01 maj mapo ok (1)

Faqe 2

Shumica bllokon Bulevardin e ri të tiranës Bozdo thotë se ai që u quajt revokim e lë Tiranën pa buxhet për punë publike dhe zgjat më tej “agoninë” e një qyteti pa varreza

Drejtor Artur zheji - Kryeredaktor Arion Sulo - E enjte, 1 maj 2014. Numër 1197. Viti V botimit. Çmimi 30 lekë. 1.5 euro. www.mapo.al e-mail: gazetamapo@gmail.com. Adresa: BLV "Gjergj Fishta"

në brendësi

vrasje e stilit mafioz në elbasan

Gazeta zbardh modalitetet

Skema si mund të përfitohet pensioni maksimal Skema e re e pensioneve penalizon zyrtarët e lartë, pensionet suplementare dhe të punësuarit në bujqësi. Përfitojnë ata që paguajnë sigurime me rroga të larta

FAQE 3

Ndryshon ligji i gradave, kriteret e reja për Forcat e Armatosura Qeveria përcakton rregullat e reja të ngjitjes në karrierë në ushtri. Si përfitohen gradat, rastet e përjashtimit nga Forcat e Armatosura dhe mosha maksimale e qëndrimit në shërbim aktiv

Gjykata e liron, “banda” e ekzekuton me plumb në kokë Ekzekutohet Arben Çeta, një 41-vjeçar i dënuar për vrasje dhe i liruar nga gjykata e Elbasanit, edhe pse akuzohej për grabitje. Viktima kërkohej nga policia, por “armiqtë” e gjetën më shpejt. Policia merr në pyetje dëshmitarët dhe familjarët dhe deklaron se pista kryesore është ajo e hakmarrjes. Vitin e fundit, Çeta fshihej në Kavajë dhe Peqin

FAQE 8 Makina e viktimës, pas atentatit

"Shpërthen" ambasadori amerikan

Arvizu: Akuzat për Ushtrinë janë pa prova dhe për qëllime politike Kur Sabiha Kasimati dhe Enver Hoxha pozonin për Sotirin

FAQE 12

NgërÇ

sepse njerëzit nuk janë budallenj. Njerëzit e kuptojnë se cilat janë motivet, për të shënuar apo marrë pikë politike për qëllime politike.

Kjo është pak a shumë diçka e ulët”

Ambasadori amerikan, Aleksandër Arvizu i cilëson të ulëta, akuzat për implikimin e Forcave të Armatosura në trafik narkotikësh. “Ata duhet të tregohen të kujdesshëm,

Faqe 6

op ed / 10-11

NGA bujar kapexhiu

Reforma në arsimin e lartë – ç’është modeli anglo-sakson i financimit?

Engjëll Pere

Bujqësia, ç’është e ç’mund të bëhet

Besart Kadia

Nëna 24-vjeçare mbyt foshnjën 6-javëshe nga dyshimi për atësinë Dramë njerëzore në fshatin Kuturman, ku një nënë e re ka mbytur me jastëk foshnjën e saj.

Ishte në konflikt me bashkëshortin dhe familjen e tij, pasi ata e akuzonin për tradhti.

Vjehrra: Nusja e pranoi tradhtinë, por djali im do ta falë

Spiune pasionante

Një dramë njerëzore ka ndodhur në fshatin Kuturman të Librazhdit, ku nëna ka mbytur foshnjën 6-javëshe pas dyshimeve për atësinë. Bashkëshorti i saj ndodhej emigrant në Greqi, ndërsa dyshimet e familjarëve e shtynë atë drejt aktit makabër. Orjola Lleshi, 24 vjeç, mbyti fëmijën e saj me jastëk, duke i shkaktuar bllokimin e frymëmarrjes dhe humbjen... Faqe 6

Edison Ypi

debat

“Hëna e Shqipërisë”, guximi të diskutosh për tabutë Nga Anastas Angjeli

Të privilegjuarit

Gjithmonë kam besuar se detyra e një studiuesi është të analizojë realitetin në të cilin jeton dhe të parashikojë ndryshimet që mban brenda saj e ardhmja (duke marrë parasysh rreziqet që përmban në vetvete çdo parashikim). Nga ana tjetër, detyra... Faqe 15

2

afër/larg

1

Arvizu: Akuzat, për qëllimet politike diçka e ulët Trafiku i ushtrisë /

Faqe 4

kronikë/ Nëna 24-vjeçare

mbyt foshnjën 6-javëshe nga presioni për atësinë

Faqe 6

kronikë/ Gjykata e liron,

ekzekutohet për hakmarrje 41-vjeçari në arrati

Faqe 7

Eridian Salianji deklaroi se buxheti i miratuar më herët nuk ishte i saktë, pasi është shkelur VKM për shpronësimet.

“Me forcë nuk na impononi konsensus.

Bëni revokim të aktit dhe miratojmë buxhetin”, tha ai.

Së fundmi Bashkia sulmoi qeverinë dhe shumicën se po bllokonte shpronësimet, duke lënë pa varre të reja kryeqytetin dhe krijuar një situatë absurde. Loja apo bllokimi i buxhetit të Bashkisë së Tiranës është një histori e gjatë, që fillon me kohën kur Rama ishte kryetar i saj dhe vijon edhe sot.

Shumica bllokon Bulevardin e ri, Bashkia: Në ngërç edhe varrezat Bashkia thotë se ai që u quajt revokim e lë Tiranën pa buxhet për punë publike dhe zgjat më tej “agoninë” e një qyteti pa varreza. E majta: Buxheti u zhbllokua, ndalohet vetëm Bulevardi

N

uk ka pasur gjuhë të përbashkët për të përmirësuar buxhetin e Bashkisë së Tiranës të miratuar më herët me konsensus prej palëve, por të kthyer për diskutim pasi prefekti nuk ka kaluar pjesën e buxhetit që flet për shpronësimet. Shumica miratoi e vetme revokimin e pjesës së buxhetit për shpronësimet, duke rrëzuar kështu bulevardin e ri dhe sipas Bashkisë së Tiranës dhe këshilltarëve të PD-së, bashkë me të edhe çdo punë tjetër publike, shtoi kësaj edhe zgjerimin e varrezave që janë kthyer në problemin e parë të qytetit për shkak të mungesës së tokës.

Burime nga Bashkia thanë se vendimi i shumicës, përveçse i paligjshëm, kishte bllokuar thuajse çdo veprim të Bashkisë, ndërsa theksuan se Këshilli Bashkiak nuk kishte tagrin për të ndryshuar buxhetin dhe se kjo mund të bëhej vetëm me propozim të Bashkisë.

Ndërsa Eridian Salianji, këshilltar i majtë në Këshillin Bashkiak, thotë se votimi i djeshëm ka ndaluar vetëm projektin e zgjatimit të Bulevardit dhe se përndryshe nga sa pretendohet prej Bashkisë, vendimi ka zhbllokuar buxhetin për gjithë pjesën tjetër të projekteve të Bashkisë, përfshi varrezat apo projekte të tjera publike.

Kthimi pas i projektit të miratuar me konsensus në shkurt të këtij viti, madje atëherë u fol për konsensus që duhej marrë shembull, erdhi pas protestave të disa banorëve që prekeshin nga shpronësimet për ndërtimin e bulevardit të ri. Prefekti i Tiranës, Sadi Vorpsi pas një takimi me banorët vendosi që të mos e kalojë këtë pjesë të buxhetit. Tani është e

paqartë nëse është bllokuar vetëm pjesa ku flitet për bulevardin, siç pretendon shumica, apo të gjitha shpronësimet e parashikuara në buxhetin e Bashkisë, siç pretendon kjo e fundit, që e quan aktin një bllokim politik.

Gjatë fjalës së tij në mbledhjen e djeshme, nënkryetari i Bashkisë së Tiranës, Enno Bozdo vuri në dukje se Bashkia do rishikojë vlerën e shpronësimit për të gjithë ata qytetarë që u preket prona nga ndërtimi i Bulevardit të ri Tiranës. Ndërkohë nuk janë marrë parasysh kërkesat për ta shtyrë vendimin në lidhje me këtë pikë deri sa Bashkia ta ndryshonte buxhetin dhe opozita në këshill ka vendosur të mos marrë pjesë në votim. Njazi Kosovrasti u shpreh se nuk merr pjesë në votimin e një akti të paligjshëm. “Ndryshimet të bëhen me anë të administratës dhe kryetarit të Bashkisë”, u shpreh Kosovrasti. Ndërkohë, nënkryetari i Bashkisë, Enno Bozdo tha se pas vendimit të miratuar me 29 vota nga mazhoranca, buxheti i Bashkisë mbetet i bllokuar. “Mazhoranca rrëzon buxhetin e miratuar më 26 shkurt. Rrëzohet kompensimi për bulevardin e ri. Qytetarët, peng i urrejtjes së Ramës për Tiranën”, - është shprehur nënkryetari Bozdo. Ai tha më tej se mazhoranca kërkon në mënyrë të pashkruar ndryshimin e buxhetit dhe se kjo është një porosi politike. “Në mënyrë të pashkruar duan ndryshim të buxhetit. Ai u miratua me unanimitet. Ka një porosi politike, duan të heqin Bulevardin nga buxheti. Jemi dakord që ne mund të rishikojmë shifrat, por na duhet kohë pasi nuk kemi material të shkruar për ta vlerësuar”, - u shpreh Bozdo. Përfaqësues të së majtës në këshill thanë se

“Unë po them se jemi gati ta rikorrigjojmë në bashkëpunim me ju, por duhet të jemi edhe ne, sepse juridikisht propozimi vjen nga ne dhe kur vjen këtu zotërinj, nuk mund të vijë një buxhet i zhbalancuar, nuk është buxhet faktik që mund të dalë me suficit apo deficit, është një projekt – buxhet, është i propozuar dhe siç u propozua nga ne dhe u korrigjua në bashkëpunim me palët, mund të ndjekim përsëri të njëjtën rrugë kompromisi”.

Ndërsa Eridian Salianji, këshilltar i majtë në Këshillin Bashkiak, thotë se votimi i djeshëm ka ndaluar vetëm projektin e zgjatimit të Bulevardit dhe se përndryshe nga sa pretendohet prej Bashkisë, vendimi ka zhbllokuar buxhetin për gjithë pjesën tjetër të projekteve të Bashkisë, përfshi varrezat apo projekte të tjera publike.

ata nuk janë kundër zgjatimit të Bulevardit, por para kësaj shqetësohen për qytetarët që mbesin pa shtëpi. Eridian Salianji deklaroi se buxheti i miratuar më herët nuk ishte i saktë, pasi është shkelur VKM për shpronësimet. “Me forcë nuk na impononi konsensus. Bëni revokim të aktit dhe miratojmë buxhetin”, tha ai. Vendimi i djeshëm i këshillit kërkon që Bashkia të sjellë propozim të ri për pjesën e buxhetit që është rrëzuar, por këshilltarët e djathtë thonë se kjo është e paligjshme dhe se buxheti nuk mund të miratohet apo rrëzohet në mënyrë të pjesshme dhe se nuk ishte në tagrin e këshillit për t’i bërë ndryshimet, por të administratës së Bashkisë. Kjo e fundit thotë se vendimi dje është marrë, megjithë faktin se Bashkia ka ofruar mundësinë që të arrihet në një konsensus sa i përket shifrave të shpronësimeve për Bulevardin e ri.

“Unë po them se jemi gati ta rikorrigjojmë, në bashkëpunim me ju, por duhet të jemi edhe ne sepse juridikisht propozimi vjen nga ne dhe kur vjen këtu zotërinj, nuk mund të vijë një buxhet i zhbalancuar, nuk është buxhet faktik që mund të dalë me suficit apo deficit, është një projekt – buxhet, është i propozuar dhe siç u propozua nga ne dhe u korrigjua në bashkëpunim me palët, mund të ndjekim përsëri të njëjtën rrugë kompromisi. Pse nuk doni të bëjmë një gjë të tillë, çfarë ndryshon sot që futet papritur, gati fshehtas dhe me forcë nga një javë më tutje, ku mund të gjejmë kompromisin e të gjithëve?!

Mjafton t’u themi qytetarëve se jemi për atë buxhet dhe zgjidhjen mund ta gjejmë”, tha Bozdo.

Shumica sidoqoftë ka vendosur që të miratojë vendimin ditën e djeshme dhe sipas tyre Bashkia tani duhet të paraqesë një ndarje të re të buxhetit të revokuar. Edhe më herët mes palëve është debatuar ashpër për bllokimin e buxhetit apo projekteve. Së fundmi Bashkia sulmoi qeverinë dhe shumicën se po bllokonte shpronësimet, duke lënë pa varre të reja kryeqytetin dhe krijuar një situatë absurde. Loja apo bllokimi i buxhetit të Bashkisë së Tiranës është një histori e gjatë që fillon me kohën kur Rama ishte kryetar i saj dhe vijon edhe sot.

ngjarja e ditës

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

3

01.05.2014

Skema e re

Ulen pensionet e politikanëve Reforma parashikon që pensionet suplementare shtetërore për funksionarët politikë, profesorët, ushtarakët etj., të rishikohen me synim lidhjen më të mirë mes kontributit e përfitimit dhe uljen e subvencioneve nga shteti. Reforma do të synojë rritjen e moshës së daljes në pension (funksionarët politikë e kanë 55 vjeç), rritjen e normës së kontributit, si dhe ndryshimin e formulës së llogaritjes së përfitimeve (shembull: sot një deputet apo ministër, për x lek që derdh si kontribut merr 47x lek si përfitim – formula do të ndryshohet në mënyrë që të përfitojnë 10 x më shumë e jo 47x më shumë).

Ndërsa skemat profesionale për profesionet e vështira do të kthehen në detyrim ligjor dhe do të përfshijnë disa kategori; punonjësit e industrisë minerare, punonjësit e industrive të tjera si nafta dhe metalurgjia, punonjësit e artit dhe kulturës etj. Këto skema do të kenë si synim garantimin e të ardhurave për individët që dalin në pension më herët sesa mosha zyrtare e daljes në pension. Ato do të jenë kontributive, ku masa e kontributit do të ndahet mes punëdhënësve dhe punëmarrësve dhe do të krijohen mbi bazën e marrëveshjeve kolektive. Mbikëqyrja e këtyre skemave do të bëhet nga Autoriteti i Mbikëqyrjes Financiare.

Ja si ndryshon përllogaritja e pensioneve suplementare • •

•

•

Rritja e moshës së përfitimit të pensionit suplementar shtetëror me 5 vite; Rritja e normës së kontributeve proporcionalisht për të gjitha funksionet e larta shtetërore duke arritur në 5% të pagës referuese; Njehsimi i normës së kontributeve për personat me tituj shkencorë që punojnë në universitetet publike dhe private, duke arritur në 5% të pagës referuese; Llogaritja e përfitimeve dhe kufizimeve mbi bazën e pagës neto. Paga neto përllogaritet duke zbritur nga paga referuese TAP dhe kontributin e Sigurimeve Shoqërore, shëndetësore, të detyrueshme dhe suplementare që paguhet nga të ardhurat e personit të siguruar.

Pensioni maksimal shkon 50 mijë lekë, ja mënyra për ta përfituar Skema e re e pensioneve penalizon zyrtarët e lartë, pensionet suplementare dhe të punësuarit në bujqësi.

Përfitojnë ata që paguajnë sigurime me rroga të larta. Pensioni për ata që kanë paga minimale mbetet i njëjtë.

Blerina Hoxha

Skema e re e pensioneve që pritet të aktivizohet në janar të vitit që vjen, ende nuk e ka një kalkulator se sa do të mund të përfitonte çdo pensionist. Por me formulën e shpallur pritet që përfitimet më të mëdha t’i kenë ata persona që do të paguajmë më shumë kontribute dhe që kanë më shumë vite pune. Ndërsa për një punonjës që sot paguan kontribute me pagën minimale 19 mijë lekë, pensioni i tij nuk do të jetë shumë i ndryshëm nga ai që merret me skemën aktuale, i cili nuk është më shumë se 125 mijë lekë.

Përfituesit

Me skemën aktuale, pavarësisht masës së kontributeve dhe viteve të

punës, nuk mund të kesh një pension më të lartë sesa 24 mijë lekë të reja. Kjo shumë është sa dyfishi i pensionit minimal. Aktualisht, një punonjës në prag pensioni që ka paguar kontributet për pagën maksimale 96 mijë lekë, nuk përfiton më shumë se 24 mijë lekë, ndërsa me skemën e re ai do të marrë dyfishin e kësaj shume, rreth 50 mijë lekë, për shkak se llogaritja tashmë nuk bëhet me mesatarizimin e kontributeve të tri viteve të fundit, por vlera e re merr në konsideratë pensionin social prej 6.6 mijë lekësh plus 1 për qind të vlerës së kontributeve të paguar çdo vit. Ekspertët e Institutit të Sigurimeve Shoqërore bëjnë me dije se vitet e punës dhe masa e kontributeve me skemën e re

janë shumë të rëndësishme për të patur një pension sa më të lartë.

Kush penalizohet

Aktualisht, një punonjës në prag pensioni që ka paguar kontributet për pagën maksimale 96 mijë lekë, nuk përfiton më shumë se 24 mijë lekë, ndërsa me skemën e re ai do të marrë dyfishin e kësaj shume, rreth 50 mijë lekë

Skema e re duket se penalizon më së shumti të vetëpunësuarit në bujqësi, pasi masa e tyre e kontributeve në dy vitet në vijim do të dyfishohet me qëllim që ata të kenë mundësi të përfitojnë pensionin minimal. Deri më sot, të vetëpunësuarit në bujqësi kanë derdhur shumë më pak kontribute se të vetëpunësuarit në qytet, ndërkohë që marrin një pension thuajse të barabartë me ta. Rreth 60% të kontributeve për fermerët i derdh shteti për ta, ndërkohë që me kontributet direkte të fermerëve përballohen vetëm 19% e shpenzimeve për përfitime që ka skema e fshatit. Ak-

tualisht, një i vetëpunësuar në bujqësi që banon në zonat fushore, derdh kontributet për sigurimet shoqërore kundrejt detyrimit tremujor të llogaritur mbi bazën e masës vjetore prej 17 280 lekësh. Ky kontribut do të dyfishohet deri më 2017. Ndërsa fermerët në zonat malore mund t’i derdhin kontributet për sigurimet shoqërore kundrejt detyrimit tremujor, të llogaritur mbi bazën e masës vjetore prej 11 232 lekësh. Me skemën e re ky kontribut dyfishohet në dy vitet në vijim. Gjithashtu, funksionarët shtetërorë duket se do të jenë të humbur, pasi mosha e tyre e daljes në pension do të rritet dhe formula e re e llogaritjes do të prodhojë një pension më të ulët.

