12 maj mapo ok

Faqe 2

Libri i Papavramit, kthimi në pafajësi i “fëmijës së bekuar” “Fugë për violinë” i Tedi Papavramit, botuar në Shqip nga UET Press, promovohet sot në orën 12:00 në hollin e Universitetit Europian të Tiranës.

Drejtor Artur zheji - Kryeredaktor Arion Sulo - E hënë, 12 maj 2014. Numër 1206. Viti V botimit. Çmimi 30 lekë. 1.5 euro. www.mapo.al e-mail: gazetamapo@gmail.com. Adresa: BLV "Gjergj Fishta"

në brendësi

Meta: Pa integrimin e Evropës Juglindore nuk ka siguri për europianët "Pavarësisht rritjes së euroskepticizmit në shumë vende të kontinentit, sot projekti europian është më i rëndësishëm se kurrë” FAQE 7

Një tjetër shqiptar vritet në Siri, historia e 35-vjeçarit nga Elbasani Sherif Tarshani nga Mollasi i Elbasanit është i vrari i fundit në konfliktin sirian. 35-vjeçari kishte studiuar teologji në vendet arabe, emigruar në Angli, e së fundmi ishte zhvendosur në Siri me familjen FAQE 8

Rama: Jam i tronditur nga ngurrimi i BE për të na dhënë statusin

Dëshmia nga Divjaka:

ja Ç'më tha piloti italian në gjendje shoku, pashë Dy xhipa që u larguan me shpejtësi Zbardhet skema e dështuar e trafikut, Saimir Bajrami dhe piloti Riformato njiheshin që në Itali dhe fjetën në Tiranë në të njëjtin hotel. Rrëfehet emigranti: Në emigracion nuk fitova para, ndaj iu futa trafikut të drogës! > Basha: Qeveria ka rënë moralisht, droga u ka mbetur në derë. > Tahiri: Nuk jap dorëheqjen, dëshmuam se jemi më të fortë > Nishani kërkon hetim transparent dhe të gjithanshëm për avionin e drogës.

Faqe 4-5 > Berisha e Topalli: Rama ik, qeveri e drogës ik!

FAQE 6

NgërÇ

Piloti italian, Giorgio Riformato dhe avioni në Divjakë/ Foto: Dashamir Biçaku

op ed / 10-11

NGA bujar kapexhiu

“Ta ruajmë” shqipen nga vetë shqiptarët?

Rroftë rrota

Behar Gjoka

Edison Ypi

Skema e re

Reforma, 31 mijë pensione suplementare rrezikojnë të ulen Sipas draftit të reformës së pensioneve, mësohet se ulja e përfitimeve për kategoritë aktuale që përfitojnë pensione suplementare duhet të zgjidhet domosdoshmërisht. Preken 31 mijë persona. Ja kategoritë Faqe 9

Avioni që ra mbi Qeverinë Alfred Lela

debati

Kush i trembet reformës së arsimit të lartë dhe pse?

Nga Fatos Tarifa

Stinë dezinfektimi

Në librin e tij të njohur “Shkaqet e Luftës së Tretë Botërore” (The Causes of World War III, 1963), C. Wright Mills, një prej sociologëve dhe... Faqe 14-15

2

afër/larg

1

Plani i Bajramit dhe pilotit italian për trafikimin e kanabisit Zbardhet skema/

Faqe 4

kronikë/ Rrëfehet Bajrami:

Në emigracion nuk fitova para, ndaj iu futa trafikut

Faqe 5

politikë/ Rama: Jam i

tronditur nga ngurrimi për të na dhënë statusin

Faqe 7

Arratia sidoqoftë është e pamundur.

Nëse i arratisemi një vendi...i arratisemi një regjimi, e pamundura është t’u arratisesh kujtimeve.

Tedi Papavrami ka fituar disa çmime të rëndësishme ndërkombëtare. Në fillimet e viteve ‘990 fillon karrierën si muzikant dhome dhe solist.

Bashkëpunon me Kurt Sanderling, Antonio Pappano, Armin Jordan, Emmanuel Krivine, Manfred Honeck, François-Xavier Roth, Thierry Fischer, Gilbert Varga dhe M. Aeschenbacher. Ka qenë pjesë e Schumann Quartet (shoqëruar edhe në piano) për nëntë vjet. Nga viti 2011 prezantohet në shumë koncerte me serinë e plotë të sonatave të Bethoven luajtur trio: në violinë Tedi Papavrami, piano François Frédéric Guy dhe violinçel Xavier Phillips

Libri i Papavramit, kthimi në pafajësi i “fëmijës së bekuar” “Fugë për violinë” i Tedi Papavramit, botuar në Shqip nga UET Press, promovohet sot në orën 12:00 në hollin e Universitetit Europian të Tiranës. Papavrami, 2 net koncert në Teatrin e Operas dhe Baletit Vladimir Karaj

N

jë arrati përfundimtare asnjëherë nuk është e mundur në jetë. Tedi Papavrami e dëshmon këtë kur në një sallë të mbushur me spektatorë që e duartrokasin, sepse sapo është shpallur fitues i konkursit Sarasate në Pamplona në Spanjë, ritmi i duarve që përplasen i kujton menjëherë të famshmen: “Par-ti-En-ver jemi-gati-kurdoherë’!” . “Ah, po, prapë kjo...” shkruan Papavrami në librin ku rrëfen jetën e tij, që në një mënyrë apo një tjetër u vendos prej vullnetit të diktatorit.

“Fugë për violinë”, e botuar në shqip nga UET Press e që promovohet sot në orën 12:00 në hollin e Universitetit Europian të Tiranës, sjell jetën e violinistit dhe ngjarjet e njerëzit që ndikuan apo e transformuan atë.

“Fuga” në muzikë, siç e shpjegon Papavrami në kapakun përmbyllës të librit, është një “arratisje” që kërkon mund të jashtëzakonshëm, por ndërsa në muzikë dikush ia del të arratiset kësisoj të gjithë mbetemi pengje të kujtimeve.

Arratisja e Papavramit dhe dy prindërve të tij nga Shqipëria e mesit të viteve ‘80 është një ngjarje që vulos fatin e tij dhe po ashtu atë të dhjetëra njerëzve të afërt e të dashur për të.

Një zinxhir jete i pashmangshëm, një vendim që nuk mund të kthehej pas e që ndësh-

kon pa faj të afërm të tij. “Makthet e mia vetëfajësuese u zhdukën përfundimisht ditën kur munda t’i dëgjoj në telefon dhe me sa duket, asnjëra prej palëve nuk kishte dëshirë të fliste për ato ngjarje”, shkruan Papavrami e pak rreshta më poshtë ai sjell rrëfimin e dajës së vet që tregon ditët e tmerrit në internim apo diku më tutje porosinë e gjyshit më 1993: “Ç’marrëzi… Mos shkel më kurrë në këtë vend”.

Por ndryshe nga ajo që ndodh në muzikë, një arratisje e përsosur është e pamundur të realizohet në jetë. Papavrami e dëshmon këtë përmes rreshtave të një libri që lexohet lehtë edhe pse ka informacion të dendur e shpesh do hasësh me gjuhë teknike që për një mosnjohës të muzikës apo violinës mund të jetë po aq e huaj sa të përpiqet të lexojë mes rreshtave të një gjuhe të pakuptimtë.

Përtej kësaj rrëfimi është i sinqertë dhe çarmatosës. Më shumë se kaq edhe pse i shkruar në vetë të parë, rrëfyesi duket sikur ndodhet krejt jashtë asaj për të cilën shkruhet. Kështu do të ndjehesh ndërsa lexon “Sprovën” kapitullin që flet për konkursin e tij të parë në Paris. Duket gjithmonë sikur është një tjetër brenda mendjes së Papavramit.

Kjo sjell në njëfarë mënyre atë sinqeritet të rrallë ndër rreshta, ku t’i lexon për habinë e një fëmije që sheh pulpat e zhveshura dhe të

Libri është botuar për herë të parë në frëngjisht dhe është një nga librat më të kërkuar nga lexuesi francez. Për botimin frëngjisht, Papavrami ka bashkëpunuar me një nga shtëpitë botuese më të mira, Robert Laffont. Me rastin e botimit në gjuhën shqipe, Tedi Papavrami do të jetë në Tiranë. Promovimi i librit do të bëhet më datë 12 maj, ora 12.00 në hollin e UET.

“Shija e një vepre, e një fjalie, e një modulacioni ose një metafore, e ndier plotësisht, e rrënjosur tek ne, mbijeton në qenien tonë dhe shfaqet më vonë, duke nxjerrë një ditë në sipërfaqe pjesë të vetes që as vetë nuk e njihnim. Ndoshta nuk jemi kurrë aq shumë vetvetja sa kur shijojmë ndjeshmërinë e tjetrit, kusht i nevojshëm për të dhënë pak nga vetja jonë në atë që do transmetojmë kur të na vijë radha“.

kuruara të gruas së profesorit të tij të parë francez apo tronditjen pasi ka shkelur pa dashje kanarinën e tij.

Detaje të ngjashme që e mbushin librin të krijojnë njëkohësisht përfytyrime të qartë për atë që ka ndodhur dhe mënyrën se si Papavrami i ka jetuar të gjitha këto. Një talent i rrallë dhe një sukses po aq i rrallë falë një vullneti të jashtëzakonshëm një pune të pafundme orësh të gjata e përgatitjesh të lodhshme. Për këtë përgatituni të lexoni faqe të gjata që i tregojnë këto ushtrime të pafundme drejt përsosjes. Detaje të harkut të lëvizjeve të dorës që prodhojnë muzikën dhe mrekullojnë salla të mbushura plot.

Libri i shkruar si dëshmi e një “të treti” që është njëkohësisht vetë autori e nxjerr atë shpesh herë në një dritë që vështirë do të jepej mundësia ta shihnim. Fëmija i adhuruar që të gjithë e njihnin në përballjen me rojën e Liceut Artistik të cilit kërkon t’ia fshehë identitetin i trembur se nuk mund të vizitojë si anonim korridoret e errëta (gjithmonë të tilla sa herë janë përmendur në libër) të shkollës pranë Rrugës së Elbasanit.

Arratia sidoqoftë është e pamundur. Nëse i arratisemi një vendi. I arratisemi një regjimi, e pamundura është tu arratisesh kujtimeve. Detajet fantastike të fëmijërisë, emri i “të dashurës” së parë, copëza bisedash dhe pamje të vizatuara fort në mendjen e fëmijës sillen me të njëjtat ngjyra që kanë pasur në atë kohë kur janë parë prej sysh që nuk mund t’i kuptonin dhe që mbeten në libër “të pakuptueshme” edhe pse me to mund të krijosh një pazëll të një Shqipërie të zymtë dhe të varfër me një “Olimp” që ndërsa e mallkonte pafundësisht Perëndimin ishte i blerë në Perëndim. Në fund edhe pse niset të tregojë një arratisje libri përfundon të jetë një kthim tek “fëmija i bekuar”.

ngjarja e ditës

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

12.05.2014

3

Ishte ajo “Mitsubishi”, që e mori policia. Ai u tremb shumë kur më pa mua, nuk po m’i ndante sytë. Te “Mitsubishi” ishte vetëm një person, kurse tek ajo tjetra, nuk pashë dot. Pas kësaj, ata ikën me shpejtësi.

Dëshmia nga Divjaka: Biseda me pilotin italian pas rrëzimit të avionit Një 23-vjeçar, banor i zonës tregon se i kishte ofruar ndihmë pilotit, por ai i kishte kërkuar të largohej që aty dhe të mos bënte fotografi. “Piloti më tha që e dinte mirë ku ishte. Pranë avionit ndodheshin dy fuoristrada, të cilat u larguan me shpejtësi” Nga Divjaka Dashamir Biçaku

Avioni i rënë nga qielli, në vendin dhe momentin e gabuar në plazhin e Divjakës, qëndron ende i ngulur pas rërës.

Dy efektivë policie, herë pas here bëjnë shërbim jashtë zonës së rrethuar me shirit, ku avioni i vogël 6-vendësh ndodhet prej mesditës së të shtunës. Një djalë rreth 23 vjeç ende rri e kundron nga disa metra larg avionin që për pak i rrezikoi jetën atij dhe familjes. Të shtunën kishin dalë për të shijuar kohën e mirë pranë plazhit të Divjakës, kur avioni u kaloi mbi krye dhe u ul me shumë probleme pak metra më tutje. I riu, i cili heziton për të dhënë emrin, thotë se piloti kishte bërë disa manovra para aksidentit me rrotën në plazh. “Iu afrova, sepse mendova se kishte nevojë për ndihmë, por më kërkoi të largohesha. Më tha: E di mirë ku jam.

I di koordinatat”,- tregon i riu për MAPO-n. Dëshmitari rrëfen bisedën e shkurtër me pilotin italian, Giorgio Riformato dhe përballjen me Saimir Bajra-

min në tentativën e tij për t’u larguar. Ai shton më tej se emigrant 35-vjeçar ndodhej në shoqërinë e 3 makinave të tjera, para se policia të mbërrinte në vendin ku po tentohej të trafikohej droga.

Si ndodhi ulja e avionit dje këtu në plazh ?

Unë isha me familjen time në plazh, ishim në makinë. Avioni bëri 2-3 herë xhiro, u rrotullua, kaloi sipër makinës, bëri një copë rrugë dhe vajti u përplas me turi, sepse helika i takoi në rërë. Ne u trembëm pak, por menjëherë sapo ra në plazh, unë vajta për ta parë. Kur vajta aty, ai zbriti dhe nisi të fliste në italisht. Sapo piloti hapi derën, vajta atje dhe e pyeta: Çfarë të ka ndodhur, të duhet ndihmë?

Ai u kthye nga unë dhe më tha: ‘Jo jo’.

Unë më tej vijova dhe e pyeta: Çfarë të ndodhi që re? M’u përgjigj se kishte rënë ngaqë po fluturonte shumë ulët dhe era e fortë e kishte rrëzuar. Nga kurioziteti e pyeta se nga ishte nisur dhe më tregoi që kishte fluturuar nga Rinasi për në Itali.

Por përgjigjej me bezdi. Kur i thashë pse

Nga kurioziteti e pyeta se nga ishte nisur dhe më tregoi që kishte fluturuar nga Rinasi për në Itali.

Por përgjigjej me bezdi. Kur i thashë pse fluturonte vetëm, m’u përgjigj se kështu i pëlqente dhe se s’kishte ç’më duhej. Nga momenti i rrëzimit e deri në fund të bisedës që bëra me të kaluan diku tek 20-25 minuta.

fluturonte vetëm, m’u përgjigj se kështu i pëlqente dhe se s’kishte ç’më duhej. Nga momenti i rrëzimit e deri në fund të bisedës që bëra me të kaluan diku tek 2025 minuta.

A vutë re ndonjë gjë të dyshimtë tek avioni ?

Ai erdhi dhe ra aty. Rrota e tij e majtë ishte e hequr nga vendi i saj, ndërsa e djathta ishte e ngulur në rërë. Rrota e parë po ashtu kishte dalë nga vendi dhe kishte ikur disa metra më tej në të djathtë. Hunda e tij ishte ngulur në rërë. Ja, ashtu ka mbetur. Siç është tani.

A patë njerëz të tjerë vërdallë apo mjete në momentin e uljes së avionit?

Kur po ikja tek avioni, ishin dy vetura të larta, fuoristrada rreth 300 metra larg tij. Po kështu, edhe makina të vogla. Sapo ra avioni, ato ikën menjëherë. Në këtë kohë, një nga shoferët e njërës prej fuoristradave po më shihte dhe unë e pashë që po më shihte. Di që mjetet ishin mjete të larta, pra fuoristrada. I pashë dhe njëri kur po ikte po më shikonte. Ai nuk po ik-

te me shpejtësi, pasi një nga mjetet ishte prishur. (Në rrugën drejt plazhit vihet re një sasi vaji e derdhur, që besohet se i përket pikërisht depozitës së vajit të motorit). Ishte ajo “Mitsubishi”, që e mori policia. Ai u tremb shumë kur më pa mua, nuk po m’i ndante sytë. Te “Mitsubishi” ishte vetëm një person, kurse tek ajo tjetra, nuk pashë dot. Pas kësaj, ata ikën me shpejtësi.

E patë avionin kur ishte ende në fluturim ?

Po, sigurisht që e pashë, madje i bëra edhe foto. Po, i bëra edhe foto duke bërë xhiro kur po ulej, vajta i bëra dhe foto aty afër. Po ai nuk të linte. Thoshte largohuni që këtu.

Po policia kur erdhi ? A ishit ju ende këtu kur mbërritën forcat e rendit?

Policia erdhi kur makinat ishin larguar nga vendi ku ndodheshin. Efektivët e saj mund të kenë ardhur 20-25 minuta pas largimit të tyre. Erdhën, rrethuan avionin dhe nisën veprimet e tyre.

Shoqërohet pronari i lokalit, banorët: Menduam se ishte spërkatësi Banorët e Divjakës tregojnë momentet kur avioni u ul me probleme në plazh. Vëllai i Markut: Nuk ka asnjë lidhje me këtë histori Dje në mesditë policia e Lushnjes shoqëroi në ambientet e saj Llambi (Lami) Markun, pronarin e restorantit hotel “Divjaka park”, që është edhe hoteli i fundit përpara vendit ku avioni ngeci në rërë. Llambi Marku, sipas burimeve të policisë është shoqëruar në cilësinë e personit që ka dijeni mbi rrethanat e hetimit, mbi rastin e rënies së avionit 6-vendësh, i cili dyshohet se do të ngarkohej me drogë përpara se të nisej më pas në drejtim të Italisë. Këtë fakt e konfirmon vëllai i Llambi Markut, Sokrat

Marku. Ai thotë se i vëllai ka qenë dje në shtëpinë e tij, të cilën e përdor edhe si hotel dhe si restorant dhe që e ka si të vetmin mjet jetese, ku punon bashkë me gruan dhe fëmijët. “Nuk di se përse e kanë shoqëruar, por di se ata kanë qenë edhe dje pasdite dhe në darkë në hotel. Ata kanë ardhur, kanë bërë kontroll dje në hotel dhe pasi kanë kryer kontrollet janë larguar. Dje ai nuk më tha gjë për kontrollet që kishin bërë, por sot më morën në telefon dhe unë erdha”. Sokrat Marku tregon se e kishin marrë në telefon dhe ai kishte ardhur tek hoteli i vëllait për të marrë vesh çfarë kishte ndodhur. Ai thotë se është i bindur që i vëllai nuk ka lidhje me këtë histori dhe se nuk mund të ketë. “Ka më tepër se 15 vite që ai ka hapur këtë restorant dhe kjo ka qenë gjithmonë puna e tij”, - tregon Sokrati. Banorë të tjerë të zonës së plazhit të Divjakës tho-

në se kjo është hera e parë që një avion i tillë është ulur në këtë zonë, por se kanë dëgjuar edhe ata për uljen e një avioni në fshatin Bedat, disa kilometra larg që aty.

Një çift të moshuarish thanë se dje kanë dëgjuar zhurmën e avionit dhe menjëherë dolën për ta parë, por kishin mundur vetëm pak pasi ai ishte larguar e më pas dëgjuan që ai ishte përplasur shumë metra më tej. “Kur dëgjuam zhurmën e avionit, menduam se ishte spërkatësi për mushkonjat, pasi na premtuan disa muaj më parë një gjë të tillë dhe ne kështu menduam. Mirë po më vonë morëm vesh se avioni ishte rrëzuar. Kujtuam se ishte ndonjë turist i huaj, por pastaj pamë policinë që rendi drejt vendit të ngjarjes. Këtu ishin disa fëmijë shkolle që po hanin drekë, dhe ata u bënë kuriozë e shkuan ta shikonin.

Më vonë i pamë në televizion ndërsa po shikonin avionin”, - tregojnë banorët.

“Kur dëgjuam zhurmën e avionit, menduam se ishte spërkatësi për mushkonjat, pasi na premtuan disa muaj më parë një gjë të tillë dhe ne kështu menduam. Mirë po më vonë morëm vesh se avioni ishte rrëzuar"

4

në fokus Një pazar i nisur në Itali mes emigrantit Saimir Bajrami dhe pilotit Giorgio Riformato dështon nga aksidentet dhe peripecitë në plazhin e Divjakës.

Zbardhet skema

Plani i Bajramit dhe pilotit italian për trafikimin e kanabisit Bisedat e pilotit me kullën e Rinasit dhe zhdukja e tij 30-minutëshe nga radarët. Arrestimi i Bajramit, për shkak të prishjes së freksionit të makinës së mbushur me hashash. Operacioni i policisë dhe dyshimet për zhdukjen pa gjurmë të bashkëpunëtorëve Leonard Bakillari Dy protagonistët e trafikut të drogës me avion, shqiptari Saimir Bajrami dhe piloti italian, Giorgio Riformato janë njohur më herët në Itali. Prokuroria dyshon se dy të arrestuarit e kishin planifikuar në vendin fqinj skemën për të trafikuar gjysmë toni hashash me avionin “Piper”. Të dy personat kanë mbërritur në Shqipëri në datën 8 maj, Riformato me avionin e tij, ndërsa Bajrami me avion pasagjerësh. Ata janë takuar në aeroportin e Rinasit dhe më pas janë nisur në drejtim të Tiranës, ku janë sistemuar të dy në të njëjtin hotel. Kjo është një nga provat e forta të prokurorisë, e cila implikon shtetasin italian në trafikun ndërkombëtar të lëndëve narkotike.

