të Jonit dhe Adriatikut”, tha dje në reagimin e tij, deputeti demokrat, Sali Berisha. Pak orë pas kësaj deklarate, do të vinte reagimi zyrtar
ADRESA E REDAKSISË:
Rruga: “Sami Frashëri”, Pallati i Aviacionit të Vjetër, Nr. 2, Tiranë/ Web: www.kohajone.com
i qeverisë, e cila përmes Ministrisë së Mbrojtjes e cilësoi si histori të trilluar nga ish-kryeministri Berisha duke hedhur poshtë akuzat e këtij të fundit. “E gjitha është një histori e trilluar. Artur Meçollari ka certifikatë sigurie nga DSIK. Historia
NUMRI I KONTAKTIT:
0697044477
e akuzave është e mbyllur me vendim gjykate në 2013. Meçollari është pjesë e forcave të NATO-s në Afganistan” thotë Ministria. Artur Meçollari është larguar nga detyra në 2012 nga Arben Imami, pas përplasjeve asokohe me ish-ministrin e Mbrojtjes, ndërsa është rikthyer në detyrë me vendim gjykate në 2013. Ministria e Mbrojtjes në përgjigje të akuzave të ish kryeministrit deklaron se Artur Meçollari ka çertifikatë sigurie. Interesit të medieve ditën e djeshme kjo ministri mohoi akuzat se Meçollari ka qenë spiun. “Akuzat për spiunazh për Artur Meçollarin janë një trillim. Ka pasur edhe ka çertifikatën e sigurisë e cila jepet dhe konfirmohet nga NATO. Kjo çertifikatë nuk i është hequr asnjëherë. Meçollari deri në vitin 2017 ka qenë këshilltar i komandantit të forcave të NATO, John Nicholson”- theksoi në përgjigjen e saj Ministria e Mbrojtjes.
Marketingu: Bardhyl Ucaj E-mail: reklama@kohajone.com
POLITIKE
3
E martë, 27 SHKURT 2018
Negociatorët e detit, specializuar në Greqi
Dy emrat e lakuar në listën e ministrit Ditmir Bushati janë profesionistë në fushën e tyre dhe mund të jenë dhe patriotët më të mëdhenj në Shqipëri, por rezultojnë të specializuar në Greqi dhe kjo ngre pikëpyetje që tani për negociatat Pas më shumë se një jave hezitimesh, kërcëllitje dhëmbësh nga inati dhe përpëlitjesh, Ministria për Europën dhe Punët e Jashtme vendosi t'i dërgojë Presidentit të Republikës Ilir Meta, emrat e personave që do të negociojnë për ndarjen e detit me Greqinë. Presidenti Ilir Meta i ktheu përgjigje negative ministrit Ditmir Bushati disa ditë më parë lidhur me dhënien e plotfuqishmërisë për nisjen e negociatave. Arsyeja e refuzimit ishte mungesa e emrave të negociatorëve, si dhe paqartësitë ligjore që kanë të bëjnë me emërimin e marrëveshjes së re të Greqisë, por edhe se nuk kishte asnjë informacion zyrtar se ç'po bisedohej me palën greke. Pavarësisht justifikimeve të ministrisë në plotësimin e dokumentacioneve në bazë të vendimit të Gjykatës Kushtetuese, të cili i referohej dhe Presidenti Meta, ministria e Jashtme u detyrua të zbatojë ligjin kushtetues. Por prapë nga nxitimi apo keqdashja ka futur emra të kontenstuar. Madje për njërin akuzat shkojnë shumë larg nga opozita. Ditmir Bushati ka paraqitur në presidencë 12 emrat e personave që do vendosin për marrëveshjen historike me Greqinë. Grupi i negociatorëve do të drejtohet nga dy bashkëkryetarë, Armand Skapi nga Ministria e Jashtme dhe Ylber Dogjani, komandant i Flotës Detare. Anëtarët e tjerë të grupit janë: Artur Meçollari nga Ministria e Mbrojtjes, Aida Hajna, zv.drejtore e Policisë, Elira Koka Sekretare e Përgjithshme e Ministrisë së Drejtësisë, Ferdi Hyraj nga Instituti i Gjeografisë, Luan Përzhita nga Instituti i Arkeologjisë, Lorenc Çela nga Drejtoria e Institutit te Gjeohapë-
sirës, Qirjako Qirko, Ambasador në Londër, Arsen Mullahi ushtarak i lartë i Flotës Detare, Viktor Doda doktor shkencash në gjeologji dhe Ardjan Bylyku drejtor i AKBN. Emrat e njerëzve që do të negociojnë me palën greke janë të rëndësishëm për shkak se një pakt i tillë kërkon jo vetëm profesionistë të fushës, por edhe persona me integritet të lartë moral. Partia Demokratike, ish-zyrtarë të shërbimeve inteligjente dhe mediat kanë ngritur alarmin dje për dy prej emrave që janë zgjedhur në ekip nga ministri Ditmir Bushati. Akuzat janë për bashkëkryetarin e delegacionit, Armand Skapi dhe për përfaqësuesin e ministrisë së Mbrotjes, Artur Meçollari. Armand Skapi është drejtor i Drejtorisë së Traktateve dhe të Drejtës Ndërkombëtare në Ministrinë e Jashtme dhe një nga profesionistët më të kualifikuar të këtij institucioni. Por te kualifikimet e tij qëndron edhe problemi që ka hapur debat. Sipas jetëshkrimit në faqen online të Ministrisë së Jashtme, Skapi ka kryer një trajnim për të Drejtën Ndërkombëtare të Detit në Rodos të Greqisë. Praktikisht leksionet për ndarjen e detit me Greqinë bashkëkryetari i grupit të negociatorëve shqiptarë e ka kryer pikërisht në Greqi. Një fakt i tillë nuk është automatikisht penalizues për negociatorin shqiptar, por gjithësi ngre ndryshime të arsyeshme për kriteret e përzgjedhjes së emrave. Çfarëdo vendimesh që të marrë drejtori i zgjedhur nga ministri Bushati do të paragjykohet dhe kjo nuk u shërben negociatave dhe qëndrimit të palës shqiptare. Në listën e gjatë me 12 emra,
Partia Demokratike ka shprehur rezerva të forta për një tjetër pjesëtar të ekipit shqiptar. Sipas ish-kryeministrit Sali Berisha, Artur Meçollari aktualisht oficer i lartë i Flotës Detare shqiptare, në vitin 2012 është shkarkuar nga detyra për çështje që kanë të bëjnë me sekretin shtetëror. "Denoncoj vendosjen në krye të grupit të një ish-spiuni të FA të ushtrisë i larguar pas dokumenteve të pakundërshtueshme të shërbimit informativ të ushtrisë dhe të dhënave të tjera. Ky spiun Artur Meçollari nuk i është drejtuar gjykatës sepse të dhënat kanë qenë fakte",- deklaroi dje ish-kryeministri Sali Berisha. Akuza e ish-kryeministrit është e rëndë dhe ka detyruar Ministrinë e Mbrojtjes të reagojë duke e cilësuar si trillim. Sipas Ministrisë së Mbrojtjes, Meçollari është pjesë e ushtrisë shqiptare dhe ka marrë nga NATO certifikatën më të lartë së sigurisë që jepet vetëm për informacione tepër sekrete. Një çështje kaq teknike si kjo e detit me Greqinë dje është bërë krejtësisht politike. Pas akuzave të Berishës, Partia Socialiste me anë të Sekretarit të Përgjithshëm, Taulant Balla mori në mbrojtje ushtarakun Artur Meçollari. Sipas Ballës, oficeri është shkarkuar nga detyra për shkak të konflikteve që ka pasur me të afërm të Sali Berishës, të cilët në vitet 2010-2012 kërkonin të privatizonin bazën detare të Bisht-Pallës. Për PS-në, Artur Meçollari i ka fituar gjyqet e shkarkimit dhe është profesionist dhe patriot. Por edhe pas deklaratës së Ministrisë dhe reagimet ndaj oficerit shqiptar nuk kanë munguar. Ylli Zyla, ish-kreu i Shërbimit Inteligjent Ushtarak (SHIU) tha dje se kishte "informacione të konfir-
muara për përfshirjen e Artur Meçollarin në veprimtari spiunazhi". Kjo është akuzë tepër e rëndë. Dosja që ka sjellë shkarkimin e Meçollarit në vitin 2012 është hartuar pikërisht nga shërbimi sekret që drejtohej nga në ato vite nga Ylli Zyla. Ish-kreu i SHIU-t nuk dha detaje për çfarë nxjerrje sekretesh është larguar nga detyra Meçollari, por tha se "në cilësinë e ish-drejtorit të SHIU mund t'iu them se emri në fjalë është i papërshtatshëm në grupin e negociatorëve për marrëveshjen e detit me Greqinë". Zyla la të kuptohet se nëse futet zyrtarisht në listë Artur Meçollari atëherë do të publikojë materiale sekrete ndaj tij. Të gjitha këto akuza politike ngrenë jo pak dyshime për integritetin e emrave që do të negociojnë. Fakti është që negociatori kryesor është arsimuar në Greqi dhe mbi ekspertin e detit ka akuza serioze për spiunazh. Këto të fundit mund të jenë dhe sajesa politike, por Ministria e Jashtme e ka pasur gjithë informacionin e duhur për emrat para se ti niste në Presidencë. Dy emrat e lakuar janë profesionistë në fushën e tyre dhe mund të jenë dhe patriotët më të mëdhenj në Shqipëri, por rezultojnë të specializuar në Greqi dhe kjo ngre pikëpyetje që tani për negociatat. Imagjinoni sikur në palën greke të dilte ndonjë ekspert grek i specializuar në Shqipëri. Do ta digjnin të gjallë nëse futej në delegacion. Ndërsa ne nuk pot themi "djegie", por së paku të kenë integritet publik dhe të mos kontenstohen, pasi çdo element i marrëveshjes me vonë do shikohet me dyshim. Gjithsesi do jetë Presidenti i Republikës që do ta gjykojë listën. Q.Xhani
OPINION
POLITIKE
4
E martë, 27 SHKURT 2018
Arrogancë në kurriz të Shqipërisë
Nga Ylli Manjani Asnjë strategji! As platformë! As informacion se ç'kanë molloisur gjer më sot! Asgjë! Asgjë nuk i raportohet Presidentit të Republikës! Megjithë insistimin e këtij të fundit! Asnjë protokoll bisedimesh as nga Kreta e as nga Korça! Çkanë biseduar deri më sot? Kush bisedoi dhe për çfarë? Asnjë fjalë të vetme! Vetëm një projekt marrëveshje e turpshme, që thotë se ".... në zonat ekonomike do kujdesen për biodiversitetin..." O zot çfarë shitje spektakolare! Domethënë i forti mund të zbulojë pasurinë nëntokësorë
dhe neve na mbetet vetëm biodiversitetit i ujit të kripur! Këtë sugjeron qeveria jonë! Kulmi! Propozohen disa emra si negociatorë. As din e as iman! Media ka zbuluar fakte të rënda për disa prej tyre. Të njohur si filo grekë ose si spiunë kundër shtetit! Asnjë zyrtar i lartë që të mbajë përgjegjësi! Ekspertë që shiten e blihen kollaj! Çfarë duhet më shumë për të shitur këtë vend?! Asnjë fjalë për çështjet e tjera! As për çështjen Çame! Asnjë përgjegjësi zyrtare nuk mban qeveria! Politike jo e jo! Vetëm arrogancë! Injorim i Kushtetutës dhe institucioneve të shtetit! Publikun po e po, që e injoron! Në këto kushte Presidenti i Republikës ka dy rrugë: Ose të refuzojë këtë poshtërsi kombëtare, ose tja japë Kotziasit direkt atë autorizim! Ndoshta ky i fundit mund të verë dorën në zemër me ne, se qeveria jonë e ka thjesht dorën në xhep! Në xhepat e shqiptarëve kuptohet...
Ish-ministri i Jashtëm: Çdo qeveri kërkon të privatizojë marrëveshjen me detin
Paskal Milo: Çështja Çame, është "patatja e nxehtë" mes dy vendeve Ish ministri i Punëve të Jashtme, Paskal Milo ka komentuar negociatat Shqipëri-Greqi si dhe përgjigjen e djeshme të MEPJ-së se ky institucion i është përgjigjur të gjitha kërkesave të Presidentit të Republikës, Ilir Meta sa i takon plotfuqishmërisë për çeljen e negociatave me Greqinë për çështjen detare. I ftuar në rubrikën "Opinion" në News24, Paskal Milo u shpreh se brenda 2-3 ditësh Meta mund të japë autorizimin për çeljen e negociatave dhe marrëveshjet mes dy vendeve janë arritur në parim. "Meta nuk ka arsye pse mos japë autorizimin për plotfuqishmërinë në lidhje me negociatat me Greqinë. Ministria e Jashtme patjetër që duhet t'i ketë plotësuar kërkesat dhe mendoj se Meta brenda 2-3 ditësh do japë autorizimin për të nisur negociatat me palën greke. Dy ministrat e jashtëm kanë rënë dakord për të zgjidhur problemet që mund të kenë mbetur pezull dhe mendoj se ky sheshim i këtyre problemeve do bëhet kur të takohen dy kryeministrat në Korçë. Marrëveshjet mes
Ish-kreu i Shërbimit Informativ Shtetëror
Ylli Zyla: Negociatori Meçollari cenon sigurinë kombëtare Kolonel Ylli Zyla, ish-drejtor i Shërbimit Informativ të Ushtrisë, thotë se eksperti detar Artur Meçollari, pjesë e grupit negociator shqiptar për marrëveshjen e detit me Greqinë, cenon sigurinë kombëtare me praninë e tij në delegacion. "Në cilësinë e ish-drejtorit të SHIU mund t'iu them se emir në fjalë është i papërshtatshëm në grupin e negociatorëve për marrëveshjen e detit me Greqinë. Etika profesionale nuk më lejon të them më tepër, por autoritetet dhe veçanërisht Presidenti i Republikës i ka të gjitha mundësitë të kuptojë papërshtatshmërinë e tij. Pjesëmarrja e tij në komision do të cenonte sigurinë kombëtare, pasi marrëvshje të tilla bëhen një herë në jetë dhe jo çdo ditë", u shpreh kolonel Ylli Zyla. Papërshtatshmëria e ekspertit detar Artur Meçollari dyshohet se ka të bëjë afrimitetin e tij me palën greke. Top Channel kontaktoi institucionin e Presidentit të Republikës për këtë çështje. Zëdhënësi Tedi Blushi i tha Top Channel se "presidenti Ilir Meta po shqyrton me vëmendje dhe kujdes të gjithë materialin që i ka dërguar Ministria për Europën dhe Punët e Jashtme". Vetë Ministria e Jashtme i tha Top Channel se ushtaraku Artur Meçollari është rekomanduar si njohës shumë i mirë i çështjes, që ka kryer studime në fushën e të drejtës së detit dhe është i
pajisur prej 10 vjetësh me certifikatë sigurie NATO Cosmic, që është niveli më i lartë. Vetë zotin Meçollari ishte i padisponueshëm për komente të mëtejshme. Kurse nga Ministria e Mbrojtjes burimet bënë të ditur se lirimi i ushtarakut Meçollari në vitin 2012 është anuluar me vendim gjykate të formës së prerë dhe ai nuk ka asnjë pengesë për të qenë pjesë e grupit negociator. Top Channel
Shqipërisë dhe Greqisë janë arritur në parim dhe ekspertët do përcaktojnë koordinatat. Ekspertët e dinë se çfarë duan dhe mbetet vetëm të firmoset marrëveshja për detin"- tha Milo. Ish-kreu i diplomacisë u shpreh se çdo qeveri kërkon të privatizojë marrëveshjen. Sipas tij, çështja çame është 'patatja e nxehtë' mes Greqisë dhe Shqipërisë. "Çdo qeveri kërkon të privatizojë marrëveshjen dhe ta quajë një rezultat pozitiv për veten e vet dhe nuk ka transparencë për tu konsultuar me konkurren-
tin politik. Interesi polik i PD mendoj se është të kundërshtojë dhe shpesh interesi polik është më i madh se ai kombëtar. Kjo është një marrëveshje ku të gjithë duhet të jemi bashkë. Çështja Çame është patatja e nxehtë mes dy vendeve dhe mendoj se nuk ka për të arritur zgjidhje rreth kësaj çështje. Kërkesa e qeverisë shqiptare është që ajo të trajtohet të paktën në nivelin e të drejtave të njeriut dhe në këtë aspekt mendoj se mund të ketë ndonjë hap"- u shpreh dje Paskal Milo.
POLITIKE
5
E martë, 27 SHKURT 2018
Mbahet në Londër Samiti i Kryeministrave të Ballkanit Perëndimor. Rama: Erë e re në rajon
N
ë Samitin e Ballkanit Perëndimor që po mbahet sot, Rama ka shprehur se kur bëhet fjalë për Ballkanin perëndimor është shumë e rëndësishme çështja e lidhjeve evropiane pasi kjo të sjellë një lidhje të brendshme me Ballkanin perëndimor. Ai shton se po bëhet shumë të qartë se tregu i përbashkët është diçka shumë e mirë dhe kjo tregohet në raportet e bankës botërore që potenciali është shumë i lartë. “Ka njerëz që presin në kufijtë e rajonit tonë për disa çështje burokratike dhe ne duam t’i rrezojmë këto mure”, thekson Rama. Kryeministri shton se ndërlidhja mes vendeve është shumë e rëndësishme. Ai falënderoi Borison dhe shpreson se sapo Bullgaria të përfundojë drejtimin drejt bashkimit evropian, do të kemi një bashkëpunim dhe të rrëzojmë urat e krijuara. “Jam në shpresë të plotë se në qershor do të ketë lajme të mira”, tha ai. Kryeministri Edi Rama ka folur për audiencën e medias online të BERZH-it, gjatë Samitit në Londër. Rama tha se është i lumtur që ndjek punimet e samitit dhe se me të shënohet një erë e re në rajon. Në vijim, kreu i Qeverisë theksoi se secili nga kryeministrat e Ballkanit Perëndimor nga ne po shqyrton mundësitë e bashkëpunimit dhe të punuarit së bashku. Bashkëbisedimi Kjo është hera e tretë e juaja në Samit, çka është e jashtëzakonshme. Mendoj se jeni i vetmi që keni ndjekur të tre Samitet… Pse është jashtëzakonshme?!
Samiti i Ballkanit, Rama: Integrimi në BE do të tregojë ku përkasim
Mendoj se është normale, nuk ka asnjë të jashtëzakonshme. Është pjesë e një historie të re që nisi këtu me Bankën Europiane për Rindërtim dhe Zhvillim. Dhe unë jam shumë i lumtur dhe i privilegjuar të ndjek punimet. Është një audiencë që ka shfaqur gjithmonë interes dhe për ne është një mundësi fantastike që të flasim për atë që kemi bërë, për atë që po bëjmë dhe atë që çfarë
do të bëjmë. Mendoj se në vitin 2014, kur u mblodhën për herë të parë të gjashtë kryeministrat, ishte një moment shumë i rëndësishëm… Po, kjo ishte nëse nuk e kam gabim pas nisjes së Procesit të Berlinit. Po, është një erë e re në rajon. Secili nga ne po shqyrton mundësitë e bashkëpunimit dhe të punuarit së bashku.
Sa i rëndësishëm ka qenë BERZH si katalizator për ta nxitur rajonin që të punojë së bashku? BERZH nuk ka qenë i rëndësishëm, por ka qenë thelbësor dhe vazhdon të jetë jo vetëm për shkak të fondeve por para së gjithash për njohuritë, për eksperiencën, për kapacitetin për të ndihmuar në ndërtimin e perspektivës dhe për të qenë
në gjendje të artikulojmë në mënyrën e duhur të gjitha projektet që bazohen në nevojat tona, në mënyrë që të mos bëjmë gabime trashanike. Çfarë shpresoni të arrini sot nga ky samit? E njëjta gjë. Kërkojmë të bëjmë punën tonë, të përcjellim mesazhin tonë tek audienca, t’i shpjegojmë se çfarë po ndodh, cilat janë objektivat tona dhe shpresoj ashtu si në aktivitetet e mëparshme, që të ketë njerëz dhe kompani të interesuara të na ndjekin dhe të vijnë. Dje ju takuat Presidentin e KE-së, Jean Claude Juncker. Si shkoi takimi dhe ku ka arritur procesi juaj i anëtarësimit? Para së gjithash, ne duam të hapim negociatat e anëtarësimit. Anëtarësimi do vijë më vonë dhe ky nuk ishte argument i momentit. Ne shpresojmë të marrim rekomandim të plotë dhe më pas vendet anëtare të hapin dritën jeshile për të nisur negociatat e anëtarësimit. Më pas do të shohim. Kjo gjë varet nga ne dhe nga aftësitë tona për të ecur më shpejt.
