Gazeta Mapo

Faqe 20

Kapiteni Cana: S’jemi Anglia, por duam fitore Trajneri i moldavëve e pat krahasuar kombëtaren e Shqipërisë me atë të “Tre Luanëve”

Drejtor Artur Zheji - Kryeredaktor Arion Sulo - E mërkurë, 15 gusht 2012. Numër 657. Viti III botimit. Çmimi 30 lekë. 1.5 euro. www.mapo.al e-mail: gazetamapo@gmail.com. Adresa: BLV "Gjergj Fishta"

në brendësi

Rrëfimi i gjyshes:

Dy ditë para shitjes, Albpetrol çon për turizëm në Moskë 80 punonjës Albpetrol shpall garën me objekt prokurimi: “Udhëtim turistik 6-ditor, me avion në Rusi, Moskë dhe Shën Petërburg për 80 punonjës të Albpetrol-it, kundrejt fondit 1 milion lekë. Vizita dy ditë para hapjes së ofertave FAQE 8

Mashtroi 182 turistë, pranga pronares së ‘Pasha Holidays’ 182 turistët që u braktisën nga agjencia në Sharm el Sheik arritën dje në orët e para të mëngjesit. 9 prej tyre u strehuan për një natë në ambasadën shqiptare në Kajro

FAQE 6

Unë ia mbusha armën Nazmies, e stërvita si të merrte hak Intervista/ Pohimi i pazakontë i Drita Vishës, gjyshes së 18-vjeçares që tregon se si e stërviti mbesën të vetëmbrohej nga Fiqiri Muça. “Armën ia mësova unë. E kam mbajtur një javë dhe ia kam mësuar. I tregova se si mbushet, si mbahet dhe si shkrepet. Çdo gjë ia kam treguar unë. Kur erdhi ai, automatikun e kishim vënë nën shkallë, pranë pragut të derës. Karikatorin e kisha mbushur unë dhe e ndoqa vajzën derisa e vrau. E them ballëhapur: Për atë vajzë le të dënohem”.

Dëshmia e 18-vjeçares në polici: E vrava se më nxiu jetën, më kërcënonte se do të vriste njerëzit e mi. Faqe 5

Topalli dhe deputetët, 1.5 miliardë lekë për dieta dhe udhëtime jashtë

Drita Visha, gjyshja e Nazmie Vishës duke fol për MAPO-n

Autoblinda për të shkulur 200 rrënjë hashash në Lazarat

FAQE 7

op-ed / 18-19

Zbardhen shpenzimet operative të Kuvendit për 6 muajt e parë të vitit. 151 milionë lekë të reja janë shpenzuar për celularët e deputetëve, karburantin, pagesat për komisionet, biletat e udhëtimet jashtë vendit, hotelet dhe dietat

NgërÇ

Aleksandër BIBERAJ

Reforma në arsimin e lartë, Pro dhe kundër procesit të Bolonjës

Fushatat elektorale për zgjedhjet presidenciale...

Modelet dhe Sfidat e procesit të Bolonjës: Flasin profesorët: Marenglen Spiro, Aleksandër Xhuvani, Llukan Puka, Fatos Tarifa, Tonin Gjuraj e Pëllumb Xhufi.

Kriza po sulmon ethosin e Perëndimit

New York Times David Brooks

17 kulturë

Pse kombe si Gjermania dhe SHBA janë të pasura?

Kryesisht...

Një histori personale pas donacioneve të Oksfordit Michael Moritz i ka dhuruar Universitetit të Oksfordit 115 milionë dollarë

Firmos e vulos

Nobeli i ‘97, replikat e Kadaresë me profesorin britanik Ish-gazetari i ‘Zërit të Amerikës’ zbulon detaje nga replika mes shkrimtarit dhe kolumnistit të revistës prestigjioze ‘The New York Review of Books’

vetëm për 6-mujorin e parë të këtij viti ky institucion ka harxhuar për këtë zë (telefoni celulare, dieta, udhëtime jashtë shtetit dhe pritje të delegacioneve të huaja, si dhe një sërë shpenzimesh të tjera më me pak peshë, plot 151 milionë lekë të reja ose thënë ndryshe 1.5 miliardë lekë të vjetra. Shumë kjo që po ta krahasosh, është e... Faqe 5

koment/ 19

NGA bujar kapexhiu

Sali Berisha Vs. Ben Blushi.

Bamir Topi Vs. Pandeli Majko koment

Pavarësisht përpjekjeve të qeverisë për të ulur shpenzimet e administratës shtetërore, Kuvendi i Shqipërisë mbetet një nga institucionet me shpenzimet më të larta operative, ku përfshihen dietat, tarifat e telefonave apo edhe udhëtimet e deputetëve dhe të kryetares së Kuvendit jashtë shtetit.

Megjithëse në një periudhë krize,

Umberto Eco

Të hash turpin me bukë Të premten e shkuar, përgjatë netëve të organizuara nga “La Republica” në Bologna, duke bashkëbiseduar me Stefano Bartezzaghi-n, m’u desh të ndalesha te koncepti i namit. Dikur nami ishte ose i mirë ose i keq dhe kur dikush rrezikonte t’i dilte nami i keq (ngaqë falimentonte, apo ngaqë e mbanin për brinar), puna shkonte deri te vetëvrasja ose te krimet për motive nderi. Natyrisht, të gjithë e dëshironin namin e mirë. Por ka kohë që koncepti i namit ia ka lënë vendin atij të famës. Sot ka rëndësi të jesh “i njohur” nga të tjerët, por jo në kuptimin e njohjes si nderim apo si vlerësim, por në kuptimin më banal, siç është rasti kur dikush kalon në rrugë dhe të tjerët thonë “shihni pak, po kalon ai!”...

2

MAPO

13 qershor 2010 www.gazetamapo.com

e mërkurë, 15 GUSHT 2011 www.mapo.al

f kus

MAPO

05 19

Gjyshërit e 18-vjeçares rrëfejnë historinë 4-vjeçare të abuzimit dhe natën e vrasjes prapa varrezave të fshatit

Rrëfimi i gjyshes: Armën ia mbusha unë Nazmies, e stërvita si të merrte hak Drita Visha, gjyshja e 18-vjeçares së arrestuar për vrasjen e njeriut që e përdhunoi, rrëfen minutat e tmerrit në varrezat e Krrabës. “Kur ai erdhi, automatikun e kishim vënë në shkallë. Karikatorin e kisha mbushur unë dhe e ndoqa vajzën derisa e vrau. E them ballëhapur: Për atë vajzë le të dënohem” Intervistoi: Dashamir Biçaku

Tiranë Gjyshes së Nazmije Vishës nuk “i bën syri tërr” kur pranon se e kishte mësuar mbesën të përdorte automatikun. Rrëfen se një javë të tërë kanë bërë stërvitje sesi ta përdornin atë armë të vjetër e gjysmë të kalbur, që mbrëmjen e së dielës qëndronte në prag të shtëpisë, në pritje të Fiqiri Muçës. Historia e mëpasme, e rrëfyer prej Drita Vishës, i përngjan një filmi aksion, ku gratë e shtëpisë, të “lënë në baltë” nga burrat, vendosin t’i japin zgjidhje me plumb një historie të gjatë abuzimi.

Në këtë intervistë për MAPO-n Drita Visha rrëfen gjithë skenën e ndjekjes së Fiqiri Muçës, rrugës së varrezave në fshatin Qendër Kërrabë dhe breshërinë e fundit, gjatë së cilës ishte dëshmitare. “Më vjen keq për familjen e tij dhe fëmijët, por jo për mendjen dhe shpirtin e tij, sepse i shkatërroi jetën vajzës”,-tregon Drita Visha, në këtë intervistë të pazakontë, siç është edhe historia e Nazmije Vishës.

Zonja Drita, si ndodhi vrasja, mbrëmjen e së dielës?

Unë rashë të flija dhe u çova nga ora 1 pas mes nate. I thashë Nazmijes që unë u çova dhe do hap pak syfyr.

Se s’kisha më fuqi të çohesha më vonë. Mirë,- më tha ajo, po ta shtroj unë, se kishte qenë duke parë televizor. I thashë të shikonte orën dhe më tha se ishte 1. Më vuri gjellën në tavolinë, ndërsa nga jashtë dëgjova një zhurmë. Ishte një makinë. Mendova e thashë ç’mund të jetë. Nuk na e merrte mendja se kush ishte. I thashë mos të dilte. Është natë shumë dhe s’i dihet çfarë ka. Jo më tha ajo, vetëm pak sa të shoh në derë. Në atë moment, ai po i thërriste në emër. I tha të bëhej gati në pak sekonda.

Unë menjëherë pas gocës, sa e dëgjova, i thashë: prit ku do shkosh?

Ajo më tha se do të qëndronte aty.

Unë kisha frikë. Burri ishte në gjumë, nusja dhe djali nuk ishin këtu.

Tani të them të drejtën, unë përgatitjen për vetëmbrojtje ia kisha mësuar. I kam thënë edhe në polici dhe e them ballë hapur. Po qe për t’u dënuar, le të dënohem. Dhe s’kam pikën e gales hiç fare, për atë fëmijë.

Po si vazhdoi ngjarja?

Fiqiriu ishte në derë dhe e pa aty.

I tha bëhu gati shpejt, për dy sekonda se po të pres. Sa të marr qesen me rroba dhe sendet e mia,- i tha ajo. E kam gati- i tha. Mori automatikun dhe iu drejtua, por jo te kjo porta këtu, se nuk donim të na bëhej porta me gjak. Te një portë hekuri që është aty poshtë. Automatikun e kishim vënë nën shkallë, ishte gati. Karikatori ka

qenë i mbushur, e kam pas mbushur unë. Ka qenë një automatik i vjetër. I kishin mbetur vetëm hekurat, ka qenë krejt i kalbur. E kam lidhur me një leckë aty afër që të mos digjte duart.

Mori automatikun kjo dhe i tha atij: Hajde hape pak portën këtu. Armën unë e kisha bërë gati. Sa erdhi ai të hapte portën, ajo nxori automatikun dhe e shkrepi. Ai iku me vrap. Iku drejt varrezave. Ai vrap, ajo vrap, po e ndiqte. Unë pas atyre. Ai bërtiti nja dy herë. Ndërkaq, goca e ndiqte nga pas dhe bërtiti pak, se ishte një gardh me tela me gjemba dhe u ça nga këmbët. Fillimisht nuk e kuptova se çfarë u bë. Uaaaa, e vrau thashë. Kur eca në livadh dhe mbërrita pranë tyre, pashë që ai ishte në cep të përroit. Ra poshtë. Po ta shohësh, habitesh se ra në një ferrë të madhe. Ndërsa përroi ishte 2- 3 metra i thellë. Unë mbërrita aty dhe dëgjova që ai rënkonte. A prapë je gjallë ti? – i tha goca. Pastaj e shkrepi me breshëri prapë. Nuk u dëgjua më. U kthyem mbrapsht. Më pas kishim hall se do na ikte shoferi i taksisë. Atë e zuri çuni, që ka shtëpinë pak më lart. Ai na lutej dhe vinte duart në kokë dhe thërriste: O zot i maaaaaaadh! Më lironi se nuk kam faj. Më ka marrë dhe më ka mashtruar. Tani keq për familjen e tij më vjen.

Për fëmijët e për njerëzit, por për mendjen dhe për shpirtin e tij nuk më vjen keq hiç, se ia shkatërroi jetën vajzës.

Po Nazmija ku dinte ta për-

dorte armën ?

Ia kam mësuar unë. E kam mbajtur një javë dhe ia kam mësuar. I tregova se si mbushet, si mbahet dhe si shkrepet. Çdo gjë ia kam treguar unë.

Po armën ku e keni gjetur ?

Në një përrua matanë. E kemi gjetur aty. Kemi qenë një ditë duke kullotur delet, kur rastësisht duke gërmuar nëpër baltë më hasi dora në një copë hekuri dhe mendova qenka hekur dhe ta marrim e shesim për skrap. Kur doli arma. Ishte e ndryshkur dhe e kalbur. Erdha në shtëpi dhe e vajisa. Të gjithën me vaj gjelle, se vaj për armë s’kishim.

Kush e lajmëroi policinë?

Policia erdhi për një gjysmë ore. E lajmëruam ne. I thashë vajzës të mos largohej nga vendi. Mos e lësho automatikun dhe mos ia jep njeriu i thashë. Kisha telefonin në dorë, se doja të lajmëroja policinë, por më ra.

Kisha një elektrik edhe ai më ra. Në ato momente, doli burri se ndjeu krismën dhe i doli gjumi. Çfarë ka ndodhur më pyeti ? I thashë erdhi ai qeni dhe më duket se e vrau goca. E vrau, s’e vrau, nuk shihet gjë më, se është errësirë dhe është në ferra.

Nazmija më pas e mori në telefon policinë dhe iu tha: Unë jam një vajzë nga Kërraba me mbiemrin Visha. I tha se ishte te rruga e varrezave, sipër xhamisë dhe i tha se kishte vrarë një person. “Po ju pres këtu megjithë armën”-u tha. I pari erdhi një polic i

Gjyshërit e Nazmijes, Dalip dhe Drita Visha

Kërrabës me emrin Jashar Kukli. E takova atë dhe i tregova. Shkuam bashkë me të. I tregova se në vendin e ngjarjes, kisha qenë unë dhe vajza. Kishte qenë edhe çuni. Na shoqëruan në polici dhe më pas u treguam. I thashë se kishte ardhur

një person nga Burreli për të na marrë gocën. I dërguam te vendi i ngjarjes. E morëm edhe taksistin të shihte dhe të tregonte se kush ishte dëshmitar. Ne e mbajtëm taksistin dhe i thamë të tregonte të vërtetën.

Ja, kaq ishte e gjithë historia.

Dalip Visha: Viktima pagoi policinë që të manipulonte rrëmbimin Në çfarë kohe ka nisur ngacmimi i vajzës?

Kjo ka ndodhur kur Nazmija ishte në klasën e tetë ose në klasë të nëntë, në këtë periudhë. Këtë fakt e vërtetuan edhe mësuesit. Sepse ne nuk e dinim, neve nuk na tregonte njeri. Në këtë kohë, kërcënonte dhe vajzën me armë. Vetë Nazmija na ka treguar se i kishte kërkuar disa herë ta linte të qetë dhe i kishte thënë: “M’u hiq”. Por ai e kishte kërcënuar me armë. I kishte thënë që po të tregonte, do ta vriste dhe i nxirrte pistoletën. E kërcënonte dhe i thoshte se do ta vriste nëse tregonte. Sepse sipas Fiqiriut, i ati nuk do ta besonte edhe po të tregonte vajza. I thoshte: Nuk e beson, sepse unë kam marrë motrën tuaj për vëllanë”. E torturonte pa fund. Pavarësisht kësaj, vajza u fejua. Shkoi tetë muaj fejesë. E çoi nishanin atë ditë që e rrëmbeu. E mori gocën, e kërcënoi, i dha 1 milion lekë të vjetra dhe e futi në makinë. I tha se do ta çonte në Maqedoni, për një kushëri të vetin. Kjo situatë ndodhi kur vajza u largua në muajin maj. Vajza nuk ishte në shtëpi, ndërsa barinjtë kishin thënë që ka kaluar për në Burrel. Po atë ditë që çuam nishanin,

miqtë na e kthyen mbrapsht. Do ikte vajza tek i fejuari. Më mori në telefon Fiqiriu dhe më tha: Dalip, do të them një fjalë. Beqiri atë vajzë e ka fejuar pa na pyetur mua dhe ty. M’u betua që pa ua bërë sytë me lot atyre që e kishin bërë shkesën për fejesën e vajzës nuk rrinte. I thashë se nuk kishte çfarë i duhej atij me gocën e Beqirit. I thashë po ti, pse i fut hundët kështu? Ti i thashë mos më merr më në telefon. Mbylli telefonin dhe pas dy ditësh mori vajzën dhe e çoi në pyll.

Po Beqirit a i kishte folur para se ta merrte vajzën?

Nuk kam pasur dijeni se do e merrte, por edhe nëse do të kishte qenë kështu, Beqiri nuk do ta linte.

Por ta kisha ditur unë se ai bënte veprime të tilla dhe Beqiri e linte, unë do e kisha vrarë Beqirin me duart e mia. Por në të vërtetë edhe neve nuk na e merrte mendja. Madje, ta kisha ditur se si dolën fjalët më vonë që shkonte kërcënonte mësuesit në shkollë, do e kisha përzënë vetë unë atë. Ai e ka përdhunuar dhe torturuar që në shkollë, por vajza nga turpi dhe frika s’ka treguar.

A jeni në dijeni të rasteve të tjera, kur Fiqiriu shkonte në shtëpinë e djalit tuaj, Beqirit për të marrë vajzën dhe ta kërcënonte ?

Nuk e di, sepse neve nuk na tregonte Beqiri. Ta kisha ditur unë, e kisha përzënë me kohë atë njeri nga shtëpia. Do i kisha thënë: Ti nuk ke punë në shtëpinë time. Por veç këtij fakti gabimin më të madh sipas meje e ka bërë policia e Burrelit. Sepse nuk bënë asgjë për ta ndaluar këtë person, që të mos bënte më veprime të tilla. Kur policia e kapi në kohën kur ai rrëmbeu vajzën në muajin maj. Vajza na ka treguar se Fiqiriu u ka lënë 1 milionë lekë në tavolinë, më pas hëngrën e pinë. Më pas, vajza na tregoi se ai i kishte dhënë 1 milionë lekë. Një polic që ishte në tavolinë aty, i kishte thënë Fiqiriut t’ia merrte lekët vajzës. “Ti duhet t’ia marrësh lekët gocës, pse duhet t’i japësh lekë gocës. Goca do të bëjë si të themi ne. Goca do thotë që ka ardhur me dëshirë pas teje. Kështu duhet të thuash edhe ti vajzë. Kam ikur me dëshirë duhet të thuash, sepse të shkosh tek familja jote nuk të mbajnë më, se nuk të duan. Po të lërë edhe ky, ti ngel në rrugë”. Vajza na

e mërkurë, 15 GUSHT 2011 www.mapo.al

MAPO

3

Pas krimit drama zhvendoset tek familjet e autores dhe viktimës. Frikë nga një hakmarrje e mundshme

Dëshmia e Nazmies: E vrava se ma nxiu jetën E arrestuara për vrasjen e Fiqiri Muçës ka pohuar në polici se ai e kërcënonte se do t’i vriste njerëzit e shtëpisë, nëse nuk kthehej me të “E vrava se ma nxiu jetën. Më kërcënonte se do më vriste të gjithë njerëzit e shtëpisë, nëse nuk kthehesha me të. Më shkatërroi mua dhe prindërit e mi”. Me këto fjalë është mbrojtur në polici Nazmie Visha, pak orë pasi kishte vrarë Fiqiri Muçën. Adoleshentja ka shpjeguar momentin e krimit e të njëjtën gjë ka bërë edhe gjyshja e saj, dëshmitare e të gjithë skenës. Hetuesit janë fokusuar te një telefonatë mes Nazmies dhe Fiqiriut, para se ky i fundit të merrte rrugën drejt Kërrabës, ndërkohë që familjarët e saj në fshatin Vilëz të Zallbastarit e

Nazmije Visha

falenderojnë atë që u ktheu nderin.

Babai i Nazmies pohon për median se miqësia familjare me Fiqiri Muçën u mbyll me turp. Nëntë vjet më parë, kur Nazmije Visha ishte fëmijë, Fiqiri Muça u prezantua në shtëpi nga kryefamiljari Beqir Visha. Të dy jetonin nga shitja e druve dhe i zoti i shtëpisë e strehoi atë gjatë dimrit dhe në vijim, për shkak të largësisë që viktima kishte me shtëpinë e tij në

fshatin Ketë të Burrelit. Miqësia mes tyre u forcua akoma më shumë kur Fiqiriu kërkoi dorën e njërës prej vajzave për të vëllanë, martesë kjo që u krye brenda pak muajsh. “Vajza ka qenë e vogël kur ai ka ardhur këtu”,- shprehet Mejte Visha, e ëma e Nazmijes. Por ndërsa Fiqiri Muça vazhdonte të vinte në këtë shtëpi, ikja e vajzës që ende nuk i kishte mbushur 18 vjeç ra si një bombë në këtë familje. “Piva helm, por më shpëtoi fati. Na thanë se e mbajti vajzën nëntë ditë në pyjet e Burrelit”, thekson e ëma e vajzës. Por, për çudi, rrëmbimi apo ikja e vajzës që në atë kohë ende ishte minorene u mbyll për autoritetet: “Ikje me dëshirën e saj nga shtëpia”.

Kur policia e gjeti Nazmije Vishën ajo nuk u kthye më kurrë në shtëpinë e prindërve të saj.

“Nuk e pranuam ne nga turpi i fshatit”, tregon nëna e Nazmijes.

Frikë nga hakmarrja në Kërrabë, pas kërcënimeve nga njerëzit e 45-vjeçarit Gjyshërit e Nazmie Vishës pohojnë se kanë marrë kërcënime nga babai i viktimës. “Pas asaj që ka ndodhur, nuk shkelim më te ta. Shteti të ndërhyjë që të mos ketë hakmarrje” Dashamir Biçaku

Tiranë Historia 4-vjeçare e abuzim-

tregoi se u detyrua të thoshte siç thoshin ata, sepse ishte e frikësuar.

Po vajza si erdhi të rrinte në shtëpinë tuaj dhe jo të prindërve të saj?

Kur e prunë në policinë e Tiranës, i thashë gruas dhe fëmijëve që të shkonin ta merrnin. Ata thanë që nuk e marrim, sepse i ati nuk e merrte. Ua mbusha mendjen që të shkonin ta merrnin dhe u thashë se vajza kishte gabuar dhe ishte torturuar e kërcënuar.

Uu thashë se ne nuk na kanë treguar të vërtetën. Edhe djalit tim, Beqirit, ia pata thënë në fillim, kur e pata takuar njëherë Fiqiriun që të rrinte larg këtij njeriu, se nuk më pëlqente. Sepse dukej nga mënyra se si bisedonte, fliste gjëra të pista. Por Beqiri nuk më besoi dhe e mbajti në shtëpi. I thashë gruas shko merr vajzën në polici se është fëmijë dhe do tallet dynjaja me ne. Shkoi ime

shoqe në policinë e Tiranës dhe ai ishte duke qeshur e duke u zgërdhirë. Ata të Burrelit, morëm vesh që kishin ndërhyrë tek këta të Tiranës që të mos e ngacmonin se e kishin mik dhe se vajza kishte ikur me dëshirë. Menjëherë sa e prura gocën këtu në shtëpi, direkt pas dy orësh e kishin lënë të lirë atë. Si mund të lëshohet një njeri i tillë kriminel që rrëmben fëmijën e tjetrit, e torturon, e kërcënon dhe e përdhunon? Vetëm mendoni kaq që e ka mbajtur 12 ditë në pyll dhe ka dashur ta shesë.

Po Beqiri ishte në dijeni të abuzimeve të mikut të tij me të bijën?

