05 mars mapo ok (1)

Faqe 2

Afër / larg

SHBA ashpërson gjuhën, Putin flet edhe për vëllazëri, edhe për forcë

Themelues Henri Çili - Kryeredaktor Arion Sulo - E mërkurë, 5 mars 2014. Numër 1149. Viti V botimit. Çmimi 30 lekë. 1.5 euro. www.mapo.al e-mail: gazetamapo@gmail.com. Adresa: BLV "Gjergj Fishta"

Ftesa e Nishanit Rama-Basha në Këshillin e Sigurimit, ja dokumenti që do të diskutohet

Rrëfimi i të plagosurit

Pacienti i Psikiatrikut, masakër me armë në Laç, vret dy vëllezër

I sëmuri mendor, Altin Piroli zbret në qytet i armatosur dhe vret dy vëllezërit Cara. Më pas hap zjarr edhe kundër njerëzve që po ndihmonin dy viktimat, duke plagosur dy prej tyre. I mbijetuari: Na tha: “Unë dua t’i vras, e ju doni t’i shpëtoni duke i çuar në spital” dhe i qëlloi për së dyti. Më pas na ndoqi duke qëlluar me armë. Policia arreston autorin dhe heton shkaqet e hakmarrjes së tij Një i sëmurë mendor ka shkaktuar një tragjedi të vërtetë dje në qytetin e Laçit. Ai ka qëlluar për vdekje dy vëllezër brenda një lokali, por terrori nuk ka përfunduar me kaq. Në momentin që trupat e pajetë të Andrea dhe Endri Carës po dërgoheshin drejt

spitalit, autori rikthehet sërish në vendin e krimit. Në mes të njerëzve të tjerë ai qëllon sërish mbi viktimat, ndërsa plumbat kanë plagosur edhe dy persona të tjerë. Protagonist i kësaj ngjarjeje... Faqe 4 Autori i krimit, Altin Piroli

Zgjerohet amnistia, kategoritë e të burgosurve që përfitojnë Zbardhet axhenda e mbledhjes së 11 marsit, ku do të prezantohet drafti i Strategjisë së re të Sigurisë Kombëtare, dokument i cili kalon përherë me konsensus.

Ish-presidenti Moisiu: Në mbledhjet që kam drejtuar unë, kam ftuar vetëm struktura të shtetit dhe jo partitë politike

Faqe 3

op-ed / 10-11

NgërÇ

NGA bujar kapexhiu

Po e mbyll shitoren në TVSH

koment Enkel Demi

Ditën e hënë, në kinema, por edhe në ekranin e Televizionit Publik u përcoll episodi i parë...

Është koha që PBB-ja të dalë në pension

koment Eniel Ninka

5 kronikë

Prodhimi i Brendshëm Bruto (PBB-ja) mbushi tetëdhjetë vjet.

Ati i tij është...

apo në gjykim të përfunduar në Apel. Propozohet që afati i përfitimit të amnistisë të shtyhet nga 30 nëntori, të paktën deri në fillim të janarit

Deputetë të të dy krahëve kanë qenë në një mendje sa i përket nevojës për të ndryshuar një sërë pikash të këtij projektligji. Efektet e ligjit “Për Amnistinë” pritet të veprojnë edhe ndaj personave që janë në hetim

Projektligji “Për amnistinë” i paraqitur nga qeveria në Kuvend do të ndryshojë sërish. Për këtë kanë... Faqe 6

AMF: 120 mijë automjete të pasiguruara më 2013

koment / 11

Autoriteti i Mbikëqyrjes Financiare në raportin vjetor të 2013 vlerëson se automjetet e pasiguruara arrijnë në 26 për qind të totalit, ose mbi 120 mijë. Tregu në rënie me 4.6%: Ja pse u krijua çorientimi

Pranvera në ekonomi nuk vjen nga borxhi, por nga reforma

Në fund të vitit 2013 numri i mjeteve motorike të pasiguruara arriti mbi 120 mijë ose 27 % e totalit të mjeteve të regjistruara. Lajmi bëhet i ditur në një raport zyrtar të Autoritetit të Mbikëqyrjes Financiare, ku analizohet ecuria e tregut të sigurimeve për vitin 2013 drejtuar Kuvendit. Nisur nga këto shifra, hapësira për rritje... Faqe 7

konsultimet

Shërbim ekstra

Një bazë tritoli në kasollen e 75-vjeçarit: E mbaj për vetëmbrojtje Policia zbulon qindra kallëpe me tritol dhe një arsenal të tërë armësh në kasollen e Tafë Bilbilajt në Malësi të Madhe. Dyshohet se tritoli shitej në treg të zi, por i zoti thotë se e kishte për vetëmbrojtje

Gjykata e Lartë, tension mes mazhorancës dhe Presidentit

FAQe 3

Faqe 16

Besart Kadia

Katër vite më parë Ministria e Financave e Shqipërisë deklaroi se “arriti të realizojë me sukses emëtimin e Eurobondit të parë të vendit në tregun ndërkombëtar dhe se tregu i kapitalit i ka hapur dritën jeshile Shqipërisë, duke çelur kështu një epokë të re në menaxhimin e financave publike”. Ky ishte me të vërtetë një lajm i mirë dhe historik, në kuptimin që ndodhi për herë të parë.

Në atë kohë qeveria përzgjodhi bankat drejtuese të transaksionit të Eurobondit, Deutsche Bank dhe JP Morgan, dy banka me reputacion ndërkombëtar. Vlera e eurobondit që qeveria emëtoi kishte një vlerë prej 300 milionë eurosh dhe një çmim kuponi prej 7.5%. Eurobondi është një obligacion, apo një titull financiar me afat maturimi më shumë se një vit...

2

fokus

1

ngjarje e ditës

Terror në Laç, i sëmuri mendor vret dy vëllezër

kroniikë/ Zbulohet baza e

politikë /

Faqe 4

tritolit, pronari: E mbaj për të mbrojtur familjen

Faqe 5

ekonomi/ AMF: 120 mijë

automjete të pasiguruara më 2013

Faqe 7

“Nga prilli Ukraina do të paguajë çmimin e plotë”, tha Alexej Miller në Moskë. “Ukraina që në mars nuk mund të paguante faturën e gazit dhe ka 1,529 miliardë dollarë borxhe”, u shpreh Miller.

“Duke konsideruar këto sanksione duhet menduar për pasojat.

Në këtë botë të lidhur ngushtë ne mund të dëmtojmë njëri-tjetrin, por do të ishte dëm i ndërsjelltë dhe ata duhet të mendojnë për këtë. Sa i përket G8-ës, ne jemi të përgatitur për samitin, jemi të gatshëm për të pritur kolegët tanë nëse ata vijnë, por ata nuk kanë pse të vijnë”, tha ai në konferencën për shtyp.

SHBA ashpërson gjuhën, Putin flet edhe për vëllazëri, edhe për forcë P

residenti rus thotë se “ne nuk luftojmë me popullin vëlla ukrainas”, por shton se Rusia është gati të përdorë forcën nëse rusët në Ukrainën lindore dhe Krime do të jenë në rrezik, megjithëse bëri edhe tërheqjen e parë duke deklaruar të mbyllur stërvitjen e trupave ruse në kufi me Ukrainën. Deklarata e parë e Vladimir Putinit për Ukrainën nuk ka sqaruar asgjë mbi fatin e konfliktit, ndërsa dje janë shënuar të shtënat e para, edhe pse thjesht kërcënuese mes ushtarëve që mendohet se janë rusë, por që nuk mbajnë shenja (të ashtuquajtur trupa të vetëmbrojtjes) në uniforma dhe forcave të ushtrisë së Ukrainës, të cilat qëndrojnë në baza të paarmatosur. SHBA po ashtu ashpërsoi dje deklaratat. Sekretari i Shtetit, Xhon Kerri ndërsa vizitoi Kievin bëri të ditur se, nëse Moska nuk tërhiqte forcat në kazerma, Rusia do të izolohej nga Perëndimi. “Ne nuk (do) kemi alternativë tjetër, por ta izolojmë Rusinë politikisht, ekonomikisht dhe diplomatikisht”, - tha Kerri.

Putin flet, kërbaç e karotë për Ukrainën

Konferenca me gazetarët e presidentit rus, Vladimir Putin mbi Ukrainën nuk ka sqaruar shumë sa i përket fatit të mëtejshëm të konfliktit, edhe pse ai i ka dhënë fund “stërvitjes” ushtarake në kufi të dy vendeve dhe dislokimit të forcave ruse në kufi me fqinjët. Putin ka bërë deklarime të dyfishta duke kërcënuar, por edhe duke luajtur rolin e paqëtuesit. Ai tha se Rusia nuk do të hynte në luftë me “vëllezërit” ukrainas, por vuri në dukje se vendi i tij do të përdorte forcën nëse do ishte e nevojshme për të mbrojtur banorët me origjinë ruse të zonës.

Putin akuzoi Perëndimin për nxitjen e protestave, madje deklaroi se Janukoviç nuk ishte përgjegjës për vrasjet e protestuesve. Ai tha se populli ukrainas kishte dëshiruar një ndryshim, por “një ndryshim ilegal” nuk mund të pranohet. Presidentin ukrainas të rrëzuar nga pushteti, Viktor Janukoviçin, ai e sheh ende si përfaqësuesin legjitim të vendit fqinj, edhe pse ky nuk ka më ndonjë të ardhme politike. Putin ndërkohë foli për vazhdim të ndihmës për Ukrainën, ndërsa nuk harroi të përmendte

faktin se vendi kishte borxhe të mëdha ndaj Gazpromit, duke thënë se ai ishte i pafuqishëm për vendimet e kompanisë që mund të vendosë ndërprerjen e furnizimit me gaz për Kievin apo rritjen e çmimit të tij. “Nga prilli, Ukraina do të paguajë çmimin e plotë”, tha Alexej Miller në Moskë. “Ukraina që në mars nuk mund të paguante faturën e gazit dhe ka 1,529 miliardë dollarë borxhe”, u shpreh Miller. Pas mosnënshkrimit të Marrëveshjes së Asociimit me BE-në, Rusia i ofroi Ukrainës një ulje çmimi prej 30% dhe një kredi prej 15 miliardë dollarësh, e cila ndërkohë është ngrirë. Putin ndërkohë ka qenë ironik për sanksionet që Perëndimi mund të marrë ndaj vendit të tij dhe bojkotimit të G8-ës.

“Duke konsideruar këto sanksione duhet menduar për pasojat …Në këtë botë të lidhur ngushtë ne mund të dëmtojmë njëri-tjetrin, por do të ishte dëm i ndërsjelltë dhe ata duhet të mendojnë për këtë. Sa i përket G8-ës, ne jemi të përgatitur për samitin, jemi të gatshëm për të pritur kolegët tanë nëse ata vijnë, por ata nuk kanë pse të vijnë”, tha ai në konferencën për shtyp.

SHBA përshkallëzojnë izolimin, BE negociata

Si reagim ndaj krizës në gadishullin ukrainas në Detin e zi, Krime, Shtetet e Bashkuara kanë bërë të ditur ngrirjen e bashkëpunimit ushtarak me Rusinë. Një vendim i tillë prek në radhë të parë takimet bilaterale në këtë fushë, manovrat dhe konferencat e planifikimit ushtarak, njoftoi Pentagoni. Presidenti amerikan, Barack Obama kërcënoi se, në rast se Kremlini do të vazhdojë të ndjekë kursin e tij aktual, atëherë mund të ketë masa ekonomike dhe diplomatike që do të çonin vendin në izolim. Obama akuzoi edhe një herë Rusinë se po shkel ligjin ndërkombëtar dhe tha se

Blushi: Ekspansioni rus mund të ndryshojë qasjen e Serbisë, ndikim në Ballkan Deputeti socialist, Ben Blushi ka kërkuar që qeveria të jetë më serioze në qëndrimin e saj ndaj ngjarjeve në Ukrainë dhe të mbajë një qëndrim të qartë, pasi situata mund të jetë e paparashikueshme. Blushi deklaroi dje në mbledhjen e komisionit të Jashtëm se Shqipëria duhet të vendosë edhe nëse do të ketë reagim të ngjashëm me atë të BE-së, apo të ashpër si SHBA, duke thënë se për këtë do ishte mirë që ministrja e Mbrojtjes, Mimi Kodheli ose ai i Jashtëm, Ditmir Bushati, të paraqitej në komision për të informuar dhe këshilluar. “Mund të thërrisnim në komision ministren e Mbrojtjes për situatën në Ukrainë.

Dikush mund të mendojë se çfarë lidhje ka Shqipëria me Ukrainën...çështja është që ne jemi vend anëtar i NATO-s. Kufijtë tanë nuk janë vetëm në Konispol dhe Vermosh, por në fakt janë në Letoni, Poloni dhe kudo ku mbarojnë kufijtë e NATO-s”, - tha Blushi duke tërhequr vëmendjen për ngadalësinë me të cilën ka reaguar Shqipëria në këtë rast. Blushi paralajmëroi se ekspansioni rus mund të nxisë zhvillime në Ballkan dhe ndryshimin e qëndrimit të Serbisë që mund të inkurajohej nga ekspansioni. “Mund të ketë gjithashtu ndikim në Ballkan, sepse është e qartë që Serbia mund të marrë qasje tjetër në kushtet që ky ekspansion rus mbase do të vazhdojë. Prandaj them se do ishte mirë që Parlamenti të kishte një qëndrim të përbashkët me qeverinë e Shqipërisë, në rastin konkret me ministren e Mbrojtjes, se është përfaqësuesi më i lartë që kemi ne në tryezën e NATO-s”, - tha Blushi.

Anëtarët e tjerë të komisionit ishin parimisht dakord me këtë qëndrim.

Sekretari i Shtetit Xhon Kerri ndërsa vizitoi Kievin bëri të ditur se nëse Moska nuk tërhiqte forcat në kazerma Rusia do të izolohej nga Perëndimi. “Ne nuk (do) kemi alternativë tjetër por ta izolojmë Rusinë politikisht, ekonomikisht dhe diplomatikisht”, tha Kerri.

Moska “është në anën e gabuar të historisë”.

Ministria e Jashtme amerikane sipas të dhënave të veta po shqyrton mundësinë e ngrirjes së pasurive (aseteve) të elitës ruse dhe kufizimin e dhënies së vizave. Po ashtu, institucionet financiare ruse mund të preken nga ky vendim i Uashingtonit. Për shkak të shkeljes së ligjit ndërkombëtar, Perëndimi ka ndërprerë bashkëpunimin e tij me Rusinë për konsultimet paraprake të samitit të G8-ës, që përbëhet nga vendet më të fuqishme industrialiste në botë. Ndërkohë duke folur në ambasadën amerikane në Kiev, Xhon Kerri tha se Rusia ka zgjedhur rrugën e frikësimit, të mashtrimit dhe të provokimit duke fshehur dorën. Ai hodhi poshtë deklaratat e Rusisë se Parlamenti i Ukrainës është jolegjitim. Zoti Kerri tha se Parlamenti është institucioni më përfaqësues sot në Ukrainë.

Për këtë të martë (05.03) janë planifikuar një sërë takimesh lidhur me krizën në Ukrainë.

Ndër të tjera, shefja e diplomacisë europiane, Chaterine Ashton do të takohet në Madrid të Spanjës me ministrin e Jashtëm rus, Sergeji Lavrov, ndërsa ministri i Jashtëm gjerman, Frank Walter - Steimeier takon në Gjenevë të Zvicrës Sekretarin e Përgjithshëm të OKB-s, Ban Ki Mun lidhur me krijimin e një grupi kontakti për zgjidhjen e kësaj krize. Më parë ambasadori rus në OKB, Vitaly Çurkin para Këshillit të Sigurimit lexoi letrën që ish-presidenti i Ukrainës, Viktor Janukoviç i kishte drejtuar presidentit Vladimir Putin, përmes së cilës i kishte kërkuar “dërgimin e ushtrisë ruse për të kthyer ligjin, paqen, rendin, stabilitetin dhe sigurinë për popullin e Ukrainës”.

Siç raportojnë mediat ndërkombëtare, Rusia ka tani “de facto” në kontrollin e saj, rajonin e Krimesë. Sipas të dhënave të qeverisë ukrainase, Rusia ditëve të kaluara ka stacionuar rreth 16 000 ushtarë në Krime. Ukraina, në anën tjetër urdhëroi mobilizimin e plotë të ushtrisë për t’i bërë ballë ndërhyrjes ushtarake. Kriza e Ukrainës është ndjerë shumë edhe në tregun e bursës. Monedha ruse, rubla shënoi rënie kundrejt dollarit dhe euros.

Bazuar në raportime nga The Guardian, DW, VOA

kryesore

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

05.03.2014

3

Vasili qëllohet me vezë, autori: Më pushuan djalin nga puna TIRANË Pak minuta pas përfundimit të takim-

it me Presidentin e Republikës, Bujar Nishani, teksa po jepte një prononcim për mediat, kreu i Grupit parlamentar të LSI-së, Petrit Vasili është qëlluar me vezë nga 68-vjeçari Mustafa Gjyzeli. Vasili ka ruajtur qetësinë, duke vijuar deklaratën për mediat, ndërsa efektivët e Gardës kanë ndaluar autorin e sulmit, i cili u dërgua në Komisariatin Nr. 2. I pyetur nga gazetarët lidhur me këtë incident, Vasili tha se nuk kishte asnjë dijeni për personin që kreu këtë veprim.

