03 mars mapo ok

Faqe 2

Afër / larg

Pushtimi i Krimesë, Rusia vendos botën para faktit të kryer

Themelues Henri Çili - Kryeredaktor Arion Sulo - E hënë, 3 mars 2014. Numër 1147. Viti V botimit. Çmimi 30 lekë. 1.5 euro. www.mapo.al e-mail: gazetamapo@gmail.com. Adresa: BLV "Gjergj Fishta"

në brendësi

Kriminaliteti 2013

Kredia e FMN me 9 këste, Cani: Tani nis shlyerja e detyrimeve Ministri i Financave, Shkëlqim Cani tha dje se pas ratifikimit në parlament të marrëveshjes së re me Fondin, disbursohet kësti i parë i kredisë prej 26 milionë eurosh. Kredia me FMN-në, një garanci për kredi të reja nga Banka Botërore dhe Komisioni Europian FAQE 7

Përgjimi i policisë, kreu i SHISH do thirret në Kuvend Kreu i Komisionit të Sigurisë paralajmëron një seancë dëgjimi me drejtuesin e SHISH. Braho: Seancë dëgjimore në komision me Visho Ajazin. Do të informojmë në radhë të parë Parlamentin dhe në radhë të dytë, Presidentin e Kryeministrin. SHISH, me axhendë politike

Llalla-Kuvendit: Lëvizjet në Polici ulën ritmin e hetimeve Prokuroria e Përgjithshme i dorëzon Kuvendit analizën e kriminalitetit për 2013, ku veprat penale më shqetësuese janë trafiku i drogës, vrasjet dhe grabitjet e pronës. Koeficienti i kriminalitetit rritet me 200 krime për 100 mijë banorë, ndërsa numri i vrasjeve shënon ulje krahasuar me 2012.

“Ndryshimet në kuadrin drejtues të Policisë së Shtetit sollën uljen e ritmit të hetimeve për një kohë të shkurtër. Tani po i afrohen ritmit të kërkuar”.

Faqe 4-5

FAQE 6

Kriza, diplomatët me familje të vogla, përparësi për ambasadorë Teatër brenda teatrit me Robert Ndrenikën dhe Viktor Zhustin

FAQE 13

op-ed / 10-11

Zbardhet procesverbali i mbledhjes me dyer të mbyllura në Komisionin e Jashtëm. Ministria e Financës deklaron shkurtim të zyrave konsullore dhe emërimin e atyre ambasadorëve dhe diplomatëve me familje të vogël anëtarësh, për të kursyer fondet

NgërÇ

NGA bujar kapexhiu

Atyre që nuk vijnë të luajnë futboll për Kosovën

Krimeja si përpjekje anti-europiane e Rusisë

vetëm mbyllje apo bashkime ambasadash me qëllim shkurtimin e shpenzimeve për mbajtjen e tyre, por edhe për politika të tjera kursimi që prekin deri edhe numrin e diplomatëve apo edhe të familjarëve të tyre. Kështu, Ministria e Jashtme parashikon që në kuadër të kësaj politike kursimi financiar, të përzgjedhë për ambasadorë... Faqe 3

Operacioni i policisë, bllokohen 1.5 kg heroinë dhe 700 mijë euro 640 forca policore, të mbështetura edhe nga RENEA, kanë nisur dje një operacion të gjerë kundër kriminalitetit.

Megjithatë, vetëm një person ka rënë në pranga

LARGQOFTË të quhen tradhtarë, koment por edhe hiç Adriatik Kelmendi mirë s’po më vjen që disa...

“Ky është budallallëk i plotë”, tha koment Roman Gonçarenko Vladimir Putini në një...

Kriza ekonomike e financiare që po përjeton vendi e ka detyruar qeverinë që të hyjë në kursime. Jo vetëm sa i përket politikave të rritjes së pagave dhe pensioneve, por edhe në rishikimin e shpenzimeve buxhetore të institucioneve. Një nga fushat që do të preket nga këto kursime do të jetë edhe ajo e politikës së jashtme. Nuk bëhet fjalë

Policia e Shtetit ka nisur një operacion të gjerë, pas situatës së rënduar të at-

entateve me eksploziv. Gjatë orëve të fundit janë shoqëruar 49 persona si dhe u bllokuan 1.5 kg heroinë që vinte nga Kosova, dhe 700 mijë euro në Tiranë. Përmes një njoftimi zyrtar policia bëri me dije se operacioni nisi mëngjesin e djeshëm në disa qytete njëherazi. Forcat speciale të RENEAs, Forcat e Ndërhyrjes së Shpejtë, si dhe efektivë të policisë në qarqet... Faqe 5

Takimi

Pastrim gjeneral

Basha me deputetët gjermanë: Askush nuk përligjet të dalë mbi shtetin ligjor FAQe 6

12 debati

Etatizëm apo populizëm?

Një forum i përvitshëm për liritë ekonomike Kryetari i Bashkisë, Lulëzim Basha, Barbara Kolm nga Instituti Hayek në Vjenë, Mark Crawford nga Dhoma Amerikane e Tregtisë etj diskutuan mbi indikatorët e lirisë ekonomike në Shqipëri dhe rajon, duke i dhënë jetë Forumit të Tiranës për Liri Ekonomike

koment / 11

Faqe 16

Dritan Shano

A do të na e marrë shteti lopën?

Edhe pse të gjithë nxitojnë të thonë se liria është gjëja më e shtrenjtë për individin dhe se ajo është e paprekshme, për shumë njerëz sot duket e paimagjinueshme ta mendojnë ekzistencën e vet pa prezencën e shtetit. Shumë e kanë frikë, shumë e venerojnë, dhe shumë të tjerë vendosin, ose nuk kanë rrugë tjetër veçse të pranojnë dhe t’i përkulen supremacisë së shtetit duke dorëzuar lirinë e tyre. Çfarë është shteti, cili është roli i tij? Shteti ka qenë dhe mbetet “një organizëm politik detyrues, me një qeveri, që ka monopolin e ushtrimit legjitim të forcës brenda një territori të caktuar” (Max Weber). Qeveritë që i përkasin një force apo një koalicioni politik, dhe që me shpresë të Zotit ndërrohen herë pas here, janë mjetet përmes të cilave vihet në...

2

fokus

1

ngjarje e ditës

Llalla-Kuvendit: Lëvizjet në Policinë e Shtetit ulën ritmin e hetimeve kronikë /

Faqe 4

politikë/ Përgjimi i

policisë, kreu i SHISH do thirret në Kuvend

Faqe 6

kronikë/ Kredia e FMN

me 9 këste, Cani: Tani nis shlyerja e detyrimeve

Faqe 7

Njerëz të armatosur në uniforma ushtarake, pa shenja, sot u panë në qendër të Simferopolit, në sheshin “Lenin”, jashtë ndërtesës së Këshillit të Ministrave.

Qeveria e përkohshme e Ukrainës ka urdhëruar dje mobilizimin total të ushtrisë, në përpjekje për t’u përballur me atë që kryeministri i ri thotë se është akt lufte nga Rusia. Kryeministri i Ukrainës, Arseniy Yatsenyuk, gjatë një fjalimi në parlament i paralajmëroi ligjvënësit se vendi ishte në prag të një katastrofe.

Pushtimi i Krimesë, Rusia vendos botën para faktit të kryer T

urma njerëzish po regjistrohen në Kiev për të qenë nën armë pas pushtimit të Krimesë nga ushtria ruse. Gazetarë të “The Guardian” raportojnë se rekrutimi masiv dhe vullnetar ka filluar menjëherë pas vendimit të qeverisë për të mobilizuar ushtrinë.

Ndërkohë, deri vonë në mbrëmje Rusia mbante të rrethuara dy baza ushtarake në Krime, ndërsa dy vendet janë duke lëvizur forca të mëdha të armatosura. Perëndimi është i shqetësuar për atë që po ndodh dhe Sekretari Amerikan i Shtetit, Xhon Kerry paralajmëroi masa të ashpra kundër Rusisë, përfshi edhe bojkotimin e takimit të G8-ës në Sotchi. Obama, Merkel dhe liderë të tjerë botërorë kanë folur për orë të tëra me Putinin, duke këmbëngulur që Rusia të tërhiqet, por ndërkohë analistë të situatës mendojnë se Moska do të avancojë për të pushtuar edhe pjesë të tjera të Ukrainës Lindore, ku edhe ka mbështetje më të madhe për shkak edhe të rusofilëve apo etnikëve rusë që jetojnë në këto zona.

Qeveria e përkohshme e Ukrainës ka urdhëruar dje mobilizimin total të ushtrisë, në përpjekje për t’u përballur me atë që kryeministri i ri thotë se është akt lufte nga Rusia. Kryeministri i Ukrainës, Arseniy Yatsenyuk, gjatë një fjalimi në parlament, i paralajmëroi ligjvënësit se vendi ishte në prag të një katastrofe. Fjalimi i tij erdhi ndërkohë që trupat ruse vazhdonin të zinin pozicione në gadishullin ukrainas të Krimesë. Qeveritë perëndimore gjithashtu kanë përsëritur deklaratat e tyre dënuese mbi dislokimin rus.

NATO zhvilloi një sesion emergjent të dielën për të diskutuar krizën për të cilën Sekretari i Përgjithshëm, Anders Fogh Rasmussen tha se po kërcënon paqen dhe stabilitetin në mbarë Evropën. Ai i bëri thirrje presidentit rus, Vladimir Putin, që të ulë tensionin në rajon.

Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Anders Fogh Ramussen tha se NATO mbështet të drejtën e popullit të Ukrainës për të vendosur për

të ardhmen e tij. Ai tha sot se Ukraina është partner i “vlefshëm” i NATO-s dhe i kërkoi Rusisë të ulë tensionet në rajon.

Presidenti amerikan, Barak Obama dje zhvilloi një bisedë telefonike 90-minutëshe me homologun e tij rus, duke shprehur shqetësimet e thella për atë që po ndodh në Ukrainë.

Zyrtarët thonë se zoti Obama i tha Presidentit rus se veprimet e Rusisë janë shkelje e qartë e sovranitetit të Ukrainës dhe e ligjit ndërkombëtar. Presidenti Obama theksoi se Shtetet e Bashkuara po pezullojnë pjesëmarrjen në takimet për t’u përgatitur për samitin e G8-ës, që do të mbahet këtë vit në Soçi të Rusisë. Agjencitë ruse të lajmeve thonë se zoti Putin i tha presidentit Obama se Moska ruan të drejtën për të mbrojtur rusët etnikë, nëse ka dhunë në Krime apo në Ukrainën lindore. Në Kombet e Bashkuara, SHBA po bën thirrje për vendosjen e vëzhguesve ndërkombëtarë në Ukrainë.

“Ekziston një rrugë e qartë përpara, e cila do të ruante sovranitetin dhe integritetin territorial të Ukrainës dhe do të trajtonte shqetësimet e Rusisë. Së pari, Rusia duhet të angazhohet drejtpërsëdrejti me qeverinë e Ukrainës.

Së dyti, në Ukrainë duhet të dërgohen monitorues dhe vëzhgues ndërkombëtarë të OKBsë dhe OSBE-së. Kjo është mënyra më e mirë për të mbledhur faktet, për të monitoruar situatën dhe për të parandaluar abuzimet.”

Ambasadori i Ukrainës në OKB, Yuriy Sergeyev i tha Këshillit të Sigurimit se 15 mijë trupa rusë tashmë janë dislokuar në Krime nën pretekstin e mbrojtjes së qytetarëve rusë. “Ne jemi të gatshëm për konsultime. Por ne kërkojmë tërheq jen e menjëhershme të të

“Ekziston një rrugë e qartë përpara, e cila do të ruante sovranitetin dhe integritetin territorial të Ukrainës dhe do të trajtonte shqetësimet e Rusisë. Së pari, Rusia duhet të angazhohet drejtpërsëdrejti me qeverinë e Ukrainës.

Së dyti, në Ukrainë duhet të dërgohen monitorues dhe vëzhgues ndërkombëtarë të OKB-së dhe OSBE-së

Një autokolonë me qindra trupa rusë sot u nis në drejtim të kryeqytetit të provincës ukrainase të Krimesë, një ditë pasi ushtria e Rusisë mori nën kontroll gadishullin strategjik të Detit të Zi.

gjithë trupave rusë sepse prania e tyre në Krime është e paligjshme. Ne jemi të gatshëm të vendosim për të zgjidhur problemet apo shqetësimet që ka Rusia, por ata duhet të kthehen në vendin e tyre”.

Ambasadori i Rusisë në OKB thotë se Shtetet e Bashkuara janë pjesë e ndikimeve të jashtme që po pengojnë zgjidhjen e krizës në Ukrainë.

Ambasadori rus thotë se ‘kokat e ftohta’ duhet të triumfojnë për të mundësuar një rrugë politike për zgjidhjen e krizës në Ukrainë.

Një autokolonë me qindra trupa rusë sot u nis në drejtim të kryeqytetit të provincës ukrainase të Krimesë, një ditë pasi ushtria e Rusisë mori nën kontroll gadishullin strategjik të Detit të Zi. Njerëz të armatosur në uniforma ushtarake, pa shenja, sot u panë në qendër të Simferopolit, në sheshin “Lenin”, jashtë ndërtesës së Këshillit të Ministrave. Alexey Kirilov, një banor i Krimesë, mirëpriti praninë e forcave të sigurisë në këtë rajon. “Mendoj se është normale që ata po na ndihmojnë të ruajmë paqen dhe qetësinë në qytet.

Këtu nuk ka patur zjarre dhe të shtëna. Nëse nuk do të kishim praninë e këtyre forcave, situata do të ishte e ndryshme”, - thotë ai.

Ndërkohë dje në Kharkiv, 97 njerëz u plagosën në përleshjet mes protestuesve prorusë dhe mbështetësve të qeverisë së re ukrainase, kur protestuesit prorusë i nxorën jashtë ndërtesës qeveritare zyrtarët e qeverisë së re ukrainase dhe zëvendësuan flamurin ukrainas me atë rus.

Ukraina po mobilizon rezervistët e saj ushtarakë në përgjigje të vendimit të Parlamentit rus për dislokimin e trupave në Krime. Andriy Paruby, zyrtar i lartë i sigurisë në Ukrainë, tha sot se urdhri për mobilizimin e rezervistëve është një përpjekje për të “garantuar sigurinë dhe integritetin territorial të Ukrainës.” Problemet në Ukrainë filluan në nëntor, kur presidenti i rrëzuar, Viktor Janukoviç hoqi dorë nga nënshkrimi i një marrëveshjeje tregtare me Bashkimin Europian në favor të lidhjeve më të ngushta dhe ndihmës ekonomike nga Rusia.

kryesore

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

03.03.2014

3

Basha: Askush nuk përligjet të dalë mbi shtetin ligjor TIRANË Në një takim të zhvilluar me delegacionin e Parlamentit gjerman, kryetari i opozitës, Lulzim Basha ndau të njëjtin qëndrim me deputetët e Bundestag-ut, se askush nuk përligjet të dalë mbi shtetin ligjor. Kryetari Basha shprehu mbështetjen për interesin e vazhdueshëm që Gjermania, i ka dhënë në vijimësi Shqipërisë si në bashkëpunimin dypalësh ashtu dhe në projektin e integrimit në Bashkimin Europian. Ai theksoi se Partia Demokratike mbështet dhe inkurajon çdo nismë bashkëpunimi dypalëshe, në veçanti investimet e rëndësishme të sipërmarrësve gjermane në Shqipëri. Deputeti i Bundestagut Johannes Selle u shpreh se Gjermania dhe Bundestagu gjerman do të vijojnë të mbështesin të gjitha përpjekjet e Shqipërisë në procesin e anëtarësimit. Megjithatë, ai vuri në dukje se Shqipëria duhet të bëjë më shumë punë jo vetëm për ruajtjen e standardeve të arritura deri në këtë moment, por edhe për t’u përqendruar në parapërgatitjen e kritereve në të gjithë kapitujt, që kërkon procesi. “Pasi u njoh me shqetësimet e opozitës shkaktuar nga zhvillimet e fundit në vend, deputeti Selle u shpreh se askush nuk përligjet të dalë mbi shtetin ligjor, i cili është dhe mbetet i vetmi kuadër brenda të cilit mund të funksionojë veprimtaria e shtetit dhe e qeverisë. Ky është një parim e standard i panegociueshëm që duhet ruajtur e respektuar me çdo kusht, jo vetëm sepse përbën kërkese themelore për procesin e integrimit, por dobësimi i shtetit ligjor krijon pasiguri dhe largon investimet e zhvillimin ekonomik, duke mos i shërbyer interesave të Shqipërisë dhe qytetarëve të saj”,- thuhet në njoftimin për shtyp të PD-së. Kryetari i Partisë Demokratike, duke ndarë qëndrimin sa më sipër, u konfirmoi deputetëve gjermanë qëndrimin e Partisë Demokratike në mbrojtje të kolonave kardinale të demokracisë, shtetit ligjor dhe institucioneve të pavarura, si dhe për të mbështetur pa kushte procesin e integrimit europian të vendit.

Kriza, qeveria: Ambasadorë, ata me familje të vogla Zbardhet procesverbali i mbledhjes me dyer të mbyllura. Ministria e Financës deklaron shkurtim të zyrave konsullore dhe emërimin e atyre ambasadorëve dhe diplomatëve me familje të vogla Fejzi Braushi

K

riza ekonomike e financiare që po përjeton vendi e ka detyruar qeverinë që të hyjë në kursime. Jo vetëm sa i përket politikave të rritjes së pagave dhe pensioneve, por edhe në rishikimin e shpenzimeve buxhetore të institucioneve.