Të dyshuarit kanë qëndruar në hotel deri në mëngjesin e 10 majit, kohë gjatë së cilës “iu kanë dhënë dorën e fundit” detajeve për planin e trafikut të narkotikëve nga bregdeti i Divjakës. Sipas burimeve mësohet se shtetasi shqiptar me banim në Manzë të Durrësit, ka kontaktuar personat që do i siguronin lëndën narkotike dhe shkëmbimi është vendosur të kryhej në orën 14:30 të së shtunës, në plazhin e Divjakës.

Itinerari i avionit drejt Divjakës Sipas burimeve mësohet se avioni tip “Piper”, i drejtuar nga Giorgio Riformato, është nisur nga aeroporti i Rinasit në orën 13:24 minuta, me destinacion Italinë. Gjysmë ore më vonë, më 13:55 ka patur ndërprerje të komunikimit mes avionit dhe kullës së kontrollit në Rinas. Në momentin që ka ndodhur ndërprerja e komunikimit, avioni ka qenë mbi Spille në zonën e Durrësit, ndërsa punonjësit e kontrollit kanë tentuar për 7-8 minuta të rilidhen me pilotin italian, i cili e kishte radion të fikur. Më herët, piloti italian kishte kërkuar leje të fluturonte mbi bregdet për të

parë bukuritë natyrore të Shqipërisë. Duke qenë se qëllimi i shpallur i vizitës ishte për turizëm, Albkontrolli i ka dhënë rreth 20 minuta kohë për “shëtitjen” mbi bregdet, duke e këshilluar që pas kësaj kohe, të ndiqte itinerarin e përcaktuar Rinas-Korfuz-Vareze.

Në momentin që është ndërprerë komunikimi me avionin tip “Piper”, kulla e Albkontrollit në Rinas ka komunikuar me një avion që ka qenë në të njëjtin kuadrat. Dyshohet se ka qenë i njëjti avion, ndaj edhe kulla e kontrollit nuk ka marrë asnjë përgjigje prej tij. Pas mungesës së përgjigjes është dhënë alarmi tek të gjitha strukturat, duke përfshirë Ministrinë e Mbrojtjes, Policinë e Shtetit, policinë Kufitare dhe të gjitha strukturat e tjera të sigurisë. Gjatë kësaj kohe, avioni ka bërë disa manovra dhe në momentin e fundit është identifikuar nga policia kufitare në zonën mes fshatit Adriatik dhe Hidrovorit të Bedatit.

Avioni është identifikuar me drejtim në zonën ranore dhe menjëherë, policia kufitare është nisur në vendin ku mendohej se mund të ulej, në zonën ranore të parkut të Divjakës.

Në të njëjtën kohë është nisur edhe policia e Lushnjës, e cila rreth orës 14:40 ka mbërritur në vendin ku ndodhej avioni me një rrotë të prishur dhe lënda narkotike.

Defekt edhe në makinën e Bajramit 35-vjeçari Saimir Bajrami, tashmë i arrestuar, ka qenë në pritje të uljes së avionit për të ngarkuar sasinë prej 460 kilogramë lëndë narkotike të llojit kanabis sativa. Në momentin e uljes, një nga rrotat e avionit ka hasur në një pirg rëre dhe është shkëputur prej tij. Pronari i lëndës narkotike ka tentuar të marrë sa më shumë nga çantat e mbushura me hashash dhe me automjetin tip “Mitsubishi” me targë “AA 794 EU”, ka tentuar të largohet nga vendi i ngjarjes duke lënë në pyllin pranë

Piloti italian Giorgio Riformato

Pronari i lëndës narkotike ka tentuar të marrë sa më shumë nga çantat e mbushura me hashash dhe me automjetin tip “Mitsubishi” me targë “AA 794 EU”, ka tentuar të largohet nga vendi i ngjarjes duke lënë në pyllin pranë plazhit, tetë çanta me lëndë narkotike. Sapo ka tentuar të largohet, automjetit me të cilin lëvizte 35-vjeçari i është prishur freksioni.

plazhit, tetë çanta me lëndë narkotike. Sapo ka tentuar të largohet, automjetit me të cilin lëvizte 35-vjeçari i është prishur freksioni.

Nëpërmjet një banori të zonës ai ka kërkuar ndihmë tek një servis në hyrje të qytezës së Divjakës, për të marrë një karroatrec me qëllim largimin e automjetit nga vendi i ngjarjes.

Në këtë moment, kanë mbërritur forca të shumta policie dhe Saimir Bajrami është hedhur nga automjeti për t’u larguar për disa minuta në brendësi të Parkut të Divjakës. Një grup policësh janë vënë në ndjekje të tij për ta arrestuar disa çaste më pas. Një tjetër patrullë ka marrë në ruajtje automjetin, brenda të cilit është gjetur një sasi lënde narkotike si dhe shuma e parave prej 27 mijë euro. Ndërsa drejtuesit e policisë së Lushnjës kanë shkuar në vendin ku ndodhej avioni, aty ku është gjetur edhe shtetasi italian Giorgio Riformato, të cilit i është gjetur edhe një telefon, por pa kartën SIM, të cilën dyshohet se 56-vjeçari e ka hedhur. Gjatë kontrollit në zonën pranë plazhit, policia ka gjetur edhe 8 çanta të cilat nuk janë marrë nga i dyshuari. Pas shoqërimit në komisariat të dy personave, ata janë marrë në pyetje dhe rreth mesnatës, prokuroria u ka komunikuar arrestin në flagrancë si të dyshuar për trafik ndërkombëtar narkotikësh, mbetur në tentativë. Dy të dyshuarit pritet të përballen sot me Gjykatën e Krimeve të Rënda.

Tahiri: Nuk jap dorëheqjen, dëshmuam se jemi më të fortë Ministri i Brendshëm, Saimir Tahiri pranoi dje se avioni i ulur në Divjakë do të përdorej për transportin e lëndës narkotike. Në një konferencë për shtyp, Tahiri tha se piloti italian dhe korrieri shqiptar i drogës po bashkëpunonin për trafikimin e hashashit drejt Italisë. “Shtetasi italian ka qenë i proceduar më parë, ndërkohë që shqiptari nuk ka qenë i dënuar, qoftë në Shqipëri dhe qoftë në Itali. Policia e Shtetit ka sekuestruar të gjithë dokumentacionin e Aviacionit Civil dhe agjencive shtetërore që ndajnë përgjegjësi për fluturimet ajrore, si dhe po kryhen të gjitha veprimet hetimore për të nxjerrë në dritë mekanizmin e kësaj ngjarjeje që mbeti në tentativë falë punës së institucioneve dhe Policisë së Shtetit”, - tha Tahiri. Ministri i Brendshëm shtoi më tej se institucionet janë sinjalizuar që prej momentit kur avioni shkëputi komunikimin me kullën e komandimit ajror dhe të gjitha institucionet janë vënë në lëvizje. “Të gjitha sistemet e kontrollit në pikat kufitare kanë qenë dhe janë funksionale përgjatë 24 orëve, përfshi këtu edhe 24 orët e fundit. Dua të siguroj qytetarët se Policia e Shtetit ka kohë që ushtron kontrolle të për-

forcuara në kufi dhe po kështu, në gatishmëri të plotë në luftën kundër trafikut të paligjshëm të drogës. Është për këtë arsye që sasia e drogës së kapur gjatë kësaj kohe që ne jemi në krye të detyrës, është shumëfish më e lartë, krahasuar me periudhën kur në qeveri ishin ata që sot bërtasin për trafikun e drogës”, shtoi më tej ministri Tahiri. Ai akuzoi opozitën se po nxit instinktet kriminale me akuzat e veta për trafikun e drogës. “Opozita sot do t’i bëjë shqiptarët të besojnë se kur policia kap drogë, do të thotë që ka trafik droge.

Ndërkohë po deklarojnë të paimagjinueshmen, se meqë vetë nuk kanë kapur drogë, nuk ka pasur drogë. Kjo është filozofia e strucit. Ne besojmë se puna e Polic i s ë s ë S ht e t it n ë kuadër të luftës kundër drogës tregon përgjegjsh-

mërinë tonë, tregon angazhimin e Policisë së Shtetit në luftë kundër trafiqeve të paligjshme të drogës. Fakti që nuk ka ndodhur deri dje kur në krye të punëve të vendit ishin qeveria e shkuar, do të thotë që droga aty ka qenë, por thjesht nuk kapej nga policia”,- tha Tahiri, duke i cilësuar qesharake akuzat e Berishës dhe të drejtuesve të lartë të opozitës. I pyetur nga gazetarët nëse do të jepte dorëheqjen, Tahiri u përgjigj: “Ne sot jemi më të fortë, sepse u dëshmojmë shqiptarëve një standard sigurie që as imagjinohej nga ata që deri dje ishin në qeveri. Në qoftë se do të duhej t’i drejtonit këtë pyetje dikujt, do bënit mirë t’ia drejtonit atij që deri dje mbante detyrën e Ministrit të Brendshëm, deri dje mbante detyrën e kryeministrit, dhe që drogën e lejonin të kalonte pa e kapur”. Tahiri garantoi se kjo është hera e parë dhe e vetme e tentativës së drogës me avionë.

reagimi

Manjani: Hapësira ajrore, më e sigurta që kemi Ministria e Transporteve tha dje se hapësira ajrore e Shqipërisë është e sigurt dhe e monitoruar sipas standardeve absolute. Në një deklaratë për mediat, zv/ministri i Transporteve, Ylli Manjani theksoi se nuk ka asnjë mundësi për deviacione, ngjarje të rënda apo trafik droge nga ajri. “Siguroj opinionin publik shqiptar se hapësira ajrore e Republikës së Shqipërisë është më e sigurta që ka kjo republikë në krahasim me çdo sektor tjetër të transportit. Standardet e sigurisë dhe monitorimit janë absolute. Nuk bëhet fjalë për deviacione, ngjarje të rënda, për asnjë lloj mundësi të trafikut. Ngjarja e djeshme konfirmon 120% se kjo hapësirë është e sigurt. Për shkak të këtyre standardeve të sigurisë u zbulua edhe ngjarja e djeshme. Po të ishte kaq e pasigurtë, sigurisht nuk do ishte zbuluar asgjë. Siguroj gjithë opinionin publik se kjo hapësirë është e sigurt. Monitorohet 24 orë në 24 nga Albcontrol. Është institucioni që administron kullën. Çdo mjet që fluturon në hapësirën e Republikës së Shqipërisë është i identifikueshëm nga kjo kullë. Sigurisht hetimi do sqarojë shumë gjëra, por na rezulton se ky rast ka qenë i gjurmuar që nga toka dhe deri në tokë”,- u shpreh Manjani. Sipas zv/ministrit Manjani, “problemet e tokës nuk duhen ngritur në ajër”. “Se çfarë ka ndodhur është çështje e hetimit, policimit, strukturave të tjera që duhet të sqarojnë rrethanat. Problemet e tokës nuk kemi pse t’i ngremë në ajër, ajri është i sigurt, kulla siguron hapësirën ajrore, kullat e tjera, qoftë edhe ato të opozitës, ne nuk mundemi t’i kontrollojmë”, deklaroi zv/ministri.

në fokus

13:24

Sipas burimeve mësohet se avioni tip “Piper”, i drejtuar nga Giorgio Riformato, është nisur nga aeroporti i Rinasit, me destinacion Italinë. Pak minuta më vonë, ka kërkuar 20 minuta leje për të parë nga lart bregdetin. Nga kulla e kontrollit është porositur të lëvizë në kursin Korfuz-Vareze.

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

13:55

Ka patur ndërprerje të komunikimit mes avionit dhe kullës së kontrollit në Rinas. Në momentin që ka ndodhur ndërprerja e komunikimit, avioni ka qenë mbi Spille në zonën e Durrësit, ndërsa punonjësit e kontrollit kanë tentuar për 7-8 minuta të rilidhen me pilotin italian, i cili e kishte radion të fikur.

12.05.2014

5

14: 40

Është momenti kur policia e Lushnjes ka mbërritur në vendin ku është ulur avioni në Divjakë. Më parë, avioni ka bërë disa manovra dhe në momentin e fundit është identifikuar nga policia kufitare në zonën mes fshatit Adriatik dhe Hidrovorit të Bedatit. Ai është ulur më pas në zonën ranore

trafiku

Nishani-Llallës: Bëni hetim të gjithanshëm Ngjarja e djeshme në Divjakë, ku një avion i vogël tentoi të trafikonte hashash drejt Italisë, ka ngritur në këmbë institucionet e shtetit. Presidenti i Republikës, Bujar Nishani kërkon angazhimin maksimal të Prokurorisë së Krimeve të Rënda për hetimin e ngjarjes së Divjakës. Gjatë një takimi në Presidencë, kreu i shtetit i kërkoi kryeprokurorit Llalla angazhimin e Prokurorisë së Krimeve të Rënda për të drejtuar hetimin, që në çastet e para deri në zbulimin e plotë të ngjarjes së paprecedentë. Duke e siguruar për mbështetjen e tij të palëkundur institucionale, kreu i shtetit shqiptar theksoi gjatë takimit me drejtuesin e organit të akuzës se hetimi i kësaj ngjarjeje duhet të jetë i gjithanshëm, me profesionalitet të lartë, transparent dhe i besueshëm.

Makina e 35 vjeçarit Saimir Bajrami

Rrëfehet Bajrami: Në emigracion nuk fitova para, ndaj iu futa trafikut

Dëshmia e 35-vjeçarit me origjinë nga Fushë-Kruja, që u implikua për herë të parë në trafikun e hashashit.

“Me pilotin italian më kishte njohur një shqiptar në Vareze. U arrestova se m’u prish freksioni i makinës” Leonard Bakillari

Saimir Bajrami që “vërtetoi” akuzat për trafik droge me avion, është një emigrant i zakonshëm në Itali, ku për vite të tëra është përpjekur të fitojë jetesën me punë të ndershme. Autoritetet italiane nuk kanë asnjë rekord kriminal për të, sikundër dhe në Shqipëri nuk ka asnjë dosje. Edhe kontrolli i kryer në banesën e tij në Manzë të Durrësit, pas arrestimit, nuk ka zbuluar asgjë të dyshimtë për veprimtarinë e 35-vjeçarit. Në një rrëfim të gjatë përpara hetuesve, Saimir Bajrami me orgjinë nga Fushë Kruja, ka pranuar gjithçka, që nga organizimi në Itali e deri te përpjekja për t’u larguar nga plazhi i Divjakës pas rrëzimit të avionit. Bajrami ka thënë se gjithçka e ka bërë për arsye ekonomike, pasi gjatë emigracionit nuk ka mundur të fitojë sa duhet dhe për këtë arsye ka menduar të trafikojë sasinë prej 460 kilogramë hashash drejt Italisë.

“Të gjithën e kam bërë për arsye ekonomike. Si emigrant nuk kam fituar shumë dhe mendova se kjo do të ishte një

mënyrë fitimprurëse”,- mësohet të ketë deklaruar përpara hetuesve 35-vjeçari shqiptar. Ai ka deklaruar se me shtetasin italian, Giorgio Riformato është njohur në Itali nëpërmjet një tjetër shqiptari që kishte njohje të përbashkët me të dy.

“Me pilotin italian më ka prezantuar një shqiptar që e kam njohur në Itali. Ai na njihte të dyve. Gjatë bisedave me shtetasin italian, ai ka pranuar të kryejë transportin e lëndës narkotike nga Shqipëria në Itali kundrejt pagesës 300 euro për kilogram”, - ka deklaruar Saimir Bajrami.

Pasi ka rënë dakord me pilotin italian, Bajrami thotë se ka kontaktuar me një person në Fushë-Krujë, të cilin nuk e njihte personalisht. Ky i fundit ka marrë përsipër të sigurojë sasinë e lëndës narkotike që do të transportohej në Itali.

Gjithçka është mbyllur gjatë kohës që 35-vjeçari ndodhej në Itali, ndërsa vizita në Shqipëri është bërë për të koordinuar detajet e fundit të trafikut, të cilin vetë shqiptari ka pranuar se e bënte për herë të parë. “Kemi ardhur në Shqipëri së

“Me pilotin italian më ka prezantuar një shqiptar që e kam njohur në Itali.

Ai na njihte të dyve.

Gjatë bisedave me shtetasin italian, ai ka pranuar të kryejë transportin e lëndës narkotike nga Shqipëria në Itali kundrejt pagesës 300 euro për kilogram”, - ka deklaruar Saimir Bajrami

bashku me pilotin italian në datën 8 maj 2014. Ai erdhi me avionin e tij dhe unë me avion pasagjerësh. Jemi takuar në Rinas dhe më pas kemi shkuar në një hotel pranë qendrës së Tiranës, ku kemi qëndruar të dy”, mësohet të ketë deklaruar 35-vjeçari shqiptar, i cili gjatë dy ditëve të qëndrimit në Shqipëri ka marrë të gjitha masat për mbarëvajtjen e gjithë procesit.

Saimir Bajramaj thotë se është nisur i vetëm drejt plazhit të Divjakës, së bashku me lëndën narkotike dhe ka qëndruar në pritje të avionit për të ngarkuar drogën. Kanabisi ka qenë i ndarë në çanta, tetë prej të cilave janë kapur në pyllin pranë plazhit dhe pjesa tjetër në automjetin tip “Mitsubishi” me targë “AA 794 EU” që drejtohej nga Bajrami. “Kur pashë që avionit i iku goma, tentova të marr sa më shumë nga malli dhe të largohem. Sapo u nisa, makina pësoi defekt dhe nëpërmjet banorëve të zonës unë kërkova një karroatrec, por në këtë moment erdhi policia dhe unë tentova të largohem”, - u ka thënë hetuesve emigranti

shqiptar. I pyetur për shumën e parave prej 27 mijë eurosh që janë gjetur në automjetin e Bajramit, ai ka deklaruar se kjo shumë parash ishte vetëm një pjesë e pagesës për pilotin italian, i cili do të kryente transportin. “Unë do i paguaja pilotit italian shumën e 27 mijë euro, pasi kishim rënë dakord që ai do të merrte 300 euro për çdo kilogram hashash që do të transportonte. Kjo ishte vetëm një pjesë e pagesës, pasi pjesën tjetër do t’ia jepte një shtetas italian sapo lënda narkotike të mbërrinte në destinacion”, - ka deklaruar Bajrami. Ai nuk ka pranuar të identifikojë asnjë prej personave të tjerë të përfshirë në këtë rrjet trafiku të narkotikëve, duke deklaruar se nuk kishte njohje personale me ta. I pyetur nëse kishte automjete apo persona të tjerë në pritje të avionit, Bajrami ka deklaruar se ishte krejt i vetëm. Por policia dhe prokuroria thonë se në vendin e ngjarjes kanë qenë edhe të paktën tri automjete të tjera, të cilat janë larguar sapo kanë parë defektin në avion, por momentalisht këta persona nuk janë identifikuar ende.

Ngjela ironizon Tahirin: Kush e këputi rrotën e avionit?

Turistët vërshojnë në Divjakë për një foto me avionin

Avokati Spartak Ngjela ironizoi operacionin e policisë për avionin e bllokuar ditën e djeshme në plazhin e Divjakës. Me anë të një mesazhi në rrjetin social “Facebook”, Ngjela ka shkruar se dëgjoi të gjithë zhurmën për avionin “Divjaka, dhe “suksesin” e policisë. “E pashë edhe zverdhjen e Tahirit që dukej i hidhëruar e jo i gëzuar nga “suksesi i kapjes së avionit me drogë”... por, ende një gjë s’e kam të qartë që të mund të bëj një analizë realiste: kush e këputi rrotën e avionit, policia shqiptare apo rëra e butë e Divjakës?

Sepse, një avion pa rrotën e parë, nuk ngrihet dot nga toka”, -është shprehur me humor në mesazhin e tij avokati Ngjela.

Përtej kësaj situate, avioni që ka mbetur i bllokuar në rërën e plazhit të Divjakës ka tërhequr vëmendjen e vizitorëve. Në këtë fundjavë kanë qenë të shumtë vizitorët, të cilët nuk kanë ngurruar të bëjnë edhe foto pranë avionit. Ata shprehen se kureshtja i ka shtyrë të shohin nga afër atë që kanë parë e dëgjuar përgjatë këtyre ditëve të flitet shumë, madje ta fiksojnë në aparatin e tyre. Avioni tip “Piper” vijon të jetë i bllokuar në rërën e plazhit të Divjakës dhe mbahet nën mbikëqyrje nga policia që prej ditës së shtunë. Ngjarja e rëndë e trafikut të drogës që

“E pashë edhe zverdhjen e Tahirit që dukej i hidhëruar e jo i gëzuar nga “suksesi i kapjes së avionit me drogë”...

mbeti në tentativë po kthehet në atraksion turistik për Divjakën, ku dhjetëra njerëz e kanë vizituar dje në kërkim të një fotoje me avionin e famshëm.

6

ngjarje e ditës

Ditari

Berisha në Facebook: Rama ik, qeveri e drogës ik!

TIRANË “Rama ik, qeveri e drogës ik! është

thirrja që buron sot në mendjen dhe zemrën e çdo shqiptari që ka Shqipërinë për dheun e tij më të dashur e që do të jetojë në këtë vend në liri, dinjitet dhe siguri”, - komentoi dje në faqen e tij në Facebook, ishkryeministri Sali Berisha. Ky i fundit, postimin e tij e ka përqendruar në kërkesën për largimin e kësaj qeverie.

“Rama ik, qeveri e drogës ik, është thirrja e zemrës dhe shpirtit e çdo të reje dhe të

riu shqiptar që e duan dhe i besojnë Shqipërisë më shumë se të gjithë të tjerët dhe që janë të vendosur ta bëjnë atë të bukurën e dheut, për veten dhe fëmijët e tyre.