Ndërkohë 68-vjeçari është marrë në pyetje nga policia duke sqaruar edhe motivet. Burime nga policia kanë bërë të ditur se Gjyzeli e kreu veprimin në shenjë hakmarrjeje ndaj pushimit nga puna të djalit të tij nga ANTA, që kohë më parë drejtohej nga LSI-ja. Pas 8 orësh pyetjepërgjigje Gjyzeli është lënë i lirë dhe do të ndiqet penalisht në gjendje të lirë. Sipas policisë, Gjyzeli e kreu veprimin në kushtet e një gjendjeje të rëndë depresive.

Rama-Basha në Këshillin e Sigurimit, ja çfarë do të diskutohet Axhenda e mbledhjes së 11 marsit nuk ka të bëjë me situatën aktuale të rendit, por me prezantimin e draftit të Strategjisë së re të Sigurisë Kombëtare, dokument i cili kalon përherë me konsensus TIRANË Prania e Kryetarit të Partisë

Demokratike, Lulzim Basha, në mbledhjen e afërme të Këshillit të Sigurimit Kombëtar do të shënojë precedentin e parë të pjesëmarrjes së një kryetari të opozitës në këtë Këshill që prej vitit 1998, ku është ngritur ky organ këshillimor. Presidenti Bujar Nishani i ka dërguar ftesë zyrtare Bashës, ndërsa prania e këtij të fundit në tryezë nuk lidhet me situatën e rendit në vend, por me një dokument që synon mbrojtjen e interesave kombëtarë. Kryeministri Edi Rama e ka gati draftin e ri të strategjisë së sigurisë kombëtare, përmbajtje e cila parimisht mësohet se është parë pozitivisht nga ana e Presidentit të Republikës, Bujar Nishani. Këshilli i Sigurimit Kombëtar do të ketë si pikë të parë të rendit të ditës pikërisht strategjinë e re të sigurisë. Edhe pse Kuvendi është organi që e miraton, kreu i shtetit ka parë të arsyeshme që një draft i tillë

(për vetë përmbajtjen e saj) të marrë edhe paraprakisht konsensusin e opozitës. Për pasojë, sipas burimeve nga Presidenca, një ftesë për pjesëmarrje i është drejtuar edhe Bashës.

Strategjia e Sigurisë është një dokument me karakter kombëtar, që pasqyron zhvillimet e politikave shtetërore për sigurimin e qytetarëve, dhe shtetit shqiptar ndaj kërcënimeve e rreziqeve të brendshme dhe të jashtme. Këshilli i Sigurimit Kombëtar nuk mund të marrë asnjë vendim për këtë strategji, përveçse ta diskutojë atë në një mbledhje me dyer të mbyllura. Për përmbajtjen e këtij drafti mësohet se në këshillin e Sigurimit do të flasë ministri i Jashtëm, Ditmir Bushati.

Në mbledhjen e afërme do të raportojë gjithashtu edhe ministrja e Mbrojtjes, Mimi Kodheli, për pikën e dyte të rendit të ditës që lidhet me politikat në fushën e mbrojtjes.

Këshilli i Sigurimit gëzon të drejtën

që të këshillojë Presidentin e Republikës edhe për çështje të drejtimit, organizimit, mobilizimit të burimeve njerëzore dhe ato materiale në dobi të mbrojtjes së vendit.

Ftesa për Bashën

“Unë kam ftuar thjesht pjesë të shtetit dhe kuvendit. Edhe ata janë politikanë, por janë të strukturuar ose në shtet ose në Kuvend. Ndërsa partitë politike jo. Sipas mendimit tim nuk mund të ftohen. Ndërsa përfaqësues të komisioneve të Kuvendit, dikastere apo struktura të tjera shtetërore po”,- tha Moisiu.

Në një ligj të kahershëm që daton prej vitit 2000 që lidhet me pushtetet dhe autoritetet e komandimit të drejtimit strategjik të Forcave të Armatosura thuhet se, Këshilli i Sigurimit Kombëtar përbëhet nga Kryetari i Kuvendit, Kryeministri, Ministri i Punëve të Jashtme, Ministri i Mbrojtjes, Ministri i Rendit Publik (i Brendshëm), Ministri i Pushtetit Vendor, Ministri i Financave, Ministri i Transportit, Shefi i Shtabit të Përgjithshëm, Drejtori i Shërbimit Informativ Shtetëror dhe Drejtori i Përgjithshëm i Policisë. Në të njëjtën ligj thuhet gjithashtu se Presidenti, sipas çështjeve që diskutohen, mund të ftojë në mbledhje edhe per-

sona të tjerë si kryetarë të komisioneve të përhershme parlamentare, ministra, drejtues të institucioneve qendrore shtetërore… etj, duke lënë (me fjalën etj…) të hapur mundësinë e drejtimit të një ftese edhe ndaj një përfaqësuesi politik. Por ish-Presidenti i Republikës, Alfred Moisiu që ka drejtuar mbi 10 herë Këshillin e Sigurimit, në një prononcim për gazetën “Mapo” shprehet se e ka shfrytëzuar këtë klauzolë për të ftuar në këto mbledhje vetëm përfaqësues që i përkisnin strukturave të shtetit apo Kuvendit dhe jo partive politike. “Unë kam ftuar thjesht pjesë të shtetit dhe kuvendit. Edhe ata janë politikanë, por janë të strukturuar ose në shtet ose në Kuvend, ndërsa partitë politike jo. Sipas mendimit tim nuk mund të ftohen. Ndërsa përfaqësues të komisioneve të Kuvendit, dikastere apo struktura të tjera shtetërore po”,- tha Moisiu.

Nevila Perndoj

Gjykata e Lartë, tension mes mazhorancës dhe Presidentit Ruçi: Këshillimi me Nishanin, jo bashkëpunuese. Paloka: I keni shpallur luftë të hapur Presidentit TIRANË Krerët e dy grupeve parlamentare

të shumicës (PS dhe LSI) nuk dolën të kënaqur pas konsultimeve të zhvilluara me presidentin Bujar Nishani për kandidatin për një vend në Gjykatën e Lartë.

Kryetari i Grupit parlamentar socialist, Gramoz Ruçi i quajti ato formale dhe jo n ë f r y m ë n q ë p ë r c a kt o n l i g j i p ë r Gjykatën e Lartë dhe interpretimi i Gjykatës Kushtetuese. “Fryma e diskutimit nuk ishte në kuadrin e interpretimit që ka bërë Gjykata Kushtetuese lidhur me raportet e institucionit të Presidentit me Parlamentin. I kuptuar dhe i interpretuar vendimi i Gjykatës Kushtetuese, ka theksuar që e drejta kush-

tetuese e Presidentit për të propozuar kandidatin, me të drejtën e Parlamentit për ta votuar duhet të jetë shumë kooperuese. Për fat të keq edhe kësaj radhe nuk ishte kooperuese”, - tha Ruçi pas takimit. Në të njëjtën linjë foli edhe kryetari i Grupit parlamentar të LSI-së, Petrit Vasili. “Përkundrejt një konsultimi formal dhe pa produkt do ishte shumë me vend të ndërtojmë një proces dhe disa kritere që legjislacioni i ka të vendosura, që hap rrugën e një kooperimi real. Ne erdhëm me frymën e bashkëpunimit konstruktiv, por me preokupacionin që t’i largohemi formalitetit dhe të ndërtojmë një kooperim të vërtetë dhe real”, tha Vasili. Por krejt ndryshe e ka parë opozita këtë takim.

I pyetur për deklaratën e Ruçit, kreu i Grupit parlamentar të PD-së, Edi Paloka u përgjigj: “Nuk pres gjë tjetër nga zoti

Ruçi, lufta me Presidentin është e hapur, ka filluar hapur ndaj gjithë institucioneve dhe veçanërisht ndaj Presidentit. Nuk presim që zoti Ruçi apo Rama të bjerë dakord me Presidentin për asgjë. Është thjesht një luftë e Presidentit nga kjo mazhorancë. Çfarëdo emri që të japë Presidenti, ata do jenë kundër. Për ne është konsultim i mjaftueshëm dhe në kushtet e nevojshme. Presidenti ka një listë me emra, që për ne i plotësojnë kriteret e duhura, është në dorën e Presidentit ta përcaktojë”, - tha ai.

Kjo përplasje mes palëve rrezikon të jetë me pasoja për aktivitetin e Gjykatës së Lartë, nëse nuk do të gjendet një zgjidhje që do të bënte të mundur votimin në sallë të kandidaturave, duke qenë se për këtë gjykatë duhet të propozohen edhe dy kandidatë të tjerë pas rrëzimit të propozimeve të mëparshme.

"Fryma e diskutimit nuk ishte në kuadrin e interpretimit që ka bërë Gjykata Kushtetuese lidhur me raportet e institucionit të Presidentit me Parlamentin"

4

fokus

ngjarje e ditës

Protagonist i kësaj ngjarjeje të rëndë është 34-vjeçari Altin Piroli nga fshati Zhejë i Laçit, një person i skeduar më parë nga policia. Dëshmitarë në vendngjarje folën për sjellje të paarsyeshme të autorit të krimit

Terror në Laç, i sëmuri mendor vret dy vëllezër Altin Piroli vret në një lokal Andrea dhe Endri Carën, e rikthehet në vendin e krimit për t’u bindur që i kishte lënë të vdekur. Plagos edhe dy persona të tjerë që po ndihmonin viktimat e tij Dashamir Biçaku

Një i sëmurë mendor ka shkaktuar një tragjedi të vërtetë dje në qytetin e Laçit. Ai ka qëlluar për vdekje dy vëllezër brenda një lokali, por terrori nuk ka përfunduar me kaq. Në momentin që trupat e pajetë të Andrea dhe Endri Carës po dërgoheshin drejt spitalit, autori rikthehet sërish në vendin e krimit. Në mes të njerëzve të tjerë ai qëllon sërish mbi viktimat, ndërsa plumbat kanë plagosur edhe dy persona të tjerë. Protagonist i kësaj ngjarjeje të rëndë është 34-vjeçari Altin Piroli nga fshati Zhejë i Laçit, një person i skeduar më parë nga policia. Dëshmitarë në vendngjarje folën për sjellje të paarsyeshme të autorit të krimit e të njëjtën gjë ka pohuar edhe policia lokale, e cila e deklaron atë të sëmurë mendor. Dy viktimat, vëllezër me banim në të njëjtin fshat me Pirolin, ndodheshin duke pirë kafe kur janë sulmuar në mënyrë të papritur nga autori.

Njerëzit e pranishëm në këtë krim të përgjakshëm e përshkruajnë autorin si të paqëndrueshëm psikikisht. “Në momentin që po tentonim t’u jepnim ndihmën e parë vëllezërve, Altini u shfaq sërish aty. Mbante në dorë dy armë dhe

qëlloi për herë të dytë mbi viktimat”,- tregon një dëshmitar në vendngjarje. “Unë dua t’i vras këta, ju doni t’i shpëtoni”, - u ka thënë autori njerëzve që ndodheshin rreth viktimave e ka hapur zjarr në ajër. Në këtë moment, ai qëlloi me pistoletë ndaj Nikollë Ndoit, 35-vjeçar, i cili mori një plagë tejshkuese në pjesën e legenit. Plumbi sipas mjekëve ka hyrë në krahun e majtë dhe ka përshkuar pjesën e legenit diagonalisht, e duke dalë në pjesën e kofshës së djathtë. Pak minuta më pas autori ndoqi nga afër për një distancë prej rreth 100 metrash Anton Gjinin, duke qëlluar disa herë me pistoletë ndaj tij e duke e lënë të plagosur në dorë. Momentalisht mbeten ende të paqarta shkaqet e krimit, ndërsa dëshmitarë nga vendi i ngjarjes rrëfejnë të tronditur se autori i armatosur me dy pistoleta ka shkrehur të gjithë plumbat mbi vëllezërit Cara, me të cilët njihej prej kohësh dhe kishte marrëdhënie mjaft të mira. Ngjarja ka shkaktuar panik te qytetarët, të cilët janë përpjekur t’i shmangen breshërisë së plumbave. Por për fat të keq, plumbat kanë prekur dy kalimtarë duke i plagosur rëndë. Të plagosurit janë dërguar menjëherë

Autori i vrasjes, Altin Piroli

Viktimat Andrea Cara , 27 vjeç Endri Cara , 30 vjeç Autori Altin Piroli, 27 vjeç

në Spitalin Ushtarak në Tiranë, ku po marrin ndihmën e nevojshme mjekësore. Policia ka mbërritur në vendin e krimit dhe ka mundur të prangosë Altin Pirolin. Ky i fundit është marrë në pyetje përgjatë gjithë pasdites së djeshme, po burime të policisë thanë se krimi ka lidhje me problemet mendore që shfaq autori.

I plagosuri: Fjalët e autorit mbi trupat e viktimave, para se t’i vriste për së dyti Nikollë Ndoi tregon nga Spitali Ushtarak përballjen me autorin e masakrës së Laçit. “Unë dua t’i vras, ju doni t’i shpëtoni në spital”,- ishin fjalët e Pirolit para se të hapte zjarr mbi turmën e njerëzve Intervistoi: Dashamir Biçaku Nikollë Ndoi, një nga dy të plagosurit e djeshëm në qendër të qytetit të Laçit ndodhet jashtë rrezikut për jetën, por me një barrë më tepër për financat e tij të varfra. Në spitalin ku sapo ka kryer operacionin mungojnë ilaçet dhe punëtori i ndërtimit që i shpëtoi për fije vdekjes qan hallin se me ç’para do t’i blejë. Në këtë intervistë për “Mapon” ai tregon momentin e terrorit në qendër të Laçit dhe arsyet pse autori i krimit e drejtoi armën edhe kundër tij. Nikollë Ndoi pohon se është qëlluar vetëm pse po ndihmonte dy vëllezërit Cara, që ishin në momentet e fundit të jetës.

Nikollë, si ndodhi që u plagosët dje ?

Unë punoj në ndërtim me kthim hekurash e me objekte të ndryshme. Ndodhesha në katin e dytë

të një objekti në ndërtim. Dëgjova disa të shtëna dhe më pas zbrita menjëherë bashkë me një punëtor tjetër që punonte me mua, për të parë dhe kuptuar çfarë po ndodhte. Dëgjuam ulërima dhe britma, ndërsa aty u mblodhën shumë njerëz.

Unë mbërrita aty dhe askush s’po ndihmonte dy personat, që më vonë mora vesh se ishin vëllezër.

Ambulanca nuk po vinte, ndërsa kishte disa minuta që kishte ndodhur ngjarja. Disa gra aty po thërrisnin për ndihmë dhe po thoshin që ata ishin ende gjallë dhe t’i merrnin me një furgon për në spital. Aty u afrua një furgon dhe nisëm

t’i merrnim ata për t’i futur në furgon, kur aty u afrua një person, që besoj se ishte ai që i qëlloi.

Ai tha: ‘Unë dua t’i vras, ju doni t’i dërgoni në spital!’. Menjëherë pas këtyre fjalëve, ai qëlloi disa herë në drejtim të të dyve dhe me këtë veprim ata nuk patën asnjë shans më për të mbijetuar.

E patë personin kur qëlloi ?

Jo, kur qëlloi herën e parë jo, por herën e dytë, kur unë po i ndihmoja për t’i futur në furgon, e pashë sepse ishte para syve të mi. Këtë nuk e mohoj dhe s’kam përse. E njoh si fytyrë, por emrin nuk ia njoh. E kam parë në Laç, por nuk e njoh si emër.

Po ju si u plagosët ?

Po unë isha duke ndihmuar personat siç ju thashë, kur ai më qëlloi edhe mua, pasi kishte qëlluar edhe ata. Nuk di përse më qëlloi mua. Aty kam rënë dhe nuk e mbaj mend më, vetëm se di që më kanë sjellë në Spitalin Ushtarak. Këtu më kanë operuar dhe më kanë hequr një plumb, më operuan se kisha marrë një plumb në legen diagonal dhe më ka dalë në kofshën e djathtë. Për fat jam mirë, por më duhet të blej të gjitha ilaçet jashtë spitalit, sepse në spital më thanë që nuk ka ilaçe. Unë nuk kam me se ushqej fëmijët në shtëpi dhe jo më të paguaj edhe ilaçe të shtrenjta që duhen në spital.

i plagosuri II

Gjini: Vrasësit i kam dhënë bukë, ka qenë i shtruar në Psikiatrik Anton Gjini, i plagosuri i dytë që ndodhet në Spitalin Ushtarak rrëfeu dje se ai kishte qenë në një lokal, që ndodhet pranë pallatit të kulturës së qytetit të Laçit. Ai tregon se ka qenë larg kur kishte dëgjuar të shtënat me armë zjarri dhe ishte afruar në një lokal tjetër që ndodhet jo shumë larg vendit të krimit të djeshëm. Gjini tregoi se kishte parë personin që kishte qëlluar për së dyti herë vëllezërit, dhe më pas kishte qëlluar edhe tjetrin që gjithashtu mbeti i plagosur, Nikollë Ndoin. “Pasi plagosi Nikollë Ndoin, ai u nis të më ndiqte mua, por kam vrapuar në një distancë të konsiderueshme.

Më pas ka qëlluar drejt meje disa herë, por për fat vetëm një herë më kapi në krah”. Anton Gjini tregon se e njeh Altin Pirolin si person me çrregullime me mendore. “Ai ka qenë disa herë i shtruar në spitalin Psikiatrik në Elbasan, por nuk ka qenë agresiv”,- thotë i plagosuri.

