16 gusht mapo

Faqe 2

Afër / larg

Pastaj plumbat ranë si shi dhe shenja të fundit të Pranverës Arabe Nga Karrem Fahim dhe Mayy el Sheikh

Themelues Henri Çili - Kryeredaktor Arion Sulo - E premte, 16 gusht 2013. Numër 987. Viti IV botimit. Çmimi 30 lekë. 1.5 euro. www.mapo.al e-mail: gazetamapo@gmail.com. Adresa: BLV "Gjergj Fishta"

në brendësi

Nard Ndoka drejt mazhorancës: Partitë demokristiane do të shkrihen Kristian-demokratët e Mark Frrokut shprehen se çështja është ende në nivel bisedimesh, por nëse ndodh, partia e re do jetë aleate me qeverinë e majtë FAQE 5

Përse Kadare duhet të fitojë çmimin “Nobel” 2013?

Studiuesja maqedonase analizon disidencën në krijmtarinë e Kadaresë dhe lobon që shkrimtarit shqiptar ti jepet Nobeli në letërsi FAQE 13

Letërkëmbimi për SHQUP

Nishani vendosi t’i hiqej ushtrisë, shefi i Shtabit kundër

Korrespondenca mes Ministrisë së Brendshme, asaj të Mbrojtjes dhe shefit të Shtabit të Ushtrisë, Xhemal Gjunkshi, për kalimin e pronësisë së Shtëpisë Qendrore të Ushtrisë. Argumentet e dy ministrive dhe refuzimi i gjeneral Xhemal Gjunkshit. Rama në Twitter: Rama: Partia humbëse po grabit Shtëpinë Qendrore të Ushtrisë. Faqe 3

Meta: Me Ramën është koha që të mos përsërisim gabimet e së kaluarës

Presidenti Nishani dhe Shefi i Shtabit, Gjunkshi

Rrëfimi i fqinjit: Agimi donte të martohej me studenten

FAQE 7

op-ed / 10-11

Kryetari i LSI tha dje se qeveria do të ketë një kryeministër, pavarësisht se mazhoranca ka dy forca kryesore. Sipas tij, Berisha ende vijon të jetë kryetar i PD, dhe Basha duhet t’i japë një vizion dhe standarde të reja opozitës

NgërÇ

NGA bujar kapexhiu

Index Librorum Perditorum

koment Eda Derhemi

Nuk qëlloj në Tiranë vjeshtave, ndaj Panairin e Librit e ndjek zakonisht nga larg. Analizat e shtypit të...

7 kronikë

Ndalohet në Qafë-Botë eksponenti i “Agimit të Artë” Robert Hajdhi u ndalua teksa po largohej në drejtim të Greqisë, dhe më pas u shoqërua në Komisariatin e Policisë së Sarandës

dalë nga zgjedhjet e 23 qershorit, dhe besoj se vetëm përmes kësaj filozofie vendi do të ecë më shpejt drejt realizimit të reformave dhe standardeve që kërkon procesi i integrimit europian.

Mazhoranca ka përgjegjësi të padiskutueshme, por edhe opozita ka përgjegjësitë e saj të pazëvendësueshme. Si i gjykoni... faqe 4

Zgjedhjet e parakohshme, emrat e PS dhe PD për vendin e Peleshit Sotiraq Filo nga Partia Socialiste dhe Gjergji Mero nga Partia Demokratike, janë kandidatët më favoritë për të garuar për kryetar të Bashkisë Korçë Sotiraq Filo nga Partia Socialiste dhe Gjergji Mero nga Partia Demokratike duket se do të sfidojnë njëri-tjetrin për

Edhe Kosova ka interes për një rol të fortë të Britanisë në BE Bashkimi Europian në një mënyrë ka koment Augustin Palokaj tejkaluar krizën më të madhe...

Vetëm 26 ditë na ndajnë nga data 9 shtator, kur fillon punë legjislatura e re e Shqipërisë. Ju do të jeni kryetari i ri i kësaj leg jislature, cila do të jetë filozofia drejtuese e Kuvendit të Shqipërisë?

Besoj se do të jetë filozofia e gjithëpërfshirjes dhe e bashkëpunimit, një filozofi e demonstruar si nga LSIja ashtu edhe nga mazhoranca e re, e

postin e lakmuar të kryetarit të Bashkisë së Korçës në zgjedhjet e pjesshme vendore që pritet të mbahen brenda tetorit. Zgjedhja e kryetarit aktual të Bashkisë së këtij qyteti, Niko Peleshi, në postin e zëvendëskryeministrit të qeverisë së ardhshme që pritet të nisë punën në shtator, ka hapur garën për plotësimin e vendit vakant të kryebashkiakut të Korçës... faqe 5

luhatjet

Ndryshim stili

Vijon kaosi në tregun e sigurimeve, çmimi për veturat zbret në 4 mijë lekë

FAQE 6

blog / 15

Faqe 16

Alfred Lela

Shqipëria; e bukur dhe mesatare Ka diçka mesatare të cilën nuk di si ta shpjegoj, më shkruante një miku im dje në një sms, kur e pyesja për ‘strehën’ ku po kalonte pushimet.