Rama ik, qeveri e drogës ik, sepse sot në Shqipëri, si në asnjë vend tjetër të lirë, malavita, baronët e drogës, kumbarët dhe ndrikullat e saj drejtojnë qeverinë dhe agjencitë e saj. Ata kanë vendosur në dispozicion të trafikut të drogës aeroportet, portet dhe rrugët e vendit”, - shkruan Ber-

“Divjaka”

isha. Sipas tij, Shqipëria është bërë një vend i pasigurt po aq sa Afganistani. “Rama ik, qeveri e drogës ik, sepse rrugët, portet dhe aeroportet e vendit janë vendosur në dispozicion të drogës dhe trafikut të saj. Dje në Divjakë ra në rërë nga mbingarkesa, në fluturimin zyrtar dhe jo klandestin të drogës, avioni që me leje shtetërore u nis nga Rinasi”, komenton ai.

Sipas tij, detyrë e çdo shqiptari sot është që të largojnë qeverinë “Rama”

Paloka: Karteli i drogës, njësh me qeverinë Rama TIRANË “Pas informacioneve se ministri i

Brendshëm, Saimir Tahiri po jepte dorëheqjen, ky i fundit zgjodhi të vetëdiskreditohet edhe më shumë përpara qytetarëve në konferencën për shtyp. Me urdhër te Edi Ramës, Tahiri përgënjeshtroi sot (dje) vetveten dhe atë që tha dje duke pretenduar se droga u kap nga një operacion policor. I madh dhe i vogël e dinë fare mirë se avionit iu thye rrota, duke i lënë në derë qeverisë drogën.

Droga në Shqipëri transportohet me avionë, gomone dhe furgonë. Vetë policia njoftoi dje për kapjen e një gomoneje në Vlorë, ndërkohë që po dje, në anën tjetër të kufirit, policia greke kapi 360 kilogramë hashash të nisur nga Shqipëria”, - tha dje përmes konferencës për shtyp kryetari i deputetëve demokratë, Edi Paloka. Ky i fundit shtoi se “ngecja në rërë e avionit qeveritar të drogës dhe parave të krimit mu në plazhin e Divjakës, ka konfirmuar tashmë edhe para më skeptikëve atë që opozita dhe Partia Demokratike ka thënë prej kohësh, se në Shqipëri karteli i drogës është bërë njësh me qeverinë e Edi Ramës dhe anasjelltas”.

Basha: Situata e papranueshme, duhet përgjigje e menjëhershme “Ka një shqetësim të madh të mbarë opinionit publik. Sot unë kam mbledhur deputetë të Partisë Demokratike, kam qenë në kontakt me faktorë të opozitës, me partnerët tanë, me përfaqësues të mendimit qytetar, pasi kjo situatë e rëndë dramatike e vendit është e papranueshme dhe kërkon përgjigje të menjëhershme” TIRANË Kryetari i Partisë Demokratike, Lulzim Basha mblodhi dje kryesinë e vogël të grupit parlamentar demokrat me qëllim përcaktimin e hapave të mëtejshëm pas ngjarjes në Divjakë, ku një avion i bllokuar në këtë zonë kishte si qëllim transportimin e

lëndëve narkotike drejt Italisë. “ Ng j a r j a e d j e s h m e ë s h t ë e jashtëzakonshme dhe ka tronditur e indinjuar thellë të gjithë opinionin publik, opozitën por edhe partnerët ndërkombëtarë.

Nuk është, siç përpiqet të mashtrojë përsëri Kryeministri, një operacion policor. I madh dhe i vogël, shqiptar apo i huaj, tashmë e dinë se avioni ka pasur avari.

Pra nuk e kanë kapur këta avionin, por avioni u ka rënë në prehër, droga iu ka mbetur në derë.

Ky është një konfirmim i asaj që opozita ka thënë prej kohësh, që vendi në këto 8 muaj si asnjëherë më parë është shndërruar në një bazë të trafikimit të lëndëve narkotike me mbështetje dhe përfshirje të drejtpërdrejtë qeveritare. Është një konfirmim i asaj që ka thënë opozita dhe Partia Demokratike edhe për ata qytetarë që nuk i kanë besuar këto akuza”, - tha Ba-

“Ngjarja e djeshme është e jashtëzakonshme dhe ka tronditur e indinjuar thellë të gjithë opinionin publik, opozitën por edhe partnerët ndërkombëtarë. Nuk është, siç përpiqet të mashtrojë përsëri Kryeministri, një operacion policor. I madh dhe i vogël, shqiptar apo i huaj, tashmë e dinë se avioni ka pasur avari. Pra nuk e kanë kapur këta avionin, por avioni u ka rënë në prehër, droga iu ka mbetur në derë”

sha pas takimit të zhvilluar. Kryetari i demokratëve shtoi se pas kësaj ngjarjeje ka një indinjatë të natyrshme të qytetarëve shqiptarë.

“Ka një shqetësim të madh të mbarë opinionit publik. Sot unë kam mbledhur deputetë të Partisë Demokratike, kam qenë në kontakt me faktorë të opozitës, me partnerët tanë, me përfaqësues të mendimit qytetar, pasi kjo situatë e rëndë dramatike e vendit është e papranueshme dhe kërkon përg jig je të menjëhershme. Një gjë mund ta themi me siguri; qeveria e Edi Ramës ka rën ë . Mor a l i sht , qeve r i a e E di Ramës është rrëzuar”, - tha ai, por pa saktësuar se cilat do të jenë hapat e menjëhershëm.

Ndërkohë, deputetë të grupit parlamentar të PD-së kanë paralajmëruar përmes faqeve të tyre në Facebook se zg jidhje ndaj kësaj situate janë protestat si dhe

“lufta” parlamentare. Dy ditë më parë, kryetari i opozitës shtoi se ng jarja në Divjakë konfirmoi shqetësimet e deritashme të opozitës se është kryer trafik droge përmes avionësh të veg jël në Gjadër, Divjakë apo Kardhiq.

“Partia Demokratike, ashtu sikundër çdo shqiptare dhe shqiptar, kërkon zbardhjen e plotë të ngjarjes nga organet kompetente dhe nxjerrjen e fajtorëve para drejtësisë. Publiku shqiptar, i majtë, i djathtë, i qendrës apo pa parti, burra, gra, të rinj, të reja e të moshuar, nuk mund të pajtohen e nuk mund të pranojnë në asnjë mënyrë të qeverisen nga një grup njerëzish që ka dhënë e po jep prova të pakundërshtueshme se nuk e lufton, por e punëson krimin, nuk e lufton, por e mbështet trafikun e drogës, nuk është përballë, por është bërë pjesë e kartelit të drogës”, u shpreh Basha dy ditë më parë.

Deputetët e PD: Opozita duhet të drejtojë protestat për largimin e Ramës Për ish-kryetaren e Kuvendit, Jozefina Topalli, nuk ka alternativë tjetër përveçse largimin e këtij kryeministri përmes protestash. Ndërsa deputetja tjetër e PD-së, Mesila Doda shkruan se qytetarët nuk duhet të ndalen deri sa kryeministri Rama të japë dorëheq jen. “Pas asaj që pamë dje, Shqipëria nuk është më e njëjta! Kryeministri duhet të ikë! Opozita duhet të udhëheqë protestat! Opozita duhet të kërkojë seancë urgjente dhe të kërkojë mocion mosbesimi për qeveri-

në! Opozita duhet të drejtojë qytetarët në luftën kundër mafies! Kjo kërkon kurajë e sakrificë! Fundërrinat u mblodhën e përmbysën PD në qershor! Tani janë në pushtet! E djeshmja është vetëm një episod që vetëm para pak ditësh, pak e imagjinonin! Por realiteti është shumë më i rëndë! Qytetarë ngrihuni !”, shkruan Topalli. Edhe deputetja Mesila Doda shkruan se qytetarët duhet të bëhen pengesë e krimit. “Kryeministri i doli Zot skandalit të drogës, duke e

cilësuar turpin si sukses. Derisa ai të japë dorëheq jen si përgjegjësi direkt i kësaj mynxyre, nuk duhet të ndalemi.

Duhet të jemi të gjithë bashkë pengesë njerëzore ndaj këtij krimi. Shqipëria ose është europiane, ose është pre e krimit ordiner. Të dyja bashkë nuk mundet të jenë. Qytetarët shqiptarë duhet të bëhen bllok rezistence ndaj kësaj mënxyropolitike qeveritare që na e solli drogën në mes të parlamentit”, shkruan Doda.

Ndërsa deputetja tjetër e PD-së, Mesila Doda shkruan se qytetarët nuk duhet të ndalen deri sa kryeministri Rama të japë dorëheqjen

ngjarje e ditës

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

12.05.2014

7

Sipas kryetarit të Kuvendit, pavarësisht euroskepticizmit të disa vendeve anëtare të Bashkimit Europian, integrimi i vendeve të Europës Juglindore është i domosdoshëm për të siguruar kufijtë e Europës

Meta në Rumani: Pa integrimin e Evropës Juglindore nuk ka siguri Pavarësisht euroskepticizmit të disa vendeve anëtare të Bashkimit Europian, integrimi i vendeve të Europës Juglindore është i domosdoshëm për të siguruar kufijtë e Europës. Ky është konstatimi që bëri gjatë fjalës së tij të mbajtur në Asamblenë Parlamentare të Procesit të Bashkëpunimit të Europës Juglindore (SEECP), që zhvilloi punimet e Bukuresht të Rumanisë, kreu i Kuvendit, Ilir Meta. “Asambleja Parlamentare vjen në një moment shumë kritik gjatë krizës ekonomike globale, që ka tronditur themelet e sigurisë ekonomike dhe sociale të disa vendeve anëtare të BE-së. Sondazhet vetëm disa ditë përpara zgjedhjeve europiane, po tregojnë se kriza ka sfiduar perspektivën e zgjerimit të BE-së për të ardhmen. Ne e kuptojmë se momentet e vështira sjellin lodhje për zgjerim të mëtejshëm. Por ne gjithashtu jemi të qartë në besimin tonë se, pa një Europë Juglindore të integruar plotësisht, nuk ka parametra të shëndoshë stabiliteti dhe sigurie në vetë Bashkimin Europian. Zhvillimet e fundit shqetësuese në Ukrainë janë vetëm një kujtesë e thjeshtë dhe e qartë e kësaj. Unë besoj se puna e Asamblesë Parlamentare duhet t’i shërbejë pikërisht këtij qëllimi të përbashkët të vendeve tona – integrimit në Bashkimin Europian. Pa-

varësisht rritjes së euro-skepticizmit në shumë vende të kontinentit, sot projekti europian është më i rëndësishëm se kurrë”, - ka deklaruar kreu i Kuvendit, Ilir Meta. Për herë të parë në këtë takim të rëndësishëm rajonal mori pjesë edhe Kosova, në statusin e të ftuarit të veçantë të kryesisë rumune, për të cilën kryeparlamentari Meta shprehu mirënjohjen dhe tha se duhet të gjendet konsensusi që Kosova së shpejti të bëhet anëtare në organizmat rajonalë. “Tani, unë do të doja të shpreh mirënjohjen tonë dhe gjithashtu të përgëzoj mikpritësit tanë rumunë për ftesën që i kanë bërë delegacionit të Kosovës. Edhe pse ne e vlerësojmë si një hap shumë të rëndësishëm dhe kuptimplotë praninë e Kosovës si të Ftuar të Veçantë në Bukuresht, Shqipëria beson se, të udhëhequr nga parimi i gjithëpërfshirjes, ne të gjithë duhet të gjejmë konsensusin e nevojshëm për të garantuar që Kosova së shpejti të bëhet anëtare e plotë e PBEJL-së”, - tha Meta. Në kuadër të punimeve të Asamblesë Parlamentare të Procesit të Bashkëpunimit të Europës Juglindore (SEECP), kryetari i Kuvendit, Ilir Meta zhvilloi takime dypalëshe me homologun turk, Cemil Çiçek, atë malazez, Ranko Krivokapiç dhe kryetarin e Parlamentit të Bullgarisë, Mihail Mikov.

Rama: Jam i tronditur nga ngurrimi për të na dhënë statusin

Në një intervistë për kanalin francez, TV5, kryeministri Edi Rama shprehet se statusi i vendit kandidat është një shpikje e Prodit për shqiptarët dhe maqedonasit, që vendet e tjera s’e kanë kaluar

Përsa i përket diktaturës: Si mendoni ju, Shqipëria ka g jurmë të asaj epoke, apo ka një demokraci normale?

Mendoj se të gjitha vendet, të cilave u është dashur të kalojnë nga ferri komunist, do të kenë nevojë për pak më shumë kohë, për të dalë tërësisht nga kjo gjendje, sepse ne mund ta ndryshojmë një sistem, apo mund ta shembim murin edhe brenda një nate, por për të ndryshuar një shoqëri dhe mënyrën e të menduarit dhe të të parit të gjërave, do të na duhej më shumë kohë. Por, nga ana tjetër, mendoj se Shqipëria gjatë gjithë këtyre viteve ka bërë përparime të konsiderueshme.

Nëse e keni fjalën për demokracinë, në kuptimin që kishte kjo fjalë për Montesquieu, nuk jam i sigurt as për Francën, nëse e ka.

Situata ekonomike e vendit tuaj, lufta kundër krimit të organizuar, kundër korrupsionit, shpresa për të hyrë në Europë… Ju flisni për Rilindje. Me këtë nënkuptoni rilindje në raport me epokën e tmerrshme, apo…

A mund të na e saktësoni mendimin tuaj?

Mendoj se, për fat të keq, Shqipërisë i është dashur të paguajë një kosto të lartë për të shkuarën e saj, në kuptimin që, nëse e shohim rrugën që kanë bërë drejt Europës vendet që kanë dalë nga perandoria komuniste, kuptojmë që, ata që arritën të ulen të parët në tryezën e familjes europiane, ishin ata që pësuan më pak dëme nga komunizmi dhe që gjetën më shumë pika reference në të shkuarën e tyre para komunizmit. Për një vend si Shqipëria apo për vendet e rajonit të Ballkanit, e shkuara ka qenë shumë më pak bujare sesa për vendet e tjera dhe përpjekja duhet të jetë më e madhe. Kur flasim për rilindje, ne flasim për Europën, jo si një stacion që na pret diku në një rrugë jashtë Shqipërisë, por si një udhëtim brenda vendit tonë, për të rizbuluar rrënjët tona europiane dhe arsyet që ne kemi për të qenë europianë, për të rizbu-

luar Europën këtu tek ne, duke ndërtuar një Shqipëri europiane.

Keni aspiruar dy herë për të hyrë në familjen europiane dhe dy herë jeni refuzuar. Pas disa ditësh, në qershor, ju shpresoni për të tretën herë, të merrni statusin e kandidatit. Për ju është një sfidë. Nuk do të jetë e fundit. Por duket që do të jetë një takim shumë i rëndësishëm për vendin tuaj dhe për 3 milionë shqiptarët…

Do të ishte mirë po të kishte qenë e treta, por në fakt është e katërta. Dua të jem shumë i sinqertë me ju dhe kjo çështje nuk është e rëndësishme vetëm për ne, por edhe për Europën. Sepse nuk bëhet fjalë për anëtarësim. Nëse do të ishte fjala për anëtarësimin, do ta kuptoja ngurrimin. Këtu bëhet fjalë vetëm për një mjet inkurajues. Nuk është as pranim, as negociata për pranim. Statusi i kandidatit është një mjet i krijuar shumë më vonë sesa procesi i pranimit. As Polonia, as Çekia, bile as Bullgaria dhe Rumania nuk e kanë patur statusin e kandidatit.

Vendet që përmenda janë bërë kandidate në çastin që kanë filluar negociatat. Statusi i kandidatit është krijuar, është shpikur nga Romano Prodi dhe Komisioni i asaj epoke, për të inkurajuar maqedonasit dhe shqiptarët e Maqedonisë të jetonin së bashku dhe të gjenin një pikë të përbashkët reference tek Europa, në një moment tragjik për ta, kur ata rrezikonin luftën civile. Kjo, me fjalë të tjera, do të thotë, një pilulë antidepresive për të inkurajuar një shoqëri të gjejë tek Europa një pikë reference. Unë jam i tronditur përpara këtij ngurrimi, sepse Shqipëria e meriton statusin e kandidatit. Jo sot, por e ka merituar edhe më parë. Ajo meriton të inkurajohet, meriton t’i jepet një pikë reference dhe të ecë përpara drejt procesit të integrimit.

Franca bën pjesë në vendet që kanë ngurruar të japin aprovimin. Ju e njihni Francën, keni jetuar aty. A e kuptoni pozicionin francez?

Si Kryeministër i Shqipërisë, e kuptoj.

Mund të gjejmë lloj-lloj arsyesh për të fshehur arsyen e vërtetë. Arsyeja e vërtetë, sipas meje, është se sot na mungon një Europë vërtet politike dhe një Europë strategjike. Varemi gjithnjë e më shumë nga një Europë taktike, që është e lidhur me zgjedhjet e ardhshme në 28 vende anëtare dhe me zgjedhjet e ardhshme europiane.

Si qytetar i Europës, që kam jetuar në Francë dhe që kam qenë i frymëzuar nga Franca, Anglia, SHBA, Europa, gjatë një periudhe kur ishim tërësisht të izoluar dhe frymëzimi na vinte nga çdo gjë që na jepte forcë reagimi dhe qëndrese nga Europa, nuk e kuptoj.

Kur ju ishit në opozitë, në një moment të caktuar ju kishit mundësi të votonit disa ligje, të cilat ishin hartuar në bashkëpunim me Brukselin, për të lehtësuar pranimin. Në atë moment ju votuat kundër. Si e shpjegoni këtë ndryshim?

Do të më duhej ta përmbysja pyetjen e të thosha: Si ka mundësi që pas votimit të të gjitha ligjeve të kërkuara, ne nuk morëm atë që na premtuan? Na thanë: “Votoni këto ligje dhe do të përfitoni

këtë”. Duhet të jemi të qartë dhe të sinqertë. Statusi i kandidatit është një vendim politik dhe nuk ka lidhje fare me negociatat.

A nuk duhet të kalojë ky proces nëpërmjet një minimum konsensusi midis opozitës dhe pozitës, me qëllim që të krijohet një mekanizëm për t’iu përshtatur Europës?

Mund të gjejmë lloj-lloj arsyesh për të fshehur arsyen e vërtetë. Arsyeja e vërtetë, sipas meje, është se sot na mungon një Europë vërtet politike dhe një Europë strategjike. Varemi gjithnjë e më shumë nga një Europë taktike, që është e lidhur me zgjedhjet e ardhshme në 28 vende anëtare dhe me zgjedhjet e ardhshme europiane. Unë fola për kriminalitetin në Shqipëri, por nga ana tjetër, nuk mendoj se lufta kundër kriminalitetit sot është një luftë lokale, e një vendi të vetëm. Është një luftë ndërkombëtare kundër rrjeteve që janë “më shumë politike dhe më strategjike” se rrjetet europiane të politikës europiane, rrjetet e kriminalitetit. Kriminaliteti në Shqipëri është problem, por nuk mund ta kufizojmë kështu problemin.

Sigurisht, kriminaliteti nuk ekziston vetëm tek ju, por për të hyrë në Europë, për të qenë kandidat, duhen plotësuar kritere që kanë të bëjnë me qeverisjen, të drejtën e pronës. Pra, ka shumë punë për të bërë dhe kjo ende nuk është arritur në vendin tuaj, sipas ekspertëve.

Unë mendoj se për t’u bërë anëtar i Europës, duhet t’i bindësh të gjithë që ne jemi të aftë të respektojmë këto rregulla.

Por çështja e pranimit do të zgjasë të paktën dhjetë vjet. Të jesh një vend kandidat, do të thotë thjesht të respektosh një propozim të Komisionit Europian, që merret me këtë dhe që ka propozuar në mënyrë të qartë vjet, që Shqipëria duhet ta marrë statusin e kandidatit. Atëherë, përse nuk e morëm? Për arsye që janë politike dhe që nuk lidhen, sipas meje domosdoshmërisht, me Shqipërinë.

8

12.05.2014

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

aktualitet

Sherif Tarshani nga Mollasi i Elbasanit është i vrari i fundit në konfliktin sirian. 35-vjeçari kishte studiuar teologji në vendet arabe, emigruar në Angli e së fundmi ishte zhvendosur në Siri me familjen

Një tjetër shqiptar vritet në Siri, historia e 35-vjeçarit nga Elbasani Shtohet bilanci i të vrarëve shqiptarë në luftën e Sirisë. Sherif Tarshani, 35 vjeç, nga Mollasi i Elbasanit, ka humbur jetën ditët e fundit në luftimet e përgjakshme në Siri. Lajmi konfirmohet nga familjarët e Tarshanit, të cilët e përshkruajnë atë njeri punëtor dhe të devotshëm në besim. Ai kishte ikur në Siri që prej korrikut të 2013. Sherif Tarshani jetonte në Siri me gruan, fëmijët dhe prindërit, ndërkohë që vetë merrte pjesë në luftë. Të afërmit tregojnë se Tarshani kishte studiuar teologji në vendet arabe. Pasi mbaroi studimet, 35-vjeçari emigroi në Angli. Të afërmit e të ndjerit shprehen se, pasi vendosi të kthehej nga emigrimi, iu përkushtua fesë. Më pas, Sherif Tarshani është martuar me një vajzë nga Burreli, e cila ndodhet aktualisht në Siri. “Ishte djalë punëtor dhe i përkushtuar totalisht me fenë”, tregojnë të afërmit në Mollas. Sherif Tarshani është shqiptari i dhjetë që ka mbetur i vrarë në konfliktin sirian. Raportimet e fundit tregojnë se mbi 400 shqiptarë nga i gjithë Ballkani janë përfshirë në luftimet kundër Bashar Al Assad. Mes viktimave numërohen edhe 28 shqiptarë nga Shqipëria, Kosova, Maqedonia e Presheva. “Numri i vikti-

mave është i njëjtë me ata të vrarë në luftën e fundit mes forcave serbe dhe forcave shqiptare në Luginën e Preshevës”,- shkruante pak ditë më parë agjencia “Presheva Jonë”. Sipas burimeve të njëjta, përkrah forcave rebele janë duke luftuar 600 rekrutë nga Ballkani, ku një numër i konsiderueshëm, mbi 400 janë shqiptarë nga viset e ndryshme të Ballkanit.

