14 shkurt mapo ok

Faqe 2

Afër / larg

Misteri i “Çakallëve”, a po mëson Serbia nga krimet e luftës?

Nga Ivica Petroviç

Themelues Henri Çili - Kryeredaktor Arion Sulo - E premte, 14 shkurt 2014. Numër 1133. Viti V botimit. Çmimi 30 lekë. 1.5 euro. www.mapo.al e-mail: gazetamapo@gmail.com. Adresa: BLV "Gjergj Fishta"

në brendësi

Bie ligji i konsensusit

Fishekët e policisë shiten për 2.5 euro copa në Kosovë, 6 në pranga Një punonjës policie, magazinieri i repartit 100 të Ministrisë së Brendshme dhe një ish-efektiv ushtrie përfundojnë në pranga si pjesë e një rrjeti trafikantësh. Bllokohen mbi 12 mijë fishekë në tunelin e Kalimashit

FAQE 5

Shqiptarët konsumojnë 1.2 mln tonë mallra më pak se në 2009 Gjatë vitit 2013 shqiptarët kanë konsumuar 1.2 milionë tonë mallra më pak se në vitin 2009, kur nisën efektet e para të krizës. Por ndërkohë, eksportet janë pesëfishuar në vlerë. Ja ecuria e tregtisë me jashtë në pesë vitet e fundit FAQE 7

Drafti i ri i qeverisë: 1-3 muaj pagë për nëpunësit e larguar

Pas vendimit të Gjykatës Kushtetuese, qeveria miraton një projektligj të ri për “Nëpunësin Civil”, ku preken tri shtyllat e garancisë për mbrojtjen e administratës.

Rikthehen largimet me suprimim të pozicionit, ndërsa dëmshpërblimi varion nga 1 në 3 paga. Të gjitha ndryshimet në ligjin e ri, që pritet të acarojnë edhe më tej marrëdhëniet mes mazhorancës dhe opozitës. Faqe 3

Andon Mëhillaj i jep fund arratisë: Julian Sinanaj më ka përndjekur Vrau të dashurën dhe nënën e saj në 2001, ekstradohet Marjan Rroku

FAQE 5

op-ed / 10-11

I akuzuari si “sekser” i vrasjeve me pagesë vetëdorëzohet në Vlorë dhe sillet me një makinë civile në Tiranë. Avokati: Me Sinanajn nuk komunikonte prej 2 vitesh,

NgërÇ

NGA bujar kapexhiu

Duan ta vrasin

sipas meje Edison Ypi

I pari që do ta vrasi, është kasapi. Ky i kërkon kasapit mish pa kocka ose kocka pa mish. Kasapi i thotë nuk kam...

koment RAFAELA MARTETA

Andon Mëhillaj gjatë hyrjes në policinë e Tiranës

Reforma territoriale, Basha: Nuk ka negociata, kusht konsensusi Kryetari i opozitës, Lulzim Basha deklaroi dje se qëndrimi i PD-së për reformën territoriale është i qartë. Lidhur me angazhimin e Idrizit në këtë proces, Basha la të kuptohet se kjo nuk është një çështje që i takon PD-së

Jacquard Një spunto “ekologjike” për edukimin Në rubrikën Blog të gazetës Mapo të datës 11.02.2014, gjeta artikullin me...

për shkak të një konflikti.

Ka lidhje vetëm me vrasjen e Veizit, por jo siç akuzohet nga Sinanaj. Mëhillaj refuzon të dëshmojë për policinë: Do të flas në Gjykatë

Opozita kërkon veprime konkrete nga mazhoranca lidhur me pjesëmarrjen e saj në komisionin për reformën administrativo-territoriale. Tentativa e kryeministrit Edi Rama për të negociuar me kryetarin e PDIU-së, Shpëtim Idrizi pikërisht për një pjesëmarrje më të gjerë në komisionin për territorin, duket se ka rezultuar pa sukses, të paktën në raport me PD-në... Faqe 6

debati për ligjin

Menuja e kompromisit

Rama tërhiqet nga bllokimi i furgonëve, por greva vazhdon

FAQE 7

13 kulturë

Burrneshat e kohëve moderne të Andamion Muratajt Fituesi i “Ariut të Argjendtë” në Berlinale vjen me një tjetër projekt filmik. Bëhet fjalë për filmin “Burri i shtëpisë”, një histori që zbulon kontradiktat e jetës së përditshme të një burrneshe

moti Tiranë

6 | 12 °C shkodër

7 | 13 °C Vlorë

9 | 14 °C

kursi

140.3

është vlera e euros në Lekë në tregun e brendshëm valutor. burimi: banka e shqipërisë

Andon Mëhillaj, një nga të akuzuarit si ndërmjetës i vrasjeve me pagesë të kryera nga Julian Sinanaj, i ka dhënë fund fshehjes nga policia duke u vetëdorëzuar mëngjesin e djeshëm. Mëhillaj, i shoqëruar nga avokati i tij dhe një prej miqve të vet, është paraqitur rreth orës 09:30 të mëngjesit të djeshëm në Prokurorinë e Vlorës, ku... Faqe 4

koment / 11

Faqe 16

Mehmet ELEZI

Rekujem për “kushërirën e engjëjve” Në qoftë se Vaçe Zela do të kish ardhur në jetë pak më vonë, për të kënduar në një Shqipëri të hapur, do të ish njohur si Kadareja i këngës shqiptare. Vetë Kadareja mund të kishte shkruar edhe Kushërirën e eng jëjve, siç shkroi për Perlocajn.

Vaçja do të kish trazuar skenat e Europës. Në një veprimtari për 100-vjetorin e pavarësisë, të organizuar nga tri ambasada në Bernë (e Shqipërisë, e Kosovës dhe e Maqedonisë), e prezantuam si Edit Piafi shqiptare. Të 1600 pjesëmarrësit, që mbushnin sallën e hotelit me pesë yje mbi lumin Aar, shpërthyen në duartrokitje dhe u çuan në këmbë.

Në ulësen me rrota Vaçja rrinte kryeulët, thua kish bërë faj. Fliste me sytë e bukur, përherë të lagur...

2

fokus

1

ngjarje e ditës

kronikë/ Andon Mëhillaj i jep

fund arratisë: Julian Sinanaj më përndiqte

Faqe 4

politikë/ Basha: Nuk ka

negociata, i mbetemi kushtit për konsensus

Faqe 6

kronikë/ Rama tërhiqet

nga bllokimi i furgonëve, por greva vazhdon

Faqe 7

“Çakallët“ gjatë luftës së Kosovës 1999 s’kanë qenë njësi paramilitare, por pjesë e ushtrisë jugosllave. Kjo u konfirmua nga gjykimi i nëntë pjesëtarëve të kësaj njësie. Por kjo nuk e arrin gati aspak opinionin në Serbi.

“Gjatë kësaj kohe, ne nga gjykimi kuptojmë se konflikti në Kosovë ka qenë në fakt një luftë kundër civilëve të paarmatosur, apo civilë për të cilët është dyshuar se ndoshta mund t’i përkisnin ndonje force të armatosur, thekson Nosov. Kjo do të thotë se ne nuk e kemi kuptuar, se çfarë u ka bërë ky shtet shqiptarëve”

Misteri i “Çakallëve”, a po mëson Serbia nga krimet e luftës?

Nga Ivica Petroviç

N

jë departament i veçantë i Gjykatës së Lartë për Krime Lufte në Beograd dënoi nëntë anëtarë të formacionit paramilitar “Çakallët”, për krime kundër civilëve shqiptarë gjatë konfliktit të Kosovës në vitin 1999, me gjithsej 106 vjet burg. Dy nga të pandehurit e këtij grupi u liruan. Siç thuhet në argumentimin e vendimit të shkallës së parë, të paditurit shpallen fajtorë për vrasjen e më shumë se 120 civilëve në fshatrat Çushka, Zahaç, Pavlan dhe Ljubeniç. Viktima më e re ka qenë 19 dhe më e moshuara 87 vjeç.

Gjykimi arriti në përfundimin se, qëllimi kryesor ka qenë dëbimi i shqiptarëve prej një zone të caktuar. Po ashtu, viktimave u janë marrë gjëra me vlerë dhe dokumentet personale.

Krimet janë kryer gjatë muajit prill dhe maj 1999 dhe në aktakuzë thuhet se operacionet në fshatrat përreth Pejës, në të cilat janë kryer vrasjet, nuk ka pasur asnjë objektiv të drejtpërdrejtë ushtarak. Anëtarët e njësisë “Çakallët” gjatë vrasjeve, dhunimeve, shkatërrimit të pronës, si dhe veprave të tjera të dënueshme, kanë treguar brutalitet dhe vrazhdësi të jashtëzakonshme. Jo rrallë viktimat janë qëlluar me armë pas shpine, pas kësaj shumica e trupave janë djegur, me qëllim që të pamundësohet identifikimi i tyre.

Kthesa në këtë rast ishte dëshmia e anëtarit të grupit “Çakallët”, Zoran Rashkoviç, i cili në proces ka përshkruar në detaje krimet e luftës të kësaj njësie. Rëndësi ka të përmendet se gjatë procesit u konstatua se njësia “Çakallët” ka qenë pjesë e ushtrisë së Jugosllavisë në atë kohë dhe se anëtarët e saj merrnin pagë nga ushtria, siç pohon për DW, Sandra Orloviç, drejtore e Fondit për të Drejtën Humanitare dhe se për ta për këtë arsye nuk mund të flitet si për një njësi paraushtarake. Pas shqiptimit të dënimit, dëshmitarit bashkëpunues në rastin “Çushka”, në të cilin u dënuan anëtarët e njësisë paramilitare “Çakallët”, dhe vëllait të tij, gjatë natës i është djegur shtëpia barkë në Beograd.

Gjykimi i njësisë “Çakallët” është i rëndë-

sishëm, për shkak se tregon se nuk qëndron ajo, që kemi dëgjuar për vite, se për krimet e luftës në Kosovë janë fajtore disa grupe të shkëputura njerëzish të armatosur, të cilët kanë shfrytëzuar anarkinë në terren për të larë hesapet me civilët, thotë për DW Sandra Orloviç. Çakallët kanë qenë pjesë e ushtrisë jugosllave dhe është konstatuar, se kujt i ka dhënë llogari kjo njësi, brigadës së 125 të motorizuar të ushtrisë së atëhershme të Jugosllavisë.

“Kam frikë se asnjë vendim gjykate, dhe as ky, nuk do të ndryshojë asgjë në perceptimin e opinionit serb për atë, që ka ndodhur me të vërtetë në Kosovë ato vite”, vlerëson për DW Andrej Nosov, drejtor i OJQ-së Heartefact. Kjo nuk ka për të ndodhur, derisa politikanët serbë të mos i pranojnë këto gjykime, vlerëson Nosov: “Ju e dini se kemi shumë pak raportime në opinionin tonë publik lidhur me këto gjykime. Që të mos flasim për viktimat, për atë, që u ka ndodhur viktimave në këtë rast konkret, pothuajse nuk kemi mësuar asgjë. Ky është një problem i madh, sepse këto gjykime mbeten pastaj pas dyersh të mbyllura. Por në fakt ata duhet të bëhen një mundësi e rëndësishme për gjithë shoqërinë, që të marrë vesh, se ç’ka ndodhur me të vërtetë në Kosovë. Megjithëse ka një lëvizje në pranimin e përgjegjësisë së shtetit, ajo është ende e pakët. Pyetja është, se sa janë në gjendje ta bëjnë këtë ata që kanë marrë pjesë në qeveri në kohën e kryerjes së këtyre krimeve dhe sa forcë dhe vullnet politik është i nevojshëm për të bërë që të ndodhë kjo.”

“Gjatë kësaj kohe, ne nga gjykimi kuptojmë se konflikti në Kosovë ka qenë në fakt një luftë kundër civilëve të paarmatosur, apo civilë për të

“Vënia e zjarrit shtëpisë barkë të dëshmitarëve që kanë bashkëpunuar në këtë proces, është pjesë e atmosferës që shoqëron gjykimin e krimeve të luftës në Serbi që nga fillimi”, vlerëson Sandra Orloviç. “Ata janë në sytë e ushtrisë, policisë dhe opinionit të gjerë, tradhtarë. Thjesht sepse nuk dërgohen sinjale të tjera nga majat e pushtetit”

Kthesa në këtë rast ishte dëshmia e anëtarit të grupit “Çakallët”, Zoran Rashkoviç, i cili në proces ka përshkruar në detaje krimet e luftës të kësaj njësie. Rëndësi ka të përmendet se gjatë procesit u konstatua se njësia “Çakallët” ka qenë pjesë e ushtrisë së Jugosllavisë

cilët është dyshuar se ndoshta mund t’i përkisnin ndonjë force të armatosur, thekson Nosov.

Kjo do të thotë se ne nuk e kemi kuptuar, se çfarë u ka bërë ky shtet shqiptarëve gjatë viteve ‘90, përse janë bërë bombardimet e NATO-s, dhe në fakt një diskutim serioz për vitin 1999 nuk ka pasur”, thotë Nosov.”Ne vazhdimisht harrojmë se pranë Beogradit është zbuluar Batajnica, ne harrojmë Petrovo Selo-n, ne harrojmë shumë raste, që tregojnë se forcat e armatosura serbe në atë kohë nuk kanë zbatuar vetëm një lloj politike për të mbrojtur integritetin territorial dhe sovranitetin, e cila ka qenë mandra e asaj kohe, por kanë bërë edhe shumë krime.”

Natyrisht që vendimet e gjykatave nuk janë të mjaftueshme për të ndryshuar perceptimin e opinionit publik lidhur me atë që ka ndodhur në Kosovë. Ballafaqimi i vërtetë me të kaluarën mund të vijë vetëm me disa gjeste të vazhdueshme, të cilat do të vendosin një raport të përgjegjshëm me atë që ka ndodhur”, thotë Sandra Orloviç. “Ne pastaj deri sot nuk kemi dëgjuar asnjë kërkim falje, asnjë gjest simbolik ndaj viktimave shqiptare. Madje edhe kjo nuk është e mjaftueshme, dhe ky nuk duhet të jetë i vetmi gjest që mund të ofrojnë politikanët, por do të ishte një fillim i mirë”, thotë Sandra Orloviç.

“Vënia e zjarrit shtëpisë barkë të dëshmitarëve që kanë bashkëpunuar në këtë proces, është pjesë e atmosferës që shoqëron gjykimin e krimeve të luftës në Serbi që nga fillimi”, vlerëson Sandra Orloviç. “Ata janë në sytë e ushtrisë, policisë dhe opinionit të gjerë, tradhtarë. Thjesht sepse nuk dërgohen sinjale të tjera nga majat e pushtetit”, thotë drejtoresha e Fondit për të Drejtën Humanitare. “Ne prej kohësh, por pa sukses, paralajmërojmë se një numër shumë i madh njerëzish, që nga autorët e krimeve deri tek ata që kanë patur funksione përgjegjëse në kohën e konfliktit, zënë ende poste të larta në institucionet serbe”, thotë Orloviç. “Mendoj se edhe BE gjatë procesit të bisedimeve do t’i kushtojë pak më shumë vëmendje këtij fakti”, thotë Sandra Orloviç.

kryesore

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

14.02.2014

3

Si ndryshon ligji “Për Nëpunësin civil” Neni 32 Ishte 1. Pranimi në kategorinë e nëpunësve civilë të lartë drejtues në institucionet e pavarura dhe njësitë e qeverisjes vendore bëhet me konkurrim të organizuar për një apo disa pozicione të lira dhe është i hapur vetëm për nëpunësit civilë të kategorisë së mesme drejtuese. Çdo emërim i kategorisë së lartë drejtuese, në kundërshtim me përcaktimet e bëra në këtë ligj, është absolutisht i pavlefshëm.

Bie ligji i konsensusit, ja drafti i ri për “Nëpunësin civil” Pas vendimit të Gjykatës Kushtetuese, qeveria miraton një projektligj të ri për “Nëpunësin civil”, ku prek tri shtyllat e garancisë për mbrojtjen e administratës. Rikthehen largimet me suprimim të pozicionit, ndërsa dëmshpërblimi varion nga 1 në 3 paga. Të gjitha ndryshimet në ligjin e ri që pritet të acarojnë edhe më tej marrëdhëniet PS-PD Fejzi Braushi

Në ditët e nxehta të debatit për “Nëpunësin civil” mes PD dhe PS, qeveria vendos të ndryshojë ligjin e miratuar me konsensus, më 30 maj të vitit 2013. Partia Demokratike kërkon zbatimin e vendimit të Gjykatës Kushtetuese që rrëzoi Aktin Normativ për shtyrjen e efekteve të ligjit, por qeveria ka miratuar pa bujë një projektligj të ri, nëpërmjet të cilit rrëzon gjithë thelbin e ndryshimeve, që u bënë me konsensus një vit më parë. Ky projektligj, që pritet të acarojë edhe më tej marrëdhëniet mes mazhorancës dhe opozitës përmban 16 nene dhe është publikuar dje në faqen zyrtare të Kryeministrisë. Përmes tij preken tre shtyllat kryesore të ligjit të miratuar në vitin 2013, pra garancinë që fitonte nëpunësi civil, për të mos u larguar nga shërbimi pa arsye të qenësishme. Në projektligjin e ri bien barrierat për largimet nga puna, siç janë rastet e ristrukturimit apo mbylljes së institucioneve apo pamundësia për të bërë rekrutime jashtë sistemit, duke i dhënë prioritet karrierës në administratë.

Ligji i ri për administratën

Nëpërmjet nenit 8 të këtij projektligji synohet të ndryshohet neni 50 i ligjit të ri të Nëpunësit Civil, ku tashmë propozohet që në rastet kur institucioni apo një drejtori e tij mbyllet apo ristrukturohet, punonjësi del nga shërbimi. Ligji i ri përcakton që në rast se nëpunësi nuk arrihet të sistemohet në një vend tjetër ekuiv-

alent me atë që ka patur, ai largohet fare nga shërbimi, përkundrejt një dëmshpërblimi që varion nga 1 –deri në 3 paga.