Shehu: Reforma ul pensionet e shqiptarëve Sipas opozitës, reforma e saposhpallur e pensioneve është në dëm të qytetarëve. Në një intervistë për “ABC News”, ishzëvendësministri i Financave, Sherefedin Shehu tha se do të krijohet një gropë e re fiskale në vend. “Shqiptarët do të presin një ulje të mëtejshme të pensioneve, por me një mekanizëm që po shitet si reformë”, deklaro i Shehu. Për argumentim, zëvendësministri i Financave sjell një shembull të dikujt që paguhet me 200 mijë lekë, por me 30 vite pune ai do të marrë një pension sa ndihma ekonomike që përfitojnë ata që nuk kanë derdhur kontribute. “Thuhet që hiqet tavani i sipërm, por në fakt do të ulet sepse është ulur ndjeshëm përqindja që aplikohet mbi

pagën mesatare për efekt të llogaritjes së pensionit, nga 70% në 40%. Duhet të kesh kontribuar 40 vjet. Dmth, nëse dikush kontribuon 30 vjet, ai merr 30% të pagës.

Po të marrim pagën minimale, i bie që pensioni i atyre që marrin 200-250 mijë lekë do të jetë 60-70 mijë lekë”, - vijoi ishzv/ministri i Financave. Sipas Shehut, nuk qëndron parimi ‘nëse kontribuon më shumë, do marrësh më shumë’. “Thonë, nëse kontribuon shumë, do të marrësh më shumë, por nuk konsiderojnë nivelin e pagave në Shqipëri. Po të kemi parasysh nivelin e pagës mesatare, nuk do të ketë një pension më të lartë mesatarisht sesa 200 mijë lekë”, - u shpreh ai. Sipas demokratëve, kjo është një reformë në

dëm të qytetarëve, ashtu si dhe reforma fiskale e fundvitit të kaluar që po përkeqëson ekonominë. Treguesit kryesorë që flasin për ekonominë reale janë më të ulët në raport me qeverisjen e demokratëve dhe parashikimet e qeverisë. “Efekti i rritjes së taksave duhet të ishte 6 mld lekë, efekti i rimbursimeve vetëm të vitit të kaluar, 2.5 mld lekë; buxhetit i mungojnë 8.5 mld lekë. Kemi konsumuar 25% të periudhës, kemi mbledhur vetëm 21% të të ardhurave tatimore të nivelit vjetor; qeverisë i mungojnë 4% të të ardhurave”. Me këtë ritëm, sipas Shehut, qeveria jo vetëm nuk do të realizojë buxhetin e miratuar, por do të krijojë një gropë të re fiskale.

"Duhet të kesh kontribuar 40 vjet. Dmth, nëse dikush kontribuon 30 vjet, ai merr 30% të pagës. Po të marrim pagën minimale, i bie që pensioni i atyre që marrin 200-250 mijë lekë do të jetë 60-70 mijë lekë”

4

në fokus Ambasadori amerikan Aleksandër Arvizu komenton akuzat e opozitës për trafikun e ushtrisë si dhe shfaq pakënaqësinë e tij për mënyrën se si deputetët trajtojnë seancat parlamentare të së enjtes

Trafiku i ushtrisë Arvizu: Akuzat, për qëllimet politike diçka e ulët “Tek e fundit, më së shumti gjithë kjo zhurmë e prodhuar dëmton atë parti që bën akuzat, përveç rastit kur ka një bazë të shëndoshë dhe solide…”

Ambasadori i Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Aleksandër Arvizu është i prerë dhe i qartë në qëndrimet e tij kur pyetet për debatin e ngritur nga opozita lidhur me mundësinë e përdorimit të infrastrukturës ushtarake për trafik të lëndëve narkotike. I pyetur dje nga “TCH” nëse është dëmtuar imazhi i Forcave të Armatosura nga akuzat e opozitës, ambasadori Arvizu u përgjigj: “Nuk e di nëse kjo histori tashmë është e mbyllur.

Unë mendoj se pas disa ditësh kjo çështje ka mbërritur atje ku i takon. Pretendimet ishin shume serioze dhe fatkeqësisht ato u politizuan, prandaj them se të tilla pretendime kanë mbërritur atje ku duhet, në duart e duhura të autoriteteve të hetimit. Nëse ka patur ndonjë ngjarje me karakter kriminal brenda saj, atëherë kjo duhet të hetohet. Duke parë situatën mes mazhorancës dhe opozitës këto ditë, ajo që të vjen keq është se një parti ndoshta mendon se duke bërë të tilla akuza, pala tjetër njolloset duke u bërë pis”. Megjithatë, ambasadori amerikan duket i bindur se ky debat është kuptuar mirë nga qytetarët. “Ata duhet të tregohen të kujdesshëm si e bëjnë këtë, sepse njerëzit nuk janë budallenj.

Njerëzit e kuptojnë se cilat janë motivet, aq më tepër kur mundohesh që në këtë çështje të përfshish tërësisht Ushtrinë apo të gjithë Policinë. E sidomos, një organizatë të tillë siç është Ushtria, për të shënuar apo marrë pikë politike për qëllime politike. Kjo është pak a shumë diçka e ulët. Njerëzit nuk e pëlqejnë diçka të tillë. Kam folur me shumë njerëz dhe ende nuk kam takuar ndonjë që të më thotë se i pëlqen kjo. Tek e fundit, më së shumti gjithë kjo zhurmë e prodhuar dëmton atë parti që bën akuzat, përveç rastit kur ka një bazë të shëndoshë dhe solide, ose në të kundërtën ka baza për ta bërë një diçka të tillë”, - u shpreh ai. Ambasadori i SHBA-së iu përgjigj edhe një tjetër pyetjeje, nëse një parti politike mund ta përdorë kauzën e saj bazuar në informacione të paprovuara. “Ky është një aspekt për të ardhur keq në politikë, si në Shqipëri, po ashtu edhe në SHBA ditët e sotme.

Kjo ndodh sepse kemi 24 orë lajme, të cilat qarkullojnë, përfshi këtu edhe median sociale.

Ajo që ndodh është kjo: Bëj një akuzë tërësisht të pabazë, të cilën më pas e zbukuron ose e zbeh, duke deklaruar që ajo që thanë nuk ishte totalisht korrekte. Por u ke thënë, mijëra

“Njerëzit e kuptojnë se cilat janë motivet, aq më tepër kur mundohesh që në këtë çështje të përfshish tërësisht Ushtrinë apo të gjithë Policinë. E sidomos, një organizatë të tillë siç është Ushtria, për të shënuar apo marrë pikë politike për qëllime politike. Kjo është pak a shumë diçka e ulët”

dhe mijëra njerëz e besojnë dhe më pas lëshohen sqarime apo dalin në dritë prova që ajo ishte tërësisht e fabrikuar që në fillim, por informacioni tashmë ndodhet i përhapur. Ne e shohim këtë së shumti në SHBA sidomos gjatë fushatave elektorale, ku në çdo ditë fushata elektorale prodhon një rreth vicioz”, përgjigjet ai. Por si e shikon Aleksandër Arvizu funksionimin e Kuvendit shqiptar?. “…

Për mua, e enjtja është dita ime më pak e preferuar në Shqipëri, por përpiqem të mos shoh televizion sepse është shumë depresionuese. Është diçka që mund ta përshkruaj si ‘show’ jonormal dhe nuk ka të bëjë fare me shqetësimet që kanë qytetarët e thjeshtë shqiptarë”, - u shpreh ai.

Bode: Udhëzimi i PD? Duhet të ishin mbledhur forumet “Mirë është që të tilla kufizime të vijnë përmes organeve dhe jo përmes individëve. Jo vetëm nga kryetari, pavarësisht se ka vetëm një mandat. Por rrethanat janë të tilla që më shumë u përdor udhëzimi i kryetarit, sesa vendimi i forumeve të tjera që edhe mund të ishin mbledhur” TIRANË Një prej figurave kryesore në

Partinë Demokratike, Ridvan Bode thyen heshtjen lidhur me udhëzimin e dytë të bërë publik nga kryetari i demokratëve, Lulzim Basha, për zgjedhjet e kryetarëve në degë dhe analizën brenda saj. Në një intervistë për programin “Prizëm” të gazetarit Aleksandër Furxhi, Bode shprehet se kushdo mund të ketë rezervat e tij, por ai e përqendron më së shumti vërejtjen e tij tek fakti se përmbajtja e këtij udhëzimi duhet të kishte kaluar në strukturat zyrtare të partisë. “Pavarësisht se gjithsecili mund të ketë rezervat e tij personale lidhur me një kriter apo të themi procedurë, por në fund të fundit, në qoftë se ato janë në funksion të shëndoshjes së përgjithshme të gjendjes, mendoj që kanë justifikimin brenda. Edhe po të ishte vendim kryesie do të ishte i njëjti mospranim apo i njëjti reflektim nga ata që preken drejtpërdrejt. Mirë është që të tilla kufizime të vijnë përmes

organeve dhe jo përmes individëve. Jo vetëm nga kryetari, pavarësisht se ka vetëm një mandat. Por rrethanat janë të tilla që më shumë u përdor udhëzimi i kryetarit, sesa vendimi i forumeve të tjera që edhe mund të ishin mbledhur”, - tha ai. Një prej pikave më të debatueshme të udhëzimit lidhet me faktin se në procesin e propozimeve të kandidatëve për kryetar dege të Partisë Demokratike duhet të respektohet mospajtueshmëria e mandatit të kryetarit të degës të PD-së me mandatin e të zgjedhurve (deputet, kryetar këshilli qarku, kryetar bashkie, kryetar komune). Në garë nuk përfshihen as ata që konsiderohen si humbës në zgjedhjet e 2013-ës, krahasuar me ato të vitit 2009. Ky kriter do të nisë që nga seksioni.

Ekonomia

Ndërkohë, mbrëmë Bode ka analizuar edhe situatën ekonomike në vend. “Vetë trendi i statistikave të publikuara gjatë kësaj periudhe flet për një vijim të përkeqësimit të situatës ekonomike. Politikat e ndërmarra nga ana e qeverisë nuk reflektuan nevojën publike dhe shoqërore për t’u gjetur në anën e rritjes ekonomike, në rritjen e punësimit, mundësisht në rritjen e mirëqenies së të ardhurave të individëve, por vepruan në anën e kundërt”, - tha ai. Bode komentoi edhe deklaratën e ministrit të Financave, Shkëlqim Cani. Ky i fundit është shprehur se do të padisë penalisht Boden për fshehje borxhi. “…Pas-

“…Pasardhësi im është një denociator i pandreqshëm. Ju e dini që ai kudo ku ka qenë është marrë me denoncime.

I kam thënë në mënyrë publike që, nëse gjen ndonjë gjë që ishministri ka shkelur ligjin dhe rregullat e shtetit, drejtoju organeve dhe unë do t’i përgjigjem përmes organeve. ”

ardhësi im është një denociator i pandreqshëm. Ju e dini që ai kudo ku ka qenë është marrë me denoncime. I kam thënë në mënyrë publike që, nëse gjen ndonjë gjë që ish-ministri ka shkelur ligjin dhe rregullat e shtetit, drejtoju organeve dhe unë do t’i përgjigjem përmes organeve. E vërteta është që e gjithë kjo është një lojë.

Se ku mund të fshihen borxhet, e dinë vetëm Rama dhe Cani. Janë të gjitha lojëra për të hequr nga kurrizi i tyre detyrimin për të vepruar shpejt në rregullimin e situatës”, - tha ai.

shqetësimi

Takimi me BB dhe FMN, Basha: Qeveria e ka futur ekonominë në kurs të gabuar TIRANË Kryetari i Partisë Demokratike, Lulzim Basha priti dje në takime të veçanta përfaqësuesit e Bankës Botërore dhe të Fondit Monetar Ndërkombëtar.

Gjatë këtyre takimeve, Basha shprehu shqetësimin e Partisë Demokratike dhe të opozitës për kursin sipas tij të gabuar ku qeveria ka futur ekonominë shqiptare. Basha tha se ka rënie të mbledhjes së të ardhurave, jo vetëm krahasuar me periudhën e mëparshme, por edhe duke marrë parasysh vetë parashikimet e qeverisë. Kryetari i opozitës tha se është shqetësuese mungesa e transparencës nga qeveria në lidhje me vendimet dhe të dhënat zyrtare. “Qeveria ka krijuar pasiguri juridike, çka ka dëmtuar biznesin dhe ka stepur investitorët”, - u shpreh Basha. Ai theksoi gjithashtu se është krijuar një klimë pasigurie e përgjithshme, që sipas tij ka dëmtuar rëndë ekonominë dhe biznesin dhe si rezultat ka mbyllur vende pune dhe zvogëluar shanset për punësim. “Kryetari i Partisë Demokratike i njohu përfaqësuesit e Bankës Botërore dhe të Fondit Monetar edhe me rënien e nivelit të pagesave nga qeveria të detyrimeve ndaj subjekteve të përfshira në investimet publike, krahasuar me periudhën e qeverisjes së mëparshme dhe me uljen e rimbursimit të TVSH-së. Në këtë situatë, ekonomia, tregu financiar, konsumatorët dhe investitorët kanë reaguar e po reagojnë keq, duke shënuar përkeqësim në çdo drejtim”, - thuhet në njoftimin për shtyp të PD-së.

në fokus

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

01.05.2014

5

Pjerin Ndreu: Asnjë nga ata zotërinj nuk është dënuar bazuar në atë material. Materiali është një mbledhje materialesh, e urdhëruar nga një ish-ministër i PS-së që ka qenë trafikant vizash ko misio neri për zgjerimin

Statusi në qershor, Fyle: Jam optimist për Shqipërinë TIRANË Komisioneri për Zgjerimin në BE, Stefan Fyle u shpreh optimist dje për dhënien e statusit kandidat të Shqipërisë në qershor. Në një konferencë për shtyp ai argumentoi arsyet se përse. “Jam optimist e më duhet të them, optimist i informuar, që do të thotë se nuk ka kuptim të jem pesimist. Kemi punuar shumë ngushtë me autoritetet shqiptare dhe palët e tjera të interesuara mbi dorëzimin sipas rekomandimeve të fundit të vendeve anëtare. Kemi punuar me vendet anëtare për përgatitjet mbi vendimin e qershorit të Këshillit Europian. Tashmë jemi në ushtrimin e draftit.

Flas këtu për raportin që do t’u paraqitet vendeve anëtare dhe nuk do të zbuloj më shumë detaje. Por dua të them se kemi evidenca të mjaftueshme që jo vetëm ta përsërisim, por edhe ta forcojmë rekomandimin tonë që e paraqitëm vitin e kaluar dhe shpresoj shumë që vendet anëtare do të dorëzojnë në bazë të sinjaleve pozitive që po dërgohen dhe se do të marrin me të vërtetë vendimin e duhur për Shqipërinë”, - tha ai. Kjo deklaratë e komisionerit Fyle u bë gjatë konferencës për shtyp mbi 10-vjetorin e zgjerimit më të rëndësishëm të BE-së me 10 vendet e Europës Lindore më 1 maj 2004. Pavarësisht qëndrimeve kundër zgjerimit të mëtejshëm të Unionit në prag të zgjedhjeve europiane, komisioneri raportoi se, përtej shtimit të popullsisë, ekonomisë dhe rolit ndërkombëtar të BEsë, edhe individualisht shtetet anëtare kanë përfituar falë zgjerimit të 2004.

Kalimi nga 15 në 25 vende, sipas tij ka sjellë një rritje me 0.4% të GDP-së në Austri, 11 miliardë euro të ardhura shtesë për Holandën dhe Britania e Madhe eksportoi gati 50% më shumë, për shkak të rritjes së mundësive për investime dhe të kërkesës për produktet europiane.

PD: Shkresë e Igli Toskës për policë të inkriminuar. Ndreu: Ishte trafikant vizash Ristani: Këta punonjës janë rikthyer në Policinë e Shtetit. Unë besoj se ky material na duhet për të parë të kaluarën e këtyre punonjësve, nëse vërtet janë hequr nga policia për veprimtari kriminale siç thuhet në këtë material, apo jo” Fejzi Braushi

Opozita ka surprizuar sërish mazhorancën dje teksa i ka bërë me dije komisionit hetimor për lëvizjet në polici për ekzistencën e një shkrese të vitit 2004 të Shërbimit të Kontrollit të Brendshëm, e cila sipas kryetarit të këtij komisioni, Arben Ristani, përmban informacione mbi inkriminimin e disa ish-zyrtarëve të uniformave blu që tashmë janë rikthyer në detyrë. Që në nisje të mbledhjes së djeshme Ristani ka njoftuar komisionin për këtë sh k r e s ë , n d ë r s a k a k ë rku a r mirëkuptimin e deputetëve të tjerë që atë t’ia kërkojë Drejtorisë së

Përgjithshme të Policisë për t’ia vënë në dispozicion në funksion të hetimit. “Duke qenë se këta punonjës janë rikthyer në Policinë e Shtetit, unë besoj se ky material na duhet për të parë të kaluarën e këtyre punonjësve, të cilët nëse vërtet janë hequr nga policia për veprimtari kriminale siç thuhet në këtë material, apo jo”, - tha Ristani.

Duket se kjo kërkesë ka gjetur të papërgatitur deputetët e opozitës, të cilët ndërsa kanë kundërshtuar kërkesën e Ristanit si joligjore, kanë pranuar nga ana tjetër ekzistencën e letrës. “Kërkesa e sotme, pavarësisht se nuk kemi asnjëlloj shqetësi-

Deputetët e të dy krahëve politikë duket se kanë rënë dakord që brenda datës 7 maj të bëhet dhe miratimi i raportit të këtij hetimi parlamentar.

mi, nuk është e bazuar në ligj dhe rregullore”, - tha nënkryetari Taulant Balla. Ndërkohë që deputeti Pjerin Ndreu ndërsa ka pranuar se edhe ai vetë personalisht ka qenë objekt i hetimit të atëhershëm të SHKBsë si drejtues policie, ka bërë të ditur se të gjithë ata që janë akuzuar nga SHKB-ja në atë kohë kanë marrë pafajësinë nga gjykata. Madje ai nuk ka ngurruar që për autorësinë e kësaj shkrese të akuzojë edhe ishministrin e Brendshëm socialist, Igli Toska, të cilin ai e cilësoi si trafikant vizash. “Asnjë nga ata zotërinj nuk është dënuar bazuar në atë material.

