Gazeta Mapo

aktualitet

Nëna e Shkretave: Do bëhem kamikaze në shkollën e fëmijëve të Llanit Nëna e Gentian Shkretës që u vra në pritë nga vëllezërit Jetmir e Muharrem Llani, kërcënon se nëse shteti nuk ndërhyn, do hidhet në erë në shkollën ku mësojnë fëmijët e familjes Llani

intervista

Ruçi: Malaj të respektojë vendimet e grupit të PS Faqe 4

Faqe 6

politikë

Agora

Berisha: Aleancë me LSI-në? Çdo forcë politike sheh rezultatin e vet

rrëfenja

Dom Gjergj Meta e Gilman Bakalli spartak ngjela

hylli i dritës

Kryeministri kritikon gazetat për fokusimin në lajmet e kronikës së zezë. Flet për koalicionet, ofertën ndaj PS-së për miratimin e tri ligjeve dhe situatën e krijuar me CEZ

Ardian Ndreca

single & the city Iva tiço

Faqe 4-5

E shtunë 10 nëntor 2012

Drejtor Artur Zheji - Kryeredaktor Arion Sulo - E shtunë, 10 nëntor 2012. Numër 744. Viti III botimit. Çmimi 30 lekë. 1.5 euro. www.mapo.al e-mail: gazetamapo@gmail.com. Adresa: BLV "Gjergj Fishta"

Vdekja e 11-vjeçarit

NDALIM KALIMI !

Mjeku irlandez në lot: 5 orët fatale të Denisit Jack Mcann, kreu i grupit të mjekëve irlandezë shpërthen në lot dhe u kërkon ndjesë prindërve të Denis Alimadhit se nuk mundën ta shpëtonin atë. “U përpoqëm për 5 orë e 30 minuta për t’i shpëtuar jetën, por fatkeqësisht dështuam. Ky rast ishte një shok për mua, skuadrën time, por edhe për familjen”. Ministri Tavo: Rasti shumë i rrallë, fjalën e fundit do ta thotë drejtësia. Urdhri i Mjekut: Ministria duhej ta kishte siguruar ampulën. Policia sekuestron kartelën mjekësore dhe merr në pyetje mjekun që drejtoi operacionin Mjekët irlandezë që kanë kryer operacionin e Denisit, kanë reaguar duke dhënë sqarime për vdekjen e vogëlushit që humbi jetën në duart e tyre. Pa mundur ta fshehë dhimbjen për atë çka ka ndodhur, kreu i ekipit vullnetar të mjekëve irlandezë, pjesë e shoqatës “Irish Friends of Albania”, (Miqtë Irlandezë të Shqipërisë), Prof.dr.Jack Mcann i ka kërkuar falje familjes së Denisit, teksa nuk i ka mbajtur dot as lotët. “Për 7 vitet e fundit ne jemi pjesë e spitalit “Nënë Tereza”. Në fillim me kirurgjinë plastike dhe së fundmi me atë faciale. Këtë javë ne u përfshimë në një operacion në departamentin e syrit dhe unë do të doja t’i shprehja ngushëllimet e mia familjes së Denisit të vogël, i cili vdiq këtë javë. Ai vdiq

editorial

personazh

është krijuar IDEA se...

2013 Artur Zheji

Me pasionet e rralla për gatimin dhe motorët e vjetër, që i mban bashkë me dashurinë për teatrin dhe kinematografinë. Edhe pse ai që e mban në xhiro është televizioni. Sepse disa zgjedhje bëhen për pragmatizëm.

Por kjo nuk do të thotë se nuk ka më vend për pasionet e mbrojtura me fanatizmin e një fëmije.

Faqe 18-19

profil

.... nacionalizmit i kishte kaluar koha Faqe 3

henri Çili

Barack Obama, Presidenti ka ndryshuar; Washington-i, jo Alfred lela

Faqe 27

kulturë

planeti single

Tano Karidi: Më jepni një skenar... vij në Shqipëri

Rosela Gjylbegu

Një rrëfim për rolet, në teatër e film, për marrëdhëniet me femrat. Për shqiptarët dhe Shqipërinë. Në këtë vizitë të parë në Tiranë, si i ftuari special i Festivalit të 13-të Filmit Shqiptar, Remo Girone ka bashkëbiseduar sinqerisht me gazetarët Faqe 22

Gent Zenelaj, një Piter Pan në Tiranë

nga hipertermia malinje që ne nuk mundëm ta mbanim nën kontroll, nuk mundëm ta shpëtonim. Kështu që unë dua që të mendojmë pak për këtë djalë të vogël. Unë e takova Denisin e vogël fillimisht në vitin 2006 dhe e operova me skuadrën time, e operuam sërish në vitin 2007 dhe sërish e operuam vetëm këtë javë, por fatkeqësisht Denisi vdiq. Në vitin 2008 unë i kërkova një kolegu tim, që është i specializuar në procedurën e operacionit të qepallave, pasi Denisi nuk mund të shihte prej tyre. Ai erdhi pas katër vjetësh, pasi ishte shumë i zënë gjatë kësaj kohe. Ky rast ishte një shok për mua, skuadrën time, por edhe për familjen. Më falni që po e them këtë këtu, por kam gjatë gjithë ditës që dëgjoj... Faqe 8-9

S’është ende koha për duetin e martesës Është mësuar me shumë të ftuar në shtëpi, që kur ishte fëmijë. Dhe i pëlqen atmosfera që krijohet pas kësaj. Vetëm se kur vjen puna te gatimi, Rosela Gjylbegu vetëm me ndonjë gjë të thjeshtë mund të ndihmojë, ato të komplikuarat ia lë më mirë në dorë të ëmës.

Faqe 21

Faqe 31

2

E shtunë, 10 nëntor 2012

www.mapo.al

Mustafa Kruja (MerliKa) . VepriMtar politiK, studiues /autori: Kel Marubi / 1919 delegat i Krujës në Kuvendin Kombëtar të Vlorës më 28 nëntor 1912, ku u zgjodh dhe anëtar i pleqësisë. firmëtar i aktit të pavarësisë. pjesëmarrës në Kongresin e durrësit si delegat i durrësit. Minister i postë-telegrafave në qeverinë e turhan pashës (1918-1920). Më 1919 ishte sekretar i delegacionit shqiptar në Konferencën e paqes në paris. deputet i Kosovës në zgjedhjet e para parlamentare të vitit1921. prefekt i shkodrës në Qeveria e fan s. Nolit. anëtar i institutit Mbretnuer shqiptar dhe kryetar i Këshillit shkencor të tij. Më 1941-1943 kryeministër i shqipërisë. u largua nga shqipëria në vitin 1944. Vdiq në sHba.

Fototeka

Marubi Adresa: Rr.BLV.GJERGJ FISHTA Nd.70 H1 Njësia Bashkiake Nr.7 Kodi Postar 1023

3

E shtunë, 10 nëntor 2012 www.mapo.al

10 11 2012

Dosje

Personazh

Ide / agora

Pengjet e Ismail Qemalit

Gent Zenelaj Një Piter Pan në Tiranë

Amerikë, e Madhja Amerikë!

Nga Blendi Fevziu

Arta Çano

Gilman Bakalli VS Gjergj Meta

Në “100 vjet Pavarësi” autori Blendi Fevziu shkruan edhe për vështirësitë që po kalonte qeveria ...

Me pasionet e rralla për gatimin dhe motorët e vjetër, që i mban bashkë me dashurinë për teatrin dhe...

Barack Obama është zgjedhur President i Shteteve të Bashkuara të Amerikës për një mandat...

> Hylli i dritës

> Kulturë

> Single and the city

Niveli i ulët akademik dhe autoreferencializmi. - Nga Ardian Ndreca

Tano Karidi: Më jepni një skenar... vij në Shqipëri

Në pritje të së dielës Iva Tiço

> UET Personazh Elvis Prençi, me shpresat tek UET

> Planeti single Rosela Gjylbegu: S’është ende koha për duetin e martesës

> Përtej privatësisë Pas mëngjesit me Endri Xhafon

editorial Artisti indian Sudarshan Patnaik duke kompozuar një skulpturë rëre të presidentit të SHBA, Barack Obama, në një plazhin e Purit, në krahinën lindore të Indisë, Odisha, në 7 nëntor 2012. Me anë të kësaj vepre autori i uron fitoren presidentit amerikan.

Obama fitoi për të dytën herë zgjedhjet për Shtëpinë e Bardhë, duke mundur me një diferencë mjaft të vogël kundërshtarin e tij Mitt Romney

POLITIKë

Berisha: Aleancë me LSI? Çdo forcë politike sheh rezultatin e vet CEZ po kërkon të largohet nga Shqipëria. Sipas jush, largimi i tyre do të ishte një dëmtim i imazhit të Shqipërisë dhe a do të ishte gati që qeveria shqiptare ta rimerrte KESH? Duhet të jeni të sigurt ju dhe qytetarët se çdo marrëdhënie e kësaj qeverie me KESH apo sipërmarrje tjetër të huaj është kryekëput transparente. Në rastin e CEZ-it, marrëdhënia është transparente, analiza nuk janë vetëm të palës shqiptare

dhe të palës së CEZ-it, por tashmë j a n ë e d h e t ë i n st it u c i o n eve ndërkombëtare. Gjithçka zhvillohet dhe do të zhvillohet në përputhje me ligjet e vendit. Ka apo nuk ka kapacitet qeveria shqiptare për administrimin e shpërndarjes së energjisë, unë gjykoj dhe kjo është me tregues të qartë, ato kanë qenë më mirë se ç’janë sot. Humbjet sot janë më të mëdha. Jo se CEZ nuk ka bërë përpjekje për menaxhimin, sepse ...

Faqe 8-9

4 kronikë

Nëna e Shkretajve: Kamikaze në shkollë ku mësojnë fëmijët e Llanit Nëna e Gentian Shkretës kërcënoi dje publikisht se do të bëhej kamikaze dhe do të hidhej në erë në shkollën ku mësojnë fëmijët e fisit Llani, nëse shteti nuk vë dorë të arrestojë dy vëllezërit që dyshohet se i vranë në pritë njërin nga djemtë, në hakmarrjen që

Gazetamapo@gmail.com cel: 068 20 55 477

mapo weekend

filloi në qershor të këtij viti m e s dy f a m ilj eve.

Ndërkohë Emanuel Shkreta (Leli), i cili ende ka në trup katër plumbat nga prita që, sipas tij..zua prej dy vëllezërve Llani, akuzoi policinë se ka bashkëpunuar me ata dhe se u janë dashur tri orë ...

Drejtor: Artur Zheji Kryeredaktor: Arion Sulo. Zv/kryeredaktor: Alfred Lela, Aleksandra Bogdani.

Politika: Nevila Përndoj, Fejzi Braushi.

Kronika: Leonard Bakillari. Rrethe: Vladimir Karaj.

Ekonomia: Blerina Hoxha, Sabina Veizaj.

Sociale: Jonida Tashi. Kultura: Aida Tuci. Sporti: Jeton Selimi.

Karikatura: Bujar Kapexhiu. Faqosja: Florenc Elezi. Ilir DRIZARI, Kujtim Bisha.

Korrektore: Lila Plasari, Brunilda Meno.

Adresa: Bulevardi Gjergj Fishta pranë UET

Redaktore përgjegjëse: Zefina Hasani Gazetare: Arta Çano. Bashkëpunëtor: Iva Tiço, Adrian Civici, Gjergj Meta, Gilman Bakalli

2013 Tanimë 2013-a, është një vit që po afrohet me shpejtësi. Qameti planetshkatërrues që do të ndodhte në vitin 2012, me sa duket nuk ndodhi dhe nuk do të ndodhë.

E pra, në normalitet të plotë, Toka, planeti ynë i dashur, i ëndrrave dhe luftërave, i shpresave dhe i dashurive të humbura, do të mbijetojë, së paku edhe për ca pak miliona vite të tjera.

Ky është një lajm i mirë për të gjithë Tokëdashësit e kësaj toke, dhe një lajm nxitës për politikën shqiptare që vijon ethshëm mprehjen e jataganëve elektoralë.

Pa shkelur në vitin 2013, pa provuar akoma se sa të forta do të jenë furtunat e janarit dhe ngricat e Kallnuerit, kanë filluar stuhitë dilematike në lidhje me çfarë do të ndodhë dhe çfarë duhet të ndodhë në vitin zgjedhor 2013.

Duhet pra të marrë Sali Berisha një mandat të tretë qeverisës, apo duhet të kemi një Kryeministër të ri, Edi Ramën? Çfarë është më mirë për shqiptarët?

Dhe, a e dinë shqiptarët më të mirën e tyre?

Secila nga palët mendon dhe shprehet se më e mira e shqiptarëve janë vetë ata. Debati është ende në zierje e sipër, por ka ende kohë për vlimin dhe përcëllimin e vërtetë.

Në këtë shkrim po bëjmë në mënyrë të cekët dhe të përshpejtuar provën e ‘Kritikës së Gjykimit (Arsyes)’ të Filozofit të madh Immanuel Kant, i cili mendonte se në më të shumtën e rasteve, ne qeniet njerëzore, sado të iluminuara, jemi të afta të gjejmë për subjektin A, po të njëjtat arsye pro, si dhe për subjektin –A, të kundërtin e vet, përsëri po aq arsye pro, ose anasjelltas.

Në këtë mënyrë ai provonte se, në të vërtetë, ne njerëzit jemi thelbësisht të paaftë, për të gjetur të Vërtetën, duke qenë se prodhojmë ‘shumë’ të vërteta njëherësh me anë të sistemit tonë defektoz logjik.

Duke rreshtuar pra, shpresojmë në mënyrë bindëse 3 arsye logjike, se përse duhet të fitojë sërish Berisha edhe në vitin e ardhshëm 2013, dhe 3 arsye logjike përse duhet të fitojë Edi Rama, ndoshta krijojmë elementët bazë për një hibrid të tretë, që mbetet në duart e lexuesve.

Berisha duhet të rizgjidhet Kry-

aRTUR zHEJI

eministër për herë të tretë, sepse në kushtet e kësaj krize ekonomike të përgjithshme rajonale dhe botërore që jetojmë, ai dhe platformat e tija ekonomike dhe fiskale kanë dhënë një rezultat të prekshëm: Shqipëria, edhe për shkak të drejtimit të Berishës, është përfshirë dhe prekur fare pak nga kjo krizë. Dhe kjo është një vlerë e rëndësishme. Vështirësisht e përsëritshme.

Berisha duhet të rizgjidhet Kryeministër, sepse ndërprerja e këtij trend-i qeverisës, pavarësisht defekteve të njohura dhe të prekshme, e deri në krijimin e një trend-i tjetër, duhet të kalojnë minimalisht 20 muaj kolaudues. 20 muaj që në kushte krize, edhe sikur qeverisja pasardhëse të ishte më e mirë, nuk i kemi. 20 muaj kolaudues të një administrate të re, do të ishin 20 muaj rrokullisje në një abys dhe në reaksione zinxhir me pasoja negative të pallogaritshme.

Berisha duhet të rizgjidhet Kryeministër sepse, ai, në këto pothuaj 8 vite qeverisjeje ka ruajtur, qoftë edhe përmes defekteve të shumta, herë të shmangshme dhe herë të pashmangshme, qëndrueshmëri politike.

Garanci kjo për ruajtjen apo rritjen e kapaciteteve të tërheqjes së investimeve apo kreditimeve në Tregun e Parave. Alternativa socialiste, me kontradiktat dhe përçarjen që ka dhe trashëgon, duket e paaftë të ruajë në kohë dhe në vitet e duhura, qëndrueshmërinë e nevojshme.

Qëndrueshmërinë e domosdoshme për të ngjallur besimin e tregjeve ske p t i ke n d ë rko mb ë t a r e, q ë parapëlqejnë dhe parazgjedhin stabilitetin politik si prioritet.

Tani në mënyrën ‘kantiane’ le të rendisim 3 arsye, të barasvlefshme apo pothuajse të barasvlefshme, se përse Rama duhet të jete Kryeministër në vitin 2013.

Rama duhet të zgjidhet Kryeministër në vitin 2013, sepse qeverisja Berisha e ka ngushtuar së tepërmi

bazën e grupeve të interesit dhe të mbështetësve të vet në fushën e ekonomisë. Qeverisja e tij ka qenë e keqorientuar në strategjinë ekonomike, duke u orientuar në masën dërrmuese drejt investimeve të mëdha dhe të shpërpjesëtuara. Duke transferuar kësisoj në mënyrë të sforcuar qarkullimin e lirë të pjesës më të madhe të parave dhe kapitaleve nga tregu privat shqiptar, në qarkullimin brenda shtetit, institucioneve dhe dikastereve të qeverisë.

Institucione më së shumti ineficente dhe me indeks korrupsioni të lartë.

Rama duhet të zgjidhet Kryeministër, sepse Berisha dhe qeveria e tij, nuk ka më kapacitete likuiduese financiare. Duke iu shmangur vërtet krizës së jashtme, por duke krijuar njëkohësisht një ‘minë ekon o m i ke m e s a h at ’ , e c i l a nëse del jashtë kontrollit dhe shpërthen, hedh në erë në mënyrë dramatike jo vetëm një apo disa pjesë, por krejt sistemin ekonomik shqiptar. Duke krijuar kësisoj një tragjedi ekonomike me përmasa të paparashikueshme dhe me rrjedhoja sociale shumë të kushtueshme.

Rama duhet të zgjidhet Kryeministër, sepse përqendrimi i shumë pushteteve në një dorë të vetme nga ana e Kryeministrit aktual, ka reduktuar së tepërmi demokracinë funksionale në Shqipëri. Kjo situatë ka krijuar gjithashtu një polarizim social dhe politik shumë të madh, duke krijuar de facto një aristokraci financiare të lidhur mbas qerres së interesave politike kryeministrore, arrogante dhe prepotente. Kësaj aristokracie financiare, i është shtuar edhe një aristokraci e dytë. Aristokracia politike, e ministrave të përhershëm dhe e funksionarëve të gjithë­ pushtetshëm. Të ‘pagabueshëm’ dhe të pandëshkueshëm. Rama Kryeministër, do të zhbllokonte automatikisht përmes rotacionit, këtë tension negativ të këtyre dy ‘Aristokracive’, që ndërthuren në mes vetes, në trajtën e një Kaste që duhet shpërbërë.

Në vitin 2013, pavarësisht kozmetikës apo garderobës, këto janë në mënyrë kantiane, arsye bindëse pothuajse të barabarta për secilin variant: pro ose kundër Berishës, pro ose kundër Ramës.

Mirëpo election show nuk është ngrohur ende!

4

politikë Ruçi: Malaj duhet të respektojë vendimet e grupit të PS

�

E shtunë, 10 nëntor 2012

www.mapo.al

Kreu i grupit parlamentar të PS tha se Kryeministri kërkon ta mbajë këshillin e qarkut të Fierit për të ulur diferencën e deputetëve mes PD e PS në zgjedhjet e 2013-s.

“Do ishte mirë që Ben Malaj të ishte në mbështetje të këtij vendimi të grupit.

Se, në fund të fundit, këto janë rregullat në demokraci.”

Intervistoi Alfred Peza A ka lidhje me 2013-n çështja e qarkut të Fierit?

E ka krijuar vetë me dorën e tij, për qëllime elektorale.

Kush është lidhja?

Lidhja është diferenca që është 3 mandate. Ai e di mirë që duke e goditur qarkun e Fierit, për ta nënshtruar në planin politik dhe moral dhe elektoral, pastaj, të ulë, të minimizojë rezultatin elektoral të mazhorancës në këtë qark.

Pra i gjithë veprimi është politik.

Pra, do e çoni deri në fund?

Absolutisht do e çojmë deri në fund.

Zoti Malaj ka deklaruar se nëse i largohemi Brukselit për Fierin, kjo do jetë kosto për PS-në...

Sigurisht, unë e respektoj. Këtë problem zoti Malaj e ka ngritur edhe në mbledhjen e grupit parlamentar dhe unë ia kam dhënë përgjigjen. Sigurisht nuk më erdhi aspak mirë që pas këtij sqarimi dhe vendimmarrje të marrë disa herë në mbledhjen e grupit dhe, pas atij debati që unë zhvillova me Kryeministrin, Malaj është shprehur me të njëjtin qëndrim që ju thatë. Do ishte mirë që Ben Malaj të ishte në mbështetje të këtij vendimi të grupit. Se, në fund të fundit, këto janë rregullat në demokraci. Unë e respektoj mendimin apo propozimin që bëri në mbledhjen e grupit...

Që ishte...

Pikërisht kjo që thatë ju dhe pasi unë i dhashë përgjigje dhe grupi i dha përgjigje, po kaq respekt duhet të ketë dhe Ben Malaj dhe çdo emër i përveçëm në mbledhjet e grupit për vendimmarrjet kolegjiale, sepse në fund të fundit familjen politike, ashtu si familjen biologjike, e mban morali, ashtu si shtetin e mban ligji dhe familjen politike e mbajnë rregullat, normat. Ke të drejtë të thuash çfarë të duash, të propozosh çfarë të duash, të debatosh çfarë të duash, të votosh si të duash, por pastaj do t’i nënshtrohesh asaj vendimmarrje që marrin kolegët. Pra, ashtu sikundër unë e respektoj lirinë e mendimit të tij edhe në publik, ashtu edhe ai duhet të respektojë më shumë vendimmarrjen e familjes së tij politike, të grupit të tij parlamentar, sepse edhe ai grup ka ca rregulla.

Kjo nuk është kritika e parë e zotit Malaj, pasi ka pas kritika edhe për bllokimin e valëve të telefonave g jatë mbledhjes së Asamblesë...

Edhe ky ka qenë një debat shterp.

Duhet të mësohemi me një gjë, që

mbledhjet e partive nuk janë vende ose forumet e partive, për deri sa ekzistojnë në gjithë botën demokratike, ka probleme të brendshme të tyre dhe ka një rregull, ka një etikë që kur futemi në një mbledhje në vende të ndryshme të botës dorëzohen celularët te dera.

Vetëm këtu te ne është kjo mungesë etike, që futesh në një kontakt apo në një zyrë të shtetit dhe para se të fillosh të diskutosh për problemin apo për hallin… Po deshe shko në pjesën dërmuese të ambasadave në Tiranë për të kërkuar një vizë, gjëja e parë që duhet të bësh është të dorëzosh celularin te hyrja e ambasadës. E dyta, këtë e ka marrë dhe e ka përdorur Saliu që ka një problem të madh te PS, se është bunkerizuar se u pre vala e celularit.

Saliu para se të kërkojë këtë, të thotë sesi e trajton mbledhjen e qeverisë. Asnjë celular nuk punon në mbledhjen e qeverisë dhe është fare normale të mos funksionojë, se ajo është mbledhje e qeverisë, ku vendoset fati i qeverisjes së këtij vendi, ashtu si dhe në mbledhje të Asamblesë diskutohej strategjia dhe taktika elektorale e forcës politike, që është një projekt dhe një debat i brendshëm i kësaj partie, të cilat ngelet monopol që përfaqësojnë atë forcë politike dhe aspak monopol i kundërshtarit politik. Prandaj Berishës i mbeti merak që nuk mori vesh se çfarë shtroi lideri i opozitës në atë mbledhje për strategjinë dhe taktikën që ndjek opozita në zgjedhje.

Pra, është çështje përgjimesh?

Unë e kam thënë dhe në Parlament, zotit Berisha kur e ka trajtuar këtë çështje, që nuk e ke merakun te celularët dhe bunkerizimi i PS-së, por e ke merakun se nuk e mori vesh se çfarë u vendos dhe çfarë u diskutua në mbledhjen e Asamblesë.

Pra, ju thoni se Berisha dhe qeveria ju përgjon…

Absolutisht, ne e kemi thënë. Dhe po mos ta themi ne, e ka thënë media, e ka thënë opinioni publik.

Ju përmendët, zoti Ruçi, aleatët dhe aleancat, por si do jetë?

Ne po punojmë në dy pista: pista e parë është që ne jemi forca opozitare kryesore dhe alternativa jonë është që ne duam të marrim përgjegjësinë e të qeverisurit të vendit. Kështu që parë në këndvështrim aleanca jonë kryesore është me elektoratin shqiptar, që elektorati shqiptar të na japë mandatin për të qeverisur Shqipërinë. Së dyti, ne nuk jemi një forcë e mbyllur. Ne jemi të gatshëm dhe nuk ka ndonjë filozofi të

madhe për sa i përket aleancave, ne jemi të hapur dhe apeli ynë është i qartë dhe i plotë: kush është i gatshëm për rotacionin, për domosdoshmërinë e rotacionit politikë në Shqipëri, portat e koalicionit me PS-në janë të hapura. E dyta është preferencat programore jo nga ne, por edhe nga forcat politike.

Kështu që kur unë fola për një program dhe që ka disa pika kryesore që ne nuk luajmë, siç është qëndrimi ndaj fshatit, ndaj shërbimit shëndetësor, ndaj taksave dhe që është dakord me këto përsëri dera e koalicionit me PS është e hapur. Dhe ne nuk e kemi lënë që bëmë këtë apel dhe po presim kush po hyn e kush po del, por kemi ngritur departament më vete që merret me këtë çështje.

Lideri i opozitës, Edi Rama, veç problematikës tjetër, është një detyrë tjetër funksionale e tij për krijimin e koalicioneve me partitë e tjera dhe do jetë një koalicion elektoral dhe mandej qeverisës me një numër të konsiderueshëm partish politike, të cilat do të bëhen nëpërmjet miratimit të marrëveshjeve politike, siç është dhe tradita, biles duke korrigjuar dhe ndonjë mangësi të traditës jopozitiviste në të kaluarën, që do bëhet publike në kohën e duhur.

Do jeni në koalicion dhe me parti të djathta?

Unë thashë që portat e PS-së janë të hapura për çdo parti që ka këto dy objektiva: e para programin dhe e dyta që është e gatshme që të bëhet rotacioni politik. Mund të kesh njërën dhe nuk ke tjetrën. Fjala vjen, ka forca të djathta që kanë dalë në teatrin politik, sot që janë dakord për rotacionin politik, por nuk janë dakord me programin tim.

E keni fjalë për FRD dhe AK? Po, dhe ne e respektojmë. Këto parti kanë dalë nga e djathta.

Zoti Rama këmbëngul që FRD do bëjë një gabim të madh nëse nuk do jetë në koalicion me ju kundër Berishës, ndërkohë që Topi ka bërë të qartë se nuk do bëjë kurrë koalicion me ju...

Në politikë kurrë nuk thuhet kurrë. Megjithatë, edhe lideri i opozitës nuk ka deklaruar për t‘i bërë apel zotit Topi që domosdoshmërish ai duhet të vijë në koalicion me ne. Përkundrazi, unë dhe mbrëmë e kam dëgjuar Edi Ramën, i cili tha se “këto dy parti janë të dala nga e djathta, unë respektoj programin e tyre dhe alternativën e tyre, respektoj dhe atë që janë shprehur për domosdoshmërinë e rotacionit dhe u uroj suksese“. Pra, nuk kemi parë që

Sali Berisha dhe Gramoz Ruçi

Për Aleancat e PS Ne jemi të hapur dhe apeli ynë është i qartë dhe i plotë: kush është i gatshëm për rotacionin, për domosdoshmërinë e rotacionit politikë në Shqipëri, portat e koalicionit me PS-në janë të hapura.

të kemi ndonjë problem, ne respektojmë qëndrimin, verdiktin që ata japin dhe që i respektojmë si forca të djathta. Sigurisht në qoftë se do ta shikoja partinë e zotit Topi që ta ketë deklaruar këtë që thoni ju, ajo është sovrane në vendimmarrjen e saj, ne e respektojmë dhe i urojmë suksese.

Si do t’u përgjigjeshit atyre që deklarojnë se PS nuk vjen dot në pushtet nëse nuk është në aleancë me LSI-në?

Ata janë në pushtet ne jemi në opozitë. Ata do luftojnë që të mbajnë pushtetin, ne kemi tjetër alternativë, domosdoshmëri e rotacionit të pushtetit, ku bën pjesë dhe LSI. Qëndron LSI në pushtet deri ditën e zgjedhjeve apo nuk qëndron, këto janë pjesë e qëndrimit të tyre sovran. Me LSI pa LSI, me FRD pa FRD, nuk jemi nisur fare nga kjo punë. Ne kemi një objektiv elektoral. Ne kemi një ofertë, ne kemi një ekip, ne kemi një alternativë, ne kemi bërë të gjitha përpjekjet në luftën tonë politike në këto 8 vjet, jemi të gatshëm dhe koalicionin në radhë të parë e kemi me shqiptarët. Nga të gjitha testet që ne bëjmë, shqiptarët na kanë besuar. Ne duhet ta justifikojmë.