SEJKO: TË PËRSHPEJTOJMË ZHVILLIMIN E TREGUT SHQIPTAR, DUKE FORCUAR PËRDORIMIN E LEKUT
G
uvernatori i Bankës së Shqipërisë Gent Sejko nënshkroi sot një memorandum mirëkuptimi për nxitjen e bashkëpunimit për përdorimin e monedhës kombëtare dhe zhvillimin e tregut lokal të kapitalit në Shqipëri, midis BERZH, Bankës së Shqipërisë dhe Ministrisë së Financave dhe Ekonomisë. Memorandumi synon të përmirësojë kreditimin në lekë të ndërmarrjeve të vogla dhe të mesme nëpërmjet një programi specifik që BERZH-i ka për këtë qëllim. Programi i BERZH-it mund të ofrojë financim për këto ndërmarrje me kushte konkurruese, sipas politikave e procedurave të saj. Programi nëpërmjet koordinimit me autoritetet kombëtare, në mënyrë të drejtpërdrejtë ose në bashkëpunim me organizatat dhe partnerët ndërkombëtarë financiarë, nxit një mjedis pozitiv për kreditimin në monedhën vendase. Memorandumi përmban dhe një plan veprimi,
Memorandum me BERZH për nxitjen e kreditimit dhe financimin e ndërmarrjeve
ku palët (BERZH, Ministria e Financave dhe Ekonomisë dhe Banka e Shqipërisë), angazhohen për veprime të mëte-
jshme konkrete në këtë fushë. “Roli ekskluziv që Banka e Shqipërisë ka si autoritet monetar dhe mbikëqyrës
mbështetet konkretisht nga kjo marrëveshje. Angazhimi i palëve për të bashkëpunuar për përshpejtimin e zhvillimit të tregut shqiptar të kapitalit, duke forcuar përdorimin e monedhës vendase, përveç punës në fushën e mbikëqyrjes bankare dhe qeverisjes, si dhe zgjidhjes së çështjes së kredive me probleme, do të ketë një ndikim pozitiv në përmirësimin e efektivitetit të politikave ekonomike dhe financiare, si dhe reduktimin e rreziqeve të stabilitetit financiar për vendin”, tha Sejko. Ky memorandum u nënshkrua gjatë Samitit të Vendeve të Ballkanit Perëndimor të organizuar nga Banka Evropiane për Rindërtim dhe Zhvillim, në Londër. Samiti organizohet
çdo vit nga Presidenti i BERZH-it, Sir Suma Chakrabarti dhe mbledh në një tryezë diskutimi 6 kryeministrat e vendeve të Ballkanit Perëndimor: Bosnje-Hercegovinës, Kosovës, Malit të zi, Maqedonisë, Serbisë dhe Shqipërisë. Gjatë Samitit, Guvernatori i Bankës së Shqipërisë Gent Sejko, pati rastin të zhvillojë takime me përfaqësues të Bankës Evropiane për Rindërtim dhe Zhvillim, si dhe me përfaqësues të tjerë të institucioneve financiare ndërkombëtare për të diskutuar mbi zhvillimet makroekonomike të Shqipërisë, potencialet për investime që ofron ajo, si dhe bashkëpunimin e ardhshëm me këto institucione për projekte të ndryshme.
POLITIKE
M
inistri i Brendshëm, Fatmir Xhafaj deklaroi sot në seancën e Kuvendit ku po diskutohet ligji për kontrollin në Policinë e Shtetit se ky proces është di domosdoshëm. Në fjalën e tij Xhafaj tha se ligji për kontrollin e figurës së efektivëve të Policisë nuk është një shpikje shqiptare, por një praktikë ndërkombëtare. Ai tha se Britania e Madhe kryen kontroll vjetor për trupën policore dhe për familjarët e tyre. “Qeveria kërkon miratimin për miratimin për vettingun e policinë e shtetit. Ky projektligj ka si qëllim pasjes e një trupi të shërbimit të policisë me standartet më të mira. Kjo është garanci më e mirë për sigurinë e qytetarit tonë. Do ketë transformim më të thellë për ta kthyer në një polici të standarteve europiane”, tha dje ministri i Brendshëm Fatmir Xhafaj. Paralajmërimi i ministrit Nga foltorja e Kuvendit, Ministri Xhafaj tha se përbaltja e policisë me retorikë politike nuk i bën aspak mirë këtij institucioni, dhe sistemi i vlerësimit që duhet të vërë në provë punonjësit e policisë nga më titullari tek më i thjeshti duhet të jetë transparent dhe i paanshëm. “Të gjithë këta punonjës, nga titullari tek punonjësi më i thjeshtë duhet të verifikohet integriteti dhe pasuria. Në një proces transparent dhe të paanshëm. Ky nuk është një proces i largimeve dhe ardhjeve në polici. Jemi përpjekur që sistemi i vlerësimit të jetë i besueshëm. Ky proces do të pasojë me reforma sistematike. Drejtësia penale është gjykatë-prokurori-polici. Me reformën në drejtësi kemi bërë një hap para në këtë drejtim. Por gjykatësve e prokurorëve duhet t’i sigurojmë një polici të denjë. Do të afirmohen të gjithë ata punonjës së policisë së shtetit, që udhëhiqen nga një punë me norma. Jemi të vendosur të ecim në këtë rrugë në ndryshimin e policisë së shtetit. Në këtë rrugë kemi mbështetjen e partnerëve tanë ndërkombëtarë. Ata do jenë aty dhe për të mbështetur organet e vlerësimit. Kjo nismë ka gjetur mbështetje edhe nga politika shqiptare. Ky është një proces më se i zakonshëm dhe zbatohet në vende me demokraci të zhvilluar. Me këtë projektligj vendosim një standart bashkëkohor. Kontrolli i punonjësve të policisë në Britani është i përvitshëm, po ashtu kontrollohen dhe familjarët. Kontrolli duhet i imtësishëm dhe periodik. Dikush ka përdorur termin polici e korruptuar apo e kanabizuar. Po punojmë për të goditur grupet kriminale. Nëse përfaqësues të politikës, qofshin të majtë apo të djathtë, janë në një mënyrë apo një tjetër në marrëdhënie me grupe kriminale, kanë mbështetje financiare apo çdo lloj interesi tjetër, siguroj që asnjë lloj imu-
6
E martë, 27 SHKURT 2018
Ministri i Brendshëm thirrje politikës: Lini interesat personale dhe politike, mbështesni pa rezerva policinë e shtetit në luftën ndaj krimit
Xhafaj: Ligji do të godasë të gjithë ata politikanë, të djathtë a të majtë, pavarësisht imunitetit
niteti s’do i përjashtojë ata nga goditja e ligjit. Ne e pranojmë që ka individë të korruptuar, të paaftë apo edhe të përfshirë në veprimtari kriminale. E dimë që kultivimi i kanabisit nuk ka kursyer edhe policisë së shtetit. Përbaltja nuk e ndihmon policinë të bëhet më e mirë”, tha Xhafaj.
Grupet kriminale Ministri i Brendshëm Fatmir Xhafaj tha se policia e shtetit po vijon punën për goditjen e grupeve kriminale. Nga foltorja e parlamentit ai tha se ekzistojnë disa grupe kriminale që zotërojnë dhe kapacitete financiare sinjifikative. “Jemi qartësisht të
fokusuar në goditjen dhe hetimin e grupeve kriminale dhe aseteve të krijuara prej tyre. Policia e Shtetit në luftën e saj kundër krimit, veçanërisht kundër atij të organizuar nuk është spontane dhe e momentit. Ka akoma shumë për të bërë, por tashmë veprimi i policisë përmes strukturave të
Task Forcave Speciale operacionale është shumë më i organizuar dhe më profesional. Një veprim i tillë garanton goditje më të thellë dhe jo sipërfaqësore, por shumë dimensionale të elementëve dhe grupeve të strukturuara kriminale. Ne kemi gjithë vullnetin e duhur për të goditur krimin në çdo formë të shfaqjes së tij. Në funksion të saj, janë vendosur burimet më të mira njerëzore të hetimit në Policinë e Shtetit dhe Prokurori. Kemi grumbulluar informacion për grupet e strukturuara kriminale aktive që veprojnë në vendin tonë dhe po vazhdon puna për identifikimin e grupeve kriminale që operojnë në shtete të tjera dhe që kanë kontaktet apo investime të paligjshme në vendin tonë. Të dhënat tregojnë se disa grupe kriminale zotërojnë edhe kapacitete financiare sinjifikative gjë që i bënë ato mjaft të rrezikshme për rendin dhe sigurinë. Në bashkëpunim shumë të ngushtë me partnerët ndërkombëtarë po punojmë për kapjen dhe vënien me prova përpara drejtësisë të anëtarëve të këtyre grupeve”- theksoi ministri i Brendshëm Fatmir Xhafaj.
KREU I GRUPIT PARLAMENTAR TË PS-së: BASHA ËSHTË PERSON NËN HETIM
N
ga foltorja e Kuvendit, kryetari i grupit parlamentar të Partisë Socialiste, Taulant Balla akuzoi kryetarin e PD-së, Lulzim Basha se po i fshihet një hetimi të rëndësishëm, atij të një lobimi të paligjshëm në SHBA dhe se ka dërguar Arben Ristanin në Prokurori për të dhënë shpjegime. Taulant Balla gjatë fjalës së tij publikoi një raport shumë të një institucioni belg, i cili flet se grupet kriminale shqiptare që veprojnë në Belgjikë kanë transferuar fonde në Shqipëri për Partinë Demokratike. “Dua t’i them kolegëve të PD-së që Lulzim Basha sot është person nën hetim. Burimet e institucioneve partnere bëjnë të ditur që Lulzim Basha po i fshihet një hetimi shumë të rëndësishëm, atë të një lobimi të paligjshëm në SHBA dhe si gjithmonë Lulzimi kësaj radhe ka vendosur të dërgojë Arben Ristanin pranë institucionit të Prokurorisë për të dhënë shpjegime lidhur me këtë hetim që po kryen Prokuroria dhe mesa
Balla publikon raportin belg: Bandat kriminale financuan PD
duket po e çoi mbazdite Ristanin, Ristani është i gatshëm të marrë përsipër të gjitha fajet e Lulzimit. Kam këtu një raport shumë të
rëndësishëm të një institucioni belg, i cili et se ka bërë një analizë për një kohë të gjatë për grupet kriminale shqiptare që veprojnë
në Belgjikë dhe lexoj raportin, të cilin do tja vendos medias në dispozicion sa i përket bandave të gangsterëve shqiptarë, fonde janë transferuar në shqipëri për Partinë Demokratike të Berishës, të cilat janë zbuluar me emër të personave në hetim nga policia dhe Prokuroria belge. Është e rëndë, se si një parti politike në Shqipëri qenka nancuar nga banda dhe kriminelë, të cilët veprojnë në një vend të BE. E kam dëgjuar Lulzimin dhe Saliun të dy të flasin se qenka PS, jo ja ku e keni nga një institucion i një vendi anëtarë të BE-së, ku sipas jush bandat shqiptare janë një shqetësim për të ardhmen evropiane të Shqipërisë, raporti thotë se qenka financuar PD”, deklaroi dje kreu i ligjvënësve socialistë, Taulant Balla.
POLITIKE
7
E martë, 27 SHKURT 2018
Kreu i grupit parlamentar të Lëvizjes Socialiste për Integrim: Vetingu të mos jetë proces politik
Vasili: Rama na tha se policia është më e besueshme se Zoti, tani po i bëjmë veting G
jatë diskutimeve të djeshme parlamentare të projektligjit për vetingun në Policinë e Shtetit, kreu i grupit parlamentar të Lëvizjes Socialiste për Integrim, Petrit Vasili tha se tani pas kësaj situate dhe pas konstatimit se me 21 shkurt kur bëhej promovimi i femrës tek uniformat blu, ka thënë se Policia e Shtetit është institucioni i policisë është më i besuari në vend. “Më shumë se Perëndia e Zoti në vendë. Dhe sot kemi një veting që duhet të bëhet për një institucion që është më i besuar se zoti vete. Na u tha se policia është më e besuar se liderët fetarë tha Vasili duke akuzuar kreun e qeverise për këtë deklaratë. Ai tha se kemi disa propozime për këtë projekt që të kemi një polici humane e njerëzore dhe jo mbi Zotin. Një polici që të ishte efektive dhe jo një polici që ti bënte shërbim votave të partisë së tij”- u shpreh Petrit Vasili. Kreu i grupit parlamentar të Lëvizjes Socialiste për Integrim, nga foltorja e Kuvendit akuzoi sërish Policinë e Shtetit për probleme me inkriminimin e trafikun e drogës. “Do t’i bënte
mirë një trupe që ka pasur jo pak probleme të rënda me inkriminimin dhe trafikun e drogës. Kryeministri ka thënë: anketimet e organizatave, policia e shtetit institucioni më i besuar në vend. Kemi pasur një polici më të besueshme se Zoti vetë sipas Ramës, dhe tani kemi një Vetting që do vlerësojë mbi Zotin. E ka thënë vetë mo ai këtu. Përpara se të vijmë këtu e të votojmë një polici që është më e besueshme
se Perëndia vetë, duhet të dimë instrumentin e vlerësimit. Nuk kalohet me një fjali që policia ka pak probleme, dhe tani i futemi Vettingut. Kësaj analize s’mund t’i shmangen dhe institucionet e BE”, tha Petrit Vasili. Duke marrë shkas nga e kaluara e afërt, kreu i grupit parlamentar të LSI-së kërkoi që procesi i rivlerësimit të punonjësve të policisë së shtetit duhet të jetë një proces i besueshëm dhe jo
politik. “Procesi duhet të jetë i besueshëm, jo politik, të ishte një polici e ndershme, e paanshme,efektive dhe të mos kishte mijëra gjoba për objektiv”- u shpreh Vasili. Sipas deputetit Petrit Vasili, mazhoranca, e në veçanti kryeministri i vendit duhet të bënte një “mea culpa” të thellë në mënyrë që të dukej se ka një qasje të re të pranimit të fajit publik. “Mea kulpa e thellë e vertetë do ndikonte që të thoshim
ZËVENDËSKRYETARI I LSI
Luan Rama: Boll me ‘Policinë e Çunave’, s’ka qenë kurrë më e inkriminuar se sot
S
ipas zëvendëskryetarit të Lëvizjes Socialiste për Integrim Luan Rama, procesi i vettingut të policisë, duhej të ishte procesi i pastrimit të policisë nga disa drejtues të papërgjegjshëm që kanë qenë apo janë nën pushtetin dhe bëjnë lojën e strukturave kriminale në vend. Nga foltorja e Kuvendit, ai theksoi se vetë qeveria në draftin e saj e ka pranuar që jemi përpara një situate të inkriminuar, të korruptuar në radhët e Policisë së Shtetit. “Mjafton të shohësh relacionin që shoqëron projektligjin, për të kuptuar arsyet se pse jemi këtu. Mjafton të shohësh relacionin edhe nuk lind nevoja për të bërë diskutime të mëtejshme. Sepse edhe në relacion konfirmohet qartë
që jemi përpara një situate të inkriminuar, të korruptuar dhe ku shfaqet kultura, që në fakt duhet thënë antikultura e pandëshkueshmërisë. Në sallë ka dëshmitarë okularë apo njerëz që kanë punuar në strukturën e policisë. Nuk ka qenë kjo, e them me përgjegjësi të plotë prej ‘97-’98 dhe sot që jemi në 2018, nuk ka qenë kjo struktura e policisë së shtetit. Asnjëherë nuk ka qenë më e kriminalizuar kupola
drejtuese nga çka rezultuar sot”, tha zëvendëskryetari i LSI-së. Luan Rama shtoi se ka ardhur koha të krijohet policia e ligjit dhe t’i jepet fund “policisë së çunave”. “Ndaj opozita është shprehur qartë pro vetingut, pro një ligji që e bën Vetingun institucion ligjor dhe jo instrument politik në qëndrimin e të gjithë klasës politike ndaj këtij procesi. Më vjen keq që të konfirmoj se konstruktivitetin tonë nuk e kemi gjetur me të njëjtën vlerë partneriteti në Komisionin e Sigurisë, ndaj shpresoj që seanca këtu të shfaqë fleksibilitet dhe vullnet pozitiv për të reflektuar ato propozime që ne kemi bërë me shumë seriozitet dhe me profesionalizëm, për të qenë pjesë
e një procesi që të krijojë Policinë e Ligjit në dallim nga “Policia e Çunave”, Policinë e Shtetit në dallim nga kupola e një pjese drejtuesish të policisë në shërbim të krimit. Policia është e imja, është e jona, është e të gjithë qytetarëve të këtij vendi, dhe ne duhet ta mbështesim atë, duke e ndarë përfundimisht policinë nga politika, që e ftoi policinë të vidhte vota pasi të hidhte kapelen me qëllim që krimi nga strukturat kriminale të shkonte në strukturat e qeverisjes! Vetëm shprehja e vullnetit nuk mjafton. Duhet bashkëpunim dhe ndërveprim konstruktiv, partneritet dhe seriozitet me qëllim që të ruajmë integritetin dhe paanshmërinë e procesit”, tha ai.
DEPUTETJA E LSI-së
Vettingu në Polici, Silva Caka: Ministria mashtroi
Deputetja e Lëvizjes Socialiste për Integrim, Silva Caka akuzoi qeverinë dhe mazhorancën, se ka gënjyer për ICITAP. Sipas saj nuk është e vërtetë që ICITAP ishte konsultuar për ligjin. Ndërsa ka shtuar se nuk janë reflektuar çështje të rëndësishme siç është hetimi i ligjshmërisë së procesit të marrjes së gradave në polici. “Mazhoranca tha se ICITAP-it ishte konsultuar për ligjin dhe nuk kishte sjelle rekomandime të shkruara. Në fakt ua kanë çuar të shkruara dhe nuk janë reflektuar 2 çështje shumë të rëndësishme: Hetimi i ligjshmërisë se procesit të marrjes së gradave; Trajnimi i anëtarëve të Komisioneve që do të vlerësojnë punonjësit e policisë”, theksoi dje Silva Caka. ka një qasje të re ndaj pranimit të fajit publik. Ka një hapsirë reflektimi, nëse do jetë rivlerësim dhe jo riciklim, për të evituar procesin e riciklimit. Ndërtimi i një policie njerëzore, normale, të besueshme do ishte kontributi që do jepnim edhe ne si opozitë në këtë proces”- kreu i grupit të LSI-së, Petrit Vasili.
DEPUTETJA E LSI-së
Gjosha: Policia që duam u kthye në Policinë që nuk do t’ia uronim askujt! Deputetja e LSI-së, Klajda Gjosha tha dje në Kuvend gjatë diskutimit të ligjit për vetingun në polici, se qeveria e PS e nxori nga shinat kushtetuese këtë institucion të rëndësishëm për sigurinë e vendit. Në fjalën e saj, Gjosha tha se Policia që duam u kthye në Policinë që nuk do t’ia uronim askujt. “Reforma e shkuar kanalizoi një nga institucionet më të rëndësishme në vend brenda një skeme kriminale, ku drejtuesit kryesor të qarqeve në rradhët e policisë kanë drejtuar prej katër vitesh trafikun e drogës, të armëve dhe fatkeqësisht edhe atë të qënieve njerëzore. Mjafton të shikojmë sot shkarkimet në masë të policisë, të cilat kryheshin sikur nuk kishte asgjë të keqe që këta njerëz shkarkoheshin për abuzim detyre dhe si bashkëpunuesit kryesor të krijimit të hapësirave për kultivimin dhe trafikimin e kanabisit, të lidhur ngushtë me një numër të madh grupesh kriminale në vend. Për të mos përmendur më tej një fakt tronditës ku mbi gjysma e kupolës së Policisë së Shtetit sot është në arrati, pasi janë nën akuzë për bashkëpunim me krimin e organizuar dhe mbartin mbi supe dhe një krim kombëtar kur mendon se si Shqipëria dhe shqiptarët kanë qenë të pasigurtë dhe në duart e disa njerëzve pa asnjë lloj përgjegjshmërie”- shtoi më tej deputetja e LSI-së, Klajda Gjosha.
POLITIKE DEPUTETJA E PD-së
8
E martë, 27 SHKURT 2018
Tabaku: Qeveria nuk e ka seriozisht Vetingun në Polici Deputetja e PD-së Jorida Tabaku e ka sulmuar në Kuvend projektligjin për Vetingun në Polici, që u prezantua nga Ministri i Brendshëm Fatmir Xhafaj. Nga foltorja e Kuvendit, Tabaku tha se qeveria nuk e ka seriozisht luftën kundër krimit dhe se nuk ka moral të bëjë vlerësimin e punonjësve të Policisë së Shtetit, kur për 5 vjet ishte ajo që lejoi kultivimin e kanabisit, lulëzimin e krimit, nuk zbuloi asnjë vrasje të bujshme. Tabaku tha se nuk mund të fshihen dot ato që ndodhën 4 vjet të shkuara me Policinë, me krerët e saj, me trafikun e drogës. “Arsyeja e dytë, pse unë besoj se qeveria nuk ka ndërmend ta luftojë krimin ose të paktën atë krim që lidhet me strukturat e
Policisë lidhet njëkohësisht edhe me pjesën teknike të ligjit. Sipas ligjit, Ministria e Brendshme do të ketë përfaqësuesit e saj në Bordin që do të drejtojë Vetingun. Çfarë beueshmëria ka një ministri, një institucion, që drejtohet nga e njëjta forcë politike që lejoi për 5 vite që Shqipëria të vinte në këtë nivel?! Të hetojë policët, ndoshta edhe të ndershëm, aq më tepër kur edhe vetë ministri heziton të jetë pjesë e këtij procesi?! Pra, Vetingu në Polici nuk është as vullnet politik i mazhorancës dhe ligji që sjellin sot këtu bie në kundërshtim me ligjin e Policisë por edhe me frymën e qeverisjes dhe frymën që ka sjellë kjo qeveri në 4 vitet e shkuara”- tha ajo.