Pavarësisht komoditetit diçka në këtë luks, diçka që s’i jepte dot emër, ia bënte gjërat t’i dukeshin mesatare. Nuk e di pse m’u kujtua fjala turke ‘salltanet’ dhe m’u duk se pikërisht kjo e shpjegonte ‘mesataren’ që miku kish ndërmend. Është një shtirje e luksit dhe jo luksi vetë, është një përpjekje për t’u dukur më shumë se një realitet. Ndoshta e vetmja gjë e njëmendtë në turizmin e Shqipërisë sonë, është natyra, diçka që s’ka të bëjë me ne, por që na është dhënë. Gjithçka tjetër jashtë saj është një salltanet i yni, një shtirje, një medemek, një gjasme e madhe e shqiptarit të shtrirë në kurriz që kujton se bën pushime. Ka një pakënaqësi me pushimet shqiptare...

2

afër/larg

1

Meta:

politikë

ekonomi

Qeveria do ketë një kryeministër, Ndoka Drejt mazhorancës: por mazhoranca ka dy parti kryesore demokristianët do të shkrihen Faqe 4

Faqe 5

Kaos në treg, siguracioni i makinave zbret në 4 mijë lekë Faqe 6

Mohamed Mursi, ai u rrëzua muajin e kaluar nga ushtria.

Mursi mbahet në arrest, ndërkohë që përkrahësit vazhdojnë intensivisht protestat në mbështetje të tij dhe kundër qeverisë së përkohshme

Sipas të dhënave zyrtare, ditën e mërkurë në gjithë vendin kanë vdekur më shumë se 525 njerëz dhe rreth 3500 vetë janë plagosur.

Përkrahësit e Mursit folën për më shumë se 2000 të vdekur dhe rreth 10 000 të plagosur.

Ministria e Brendshme, përmes vetë ministrit, gjeneral Mohmaed Ibrahimit, bëri të ditur se në mesin e viktimave janë dhe 41 policë.

Pranvera Arabe një fund me shi plumbash dhe gjak në Egjipt Nga Karrem Fahim dhe Mayy el Sheikh

Hayam Hussein sapo ishte shtrirë të flinte, menjëherë pas lutjeve të mëngjesit, bashkë me vajzën e saj të vogël në krah. Në një moment kishte vetëm heshtje. Pastaj tingujt e luftës.

Bomba me gaz lotsjellës filluan të binin nga qielli. Sirenat lajmëronin ardhjen e mjeteve të blinduara. Kishte ulërima paniku e dhimbje dhe njerëz që alarmonin se snajpera ishin vendosur në çatitë rreth e rrotull. Pastaj plumbat ranë si shi në kampin e vendosur në sheshin “Rabaa al Adaviya”. Ajo bashkë me të bijën vrapuan drejt një xhamie që ndodhej në qendër të kampit të protestës.

Prej javësh zonja Hussein dhe mijëra mbështetës të Mohamed Morsit, presidentit të rrëzuar nga pushteti prej ushtarakëve, kishin parashikuar një sulm të mundshëm të ushtarëve në kampin e tyre të protestës. Ata ndërtuan barrikada me tulla, thasë rëre dhe hekurishte. Aty vendosën pengesa në hyrje.

Mblodhën dru dhe gurë. Ata e dinin që sulmi do të ndodhte.

Kur ai ndodhi, pak pas lindjes së diellit të mërkurën, ata u shtangën prej furisë së tij. Qeveria e mbështetur nga ushtria kishte paralajmëruar një rrethim të ashpër e të gjatë, i cili do të linte sidoqoftë rrugë për gratë dhe fëmijët dhe plani për pastrimin e sheshit do të zgjaste disa ditë e sulmi do të fillonte me përdorimin e armëve jovdekjeprurëse.

Ajo që ndodhi nuk kishte asnjë lidhje me këtë. “Nuk arrij dot ta përballoj gjithë gjakun që kam parë”, thotë Hussein duke qarë, ndërsa tenton të lidhet me të shoqin në celular duke e telefonuar vazhdimisht dhe mos marrë përgjigje. Drejtuesit e rinj të Egjiptit iu vërsulën protestuesve me brutalitet. Duke përdorur blinda dhe armë vdekjeprurëse, ushtria dhe policia iu sulën edhe kampit më të vogël në sheshin “Nahda” në Giza, duke shkaktuar atë që është vrasja e tretë më e madhe masive që prej ditës kur ushtria mori pushtetin. Ashtu si në vrasjet në sheshet e tjera, edhe këtu njerëzit e qeverisë duket se ishin përgatitur për këtë. Vrasjet janë kryer me plumba në kokë dhe gjoks. Ditë përpara se të bëhej ndërhyrja, kampet ishin kthyer në fshatra

urbane. Tendat ishin pajisur me televizorë.