Marrë nga Vizion Plus

Holanda zgjeron fushën e kushtëzimit për marrjen e statusit TIRANË Holanda kundërshton vlerësimet e raport-progresit të Komisionit Europian në lidhje me Shqipërinë. Top-Channel zbuloi dje qëndrimin zyrtar të qeverisë së këtij vendi anëtar, i cili kushtëzon dhënien e statusit kandidat me fushat e sundimit të ligjit, luftës kundër krimit e korrupsionit dhe me organizimin e zgjedhjeve të lira dhe të

ndershme parlamentare të vitit 2013.

“Komisioni me të drejtë e ka vendosur sundimin e ligjit në zemër të politikës së zg jerimit. Kabineti e mbështet fuqimisht këtë. Por në rastin e Shqipërisë, Komisioni nuk iu përmbahet kritereve që ka vendosur vetë. Kriteret e veta të rrepta të politikës së zgjerimit Komisioni duhet t’i zbatojë siç duhet edhe në rastin e

Shqipërisë. Për kabinetin, dhënia e statusit të vendit kandidat do të bëhet realitet kur Shqipëria të ketë siguruar një përparim të qëndrueshëm e të prekshëm për të 12 rekomandimet, me theks të veçantë në sundimin e ligjit, mënyrën sesi e lufton korrupsionin dhe krimin e organizuar dhe në organizimin e zgjedhjeve të lira dhe të ndershme (të

Komisioni Evropian

parashikuara në mesin e 2013)”, thuhet në dokument. Sipas TCH, ky qëndrim i qeverisë holandeze pritet që sipas procedurës të konsultohet me Komisionin për çështjet europiane të Parlamentit holandez, më 27 nëntor, para se qeveria të shprehë qëndrimin e saj përfundimtar në këshillin e BE-së në muajin dhjetor.

E shtunë, 10 nëntor 2012 www.mapo.al

�

5 Kryeministri Sali Berisha zhvilloi dje një bashkëbisedim me gazetarët, ku u pyet për koalicionet e mundshme, ofertën ndaj PS-së për miratimin e tri ligjeve dhe situatën energjetike në vend

Berisha: Aleancë me LSI? Çdo forcë politike sheh rezultatin e vet “Çdo forcë politike është në detyrimin e saj të marrë vendimet në interesin më të mirë të rezultateve të saj. Forcat politike gjatë periudhës ndërmjet zgjedhjeve kanë interes të parë interesat e vendit”

Panariti: Shqipëria e drejtoi presidencën e KiE me përgjegjësi TIRANË Në fund të kryesisë gjashtëmujore të Komitetit të Ministrave të Këshillit të Europës, ministri i Punëve të Jashtme, Edmond Panariti tha se Shqipëria e drejtoi këtë presidencë me ndjenjë të fortë angazhimi ndaj kësaj organizate, qëllimeve gjithëpërfshirëse dhe së ardhmes së saj. “Angazhimi ynë në Trojkë bashkërisht me Ukrainën dhe Mbretërinë së Bashkuar, i ofroi Shqipërisë një mundësi të shkëlqyer për të dhënë kontributin e saj konkret në çështjet e të drejtave të njeriut, lirive themelore dhe shtetit të së

Edmond Panariti

drejtës. Në këtë frymë, Shqipëria i përvijoi prioritetet e saj në: 1) Promovimin e shoqërive demokratike të qëndrueshme; 2) Forcimin e demokracisë në nivel lokal dhe rajonal; 3) Forcimin e shtetit të së drejtës në Europë; 4) Vazhdimin e reformës politike të organizatës; 5) Garantimin e funksionimit afatgjatë të Gjykatës Europiane të të Drejtave të Njeriut; 6) Garantimin e mbrojtjes dhe promovimit të të drejtave të njeriut; 7) Nxitjen e dialogut në nivel ndërinstitucional dhe në nivel organizatash ndërkombëtare”, - tha Panariti.

CEZ po kërkon të largohet nga Shqipëria. Sipas jush, largimi i tyre do të ishte një dëmtim i imazhit të Shqipërisë dhe a do të ishte gati që qeveria shqiptare ta rimerrte KESH? Duhet të jeni të sigurt ju dhe qytetarët se çdo marrëdhënie e kësaj qeverie me KESH apo sipërmarrje tjetër të huaj është kryekëput transparente. Në rastin e CEZ-it, marrëdhënia është transparente, analiza nuk janë vetëm të palës shqiptare dhe të palës së CEZ-it, por tashmë janë edhe të institucioneve ndërkombëtare. Gjithçka zhvillohet dhe do të zhvillohet në përputhje me ligjet e vendit. Ka apo nuk ka kapacitet qeveria shqiptare për administrimin e shpërndarjes së energjisë, unë gjykoj dhe kjo është me tregues të qartë, ato kanë qenë më mirë se ç’janë sot. Humbjet sot janë më të mëdha. Jo se CEZ nuk ka bërë përpjekje për menaxhimin, sepse ka qenë më e interesuar se kushdo tjetër, por fatkeqësisht humbjet janë rritur më shumë se herë tjetër. Është një borxh i caktuar. Qytetarët duhet ta dinë që janë dhënë fonde që energjia të mos mungojë, tjetër problem çështja e pagesave, energjia duhet paguar ose ka ndërprerje.

Mund të na e bëni një identikit të kryeprokurorit dhe a do të votojë PD-ja çdo kandidat që do të sjellë Presidenti apo do të bëjë bisedime me Presidentin?

Nuk duhej të ma drejtoje, pasi është njësoj sikur të më thoshe mua të ishe president. Shqiptari i vetëm që ka deklaruar që ka hequr dorë në mënyrën përfundimtare dhe e ka të shkuar ëndrrën presidenciale jam unë.

Atëherë, a më mbetet mua e drejtë morale se cili duhej të ishte kryeprokurori i ri? Jo, nuk më takon mua. Presidenti e ka të drejtën kushtetuese të përzgjedhjes, natyrisht kandidatura do të vlerësohet dhe kam besim se do të jetë burrë apo grua, djalë apo vajzë, me aftësi dhe integritetin e nevojshëm.

Në kalkulimet tuaja, është më mirë për PD-në që të dalë e vetme apo me LSI-në në koalicion?

Historikisht PD-ja është paraqitur në zgjedhje me aleanca më të gjera.

Natyrisht, çdo forcë politike është në detyrimin e saj të marrë vendimet në interesin më të mirë të rezultateve të saj.

Forcat politike gjatë periudhës ndërmjet zgjedhjeve kanë interes të parë interesat e vendit. Në periudhën e zgjedhjeve kanë interesat partiake, por në interes të atyre të vendit, por mundësia për t’iu përgjigjur këtyre shërbimeve përcaktohet në një shkallë të caktuar nga rezultati zgjedhor. Një gjë është e sigurt, se ky koalicion 4 vjeçar ka realizuar në 4 vjet ndryshimet më të mëdha se në çdo mandat tjetër të 20 viteve.

Në të gjitha rrafshet, e konsideroj të një rëndësie të jashtëzakonshme që Shqipëria mbeti një ishull në raport me krizën e rëndë europiane. Ishte kjo qeverisje që bëri të mundur suksesin e reformave. Është kjo qeverisje e cila zh-

Për mandatin e Ina Ramës “Kryeministri nuk ka tagër por as të humbasë kohë për të shqyrtuar çështje që nuk janë çështjet e tij, por ka besim tek presidenti, tek ushtrimi i kompetencave kushtetuese të tij”

Koalicion me LSI? “Historikisht PD-ja është paraqitur në zgjedhje me aleanca më të gjera. Natyrisht, çdo forcë politike është në detyrimin e saj të marrë vendimet në interesin më të mirë të rezultateve të saj.

Forcat politike gjatë periudhës ndërmjet zgjedhjeve kanë interes të parë interesat e vendit. Në periudhën e zgjedhjeve kanë interesat partiake, por në interes të atyre të vendit, por mundësia për t’iu përgjigjur këtyre shërbimeve përcaktohet në një shkallë të caktuar nga rezultati zgjedhor”.

� “Është kontrovers dhe e ka shumë të vështirë të përcaktojë qëndrimin në çështje kryesore. Në detaj është njësh. U thoshte të rinjve se gjyshi im ka patur bibliotekë, ndaj u bëra mik i librit. U mata t’i thosha se gjyshi im ka patur vetëm armë, por s’më pengoi mua të bëhem mik i librit”

villoi, konsolidoi, një garë të paprecedentë në rrafshin e energjisë së parinovueshme. Kjo qeveri hoqi vizat, bëri që shqiptarët të lëvizin si zonja dhe zotërinj pa viza. Kjo qeveri realizoi një fitore të thellë në zgjedhjet lokale. Kjo qeveri rriti 4 herë në mënyrë persistente rrogat dhe pensionet...

Ka një Shqipëri që nuk e shihni, një Shqipëri që është jashtë ekraneve tuaja, një Shqipëri ku punojnë dhjetëra mijëra vetë. Ndjej një keqardhje shumë të thellë kur seria e tërë gazetave, gaze-

ta serioze me redaktorë, kryeredaktorë e drejtorë seriozë hapen me germa kapitale me kronikën e zezë. Kjo është një sëmundje. Nëse mendojnë se dëmtohet qeveria me këtë, absolutisht jo.

Kështu dëmtohet shtypi. Njëra është Shqipëria e titujve të kronikës së zezë dhe tjetër është Shqipëria e zhvillimit.

Kjo nuk do të thotë se nuk lexoj gazetat...

Ju jeni të gatshëm për koalicion sërish me LSI-në, por nuk dihet qëndrimi i LSI, e cila ka ftesë edhe nga PS-ja dhe, a i druheni një koalicioni të PS-së me FRD-në dhe AK-në?

Rama është i gatshëm të bëjë aleancë edhe me … s’ma zë goja, vetëm e vetëm për të mundur Berishën. Ky njeri duke qenë i dënuar për të mos qenë lider në çështje kryesore, është mjeshtër i detajeve dhe s’del prej tyre. Me detaje ky përfundon deri në naivitet fëminor, qesharak. Ka kaq muaj që fton LSI-në, ik nga qeveria dhe hajde këtu…Problemi i tij i parë i madh, si të jetë Berisha në këtë 100-vjetor? Dhe këtë e krijon vetë ai. E shndërron në një dramë të tij personale, e përjeton me vuajtje të madhe personale, shkon deri atje sa i thotë LSIsë hajde tek ne. Por kush je ti që të vijë tek ti? Pra, thirrjet e njeriut të dëshpëruar, e njeriut që merret me çdolloj detaji, merret me fijen e barit për të shpëtuar. Njëra pjesë e qeverisë i pëlqen dhe tjetra jo. Ajo që më pëlqen, le të vijë tek unë. Kjo është analiza e tij. E vërteta është se të dy do të jemi më 28 në Vlorë që të respektojmë etërit e pavarësisë. T’i nderojmë, jo me qëndrimet hoxhiste të vjetra. E dëgjova që nuk do të merrte pjesë në funeralin e mbretit, paçka se gjyshi i tij ka qenë lidhur me familjen mbretërore. Problemi i tij është se ka gjyshin tjetër nga Koleka dhe këtij tjetrit i rroftë biblioteka. Pra, historinë e dua me Kolekën dhe jo me këtë që ka qenë mbretëror. Normale fare. Por është kontrovers dhe e ka shumë të vështirë të përcaktojë qëndrimin në çështje kryesore. Në detaj është njësh. U thoshte të rinjve se gjyshi im ka patur bibliotekë, ndaj u bëra mik i librit. U mata t’i thosha se gjyshi im ka patur vetëm armë, por s’më pengoi mua të bëhem mik i librit.

Kur i përfundon mandati Ina Ramës?

Kryeministri merret me afatet kohore të emërtesës së kryeministrit.

Kryeministri nuk ka tagër,por as të humbasë kohë për të shqyrtuar çështje që nuk janë çështjet e tij, por ka besim tek presidenti, tek ushtrimi i kompetencave kushtetuese të tij.

Ndryshe nga partitë e tjera, PD nuk po merret me strukturat e saj, të cilave u ka skaduar afati ligjor? …PD ka filluar punën para dy muajsh për zgjedhjet dhe konstatohet një klimë shumë e favorshme dhe ka një fluks anëtarësimesh. E gjitha kjo është konsolidim i fibrës së saj, është parapërgatitje për fitoren e qershorit që vjen...

6

�

aktuale

E shtunë, 10 nëntor 2012

www.mapo.al

“Shteti është bashkëpunëtor me ta. Kam nejt tri orë i plagosur, s’ka ardh njeri. Vëllai im ka vdek nga hemorragjia se s’ka shkuar njeri, as polici, as shtet asgjë” - tha Emanuel Shkreta

Nëna e Shkretajve: Kamikaze në shkollë ku mësojnë fëmijët e Llanit Nëna e Gentian Shkretës që u vra në pritë nga vëllezërit Jetmir e Muharrem Llanit, në shenjë hakmarrjeje për vrasjen nga vëllezërit e tyre të arrestuar të djalit të Jetmirit, kërcënon se do hidhet në erë në shkollën e fëmijëve të fisit Llani Nëna e Gentian Shkretës kërcënoi dje publikisht se do të bëhej kamikaze dhe do të hidhej në erë në shkollën ku mësojnë fëmijët e fisit Llani, nëse shteti nuk vë dorë të arrestojë dy vëllezërit që dyshohet se i vranë në pritë njërin nga djemtë, në hakmarrjen që filloi në qershor të këtij viti mes dy familjeve. Ndërkohë Emanuel Shkreta (Leli), i cili ende ka në trup katër plumbat nga prita që, sipas tij, u organizua prej dy vëllezërve Llani, akuzoi policinë se ka bashkëpunuar me ata dhe se u janë dashur tri orë të shkojnë në vendin e ngjarjes. “Shteti është bashkëpunëtor me ta. Kam nejt tri orë i plagosur, s’ka ardh njeri. Vëllai im ka vdek nga hemorragjia se s’ka shkuar njeri, as polici, as shtet asgjë”, tha i plagosuri, që ashtu si e ëma paralajmëroi vijimin e hakmarrjes nëse policia nuk ndërhynte.

Pas vrasjes se Gentian Shkretës, policia ruan banesën ku qëndrojnë dhe presin ngushëllimet nënë e bir, por edhe pse ruhen në çdo moment nga forcat e rendit, anëtaret e mbetur të familjes Shkreta thonë se nuk kanë më besim te drejtësia. Kërcënimin më të rëndë e ka bërë nëna e viktimës së katër nëntorit, e cila ka thënë se është gati të hidhet në erë nëse nuk vendoset dorë. “Nëqoftëse ata (policia) nuk do të vejnë dorë e të zejnë kriminelat e t’i dënojnë me dënim maksimal, unë do të dal e do të shkoj kamikaz kudo që të jetë nevoja, atje

Nexhmije Shkreta, nëna e Gentian Shkretës

biles biles ku fëmijët e tyne bëjnë shkollat e tyne”, thotë në një prononcim për Vizion Plus, Nexhmije Shkreta. Gruaja që ka humbur të shoqin dhe një djalë në hakmarrjen me fisin Llani, thotë se nëse nuk ndërhyhet, mes dy familjeve do të vazhdojë hakmarrja, e cila nisi pas një përplasje me fjalë mes Jetmir Llanit dhe Alban Shkretës.

Ky i fundit së bashku me një nga vëllezërit, të dy të arrestuar, i bënë pritë makinës ku udhëtonte Muharrem Llani, duke vrarë djalin 9-vjeçar të Jetmirit dhe plagosur Muharremin. Prej këtij momenti në qershor, janë vrarë edhe dy persona nga familja Shkreta. Mark Shkreta, i cili u qëllua në Tiranë ku kishte ardhur të strehohej nga frika e hasmërisë dhe djali i tij Gentin Shkreta, i cili u qëllua vetëm një javë më parë në një

pritë thuajse në të njëjtin vend ku u vra edhe 9-vjeçari. Burime të policisë thanë se duke u bazuar në dëshminë e Emanuel Shkretës janë shpallur në kërkim vëllezërit Jetmir dhe Muharrem Llani, të cilët akuzohen për krimin, por edhe pse në operacionin për kapjen e tyre është aktivizuar RENEA, ende nuk është mundësuar arrestimi. Shtëpia e familjes Llani dhe ajo ku Shkretajt kanë gjetur strehë pasi shtëpia e tyre u hodh në erë, ruhen nga forca të policisë, por nuk dihet edhe për sa kohë do të vazhdojë kjo mbrojtje rreth dy familjeve.

Emanuel Shkreta që mori katër plumba më katër nëntor thotë, ashtu si ëma, se nëse nuk reagohet do të ketë vetëgjyqësi. “Ju lutem, ju bëj thirrje, se përndryshe do të hakmerremi, do vetëgjykojmë. Unë s’kam asnjë fare sigurie”, thotë ai, duke aku-

� Aktualisht janë ndërprerë kontrollet e skuadrës speciale RENEA për gjetjen e Jetmir Llanit dhe vëllait të tij Muharremit, të dyshuar për ngjarjen e pasdites së të dielës, ku mbeti i vrarë Gentian Shkreta

CEZ i zhytur në borxhe, Përmbarimi sekuestro llogarive bankare Për shkak të borxheve në rritje ndaj operatorëve të tregut, pjesa dërrmuese e llogarive bankare të CEZ Albania janë të bllokuara. Sipas burimeve nga Ministria e Energjetikës, kompania CEZ ka disa miliona euro detyrime ndaj operatorëve të tjerë të tregut, si KESH, OST dhe kompanive private të energjisë. Në një situatë të tillë ata i janë drejtuar gjykatësve dhe aktualisht Përmbarimi ka bllokuar llogaritë e CEZ në banka. Të njëjtën praktikë ka zbatuar edhe Enti Rregullator i Energjisë, i cili nëpërmjet gjykatës i është drejtuar Përmbarimit për arkëtimin e gjobës 3.5 milionë euro të vënë ndaj CEZ pak kohë më parë. Radha për sekuestro është e gjatë, ndërsa mësohet se kompania kohët e fundit nuk ka mundur të zbatojë as afatet kohore për shpërndarjen e rrogave ndaj punonjësve të saj. Burimet në Ministrinë e Energjetikës nuk dhanë detaje për shumën e borxhit, por sipas tyre janë miliona euro, për të cilat do të bëhet një bilanc në fund të këtij muaji.

Nga ana tjetër, ekspertët në Entin Rregullator e konsiderojnë jo normale

krizën në financat e kompanisë. Sipas tyre, tarifat e shitjes së pakicës të energjisë janë të tilla që justifikojnë të gjitha kostot e kompanisë dhe janë brenda logjikës së tregut. Sipas tyre, në krizën e financave të CEZ-it nuk ka asgjë tjetër, veçse një keqadministrim të kompanisë, sidomos në performancën e humbjeve

dhe të arkëtimeve. Por fakti që kompania ka çuar humbjet në rrjet në më shumë se 50 për qind, faji nuk qëndron te çmimet e ulëta, njoftojnë ekspertët e ERE-s.

Madje, sipas tyre, Shqipëria ka nivelin më të lartë të tarifave në rajon vetëm për faktin se kompania e shpërndarjes së energjisë ka një performancë shumë të dobët. Dy ditë më parë kompania mëmë e CEZ-it në Pragë njoftoi fitimet e 9-mujorit për CEZ Group, ku bëri të ditur se humbjet në Shqipëri kanë qenë 119 milionë dollarë. Ky lajm krijoi një rënie të aksioneve në bursën e kompanisë me 1.8%.

Zyrtarët e kompanisë atje i kanë pohuar agjencisë së lajmeve Reuterrs se largimi nga Shqipëria është zgjidhja më e mirë.

Por vendimi final për këtë çështje pritet të merret në fund të vitit. Sipas tyre, kriza në degën e tyre në Shqipëri vijon edhe pas takimit në kryeministrin e vendit, Sali Berisha. “Në Shqipëri ka dy probleme themelore: i pari, vjedhjet dhe humbjet në rrjet dhe i dyti janë konsumatorët e ‘këqij’ që nuk paguajnë”, tha Tomas Pleshka, anëtar i Bordit të CEZ Group.

zuar policinë se nuk ka ndërhyrë në kohë dhe se nuk ka besim te forcat e rendit, të cilat i quan fajtore për vdekjen e të vëllait.

Ndërkohë mësohet se aktualisht janë ndërprerë kontrollet e skuadrës speciale RENEA për gjetjen e Jetmir Llanit dhe vëllait të tij Muharremit, të dyshuar për ngjarjen e pasdites së të dielës, ku mbeti i vrarë Gentian Shkreta, si dhe u plagos vëllai i këtij Emanuel Shkreta. Njësitë e RENEAs kanë kryer kontrolle në banesa të banuara dhe pabanuara në Mamurras, Thumanë dhe Fushë-Krujë ditën e djeshme, por pa mundur të gjejnë gjurmë të Llanëve. Njësitë e RENEAs janë kthyer në Tiranë, ndërsa janë në gatishmëri për të lëvizur menjëherë në rast dhëniesh të informacioneve për lokalizimin e të kërkuarve.

Haxhinasto: Marrëdhënia me CEZ, problematike Marrëdhënia me kompaninë çeke CEZ është problematike, pohoi dje ministri i Energjetikës, Edmond Haxhinasto. Ai deklaroi se CEZ po monitorohet dhe më pas do të ketë një vendimmarrje lidhur me të. Kreu i METE-s garanton qytetarët se nuk do të ketë ndërprerje të energjisë, duke lënë të hapur mundësinë e largimit të kompanisë çeke nga Shqipëria. “Marrëdhënia me CEZ-in është një marrëdhënie problematike.

Ajo që nuk do të ndodhë është që performanca e CEZ-it të përkeqësohet. Pra, qeveria do të marrë të gjitha masat që kjo performancë të përmirësohet në sistemin e shpërndarjes.

Shërbimi ndaj konsumatorëve të përmirësohet dhe nuk ka rëndësi nëse ky shërbim ofrohet nga CEZ apo nga ndonjë entitet tjetër publik apo privat. Do të fillohet një proces bisedimesh me kompaninë CEZ. Ajo që është e rëndësishme është se shërbimi ndaj qytetarëve shqiptarë do të jetë i garantuar”,- deklaroi Haxhinasto. Ministri Haxhinasto deklaroi se CEZ ka thyer kontratën me shtetin shqiptar, ndërsa ka bërë ndërprerje kolektive që janë të paligjshme. “Ka disa detyrime kontraktore të CEZ-it, sipas të cilave nuk mund të bëhen ndërprerje kolektive, sipas të cilave çdo konsumator do të trajtohet sipas kontratës së tij individuale që ka me CEZ-in, sipas pagesave që ai bën për detyrimet që ka ndaj CEZ-it. Të gjitha ndërprerjet kolektive janë absolutisht të paligjshme dhe ne jemi totalisht kundër”,- vijoi Haxhinasto. Ministri i Ekonomisë ka informuar edhe për negociatat për kontratën e privatizimit të Albpetrolit, duke deklaruar se ajo do të nënshkruhet brenda vitit.

nostalgji

Eja mblidhuni këtu!

Momente e mbledhje të rëndësishme historike. Grupime personalitetesh që kanë shenjuar fort në fatet e Shqipërisë. Vijnë në këto fotografi nga Arkivi i Shtetit

Int e rv i stë h i stor i r e porta z h nosta lg j i K u lt u rë Çdo të shtunë

www.mapo.al

grafit elektoral

Fushatë & Designer Si dhe nga kush miratoheshin posterat, sloganet, fotografitë, skenografia e çdo element tjetër vizual në fushatat e para të PD-së. Flasin Nexhat Krasniqi (Nekra) designer nga Prishtina dhe Shpeng Bengu, nga Tirana

Aksident apo gabim?

Jack Mcann, kreu i ekipit të mjekëve irlandezë që kryen operacionin

Mjeku irlandez: Ndjesë që nuk e shpëtuam Denisin 100 VJET (1912 – 2012)

Pengjet e Ismail Qemalit Në “100 vjet Pavarësi” autori Blendi Fevziu shkruan edhe për vështirësitë që po kalonte qeveria e Ismail Qemalit.

“Vendi ishte në gjendje të mjerueshme. Në një dokument Kryeministrit i njoftohej se në vend kishte vetëm 200km rrugë, kryesisht për karvanë, 34 njësi industriale, nga të cilat 18 mulli bloje. Shqipëria që administrohej prej qeverisë së tij nuk kish asnjë metër hekurudhë dhe asnjë port modern ku mund të ankorohej një avullore. Mbi të gjitha, nuk kishte një monedhë kombëtare...”

Kreu i ekipit vullnetar të mjekëve irlandezë, Jack Mcann: U përpoqëm për 5 orë e 30 minuta për t’i shpëtuar jetën, por fatkeqësisht dështuam. Ai vdiq nga hipertermia malinje që ne nuk mundëm ta mbanim nën kontroll, nuk mundëm ta shpëtonim. Ky rast ishte një shok për mua, skuadrën time, por edhe për familjen

Mjekët irlandezë që kanë kryer operacionin e Denisit, kanë reaguar duke dhënë sqarime për vdekjen e vogëlushit që humbi jetën në duart e tyre. Pa mundur ta fshehë dhimbjen për atë çka ka ndodhur, kreu i ekipit vullnetar të mjekëve irlandezë, pjesë e shoqatës “Irish Friends of Albania”, (Miqtë Irlandezë të Shqipërisë), Prof.dr.

Jack Mcann i ka kërkuar falje familjes së Denisit, teksa nuk i ka mbajtur dot as lotët.

“Për 7 vitet e fundit ne jemi pjesë e spitalit “Nënë Tereza”. Në fillim me kirurgjinë plastike dhe së fundmi me atë faciale. Këtë javë ne u përfshimë në një operacion në departamentin e syrit dhe unë do të doja t’i shprehja ngushëllimet e mia familjes së Denisit të vogël, i cili vdiq këtë javë. Ai vdiq nga hipertermia malinje që ne nuk mundëm ta mbanim nën kontroll, nuk mundëm ta

Faqe 7

shpëtonim. Kështu që unë dua që të mendojmë pak për këtë djalë të vogël. Unë e takova Denisin e vogël fillimisht në vitin 2006 dhe e operova me skuadrën time, e operuam sërish në vitin 2007 dhe sërish e operuam vetëm këtë javë, por fatkeqësisht Denisi vdiq. Në vitin 2008 unë i kërkova një kolegu tim, që është i specializuar në procedurën e operacionit të qepallave, pasi Denisi nuk mund të shihte prej tyre. Ai erdhi pas katër vjetësh, pasi ishte shumë i zënë gjatë kësaj kohe. Ky rast ishte një shok për mua, skuadrën time, por edhe për familjen.

Më falni që po e them këtë këtu, por kam gjatë gjithë ditës që dëgjoj se pothuajse kushdo flet për këtë, por ne nuk ishim në gjendje të kontrollonim temperaturën e tij.

U përpoqëm për 5 orë e 30 minuta për t’i shpëtuar jetën, por kjo ishte...

8

E shtunë, 10 nëntor 2012

www.mapo.al

Dantroleni, ilaçi për hiperterminë malinje Shkaqet e hipertermisë malinje zakonisht lidhen me të paktën gjashtë shkaqe gjenetike të trashëguara. Kur kjo formë e rrallë shfaqet pas një anestezie, atëherë duhet të nisë menjëherë trajtimi me Dantrolen sodiumi, medikament që nuk ekziston në vendin tonë.

Por, megjithë këtë fakt, të afërm të 11-vjeçarit kanë pohuar se mjekët irlandezë u kishin thënë se medikamenti për t’i shpëtuar jetën të birit do të porositej nga jashtë vendit, në Itali. Dantrolen sodiumi me injeksion është trajtim specifik dhe efektiv për hiperterminë malinje, që shkaktohet nga çrregullimet e anestezisë së përgjithshme. Ky medikament përdoret në mjaft vende të botës, por zyrtarë të Urdhrit të Farmacistit të Shqipërisë konfirmojnë se ai mungon në tregun farmaceutik shqiptar dhe nuk gjendet i regjistruar në asnjë nga listat e barnave. Në vende të ndryshme, çmimi për një shishe Dantrolen sodiumi 20 mg është rreth 100 euro.

Aksident apo gabim?

Kreu i ekipit vullnetar të mjekëve irlandezë, Jack Mcann: U përpoqëm për 5 orë e 30 minuta për t’i shpëtuar jetën, por fatkeqësisht dështuam. Ai vdiq nga hipertermia malinje që ne nuk mundëm ta mbanim nën kontroll, nuk mundëm ta shpëtonim. Ky rast ishte një shok për mua, skuadrën time, por edhe për familjen

Mjeku irlandez në lot: Ndjesë që nuk e shpëtuam Denisin Jonida Tashi

Ai vdiq nga hipertermia malinje që ne nuk mundëm ta mbanim nën kontroll, nuk mundëm ta shpëtonim.