Kreu i PD-së përfshihet në replika me ministrin e Brendshëm, Xhafaj demokratëve: Kini durim
K
ryetari i Partisë Demokratike Lulzim Basha ka shprehur mbështetjen e plotë për vetingun në Policinë e Shtetit dhe ka propozuar që nëse qeveria e dëshiron vërtet këtë proces, atëherë le të shtojë në projektligj që vetingu të fillojë nga Ministri i Brendshëm, Drejtori i SHKÇBA-së, Drejtori i Pastrimit të Parave. Gjatë fjalës së tij në Parlament, Basha hodhi dje akuza të forta ndaj ministrit të Brendshën Fatmir Xhafaj dhe vëllait të tij, si të përfshirë në trafikun e drogës, ndërsa shtoi se kryeministri Edi Rama krijoi policinë e tij personale duke emëruar ministër të Brendshëm një njeri që me vetëdije kanabizoi Shqipërinë. “Ne kemi propozuar një zgjidhje, nga ana teknike le ti grupojmë këto rregulla po janë një vrimë në ujë, nëse kërkohet vetingu i policit roje në Ersekë po në krye të ministrisë së Brendshme ka njerëz të lidhur me krimin si ministri, zv.ministrat, drejtori Pastrimit të Parave, në ministrinë e Financave e shumë të tjerë. Kjo është dilema që duhet të zgjidhim sot. Doni ju veting, përfshiheni amendamentin tonë, votojeni që si pjesë e vetingut të policisë së Shtetit të bëhet veting i thelluar i ministrit, zv. ministrave, drejtor i SHKB, Pastrimit të Parave dhe të tjerëve të rëndësishëm në luftën kundër krimit, që në këto pesë vite e ka kthyer në dasmën e krimit të organizuar”, tha Basha. Më tej
Drafti për policinë, Basha: Po s’u larguan arkitektët e krimit, s’mund të ketë vetting
ai theksoi se, “Ne nuk kemi asgjë kundër të miratojmë vetingun në polici. Nuk është problemi se Edi Rama dhe Saimir Tahiri nuk ka pasur ligje dhe strategji, kanë pasur më shumë se çdo vend në Ballkan, por nuk ka vend në Europë më shumë se Shqipëria kur policia u kthye në organizatë kriminale me urdhër të kryeministrit dhe ministrit”, tha Basha.
Menjëherë pas Bashës e ka marrë fjalën ministri i Brendshëm Fatmir Xhafaj, i cili duke iu përgjigjur kreut të PD-së e ka këshilluar këtë të fundit që të ketë pak më shumë durim që të presë përsa i përket këtyre çështjeve. “Unë nuk i lëviz asnjë presje asaj që kam thënë, thjesht duhet ndryshim kushtetute, merre iniciativën, merre, për sa i përket çështjeve, ki
durim, duhet të kesh më shumë durim, që të presësh, edhe për atë që ke kohë që flet, për SPAK, BK, edhe aty duhet bërë ndryshim që procesi të nisë së pari nga mua dhe nga ty, përfshirë familjet tona, rrethin familjar, pasuritë tona. Do e marr unë iniciativën shumë shpejt, do e shohësh rezultatin, ki durim zoti Lulzim”, tha Xhafaj. Si kundërpërgjigje kryedemokrati tha se, mazhoranca është në shkelje të Kushtetutës me emërimin e kryeprokurores. “Shkollën e ke bërë në komunizëm, hetues ke qenë për Enverin, harroje ti se mund të më impresionosh mua duke fol si hetues i sigurimit, ti tregon se je pjesë e problemit jo e zgjidhjes, lëri dërdëllimat kot, e ke të thjesht këtu në ligj fut vetingun e ministrit, ti ke shkelur Kushtetutën që të emërosh prokurorin e përgjithshëm që të mbyllësh çështjen e vëllait tënd, që të mos ekstradohet, këtë thuaj ti, eja e jep përgjigje. Edhe ti e kontrollon kapobandën, të gjithë e dinë se ca materiale kompromentuese ke për të”- theksoi dje kreu i PD-së, Lulzim Basha, nga foltorja e Kuvendit.
DEPUTETI I PD-së: KY PROJEKTLIGJ ËSHTË NJË KATRAHURË DHE POLICIA ËSHTË NË SKËTERRË
Alibeaj për vetingun në polici: ‘Bravo çuna’ u kthye në ‘çunat kanë çarë ferrën’
P
as fjalimit në Kuvend të ministrit të Brendshëm, Fatmir Xhafaj për vetingun në polici, ka reaguar deputeti demokrat, Enkelejed Alibeaj. Ky i fundit, nga foltorja e Kuvendit shtroi një pyetje ministrin e Brendshëm. “Çfarë qëndrimi mbajte për Saimir Tahirin zoti Xhafaj? A duhet bëre vetingu në polici dhe për këtë nuk ka asnjë lloj diskutimi. Policia ka kapitulluar”, tha deputeti demokrat duke përmendur rastin Tahiri. “Çfarë bëre për 20 familjet kriminale” i tha Alibeaj, Xhafajt. Sipas deputetit të PD-së, 120 drejtues të
policisë sot janë në arrati që i përdorën për 5 vjet e tani i çuan në arrati. “Raportet e ndërkombëtarëve si ai i Europol dhe Departamentit të Shtetit për drogën treguan se në çfarë gjendje është Shqipëri në lidhje me drogën’, theksoi gjatë fjalës së tij deputeti Alibeaj. Sipas deputetit demokrat, “Rama u bëri thirrje policëve që hiqni grada e hiqni kapele e mblidhini vota për Partinë Socialiste. Ishte fundi i policisë, i asaj ‘bravo çunat’, çunat që kanë çarë ferrën sot. Çunat që arrestuan hallexhinjtë, për një cigare hashash’, theksoi gjatë
fjalës së tij deputeti i PD-së, Enkelejd Alibeaj. Ndërsa nga ana tjetër, deputeti demokrat deklaroi se ky projektligj është një katrahurë dhe policia është në skëterrë. Sipas tij, qeveria është e lidhur me krimin dhe e marrë peng nga “Audi” i Tahirit. Policia sot në skëterrë, drejtuesit janë në arrati. E sollët ju në këtë gjendje dramatike. Policia burgosi gjynahqarët. Kjo është katrahurë e Vettinut. Ju të gjithë si qeveri jeni lidhur dorë për dorë dhe jeni marrë peng nga ‘Audi’ i ish-ministrit Tahiri”, tha dje deputeti i PD-së Enkelejd Alibeaj.
PËRKUJTIMI
Klevis Balliu detyron qeverinë të çohet në këmbë
Seanca e djeshme plenare nisi me përkujtimin e 67 vjetorit të ekzekutimit të 22 intelektualëve të ekzekutuar nga regjimi komunist. Ishte deputeti demokrat Klevis Balliu i cili i ftoi kolegët e tij në Kuvend që të mbanin një minutë heshtje në nder të intelektualëve të ekzekutuar. “Sot më 26 shkurt, mbushen 67 vjet nga ekzekutimi i 22 intelektualëve, të rrëmbyer dhe ekzekutuar me rastin e “dinamitit në legatën sovjetike në Tiranë”. Në atë kohë, për shkak të syleshtësisë së organeve të Sigurimit të Shtetit, me urdhër të Byrosë Politike, regjimi arrestoi rreth 170 persona. 22 prej tyre i ekzekutoi. Kujtojmë me respekt emrat e tyre: Sabiha Kasimati, Pjerin Guraziu, Anton Delhysa, Zyhdi Herri, Gafur Jegeni, Jonuz Kaceli, Manush Peshkëpia, Mehmet Shkupi, Niko Lezo, Lluka Rashkoviç, Haki Kodra, Reiz Selfo, Myftar Jegeni, Thoma Katundi, Hekuran Troka, Qemal Kasoruho, Tefik Shehu, Gjon Temali, Fadil Dizdari, Petro Konomi, Pandeli Nova dhe Ali Qorraliu. Spikat te këta martirë, emri i Sabiha Kasimatit, kësaj shkencëtarje të rrallë, e cila do i bënte nder çdo vendi po ta kishte. Po ashtu kujtojmë se të lidhur me këto ngjarje më 21.6.1951 janë pushkatuar Vilfred Fekeçi dhe Ulusi Velaj. Për nder të kujtimin të tyre, ftoj, kolegët deputetë të mbajmë një minutë heshtje”- u shpreh dje deputeti i PD-së, Klevis Balliu.
POLITIKE KRYEBASHKIAKU I TIRANËS
K
ryetari i Bashkisë së Tiranës i ka kthyer përgjigje një komenti që kishte bërë gjatë ditës së sotme biznesmeni Koço Kokëdhima, i cili e kritikonte atë për politikën e tij të taksave kundër ndërtuesve. Duke iu drejtuar Koço Kokëdhimës, Veliaj thotë se i ka dhjetëfishuar taksat për bizneset e ndërtimit dhe të pasurit, si një mënyrë që ata t’i kthejnë qyte-
V
endet e Ballkanit Perëndimor kanë në axhendën e tyre një seri reformash të brendshme por edhe të lidhura me njëra-tjetrën që synojnë ngushtimin e hendekut që ekziston mes Bashkimit Europian dhe këtij rajoni. Kjo vjen në kushtet kur integrimi mbetet busulla e orientimit për të gjitha këto vende. Banka Europiane për Rindërtim dhe Zhvillim në një raport të fundit të saj bën një vlerësim të konvergjencës së Ballkanit Perëndimor me mesataren e standardit të jetesës në BE. Sipas kësaj analize janë nxjerrë tre skenarë, optimist, skenari bazë dhe pesimisti. “Konvergjenca e plotë me mesataren e standardit të jetesës në BE mund të marrë shumë dekada. Një skenar bazë që përdor rritjen mesatarë për periudhën 2001-2016 tregon se 6 vendet e rajonit të Ballkanit Perëndimor në mesatare mund të arrijnë një GDP-në për frymë mesatare të BE-së për gati 60 vite. Një skenar optimist që përdor nivelin e rritjes së periudhës së para krizës tregon se mund të arrihet standardi i jetesës i BE brenda më pak se 40 vite ndërkohe që në skenarin pesimist që përdor mesataren e rritjes së post krizës rezulton që arritja e BE-së do të vinte pas 200 vitesh. Shpejtësia me të cilën kapet ritmi do të varet nga shpejtësia me të cilën do të adresohet sfidat që pengojnë zhvillimin e rajonit në potencialin e tij të plotë” thuhet në raport.
9
E martë, 27 SHKURT 2018
Veliaj i përgjigjet Kokëdhimës: Je oligark i vobektë, që nuk i jep qytetit një pemë tit atë që qyteti u ka dhënë në gjithë këto vite, qoftë nëpërmjet lejeve të ndërtimit ashtu edhe duke qenë njerëz të privilegjuar në marrjen e shumë shërbimeve. Veliaj nuk ngurron ta cilësojë Kokëdhimën si një biznesmen të vobektë sa i përket përgjegjësisë së tij sociale ndaj qytetit. ““I kam 10
fishuar taksat VETEM për oligarkët si ty shoku Koço që i keni marrë këtij qyteti njëqind-fish e s’i keni dhënë mbrapsht asnjë pemë! Gjithologë që shisni dëngla “si të bëhesh milioner”, por në kontribut jeni më të vobektë se të moshuarit zemërbardhë të azilit të pleqve!””,shkruan Veliaj në rrjetet sociale.
Studimi i Bankës Europiane për Rindërtim dhe Zhvillim: GDP është sa gjysma e mesatares së 11 vendeve të Europës
“Shqipërisë mund t’ju duhen 200 vite të arrijnë standardin e BE”
Sipas të gjitha gjasave vendet e Ballkanit Perëndimor në skenarin bazë kapin BE-në në vitin 2078, në skenarin optimist në
2053 dhe në atë pesimist në 2220. Rritja mesatare e GDP-së për frymë në gjashtë vendet e Ballkanit Perëndimor është
sa gjysma e mesatares së 11 vendeve të Europës Lindore dhe sa një e katërta e rritjes në ekonomitë e zhvilluara të
Europës Perëndimore. Problemi që duket se kërkon edhe zgjidhjen e shpejtë sipas BERZH është garantimi i një rritje produktive afatgjatë. Arsyet që mbajnë peng këtë rritje produktive që mbetet e ulët sipas analizës së Bankës Europiane për Rindërtim dhe Zhvillim variojnë nga vite të tëra me investime të ulëta në insitucionet ë dobëta dhe një mjedis biznesi të vështirë. “Sektori privat është kontribuuesi kryesor në ekonomi në të gjitha këto vende gjithsesi shteti ka një rol dominat në disa industri kyçe dhe kanë para një axhendë të ngjeshur privatizimesh. Ndërmarrjet e vogla dhe të mesme dominojnë sektorin privat dhe llogarinë për të paktën dy të tretat e vlerës së shtuar në mesatare” thuhet në analizë.
ISH-MINISTRJA E INTEGRIMIT: FORCIMI I SHTETIT LIGJOR DHE ZERO KONFLIKTE ME FQINJËT JANË DETYRIME TË PASHMANGSHME
Bregu: E paqartë data, problem situata e brendshme në Gjermani
T
ë hënën, Majlinda Bregu pati një takim të veçantë me Komisionerin për Zgjerim, Johannes Hahn. Komisoneri Hahn shoqëron në turin rajonal presidentin e Komisionit Europian Juncker dhe zonja Bregu e lexon si zhvillim pozitiv edhe vetë faktin që Juncker më në fund ka nisur të udhëtojë. “Po të bësh krahasimin ndërmjet deklaratës së parë të Junker kur ishte tërësisht i ftohtë ndaj procesit dhe vizitës së tij
na Ballkan, ka një ndryshim thelbësor”, shprehet Majlinda Bregu. Shpresat janë që Komisioni Europian të rekomandojë hapjen e negociatave me Shqipërinë, por Juncker nuk bëri dot një premtim paraprak në Tiranë. “Nuk besoj se i takon presidentit të bëjë lajmin pa përfunduar raporti që Komision dorëzon në prill”, thotë Bregu. Por të gjithë janë të ndërgjegjshëm se edhe nëse rekomandimi bëhet
në prill, së pari duhet bindur Gjermania të votojë. Dhe vota e qershorit duket e rrezikuar edhe për shkak të situatës së brendshme politike në Gjermani. “Gjermania, për shembull, është ende në procesin e formimit të qeverisë së saj që do të thotë më pas Parlamenti gjerman apo Bundestagu që jep mendimin do t’i duhen jo më pak se 8 javë që do të thotë dy muaj. Për shumë arsye dhe për qëndrimin e vendeve tjera unë
shpresoj shumë që periudha e qershorit të jetë një dritë jeshile për çeljen e negociatave, por nëse vendimi merret në qershor apo në dhjetor nuk besoj se sot këtë mund ta thotë dot kush me siguri”, thotë ish-ministrja e Integrimit. Sipas Bregut, forcimi i shtetit ligjor dhe zero konflikte me fqinjët janë detyrime të pashmangshme, pasi nga Ballkani Perëndimor po kërkohen partnerë dhe ata nuk duhet të jenë problematikë.
AKTUALITET “Në Shqipëri nuk ka thjesht grupe kriminale, por organizata mafioze që kanë lidhje me politikën vendase shqiptare dhe kanë hyrë në ekonominë e ligjshme”. Kjo është deklarata e njeriut më të rëndësishëm të Antimafia-s në Itali, dhe u dha dje në Shqipëri. Prokurori i Antimafias italiane, Federico Cafiero De Raho, erdhi në Tiranën zyrtare ku zhvilloi një sërë takimesh, dhe vizita vjen në kohën kur në Shqipëri ka hetime antidrogë edhe ndaj ish-zyrtarëve që dyshohet se kanë favorizuar kultivimin dhe transportin e hashashin. “Trafiku i kanabisit vijon të jetë shqetësim për Italinë. Edhe në takimin me Xhafajn e shpjeguam që shumë hetime janë çuar para. Është krijuar një njesi Task Force dhe kjo gjë është e rëndësishme. Kanabisi që prodhohet në Shqipëri sillet në Itali. Largimi i punonjësve të policisë që mund të kenë bashkëpunuar me grupet kriminale është shumë e rëndësishme. Duhet krijuar një strukturë e besushme dhe të individualizohen njerëzit e ndershëm. Gjatë punës sime kam goditur grupet kriminale që kishin lidhje në polici. Për vite këto struktura nuk kanë funksionuar në mënyrë të mirë dhe është e dukshme. Këtë na e ka thëne edhe ministri i Brendshëm. Vettingu tregon dëshirën e mirë për të luftuar krimin”, thotë prokurori Kombëtar i Antimafias në Itali, Federico Cafiero de Raho. Deklarata i jep një tjetër pasqyrë të krimit shqiptar, i cili tashmë ka arritur nivele të frikshme ndërkombëtare. Federico Cafiero De Raho deklaroi se mafia shqiptare bashkëpunon me disa nga degët kryesore të mafies italiane si “Sacra Corona Unita” dhe “Ndrageta”, të cilat janë dhe më të rrezikshmet në
10
E martë, 27 SHKURT 2018
Pyetjes për Tahirin, De Raho i dha këtë përgjigje:”Ne kemi një rregull në Itali, ligji që zbatohet në mënyre të barabartë për të gjithë qytetarët”
Prokurori i Antimafia-s Italiane, De Raho: Mafia shqiptare ka lidhje politike NDRAGHETAS “Në Itali konstatojmë prezencë grupesh kriminale shqiptarë që pushtojnë brigjet tona si në adriatik dhe në jon dhe sbarkojnë duke trafikuar drogë. Nëse ky sektor më parë ishte monopol i Ndraghetas tani ka filluar të tërheqë edhe grupet kriminale shqiptare”,-tha De Raho.
vendin fqinj. Prokuroi Italian, konfirmoi bashkëpunimin mes mafias dhe politikës, si dhe futja e parave të pista në ekonominë e ligjshme. “Edhe mafia shqiptare ka arritur të penetrojë në ekonominë e ligjshme dhe ka raporte me politikën”,-tha De Raho. Nga ana tjetër Prokurori zbuloi dhe zonat ky veprojnë grupet kriminale, ku kanë shtrirje në Kalabri, Pulia dhe në veriun e Italisë. “Grupet kriminale janë të
pranishme jo vetëm në bregdetin Jon dhe zonën e Kalabrisë, por edhe në pjesën veriore të Italisë, në detin Adriatik. Sikur e kam thënë, po krijohen aleanca mes grupeve kriminale. Kemi zhvilluar hetime të përbashkëta dhe kemi vlerësuar rezultatet për hetimet e përbashkëta. Kemi bërë hetime domethënëse, që evidentojnë bashkëpunimin që kemi pasur me Shqipërinë”,-tha Raho. Pyetjes për ish-ministrin
e Brendshëm Saimir Tahirin, lidhur me hetimet e Prokurorisë së Katalias mbi dosjen “Habilaj”, ai dha këtë përgjigje: “Ne kemi një rregull në Itali, ligji që zbatohet në mënyre të barabartë për të gjithë qytetarët”. Duke folur për fenomenin e kanabisit, Prokurori i Antimafias, denoncoi shqetësimin se policia ka ndihmuar që tonelata me drogë nga Shqipëria, të arrijnë në Itali. “Kanabisi që prodhohet në
Shqipëri shkon në Itali. Largimi i punonjësve të policisë që mund të kenë bashkëpunuar me grupet kriminale është shumë e rëndësishme. Duhet të krijohet një strukturë e besueshme dhe të individualizosh njerëzit e ndershëm. Për vite këto struktura nuk kanë funksionuar në mënyrë më të mirë dhe është e dukshme, këtë na e ka thënë edhe ministri i Brendshëm”,-shtoi më tej Raho. Koordinimi dypalësh për të luftuar krimin e organizuar dhe të fortë ekonomikisht ishte qëllimi i takimit edhe me ministrin e Brendshëm, Fatmir Xhafaj, si dhe vizita në godinën e “Forcës së ligjit”.
RAPORTI
TAKIMI
KRYEPROKURORJA
Krimi shqiptar në gjithë Italinë
Xhafaj: Hetime të përbashkëta kundër krimit
“Dosjet e ndjeshme”, Marku: Përgjigje për letër-porositë
Shërbimi inteligjent i antimafias në Itali, pak ditë më parë dorëzoi në komisionet e sigurisë të Parlamentit italian raportin për vitin 2017, ku flitet për rritje të aktivitetit të grupeve kriminale shqiptare, që për “007” italianë konsiderohet mafia më e rrezikshme e huaj. Raporti thekson se grupet shqiptare shtrijnë aktivitetin e tyre në të gjitha fushat e paligjshme, që nga trafiku i drogës, prostitucioni, grabitjet, gjobëvënia e deri tek vrasjet. DIA thekson në raport se ndryshe nga mafia kineze dhe ajo afrikane, të cilat kanë rritur edhe ato aktivitetin e tyre në Itali, ajo shqiptare po bëhet gjithnjë e më e rrezikshme për faktin se është më bashkëpunuese me mafian vendase, por shumë herë më e dhunshme se ajo.
Ministri i Brendshëm Fatmir Xhafaj ka zhvilluar një takim me prokurorin e antimafias dhe antiterrorizmit të Italisë. Xhafaj thotë përmes rrjeteve sociale se me prokurorin Federico Cafiero De Raho diskutoi çështje konkrete me shumë interes lidhur me bashkëpunimin dypalësh në luftë kundër krimit të organizuar ndërkombëtar, të sofistikuar e te fortë ekonomikisht, për goditjen e lidhjeve të tij korruptive dhe aseteve kriminale. “Shkëmbim informacioni më të shpejtë, analiza dhe hetime të përbashkëta me skuadra mobile si dhe trajnime me Policinë shqiptare. Diskutuam çështje konkrete me shumë interes lidhur me bashkëpunimin dypalësh në luftë kundër krimit të organizuar transnacional, të sofistikuar e te fortë ekonomikisht, për goditjen e lidhjeve të tij korruptive dhe aseteve kriminale”, thotë ministri i Brendshëm.
Prokurori i Antimafias italiane, Federico Cafiero De Raho, pati një takim edhe me Kryeprokuroren e përkohshme, Arta Marku. “Prokuroria do të ofrojë prokurorët më të mirë për të punuar në kuadër të operacionit “Forca e Ligjit”, duke patur besim për sukses të plotë në luftën kundër krimit të të gjitha formave”-tha Marku. Prokuroria shqiptare thotë se me rëndësi është përgjigja e shpejtë e palës italiane të letërporosive të dërguara nga Tirana, sidomos sa u takon hetimit të dosjeve të ndjeshme edhe për publikun. Arta Marku thotë se kjo do t’u hapte rrugë ecurisë së hetimeve të nisura në Shqipëri për grupe të dyshuar kriminalë, por edhe individë të ndryshëm. Marku garantoi gjithashtu se prokuroria do të angazhojë prokurorët më të mirë për të mbështetur aksionin “Forca e Ligjit”. Më tej shtoi se prokuroria është e angazhuar në çdo kohë për të zhvilluar hetimet mbi veprimtaritë kriminale dhe se marrëveshja italo-shqiptare mes prokurorive e vitit 2014, duhet rinovuar.