Kishte kuzhina të përbashkëta, dyqane suvenirësh dhe madje kënd lojërash për fëmijët. Zonja Hussein është ulur brenda qendrës mjekësore e mbushur plot me të plagosur dhe trupa të pajetë. Në nxitim e sipër ajo kishte harruar t’i jepte së bijës sandalet. Vajza e vogël 18-muajshe qëndron e ulur këmbëzbathur në dyshemenë e spitalit e përlyer me gjak. Një burrë drejton njerëzit se si të mbrohen nga snajperat që kanë në shënjestër këdo që afrohet aty. Protestuesit kanë ngritur mburoja qesharake ndaj tyre, përfshi edhe një tavolinë noti për fëmijë. Një burrë u thërret të pranojnë atë që po ndodh. “Ne të gjithë kemi një vdekje. Le të jetë martirizim”, thotë ai. Në një xhami të kthyer po ashtu në spital një djalë 17-vjeçar qan mbi trupin e të atit, një inxhinier që ishte nisur për punë në mëngjes, kishte telefonuar se do t’u bashkohej protestave dhe se më pas nuk ishte përgjigjur më në telefon. “Ai ishte i pafajshëm”, thotë i biri. Jashtë xhamisë luftimet u bënë më të ashpra. Një imam thërret që njerëzit të strehohen brenda saj...

Egjipti hyri dje në një fazë të re pasigurie pas një dite dhune që la disa qindra të vdekur, dita më e përgjakshme që nga fillimi i ‘Pranverës Arabe’. Ministria e Shëndetësisë njofton se të paktën 525 veta humbën jetën dhe më shumë se 3700 u plagosën. Por sipas Vëllazërisë Myslimane, nga ndërhyrja e policisë në dy kampe protestuesish në Kajro u vranë më shumë se 4500 persona. Vëllazëria Myslimane e Egjiptit po u bën thirrje mbështetësve të saj që të marshojnë në Kajro, në shenjë proteste për ata që u vranë dje kur forcat e sigurisë sulmuan dy kampe protestuesish në kryeqytet. Kampi i vogël i protestës pranë Universitetit të Kajros në Giza, u pastrua nga protestuesit relativisht shpejt, por u deshën 12 orë që policia të merrte nën kontroll kampin krye-

Një burrë u thërret të pranojnë atë që po ndodh.

“Ne të gjithë kemi një vdekje. Le të jetë martirizim”, thotë ai. Në një xhami të kthyer po ashtu në spital një djalë 17-vjeçar qan mbi trupin e të atit, një inxhinier që ishte nisur për punë në mëngjes, kishte telefonuar se do t’u bashkohej protestave dhe se më pas nuk ishte përgjigjur më në telefon. “Ai ishte i pafajshëm”, thotë i biri

Ata ndërtuan barrikada me tulla, thasë rëre dhe hekurishte.

Aty vendosën pengesa në hyrje. Mblodhën dru dhe gurë. Ata e dinin që sulmi do të ndodhte. Kur ai ndodhi, pak pas lindjes së diellit të mërkurën, ata u shtangën prej furisë së tij

sor që ndodhej pranë xhamisë Rabaah el-Adevije në Nasr City dhe që shërbente si epiqendra e fushatës pro presidentit të rrëzuar, Mohamed Morsi. Rrugët e Kajros ishin dje të qeta pas vendosjes së shtetrrethimit dhe kufizimit të orareve gjatë natës, si pjesë e gjendjes së jashtëzakonshme e planifikuar të zgjasë gjashtë muaj. Ndërkohë përtej dhunës në kampe përplasje të ashpra ka pasur edhe në qytete të tjera të Egjiptit, ndërsa mbështetësit e Morsit kanë djegur disa posta policore. 41 policë thuhet se janë mes të vrarëve, ndërsa pjesa tjetër ishin protestues, përfshi gra dhe adoleshentë. Pas dhunës së djeshme, udhëheqësi i pro-reformave, Mohamed ElBaradei dha dorëheq jen si zëvendëspresident i përkohshëm. Ai tha se nuk donte të vihej para përgjegjësisë qoftë edhe për një pikë të vetme gjaku.

Bashkimi Europian dhe SHBA kanë dënuar ashpër dhunën në Egjipt. “Të drejtat e të gjithë qytetarëve për lirinë e shprehjes së mendimit dhe për protesta paqësore duhet të jenë të mbrojtura”, kërkoi e ngarkuara e BE-së për politikë të jashtme, Catherine Ashton. Kryeministri turk, Rexhep Tayp Erdogan foli për një “masakër” në Egjipt dhe kërkoi mbledhje urgjente të Këshillit të Sigurimit të OKB. Presidenti i SHBA-së, Barack Obama anuloi një stërvitje të përbashkët ushtarake mes SHBA dhe Egjiptit, ndërsa shumë vende kanë ndërprerë ndihmat për qeverinë në shenjë proteste.

Egjipti është përfshirë nga një situatë mjaft e tensionuar qysh prej rrëzimit të presidentit Hosni Mubarak në 2011, që kishte sunduar prej 30 vjetësh në krye të vendit. Megjithëse nga zgjedhjet e para demokratike në 2012 si president u zgjodh përfaqësuesi i Vëllazërisë Myslimane, Mohamed Mursi, ai u rrëzua muajin e kaluar nga ushtria. Mursi mbahet në arrest, ndërkohë që përkrahësit vazhdojnë intensivisht protestat në mbështetje të tij dhe kundër qeverisë së përkohshme. Të mërkurën ato u kthyen në protestat më të përgjakshme qysh prej 2011. Për shumë njerëz, përfshi edhe ata që heshtën gjatë grushtit të shtetit që rrëzoi presidentin e zgjedhur, masakra është një shenjë e “dështimit” të së ashtuquajturës ‘Pranverë Arabe’.