Kështu që unë dua që të mendojmë pak për këtë djalë të vogël. Unë e takova Denisin e vogël fillimisht në vitin 2006 dhe e operova me skuadrën time, e operuam sërish në vitin 2007 dhe sërish e operuam vetëm këtë javë, por fatkeqësisht Denisi vdiq"

Mjekët irlandezë që kanë kryer operacionin e Denisit, kanë reaguar duke dhënë sqarime për vdekjen e vogëlushit që humbi jetën në duart e tyre. Pa mundur ta fshehë dhimbjen për atë çka ka ndodhur, kreu i ekipit vullnetar të mjekëve irlandezë, pjesë e shoqatës “Irish Friends of Albania”, (Miqtë Irlandezë të Shqipërisë), Prof.dr.Jack Mcann i ka kërkuar falje familjes së Denisit, teksa nuk i ka mbajtur dot as lotët. “Për 7 vitet e fundit ne jemi pjesë e spitalit “Nënë Tereza”. Në fillim me kirurgjinë plastike dhe së fundmi

me atë faciale. Këtë javë ne u përfshimë në një operacion në departamentin e syrit dhe unë do të doja t’i shprehja ngushëllimet e mia familjes së Denisit të vogël, i cili vdiq këtë javë. Ai vdiq nga hipertermia malinje që ne nuk mundëm ta mbanim nën kontroll, nuk mundëm ta shpëtonim. Kështu që unë dua që të mendojmë pak për këtë djalë të vogël.

Unë e takova Denisin e vogël fillimisht në vitin 2006 dhe e operova me skuadrën time, e operuam sërish në vitin 2007 dhe sërish e operuam vetëm këtë javë, por fatkeqësisht Denisi vdiq. Në vitin 2008 unë i

kërkova një kolegu tim, që është i specializuar në procedurën e operacionit të qepallave, pasi Denisi nuk mund të shihte prej tyre. Ai erdhi pas katër vjetësh, pasi ishte shumë i zënë gjatë kësaj kohe. Ky rast ishte një shok për mua, skuadrën time, por edhe për familjen. Më falni që po e them këtë këtu, por kam gjatë gjithë ditës që dëgjoj se pothuajse kushdo flet për këtë, por ne nuk ishim në gjendje të kontrollonim temperaturën e tij. U përpoqëm për 5 orë e 30 minuta për t’i shpëtuar jetën, por kjo ishte e pamundur. Ky ishte një shans për Denisin e vogël

që të mbante kokën lart dhe jo të fshihej, por fatkeqësisht dështoi. Lutem për familjen e tij”, - ka pohuar mjeku irlandez Mcann, i cili pasditen e djeshme ishte i pranishëm në kongresin e parë të Shërbimit Maksilo-Facial në vendin tonë. Gjatë fjalës së tij, Mçann ka pohuar se bashkëpunimi i shoqatës që ai drejton “Miqtë irlandezë të Shqipërisë”, është i vjetër dhe se ekipi i mjekëve irlandezë ka kryer disa operacione të vështira në pavijone të ndryshme në spitalin “Nënë Tereza”.

“Bashkëpunimi ynë është i vjetër.

Ne kemi operuar disa njerëz në disa

Boçi: Fëmija vdiq nga një anomali e lindur Nëndrejtori i QSUT-së, Besim Boçi ka sqaruar shkaqet e vdekjes së 11-vjeçarit ndërsa ka bërë të ditur se vetëm pas ngjarjes mjekët irlandezë mësuan nga familjarët se një i afërm i tyre ka pasur reaksion nga narkoza Dy ditë pas ngjarjes, drejtoria e Qendrës Spitalore Universitare “Nënë Tereza” ka sqaruar shkaqet e vdekjes së 11-vjeçarit, duke deklaruar se ai ka humbur jetën gjatë operacionit nga një anomali e lindur. Nëndrejtori i QSUTsë, Besim Boçi ka deklaruar në një konferencë për mediat se shkak për vdekjen e të miturit nuk ka qenë anes-

tezia, por anomalitë e trashëguara gjenetike të fëmijës. Sipas nëndrejtorit të QSUT-së, Besim Boçi, njëkohësisht edhe mjek kirurg, në të tilla raste kur pacienti ka edhe anomali të lindura, hipertermia malinje gjatë ndërhyrjes kirurgjikale është ndërlikim i njohur.

“Ajo që mund të them tashmë si mjek dhe jo si nëndrejtor, është që te fëmijët me anomali të lindura, ose anomali kongenitale hipertermia malinje apo temperatura shumë e lartë gjatë ndërhyrjes kirurgjikale ose në fillim të ndërhyrjes është ndërlikim i njohur.

Fëmija ka hyrë pa komplikacione në operacion. Nuk kishte temperaturë.

Ngjarja ka ndodhur në mes të operacionit, ku fëmija kaloi në hipertermi malinje. Fëmija fillimisht ka kaluar në vdekje klinike. Fakti i anestezisë nuk

është shkaku kryesor, por mund të ketë ndikuar. Mendoj se faktorë kryesorë janë anomalitë kongenitale të trashëguara”, - u shpreh Boçi. Më tej ai ka sqaruar se para se të futej në sallën e operacionit, fëmijës i janë kryer të gjitha ekzaminimet e nevojshme dhe se familjarët kanë firmosur kartelën klinike ku merren përsipër edhe

rreziqet. Nëndrejtori i QSUT-së tha se pacienti 11-vjeçar D.A ka pasur ndërhyrjen e tretë që kryhej nga mjekët irlandezë, ndërsa dy ndërhyrjet e para kanë rezultuar të suksesshme: “Dua të theksoj se familjarët kanë mbetur shumë të kënaqur për dy ndërhyrjet e tjera, dhe kjo ishte ndërhyrja e tretë që bëhet, ndërkohë në dy ndërhyrjet e tjera pacienti nuk ka pasur problem”. Gjatë sqarimit të situatës së vdekjes së 11-vjeçarit, Boçi ka deklaruar se drejtoria e QSUT-së është në pritje të hetimeve dhe fjalën e fundit do ta japë mjekësia ligjore dhe drejtësia. Sipas ekspertëve të Mjekësisë Ligjore, brenda të hënës pritet të dalë edhe raporti i plotë mjekoligjor mbi shkaqet që çuan në vdekjen e 11-vjeçarit.

E shtunë, 10 nëntor 2012

9

www.mapo.al durrës

Kartela e Denisit në sekuesto, mjeku irlandez në polici Punonjësit e komisariatit nr.4 kanë marrë në pyetje kreun e ekipit irlandez, i cili ka sqaruar procedurën e ndjekur me Denis Alimadhin. Policia sekuestron kartelën klinike dhe analizat e kryera në një spital privat Dashamir Biçaku Tiranë Hetuesit e komisariatit nr.4

kanë nisur hetimet për vdekjen e 11-vjeçarit Denis Alimadhi me marrjen në pyetje të kirurgut irlandez, Jack Mcann. Lajmi u bë i ditur për “Mapon” nga burime të Drejtorisë së Policisë së Tiranës, të cilët thanë se Jack Mcann ishte thirrur për t’u pyetur në lidhje me vdekjen e Denis Alimadhit, i cili pësoi hipertermi malinje në operacion. Burimet thanë se kirurgu irlandez ka folur në mënyrë të përgjithshme, por edhe për gjëra konkrete në lidhje me operacionin dhe detajet e operacionit dhe mënyrën se si duhej realizuar ai. Sipas burimeve të policisë mësohet se kirurgu irlandez është paraqitur në ambientet e komisariatit të Policisë nr.4 me një përkthyes dhe pa avokat, për shkak se ai nuk është nën hetim, por thjesht në cilësinë e personit që ka dijeni mbi rrethanat e hetimit të një ngjarjeje.

Burimet thanë se ai ka pranuar që operacioni ka qenë i planifikuar që më parë nga grupi i mjekëve dhe kirurgëve që kanë qenë duke punuar për rastin konkrekt, ndërsa po sipas tij, është kërkuar të ndiqen të

gjitha procedurat e zakonshme.

Mësohet se irlandezi ka pohuar se e ka futur fëmijën në operacion pas marrjes së konfirmimit të analizave përkatëse, të cilat tregonin se ai ishte në gjendje për të hyrë në sallë. Ky ishte operacioni i tretë i këtij pacienti pikërisht për të njëjtën anomali që i ishte përsëritur. Mësohet se operacioni i parë kishte zgjatur afërsisht një orë, dhe po ashtu ishte parashikuar që edhe operacioni i pak ditëve më parë të zgjaste po kaq kohë. Sipas mjekut, anomalia dhe komplikacioni që solli vdekjen e fëmijës kishte nisur pak kohë pas operacionit.

Ndërkaq veç tij, pritet të merren në pyetje edhe pjestarë të tjerë të ekipit të operacionit që kreu ndërhyrjen në qepallat e fëmijës 11 vjeçar Denis Alimadhi. Burimet thanë se pritet të pyetet anestezisti, infermieret si dhe mjekë të tjerë të mundshëm, që kanë qenë pjestarë të ekipit të këtij operacioni. Hetuesit e policisë së komisariatit nr.4 po përpiqen të konfirmojnë faktin nëse komplikacioni që supozohet t’i ketë sjellë ngritjen e temperaturës fëmijës. Tashmë në dosjen hetimore të oficerëve të policisë gjyqësore është arkivuar kartela klinike e fëmijës, fletët e analizave të kryera në një spital privat në kryeqytet, raporti i kqyrjes së trupit të fëmijës, si dhe konkluzionet e autopsisë së trupit të tij të kryera në morgun e Institutit të Mjekësisë Ligjore në Tiranë. Tashmë këtyre provave pritet t’iu shtohenedhedeklarimetemjekëvetëtjerë në operacion, dëshmitë e familjarëve, si dhe raporti i plotë i aktit të ekspertimit mjeko- ligjorë, në lidhje me vdekjen e fëmijës 11- vjeçar.

Jack Mcann, kreu i ekipit mjeksor irlandez që operoi Denis Alimadhin

departamente si ai i Onkologjisë, me doktor Agim Sallakun, dhe doktor Petrela na kërkoi ndihmë për dy mikro-operacione për pacientë të sëmurë shumë rëndë, që nuk ishin bërë më parë këtu në dijeninë time”, - u shpreh Mcann. Ai tregoi se në vizitën e fundit, ekipit të mjekëve irlandezë u ishte kërkuar nga kirurgët e shërbimit Okulistik që t’u tregonin mënyra të ndryshme të operimit të qepallave të syrit. “Ishte një kërkesë e skuadrës për të operuar dhe treguar mënyra të ndryshme të operimit të qepallave dhe mësuar ekipet lokale të kirurgëve se si

bëhet një operacion në qepallë dhe procedurat e ndryshme, dhe ne këtë bëmë, - pohoi kreu i ekipit të mjekëve irlandezë. Pas reagimit të tij të paparashikuar në programin e kongresit që nisi në orën 16:00 të pasdites së djeshme, dhe ku fjala e doktor McCann për “Plastikat në regjionin O.M.F” ishte caktuar për në orën 5:30 deri në 18:10, ai është ulur në panel përkrah mjekëve shqiptarë që nuk kanë nguruar t’i qëndrojnë pranë në këto momente, të cilat ai nuk i kaloi lehtë. Pas tij fjalën e ka marrë nëndrejtori i QSUT-së, Besim Boçi, i cili tha se

nuk është f aji i mjekëve për vdekjen e 11-vjeçarit: “Në aksidentin që ndodhi nuk është faji i mjekëve në sallë. Në kaq vite sa mjekët irlandezë, miq të vërtetë të Shqipërisë kanë kryer operacione në vend, ishte normale që do të ndodhte. Incidente të tilla nuk duhet të na dekurajojnë, pasi ky është profesioni ynë”. Këto fjalë kanë mjaftuar që doktor McCann të shpërthejë në lot, e ndonëse u përpoq për pak çaste t’i mbante fshehur me kokën ulur, nxori një shami të bardhë nga xhepi për t’i fshirë.

Tavo: Rast shumë i rrallë, po hetohet Ministria e Shëndetësisë ka ngritur një grup pune për të hetuar shkaqet e vdekjes së 11-vjeçarit gjatë operacionit në qepallë, por fjalën e fundit për këtë rast do ta thotë Drejtësia. Kështu ka deklaruar paraditen e djeshme ministri i Shëndetësisë, Vangjel Tavo, gjatë reagimit për vdekjen e Denis Alimadhit, i cili humbi jetën dy ditë më parë. “Ne si Ministri e Shëndetësisë kemi dërguar një ekip për të hetuar rastin, ndërsa pjesa tjetër i përket organeve të tjera, pasi siç dihet ka një padi të depozituar nga familja për këtë rast”, - ka pohuar ministri Tavo. Kreu i Shëndetësisë deklaroi se vogëlushi dyshohet të ketë gjetur vdekjen nga një komplikacion i rrallë, i njohur si hipertermia malinje, tepër i vështirë për t’u përballuar në rast se ndodh. “Kemi të bëjmë me një komplikacion shumë të rrallë, i cili njihet me emrin hipertermi malinje dhe është i vështirë për t’u përballuar. Ekipi i mjekëve irlandezë përbëhet nga mjekë shumë të specializuar, që kanë ardhur nga Irlanda në mënyrë vullnetare për të ndihmuar në ndërhyrjet kirurgjikale okulistike në bashkëpunim me klinikën përkatëse në qendrën spit-

alore. Ky është një komplikacion që ndodh shumë rrallë, fatkeqësisht i ndodhi kësaj familjeje dhe këtij fëmije, dhe unë gjej rastin t’u shpreh ngushëllimet e mia. Është një komplikacion i vështirë për t’u përballuar, hipotermi malinje që vjen nga lënda anestetike që përdoret”, - është shprehur ministri.

Këto deklarata ministri i Shëndetësisë i ka bërë paraditen e djeshme nga qyteti i Shkodrës, ku bashkë me ambasadorin amerikan, Aleksandër Arvizu kanë marrë pjesë në ceremoninë e përurimit të qendrës së telemjekësisë në spitalin rajonal.

“Ne si Ministri e Shëndetësisë kemi dërguar një ekip për të hetuar rastin, ndërsa pjesa tjetër i përket organeve të tjera, pasi siç dihet ka një padi të depozituar nga familja për këtë rast”

Babai i Denisit, Fatmir Alimadhi

11-vjeçari Denis Alimadhi

Urdhri i Mjekut: Ministria përgjegjëse, ampula duhet të ishte në spital Presidenti i Urdhrit të Mjekut deklaron se Ministria e Shëndetësisë është përgjegjëse për vdekjen e fëmijës 11 vjeç në operacionin plastik në sy. Sipas kreut të këtij institucioni, Din Abazaj, ilaçi që mund t’i shpëtonte jetën fëmijës duhet të ishte në spital dhe mjekët nuk janë fajtorë. Sipas tij, mjekët kanë respektuar protokollin dhe r r e g u l l at p ë r nj ë n d ë rhy r j e kirurgjikale. “Medikamenti duhet të ishte në spital. Faji nuk është i mjekëve, por i ministrisë që nuk kishte marrë masat për futjen e kësaj ampule. Rasti është një aksident spitalor. Mjekët kanë zbatuar rregullat dhe protokollin për një ndërhyrje”, - deklaroi Abazaj. Sa i përket ilaçit që nëna e fëmijës deklaroi se mungonte dhe se mjekët po e kërkonin kur Denisit iu rëndua gjendja në sallën e oper-

acionit, Abazaj u shpreh: “Bëhet fjalë për një medikament, i vetmi medikament që mund të përdorej me shpresë se mund ta dominonte këtë. Nuk mund të themi 100% se do ta dominonte, por përderisa ekziston, duhet të ishte dhe duhet të ishte përdorur.” Sipas Abazajt, mjekët irlandezë kanë ardhur dhe herë tjetër, janë kontrolluar nga Ministria e Shëndetësisë.

Urdhri i Mjekut ka pezulluar licencën e mjekut italian, Tulio Simoncini, i cili akuzohet për vdekjen e shtetasit italian, Luca Olivello.

Abazaj deklaroi se mjeku ka shkelur të gjitha procedurat dhe standardet e mjekimit. Ai punonte pranë një klinike private në vendin tonë. Elivello humbi jetën në Tiranë, pasi nga muaji gusht mjeku trajtonte me sodë bukë pacientin, i cili vuante nga kanceri.

CMYK

10

E shtunë, 10 nëntor 2012

www.mapo.al

E shtunë, 10 nëntor 2012

11

www.mapo.al

13

Na ishte një herë fushata elektorale

Historia e zgjedhjeve dhe fushatatve elektorale në Shqipëri mund të shihet përmes, ndoshta më qartë se asgjëje tjetër, imazhit. Si ka ndryshuar nga fushata në fushatë që nga fletushkat, fletëpalosjet, parullat, grafiti, posterat; për të kaluar aty ku është sot, te spotet e kushtueshme televizve apo billboardet e forma të tjera të elaboruara të komunikimit elektoral. MAPO Weekend, në disa numra, do të sjellë intervista protagonistësh të fushatave që do flasin pikërisht për imazhin dhe evoluimin e tij.

Fushatë & Designer Si dhe nga kush miratoheshin posterat, sloganet, fotografitë, skenografia e çdo element tjetër vizual në fushatat e para të PD-së. Flasin Nexhat Krasniqi (Nekra) designer nga Prishtina dhe Shpeng Bengu, nga Tirana.

Jeni angazhuar si ag jenci/ konsulent në fushatën e ndonjë partie kryesore PD, PS, LSI apo institucione publike?

Sa i përket angazhimit tim në fushatën e PD-së në Tiranë, nuk konkurrova. Isha në studion time në Pejë, kur u ftova për pjesëmarrje nga PD-ja, në prill të 1996ës. Në maj 1996, në Tiranë, pas konsultimeve me stafin organizativ, në selinë e PD-së u njoha me kërkesat e tyre sa i përket fushatës. Njëherit mësova se ishin të angazhuar dhe shtatë-tetë autorë të tjerë nga Shqipëria, që do të konkurronin, për dizenjin grafik të posterave. Koha për dorëzimin e ofertave /dizenji grafik /ishte tejet e shkurtër… (meqë zgjedhjet mbaheshin më 26 qershor 1996).

Formulimi i një posteri në tërësi, fotografia, slogani, si miratohej? Nga kush miratoj në fund dërgimi i posterit për shtyp?

Në bazë të sloganeve dhe teksteve përcjellëse të përzgjedhura nga Partia Demokratike, duhej të zbërthenim mesazhin, konceptin, realizimin ideoartistik të postereve, të realizonim nëntë-dhjetë postera me slogane të ndryshme si “Vizion 2000”, “Të fitojmë së bashku” etj.

Përveç sloganit, koncepti ideoartistik, përzgjedhja e fotografive etj., bëhej nga autori. Në vitin 1996-1997, nga më shume se njëzetë të tjera që u realizuan, u printuan në formatin B/1 dhe 100 X 70 cm. Për fotografi origjinale angazhova Roland Tashon.

Po fabula e një spoti, skenat, teksti, si miratoheshin dhe nga kush?

Në fushatën e PD-së isha i angazhuar vetëm në dizenjin grafik të posterave, nëntë mostra dhe disa materiale tjera publicitare, si dhe për përkujdesin artistik gjatë shtypit, në një shtypshkronjë në Slloveni.

Po në lidhje me dizenjimin e skenografisë së mitingut, të kongresit elektoral në tërësi, si zgjidhej fotografia, si zgjidhej slogani?

Për realizimin e skenografive elektorale, spoteve etj…nuk isha i përfshirë.

Keni punuar në kuadrin e një kontrate/ një honorari, apo jeni angazhuar thjesht për pasion në konsultimin e një partie/ kandidati?

Në këtë projekt u angazhova si autor i pavarur, në kuadrin e një kontrate, me honorar.

Sipas gjykimit tuaj në fushatën ku jeni angazhuar, cila ishte vëmendja, kujdesi i kandidatit apo i partisë në raport me elementin “imazh” gjatë fushatës?

Fillimisht ngurronin, hezitonin. Kisha përshtypjen sikur nuk i konceptonin dot idetë që hidheshin, u dukej diçka e re, ndryshe, jashtë “kuadratit” që kishin paraparë. Unë kisha ofruar diçka krejt tjetër dhe si përherë nuk i kisha ‘përfillur kërkesat’ dhe ilustruar tekstualisht sloganet e dhëna. Njëherit, isha plotësisht i çliruar nga ankthi se dizanjet e kujt do të përzgjidheshin . Ishte një sfidë dhe privilegj për mua, sidomos meqë nuk njihja askënd dhe nuk i takoja askujt. Natyrisht, nuk ishte e lehtë, megjithatë, arrita t’ua ‘imponoj’ formulimet grafike. Pastaj kur u përzgjodhën punimet e kam patur shumë më lehtë. Thjesht dërgonin të dhënat, sloganin dhe tekstet dhe asnjëherë nuk janë ‘përzierë’. Nuk kam patur kërkesa shtesë. E kam ‘ditur’ çfarë duhet.

Shpend Bengu: Problemet me simbolin e PD-së Fillimisht ngurronin, hezitonin.

Kisha përshtypjen sikur nuk i konceptonin dot idetë që hidheshin, u dukej diçka e re, ndryshe, jashtë “kuadratit” që kishin paraparë.

Unë kisha ofruar diçka krejt tjetër

Në cilën periudhë jeni angazhuar në një fushatë elektorale?

Në momentin e ndryshimeve, në vitin 1992 kur fitoi Partia Demokratike, për fushatën elektorale, një miku im më fton që të jap edhe unë kontributin tim, duke marrë pjesë në fushatën elektorale të Partisë Demokratike. Pra, në këtë rast nuk ishte ideja e pagesës, por kontributi që do jepja unë për ndryshimin. Patëm një takim tek ish-selia e Partisë Demokratike, te rruga e Kavajës. Në atë kohë Partia Demokratike përdorte një simbol që unë kam qenë kundër përdorimit të tij. Dhe po ta vini re sot, PD-ja e ka ndryshuar simbolin e saj. Pra, nuk janë më ato pikat që bien poshtë. Problemet me simbolin tregonin se Partia Demokratike në atë kohë nuk kishte staf të përgatitur, qoftë edhe për analizimin e logos.

Unë i bëra një modifikim këtij efekti të logos. Ajo tashmë merrte amplitudë në rritje dhe jo në rënie.

Kur ju paraqitët versionin tuaj, u mirëkuptua apo jo?

Jo se u mirëkuptua, por u mirëprit.

Unë u mundova t’ua shpjegoj. Kjo pastaj u realizua si poster dhe u vendos në disa vende kyçe të qytetit. Ata që ishin brenda PD-së nuk e kishin aq idenë.

Atyre thjesht u duhej diçka. Apriori, ajo lloj kulture që ekzistonte në atë kohë bëri që disa të mos kuptoheshin dhe t’i hiqnin. Nuk ishin të përgatitur si sot.

Kultura e tyre në atë moment kishte të bënte vetëm me faktin se u pëlqeu ky lloj efekti që i servira dhe vendosën që do ta bënin. Pasi përfundoi ky projekt ata më ofruan pagesë, por unë nuk pranova t’i marr dhe u thashë se këtë punë e bëra vetëm për të dhënë kontributin tim për ndryshimin. Unë kam dalë i irrituar nga zyra atëherë, sepse që në atë kohë nuk kuptohej mirë raporti i krijimit me atë që e kërkonte këtë lloj krijimi. Ende mbetej ai mentaliteti i burokracisë shtetërore.

Domethënë, ata nuk e ndjenin se sa i rëndësishëm ishte imazhi në hartimin e dizajnit?

Ata e dinin që u duhej kjo gjë, por nuk e kuptonin. Në fillim e ndjenë dhe më pas nisën ta kuptonin. Vështirësia ime ishte moskuptimi. Unë u përballa me një komision. Duke qenë që në atë kohë ishte kërkesa për të krijuar një staf të specializuar. U tha që do krijohej një staf që do gjykonte punën tonë. Pyetja ime ishte se, cilët do të ishin personat që do të më gjykonin. M’u tha se ata që do të merreshin me këtë punë do të ishin kolegët e mi. Nuk isha dakord sepse unë me këta persona kishim të njëjtën përgatitje dhe diplomë. Ky fenomen ekziston edhe sot, madje situata është përkeqësuar. Në atë panel duhet të ishin njerëz më të kualifikuar dhe jo stafi i kolegëve të mi që duhej të vendosnin se cila ishte më e mira.

Kush e dha notën kualifikuese për versionin që ju paraqitët? A është marrë Sali Berisha me këtë çështje?

Jo, Berisha nuk u mor me këtë çështje. Ai, ashtu si edhe sot, nuk është marrë me këtë punë. Ai paguante një staf. Normalisht çdo lider cakton një staf. Por ata nuk kishin të qartë konceptin se si bëhet kjo punë, nuk kuptonin kërkesën dhe ofertën.

A jeni angazhuar edhe herë të tjera?

Më ftuan në vitin 1996 dhe punova. Kisha bërë një trajnim me ekspertë amerikanë, që kanë bërë një nga fushatat më të mira në botë, mbi mënyrën se si bëhet një fushatë elektorale. Pra, që në atë kohë ekzistonin ekspertë për të të orientuar se si të bëhet një fushatë e mirë. Trajnimi ynë u bë në Tiranë. Aty ishte edhe një militant i dërguar nga Partia Demokratike, i cili pas 4 orë trajnimi mbi konceptin e logos dhe të fjalës në fushatë, nuk kishte kuptuar asnjë gjë. Kjo pasi ai ishte i specializuar në një fushe tjetër dhe s’kishte lidhje me këtë trajnim.

12

E shtunë, 10 nëntor 2012

dosje

Njohës i vjetër i rregullave administrative, Ismail Qemali i zbatoi ato me përpikëri. Më 1 dhjetor u zgjodh Pleqësia (Kuvendi) me në krye Imam Vehbi Dibrën dhe më 4 dhjetor kjo pleqësi votëbesoi Qeverinë e Ismail Qemalit...

Pengjet e Ismail Qemalit Në “100 vjet Pavarësi” autori Blendi Fevziu shkruan edhe për vështirësitë që po kalonte qeveria e Ismail Qemalit. “Vendi ishte në gjendje të mjerueshme. Në një dokument Kryeministrit i njoftohej se në vend kishte vetëm 200km rrugë, kryesisht për karvanë, 34 njësi industriale, nga të cilat 18 mulli bloje. Shqipëria që administrohej prej qeverisë së tij nuk kish asnjë metër hekurudhë dhe asnjë port modern ku mund të ankorohej një avullore. Mbi të gjitha, nuk kishte një monedhë kombëtare...”

Blendi Fevziu

Por problemi i funksionimit të qeverisë dhe selitë e saj mbeteshin problem. Eqrem bej Vlora, i zgjedhur nënkryetar i Senatit, që mbërriti ato ditë në qytet nga fronti i Himarës, ku po luftohej me grekët, kujton: Këshilli i Ministrave mblidhej në shtëpinë e Ismail beut, por se ku i kishin selitë ministrat e tij, këtë unë s’e mora vesh kurrë…

Më 29 nëntor mbasdite, Ismail Qemali u njoftua se Qeveria Perandorake në Stamboll njohu autonominë e Shqipërisë dhe urdhëroi ngritjen e flamurit turk, përbri atij shqiptar në të gjitha zonat ku banonin dhe luftonin shqiptarë në perëndim të perandorisë. Autonomia, siç dëshmon Eqrem bej Vlora, ishte 34 vjet e vonuar. Ajo duhej të ishte shpallur në kohën e Lidhjes Shqiptare të Prizrenit. Tani nuk vlente më.

Njohës i vjetër i rregullave administrative, Ismail Qemali i zbatoi ato me përpikëri. Më 1 dhjetor u zgjodh Pleqësia (Kuvendi) me në krye Imam Vehbi Dibrën dhe më 4 dhjetor kjo pleqësi votëbesoi Qeverinë e Ismail Qemalit.

Edhe pse qeveria i kish nisur mbledhjet që në datën 30 nëntor, ajo vendosi që mbledhja e parë të konsiderohej ajo e mbasdites së 28 nëntorit të 1912-ës, mbledhja që shpalli pavarësinë e Shqipërisë.

Ndryshe nga sa pritej, qeveria nisi të marrë masa të ngutshme për të administruar territorin e vogël që kontrollohej prej saj. Ajo ngriti ushtrinë kombëtare, xhandarmërinë, policinë, nxori gazetën “Përlindja e Shqipërisë” dhe filloi të urdhëronte përfaqësuesit në të gjithë vendin që të zbatonin rregullat e saj. Qeveria mori në dorëzim fondin e Perandorisë Osmane, duke lënë ligjet e saj në fuqi për administrimin e vendit.