Materiali është një mbledhje mate-

rialesh, e urdhëruar nga një ishministër i PS-së që ka qenë trafikant vizash”, - tha Ndreu. Pavarësisht kundërshtimit të mazhorancës, kryetari i komisionit, Ristani ka bërë të ditur se kërkesa në fjalë nuk votohet dhe se ajo i bëhet e ditur komisionit dhe më pas i dërgohet institucionit që duhet t’i përgjigjet. Në bazë të kërkesës, Drejtoria e Përgjithshme e Policisë duhet të kthejë përgjigje brenda datës 2 maj. Ndërkohë që palët duket se kanë rënë dakord që brenda datës 7 maj të bëhet dhe miratimi i raportit të këtij hetimi parlamentar.

Qeveria dublon Këshillin e Sigurisë, ngre Agjencinë e vet të Sigurisë Krahas Këshillit të Sigurisë Kombëtare që drejtohet nga Presidenti Bujar Nishani, së shpejti edhe ekzekutivi do të ketë një strukturë të tillë të ngjashme, e cila do të ketë si qëllim të sajin pikërisht koordinimin e institucioneve të specializuara në fushën e sigurisë. Ky projekt është pjesë e Strategjisë së re të Sigurisë Kombëtare që po hartohet nga qeveria dhe që dje është prezantuar në vija të përgjithshme para komisionit të Politikës së Jashtme nga zv/ ministri i Jashtëm, Sokol Dervishaj. Sipas tij, krijimi i kësaj agjencie në varësi të qeverisë është bërë i nevojshëm për shkak se sot institucionet e sigurisë në vend nuk funksionojnë në koordinim me njëri-tjetrin, por të ndarë.

Në cilësinë e drejtuesit të grupit të punës për hartimin e këtij drafti, zëvendësministri Dervishaj bëri të ditur se një ndër risitë e tij është krijimi i një agjencie pranë ekzekutivit, e cila do të jetë një instrument që do të merret me çështjet e sigurisë kombëtare, duke grumbul-

luar dhe filtruar informacione që vijnë nga institucione të specializuara. “Një nga risitë më të rëndësishme të dokumentit të strategjisë së sigurisë kombëtare do të jetë ngritja e një departamenti apo agjencie pranë ekzekutivit, i cili duhet të jetë një instrument permanent që merret me çështjet e sigurisë kombëtare, përmes grumbullimit dhe filtrimit të informacioneve që vijnë nga institucione të specializuara. Këto informacione, më pas do të kthehen në informacione të përpunuara, që do t’i vihen në dispozicion ekzekutivit, Parlamentit dhe çdo institucioni që ka përgjegjësi direkte për implementimin e një strategjie të sigurisë kombëtare”, - tha zv/ministri i Jashtëm. Krijimi i kësaj strukture, sipas Dervishajt është i nevojshëm, pasi vendi ka një Këshill të Sigurisë Kombëtare, një komision parlamentar të Sigurisë, ndërsa pranë Kryeministrit ekziston një komitet që merret me sigurinë, por të gjitha këto janë në konceptin ‘ad hoc’ dhe nuk

ka një strukturë permanente, ekzekutive, në mënyrë që të informojë dhe të prodhojë një informacion të specializuar, të filtruar dhe të koordinuar, që më pas t’u vihet në dispozicion institucioneve vendimmarrëse për t’u dhënë

këshillat e duhura dhe për t’i vënë në rrugën e zgjidhjes. Zv/ministri i Jashtëm nënvizoi se përmes këtij dokumenti do të arrijmë të kemi një strategji ‘ombrellë’, që më pas do t’i hapë rrugën draftimit të strategjive sektoriale në raport me qëllimet e saj dhe me detyrimet që Shqipëria ka në raport me detyrimet e brendshme. Dervishaj theksoi se strategjia e sigurisë kombëtare është një dokument qind për qind shqiptar, një dokument gjithëpërfshirës me kontributin e shumë elementëve në analizimin e rreziqeve. Strategjia e re kombëtare e sigurisë ofron një qasje të re për vendin në raport me pozicionin e tij ndërkombëtar si vend anëtar i NATO-s dhe me rolin që ai luan në rajon, por dhe në raport me procesin e integrimit. Megjithatë, theksoi Dervishaj, pavarësisht kësaj qasjeje dhe ekuilibri të ri, ne nuk kemi lënë jashtë vëmendjes dhe problematika që janë tradicionale, si rreziqet konvencionale që mund të na adresohen.

6

ngjarje e ditës

Ditari

Një banor i Durrësit, makina e të cilit është vjedhur dhe përdorur në atentat, tha se nuk e kishte idenë kush ishin të akuzuarit

Pronari i makinës së atentatit: Nuk e njoh Arben Frrokun Tiranë Pronari i automjetit të përdorur

në vrasjen e komisarit Dritan Lamaj në shkurt të vitit të shkuar, tha para gjykatës se nuk njeh asnjë nga personat e dyshuar qoftë për vjedhjen e makinës së tij apo për vrasjen e komisarit. Fatmir Lulaj, banor i qytetit të Durrësit dëshmoi dje para Gjykatës së Krimeve të Rënda, ku gjykohet biznesmeni Arben Frroku, i dyshuari kryesor për vrasjen e oficerit të policisë Dritan Lamaj, me të cilin sipas prokurorisë kishte patur disa konflikte të mëparshme. Pronari i automjetit tip “BMW” i tha gjykatës se ditën e vjedhjes ai e ka parkuar makinën e tij përpara një ëmbëltoreje në qytetin e Durrësit dhe është futur në dyqan. Lulaj ka treguar se makinën e linte gjithmonë të ndezur. Të njëjtën gjë ka bërë edhe ditën e ngjarjes, por sapo ka dalë nga dyqani nuk e ka gjetur më automjetin dhe ka bërë kallëzim

në policinë e Durrësit për vjedhje. Më tej Lulaj tha para gjykatës se ka mësuar nga lajmet një ditë më pas se automjeti i tij ishte përfshirë në një atentat. I pyetur nga prokurorët nëse ka njohje me të pandehurin Arben Frroku apo me të akuzuarin për vjedhjen e automjetit të tij, dëshmitari ka deklaruar se nuk ka njohje me asnjë nga dy personat. Më tej prokuroria ka thirrur për të dëshmuar edhe tre persona të tjerë, dëshmitarë të rastësishëm në momentin e vrasjes së komisar Lamajt. Një berber dhe dy kalimtarë të rastit thanë para gjykatës se kishin dëgjuar vetëm breshëri automatiku, por nuk kishin parë as të dyshuarit si autorë të vrasjes dhe as automjetin e tyre. Në procesin ndaj biznesmenit Arben Frroku ka dëshmuar dhe i afërmi i tij, Pjerin Frroku, i cili tha se e ka takuar Arbenin 10 ditë para ngjarjes, por nuk

ka vënë re asgjë që të mendojë se kushëriri i tij ka kryer vrasjen. Seanca e radhës ndaj biznesmenit do të zhvillohet të mërkurën e ardhshme, kur prokuroria do të kërkojë dëshmitë e disa personave të tjerë të pranishëm në vendin e ngjarjes në momentin e vrasjes. Arben Frroku akuzohet nga Prokuroria e Krimeve të Rënda si bashkautor në vrasjen e komisarit Dritan Lamaj, ngjarje kjo e ndodhur në shkurt të vitit të shkuar, vetëm pak metra larg banesës së oficerit të policisë në Tiranë. Por Frroku e ka mohuar krimin duke thënë se në momentin e vrasjes ai ka qenë duke udhëtuar në drejtim të Korçës për të shkuar në Greqi. Për këtë arsye mbrojtja e tij ka kërkuar kryerjen e një eksperimenti hetimor, i cili do të përcaktojë nëse Frroku ka qenë apo jo në drejtim të qytetit të Korçës në momentin e vrasjes në Tiranë.

Arben Frroku në gjykatë

Nëna 24-vjeçare mbyt foshnjën 6-javëshe nga presioni për atësinë Dramë njerëzore në fshatin Kuturman, ku një nënë e re ka mbytur me jastëk foshnjën e saj. Ishte në konflikt me bashkëshortin dhe familjen e tij, pasi ata e akuzonin për tradhti.

Vjehrra: Nusja e pranoi tradhtinë, por djali im do ta falë Librazhd Një dramë njerëzore ka ndodhur në fshatin Kuturman të Librazhdit, ku nëna ka mbytur foshnjën 6-javëshe pas dyshimeve për atësinë.

Bashkëshorti i saj ndodhej emigrant në Greqi, ndërsa dyshimet e familjarëve e shtynë atë drejt aktit makabër. Orjola Lleshi, 24 vjeç, mbyti fëmijën e saj me jastëk, duke i shkaktuar bllokimin e frymëmarrjes dhe humbjen e jetës. Gruaja e re ka pretenduar në polici se fëmija ishte mbytur ndërsa kishte qenë duke pirë gji.

Ekzaminimi mjeko-ligjor i kryer në morg, zbuloi se fëmija kishte pasur asfiksi mekanike të shkaktuar nga një jastëk. Më vonë, vetë nëna 24-vjeçare ka pranuar përballë hetuesve të policisë së Librazhdit se ajo e kishte mbytur vetë foshnjën, për shkak të mosmarrëveshjeve që ajo kishte pasur me bashkëshortin e saj, i cili herë pas here shkonte dhe punonte si emigrant në Greqi. Burimet e policisë thanë se gruaja kishte qenë në gjendje depresioni që prej momentit të lindjes së fëmijës së saj të seksit mashkull. Policia mësohet se është njoftuar nga

vjehrri i gruas, ndërsa hetuesit kanë mbërritur në banesën e f amiljes Lleshi, duke nisur verifikimet dhe hetimet për ngjarjen e paprecedentë.

Kur gruaja është pyetur fillimisht për vdekjen e foshnjës së saj, ajo ka pohuar se fëmija ishte mbytur ndërsa pinte gji. Ky pohim është vënë në dyshim nga hetuesit pasi kanë mësuar se bashkëshorti i gruas së re kishte pasur probleme dhe mosmarrëveshje me të shoqen. Pyetja nga policia e vjehrrit më pas si dhe vjehrrës, ka konfirmuar dyshimet e policisë se fëmija mund të ishte mbytur apo vrarë qëllimisht nga gr uaja, për shkak të mosmarrëveshjeve të saj me familjen e bashkëshortit, pikërisht mbi atësinë e fëmijës. Trupi i foshnjës u dërgua në spitalin e Librazhdit, ku edhe u konfirmua vdekja. Kjo ka bërë që policia të shoqërojë gruan dhe pjesëtarët e familjes së bashkëshortit për të mësuar të vërtetën. Gjatë pyetjes, gruaja pranoi autorësinë e krimit, që sipas burimeve të policisë ka ndodhur pikërisht për shkak të marrëdhënieve të acaruara që ajo ka pasur me bashkëshortin dhe me familjen tij gjatë shtatzënisë si dhe pas lindjes së djalit. Burime nga policia thonë se gruaja e re gjatë kësaj kohe është drejtuar në familjen e saj, të cilët sipas burimeve e kanë përcjellë me faktin se ajo tashmë ishte e martuar dhe kishte shtëpinë e saj. Ndërsa familja e bashkëshortit dhe vetë ai kishin ushtruar presion ndaj saj për shtatzëninë. «Nusja më rrëfeu se e kishte tradhtuar burrin», -ka thënë për mediat vjehrra. “Orjola më tha se kishte bërë gabim që tradhtoi, por unë i thashë se pavarësisht gabimit, djali im do ta falte”, - përfundoi ajo.

SHOQËRIA PËRMBARIMORE “JUS” sh.p.k Zhvillon ankandin e dytë për pasurinë:

Njoftim për ankand Apartament me sip. totale 50.48 m2, pasuria me Nr. 5/182+1-9, Zona kadastrale 8320, vol. 3, faqe 132, që ndodhet në Lagjen nr. 3, shkalla 1, kati 4, Ap. 9, Krujë. Çmimi fillestar: 1.532.185 (një milion e pesëqind e tridhjetë e dy mijë e njëqind e tetëdhjetë e pesë) lekë.

Përfundon më datë 26.05.2014, ora 16.00, Adr : Shoqëria Përmbarimore “Jus” Blv “Zogu I” Pall “Agimi”, 2/2, Nr.tel+355 42419319/ +355 66 2000 210, e-mail: jus.shpk@gmail.com

Fshati Kuturman në Librazhd

Arratia nga Drenova, si hyri frigoriferi me armë në burg Prokuroria zbardh arratisjen masive nga burgu i Drenovës dhe rolin e gardianëve në ngjarje. Si u hutua policia me shpërthimin tek komisariati Tiranë Gjashtë muaj pas arratisjes së bujshme nga burgu i Drenovës, Prokuroria e Korçës zbardh të gjitha përgatitjet e të dyshuarve për të vënë në jetë planin e arratisë të ideuar nga Admir Tafili, i dënuar me burgim të përjetshëm për disa krime të rënda. Tafili ka shfrytëzuar njohjen me disa të dënuar, të cilët pas lirimit kanë mundur të dërgojnë armë në burgun e Drenovës nëpërmjet një frigoriferi të përdorur, ndërsa kanë ndërtuar gjithë skemën e arratisë deri në detaje. Për këtë ngjarje prokuroria ka marrë të pandehur pesë persona, të cilët akuzohen se kanë ndihmuar Admir Tafilin dhe miqtë e tij për të thyer burgun e sigurisë së lartë në Drenovë nëpërmjet një skeme të mirorganizuar. Nga hetimi i prokurorisë rezulton se të dënuarit Admir Tafili, Gëzim Guri dhe Fran Marashi janë njohur në burg me shtetasit Ervis Lami dhe Alfred Qefalia, të cilët kanë qenë të dënuar për vepra të ndryshme penale. Tre të dënuarit sipas prokurorisë kanë planifikuar të arratisen nga burgi i Drenovës dhe planin e tyre ua kanë bërë të ditur personave që ndodheshin jashtë burgut, të identifikuar si shtetasit: Ervis Lami, Bledjan Deda, Alfred Qefalia, Albi Mcimi dhe Olsian Maçi. Ata

kanë marrë si detyrë që të fusnin armë në burg nëpërmjet një frigoriferi që do të merrej nga Tafili. Armët janë çuar në banesën e shtetasit Ervis Lami nga një person ende i paidentifikuar dhe bëhet fjalë për dy automatikë kallashnikov, dy pistoleta TT, një automatik sharrs, si dhe nga dy krehra me municion për të gjitha armët. “Më pas, Ervis Lami, Bledjan Deda dhe Albi Mcimi kanë blerë një frigorifer të përdorur dhe pasi i kanë hequr kapakët kanë montuar atje armët si më sipër. Më pas e kanë mbyllur sërish dhe Bledjani është nisur për në Korçë së bashku me frigoriferin. Pasi ka mbërritur në Korçë, ai e ka lënë atë tek ambientet e burgut me qëllim që të merrej pas procedurave nga Admiri. Pas dy ditësh Admiri njofton se e ka marrë frigoriferin me sukses”,thotë prokuroria. Për të realizuar arratisjen, të rinjtë kanë marrë me qira një shtëpi në qytetin e Korçës. Pasi kanë dalë nga burgu, të dënuarit Admir Tafili, Fran Marashi, dhe Gëzim Guri kanë hipur në dy makinat që po i prisnin bashkëpunëtorët e arratisjes dhe më pas janë larguar për në drejtim të Tiranës. Ata janë kapur në flagrancë në një magazinë të braktisur në qytetin e Prrenjasit. Të tre të dënuarit e tjerë Gëzim Toma, Eduart Lulo, Reis Haxhiraj, duke përdorur armët i kanë marrë automjetin M.U., i cili ka qenë duke udhëtuar rastësisht në vendin ku u kap nga të arratisurit, dhe janë larguar në drejtim të Greqisë, ku më pas janë arrestuar nga autoritetet e këtij shteti.

Leonard Bakillari

ngjarje e ditës

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

01.05.2014

7

Vitin e kaluar ai u qëllua me armë zjarri në afërsi të fshatit Labinot-Fushë ndërsa udhëtonte sërish me makinën e tij. Policia kishte nisur hetimet, duke ngritur dyshimet se autorët e tentativës së vrasjes kishin si motiv hakmarrjen.

Pas atentatit që i mori jetën Arben Çetës dje në Elbasan

Gjykata e liron, ekzekutohet për hakmarrje 41-vjeçari në arrati Arben Çeta u ekzekutua me një plumb vdekjeprurës në kokë, ndërsa ishte në kërkim nga policia. 41-vjeçari ishte liruar nga Gjykata e Elbasanit dhe “rikthyer” në burg nga Apeli, por armiqtë e gjetën më shpejt se policia. Pista kryesore, ajo e hakmarrjes Dashamir Biçaku

Një 41-vjeçar “në arrati” u ekzekutua dje pasdite në qytetin e Elbasanit. Arben Çeta, një person me precedentë penalë, ishte liruar nga Gjykata e Elbasanit dhe më pas ishte rikthyer në listën e të kërkuarve, por “armiqtë” e gjetën më shpejt se policia. Çeta u qëllua për vdekje në pritë teksa po parkonte makinën e tij.