Marrë me shkurtime nga NyTimes

kryesore

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

16.08.2013

Shefi i Shtabit: SHQUP pronë e ushtrisë, të mos tjetërsohet Letërkëmbimi mes Ministrisë së Brendshme, asaj të Mbrojtjes dhe shefit të Shtabit të Ushtrisë, Xhemal Gjunkshi Kalimi i SHQUP-it në pronësi të Partisë Demokratike duket se ka hasur në kundërshtimin e hapur të shefit të Shtabit të Përgjithshëm të Ushtrisë, gjeneral Gjunkshit. E gjithë korrespondenca e bërë dje publike nga Top Channel, që përfshin Ministrinë e Brendshme, Ministrinë e Mbrojtjes, vartësit e Imamit, në drejtim të Shtëpisë Qendrore të Ushtrisë, me gjeneral Gjunkshin është bërë në vetëm dy ditë, 13 dhe 14 gusht.

“Top-Channel”, nga burime brenda Ministrisë së Mbrojtjes ka siguruar këtë korrespondencë, prej së cilës del në dritë një fakt i ri dhe i panjohur deri më tani. Përfshirja në këtë histori e Ministrisë së Brendshme, drejtuar nga Flamur Noka, njëkohësisht sekretar organizativ i PD. “Me anë të shkresës së protokolluar me Nr. 7374, datë 13.08.2013, në Ministrinë e Mbrojtjes kërkohet kalimi në përgjegjësi administrimi tek Ministria e Brendshme i pronës Nr. 32 me emërtim “Shtëpia Qendrore e Ushtrisë me vendndodhje Bulevardi ‘Zhan Dark’ Tiranë”, thuhet në fillim të shkresës dërguar gjeneral Gjunkshit.

Paragrafi i tretë i kësaj shkrese zbulon një detaj tjetër, kur citohet shkresa me numër 7375/2, datë 13 gusht 2013, dërguar Ministrisë së Mbrojtjes nga QKMBM, ku thuhet: “Kjo godinë shumë shpejt nuk do të përdoret nga ana e tyre, pasi është në përfundim e

sipër godina e re e ndërtuar posaçërisht për zhvillimin e aktiviteteve të saj. Kjo godinë është ndërtuar me qëllim plotësimin e misionit të QKMBM me të gjitha kriteret e standardet teknike, çka nuk i ofron godina ku zhvillojnë aktivitetin aktualisht”.

Në përgjigje të kësaj shkrese vjen ajo e datës 14 gusht 2013, nga Shtëpia Qendrore e Ushtrisë, me këtë përmbajtje: “Plani i ri organizativ është parashikuar që, aktiviteti i saj, për shkak të bilancit negativ dhe në kuadër të reduktimit të aktiviteteve, të zhvendosë aktivitetin pranë Hotelit të Ushtarakëve, me qëllim rritjen e efikasitetit të veprimtarisë së saj dhe uljen e shpenzimeve financiare”. Për sa më sipër, sekretari përgjithshëm i Ministrisë së Mbrojtjes kërkon prononcimin e gjeneral Gjunkshit për nxjerrjen e kësaj prone nga plani i përhapjes dhe vendosjes së Forcave të Armatosura dhe vijimin e procedurës ligjore, për këtë qëllim, pasi pa miratimin e shefit të Shtabit, prona nuk mund te tjetërsohet. Por, po në të njëjtën ditë, pra datë 14 gusht 2013, gjeneral Gjunkshi i përgjigjet sekretarit të përgjithshëm të Ministrisë së Mbrojtjes dhe jep vlerësimin e tij në lidhje me këtë pronë të ushtrisë. Një vlerësim që me pak fjalë rrëzon kërkesën e Imamit dhe Nokës. Fillimisht, gjenerali nënvizon faktin se plani i përhapjes me terminologjinë e NATO-s është një ndër elementët kush-

tetues të Forcave të Armatosura dhe se rishikimi i këtij plani bëhet në kuadër periodik të dokumenteve të rishikimit strategjik, kryer vitin e kaluar. “Në dokumentin e rishikimit strategjik të mbrojtjes, të miratuar nga Këshilli Ministrave me vendim Nr. 269, dt.

03.04.2013, është vlerësuar ekskluzivisht që kjo qendër të mbahet si një ndër tre asetet themelore të burimeve të mbrojtjes së Republikës së Shqipërisë”.