Nuk e di, sepse ne nuk na kishin treguar. Por nuk ma merr mendja që ta dinte Beqiri, se e përzinte. Por ai e mashtronte Beqirin, i jepte raki dhe e bënte tapë. Por im bir i besonte shumë atij. Mirëpo ai paska pas qenë njeri vagabond.

it është mbyllur me vrasjen e Fiqiri Muçës dhe arrestimin e Nazmie Vishës, por drama është zhvendosur tashmë mes dy familjeve: e viktimës në Shijak të Durrësit dhe e autores në Zall-Bastar të Tiranës. Për policinë, situata është delikate, pasi motra e madhe e Nazmies është e martuar me vëllanë e njeriut që ajo qëlloi për vdekje. Ndërkohë, ngjarja e së dielës është shoqëruar me kërcënime të ndërsjella nga të dyja palët. Gjyshi i 18-vjeçares, Dalip Visha, i tha MAPO-s se kishte marrë një telefonatë kërcënuese nga babai i Fiqiriut, Zyber Muça. Përmes telefonit, ky i fundit paralajmëronte një hakmarrje të mundshme ndaj djemve të tij. E në këtë situatë tensioni, familja Visha merakun e ka te motra e Nazmies, që është nuse në atë shtëpi. “Miqësia jonë me atë familje dihet që është mbyllur tashmë. Pas kësaj që ka ndodhur, ne nuk shkelim më atje”,-thotë Dalip Visha, teksa denoncon kërcënimet e marra përmes telefonit.

Por në shtëpinë e 18-vjeçares së arrestuar, të gjithë besojnë se e drejta është me ta. Gjyshi i Nazmies tregon se i biri e ka mbajtur për vite të tëra në shtëpi Fiqiri Muçën, duke e trajtuar si mik të ngushtë. Në këto rrethana, ky i fundit akuzohet se ka abuzuar me vajzën e shtëpisë, që prej kohës kur ajo nuk i kishte mbushur të 14-at. Dhe e gjitha ka ndodhur nën hundën e prindërve, të cilët pretendojnë se nuk kanë qenë në dijeni të

Shtëpia e gjyshërve të Nazmijes

Gjyshi i Nazmies tregon se i biri e ka mbajtur për vite të tëra në shtëpi Fiqiri Muçën, duke e trajtuar si mik të ngushtë abuzimeve mbi vajzën, deri në fillim të majit, kur ajo u zhduk për ditë të tëra nga shtëpia. Më pas, e gjithë historia u zbulua. Nazmie Visha u ka rrëfyer familjarëve se ajo është mbajtur për 12 ditë në një pyll të Burrelit dhe është përdhunuar sërish nga Fiqiri Muça. Është gjetur nga policia e këtij rrethi, por Fiqiri Muça ka mundur të ndryshojë rrjedhën e fatit

përmes miqve që kishte në radhën e uniformave blu. Gjyshi i Nazmies tregon për MAPO-n se së bashku me policët, 45-vjeçari e kishte bindur vajzën të deklaronte se kishte ikur me dëshirë. Argumenti: As familja dhe as i fejuari nuk do ta donin më.

Nazmia tërhoqi denoncimin dhe priti që dikush ta merrte në drejtorinë e policisë së Tiranës. Ishin gjyshërit ata që morën përsipër ta strehonin, por 45-vjeçari nuk hoqi dorë prej saj.

“Kërkonte që ta çonim vajzën te prindërit, sepse atje e kishte më të thjeshtë ta merrte”,- tregon më tej gjyshi, i cili shton se për këtë arsye kishte marrë telefonata edhe nga babai i Fiqiri Muçës. E tashmë që historia është mbyllur me breshëri automatiku, familja Visha bën apel për ndërhyrjen e shtetit, për të shmangur një valë tjetër hakmarrje.

4

MAPO

e diel, 5 GUSHT 2011 www.mapo.al

politika

Beqaj: Sezoni turistik dështoi, vitin tjetër do të rilindë TIRANË Sekretari për Programin në PS, Ilir Beqaj, e cilësoi dje sezonin turistik të dështuar. “Sezoni turistik veror po hyn në fazën e tij përmbyllëse dhe treguesit e drejtpërdrejtë e të tërthortë konfirmojnë, për fat të keq, për një tjetër sezon turistik të dështuar. Në të vërtetë është në vazhdën e dështimeve të përsëritura të

qeverisjes së 7 viteve të fundit. Pas 7 vjetësh të qeverisjes së Berishës, pushuesit e vizitorët ankohen për mungesën e ujit të pijshëm, pushuesit e vizitorët ankohen për mungesën e kanalizimeve, pushuesit e vizitorë ankohen për mungesën e energjisë elektrike, pushuesit e vizitorët ankohen

për mbeturinat e kudondodhura, ndërsa Sali Berisha në mes të sezonit turistik u bëri dhuratë lejet për import plehrash…”, - tha dje Beqaj. Ai shtoi se “kjo është vera e fundit në sundimin e pushtetit të Saliut.

Verën e ardhshme vendi do të drejtohet nga qeverisja e Partisë Socialiste. Ne kemi një plan për rilindjen e turizmit shqiptar”.

Ujërat, Panariti: Negociata me Greqinë sipas vendimit të Kushtetueses “Është e rëndësishme që të tre vendet të nënshkruajnë një marrëveshje ku të tregojnë qartazi mbështetjen specifike ndaj projektit të Transadriatik të gazsjellësit. Pa një mbështetje të qartë politike nga këto tre vende, shanset janë që ky projekt të miratohet në fund të këtij viti, nuk do të jenë aq të mëdha” TIRANË Në një konferencë për shtyp, ministri i Punëve të Jashtme, Edmond Panariti, foli gjatë për negociatat e deritanishme me Greqinë për marrëveshjen e ujërave, si dhe për projektin e gazsjellësit TAP. Për këtë të fundit, Panariti theksoi se është e rëndësishme që të tria vendet Italia-Greqia dhe Shqipëria të nënshkruajnë një marrëveshje ku të tregohet qartazi mbështetja specifike ndaj projektit të Transadriatik të gazsjellësit. Në të kundërt, shanset, sipas tij, do të jenë të pakta. Ndërsa për marrëveshjen e ujërave, ministri i Jashtëm sqaroi se negociatat po zhvillohen konform vendimit të dhënë nga Gjykata Kushtetuese.

Mediat greke po raportojnë së fundmi se qeveria greke do të mbështesë projektin e TAP-it, ku është përfshirë edhe Shqipëria, por duhet që qeveria shqiptare të pranojë marrëveshjen detare. Ka ndonjë të vërtetë në të?

Ky nuk është qëndrimi zyrtar as i qeverisë greke dhe as i qeverisë shqiptare. Unë jam i njohur me interpretimin që bëjnë mediat jo vetëm ato greke, por edhe ato shqiptare, duke hequr një paralele midis dy marrëveshjeve, pra midis projektit TAP dhe Marrëveshjes së ujërave. Nuk ekziston asnjë varësi, asnjë lidhje funksionare midis dy problemeve. Këto probleme do të trajtohen individualisht në mënyrë të veçantë, të pavarura nga njëra-tjetra, pra progresi i njërës nuk do të kushtëzohet nga regresi, apo progresi i tjetrës. Për momentin, çështja që shtrohet në raport jo vetëm me Greqinë, por edhe me Italinë, është mbështetja politike që kërkohet për projektin Transadriatik. Ju e dini që në fillim që Shqipëria ka qenë promotor i mbështetjes së këtij projekti. Gjithashtu, ju e dini që vendet e tjera kanë pasur një qëndrim skeptik. Në këtë kuadër janë planifikuar edhe lëvizjet e mia. Në vizitën time të parë me ftesë të homologut tim Terzi, në Itali, unë kërkova haptazi përkrahjen nga Italia, sepse ne e konsiderojmë këtë projekt shumë të rëndësishëm për zhvillimin e ekonomisë së vendit, për tërheqjen e investimeve të tjera që lidhen me kalimin e këtij tubacioni në territorin shqiptar. Pa dyshim që m’u premtua nga z.Terzi që Italia do ta përkrahte këtë projekt në të gjitha forumet e mundshme. Më vonë z.Terzi ma konfirmoi këtë edhe njëherë. Për fat të mirë përpara dy ditësh edhe ho-

mologu im grek, ministri i Jashtëm, Avramopulos, ma konfirmoi në një bisedë telefonike të drejtpërdrejtë të pakushtëzuar edhe përkrahjen që Greqia i bën projektin TAP. Është e rëndësishme që të tre vendet të nënshkruajnë një marrëveshje ku të tregojnë qartazi mbështetjen specifike ndaj projektit të Transadriatik të gazsjellësit. Pa një mbështetje të qartë politike nga këto tre vende, shanset janë që ky projekt të miratohet në fund të këtij viti, nuk do të jenë aq të mëdha. Ne do ta nënshkruajmë këtë marrëveshje dhe kjo tashmë është e vendosur. Kështu shanset që ky projekt të miratohet do të jenë shumë të mëdha. Nga ana tjetër është e domosdoshme arritja e një marrëveshjeje të tillë, e një mekanizmi rregullator e një marrëveshje, për çështje të ndotjes së mjedisit, çështje të tjera të karakterit legjislativ, për kalimin e tubacionit në të tre vendet respektive dhe jemi në rrugë të mbarë. Për t’iu rikthyer edhe njëherë marrëveshjes së ujërave, kjo çështje është plotësisht e ndarë nga problemi i parë.

Do të adresohet në momentin e duhur, kur si pikë referimi do të jetë vendimi i Gjykatës Kushtetuese. Janë krijuar grupe pune në Ministrinë e Punëve të Jashtme, të cilat po punojnë intensivisht për të dalë me opsionet përkatëse, të cilët do të jenë edhe baza e negociimit të këtij problemi me qeverinë greke...

Zoti ministër, në takimin që do të keni me homologun tuaj, do të flitet për ndryshimin e marrëveshjes detare?

Akoma nuk kemi rëndë dakord për agjendën e bisedimeve tona. Natyrisht që nuk përjashtohet që edhe ky problem të ngrihet, por vizita ime e parë në Greqi është vizitë që bëhet në kuadër të marrëdhënieve bilaterale mes Greqisë dhe Shqipërisë. Është vizita ime e parë në Greqi në kapacitetin e ministrit të Jashtëm, që do t’i shërbejë edhe forcimit të mëtejshëm të marrëdhënieve shumë të mira që kemi. Jemi padyshim të hapur për të diskutuar për çfarëdolloj problemi që kemi pa asnjë lloj paragjykimi në mënyrë konstruktive, të drejtpërdrejtë dhe të sinqertë.

Fakti që janë ngritur grupet e punës për të punuar për marrëveshjen e ujërave, a e keni kërkuar plotfuqinë e Presidentit?

Ne jemi në fazën e grupeve teknike, komisioneve të cilët po diskutojnë për të gjitha mënyrat e mundshme se si do të adresohet ky problem. Siç e thekso-

va edhe më përpara, që pika e referimit do të jetë Gjykata Kushtetuese dhe në raport me të do të ketë pastaj edhe avancim të këtij procesi.

Ndërkohë në çfarë faze është procesi i kësaj marrëveshjeje, qoftë edhe nga ana teknike, që ju e përmendët?

Grupet e punës janë duke punuar, në momentin që unë do të kem rezultatet e duhura do të mblidhemi së bashku edhe do të bisedojmë për ecurinë e mëtejshme.

Mbi ç’bazë do të punoni?

Mbi bazën e legjislacionit të vendit dhe legjislacionit ndërkombëtar.

Apo mbi atë që është punuar më herët?

Ju e dini që ka një vendim të Gjykatës Kushtetuese, i cili anulon praktikën e mëparshme dhe mbi këtë bazë po procedohet për ta riparë të gjithë procesin.

Ju e dini që ka një vendim të Gjykatës Kushtetuese, i cili anulon praktikën e mëparshme dhe mbi këtë bazë po procedohet për ta riparë të gjithë procesin.

Republika e shqipeRise

Enti rrEgullator i EnErgjisE

Drejtoria juridike dhe Mbrojtjes se Konsumatorit

Njoftim Enti Rregullator i Energjisë me vendimin nr. 113 datë 31.07.2012, filloi procedurat për rishikimin e Rregullave të Alokimit të Kapaciteteve të Interkonjeksionit miratuar me vendimin e Bordit të Komisionerëve nr. 13, datë 22.02.2011.

Për sa më sipër ERE në mbështetje të nenit 26, të Rregullave të Praktikës dhe Proçedurave të saj, të miratuara me vendimin e Bordit të Komisionerëve të ERE-s, nr. 21, datë 18.03.2009, të ndryshuar, është në fazën e rishikimit të Rregullave të Alokimit të Kapaciteteve të Interkonjeksionit”.

Të gjithë personat, shoqatat, institucionet, që mendojnë se kanë interes, ftohen të shprehin opinionet dhe komentet e tyre me shkrim brenda 15 ditëve nga dita e publikimit të njoftimit.

Depozitimi i opinioneve apo komenteve do të bëhet pranë zyrave të ERE-s, në adresën: Bulevardi “Gjergj Fishta” Nr. 10, pranë Qendrës Gjeofizike, Kati III, Tiranë.

KRYEtARi Sokol RAmADANi

Adresa:Bulevardi “Gjergj Fishta”, Tiranë E-mail erealb@ere.gov.al

Tel/Fax +355 42 22 963; Tel +355 42 69 590 www.ere.gov.al

5

MAPO

e diel, 5 GUSHT 2011 www.mapo.al

Buxheti i rishikuar, Kuvendi propozon shtim të fondeve Ndërsa në vendin tonë në çdo verë është bërë praktik rishikimi i Buxhetit të Shtetit për të shkurtuar shpenzimet për institucionet e ndryshme, Kuvendi edhe pse ka pranuar të rishikojë buxhetin e vet, nuk ka bërë kufizim të tij, por e ka

shtuar atë me 600 mijë lekë të reja ose 6 milionë të vjetra. Bëhet fjalë për buxhetin e rishikuar që vetë Kuvendi ka hartuar për t’ia dërguar më pas Ministrisë së Financave, në rast se kjo e fundit do vendosë që të sjellë për miratim buxhetin e

rishikuar. Kështu, nga 1 434 000.0 lekë të parashikuara për Kuvendin në fillim të vitit, në buxhetin e rishikuar Kuvendi i propozon Ministrisë së Financave jo shkurtim të tij, por shtim me 6 milionë të tjera të vjetra duke e çuar shumën

totale në 1 434 625 0lekë.

Shtesën Kuvendi e parashikon pikërisht në shpenzimet korrente ku përfshihen ato operative dhe paga, ndërsa kërkon të mbajë të pandryshuar shumën e akorduar për investime.

Topalli dhe deputetët, 1,5 miliard lekë për dieta dhe udhëtime Zbardhen shpenzimet operative të Kuvendit për 6 muajt e parë të vitit. 151 milionë lekë të reja për telefonat e deputetëve, karburantin, pagesat shtesë për komisionet, biletat e udhëtimet jashtë vendit, hotelet etj.

Fejzi Braushi

Dështojnë investimet, realizohen vetëm 6% Ndërsa sa i përket zërit të pagave dhe shpenzimeve operative Kuvendi ka mundur të realizojë 47 për qind të buxhetit të akorduar në fillim të vitit nga Buxheti i Shtetit, ai gjendet në një situatë të vë. shtirë sa i përket realizimit të fondit të investimeve. Në total për këtë 6-mujor nga 626 milionë lekë të reja të akorduara për investime janë realizuar në masën 35 milionë lekë ose rreth 6% të vlerës vjetore. Nga këto deri më tani rreth 5.6 milionë lekë janë shpenzuar për blerje pajisje teknike dhe zyre. Ndërkohë rreth 28 milionë lekë janë shpenzuar për të kryer pagesa për konkursin ndërkombëtar të Parlamentit të Ri. Gjithashtu është kryer pagesa në vlerën prej 1,8 milionë lekë në drejtim te firmës për Rikonstruksionin e Godinës Ekzistuese, likuidim i mbetur nga viti i kaluar për mungesë fondi. Ndër investime të tjera janë edhe Parlament i Ri, E- parlament, Sistem Sigurie në Seanca dhe Kryesi dhe Sistem Audio-Video në 4 Komisione parlamentare të cilat nuk janë

Pavarësisht përpjekjeve të qeverisë për të ulur shpenzimet e administratës shtetërore, Kuvendi i Shqipërisë mbetet një nga institucionet me shpenzimet më të larta operative, ku përfshihen dietat, tarifat e telefonave apo edhe udhëtimet e deputetëve dhe të kryetares së Kuvendit jashtë shtetit. Megjithëse në një periudhë krize, vetëm për 6-mujorin e parë të këtij viti ky institucion ka harxhuar për këtë zë (telefoni celulare, dieta, udhëtime jashtë shtetit dhe pritje të delegacioneve të huaja, si dhe një sërë shpenzimesh të tjera më me pak peshë, plot 151 milionë lekë të reja ose thënë ndryshe 1.5 miliardë lekë të vjetra. Shumë kjo që po ta krahasosh, është e përafërt me shpenzimet për paga të deputetëve dhe gjithë punonjësve të administratës së Kuvendit, të cilat në total për këtë 6-mujor arrijnë në 210 milionë lekë të reja. Këto janë të dhënat që përmban raporti i shpenzimeve buxhetore që ka hartuar vetë Kuvendi i Shqipërisë për periudhën janarqershor 2012, ku ndër të tjera bie në sy dhe fakti se gjatë kësaj periudhe ky institucion ka paguar dhe 35 milionë lekë të reja për kostot e konkursit ndërkombëtar për ndërtimin e

kompleksit të ri parlamentar.

Shpenzimet operative

Siç raportohet në tabelën e shpenzimeve buxhetore për 6-mujorin e parë të këtij viti, Kuvendi i Shqipërisë në tërësi ka arritur të realizojë buxhetin e vet në masën 47 për qind të shumës që i është akorduar në fillim të vitit nga Ministria e Financave. Një nga zërat më të mëdhenj të buxhetit të legjislativit është ai për shpenzimet operative, ose thënë ndryshe shpenzimet për telefoninë, dietat, honorarët, udhëtimet jashtë vendit, pritjet e delegacioneve të huaja etj. Kështu në total për 6 muajt e parë të vitit Kuvendi ka shpenzuar për këto lloj shërbimesh 151 milionë lekë të reja, nga të cilat rreth 55% ose rreth 80 milionë vetëm pagesa për telefon, dieta brenda vendi, honorarë për mbledhje komisionesh. Një pjesë të mirë të shpenzimeve operative, 45% , e zënë natyrisht dhe përballimi nga ana e Kuvendit të pagesave të faturave për udhëtime jashtë shteti, që përfshijnë dieta dhe akomodime të delegacioneve parlamentare, të cilat marrin pjesë në Konferenca, takime, Sesione Ndërparlamentare. Këtu përfshihen edhe shpenzimet që kryen kryetarja e Kuvendit në vizitat jashtë shtetit, qoftë në takimet me kolegët e saj, por edhe në kuadër të asaj që vet Jozefina Topalli e ka quajtur si diplomacia parlamentare. Gjithashtu në këtë shumë prej 1.5 miliard lekësh që ka shpenzuar Kuvendi për këtë gjashtëmujor përfshihen dhe përballimi i shpenzimeve të aktiviteteve që kryetarja e Kuvendit kryen në drejtim të dimensionit social që ajo është përpjekur t’i jap institucionit që vetë drejton. Gjithashtu, në këtë grup shpenzimesh përfshihen dhe

kuotat e anëtarësimit në Institucionet ndërkombëtare. Buxheti vjetor i parashikuar është 10 milionë lekë, nga të cilat 5.6 milion janë shpenzuar dhe diferenca do të shpenzohet në vazhdim, sipas afateve të pagesave dhe duke patur parasysh dhe limitet mujore te arkës së valutës. Gjatë 6-mujorit të parë 2012, përveç disa shtesave të kontratave për plotësimin e nevojave emergjente të fillim vitit, janë realizuar tenderat për plotësimin e nevojave me karburant, me materiale pastrimi, higjieno-sanitare, me kancelari, materiale dhe shërbime mirëmbajtjeje të zyrave dhe pajisjeve të zyrave, siguracione autoveturash etj. Të tjera shpenzime të këtij grupi janë shpenzimet telefonike, energji, furnizim me ujë, shërbim postar, abonime në gazetat ditore, shpenzime pritje e përcjellje të delegacioneve të huaja Shpenzimet për paga

Shpenzimet për pagat janë realizuar në vlerën 206 milionë lekë e cila është 47% e fondit vjetor të akorduar. Kjo shifër përfshin pagat për periudhën 6-mujore për 126 deputetë dhe rreth 207 punonjës (nëpunës civil dhe punonjës mbështetës).

Janë realizuar në vlerën 24 milion lekë që është 47% e vlerës vjetore edhe shpenzimet për sigurimet shoqërore dhe shëndetësore të punëdhënësit. Gjatë këtij vitit Kuvendit i është dashur të akordojë dhe një fond të veçantë për aktivitet social me rastin e 8 marsit (vetëm kosto e drekës). Ndërkohë që është akorduar dhe një vlerë prej 90 360 lekë, si pagë e menjëhershme për ish-deputeten socialiste Ermelinda Meksi, e cila ka lënë mandatin p ë r t ë k a l u a r n ë K ë sh i l l i n Mbikëqyrës të Bankës së Shqipërisë.

Formati nr.6: Raporti i Shpenzimeve Faktike të Programit sipas Artikujve per Janar - Qershor 2012

Ndër investime të tjera janë edhe Parlament i Ri, E- parlament, Sistem Sigurie në Seanca dhe Kryesi dhe Sistem AudioVideo në 4 Komisione parlamentare të cilat nuk janë realizuar sepse janë në proces prokurimi

Shpenzimet faktike për janar-qershor 2012

ne 000 leke Institucioni

Kodi

Kuvendi i Shqiperise

Shpenzimet e Institucionit Artikulli Kodi

Emri

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)=(3)-(4)

PBA

Buxheti

Buxheti i

Fakti

Diferenca

Plan 2012

2012

Rishikuar 2012

2012

2012

600 Paga 601 Sigurime Shoqërore 602 Mallra dhe Shërbime të Tjera

436,000.0

436,000.0

206,022.0

52,000.0

52,000.0

24,307.0

27,693.0

310,000.0

310,315.0

145,225.0

165,090.0

90.0

90.0

10,000.0

10,000.0

5,579.0

220.0

220.0

0.0

808,625.0

381,443.0

427,182.0

35,000.0

28,064.0

6,936.0

616,000.0

583,000.0

7,407.0

575,593.0

10,000.0

8,000.0

626,000.0

626,000.0

35,471.0

590,529.0

1,434,000.0

1,434,625.0

416,914.0

1,017,711.0

1,434,000.0

1,434,625.0

416,914.0

1,017,711.0

604 Pagesa Suplementare 605 Transferta Korente të Huaja

realizuar aspak për arsye sepse janë në proces prokurimi dhe realizimi i tyre bëhet sipas afateve të përcaktuara në regjistrin e prokurimeve. Gjatë 3-mujorit të dytë nga 10 milionë lekë të cilat ishin të ngrira nga Ministria e Financave është realizuar zhbllokimi i fondit prej 2 milionë lekësh të cilat janë përdorur për blerje pajisjesh të ndryshme zyre të kërkuara nga drejtoritë përkatëse të Kuvendit.

1002001

606 Ndihme Fondi Vecante Nen-Totali

Shpenzime Korrente

0.0

808,000.0

230 Kapitale të Patrupëzuara

229,978.0

4,421.0

230 Kapitale te Patrupezuara(Fngrire) 231 Kapitale te Trupezuara 231 Kapitale të Trupëzuara (F ngrire) Nen -Totali

Shpenzime Kapitale

Totali

Korrente dhe Kapitale

8,000.0 0.0

Jashte Buxhetore

0.0

Totali (korrente + kapitale + jashte buxhetore)

0.0

6 02

MAPO

e mërkurë, 15 GUSHT 2011 www.mapo.al

kronikë

Gjyshja e gjen të varur, mister vetëvrasja e 18-vjeçares Një 18-vjeçare nga Sukthi është gjetur e varur nga familjarët e saj në ambientet e banesës në të cilën banonte. K.C., 18 vjeçe, i ka dhënë fund jetës duke u vetëvarur, duke marrë kështu me vete edhe shkakun e që e çoi të merrte vendimin ekstrem. Familjarët kanë deklaruar për grupin hetimor se

kemi të bëjmë me një vetëvrasje.

