Gazeta Mapo

Faqe 2

Afër / larg

A do ta pranojnë partitë flamurin e LGBt në fushatë Nga Vladimir Karaj

Themelues Henri Çili - Kryeredaktor Arion Sulo - E mërkurë, 6 mars 2013. Numër 849. Viti IV botimit. Çmimi 30 lekë. 1.5 euro. www.mapo.al e-mail: gazetamapo@gmail.com. Adresa: BLV "Gjergj Fishta"

Debati për Fidel Yllin

Biznesmenët në politikë, Topalli kundër, Ruçi pro

Hetimet në udhëkryq

Telefoni i Frrokut në Kërrabë, në orën e vrasjes Dëshmitë e operatorëve të “Xhoi Llotos” dhe verifikimi i antenave të celularit rikthejnë në pikën zero hetimin për vrasjen e kryekomisarit. Në orën 18:10 minuta, telefoni celular i Arben Frrokut rezulton në Kërrabë. Hetuesit: Ky fakt nuk tregon vendndodhjen e biznesmenit të akuzuar për krimin. Prokuroria e Krimeve të Rënda bën gati dosjen për ekstradimin e Arben Frrokut në Shqipëri Hetimi i ekzekutimit të Dritan Lamajt, pasditen e 24 shkurtit, po ecën në gjurmët e biznesmenit Arben Frroku. Por të dhënat e mbledhura deri më tani janë dekurajuese për drejtuesit e policisë, që besojnë se Frroku është i implikuar në këtë ngjarje. Duke mos pasur ende në dorë prova shkencore të pakundërshtueshme, grupi hetimor është fokusuar tek itinerari i

ndjekur prej biznesmenit, para dhe pas vrasjes së komisarit Lamaj. Verifikimet në kompaninë ‘Xhoi Lloto’ dhe në telefonin celular të të dyshuarit duket se po e kthejnë hetimin e policisë në pikën zero. Dy janë pikëpyetjet që përbëjnë “thembrën e Akilit” në këtë hetim: në ç’orë Arben Frroku ka qenë... faqe 4-5

Deputetët “varur”, Braçe: Historia e listës duhet të marrë fund në PS Mandati i deputetit socialist, Fidel Ylli nxjerr në pah spostimin ideologjik të së majtës dhe së djathtës në Shqipëri. Topalli: Po të ishte për Jozefinën, asnjë miliarder, asnjë biznesmen nuk do lija për deputet. Ruçi: Pse keni urrejtje për kapitalin? Fidel Ylli: Si do të ishte më mirë Jozefinë, që të kishe bërë miliona dhe të hyje në politikë, apo nga politika të kthehesh në milionere?”

Faqe 3

op-ed / 12-13

NgërÇ

NGA bujar kapexhiu

Leksionet me skandalin e kupolës së Policisë

koment Genc Burimi

Paketa e re antikrizë për bizneset dhe bankat

koment Ardian Fullani

Përveçse po rri në vendnumëro për vite me radhë, tregu i sigurimeve dy vitet e fundit është zhytur në kaos kur

debati

çmimi i siguracionit për automjetet që është burimi kryesor i të ardhurave, një javë kap vlerën e 180 mijë lekëve dhe javën tjetër e gjen edhe me 55 mijë lekë. Ky ndryshim i vlerave me ditë i ka bërë mosbesues edhe klientët, të cilët presin të sigurojnë makinat vetëm kur çmimi të jetë afër 50-60 mijë lekëve, ndërkohë që tarifa e diktuar nga Autoriteti i Mbikëqyrjes Financiare autorizon një policë jo më... faqe 6

ekonomi

Banka e Shqipërisë vlerëson se komunikimi...

Me të dyja duart

13

Tregu i sigurimeve në kaos, tarifat për makinat ulen 3-fish në katër ditë Sigurimi i një autoveture është shitur dje me 60 mijë lekë, nga 180 mijë lekë që ishte katër ditë më parë. Agjentët e tregut ia ‘faturojnë’ çoroditjen Autoritetit të Mbikëqyrjes Financiare

Vrasja e bujshme e ish-komisar Dritan Lamajt hapi një sirtar...

“Parada” e kandidatëve të rinj për deputetë, pa u konfirmuar ende të vjetrit ka shkaktuar mjaft pakënaqësi në radhët e PS. Reagimi vjen nga deputeti Erjon Braçe, i cili e ka përshkruar seancën maratonë të së hënës, si ditën kur është ndjerë më keq se kurrë në këto 4 vjet në Kuvend. Shkak janë bërë shpotitë e kryeministrit Berisha dhe kryeparlamentares Topalli, që i thanë Braçes se ai nuk do të jetë më... faqe 7

Deputeti socialist komenton shpotitë e Berishës dhe Topallit për heqjen e tij nga lista e deputetëve: Jam ndjerë më keq se kurrë në këto 4 vite. “Për mua dhe kolegët e mi, nuk është e drejtë, as e ndershme, as parimore e produktive kjo që po ndodh”

Haxhinasto fton “Bankers Petrolium” në privatizimin e Albpetrolit

Faqe 6

Teatri i Kastriot Çipit, në luftë të ftohtë me Teatrin Kombëtar Drejtori i Teatrit të Komedisë, Kastriot Çipi rrëfen përplasjen e ideve me drejtorin e Teatrit Kombëtar. “Të përdorësh postin për të luftuar një homolog në këtë formë është e tmerrshme"

CMYK

BLOG / 15

Faqe 16

Alfred Lela

Sa e ka marzhin e gabimit sondazhi i shqiptarja.com?

Shqiptarja.com, një gazetë/sajt ka hapur prej dy ditësh një sondazh ku fton publikun (lexuesit e saj) për të votuar, sipas qarqeve, një listë emrash potencialë kandidatësh për deputetë të dy partive kryesore PD dhe PS. Pa i hyrë qëllimeve të redaksisë, mund të jetë komercialiteti, por edhe ndonjë provokim apo ‘porosi nga anash’, duhet thënë pa u matur se metodologjia e përdorur nga gazeta për të futur në sistem vox populi është paradoksale. E tillë sepse votimet, apo sondazhet, zakonisht bëhen me sample-s (kampionë) të paidentifikuar, që do të thotë, të pyeturit zgjidhen rastësisht (at random) jo vetëm për të siguruar neutralitetin, por edhe që marzhi i gabimit të jetë sa më i ngushtë...

2

afër/larg

1

Berisha

kërkesa e prokurorisë

Dosja “Frroku” drejt Greqisë, zyrtarizohet ekstradimi Faqe 4

Tregu i sigurimeve në kaos

Deputetët “varur”

Tarifat për makinat nga 180 në Braçe: Historia e listës duhet të marrë fund në PS 60 mijë lekë për katër ditë Faqe 6

Faqe 7

“Këtu nuk ka një qëndrim armiqësor ndaj këtyre pakicave.

Fatmirësisht, nuk ka një qëndrim armiqësor mediatik dhe kjo është një arritje e vërtetë. Ky është një standard”

Kodi i Familjes Neni 7 Mosha e lidhjes së martesës Martesa mund të lidhet ndërmjet një burri dhe një gruaje që kanë mbushur moshën 18 vjeç.

Gjykata e vendit ku lidhet martesa, për shkaqe me rëndësi, mund të lejojë martesën edhe përpara kësaj moshe.

Nga manifestimi i LGBT në qendër të Tiranës 1 vit më parë

A do ta pranojnë partitë flamurin e LGBT-s në fushatë

Vladimir Karaj

Ata duan të kenë mundësi të martohen. Të heqin atë “burrë-grua” që sanksionohet në Kodin e Familjes si e vetmja formë martese dhe një listë të gjatë kërkesash të tjera kryesisht si forma të mbrojtjes kundër diskriminimit dhe strehëzave sociale për mbrojtjen ndaj dhunës. Për këtë thonë se “do të negociojnë” me partitë politike. “Aktualisht lëvizja mund të bëjë një hap përpara dhe të jetë në një nivel më politik, duke përfituar pse jo, edhe nga fakti që ky është një vit zgjedhor”, na shkruajnë në një komunikim të përbashkët Kristi Pinderi i ProLGBT dhe Xheni Karaj e Aleancës LGBT. Por partitë politike nuk kanë dhënë deri më tani asnjë shenjë se duan të futen në të tilla negociata. Përjashto një fjalim gjysmë me kunja edhe pse thoshte se çështja ishte serioze të kryeministrit Berisha në vitin 2009, politikanët shqiptarë majtas, djathtas apo në qendër nuk janë angazhuar për asnjë moment publikisht rreth çështjeve si martesat gay apo të tjerave si këto.

Nga ana tjetër komunitetet fetare kanë provuar se do të kundërshtojnë ashpër çdo mundësi afrimi drejt vendimeve të tilla. ...ndoshta më shumë humbet sesa fitohet Me hamendje mund të thuhet se në shoqëri si Shqipëria, një debat i tillë publik në kohë zgjedhjesh është joproduktiv dhe ndoshta përkundër asaj që kanë menduar organizatat LGBT, gjasat që të shtyjë në kompromise dhe përfshirje në program janë më të vogla. Kjo ndoshta ishte arsyeja pse zyrtarisht Partia Socialiste nuk pranoi të komentonte nëse në programin që u prezantua disa ditë më parë dhe që do të fillojë të shtypet të shtunën kishte apo jo pjesë dedikuar kësaj shtrese. “Nuk ka asgjë specifike”, thanë jo zyrtarisht përfaqësues të kësaj partie për “Mapon”. Më anën tjetër as PD, në këtë rast pjesa konservatore e politikës, nuk ka asgjë për të thënë.

Partitë e vogla dhe ato që mëtojnë të jenë pjesë e polit të tretë po ashtu nuk kanë shtruar kurrë publikisht çështje të tilla, përveç shfaqjes haptazi dhe për një pjesë brutalisht kundër të partisë Lëvizja e Legalitetit. Pjesa tjetër më shumë sesa kundër apo pro, preferojnë të mos e hedhin në diskutim këtë çështje, apo ta lënë në harresë.

Në fakt jo më shumë se 8 shtete në Evropë, 6 prej të cilave në Bashkimin Evropian, e kanë pranuar

këtë martesë, 13 shtete thuajse e pranojnë këtë edhe pse jo ligjërisht apo janë duke diskutuar mundësinë e pranimit si në rastin e Francës, që sidoqoftë has rezistencë në publik dhe ka po aq sa mbrojtës edhe kundërshtarë të zjarrtë. Ndërkohë 20 shtete të tjera, përfshi Greqinë, Italinë, FYROM-in, nuk e njohin këtë martesë ashtu si Shqipëria, ndërsa 10 të tjerë, përfshi këtu 5 anëtarë të Bashkimit Evropian, e kanë të ndaluar një mundësi martese të tillë dhe konsiderohen në këtë rast disa hapa pas Shqipërisë. Në rang botëror numri i vendeve që nuk e pranojnë martesën është shumë më i madh, ndërsa kësaj i shtohen edhe vende te të cilat homoseksualizmi dënohet me vdekje si një krim i rëndë. Sidoqoftë, ndryshimi i Shqipërisë me një pjesë të mirë të vendeve kundër apo pro, është fakti se debatet publike mbi këtë çështje kanë përfshirë gjithmonë edhe krerë të politikës që në një moment apo në një tjetër janë detyruar të marrin njërin krah. ..pro apo kundër LGBT kërkon pikërisht të marrë këtë qëndrim duke tentuar në njëfarë mënyre t’i provokojë partitë politike drejt marrjes së një vendimi dhe ndalimit të heshtjes. “Do të ishte shumë më e ndershme sikur ta kishin një qëndrim dhe ta bënin publik ashtu siç ndodh në të gjitha vendet normale europiane”, na shkruajtën dy përfaqësuesit e LGBT në prononcimin e tyre për “Mapon”. Ata thonë se janë të qartë në atë që kërkojnë, ku sigurisht i mëshohet ndryshimit të nenit 7 në Kodin e Familjes. “Qëndrimi por edhe kërkesat tona janë të qarta: Inicimi i një debati për Kodin e Familjes. Ne besojmë se Kushtetuta e Shqipërisë sanksionon të drejtën që kushdo të krijojë familje. Ndërsa pjesë të veçanta të Kodit të Familjes bien ndesh me konceptin e barazisë së të gjithëve para ligjit”, na shkruan Kristi Pinderi.

Sipas tij debati mund të jetë teknik, “por askush nuk mohon dot faktin që ka një grupim sot në Shqipëri që nuk ndihen të përfaqësuar në Kodin e Familjes dhe për më tepër të diskriminuar”. Haptazi ata

Së treti, ne besojmë se është tashmë një domosdoshmëri që shteti shqiptar të financojë fushata ndërgjegjësuese, sidomos në shkolla në lidhje me të drejtat e komunitetit LGBT, bazuar dhe në strategjinë kombëtare që vetë Ministria e Punës dhe Çështjeve Sociale ka miratuar këtë vit me asistencën e Këshillit të Europës.

Një ndër kërkesat e LGBT

Kristi Pinderi dhe Xheni Karaj

“Do të ishte shumë më e ndershme sikur ta kishin një qëndrim dhe ta bënin publik ashtu siç ndodh në të gjitha vendet normale europiane”, na shkruajtën dy përfaqësuesit e LGBT

kërkojnë heqjen e termit “burrë-grua” nga ky Kod, që do ta bënte minimalisht evazive këtë të drejtë për t’ia lënë më pas në dorë gjykatave. Në fakt në Shqipëri nuk duket as sikur ka ndonjë kundërshti të madhe për këtë gjë, edhe pse asnjë testim i opinionit nuk është bërë mbi të tilla çështje. Kryeministri Berisha më 2009-ën sikur testoi pulsin me diçka që më shumë ishte një bllof dhe as kërkohej në ato ditë korriku kur shtrohej për miratim ligji kundër diskriminimit. “Këtu nuk ka një qëndrim armiqësor ndaj këtyre pakicave. Fatmirësisht, nuk ka një qëndrim armiqësor mediatik dhe kjo është një arritje e vërtetë. Ky është një standard, i cili ka të bëjë qartësisht me të drejtat e njeriut dhe që ka mbështetje në konventat në të cilat aderon dhe është e detyruar t’i respektojë. Vërtet që ne nuk i ndalojmë këto martesa, por këto nuk ndodhin sepse është opinioni.

Më mirë të veprojë ligji, siç veprohet me të gjitha përkujdesjet për të zhdukur diskriminimin”, thoshte Berisha në mbledhje qeverie. Sigurisht për përfaqësuesit e LGBT-së, gjendja nuk është kaq idilike dhe kjo është arsyeja që ata kërkojnë ndër të tjera edhe strehëza për pjesëtarë të komunitetit të tyre të dhunuar. Reagimet pas deputimit të tyre me një manifestim publik një vit më parë apo edhe përplasjet që u pollën prej këtij manifestimi dukshëm i shtuan tensionet. Komunitetet fetare për herë të parë dolën u shprehën publikisht kundër. Myslimanët organizuan një manifestim që pati më shumë pjesëmarrës se në aktivitetin kundër të cilit organizohej manifestimi. Katolikët dhe Ortodoksët po ashtu dolën haptazi kundër, duke thënë se nuk e pranonin dhunën ndaj askujt, por që për ta ishte e papranueshme martesa në çifte të së njëjtës gjini. “Jam i bindur se martesa është një lidhje midis burrit dhe gruas dhe kjo gjë, përveç se në traditën filozofike perëndimore, është e sanksionuar edhe në Kartën e të Drejtave të Njeriut, artikulli “16”. Nga ana tjetër martesa është një sakrament dhe si i tillë nuk duhet njollosur me vese”, thotë për “Mapon” drejtuesi i Caritas-it në Shqipëri, Albert Nikolla, për të sidoqoftë, atyre mund t’u njihet e drejta për të bashkëjetuar, por kjo kurrsesi nuk mund të ketë vlerën e martesës. Për komunitetet fetare asnjë nga kërkesat e LGBT në fakt nuk duhet marrë në konsideratë.

kryesore

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

6.03.2013

3

Kryetarja e Kuvendit Jozefina Topalli, duke folur gjatë një mbledhje të Këshillit për Rregulloren, Mandatet dhe Imunitetin, ku është diskutuar kërkesa e një grupi deputetësh të maxhorancës për të konstatuar papajtueshmerinë me detyrën e deputetit të PS, Fidel Ylli

Biznesmenët në politikë, Topalli e Ruçi shkëmbejnë partitë Topalli:“Po të ishte për Jozefinën, asnjë miliarder, asnjë biznesmen nuk do lija për deputet.

Replikon Gramoz Ruçi: "“…E shikoni se çfarë urrejtje kanë për kapitalin këta…”

Nevila Perndoj TIRANË Në Këshillin për Rregulloren, Mandatet dhe Imunitetin u fol për shumëçka që kishte lidhje me deputetin Fidel Ylli, i cili dje ishte thirrur në një seancë dëgjimore për të dhënë argumentet e tij lidhur me pretendimin e një grupi deputetësh demokratë se gjatë kohës si deputet, ai ka përfituar nga pasuria publike, veprim ky i ndaluar me Kushtetutë. Përpos argumenteve nga deputeti Ylli, ajo që ra në sy në mbledhjen e djeshme ishte një debat mes tij dhe kryetares së Kuvendit, Jozefina Topalli, njëherazi nënkryetare e PD-së. Dialogu mes Yllit dhe Topallit, që përfshiu edhe deputetin veteran të së majtës Gramoz Ruçi, nuk ishte gjë tjetër veçse një pasqyrë e qartë e spostimit ideologjik nga partitë që ata përfaqësojnë. Nënkryetarja e PD-së, Topalli, partia e së cilës ka në themel të saj mbështetjen për kapitalin dhe sipërmarrjen e lirë, propozoi dje që të gjithë biznesmenët dhe miliarderët, (siç i cilësoi

ajo) të mos bëhen pjesë e politikës.