Vetëm nga Kosova janë mbi 150, nga Shqipëria 120 dhe të tjerët nga Maqedonia dhe Lugina e Preshevës. Numri 400 i luftëtarëve shqiptarë plotësohet edhe nga emigrantët në Perëndim, të cilët u janë bashkuar luftimeve. Kur është fjala për Perëndimin, sipas qeverive europiane numri i luftëtarëve nga këto vende në Siri arrin mbi 6000. Luftëtarë nga vendet e BE-së nuk janë vetëm myslimanë, por edhe të krishterë, katolikë e ortodoksë. Qëllimi i tyre është vetëm për ta mposhtur regjimin diktatorial të Bashar Al-Asaadit, ku dikush shkon atje për të luftuar në emër të Allahut e dikush për para. Nga ana tjetër, jo të gjithë rusët janë duke luftuar në krah të Al-Asaadit. Kreu i Shërbimit të Sigurisë në Rusi ka thënë se rreth 200 shtetas rusë janë duke luftuar përkrah militantëve të Al Kaedës në Siri.

shkurt

Plagoset me 3 thika truproja në Sarandë Truproja e një lokali nate në Sarandë është plagosur rëndë në orët e para të mëngjesit të djeshëm, pasi është qëlluar 3 herë me thikë. Burime nga policia bëjnë të ditur se ngjarja ka ndodhur në një disko verore në Sarandë, ku i plagosuri Mariken Zika, 24 vjeç, punonte si truproje. Policia identifikoi autorin e ngjarjes dhe është vënë në ndjekje të tij. Ndërkohë i plagosuri është dërguar menjëherë në spitalin e Sarandës, prej ku mësohet se është në gjendje të rëndë. Policia ka marrë në pyetje dëshmitarët e ngjarjes dhe ka shpallur në kërkim autorin, tashmë të identifikuar.

Foshnja vdes pas lindjes, prindërit akuza mjekëve

Vritet një 23-vjeçar në Shkodër, plagoset kushëriri Një konflikt i çastit mes një grupi të rinjsh i ka marrë jetën një 23-vjeçari në fshatin Zues të Shkodrës.

Indrit Hylli ka mbetur i vdekur, ndërsa është plagosur rëndë kushëriri tij, Jetmir Molla. Burime nga policia bëjnë të ditur se ngjarja e rëndë ka ndodhur në një lokal pranë ish-fabrikës së çimentos në fshatin Zues të Shkodrës, rreth orës 03:00 të

mëngjesit. Sipas hetimeve paraprake, të rinjtë janë konfliktuar për motive banale, ndërsa autori i krimit dyshohet të jetë 25-vjeçari Meraldo Hado, i cili është shpallur në kërkim nga policia. Sipas dëshmitarëve në vendin e ngjarjes, viktima dhe i plagosuri ishin ulur në tavolinën pranë asaj të autorit dhe pasi janë konfliktuar me fjalë ata janë përpla-

TENDER I HAPUR KOMBËTAR Banka e Shqipërisë kërkon të realizojë objektin e prokurimit: “Blerje pajisjesh për bar-restorantin në kompleksin e ri të Bankës së Shqipërisë”.

Banka e Shqipërisë fton kandidatët e interesuar, të marrin pjesë në procedurën e prokurimit “Tender i Hapur Kombëtar”, për realizimin e objektit të prokurimit si më sipër, me fond limit 5.000.000 Lekë.

sur edhe fizikisht. Më pas 25-vjeçari ka dalë nga lokali dhe ka marrë një armë nga bagazhi i automjetit të tij, duke qëlluar mbi dy kushërinjtë. I plagosuri Jetmir Molla është dërguar menjëherë në spital, ku po merr ndihmën e nevojshme mjekësore, ndërsa grupi hetimor i ngritur për këtë ngjarje po punon për të zbardhur krimin.

Vetëm pesë orë pas lindjes ndërron jetë një foshnjë. Duke marrë shkas nga kjo ngjarje e rëndë, familjarët akuzojnë mjekët e maternitetit të Korçës, sipas të cilëve kanë treguar neglizhencë. “Mjekët në maternitetin e Korçës na kërkuan para”, - shprehen familjarët e foshnjës.

Sipas tyre, vetë mjekët pohuan se gjendja shëndetësore e foshnjës ishte e mirë pas lindjes. Por bluzat e bardha e kanë klasifikuar këtë vdekje si natyrale.

TENDER I HAPUR KOMBËTAR Banka e Shqipërisë kërkon të realizojë objektin e prokurimit: “Shërbimi katering në ambientet e Bankës së Shqipërisë, për një periudhë një vjeçare”.

Banka e Shqipërisë fton kandidatët e interesuar, të marrin pjesë në procedurën e prokurimit “Tender i Hapur Kombëtar”, për realizimin e objektit të prokurimit si më sipër, me fond limit 6.500.000 Lekë”.

Dokumentet e tenderit mund të tërhiqen pranë Sektorit të Prokurimeve të Departamentit të Administrimit, të Bankës së Shqipërisë, me adresë: ish-Hotel Dajti, Blv. "Dëshmorët e Kombit”, Tiranë, Tel. 042235 576, çdo ditë nga ora 10.00 – 13.00 nga çdo person i autorizuar, me paraqitjen e një kërkese me shkrim. Tërheqja e dokumenteve mund të bëhet vetëm pasi të keni bërë paraprakisht pagesën e pakthyeshme prej 2.000 lekësh, në Sektorin e Financës të Bankës së Shqipërisë, që ndodhet në adresën: Rruga e Dibrës, Kompleksi “Halili”, Kulla B.

Dokumentet e tenderit mund të tërhiqen pranë Sektorit të Prokurimeve të Departamentit të Administrimit, të Bankës së Shqipërisë, me adresë: ish-Hotel Dajti, Blv. "Dëshmorët e Kombit”, Tiranë, Tel. 042235 576, çdo ditë nga ora 10.00 – 13.00 nga çdo person i autorizuar, me paraqitjen e një kërkese me shkrim. Tërheqja e dokumenteve mund të bëhet vetëm pasi të keni bërë paraprakisht pagesën e pakthyeshme prej 2.000 lekësh, në Sektorin e Financës të Bankës së Shqipërisë, që ndodhet në adresën: Rruga e Dibrës, Kompleksi “Halili”, Kulla B.

Oferta duhet të paraqitet në zyrën e Sektorit të Prokurimeve, pranë Departamentit të Administrimit, në Bankën e Shqipërisë, deri më datë 03 Qershor 2014, ora 11.00, kohë në të cilën do të hapet edhe tenderi, ku ftohen të marrin pjesë kandidatët ose përfaqësuesit e autorizuar të tyre.

Oferta duhet të paraqitet në zyrën e Sektorit të Prokurimeve, pranë Departamentit të Administrimit, në Bankën e Shqipërisë, deri më datë 04 Qershor 2014, ora 11.00, kohë në të cilën do të hapet edhe tenderi, ku ftohen të marrin pjesë kandidatët ose përfaqësuesit e autorizuar të tyre.

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

ekonomi

12.05.2014

9

Më shumë se 1700 zyrtarë të lartë aktualisht përfitojnë pension të posaçëm, i cili e kalon vlerën e 1.2 milionë lekëve të vjetra në muaj.

Reforma, mbi 31 mijë persona rrezikojnë uljen e pensionit Sipas draftit të reformës së pensioneve mësohet se ulja e përfitimeve për kategoritë aktuale që përfitojnë pensione suplementare duhet të zgjidhet domosdoshmërisht. Preken 31 mijë persona. Ja kategoritë Blerina Hoxha

Mbi 31 mijë persona që aktualisht trajtohen me pensione suplementare rrezikojnë të pësojnë ulje të masës së përfitimit, për shkak të kostos së lartë që ato kanë aktualisht në buxhetin e pensioneve. Sipas përcaktimeve në draftin e reformës mësohet se ulja e përfitimeve për këto kategori duhet të zgjidhet domosdoshmërisht. “Problematikë për t’u zgjidhur mbetet unifikimi i përfitimeve të personave që kanë dalë në pension dhe përfitojnë të ardhura më të larta se ato që mund të përfitohen pas kësaj reforme. Për këtë do të duhet të parashikohen dispozita të veçanta, të cilat mund të lidhen me mosindeksimin e përfitimeve ekzistuese, për njëfarë kohe të shoqëruara edhe me masa të tjera” thuhet në draftin e reformës, e cila do të shoqërohet edhe me ligjin përkatës, ku do të jenë të sqaruara uljet për secilën kategori.

Kategoritë që humbasin

Më shumë se 1700 zyrtarë të lartë aktualisht përfitojnë pension të posaçëm, i cili e kalon vlerën e 1.2 milionë lekëve të vjetra në muaj.

Mirëpo me sistemin aktual kjo kategori pritet të shkojë në 15 vitet e ardhshme në 700 mijë persona. Pension suplementar përfitojnë edhe mbi 21 mijë ushtarakë, 3600 ish-punonjës të nëntokës, 379 dëshmorë të atdheut, 265 pilotë në pension, mbi 640 ish- ushtarakë, mbi 2200 punonjës policie dhe 609 profesorë. Skema e përfitimeve të ushtarakeve, në kuptim të optimizimit të përfitimeve mund të konsiderohet e ezauruar, pasi ndër të tjera është vendosur llogaritja e përfitimeve mbi bazën e pagës referuese neto, skema suplementare për punonjësit e lartë të shtetit, si edhe ajo për profesionistët me tituj të lartë shkencorë janë mjaft gjeneroze dhe diktojnë nevojën për reformimin e tyre, bëjnë me dije ekspertët nga Instituti i Sigurimeve Shoqërore. Ndërsa është parashikuar ndërhyrje në të gjitha kategoritë e tjera për të ekuilibruar kon-

tributet në raport me përfitimet për secilën kategori. Pasi në harkun e 7 viteve numri i përfituesve parashikohet të rritet me 16-20%, ndërkohë që shpenzimet për përfitime parashikohet të rriten me rreth 56 %, kjo ndër të tjera edhe për shkakun e rritjes së ndjeshme të përfitimit mesatar.

Politikanët

Reforma parashikon që pensionet suplementare shtetërore për funksionarët politikë, profesorët, ushtarakët etj., do të rishikohen me synim lidhjen më të mirë mes kontributit dhe përfitimit dhe uljen e subvencioneve nga shteti. Reforma do të synojë rritjen e moshës së daljes në pension (funksionarët politikë e kanë 55 vjeç), rritjen e normës së kontributit, si edhe ndryshimin e formulës së llogaritjes së përfitimeve (shembull: sot një deputet apo ministër, për x lek që derdh si kontribut merr 47x lek si përfitim – formula do të ndryshohet në mënyrë që të përfitojnë 10x më shumë e jo 47x më shumë). Duke marrë në konsideratë zhvillimet e tanishme, në harkun e 7 viteve numri i përfituesve parashikohet të rritet me 16-20%, ndërkohë që shpenzimet për përfitime parashikohet të rriten me rreth 56 %, kjo ndër të tjera edhe për shkakun e rritjes së ndjeshme të përfitimit mesatar. Numri i përfituesve do të vazhdojë të jetë gjithnjë e më i lartë, duke arritur në mbi 7000 persona në 15 vitet e ardhshme. Për shkak të zgjatjes së periudhave të shërbimit apo të qëndrimit në funksione të caktuara, përfitimet do të jenë gjithnjë e më të larta, ndërkohë që financimi i tyre nga kontributet mund të mbulojë vetëm 20% të shpenzimeve për përfitime, duke shtuar barrën e buxhetit të shtetit. Në këto kushte, për përafrimin e të drejtave që personat përfitojnë nga skema të ndryshme, për përmirësim e situatës financiare të tyre dhe për uljen e subvencioneve shtetërore nevojitet që të merren masa, të cilat tentojnë uljen e masës së pensioneve dhe rritjen e moshës.

Masat ndaj pensioneve të zyrtarëve të lartë •

•

•

Rritja e moshës së përfitimit të pensionit suplementar shtetëror me 5 vite; Rritja e normës së kontributeve proporcionalisht për të gjitha funksionet e larta shtetërore, duke arritur në 5% të pagës referuese; Njehsimi i normës së kontributeve për personat me tituj shkencorë që punojnë në universitetet pub-

•

Kategoritë që humbasin -Sigurimi shtetëror suplementar Sigurimi suplementar ushtarak Trajtimi i veçantë i minatorëve

Për statusin “Dëshmor i Atdheut” Trajtimi i veçantë për pilotët Trajtimi i veçantë për ushtarakët

Trajtim i veçantë Trajtimi i veçantë për detarët Për statusin “Profesor” Totali i përfituesve

like dhe private duke arritur në 5% të pagës referuese; Llogaritja e përfitimeve dhe kufizimeve mbi bazën e pagës neto. Paga neto përllogaritet duke zbritur nga paga referuese TAP dhe kontributin e Sigurimeve Shoqërore, shëndetësore të detyrueshme dhe suplementare, që paguhet nga të ardhurat e personit të siguruar.

Nr. i personave 1,746 21,620 3,620 379 265 648 2,219 69 09 31,175

Konsumatorët edhe këtë vit do të kursejnë Bazuar në të dhënat e disponuara për tremujorin e parë të vitit, vlerësohet se sjellja konsumatore mbetet e orientuar drejt kursimit, njofton Banka e Shqipërisë në studimin e fundit. Sipas saj, kjo dëshmohet edhe nga vijimi i prirjes rritëse të balancës së kursimeve.

Gjithashtu, kredia për konsum vijoi të shënojë ndryshime negative për të tretin tremujor radhazi. Balanca e blerjeve të mëdha dhe importi i mallrave ushqimore shënuan rënie mbi 6% në tremujorin e parë. Përsa i përket strukturës së shpenzimeve konsumatore, treguesit e disponuar tregojnë për rënien e shërbimeve dhe të mallrave afatgjatë, e cila është kompensuar vetëm pjesërisht nga rritja e konsumit të mallrave të përditshëm. Indeksi i tregtisë me pakicë regjistroi një rritje prej 0.5%

në tremujorin e katërt, të mbështetur kryesisht nga rritja me 3.7% e tregtisë së mallrave ushqimore. Gjithashtu, importi i mallrave ushqimore u rrit me 1.4% në terma realë në tremujorin e katërt, pas 5 tremujorësh rënieje. Bazuar në informacionin nga llogaritë kombëtare, vlera e shtuar e nëndegës

“hotele dhe restorante” dhe e shërbimeve të tjera u tkurrën përkatësisht me rreth 16.7% dhe 1.8% në fund të vitit. Nga ana tjetër, balanca e “blerjeve të mëdha”, e filtruar nga vrojtimi i besimit konsumator, tregon për rënie të shpenzimeve të konsumatorëve për mallra të qëndrueshme në tremujorin e katërt.

Njoftim për ankand Zyra Përmbarimore Kurmaku shpall për shitje në ankand pasurinë "are+truall+ndertese", regjistruar në ZVRPP Elbasan, me nr. pasurie 75/23/1, vol 2, faqe 50, me sip. totale 2400 m2, nga kjo sip trualli 250 m2, nga kjo sip. ndertimi 121 m2, ZK 2559, pasuri e ndodhur në fshatin Malasenj, Cerrik, në pronësi të shtetasit Jonuz Kamami. Kjo pasuri është vënë në hipotekë në favor të ProCredit Bank. Ankandi zhvillohet ditën e marte më dt. 15.04.2014, ora 15.oo me Çmimin fillestar 4,823,919.2 (katermilioneteteqindenjezetetremije e nenteqindenentembedhjete, pike dy) leke, pranë selisë së përmbaruesit gjyqësor Kastriot Kurmaku.

Adresa: Rruga "28 Nëntori", pall "F.Turku" kati 2, pranë Gjykatës Elbasan.

E-mail kastriotkurmaku@yahoo.com. Cel 0682099479.

reforma e re

Zyrtarët e lartë dhe deputetët, tani 65 vjeç në pension Zyrtarët e lartë dhe ish-deputetët dalin në pension në moshën 55 vjeç, po me reformën e re kufiri minimal i daljes në pension do të jetë 65 vjeç. Sipas ligjit aktual, kushtet e përfitimit të një pensioni shtetëror suplementar të pleqërisë për personat e klasifikuar në grupin e parë është që të ketë mbushur moshën 55 vjeç ose para kësaj moshe, kur është deklaruar invalid i plotë dhe të ketë kryer jo më pak se 1 vit e gjysmë në funksion, me përjashtim të Presidentit të Republikës, kryetarit të Kuvendit dhe kryetarit të Këshillit të Ministrave.

Ndërsa për personat e klasifikuar në grupin e dytë duhet të kenë kryer 35 vite shërbim, ose pas arritjes së moshës për pension të plotë pleqërie, ose para kësaj moshe, kur deklarohen invalid i plotë. Në grupin e parë bëjnë pjesë: kryetari i Kuvendit, kryetar i Këshillit të Ministrave, anëtarët e Këshillit të Ministrave, kryetari i Gjykatës Kushtetuese, kryetari i Gjykatës së Kasacionit, kryetari i Shërbimit të Kontrollit të Shtetit, Prokurori i Përgjithshëm, si dhe deputetët e Kuvendit Popullor e anëtarët e Gjykatës Kushtetuese dhe asaj të Kasacionit. Ndërsa në grupin e dytë klasifikohen sekretarët e Shtetit, zëvendësministrat, zv.prokurori i Përgjithshëm, drejtuesit politikë të Presidencës, të Kuvendit Popullor, të ministrive, si dhe persona të veçantë të administratës të caktuar nga Këshilli i Ministrave, drejtorët e Drejtorive.

10 12.05.2014

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

Njoftime/reklama

Njoftime/reklama

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

12.05.2014

11

12

Opinione & Editoriale

Blog & Ide

OpEd

Nga Bujar Kapexhiu

Opinione dhe Editoriale

Rroftë rrota R

roftë rrota e këputur që bëri të mundur rrëzimin e aeroplanit të drogës së Divjakës.

Rroftë e qoftë për jetë ajo rrotë e mjerë vdekur mbi rërë, rrota e Divjakës, që vuri në lëvizje rrotën tjetër, rrotën e propagandës, rrotativat e gazetave, rrotaxhinjtë e televizioneve.

Rroftë rrota që gjallëroi rrotëzat e ndryshkura të pagrasatuara të fantazisë së shqiptarëve deri më tash të përdorura vetëm për gjëra të vogla të parëndësishme, si vrasja e komshiut me kazëm në kurriz, sharrimi i fytit të gruas pas rakisë, therja me thikë e kalamajve në mesnatë kur flinin gjumë.

Rroftë rrota që bëri të qartë se paralajmërimet e Doktorit dhe të Visho Ajazit nuk kishin qënë paralajmërime rrotash, por paralajmërime serioze.

Rroftë rrota që vuri në lëvizje rrotat e pushtetit, rrotat e rendit, të cilat rrota, po të mos ishte prishur kjo rrotë, do na quanin të gjithëve rrota që besonim histori rrotash, dhe sidomos nuk do kishin rast të thoshin se trafikun e drogës po e luftojnë. Trafikun me avionë të ngecur për shkak të rrotës së prishur.

Se parcelat, mbjelljet, korrjet, transportin e drogës, s’dihet ende se cila rrotë e cilës qerre, makinë, fuoristradë apo aeroplan, duhet të shkëputet dhe të prehet e qetë mbi rërë që rrotat e rendit të nisin e të rrotullohen seriozisht mbi to.

Rroftë rrota e Divjakës me anë të së cilës më së fundi do rrotullisemi në qershor në Europë. Pas rrotës së shkëputur të avionit të Divjakës zor se rrotat e burokracisë së Brukselit na e pengojnë edhe këtë herë rrotën sizifike të Statusit të shumëpritur.

Në mos për tjetër, sepse me rastin e rrotës së Divjakës, rrotat e Brukselit e pamundur të mos binden se drogën edhe e kapim edhe s’e kapim, ama po u prishën rrotat e aeroplanave, kaçatorrat i kapim, Mitsubishat i ndalim, trafikantët i burgosim, që domethënë se demokracia na funksionon, rendi na rrotullohet, rrjedhimisht Statusin e meritojmë.

Rroftë rrota e prishur falë së cilës buxhetit j’u shtuan ato 37 mijë Eurot e atij trafikantit. S’janë shumë.

Por edhe aq sa janë, po të mos ishte

koment Edison Ypi

shkëputur rrota e bekuar, do kishin ikur në Itali bashkë me aeroplanin, drogën, pilotin mashtrues, dhe natyrisht vet’ rrotën.

Unë rrota, si rrotë që jam, e kam ditur se droga tek ne transportohet me thasë, mushka dhe gomerë.

Vetëm falë rrotës dergjur mbi rërë erdha në vete dhe kuptova se droga jonë u transportoka edhe me rrota avionësh dhe rrota Mitsubishash, si dhe, si më thanë disa rrota që këto rrotëza i njohin më mirë, edhe me motoskafa që, siç dihet, punojnë me elika, që edhe ato, domethënë elikat, rrota janë.

E ka thënë i shkreti Ajnshtajni se kur një fenomen konstatohet vetëm 1 herë, ai fenomen me siguri ndodh pafundësisht herë. Ajnshtajni, si rrotë që ishte, nuk pati parasysh drogën, Divjakën, avionin e ngecur, rrotën mbi rërë, por Universin.