Ekspertë të kriminalistikës shkuan në vendngjarje, në banesën e familjes. Teksa kanë këqyrur vendin e ngjarjes, hetuesit kanë marrë dhe dëshmitë e familjarëve dhe të afërmve të viktimës.

18-vjeçarja është gjetur nga gjyshja e varur në ambientet e brendshme

vajza nuk ka shfaqur shenja mërzie, apo depresive kohët e fundit, ndërsa kanë mohuar kategorikisht faktin e ndonjë konflikti që vajza mund të ketë patur me ndonjë pjesëtar të familjes. Për zbardhjen e ngjarjes në fjalë është ngritur një grup i posaçëm hetimor, i cili paraprakisht është shprehur se

të shtëpisë ku jetonin. “Nga hetimet e deritanishme mund të themi se kemi të bëjmë me një vetëvrasje, kushtet e të cilës ende nuk dihen. Vajza nuk ka lënë asnjë letër apo mesazh, ku të thuhej diçka në lidhje me vendimin që kishte marrë”, u shpreh Policia e Durrësit.

Mashtroi 182 turistë, pranga pronares së ‘Pasha Holidays’ 182 turistët shqiptarë që u braktisën nga agjencia turistike në Sharm el Sheik arritën dje në orët e para të mëngjesit në aeroportin e Rinasit. 9 prej tyre u strehuan për një natë në ambasadën shqiptare në Kajro Pronarja e “Pasha Holidays” është arrestuar nga policia pak orë pas kthimit të pjesës më të madhe të 182 turistëve që ajo braktisi në Sharme el Sheik. Marselinda Kortoci ishte vënë më herët nën hetim, por duket se policia ka vendosur të ndryshojë masën e sigurisë pas qartësimit të situatës menjëherë pas mbërritjes së grupit të turistëve, që thonë se u mashtruan prej saj. Ndërkohë 182 turistët shqiptarë në Sharm el Sheik arritën dje në orët e para të mëngjesit në aeroportin e Rinasit. Të gjithë këta pasagjerë paguan vetë udhëtimin e kthimit, pasi agjencia turistike që i kishte çuar në Egjipt shpalli falimentin. 9 turistë mbetën pa hipur në avion, për shkak se u plotësua numri që mund të mbajë avioni. Ata pritet të kthehen në atdhe me një avion të Bell Air, ndërkaq janë akomoduar në ambientet e ambasadës shqiptare në Kajro. Ndërkohë para se të mund të niseshin drejt Tiranës, policia egjiptiane mbajti ‘peng’ 15 nga turistët shqiptarë, të cilët u braktisën në mëshirën e fatit nga agjencia turistike

Interpol Tirana i dërgon Italisë 5 të kërkuar

Aeroporti i Sharm el Sheikh

“Pasha Holiday”. Turistët u bllokuan në një hotel në Sharm El Sheik, për shkak se nuk kishin paguar biletat e hotelit. Një prej turistëve që u bllokua në hotel tha se në mesin e tyre ndodheshin dhe pesë fëmijë. Sipas gruas, policia egjiptiane i mbajti peng për 5 mijë euro, ku shënoheshin shpenzimet e hotelit për katër ditët e qëndrimit jashtë afatit, situata u zhbllokua pas disa verifikimeve dhe thuajse të gjithë turistët mundën të kthehen drejt Shqipërisë. Ndërkohë thuajse menjëherë pas kthimit të tyre policia e Tiranës arrestoi pronaren e agjencisë turistike “Pasha Holiday”, Marselinda Kortoci, nën akuzën e

Gjykata lë në burg 20-vjeçarin, akuzohet se vrau për 1 varëse floriri 20-vjeçari i arrestuar disa ditë më parë për grabitje me dhunë dhe vrasjen e Fatbardha Tafës, është lënë me masë sigurie në burg nga Gjykata e Tiranës.

Aldo Hoxha deklaroi në gjykatë se nuk ishte ai që kishte kryer krimin dhe se ishte i pafajshëm, ndërsa prokuroria tha se kishte prova që fajësonin Hoxhën për vrasjen e gruas në sy të fëmijëve të saj. Seanca ndaj 20-vjeçarit nisi rreth orës 10.00 të ditës së djeshme, por u ndërpre me kërkesë të avokatit të të riut, Arben Qeleshi, i cili kërkoi kohë për t’u njohur me dosjen. Seanca rifilloi pas 30 minutash. Gjykatësi Neritan Cena pranoi kërkesën e Prokurorisë për caktimin e masës “arrest me burg” ndaj Hoxhës. Organi i akuzës pretendon se ka prova të forta për të provuar përfshirjen në krimin e ndodhur në zonën pranë ish-Fushës së Aviacionit, ku Fatbardha Tafa mbeti viktimë e grabitësve, ndërsa e motra Lumturi Gjana, për fat i mbijetoi vdekjes.

Prokuroria nënvizoi se ka në duar provën më të fortë shkencore: Përputhje në një masë të lartë të njollave të gjakut të gjendura në një kapelë, që sipas organit të akuzës i përket Aldo Hoxhës, me gjakun e viktimës Fatbardha Tafa. Sipas prokurorisë, Aldo Hoxha ka në trup edhe disa hematoma, të shkaktuara nga fëmijët e viktimave, në përpjekje

Për kthimin në vend turistët u vetorganizuan dhe paguan biletat e avionit mashtrimit, fshehjes së të ardhurave dhe falimentimit të detyruar. Efektivët e krimit ekonomik arrestuan dje në Tiranë pronaren e agjencisë turistike, që braktisi në Egjipt rreth 180 turistë shqiptarë, që kishin paguar paketën e plotë të pushimeve. Pronarja e agjencisë “Pa-

sha Holiday” deklaroi para hetuesve se ka shpallur falimentin, ndaj për këtë shkak nuk siguronte dot kthimin e turistëve në Shqipëri. 180 turistë shqiptarë u braktisën në Egjipt nga agjencia turistike “Pasha Holiday”, e cila, pasi mori prej tyre paratë për paketën e plotë turistike, nuk e përmbushi detyrimin e saj. Për kthimin në vend turistët u vetorganizuan dhe paguan biletat e avionit. Ndërkohë mjaft prej tyre kanë rrëfyer se mashtrimi ka qenë në disa kahe, sepse disa kishin paguar qëndrim në hotele me 5 yje dhe janë dërguar në hotele me tre yje dhe abuzime të tjera të ngjashme.

TIRANË- Zyra Qendrore Kombëtare e Interpol Tirana ekstradoi dje nga Shqipëria drejt Italisë, pesë shtetas shqiptarë të shpallur në kërkim ndërkombëtar nga Interpol Roma, për vepra të ndryshme penale të kryera në këtë vend. Burime zyrtare nga policia bënë të ditur se “shtetasit e ekstraduar janë Namik Demaj, 61 vjeç, i akuzuar për veprën penale të “trafikimit të lëndëve narkotike”; Myrteza Arifaj, 35 vjeç, i akuzuar për veprën penale të “vrasjes me dashje e kryer në bashkëpunim”; Skënder Gockaj, 42 vjeç, i akuzuar për veprën penale të “trafikimit të lëndëve narkotike”; Adnand Xhelili, 42 vjeç, i akuzuar për veprën penale të “trafikimit të lëndëve narkotike”; dhe Erjon Xhafa, 33 vjeç, i njohur ndryshe edhe si Xhevahir Mernica, i akuzuar për veprën penale të “trafikimit të lëndëve narkotike” .

Sipas policisë, ekstradimi i këtyre shtetasve është kryer në bazë të marrëveshjes ndërmjet Republikës së Shqipërisë dhe Republikës së Italisë.

Republika e shqipeRise

Enti rrEgullator i EnErgjisE

Drejtoria juridike dhe Mbrojtjes se Konsumatorit

Njoftim CEZ Shpërndarje sh.a me shkresën nr. 4199 Prot., datë 06.07.2012 ka dërguar në ERE propozimet e saj mbi rishikimin e Rregullave të Tregut të Energjisë të ndryshuara me vendimin nr. 23, datë 24.02.2012 të ERE-s përsa i përket kushteve të nivelit të kamatëvonesës për faturat e shërbimit të transmetimit.

Aldo Hoxha

për të ndihmuar nënat e tyre. Ndërkohë 20-vjeçari nuk e ka pranuar akuzën dhe ka mohuar krimin në gjykatë. Ai ka thënë se as dëshmitarët nuk mund ta njihnin pasi nuk ishte ai njeriu që kishte kryer krimin. Fatbardha Hoxha bashkë me të motrën, Lumturi Gjana, dhe dy fëmijët e tyre ishin duke bërë një shëtitje me këmbë në një rrugë dytësore pranë ish-Fushës së Aviacionit, kur u sulmuan nga dy të rinj me motor, të cilët tentuan t’i grabisnin varësen e floririt. Për fat të keq Tafa ndërroi jetë nga goditja me thikë, ndërsa e motra, Lumturi Gjana, mbeti e plagosur. Aldo Hoxha është i dyshuari kryesor për ngjarjen, në një kohë që ende nuk është identifikuar bashkëpunëtori i tij që po ashtu dyshohet të jetë një i ri.

Për sa më sipër Enti Rregullator i Energjisë në mbështetje të nenit 26, të Rregullave të Praktikës dhe Proçedurave të ERE-s, të miratuara me vendimin e Bordit të Komisionerëve të ERE-s, nr. 21, datë 18.03.2009, të ndryshuar, është në fazën e rishikimit të Rregullave të Tregut Shqiptar të Energjisë Elektrike”.

Të gjithë personat, shoqatat, institucionet, që mendojnë se kanë interes të njihen me këto propozime, ftohen të shprehin opinionet dhe komentet e tyre me shkrim brenda 15 ditëve nga dita e publikimit të njoftimit.

Me propozimet e shoqërisë CEZ Shpërndarje sh.a mund të njiheni në zyrat e ERE-s (në Drejtoritë Juridike dhe Mbrojtjes së Konsumatorit dhe atë të Tarifave dhe Çmimeve) në adresën: Bulevardi “Gjergj Fishta” Nr. 10, pranë Qendrës Gjeofizike, Kati III, Tiranë.

KRYEtARi Sokol RAmADANi

Adresa:Bulevardi “Gjergj Fishta”, Tiranë E-mail erealb@ere.gov.al

Tel/Fax +355 42 22 963; Tel +355 42 69 590 www.ere.gov.al

SHKURT

EEshtunë, 16 2012 E martë, 18gusht janar 2010 2011 mërkurë, 13qershor qershor 15 2012 www.mapo.al www.mapo.al www.gazetamapo.com www.mapo.al

rrethe

MAPO

217 03

Grabitet në kala të Krujës turisti turk Krujë-Një turist turk ka rënë pre e grabitjes në kalanë e Krujës, në momentin që ai po kryente një fotografi. Grabitësi ka mundur të largohet menjëherë nga perosoni turk, por ka rënë në prangat e policisë, e cila është njoftuar nga ana e turistëve të tjerë. Sipas burimeve zyrtare të policisë së Krujës, mësohet se grabitja ka

ndodhur rreth orës 16.30, në Kalanë e Krujës.

“F.C. nga Kruja i ka marrë telefonin celular të markës Iphone shtetasit turk V.N., 37 vjeç, në kohën kur ai po bënte fotografi me të. Me të marrë telefonin F.C. është larguar me shpejtësi nga Kalaja”. Turisti nga Turqia i është vënë pas dhe ndjekja prej tij ka bërë që edhe banorët e

zonës të ndihmojnë policinë e Krujës për të bërë të mundur identifikimin e grabitësit e më pas uniformat blu, rreth orës 19.00, kanë bërë arrestimin në flagrancë të F.C., 17 vjeç. Ndaj F.C policia e Krujës ka ngritur edhe akuzën e grabitjes me dhunë, ndërsa shtetasi turk pas denoncimit është larguar menjëherë nga qyteti.

SHKURT

Aksidenti në Peqin, arrestohet shoferi shqiptaro-maqedonas Peqin-Arrestohet shoferi i kamionit që shkaktoi aksidentin në Peqin.

Shërbimet e policisë në këtë qytet arrestuan shoferin shqiptaromaqedonas Jasin Abduli 48 vjeç, me banim në fshatin Cellopek në Tetovë, pasi në vendin në aksin rrugor ElbasanPeqin, në vendin e quajtur “Kryqëzimi Gjocaj”, duke drejtuar mjetin tip kamion trajler me targë koke TE 644 DI dhe targë trajleri TE 234 BT, është përplasur me mjetin veture tip “Golf”

me targë FRTG 809, të drejtuar nga shtetasi Bardhyl Lundraxhiu, 58 vjeç, banues në Peqin. Si pasojë e këtij aksidenti kanë gjetur vdekjen e menjëhershme drejtuesi i mjetit tip Golf, Bardhyl Lundraxhiu dhe shtetasi Qemal Zhguni, 55 vjeç, banues në Paskuqan-Tirane, i cili ishte pasagjer në këtë mjet. Pas kryerjes së procedurave në vendin e ngjarjes policia ka ngritur ndaj tij akuzën e shkeljes së rregullave të qarkullimit rrugor. F.S.

Sherr banal, plagoset me armë 25-vjeçari Shkodër-Një grindje e çastit mes dy personave ka sjellë plagosjen e njërit prej tyre ndërsa autori akoma nuk është kapur nga policia. Ngjarja ka ndodhur në orët e vona të së hënës në lagjen “Tom Kola” të qytetit Shkodër, ku është plagosur me armë zjarri pistoletë, në shpatull, shtetasi A.L., 25 vjeç, banues në lagjen “Salo Halili” të qytetit Shkodër, i cili aktualisht ndodhet në Spitalin Rajonal Shkodër, jashtë rrezikut për jetën. Sipas policisë nga veprimet e para hetimore, rezultoi se

Autoblinda për të shkulur 200 rrënjë hashash në Lazarat

autor i ngjarjes është Bledar Dyli, 23 vjeç, banues në lagjen “Vojo Kushi” të qytetit Shkodër, për të cilin u bë shpallja në kërkim dhe po punohet për kapjen e tij.

Nga hetimet e bëra, mësohet se ngjarja ka ndodhur për motive të dobëta, si pasojë e një konflikti të çastit mes dy të rinjve.

Seksioni i mbrojtjes së miturve dhe dhunës në familje zbulon 61 raste Elbasan-61 raste ushtrimi dhune ka mundur të zbulojë dhe parandalojë seksioni i mbrojtjes së fëmijëve dhe dhunës në familje në drejtorinë e policisë së Elbasanit. Ky seksion ka kohë që operon brenda sektorëve të drejtorisë së policisë dhe sivjet rezultatet janë të dukshme. Sipas specialistëve, është fakt që janë rritur rastet e dhunës, por nga ana tjetër cilësohet si mjaft pozitiv fakti që është rritur edhe ndërgjegjësimi për denoncimin e këtyre rasteve në polici dhe organet e drejtësisë. Dhuna ndaj fëmijëve dhe në familje është e shprehur si në qytet ashtu edhe në fshat. Bazuar në statistikat që zotëron ky seksion, rezulton se në 6 muajt e fundit janë

evidentuar 25 vepra penale me 27 shtetas të dëmtuar, mes të cilave 18 raste janë femra e 4 raste fëmijë.

Ndërsa ajo që vlen të veçohet është fakti se gjatë këtij harku kohor vetë seksioni ka mundur të zbulojë 61 raste të kësaj natyre, ku 55 prej tyre janë gra e vajza.

Nisur nga kërkesat e viktimave, por edhe për të parandaluar ngjarje me pasoja, seksioni ka lëshuar 20 kërkesë padi për urdhër të menjëhershëm të mbrojtjes. F. Salliu

44-vjeçarit Zenel Basha. “Ne dispononim informacione të mara në rrugë operative, sipas të cilave në territorin e kësaj banese kultivoheshin bimë narkotike të maskuara në mes të disa parcelave të mbjella me misër”, thonë specialistët për Parandalimin dhe Hetimin e Krimit në Komisariatin e Policisë Gjirokastër. Mbi bazën e këtyre informacioneve efektivat e policisë së Gjirokastrës të mbështetura dhe nga Pas dy sulmeve të fundit me armë FNSH-ja kanë hartuar një operacion ndaj policisë në Lazarat, kjo e fun- të veçantë për asgjësimin e sipërdit ka zgjedhur të hyje në fshat faqes së mbjellë me kanabis dhe duke përdorur automjete të blin- ndëshkimin ligjor të kultivuesve të duara. Forca të FNSH dhe ato të tyre.

Operacioni antikanabis ka nisur policisë së Gjirokastrës kanë mësyrë në fshatin “problematik” rreth orës 05.00, të së martës, në zoherët në mëngjes, ndërsa kanë go- nën në afërsi të banesës, në territoditur një parcelë dhe shkulur 200 rin e së cilës policia dyshonte se kulrrënjë kanabis dhe arrestuar të tivoheshin bimë narkotike. “Fillizotët e shtëpisë, që u kapën në misht ne shembëm murin rrethues banesë në momentin që policia hy- të shtëpisë me një mjet të blinduar dhe më pas hymë në territoOperacioni antikanabis ka nisur rreth orës rin e banesës së 05.00, të së martës, në zonën në afërsi të Z. Bashës”, thotë një prej efektibanesës, në territorin e së cilës policia vave policorë dyshonte se kultivoheshin bimë narkotike pjesëmarrës në këtë operacion. ri në avllinë ku ishte mbjellë droga. Gjatë veprimeve ligjore policia konSipas burimeve zyrtare në Drej- statoi se në bahçen e shtëpisë ishin torinë e Policisë në Gjirokastër, op- mbjellë 118 rrënjë kanabis të cilat eracioni antikanabis është zhvilluar varionin nga 180 centimetra deri në në lagjen “Bregu i Spillos”, në terri- 2 metra të larta, si dhe rreth 82 bimë torin e banesës në pronësi të të cilat varionin nga 70 deri në 90

Policia ka hyrë në fshat me mjete të blinduara dhe me ndihmën e tyre ka prishur një mur dhe më pas shkulur 200 rrënjë drogë të mbjella në banesën e një 44-vjeçari, i cili është arrestuar bashkë me të shoqen

@

gazetamapo.com/

ekonomi

centimetra të larta. “Ne asgjësuam në total me anë të djegies rreth 200 rrënjë kanabis”, pohoi policia e Gjirokastrës pas këtij operacioni. Në momentin e kontrollit policia gjeti në banesë 44-vjearin Zenel Basha si dhe bashkëshorten e tij Merita Basha, të cilët u shoqëruan për në mjediset e Drejtorisë së Policisë në

Aksioni “Ne asgjësuam në total me anë të djegies rreth 200 rrënjë kanabis”, pohoi policia e Gjirokastrës pas këtij operacioni

Gjirokastër. Pas intervistimit të tyre dhe hetimeve të mëtejshme, policia konstatoi se Merita Basha figuronte në listën e personave të shpallur në kërkim pasi ishte dënuar nga Gjykata e Rrethit Gjyqësor Gjirokastër me 3 vjet heq je lirie për kultivim të bimëve narkotike disa vite më parë.

Në përfundim të veprimeve hetimore policia e Gjirokastrës ndaloi në flagrancë Zenel Bashën për veprën penale “prodhim dhe shitje të narkotikëve”, ndërkohë që për të njëjtën vepër penale u ndalua edhe gruaja e tij. Prokuroria e Gjirokastrës vijon hetimet e mëtejshme në lidhje me këtë ngjarje. Bledar Shehu

8

MAPO

e mërkurë, 14 GUSHT 2012 www.mapo.al

ekonomi

Tremujori i dytë, ecuri pozitive e Bankës Emporiki Shqipëri Gjatë 3-mujorit të dytë për vitin 2012, Banka Emporiki Shqipëri-Crédit Agricole Group, shënoi një përmirësim të dukshëm në rritjen e numrit të klientëve të depozitave.

Ky rezultat i dedikohet veçanërisht përmirësimit të aktivitetit të Njësisë së Ndërmarrjeve dhe Retailit, duke përfshirë dhe përmirësimin në efiçencën e rrjetit të degëve dhe promocionit të fuqishëm të emrit dhe brandit të ri të Grupit Crédit Agricole. Niveli i kreditimit të klientelës ka

qenë i kontrolluar, në përputhje me strategjinë e grupit nëpërmjet kujdesit të vazhdueshëm dhe duke mbajtur të ulët riskun për aktivitetin kreditues. Megjithatë, Banka Emporiki Shqipëri ka vazhduar të mbështesë segmente të ndryshme të klientelës së Retail dhe projekte të korporatave, veçanërisht në ato linja që janë në sinergji me Grupin. Gjatë 3-mujorit të dytë 2012, Banka Emporiki Shqipëri Crédit Agricole Group rriti kapitalin e saj,

me qëllim ruajtjen dhe përmirësimin e mëtejshëm të treguesve të kapitalizimit, duke u fokusuar më shumë në Nivelin e Mjaftueshmërisë së Kapitalit. Kostoja e riskut reflektoi një përkeqësim gjatë 3-mujorit të dytë e ndikuar nga klima e vështirë ekonomike në Shqipëri, efekte këto të importuara nga vendet fqinje, të cilat edhe pse jo në mënyrë të konsiderueshme influencuan në rezultatin e të ardhurave neto të bankës.

Dy ditë para shitjes, Albpetrol çon për turizëm në Moskë 80 punonjës Albpetrol shpall garën me objekt prokurimi: “Udhëtim turistik 6-ditor, me avion në Rusi, Moskë dhe Shën Petërburg për 80 punonjës të Albpetrol-it, kundrejt fondit 1 milionë lekë. Vizita dy ditë para hapjes së ofertave Kompania, akoma shtetërore Albpetrol, vetëm më pak se një muaj nga privatizimi, shpall tenderin me objekt prokurimi: “Udhëtim turistik 6-ditor, me avion në Rusi, Moskë dhe Shën Petërburg për 80 punonjës të Albpetrol-it. Fondi limit, i vënë në dispozicion nga të ardhurat e vetë kompanisë, është 7 000 000 lekë pa tvsh. Data e zhvillimit të tenderit është përcaktuar të jetë 5 shtatori 2012, vetëm dy ditë përpara zhvillimit të tenderit të privatizimit të Albpetrol-it. Interesant gjithashtu është fakti që udhëtimi bëhet në Rusi, ku është dhe selia kryesore e një prej ofertuesve më të mëdhenj për blerjen e Albeptrolit, Gazproom. Ndërkohë që me 7 shtator hapen ofertat për blerjen e një prej kompanive më të mëdha në pronësi të shtetit, gara është në fazën kulminante të saj.

Kompanitë tashmë janë duke përdorur të gjitha mjetet për të tërhequr vëmendjen e qeverisë shqiptare dhe të kompanisë. Rusët e Gazproom po

këmbëngulin fort. Interesi i tyre për të hyrë në tregun shqiptar ka gjetur hapësirë në shumë media të rajonit, të cilat janë duke e parë me interes rivalitetin Lindje-Perëndim për naftën shqiptare. Burime jo zyrtare bëjnë të ditur se për blerjen e kompanisë shtetërore të naftës janë të interesuara rreth 14 kompani me emër në tregun ndërkombëtar, të tilla si kompania ruse “Gazprom”, kompania kanadeze që operon aktualisht në nxjerrjen e naftës në vendin tonë, “Bankers Petroleum”; dhe kompania turke “Çalik Enerji”, e cila është e njohur në vendin tonë, pasi zotëron BKT, kompaninë “Albtelekom”dhe atë celulare “Eagle Mobile”. Së fundi, interesin për blerjen e Albpetrolit e ka shprehur edhe kompania shtetërore kineze ‘Sinopec’ dhe kompania tjetër kineze GPRO. Shihet qartë një interes i madh nga rusët, ki-

Fondi limit, i vënë në dispozicion nga të ardhurat e vetë kompanisë, është 7 000 000 lekë pa tvsh

nezët dhe turqit për kompanitë “Çalik” dhe “Kurum”. Mirëpo ofertat e sakta zyrtare do të mësohen më 7 shtator në orën 12, ku Ministria e Ekonomisë ka lajmëruar se do të hapë ofertat nëse nuk vendoset për një shtyrje tjetër të garës. Ndërkohë, këto ditë përfaqësuesit e kompanive të sipërpërmendura kanë zbarkuar në “Albpetrol” për t’u njohur nga afër me kompaninë dhe asetet e saj.