Një nga fushat që do të preket nga këto kursime do të jetë edhe ajo e politikës së jashtme. Nuk bëhet fjalë vetëm mbyllje apo bashkime ambasadash me qëllim shkurtimin e shpenzimeve për mbajtjen e tyre, por edhe për politika të tjera kursimi që prekin deri edhe numrin e diplomatëve apo edhe të familjarëve të tyre. Kështu, Ministria e Jashtme parashikon që në kuadër të kësaj politike kursimi financiar, të përzgjedhë për ambasadorë e diplomatë ata persona që kanë dhe familje me numër më të pakët, në mënyrë që edhe shpenzimet për mbajtjen e tyre të jenë më të pakta. Këtë e ka deklaruar Ilda Dega, drejtore për Buxhetin në Ministrinë e Financave, gjatë diskutimit të projektbuxhetit të Ministrisë së Punëve të Jashtme në një mbledhje me dyer të mbyllura në komisionin parlamentar për Politikën e Jashtme. Në këtë mbledhje përfaqësuesit e ekzekutivit bëjnë të ditur edhe masat e tjera shtrënguese në fushën diplomatike, siç janë ato të mbulimit të një shteti me diplomat nga vendet që kushtojnë më pak. Më poshtë procesverbali i kësaj mbledhje me dyer të mbyllura të zhvilluar në 26 dhjetor të 2013.

Procesverbali Arta Dade: Kemi ftuar në këtë mbledhje komisioni z. Qirjako Qirko, Sekretar i Përgjithshëm i Punëve të Jashtme dhe zonjën Ilda Dega, Drejtoreshë për Buxhetin si edhe nga Ministria e Financave kemi të pranishëm Gentian Opre, drejtor i Programimit Buxhetor. Në rendin e ditës së sotme të mbledhjes është shqyrtimi dhe miratimi nen për nen i Buxhetit të vitit 2014.

Ilda Dega: Ajo që desha të them, duam t’ju tregojmë që nga Ministria e Punëve të Jashtme buxheti që është hartuar, është hartuar me shumë përgjegjësi, natyrisht brenda tavaneve buxhetore që na janë dhë-

në nga Ministria e Financave. Tavane buxhetore të cilat në total janë në të njëjtin nivel të 2013 dhe negociatat që bëmë me Ministrinë e Financave është një arritje në zërin e kuotave ndërkombëtare, të cilat janë shumë të rëndësishme për vendin në tërësi, sepse këtë buxhet nuk e përdor Ministria e Punëve të Jashtme për qëllimet, politikën dhe strategjinë e saj, por janë kuota që paguhen ndaj organizatave ku ne aderojmë.

Valentina Leskaj: Sa është buxheti, mund të na jepni ndonjë të dhënë?

Ilda Dega: Ne e morëm këtë shtesë.

Ishin produkte që ne i kishin dhënë si produkte shtesë në PBA dhe me një negocim me Ministrinë e Financave dhe në qeveri na u dha ky 70 milion të reja. Kjo bën të mundur dy detyrime që janë shumë të rëndësishme për vendin tonë në NATO dhe OKB, sepse për njohuri NATO ka dy buxhete, ka Buxhetin Ushtarak dhe Buxhetin Civil. Buxheti Civil përballohet nga Ministria e Punëve të Jashtme për pjesën civile dhe për pjesën Buxheti Ushtarak, paguhet nga Ministria e Mbrojtjes, ashtu edhe qiraja e godinës, që është e zyrave të NATO-s ndahet përgjysmë nga Ministria e Mbrojtjes dhe Ministria e Punëve të Jashtme. Ajo që donim ne si Ministria e Jashtme, ngaqë kemi kontakte me misionin tonë në NATO, do të donim që t’iu sillnim në vëmendje edhe nga shqetësimet që vinë andej, sepse është marrë një angazhim në NATO, që vendet anëtare do ndërtojnë një godinë të përbashkët, ku secili do të paguajë pjesën e tij dhe buxhetit të shtetit do t’i kushtojë disa miliona euro që nuk është pjesa jonë, por e sjell në vëmendje që duhet bërë. Ndërsa përsa i përket tre programeve buxhetore mbi të cilat operon Ministria e Punëve të Jashtme thashë tavanet e tyre janë në të njëjtat nivele. Çfarë ka patur parasysh Ministria e Punëve të Jashtme në hartimin e këtij buxheti duke u përmbajtur këtyre tavaneve? Ka të bëjë me një menaxhim më të mirë të fondeve buxhetore në kushtet e këtyre tavaneve buxhetore. Tani jemi në momentin e strukturës së aparatit të Ministrisë së Punëve të Jashtme. Mbasi të mira-

Nuk bëhet fjalë vetëm mbyllje apo bashkime ambasadash me qëllim shkurtimin e shpenzimeve për mbajtjen e tyre, por edhe për politika të tjera kursimi që prekin deri edhe numrin e diplomatëve apo edhe të familjarëve të tyre.

tohet dhe të vihet në funksion kjo strukturë e re, Ministria e Punëve të Jashtme, do të bëjë edhe strukturën e përfaqësive të trupit diplomatik. Kjo strukturë do të konsistojë në numrin e diplomatëve dhe shpërndarjen e tyre në botë. Sot për sot ne nuk kemi ndonjë projekt konkret për mbyllje të përfaqësive, por kemi një projekt konkret për lirimin e posteve diplomatike në ato vende ku ka një kosto shumë të lartë jetese, që do të thotë që nëse dje në Londër kanë qenë pesë diplomatë dhe dihet që kosto është shumë e lartë, me më pak veta mund të bëhet puna dhe këta diplomatë mund të shkojnë domethënë të bëjmë një rishpërndarje të burimeve njerëzore në ato vende ku kostoja e jetesës është më e ulët dhe na kushton më pak.

Pastaj, nëse do kemi projekt konkret për të mbyllur përfaqësitë, do të vazhdojmë më tej. Domethënë koncepti ynë është një mirë menaxhim i fondeve buxhetore. Do arrijmë deri aty sa në qoftë se duhet çuar një diplomat diku, të çojmë një diplomat pa familje të madhe sepse na kushton, domethënë do bëjmë një përputhje të burimeve njerëzore me burimet financiare.

Kastriot Islami: Keni tërhequr diplomatët në vendet ku do shkojnë?

Ilda Dega: Jo, nuk kemi tërhequr. Do bëjmë strukturën e përfaqësive diplomatike.

Njihen vendet që kanë kosto të lartë, Zvicra, Moska, Japonia, Londra, Uashingtoni.

Arta Dade: Lidhur me godinën në Uashington? Ka qenë një pyetje e radhës së kaluar.

Ilda Dega: Ambasada jonë në Uashington është një pronë e shtetit shqiptar, e cila është në administrim të Drejtorisë së Shërbimit të Trupit Diplomatik. Kjo është një drejtori e cila funksionon me vetëfinancim, duke grumbulluar fondet e veta nga qiradhënia dhe ka dalë një vendim qeverie, i cili i jep të drejtën që të përdoret paratë e trupit të shërbimit diplomatikë për rikonstruksionin e Ambasadës në Uashington. Nuk janë me fondet e buxhetit.

Fatmir Mediu: Do të ishte mirë për të gjithë ne që të marrim një vendim, nëse ka mundësi brenda këtyre fondeve që ka qeveria, ajo Ambasadë duhet të ketë funksion,

sepse shpenzimet që po bëjmë në marrjen me qira po tejkalojnë mundësinë e ristrukturimit. Ndoshta ne si komision mund të bëjmë ndonjë sugjerim.

Ilda Dega: Fondet janë, por do mbylli bilancin ndërmarrja këtë fundviti.

Kastriot Islami: Ajo do vëri në dispozicion vetëm fondet apo do ta bëjë ajo?

Qirjako Qirko: Ajo ndërmarrje i ka, sepse statusi i saj është i tillë dhe qëllimisht ju keni qenë drejtues dhe e dini, pra statusi i saj si ndërmarrje shtetërore dhe si drejtori pranë Ministrisë së Jashtme e jep këtë mundësi që ne mund të operojmë me të ardhurat. Ajo ka të ardhura të mira fikse duhet thënë nga qiratë e apartamenteve dhe Ambasadave që janë këtu, kështu që ne gjykojmë që me të ardhurat e saj do përpiqemi të përmirësojmë performancën. Zonja Dega, e tha që ne jemi në fazën aktualisht të studimit dhe dua ta përsëris përsëri çështjen e hapjes apo mbylljes të përfaqësive. Nuk do të hedhim hapa të nxituara në këtë drejtim. Do të shikojmë në çdo rast impaktin politik dhe të interesave të tjera që i kemi me vendin dhe më tej të marrim vendimin. Do të shikojmë ato ku është mundësia, ku kemi dy apo tre misione në një vend do të shikojmë bashkimin në një godinë të vetme për efektin e reduktimit të shpenzimeve. Po ashtu pjesë e kësaj reforme do të jetë edhe struktura që nuk ka patur për hir të së vërtetës strukturë të përcaktuar të përfaqësive diplomatike, në mënyrë që të dihet që fjala vjen në Londër raporti është 1+2 apo 1+3 në varësi të interesave që ka vendi, në mënyrë që mos të krijohen probleme me buxhetin, siç mund të jenë krijuar në ndonjë rast. Aktualisht jemi në këtë fazë që gjërat t’i bëjmë sa më të studiuara në kuadër të këtij buxheti që na është ofruar dhe njëkohësisht jemi në fazën që ne po përballojmë dhe po mbyllim të themi ato gropa që janë krijuar në detyrimet tona me organizatat ndërkombëtare. Me shtesën që na u dha, që do na jepet këtë vit, besoj mbyllim dhe ato probleme të prapambetura dhe i rikthehemi normalitetit në këtë drejtim.

4

fokus

ngjarje e ditës

Raporti 2013

992

Krime për 100 mijë banorë ndodhën gjatë vitit 2013 në vend. Kjo shifër ka pësuar një rritje të ndjeshme me 200 krime, krahasuar me 2012

Llalla-Kuvendit: Lëvizjet në Policinë e Shtetit ulën ritmin e hetimeve

Prokuroria e Përgjithshme vlerëson se ndryshimet në kuadrin drejtues sollën probleme për një kohë të shkurtër, por tashmë hetimet po i afrohen ritmit të kërkuar. “Duhen më shumë prokurorë te Krimet e Rënda dhe në të gjitha nivelet për luftën kundër krimit dhe korrupsionit” Rotacioni i kuadrit drejtues të Policisë së Shtetit krijoi ulje të ritmit të hetimeve. Konstatimi vjen nga Prokuroria e Përgjithshme, e cila në raportin e saj vjetor dorëzuar Kuvendit, analizon marrëdhëniet e institucionit të drejtuar nga Adriatik Llalla me institucionet e tjera në vend. Sipas Prokurorisë, ulja e ritmit të hetimeve zgjati për një kohë të shkurtër. “Kjo situatë zgjati për një kohë të shkurtër dhe angazhimi me intensitet të lartë mes dy institucioneve po i afrohet ritmit të kërkuar”, - theksohet në raport, ku si shembuj jepen disa aksione të përbashkëta kundër kriminalitetit dhe korrupsionit. Një tjetër “fërkim” mes dy institucioneve ka të bëjë me nxjerrjen e sekretit hetimor. Në operacionin kundër bandës së tritolit, por edhe në një rast grabitjeje të dhunshme, Prokuroria ka nisur hetimet për të vënë para përgjegjësisë funksionarët që kanë publikuar të dhëna sensitive hetimore. Prokuroria e Përgjithshme e ka cilësuar prioritet të sajin luftën kundër korrupsionit, duke ofruar ekspertizë edhe në nismën për krijimin e Byrosë Kombëtare të Hetimit. “Është theksuar nevoja e forcimit të kuadrit ligjor dhe logjistik kundër korrupsion-

it, si dhe janë parashtruar alternativa të mundshme për këtë institucion”, - thuhet në raport. Kryeprokurori Adriatik Llalla vlerëson raportin e zyrës së tij me Presidencën, e cila ka dhënë mbështetje të plotë në punën e organit të akuzës. Njësoj të mira konsiderohen edhe marrëdhëniet me Kuvendin e Shqipërisë, në nismat ligjore të ndërmarra për luftën kundër korrupsionit dhe kriminalitetit. “Prokuroria vazhdon të jetë pjesë e diskutimeve për amendimet e parashikuara në Kodin e Procedurës Penale, ku në parim shprehet dakord me propozimet e Këshillit të Ministrave”, - thuhet në raportin që pritet të diskutohet javët e ardhshme në Kuvend. Nga ana tjetër, shefi i Prokurorisë kërkon shtim të prokurorëve të Krimeve të Rënda, por edhe në të gjitha nivelet e këtij institucioni. Paketa e re “Antimafia” ka kaluar për kompetencë të Prokurorisë së Krimeve të Rënda disa nene që lidhen me luftën kundër korrupsionit, çka sipas Prokurorisë duhet të pasohet edhe me shtimin e numrit të prokurorëve. Një tjetër arsye është edhe rritja e procedimeve apo e kriminalitetit në vend.

“Numri i përgjithshëm i proku-

Inspektimi

317

Çështje kanë kaluar në ‘sitën’ e Inspektoratit të Ministrisë së Drejtësisë. Nga këto kanë rezultuar me shkelje procedurale vetëm 17 çështje të gjykuara nga 6 prokurorë.

31

Dosje hetimore janë verifikuar nga Inspektorati në prokurori të ndryshme të vendit përgjatë 2013-ës. Lidhur me këto ka pasur kontestim vetëm për 7 çështje

rorëve duhet të jetë më i lartë, për shkak të rritjes së ngarkesës dhe numrit të çështjeve gjatë vitit të fundit”, - sugjeron Prokuroria. Marrëdhënia me ekzekutivin është më e drejtpërdrejtë tek raportet me Ministrinë e Drejtësisë, e cila në inspektimet e saj për vitin 2013 ka gjetur fare pak prokurorë me shkelje. “Në inspektimet që Ministria e Drejtësisë ka bërë, rezulton se nga 317 çështje të kontrolluara, janë konstatuar me shkelje procedurale 17 qëndrime të prokurorit në gjykimet e çështjeve, të cilat u atribuohen vetëm 6 prokurorëve”, - thuhet në këtë raport. Inspektorati i Ministrisë së Drejtësisë ka ushtruar kontroll tematik për 31 çështje të veçanta në disa prokurori të rretheve, nga ku ka pasur kontestim vetëm për 7 çështje. Gjithë sa mund të lexohet në raport është se rotacioni politik nuk ka shkaktuar probleme për Prokurorinë e Përgjithshme dhe kreun e saj, i cili vlerëson si korrekte marrëdhëniet me ekzekutivin dhe pushtetin legjislativ në vend.

Operacioni i policisë, bllokohen 1.5 kg heroinë dhe 700 mijë euro 640 forca policore, të mbështetura edhe nga RENEA, kanë nisur dje një operacion të gjerë kundër kriminalitetit. Megjithatë, vetëm një person ka rënë në pranga Tiranë Policia e Shtetit ka nisur një

operacion të gjerë, pas situatës së rënduar të atentateve me eksploziv.

Gjatë orëve të fundit janë shoqëruar 49 persona si dhe u bllokuan 1.5 kg heroinë që vinte nga Kosova, dhe 700 mijë euro në Tiranë. Përmes një njoftimi zyrtar policia bëri me dije se operacioni nisi mëngjesin e djeshëm në disa qytete njëherazi. Forcat speciale të RENEA-s, Forcat e Ndërhyrjes së Shpejtë, si dhe efektivë të policisë në qarqet Tiranë, Durrës, Elbasan, Fier dhe Shkodër janë përfshirë në një op-

eracion për goditjen e grupeve dhe personave të dyshuar se mbajnë lëndë eksplozive apo për pjesëmarrje në krim. Rreth 640 forca policore, të mbështetura nga forcat speciale RENEA, si dhe forcat e Ndërhyrjes së Shpejtë ndërmorën operacionin, që sipas policisë po vazhdon. Nga mëngjesi deri në orët e pasdites janë kontrolluar 164 ambiente, si lokale, banesa, apo vende të tjera, ndërsa janë shoqëruar 49 persona të dyshuar si të përfshirë në vepra të ndryshme penale. Dy persona, një nga Tirana dhe tjetri nga Fushë- Kruja, të dyshuar si të përfshirë në këto aktivitete u ndaluan nga policia, por njëri prej tyre u lirua pak orë më vonë. Hetuesit e policisë dhe të prokurorisë janë duke marrë në pyetje personin e dytë, i kapur nga policia në FushëKrujë. Në banesë atij iu bllokua një pajisje, që sipas policisë shërbente për prodhimin e lëndëve plasëse dhe

shpërthyese në mënyrë artizanale.

Policia nuk dha emrin e tij, por tha se ende është duke hetuar për të.