“Nëpunësi lirohet nga shërbimi civil duke i dhënë si dëmshpërblim pagën e 1 (një) muaji nëpunësve civilë, që kanë deri në 1 (një) vit eksperiencë pune si nëpunës civilë, pagën e 2 (dy) muajve nëpunësve civilë, që kanë nga një deri në 5 (pesë) vjet eksperiencë dhe pagën e 3 (tre) muajve, nëpunësve civilë që kanë më shumë se 5 (pesë) vjet eksperiencë pune” - thuhet në projektligj. Kjo është edhe pika më e diskutueshme e ligjit, të cilët tashmë do të jenë krejt të zhveshur nga mbrojtja ligjore përballë largimeve nga titullarët e institucioneve.

Karriera

Me anë të nenit 7 të projektligjit bëhen ndryshime në nenin 32 të ligjit bazë të Nëpunësit Civil, ose siç njihet ndryshe ligji i ri i miratuar në majin e shkuar dhe ku parashikohet mundësia për karrierë në administratë. Në bazë të nenit 32 të ligjit, pranimi në kategorinë e nëpunësve civilë të lartë drejtues në institucionet e pavarura bëhet me konkurrim të organizuar, për një apo disa pozicione të lira dhe është i hapur për nëpunësit civilë të kategorisë së mesme drejtuese. Ndërkohë që me amendamentin e ardhur nëpërmjet këtij projektligji, i jepet e drejta titullarit që të përfshijë në konkurs përveç kategorisë së mësipërme, edhe 15 për qind kandidatë nga jashtë, por që plotë-

sojnë kriteret specifike për vendin e punës. Pra, tashmë titullari nuk e ka të detyruar që për një pozicion drejtori të pranojë në konkurs vetëm personat që mund të kenë qenë më parë shef sektori, por edhe persona të tjerë që mund të mos kenë patur fare statusin e nëpunësit civil.

Rekrutimet

Në projektligjin e ri bien barrierat për largimet nga puna, siç janë rastet e ristrukturimit apo mbylljes së institucioneve apo pamundësia për të bërë rekrutime jashtë sistemit, duke i dhënë prioritet karrierës në administratë.

Një pikë tjetër e rëndësishme e këtij projektligji dhe që prek një nga garancitë e tjera për ruajtjen e administratës nga rekrutimet pa kriter është edhe ai që ndryshon nenin që ndalon nisjen e procedurave për punësime, 3 muaj para hyrjes në fuqi të ligjit të ri të Nëpunësit Civil. Kjo pikë shfuqizohet dhe përcaktohet që procedurat për emërimet bëhen sipas përcaktimeve të ligjit të vjetër të vitit 1999. Por qershi mbi tortë për të gjitha këto ndryshime është neni që përcakton hyrjen në fuqi të ligjit. Në projektligj parashikohet që ky ligj, pra ai për Nëpunësin Civil hyn në fuqi më 1 tetor 2013, ashtu siç edhe përcakton ligji i miratuar me konsensus, por efektet i fillon 6 muaj pas hyrjes në fuqi, pra më 1 prill.

Kjo mënyrë formulimi bën të mundur qeverisë që të mbrohet para të gjitha proceseve gjyqësore që mund të jenë hapur kundër saj për largimet nga puna që nga 1 tetori e në vazhdim. Tashmë me miratimin e këtij ndryshimi, gjykatat do kenë mundësi të japin si dëmshpërblim për personat e larguar nga puna vetëm 1 deri në 3 paga shpërblim.

Shtyhet vizita e kryeministrit Rama në Serbi Anulohet vizita e kryeministrit Edi Rama në Serbi. Ky vendim erdhi jo për arsye që kanë të bëjnë me palën shqiptare, por me situatën në Serbi. Serbia zhvillon së shpejti zgjedhjet politike dhe vizita e kryeministrit shqiptar mund të merrte kuptime të ndryshme, në favor apo në disfavor të një krahu të caktuar politik.

Ndaj autoritetet serbe kanë vendosur që me mirëkuptimin e palës shqiptare, ta shtyjnë këtë vizitë për më vonë. Këtë fakt e konfirmon vetë ambasadori i Serbisë

në Shqipëri, Miroljub Zariç, i cili për ‘Ora News’ thotë se kreu i qeverisë shqiptare do të qendrojë në kryeqendrën sebre pas formimit të qeverisë së re. “Vlerësojmë iniciativën e kryeministrit Edi Rama për të vizituar Serbinë. Ai është i mirëpritur në Serbi. Kjo vizitë mund të realizohej më parë, por tani kemi zgjedhjet parlamentare. Pas krijimit të qeverisë së re, ne do të organizojmë vizitën e kryeministrit Edi Rama në Serbi. Pa dyshim që ne kemi interes për marrëdhënie të mira me

qeverinë”, - tha Miroljub Zariç. Vizita e Ramës në Serbi është komentuar gjatë nga mediat serbe dhe shqiptare gjatë këtyre muajve, pasi ajo përbën vizitën e parë të këtij niveli kaq të lartë pas një kohe shumë të gjatë. Nisma e Ramës për të vizituar Beogradin është në kuadrin e një angazhimi të tijin personal për të kontribuar në shtensionimin e marrëdhënieve në rajon dhe rritjen e mundësive të bashkëpunimit dhe shkëmbimit më së shumti ekonomik.

Serbia zhvillon së shpejti zgjedhjet politike dhe vizita e kryeministrit shqiptar mund të merrte kuptime të ndryshme, në favor apo në disfavor të një krahu të caktuar politik

Bëhet “1. Pranimi në kategorinë e nëpunësve civilë të lartë drejtues në institucionet e pavarura bëhet me konkurrim të organizuar për një apo disa pozicione të lira dhe është i hapur për nëpunësit civilë të kategorisë së mesme drejtuese. Përjashtimisht, titullari/organi vendimmarrës i institucionit mund të vendosë që procedura e pranimit të jetë e hapur edhe për kandidatët e tjerë, që plotësojnë kërkesat specifike për pranimin në këtë kategori, por, në asnjë rast, ky numër nuk mund të jetë më shumë se 15% e numrit të përgjithshëm të anëtarëve të kategorisë së lartë drejtuese për atë institucion. Çdo emërim i kategorisë së lartë drejtuese, në kundërshtim me përcaktimet e bëra në këtë ligj, është absolutisht i pavlefshëm”.

Neni 50 Ishte 1. Nëse për shkak të mbylljes apo ristrukturimit të institucionit, pozicioni i mëparshëm i një nëpunësi civil nuk ekziston më, ai transferohet në një pozicion tjetër të shërbimit civil të së njëjtës kategori.

Behet “6. Njësia përgjegjëse, 1 (një) muaj përpara, njofton nëpunësin civil për fillimin e procedurës së mbylljes të institucionit. Në këtë rast, nëse nuk ka mundësi transferimi sipas pikës 2, të këtij neni, nëpunësi lirohet nga shërbimi civil duke i dhënë si dëmshpërblim pagën e 1 (një) muaji nëpunësve civilë, që kanë deri në 1 (një) vit eksperiencë pune si nëpunës civilë, pagën e 2 (dy) muajve nëpunësve civilë, që kanë nga një deri në 5 (pesë) vjet eksperiencë pune si nëpunës civilë, dhe pagën e 3 (tre) muajve nëpunësve civilë, që kanë më shumë se 5 (pesë) vjet eksperiencë pune si nëpunës civilë.”.

Neni 68 Ishte 1. Asnjë procedurë e re e plotësimit të një vendi të lirë, sipas ligjit nr. 8549 datë 11.11.1999 “Statusi i nëpunësit civil”, në fushën e veprimit të këtij ligji, nuk fillon 3 muaj përpara datës së shtrirjes së efekteve të këtij ligji.

2. Çdo procedurë tjetër në proces, nisur përpara shtrirjes së efekteve të këtij ligji, do të përfundohet sipas dispozitave të ligjit nr. 8549, datë 11.11.1999 “Statusi i nëpunësit civil”.

Bëhet Deri në datën e fillimit të efekteve të këtij ligji, zbatohet ligji nr.8549, datë 11.11.1999, “Statusi i nëpunësit civil”.

“Neni 72 Ky ligj hyn në fuqi më 1 tetor 2013 dhe i fillon efektet e tij 6 (gjashtë) muaj pas hyrjes në fuqi”.

4

në fokus

Avokati Edmond Dema thotë se Andoni është përndjekur nga Juliani për një kohë të gjatë, ndërsa mohon implikimin e klientit të tij në ngjarjet për të cilat ai dyshohet

vetëdorëzimi

1

Vrasja e Sokol Veizit

Më 26 gusht 2012, në Orikum të Vlorës u vra Sokol Veizi, i cili punonte si peshkatar. Asokohe, policia e quante të pashpjegueshëm krimin e stilit mafioz ndaj një personi pa probleme me ligjin, por tashmë dyshohet se ekzekutor ka qenë Julian Sinanaj. Ky i fundit është ulur në tavolinën ku ndodhej Veizi ditën e krimit dhe e ka pyetur për emrin.

Andon Mëhillaj i jep fund arratisë: Julian Sinanaj më përndiqte

I akuzuari si “sekser” i vrasjeve me pagesë vetëdorëzohet në Vlorë dhe sillet me një makinë civile në Tiranë. Avokati: Me Sinanajn nuk komunikonte prej 2 vitesh, për shkak të një konflikti. Ka lidhje vetëm me vrasjen e Veizit, por jo siç akuzohet nga Sinanaj Leonard Bakillari Tiranë Andon Mëhillaj, një nga të

akuzuarit si ndërmjetës i vrasjeve me pagesë të kryera nga Julian Sinanaj, i ka dhënë fund fshehjes nga policia duke u vetëdorëzuar mëngjesin e djeshëm. Mëhillaj, i shoqëruar nga avokati i tij dhe një prej miqve të vet, është paraqitur rreth orës 09:30 të mëngjesit të djeshëm në Prokurorinë e Vlorës, ku më pas kanë shkuar dhe drejtues të policisë, të cilët kanë marrë në dorëzim Andon Mëhillajn. Dorëzimi i Mëhillajt, sipas avokatit të tij është bërë me vullnetin e tij të plotë për t’u përballur me akuzat e pretenduara, për të cilat ai nuk ka dijeni zyrtarisht. Avokati pranon njohjen e klientit të tij me shtetasin Julian Sinanaj, por sipas tij, ata prej dy vitesh nuk komunikonin me njëri-tjetrin për shkak të një konflikti. Avokati Edmond Dema thotë se Andoni është përndjekur nga Juliani për një kohë të gjatë, ndërsa mohon implikimin e klientit të tij në ngjarjet për të cilat ai dyshohet. Sipas një bisede të bërë me Andon Mëhillajn, avokati i tij thotë se ai është përfshirë vetëm në vrasjen e peshkatarit Sokol Veizaj, por jo në mënyrën që është paraqitur në media. Mëhillaj nuk u mor në pyetje nga policia e Vlorës, për shkak se çështja e tij është transferuar në Prokurorinë e Krimeve të Rënda në

Tiranë. Pas dorëzimit, Andon Mëhillaj është transportuar në drejtorinë e Policisë së Tiranës, ku nuk ka pranuar të japë shpjegime rreth akuzave për të cilat dyshohet. Ai është sjellë nga Vlora në Tiranë me një automjet civil e me targa të huaja dhe nën masa të zakonshme sigurie, ndoshta për të shmangur ndonjë atentat të mundshëm gjatë transportit. Mëhillaj më pas është izoluar në ambientet e paraburgimit në Tiranë, ndërsa pritet që brenda tri ditësh të përballet me akuzat në Gjykatën e Krimeve të Rënda. Në një prononcim për mediat, avokati i Mëhillajt tha se gjatë kësaj kohe klienti i tij ka qëndruar në qytetin e Vlorës për të sistemuar bashkëshorten dhe dy fëmijët e tij dhe më pas ka pranuar të vihet në dispozicion të hetimit. “Ka qenë një vetëdorëzim vullnetar i tij. Madje është vonuar pak, deri sa të rregullonte problemet familjare, pasi është baba i dy fëmijëve. Ai ka qenë i vendosur të dorëzohet në organet e drejtësisë për të dhënë versionin e tij mbi të gjitha akuzat me të cilat është njohur nëpërmjet medias, pasi nuk ka patur asnjë akuzë ligjore nga ana e prokurorisë”, - tha avokati Dema. Ai tregoi se negociatat për dorëzimin e Mëhillajt kanë qenë të shpejta, pasi vetëm dy ditë më parë është kontaktuar në telefon nga Andoni, i cili i ka

“Negociatat e dorëzimit kanë qenë shumë të shpejta. Që dje pasdite kur më ka thënë se e kam vendosur që do dorëzohem, unë kam biseduar me prokurorin e rrethit Vlorë dhe ne bëmë dorëzimin në prokurori”

Avokati: Mëhillaj nuk ka urdhëruar asnjë vrasje Edmond Dema tregon bisedën me klientin e tij, ku ai pranon vetëm një episod që ka lidhje me vrasjen e peshkatarit në Orikum Andon Mëhillaj ka mohuar të gjitha akuzat ndaj tij, duke deklaruar se nuk ka lidhje me ndërmjetësimet në vrasje apo ngjarje të tjera kriminale të kryera nga Julian Sinanaj. Në një bisedë që ka patur me avokatin e tij, Andon Mëhillaj i ka treguar se ai është përndjekur nga Julian Sinanaj pas një konflikti që kanë patur, të cilin avokati tha se do e sqarojë përpara organeve të hetimit. “Andon Mëhillaj ka patur njohje me Julian Sinanajn, por jo të asaj shkalle dhe jo në kohëzgjatjen e pretenduar nga Sinanaj sipas lajmeve në media. Ka patur një periudhë

shumë të gjatë kohe që ata nuk kanë folur me njëri-tjetrin, për shkak të një konflikti”, - thotë avokati i Mëhillajt.

Sipas tij, Julian Sinanaj e ka kërcënuar për një kohë të gjatë klientin e tij pas një konflikti që ata kanë patur rreth dy vite të shkuara. “Ai ka qenë nën kërcënimin e Julianit për shumë kohë. Ngjarja për të cilën dyshohet se ka marrë pjesë Andon Mëhillaj është e para dy vjetëve, ndërsa gjatë gjithë kësaj periudhe deri në zbulimin e autorit të vrasjeve, ka patur ngjarje të tilla mes tyre, në të cilat Andoni ka qenë i përndjekur nga ana e Julianit”, - tha avokati Edmond Dema. Ai pranoi se klienti i tij ka lidhje vetëm me njërën prej këtyre ngjarjeve, por jo në mënyrën se si ajo është përcjellë në media. Bëhet fjalë për vrasjen e peshkatarit Sokol Veizaj, e ndodhur rreth dy vite të shkuara në Orikum. “Kam

kontaktuar me Andonin dhe e vetmja përfshirje në të cilën ai pranon se ka një lidhje, por jo ashtu siç është përcjellë nga media, është vrasja e Sokol Veizajt në Orikum. Ky është i vetmi kontakt që ka patur me atë që akuzohet për kryerjen direkt të kësaj vrasjeje, por nuk ka pranuar asnjëherë që ka qenë ai personi që ka urdhëruar”, - tha avokati. Mëhillaj ka mohuar të ketë lidhje me ngjarjet e tjera kriminale, për të cilat policia tha se ai është ndërmjetës, duke i thënë avokatit se nuk ka asgjë të vërtetë në këto akuza.

Ai përshkruhet nga avokati i tij si familjar i rregullt dhe pa probleme të mëparshme me drejtësinë. “Andon Mëhillaj është baba i dy fëmijëve, ka bërë një jetë të rregullt familjare, nuk ka qenë asnjëherë i dënuar më parë dhe nuk ka asnjë lidhje me botën e krimit”, - tha avokati.

shprehur gatishmërinë për t’u vënë në dispozicion të drejtësisë. “Negociatat e dorëzimit kanë qenë shumë të shpejta. Që dje pasdite kur më ka thënë se e kam vendosur që do dorëzohem, unë kam biseduar me prokurorin e rrethit Vlorë dhe ne bëmë dorëzimin në prokurori”, tregon avokati. Dy kushërinjtë, Andon dhe Genis Mëhillaj u shpallën në kërkim më 29 janar të këtij viti, pas rrëfimit të Julian Sinanajt se ata ishin personat që gjenin klientët që kërkonin të bënin vrasje. Policia

ofroi 10 mijë euro për këdo që jepte informacion mbi vendndodhjen e kushërinjve Mëhillaj, ndërsa 15 ditë pas shpalljes në kërkim rezultoi se Andon Mëhillaj kishte qëndruar gjatë gjithë kohës në qytetin e Vlorës. Vetëm pak ditë më parë, në banesën e tij në lagjen “28 Nëntori” në Vlorë, persona të panjohur hodhën lëndë plasëse duke shkaktuar disa dëme materiale, pasi familja e Mëhillajt kishte braktisur banesën pas publikimit të lajmit për shpalljen e tij në kërkim.

i dorëzuari

Mëhillaj: Do të flas para gjykatës Pas dorëzimit në polici dhe transferimit në Tiranë, Andon Mëhillaj nuk ka pranuar të japë shpjegime rreth akuzave të ngritura. Mëhillaj ka kontaktuar nëpërmjet avokatit të tij, duke iu thënë hetuesve se do të japë shpjegime në momentin e duhur. Sipas burimeve mësohet se në përballjen me grupin e hetimit, Mëhillaj ka mohuar përfshirjen e tij në ngjarjet për të cilat akuzohet, por kjo nuk ka qenë një seancë e mirëfilltë pyetjesh.