AKTUALITET
11
E martë, 27 SHKURT 2018
Dy të arrestuarit janë mbajtur në përgjim për 6 ditë radhazi, kur kanë folur me njëri-tjetrin kanë thënë se “shpëtuam ne, se u kapën të tjerë”
V
rasja e biznesmenit Memli Begalla në 14 shkurt të këtij viti në Tiranë, është bërë për shkak të borxheve të pashlyera. Policia me anë të një deklarate për mediat është shprehur se ka ndaluar dy persona të dyshuar si autorë të ekzekutimit të biznesmenit Begalla. Kreu i Policisë së Tiranës, Kastriot Skendaj ka bërë të ditur se janë vënë në pranga Alban Serezi i cili rezulton të jetë ish-polic dhe Denis Demiri, i arrestuar në 2012 në tentativë vrasje. “Nga veprimet e dokumentuara, rezulton se Denis Demiri, ka kryer ekzekutimin e Memli Begalla. Dyshohet se pista kryesore ku janë fokusuar hetimet është ajo e borxheve që nuk kishte shlyer viktima”,-tha Skendaj. Më tej kreu i policisë së Tiranës, nuk dha detaje mbi mekanizmin e vrasjes, por nënvizoi se janë seksuestruar prova materiale. “Në cilësinë e provës i është sekuestruar një automjet me targa të huaja, me të cilin autorët janë larguar nga vendi i ngjarjes. Gjithashtu është sekuestruar një automjet në pronësi të shtetasit Denis Demiri, si dhe 9 telefona celularë”. Policia e Shtetit, duke falënderuar qytetarët dhe mediat për bashkëpunimin, shprehet e vendosur të godasë me Forcën e Ligjit çdo akt, grup kriminal apo paligjshmëri, për të ndërtuar së bashku një Shqipëri më të mirë dhe të sigurt. Për dy autorët e dyshuar, janë të njohur për uniformat blu, e për të tepër njëri ka qenë polic. Ekzekutori,
Biznesmeni u vra për borxhe, kapet ekzekutori dhe ishpolici, biseda: Shpëtuam!
Denis Demiri është arrestuar në vitin 2012, pas një tentative për vrasje, kurse ndihmësi, është ish-polici Alban Serezi, është arrestuar në vitin 2014 me 1 ton kanabis për trafik droge nga Lazarati.
Gjurmët Pista që ndoqi policia për të rënë në gjurmët e autorëve, e kanë dhënë këta të fundit. Skendaj informoi se dy të arrestuarit janë mbajtur në përgjim për 6 ditë radhazi, kur kanë folur me njëri-
VENDIMI
Skandali, si u lirua një nga vrasësit e Begallës Ardian Serezi u arrestua së bashku me Denis Demirin për vrasjen e biznesmenit Memli Begalla. Por edhe se u kap me një ton kanabis në 2014, Ardian Serezi bëri vetëm 3.5 vite burg. Sipas vendimeve të Gjykatave, në datë 15.10. 2015 Serezi është shpallur fajtor duke u dënuar nga Gjykata e Shkallës së Parë në Gjirokastër me 9 vite burg, përfitoi nga gjykimi i shkurtuar duke u dënuar përfundimisht 6 vite burg, ndërsa në datë 21.12.2015 vendimi është lënë në fuqi edhe nga Gjykata e Apelit. Bazuar te dy vendimet e gjykatave, Ardian Serezi duhet të ishte pas hekurave për të vuajtur dënimin për trafik droge, por është liruar me kusht, pasi bëri më shumë se gjysmën e dënimit 3.5 vite (llogaritur edhe periudhën nga momenti i arrestimit në 2015 deri në shpalljen e vendimit në tetor 2015).
NGJARJA
Demiri tentoi të vriste në 2012 për xhelozi Alban Demiri u arrestua në 1 prill të vitit 2012 pranë Maternitetit të Ri, tek zona e “Brrylit” në Tiranë, teksa përgatitej të kryente një tjetër vrasje. Në atë kohë Demiri ishte gati të vriste shtetasin me iniciale F.A, banues në Kinostudio Tiranë. Ky akt i rëndë do tu merrte pas një sherri për motive xhelozie. Demiri u mbajt në vëzhgim prej një jave nga policia, dhe ka qenë e pranishme në vendin e ngjarjes duke i shoqëruar të dyja palët në Komisariatin Nr. 4, duke u njohur edhe me problemet e tyre. Për këtë arsye, duke mbajtur në vëzhgim Denis Demirin pas incidentit, u bë e mundur që të parandalohej edhe vrasja e mundshme që ai dyshohet se ishte duke u përgatitur ta kryente.
tjetrin kanë thënë se “shpëtuam ne, se u kapën të tjerë”. Ka qenë pikërisht kjo bisedë mes personave që çoi në arrestimin e tyre. Të arrestuarit janë takuar disa herë me njëri-tjetrin dhe në komunikimet që kanë pasur
SHKAKU “Ekzekutimi i biznesmenit, ka ndodhur për shkak të bllokut. Dyshohet se pista kryesore ku janë fokusuar hetimet është ajo e borxheve që nuk kishte shlyer viktima”. përsërisnin që “shpëtuan pasi ishin ndaluar persona të tjerë”. Nga ana tjerët, policia ka marrë prova të shenjave të gishtave ku të arrestuarit ishin në një lokal për kafe. “Janë krahasuar me disa gjurmë që u gjetën në vendin e ngjarjes duke bërë lidhjen. Pasi dokumentoi të gjitha provat e nevojshme policia ndërhyri duke arrestuar dy personat”,-tha më tej Drejtori i Policisë së Tiranës. Ngjarja 64-vjeçari nga Tepelena u ekzekutua mbrëmjen e 14 shkurtit në zonën e ish-bllokut, në Tiranë. Ai u qëllua për vdekje disa herë nga persona të cilët udhëtonin me një automjet dhe ishin vënë në ndjekje të tij. Autorët kanë përdorur armë me silenciator, për të mos krijuar zhurmë në një zonë të mbipopulluar. Memli Begalla sapo kishte dalë nga automjeti i tij, kur u qëllua nga prapa disa herë. Ai u pikas i shtrirë në tokë nga kalimtarët, të cilët lajmëruan sallën operative si edhe shërbimin spitalor. Vdekja e 64-vjeçarit ka qenë e menjëhershme, pasi qitjet mbi të janë kryer nga shumë afër.Q
AKUZAT
Ish-polici u kap me 1 ton drogë në Lazarat 49-vjeçari Ardian Serezi ka qenë bashkëpunëtor në vrasjes e biznesmenit. Serezi është i njohur, pasi ka qenë punonjës policie. Ai ka shërbyer në Drejtorinë e Shfrytëzimit të Automjeteve në Tiranë, dhe është arrestuar në vitin 2014 me 1 ton kanabis për trafik droge nga Lazarati. Deputeti i PD-së, Flamur Noka akuzoi asokohe Ardian Serezin si person të afërt me ish-ministrin e Brendshëm Saimir Tahiri. “I ndaluari nga Policia e Gjirokastrës me 1 ton marijuanë, me destinacion Italinë, është një punonjës i Policisë së Shtetit, i emëruar nga Rilindja, me precedentë penalë dhe njeri i afërt i ministrit të Brendshëm. Ai njihet për raportet e ngushta që ka me Tahirin, veçanërisht në fushatën e fundit elektorale, ku shërbente edhe si shoqërues i ministrit të Brendshëm”, deklaronte Noka në atë kohë.
CYANMAGENTAYELLOWBLACK
SPECIALE
12
E martë, 27 SHKURT 2018
Shqipëria shpirtërore, destinacionet që nuk duhet të humbasësh
Vendet shpirtërore janë vende ku pelegrinët kërkojnë mrekulli ndërsa udhëtarët shohin mrekulli. Shqipëria shpirtërore është e pasur me tradita, vende të shenjta dhe vendet e pelegrinazhit. Këto vende janë në të njëjtën kohë atraksione të
kushtuar Shën Marisë. Historianët thonë se ajo u ndërtua midis shekujve X dhe XIII. Është një vend i qetë dhe piktoresk, i rrethuar nga peizazhe mahnitëse. Pelegrinët dhe besimtarët vizitojnë ishullin çdo 15 gusht. Marigoja, gruaja
23,444 hektarë e bëjnë atë një destinacion turistik por edhe sportiv ku mund të bësh hiking, treking, kampe, alpinizëm dhe pelegrinazh. Parku është gjithashtu një destinacion shpirtëror. Teqeja gjendet në majën më të lartë të malit. Mali
rëndësishme të pelegrinazhit në Shqipëri. Mbi një milion pelegrinë vizitojnë kishën çdo vit. Vizitorët preferojnë të ecin në këmbë për kishë, por ka edhe një rrugë dhe një zonë të madhe parkimi për ata që vijnë me makinë ose furgon. At Zef Pllumi, një prift francez, thotë në kujtimet e tij se Shna Ndou konsiderohet të jetë vendi më i mrekullueshme turistike nisur nga vlerat e tyre historike dhe kulturore. Ju mund t'i vizitoni këto destinacione popullore të besimeve të ndryshme dhe të gjeni mënyra shpirtërore për të përjetuar. Zverneci Island in Narta, Vlora E vendosur në Lagunën e Nartës, në veri të Vlorës, 156 km larg Tiranës, midis kripës dhe dunave bregdetare të bregut të Adriatikut, ishulli i vogël mund të arrihet përmes një shtegu të sapo rinovuar. Ishulli është i mbuluar me pyje pishe dhe është shtëpia e një manastiri të vjetër bizantin
që ka qëndisur flamurin shqiptar të ngritur nga Ismail Qemali në Vlorë më 28 nëntor 1912, është varrosur në ishullin në varrezat e Manastirit Mali Tomorri pranë Beratit Mali Tomorri është një atraksion i mrekullueshëm natyror në Shqipërinë jugore qendrore. Pika malore e vendosur 2.416 metra mbi nivelin e detit shpesh është e mbuluar me mjegull dhe mister. Shqiptarët e quajnë edhe Fronin e Zotit. Të tjerë thonë, se ajo mbulon një strukturë, ndoshta një piramidë. Këto gojëdhëna dhe bukuria natyrore e Parkut Kombëtar të Tomorrit prej
është i lidhur ngushtë me qytetin e Beratit, një Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s. Mali i Tomorrit është një shesh lojërash i madh për tifozët e aktiviteteve në natyrë. Sari Salltik në Krujë Ky vend ndodhet në Malin e Krujës i njohur edhe si Skënderbeu, 1,176 metra mbi nivelin e detit dhe mirëpret shumë besimtarë dhe turistë kurioz. Ngjarjet e pashpjegueshme filluan kur Sari Salltik, një ndjekës i Haji Bektash Veils arriti në Krujë në vitin 1325. Pelegrinët e feve të ndryshme nga e gjithë Shqipëria vizitojnë teqenë dhe shpellën ku ata besojnë se ndodhin mrekulli. Pika malore mund të arrihet me makinë ose në këmbë. Një pamje e mahnitshme mbi Detin Adriatik të pret në krye të malit. Ky është një vend i mrekullueshëm për të shijuar pamjen dhe meditimin. Shën Antoni (Shna Ndou) Kisha në Laç Kisha e Shën Antonit e ndërtuar në kodrat mbi qytetin e Laçit është një nga vendet më të
shenjtë në tokat shqiptare p[r njerëzit e të gjitha besimeve dhe feve. Vizitorët ndezin qirinj, marrin pjesë në masë dhe vizitojnë shpellën Shna Vlashi. Pa marrë parasysh se çfarë është feja juaj, Kisha e Shna Nout ja vlen të vizitohet. Manastiri i Mesopotam dhe
xhamia e Gjin Aleksi Manastiri i Shen Kollit të Meso potamit ndodhet përgjatë rrugës Sarandë-Gjirokastër përballë HEC-it Bistrica 2. Manastiri është ndërtuar mbi një tempull dhe në të gjenden gdhendjet e dragonjve, shqiponjave, luanëve dhe krijesave të tjera mitologjike. Ekspertët e konsiderojnë atë një monument unikal të llojit të tij në të gjithë Ballkanin. Shën Kolli në Mesopotam Xhamia e Gjin Aleksi është një ndërtesë fetare në zonën e Rusanit, Delvina. Shqiptarët nuk dinë shumë për këtë. Xhamia është ndërtuar gjatë shekullit të 16-të mbi rrënojat e një kishe bizantine të vjetër. Një shembull i tolerancës fetare, me të cilën shqiptarët krenohen. Vende të tjera për tu vizituar në Shqipëri janë: Kisha Thethi, Ishulli Maligradi në Liqenin e Prespës, Kishat e Voskopojës, Gjinar, Xhamia e Plumbit në Shkodër, Manastiri i Ardenicës, Manastiri i 40 Saints të Sarandës, çdo kishë e vogël në bregdetare fshatra përgjatë Bregut Jon, Cape Rodoni, Melani Tekke në Libohova, dhe shumë të tjerë.
CYANMAGENTAYELLOWBLACK
SPECIALE
13
E martë, 27 SHKURT 2018
Prestigjiozja italiane "Vanity Fair" shkrim për kryeqytetin shqiptar
Tirana e re, e lirë dhe plot ritëm P
restigjiozja italiane "Vanity Fair" i ka kushtuar ditën e djeshme një artikull të gjatë kryeqytetit tonë, Tiranës, e cila duhet të vizitohet patjetër falë arkitekturës në zhvillim, artit modern, ushqimin e shijshëm si edhe jetën e natës. "Kantier, vinça, skela, arkitektë dhe punëtorë, të gjithë të angazhuar për të ri zhvilluar një qytet që ka dëshirë të tregojë dhe që sot kryeson kryeqytetet europiane më në modë. Për të shijuar atmosferën e Tiranës, ku studiot më të rëndësishme të arkitekturës në Europë po investojnë ide dhe projekte, duhet të arrijmë në sheshin Skënderbe, kushtuar heroit shqiptar, i cili në '400 mbroji fuqishëm Shqipërinë dhe perëndimin nga përparimi i Perandorisë Osmane". Në vijim të artikullit, lavdërohet projekti i Sheshit "Skënderbej", me pedonalen kushtuar këmbësorëve, hapësirën e gjelbër falë mbjelljes së pemëve, si edhe ndërthurjen e gurëve nga të gjitha territoret shqiptare. Shkrimi i plotë
"Tirana nuk ndalon për asnjë çast. Kjo është ndjesia që ju përshkon teksa jeni duke ecur nëpër rrugët kaotike të kryeqytetit shqiptar. Kantiere pune, vinça, skela, arkitektë dhe punëtorë që punojnë, të gjithë duke u marrë me rikualifikimin e një qyteti që kërkon të tregojë se ecën me të njëjtin ritëm si kryeqytetet më në modë të Europës. Për të rrokur atmosferën e Tiranës, ku studiot më të rëndësishme të arkitekturës në Evropë po investojnë ide dhe projekte, duhet të mbërrijmë në Sheshin "Skënderbej", kushtuar heroit kombëtar shqiptar, i cili në vitet 1400 mbrojti fuqishëm Shqipërinë dhe Perëndimin nga përparimi i Perandorisë Osmane. Sheshi i ri, i përuruar në qershor 2017, ishte objekt i një plani rizhvillimi të studios belge 51N4E, e cila përfshinte kthimin e zonës përreth në zonë këmbësorësh, mbjelljen e mijëra pemëve dhe vendosjen e gurëve nga i gjithë vendi, si
edhe nga territoret shqiptare jashtë kufijve kombëtarë (si Kosova). Por, projekti që po pritet me padurim tani, është një tjetër: pothuajse tetëdhjetë vjet pas planit të parë rregullues të kryeqytetit (i vitit 1939, pas pushtimit italian të Shqipërisë, nga arkitekti Gherardo Bosio, që krijoi qendrën aktuale të Tiranës), fati arkitektonik i qytetit i besohet përsëri një italiani. Në fakt, plani i fundit për rikonstruksionin e peizazhit urban është Tirana 2030 -TR030 nga studio "Stefano Boeri Architetti", i promovuar nga
qeveria qendrore dhe përpunuar në bashkëpunim me administratën lokale. Qëllimi i projektit është të krijojë hapësira publike, një sistem të pandërprerë pylli orbital rreth kryeqytetit (përfshirë parqet natyrore të mbrojtura dhe oazet që ruajnë
biodiversitetin ekzistues), të krijojë korridore të reja ekologjike përgjatë lumenjve, të ripërtërijë qendrat më të vogla dhe të shfrytëzojë vertikalitetin, për të pasur hapësira të lira toke. Një projekt ambicioz, por i arritshëm, sepse këtu, më shumë se kudo tjetër, ndihet dëshira për ripërtëritje. Arti brenda bunkerit Qendra e Tiranës zhvillohet rreth Sheshit Skënderbej. Një shesh i dendur me kopshte, kisha, xhami dhe muze, si Muzeu Historik Kombëtar, i cili rrëfen historinë e Shqipërisë nga
paleoliti, deri në komunizëm. "Bunk'Art2", kushtuar viktimave të regjimit komunist dhe ndërtuar në dhomat e një bunkeri të vjetër (vlerësohet se në të gjithë Shqipërinë ka më shumë se 700,000 bunkerë, të ndërtuar nga diktatori Enver Hoxha, i frikësuar nga një sulm i mundshëm nga jashtë, që nuk erdhi kurrë), ose "Shtëpia e Gjetheve", në dhomat e të cilës janë ekspozuar arkivat e Sigurimit, policia sekrete shqiptare e tmerrshme që vepronte gjatë viteve të diktaturës. Sidoqoftë, ia vlen të lar-
gohesh nga qendra, për të arritur "Bunk'Artin" (origjinalin), bunkerin anti-atomik të Hoxhës, që ndodhet në këmbët e malit të Dajtit, në të dalë të Tiranës. Brenda hapësirës së ekspozitës ilustrohet në detaje historia moderne e vendit, nga pushtimi italian deri në vitet e komunizmit, me një vështrim të veçantë në jetën e përditshme të shqiptarëve gjatë viteve të regjimit. Kuzhina e re shqiptare Restorante bashkëkohore të mobiluara me pjesë dizajni, lokale moderne, të vëmendshëm ndaj inovacionit dhe cilësisë së produktit. Ky është rasti i Mullixhiut, ku kuzhinieri Bledar Kola, një nga pionierët e "Slow Food" shqiptar, me përvoja ndërkombëtare prestigjioze (mes e
tyre edhe Noma e Kopenhagës), rikrijon me mjeshtëri pjata tipike të traditës popullore, duke përdorur vetëm përbërësit që vijnë nga "Mrizi i Zanave", një restorant-fermë që ndodhet pak më shumë se një orë larg me makinë nga kryeqyteti. Të gjitha në një vend të mrekullueshëm, përballë liqenit artificial të Tiranës. Në zemër të qytetit, dy hapa larg nga Ambasada Italiane, "Padam" është një pikë referimi për klientët ndërkombëtarë. Këtu, në dhomat e një vile elegante italiane të viteve '30, shefi i kuzhinës Fundim Gjepali, bosi i restorantit "Antico Arco" në Romë, realizon pjata të reja, të pakrahasueshme, dhe ofron një varietet të gjerë të verërave të përzgjedhura me kujdes. Emëruesi minimal i përbashkët, kërkimi i origjinalitetit, dëshira për të eksperimentuar dhe qëllimi për ta transformuar Tiranën në një laborator të madh të kuzhinës. Shijet tradicionale Në mars të vitit të kaluar u përurua Pazari i Ri, falë një projekti ristruk-
shme të Barcelonës. Fasada të pikturuara me motive gjeometrike tipike të kulturës ballkanike, një kulm modern prej qelqi dhe çeliku, zona të gjera këmbësorësh, kafene të hapura gjatë gjithë ditës, tezga në të cilat ofrohen produkte të freskëta: Pazari i Ri është vendi ideal për t'u çlodhur dhe për të bërë blerje interesante (djathra absolutisht vendas, të tilla si gjizë, një ricotta e kripur e përdorur për të gatuar byrek, një pjatë tipike e përhapur në të gjithë zonën e Ballkanit e bërë me pastë filo, erëza dhe disa asortimente të tjera). Pas një pazari të shëndetshëm, vlen të ndalesh për një drekë të shpejtë te "Oda", restorantin e vetëm të Tiranës ku mund të shijosh kuzhinën autentike tradicionale. Tirana nuk fle kurrë Për ata që janë në kërkim të argëtimit, ish Blloku është vendi i duhur: ishlagjja e ndaluar, e cila ishte në dispozicion vetëm për nomenklaturën komuniste, është sot zona më 'cool' në Tiranë, në të cilën vijnë të rinjtë shqiptarë në çdo kohë të ditës (dhe të natës). Vende të shumta, si Bar Radio, Nou-
turimi që transformoi një zonë të braktisur dhe të lënë në harresë të kryeqytetit, në një nga pikat turistike më të njohura për turistët dhe për vetë tiranasit. Kështu edhe Tirana, është pajisur me një treg të stilit europian, që të kujton Boquerinë më të fam-
velle Vague, Akademia e Kokteileve Kolonial, ku mund të ndaloni të shijoni një kafe, kafe me aromë të fortë ose një koktej të bërë me fruta të freskëta. Sidoqoftë, e gjithë lagja meriton një vizitë, në sajë të aktivitetit të gjallë kulturor që e dallon atë: në të vërtetë, ka shumë qendra të artit bashkëkohor dhe artit të rrugës. Për të shijuar rakinë, grappa aromatike tipike e Ballkanit, është e domosdoshme të arrihet "Komiteti", një kafene-muze me furnizime të epokës komuniste, që ofron mbi njëzet variacione të likerit të ngrirë lokal. Kafja është e fshehur prapa Piramidës së Tiranës, e ndërtuar si mauzole në nder të Hoxhës nga vajza dhe dhëndri i saj, pak pas vdekjes së tij. Thuhet se ka një projekt-ide për ta kthyer atë në një qendër kulturore, por për momentin ky skelet i betonit të armuar është atje, i palëvizshëm, në mes të qytetit. Ndërsa, gjithçka tjetër në Tiranë lëviz e nuk ndalet për asnjë çast.