Antoni rrëfen se herë pas here ata bënin shaka me të, por se asnjëherë ai nuk ka qenë agresiv apo të reagonte në mënyrë të ekzagjeruar. Madje ai tregon se herë pas here i jepnin ndonjë ushqim apo ndonjë gjë për të ngrënë.

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

05.03.2014

5

‘Jam Jezu Krishti. Perëndia më ka dërguar në tokë t’ju shpëtoj”, - ishte një nga frazat që përsëriste shpesh Piroli, për të cilin ekziston edhe kartela në Psikiatri. Mësohet se Altin Piroli ka kryer dënimin për plagosjen e kushëririt të tij vetëm 14 vjeç, vite më parë në Mamurras.

Autori i masakrës: Jam i dërguari i Zotit Altin Piroli, 27-vjeçari me precedentë të mëparshëm penalë, njihej prej banorëve të zonës si person me probleme psikike.

Shumë prej njerëzve që e njihnin e injoronin shpesh të riun, që e shpallte veten si i dërguari i Zotit. “‘Jam Jezu Krishti. Perëndia më ka dërguar në tokë t’ju shpëtoj”, - ishte një nga frazat që përsëriste shpesh Piroli, për të cilin

ekziston edhe kartela në Psikiatri.

Mësohet se Altin Piroli ka kryer dënimin për plagosjen e kushëririt të tij vetëm 14 vjeç, vite më parë në Mamurras.

Ndërkohë rreth dy vjet më parë, Piroli është plagosur me armë zjarri nga një person në fshatin Zhej, pas një konflikti të çastit. Edhe ngjarja e djeshme, e ndodhur pranë stacionit të furgonëve në

trafiku

Laç, dyshohet se ka si motiv një konflikt të çastit. Viktimat njiheshin prej kohësh me vrasësin e tyre si banorë të të njëjtit fshat, por policia dyshon se shkak për ngjarjen duhet të jetë bërë ndonjë fjalë e pritur keq nga Altin Piroli. Megjithatë, hetimet e mëtejshme pritet të zbardhin plotësisht krimin e dyfishtë, të ndodhur në qytetin e Laçit.

Policia italiane: Lumë droge nga Shqipëria dhe Spanja

Tafë Bilbilaj dje gjatë arrestimit

Sasi të mëdha lëndësh narkotike kanë hyrë nga Shqipëria e Spanja në territorin italian përmes një bande që operonte në Leçe, pjesëtarë të së cilës ishin dhe 3 shqiptarë. Policia e Leçes bëri të ditur se marijuana transportohej nga Shqipëria, kurse kokaina nga Italia. Në pranga kanë rënë 29 persona. Gjatë operacionit janë kapur 15 kg heroinë dhe 135 kg marijuanë. Policia italiane bën të ditur se mes italianëve dhe spanjollëve janë dhe 3 shqiptarët, Ardian Beshaj si dhe vëllezërit Andi e Dhori Tole. Në pranga ka rënë vetëm Dhori Tole. Roli i tyre në bandë ishte transporti i drogës nga Shqipëria në drejtim të Italisë. Shqiptarët u kapën në një automjet me 36 kg marijuanë dhe prej këtu policia italiane nisi hetime intensive. Në Brindisi, skuadra antidrogë ndaloi shtetasin italian, Teodoro Dell’Attis, i cili së bashku me 4 shqiptarë u kapën me 15 kg heroinë. Droga ishte ndarë në 28 paketa me vlerë 270 mijë euro. Droga kishte mbërritur në portin e Brindisit nëpërmjet një peshkarexhe që lundroi përmes Adriatikut. Policia italiane bën të ditur se aksioni nisi në mënyrë spontane, ku pasi kapën një shpërndarës droge, ranë në gjurmët e një organizate trafikantësh droge të mirorganizuar me lidhje Shqipëri, Itali e Spanjë.

Sipas policisë së Leçes, kokaina në territorin italian vinte kryesisht nga Spanja.

Zbulohet baza e tritolit, pronari: E mbaj për të mbrojtur familjen Policia zbulon qindra kallëpe me tritol dhe një arsenal të tërë armësh në kasollen e Tafë Bilbilajt në Malësi të Madhe.

Dyshohet se tritoli shitej në treg të zi, por i zoti thotë se e kishte për vetëmbrojtje Leonard Bakillari

Policia e Shkodrës zbuloi dje një bazë tritoli në një fshat të Malësisë së Madhe dhe arrestoi një person, që dyshohet se merrej me shitjen e lëndës plasëse. Në pranga u vu 75-vjeçari Tafë Bilbilaj, i njohur në zonë si besimtar mysliman. Operacioni i koduar “Gurra” u realizua nga policia e Shkodrës pas informacioneve të marra se në banesën e të dyshuarit kishte lëndë plasëse. Mëngjesin e djeshëm, dhjetëra forca policie zbarkuan në fshatin Kurtaj të komunës Gruemirë të Malësisë së Madhe, ku zbuluan dhe bazën e tritolit.

Në fakt banesa e 75-vjeçarit ishte kthyer në një magazinë armatimi, ku mund të gjeje gjithçka duke filluar nga tritoli e deri tek automatikët kallashnikovë. Policia arriti të sekuestrojë një arsenal të tërë armësh, përfshirë edhe një sasi të konsiderueshme tritoli, kapsolla detonatori, fitila, si dhe granata dhe armë automatike.

Fillimisht policia ushtroi kontroll në

banesën e 75-vjeçarit, ku sekuestroi një pjesë të vogël të lëndës plasëse, ndërsa nga kontrolli i ushtruar në kasollen pranë shtëpisë dhe në një ambient rreth 50 metra larg banesës u gjet sasia e konsiderueshme e tritolit. Policia tha se në ambientet e kontrolluara u sekuestruan 238 kallëpe tritoli, 150 copë kapsolla detonatorë, 200 metër fitil zjarrpërcjellës, 100 copë granata dore, tre armë zjarri automatik Model 56, si dhe gjashtë arka me fishekë. I pyetur për sasinë e konsiderueshme të tritolit dhe arsenalin e armëve dhe granatave, 75-vjeçari ka deklaruar përpara hetuesve se armët i mbante për të mbrojtur familjen. Ai u ka shpjeguar hetuesve një konflikt të hershëm që ka patur me besimtarë myslimanë në zonë dhe prej asaj kohe mbante në banesë sasinë e konsiderueshme të tritolit. Sipas dëshmisë së Tafë Bilbilaj mësohet se 10 vjet më parë ka patur një konflikt dhe që prej asaj kohe ai kishte blerë lëndën plasëse dhe arsenalin e armëve, që e mbante në banesë.

Por sipas policisë, versioni i dhënë nga i arrestuari është pak i besueshëm, pasi një pjesë fare e vogël e lëndës plasëse është siguruar në vitin 1997, ndërsa pjesa tjetër dyshohet se është blerë nga i arrestuari me qëllim shitjen në tregun e zi. Sipas burimeve të policisë mësohet se nga të dhënat e para ka dyshime të forta se i arrestuari e shiste lëndën

Policia arriti të sekuestrojë një arsenal të tërë armësh, përfshirë edhe një sasi të konsiderueshme tritoli, kapsolla detonatori, fitila, si dhe granata dhe armë automatike.

Fillimisht policia ushtroi kontroll në banesën e 75-vjeçarit, ku sekuestroi një pjesë të vogël të lëndës plasëse

plasëse tek personat e interesuar në sasi të vogla. Informacionet e para të policisë flasin për një tregti të lëndëve plasëse, por këto dyshime janë ende në fazë verifikimi nga grupi hetimor. I pyetur për këtë çështje, 75-vjeçari nuk ka pranuar për asnjë moment shitjen e tritolit duke i qëndruar versionit se gjithë arsenalin e armëve e mbante për të mbrojtur familjen. 75-vjeçari mësohet se jetonte i vetëm fshatin Kurtaj, ku njihej si njeri pa probleme. Por pavarësisht dyshimeve të policisë se banesa e të arrestuarit shërbente si bazë për tregtimin e lëndëve plasëse, ende nuk ka asnjë rast të provuar ku 75-vjeçari të ketë shitur lëndë plasëse te persona që e kanë përdorur atë për qëllime kriminale. Ky është rasti i dytë brenda pak kohësh kur policia zbulon një bazë të magazinimit të lëndëve plasëse. Fundjavën e shkuar, policia zbuloi një bazë të prodhimit të bombave në FushëKrujë, ku arrestoi një person që dyshohet se prodhonte dhe shiste lëndë plasëse. Ky operacion dhe punonjësit e policisë të larguar nga puna janë dy nga pistat kryesore që po heton policia për shpërthimin e dy ditëve më parë në komisariatin e Fushë Krujës. Të dhëna nga grupi hetimor pohuan se hedhja e lëndës plasëse në oborrin e komisariatit dyshohet se është bërë për motive hakmarrje.

fushë-Krujë

Tri pistat e shpërthimit në komisariat Sulmet me tritol brenda komisariatit të Fushë-Krujës janë cilësuar si akte terroriste nga Prokuroria e Krimeve të Rënda. Sipas Prokurorisë, lidhur me ngjarjet janë hapur tri pista hetimi. E para është përhapja e panikut në popullatë.

Pista e dytë e hetimit është ajo e presionit ndaj policisë dhe pista e tretë, ndonjë konflikt i mundshëm i drejtuesve të policisë. Lënda e përdorur në sulmet ndaj komisariatit të Fushë-Krujës dyshohet të jetë eksploziv për minierat. Sipas Prokurorisë, autori rrezikon dënim nga 15 vite burg në burgim të përjetshëm.

Mbrëmjen e djeshme një sasi tritoli shpërtheu në komisariatin e Fushë-Krujës. Lënda plasëse u hodh në oborrin e komisariatit.

Për pasojë, nga shpërthimi u dëmtuan dy automjete. Tritoli ra mbi njërën nga automjetet e parkuara.

6

fokus

ngjarje e ditës

DitarI

Deputetë të të dy krahëve, pavarësisht dallimeve për qëllimet e kësaj amnistie, kanë qenë në një mendje sa i përket nevojës për të ndryshuar një sërë pikash të këtij projektligji

Zgjerohet amnistia për të burgosurit, ja kategoritë e reja që përfitojnë Efektet e ligjit “Për Amnistinë” që po debatohet në Kuvend, pritet të veprojnë edhe ndaj personave që janë në hetim apo në gjykim të përfunduar në apel. Propozohet që afati i përfitimit të amnistisë të shtyhet nga 30 nëntori, të paktën deri në fillim të janarit

hetimi

Lejet e të burgosurve, kallëzohen 11 ish-zyrtarë Tiranë- Të paktën 11 ish-zyrtarë të

Fejzi Braushi

Projektligji “Për amnistinë” i paraqitur nga qeveria në Kuvend do të ndryshojë sërish. Për këtë kanë rënë dakord në parim deputetët e të dy krahëve dje në komisionin e Ligjeve, ndërsa sot ndryshimet pritet të bëhen konkrete në draftin që më pas do i paraqitet seancës plenare për miratim. Si deputetët e majtë, ashtu dhe ata të djathtë, pavarësisht dallimeve për qëllimet e kësaj amnistie, kanë qenë në një mendje sa i përket nevojës për të ndryshuar një sërë pikash të këtij projektligji, ku në disa raste kërkohet që të mbyllet rrethi i veprave që amnistohen dhe në disa raste të tjera të shtrihen afatet dhe llojet e gjykimeve që përfitojnë. Pra, ndërsa në bazë të projektligjit të paraqitur nga ministria parashikohet të përfitojnë rreth 350 persona të dënuar, ky numër, falë ndryshimeve të propozuara dje në komisionin e Ligjeve, pritet të shtohet edhe më tej.

Veprat që ndalohen

Fillimisht komisioni ka debatuar në lidhje me qëllimin e amnistisë, ku Ministria i Drejtësisë ka theksuar se synimi i saj nuk është thjesht që të ulë popullimin në burgje dhe në ambientet e paraburgimit, por për të përcaktuar dhe orientuar një politikë të re penale nga organi i akuzës. Ndërkohë që deputetët e opozitës kanë vënë theksin se drafti në fjalë nuk sjell asnjë risi, pasi tashmë mbipopullimi i burgjeve nuk është më një problem. Pavarësisht kësaj, ata janë shprehur parimisht dakord me këtë nismë, duke e parë atë si një gjest human.

Deputetët kanë bërë një sërë propozimesh, për të cilat edhe vetë ministri i Drejtësisë, Nasip Naço është shprehur i hapur t’i pranojë nëse komisioni do t’i vlerësonte të drejta. “Sigurisht, duam të ruajmë dhe sigurinë juridike. Nëse komisioni e çmon të arsyeshme të zgjerojë rrethin,

është e drejtë e tij”, - tha Naço. Deputeti Pandeli Majko ka kërkuar që në veprat ndaluese që nuk përfitojnë nga amnistia të përfshihet neni 80 dhe që ka të bëjë me ata persona që urdhërojnë sipas tij vepra kriminale. Kjo duke iu referuar edhe situatës më të fundit të krimit në vend, ku janë shtuar rastet e vrasjeve apo dëmtimit të pronës me tritol. “Do ju lutesha ta shikonit dhe përfshirjen e nenit 80, duke pasur parasysh dhe ngjarjet e fundit. Se i bie pastaj që do mbahet në burg killeri dhe do i jepet liria porositësit”, - tha Majko, duke u mbështetur edhe nga deputetë të tjerë.

Ndërkohë që Vasilika Hysi ka shtuar një sërë veprash të tjera penale të cilat nuk duhet të amnistohen. Kështu ajo propozuar që veprat e vrasjes në kushtet e tronditjes së fortë psikike, shfrytëzimi për prostitucion, shfrytëzimi i fëmijëve, vjedhja e pasurisë dhe veprat e ksenofobisë, racizmit dhe ekstremizmit duhen riparë për të qenë më të kujdesshëm. Ndërsa deputetja tjetër socialiste, Ermonela Felaj ka propozuar që kësaj liste ndaluese t’i shtohen edhe veprat e shkaktimit të vetëvrasjes, si dhe personat përsëritës në krim pavarësisht veprës.

Fillimisht komisioni ka debatuar në lidhje me qëllimin e amnistisë, ku Ministria i Drejtësisë ka theksuar se synimi i saj nuk është thjesht që të ulë popullimin në burgje dhe në ambientet e paraburgimit, por për të përcaktuar dhe orientuar një politikë të re penale nga organi i akuzës.

Zgjerimi i rrethit

Veç veprave që u propozuan që të mos amnistoheshin u propozuan edhe një

sërë ndryshimesh të tjera, të cilat në fakt zgjerojnë rrethin e përfituesve nga amnistia. Një nga pikat për të cilat të dyja palët ranë dakord ishte që afati i përfitimit të amnistisë të mos ishte 30 nëntori, siç edhe paraqitet në draft, por të vendoset një datë tjetër më e afërt. Kështu të djathtët me anë të Arben Ristanit kanë propozuar që kjo datë të jetë 1 ditë para hyrjes në fuqi të këtij ligji, ndërsa socialistët me anë të Ermonela Felajt kanë propozuar që data të afrohet deri në fillim të janarit. Një tjetër propozim i bërë nga të dyja palët ishte edhe ai për të shtuar në listën e atyre që përfitojnë nga amnistia edhe ata që janë në gjendje hetimi, paraburgimi apo që janë dënuar në shkallë të parë. “Amnistia duhet të veprojë edhe ndaj personave që janë në hetim apo gjykim pa përfunduar gjykimi në Apel në shkallë të dytë, pra pa marrë vendimi në formë të prerë. Pra duhet ta ruajmë këtë barazi”, - tha deputetja socialiste, Ermonela Felaj. Në këtë logjikë ka qenë edhe nënkryetari demokrat i komisionit, Oerd Bylykbashi, i cili ka theksuar se mënyra sesi trajtohet kjo çështje në projektligj krijon pabarazi. Propozimet e bëra dje në komision janë marrë nga përfaqësuesit e ministrisë dhe këshilltarët e komisionit për t’u përfshirë sot gjatë diskutimit nen për nen në projektligj.

Ambasadori holandez:

Duhet të ndodhin shumë gjëra para se të çelni negociatat me BE

Shqipëria rrezikon që as në qershor të mos e marrë statusin e vendit kandidat. Ambasadori i Mbretërisë së Holandës, Martin Dela Beij ka qenë i prerë në mesazhin që i ka përcjellë politikës shqiptare sa i përket qëndrimit që ka vendi që ai përfaqëson, lidhur me shanset që ka Shqipëria për të marrë statusin në këtë qershor, duke theksuar se që kjo të ndodhë, duhet shumë punë. “Pozicioni i qeverisë së Holandës është ky: Shqipëria mundet potencialisht ta marrë statusin e vendit kandidat në qershor 2014, por duhet të ndodhin shumë gjëra përpara çeljes së negociatave në BE”, - tha ambasadori holandez gjatë një aktiviteti dje të organizuar nga Instituti i Studimeve Ndërkombëtare. Sipas tij, situata politike që mbizotëron sot në vend nuk e favorizon aspiratën e shqiptarëve për t’u bërë pjesë e BE-së. “Një bojkot i plotë apo i pjesshëm i Par-

lamentit, përdorimi gjuhës së ashpër, përfshi polarizimin ekstrem nuk ndihmon aspak dhe se nuk e ka sjellë Shqipërinë afër BE-së. Mirëfunksionimi i Parlamentit, institucioneve publike, sistemit të drejtësisë e ka ndihmuar Holandën për t’u forcuar drejt BE-së. Gjithashtu do ta

ndihmonte Shqipërinë në rritjen ekonomike dhe sociale”, - tha ambasadori. Ndërkaq ai nuk pranoi që të heqë vije paralele mes protestave në Ukrainë dhe atyre që po bën opozita në Shqipëri.