Gjeneral Gjunkshi në shkresë jep detaje që vërtetojnë se SHQUP-i është një qendër funksionale kur ai përmend se në të zhvillohen aktivitete të nivelit të lartë të NATO-s, takime konsultative, konferenca planëzimi apo pritje delegacionesh, pasi infrastruktura e ngritur lejon zhvillimin e tyre, madje nënvizon Gjunkshi, me cilësi të lartë. Përballë gjithë kësaj situate, shefi i Shtabit të Përgjithshëm të Ushtrisë mbërrin në këtë përfundim: “Vlerësimi ynë është që, për vetë pozicionin dhe infrastrukturën, kjo qendër ka shërbyer dhe gjykojmë se duhet të vazhdojë të shërbejë dhe në të ardhmen si institucion prestigjioz për aktivitetet/ceremonitë protokollare, jo vetëm të Forcave të Armatosura, por edhe shtetit shqiptar. Në përmbledhje të vlerësimeve të bëra për këtë pronë, prononcohemi se nuk jemi dakord për tjetërsimin e saj dhe nxjerrjen nga lista e planit të vendosjes dhe përhapjes së Forcave të Armatosura të Republikës së Shqipërisë”.

Burime brenda Ministrisë së Mbrojtjes ka siguruar këtë korrespondencë, prej së cilës del në dritë një fakt i ri dhe i panjohur deri më tani.

Përfshirja në këtë histori e Ministrisë së Brendshme, drejtuar nga Flamur Noka, njëkohësisht sekretar organizativ i PD

3

në twiter

Rama: Partia humbëse po grabit Shtëpinë Qendrore të Ushtrisë

Kryeministri i ardhshëm reagoi pas lajmit se presidenti Bujar Nishani ka firmosur kalimin e Shtëpisë Qendrore të Ushtrisë si seli e Partisë Demokratike. Rama thotë se ky është një turp dhe shkelje ligji. “Ç’turp: Partia humbëse, që ende qeveris një vend të NATO-s, grabit Shtëpinë Qendrore të Ushtrisë për ta bërë seli të veten! Dhe kundër ligjit! Çdo dite e qeverisë pas zgjedhjeve tregon sa të merituara kanë qenë 1 milion shuplakat që i dha populli në 23 qershor pushtetit plaçkitës!

8 vjet duke gënjyer, vjedhur, vrarë, u ndëshkuan si askush më keq prej ’92-shit e po ikin duke e ngrënë përditë turpin me babëzinë e të marrit!” - shkruan Rama në Teitter. Ministrja e re e Mbrojtjes, Mimi Kodheli ka premtuar se do e zhbëjë një vendim të tillë.

Dekreti për SHQUP, Nishani vendos ti hiqet ushtrisë Burime nga Ministria e Mbrojtjes pohuan se Presidenti i Republikës ka firmosur dekretin për nxjerrjen jashtë inventarit të ushtrisë të godinës së Shtëpisë Qendrore të Ushtrisë. Ky dekret ka mbërritur në zyrat e Ministrisë së Mbrojtjes pasditen e djeshme, njoftoi dje Top Channel. Por dekreti nuk ishte ditën e djeshme në faqen zyrtare të Presidentit të Republikës.

Burime nga Presidenca nuk preferuan të përgjigjen për ekzistencën e dekretit që e nxjerr SHQUPI-n nga inventari i pronave të ushtrisë, as duke e pohuar

e as duke e mohuar atë. Sipas ligjit 8671, datë 26.10.200, i ndryshuar me ligjin 9194 datë 19.2.2004 kreu 2 pika 3: “Komandanti i Përgjithshëm i Forcave të Armatosura miraton planin e vendosjes dhe përhapjes së Forcave të Armatosura në kohë paqeje”. Por përpara se presidenti Nishani ta ndërmarrë këtë hap, ai duhet të ketë mbi tavolinë shkresën me firmën e shefit të Shtabit të Përgjithshëm, i cili bën kërkesën për çdo tjetërsim të pronave të ushtrisë. Firmë e cila duket se nuk është hedhur, pasi shefi i Shtabit nuk ka qenë da-

kord për nxjerrjen e SHQUP-it jashtë pronave të ushtrisë. Ky qëndrim përforcohet edhe nga shkresa që shefi i Shtabit të Përgjithshëm i ka dërguar sekretarit të përgjithshëm të Ministrisë së Mbrojtjes, përmes së cilës ai kundërshton kalimin e SHQUP-it për t’u përdorur si seli e PD-së. Pavarësisht vendimit të Këshillit të Ministrave, firmave të Arben Imamit dhe presidentit Nishani, mjafton firma e munguar e shefit të Shtabit të Përgjithshëm që i gjithë ky operacion me SHQUPin të jetë i paligjshëm.

Përpara se presidenti Nishani ta ndërmarrë këtë hap, ai duhet të ketë mbi tavolinë shkresën me firmën e shefit të Shtabit të Përgjithshëm, i cili bën kërkesën për çdo tjetërsim të pronave të ushtrisë

4

politikë

intervistë

Kreu i LSI shprehet se drejtimi i Kuvendit të ri do të jetë nën filozofinë gjithëpërfshirëse dhe se mazhoranca s’duhet të jetë arrogante

Meta: Qeveria do ketë një kryeministër, por mazhoranca ka dy parti kryesore Bashkëpunimi me Ramën? “Tani është koha që pa i përsëritur ato gabime, ta demonstrojmë me një standard edhe më të lartë këtë qytetari, këtë civilizim dhe këtë ndjenjë përgjegjësie.”