Nga ana tjetër, qeveria është në pritje të vlerave të larta monetare nga kjo shitje. Për të rritur vlerën e kompanisë, kohët e fundit janë dhënë më shumë se 6 leje e licenca për tregti me shumicë në energjinë elektrike, gazin dhe disa leje ekskluzive për kërkim të naftës në det dhe në tokë. Vlera e pritshme nga shitja është më shumë se 350 milionë euro, të cilat pritet të rikuperojnë edhe buxhetin e shtetit që po përjeton arkëtime të ulëta për shkak të krizës. Vlera e aksioneve të Albpetrolit është llogaritur nga konsulentët e huaj 13.3 miliardë lekë ose rreth 90 milionë euro. Shuma si e tillë është publikuar në dokumentet e tenderit për shitjen e kompanisë. Sipas ofertës së shitjes, Albpetroli është ndarë në 13 360 997 aksione nominative me një vlerë 1000 lekë secila. Kompanitë që ofrohen për blerjen e kompanisë shtetërore të nxjerrjes së naftës “Albpetrol”, duhet të kenë të paktën 80 milionë euro likuide në cach, ndërsa kapitali i tyre duhet të jetë mbi 100 milionë euro.

Godina e Albpetrolit

Individët, deklarimi i të ardhurave afati mbaron me 30 shtator Ka mbetur vetëm një muaj e gjysmë kohë për individët që kanë të ardhura vjetore mbi 2 milionë lekë. Ata duhet t’i deklarojnë të ardhurat dhe shpenzimet, ndryshe mbajnë përgjegjësi penale. Bode udhëzon edhe njëherë të gjitha procedurat Blerina Hoxha

Të gjithë qytetarët që kanë të ardhura 2 milionë lekë në vit kanë afat deri me 30 shtator për të deklaruar të ardhurat dhe shpenzimet e përfituara gjatë vitit 2011. Ministria e Financave në një udhëzim të posaçëm që nxori këto ditë orienton qytetarët që janë objekt i këtij ligji sesi duhet të veprojnë. Diferenca ndërmjet totalit të të ardhurave bruto dhe shpenzimeve të zbritshme përbën të ardhurën e tatueshme të individit, e cila tatohet 10%.

Kush deklaron

Deklarata individuale vjetore e të ardhurave dorëzohet në drejtorinë rajonale tatimore më të afërt me vendbanimin e individit.

Dorëzimi i deklaratës individuale vjetore bëhet jo më vonë se data 30 prill e vitit që pason periudhën tatimore për të cilën bëhet deklarimi.

Përjashtimisht, nga ky afat vetëm për vitin tatimor 2011, deklarata dorëzohet deri në datën 30 shtator 2012. Sipas udhëzimit të Bodes, deklarata individuale vjetore e të ardhurave plotësohet me numrin e identifikimit personal të letërnjoftimit të individit, i cili shërben si kod fiskal.

Shpenzimet e zbritshme

Tatimpaguesit, të cilët nuk janë subjekt i deklarimit, por duan të plotësojnë deklaratën për të përfituar nga shpenzimet e zbritshme, duhet të deklarojnë kontributet për pension për jetën dhe shëndetin, të derdhura nga vetë individi. Kufiri maksimal i shpenzimeve, i njohur

nga sigurimi i detyrueshëm shëndetësor, sipas përcaktimeve të rregulluara me VKM. Shuma e shpenzimeve të zbritshme nuk duhet të jetë më e madhe sesa shuma e të ardhurave bruto të tatueshme vjetore.

Penalitet

Ridvan Bode

për kontributet vjetore, është kufiri i përcaktuar në ligj. Gjithashtu duhet deklaruar shuma e interesit bankar të kredisë së marrë për shkollim, për vete apo për fëmijët dhe personat në kujdestari.

Shpenzimet për mjekim, për vete apo për fëmijët dhe personat në kujdestari, për pjesën e pambuluar

Dorëzimi i deklaratës individuale vjetore bëhet jo më vonë se data 30 prill. Këtë vit lejohet deri më 30 shtator

Në rastin kur individi tatimpagues, në deklaratën vjetore të të ardhurave, jep informacion të gabuar apo të rremë e të pakorrigjuar nga ai vetë, brenda afatit të parashikuar nga ky ligj për korrigjimin, zbatohen dispozitat e Kodit të Procedurës Penale dhe të Kodit Penal. Për evidentimin e individëve tatimpagues, të cilët paguajnë tatim mbi të ardhurat personale që vetëdeklarohen, administrata tatimore hap një regjistër të veçantë, ku regjistron të gjitha të dhënat identifikuese të individëve.

Ky regjistër do të përpilohet nga Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve, në formën e një database elektronik, të miratuar nga drejtori i Drejtorisë së Përgjithshme të Tatimeve.

Arsimi

Vënia në jetë e Procesit të Bolonjës zyrtarisht filloi në vitin 2002 me 2 projekte-pilot në UPT dhe UBT. Shqipëria firmosi anëtarësimin e saj në vitin 2003, në mbledhjen e Berlinit, e orientuar nga modeli italian.

Zona europiane e edukimit

www.mapo.al

Reforma e arsimit të lartë

pro-të dhe kundrat e procesit të Bolonjës fenomen

profil

Donacionet në universitet

Ora e një pedagogu

Pas donacioneve të Oksfordit, një histori personale. Michael Moritz, dhuron 115 milionë dollarë për Universitetin e Oksfordit

Besart Kadia rrëfen për përvojën dhe lidhjet e dukshme e të padukshme mes dy pasioneve: gazetarisë dhe ekonomisë

MAPO

10

E mërkurë, 15 gusht 2012 www.mapo.al

dosje Modelet dhe Sfidat e procesit të Bolonjës; disa këndvështrime nga profesorët e Akademisë së Arteve dhe Shkencave si: Marenglen Spiro, Aleksandër Xhuvani, Llukan Puka, Fatos Tarifa, Tonin Gjuraj e Pëllumb Xhufi.

Reforma e arsimit të lartë; pro-të dhe kundrat e procesit të Bolonjës Ja cilat janë sfidat me të cilat përballen aktorët e arsimit të lartë në Shqipëri, afro 10 vjet pas firmosjes në procesin e Bolonjës...

Peizazhi i arsimit të lartë ka ndryshuar shumë. Lista e risive është e gjatë. Nga rritja e numrit të studentëve, mobiliteti, transferimi i krediteve, shtimi i institucioneve të arsimit të lartë deri te krijimi dhe lulëzimi i sektorit privat. Po sa i suksesshëm ka qenë procesi i Bolonjës në Shqipëri? Reforma në arsimin e lartë ka qenë gjithnjë në fokus jo vetëm të politikëbërësve, ekzekutivit, opinionit publik, por edhe studiuesve. Modele dhe sfida të procesit të Bolonjës; një panoramë me pikat e forta dhe të dobëta të procesit e sjellë nga një grup akademikësh. Marenglen Spiro, Aleksandër Xhuvani, Llukan Puka, Fatos Tarifa, Tonin Gjuraj e Pëllumb Xhufi analizojnë të gjitha detajet dhe ecuritë e procesit në vendin tonë.

Aleksandër Xhuvani Vështrim historik i procesit të Bolonjës “La Magna Charta Universitatum”, ishte mbledhja e rektorëve botërorë në Bolonjë në shtator të 1988-ës, ku u fol për çështje të menaxhimit si: autonomia e universiteteve për të siguruar që arsimi i lartë dhe procesi kërkimor t’i përshtatej nevojave të zhvillimit të shoqërisë europiane. Më 17 prill 1997 mbahet Konventa e Lisbonës, të cilën e ka firmosur edhe Republika e Shqipërisë. Diskutohet mbi njohjen akademike të kualifikimeve në rang kontinental. Deklarata e Sorbonës në maj të vitit 1998, ku flitet për rolin kryesor të universiteteve në zhvillimin e dimensioneve kulturore europiane dhe krijimin e hapësirës europiane të arsimit të lartë. Më pas vijmë në ngjarjet e procesit të Bolonjës, që nisin me Deklaratën e Bolonjës më 19 qershor 1999. Pse u ndërmor ky hap?! Vende si Italia, Spanja e Portugalia, kishin vërejtur futjen e krahut të kualifikuar të punës në treg me një farë vonese. U mendua, së pari, që krahu i kualifikuar i punës të futej në aktivitet sa më shpejt.

Ndarja e arsimit të lartë në cikle; jo të gjithë kanë dëshirë t’i shkojnë deri në fund studimeve të thelluara. Për këtë nevojitej adaptimi i një sistemi të gradave shkencore dhe titujve akademikë e universitarë të njohshëm dhe të krahasueshëm. U tha në Bolonjë që sistemi i arsimit të lartë do të propozonte për rininë dy cikle formimi... Që studentët të integroheshin, duhej që tregu të bazohej në nivel kontinental.

Duheshin gjetur mënyrat për ekuivalentimin e periudhave të studimeve, të pjesshme e të plota. Lindi sistemi europian i krediteve të transferimit, që mundësonte njohjen e periudhave të mësimit. Nëpërmjet krijimit të këtij mjedisi mundësohej mobiliteti i studimeve. Në nivel kontinental do të vendoseshin edhe disa piketa të përbashkëta cilësie. U krijua dimensioni europian i arsimit të lartë, brenda të cilit “IAL- institucione të arsimit të lartë”, të gjenin veten për t’u krahasuar, përballuar dhe avancuar. Më pas, Konferenca e Pragës në vitin 2001, ku përforcohet ideja e adaptimit të sistemit të gradave shkencore dhe se cikli i dytë më i thelluar i studimeve i çon në nivel më të lartë në tregun e punës dhe në vetë institucionet e arsimit të lartë dhe kërkimit shkencor. U hodh hapi për bashkëpunim europian për garantimin e cilësisë. Agjenci akreditimi në nivel kombëtar dhe kontinental do të garantonin cilësinë për formim. U hodh ideja e të mësuarit gjatë gjithë jetës. Në Mbledhjen e Berlinit, shtator 2003, ministrat europianë të arsimit u angazhuan ta krijonin hapësirën europiane të arsimit të lartë. Ministrat vendosën një strukturë të veçantë: “Bologna followup group”, që ndjek procesin në nivel kombëtar e kontinental.

Në Berlin ishte mbledhja dhe vendi ku Shqipëria zyrtarisht firmosi pjesëmarrjen e saj në procesin e Bolonjës dhe mori pjesë realisht në grupin që ndjek procesin e Bolonjës nga 2006-a në nivel kombëtar dhe kontinental. Në mbledhjen e Bergenit, më 2005-ën, u promovua korniza kombëtare e kualifikimeve. Çdo vend kishte kornizën kombëtare që, përmes asaj europiane, ekuivalentohej në kornizën kombëtare të vendit tjetër. Korniza e kualifikimeve kombëtare shqiptare tashmë është kthyer në ligj dhe ndjekim trendin e kornizës europiane të kualifikimeve.

Konferenca e Londrës, 18 maj 2007, vit ku u miratua ligji shqiptar i arsimit të lartë, i orientuar nga Bolonja. Flitet për hapësirë reale europiane të arsimit të lartë, tashmë e mbështetur në tre cikle studimi. Edhe studimet doktorale të quheshin cikël normal universitar. Në Konferencën e Leuvenit më 2009-n u mendua se Procesi i Bolonjës nuk duhej të drejtohej vetëm nga vende të unionit, por edhe vende kandidate si Shqipëria dhe menjëherë me Belgjikën morën drejtimin e procesit europian të Bolonjës.

Konferenca e Budapestit dhe Vjenës, 2010, ishte për të festuar përvjetorin e Deklaratës së Bolonjës, ku tashmë

Këto kumtesa janë mbajtur në forumin e dytë të Akademisë së Arteve dhe Shkencave, më 9 korrik 2012

Flasim për një sistem të arsimit të lartë, duke i përfshirë të dy sektorët dhe nuk na pengon kush të bashkëpunojmë. Kemi mundësi të punojmë bashkë dhe të nxisim reformat që synojnë rritjen e cilësisë.

Nëpërmjet nesh, shoqërisë civile dhe medias duhet të marrë fund kjo ndarje sikur kemi konflikt me njëri-tjetrin.

bënin pjesë 47 firmëtarë. Në mbledhjen e Bukureshtit, prill 2012, theksi u vendos që të investohet në arsimin e lartë, i cili, me kompetencat që ka, të japë kontributin për përballimin e krizës financiare.

Marenglen Spiro A ishte mjedisi shqiptar i gatshëm për procesin e Bolonjës?!

Principet që përgatitën terrenin për impelementimin e Bolonjës i hapin horizonte vendit, por vërej që vendeve si ne na takon t’i hapim rrugë pjesës përmbajtësore. Skema është e qartë, logjike, ka argumente mjaft interesante. Kemi dëgjuar zhurma dhe komente nga të gjitha llojet. Ka opinione dhe interpretime se në Itali ka dështuar. T’i lëmë opinionet nga jashtë e të shohim gjendjen brenda. Ka pasur shumë diskutime, edhe në MASh. Studentët kanë kërkuar të ndjekin Master, megjithëse vendet kanë qenë të kufizuara, sepse nuk e shihnin veten në frontin e punës me të përfunduar ciklin trevjeçar. Parimi i Bolonjës është dalja më shpejt në tregun e punës, formim i lexueshëm, transferim dhe mbështet diversitetin. Cikli i parë i korrespondon një niveli kualifikimi për hyrjen në tregun europian të punës.

Pas tre viteve përgatitjesh për të hyrë në tregun e punës, gjë që në asnjë nga dokumentet tona zyrtare nuk thuhet, e kemi dëgjuar opinionin: Çdo të dalë në tre vjet? Atëherë të vazhdojë pesë.

U detyrua qeveria, në kurriz të shpenzimeve të veta të hapë vendet master,

duke kaluar direkt në kundërshtim me parimin për të grumbulluar një farë eksperience pune. A do t’i interesonte Shqipërisë të dilte shpejt në punë? Dijet kanë evoluar, është koha që të zënë vendin dije të reja dhe në kohë të kufizuar; nga 4 në 3 vjet.

Në shumë debate e dokumente, një institucioni që të ndjekë formimet që i duhen praktikës, nuk e ka të mundur të krijojë strukturën me departament apo fakultet, por në ato struktura që ka mund të rendisë një seri lëndësh, ta markojë me kredite dhe mbledhja e tyre të nxjerrë një profesion të ndërmjetëm në krahasim me ata që ka aty.

Sistemi në Shqipëri është i tillë: Doktoratura 3 ose më shumë vite, Master 1 dhe 2 vjet, Bachelor 3 ose 4 vjet. Duhet të dallojmë termat, gradim për diplomim universitar dhe diplomë, kur Bachelori ka orientim profesional. Këto drejtime përpiqen të krijojnë dy lloj bachelor, një përmes rrugës teorike dhe tjetri duke shfrytëzuar aftësitë praktike. Mund ta ruanim sistemin katërvjeçar, por pati diskutime. Koha kur sapo lindën universitetet private që postuluan kërkesat, vendosën katër, nga administrata doli vërejtja “nuk e ke sipas Bolonjë me 3 vite” dhe në fund u arrit konsolidimi në 3 vjet. Diplomat e dhëna në fund të ciklit të parë i përshtaten hyrjes në tregun europian të punës. Cikli Master dy llojesh nuk është në të gjitha vendet e Europës. Në Francë ka dyvjeçar shkencor profesional. Ne profesionalin e kemi një vit,

MAPO

11

E mërkurë, 15 gusht 2012 www.mapo.al

Fillimet e procesit në Shqipëri Vënia në jetë e Procesit të Bolonjës zyrtarisht filloi në vitin 2002 me 2 projekte-pilot në UPT dhe UBT. Shqipëria firmosi anëtarësimin e saj në vitin 2003, në mbledhjen e Berlinit, e orientuar nga modeli italian.

por me përsosjen e sistemit do t’u japim mundësi edhe atyre që shfrytëzojnë aftësitë praktike profesionale të arrijnë në sistem doktorate. A është masiv arsimi i lartë? Shifrat e fundit, ku gjysma e atyre që del nga shkollat e mesme - në nivel europian- shkon në shkollë të lartë, tregon se është masiv. Po doktorata, a është bërë masive? Ka opinione që i japin të njëjtin kuptim. Përsa i përket akreditimin jam i mendimit se duhet shoqëruar me një deklaratë që përmend edhe cilësitë e institucionit.

Llukan Puka Reformim në kuadrin e transformimit shoqëror Në rastin tonë ky proces u realizua në kuadrin e transformimit të sistemit shoqëror dhe mban vulën e tij me të mira e të këqija. Nuk mund të rrinte pa u reformuar arsimi ynë i lartë. Bolonja i shkonte më për shtat. Lista e risive është e gjatë, bashkë me problemet që e shoqërojnë. Si rezultat i zbatimit të procesit, erdhi demokratizimi apo thënë ndryshe masivizimi. Sipas disa statistikave në arsimin e lartë të marra më 2007-ën, nga grupmosha 20-25 vjeç shkojnë në arsimin e lartë rreth 300 mijë individë, pra rreth 60 mijë në vit.

Këtë vit në provimin e maturës shtetërore konkurruan 42 mijë maturantë të rinj. Kalueshmëria është deri në 98%. Rreth 70% e 18-vjeçarëve shkojnë në shkollën e lartë, tregues mbase shumë i lartë për një vend të vogël me burime modeste financiare dhe kapacitete modeste akademike. Politika ar-

gumenton për përqindje të ulët të të shkolluarve me arsim të lartë, por kjo nuk përmirësohet lehtë, as me masivizimin e arsimit të lartë. Ç’bën shkolla e lartë? Masave tejet heterogjene, në shumë aspekte, i propozohet një formë organizimi homogjene.

Diplomë Bachelor në një formë të vetme, shkollim universitar, masiv, në të cilin mungon seleksionimi, riorientimi.

Ndryshimi i drejtimit, bëhet duke ia nisur nga e para. Kemi demokratizuar edhe hyrjen edhe daljen.

Të mësuar me diplomat e vjetra, nuk e konvertojmë dot këtë trevjeçare, por ky cikël është themeli i shkollës së lartë. Sivjet janë 49 mijë vetë potencialisht kandidatë për shkollën e lartë.

Duke mos e vlerësuar këtë diplomë, të gjithë synojnë diplomën Master. Diversifikimi duhet rishikuar. Do rivlerësuar në këtë aspekt; të bëhet koherente me kërkesat e mjedisit të punës, të shihet si zgjatim i shkollës së mesme.

Fatos Tarifa Epërsia e modelit amerikan në arsimin universitar Në dhjetë universitetet më të mirët e botës, nuk ka asnjë europian, ata janë në Amerikën Veriore, Kanada, Japoni. Në 100 vetëm 19 janë universitete europiane. Ironikisht, aty ku universitet lindën janë në gjendje jo shumë të mirë. Ku po shkojmë? Po ndjekim modelin italian? Asnjë universitet italian nuk përfshihet në 100 më të mirët e botës. Flasim për model anglosakson, por nuk ka një të tillë. Univer-

2007

Më 2007 u miratua ligji i arsimit të lartë konform parimeve të Procesit të Bolonjës.

9%

Por në raport me shtetet europiane numri i të arsimuarve është i ulët, në 9%, vetëm 10 në 100 banorë kanë arsim të lartë.

Në Shqipëri, si në të gjithë Europën, sistemi i krediteve është: 25 orë mësimi dhe arsimi i lartë është i ndarë në tre cikle: bachelor, master dhe doktoraturë.

Sipas statistikave, rreth 70% e grupmoshës 18 vjeç shkon në shkollën e lartë, që është tregues i lartë për një vend të vogël, me burime financiare modeste, kapacitete akademike të kufizuara etj. Këtë vit janë rreth 49 000 vetë potencialisht kandidatë për në shkollën e lartë.

Në një studim prej 5 vitesh ecurie të studentëve të Universitetit Politeknik të Tiranës, ishte vërejtur numri në rritje i atyre që braktisnin studimet. Më pak se 40% e studentëve i kryenin brenda 5 viteve studimet.

Në prill të këtij viti ministrat e arsimit të 47 vendeve europiane u mblodhën në Bukuresht për të rënë dakord mbi hapat e mëtejshëm të procesit të gjatë të Bolonjës.

sitetet angleze dallojnë nga ata amerikanë. Janë 2364 universitete ose kolegje që japin bachelor, gjysmat janë krijuar pas Luftës së Dytë Botërore, të reja krahasuar me universitetet europiane. Më pak se gjysma kanë programe Master. Shumë pak prej tyre japin doktoratura. Nga 406 që japin doktoratura vetëm 50 prodhojnë popullsinë më të madhe me doktoraturë; rreth 60 mijë. Popullsia më e madhe e Ph.D-ve në të gjithë botën.

Strukturat e tyre dhe financimi janë të ngjashëm. Financat e tyre varen së shumti nga tarifat e studimit, që variojnë nga 7 në 40 mijë dollarë , nga kontributet, donatorët dhe institucionet shtetërore. Qeveria federale, departamenti i arsimit nuk mban kurrfarë përgjegjësie për arsimin e lartë, është prerogativ i shteteve, është buxheti i tyre që i mbështet. Departamenti buxheton deri në nivelin e arsimit të mesëm. Në Amerikë shohim lidhje funksionale mes mësimdhënies dhe aktivitetit kërkimor shkencor. Nuk ka universitet ku nuk bëhet shkencë dhe ironikisht ky model ka ardhur nga Gjermania, por u braktis në Europë.

Kjo ka bërë të mundur të ketë mobilitet të gjerë idesh, stafesh akademike dhe resursesh njerëzore e financiare. Bashkëpunimi i universiteteve është shumë i ngushtë. Kush e financon kërkimin në shkencë? Institucionet kërkimore, industritë private, bizneset e mëdha etj. Mund të marrim disa përvoja në Shqipëri. Ne e shkurtojmë buxhetin për arsimin e lartë. Kur flasim për procesin e Bolonjës harrojmë të themi se më mirë sesa sistemi është përmbajtja e arsimit të lartë; programe moderne ku bëhet shkencë reale. Të mos kërkojmë andej-këtej modele mbi të cilat të reformojmë sistemin e arsimit tonë universitar, por të përqafojmë modelin amerikan, i cili është provuar dhe pranohet gjerësisht se është modeli më i mirë – “standardi i artë”, të cilin përpiqen ta imitojnë, ose ta përshtatin pjesa më e madhe e vendeve të botës.

Tonin Gjuraj Bashkëpunim për rritjen e cilësisë Procesi i Bolonjës është strukturim i ri, por nga përmbajtja mund të marrim pozitivet dhe dominancën në sistemet arsimore. Mund të nënvizojmë atë që mund të quajmë ofertë formative. Modeli amerikan ka kurse e mod-

ule interesante nga ana metodologjike.