Autorët e krimit e qëlluan tri herë me një armë zjarri pistoletë dhe u zhdukën pa lënë gjurmë. Policia e gjeti të kërkuarin 41-vjeçar të vdekur brenda makinës së tij me targa AA 937 DR. Hetuesit dyshojnë se vrasja ka ndodhur për motive hakmarrjeje, që lidhen me një krim të kryer në vitin 1997 nga Arben Çeta. Ky i fundit

ishte dënuar me 20 vjet burg për vrasje, por u lirua 13 vjet pas arrestimit. Në shtator të vitit 2013, Arben Çeta ishte arrestuar sërish për vjedhje, por Gjykata e Elbasanit e liroi atë nga qelia. Vendimi u apelua nga Prokuroria në Durrës dhe Apeli vendosi rikthimin e tij në qeli, por policia nuk mundi ta arrestojë Arben Çetën. Edhe pse i kishte shpëtuar prangave, 41-vjeçari nuk mundi t’u shpëtojë plumbave të armiqve. Burime të policisë së Elbasanit bënë me dije se vrasja ndodhi në lagjen “11 Nëntori” të qytetit të Elbasanit, kur persona të paidentifikuar iu afruan makinës në të cilën ndodhej Arben Çeta. Ky i fundit rrallëherë qëndronte në Elbasan, pasi fshihej në Kavajë apo Peqin. Policia tha se viktima dyshohet se fshihej jo vetëm për shkak se kërkohej nga policia, por edhe nga familjet me të cilat ai ishte në konflikt. Gjatë këqyrjes së vendit të ngjarjes janë gjetur disa gëzhoja, që besohet se janë të armës nga e cila është qëlluar Çeta. Policia tha se 41-vjeçari kishte ndërruar jetë menjëherë, pasi ai ishte qëlluar në kokë, ku edhe kishte plagët vdekjeprurëse. Efektivat blu kishin shoqëruar disa persona në cilësinë e dëshmitarëve dhe personave që kanë dijeni mbi rrethanat e hetimit të ngjarjes së rëndë. Veç dëshmi-

Çeta u qëllua për vdekje në pritë teksa po parkonte makinën e tij.

Autorët e krimit e qëlluan tri herë me një armë zjarri pistoletë dhe u zhdukën pa lënë gjurmë. Policia e gjeti të kërkuarin 41-vjeçar të vdekur brenda makinës së tij me targa AA 937 DR.

tarëve të ngjarjes janë marrë në pyetje edhe të afërm të personave të tjerë, me të cilët ai ka pasur probleme. Hetimet e kryera nga policia kanë zbuluar se ai kishte pak kohë që ishte kthyer në Elbasan dhe pritej të largohej sërish në drejtim të vendbanimit të përkohshëm në Kavajë.

Ky është atentati i dytë ndaj Çetës në gjashtë muaj. Vitin e kaluar ai u qëllua me armë zjarri në afërsi të fshatit Labinot-Fushë ndërsa udhëtonte sërish me makinën e tij. Policia kishte nisur hetimet, duke ngritur dyshimet se autorët e tentativës së vrasjes kishin si motiv hakmarrjen. Ndërkaq, policia thotë se hetimet lidhur me ngjarjen e djeshme ku mbeti i vrarë Arben Çeta janë lidhur edhe me atentatin e fundit ku ai mbeti i plagosur. Çeta dy vite të shkuara la qelitë e burgut pas një dënimi 13-vjeçar që ai kishte vuajtur për akuzën e vrasjes së ndodhur në vitin 1997. Një vit më vonë ai ishte dënuar nga Gjykata e Elbasanit për këtë krim me 20 vjet burg. Në shtator të vitit të kaluar, Çeta u arrestua me akuzën e vjedhjes, por shkalla e parë në Elbasan e liroi atë për mungesë provash, ndërsa Gjykata e Apelit e riktheu në burg atë.

Gjatë kësaj kohe ai ishte në kërkim pas rivendosjes së masës së arrestit nga Gjykata e Apelit.

Sherri i alkoolit, një i vrarë dhe 1 i plagosur në Dibër DIBËR- Një person u vra me armë zjarri dhe një tjetër mbeti i plagosur dje pasdite rreth orës 17:15 në fshatin Lurë të Dibrës, pas një debati për motive të dobëta. Shpendi Skana 34 vjeç, mbeti i vrarë, ndërsa Ndriçim Çuku 33 vjeç u plagos. Pas marrjes së informacionit mbi ngjarjen, në drejtim të fshatit Lurë janë nisur specialistë të hetimit të policisë së Dibrës, si dhe drejtues të policisë lokale për të zbardhur rrethanat e krimit të rëndë.

Ndërkohë, 33-vjeçari i plagosur pritet të niset me helikopter drejt Tiranës.

Nga hetimet paraprake ngjarja mendohet të ketë ndodhur pas një sherri

të çastit, ku autori si saj mund të ketë qenë nën efektin e alkoolit. Ndriçim Çuku ka ndërhyrë për të ndarë autorin me viktimën, por ka mbetur i plagosur. Ndërkohë policia e Dibrës ka identifikuar si autor të vrasjes dhe plagosjes shtetasin Ilir Rajta, i cili është shpallur në kërkim pasi është larguar menjëherë nga vendi i ngjarjes. Ndërkaq, i plagosuri është nisur për në spitalin e qytetit të Peshkopisë, ndërsa më pas duhej të nisej për në Spitalin Ushtarak në Tiranë, por se gjendja e rënduar e motit dhe mjegulla e dendur nuk kanë lejuar helikopterin e nisur nga Tirana për

të marrë të plagosurin për së paku një orë. Ndërkaq më vonë, ai pavarësisht motit të keq, është nisur në drejtim të Tiranës me helikopter. Sipas policisë, 33-vjeçari Ndriçim Çu-

ku është qëlluar me automatik teksa po përpiqej të ndalte një sherr mes dy personave. Policia bën me dije se 33-vjeçari i qëlluar me automatik në bark ka ndenjur për më tepër se një orë në spital në Lurë, pasi helikopteri është vonuar për shkak të mjegullës së dendur. Sipas mjekëve, i plagosuri kishte marrë dëmtime në bark dhe gjendja e tij shëndetësore rrezikonte të përkeqësohej për shkak se ai kishte dëmtime të organeve jetësore. Policia tha se ka shpallur në kërkim të dyshuarin dhe se kishte nisur operacionin për gjetjen dhe arrestimin e tij.

p e s h ko p i

Arrestimi i pedagogut, u padit nga 9 studentë Pas arrestimit të pedagogut 23-vjeçar për korrupsion, policia e Peshkopisë jep të tjera detaje që implikojnë të dyshuarin në aferën korruptive për të cilën përfundoi në pranga. Sipas burimeve të policisë mësohet se Fatmir Çeka, vjeç 23, banues në rrethin e Matit, me detyrë pedagog i jashtëm, kishte marrë para në këmbim të premtimit se do t’u siguronte notë kaluese të paktën 9 studentëve në Universitetin “Aleksandër Xhuvani”, filiali Peshkopi. Historia ka nisur rreth dy muaj më parë, kur 23-vjeçari ka kontaktuar me një prej studentëve, të cilit i ka premtuar se do të ndërhynte te pedagogu i lëndës që ai dhe shokët e tij të klasës të merrnin nota kaluese në këmbim të parave. Policia thotë se Çeka nuk ka patur asnjë lidhje me lëndën ku ka premtuar se do ndërhynte, por pavarësisht këtij fakti, ai i ka bindur të rinjtë t’i jepnin nga 15 mijë lekë secili. Bëhet fjalë për të paktën 9 raste, ku i dyshuari ka marrë shumat e parave me premtimin se do të merrnin notë kaluese në provim, pasi ai kishte miqësi me pedagogun e lëndës. Pasi ka marrë paratë rreth dy muaj më parë, 23-vjeçari i ka garantuar studentët për notën kaluese në provim, ndërsa policia thotë se ai dyshohet për mashtrim, pasi nuk është provuar të ketë patur kontakte me pedagogun e lëndës. Studentët janë futur në provim dhe kur kanë marrë rezultatet e testit kanë parë që ishin të gjithë mbetës. Pas përfundimit të provimit, ata kanë shkuar në polici ku dhe denoncuan pedagogun 23-vjeçar për ryshfet dhe mashtrim. Fatmir Çeka, 23 vjeç, u arrestua dy ditë më parë nga policia e Peshkopisë, pasi dyshohet për korrupsion dhe mashtrim.

8

01.05.2014

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

Drafti voluminoz përcakton se ky Shërbim e ushtron veprimtarinë e tij ndaj strukturave të Policisë së Shtetit, strukturës përgjegjëse për ruajtjen e personaliteteve të larta shtetërore dhe të objekteve të rëndësisë së veçantë

Një ligj i ri për SHKB, si do të kryhet hetimi i policëve Në mbledhjen e djeshme të qeverisë u miratua një projektligj “Për Shërbimin për Ankesat dhe Çështjet e Brendshme”, organizëm ky që i shton SHKB-së edhe disa kompetenca të tjera. Drafti voluminoz përcakton se ky Shërbim e ushtron veprimtarinë e tij ndaj strukturave të Policisë së Shtetit, strukturës përgjegjëse për ruajtjen e personaliteteve të larta shtetërore dhe të objekteve të rëndësisë së veçantë dhe strukturës së Mbrojtjes nga Zjarri dhe për

Shpëtimin. Në nenin 5 përcaktohet veprimtaria e Shërbimit ku përfshihet: parandalimi, zbulimi dhe hetimi i veprave penale, si dhe i shkeljeve të ligjit të kryera nga punonjësit e strukturave gjatë ushtrimit të detyrës dhe për shkak të saj, pranimi, administrimi dhe zgjidhja e ankesave ndaj punonjësve të strukturave për mospërmbushje të detyrës, sipas standardeve të miratuara me akte normative, për vepra penale dhe shkelje të tjera të

ligjit. Shërbimi është organi i centralizuar dhe organizohet në nivel qendror dhe vendor. Drejtoria e Përgjithshme përbën nivelin qendror të Shërbimit, ndërsa në nivelin vendor strukturat organizohen në drejtori dhe sektorë. Struktura dhe organika e Drejtorisë së Përgjithshme dhe strukturat vendore miratohen nga ministri, me propozimin e drejtorit të Shërbimit. Shërbimi drejtohet nga drejtori i Përgjithshëm. Strukturat në varësi të Drejtorisë së Përgjithshme

ngrihen në përputhje me realizimin e misionit dhe objektivave të veprimtarisë së Shërbimit, në territoret ku ushtrojnë veprimtarinë e tyre strukturat, subjekt i këtij ligji. Strukturat qendrore të Shërbimit kryejnë, për shkelje të ligjit dhe të standardeve të punës të miratuara, verifikime brenda juridiksionit të tyre lëndor dhe territorial.

Shërbimi për Ankesat dhe Çështjet e Brendshme do të jetë përgjegjës edhe për ruajtjen e informacionit të klasifikuar.

Ndryshon ligji i gradave, kriteret e reja për Forcat e Armatosura Qeveria përcakton rregullat e reja të ngjitjes në karrierë në ushtri. Si përfitohen gradat, rastet e përjashtimit nga Forcat e Armatosura dhe mosha maksimale e qëndrimit në shërbim aktiv Qeveria përcakton rregullat e karrierës për Forcat e Armatosura. Projektligji, i cili ka mbërritur tashmë në Kuvend, parashikon ndryshime për sistemin e gradave, kriteret për rritjen e tyre dhe shkaqet për ndërprerjen e karrierës në ushtri.

Subjekte të këtij ligji janë ushtarakët aktivë të Forcave të Armatosura të Republikës së Shqipërisë, studentët ushtarakë, si dhe ushtarakët në rezervë. Ky ligj zbatohet në të gjithë territorin e Republikës së Shqipërisë, si dhe jashtë territorit të saj për ushtarakët shqiptarë kur ata janë dërguar me mision, shërbim, studime, stërvitje të përbashkëta, mision diplomatik ose në bazë të marrëveshjeve ndërkombëtare dy- ose shumëpalëshe. Sipas projektligjit, karriera ushtarake është ecuria në funksion dhe rendin e gradave gjatë kryerjes së shërbimit ushtarak aktiv. Në draft përcaktohet se ushtarakët e Forcave të Armatosura janë ushtarakë të shërbimit aktiv dhe ushtarakë në rezervë. Ushtarakët e shërbimit aktiv janë ushtarakë të shërbimit të përkohshëm dhe ushtarakë të shërbimit të karrierës. Ushtarakët e shërbimit të përkohshëm janë oficerët me gradë nëntoger, toger dhe kapiten, nënoficerët me gradë nëntetar dhe tetar dhe ushtarët/detarët. Ushtarakë të shërbimit të karrierës janë oficerët me gradë major, nënkolonel, kolonel dhe oficerët me gradë madhore dhe nënoficerët me gradë rreshter, kapter dhe kryekapter. Ushtarakë të shërbimit aktiv në Forcat e Armatosura janë oficerë, nënoficerë dhe ushtarë/detarë. Në Forcat e Armatosura gradat u jepen oficerëve, nënoficerëve, ushtarëve/detarëve, studentëve ushtarakë dhe ushtarakëve në rezervë. Ushtarakët e Forcave të Armatosura, për të fituar gradën e radhës, duhet të plotësojnë kriteret e arsimimit dhe të kualifikimit, të përcaktuara qartazi në këtë projektligj. Kurset dhe kualifikimet e kryera brenda dhe jashtë vendit, për efekt të përparimit në gradë, për të gjitha llojet e gradave, njësohen me urdhër të ministrit të Mbrojtjes, me propozimin e Shefit të Shtabit të Përgjithshëm.

Kurset dhe kualifikimet e kërkuara nga legjislacioni në fuqi, që rregullon aktivitetin e Agjencisë së Inteligjencës dhe Sigurisë së Mbrojtjes dhe të shërbimit të policisë kriminale ushtarake, njësohen me kurset dhe kualifikimet e kërkuara për marrjen e gradave sipas këtij ligji, me urdhër të ministrit të Mbrojtjes.

Pezullimi i ushtarakëve nga detyra Pezullimi është ndërprerja e përkohshme e marrëdhënieve të punës për periudhën sa zgjat arsyeja e ndërprerjes. Në mbarim të kësaj periudhe, ushtaraku emërohet në përputhje me gradën që mban, me përjashtim të rastit kur dënohet me burgim. Ushtaraku pezullohet: a) kur ndaj tij fillon ndjekja penale dhe vendoset masa e sigurisë, arrest në burg ose arrest në shtëpi, deri në marrjen e një vendimi të formës së prerë nga gjykata ose kur ndaj tij fillon procedimi penal për vepra penale që lidhen me detyrën.

Koha e qëndrimit në gradë Koha minimale e qëndrimit në një gradë për fitimin e gradës së radhës është: Forca Tokësore/Ajrore

Forca Detare

Detar i

b) Ushtar II

Detar II

1 vit;

c) Ushtar III

Detar III

1 vit;

ç) Ushtar IV

Detar IV

d) Nëntetar

Nëntetar

dh) Tetar

ë) Kapter

h) Major j) Kolonel

4 vjet;

6 vjet;

5 vjet;

Lejtnant

3 vjet;

Nënlejtnant

3 vjet;

4 vjet;

Kapiten lejtnant

i) Nënkolonel

3 vjet;

Kapter

gj) Kapiten

1 vit;

Rreshter

f) Nëntoger g) Toger

Tetar

e) Rreshter

Kapiten i rangut III

k) Gjeneral brigade

Gradat ushtarake sipas klasifikimit dhe shërbimit, të renditura nga më e larta te më e ulëta, janë:

Koha në gradë

a) Ushtar i

l) Gjeneral major

6 vjet;

Kapiten i rangut II

5 vjet;

Kapiten i rangut i

5 vjet;

Kundëradmiral

5 vjet;

Nënadmiral

3 vjet; 3 vjet.

Mosha maksimale e qëndrimit në a) Për oficerët aktivë: Klasifikimi Grada Forca Tokësore/Ajrore i. Gradë madhore

Gjeneral lejtnant

ii. Gradë madhore

Gjeneral major

iii. Gradë madhore

Gjeneral brigade

iv. Gradë e lartë

Kolonel

v. Gradë e lartë

Nënkolonel

vi. Gradë e lartë

Major

vii. Gradë e ulët

Kapiten

viii. Gradë e ulët

Toger

ix. Gradë e ulët

Nëntoger

shërbimin aktiv është: Grada Forca Detare Admiral; Nënadmiral; Kundëradmiral; Kapiten i rangut I; Kapiten i rangut II; Kapiten i rangut III; Kapiten Lejtnant; Lejtnant; Nënlejtnant;

b) Për nënoficerët aktivë: Klasifikimi Grada Forca Tokësore/Ajrore i. Gradë e lartë

Kryekapter

ii. Gradë e lartë

Kapter

iii. Gradë e ulët

Rreshter

iv. Gradë e ulët

Tetar

v. Gradë e ulët

Nëntetar

Grada Forca Tokësore/Ajrore

Ushtar IV

Ushtar III

Ushtar II

Ushtar i

Forca Detare

Grada Forca Detare Kryekapter; Kapter; Rreshter; Tetar; Nëntetar;

Detar i

28 vjeç;

b) Ushtar II

Detar II

29 vjeç;

c) Ushtar III

Detar III

30 vjeç;

ç) Ushtar IV

Detar IV

33 vjeç;

d) Nëntetar

Nëntetar

37 vjeç;

41vjeç;

dh) Tetar

Tetar

e) Rreshter

Rreshter

54 vjeç;

Kapter

55 vjeç;

Kryekapter

57 vjeç;

f) Kryekapter g) Nëntoger

Nënlejtnant

30 vjeç;

gj) Toger

Lejtnant

34 vjeç;

h) Kapiten

Kapiten lejtnant

i) Major

k) Kolonel

41 vjeç;

55 vjeç;

Kapiten i rangut II

57 vjeç;

Kapiten i rangut i

59 vjeç;

l) Gjeneral brigade

Kundëradmiral

ll) Gjeneral major

Nënadmiral

m) Gjeneral lejtnant

Kapiten i rangut III

j) Nënkolonel Grada Forca Detare Detar IV; Detar III; Detar II; Detar I.

Mosha në shërbim aktiv

a) Ushtar i

ë) Kapter

c) Për ushtarët aktivë: Titulli i. Ushtar ii. Ushtar iii. Ushtar iv. Ushtar

Forca Tokësore/Ajrore

Admiral

61 vjeç; 63 vjeç; 65 vjeç.

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

aktivitet

01.05.2014

9

Në kuadër të Ditës Ndërkombëtare të Punës, Ministria e Mirëqenies Sociale dhe Rinisë organizoi Panairin e Punës 2014. Nga datat 30 prill–2 maj, rreth 80 kompani do të shpalosin ofertat e tyre për rreth 6 mijë vende pune kryesisht në biznesin fason, atë të telekomunikacionit dhe sistemit bankar

Çelet Panairi i Punës

Veliaj: 2.7 milionë dollarë për nxitjen e punësimit Gjatë ceremonisë së çeljes së Panairit të Punës, ministri Veliaj tha se fondi i punësimit është rritur me 300 për qind dhe se do të ketë politika nxitëse për ata që punësojnë gra, të rinj dhe persona me aftësi të kufizuara

N

ën sloganin “Punësim mundësi” është çelur dje në mjediset e Pallatit të Kongreseve Panairi i Punës për vitin 2014, i cili do të qëndrojë i hapur për vizitorët dhe të interesuarit deri në datën 2 maj. Rreth 80 biznese dhe kompani nga fasonët, te telekomunikacioni dhe sistemi bankar ofrojnë rreth 6 mijë vende pune.