“Po të ishte për Jozefinën, asnjë miliarder, asnjë biznesmen nuk do lija për deputet në parlament. As biznesmen, as miliarder. Kushtetuta e lejon, por po të pyesje Jozefinën, nuk do lija asnjë deputet…”, - tha dje Topalli. Fidel Ylli, i ardhur nga biznesi, i cili përfaqëson të majtën në Kuvend, replikoi me të: “Kjo është një çështje perceptimi…Po ti i ke brenda grupit moj Jozefinë miliarderët…”. Por Topalli ndërhyri sërish duke sqaruar se ky ishte një mendim personal i saj, që nuk kishte lidhje me ligjin. Ajo që i shtoi më shumë dozën e ilaritetit kësaj situate ishte pikërisht ndërhyrja e socialistit Gramoz Ruci. “…E shikoni se çfarë urrejtje kanë për kapitalin këta…”, - tha Ruçi, duke qeshur. Më pas, Topalli u përpoq të mbronte mendimin e saj duke u nisur nga një histori personale. ”…Dua të them një histori personale, pastaj do ta mbyll. Pasardhësit e mi kanë qenë jashtëzakonisht të pasur… Kur gjyshi filloi me u marrë me politikë e ndau pa-

Fidel Ylli

Deputeti Ylli: "Si do të ishte më mirë Jozefinë, që të kishe bërë miliona dhe të hyje në politikë, apo nga politika të kthehesh në milionere?”

surinë. Nuk kishte më të bënte as me tregtinë… as me pasuritë publike. Ky është standard që është vendosur 100 vite më përpara. Ne duhet t’i qëndrojmë këtyre standardeve”, - tha ajo. Por qëndrimi i saj solli një kundërargument nga deputeti Ylli: “…Kur gjyshi juaj ju ka lënë një pasuri të trashëguar, një shtëpi, pronë, apo restorant çfarë do bëni ju, do e shisnit se u bëtë deputete…? Këtë kam bërë unë. Ndërtimin që e kisha biznes kryesor e dhashë sepse doja të merresha me politikë, që të vija në Kuvend. Dhe unë i kam lënë bizneset Jozefina, ndaj nuk ka se ç’më bën më Sali Berisha… I jam përkushtuar politikës… Edhe unë vij nga një familje e pasur…”. Pas ndërhyrjes, Topalli kërkoi që të mbyllej seanca dëgjimore, ndërsa dilema e debatit mbeti. Po aq edhe një pyetje retorike e ngritur në fund nga deputeti Ylli. “…Si do të ishte më mirë Jozefinë, që të kishe bërë miliona dhe të hyje në politikë, apo nga politika të kthehesh në milionere…?”.

Shqetësimi i Fyles, Rusmali: Demokracia direkte nuk na dëmton TIRANË Një ditë pas miratimit në Kuvend të referendumit që synon miratimin e tri akteve me qëllim marrjen e statusit të vendit kandidat, kryetari i Komisionit të Ligjeve, Ilir Rusmali, deklaroi dje se mazhoranca provoi se respekton të drejtën sovrane të shqiptarëve për të ushtruar demokracinë direkte. “Demokracia direkte, demokracia e drejtpërdrejtë e forcon, e përsos sistemin demokratik në Shqipëri, nuk e dëmton”, - tha Rusmali.

Qëndrimi i tij ishte edhe një përgjigje indirekte e PD-së ndaj kërkesës publike të Komisionerit për Zgjerimin, Stefan Fyle, i cili

specifikoi dy ditë më parë se konsensusi ndërpartiak ndërtohet me marrëveshje dhe jo me referendum. Edhe pse mazhoranca votoi me 73 vota pro kërkesën për referendum, kryeministri Berisha tha dy ditë më parë se pavarësisht këtij votimi, ai i lë sërish dy javë kohë opozitës që në rast se ndryshon mendje për tri ligjet, referendumi nuk do të mbahet. Kryetarja e Kuvendit, Jozefina Topalli njoftoi gjithashtu se pavarësisht votimit, tri ligjet do mbeten në axhendën e Parlamentit. ërkohë, po dje Ilir Rusmali komentoi edhe vendimin e Gjykatës Kushtetuese për

referendumin lidhur me importin e mbetjeve. “Gjykata Kushtetuese thotë se janë shqiptarët ata që duhet të vendosin. Nuk ka marrë vendim për ndalimin, nuk ka paragjykuar vullnetin e shqiptarëve për të vendosur për çështjen në fjalë. U ka kaluar shqiptarëve të drejtën për të vendosur. Kaq është përmbajtja”, - tha Rusmali. Sipas tij, nëse shqiptarët miratojnë kërkesën e referendumit për të rrëzuar dy nenet që përcaktojnë se cilat mbetje mund të hyjnë në Shqipëri, kjo do të thotë që në Shqipëri të hyjë çdolloj mbetjeje, pa asnjë kufizim ligjor.

debati Komisioni i Sigurisë kalon draftin për armët, PS kundër TIRANË Deputetët demokratë miratuan vetëm me votat e tyre në komisionin e Sigurisë, projektligjin për mbajtjen e armëve nga ana e zyrtarëve të shtetit, ndërsa u kundërshtua nga të majtët.

Sipas deputetëve të opozitës, sjellja e këtij dokumenti para fushatës është e pajustifikueshme dhe e dyshimtë.

Anëtarët e PS-së në këtë komision theksuan se ky projektligj favorizon tregtarët e armëve, ndërsa nxit dhe prodhon dhunë. Nga ana e tij, kryetari i komisionit të Sigurisë, deputeti i PD-së, Leonard Demi sqaroi se ligji do të hyjë në fuqi pas zgjedhjeve. Ai kërkoi që të shmanget politizimi i këtij ligji nga ana e opozitës. Pr/ligji “Për armët” synon të rregullojë kushtet për blerjen, mbajtjen, prodhimin, tregtimin, shitjen, por edhe kushtet për pajisjen me to të personave të veçantë. Në nenin 18 parashikohet se, veç deputetëve, ministrave, kryetarit të Gjykatës Kushtetuese dhe atij të Lartë, mund të mbajnë armë edhe zv.ministrat, prefektët si dhe drejtues të shoqërive tregtare që kanë një kapital mbi 50 milionë lekë.

reagimi Gjinushi: Referendumi për integrimin, absurd TIRANË Kreu i Partisë Socialdemokrate, Skënder Gjinushi ka një tjetër këndvështrim për kërkesën për referendum të miratuar nga mazhoranca dy ditë më parë në Kuvend. “Kjo është një lëvizje dëshpëruese që bën kjo mazhorancë, tregon qartazi frymën anti-Evropë, tregon se kush është shkaktari i vërtetë i bllokimit të procesit të integrimit që është korrupsioni galopant, inkriminimi total i qeverisjes aktuale. Tani kërkon të inkriminojë dhe popullin duke propozuar referendumin më absurd në Evropë dhe në çdo demokraci, se nuk ka ndodhur që rregullorja e Kuvendit të miratohet me referendum”, - tha Gjinushi. Duke komentuar situatën brenda opozitës, kreu i PSD-së shtoi se e majta i ka të gjitha mundësitë për të marrë 84 deputetë.

6

ekonomia Çdo kompani duhet të ofrojë tarifat në proporcion me tregun që ka, çka do të thotë se çmimi nuk duhet të jetë i njëjtë për të gjitha kompanitë

Tregu i sigurimeve në kaos

fatura Lehtësitë fiskale, fatura 100 mln euro për buxhetin

Makina të aksidentuara

Tarifat për makinat nga 180 në 60 mijë lekë për katër ditë Dje sigurimi i një autoveture është shitur me 60 mijë lekë nga 180 mijë lekë që ishte katër ditë më parë. Agjentët e tregut ia ‘faturojnë’ çoroditjen Autoritetit të Mbikëqyrjes Financiare Blerina Hoxha

P

ërveçse po rri në vendnumëro për vite me radhë, tregu i sigurimeve dy vitet e fundit është zhytur në kaos kur çmimi i siguracionit për automjetet që është burimi kryesor i të ardhurave, një javë kap vlerën e 180 mijë lekëve dhe javën tjetër e gjen edhe me 55 mijë lekë. Ky ndryshim i vlerave me ditë i ka bërë mosbesues edhe klientët, të cilët presin të sigurojnë makinat vetëm kur çmimi të jetë afër 50-60 mijë lekëve, ndërkohë që tarifa e diktuar nga Autoriteti i Mbikëqyrjes Financiare autorizon një policë jo më të vogël se 140 mijë lekë për siguracionin e një autoveture. Por vetë ekspertët e tregut e kanë një shpjegim.

Fajin e ka rregullatori i tregut

Nëse Autoriteti i Mbikëqyrjes Financiare do të ushtronte funksionet e veta për rregullimin dhe kontrollin që e ngarkon ligji, tregu i sigurimeve do të ishte në dimensione krejt të tjera, shpjegon një ekspert i pavarur, njohës i thellë i tregut. Sipas tij, të gjitha deformimet në treg po vijnë vetëm nga konkurrenca e pandershme. Kompanitë e vogla, dy-tri prej tyre, për të fituar treg i japin çmimet e siguracioneve nën kosto, deri në 60

mijë lekë për një autoveturë 4+1. Një agjente e kompanisë “Sigal” sa nuk është konfliktuar dje me një klient që e akuzonte atë se po tentonte t’i “vidhte” 10 mijë lekë kur i tha se vetëm dy metra poshtë nga zyra e saj mund ta siguronte makinën, me 60 mijë lekë. Agjentja e cila ka kohë që po punon në këtë linjë është mjaft e shqetësuar, pasi tregu, klientela por edhe të ardhurat e saj janë çorientuar. Agjentët e kompanive të sigurimeve të cilët janë të vendosur në rrugën “Gjergj Fishta” këtu në Tiran ë , p o h o j n ë s e Au t o r it e t i i Mbikëqyrjes Financiare duhet të rikthejë rregullin në treg, pasi kur ka dashur e ka bërë. Para katër ditësh

Autoriteti i Mbikëqyrjes Financiare autorizon një policë jo më të vogël se 140 mijë lekë çmimi i siguracionit të një autoveture ka qenë 180 mijë lekë, ndërsa dje ka zbritur në 60 mijë lekë.

Reagimi

Nisur nga gjendja aktuale, tarifat e zbatuara vlerësohen se janë në

nivele relativisht të ulëta nëse krahasohen me vlerësimin e riskut për produktin”, është shprehur ajo.

Kryetarja e AMF-së, Enkelejda Shehu u ka thënë drejtorëve të kompanive se AMF, si autoritet mbikëqyrës dhe rregullator i tregut, do të vijojë të marrë të gjitha masat e nevojshme për ndryshimin e gjendjes. Vëmendje e veçantë do të ketë vlerësimi me shumë kujdes i provigjoneve teknike të shoqërive të sigurimit për produktin e sigurimit të automjeteve.

Sipas ligjit aktual në fuqi, tarifat e sigurimit të automjeteve janë të liberalizuara. Çdo kompani duhet të ofrojë tarifat në proporcion me tregun që ka, çka do të thotë se çmimi nuk duhet të jetë i njëjtë për të gjitha kompanitë. Nga ana tjetër, tregu i sigurimeve nuk arriti të funksiononte në këtë mënyrë për shkak të konkurrencës së madhe, mungesës së mjeteve të kontrollit dhe informalitetit të lartë. Duke ofruar çmime siguracioni deri edhe në 50 mijë lekë, tregu i sigurimeve jo vetëm që ka mbetur në vend, por nuk po arrin të jetë i ndershëm me klientët që dëshirojnë çmime të ulëta në momentin e pagesës së siguracionit dhe vlera të larta kompensimi në rast aksidenti.

Haxhinasto fton “Bankers Petrolium” në privatizimin e Albpetrolit Kompania “Bankers Petrolium” po shihet si një investitor potencial për privatizimin e Albpetrolit kur tenderi të rihapet sërish. Ftesën e ka bërë personalisht ministri i Ekonomisë, Edmond Haxhinasto, dje gjatë një vizite në vendburimin e naftës në Patos-Marinzë të Fierit, ku u takua me Drejtorin e Përgjithshëm dhe zëvendëspresidentin e “Bankers Petrolium”, Leonidha Çobo. Bankers në fakt ka qenë e vetmja kompani e interesuar seriozisht për blerjen e Albpetrolit dhe u rendit e treta në garën që u zhvillua vitin e kaluar. Mirëpo tashmë procesi i privatizimit të Albpetrolit është mbyllur zyrtarisht dhe deri në përfundim të zgjedhjeve nuk do të ketë një tender tjetër për shitjen e tij. Edhe vetë “Bank-

Ministri i Jashtëm, Edmond Haxhinasto

ers” mësohet të ketë hequr dorë nga interesi për Albpetrolin, të paktën deri sa të kenë përfunduar zgjedhjet. Vitin e ardhshëm, pra më 2014-ën, “Bankers Petrolium” pritet të balancojë të ardhu-

rat nga prodhimi me gjithë investimet dhe shpenzimet e kryera, e për rrjedhojë, të ardhurat e arkëtuara në buxhetin e shtetit do të arrijnë në mbi 200 milionë dollarë në viti. Nga ana e tij, ministri Haxhinasto pohoi se qeveria ka mbështetur dhe iniciuar reforma të rëndësishme në krijimin e një klime pozitive dhe optimiste për biznesin dhe tërheqjen e investimeve, konkretizuar së fundmi me miratimin e VKM-ve mbi përjashtimin nga TVSH –së për makineritë dhe pajisjet. Aktualisht janë rreth 1800 të punësuar nga “Bankers Petrolium” dhe nënkontraktorët që i ofrojnë shërbime ndihmëse këtij investimi. Investimet në këtë projekt strategjik kanë arritur vlerën mbi 760 milionë dollarë.

180

Mijë lekë ishte çmimi i siguracionit të një autoveture para katër ditësh.

60

Mijë lekë ka kushtuar siguracioni i një autoveture dje.

Si asnjëherë tjetër ky prag fushate zgjedhjesh parlamentare është përqendruar tek taksat. Premtimet e ndryshme vijnë çdo ditë nga të dyja palët. Mazhoranca bën propozime dhe miraton lehtësim ose përjashtim nga taksat, opozita nga ana tjetër po premton shërbimet publike falas. Nga propozimet e bëra nga kryeministri Sali Berisha, një pjesë e të cilave u miratuan, janë heqja e TVSH-së për makineritë dhe pajisjet, çimentos dhe hekurit për ndërtimin e hidrocentraleve, TVSH-së për fasonët, heqja e TVSH-së për makineritë dhe inputet bujqësore, si dhe përjashtimi nga të gjitha taksat për të rinjtë që punësohen në tri vitet e para.

Nga një përllogaritje paraprake, nëse të gjitha propozimet e Kryeministrit do të marrin formë ligjore, fatura minus në buxhetin e shtetit në vit pritet të jetë afërsisht 8 miliardë lekë. Nëse të gjitha këto vendime do të hyjnë në fuqi këtë vit, sipas specialistëve të buxhetit, arka e shtetit e ka të pamundur t’i përballojë, duke patur parasysh se dhe performanca e të ardhurave nuk është ajo e pritshmja.”, - është shprehur Kryeministri gjatë prezantimit të tyre.

zoom

Janar, të ardhurat me rritje, kontratat në ulje Bilanci i muajit janar është tipik ilustrues me atë që po ndodh në tregun e sigurimeve. Autoriteti i Mbikëqyrjes Financiare raportoi se të ardhurat ndaj kompanive u rritën mbi 30 për qind ndaj janarit , në një kohë që numri i kontratave ka shënuar rënie.

Po pse ka ndodhur kjo? Çmimet e siguracioneve të makinave gjatë janarit kanë qenë në nivele të larta në vlerat e mbi 140 mijë lekëve, ndërsa makinat e siguruara kanë qenë më të ulëta në numër. Mirëpo siç shihet, tregu ka patur rezultat mjaft pozitiv në krahasim me vitin 2012, ku të ardhurat e kompanive kanë pësuar rënie pasi kanë ofruar çmime më të ulëta.

Numri i kontratave në sigurimin e ‘Jo-Jetës’ kapi shifrën 75 930 duke shënuar një ulje në masën 1.14 % krahasuar me janarin e vitit 2012.

Numri i dëmeve të paguara është ulur me 73 dhe kap shifrën 1 588, nga të cilat 1 570 dëme janë paguar nga shoqëritë e sigurimit të ‘Jo-Jetës’ dhe 18 nga shoqëritë e sigurimit të ‘Jetës’.