Në punimet e diplomave këto kurse janë të rëndësishëm. Është model i suksesshëm dhe mund ta përfshijmë dhe ta përdorim në universitetet tona. Ajo që ka ndodhur, fatkeqësisht, është keqkuptimi për arsimin e lartë në Shqipëri. I pari midis shumë syresh është ndarja midis sektorit shtetëror dhe joshtetëror. Flasim për një sistem të arsimit të lartë, duke i përfshirë të dy sektorët dhe nuk na pengon kush të bashkëpunojmë. Kemi mundësi të punojmë bashkë dhe të nxisim reformat që synojnë rritjen e cilësisë. Nëpërmjet nesh, shoqërisë civile dhe medias duhet të marrë fund kjo ndarje sikur kemi konflikt me njëri-tjetrin.

Masivizimi është një nga tensionet e universitetit pas viteve ’90. Nuk është gabim që është masivizuar. Bota në vitet ’90 kishte rreth 50 milionë studentë në 6 miliardë banorë. Sot ka 173 milionë studentë dhe bota është 7 miliardë. Rreth 90 për qind e maturantëve shkojnë në shkollë të lartë, por në raport me ShBA-në dhe Europën, në 100 banorë vetëm 10 kanë arsim të lartë.

Kjo përqindje e lartë nuk na bën dëm si shoqëri. Kemi deklaruar si UET, që jemi gati për reformën që universitetet private të mos jenë fitimprurëse, por duhet rregulluar për të gjithë sektorin.

A mbështetet arsimi privat? Përkundër kësaj ka kuota pafund në publik dhe nuk e di si do ndihmohet sektori privat, sepse kjo shkatërron konkurrencën dhe nuk janë rregulla të barabarta.

Publiku deklaron se ka shtuar kuotat dhe nuk është meritë e tyre, por e qeverisë dhe këtë e ndajmë me shqetësimet e reformës financiare që ka nisur por nuk dihet kur do të përfundojë.

Sektori është i gatshëm të kthehet në jo fitimprurës, ku parimi të jetë i qartë; paraja të shkojë te studenti dhe jo te institucioni. Dhe së fundi shqetësimi që dalin shumë nga universiteti. Në dalje përsëri mund të organizohet provimi i shtetit dhe pasi janë shpallur profesionet e rregulluara. Akreditim për të gjitha programet në të dy sektorët dhe pastaj rankimi nga një kompani e besueshme që të informojë opinionin publik.

Pëllumb Xhufi Reforma e sistemit shkencor; jo fort e menduar Ndryshimet e mëdha që ndodhën

e sollën nevojën e një riformulimi të sistemit shkencor në Shqipëri. Debat që vazhdon edhe sot, por si gjithnjë u përfshi edhe politika, e cila për fat të keq ndikoi për ta vendosur problemin mbi baza të ndarjes dikotomike; shkenca e diktaturës dhe ajo e demokracisë. Kjo qe përgjithësisht shtruarje e gabuar e problemi u reflektua në reforma të thella strukturore. Është e rëndësishme të mendohet që kërkimi shkencor është proces në vazhdimësi.

Shkenca ka disa principe që jo gjithmonë përkojnë me trendin social dhe rëndësi kanë disa gjëra, siç është organizimi, planifikimi dhe tutela, ndihma e institucioneve shtetërore për shkencën kryesisht. Në këtë aspekt pati një reformë e cila çoi në asgjësimin e disa strukturave të vjetra si: Akademia e shkencave dhe institutet kërkimore rreth saj, rreth 12 institute kërkimore-shkencore me emër dhe kontribute. Me reformën që u bë te ne, u vendos që kërkimi shkencor të përqendrohej në institucione universitare. Është një precedent i zbatuar në Europë, por ka edhe vende si Austri, Belgjikë dhe vende të Ballkanit, që e kanë sistemin të përqendruar në Akademinë e Shkencave. U bë reformë jo fort e menduar dhe jo me përshkallëzimin e duhur.

Universiteti nuk ishte i përgatitur, të paktën flas për Publikun, të absorbonte këtë valë që vinte nga institutet e mbyllura. Një pjesë e mirë nuk arritën të futen në katedrat e universiteteve tona publike, disa kaluan te privatët, të tjerë emigruan jashtë, duke ndërruar profesion. Nëse marr shembullin e Studimeve albanologjike, gjatë regjimit janë bërë Konferenca madhore, ku kanë ardhur studiuesit më të mëdhenj. U humb ky primat. Ç’ka ndodhur? Institutet që merren me shkencat albanologjike janë riorganizuar në Qendrën e studimeve albanologjike, një akademi e re, administratë e re, janë skartuar punonjësit shkencorë, nuk financohemi.

Marrim rrogat rregullisht, por kërkim shkencor nuk ka. Vështirësi ka edhe për botimet. Duhet rregulluar gjithçka në sistem. Nga ana e tyre institucionet e mësimdhënies nuk e kanë fituar atë statusin si një qendër edhe kërkimore shkencore.

MAPO

14

E mërkurë, 15 gusht 2012 www.mapo.al

profil

Gazetaria i ka rrënjët më të hershme tek ai dhe përpara se të merrte vendimin se ku do të kanalizohej e ardhmja profesionale.

Ora e një pedagogu Nuk bëhet fjalë vetëm për atë klasiken 60-minutëshe në auditorët e leksioneve, por për orën televizive, atë që pedagogu i Fakultetit Ekonomik në UET, Besart Kadia, e kalon si drejtues i emisionit “Ora Ekonomi”...Ai rrëfen për përvojën dhe lidhjet e dukshme e të padukshme mes dy pasioneve: gazetarisë dhe ekonomisë Rrugët me gazetarinë i janë takuar shumë me herët sesa të niste të drejtonte emisionin “Ora Ekonomi”. Ishte shumë i vogël për të kuptuar, por e dinte mirë që filmi apo programi më i preferuar do t’i ndërpritej për t’ia lënë hapësirën edicionit të lajmeve, i cili me një baba gazetar nuk kishte si të mos ishte i pari në shtëpinë e tyre. Ndaj ky profesion me të gjithë kuptimin ishte familjar për të.

Ama, në Britaninë e Madhe, edhe pse u shpërngulën të gjithë si familje për shkak të shërbimit të të atit në BBC World Service, në seksionin shqiptar, ai do të zgjidhte rrugën e tij. Në fillim në Radley College, në rrethinat e Oksfordit, dhe më pas në Universitetin e Bristolit, ku kreu studimet Bachelor dhe Master për Ekonomi dhe Financë.

Vetëvendosi edhe për t’u rikthyer në Shqipëri dhe të niste një karrierë në fushën e studimeve ku qe diplomuar. U gjend brenda një mjedisi universitar, si pedagog në Fakultetin Ekonomik, i shoqëruar me drojën e moshës së re të një të sapodiplomuari dhe emocionet se do të ndante mjediset me profesorë të njohur e me një barrë përvojë në sferën akademike shqiptare.

“Pasi mbarova studimet prej gjashtë vitesh në Angli, m’u duk sikur më shkonte përshtat të mbetesha

në ambient universitar. Pavarësisht se nuk e kisha menduar se do të punoja si pedagog, duhet thënë se është një punë e bukur dhe që kërkon përkushtim të vazhdueshëm dhe që me kohën fillon dhe e kupton që është një profesion i veçantë dhe që ka një impakt të rëndësishëm për të ardhmen e shoqërisë”, tregon Besarti, ndërsa pyetjes së miqve anglezë se ku po punonte, ua kthente me shaka se kish gjetur një punë ku thjesht kishte ndryshuar vendin ku ulej në klasë.

Tani kanë kaluar tre vjet nga dita ku ndërroi vendin se ku ulej në auditorë dhe ka gjetur të gjitha mundësitë për t’u zhvilluar dhe ecur përpara profesionalisht.

“Të veshësh petkat e akademikut është një hap i rëndësishëm dhe me përgjegjësi. Për këtë arsye duhet gjetur një balancë mes seriozitetit të profesionit, moshës, dhe titullit shkencor që mban”, është i mendimit Besi, i cili ka zbuluar se roli i ri prej moderatori televiziv nuk ndryshon edhe aq nga ai i mësimdhënësit.

“Media vizive ka një fuqi të madhe në edukim dhe në një farë mënyre roli i saj nuk është shumë i ndryshëm nga ai i pedagogut. Sot, shumë universitete në botë ofrojnë mësimdhënie online, ku pedagogu nuk takohet asnjëherë fizikisht me studentin, por përdorin kamerat për të dhënë mesazhin e tyre akademik. Për këtë arsye emisioni që unë drejtoj, “ORA Ekonomi”, mundohet të trajtojë në thellësi një temë të caktuar me profesionistët e ftuar. Në këtë mënyrë, publiku mundet të informohet mbi një temë ekonomike pa patur asnjë interpretim ideologjik apo partiak”, shton ai. Është e qartë që puna si gazetar sidomos kur ajo vjen e ndërthurur në mënyrë harmonike me çështjet e ekonomisë, fushë në të cilën ai është profesionist – e ka pasionuar, por jo aq sa për të hequr dorë prej së parës.

“Të veshësh petkat e akademikut është një hap i rëndësishëm dhe me përgjegjësi.

Për këtë arsye duhet gjetur një balancë mes seriozitetit të profesionit, moshës, dhe titullit shkencor që mban”

Nuk është tunduar t’i lërë të gjitha për një karrierë televizive, megjithëse gazetaria i ka rrënjët më të hershme tek ai dhe përpara se të merrte vendimin se ku do të kanalizohej e ardhmja e tij profesionale.

Por padyshim që pasioni i t’et e ka prekur edhe Besartin, i cili në tetëvjeçare përdorte kompjuterët e zyrës së të atit për të hedhur të gjitha materialet që duheshin për të botuar gazetën e shkollës. As në Angli nuk hoqi dorë prej gazetarisë, por në vend të shkruante siç bënte dikur, tani analizonte.

“Atje fillova të dëgjoja përditë radio dhe të lexoja gazetat kryesore, pasi dhe dega që studioja, politika, kërkonte një përditësim të vazhdueshëm. Ajo që më bëri përshtypje në kulturën angleze ishte respekti i jashtëzakonshëm për gazetarin si profesion. Shpesh herë pedagogët përdornin si referenca në leksione

artikuj të gazetave dhe shumica e studentëve ishin të abonuar në një gazetë të përditshme. Kjo marrëdhënie mjaft e bukur me gazetën duket se nuk është në Shqipëri.

Shumë prej studentëve të mi kanë gati alergji nga gazeta, duke i paragjykuar pa i shfletuar asnjëherë ato”.

Por përvojën që ka si pedagog, aftësitë komunikuese e prezantuese me të cilat ky profesion e pasuron, i sheh të pazëvendësueshme. Debati në një studio televizive nuk do t’i linte të njëjtën shije nëse nuk do të shoqërohej me bisedat e lirshme të të shprehurit një mendim mes kolegësh, veçanërisht për çështje me interes të tij, si ekonomia apo politika. Prandaj, Besart Kadia ka vendosur t’i bëjë të dyja: edhe gazetarin edhe pedagogun. Me të mbyllur orën e leksioneve, do i drejtohet asaj televizive.

Në Radley College,Besart Kadia ka studiuar Ekonomi, Politikë, Matematikë dhe Histori.

Kjo i mundësoi më pas studimet në Universitetin e Bristolit, ndër më elitarët në Angli, për Ekonomi dhe Politikë. Si në Radley College ashtu dhe në Universitetin e Bristolit ka marrë pjesë në aktivitetet e organizuara. Në kolegj përfaqësoi shkollën

në konkursin për Politikat Monetare të organizuar nga Banka e Anglisë, ku arriti deri në çerekfinale mes tërë gjimnazeve të Anglisë. Në Universitetin e Bristolit ishte pjesë e Shoqërisë së Debatit ku herë pas here bëheshin konkurrime me Universitetet e tjera, si Oksford, London School of Economic etj.

MAPO

15

E hënë, 15 gusht 2012 www.mapo.al

fenomen

Michael Moritz dhe bashkëshortja, novelistja Harriet Heyman, i kanë dhuruar Universitetit të Oksfordit rreth 115 milionë dollarë

Donacionet në universitet

Pas donacioneve të Oksfordit, një histori personale Londër: “Nuk do të isha sot këtu po të mos ishte për bujarinë e të panjohurve”, kështu shprehej Michael Moritz, ndërsa bënte të ditur donacionin e madh në Universitetin e Oksfordit.

Një ish-reporter i revistës “Time”, zoti Moritz, la gazetarinë për t’u bërë një nga kapitalistët më të suksesshëm në Silicon Valley. Përmes “Sequoia Capital”- firmës që iu bashkua më 1986-ën dhe të cilën e ka drejtuar për shumë vite- z. Moritz ka qenë një investitor i hershëm në Google, Yahoo, PayPal dhe LinkedIn. Pasuria e tij vlerësohet me mbi 1 miliardë dollarë.

Michael Moritz dhe bashkëshortja, novelistja Harriet Heyman, i kanë dhuruar Universitetit të Oksfordit rreth 115 milionë dollarë, për të ngritur një program bursash, që synon të ndihmojë financiarisht studentët nga familje me të ardhura të ulëta.

Pas titujve rreth vlerës së dhuratës ishte një histori familjare emigrimi, edukimi dhe ndjenjë detyrimi që ka kapërcyer breza.

Në konferencën për shtyp, kur bëri me dije donacionin, një gazetar vuri në dukje se tetë donatorët më të mëdhenj të universiteteve përfunduan duke pasur emrat e tyre në ndërtesa.

“Jam rritur në Kardif, kam ndjekur një shkollë të zakonshme dhe isha i vetmi nxënës në atë vit që shkova në Oksbrixh”, sqaroi z.Moritz. “Im atë u dëbua kur ishte adoleshent, nga nazistët gjermanë, dhe pati mundësinë të studionte në një shkollë të mirë në Londër, me bursë”.

Më pas ai rrëfen se i ati, Alfredi, ishte rritur në Mynih, ku i ati ishte gjykatës dhe e humbi postin kur nazistët erdhën në fuqi.

E ëma, Doris, ishte pjesë e “Kindertrans-

port”, një përpjekje shpëtimi që solli rreth 9300 fëmijë të pashoqëruar - më së shumti hebrej nga Gjermania, Austria, Polonia dhe Çekia- drejt Britanisë menjëherë pas fillimit të Luftës së Dytë botërore. Familja përfundoi pranë Kardifit në Uells, ku i ati i z.

Moritz jepte letërsinë klasike në universitet. “Është shumë e lehtë për të mos e kujtuar”- thotë Moritz, i cili ka një diplomë në Histori në Oksford dhe ka qenë redaktor i gazetave letrare studentore në Oksford, ndërsa ishte ende student.

Në maj, ai lajmëroi se po tërhiqej nga përgjegjësitë e tij në kompaninë në Seqoiua.

I diagnostikuar me një sëmundje të rrallë, ai shtoi se në 10 vitet e ardhshëm cilësia e jetës së tij do të bjerë. “Për mua jeta ka marrë kuptim tjetër dhe duhet të bëj ca rregullime.”

Charlotte Anderson, studente e vitit të dytë për gjermanisht në Oksford, është personi i parë nga familja e saj që shkon në universitet dhe thotë se ankthi për t’u futur në borxhe gati sa nuk e bërë t’i refuzonte ofertën e shkollës. “Është bukur të mendosh që studentët që do të ndjekin shembullin tim do e bëjnë pa frikën në të cilën kalova unë”.

I pyetur nëse fushata e universitetit për të financuar bursat e studentëve përmes donacioneve private në vend të fondeve të qeverisë do të thoshte se Oksfordi po heq dorë nga përpjekjet për të siguruar më shumë mbështetje publike, kancelari i universitetit, Chris Patten, tha se Oksfordi do të vazhdojë të mbështetet në mënyrë të konsiderueshme te financimet publike, [por shtoi se universiteti sapo ka mbyllur një fushatë të suksesshme për të ngritur £1.25 miliardë në fondet e donatorëve, duke shtuar se universiteti po forcon rolin e filantropisë. *Marrë nga New York Times

Universitetet kanë nevojë të ngrenë fonde të mëdha dhe për këtë u drejtohen donatorëve, duke arritur tek individë apo korporata e duke hyrë në bashkëpunim, të cilat në disa raste kryqëzohen me kurrikula apo staf akademik.

Donacionet janë të rëndësishme për mbajtjen e standardeve të larta dhe progresit të universiteteve, duke u përdorur në: Teknologji të reja Programet akademike Bursa për studentët në nevojë Zhvillimin e fakulteteve Resurse mësimore etj.

Me mijëra donacione nga individë privatë apo korporata bëhen në universitete pa asnjë lloj detyrimi.

Në disa raste, emrat e donatorëve vendosen edhe në auditorë apo në krejt ndërtesën.

Sfida e universiteteve është të ndërtojnë strukturat e duhura qeverisëse për të pranuar që shkolla të pranojë para nga jashtë e në të njëjtën kohë të mbrojë autonominë dhe integritetin e vet.

Përsa kohë që dy parimet kryesore të autonomisë dhe mendimit të pavarur respektohen, donacionet mund ta transformojnë për mirë një universitet.

e DIEL, 29 korrik 2012 www.mapo.al

MAPO

Uji është jeta prandaj duhet ta mbrojmë atë!

Rikujtojmë të gjithë abonentët e “Ujësjellës Kanalizime” Sh.A. Durrës: Uji në këto ditë të nxehta vere është komponenti më i nevojshëm për jetën tonë, mos e shpërdoroni atë!

Për t’ju mundësuar një shërbim cilësor dhe të vazhdueshëm, paguani faturën e ujit!

Në këtë mënyrë do të na mundësoni rritjen e furnizimit me ujë cilësor, të keni një ambient më të pastër dhe t’i përgjigjemi me korrektësi nevojave e kërkesave tuaja !

Ujësjellës kanalizime sh.a. Durrës

Sh.A. Ujësjellës-Kanalizime Durrës, Lagjia 17, rruga “Dalip Peza”, Durrës, tel. +355 522 38329; Email: info@ukdurres.Com , www.Ukdurres.Com

8

E enjte, 20 tetor 2011 www.mapo.al

MAPO

17

kritika për nobelin Nga Gjekë Gjonlekaj

H

elena Kadare në veprën letrare “Kohë e Pamjaftueshme”, botuar vitin e kaluar në Tiranë, në faqen 340 përmend emrin e autorit në lidhje me replikat midis profesorit anglez të Universitetit të Oxfordit, Noel Malcolm, dhe shkrimtarit Ismail Kadare. Ky i fundit rrëfen disa detaje rreth replikës së shkrimtarit që ishte kandiduar për ‘Nobel’ dhe profesorit anglez të revistës prestigjioze “The New York Review of Books”. Në letrat amerikane të kulturës Ismail Kadare është emër i njohur për më shumë se tri dekada. Shqiptarët në këtë kontinent janë kryelartë për veprimtarinë letrare të këtij shkrimtari të madh shqiptar. Gazetat dhe revistat më të njohura të Amerikës kanë shkruar më shumë për krijimtarinë letrare të Ismail Kadaresë vetëm, se për të gjithë shkrimtarët ose poetët shqiptarë së bashku. Botimet në mbështetje të ‘Nobelit’ për shkrimtarin tonë janë pritur mirë nga shumica e shqiptarëve të Amerikës. Fitoren e Çmimit ‘Nobël’ për Paqe të Nënës Terezë në vitin 1979 e kujtoj si një prej ditëve më të lumtura të jetës. Çmimi ‘Nobel’ i Nënës Terezë na dha shpresë se edhe shqiptarët e tjerë mund ta fitojne këtë Kurorë tepër të nderuar.

Pra, Nëna Tereze hyri me këmbë të mbarë në derën e ‘Nobelit’, sepse disa vjet më vonë u laurua edhe shqiptaro-amerikani Ferid Murat, për zbulimet e tij të mëdha në fushën e mjekësisë. Për pothuajse tri dekada Ismail Kadare është kandidat serioz për Çmimin ‘Nobël’. Botimet në mbështetje të ‘Nobelit’ për shkrimtarin tonë janë pritur mirë nga shumica e shqiptarëve. Deri në vitin 1997 në shtypin amerikan nuk është botuar asnjë shkrim kundër Ismail Kadaresë.

Shkrimi i parë kundër tij u botua në pranverë të vitit 1997 në revistën amerikane “The Weekly Standard”.

Autori Stephen Schwartz në shkrimin e tij i bën thirrje Fondacionit ‘Nobel’, që Ismail Kadaresë të mos i jepet Çmimi ‘Nobël’. Ai kishte shkruar edhe më përpara kundër tij. Titulli dhe nëntitujt e këtij shkrimi ishin tepër të shëmtuar. Një pjesë e shqiptarëve të Amerikës u shqetësuan për qëndrimin e Stephen Schwartz. Artikulli i zotit Schwartz ishte i dëmshëm për kombin dhe kulturën shqiptare, sepse ishte botuar në një revistë prestigjioze amerikane. Përveç laureatëve të ‘Nobelit’ për Paqe, për fituesit e tjerë nuk flitet shumë. Pas botimit të këtij shkrimi bëmë disa përpjekje modeste kundër qëndrimit të Stephen Schwartz. Dërguam një telegram Fondacionit ‘Nobël’ që të mos merret parasysh shkrimi i tij se ato që kishte thënë nuk janë të vërteta, bile ua theksuam se Ismail Kadare është i vetmi shkrimtar i madh botëror që shkruan në gjuhën e Nënës Tereze.

Kështu menduam se e mbyllëm këtë kapitull. Por jo, sepse më 6 Nëntor 1997 Noel Malcolm botoi një shkrim në revistën e madhe letrare amerikane: “The New York Review of Books” kundër Ismail Kadaresë.

Shkrimi i autorit anglez ishte shumë i gjatë. Noel Malcolm kishte bërë disa krahasime absurde. Në paragrafin e parë të atij shkrimi e cilësonte Ismail Kadarenë si shkrimtarin më të madh të botës komuniste pas Solzhenicit, ndërsa në paragrafin e dytë e krahasonte me Zhdanovin. U shqetësova

Ish-gazetari i ‘Zërit të Amerikës’ zbulon detaje nga replika mes shkrimtarit dhe kolumnistit të revistës prestigjioze “The New York Review of Books” në prag të kandidimit të Ismail Kadaresë për çmimin Nobel në vitin 1997

Ja pse Kadare nuk e hodhi në gjyq Noel Malcolm-in shumë për këtë dhe për disa të dhëna të tjera, siç ishte për shembull botimi i poemës “Mësuesit e Atit” (Joseph Visarionovich Stalin) përkthyer anglisht. U brengosa sepse ky shkrim mund të ishte i dëmshëm për fitoren e Çmimit ‘Nobël’. Nuk u durova dhe menjëherë e thirra në telefon (Ismail Kadarenë) në Paris dhe i tregova për këto dhe disa vërejtje të tjera të Noel Malcolmit. Nuk kisha dëgjuar kurrë për poezinë që i kishte kushtuar Stalinit. E pyeta Kadarenë për elegjinë kushtuar Stalinit. Po- tha Kadare, nuk ngurroi fare- Në atë kohë isha 18 vjeç. U qetësova menjëherë, sepse më përpara kisha lexuar një rrëfim intim të nobelistit Andrei Sakharov, i cili tregonte se në moshën e tij të re kishte menduar se Stalini është njeriu më i mirë në botë.