AKTUALITET
I
ftohtoi i acartë që ka përfshirë dhe Europën pritet të zgjasë disa ditë në vendin tonë. Prej ditës së sotme vala e acartë do të shtrihet në një pjesë të mirë të kontinentit evropian, duke zbritur deri në gadishullin Ballkanik. Autoriteti Rrugor Shqiptar ka bërë një pasqyrë të përgjithshme të situatës në akseve rrugore si pasojë e reshjeve të dendura. Sipas ARRSH në disa zona ka pasur dhe rrëshqitje dherash, ndërsa një sërë aksesh janë të kalueshme me zinxhirë. Në qarqet Fier, Berat dhe Durrësit nuk ka probleme, dhe qarkullimi mund të bëhet dhe pa zinxhirë.. Ngjarje të tilla atmosferike vërehen rrallë në periudhat e fund-dimrit, ku temperatuart në vendin tonë pritet shkojnë nën zero dhe në zonat e ulëta. Temperaturat pritet të shënojnë rritje të enjte dhe të premten. Qarku Tiranë Në rrugën Qafë Priskë-Shëngjergj, Qafë Priskë-Qafë Mollë qarkullohen me zinxhirë. Segmenti rrugor nga Lana Bregasi-Trau Dajt-Antena-Teleferik, qarkullohet me zinxhirë. Kontraktorët janë në gadishmëri për çdo situatë që mund të paraqitet. Rekomandohen përdoruesit e rrugës të respektojne sinjalistikën rrugore dhe të lëvizin me shpejtësi të reduktuar, sidomos në rruget ku ka prezencë ngricash. Qarku Elbasn Në segmenin Librazhd-Steblev-Qafë Stude ka 25 cm borë, nga Togëz-Qafë Studë qarkullohet me zinxhirë. Nga degëzimi i tunelit të Krrabës deri në Gracen qarkullohet me zinxhirë, nuk ka borë, por ka ngrica. Librazhd-Kapshticë reshje të dendura bore është punuar me mjete dhe punëtorë, kalimi pa zinxhirë. Rekomandohen përdoruesit e rrugës të lëvizin me shpejtësi të reduktuar dhe të respektojnë sinjalistikën rrugore. Kujdes të tregohet në zonat ku ka mundësi të rënies së materialeve në rrugë. Qarku Vlorë Rreth orës 6 të mëngjesit kanë filluar reshjet e borës në Llogara që vazhdojnë të dendura dhe pa ndërprerje. Reshtjet janë të dendura, dhe rekomandohet përdorimi i zinxhirëve. Në të gjitha akset kontraktorët janë në gadishmëri. Rekomandohen përdoruesit e rrugës të respektojnë sinjalistikën rrugore. Qarku Gjirokastër Në segmentin Tepelenë-Gjirokastër në orën 3 të natës të së hënës, ka patur rrëshqitje dherash në vendin e quajtur Uji i Ftohtë. Në aksin rrugor Ura e Leklit-Përmet në pikën e ndarjes të rretheve Përmet dhe Tepelenë, ka ndodhur një rrëshqitje masive e shkëmbinjve nga shpati i rrugës dhe dëmtim i murit mbajtës. Rruga
14
E martë, 27 SHKURT 2018
Në vendin tonë pritet të temperaturat të shkojnë nën zero dhe në zonat e ulëta. Temperaturat pritet të shënojnë rritje të enjte dhe të premten
I ftohti Siberian mbërthen Shqipërinë; ARRSH: Ja situata e akseve kombëtare
është ngushtuar dhe është e kalueshme me 1 kalim. Nga ana tjetër është bërë lajmërimi i Komisariatit të Policisë së Përmetit, për të mos lejuar kalimin e mjeteve me tonazh të lartë. Qarku Korçë Moti i ftohtë dhe temperaturat me minus. Aksi rrugor K/Boboshticë-Dardhë, trashesia shkon mbi 50 cm shoqëruar dhe me erëra të forta, Korçë-Voskopojë, kalimi bëhet me zinxhira,
aksi Ersekë-Carshovë kalimi me zinxhira, aksi K/Libonik-Lozhan-Mollagrabovë kalimi me zinxhira. Aksi Korçë-Ersekë kalimi me zinxhira, aksi K/ Liqena-Dogana Goricë kalimi bëhet me zinxhira. Aksi K/Zëmblak-K/Liqenas kalimi me zinxhira. Trashësia e dëborës arrin në fushore 20-35, në malore dhe në disa vende arrin nga 50-70 cm. Element shqetësues përbën dhe thyerja e degëve të pemëve
anës rrugëve si rezultat i peshës së dëborës. Kontraktorët po punojnë me kapacitetin e plotë të makinerive dhe stafit. Rekomandohen përdoruesit e rrugës të respektojnë sinjalistikën, të lëvizin me kujdes në rrugë, të përdorin zinxhirët dhe gomat e borës për shkak të ngricave. Qarku Lezhë Reshje bore të pa perfillshme nuk ka probleme per qarkullimin e automjeteve pervec
SITUATA
Moti i keq, pa mësim 82 shkolla U
lja e temperaturave, ka paralizuar zonat në veri dhe në jug-lindje. Sipas informacioneve të fundit, për shkak të borës që ka izoluar fshatrat, të gjitha shkollat në Dibër, Kukës, zonat e thella të Elbasanit e Librazhdit si dhe në Korçë, kanë bërë mësim me orar të shkurtuar, ose nuk janë hapur fare për shkak se nxënësit nuk kanë mundur të shkojnë në mësim. Shumë shkolla në zonat e thella të
Kukësit, Dibrës, Elbasanit dhe Korçës nuk zhvilluan mësim këtë të hënë, për shkak të trashësisë së dëborës. Bllokimi i rruëve nga ana tjetër pamundësoi edhe transportimin e mësuesve, ndaj në koordinim me Drejtoritë Rajonale të Arsimit, procesi u pezullua, deri në vendime të dyta. Ministria e Arsimit njofton se në total janë 82 shkolla që nuk zhvilluan mësim dje për arsye të motit të keq.
NR I SHKOLLAVE Berat 9 Dibër 10 Bulqizë 8 Mat 20 Korçë 5 Kolonjë 1 Devoll 1 Pogradec 12 Kukës 3 Librazhd 9 Tepelenë 1 Tropojë 2 Qarku Tiranë 1
segmenteve rrugor Ura e Matit-Rreshen Urak dhe shpalReps ku trashesia e bores arrin 20 cm dhe qarkullimi rekomandohet pjeserisht me zinxhire. Rekomandohen perdoruesit e rruges te respektojne sinjalistiken rrugore. Qarku Kukës Ka rreshje të dendura dëborë rruga Milot-Rrëshen-Tuneli Thirrës-Morin (Rruga e Kombit) janë marrë masat e kalueshme pa zinxhir. Rrugët Qafë Mali-Fierz, Kukës-Bushtricë të kalueshme me zinxhirë. Rruga e Valbonës e kalueshme pa zinxhir. Bajram Curri-Valbon 30 -40 cm borë, po punohet për pastrim dhe kriposje, qarkullimi pjesërisht me zinxhire. Akset Bajram Curri-Fierzë, Ura Dushaj-Sheshi trageteve-lekbibaj ksa 15-20 cm borë, qarkullimi pa zinxhirë. Bajram Curri – Kam ka 25 cm borë. Qarkullimi rekomandohet pjesërisht me zinxhirë. Qarku Dibër Segmentet nga Suci-Bulqizë-Peshkopi qarkullimi kryhet me zinxhirë. Klos-Bulqizë-Peshkopi reshjet e borës shoqërohen edhe me era të forta që bëjnë grumbullimin e borës në rrugë. Aksi KubënVasije ka 40 cm bore, qarkullimi rekomandohet me zinxhirë. Ne akset e këtij qarku trashësia e borës arrin në 40 cm dhe qarkullimi rekomandohet të bëhet me zinxhirë. Qarku Shkodër Shkodër-Hani Hotit reshje të pakta bore, qarkullohet pa zinxhirë. Reshje bore ka në segmentet Vau Dejës-Pukë-Fushë Arrëz-Qafë Mali-Fushë Dukagjin. Në zonën Pukë-Fushë Arrëz-Qafë Mali-Fushë Dukagjin, bora shoqërohet me erë të fortë. Trashësia normale në gjithë këto zona është rreth 80 cm. Ne segmentin Q/Lac-Koman ka rreth 5 cm borë, qarkullimi rekomandohet pjesërisht me zinxhirë pasi ka prani ngricash. Koplik-Bogë-Dedaj-Razëm rreth 5cm borë qarkullimi pjesërisht me zinxhirë. K/Hadroj-Q/ Benë-Rrëshen rreth 10 cm bore, rekomandohet qarkullimi pjesërisht me zinxhirë. Qafë Mali-Fierzë rreth 40 cm borë, qarkullimi rekomandohet me zinxhirë.
FORUM OPINION Nga Ben Andoni
Q
everia e kryeministrit Edi Rama po mbush vitin e saj të pestë në krye të Ekzekutivit shqiptar. Veçoria që e dallon nga mandati i ish-qeverisë “Berisha” është e dukshme në një drejtim, që ky Ekzekutiv ka vetëdije më të larta sa i përket administrimit të shtetit dhe krijimit të strukturave, që e mundësojnë funksionimin. Anipse në realitet qeveria e majtë e zotit Rama nuk po i gjegjet realisht nevojës së qytetarit të thjeshtë shqiptar. Për më tepër cinizmi i të gjithë administratës së tij ndaj problematikës së klasës së varfër dhe asaj të mesme është i dukshëm. Fillimisht, sa i përket përgjigjes ndaj përmbushjes së detyrimeve dhe së dyti, përshtatjes së programit me nevojat e njerëzve. Klima ekonomiko-sociale në peizazhin zhvillimor të vendit është e zymtë, kurse e vetmja shpresë për fasha të ndryshme të shoqërisë po mbetet largimi. E majta e dy mandatave të fundit, jo shumë larg asaj të së shkuarës, mëton se po drejton brenda kanoneve të së majtës, por nga mënyra e realizimit të funksionit të saj është një forcë krejt e djathtë, jo pak herë krahasuar disi me të djathtën ekstreme. Në ditët tona, shumë segmente të funksionimit të fushave të ndryshme të ekonomisë së
FORUM
K
ur Edita Tahiri, Borisllav Stefanoviq dhe Robert Kuper u takuan për herë të parë 8 mars 2011, në godinën e Këshillit të Evropës u mblodhën shumë media nga mbarë Evropa, duke raportuar për dialogun mes Kosovës dhe Serbisë, si një ngjarje shumë të rëndësishme, madje dhe historike. Ideja e BE ishte që të ndërtojë raporte të reja mes shqiptarëve dhe serbëve, pas shumë vite dhe dekada konfliktesh dhe tendosjesh. Por me kalimin e kohës, për këtë dialog interesohen vetëm disa gazetarë nga Kosova dhe Serbia, të cilët ndonjëherë e quajnë këtë si “dialog pa të ardhme”. Megjithatë të gjithë në Bruksel e kanë të qartë se për një kompromis kërkohet angazhim dhe liderë të guximshëm. Edhe sot, shtatë vjet më vonë, flitet për domosdoshmërinë e normalizimit të raporteve mes Beogradit dhe Prishtinës. Flitet për domosdoshmërinë e implementimit të marrëveshjeve të arritura. Edhe në këtë takim të ekspertëve nga Kosova dhe Serbia do të fliltet për zbatimin e marrëveshjeve, siç janë liria
vendit janë dhënë me koncesion, mirëfilli politikë e djathtë, fakt që e mbart fuqinë tek privati. Referimet për pakorrektësinë e tyre po denoncohen vazhdimisht dhe koncesionet janë kthyer në simbol të pafunksionimit. Për më tepër, koncesionet, me gjithë mëtimet se do të sillnin ndryshime, duhet thënë se aty ku janë aplikuar jo vetëm nuk kanë dhënë rezultatet e duhura, por e kanë keqësuar shërbimin ndaj publikut dhe e kanë zbehur pritshmërinë e të ashtuquajturit Partneritet Publik-Privat. Buxheti i qeverisë së majtë, në këtë mandat ashtu si dihet dhe thuhet nga propaganda e saj e justifikon marrjen e taksave me argumentin e rritjes së investimeve publike. Thelbi i tyre në një model funksional ekonomie është rritja e ekonomisë së vendit, punësimi dhe mbi të gjitha, rritja e konsumit. Në fakt, konsumi po tkurret edhe nga referencat zyrtare, punësimi lë shumë për të dëshiruar. Të gjitha këto jo vetëm nuk po funksionojnë si duhet dhe nuk referohet pse dështojnë, por përmes retorikave dhe justifikimeve po mëtohet sërish për rritje të mëtejshme taksash, për të cilat priten zgjidhjet e sloganeve programore të “Rilindjes Urbane”. Dhe, njësoj si me të djathtën, edhe
16
E martë, 27 SHKURT 2018
Pse e majta shqiptare nuk qeveris dot si e majtë?! nën qeverisjen e majtë të Ramës, Partneriteti Publik-Privat po favorizon bizneset në kurriz të qytetarit, kurse nga ana e tyre parlamentarët shqiptarë thjesht aprovojnë duke ligjëruar interesa biznesi në dëm real të pasurive dhe interesave publike. Dhe keqardhja shtohet kur kujton se megjithëse në fushatat elektorale u pretendua për kontrolle të kontratave koncesionare, asgjë e re nuk ndodhi. “Për të mos thënë se situata është përkeqësuar nga ‘negocimi’ jotransparent i tyre, që më e pakta kanë ruajtur interesat, përndryshe fitimet, e kompanive që i kanë ‘fituar; në tavolinat e restoranteve ku bëhen bisedime të tilla dhe pak ose aspak në jetën ekonomike të vendit apo në ‘tregun e lirë’, siç thuhet ndryshe”, shprehet analisti ekonomik Zef Preçi në një koment të tijin. Një listë e gjatë koncesionesh, e cila fillon me nxjerrjen e përpunimin e naftës, aeroportin ndërkombëtar të vendit, ngjyrosjen e karburanteve, sterilizimin e përqendruar të instrumenteve, vendim-parkimet, djegien me incinerator, mbikëqyrjen e lojërave të fatit, e deri te aeroporti i Vlorës kanë një të përbashkët:
u mungon elementi bazë që quhet transparencë, por edhe dëmi që po krijojnë në kurriz të ekonomisë. Pikërisht këtë dëm, që shkon kinse i pavërejtur, qeveria e majtë e neutralizon në dukje duke shtuar lakun e taksave te klasat e varfra dhe të mesme për të shprehur politikat e veta. E majta shqiptare, e përsërisim, është gjithnjë e më shumë cinike, sepse nuk është më transparente. Ndërkohë që një e majtë efektive dhe në artikulim duhet të jetë shumë më e afruar me njerëzit. Por të mjafton të shikosh ligjërimet e kryeministrit dhe e vartësve të tij, bindesh se e majta ka probleme të mëdha në konceptimin e vetvetes. Dhe, më shumë akoma, të mjafton të shikosh luksin e përfaqësuesve të saj, ata që e përfaqësojnë dhe retorikat e saj, që të bëjnë të trishtohesh. Përveç opozitës, ajo nuk kursen në fyerje me median dhe këdo komunitet interesi, që i preken atributet bazë. Ka një të vërtetë në atë që thotë kryeministri sa i përket nënvleftësimit të punës, porse shqiptari po e humb pak nga pak dhe atë pak nerv pune prej vetë politikës kaotike të majtë. Që gjithsesi nuk mund të justi-
fikohet me cinizmin e pafre që po bëhet ndaj njerëzve. Kësaj i shtohet kaosi i pensioneve, kontributet që mezi verifikohen (në rastin më të mirë), shërbimet e dobëta, mungesa e investimeve të huaja, mungesa e punës dhe mbi të gjitha, vrasja e shpresës që nuk mund të përbëjë asesi një politikë të majtë. Partitë e majta mbështeten zakonisht fort nga punëtorët si dhe nga shtresa e mesme, kurse partitë e djathta, nga të ashtuquajturit kapitalistë dhe punëdhënësit, e paçka relativitetit të këtij konstatimi, e majta shqiptare është më afër interesave të të fortëve sesa përfaqësuesve të klasave të varfra, që përballen çdo ditë me mbijetesën. Këtë e shikon nga përbërja e saj, por edhe politika në ndihmë të vazhdueshme e të pakushtëzuar ndaj të kamurve të dyshimtë. E nuk mbaron këtu. E majta shqiptare, përfaqësuar më së shumti dhe pothuaj vetëm nga PS-ja në fuqi (LSI nuk po e llogarisim, sepse nuk mundi asnjëherë të përçojë si duhet ideologjinë e saj) e ka harruar elektoratin e saj, ashtu si harroi simbolikat klasike, sepse fatkeqësisht ka humbur dhe po humb çdo ditë identitetin e saj si parti e majtë.