“Të tilla komente për mua janë jashtë çdo linje. Kjo nuk mund të merret si krahasim. Jemi absolutisht në dy situata të ndryshme për t’i krahasuar me njëra-tjetrën. Le të vijojmë të punojmë së bashku ngushtësisht mes Shqipërisë dhe BE-së, siç kemi bërë vitet e fundit”, - tha më tej ambasadori Dela Beij. Ai i ka bërë apel klasës politike shqiptare që të bashkëpunojë në të mirë të vendit për të forcuar institucionet. “Së bashku, qeveria dhe opozita duhet të punojnë në bazë të ligjit kur vjen puna për të marrë apo hequr personelin e administratës, pasi kjo do të ndihmonte në forcimin e institucioneve dhe mbi të gjitha funksionimin në bazë të meritës”, - tha ambasadori.

lartë në disa burgje të vendit janë kallëzuar penalisht nga Ministria e Drejtësisë, pasi dyshohet se kanë abuzuar me lejet shpërblyese. Kallëzimet janë bërë pas një inspektimi të ushtruar në burgjet e Lushnjës, Peqinit, Rrogozhinës, Korçës, Krujës, Shën Kollit dhe Vaqarrit dhe në disa prej tyre janë konstatuar shkelje ligji me lejet që u janë dhënë disa të dënuarve për krime të rënda. Sipas Ministrisë së Drejtësisë, përgjegjës për dhënien e lejeve në kundërshtim me ligjin janë ish-drejtuesit e këtyre institucioneve, si dhe juristët apo mjekët të cilët kanë miratuar lejet shpërblyese apo lejet e veçanta. Ministria e Drejtësisë thotë se vetëm për vitin 2013 janë konstatuar mbi 90 leje të dhëna në kundërshtim me ligjin për trajtimin e të dënuarve. “Nga analizimi i këtyre dosjeve u konstatua se për vitin 2013 janë dhënë gjithsej rreth 2500 leje shpërblyese dhe të veçanta.

Nga numri total i lejeve të dhëna, të veçanta janë 404, ku 97 prej tyre janë dhënë në kundërshtim të hapur me bazën ligjore me anë të së cilës rregullohet procedura e dhënies së lejes së veçantë në IEVP-të”, thotë Ministria e Drejtësisë në një deklaratë për mediat. Por nga kontrolli i ushtruar ka rezultuar se vetëm tre muaj pas zgjedhjeve, ish-drejtuesit e burgjeve kanë dhënë rreth 800 leje shpërblyese dhe të veçanta. Gjithashtu sipas ministrisë, një pjesë e mirë e personave që kanë përfituar leje jo vetëm në këtë periudhë, por edhe më parë kanë qenë të dënuar për krime të rënda. “Nga ky kontroll i kryer në të gjitha institucionet e ekzekutimit të vendimeve penale, vërehet se në të gjitha praktikat e lejeve të veçanta të dhëna në kundërshtim me aktet ligjore në fuqi, personat e dënuar që kanë përfituar leje të veçantë janë persona me rrezikshmëri shoqërore të lartë, pasi pothuajse në të gjitha rastet janë të dënuar për veprën penale të vrasjes”, - thotë Ministria e Drejtësisë. Nisur nga problematika e konstatuar me lejet e dhëna përgjatë vitit 2013, ministri i Drejtësisë ka urdhëruar riplanifikim të lejeve për të burgosurit, duke paraqitur plane vjetore dhe jo mujore siç ishte operuar deri në shtator të vitit të shkuar. “Aktualisht u është kërkuar të gjitha IEVP-ve të Republikës së Shqipërisë, që nëpërmjet Drejtorisë së Përgjithshme të Burgjeve të dërgojnë pranë Ministrisë së Drejtësisë një raportim ditor (24 orësh) të të gjitha lejeve shpërblyese dhe lejeve të veçanta, të dhëna për të burgosurit që vuajnë dënimet penale në IEVP-të e vendit”, thotë Ministria e Drejtësisë.

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

05.03.2014

7

Konkurrenca: Kriza ka favorizuar kartelet Kriza ekonomike rrit rrezikun e karteleve dhe marrëveshjeve të ndaluara. Në 10-vjetorin e Autoritetit të Konkurrencës, kryetarja Lindita Milo tha se një mjedis i përkeqësuar ekonomik ku shitjet dhe normat e fitimet bien dhe ku sigurimi i financimeve është i vështirë, e shton rrezikun e marrëveshjeve në kurriz të konsumatorëve. Ministri i Zhvillimit Ekonomik dhe Sipërmarrjes, Arben Ahmetaj tha se një ndër arsyet pse ekonomia

sot gjendet nën potencialet e veta është mosfunksionimi optimal i konkurrencës në treg. Autoriteti i Konkurrencës zhvilloi dje një konferencë me temë “Konkurrenca dhe rritja ekonomike”. Gjatë 10 viteve Autoriteti i Konkurrencës është treguar mjaft aktiv, duke evidentuar shkelje të shumta të ligjit për konkurrencën dhe duke ndërmarrë masa ndëshkuese veçanërisht në tregjet e sigurimeve, telekomunikacioneve, hidrokarbureve etj.

AMF: 120 mijë automjete të pasiguruara më 2013

Autoriteti i Mbikëqyrjes Financiare në raportin vjetor të 2013 vlerëson se automjetet e pasiguruara arrijnë në 26 për qind të totalit, ose mbi 120 mijë. Tregu në rënie me 4.6%: Ja pse u krijua çorientimi Blerina Hoxha

Në fund të vitit 2013 numri i mjeteve motorike të pasiguruara arriti mbi 120 mijë ose 27 % e totalit të mjeteve të regjistruara. Lajmi bëhet i ditur në një raport zyrtar të Autoritetit të Mbikëqyrjes Financiare, ku analizohet ecuria e tregut të sigurimeve për vitin 2013 drejtuar Kuvendit.

Nisur nga këto shifra, hapësira për rritje në tregun e sigurimeve është më e madhe se në çdo treg tjetër, por zhvillimet reale tregojnë krejt të kundërtën. Tregu në vitin 2013 për të dytin vit radhazi shënoi rënie, e cila më së shumti u dedikohet disa çrregullimeve në treg sesa krizës. Të ardhurat bruto të tregut arritën për vitin 2013 në 8.5 miliardë lekë, duke u ulur me afro 4.63% krahasuar me vitin 2012. Sipas AMF-së, kjo situatë është rrjedhojë e liberalizimit të parakohshëm të tarifave të sigurimit të automjeteve nga qeveria.

Viti 2013 është karakterizuar nga një luhatje e madhe e tarifave të sigurimit të automjeteve, të cilat sigurojnë pjesën dërrmuese të të ardhurave të kompanive të sigurimit. Çmimet në harkun e një muaji janë luhatur nga 45 mijë lekë në 120 mijë lekë, duke krijuar kaos jo vetëm ndër kompanitë e sigurimeve por edhe tek konsumatorët që prisnin të siguronin automjetet me çmime të ulëta, të cilat nuk mund të justifikonin dëmin në rast aksidenti. AMF në bashkëpunim me Bankën Botërore kanë realizuar projektin mbi “Liberalizimin e Sigurimit të Detyrueshëm Motorik në Shqipëri”, projekt ky që mundësoi kalimin nga tarifat fikse drejt një tarifimi me bazë riskun.

Mirëpo vetë AMF e ka konsideruar të parakohshëm liberalizimin e sigurimit të detyrueshëm motorik, pasi pavarësisht projektit të nisur, tregu u liberalizua në një moment delikat dhe pa përgatitjen e të gjithë aktorëve. Sipas raportit të AMF

Kryetarja e AMF-së, Enkelejda Shehu

drejtuar Kuvendit, liberalizimi do të kryhej me bashkëpunimin dhe asistencën e BB-së dhe pasi të ishte ngritur infrastruktura e duhur për këtë qëllim. “Mendimet e AMF-së për etapat e procesit nuk u morën parasysh. Ajo që AMF kërkonte të shmangte, duke propozuar një proces gradual liberalizimi që të mbështetej paraprakisht me infrastr ukturë rregullatore dhe teknologjike, ishte pikërisht luhatja e shpeshtë e çmimeve dhe sidomos zbatimi i çmimeve të ulëta për marrje tregu”, thuhet në raport.

Duke anashkaluar institucionin e AMFsë, ekzekutivi dhe legjislativi vepruan me një proces të shpejtë liberalizimi dhe pasoja e kësaj vendimmarrjeje është pikërisht ajo që ka ndodhur dy vitet e fundit në këtë treg, analizohet më tej. Nisur nga gjendja aktuale, kur tarifat e zbatuara në produktet e sigurimit kanë

Nisur nga gjendja aktuale, kur tarifat e zbatuara në produktet e sigurimit kanë pësuar luhatje të shpeshta dhe vlerësohen se janë në nivele jo të përshtatshme në raport me risqet që karakterizojnë produktet, AMF ka theksuar nevojën e zbatimit të sistemit “Bonus-Malus”, ku çmimi vihet në bazë të cilësive dhe cv-së personale të drejtuesit të mjetit.

pësuar luhatje të shpeshta dhe vlerësohen se janë në nivele jo të përshtatshme në raport me risqet që karakterizojnë produktet, AMF ka theksuar nevojën e zbatimit të sistemit “Bonus-Malus”, ku çmimi vihet në bazë të cilësive dhe cv-së personale të drejtuesit të mjetit. Në strukturë tregu vazhdoi të mbetet i orientuar tek sigurimet e Jo-Jetës, të cilat sollën rreth 88.12% të vëllimit të përgjithshëm të primeve të shkruara bruto në këtë treg.

Ndërsa sigurimet e Jetës sollën 11.25% të vëllimit të përgjithshëm të primeve të shkruara bruto. Në vitin 2013, primi për frymë ishte mesatarisht 3,043 lekë (21.69 euro). Nga kjo shumë, 344 lekë janë shpenzuar në sigurimin e Jetës dhe 2698 lekë në sigurimin e Jo-Jetës. Dendësia e primit të sigurimit për frymë në total, në vitin 2013 ishte 158 lekë më pak se ky tregues në vitin 2012.

Rama: Të ardhurat buxhetore hyjnë në udhë, rritje 11% Të ardhurat nga tatimet dhe doganat këto kohët e fundit po i ngjajnë legjendës së Rozafës. Drejtoreshat raportojnë tejkalime plani në fund muaji, por kur vjen bilanci i Ministrisë së Financave në datën 20 të muajit pasardhës, rezultatet ndryshojnë. Janë më të ulëta. Pardje dhe dje, drejtoreshat e Doganave dhe Tatimeve, respektivisht, Elisa Spiropali dhe Brisida Shehu raportuan tejkalime me 104 dhe 102 % të planit të muajit shkurt. Por kështu është vepruar edhe në muajt paraardhës, por ndërkohë të dhënat fundore nga Ministria e Financave nuk kanë qenë entuziaste. Burimet nga Ministria e Financave bëjnë me dije se raportimi i të ardhurave buxhetore po bëhet me një standard të ri, ku raportohet gjendja neto në thesar dhe jo ajo që është shkruar në fatura. Ky lloj leximi i planit nxjerr në pah disbalancat mes raportimeve të drejtoreshave dhe Ministrisë

së Financave. Por duket se këtë muaj situata ka ndryshuar. Kryeministri Rama është treguar optimist përmes një postimi në facebook. Kryeministri u shpreh se administrata tatimore ka realizuar planin e muajit shkurt me 102.5 % duke mbledhur 12 miliardë e 295 milionë lekë të ardhura, 1.2 miliard lekë më shumë se e njëjta periudhë e vitit të kaluar, ose një rritje prej rreth 16% më shumë. Rama shtoi se edhe administrata doganore ka realizuar planin e të ardhurave për muajin shkurt 104 %, duke arkëtuar 393 milionë lekë më shumë se plani dhe 1.2 miliard lekë më shumë se muaji shkurt 2013. Sipas Kryeministrit, të dhënat e përmbledhura të dymujorit janar-shkurt 2014 tregojnë se janë mbledhur në total 26 miliardë e 262 milionë lekë, dhe krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit 2013, rritja është 2 miliardë e 639 milionë lekë ose 11.2 % më shumë.

konflikti

Ukraina, të pasurit e Rusisë humbin 13 miliardë USD 300 njerëzit më të pasur në botë humbën një vlerë të kombinuar prej 44.4 miliard dollarësh dje, teksa aksionet botërore ranë me ritmet më të shpejta në një muaj dhe rubla ra në nivelin më të ulët në histori, si pasojë e rritjes së pranisë ushtarake të Rusisë në Ukrainë. Humbësit më të mëdhenj të ditës ishin Gennady Timchenko dhe Leonid Mikhelson, të cilët humbën një shifër të kombinuar prej 3.2 miliard dollarësh pasi OAO Novatek ra pothuajse 18 për qind, sipas indeksit të miliarderëve të Bloomberg, një renditje e përditshme e njerëzve më të pasur në botë. Dy miliarderët zotërojnë pothuajse gjysmën e prodhuesit më të madh të gazit të Rusisë pas Gazpromit. Të gjithë miliarderët rusë dhe ukrainas në renditje humbën para, në një shifër të kombinuar prej 12.8 miliardë dollarësh gjatë ditës.

Ukraina tha se Rusia kërcënoi se do të ‘konfiskojë’ anijet e saj të luftës në Krime, si pasojë e ‘ngërçit’ më të keq mes Perëndimit dhe Rusisë që nga fundi i Luftës së Ftohtë.

Sekretari amerikan i Shtetit, John Kerry pritet të mbërrijë sot në Kiev.

CMYK

8 05.03.2014

NJOFTIM / REKLAMA

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

BANKERS PETROLEUM ALBANIA L.T.D

JOB ANNOUNCEMENT

TENDER I HAPUR KOMBËTAR Banka e Shqipërisë kërkon të realizojë objektin e prokurimit: “Shtypja e botimeve të Bankës së Shqipërisë për një periudhë një vjeçare”.

Banka e Shqipërisë fton kandidatët e interesuar, të marrin pjesë në procedurën e prokurimit “Tender i Hapur Kombëtar”, për realizimin e objektit të prokurimit si më sipër, me fond limit 27.864.000 Lekë.

Dokumentet e tenderit mund të tërhiqen pranë Sektorit të Prokurimeve të Departamentit të Administrimit, të Bankës së Shqipërisë, me adresë: ish-Hotel Dajti, Blv. “Dëshmorët e Kombit”, Tiranë, Tel. 04 22 35 576, çdo ditë nga ora 10.00 – 13.00, nga çdo person i autorizuar me paraqitjen e një kërkese me REPUBLIKA shkrim. Tërheqja e dokumenteve mund të bëhet vetëm pasi të E SHQIPËRISË DHOMA KOMBËTARE PËRMBARUESVE PRIVATË keni bërë paraprakisht pagesën eEpakthyeshme prejGJYQËSORË 2.000 lekësh, në Sektorin e Financës të Bankës sëGJYQESOR Shqipërisë, qëVASIL ndodhet në adresën: Rruga e PERMBARUESI SHANDRO Dibrës, Kompleksi “Halili”, Kulla B. për pasurinë e paluajtshme: do të zhvillojë ankandin - Pasuria e rregjistruar me Nr 6/109+3-13, ZK 2310, Apartament me sip totale prej 47 m2, vol 3, fq.54, e ndodhur ne Kuçove.

Oferta duhet me të te paraqitet zyrën e Sektorit Prokurimeve, pranë DeÇmimi fillestar cilin do tenë filloje ankandi eshte netë vleren 1,006,745.6 Leke.

- Pasuria e rregjistruar me Nr. 32/43, ZK 2179, Truall+ Ndertese me siperfaqe totale prej partamentit Administrimit, Bankën e Shqipërisë, deri më datë 02 Prill 500 m2, vol 7,të fq.89, e ndodhur ne në Polovine, Kuçove. Çmimi fillestar me te cilin do te filloje ankandi eshte ne edhe vleren tenderi, 670,956.16 2014, ora 11.00, kohë në të cilën do të hapet kuLeke ftohen të Ankandi do të zhvillohet në datë 24.03.2014 ora 16:00, në zyrën përmbarimore Vasil Shandro, me adresë Rr “Reshit Collaku”,pall “Aurora Konstruksion”, kati 5, prapa marrin pjesë kandidatët ose përfaqësuesit e autorizuar të Gjykatës tyre. Lartë, Tiranë.

Nr.tel: 04/2278031 / E-mail: vshandro@yahoo.com

SHPALLJE ANKANDI ZYRA PERMBARIMORE KURMAKU, shpall për shitje në ankand pasurinë “Are” , ne pronesi te shtetasve Rexhep e Luljeta Dauti, me Nr. Pasurie 163/5/65, vol 34, faqe 28, me sip. 1481m2, ZK.2066, pasuri e ndodhur në Kamez, Tirane.

Ankandi zhvillohet ditën e martë në datë 11.03.2014 ora 15.oo. Çmim fillestar 4,399,991.76 (katermilionetreqindenentedhjeteenentemijee nenteqindenetedhjetenje pike shtatedhjetegjashte) lekë, pranë selisë së Përmbaruesit Gjyqësor Kastriot Kurmaku, Rruga “28 Nëntori”, pall “F. Turku”, kati 2, pranë Gjykatës Elbasan.