REPUBLIKA E SHQIPËRISË MINISTRIA E BRENDSHME Departamenti i Administratës Publike

SHPALLJE E REZULTATIT TË KONKURIMIT Në përputhje me nenin 15, pika 3 të ligjit Nr. 8549, datë 11.11.1999, “Statusi i Nëpunësit Civil” si dhe pikën 20 të Vendimit të Këshillit të Ministrave Nr. 342, datë 14.07.2000 “Për lëvizjen paralele dhe ngritjen në detyrë ”, z. Latif ÇELA është fitues i konkursit për pozicionin INSPEKTOR NË DREJTORINË E AUDITIMIT TË BRENDSHËM NË MINISTRINË E FINANCAVE. Adresa: Sheshi Skënderbej, nr.3, Tiranë, Shqipëri, Kutia Postare Nr.1751 Tel/Fax:+355 4 2 251241, 2 235937

www.pad.gov.al

4

në fokus

vrasja e komisarit Arben Frroku

Dëshmitë

“Ditën e vrasjes kam udhëtuar nga Laçi drejt kompanisë, e më pas jam nisur në drejtim të Kapshticës.

Kam kaluar doganën në orën 20:00. Kam pasur konflikte me Lamajn, por nuk kam gisht në vrasje”

Miku i Lamajt

“E kam telefonuar në momentin e plumbave. Më tha: Më vranë. Më qëlluan pas shpine. Në atë moment lajmërova eprorët dhe u nisa me urgjencë drejt shtëpisë së Tanit, por atë e kishin nisur në spital”

Dosja “Frroku” drejt Greqisë

Prokuroria zyrtarizon ekstradimin

Prokuroria për Krimet e Rënda përcjell kërkesën për ekstradimin e biznesmenit të dyshuar në Shqipëri.

Urdhër-arresti i Gjykatës, dëshmitë mbi konfliktin Frroku-Lamaj dhe përgjimet do të nisen drejt Greqisë Leonard Bakillari

Tiranë Prokuroria për Krime të Rënda zyrtarizoi dje kërkesën për ekstradimin nga Greqia të biznesmenit Arben Frroku, i dyshuari kryesor për vrasjen e komisar Dritan Lamajt. Pas vendimit të Gjykatës së Selanikut, që u lë 40 ditë kohë autoriteteve shqiptare për ekstradimin e të dyshuarit, prokurorët dhe hetuesit e çështjes kanë përgatitur dosjen e ekstradimit brenda disa ditësh. Mësohet se dosja i është përcjellë ditën e djeshme Prokurorisë së Përgjithshme, e cila do të ndjekë procedurën për dërgimin e materialeve hetimore në Selanik, ku Arben Frroku po qëndron në paraburgim. Sipas burimeve të rezervuara, mësohet se në dosjen që pritet t’u dërgohet autoriteteve greke gjenden provat e mbledhura nga hetimet e deritanishme.

Konkretisht, në fashikullin hetimor prokurorët kanë përfshirë vendimin e Gjykatës së Krimeve të Rënda për caktimin e masës së sigurisë “arrest me burg”, kërkesën zyrtare për ekstradimin e të dyshuarit, referimi i veprës penale për të cilën kërkohet Arben Frroku, dëshmitë e mbledhura si dhe materialet e përgjimeve që policia ka realizuar menjëherë pas krimit. Tashmë, kjo dosje do t’i përcillet Ministrisë së Drejtësisë nëpërmjet drejtorisë së Marrëdhënieve me Jashtë në Prokurorinë e Përgjithshme dhe më pas do të dërgohet zyrtarisht në Greqi. Bashkë me ekstradimin e Arben Frrokut, prokuroria ka kërkuar të sillet në Shqipëri edhe nipi i tij, shtetasi Jak Jaku, ndaj të cilit është lëshuar një urdhër-arresti ndërkombëtar për akuzat e mbajtjes pa leje të armëve luftarake dhe mbajtjes së narkotikëve. Fillimisht, policia tha se Jaku dyshohet si

Vendimi i Gjykatës së Krimeve të Rënda për caktimin e masës së sigurisë “arrest me burg” dhe kërkesën zyrtare për ekstradimin e të dyshuarit Arben Frroku.

Dëshmitë e mbledhura në vendin e ngjarjes dhe verifikimet e kryera mbi konfliktin mes Arben Frrokut dhe Dritan Lamajt, gjatë kohës që drejtonte komisariatin nr.6

Materialet e përgjimeve, që policia ka realizuar menjëherë pas vrasjes së Dritan Lamajt, ku biznesmeni Arben Frroku flet për një punë të mbyllur me sukses..

Vendi ku u ekzekutua kryekomisari Dritan Lamaj

bashkëpunëtor i Frrokut në krim, por ende nuk ka asnjë provë që mund të lidhë këtë person me vrasjen e komisarit. I dyshuari i vetëm për këtë krim është shtetasi Arben Frroku, pasi nga hetimet e para rezultoi se biznesmeni kishte një konflikt të hershëm me komisarin e policisë gjatë kohës që ai mbante detyrën e shefit të komisariatit nr.6 në Tiranë. Ky konflikt është pranuar edhe nga vetë Frroku, apo familjarë të tij, të cilët kanë deklaruar publikisht se nuk kanë asnjë lidhje me vrasjen e komisar Dritan Lamajt. Por policia, në bashkëpunim me prokurorinë, kanë dyshime se Arben Frroku mund të jetë i dyshuari kryesor për vrasjen, nisur edhe nga disa të dhëna të siguruara menjëherë pas ngjarjes. Sipas policisë, rezulton se Arben Frroku ka kaluar në doganën e Kapshticës rreth tri orë pas vrasjes së komisarit Dritan Lamaj. Gjatë rrugës në drejtim të Greqisë Frroku ka komunikuar në telefon me një shtetas shqiptar që ndodhej në Greqi, të cilit i ka kërkuar të merrte Wiskey, pasi do të festonin. Po ashtu, policia thotë se familjarët e të dyshuarit nuk kishin asnjë informacion mbi arsyet e largimit të Arben Frrokut në Greqi mbrëmjen e 24 shkurtit, kur rreth orës 18:30 u qëllua për vdekje komisar Dritan Lamaj. Të gjitha këto elemente të mbledhura nga policia janë kundërshtuar nga i dyshuari, i cili deklaroi publikisht se doganën e Kapshticës e ka kaluar rreth orës 20:00 të mbrëmjes të asaj dite dhe arsyeja e vizitës në Greqi ishte takimi me avokatin e nipit të tij që është në proces gjyqësor në Selanik. Arben Frroku tha se pas kthimit në Shqipëri do të përballet me të gjitha akuzat e pabaza që policia dhe prokuroria kanë ngritur ndaj tij.

Policia greke: Dy të arrestuarit, në kërkim ndërkombëtar Tri ditë pas arrestimit në qytetin e Selanikut të Arben Frrokut, policia greke bëri publike detaje nga operacioni për kapjen e të shpallurve në kërkim nga policia shqiptare. Në d e k l a r at ë n p ë r m e d i a q ë k a shpërndarë policia greke, thuhet se dy nga tre personat e arrestuar janë në kërkim ndërkombëtar. “Janë arrestuar dy persona të kërkuar ndërkombëtarisht, pasi njëri prej tyre është identifikuar si autor i vrasjes me dashje të një drejtuesi të policisë shqiptare. Personi i dytë i arrestuar është duke u ndjekur penalisht për prodhim ilegal, posedim të paligjshëm të armëve e municioneve dhe trafikut të drogës në Shqipëri”,- thuhet në deklaratën e policisë greke. Njoftimi thotë se dy personat janë arrestuar pas bashkë-

punimit mes autoriteteve shqiptare dhe Drejtorisë së Policisë të Selanikut, por nuk jep detaje për identitetin e tyre. “Personat e arrestuar janë dy shtetas të moshës 44 dhe 31 vjeç, ndaj të cilëve ishin lëshuar fletë arreste për llogari të autoriteteve shqiptare, për krimet e kryera në territorin shqiptar”, - thuhet në njoftim. Të dy të ndaluarit kanë hyrë në territorin grek mbrëmjen e 24 shkurtit dhe në orët e para të mëngjesit janë zbuluar në një hotel në qendër të qytetit të Selanikut.

Sipas policisë greke, 44-vjeçari ishte identifikuar si autor i vrasjes së ndodhur në 24 shkurt 2013 të oficerit të lartë të Policisë Shqiptare, ndërsa 31-vjeçari akuzohet për prodhim të paligjshëm, posedim të armëve dhe municioneve dhe trafik të drogës në Shqipëri.

Në deklaratën për media që ka shpërndarë policia greke, thuhet se dy nga tre personat e arrestuar janë në kërkim ndërkombëtar

zoom

Halimi: Gati paketa për ndryshimet në Kodin Penal

Tiranë Ministri i Drejtësisë, Eduard Halimi, paralajmëroi dje se më 11 mars do të nisë prezantimi në publik i reformës më të ashpër që kjo ministri ka ndërmarrë gjatë këtyre 20 viteve në fushën e drejtësisë kriminale. “Është një paketë që bazohet në dy këndvështrime, parandalimin e krimit në familje dhe vrasjet e policëve. Të dyja kalojnë si vepra të veçanta penale”, -vlerësoi ministri. Nisma e nisur fillimisht në rrjetin social Facebook parashikon dënime të ashpra për disa vepra penale, që kanë shënuar rritje sidomos kohët e fundit. Paketa e drejtësisë kriminale, sipas ministrit Halimi, parashikon sanksione të ashpra për vrasjet e policëve dhe gjakmarrjen. Paketa parashikon dënime të rrepta edhe për veprën penale të armëmbajtjes pa leje. Një tjetër nismë ligjore që pritet të marrë firmën e qeverisë të mërkurën e kësaj jave është paketa e drejtësisë civile. Ndryshimi më i rëndësishëm ka të bëjë me kalimin e dëshmive të trashëgimisë nga gjykata te noterët. Nga paketa e drejtësisë civile do të përfitojnë edhe bankat e nivelit të dytë, të cilat do të kenë mundësi të shesin me një çmim më të lirë objektet e vendosura si koleteral nga kredimarrësit. Përgjatë javëve të fundit, ministri Halimi e ka testuar paketën e ndryshimeve në Kodin Penal me “miqtë” e tij në Facebook, të cilët janë shprehur pro ashpërsimit të dënimit për vrasjet brenda familjes, ato për gjakmarrje dhe të punonjësve të policisë.

vrasja e komisarit

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

Anila Lamaj

06.03.2013

5

E motra e Lamajt

“Tani e linte makinën të parkuar në oborrin e pallatit.

Ditën e vrasjes kishte planifikuar të shkonte diku me të motrën. Hyri në garazh, mori disa sende personale dhe u nis drejt makinës, ku edhe e vranë”

“Kam dëgjuar kërcënime, në një nga herët që ndodhesha në makinën e tij. E morën në telefon dhe Tani u përgjigj: Nëse keni burrni, merruni me mua. Mos e prekni familjen time”

Arben Frroku, gjatë dërgimit në gjykatën e Selanikut

Telefoni i Frrokut në Kërrabë, në orën e vrasjes së Dritan Lamajt

Dyshimet

Dëshmitë e operatorëve të “Xhoi Llotos” dhe verifikimi i antenave të celularit rikthejnë hetimin për vrasjen e kryekomisarit në pikën zero. Në orën 18:10 minuta, telefoni celular i Arben Frrokut rezulton në Kërrabë, por ky fakt nuk tregon vendndodhjen e biznesmenit Dashamir Biçaku Tiranë Hetimi i ekzekutimit të Dritan Lamajt, pasditen e 24 shkurtit, po ecën në gjurmët e biznesmenit Arben Frroku. Por të dhënat e mbledhura deri më tani janë dekurajuese për drejtuesit e policisë, që besojnë se Frroku është i implikuar në këtë ngjarje. Duke mos pasur ende në dorë prova shkencore të pakundërshtueshme, grupi hetimor është fokusuar tek itinerari i ndjekur prej biznesmenit, para dhe pas vrasjes së komisarit Lamaj. Verifikimet në kompaninë ‘Xhoi Lloto’ dhe në telefonin celular të të dyshuarit duket se po e kthejnë hetimin e policisë në pikën zero. Dy janë pikëpyetjet që përbëjnë “thembrën e Akilit” në këtë hetim: në ç’orë Arben Frroku ka qenë në kompaninë ‘Xhoi Lloto’ dhe cila ishte vendndodhja e tij në momentin kur breshëritë e automatikut u shkrehën mbi trupin e Dritan Lamajt? Të

kontaktuar nga MAPO, burime të sigurta pranë grupit hetimor pohojnë se kanë tashmë përgjigjet paraprake të këtyre pyetjeve.

Dëshmitë te ‘Xhoi Lloto’ Operatorët e kompanisë ‘Xhoi Lloto’, që ndodhet në ambientet e ish-kombinatit “Misto Mame” kanë kaluar të gjithë “në sitën” e grupit hetimor. Dëshmitë e punonjësve të Arben Frrokut përputhen sa i përket kohës kur i dyshuari ndodhej në këto ambiente. Një burim i tha MAPO-s se mund të konsiderohet tashmë e zbardhur ajo pjesë e alibisë së Arben Frrokut, që lidhet me vajtjen në kompaninë e tij ‘Xhoi Lloto’. Operatorët e marrë në pyetje kanë pohuar për grupin hetimor se Frroku është parë të hyjë në ambientet e ‘Xhoi Llotos’ para orës 17.00 të 24 shkurtit. Ai ka qëndruar për pak minuta në ambientet e kompanisë dhe pasi është takuar me të af-

17:10

Arben Frroku ka dalë nga ambientet e ‘Xhoi Llotos’, i shoqëruar nga i afërmi i tij Jak Jaku. Kështu kanë pohuar për policinë operatorët e kompanisë, por edhe vetë biznesmeni i arrestuar në Selanik

18:10

Telefoni celular i Arben Frrokut rezulton në Kërrabë, në kohën e ekzekutimit të Dritan Lamajt. Ky fakt ka vështirësuar hetimet për këtë ngjarje, megjithëse nuk vërteton vendin ku ndodhej vetë Frroku

Të kapur fort pas konfliktit Frroku-Lamaj, hetuesit e çështjes pohojnë, megjithatë, se veç biznesmenit, nuk gjejnë person tjetër që të kishte një motiv të fortë për eliminimin e një oficeri karriere në Policinë e Shtetit.

ërmin Jak Jaku janë larguar së bashku nga ambientet. “Dëshmitarët pohojnë orën 17.10 minuta, si kohën kur Arben Frroku dhe Jak Jaku janë larguar nga ambientet e Xhoi Lloto-s”,-tha burimi i MAPO-s lidhur me këtë episod. Mësohet se dëshmitë e punonjësve të kompanisë së basteve do të ballafaqohen edhe me prova të tjera, si pamjet filmike të sekuestruara në këtë kompani, vërtetësia e së cilave pritet të certifikohet nga ekspertët e IT-së. Sa i përket pyetjeve mbi vrasjen e Dritan Lamajt, punonjësit e Arben Frrokut nuk kanë dhënë asnjë informacion me rëndësi për hetimin. Në intervistat e tij televizive Arben Frroku ka pohuar se është kthyer në zyrat e kompanisë për pak minuta, pasi ka mbërritur në Tiranë nga Laçi, e më pas është larguar në drejtim të Greqisë.

Ora e atentatit Një tjetër element i rëndësishëm i këtij

hetimi ditë pas dite

hetimi, ku vareshin shpresat e drejtuesve të policisë për të “mbërthyer” Frrokun është kthyer kundër tyre. Verifikimi i vendndodhjes së telefonit të biznesmenit përmes antenave telefonike, më shumë sesa policisë i ka dhënë pikë vetë Frrokut. MAPO mësoi dje përmes hetuesve të çështjes së në orën 18.10 minuta, kur edhe ndodhi vrasja e Dritan Lamajt, aparati telefonik i Arben Frrokut ndodhej në Kërrabë. Ky verifikim është bërë përmes qelizës së aparatit telefonik dhe antenave të zonës, që megjithatë nuk tregon vendndodhjen e vetë të akuzuarit. Hetuesit thonë se vendndodhja e telefonit celular të Frrokut, në zonën e Kërrabës mund të përdoret më shumë nga mbrojtja sesa nga akuza, megjithëse ky fakt nuk vërteton aspak vendndodhjen e biznesmenit në kohën e ekzekutimit të Dritan Lamajt.