Megjithatë rrofshin rrotat që po shpikin rrotën me anë të hedhjes poshtë të pohimit ajnshtajnian duke na thënë se ai avion e ajo rrotë ishin të parat dhe të fundit rrota droge në truallin arbëror.

Rroftë rrota e shkatërruar e avionit falë së cilës u bë e mundur rrokullimi në qelitë e burgut të një mashtruesi italian. Rrotat e kontrollit në Rinas edhe mund ta kishin ndalur mashtrusin ciklik, trafikantin rrotativ. Megjithatë, thuaj shyqyr që s’e ndalën. Se po ta kishin ndalur nuk do ishte mundësuar shkëputja e rrotës dhe të tjerave rrota të më sipër dhe më poshtë përmendura.

Rroftë rrota e Divjakës që u bëri të ditur razalatasve, dhe jo vetëm atyre, se hashishin edhe mund të vazhdojnë ta mbjellin, ta korrin, ta trafikojnë, por tash e tutje jo mbi rrota që shkëputen, por me pak më tepër vigjilencë, rrotash natyrisht.

Rroftë rrota që shpëtoi nga degjenerimi trutë e mijëra perërëndimorëve për shkak të përdorimit të hashishit, italianë, a gjermanë, a hollandezë, pak rëndësi ka.

Rrofshin rrotat e Shoqërisë Civile që, me sebepin e rrotës së shkëputur të Divjakës, po na thonë se hashishi nuk është vdekjeprurës dhe së shpejti mund ta legalizojmë.

Bekuar qoftë ai mekaniku që rrotës së avionit ja hoqi bllokuesin në Itali, ja liroi vidën gjatë rrugës, dhe ja zhduku spinotin në Rinas, duke mundësuar në këtë mënyrë rënien e rrotës së duhur në vendin e duhur, ku e priste makina e duhur, me njeriun e duhur trafikantin e sipërpërmendur, dhe pas pak ardhmjen e policisë së duhur për të bërë detyrën e shumpritur mbi avionin e ngecur. Për këtë shërbim që na bëri, mekanikun destruktor le ta shpallim “Qytetar Nderi i Divjakës”. Më vonë, kur të të tjera rrota avionash të shkëputen pak më tutje apo pak më tëhu Divjakës, mekanikëve sabotatorë të ndritur sepse të motivuar, tu japim nga një dekoratë, për shembull “Shpëtimtari i Çermës”, “Martiri i Karavastasë”, “Lavdia e Bashtovës”.

Punë të mbarë kryepleqve të fshatrave ku kultivohet hashishi për më tepër vigjilencë rrotore dhe spiunim rrotaxhil.

Mos na lëntë Zoti pa rrota të shkëputur avionësh droge si mjeti më efikas, për frenimin e trafikut të drogës mbi të gjitha llojet e rrotave, veçanërisht mbi avionë të cilëve u shkëputet rrota ngaqë pilotohen nga rrota-pilotë.

Punë të mbarë rrotave dhe rrotëzave të mekanizmave të hetimeve, lusim Zotin, jo të pafundme.

Lavdi të përjetëshme ty o rrotë martire.

Faleminderit o rrotë e Divjakës.

Rrofsh o rrotë e drogës.

Edhe pse e prishur, edhepse e hedhur, edhepse mbi rërë e dergjur, ti 1 rrotë e vetme na bëre një punë aq të madhe sa ne rrotat e tjera të mbledhura të gjitha bashkë nuk do ta bënim dot.

Rroftë rrota e Divjakës, rrota e Razalatit, rrota e Rinasit, rrota e Italisë, dhe të gjitha rrotat e tjera.

Bashkë me to, rroftë edhe rrota e Historisë. Që rrotullohet e rrotullohet e kurrë s’ndalet. Duke na mbajtur gjithë kohës me nofulla shtrënguar nga frika e rrotave të drogës, dhe dhëmbë përjashta tue u qeshë me rrotën e Divjakës.

Posta e redaksisë

Rama në raport me Enverin; si dhe pse ndryshoi Nga emigrant

Më pëlqeu shkrimi i z. Shkullaku që i bie në kokë hipokrizisë së Edi Ramës për t’u paraqitur nga një anë si neutral me komunizmin e tipit enverist e nga ana tjetër si një karrierist populist i tipit anarko-sindikalist, bën përpjekje fare naive që të lidhë pas vetes elektoratin nostalgjik të Enverit.

Në fakt po këtë po bën një politikan tjetër sa gjysma e tij në gjatësi, Ilir Meta, por më habit që z. Shkullaku nuk e përmend atë e merret vetëm me Ramën.

Dëgjova në një debat televiziv një tjetër Ramë, Luanin lsi-st të Martaneshit që si argument të nderimit të Enver Hoxhës, sillte Luftën Nacionalçlirimtare.

Argumenti i tij ishte se meqë Enver Hoxha paskej qenë pjesë e Aleancës antifashiste anglo-amerikano-ruse, ai duhej nderuar për këtë fakt, pavarësisht se vrau e preu popullin e tij shumë më tepër se Hitleri popullin gjerman, e pavarësisht se sapo mori pushtetin, u bë armiku më i betuar i aleancës angloamerikane duke mbetur mik deri në vdekje i diktatorit Stalin.

A mos z. Shkullaku nuk e përmend LSI në shkrimin e tij si një autocensurë për gazetën MAPO ?

Sa për Ramën, me thënë të drejtën nuk jam habitur fare që nga “armiku” më ekstremist i Enverit e komunizmit në fillimvitet 90, na u bë shef i ish-partisë së Punës.

“Armiqësia” e Ramës ndaj komunizmit në rininë e tij ishte e lidhur me motive tepër ordinere egoiste të një djali të përkëdhelur të Bllokut. Ishte drama e dyshimtë familjare dhe e pazbardhur akoma, që si pasojë solli ndarjen me gruan e tij të parë, aktoren e talentuar e të bukur Makoçi që pësoi tronditje psikike, dhe hazdisjet e këtij rioshi të privilegjuar për të mbajtur lirshëm në vesh vëth e për t’u veshur si hipitë e Europës, shkaku kryesor i kësaj “armiqësie”, e jo se i vriste barkun mjerimi që u solli shqiptarëve komunizmi.

Për të qenë realist, nuk duhet mohuar se e vetmja aftësi e Edi Ramës është gojëtaria.

Lëreni Ramën të flasë lirshëm pa e ngacmuar kush për marrëzitë që thotë, e ka borxh të mos pushojë së foluri edhe 24 orë rresht.

Ja që e kemi ne shqiptarët të rrënjosur këtë të keqe, që më shumë se çfarë bën, e vlerësojmë një njeri se çfarë thotë.

Sa bukur foli, po nuk morëm vesh se çfarë tha, – thonë injorantët.

Sa mirë ia bëri Saliut që e shau me fjalë rrugaçërore, - thonë enveristët.

E ç’të keqe ka që doli lakuriq në publik, – thonë moralistët primitivë që modernen e shohin në kthimin në primitivitetin e njerëzve të kohës së gurit.

Mirë bëri që ndërroi disa gra, – thonë disa burrecë që femrat i shohin vetëm si objekt seksi.

op-ed

2

Blog / E kuqja italiane me nam

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

Debati / Kush i trembet reformës së arsimit të lartë dhe pse? (I)

“Ta ruajmë” shqipen nga vetë shqiptarët?

“Lutja e shkrimtarit”, një testament i gazetës “Albania”, ku më qartë se gjithkund dhe se gjithëherët zbulohet fuqia, shpirti, fryma e Konicës, teksa shprehet: “Frymëzona me një ndjenjë të mprehtë të drejtësisë që të flasim jo vetëm me paanësi, por dhe të sillemi ashtu! Shpëtona nga grackat e gramatikës, nga shtrembimet e gjuhës dhe lajthitjet e shtypit. Ashtu qoftë!”. Më erdhi në mend, ashtu si jo pak herë këtyre moteve, teksa një grup pedagogësh, studiuesish të gjuhës dhe historisë, si dhe të disa shkrimtarëve, që i janë drejtuar me një letër të hapur vetë kryeministrit, zotit Rama, kundër akademikëve, të fushës së gjuhës, të cilët prej kohësh po prishkërkan g juhën. Pra, akademikët e g juhës bëjnë të kundërtën e misionit të tyre, duke shkatërruar paratë e taksapaguesve.

Shqetësimi i gjuhëtarëve, që nuk janë akademikë, dhe i të tjerëve, duket se vjen në publik për të disatën herë, sepse kanë qenë të pranishëm në median vizive dhe të shkruar. Pa më të voglin dyshim, mendimi i tyre por edhe i të tjerëve, të cilët mendoj n ë n d r ysh e n g a dy p a l ë t e sipërpërmendura, duhet marrë në konsideratë në tryezat shkencore, në konferenca të ndryshme që do të zhvillohen në gjithë hapësirat shqiptare.

E reja që përçon letra lidhet me faktin se kërkon ndërhyrjen e kryeministrit, pra të politikës. Shpeshherë, Këshilli akademik, i krijuar në një kohë tjetër, kur në pushtet ishin të djathtët, në mënyrë absurde ka zhvilluar takime dhe mbledhje nën trysni dhe gati në ilegalitet. Pra, nuk ma do mendja se njëra palë e gjuhëtarëve janë kombëtarë, e tjetra antikombëtarë, por janë ekspertë që kanë humbur komunikimin dhe nga skalione të ndryshme lëshohen me akuza dhe kundërakuza. Gjuha shqipe, sistemi tërësor ku përfshihet gjuha e njësuar, variantet e shkruara, si dhe të folmet e larmishme, është e vetmja gjuhë e rajonit që ka në themel martirët e fjalës, mendjet e ndritura të genit shqiptar, të cilët dhanë jetën, që të mos shuhet ama e shqipes. Pjetër Budi, njëri ndër ta, poeti i parë i letrave shqipe është pa varr, sepse e mbytën në lumin Drin, sidomos për shkak të librave të shkruar në gjuhën shqipe. Për fjalën shqipe, për mallin dhe prushin e saj, që e ndizte shpirtin e shqiptarëve, derdhën gjakun e tyre, Papa Kristo Negovani, Petro Nini Luarasi etj.

Fjala shqipe, parëlindur me Mesharin e Buzukut, ngjizur në

koment Behar Gjoka

poemat e De Radës, shqiptuar me rrezëllima në penën e Naim Frashërit, thadruar në vrundujt zhurmues të Fishtës, ngjyer në sharmin modern të Migjenit, Kutelit, Poradecit, Koliqit, Kadaresë, Pashkut, Trebeshinës, Camajt, Podrimes, Agollit, Arapit etj., gjellin e përbashkët, si njësi unike. Ky visar, letrar dhe gjuhësor, që tejkalon kohën dhe hapësirën, nuk ka shumë gjasa që të jetë pronë dhe hipotekë, vetëmse zyrtare. Gjuha e letërsisë dhe gjuha e njësuar nuk ka g jasa që të përputhen, sepse letërsinë nuk e përlind gjuha e njësuar, por gjuha e autorit. Gjuha shqipe, institucioni i vetëdijes së qenies, nuk i përket vetëm kësaj kohe, por ngërthen të kaluarën dhe ardhmërinë e shqiptarëve. Shqipja, pasuria më e vyer e trashëgimisë sonë, limfa frymëdhënëse e idealit të kombit, nuk i përket dhe nuk mundet që të trajtohet si fragment i politikës shtetërore, sepse trojet ku flitet dhe shkruhet gjuha shqipe janë më të gjera. Gjuha, pamëdyshje me të gjitha asetet e saj, ndërkaq nuk ka shans që t’u përkasë vetëm gjuhëtarëve, ndonëse janë rojtarët vijëruajtës, siç ka përcaktuar më herët F. De Sosyr, janë pjesa më e rëndësishme e studimit, analizës së prirjeve të gjuhës.

Të gjendur në zgripin e mosmarrëveshjeve, të dy palët e gjuhëtarëve, ku akademikët janë për ndryshime sipërfaqësore, që duan të ngjyrosin dhe retushojnë standardin. Grupimi tjetër, ku një pjesë janë firmëtarë të letrës, nuk pranojnë as të diskutohet për këtë ide. Herët a vonë, duke parë përhapjen e paskajores, shtrirjen e saj në ligjërimin bisedor dhe të shkruar, si dhe duke qenë vetë paskajorja një element që zgjeron frymëmarrjen e gjuhës së njësuar, një ditë edhe gjuhëtarët do të debatojnë edhe për të, pra për nyjën gordiane të sistemit të gjuhës shqipe. Nëse nuk debatohet, për paskajoren dhe për disa aspekte të tjera të gjuhës shqipe, si sistem tërësor, që kanë dalë në pah fill pas viteve ’90, vërtet ka rrezik që të shfaqen dy linja të gjuhës shqipe, të cilat e rrezikojnë unitetin kombëtar. Gjuha e njësuar, duhet kuptuar mirë nga palët

në konflikt, madje nga të gjithë folësit, që flasin dhe mendojnë shqip, nuk shënon fillimin e zanafillës së gjuhës shqipe, por është vetëm një cak, ku përmblidhen arritjet e shqipes së shkruar. Gjuha e bukur shqipe, që u mbijetoi kaq shekujve, pushtimeve dhe ndalimeve, në shekullin e ri gjendet e rrezikuar nga vetë shqiptarët. A nuk janë vetë shqiptarët, të cilët pa të keq, gëlltisin pa u menduar shumë, shkronjat -ë dhe -ç, shenjuese dhe bartëse të semantikës ligjërimore të shqipes së shkruar? A nuk janë media, administrata shqiptare dhe shkolla, pavarësisht nivelit, që janë kthyer në model të mediokritetit kulturor në shkrimin e gjuhës shqipe? Aq më tepër, a nuk është vetë politika shqiptare, e majtë dhe e djathtë, që ushtron trysni mbi ligjërimin e shqipes, me fjalor dhe fraza të gjuhëve të huaja? Megjithatë, politika shqiptarçe, në parlament dhe në debate mediatike, përdor fjalorin më të zi të shqipes, për të skicuar kështu tragjikomedinë e ligjërimit të saj. Shkrimi i gjuhës së standardit, që përbën shqetësimin kryesor të letrës, është problem madhor, por nuk është i pazgjidhshëm. Kjo rrethanë merr udhë me një vendimmarrje, madje të përfolur nga vetë kryeministri, me rikthimin e korrektorëve dhe redaktorëve gjuhësorë në çdo institucion, shtëpi botuese dhe redaksi të medias së shkruar dhe vizive. Ky moment kërkon vendimmarrje politike, ndërsa gjuha shqipe, me të gjithë treguesit e vet, me gjuhën e standardit, të varianteve apo të folmeve, nuk mundet të kuptohet pa komunitetin e gjuhëtarëve, shkrimtarëve, përkthyesve dhe të gjithë folësve të saj.

Gjuha shqipe ndërkaq është atdheu i qenies shqiptare, e prandaj marrëdhënia me të vetiu të sjell në mend porosinë e Mit’hat Frashërit, kur nënvizonte: “Nuk mund të punojmë për vendin tonë, po nuk patëm një dashuri për çdo cep të Shqipërisë”, pra për secilën pjesë të sistemit të gjuhës shqipe. Prandaj, nuk e kuptoj se çfarë lidhje ka politika me një problem të gjuhës, kur madje debati është gjuhësor. Shqetësimi, një përpjekje për të shpëtuar shqipen nga shqipja, me gjasë nga vetë shqiptarët, sepse vlerë dhe pasuri kombëtare është gjuha shqipe, me të gjithë përbërësit, variantet dhe të folmet, me realizmin e situatës ku edhe gjendemi, të materializimit të diversitetit (ndryshueshmërisë) gjuhësor, pra edhe kulturor. *Autori është kritik letërsie.

12.05.2014

Universitet / MEU Albania, studentë nga 28 shtete simulojnë politikën e BE-së

13

Ekziston një bukuri e veçantë që lind te gjuha, prej gjuhës dhe për gjuhën.

- Gaston Bachelard

Avioni që ra mbi Qeverinë

koment

Alfred Lela

Nën buzëqeshjen dhe praninë mbështetëse të ambasadorit amerikan Arvizu, Visho Ajazi toku duart me ministren e Mbrojtjes, Kodheli, në një aktivitet publik para kamerave dhe kjo duket se i mveshi opozitës shenjën fatkeqe të ‘karagjozes’ politike.

L

ulzim Basha, Sali Berisha dhe opozita, me siguri, dhe me të drejtë, ndihen të shpaguar. Edi Rama, ndoshta mendon se si, me ironitë e fatit, sic ishte avioni i ‘rrëzuar’ në Divjakë, nuk mund të ndërtohen parabola groteske. Faktet, nganjëherë janë edhe më groteske se trillimet. Ministrat Tahiri e Kodheli duhet t’i ulin dy shkallë kreshpërimit të tyre ndaj akuzave, tashmë të vërtetuara të opozitës. Dikush me përgjegjësi duhet të gjejë përgjegjshmërinë e të thotë ‘lamtumirë’, pas gjithë kësaj bufonade. Shakatorët që deshën ta kthenin në pop politik urban, tani duhet të presin aeroplanin prej letre që, si në fabula, t’u bëjë një glasë mbi qesënditë e tyre.

I humburi i të humburve në këtë lojë maskash, ku trillimi e realiteti kanë ndërruar vende, duhet të ndihet Visho Ajazi, shefi i Shërbimit sekret. Ai, ndoshta më shumë se askush, është kapur në një ‘jashtë lojë’ të pastër. Një dokument ‘i rrjedhur’ që, në mos burimin, adresën e nisjes e kish nga zyrat e institucionit që ai drejton, bënte me dije dyshime ose ‘të pame’ ‘të spiunëve’ të tij mbi një aktivitet të paligjshëm narkotrafiku. Me gjasë, avionë të vegjël uleshin në pistat e Forcave të Armatosura, përmendej Gjadri, dhe ngarkoheshin me drogë, të cilën e transportonin diku në Europë. Pasi opozita ngriti shtjellën e saj të akuzave duke thënë se kishte fakte, duke marrë si certifikatë një memo të SHISH për policinë dhe Ministrinë e Mbrojtjes, shefi i shërbimeve inteligjente lëshoi një deklaratë distancimi. Që ‘kërciste’ pak si shumë në raport me memon e dalë po prej të tijve.

Nën buzëqeshjen dhe praninë mbështetëse të ambasadorit amerikan Arvizu, Visho Ajazi toku duart me ministren e Mbrojtjes, Kodheli, në një aktivitet publik para kamerave dhe kjo duket se i mveshi opozitës shenjën fatkeqe të ‘karagjozes’ politike.

Deri të shtunën kur ironia e fatit dhe një rastësi fatkeqe, për disa palë, i ktheu pllakat duke certifikuar opozitën dhe fundosur institucionet qeverisëse dhe shefin e SHISH. Një avion i vogël ngeci në rërën e plazhit të një Divjake ku, sipas krerëve të mazhorancës Rama e Meta, të vetmet mjete fluturuese ishin mushkonjat e majmura në kohën e Berishës. Të gjithë ata që mbanin barkun me dorë kur opozita fliste për avionë droge, sikur thoshte ‘fluturon gomari’, janë tani në anën pritëse të talljes.

Deklaratat belbacuke dhe kontradiktore të deputetëve, ministrit të Brendshëm, apo dhe statuset e Kryeministrit, vetëm sa e shtuan shëmtinë e skenarit klounesk ku të gjitha pjesët futeshin te njëra-tjetra me përpikmërinë e një theatroje shekspiriane: avioni i vogël, fuoristrada, ngarkesa e drogës, një shumë e mirë eurosh, ‘injoranca’ ose bashkëpunimi i strukturave përgjegjëse shtetërore, e me radhë.

Mazhoranca, natyrisht do t’i mbijetojë këtij skandali, siç i mbijetoi qeveria e shkuar skandaleve të veta. Regjistri i indinjatës së shqiptarit ndryshon me vështirësi, kjo edhe për shkak të relativizimit të turpit, për të cilin ka ndihmuar klasa politike duke mos u distancuar në mënyrë higjienike nga pjesë të saj të turpshme. Por, për pak ditë të paktën, kjo qeveri u bë gazi i botës.

Një çudi thonë se vetëm tri ditë zgjat ndër vise shqiptare. Megjithatë dy çudi në 6 ditë, avioni i drogës së Mushkonja Airlines dhe ministrat, deputetët apo predispozita hoxhiste e kësaj maxhorance, janë shumë si çudi dhe janë majmur në vetëm 8 muaj qeverisje të majtë.

Basha, Berisha dhe opozita e kanë marrë me sa duket shpagimin e kërkuar.

14

analizë

debati

Kush i trembet reformës së arsimit të lartë dhe pse? (I)

Fatos Tarifa

N

ë librin e tij të njohur “Shkaqet e Luftës së Tretë Botërore” (The Causes of World War III, 1963), C. Wright Mills, një prej sociologëve dhe intelektualëve publikë më të shquar të shekullit të 20-të, ka shkruar: “Komuniteti akademik jeton dhe punon në një shoqëri që desensibilizon....[Anëtarët e tij] nuk ofrojnë njohuritë e veta dhe nuk tregojnë sensibilitetin që kërkohet nga publiku, kur është publiku ai që duhet t’i vërë përpara përgjegjësisë ata që marrin vendime ‘në emër të kombit’” (f. 145).