I pranishëm gjatë ceremonisë së hapjes ishte ministri i Mirëqenies Sociale dhe Rinisë, Erion Veliaj, i cili më herët e ka quajtur datën 1 Maj, që përkon edhe me këtë eveniment, si një ditë pune dhe jo koncertesh. Gjithashtu në ceremoni ishin prezentë ministri i Ekonomisë, Arben Ahmetaj dhe Drejtori i Shërbimit Kombëtar të Punësimit, Genc Kojdheli, të cilët e kanë përshëndetur hapjen e këtij panairi si një pikëtakim real mes ofruesve dhe kërkuesve të punës.

“Jam mirënjohës për 6 mijë vende të reja pune që kanë ofruar këto 80 kompani. Uroj të gjeni stafin e merituar për këto vende”, - u shpreh ministri Veliaj, i cili e cilësoi këtë panair si më të madhin në 22 vitet e fundit që organizohet në Shqipëri.

Ai gjithashtu tha se do të ketë politika nxitëse edhe për ata që punësojnë gra, të rinj dhe persona me aftësi të kufizuara dhe nga komunitetet rome si sigurime të plota dhe katër paga ekstra. “Fondi i nxitjes së punësimit është 2.7 milionë dol-

larë”, - tha më tej Veliaj. Ai bëri të ditur se në mbledhjen e djeshme të qeverisë është kaluar një VKM për nxitjen e punësimit për persona me aftësi të kufizuara, e cila i bashkohet paketës për 5 VKM-të dhe për 5 vendimet që do të përdoren për të shpërndarë fondin e punësimit prej 2.7 milion dollarësh.

“Ju e dini fare mirë që fondi është trefishuar këtë vit, dhe kjo është një lajm i mirë. Edhe pse morëm një situatë të vështirë ekonomike, kemi rritur me 300% fondin e punësimit”, - përfundoi Veliaj.

Për ministrin Arben Ahmetaj, Panairi i Punësimit është zyra më e madhe e punës në Shqipëri. Ahmetaj theksoi se lajm i mirë për Shqipërinë është që ka filluar rimëkëmbja ekonomike. “Të gjitha të dhënat na thonë që ekonomia shqiptare është në rritje të stabilizuar, cilësore, e cila përkthehet në vende pune”, - shtoi ai, duke falënderuar biznesin për mundësimin e kësaj zyre pune në formën e panairit, që sipas Ahmetajt është punë e strukturuar dhe që do të vazhdojë me vite të tëra.

Për 3 ditë me radhë të interesuarit, kryesisht të rinjtë, mund të informohen por edhe të zhvillojnë intervista pune me kompanitë e pranishme.

Afro 80 kompani ka cilësuar ministri Veliaj, do të jenë aty deri më datë 2 maj për të sjellë ofertat e tyre të punës në

Veliaj bëri të ditur se në mbledhjen djeshme të qeverisë është kaluar një VKM për nxitjen e punësimit për persona me aftësi të kufizuara, e cila i bashkohet paketës për 5 VKM-të dhe për 5 vendimet që do të përdoren për të shpërndarë fondin e punësimit prej 2.7 milionë dollarësh.

fushat e telekomunikacionit, sistemimit bankar, shërbimit, fasonerisë dhe formimit profesional. Gjithashtu, edhe Shërbimi i Punësimit është paraqitur me një stendë, ku pesë nga punonjësit e Zyrës së Tiranës do të ofrojnë mundësi punësimi edhe nga kompanitë që i kanë përcjellë ofertat e tyre në sistemin online të kësaj zyre punësimi. Veliaj u shpreh se sipas statistikave të Institutit të Sigurimeve Shoqërore, numri i njerëzve të siguruar dhe i vendeve të reja të punës nga tetori e deri tani është 25 mijë dhe

mbi 5 zyra punësimi kanë arritur t’u shërbejnë më shumë se 6300 punëkërkuesve, ku nga ndërmjetësimi i këtyre zyrave janë siguruar 5500 vende pune. Vendet më të lira të punësimit janë më së shumti në industrinë fasone dhe në atë të operatorëve telefonikë që operojnë në vend. Veç kompanive të biznesit, të pranishme si çdo vit tjetër në këtë panair janë edhe institucionet e arsimit të lartë, të cilat sjellin mundësitë për formim profesional dhe zhvillimit të aftësive dhe karrierës.

Junior Achievement

132 maturantë në Panairin dhe Konkursin e shoqërive të nxënësve Shoqëria fituese e çmimit të madh- shoqëria “Agos” e shkollës Willson- do të ketë mundësinë për të konkurruar më tej, duke përfaqësuar Shqipërinë në konkursin paneuropian të shoqërive sipërmarrëse të nxënësve që zhvillohet në Estoni më 22 korrik 2014.

I

shin 22 shoqëri sipërmarrëse të themeluara dhe drejtuar nga nxënës maturantë të rrjetit Junior Achievement, përfaqësues të 22 shkollave të ndryshme të vendit, që morën pjesë në edicionin e dytë të Panairit dhe Konkursit kombëtar të shoqërive të nxënësve, organizuar në “City Park” më 26 prill. 132 maturantët pjesëmarrës ekspozuan dhe nxorën në shitje produktet dhe shërbimet e tyre para publikut dhe vizitorëve.

Këto minibiznese konkurruan mes tyre për 5 kategori çmimesh, të cilat u vlerësuan nga një panel jurie profesionistësh nga biznese të ndryshme të vendit.

Shoqëria fituese e çmimit të madhshoqëria “Agos” e shkollës Willson- do të ketë mundësinë për të konkurruar më tej, duke përfaqësuar Shqipërinë në konkursin paneuropian të shoqërive sipërmarrëse të nxënësve që zhvillohet në Estoni më 22 korrik 2014.

Junior Achievement në Shqipëri është një program edukativ dedikuar formësimit të të rinjve me aftësi për tregun e punës, kompetenca sipërmarrëse dhe njohuri financiare, në mënyrë që të rinjtë të jenë të konkurrueshëm dhe të suksesshëm në tregun e punës.

Programi zbatohet në Shqipëri në kuadër të bashkëpunimit zyrtar me Ministrinë e Arsimit dhe është integruar në kurrikulën zyrtare të shkollës së mesme; aktualisht, modulet e programit ofrohen si lëndë me zgjedhje të lirë në

95 shkolla të mesme të vendit, duke përfshirë 7400 të rinj të grupmoshës 1618 vjeç, dhe pritet që në vitin e ri shkollor 2014-2015 të bëhen rreth 150 shkolla në të gjithë vendin. Në kuadër të programit Junior Achievement (JA), organizohen aktivitete të përvitshme me qëllim zhvillimin e të rinjve, si Panairi dhe Konkursi Kombëtar i shoqërive të nxënësve, aktiviteti “Drejtues për një ditë”, ku përmes këtij aktiviteti, nxënësve të shkëlqyer maturantë, pjesë e rrjetit J, A u ofrohet një mundësi për të shoqëruar për një ditë një drejtues të lartë, të afirmuar dhe të realizuar në fushën e tyre. Një tjetër aktivitet është edhe “Kampi i inovacionit”, i cili do të organizohet në muajin maj të këtij viti, një lab orator idesh, ku n x ë n ë s 16-17-vjeçarë do të grupohen në ekipe pune për të prodhuar ide dhe zgjidhje novatore, kreative dhe moderne për sfida të ndryshme të biznesit, shoqërisë apo ekosistemit.

Junior Achievement në Shqipëri është një program edukativ dedikuar formësimit të të rinjve me aftësi për tregun e punës, kompetenca sipërmarrëse dhe njohuri financiare, në mënyrë që të rinjtë të jenë të konkurrueshëm dhe të suksesshëm në tregun e punës.

10

Opinione & Editoriale

Blog & Ide

OpEd

Nga Bujar Kapexhiu

Opinione dhe Editoriale

Reforma në arsimin e lartë – ç’është modeli anglo-sakson i financimit?

P ër domosdoshmërinë e reformës në arsimin e lartë besoj se sot bien dakord të gjithë, si ata që lidhen drejtpërdrejt me të, studentët, stafet akademike etj., ashtu edhe ata që në mënyrë indirekte ndikohen nga ky sektor i rëndësishëm i jetës së një vendi, duke filluar nga familjet, bizneset private, e shoqëria në tërësi.

Kjo reformë, sido që të konsiderohet, aktualisht duket se duhet të përfshijë dy komponentë themelorë: së pari, një vizion të ri për zhvillimin e arsimit të lartë dhe së dyti, rishikimin e mënyrës së financimit të tij.

Të dy këta komponentë janë padyshim të lidhur me njëri-tjetrin, por parësori sigurisht është ai që ka të bëjë me formimin e një vizioni dhe strategjie të re. Nuk dëshiroj të ndalem në këtë komponent, por sidoqoftë, në themel të kësaj strategjie mendoj se duhet të jetë një orientim apo objektiv i qartë e themelor. Mbështetur në përmbajtjen bazë të arsimit të lartë për përgatitjen e specialistëve në shërbim të punësimit dhe zhvillimit në tërësi, si dhe duke u nisur nga problematika që paraqet sot arsimi i lartë tek ne, objektivi apo çështja themelore e reformës do të ishte përgjigjja e pyetjes: do të vazhdojë arsimi ynë i lartë drejt masivizimit, (sikurse kemi aktualisht) apo orientimi duhet të jetë nga rritja e cilësisë? Më tej mund të lindin shumë pyetje të tjera; psh, si do të mund të realizohet rritja cilësore në kushtet e respektimit të së drejtës së secilit për arsim; a duhet të jetë arsimi i lartë i përqendruar në disa universitete të vendit, apo do të vazhdojë ai të jetë i shtrirë edhe në qytete ku ndoshta jo vetëm stafet akademike, por edhe numri i studentëve është i kufizuar; a duhet të jetë më e konsiderueshme ndërhyrja e shtetit për orientimin e studimeve në degë e profile të ndryshme, apo kjo ndërhyrje do të vazhdojë të bazohet vetëm tek mundësitë që ofrojnë këto degë, pavarësisht nga mundësitë e punësimit; a duhet që përzgjedhja e studentëve sipas fakulteteve t’u lihet më shumë në dorë vetë këtyre të fundit, apo duhet të vazhdojmë me praktikën e notës mesatare (pavarësisht si është arritur ajo); çfarë raportesh duhet të ketë në zhvillimin e arsimit të lartë dhe atij profesional dhe si mund të stimulohet ndjekja e tij në shkollat e mesme profesionale etj. Sigurisht, këto mund të jenë vetëm disa nga tërësia e problemeve për t’u diskutuar në lidhje me përmbajtjen e reformës në arsim.

Komponenti tjetër i rëndësishëm i reformës në arsim është ai i ristrukturimit të mënyrës së financimit. Në fakt duket sikur reforma do të përqendrohet pikërisht në këtë aspekt, (ajo duhet të jetë shumë më e gjerë).

Tiparet e financimit të arsimit të lartë në modelin anglo-sakson Modeli i zgjedhur i financimit supozohet të jetë i bazuar në atë “anglo– sakson”. Atëherë, do të ishte me interes të diskutohej, çfarë paraqet ky model në thelbin e tij; çfarë ndryshimesh do të sjellë ai, jo vetëm në mënyrën e financimit, por edhe në konceptimin e shkollës së lartë në shoqëri; cili do të jetë raporti midis individit dhe shoqërisë, (shtetit) në këtë model; a mund të implementohet ai në kushtet e vendit to-

koment

Engjëll Pere

në, a duhet modifikuar ky sistem tek ne, apo mund të zbatohet ai tërësisht?

Përgjigjja më e pranueshme e këtyre pyetjeve do të gjendej së pari në trajtimin e vetë modelit “anglo–sakson” të financimit. Në fakt, ky model nuk është se ka qenë shumë i qëndrueshëm, përkundrazi, historia e tij në 15-20 vitet e fundit, (periudhë e cila në arsim nuk konsiderohet e gjatë) paraqet një sërë reformimesh. Fillimisht në vitin 1990, në modelin anglez u fut një formë e re financimi e arsimit të lartë, e cila ishte ajo nëpërmjet kredive për student dhe shlyerjes së tyre kryesisht mbi bazën e të ardhurave të fituara nga punësimi i mëvonshëm (Education Students Loans Act). Më vonë, në 1998, në financim u përfshi një tarifë prej 1000£, pra studentët tashmë duhet të kontribuonin privatisht për financimin e arsimit të tyre (Teaching and Higher Education Act). Në 2004, ligji miratoi që kjo tarifë të ishte deri në 3000 £, (Higher Education Act, -hyri në fuqi në 2006), tarifa ishte variabël, por sidoqoftë të gjithë studentët, edhe ata me të ardhura të ulëta duhet të paguanin. Me këtë akt u hoq dorë nga trajtimi i njëjtë i studentëve, mënyra e mbështetjes së tyre financiare ishte më shumë diskrete (rast pas rastit) sesa e përgjithshme, dhe njëkohësisht trajtimi i tyre iu la universiteteve (jo shtetit).

Të gjitha këto ndryshime tregojnë një gjë themelore: raporti i kostove të financimit të arsimit të lartë midis atyre që mbante shoqëria (shteti) dhe atyre që përballonte individi (privati) kaloi gradualisht, por në mënyrë konsistente në “favor” të këtyre të fundit. Kështu duke filluar nga viti 1990, në Angli koncepti i “cost–sharing” (ndarjes së shpenzimeve) u përshtat në drejtim të rritjes së shpenzimeve të individit dhe sigurisht reduktimit të pjesës së financimit nga sektori publik. Ky ndryshim në aspektin financiar pati një domethënie të rëndësishme në konceptimin e arsimit të lartë si një e mirë e përbashkët publike dhe private: ndryshimet në financim do të thoshin se tashmë arsimi i lartë shikohej gjithnjë e më shumë si një e mirë private, dhe më pak si e mirë publike.

Ky ndryshim duhet theksuar se nuk është karakteristikë e financimit vetëm në sistemin anglez, por karakteristikë e përgjithshme e zhvillimit të këtij sektori në pothuaj të gjitha vendet perëndimore. Shkaku nuk ishte thjesht konceptual. Ai ishte kryesisht ekonomik.

Sidomos pas viteve ’80, në mjaft vende u vu re nga njëra anë, një rritje e konsiderueshme e kërkesës për të kryer arsimin e lartë, e cila u shoqërua nga ana tjetër me rritjen e kostos së studimeve për një student. Të dy këta faktorë bënin gjithmonë e më të pamundur financimin e nevojave të arsimit të lartë nga shteti.

Reforma financiare në modelin anglo-sakson 2012 Në Angli, pikërisht aspektet eko-

nomike të financimit të arsimit të lartë dhe jo thjesht nevoja për reformim në përmbajtjen e tij, bënë që duke filluar nga fundi i vitit 2009 të rishikohej edhe politika e kostove/tarifave private, të cilat duhet të përballoheshin nga individët. Megjithëse niveli i këtyre kostove shpesh ka qenë fushë e debatit politik midis dy krahëve të saj, rishikimi i tyre fillimisht u iniciua nga qeveria laburiste (2009), por diskutimi vazhdoi më tej në kohën e qeverisjes së partisë konservatore. Në tetor të vitit 2010, inicimi i reformës ishte raporti i përgatitur për llogari të qeverisë angleze nga lordi Browne mbi financimin e arsimit të lartë (Independent Review of Higher Education Funding and Student Finance -IRHEFSF). Rekomandimet e këtij raporti synonin së pari zhvillimin e arsimit të lartë mbi baza “pothuaj” (quasi) tregu. Nisur nga kjo ide, duke u mbështetur në parimin se eficenca e tregut mund të realizohet vetëm nëse ai mbështetet në një konkurrencë reale, parimi bazë i ndërtimit të reformës ishte ai se “financimi duhet të ndjekë përdoruesit e shërbimeve”, domethënë në këtë rast studentin, dhe se nga ana tjetër, ky “konsumator” duhet të informohet siç duhet, në mënyrë tërësore, për zgjedhjen që do të bëjë. Kjo përmbajtje e reformës e vendoste studentin pikërisht ashtu sikurse u konsiderua nga vetë reforma në “zemër të sistemit të arsimit të lartë” (students at the heart of the system).

Në tërësi propozimet e raportit të lord Browne u pranuan nga qeveria angleze, e cila ndërmori një reformë të gjerë, e cila filloi të zbatohej duke filluar nga shtatori i vitit 2012. Karakteristika e përgjithshme e kësaj reforme ishte ndryshimi i përmbajtjes së arsimit të lartë, duke e konsideruar atë gjithmonë e më shumë si një e mirë private sesa publike. Në këtë vështrim, karakteristika kryesore e reformës ishte reduktimi i konsiderueshëm i shpenzimeve publike për arsimin e lartë, të cilat do të zëvendësoheshin nga rritja e taksës për shkollim; kështu shpenzimet publike për arsimin e lartë parashikoheshin të reduktoheshin rreth 40% gjatë periudhës 2010-‘11 dhe 2014-‘15.

Për të kuptuar reformën në sistemin anglo-sakson, duhet të kemi parasysh një karakteristikë themelore të këtij sistemi. Kjo karakteristikë është taksa relativisht e lartë për ndjekjen e studimeve, por njëkohësisht edhe e drejta e studentëve për të marrë kredi, likuidimi i së cilës bëhet pas punësimit të tyre dhe bile pas arritjes së një niveli të caktuar të ardhurash vjetore. Më tej, nëse studentët e diplomuar nuk mund ta shlyejnë kredinë, ajo parashkruhet pas një afati të caktuar. Në këtë vështrim, reforma e vitit 2012 rriti kufirin e sipërm të taksës së shkollimit nga 3.375£ në 9.000£ në vit. Gjithashtu, pas mbarimit të shkollës së lartë, të diplomuarit duhet të likuidonin kredinë vetëm nëse ata përfitonin të ardhura vjetore mbi 21.000£, (nga 15.795£ që ishte ky kufi më parë); ndërsa periudha e parashkrimit të kredisë u bë 30 vjet, nga 25 që ishte përpara 2012-ës.