Shkurt

Prova vs.alibi, hetimi ngec tek ekzekutori

Fëmija 11-vjeçar var veten në pemë, mister motivet

Tiranë Ekzekutimi i Dritan Lamajt po i ngjan përditë e më shumë një ekuacioni me shumë të panjohura. Përveç hendekut të madh mes provave dhe alibisë së të dyshuarit kryesor Arben Frroku, grupi hetimor nuk i ka dhënë përgjigje një dyshimi të dytë rreth përfshirjes së vrasësve me pagesë në këtë krim të bujshëm. Vetëm pak kohë pas ekzekutimit, policia shpalli në kërkim Arben Frrokun. Dyshimet e para ishin për një vrasje të kryer direkt prej tij. E ndërsa mbledhja e provave po bëhet përditë e më e vështirë, hetuesit po shikojnë edhe mundësi të tjera për ngjarjen. Në raste të ngjashme, vrasësit me pagesë kanë qenë një pistë e rëndësishme

Prindërit gjejnë të vetëvarur fëmijën 11-vjeçar, pak kohë pasi ai ishte duke luajtur me të vëllanë. Ngjarja e rëndë ndodhi në fshatin Zenelaj të komunës së Vaqarrit, ku 11-vjeçari ishte varur me një litar në një pemë pranë shtëpisë. A.H., banues në fshatin Vaqarr të Tiranës, u gjet nga prindërit e tij i varur me litar vetëm pak momente pasi i kishte humbur vëmendjes së të vëllait. Ngjarja tragjike u bë e ditur për mediat nga policia e Tiranës, e cila tha se hetuesit kishin nisur veprimet e tyre për të bërë të mundur zbardhjen e ngjarjes së rëndë. Policia tha se vetë prindërit e të miturit 11-vjeçar kishin prerë litarin, ndërsa 11- vjeçari ishte ende gjallë. Menjëherë më pas ata e kishin nisur fëmijën e tyre në drejtim të spitalit ushtarak me shpresën për ta shpëtuar, por rrugës i mituri kishte ndërruar jetë. Policia ka marrë në pyetje prindërit e fëmijës, të cilët ishin tejet të tronditur nga kjo fatkeqësi. Nga hetimet e para, policia ka konfirmuar se kishte të bënte me një rast vetëvarjeje, ndërsa tha se po hetonte rrethanat dhe motivet e mundshme të saj.

e hetimit. Por vendi i krimit, ku u zbrazën dy breshëri të gjata kallashnikovi, nuk jep shumë argumente bindëse në këtë drejtim. Specialistë të Policisë së Tiranës thonë për MAPO-n se ekzekutimi i Dritan Lamajt nuk klasifikohet ndër vrasjet pro-

fesioniste. “Autorët kanë qëlluar kuturu, ndryshe nga mënyra sesi veprojnë vrasësit me pagesë”,-shtoi më tej burimi i MAPO-s. Nga ana tjetër, asnjë nga dëshmitarët nuk ka arritur të njohë personat që kanë qëlluar. Dëshmitarët okularë kanë përshkruar me detaje makinën, e cila është parë të qarkullojë në zonë edhe dy apo tri ditë para atentatit, por jo personat brenda saj. Ata kanë pohuar se autorët ishin dy veta të maskuar, çka e vështirëson edhe më tej hetimin lidhur me këtë vrasje. Një nga provat e siguruara është makina e krimit, në të cilën janë gjetur disa gjurmë, por nga ana tjetër mungon arma e krimit. D.Biçaku

ngjarja e ditës

Ditari

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

Pezmatimi i deputetit

“Dy herë. Herën e parë kur Sali Berisha m’u drejtua duke më thënë: Ti nuk do të jesh më deputet. Të ka hequr dhe bëri me dorë shenjën e thikës që pret kokën. Herën e dytë, kur Jozefina Topalli m’u drejtua duke më thënë: Ah mar Erjon kush pa ta za venin këtu, ti mbase e ke dashtë PS, por ai që po ta zë e ka luftu PS”

06.03.2013

7

Kandidatët e rinj

Kryetari i PS-së, Edi Rama e ka nisur serinë e prezantimeve me gazetarin Alfred Peza, i cili do të kandidojë në Peqin, me biznesmenin Parid Cara në Kavajë, ish-prokurorin Vexhi Muçmata në Kukës dhe Ilirian Celibashin në Fier.

Deputetët “varur”, Braçe: Historia e listës duhet të marrë fund në PS Deputeti socialist komenton shpotitë e Berishës dhe Topallit për heqjen e tij nga lista e deputetëve: Jam ndjerë më keq se kurrë në këto 4 vite. “Për mua dhe kolegët e mi, nuk është e drejtë, as e ndershme, as parimore e produktive kjo që po ndodh” Tiranë “Parada” e kandidatëve të rinj për deputetë, pa u konfirmuar ende të vjetrit ka shkaktuar mjaft pakënaqësi në radhët e PS. Reagimi vjen nga deputeti Erjon Braçe, i cili e ka përshkruar seancën maratonë të së hënës, si ditën kur është ndjerë më keq se kurrë në këto 4 vjet në Kuvend. Shkak janë bërë shpotitë e kryeministrit Berisha dhe kryeparlamentares Topalli, që i thanë Braçes se ai nuk do të jetë më në listat e deputetëve, por edhe strategjia e ndjekur deri më tash nga kryesocialisti Rama. Në profilin e tij në Facebook, deputeti Braçe shkruan se historia e listave duhet të marrë fund. “Për mua dhe kolegët e mi! Nuk është e drejtë, as e ndershme, as parimore e produktive kjo që po ndodh”, - shkruan Braçe, i cili sqaron më tej arsyet e këtij postimi. “Dje jam ndjerë keq personalisht. Më keq se kurrë në këto 4 vitet e fundit në Kuvend.

Gjithnjë personalisht. Dy herë.

Herën e parë kur Sali Berisha m’u drejtua duke më thënë: Ti nuk do të jesh më deputet. Të ka hequr dhe bëri me dorë shenjën e thikës që pret kokën. Herën e dytë, kur Jozefina Topalli m’u drejtua duke më thënë: Ah mar Erjon kush pa ta za venin këtu, ti mbase e ke dashtë PS, por ai që po ta zë e ka luftu PS”,thotë më tej Braçe. Deputeti socialist shpreh bindjen se as Sali Berisha, e as Jozefina Topalli nuk kanë asnjë lloj mundësie të vendosin në PS. Ai shton më tej se këto reagime për listat e PS-së erdhën në mungesë të argumenteve mbi çështjet e mbrojtura nga Braçe dhe kolegët socialistë, por përmes këtij konstatimi, Braçe përçon mesazhin në selinë rozë që historia me listat e kandidatëve për deputetë duhet të marrë fund. Kryetari i PS-së, Edi Rama e ka nisur serinë e prezantimeve me gazetarin Alfred Peza, i cili do të kandidojë në Peqin, me biznesmenin Parid Cara në Kavajë, ish-prokurorin Vexhi Muçmata në Kukës dhe Ilirian Celibashin në Fi-

denoncimi

Rama në FushëKrujë: Siguria rrugore në rrezik TIRANË Në tryezën e organizuar

Kreu i PS-së, Edi Rama dhe deputeti Erion Braçe

er. E ndërsa kjo strategji e lidershipit socialist duket se do të vazhdojë edhe në javët e ardhshme, deputetët aktualë të Partisë Socialiste nuk dinë ende nëse do të jenë apo

Braçe përçon mesazhin në selinë rozë që historia me listat e kandidatëve për deputetë duhet të marrë fund jo pjesë e listave për zgjedhjet e 23 qershorit. Më herët, deputeti Erjon Braçe, por edhe zëra të tjerë bren-

da PS-së kanë kërkuar zbatimin e statutit të partisë për listat e kandidatëve për deputetë, duke kaluar më parë testin në Kryesi. Një procedurë e tillë nuk është ndjekur në rastin e katër prurjeve të reja në Partinë Socialiste, çka ka sjellë edhe tension mes njerëzve që kontribuojnë prej vitesh në opozitë. Në postimin e tij në Facebook, Braçe lë të kuptohet se më shumë sesa me Berishën apo Topallin, është i prekur me procedurën që po ndiqet, duke lënë varur deputetët socialistë. Sepse mesazhi i tij mbyllet me fjalët: “Gojën Sali Berishës ia tapos vetë!”.

Prezantimet e Ramës Alfred Peza kandidat në Peqin Parid Cara kandidat në Kavajë Vexhi Muçmata kandidat në Kukës Ilirian Celibashi kandidat në Fier

nga Partia Socialiste me temë “Siguria Rrugore”, në Fushë-Krujë, lideri i opozitës, Edi Rama, kishte një sërë të dhënash për të bërë publike. “…Shqipëria ka katër herë më pak automjete për 100 mijë banorë sesa të gjitha vendet e Bashkimit Europian edhe të rajonit dhe katër herë më shumë aksidente për 100 mijë banorë.

Qeveria ka ngritur një komitet. E quajnë Komiteti Ndërministror për Sigurinë Rrugore, që e kryeson Kryeministri. Në tetë vjet ky komitet është mbledhur vetëm një herë, në vitin 2006, dhe ndërkohë, sipas statistikave, çdo ditë një shqiptar vdes në rrugë dhe tre të tjerë plagosen. Sot në vitin 2013 Shqipëria nuk ka asnjë metër rrugë të certifikuar dhe të plotësuar sipas standardeve europiane, siç i kanë të gjitha vendet e Bashkimit Europian, ose që janë kandidate për në Bashkimin Europian. Në programin për mirëmbajtjen e rrugëve të të gjithë Shqipërisë këta kanë vendosur vetëm 13 milionë dollarë, 1.3 milionë dollarë për gjithë veriun dhe 9 mijë dollarë për Rrugën e Kombit, ku sigurisht ka një element të pandashëm, që është dëbora dhe vetëm për shkak të dëborës, mos të llogarisim asgjë tjetër, fondi i mirëmbajtjes duhet të jetë shumë i lartë”. Kundrejt kësaj situate, ajo që do të bëjë PS-ja është ngritja e një Qendre Kombëtare të Kontrollit të Trafikut Rrugor.

Rama komentoi edhe vendimin e qeverisë për të parashikuar në buxhetin e vitit 2013 shpenzime vetëm për shtatë muaj dhe jo për 12. “... Kjo është shprehje e faktit që kjo qeveri e di se pas shtatë muajsh nuk do jetë më”, - tha ai.

Berisha në Ruzhdie: Kërkojmë votën sepse jemi ndryshimi TIRANË Kryeministri Berisha inauguroi pasditen e djeshme segmentin rrugor Ruzhdie - Margelliç, në qarkun e Fierit, investim me vlerë 120 milionë lekë, i cili lidh komunën Ruzhdie me Bashkinë e Patosit. Rruga me gjatësi 3.7 km dhe gjerësi 5 metra, synon të lehtësojë lëvizjen e 5 mijë banorëve.

“Në këto vite ne kemi investuar në rrugë, sepse pa rrugë nuk ka treg, sepse pa rrugë nuk ka kujdes shëndetësor, sepse pa rrugë nuk ka sistem arsimor që duhet, pa rrugë nuk ka zhvillim...”, - tha Berisha. Kryeministri shtoi se “Ne jemi ndryshimi, rruga që ndërtuam është ndryshimi, shkolla që po ndërtojmë është ndryshimi, pemë-

toret e reja janë ndryshimi, kanalet vaditëse janë ndryshimi, pensionet që kemi dyfishuar janë ndryshimi, Shqipëria në NATO është ndryshimi, lëvizja e lirë në Europë është ndryshimi, por ne votat i kërkojmë të kapim të ardhmen e re që na pret përpara, votat i kërkojmë që 4 vitet që vijnë të harrojmë sukseset që kemi pasur 4 vitet që shkuan, të ecim drejt një mëkëmbjeje, begatisë, drejt zhvillimit, Shqipërisë europiane, Shqipërisë vend i zhvilluar”. Duke ironizuar kryetarin e opozitës, Berisha premtoi se mazhoranca do të hartojë një program cilësor. “…E dini ju atë historinë,- ma vodhën programin thotë - është bërë qesharak. Po

në fund të fundit, ai të thotë ç’të dojë, ne do të hartojmë një program të shkëlqyer dhe me një vendosmëri të madhe, ta bëjmë atë realitet në interesin më të mirë të secilit prej nesh, të secilit prej jush, të banorëve të Ruzhdies, të Fierit dhe të mbarë Shqipërisë”, - tha ai. Në njoftimin e djeshëm të Këshillit të Ministrave u radhitën investimet kryesore në qarkun e Fierit: “Në qarkun e Fierit gjatë viteve të fundit janë investuar mbi 620 milionë euro në ndërtimin e 75 ujësjellësve e kanalizimeve, 91 shkollave dhe 64 qendrave shëndetësore…Së shpejti fillon ndërtimi i By-pass-it të Fierit 21 km, me vlerë 38 milionë euro”.

“Në këto vite ne kemi investuar në rrugë, sepse pa rrugë nuk ka treg, sepse pa rrugë nuk ka kujdes shëndetësor, sepse pa rrugë nuk ka sistem arsimor që duhet”

CMYK

8

6.03.2013

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

NJOFTIM / REKLAMA

Job Announcement International Business Development / Sales Manager Airport Systems TCN is a system integrator operating in Albania and other Balkan countries. Supply, Implementation and maintenance of Air Traffic and Airport Systems is an important business line of TCN. In this context, TCN is enhancing its sales capabilities looking for challenging and ambitious professionals able to perform independently and efficiently the given duties, in a local and international environment.

Responsibilities:

Requirements:

• contribute to the definition of the business and sales plan of TCN • manage business development and sales activities • identification and set-up of projects • specific market studies and assessments • supervision of staff • build and maintain customer relations • draft and review technical and/ or comercial proposals about airport systems • participate in working groups on international level • evaluate customer satisfaction reports and provide detailed analysis and proposals/advice for improved services • project management skills

• Bachelor degree, completed not latter then 2008 in: A) Electronics, Telecommunications or Computer Engineering (preferred) Economics, B) Business Administration, or other related fields • MBA degree in a relevant area or equivalent professional experience (preferred) • Excellent command of English, spoken and written. Working experience in English (preferred) • Minimum 4 years in technology systems sales at similar areas • Strong knowledge of sales management processes and mechanisms, especially in a International context • Very good interpersonal, communication, persuasion and documentation skills/ Organizational, systematic and multitask capabilities • Availability to frequent international travel

The interested candidates must register at www.tcn.al section Careers/Job Opportunities, where they will find a more detailed notification and apply by sending an email to: jobs@ tcn.al by March 15th, 2013.

The personal data of the applicants will be kept strictly confidential.

TCN-Office: Bulevardi “Zog I” P53 H3/77, 1016, Tirana, ALBANIA; TEL: +355 4 225 8418; FAX: +355 4 225 7712; E-mail: tcn@tcn.al Web Page: www.tcn.al

Ta Shohësh Botën me Optikë Elitare! Është optika më prestigjoze në Shqipëri.

Përfaqësuese e autorizuar e

CARTIER për të gjithë rajonin.

Grand Optika Group sh.p.k, Hotel Sheraton, Tirana ,Albania Tel:0673001000; 0674006606; info@grandoptika.al; www.grandoptika.al

Grand

optika

Drejtues : Zyra e Pranimit dhe Kujdesit ndaj studentit

Detyrat: Organizon grupe pune, të përbëra nga pedagogë dhe studentë, të cilët vizitojnë shkolla të mesme në qytete të ndryshme të vendit për t’u bërë të njohur nxënësve të vitit të fundit të shkollës së mesme programet e studimit që ofron; menaxhon dhe drejton këshillimin e studentëve në lidhje me procesin akademik dhe çështje të tjera të lidhura me to, si dhe organizon e koordinon aktivitetet e UET-it dhe ato në bashkëpunim me të tretët në mjediset e UET-it dhe jashtë tij.

KualifiKimet: Diplomë BA: 5 vjet experience pune në organizime dhe punë direkte me studentët apo grupimet studentore.

Drejtues: Zyra e Karrierës dhe e Praktikave

Detyrat: Është përgjegjëse për sigurimin e mbarëvajtjes së procesit të zhvillimit të praktikave si dhe të këshillime të karrierës; ndjek dhe organizon çështjet e karrierës të studentëve në UET; ofron këshillim dhe udhëzime në lidhje me orientimin dhe zhvillimin e karrierave profesionale të studentëve; bashkëpunon ngushtë me Departamentet e Fakulteteve për organizimin dhe vijueshmërinë e praktikave profesionale të studentëve; mban komunikim me Bordet e Tregut të Punës për të tërhequr mendime mbi përputhjen e diplomave të ofruara me tregun e punës, si dhe për të lehtësuar procesin e praktikave.

KualifiKimet: Diplomë MA: 5 vjet experience pune në organizime brenda organizatës dhe punë direkte me bizneset

Drejtues: Zyra e marrëdhënieve Publike dhe e marketingut

Detyrat: Organizon marrëdhëniet me publikun dhe medien si dhe marketingun e UET-it. Mban lidhje dhe komunikon me mediet e shkruara dhe elektronike për pasqyrimin e çështjeve, veprimtarive të UET-it dhe promocionin e tij; bashkëpunon me njësitë e tjera të UET-it dhe me Zyrën e Kujdesit ndaj Studentit për pasqyrimin e aktiviteteve; ndërton mënyrat e komunikimit me shtypin për shpërndarjen e informacionit dhe për pasqyrimin e veprimtarive të UET-it; përkujdeset për faqen e internetit të UET-it dhe për përditësimin e saj; përcjell shtypin ditor dhe atë periodik; përgatit dhe mban lista të plota e të përditësuara të kontakteve me mediet e shkruara dhe elektronike.

KualifiKimet: Diplomë MA në MPK, Gazetari, Shkenca Sociale: 5 vjet experience në profile pune që lidhen me detyrat sa më sipër.

Njoftim PuNësimi Universiteti Europian i Tiranës, është një universitet lider për zhvillimin e dijes në shoqërinë shqiptare, me qëllim t’u japë studentëve një edukim cilësor, nëpërmjet mësimdhënies, kreativitetit, përdorimit të arritjeve më të mira të shkencës, si dhe partneriteteve me tregun e punës e atyre ndërkombëtare. UET po në zhvillim të strukturave menaxhuese kërkon specialistë të rinj dhe dinamikë

Dekani i studentëve ne uet

Detyrat: Mban, organizon, koordinon, zgjeron dhe administron marrëdhëniet studentit me institucionin UET, brenda dhe jashtë tUET-it me të tretët, organizma homologë ose të ngjashëm, për lidhjen dhe forcimin e marrëdhënieve dy dhe shumëpalëshe; garanton jetën studentore në UET, zbatimin e marrëveshjeve me tretët me në qendër studentin UET dhe ndjek realizimin e aktiviteteve të parashikuara në to.