E-mail kastriotkurmaku@yahoo.com, Cel. 0682099479

SHpallje ankandi Shoqëria përmbarimore “AFA-2010” sh.p.k njofton shpalljen e Ankandit te II për shitjen e pasurisë së paluajtshme: Pasuria Nr.1/118+1-19, e llojit “Apartament”, me sipërfaqe totale 97 m2, e regjistruar pranë Z.V.R.P.P. Tiranë ne Zonën Kadastrale nr.8380, vol 17, faqe 206, në pronësi të Harallamb Leonidha Voko dhe Galina Koli Voko, Çmimi fillestar i shitjes së pasurisë në ankand të dytë është 67.200 EURO (gjashtëdhjetë e shtatë mijë e dyqind) Euro.

Kjo pasuri është vënë në hipotekë në favor të Raiffeisen Bankë sh.a. për shumë 100,000EUR (njëqind mijë) Ankandi midis ofertuesve do të zhvillohet më date 26.03.2014, ditën e Mërkurë ora 16:00 në ambjentet e Shoqërisë Përmbarimore “AFA-2010” sh.p.k në adresën Rruga “Sulejman Delvina”, Nd.51, H.9, Ap.1, Tiranë.

Për më shumë informacion mund të konsultoheni në numrin e telefonit: Tel:044503458 si dhe adresën e E-mali shoqeriapermbarimoreafa2010@gmail.com

e diel

30 lekë

30 lekë

30 lekë

30 lekë

30 lekë

PLUS

30 lekë

30 lekë

çdo ditë gazeta ‘MAPO’ çdo muaj revistat ‘MAPO’ dhe ‘MADAME MAPO’

E përmuajshme

E përmuajshme

300 lekë

300 lekë

Agjencia e Abonimit të Shtypit (Arben Trenova): 04 223 52 05 • 068 20 47 825 Posta shqiptare: 04 237 5598 • 068 50 24 159 Agjencia e Abonimit Adrion: 04 224 0018 • 069 20 36 768 Agjencia e Abonimit, Durrës (Agim Memko): 0692372850

Bankers Petroleum Albania Ltd (Bankers) is a subsidiary of Bankers Petroleum Ltd, a Canadian oil & gas company headquartered in Calgary, Alberta. We are listed on the Toronto stock exchange and also on AIM London. Our web address is www.bankerspetroleum.com Bankers had its plans for the development of the Patos-Marinza and Kucova oilfields approved by the Government of Albania. We are also pursuing additional oilfield development opportunities in Albania. The Shareholders, Management and Employees of Bankers are extremely excited by the challenging prospects and opportunities which lie ahead. Having already experienced eight successful years and established ourselves as the leading crude oil production company in Albania, Bankers will continue to make significant investment in its oilfields in the years to come, with demanding targets for increases in reserves, production, and sales.

To help us meet our objectives, we are continually looking to add suitably qualified people who can demonstrate qualities including enthusiasm, initiative, team-working, leadership and humility. Bankers’ offers competitive compensation and benefits and has a culture of rewarding good performance. We are committed to the principle of equal opportunity in employment and promote a fair and non-discriminatory work environment.

We are currently looking for qualified candidates to fill two vacant positions as detailed below: SENIOR PRODUCTION ENGINEER. Key Requirements: • More than 5 years of varied heavy oil petroleum engineering or technical experience in production engineering, operations, workovers, completions and petroleum economics.

• B.Sc. in Petroleum Engineering or related engineering discipline. APEGA membership or equivalent required. Technologist must have a Diploma in Engineering Technology and be a Certified Engineering Technologist • Must have cold heavy oil production experience with progressive cavity pumps • Knowledge in heavy oil remedial workovers and completions is required.

• Experience with waterflooding and other recovery methods is an asset • Thermal EOR or SAGD experience would be an asset • The ability to work several assignments simultaneously with minimal supervision • Field experience is an asset.

• International experience would also be an asset but not required.

• Effective English verbal and written skills • Team player used to working in a multi‐disciplinary, multi‐cultural environment FIELD ENVIRONMENTAL SUPERVISOR Key Requirements: • Professionally qualified with a suitable environmental science degree or diploma, plus continuing professional development.

• Minimum 7 years experience working in similar role relating to Environment Management, preferably within the onshore oil industry, some of which may have been overseas.

• Self motivated, energetic and also able to work in team, in a challenging environment.

• Good planning, reporting and organisation skills.

• Excellent communicator with the ability to quickly gain the confidence of the workforce.

• Ability to mentor, train and develop other employees.

• Computer Literate.

Applications including a C.V. and cover letter, in English, should be sent in a sealed envelope to the Human Resources Department at the following address: Lagja “Sheq i Madh”, Rr.”Leonardo Murialdo”, Fier, Albania.

Tel: +355 34 2208 45 /6/7/8 / Fax: +355 34 220850

or by E-mail to: humanresources@bankerspetroleum.com The deadline for submitting applications is 15 March 2014. All applications will be considered, and responses sent out as soon as possible.

CMYK

NJOFTIM / REKLAMA

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

05.03.2014

9

10

Opinione & Editoriale

Blog & Ide

OpEd

Nga Bujar Kapexhiu

Opinione dhe Editoriale

Është koha që PBB-ja të dalë në pension

P

rodhimi i Brendshëm Bruto (PBB-ja) mbushi tetëdhjetë vjet. Ati i tij është ekonomisti amerikan Saimon Kuznets (lindur më 1901 në Bjellorusinë e sotme, nga një familje hebrenjsh). Në vitin 1934, si ekonomist i Byrosë Kombëtare të Kërkimit Ekonomik (NBER), ai paraqiti raportin e parë mbi sistemin e llogarive kombëtare përpara Kongresit të SHBA-së. Në kulmin e Depresionit të Madh qeveritë perëndimore kërkonin me ngulm një tregues për të monitoruar gjendjen e ekonomisë. Me PBB-në, Kuznets bëri pikërisht këtë gjë. Mblodhi një sërë të dhënash mbi shpenzimet në mallra e shërbime të një ekonomie tregu dhe i përqendroi në një numër të vetëm, i cili do të pësonte rritje në periudha bollëku dhe rënie në periudha krizash. Pak vite më vonë, Lufta II Botërore i dha PBB-së dhe sistemit të llogarive kombëtare një rëndësi politike të paprecedent.

Kuznets u emërua këshilltar i administratës Ruzvelt dhe të dhënat e tij u përdorën për të planifikuar t r a n s f o r m i m i n e e ko n o m i s ë amerikane në një makinë lufte, pa penguar, në anën tjetër, konsumin e brendshëm, gjë që u dha amerikanëve një avantazh të madh në gjenerimin e burimeve me të cilat financuan luftën, duke mënjanuar ngërçet që përjetoi Gjermania. Kjo gjë u dha amerikanëve një përparësi të jashtëzakonshme mbi vendet e tjera të përfshira në luftë. SHBA-ja doli nga konflikti me një sektor industrial të paprekur dhe miliona konsumatorë t ë g at s h ë m t ë mb ë s ht e t n i n ekspansionin ekonomik global të Uashingtonit në periudhën e pasluftës. Pas konferencës së Breton Uds, dhe përcaktimit nga ana e OKBsë të udhëzimeve të para mbi sistemin e llogarive kombëtare, Banka Botërore dhe Fondi Ndërkombëtar Monetar filluan ta eksportonin PBBnë nëpër botë duke transformuar një numër në standardin e artë të suksesit ekonomik të shekullit XX. PBB-ja është në fakt më shumë se një numër. Ai përfaqëson një model shoqërie që ka influencuar jo vetëm politikat ekonomike, por edhe proceset politike dhe kulturale. Stili ynë i jetës është i përcaktuar nga cikli i

koment Eniel Ninka

E megjithatë, qeveritë, ndërmarrjet e madje shumë njerëz e trajtojnë sikur të ishte një perëndi.

“Në të njëjtën linjë mendimi shkoi dhe Komisioni mbi matjen e performancës ekonomike dhe progresit shoqëror, i ngritur me iniciativë të qeverisë franceze në 2008.

Komisioni, i cili u drejtua nga ekonomistë me famë botërore si Xhozef Stiglic, Amartia Sen dhe Zhan-Pol Fitusi, nënvizoi pamjaftueshmërinë e thellë të PBB-së si masë e performancës ekonomike, duke theksuar rreziqet e lidhura me përdorimin e tij si tregues progresi: “Kjo do të çonte në përfundime çorientuese rreth mirëqenies së njerëzve, duke çuar në vendime të gabuara politike”.

vazhdueshëm i prodhim-konsumit, i thjeshtëzuar nga PBB-ja. Ky numër ka kolonizuar dhe gjuhën e qeverisjes dhe ndarjen e pushtetit në nivel botëror. Klubet ndërkombëtare të vendeve më të zhvilluara si G8 ose G20 përcaktohen në bazë të PBB-së.

Po ashtu, dhe ndarja në vende të zhvilluara dhe në vende në zhvillim ose ndarja midis botës së parë e botës së tretë janë të lidhura me vlerën nominale të PBB-së.

Në ditët e sotme, konvergjenca e krizave ekonomike, shoqërore dhe mjedisore ka shtyrë shumë ekonomistë progresistë dhe politikanë që të ngrenë zërin kundër defekteve dhe devijimeve të mëdha të krijuara nga ky numër, duke hapur një debat ndërkombëtar. Në numrin e saj të janarit 2014, revista “Nature” botoi një apel global që fton qeveritë “ta lënë PBB-në pas krahëve”. Siç e di mirë çdo student i vitit të parë të Ekonomisë, PBB-ja është bruto sepse nuk konsideron amortizimin e mjeteve të prodhimit (p.sh. makineritë). Gjithashtu, PBB-ja nuk llogarit gjithçka që shkëmbehet jashtë tregut (p.sh. brenda familjes, në ekonominë informale, shkëmbimet në natyrë ose dhuratat). Për më tepër, PBB-ja nuk llogarit vlerën e burimeve natyrore të cilat shfrytëzohen në procesin e rritjes ekonomike, sepse këto ofrohen bujarisht dhe falas nga natyra. Dhe në fund, PBB-ja nuk konsideron kostot e mëdha ekonomike të ndotjes dhe të degradimit të mjedisit, pasoja të pandashme të zhvillimit industrial. Një vend mund të shkatërrojë sistemin e tij shoqëror, të përpijë të tëra burimet e tij natyrore, të ndotë në mënyrë të pakthyeshme ekosistemet dhe sërish PBB-ja e tij do të rritej duke i regjistruar këto abuzime si progres ekonomik.

Problemet e sapopërmendura e bëjnë PBB-në një matës shumë selektiv të performancës ekonomike dhe shumë të papërshtatshëm, madje të rrezikshëm, nëse do përdorej për të matur mirëqenien shoqërore të një vendi. Shërbimet brenda ambienteve tona familjare, duke filluar nga përgatitja e ushqimit, edukimi i fëmijëve dhe përkujdesja ndaj tyre dhe pleqve, kanë një

Shërbim ekstra

impakt ekonomik thelbësor. Vlera e tyre, matur në para’, është tejet e lartë dhe asnjë qeveri nuk do të ishte në gjendje të paguante për sërën e panumërt të shërbimeve familjare.

Një studim i vitit 2012 i Byrosë Amerikane të Analizës Ekonomike vlerësonte që prodhimi familjar në SHBA ka qenë mesatarisht rreth 30% e prodhimit ekonomik total nga viti 1965 (ku shifra arrinte pikun prej 39%) deri në vitin 2010 (ku niveli zbriste në 26%). Por PBB-ja thjesht nuk e merr parasysh vlerën e shërbimeve të ofruara në kontekstet familjare, të komuniteteve lokale dhe të vullnetarizmit. Në vende si Shqipëria, të mirat dhe shërbimet e shkëmbyera në mënyrë informale ofrojnë një mënyrë mbijetese për shtresa të gjëra të popullsisë dhe shpesh janë shtylla kurrizore e ekonomisë reale, megjithëse nuk regjistrohen në PBB. Të mos konsiderosh vlerën e burimeve natyrore, vetëm dhe vetëm se ato nuk na “shiten” nga natyra, të shtyn pastaj të “harrosh” që rritja ekonomike është e mundshme vetëm për shkak të një oferte të vazhdueshme “kapitali” nga ana e ekosistemeve natyrore. Prodhimi bujqësor nuk do ishte i mundur pa tokë pjellore, ujë dhe ajër të pastër.

Vetë procesi i industrializimit nuk do kishte qenë i mundur pa lëndët djegëse fosile, hidrokarburet dhe burime të tjera energjetike të cilat na janë vënë në dispozicion nga planeti ynë. Ç’do të ndodhë kur këto burime të shterin? Jo vetëm progresi ekonomik, por vetë ekuilibrat natyrorë që bëjnë të mundur jetën do të viheshin në pikëpyetje. Në vend që të kërkojmë të shfrytëzojmë burimet minerare të Marsit, mbase do ishte më logjik një model i ri zhvillimi ekonomik. Çdo libër kontabiliteti të shpjegon që fitimi është baras me të ardhurat hequr të tëra kostot. Meqenëse PBBja vetë nuk merr fare në konsideratë sektorë thelbësorë të ekonomisë informale dhe natyrale dhe mospërfill kosto të rëndësishme (si ndotja mjedisore etj.) asnjë drejtues nuk do ta përdorte si tregues për të monitoruar performancën e ndërmarrjes së tij. E megjithatë, PBB-ja përdoret gjerësisht nga qeveritë e pothuajse

tërë vendeve të botës si një nga parametrat kyç që drejton politikat ekonomike dhe shoqërore. Vetë Organizata për Bashkëpunim dhe Zhvillim Ekonomik (OECD) shkruan në vitin 2005 se “nëse do të kishte një ikonë të diskutueshme në botën e statistikave, ajo do të ishte PBB-ja.

Mat të ardhurat, por jo barazinë, mat rritjen, por harron shkatërrimin dhe injoron vlerat morale, kohezionin e shoqërisë dhe mjedisin.

E megjithatë, qeveritë, ndërmarrjet e madje shumë njerëz e trajtojnë sikur të ishte një perëndi. “Në të njëjtën linjë mendimi shkoi dhe Komisioni mbi matjen e performancës ekonomike dhe progresit shoqëror, i ngritur me iniciativë të qeverisë franceze në 2008. Komisioni, i cili u drejtua nga ekonomistë me famë botërore si Xhozef Stiglic, Amartia Sen dhe Zhan-Pol Fitusi, nënvizoi pamjaftueshmërinë e thellë të PBB-së si masë e performancës ekonomike, duke theksuar rreziqet e lidhura me përdorimin e tij si tregues progresi: “Kjo do të çonte në përfundime çorientuese rreth mirëqenies së njerëzve, duke çuar në vendime të gabuara politike”.

Vetë Kuznets më 1934 paralajmëroi klasën politike rreth rrezikut të abuzimit me PBB-në. Në mënyrë të veçantë, ai nënvizoi se “mirëqenia e një kombi nuk mund të kuptohet nga një masë e të ardhurave kombëtare” dhe disa vite më vonë theksoi se nuk kishte kuptim promovimi i rritjes së PBB-së si qëllim në vetvete. Nuk ishte sasia, por cilësia e PBB-së ajo që i interesonte Kuznets-it. Ai e dinte shumë mirë se mënyra se si matet performanca ekonomike influencon në mënyrë të pashmangshme vendimmarrjen ekonomike dhe politike. Për këtë arsye, rekomandoi që çdo brez të kishte lirinë të ndryshonte mënyrën e matjes së progresit “duke formuluar dhe riformuluar treguesit në varësi të kushteve të reja”. Me PBB-në, në fakt jemi në vendnumëro. Ka ardhur koha të mendojmë një model të ri zhvillimi. Është koha të dëgjojmë Kuznets-in dhe ta nxjerrim PBB-në në pension. * Autori është pedagog në Universitetin Europian të Tiranës

op-ed

2

Blog / Pesë zakone shqiptare që urrej

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

Kulturë /Regjisori Gjonaj I gjithë globi në studion time, tani dhe Margarita Xhepa

D

koment Enkel Demi

vjetër dhe nuk do fliste pa e vërtetuar nga dy burime të ndryshme.

Tash, meqë qysh kur ndërroi qeveria kam parë shumë ekspertë mediatikë që japin mend nga jashtë gardhit, dua të them dy fjalë për binanë që e quajmë TVSH. Për menaxhimin e tij unë nuk jam profesionist, por një projekt shumë të mirë për të e ka Mirela Oktrova. Është i vetmi projekt që është pritur shumë mirë nga OSBE dhe ndërkombëtarët, por nuk e di sa popullor është në qarqet e politikës. Unë vetë dëshiroj të flas pak fare për ekranin.