Ismail Qemali e dinte se vendi ishte në gjendje të mjerueshme. Në një dokument atij i njoftohej se në vend kishte vetëm 200km rrugë kryesisht për karvanë, 34 njësi industriale, nga të cilat 18 mulli bloje. Shqipëria që administrohej prej qeverisë së tij nuk kish asnjë metër hekurudhë dhe asnjë port modern ku mund të ankorohej një avullore. Mbi të gjitha, nuk kishte një monedhë kombëtare dhe deri në mes të viteve ‘20 edhe pasi Perandoria Osmane ishte shpërbërë, u punua me lira turke, me sterlina angleze dhe me monedha në njësi floriri.

Zemërimi i Ismail Qemalit për festimet

www.mapo.al

me armë Por problemi i funksionimit të qeverisë dhe selitë e saj mbeteshin problem. Eqrem bej Vlora, i zgjedhur nënkryetar i Senatit, që mbërriti ato ditë në qytet nga fronti i Himarës, ku po luftohej me grekët, kujton: Këshilli i Ministrave mblidhej në shtëpinë e Ismail beut, por se ku i kishin selitë ministrat e tij, këtë unë s’e mora vesh kurrë…

Më pas, ai kujton takimin e parë me Kryeministrin e Shqipërisë: Oborri, sallat poshtë e lart, shkallët, ishin të mbushura plot nga njerëz që s’i kisha parë kurrë në Vlorë. Të gjithë bisedonin me zë të lartë dhe kur mërziteshin lëviznin diku tjetër pa teklif... Në katin e sipërm ishte një sallon i madh, dera e të cilit ishte krejt e hapur. Përpara saj, njerëzit ng jesheshin e shtyheshin, për të dëgjuar se ç‘thuhej atje brenda. Hyra në sallon.

Ismail Beu po rrinte në një divan me një pamje të ligështuar, sa m’u dhimbs.

Problemi më i madh i qeverisë së re mbetej ruajtja e njësisë territoriale të Shqipërisë dhe njohja e shtetit të ri nga Fuqitë e Mëdha. Më 20 dhjetor të 1912-ës, Eqrem bej Vlora po rrinte buzë vatrës në shtëpinë e tij, ngjitur me atë ku flinte Ismail Qemal Beu kur dëgjoi befas disa krisma që erdhën duke u shtuar. Në pak kohë ato u bënë me qindra, siç dëshmon ai vetë në kujtimet e tij: Qëllohej nga të gjitha dritaret, mijëra gjuhëza flakësh çanin terrin e thellë të natës mjegullore…

Dërgova dikë të pyesë në shtëpinë e Xhemil Beut (Ku rrinte Ismail Qemali) po aty nuk dinin gjë.

Dola me 20 trima të armatosur të shoh. Nëpër muret e shtëpive kërcisnin plumbat si bizelet në xham. Përpara zyrës së postë-telegrafës gjetëm një turmë prej qindra vetësh që shtinin si të tërbuar në ajër. Atje u zbulua edhe e fshehta. Nga Vjena dhe Parisi kishin ardhur telegrame private që thoshin se Konferenca e Ambasadorëve kish njohur në parim “Pavarësinë e Shqipërisë”!

Në fakt telegramet nuk gabonin. Më 17 dhjetor të 1912-ës Konferenca e Ambasadorëve në Londër, me insistimin e Austro-Hungarisë, mori në shqyrtim çështjen shqiptare. Ajo pranoi në parim njohjen e vendit të ri dhe deklaroi hapjen e diskutimeve për kufijtë e tij.

Eqrem bej Vlora rrëfen sesi në natën e 20 dhjetorit: Në mesnatë gjithë qyteti vërshoi në shtëpinë e Ismail beut për ta uruar për suksesin e Qeverisë së Përkohshme. Ai ishte i zemëruar: “keq shumë filloi kjo lojë?! ç‘është kjo sjellje e çmendur?! Që në hapat e saj të parë Shqipëria u prit me këto krisma të marra!

Ismail Qemali kish të drejtë, por në 100 vitet e ekzistencës së saj, Shqipëria do të festonte edhe shumë herë të tjera me krismat e armëve që çanin qiellin.

Dështimi i marrëveshjes së grekëve për kufijtë Ndërkohë, pas njohjes “në Parim”, Konferenca e Londrës kish nisur shqyrtimin e kufijve. Fuqitë e Mëdha kishin qëndrime të kundërta në këtë pikë. Duke tentuar të ndalë daljen e Serbisë në det, Austro-Hungaria

E shtunë, 10 nëntor 2012

13

www.mapo.al

Komandanti turk i qytetit, me origjinë shqiptare, Esad pashë Janina, refuzoi ta ngrinte flamurin shqiptar në qytet pas shpalljes së pavarësisë së Shqipërisë dhe refuzoi ta priste si ministër të Qeverisë së Përkohshme të dërguarin e saj Mithat Frashërin. Ndërkohë, deklaroi se M. Frashëri ishte i mirëpritur vetëm si person privat

kërkoi një territor prej 42 mijë kilometrash katrorë për shtetin e ri të shqiptarëve. Ajo nisej nga parimi që shteti shqiptar duhej të shtrihej në ato troje ku shqiptarët qenë mazhorancë dhe në vazhdimësi territoriale.

Rusia dhe Britania kundërshtuan ashpër.

Ato sqaruan se kufiri i Shqipërisë duhej të vendosej në varësi të fatit të luftës, por ranë dakord në parim që “ta konsiderojnë” krijimin e një shteti shqiptar. Konferenca vendosi të dëgjojë të gjitha palët e interesuara për këtë çështje.

Më 2 janar të 1913-ës, tre përfaqësues të Qeverisë së Përkohshme të Vlorës, Rasih Dino, Mehmet Konica dhe Filip Noga, u pritën në audiencë nga ambasadorët e Fuqive të Mëdha.

Të pajisur me harta, të dhëna dhe argumente të forta historike, të tre përfaqësuesit paraqitën pretendimet shqiptare për krijimin e një shteti prej 57 mijë km/katrorë. Ai përfshinte brenda kufijve të tij trojet e banuara kryesisht prej shqiptarësh nga Mitrovica në Prevezë, duke përfshirë brenda tyre edhe Janinën, Shkodrën dhe Shkupin.

Më 26 janar, Konferenca priti delegacionin grek, i cili i çonte pretendimet e tij thuajse deri në lumin Vjosë, duke futur brenda territorit të shtetit helen Korçën, Gjirokastrën, Përmetin, Himarën dhe disa vise të tjera. Vlora i mbetej Shqipërisë. Grekët këmbëngulnin se për këtë gjë kishin pasur një marrëveshje me vetë Kryeministrin e Shqipërisë. Më 14 prill të 1913-ës Ministria e Jashtme greke njoftonte Delegacionin në Londër se po u dërgonte origjinalin e marrëveshjes sekrete të Ismail Qemalit me kryeministrin grek Theotokis, hartuar më 22 janar të 1907-ës. Ndër të tjera,

ajo i kërkonte delegacionit që t’i kërkonte mendim Ismail Qemalit nëse i qëndronte kësaj marrëveshjeje. Nuk dihet ç‘ka ndodhur me të, por në një tjetër telegram, sqarohet se Ismail Qemali i është përgjigjur përfaqësuesit grek: Në kushtet e reja kjo marrëveshje nuk qëndron!

Shteti grek preu që nga ky moment çdo marrëdhënie me shefin e ri të Shqipërisë. Marrëveshja e Ismail Qemalit me kryeministrin Theotokis, e vitit 1907, është cituar në një seri librash në Greqi, por ajo nuk është botuar asnjëherë e plotë. Askush nuk e ka parë edhe pse, si pasojë e saj dhe e një marrëveshjeje të dytë me një shoqatë pan-helenike, Ismail Qemali është parë shpesh me dyshim si njeri i grekëve. Për këtë, me gjasë, ka luajtur rol edhe fakti që gruaja e tij ishte greke. Por pavarësisht dyshimit kryesisht britanik dhe italian, asnjë rast nuk vërtetohet që Ismail Qemali të ketë favorizuar interesat greke.

Një javë më vonë mbërriti projekti serb, i mbështetur fort nga Rusia, që synonte shtrirjen e Serbisë në dy variante deri në Durrës, ose minimalisht deri në lumin Drin. Duke futur brenda territorit të saj edhe Shëngjinin e Lezhën. Gjatë shkurtit Konferenca dëgjoi edhe pretendimet gjermane dhe ato ruse. Rusët kërkonin që shteti i ri shqiptar të shtrihej në një sipërfaqe prej 12 mijë km/katrorë. Italia mbajti një qëndrim të ngjashëm me AustroHungarinë. Por qëndrimet e tyre u dëmtuan rëndë nga rënia e qytetit të Janinës në duart e ushtrisë greke, më 19 mars të 1913-ës. Komandanti turk i qytetit, me origjinë shqiptare, Esad pashë Janina, refuzoi ta ngrinte flamurin shqiptar në qytet pas shpalljes së pavarësisë së Shqipërisë dhe refuzoi ta priste si ministër

Ndarja e Shqipërisë mbeti pengu më i madh i Ismail Qemalit. Në kujtimet përpara vdekjes, ai rrëfen: Mbi gjysmën e territorit të vendit tim ja kishin dhënë Serbisë, Malit të Zi e Greqisë. Qytetet më të lulëzuara e rajonet më prodhimtare të vendit i ishin shkëputur atdheut.

Shqipëria kishte mbetur gati krejtësisht në zonat më të thata e më shkëmbore.

të Qeverisë së Përkohshme të dërguarin e saj Mithat Frashërin. Ndërkohë, deklaroi se M. Frashëri ishte i mirëpritur vetëm si person privat.

Më 19 mars të 1913-ës, në pamundësi për të rezistuar më, ai deklaroi dorëzimin e qytetit.

Pas rënies së Janinës, Austro-Hungaria dhe Italia i modifikuan qëndrimet e tyre. Ose më mirë të thuhet pushuan së rezistuari. Tri ditë më pas, më 22 mars të 1913-ës, Konferenca mori një vendim që i njihte Shqipërisë një territor mjaft të ngjashëm me këtë të sotmin. Kufijtë e vërtetë të Shtetit Shqiptar u sanksionuan në Protokollin e Firences, më 1925. Shqipëria shtrihej në një sipërfaqe prej 28748 kilometrash katrorë, nga 57000 që kërkoi Qeveria e Vlorës.

Zona të tëra të banuara prej shqiptarësh në Kosovë, në Çamëri dhe në Shkup, iu bashkuan serbëve, bullgarëve apo grekëve. Territori shqiptar, edhe pse u njoh, u përgjysmua.

Ndarja e Shqipërisë mbeti pengu më i madh i Ismail Qemalit. Në kujtimet përpara vdekjes, ai rrëfen: Mbi gjysmën e territorit të vendit tim ja kishin dhënë Serbisë, Malit të Zi e Greqisë. Q ytetet më të lulëzuara e rajonet më prodhimtare të vendit i ishin shkëputur atdheut. Shqipëria kishte mbetur gati krejtësisht në zonat më të thata e më shkëmbore.

14

E shtunë, 10 nëntor 2012

ilir ikonomi

Ilir Ikonomi PAVARËSIA Ikonomi na shfaqet një studiues i sërës, asish që i bëjnë nder shkencës, ndonëse nuk mbajnë tituj akademikë.

Revista Klan *** Ilir Ikonomi paraqitet para lexuesit jo vetëm si biograf skrupuloz, por edhe si një letrar i talentuar e plot ndjenja.

Gazeta Shqip *** Historikja, mondania, komercialja, kombëtarja dhe personalja bëhen bashkë në interpretimin e gazetarit të VOA-së.

Gazeta MAPO *** Ikonomi ka treguar një vetpërmbajtje që është e rrallë sot mes autorëve shqiptarë.

Gazeta Illyria

ilir ikonomi Është gazetar i Zërit të Amerikës në Uashington. Ky është libri i tij i dytë pas biografisë Faik Konica, jeta në Uashington, botuar më 2011.

Pavarësia

UDHËTIMI I PAHARRUAR I ISMAIL QEMALIT Historia që rrëfehet në këtë libër duket aq e pabesueshme saqë i ngjan një legjende. Faktet që jepen në këtë libër janë nxjerrë Udhëtimi i paharruar i ismail Qemalithistorike dhe asgjë nuk nga qëmtimiPavarësia. i mijëra dokumenteve është e fantazuar. Është kërkuar nëpër arkiva. Janë shfletuar më shumë se dyqind libra, botime të vjetra e të reja, që trajtojnë historinë e asaj periudhe. Janë nxjerrë të dhëna nga gazeta të panumërta austriake, angleze, rumune, gjermane, italiane, serbe, franceze, amerikane dhe shqiptare.

Historia që rrëfehet në këtë libër duket aq e pabesueshme saqë i ngjan një legjende. Autori flet me hollësi për udhëtimin e paharruar të Ismail Qemalit nga Stambolli në Vlorë.

Faktet që jepen në këtë libër janë nxjerrë nga qëmtimi i mijëra dokumenteve historike dhe asgjë nuk është e fantazuar. Është kërkuar nëpër arkiva. Janë shfletuar më shumë se dyqind libra, botime të vjetra e të reja, që trajtojnë historinë e asaj periudhe. Janë nxjerrë të dhëna nga gazeta të panumërta austriake, angleze, rumune, gjermane, italiane, serbe, franceze, amerikane dhe shqiptare.

Çmimi: 800 L

Për fillimet e shtetit shqiptar është folur dhe do të flitet shumë. Por udhëtimi i Ismail Qemalit për të shpallur pavarësinë do të mbetet fara e asaj historie të re, prandaj nuk do të harrohet kurrë.

ISbn: 978-99956-39-76-1

9 789995 639761

ilir ikonomi

www.mapo.al

E shtunë, 10 nëntor 2012

15

www.mapo.al

Momente e mbledhje të rëndësishme historike. Grupime personalitetesh që kanë shenjuar fort në fatet e Shqipërisë. Vijnë në këto fotografi nga Arkivi i Shtetit

Eja mblidhuni

këtu!

Vatra

Mbledhja e parë për të bashkuar të gjitha organizatat e shqiptarëve të Amerikës në një federatë u bë më 24 dhjetor 1911, në Boston. Kjo mbledhje u thirr prej shoqërisë “Besa-Besën”. Në këtë mbledhje morën pjesë Faik Konica, At Fan Noli, Kristo Floqi, Marko Adams dhe Paskal Aleksi. Mbledhjet vazhduan deri më 28 prill 1912, kur “Vatra” u themelua zyrtarisht.

Rekordi i komisionit të bashkimit në datën e sipërme mban këto fjalë: “E quajmë të formuar Federatën Panshqiptare ‘Vatra’ të Amerikës, prej shoqërive ‘Besa-Besën’, ‘Flamuri i Krujës’, shoqërisë kombëtare dhe ‘Dallëndyshja’”. Në këtë mbledhje historike u emërua një pleqësi e përkohshme prej këtyre zotërinjve: Sekretar At Fan Noli, arkëtar Llambi Chikozi, menaxher i gazetës “Dielli”, Kristo Kirka.

Organizatorët e degëve të federatës: Faik Konica dhe Kristo Floqi. Mbikëqyrës të gazetës “Dielli”: Paskal Aleksi, Elia Tromara dhe Kosta Vasili. Federata Panshqiptare “Vatra” u njoh prej shtetit të Masacusetit dhe mori kartën më 13 qershor 1912. Në kartë figurojnë këta emra: Faik Konica, Llambi Chikozi, Fan S. Noli, Kristo Floqi, Elia Tromara, Naum Cere dhe Kosta Kotta.

Anëtarë të kuvendit që themeluan shoqërinë ' Vatra ' - P Aleksi Delegacioni shqiptar pjesëmarrës në Kongresin e Triestes. Fan Noli

Kongresi i Triestes

Pas shpalljes së Pavarësisë, më 1 mars 1913, për të mbështetur qeverinë e Vlorës u mblodh kongresi i Triestes, ku morën pjesë figurat më të shquara të lëvizjes sonë kombëtare. Punimet u drejtuan nga një pleqësi që kishte si sekretar Pandeli Evangjelin.

Gjithë delegatët u shprehën për mbrojtjen e tërësisë së trojeve shqiptare dhe përkrahjen e plotë për qeverinë e Ismail Qemalit.

Lidhja e Kombeve në Gjenevë

Fan Noli, si udhëheqës politik e fetar, si shkrimtar, orator dhe komentator politik i talentuar, u zgjodh kryetar i delegacionit shqiptar në Lidhjen e Kombeve në Gjenevë, ku arriti ta anëtarësonte Shqipërinë më 17 dhjetor 1920.

Anëtarësimi në këtë organizatë i dha Shqipërisë për herë të parë njohje ndërkombëtare dhe, në retrospektivë, ai pa dyshim pati rëndësi më të madhe se shpallja e Pavarësisë nga Ismail Qemali.

Salla e Asamblesë së Përgjithshme të Shoqërisë së Kombeve në Gjenevë

Qeveria e Xhafer Ypit

24 dhjetor 1921-26 dhjetor 1922 Pas qeverisë kalimtare, Këshilli i Naltë emëroi qeverinë e re, ku kryeministër u vendos të ishte Xhafer Ypi. Qeverisja e tij përkoi me zhvillime të reja, si dhe ndryshime të raporteve politike në vend.

Foto AQSh, Ortenc Meçani

Anëtarë të kabinetit të qeverisë nën kryesinë e Xhaferr Ypit

Konferenca e Asamblesë së Përgjithshme në Gjenevë - shtator 1924

CMYK

6 16

E shtunë, 10 nëntor 2012

www.mapo.al

BUJAR KAPEXHIU

Tregu i lirë. Shiten produkte. Edhe qeveria shet produktin e saj. Duhen reklama. Reklamë në radio, televizion, gazetë, në sheshe, efasada pallatesh e Kolonën time në të përditshmet sipërpërmenfl etushka që shpërndahen doraz nëpër term rrugë e të dura e pagëzova me emrin “Guri filozofal”, tjera futen nën dhe derë, në shtëpi në zyrë. time Biznesi ka që mëqëpati joshur intriguar paeKolonën nevojë për reklamën e tij.

Nuk mbetet mbrapa në të përditshmet e sipërpërmendura e pagëzo-edhe qeveria, që hedh me term lopatë va me emrin “Guriparatë filozofal”, qënë mëgazetat pati e televizionet qëintriguar i mbajnëpa ison në këngën poli(tike)fonike. joshur dhe masë që përpara Kolon

Prodhimi i energjisë elektrike është i vështirë dhe delikat. Ka shi. Nuk ka shi. Ka drita? Nuk ka drita! Po aq iKolonën vështirëtime sa prodhimi është edheeshpërndarja e kësaj në të përditshmet sipërpërmenenergjie.

“CEZ” eme caktuar e furnidura e pagëzova emrin për “Gurishpërndarjen filozofal”, term zimin nuk intriguar po mundet që ta bëjë këtë të që mëme patienergji, joshur dhe pa Kolonën time shkretë shpërndarje, duke lënë të shkretë disa në të përditshmet e sipërpërmendura e pagëzo-zona të energjinë e shkretë.

Të shkretët ata! vashkreta, me emrinpa “Guri filozofal”, term që më pati Tani, “CEZ”, po përgatitet të largohet.

Të shkretët joshur dhe intriguar pa masë që përpara Kolonë ne!

Tre ligje duhen firmosur nga Parlamenti, që në dhjetor të marrim statusin e kandidatit për antarësim në në BE.tëMirëpo nuk pranon opozita. Nuk Kolonën time përditshmet e sipërpërmendo!

Me qejf është kjo punë.

Me sa duket, dura e pagëzova me emrin “Guri filozofal”,lideri termsocialist, në këtë periudhë ka qëlluar qejfli. Nuk firmos! që më pati joshur dhenuk intriguar pa Kolonën time Analisti, deputeti ish socialist, Islami,e argumenton në të përditshmet e sipërpërmendura pagëzova artikuj me emrin filozofal”, term që më pati e kësaj në të “Guri ndryshëm, domosdoshmërinë dhe intriguar palideri masësocialist që përpara Ko në qejf. fijoshur rmosjeje.

Presim që të vijë

E çuditshme! Unikale! Disa festa të rëndësishme kanë dy data. Njëra për mazhorancën dhe tjetra për opozitën.

E kur qëllon, një datë e vetme, Kolonën time nërastësisht, të përditshmet e sipërpërmendura eepagëzova emrin njëra feston në me drekë dhe“Guri tjetrafilozofal”, në darkë.term Sigurisht, që më pati joshur dhe intriguar pa Kolonën time pa pjesëmarrjen e njëra tjetrës.

Për mazhorancën në të përditshmet e pagëzofesta e pavarësisëe sipërpërmendura vjen më 27 nëntor, ndërsa për va me emrin “Guri filozofal”, term që më pati opozitën në 28. Kryetari i Bashkisë Vlorë, z. Gjika, joshur dhe intriguar pa masë qëdeklaratë përpara Kolonën për festën kombëtare, bën një lokale.

“Të rrosh a të mos rrosh, kjo është çështja!” Këtë dilemë e pëshpërit Hamleti i Shekspirit. Ndërsa “Hamleti” ynë,në nuk dilemën për të jetuar, por për Kolonën time të ka përditshmet e sipërpërmendura e pagëzova me emrin “Guri filozofal”, termlutemi të votuar.

Nuk ikën nga kjo jetë, (për këtë që mëne) patipajoshur dhe intriguar pa Kolonën time edhe u bërë Kryeministër.

Dilema të shumta, nëfirmosje të përditshmet e sipërpërmendura e pagëzonë të shumta, që i kanë hapur telashe të va me emrin “Guri filozofal”, term që më pati shumta. Duhet gjetur një shkak, një kusht, qoftë dhe joshur dhe intriguar masë që përpara Ko Fieri. absurd, vetëm për tëpamos firmosur.

E gjetëm!

Mazhoranca. E gatshme të votojë. E gatshme të pranojë nga opozita çdo korrigjim e rregullim për tre ligjet e fundit.

Opozita nuk pranon të korrigjojë, të Kolonën time në të përditshmet e sipërpërmenrregullojë, as të fime rmosë.

Firmos me një kusht: dura e pagëzova emrin “Guri filozofal”, term“Duam që më patiejoshur dhe intriguar pa Fier”.

Kolonën time kryetarin Këshillit të Qarkut Mazhoranca në të përditshmet e sipërpërmendura e pagëzopropozon një mocion mosbesimi ndaj të gjithë va me emrin “Guri filozofal”, term që më pati këshilltarëve. Opozita përsëri nuk pranon. “Nëse nuk joshur dhe intriguar pa masëligjet që përpara KolBrukseli.” marrim Fierin, nuk firmosim që kërkon

Në pritje të së dielës Nga Iva Tiço

UET personazh Elvis Prençi Me shpresat tek UET

kulturë Tano Karidi: Më jepni një skenar... vij në Shqipëri

Qendërmbrojtësi i Kombëtares së Shpresave, Elvis Prençi rrëfen aventurën e tij rreth topit të futbollit, dhe aventurën e re si student i degës Menaxhim Biznesi në UET

Një rrëfim për rolet, në teatër e film, për marrëdhëniet me femrat. Për shqiptarët dhe Shqipërinë. Në këtë vizitë të parë në Tiranë, si i ftuari special i Festivalit të 13-të Filmit Shqiptar, Remo Girone ka bashkëbiseduar sinqerisht me gazetarët

personzh planeti single privatësi foto file Stil ndryshe Çdo të shtunë

www.mapo.al

Gent Zenelaj

Një Piter Pan në Tiranë

përtej privatësisë

Pas mëngjesit me Endrin Ora 7:00 e gjen çdo ditë gati në studion e emisionit të tij të ri, në AS. Por pas titrave të fundit, dita vazhdon edhe më rrëmujshëm. Që e ka çoroditur dhe tjetërsuar disi deri në atë pikë sa po i ndodh shpesh e më shpesh të thotë ato gënjeshtrat e bardha, pse u devijon ca detyrimeve. Ama po reziston fort që ta shmangë përballjen me të bijën, Sofinë, që pa mëshirshëm i thotë: “Ç’u bëre kaq vonë, a ke familje ti apo jo”?

planeti single

Rosela Gjylbegu S’është ende koha për duetin e martesës Është mësuar me shumë të ftuar në shtëpi, që kur ishte fëmijë. Dhe i pëlqen atmosfera që krijohet pas kësaj.

Vetëm se kur vjen puna te gatimi, Rosela Gjylbegu vetëm me ndonjë gjë të thjeshtë mund të ndihmojë, ato të komplikuarat ia lë më mirë në dorë të ëmës.

Faqe 17

18

E shtunë, 10 nëntor 2012

personazh

www.mapo.al

Me pasionet e rralla për gatimin dhe motorët e vjetër, që i mban bashkë me dashurinë për teatrin dhe kinematografinë. Edhe pse ai që e mban në xhiro është televizioni. Sepse disa zgjedhje bëhen për pragmatizëm. Por kjo nuk do të thotë se nuk ka më vend për pasionet e mbrojtura me fanatizmin e një fëmije. Siç është një Moto Guzzi i vitit 1967 me emrin OCHO. Genti ka një ishull për këto. Dhe na lejon ta vizitojmë. Bëhuni gati, keni mundësinë të shkelni në Never Land-in e Gentit, por dhe ta njihni atë në rolet reale të jetës familjare, të një bashkëshorti që gatuan dhe babit që bën gati çdo mëngjes Danielin për në kopsht...

Fotot: Armand Habazaj

Një Piter Pan në Tiranë Kushedi sa herë e ka shprehur e ëma dëshirën aty mbi avujt e tiganëve dhe tenxhereve që të ishte e bija që t’i merrte mjeshtërinë e gatimit, në vend të djalit të madh. Por ato që gatuheshin në familjen Zenelaj, magjike vetëm shijen kishin.

Kështu që, me gjithë dëshirat e nënës kuzhiniere, ishte djali i madh Gentiani, ai që vazhdoi t’i qëndronte pranë kur ajo gatuante e t’ia mësonte mjeshtërinë. “Mund të them se isha pak djalë mamaje. Më pëlqente shumë të qëndroja pranë saj kur gatuante dhe të mësoja recetat”, tregon Genti, i cili është rritur në një familje ku vështirë që, së bashku me gatimet e shijshme, të mos ushqeheshe dhe me dëshirën për të gatuar, dhe pse me sa duket copa e këtij pasioni, nga të tre fëmijët, i ra vetëm atij në pjatë. “Më kujtohen drekat e së dielës që ishin si festa te ne. Mami ishte kuzhiniere, gjithashtu edhe hallat. Edhe xhaxhallarët gatuanin. Kështu që të dielën në drekë ne mblidheshim të gjithë dhe shijonim gatimet e tyre që mbushnin tavolinën”.

Genti, ndërkohë duke qenë vëllai i madh, por duke pasur edhe tipin e përshtatshëm për të qenë vëlla i madh, i binte radha jo pak herë për të gatuar për motrën dhe vëllanë më të vogël. “Sigurisht specialiteti i parë ishte buka me vaj, me kripë dhe me domate, ose me vaj me sheqer”. Por me kalimin e kohës, ndihmëskuzhinieri i sa e sa

drekave dhe darkave të përgatitura nga e ëma u stërvit për të marrë rolin kryesor përballë furnelës, për të gatuar për më të vegjlit një gjellë të vërtetë. Atë rol që ka dhe sot në emisionin “Te Genti” në stacionin Living te Tring. Veçse tani, sigurisht që di shumë më tepër nga gatimi, nga përbërësit e rrallë e nga shijet e kontinenteve që në vitet e fëmijërisë së tij ishin ndaluar bashkë me çdo gjë tjetër të huaj.

Rruga për Te Genti Ishte Turjan Hyska, producenti i Apartamentin 2XL, ai që ia mbushi mendjen për një program të këtij formati. Pasi e kish parë Gentin më nga afër se kushdo, në atë rolin e njeriut të përgjegjshëm e të vëllait të madh, që disa e kanë tërë jetën, jo vetëm me motrat e vëllezërit e tyre, si dhe duke njohur pasionin e tij për gatimin, i propozoi një program si ky. “Në fillim e kisha me shumë mëdyshje, ka shumë emisione gatimi. Por në të vërtetë ky nuk është një emision thjesht ku gatuhet. Gatimi dhe ushqimi është një rrugë për të komunikuar me të ftuarit. Ne flasim për çdo gjë, për artin, kinematografinë, muzikën, jetën e të ftuarve… Është si të kesh të ftuar dikë për darkë e të bisedosh shtruar”. Dhe në të vërtetë darka, jashtë kamerave, është e vërtetë. 6-7 veta, përfshirë kameramanët, regjisorin, Gentin e të ftuarin e mbrëmjes, ulen rreth tavolinës së stu-

Duhet të kem mendjen edhe te gatimi, duke qenë se çdo gjë gatuhet me të vërtetë para kamerave dhe për të intervistuar të ftuarin. Jo vetëm kaq por dhe përgatitja e emisionit është impenjative. Mendoj se çfarë recetash do i shkonin të ftuarit

dios për të shijuar, në fakt për të çuar deri në fund, recetat që përgatiten me të vërtetë nga Genti gjatë emisionit, duke ua bërë të vështirë punën kameramanëve që duhet t’u rezistojnë aromave dhe nepsit, të mbërthyer pas aparaturës së tyre. Jo se Genti vetë e ka më të lehtë punën.