Nga ana tjetër, megjithë rritjen e kufirit të sipërm të taksës, reforma duke synuar ruajtjen e karakterit social të arsimit, parashikonte edhe një sërë ma-

sash mbështetëse për shtresat me të ardhura më të ulëta. Kështu studentët, familjet e të cilëve kishin të ardhura deri 25.000£ në vit, përfitonin një shumë shtesë 670-880£ në krahasim me situatën përpara reformës. Gjithashtu, universiteteve të cilat vendosnin tarifa mbi 6.000£, u kërkohej të bënin më shumë për të rritur pjesëmarrjen e studentëve me të ardhura më të pakta.

Diferencimi i tarif ave sipas të ardhurave familjare e bënte sistemin e ri më progresiv se ai i vjetri, duke i dhënë atij karakter më social.

Duke folur për rritjen e tarifës së studimit, në pamje të parë kjo duket sikur rrit pjesën e individit/privatit në financimin e shkollës së lartë. Por nuk është plotësisht kështu. Duhet të kemi parasysh se rritja e tarifës do të thotë në fakt rritje e shpenzimeve të taksapaguesve (pra fondeve publike) për financimin e arsimit të lartë. Kjo pasi kredia sigurohet nga fondet publike, por jo të gjithë të diplomuarit mund ta likuidonin atë. Pjesa e palikuiduar sigurisht përbën një shpenzim që mbetet ta mbajnë taksapaguesit. Nga ana tjetër, reforma shoqërohet me disa masa, të cilat ndikojnë në uljen e tarifës së shkollimit poshtë kufirit maksimal. Fillimisht u vu re se pjesa më e madhe e universiteteve kërkuan tarifa afër kufirit maksimal 9000£, por pikërisht për të ulur këto tarifa, qeveria i ftoi universitetet për të konkuruar për kuota shtesë të studentëve nëse ato do të ofronin tarifa deri në 7500£. Kjo gjë do të sillte uljen e numrit të studentëve në universitetet me tarifa të larta. Nga ana tjetër, megjithëse universitetet ishin të lira të caktonin tarifat e studimit (deri në 9000£), ato nuk ranë më shumë se 7000£, pasi universitetet duhet të siguronin fonde për të zëvendësuar reduktimin e financimeve të drejtpërdrejta publike.

Sikur nënvizova, reforma në arsimin e lartë në Angli filloi në vitin akademik 2012-2013, pra vetëm 1-2 vjet më parë, dhe si e tillë do të ishte ende shpejt të diskutohej rezultati apo problematika e saj. Por gjithsesi, duke u përpjekur të njohësh modelin anglo– sakson në financimin e arsimit të lartë, kupton se reforma në këtë fushë është shoqëruar jo vetëm me diskutime të gjera, por edhe me përllogaritje të detajuara, mbështetur në një punë me të vërtetë kërkimore. Kështu, duke mos mbetur në rrafshin konceptual të tregut apo karakterit social të reformës, nisur nga “parametrat” e saj përlloga-

ritet që mesatarisht tarifat e studimit për student për një kurs studimi të rriten me rreth 15.000£, ndërsa gjatë gjithë ciklit të tyre të jetës mendohet që mesatarisht shpenzimet e një të diplomuari të rriten me 8850£. Megjithatë, si rezultat i mbështetjes më të mirë të studentëve, mendohet se ata do të “bëhen” më mirë me sistemin e ri të financimit dhe po kështu universitetet të cilat mund të sigurojnë më shumë fonde.

Nga ana tjetër, taksapaguesit mendohet të paguajnë 33p për çdo 1£ kredi për studentët (nga 25p që ishte në sistemin e vjetër). Gjithashtu përllogaritet se rreth 29% e studentëve të shtresës më të varfër do të bëhen më mirë, ndërsa ata me të ardhura më të mëdha do të paguajnë në mënyrë të konsiderueshme më shumë, (p.sh. 15% e studentëve më të pasur do të paguajnë 2 herë më shumë se më përpara).

Duke paraqitur në vija të përgjithshme karakteristikat e financimit të arsimit të lartë në modelin britanik, lind pyetja e natyrshme: a mund të konsiderohet ky sistem si bazë e reformës financiare në arsimin e lartë në vendin tonë? Sigurisht mundësitë tona për të implementuar një sistem të tillë financimi nëpërmjet kredive për studentë, me kushte shumë të favorshme, janë mjaft larg asaj që mund të kërkohej. Por sidoqoftë, reforma financiare në Angli në vitin 2012 – 2013 është një “ushtrim” me mjaft vlerë. Ajo të mëson se si duhet të implementohen edhe në rastin e sektorëve publikë elementë të tregut të lirë, se si mund të orientojë e mbrojë shteti interesat e individit edhe në rastin e një investimi të tillë specifik sikurse është ai në kapitalin human; si mund të harmonizohet edhe në sektorë të tillë sikurse është arsimi, mekanizmi i tregut me aspektet e barazisë sociale etj. Në rrafshin konkret, kjo reformë tregon nevojën e argumentimit jo vetëm konceptual, por edhe ekonomik e financiar të kostove private dhe publike mbi të cilat ajo do të ngrihet, si dhe rezultate afatshkurtra e afatgjata që do të sjellë.

Ajo tregon se nuk mjafton p.sh. të konceptosh që “fondet të ndjekin studentin”, por duhet edhe të sigurosh që shërbimet që burojnë nga këto fonde të kenë në epiqendër përgatitjen e studentit.

Dhe këtu ndoshta kthehemi në atë që theksova në fillim, aspektin parësor të reformës: përmbajtjen dhe orientimin e ri të arsimit të lartë. *Pedagog në Universitetin Europian të Tiranës.

op-ed

2

Blog / “Hëna e Shqipërisë”, guximi të diskutosh për tabutë

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

Kulturë / Kur Sabiha Kasimati dhe Enver Hoxha pozonin për fotografin Sotir

M

koment Edison Ypi

ara në një copë letër, si letra e spiunes pasionante, me më tepër vlerë se mijëra librat e qindra bibliotekave.

Ndërkohë që shkrimtari gjenial shkruante hapur kryevepra botërore për t’i ndriçuar shqiptarët, spiunia pasionante shkruante fshehtas spiunllëqet më të ndyra që ka parë bota.

Margaritarët që përmban ajo letër kushtojnë secili me miliona dollarë.

Ja disa; Spiunia pasionante na paska shkruar dhe “Opera”. Jo Opera dosido.

Opera dedikuar kurvit, pra shkruar “me shumë frymëzim, vullnet, guxim”. (dhe sigurisht shumë spiunllëk) Spiunimi cilësohet “detyrë karshi partisë dhe popullit”. Ndoshta këtu nuk ka gabuar dhe aq, përderisa, si e thamë më lart, fjala është për një popull spiun.

Emrat që përmenden në letër duken si të dalë nga “Pallati i Ëndërrave”, Mafuz, Qerim, Filat, Siri.

Spiunia e pasionuar spiunllëkun e përkufizon me fjalë që mund të shkaktojnë atake kardiake ose çrregullime psikike të parimediueshme; “njëra nga detyrat t’ime kryesore, krahas krijimtarisë muzikore, ishte të ndihmonja organet e Sigurimit Shtetit si bashkëpunëtore, punë kjo që kërkon ndërgjegje të naltë, besnikëri, sakrifica…dhe unë brenda mundësive të mija u mundova të justifikonja, me punë dhe besnikëri besimin që m’u dha për të kontribuar si bashkëpunëtore e organeve të Sigurimit. Dhe s’ka gjë më të rëndë se sa të mbash të fshehur në kraharor dashurinë për Partinë të heshtësh kur të tjerët brohorasin.”

Dhe vazhdon spiunia pasionante; “Po a kishte forcë që përmbante shpirtin tim të rilindur (nga spiunllëku) unë do isha jo vetëm ushtar i heshtur i saj (por edhe spiunuese pasionante kundër Ismail Kadaresë, për shembull).

Spiunimin për Ismail Kadarenë e quan “ta shoh më afër Ismail Kadarenë”.

Pak më poshtë, gjithmonë lidhur me spiunimin ndaj Kadaresë; “n’atë çast m’u duk më e arsyeshme dhe i shkrojta letër me ton të papërcaktuar, edhe si armik, edhe si person që e don Partinë, duke i lënë shteg që ky ishte një materjal që ay mund ta përdorte për ndonjë tregim, dhe e ftonja të shkruanim bashkë një vepër.” Spiunia pasionante “vepër” të përbashkët me viktimën e spiunimit të saj ?! O ç’më bëre për të qeshur moj spiune pasionante.

Në një vend tjetër thotë; “kur ardha në Tiranë për të dorëzuar operën, shkova në Ministrin e Brendshme”. Që domethënë u nis në Tiranë për të vajtur në Ministrinë e Brendëshme, pastaj dorëzoi Opera-n.

Më tutje; “më tha të firmosnja deklaratën e shkarkimit nga detyra, unë rezistova e i thasë nuk e firmoj. … unë po firmos, vetëm dijeni se unë edhe pa deklaratë do vazhdoj ta ndjej vehten bashkëpunëtore të organeve të Sigurimit.”

Në një vend tjetër, për spiunen e pasionuar letrat e spiunllëkun janë “skica letrare” Dhe pas gjithë këtyre spiunllëqeve; “është e vendosur deri në vdekje për çështjen e Partisë.”

Diku tjetër; “sot më 1967 po i këndoj me besnikëri Partisë (me anë të letrave të spiunllëkut). Do fliste vetë zjarri (natyrisht dhe do digjte) që kishte shpërthim (si dhe shkatërrim) në kompozimin e operës (së spiunllëkut).

Ose; “i takoj Partisë dhe ushtar i heshtur qëndroj këtu në një barangë kompesatoje, midis hajdutëve, matrapazëve, vajzave rrugaçe (zagarja spiune pasionante quan të tillë të internuarit politikë).”

E të tjera e të tjera tmerre që po t’i lexosh të ngjethet mishi dhe s’mjaftojnë valiumat dhe paractamolat e farmacive të botës për të sjellë në vete.

Letra është shkruar më 11 qershor 1967.

46 vjet, 9 muaj e 20 ditë më parë.

Kërkova në Internet çfarë ka ndodhur në botë në atë datë.

Asgjë, njerëzore, kafshërore, shtazarake, e turpshme, e frikëshme, madje as historike, biografike, shkencore, astronomike, astrologjike, më e rëndësishme se letra e spiunes së pasionuar.

Po sot? Çfarë po ndodh sot me spiunllëkun dhe pasionin e spiunllëkut ?

Sot kur tekste pasionante ska pothuajse fare, spiunimi i spiunes pasionante është një kryevepër. Jo vetëm spiunllëku. Në llojin e vet, edhe sociologjie, filozofie, historie, gazetarie, madje edhe letërsie.

Sot të rinjtë universitarë, diploma marrin, shkrim e këndim dinë. Por, për fat, janë tyça dhe dembela, dhe spiunimit të spiunes pasionante nuk ja kanë ngenë. Shumë mirë. Po ta lexonin dhe kuptonin, do çmendeshin.

Spiunia ka vdekur, por jeton e do jetojnë, dëshira, huqi, vesi, pasioni, për të pavdekshmin spiunllëkun.

Nuk dihet sa e vërtetë është, por spiunat lart e poshtë e vesh më vesh po thonë se së afërmi do jepen titujt “Spiune e Popullit” dhe “Spiune e merituar”. Do bëhet kjo punë apo, si u pëlqen spiunave të thonë “do merret kjo masë”, me qëllim mbajtjen e disa qëndrimeve, ndreqjen e disa gabimeve, për shembull, në vazhdim të rrugës së ndritur që hapi spiunia pasionante, kufizimin e lavdisë, vënien e kufirit te thana Ismail Kadaresë.

Ca spiunë të tjerë po thonë se; përdërisa kemi “mëngjez të budallenjve”, “ditë të qënve”, “muzg të zagarëve” “natë të hajdutëve”, pse të mos e shpallim ditë feste, ditë pushimi, ditë shetitjesh nga liqeni, datën kur spiunia e pasionuar i shkroi kurvit letrën kundër Kadaresë, 11 qershorin “Dita e Spiunimit”.

Universitet / Panairi i Punës; Veliaj: 2.7 milionë USD për nxitjen e punësimit

11

Kur të kemi bërë më të mirën tonë, duhet të presim për rezultatet në paqe.

- John Lubbock

Bujqësia, ç’është e ç’mund të bëhet

Spiune pasionante ahnitëse letra drejtuar kurvit për të spiunuar Ismail Kadarenë.

Asgjë e shkruar, pikturuar, filmuar, gdhendur, kënduar, kompozuar gjatë diktaturës, nuk dëshmon më qartë se ajo copë letër si ishte ajo kohë e ligë, si ishin spiunët, spiunllëku, sigurimi, kurvi.

Spiunia që shkroi atë letër është ajo autorja e atyre marsheve partizane, mes të cilëve buçet ai vargu; “N’ato maja, n’ato rriipa, her’ ma hipe, her’ ta hipa”. Meqënëse këto vargje janë shkruar nga një spiune, pjesa e dytë e këtij vargu, “her’ ma hipe, her’ ta hipa” s’do ment se kanë pasur një numur kuptimesh të fshehta; “her’ më spiunove, her’ të spiunova”, “her’ të dërgova letër anonime, her’ të vrava pas shpine”.

Pas leximit të letrës së spiunes drejtuar kurvit, ngaqë spiunen e dija të gjallë, thjesht u dëshpërova, dhe heshta.

Por kur më thanë se ka nja dy vite që ka vdekur, si pervers mediatik që jam, u gjallërova, u lumturova.

Nëse ajo spiune do kishte qënë thjesht spiune, spiuna dhe spiune janë pothuaj të gjithë shqiptarët dhe shqiptaret. Jo për faj, as për meritë. Si tipar komunitar, si rracë, dhe s’ja vlen të merresh me popullin tënd, popull spiun.

Po të mos kishte qënë thjesht spiune, por, sipas të gjitha gjasave, spiune pasionante, as në këtë rast nuk do ja vlente ta hapja sqepin. Spiunat dhe spiunet pasionante që shkruajnë nëpër gazeta dhe krekosen nëpër televizione, plus spiunat e Internetit, ata që titullin e lartë spiun e meritojnë më tepër se kushdo tjetër ngaqë fshihen pas pseudonimesh, plus spiunat dhe spiunet “e heshtur” ata që vdiqën dhe po vdesin në fushbetejën e spiunllëkut pa bërë gëk, me tërë këtë ushtri spiunash të pasionuar, që më mirë do ishte të kishin qënë inxhinierë, mjekë, agronomë të pasionuar, është krejt e pamundur të merresh. Se këtyre spiunëve po u ra një llaf në vesh, gjen belanë, të spiunojnë appassionatamente.

Por, për fat, spiunia në fjalë është jo vetëm spiune pasionante, por edhe e vdekur, pra pa asnjë mundësi për të spiunuar përsëri. Rast fatlum, oportunitet ideal për të thënë pa asnjë pasojë dy fjalë për spiunen dhe pasionin e saj, spiunllëkun. Aq më tepër kjo angari më përket mua. Mua që pas një përvojë të suksesëshme me një të vdekur idhnak, kur rregullin shiptaresk të mos folurit keq për të vdekurit por vetëm për të gjallët, e theva, asgjë e keqe s’më gjeti, përkundrazi u mbulova me lëvdata.

Ka trualli i Arbërit me bollëk kombinacione mes spiunllëkut, konspiracionit, pasionit.

Por spiunia e talentuar, e pasionuar dhe e vdekur, komunistja delirante që spiunoi shkrimtarin gjenial, është e pakonkurrueshme.

Ka qindra biblioteka me mijëra libra që s’vlejnë asnjë grosh, s’të mësojnë asgjë, s’të thonë asgjë, s’kanë asnjë vlerë.

Ka tekste fare ë shkurtër, të shkru-

01.05.2014

koment

Besart Kadia

Pavarësisht këtyre të dhënave, dy gjëra janë inkurajuese: rikthimi i vëmendjes së sistemit bankar, i cili zgjeroi kreditimin për këtë sektor me 7% vitin e shkuar, si dhe rritja e vazhdueshme e eksporteve drejt vendeve të BE-së, të cilat hapin mundësi dhe tregje të reja të pashfrytëzuara më parë.

N

jë ndër statistikat më të përmendura nga gazetarët, ekonomistët apo politikanët shqiptarë është mospërputhja mes numrit të madh të të punësuarve në sektorin bujqësor dhe kontributit që ajo sjell në Prodhimin e Brendshëm Bruto. Kështu, sektori i bujqësisë punëson rreth gjysmën e gjithë të punësuarve në vend dhe kontribuon me vetëm 20% në pasurinë kombëtare. Ajo që mundet të pritet pashmangshmërisht është migrimi i vazhdueshëm i banorëve në zonat rurale drejt zonave urbane. Edhe në rast se ky trend nuk arrin në nivelet e vendeve të industrializuara të Europës, të cilët punësojnë vetëm 4% të forcës punëtore në bujqësi, ato do të shkojnë të paktën drejt nivelit rajonal. Të punësuarit në bujqësi në Serbi e Bosnje janë 21%, Maqedoni 17% e Kroaci vetëm 14%, duke treguar se përmirësimi teknologjik dhe aksesi në sistemin bankar do të ulin nevojën e numrit të madh të krahut të punës në këtë sektor.

Sipas Censusit 2011 dhe 2001, popullsia në zonat rurale është reduktuar ndjeshëm gjatë 10 viteve të fundit me afro 280 mijë banorë, dhe në këto shtatë vitet e fundit me afro 195 mijë banorë, reduktim që, i kombinuar me rritjen e rendimentit të punës në bujqësi, ka sjellë natyrshëm edhe reduktimin e forcës së punës në bujqësi, që është zhvendosur drejt qyteteve dhe punësimit urban. Por ky sektor i ekonomisë nuk mund të zhvillohet njëlloj në gjithë qarqet e vendit; p.sh.: qarku me të ardhurat më të larta vjetore nga prodhimi bujqësor rezulton Fieri, që siguron rreth 14.9 miliardë lekë nga fermat, ku 43% e të ardhurave vjen nga prodhimi bujqësor dhe 57% nga prodhimi blegtoral. Ndërkohë, qarku me të ardhurat më të ulëta nga bujqësia është Kukësi, që siguron rreth 2 miliardë lekë në vit.