Këto fjalë të Mills-it më erdhën vetiu në mendje ndërsa lexoja reagimin e një grupi pedagogësh të Universitetit të Tiranës, të cilët, si pjesë e një Forumi për Autonominë dhe Lirinë akademike, i krijuar, mesa duket, ditët e fundit, si një opozitë “akademike” ndaj projektit për reformimin e sistemit të arsimit të lartë në Shqipëri, i bënë publike objeksionet e tyre pak ditë më parë. Mills, pa dyshim, do ta kishte vlerësuar një akt të tillë intelektual, por vetëm nëse kërkesat e tyre do të motivoheshin nga interesi i gjerë publik dhe do të mbroheshin “në emër të kombit”, jo në emër të interesave private të disa pedagogëve të pakënaqur nga problemet që eventualisht mund të krijojë për ta, si individë, reforma në fjalë.

Mbrojtës të një sistemi arkaik Edhe më parë, në mjaft raste, në media, por veçanërisht në librat e mi “Dija, universiteti dhe demokracia” (2012) dhe “Arsim i lartë për një shoqëri të hapur” (2013), jam shprehur publikisht për domosdoshmërinë që sistemi i arsimit të lartë në vendin tonë, jo thjesht të reformohet, por të transformohet rrënjësisht, për të mundësuar krijimin gradualisht të universiteteve për nevojat e shekullit të 21-të. Jam shprehur dhe kam kërkuar që autonomia (jo vetëm ajo financiare) e universiteteve duhet mbrojtur e realizuar në praktikë, dhe se, madje, më e rëndësishme se kjo autonomi, është cilësia e programeve, e kurrikulave dhe e procesit të mësimdhënies në universitetet tona.

Po kështu, kam vënë në dukje domosdoshmërinë që universitetet shqiptare të shndërrohen në qendra të vërteta të kërkimit shkencor.

Nëse do të kisha vënë re se kritikat e grupit të pedagogëve të cilëve u referohem synojnë të njëjtën gjë, do u bashkohesha zërave të tyre. Por unë nuk pajtohem me shumë prej objeksioneve që ata ngrenë dhe, sidomos, me frymën e mesazhit që përcillet, e cila nuk është konstruktiviste. Edhe pse është absolutisht e drejta e tyre që të kritikojnë gjithçka që nuk u pëlqen në universitetet dhe në shoqërinë shqiptare, qëndrimin e disave prej tyre e vlerësoj si një përpjekje për të frenuar një zhvillim, më në fund pozitiv, në Shqipëri, në emër gjoja të interesave publike dhe fateve të vendit.

Gjithmonë ka ekzistuar dhe ekziston një kontradiktë, apo një marrëdhënie e tensionuar midis dijes dhe sistemit në të cilin kryhen realisht prodhimi, transmetimi dhe mësimi i saj. Dija ndryshon dhe zhvillohet shumë më shpejt sesa sistemi, pasi “tendencat gjenetike” të sistemit të arsimit të lartë, apo ajo çka profesori i Universitetit të Harvardit, Clayton Christensen e quan “ADN-në e universitetit”, janë shumë të forta. Sipas tij, “genet institucionale, të shprehura në katalogët e kurseve dhe në standardet për pranimin e studentëve dhe për promovimin e pedagogëve janë egoiste; ato riprodhojnë vetveten besnikërisht, madje edhe në dëm të mirëqenies së institucionit”.

Institucionet, përgjithësisht, por sidomos ato të arsimit të lartë, janë shumë refraktare, vështirësisht të manovrueshme dhe ndryshojnë shumë ngadalë. Po kështu, pedagogët e universiteteve, madje edhe në vende shumë demokratike, kanë qenë historikisht konservatorë, ruajtës të stutus quo-së. Qëndrimi që mban ky grup pedagogësh të Universitetit të Tiranës shpreh, në kushtet e mjedisit akademik shqiptar, pikërisht një konservatorizëm të tillë, që synon të mbajë në këmbë një sistem arsimor anakronik e të kalcifikuar. I krijuar mbi 60 vjet më parë, sipas modelit sovjetik, ky sistem ka ndryshuar shumë pak që nga ajo kohë, veçanërisht nga pikëpamja strukturore, por, në mjaft raste, edhe nga përmbajtja e njohurive që u transmeton studentëve dhe metoda e punës që u mëson atyre.

Nëse ka nga ata që mund të më kundërshtojnë në këtë pikë, mjafton vetëm t’ju kujtoj se, edhe modeli amerikan i universitetit, i cili është provuar si modeli më i suksesshëm deri më sot, është produkt i shekullit të 19-të dhe, në fakt, strukturalisht, ai ka ndryshuar fare pak qysh pas mbarimit të Luftës së Parë Botërore. Ky nuk është thjesht një opinioni imi, por vlerësimi i një profesori shumë të njohur të vetë Universitetit të Harvardit, Louis Menand, i artikuluar qartësisht në librin e tij “Tregu i Ideve: Reformë dhe rezistencë në Universitetin Amerikan” (The Market Place of Ideas: Reform and Resistance in the American University, 2010, f. 17). Ky sistem, sigurisht ka ndryshuar në shumë drejtime të tjera (demografikisht, intelektualisht, financiarisht, teknologjikisht, si edhe përsa i përket misionit dhe qëllimeve të tij) dhe këto ndryshime, pa dyshim, kanë ndikuar substancialisht në mënyrën sesi jepet mësim dhe si kryhet kërkimi shkencor në universitetet amerikane. Sidoqoftë, Menand në dukje një fakt, para të cilit disa pedagogë të Universitetit të Tiranës duke se janë “të verbër”, atë se sistemi universitar amerikan akoma është “një sistem i fundit të shekullit të 19-të, i krijuar për arsyet [dhe nevojat] e fundit të shekullit të 19-të”. Dhe nëse sistemi universitar amerikan, më i miri që vazhdon të ketë bota sot, është më shumë se një shekull “i vjetruar”, ç’mund të themi për sistemin e arsimit të lartë në Shqipëri?

Duke i kuptuar e vlerësuar të drejtën dhe obligimin intelektual për t’u shprehur publikisht për çështje të rëndësishme të shoqërisë, arsye këto që motivojnë edhe këtë polemikën timen, pyetja që kam, sidoqoftë, është kjo: Përse individë të caktuar brenda sistemit tonë universitar, pedagogë që mbajnë titullin “profesor”, kërkojnë të ruajnë praktika të vjetruara duke u bërë pengesë për institucionalizimin e praktikave të reja të organizimit, të mësimdhënies e kërkimit shkencor në universitetet tona, në një kohë kur debati mbi domosdoshmërinë e reformimit të sistemit të arsimit të lartë është bërë, në këto dy-tri dekadat e fundit, global. Ky debat ka marrë shkas dhe motivohet nga të kuptuarit gjithnjë e më mirë të faktit se arsimi i lartë është një investim me efektivitet të lartë për

Qëndrimi që mban ky grup pedagogësh të Universitetit të Tiranës shpreh, në kushtet e mjedisit akademik shqiptar, pikërisht një konservatorizëm të tillë, që synon të mbajë në këmbë një sistem arsimor anakronik e të kalcifikuar. I krijuar mbi 60 vjet më parë, sipas modelit sovjetik, ky sistem ka ndryshuar shumë pak që nga ajo kohë, veçanërisht nga pikëpamja strukturore, por, në mjaft raste, edhe nga përmbajtja e njohurive që u transmeton studentëve dhe metoda e punës që u mëson atyre. zhvillimin ekonomik e shoqëror të çdo vendi. Një sistem modern i arsimit të lartë dhe universitete të klasit të parë janë asete me vlerë të jashtëzakonshme për ekonominë e një vendi të zhvilluar, e cila, në kushtet e shekullit të 21-të, tenton të shndërrohet gjithnjë e më shumë në një ekonomi të mbështetur në dijen. Shqipëria nuk mund të bëjë përjashtim nga rregulli dhe rregulli i përgjithshëm është se universiteti ndryshon për t’iu përgjigjur nevojave dhe oportuniteteve të reja.

Një reformë me rëndësi kombëtare, kërkon një diskutim mbarëkombëtar Shoqëria jonë, si çdo shoqëri tjetër, pret shumë nga universitetet dhe është krejt e natyrshme që të shqetësohemi kur sistemi i arsimi i lartë nuk funksionon ashtu siç shoqëria, pra të gjithë ne, dëshirojmë që ai të funksionojë. Natyrisht, jo të gjitha pritshmëritë tona për arsimin e lartë janë realiste, siç nuk janë të tilla edhe disa nga pritshmëritë tona për demokracinë. Mësimdhënia është një proces shumë i vështirë, një veprimtari, suksesi i së cilës është i vështirë të përcaktohet e të matet. Kërkimi shkencor, gjithashtu, është i vështirë. Çmimi që paguhet për një ide shumë të mirë, ose për një gjetje shkencore, përfshin edhe koston me të cilën ne, në shumicën e rasteve, arrijmë të prodhojmë ide jo të mira dhe pa ndonjë

vlerë të veçantë.

Nuk ka dyshim se reforma që propozohet nuk është më e mira. Ajo ka defekte të shumta, jo në parimet e saj, të cilat janë të qarta e të drejta, por në një pjesë të atyre çfarë quhen “nuts and bolts” të sistemit, pra në disa prej pjesëve dhe elementëve organikisht të lidhur mes njëri-tjetrit që e bëjnë sistemin të funksionojë. Defekte të tilla, që janë të dukshme për këdo që e njeh sistemin universitar amerikan dhe atë britanik, mund të korrigjohen përpara (jo pasi) projekti i propozuar të jetë shndërruar në ligj. Unë nuk do të merrem me to në këtë shkrim, sidoqoftë, dëshiroj të theksoj se, nëse veprimtarisë së deritanishme të Komisionit për Arsimin e Lartë dhe Kërkimin Shkencor mund t’i bëhej një vërejtje esenciale, kjo do të ishte, në gjykimin tim, sektarizmi me të cilin është punuar deri më sot. Konsultat dhe takimet informuese që janë zhvilluar gjatë dy-tre muajve të fundit janë krejt të pamjaftueshme për një reformë të përmasave e të një rëndësie të tillë kombëtare (dhe vetë koha ka qenë shumë të shkurtër). Në këto takime kanë munguar debati i gjerë akademik, konsultat me grupet kryesore të interesuara—studentët, pedagogët, prindërit dhe biznesi—pa përmendur që një pjesë e mirë e anëtarëve të atij komisioni nuk janë ekspertë të mirëfilltë në fushën e arsimit të lartë dhe nuk i njohin përvojat më të mira të universiteteve të botës anglo-amerikane, mbi bazën e të cilave mbështetet projekti i propozuar.

Kryetari i Komisionit, kolegu dhe miku im shumë i respektuari, z. Gjonça, ka njohuritë dhe përvojën e duhur për ta drejtuar punën e tij dhe unë e vlerësoj shumë angazhimin dhe kontributin e tij në këtë proces. Por barra e punës dhe përgjegjësia historike për reformimin e tërë sistemit të arsimit universitar në vendin tonë janë të një magnitude të tillë që s’mund të mbahen nga një individ i vetëm, as nga një grup i vogël njerëzish, dhe që kërkojnë, padyshim, një kohë më të gjatë për të planifikuar sa më mirë hapat që duhen bërë.

Kjo do të ishte një kritikë e drejtë dhe e mirëpritur, edhe nëse do të bëhej nga ata pedagogë të Universitetit të Tiranës, që pak ditë më parë bënë publike objeksionet e tyre për reformën. Por, këta të fundit, duket se e kontestojnë reformimin e sistemit të arsimit të lartë in toto, me argumente që, në pjesën më të madhe, nuk qëndrojnë.

“Tripologji” analitike Projekti i reformës së sistemit të arsimit të lartë mund të mbështetej shumë më mirë në eksperiencat, në vlerësimet dhe në sugjerimet e specialistëve më të zotë në fushën e arsimit të lartë dhe të grupeve kryesore të interesit, pasi (a) ajo që përbën nexus-in e arsimit të lartë dhe të shoqërisë shqiptare është një raport dinamik midis shumë faktorëve, makro- dhe mikro-socialë, që duhen mbajtur më mirë parasysh dhe (b) për shkak të rëndë-

analizë

sisë së jashtëzakonshme që ka dija dhe zhvillimi i arsimit të lartë për të sotmen dhe për të ardhmen e kombit tonë. Siç kam theksuar edhe në një rast tjetër, dija është produkti ynë më i rëndësishëm.

Suksesi i pothuajse të gjitha produkteve dhe industrive të tjera varet prej saj, por vlera e saj nuk është vetëm ekonomike. Krijimi, përhapja, aplikimi dhe ruajtja e dijes janë aktivitetet kryesore të një civilizimi. Dija është memorie sociale, një lidhje me të kaluarën; por ajo është edhe shpresë sociale, një investim për të ardhmen.

Nga ky këndvështrim, shqetësimi që shprehin grupi i pedagogëve lidhur me thellësinë e analizës mbi të cilën është mbështetur projekti është i legjitimuar, por është i pajustifikuar dhe i paargumentuar pretendimi se analiza e Komisionit është “sipërfaqësore”, e mbështetur “më shumë në opinione dhe perceptime, sesa në të dhëna konkrete”.

Përkundrazi, mua më duken sipërfaqësore dhe të pambështetura shumë nga kontestimet që i bëhen këtij projekti prej tyre.

Argumenti i tyre “sociologjik” është se analiza mbi të cilën është mbështetur projekti është e mangët, pasi ajo, gjoja, lë pas dore rrafshin “makrosocial” dhe atë“mikrosocial” dhe mbështetet vetëm “në rrafshin mezosocial”, me çka ata kuptojnë aspektin “menaxherial”. Për këtë arsye, ata vlerësojnë se analiza në fjalë ka “probleme të mëdha metodologjike”, pa dhënë vetë asnjë shpjegim për këtë pretendim kaq serioz të tyre. Sepse, nëse metodologjia është e gabuar, edhe rezultati do të jetë i tillë. Sidoqoftë, më duhet të them se përdorimi i termave “makro- meso- dhe mikro-social”, terma këta që në sociologji dhe në shkencën sociale përgjithësisht nënkuptojnë nivele të caktuara të analizës empirike ose teorike (por që përdoren pasaktësisht në kontekstin e këtij diskutimi nga pedagogët në fjalë), nuk e bën pretendimin e tyre domosdo një pretendim të bazuar e të argumentuar shkencërisht.

Fjala vjen, analiza mbi të cilën është mbështetur propozimi, mund të mos jetë (dhe në fakt nuk është) e plotë, por ajo, siç thashë edhe më sipër, nuk është sipërfaqësore. Ajo është, padyshim, një analizë në nivel makro-social, pasi (a) objekt i saj është i tërë sistemi i arsimit të lartë të këtij vendi, (b) reformimi i këtij sistemi do të ndikojë ndjeshëm në jetën dhe mirëqenien e të gjithë shoqërisë shqiptare dhe (c) reformimi i universitetit shqiptar vlerësohet si një domosdoshmëri në kushtet e zhvillimeve të sotme globale, jashtë të cilave nuk mund të mbijetojmë pa u përshtatur, pa u reformuar, pa u bërë kompetitivë edhe në fushën e dijes.

Edhe nëse ky komision do të donte ta evitonte analizën në nivel makro-social, kjo do të ishte, në fakt, e pamundur për shkak pikërisht të implikimeve makro-sociale që mbart me vete reforma e sistemit të arsimit të lartë.

Përse individë të caktuar brenda sistemit tonë universitar, pedagogë që mbajnë titullin “profesor”, kërkojnë të ruajnë praktika të vjetruara duke u bërë pengesë për institucionalizimin e praktikave të reja të organizimit, të mësimdhënies e kërkimit shkencor në universitetet tona, në një kohë kur debati mbi domosdoshmërinë e reformimit të sistemit të arsimit të lartë është bërë, në këto dy-tri dekadat e fundit, global...

Tërësisht pa vend është edhe vërejtja tjetër se, duke u fokusuar në nivelin “meso” të analizës, komisioni ka injoruar analizën në nivel “mikrosocial”, pra ka humbur nga sytë studentët dhe pedagogët dhe s’ka menduar për ta. Unë mendoj se, përkundrazi, një meritë e këtij projekti është pikërisht ajo se, duke ia “shkurtuar duart” shtetit në veprimtarinë e universiteteve, sistemi i ri jo vetëm që nuk “e dëmton rëndë autonominë universitare”, siç pretendon ky grup pedagogësh, por i shndërron këto institucione më shumë në universitete të pedagogëve dhe të studentëve sesa në bastione të shtetit. Ai e shndërron Departamentin e një universiteti, i cili duhet të jetë edhe financiarisht autonom, në njësinë më të rëndësishme dhe në hallkën kryesore të tij, ndërkohë që përgjegjësve të departamenteve u heq pushtetin dhe privilegjet e panevojshme në një institucion akademik, duke i bërë ata të barabartë me çdo anëtar të stafit akademik, por me angazhime dhe përgjegjësi administrative (jo privilegje) të tjera.

Sa për atë që ky grup pedagogësh e konsideron “rrafsh mezosocial”, me çka kuptojnë “menaxherët” e sistemit të arsimit, më duhet të them,kuptimi që ata i japin nivelit “meso” të analizës është i pasaktë. Me këtë, ata dëshmojnë se probleme më të mëdha metodologjike kanë kon-

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

testimet e tyre ndaj reformës së sistemit të arsimit të lartë, sesa vetë analiza mbi domosdoshmërinë e saj.

Alibitë e skeptikëve Dekarti këshillonte që, nëse dikush humbet rrugën në mes të një pylli, mënyra më e mirë për të dalë prej tij është jo duke u kthyer sa në një drejtim në tjetrin, por duke ecur në një drejtim të vetëm, sepse kështu do të arrijë atje ku pylli mbaron. Kjo këshillë mund të shërbente si analogji për kritikat që i bëhen projektit të reformës në fjalë, e cila, gjoja, “nuk ka referenca të qarta përsa i përket modelit” që propozohet. Ky është një tjetër vlerësim i gabuar i këtij grupi pedagogësh, sepse,vetëm dikush që nuk e njeh sistemin britanik të universiteteve s’mund ta kuptojë që modeli i zgjedhur është pikërisht ai britanik. Kjo është, ndoshta,një ndër arsyet që shpjegon “panikun” e tyre, të cilin, ata vetë nuk ngurrojnë ta shprehin duke thënë se: “modeli aktual publik shqiptar”i universitetit, “i ngjashëm me modelin e universiteteve publike ne të gjitha vendet europiane, zhduket”. Për më tepër, ata i shqetëson fakti se modeli i propozuar “nuk jep asnjë garanci se nuk do të jetë një dështim”.

Ta nis nga ky shqetësim i fundit, që në fakt është një alibi për skeptikët dhe të pakënaqurit e reformës, për të ardhur te shqetësimi i tyre i parë.

Deri më sot, askush nuk ka mundur ta dijë se si do të lindë një fëmijë, edhe nëse prindërit e tij janë gjeni. Përveçse në shkencat ekzakte, por edhe këtu pas eksperimentesh të njëpasnjëshme, askush nuk ka mundur të parashikojë rezultatin final të një projekti të tillë të inxhinierisë sociale, siç është reformimi, ose transformimi i sistemit të arsimit të lartë. Arsimi i lartë nuk jep rezultate në tremujorin e ardhshëm, as në dy ose në pesë vjet; ai ka të bëjë me inovacione dhe zbulime që mund të kërkojnë dekada të tëra. Por kjo nuk do të thotë që sistemi të mos reformohet. Përkundrazi, kur kuptohet se sistemi është vjetruar dhe bëhet pengesë për zhvillim të mëtejshëm, ai duhet reformuar, madje sa më parë. Edhe nëse projekti i propozuar (dhe që, padyshim, ka nevojë të përmirësohet) nuk është më i miri, ai është, sidoqoftë, shumë më i mirë se sistemi aktual i arsimit të lartë në Shqipëri. Pas më shumë se 30 vitesh eksperiencë pedagogjike e kërkimore në arsimin e lartë, prej të cilave 13 vite në 5 universitete publike e private në Shtetet e Bashkuara dhe në Holandë dhe më shumë se kaq në Universitetin e Tiranës dhe në dy universitete private në Tiranë, unë pa asnjë ngurrim mbështes një model si ky që propozohet për universitetet shqiptare (duke kërkuar që projekti aktual të përmirësohet), sesa sistemin etatist e të prapambetur që kemi sot.

Përsa i përket shqetësimit se me reformën e propozuar zhduket “modeli aktual publik i universitetit” në Shqipëri, kaq “i ngjashëm me atë të universiteteve europiane”, ai më duket i pabazuar.

Sepse nuk bëhet fjalë për të “zhdukur” një sistem (edhe sikur ky të ishte synimi, ai do të ishte i pamundur të realizohej), por bëhet fjalë për të zëvendësuar shumë elementë dhe praktika anakronike e të delegjitimuara të sistemit universitar ekzistues me elementë dhe praktika të reja, që janë provuar se janë akademikisht më të suksesshme, ekonomikisht më rentabël dhe shoqërisht më të dobishme dhe, si të tilla, pra, mund të aplikohen edhe në kushtet dhe për nevojat e vendit tonë.

Një arsye pse një pjesë e pedagogëve në fjalë i tremben modelit të ri, është se ky model është i panjohur për ta, sikurse është e panjohur për një pjesë të tyre edhe gjuha që flitet dhe në të cilën bëhen kërkime në universitetet e botës angloamerikane dhe në shumë universitete të tjera, madje edhe në Europë. Për pjesën më të madhe të tyre ka qenë frëngjishtja gjuha me të cilën ata kanë “ngrënë bukë” në universitetet shqiptare deri më sot; një model britanik dhe gjuha angleze, e cila sot është bërë lingua franca e arsimit të lartë, e shkencës dhe e kulturës, i vë disa prej tyre në një pozitë të parehatshme. Kjo edhe mund ta zhvlerësojë ndonjërin prej tyre duke ia hequr atë lloj aureole “madhështie” me të cilën të tjerët dhe ai vetë është mësuar ta shohë portretin e tij. Sidoqoftë, interesat e ngushta individuale dhe egoja nuk mund të jenë argumente për të hedhur poshtë, me një të rënë të lapsit, një reformë të domosdoshme, madje shumë të vonuar, të krejt sistemit të arsimin e lartë.