Ndërkaq në Tiranë, policia shoqëroi dhe ndaloi për pak kohë një person me banim në rrugën “Budi” në kryeqytet, në afërsi të ambasadës

Sekuestrimet 1.5 kg lëndë narkotike e dyshuar si heroinë 700 mijë euro, origjina e të cilave është e paqartë 4 automatikë kallashnikov 2 pushkë 1 armë zjarri snajper 4 armë zjarri pistoleta 1 pajisje për prodhimin e eksplozivëve 2 granata

amerikane. Ai u dyshua për disa vepra penale, por nuk dha detaje konkrete për dyshimet ndaj tij dhe tha se gjatë kontrollit të kryer në banesë blutë i gjetën një sasi prej 700 mijë eurosh. Për këto para policia referoi ndaj tij akuzën për veprën penale të “pastrimit të produkteve të veprës penale”, ndërsa materialet në ngarkim të tij iu referuan Prokurorisë së Krimeve të Rënda. Në rastet e tjera policia tha se gjatë kontrolleve janë bllokuar 2 granata, 1 pushkë snajper, katër automatikë, katër pistoleta dhe 2 pushkë. Në Durrës, policia tha se kishte ndaluar disa persona me armë, ndërsa shoqërime pati edhe në Tiranë, Elbasan e Fier. Veç kontrolleve të banesave, policia kreu dje edhe shumë kontrolle në rrugë, postblloqe dhe objekte të tjera për të ndaluar apo identifikuar persona të dyshuar, si të kërkuar, apo për krime të ndryshme.

raporti

Trafiku i drogës, vrasjet e vjedhjet më problematike Trafiku i drogës, vrasjet dhe krimi kundër pronës janë krimet më shqetësuese sipas Prokurorisë, për vitin 2013. Në raportin e dorëzuar në Kuvend, Prokurori i Përgjithshëm bën një pasqyrim të situatës së kriminalitetit në vend për vitin 2013, për ngjarje që kanë lidhje me sigurinë, por edhe hetimet që ka kryer organi i akuzës, për shkeljet e kryera nga vetë punonjësit e shtetit, ku rezulton se janë hetuar për shpërdorimin e detyrës 455 punonjës.

Mes shqetësimeve të Prokurorit të Përgjithshëm radhitet edhe mbajtja në burg e të sëmurëve mendorë e, për këtë Llalla kërkon nga Kuvendi një bashkëpunim ndërinstitucional për gjetjen e një zgjidhjeje, pasi këtyre personave - thuhet në raport - u duhet gjetur një ambient, ku të garantohen ruajtja dhe siguria e tyre.

Prokurori i Përgjithshëm propozon masa legjislative në kuadër të luftës kundër korrupsionit, për ndryshime në Kodin e procedurës penale, në nenin 221, i cili flet për kufijtë e lejimit të përgjimit dhe - sipas kreut të akuzës - veç pikave që përmenden në këtë nen të shtohet përgjimi edhe për veprat korruptive, siç është rasti i korrupsionit aktiv të nëpunësve të huaj, korrupsionit aktiv të funksionarëve të lartë dhe të të zgjedhurve vendorë.

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

223

Vrasje ndodhën gjatë vitit 2013 në të gjithë vendin.

Numri i viktimave ka shënuar ulje krahasuar me 2012, kur u shënuan 266 vrasje

10 411

Vjedhje janë regjistruar në të gjithë vendin gjatë vitit 2013.

Prokuroria thotë se ka pasur një rritje të vjedhjes me dhunë dhe ulje të vjedhjes me armë

03.03.2014

41%

5

E totalit të krimeve në vend i përkasin vjedhjes ose grabitjeve.

Ky krim shënon edhe nivelin më të ulët të zbulueshmërisë, prej disa vitesh në vend

të dhënat

Shkaktimi i vetëvrasjes rritet me 136 për qind Një nga krimet që ka pësuar rritje të madhe përgjatë vitit 2013 është shkaktimi i vetëvrasjes. Prokuroria thotë se për vitin e shkuar janë shënuar 154 ngjarje të tilla, por pa specifikuar nëse në të gjitha rastet ka patur ose jo viktima. “Pesha specifike që zë kjo vepër penale në grupin e veprave penale ‘vepra penale kundër shëndetit, kryer nga pakujdesia’ është 80 për qind për vitin 2013, ndërkohë që në vitin 2012 ka qenë 70.6 për qind”, thuhet në raportin e prokurorisë. Duke iu referuar të dhënave për këtë krim nga viti 2009 deri në vitin 2013, rezulton se shifra më e lartë është shënuar në vitin 2009, me 202 raste shkaktim vetëvrasjeje. Gjatë viteve 2010-2012, ky krim ka patur ulje dhe sipas të dhënave rezultojnë se në vitet 2010 dhe 2011 janë shënuar respektivisht nga 88 ngjarje për krimin e shkaktimit të vetëvrasjes. Numri më i lartë është shënuar në vitin 2013, kur prokuroria ka regjistruar 154 procedime penale për veprën penale “shkaktim i vetëvrasjes”, ose 136 për qind më shumë krahasuar me vitin 2012.

Prokuroria: Rritet kriminaliteti, ulet numri i vrasjeve për 2013

Në raportin dorëzuar Kuvendit, Prokuroria e Përgjithshme raporton rritjet e koeficientit të kriminalitetit me 200 krime për 100 mijë banorë. Vjedhjet zënë 41 për qind të të gjitha krimeve, ku shënohet rritje e rasteve të dhunshme Leonard Bakillari Tiranë Situata kriminale në vend vijon të përkeqësohet vit pas viti. Shifrat zyrtare në raportin vjetor të Prokurorisë së Përgjithshme flasin për një rritje të kriminalitetit nga viti 2012 në vitin 2013. Sipas të dhënave zyrtare, të përmbledhura në raportin vjetor, rezulton se për vitin e shkuar koeficienti i kriminalitetit për 100 mijë banorë është rritur me 200 krime, duke treguar kështu një situatë në nivele alarmante. “Koeficienti i kriminalitetit për 100 mijë banorë në vitin 2013 është 992, ndërsa në vitin 2012 ka qenë 784”, - raporton prokuroria, duke specifikuar se rritje të kriminalitetit kanë thuajse të gjitha qarqet e vendit. Dy nga krimet më të përhapura në vend, sipas shifrave zyrtare të prokurorisë rezultojnë të jenë vjedhjet dhe veprat penale në fushën e rendit dhe sigurisë, si dhe krimet kundër jetës dhe shëndetit. Të dhënat flasin për një rritje të veprave penale kundër jetës, ku përfshihen të gjitha kategoritë e vrasjeve, si dhe krime të tjera

që janë kryer kundër jetës së qytetarëve përgjatë vitit 2013. “Nga të dhënat statistikore rezulton se në vitin 2013 ka një rritje prej 9.6 për qind të numrit të procedimeve të regjistruara për “krime kundër jetës me dashje”, thotë prokuroria, edhe pse sipas të dhënave rezulton se numri i vrasjeve është ulur në krahasim me vitin 2012. Vrasjet e ndodhura në gjithë vendin janë grupuar nga prokuroria sipas neneve të caktuara, ku përfshihen vrasjet me dashje, vrasjet me paramendim, vrasjet e funksionarëve publikë, vrasjet brenda familjes, vrasja e foshnjës, si dhe vrasjet në rrethana të tjera cilësuese. Për të gjitha këto kategori vrasjesh, prokuroria sqaron se gjatë vitit 2013 janë regjistruar 223 vrasje. Kjo shifër rezulton më e ulët se vrasjet e ndodhura gjatë vitit 2012, ku sipas shifrave rezulton se janë shënuar plot 266 të tilla. Por pavarësisht uljes së numrit të vrasjeve, prokuroria sqaron se për vitin 2012 nuk ka të dhëna rreth krimit të vrasjes për gjakmarrje, vrasjes së funksionarëve publikë,

Dy nga krimet më të përhapura në vend, sipas shifrave zyrtare të prokurorisë rezultojnë të jenë vjedhjet dhe veprat penale në fushën e rendit dhe sigurisë, si dhe krimet kundër jetës dhe shëndetit.

vrasjes së punonjësit të policisë së shtetit dhe vrasjes për shkak të marrëdhënieve familjare. Por në rritjen e koeficientit të kriminalitetit për vitin 2013, një rol të rëndësishëm ka patur rritja e krimit të vjedhjes, i cili zë mbi 40 për qind të të gjitha krimeve që kanë ndodhur në gjithë vendin gjatë vitit të shkuar. “Pesha specifike që ky grup veprash penale zë për vitin 2013 përkundrejt numrit total të procedimeve penale të regjistruara në shkallë republike është 41.3 për qind”- thotë prokuroria.

Vetëm për vitin e shkuar janë regjistruar 23 për qind procedime më shumë për veprën penale të vjedhjes, çka tregon për rritjen e frikshme të këtij krimi nga viti në vit. Po ashtu prokuroria raporton se ka rritje të vjedhjeve me dhunë në masën 43 për qind më shumë se viti 2012, ndërsa janë ulur krimet e vjedhjes me armë dhe vjedhjes me pasojë vdekjen. Duke u përqendruar tek vepra penale e vjedhjes së thjeshtë, parashikuar nga neni 134 i Kodit Penal rezulton se në vitin 2013 ka një

numër shumë më të madh procedimesh krahasuar me vitin 2012. Konkretisht, rezulton se për vitin e shkuar në prokurori janë regjistruar 10 mijë e 411 procedime penale për krimin e vjedhjes, ndërsa në vitin 2012 ka patur 8 mijë e 377 procedime penale. “Nga të dhënat statistikore rezulton se në vitin 2013 ka një rritje prej 23 për qind të numrit të procedimeve të regjistruara për vjedhjen e pasurisë në krahasim me vitin 2012”, - thuhet në raportin e prokurorisë. Por referuar shifrave të procedimeve të përfunduara rezulton se për vitin e shkuar numri i çështjeve të dërguara për gjykim është më i ulët se çështjet e përfunduara nga prokuroria në vitin 2012. Ky krim sipas raportit rezulton se është më i përhapur në qytetet e Tiranës dhe Durrësit, qytete këto që në total zënë rreth 45 për qind të numrit të vjedhjeve në rang vendi. Për këtë krim vihet re një ulje e numrit të procedimeve të dërguara në gjykatë, kjo për shkak të moszbulimit të autorëve të vjedhjeve nga ana e policisë.

Korrupsioni, 106 procedime penale në vitin 2013 Lufta kundër korrupsionit mbetet e ulët në shifra.

Procedimet për këtë vepër penale zënë vetëm 0.38 % të të gjitha çështjeve në vend Lufta kundër korrupsionit dhe veçanërisht atij në sistemin e drejtësisë mbetet në shifra tepër minimale. Edhe pse prokuroria thotë se ka patur rritje të numrit të procedimeve për veprën penale të korrupsionit, sër-

ish frenimi i këtij fenomeni në sistemin e drejtësisë është gati i papërfillshëm. Referuar të dhënave zyrtare të prokurorisë rezulton se për vitin 2013 është regjistruar vetëm një procedim penal për korrupsionin në sistemin e drejtësisë. Edhe pse në këtë procedim ka tre të pandehur, dërgimi i tij në gjyq u bë i mundur vetëm në fillim të këtij viti. “Për vitin 2013, për vepra penale ‘korrupsioni pasiv i gjyqtarëve, prokurorëve dhe funksionarëve të drejtësisë’, organi i prokuror-

isë ka regjistruar një procedim penal dhe tre persona të pandehur. Nuk i është dërguar gjyqit asnjë procedim dhe nuk është ngritur asnjë akuzë për këtë vepër”, thotë prokuroria. Lidhur me rastet e tjera të korrupsionit për vitin e shkuar, sipas raportit zyrtar rezulton se ka patur rritje të numrit të procedimeve, edhe pse kjo tendencë nuk është reflektuar tek numri i të pandehurve të akuzuar për këtë krim.

Krimi i korrupsionit për përfshin disa vepra penale sipas prokurorisë kap

shifra minimale në raport me krimet e tjera që kanë ndodhur në vend, vetëm 0.38 për qind e të gjitha procedimeve të regjistruar nga prokuroria në rang vendi. Për vitin 2013 janë regjistruar 106 procedime penale për vepra penale që lidhen me korrupsionin në të gjitha rangjet, përfshi korrupsion në drejtësi apo edhe korrupsionin në sektorin privat. Kjo shifër rezulton të jetë më e lartë se procedimet e regjistruara për vitin 2012 për vepra penale në fushën e korrupsionit, ku rezultojnë

82 raste. Prokuroria rendit korrupsionin pasiv të zyrtarëve si krimin më të përhapur në radhët e veprave të korrupsionit, i cili zë 67 për qind të numrit total të veprave penale në fushën e korrupsionit. Gjatë vitit të shkuar prokuroria ka hetuar 71 zyrtarë për veprën penale të korrupsionit, nga të cilët 31 kanë qenë në qytetin e Tiranës.

Ndërsa për veprën penale të shpërdorimit të detyrës nga zyrtarët, prokuroria thotë se për vitin 2013 ka hetuar 455 persona.

6

fokus

ngjarje e ditës

DitarI

Sipas kreut të komisionit të Sigurisë, përgjimi nga SHISH i drejtuesve të policisë është një veprimtari jashtë objektit të përcaktuar nga ligji

Përgjimi i policisë, kreu i SHISH do thirret në Kuvend Braho: Seancë dëgjimore në komision me Visho Ajazin.

Do të informojmë në radhë të parë Parlamentin dhe në radhë të dytë, Presidentin e Kryeministrin. SHISH, me axhendë politike.

Publikimi nga media i një urdhërese që drejtuesit e Shërbimit Informativ Shtetëror në qendër u bënin zyrave të tyre në rrethe për të mbledhur informacion mbi drejtuesit e rinj të Policisë së Shtetit, përbën një precedent të papranueshëm për mazhorancën e re qeverisëse. Ndaj përpara se të ndërmarrë ndonjë hap konkret ligjor për të ndëshkuar përgjegjësit e këtij urdhri, shumica e majtë duket se ka vendosur që të ndjekë hapat ligjorë të kërkesëllogarisë. Kreu i këtij institucioni do të thirret shumë shpejt në një seancë urgjente shpjeguese përpara komisionit parlamentar të Sigurisë Kombëtare. Këtë fakt e ka bërë të ditur kryetari i komisionit të Sigurisë, Spartak Braho, i cili ndër të tjera ka aluduar se axhenda apo veprimtaria e SHISH-it përkon tërësisht me interesat politike të opozitës së djathtë.

Sipas Brahos, një shkresë e tillë është antiligjore dhe që për më tepër përbën vepër penale. “Janë totalisht jashtë objektit të përcaktuar nga ligji për organizimin e funksionimin e SHISH-it. Kemi të bëjmë me një kërkesë të kundraligjshme, madje me elementë të veprës penale, shpërdorim i detyrës më e pakta. Po të sjellim për analogji, as në kohën e Koçi Xoxes nuk janë bërë këto dhe kur tentoi t’i bënte, Enveri i preu kokën. E

thënë me atmosferën që përjetojmë, duket si një axhendë zyrtare e përputhur me një axhendë politike. Axhenda zyrtare e SHISH, ndërkohë që është axhenda e Partisë Demokratike, e cila po merret me këtë situatë duke akuzuar mjaft drejtues të policisë për implikime në krim”, - deklaroi Braho.

Ai ka bërë të ditur gjithashtu se gjatë k ë s a j s e a n c e d ë g j i m o r e, k r e u i SHISH-it, Visho Ajazi do të pyetet në lidhje me informacionin e mbledhur dhe përdorimin e tij. “Do ta shohim me gjakftohtësi situatën dhe do të informojmë në radhë të parë Parlamentin dhe në radhë të dytë Presidentin e Kryeministrin, i cili është personi d i r e k t q ë ë s h t ë i n g a r ku a r m e mbikëqyrjen e ligjit për SHISH-in.

Natyrisht, kemi të bëjmë me një informacion, i cili shprehet se brenda 2 ditësh, të dhënat duhet të grumbulloheshin. Do të kërkojmë ku janë këto, pasi ministri i Brendshëm nuk ka të dhëna, ndërsa ishte detyra e drejtuesve të SHISH të informonin ministrin. Kemi të bëjmë me një shkërmoqje të kësaj strukture. Nuk e di, është mjaft e rëndë”, - tha Braho, duke paralajmëruar kështu hapjen e një fronti të ri të luftës së mazhorancës me institucionet e tjera të pavar ura dhe lig jore.

Ndërkohë që ndaj këtij rasti kanë reaguar dje edhe përfaqësues të tjerë të institucioneve shtetërore, siç është rasti i drejtoreshës së Doganave, Elisa Spiropali. Duke komentuar në faqen e saj në rrjetin social facebook, Spiropali ironizonte SHISH-in për këtë veprimtari të re të tijin, duke u shprehur: “I dashur SHISH! Mund t’jua themi haptazi ato që përgjoni fshehtazi. Ju kushton më pak”. Vetëm pak javë më parë ishte ministri i Brendshëm, Sajmir Tahiri, ai që do të akuzonte SHISH-in për mungesë bashkëpunimi në evidenti-

Duke komentuar në faqen e saj në rrjetin social facebook, Spiropali ironizonte SHISH-in për këtë veprimtari të re të tijin, duke u shprehur: “I dashur SHISH! Mund t’jua themi haptazi ato që përgjoni fshehtazi. Ju kushton më pak”

min dhe parandalimin e rasteve të vrasjeve me tritol në vend, të cilat sipas tij ishin akte terroriste dhe si të tilla përbënin cenim të sigurisë kombëtare. Nga ajo kohë, eksponentë të mazhorancës kanë shtruar nevojën për reformë dhe ndryshime edhe në SHISH, duke nënkuptuar largimin e Visho Ajazit.

Por në këtë rast punët për mazhorancën duken të vështira, pasi për të arritur te shkarkimi i Visho Ajazit duhet dhe pëlqimi i Presidentit, i cili nga ana e tij në një nga daljet e fundit publike e vlerësoi pozitivisht punën e kreut të SHISH-it.

Braçe: Pse qeveria firmosi me kompaninë e Damir Fazlliç TIRANË Marrëveshja e interkonjeksionit, e

firmosur pak kohë më parë mes dy qeverive, të Tiranës dhe Prishtinës, në Prizren, me investimin e KFW-së gjermane, do të përfshijë dhe firmën boshnjake “Energoinvest”, e cila është në pronësi të biznesmenit Damir Fazlliç, personi i shumatakuar nga opozita e djeshme socialiste.