Vetëm 26 ditë na ndajnë nga data 9 shtator, kur fillon punë legjislatura e re e Shqipërisë. Ju do të jeni kryetari i ri i kësaj legjislature, cila do të jetë filozofia drejtuese e Kuvendit të Shqipërisë?

Besoj se do të jetë filozofia e gjithëpërfshirjes dhe e bashkëpunimit, një filozofi e demonstruar si nga LSI-ja ashtu edhe nga mazhoranca e re, e dalë nga zgjedhjet e 23 qershorit, dhe besoj se vetëm përmes kësaj filozofie vendi do të ecë më shpejt drejt realizimit të reformave dhe standardeve që kërkon procesi i integrimit europian. Mazhoranca ka përgjegjësi të padiskutueshme, por edhe opozita ka përgjegjësitë e saj të pazëvendësueshme.

Si i gjykoni deklaratat që vijnë nga opozita e re se, qeveria e re do të jetë me dy kryeministra?

Nuk dua të them se opozita do të jetë me dy kryetarë. Mendoj se ky është një diversion i parëndësishëm, sepse qeveria do të ketë një kryeministër pavarësisht se mazhoranca e re ka dy forca kryesore, natyrisht jo të vetmet, pasi janë edhe forca të tjera politike siç është Partia e Bashkimit të Drejtave të Njeriut, që përfaqësohet në Kuvendin e ri. Kemi Partinë Kristian Demokrate e cila gjithashtu përfaqësohet në këtë Kuvend. Por kemi edhe shumë forca të tjera politike, të cilat për fat të keq nuk u përfaqësuan, por kanë marrë një numër të konsiderueshëm votash dhe kanë kontributin e tyre, si dhe do të kenë përfaqësimin e tyre në qeverisjen e vendit. por natyrisht që qeveria do të ketë një kryeministër, një program.

Me z. Rama keni një bashkëpunim të hershëm institucional.

Keni pasur bashkëpunime shumë të frytshme, por politika ju ka vënë edhe ashpërsisht përballë njëri–tjetrit. Çfarë garanton një bashkëpunim katërvjeçar në këtë qeveri mes jush?

Politika është e tillë, të detyron të bashkëpunosh, të çon drejt ballafaqimeve. Kjo nuk është një histori e imja me z. Rama. Kjo është një histori mes shumë aktorëve këtu, por kudo tjetër, jo vetëm në Shqipëri. E rëndësishme është që të gjithë ne, dhe unë besoj se kam fituar dhe mësuar shumë nga gjithë këto histori të bashkëpunimeve dhe ballafaqimeve me të gjithë aktorët deri më tani, këtë eksperiencë që e kemi fituar ta investojmë pozitivisht për të realizuar disa sfida që ka vendi, të cilat natyrisht janë edhe sfida të kësaj mazhorance të re që është votuar për t’i zgjidhur këto probleme. Dhe asnjëherë nuk jam udhëhequr dhe nuk udhëhiqem nga protagonizmi individual në sjelljen time politike, përkundrazi. Dhe besoj se kjo duhet të jetë një sjellje për të gjithë politikanët. Pra një interes madhor, një interes i përgjithshëm prevalon mbi një interes më të ngushtë personal.

Shqipëria, unë e them vazhdimisht, është një vend mesdhetar, ka diell për të gjithë.

Është ajo shprehja e famshme që ‘tangon e kërcejnë dy vetë’. Ju dhe thatë që keni mësuar, por a mendoni se ka mësuar dhe z. Rama? A mendoni se ky bashkëpunim do të jetë vërtet i frytshëm tek e fundit edhe për shqiptarët që ju kanë votuar?

Nuk doja ta kaloja në këtë raport, por meqenëse ju iu rikthyet unë them se gjatë gjithë kësaj periudhe ky proces përafrimi, bashkëpunimi ka qenë i dyanshëm dhe është realizuar përpara zgjedhjeve, ku unë kam qenë shumë i bindur në suksesin e këtij koalicioni dhe e këtë e kam thënë vazhdimisht që ky koalicion do të fitojë me mbi 200 mijë vota dhe 80 mandate. Duke pasur në konsideratë jo vetëm peshën e forcave politike, por edhe prirjet elektorale edhe gjithë dinamikën e këtyre proceseve. Sepse edhe politika ka atë kiminë e saj, pra nuk ka vetëm matematikë, por ka edhe kimi dhe këto reaksione natyrisht që sjellin edhe rezultate të tilla siç erdhi ky rezultat jo shumë i parashikueshëm nga shumë aktorë, të cilët kishin mbetur viktimë e matematikës. Pra, mblidh e zbrit votat e viti 2009, një logjikë do të thosha skematike jashtë të menduarit të proceseve dhe dinamikës ë tyre. Në rastin konkret unë besoj se ky ka qenë një bashkëpunim që ka funksionuar, u paragjykua shumë. Fakti është që është një bashkëpunim që u votua dhe natyrisht nuk u votua për të rikthyer problemet e së kaluarës, por u votua me besimin se këto dy forca politike i kanë mundësitë, i kanë potencialet, që përmes një fryme bashkëpunimi, jo vetëm midis tyre por edhe të aktorëve të tjerë të arrijnë të instalojnë një filozofi të re në poli-