KualifiKimet: Diplomë Dr e lart: 5 vjet experience në profile pune që lidhen me detyrat sa më sipër.

Për aplikimet elektronike deri me 4 mars 2013 në adresën bora.trajani@uet.edu.al aplikantët duhet të sjellin: CV, Letër interesi, Diploma dhe certifikata mbeshtetese; dhe dy adresa elektronike per rekomanduesit

CMYK

NJOFTIM / REKLAMA

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

6.03.2013

9

10

Opinione & Editoriale

Blog & Ide

OpEd

Nga Bujar Kapexhiu

Opinione dhe Editoriale

Paketa e re antikrizë për bizneset dhe bankat B

anka e Shqipërisë vlerëson se komunikimi i vazhdueshëm dhe i hapur me industrinë bankare dhe komunitetin e biznesit përbën një kusht të domosdoshëm për garantimin e një qëndrueshmërie më të madhe makroekonomike dhe financiare të vendit. Këto takime shërbejnë si platforma për të prezantuar nisma dhe vendime të natyrës strategjike, ndikimi i të cilave është i drejtpërdrejtë në aktivitetin ekonomik dhe financiar të të dy komuniteteve që përfaqësohen në këtë takim. Në forumin e organizuar tri ditë më parë Banka e Shqipërisë prezantoi nismën e saj më të re: paketën e Bankës së Shqipërisë për gjallërimin e kreditimit të ekonomisë.

Paketa konsiston në tri kolona: kolonën ligjore, kolonën e politikës monetare dhe kolonën prudenciale. Në vijim do të ndalem në trajtimin e secilës prej tyre.

1 – Kolona ligjore Rritja e shpejtë e kredive me probleme këto vitet e fundit, ndërmjet të tjerash, pasqyron dhe një sërë problemesh të njohura dhe të panjohura më parë në lidhje me ekzekutimin e kolateralit. Për këtë qëllim, së bashku me industrinë bankare, kemi identifikuar dhe bërë propozimet përkatëse për një efektivitetit më të lartë ne procesin e ekzekutimit te kolateralit. Përmes konsultave me aktorë të tjerë të rëndësishëm në proces, u përgatitën ndryshimet ligjore në Kodin e Procedurës Civile dhe në Kodin Civil.

Këto ndryshime mundësojnë realizimin më të shpejtë të procesit të ekzekutimit të detyrueshëm, duke shmangur zgjatjet procedurale të shkaktuara nga debitorët e bankave.

Nga komunikimet me Ministrinë e Drejtësisë, jemi në dijeni që ndryshimet e mësipërme janë në proces finalizimi dhe pritet që kjo paketë ligjore të përcillet për miratimin e tyre në Këshillin e Ministrave, e më pas në Kuvendin e Shqipërisë. Shfrytëzoj këtë mundësi për të shprehur nevojën që këto propozime ligjore të miratohen në Kuvendin e Shqipërisë, në një kohë sa më të shpejtë. Përmirësimet e kuadrit ligjor dhe të praktikës në ekzekutimin e kolateralit, mund t’u prezantonin autoriteteve publike hapësira të reja për nxitjen e kreditimit në vend.

2 – Kolona e politikës monetare E përmenda më sipër se politika monetare e Bankës së Shqipërisë ka qenë në krahun lehtësues kohët e fundit, duke ndërmarrë 6 ulje të njëpasnjëshme

koment Ardian Fullani

të përqindjes bazë të interesit.

Niveli i marrëveshjeve të riblerjes me maturim njëjavor, pas uljes së fundit të bërë në fund të muajit janar 2013, arriti vlerën më të ulët historike në nivelin 3,75%. Bëhet fjalë për një vlerë rekord, jo vetëm përsa i takon aspektit historik të saj, por edhe nëse e krahasojmë atë me të gjitha ekonomitë e tjera të rajonit, përfshirë dhe shumicën e anëtarëve të rinj të BE-së. Në gjykimin e Bankës së Shqipërisë, kushtet monetare janë të përshtatshme për të siguruar përmbushjen e objektivit të inflacionit në një periudhë afatmesme, duke ofruar njëkohësisht edhe stimulin e nevojshëm monetar për mbështetjen e kërkesës së brendshme.

Megjithatë, nga këndvështrimi i këtij takimi rëndësi paraqet e ardhmja e politikës monetare. Siç u përmend dhe në deklaratën e fundit të Këshillit Mbikëqyrës, Banka e Shqipërisë do të vazhdojë të ndjekë një politikë monetare stimuluese, për sa kohë që presionet inflacioniste do të mbeten të dobëta.

Për më tepër do të doja të siguroja sistemin bankar se kuadri operacional i ofruar prej nesh do të ruajë të njëjtin karakter stimulues. Ai do të synojë të shmangë çdo formë tensioni, qoftë dhe sporadike, nga ana e bankave, në lidhje me mjaftueshmërinë e likuiditetit në treg, si përsa i takon sasisë, ashtu dhe përsa i takon çmimit dhe maturitetit.

3 – Kolona prudenciale Ndërkohë që dy shtyllat e para kanë një ndikim më të tërthortë dhe të shtrirë në kohë, kolona e prudenciale do të ketë një ndikim të drejtpërdrejtë dhe të shpejtë në gjallërimin e kredisë. Bëhet fjalë për një sërë masash të cilat do të çlirojnë burime financiare te bankat dhe do t’i nxisin ato t’i kanalizojnë këto burime drejt kreditimit. Në themel të këtyre masave qëndrojnë ndryshimet rregullative, që mundësojnë: 1) uljen e kërkesave për aktive likuide të bankave; dhe 2) ndryshimin e koeficienteve të rrezikut.

Ulja e kërkesës për aktive likuide të bankave, mund të realizohet pa cenuar

stabilitetin e sistemit, pasi niveli i tyre është përgjithësisht më i lartë se ai i standardeve ndërkombëtare dhe i bankave në rajon. Për më tepër, në kushtet kur bankat që veprojnë në vend e kanë origjinën e tyre kryesisht nga Europa, kjo ulje mund të bëhet në kushtet kur perceptimi i rrezikut në tregjet financiare europiane ka rënë. Ulja mund të mbështetet veçanërisht te veprimet monetare dhe angazhimet e Bankës Qendrore Europiane. Sidoqoftë, kjo ulje do të jetë e kontrolluar dhe e zbatuar sipas profilit të rrezikut për çdo bankë.

Kjo do të thotë që megjithëse ulja mund të jetë e përgjithshme, niveli i kërkuar i aktiveve likuide, sipas valutave dhe në tërësi, mund të jetë i ndryshëm në banka të ndryshme.

Ndryshimi i koeficienteve të rrezikut në strukturën e investimeve synon që kapitali i bankave të mbështesë më mirë zhvendosjen e burimeve të tyre drejt kreditimit. Më konkretisht, propozohet që koeficientet e rrezikut që përdoren për llogaritjen e kapitalit të bankave, të rriten ndjeshëm për flukset e reja të investimeve që bankat kryejnë me subjektet jorezidente.

Nga ana tjetër, koeficientet e rrezikut mund të ulen te bankat për sasinë e kredisë së re që i shtohet stokut ekzistues, për një periudhë kohe të caktuar. Në këtë mënyrë, zhvendosja e synuar e fondeve drejt kreditimit në vend, mund të kryhet edhe nga ato banka që kanë një nivel më të ulët të raportit të mjaftueshmërisë së kapitalit.

Këto masa nuk janë administrative.

Vendimi për të realizuar zhvendosjen e fondeve drejt kreditimit të sektorit privat në vend, do të mbetet një vendimmarrje e vetë bankës. Si për çdo rast tjetër, banka duhet të vërë në balancë të gjithë faktorët që përcaktojnë rreziqet, kostot dhe përfitimet nga kjo zhvendosje.

Zbatimi i masave të mësipërme kërkon një ndryshim të kuadrit rregullativ ekzistues, i cili do të rrijë në fuqi për një afat kohor të përkohshëm.

Më pas, gradualisht bankat duhet t’i kthehen zbatimit të kërkesave të kuadrit rregullativ ekzistues, për sa i takon mënyrës së llogaritjes së kërkesave për kapital. Në këtë mënyrë, ne ruajmë në çdo kohë te bankat stimulin e nevojshëm për të kredituar në mënyrë të kujdesshme.

Më tej, Banka e Shqipërisë do të ndryshojë kuadrin rregullativ, për të nxitur bankat që të mbështesin kërkesat për ristrukturim të kredisë nga kre-

Me të dy duart dimarrësit, që në momentin që kredia konsiderohet e mirë. Nëse bankat e realizojnë një gjë të tillë në mënyrë efektive, atëherë ato do të kenë një kosto më të ulët në drejtim të kërkesave për krijimin e fondeve rezervë për rrezikun e kredisë.

Ky element do të mundësojë që bankat të trajtojnë në mënyrë më të kujdesshme dhe proaktive klientët e tyre më të mirë, të cilët mund të jenë duke shfaqur problemet e tyre të para në shlyerjen e kredisë për shkak të faktorëve që janë jashtë kontrollit të tyre.

Si një element kontrolli për këtë veprim, kuadri rregullativ do të parashikojë qëndrimin e përkohshëm të kredisë së ristrukturuar në këtë kategori (apo në kategorinë standarde), dhe kalimin e saj të menjëhershëm në kategorinë e një cilësie më të ulët, nëse cilësia e kredisë bie pas ristrukturimit. Theksoj se Banka e Shqipërisë, pas një konsultimi të gjerë me bankat, ka përgatitur udhëzimet përkatëse që duhet t’i orientojnë ato në procesin e ristrukturimit të borxhit. Gjithashtu, Banka e Shqipërisë konstaton që një pjesë e kredive me probleme, kryesisht të atyre humbura, qëndrojnë në bilancin e bankave për shkak të interpretimit të ndryshëm që industria bankare dhe autoritetet e tatim-taksave kanë për nisjen dhe përfundimin e procesit ligjor ndaj subjektit debitor kredimarrës.

Eliminimi i këtyre kredive nga bilanci i bankave në mungesë të bashkërendimit të këtij interpretimi sjell pasoja për ngarkesën tatimore të bankave dhe rrjedhimisht pengon fshirjen e kredive të humbura nga bilanci, duke e fryrë nivelin e kredive me probleme, dhe duke angazhuar kapacitetet e bankave në mënyrë joeficiente.

Për këtë arsye, gjej rastin për të theksuar nevojën që industria bankare dhe autoritetet fiskale të identifikojnë faktorët që çojnë në interpretime të ndryshme të këtij problemi, si edhe të formulojnë zgjidhjet e të ndërmarrin përmirësimet e nevojshme ligjore dhe nënligjore për zgjidhjen e tij në mënyrë përfundimtare. Banka e Shqipërisë është e interesuar dhe e gatshme të japë të gjithë ndihmën e nevojshme në këtë drejtim.

Situata ekonomike dhe financiare që po kalon ekonomia e vendit, kërkon të ruhet ritmi i ndërmjetësimit financiar dhe të trajtohet me përparësi çështja e

kredive me probleme. Bashkëveprimi i deritanishëm me autoritetet e tjera publike ka qenë i mirë, dhe ne presim zhvillime konkrete në drejtim të fillimit të procesit të shlyerjes së detyrimeve të sektorit publik ndaj firmave private, si edhe miratim të ndryshimeve të propozuara në legjislacion për përmirësimin e procesit të ekzekutimit të kolateralit.

Banka e Shqipërisë do të vlerësojë efektin e këtyre masave dhe do të monitorojë zbatueshmërine e tyre në vazhdimësi. Në vijim të këtij procesi, në jemi të gatshëm t’i përshtatim ato me zhvillimet ekonomike dhe financiare ose t’i mbështesim me masa të tjera. Në themel të çdo veprimi të Bankës së Shqipërisë në këtë drejtim do të qëndrojë stabiliteti i sistemit financiar.

Dëshiroj t’u kujtoj të gjithë përfaqësuesve të sektorit privat prodhues e financiar, se nën efektet dhe ndikimin e krizës autoritetet publike, ligjvënëse, fiskale dhe monetare, kanë bërë ndryshime të rëndësishme në filozofi, objektiva dhe në vendimmarrje, larg konsideratave tradicionale. Këto ndryshime të përkohshme kanë si qëllim kryesor absorbimin e efekteve të krizës, stabilizimin e ekonomisë, konsumit dhe investimeve private.

Kjo filozofi është e nevojshme të adoptohet edhe nga ana e sektori privat, që nënkupton një përshtatje dhe korrektim të tillë të përkohshëm.

Duke përsëritur thirrjen e zj. Lagarde, drejtore e Fondit Monetar Ndërkombëtar, në kushtet aktuale, objektivi i sektorit privat nuk duhet të jetë vetëm fitimi, por edhe krijimi i vendeve të punës, krijimi i vlerës së shtuar, krijimi i ideve të reja dhe përmes tyre stabilizimi i ekonomisë. Rritja e punësimit dhe e të ardhurave nga puna do të thotë më shumë konsum e investime, më shumë kërkesë konsumatore për mallra shërbime e mjete financimi. Ekonomia ka nevojë për një sektor privat dhe financiar të përgjegjshëm përkundrejt ekonomisë reale, për një sektor privat që mbështet punëmarrësit dhe konsumatorin, për një sektor financiar që krijon vlera dhe jo që i shkatërron ato.

Kriza erdhi si një krizë globale dhe zgjidhja e plotë e saj do të jetë si e tillë.

Megjithatë, çdo vend duhet të bëjë detyrat e shtëpisë dhe të ndërmarrë reformat e duhura strukturore për kalimin e saj.

op-ed

2

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

06.03.2013

11

MaKSima e ditës

Blog/ Sa e ka marzhin e Kulturë/ Teatri i gabimit sondazhi i Komedisë sfidë shqiptarja.com?

Faqe 15 Teatrit Kombëtar

Faqe 13

Universitet/ Provimet; jo më përmendësh, koha për të analizuar Faqe 8

Gërvisht një pesimist dhe poshtë sipërfaqes do të gjesh shpesh një mbrojtës privilegji.

William Beveridge

Inferioriteti maqedonas i mbështjellë me antishqiptarizëm P

ërleshjet e fundit që ndodhën nëpër rrugët e Shkupit, (mu në ditën kur treshja nga Brukseli arriti të pajtojë palët e konfrontuara maqedonase), kishin një lajtmotiv sipërfaqësor - figurën e Talat Xhaferit, i posaemëruar në postin e ministrit të Mbrojtjes, por në sfond këto ngjarje kishin një gjenezë dhe motivim tjetër. U protestua (nga maqedonasit) kundër këtij emërimi, por në anën tjetër u protestua (nga shqiptarët) kundër dhunës që u ushtrua, një ditë më parë, ndaj fëmijëve dhe kalimtarëve të rastit, të cilët fillimisht u pyetën a janë shqiptarë.

Dhuna ndaj shqiptarëve - “infuzion” i inferioritetit maqedonas Shoqëria maqedonase po kalon nëpër një stil të çuditshëm të falangimit, duke huazuar metoda ksenofobe kundër bashkëjetesës me etnitë tjera.

Ata që protestuan ditë më parë kundër ministrit Xhaferi, janë banorë të lagjeve etnikisht të pastra maqedonase dhe ka kohë që janë edukuar në një frymë mosdurimi etnik, duke goditur shqiptarët në çdo qoshe të Shkupit. Ky edukim burimin e ka në inferioritetin e galvanizuar nga mungesa e strategjisë dhe potencës kolektive etnike për t’iu kundërvënë mohimeve kombëtare, gjuhësore e fetare që u vijnë nga fqinjët ortodoksë të jugut, lindjes e veriut. Kjo histeri goditjesh ndaj shqiptarëve, në

fakt është kompensim i këtij inferioriteti, prandaj kot mund të presim që të shohim sot flamuj të djegur grek, bullgar a serb në ndonjë stadium të Maqedonisë apo gjetiu. Vetëm flamujt e djegur shqiptarë aktualisht po ushqejnë inferioritetin dhe qyqanllëkun maqedonas. Por, ky ushqim i skaduar mund të jetë vetëm një lloj ‘infuzioni’, sepse këta ‘pacientë’ të programuar nga shovinizmi maqedonas herët a vonë duhet të ballafaqohen me forcën e tyre reale që kanë për t’iu kundërvënë të tjerëve.

Një dimension tjetër i këtij kalërimi të papenguar të nacionalizmit maqedonas nëpër rrugët dhe sheshet e Maqedonisë, që zihet mat me grushtin e mbushur me flokë fëmijësh shqiptarë, është mungesa totale e sensit politik të shqiptarëve për të bashkëvepruar në gjetjen e një modaliteti institucional që do ta pengonte këtë fushatë antishqiptare. Me zellin e pashuar të vetasgjësimit, partitë shqiptare vazhdojnë të projektojnë, secila për vetveten, karriera vardisëse nëpër sallonet e politikës maqedonase. Kjo ‘radiografi’ e mentalitetit të çoroditur të elitës politike shqiptare në Maqedoni, ka kohë që është ‘skenuar’ nga politikëbërësit maqedonas, të cilët nuk e kanë vështirë të disiplinojnë edhe institucionalisht (përmes politikave lokale) shqiptarët, edhe rrugaçërisht (përmes një fushate të shfren-

uar të huliganëve maqedonas kundër nxënësve dhe hallexhinjve shqiptarë).