Kontrata prej 29 milionë eurosh për ndërtimin e linjës së transmisionit 400 kilovolt ndërmjet Tiranës dhe Morinës është firmosur në Prizren nga drejtori i OSTsë, Engjëll Zeqo, dhe përfaqësuesi i “Energoinvest”, Enes Çengiq, në prani të përfaqësuesit të Bankës Gjermane për Zhvillim (KFW). Për firmosjen e kësaj marrëveshjeje komentet kane qenë të shumta, veçanërisht për qëndrimin që socialistët kanë mbajtur më parë ndaj Damir Fazlliç. Për pasojë, deputeti i PSsë, Erion Braçe ka sqaruar përmes një postimi në “Facebook” arsyet e një marrëveshjeje të tillë. “Tenderimi i kësaj kontrate është histori shumë e gjatë, veçanërisht vonesash dhe konflikti me donatorin-Bankën Gjermane KFW (është kjo që jep miratimin e fundit). Në gjithë këtë histori, interesi i Berishës, Fazlliçit dhe çdo serbi tjetër ka qenë vonesa e mundësisht mosndërtimi i kësaj linje. Me Ber-

ishën ia arritën, në Shqipëri se në Kosovë si pyeti kush. Pas vonesës gati 2-vjeçare, pas anulimit të tenderit kur Berisha refuzoi ndërtimin e linjës nga kompania kroate ‘Dalekovod’, tenderi u rinis nga qeveria e Berishës në fillim të 2013-ës. KFW ndryshoi tërësisht natyrën e tenderimit duke e kaluar nëpër tri faza: e para me bazë ligjore, pra konkurrimin për dokumentacionin ligjor; e dyta me bazë teknike, pra konkurrimin për kriteret teknike; e treta me bazë financiare, pra konkurrimin me çmim. Të dyja fazat e para u kryen nga qeveria e Berishës, me miratimin pas çdo faze të donatorit gjerman KFW. Në fund të

fazës së dytë, e kualifikuar për fazën e tretë ishte vetëm kompania “Energoinvest”, pra e vetme dhe e vetme do të thotë pa kompani tjetër”, - shkruan Braçe. Më tej ai nënvizon: “Në fazën e tretë, ‘Energoinvest’ dha një çmim 1.9 milion euro më të lartë se në tenderin e parë, por ishte e vetme dhe ky element nuk ndikonte hiç në garë. Donatori gjerman KFW që mbikëqyri gjithë procedurën, dha miratimin për të shpallur fituese të tenderit këtë kompani, ‘Energoinvest”. Në këto kushte, Braçe sqaron se qeveria e re nuk mund të refuzonte pa asnjë shkak ligjor fituesin e konfirmuar, KWF.

Në gjithë këtë histori, interesi i Berishës, Fazlliçit dhe çdo serbi tjetër ka qenë vonesa e mundësisht mosndërtimi i kësaj linje.

Me Berishën ia arritën, në Shqipëri se në Kosovë si pyeti kush.

takimi

Rama në Itali, biznesi i huaj, veprimet ligjore në një sportel të vetëm Kryeministri Edi Rama brenda pak javësh rikthehet sërish në Itali, ku kërkon të bind investitorët Italian që të vijnë dhe të investojnë në Shqipëri. Ai këtë fundjavë ka qëndruar në Romë ku është takuar me sipërmarrës italianë, të cilëve u ka shpjeguar hapësirat dhe mundësitë e mira që ekzistojnë në Shqipëri për të zhvilluar biznese fitimprurëse. Ai prezantoi Shqipërinë si vendin me avantazhe të rëndësishme fiskale, që lehtësojnë dhe favorizojnë biznesin. “Në sektorin e manifakturës jemi duke përgatitur një tjetër paketë speciale me të tjera incentiva. Ne kemi shumë nevojë për ta zhvilluar këtë sektor pasi kemi nevojë për më shumë vende pune. Gjatë prillit do të miratojmë ligjin mbi investimet e huaja në Shqipëri dhe një prej gjërave që duam të bëjmë është krijimi i një sporteli të vetëm për investitorët e huaj. Kjo do të thotë se pavarësisht nga fakti se duan të investojnë në turizëm, transport në energji apo në telekomunikacion sipërmarrësit do të paraqiten në një sportel të vetëm, do vënë në dispozicion idenë e tyre dhe më pas është një rrugëtim i mirëpërcaktuar nga ligji”, - premtoi kryeministri Rama.

Nga ana tjetër ai I ka siguruar investitorët italian edhe për mbështetjen që do gjejnë te qeveria shqiptare në realizimin e ccdo projekti që krijon zhvillim dhe punësim.

“Ne jemi vendi më i afërt me Italinë dhe një portë e Ballkanit. Me marrëveshjen e paqes mes shqiptarëve të Kosovës dhe serbëve praktikisht mori fund historia e konflikteve në Ballkan. Tani të gjithë e kanë kuptuar se të vetëm mund të bëjmë pak, për sa i takon projekteve madhore, si për shembull të ndërtojnë me buxhete lokale hekurudha apo autostrada të nivelit europian", - tha Rama.

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

03.03.2014

7

Ministri Cani tha se me këtë marrëveshje, qeveria shqiptare garanton bizneset për shlyerjen e faturave të prapambetura, proces i cili do të nisë shumë shpejt, gjatë dhe sidomos pas ratifikimit nga Parlamenti. shkurt

Biznesi i ri, blerjet nga celulari

Kredia e FMN me 9 këste, Cani: Tani nis shlyerja e detyrimeve Ministri i Financave, Shkëlqim Cani tha dje se pas ratifikimit në parlament të marrëveshjes së re me Fondin, disbursohet kësti i parë i kredisë prej 26 milionë eurosh. Kredia me FMN-në, një garanci për kredi të reja nga Banka Botërore dhe Komisioni Europian “Kredia prej 330 milionë eurosh e miratuar dy ditë më parë nga Fondi Monetar Ndërkombëtar, do të alokohet me 9 këste të barabarta, ku i pari do të përfitohet në muajin mars” - tha dje për mediat ministri i Financave, Shkëlqim Cani. Kjo shumë, sipas tij do të shkojë për shlyerjen e detyrimeve të mbartura të qeverisë në katër vitet e fundit, të paditura më parë. Por ndërkohë, procesi i shlyerjes ka krijuar një konflikt ndërinstitucional se kush duhet të shlyhet në fillim.

Marrëveshja

Ministri Cani tha se me këtë marrëveshje, qeveria shqiptare garanton bizneset për shlyerjen e faturave të prapambetura, proces i cili do të nisë shumë shpejt, gjatë dhe sidomos pas ratifikimit nga Parlamenti. Por sipas ministrit, dhënia e kësaj kredie është një certifikim për dhënie të tjera huash nga Banka Botërore dhe Komisioni Europian. Por kredia e Fondit mbështetet mbi një marrëveshje, e cila parashikon të arrijë disa qëllime në përmirësimin e ekonomisë shqiptare. i pari është konsolidi-

mi fiskal dhe përmirësimi i menaxhimit të financave publike që të mos krijohen më detyrime të prapambetura.

Dhe një tjetër synim janë masat për uljen e kredive të këqija të bankave.

Kredia do të ndahet në 9 këste, ku i pari për muajin mars është rreth 26 milionë euro. Por ndërkohë që Ministria e Financave parashikon të shlyejë të parat kompanitë që kanë kryer punë publike dhe nuk janë paguar, Ministria e Transportit ka kërkuar që të parët duhet të përfitojnë të shpronësuarit nga ndërtimi i veprave publike. Borxhi i fshehur në total sipas qeverisë është 72 miliardë lekë, nga të cilat këtë vit janë llogaritur për t’u shlyer 35 miliardë lekë.

Kushtet

“Ecuria ekonomike e Shqipërisë pritet të përmirësohet në 2014-ën, e mbështetur nga ulja e planifikuar e rreziqeve themelore në fushën fiskale, shlyerja e detyrimeve të prapambetura, adresimi i nivelit të lartë të kredive nën standard dhe nisja e reformave strukturore”, - është shprehur në vijim të dis-

Temperaturat e larta, rrezik për bujqësinë Temperaturat e larta që po shoqërojnë këtë dimër, mirëpriten nga ata që duan të bëjnë një shëtitje me fëmijët, por jo nga fermerët. Për ta, ditët e ngrohta janë të “gënjeshtërta”, pasi nxisin vetë fermerët të mbjellin e bimët i zhvillojnë para kohe. Sipas tyre, problemi nuk qëndron tek zhvillimi i hershëm i bimëve, pasi nëse ecuria do të ishte e mirë deri në fund të prodhimit, do të kishim produkte më të hershme. Por fermerët tregojnë se pasiguritë e një ecurie të mirë të motit janë shumë të mëdha. Deri më tani, sipas ekspertëve të bujqësisë,

temperaturat e larta nuk janë shoqëruar me dëme në prodhimin bujqësor. Sipas tyre, faktor përcaktues në këtë periudhë janë reshjet, të cilat nuk kanë munguar.

“Ndryshe do të ishte situata nëse temperaturat mbi mesataren e sezonit të dimrit do të shoqëroheshin me thatësirë”, - thonë specialistët e Drejtorisë së Bujqësisë në Tiranë. Sipas ekspertëve, për një produktivitet optimal varianti më i mirë do të ishte që stina dimërore të kishte temperaturat e dimrit, e pranvera të vijë me temperatura më të larta.

kutimeve të Bordit Ekzekutiv për Shqipërinë, David Lipton, zëvendësdrejtor i parë dhe kryetari në detyrë. “Niveli i lartë i borxhit kërkon një konsolidim fiskal që synon të ulë borxhin publik poshtë 60 përqindëshit të PBB-së në afatin e mesëm. Kjo do të kërkojë masa domethënëse në politikat tatimore dhe të shpenzimeve. Ulja e stokut të detyrimeve të prapambetura dhe vendosja e një mekanizmi që parandalon rikrijimin e tyre do të jetë gjithashtu kritike, thuhet në deklaratën e FMN-së. Fondi vlerëson se një lehtësim i mëtejshëm i moderuar i politikës monetare mund të ndihmojë në mbështetjen e rigjallërimit ekonomik, në rast se pritshmëritë për inflacionin dhe stabilitetin financiar mbeten të mirankoruara. Gjithashtu, ruajtja e stabilitetit financiar duke përmirësuar aksesin në kreditim është e nevojshme për të ndihmuar një rigjallërim të qëndrueshëm. Ulja e kredive nën standard do të ruajë stabilitetin financiar dhe mund të ndihmojë që të ulë pengesat në ofertën e kreditimit duke reduktuar ngurrimin e bankave.

Ulja e stokut të detyrimeve të prapambetura dhe vendosja e një mekanizmi që parandalon rikrijimin e tyre do të jetë gjithashtu kritike, thuhet në deklaratën e FMN-së

Paratë i ke në bankë ose në shtëpi dhe kur dëshiron të blesh gjë, thjesht nxjerr celularin. Edhe pse teknikisht kjo tashmë është e mundur, tregu është ende në një fazë fillestare, ku në garë janë një shumëllojshmëri modelesh dhe ofruesish të ndryshëm - dhe ende është e paqartë se cili do të mbizotërojë.

Kështu operatorët e telefonisë celulare si O2 dhe Telekomi gjerman, ose kompanitë Samsung, Apple, apo platformat e internetit si Paypal dhe Google, si dhe kompani të ndryshme kartash krediti, ofrojnë zgjidhje të ndryshme për të paguar me celular. Prej një viti e gjysmë SumUp po përpiqet të stabilizohet në treg dhe u ofron dyqaneve të vogla dhe të mesme module plugin për smartphone dhe tablets, me të cilat tregtarët mund të ofrojnë pagesa me kartën e celularit. Për shumicën e tregtarëve të vegjël është shumë e shtrenjtë të ofrojnë si shërbim pagesën konvencionale me karta debiti ose krediti. Me sistemin e SumUp tregtari duhet vetëm të shkarkojë një app në telefonin ode tabletën e tij, të regjistrohet dhe pastaj i dërgohet një lexues kartash celulari. Me këtë ai lidh telefonin ose tabletën e tij dhe pastaj klientët mund të paguajnë me kartë krediti.

Samsung Galaxy S5, njoftohet çmimi i shitjes Sipas të dhënave të fundit, telefoni inteligjent Samsung Galaxy S5, që u prezantua në Kongresin Botëror të Telefonave, do të kushtojë më shumë se telefoni Samsung Galaxy S4. Ky telefon inteligjent do të kushtojë në tregun amerikan 499.99 euro (838 dollarë) ose 599.99 euro (1005 dollarë) pas tatimit. Ndërsa kompania Amazon në Spanjë të njëjtin model telefoni e shet 730 euro. Çmimi në fakt është pak i lartë në krahasim me telefonin inteligjent Samsung Galaxy S4, i cili kushtonte 650 deri në 700 dollarë në të gjithë botën. Telefoni i fundit i prodhuar nga kompania Samsung, i cili do të përdorë sistemin operativ Android, do të dalë më 1 prill në 150 shtete. Ky telefon do të vijë në treg me disa ndryshime, kryesisht në dizajn. Samsung Galaxy S5 është edhe rezistent ndaj ujit dhe pluhurit, si dhe do të ketë sensorin e gjurmëve të gishtërinjve, për të cilin është folur shumë. Një karakteristikë e re e këtij telefoni është se do të monitorojë rrahjet e zemrës.

Forcohet leku, bien euro dhe dollari Monedha europiane që nga muaji janar është fuqizuar kundrejt monedhës vendase, lekut, ndërsa këtë javë ka pësuar një rënie të lehtë.Kështu në fundjavë, monedha europiane u këmbye në tregun e brendshëm, sipas kursit të agjensive të këmbimit valutor, mesatarisht në blerje me 140 lekë, pra në vlerë të ndryshuar me 0.1 pikë nga sa tregtohej një javë më parë. Edhe në shitje, këtë javë euro është tregtuar me 140.5 lekë, nga 140.6 lekë që ishte një javë më parë.

Ndërkohë dollari amerikan këtë javë ka humbur pikë kundrejt lekut, pasi është blerë me 101.3 lekë nga 102 lekë që tregtohej një javë më parë. Monedha amerikane është shitur me 102 lekë ndërsa një javë më parë është tregtuar me 102.3 lekë. Gjatë muajve të fundit, tendenca e këmbimit euro-lek ka qenë në favor të monedhës europiane dhe tendenca e përgjithshme e lekut ka qenë ajo e zhvlerësimit, pavarësisht luhatjeve momentale të kursit të këmbimit.

CMYK

8 03.03.2014

NJOFTIM / REKLAMA

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

REPUBLIKA E SHQIPËRISË DHOMA KOMBËTARE E PËRMBARUESVE GJYQËSORË PRIVATË

PERMBARUESI GJYQESOR VASIL SHANDRO do të zhvillojë ankandin për pasurinë e paluajtshme: - Pasuria e rregjistruar me Nr 6/109+3-13, ZK 2310, Apartament me sip totale prej 47 m2, vol 3, fq.54, e ndodhur ne Kuçove. Çmimi fillestar me te cilin do te filloje ankandi eshte ne vleren 1,006,745.6 Leke.

- Pasuria e rregjistruar me Nr. 32/43, ZK 2179, Truall+ Ndertese me siperfaqe totale prej 500 m2, vol 7, fq.89, e ndodhur ne Polovine, Kuçove. Çmimi fillestar me te cilin do te filloje ankandi eshte ne vleren 670,956.16 Leke Ankandi do të zhvillohet në datë 24.03.2014 ora 16:00, në zyrën përmbarimore Vasil Shandro, me adresë Rr “Reshit Collaku”,pall “Aurora Konstruksion”, kati 5, prapa Gjykatës Lartë, Tiranë.

Nr.tel: 04/2278031 / E-mail: vshandro@yahoo.com

SHPALLJE ANKANDI ZYRA PERMBARIMORE KURMAKU, shpall për shitje në ankand pasurinë “Are” , ne pronesi te shtetasve Rexhep e Luljeta Dauti, me Nr. Pasurie 163/5/65, vol 34, faqe 28, me sip. 1481m2, ZK.2066, pasuri e ndodhur në Kamez, Tirane.

Ankandi zhvillohet ditën e martë në datë 11.03.2014 ora 15.oo. Çmim fillestar 4,399,991.76 (katermilionetreqindenentedhjeteenentemijee nenteqindenetedhjetenje pike shtatedhjetegjashte) lekë, pranë selisë së Përmbaruesit Gjyqësor Kastriot Kurmaku, Rruga “28 Nëntori”, pall “F. Turku”, kati 2, pranë Gjykatës Elbasan.

E-mail kastriotkurmaku@yahoo.com, Cel. 0682099479

SHpallje ankandi Shoqëria përmbarimore “AFA-2010” sh.p.k njofton shpalljen e Ankandit te II për shitjen e pasurisë së paluajtshme: Pasuria Nr.1/118+1-19, e llojit “Apartament”, me sipërfaqe totale 97 m2, e regjistruar pranë Z.V.R.P.P. Tiranë ne Zonën Kadastrale nr.8380, vol 17, faqe 206, në pronësi të Harallamb Leonidha Voko dhe Galina Koli Voko, Çmimi fillestar i shitjes së pasurisë në ankand të dytë është 67.200 EURO (gjashtëdhjetë e shtatë mijë e dyqind) Euro.