Një model krahasimisht më cilësor dhe i provuar Nga të gjitha modelet universitare që ekzistojnë në Europë, ai britanik është provuar se është më i miri. Unë vetë jam shprehur vazhdimisht se parapëlqej, për shumë arsye,modelin amerikan të universitetit por, në kushtet e Shqipërisë, ky model, kryesisht për arsye që kanë të bëjnë me financimin e sistemit, do të ishte i pamundur të adoptohej. Por, nëse nuk mundemi të huazojmë modelin amerikan, unë mendoj se me modelin britanik kemi zgjedhur modelin (europian) që është më pranë tij dhe cilësisht më i miri në kontinentin tonë.

Ky model,pavarësisht sfidave që paraqet adoptimi i tij në Shqipëri, është jo vetëm i mundshëm në

12.05.2014

15

kushtet e vendit tonë, por edhe zgjidhja më e mirë afatmesme dhe afatgjatë, që garanton, në një masë më të madhe sesa modelet e tjera europiane, sukses në reformimin e sistemit.

Deri më sot, ajo që ne kemi bërë në Shqipëri ka qenë ndjekja gjoja e modeleve të ndryshme, duke marrë diçka nga modeli universitar gjerman, diçka nga ai francez, diçka nga ai italian dhe duke ruajtur shumë nga modeli sovjetik. Me fjalë të tjera, deri më sot jemi sjellë vërdallë, sa andej-këtej, në pyllin për të cilin fliste Dekarti. Nga kjo, përveçse kemi gënjyer veten, kemi krijuar një sistem universitar eklektik dhe, për këtë arsye, jo të përshtatshëm për kushtet e vendit tonë, një sistem në të cilin ka sunduar e sundon modeli linear tradicional i transmetimit të dijes (monologu i lektorit në auditor), pa mundur të krijojmë kushtet për një climax intelektual te një gjeneratë studentësh, për të cilët, pedagogu dhe teksti universitar nuk janë më të vetmet burime informacioni, dhe të cilët, lehtësisht dhe brenda një kohe shumë të shkurtër, marrin sot njohuri nga një numër shumë i madh burimesh alternative. Duke i njohur personalisht disa nga pedagogët e këtij grupi kontestues, jam i sigurt se kjo është pikërisht ajo çka ata bëjnë në auditor dita-ditës, në mënyrën më të rëndomtë e më të padobishme: I detyrojnë studentët të blejnë e të lexojnë tekstet e tyre gjysmë të kopjuara, gjysmë të përshtatura, gjysmë të përkthyera dhe shumë herë me një informacion tejet të vjetruar e të parëndësishëm, dhe u thonë studentëve njëqind herë të njëjtën gjë, ndërsa herën e njëqind e njëjtë, i pyesin ata nëse e mbajnë mend çfarë u kanë thënë njëqind herët e para. Është e lehtë ta hedhësh poshtë, me 4-5 radhë, një model të propozuar, kur nuk ke njohje të mjaftueshme për atë model dhe për modele të tjera konkurruese, ashtu sikurse është e pamundur të vlerësosh një sistem, një shoqëri, ose një dukuri të caktuar pa bërë krahasim me sisteme, shoqëri dhe dukuri të tjera ose të ngjashme. Dëshiroj t’ju kujtoj kolegëve të mi të shkencave sociale në atë grup pedagogësh që e kontestojnë reformën, maksimën e njohur të sociologut amerikan Gay Swanson se, “të mendosh pa krahasuar është e pamendueshme, dhe pa krahasim, nuk mund të ke t ë m e n d i m s h ke n c o r d h e k ë r k i m shkencor”(Thinking without comparison is unthinkable. And, in the absence of comparison, so is all scientific thought and scientific research). Dëshiroj, gjithashtu, t’ju jap të njëjtëve kolegëedhe një mësim të vyer të komparativistit më të madh të shekullit të 20-të dhe njërit prej sociologëve e politologëve më të shquar të gjysmës së dytë të atij shekulli, Seymour Martin Lipset, i cili thoshte se, “ai njeri që njeh vetëm një vend, nuk njeh asnjë vend” (A person who knows only one country knows no countries).

Shtrohet pyetja: me cilin model europian krahasohet prej tyre modeli britanik, për të argumentuar tezën e tyre se, edhe pse “i suksesshëm”, ky model nuk është më i mirë se ai i “universiteteve publike në të gjitha vendet europiane”? Modeli francez, ai gjerman apo italian? Këtë nuk na e thonë, por thonë se modeli i propozuar mund të jetë “një dështim” dhe, më kryesorja, se me këtë model, hiqet dorë nga “koncepti rePUBLIKan mbi të mirën publike” (!). Më duhet t’iu kujtoj kolegëve të mi të Universitetit të Tiranës se vetë konceptet “e mirë publike” dhe “interes publik” janë formuluar për herë të parë nga një filozof dhe reformator i madh anglez në shekullin e18-të, Jeremy Bentham, pra në Mbretërinë britanike, dhe jo në një republikë europiane.

Përveç kësaj, nëse e shtrojmë çështjen nga një perspektivë sociologjike dhe e trajtojmë atë në një nivel të caktuar abstraksioni, a mund të konsiderohet koncepti i interesit publik si një kriter për analizën dhe vlerësimin e politikave dhe reformave sociale? Interesi publik ka të bëjë me disa të mira universale, pra me disa vlera, të cilat besohet se i shërbejnë çdo anëtari të shoqërisë. Në fakt, ne nuk e dimë se cilat vlera janë të këtij lloji. Nëse ju thoni, për shembull se “kontrolli mbi ndotjen e ajrit i shërben interesit publik”, kjo do të thotë se ju besoni që ndotja e ajrit ju dëmton jo vetëm juve, por edhe shumë njerëz të tjerë dhe se përfitimet nga kontrolli mbi ndotjen e ajrit e justifikojnë koston e investimeve në këtë drejtim. Një përgjigje e tillë, sidoqoftë, nuk do të thotë se çdo njeri pajtohet me ju, ose mendon se ju keni të drejtë. Kjo është arsyeja që Bentham, në veprën e tij të njohur “Hyrje në parimet e moralit e të legjislacionit” (An Introduction to the Principles of Morals and Legislation, [1789] 1907, ff. 4-21),vlerësonte si kriterin më të mirë për analizat e politikave atë të “së mirës më të madhe për pjesën më të madhe [të popullsisë]” (“the greatest good for the greatest number”), kriter në bazë të të cilit ai besonte se mund të arrihet çdo marrëveshje mes njerëzve. Por, edhe vetë një kriter i tillë, sidoqoftë, nuk është pranuar dhe nuk pranohet universalisht. * Autori ka qenë Amabasador i Shqipërisë në Holandë dhe Amerikë. Aktualisht është pedagog në Universitetin e New York-Tirana.

(Vijon nesër)

16 12.05.2014

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

universitet

Konferencë mbi sfidat sociale dhe ekonomike të Europës, rrugën drejt procesit të integrimit, aktivitetet në universitete të ndryshme dhe, për t’u përmbyllur, me simulimin e procesit të vendimmarrjes në Parlamentin e Bashkimit Europian dhe Këshillit Europian, në ambientet e Kuvendit të Shqipërisë, për Ditën e Europës. Këto ishin aktivitetet e zhvilluara nga MEU Albania, e cila për të katërtin vit mblodhi 150 të rinj nga 28 të Europës

Konferencën e simulimit të procesit të vendimmarrjes në Parlamentin e Bashkimit Europian në Kuvendin e Shqipërisë

MEU Albania, studentë nga 28 shtete imitojnë politikën e BE-së K

ëtë vit, Federalistët e Rinj Europianë kishin zgjedhur pikërisht Javën e Europës për të organizuar aktivitetet në kuadër të zhvillimit të Modelit të Bashkimit Europian –MEU Albania –që organizohet për të katërtin vit në Shqipëri.

Rreth 150 të rinj nga 28 shtete të Europës, studentë të Shkencave Politike dhe Diplomacisë zbarkuan në Tiranë për t’u bërë pjesë e aktiviteteve që kishin në qendër çështjet e politikes europiane, sfidat socialekonomike të Bashkimit Europian dhe proceset integruese që po kalon Shqipëria.

Pas forumit të hapur në ambientet e Hotel Tirana International, ku morën pjesë edhe përfaqësues nga shoqëria civile, OJQ dhe përfaqësues të institucioneve qeveritare, të rinjtë patën mundësi që nga datat 3 deri më 11 maj të takoheshin edhe me përfaqësues të lartë të shtetit, si ministri i Mirëqenies Sociale dhe Rinisë, Erion Veliaj, që i mirëpriti në zyrën e tij, apo ministrja e Integrimit, Klajda Gjosha në konferencën “Krijimi i Europës së Re”, si edhe me kryetarin e Kuvendit, Ilir Meta dhe kryeministrin Edi Rama gjatë aktiviteti kulmor të kësaj iniciative n ë a mb i e nt e t e Kuve n d it t ë Shqipërisë në Ditën e Europës.

Kryeministri u shpreh se qeveria e tij do të jetë gjithnjë mbështetëse e iniciativave të tilla rinore.

Të mirëpritur nga kreu i Kuvendit, Meta, të rinjtë zhvilluan konferencën e simulimit të procesit të vendimmarrjes në Parlamentin e Bashkimit Europian dhe Këshillit Europian për vitin 2014. Gjatë zhvillimit të MEU-t pjesëmarrësit morën rolet

e ministrave të shteteve anëtare të BE-së, të Parlamentit Europian, eurodeputetëve, komisionerit të BE-së, lobistë dhe gazetarë. Gjatë simulimit studentët nga më shumë se 28 shtete të Bashkimit Europian dhe Ballkanit patën mundësi të praktikojnë të gjitha njohurit akademike që i përkasin BE-së dhe t’i ushtrojnë ato teknika në mënyrë direkte. Pjesëmarrës ishin edhe shumë të rinj nga Shqipëria, studentë të universiteteve publike e private. Edhe Universiteti Europian i Tiranës u përfaqësua nga një grup studentësh me formim në shkencat juridike, politike e marrëdhënie ndërkombëtare.

E g jithë seanca plenare, megjithëse e simuluar, trajtoi çështje konkrete e reale nga Bashkimi Europian dhe debatoi mbi propozime të vërteta legjislative të hartuara nga Komisioni Europian dhe simuluan ligjbërjen e BE-së. I pranishëm në këtë aktivitet ishte edhe përfaqësuesi i delegacionit të BE-së në Shqipëri, Clive Rumbold.

Qëllimi kryesor i “MEU Albania 2014” ishte simulimi i proceseve vendimmarrëse në BE, në procedurat e zakonshme legjislative mes Parlamentit Europian dhe Këshillit Europian.

“Ishe eksperience e dobishme për të gjithë pjesëmarrësit, jo vetëm për ata që studiojnë shkenca politike apo diplomaci, por ishte një mundësi e mirë për të përmirësuar komunikimin dhe aftësi të tjera. Mbi të gjitha u krijua një atmosferë e vërtetë europiane, pasi pjesëmarrësit nuk ishin vetëm nga Shqipëria, por nga e gjithë Europa dhe patëm mundësi të diskutonim mbi çështjet e BE-së, integrimin e Shqipërisë, por edhe të

150 pjesëmarrës

28 shtete

1

aktivitete për organizatat e Be-së

ndanim vlera nga kulturat tona të ndryshme. Ky aktivitet tregon se ne të rinjtë kemi vullnet për t’u përfshirë në politikë”, - shprehet Viktor Mërkuri, student i UET, i cili mori pjesë në aktivitetet e MEU Albania.

Synimet kryesore të këtij edicioni ishin promovimi i qytetarisë aktive, pjesëmarrja e të rinjve në proceset demokratike, rëndësia e zgjedhjeve të Parlamentit Europian dhe roli i të rinjve në promovimin e pjesëmarrjes aktive në proceset zgjedhore.

Ky aktivitet organizohet për të rinjtë dhe nga të rinjtë, ku përfaqësuesit shqiptarë të “Young European Federalists” mirëpresin çdo vit rreth 150 të rinj nga e gjithë Europa dhe ideojnë seancat simuluese të përfaqësuesve të BE-së, Parlamentit Europian dhe Këshillit Europian, si një nga evenimentet më prestigjiozë të të rinjve në Shqipëri.

Të mirëpritur nga kreu i Kuvendit, Meta, të rinjtë zhvilluan konferencën e simulimit të procesit të vendimmarrjes në Parlamentin e Bashkimit Europian dhe Këshillit Europian për vitin 2014. Gjatë zhvillimit të MEU-t pjesëmarrësit morën rolet e ministrave të shteteve anëtare të BE-së, të Parlamentit Europian,eurodeputetëve, Komisionerit të BE, lobistë dhe gazetarë

kulturë

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

12.05.2014

Fitues(ja) e Eurosong-ut

17

“Jam kundër çdolloj ekzibicioni seksual, politik, fetar, krahinor apo racial në kurriz të artit"

Debati nga Rusia në Shqipëri

“Unë jam gej, jo transgjinor, meqë ra fjala dhe bashkë njihemi shumë mirë"...

Time Magazine i kushtonte vëmëndje debatiti për homofobinë. Rusët kërcënuan me bojkot.

Në shqipëri këngëtarja Eneda Tarifa dhe aktivisti i të drejtave të komunitetit LGBT, Kristi Pinderi kanë replikuar në distancë me njëri-tjetrin për fituesen transseksuale të Eurovizionit Conchita Wurst, triumfues( ja) e Festivalit Europian që u zhvillua në Kopenhagen të Danimarkës, ka ndezur debatet ndaj homofobisë. “A ka pasur ndonjëherë një fitues më të përsosur Eurovizioni se Conchita Wurst?”

- është pyetja që ngrihet në Time Magazine, që përveç portretizimit të pamjes së jashtme ndalet dhe tek zëri i saj brilant.

Por transvestitja, e cila i solli Austrisë fitoren në këtë festival, ka hapur debat edhe në Shqipëri.

Këngëtarja Eneda Tarifa dhe aktivisti i të drejtave të komunitetit LGBT, Kristi Pinderi nuk ndajnë të njëjtin mendim për fituesen. Të dy kanë replikuar në distancë me njëri- tjetrin. Këngëtarja Tarifa ka shkruar në faqen e saj në Facebook pasi në skenën e Eurovizionit është shfaqur Conchita: “Ky na qenka Eurosong-u! Ku po shkojmë?! Ku është fshehur muzika? Ku është strukur muzika?”. Këtij komenti i është përgjigjur aktivisti i të drejtave të komunitetit LGBT, Kristi Pinderi, i cili për herë të parë publikisht deklaron se është gay.

“Unë jam gej, jo transgjinor, meqë ra fjala dhe bashkë njihemi shumë mirë.

Të kam inter vistuar një herë. Isha zëvendëskryeredaktor i revistës KULT, ti ishe këngëtarja që militonte në LSI në atë kohë. Ajo që unë kam dashur në intervistë të spikas ka të bëjë me faktin që një këngëtare si ti, kishte një edukim si punonjëse sociale dhe që, mbi të gjitha ishte krenare për këtë gjë. Të bëja pyetje e doja të të ‘mësoja’ si të përgjigjeshe, në mënyrë që t’u jepja vlera atyre që do artikuloje në atë intervistë. Unë nuk e mbaj mend mirë sot, 7 apo më shumë vjet

më pas, nëse ka qenë pikërisht ky fakt që më ka bërë mua të të intervistoj, apo fakti që partneri juaj punonte në biznesin e fonisë apo qendrës së zërit për ndonjë parti në ato kohë. Di vetëm që të takova me idenë që duhet të botoja gjëra të mençura nga ty! Dhe u përpoqa vërtet, sepse besoja gjithmonë te vlera e promovimit të artistëve që qëllon të kenë edhe një diplomë universiteti. Por ama shkova në redaksi i bindur që ti ose nuk di t’i artikulosh gjërat e mençura, ose thjesht je e paaftë të mendosh për gjëra të mençura. Vetëm kaq doja të thosha. Dhe u kërkoj ndjesë lexuesve të atij numri të revistës ‘Kult’, ku unë të kam ‘nxjerrë’ ty si këngëtare të angazhuar e me mend shumë! Shumë faj, faj i imi”, - replikon Kristi Pinderi në faqen zyrtare të LGBT, “Historia ime”. Debati mes aktivistit Pinderi dhe këngëtares Tarifa ka vijuar me përgjigjen e kësaj të fundit. Ajo ka shkruar se nuk është kuptuar asgjë nga mesazhi i saj. “Jam kundër çdolloj ekzibicioni seksual, politik, fetar, krahinor apo racial në kurriz të artit. Ka patur dhe ka artistë homoseksualë, magjikë në artin e tyre, që i do dhe i adhuron gjithë bota, por sigurisht nuk janë bërë të famshëm nga prirjet e tyre seksuale, por vetëm nëpërmjet artit të tyre dhe mesazheve të forta. Të qenit gej nuk bën kërrkënd as më interesant dhe as më kreativ në raport me pjesën tjetër të popullatës. Brenda organizimeve të tilla si festivali në fjalë shkohet në të kundërt, lobohet në grupime të përkatësisë seksuale, lobohet në përkatësi fetare, krahinore etj. etj. Dhe lobim përkthehet në vota, në çmime, në famë dhe pozicionime të larta në showbiz. Duke

dëmtuar rëndë të vetmen gjë që ka me të vërtetë rëndësi. Artin.” - shkruan Tarifa.

Por për fituesin që i dhuroi Austrisë edicionin e radhës të Eurovizionit, me këngën “Rise like Phoenix”, duke lënë pas Holandën dhe Suedinë, pakënaqësi ka pasur dhe nga shumë vende të tjera pjesëmarrëse në Eurovizion. Shumë kanë dalë kundër idesë që në skenën e madhe të këtij festivali, me shikueshmëri milionëshe, të ngjitej një transvestit. Madje u iniciua edhe nënshkrimi i një peticioni, që përfaqësuesja e Austrisë të mos lejohej të ngjitej në skenë. Pavarësisht presionit, organizatorët e Festivalit nuk u ndikuan madje as nga protestat kundër. Por të gjitha këto e bënë Conchita-n, këngëtaren më të famshme të Eurovizionit, madje për të flitej që në netët e para se ishte pretendente për ta fituar edicionin e 59-të të këtij festivali. Më shumë vëmendja u përqendrua

Politikani rus “Pjesëmarrja e një transvestiti dhe hermafroditi në të njëjtin skenë me këngëtaret ruse është një propagandë homoseksuale dhe për këtë ky festival duhet të bojkotohet. Homoseksualiteti ofendon komplet shtetin rus”, - pohonte Milonov.

tek transgjinia e këngëtares austriake, sesa te dy këngëtaret përfaqësuese të Rusisë dhe Ukrainës që përballeshin në finale. Politikani rus, Vitaly Milonov ishte i pari që e cilësoi Festivalin Europian si shumë “gay”, pra shumë homoseksual. Ai shkroi një letër publike, ku sugjeronte që Rusia të mos shkonte në festivalin e këtij viti sepse sipas tij, ai po promovon homoseksualizmin dhe degjenerimin europian. “Pjesëmarrja e një transvestiti dhe hermafroditi në të njëjtin skenë me këngëtaret ruse është një propagandë homoseksuale dhe për këtë ky festival duhet të bojkotohet.

Homoseksualiteti ofendon komplet shtetin rus”, - pohonte Milonov.

Por të gjitha këto bënë që Conchita, me emrin e vërtetë Thomas (Tomas) të shpallej këngëtarja më e famshme e Eurovizionit, madje për të flitej që në netët e para se ishte pretendente për ta fituar edicionin e 59-të të këtij Festivali. Nga 26 shtete pjesëmarrëse në natën finale, ‘Rise like a Phoenix” u vlerësua me pikët maksimale nga shumë shtete. Ky ishte ndër rastet e rralla që fituesja merrej me mend para se të përfundonte votimi. Interpretimi i Conchita Wurst kishte befasuar. Shumë shtete i dhanë pikë maksimale dhe kënga “Rise like a Phoenix” filloi të shkëputej nga pasueset Suedia dhe Holanda shumë shpejt. Eurosong-u i vitit 2015 do të mbahet në Vjenë të Austrisë. “Këtë natë ua dedikoj të gjithë njerëzve që besojnë në të ardhmen e paqes dhe lirisë. Ju e dini kush jeni, ne jemi të bashkuar dhe kështu do të jemi të pandalshëm”, - ishin fjalë e Conchita-s mes lotëve kur ajo mori trofeun.

“E bardha” e këngëtarit Alban Nimani Këngëtari i grupit nga Kosova “Asgjë sikur dielli”, Alban Nimani do të prezantohet para publikut kryeqytetas me një profil tjetër. Galeria Kombëtare e Arteve do jetë mikpritësja e performancës “E bardha” të Alban Nimanit, nesër në Tiranë. Artisti nga Kosova, i njohur për eksperimentet e suksesshme me mediat e reja dhe muzikën elektronike, po përgatitet t’i ofrojë befasinë e radhës publikut kryeqytetas. Pas prezantimeve në festivale të famshme të artit modern në Cape Town, Mexico City, Romë, Bari dhe

Lubjanë, shfaqja do t’i prezantohet një publiku po aq përzgjedhës dhe të kultivuar shqiptar. “E bardha” është konceptuar si një eksplorim i mëtejshëm mbi materien e tingullit përmes mediave dhe teknologjisë së informacionit. Një perspektivë multidimensionale e hapësirës që krijon një lidhje harmonike arkitektonike mes muzikës, poezisë, dizajnit, instalacioneve, videos dhe kërcimit bashkëkohor. Kjo performancë në botëkuptimin e artistit është destinuar të jetë një aleancë mes artistëve të arteve figurative,

muzikantëve, balerinëve eksperimentalë dhe artistëve të fushave të reja.