Në Bruksel fillon “faza e re” e dialogut e lëvizjes, tabelat e makinave, kontrolli i kufirit, problemi i energjisë si dhe formimi i Asociacionit të komunave me shumicë serbe, që janë pjesë e Marrëveshjes së Brukselit nga viti 2013. Shefja e diplomacisë evropiane Federica Mogherini shprehet optimiste, megjithë problemet e shumta. Ajo gjithmonë flet për një “fazë të re të dialogut” për zgjidhjen e qendrueshme të problemeve dhe normalizimin e raporteve mes Kosovës dhe Serbisë. ”Pres që faza e re të arrijë shpejtësinë e plotë deri në fund të vitit. Jemi duke punuar shumë dhe shohim mundësi për një përparim të madh deri në fund të vitit 2018, e ndoshta edhe më heret. Të dy palët janë të vendosura për arritjen e rezultateve”, thotë Mogherini. Përfaqësuesja e lartë e BE nuk shpjegon se çfarë do të thotë ky përparim i madh, por në strategjinë e BE për Ballkanin thuhet qartë se “urgjente është që të arrihet një
marrëveshje gjithëpërfshirëse, e obligueshme juridike, për normalizimin e raporteve” dhe se kjo marrëveshje është një kusht për anëtarësimin e Serbisë në BE. ”Kosova do të përfitojë po ashtu shumë nga marrëveshja për normalizimin e raproteve me Serbinë”. “Perspektivën e përparimit” e kanë quajtur në Kosovë si jo të
mjaftueshme. Ndaj ka shumë debate për domethënien e marrëveshjes për normalizimin e raporteve. Pala kosovare pohon se kjo mund të thotë vetëm një: njohjen e Kosovës si shtet. Ndërsa për palën serbe kjo do të thotë vetëm një: kjo nuk nënkupton njohjen e pavarësisë së Kosovës. Megjithatë ka vend për kompromis dhe një prej “opsioneve” të
përmenduar është anëtarësimi i Kosovës në OKB dhe autonomia ekzekutive e serbëve në Kosovë si dhe njohja e statusit të veçantë të Kishës Ortodokse Serbe në Kosovë. Presidenti i Kosovës Hashim Thaçi thotë se “marrëveshja historike me Serbinë do të arrihet këtë vit”. Sipas fjalëve të tij, marrëveshja nuk do të thotë njohje automatike e Kosovës, por i mundëson asaj anëtarësimin në OKB. ”Ky proces duhet të sjellë deri tek normalizimi i përgjithshëm i raporteve mes Kosovës dhe Serbisë dhe të dy palëve duhet t’u ofrojë mundësinë e realizimit të të drejtave dhe obligimeve”, thotë kryetari i Këshillit për Politikë të Jashtme i Parlamentit Evropian, David McCaliste. Situatën e komplikuar e kanë komplikur edhe më shumë pohimet e SHBA dhe Rusisë se ato janë të gatshme të përfshihen në këtë dialog, nëse ka nevojë, që nga palët komnetohet me tone të ndryshme. DW
FORUM ANALIZË Nga Sali Agaj dhe Redi Ametllari *
N
ë mbyllje të vitit 2017, Kontrolli i Lartë i Shtetit përfundoi auditimin e performancës me temë “Unifikimi i pikave doganore të Shqipërisë me Kosovës”, miratuar me Vendimin e Kryetarit Nr.202, datë 29.12.2017. Auditimi kishte si risi bashkëpunimin e frytshëm me institucione të rëndësishme të Kosovës si, Zyra Kombëtare e Auditimit, Ministria e Financave, Dogana dhe Oda Ekonomike e Kosovës. Raporti përfundimtar i auditimit iu përcoll Presidentit të Republikës së Shqipërisë, Kuvendit, Kryeministrit, Ministrisë së Diasporës dhe Ministrisë për Europën dhe Punët e Jashtme dhe Ambasadës së Kosovës. Natyrshëm, pritshmëria dhe ndjeshmëria e publikut dhe biznesit janë të larta. Në aspektin politik të integrimeve, e si financuese e pikës së përbashkët doganore në Morinë-Vermicë, Bashkimi Europian është një tjetër aktor që ka një pritshmëri të lartë për të parë tek Shqipëria një ekonomi të fortë, me protagonizëm rajonal, si dhe institucionalisht të pjekur për t’u bashkuar në familjen europiane. Për shkak të valencave të shumta që mbart tema, u trajtuan studime ekonomike nga Universiteti i Harvardit, hulumtime nga ekspertë të makroekonomisë dhe anketa për biznesin, të hartuara nga grupi i auditimit, veçanërisht me Dhomën e Tregtisë dhe të Industrisë të Tiranës dhe Odën Ekonomike të Kosovës, për të zbërthyer në një masë të gjerë komponentët e këtij auditimi. Në përfundim të punës audituese, KLSH ka arritur në mesazhin se: “Me gjithë përparimin e arritur në fushën e shkëmbimit tregtar dhe bashkëpunimit doganor, marrëveshjet e nënshkruara nuk përbëjnë një bazë të plotë rregullatore për unifikimin doganor me Kosovën. Marrëveshjet e nënshkruara karakterizohen nga një formë e shprehjes së vullnetit të mirë, por nuk janë pasqyruar në politika të mirëfillta qeveritare, të cilat do ta realizonin me përgjegjshmëri dhe me sukses bashkimin doganor me Kosovën. Konstatohet se nuk ka një angazhim të vazhdueshëm institucional, bazuar në një strategji të posaçme për unifikimin doganor me Kosovën, gjë e cila ka dëmtuar dukshëm besimin e bizneseve në dy anët kufirit. Veprimtaria e Ministrisë së Financave e Ekonomisë dhe Drejtorisë së Përgjithshme e Doganave në unifikimin e pikave doganore është e mangët dhe nuk ka krijuar premisat për një bashkim doganor të shpejtë ndërmjet Shqipërisë dhe Kosovës. Nuk është hedhur hapi vendimtar, unifikimi i politikave fiskale, si parakusht për sigurimin e bashkimit doganor, i cili përbën një potencial për rritjen e shkëmbimit të mallrave, rritjen e ekonomisë për dy vendet, si dhe një parapërgatitje e proces maturimi për institucionet shqiptare për t’u bërë ballë sfidave që parashtron integrimi në tregun europian”. Pozicioni i Shqipërisë dhe Kosovës në CEFTA: Shqipëria me Kosovën kanë lidhur një marrëveshje të tregtisë së lirë (MTL), por bashkimi doganor është një shkallë më e lartë, jo vetëm si ndërveprim ekonomik, por edhe si një sinkronizim ekonomiko-fiskal dhe kërkon vendosjen e tarifave të përbashkëta karshi vendeve të treta. Në rastin e MTL-së, siç është CEFTA, shtetet anëtare tregtojnë pa tarifa doganore me njëri tjetrin, por ruajnë sovranitetin e politikave tregtare me shtetet e tjera jashtë CEFTA-s. Pra, tarifat e vendosura karshi atyre vendeve jo anëtare ndryshojnë nga një shtet në tjetër. Kjo mund të çojë në fenomenin që në teorinë ekonomike quhet “diversion tregtar” (Viner 1950) – një situatë ku të mirat nga jashtë MTL importohen në një vend anëtar me tarifë të ulët, nga ku mund të dërgohen pa tarifë në një vend brenda MTL-së që aplikon një tarifë të lartë për palët e treta. Bazuar në të dhënat e INSTAT, në periudhën 2012-2016 eksportet me vendet e BE kanë zënë
17
E martë, 27 SHKURT 2018
Pse nuk po funksionon bashkimi doganor Shqipëri-Kosovë
mesatarisht 76,6 % të totalit; ndërsa eksportet me CEFTA-n zënë 12,4 % të totalit. Në CEFTA, megjithë barrierat e shumta burokratike që ngrihen nga vendet anëtare karshi mallrave shqiptare, Shqipëria ka raportuar vetëm 3 raste (numrin më të vogël krahasuar me shtetet e tjera) në Komitetin e Përbashkët gjatë periudhës 2009-2016. Kjo tregon një nivel të dobët të komunikimit dhe aksesit që ka biznesi shqiptar tek instancat shtetërore për të adresuar problematikat që ndesh në kufijtë ballkanikë. Tarfia e përbashkët: Ekonomisti i shquar, David Ricardo, në veprën e tij “Parimet e Politikave Ekonomike dhe Taksimit” (v. 1817) thekson se “Eliminimi i tarifave do të sillte një përfitim neto në dobi të mirëqenies së përgjithshme – nga ku përftimet e konsumatorëve janë më të mëdha se humbjet e prodhuesve”. Vendosja e tarifave të përbashkëta është një proces i shtrirë në kohë, p.sh BE-së iu deshën 11 vjet dhe me efekte zinxhir në hallkat ekonomike dhe administrativ. Sipas një skenari 1, vendosja e një tarifë të përbashkët sjell një tarifë të lartë përshembull për Kosovën. Kjo nënkupton që konsumatorët në Kosovë do të paguajnë çmime më të larta për importet nga jashtë unionit doganor ose do të furnizohet nga furnitorë më pak efiçient nga Shqipëria. Pavarësisht tarifave të larta të importit, qeveria e Kosovës do të përfitojë më pak të ardhura për shkak të alternimit të burimit të importit, nga vendet me jashtë, me furnitorë nga Shqipëria. Sipas një Skenari 2, vendosja e një tarife më të ulët, përshembull në Shqipëri, do të ulte riskun e diversionit tregtar dhe do të sillte dy efekte pozitive. Së pari do të rriste importet e Shqipërisë nga vendet e tjera duke sjellë efektin pozitiv të “krijimit të tregtisë”. Së dyti, do të rriste të ardhurat ne importet. Prodhuesit vendas, megjithëse do të ndeshen me një konkurrencë të lartë, kjo do të kompensohej nga përfitimet që do të vijnë për konsumatorët, të cilët do të blejnë mallra me çmime më të ulëta. Rregullimet ligjore: Cili shtet do t’i mbledhë detyrimet doganore? Si do të mblidhen këto detyrime dhe si do të bëhet ndarja e të ardhurave? Barrierat burokratike: Për periudhën, 20122016 eksportet me Italinë zinin mesatarisht 51,0 % të eksporteve gjithsejt të Shqipërisë , ndjekur nga Kosova me 7,5 %, Spanja me 6,8 %, Greqia me 3,9 %. Eliminimi i barrierave jotarifore përbën qëllimin kryesor të Marrëveshjes për Nxitjen dhe Lehtësimin e Tregtisë mes Shqipërisë dhe Kosovës. Në këtë kuadër janë ngritur edhe grupe pune, por biznesi vazhdon të ndeshet me tilla pengesa. Sipas një ankete të kryer nga Oda Ekonomike e Kosovës, theksohet se “Ekzistimi i barrierave jo-tarifore, në të vërtet paraqet një neglizhencë të qeverive respektive. Andaj
duhen siguruar kushte që incidentet e shpeshta që paraqiten në sektorë të ndryshëm të mos ndodhin, duke krijuar kështu kushte për fuqizimin e marrëdhënieve tregtare”. Tre janë format kryesore të barrierave të hasura nga biznesi i Kosovës: Burokracia e tepruar; Certifikata e origjinës; Dokumenti fitosanitar dhe më konkretisht: Në pikën kufitare shqiptare kërkojnë noterizimin e analizave të kualitetit të lëshuara nga IKSHP ose Instituti Bujqësor dhe nuk e njohin dokumentin fitosanitar. Sipas bizneseve kosovare të anketuar, Shqipëria është i vetmi vend që kërkon dokumente të ndryshme, madje edhe krahasuar me të gjitha shtetet e BE-së, etj. Operimi i Doganës së Kosovës në Portin e Durrësit: Në Portin e Durrësit, 90% e tranzitit dhe 30 % e mallrave që përpunohen kanë si destinacion Kosovën. Deklaratat publike në këtë rrafsh, të cilat shërbyen edhe si informacion për grupin e auditimit, nuk përputheshin me gjendjen reale të konstatuar nga grupi auditues në fushën e ekzistencës së bazës ligjore, përgatitjeve administrative nga Ministrisë së Financave dhe Drejtorisë së Përgjithshme të Doganave si dhe kapaciteteve infrastrukturore të Portit të Durrësit. Nga operimi i plotë i doganës kosovare në Portin e Durrësit, bizneset do të përfitonin një ulje të kostos aktuale me rreth 2 milionë euro në vit. Braktisja e projektit për vënien e Portit të Shëngjinit në shërbim të Doganës së Kosovës, pa u kryer një studim i mirëfilltë për potencialet dhe përfitimet ekonomike që do të sillte për të dy vendet, ka shkaktuar një mungesë përgatitjeje institucionale e cila është reflektuar edhe në shtyrjen e operimit të doganës së Kosovës në Portin e Durrësit. Nga informacionet e marra nga grupi i auditimit, operimi i doganës së Kosovës në Portin e Durrësit do të fillonte në dhjetor 2017, për të cilën u përgatit edhe një projektvendim i Këshillit të Ministrave “Për lejimin e kryerjes së kontrolleve fizike nga zyrtarët e zyrës doganore të Kosovës në Portin e Durrësit dhe Porto Romano dhe njohjen e liçencave të agjencive të përfaqësimit Doganor të Kosovës”. Por, qeveria shqiptare hoqi dorë nga miratimi i këtij projektvendimi, për një afat të pacaktuar. Kjo tërheqje konstatohet edhe nga fakti se zyra doganore e Kosovës nuk u hap në muajin dhjetor, sikurse qe parashikuar, për arsye se nga pala shqiptare nuk është marrë asnjë masë për të plotësuar kriteret bazë të operimit, siç vëren Dogana e Kosovës në “Raportin për Parakushtet e vendosjes së Doganës së Kosovës në Portin e Durrësit” dërguar në datën 23.10.2017 Drejtorisë së Përgjithshme të Doganave. Çfarë nuk shkon? Për bashkimin doganor Shqipëri-Kosovë nuk ekziston një kuadër rregullator i posaçëm që të rregullojë marrëdhëniet mes dy vendeve, por vihet re një
kuadër i shpërndarë në dispozitat e morive të marrëveshjeve të nënshkruara. Këto marrëveshje e cekin në mënyrë tangjente unifikimin e pikave doganore me Kosovën por nuk përfaqësojnë në thelb, në formë dhe përmbajtje, një bazë ligjore të posaçme. Konkretisht, Marrëveshja për Nxitjen dhe Lehtësimin e Tregtisë nuk parashikon strategjinë e implementimit të punës, organet dhe ministritë përgjegjëse për të ndjekur procesin dhe nuk kanë arritur të eliminojë barrierat burokratike. Harmonizimi fiskal, si gur-themeli i unionit doganor, nuk është konturuar si politikë qeveritare, bazuar në një marrëveshje ndër-qeveritare, por është shtruar në formë aspirate. Në Strategjinë Kombëtare për Zhvillim dhe Integrim 2015-2020, ndonëse përmendet në mënyrë tangenciale bashkëpunimi me Kosovën dhe megjithë rëndësinë që ka për vendin tonë, ky bashkëpunim nuk parashikohet në një kapitull të veçantë. Mungesë efektiviteti: Strukturat institucionale të Ministrisë së Financave dhe Ekonomisë dhe Drejtorisë së Përgjithshme të Doganave Shqiptare nuk janë angazhuar në mënyrë të vazhdueshme e në koordinim me institucionet e Kosovës në këtë drejtim, për shkak të mungesës së një strategjie të posaçme. Paradoksi që është krijuar është se në optikën e performancës, procesi është invers, nga inputet po shkohet tek një objektiv i vagullt e retorik, që ndryshon trajtë pas çdo deklarate publike, e jo nga një objektiv i qartë e strategjik tek inputet. Kjo ka shkaktuar një situatë ku Dogana shqiptare por edhe Ministria e Financave po e gjejnë veten të papërgatitura dhe shumë prapa përballë deklaratave politike në këtë rrafsh. Çfarë kemi rekomanduar? KLSH ka dhënë 24 rekomandime në këtë auditim, ndër kryesore janë: - Hartimi i një strategji kombëtare të posaçme për bashkimin doganor me Kosovën, për ta veçuar Kosovën nga përgjithësimi i një bashkëpunimi ekonomik me vendet e Europës Juglindore. - Në grupet e përbashkëta të punës midis Shqipërisë dhe Kosovës, të përfshihen edhe Bashkimi i Dhomave të Tregtisë e Industrisë të Shqipërisë dhe Oda Ekonomike e Kosovës, si organizata që përfaqësojnë bizneset e të dy vendeve - Hartimi i një studimi mbi vendosjen e Portit të Shëngjinit në shërbim të Doganës së Kosovës. (Porti i Shëngjinit – Porti i integrimeve shqiptare” Fjala e deputetit Bujar Leskaj në Kuvendin e Shqipërisë, 2009) - MFE të marrë masa që në administratën doganore të instalohet një platformë Single Window (sikurse do të implementohet nga pala kosovare në vitin 2018) dhe të shqyrtojë rekomandimin 36 të UN/CEFECAT për të krijuar një Single Window (Dritare të Vetme) Shqipëri – Kosovë. - MFE dhe DPD të ndërmarrin hapat e nevojshëm administrativë për krijimin e një regjistri elektronik të përbashkët për bizneset që operojnë në Shqipëri dhe në Kosovë. Këto rekomandime kanë si qëllim ndërmarrjen e hapave konkretë, për të realizuar një zhvendosje nga retorika aktuale në një angazhim shtetëror efektiv dhe gjithëpërfshirës, duke thirrur në tryezat e përbashkëta edhe organizatave të bizneseve të të dyjave vendeve. Po ashtu, duke marrë parasysh të metat e strukturës së eksporteve shqiptare, të cila përbëhen nga produkte me vlerë të ulët e të papërpunuara, është me rëndësi që bashkimi doganor të zhvishet nga ambalazhi politik e të parashtrohet si domosdoshmëri e realitetit të zhvillimeve ekonomike. *Auditues KLSH
SOCIALE
17
E martë, 27 SHKURT 2018
Ministri Klosi në Borizanë për aksionin e prishjes se furrave
Klosi: Forca e ligjit e ashpër për ata që tentojnë t'i rihapin 33 furra gëlqereje të identifikuara në malin e Krujës do të mbyllen gjatë një aksioni që
filloi ditën e sotme nga ISHMP, IKMT dhe Policia e Shtetit. Ministri Klosi ishte i
ANALIZË Nga: Gjergj Erebara
B
a nka e Shqipërisë paralajmëroi të premten e kaluar shqiptarët të jenë dyshues dhe të mendohen mirë para se të investojnë paratë e veta në të ashtuquajturat "kriptomonedha". Njoftimi për shtyp në anglisht u publikua fillimisht nga tre institucione europiane, Autoriteti Europian i Titujve dhe Tregjeve, i cili mbikëqyr bursat dhe procesin e emetimit të letrave me vlerë, Autoriteti Europian Bankar, i cili mbikëqyr bankat kryesore të Europës dhe Autoriteti Europian i Sigurimeve dhe i Pensioneve prej Punësimit. Banka e Shqipërisë e publikoi në shqip njoftimin e këtyre tre autoriteteve, i cili mbart titullin "Njoftim i rëndësishëm paralajmërues për monedhat virtuale". Në tërësi, tre autoritetet e shpjegojnë fenomenin e kriptomonedhës pak a shumë kështu: "Monedhat virtuale që ekzekutojnë aktualisht janë përfaqësimi dixhital i një vlere që as nuk është e emetuar dhe as nuk është e garantuar nga një bankë qendrore apo autoritet publik dhe nuk e kanë statusin ligjor të monedhës apo parasë. Ato janë tejet të rrezikshme, dhe përgjithësisht nuk janë të mbuluara nga aktive të trupëzura dhe nuk rregullohen nga legjislacioni i BE-së; rrjedhimisht, ato nuk u ofrojnë konsumatorëve mbrojtje ligjore". Paralajmërimin e plotë mund ta lexoni këtu: Paralajmërimi mbart njëkohësisht një shpjegim se çfarë është një monedhë apo kartëmonedhë dhe çfarë nuk është një e tillë. Një monedhë, ose një titull borxhi duhet të emetohet nga një autoritet i njo-
hur, fjala vjen, një bankë qendrore apo një korporatë. Duke përdorur togfjalëshin "e garantuar", autoritetet e kanë fjalën për garancinë imagjinare të ofruar nga bankat qendrore, të cilat e garantojnë vlerën e monedhës apo kartëmonedhës të emetuar prej tyre me reputacionin që kanë, pra me supozimin se, fjala vjen, Banka Qendrore Europiane, duke emetuar një sasi eurosh të barabartë me nevojat e ekonomisë së eurozonës për para, garanton se euro e blerë do të ketë një vlerë të ngjashme me sot, edhe në të ardhmen e afërt. Kur përdor togfjalëshin "nuk janë të mbuluara nga aktive të trupëzuara", deklarata duket se e ka fjalën për procesin e emetimit të titujve të borxheve nga korporatat, të cilat janë në gjendje të sheshin këto tituj borxhe vetëm në rast se disponojnë asete fizike si kundërvlerë e borxhit të emetuar. Dhe kur thotë "nuk rregullohen nga legjislacioni i BE-së", shpjegon se titujt e borxheve, kur emetohen nga korporatat, i nënshtrohen një procesi rregullues e mbikëqyrës nga autoritetet, të cilat garantojnë në një farë mase publikun se po i hedh kursimet e veta në një titull real. Përkundër këtyre rregullave të emetimit të parasë apo të titujve të borxheve, kriptomonedhat ose monedhat virtuale nuk janë të tilla. Ato emetohen nga një program kompjuterik, i cili, në bazë të disa rregullave matematikore krijon një monedhë pa numër serial, e cila nuk ka një kundërvlerë dhe një garanci të dhënë nga një autoritet i njohur publik apo privat. Procesi i emetimit të monedhave virtuale
pranishëm në shkatërrimin e të parës furrë në Borizan, zonë ku janë inspektuar edhe disa furra të tjera. Ministri Klosi theksoi se ky është vetëm aksioni i parë për të ndaluar më tej të gjithë shfrytëzimin barbar të malit. Ministri paralajmëroi se forca e ligjit do të jetë e ashpër për këdo që tenton ta shkelë atë. "Sot jemi për të shkatërruar këtë furrë, por nëse do të tentojnë të rihapet do të ketë ndëshkime të ashpra" - tha Klosi duke shtuar se "Në këtë
gropë bëhen bashkë disa krime mjedisore të cilat duhen goditur që në gjenezën e tyre" - tha ministri duke konstatuar nga afër mbetjet e makinave dhe fabrikave të fasoneve që përdoreshin për djegie. Ministri Klosi bëri me dije së gjatë muajit mars do të ndërmerren disa aksione për të evidentuar problematika të tjera mjedisore përfshirë këtu edhe ndotjen e lumenjve. Kreu
i Turizmit dhe Mjedisit i bëri apel qytetarëve që të vijojne bashkëpunimin e tyre me qeverinë duke denoncuar çdo krim mjedisor në portalin e bashkëqeverisjes, pasi ajo që po ndodh është një krim për jetën e vetë banorëve dhe fëmijëve të tyre. Aksioni për shkatërrimin e furrave të paligjshme që vjen pas denoncimit të një qytetari në portalin shqiperiaqeduam.al .