Industria e agrobiznesit ka potenciale të pazhvilluara, por ajo ndërkohë është pjesa më e pazhvilluar e ekonomisë shqiptare dhe vuan nga fragmentimi i thellë i sipërfaqes së tokës së punueshme dhe pas një harrese të gjatë, qeveria vendosi subvencionimin e fermerëve, të cilët mbjellin ullinj, agrume, drufrutorë dhe vreshta, vetëm në vitin 2010. Kjo masë është e domosdoshme, pasi vetëm në këtë mënyrë bujqësia shqiptare mund të arrijë të konkurrojë me sektorin bujqësor të vendeve fqinjë, por subvencionimi nuk është zgjidhja afatgjatë. Të dhënat tregojnë se sektori bankar shqiptar gjatë vitit që shkoi kishte në total 547 miliardë lekë hua, prej së cilës sektori bujqësor përfitoi vetëm 1.8%.

Mungesa e theksuar e kolateralit është një ndër arsyet kryesore që ky sektor nuk ka qenë tërheqës për bankat. Në kushtet kur shumë fermerë zhvillojnë veprimtarinë e tyre në parcela me sipërfaqe mesatare 1.2 hektarë, ku titujt e pronësisë janë ende të paqartë e ku aktiviteti kryesor në këtë industri mbetet toka, bëhet i kuptueshëm hezitimi kaq i gjatë i bankave për të rritur huadhënien për këtë sektor. Sipas studimeve, mungesa e sigurisë mbi pronësinë e tokës ndikon drejtpërdrejt në zhvillimin e sektorit, ku më shumë se 20% e fermerëve ndihen të pasigurt përsa i përket pronësisë që kanë mbi tokën e tyre, 57% e të intervistuarve kishin kryer investime për të rritur produktivitetin në tokën e tyre gjatë pesë viteve të fundit dhe 70% e investimeve totale ishin kryer në toka, pronësia e të cilave perceptohej si e sigurt nga ana e fermerëve. Sipas këtij studimi, investimet ishin më të sigurta dhe konfliktet sociale më të vogla në ato toka ku pronarët mund të tregonin se toka ishte në pronësi të familjes së tyre para vitit 1945.

Nga ana tjetër, ky sektor mund të përfitojë nga subvencionimi që mund të marrë nga fondet e BE-së, si p.sh.: Ipard– like. Ky i fundit është një fond i BE-së, në mbështetje të bujqësisë për vendet që aderojnë të jenë pjesë e BE-së. Ky program ofron 8.2 milionë euro në mbështetjen në dy masa kryesore: fermerët dhe agropërpunuesit. Të gjithë personat që dëshirojnë të ngrenë një fermë, apo të merren me agropërpunimin, do të financohen në masën 50-65% nga ky grant, por ajo që është kusht për këtë grant është përpilimi i një planbiznesi të besueshëm dhe thirrja e bërë në vitin 2012 tregoi pikërisht dhe një dobësi tjetër të këtij sektori, pasi numri i përfituesve ishte më i vogël nga sa parashikohej. Gjithsesi, kthimi i vëmendjes drejt bujqësisë është i pashmangshëm dhe i domosdoshëm për zhvillimin e ekonomisë shqiptare.

Sot ekonomia shqiptare është një importuese neto e produkteve ushqimore, që tregon për një nivel të ulët konkurrueshmërie dhe përfaqëson një nga sfidat kryesore për të ardhmen e ekonomisë. Në vitin 2012, produktet bujqësore mbulonin vetëm 13.75% të importeve ose katër herë më pak se përqindja e mbulimit total në 41%. Pavarësisht këtyre të dhënave, dy gjëra janë inkurajuese: rikthimi i vëmendjes së sistemit bankar, i cili zgjeroi kreditimin për këtë sektor me 7% vitin e shkuar, si dhe rritja e vazhdueshme e eksporteve drejt vendeve të BE-së, të cilat hapin mundësi dhe tregje të reja të pashfrytëzuara më parë. *Drejtor Ekzekutiv i Fondacionit për Liri Ekonomike.

12

Kulturë

Speciale Çfarë fshihet në 14 mijë negativët e Fototekës “Sotir”. Prej vitesh negativët flenë në një musëndër poshtë shkallares së shtëpisë së tij në Korçë

Fototeka Kur Sabiha Kasimati K dhe Enver Hoxha pozonin për fotografin Sotir Aida Tuci

ëto foto janë shkëputur nga 14 mijë negativët (në xhama dhe filma) që ka sot Fototeka ‘Sotir’ në Korçë, e cila fatmirësisht (të paktën në këtë rast) ka qenë jashtë vëmendjes së institucioneve shtetërore të Enver Hoxhës.

Ndryshe nga Geg Marubi, fotografi korçar nuk ia “fali” arkivin e tij regjimit të Hoxhës, ky i fundit madje nuk shfaqi ndonjë interes të veçantë për të parë se çfarë fshihnin ata 14 mijë negativë prej xhami. Prej vitesh këta negativë flenë në një tip musëndre, e ngritur poshtë shkallares së shtëpisë së tij, ku sot jetojnë vajza e tij Ivon dhe familja e të birit, Gjergj Sotiri (i ndarë nga jeta pak vite më parë). Shtëpia e Sotirëve ndodhet pak metra pas Katedrales, mes rrugicave me drejtim qendrën e qytetit.

Pas kaq vitesh, pasardhësit po zbulojnë pak nga pak arkivin e rrallë të fotove që mbajnë firmën “Studio Sotir”. Studioja e tij ovale nuk ekziston më. Është shembur vite më parë e që prej asaj dite negativët prej xhami ruhen në kushte shtëpie. Kohët kanë ndryshuar. Familjarët e fotografit kërkojnë sot vëmendjen e shtetit për ruajtjen dhe evidentimin e këtij fondi, që padyshim janë pjesë e rëndësishme e trashëgimisë së fotografisë shqiptare.

Portrete të epokës, nga dishepulli i fundit i Nolit te Kasimati

> Perëndim në liqenin e Pogradecit, në foto mendohet se është poeti Lasgush Poradeci

Sikur ta dinte regjimi se në Studion “Sotir” kish qenë dhe i fundmi i dishepujve të Nolit, Andon Frashëri, apo vajza e bukur gjirokastrite Sabiha Kasimati, të dy të burgosur nga komunistët, nuk dihet se cili do kish qenë fati i kësaj fototeke. Me rastin e përfundimit nga Qendra Kombëtare e Inventarizimit të Pasurive Kulturore të inventarizimit të Fototekës private ‘Sotir’, në Muzeun e Arsimit ABC në Korçë u prezantua ekspozita fotografike “Kristaq Sotir, artisti i muzës shqiptare”.

Mes shumë fotove të ekspozuara (disa publikoheshin për herë të parë) tërhoqi vëmendjen fotoja e një vajze të hijshme, veshur me kostum popullor të zonës së Gjirokastrës. Fotoja

> Sabiha Kasimati, në Liceun Francez të Korçës

mban vitin 1938. Siç mësuam, vajza që buzëqeshte në foto ishte nxënësja e Liceut Francez, Sabiha Kasimati. Ivon Sotir, vajza e Kristaq Sotirit, kujton se në ato vite, siç i tregonte babai, në studion e tij vinin shumë nxënëse të Liceut për të bërë fotografi. Mes tyre ka qenë dhe Sabiha Kasimati. Sesi është ruajtur fotoja e saj pas kaq vitesh, Ivon e ka një shpjegim. “Nuk ka ardhur njeri të shihte se çfarë kishte në ata negativë. Për këtë foto nuk di të ketë patur dijeni njeri tjetër përveç familjarëve për ekzistencën e kësaj fotoje. Ndoshta për disa foto të tjera që dihej se i kishte im atë kanë patur probleme, por jo për të Sabihasë”, - thotë Ivon. Mbesa e fotografit, Kristina Pecani (vajza e djalit) thotë se amaneti që gjyshi i kish lënë të atit të saj ishte “të kujdesej dhe të mirëmbante fototekën”. “Ne arkivin e kemi mbajtur gjithmonë nën shkallët e shtëpisë dhe

Kulturë Kush ishte Kristaq Sotir Lindi në fshatin Mborje të Korçës më 25 shkurt 1883 dhe vdiq më 14 korrik 1970 në Korçë. Që në moshë të re filloi të marrë mësimet e para të fotografisë te kunati i tij, Kristo Sulidhi, i cili ishte fotograf dhe patriot. Rreth vitit 1900 emigroi në SHBA, ku në fillim punoi në një fabrikë tekstilesh në New York për 2-3 vjet, por pasioni për fotografinë e bëri që shpejt të hiqte dorë nga kjo punë lodhëse dhe e çoi në Los Angeles, në Kaliforni, ku u paraqit tek fotografi dhe mjeshtri i fotografisë, George Steckel. Steckel i pa punën, e vështroi dhe pa keqardhje e ktheu mbrapsht, pasi puna e tij nuk ishte në nivelin e duhur. Ky zhgënjim nuk e zmbrapsi Sotirin. Pas pak kohe ai u paraqit prapë para Steckel-it dyshues duke i treguar punën e tij. Steckel i vështroi pa folur as edhe një fjalë. Ngriti kokën dhe tha: “Tani po”. Kështu filloi një bashkëpunim që do të zgjaste për mbi 10 vjet.

Në vitin 1921 u shkëput nga kjo studio për të hapur në New York studion e tij private. Por fati kishte të tjera planë për të. Një vit më vonë, një letër e njoftonte për gjendjen e rëndë të nënës së tij dhe ai u detyrua të kthehej në Shqipëri. Në vitin 1923 hapi Studion e tij “Sotir”, e cila shumë shpejt u bë e njohur në gjithë Korçën. Ai punoi atje deri në vitin 1963, vit në të cilin e mbylli. Më 1992-in i jepet titulli “Artist i Popullit” (pas vdekjes) si një ndër të parët shqiptarë që kultivoi profesionin e fotografit duke e kthyer atë në art.

Për mjeshtërinë artistike është vlerësuar nga bashkëkohës, si Odhise Paskali, Vangjush Mio etj.

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

13

01.05.2014

> Inventarizimi i Fototekës Projekti "Inventarizimi i Fototekës Private 'Sotir' në Korçë" u ideua nga Instituti Shqiptar i Shkencave (AIS), i cili bëri përpjekjet për ngritje fondi dhe thirrjes iu përgjigj një grup pasardhësish të familjeve të nderuara shqiptare në emigracion në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. QKIP mundëson ruajtjen, evidentimin, regjistrimin dhe promovimin e kësaj pasurie të rëndësishme të trashëgimisë kulturore shqiptare. Imazhet e negativëve fotografikë të kësaj pasurie janë dëshmi e qytetarisë, traditës, qytetërimit dhe modelit të familjes dhe shoqërisë së trevës së Korçës në fillimshekullin XX. Tashmë kjo pasuri është e dokumentuar në sistemin dixhital me të dhënat identifikuese fizike dhe teknike që mundësojnë studimin dhe promovimin. Fototeka "Sotir" në Korçë ka gjithsej 14 mijë negativë në xham, aparate fotografikë, orendi me vlera historike dhe muzeale që lidhen me personazhet e fotografuar nga Kristaq Sotir, regjistra me emra qytetarësh korçarë dhe të huaj etj. Ruhet dhe një fond me foto të stampuara nga vetë fotografi artist ndër vite, të ndara në zhanre të veçanta sipas tematikës.

Foto nga koleksioni

> Studio Sotir shembur shumë vite më parë

> Enver Hoxha (me shigjetë) kur studionte në Liceun Francez të Korçës

> Shkrimtarit, publicistit dhe përkthyesit, Andon Frashërit me bashkëshorten e tij, Maria

> Peisazh dimri nga qyteti i Korçës

nuk e di nëse atë kohë e dinin se mes atyre negativëve prej xhami ishte dhe fotoja e Sabiha Kasimatit. Besoj se këto janë identifikuar më vonë. Megjithatë nuk është se e di me hollësi ngjarjen”, - pohon Kristina. Mes fotove të ekspozitës që u çel në Korçë ndodhej dhe një foto e djemve të Liceut Francez. I pari që shquhej menjëherë nga vizitorët e ekspozitës mes atij grupi djemsh të veshur sipas modës dhe me flokët me brilantinë ishte Enver Hoxha. Më të vjetrit përpiqen të identifikojnë të tjerët, por duket e vështirë. “Shumë prej portreteve në foto nuk janë identifikuar dhe do të ishte shumë bukur nëse pasardhësit arrijnë të identifikojnë në këto foto paraardhësit e tyre”, - thotë Aranita Brahaj e Institutit Shqiptarë të Shkencave (AIS), e cila ka ideuar projektin e inventarizimit të Fototekës “Sotir”.

Fotografitë e Sotirit janë bardh e zi, monokolor, sepia, të kuqe, të gjelbra etj. Kjo fototekë ka sot rreth 1500 fotografi origjinale, të stampuara nga negativat, që janë ruajtur falë përkushtimit të familjarëve në gjendje shumë të mirë. Fotot janë portrete njerëzish të shquar të epokës, njerëz të thjeshtë, të cilët donin të ruanin në kohë jetën e tyre, apo lypës të cilët paguheshin prej tij për të dalë në fotografi. Por Sotir nuk ka qenë vetëm fotograf i portreteve por dhe i peizazhit; rrugët karakteristike të Ko-

rçës, natyra e bukur e Voskopojës, Dardhës dhe Pogradecit ishin puna e tij jashtë studios.

Mes portreteve të njerëzve të shquar dallon ajo e dishepullit të fundit të Nolit, shkrimtarit, publicistit dhe përkthyesit, Andon Frashërit me bashkëshorten e tij, Maria. Si mik i Fan Nolit, në vitin 1945 mori guximin t’i shkruante atij se, nëse kthehej në Shqipëri, rrezikonte jetën nga regjimi komunist. Thuhet se kjo shërbeu si shkak që të pushohej fillimisht nga puna dhe më pas arrestohej bashkë me bashkëshorten e tij, Maria Avrami. Frashëri u dënua me 15 vjet burg dhe bashkëshortja me dy vjet. Ka shumë për të zbuluar nga Fototeka “Sotir”, nëse ajo do ruhet dhe mirëmbajtur. Familjarët kërkojnë vëmendjen e Ministrisë së Kulturës për të nxjerrë nga musëndra koleksionin e fotove Sotir. “Ne kërkojmë një vend me kushte më të mira për t’i mirëmbajtur këto foto. Ne si familje i ruajtëm për gati 100 vjet. Ja, do mundohemi t’i ruajmë dhe për 100 vjet të tjera, por çfarë do të ndodhë më pas me to? Disa negativë kanë nevojë për restaurim pasi janë thyer ose janë zverdhur, duke e humbur kështu cilësinë”, shpreh shqetësimin e familjes mbesa Kristina.

Sipas saj, vlerat e kësaj fototeke janë po aq të rëndësishme sa edhe të fototekës “Marubi”, ndaj kërkon që vëmendja për ta konservuar këtë trashëgimi mos të mungojë.

> Pazari i Korçës, viti 1930

> Vajzat në rrugicat e qytetit

> Fotografi Kristaq Sotir, gjatë kthimit nga Amerika

14

zbavitje

lojra të ndrsyhme

Fjalëkryqi klasik 1

2

3

4

Del nga shtëpia pas 50 vitesh 5

6

7

8

13 16

9

10

14 18

17

12

15

19

23

11

20

21

22

24 25

26

27

28

30 34

31

3

29

32

33

36

35

37

39

38

40

42

Fjalëkryqi klasik është një nga lojërat enigmatike më të përhapura në botë. Fjalëkryqet e para filluan të botoheshin që në shekullin e XVIII dhe vazhdon të jetë e preferuar edhe në ditët e sotme.

43

44

45

46

48

41 Koha e fillimit ____:____

47

Koha e mbarimit ____:____

49

Horizontalisht:

1. Tërësia e parimeve teorike të një shkence a të një dege të saj. 8.

Vegël dore e zdrukthëtarëve. 13. Kundërveprimi ndaj diçkaje që bëhet. 15. Nishane në trupin e njeriut. 16. Ka edhe një të tillë sportiv.

18. Universiteti Sarbonës. 19. Gradë e lartë në ushtri. 23. Fije të gjata që përdoren për të peshkuar. 24. Qytet në Kosovë. 25. Pjesë e shkëputur nga një film. 28. Rrugë e ngushtë e shtruar me kalldrëm.

30. Kryeqyteti i Vietnamit. 32. Baba, ose... 33. Thirrje për ndihmë. 34.

Qytet i banuar nga shqiptarë në Malin e Zi. 36. Mal në rrethin e Vlorës. 37. Repart Industrial. 38. Notë muzikore. 39. Pije e fortë alkoolike. 40. Pesha e saktëenën, ambalazhin ose mjetin e transportit. 43. Krahinë e madhe në Gjermani. 47. Njeri anglez. 48.

Tregues i njërës prej vetive a karakteristikave themelore të një sendi, të një makine, të një sistemi a të një dukurie. 49. Shenjë e zgjatur dhe e hollë që bëhet mbi diçka me laps.

Vertikalisht:

1. Pushtet i pakufizuar shtetëror, që ushtrohet me dhunë nga një njeri. 2. Qytet i vendit tonë. 3. Shkumës në dialekt. 4. U rrëzua. 5.

Kryetar i një manastiri të murgjve ortodoksë. 6. Filloj. 7. Agjensi Martesash. 9. Kat përdhes, ku mbahen në të ftohtë ushqimet. 10.

Prodani i humorit. 11. Pushim, qetësi. 12. Zgjedhja e gjërave më të mira. 14. Shkoi. 17. Janë në fillim të lojës. 20. Sigla e Ohrit. 21.

Organizatë Revolucionare. 22. Alessandro, ish-futbollist i njohur italian. 24. Mënyrë, ose... 26. Shtet në Amerikën Qendrore. 27.

Kasolle e qenit. 29. Arteria më e madhe, që del nga barkushja e majtë e zemrës dhe që ushqen me gjak gjithë trupin. 31. Bujqësor, ose... 32.

Institucion që merret me grumbullimin, ruajtjen, sistemimin e dokumenteve e të dorëshkrimeve me vlerë historike. 35. Lezha në makina. 41. Qazimi, këngëtare. 42. Pjesëz mohuese. 44. Agjensi Turistike. 45. Bën pula. 46. Përemër vetor.