Nuk e përfytyroj dot ende, për arsye se, ende duket sikur vazhdon z. Berisha, qoftë edhe për inerci, t’i japi tonin drejtimit apo komunikimit të Partisë Demokratike edhe me opinionin publik. Sigurisht që ai ka sfida shumë të mëdha përpara dhe shumë të vështira. Unë nuk kam ndërhyrë gjatë fushatës së dy kandidatëve të Partisë Demokratike, pavarësisht se pati një dëshirë të madhe për të përfshirë LSI-në në problemet e tyre

tikën shqiptare, atë të bashkëpunimit dhe unë besoj se e majta edhe në të kaluarën më të hershme, pavarësisht nga problemet që ka pasur, ka treguar një shkallë të lartë qytetarie dhe civilizimi. Tani është koha që pa i përsëritur ato gabime ta demonstrojmë me një standard edhe më të lartë këtë qytetari këtë c iv i l i z i m d h e k ë t ë n d j e n j ë përgjegjësie.

Si e shikoni Partinë Demokratike pa kryetar Sali Berishën, apo ai është ende në opinionin tuaj?

Në opinionin tim vazhdon të jetë.

Vazhdon të jetë për peshën e tij, apo se z. Basha nuk e ka ende staturën e kryetarit?

Vazhdon të jetë, sepse ka qenë për 23 vjet dhe aq më tepër protagonizmi i tij ka qenë i jashtëzakonshëm. Duket edhe në këtë situatë verore, ku ka protagonizëm nga gjithë ne të tjerët, jo vetëm nga z. Basha dhe nga drejtues të tjerë të Partisë Demokratike. Kjo është diçka që ka të bëjë edhe me natyrën e tij. Por, për ne nuk është e rëndësishme se cili do të jetë pozicioni, e rëndësishme është që ai të jetë koherent me angazhimet dhe kontributet që ka dhënë deri më tani në mënyrë që për hir të një rezultati që për mua do të ishte më se i pritshëm, rezultati i zgjedhjeve të 23 qershorit dhe të një humbjeje e cila duhet pranuar se është shumë e thjeshtë për të gjetur alibi.

Si e gjykoni faktin që ai e mori përgjegjësinë e humbjes?

E mori, por pastaj kërkoi hapjen e kutive. Pra, e kam fjalën që është e rëndësishme të ruajë një koherencë dhe koherenca ka të bëjë me angazhimin dhe kontributin e tij si një politikan i rëndësishëm në Parti-

në Demokratike duke qenë se do të jetë edhe në grupin e saj parlamentar, që kjo parti të orientohet pozitivisht për të ardhmen. Pra, përsa i takon integrimit evropian të vendit, të ketë një sjellje sa më konstruktive, sa më bashkëpunuese.

Si e shikoni Partinë Demokratike me z. Basha në krye të saj?

Nuk e përfytyroj dot ende, për arsye se, ende duket sikur vazhdon z.

Berisha, qoftë edhe për inerci, t’i japi tonin drejtimit apo komunikimit të Partisë Demokratike edhe me opinionin publik. Sigurisht që ai ka sfida shumë të mëdha përpara dhe shumë të vështira. Unë nuk kam ndërhyrë gjatë fushatës së dy kandidatëve të Partisë Demokratike, pavarësisht se pati një dëshirë të madhe për të përfshirë LSI-në në problemet e tyre. Unë kam pasur raporte shumë të mira me të dy kandidatët dhe gjithë përfaqësuesit e Partisë Demokratike në qeverisjen e vendit, jo vetëm me z. Berisha, të cilat kanë qenë të bazuara tek korrektesa dhe tek bashkëpunimi. Por, absolutisht që detyra kryesore e z.

Basha nuk është që të krijojë këto zyrat për të mbrojtur anëtarët apo militantët e Partisë Demokratike që nuk janë hequr nga puna, sepse nuk ka sesi të hiqen nga një qeveri e cila akoma nuk ka filluar punë. Por, duhet ti japë një vizion të ri kësaj force politike dhe të sjellë një opozitë të standardeve të reja në vendin tonë, sepse për të sjellë një opozitë të standardeve të vjetra, natyrisht që kjo nuk është një risi dhe po të ishte kështu, nuk kishte as pse të ndërrohej kryetari i Partisë Demokratike, sepse atë opozitë z. Berisha di ta bëjë më mirë se z. Basha.

Marrë nga ABC News

politikë

bashkia

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

16.08.2013

5

Demokratët duket se ata ia kanë vënë syrin pikërisht një prej figurave intelektuale të këtij qyteti, rektorit të Universitetit të Korçës, Gjergji Mero

Zgjedhjet e parakohshme, emrat e PS e PD për zëvendësimin Peleshit Sotiraq Filo nga Partia Socialiste dhe Gjergji Mero nga Partia Demokratike, janë kandidatët më favoritë për të garuar për kryetar të Bashkisë Korçë Sotiraq Filo nga Partia Socialiste dhe Gjergji Mero nga Partia Demokratike duket se do të sfidojnë njëritjetrin për postin e lakmuar të kryetarit të Bashkisë së Korçës në zgjedhjet e pjesshme vendore që pritet të mbahen brenda tetorit. Zgjedhja e kryetarit aktual të Bashkisë së këtij qyteti, Niko Peleshi, në postin e zëvendëskryeministrit të qeverisë së ardhshme që pritet të nisë punën në shtator, ka hapur garën për plotësimin e vendit vakant të kryebashkiakut të Korçës. Dhe tashmë nga të dyja kampet kryesore politike kanë nisur të përfliten dhe emrat që do të kandidojnë për zëvendësimin e Peleshit, ku veç dy emrave favoritë, qarkullojnë dhe një sërë emrash të tjerë me peshë te socialistët dhe demokratët e Korçës.