Kjo pasuri është vënë në hipotekë në favor të Raiffeisen Bankë sh.a. për shumë 100,000EUR (njëqind mijë) Ankandi midis ofertuesve do të zhvillohet më date 26.03.2014, ditën e Mërkurë ora 16:00 në ambjentet e Shoqërisë Përmbarimore “AFA-2010” sh.p.k në adresën Rruga “Sulejman Delvina”, Nd.51, H.9, Ap.1, Tiranë.

Për më shumë informacion mund të konsultoheni në numrin e telefonit: Tel:044503458 si dhe adresën e E-mali shoqeriapermbarimoreafa2010@gmail.com

e diel EKSKLUZIVE

/ INTERVISTA

ME FILOZOFIN

FRANCEZ, LUC

FERRY: BOTA

ASNJËHERË NUK

KA QENË MË

MIRË

NR. 16 (261),

VITI VIII BOTIMIT

MARS 2013

ÇMIMI 300 LEKË

JO VETËM POLITIKË SI ZAKONISHT

30 lekë

30 lekë

30 lekë

30 lekë

FOTO ESSE Natë shqiptare në Oslo

MIRA MEKSI Kur fatin ta shkruajnë librat

30 lekë

30 lekë

ELL ALASTAIR CAMPB RAMËS

JES SË EDI

NJERIU I RILIND E PËRMUAJSHME

30 lekë

BESNIK MUSTAFAJ në Ngatërresat me kufirin francez emrin Le Pen STEFAN ÇAPALIKU Gjurmët e ujkut oriental te shqiptarët

E përmuajshme

E përmuajshme INTERVISTA ME EKSKLUZIVE /

, LUC FILOZOFIN FRANCEZ

RË NUK KA QENË FERRY: BOTA ASNJËHE

MË MIRË

e luftës në Kosovë, njohin nga koha Campbell vjen në Shqiptarët e në Kosovë. të Tony Blair-it.

Press. Në një ushtarakisht i fushatave botim i UET të tij për të ndërhyrë me Tony Blair, Eshtë spin doctor-i e të tjera. në politikë, vendimin e shefit atyre ditëve: Vitet e mia e strategjisë kur mbronte me Ditarët e librin, rëndësinë Shqipëri pikërisht me Henri ÇILIN flet për bashkëbisedim

çdo ditë gazeta ‘MAPO’

PLUS çdo muaj revistat ‘MAPO’

FOREIGN POLICY / Rikthimi i kaRl maRx-it dhe aRSyet

dhe ‘MADAME MAPO’

ËS

JES SË EDI RAM

në Kosovë, nga koha e luftës në Shqiptarët e njohinnë Kosovë. Campbell vjen Tony Blair-it. një ushtarakisht i fushatave të UET Press. Në për të ndërhyrë Blair, botim i Eshtë spin doctor-i e shefit të tij e të tjera. e mia me Tony ë në politikë, kur mbronte vendiminDitarët e atyre ditëve: Vitet me rëndësinë e strategjis Shqipëri pikërisht me Henri ÇILIN flet për librin, bashkëbisedim

Jo vetëm politikë si zakonisht

Nr. 25 (270), Viti iX botimit shkurt 2014 Çmimi 300 Lekë

PBELL ALASTAIR CAM

NJERIU I RILIND

Agjencia e Abonimit të Shtypit (Arben Trenova): 04 223 52 05 • 068 20 47 825 Posta shqiptare: 04 237 5598 • 068 50 24 159 Agjencia e Abonimit Adrion: 04 224 0018 • 069 20 36 768 Agjencia e Abonimit, Durrës (Agim Memko): 0692372850

FOTO ESSE Concresco, afresco me bunkerë Shqipërie rEpOrTEri i luFTëS Ju lutem, një biletë kthimi për në Siri BlENDi SAlAJ kanuni nuk vret, njerëzit vrasin pOp pOliTiCS debatikasit e rinj

RRëfimi i VaSO SamSURit

e përmuajshme

MIRA MEKSI Kur fatin ta shkruajnë librat

ME

VIII BOTIMIT NR. 16 (261), VITI

AFAJ BESNIK MUST Ngatërresat në z me kufirin france emrin Le Pen IKU ÇAPAL N STEFA Gjurmët e ujkut arët oriental te shqipt FOTO ESSE are shqipt Natë në Oslo

E PËRMUAJSH

300 LEKË MARS 2013 ÇMIMI

JO VETËM POLITIKË SI ZAKONISHT

Kadare në Kohën e Kolerës Një profesor letërsie tregon një Kadare ‘intim’. lidhjet e Mjeshtrit të shqipes me qytetin e pogradecit dhe me poetin e tij, lasgushin. Fotografitë e pabotuara dhe të pathënat e një autori që, megjithëse është një personazh i famshëm që në vitet ’60, vazhdon të mbetet ‘misterioz’ për një pjesë të mirë të publikut.

Kush janë ‘anëtarët e poezisë’, një ‘klubi’ të llojit Dead poets Society të pagëzuar nga lasgushi...

CMYK

NJOFTIM / REKLAMA

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

03.03.2014

9

10

Opinione & Editoriale

Blog & Ide

OpEd

Nga Bujar Kapexhiu

Opinione dhe Editoriale

A do të na e marrë shteti lopën?

E

dhe pse të gjithë nxitojnë të thonë se liria është gjëja më e shtrenjtë për individin dhe se ajo është e paprekshme, për shumë njerëz sot duket e paimagjinueshme ta mendojnë ekzistencën e vet pa prezencën e shtetit. Shumë e kanë frikë, shumë e venerojnë, dhe shumë të tjerë vendosin, ose nuk kanë rrugë tjetër veçse të pranojnë dhe t’i përkulen supremacisë së shtetit duke dorëzuar lirinë e tyre. Çfarë është shteti, cili është roli i tij?

Shteti ka qenë dhe mbetet “një organizëm politik detyrues, me një qeveri, që ka monopolin e ushtrimit legjitim të forcës brenda një territori të caktuar” (Max Weber). Qeveritë që i përkasin një force apo një koalicioni politik, dhe që me shpresë të Zotit ndërrohen herë pas here, janë mjetet përmes të cilave vihet në punë fuqia detyruese e shtetit.

Kjo fuqi dhe tendenca për shtimin e saj, prej më shumë se dy shekujsh ka bërë të artikulohet nevoja e kufizimit të rolit të shtetit. Është theksuar dhe ritheksuar se “roli i shtetit duhet të jetë: i) mbrojtja ushtarake e kombit, ii) sigurimi i zbatimit të kontratave mes individëve dhe iii) mbrojtja e qytetarëve nga krimet kundër tyre dhe pronës së tyre”. Në qendër të këtyre arsyetimeve është individi dhe sipërmarrja, garantimi i barazisë së oportuniteteve në dispozicion të tyre; liria e tyre për të zgjedhur. Shteti, po të kufizohej në përmbushjen e këtyre tri funksioneve bazike, nuk do bënte gjë tjetër veçse do të garantonte këtë liri, dhe lojën e ndershme në ekonominë e tregut.

Por, a mjaftohen shtetet me përmbushjen e vetëm këtyre tri funksioneve? Shtetet sot janë krejt ndryshe. Ato merren me arsim, me shëndetësi; prodhojnë energji, naftë, blejnë dhe shesin barna, hapin kanalizime, autostrada, rrugë dhe shtigje. Vendosin taksa dhe marrin borxh. I ndryshojnë taksat dhe marrin prapë borxh. Kontrollojnë direkt e indirekt çmimet e tregut, të ardhurat e individit dhe të sipërmarrjes duke krijuar privilegje për disa, dhe kufizime për shumë të tjerë. Për të garantuar këtë, nxjerrin ligje dhe normativa të panumërta dhe të paimagjinueshme në të gjitha fushat, pa kufizim.

Siç thotë Murray N. Rothbard: “shteti i këtij shekulli është i armatosur me frytet e fuqisë krijuese të njeriut, fryte që i ka konfiskuar dhe përthyer sipas qëllimeve të veta. Të gjitha përpjekjet për ta kufizuar shtetin përmes akteve themelore kanë dështuar”.

Natyrisht që shtetet, edhe pse vazh-

koment Dritan Shano

dojnë të zmadhohen ndryshojnë nga njëri tjetri. Ndryshimi është se deri në ç’gradë e kanë kufizuar lirinë e individit dhe sipërmarrjes. Sipas programit politik të majtë apo të djathtë që kanë qeveritë, ka shoqëri ku roli i shtetit është i vogël, pra ku nëse ke dy lopë, je i lirë ta shesësh njërën dhe në vend të saj të blesh një dem, siç ka vende ku roli i shtetit është i madh, pra ku nëse ke dy lopë shteti ta merr njërën dhe ia jep një tjetri; apo vende ku roli i shtetit është akoma më i madh, pra ku shteti kur zgjohesh në mëngjes t’i ka marrë të dy lopët, të detyron të kujdesesh për to dhe ta merr g jithë qumështin. Ky modeli i fundit ishte Shqipëria përpara ’90-ës.

Ku jemi ne sot? A jemi të lirë të bëjmë zgjedhjet tona pa u kufizuar nga qeveria, pa e patur qeverinë pas qafe duke marrë vendime në emrin tonë?

Krahasuar me një kohë jo të largët kur shteti komunist, në emër të së mirës së përgjithshme vendoste për gjithçka, është evidente: shumë më të lirë! Pavarësisht ideologjive politike, qeveritë e ndryshme shqiptare gjatë këtyre dy dekadave kanë ndërmarrë shumë reforma strukturore liberale duke ndryshuar radikalisht strukturën e ekonomisë nga një ekonomi e centralizuar drejt një ekonomie tregu ku individët dhe sipërmarrja kanë një liri ekonomike shumë më të madhe se më parë.

Atëherë, si është e mundur që Shqipëria postkomuniste, nga të parat vende në kryerjen e këtyre reformave mbetet një vend i varfër, dhe një realitet ku ekonomia e tregut nuk arrin të çlirojë potencialin e saj? Pse, pavarësisht progresit dhe reformave Shqipëria mbetet një vend ku roli i shtetit, qeverisë së radhës ndjehet ende fort dhe individi e sipërmarrja mbeten të intimiduar, mbeten vulnerabël, ndjehen të pambrojtur?

Individi dhe sipërmarrja sot në Shqipëri nuk vuan nga sasia e reformave formale të kryera, por nga paqëndrueshmëria e tyre, nga cilësia e bazamentit mbi të cilin janë kryer ato.

Mosçlirimi i potencialit të këtyre 23 vjet reforma liberale në Shqipëri shpjego-

het me observimin e Milton Friedman se: “Liria politike mund të arrihet shpejt, por liria dhe prosperiteti ekonomik janë krejt ndryshe. Materializimi i lirisë ekonomike, pra prekja me dorë e rezultateve të reformave liberale, arrihet duke krijuar institucionet ekonomike të tregut të lirë, të cilat janë të vetmet mjete për ta konvertuar lirinë politike në liri ekonomike dhe njerëzore.”

Pikërisht tek krijimi i institucioneve të ekonomisë së tregut ka dështuar pa dallim shteti shqiptar. Kolapsi i statizmit ekstrem në ‘90 nuk u shoqërua automatikisht dhe natyrshëm nga sipërmarrja kapitaliste.

Ndoshta dhe për shkak të një trashëgimie inekzistente, gjithë këtë kohë shteti nuk ka arritur të përmbushë 2 prej funksioneve bazë: garantimin e zbatimit të kontratave mes palëve dhe mbrojtjen e pronës private, pra ka dështuar në sigurimin e kushteve të qëndrueshme dhe të besueshme në të cilat individët dhe sipërmarrësit organizohen, konkurrojnë, bashkëpunojnë dhe shkëmbejnë mes tyre.

Ndryshimet e shpeshta të ligjeve, jo vetëm atyre fiskale, një administratë e dobët dhe një sistem gjyqësor problematik dhe jo i besueshëm nuk mund të garantojnë zbatimin e kontratave mes palëve. Por ALFA e ekonomisë së tregut, institucioni kryesor i saj, prona private në Shqipërinë e sotme, mbetet peng i procesit të regjistrimit të pronës, procesit të kthimit dhe kompensimit të pronës, i procesit të legalizimit të ndërtimeve pa leje, i grabitjes dhe tjetërsimit të pronës, i kontesteve mbi pronën që shpesh burojnë nga zbatimi i ndryshëm i të njëjtit ligj, dhe jo rrallë dhe i arbitraritetit të shtetit në trajtimin e saj.

Nuk ka për të patur ekonomi tregu funksionale në Shqipëri pa larë dhe pastruar pronën private nga gjithë këto mëkate. Deri atëherë reformat e ekonomisë së tregut do mbeten të pambaruara nuk do arrijnë të kenë efekte të qëndrueshme, do jetë sikur ato janë kryer në mjegull, në terr, me drita të fikura. Detyrimi që kemi është përkufizimi i qartë i pronës private, titujve të pronësisë, mbrojtjes dhe garantimit të saj nga grabitja, tjetërsimi, dhe garantimi i posedimit të një informacioni të sigurt për transaksionet me të. Ky është guri i themelit të një shoqërie të lirë. Ne e kemi vënë shtrembër atë dhe na duhet doemos ta drejtojmë.

Deri atëherë individi dhe sipërmarrja do jenë në një mase të madhe infor-

Pastrim gjeneral male, dhe për këtë shkak do jenë të dobët, dhe pa akses në burimet, jo vetëm financiare për t’u zhvilluar më tej. Do të jenë një pre e lehtë në mëshirë të shtetit, pa qenë të lirë të parashikojnë, të vendosin dhe zgjedhin për të ardhmen e tyre. Ndoshta do të rifillojnë të shohin tek shteti të vetmen mundësi të vazhdimit të ekzistencës së tyre. Ky është terreni më fertil për ringritjen e statizmit si gjoja alternativa më e mirë që i zgjidh hallet e secilit, se sa ekonomia e lirë e tregut ku individi dhe sipërmarrja vendosin dhe zgjedhin për veten e tyre.

Le të kthehemi pak tek reformat e ekonomisë së tregut ne Shqipëri dhe se si janë përkthyer ato në liri ekonomike për individin dhe sipërmarrjen.

Ristrukturimi i ekonomisë shqiptare i çuar përpara nga qeveri të majta e të djathta që filloi me privatizimin e dyqaneve, restoranteve dhe apartamenteve në fillim të ‘90, përgjithësisht mbaroi në vitin 2005 me privatizimin e Albtelekomit. Më 2005-ën Shqipëria ishte e 81-a në botë në Indeksin e Lirisë Ekonomike të Heritage Foundation.

Ajo renditej e 53-ta në botë në vitin 2010, kohë kur kulmonte eliminimi i barrierave administrative me regjistrimin online të biznesit, pagesës së taksave online apo eliminimin e qindra licencave dhe lejeve për të ushtruar aktivitet ekonomike, kombinuar kjo me aplikimin e taksës së sheshtë prej 10 për qind. Pra mund të themi se gjatë kësaj periudhe kemi pasur një tkurrje të përgjithshme të statizmit në favor të lirisë ekonomike të individit dhe sipërmarrjes. Ç’po ndodh sot që flasim? Kontrolli i shtetit mbi individët dhe sipërmarrësit shqiptarë është rritur. Kundrejt një viti më parë ata kanë mesatarisht 18 për qind dhe 50 për qind më pak liri ekonomike për të zgjedhur, për të qenë të zotët e vetes dhe vendimeve të tyre, aq sa janë rritjet e taksave mbi të ardhurat personale dhe mbi fitimin e sipërmarrjeve. Po kështu një tjetër copë lirie ekonomike u fundos brenda këtyre gjashtë muajve nga shtatori 2013, me rritjen vertikale të borxhit publik nga 62 për qind e GDP-së në fillim të vitit 2013 në gati 74 për qind që pritet deri në fund të 2014. Bazuar në këto të dhëna, sot individët dhe sipërmarrja janë më të dobët, kanë më pak burime në dispozicion, sepse shteti me fuqinë e tij detyruese i

ka zhvendosur kapitalet private nga fusha e prodhimit ku ato mund të krijojnë punësim dhe prosperitet për shqiptarët tek shpenzimet e veta korrente duke shkaktuar një baticë statizmi, si asnjëherë në këto 23 vjet që Shqipëria kryen reforma të ekonomisë së tregut.

Perspektiva e rritjes së statizmit në Shqipëri është reale. Nëse liria ekonomike deri dje ndikohej nga moskonsolidimi i institucioneve të ekonomisë së tregut, kësaj duhet t’i shtojmë, ndoshta për herë të parë dukshëm në këto dy dekada edhe ndikimin e ideologjisë politike të qeverisë, që është ajo e modelit të shtetit paternalist, asistencialist, që i bie daulles së marrjes nga të pasurit për t’i dhënë të varfërve. Besoj se ky lloj shteti që i bie kësaj daulleje, e bën me qëllime të mira. Por oreksi vjen duke ngrënë. Në fakt me po këto qëllime të mira filloi edhe shteti shqiptar i vitit 1945, por shumica e atyre që janë këtu e panë vetë si vajti puna.

Mendoj se Shqipëria nuk e ka ende luksin e politikave populiste, të lehta për t’u zbatuar, që bazohen tek përdorimi me arrogancë demokratike i fuqisë detyruese të shtetit. Nuk besoj se do ta ketë ndonjëherë.

Rruga që duhet të zgjedhë shteti është ajo më e vështira, ajo e ngritjes dhe konsolidimit të institucioneve që garantojnë dhe mbrojnë individin dhe sipërmarrjen private, që garantojnë startin e barabartë në garën e ekonomisë së tregut. Shteti duhet të nxisë me çdo formë dhe mënyrë aktivitetin ekonomik dhe pasurimin e shqiptarëve.