Europa paralajmëron në shqip për rrezikun e monedhave virtuale përfshin vënien në punë të një serie kompjuterësh, të cilët konsumojnë energji elektrike dhe në proces e sipër, janë në gjendje të bindin sistemin matematikor t'i shpërblejë pronarët e këtyre kompjuterëve me një kod kompjuterik që përbën monedhën virtuale. Duke qenë se energjia elektrike që sjell prodhimin e monedhës është konsumuar sakaq, monedha virtuale nuk ka një ekujvalent fizik në formë aseti, siç ka monedha e zakonshme e emetuar nga një bankë qendrore, e cila, pasi të prodhohet, konvertohet në asete ekonomike reale, fjala vjen rrugë, apo pajisje prodhuese nën pronësi publike apo private, apo tërësia e kapitalit fizik dhe mendor që përbën një ekonomi. Jo të gjithë janë të bindur me këtë shpjegim. Teoria pas kriptomonedhave është që, pavarësisht se nuk emetohen nga një autoritet i njohur, pasi emetohen, njerëzit që i përfitojnë këto kriptomonedha krijojnë asete reale me to ndërsa sistemi matematikor që realizon prodhimin e tyre, në dukje garanton se nuk do të ketë prodhim spekulativ të këtyre monedhave. Në fund të fundit, edhe bankat qendrore apo korporatat realizojnë jo rrallë herë monedha dhe tituj borxhi që nuk mbartin ekuivalent në asete fizike dhe përbëjnë skema të pastra piramidale. Përkundrazi, kriptomonedhat supozohet se, duke mos u emetuar nga një autoritet qendror, ofrojnë
një hapësirë lirie, një çlirim të njerëzimit nga 'diktatura' e bankave qendrore. Problemi është që kriptomonedhat, sido që mund të ngacmojnë një ide të bukur të një bote jashtë kontrollit të bankave qendrore, mund të kthehen nga çasti në çast në mashtrime financiare të rëndomta në kurriz të atyre që gënjehen prej tyre. Në fund të fundit, banka qendrore, sido që nuk zgjidhet me votë, mund të mbahet përgjegjëse për monedhën që emeton. Një sistem kompjuterik jashtë kontrollit të askujt mund të jetë më lehtësisht i manipulueshëm. Dhe më e rëndësishmja, ndryshe nga një qeveri, sistemin kompjuterik në fjalë nuk ke se si ta mbash përgjegjës për manipulimin. "Të tria Autoritetet e lartpërmendura i paralajmërojnë konsumatorët se MVtë mund të jenëjashtëzakonisht me rrezik dhe janë zakonisht tejet spekulative. Nëse blini MV, duhet të jeni tëvetëdijshëm se ka një rrezik të madh që të humbisni një shumë të madhe, ose edhe të gjithë shumën, e parave të investuara," thuhet në njoftim, ku renditen edhe llojet e ndryshme të rrezikut. Rreziku i fluskës renditet e pari, gjë që nënkupton mundësinë që një numër i madh njerëzish të joshen nga perspektiva për fitime të shpejta duke pranuar blerjen e monedhave virtuale përkundrejt çmimeve gjithnjë e më të larta. Shqipëria e ka një
eksperiencë të tillë në vitin 1996, kur skemat piramidale të kohës filluan të ofrojnë interesa gjithnjë e më të larta për të thithur investitorë gjithnjë e më të vegjël. Interesat e larta dhe numri i lartë i njerëzve të angazhuar në investime të tilla mashtruese bënë që popullata e gjerë të çmendej, duke humbur logjikën. Ndonëse deklarata e tre institucioneve nuk bën thirrje të drejtpërdrejtë për "mosinvestim" në monedha virtuale, ajo thekson fort rrezikun që një investim i tillë të sjellë humbjen e të gjithë shumës së investuar. "Nëse vendosni të blini Monedha Virtuale (MV) ose produkte financiare që sjellin ekspozim të drejtpërdrejt ndaj MV,duhet të kuptoni plotësisht karakteristikat e tyre dhe rreziqet që ndërmerrni. Nuk duhet tëinvestoni para që nuk mund t'ia lejoni vetes t'i humbisni," shkruhet në deklaratë. "MV-të janë të formateve të ndryshme. MVja e parë ishte Bitcoin që u lançua në vitin 2009. Qëprej asaj kohe, kanë dalë MV të tjera si Ripple, Ether ose Litecoin. Pjesa më e madhe e tyrembështeten te teknologjia e regjistrit të decentralizuar (distributed ledger technology), që njihetme emrin 'Blockchain'," shpjegon deklarata. "Ky njoftim paralajmërues nuk merr qëndrim mbi këtë teknologji dhe asmbi zbatime të tjera të mundshme të tij," thonë të tre institucionet. (BIRN)
KULTURE KUMTIM Nga Albert Vataj
A
te e kam njohun si nji prej atyne figurave ma t’veçme të artit skenik shqiptar. Epika e këtij burri asht n’përngjasim me at t’Eposit t’Kreshnikve. Gjithçka në jetën e tij asht një përpjekje e epërme kumtimi. Por ajo t’cillën e shoh si ma përfaqsuesen e tan njasaj galerie sublime krijimi t’Çun Lajçit asht poezia. Unë besoj, ka kumtue poeti dhe kritiku, Joan Paulhan, se ligjërimi poetik përban çelsin e tan problemeve qi na shqetsojnë. Asht ky përkufizim qi e grish penën e aktorit, për me u mundu me lshu ndër ne nji za gojimi poetik, si form çlirimi, por ma s’shumti si nevoj për me reagu, me kryengrit përmbi tan’njiket përulsi e gjunjzim, dakordsi fatkeqe e apati mjeruse. Çun Lajçi asht nji ndër miqt e mi n’Facebook. E kam ndjekun, ndoshta ma shum’ se ai m’ka begenis mue. Kjo s’ka kurrnji grim randsi. Gjithqysh m’ka nguc me i shkru dy radhë për krijimtarinë e tij. Për poezinë, njat qi kam mujt me përcjell n’postimet qi m’kandin e m’bushin me zjarm sa herë qi n’te ndeshem. Akti i kijimit e lidh ate me nji shumësi t’admirushme kumtimesh, t’cillat gjithashtu marrin për shum’ nalt dhe mëtojnë nji shpirt t’pasun dhe etje t’ethshme për dritë e diell, mirësi e mirënjohje, dlirësi e përkorje. Poezia e tij, pa nal te shqyrtimi hijerand akademik, e trajtesa analizese e tekstit, asht e tjetërllojtë ngase bujarisht Zoti na ka shpërbly me shpirtna t’pasun, e këndues t’zellshëm, qi s’prajn n’Facebook e n’botime t’pangishme qi e pasunojnë letërsin shqipe dhe e gostitin t’përditshmen tonë me shkëlqim yjesh zjarmëtar.
E kam lexue e ndi bash fort e thellë, poetikën e Çun Lajçit, tragjiken dhe kushtruesen e vargut të tij, gjëmuesen dhe kënduesen e njatij krahnori, gjoksi qi e lshon vedin n’ligjërim, si shqipja kur shgjet lshohet prej krepit n’pren e vet. Përmes poezisë s’Çun Lajçit, kam mujt me ushqy ma shumë se tamlin e nji amëlcimi për gegnishten e tij, me përpush zjarmin e nji dëshirimi frelëshuar, për me i’u dhan zanit e mos me hesht, siç ai ban pa drasht, se ka me nguc ndokend, e ka me turfullue ndoj mraz e inat t’dikujt, qi e liga s’din me ndal n’teposhten e ndërkryme. Ka shum’, po bash shum’ pena e mëndje qi na gostitin zashëm gjokset e tyne, por Çun Lajçi, tue zgjedh me ken ndër ta ma i epërmi dhe ma i ndryshti za. Lyp me na deh me njat land t’kullume, njate qi din me mrue veç njaj shpirt egrash e njajo zemër përjetimesh t’fuqishme. Çun Lajçit me ligjërimin e tij i ka dhan za nji vullneti t’potërshëm kushtrimi. Ai nuk ankohet, por tue e ngrit zanin don me u than njatyne, krejt njatyne qi po i përlloqin idealet dhe aspiratate nalta, se na jena njiktu e tue dasht mos me ik, kem sos me luftu, me u ndesh. Me poezi dhe jo vetëm, po don me u than njatyne qi po bajn çmos, qi tue i përbalt gjakun e luftës e amanetin e t’parve, si tue dasht me ba jo ma pak punën e hasmit, se jeni tue gabue rand fort. Po u thot se ne nuk jem lop qi munden me na ysht me na çua kah duen, as berre me na vu n’rresht, po jem njat me ta, n’mos ma shum’. Poezia e tij asht nji za i fuqishëm i denoncimit dhe ndëshkimit, i t’thanmes sw gjanave troç, i t’ngritmes t’zanit n’kup t’qiellit, si tue dasht me mat caqet qi mundet me durue ky
18
E martë, 27 SHKURT 2018
Poezia e Çun Lajçit, ushtima e kijametshme e nji kushtrimi hovesh kryengritëse
krahnor, kjo tokë, ky plis, kjo rrëke gjaku. Për Çun Lajçi, Gëte është i madh, por thënia e e tij se, “..gjithçka qi trazon çdo ditë mendimet dhe ndjenjat e poetit, dëshiron dhe duhet të shprehet” mundet me ken nji postulat për misionin e Çun Lajçi si vargzues t’tan njasaj qi e përpush e trazon shpirtin dhe brendin e tij. E bash boll asht tue pas çdo ditë lume njasi qi e ngucin ate. Askush ma denjsisht s’po mundet me e përfaqsu zanin gjimues të paknaqsisë sa t’dhimbjes se sa Çun Lajçi, poezia e tij, kumtimet e tij zaashpra e britëse, i poroztë e i purpurt, i paqt e i bubushëm. Poeti por ma shumë se ai, Çun Lajçi, nuk duket se ka sos me ba kompromis me kërrken, n’kët luftë prore, edhe pse nëpër njata gjamë, qi gjuen me tan fuqi qi shpirti i th’rret, ka prej tyne qi duen me ble, duen me ba ç’mos qi ky za mos me u ndigju ma. Por ai, Çun Lajçi nuk ka ba mend me hesht, me palue vesht e me myll
Operat botërore për Skënderbeun Brizida Gjikondi Deri më tani njihen dy Opera me tematikë nga jeta e Skënderbeut. Të dyja i takojnë shekullit të XVIII. Njëra është kompozuar në Itali, ndërsa tjetra në Francë. Opera e kompozuar në Itali i takon një ndër kompozitorve me famë botërore si Antonio Vivaldi. Libreti ështe shkruajtur nga Antonio Salvi. Ajo titullohet Skënderbeg. Opera është me 3 akte, është shfaqur në 22 Qershor 1718 në djepin e artit botëror në Firence të Italisë. Rolin e Donikës e ofroi për publikun një nga zërat më të bukur
të atij shekulli, Francesca Cuzzoni. Ndërsa rolin e Skënderbeut e ofroi Giovanni Battista Carboni. Opera u luajt pikërisht në nder të inagurimit të një prej Teatrove më të famshëm të Firences, Teatrit të Pergolave. Opera e dytë quhej Skanderbegtragjeditë. Ajo shtrihej në 5 akte. Libreti ishte shkruajtur nga Mote me muzikë të Rebek dhe Frankër. Ngjarja zhvillohet në Turqi gjatë kohës kur Skënderbeu ishte peng në borrin e Sulltanit. Kjo Opera u shfaq për herë të parë në Paris në 27 Tetor 1735. Shfaqia u bë nën patronazhin e Akademisë Mbretërore të Muzikës së Francës.
Rolin e Skënderbeut e luajti artisti Tribu, kurse atë të Sulltan Muratit, artisti Shase. Opera u luajt dy herë përgjatë mbretërimit të Luigjit XV. Teksti i Operas u botua në format të madh me 62 faqe dhe mbante shënimin “avec privilege du Roi” (me privilegjin e mbretit të Francës Luigji XV). Këto Opera të mirënjohura në epokën që u krijuan dhe shumë vepra të tjera, artistike, piktura, libra historikë dhe letrare konfirmojnë jo vetëm famën e Heroit tonë Kombëtar por edhe adhurimin dhe vlerësimin që kishte bota përparimtare për figurën dhe rolin e tij. Javanews
syt’, me kqyr veç punën e vet, e mos me u marr me ç’ka po presin me ba me Dardanin e me fatin e ardhmëris s’saj. Jo, jo qe besa e Zotit e amaneti i atit. Ai po ban ç’ka mundet me ba, dhe ç’ka din me ba ma mirë, po lëshon kushtrimin, po pisket, po gjuen me sa fuqi ka mbi muret e ndryshkuna t’heshtjes e pajtimit me t’flligten. Ka zgjedh poezinë, njat zjarm qi e nguc prej thellë, me i’u dhan dorzan t’drejtës me lyp me ken ç’ka e bekon. Ai me poezin e tij fort t’andshme i këndon edhe zemrave t’plasuna, edhe gjokseve t’hovuna prej epshit, edhe syve t’lotuem, edhe nanave e vashave, vorreve e pragjeve, bjeshkëve dhe kreshtave, plisit dhe borës, barit e dushkut. U këndon me njat shpirt qi gazmon e vuen, me njat uzdaj qi s’e len n’rrug, por tue i mëku zjarm baruti e prush zemre e hov nga kanga n’kang, nga kushtrimorja n’kushtrimore, nga elegjia
n’ditiram, nga lirika n’tragjike. Bubulina mbetet zemërthymja e poetit, e njatij vullneti qi don e s’dron me i’u dhan elegjikes si tue mos dasht me e tret e mshef çka nyjet e fijëzave përjetuese lidhin n’te. Çdo krijus dhe artist ka patun n’jetën e vet nga nji muzë, Bubulina e Çun Lajçit asht nji prej atyne qi siç zanafillin shkulmin e nji dishrimi, mëkojnë ma t’amshten kashat trishtimi. Asht njaja loçk zemre, njaj qiell i thyem ma e trishta qi rrëzon nji diell shpirti përnën degët e shkyme të pemës që asht mpleksun në truallin e vet si dihamë e dhimbje. Çun Lajçi këtij dedikimi i lëshohet me njaq forcë e përjetim, sa çmundet me ushqy këndimin nji zemër. Gjithçka qi e trazon njat krahnor n’shtërzim, kur fryma s’e ngin, mëkohen prej njasaj magme për me i’u dhan fluturimit. Lirikja me tragjiken, ditirambi me elegjiaken, ndërthuren kësodore si tue dasht me provu se ç’ka gatuen nji zemër qi s’e mylmen drita e njatij shpërthimi poterisës. Prejtektu marrin fluturim sa e sa zogj krahthyem e mëkojnë ndër ne njaq amë e amësht, idhnim e gazmim sa ç’mundet me gostit e tashmja, e atypëratyshmja, qi gjithnji ka arsye me e vu n’sprov forcën tonë, se ç’asht n’gjendje me rezistue e sa hov i nep yshtjes me i’u dhan nji zani qi nuk len me ndrydh vullnete ndërne. Kush hala nuk asht gjegj me e kundru kësisoj me u kungue prej këtij zani zjermin e përtrimjes, gjithqysh asht n’kohë me e lan vedin n’kët prehje shejtnore shpirti si n’nji shëlbim.
SHOWBIZ
19
E martë, 27 SHKURT 2018
Skandalet seksuale në Hollywood, shpall falimentin kompania e Weinstein Studioja e manjatit të filmave Harvey Weinstein, do të shpallë falimentin pasi bisedimet për të shitur tek një grup investitorësh u prishën. Bisedimet përfunduan dy javë më parë kur Prokurori i Përgjithshëm në New York ngriti një padi kundër Weinstein Company. Drejtorët thuhet se falimentimi ishte i vetmi opsion i mundshëm, raporton BBC. Producenti i Hollywood, Weinstein po përballet me dhjetëra akuza për ngacmime seksuale, abuzim seksual, përfshirë përdhunimin, por mohon ai ka mohuar seksion jo konsensual. "Weinstein Company ka qenë e angazhuar në një proces aktiv shitjeje me shpresën për të ruajtur pasurinë dhe vendet e punës,"-tha bordi në një deklaratë të raportuar nga disa gazeta amerikane. "Sot, këto diskutime përfunduan pa një marrëveshje të nënshkruar". Deklarata tha se një proces i rregullt i falimentimit ishte i vetmi opsion i mundshëm për
Ndërron jetë në moshën 54-vjeçare aktorja bollivudiane "Superylli bollivudian, Sridevi Kapoor ka vdekur nga një atak në zemër në moshën 54-vjeçare", njoftoi familja e saj. Aktorja e njohur si Sridevi ishte në Dubai për dasmën e nipit të saj kur pësoi atakun. Sipas BBC, bashkëshorti i Sridevit, Boney Kapoor dhe vajza Khushi ishin me të kur ajo vdiq të shtunën. Ajo ka qenë pjesë e ekranit për pesë dekada në pothuajse 300 filma, kryesisht në zhanrin klasik si Z.India, Chandni, ChaalBaaz dhe Sadma. Ajo u konsiderua si një nga superyjet indiane më të të afta për sukses të madh, gjë të cilën e arriti pa mbështetjen e një mashkulli. Prej moshës katërvjeçare, ajo ka punuar në filma në disa gjuhë të ndryshme si: Tamil, Telugu, Malayalam, Kanada dhe Hindi.
të maksimizuar vlerën e mbetur të kompanisë. Padia civile kundër kompanisë pretendon se Weinstein ngacmoi seksualisht dhe abuzonte me gratë të punësuara nga studio për vite me rradhë, si dhe ka bërë kërcënime verbale
për të vrarë anëtarë të stafit. Gjithashtu akuzohen drejtuesit e lartë në kompani, duke përfshirë vëllain e Harvey, Robert Weinstein për dështimin e parandalimin të keqtrajtimit të stafit megjithë paraqitjen e provave.
Nereida Gallardo: Cristiano Ronaldo është i pakujdesshëm Ish e dashura e Cristiano Ronaldo, Nereida Gallardo ka zbuluar sfondin më
pikant në marrëdhëniet midis tyre. Në një intervistë për Vanity Fair, bomba
brune ka zbuluar të fshehta sesi është ylli i Real Madrid në shtrat. Gallardo është shprehur se fëmija i parë i CR7 nuk ka lindur nga një nënë zëvëndësuese, por ka ardhur për shkak të pakujdesisë së tij. "Ai nuk pëlqen të përdorë prezervativë, prandaj nuk mendoj se fëmija i tij i parë është rezultat i një nëne surrogate, por fryt i pakujdesisë me një kamariere". Ndërsa pyetjes nëse Cristiano është gay, ajo i është përgjigjur: "A është ai homoseksual? Kur ishte me mua jo, unë mund ta siguroj këtë". Cristiano Ronaldo është baba i 4 fëmijëve dhe është në një marrëdhënie me modelen Georgina Rodriguez.
Tifozja "e çmendur" e Barcelonës: Për Ronaldon jap dhe ... Modelja e njohur spanjolle, Eva Padlock ka rrëfyer "fiksimin" e saj për futbollistin e famshëm, Cristiano Ronaldo. Në një intervistë për mediat rozë në Spanjë, 33-vjeçarja ka pranuar se do të dëshironte një romancë me portugezin. "Futbollisti që më emocionon është Cristiano Ronaldo. Do të doja të kisha një romancë me të, por tashmë e di që është e pamundur, pasi ai ka një martesë të lumtur dhe të qëndrueshme", tha bukuroshja e lindur në Barcelonë. Eva Padlock është një tifoze "e thekur" e Barcelonës, por thekson se kjo nuk e ka penguar të simpatizojë yllin portugez.
Ikona e modës çmend rrjetin me pozat nudo Një ndër modelet më të paguara në botë, Kendall Jenner ka pozuar nudo në një ambient të hapur, ku duket se moti është i ngrohtë. Dy fotografitë e bëra nga Sasha Samsonova, modelja i ka publikuar në rrjetin e saj social, Instagram, të cilat kanë marrë vëmendje të madhe. Dihet se Kendall u shpall "Fashion Icon of the Decade" me 8 shtator në vitin 2017. Ylli i pasarelave është një nga
modelet më të kërkura të momentit dhe ka qenë në kopertinën e revistave të panumërta.
FORUM Jennifer Lawrence zbulon mankthin e xhirimit të skenave nudo në Red Sparrow Aktorja e famshme e Hollywood, Jennifer Lawrence ka pranuar se është tmerruar kur xhiroi nudo për të luajtur rolin e një femre joshëse ruse në thrillerin e spiunazhit, Red Sparrow. Fituesja e Oskarit, tha se ka qëndruar një natë pa gjumë, duke u shqetësuar për skenën e tmerrshme, por u ndje e fuqizuar pasi më në fund e realizoi. Komentet e saj vijnë, pasi u përplas me kritikët mbi veshjen e saj Versace në temperatura shumë të ftohta. Ajo këmbënguli se ishte zgjedhja e saj mbi atë se çfarë vendos të veshë. 27vjeçarja foli për skenën e saj nudo në film gjatë një interviste në emisionin "Today" në Australi të hënën (26 shkurt). Roli goditi një akord të veçantë me të, pasi iu hakuan fotografitë e saj private nudo në vitin 2014 dhe iu publikuan në internet. "Ishte vërtet e frikshme të thoja 'po' për filimin sepse e dija se mënyra e vetme për të treguar historinë ishte nëse unë do të
E martë, 27 SHKURT 2018
Kylie Jenner tregon se si luan me vajzën e saj, Stormi Kylie Jenner është e dashuruar me jetën e saj të re dhe tashmë një pjesë e madhe e postimeve të saj në rrjetet sociale na tregojnë detaje nga bebushja e saj. Së fundmi 20vjeçarja ka ndarë me ndjekësit e saj në Snapchat një video të shkurtër, ku shfaqet duke mbajtur në dorë këmbën e vogël të vogëlushes së saj. Ajo u shpreh se e adhuron faktin që është nënë dhe sytë i ka vetëm nga vajza e saj. Edhe pse Kylie nuk nuk ka shfaqur foto të Stormi në rrejtet sociale ajo është shprehur se vogëlushja i ngjan shumë. Gjatë ditës ato luajnë së
bashku duke ndryshuar veshjet dhe ndonjëherë duke u kombinuar me të njejtin stil.
Dua Lipa vazhdon të kryesojë në toplistat e Britanisë pranoja të bëja me të vërtetë skenat,"-tha ajo. "M'u desh pak kohë që të thoja 'Po'. Dhe një natë përpara skenës nuk kam fjetur fare dhe isha
shumë nervoze sepse është më të vërtetë mankthi i qëndrimit zhveshur para të gjithëve. Por, pasi mbarova skenën, ndihesha e fuqizuar".
Jo fustan të bardhë për Meghan Markle Meghan Markle së shpejti do të bëhet nuse, por nuk do mund të veshë fustanin e bardhë në ditën e martesës me princin Harry. Lajm përbën jo vetëm përshkrimi i fustanit të nuses, por edhe fakti që nuk do të jetë i bardhë. Duke cituar burime pranë çiftit, mediat angleze shkruajnë se fustani i nusërisë së Meghan
20
nuk do të jetë i bardhë. Megjithatë nuk është e qartë nëse kjo është një zgjedhje e aktores amerikane, e cila është një grua e divorcuar, pasi më parë ka qenë e martuar me producentin Trevor Engelson. Ky është rasti i parë i një martese në familjen mbretërore që zhvillohet në kishë, ku nusja është e
divorcuar. Ceremonia martesore do të realizohet mesditën e 19 majit, nga at David Connor, në kishën e 'San Giorgio", ndërsa premtimet do të lexohen nga Justin Welby, arkipeshk i Canterbury. Pas ritit fetar, Harry dhe Meghan do të përshkojnë 3 kilometër me një karrocë, për të përshëndetur qytetarët, para se të bëhen pjesë e drekës me 300 të ftuar. Gjatë drekës, Harry dhe Meghan do të mbajnë fjalime për të përshëndetur të pranishmit, ndërsa në darkë do të zhvillohet një festë ekskluzive me 300 të ftuar të tjerë, kryesisht miq të çiftit. Mes të ftuarve të sigurt është familja Beckham, Elton John, Ed Sheeran, Rihanna, Usain Bolt, Lewis Hamilton dhe Serena Williams, si dhe kolegë të Meghan. Dyshime palidhur me praninë e ish-presidentit amerikan Barack Obama dhe gruan e tij Michelle, duke qenë se janë shumë miq me Harryn. Por një ftesë zyrtare do e "detyronte" familjen mbretërore angleze që të ftonte edhe Presidentin aktual, Donald Trump.
Këngëtarja me prejardhje kosovare, Dua Lipa po vazhdon të shënojë suksese në arenën ndërkombëtare. Ajo së fundi ka publikuar projektin "IDGAF", këngë e cila po ecën shumë suksesshëm. Në rrjetet sociale, këngëtarja ka bërë të ditur se kënga e saj është renditur e treta në Britani, e po ashtu edhe albumi i saj. "Albumi im është në top 3 në Mbretërinë e Bashkuar dhe IDGAF është në top 3 në Mbretërinë e Bashkaur!! Woweeee! Faleminder-
it", shkroi ai. Kujtojmë se Dua Lipa ka konfirmuar koncertin e saj në Kosovë me datë 10 gusht të këtij viti.