Ai iu ka thënë hetuesve se do të japë dëshminë e tij përpara Gjykatës së Krimeve të Rënda, në seancën që do të zhvillohet për verifikimin e masës së sigurimit. Pas kësaj seance prokuroria pritet të marrë edhe dëshminë e Mëhillajt, i cili thotë se përveç rastit të Orikumit, ku Julian Sinanaj pranon se ka vrarë shtetasin Sokol Veizi, nuk ka asnjë lidhje me ngjarjet e tjera për të cilat ka rrëfyer i dyshuari si vrasës me pagesë. Ndaj Andon Mëhillajt dhe kushëririt të tij, Genis Mëhillaj, Gjykata e Krimeve të Rënda caktoi masën e sigurisë “arrest me burg” në mungesë më 29 janar të këtij viti.

Sekuestro apartamentit e lokalit të Sinanajt Prokuroria e Krimeve të Rënda ka sekuestruar dy pronat e Julian Sinanajt në Vlorë, të regjistruara në emër të nënës së tij. Mësohet se janë sekuestruar dy kontrata noteriale, ku në emër të nënës së Sinanajt kanë kaluar një apartament në Orikum dhe një lokal brenda qytetit të Vlorës. Sipas dëshmisë së Sinanajt dhe kontratës së blerjes, apartamenti në Orikum është rreth 64 m2 dhe është paguar nga Andon Mëhillaj, personi, që sipas tij ka porositur vrasjen e Sokol Veizajt në gusht të 2012. Për këtë vrasje, Sinanajt i ishte premtuar fillimisht një sipërfaqe prej 1500 m2 tokë. Sipas akuzës, i arrestuari Marjon Mitro kishte kërkuar nga Julian Sinanaj ekzekutimin e një tjetër personi, për të cilin kishte paguar 50 mijë euro. Por i penduari i drejtësisë është tërhequr nga kjo ngjarje, ndërsa paratë i ka shfrytëzuar për të blerë një lokal në qytetin e Vlorës. Në të dyja rastet pronat janë regjistruar në emër të nënës së Sinanajt, e cila ndodhet në Greqi. Prokuroria e Krimeve të Rënda ka vendosur masën e sekuestros preventive ndaj këtyre dy pronave të Sinanajt.

2

në fokus

Vrasja e Agron Çelës

Ekzekutimi me plumb në kokë i Agron Çelës u bë lajm si në Vlorë, ashtu edhe në Itali. Emigranti në Itali, që njihej atje për biznesin e kalçetove, i kishte shpeshtuar udhëtimet drejt Vlorës gjatë viteve të fundit, ku edhe kishte vendosur të hapte një biznes. Ai u ekzekutua më 20 gusht 2013, teksa po kthehej në apartamentin e tij së bashku me familjen.

3

Gazeta MAPO

Eksploziv Kollozit

Pallati ku banonte kryetari i PD-së për Vlorën, Ardian Kollozi, u trondit nga eksplozivi mëngjesin e 1 qershorit 2013. Lënda plasëse ishte vendosur në shkallët e pallatit 10-katësh, rreth 2 kate poshtë banesës së Kollozit.

Megjithatë, policia i fokusoi hetimet tek eksponenti i PD-së, edhe për shkak të zgjedhjeve në prag.

Grabitet me armë supermarketi në Tiranë Dy persona të armatosur grabisin me armë një supermarket në Tiranë. Ata kanë kërcënuar me armë shitësin e supermarketit tek zona e rrugës ‘A l i D e m i ’, p r a n ë K r y e g j y s h a t ë s Bektashiane, duke i marrë atij xhiron ditore.

Mësohet se gjatë grabitjes, shitësi është dëmtuar, pasi është qëlluar me pjesët e pasme të armës. Shitësi i supermarketit nuk ka dëmtime të rënda, ai ka marrë një ndihmë të shpejtë mjekësore dhe është në gjendje të mirë shëndetësore. Dy grabitësit nuk kanë qenë të

14.02.2014

4

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

5

Minë-celular në motor

Më 24 tetor 2013, një sasi eksplozivi e telekomanduar shpërtheu në lagjen “Pavarësia” në Vlorë. Lënda plasëse ishte vendosur në një motoçikletë që ndodhej në hyrjen e një pallati, ndaj edhe nuk shkaktoi dëmtime. Policia tha dje se kjo ngjarje dhe një tjetër shpërthim i porositur ndaj qytetarit me inicialet E.B janë vendosur nga e njëjta dorë.

i dënuari përjetë

Vrau të dashurën dhe nënën e saj, ekstradohet Marjan Rroku

maskuar. Megjithatë, ata mbanin në kokë kapele sa për të penguar identifikimin. Policia ka mbërritur menjëherë në vendin e ngjarjes dhe ka marrë në pyetje persona që kanë rastisur pranë supermarketit në momentin që ka ndodhur grabitja, si dhe shitësin. Policia ka marrë edhe kamerat e sigurisë të supermarketit dhe subjekteve përreth, të cilat do të ndihmojnë në identifikimin dhe kapjen e autorëve.

Efektivat blu kanë ngritur postblloqe për kapjen e autorëve në pikat kryesore në kryeqytet.

Rreth 13 vjet pas vrasjes së Alda Canajt dhe nënës së saj, Interpoli ekstradon në Shqipëri autorin Marjan Rroku. I arrestuar në Shtetet e Bashkuara të Amerikës për vrasjen e dyfishtë, të ndodhur në vitin 2001, Rroku vjen më në fund në Shqipëri me pranga në duar. Ai është dënuar me burgim të përjetshëm nga Gjykata e Tiranës, por arrestimi i tij u realizua vetëm në vitin 2010, në Nju Jork. Ish-punonjësi i Shërbimit Informativ Kombëtar, Marjan Rroku është dënuar nga Gjykata e Tiranës për vrasjen në rrethana cilësuese të dy femrave, ngjarje kjo e ndodhur më 29 mars 2001. Krimi tronditi opinionin publik në atë kohë për nga mënyra e ekzekutimit dhe numri i viktimave. Keqtrajtimi, xhelozia dhe përndjekja kishin qenë arsyet që 16-vjeçarja kishte shkëputur marrëdhëniet sentimentale me ish-punonjësin e SHIK-ut, i cili nuk e ka pranuar dot këtë ndarje dhe pas shumë tentativash të dështuara për t’u rikthyer, ekzekutoi gjimnazisten Alda Canaj bashkë me nënën e saj, mbrëmjen e 29 marsit të vitit 2001. Marjan Rroku, aktualisht 40 vjeç, pas vrasjes së kryer emigroi jashtë vendit dhe sipas autoriteteve amerikane, jetonte me identitetin e rremë Jeton Mirakaj. Pas 6 vitesh ndjekje, policia amerikane arriti ta prangoste të shumëkërkuarin në zonën e Kuinsit.

Marjan Rroku kishte ndërtuar jetën e tij në Amerikë, ku ishte martuar dhe kishte një fëmijë. Autoritetet amerikane të drejtësisë bëjnë me dije se prej më shumë se dy vitesh e gjysmë që nga momenti i arrestimit, 40-vjeçari kishte në pronësi një kompani ndërtimi me emrin “Master Design and Build inc”. Motra e viktimës, rezidente në SHBA, është konsideruar si një bashkëpunëtore e rëndësishme në arrestimin e Marjan Rrokut. Autoritetet amerikane vlerësuan maksimalisht rastin dhe arritën të prangosnin ishpunonjësin e SHIK-ut.

Fishekët e policisë drejt tregut të zi në Kosovë, 6 në pranga Një punonjës policie, magazinieri i repartit 100 të Ministrisë së Brendshme dhe një ish-efektiv ushtrie përfundojnë në pranga si pjesë e një rrjeti trafikantësh. Bllokohen mbi 12 mijë fishekë në tunelin e Kalimashit, të cilët shiteshin për 2.5 euro copa në Kosovë Dashamir Biçaku

Goditet një grup kriminal që merrej me trafik të armëve dhe municioneve luftarake nga Shqipëria drejt Kosovës, pjesë e të cilit ishin edhe dy punonjës të Policisë së Shtetit. Policia, Shërbimi i Kontrollit të Brendshëm dhe Prokuroria e Krimeve të Rënda arrestuan dje 6 persona, mes të cilëve një ish-efektiv ushtrie dhe një punonjës i repartit 100 në varësi të Ministrisë së Brendshme. Operacioni u krye në tunelin e Kalimashit, ndërkohë që personat e arrestuar ishin duke kryer transportimin e fishekëve drejt Kukësit me destinacion Kosovën. Burimet e policisë thanë se dy persona nga Kukësi, të arrestuar tashmë nga policia, bënin trafikimin e municioneve nëpërmjet kufirit shtetëror Shqipëri- Kosovë, në pikën e kalimit kufitar të Morinës në Kukës. Municionet shiteshin në Kosovë për 2. 5 euro copa dhe sipas burimeve të policisë, në total vlera e mundshme e atyre të bllokuara do të ishte 35 mijë euro pas shitjes. Dyshimet e policisë dhe të hetuesve të SHKB-së janë se të arrestuarit mund të kenë kaluar një sasi shumë

herë më të madhe ndërsa prej së paku dy muajsh ata ishin nën vëzhgimin e specialistëve të SHKB-së.

Fadil Sula, 53 vjeç, banues në Bushtricë, inspektor në Drejtorinë Rajonale të Kufirit në Kukës, dyshohet se është organizator i këtij grupi kriminal. Liman Gjici, 47 vjeç, banues po në fshatin Bushtricë të Kukësit, dyshohet si ndihmësi në këtë rrjet, ndërsa në pranga ka përfunduar edhe magazinieri i armatimit në Repartin 100. Ky sipas burimeve të policisë ishte në rolin e furnizuesit kryesor me armë e municione të organizatorëve të këtij trafiku, të cilat dyshohet se mund t’i ketë marrë nga magazina e repartit.

Madje dyshohet se ai mund ta ketë furnizuar grupin me një sasi prej 100 mijë fishekësh, të cilat po verifikohen nëse kanë dalë nga reparti i Ministrisë së Brendshme. Lorenc Zyli, 34 vjeç, lindur e banues në Gramsh, bënte grumbullimin dhe furnizimin me armë e municione të organizatorëve të këtij trafiku. Po ashtu u arrestua edhe Erjon Zisko, 24 vjeç, nga fshati Skënderbegas i Gramshit, që së bashku me Abedin Plaku, 53 vjeç, banues në Gramsh, kryenin po ashtu rolin e grumbul-

luesve dhe furnizuesit me armë e municione të dy personave nga Kukësi. Mësohet se arrestim i këtyre shtetasve u mundësua pas një hetimi intensiv disamujor të bërë nga Shërbimi i Kontrollit të Brendshëm, në bashkëpunim me Prokurorinë e Krimeve të Rënda, e cila ka regjistruar procedimin penal për veprën penale të “trafikimit të armëve dhe municioneve” në ngarkim të shtetasve të sipërpërmendur, që në fillim të muajit dhjetor të vitit të kaluar. Operacioni për kapjen e këtyre shtetasve u krye në dalje të tunelit të Kalimashit, teksa pjesëtarët e grupit kriminal ishin duke transportuar municionet e armatime. Ministria e Brendshme tha në njoftimin e saj se në cilësinë e provës materiale u sekuestruan 12 780 fishekë automatiku e pistolete, 4 armë automatike dhe një sasi e konsiderueshme, pjesë armësh të çmontuara. Sipas njoftimit të Ministrisë së Brendshme, nga dokumentimi i deritanishëm i aktivitetit kriminal të këtij grupi rezulton se vetëm magazinieri i Repartit 100 të Ministrisë së Punëve të Brendshme ka furnizuar grupin kriminal me 100 mijë copë fishekë.

Të arrestuarit Fadil Hysni Sula, 53 vjeç, lindur dhe banues në Bushtricë të rrethit të Kukësit, me detyrë Inspektor në Drejtorinë Rajonale të Kufirit e Migracionit Kukës, i dyshuar si organizatori i këtij grupi kriminal.

Liman Sadik Gjici, 47 vjeç, lindur e banues në fshatin Bushtricë të rrethit të Kukësit, i dyshuar si ndihmësi i organizatorit kryesor të këtij grupi.

Arrestim i këtyre shtetasve u mundësua pas një hetimi intensiv disamujor të bërë nga Shërbimi i Kontrollit të Brendshëm, në bashkëpunim me Prokurorinë e Krimeve të Rënda ...

Hamdi Isuf Matja, 52 vjeç, lindur në Krujë e banues në Tiranë, me detyrë magazinier armatimi në Repartin 100, pranë Ministrisë se Punëve të Brendshme, në rolin e furnizuesit kryesor me armë e municione të organizatorëve të këtij trafiku.

Lorenc Qemal Zyli, 34 vjeç, lindur e banues në Gramsh, në rolin e grumbulluesit dhe furnizuesit me armë e municione të organizatorëve të këtij trafiku.

Erjon Ferdinandit Zisko, 24 vjeç, lindur dhe banues në fshatin Skënderbegas të Gramshit, në rolin e grumbulluesit dhe furnizuesit me armë e municione të organizatorëve të këtij trafiku.

Abedin Shefqet Plaku, 53 vjeç, lindur e banues në Gramsh, në rolin e grumbulluesit dhe furnizuesit me armë e municione të organizatorëve të këtij trafiku.

6

fokus

ngjarje e ditës

Reforma territoriale

Kryetari i opozitës, Lulzim Basha deklaroi dje se qëndrimi i PD-së për reformën territoriale është i qartë.

Lidhur me angazhimin e Idrizit në këtë proces, Basha la të kuptohet se kjo nuk është një çështje që i takon PD-së.

Basha: Nuk ka negociata, i mbetemi kushtit për konsensus E vetmja kërkesë e opozitës, sipas Bashës, është një konsensus i gjerë politik midis mazhorancës dhe opozitës dhe një konsultim i gjerë publik nga akti i parë e deri tek akti i fundit, që është miratimi me votë në Kuvendin e Shqipërisë TIRANË Opozita kërkon veprime konkrete nga mazhoranca lidhur me pjesëmarrjen e saj në komisionin për reformën administrativoterritoriale. Tentativa e kryeministrit Edi Rama për të negociuar me kryetarin e PDIU-së, Shpëtim Idrizi pikërisht për një pjesëmarrje më të gjerë në komisionin për territorin, duket se ka rezultuar pa sukses, të paktën në raport me PDnë. Pas takimit me koordinatorët në selinë e PD-së, kryetari i opozitës, Lulzim Basha u pyet nga media nëse kishte negociata mes palëve për mundësinë e përfshirjes së PD-së në këtë komision. “Nuk ka vend për negociata. PD-ja i ka bërë të qarta qëndrimet e saj”, - u shpreh ai. Basha theksoi se opozita ka insistuar tek konsensusi. Për pasojë, ai ka kërkuar veprime konkrete nga mazhoranca. “T’i lënë fjalët, të kalojnë në vepra”, shtoi Basha. Në këto kushte, kryetari i PD-së, Lulzim Basha nuk i ka kushtuar rëndësi as takimit që Idrizi zhvilloi me kryeministrin Edi Rama. Pak ditë më parë, kryetari i PDIU-së, Shpëtim Idrizi, pas takimit të zhvilluar me ambasadorin amerikan në Tiranë, Aleksandër Arvizu, deklaroi se partia që ai drejton do të shërbejë si katalizator për një konsensus të gjerë

mes PS-së dhe PD-së. Takimi i mëpasshëm me kryeministrin Edi Rama tek ‘Vila 31’ u trumbetua sërish në funksion të këtij qëllimi. Por i pyetur rreth kësaj çështjeje, Basha u përgjigj shkurt: “Pyesni zotin Idrizi për çështje që i takojnë atij”.

Opozita ka refuzuar pjesëmarrjen në komisionin e posaçëm për Reformën Territoriale dhe akuzon qeverinë se ka shkelur konsensusin duke thyer besimin mes palëve. Në të gjitha takimet e deritashme Basha është shprehur i gatshëm për të ndërmarrë të gjithë hapat e nevojshëm, si dhe plotësuar të gjitha detyrimet e saj në raport me reformat madhore të vendit, përfshirë reformën administrativo-territoriale, porse e gjitha kjo ka nevojë për garanci. E vetmja kërkesë e opozitës, sipas Bashës, është një konsensus i gjerë politik midis mazhorancës dhe opozitës dhe një konsultim i gjerë publik nga akti i parë e deri tek akti i fundit, që është miratimi me votë në Kuvendin e Shqipërisë. Sipas tij, konsensusi është një domosdoshmëri, ndaj së cilës nuk mund të iket, me qëllim që produkti final t’u shërbejë interesave të qytetarëve. Në kuadër të kësaj kërkese dhe qëndrimit të pandryshuar të PD-së, Basha ka sjellë si shembull qëndrimin e deritashëm të mbajtur nga mazhoranca ndaj ligjit ‘Për nëpunësin civil’, ILDKP-së dhe AMA-s. Ligji ‘Për nëpunësin civil’ do të ndryshohet tërësisht për një draft të ri që qeveria ka përgatitur; për ILDKP-në ekziston tashmë një raport i tre deputetëve të mazhorancës për të shkarkuar kreun e saj; ndërsa fati i anëtarëve të AMA-s është shtyrë edhe për disa kohë, deri sa në Kuvend për këtë çështje do të flasin edhe ekspertë të huaj.

Berisha: Qeveria po e trajton reformën territoriale si reformë zgjedhore TIRANË Në fillim të muajit mars, Presidenti i Italisë, Giorgio Napolitano pritet që të zhvillojë një vizitë zyrtare në Tiranë. Lajmi është bërë i ditur nga ish-kryeministri Sali Berisha, pas një takimi që ky i fundit zhvilloi me ambasadorin italian në vendin tonë, Massimo Gaiani. “I shpreha ambasadorit Gaiani kënaqësinë për këtë vizitë, si dhe mirënjohjen më të thellë për presidentin Napolitano dhe theksova se ai vjen në vendin tonë si një mik i madh i këtij vendi, i cili ka bërë çdo gjë për të demonstruar miqësinë dhe ndjeshmërinë ndaj Shqipërisë dhe popullit shqiptar.