Ky televizion që nganjëherë e shohim me përbuzje, për momentin afron programe tejet të ndjekura që në mëngjes, më tej me “Drejtpërdrejt” dhe përfundon në prime time me “Duel” apo emisioni sportiv i së dielës dhe plot prodhime të tjera të ngjashme. Ka telefilma si “Mentalisti” që është kult apo filma dhe prodhime shqiptare që bëjnë përherë rekorde të audiencës. Ka transmetuar “50/50” dhe shumë shpejt “Milionerin”. Ka dy festivale kombëtare të pakonkurrueshme deri më sot, Festivalin e Këngës dhe Festivalin e Këngës popullore. Të dyja këto spektakle shumë, po shumë të mëdha, janë “live” nga “A” deri te “Zh”. Askush nuk e bën dot këtë, sepse nuk mundet, jo se nuk do. Ka ndeshjet kryesore të Superligës, kampionatet botërore dhe europiane të futbollit, mitingjet më të mëdha të atletikës, olimpiadat dimërore dhe verore, tenis, not, gjithçka. Ka programet e edukimit, dokumentarë shqiptarë që veç kjo ngrehinë i prodhon dhe falë këtyre viteve teknologjinë e fundit, platformën dixhitale tokësore, ku gjeni TVSH HD, kanale të dedikuara për muzikën, sportin, artet, por edhe RTK. Ka orkestrën e Radio Televizionit që është një visar i rrallë kombëtar, orkestra e vetme që jep shfaqje falas çdo dy javë në sallat më të rëndësishme. Ka një arkiv që shtin në ngasje të gjithë punëtorët dhe prodhuesit e medias.

Ka dhe dashamirët, fjala vjen sipas një matjeje audience, Finalja e kampionatit europian është parë nga shqiptarët 4 për qind, kurse telenovela e Vizion +, 36 për qind.

Pra, TVSH duhet sulmuar, sepse mbi të gjitha ka lajmet, propagandën, thembrën e Akilit që e hedh gjithë këtë thesar në gropën e halesë.

Lajmet i duhen përherë pushtetarëve, sepse ata e dinë që shumica

dërrmuese e shqiptarëve i ndjek, jo sepse ato janë më të mirat, përkundrazi, por sepse nuk ka zgjedhje tjetër. Në mbi 20 për qind të territorit nuk shihet asnjë sinjal tjetër, komercialët, qofshin kombëtarë mbulojnë një pjesë shumë më të vogël të Shqipërisë se sa u thotë jorgani i licencës. Në pjesën dërrmuese të Shqipërisë nuk ka pay TV, sepse varfëria bën të vetën dhe kush kalon vijën e verdhë e kupton që TVSH është armë shumë e rëndësishme. Ndaj lajmet apo më mirë informacioni vihet nën thundrën e partisë, e cila prodhon çudira, si fjala vjen një kronikë 20 minuta dhe një sinkron 19 minuta. Ka burrë nëne t’i ndjekë?

Po, janë ata që nuk kanë alternativë, të cilët janë shumicë. Japin rezultat këto lloj lajmesh? Po, efektin boomerang dhe ndikojnë në humbje spektakolare zgjedhjesh. Duke u nisur nga shija e ndytë e informacionit dhe propagandës shtetërore merret vareja sot dhe goditet media e vetme publike që ka vlerë kombëtare. Uroj që ta ndërtojnë, jo shkatërrojnë, por pak shpresë kam.

Përse shkruaj tani? Sepse pas 18 qershorit nuk do të drejtoj më “Shih programin”, pra do ta lë zyrën time në Radio Tirana dhe studion që më bëri strehë dy sezone. Kam një kontratë me Grand Media të Kosovës për “Milionerin”, por jo më me Televizionin Publik.

Kam kaluar ndoshta dy sezonet më të bukura dhe më profesionale të jetës sime. Kurrë nuk më tha njeri kë të marr në program dhe si t’i pyes njerëzit. Isha i lirë sa nganjëherë shqetësohesha, sepse tek privati nuk e shijon kurrë këtë përmasë lirie. Punova me “Gaspër Çurçia band”, të cilët janë ndoshta formacioni i vetëm i etno-jazz në këtë vend.

Punova me ca njerëz që ishin flori.

Drejtova dy festivale të këngës dhe një festival të këngës popullore. Jam zbavitur për vdekje, megjithëse honoraret për këto punë janë më shumë se modeste. Por, tash duhet me ik.

Shkurtimi i fondeve për gjithë projektet e televizionit na ka kthyer në aksionistë, ndaj duhet me hap krahun. Uroj që mos të jetë direktivë politike, meqë zgjedhjet i fitoi e majta. Po e mbyll zyrën duke mos mundur të bëj nja pesë koncerte unplugged dhe një program për t’u shpjeguar fëmijëve muzikën klasike së bashku me orkestrën dhe dirigjentët e RTVSH-së. Po shkoj duke i thënë faleminderit Petrit Becit që më dha këto dy sezone dhe duke lënë pas Mirela Oktrovën, e cila nuk ka për të ditur kurrë me i ul armët.

Por, duke i thënë Martinit, Kleartit, Kolit, Tonit, Elonës, Petrit, Klovit e plot të tjerëve se bota është portokall dhe ku i dihet, kthehem sërish dhe punojmë prapë bashkë, pasi lekë kishte pak, por zanat kishte shumë.

Universitet / UET dhe drejtuesit lokalë të arsimit, për lidershipin e ri në edukim

11

Kur njeriu përballet me një pengesë që nuk mundet ta shkatërrojë, ai shkatërron veten.

- Ryszard Kapuscinski

Pranvera në ekonomi nuk vjen nga borxhi, por nga reforma

Po e mbyll shitoren në TVSH itën e hënë, në kinema, por edhe në ekranin e Televizionit Publik u përcoll episodi i parë i filmit “Milenium” me skenar dhe regji të Besnik Bishës.

Pas nuk e di se sa vjetësh, TVSH rikthehet me një film artistik. Me një buxhet tejet modest janë realizuar mbi 500 minuta film, i cili përfshin një histori të kohëve të sotme me rrënjë në kohët e dikurshme. Filmi ka gjithçka që meriton një vepër moderne, është thriller, ka ajkën e aktorëve shqiptarë, ka një kamera dhe fotografi të jashtëzakonshme, montazh të arrirë, muzikë të shkëlqyer. Të dhënat e së hënës flasin për një audiencë rekord të ndjekjes, për shifra që veç TVSH mund t’i qëllojë në raste festivalesh apo ndeshje futbolli.

Kuptohet nuk ka asnjë reagim të madh mediatik, ndërsa mungon prania e mediave komerciale në pasqyrimin e eventit. Është e shpjegueshme. Përse duhet folur për një film të një regjisori nga më të mirët në botën e shqiptarëve? Përse duhet folur për aktorë si Ndriçim Xhepa, Olta Gixhari, Ervin Bejleri, Klea Huta, Amos Zaharia apo për rikthimin e Enea Zhekut? Përse duhet fol për Leonard Qendron? Përse duhet fol për muzikën e Shpëtim Saraçit dhe Endri Sinës? Tek e fundit, përse duhet me fol për Petrit Becin që e ngjizi projektin? Përse duhet fol për Televizionin Shqiptar?

Në fakt, duhet me fol, por keq.

Në takimin e pasfilmit dikush më tha që kolegu im Alfred Peza në një bisedë televizive paska thënë që TVSH, ashtu copë-copë si është, ka financuar programe që kanë patur kosto 36 mijë euro në muaj. Me një fjalë programe koti, të cilave u kanë marrë paret dhe i kanë fut në xhep.

Gojët e liga thonë se Fredi e ka patur për programin tim, por unë nuk i besoj ato, sepse Fredin e kam shok, por edhe sepse ai ka punuar më parë në media dhe e di që mund të ketë kosto programesh edhe gjetkë të këtilla, por hyrjet e reklamave janë më të mëdha se shpenzimet. Gjithsesi TVSH nuk është media komerciale dhe mund t’i lejojë vetes edhe programe me humbje siç janë ato të edukimit, pra arsimi, shëndetësia, mjedisi, bujqësia, fëmijët e plot të tjerë.

Nejse, pyeta Martin Lekën dhe më thotë që nuk kemi asnjë program të tillë. Për herë të parë u interesova për koston e “Shih programin”, shfaq ja ime e së hënës mbrëma.

Ishte 900 mijë e ca lekë në muaj. Falë Kontrollit të Lartë të Shtetit, i ranë përgjysmë, pra e bënë leckë. Nuk po flas për reklamat sa ka futur në thes ky program, se marketingu nuk ka munguar kurrë në të. Pra, Bujar Leskaj si redaktor nuk bën dy lekë, ndërsa Fredin politikan me siguri e kanë rrejt, sepse ai është gazetar i

05.03.2014

koment

Besart Kadia

Por ky optimizëm përngjason me optimizmin e Ministrisë së Financave më 2010-ën, kur deklaronte se Shqipëria ishte një ekonomi solide dhe me risk të ulët ndaj dhe credit rating duhej ulur.

K

atër vite më parë Ministria e Financave e Shqipërisë deklaroi se “arriti të realizojë me sukses emëtimin e Eurobondit të parë të vendit në tregun ndërkombëtar dhe se tregu i kapitalit i ka hapur dritën jeshile Shqipërisë, duke çelur kështu një epokë të re në menaxhimin e financave publike”. Ky ishte me të vërtetë një lajm i mirë dhe historik, në kuptimin që ndodhi për herë të parë. Në atë kohë qeveria përzgjodhi bankat drejtuese të transaksionit të Eurobondit, Deutsche Bank dhe JP Morgan, dy banka me reputacion ndërkombëtar. Vlera e eurobondit që qeveria emëtoi kishte një vlerë prej 300 milionë eurosh dhe një çmim kuponi prej 7.5%.

Eurobondi është një obligacion, apo një titull financiar me afat maturimi më shumë se një vit, i emëtuar dhe tregtuar në tregjet ndërkombëtare financiare, jashtë kufijve të vendit që e emëton atë. Kështu për shembull, lehtësia e emëtimit në tregjet ndërkombëtare të borxhit tonë lejoi të afroheshin për ta blerë 77 institucione financiare nga mbi 20 shtete të ndryshme, duke përfshirë edhe kompani të vendosura në SHBA, Hong Kong e Arabi Saudite. Duke parë suksesin e këtij ankandi, qeveria e atëhershme do të deklaronte se vlerësimi i kompanive të ratingut ishte i padrejtë dhe ato duhet ta rishikonin vendimin e tyre, pasi vendi ynë kishte të vetmen ekonomi në rajon me rritje ekonomike në kohë krize dhe se norma e interesit të eurobondeve tona ishte më e ulët sesa ajo e Malit të Zi apo Maqedonisë që kishin dalë në ankand vetëm disa muaj më parë.

Por që atëherë borxhi i Shqipërisë është rritur duke kaluar tavanin prej 60% të PBB-së, credit rating i vendit tonë është ulur nga Standard & Poors, kredia jo-performante është më e larta në Ballkan dhe rritja ekonomike, më e ulëta. Nga ana tjetër, para disa ditësh Fondi Monetar Ndërkombëtar (FMN) miratoi për Shqipërinë një hua me vlerë 330.9 milionë euro, e cila do të paguhet në tri vite. Ndaj duket e parakohshme që qeveritarët tanë menjëherë dolën në media për të deklaruar se kjo ishte një arritje për qeverinë, pasi tregonte besueshmërinë e institucioneve të huaja për ekonominë tonë duke shënjuar pranverën për ekonominë tonë.

Por ky optimizëm përngjason me optimizmin e Ministrisë së Financave më 2010-ën, kur deklaronte se Shqipëria ishte një ekonomi solide dhe me risk të ulët ndaj dhe credit rating duhej ulur. Po ashtu, marrja hua nga FMN nuk mundet të shihet si një vendim që do të sigurojë rritje ekonomike dhe mirëqenie për qytetarët. Së pari, ndryshe nga marrja e huasë nëpërmjet eurobondeve, kjo hua e FMN-së merret në kushte krejtësisht të tjera ekonomike, pasi FMN këtë marrëveshje e sheh si një financim për mbështetje për ato ekonomi që kanë vështirësi në bilancin e pagesave ose rritje të ulëta ekonomike. Ky fond quhet ndryshe Instrumenti i Zgjeruar i Fondit (Extended Fund Facility – EFF) me Shqipërinë dhe synon të mbështesë reforma në ekonomi për të garantuar rritje ekonomike afatgjatë.

Së dyti, shuma e përfituar nga shitja e Eurobondit të parë u përdor për shlyerjen e kredisë sindikale të marrë me një interes tejet të lartë në vitin 2009 për projekte infrastrukturore që ishin në vizion të qeverisë së mëparshme. Ashtu sikundër dhe atëherë, ky borxh po merret për të shlyer borxhe të akumuluara ndaj bizneseve vendase po për projekte të qeverisë së mëparshme. Sipas qeverisë aktuale, këto detyrime për bizneset vendase që kanë kryer investime publike arrijnë në 240 milionë dollarë. Por duke qenë se vlera totale që qeveria pretendon të shlyejë në tri vitet e ardhshme është 720 milionë dollarë, kjo do të thotë se çdo borxh i marrë nga FMN apo Banka Botërore do të shkojë vetëm për shlyerjen e punëve publike të bërë nga qeveria e mëparshme dhe jo për punime të reja që mundet të çojnë në rritje ekonomike.

Kombinuar dhe me faktin që FMN ka kërkuar që në të njëjtën kohë borxhi publik duhet të arrijë në 60% të PBB-së në katër vitet e ardhshme, duke kërkuar ulje të shpenzimeve apo rritje të mëtejshme taksash, bën që të arrijmë në përfundimin se pranvera për ekonominë tonë mund të gjendet ende larg dhe ky borxh është thjesht një fllad pa kryer reformat e mëdha strukturore. *Drejtor Ekzekutiv i Fondacionit për Liri Ekonomike.

12 s e m i n a r

universitet

Aktiviteti “Për një lidership të ri në edukim” i mbajtur në UET, synon forcimin e bashkëpunimit mes stafit akademik dhe drejtorive të zyrave arsimore në mbështetje të gjimnazistëve dhe rritjen e debatit mes profesionistësh për sfidat e sistemit aktual parauniversitar i cili ndikon drejtpërdrejt atë universitar

Gjatë seminarit në mjediset e UET. Djathtas, rektori i UET, Prof. asc. Dr.Tonin Gjuraj duke shpërndarë certifikatat pas takimit

UET dhe drejtuesit lokalë të arsimit, seminar për lidershipin e ri në edukim S

eminari me temë “Për një lidership të ri në edukim” mblodhi këtë fundjavë në Universitetin Europian të Tiranës drejtuesit e arsimit parauniversitar në nivel qarku dhe rrethi. Qëllimi i këtij aktiviteti ishte, së pari të krijojë lidhje mes stafit akademik dhe drejtorive e zyrave arsimore, së dyti, të krijojë mundësi për njohje dhe mbështetje reciproke duke pasur në qendër gjimnazistin dhe së treti, të iniciojë diskutim e debat mes profesionistësh mbi tematika me interes publik, të cilat lidhen me sfidat që sistemi aktual parauni-

versitar në Shqipëri duhet të përballojë kundrejt trendeve të brezave të rinj që vihen përballë këtij sistemi. Në kuadër të decentralizimit të sistemit arsimor shqiptar, këta drejtues po shfaqen gradualisht si liderë rajonalë të zhvillimeve arsimore në vend. Në këtë kontekst, UET e konsideron shumë të rëndësishëm bashkëpunimin e ngushtë me këta drejtues, pasi cilësia e arsimit parauniversitar kushtëzon edhe pritshmëritë dhe cilësinë e vetë arsimit të lartë.

Seminari nisi fillimisht me fjalën hyrëse të Dekanes së Studentit në

UET e konsideron shumë të rëndësishëm bashkëpunimin e ngushtë me këta drejtues, pasi cilësia e arsimit parauniversitar kushtëzon edhe pritshmëritë dhe cilësinë e vetë arsimit të lartë

UET, Dokt. Anisa Subashi, për të vazhduar më pas me rektorin Prof.

Asoc. Dr Tonin Gjuraj, zëvendësministren e Arsimit, Nora Malaj dhe përfaqësuesit të MAS, Gerti Janaqi. Prof. Asoc. Dr. Ylljet Aliçka mbajti një kumtesë rreth teorive dhe debateve bashkëkohore në fushën e edukimit, ndërkohë që Dr. Tomi Treska foli për modelet bashkëkohore të administrimit shkollor. Së fundmi, Prof. Asoc. Dr. Ermira Qosja trajtoi çështjen e një lidershipi të ri në kohën e brezit të telefonave smart. E përbashkëta e fjalimeve të përfaqësuesve të UET

në këtë seminar ishte se ata u zotuan që do të vënë në dispozicion të drejtuesve të rinj rajonalë gjithë ekspertizën e tyre në fushën e arsimit, ndërkohë që u evidentua edhe fakti se bashkëpunimi institucional me disa institucione arsimore si IZHA, APAAL, IKAAP etj., ka qenë i shkëlqyer. UET ka dhënë kontribute të rëndësishme në disa reforma të arsimit parauniversitar, si ajo e altertekstit, reformimi i kurrikulave, ngritja dhe forcimi i Zyrave të Këshillimit të Karrierës në gjimnaze etj.

Seminari u mbyll me shpërndarjen e certifikatave për pjesëmarrësit.

Britani

Studime master për një këndvështrim të ri të Luftës së Parë Botërore Nga programet master në një aplikacion telefoni, universitetet britanike po kujtojnë 100-vjetorin e Luftës së Parë Botërore Departamentet e Historisë në të gjithë Britaninë po mobilizohen për përgatitjet e datës kur Britania i shpalli luftë Gjermanisë në 3 Gusht 1914, për të cilën do ketë një varg eventesh, ekspozitash dhe një diplomë e re masteri. “Historia e Luftës ka ngecur në të njëjtin vend gjatë 30 viteve të shkuara”, - thotë William Philpott, profesor i ngjarjeve të luftës në King’s College London. Kings College London, i cili e mbulon Luftën I Botërore me masterin e tij për studime lufte dhe historinë e luftimeve, po shpall një varg eventesh publike dhe akademike në pesë vitet e ardhshme.