“Duhet të kem mendjen edhe te gatimi, duke qenë se çdo gjë gatuhet me të vërtetë para kamerave dhe për të intervistuar të ftuarin. Jo vetëm kaq por dhe përgatitja e emisionit është impenjative. Mendoj se çfarë recetash do i shkonin të ftuarit. Për shembull, Hueyda El Saied i përgatita Kuskus dhe ajo u emocionua që përgatita një recetë të origjinës së saj”. Ai shfleton e lexon pa fund receta, jo vetëm tani që ka emisionin e i duhet, dhe për të ngelur i kënaqur nga vetja, të sjellë receta sa më të veçanta, por sepse, siç u mor vesh, gatimi është prej kohësh pasioni i tij. “Mund të rri e të lexoj tërë kënaqësi një libër kuzhine, si të ishte roman”. Kushdo që e ka ndjekur në këtë program, e ka kuptuar se ai aty nuk është në rol. Është krejt duke luajtur veten. Dhe prandaj pas kaq puntatash, është shumë i kënaqur që pranoi ta niste emisionin.

“Mezi e pres ditën kur e xhirojmë”. Kjo është forma për të plotësuar një nga ato pasionet e tij “të vogla”, siç i quan e të pakta që i mbushin jetën në kushtet kur një restorant të tijin nuk mund ta ketë, për një arsye, fare të thjeshtë, financiare, por jo se nuk e ka menduar. Ai madje, ka menduar dikur të bëhej shef kuzhine. “Kur mbarova tetëvjeçaren desha të regjistrohesha në shkollën profesionale të kuzhinës, por duke qenë se ishin ende vitet e komunizmit dhe ne nuk e kishim biografinë qelibar sipas asaj kohe, mua nuk m’u dha kjo e drejtë. Por për pak, jeta ime mund të kishte marrë dhe atë drejtim. Ndërsa tani kam mësuar aq shumë gjëra për gatimin sa nuk di se çfarë mund të më mësojë më shumë një shkollë”. Me emisionin, gjithashtu ka mundësinë jo vetëm të ndihet shef, por çdo javë, rregullisht, të gatuajë me të vërtetë, që zor se arrin ta realizojë në shtëpi. Jo se është si ata kuzhinierët profesionistë, që gjithmonë gjejnë një arsye për të mos gatuar në shtëpi, por sepse koha, ajo e famshmja kohë, nuk e lejon.

Nga apartamenti te 21-shi te ai 2XL “Unë e Aida jemi një çift metropolitan. Ajo ka një karrierë të sajën, ku është shumë e suksesshme. Unë nga ana ime, siç dihet, kam këto angazhime që kam. Mundohemi që t’i japim maksimumin e kohës së mundur në këto rrethana djalit tonë, Danielit. Për punë si gatimi mbetet pak kohë. Megjithatë gatuaj, ose diçka që nis Aida e përfundoj unë. Megjithatë është e sigurt që unë gatuaj më me qejf se ajo”. Madje edhe pazarin e bën pak më shpesh Genti se Aida, duke u munduar të kërkojë produktin më të mirë, pa parë çmimin, atë lloj djathi që ka lexuar në recetë, por dhe ato produkte që të paktën ngjajnë më tepër si natyrale, nëpër tregje. Sepse me gjithë metropolizimin e rutinës, në shpirt ai ka një vend të paprekur prej kësaj dukurie. Ka një farë ishulli si ai “Never Land” i Piter Panit, ku ruan ato që deti i ditëve tona i ka grumbulluar aty, ndoshta dhe si të dala mode. Do e zbulojmë pak nga pak se ç’ka në këtë ishull, por po flisnim për natyrën dhe jemi te familja, tani për tani.

“Mundohem shumë që djalin ta mësoj me natyrën, e çoj nëpër vende ku ka natyrë. Para

E shtunë, 10 nëntor 2012

19

www.mapo.al

“Unë nuk e mendoj dot të hipësh në motor, të marrësh dhe bashkëshorten prapa, siç bëjnë disa. Për mua motori është e dashura.

Duhet të jemi vetëm unë e ai. Është si ishulli Never Land i Piter Panit, jo për këdo. Unë në ishullin tim të ngjashëm shkoj vetëm me motorin, jemi vetëm ne të dy. Dhe Aida e ka kuptuar këtë”

pak kohësh e çova në një fushë me bostan të shihte si rriteshin bostanet në natyrë dhe ai çmend pas tyre. Apo, duke qenë se nuk mund të mbajmë kafshë në shtëpi ngaqë jemi me orë të tëra të larguar, e ndaloj te dyqanet me kafshë dhe ai rri e i përkëdhel. Para pak ditësh i kërkova një mikut tim t’ia marrë këlyshin e vogël në shtëpi për disa orë që Danieli të luajë pak të dielën”. E diela është dita ekskluzive e Danielit. Ndërsa ditët e tjera në mes hyn agjenda e secilit nga prindërit.

“Në mëngjes përgjithësisht Danielin e përgatis unë për në kopsht, e vesh, e mbath e ushqej.

Pastaj e marr nga kopshti në drekë dhe rri me të deri në orën gjashtë, kur duhet të shkoj përsëri në studiot e Apartamentit 2XL dhe kur Aida vjen, ajo heq këpucët e saj dhe unë i vesh të miat në korridor”. Është si “Aventura e dy bashkëshortëve” e Italo Calvinos, vetëm se aventura e çiftin tonë është e zhvendosur nga kuzhina e protagonistëve të novelës në korridorin e apartamentit të familjes Zenelaj. Por është dhe më e gëzueshme sigurisht. Mjafton të përmendësh Danielin. Genti qeshet e gjithi sa zë në gojë emrin e të birit. “Danieli është një fëmijë shumë solar. Që do vëmendje. Që të thotë: “fike kompjuterin”, “mos shiko televizor” sepse ai do t’i kushtosh kohë. Nuk është nga ata fëmijët që duan lodrat e tyre dhe të luajnë vetëm në një cep. Jo, ai do dhe e kërkon vëmendjen”. Që Genti nuk ia kursen dhe pse i duhet të bëjë kompromise me mungesën e hapësirës dhe natyrës në vendet ku çon djalin për ta argëtuar dhe të kohës që është e përcaktuar nga oraret e punës. Çdo paradite dhe pasdite atij i duhet të largohet për punë, që në 90 për qind të rasteve e ka emrin “Apartamenti 2XL, “makinerinë e konsumit të energjive dhe gjenerimit të ideve që nuk ndalet kurrë së punuari”. Që do të thotë, se pothuaj çdo ditë, atij dhe djemve të tjerë, iu duhet të punojnë si paraditeve dhe pasditeve. Kështu sa vjen Aida në orën gjashtë, Genti merr motorin për të shkuar në punë, nga 21 Dhjetori ku ka shtëpinë, te Qendra Kristal, ku është Apartamenti 2XL. Por jo thjesht një motor. OCHO-n.

Një djalë mamaje motorist Vërtet nga e ëma kuzhiniere mori pasionin për gatimin, por kjo nuk do të thotë se nuk ka ngjarë fare nga i ati, i cili ka ngarë pothuaj gjithë jetën e tij motor. E pra një tjetër pasion i vogël i madh i Gentit janë motorët. Por, duhet një saktësim: motorët e vjetër! “Adhuroj motoçikletat, motorët klasikë, automobilat e vjetër. Sidomos ato të viteve ’70. Në fakt unë adhuroj çdo gjë nga vitet ’70”. Në garazhin e Qendrës Kristal, kur dhe Genti është aty, pret një “Moto Guzzi” i vitit 1967, që ai e ka marrë dhe e ka bërë si të ri.

Me gjithë koston që është dashur. Por Gentit as nuk i hyn në sy. “Ky është pasioni që më ka kushtuar më shtrenjtë. Jo vetëm para, por dhe nga aksidentet që kam bërë me motor. Më parë kisha një motor të madh, me të cilin kam bërë dy aksidente, një herë theva bërrylin, dhe një herë tjetër në një aksident më të rëndë, theva klavikulën”. Pas kësaj here, mendoi të mos hipte më në motor sepse kishte qenë vërtet një nga ato çastet kur ‘jeta të kalon para syve”. Megjithatë kaluan vetëm 15 ditë dhe në trurin e Gentit, ku një lloj rrezatimi fantastiko-shkencor, do zbulonte patjetër një zonë të gjerë në formën e motorit, lindi një ide: “Pse duhet të heq dorë nga një prej pasioneve të mia më të mëdha sepse në rrugë kalojnë njerëz që nuk respektojnë sinjalistikën?” Dhe nuk hoqi dorë. Megjithatë motorin e madh e largoi nga vetja, dhe pse ai zakonisht ata i kthen në pjesë të vetes dhe nuk i quan më sende, por kujtimet e këqija ishin shumë të rënda dhe me sa duket ato fijet e padukshme mes Gentit dhe atij motori i këputën. “Edhe shpejtësia është kapitull i mbyllur”. Tani ai lëviz me Moto Guzzi-n. Shkon në punë, kthehet në shtëpi, del bën një xhiro në autostradë të dielën, kur Danieli ka orën e gjumit, ose nëpër ato rrugët dytësore ku mund të shohë natyrë, andej nga Peza, apo Petrela dhe çdo ditë dashurohet dhe më shumë me të. Por gjithmonë vetëm. “Unë nuk e mendoj dot të hipësh në motor, të marrësh dhe bashkëshorten prapa, siç bëjnë disa. Për mua motori është e dashura. Duhet të jemi vetëm unë e ai. Është si ishulli Never Land i Piter Panit, jo për këdo. Unë në ishullin tim të ngjashëm shkoj

vetëm me motorin, jemi vetëm ne të dy. Dhe Aida e ka kuptuar këtë”. Madje është aq i shtrenjtë sa atë që meshkujt zakonisht thonë për makinën duke e krahasuar me femrat e që nuk ia japin kujt, Genti e zbaton për motorin. “Makinën mund ta jap, por motorin jo”. Vetëm kur kishte thyer klavikulën, që as nuk lëvizte dot mirë e jo më të ngiste motor, ia dha mikut të tij Jul Dedës,ta përdorte. Edhe Danieli madje e ka kuptuar këtë marrëdhënie unike të të atit me motorët. Moto Guzzi-t, që nget aktualisht Genti i ka vënë emrin përkëdhelës që përdor për Danielin, OCHO, duke ia kushtuar atij si për t’i thënë që nuk po i largohet me këtë motor të 67ës vogëlushit të ardhur në botë në 2008-ën për të zënë që atë ditë vendin e parë absolut ndër gjithë pasionet e Gentit. Ndërkohë Guzzi, zor se ngelet pa marrë komente, që nga ata që pa ia njohur pasionin, kujtojnë se motiv për të ngarë një motor të 45 viteve më parë, është vetëm falja e tij nga dikush dhe te ata që duke e njohur motorin çmenden pas tij. “Kur e kam zbritur motorin nga karroatreci te pallati, të moshuarit që ishin aty u prekën aq shumë sa qanin, sepse në kohën e rinisë së tyre e kishin kult këtë motor”. E nja dhjetë prej tyre donin ta ngisnin njëherë në kujtim të kohërave të vjetra nga ajo kohë, kur një mjet i tillë kishte shumë arsye për t’u kthyer në diçka të shtrenjtë, arsye që sot përfaqësohen vetëm nga një pasion i rrallë si ai i Gentit. Ka dhe një rast tjetër me motorë dhe të moshuar që qajnë në pikë të lotit për ta. Në mes qëndron një Vespa. “Ia kam blerë në Korçë një të moshuari, që nuk donte të ma shiste se e kishte aty prej 30 vjetësh. E shoqja, që më njohu, përpiqej ta bindte duke i thënë se duhet të ma shiste, se unë isha ai djali që dilja në televizor…Si përfundim ai zotëria pranoi, por ka qarë kur ma ka shitur. Dhe unë atë motor nuk do e shes kurrë. Kam marrë, me të, dhe një pjesë të jetës së atij burri. Madje ne flasim në telefon, ku unë i tregoj se si është motori, çfarë ndryshimesh i kam bërë, si të flisnim për një frymor”. Sepse për Gentin të tillë janë kthyer motorët, në objekte që subjektivizohen e bëhen të denja për t’u dashuruar, një pasion që po e vë re që tani edhe te i biri, që në këtë moshë, kur Genti vetë, merrte bashkë me avujt erëmirë të recetave të së ëmës dhe mjeshtërinë e saj të gatimit.

Genti dramatik Vihet re menjëherë te Apartamenti 2XL, që ndryshe nga Ermal Mamaqi, por dhe nga Julian Deda, Genti nuk është nga ata tipat që humori i del vetvetiu dhe në të vërtetë ai në jetën reale, e quan veten një djalë serioz. Por nga ana tjetër një aktor që do të bëjë “humor të zgjuar, nga ai që ndoshta nuk të gajas së qeshuri, por edhe të lë të mendohesh pak”. Sigurisht në rastin e një sketch- show. Sepse në raste të tjera, ai do përshtatej shumë mirë në role dramatikë. “Më shumë sukses në role dramatike kam pasur”. Përveç filmit “Gjallë” ku ai bashkë me dy djemtë e Apartamentit, është përsëri në rol komik, rolet e tjera në kinematografi e teatër i ka dramatikë. Përmendim filmin me metrazh të shkurtër “Shkallët”, që ka fituar çmimin Montpellier në Francë, “Time of the Comet” (Koha e Kometës) dhe “Out of Touch”, ku roli i tij është deri tragjik, pasi ai vdes në fund të filmit. Ishte me të katër këto filma në konkurrim në Festivalin e 13të të Filmit, ku bashkë me Ermalin dhe Julin, prezantuan edhe një pjesë të tij. Gjithashtu ka luajtur dhe në teatër drama, si “Duke pritur të hënën” apo pjesa “Kthesa”, ku së bashku me Saimir Brahon, kanë fituar të dy çmimin e parë të aktorit më të mirë në festivalin ku mori pjesë kjo pjesë teatrore.

Dhe megjithëse këto role mund të jenë më pak të njohura se Genti humorist, për të janë më të shtrenjta. “Nuk do i sakrifikoja kurrë këto dy pasione të mëdha për televizionin. Ato janë vërtet pasioni im, ndërsa televizioni për ta thënë hapur është për të mbajtur familjen”. Kjo nuk do të thotë ama se është një punë që bëhet me apatinë e mërzinë e një njeriu me shpirt të lirë të detyruar të bëjë punë administrative. Aktrimi i tëri ngelet pasioni i Gentit. Dhe humori nuk është kurrsesi e meta e këtij pasioni. “Gjithsesi unë ngelem pak Piter Pan dhe më pëlqen të bëjë humor”. Një Piter Pan me ishullin e tij të pasioneve të rralla.

Mund të thoshim edhe le dessert apo le digestif, meqë francezët kështu i mbyllin zakonisht darkat me miq, por jo se na kapi ndonjë patriotizëm patetik, por Genti, me gjithë pranimin e çdo recete dhe çdo kombinimi nga çdo vend i botës, kur vjen puna te njerëzit, është shumë i ndjeshëm ndaj të harruarit e vendit nga vjen, jo thjesht në kuptimin nacional apo lokal, por në gjithçka që ka të bëjë me rrënjët e dikujt…

Nëse do të duhej të haje gjatë gjithë jetës tënde me një shpeshti të konsiderueshme, një lloj ushqimi, çfarë do zgjidhje?

Patëllxhan, në të gjitha format e gatimit të tij. Çfarë shijeje ushqimi të ka ngelur nga fëmijëria? Është një ëmbëlsirë që nuk ia gjej dot emrin, që nëna ime e përgatiste me kunguj të grirë dhe me qumësht, në tavë. Kam gati 20 vjet pa e provuar.

Ka një ushqim që nuk e ha?

Syltjashi. Nuk e kam provuar kurrë.

Cila është pjata e preferuar që ne në Shqipëri e kemi pjesë të traditës?

Imam ballajdi. Kur ha Iman ballajdi të gatuara nga ime më, më fiket çdo sensor i trurit.

Ke gatuar për shumë njerëz të njohur në emision. Nëse do ia lije imagjinatës, për kë do doje të gatuaje një ditë?

Për të gjithë ata regjisorë e skenaristë që kanë bërë filma për Shqipërinë pa e njohur fare, si për shembull ata të filmit “Taken”, dhe e kanë nxjerrë zi, për t’iu treguar kështu se si është Shqipëria vërtetë.

Po i nxitur nga ndjenja pozitive, për kë do doje të gatuaje?

Për të gjithë ata njerëz, që nuk kanë harruar nga vijmë, që nuk kanë harruar se dikur të gjithë hanim bukë me vaj dhe domate.

20

E shtunë, 10 nëntor 2012

www.mapo.al

pertej privatësisë

Ora 7:00 e gjen çdo ditë gati në studion e emisionit të tij të ri, në AS. Por pas titrave të fundit, dita vazhdon edhe më rrëmujshëm. Që e ka çoroditur dhe tjetërsuar disi deri në atë pikë sa po i ndodh shpesh e më shpesh të thotë ato gënjeshtrat e bardha, pse u devijon ca detyrimeve. Ama po reziston fort që ta shmangë përballjen me të bijën, Sofinë, që pa mëshirshëm i thotë: “Ç’u bëre kaq vonë, a ke familje ti apo jo”?

Pas mëngjesit me Endrin Cili është mëngjesi yt rutinë?

Ai aktuali: Zgjim në 5:30, dush, një e rruar e shpejtë, veshje, punë, një kohë gjithmonë e pamjaftueshme për grim, ndërkohë që nënvijëzoj titujt e gazetave dhe një regjisor i ri, shumë i talentuar, që më bërtet përherë në kufje në 6:59: “Gatiiii”!

Cili do të ishte mëngjesi yt ideal?

Me time shoqe Anën dhe time bijë Sofinë, po kur kjo të jetë pak më e rritur, që të arrijë të ndajë javën nga fundjava, dhe të mos na zgjojë të shtunën dhe të dielën që në 6 të mëngjesit, si të ishte një ditë “normale”.

Pastaj, pasi tërë familja është ngritur, një kafe buzë detit, në një kohë me diell, ku nuk bën as vapë as ftohtë.

Jashtë shtëpisë, cili është vendi i preferuar për kafen e mëngjesit?

Në Tiranë, bari në katin e katërt të ABA Center, sepse kamerierët janë shumë të sjellshëm, ambienti është shumë i pastër, kafja është e mirë dhe mbi të gjitha, brenda nuk pihet duhan! Në Sarandë, “Limani”, sepse era e jodit të detit të shpon hundët.

Me kë dëshiron të jesh në këtë gjerbje kafeje mëngjesi?

Me Anën dhe Sofinë.

A të pëlqen puna që bën, profesioni që ke?

I adhuroj!

A i devijon shpesh detyrimeve apo afateve ditore që ke?

Ndodh. Rrallë, por ka filluar të ndodhë.

Për shembull u vonova për përgjigjen e këtyre pyetjeve, dhe të kërkoj ndjesë.

Cila është “gënjeshtra e bardhë” më e përdorur në kësi rastesh?

“Kam qenë shumë i zënë”, ose, “gati i kam, kam harruar vetëm t’i dërgoj”. Më vjen inat për këtë gjë, sepse s’kam qenë kështu.

A je dembel? Nëse po, kur të ka kushtuar më shumë ky dembelizëm?

Jo! Përkundrazi, më ka qëlluar shpesh t’u përkushtohem projekteve profesionale në dëm të kohës që duhet të kaloja me familjen.

Ku të zë dreka zakonisht?

Gjithmonë në punë.

Cilat janë restorantet më të preferuara për drekën tënde?

Kur punoja te Topi, “Restaurant Royal”.

Kohët e fundit kisha filluar të isha klient i

rregullt i “business lunch”-ve të tij cilësorë dhe me çmime shumë të arsyeshme. Pa folur për bisedat politike me “këmbë në tokë” me pronarin, Fidel Yllin, mik i përhershëm i gazetarëve. Tani, për shkak të distancës me AS, shkoj gjithmonë e më rrallë gjatë javës. Në fundjavë, përveç “Royal”, preferoj edhe “Rekën”, si për jufkat me ragu, mishin e kecit dhe rakinë e manaferrës si dixhestiv në fund, edhe për fytyrën e qeshur të Rimit, pronarit, që ka aftësinë t’i bëjë të tërë, të njohur e të panjohur, që të ndihen aty si në shtëpinë e tyre. Kohët e fundit më ka hyrë shumë në zemër edhe “Sofra e Ariut”, një restorant i preferuar i trupit diplomatik , po ku Tani, pronari, di të jetë i thjeshtë e i respektueshëm. Këto pra janë vendet ku ndihem vërtet mirë.

Fton apo të ftojnë më shpesh për dreka?

Njësoj.

A je kursimtar?

Kurrë! Mos e dhëntë Zoti! “Paratë zëvendësohen” thonë francezët dhe unë e besoj këtë.

A ke ritual gjumin, apo pushimin e drekës?

Ah, sikur! Nga e hëna në të premte kjo është e pamundur. Por gjumin e drekës, po të kisha mundësi, do ta bëja përditë.

Kur ke qenë i vogël a ta kanë diktuar prindërit, pushimin e detyruar të drekës? Bëje rrenga për t’i shpëtuar?

Ma kanë diktuar, por nuk bëja rrenga, sepse më pëlqente. Fëmijët po nuk fjetën, nuk rriten. Çfarë ke ruajtur që nga fëmijëria?

Kujtimin e dy ëndrrave të sikletshme, që i shihja shpesh deri në klasë të tetë: njëra, sikur ecja lakuriq në rrugë dhe s’dija ku të futesha nga turpi dhe sikleti, dhe tjetra, sikur rrëzohesh nga “15-katëshi”. Ec e shpjegoji po deshe.

Cila është koha, që mbart për ty kujtimet më të bukura?

Parisi, shtatzënia e Anës dhe lindja e Sofisë.

Po kujtimet e hidhura?

Parisi. Ç’ndodh me sekretet e tua? I rrëfen diku, i shkruan diku, i mban vetëm për vete...? Ke mbajtur ditar?

Nuk kam sekrete. Kurse ditarët s’i kam honepsur kurrë, se më janë dukur si gjëra

gocash në gjimnaz, nga ato që të kërkojnë t’u lësh ndonjë “kujtim”. Çfarë ka në portofolin tënd?

Karta. Disa karta plastike bankash, të lidhura me llogari që s’arrijnë të mbushen ndonjëherë.

Në mëngjes e gjen gjithmonë menjëherë atë që kërkon në dollapin e rrobave?

Përgjithësisht, po. Por ka edhe raste që hezitoj, sepse në një emision të përditshëm ku kanë kaluar tashmë 7 javë, i kam veshur të gjitha gjërat nga një herë dhe e vetmja “risi” mbeten kombinimet e ndryshme mes kravatave, këmishave dhe xhaketave. Deri më sot nuk kam pranuar të vishem me “clearing”, por nuk di sa gjatë do të “rezistoj”.

Cila është ngjyra që mbizotëron në shtëpinë tënde?

Bezha në pana dhe e bardha.

Ekziston një aromë të cilën ti e preferon për produkte kozmetike, ushqime të paketuara, aromatizues ambienti apo makine?

Druri, aromat e ngrohta përzier me pak limon dhe, për makinë, livando. Tërë jetën time, që kur mësuam se ç’janë parfumet apo “Eau de toilette”, aromat që kam pasur numërohen vetëm me gishtat e njërës dorë: “Acqua di Giò” nga Giorgio Armani, “Fahrenheit” nga Dior, vetëm një herë “Wood” nga Dsquared dhe “Cologne” nga Thierry Mugler, ndërkohë që jam një besnik i përjetshëm i klasikut të “Dolce & Gabbana”, duke e alternuar ndonjëherë në verë me “Dolce & Gabbana Light Blue”. Çfarë CD ke në makinë?

Kam disa: Johnny Hallyday “Live” nga Tour Eiffel, Louise Attaque “Comme on a dit”, Bon Jovi “Crush”, Cesaria Evora “Best Of”, 2-3 CD mp3 me muzikë greke (Giannis Parios, Antonis Remos, Mihalis Hatzigiannis, Anna Visi, Giorgos Dalaras, Marinella), etj. Por, në qytet dëgjoj gjithmonë “Top Gold Radio”. Çfarë muzike ke zile telefoni?

Muzikën e siglës së emisionit “Mëngjes me Endrin”, kompozuar nga Genti Lako.

A ke miq të vjetër? Nëse po, a takoheni shpesh me ta?

Sigurisht. Më i miri, atë që e kam si vëlla, është shok që nga klasa e parë.

Parisi

Kujtimet më të bukura i ka nga ky qytet. Dhe ato më të hidhurat. Sepse jeta në Paris nuk mund ta linte pa kujtime të forta. Është fati i gjithë atyre që kanë jetuar në Paris.

Parfumi

Preferon aromën e drurit dhe të limonit, në shtëpi, të livandës në makinë, ndërsa vetë, pak herë e ka ndërruar parfumin. Mbetet besnik i një arome klasike.

Muzika

Një tufë me CD në makinën e saj. Beatles, Mark Knopfler, Paul Carrack, Mike and the Mechanics, Rod Steëart, këngë napoletane të vjetra dhe Michael Buble

A je i hapur për miqësi të reja, apo duhet kohë e prova për t’u bërë mik i yti?

Patjetër, jam i hapur për shoqëri të reja.

Që të kalojë në miqësi, shoqëria kërkon disa “prova” më shumë. Por kjo besoj është njësoj për të gjithë.

Ku rri zakonisht me miqtë?

Me një grup, për shumë kohë, e kishim bërë zakon të pinim nga një gotë të premteve në darkë te “International Book House”, te Drejtoria e Policisë së Tiranës.

Pastaj disa nga ne u bënë prindër dhe ky zakon nuk u respektua më. Që nga ai moment, nuk kemi më një vend fiks.

Në ç’orë mbyllesh zakonisht në shtëpi?

Pra, kur mbaron zakonisht dita jote?

Gjatë javës, qëllon edhe në mesnatë, kur jam hallakatur në punë dhe i kam lënë gjërat e emisionit për t’i mbyllur në minutën e fundit. Por për këtë s’mund t’ia vë fajin askujt.

Cila është mbrëmja e zakonshme në shtëpinë tënde?

Kur arrij të “mblidhem” në shtëpi herët, mbrëmja fillon me lojën me kuba me Sofinë. Pastaj në orën 20.30 Sofi shkon në shtrat, ndonjëherë edhe duke u grindur. Kur e zë gjumi, unë me Anën shohim ndonjë film, të kruspullosur në divan. Ajo shkon e para në shtrat, kurse unë shoh edhe ndonjë film të dytë. Kurse kur kthehem vonë dhe hap derën me çelësin tim, që të mos i bie ziles, e gjej Anën që e ka zënë gjumi dhe që, me sytë mbyllur, më lëshon ndonjë frazë vrastare të tipit: “ç’u bëre kaq vonë, a ke familje ti apo jo”?

Po idealja, cila do të ishte?

Sofinë që e mbajnë prindërit e mi dhe unë me Anën që darkojmë te “Royal”, ose shkojmë në kinema dhe unë shqepem me pop corn duke parë një film të mirë, ose ­shkojmë në pub si dy dashnorë pa impenjime, duke harruar për një natë se kemi një gocë të vogël që nuk e zë dot gjumi pa ne.

Kur shkon për të fjetur?

Besoj se kjo pyetje e mori përgjigjen. Në çdo rast, vonë për dikë që bën një emision mëngjesi.

Cila është uniforma jote e gjumit?

Boxer dhe T-shirt.

Kush është njeriu i fundit që i thua “Natën e mirë dhe gjumë të ëmbël”?

Ana Xhafo.

E shtunë, 10 nëntor 2012

21

www.mapo.al

planeti single Është mësuar me shumë të ftuar në shtëpi, që kur ishte fëmijë. Dhe i pëlqen atmosfera që krijohet pas kësaj. Vetëm se kur vjen puna te gatimi, Rosela Gjylbegu vetëm me ndonjë gjë të thjeshtë mund të ndihmojë, ato të komplikuarat ia lë më mirë në dorë të ëmës. Ajo vazhdon të jetojë me familjen. Të jetë një single e lumtur. Dhe nuk ka asnjë ngut për t’u martuar. Ka të tjera prioritete

Rosela Gjylbegu

S’është ende koha për duetin e martesës Me kë jeton?