Shqiponjat e mbështjella me pupla pule Për ta kuptuar më mirë jorëndomtësinë e budallallëkut shqiptar, nuk ka nevojë të bredhim shumë nëpër faqet e literaturës tragjikomike. Mjafton të ndjekim fjalimet e deputetëve shqiptarë. Sepse vetëm ata që nuk kanë kurajë të pranojnë se kanë bërë lëshime gjatë mandatit të tyre qeverisës, janë manipuluesit më ordinerë të besimit që ua kanë dhënë votuesit në zgjedhje. Vetëm deputetët shqiptarë ‘bëjnë bajram’ me mendjen e tyre te mendojnë se kur ata ishin në pushtet gjërat ecnin mirë. Ata tregojnë, sesa servilë ishin/janë kundrejt partnerit maqedonas, duke e mbrojtur atë me duar e thonj nga oponenti shqiptar. Një kryeministër maqedonas vlen sa tri parti shqiptare kundërshtare. Pse? Sepse asnjëherë, tri parti shqiptare nuk bëhen bashkë për të zgjedhur një kryeministër shqiptar, por gjithmonë një parti e vetme shqiptare rrotullon gurë e dru për të fituar një post zëvendëskryeministri. Bie fjala, shqiptarëve iu ka dashtë me shekuj të presin që të shohin në kabinetin e kryeministrit maqedonas një zog shqiponje, si ai, që mban postin e zëvendëskryeministrit, i rezervuar për shqiptarët, madje prej para njëzet e ca vjet më parë.

Prandaj, jo rastësisht, thonë se shqipon-

koment

Emin AZEMI

jat fluturojnë vetëm në qiellin e kaltër, përpos ndonjërës që e harron marshutën dhe futet me vetëdëshirë në ka(bin-faz)in-etin e kryeministrit maqedonas. A thua kur do të na nxjerrin nga ky kafaz shqiponjat e mbështjella me pupla pule?

Doktrina e nënshtrimit të shqiptarëve Takimi i fundit në mes të Gruevskit dhe Cërvenkovskit, me ndërmjetësim të treshes nga Brukseli, mund të mos ofrojë zgjidhje afatgjatë, por ai si i tillë e ka peshën e seriozitetit, për faktin se bashkon në një tavolinë dy filozofi dhe dy platforma diametralisht të ndryshme politike. Ngandonjëherë, në politikë, kjo është e mjaftueshme. Politikanët shqiptarë s’kanë guximin qytetar ta bëjnë edhe këtë hap minimal. Pse? Sepse ata vazhdojnë ta trajtojnë si grigjë elektoratin e tyre, kurse vetveten si prijës të grigjës, madje edhe në kushtet kur ujku i lë pa të. Nëse politika e feudalizuar shqiptare në Maqedoni e injoron elektoratin e vet me sjellje të tilla arro-

gante, mospërfillëse, jokonsensuale, atëherë çfarë mund të presim nga politikanët maqedonas? Si do ta trajtojnë ata procesin e barazisë etnike në rrafshe të ndryshme institucionale, konstitucionale e praktike? Shkërmoqja e interesave të përgjithshme po bëhet qëllimshëm dhe pa ndonjë hezitim. Ky komoditet punëprishës do të vazhdojë deri atëherë sa të ketë njerëz që votën e kuptojnë si sustë për të aktivizuar ndonjë makinë që do ta nxirrte nga balta politikën e Gruevskit a Cërvenkovskit. Ka kohë që strategjitë për relativizimin e interesave të shqiptarëve kanë punuar për ta shndërruar elektoratin shqiptar në makinë votuese, pa ndonjë atribut politik e kulturologjik. E keqja e kësaj historie është se kjo strategji po realizohet me kollajllëk, duke iu falenderuar edhe klaneve të caktuara politike shqiptare.

Derisa është kështu, do të kemi edhe pamje me fytyra të përgjakura, me fëmijë të lënduar, që kot presin ndonjë përkrahje institucionale. Institucionalizimi i interesave shqiptare në Maqedoni po ndodh vetëm sa për të amortizuar pakënaqësitë e atyre që mund të mos votojnë partinë në pushtet. Sa i përket pakënaqësive tjera, me këtë po merret falanga e institucionalizuar maqedonase, e cila nënshtrimin e papengueshëm të shqiptarëve tashmë e ka shndërruar në doktrinë.

Leksionet me skandalin e kupolës së Policisë V

rasja e bujshme e ish-komisar Dritan Lamajt hapi një sirtar jo më pak të bujshëm. Atë të lidhjes së supozuar të vrasësit të tij të dyshuar me eprorët më të lartë të Policisë së shtetit. Konteksti i fushatës elektorale e amplifikoi jehonën e këtij skandali në opinionin publik. Por përtej kësaj ngjarjeje të izoluar, duhet parë fryma që përcjell ajo në mënyrë që pleksja e interesave private me ato publike të mos kenë më terren pjellor në Shqipëri.

Leksioni i parë që duhet të nxirret pas vrasjes kriminale të Lamajt, është forca, gjenialiteti, mrekullia e mediave të lira në Shqipëri. Prokurori mund të flejë, por jo media. Ajo të shpalos në ditën me diell brenda 24 orëve atë që hetuesit s’do ta nxirrnin dhe në 24 muaj. Në rastin konkret, lidhjet personale të vrasësit të supozuar me ata të cilët ishin ngarkuar me hetimin e kësaj vrasjeje. Brezit më të ri, ky reaktivitet i mediave mund t’i duket i zakonshëm, por duhet t’i kujtojmë se s’ka qenë gjithnjë kështu. I njëjti Kryeministër që është sot, kur drejtonte vendin si President, e kishte fare lehtë deri më 1996 të mbyllte çdo lloj skandali publik. Qoftë me dhunë ndaj mediave dhe opozitës, qoftë me shantazhe të të gjitha formave, derisa mina me sahat i plasi në dorë me kryengritjen e 1997-ës. Por 15 vjet më vonë, censura është shndërruar fatmirësisht në një nocion arkaik

koment

Genc Burimi

në Shqipëri, po aq “démodé” sa fjalët ‘shoku filan’, ‘diktaturë e proletariatit’ apo ‘radha e qumështit’… Dhe aq më mirë që është kështu.

Leksioni i dytë që duhet të nxjerrim, është progresi i jashtëzakonshëm i ndërgjegjes qytetare në Shqipëri.

Morali publik nuk i pranon më sot disa fenomene që deri dje dukeshin fatalisht normale. A është normale që drejtuesit më të lartë të policisë së shtetit të jargaviten restoranteve me një biznesmen që zotëron lojëra fati e që ka dosje sherri me policinë në kurriz? Sigurisht që nuk është normale. E shohim tendencën aty-këtu të moralit të vjetër, i cili nuk sheh asgjë të keqe, kur të graduar të lartë të policisë bëjnë foto “digjestivi” me të “graduar të lartë të parasë”.

Me justifikimin se dhe këta janë shtetas si gjithë të tjerët... Sa më shumë fryma e dallimit çka është normale me atë çka nuk është, rrok ndërgjegjet e popullatës, aq më shumë shoqëria shqiptare bën hapa përpara drejt shoqërisë europiane. Deri sa dita do të vijë kur dhe drekat e darkat dereshef të qeverita-

rëve me biznesmenë, me prokurorë, apo dhe me gazetarë, duhet të shihen po aq vëngër, si anormale e imorale nga opinioni publik. Më kujtohet fundi i fushatës presidenciale në Francë më 2007, kur Nikola Sarkozi i bindur në fitore, premtoi se mbas zgjedhjes do të mbyllej disa ditë në një manastir për të reflektuar e për t’u vënë edhe më në diapozon me kostumin e Presidentit dhe të halleve të francezëve. Ndodhi e kundërta. Pas festimit të fitores në Champs-Elysées te lokali (Fouquet’s) i mikut të tij milioner kazinosh, Sarkozi kërceu në jahtin e një tjetër miku, miliarder, për të kaluar pushimet në ujërat kaltëroshe të Maltës. Përballë skepticizmit të francezëve, Presidenti i ri u përpoq të fuste një “fryme të re”. Ç’të keqe ka, tha ai, të kesh miq biznesmenë? S’kemi të drejtë ne politikanët si gjithë të tjerët të kemi miq të pasur? Eh pra, jo, nuk kanë të drejtë, për aq kohë sa politikani ka atributin e firmosjes në emër të popullit. Sepse morali të mëson se miku i pasur nuk e fton kryepolicin apo qeveritarin në tavolinë apo për pushime asnjëherë veresie. Faturën e paguan gjithmonë indirekt taksapaguesi me “nderet” që përfiton më pas miku pasanik i zyrtarit të lartë shtetëror. Më kujtohet kryetitulli sarkazëm i shtypit francez të asaj kohe ndaj presidentit të sapozgjedhur Sarkozy, me lojën e fjalëve: “Cela commence Mal-te”. “Mal” në frëngjisht do

të thotë “keq”, domethënë “Po e fillon keq” me këto pushime në Maltë, të ofruara nga një biznesmen miliarder.

Ah, sikur kjo intrasigjencë për moslejimin e pleksjes së interesave private me ato publike të rrokte shpirtrat e shqiptarëve dhe më shpejt se ato të francezëve. Iu desh më shumë se 200 vjet Francës, që ta kuptonte me provokimet e Sarkozisë se idealet e revolucionit të famshëm nuk ishin të gdhendura në mermer. Ato i merr era, kur shtypi i lirë dhe opinioni publik nuk janë në lartësinë e detyrës për të refuzuar shkarjet. Në dy dekada demokraci në Shqipëri, shtypi i lirë dhe pesha e opinionit publik detyroi, jo me forcën e ligjit por të moralit, që drejtues të lartë policie, miq me të dyshuarin kryesor për një vrasje, të jepnin vetëdorëheqje nga hetimi. Diçka e vogël mbase në morinë e lajmeve që fshijnë njëratjetrën në Shqipëri, por diçka pa dyshim themeltare. Më kujtohet shprehja e Zhan Monesë, babai i Europës së Bashkuar, kur thoshte në vitet ‘50 se Europa nuk do të bëhet me një të rënë të lapsit, por me realizime të vogla të herëpashershme që do të krijojnë pikësëpari ndjenjën europiane. Kështu dhe me moralin publik në Shqipëri.

Klasa politike dhe zyrtarët e lartë nuk do të bëhen po aq të ndershëm sa Suedia me një të rënë të lapsit, por dalëngadalë nën presionin e opinionit dhe të mediave, siç e pamë këto ditë.

Leksioni i tretë që duhet të nxjerrim, është ai i parimit më të shenjtë por dhe më të vështirë por t’u arritur në drejtësi, prezumimi i pafajësisë.

Bëra kujdes në këtë shkrim ta emërtoj atentatorin e Dritan Lamajt si vrasës i supozuar. Një kujdes që media dhe klasa politika në Shqipëri e shpërfillin pa kuptuar dëmin që i bëhet demokracisë dhe të drejtave të njeriut.

Për aq kohë sa një person nuk është dënuar me vendim gjyqësor të formës se prerë, ai gëzon statusin e personit të pafajshëm. Gjuetia e shtrigave është atribut i diktaturave, në demokraci duhet të flasë prova e faktit. Ta lëmë drejtësinë t’i mbledhë këto prova qetësisht dhe t’i vëmë damkën e egër të vrasësit atij që e meriton vetëm pasi kur drejtësia ta ketë vërtetuar. Përndryshe, do arrijmë në ato paradokse që dëgjuam në Konventën kombëtare të PS, ku z. Balla premtoi se qeveria e partisë së tij pas 23 qershorit do të hapë hetime kundër familjes Berisha.

Na thoni kur e ka ditëlindjen ky deputet, që t’i dhurojmë një libër të Monteskjesë dhe të mësojë para se të bëhet ministër se çfarë është ndarja e pushteteve. Demokracia në vendet si i yni, ngjan me atë gurin e Sizifit, ku qëllimi i mirë për të ngjitur malin zhvlerësohet me një gjest të pamenduar, dhe gjithçka fillon nga e para. Deri sa të nxjerrim leksione dhe gabimet mos të përsëriten…

12 fenomen

universitet

Çfarë ngjyre kishte macja?

Shprehur me apo pa pyetje-kleçkë, provimet dihet që janë më të vështira për ata që mungojnë në leksione. E pranon Holta Vrenezi, që studion Financë-Bankë në Torino, se provimet janë më të vështira për ata që nuk i ndjekin leksionet. Por tani që është në vit të fundit, ajo flet dhe për një tendencë tjetër: për ta bërë më të vështirë edhe për ata që

hyjnë me shpresën te fati, pasi ndodh që për çdo pyetje vendoset kriteri i kalueshmërisë, që në Itali është 60 për qind të pikëve maksimale. “Duhet t’i përgjigjesh çdo pyetjeje me minimum 60 % dhe jo thjesht të bësh 60% të pyetjeve”, sqaron Holta. Kjo është një nga praktikat e ndjekura në testet e degës së saj, ku sa vjen dhe kërkesat bëhen më rigoroze.

Provimet, koha për të analizuar Është koha e provimeve, sezoni i të cilave sa ka mbaruar ose po zhvillohet. Por jo kohë për të mbajtur mend përmendësh. Sepse sot, më shumë se kurrë, në provim vlerësohet analiza dhe argumentimi. Pedagogët tregojnë avantazhet e metodës. Studentët, përvojën Gjatë një ore leksioni, në Fakultetin e Ekonomisë të Universitetit të Tiranës, vite më parë, një mace kaloi në oborr dhe një pedagogu dhe studentëve të tij iu tërhoqi vëmendjen që nga dritarja dhe ndërprenë mësimin një kohë (rroftë sebepi, qoftë dhe mace!). Gjithsesi, ngjarja kujtohet edhe sot, për shkak të episodit që pasoi. Në provimin e fundit të lëndës, një nga pyetjet qe “çfarë ngjyre kishte macja?”. Kush e di sa histori të tjera provimesh ekzistojnë! Madje dhe kur nuk kanë asgjë të jashtëzakonshme, në periudhë sezoni, siç janë këto javë që ikën për disa studentë dhe këto aktualet për disa të tjerë, provimet janë tema e ditës. Efekti i tyre duket se nuk do ndryshojë kurrë te studentët dhe pse ata vetë nuk janë më të një kohe. Kanë ndryshuar shumë madje. Nga një kohë, që brezat e më të rriturve e kujtojnë mirë, kur në provime kërkohej riprodhimi i materialit teorik sigurisht me pyetje me zhvillim, para studentëve nisën të shfaqen teza më të larmishme, me pyetje me alternativa të kombinuara me ato me zhvillim. Gjithashtu nisën të ndërtoheshin pyetje ku duhet të logjikosh mbi një situatë të pa ndeshur më parë, apo pyetje kur të duhet të argumentosh qëndrimin tënd. Në dinamizmin e arsimit dhe praktikave të tij, fletët e provimit nuk mund të mos i merrte era e ndryshimeve…Po drejt cilëve elementë synojnë këto formate të reja testesh? E kemi sqaruar nëpërmjet pedagogëve që i hartojnë ato, po dhe studentëve që vihen përballë. Jonida Këllezi, pedagoge në Universitetin Europian të Tiranës, drejtuese e departamentit të Marrëdhënieve me Publikun dhe Komunikimit, tregon si funksionon hartimi i testeve në universitetin e saj ku tezat përgatiten nga titullarët e lëndëve duke marrë parasysh nivelin e të gjitha nëngrupeve të studentëve që ndjekin lëndën dhe më pas aprovohen nga përgjegjësit e gruplëndëve. “Tezat e provimeve në UET janë të konceptuara në tre pjesë, ku secila ka një përqindje të caktuar të notes finale të atij provimi. Pjesa e parë e provimit përbëhet nga një grup pyetjesh të cilat synojnë të testojnë njohuritë bazë të lëndës; pjesa e dytë e provimit i kushtohet pyetjeve analitike: studentëve u jepen dy ose më shumë pyetje dhe pjesa e tretë është një temë eseje.” Për pedagogen e lëndëve Reklamë, Fushata Marketingu dhe Konceptim dhe Menaxhim Fushatash kjo formë testesh, e ngjashme me atë të universiteteve britanike, ku ajo ka studiuar, është shumë e mirë, “pasi kërkon që të nxisë të

Një tezë tipike testi

Pjesa e provimit që synon të testojë njohuritë bazë të lëndës zë 25 %; pjesa me pyetje analitike zë një peshë prej 50% dhe pyetja ese ka një peshë prej 25%

Provimi

(jo) e vetmja provë

Pesha e provimit në notën përfundimtare, vitet e fundit në disa lëndë dhe fakultete është ulur duke konsideruar më shumë punën e studentit gjatë vitit, detyrat e kursit, prezencën etj. “Në UET, nëse dikush si pasojë e stresit ose faktorëve të tjerë nuk shkruan mirë në provim, ka mundësi të rikuperojë me aktivizim në seminar ose në detyrën e kursit”, sqaron Këllezi praktikën e përhapur, por jo në çdo profil. “Në fakultetin tim, në pjesën më të madhe të lëndëve e gjithë nota bazohet tek testi, në pak raste merren parasysh detyrat e kursit apo punët me projekte”, thotë Kamela, studente e Fakultetit të Teknologjisë së Informacionit në UPT. Të njëjtën gjë pranon dhe Vrenezi, studente e degës Financë Bankë në Torino. “Testi zë 100 % të notës, pasi nuk ekzistojnë seminaret apo teste para atij final”.

menduarin në mënyrë analitike të studentëve dhe t’i largojë nga të mësuarit përmendësh”. Por edhe në një fushë tjetër siç është ajo e Shkencave politike, konceptimi I tezës mbështetet në të njëjtat parime vlerësimi. “Provimi është i ndarë në tri pjesë të rëndësishme: në të parën janë pyetjet për kontroll njohurish, në pjesën e dytë janë pyetje analitike ku shikohet se sa është i aftë studenti t’i lidhë konceptet me njëra-tjetrën dhe t’i përdorë ato në rastet që i janë dhënë në shqyrtim. Në pjesën e tretë, janë pyetjet e kategorisë ‘mbaj qëndrimin tënd’: ku studenti pasi e njeh lëndën është i aftë që, duke u mbështetur tek baza teorike, të japë një mendim dhe të mbajë një qëndrim të vetin në lidhje me një çështje të caktuar që është ngritur për diskutim”, thotë Ina Zhupa, pedagoge e lëndëve Hyrje në Marrëdhëniet Ndërkombëtare dhe Teoritë e Marrëdhënieve Ndërkombëtare. Secila nga këto pjesë ka peshën e vetë për të plotësuar pikët e plota të tezës. “Pjesa e provimit që synon të testojë njohuritë bazë të lëndës zë 25 %; pjesa me pyetje analitike zë një peshë prej 50% dhe pyetja ese ka një peshë prej 25%”, thotë Këllezi. Por këto më shumë se sa blloqe të ngurta, janë ndarje orientuese për pedagogët të cilët i përshtatin me nivelin e studimit apo lëndën që japin. Çdo pjesë e testit ka dhe natyrën e vetë të pyetjeve.