Theksova gjithashtu se dialogu ka një rol thelbësor në çdo shoqëri dhe se Partia Demokratike që nga fillimi ka treguar që do mbështesë pa asnjë kusht integrimin evropian të vendit,

madje duke ofruar gatishmërinë për të lobuar bashkërisht në Bruksel për marrjen e statusit. Por, fatkeqësisht, zoti Rama ndoqi një tjetër axhendë, ndoqi axhendën e revanshit”, shkruan Berisha në Facebook rreth takimit të zhvilluar. Ish-kryeministri njoftoi gjithashtu se në takim është folur edhe për reformën territoriale. “…Ne takim diskutuam edhe për

reformën territoriale. Në lidhje me këtë çështje shpreha qëndrimin se opozita në parim është dakord me nevojën për një reformë të tillë dhe se kjo lloj reforme bëhet vetëm me konsensus me opozitën, ashtu siç ka ndodhur edhe më parë. Por për fat të keq qeveria po vjen në Parlament me një produkt të parafabrikuar në zyrat e saj pa dhënë asnjë garanci për një konsensus të mirëfilltë mbi këtë proces reforme dhe produktin e saj. Theksova se kështu siç e ka konceptuar qeveria, reforma territoriale është vetëm një reformë zgjedhore dhe se opozita nuk është e gatshme për një reformë të tillë”, shkruan ai. Berisha shprehet gjithashtu se opozita do të punojë në favor të integrimit europian, sepse në të kundërt, sipas tij, ajo do të cilësohej një pseudo-opozitë.

PD i kthehet sheshit “Skënderbej”, në protestë edhe të pakënaqurit Në funksion të kësaj proteste, kryetari i PD-së mori pjesë edhe në takimin e zhvilluar dje në aktivin e Elbasanit. Gjatë fjalës Basha preku mosmbajtjen e premtimeve për shëndetësi falas, legalizime falas, si dhe situatën e rendit në vend.

TIRANË Partia Demokratike i kthehet sheshit “Skënderbej” në marshimin protestë, që pritet të zhvillojë më 20 shkurt me rastin e 23-vjetorit të rrëzimit të bustit të diktatorit Enver Hoxha. Në takimin që kryetari i PD-së, Lulzim Basha zhvilloi me koordinatorët në rrethe, u vendos që marshimi i protestës të zhvillohet në sheshin ‘Skënderbej’ në orën 14:00. Mësohet se Basha ka kërkuar angazhimin maksimal të strukturave të partisë në rrethe, koordinatorëve të deleguar nga qendra për orga-

nizimin dhe transportimin e pjesëmarrësve në këtë protestë. Gjatë takimit, Basha u ka kërkuar gjithashtu koordinatorëve që të tërheqin edhe të pakënaqurit ndaj kësaj qeverisjeje. Në pankartat e protestës së 20 shkurtit do të flitet për papunësinë, premtimet e pambajtura, rënien ekonomike, shkarkimet nga puna, situatën e rendit etj. Në funksion të kësaj proteste, kryetari i PD-së mori pjesë edhe në takimin e zhvilluar dje në aktivin e Elbasanit. Gjatë fjalës, Basha preku mosmbajtjen e premtimeve për shëndetësi falas, legalizime falas, si dhe situatën e rendit në vend. “Shëndetësia falas, me zë dhe figurë ka qenë premtim i kësaj qeverie, i kësaj maxhorance kur ishte në opozitë, para dy ditësh e dëgjuam zëdhënësin e Ramës për shëndetësinë tek tha që ky do të jetë një proces që do të zgjasë shumë. Kur në fakt as buxheti dhe as plani afatmesëm buxhetor dhe as strategjia afatgjatë e kësaj qeverie për çka është e shkruar, sepse

strategji dhe vizion nuk kanë dhe nuk ka asnjë fjalë të vetme për shëndetësinë falas. E njëjta gjë për legalizimet. Sot me qindra e me mijëra shqiptarë jo vetëm që nuk shohin asnjë hap në drejtim të legalizimeve, por shohin pronat e tyre të ligjshme nën kërcënimin e vazhdueshëm të tritolit dhe buldozerëve arbitrare dhe antiligjore të qeverisë…”, - tha ai. Duke u ndalur edhe tek situata ekonomike në vend, kryetari i opozitës u tha demokratëve të Elbasanit se ka arsye të mjaftueshme për të protestuar më 20 shkurt. “Për t’i thënë ndal abuzivizmit, arrogancës, korrupsionit, varfërisë, papunësisë, taksave të larta, çmimeve të larta, me 20 shkurt në orën historike 14:00 në sheshin historik Skënderbej, në marshin tonë të protestës popullore. Të gjithë së bashku në luftën e drejtë opozitare për të shembur nga themelet antivlerat që po na i imponon ky pushtet”, - tha ai. Basha njoftoi gjithashtu se në këtë proces të ri anëtarësimesh, pranë

“Për t’i thënë ndal abuzivizmit, arrogancës, korrupsionit, varfërisë, papunësisë, taksave të larta, çmimeve të larta, me 20 shkurt në orën historike 14:00 në sheshin historik Skënderbej

PD-së po afrohet së tepërmi brezi i ri. ”Me qindra dhe me mijëra anëtarësime të reja raportohen gjatë kësaj kohe anembanë Shqipërisë, dhe kjo është pikë së pari një votëbesim i madh, është një shprehje e qartë e shpresës dhe besimit që këta bashkëqytetarë shohin tek Partia Demokratike, shohin tek ne, shohin tek ju”, tha ai.

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

14.02.2014

7

Më 1 mars agjentët e “Crown Agents” zbresin në terren Nga data 1 mars agjentët e kompanisë britanike “Crown Agents”, që asiston doganat shqiptare, do të zbresin në terren. Sipas burimeve nga Drejtoria e Përgjithshme e Doganave, në datën 1 mars agjentët e “Crown Agents” do të nisin punën në terren me 8 grupe mobile. Sipas marrëveshjes me qeverinë shqiptare, kompania britanike do të kryejë 450 kontrolle në muaj. Burimet thanë se së shpejti do të jenë në dispozicion

edhe 10 makinat e specializuara të “Crown Agents”, të pajisura me teknologjinë më të fundit. Nga fundi i muajit janar në Tiranë është vendosur një ekip prej 15 pjesëtarësh nga 5 vende të ndryshme, si Letonia, Finlanda, Mbretëria e Bashkuar dhe Danimarka. Drejtuesi i projektit të kompanisë “Crown Agents” për asistencë në sistemin doganor shqiptar, David Smith, ka bërë të ditur se zbatimi i kontrolleve në doga-

na dhe zbulimi i mashtrimit do të jetë teknologjia kryesore që do të praktikojnë.

“Agjentët tanë nuk do të jenë të ulur në zyrë, por në terren, në pikat kufitare për të identifikuar e zbuluar mashtrimin. Ata do të sjellin informacion drejt zyrës qendrore, në mënyrë që të përmirësohen e të hartohen politika e procedura të reja në bazë të të dhënave e informacionit të zbuluar.

Rama tërhiqet nga bllokimi i furgonëve, por greva vazhdon Shoferët e furgonëve, protestë nga Veriu në Jug ndaj vendimit që nuk i lejon të marrin pasagjerë në rrugën e kthimit.

Kryeministri deklaron në Kuvend se deri në një fazë të dytë, do të ndalohen vetëm të palicencuarit, por ligji do të zbatohet Nisi si një plan masash kundër aksidenteve rrugore, por u kthye në një konflikt të madh mes shoferëve të rreth 20 mijë furgonëve të licencuar dhe qeverisë. Drejtuesit e automjeteve 8+1 kanë protestuar dje në të gjitha qytetet e vendit, duke e cilësuar të padrejtë vendimin e qeverisë “Rama”, për të mos i lejuar të kthehen në vendin e origjinës me pasagjerë. Debati zbriti dje edhe në Kuvend, ku kryeministri Rama bëri një tërheqje nga deklarata e para pak ditëve e ministrit të Brendshëm, që paralajmëroi ndalimin e menjëhershëm të transportit interurban me furgon. “Qeveria nuk do të lejojë më qarkullimin e mjeteve të palicencuara. Qeveria do t’u japë kohë për t’u riorganizuar të gjithë atyre që sot e kanë një licencë të rregullt dhe që do të bëjnë një zgjidhje në kushtet e tyre, nëse do të kalojnë në shërbimin taksi normal, apo nëse

do të bëjnë shërbimin urban brenda rrethit të përcaktuar nga autoriteti që jep licencën për ta", - tha Rama, duke shprehur vendosmërinë për zbatimin e ligjit të miratuar që prej vitit 1998. Në të vërtetë, është vetë ligji që penalizon mijëra shoferë të licencuar, të cilët kërkojnë që të kryejnë aktivitetin e tyre pa asnjë penalizim. “Jemi taksapagues të rregullt dhe kemi licencë për aktivitetin që kryejmë. Vendimi i ministrave që na lejon transportin e pasagjerëve vetëm në një rrugë nuk na siguron as bukën e gojës”, - thotë shoferi i një furgoni të parkuar në shenjë proteste në Durrës. Por nga Jugu në Veri, problemi i shoferëve të furgonëve është i njëjtë: Nëse funksionojnë si taksi, nuk mund të mbijetojnë më në këtë biznes. Partia Demokratike është solidarizuar me protestat e shoferëve, duke akuzuar qeverinë se po penalizon 21 mijë familje shqiptare që mbahen përmes transportit me furgonë. Por kryeministri Rama paralajmëron ristrukturimin e gjithë sektorit, duke u lejuar furgonëve të kryejnë aq aktivitet për sa janë licencuar. Por ç'parashikon ligji për këto automjete dhe në ç'raport me të janë shpërndarë kaq shumë licenca? Deputeti i PS-së, Erion Braçe citoi dje në Kuvend dy udhëzimet e nxjerra nga ish-ministri i Transporteve, Sokol Olldashi, ku përcaktohet

Qeveria do t’u japë kohë për t’u riorganizuar të gjithë atyre që sot e kanë një licencë të rregullt dhe që do të bëjnë një zgjidhje në kushtet e tyre, nëse do të kalojnë në shërbimin taksi normal, apo nëse do të bëjnë shërbimin urban brenda rrethit të përcaktuar nga autoriteti që jep licencën për ta", - tha Rama

Shqiptarët konsumojnë 1.2 mln tonë mallra më pak se në 2009 Shqiptarët e kanë ulur konsumin e mallrave të importit me plot 1.2 milionë tonë ose më shumë se 12 për qind që nga viti 2009, kur kriza ekonomike nisi të jepte efektet e saj në ekonominë e vendit. Nga 5.2 milionë tonë mallra që zhdoganoheshin në 2009-ën, gjatë vitit që shkoi këto zhdoganime nuk arritën më shumë se 3.9 milionë tonë. E kundërta ka ndodhur me eksportet, të cilat gati janë pesëfishuar në vlerë në krahasim me vitin 2009.

Importet Karburantet, cigaret, automjetet, energjia elektrike dhe gruri janë pesë artikujt kryesorë që blihen në tregjet e huaja për konsum në tregun vendas. Për blerjen e këtyre mallrave harxhohen më shumë se 514 miliardë lekë, nga të cilat më tepër se 300 miliardë lekë shkojnë për blerjen e pesë artikujve kryesorë të konsumit. Mirëpo tregtia e jashtme e Shqipërisë në këto pesë vite ka ndryshuar mjaft. Importi në sasi i naftës ka zhvendosur importin e grurit. Kërkesa e brendshme e dobët dhe rënia e çmimit mesatar të importit për njësi janë faktorët kontribues kyç në kahun rënës të importeve totale në vlerë. Ndërsa rënia e konsumit ka ndikuar në rënien e importit në tonë.

Rolin kryesor në rënien e importeve totale po e japin mallrat e përfshira në kat-

egorinë “minerale, lëndë djegëse dhe energji elektrike”. Në total, importet e mallrave të kësaj kategorie shënuan rënie me rreth 13.5% në terma vjetorë dhe kontribuuan me rreth 2.8 pikë. Ashtu si dhe në vitet e mëparshme, importi i energjisë elektrike vijon të luajë një rol të rëndësishëm në importet e kësaj kategorie dhe ato totale. Importi i mallrave të përfshira në kategorinë “materiale ndërtimi dhe metale” vijon të kontribuojë negativisht me rreth 2.1 pikë përqindje në ecurinë e importeve totale, kryesisht si pasojë e rënies së importit të: gizës, çelikut dhe artikujve të tyre, produkteve të qeramikës, qelqit dhe artikujve të tij. Në të njëjtin drejtim ndikoi dhe rënia progresive e importit të mallrave të përfshira në kategorinë “makineri, pajisje dhe pjesë këmbimi”.

Gjatë periudhës së konsideruar, importi i makinave për pasagjerë shënoi rënie me rreth 4.9% në terma vjetorë. Rënia vjetore

e importit të mallrave në kategoritë “materiale ndërtimi dhe metale” dhe “makineri, pajisje dhe pjesë këmbimi” sinjalizon për një nivel të ulët të investimeve në vend.

Që nga viti 2009 volumi i importeve ka rënë më shumë se 12 për qind.

Eksportet Volumi i eksporteve arriti në 4.4 milionë tonë në vitin 2013, nga vetëm 1.5 milionë tonë që ishin në vitin 2009, gati me një katërfishim. Në kushtet e një kërkese të huaj në përmirësim, eksportet vendase kanë vijuar prirjen rritëse gjatë vitit 2013.

Eksportet totale për këtë periudhë shënuan rritje me rreth 13% në terma vjetorë.

Ashtu si dhe gjatë vitit 2012, ecuria e eksporteve u përcaktua kryesisht nga kontributi pozitiv, prej 7.1 pikësh përqindjeje, i eksportit të mallrave të përfshira në kategorinë “minerale, lëndë djegëse dhe energji elektrike”.Naftaqëështënëeksportezëvendin e parë. Eksportet e mallrave me karakter rieksportues të përfshira në kategorinë “tekstile dhe këpucë” shënuan rritje vjetore me rreth 15.7%. Eksportet janë i vetmi zhvillimpozitivnëekonominëevenditmendikim në rritjen ekonomike. Për këtë fakt ekspertët kanë kërkuar që nxitja e eksporteve duhet të jetë në qendër të modelit ekonomik në të ardhmen.

Blerina Hoxha

raporti mes taksive 4+1 dhe furgonëve 8+1. Udhëzimi i vitit 2007 lejonte një numër të kufizuar licencash për taksi, 1 për 1 mijë banorë. “Numri i taksive 8+1 është sa 50 % e numrit të taksive 4 +1”, - thuhet në këtë udhëzim. Një vit më vonë është miratuar një tjetër skemë, ku numri i furgonëve përcaktohet sa 10 % e numrit të taksive. “Numri i përgjithshëm i taksive 4 +1 është sot 3730. Sipas ud-

hëzimit të qeverisë Berisha, numri i taksive 8+1 duhet të jetë vetëm 373”, - tha dje deputeti Braçe. Por përtej debatit politik dhe bazës ligjore, situata në terren është krejt tjetër. Mbi 20 mijë shoferët e furgonëve i kërkojnë qeverisë t'i lejojë të punojnë, duke paralajmëruar përshkallëzim të protestave të tyre e njëherazi paralizim të trafikut mes qyteteve, që aktualisht kryhet me këto automjete.

SHPALLJE ANKANDI

PER SHITJEN E SENDIT TE PALUAJTSHEM Permbaruesi gjyqesore genti Bushati nxjerr ne shitje me ankand sendin: “Are Truall” me siperfaqe 1680 m2 e rregjistruar ne rregjostrin hipotekore me nr 1435 date 19.10.2000, me volum 8 faqe 239, me nr pasurie 523/7 ne Z.K 1100 , Barbullush Shkoder Çmimi fillestare per shitjen ne ankand eshte ne vleren. 2,240,000 ( dymilion e dyqind e katerdhjete mije ) Lekë. Shitja e pasurisë do të bëhet (fillon) ditën e Hënë, datë 24.02.2014, ora 16.15, në Zyrën Përmbarimore te Përmbaruesit Gjyqësor Privat Genti Bushati me adrese : Rruga “Don Bosko”, perballe Gjykates se Rrethit Gjyqesore Shkoder .

Personat e interesuar per te blere kete pasuri duhet te derdhin perpara fillimit te ankandit 10% te vleres si garanci ne llogari te permbaruesit gjyqesore .

SHPALLJE ANKANDI SHOQËRIA PËRMBARIMORE “AFA-2010” SH.P.K hap Ankandin për shitjen e pasurisë së paluajtshme: Pasuria Nr.1/118+1-19, e llojit “Apartament”, me sipërfaqe totale 97 m2, e regjistruar pranë Z.V.R.P.P. Tiranë ne Zonën Kadastrale nr.8380, vol 17, faqe 206, në pronësi të Harallamb Voko dhe Galina Voko. Çmimi fillestar në ankandin e parë është 96,000 EURO (nëntëdhjetë e gjashtë mijë) Euro. Kjo pasuri është vënë në hipotekë në favor të Raiffeisen Bankë sh.a. për shumë 100,000EURO (njëqind mijë). Ankandi zhvillohet në datë 20.02.2014 ora 15:30 në ambjentet e Shoqërisë Përmbarimore “AFA-2010” sh.p.k në adresën Rruga “Sulejman Delvina”, Nd.51, H.9, Ap.1, Tiranë.

Për më shumë informacion mund të konsultoheni në numrin e telefonit Tel:044503458 E-mali shoqeriapermbarimoreafa2010@gmail.com

SHPALLJE ANKANDI ZYRA PERMBARIMORE KURMAKU, shpall për shitje në ankand pasurinë “Apartament”, me Nr. Pasurie 4/316-2, vol 2, faqe 103, me sip. 59 m2, ZK.3234, pasuri e ndodhur në Rrogozhinë ne pronesi te Skender Hamdi Sheshi.