Akoma me familjen. J Cila është gjëja më e bukur e të qenit single?

Mbase të qenit e lirë në vendimmarrje ...

Po gjëja më e keqe?

S’është ndonjë kënaqësi e madhe të mos kesh dikë të ndash gjërat e tua (përveç familjes e miqve, që janë gjithmonë aty dhe shumë të rëndësishëm) Ke dalë në “blind date”, në takim të sajuar nga të tjerët me dikë që nuk e ke njohur më parë?

Jo. Gënjen ende kur del në takim me dikë? Kë gënjen dhe si?

Ndodh, por këto quhen gënjeshtra të bardha (hahaha).

Mbrëmjet e tua tipike të fundjavës si janë?

Varet. Kur nuk kam aktivitete apo koncerte, nganjëherë në shtëpi me familjen, nganjëherë me miqtë, ndonjë weekend larg Tiranës...

Në ç’orë kthehesh në shtëpi, kur del natën?

Po kjo varet nga rasti, situata. Nuk ndodh shpesh të kthehem vonë, përpiqem të bëj regjim e kujdes për zërin, ndaj daljet e mia natën janë të rralla...

Sa shpesh e dëgjon urimin “me një fat të mirë” ose “në dasmë”?

Uuuu shuumë shpesh, për të mos thënë çdo ditë, hahaha... Çfarë mendon kur e dëgjon?

Qesh...

Të pëlqejnë dasmat e të tjerëve?

Shumë dhe kënaqem kur shoh njerëz të lumtur.

Po për tënden a mendon?

Ndodh ... por ka ende kohë.

Shumica e miqve dhe mikeshave të tua janë të martuar apo single?

Shumica janë single, jemi ende të reja ndaj çdo gjë në kohën e vet, mendoj që kjo është një zgjedhje e rëndësishme, kështu s’duhet nxituar në të tilla vendime...

Sa shpesh fton njerëz në shtëpi?

Shuuumë shpesh, që e vogël ka qenë si traditë e familjes sime, familje e madhe, me shumë kushërinj e miqësi, ndaj jam mësuar dhe më pëlqen shumë kur shtëpia ime është plot me njerëz të dashur. Në këto kohëra është e v ë s ht i r ë t ë g j e s h n g r o ht ë s i e mirëkuptim, dëshirë për të marrë e dhënë shumë dashuri, vëmendje e përkujdes ndaj njerëzve më të dashur, unë jam me fat që jam rritur në një familje të tillë J. Për çfarë shpenzon më shumë?

Rroba, veçanërisht këpucë e çanta J. Sa herë në javë gatuan?

Aq herë sa kam kohë fizike.

Cili është specialiteti yt?

Hmmm gjëra modeste, asgjë impenjative. Ato i merr përsipër mami hahaha.

Shumica e shoqeve janë single, jemi ende të reja ndaj çdo gjë në kohën e vet, mendoj që kjo është një zgjedhje e rëndësishme, kështu s’duhet nxituar në të tilla vendime...

Mund të gatuash edhe vetëm për vete?

Po, sigurisht. Kur më duhet, e bëj.

Cilin nga këta numra shërbimesh ke në celular: taksi, ambulancë, polici, elektricist, hidraulik, shërbim taksi...

Taksi, ambulancë...

Deri kur do vazhdosh të jesh single?

Ah, për këtëëë s’di t’ju them ...gjithsesi, unë s’preferoj ta ndaj shumë jetën time private, ndaj besoj se do e keni të vështirë ta merrni vesh (hahaha).

Iva Tiço

Drejtore e Revistës Madam Mapo

Kjo rubrikë është trillim. Çdo përkim me ngjarje dhe personazhe realë nuk është aspak i rastit

Në pritje të së dielës

E

shtë vetëm e hënë në mëngjes dhe mezi pres të vijë e premtja, që të hallakatem kot të shtunën dhe më në fund të mbledh një çik kockat të dielën. Pa nisur ende punët e javës, pa nisur nervat, mërzite apo dhe euforizmat, ja tek e gjej veten duke u ngritur me përtim e duke menduar se të dielën tjetër, ndryshe nga e djeshmja, që as vetë nuk e di se si iku, do merrem vetëm me veten.

Do rregulloj patjetër dollapin e rrobave, të heq ato të verës e të nxjerr të dimrit, që të mos vazhdoj të dal me gishtat e këmbës jashtë, se sikur jemi futur pak në nëntor… Pastaj do ndërroj dhe atë dheun e atyre tre luleve, që janë aq të forta, sa vijojnë të rezistojnë në ballkonin tim dhe në vazot me kërcej të tharë, e pastaj do mbjell disa të reja (në fund të fundit dy qese me dhé, dorezat, gërsherët dhe ca vegla të papara kopshtarie, bashkë me një përparëse kam një një vit që i kam blerë, me shpresën se do vijë dita dhe ballkonin e shtëpisë do e kthej në verandë të gjelbëruar, ndërkohë që nga ballkonet e tjera fqinjët më shohin ashtu të pajisur gjithë stil!).

Nisem më në fund për të dalë nga dhoma dhe pengohem në dy libra dhe ca revista që janë përtokë – aty marr vendimin që të dielën tjetër të sistemoj të gjithë librat, revistat bashkë me cd-të e dvd-të.

Pra, do bëj si do bëj edhe këtë javë me disa rroba të reja, që kam blerë këtë fillim sezoni dhe me rroba vere (në fund të fundit në makinë jam), do duroj dhe rrëmujën e librave dhe do dal gjatë javës të blej ca fidanë lulesh apo fara, në mënyrë që të dielën të merrem vetëm me veten time, pra me shtëpinë time.

Për fat dielli është aleati im më i mirë këto ditë. Kështu dhe një palë këpucë të reja me gishtat e hapur që kam blerë nja një muaj më parë, mund t’i vesh gati çdo ditë, fustanet e verës shkojnë të gjitha me një triko të gjatë e një palë çizme të reja, revistat dhe librat nuk është se më japin dhe aq shqetësim (për aq kohë sa nuk kam mama në shtëpi që të më thotë dhjetë herë në ditë se s’ka parë dhomë më rrëmujaxhije se kjo e imja), ndërsa sa u takon luleve, përderisa kam ndenjur gjithë këto kohë me verandë të zhveshur, ca ditë më shumë s’janë asgjë.

Kështu kalon java, herë në punë e herë në kafe, ja dhe ca dreka pune dhe ca dreka me shoqet, që i raportoj si dreka pune dhe më në fund e premte. Dita kur dilet vetëm me goca për të ngrënë një darkë të qetë e kthehesh në shtëpi pa dashje në 5 të mëngjesit. Kështu e shtuna ikën me gjumë deri në drekë dhe pasdite shkoj me Zemrën time në kinema. Pastaj dhe një birrë me shokët e tij dhe të dy shkojmë në shtëpinë time diku nga ora 2 (i kam thënë gjatë gjithë javës që do merrem me shtëpinë dhe ai më ka thënë që ka të tjera plane – do shkojë bashkë me të ëmën tek tezja në Durrës).

Në përgjithësi nuk jam nga ato që më del gjumi herët – por të dielën e shumëpritur më del shumë më vonë. Diku nga ora 12 e gjysmë ngrihemi dhe hamë ca vezë të skuqura (plani me mamin qenka anulluar por ai me premton që nuk do më bezdisë fare, të-bëj-ça-tëdua-se-ai-zëre-se-s’është). Nga ora 1, pasi kam larë pjatat e mëngjesdrekës, mendoj se kam kohë gjithë pasditen për të bërë ato punët që mezi pres. Ndaj sapo fillon filmi “Notting Hill” ulemi të dy për ta parë – normalisht ai nuk do shihte kurrë një film të tillë, po të mos ishte për atë idiotin Spike. Pas tij shohim një film action, që unë nuk do e shihja kurrë, nëse ngjarjet nuk do zhvilloheshin në planetin Mars (gjithmonë jam kuriozuar se si vishen meshkujt në atë planet. Po femrat a bëjnë tualet dhe si i mbajnë flokët?!). Ndërkohë dhe pak dhe fillojnë ndeshjet. Zemra ime më pyet nëse bezdisem nëse ai i sheh (jo mo çne?!) dhe befas nxjerr nga portofoli kartën e marrësit satelitor, ku unë normal që s’kam abonim për kanalet sportive (se pse e mban me vete kartën ai, një dreq e di, apo s’dihet ku e zë ndeshja e radhës?!) dhe më thotë atë fjalën magjike “Zemër, do bësh ndonjë gjë për të ngrënë?”.

Dal nga shtëpia dhe nisem për në supermarket. Dal që dal, meqë duhet blerë dhe ca ujë, pra duhet marrë makina, vendos të shkoj tek ai në dalje të qytetit. Aty mendoj që duhet të blej ushqime të freskëta, të bëj një gatim për të qenë. Pra fruta perime me shumicë. Po dhe ca kokoshka për qejf. Po dhe ca aceton duhet se ka mbaruar, e me këtë rast kujtohem që më ka humbur lima e thonëve, që mezi e gjej ku e kanë fshehur mes rafteve. Ujë, ilaç rrobash, shampo trupi dhe maskë flokësh, zbutës dhe aromatizues sirtarësh (zgjedhja e këtij të fundit merr së paku gjysmë ore, në dilemë mes aromës së livandos dhe luleblirit). Po dhe një gjysmë ore tjetër shkon tek frigoriferi për zgjedhjen e akullores – unë e ha me qershi, kurse ai do çokollatë dhe karamele, në fund i marr këto të dyja dhe një me pistak, që ishte me çmim oferte. Bisedoj ca me një grua për vajin e ullirit extravergine dhe ku ndryshon ai nga superextravergine, ndërkohë që nuk e kam parë fare nje mesazh në celular: “zemër po vdes për të ngrënë dhe po porosis picë. Ti e do me katër djathrat si unë, apo do gjë tjetër?” Ç”është kjo picë!? Unë do gatuaja ushqimet e freskëta. Ora qenka 8 pa një cerek! Të kisha rregulluar rrrobat të paktën, pa lulet s’kam pse i mbjell fare në nëntor. Apo do jetë prapë diell deri të dielën tjetër?!

22

Një rrëfim për rolet, në teatër e film, për marrëdhëniet me femrat. Për shqiptarët në Itali dhe Shqipërinë. Në këtë vizitë të parë në Tiranë, si i ftuari special i Festivalit të 13-të Filmit Shqiptar, Remo Girone ka bashkëbiseduar sinqerisht me gazetarët.

Vetëm pak orë para fillimit të natës gala, kur u ndanë çmimet për filmat më të mirë

E shtunë, 10 nëntor 2012

www.mapo.al

festivali i filmit

Tano Karidi

Më jepni një skenar... vij në Shqipëri

Aida Tuci

K

jo ishte vizita e parë e tij në Shqipëri. Sapo ka zbritur nga aeroporti “Nënë Tereza” makina e ka sjellë direkt e në skenën e një teatri, aty ky ka nisur dhe karriera e tij si aktor. I shoqëruar nga bashkëshortja Viktoria, aktori italian Remo Girone ka përshëndetur gazetarët sikur t’i njihte prej vitesh. Ka preferuar që në këtë takim të parë me mediat shqiptare të prezantohet i thjeshtë në veshje dhe në komunikim. I vetëdijshëm (me sa dukej) që edhe në Shqipëri do ta identifikonin si Tano Karidi, një rol që i solli dhe famën si aktor, Remo Girone ka shprehur një farë bezdie që në morinë e roleve që ai ka sjellë në tetar dhe kinema ende vazhdon ta përndjekë pikërisht ai i Tano Karidit.

“Roli i Tano Karidit më ka ndjekur dhe vazhdon të më ndjekë edhe sot, madje edhe në Itali. I them shpesh vetes, edhe sa kohë do ta mbaj me vete këtë personazh”. Edhe pse aktori Girone suksesin e ka për rolet e tij dramatike në kinema, fillimet i ka pasur si aktor komedian në teatër. “Është bukur t’i bësh të tjerët të qeshin, por po aq e vështirë është që t’i bësh dhe të qajnë.” Remo Girone vjen për herë të parë në Tiranë, si i ftuari special i Festivalit të 13-të të Filmit Shqiptar.

Shqiptarët e njohin karrierën tuaj. Ju, keni pasur njohje për Shqipërinë dhe Kinemanë shqiptare? Është hera e parë që vij në Shqipëri. Nuk e njoh Shqipërinë dhe as kinemanë e saj. Por njoh një italian që kanë origjinë shqiptare. Di që në Sicili ka një vend që quhet “La piaca dei albanessi”, ku të gjithë janë shqiptarë.

Në Shqipëri ju identifikojnë me Tano Karidin, roli juan në filmin “Oktapodi”, ndërkohë që në karrierën tuaj numëroni dhe shumë role të tjera, përfshi dhe disa role negative. Akoma ju ndjek personazhi i Tano Karidi-t?

Roli i Tano Karidit më ka ndjekur dhe vazhdon të më ndjekë edhe sot, madje edhe në Itali. I them shpesh vetes, dhe sa kohë do ta mbaj me vete këtë personazh. Është e vërtetë që shpesh më kanë besuar personazhe negative, por jo vetëm negative.

Roli im i fundit për televizionin italian ka qenë ai i Papa Pio XXII, që ndoshta shumë shpjet do të bëhet shenjtor. Unë nuk e kam pasur kurrë problem që të interpretoj një personazh negativ. Ka qenë gjithmonë zgjedhja e regjisorëve dhe e skenaristëve. Aktualisht kam realizuar dy filma për ekranet e kinemave. Një në Kanada, ku interpretoj së bashku me bashkëshorten time. Në një tjetër film, kam interpretuar rolin e një gjyshi shumë simpatik. Tani po përgatitem për një film të ri që titullohet “Mirëmëngjes President”, që është një komedi mbi politikën në Itali. Fabula është: Duhet

të zgjedhim një president të ri, partitë e ndryshme nuk bien dakord. Roli im është zëdhënësi për shtyp i Presidentit.

Tano Karidi është një rol që ju e sillni herë të dashur e herë të urryer në sytë e publikut.

Si ia keni arritur dhe a keni njohur krerë të mafias italiane për t’ia mveshur këtij roli?

Për skalitjen e atij roli puna më e madhe ka qenë e skenaristëve dhe jo i imi. Ata kanë shkruar për mua këtë personazh të spikatur. Ishte hera parë që shfaqej një film mbi mafien, ajo që ne e quajmë niveli i tretë, niveli i atyre që komandojnë paranë. Personazhi ishte interesant, pasi kishte karakteristika njerëzore. Ishte i keq, por tregohej dhe i mirë në disa momente. Përsa i përket pyetjes, për mua ishte shumë interesant fakti që interpretova këtë rol, sepse deri diku kishte grimca nga realiteti i kohës. Mandje pas këtij roli, shumë gjëra mbi mafian po fillonin të botoheshin edhe në gazeta. Njerëzit filluan të flasin më lirshëm përsa i përket problemit të mafias në Itali. Kinemaja ta jep mundësinë që të flasësh për disa çështje për të cilat nuk mund të flasësh hapur në publik. Edhe pse seriali “Oktapodi’ ndihmoi në kapërcimin e censurës, kishte gjëra që ndryshonin. Unë kujtoj shumë nga ndryshimet që bëheshin në studio. Për shembull, një personazh që ishte deputet, bëhej një ish-deputet. Kujtoj se një herë kishim për të xhiruar një skenë në zyrën e Andreotit. Skena paraqiste një mafioz që takonte një politikan. Na është dashur të montonim kameran në mënyrë të tillë që të mos njihej vendi ku ishin bërë xhirimet.

A shihet kinemaja si një mjet për të denoncuar problemet politike në Itali?

Sigurisht, ka raste që është. Ju e keni parë filmi “Gomorra”, ai është një shembull i mirë denoncimi.

Edhe unë vetë kam bërë një film që quhet “Gioiellino”, që denoncon skandalin me financat e firmës “Parmalat”. Një film që ka ardhur më parë se kriza në ShBA. Por kinemaja që denoncon ka ndryshuar, është bërë ndoshta më e butë, por ajo ekziston.

Cila është koha e artë për kinemanë italiane?

Koha e artë e kinemasë italiane mund të konsiderohet periudha e Felinit, Viscontit, Moricelit, Sergio Leones, e shumë emrave të tjerë. Industria e kinemasë italiane sot është pak më e dobët, sepse të gjitha zhanret i konsumon televizioni, nuk ka më filma zhanri që sillnin të ardhura në industrinë e kinemasë. Në Itali mungon ligji që është në Francë e Spanjë, që i detyron filmat amerikanë, që shfaqen aty, të paguajnë 20% të të ardhurave për industrinë e kinemasë vendase. Franca dhe Spanja kanë ditur ta shpëtojnë në këtë mënyrë kinemanë e tyre. Është më e vështirë të arrish një emër në karriere apo ta mbash atë?

Padyshim që është e vështirë të mbash emrin e

Çmimet e Festivalit • Aktorja më e mirë, Luli Bitri tek filmi “Amnistia” • Aktori më i mirë, Fadil Hasa tek filmi “Mao Ce Dun” • Filmi më i mirë “Lindje Perëndim Lindje” i Gjergj Xhuvanit • Regjisori më i mirë, Bujar Alimani për “Amnistia” • Aktorja më e mirë jo protagoniste, Margarita Xhepa tek “Ne dhe Lenini” • Aktori më i mirë jo protagonist, Besar Kallaku • Filmi më i mirë me metrazh të shkurtër “Ditët e fundit të Loro Shestanit”, i • Sokol Kerajt.

• Çmimi i fotografisë, Nino Celeste dhe Jacque Bouquin.

• Çmimi special i jurisë, filmi “Besa” • Çmimi jubilar 100-vjetori “Historia e himnit të flamurit”, me regji të Piro Milkanit dhe skenar të Petrit Rukës • Çmimi i karrierës, Muharrem Fejzo.

krijuar. Jam shumë i kujdesshëm në zgjedhjet e mia, fillimisht zgjedh në bazë të regjisorit, dhe nëse më pëlqen atëherë pranoj. Ka regjisorë të mëdhenj me të cilët mund të bëhet një rol i vogël, ka dhe regjisorë të vegjël më të cilët mund të realizosh një rol të rëndësishëm. Unë nuk jam i fiksuar pas roleve të mëdha, nëse është një film i mirë, me një regjisor të mirë, pranoj edhe një rol të vogël. Në teatër është ndryshe, kur vendosen në skenë pjesë të literaturës botërore, shikoj kush kanë qenë aktorët e mëdhenj që kanë interpretuar këto role.

Mikele Placido në rolin e komisar Katanit u bë një personazh shumë i dashur me publikun femëror, sidomos në Shqipëri, kur atë e vranë pati një qarje kolektive të femrave. Ju në përgjithësi, pas Tano Karidit që ju dha famën, si i keni pasur raportet me publikun femëror?

Raportet janë të mira. Ndoshta jo aq të mira sa ato Mikele Placido-s (nuk e mban dot të qeshurën dhe për asnjë moment nuk i shkëput sytë nga bashkëshortja që ndodhet në radhën e parë). Unë jam martuar me bashkëshorten time Victoria, që prej 30 vitesh dhe kemi dy fëmijë. Edhe kur shkojmë në evente të ndryshme të dy bashkë, fotografët bëjnë shaka duke na thënë se “këtë fotografi e kemi tashmë”. Kështu, jam unë jam besnik, edhe pse ndoshta do të kisha dashur t’i jepja materiale gazetave të thashethemeve. Por mund të them që me rolin që kisha tek “Oktapodi” kisha shumë sukses te publiku femëror (këtu as bashkëshortja Viktoria nuk e mban dot të qeshurën, e ulur në radhën e parë).

Edhe pse vini për herë të parë në Shqipëri, si çdo italian, besoj, se keni krijuar një mendim për fqinjët shqiptarë, aq më tepër që media italiane jo rrallë herë shkruan për shqiptarët. Çfarë mendimi keni krijuar për shqiptarët, duke i parë përtej deti dhe a ka ndryshuar ky mendim tani që jeni këtu?

Unë nuk krijoj asnjëherë paragjykime për një popull, nëse e keni fjalën për këtë. Fatkeqësisht, është folur shpesh në gazetat italiane përsa i përket ngjarjeve që shqiptarët kanë bërë në Itali. Por mendoj se është shumë e thjeshtë ta përgjithësosh një popull me disa individë. Mua nuk më pëlqen kjo gjë! Banditë ka në çdo vend, ndaj nuk mund të paragjykoj një popull. Me kaq pak orë që kam në Shqipëri, nuk mund të jap një përshtypje të saktë, ndoshta po të qëndroj më gjatë do të kem diçka. Por, them se Shqipëria nuk ndryshon shumë nga Italia e jugut.

Nëse do të kishit një ftesë nga regjisorët shqiptarë për të luajtur në një film, do të pranonit?

Sigurisht! Nëse më doni në Shqipëri, më dërgoni një skenar. Mjafton të jetë në italisht. Pse jo!!

CMYK

23

E shtunë, 10 nëntor 2012 www.mapo.al

Ndiq kalendarin e Uljeve Surprizë në Megatek!

Këtë të Shtunë, më datë 10 Nëntor 2012: Në Departamentin e Dekorit: Në Departamentin e Ndriçimit: Në Departamentin e Bojrave: Në Departamentin e Veglave të Punës: Në Departamentin e Kopshtarisë:

Ulje deri në 25% Ulje deri në 30% Ulje deri në 35% Ulje deri në 40% Ulje deri në 30%

24

E shtunë, 10 nëntor 2012

UET personazh

www.mapo.al

Pas dy orësh mësimi të Menaxhim Biznesit, i duhet të largohet sërish drejt fushave të futbollit, jo më për ndeshje amatore e as për calcietto me shokët... E pret si çdo ditë tjetër seanca stërvitore me ekipin e Përparimit të Kukësit

Qendërmbrojtësi i Kombëtares së Shpresave, Elvis Prençi rrëfen aventurën e tij rreth topit të futbollit, që nisi në fushat me pluhur përpara pallatit për të shkuar deri në ligën superiore dhe aventurën e re si student i degës Menaxhim Biznesi në Universitetin Europian të Tiranës.

Me shpresat tek UET E

di mirë se mënyra që godet menjëherë shenjë për të krijuar miqësi –sidomos kur je student i ri si ai dhe rreth e rrotull nuk njeh askënd –është t’i bashkohesh thirrjes për të luajtur futboll.

Këtë gjë bëri edhe Elvisi, e pranoi menjëherë t’i bashkohej ekipit që studentët e Universitetit Europian kanë formuar për një ndeshje kundra djemve të ekipit të një tjetër universiteti. “Në fakt humbëm, pasi edhe lajmërimi na erdhi në minutë të fundit. Nuk patëm kohë për t’u organizuar. Por e rëndësishme është pjesëmarrja”, – thotë ai duke qeshur, ndërsa bashkë me miqtë e tij të rinj që ka vetëm pak që i ka njohur në mjediset e UET, janë kthyer nga ndeshja.

Pas dy orësh mësimi të Menaxhim Biznesit, degë që ka zgjedhur të studiojë, i duhet të largohet sërish drejt fushave të futbollit, por kësaj here jo më për ndeshje amatore e as për calcietto me shokët... E pret si çdo ditë tjetër seanca stërvitore me ekipin e Përparimit të Kukësit, ekip ku Elvis Prençi luan prej dy sezonesh.

Ai jo vetëm që është nga të rinjtë premtues në kategorinë superiore të kampionatit shqiptar, por është edhe pjesë e formacionit të Kombëtares shqiptare U21. Të gjithë e kanë memorizuar emrin e Prençit kur qendërmbrojtësi shënoi kundër Moldavisë golin e vetëm për Shqipërinë në ndeshjen që përfundoi 2 me 1 për kundërshtarët.

“Kemi bërë ndeshje të mira, barazuam me Portugalinë këtu, barazuam me Rusinë atje, megjithatë humbëm me ekipe si Moldavia dhe u renditëm të fundit në grup”, tregon Elvisi me një zë sikur të mbante peshën e përgjegjësisë për të gjithë ekipin.

Peshën, atë të vërtetën fare që është edhe ca më e rëndë se ajo e ekipit, duke përfshirë edhe tifozët kuqezinj, flamurin e të gjithë Shqipërinë i ndjen sa herë që hyn në fushë dhe këndon himnin kombëtar.

“Nuk mund të ta përshkruaj çfarë emocioni është. Ndjen të të dridhen gjunjët dhe të të rrahë zemra fort”, – rrëfen Elvisi, i cili iu bashkua Kombëtares së Shpresave pasi kishte qenë pjesë e ekipit U19. “ Pata fat që më grumbulluan në Kombëtaren U21, megjithëse këtë sezon me Kukësin nuk më kanë aktivizuar aq shumë”, – tregon i shoqëruar gjithmonë me modesti. Meg jithatë, trajneri Skënder Gega, i cili e kish pikasur qëkur stërviste djemtë nën moshën 19 –vjeçare të Kombëtares talentin e Prençit dhe ishte i sigurt se do i nevojitej ekipit të 21 –vjeçarëve me tiparet e tij prej qendër mbrojtësi.

Në fillimet e tij në qytetin e Peshkopisë, kur ishte ende fëmijë i vogël pa shkuar në klasë të parë dhe zbu-

loi pasionin për topin, i pëlqente të organizonte mesfushën. I ati, ishfutbollist profesionist i ekipit të Peshkopisë hapi një ekip për të vegjlit dhe e organizoi mbrojtës së qendrës, pozicion që e kish mbajtur vetë gjatë kohës kur luante. “Megjithëse isha i vogël, vazhdova të stërvitesha me ekipin e parë në Peshkopi”, vijon rrëfimin Elvisi duke shtuar se i është dashur shpesh të bëjë sakrifica për t’i shkuar pas me të njëjtin hap pasionit.

Kur shokët e tij strukeshin përpara televizorit duke parë ndeshjet gjatë dimrit të ftohtë dibran, ai stërvitej teksa binte shi dhe nuk ndalej as kur dëbora kishte zënë shtresa mbi tokë.

“Në moshën 15-vjeçare vendosëm që bashkë me familjen të transferoheshim në Tiranë. Duke qenë se duhet ta rifilloja jetën në një qytet të ri, ku nuk njihja askënd, e mendova se nëse nuk do të më dilte ndonjë mundësi për t’u grumbulluar në ndonjë ekip do ta braktisja futbollin”. I gjendur përpara një dileme të vështirë, fati e deshi që të mos e linte ëndrrën e tij në mes. U aktivizua me të rinjtë e ekipit të Tiranës dhe kur mbushi 17 vjeç iu bashkua ekipit të Rubikut në kategorinë e dytë. Pas një viti eksperience aty u transferua në Kukës me ekipin e Përparimit, një ekip i cili ishte në kategorinë superiore.

“Fillimi tek ekipi i Kukësit ishte i vështirë. Duke qenë i ri, trajneri nuk kishte shumë besim tek unë. Sepse, mbrojtja dhe porta në fakt janë si t’i dorëzosh dikujt çelësat e shtëpisë.

Por pasi më grumbulluan shpresat, m’u dha mundësia të tregoja aftësitë e mia në fushë”. Tani e ndjen se vitet e sakrificës dhe mundit në fushat e blerta kanë nisur t’i shpërblehen.

Edhe futbollin tani e sheh si punë dhe profesion, të cilit arrin t’i mbledhë frytet, jo vetëm të duartrokitjeve të tifozëve, por edhe financiare me anë të rrogës që merr. Por nuk e lë veten të ndihet i kënaqur. Kur ndjen se nuk ka dhënë maksimumin, kur nuk i japin mundësinë të aktivizohet në një ndeshje, jo vetëm që i ndjek me ritëm spartan seancat stërvitore, por edhe kur shokët e ekipit shpërndahen një nga një ai ia nis edhe njëherë stërvitjes i vetëm. Të habit me sensin e disiplinës teksa tregon sesi stërvitet, si del për vrap çdo mëngjes apo sesi ditën e pushimit përpara ndeshjes e shfrytëzon sërish për disa orë të mira për t’i ngrohur muskujt dhe për të rifreskuar reflekset. “Në radhë të par futbolli duhet të tregojë kulturë vetjake. Unë kënaqem më shumë me këtë regjim sesa po të dilja me miqtë e të argëtohesha deri natën vonë. Jam shumë i ri për të abuzuar me fizikun tim, megjithëse ka plot futbollistë edhe

Është nga të rinjtë premtues në kategorinë superiore të kampionatit shqiptar, por edhe pjesë e formacionit të Kombëtares shqiptare U21. Të gjithë e kanë memorizuar emrin e Prençit kur qendërmbrojtësi shënoi kundër Moldavisë golin e vetëm për Shqipërinë në ndeshjen që përfundoi 2 me 1 për kundërshtarët jashtë që nuk tregojnë ndonjë kujdes të veçantë. Mua më duket se po mungova një ditë në stërvitje, po humbas shumë ”, zbulon ai. Disiplinën dhe kujdesin i ka fituar nga i ati, i cili e kritikon dhe e këshillon gjatë karrierës së tij. “Nuk mungon në asnjë ndeshje. Megjithëse ndihet krenar kur thërrasin emrin tim nga shkallët e stadiumit, rrallë ndodh të më komplimentojë. Më thotë se duhet të punoj dhe të kem durim, sepse jam ende i ri dhe shanset e mia do të vijnë në të ardhmen” , tregon duke zbuluar se edhe anëtarët e tjerë të familjes janë tifozët e tij më të zjarrtë.