“Pyetjet për kontroll njohurish janë më të shkurtra, në formë pohimesh, me pika, ose me alternativa. Ndërsa pyetjet analitike dhe ato ku studenti duhet të mbajë një qëndrim kërkojnë zhvillim dhe sqarim të idesë. Pyetjet e pjesës së tretë përfshijnë situata, raste konkrete dhe studenti duhet t’i shikojë me syrin e tij, por duke u mbështetur tek ajo që ka mësuar gjatë lëndës”.

Diçka pozitive është që studenti e di sa pikë vlen secila pyetje dhe pse ai jo gjithmonë e parashikon saktë notën dhe ndodh që dhe të zhgënjehet prej saj. Kjo ndoshta prej ndonjë sindrome universale optimizmi, ose për shkak të pedagogut…

Megjithatë, kur bëhet fjalë për pyetjet argumentuese pothuaj gjithmonë do ketë vend për debat. “E rëndësishme është që studenti ta argumentojë në mënyrë logjike qëndrimin e tij”, sqaron Ina Zhupa. Dhe më e rëndësishmja është që sot, një student duhet të analizojë, argumentojë, të veprojë i pavarur në teste, shumë më tepër se të mësojë përmendësh. Këto janë testet e kësaj kohe, të ngjashme me kërkesat e ditëve tona për profesionistët e rinj.

A.Çano

zoom

Testimet dhe vlerësimet në sytë e studentëve Studentët urrejnë të riprodhojnë përmendësh materialet teorike. Kjo është pak, por e sigurt nga ajo që thonë studentë të profileve dhe viteve të ndryshme. Dhe tjetra është që dhe pse pedagogët këmbëngulin se “te provimi i parë që dhashë duhet të kisha mësuar përmendësh me pika, ashtu siç ishin të ndara në literaturë, nëse synoja të merrja ndonjë pikë. Kjo tregon se shumë pedagogë nuk kanë hequr dorë ende nga metodat tradicionale të hartimit të tezave”, shprehet Alda, studente e nivelit master në degën e gazetarisë në Universitetin e Tiranës, e cila shton se këto janë llojet e tezave ku ajo del më keq, duke preferuar gjithmonë pyetjet me zhvillim që kërkojnë arsyetim. Por ndonjëherë mbajtja mend përmendësh është kërkesë e degës dhe jo e pedagogut. “Në pjesën më të madhe të rasteve nuk është e nevojshme të mësosh përmendësh. Kur bëhet fjalë për lëndë teorike apo për ushtrime të hyn në punë logjika dhe mënyra si e ke konceptuar atë që është shkruar në libër, por duke qenë drejtim shkencor materialet mësimore përmbajnë edhe ligje apo formula të cilat duhet të mësohen përmendësh”, shprehet Kamela, studente masteri e Informatikës në UPT, e cila për sa i takon formës së pyetjeve ka gjithaq preferencat e saj. “Personalisht preferoj më tepër pyetjet me zhvillim, sepse tregojnë më tepër sesa formim ke marrë nga lënda, kurse pyetjet me rrethime ndonjëherë i kanë alternativat aq shumë të ngjashme sa mund të ngatërrohesh lehtë”. Ato ashtu si dhe Frenki, student i vitit të dytë në degën Financë Kontabilitet në Universitetin Bujqësor, preferojnë provimet me shkrim ndaj atyre me gojë, por jo të gjithë janë në një mendje. Albi, studenti i Teknologjisë Ushqimore, mendon se testet me alternativa por dhe provimet me gojë, janë më të mira për të matur njohuritë e tij.

kulturë

debati

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

06.03.2013

13

Sezoni më i suksesshëm 1997-1998 Marrëdhënia e publikut me teatrin ka pasur luhatje të kuptueshme, një pjesë ka qenë për arsye shumë të qarta sociale, por një pjesë kanë qenë të lidhura me faktorët menaxherialë. Deri në vitet ‘90 teatri ka qenë një nga argëtimet e pakta që ka pasur publiku shqiptar.

Me ndryshimet e mënyrës së jetës pas viteve ‘90 kuptohet që njerëzit “zbuluan” zbavitje të reja. Por kjo nuk është justifikim për drejtorin Kastriot Çipi. “Kur teatri ka qenë i vëmendshëm për të vënë drama që i flisnin kohës dhe preknin pulsin e spektatorit, edhe në kushte

të rënda sociale teatri ka pasur publik. Unë do t’ju jap një shifër që nuk është bërë asnjëherë publike: Nuk ka pasur vit më të vështirë për Shqipërinë sesa viti 19971998. Vinim nga një gjendje thuajse lufte civile dhe dolëm nga kjo situatë po aq të paralizuar politikisht.

31 mijë spektatorë ka pasur Teatri Kombëtar për sezonin 1997-1998. Viti më i keq nga pikëpamja sociale. Para Teatrit Kombëtar kishte mitralozë, tanke, thasë me rërë etj. dhe teatri ka shënuar shifrën rekord prej 31 mijë spektatorë, që nuk e ka sot.”- thotë Çipi.

Teatri i Komedisë sfidë Teatrit Kombëtar Një “luftë” e ftohtë po zhvillohet mes drejtorit të Teatrit Kombëtar dhe Teatrit të Komedisë. Për drejtorin e Teatrit të Komedisë, Kastriot Çipi, kjo nuk është thjesht një luftë shifrash, por përplasje idesh, vizionesh e strategjish Aida Tuci

E

dhe pse nuk ka rënë në sy konkurrenca e egër që po zhvillohet së fundmi në skenën teatrore të kryeqytetit, në korridoret e ndërtesës së Teatrit Kombëtar ndihet atmosfera e një situatë të nderë.

Një “luftë” e ftohtë po zhvillohet në heshtje mes drejtorit të Teatrit Kombëtar dhe Teatrit të Komedisë. Është një luftë idesh e vizionesh për të ardhmen e teatrit në Shqipëri. Një “luftë” mes Lindjes dhe Perëndimit, siç e etiketon drejtori i Teatrit të Komedisë, Kastriot Çipi cili konkurrencën po e zhvillon paralelisht me homologun, dhe me veten.

Themelimi i Teatrit të Komedisë si një skenë e re teatrore u përcoll me debate pro dhe kundër, të ishte a të mos ishte. Në kaq kohë a e ka gjetur veten ky institucion në jetën kulturore të kryeqytetit?

Teatrin e Komedisë unë e shoh si një teatër të dytë kombëtar, çështja e emrit nuk është e rëndësishme. Nuk ka pse të ketë një teatër që i dedikohet ekskluzivisht komedisë, ashtu siç nuk ka pse të ketë një teatër që i dedikohet ekskluzivisht dramës. Teatri i Komedisë është i pari institucion kulturor që themelohet në 23 vjet. Është hera e parë që në një fushë të caktuar të veprimtarisë publike ne kemi dy institucione konkurrente. Duke pasur dy institucione të së njëjtës fushë veprimi, ke mundësi që të diskutosh për modelin e menaxhimit, ke mundësi të kuptosh se çfarë të mirash ka konkurrenca dhe, normalisht, pas disa kohësh ke mundësi të kuptosh se çfarë duhet rishikuar.

Përsa i përket keqinterpretimeve të qëllimshme që duan ta lidhin Teatrin e Komedisë me Estradën e Tiranës, dua t’u them se nuk ka asnjë lidhje, sepse nuk ka qenë ky vullneti as i politikëbërësve dhe as i ligjvënësve. Qëllimi i tyre ka qenë që të ngrenë një teatër të dytë kombëtar.

Me pak fjalë, ju po sfidoni një skenë me një traditë 60-vjeçare?

Ne kemi hyrë në një treg kur konkurrenti ynë është prezent prej 60 vjetësh dhe nuk është e lehtë. Tani kemi krijuar publikun tonë dhe ka tregues të matshëm për këtë. Ne kemi dy profile në facebook dhe të dyja kanë një indeks në rritje. Kurrë nuk e kam menduar se që në vitin e parë Teatri i Komedisë do të kishte më shumë premiera dhe më shumë publik se Teatri Kombëtar. Kjo nuk është aq meritë e jona sesa dobësi e Teatrit Kombëtar. Po të funksionojë mirë Teatri Kombëtar, është shumë e vështirë ta konkurrosh, por Teatri Kombëtar nuk funksionon mirë për shumë arsye. Vitin e kaluar ne kemi pasur më shumë premiera, më shumë shfaqje, më shumë publik sesa

Kastriot Çipi, drejtori i Teatrit të Komedisë

TK. Janë 4 premiera, 76 shfaqje dhe 11 da kuadrit ligjor aktual ne të mund ta mijë e 140 shikues me biletë. Unë e menaxhojmë teatrin ndryshe, më me Kur zgjedh këtë zanat e di që në fillim sfidoj kolegun tim që të deklarojë eficencë dhe kryesorja më me drese fundjavat nuk janë të tuat. Por këto në shifrat e vitit të kaluar. Është jtësi. Ka një debat të hershëm në syrin e një regjisori duken të parëndësishme. gjithashtu një tregues interesant komunitetin teatror, ku shpesh fakti se nga premiera e parë ne “Marr një ditë në javë që ia kushtoj tim biri, edhe herë është angazhuar dhe media, pse telefonin e mbaj hapur dhe bëhem shpesh kemi rritje të spektatorit në presipas të cilit nuk ka ligj për të nervoz kur më marrin në telefon edhe për mierën e dytë, jo sepse detyrirregulluar marrëdhëniet e punës gjëra që mund t’i zgjidhin edhe pa praninë misht e dyta ka qenë shfaqje më e për aktorët në teatër. Kjo është një time. Do doja që të paktën ato 24 orë t’i mirë, por sepse logoja jonë është gënjeshtër e trashë. Të gjithë ata që kem për tim bir, dhe të mos i kaloja në bërë më e njohur për publikun. Akojanë të punësuar në shtet, përfshirë telefon, duke menduar e folur ma më të mirë e kemi pasur frekuentidhe aktorët, i nënshtrohen rregullave për teatrin.” min në komedinë e tretë “Harroje që përcakton Kodi i punës. Kodi i pudashurinë”, e cila është hequr nga repnës në asnjë nen të tij nuk të thotë ertori me sallën plot, si një dëshmi e paguaje njeriun që nuk punon, aq më gjallë se nuk funksionon më modeli i tepër njeriun që thotë “nuk dua ta bëj institucionit buxhetor për Teatrin. punën”. Çfarë e ka bërë të suksesshëm Në fakt, është ende i ndezur denë kaq pak vite Teatrin e Komebati për aktorët që paguhen me Kastriot Çipi: Asnjë nga stafi disë, aq sa të kërcënojë edhe “ekzisrrogë në Teatrin Kombëtar dhe që im nuk ka marrë kurrë direktiva tencën” e Teatrit Kombëtar? kanë vite që nuk ngjiten në skenë. që të mos ndihmojë kolegët e Sepse ne si teatër punojmë me stratKjo nuk ndodh në Teatrin e KomeTeatrit Kombëtar. egji afatshkurtër dhe afatgjatë. Strategjia disë? afatgjatë që ne kemi është ndryshimi i Aktori i Teatrit Kombëtar paguhet Ligjit për Artin dhe Kulturën, sepse ligji me rrogë të plotë, thërritet për të bërë ne duhet të na japë mundësinë që ne të një punë dhe ai thotë nuk dua ta bëj edkthehemi në fondacion publik. he pse vazhdon të paguhet për vite me Ka një iniciativë konkrete nga radhë dhe, më paradoksalja, ata ana juaj për këtë? paguhen edhe për vështirësi në punë.

Po, kemi dërguar një projekt, i cili Në Teatrin e Komedisë, brenda statusit nuk e ndryshon tërësinë e ligjit, vetëm ligjor që kemi; me Kodin e punës dhe krijon hapësira alternative që institume ligjin e artit dhe kulturës, një aktocionet të kenë mundësi të vendosin ri i lind e drejta e pagesës dhe e konnëse duhet të jenë institucione buxhetratës në momentin që ai ka marrë rotore apo fondacione publike. Si fondalin. Në momentin që nuk ka një rol, cion publik, do ta ruanim marrëdnuk ke të drejtë të kërkosh pagesë. hënien që kemi me Ministrinë e KulNëse shfaqja ka sukses kontrata zgjaturës, por nuk do të administroheshim tet. Pra, me praktikën që po ndjek me rregullat e administrimit publik që Teatri i Komedisë po tregojmë se nuk ka një institucion buxhetor. Ndërsa ka mungesë ligjore për të paguar akstrategjia afatshkurtër është që brentorët me kontrata. Aktorët tanë puno-

Orët me të birin

jmë me kontrata me rrogë dhe kontrata honorari. Ne kemi kërkuar që pagat e atyre që rrinë kot t’i jepen Teatrit të Komedisë, sepse kjo është një mënyrë për të stimuluar punën dhe për të bërë drejtësi sociale.

Kjo konkurrencë me Teatrin Kombëtar ka krijuar konflikte midis stafeve drejtuese dhe administrative?

Fatkeqësisht, po. Kur m’u ngarkua detyra e drejtorit të Teatrit të Komedisë e dija që do të kisha konkurrencë. Për mua kjo është shumë e natyrshme, por konkurrencën unë e kam parë me moton olimpike “Ti je kundërshtari im, por jo armiku im. Unë dua të fitoj, po nuk dua të të poshtëroj”. Në fund të fundit, sa më mirë të funksionojë Teatri Kombëtar, aq më mirë është edhe për Teatrin e Komedisë, dhe akoma dhe më mirë është për publikun. Fatkeqësisht, nga homologu im nuk është perceptuar kështu, por si një shpallje lufte. Ky njeri vazhdon ta shikojë këtë ndërtesë dhe oborrin brenda saj si urën e Ibrit në Mitrovicë. Ka një fakt shumë domethënës që nuk besoj se ka nevojë për komente. Përpara se të bëhesha drejtor, kam pasur një projekt të miratuar në Teatrin Kombëtar si regjisor. Në momentin që unë u emërova drejtor, ky projekt u shty e u shty pafund. Akoma projekti im nuk është anuluar zyrtarisht, por praktikisht është i anuluar.

Unë nuk mund ta shpjegoj ndryshe këtë gjë përveçse homologu im më sheh si drejtor i një teatri konkurrent. Të përdorësh postin për të luftuar një homolog në këtë formë është e tmerrshme.

Unë do doja që ai të ishte partneri im i parë, kolegu im i parë dhe mundësia e parë e ndihmës për çdo problem që mund të kem. Asnjë nga stafi im nuk ka marrë kurrë direktiva që të mos ndihmojë kolegët e Teatrit Kombëtar.

Pse, nga ana tjetër, ka direktiva të kësaj natyre?

Më vjen keq ta them, por deri për të vënë reklamën ditën e premierës së parë të Teatrit të Komedisë, më 17 dhjetor të 2011-s, nuk na kanë lejuar dhe është dashur ndërhyrja e Ministrisë.

Në një farë mënyre, ju paskan shpallur “luftë”? Është një “luftë” e ftohtë, të themi, që edhe pse nuk dëgjohen të shtëna është tamam si lufta mes Lindjes dhe Perëndimit, që është bërë gjatë 50 vjetëve të komunizmit. Unë e shikoj zgjidhjen e problemeve në rrugë institucionale dhe nuk kam ndërmend të debatoj me të, por më vjen keq që është futur një frymë e pakëndshme mes stafeve.