Ndërsa bisedonim në telefon shfaqa mendimin për ta futur në gjyq Noel Malcolm. Ismail Kadare nuk e pëlqeu idenë time për një veprim të tillë. Zoti Kadare tha se Profesor Noel Malcolm është mik i madh i Kosovës dhe padia gjyqësore do të ishte e dëmshme për shqiptarët. Një akt i tillë mund të dëmtojë qëndrimin e Profesorit Malcolm për Kosovën. U gëzova shumë për qëndrimin atdhetar e

fisnik të shkrimtarit tonë. Atëherë ramë dakord për një replikë në revistën “The New York Review of Books”. Natyrisht se këtë çështje e kishte biseduar me Claude Durand të Shtëpisë Botuese “Fayard” dhe agjentin amerikan të librave Andreë Wylie, me të cilin isha takuar disa herë në New York, sipas sugjerimeve të Kadaresë. Zoti Wylie e adhuronte shumë krijimtarinë letrare të Kadaresë. Bile më kujtohet në një rast kur tha se Kadare është tepër i thellë në mendime dhe lexuesit e rëndomtë amerikanë nuk gëzojnë shumë nga shkrimet e tij. Europianët janë më të sofistikuar dhe i kuptojnë më lehtë veprat letrare të Kadaresë. Shtëpia Botuese “Arcade” e New York-ut vazhdonte përkthimin dhe botimin e veprave të këtij autori gjigant shqiptar. Me pronarët e kësaj Shtëpie Botuese kisha lidhje të vazhdueshme.

Shumë librari të Kosovës kërkonin veprat e Kadaresë dhe për disa vjet mund të kem dërguar mijëra kopje në Prishtinë për shumë lexues të huaj dhe për shqiptarë. Pas vdekjes se Richard Seaver, pronar i “Arcade” Publishing, u ndërpre totalisht veprimtaria botuese e kësaj shtëpie.

Richard dhe Janet Seaver ishin entu-

Me rastin e 100-vjetorit të Pavarësisë së Shqipërisë ky titan i Letërsisë Shqiptare dhe Botërore meriton përpjekje dhe përkushtim të veçantë gjithkombëtar për t’iu dhanë Çmimi i Merituar ‘Nobël’ për Letërsi

ziastë se Isamil Kadare një ditë do të fitonte Çmimin ‘Nobël’. Disa autorë të cilët i kishin botuar ata kishin fituar këtë Çmim. Në bashkëpunim me “Arcade” Publishing dhe me Misionin e Shqipërisë në Kombet e Bashkuara organizuam promovimin e “Piramidës” në një prej lokaleve më luksoze të New York-ut, ku morën pjesë personalitete të larta të kulturës dhe diplomacisë botërore në OKB. Ndërkohë prisnim me padurim replikën e Kadaresë në “The New York Review of Books”, e cila u botua më 15 janar 1998. U gëzova shumë për këtë botim! Prej ngazëllimit nuk e lexova me vëmendje. I telefonova që është botuar, por iu luta që të më jepte kohë ta lexoja edhe njëherë dhe përsëri do t’i bëja telefon. Pasi e lexova me kujdes për të dytën herë e kuptova se replika e Kadaresë kishte qenë e shkëlqyeshme. Në të njëjtin edicion ishte botuar edhe kundërpërgjigjja e Noel Malcolm. Kadare e kishte goditur aq rëndë profesorin anglez, sa që iu luta tekstualisht me këto fjalë: “Mos i bie ma”. Reagova si një refer në ndeshje boksit. Përgjigjja e Kadaresë ishte shumë e kulturuar dhe argumentet ishin të qëlluara.

Shihej qartë nga kundërpërgjigjja se Profesori Malcom ishte penduar dhe tregonte keqardhje për këtë shkrim.

Menjëherë e kuptova keqardhjen e Noel Malcolmit dhe indirekt kërkonte falje. Për këtë arsye iu luta Kadaresë të mos e godiste më. Natyrisht se gjuha ndryshon në momentet e ngazëllimit. Me të vërtetë ishte një shprehje tipike shqiptarçe e Malësisë së Madhe “mos i bie ma”. Në Kosovë thonë “mos i mësho ma”, në jug “mos e qëllo më”, “mos e godit më”, e kështu me radhë.Me rastin e 100-vjetorit të Pavarësisë së Shqipërisë ky titan i Letërsisë Shqiptare dhe Botërore meriton përpjekje dhe përkushtim të veçantë gjithkombëtar për t’iu dhanë Çmimi i Merituar ‘Nobël’ për Letërsi. (shkrimi është botuar së pari në gazetën “Dielli” në New York)

OpEd

18

MAPO

E mërkurë, 15 gusht 2012 www.mapo.al

Opinione dhe Editoriale

01

Martirizimi është e vetmja mënyrë, një njeri bëhet i famshëm pa ndonjë aftësi.

02

Moda, në fund të fundit, është vetëm epidemi e inkurajuar.

03

Një qeveri që ia zhvat Pjetrit për të paguar Palin gjithmonë mund të besojë te mbështetja e Palit.

-George Bernard Shaw

Bujar Kapexhiu Nga

Sali Berisha Vs. Ben Blushi Bamir Topi Vs. Pandeli Majko

F

ushatat elektorale për zgjedhjet presidenciale në ShBA mbeten gjithmonë jo vetëm ngjarje me rëndësi botërore, por edhe leksione të mirëfillta demokracie.

Si simpatizant i modelit anglosakson të demokracisë, aplikuar në Mbretërinë e Bashkuar dhe në ShBA, i kam ndjekur me shumë vëmendje zgjedhjet presidenciale në SHBA, si nëpërmjet medias ashtu edhe në terrenin amerikan, gjatë qëndrimeve atje.

Gjithsesi, le të fokusohemi për pak çaste te fushata elektorale për zgjedhjet presidenciale të 6 nëntorit 2012 në ShBA. Pas garës presidenciale brenda Partisë Republikane dhe përcaktimit të kandidatit për president Mitt Romney (kandidatura e të cilit do të formalizohet nga Konventa Kombëtare e Republikanëve që do të mbahet në fund të muajit gusht në Florida), fushata po i drejtohet edhe fazës finale dhe më interesante, asaj të ballafaqimit ndërmjet kandidatëve, presidentit në detyrë demokratit Barack Obama dhe sfidantit republikan Mitt Romney. Sipas modelit amerikan, krahas kandidatit për president nominohet edhe kandidati për zv.president, i cili komplementon kandidatin për president, dhe jo në pak raste në historinë amerikane kandidatët për zv.president kanë bërë edhe diferencën, duke i dhënë fitoren partisë së tyre.

Para katër vitesh, një ndër elementet që kritikohej te kandidati demokrat Obama, ishte mungesa e eksperiencës dhe përvojës në diplomaci dhe politikën ndërkombëtare, element që Obama e komplementoi shumë mirë duke nominuar si kandidat për zv.president senatorin e Delaware, një politikan me reputacion të lartë dhe me një përvojë të gjatë në diplomaci dhe marrëdhënie n d ë r ko m b ë t a r e , Jo e B i d e n .

Ndërkohë që zgjedhja e Biden pati shumë efekte pozitive në suksesin e dyshes Obama-Biden drejt Shtëpisë së Bardhë, nuk mund të thuhet e njëjta gjë për nominimin e guvernatores së Alaskës, Sarah Palin, si kandidate për zv.presidente nga senatori i nderuar i Arizonës, heroi i luftës së Vietnamit, kandidati republikan për president, John McCain, i cili me sa duket donte te komplementonte më shume elementet sociale të moshës dhe gjinisë.

Sot pas katër vitesh, atë që Obama e bëri shumë mirë katër vjet më parë me nominimin e Biden, duket se po e bën shumë mirë edhe rivali i tij Mitt Romney, duke zgjedhur Paul Ryan si kandidat për zv.president, kon-

koment Aleksandër BIBERAJ

Sot pas katër vitesh, atë që Obama e bëri shumë mirë katër vjet më parë me nominimin e Biden, duket se po e bën shumë mirë edhe rivali i tij Mitt Romney, duke zgjedhur Paul Ryan si kandidat për zv.president, kongresmenin e shquar dhe aktiv të Wisconsin, një ekspert i politikave buxhetore dhe atyre fiskale (për të cilin ka nevojë shumë politika dhe ekonomia amerikane), por edhe një urë lidhëse me konservatorët e Tea Party.

Natyrisht ndër të parët që reagoi për nominimin e Ryan nga Romney ishte edhe presidenti në detyrë Barack Obama, i cili kundërshtarin Ryan e vlerësoi si qytetar të denjë amerikan, si udhëheqës ideologjik, si njeri të ndershëm dhe familjar, si një ekspert shumë të mirë, sikur të ishte kandidat i tij për zv. president dhe jo i Mitt Romneyt...

gresmenin e shquar dhe aktiv të Wisconsin, një ekspert i politikave buxhetore dhe atyre fiskale (për të cilin ka nevojë shumë politika dhe ekonomia amerikane), por edhe një urë lidhëse me konservatorët e Tea Party. Natyrisht ndër të parët që reagoi për nominimin e Ryan nga Romney ishte edhe presidenti në detyrë Barack Obama, i cili kundërshtarin Ryan e vlerësoi si qytetar të denjë amerikan, si udhëheqës ideologjik, si njeri të ndershëm dhe familjar, si një ekspert shumë të mirë, sikur të ishte kandidat i tij për zv.president dhe jo i Mitt Romneyt, ndërsa pjesa tjetër politike kuptohet që i përket garës presidenciale dhe ata janë kundërshtarë politikë.

Të njëjtën gjë bëri edhe para katër vitesh ish-kandidati republikan për president senatori John McCain, për kundërshtarin e vet, njëkohësisht edhe për kolegun e vet të nderuar Joe Biden, sapo Obama nominoi Biden për zv.president.

Natyrisht, kur sheh raste të tilla mendja të shkon te politika shqiptare, ku të kalon si film pa zë tranzicioni 22-vjeçar. Nëse i referohemi thënies së politikanit të shquar britanik Winston Churchill, se “problemi është qeverisja”, të vijnë ndër mend kryeministrat që kanë drejtuar Shqipërinë, ku natyrisht më i spikaturi për “respektim etike”, rekordmeni i sharjeve mbetet kryeministri aktual, i cili ka 22 vjet që vetëm shan, fyen dhe akuzon 24 orë jo vetëm kundërshtarët politikë, por edhe të vetët, edhe ata që i ka pasur bashkëpunëtorët më të afërt për vite e vite, edhe në ditët më të vështira të karrierës së tij politike.

Si counterpart të Sali Berishës për referim nga PS po marr Ben Blushin, thjesht për konvencion (duke shpresuar gjithmonë në mirëkuptimin e tij), kuptohet as për t’i bërë reklamë dhe as për të aluduar si numri dy i PS-së, pasi kjo nuk varet aspak nga unë. Në një ndër debatet e fundit ndërmjet Berishës dhe Blushit, në atë farë Parlamenti, i pari i drejtohet të dytit se “kur ke qenë i vogël ke qenë hajdut dhe prandaj ta lidhnin dorën që të mos vidhje”, gjë që s’ka nevojë për koment. Pa u zgjatur më gjatë, thjesht për rikujtesë dhe ilustrim, Sali Berisha nuk ka lënë gjë pa thënë për Fatos Nanon dhe sot e ka aleat, nuk ka lënë gjë pa thënë për Ilir Metën dhe sot e ka shtyllën që e mban atë dhe qeverinë e tij në këmbë, nuk ka lënë gjë pa thënë për Edi Ramën dhe kur ia do interesi ulet dhe bën marrëveshje me të, nuk ka lënë gjë pa thënë për Arben Imamin,

Firmos e vulos

Genc Rulin apo Genc Pollon dhe sot i ka që të tre në qeveri, për të vazhduar me sulmet barbare ndaj Taulant Ballës dhe shumë e shumë deputetëvë, politikanëve, intelektualëve apo qytetarëve të tjerë, dhe për të përfunduar te sulmet halucinante ndaj ish-presidentit Topi dhe kryeprokurores Ina Rama.

“Moralin” dhe “etikën” e këtij modeli politik e nxjerr vetë lexuesi.

Duke menduar për këtë model politik tepër barbar dhe primitiv, m’u kujtua Asambleja Parlamentare e Këshillit të Europës, ku natyrisht në pozicionin e kryetarit të delegacionit shqiptar, debatet më të ashpra i kisha me kundërshtarët tanë historikë, serbët, grekët dhe rusët. Ndërsa rusët dhe grekët ishin më të kujdesshëm në debate, serbët ishin më të papërmbajtur dhe më arrogantë.

Në dy raste ekstreme, gjatë debateve për Kosovën, kryetari i komitetit ka ndërprerë seancën pasi anëtarët e asamblesë, deputetët serbë Nikoliç (sot President i Serbisë) dhe Daçiç (sot Kryeministër i Serbisë) kanë sharë nëpër dhëmbë shqiptarët në gjuhën serbo-kroate. Duke i kuptuar sharjet e tyre nga rusishtja që kam bërë në shkollë, kam kërkuar ndërprerjen e seancës dhe përjashtimin e tyre nga seanca, për shkelje të etikës dhe cenim të dinjitetit. Duke bërë një analizë të thjeshtë, duke ditur se burrat shqiptarë të zakonit dhe sidomos malësorët nuk shajnë, jo vështirë arrin në konkluzionin që sharjet në politikën shqiptare janë një model i huazuar nga sllavo-komunistët që sharjet, fyerjet, shpifjet apo trillimet nga më të paimagjinuarat i kanë mjet pune, model që fatkeqësisht filloi të instalohej në trojet shqiptare pas ndarjes së Kosovës nga Shqipëria në vitin 1913 dhe në Shqipëri pas themelimit të PKSH nga Miladin Popoviçi në vitin 1941, model që siç dihet pati pasoja katastrofike për shqiptarët kudo në Ballkan.

Vitin tjetër në Shqipëri janë zgjedhjet legjislative, të cilat përkojnë edhe me 100-vjetorin e përhapjes zyrtare të modelit sllav në trojet shqiptare, zgjedhje të cilat do të jenë një shans shumë i mirë për shqiptarët për të flakur tej këtë model sllavokomunist që kemi sot në politikën shqiptare dhe në qeverisje, këtë model barbar dhe primitiv, dhe për ta zëvendësuar atë me modelin perëndimor që ne kemi ëndërruar, që ne meritojmë si komb, atë model

që aplikon sot Barack Obama me kundërshtarin e vet politik Paul Ryan, atë model që do të aplikojë nesër Bamir Topi me kundërshtarin e vet politik Pandeli Majko, duke e respektuar Majkon për ato që ka bërë mirë gjatë këtyre 22 viteve, por duke e konsideruar konkurrent politik dhe jo armik që duhet denigruar dhe asgjësuar politikisht me çdo mjet dhe metodë.

Shqiptarët duhet ta flakin tej këtë model që ka 100 vjet që i ngatërron, dhe shansin për ta bërë këtë e kane fare afër dhe jam i bindur se do ta bëjnë. *Autori është një nga anëtarët themelues të FRD. Për çdo koment mund të shkruani në adresën a.biberaj@yahoo.com

Natyrisht, kur sheh raste të tilla mendja të shkon te politika shqiptare, ku të kalon si film pa zë tranzicioni 22-vjeçar. Nëse i referohemi thënies së politikanit të shquar britanik Winston Churchill, se “problemi është qeverisja”, të vijnë ndër mend kryeministrat që kanë drejtuar Shqipërinë, ku natyrisht më i spikaturi për “respektim etike”, rekordmeni i sharjeve mbetet kryeministri aktual, i cili ka 22 vjet që vetëm shan, fyen dhe akuzon 24 orë jo vetëm kundërshtarët politikë, por edhe të vetët, edhe ata që i ka pasur bashkëpunëtorët më të afërt për vite e vite, edhe në ditët më të vështira të karrierës së tij politike.

E mërkurë, 15 gusht 2012 www.mapo.al

MAPO

19 11

Sot, mania për t’u dukur (dhe dëshira për t’u bërë i njohur me çdo çmim, edhe me çmimin e asaj që dikur quhej damka e turpit) vjen nga humbja e ndjenjës së turpit apo turpin e hamë me bukë pasiqë vlerë mbizotëruese në shoqëri është të dukurit, qoftë edhe me koston e turpërimit? Anoj nga teza e dytë. Rënia në sy, të qenit objekt diskutimi është një vlerë aq mbizotëruese sa njerëzit janë gati të heqin dorë nga ajo që dikur e quanim cipë (ose ndjenja e xhelozisë për privatësinë e vet).

— Umberto Eco

Kriza po sulmon ethosin e Perëndimit Pse kombe si Gjermania dhe SHBA janë të pasura?

Kryesisht nuk është sepse ato kanë burime të pasura natyrore-shumë kombe i kanë ato. Kryesisht është për shkak të zakoneve, vlerave dhe kapitalit social Është sepse shumë njerëz në këto vende, siç edhe nënvizon Arthur Brooks i American Enterprise Institute, besojnë në një formulë morale të thjeshtë: përpjekjet duhet të çojnë në shpërblim sa më shpesh të jetë e mundur. Njerëzit që punojnë shumë dhe sillen sipas rregullave duhet të kenë një shans për të arritur mirëqenie. Paratë duhet t’u shkojnë njerëzve në bazë të meritave dhe iniciativës. Vetëkontrolli duhet të shpërblehet, ndërsa përtacia dhe vetëkënaqësia, jo. Institucionet e komunitetit duhet të ushqejnë përgjegjësi dhe drejtësi. Ky ethos (tipar dominues) nuk është një pronë gjenetike e pandryshueshme, e cila pakujdesshëm mund të merret për të mirëqenë. Është një strukturë sociale e çmuar, që mund të sulmohet dhe degradohet. Pikërisht tani, ky ethos po sulmohet nga të gjitha anët.

Njerëzit po shohin se si lobistët po i devijojnë paratë në bazë të lidhjeve; ata po shohin se si traders-at bëjnë m i l i o n a f a l ë m a n i p u l i m e ve afatshkurta; shohin se si qeveritë po vjedhin nga brezat e ardhshëm për të shpërblyer votuesit e sotëm.

Rezultati është një krize legjitimiteti.

Loja është e manipuluar. Besimi social është tkurrur. Përpjekjet nuk ia vlejnë më. Makineria e prosperitetit po ngadalësohet.

Megjithatë, sulmi ndaj këtyre vlerave vazhdon, sidomos në Europë. Përgjatë dekadave të fundit, kombe të ndryshme europiane, si Gjermania dhe Holanda, kanë luajtur sipas rregullave dhe kanë praktikuar qeverisje të mirë. I kanë shtrirë këmbët sa kanë pasur jorganin, kanë ndërmarrë reforma të vështira, kanë rritur konkurrencën dhe përforcuar vl e r at . Ta n i k ë t o ko mb e p o kritikohen sepse nuk duan të nxjerrin nga balta kombe si Greqia, Italia dhe Spanja, të cilat nuk i bënë këto gjëra, të cilat morën hua të mëdha që po zgjedhin të mos i ripaguajnë. Llogaritet që kostoja e këtyre ‘nxjerrjeve nga balta’ të jetë shumë e madhe dhe mund të jetë më e m ad h e s e s a ko st o j a e dëmshpërblimit që pagoi Gjermania pas Luftës së Parë Botërore.

Gjermanët po kritikohen se nuk duan të nxjerrin nga balta Greqinë, ku edhe sot shumë njerëz nuk janë të gatshëm të paguajnë taksat e tyre.

Ata po kritikohen se nuk duan të shpëtojnë Italinë, ku perspektivat për një rritje në të ardhmen janë

New York Times David Brooks

Kjo nuk ndodhi pas krizës amerikane të 2008-ës.

Njerëzit që e shkaktuan krizën kur nuk dhanë llogari. Kur nuk pati një strategji daljeje për të çliruar borxhin e madh që ishte grumbulluar.

Problemet strukturore që rënduan ekonominë, kurrë nuk u adresuan.

Dhe si rezultat, Shtetet e Bashkuara të Amerikës po vuajnë një krizë të tmerrshme besimi që po ngadalëson rritjen, kufizon veprimin e qeverisë dhe i shpërndan politikat tona në drejtime të çuditshme. Sfida e Europës nuk është vetëm tejkalimi i kolapsit financiar, por tejkalimi i tij në një mënyrë të tillë që nuk helmon fidanishten e prosperitetit. Cilat vlera do të shpërblehen dhe riforcohen? Do të jetë përpjekja, prodhimtaria dhe vetëdisiplina? Apo do të jetë keqqeverisja, tani e përgjithmonë?

akoma të pasigurta. Po u kërkohet të shpëtojnë kombe me sektorë publik të pafundmë dhe demografi të tmerrshme. Po u kërkohet të mbulojnë probleme ekonomike thelbësore me një mal parash. Është e vërtetë që gjermanët përfituan jashtë mase shumë nga eurozona dhe nga flluska e Europës

Juglindore, dhe që bankat gjermane dhe franceze janë shumë larg të qenit të pafajshme. Është e vërtetë që pasojat për botën mund të jenë katastrofike nëse eurozona kriset. Është e vërtetë që në kohë krizash bën gjëra që nuk do i bëje në rrethana të zakonshme; bën gjëra që dhunojnë vlerat e tua të përditshme. Por duhet ta simpatizojmë kombin gjerman.

Ata nuk po tregohen egoistë duke insistuar për reforma strukturore në këmbim të shpëtimit. Ata nuk janë pengje të një ideologjie strikte.

Nuk janë të trullosur nga ndonjë bestytni gjysmë e çmendur Weimareze për inflacionin e shfrenuar. Ata po mbrojnë vlerat, doket dhe kontratën sociale mbi të cilën është bazuar prosperiteti i Perëndimit.

Gjëja më e frikshme është se shumë prej njerëzve që po kritikojnë Gjermaninë duket se janë shumë pak të angazhuar me formulën përpjekje-shpërblim, themelin e kapitalizmit. Në një anë janë teknikët, të cilët janë të pavëmendshëm ndaj vlerave. Për ata, çdo g jë që nuk mund të numërohet dhe modelohet është një parëndësi primitive. Në anën tjetër janë njerëzit që e shohin krizën europiane nëpërmjet prizmit të ndonjë lufte kozmike klasash. Nuk ka rëndësi mënyra se si njerëzit po sillen, por nëse ata janë një kam apo nuk-kam. Burden of proof (Barra e provës) është kundra atyre që kanë.

The benefit of doubt (një gjykim i favorshëm në mungesë provash) është me nuk kam-ët. Çdo kundërshtim për rishpërndarje pritet me furi. Mësimi i vërtetë nga kriza financiare është se, në kulmin e krizës, ti bën atë çka duhet të bësh.

I nxjerr nga balta bankat. I nxjerr ng a b a lta q everitë e dob ë t a europiane. Por, në të njëjtën kohë, ti mbërthen fortë politika që forcojnë hallkën thelbësore midis përpjekjes dhe shpërblimit. Dhe, sapo kriza të kalojë, lëviz për të riparuar legjitimitetin e sistemit. Kjo nuk ndodhi pas krizës amerikane të 2008-ës. Njerëzit që e shkaktuan krizën kur nuk dhanë llogari. Kur nuk pati një strategji daljeje për të çliruar borxhin e madh që ishte g r u m b u l l u a r. P r o b l e m e t strukturore që rënduan ekonominë, kurrë nuk u adresuan. Dhe si rezultat, Shtetet e Bashkuara të Amerikës po vuajnë një krizë të tmerrshme besimi që po ngadalëson rritjen, kufizon veprimin e qeverisë dhe i shpërndan politikat tona në drejtime të çuditshme. Sfida e Europës nuk është vetëm tejkalimi i kolapsit financiar, por tejkalimi i tij në një mënyrë të tillë që nuk helmon fidanishten e prosperitetit. Cilat vlera do të shpërblehen dhe riforcohen? Do të jetë përpjekja, prodhimtaria dhe vetëdisiplina?

Apo do të jetë keqqeverisja, tani e përgjithmonë?

Të hash turpin me bukë koment

Umberto Eco

Heroi i parë i dukjes ka qenë teveqeli që ta bënte me dorë nga prapa personit që intervistohej.