Shfaqja, e cila do të luhet live përgjatë dyzet minutave, është produkt i frymëzimit të Alban Nimanit nga bashkëjetesa e ngushtë me artin në të gjitha dimensionet e tij. Lidhja e ngushtë me artet figurative, muzikën, elektronikën dhe bashkëpunimi me të tjerë artistë mbështetës të mediave të reja, profesionalë dhe të talentuar, premtojnë një shfaqje të pazakontë dhe frymëzuese”, - shpjegon artisti Nimani.

18

zbavitje

lojra të ndrsyhme

Fjalëkryqi klasik 1

2

3

‘Botoks’ për meshkuj për kohëzgjatje në shtrat

4

5

11 14

16 2

31

22

32

35

8

18

23

24

27

28

33

19 25 29

37

38

43

45

39

40

44

46

48

20

34

42

45

10

13

36

41

9

17

26 30

7

12

15

21

6

Fjalëkryqi klasik është një nga lojërat enigmatike më të përhapura në botë. Fjalëkryqet e para filluan të botoheshin që në shekullin e XVIII dhe vazhdon të jetë e preferuar edhe në ditët e sotme.

Koha e fillimit ____:____

47

49

Koha e mbarimit ____:____

50

Horizontalisht:

51

1. Zë i ulët a zhurmë shumë e lehtë, që mezi ta kap veshi. 2. Xhemil, aktor i njohur i skenës dhe ekranit. 3. Maja e mprehtë e shiringës, mbrapsht. 4. Nasip, ministër. 5. Institut Tregtar. 6. Heqja dorë zyrtarisht nga froni mbretëror. 7. Qytet i njohur në Francë. 8. Industria e Lehtë. 9. Veti thelbësore, tipar i veçantë i brendshëm që e dallon një send nga të tjerët. 10. Male që ndajnë Europën me Azinë. 13. Gjithkush, çdonjëri. 16. Sigla e Kolonjës. 19. Shkova, ose... 20. Dija që shtjellon rregullat e parimet për të folur bukur e në mënyrë rrjedhëse. 23. Ajo që ka ardhur si pasojë e bashkëveprimit të dy lëndëve të tjera. 24.

Autoriteti që ka dikush mbi dikë. 29. Pjesa përballë e një ndërtese. 31.

I zënë në gjendje të papërgatitur. 32. Është numër me një shifër. 33.

Janushi, aktore e njohur. 36. Pjerrtas ose tërthorazi në një krah. 37.

Mjet lundrimi. 39. Thurman, aktore e njohur amerikane. 40. Lloj gazi.

42. Tase e volejbollit. 46. Janë në fillim të gostisë.

Sudoku | nivel mesatar 4

7

1 3 2 5 2 7

8

7 4 2

9

1

3

9 8 1 2

4 9 7 2

7 3

6 9 2

9 1

6 9 5

7 2

1 8

2 1

6

Plotësoni vendet bosh në mënyrë që çdo rresht e kolonë të ketë numrat nga 1-9.

5 2

8

Horoskopi i ditës DASHI (20/III-20/IV)

DEMI (21/IV-20/V)

Do keni shume keqkuptime sot ne jetën tuaj ne çift dhe nuk do kaloni një dite fort te bukur. Partneri do jete edhe me kokëfortë se ju, prandaj po nuk bëtë lëshime gjerat do marrin tatëpjetën. Për beqaret do ndodhe një takim i jashtëzakonshme. Ne planin financiar mos bëni çmenduri sepse do pendoheni me vone.

Ruajeni gjendjen sa me te stabilizuar.

Dite shume e qete, madje me tepër sesa duhet kjo e sotmja për te dashuruarit.

Here pas here edhe mund te mërziteni duke mos provuar asnjë lloj emocioni. Beqaret do jene te përqendruar ne një çështje me rëndësi ne jetën e tyre, por një person i shfaqur papritur do i beje te mendojnë edhe për dashurinë. Gjendja financiare do jete goxha delikate.

BINJAKET (21/V-20/VI)

GAFORRE (21/VI-22/VII)

Prania e partnerit do jete shume e rëndësishme për ju gjate kësaj dite. Ai do iu mbaje gjithmonë pranë dhe do ju dashuroje ashtu si vetëm ai di. Beqaret do ëndërrojnë me shume sesa duhet dhe realiteti mund t’iu duket edhe me zhgënjyes. Me financat mos u tregoni impulsive, por mundohuni te mblidhni disa para për te ardhmen. Do iu duhen.

Pas një periudhe te turbullt dhe me debate ne jetën tuaj ne çift, sot do rikthehet entuziazmi dhe harmonia. Do bëni edhe me tepër për njeri-tjetrin. Beqaret do kalojnë një dite te këndshme edhe pse nuk do gjejnë princin e kaltër. Ata nuk kane kërkuar me ngulm krijimin e një lidhjeje. Ne planin financiar duhet me patjetër te kufizoni shpenzimet qe t’ia dilni.

Vertikalisht:

1. Tërësia e mjeteve që zotëron dhe mund të përdorë një shtet në një fushë. 9. Lili, e famshme e valles. 11. Ylli, gazetar sportiv. 12. Kryeqyteti i Gjeorgjisë. 14. Kulaç i grunjtë. 17. Notë muzikore. 18. Donnes, shkrimtare. 21. Lëvizja e rrymave të ajrit. 22. Ushtarak, që ishte caktuar me shërbim pranë një oficeri më të lartë. 25. Kodheli i pikturës. 26.

Përemër vetor. 27. Ent Kulturor. 28. Shpartallim që pëson një ushtri.

30. Instituti Grek i Informatikës. 32. Fatih, trajner i njohur futbolli. 34.

Shyti i kinemasë. 35. Mama, shkurt. 36. Ishmaku i këngës. 37. Lloj sporti. 38. Kapituj të kuranit. 41. Numri i përgjithshëm i punonjësve në institucion. 43. Komisioni Intelektual. 44. Beqja i psikologjisë. 45.

Vepër e Homerit. 46. Tërësia e sendeve a e dukurive që kanë veçoritë e veta dhe që vijnë një pas një sipas një shkallëzimi. 47. Kryeqyteti i Bangladeshit. 48. Lëndë ndërtimi. 49. Dobësim i organizmit për shkak të mungesës së ushqimit. 50. Pjesëz treguese. 51. Agjensi Ndërtimesh.

9

Injektime me ‘botoks’ kanë treguar rezultate të kënaqshme, tek meshkujt që vuajnë nga ejakulimi i hershëm. Është vërtetuar fillimisht tek minjtë laboratorik, të cilët ishin të injektuar me këtë botoks, se marrëdhënia e tyre seksuale zgjaste më shumë.

Ky fenomen studiuar në Universitetin e New Orlins, e më pas është shkruar në Gazetën Medicinale për Seksualitet. Për dy vite, ky injektim është bërë në shumë vullnetarë të moshave prej 18 deri në 50 vjeç, të cilët kanë marrëdhënie seksuale me vetëm një partner. Të gjithë meshkujt janë deklaruar se marrëdhëniet e tyre zgjasin më shumë dhe se e kanë nën kontroll ejakulimin. Injektimi bëhet në pjesën e poshtme të organit gjenital, ndërsa shqetësimet e mjekut John Dean, janë nëse ‘ky injektim shkakton varësi’. Sipas Dean, janë të shumta arsyet e ejakulimit të hershëm dhe se kjo duhet shërohet me metoda të tjera, e jo në mënyrë artificial.

4

4 6

Koha e fillimit _____:____

2

Koha e mbarimit ____:____

Numërkryq

LUANI (23/VII-22/VIII)

Zjarri i pasionit do rindizet sërish gjate kësaj dite për ata qe janë ne një lidhje.

Gjithçka do ju duket si një ëndërr sepse kënaqësitë do jene te pafundme. Beqaret do vazhdojnë njohjen me dike qe kane takuar para pak kohesh. Ende nuk ka ardhur koha për te filluar një lidhje. Për financat mos iu besoni aspak njerëzve te huaj sepse do gaboni rende.

PESHORJA (23/IX-22/X) 6

3

2

Pas një periudhe te vështirë për jetën tuaj ne çift, me ne fund do i zgjidhni problemet ne çift dhe do jeni disi me te qete. Do dini edhe te kërkoni falje. Beqaret nuk do jene ne ditën me te mire te mundshme për te filluar një histori dashurie. Mos bëni asgjë vetëm se ju thonë te tjerët. Ne planin financiar mund te kryeni edhe investime dhe situata do mbetet e qëndrueshme.

SHIGJETARI (22/XI-21/XII)

Plotësoni tabelën me numrat e dhënë!

Numra me 3 shifra: 102, 114, 115, 120, 125, 156, 252, 415, 425, 429, 589, 632, 784, 785, 812, 997.

Numra me 4 shifra: 0121, 1864, 2468, 4512, 5210, 5265, 5415, 6985, 8547, 8748, 8965, 9658.

Numra me 5 shifra: 08141, 11450, 12221, 15556, 15558, 15965, 27015, 41524, 45544, 54256, 55946, 87485.

Numra me 6 shifra: 025632, 058434, 127052, 152412, 152509, 194714, 232014, 261822, 535688, 576615, 698748, 755468, 883952, 942856.

Po nuk toleruar dhe po kërkuat me ngulm te dale e juaja ne jetën tuaj ne çift, do keni goxha probleme me partnerin. Kujdes! Do bëni shume persona për vete sot juve qe jeni ne një lidhje, por me pas do keni dyshime për zgjedhjen qe duhet te bëni. Dëgjojini edhe këshillat e miqve. Sektori i financave do jete shume pozitiv, madje mund te hiqni edhe disa para mënjanë.

UJORI (20/I-19/II)

Gjeni 10 ndryshimet

Pasioni ne çift do shtohet edhe me shume gjate kësaj dite. Do ndiheni mjaft mire ne krahët e atij qe doni dhe as qe do iu shkoje ne mendje ta tradhtoni. Ne fakt te shumte do jene ata qe do iu joshin. Beqaret duhet ta lënë veten te lire dhe te përfitojnë sa te mundnin nga ftesat qe do iu bëhen. Me financat do jeni realiste dhe nuk do keni as vështirësinë me te vogël.

AKREPI (22/X-21/XII)

5

Gjeni figurën duke bashkuar pikat

Ngjyrosni pjesën me pikë dhe zbuloni figurën

VIRGJERESHA (23/VIII-22/IX)

Ata qe kane kaluar një faze te vështirë do ndihet disi me te qete gjate kësaj dite. Nuk do jeni me nervoze pasi çdo gjë do e keni sqaruar njëherë e përgjithmonë me partnerin. Beqaret do kenë me shume fat se kurrë ne dashuri dhe me ne fund do e ndryshojnë statusin. Ne planin financiar tregohuni shume te kujdesshëm.

Nuk do mungojnë as debatet dhe as momentet interesante gjate kësaj dite për jetën tuaj ne çift. Gjithsesi mbrëmja do mbyllet e qete dhe e ngrohte.

Beqareve do iu duhet te bëjnë zgjedhje te vështira sepse mundësitë për takime do jene te shumta. Ne planin financiar nuk do keni vështirësi për shkak te ndihmës se disa familjareve. Do ndiheni te qete.

BRICJAPI (22/XII-20/I) Mundohuni te jeni me te kuptueshëm me partnerin tuaj sot sepse përndryshe ai mund te kërkojë strehim tek dikush tjetër. Mos u mërzitni me pas nëse ngeleni vete. Beqaret ka shume mundësi te dashurohen me persona te divorcuar dhe me fëmijë. Financat fatmirësisht nuk do kenë vështirësi, përkundrazi gjendja për disa do përmirësohet.

PESHQIT (20/II-19/III) Partneri do iu beje deklarata te forta gjate kësaj dite dhe do iu kërkojë te merrni edhe disa vendime te rëndësishme. Mendohuni mire para se te vendosni. Beqaret do jene me te duruar dhe do presin çastin e duhur për te filluar një lidhje. Ne planin financiar do ndërmerrni rreziqe, por ne fund do arrini ta përmirësoni goxha gjendjen.

blog

1001

ditë që formësuan botën

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

12.05.2014

rreth vitit

19

Kur mallrat nuk i kalojnë kufijtë, këtë e bëjnë ushtritë.

- Frederic Bastiat

960

Danimarka bëhet e krishterë Mbreti Harald i Danimarkës sfidoi Poppo-n, një misionar nga Gjermania, që t’i provonte se feja e krishterë ishte e vërtetë. Pasi Poppo mori në dorë një hekur të nxehtë, por nuk u dogj nga metali përvëlues, Mbreti shpalli se ai tani besonte në fuqinë e Zotit të krishterë dhe menjëherë kërkoi konvertimin e të gjithë danezëve. Kjo është historia e treguar nga Widukind-i i Corvey-t, një murg gjerman që e shkroi rreth vitit 967. Ai shton se Poppo tani është bërë ipeshkv. Dimë nga burime të tjera se një prift me emrin Poppo u bë ipeshkvi i Wurzburg-ut në Gjermani në vitin 961,

gjë që sugjeron se konvertimi i Harald-it ndoshta ndodhi pak para kësaj date. Poppo nuk ishte misionari i parë që shkoi në Danimarkë, por të gjitha përpjekjet e para për të bindur danezët që të braktisnin zotat e tyre paganë kishin dështuar. Ka gjasa që misioni i Poppo-s ishte sponsorizuar nga Otto I, Mbreti i Gjermanëve dhe më vonë Perandori i Shenjtë Romak dhe ka shumë mundësi që konvertimi i Harald-it të jetë bërë për arsye politike - ai ishte një sundimtar ambicioz që ndërtoi rrugë, ura dhe kështjella, për të krijuar një strukturë pushteti të centralizuar dhe të

mbronte Danimarkën jugore nga inkursionet e Gjermanëve. Krishterimi do të siguronte mjete më të forta për të konsoliduar autoritetin e tij mbi njerëzit dhe për të bashkuar vendin. Gjatë mbretërimit të tij Harald-i ngriti një gur të madh të gdhendur në një vend që quhej Jelling. Ishte vendosur pranë varrit të të atit, Gorm-it, i cili ishte pagan. Njëra anë e gurit jepte kryqëzimin e Jezu Krishtit dhe tjetra imazhin e një kafshe të egër pagane me brirë ndërlidhur me një gjarpër.

E treta përmbante një tekst të gjatë ku shpallet konvertimi i Harald-it.

Blitz

Flickr

17

Numri i shteteve, në të cilat shumica e studentëve të shkollave publike kualifikohen për dreka falas ose me çmime të ulura.

3822

Shuma e përllogaritur për kokë që qeveria federale amerikane shpenzon në programe për fëmijë çdo vit.

25 +49

Shuma e shpenzuar në programe për të moshuarit.

Ndryshimi në përqindje në dekadën e shkuar në numrin e vetëvrasjeve të burrave amerikanë në të pesëdhjetat.

Foto: Ramdane Farez Titulli: Original motocycle

E kuqja italiane me nam Andi Qinami/bota.al Barolo, Brunello,…. Amarone, janë kthyer tashmë në sinonime të vetë Italisë fqinjë.

Meqenëse mes shqiptarëve është krijuar një tendencë që ta “pretendojnë” këtë të fundit, sapo kalojnë pragun e restorantit, apo thjesht ta përmendin me një lloj vetëbesimi për të cilin zor të gjendet shpjegimi, ja disa rreshta nga një artikull në një revistë sektoriale online, në të cilin, thjesht, pastër, bukur, gazetari ka shpjeguar në fakt ç’është, kjo e kuqe italiane me nam.

Amarone është një nga lavditë kombëtare italiane, një nga verërat më të famshme, shumë i lakmuar në botë për karakteristikat unike që e dallojnë. Bir i teknologjisë dhe gjeniut italian, tradita e tij i përket kohëve të fundit. Duhet thënë që lindi nga një gabim ose, me mire të themi, nga një ndryshim i pakontrolluar teknologjik që solli një produkt ndryshe nga ai që pritej. Amarone është vëllai i Recioto-s së ëmbël (tjetër verë e kuqe traditë e zonës): të dyja këto të kuqe përftohen nga rrushi i tharë (i lënë të thahet jo mbi hardhi, por në ambiente të mbyllura, të posaçme) i varieteteve si corvina, corvinone, ron-

gazetamapo@gmail.com

dinella, oseleta e negrara … croatina shton dikush tjetër.

Bistakët, vilen me dorë në shtator, lihen të thahen natyralisht në sirtarë të vegjël, në mënyrë që uji i përmbajtur në kokërr të avullojë dhe përqendrohet po natyralisht.

Rezultati është rrush pothuajse i thatë, dhe me një lëng tejet të koncentruar e me nivel të lartë sheqeri. Në janar, kur rrushi shtypet, përqendrimet e këtyre lëngjeve zhvillojnë verëra shumë të rëndësishme e të strukturuara, të fuqishme dhe të pashoqe.

Dallimi kryesor mes Amarone-s dhe Recioto-s qëndron në fermentim: tek Amarone, të gjitha sheqernat konvertohen në alkool dhe ajo që përftohet është një verë e “vendosur”, e fuqishme dhe shumë alkoolike. Në Recioto fermentimi ndalohet përpara se majatë të kenë fermentuar plotësisht sheqernat dhe produkti është një verë e paimitueshme për nga ëmbëlsia dhe eleganca.

Thuhet se rreth 70 vjet më parë, një verëbërës kishte gjetur një fuçi Recioto-je të “çmendur”: këtu majatë (enzimat) natyrore të pranishme në verë, për një përzgjedhje natyrale, deri atëherë të panjohur, e për një rezistencë të pazakonte ndaj alkoolit, kishin

filluar të fermentonin dhe kishin transformuar të gjitha sheqernat. Verëbërësi vuri re pra, se Recioto “ia kishte mbathur” dhe vera ishte kthyer në një “secco” (antiteza e asaj të ëmbël).

Për kohën kjo ishte një gabim i madh, sepse historikisht Recioto kishte qene më prestigjiozja verë e rajonit. Një gabim i madh, por edhe i mirë ky, sepse Amarone në 70 vjet të jetë, është kthyer me të vërtetë ne një krenari kombëtare dhe një kryevepër e enologjisë botërore.

Një nga karakteristikat më të jashtëzakonshme të Amarones është jetëgjatësia e saj e pabesueshme. Më tej ky shkrim-studim i përkushtohej atyre prodhuesve historikë, të cilët kanë arritur, në mënyrë të shkëlqyer, të shfrytëzojnë, këtë ogur enologjik duke e bërë të paoksidueshëm (në një kuptim figurativ përtej fenomenit kimik) në dekada.

Se kur Amarone filloi të njihej edhe këtej Adriatikut, nuk është e përcaktueshme e as me rëndësi këtu, por ajo çka mund të vihet re është se me dy-tri ecejake të përditshme në kryeqytet, konsumatori më i zellshëm i kësaj të kuqeje, do të gjejë Amarone-n, ndoshta më të mirë që ekziston, sipas disave prej më au-

Themelues: Henri Çili. Kryeredaktor: Arion Sulo. Zv/kryeredaktor: Alfred Lela, Aleksandra Bogdani. Politika: Nevila Përndoj, Fejzi Braushi.

Kronika: Leonard Bakillari, Dashamir Biçaku. Speciale: Vladimir Karaj. Ekonomia: Blerina Hoxha. . Kultura: Aida Tuci. Suplement: Suadela Balliu. Karikatura: Bujar Kapexhiu. Faqosja: Florenc Elezi. Ilir DRIZARI. Korrektore: Brunilda Meno.

Adresa: Bulevardi Gjergj Fishta pranë UET

toritarëve të botës së kritikës së verës. Edhe pse kjo Amarone, që këtu nuk përmendim për të mos i bërë ndër askujt, nuk vjen nga zemra e Valpolicella Classica-s, që është edhe zona e amarone-spar excellence, (më lart na shpëtoi pa thënë), por nga diku tjetër aty ngjitur. E meqenëse i hymë këtij mundimi, pse të mos sugjerojmë edhe nja dy kombinime me ushqimin.

Edhe për verëdashësin më të vëmendshëm, nuk është fare e lehtë t’i gjehet gatimi apo ushqimi që i shkon më mirë për shtat.

Një njohës i jashtëzakonshëm e pranon vështirësinë objektive të kësaj sfide e na përmend mishra me shumë erëza ose djathëra me barishte. Rregulli do që….. vera e zonës me pjatat e zonës, e pra … risotto all’amarone.

Zonjat mund të dëfrehen, meqë receta është lehtësisht e gjindshme online, gjoks pëllumbi etj. Do thosha se një djathë mesatarisht i stazhonuar, heq sikletin e zgjedhjes.

Amarone hyn në kategorinë passiti, por nuk është një verë e ëmbël. Ajo mund të kënaqë qiellzën e jo vetëm, gjatë një bisede mes miqsh, mund të jetë ajo vetë një bashkëbisedues i mirë, por mund të jetë… edhe një shoqërues i përsosur i meditimit. Gëzuar!

Marketing / Drejtore: Fiziana Bora Cel: 068 20 55 437 E-mail: fiziana_bora@yahoo.com Menaxhim / Dhimitraq Hido Cel: 068 20 55 440

20 12.05.2014

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

Njoftime/reklama