Pasuria duhet të krijohet njëherë, pastaj të taksohet. Kjo bëhet duke ulur taksat, borxhin, duke eliminuar detyrimin e pagës minimale dhe braktisur aritmetikat me sigurimet shoqërore dhe shëndetësore e çdo hap tjetër që e çliron sa më shumë kapitalin privat nga kthetrat e shtetit. Kapitalit privat kur t’i dalë frika nga shteti është e sigurt që do gjenerojë punësim dhe prosperitet për shqiptarët, shumë më tepër eficencë sesa ëndërron ta bëjë shteti i sotëm shqiptar. *Komenti është një kumtesë e autorit në Forumin Ekonomik të Tiranës me temë ‘A po rikthehet etatizmi’, zhvilluar nga Fondacioni për Liri Ekonomike. Titulli i autorit: Shteti, reformat e ekonomisë së tregut dhe liria ekonomike në Shqipërinë postkomuniste

op-ed

2

Blog / Cili është ndikimi mjedisor i “furgonët të kthehen bosh”?!

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

Kulturë / Sa

Universitet / Rreziku i etatizmit, FLE i jep jetë Forumit të Tiranës për Lirinë Ekonomike

koment Adriatik Kelmendi

nuk mund të ketë rezultate pozitive e mirëqenie shoqërore.

Ku do të jetë Kosova nesër?

Këtu duket se ka një problem me botëkuptimin e disa bashkatdhetarëve tanë.

Debatet që nxiten rëndom kur kemi raste që mund të shfrytëzohen për promovimin e shtetit tonë të ri, zakonisht shohim të ndahen në dy taborë të ndryshëm arsyetues.

Për shembull, tek angazhimi i futbollistëve kosovarë që luajnë për ekipe të rëndësishme botërore, ka të atillë që argumentojnë se këta s’kanë përse të vijnë të luajnë për Kosovën, pasi që Kosova s’është e gatshme për ta.

Po ashtu, se ata duke ardhur për të luajtur për Kosovën rrezikojnë të humbin shumë financiarisht dhe në aspekt të karrierës.

Pastaj se Qeveria dhe institucionet e Kosovës janë të korruptuara.

Se përfaqësuesja do të luajë me fusnotë e pa simbole shtetërore.

E deri tek arsyetimet banale se në lojërat futbollistike në Kosovë mund të pësojnë lëndime, të cilat po mundkan t’iu kushtojnë atyre me të ardhmen sportive (sic!).

E para, Kosova asnjëherë nuk do të jetë e gatshme për asgjë në qoftë se të gjithë kosovarët nuk do të angazhohen ta bëjnë atë gati, me kontributin, sakrificën dhe vetëmohimin e secilit nga pak. Përndryshe, i bie që të çohemi edhe ne të gjithë shqiptarët e tjerë banorë “të mjerë” të Kosovës të shkojmë e të jetojmë në Zvicër ose Gjermani, për shkak se Kosova po u udhëheqka keq dhe e paska fusnotën!

E dyta, ka plot futbollistë që ende nuk luajnë në ndonjë përfaqësuesve.

S’po them që këta të kthehen e të luajnë tash për ekipet e Prishtinës e Pejës, por mund të vijnë për reprezentacion, në të njëjtën kohë që do të vazhdojnë të luajnë për klubet e mëdha botërore.

Kështu mund ta kenë edhe karrierën ndërkombëtare, edhe milionat e edhe t’i bëjnë reklamë të mirë vendit të tyre.

Fundi i fundit, pa sakrificat e shumëkujt prej nesh kjo Kosovë as do të ishte çliruar, as do ta fitonte pavarësinë e as do të bëhet vend i suksesshëm e i zhvilluar ndonjëherë.

Dhe përfundimisht, arsyetimi se në

Kosovë futbollistët tanë kulmorë mund të lëndohen – më falni! – por ky është ofendimi më i madh që mund t’i bëhet secilit prej nesh që kemi vendosur të rrimë në këtë Kosovë çfarë e kemi, të rropatemi në të dhe të lindim fëmijë në të. S’besoj se dikush ka ndonjë dilemë se cilësia e jetës sot për sot është shumë më e mirë në Perëndim sesa në Kosovë, por edhe Kosova pa kosovarët që kanë vendosur të jetojnë e punojnë në të kurrë nuk do të mund të bëhet e mirë nesër.

Kështu që së paku – mos na quani xhunglashë!

Për Kosovën apo për Shqipërinë?

NË FUND KA edhe të atillë që kanë dilema nëse sportistët kulmorë shqiptarë të Kosovës duhet të luajnë për shtetin e ri apo për Shqipërinë.

Dallimi është që Shqipëria sot është një vend me shtetësi të konsoliduar dhe në rrugë të pakërcënuar të ecjes përpara. Kosova vazhdon të ketë ende armiq që nuk duan ta shohin si shtet të pavarur, ose që dëshirojnë të zhbëjnë gjithçka që është arritur deri më tash në vend.

Mirëpo, vetëm një Kosovë e fortë dhe e zhvilluar në çdo pikëpamje do ta mundësojë arritjen e çfarëdo aspirate përparimtare të të gjithë shqiptarëve.

Angazhimi i shqiptarëve për ta përforcuar vetëm Shqipërinë (londineze) në dëm të përforcimit të Kosovës, i çon prapa shqiptaret dhe çon ujë pikërisht në mullirin e Serbisë.

Serbia gjithmonë na ka thënë: “Çka po kërkoni ju shqiptarë në Kosovë?! Shkoni në shtetin tuaj - Shqipëri (sic!)”.

Kosova e dobët, qoftë në ekonomi, kulturë, sport, arsim etj., është argument për armiqtë e shqiptarëve, që mezi presin të thonë se “shqiptarët nuk dinë të bëjnë shtet”.

Ne duhet të jemi aq vizionarë dhe të angazhuar, në mënyrë që t’iu kundërpërgjigjemi: “Ne jemi aq të zotë, saqë mund të bëjmë jo një, por dy shtete (me shumicë) shqiptare”.

Suksesi i Kosovës shtet dhe i Shqipërisë shtet do të jetë gjithmonë argumenti më i fuqishëm për ta bërë edhe një shtet shqiptar të përbashkët nesër, në qoftë se e duam vetë, ne, shqiptarët.

Një shtet hajgare i Kosovës dhe një shtet hajgare i Shqipërisë do t’i mundësojnë gjithmonë e kujtdo që të bëjë hajgare - me shqiptarët!

Shteti do punë e përkushtim serioz.

Jo hajgare!

E ka raste të tilla nganjëherë kur edhe një gol i vetëm mund ta tregojë seriozitetin!

11

Pavarësisht se sa keq shkojnë gjërat duhet të vazhdosh të jetosh, edhe nëse kjo të vret.

-Sholom Aleichem

Krimeja si përpjekje anti-europiane e Rusisë

Atyre që nuk vijnë të luajnë futboll për Kosovën LARGQOFTË të quhen tradhtarë, por edhe hiç mirë s’po më vjen që disa futbollistë, që lehtë mund të luajnë për Kosovën, po i thonë jo reprezentacionit. Ndeshja e cila do të luhet më 5 mars me përfaqësuesen e Haitit në futboll gjithsesi se do të bëjë historinë.

Për herë të parë ekipi i shtetit të Kosovës, ndonëse me kufizime që s’i duam, do të luajë një ndeshje të pranuar nga FIFA. Kjo ka qenë temë e madhe e medias, por edhe e politikës gjithandej, edhe për faktin tjetër që shumë futbollistë me nam sot nëpër klubet më të famshme europiane kanë lindur ose kanë origjinë nga Kosova.

Dhënia e dritës së gjelbër për hapin e parë të Kosovës në futbollin ndërkombëtar – duke qenë futbolli sporti pa dyshim më popullor në glob – ka bërë që shumë përfaqësuese të shteteve ku sot luajnë djemtë kosovarë, të druajnë se ata mund të zgjedhin atdheun e tyre para shteteve të tjera.

Me të drejtë Kosova, një ndër vendet më të varfra të kontinentit të vjetër, me probleme plot e me shtetësi e sovranitet ende të lënduar, ka aq shumë për lajme pozitive. Çfarëdo suksesi me jehonë ndërkombëtare i Kosovës do të ishte një shtytje e mirë që vendi të sigurojë më tepër imazh pozitiv, më shumë vëmendje nga shtetet e organizatat multinacionale, të cilat mund të ndihmojnë edhe në njohje e edhe në investime të jashtme.

Një lajm i këtillë i mirë do të jetë sigurisht edhe suksesi i Kosovës në arenën sportive. Shumëkush ka marrë vesh për Kosovën pikërisht falë sukseseve të “dream team”-it të kosovarëve të Zvicrës në futboll, Majlinda Kelmendit në xhudo, ose Rita Orës në muzikë.

Së këndejmi, me të drejtë sytë e kosovarëve janë të kthyer nga ata. Dhe presin t’ia bëjnë nga një argat Kosovës, atëherë kur munden.

Dilema kenediane për kosovarët (edhe futbollistët) MOS PYET se ç’mund të bëjë shteti për ty, por ç’mund të bësh ti për shtetin.

Thënia legjendare e presidentit po ashtu legjendar John F. Kennedy, dorën në zemër, i flet shumë më tepër Kosovës sot se ç’i duhej Amerikës dje.

Ndonëse Amerika e viteve ’60 edhe ishte shumë para Kosovës së viteve tona, kërkohej edhe më tepër vetëmohim nga qytetarët amerikanë për ta çuar shtetin përpara.

Amerika është sot ajo që është, sigurisht meqë amerikanët e kishin pasur të qartë se pa sakrificën e secilit

03.03.2014

koment

Gadishulli ukrainas i Krimesë kërcënon të kthehet në një shesh të ri beteje në ish-Bashkimin Sovjetik. Një analizë e Deutsche Welle-s tregon se për se bëhet fjalë dhe si erdhi puna deri këtu.

K Roman Gonçarenko

Me 300 000 vetë, tartarët e Krimesë që po kthehen në 20 vitet e fundit në atdheun e tyre, pas deportimit që u bëri Stalini, përfaqësojnë mbi 14 të popullatës. Në një manifestim në Simferopol, tartarët që janë tradicionalisht proukrainas e bënë të qartë pozicionin e tyre. “Krimeja është Ukrainë”, thërrisnin ata.

y është budallallëk i plotë”, tha Vladimir Putini në një konferencë shtypi në Moskë në mes të dhjetorit 2013. Shqetësimi i presidentit kishte lidhje me pyetjen, nëse Rusia do të dërgonte trupa në Gadishullin e Krimesë. Në sfondin e protestave opozitare në Ukrainë, atëherë pati thirrje për ndihmë ushtarake nga Moska.

Ky premtim nuk duket se është më aktual, sepse persona të armatosur kanë pushtuar përkohësisht godinat dhe aeroportet në Krime. Ministri i ri i Brendshëm i Ukrainës, Arsen Avakov, e akuzoi të premten Rusinë për ndërhyrje ushtarake. Shumë pyesin, si mundi të vinte puna deri këtu?

Histori e paqetë Gadishulli i Krimesë në Detin e Zi, me madhësi sa gjysma e Zvicrës dhe me një klimë si të Cote d’Azur-it, ka pasur një histori të paqetë. Populli nomad i skithëve, grekët, tartarët dhe turqit kanë sunduar me shekuj në Krime, deri sa erdhën rusët. “Krimeja ka qenë gjithmonë pjesa e tortës e Perandorisë ruse”, thotë Wilfried Jilge, ekspert i Europës Lindore në Universitetin e Leipzig-ut. Ka qenë ëndrra e carëve rusë që të kishin qasje në Detin e Zi. Katerina e Madhe e bëri këtë ëndërr realitet. Në vitin 1783 Krimeja u bë pjesë e Perandorisë ruse.

Vetëm në vitin 1954 kaloi Krimeja administrativisht në Republikën Sovjetike të Ukrainës. Iniciativa për këtë ishte e kryetarit të atëhershëm të Partisë Komuniste të Bashkimit Sovjetik, Nikita Hrushov.

Përshkallëzim pas shpërbërjes së BS Pas shpërbërjes së BS në vitin 1991, Krimeja u bë pjesë e Ukrainës së pavarur. Kjo solli tensione, sepse rreth dy të tretat e popullsisë së Krimesë janë rusë etnikë. Parlamenti rus e deklaroi më 1992 të pavlefshëm vendimin e Hrushovit.

Krimeja deklaroi pavarësinë nga Ukraina. Por qeveria e Kievit arriti megjithatë ta qetësonte gjendjen. Më 1994 konflikti u acarua sërish. Krimeja zgjodhi Juri Meshkovin si president, i cili e çoi përpara bashkimin me Rusinë. Por edhe këtë herë Kievi arriti që ta mbajë Krimenë. Posti i presidentit të Krimesë u eliminua, Meshkovi u arratis në Rusi.

Grindja me Rusinë për ndarjen e Flotës së Detit të Zi zgjati deri në nënshkrimin e marrëveshjes së partneritetit, në vitin 1997. Pas kësaj kohe, Rusia duhet t’i tërhiqte trupat nga Krimeja - por nën Viktor Janukoviçin marrëveshja e rentës u zgjat deri në vitin 2042.

Interesat gjeopolitikë të Rusisë Gwendolyn Sasses i kujtohen sot ngjarjet e 20 viteve më parë. Por separatistët në Krime sot “nuk janë kaq mirë të organizuar”, si në vitet 1990, thotë ekspertja e Europës Lindore në Universitetin e Oxfordit. Sasse flet për “përpjekje spontane” për ta shfrytëzuar krizën në Ukrainë. Ajo nuk beson se ekziston një masterplan rus, për ta shkëputur republikën autonome nga Ukraina. Moska e përjeton lëvizjen opozitare në Ukrainë si “vendim gjeopolitik”, thotë Wilfried Jilge. Po të integrohet Ukraina në BE, projekti i Putinit për një Bashkim Euroaziatik do të rrezikohej.

Sondazhe aktuale, si e shikojnë njerëzit të ardhmen e tyre në Krime nuk ka. Por ka shifra, të cilat flasin indirekt për këtë. Vetëm 31 për qind e banorëve të Krimesë e mbështesin Ukrainën si shtet të pavarur. 36 për qind janë kundër - para së gjithash rusët. Këto janë përfundimet e një sondazhi të kryer në qershor 2013 nga Qendra Rasumkov e Kievit. Por në Kiev jetojnë edhe ukrainas dhe tartarë, të cilët janë kundër shkëputjes. Me 300 000 vetë, tartarët e Krimesë që po kthehen në 20 vitet e fundit në atdheun e tyre, pas deportimit që u bëri Stalini, përfaqësojnë mbi 14 të popullatës. Në një manifestim në Simferopol, tartarët që janë tradicionalisht proukrainas e bënë të qartë pozicionin e tyre. “Krimeja është Ukrainë”, thërrisnin ata.

12 nisma liberale

aktivitet

Ky aktivitet i Fondacionit për Liri Ekonomike përpiqet të promovojë dhe të lançojë ide, pikëpamje dhe qasje liberale mbi elementë të lirisë ekonomike dhe politikave publike, mbi funksionimin apo disfunksionimin e këtyre politikave, gjithnjë në funksion të lirisë së tregut, lirisë së sipërmarrjes dhe zhvillimit

Rreziku i etatizmit, FLE i jep jetë Forumit të Tiranës për Lirinë Ekonomike Aktorë të jetës publike, politike dhe ekonomike, si kryetari i Bashkisë së Tiranës, Lulëzim Basha, Barbara Kolm nga Instituti Hayek në Vjenë, Mark Crawford nga Dhoma Amerikane e Tregtisë etj., u mblodhën ditën e shtunë për të diskutuar mbi indikatorët e lirisë ekonomike në Shqipëri dhe rajon, duke i dhënë jetë Forumit të Tiranës për Liri Ekonomike, i cili do të kthehet në traditë të përvitshme ku do të trajtohen tema të mprehta të lirisë ekonomike që kanë ndodhur gjatë një viti në Shqipëri, rajon dhe botë, e që kanë impakt në zhvillimin e vendit.

Fondacioni për Liri Ekonomike zhvilloi të shtunën edicionin e parë të Forumit të Tiranës për Lirinë Ekonomike, ku merrnin pjesë studiues, vendimmarrës të rëndësishëm, ekonomistë, organizata mendimtare liberale në praninë e medias, në një debat të hapur si edhe në shkëmbim të ideve në diskutimin mbi rolin e tregut të lirë dhe ndërhyrjes së shtetit mbas krizës financiare të viteve 2008, në vendet postkomuniste. Në Forumin e titulluar “A po rikthehet etatizmi?” u diskutua mbi nevojën për liberalizëm, rëndësinë e tregjeve të lira, përballjen me populizmin gjatë krizave ekonomike, largimin prej politikave liberale në vend, reformat e ekonomisë së tregut në Shqipërinë postkomuniste, rivlerësimin e ideologjisë ekonomike në vend etj.

Në forumin e ndarë në tri panele diskutantësh, që moderohej nga Drejtori Ekzekutiv i Fondacionit për Liri Ekonomike, Besart Kadia, merrnin pjesë figura të njohura të jetës publike, politike dhe ekonomike nga vendi dhe të huaj.

Kryetari i Partisë Demokratike dhe i Bashkisë së Tiranës, Lulzim Basha, i pranishëm në këtë forum referoi mbi kërcënimin në ekonomi nga largimi prej politikave liberale në Shqipëri.