Me këtë gjest bëhej i njohur në mbrëmje te bari i lagjes (“E di që të pashë në televizor?”), por sigurisht, kjo rënie në sy nuk zgjaste më shumë se dy orë

T

ë premten e shkuar, përgjatë netëve të organizuara nga “La Republica” në Bologna, duke bashkëbiseduar me Stefano Bartezzaghi-n, m’u desh të ndalesha te koncepti i namit. Dikur nami ishte ose i mirë ose i keq dhe kur dikush rrezikonte t’i dilte nami i keq (ngaqë falimentonte, apo ngaqë e mbanin për brinar), puna shkonte deri te vetëvrasja ose te krimet për motive nderi. Natyrisht, të gjithë e dëshironin namin e mirë. Por ka kohë që koncepti i namit ia ka lënë vendin atij të famës. Sot ka rëndësi të jesh “i njohur” nga të tjerët, por jo në kuptimin e njohjes si nderim apo si vlerësim, por në kuptimin më banal, siç është rasti kur dikush kalon në rrugë dhe të tjerët thonë “shihni pak, po kalon ai!”. Vlerë mbizotëruese është bërë të dukurit dhe mënyra më e sigurt është dalja në televizor. Dhe nuk është nevoja të jesh Rita Levi Montalcini ose Mario Monti, mjafton të pranosh se bashkëshorti ta ka dredhur, te ndonjë nga ato emisionet ku të bëjnë që lotët të të rrjedhin rrëke.

Heroi i parë i dukjes ka qenë teveqeli që ta bënte me dorë nga prapa personit që intervistohej. Me këtë gjest bëhej i njohur në mbrëmje te bari i lagjes (“E di që të pashë në televizor?”), por sigurisht, kjo rënie në sy nuk zgjaste më shumë se dy orë. Kështu që, pak e nga pak, fitoi terren ideja se për të rënë në sy tamam duhet të bësh gjëra që, herët a vonë, do ta nxjerrin namin e keq. Nuk është puna se njerëzit s’e duan namin e mirë, por ai i shkretë nuk arrihet dot lehtë: të duhet të bësh ndonjë akt heroik, të fitosh në mos çmimin ‘Nobel’, të paktën çmimin ‘Strega’, të kalosh një jetë të tërë duke mjekuar lebrozët dhe këto nuk janë gjëra që arrihen fët e fët. Është më kollaj të bëhesh interesant kur je i çekuilibruar, nëse shkon në shtrat për para me një njeri të famshëm, ose kur të akuzojnë për korrupsion. Nuk po bëj shaka, mjafton të shohësh pamjen krenare të zyrtarit hajdut apo të mashtruesit të vockël kur shfaqen në ekranet e lajmeve, qoftë edhe ditën e arrestimit: i akuzuari zbardh dhëmbët ngaqë ca ditë burg në këmbim të famës është ku e ku më mirë se parashkrimi i dënimit. Pastaj s’mbahet mend prej sa vjetësh nuk dëgjojmë më që dikujt t’i jetë nxirosur jeta sepse i kanë hedhur hekurat. Shkurt, parimi është ky: “Kur del Madonna pse të mos dal dhe unë?”. Punë e madhe se ti nuk je virgjëreshë.

Për këto po flisnim të premten, 15 qershorin e shkuar, kur pikërisht të nesërmen doli te “Republica” një shkrim i gjatë i Roberto Esposito-s (“Turpi i humbur”), ku bënte refleksione edhe për librat e Gabriella Turnaturi-t (“Turpi.

Metamorfoza e një emocioni”, botues Feltrinelli) dhe të Marco Belpoliti-t (“Pa turp”, botues Guanda). Me një fjalë, tema e humbjes së ndjenjës së turpit është e pranishme në përsiatje të ndryshme mbi zakonet bashkëkohore.

Sot, mania për t’u dukur (dhe dëshira për t’u bërë i njohur me çdo çmim, edhe me çmimin e asaj që dikur quhej damka e turpit) vjen nga humbja e ndjenjës së turpit apo turpin e hamë me bukë pasiqë vlerë mbizotëruese në shoqëri është të dukurit, qoftë edhe me koston e turpërimit? Anoj nga teza e dytë. Rënia në sy, të qenit objekt diskutimi është një vlerë aq mbizotëruese sa njerëzit janë gati të heqin dorë nga ajo që dikur e quanim cipë (ose ndjenja e xhelozisë për privatësinë e vet). Esposito vërente se edhe të folurit me zë të lartë në celular, në një mjedis publik, duke i bërë të njohura për gjindjen problemet e tua vetjake, ato që dikur pëshpëriteshin në vesh, është shenjë e mungesës së turpit. Nuk është fjala për rastin kur robi s’e çan kokën se të tjerët po e dëgjojnë (në këtë rast kemi të bëjmë me një të paedukuar), është fjala për ata që, me papërgjegjshmëri, dëshirojnë që t’i dëgjojnë të tjerët, anipse çështjet e tyre vetjake s’kanë kurrfarë rëndësie. Por, ajmé, s’jemi të gjithë Hamletë apo Ana Karenina, që të kemi probleme vetjake të rëndësishme, kështu që mjafton të na njohin bota për escort apo si borxhli pa një kacidhe në xhep.

Lexova se një lëvizje fetare, s’më kujtohet emri i saj, dëshiron të rikthejë rrëfimin faqe publikut. I kanë rënë pikës, se ç’lezet ka që turpet e tua t’i marrë vesh vetëm prifti? www.respublica.al. Përktheu: Henrik Ligori

20

MAPO

e mërkurë, 14 GUSHT 2012 www.mapo.al

sport

Përplasja

FSHF sfidon CEZ, 2 gjeneratorë për ndeshjen Duket se Federata Shqiptare e Futbollit nuk ka ndërmend që të lëvizë nga pozita e saj, ndërsa për momentin ka vendosur që të vendosë dy gjeneratorë në stadiumin kombëtar “Qemal Stafa”, ku njëri do të qëndrojë i ndezur gjatë gjithë zhvillimit të takimit,

ndërsa tjetri në gatishmëri në rast të ndonjë defekti të gjeneratorit tjetër. Kështu, federata ka vendosur që ta plotësojë në një formë të tillë kërkesën e UEFA-s për të paktën dy burime energjie, duke shpëtuar kështu edhe orarin e ndeshjes, që do të jetë ai i paracaktuari, 20:30.

Ndërkohë, në federatë mësohet se vijojnë bisedimet me CEZ në lidhje me furnizimin e stadiumit me energji elektrike për ndeshjet eliminatore, derisa pronësia e stadiumit të marrë formë zyrtare me përfundimin e procedurave të kalimit të tij në kujdesin e FSHF-së.

Kapiteni Cana: S’jemi Anglia, por duam fitore Trajneri i moldavëve e pat krahasuar kombëtaren e Shqipërisë me atë të “Tre Luanëve”, por kjo natyrisht që nuk mund të bëjë të lufturojnë kuqezinjtë që janë ende në kërkim të kualifikimit të parë të madh Jeton Selimi

Lorik Cana dhe Hamdi Salihi dalin përpara mediave nën hijen e çadrave të hotelit ku përfaqësuesja është akomoduar. Është vapë, por si kapiteni ashtu edhe sulmuesi janë të durueshëm dhe u përgjigjen të gjitha pyetjeve. Sikundër është tradita, fjalën e merr i pari kapiteni, ndaj Loriku nis menjëherë komentin e kësaj miqësoreje ndaj një rivali të një niveli jot ë lartë. “Çdo ndeshje ka rëndësinë e saj, por duke pasur parasysh që kemi vetëm tre javë për t’u përgatitur për ndeshjen e parë zyrtare. Duam të japim më të mirën në këtë ndeshje trajneri duhet ti ketë gjërat më të qarta për të ditur se çfarë duhet të bëjë gjatë eliminatoreve. Na kanë krahasuar me Anglinë? (qesh) Vlerësojmë respektin e trajnerit kundërshrar, por nuk jemi në nivelin e Anglisë, mbase bëhemi, por nuk jemi. Shqipëria ka kualitete është një skuadër që ecën përpara” Më pas, Loriku kërkon të sqarojë edhe çështjet e punës që është bërë në përfaqësuese dhe të kritikës së Lalës për repartin e mbrojtjes. “Çdo gjë që thuhet, sidomos kur thuhet nga Altini, duhet dëgjuar dhe vlerësuar. Ai e njeh mirë kombëtar dhe e di se çfarë i duhet kësaj kombëtareje. Ne duhet të përmirësohemi në çdo repart. Skuadrat më të forta në botë, ato që pretendo-

Miqësore Angola – Mozambik Bolivi – Guajana Botsavana – Tanzania Kina – Gana El Salvador – Xhamajka Luksemburg – Gjeorgji Niger – Nigeri Oman – Egjipt Katar – Kuvajt Singapor – Hong Kong Togo – Burkina Faso Tunizi – Iran Japoni- Venezuela Korea Jugut – Zambia Azerbajxhan – Bahrein Rusi – Bregu Fildishtë Armeni – Bjellorusi Bullgari – Qipro Norvegji – Greqi Suedi – Brazil Ukrainë – Çeki Danimarkë – Sllovaki Shqipëri – Moldavi Austri – Turqi Kroaci – Zvicër Hungari – Izrael Mali i Zi – Letoni Maqedoni – Lituani Belgjikë – Holandë Estoni – Poloni Gjermani – Argjentinë Irlandë e Veriut – Finlandë Serbi – Irlandë Slloveni – Rumani Uells – Bosnje-Hercegovinë Angli – Itali Francë – Uruguaji Islandë – Ishujt Faroe Portugali – Panama Porto Riko – Spanjë

12:00 12:00 12:00 12:00 12:00 12:00 12:00 12:00 12:00 12:00 12:00 12:00 12:30 13:00 15:00 17:00 18:00 20:00 20:00 20:00 20:00 20:15 20:30 20:30 20:30 20:30 20:30 20:30 20:45 20:45 20:45 20:45 20:45 20:45 20:45 21:00 21:00 21:15 22:00 22:30

jmë se janë më të mirat në sulm, gjithçka e nisin nga mbrotjtja,” thotë lojtari i Lacios, që më pas bën një rezyme edhe të grupit tonë eliminator. “Duke pasur parasysh që jemi në vazon e katërt, tregon që jemi të katërtit si favoritë dhe qëllimi është që minimalisht të mos shkojmë më poshtë. Ka skuadra me nivel dhe rezultat më të lartë se Shqipëria. Do të jetë garë shumë e fortë. Kemi kapur skuadrat më të forta të vazos 5 dhe 6, dhe kjo e bën grupin shumë të forte”, thotë ndër të tjera kapiteni i përfaqë-

Lorik Cana

sueses së Shqipërisë dhe lojtari i Lacios në Serie A, Lorik Cana.

Salihi: Nuk i druhem konkurrencës

Hamdi Salihi do të luajë ndeshjen e tij të parë në përfaqësuese që pas transferimit në MLS-në amerikane, ndërsa është takuar për herë të parë edhe me trajnerin De Biazi. Ish-sulmuesi i Rapidit të Vjenës, është i lumtur që do të veshë sërish fanellën kuqezi. “Është gjithmonë mirë të

Lëv vendos objektivin e tij: Të fitojmë Kupën e Botës Trajneri Joakim Lëv, pasi ka drejtuar të besuarit e tij në gjysmëfinalen e Euro 2012, ku dështuan ndaj Italisë, është gati për të rinisur punën. Numri një i stolit të “panzerave”, që doli për herë të parë në konferencë për shtyp pas eleminimit nga Euro 2012, iu rikthye humbjes 2-1 ndaj Italisë duke pranuar gabimet dhe duke theksuar se skuadra është gati për të fituar titull. Tashmë vëmendja e Gjermanisë shkon në kupën e botës Brazil 2014, por më parë duhet të kualifikohet. Për të parë formën e skuadrës së tij, Lëv ka në prag një miqësore luksi ndaj Argjentinës së Lionel Mesit. “Kjo ndeshje ndaj një skuadre të nivelit të lartë si Argjentina është një mundësi për t’u testuar për kualifikueset e botërorit që nisin në muajin shtator. Për këtë arsye ne e kemi vlerësuar shumë këtë sfidë. Objektivi ynë përpara dy vitesh, pas Kupës së Botës 2010 ishte të ndërtonim

një skuadër që të kishte identitetin e vet, të dominonte dhe të fitonte tituj. Ne u mësuam me lojën e bukur dhe për këtë arsye jemi të zhgënjyer pas humbjes me Italinë.

Ne duhet të punojmë për të evituar ato gabime që na sollën eleminimin dhe më duhet të pranoj që jo gjithcka është perfekte. Prandaj duhet të ndryshojmë disa gjëra dhe të fitojmë tituj.” Për sfidën ndaj

Argjentinës, Lëv nuk do të ketë në dispozicion katër lojtarë të Bajernit. Portieri Nojer, kapiteni Lahm, mesfushori Shvajnshtaiger dhe sulmuesi Gomez do të mungojnë për shkak të dëmtimeve të pësuara.

Angli-Itali Kjo është ndeshja e parë për italianët e Çezare Prandelit, pas humbjes turpëruese në finalen e Euro 2012, ndërsa tekniku do t’i besojë shumë emrave të rinj si silmuesit Fabrini dhe El Sharaui.

“Këto teste janë decizivë për të parë skuadrën dhe për të provuar lojtarët e rinj. Sigurisht, është e rëndësishme të fitojmë, por në këto sfida ka të tjera gjëra që më interesojnë më shumë”,-ka thënë Prandeli, skuadra e të cilit do të zbresë në fushë me një imitim të uniformës së vitit 1982, kur Italia fitoi Kupën e Botës.

kthehesh në kombëtare, e njëjta kënaqësi e mrekullueshme. De Biazi?

Kur vjen një trajneri i ri, njerëzit presin çfarë do ndryshojë, çfarë do sjellë të re. De Biazi ka stilin e vet, është italin është i përqëndruar shumë te taktika,” thotë Salihi që më pas u lëshon dorashkën e sfidës të gjithë lojtarëve të tjerë për një vend në formacion duke e deklaruar konkurrencën si diçka mëse nor-

male. “Konkurrenca ka qenë gjithnjë dhe nuk është se kemi pasur ndonjëherë komodidete. Ka pasur gjjithnjë emra sulmuesish, ka pasur gjithnjë lojtarë të shkëlyqer që kërkonin të linin emrin e tyre në kombëtare. Do të ketë konkurrencë sepse janë lojtarët e grumbulluar janë lojtarëq ë janë zgjedhur me kujdes dhe që duan të tregojnë veten,” përfundon shkodrani i sulmit kuqezi.

Tirana-Flamurtari, një duel për Zeqirin e përfaqësueses Afrimi i fillimit te sezonit të ri ka rritur presionin te klubet për përforcimet e fundit cilësore.

Zyrtarizimet e bëra deri tani kanë krijuar edhe panoramën e skuadrave pretendente, të cilat gjithsesi do të duhet ta vërtetojnë një gjë të tillë në fushën e lojës.

Janë pikërisht këto klube, që po tentojne të realizojnë edhe goditjet e fundit, për të dëshmuar edhe diferencën me rivalët apo synimet maksimale për sezonin e ri. Emri i fundit i lakuar në merkato është mesfushori i përfaqësueses sonë, Hair Zeqiri.

Vlonjati i aktivizuar sezonin e fundit te Rizespor në Turqi, mund të pranojë të luajë i huazuar në kampionatin tonë. Flamurtari dhe Tirana kanë shfaqur menjëherë interes, me kuqezinjtë që synojnë

të rikthejnë në shtëpi një futbollist te vlefshëm dhe me bardheblutë që do të mund të kënaqnin shijet e trajnerit Hulian Rubio. Njëkohësisht, Tiranës do t’i duhet të vendosë për Limanin dhe të rinjtë Hoxha dhe Fejzullahu. Në garë me kohën janë edhe drejtuesit e Skënderbeut, të cilët synojnë edhe të paktën dy blerje të tjera. Pas zyrtarizimit me Caushajn, tratativat janë në fazë të avancuar me futbollistin më të mirë të Kosovës, Mentor Zhdrella, ndërsa ka ende shpresa për një blerje big nga tregu i huaj.

Ndërkohë, Vllaznia duket se do t’i japë fund kërkimeve për një sulmues, pasi në kampin kuqeblu janë pajtuar me idenë se kosovari Rexha është një alternativë e vlefshme.

sport

e mërkurë, 14 GUSHT 2012 www.mapo.al

Lojërat 2016

MAPO

21

Flamuri Olimpik mbërrin në Rio de Zhaneiro Flamuri zyrtar i Lojërave Olimpike ka mbërritur në qytetin brazilian të Rio de Zhaneiro, qyteti mikpritës i Lojërave të ardhshme. Kryebashkiaku i Rio-s, Eduardo Paes tundi flamurin pas daljes nga avioni me zyrtarët e tjerë dhe atletët braziliane që konkurruan në Londër. Flamuri iu dorëzua Paes të dielën në Londër, para se flaka në stadiumin olimpik të shuhej nga nga qytetari

i parë i Londrës, Boris Xhohnson, përmes presidentit të Komitetit Olimpik Ndërkombëtar, Zhak Rog, pas ceremonisë mbyllëse të ‘Londra 2012’. Ky veprim shënon fillimin zyrtar të përgatitjeve të Rios për Lojërat e 2016-ës.

Rio do të jetë i pari qytet amerikanojugor që do të presë Olimpiadën. Qyteti ka ende punë për ndërtimin e Parkut Olimpik e objekteve të tjera,

ndërsa shumë personalitete kanë shprehur shqetësimin e tyre se sa shumë punë ka ende për t’u bërë përpara eventit. Të martën, flamuri me pesë rrathë ka udhëtuar drejt kryeqytetit Brazilia, për ceremoninë zyrtare të mirëseardhjes. Olimpiada e Rios do të jetë e 31-ta në histori të këtij evenimenti madhështor të sportit.

Post-olimpiada, Londra bën hesapet, 88% e bizneseve raportojnë humbje!

34

Ndërsa Twitter ka regjistruar një boom postimesh të papara ndonjëherë, që kanë kulmuar me garat e Usain Bolt dhe daljen në skenë të Spice Girls Olimpiada e Londrës mori fund të dielën. Britania e Madhe, si organizatore, është ndjerër e kënaqur me rjedhën e këtij evenimenti madhështor, por jo edhe me përfitimet nga ai.

‘Londra 2012’ ka sjellë më pak para nga turizmi se që kanë pritur ekspertët, ku shumica e bizneseve me turistë kanë shënuar humbje krahasuar me vitin e kaluar. Sipas një studimi të bërë me më shumë se 250 operatorë të turizmit dhe hotelerisë, është vërejtur se trafiku i turizmit nuk ka rënë vetëm në Londër, por në tërë Britaninë, ka bërë të ditur UKinbound, një asociacion që përfaqëson operatorët e turizmit në Britani. Sipas studimit, 88 për qind e biznesit të orientuar nga turizmi në Britani ka raportuar humbje gjatë Lojërave, krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë. Zyrtarët ende janë duke e llogaritur numrin e përgjithshëm të turistëve që e kanë vizituar, apo i janë shmangur Londrës kësaj vere.

Kryeqyteti britanik zakonisht vizitohet nga rreth 1.5 milion turistë gjatë muajit gusht. Kurse, shifrat zyrtare për sivjet nuk do të dihen deri në shtator. Restorantet dhe dyqanet janë ankuar se vizitorët e Lojërave Olimpike nuk e kanë shpenzuar sasinë e parave për ushqime dhe gjësende tjera, të cilën e bëjnë vizitorët e zakonshëm gjatë verës.

Mirëpo, ka pasur edhe shenja pozi-

tive gjatë Olimpiadës. Visa, që ishte karta e vetme e kreditit e pranuar në Olimpiadë, ka raportuar se vizitorët ndërkombëtarë në Britani kanë shpenzuar më shumë se 450 milionë stërlina gjatë javës së parë të Lojërave, që është rritje për 8 për qind krahasuar me vitin e kaluar.

Boom në Twitter Por Olimpiada e Londrës kishte një sukses të frikshëm në mediat sociale. Njëri prej tyre, Twitter ka njoftuar se gjatë periudhës së ‘Londra 2012’, që zgjati 16 ditë, ka parë një numër të pabesueshëm prej 150 mil-

Largimi

Merkato Bajern Mynih futet në valle për Song

Bajern Mynih futet mes Arsenalit dhe Barcelonës për mesfushorin 24-vjeçar, Aleksandre Song. Skuadra gjermane, e cila po has vështirësi të mëdha për të shkëputur Havi Martinez nga Atletik Bilbao, mendon t’i bëjë një ofertë të kënaqshme Arsen Vengerit, gjë të cilën nuk e ka bërë deri tani Barcelona, e cila ofron deri në 15 mln Euro.

Juventus, goditja e vërtetë është Tevez Mund të jetë Karlitos Tevez, “top player” që Juventusi po kërkon gjatë gjithë verës. Pasi ra poshtë pista Van Persi, dhe me Jorenten e Xekon që për motive të ndryshme nuk bindin totalisht, Apashi mbetet ëndrra në sirtar e Bepe Marotës, që vazhdon të bëjë përpjekjet e tij, në mënyrë që të sjellë Tevezin në Torino. Sipas Tuttosport, tashmë që Milani është zyrtarisht jashtë, pasi nuk ka më vënd për ekstrakomunitar në skuadër, Juventusi do të hidhet në sulm për të mbyllur tratativat me Mançester Sitin.

ionë postimesh, ose afërsisht 10 milionë në ditë. Më shumë ‘shpërthime’ pati gjatë disa evenimenteve, posaçërisht kur Usain Bolt garoi në 200 metra sprint. Vrapimi i tij për medalje të artë shkoi në 80 mijë postime për minutë. Ndërkaq, vrapimi i tij në 100 metra gjeneroi rreth 74 mijë postime për minutë. Ndërkaq, fitorja e Endi Mërrejt ndaj Roxher Federerit në finale solli 57 mijë postime për minutë. Festa e sukseseve është shfaqur më së shumti në mediat sociale. Pesë sportistët më të diskutuar, të cilët kanë pranuar më

Uest Ham ofertë për Remi të Marsejës

Uest Ham Junajtid po bën hapa konkretë për të transferuar sulmuesin e Olimpik Marsejës, Loik Remi. Daily Mail bën të ditur se Uest Ham ka shfaqur interesim për sulmuesin te skuadra franceze. Por transferimi është vështirë i realizueshëm pasi Marsejë është duke kërkuar 18 milionë stërlina dhe lojtari vështirë se do të preferonte të kalonte te Uest Ham, pasi dëshiron një klub që garon në Europë

Arsenali nuk heq dorë nga Teo Uolkot Drejtuesit e Arsenalit janë të bindur se do të sigurojnë kontratë të re për Teo Uolkot. Sulmuesi anglez është në 12 muajt e fundit të kontratës ekzistuese dhe është lidhur me një largim nga Emirates. Por, Daily Mail thotë se klubi ka besim se Uolkot do të vazhdojë kontratën edhe përtej verës së ardhshme. Përveç Uolkot, Arsenali është duke luftuar të mbajë në ekip edhe kapitenin Robin van Persi.

Rosi-tifozëve të Ducati: Më vjen keq Pas zrytarizimit se në vitin 2013 do të rikthehet te Yamaha, Valentino Rosi thyen heshtjen për herë të pare. Italiani shkuan se i vjen keq që nuk arriti të jetë kompetitiv me një motor si Ducati dhe që gjërat nuk shkuan ashtu siç duhej mes tij dhe skuadrës italiane. 9 herë kampioni i botës shton se do të ishte një kënaqësi e madhe për të gjithë nëqoftëse do arrinte rezultate më pozitive edhe pse 30-vjeçari pranon se nuk do të dorzohet deri në fund të sezonit dhe do vazhdojnë të punojnë me motorin e tij. Valentino Rosi do të zhvillojë edhe 8 gara me Ducati deri në përfundimin e këtij sezoni, kurse përsa i përket ndalesës së rradhës që zhvillohet këtë fundjavë në Indianapolis, piloti premton se do të japë maksimumin.