Ankandi zhvillohet ditën e martë në datë 25.02.2014 ora 16.oo, me Çmim fillestar 1,926,400 (njemilionenenteqindenjezetegjashtemijeekaterqind) lekë, pranë selisë së Përmbaruesit Gjyqësor Kastriot Kurmaku, Rruga “28 Nëntori”, pall “F. Turku”, kati 2, pranë Gjykatës Elbasan.

E-mail kastriotkurmaku@yahoo.com, Cel. 0682099479 / 0673115333

CMYK

8 14.02.2014

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

NJOFTIM / REKLAMA

CMYK

NJOFTIM / REKLAMA

Gazeta MAPO

9

14.02.2014

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

REPUBLIKA E SHQIPËRISË KOMISIONI QENDROR I ZGJEDHJEVE

Njoftim PËR REZULTAT KONKURRIMI Drejtoria e Burimeve Njerëzore në Komisionin Qendror të Zgjedhjeve njofton se, pas testimit të zhvilluar për vendin e lirë të punës, Drejtor i Burimeve Njerzore, eprori direkt nga tre kandidatët e paraqitur me rezultate më të larta, të shpallur nga Komiteti Ad-Hoc, zgjodhi fitues: 1.

Zj.Anila Ruço për pozicionin e punës, Drejtore në Drejtorinë e Burimeve Njerëzore.

Blv. Dëshmorët e Kombit”, Pallati i Kongreseve, Tiranë, Shqipëri, T/F.+355-4-2281650 E. info@cec.org.al, www.cec.org.al

e diel EKSKLUZIVE

/ INTERVISTA

ME FILOZOFIN

FRANCEZ, LUC

FERRY: BOTA

ASNJËHERË NUK

KA QENË MË

MIRË

NR. 16 (261),

VITI VIII BOTIMIT

MARS 2013

ÇMIMI 300 LEKË

JO VETËM POLITIKË SI ZAKONISHT

30 lekë

30 lekë

30 lekë

30 lekë

FOTO ESSE Natë shqiptare në Oslo

MIRA MEKSI Kur fatin ta shkruajnë librat

30 lekë

30 lekë

BELL ALASTAIR CAMP RAMËS

DJES SË EDI

NJERIU I RILIN E PËRMUAJSHME

30 lekë

J BESNIK MUSTAFA në Ngatërresat me kufirin francez emrin Le Pen STEFAN ÇAPALIKU Gjurmët e ujkut oriental te shqiptarët

E përmuajshme

E përmuajshme Z, LUC FILOZOFIN FRANCE INTERVISTA ME EKSKLUZIVE /

ERË NUK KA QENË FERRY: BOTA ASNJËH

MË MIRË

e luftës në Kosovë, njohin nga koha Campbell vjen në Shqiptarët e në Kosovë. të Tony Blair-it.

Press. Në një ushtarakisht i fushatave botim i UET të tij për të ndërhyrë me Tony Blair, Eshtë spin doctor-i e të tjera. vendimin e shefit atyre ditëve: Vitet e mia e strategjisë në politikë, kur mbronte me Ditarët e librin, rëndësinë Shqipëri pikërisht me Henri ÇILIN flet për bashkëbisedim

çdo ditë gazeta ‘MAPO’

PLUS çdo muaj revistat ‘MAPO’

dhe ‘MADAME MAPO’

VIII BOTIMIT NR. 16 (261), VITI

AFAJ BESNIK MUST Ngatërresat në z me kufirin france emrin Le Pen LIKU ÇAPA N STEFA Gjurmët e ujkut arët oriental te shqipt FOTO ESSE Natë shqiptare në Oslo MIRA MEKSI Kur fatin ta shkruajnë librat

PBELL ALASTAIR CAM

S

JES SË EDI RAMË

NJERIU I RILIND ME E PËRMUAJSH

300 LEKË MARS 2013 ÇMIMI

JO VETËM POLITIKË SI ZAKONISHT

në Kosovë, nga koha e luftës në Shqiptarët e njohinnë Kosovë. Campbell vjen Tony Blair-it. një ushtarakisht i fushatave të UET Press. Në për të ndërhyrë Blair, botim i Eshtë spin doctor-i e shefit të tij e të tjera. e mia me Tony së në politikë, kur mbronte vendiminDitarët e atyre ditëve: Vitet me rëndësinë e strategji Shqipëri pikërisht me Henri ÇILIN flet për librin, bashkëbisedim

Agjencia e Abonimit të Shtypit (Arben Trenova): 04 223 52 05 • 068 20 47 825 Posta shqiptare: 04 237 5598 • 068 50 24 159 Agjencia e Abonimit Adrion: 04 224 0018 • 069 20 36 768 Agjencia e Abonimit, Durrës (Agim Memko): 0692372850

10

Opinione & Editoriale

Blog & Ide

OpEd

Nga Bujar Kapexhiu

Opinione dhe Editoriale

Rekujem per “kusheriren e engjejve” 1

. Në qoftë se Vaçe Zela do të kish ardhur në jetë pak më vonë, për të kënduar në një Shqipëri të hapur, do të ish njohur si Kadareja i këngës shqiptare. Vetë Kadareja mund të kishte shkruar edhe Kushërirën e engjëjve, siç shkroi për Perlocajn. Vaçja do të kish trazuar skenat e Europës. Në një veprimtari për 100-vjetorin e pavarësisë, të organizuar nga tri ambasada në Bernë (e Shqipërisë, e Kosovës dhe e Maqedonisë), e prezantuam si Edit Piafi shqiptare. Të 1600 pjesëmarrësit, që mbushnin sallën e hotelit me pesë yje mbi lumin Aar, shpërthyen në duartrokitje dhe u çuan në këmbë. Në ulësen me rrota Vaçja rrinte kryeulët, thua kish bërë faj. Fliste me sytë e bukur, përherë të lagur me dritë.

2. Ajo vjeshtë tiranase plot ngjyra po shpalonte të papriturat e kryeqytetit, veçanërisht emocionuese për një të ri të sapoardhur prej një qyteti të vogël. Në Teatrin Popullor mund të shihje Pjetër Gjokën, Kadri Roshin e Sandër Prosin; nëpër sportelet e kinemave shtyheshin për të ndjekur filmin me ekran të gjerë Gol, me skenat më dramatike nga Kampionati Botëror i Futbollit 1966, ku kishte shkëlqyer ylli portugez Euzebio; dhe në afishen e Estradës së Tiranës, papritmas një emër i madh: Vaçe Zela. Do të këndojë Vaçe Zela!

E kishim dëgjuar shumë herë në radio, sidomos në programin me muzikë të kërkuar Radio-Posta, kishim parë ndonjë fotografi të shpërlarë bardhë e zi nëpër gazetat e kohës. Tashti, ja rasti me e ndjekë drejtpërdrejt në skenë, me e pa e me e dëgjue disa hapa larg teje. Kur shiten biletat? Hm. Kishim blerë kuponat mujorë për mensën e qytetit Studenti (këta kupona quheshin lata), kishim blerë dispensa e fletore, ndonjë bojë këpucësh. Xhepat kishin mbetur thatë. A thua vazhdon shfaq ja javën tjetër? Mirë shfaqja, po Vaçja?

Mbase s’këndon çdo natë ajo.

Vendosëm me shitë kuponat e darkës “me çmim të arsyeshëm”, domethënë të ulur. Një pengesë e paparashikuar: duhej me bërtitë nëpër korridore Kush do një latë

koment Mehmet ELEZI

darke! Këto thirrje të herëpashershme prishnin qetësinë dhe s’na dukeshin fort të sjellshme. E mori përsipër një shok lezhjan. Zëre se po shes akullore në plazh të Shëngjinit, tha. Hej, kush do tri lata darke!

Një këngë e hershme e Vaçes titullohet Flakë e borë. Edhe ne atë natë dolëm flakë e borë prej shfaq jes. Vaçja me zërin qiellor kish qenë flaka. Borën e kishin shkaktuar të tjerët. Një këngëtar nuk duhej me këndue më shumë se dy këngë gjatë një shfaq jeje. Ky ishte rregulli. Për recital as që mund të bëhej fjalë. Dy këngë, pse kaq pak? Thjesht s’e kuptonim pse.

Druhen nga “kulti i individit” në art? Të paktën të ishin katër këngë, dy herë nga dy. Vaçja këndon edhe këngë italiane e spanjolle, i bie vetë kitarës. Ku lejohen aso këngësh, harroje. Esperanca pse të mos lejohet? Esperanca do të thotë shpresë, ç’e keqe vjen prej shpresës?

Morëm kah qyteti Studenti me këto diskutime dhe me meloditë e saj në buzë. Kishim harruar se atë natë s’do të kish darkë për ne.

Kishim ndërruar shijen e bukës me shijen e zërit të Vaçe Zelës. Gurgullima e atij zëri ishte metaforë e Lirisë. Ishte Liria vetë. Ai zë thoshte: e shihni sa e bukur është jeta? Duajeni jetën, gëzojeni!

Qemë tetëmbëdhjetëvjeçarë.

3. Arti i saj bashkonte tre brezat. Ime bijë, Ujvara, qysh trekatër vjeçe ka pasur flokë të gjatë dhe, si fëmijë, bënte ojna, nuk duronte me u krehë. Prit t’i kreh unë, i thoshte Nana. Se kur të rritesh, kanë me t’u ba flokët si të Vaçe Zelës.

Ajo urtohej si me magji.

Më 2006 i shkuam në shtëpi në Bazel. Tashmë e rritur, ime bijë përqafonte Vaçen disi e prerë: ku janë flokët e bukur? Pas drekës së gatuar nga Irma, shoqëruar me verë franceze të zgjedhur nga Pje-

tri, dolëm së bashku për një akullore në park buzë Rinit. Vajza shtynte tërë kohën karrocën e Vaçes. Nuk di kush e shtynte më fort: st u de nt j a e r r it u r, ap o t r e katërvjeçarja e dikurshme, që gjyshja e vet e rriste me mitin e Vaçe Zelës.

4. Pengu i madh i saj, Shqipëria. E pranishme në një mënyrë a tjetër në të gjitha këngët e saj. Ani pse “zvicerane” qysh në vitet nëntëdhjetë, qe e lidhur çmendurisht me të.

Kallëzon Irma: Po ktheheshim prej pushimeve në Itali. Në autostradë na parakalon një autobus turistësh me targa shqiptare. Unë i bie borisë, zakon i njohur mes shqiptarësh që jetojnë jashtë vendit.

Shoferi i autobusit përgjigjet. Mami ia plas vajit me gulshe. Aq fort, sa u tremba mos i ndodhte gjë. Mezi u qetësua.

Tri herë Vaçja u nis më shumë se shpirtërisht për në Shqipëri. Dhe të tri herët nuk mbërriti dot. A thua nuk qe e shkruar? Herën e parë nuk i japin “vizë” mjekët zviceranë. Nuk këshillohet me udhëtue në këtë gjendje. Prit sa të përmirësohesh.

Edhe pak durim.

Herën e dytë e nis nga pasaporta s h q i p t a r e. D u h e j p a s a p o r t a biometrike. Do me e pasë gati. Lajm i gëzueshëm: në ambasadë në Bernë po fillon pajisja e shtetasve shqiptarë me dokumente njëjtësimi.

Eshtë pranverë, 2013. A ka më bukur se me e përurue me Vaçe Zelën?

Pasaportën e parë asaj. Bazeli një orë është, e sjellin me makinë.

Për ceremoninë mbërrin përfaqësuesi kryesor i kompanisë Safran, që prodhon pasaportat dhe letërnjoftimet. Një ditë para përurimit: alo, si është Vaçja?

Shpresojmë se mund të udhëtojë nesër. Dita e nesërme vjen, sa çel drita gazetarët janë në ambasadë.

Disa kanë dhënë njoftimin. Alo, u nis Vaçja? Vaçja… Mjerisht gjatë natës është rënduar. Po e bluan zjarrmia. Shpresojmë një ditë tjetër.

Kur të bëjë më mirë.

Dita tjetër vonohet. Shëndeti i saj merr vetëm pjetposhtë. Një udhëtim më makinë deri në Bernë sa me ba fotografinë e me marrë shenjat e

Menuja e kompromisit

gishtave duket çdo ditë e më i largët.

Vaçja megjithatë do pasaportën e Atdheut. Edhe në kllapi e përmend.

Vjen përpjekja tjetër. Hera e tretë. Pas disa komunikimesh ambasadë - ministri e brendshme, merret një vendim, që është zgjidhje. Do të dërgohet nga Tirana një specialiste pik për Vaçen, ajo do të ketë me vete pajisje teknike të lëvizshme për shenjat e gishtave dhe për fotografinë. Këto mund të merren kudo: edhe në banesë të saj në Bazel, edhe në spital, ku të jetë.

Marrim frymë të lehtësuar: u krye.

Caktohet data, priten biletat e avionit. Punonjësja nga Tirana bashkë me pajisjet mbërrin në datën e caktuar, në mëngjes do të nisemi nga Berna për Bazel. Alo, Pjetër, po vijmë, si ka njehë Vaçja sot? Megjithë vetëpërmbajtjen e njohur, zëri i Pjetrit nuk është ndjellamirë. Vaçja është përkeqësuar.

Zjarrmi përvëluese, tuba nëpër vena, tuba për të lehtësuar frymëmarrjen, mjekë që hyjnë e dalin. Fotografia bëhet e pamundshme. Punonjësja që erdhi në mënyrë speciale nga Tirana kthehet duarthatë.

Bashkë me teknikën. Ky është dështimi i tretë. Dhe i fundit, në të gjallë të saj. A thua një vullnet mbinatyror kish vendosur kështu?

Vaçja priste Shqipërinë, Shqipëria Vaçen. Në 70-vjetorin e lindjes Shqipëria i dërgon një dhuratë: CD-në me këngët e saj. E ka përgatitur ministria e kulturës me interesim të drejtpërdrejtë të kryeministrit Sali Berisha. Keni pasur një zë të tillë në Shqipëri?!, mahnit e t a mb a s ado r i i Mo n a ko s , njëherësh njeri i letrave, kur dëgjon këngët e saj. Më këqyr drejt në sy, duke pritur t’i përsëris po-në.

5. Me artistët e rinj? Siç i ka hije të madhit. Në festimet e 28 Nëntorit në Gjenevë janë ftuar dy idhuj të këngës shqiptare: Vaçe Zela dhe Nexhmije Pagarusha. Një tjetër e veçantë në program: disa artiste të reja këndojnë këngët e Vaçes e të Nexhmijes, përballë tyre. Provë e vështirë për to.

Njëra prej tyre është Elina Duni.

Ka lënë mikrofonin dhe pret ç’do të thotë Vaçja. Vaçes i vezullojnë sytë.

-Të lumtë, e këndove më mirë se

unë!

Tepër e bukur për ta besuar.

6. Në Bazel ftohtima e tetorit lëkund gjethet e mështeknave e të blirëve, që kanë nisë me u zverdhë, rreth spitalit universitar lulet nuk pyesin për vjeshtën. Vaçja po kalon net të vështira. Në zjarrmi ka folur përçart. Ka shqiptuar do fjalë të çuditshme. “Irma, duhet të gjejmë një jevgë për Pjetrin. Një jevgë për Pjetrin, të lutem”!

Në mëngjes është diçka më mirë.

Nuk harron me lavdërue orkiden, e kam prurë me vazo, që të mos vyshket shpejt. Edhe orkidja e javës së kaluar ka ruajtur freskinë. I ujit Irma.

-Pse pikërisht “jevgë?”, e ngacmoj.

Ajo qesh. Sytë e kthjellët i zdritin, kullojnë ëmbëlsi.

Përçartja në zjarrminë bluese ka pasur një bazë. Pjetri po dërrmohet, shko e eja me biçikletë, tërë ditën e lume deri në orët e vona te kryet e saj, hangër e pa hangër. Irma pas punës vjen drejt në spital, fle aty.

Pjetri s’ka dikë me i përgatitë një gjellë a me i hekurosë një këmishë, vetë s’ka kohë fare. Vaçja harron vuajtjen e vet duke menduar për të dhe për Irmën, për dy të shtrenjtët që i janë përkushtuar tërësisht asaj.

“Jevga” që porosit në kllapi vjen nga kohë të hershme, kur në familje kish qenë punësuar një zeshkane e mrekullueshme, e urtë, e palodhur, e pastër. Ajo u bë sinonim i punëtores së ndërgjegjshme në shtëpi.

Gjendja e kllapisë përzien kohët dhe gjinden.

Janë do vlera të përjetshme njerëzore, që në shoqëritë e sotme duket se po veniten. Familja, njësia e saj e shenjtë. Rrallë sheh sot familje aq të lidhur, siç qenë ata të tre: Vaçja, Irma, Pjetri. Familje që funksionon si qenie e vetme.

Kjo lidhje, bashkë me zotësinë dhe përkushtimin deri në fund të mjekëve zviceranë, sfidoi diagnozat e frikshme, që iu turrën njëra pas tjetrës. Kjo lidhje i zgjati jetën Vaçe Zelës. Ia zgjati deri në kufijtë e asaj që mund të bëjë Njeriu për Njeriun.

Më tej vijnë fushëtirat e panjohura, në të cilat njeriu është baras me pafuqinë. Vijnë zonat hyjnore, ku ai nuk ndërhyn dot.

op-ed

2

Blog / Newborn: privat, publik, a ‘qaty diku n’mes’?

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

Kulturë/ Burrneshat e kohëve moderne të Andamion Muratajt

14.02.2014

Universitet / Arsimi në moshën e internetit: Ja platformat e reja për cilësinë

11

Të shkruash nuk është një profesion, por një vokacion palumturie.

- Georges Simenon

Duan ta vrasin I

pari që do ta vrasi, është kasapi.