I vëllai që është portier për moshat nën 17-vjeç, e motra e vogël që e ka trashëguar pasionin e familjes jo vetëm për të parë futboll por edhe për ta luajtur atë vetë dhe mamaja e cila dikur nuk kishte asnjë dijeni rreth këtij sporti, tani i njeh në majë të gishtave të gjithë ekipet. Duket që

mbështetja e familjes është shumë e rëndësishme për Elvisin, aq sa nuk mund të bëjë pa të. Ndoshta kjo ishte edhe arsye që ai vendosi ta lërë ende pa filluar mirë aventurën franceze me të rinjtë e ekipit të Nantës, e cila ishte një gur shumë i rëndësishëm në karrierën e tij futbollistike.

“Vendosa të rikthehem. Nuk e di, nuk u ndjeva mirë atje. Gjithçka më dukej shumë e huaj. Ndoshta nuk ishte momenti i duhur për të hedhur këtë hap”, tregon Elvisi, i cili pas kësaj eksperience jo vetëm iu rikthye familje,s por vendosi t’u rikthehej edhe studimeve, të cilat i kishte ndërprerë ndërsa udhëtoi në Francë.

“Vendosa të studioj në UET, pasi dëgjova që është një prej universiteteve më të mira në vend. Kam zgjedhur degën e Menaxhimit të Biznesit edhe si një mundësi e mirë për ta lidhur ndoshta në të ardhmen me futbollin”. Nuk e sheh veten asn-

jëherë larg fushave të futbollit, megjithëse rrëfen se mosha e re që ka, vetëm 19 vjeç, nuk e lejon që të mendojë për plane shumë të largëta.

Ambiciet e tij për momentin është të jetë sa më i përgatitur në fushë dhe të arrijë të jetë i suksesshëm. Ku i dihet, në të ardhmen “atëherë kur këmbët të mos më mbajnë më”, thotë duke qeshur, mund të bëhet menaxher i ndonjë klubi sportiv, drejtues teknik apo edhe ca më larg ndonjë president klubi.

Tani është i fokusuar fort të ndjekë stërvitjet me rigorozitet, të luajë mirë kur është pjesë e formacionit, të sigurojë mbrojtje të fortë e pse jo të shënojë edhe ndonjë gol si ai kundër Kavajës, ku Prençi i siguroi Përparimit të Kukësit fitoren. E sigurisht, të vazhdojë të krijojë miqësi të reja në shkollë jashtë dhe brenda fushave të blerta, teksa luajnë kundër universiteteve të tjera...

hylli i dritës

është krijuar IDEA se...

profil

Niveli i ulët akademik dhe autoreferencializmi

...nacionalizmit i kishte kaluar koha

Barack Obama, Presidenti ka ndryshuar; Washington-i, jo

Ardian ndreca

Henri Çili

Alfred Lela

Pikëpamje Duel Economicus Ideologji kujtime Çdo të shtunë

www.mapo.al

Dom Gjergj Meta versus

dr.Gilman Bakalli Rrëfenja si ato të Ngjelës

Pengu i Bashkim Shehut dhe vendimi i letrës për Ramiz Alinë

Amerika e pashmangshme Barack Obama është zgjedhur President i Shteteve të Bashkuara të Amerikës për një mandat të dytë. Ekspertë të ndryshëm, kryesisht konservatorë, ndanin mendimin se ai ishte një president aksidental, dhe fryma e ndryshimit mbi të cilën ai bëri fushatë rezultoi retorikë e pastër dhe mandati i parë qe një dështim. Si e shihni rizgjedhjen e tij dhe ç’do të thotë kjo për Amerikën, botën, por edhe Shqipërinë? Si e shihni interesimin e gjerë mediatik në Shqipëri? Të paktën gjatë të martës së 6 nëntorit, zgjedhjet në Amerikë u bënë kryetema e lajmeve dhe debatit mediatik? Pse?

Pse shqiptarët janë të interesuar për Amerikën dhe zgjedhjet? Ka disa arsye. Një arsye e parë ka të bëjë me ekzistencën e vetë kombit tonë e që në këtë 100-vjetor është mirë të evidentohet. Për ta ilustruar këtë gjë po risjell një copëz nga libri i Aurel Plasarit Vija e Teodosit rishfaqet. Nga do ia mbajnë shqiptarët? botuar në vitin 1995. E vetmja shpresë e shqiptarëve për një integritet territorial pas shpalljes së Pavarësisë ishte deklarata e presidentit Willson: “Liri të plotë vetvendosjeje për çdo popull”. Dhe roli i këtij presidenti amerikan qe i madh, çka na kujton edhe rolin e presidentit tjetër Klinton pas 80 vjetësh në çështjen e Kosovës. Por le të kthehemi në vitin e largët 1919 e të shohim një dialog mbresëlënës ndërmjet Papës Benedikti XV dhe Imzot Luigj Bumçit të risjellë nga Plasari.

Sipas këtij të fundit “…në një mbledhje të ngutshme Dërgata shqiptare (në Konferencën e Parisit) i lutet Imzot Bumçit të niset për Romë e të ndërmjetësojë pranë papës Bene-

Faqe 25

dikti XV duke ia parashtruar atij gjendjen…”. Në takimin me Papën ndodh ky dialog interesant sipas kujtimeve të vetë Bumçit: “Mbasi mbarova fjalët e mia, Papa shejt, si pat ndejë nji grimë pa za, u suell e më tha: “Po shka të baj për Ju? Me Itali s’kam shka me ba, e din gjithë bota si jena. Me Francë mardhaniet janë këputë, shka të baj?”

Mora guximin e i përgjegja: “A më jepni leje me folë, Shenjtni?”

“Fol, fol, - më tha, -shka të kesh me thanë, thueje!”

“Unë kisha me thanë, Shenjtni, se bota s’ka mbetë vetëm n’Itali e në Francë; ka në botë edhe Angli e Shtete të Bashkueme t’Amerikës” Bani buzën në gaz e menjëherë më përgjegji: “Ke të drejtë. E pra, nesër do të piqem me Ambasadorin e Anglisë, mbasnesrit me atë të Shteteve të Bashkueme, e po të jap fjalën se me të dy kam me folë e me ua porositë dy province (Korça e Gjirokastra) qi kenkan në rrezik e kam me ba shka të mundem me Ju ndihmue. Zoti ka m’e ba mirë...

26

E shtunë, 10 nëntor 2012

www.mapo.al

Agora Barack Obama është zgjedhur President i Shteteve të Bashkuara të Amerikës për një mandat të dytë. Ekspertë të ndryshëm, kryesisht konservatorë, ndanin mendimin se ai ishte një president aksidental, dhe fryma e ndryshimit mbi të cilën ai bëri fushatë rezultoi retorikë e pastër dhe mandati i parë qe një dështim. Si e shihni rizgjedhjen e tij dhe ç’do të thotë kjo për Amerikën, botën, por edhe Shqipërinë?

Si e shihni interesimin e gjerë mediatik në Shqipëri? Të paktën gjatë të martës së 6 nëntorit, zgjedhjet në Amerikë u bënë kryetema e lajmeve dhe debatit mediatik? Pse?

Amerika e pashmangshme Dom Gjergj Meta

Pse shqiptarët janë të interesuar për Amerikën dhe zgjedhjet? Ka disa arsye. Një arsye e parë ka të bëjë me ekzistencën e vetë kombit tonë e që në këtë 100-vjetor është mirë të evidentohet. Për ta ilustruar këtë gjë po risjell një copëz nga libri i Aurel Plasarit Vija e Teodosit rishfaqet. Nga do ia mbajnë shqiptarët? botuar në vitin 1995. E vetmja shpresë e shqiptarëve për një integritet territorial pas shpalljes së Pavarësisë ishte deklarata e presidentit Willson: “Liri të plotë vetvendosjeje për çdo popull”.

Dhe roli i këtij presidenti amerikan qe i madh, çka na kujton edhe rolin e presidentit tjetër Klinton pas 80 vjetësh në çështjen e Kosovës.

Por le të kthehemi në vitin e largët 1919 e të shohim një dialog mbresëlënës ndërmjet Papës Benedikti XV dhe Imzot Luigj Bumçit të risjellë nga Plasari.

Sipas këtij të fundit “…në një mbledhje të ngutshme Dërgata shqiptare (në Konferencën e Parisit) i lutet Imzot Bumçit të niset për Romë e të ndërmjetësojë pranë papës Benedikti XV duke ia parashtruar atij gjendjen…”. Në takimin me Papën ndodh ky dialog interesant sipas kujtimeve të vetë Bumçit: “Mbasi mbarova fjalët e mia, Papa shejt, si pat ndejë nji grimë pa za, u suell e më tha: “Po shka të baj për Ju? Me Itali s’kam shka me ba, e din gjithë bota si jena. Me Francë mardhaniet janë këputë, shka të baj?”

Mora guximin e i përgjegja: “A më jepni leje me folë, Shenjtni?”

“Fol, fol, - më tha, -shka të kesh me thanë, thueje!”

“Unë kisha me thanë, Shenjtni, se bota s’ka mbetë vetëm n’Itali e në Francë; ka në botë edhe Angli e Shtete të Bashkueme t’Amerikës” Bani buzën në gaz e menjëherë më përgjegji: “Ke të drejtë. E pra, nesër do të piqem me Ambasadorin e Anglisë, mbasnesrit me atë të Shteteve të Bashkueme, e po të jap fjalën se me të dy kam me folë e me ua porositë dy province (Korça e Gjirokastra) qi kenkan në rrezik e kam me ba shka të mundem me Ju ndihmue. Zoti ka m’e ba mirë, se prej Konference të Parisit mos pritni punë të

mira, pse Zotin e kanë qitë jashtë, e aty ku s’asht Zoti, drejtësia s’mundet me kenë”.

Dhe në të vërtetë Papa mbajti fjalën, pasi ndëryrja e tij pranë këtyre dy shteteve garantoi avokatë të fortë pranë Konferencës së Parisit për ruajtjen e integritetit të Shqipërisë.

Së dyti ne nuk mund të harrojmë gjithashtu që edhe emigrimi i parë shqiptar ka ndodhur drejt Botës së re. Komunitetet e para shqiptare jashtë Shqipërisë etnike mblidhen e organizohen atje e prej atje kanë dalë edhe shumë personalitetet të jetës politike, fetare e artistike me origjinë shqiptare. Gjithashtu SHBA është ai vend ku edhe sot e kësaj dite shqiptarët organizohen në komunitete etnike dhe fetare për të ruajtur traditat e tyre. Mjafton një vizitë në komunitetet katolike të New York-ut dhe Detroit-it për të parë se sa e vërtetë është kjo gjë.

Së treti, ka të bëjë me aktualitetin. Jo vetëm Shqipëria për hir të së vërtetës, por edhe të tjera vende, edhe ato Europiane janë të interesuar për zgjedhjet në SHBA, pasi janë të interesuara për partneritetin. SHBA ka një rol strategjik të rëndësishëm në gjeopolitikën, ekonominë dhe shumë ekuilibra të tjerë botërore tashmë të ditur. Por ne në Shqipëri gjithashtu e shohim se sa rëndësi ka politika amerikane nëpërmjet ambasadorit të saj. Ky i fundit gjithmonë është i pranishëm së bashku me të tjerë në moment kyçe të vendit tonë.

Shumëkujt mund t’i jetë dukur një ndërhyrje e tepërt, disa të tjerëve ndoshta jo edhe aq. Këtë nuk mund ta gjykoj pasi historia do ta tregojë më vonë.

Ajo çka unë personalisht nuk pëlqej në gjithë këtë histori, që kthehet në histeri, është një lloj “mesianizmi” që i jepet apo i vetëjep Amerika vetvetes. Kjo mund të përjetohet nga ata që e japin me servilizëm dhe nga ata që ia japin vetes me arrogancë. Duke shmangur këto dy ekstreme, unë mendoj që SHBA janë një vend i cili ka shumë për të dhënë e nga i cili demokracitë kanë shumë për të marrë, në mënyrë të veçantë për faktin që ende Zoti në atë shoqëri ka një vend publik që në shumë vende të tjera e sidomos në Europë, ashtu sikurse ka thënë dhe Benedikti XV vitin 1919 “…Zotin e kanë qitë jashtë”.

Amerikë, e Madhja Amerikë!

Gilman Bakalli

Sa i takon interesimit mediatik, ky nuk më duket një fenomen shqiptar por mbarë europian. Kudo në Europë zgjedhjet amerikane kanë patur të njëjtin intensitet të mbulimit mediatik si në Shqipëri

Barack Obama është zgjedhur President i Shteteve të Bashkuara të Amerikës për një mandat të dytë.

Impresioni im i parë në lidhje me fitoren e dytë të Obamës përforcon bindjen se profecitë letrare s’kanë shans të përmbushen ndonjëherë. Sidomos në Amerikë! Kush e ka lexuar romanin e Irving Wallace, “The Man” (botuar në vitin 1964), besoj se e kupton ku e kam fjalën. Heroi i këtij romani, Douglas Dillman, një senator me ngjyrë, merr postin më të lartë presidencial si pasojë e një serie rastësish fatkeqe: zëvendëspresidenti ka vdekur, spikerja e parlamentit vdes aksidentalisht, presidentin në detyrë e vrasin dhe, në rrethana të tilla, posti më i lartë shtetëror i delegohet senatorit afroamerikan Dillman, të zgjedhur aty më shumë si një gjest simbolik (akt alibie) kundër racizmit.

Me pak fjalë, për shkrimtarin Wallace, mbyllet një herë e mirë diskutimi, nëse një njeri me ngjyrë mund të zgjidhet (përtej rastësive situacionale) ndonjëherë president i Amerikës. Me siguri fantazia profetike e Wallace nuk do të guxonte të kuturiste një mandat të dytë presidencial për një njeri me ngjyrë...

Impresioni im i dytë në lidhje me këtë ngjarje është se në Amerikë, si kudo në botë, profecitë e ekspertëve të politikës janë good for nothing. Suksesi i tyre për të parashikuar me saktësi ngjarje politike apo sjellje të aktorëve politikë, sipas profesorit amerikan Tetlock, është ekuivalent me probabilitetin për sukses të një shimpanzeje, e cila rreket të godasë me shigjetë një tabelë. Sipas ekspertëve parashikues, të varfrit votojnë për Obamën, ndërsa të pasurit votojnë Romney-n. Po

E shtunë, 10 nëntor 2012

27

www.mapo.al

është krijuar

IDEA

se...

nga Henri Çili

...nacionalizmit i kishte kaluar koha

sikur të jetë e kundërta? Po sikur të varfrit ta mbështesin Romney-n pikërisht ngaqë (dhe jo: megjithëse) ai është multimilioner dhe merr vesh nga paraja dhe biznesi? Po sikur të pasurit sqimatarë të Bregut Lindor zgjedhin Obamën, pikërisht ngaqë janë të pasur dhe një president me ngjyrë u jep një ndjesi, të cilën nuk mund ta blejnë me parà: ndjesinë e të qenit liberal dhe tolerant, pa patur paragjykime kundrejt njerëzve me ngjyrë. Romney luan me kartën e nevojave njerëzore për siguri materiale, për një shtëpi më të mirë, për benzinë më të lirë. Obama luan me kartën e dëshirës njerëzore për përkatësi dhe strehë emocionale. Obama dhe Romney nuk janë aq të diferencuar në kredot e tyre politike sa ç’mund të perceptohet këtej Atlantikut. Obama premtoi se do ta mbyllte Guantanamon dhe nuk e mbajti këtë premtim. Romney thjesht nuk do ta bënte këtë premtim. Obama nuk është se ka skrupuj për të lëshuar predha ndaj terroristëve të supozuar. Kurse Romney, thjesht nuk ka absolutisht fare skrupuj. Natyrisht, dallimet në politikën e brendshme janë relevante, sidomos në fushën e shëndetësisë, por kjo nuk mund të jetë arsyeja pse shumica dërrmuese e europianëve do të votonin pro Obamës po të mundnin.

Sa i takon interesimit mediatik, ky nuk më duket një fenomen shqiptar por mbarë europian. Kudo në Europë zgjedhjet amerikane kanë patur të njëjtin intensitet të mbulimit mediatik si në Shqipëri. Por nëse mediat shqiptare bashkohen unanimisht në pasqyrimin entuziast e dashamirës të zgjedhjeve presidenciale në Amerikë, në shtypin e shkruar dhe atë viziv europian mund të diktosh një farë përbuzjeje apo arrogance në mënyrën e mbulimit mediatik të zgjedhjeve. Revista gjermane “Der Spiegel” hapej me titullin “Pacienti Amerikan: Apokalipsi i një kombi të madh”. Televizioni zyrtar

gjerman ARD raportonte: “Të varfrit kundër të pasurve: asnjëherë më parë hendeqet nuk kanë qenë më të thella në vendin e mundësive të pakufishme!” Stereotipe të mirëfillta gazetareske!

Pavarësisht kësaj, mendoj se parimisht, për ne shqiptarët nuk besoj se ka ndonjë rëndësi të veçantë nëse fitoi Obama, apo nëse do të fitonte Romney. Fokusi i interesit nuk ishin dallimet politike midis dy kandidatëve, por gjetkë. Ashtu siç nuk besoj se objekti i admirimit tonë individual e mediatik nuk ishte shpejtësia me të cilën u numëruan qindra milionë vota. Adhurimi (të paktën ai shqiptar) qëndron diku më thellë. Tek thyerja e tabuve sociale dhe tek vendosja e prioriteteve të një populli.

Kennedy ishte katoliku i parë në postin më të lartë presidencial të Amerikës. Obama afroamerikani i parë. Romney do të kishte qenë mormoni i parë. Me siguri nuk do të jetë e largët dita kur amerikanët do të zgjedhin ndonjë hebre apo mysliman si president të tyrin. Pse jo edhe një lesbike me ngjyrë, një katolike të divorcuar apo myslimane beqareshë.

Për ne shqiptarët dhe për të gjithë botën, Amerika mbetet vendi i mundësive të pakufishme. Të ndarë e të polarizuar, siç është, në fund të fundit, normale për një demokraci të pjekur e të konsoliduar, të bashkuar dhe në unison, siç i takon një superfuqie botërore, amerikanët, prej nesh të cilësuar si materialistë e individualistë, me gjithë pakënaqësitë ndaj premtimeve të pambajtura sidomos në fushën e ekonomisë gjatë mandatit Obama, e rivotuan atë si president, si simbol të bashkimit. Duke na treguar ne shqiptarëve, por edhe mbarë botës, se nevoja kolektive për t’u ndjerë shpirtërisht të bashkuar si komb prevalon ndaj dëshirës individuale për siguri materiale. Amerika dhe amerikanët mund të bëjnë këtë!

Është krijuar ideja se nacionalizmit i kishte kaluar koha, por nuk është kështu. U desh përvjetori i 100-të i shtetit shqiptar për të kuptuar se nacionalizmit jo vetëm nuk i ka kaluar koha, por koha e tij po rifillon, jo thjesht për shqiptarët por për shoqëri e kombe të tëra, të gjendura nën vorbullën e interglobalizimit dhe integrimit më intensiv që kanë njohur të gjitha kohërat, më të shumëfishtë që ka njohur historia, më të ndërkushtëzuar që ka prodhuar historia.

30 apo 50 vitet e fundit, në kulmin e zhvillimit të shoqërisë e konsumit dhe shoqërisë së tregtisë së gjithanshme ndërkombëtare, një lëvizje e tërë integruese, heqje e barrierave kufitare, shkëmbimet kulturore e njerëzore e sidomos ekonomike, krijuan idenë se nacionalja mori fund.

Pas hyrjes në skenë të Lidhjes së Kombeve, në fillim të viteve ’20, në mënyrë të ndrojtur, post-Lufta e Dytë Botërore ishte një demonstrim i organizimeve ndërkombëtare shumëpalëshe apo shumëkombëshe.

Në skenën ndërkombëtare triumfuan organizata shumëkombëshe me “nënëmadhen” OKB. Një seri organizmash ndërkombëtare u ngritën në të katër anët e planetit, me më kryesoren dhe më të suksesshmen e tyre, komunitetin e qymyrit dhe çelikut, bazën e Bashkimit Europian të sotëm, ku u hoqën kufij, barriera, tarif a doganore e ku tregtia ndërkombëtare lulëzoi.

Në planin kulturor multikulturalizmi, miksazhi racor, kombëtar, gjinor, krijuan premisat e një ëndrre përtej nacionales, përtej kombëtares, si kufij, si mentalitet, si mundësi.

Në planin ekonomik lulëzuan shumëkombëshet, kompanitë me shumë pronarë nga shumë shtete e kombe, aq sa në mënyrë simbolike, me reklamën e një shumëkombësheje të madhe “The Economist” ishte gjetur pikërisht ky simbol shprehës: një flamur i madh i përbërë nga 193 flamuj të shteteve që ka sot bota, me sloganin edhe më domethënës “Our home country- atdheu ynë”.

Tek ne, po ashtu ikja nga izolimi komunist në vitin ‘90 krijoi idenë e

gjithëpranishme se në funksion të një progresi ekonomik çdo shqiptar mund të braktiste gjithçka, identitet, fe, atdhe emër, mbiemër, por të gjitha shoqëritë të gjendura në vorbullën e globalizmit për t’i rezistuar qytetit të madh global nisën të thërrasin në ndihmë të kaluarën, identitetin.

Në metropolet e mëdha Paris, Londër, Berlin dhe gjetkë, natyralizimi i emigrantëve apo multikulturalizmi tashmë kanë dështuar. Shtetet po bëjnë thirrje gjithnjë e më shumë për kufizime të tregtisë ndërkombëtare në fushata publicitare të tipit “bli produktin e vendit tënd”. Ja pra pse aty ku ishte krijuar ideja se gjithçka po shkon drejt shkrirjes së nacionales, vihet re një kthim pikër-

Në këtë 100-vjetor gjithçka është kombëtare, që nga blerja e flamujve dhe simboleve kombëtare deri tek këngët kuq e zi; që nga lëvizjet politike nacionaliste të tipit kuq e zi, Aleanca Kuq e Zi deri tek konsumimi i historisë sonë. Jo më kot, jo rastësisht, një biografi e shkëlqyer e gazetarit Ilir Ikonomi për themeluesin e shtetit shqiptar, Ismail Qemalin, është përpirë në treg ende pa u bërë promovimi isht tek nacionalja.

Në këtë 100-vjetor gjithçka është kombëtare, që nga blerja e flamujve dhe simboleve kombëtare deri tek këngët kuq e zi; që nga lëvizjet politike nacionaliste të tipit kuq e zi, Aleanca Kuq e Zi deri tek konsumimi i historisë sonë. Jo më kot, jo rastësisht, një biografi e shkëlqyer e gazetarit Ilir Ikonomi për themeluesin e shtetit shqiptar, Ismail Qemalin, është përpirë në treg ende pa u bërë promovimi. Gjithçka krejt e pamendueshme për të tilla botime jashtë kontekstit patriotik të 100-vjetorit.

Shkurt, nacionalizmi është në kthim dhe nuk dihet për të mirë a për të keqen tonë të së ardhmes.

Në skenën ndërkombëtare triumfuan organizata shumëkombëshe me “nënëmadhen” OKB. Një seri organizmash ndërkombëtare u ngritën në të katër anët e planetit, me më kryesoren dhe më të suksesshmen e tyre, komunitetin e qymyrit dhe çelikut, bazën e Bashkimit Europian të sotëm, ku u hoqën kufij, barriera, tarifa doganore e ku tregtia ndërkombëtare lulëzoi.

28 agron Gjekmarkaj Dosjet, duhet një Wikileaks shqiptar

E shtunë, 10 nëntor 2012

Dorëshkrimi Libri i ri Preç Zogajt: 21 Janari im

www.mapo.al

sokol balla

Rrëfime fëminore nga një ngrënës librash

Nr. 10 (257), Viti Vii botimit NëNtor 2012 Çmimi 300 Lekë

Jo vetëm politikë si zakonisht

e përmuajshme

10 BURRAT E SHEKULLIT Dhjetë gra të spikatura të jetës publike e kulturore, zgjedhin figurën tyre të shekullit shqiptar.

Helena Kadare-Lasgush PORADECI; Odeta Barbullushi-Faik KONICA; Rudina Xhunga-Enver HOXHA; Belina Budini-Mbreti ZOG; Arta Marku-At Zef PLLUMI; Dhurata Shehri-Ibrahim RUGOVA; Grida DumaSali BERISHA; Luljeta Lleshanaku-Gjon MILI; Eda Derhemi-Fan NOLI; Zefina Hasani-Ismail KADARE

E shtunë, 10 nëntor 2012

29

www.mapo.al

Rrëfenja si ato të Ngjelës Bashkëkohëse për dyzetepesë vjet, tirania ruse, tirania jugosllave dhe tirania shqiptare, kishin pasur lidhje të drejtpërdrejtë me burgun politik shqiptar dhe me sistemin politik në Shqipërinë e Enver Hoxhës.

Kjo ishte pa dyshim një seri tiranish që konverguan te gjendja e terrorit politik në Shqipëri, e cila befas ndryshoi kahjen e zhvillimit, sipas radhës së vdekjes së tiranëve

Pengu i Bashkim Shehut dhe vendimi i letrës për Ramiz Alinë Ngjela rrëfen bisedat me djalin e Mehmet Shehut, para se ai të lirohej nga qelia. “Kishte si një peng faktin që nuk ishte përplasur që në fillim me regjimin e Tiranës. Në bisedë e sipër ra në një mendje me mua që, posa të dilte, me një letër që do t’i dërgonte Ramiz Alisë, të denonconte hapur të gjithë abuzimin me pushtetin në 45 vjetët e regjimit” Nga Spartak Ngjela

Kur je i izoluar dhe pret që ndryshimet të të japin mundësinë për të filluar sërish jetën në shoqërinë tënde, ke një predispozitë për të gjykuar në mënyrë konverguese. Në fakt, ka gjithmonë një kohë historike që sjell një periudhë historike, ngjarjet e së cilës krijojnë një seri matematike konvergjente, e cila takohet te pika e lirisë që ti, një i burgosur politik, duhet të fitosh nga ndryshimi i politikës. Kjo seri matematike konvergjente kishte ardhur, dhe, ç’ka është më e çuditshmja, doli në pah më anë të vdekjeve dhe prurjeve të reja në pushtet në tiranitë e vjetra. Bashkëkohëse për dyzetepesë vjet, tirania ruse, tirania jugosllave dhe tirania shqiptare, kishin pasur lidhje të drejtpërdrejtë me burgun politik shqiptar dhe me sistemin politik në Shqipërinë e Enver Hoxhës. Kjo ishte pa dyshim një seri tiranish që konverguan te gjendja e terrorit politik në Shqipëri, e cila befas ndryshoi kahjen e zhvillimit, sipas radhës së vdekjes së tiranëve.

Më 10 mars 1985 vdiq Çjernjenkoja në Moskë dhe në drejtim erdhi Mihail Gorbaçovi; më 9 prill vdiq në Tiranë Enver Hoxha dhe në drejtim erdhi Ramiz Alia, kurse më 28 maj 1986, Sllobodan Milosheviçi mori drejtimin e Lidhjes së Komunistëve të Serbisë.

Të tria këto ngjarje krijonin në fakt një seri ngjarjesh të reja, të cilat sërish konvergonin te një pikë: ishin në favor të shqiptarëve në ecurinë e tyre drejt progresit shoqëror, dhe,

njëherësh, në favor të lirimit tonë nga burgu.

Kjo ishte analiza ime atëherë, të cilën ma pranoi plotësisht edhe Xhavit Qesja. “Gjithçka po shkon drejt shpërbërjes së dy federatave komuniste. Shpërbërja e tyre, shkallmon edhe burgun politik shqiptar”, më tha ai. E besova këtë përcaktim, sepse kështu mendoja edhe vetë, pavarësisht se nuk kisha pasur mundësi që t’i njihja të dyja federatat në shpërbërje aq mirë sa ç’i kishte njohur Xhavit Qesja.