Ndërkohë, Universiteti i Birminghamit është bërë pjesë e kësaj nisme me një seri leksionesh të ha-

pura që do mbahen gjatë gjithë vitit. “Lufta e Parë Botërore është një kontradiktë që nuk do zgjidhet asnjëherë. Edhe sot, politikat e Lindjes së Mesme ende diktohen nga fuqitë europiane gjatë luftës”,thotë Dr Jonathan Boff, përgjegjësi i programit të Masterit të Universitetit të Birmingham-it për studimet e Luftës së Parë.

Në prill, universitetet e Kent dhe Southampton, në bashkëpunim me Muzeun Imperial të Luftës do të mbajnë një konferencë me titull “Lufta e Madhe dhe ndryshimi i imazhit”. Dhe departamenti i Historisë në Universitetin e Londrës, Queen Mary, ka përgatitur një “provë mësimdhënieje”, e cila ka të bëjë me kurset përkatëse dhe një aplikacion telefonik që vë në pah vendet në Londër të shoqëruara me ng jarjet e ndodhura g jatë Luftës së Parë Botërore. Konflikti ende ka fuqinë për të polarizuar opinionin publik. “Është për të ardhur keq që politikanët janë bërë pjesë, sepse shkaqet dhe pasojat e

Universiteti i Kentit

Departamentet e Historisë në të gjithë Britaninë po mobilizohen për përgatitjet e datës kur Britania i shpalli luftë Gjermanisë në 3 Gusht 1914, për të cilën do ketë një varg eventesh, ekspozitash dhe një diplomë e re masteri.

luftës kanë hyrë në zonën e grumbullimit të votave të partive politike”, - thotë profesor Mark Connelly, historian ushtarak në Universitetin e Kent-it. Ky universitet do të lançojë një program të ri masteri mbi Studime të Luftës së Parë në 2015. “Do të vijnë edhe shumë qindravjeçarë të tjerë domethënës.

1915-ta pa betejën e dytë të Ypres, Gallipoli-t dhe Loos, një betejë e rrëmujshme dhe një shkatërrim demografik për banorët e Kentit L i n do r. Bu f f s- at ( r e g j i m e nt i mbretërore i Kentit Lindor) u përdhos keq në atë betejë”, - thotë Connelly. Masteri i ri i universitetit të Kentit përfshin udhëtime në muzeun e Fushave Flander në Ypres për të studiuar ndikimin e turizmit në fushën e betejës në vitet 1920 dhe ‘30 dhe studime ndërdisiplinore ku përshihen departam e nt e t e d r a m at u rg j i s ë d h e gjuhëve modern. Ka ende shumë për të mësuar për një luftë të bërë në tokë, det, ajër dhe ndërmjet kontinenteve kryesore.

kulturë

intervista

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

05.03.2014

13

Kujtim Gjonaj sapo ka mbyllur xhirimet e dokumentarit dedikuar aktores Margarita Xhepa, ku ai shfaq portretin artistik dhe njerëzor të saj, rrëfyer nga miq, kolegë por dhe njerëz të zakonshëm

N

ë vitin 1990, filmi “Kështjella e Këngëve” që kish marrë të gjitha vlerësimet dhe çmimet e mundshme, si kupën e Festivalit dhe çmimin e Spektatorit, u propozua për çmim republike të shkallës së tretë.

Ndërsa Kujtim Gjonaj, me dy regjisorë të tjerë, Halil Kamberin dhe Esat Musliun, për “Artistë të Merituar”. Sistemi ishte në grahmat e fundit dhe gjithë ata krijues që ishin formuar në Kinostudion “Shqipëria e Re” do ta gjenin veten në udhëkryq. Kujtim Gjonaj nuk u tërhoq nga pasioni për filmin, pavarësisht se për kinematografinë po vinin kohë të vështira. Ai vazhdoi të prodhonte. “Së pari do të thosha se ishte kënaqësia e krijimit. E mbaron një punë dhe thua: Ky është filmi im, fryt i fantazisë sime. Pastaj vjen vlerësimi për atë që ke bërë. Dhe ky është një moment i veçantë dhe tejet emocional, i mbushur plot duartrokitje, përgëzime, shtrëngime duarsh, përqafime e urime. Premiera e një filmi, do të thosha pa asnjë hezitim, është një lumturi e vërtetë. Më pas vlerësimet dhe kritikat në shtyp janë një kënaqësi më vete dhe së fundmi, kur filmi merr edhe çmime kombëtare dhe ndërkombëtare, gëzimi i kapërcen kufijtë”. Pikërisht këto momente i dhanë forcë për të vazhduar. I vlerësuar me urdhrin “Naim Frashëri i Artë” dhe së fundmi me titullin e lartë “Mjeshtër i Madh”, ai nuk rresht së krijuari. Sapo ka mbyllur xhirimet e një filmi dokumentar dedikuar aktores Margarita Xhepa. Një portret artistik dhe njerëzor i rrëfyer nga miq, kolegë por dhe njerëz të zakonshëm që grupi i realizuesve të këtij dokumentari takuan gjatë xhirimeve në Lushnjë, Libohovë, Divjakë, Tiranë e deri në Greqi...

Zoti Gjonaj, si ishte të punoje te Kinostudio “Shqipëria e Re”?

Një ëndërr hyjnore me krijues hyjnorë, por për mua ishte tokë e pashkelur. Sot që kanë kaluar mbi 45 vjet, kur kujtoj ditën e parë më vjen për të qeshur. Ishim një grup i madh, rreth 1012 vetë, studentë nga degë të ndryshme të emëruar në Kinostudio. Tashmë ishim mësuar me idenë se do punonim në Kinostudio. Kishin kaluar dy-tre muaj nga dita e emërimit. Për secilin nga ne Kinostudioja ishte një mit, dhe mitet dihet që nuk arrihen lehtë. Filmat e realizuar deri atëherë i kishim parë, por ndërkohë kishim mësuar edhe emrat e Dhamos, Anagnostit, apo Milkanit. Për disa nga ne emrat e tyre tingëllonin si jashtëtokësorë. Filmi jo vetëm në atë kohë por edhe sot, është si një magji dhe ata ishin magjistarë për ne.

Pra me këto mendime iu afruam derës kryesore të tempullit të filmit. Duke parë me admirim ndërtesën impozante dhe skulpturat sipër kolonave hijerëndë, Ibrahim Muçaj që vinte nga Instituti i Arteve, i prezantohet rojës: “Jemi emëruar me punë këtu tek ju”.

Diku, aty pas portës së rëndë një zë shpërthen si bubullimë.”E dimë, por puna ka filluar në orën shtatë. Vini nga shkolla, ë... Akoma s’u ka pjerdhur bytha në ujë juve”. Kleo Nini, që më pas u dallua si një piktor i zoti, qeshi nën zë.

“Sot po ua falim, po herë tjetër s’ka më llafe. Pritet dita”. Të ndrojtur, hymë pas portës me hekura për në oborr. Po atë çast mësuam se Xhipja, ose shoku Nexhip ishte një punonjës policie i liruar, që punonte për të plotësuar rrogën në institucionin më të rëndësishëm kulturor të vendit. Kohë çudirash!!

Ju filluat punë si skenarist, ishte dëshira juaj të kalonit si regjisor?

Bota e filmit, universi i tij, në ndryshim nga të gjitha artet e tjera, brenda pak viteve magjepsi me miliona e mil-

Regjisori Gjonaj I gjithë globi në studion time, tani dhe Margarita Xhepa iona njerëz. Edhe mua si punonjës i filmit më zuri kjo magji e jashtëzakonshme dhe pa e kuptuar më lindi dëshira të kthehesha edhe unë në një magjistar. Shkruaja skenarin dhe shkoja bashkë me regjisorët në sheshxhirim.

Kështu, hap pas hapi më lindi mendimi dhe dëshira që atë që shkruaja në letër ta hidhja vetë në celuloid. Kjo është magjia e filmit. Të hipnotizon dhe të vë imagjinatën në lëvizje. Të shkruash skenarë është bukur. Të realizosh film është një mrekulli. Kam shkruar shumë skenarë filmash dokumentarë, artistikë dhe vizatimorë. Kam realizuar mbi 150 filma dokumentarë si regjisor, por filmi i parë çuditërisht ka emocione të papara.

Dhe cila është puna e parë si regjisor?

Me rastin e 30-vjetorit të çlirimit erdhi një porosi nga Komiteti Qendror që, për çdo brigadë partizane të realizohej film dokumentar. Pasi shkrova skenarët për brigadën e gjashtë dhe të shtatë sulmuese, zgjodha brigadën e 22të partizane për t’i bërë dokumentarin.

Kjo ishte brigada e Pezës. Në këtë brigadë u inkuadruan partizanët e Myslim Pezës, Kajo Karafilit etj., etj.

Ishin partizanë nga më të vjetrit. Në Pezë u bë dhe Konferenca e Pezës, pra zona dhe brigada kishin shumë histori.

Mua gjithmonë më ka pëlqyer historia dhe përherë kam menduar se të bësh filma historikë për historinë e popullit dhe të vendit tënd, i ke bërë një shërbim perfekt kohës dhe njerëzve. Filmi mori vlerësimin si filmi më i mirë, i realizuar për brigadat partizane. Ky ishte hapi i parë në regjisurë, që u pasua më pas me hapa galopantë nëpër labirintet e magjishme të artit filmik.

Ju njiheni dhe si njeri i letrave...

Konstatimi juaj më kthen shumë prapa në kohë, në vitet e papërsëritshme të adoleshencës dhe rinisë së hershme, në kohën kur zë fill formimi i karakterit të çdokujt, kur sapo nisin e ravijëzohen ëndrrat dhe dëshirat e para. Në atë kohë që gjithkujt i duket vetja poet dhe shumë prej nesh hedhin në letër vargje apo shkarravisin skica dashurie. Pra edhe unë në këtë kohë vargëzoja e shkarravisja në pambarim fjali e fraza dhe nxija letrën e bardhë, por asnjë varg apo rresht nuk e kish parë dritën e botimit, megjithëse çdo ditë vrapoja për të blerë gazetën e radhës. Por një ditë “çudia” ndodhi. Ishte viti 1961 dhe unë, nxënësi i vitit të parë të shkollës së mesme zura vendin e parë në Olimpiadën e qytetit të Tiranës për hartimin më të mirë. Ishte një hartimo-tregim për luftën e Mezhgoranit, kur vritet Asim Zeneli, Hero i Popullit.

Shkrimi u botua në gazetën “Zëri i Rinisë” dhe këtu zë fill miqësia ime disavjeçare me këtë gazetë, pa anashkaluar shtypin tjetër të kohës. Aty unë u formësova si gazetar dhe më duhet të

Krijimtaria nuk njeh moshë. Margarita Xhepa është një aktore e madhe, por për të nuk është realizuar asnjë dokumentar. Nuk do t’ia lejoja vetes që në punën time të mungonte portreti i Margarita Xhepës...

them se edhe figura të shquara të gazetarisë shqiptare e kanë zanafillën e tyre nga redaksia e kësaj gazete. Kur mbarova studimet, unë mezi prisja emërimin në atë gazetë, por u emërova redaktor në Kinostudio. Isha përgatitur shpirtërisht të punoja si gazetar. Kisha botuar me dhjetëra e dhjetëra reportazhe, artikuj kritikë, skica dhe tregime. Gazetën dhe gazetarinë i njihja mirë. Ndjehesha si në shtëpinë time.

Ndërsa puna e skenaristit në Kinostudio, pavarësisht emrit të madh që kishte ky institucion, për mua ishte diçka e re, profesion i panjohur.

Rreth 150 filma dokumentarë mbajnë firmën tuaj, ka ngelur ndonjë cep i Shqipërisë pa u shkelur?

Të udhëtoj, të njoh dhe të eksploroj vende të reja është pasioni im. Them se Shqipërinë, Kosovën dhe trevat shqiptare jashtë kufijve i njoh me pëllëmbë.

Kam lëvizur, udhëtuar shumë jo vetëm kur isha i ri për gazetat e kohës, më pas si dokumentarist, por edhe për kënaqësi të mijat. Jo vetëm Ballkanin, por kam udhëtuar dhe parë shumë vende të botës, në Evropë, por edhe në Azi, Amerikë apo Afrikë. U them me shaka miqve të mi se i gjithë globi është prezent në studion time. Kudo ku kam qenë kam blerë ndonjë suvenir si shenjë e atij vendi.

Ju vijoni të jeni aktiv në kinematografi. Nuk ka më Kinostudio “Shqipëria e Re”, por ka iniciativa private, siç është dhe kjo e juaja. Së fundmi keni realizuar dhe një dokumentar për aktoren Margarita Xhepa...

Gjithmonë mbetet diçka pa u thënë.

Unë kam mendimin se njeriu duhet të punojë me idenë se do të ikë nga kjo botë ndoshta i fundit. Krijimtaria nuk

njeh moshë. Margarita Xhepa është një aktore e madhe, por për të nuk është realizuar asnjë dokumentar. Nuk do t’ia lejoja vetes që në punën time të mungonte portreti i Margarita Xhepës. Dokumentari nuk është thjesht një biografi e aktores. Për shembull kemi shkuar në Lushnjë, në vendin e saj të lindjes, dhe kemi xhiruar atje. Në Tiranë gjithashtu, ku Margarita ka kaluar pjesën më të madhe të jetës, në Pogradec, në kujtim të mikeshës së saj Violeta Manushi, në Libohovë, ku ajo ka xhiruar një sërë rolesh në kinema.

Madje dhe në Greqi, ku ajo ka interpretuar vitet e fundit. Kemi materializuar në këtë dokumentar disa nga rolet e saj në teatër. Ajo ka rreth 200 role në kinema dhe teatër.

Po në Greqi, ku janë bërë xhirimet?

Margarita Xhepa ka disa interpretime. Fillimisht në filmin “Mirupafshim” që është realizuar atje, por dhe në teatër si tek “Trojanët” dhe në pjesën “Kush e solli Doruntinën”, që u vu në skenë nga regjisori grek Sotiris Akzaqis, një pjesë që u interpretua në 5 gjuhë të Ballkanit. Këto janë interpretime të rëndësishme në karrierën e saj dhe për këtë arsye shkuam në Greqi. Xhirimet janë bërë në Akropol, ku shfaqet Margarita në shkallët e amfiteatrit duke interpretuar. Këto xhirime i japin akoma më shumë vlerë këtij dokumentari.

Gjithashtu kemi përdorur dhe filmime arkivore që i kemi nxjerrë nga Arkivi i Filmit dhe rreth 30 intervista me njerëz të kulturës shqiptare, të cilët tregojnë kujtimet e tyre me Margaritën, si regjisorët Pirro Milkani, Saimir Kumbaro, dramaturgët Enver Kushi, Ruzhdi Pulaha, aktorët kolegë Tinka Kurti, Lazër Filipi etj., etj.

14

zbavitje

lojra të ndrsyhme

Fjalëkryqi klasik 1

2

3

Një vit këmbëzbathur 4

5

10 13

6

11

14 20

8

16 21

17

22

32

33

29

34

35

40

39 46

24

27 28

31

18

23

26

25

Fjalëkryqi klasik është një nga lojërat enigmatike më të përhapura në botë. Fjalëkryqet e para filluan të botoheshin që në shekullin e XVIII dhe vazhdon të jetë e preferuar edhe në ditët e sotme.

9

12

15

19

7

30

36

41

42

37 43

44

38

45

48

47

49

Koha e fillimit ____:____ Koha e mbarimit ____:____

50

Horizontalisht:

1. Grup njerëzish të zgjedhur a të caktuar për të hetuar, për të shqyrtuar ose për të studiuar një çështje. 7. Shtet në Afrikë. 10.

Pacino i kinemasë amerikane. 11. Martin, aktor i njohur. 13. Pushkë e vjetër, e gjatë e me pesë fishekë. 16. Erih Maria, shkrimtar i famshëm gjerman. 19. Rritet në tokë. 20. Placido, tenor i famshëm. 23. Veprimtaria krijuese artistike. 25. Umberto i letërsisë italiane. 26. Njeri qëbën lëshime ndaj të metave, gabimeve etj., që nuk kërkon llogari. 27. Shaj, mallkoj në dialekt.

28. Agjensi Transporti. 29. Firmë e njohur prodhimesh sportive.

31. I ka leva në mes. 33. Fjalia në fund të një barcalete që të bën për të qeshur. 36. Sigla e Torinos. 37. Institut Tregtar. 39.

Ndërmarrje Restauruese. 40. Ent Monetar. 41. Njësi matjeje e sipërfaqes së tokës. 43. Gjoja, kinse. 46. Figurë e mitologjisë greke, që përfytyrohej si një qenie gjysëm njeri, gjysëm kalë. 48.

Zonë Operative. 49. Çani i televizionit. 50. Gur i çmuar.

Vertikalisht: 1. Rrethi i çështjeve që mund të shqyrtojë e mund të zgjidhë një organ shtetëror a një zyrtar i caktuar. 2. Qytet i madh në Suedi.

3. Shyti i njohur i kinemasë shqiptare. 4. I menjëhershëm, ose...

5. Nisu pa të forta. 6. Lisi e famshme e kinemasë italiane. 7.

Kapiteni te "20 mijë lega nën det" i Zhyi Vernit. 8. Depardieu i kinemasë franceze. 9. Notë muzikore. 12. Përdoren për punë. 14.