Ky i kërkon kasapit mish pa kocka ose kocka pa mish. Kasapi i thotë nuk kam as kocka as mish si të teket ty. Ky i thotë kasapit; Ore ta paguaj sa të bëjë edhe kockën edhe mishin, ama i dua veç e veç. Kasapi jo që jo. Dhe këtij nga kjo këmbëngulje e kasapit që mallin s’di ta shesi dhe rrjedhimisht kapitalizmin s’di as ta bëjë as ta përsosi, i vjen me plas, ndonjëherë edhe me vdek. Që domethënë se kasapi do ta vrasi. Apo s’ka edhe veglat kasapi.

Ka ca kohë bleu një makinë për pjekje buke në shtëpi. Një ditë j’u mburr një miku se buka e makinës është më e mirë se buka e dyqanit.

Mos llap lart e posht’ o idiot, i tha miku. Kam të dhëna se pronarët e dyqanit të bukës që nuk e kanë hallin te ty dhe te makina jote por te kjo lloj propagande që ti bën nëpër lagje që mund tua paksojë blerësat e bukës, kanë vendosur të të vrasin, prandaj ruaju po të them. E kapën të dridhurat kur mori vesh se veç kasapit edhe pronarët e furrit të bukës duan ta vrasin.

Një ditë po hante një pilaf të shijshëm te një restorant. Duke ngrënë pilafin i tha një tjetri që po hante groshë tek e njëjta tavolinë; Sa i mirë ky

pilafi. I zoti i restorantit që e dëgjoi komplimentin për pilafin, i tha; Haje pilafin dhe mos fol o budalla se ma shpife. Më kanë thënë që ti ha pilaf edhe te konkurrenti im matanë rrugës, ku edhe atje bën të njëjtën lojë të ndyrë komplimentash të neveritshëm. Tash e tutje pilaf do hash tek njëri nga ne të dy, o te unë, o te tjetri matan’ rrugës. Se po vazhdove kështu, njëri nga ne të dy, o unë o konkurrenti im, që e kemi të qartë se ti bën lojë të dyfishtë, me plot të drejtë do të vrasi.

Shitsja e zarzavateve gjithashtu do ta vrasi. Shitsja ka një tarbiat, mban gjithë kohës celularin në vesh.

Flet me çupën që e ka të martuar në Shangai me një filipin.Kësaj lloj shitseje me celular në vesh ky nuk i bën dot pyetje lidhur me llojin dhe cilësinë e fruta-perimeve. Nga kjo sjellje kaq e poshtër i vjen kaq inat sa shitsen do ta vrasi. Por po ta vrasi ky shitësen, me siguri burri i shitëses do ta vrasin këtë. Pra, pavarësisht se në mënyrë të tërthortë, e ka të qartë se shitësja, me sjelljen e saj në dukje të padjallëzuar, do ta vrasi. Mund të ndodhi që pasi burri i shitses ta vrasi këtë, dikush tjetër do vrasi burrin e shitëses, dhe mund të pasojë një seri vrasjesh. Po ç’rëndësi ka vrasja

e të tjerëve karshi vrasjes time, as dielli as hona mos lefshin po më vranë mua, thotë me vete heroi ynë, ç’më lypsen mua vrasjet e tyre që kokat hëngshin, vrasja më e rëndësishme në botë është vrasja ime. Duhet të kuptohem drejt në këtë pikë. Nuk po merakosem për jetën time por për vrasjen time.

Graria e lagjes dhe e fisit, edhe ato duan ta vrasin. Ky, ushtrisë së të palumturave u kërkon spjegime të qarta për gatime, ato i thonë, merr një dorë fasule, hidhi pakëz kripë, një majë luge piper. Pra në vend të këshillave të sakta, i thonë gjëra krejtësisht aproksimative, totalisht të paqarta. Është më se e kuptueshme se, si të parealizuarat e lagjes dhe ato të farefisit, përmes paqartësisë së tyre kulinare, të lidhura me njëratjetrën me fijet e padukëshme të një komploti kriminal, janë vënë të gjitha në garë kush e kush ta ngordhi për të ngrënë, domethënë ta vrasi sa më parë.

Pasditeve pranverore kur moti zë e ngrohet, në lagjen e tij dalin e shetisin gjithato goca. Ca ulur nëpër stola, ca në kafene, njëra më e bukur se tjetra. Ky mahnitet duke i parë. Gocat i duken si mjegulla. Flokët e tyre si ylbere, si ujvara. E merr këtë si një

sipas meje Edison Ypi

spektakël spontan, dhe jeta i duket më e bukur. Nuk e di ky bandill se ato goca para se të dalin shetitje janë përgatitur me orë të tëra para pasqyrës si e si të bien në sy për tu pëlqyer sa më tepër nga djemtë apo në përgjithësi të interesuarit eventualë. Pra e gjitha është një treg, një tezgë, një teatër i studiuar imtësisht.

Një natë kur s’e zinte gjumi duke menduar rreth këtij fenomeni, i ra hiles. Kujtoi, dhe kuptoi, se gocat e lagjes kanë prindër, vëllezër, kushurinj. Këta vëllezër e ata prindër, për lojën, tregun, tezgën, teatrin, dinë gjithçka. Po të ngatërrohej sadopak, edhe me një vështrim të vetëm, me ndonjërën nga këto shtojzavalle pranverore pa qëllim martese, pra vetëm sepse pranvera është e këndëshme, jeta është e bukur, etj. etj., ndonjëri nga ata do ta vriste.

Dhe përpara sysh i dolën, jo një kasap, një shitëse, ca gra, por aq

vrasësa sa goca të bukura ka lagja.

Ka një mikeshë. Ka ca kohë mikesha i thotë se ka vendosur të bëhet porno-aktore. Kur ky e pyet pse? ajo i thotë; Sepse është i vetmi vend pune ku shefi nuk ta lyp. I vjen kaq për të qeshur nga vendi i ardhshëm i punës së mikeshës, sa i hyp një gaz aq i madh sa gati i pushon zemra. Që do të thotë se edhe mikesha e sotme porno-aktorja e ardhëshme, me anë të një ataku kardiak thjesht kërkon ta vrasi.

Kohët e fundit, nga frika se e vrasin, i është bërë zakon ta kthejë kokën pas. Një ditë lexoi në një gazetë një shkrim ku thuhej; “Ne shqiptarët nuk duhet të shohim nga e kaluara, nuk duhet ta mbajmë kokën pas, duhet të shohim vetëm nga e ardhmja, kokën duhet ta mbajmë vetëm para”. A zagar-zagar, tha me nofulla të shtrënguara. Iu kujtua se, sipas përvojave, asnjë dhe asgjë nuk e kërcënon nga para, por të gjithë dhe gjithçka vetëm nga pas, dhe u bind se edhe ky i gazetës e kishte bërë atë shkrim me të vetmin qëllim që ta vrasi.

E ç’rëndësi ka nëse me hanxhar apo me celular, me fjalë apo me vegla, duke qeshur a duke qarë. Rëndësi ka që të gjithë duan ta vrasin.

Jacquard - Një spunto “ekologjike” për edukimin

N

ë rubrikën Blog të gazetës Mapo të datës 11.02.2014, gjeta artikullin me titull Edukimi kombëtar nuk do të prodhojë më mish për top (importuar nga blogu Rrethana dhe Rrethina, me përkthim të Dilfirus Vrionit). Shkrimi origjinal është i filozofit dhe gjenetistit Albert Jacquard dhe mban datën 22 Mars 1999, botuar në L’Humanité.

14 vite më vonë, në kontekst shqiptar ky shkrim duket një “udhëtim i çmendur në të ardhmen”. Një shqetësim personal i brendshëm, i kahershëm dhe i përhershëm, u rindez për shkak të këtij shkrimi. Jo se argumenti është i ri, por sepse më në fund një shkrim sa i vërtetë aq edhe provokues prek ndjeshmërinë shqiptare (qoftë edhe vetëm ndjeshmërinë e atij/ asaj që ka pasur thjesht mirësinë ta botojë). E kuptueshme që nuk mund të ishte një zë që vjen nga Shqipëria.

E para, se e dimë që njëri-tjetrin nuk e marrim shumë seriozisht – thjesht mendimi për një shkrim të tillë do të kish bërë xhiron e koshave (të ndërgjegjes), para se të bashkëndahej shprehimisht – e dyta, se çdo lëvizje me karakter reformues po e kërkon “motorin” nga jashtë. Në vetvete nuk është diçka e keqe, por tregues i një të keqeje po, që për shembull institucionet e edukimit formal (sidomos) e joformal, kështu siç janë, edhe për shumë mote nuk do të formojnë njerëz të aftë për vendime të mira, pikërisht sepse prodhojnë “mish për top”.

Më lejoni të ilustroj kontekstin to-

koment RAFAELA MARTETA

në edukues me një “pamje të fshehtë” të së përditshmes sonë. Para ca kohësh nisa të shkruaj një letër të hapur, që mbeti në tentativë. Shkak (i inicimit të letrës dhe jo i mbetjes së saj në tentativë) u bë një takim me prindër në kopshtin në të cilin im bir edukohet. Pas paraqitjes së projektit edukativ, në cilësinë e prindit, u pyetëm nga ana e stafit të kopshtit rreth shqetësimeve a propozimeve që mund të kishim. Po ju them menjëherë që propozime nuk kishte, të asnjë natyre, por vetëm shqetësime që në vija të trasha lidheshin kryesisht me “performancën” e fëmijëve. Dikush ankohej që i biri / e bija dinte një vjershë më pak se shoku, tjetri qante hall, se “kishte frikë se fëmija nuk ishte aq konkurrues sa e kërkonte koha”.

Shkurt, u kërkohej edukatorëve garancia e suksesit të ardhshëm për secilin fëmijë.

Nuk po i lejoj vetes të bëj komente mbi shqetësimet e prindërve, por papërputhshmëria ime me këto shqetësime më detyron të fokusoj vëmendjen në të tjera horizonte. Zoti na ka bekuar me dhuratën e dy fëmijëve.

I vogli shkon në kopsht se i pëlqen

shumë të luajë, si çdo fëmijë fatlum është i shëndetshëm dhe i kthjellët.

Një vjershë më shumë a një vjershë më pak nuk do ta shtonte, as nuk do ta pakësonte dashurinë për të. Pritshmëritë e një prindi nuk janë të vogla, edhe pse krijesa e tij është akoma e vogël, por nuk lidhen kurrsesi me “performancën” e tij, por me edukimin e tij integral në një familje të shëndetshme e mundësisht në gji të një shoqërie po të shëndetshme, që kjo e jona vështirë të jetë. Vështirë të shëndoshet vetvetiu, se çdonjëri prej nesh në nivele të ndryshme – familja, shkolla, media – e saboton përditë përpjekjen për një shoqëri më të mirë.

Shkollës i kërkohet t’i përgjigjet një shoqërie tashmë komplekse me të njëjtat instrumente pedagogjike (shpeshherë me të njëjtat burime njerëzore) që i përgjigjej 20-30 vite më parë. Nuk më bind pretendimi, që janë bërë përpjekje për përmirësim, sepse institucionet nuk mund të bëjnë përpjekje, por punën. Gjithsesi çdo “përpjekje për të përmirësuar” sistemin ka rezultuar të jetë e barasvlershme me një arnë të re në një veshje të vjetër; pa kurrfarë kujdesi për kontekstin, madje në mungesë të thellë respekti për të.

Mjafton t’u hidhet një sy programeve të lëndëve të ndryshme të ciklit parashkollor, janë thjesht përkthime, që vijnë në shqip me formë e përmbajtje surrogate. Mbi këto baza “ndërtohet” çdo ditë puna e operatorëve të sistemit edukues dhe përfituesve të tij, të cilët janë shumëfish

të braktisur; përballë kompleksitetit të lëndëve, faqeve të shumta për studim mekanik, detyrave të shumta, koncepteve të panumërta dhe konfuze. Të mos harrojmë hapësirën që zënë veprimtaritë jashtëshkollore (sporti, muzika etj.), që në shumë raste janë motiv përmbushjeje për prindërit në kurriz të fëmijëve. Fëmijët tanë janë skllevër-makinistë të një makine të çmendur të kohës, e cila nuk merr parasysh asnjë nevojë të moshës; në vend që t’i jepen entuziazmit e kuriozitetit si kritere për mendje krijuese po rriten si ekzekutues të verbër.

Premisa të tilla janë ideale për të prodhuar individë të rreshtuar, ushtarë të një të ardhmeje lufte qysh në shoqërizimin e parë. Më e dhimbshmja është, se nuk e ndiejmë aspak se rreziku i parë shoqëror që u kanoset fëmijëve jemi ne prindërit. Ne, të parët, minojmë punën e edukuesve duke helmuar fëmijët me ato sjellje, që Jacquard sugjeron t’i zhdukim: “fryma e konkurrencës”, “puna individuale”, “varësia totale e arsimit prej tregut”. Nisur nga Jacquard, cili prej mësuesve të shkollës sonë e ka sot luksin të përballet me trysninë e kërkesëllogarisë së prindit dhe institucionit sa i përket “zbatimit në mënyrë strikte të programit”? Ngjeshja e programeve shkollore nuk i lejon mësuesit të ndërtojnë dijen duke u marrë “disa javë me një koncept” (sipas propozimit të Jacquard), ndaj janë të detyruar të “pudrosin çdo orë mësi-

mi me pak dije”.

Mësuesit të lënë të vetëm në përmbushjen e detyrave që nuk janë kurrsesi të njëanshme, bëjnë të keqen më të vogël, në pamundësi për të bërë të mirën më të madhe. Komuniteti i prindërve mendon se puna e tyre kufizohet brenda mureve të shtëpisë, media harton strategji për t’i “vjedhur” publikun-konsumator edhe shkollës edhe familjes, ndërkohë që në kontekst shqiptar prek kufijtë e utopisë ajo çka Jacquard propozon në nenin e gjashtë: “Çdo mësues duhet të asistohet nga një mësues filozofie”.

Në kushtet e institucioneve të sotme edukuese, fjalët e Jacquard-it, janë “mish për muze”. Gjithë çka presim e dëshirojmë të ndodhë në shkollën tonë e më gjerë në shoqëri, nuk mund t’i diktojë thjesht një program, por një program mbështetur në parime e vlera që i përgjigjen nevojës urgjente për një “mendim ekologjik”, që sipas Morin “vendos një lidhje të pandashme mes çdo eventi, informacioni, njohjeje dhe ambientit kulturor, social, ekonomik, politik dhe natyror”.

(Morin, La tête bien fait, 1999). Kështu realizohet ajo që Morin, parashtron dhe përkufizon si “sfidë kulturore” në reformën e mësimdhënies: shmangien e asaj humnere që është krijuar “mes kulturës humaniste dhe asaj shkencore, që është përvijuar në shekullin XIX dhe është rënduar në shekullin XX, me pasoja të rënda si për njërën, ashtu edhe për tjetrën”.

(Morin, La tête bien fait, 1999)

12 trendet e reja

universitet

Këshilli Amerikan i Akreditimit të Arsimit të Lartë po zhvillon standarde dhe një proces ku do të qasen ofrues joinstitucionalë dhe do të vlerësohet cilësia e punës së tyre. Ata po interesohen në zhvillimin e idesë dhe kapaciteteve për ta hedhur si projekt pilot. Inspektimet mund të bëhen nga firma, akreditues apo trupa të sigurimit të cilësisë dhe mund të jenë lehtësisht ndërkombëtarë. Inspektimet do të fokusohen te rezultatet, do të jenë transparentë e të drejtuar nga grupe të vegjël inspektorësh akademikë të ofruesve tradicionalë, jotradicionalë dhe publikë.

Arsimi i lartë në moshën e internetit Ja platformat për sigurimin e cilësisë N

jë platformë globale për cilësinë është propozuar nga grupi i cilësisë ndërkombëtare i këshillit amerikan të akreditim të arsimit të lartë për të inspektuar së jashtmi arsimin e lartë jashtë institucioneve tradicionale –siç janë format e reja të ofruesve të arsimit që përhapen me shpejtësi nëpër botë si kurset masive online apo të njohur ndryshe si MOOC-s.

Platforma do të inspektojë cilësinë mbi bazë vullnetare nga pika fillestare e arritjes së studentëve, të siguruarit ose jo të një vule miratimi për ofruesit jotradicionalë dhe ofrimi i një shërbimi për studentët që kërkojnë arsim të lartë cilësor në mjete joinstitucionale.

Propozimi u lajmërua në një përmbledhje politikash të titulluar “Arsimi i lartë jashtë universiteteve dhe kolegjeve: Si të matim cilësinë”. Artikulli argumentonte se kombinimi i ngadalësimit ekonomik dhe teknologjitë e bazuara në internet kanë inkurajuar ofruesit –si ata tradicionalë dhe ata të rinj të arsimit të lartë –për të ofruar kurse të reja në përgjigje të nevojave bashkëkohore. Në veçanti, kriza globale e papunësisë tek të rinjtë ka përhapur lloje të reja të kualifikimeve si ‘open badges’, kurse të shkurtra informale siç janë edhe MOOC-s dhe i kanë dhënë fokus më të fuqishëm kompetencave dhe aftësive.

Ende nuk është rënë dakord për një term të përgjithshëm të këtyre ofruesve joinstitucionalë. Ka disa të përshkruara si joinstitucionalë ( edhe pse shumë universitete tradicionalë ofrojnë Mooc-s) post-tradicionalë ( megjithëse qasje të reja po lidhen gjithnjë e më shumë me displomat konvencionale) ose informale ( megjithëse u jepet shpesh njohje formale të mësuarit), thuhet në përmbled-

hje. Ky është një trend botëror. Për shembull, Strategjia Europa 2020 bën thirrje për një tranzicion drejt sistemeve të kualifikimit të bazuar te rezultatet dhe më shumë vlerësim për aftësitë dhe kompetencat e përftuar në kontekste joformale dhe informale në interes të punësimit. Është e rëndësishme të krijohet një tablo e sigurimit të cilësisë për t’u dhënë kredibilitet këtyre zhvillimeve me qëllim që nxënësit të mos ndihen të humbur në kushtet e reja të arsimit të lartë “Falas për të gjithë”.