“Hungaria dhe Polonia, do të ikin të parat, sepse ato e kanë filluar të parat goditjen e Perandorisë Sovjetike”, më tha Xhaviti tek shihte se ngjarjet në këto dy vende ishin në pararojë të reformave të Gorbaçovit. Dhe ashtu ndodhi vërtet. Gjithsesi, analiza ime zhvillohet gjithmonë brenda asaj serisë matematike konvergjente që ecte sipas një rendi të caktuar dhe përherë kundër interesit të regjimit të Tiranës. Ramiz Alia nuk kishte sesi të krijonte përqendrim politik në një kohë kur politika e trashëguar nga Enver Hoxha ishte e përfshirë në ngjarjet kosovare. Ai nuk gjente hapësirë as për politikë ndërkombëtare, sepse stalinizmi po çrrënjosej nga skena e zhvillimit shoqëror në Bashkimin Sovjetik e kudo. Politika staliniane e Enver Hoxhës kishte gjetur frymëmarrje pikërisht te neostalinizmi rus që jetoi në Bashkimin Sovjetik nëpërmjet Brezhnjevit.

Pikërisht kjo analizë më jepte shpresë se ngjarjet do të precipitonin shpejt. Gjithashtu, duke filluar nga viti 1988, edhe sjellja e regjimit të brendshëm të burgut filloi të ndryshojë në mënyrë drastike. Norma e ushqimit u bë normale, duke mos ia pasur më nevojën familjes, dhe, pas saj, edhe kushtet e fjetjes. U caktuan krevatë të veçantë për të burgosurit, u shtuan mensat dhe në to edhe një dhomë televizori. Gjithçka po ecte drejt një ndryshimi, i cili kuptohej se bëhej me sforco të madhe. Kjo ishte rrjedhojë e politikës së lëshimeve të Ramiz Alisë, të cilat nuk i donte, por ishte i detyruar t’i bënte.

“Derisa ky pafille nuk e kupton se reformat duhet t’i fillojë nga rritja e oborrit kooperativist dhe lejimi i mbajtjes pa kufi të bagëtive nga fshatarët dhe punëtorët e fermave; nuk di asgjë”; më tha Kiçoja, aty nga fillimi i vitit 1988. “Ti e di që unë nuk e lashë ta bënte që në vitin 1974 atë budallallëk”, më tha

Pikërisht kjo analizë më jepte shpresë se ngjarjet do të precipitonin shpejt. Gjithashtu, duke filluar nga viti 1988, edhe sjellja e regjimit të brendshëm të burgut filloi të ndryshojë në mënyrë drastike. Norma e ushqimit u bë normale, duke mos ia pasur më nevojën familjes, dhe, pas saj, edhe kushtet e fjetjes. U caktuan krevatë të veçantë për të burgosurit, u shtuan mensat dhe në to edhe një dhomë televizori...

Kiçoja nëpër dhëmbë. E kishte fjalën për tufëzimin. “Nuk thua shyqyr, se do të kishim vdekur në burg”, i thashë unë.

Ngjarjet pasonin njëra-tjetrën me një ritëm që po i habiste të gjithë. Në burg nuk kishte më provokime për të të ndëshkuar me izolim, dhe ndihej se i gjithë personeli ishte i trembur dhe pa perspektivë. Kurse ne qeshnim dhe talleshim përditë me gjendjen. Në vitin 1998 u liruan nga burgu Xhavit Qesja, Todi Lubonja, Avni Alikoja dhe Bashkim Shehu. Me Bashkimin kisha biseduar shumë gjatë dhe e dija se ishte një njeri që aspironte pa kufi nga liria. Në burg kishte përfituar shumë në njohjen e njeriut dhe mendoja se do t’i shërbente shumë si shkrimtar. Trajtesën time për tragjedinë e pata biseduar me të deri në hollësi, gjithashtu për politikën në përgjithësi, dhe e respektoja se ishte ngritur së brendshmi kundër një regjimi shtypës, ndonëse ishte djali i Kryeministrit. E kishte pasion letërsinë dhe shkruante përditë; por e kishte si një peng faktin që nuk ishte përplasur që në fillim me regjimin e Tiranës. “Sipas meje, në funksion të trajtesës sime për tragjedinë, përballë nesh, në këtë qytetërim modern, janë dy gjyqe të mëdha: gjyqi dantesk, që vjen e formëzohet me anë të Ferrit dhe gjyqi shekspirian, që vjen e formëzohet sipas tragjedive të Shekspirit. Kudo ka një gjyq, dhe në çdo çast edhe ne bëjmë një gjyq brenda sistemit tonë të të menduarit”, i pata thënë Bashkimit. Dhe ai ma pranoi si tezë, por nuk e ndiente veten mirë kur mendonte procesin e tij hetusor dhe gjyqësor, dhe prandaj, në bisedë e sipër, ra në një mendje me mua që, posa të dilte, me një letër që do t’i dërgonte Ramiz Alisë, të denonconte hapur të gjithë abuzimin me pushtetin në dyzetepesë vjetët e regjimit, duke u distancuar nga shtypja, nga lufta e klasave dhe nga pengesa e dijes dhe zhvillimit që i ishte bërë shqiptarëve në këto dekada. Ashtu bëri; edhe pse i internuar në një fshat të Beratit, e denoncoi gjendjen hapur dhe e hodhi poshtë të gjithë procesin gjyqësor dhe të gjitha shpifjet që e kishin bërë t’i pranonte nën trusninë psikike të hetuesisë. Për këtë letër e arrestuan dhe e dënuan, dhe, me sa më tha më vonë, kishte mbajtur qëndrimin e hapur kundërshtar për të cilin më pat folur.

30

E shtunë, 10 nëntor 2012 Shitet emri i qytetit

Fjalëkryqi klasik 1

2

3

4

5

6

12 14

15

16 20 24

27

28

7

21

22

11

23

25

26 30

31 34

38

39

44

49

10

18

33

43

9

17

29

37

8

13

19

www.mapo.al

45

46

40

32 35

36

41

42

47

50

Fjalëkryqi klasik është një nga lojërat enigmatike më të përhapura në botë. Fjalëkryqet e para filluan të botoheshin që në shekullin e XVIII dhe vazhdon të jetë e preferuar edhe në ditët e sotme.

48

Emri i qytetit Izumisano, i lidhur me Osakan në jug të Japonisë, ka dalë në shitje për shkak të borxheve të mëdha. Drejtuesit e bashkisë pohojnë se emri do t’i jepet atij që dhuron shumën më të madhe, njofton Start. Qyteti ka një borxh prej 100 miliardë jenësh (1.2 miliard dollarë).

Një pjesë e madhe e këtij borxhi është pasojë e investimeve e bëra në infrastrukturë për aeroportin Kansai. “Ndërtimi i aeroportit në një zonë larg qytetit na ka detyruar të bëjmë investime tjera në infrastrukturë.

Kryetari i Bashkisë mendon se duhen gjetur rrugë të reja fitimprurëse për të plotësuar borxhin”, shprehet një nga drejtuesit e bashkisë të qytetit Izumisano. Personi fitues do të nënshkruajë një marrëveshje 10 vjeçare me qytetin.

Horoskopi javor DASHI (20/III-20/IV)

DEMI (21/IV-20/V)

Koha e fillimit ____:____ Koha e mbarimit ____:____

51

Horizontalisht:

Vertikalisht:

1. Gjithnjë, vazhdimisht, gjatë gjithë kohës. 6. Sëmundje që shfaqet me

1. Çaushi, aktor i njohur. 2. Bimë me zhardhokë. 3. Ikja fshehurazi nga ushtria.

dhimbje të kokës. 12. Notë muzikore. 13. Bimë barishtore me erë të mirë që

4. Ushqehet. 5. Grumbuj avujsh në qiell. 6.Pllakëz e rrumbullakët prej metali

përdoret për gatim. 14. Kanali që bashkon Detin e Kuq me atë Mesdhe. 17.

me ndonjë figurë a mbishkrim, e cila i jepet dikujt për merita në luftë, në punë,

Ferdinand i muzikës. 18. Ent Qeveritar. 19. Kodër e vogël, breg, sukë. 20. Kandili

në gara sportive, etj. 7. Rama e prokurorisë. 8. Good pa dyshen. 9. Radhë,

i detit. 22. Targa e makinave të trupit diplomatik. 23. Lezha në makina. 24.

rresht. 10. Kolonja në makina. 11. Bujar, aktor. 13. I vogli i kalit. 15. Universiteti

Element kimik i fortë, me ngjyrë të përhimët e me shkëlqim metalik dhe me

Europian. 16. Ekzistenca. 17. Çdo shfaqje e diçkaje në natyrë a në shoqëri, që

veti helmuese. 26. Bimë që mbin lëndinave. 27. Instituti Bujqësor. 29. Në këtë

lind nga veprimi i forcave të caktuara. 18. Që shtrihet e mblidhet a rrudhet

moment. 30. Zbritja. 32. Rreth i vendit tonë. 33. Një lule e bukur. 34. Vullkan

përsëri. 20. Ishte i martuar me Helenën, kur e rrëmbeu Paridi. 21. Kam njohuri.

në Itali. 36. Trupa Ushtarake. 37. Përemër vetor. 38. Lloj drithi me kërcell të

22. Disa. 25. I gatuar pa e përzier me ndonjë gjë tjetër. 27. Baba, shkurt. 28.

hollë e me gjethe si të grurit, që nxjerr sipër një xhufkë të mbushur me kokrra

Shumë i mprehtë. 31. Sportist vrapimesh. 32. Vizatim që paraqit të zvogëluar

shumë të vogla. 39. Novak e kinemasë amerikane. 41. Shumëllojshmëri. 43.

një pjesë të sipërfaqjes së Tokës. 35. Merre! 39. Tërësi shenjash, a sinjalesh.

Lloj sporti. 45. Përemër vetor. 47. Koncept. 48. Një nga zhurmat e orës. 49.

40. Ish-stacion rus në hapësirë. 42. Avion luftarak. 44. Kosova në makina. 46.

Bosht. 50. E kundërta, pro. 51. Mjet transporti.

Transporti Ndërkombëtar.

Sudoku | nivel mesatar

Plotësoni vendet bosh në mënyrë që çdo rresht e kolonë të ketë numrat nga 1-9.

Koha e fillimit _____:____ Koha e mbarimit ____:____

Numërkryq 2

Rrethanat e kësaj dite do të bëjnë që ju dhe partneri të afroheni më shumë me njëri-tjetrin. Do jeni të lumtur që e keni atë në krah dhe do ia shprehni këtë. Pritet edhe një rizgjim i pasionit. Beqarët do njihen me dikë të veçante. Jepini atij rëndësinë e duhur dhe do e shihni sa mirë do shkojnë gjërat. Do merrni rreziqe në planin financiar vetëm e vetëm që të përmirësoni buxhetin. Do ia dilni!

Do i neglizhoni paksa ndjenjat sot por gjithsesi planetët do ju ndihmojnë të ruani qëndrueshmërinë në lidhjen tuaj.

Dashuria do të vijë furishëm për beqarët.

Do jeni mjaft sensualë dhe do përfitoni nga mundësitë që do ju dalin para. Falë ndihmës së Jupiterit do mund të përmirësoni të ardhurat. Bëni pak kujdes me shpenzimet e pa menduara mirë sepse mund të përmbysni gjithçka.

BINJAKET (21/V-20/VI)

GAFORRE (21/VI-22/VII)

Zemra juaj gjatë kësaj dite do jetë më e gëzuar dhe do përjetojë më tepër emocione sesa kohët e fundit. Marrëdhënia me partnerin do jetë e qëndrueshme dhe e sigurt. Ju beqarë mos kini frikë të angazhoheni sepse do ndiheni mjaft mirë. Provojeni njëherë pa i premtuar shumë personit tjetër. Edhe pse situata financiare do jetë e mirë mos pretendoni të pasuroheni menjëherë.

Dashuria do jetë në qendër të vëmendjes sot.

Do merrni shumë kohë për të reflektuar mbi të ardhmen tuaj por do e gjeni rrugën e duhur.

Beqarët do bien në dashuri me dikë që nuk është në lartësinë e tyre. Bëni shumë kujdes dhe mendohuni mirë para se të hidhni hapa më tej. Edhe në planin financiar mos veproni në bazë të intuitave sepse mund të gaboni rëndë dhe të keni probleme.

LUANI (23/VII-22/VIII)

Jeta në çift do jetë e favorizuar. Do dini si të dashuroni në mënyrë që të jepni por edhe të merrni kënaqësi pa fund. Beqarët më të mençur dhe më të ekuilibruarit do marrin atë që kanë pritur, ndërsa ata më të paduruarit do bëjnë gabime dhe nuk do takojnë personin që kanë ëndërruar. Falë mjedisit yjor, fati do ju buzëqeshë në planin financiar. Mundohuni të ruani sa më shumë qëndrueshmërinë.

PESHORJA (23/IX-22/X)

2

VIRGJERESHA (23/VIII-22/IX)

Sot të gjithë ju që jeni në çift duhet të tregoheni më vigjilentë. Nëse kohët e fundit marrëdhënia juaj ka qenë e rrethuar nga harmonia dhe lumturia, disa planetë do mundohen t’ua prishin ekuilibrin. Beqarët do jenë shumë kureshtarë dhe të hapur ndaj takimeve. Mund të ndesheni me dikë tërheqës. Buxheti do të përmirësohet falë disa parave që do ju vijnë sot. Mos pyesni shumë për burimin.

AKREPI (22/X-21/XII)

8 Do jeni shumë të interesuar gjatë kësaj dite të thelloni bashkëpunimin në çift sidomos nëse partneri është i shenjës së shigjetarit.

Ai do ju japë këshilla të vlefshme dhe do ju mbushë me optimizëm. Beqarët nuk duhet të mërziten. Edhe pse nuk do e gjejnë dashurinë, miqtë do i shoqërojnë gjithë kohës. Ne sektorin financiar, planetët do jenë të favorshëm. Shmangni shpenzimet.

5 4

Gjeni figurën duke bashkuar pikat

SHIGJETARI (22/XI-21/XII)

Plotësoni tabelën me numrat e dhënë!

Ngjyrosni pjesën me pikë dhe zbuloni figurën

Numra me 3 shifra: 002, 032, 111, 321, 492, 535, 555, 562, 581, 582, 596, 902.

Numra me 4 shifra: 1565, 1821, 1825, 1926, 2028, 2285, 2596, 2852, 2908, 4521, 5489, 5632, 6321, 6662, 8353, 9999.

Numra me 5 shifra: 03021, 04781, 11152, 14715, 15722,

21012, 46251, 51311, 51548, 52052, 61115, 99242.

Numra me 6 shifra: 021593, 043665, 147260, 206521, 222540, 232161, 281211, 291140, 321526, 354010, 455058, 487581, 695987, 784651, 821561, 925632.

Numra me 7 shifra: 0152907, 5852281.

Në jetën në çift tensioni do fillojë të ulet dalëngadalë dhe do komunikoni më tepër me atë që keni në krah. Marrëdhënia do të bëhet më e fortë, kështu që përfitoni sa më shumë të mundni. Beqarët do kenë shumë takime dhe njohje të reja, por nuk do duan të angazhohen.

Tregohuni të matur me shpenzimet sepse financat nuk do jenë shumë të mira. Numri i fatit do jetë 477. E kini parasysh!

Gjeni 10 ndryshimet

UJORI (20/I-19/II) Nëse jeni në kërkim të harmonisë në çift ka shumë mundësi ta gjeni nëse nuk turreni pas gjërave të parealizueshme. Mos e humbisni sensin e realizmit! Beqarët është më mirë të tregohen të matur sepse nuk është momenti i duhur për të filluar një lidhje. Buxheti do fillojë të përmirësohet dhe do bëni një riorganizim të tij. Mos jepni hua të mëdha sepse do ju duhen për vete paratë.

Urani do sjellë probleme në jetën në çift. Do keni debate dhe zënka të cilat do ju bëjnë të ndiheni keq. Kujdes! As beqarët nuk do kenë një ditë të favorshme për dashurinë. Mos tentoni të krijoni lidhje vetëm e vetëm për të mos qëndruar vetëm sepse do vuani shumë. Në sektorin financiar do jeni më të organizuar dhe më dinamikë. Do bëni çmos që buxheti të mos destabilizohet. Bravo!

BRICJAPI (22/XII-20/I)

Venusi do e ndriçojë jetën tuaj në çift. Nëse keni kohë që jeni bashkë ose jeni të martuar, pasioni dhe euforia do ju rrethojë. Asnjë planet nuk do ketë ndikim të drejtpërdrejtë te dashuria e beqarëve. Edhe pse do jeni sharmantë dhe joshës, nuk do e bëni dot për vete atë që pëlqeni. Me financat duhet të tregoheni sa më realistë dhe mos shpenzoni më shumë sasa ua mban xhepi.

PESHQIT (20/II-19/III) Jeta sentimentale e çifteve do jetë e animuar dhe e bukur. Pas një periudhe me vështirësi dhe disa debate do të lindë serish dielli. Përfitoni sa më shumë! Beqarët edhe të duan nuk do mund t’u shpëtojnë dashurive me shikim të parë. Do e shihni që emocionet do jenë të mëdha. Mos bëni investime të mëdha sepse do ju duhen paratë për diçka tjetër më të rëndësishme. Situata do jetë e qëndrueshme.

E shtunë, 10 nëntor 2012

31

www.mapo.al

Hylli i dritës Sot në Shqipni as që bahet fjalë për shtërngim rrypash përsa i përket akreditimit të universiteteve private dhe për nji reformë të thellë që të përfshijë universitetet shtetnore që janë fenomene të mjerimit akademik të vendit. Në arsimin e naltë shqiptar kaosi mbretnon sovran, pse politika shqiptare e ka dashtë dhe e ka krijue ketë kaos. Tashti le të gëzojmë frytet e këtij veprimi politik, të majtë e të djathtë. E ndërkaq jemi të fundit në Europë, për cilësi, jo për numra që s’kanë asnji kuptim.

Niveli i ulët akademik dhe autoreferencializmi Do të duhej të kishim në dorë nji raport të INSTAT-it, por si shumica e gjanave në Shqipní, edhe ky institut qysh se ka kalue në mvarësi të kryeministrit, në janar të këtij viti, ka fillue me belbëzue e mandej i asht marrë goja krejt e tashti vetëm heshtë, tue shkelë ligjin që rregullon funksionimin e tij. Nji raport i INSTAT-it do të ishte i nevojshëm për me pa se cili asht raporti në vendin tonë mes popullsisë dhe universiteteve që ekzistojnë. Besoj se ky raport do të nxirrte shifra mjaft të nalta, sidomos në qoftë se do të merrej parasysh mosha e atyne që janë të interesuem me ndjekë studimet universitare.

Numri i universiteteve shtetnore dhe private asht rritë ndjeshëm, e edhe pse nji pjesë jo e vogël studentash shqiptarë preferon me vijue studimet jashtë, prapseprap andrra e nji copë diplome apo e nji specializimi shtyn shumëkend, me të drejtë, me studjue në universitetet tona.

Problemi asht nëse ia vlen sot me studjue në Shqipni! Pra, nëse ke shanse me gjetë punë tue u nisë thjesht prej nji diplome universitare shqiptare dhe nëse kjo diplomë të njihet jashtë vendit. Përgjegja që un kam për këto dy gjana themelore nuk mbështetet mbi baza të mirëfillta statistikore dhe shkencore, prandaj mbetet nji opinion i jemi, i vlefshëm vetëm për mue. Por, asht krijue idea se universitetet shqiptare, shtetnore e private (kuptohet me ndonji përjashtim të vogël), janë fabrika diplomash të kota.

Po të kthehemi mbrapa në histori do të shohim se në kohën e Mbretnisë lamijen e arsimit kombtar ma së shumti e kanë mbulue njerëz që kanë punue me përkushtim dhe me sa duket orientimi i përgjithshëm i tyni ka qenë forcimi i studimeve liceale dhe i shkollave teknike, për me i dhanë kështu mundësi studentave ma të mirë me vijue në universitetet ma të zgjedhuna jashtë vendit. Numri i të lauruemve për të cilët ka nevojë Shqipnia nuk asht i papërcaktuem e madje as infinit, prandaj ata që i nevojiten tregut, ky ishte arsyetimi, le të shkollohen jashtë.

Sot ndodh e kundërta, ata që kanë studjue jashtë, në qoftë se nuk hyjnë në ombrellën e nji partie politike, në qoftë se nuk ia lyejnë rrotën dikujt apo s’kanë miq, nuk kanë shanse me iu njohtë diploma dhe titujt pa u sorollatë me muej të tanë në ministrinë ma të pakuptimtë (mbas asaj të turizmit, sporteve, rinisë etj.) që ka qeveria shqiptare: atë të arsimit.

I gjithë problemi qëndron tek

Ardian Ndreca

Problemi asht nëse ia vlen sot me studjue në Shqipni! Pra, nëse ke shanse me gjetë punë tue u nisë thjesht prej nji diplome universitare shqiptare dhe nëse kjo diplomë të njihet jashtë vendit.

Përgjegja që un kam për këto dy gjana themelore nuk mbështetet mbi baza të mirëfillta statistikore dhe shkencore, prandaj mbetet nji opinion i jemi, i vlefshëm vetëm për mue. Por, asht krijue idea se universitetet shqiptare, shtetnore e private (kuptohet me ndonji përjashtim të vogël), janë fabrika diplomash të kota. cilësia e universiteteve tona. Treguesit kryesorë, por jo të vetëm, të nivelit akademik janë përgatitja e docentave dhe puna kërkimore shkencore.

Asht krejt e kotë me kërkue në libraritë e ndryshme të kryeqytetit punime shkencore të kualifikueme.

Do të gjejsh ma së shumti persiatje, opinione, studime-rrëfime me të cilat nuk mund të shkohet askund.

Mes masës së madhe të budallalleqeve që botohen ka edhe studime të vlerta, por këto të fundit gjithnji e ma tepër po eklipsohen prej kotësive akademike që kthehen në tortura për studentat e mjerë, të cilëve iu

duhet me i ble e madje edhe me i studjue. Me botue nji tekst shkencor në Tiranë asht gati njilloj si me botue nji vëllim me poezi. Mjaftojnë vetëm paret dhe nji tipograf. Mungojnë krejtësisht recensat shkencore e të paanshme, mungon kritika profesionale dhe nji autoritet i vërtetë akademik që t’u vejë fre sharlatanëve që shesin dokrra prej mëngjesit në darkë.

Nji diçka tjetër që e damton tej maset nivelin shkencor asht edhe autoreferencializmi i skajshëm.

Shumica e titujve shkencorë, si në kohën e komunizmit, jepen e merren prej nji rrethi të ngushtë “burokratësh” të habilituem në bazë të nji autoritetit zyrtar, të cilit jo gjithmonë e jo kudo i shkon përkrah nji autoritet akademik. Do të duhej që në komisionet e kualifikimit, të doktoraturave dhe të habilitacioneve të merrnin pjesë edhe profesora të huej. Puna shkencore që të jetë vërtetë e tillë duhet të jetë e njohtun edhe në mjediset akademike ndërkombëtare, prandaj udhëheqësit shkencorë duhet të zgjidheshin edhe prej katedrave të hueja. Kjo gja nuk duhet ba pro forma, por tue krijue kushtet e nevojshme që doktorandi dhe udhëheqësi i tij të mund të punojnë së bashku, pse jo, edhe pranë universitetit të huej.

Autoreferencializmi shihet edhe në dhanjen e titujve të nderit. Këto ditë u përfol propozimi për dhanjen e titullit honoris causa rektorit të UT prej Universitetit të Vlorës. Nji gjest i tillë ndaj nji rektori në detyrë do të interpretohej të paktën si nji captatio benevolentiae apo edhe si nji servilizëm i thjeshtë. Mjerimi në të cilin ndodhet universiteti shqiptar do të duhej të çonte drejt kursimit të titujve të nderit, pse dhanja e tyne kthehet sa hap e mbyllë sytë në nji kotësi.

Ka universitete e universitete, ka honoris causa e honoris causa (nganjiherë ka edhe horis causa); kuptohet, ekziston dollari amerikan, ekziston edhe ai i Zimbabves, por vlera e tyne nuk asht e njejtë!

Sot në Shqipni as që bahet fjalë për shtërngim rrypash përsa i përket akreditimit të universiteteve private dhe për nji reformë të thellë që të përfshijë universitetet shtetnore që janë fenomene të mjerimit akademik të vendit.

Në arsimin e naltë shqiptar kaosi mbretnon sovran, pse politika shqiptare e ka dashtë dhe e ka krijue ketë kaos. Tashti le të gëzojmë frytet e këtij veprimi politik, të majtë e të djathtë. E ndërkaq jemi të fundit në Europë, për cilësi, jo për numra që s’kanë asnji kuptim.

Barack Obama

Presidenti ka ndryshuar; Washington-i, jo

Alfred Lela

Gjatë një takimi me asokohe presidentin rus Dmitri Medvedev, presidenti amerikan Barack Obama, pa dashje dhe në informalitet, u kap, me zë e pamje, duke i thënë shefit të Kremlinit se ai do të ishte më elastik sa i takon programit të mbrojtjes raketore, në rast të një fitoreje të mandatit të dytë në nëntor.

Kandidati republikan për President, Mitt Romeny, u kap gjithashtu, me zë e pamje, duke u thënë donatorëve të tij të pasur se 47 për qind e amerikanëve luajnë rolin e viktimës dhe nuk u pëlqen të paguajnë taksa. Këto dy grimca të komportimit të tyre impersonal thonë për dy rivalët e të martës së 6 nëntorit aq saç do të thoshin për çdo politikan tjetër zhveshur prej kujdesit të audiencave të gjera. Gafa më e kushtueshme, megjithatë, ishte e Romney-t. Ishte pikërisht ky ‘47 për qindësh përtac’ që do të zgjidhte mes tij dhe kandidatit tjetër. Ata zgjodhën Barack Obama-n.

Obama, pas një mandati të parë të fituar mbi devizën e shpresës dhe ndryshimit, stuhive që do përfshinin establishmentin në Washington, për të rikonceptuar e rithemeluar thelbin e politikës, u kërkoi amerikanëve një shans të dytë. Më i përunjur kësaj here, më modest në retorikë, ai duhet ta ketë pasur të vështirë shpikjen e një slogani për fushatën e tij. Njerëzit e Pr-it të tij zgjodhën Forward (Përpara), duke luajtur me idenë e vazhdimësisë së një pune të nisur, e cila nuk duhej lënë përgjysmë. (Mit Romney, duke u kërkuar amerikanëve që të mos votonin për Obamën, gjeti rastin ta qesëndiste moton e fushatës së rivalit: Ju have been Forewarned. [Ju ka paralajmëruar.]

Paralajmërimi qëndronte, sipas Romney-t, por edhe kundërshtarëve apo ekspertëve të paanshëm, te katër vitet e mandatit të parë presidencial të Barack Obama-s. Deficiti nuk ishte ulur, por rritur. Papunësia as nuk iu afrua numrit të premtuar nga kandidati Obama i herës së parë. Washington-i nuk kishte ndryshuar, por bllokuar si kurrë më parë në një ngërç politik të padepërtueshëm. Amerika nuk ishte më e bashkuar pas katër viteve të Barack Obamas - sesa ishte pas tetë viteve të George Bush-it. Një votë popullore, e ndarë thuajse më dysh, e provoi këtë.

Amerika, megjithatë, votoi për të. Këtë zgjedhje nuk mund ta konceptualizojë më mirë se ekstrakti i ideve se pse revista britanike ‘The Economist’ kishte zgjedhur të mbështeste pikërisht Barack Obama-n si kandidat më të mirë për president. Sipas ‘The Economist’: zgjedhim të rrimë me djallin që njohim.

Edhe amerikanët. Alastair Campbell, mjeshtër i manipulimit, drejtor komunikimi i fushatës së liderit laburist, më pas kryeministrit britanik Tony Blair, i pat këshilluar në një rast këtij të fundit: mos u mundo të jesh gjithçka për të gjithë.

Mitt Romney, kandidati republikan, u vetësakrifikua në përpjekje për të qenë shumë gjëra për shumë njerëz. Ai lëvizi nga pozicioni i tij i natyrshëm, qendra, drejt ekstremit të djathtë, për të tërhequr të djathtën e krishterë dhe ndjekësit e Tea Party. Ata qëlluan të jenë më pak se 47-përqindëshi i amerikanëve ‘përtacë dhe taksashmangës’.

CMYK

32

E shtunë, 10 nëntor 2012

www.mapo.al