Gjatë fjalës së tij, Basha tha se përkeqësimi i indikatorëve të ekonomisë, rendit, sigurisë po shoqërohet me një rritje të frymës së protestës nga kategori të ndryshme shoqërore që nuk kanë dhe nuk ndjekin asnjë axhendë politike, por axhendën e tyre personale, familjare dhe mbrojnë interesat e tyre si grupe interesi”. Ai e quajti mentalitetin e drejtimit të shtetit si kazermë, si burimi i krizës ekonomike dhe pasigurisë në vend.

“Kjo situatë që mund ta quaj ngricë, në realitetin ekonomik u paralajmërua që në programin e ashtuquajtur të rilindjes së kundërshtarëve tanë të majtë, tashmë në pushtet, ku nuk pamë asnjë koncept të avancimit të politikave stabilizuese dhe zhvilluese të vendit, por pamë një kolazh, një amalgamë politikash të vjetra etatiste dhe zgjidhjesh të tipit të shtetit të dorës së fortë, së shtetit zgjidhës të çdo problemi, si garantuesi i zgjidhjes së çdo problemi. Pra, që në nisje një mentalitet i tillë, një përqasje e tillë, një konceptim i tillë i rolit të shtetit na bëri të shqetësohemi dhe të shohim me preokupim të madh rrugët, mënyrat, metodat me të cilat qeveria e ardhur në pushtet mbas zgjedhjeve të 23 qershorit do t’u përvishej sfidave dhe punëve të mëdha që e prisnin”, - u shpreh Basha.

Në këtë panel referoi edhe presidentja e Institutit Hayek të Vjenës dhe drejtorja e Austrian Center of Economics, Barbara Kolm, e cila u ndal në rëndësinë që kanë tregjet e lira në vendet në zhvillim. Kolm tha se shoqëritë e lira janë ato të cilat po ecin me ritmet më të larta të zhvillimit, shoqëritë e lira të shtetit ligjor dhe të lirisë. Në fjalën e saj, ajo shpjegoi pse liberalizmi ekonomik do shpëtonte shtetet nga kriza.

“Nëse kemi ose nxisim tregun e lirë, ose nisim një reformë për tregun e lirë, të gjithë sektorët do lulëzojnë sepse ata do jenë të decentralizuar, sepse njerëzit dhe tregu e dinë më mirë se ç’duhet, sesa qeveria”, - u shpreh Kolm.

Vladimir Karolev, anëtar i bordit të Bussiness Week në Bullgari, foli mbi eksperiencën bullgare taksës së sheshtë, duke sjellë për të pranishmit fakte dhe gënjeshtra.

Kryetari i Partisë Demokratike dhe i Bashkisë së Tiranës, Lulzim Basha, i pranishëm në këtë forum referoi mbi kërcënimin në ekonomi nga largimi prej politikave liberale në Shqipëri.

Gjatë fjalës së tij, Basha tha se përkeqësimi i indikatorëve të ekonomisë, rendit, sigurisë po shoqërohet me një rritje të frymës së protestës nga kategori të ndryshme shoqërore . Ai e quajti mentalitetin e drejtimit të shtetit si kazermë, si burimi i krizës ekonomike dhe pasigurisë në vend.

Mark Crawford nga Dhoma Amerikane e Tregtisë, u ndal te reformat liberale dhe financat.

Në panelin e dytë të titulluar “Rikthimi i etatizmit”, ekonomisti Dritan Shano foli rreth reformave të ekonomisë së tregut në Shqipërinë postkomuniste. Selami Xhepa, nga Canadian Institute of Technology, theksoi nevojën për rivlerësim të ideologjisë ekonomike në Shqipëri”, ndërsa Gunther Fehlinger, nga Europeans for Tax for Reform, hodhi idenë e Beneluksit Ballkanik si një garanci për prosperitet.

President i Universitetit Europian të Tiranës, Adrian Civici, në referimin e tij ngriti pyetjen nëse duhej kthyer në etatizëm, apo Shqipëria ka nevojë për institucione të qëndrueshme. Ardian Hackaj, nga shtetiweb theksoi mendimin se privatizimi nuk është vetëm ideologji.

Në panelin e tretë u fol mbi përballjen me populizmin gjatë krizave ekonomike. Grida Duma, nga Instituti për Integrim Europian, solli rëndësinë e neoliberalizmit si një forcë shtytëse për reforma. Etjon Basha, specialist i sigurimeve, foli mbi një antidot monetar ndaj mentalitetit anti-treg në Shqipëri.

Administratori i Universitetit Europian të Tiranës, Henri Çili theksoi shqetësimin nëse liberalizmi do të mbetet një ideologji në minorancë në Shqipëri. Admir Ramadani, nga ekon. al solli rastin ekonomik që shpjegon rikthimin e shtetit pas krizës, kurse Ilir Aliaj, Drejtor Ekzekutiv i CDDI, referoi mbi Gjeografinë e inovacionit, duke u ndaluar në rastin e Shqipërisë.

Ky forum synon të jetë i përvitshëm dhe do të zhvillohet të shtunën e fundit të çdo muaji shkurt, duke synuar të mbledhë në Tiranë një numër lektorësh dhe diskutantësh që janë aktorë publikë, politikë dhe ekonomikë, mbi elementë apo indikatorë të lirisë ekonomike në Shqipëri dhe rajon.

Fo r u m i i Ti r a n ë s p ë r L i r i E ko nomike është në traditën e forumeve periodike që organizohen në vende të ndryshme të botës. Aty diskutohen çështje, debate, tema të mprehta të lirisë ekonomike që kanë ndodhur gjatë një viti në Shqipëri, në rajon apo në botë, të cilat kanë impakt në zhvillimin e vendit.

testimi

1200 mjekë, farmacistë dhe dentistë, provim për të vazhduar profesionin Qendra Kombëtare e Edukimit në Vazhdim ka bërë të ditur që afërsisht 1200 të diplomuarnga fakultetet e Mjekësisë, Farmacisë dhe Stomatologjisë nuk kanë grumbulluar asnjë kredit pas përfundimit të studimeve dhe rrezikojnë t’i kthehen fakultetit të tyre për një provim të detyrueshëm dhe nëse rezultati do të jetë i ulët, ata rrezikojnë heqjen e të drejtës për ushtrimin e profesionit apo të licencës nëse drejtojnë një biznes privat në fushën e mjekësisë, stomatologjisë apo farmacisë. Qendra Kombëtare e Edukimit në Vazhdim është një institucion publik, buxhetor që funksionon si një agjenci teknike e Ministrisë së Shëndetësisë. Ajo vlerëson, akrediton e monitoron aktivitetet e edukimit në vazhdim, si dhe koordinon programin e ricertifikimit për profesionistët e shëndetësisë përmes funksionimit të bashkërenduar të sektorëve të saj. Profesionistët e këtyre fushave duhet të plotësojnë formularët e vetëraportimit dhe kërkesën individuale për njohjen e krediteve që gjenden në faqen zyrtare të QKEV. Në këtë formular janë të rreshtuar aktivitetet nga të cilat përfitohen kreditet dhe llogaritja e tyre.

Një mjek, stomatolog apo farmacist duhet të shënojë leximin e literaturës shkencore dhe programet e tëmësuarit në distancë duke plotësuar formularin e vetëraportimit dhe gjithashtu të raportojë botimet shkencore dhe konferencat jashtë vendit duke plotësuar kërkesën individuale për njohjen e krediteve dhe t’idërgojnë ato pranë kësaj qendre. Megjithatë, sipas drejtoreshës së kësaj qendre, EntelaShehu, grumbullimi i krediteve nëpërmjet aktiviteteve të mësipërme, edhe pse është një hap drejt standardeve, nuk e garanton cilësinë profesionale praktike.

kulturë

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

03.03.2014

13

teatër

Spektatori për gati 2 orë bëhet pjesë e atmosferës së humorit të gjallë që rrjedh nga konflikti i përjetshëm mes dy personazheve kryesorë të komedisë, shumë të ndryshëm në temperament dhe në mënyrën e jetesës ne komedinë “Djemtë gazmorë” “Djemtë gazmorë”, e shkruar në vitin 1972 nga dramaturgu amerikan, Neil Simon, ishte një sfidë jo e lehtë për ish-Teatrin e Komedisë, ose ndryshe Teatrit Eksperimental.

Sfidë që në fakt i takon më së shumti kësaj skene, e krijuar ekskluzivisht për të bërë publikun kryeqytetas të qeshë. Por nëse shkon të shohësh “Djemtë gazmorë”, kupton se me një tekst si ai i Neil Simon, cilësuar si “mbreti i komedisë”, bordi i teatrit ka “qëlluar në shenjë” kur mes shumë projekteve ka zgjedhur atë të regjisorit Sulejman Rushiti. Një pjesë e Neil Simon është gjithmonë një sukses i garantuar, por çka në fakt bën diferencën mes qindra vënieve në skenat e botës është loja e dy aktorëve, Robert Ndrenika dhe Viktor Zhusti. Jo pa qëllim regjisori Rushiti ka përzgjedhur dy aktorë me emër si Robert Ndrenika dhe Viktor Zhusti në rolet kryesore, çka ka sjellë dhe shitjen e të gjitha biletave një javë përpara premierës.

Spektatori për gati 2 orë bëhet pjesë e atmosferës së humorit të gjallë që rrjedh nga konflikti i përjetshëm mes dy personazheve kryesorë të komedisë, shumë të ndryshëm në temperament dhe në mënyrën e jetesës.

Robert Ndrenika në skenë interpreton në mënyrë të përkryer karakterin e Uilli Klarkut. Mjafton vetëm ai në skenë për të shkuar për të parë “Djemtë gazmorë”. Ndërsa Viktor Zhusti me aftësi të jashtëzakonshme ka formuar karakterin e El Ljuis.

Historia është ajo e dy aktorëve komikë, që për 43 vjet ishin “çifti” më i suksesshëm i ekranit, deri në momentin që njëri nga partnerët, Al Leëis vendos të shkëputet nga skena, duke nxjerrë në pension edhe

Jo pa qëllim regjisori Rushiti ka përzgjedhur dy aktorë me emër si Robert Ndrenika dhe Viktor Zhusti në rolet kryesore, çka ka sjellë dhe shitjen e të gjitha biletave një javë përpara premierës.

Spektatori për gati 2 orë bëhet pjesë e atmosferës së humorit të gjallë që rrjedh nga konflikti i përjetshëm mes dy personazheve kryesorë të komedisë...

Teatër brenda teatrit me Ndrenikën dhe Zhustin partnerin e tij, Uilli Klark. Ky i fundit nuk ia fal dot pensionin e parakohshëm mikut të dikurshëm me të cilin nuk flet prej 11 vjetësh. Situata do ndryshojë në momentin kur mbesa e zotit Klark bën një propozim: rikthimin e tyre në ekran për të interpretuar pjesën “Doktori dhe taksat” që i bëri të famshëm dy komikët.

Televizioni SiBiEs është gati të paguajë 10,000 dollarë për “Djemtë Gazmorë”, që duhet ta interpretojnë edhe një herë atë skeç, para kamerave të televizionit. Kjo është ngasje e madhe për të dy aktorët që kërkojnë të rikthejnë dhe në lavdinë e dikurshme. A do t’ia arrijnë? A do munden dot të çlirohen prej mërive të lënë pas krenarinë e sëmurë dhe të gjejnë mirëkuptimin mes tyre?

Uilli Klark, interpretuar nga Robert Ndrenika, është një njeri i vetmuar, kapriçoz, idhnak por me sens humori. El Ljuis, interpretuar nga Viktor Zhusti, është karakter diametralisht i kundërt; gjakftohtë, i

Uilli Klark, interpretuar nga Robert Ndrenika, është një njeri i vetmuar, kapriçoz, idhnak por dhe me sens humori. El Ljuis, interpretuar nga Viktor Zhusti, është karakter diametralisht i kundërt; gjakftohtë, i rafinuar dhe i vetëpërmbajtur

rafinuar dhe i vetëpërmbajtur. Kostumet e ideuara nga Edlira Qyshka u shkojnë përshtat dy personazheve.

Uilli thuajse gjithnjë i veshur me pizhama, ndërsa i rafinuari El Ljuis, me veshje ‘alla’ xhentëlmeni.

Pjesa më e madhe e skenave zhvillohen në shtëpinë e vogël të Uilli Klarkut, që ndodhet në një lagje të zhurmshme të Nju Jorkut. Skenografia e Genc Shkodranit është e thjeshtë dhe tërësisht në funksion të tekstit, përkthyer mjeshtërisht nga Artur Lena.

Uilli Klark i kalon ditët përpara televizorit duke ndjekur programe të ndryshme televizive dhe duke lexuar revistën kulturore që ia sjell çdo të mërkurë mbesa e tij, si dhe duke tymosur puro. Që në aktin e parë Robert Ndrenika shfaq sensin e humorit në karakterin e personazhit të tij idhnak dhe kapriçoz njëkohësisht. Dialogu zhvillohet rreth propozimit të mbesës së tij për ta bashkuar për herë të fundit pas 11 vjetësh

me partnerin El Ljuis.

Uilli Klark-ut kurrë nuk i është shuar pasioni për skenën, ai vazhdon të jetojë me lavdinë e dikurshme dhe vazhdimisht kërkon të jetë pjesë e saj, qoftë dhe kur i propozojnë të bëjë reklamën e patatinave “Lays”, të cilave asnjëherë nuk ua mban mend emrin. Ndryshe nga ai, partneri El Ljuis ka preferuar jetën e tërhequr diku në verandën e vilës së të bijës, në Nju Xhersi, duke shijuar vitet e pensionit.

Por dëshira për t’u rikthyer për herë të fundit bashkë në skenë nuk është shuar tek asnjëri. Takimi pas kaq vitesh shkakton ndjenja të përziera mes dy miqve. Nëse akti i parë është prologu i shfaqjes, në aktin e dytë përballja e dy personazheve kthehet në një lojë zbavitëse edhe për sytë e publikut, për të vijuar deri në fund të shfaqjes kur bie perdja dhe kur miqtë kanë lënë pas inatet e vjetra dhe konfliktet e kota. Në fund ata Aida Tuci i pret i njëjti fat.

Restaurimi i “Marubit”, interes nga studio të huaja Nga 26 studiot që kishin konkurruar në Konkursin Ndërkombëtar për restaurimin e Muzeut Kombëtar të Fonotekës “Marubi”, janë përzgjedhur pesë prej tyre që vijojnë konkurrimin deri në shpalljen e fituesit. Është për t’u veçuar interesimi nga studiot e huaja në këtë konkurs, ku nga 26 studio 11 ishin nga Italia, 9 nga Shqipëria dhe një nga Gjermania, Holanda, SHBA, Mbretëria e Bashkuar, Japonia dhe Kosova. Pesë studiot e përzgjedhura në listën e ngushtë do të vazhdojnë garën në fazën e dytë, ku konkurrentët do të paraqiten me një projekt arki-

tektonik. Fituesi do të shpallet më 30 mars nga një juri ndërkombëtare. Sipas zyrës së shtypit të Ministrisë së Kulturës, fituesi do të zhvillojë më tej projektin e zbatimit dhe do të mbikëqyrë zhvillimin e ndërtimit. Studiot janë përzgjedhur nga juria në përbërje të përfaqësuesve të Ministrisë së Kulturës, të Fondit Shqiptar të Zhvillimit dhe të Atelier Albania. Pesë studiot e përzgjedhura janë dy studio shqiptare: Atelier4 dhe Lorenco&CO (studio shqiptare)dhe tri studio të huaja, konkretisht Casanova+Hernandez (studio holandeze), Testa (studio italiane)dhe Zvi Hecker (studio

g jermane). Projektit për restaurimin e Fonotekës “Marubi” i parapriu vizita e muajve më parë e kryeministrit Rama dhe Ministres Kumbaro ku mesazhet që u përcollën folën qartë se diçka do të bëhej për përmirësimin e kushteve “kriminale” siç dhe i cilësoi kryeministri Rama, të ambienteve ku mbahej ky thesar kombëtar që përfshin veprat e dinastisë Marubi; Pietro Marubit, Kel Marubit, Gegë Marubit, Mati Kodheli Marubit, Kel Kodheli Marubit, të Kol Idromenos, Shan Pici, Dedë Jakovës, Pjetër Raboshtës, Angjelin Nënshatit etj.

14

zbavitje

lojra të ndrsyhme

Fjalëkryqi klasik 1

2

3

Operacionet plastike, janë fiksimi i saj

4

5

6

11 14

7

12

15

9

17

21

22

24

18

19

23

25

27

26

28

30

31

32

35

36

42 47

29 33

34

37

43

Fjalëkryqi klasik është një nga lojërat enigmatike më të përhapura në botë. Fjalëkryqet e para filluan të botoheshin që në shekullin e XVIII dhe vazhdon të jetë e preferuar edhe në ditët e sotme.

10

13

16

20

8

38

44

45

48

39

40

41

46

Koha e fillimit ____:____

49

Koha e mbarimit ____:____

50

Horizontalisht:

1. Përqendrimi i vullnetit dhe i forcave fizike e mendore për t'ia dalë në krye një pune ose për të arritur diçka. 7. Qëllim a synim i rëndësishëm, ide a parullë që e nxit dhe e udhëheq dikë në jetë. 10.

Betim. 11. Rita, këngëtare. 12. Disa. 14. Petraq, shkrimtar dhe përkthyes i njohur. 17. Gjendje kur mungon zhurma. 20. Ent Privatizimi. 21. Eduard, piktor i famshëm francez. 22. Shkaqe të rreme që kërkojnë të mbulojnë arsyet e vërteta të një ngjarjeje, të një veprimi, etj. 24. Kontroll që i bëhet diçkaje, provë. 25. Dyluftim.