Si mund të funksionojë platforma

Presidentja e Këshillit Amerikan të Akreditimit të Arsimit të Lartë, Judith Eaton është shprehur: “Po flasim rreth inspektimit të ofruesve që i quajmë arsim joinstitucional apo ekstra-institucional, jashtë universiteteve dhe kolegjeve tradicionalë. Tani , në ShBA dhe në shumë shtete të tjera të botës, sigurimi i cilësisë është i gjithi i fokusuar në kolegjet apo universitetet tradicionale.

Nëse kemi më shumë studentë që përpiqen të marrin arsim të lartë postsekondar në një rrugë joinstitucionale, kjo do u jepte atyre mbrojtje”. Ofruesit do të ishin gjithashtu të aftë të tregonin se ata ofrojnë arsim cilësor. Nëse vijnë nga një vend që njerëzit e dinë se ka burime të besueshme informacioni në cilësi mund t’u vijë atyre në ndihmë.

Këshilli Amerikan i Akreditimit të Arsimit të Lartë po zhvillon standarde dhe një proces ku do të jetë e mundur të qasen ofrues joinstitucionalë dhe të vlerësohet cilësia e punës së tyre. Ata po interesohen në zhvillimin e idesë dhe kapaciteteve për ta hedhur si projekt pilot.

“Ata nuk ofrojnë akreditim, ata inspe-

Në ShBA dhe në shumë shtete të tjera të botës, sigurimi i cilësisë është i gjithi i fokusuar në kolegjet apo universitetet tradicionale. Nëse kemi më shumë studentë që përpiqen të marrin arsim të lartë post-sekondar në një rrugë joinstitucionale, kjo do u jepte atyre mbrojtje”.

ktojnë akredituesit. Ata nuk po hyjnë biznesit të akreditimit, por po zhvillojnë diçka që do të testohet nëse ka fuqi dhe dobi për t’u implementuar në të ardhmen”- ka vijuar Eaton.

Inspektimet mund të bëhen nga firma, akreditues apo trupa të sigurimit të cilësisë dhe mund të jenë lehtësisht ndërkombëtarë. Ndërsa mund të ketë ndikim sesi shihen standardet, koncepti mund të mbesë i njëjti dhe inspektimet mund të fokusohen te rezultatet dhe të jenë transparentë, mundësisht të drejtuar nga një grup i vogël inspektorësh akademikë të ofruesve tradicionalë dhe jotradicionalë si edhe publikë.

Zgjidhjet që ofrohen

Përmbledhja e politikave argumenton se arsimi joinstitucional mund të jetë pjesë e një zgjidhjeje të kërkesës globale për akses më të madh në arsimin e lartë si dhe një përgjigje efektive ndaj nevojës jetësore për të mbështetur dhe theksuar barazinë në arsimin e lartë. Kjo e sjell arsimin brenda arritjes financiare të një potenciali prej miliona studentësh.

Mund gjithashtu të jetë pjesë e zgjidhjes së problemit të përfundimit të kolegjit.

Mund të pasurojë arsimin për punë dhe zhvillimin e forcës së punës, duke njohur nevojat e punëdhënësve përmes theksimit të ofertave afatshkurtra, fleksibile dhe zhvillimit e kompetencave të veçanta.

Megjithatë ka shqetësime se arsimi i lartë joinstitucional po bëhet episodik dhe i shkëputur nga përvoja e plotë në kampus e arsimimit, mungesa e tij e vëmendjes ndaj arsimit të përgjithshëm dhe potenciali i tij për të polarizuar arsimin e lartë me vetëm studentë të pasur që përftojnë një arsim të klasit botëror.

Në termat e cilësisë, deklarata tregon se inspektimet e ofruesve joinstitucionalë do të zhvillohen së brendshmi. “Po themi: pa prit pak, nëse kjo do të përfshijë miliona studentë dhe ka shumë të dhëna se do ta bëjë vërtet, duhet të bëhet diçka”është shprehur Eaton. Kjo është një mënyrë krejt e re e shpërndarjes së arsimit të lartë. Le të kemi një model cilësisë që në fillim, po ashtu edhe një model të ri akademik.

Grupi i cilësisë ndërkombëtare të këtij këshilli beson se vlerësimet e cilësisë së bazuar te rezultatet duhet të jenë pikënisje. “Arritja e studentëve është karakteristika qendrore me të cilën ne e gjykojmë cilësinë. Nuk është unike, por në këtë rast është kuptimplote”.

Eaton është shprehur se grupi i cilësisë ndërkombëtare është ndarë në tre grupe të tjerë, një brenda ShBA-së, një jashtë tij dhe një që bën punën globale.

“Do të mësojmë duke e testuar atë jashtë. Ka shumë mënyra për t’u menaxhuar. Nëse është e qëndrueshme dhe punojmë me organizata të tjera mund të funksionojë vërtet shumë mirë”.

kulturë

Gazeta MAPO

14.02.2014

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

13

Regjisori Andamion Murataj dhe burrnesha Diana Rakipi

Burrneshat e kohëve moderne të Andamion Muratajt Fituesi i “Ariut të Argjendtë” në Berlinale vjen me një tjetër projekt filmik. Bëhet fjalë për filmin “Burri i shtëpisë”, një histori që zbulon kontradiktat e jetës së përditshme të një burrneshe Aida Tuci Andamion Murataj ka qasje tjetër ndaj klisheve që të huajt kanë krijuar për disa fenomene shqiptare. E tregoi këtë me “Falja e gjakut”, film që u vlerësua me “Ariun e Argjendtë” për skenarin më të mirë në Festivalin e Filmit në Berlin në vitin 2011, ku personazhet dhe historitë njerëzore zhvillohen rreth një gjakmarrjeje. Këtë radhë Murataj vjen me një tjetër projekt filmik. Bëhet fjalë për filmin “Burri i shtëpisë”, një histori që flet për një burrneshë shqiptare me emrin Fran. Personazhi i Muratajt mbart shqetësimet, frikërat, kontradiktat e Diana Rakipit, Shkurtan Hasanpapajt, Qamile Stemës, Hakije Shehit etj., burrneshat shqiptare që regjisori dhe skenaristi takoi në Shqipëri. “Burri i shtëpisë” është histori shqiptare e burrneshave të kohëve moderne.

Andamion, në çfarë faze të punës suaj jeni me filmin “Burri i shtëpisë”?

Burri i shtëpisë është një projekt në zhvillim.

Ka përfunduar faza kërkimore dhe kemi filluar prezantimin e projektit në workshop-e. Deri tani projekti është prezantuar në katër workshop-e të ndryshëm dhe ka ngjallur interesin e disa producentëve të huaj.

Së fundmi, ishin në Trieste të Italisë, ku filmi “Burri i shtëpisë” ishte ndër 12 projektet e filmit artistik të përzgjedhur mes 230 filmave konkurrues. Por pyetja që më bëjnë vazhdimisht producentët është se sa është granti që ofron vendi i origjinës, Shqipëria për këtë projekt. Duhet një mbështetje, qoftë edhe simbolike, nga vendi i origjinës, që të mund të përfitojmë grante nga

vende të tjera.

Por nuk është vetëm kjo çështja. Çdo vend ka një strategji të mirëmenduar kur prezanton projektet filmike në të tilla workshop-e. P.sh, Maqedonia u prezantua në Trieste, le ta themi jo me filmin më të mirë maqedonas, por pavarësisht cilësisë së filmit, delegacioni i Maqedonisë kishte ardhur en block; kryetari i Qendrës së Filmit në Maqedoni, përfaqësues të Ministrisë së Kulturës, realizuesit etj., në mënyrë që të tërhiqnin vëmendjen e producentëve të huaj. Ne, me një projekt të vlerësuar në shumë workshop-e ku kemi marrë pjesë, në ato 10 minuta që duhej të tërhiqnim vëmendjen për filmin tonë, ishim vetëm. Nuk kishim asnjë përfaqësues nga institucionet e filmit, apo nga ministria në krah, edhe pse i kishim ftuar.

Megjithatë, “Burri i shtëpisë” u përzgjodh mes 230 projekteve. Çfarë të huajt vlerësojnë tek ky film është figura e Burrneshës shqiptare si temë ekzotike apo ka diçka tjetë?

Në kulturën europiane por dhe në Amerikë, një transgender nuk është se pranohet lehtësisht në komunitet. Nuk është e mundur që një grua të jetojë mes burrave lehtësisht në zonat rurale të Amerikës, për shembull. Në Shqipëri, burrneshat janë të pranuara në komunitet dhe është një gjë shumë normale, por jeta e tyre komplikohet pikërisht në përditshmërinë e tyre. Drama e këtij filmi nuk është ajo e marrëdhënieve që kanë burrneshat me komunitetin, por me vetveten. Kur në jetën e tyre shtrohen pyetje si: Kush jam unë?

Kush është e ardhmja ime”. Deri në momentin që

ato kanë jetuar si burrë mes burrave, gjithçka ka shkuar mirë. Burrnesha në filmin tim është kthyer në një nënë për vajzën e vëllait, i cili e ka lënë atë që kur ishte 7 vjeç dhe është larguar drejt Italisë. Marrëdhënia që kjo grua, e cila gjithë jetën ka jetuar si burrë me emrin Fran, krijon me mbesën e saj Zana, i ka hapur asaj një dritare tjetër të bukur të realitetit. Vajza tashmë e rritur i hap asaj botën e feminilitetit, ngjyrave, marrëdhënieve me djemtë. Ajo shpesh e bën hallë Franin të qeshë. Ajo rizbulon feminilitetin dhe mëmësinë e vet tek mbesa e saj. Pavarësisht jetës prej burri, ajo ka ruajtur çdo instinkt femëror.

Nga ana tjetër, burrnesha që është një shofere furgoni, i zbulon mbesës botën e burrave. I mëson makinën p.sh. Pra, në njëfarë mënyre ato bëhen shoqe. Dhe vjen një moment që Frani duhet të heqë dorë nga kjo jetë. Dhe ky moment vjen kur asaj i vdes babai dhe në shtëpi rikthehet i vëllai, prej vitesh i larguar në emigracion.

Unë në të gjitha prezantimet që kam bërë të projektit kam marre me vete Dianën, burrneshën nga Vlora. Prania e saj sigurisht që na ka ndihmuar për t’u shpjeguar të interesuarve se çfarë është një burrneshë shqiptare. Diana Rakipi është gjithmonë aty për t’iu përgjigjur pyetjeve të ndryshme që mund të kenë producentët. Filmi nuk është për Dianën, filmi është për burrneshat.

Uliksi, djali i Bekim Fehmiut do të jetë pjesë e këtij produksioni?

Ka një keqkuptim përsa i përket Uliksit. Aktualisht ne jemi shumë larg zgjedhjes së kastit të aktorëve. Uliks Fehmiu në takimin që patëm në

Trieste shfaqi interes për filmin dhe më kërkoi t’i tregoja detaje të projektit. “Babain e vajzës që kthehet pas kaq vitesh në shtëpi, dua të interpretoj unë”, - më tha. Ai e kapi thelbin e atij personazhi, që në fakt kur kthehet e ndjen veten si të huaj në vendin e tij. Por siç të thashë, nuk jam ende i bindur dhe kjo çështje do të diskutohet apo vendoset më pas.

Si erdhët tek kjo histori?

Fenomeni i fëmijëve që nuk rriten nga prindërit biologjikë por nga të afërm të familjes, e pikasa gjatë audicioneve të filmit tim të parë “Falja e gjakut”. Shumë prej atyre fëmijëve më tregonin se ishin rritur ose nga xhaxhai, ose nga halla, disa prej tyre edhe nga burrnesha. Mblodha copëza të jetës së këtyre fëmijëve për t’i bërë pjesë të skenarit. Nga ana tjetër, për një kohë të gjatë kam kërkuar për të njohur jetën e këtyre burrneshave. Kam takuar shumë prej tyre, Diana Rakipin, Shkurtan Hasanpapaj, Qamile Stemën, Hakije Shehim etj., etj dhe në bisedat me to vura re se ato të gjitha kishin dobësi për ndonjë djalë apo vajzë vëllai ose motre, që e kishin rritur vetë. Po nga bisedat me to kuptova se frika më e madhe e këtyre burrneshave ishte vdekja e prindërve. Deri sa ata jetojnë me prindërit, jeta e tyre ka kuptim, por në momentin që ata largohen nga kjo jetë, vëllezërit dhe motrat kanë krijuar familjet e tyre, fëmijët që kanë rritur po ashtu, ndaj dhe ato ndjehen si të braktisura. Ato nuk është se shfaqin pendesë për zgjedhjen e tyre. Por këto janë copëza të jetës së burrneshave sot, si jetojnë ato sot.

Prezantimi

Kriteret e Çmimit Europian për Letërsinë Shqipëria për herë të parë bëhet pjesë e programit “Çmimi Europian për Letërsi”, që do të thotë se merr të drejtën të përzgjedhë autorin më të mirë shqiptar, të paktën një herë në tre vjet. Ettore Sequi, ambasadori i Bashkimit Europian në Shqipëri, e vlerësoi si ngjarje të rëndësishme faktin që Shqipëria, një vend që po punon për integrimin në BE, përzgjidhet në programin “Çmimi Europian për Letërsi”, që është pjesë e programit të madh kulturor të BE, “European Culture Policy” (Politikat Europiane për Kulturën). “Me anën e kësaj politike, BE ka si qëllim mbrojtjen dhe promovimin e kulturave të vendeve të ndryshme dhe shkëmbimin mes tyre. Promovimi por edhe përkthimi i librave midis vendeve të

tjera europiane është pjesë e kësaj politike”, - tha ndër të tjera ambasadori i BE-së në Shqipëri, Ettore Sequi. “Çmimi Europian për Letërsi”, me lider “Federatën Europiane të Botuesve” filloi në vitin 2009, por Shqipëria bëhet zyrtarisht pjesë e këtij Programi më 2014-ën.

Shoqata e Botuesve Shqiptarë që ka marrë të drejtën e përzgjedhjes së autorit më të mirë shqiptar, ka nisur procesin me ngritjen e jurisë së përbërë nga: Petrit Ymeri, (kryetar) Diana Çuli (shkrimtare), Marjana Misha (drejtuese e rrjetit të librarive “Adrion”), Moikom Zeqo (studiues dhe shkrimtar) dhe Bujar Hudhri (botues i “Onufrit”). Por jo çdo autor shqiptar mund të bëhet pjesë e procesit të përzgjedhjes. Petrit Ymeri, kryetar i

Shoqatës së Botuesve Shqiptarë, shprehet se ka disa kritere. “Ky çmim do të jepet për New Talents. Kjo nuk nënkupton moshën, por ata autorë shqiptarë të cilët kanë filluar të shkruajnë vitet e fundit dhe librat e tyre të jenë përkthyer në jo më shumë se 4 gjuhë evropiane.

Veprat që autorët ose shtëpitë botuese do të prezantojnë te juria duhet të jenë botuar së paku në pesë vitet e fundit”, - ka shpjeguar Ymeri disa nga kriteret. Nga ky çmim përjashtohen shkrimtarët shqiptarë që shkruajnë në gjuhë të huaj, dhe shkrimtarët shqiptarë jashtë territorit të Shqipërisë. Fituesi do të shpallet në Panairin e Librit në Frankfurt, ndërsa ceremonia zyrtare do të mbahet në Bruksel më 18 Nëntor 2014.

14

zbavitje

lojra të ndrsyhme

Fjalëkryqi klasik 1

2

3

Telefonat e mençur i dominojnë telefonat e thjeshtë 4

5

6

13 17

18

23

32

35

10

11

12

16 21

24

25

27

28

33

29

30

34

36

37

41

42

47

9

15 20

22

31

8

14

19

26

7

48

38

39

43

44

40

45

49

46

50

52

53

51

Koha e fillimit ____:____ Koha e mbarimit ____:____

54

Horizontalisht:

1. Lëndë që prodhohen nga gjëndrat me sekrecion të brend-shëm dhe që ushtrojnë një ndikim të rëndësishëm në proceset e ndryshme të organizmit. 6. Memaliaj në makina. 8. Ajo çka kërkojmë të arrijmë e për të cilin përpiqemi. 13. Agjent profesionist i policisë gjurmuese. 16. Shtet në Afrikë. 17. Kafshë e egër gjitare.

20. Bimë nga e cila nxirret një lloj vaji, që përdoret në mjekësi. 22.

Edhe më, edhe ca. 23. Mendimi i përgjithshëm për një çështje. 25.

Kam njohuri. 26. Nikollë, shkrimtar dhe luftëtar patriot. 28. Një lloj bombe që bëhet me mjete rrethanore. 31. Bashkimi Sovjetik. 33.

Legjenda, ose... 34. Telashe, a ngatërresa. 35. John, shkrimtar i njohur amerikan. 37. Është mjet transporti. 39. Hoxhë që drejton një xhami. 41. Bariu i muzikës popullore. 43. Qelepir në fund. 44.

Tyler, aktore e njohur. 46. Ndërmarrje Industriale. 47. Përemër vetor. 48. Papritmas, befas. 50. Toke që punohej nga bujkrobërit.

52. Pronat e patundshme. 53. Institut Tregtar. 54. Dyqan ushqimor.

Fjalëkryqi klasik është një nga lojërat enigmatike më të përhapura në botë. Fjalëkryqet e para filluan të botoheshin që në shekullin e XVIII dhe vazhdon të jetë e preferuar edhe në ditët e sotme.

6 4 3

1. Figurë letrare. 2. Rregulli sipas të cilit bëhet diçka. 3. Vjershë lirike a këngë solemne, me frymë të ngritur, që u kushtohet ngjarjeve historike. 4. Një perandor famëkeq i Romës. 5. Faza. 6.