Demi vë në pah "pasuritë" e saj Ajo nuk ka frikë të zhvishet. Dhe pjesën më të madhe të kohës Demi Rose çmend fansat me foto provokuese. 22-vjeçarja nuk ka hezituar as këtë herë të ekspozojë "pasuritë" e saj në Instagram. Modelja britanike e veshur me bikini të thurur me grep theksoi format e saj bombastike. Aktualisht Demo po "lulëzon" në ishullin idilik grek të Mykonos pas një udhëtimi në Milano e Venedik.
KURESHTI
21
E martë, 27 SHKURT 2018
Del në ankand aplikimi për punë i 1973 i Steve Jobs Një aplikim për punë i vitit 1973 i plotësuar nga bashkëthemeluesi i Apple, Steve Jobs, pritet të shitet për 50,000 dollarë. Formulari, i plotësuar nga Jobs tre vite përpara prodhimit të kompanisë që do t'i sillte miliarda fitime është i mbushur me gabime drejtshkrimore. Dokumenti tregon me një faqe aspiratat e Jobs në teknologji përpara se të futej në këtë industri. Ai renditi aftësitë e tij të veçanta për punë si inxhinier elektronik, apo inxhinier i dizanjimit dhe iu përgjigj me "po", pyetjes nëse i kuptonte kompjuterat. Nuk dihet se për çfarë ishte aplikimi dhe as nëse
Shokohen dasmorët, vjehrri puth nusen e djalit në buzë Një video e pazakontë është publikuar në mediat sociale ku shihet një burrë i dehur ndërsa puth me forcë nusen e djalit të tij para dhjetëra mysafirëve në një dasmë në Kinën lindore. Videoja tregon burrin që ecën drejt nuses, e kap nga mbrapa dhe e puth atë në buzë. Pas aktit të turpshëm vjehrri mësohet t'i ketë kërkuar falje nuses së djalit, ndërsa familja e tij u kërkoi përdoruesve të internetit të ndalonin përhapjen e thashethemeve.
Jobs arriti që ta fitonte vendin e punës. Ai shkrujati emrin e tij "Steven jobs" dhe adresën e tij "reed college", shkollën ku ai ndoqi për pak kohë në Portland, Oregon. Në formular shkruajti se kishte
patentë shoferi ndërsa pyetjes nëse arrinte që t'i jepte u përgjigj, "e mundur, por jo e mundshme". Pranë "Phone", numri i telefonit, ai shkruajti "jo". Jobs vdiq nga kanceri në moshën 56vjeçare në vitin 2011.
"Black Panther" pushton kinematë, mbledh 700 milionë dollarë vetëm në 2 javë "Black Panther" vazhdon që të mbajë vendin e parë në shitjen e biletave në kinema edhe pse është java dytë që është publikuar. Filmi ka tejkaluar shifrën prej 700 milionë dollarësh në nivel global në vetëm dy javë pas publikimit dhe kaloi 400 milionë dollarë brenda vendit të dielën (25 shkurt). Filmi ende nuk është dhënë në kinematë në Kinë e Japoni. "Black Panther", me regjisor Ryan Coogler, është tashmë filmi i pestë më i madh i Marvel Studios dhe ka gjasa të kalojë "Captain America: Civil War" dhe "Iron Man 3" për të marrë vendin e tretë në ditët
në vijim. Në përgjithësi, filmi tregoi fuqinë e saj duke humbur vetëm 47% të audiencës së saj të brendshme që nga thyerja e rekordeve në hapjen e tij. Fundjavën e kaluar, filmi, i cili është i pari i Marvel, që drejtohet nga një drejtor afrikano-amerikan, u hap me 201.8 milionë dollarë në Amerikën e Veriut, duke thyer rekorde të shumëfishta. "Black Panther" bëhet vetëm filmi i katërt që kalon 100 milionë dollarë në fundjavën e dytë, duke u bashkuar me "Star Wars: The Force Awakens", "Jurassic World" dhe "The Avengers".
Arkeologet zbulojnë varrin e lashtë Ministria egjiptiane e Antikiteteve bëri të ditur zbulimin e një nekropoli të lashtë pranë qytetit Minya në Luginën e Nilit, në jug të Kajros, transmeton Anadolu Agency. Ministria njoftoi se një varrezë e madhe gjendet në veri të zonës së Tuna al-Gabal, një vend i madh arkeologjik. Brenda varrezave ka më shumë se 1.000 statuja, 40 sarkofagë dhe artefakte të tjera. Ministri egjiptian i Antikiteteve, Khaled al-Anani, tha se pjesëtarët e familjeve të ndryshme u varrosën në këto varreza dhe se besohet të jetë nga periudha e vonshme faraonike dhe koha e Ptolemeut të Egjiptit. "Do të duhet së paku pesë vjet për të punuar për nekropolin. Ky është vetëm fillimi i një zbulimi të ri", tha Al-Anani. Gërmimi në zonën ku u gjet nekropoli filloi në vitin 2017.
Njihuni me macen me "dy fytyra" Padyshim që do bini në dashuri me këtë mace të adhurueshme me "dy fytyra". Fytyra e saj me dy ngjyra, e zeze dhe gri, duket e përkryer dhe ka fituar zemrat e të gjithëve. Macja mendohet se ka ADN të ndryshme nga secila anë e fytyrës. Muggy është fotografuar nga fotografi, Jean-Michel Labat.
KOHA E LIRE
23
E martë, 27 SHKURT 2018
SUPERFJALEKRYQI Nga Albert VATAJ
ashtu targën 79. Shtet në Afrikën Veriore, kufizohet me vendet e Detit Mesdhe, Marokun dhe Tunizia. Fitori pavarësinë nga Franca më 5 korrik 1962 82. Çfarë kombësia është ai që flet rusisht 83. Fëmijë mashkull deri në moshën e pjekurisë; djalë i vogël 84. Tokë e rrahur ose e ngjeshur me këmbë nga të ecurit 85. Fëmijë i lindur jashtë martese, fëmijë i jashtëligjshëm 87. Sundimtar me pushtet absolut e të pakufizuar 88. Bëj të njëjtën gjë për herë të dytë; kryej krahas me dikë një punë të njëjtë ose të ngjashme 91. Rrethi i Librazhdit, e kishte ashtu targën e mjeteve 94. Një nga bashkëtingëlloret e gjuhës shqipe që formohet nga bashkimi i Z me H 96. Atë e jep mjeku për llojet e ilaçeve që duhet përdorur 97. Kasolle e vogël dhe e ulët prej dërrasash, prej purtekash etj., ku mbahen shpendët shtëpiakë; qymez 99. I madhi i aktrimit ... Prosi (6 janar 1920-25 mars 1985, studjoi në Austri për stomatolog dhe u lauru në kinematografi 100.Ai është mineral zakonisht pa ngjyrë, i fortë dhe i patretshëm, i përbërë nga kristale 103.Rrethi i Shkodrës, ashtu e kishte targën 104.Organizata Ndërkombëtare për Migrim, inicialet 106.Agrume si portokalli, kokëvogël, lëkurëhollë, i ëmbël 107.Ajri që thithim e që nxjerri
nga mushkëritë 108.Qëlloj dikë me dorë, me shkop a me diçka tjetër disa herë, duke i shkaktuar dhembje 109.Pushoj se jetuari, s'jam më i gjallë, nuk jetoj më, ose... 110.Mënyrë e shtypit të sheshtë. 112.Bimë barishtore e helmët, zakonisht njëvjeçare, që bën lule të verdha me pesë petla 113.Ku jepen shfaqje shkathtësie e force nga akrobatë, klounët janë të tij 114.Më vjen gjumë duke ndenjur, fle pak duke ndenjur, kotem VERTIKALISHT 2. Tirana, e kishte targën e makinave ... 3. Po rrethi i Matit, si e kishte targën 4. Rrethi i Tepelenës, ishte me targë ashtu 5. Që ka shtat të lartë, të lidhur e të fuqishëm 6. Pastaj e ka brenda 7. Rrethi i Pogradecit, ashtu e kishte targën 9. Janë të tilla ato të dhuratave 10. Zëri që nxjerr një njeri kur qan. 11. Partia Aleanca Popullore 12. Inicialet ndërkombëtare të Shqipërisë 14. Ndodhi më 15 janar 199, dhe njihet si "Masakra e ...", masakra e fundit më madhe e pushtuesit serb në Kosovë. 15. Rrethi i Vlorës, e kishte ashtu targën e makinave 16. Lëshon një zhurmë a krismë të fortë e të menjëhershme 17. Ana e jashtme e diçkaje ashtu si duket 18. bishtajat dhe kokrrat e
kësaj bime, që përdoren për ushqim 19. Vendi rrëzë oxhakut, pak si i thelluar, ku ndizet zjarri 20. E tillë është një kohë shumë e ftohtë, me dëborë dhe akull 22. Që ka ngjyrë të murrme, që është në ngjyrë gështenje për kafshët 26. Në ditën para së sotmes, një ditë më parë 27. Që i përket një kohe të lashtë, që është shumë i vjetër, i lashtë 29. Njësia bazë për matjen e rezistencës elektrike. 32. Kompozitori i famshëm francez Georges ... 34. Aktorja shqiptare, Marika ... Disa nga rolet e saj janë Ortensia, Aspasia, Mara, Fallxhesha, Nina, Ana, Nekija, etj. 36. Ish-presidenti i Ugandës, ... Amin 37. Ngjyra e preferuar e Van Gogut, fillon me O, mbaron me R. 39. ... Nosi (1877-1945), njihet si babai i filatelisë shqiptare, personalitet me interesa të gjëra kulturore 40. Nuk e pyet as për osh as për ... 42. Adolfi i tmerrshëm, fyhreri gjerman, strategu i mizërisë njerëzore të Holokaustit 44. Përdoret, kryesisht e përsëritur, për të lidhur dy gjymtyrë të një fjalie a dy fjali 46. Piktori i mirënjohur ... Kodheli (24 dhjetor 1918 - 18 shkurt 2006), lindi në katundin Kodhel të Shkodrës 49. Baraspeshë, përpjesëtim i njëjtë i forcave në të dy anët 50. Vjen nga PPSH, bëhet ashtu
63. Lloj i gjinisë dramatike, që përfshin veprat me subjekt satirik 66. Rrethi i Beratit, ashtu e kishte targën 67. Rrip, gjuhë e ngushtë toke në mes dy tokave të tjera, mesun 71. Pronar tokash në sistemin ekonomik feudal në Shqipëri para Çlirimit 72. Nota e parë e shkallës muzikore; shenja për këtë notë 73. Lindi më 1215 dhe vdiq më 1294, Kublai ..., sundimtar mongol, historike miqësia e tij me Marco Polo 74. Shpërblimi në të holla që i jepet dikujt për punën a për një shërbim 76. Tërësia e parimeve, normave dhe e rregullave e veprimtarisë së njerëzve në shoqëri 78. Ai që ka ardhur si pushtues, quhet: fillon me Z, mbaron me S. 80. Frederik ... ishte një prej poetëve më të rëndësishëm shqiptar, vdiq më 17 shkurt 2006 81. Vajza e ish-diktatorit sovjetik ..., Svetlana Alliluyeva, kërkoi srehim politik në ambasadën SHBA-së në New Delhi, Indi 86. Pjesëtar i njërit prej fiseve kryesore ilire, që jetonte në pjesën verilindore të trojeve të banuara sot nga shqiptarët 89. Hartues i një jetëshkrimi, jetëshkrues. Stefan Cvajg ishte i famshëm si i tillë 90. Përdoret për të përforcuar thirrjen kur i drejtohemi dikujt. 92. Grishje që i bëhet dikujt për të marrë pjesë në një festë 93. Para floriri; monedhë e vjetër prej ari 95. Gyp i shkurtër, i mbështjellë me tel të izoluar 96. Kur diçka është e sheshur, është ashtu 98. Mashkulli i dhisë. Proverbi thotë "Shkon si ...i te kasapi" 101.Ajo që bën ndryshimin e sendeve, produkteve dhe njerëzve 102.Përdoret për të parë në një distancë më të largët se syri dhe më të afërt se teleskopi 105."Kur të djeg qumështi, i ... kosit" 110. Dakord në gjuhë universale 111. Rrethi i Sarandës, e kishte ashtu targën 112. Mali i ..., ësh shtet ballkanik, Guri i ... është një fshat në Shkodër
51. Ajo përdoret zakonisht nga gratë për të ngjyrosur flokët 53. Aleanca Kuq e Zi 54. Mekanizëm i veçantë në automjete (në automobila, në traktorë, në tanke etj.) që u jep rrotave shpejtësi të ndryshme 55. Partia Republikane, inicialet 57. Shumë të hollash që paguajmë kur blejmë diçka 58. Dialektore i thonë ashtu kokës, sepse vetëm ashtu kryetarit nuk i thonë kokëtar 59. .. Bej Frashëri, si ishte rilindës i shquar, ideologu kryesor i Lëvizjes Kombëtare. Lindi më 1 qershor 1850 në Frashër dhe vdiq më 18 qershor 1904 në Stamboll 61. Element kimik, gaz në ngjyrë të gjelbër në të verdhë dhe me erë shumë të fortë 62. Kashtë e imët dhe e copëtuar, që del nga shirja e nga pastrimi i grurit, i elbit, i orizit, i tërshërës, i thekrës etj 1
2
P
3
˙
4
5
V
V E
E
¸
Z
11
A N A
13
A M F
I
17
D I
S P
A N S E
7
14
B
C
O
I
H
E R
H S
K
G
R E
M
O
M
U
N
¸
R
A M
H E L
S I
N K I
30
S D
N
A
I
S
E
T I
K E
I
D
32
M I
A
N U S
I
D
I
E
O
L
F
A N A L 37
I
Z
I
¸ 48
D 40
41
P
D R
42
N A I
P
D
D
O
M
V
A
I
P E
A D K
Q I
R
E
E
E
P
T
V I
K U R N A C 59
B
G
C
J
G M E
A
S
M
A
N
I
D
O
64
B L
65
M I
V A
67
H U R I
T
U
K E L 63
66
I
60
V ¸
O H U D A S
45
E L
56
62
J
K R
44
R
53
N A S
58
˙ A B A Z
E
55
57
O J L
43
R
52
54
61
Z
L
50 51
H
T
49
I
I
38
K A 39
N O L
K
M
35
O 36
47
33
I
34
S
H
68
M
69
B
A H N I
28
L O G R 31
46
J
K
27
K I
29
P
I
25
V E
¸
26
¸
R
F 21
E L
24
O
19
A D L
B
G
23
S
U K
20 22
9
15
K
18
R I
8
P A N D A
M
12
S
16
L
6
D
10
PËRGJIGJE E SUPERFJALEKRYQIT TE NUMRIT TE KALUAR
HORIZONTALISHT 1. Që ka të bëjë me zgjerimin dhe përvetësimin e dijeve në lidhje me numrat, ekuacionet, etj. 8. Eshtë film artistik i metrazhit të gjatë i prodhuar nga Kinostudioja Shqipëria e Re në vitin 1983 13. Ajo është e folme e një shtrese, a një grupi njerëzish të një profesioni 17. Secila nga të dy pjesët me dhjamë që nxjerrin nga kurrizi e nga barku i derrit të therur 21. Kafshë gjitare brejtëse, me kokë të rrumbullakët e me veshë të gjatë, shumë frikacake 23. Dy frymorë, dy sende a dy dukuri të njëjta, që merren së bashku ose që numërohen si një njësi 24. Element i rëndësishëm, emblematik i objekteve të kultit islam, xhamive 25. ... Hajdaraga, eksponent i rëndësishëm i politikës, ishministër dhe profesor 26. Honore Balzak e huazoi atë shtesë të emrit si dëshmi e prejardhejes nga familje fisnike 28. Tretësirë me alkool e me aromë, që përdoret pas rrojës 30. GRamshi e kishte ashtu targën 31. Ai që ka maninë vetëm të kritikojë, duke u pikënisur nga argumenta jobindës 33. Pasuri që një pronar ia jepte dikujt për ta shfrytëzuar, me kusht që të merrte prej tij një taksë 35. Falje a ulje e dënimeve të dhëna nga gjyqi, që shpallet nga pushteti ligjvënës 38. Përdoret për të hapur e për të mbyllur një brave ose një dry 41. Dita e parë e këtij muaji është dita e gënjeshtrave 43. Ushtar i një legjioni në disa vende të Evropës gjatë sundimit romak 45. Vend i ulët midis malesh a kodrash, nëpër të cilin zakonisht kalon një lumë 47. United Kingdom of Great Britain and Northen Ireland, shkurtima 48. Shteg i ngushtë; rrugë e ngushtë e hapur në dëborë 52. Notë që një qeveri i dërgon një tjetër për t'i shprehur pikëpamjen e vet për një çështje të caktuar 55. I tillë duhet të jesh në një gjykim 56. Emër përmbledhës për shqiptarët në mesjetë 58. Një copë letër e mbështjellë si hinkë 60. Ngjitës, fillon me Z dhe mbaron me M 62. Organizëm shumë i vogël njëqelizor, gjendet në ujë e ajër dhe provokon sëmundje 64. Ashtu e shënonte Lezha në targat e makinave 65. Shtathedhur, i shkathët e i zhdërvjellët; i fuqishëm e trim, ose... 68. E sjell rrotull derisa e lodh a e mërzit, e mundoj. 69. Ban lopa, përdoret për të imituar britmën e lopës a të kaut 70. Banka Ndërkombëtare për Rindërtim dhe Zhvillim 73. Shkëmb i madh dhe i thepisur, me majë ose me disa maja të mprehta, kreshtë ose... 75. I thonë edhe ashtu ushëtimës 77. Mjetet e Bulqizës, e kishin
P
V
70
Y K
U
V
71
72
R
O P T
E
V
I
O
73
K ¸
P
N 74
R R
L
O
A R G O N 75
P
76
B
N
77
D E
J
78 79
J
L
U 80
O S
I
81
P
F
85
T
K
P A Q E 82
P R
A J
A
R
A
A M O R F
I
83
D O
84
D A P
L
E
M
R
L
K
V 88
89
E
V
A N G U A
¸
V
V
O L
L
D
96
D
A J
A
99
I
C
E
L
102
L
Z
K
100
E E
T 101
P A R A D O K S
A L
103
V 104
I
A
A U T
K
J
K
E N E
105
106
O K T O N
E
A B D I
C A K 113
M I
I
107
D A R
V I
110 112
¸
N
E
S 108
K
109
D I
G E
111
N
E
E P
I
G R A F
114
J
S 93
E V L A T
J
95
98
E
I
E
92
94 97
O
P 90
91
S
A L
86 87
E
G
S
L I
Z
Y
¸
Y
CYANMAGENTAYELLOWBLACK
SPECIALE
24
E martë, 27 SHKURT 2018
P
residenti i Repub likës, Ilir Meta priti dje delegacionin e lartë të Komisionit Europian në Tiranë, kryesuar nga Presidenti i Komisionit, Jean-Claude Juncker, me pjesëmarrjen e Komisionerit për Politikën e Fqinjësisë dhe Negociatat e Zgjerimit, Johannes Hahn. Presidenti Meta vlerësoi si shumë të rëndësishme dhe inkurajuese këtë vizitë për Shqipërinë. Ai evidentoi faktin se të gjitha forcat politike parlamentare ndajnë të njëjtin synim madhor për integrimin e plotë të Shqipërisë në BE, dhe bashkohen në dëshirën për çeljen sa më parë të negociatave të anëtarësimit. Kreu i Shtetit shpreson se falë përpjekjeve të përbashkëta, mes Shqipërisë dhe Komisionit Europian, vendet anëtare do të binden për çeljen e negociatave të anëtarësimit të Shqipërisë gjatë Presidencës Bullgare, gjatë këtij 6-mujori. Duke theksuar rëndësinë që ka zbatimi i reformave në 5 prioritetet kyçe, Presidenti Meta vlerësoi se rezultatet janë ato që do të rrisin besueshmërinë si tek qytetarët shqiptarë ashtu edhe tek vendet anëtare të BE-së. Duke u ndalur tek zhvillimet në Ballkanin Perëndimor, Presidenti Meta,
Presidenti i Republikës, Ilir Meta takon Presidentin e Komisionit, Jean-Claude Juncker
Ilir Meta: Të gjitha forcat politike kanë të njëjtin synim, integrimin e Shqipërisë në BE inkurajoi heqjen sa më parë të regjimit të vizave për qytetarët e Kosovës, me besimin se Marrëveshja për Demarkacionin ndërmjet Kosovës dhe Malit të Zi do të përmbyllet së shpejti me sukses. Presidenti Meta ndau të
njëjtën bindje mbi rëndësinë që ka forcimi i rolit stabilizues të Shqipërisë në rajon. Ai siguroi se mbetet konseguent në rolin e tij konstruktiv dhe të dobishëm për përparimin e marrëdhënieve dypalëshe me të gjitha
vendet e rajonit, duke nënvizuar rëndësinë që ka frenimi dhe dekurajimi i politikave populiste në dëm të proceseve integruese dhe atyre të paqes në Ballkanin Perëndimor. Kreu i shtetit Ilir Meta ka shprehur besimin se vendet anëtare të BE do të çelin sa më parë negociatat për anëtarësimin e Shqipërisë në BE. "Të dashur miq, kënaqësi të takoja sot Presidentin e
Komisionit Europian, Jean-Claude Junker dhe Komisionerin Johannes Hahn. U shpreha besimin se konsensusi kombëtar dhe zbatimi i 5 prioriteteve kyçe do të bindin vendet anëtare për çeljen sa më parë të negociatave të anëtarësimit me BE",shprehet Presidenti i vendit Ilir Meta, në një postim që ka bërë në Facebook pas takimit me Presidentin Juncker.