Sa është buxheti që keni marrë në këto dy vjet?

Buxheti në total është rreth 21 milionë lekë, që do thotë 4.5 herë më pak se Teatri Kombëtar.

14

sport

Zbavitje

champions

Reali mezi reagoi dhe këtu u fut “në lojë” arbitri Çakër. Në minutën e 56’, turku i nxori kartonin e kuq Luis Nanit pasi ky i fundit kishte ndërhyrë në mënyrë të parregullt ndaj Arbeloas

Çakër bën “djallin”, Reali (pa)meritë në çerekfinale Arbitri turk ishte nota e vetme negative e një nate magjike në “Old Trafford” Hoze Murinjo, ashtu si në 2004 dhe 2010 (fitoi Ligën e Kampionëve me Porton dhe Interin), luajti mbrëmë në Angli një ndeshje decizive për të kaluar në çerekfinale. Realit të tij i duhet një fitore dhe atë e arrin... falë disa vendimeve të çuditshme të kryesorit turk. Sër Aleks Ferguson habiti të tërë kur në fushë rreshtoi të tijtë me skemën 4-2-3-1. Në mes të fushës luajti Kerrik dhe Kleverli, ndërsa rolin e fantazistit e mori Rajana Gigs që luajti dje takimin e 1000 për “djajtë”. Tekniku skocez shtangu të gjithë kur në krahun e djathtë preferoi Nanin dhe jo Runin që e nisi ndeshjen nga bankina. Sa i përket repartit të avantazhuar u rikonfirmuan Uelllbek (shënoi golin e parë në Bernabeu) dhe Van Persi. Nga ana tjetër hoze Murinjo nuk befasoi askënd pasi hodhi në fushë skuadrën e tij “të preferuar”. Higuain në sulm la në bankinë Benzemanë. “Pyka” nga Argjentina suportohej nga pas nga Ronaldo, Ozil dhe José Di Maria.

Edhe pse mbrinjo kishte thënë se Fergusoni nuk do të luante këtë ndeshje si të parën, pra në mbrojtje, nuk ndodhi ashtu. Sër Aleksi kishte rreshtuar të tijtë mjaft mirë prapa duke i lënë shumë pak hapësira spanjollëve. Gigisi mori krahun e Uellbnekut, ndërsa ky i fundit u fut në mes pasi kështu kthe-

hej dhe i shkatërronte lojën Realit duke shqetësuar Çabi Alonson. Rezultati?

Loje e bukur por jo shumë e bukur.

Tersi Sa i përket kronikës pjesa e parë ishte e ekuilibruar. Për të ruajtur të bardhë rezultatin “mendoi” shtylla e Diego Lopezit. Në minutën e 21’, pas një goditje këndi, Nemanja Vidiç goditi bukur topin me kokë që përfundoi në shtyllë. Për “djajtë” e Mançesteri kjo ishte hera e shtatë që godisnin shtyllën

në këtë edicion të Ligës së Kampioneve. nga ana tjetër Reali nuk krijoi asgjë.

Spanjollët rrezikuan shumë që merrnin gol edhe në minutën e 34-t. Van Persi “tallet” me Varanen dhe lëshon një silur drejt Lopezit që i dhuroi një “asist” Uellbekut që çoi dëm gjithçka. nga Reali përsëri asgjë. I vetmi që bëri diçka ishte mbrinjo që edhe një herë rrëmbeu vëmendje duke lënë “teatrin e ëndrrave” një minutë para se të mbaronte koha e rregullt.

Fjalëkryqi klasik

Përmbysja Pjesa e dytë kishte gjithçka brenda.

Askush nuk do të parashikonte një 45’ minutash ku nisi me një autogol të Serxhio Ramosit. Qendërmbrojtësi i Realit, në minutën e 48-t çoi sferën në portën e vet pas një krosi pa pretendime të Nanit. Reali mezi reagoi dhe këtu u fut “në lojë” arbitri Çakër. Në minutën e 56’, turku i nxori kartonin e kuq Luis Nanit pasi ky i fundit kishte ndërhyrë në mënyrë të parregullt ndaj

Arbeloas. Spanjolli i erdhi nga pas portugezit që nuk e pa dhe ngriti këmbën për të marrë topin. Kaq i mjaftoi arbitrit për të vendosur fatet e një supersfide. Për më tepër mendoi Murinjo që pas tri minutash hoqi Arbeloan dhe shtoi forcat në mesfushë duke aktivizuar Luka Modriçin. Mintat e mbetura ishin të tmerrshme për “djajtë” që në të 61’ shpëtuan vetëm në vijën fatale aty ku Rafael hoqi topin e goditur prej Higuainit. Por avantazhi i Junaitidit nuk do të zgjaste shumë pasi në 66’ erdhi barazimi. Modriç hyri bukur në qendër të mesfushës së vendasve dhe goditi mjaft bukur topin që pasi preku shtyllën “u pre” në rrjetën e De Xheas.

Ky i fundit, si gjithë skuadra ishte shokuar. Ky moment negativ do të zgjaste më shumë. Pas tri minutave Wzil i dha një super asist Higuainit që futi me forcë topin në zonë aty ky u hodh Ronaldo për ta shoqëruar në rrjetë. Këtu mbaroi edhe ndeshja. Mançesterit për tu kualifikuar i duheshin dy gola.

Shumë për një skuadër që u pa teksa iu mohua një penallti e pastër në minutën e 91’. Kështu përfundoi edhe “sfida” mes Sër Aleks Fergusonit dhe Hoze Murinjos. Që i dhanë jetë një duelit spektakolarë që i mungonte vetëm një arbitër i madh.

Sudoku | nivel mesatar Fjalëkryqi klasik është një nga lojërat enigmatike më të përhapura në botë. Fjalëkryqet e para filluan të botoheshin që në shekullin e XVIII dhe vazhdon të jetë e preferuar edhe në ditët e sotme.

8 2 8

7 6

9 5 3

5

8

3

5

3

1

6 3

8 5 9

1 7 4

4 8

4

9

2

7

8

9

7 5

4

1

4

3

1 1

2 9

5

7 3

9 2

9 3 1

7 9 2

2

7

8 3

1

7 6 2

Koha e fillimit ____:____ Koha e mbarimit ____:____

Vertikalisht:

1. Dhënia nga shteti e një pasurie kombëtare një sipërmarrjeje për shfrytëzim. 7. Vrau Patroklin në luftën e Trojës. 11. Clapton, këngëtar i njohur. 12. Njësi për vlerësimin e shahistëve. 14. Thaçi i politikës shqiptare në Maqedoni. 15. Plaku koprac i Balzakut. 17. Shënohet në futboll. 18. Edlira, shkurt. 19. Shtet në Azinë Perëndimore. 20. Aftësi e natyrshme që ka dikush për t’u marrë me diçka. 21. Gabime trashanike në të folur. 22. Pjesë e një ligji. 24. Instituti Bujqësor. 26. Përemër vetor.

27. Shkronjë dyshe. 29. Institut Republikan. 30. Lidhje a bashkim qelizash të njëllojta. 31. Tregu Agrar. 33. Dëm, humbje. 36. Ndërmarrje Industriale. 37. Bulku i Kombëtares së futbollit. 40. Gruaja e Mujit në legjendën shqiptare. 42. Notë muzikore. 43. Një opera e famshme e Verdit. 45. Korça në makina. 46. Hyskja i kinemasë shqiptare. 49.

Agjensi Juridike. 50. Notë muzikore. 51. Vegël muzikore.

1. Grup njerëzish, që janë të lidhur e të bashkuar nga prejardhja, nga veçoritë kombëtare, etj. 2. Dru halor i lartë me kurorë si piramidë. 3.

Njeri me dije të thella. 4. Lajm i mirë. 5. Institut Civil. 6. Franco i kinemasë italiane. 7. Makinë japoneze. 8. Qendrim me ballin lart, kryelartësi. 9. Përgatitjet e nevojshme që një punë të kryhet sa më mirë. 10. Shtet ishull në Europë. 13. Në distancë të madhe. 15. Tërësia e kushteve dhe e rrethanave shoqërore, politike, ekonomike në të cilat ndodhet një vend. 16. Zeqiri, këngëtare. 23. Ent Ndërkombëtar. 25.

Detyrë e vështirë, që i ngarkohet dikujt dhe që do mund për t’u kryer, përgjegjësi e rëndë. 28. Njëshi në domino. 32. Tyler, aktore e njohur. 34.

Ent Amator Turk. 35. Et’hem i politikës. 38. Lëndë për gatim. 39. Minder, ose... 41. Jo në Francë. 42. Gibson, aktor dhe regjizor i njohur. 44.

Përemër vetor. 46. Dëshiron. 47. Industria Ndërtimit. 48. U rrëzua.

Gjeni 10 ndryshimet

Horizontalisht

Gjeni figurën duke bashkuar pikat

Ngjyrosni pjesën me pikë dhe zbuloni figurën

Numërkryq Numra me 3 shifra: 026, 214, 523, 541, 719, 732, 839, 947.

Numra me 4 shifra: 2599, 4215, 4854, 5209, 5225, 5326, 6321, 8684.

Numra me 5 shifra: 21548, 22646, 25246, 25297, 32152, 34441, 48295, 52152, 56958, 62029, 62599, 69999, 76114, 85391, 85487, 95242.

Numra me 6 shifra: 118195, 125154, 130851, 145120, 202020, 220792, 254152, 263201, 435222, 514521, 644558, 647245, 711348, 751256, 874154, 924424.

blog

1001

ditë që formësuan botën

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

06.03.2013

6 mars

15

I Krishteri i së ardhmes do të jetë një mistik ose nuk do të ekzistojë fare.

Karl Rahner

1836

Rënia e Alamos Teksasi ishte një territor i pakpopulluar i Republikës Meksikane në vitin 1835, kur një fluks kolonësh amerikanë kërkuan të drejta autonomie lokale për Teksasin nën kushtetutën meksikane.

Meksika iu përgjigj kërkesës me forcë ushtarake dhe një ushtri prej 6 mijë vetësh të komanduar nga gjenerali Santa Anna, rrethoi rreth 200 teksanë në Alamo, një garnizon i harruar, kthyer në fortesë, në San Antonio. Figurat kryesore ndërmjet mbrojtësve ishin William

Travis, Jim Bowie dhe Davy Crockett.

Rrethimi i Alamos zgjati dy javë dhe kur mbrojtësit më në fund u mposhtën në një sulm të orës finale nga afërsisht 2 mijë meksikanë pothuajse të gjithë u masakruan, përjashto disa skllevër, gra dhe fëmijë.

Një ose dy ditë para sulmit William Travis hoqi një vijë në rërë dhe u kërkoi të gjithë atyre që ishin gati të luftonin deri në fund ta kalonin këtë linjë. Të gjithë, përveç një të vetmi, thuhet se kaluan vi-

jën; ai ishte teksani i vetëm që mbijetoi dhe më vonë ai botoi rrëfimin e tij për rrethimin.

Marrja e Alamos nga Meksika u kthye në një fitore si e Pirros, duke i dhënë kohë udhëheqësit të rebelëve teksanë, Gjeneralit Sam Houston, për të mbledhur trupa dhe përgatitur për fitoren e tij të mëvonshme kundër Meksikës në betejën e San Jakintos. Shteti ‘Ylli i Vetmuar” fitoi kështu pavarësinë, por pa kaluar shumë iu bashkua Shteteve të Bashkuara.

Blitz

Flickr

3.3

Minuta i duhet të punojë një punëtori amerikan për të paguar për një kanoçe birrë.

5

Numri minimal i atletëve të sponsorizuar nga Red Bull që kanë vdekur në parashutim apo në sporte të tjera ekstreme.

36

Minuta i duhet një punëtori indian për të paguar për të njëjtën sasi birre.

70

Për qind e amerikanëve besojnë te ngrohja globale.

Titulli: Aromë trëndafili Foto: Drini s

Në Facebook Bardhi Quku Një thënie kantiane vazhdon të shoqërojë logjikën e shqiptarëve, sipas së cilës “nëse faktet janë kundër meje, aq më keq për faktet”.

Sa e ka marzhin e gabimit sondazhi i shqiptarja.com?

Marsel Lela Po nëse PS i fiton zgjedhjet më 23 qershor, a do të reshtë së ekzistuari Shqipëria e mrekullueshme e TV Klanit?

Erald Kapri Deri tani Edi Rama ka prezantuar tre kandidatë të rinj: një gazetar, një prokuror dhe një ish-administrator zgjedhjesh. Të tre janë shembuj tepër interesantë për t’u studiuar se çfarë gjurme kanë në profesionet e tyre. Janë modelet e kompromisit që ky tranzicion ka prodhuar. Dhe një gjë kanë të përbashkët, janë të pasur aq sa nisin fushatën me zyra luksoze e staf.

Opozita më e pështirë dhe e rrezikshme.

Tiva Iço Sa herë që jam në ndonjë nga këto hotelet e mirë fare dhe mbështillem me robdëshambre e hidhem në krevat, më duket vetja si Julia Roberts. Pyes veten, po asaj qelbsinës, në ç’moment të ditës i duket vetja si Iva Tiço?!:-)

gazetamapo@gmail.com cel: 068 20 55 477

Shqiptarja.com, një gazetë/sajt ka hapur prej dy ditësh një sondazh ku fton publikun (lexuesit e saj) për të votuar, sipas qarqeve, një listë emrash potencialë kandidatësh për deputetë të dy partive kryesore PD dhe PS. Pa i hyrë qëllimeve të redaksisë, mund të jetë komercialiteti, por edhe ndonjë provokim apo ‘porosi nga anash’, duhet thënë pa u matur se metodologjia e përdorur nga gazeta për të futur në sistem vox populi është paradoksale. E tillë sepse votimet, apo sondazhet, zakonisht bëhen me sample-s (kampionë) të paidentifikuar, që do të thotë, të pyeturit zgjidhen rastësisht (at random) jo vetëm për të siguruar neutralitetin, por edhe që marzhi i gabimit të jetë sa më i ngushtë. Nëse ky marzh i krahasuar me rezultatet e votimeve reale është +-30%, a e bën qesharak sondazhin dhe të tillë edhe forumin që e ka organizuar, d.m.th shqiptaren. com?

Në thelb, sondazhi i shqiptares duke e ditur animin politik të kësaj gazete, por edhe duke marrë në analizë ‘rezultatet paraprake’ të zgjedhjeve në Shkodër, e majta fiton me 80 për qind!) e parodizon jo vetëm procesin mediatik, por edhe atë politik. Do të ishte sikur, ta zëmë, Partia Socialiste, si pjesë të Konventës së saj të sapombyllur të bënte edhe një sondazh me të pranishmit dhe të

Alfred Lela

publikonte rezultatet, sipas të cilave, afërmendsh, PS i fitonte zgjedhjet e qershorit me 100 %.

Sondazhi, me lehtësinë e papërballueshme të shifrave groteske mbi emra potencialë, ose kandidatë për kandidatë për deputetë, i dëmton seriozitetin jo vetëm shqiptares, por medias në total. Disa qindra apo mijëra kopje më shumë të shitura mund të ngrohin arkën e financës, por dëmtojnë referencialitetin. Dëmtojnë imazhin e të gjithë spektrit mediatik.

Për të mos lënë pa sqaruar edhe një moment tjetër, ose një përpjekje të gazetarit të shqiptares për të veshur me koncept skeletin e pahijshëm të sondazhit amator: mëtimin se anketimi në fjalë është një imtim i primaries. Dhe se primaries “janë një traditë në Europë e në botë, por bëhen edhe në Shtetet e Bashkuara”. Primaries (ose zgjedhjet paraprake) janë po aq amerikane sa apple pie. Ato zhvillohen brenda partisë (Republikane ose Demokrate) dhe bëhen në rastin e zgjedhjes së kandidatit për President (në zgjedhjet presidenciale d.m.th.) Por paradoksi, siç e ka zakon, e sjell me vete edhe një të vërtetë: sondazhi i shqiptares është në fakt një punë e brendshme, për zgjedhje të brendshme …në Partinë Socialiste.

Themelues: Henri Çili. Kryeredaktor: Arion Sulo. Zv/kryeredaktor: Alfred Lela, Aleksandra Bogdani. Politika: Nevila Përndoj, Fejzi Braushi.

Kronika: Leonard Bakillari, Dashamir Biçaku. Speciale: Vladimir Karaj. Ekonomia: Blerina Hoxha. . Kultura: Aida Tuci. Suplement: Arta Çano.

Karikatura: Bujar Kapexhiu. Faqosja: Florenc Elezi. Ilir DRIZARI, Kujtim Bisha. Korrektore: Lila Plasari, Brunilda Meno.

Adresa: Bulevardi Gjergj Fishta pranë UET

Marketing / Drejtore: Vera Perleka Cel: 068 20 55 437 E-mail 1: v_perleka@yahoo.com E-mail 2: vera_perleka@hotmail.com Menaxhim / Robert Mane Cel: 068 20 55 440

CMYK

6.03.2013 IV 16 28.02.2013

Gazeta MaPO MAPO Gazeta

www.mapo.al//gazetamapo@gmail.com gazetamapo@gmail.com www.mapo.al

NJOFTIM / REKLAMA