Markë pistolete. 7. Njeri që ka maninë të ndezë zjarre. 9. Përemër pronor. 10. Jo në Francë. 11. Instituti Gramatikës. 12. Arsyetimi për të bërë të pranueshme një fakt. 14. Trup gjeometrik. 15. Lëndë ngjitëse. 18. Agjensi Ndërtimesh. 19. Lumë që kalon pranë Romës.

21. Kush vajzë? 24. Janë mes brinjëve. 25. Notë muzikore. 27. Tërësia e organeve, që kanë lidhje ndërmjet tyre dhe që së bashku kryejnë një funksion të caktuar të organizmit. 29. Kahn, ish-portier i përfaqësueses gjermane. 30. Bega, aktor humorist, mbrapsht. 32.

Përdoret si vegël krahu në bujqësi. 34. Shpejt, përpara kohe. 36.

Kalli misri i zgjedhur për farë. 38. Dukuri e re që hyn në jetë. 40.

Vargmale të larta në Amerikën e Jugut. 42. Shans. 45. Markë kamioni. 49. Fill për të qepur. 51. Universiteti Kosovës.

3 2

9

8 4 6 1 3 7 1 5 9

5 9

7 3 2

4 8

8

1

7

6

5 2 9 3 4 5

5

2 9 6

1 6

4 6 5 6 8 1

1 4

7

9 8 7

2 6 4

4

2

4 3

Plotësoni vendet bosh në mënyrë që çdo rresht e kolonë të ketë numrat nga 1-9.

9 3

4 7 5

Horoskopi i ditës DASHI (20/III-20/IV)

DEMI (21/IV-20/V)

Dite jo vetme bukur, por edhe mjaft e rëndësishme kjo e sotmja për te dashuruarit. Do merrni vendime për te ardhmen dhe do i shihni gjerat me sy pozitiv. Beqaret gjithashtu do kenë dashuri me shikim te pare dhe do përjetojnë emocione te mëdha. Për te përmirësuar financat duhet te përfitoni nga mundësitë e mira qe do iu jepen.

Dite plot shkëlqim kjo e sotmja për te dashuruarit. Do përjetoni emocione te njëpasnjëshme sepse surprizat e partnerit do jene te shumta. Ne këtë dite nuk do mërziteni aspak. Beqaret duhet te bëjnë edhe pak durim. Nuk është ende momenti te hidheni ne aksion. Ne planin financiar do jeni te kujdesshëm dhe situata do ketë goxha përmirësime.

BINJAKET (21/V-20/VI)

GAFORRE (21/VI-22/VII)

Ideja juaj baze për këtë dite është te ndërtoni pak nga pak lumturinë ne çift.

Do filloni te tregoheni me tolerante dhe te kuptueshëm me partnerin si dhe do pranoni te bashkëpunoni për gjithçka.

Beqaret do kenë sukses dhe do ndihen me se miri për këtë fakt. Situata financiare do filloje te stabilizohet fale përkujdesjes qe do tregoni.

Do ketë disa debate te vogla sot ne çift te cilët do iu bëjnë te mërziteni paksa.

Mundohuni te mos mendoni me te keqen, por te zgjidhni gjithçka me maturi dhe kujdes. Beqaret do e kenë vete ne dore gjithçka. Po u treguan te hapur dhe te pranojnë takimet do njohin persona vërtet me vlera. Te ardhurat do i ruani te stabilizuara gjithë kohës.

Vertikalisht:

Sudoku | nivel mesatar 5 1 8

Sipas firmës hulumtuese Gartner thuhet se në 2013-tën, për të parën herë, shitjet e telefonave të mençur i kanë tejkaluar ato të telefonave të thjeshtë. Telefonat e mençur kanë marrë 53.6% të shitjeve në vitin 2013, ndërsa në tremujorin e katërt të vitit kjo përqindje ka arritur në 57.6% dhe mësohet se këta numra janë në rritje e sipër. Samsung mbetet prodhuesi më i madh i telefonave të mençur në botë, i cili gjatë vitit të kaluar e ka rritur pjesëmarrjen e saj në treg edhe më shumë, edhe pse në tremujorin e fundit të vitit kjo pjesëmarrje ka rënë pak. Mirëpo, krahas Samsung, edhe pjesëmarrja e tregut të Apple ka rënë pak në tremujorin e fundit të vitit, edhe pse në fund të vitit, Apple kishte nënshkruar kontrata të mëdha me operatorët aziatik, përkatësisht me NTT DoCoMo në Japoni, dhe China Mobile në Kinë. Huawei e ka ruajtur vendin e tretë, por po përballet me rritjen e konkurrencës nga pasuesi i saj, prodhuesi tjetër kinez, Lenovo, i cili sapo e ka blerë kompaninë Motorola nga Google. Shitjet e telefonave të Lenovo-së për vitin 2013 janë dyfishuar dhe Motorola do ta ndihmojë kompaninë kineze ta zgjerojë praninë e saj jashtë shtetit dhe të hyjë në tregun e SHBA-ve. Në anën tjetër, nëse shikohet ndarja e sistemeve operativë vërehet se Android po vazhdon të rritet, ndërsa Windows Phone është dyfishuar, edhe pse përqindja e saj mbetet shumë e vogël, ndërsa BlackBerry ka vazhduar rënien, dhe tani thuajse është bërë platformë e parëndësishme mobile

8

Koha e fillimit _____:____

5 7

Koha e mbarimit ____:____

Numërkryq

LUANI (23/VII-22/VIII)

Mundohuni qe për çdo pakënaqësi apo për çdo problem qe do keni ne çift te flisni hapur me partnerin tuaj sot. Po u mbyllet ne vetvete problemet do zmadhohen edhe me shume. Beqaret nuk duhet te dekurajohen edhe sikur te mos e gjejnë princin e kaltër. Qe financat te jene te mira duhet te mateni njëqind here para se te shpenzoni.

PESHORJA (23/IX-22/X)

Gjeni figurën duke bashkuar pikat

Nuk do kuptoheni aspak mire me partnerin tuaj sot dhe ne vend te surprizave dhe ditës se bukur qe prisnit do keni debate dhe zënka te forta. Beqaret nuk do e kenë ne plan te pare dashurinë sepse për ta do ketë diçka tjetër me te rëndësishme. Ne planin financiar ehte momenti i duhur për te hartuar një plan strategjik dhe për te përmirësuar te ardhurat.

2 5 6

SHIGJETARI (22/XI-21/XII)

7 5 Plotësoni tabelën me numrat e dhënë!

Ngjyrosni pjesën me pikë dhe zbuloni figurën

Numra me 3 shifra: 022, 241, 254, 421, 490, 524, 541, 560, 645, 652, 675, 874.

Numra me 4 shifra: 1357, 1401, 2563, 5210, 5478, 5695, 8484, 9642.

Numra me 6 shifra: 024157, 027248, 111222, 139247,

151512, 259658, 304681, 365286, 407104, 424122, 431051, 444785, 452102, 478541, 558732, 652311, 658590, 826320, 846952, 851311.

Numra me 7 shifra: 3518564, 4791218, 5478714, 6621023.

Sot është dita juaj kështu qe gjeni kohen e duhur për te menduar për ndonjë surprize ne çift. Do e bëni te lumtur tjetrin, por njëkohësisht edhe veten tuaj. Beqaret gjithashtu do kenë sukses ne dashuri dhe do fillojnë një tjetër etape ne jetën e tyre. Financat do i menaxhoni me shume përkujdes dhe maturi. Nuk pritet asnjë vështirësi ne këtë sektor.

Gjeni 10 ndryshimet

UJORI (20/I-19/II) Saturni i cili për gjithë këtë kohe kishte sjelle probleme ne jetën tuaj ne çift, sot nuk do ndikoje me dhe ju do ndiheni te çliruar. Mundohuni pak nga pak te afroheni me partnerit dhe te sqaroni çdo gjë. Beqaret do jene joshës dhe do gjejnë personin qe do iu përshtatet ne çdo drejtim.

VIRGJERESHA (23/VIII-22/IX)

Sot te dashuruarit duhet te kërkojnë me shume qëndrueshmërinë dhe qetësinë sesa pasionin. Ata nuk duhet te presin qe gjerat te marrin menjëherë një kthese nga një periudhe e vështirë qe ekzistonte. Beqaret do pëlqejnë jashtë mase një persin te thjeshte, por me shume vlera. Edhe ai njëkohësisht mund te ketë simpati për ta.

Financat nuk do jene problematike.

AKREPI (22/X-21/XII)

Harmonia dhe mirëqenia do mbizotërojë gjate kësaj dite ne jetën tuaj ne çift. Do qëndroni me tepër kohe me partnerin dhe do dashuroheni si adoleshente.

Beqaret do kenë një takim te papritur i cili mund te shndërrohet shume shpejt ne një lidhje afatgjate. Ne planin financiar do e rigjeni ekuilibrin te cilin e kishit humbur prej kohesh. Do ndiheni me te qete.

BRICJAPI (22/XII-20/I) Jo vetëm qe nuk do ketë probleme sot ne jetën tuaj ne çift, por do i jepni edhe me shume prioritet partnerit tuaj. Ne mbrëmje do ketë darka romantike dhe te mbushura me surpriza nga te dyja palët.

Beqaret do jene te turpshëm dhe nuk do dalin neper takime. Financat nuk do jene te këqija, por as aq te mira sa për te kryer investime te konsideruese.

PESHQIT (20/II-19/III) Mjedisi yjor do jete mjaft i favorshëm sot për jetën tuaj ne çift. Do dashuroheni si ta ndjeni dhe do ndiheni si ne një ëndërr. Dita do jete e mbushur me kënaqësi. Beqaret nuk duhet t’iu besojnë fjalëve te bukura te disa personave, por te shoqërohen me tepër me ata qe janë te qete dhe flasin pak.

blog

1001

ditë që formësuan botën

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

14.02.2014

14 shkurt

15

Historitë e njerëzimit janë histori vetëm të klasave të larta.

- Thomas Malthus

1014

Perandori i Shenjtë i Gjermanisë Henry II ishte i fundit nga perandorët e shenjtë romakë saksono-otonianë dhe ishte i vetmi mbret gjerman që u kanonizua nga Papë Eugjeni III në vitin 1146. Pasi mposhti Arduinin e Ivreas në vitin 1014, Henry u kurorëzua Perandor i shenjtë romak.

Pavarësisht kanonizimit dhe besimit të fortë të tij, si mbret ai ishte larg prej të qenit i shenjtë. Trashëgimia e tij kryesore ishte përpjekja për të forcuar lidhjet e fuqishme ndërmjet kishës dhe shtetit të filluara nga Otto, i pari gjerman perandor i shenjtë Romak.

Henry nuk ishte i mbështetur universalisht

kur ai trashëgoi fronin e Gjermanisë në vitin 1002. Ai u tregua i shpejtë për të bërë publik pretendimin e tij duke marrë simbolikën mbretërore nga kushëriri i tij, Otto III, sapo ky i fundit vdiq dhe më pas kaloi dy vitet e para të mbretërimit duke konsoliduar fronin gjerman dhe duke u ndeshur me Arduinin, një rival për fronin e Italisë. Arduin u mposht pa shumë vështirësi dhe Henry u kurorëzua mbret i Italisë në Pavia më 15 maj 1004. Arduini u rebelua sërish në vitin 1013, por u mund shumë shpejt. Ishte kjo fitore që e bëri Henryn, Perandor të Shenjtë Romak.

Mbretërimi i Henry-t është domethënës në atë se juridiksioni i ipeshkvijve u forcua kundër manastireve dhe pushteti i tyre i përkohshëm mbulonte territore të mëdha.

Henry ishte një kampion i reformës ekleziake dhe një mbështetës i fortë i celibacisë klerikale. Mendohet se ai dhe gruaja e tij Cunigunde e Luksemburgut bënë një betim të përbashkët për dëlirësi. Natyrisht, martesa e tyre nuk dha fëmijë dhe rrjedhimisht as trashëgimtarë. Henry po punonte që reformat e tij ekleziake t’i kthente në ligje kur ai vdiq papritur në vitin 1024.

Blitz

Flickr

17

për qind e kanadezëve pa rroga që e quajnë veten ‘të varur nga puna’ (workaholics-anglisht).

1

E katërta e popullsisë së Porto Rikos është e papunë.

40

Për qind e amerikanëve mendonin në vitin 2007 që presidenti duhej të fokusohej te politika e jashtme.

6

Për qind e amerikanëve mendojnë të njëjtën gjë aktualisht.

Foto: Piri Titulli: Fine car parking

Newborn: privat, publik, a ‘qaty diku n’mes’?

Hana Marku Monumenti i parë në Prishtinë që zakonisht vërejnë vizitorët. U shpalos më 17 shkurt 2008, dhe paraqet përbërje gërmash të cilat formojnë fjalën “Newborn”, si blloqe shkronjash të mëdha.

Agjencia e marketingut Ogilvy Prishtina, në krye me Fisnik Ismailin, ishte pala e cila e bëri Newbornin realitet, me ndihmë financiare nga Qeveria e Kosovës, por edhe nga të tjerë. Në natën e shpalosjes së tij, presidenti Fatmir Sejdiu dhe kryeministri Hashim Thaçi u ftuan të shkruajnë emrat e tyre në monument. Më pas, mijëra qytetarë të Kosovës u nënshkruan, e kishte edhe qytetarë që jetojnë jashtë vendit të cilët thirrnin kushërinjtë në telefon e u thoshin ta vënë nënshkrimin e tyre në këtë skulpturë të re. Newborni është bërë pikë-atraksioni kryesor pas pavarësisë së Kosovës, ka pranuar çmime të ndryshme në fushën e dizajnit dhe është bërë i njohur ndërkombëtarisht si shenja vizuale e shtetit.

Mirëpo, që prej asaj kohe, historia e Newbornit ka përjetuar kohëra neglizhence qeveritare, si dhe në dy vitet e fundit ka pasë një dozë vjetore kontraversie me iniciativat e Ismailit për të ringjyrosur monumentin. Mes viteve 2008 dhe 2013, monumenti ka qenë i paprekur. Me rastin e pesë

gazetamapo@gmail.com

vjetorit të Kosovës, Newborni u duk pak më i ngarkuar në pamje, dhe mijëra nënshkrimet në monument gati krejtësisht patën mbuluar sipërfaqen origjinale të verdhë.

Në mbrëmjen e 17 shkurtit 2013, komisioni qeveritar përgjegjës për festat vjetore të pavarësisë së Kosovës vendosi të ngjyrosë mbi nënshkrimet, pa u konsultuar as me autorët e monumentit as me publikun. Si kundërpërgjigje, Ismaili bëri thirrje në faqen në Facebook me të cilën ftoi vullnetarë për të lyer Newbornin me flamuj të shteteve që kanë njohur Kosovën (me pesë hapësira

boshe për shtetet e BE-së që akoma nuk e kanë njohur). Njëqind e pesëdhjetë vullnetarë ngjyrosën monumentin brenda disa ditëve, e akoma më shumë dolën për të festuar aty në Ditën e Pavarësisë.

Këtë vit, ringjyrosja e Newbornit u bë prapë temë debati. Koncepti më i ri të cilin e ka deklaruar Ismaili paraqet ide që monumenti të lyhet me ngjyra kamuflazhesh-uniformash ushtarake, si përkujtim i luftës çlirimtare të UÇK-së dhe NATO-s në vitin 1999. Nuk dihet qartë nëse qeveria ka ndonjë plan për të bërë rilyerjen – apo, mirëm-

Themelues: Henri Çili. Kryeredaktor: Arion Sulo. Zv/kryeredaktor: Alfred Lela, Aleksandra Bogdani. Politika: Nevila Përndoj, Fejzi Braushi.

Kronika: Leonard Bakillari, Dashamir Biçaku. Speciale: Vladimir Karaj. Ekonomia: Blerina Hoxha. . Kultura: Aida Tuci. Suplement: Arta Çano.

Karikatura: Bujar Kapexhiu. Faqosja: Florenc Elezi. Ilir DRIZARI, Kujtim Bisha. Korrektore: Lila Plasari, Brunilda Meno.

Adresa: Bulevardi Gjergj Fishta pranë UET

bajtjen – e monumentit këtë vit. Komentimet dhe artikujt e lajmeve rreth kësaj “veshje ushtarake” të Neëbornit tregojnë se ka prej atyre që janë të ngazëllyer e ka prej atyre që kanë drojë nga kjo; Mbështetësit e idesë duan që të festohen e përkujtohen kontributet e UÇK-së dhe të NATO-s për çlirimin e Kosovës, ndërsa kundërshtuesit druajnë mos lyerja në kamuflazh ushtarak do t’i japë monumentit karakter betejist (sa për krahasim, e verdha origjinale e monumentit është menduar të jetë shenjë e shpresës së re, një lloj metafore e agimit pas territ).

Ia vlen të debatohet se si saktësisht duhet të menaxhohet monumenti Newborn, si dhe çështja se si të mirëmbahet, dhe nga kush, të bëhet e qartë. A duhet qeveria të vendosë se si të duket ai çdo vit? Apo të vendosë Ogilvy? A është e mundshme të krijohet një procedurë e cila do të lejonte publikun edhe të parashtrojë edhe të vendosë ide të reja? Çka mendon për atë se si do të duhej të ngjyrosej Newborni çdo vit? Apo duhet të mbetet në formën origjinale?

P.S. Nëse jeni të interesuar të debatoni në këtë çështje, shikoni debatin në Rubikon në orën 8 të mbrëmjes sonte.

Marketing / Drejtore: Fiziana Bora Cel: 068 20 55 437 E-mail: fiziana_bora@yahoo.com Menaxhim / Dhimitraq Hido Cel: 068 20 55 440

CMYK

16 14.02.2014

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

NJOFTIM / REKLAMA