Ekip futbolli i njohur grek. 15. Shumë i lodhur, i rraskapitur. 17.

Burim, ose... 18. Djem, ose.. 21. Ministria Energjitikës. 22. Kurti, poete e njohur. 24. Gjokutaj, shkrimtar i njohur i letërsisë pë r fëmijë. 27. Përemër vetor. 30. Tezë themelore e një feje, që duhet pranuar nga besimtarët dhe që është e detyrueshme për ta. 32.

Helm, ose... 33. Shkronja e dytë e alfabetit grek. 34. Të lutem! 35.

Njëri guximtar. 38. Errësirë, ose... 42. Copë shkëmbi. 44. Një nga kontinentët. 45. Në këtë ditë. 47. Ndërmarrje Italiane.

Sudoku | nivel mesatar 6 4

3

1

1 5

3

6 7

3

5 8 2

1 7

6 2

7 8

7 5

1

2 3

1

8 1 7 2

5

1

2

2 1

3 6 2 3 4

5

Plotësoni vendet bosh në mënyrë që çdo rresht e kolonë të ketë numrat nga 1-9.

9 8

5 5

1

9 4 5

2 9 1

1

3 5

7 6

6

9 8 3

Koha e fillimit _____:____ Koha e mbarimit ____:____

Numërkryq

Një amerikan ka vendosur që për një vit të tërë të ecë këmbëzbathur, me qëllim që të ngrejë vetëdijen dhe të grumbullojë fonde për njerëzit që nuk kanë para që të blejnë këpucë.

Richard Hudgins, një stilist flokësh nga Louisville në Kentucky, deri më tani ka shkuar pa këpucë në një dasmë, në punë, në supermarket, në palestër dhe e ka dërguar vajzën në shkollë. Qëllimi i 28-vjeçarit është që të grumbullojë 25.000 dollarë dhe paratë do t’i çojë vet në Kenia, ku fëmijët kanë nevojë për uniforma dhe këpucë për të shkuar në shkollë.

Ai ka thënë se dita e tij e parë pa këpucë ishte më e vështira, porse tashmë e ka kaluar dhe do ta çojë deri në fund planin e tij.

Horoskopi i ditës DASHI (20/III-20/IV)

DEMI (21/IV-20/V)

Saturni do jete planeti qe do iu ndihmoje ta thelloni edhe me tepër lidhjen tuaj sot dhe te përjetoni sa me shume kënaqësi pranë partnerit. Beqaret nuk duhet te nxitohen për asgjë, por te reflektojnë para se te dalin ne çdo takim.

Ne planin financiar do jeni mjaft te kujdesshëm dhe situata do përmirësohet ndjeshëm.

Do jete e kote qe te qaheni sot ne jetën tuaj ne çift sepse partneri bën aq sa ka mundësi. Mundohuni te tregoheni sa me realiste. Beqaret do jene te papërqendruar dhe nuk do mendojnë aspak te kërkojnë një person e te krijojnë një lidhje. E vetmja dëshirë e tyre do jete te argëtohen si te çmendur me miqtë. Financat do jene ne një gjendje te qëndrueshme.

BINJAKET (21/V-20/VI)

GAFORRE (21/VI-22/VII)

Dite e mbushur me momente te lumtura kjo e sotmja për te dashuruarit. Do ndiheni si ne parajse ne krahët e partnerit tuaj dhe çdo gjë do shkoje për mrekulli. Beqaret do kenë disa takime mbresëlënëse te cilat mund t’iu hapin një dritare te re. Ne planin financiar nuk është momenti te merrni vendime te nxituara. Mundohuni fillimisht ta stabilizoni situatën.

Do tregoheni shume te ashpër me partnerin tuaj gjate kësaj dite dhe marrëdhënia ne çift here pas here mund te behet problematike. Do keni shume mendime te kundërta me te. Nëse jeni beqare duhet t’i bëni sytë katër dhe te përfitoni nga çdo lloj mundësie qe do iu jepet. Te ardhurat do fillojnë te kenë përmirësime, kështu qe mund te shlyeni borxhet qe keni marre.

LUANI (23/VII-22/VIII)

Fatmirësishttensionineçiftdofillojetebjere gjate kësaj dite dhe do i shihni gjerat me një sy tjetër. vazhdoni ne këtë rruge dhe do ndiheni mjaft mire. Beqaret do fillojnë aventura afatshkurtra, por tejet emocionuese. Ne fakt kjo është ajo qe ka dashurpjesameemadhe.Neplaninfinanciar do e keni shume te qarte gjendjen ne te cilën ndodheni dhe nuk do bëni gabime.

PESHORJA (23/IX-22/X)

4

8

5

4

1

5

6

5

Gjeni figurën duke bashkuar pikat

Te gjithë planetët do bëhen bashke sot dhe do e influencojnë pozitivisht jetën tuaj ne çift. Marrëdhënia do behet edhe me e ngrohte dhe pozitive. Beqaret nuk do jene me fat dhe nuk do arrijnë ta gjejnë as sot personin qe kane ëndërruar. Ne planin financiar duhet te bëni kujdes me shpenzimet. Situata nuk është aq e qëndrueshme sa ju e kishin menduar.

SHIGJETARI (22/XI-21/XII)

Plotësoni tabelën me numrat e dhënë!

Ngjyrosni pjesën me pikë dhe zbuloni figurën

Numra me 3 shifra: 146, 182, 244, 263, 415, 425, 513, 578, 619, 621, 704, 821, 864.

Numra me 4 shifra: 1132, 1552, 2012, 2014, 2061, 2174, 2384, 2635, 4545, 5125, 5481, 5825, 5854, 5963, 5987, 6220.

Numra me 5 shifra: 01236, 41524, 48999, 51220, 52731, 54865, 87545, 95122.

Numra me 6 shifra: 142152, 201505, 253453.

Numra me 7 shifra: 0214569, 1940224, 2265489, 4519246, 4661611, 5058685.

Beni shume kujdes me xhelozinë gjate kësaj dite sepse mund te filloni debate te zjarrta qe mund te çojnë edhe ne situata mjaft delikate.

Beqaret do kenë takime impresionuese dhe shume shpejt do fillojnë një lidhje te qëndrueshme. Ne planin financiar nuk do keni fat dhe gjendja do vazhdoje te mbetet problematike.

Beni shume kujdes.

Gjeni 10 ndryshimet

UJORI (20/I-19/II) Dite shume zakonshme dhe pa vështirësi te mëdha kjo e sotmja për ata qe janë ne një lidhje. Edhe ata qe kane pasur probleme dhe vështirësi do ndihen me mire. Beqaret do ndihen vërtet te privilegjuar sepse do kenë takime te mrekullueshme ne vende fantastike. Financat do jene ne gjendjen me te mire te mundshme.

VIRGJERESHA (23/VIII-22/IX)

Do jeni me kërkues ndaj partnerit tuaj sot dhe nuk do bëni asnjë lëshim ndaj tij. Ne disa momente mund te keni edhe mosmarrëveshje. Beqaret do bëjnë mire t’i marrin gjerat si t’iu vijnë pa e vrare shume mendjen se çfarë do ndodhe me tej. Ne planin financiar është koha e përshtatshme për te marre disa masa dhe për te hequr disa para mënjanë.

AKREPI (22/X-21/XII)

Edhe për ju do ketë përmirësime te situatës gjate kësaj dite. Do jeni me te hapur me partnerin dhe do ia shprehni atij gjithçka si ta ndjeni. Beqaret nuk do jene me fat dhe do mbeten serish vetëm.

Kujdes mos bini ne pesimizëm. Ne planin financiar do iu duhet te hiqni dore nga disa shpenzime nëse doni qe gjendja te mos përkeqësohet me tepër.

BRICJAPI (22/XII-20/I) Venusi do jete shume i favorshëm sot për jetën tuaj sentimentale. Do shprehni gjithçka qe ndjeni dhe gjendja ne çift do filloje te përmirësohet ndjeshëm. Edhe beqaret do jene me shume fat ne dashuri. Me ne fund ata do e ndryshojnë statusin. Ne planin financiar duhet vetëm te bëni kujdes me shpenzimet dhe gjerat do ecin me se miri.

PESHQIT (20/II-19/III) Sektoriidashurisëdojeteipaqëndrueshëm.

Here do dashuroheni dhe here do keni debate te njëpasnjëshme me partnerin tuaj.

Kujdes! Beqaret nuk do jene ne forme për te filluar ndonjë histori dashurie edhe pse mundësitë qe do iu jepen do jene te shkëlqyera.Te ardhurat do kenë disa tronditje duke qenesejudoshpenzonipaumenduaraspak.

blog

1001

ditë që formësuan botën

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

15

05.03.2014

5 mars

Të jesh do të thotë të bësh.

-Immanuel Kant

1953

Vdes Stalini, një tiran Më 28 shkurt Josif Stalini kish parë një film me kolegët e afërt dhe më pas kish shkuar në shtrat duke dhënë urdhër që të mos shqetësohej. Kur rojet hynë në dhomën e tij të nesërmen, ai u gjet në gjendje kolapsi. Ndihma mjekësore u thirr, por ai vdiq më 5 mars, ndjekur nga zhurma se e kishin helmuar. Miliona vetë i bënë nderime në shtratin mortor.

Për shumicën e qytetarëve sovjetikë, lajmi se Stalini kish vdekur pas afër 25 vitesh sundimi të patrazuar mbi Bash-

kimin Sovjetik, solli pasiguri të mëdha dhe frikë për të ardhmen. Madje edhe disa prej të burgosurve në kampet siberiane thuhet se u përlotën. Në përplasjet për pushtet që pasuan, Nikita Hrushovi doli fitues. Atij iu dha detyra e ringritjes së legjitimitetit të një shteti që për shumë kohë ishte lidhur me dëshirat e tekat e një njeriu të vetëm. Kulti i Stalinit dhe miti i pagabueshmërisë së tij duheshin çmontuar.

Pati një periudhë liberalizimi relativ

të sundimit sovjetik, në të cilën shumë të burgosur politikë u liruan dhe kontrolli mbi kulturën u dobësua. Kjo kulmoi me një fjalim sekret që mbajti Hrushovi para Kongresit të Partisë Komuniste në vitin 1956, ku denoncoi Stalinin, një njeri të cilit ai i kish shërbyer skllavërisht për 30 vjet si një vrasës dhe kriminel. Hrushovi nuk i përmendi krimet në të cilat ishte përfshirë, por fjalimi ishte aq shpërthyes sa të mos mbetej sekret për shumë kohë.

Blitz

Flickr

25

Mijë USD është shuma që Red Feather Lodge në Arizona ofroi që të rihapej Grand Canyon-i gjatë kohës që qeveria amerikane ishte e mbyllur.

1

Të tretat e rrogave që paguhen në Manhattan vijnë nga industria e financave.

65

Për qind u rrit popullsia e shtëpive sociale për të pastrehët në New York nën qeverisjen e kryebashkiakut Bloomberg.

2

Të pestat e ‘banorëve’ të shtëpive sociale për të pastrehët në New York janë fëmijë.

Foto: Bland ashiku Titulli: For rent

Pesë zakone shqiptare që urrej 1-Kërcitja e gishtave për kamarierët.

Mbi gjysmën e kohës që kam kaluar në Shqipëri ka qenë në kafene me miq e kolegë. Kur porosit një pije dhe ta sjellin je me fat nëse e sheh më kamarierin. Nëse do të paguash faturën dhe të ikësh prej andej, duhet të veprosh si snob dhe të kërcasësh gishtat për t’i tërhequr vëmendjen. Ndihem sikur jam një provinciale mendjemadhe në një film të vjetër kur e bëj këtë, por në të njëjtën kohë është njëfarë pushimi i këndshëm nga kultura e shërbimit në-majtë-të-gishtave, artificiale dhe gati-për-çdo-gjë në Amerikë.

2-EJ! Nuk jam e sigurt nëse kjo është diçka që e bëjnë vetëm njerëzit te puna ime, apo kështu është me të gjithë shqiptarët, por kolegia im është vërtet e mirë me këtë. Për të tërhequr vëmendjen e dikujt, posaçërisht në një situatë kaotike me shumë ngatërresa, njerëzit i bërtasin njëri-tjetrit: ‘Ej!’. E kam dëgjuar kaq shpesh sa kam filluar ta bëj edhe vetë, veçanërisht kur jam në klasë. Nganjëherë, aksidentalisht e bëj edhe me ndonjë amerikan dhe ata më shohin të tronditur e të fyer nga vrazhdësia ime. Ups.

gazetamapo@gmail.com

3- Të futesh pa radhë. Ky është ai zakon shqiptar që e bën amerikanen tek unë ABSOLUTISHT TE ÇMENDUR megjithëse, ashtu si të tjerat, jam detyruar ta pranoj. Një nga gjërat më pak të parapëlqyera për të bërë është pagesa e faturave në zyrën e postës sepse punonjësi i atjeshëm është i vrazhdë dhe bën shaka me shqipen time, por gjithashtu se ka të paktën 10 njerëz të cilët, në të njëjtën kohë, shtyhen për t’u futur para teje, pavarësisht se sa kohë ke që pret në radhë. Sa më shumë kohë kalon, dhe sa më shumë njerëz futen para meje, aq më shumë luftarake bëhem derikur edhe pa e vënë re jam duke rrëzuar përtokë një gjyshe të vjetër në mënyrë që t’i rrëshqas sportelistit librezën time ndërmjet bërrylave të dy burrave, të cilët po bëjnë sherr se ende nuk i kanë marrë pagesat e invaliditetit.

4- Të kundruarit e njerëzve që duken ndryshe. Kur e vizitova Shqipërinë së pari, isha e tronditur se sa shumë njerëz-burrat posaçërisht-paturp fare më kundronin ngado shkoja. Mund t’i ndjeja sytë e tyre mbi mua gjatë gjithë kohës dhe për rreth nja një muaj

isha e tmerruar dhe e frikësuar nga kjo gjë.

Kjo ishte para se të mësoja se 1-është normale që meshkujt t’u ngulin sytë femrave, sado e pafat që të jetë kjo sjellje, dhe 2-kishte të bënte kryesisht me faktin se unë isha e re në qytet dhe dukesha super amerikane me çantën e shpinës, me atletet Merrel dhe shishen Nalgene. Tani meqë jam mësuar me çdo gjë këtu dhe pak a shumë të gjithë janë mësuar me mua e gjej veten duke bërë ekzaktësisht të njëjtën gjë kur shoh dikë që është ndryshe!

Gjatë një takimi për kafe me një mik mund të shquaj ca turistë dhe të thërras “a is sheh ata njerëz atje?”. Ata kanë veshur çanta shpine dhe këpucë alpine! A mendon se janë amerikanë? A mendon se flasin anglisht? Dhe i shohim teksa kalojnë duke mërmëritur të kënaqur teksa të huajt tundin kokat dhe thonë “shqiptarët janë kaq të vrazhdë që na ngulin sytë ashtu…”.

5- Pyetje shumë personale kur takon dikë për herë të parë. E urrej veten për zhvillimin e këtij zakoni. Kur shqiptarët të takojnë për herë të parë, një nga gjërat e para që duan të dinë (përveç ‘pse e ke lënë

Themelues: Henri Çili. Kryeredaktor: Arion Sulo. Zv/kryeredaktor: Alfred Lela, Aleksandra Bogdani. Politika: Nevila Përndoj, Fejzi Braushi.

Kronika: Leonard Bakillari, Dashamir Biçaku. Speciale: Vladimir Karaj. Ekonomia: Blerina Hoxha. . Kultura: Aida Tuci. Suplement: Arta Çano.

Karikatura: Bujar Kapexhiu. Faqosja: Florenc Elezi. Ilir DRIZARI, Kujtim Bisha. Korrektore: Brunilda Meno.

Adresa: Bulevardi Gjergj Fishta pranë UET

Amerikën për të ardhur në këtë vend të mallkuar?’) është nëse je e martuar, fejuar ke një ‘të dashur’ apo je single. Është krejt normale të hipësh në një furgon, të ulesh pranë shoferit dhe ai të të pyesë “A je e martuar?” para edhe se të të dijë emrin. Ndonjëherë kjo vjen ngaqë janë të interesuar, ndonjëherë sepse duan të të rregullojnë me dikë, por shumicën e herëve është vetëm se janë kureshtarë.

Njëherë takova një grua që punon në bashkinë e Kavajës dhe gjatë bisedës e pyeta “A je e martuar?”. Ajo uli sytë përtokë dhe murmuriti ‘Jo’. Dhe, po, e urreva veten paksa për këtë sepse po mendoja gjithë ato herë kur zonjat te kisha më pyesnin nëse kisha një të dashur.

-Që tani jam duke e urryer faktin se më duhet të ri-integrohem në jetën amerikane.

Thonë se shock-u kulturor është më i madh se kur e lë vendin e origjinës dhe integrohesh në një shtet tjetër. Ndonjë ditë thjesht them se nuk do të iki kurrë, por më pas kujtohem se ka pastërma derri, ngrohje qendrore dhe radhë të rregullta në zyrat e postës amerikane dhe kjo më duket shumë më tërheqëse. *wildkatformation.com

Marketing / Drejtore: Fiziana Bora Cel: 068 20 55 437 E-mail: fiziana_bora@yahoo.com Menaxhim / Dhimitraq Hido Cel: 068 20 55 440

CMYK

16 05.03.2014

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

Faqe 16

NJOFTIM / REKLAMA