Zyrtarët ende janë duke e llogaritur numrin e përgjithshëm të turistëve që e kanë vizituar, apo i janë shmangur Londrës kësaj vere

shumë se 1 milion postime në llogaritë e tyre gjatë Olimpiadës, ishin Usain Bolt, Majkëll Felps, Tom Dejli, Rajan Lokte e Gabi Daglas.

Gjithashtu, në top-10 ishin edhe Endi Mërraj, Kobi Brajant, Johan Blejk e LeBron Xhejms. Futbolli ishte sporti që grumbulloi më së shumti postime.

I dyti ishte noti, i ndjekur nga atletika.

Por, kush ishin yjet reale të kësaj Olimpiade? ‘The Spice Girls’, të paktën në Twitter. Paraqitja e grupit të njohur britanik gjatë ceremonisë mbyllëse, bëri sensacion, duke regjistruar 116 mijë postime për minutë.

Kutinjo prenoton vendin: Dua të luaj krah Shnajderit Filipe, datëlindja 1992, flet mbi të gjitha rreth besimit. “Në muajt e mi të huazimit tek Espanjoli, fitova besim te vetja ime, kam luajtur shumë ndeshje radhazi dhe për një lojtar gjëja më e rëndësishme është pikërisht besimi. Tani jam vërtet i kënaqur që jam rikthyer këtu, në një skuadër të madhe dhe i gatshëm për të zhvilluar një sezon të madh.” Etapa e tij e parë ka qenë paraeliminatorja e Europa League. “E kaluam turin e parë, që ishte gjëja më e rëndësishme, dhe shpresojmë që të përmirësohemi edhe më. Kundër Hajdukut, në ndeshjen e kthimit, nuk bëmë një ndeshje të mirë, nuk arritëm të bënim ato që bëjmë në stërvitje, por jemi vetëm në fillim të sezonit dhe objektivi i parë ishte kalimi i turit”.

Stramaçoni po përpiqet që t’i gjejë një rol në fushë dhe që parashikon bashkëjetesën me Shnajderin. “Ues është një fenomen, të luash në krahun e tij është e bukur sepse papritur të shërben një top të atillë që e sheh

veten përballë portës. Në atë rol duhet që të përpiqem që të qëndroj sa më afër zonës së rreptësisë dhe është pikërisht kjo që po kërkoj të bëj”. Sa i përket trajnerit të tij, Kutinjo ka thënë se “Stramaçoni flet gjithnjë me të tërë dhe jep besim. Që kur ka ardhur, na ka thënë gjithmonë se nëse dikush do të kishte nevojë që të fliste më të, ai do të ishte gjithnjë i gatshëm. Kjo është diçka e rëndësishme për skuadrën,” përfundon Kutinjo.

t

22

MAPO

E mërkurë, 15 gusht 2012 www.mapo.al

Balena gati u hodh në anijen e peshkatarëve Një grup peshkatarësh ka bërë një xhirim të jashtëzakonshëm të balenës e cila ka dalë nga thellësia e detit dhe për pak është hedhur në anijen e peshkatarëve.

Njeriu që kishte organizuar peshkimin në British Columbian të Kanadasë për pak ka rënë nga anija kur balena ka kërcyer përpara tyre dhe është përplasur me stomakun e saj në sipërfaqen e detit, duke i spërkatur peshkatarët.

Udhëheqësi i grupit të peshkatarëve Met Tornton me anijen e tij i është afruar grupit të balenave për t’i parë më mirë, kur balena si një predhë minahedhësi me shpejtësi kishte dalë nga uji.

Kurorëzimi në ujë

Ditë tërësisht e rrethuar nga dashuria. Për pjesën më të madhe të çifteve do ketë shumë bashkëpunim dhe mirëkuptim. Beqarët do jenë më shumë se kurrë entuziastë dhe pasionantë. Do jepni shumë nga vetja që të gjeni personin e duhur dhe do ia arrini.

Në lidhjen tuaj do mbani më shumë përgjegjësi për veprimet që do bëni dhe do i pranoni edhe fajet. Harmonia do të mbizotërojë gjatë gjithë ditës. Për beqarët do jenë mjaft të favorizuara lidhjet e qëndrueshme dhe tradicionale.

2

3

4

5

6

7

8

9

10

12 15

16

18

19

22

21 24

26

35

43

44

20

27

31

30

39

14

23

25

38

Fjalëkryqi klasik është një nga lojërat enigmatike më të përhapura në botë. Fjalëkryqet e para filluan të botoheshin që në shekullin e XVIII dhe vazhdon të jetë e preferuar edhe në ditët e sotme.

11

13

17

34

28

32

33

36

37 40

41

42 Koha e fillimit ____:____

45

46

48

Horoskopi i ditës

DEMI (21/IV-20/V)

1

29

Thonë se martesa do të jetë e lumtur, me plotë dashuri dhe shumë fëmijë në qoftë se në ditën e kurorëzimit bie shi.

Nëse ka diçka të vërtetë në këto, atëherë nuk ka dyshim se martesa e Ramonisto dhe Ernelia Ruasol Kampo do të jetë e përjetshme dhe do të bekohet me trashëgimtarë të shumtë.

Këta dy të rinj filipinas kanë e thënë “PO” njëri- tjetrit gjatë përmbytjeve të mëdha në Manila dhe provincat përreth. Çifti i ri është fotografuar derisa puthej në kishë dhe rrugë në ujin që u mbërrinte deri te gjuntët.

DASHI (20/III-20/IV)

Fjalëkryqi klasik

BINJAKET (21/V-20/VI)

Marrëdhënia në çift do të karakterizohetngaintoleranca.Dodonitëdalëejuaja por partnerit nuk do i pëlqejë. Në disa momente dondiheniedhetëpasigurt për vazhdimësinë e kësaj lidhjeje. Beqarët do jenë joshës dhe do e bëjnë për vete atë që pëlqejnë.

GAFORRE (21/VI-22/VII)

NëninfluencëneMërkurit, jeta juaj në çift do jetë gjithçka përveçse rutinë.

Përgatituni për shumë emocione dhe surpriza që do ju lënë me gojë hapur.

Beqarëve do ju interesojë më shumë të argëtohen dhe të ndihen mirë sesa të njohin dashurinë e madhe.

49

Horizontalisht:

Vertikalisht:

1. Ndijime a përfytyrime të rreme që i shfaqen një njeriu kur është sëmurë

1. Tërësia e ujërave që shtrihen a që lëvizin në sipërfaqen e Tokës. 2. Lëku-

rëndë, kur është në kllapi, ose kur është tronditur shumë shpirtërisht. 12.

ra e drurëve. 3. Pija e njohur Coca ... 4. Ndërmarrje prodhimi. 5. Sheshi i

Liqen i vendit tonë. 13. Krejt, tërësisht; në mënyrë të plotë. 15. Lumë i ven-

luftimeve. 6. Adriano, këngëtar i njohur italian. 7. Boletini i historisë. 8.

dit tonë. 18. Tase e volejbollit. 19. Gadishull në Europë. 21. Tonin, kompozi-

Pak optimizëm. 9. Kryeqyteti i Kenias. 10. Fis ilirësh që kanë jetuar në

tor i njohur. 22. Nënë në dialekt. 23. Ngjyrë. 24. Notë muzikore. 25. Peter

Kosovën e sotme. 11. Akt i shkruar i kryetarit të shtetit që ka fuqi ligjore.

Brigel, ish-trajner i skuadrës sonë përfaqësuese. 27. Livadh pranë pyllit a

13. Simboli kimik i hekurit. 14. Repart Italian. 16. Kolonja në makina. 17. Një

në mes të korijeve, ku kullot bagëtia. 29. Urë e futur në det. 31. Vend i shen-

nga kryeveprat e Shekspirit. 20. Dru, degë a një send tjetër, që mbaron

jtë. 33. Lëvizje në ujë. 34. Notë muzikore. 36. Kryeqyteti i Vietnamit. 37.

në njërën anë me një degëzim më dysh. 22. Është pemë e lartë. 26. Qël-

Stiller, aktor i njohur amerikan. 38. Shtet në Europën veriore. 40. Filloj, ose...

limi që kërkojmë të arrijmë e për të cilin përpiqemi. 28. Maliqi, këngëtare.

41. Rrethi i Polit të Veriut. 43. Simboli kimik i radiumit. 44. Organizatë

30. Therrës i bagëtive. 32. Shpend uji. 35. Markë makine. 37. Element kim-

Amerikane. 45. Trupa të zgjedhura ushtarake. 47. Dëshiron. 48. Pije që të

ik me simbol Br. 39. Ne në Itali. 41. Krasta i televizionit. 42. Trup gjeometrik.

hap oreksin. 49. Daulle e veshit.

45. Kuçova në makina. 46. Ndërmarrje Tregtare.

Sudoku | nivel mesatar 7 4

5

2 8

6

VIRGJERESHA (23/VIII-22/IX)

PESHORJA (23/IX-22/X)

AKREPI (22/X-21/XII)

Do komunikoni qetësisht me partnerin dhe nuk do keni mosmarrëveshje.

Nëse jeni vetëm ka shumë mundësi të gjeni shpirtin tuaj binjak. Në fillim do ju duket thjesht një aventurë, por me kalimin e kohës do e kuptoni që nuk është kështu.

Falë ndikimit mjaft pozitiv të Diellit në qiellin tuaj, kjo ditë do jetë një nga më të bukurat e këtij viti për ju. Mundohuni ta shfrytëzoni sa më shumë! Do ndiheni shpesh të lumtur. Beqaret do jenë në qendër të vëmendjes falë sharmit që do kenë.

Urani do jetë në anën tuaj sot dhe ju do kërkoni më tepërlirinëjetënnëçift.Do jeni edhe me autoritarë, por gjithsesi partneri do ju kuptojëdhedojuaplotësojë dëshirat. Beqarët do fillojnë një aventurë kot së koti dhe shumë shpejt do të zhgënjehen.

Prezenca e Venusit do sjellë shumë avantazhe në jetën tuaj në çift. Do ndiheni të qetë dhe do përjetoni edhe emocione të këndshme. Jeni me fat që keni atë person pranë! Për beqarët, sektori i takimeve do jetë premtues.

BRICJAPI (22/XII-20/I)

UJORI (20/I-19/II)

PESHQIT (20/II-19/III)

Kenishumë nevojëpërdialogmenjëri-tjetrin,tëndani entuziazmin,mërzitjet,pasionin. Shprehuni! Për beqarët,planetëtkanërezervuar disa surpriza mjaft të këndshme,ngatëcilatjudo ndiheni mjaft mirë. Kujdes ngainfluencaeMërkuritnë sektorin e financave.

Jeta juaj në çift do të influencohet nga Saturni. Komunikimi do jetë i vakët dhe nuk do ndiheni shumë rehat. Mundohuni ta ndryshoni sa më parë situatën!

Për beqarët priten dashuri me shikim të parë, por e keni vetë në dorë nëse do doni t’i vazhdoni apo jo.

Sektori i dashurisë së çifteve nuk do të influencohet nga asnjë planet dhe dita do jetë përgjithësisht ashtu si e kishit dëshiruar. Shfrytëzojeni!

Për beqarët do jetë ditë e favorshme për deklarata dashurie dhe kërkesa për martesë.

Marrëdhënia me partnerin tuaj do të përmirësohet mjaft sot dhe ju do ndiheni shumë mirë. Në mbrëmje do kaloni edhe disa momente romantike. Beqarët do përjetojnë mjaft kënaqësi.Venusi do ju ndihmojë edhe të takoni personin që keni ëndërruar.

6

2

7

1

7

2

9

2

5

1

7

8

3

6

4

1 2

Plotësoni vendet bosh në mënyrë që çdo rresht e kolonë të ketë numrat nga 1-9.

7 6

7 9

6

5

8

5

5 8

6 1 8

2 8

2 1 6

SHIGJETARI (22/XI-21/XII)

3 2

3

1 8 6 7

LUANI (23/VII-22/VIII)

Koha e mbarimit ____:____

47

1 6

5

7 3

7 3

Koha e fillimit ____:____ Koha e mbarimit ____:____

2

Numërkryq

3 8

Shah | nivel mesatar

1 3

Gjeni figurën duke bashkuar pikat

9 6 5 5 Plotësoni tabelën me numrat e dhënë!

Numra me 3 shifra:

Numra me 5 shifra:

Numra me 4 shifra:

Numra me 6 shifra:

102, 214, 216, 254, 321, 421, 529, 545, 563, 620, 804, 987.

Gjeni 10 ndryshimet

Koha e mbarimit ____:____

1518, 1556, 1568, 2737, 2925, 4747, 4785, 5867, 5381, 5641, 5829, 6369, 8126, 8139, 8751, 8954.

Ngjyrosni pjesën me pikë dhe zbuloni figurën

Përgjigjet nr të djeshëm

Koha e fillimit ____:____

I bardhi lëviz dhe fiton në të dy rastet e e dhena në skemën e mësipërme. Sfidat e dhëna janë të përzgjedhura nga profesionistë të vërtetë të lojës së Shahut

P

R

O

D

A

N

R

I

G

A

T

E

O

P

J

A

V

F

A

R

A

R

S

I

S

N

M

I

K

R

A

H

P

U

R

O

P

I

R

I

T

M

I

O

A

R

A

T

I

R

E

N

A

L

S

A

L

A

M

E

T

R

O

P

B

O

M

A

N

O

L

M

A

L

E

V

E

D

U

K

D

E

L

I

N

A

Z

E

K

A

H

A

S

V

I

T

L

E

M

I

I

D

A

197126, 21552, 965847.

Numra me 7 shifra:

3218642, 6127283, 6486695, 7848541, 9544252 P

2

6

3

5

2

1

0

4

5

8

9

B

A

9

5

8

7

4

8

5

4

1

5

2

1

A

K

0

2

3

2

0

0

0

2

3

2

6

6 4

P

I

I

A

K

I

N

A

E

L

E

E

A

P

06691, 20152, 27104, 32145, 52169, 53249, 69514, 77878, 83457.

R M

T

A

U E

R

I

9

9

0

9

0

9

0

9

2

1

5

5

8

7

4

8

5

4

1

5

2

1

0

S

2

3

6

2

5

9

6

5

2

1

4

7

T

8

5

2

1

0

2

6

3

5

1

9

A

5

6

4

8

8

8

7

4

1

2

0

1

4

5

6

3

2

0

1

4

7

8

4

8

7

4

1

0

2

5

6

3

2

1

5

9

6

5

8

7

4

4

4

4

4

4

1

1

0

1

2

4

6

3

2

1

4

7

8

3

N A

9

I

faqja e fundit

SOT 1534

E mërkurë, 15 gusht 2012 www.mapo.al

MAPO

23

15 gusht Themelohet Shoqëria e Jezusit Shtatë shokë, studentë teologjie në Universitetin e Parisit, themeluan Shoqërinë e Jezusit, e cila shpejt do quhej Shoqata e Jezusit, më 15 gusht 1534, ndërkohë që ishin me pushime. Kreu i tyre Ignatius Lojola, bask, ishte një ish-ushtar që kish’ përjetuar konvertimin fetar ndërkohë që po merrte veten nga një plagë lufte. Pas një viti pushim në Manresa, afër Barcelonës, ai ia kishte kushtuar veten një jete me studime dhe leksione, gjë që e solli në Paris. Duke u lutur me miqtë, bënë një betim solemn për varfëri dhe abstinencë në imitim të Krishtit dhe

premtuan të shkonin në Jerusalem për të konvertuar muslimanët e pafe. Por në Venedik nuk qenë në gjendje të gjenin një anije që do t’i shpinte në Palestinë kështuqë shkuan në Romë dhe e vunë veten në shërbim të Papës. Ignatiusi hartoi një kushtetutë për urdhrin fetar në Romë në vitin 1539, e cila u miratua nga Papa Pali III më 27 shtator 1540, megjithëse aty kufizohej numri i anëtarëve i cili nuk duhet të kalonte 60. Shoqëria e Jezusit u themelua si urdhër misionarësh i gatshëm për të shkuar ku të kërkonte Papa “ndërmjet turqve, në Botët e Reja, te Luter-

anët, në çdo vend besimtarësh apo jobesimtarësh”; siç shkruante Ignatiusi. Në vitin 1548 Ignatiusi hapi një shkollë për studentë laikë në Medina të Siqelisë dhe arsimimi u bë një nga veprimtaritë më të rëndësishme të Urdhrit. Theksi te bindja dhe përkushtimi e bënë efektiv në trajnimin e mendjeve të reja për katolicizmin dhe shkollat jezuite do të luanin një rol kyç në rimarrjen nga KundërReforma të hapësirave të humbura ndaj Protestanizmit, veçanërisht në Vendet e Ulëta dhe Poloni.

–Marrë nga ‘1001 ditë që formësuan botën’

Bachar al Assad

Tirani

Kulti i personalitetit, burgosje arbitrare, dënime me vdekje, tortura, pasurim i familjes në pushtet…Bachar përdori të njëjtët përbërës me diktaturën e vendosur në Siri pas grushtit të shtetit të Hafez al -Assad në vitin 1970. Kështu, statujat dhe afishet me fytyrën e Hafez al Assad, dikur nëpër sheshet dhe ndërtesat zyrtare, u zëvendësuan pak nga pak me ato të birit. Ato ishin edhe objekti i parë i sulmit të të revoltuarve gjatë pranverës 2011.

GAZETA

MAPO info@mapo.al cel: 068 20 20 5555477 Gazetamapo@gmail.com cel: 068 477

Trashëgimtar i pushtetit sirian në vitin 2000, ai mishëroi për një moment fare të shkurtër shpresën për ndryshim, por shumë shpejt kërcëllitën dyert e qelive të vendit të tij. Gjatë 17 muajve të fundit Bachar al Assad ka treguar fytyrën e një prej diktatorëve më gjakatarë të kohës së tij. Me më shumë se 100 të vdekur në ditë, revolta siriane po e shkruan historinë me bojën e skuqur nga gjaku i popullsisë.

Bachar al Assad, i ndriçuari, bashkëshorti i bukuroshes Asma, Bachar i edukuari, oftalmologist dhe jo ushtarak karriere, tregoi më në fund fytyrën e tij të vërtetë. Komuniteti ndërkombëtar ushqeu për një farë kohe shpresën se edhe Siria do të ulej në t avo l i n ë n e ve n d e ve t ë respektueshme. Por “Pranvera e Damaskut” ishte e shkurtër. Disa sallone ku borgjezia siriane kishte filluar të fliste hapur gjatë kalimit të pushtetit nga Hafez al -Assad tek i biri, u kyçën shumë shpejt.

Nuk bëhej më fjalë për lirinë e shprehjes.

Kurse ata që në rrëmbim e sipër i morën ëndrrat për realitet, u burgosën. Megjithatë, skenari nuk ishte parashikuar kështu.

Fillimisht, pushtetin duhet ta merrte vëllai i madh, Basel, por ai gjeti vdekjen në një aksident me makinë në vitin 1994. I takoi Bacharit t’u përgjigjej detyrimeve që i caktoi i ati. Pas vdekjes së Hafez al - Assad, Parlamenti ndryshoi edhe Kushtetutën për të ulur moshën minimale për zgjedhjet presidenciale, nga 40 në 34 vjeç. Bachar në atë kohë ishte 35 vjeç.

Trashëgimi e përgjakur Kulti i personalitetit, burgosje arbitrare, dënime me vdekje, tortura, pasurim i familjes në pushtet…Bachar përdori të njëjtët përbërës me diktaturën e vendosur në Siri pas grushtit të shtetit të Hafez al -Assad në vitin 1970. Kështu, statujat dhe afishet me fytyrën e Hafez al Assad, dikur nëpër sheshet

dhe ndërtesat zyrtare, u zëvendësuan pak nga pak me ato të birit. Ato ishin edhe objekti i parë i sulmit të të revoltuarve gjatë pranverës 2011. Të dalë nga

Drejtor: Artur Zheji Kryeredaktor: Arion Sulo. Zv/kryeredaktor: Alfred Lela, Aleksandra Bogdani.

Politika: Nevila Përndoj, Fejzi Braushi. Kronika: Leonard Bakillari, Dashamir Biçaku Rrethe: Vladimir Karaj.

Ekonomia: Blerina Hoxha. Sociale: Jonida Tashi. Kultura: Aida Tuci. Sporti: Jeton Selimi.

Komentatorë&Analistë: Gentian Elezi, Arjan Vasjari, Prof. Asoc. Dr. Adrian Civici.

Karikatura: Bujar Kapexhiu. Faqosja: Florenc Elezi. Ilir DRIZARI, Kujtim Bisha Koordinatore: Shkëndi çili.

Korrektore: Lila Plasari, Brunilda Meno. Adresa: Bulevardi Gjergj Fishta pranë UET

minoriteti Alaouite në një vend me shumicë Sunnite, diktatorët, atë e bir, i kanë përdorur gjithmonë me kujdes minoritetet kurde, druze, ose të krishtera, dhe kanë mbajtur shumicën Sunnite nën thundrën e përgjakur. Trashëgimtar i një babai tiranik që nuk hezitoi të zhdukte nga faq ja e dheut një pjesë të qytetit Hama kur ai guxoi të revoltohej në vitin 1982, Bachar al Assad po ecën në të njëjtat gjurmë të dhunës ekstreme këto muajt e fundit.

Një rrjet torture Më 3 korrik, organizata Human Rights Watch bëri publik një raport prej 81 faqe mbi përdorimin e torturës ndaj kundërshtarëve të regjimit të Bachar Al -Assad me titull “Arkipelagu i torturës”. I hartuar sipas dëshmive të ish-të burgosurve, por edhe të ishanëtarëve të forcave të sigurisë, dokumenti numëron jo më pak se 27 qendra torture në vend. Katër agjenci shërbimi informativ drejtojnë këtë rrjet të gjerë. Të burgosurit “mbahen në pozicione të dhimbshme për një kohë të gjatë, shpesh me ndihmën e aparateve të ndërtuara për këtë qëllim”, shpjegon HRW, që denoncon gjithashtu “përdorimin e elektricitetit”, “djegiet me acidin e baterive të makinave”, “dhunime dhe poshtërime seksuale”, “shkulje thonjsh” dhe “simulime ekzekutimi”. Ish-të burgosurit që takoi HRW flasin edhe për burgje të mbipopulluara, ushqim të keq, dhe mungesë e ndihmës mjekësore.

Shumë prej tyre tregojnë se kanë parë njerëz të vdesin gjatë torturave.

Me rreth 20 000 të vdekur, shtypja në Siri ka arritur në një nivel të tillë që konsiderohet si luftë civile nga shumica e vëzhguesve. Bachar al Assad vazhdon ta paraqesë politikën e tij shtypëse si përgjigje ndaj terroristëve të huaj. Mos është çmendur? Mos është izoluar nga realiteti? Apo u zhyt në një spirale dhune pa gjetur më rrugëdalje? Në krye të një vendi që ka marrë zjarr, ai nuk është aspak bindës për sa u përket aftësive për të mbajtur ende pushtetin.

Kundërshtarët e regjimit lëkunden midis dëshirës për ta parë të gjykohet nga Gjykata penale ndërkombëtare për krimet e kryera dhe asaj për ta parë të ekzekutuar si Kadafin. *Përktheu : Blerta Hyska.

Marrë nga Le Nouvel Observateur.

CMYK

24

MAPO

e mërkurë, 15 GUSHT 2011 www.mapo.al