26. Fill për të qepur. 27. Institut Republikan. 28. Brendia e një vepre letrare. 30. Kafshë gjitare. 33. Letërsia Turke. 35. Mure pa të buta.

36. Femër e drerit, drenushë. 38. Bratko i kinemasë shqiptare. 42.

Në gjendje për të bërë diçka menjëherë. 44. Dëshmi a diçka tjetër që njihet e pranohet si e vërtetë dhe shërben për të argumentuar, për të provuar a për të kundërshtuar një mendim. 46. Njeri i pacipë.

47. Përdoret kur i thërrasim një gruaje. 48. Përemër dëftor. 49.

Kafshë gjitare. 50. Djalë i djalit.

4

3 9 7 5

2 2

9

1. Përcaktimi i caqeve, brenda të cilave do të zhvillohet një punë a një veprimtari. 2. Personazhi që luan aktori. 3. Fjalët, zotimet që merr dikush për të bërë diçka. 4. Është periudhë kohe. 5. Peshk i ujërave të kripura me mish të shijshëm. 6. Lëviz në këmbë. 8. Vjershat, a këngët lirike që u kushtohen ngjarjeve historike të shënuara a njerëzve të shquar. 9. Rrugë që zbret. 10. Zë i fortë, që nxjerr njeriu kur bërtet, ulërima. 15. Vepër e madhe muzikore. 16. Lidhje a bashkim qelizash të njëllojta. 17. Gjitar i egër sa një shqarth. 18. Armë gjahu me një tytë, mbrapsht. 19. Skuadër Speciale. 22. Thupra të holla që përdoren për të thurur gardhin. 23. Bakër në dialekt. 25. Rrafsh në trajtë trekëndëshi në grykën e derdhjes së një lumi të madh. 29. I dashur turk. 31. Përemër pronor. 32. Ndërmarrje Suedeze. 34. Goja e shpendve. 37. Objekte fluturimi jashtëtokësore. 39. Organizatë Qipriote. 40. Instituti Punësimit. 41. Kontinent. 42. Janë në hyrje të godinës. 43. Shko! 45. Sigla e Tiranës.

9

2

2

1 3 1 1

8

3 6 2 3

8

7 7 9 5 4 8

2 3

7 9 3

3

7

1

1 8

8

5

8 5 1 3

2

9 4 5

1

3 8

9 7 5 6

2

Horoskopi i ditës DASHI (20/III-20/IV)

DEMI (21/IV-20/V)

Do keni shume divergjenca me partnerin tuaj gjate kësaj dite dhe asgjë nuk do shkoje ashtu si e kishit menduar.

Beqaret nuk do ndihen ende gati për te filluar ndonjë histori dashurie dhe do qëndrojnë serish vetëm. Duhet te prisni edhe pak kohe. Perspektivat financiare priten te jene te shkëlqyera.

Do kryeni shpenzimet e dëshiruara.

Te gjithë te dashuruarit si ata qe sapo kane filluar një lidhje edhe ata qe kane kohe bashke do përjetojnë ndjesi dhe emocione te veçanta sot. Shfrytëzojeni sa te mundni çdo sekonde. Beqaret do dashurohen menjëherë pas personit qe do takojnë ne mesdite. Financat do kenë përmirësime te vogla, por qe do iu bëjnë te ndiheni disi me te qete.

BINJAKET (21/V-20/VI)

GAFORRE (21/VI-22/VII)

Momentet pasionante do jene te shumta sot, megjithatë ne ndonjë çast mund te linde edhe ndonjë debat i vogël. Gjithsesi mos u shqetësoni, gjerat do rregullohen menjëherë. Beqaret nuk do e kenë mendjen tek krijimi i një lidhjeje pasi do jene te angazhuar me aktivitete te ndryshme. Ne planin financiar duhet te luftoni fort me veten për te mos shpenzuar pa fund.

Fati do iu buzëqeshë gjate kësaj dite juve qe jeni ne një lidhje. Gjithçka do shkoje ashtu si e kishit menduar. Disa mund te kenë edhe surpriza te mrekullueshme. Beqaret duhet te tregohen te sinqerte me personat qe do takojnë dhe me veten e tyre. Financat do jene delikate. Po bëtë me shume shpenzime sesa ua mban xhepi ka gjasa edhe te rrënoheni plotësisht.

Vertikalisht:

Sudoku | nivel mesatar 7

Vjen një moshë që vajzat nuk janë më të fiksuara pas kukullave, por për 34-vjeçaren Orit Fox kjo moshë duket se nuk ka ardhur ende. Madje, modelja nga Izraeli është shndërruar vet në një kukull duke përdorur kirurgjinë plastike. “Më pëlqen bukuria.

Unë dukem si një kukull Barbie dhe meshkujt e adhurojnë trupin tim. Është ashtu siç ata e ëndërrojnë”, është shprehur Orit, e cila është e famshme në vendlindjen e saj, pasi në vitin 2011 u publikua një video ku 34-vjeçarja u kafshua nga një gjarpër në njërin gjoks gjatë realizimit të një seti fotografik.

Në atë kohë u përhapën zëra se gjarpri ngordhi nga kafshata e silikonit, por 34-vjeçarja thotë se kjo gjë nuk është aspak e vërtetë. “Ishte shumë për të qeshur. Të gjithë flisnin për gjoksin tim. Madje pati edhe thashetheme që ngordhi gjarpri nga silikoni, por nuk i ndodhi gjë”, shpjegon Orit. Qëllimi i saj është që kur të plaket, të duket po aq bukur sa Sophia Loren: “Dua të dukem si ajo. Sophia është e bukur sepse e ruan bukurinë e saj. Edhe unë këtë gjë do të bëj deri në fund”

9

5 3 4

9

1

8

9

Plotësoni vendet bosh në mënyrë që çdo rresht e kolonë të ketë numrat nga 1-9.

Koha e fillimit _____:____ Koha e mbarimit ____:____

Numërkryq

LUANI (23/VII-22/VIII)

Çdo gjë do varet nga sjellja juaj sot ne jetën tuaj ne çift. Nëse tregoheni te pamatur me partnerin dhe nuk i kushtoni atij vëmendjen e duhur situata mund te ndërlikohet.

Beqaret do kenë një dite te trazuar kështu qe me mire te mos hedhin hapa për te filluar ndonjë lidhje. Do vuajnë me vone.

Për te ruajtur te stabilizuara financat shpenzoni me kujdes.

PESHORJA (23/IX-22/X)

Gjeni figurën duke bashkuar pikat

Jupiteri do ndikoje pa fund sot ne jetën tuaj ne çift duke e bere atë edhe me te bukur dhe me interesante se me pare. Do zbuloni një ane tjetër te karakterit te partnerit e cila do iu beje ta dashuroni edhe me tepër atë.

Beqaret nuk do e kenë aspak mendjen tek krijimi i një lidhjeje. Ne planin financiar duhet ende te bëni durim nëse doni qe situata te stabilizohet. Shpenzimet duhen limituar.

5 8

SHIGJETARI (22/XI-21/XII)

1 4 Plotësoni tabelën me numrat e dhënë!

Ngjyrosni pjesën me pikë dhe zbuloni figurën

Numra me 3 shifra: 253, 486, 731, 814.

Numra me 4 shifra: 0215, 2015, 2321, 2818, 3452, 4224, 5212, 5263, 5269, 5478, 5612, 6175, 6441, 6666, 8484.

Numra me 5 shifra: 02423, 02652, 05288, 17171, 23191,

24075, 32462, 42569, 58575, 82223, 87414, 87774.

Numra me 6 shifra: 154878, 210231, 212653, 510032, 526518, 536824, 545856, 585478, 619425, 635965, 851526, 854153, 866407, 956813.

Do afroheni edhe me tepër me partnerin tuaj gjate kësaj dite dhe kjo do iu krijoje mundësinë te flisni me hapur me te për gjithçka qe ju ka shqetësuar deri me sot. Beqaret do lëvizin çdo gur për ta bere për vete personin qe pëlqejnë. Edhe pse do lodhen pak do ia arrijnë qëllimit përfundimtar. Ne planin financiar mos prisni qe situata te degradohet për te marre masat e duhura.

Gjeni 10 ndryshimet

UJORI (20/I-19/II) Duhet te mbani me shume përgjegjësi për jetën tuaj ne çift sot dhe jo t’ia lini çdo gjë ne dore partnerit. Mos kërkoni qe te jete ai qe te beje çdo gjë dhe ju vetëm te shfrytëzoni ambientin ngrohte. Beqaret do kenë sukses ne dashuri dhe do e gjejnë personin e përshtatshëm. Ne pune do jeni me fat dhe do arrini ta stabilizoni situatën.

VIRGJERESHA (23/VIII-22/IX)

Nëse jeni ne një lidhje mos u mundoni te flirtoni me persona te tjerë sepse nëse partneri e kupton do kërkojë t’i japë fund lidhjes. Mos shkatërroni atë qe me aq mund e keni ndërtuar. Beqaret do jene mjaft joshës gjate kësaj dite dhe do e gjejnë personin e duhur. Financat do jene te qëndrueshme dhe do arrini t’i mbani po ne atë gjendje.

AKREPI (22/X-21/XII)

Do ndiheni te lumtur sot pranë personit qe dashuroni dhe do filloni te mendoni për një te ardhme me te. Mos bëni plane pa folur se bashku. Beqaret duhet t’i studiojnë mire personat qe do takojnë ne mënyrë qe te bëjnë me pas edhe zgjedhjet e duhura. Ne pune reflektoni mire para se te kryeni investime sepse jo për te gjithë situata do jete e qëndrueshme.

BRICJAPI (22/XII-20/I) Dite shume e qëndrueshme dhe aspak problematike kjo e sotmja për ata qe janë ne një lidhje. Komunikimi do jete pika me e forte. Ata qe janë ende beqaret do kenë takime te shumta, por nuk do arrijnë dot te fiksohen diku. Situata financiare do filloje dalëngadalë te përmirësohet. Do ndiheni disi me te qete dhe mund te blini ato qe iu nevojiten pa iu dridhur dora.

PESHQIT (20/II-19/III) Mos u tregoni me shume kritike sesa duhet sot ne jetën tuaj ne çift sepse do e mërzitni atë qe keni ne krah dhe ai do kërkojë dike tjetër për t’u qetësuar. Për beqaret do ketë surpriza te njëpasnjëshme. Do ndiheni mjaft mire me disa nga personat dhe mund te hidhni edhe ndonjë hap me tej.

blog

1001

ditë që formësuan botën

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

03.03.2014

3 mars

15

Qeveria e mirë është rezultat i virtytit personal.

- John Jay Chapman

1861

Car Aleksandri i jep fund bujkrobërisë Car Aleksandri II ishte një burrë kundërthënës.

I mbajtur mend për reformat e tij të forta-kryesisht të shfuqizimit të sistemit feudal; të bujkrobërisëkëmbëngulja e tij për t’u mbajtur pas pushtetit autokratik çoi në shtypjen gjakatare të rebelimit të viteve 1863-1864 në Poloni dhe kulmoi në vrasjen e tij nga revolucionarët.

I ardhur në fron në mes të Luftës së Krimesë, këmbëngulja e Aleksandrit për të reformuar sistemin rezultoi në vendimin e tij të guximshëm për të nxjerrë jashtë ligjit bujkrobërinë. Aleksandri e konsideronte sistemin mesjetar që i bënte miliona

fshatarë rusë pronë private të feudalëve të tyre, një barrierë në rrugën drejt modernizmit. Deklarata e Aleksandrit që shfuqizonte sistemin u vu në zbatim përvjetorin e gjashtë të ardhjes së tij në fron.

Ana tjetër e personalitetit të tij bipolar megjithatë u pa dy vjet më vonë, në shtypjen me grusht të hekurt që ai i bëri rebelimit polak që kishte synim çlirimin e Polonisë nga sundimi rus. Pas kësaj mijëra polakë u internuan në Siberi. Modernizimi nga ana e carit i mbretërisë së tij të gjerë-ndërtimi i hekurudhave dhe lejimi i sipërmarrjeve kapitaliste-shërbyen vetëm sa për t’i inkurajuar revolucionarët e pak-

ënaqur nga reformat e tij gjysmake. Pasi u mbijetoi disa atentateve-përfshirë edhe një bombë që shkatërroi një kat të tërë të Pallatit të Dimrit, rezidencë e tijcari ra viktimë e një sulmi të shumëfishtë me bombë në Shën Pjetërburg në mars 1881, i organizuar nga një grup të rinjsh revolucionarë të quajtur “Vullneti i Popullit”. Sulmi fatal erdhi pikërisht njëzet vjet pasi cari kish firmosur dekretin që i dha atij emrin e ‘Liberatorit’. I biri Aleksander III që u bë dëshmitar i vdekjes së dhimbshme të të atit, arriti në përfundimin se reagimi i hekurt ishte e vetmja mënyrë për të vepruar kundrejt kërcënimit revolucionar.

Blitz

Flickr

2013

Viti kur një gjykatë malajziane ndaloi një gazetë katolike që të përdorte fjalën A ‘ llah’ për t’iu referuar Zotit.

71

Për qind e Konservatorëve të Tea Party besojnë se Presidenti Obama ‘po e shkatërron vendin’.

6

Për qind e të gjithë Konservatorëve të tjerë pretendojnë të njëjtën gjë.

75

Për qind e shtetasve të Malawi-t besojnë se homoseksualiteti është një ‘shpikje perëndimore”.

Foto: alex segre Titulli: Children playing football in Albania

Cili është ndikimi mjedisor i “furgonët të kthehen bosh”?!

Blendi Salaj

Protesta e sotme e shoferëve të furgonëve është pritur me reagimin “do zbatohet Ligji”, që tingëllon akoma më cinik kur vjen nga një ministër i majtë, por ky nënvizim do të kishte vlerë vetëm në një vend ku politika mbart ideale, të majta a të djathta qofshin, ndaj po e ndërpres mu aty. Sepse në Shqipëri është; Secili ujk për vete. Po ashtu secili qen, e krimb, e mizë.

E në këtë rast shoferët e furgonëve, ata të rregulltit, që kanë paguar çdo detyrim, që kanë mjete të standardeve europiane të sigurisë, që kanë përvojë dhe rekord të mirë - këta pra, që me atë mjet mbajnë familjet me bukë dhe çojnë fëmijët në shkollë, kanë qëlluar në fabulën tonë kërmij. Të pafuqishëm për t’u mbrojtur, lehtësisht të shtypshëm nën peshën e... supozojmë Ligjit.

Edhe sepse ndërkohë supozojmë se një Ligj është një gjë e mirë. Një rregull

gazetamapo@gmail.com

në dobi të shoqërisë, dhe individit mbi gjithçka. Por jo, ligji, siç ministri Haxhinasto e sqaroi, lejon ushtrim aktiviteti me taksi 8+1 vetëm brenda qarkut që licencon mjetin. Pra furgonët taksi të Vlorës mund të marrin pasagjerë vetëm brenda qarkut Vlorë. Nëse vijnë për të sjellë ca vlonjatë në Tiranë, nuk mund t›i kthejnë këta mbrapsht në Vlorë, apo të çojë ca tiranas në Vlorë.

Furgoni duhet të udhëtojë i zbrazët deri sa të ndodhet fizikisht brenda qarkut Vlorë, dhe vetëm brenda kufijve mund të ushtrojë aktivitetin.

Tingëllon si një kufizim i ndjeshëm i lirive ekonomike. Si një ligj, kapriçoz, që rastësisht (?) godet një shtresë që e ka këtë profesion gjënë e fundit, dhe mijëra qytetarët që i përdorin këto mjete për nevoja të përditshme jetese.

Jam plotësisht dakord me ndalimin e gjithë abuzimeve me furgonët pasi realisht shumë prej tyre përbëjnë rreziqe

të jashtëzakonshme në rrugë, por kjo është detyra e vështirë e shtetit, të ushtrojë Ligjin mbi shkelësit, pa kufizuar aspak lirinë e atij që respekton rregullat. Kjo formë mbart reminishenca të moratoriumit detar. Ligji qartësisht diskriminon një shtresë të rënduar ekonomikisht, ndaj përgjigja “do zbatohet Ligji”, do duhej të ishte e papranueshme në një vend normal.

Fillimisht kjo pyetje: Nëse do ta shihnim në një këndvështrim mjedisor, a nuk është kthimi i furgonëve bosh, e kundërta e konceptit “carpool” dhe gjithë të mirat mjedisore të këtij koncepti, a nuk janë kokëposhtë në ligjin tonë? Ky karburant që digjet ndërsa mjeti bën qindra kilometra me ulëset bosh, a nuk janë një humbje e madhe ekonomike? A nuk rëndohet trafiku kur ka më pak njerëz në më shumë mjete? Cili është pra? *Peshkupauje.

Themelues: Henri Çili. Kryeredaktor: Arion Sulo. Zv/kryeredaktor: Alfred Lela, Aleksandra Bogdani. Politika: Nevila Përndoj, Fejzi Braushi.

Kronika: Leonard Bakillari, Dashamir Biçaku. Speciale: Vladimir Karaj. Ekonomia: Blerina Hoxha. . Kultura: Aida Tuci. Suplement: Arta Çano.

Karikatura: Bujar Kapexhiu. Faqosja: Florenc Elezi. Ilir DRIZARI, Kujtim Bisha. Korrektore: Brunilda Meno.

Adresa: Bulevardi Gjergj Fishta pranë UET

Marketing / Drejtore: Fiziana Bora Cel: 068 20 55 437 E-mail: fiziana_bora@yahoo.com Menaxhim / Dhimitraq Hido Cel: 068 20 55 440

CMYK

16 03.03.2014

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

Faqe 16

NJOFTIM / REKLAMA