Sudoku | nivel mesatar 5

6

6 1 9 4 2

3

7

3

2 9 7

1

4 3 7 6 8 2

9

4

1

2 9

5

3 6

2 8

3 7 1 6 5

7 2 8 7 3

7 6 8 5 4 4

9

8 6 4 3 1 7 1

2

Plotësoni vendet bosh në mënyrë që çdo rresht e kolonë të ketë numrat nga 1-9.

2 5 4 2 5 7 5 2 1

Koha e fillimit _____:____ Koha e mbarimit ____:____

Numërkryq 5

Kishte qëndruar për 50 vite e mbyllur në shtëpi, pasi vuan nga fobia e ambienteve të hapura, por një arsye e fortë, e nxori atë jashtë.

Meqenëse nipi saj po dekorohej me medaljen e Mbretërisë së Bashkuar, për të arriturat në studime, Patricia Cooper veshi rrobat e preferuara dhe shkoi të shoh ceremoninë e dekorimit. Kësaj radhe, të gjithë kanë mbetur të befasuar kur ajo është shfaqur në sallën, ku nipi saj po dekorohej, e që në fakt është vetëm një bllok larg shtëpisë së saj. Gjyshja që ka 77 vjet, herën e fundit kur kishte dalë nga shtëpia, kishte përjetuar një ndjenjë akthi, që mjekët e kanë shpjeguar si ‘Agorafobi’ që është frika nga ambientet e hapura dhe me shumë njerëz.

“Të gjithë janë mësuar me gjendjen time” ka thënë zonja Cooper, duke shtuar se ajo është ndihmuar nga familjarët dhe miqtë, sa herë që ka pasur nevojë për diçka jashtë shtëpisë. Kohët e fundit, britanikja thotë se ndjehet shumë më mirë dhe nuk i mungon aspak ambient i jashtëm, pasi blen në internet dhe qëndron e kyçur në rrjete sociale.

Horoskopi i ditës DASHI (20/III-20/IV)

DEMI (21/IV-20/V)

Yjet do iu sigurojnë një dite te mrekullueshme ju qe jeni ne çift. Ata do iu nxitin te tregoheni me te dashur dhe me shprehës. Nuk do mungojnë as dhuratat simbolike për njeri-tjetrin. Beqaret me shume gjase do realizojnë disa takime me një te ardhme te ndritur. Ne planin financiar Marsi do iu ndihmoje te zgjidhni te gjitha problemet qe keni pasur.

Me ndikimin tejet te madh te Venusit mund te themi se jeta ne çift do jete e shkëlqyer.

Do respektoni mendimet e njeri-tjetrit dhe dopranonitebashkëpunonipërgjithçka.Beqaret do jene te paqëndrueshëm dhe mund te kërkojnë veçse aventura kalimtare.

Dëshirat do iu plotësohen. Me te ardhurat tregohuni te kujdesshëm sepse situata nuk është aspak ne gjendjen qe pritej.

BINJAKET (21/V-20/VI)

GAFORRE (21/VI-22/VII)

Për ata qe janë ne një lidhje duhet thënë se gjerat nuk do shkojnë ne perfeksion, ka pasur edhe kohe me te bukura. Gjithsesi nëse nuk tregoheni histerike dhe reflektoni do e kaloni ditën pa probleme serioze. Beqaret duhet te tregohen realiste dhe te mos rendin pas ëndrrave. Me financat nuk do i keni punët aspak mire.

Priten goxha vështirësi.

Tensioni ne çift nuk do shteroje as gjate kësaj dite. Sot do futeni ne te tjera detaje te cilat mund ta përkeqësojnë edhe me tepër situatën. Beqaret do jene shume indiferente ndaj ftesave qe do iu bëhen pa e kuptuar se ndonjëri prej personave mund te jete ai qe kane ëndërruar. Financat do jene te mira po i menaxhuat si duhet. Do e keni vete ne dore.

LUANI (23/VII-22/VIII)

Do kuptoheni me mire se kurdoherë me partnerin tuaj sot dhe marrëdhënia mes jush do ece si duhet. Do neglizhoni çdo ndërhyrje te jashtme dhe do u besoni vetëm vetes dhe atij qe keni ne krah. Beqaret do kenë një dite rutine dhe pa asnjë te veçante. Do arrini me ne fund jo vetëm ta stabilizoni situatën, por edhe te keni përmirësime.

PESHORJA (23/IX-22/X)

5

VIRGJERESHA (23/VIII-22/IX)

Sot do merren vendime te rëndësishme ne jetën tuaj ne çift, qofshin këto për mire ose për keq. Nëse keni pasur debate te forta do mendoni një ndarje, ndërsa nëse lidhja juaj ka qene e forte do mendoni për diçka me serioze. Beqareve do iu rrahe zemra fort pasi te takojnë disa persona. Njihini sa me mire ata. Me financat nuk do bëni aspak kujdes dhe mund te keni probleme serioze.

AKREPI (22/X-21/XII)

8 Shfrytëzojeni sa te mundni sot kohen kur te jeni pranë atij qe dashuroni. Shprehjani ndjenjat dhe mendoni edhe për ndonjë surprize. Beqaret duhet te tregohen me te hapur nëse duan te gjejnë personin ideal. Po u mbyllet ne vetvete do mbeteni ashtu si jeni. Shpenzimet do i ulni sot dhe gjendja e te ardhurave do vije drejt stabilizimit. Me ne fund do jeni me te qete.

1

Gjeni figurën duke bashkuar pikat

SHIGJETARI (22/XI-21/XII)

Plotësoni tabelën me numrat e dhënë!

Ngjyrosni pjesën me pikë dhe zbuloni figurën

Numra me 3 shifra: 067, 194, 429, 558.

Numra me 4 shifra: 0014, 0152, 0274, 1444, 1526, 1803, 2025, 2101, 2126, 4209, 4777, 4859, 5268, 5427, 5554.

Numra me 5 shifra: 02217, 14068, 15114, 25128, 26502,

42147, 54777, 58025, 58034, 63201, 69404, 88562.

Numra me 6 shifra: 025563, 054191, 104234, 120302, 223110, 224352, 526320, 635996, 725753, 736756, 765455, 848484, 895652, 965120.

Nëse i shtoni dozat e fantazisë ne çift dhe përgatisni surpriza për partnerin, do mund ta kaloni fazën e vështirë ne te cilën ndodheni. Beqaret me mire te qëndrojnë edhe sot vetëm sesa te fillojnë një lidhje nga e cila shume shpejt do zhgënjehen. Ne planin financiar nuk duhen ndërmarrë vendime te nxituara te cilat mund t’iu kushtojnë shtrenjte.

Gjeni 10 ndryshimet

UJORI (20/I-19/II) Te dashuruarit do kenë një dite shume normale dhe te qete. Merrini gjerat si t’iu vijnë dhe bëni atë qe ndjeni. Do jeni sharmante dhe te parrezistueshem gjate kësaj dite ju beqaret. Ne këtë mënyrë do merrni ftesa pa fund dhe do mund ta ndryshoni jetën. Ne planin financiar tregohuni te kujdesshëm.

Dite e mbushur me turbullira kjo e sotmja për ata qe janë ne një lidhje. Do keni mosmarrëveshje me partnerin për gjera elementare. Beqaret do jene te qarte pe rate qe duan dhe nuk do ndalen derisa ta bëjnë për vete dike. Planetët do i kenë pranë. Ekuilibri financiar do filloje te stabilizohet pas një periudhe te gjate me vështirësi.

BRICJAPI (22/XII-20/I) Do jeni me te predispozuar gjate kësaj dite për te bere sakrifica e për te ruajtur te ndezur zjarrin e pasionit ne çift. Çdo gjë do shkoje si e kishit menduar. Për beqaret nuk priten te reja. Edhe për disa ka rrezik qe ata te mbeten me te njëjtin status. Ne planin financiar duhen marre masa strikte ne mënyrë qe te mos keni asnjë vështirësi.

PESHQIT (20/II-19/III) Nuk do jeni me aq kritike ndaj partnerit tuaj sot dhe do i kuptoni edhe disa gabime qe keni bere ndaj tij. Marrëdhënia mes jush do ketë përmirësime. Beqaret do kenë veçse flirte, asgjë me shume sesa aq. Gjithsesi miqtë nuk do i lënë te mërziten. Financat do jene goxha te qëndrueshme.

blog

1001

Gazeta MAPO

01.05.2014

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

Maj

ditë që formësuan botën

15

Pasioni femëror në raport me mashkullorin është si epika në raport me epigramin.

- Karl Kraus

878

Alfredi i Madh mposht Guthrum-in e danezëve Në vitet 870 dukej se asgjë nuk mund t’i ndalonte pushtuesit danezë për të sunduar Anglinë. Të ardhur nga Skandinavia me anë të detit, ata kishin pushtuar mbretëritë anglo-saksone të Mersia-s, Nurthumbria-s dhe East Anglia-s. Vetëm Wessex-i në Anglinë jugore mbeti nën sundimin anglosakson. Nga fillimi i viti 878, edhe Mbreti i Wessex-it, Alfredi, ishte një i arratisur në vendin e vet pasi u detyrua të ikte nga baza e tij në Wiltshire. Në

pranverë të vitit 878, Alfredi ngriti krye dhe ndërtoi një kështjellë të re në Somerset. Ai u bëri thirrje burrave të Hampshire, Wiltshire dhe Somerset-it t’i bashkoheshin në një vend të quajtur Egbert’s Stone. Duke marshuar me ushtrinë e tij drejt Chippenham-it, Alfredi u ndesh me danezët të prirë nga Guthrum-i në Edington. Sipas kronikanit të kohës Bishopit Asser, pas një beteje të përgjakshme Mbreti Alfred i vuri përpara danezët.

Luftëtarët e mbijetuar të Guthrum-it u zhvendosën në Chippengham të ndjekur me këmbëngulje nga anglo-saksonët të cilët arritën t’i rrethonin. Pas 14 ditësh të mbushura me, sipas fjalëve të Asser-it, “tmerret e urisë, të ftohtit, frikës dhe në fund dëshpërimit”, danezët kërkuan paqe.

Alfredi e detyroi Guthrum-in t’i dorëzonte pengjet, të premtonte largimin nga Wessex-i dhe të pranonte kalimin në Krishterim.

Blitz

Flickr

0

Shuma e financimit nga korporatat apo reklamat, e pranuar nga pesë radiostacionet e Pacifica Radio Network që nga viti 1949.

59

Për qind e amerikanëve në nëntor që besonin se qeveria po censuronte lajme nga lufta në Afganistan.

80

Për qind e këtyre amerikanëve mendonin se censura është diçka e mirë.

9995

Çmimi i një blipinatori, një mjet që përdoret nga televizionet për të hequr fjalët dhe frazat e pista nga transmetimi.

Foto: John meckley Titulli: Protestë e veçantë

“Hëna e Shqipërisë”, guximi të diskutosh për tabutë Nga Anastas Angjeli Gjithmonë kam besuar se detyra e një studiuesi është të analizojë realitetin në të cilin jeton dhe të parashikojë ndryshimet që mban brenda saj e ardhmja (duke marrë parasysh rreziqet që përmban në vetvete çdo parashikim). Nga ana tjetër, detyra e një shkrimtari është që nëpërmjet fjalës së shkruar të përmbledhë shpirtin e epokës në të cilën jeton, të shoqërisë së cilës i përket dhe të gjeneratës në të cilën bën pjesë dhe ta bëjë këtë shpirt të pavdekshëm. Te miku im Ben Blushi, detyra e studiuesit dhe përgjegjësia e shkrimtarit shkrihen në një qenie të vetme.

Për këtë arsye, është një kënaqësi sa herë që marr në duar dhe lexoj një vepër të tij, kënaqësi që e kam ndjerë ku rrekesha duke lexuar “Të jetosh në Ishull”, kur shfletoja “Otellon” apo kur kërkoja të hyja në brendësi, në thellësi te “Shqipëria”. Të njëjtën kënaqësi dhe kërshëri ndjeva edhe kur lexova librin e tij të fundit “Hëna e Shqipërisë”, libër të cilin po e promovojmë sot në Universitetin Mesdhetar të Shqipërisë. Një libër që analizon problematika të një rëndësie të veçantë, të cilat lidhen jo vetëm me vendin tonë por edhe me Evropën, pjesë e së cilës

gazetamapo@gmail.com

jemi dhe në të cilën duam të integrohemi ekonomikisht, politikisht, shpirtërisht dhe kulturalisht.

Para pak kohësh, kur lamë avionin e linjës Tiranë-Frankfurt dhe morëm Shatllin për Strasburg, në përbërje të Delegacionit parlamentar shqiptar për Marrëveshjen e Stabilizimi-Asociimit në BE (i cili, siç mund të jeni në dijeni, për fatin tonë jo të mirë, nuk përfundoi me një deklaratë të përbashkët mes pozitës dhe opozitës dhe Delegacionit të PE ), miku im Blushi më tha: “Anastas e përfundova librin, së shpejti del në qarkullim”. Veç premtimit për të bërë këtë diskutim të tij këtu, gjatë gjithë rrugës, por edhe më parë kishim shkëmbyer mendime rreth temave të eseve të këtij libri. Edhe takimi me delegacionin e PE-së na u duk si pjesë e problemeve të këtij libri.

Prandaj, të flasësh për çështjet të cilat autori trajton në libër nuk është një gjë e lehtë. Të diskutosh për tema që konsiderohen tabu është akoma edhe më e vështirë. Por në

fund të fundit guximi shkencor është pikërisht ajo çka mungon nga shoqëria jonë sot.

Dhe guximi për ta parë realitetin në sy, pa u ndikuar nga stereotipet dhe paragjykimet, vetëm mirë mund t’i bëjë shoqërisë sonë.

Sepse një shoqëri që bën autokritikë dhe vë në dyshim vetveten është një shoqëri që mund të shpresojë të përmirësohet.

Jetojmë në një epokë ku hendeku ndërmjet të pasurve dhe të varfërve po rritet gjithmonë e më shumë. Ku problemet sociale po thellohen dhe qeveritë e kanë të pamundur të përballen në mënyrë efikase me këto probleme. Ku të rinjtë gjithmonë e më shumë po ndihen të përjashtuar nga sistemi. Ku konsumi është kthyer në qëllim në vetvete. Ku kontrolli i mendimit dhe i veprimit nga ana e pushtetit dhe medias po merr përmasa shqetësuese.

Këto probleme që shqetësojnë shoqërinë globale nuk ka sesi të mos shqetësojnë edhe shoqërinë tonë, e cila akoma nuk po shpëton nga kthetrat e tranzicionit të gjatë. Por

Themelues: Henri Çili. Kryeredaktor: Arion Sulo. Zv/kryeredaktor: Alfred Lela, Aleksandra Bogdani. Politika: Nevila Përndoj, Fejzi Braushi.

Kronika: Leonard Bakillari, Dashamir Biçaku. Speciale: Vladimir Karaj. Ekonomia: Blerina Hoxha. . Kultura: Aida Tuci. Suplement: Arta Çano.

Karikatura: Bujar Kapexhiu. Faqosja: Florenc Elezi. Ilir DRIZARI, Kujtim Bisha. Korrektore: Lila Plasari, Brunilda Meno.

Adresa: Bulevardi Gjergj Fishta pranë UET

kuptohet që, përveç këtyre çështjeve madhore, të cilat mund të konsiderohen edhe si probleme të vetë sistemit, shoqëria jonë po përballet me një sërë problematikash të veçanta, të cilat nëse nuk i shikojmë drejt e në sy sot, do ta kemi shumë të vështirë t’i zgjidhim nesër. Cila do të jetë e ardhmja e Shqipërisë dhe e sistemit tonë politik? Si do t’i zgjidhim ngërçet e vazhdueshme të këtij sistemi? Po çështja e të quajturit bashkim kombëtar? Si do të zhvillohet më shumë vendi ynë dhe do të zvogëlohet pabarazia e do të minimizohet varfëria? Çfarë qëndrimi duhet të mbajmë si shoqëri në lidhje me ekstremizmin fetar dhe me politizimin e instrumentalizimin e fesë?

Këto janë disa nga temat të cilat autori trajton në librin e tij të fundit. Pavarësisht qëndrimit që ai mban në lidhje me to, mendoj se më e rëndësishme dhe më jetësore për shoqërinë tonë është fakti që tema të tilla, nga të cilat të gjithë ne si qytetarë ndikohemi drejtpërdrejt, po fillojnë të diskutohen.

Dhe është pikërisht ky fakt që e bën librin “Hëna e Shqipërisë” të Ben Blushit një kontribut të rëndësishëm intelektual për shoqërinë tonë. *Titulli i redaksisë

Marketing / Drejtore: Fiziana Bora Cel: 068 20 55 437 E-mail: fiziana_bora@yahoo.com Menaxhim / Dhimitraq Hido Cel: 068 20 55 440

16 01.05.2014

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

Njoftime/reklama Për më shumë informacion, ju lutem na kontaktoni: Shoqëria Administruese e Fondit të Pensionit SiCRED sh.a.

Adresa: Rr."Brigada VIII", Vila Nr.3/1, Tiranë tel.: +355 44538674 e-mail: pensions@sicred.com.al web: www.sicred-pensions.com.al Shoqëria e Sigurimit të Jetës SiCRED sh.a.: Adresa:Rr. "Brigada VIII", Vila Nr.3/1, Tiranë tel.: +355 4 22 37 549 e-mail: contact@sicred.com.al web: www.sicred.com.al

Të gjithë anëtarët e Fondit të Pensionit Vullnetar “SiCRED Pensions” përfitojnë FALAS: Sigurimin e Jetës Zbritje deri në 40% në shërbimet mjekësore!

Oferta është e vlefshme deri në 31 Gusht 2014!

Mjafton të jeni anëtar apo të anëtarësoheni tani në fondin e pensionit vullnetar “SiCRED Pensions” dhe përveç shërbimeve profesionale të ofruara nga SiCRED Pensions, ju përfitoni FALAS nga SiCRED: • Sigurimin e jetës • Ulje deri në 40% në klinikat dhe spitalet e rrjetit mjekësor SiCRED

Për të përfituar sigurimin tuaj, si dhe zbritjet në rrjetin mjekësor, paraqituni sa më shpejt në degën më të afërt të SiCRED.