Të majtët

Megjithëse ende nuk ka një vendim zyrtar, të majtët pritet të konkurrojnë në këtë garë me një kandidaturë të Partisë Socialiste, duke qenë se kjo forcë politike gëzon një mbështetje të fortë në këtë qytet.

Ndaj ditët e fundit në gjirin e socialistëve korçarë por edhe në selinë qendrore të PS-së në Tiranë kanë qarkulluar disa emra, të cilët mund të jenë kandidatë të koalicionit të majtë në zgjedhjet e pjesshme që do të mbahen jo më vonë se 45 ditë nga momenti i dorëheq jes së Niko Peleshit. Nisur nga fakti se Peleshi pritet ta japë dorëheqjen vetëm pak kohë para bërjes së betimit si zëvendëskryeministër, pra diku nga mesi i shtatorit, atëherë referuar afateve kushtetuese, zgjedhjet për zëvendësimin e tij do duhet të mbahen brenda tetorit. Kështu emri që është më pranë kandidimit për kry-

etar të Bashkisë së Korçës si përfaqësues i së majtës është ai i Sotiraq Filos, aktualisht nënkryetar i Bashkisë Korçë. Vetë Filo i kontaktuar dje nga media lidhur me këtë kandidim të mundshëm, nuk ka konfirmuar nëse kishte marrë një emërim zyrtar nga PS si kandidat, por është shprehur i gatshëm ta pranonte këtë sfidë nëse do të përzgjidhej si kandidat. Veç tij, në ambientet e socialistëve të Korçës këto ditë kanë qarkulluar si kandidatë potencialë edhe emrat e Petrika Tollkuçit, aktualisht Drejtor i Tatimeve në Bashkinë Korçë, Ana Verushit, kryetare e PS-së dhe pedagoge në Universitetin e Korçës, si dhe emri i deputetit të zgjedhur së fundmi, Ilir Pendavinji. Kandidati që do të përzgjidhet mes tyre ka shanset më të mëdha që të zgjidhet dhe kryetar bashkie, pasi të majtët në Korçë, nisur nga zgjedhjet e fundit, kanë një mbështetje më të madhe se demokratët.

Të djathtët

Nga ana tjetër, edhe te demokratët e Korçës kanë nisur ethet për zgjedhjet për kryetar bashkie të këtij qyteti. Të disavantazhuar për shkak të rezultateve të fundit zgjedhore, por edhe sepse kjo bashki drejtohet prej shumë vitesh nga socialistët, demokratët duket se po kërkojnë një kandidat që të ketë potencialet e duhura për të sfiduar këtë situatë.

Ndaj duket se ata ia kanë vënë syrin pikërisht një prej figurave intelektuale të këtij qyteti, rektorit të Universitetit të Korçës, Gjergji Mero. Ky të paktën është emri më i përfolur deri më tani në kampin blu, pasi ende nuk ka një vendim zyrtar për vetë faktin se akoma nuk ka një garë në kuptimin ligjor për këtë bashki.

Si kandidatë potencialë janë edhe emrat e Petrika Tollkuçit, aktualisht Drejtor i Tatimeve në Bashkinë Korçë, Ana Verushit, kryetare e PS-së dhe pedagoge në Universitetin e Korçës, si dhe emri i deputetit të zgjedhur së fundmi, Ilir Pendavinji...

Veç tij në radhët e demokratëve qarkullon edhe emri i deputetit Gjergji Papa. Gjithsesi duhet theksuar se diskutimi i emrave për kryetar bashkie të Korçës, si për të majtët dhe për të djathtët është në fazën e thashethemeve, pasi ende nuk ka vendime zyrtare të strukturave përkatëse partiake. Çdo gjë pritet të marrë udhë pas dorëheqjes së Niko Peleshit si kryetar bashkie.

Ndoka: PDK e PKD do shkrihen në një parti Partia në të cilën do unifikohen këto dy forca do jetë aleate me qeverinë e re të majtë Mazhoranca e re është drejt sigurimit të mandatit të saj të 84 në parlament, çka do i siguronte asaj mundësinë për të ndërmarrë reformat që kërkojnë shumicë të cilësuar votash. Kjo falë votës së demokristianit Nard Ndoka, i cili u zgjodh në listat e Partisë Demokratike në qarkun e Shkodrës. Vetë Ndoka ka bërë të ditur dje nga Dhërmiu ku po kalon pushimet verore, se është rënë dakord që spektri demokristian në vend të përfaqësohet në Kuvendin e ri me një parti të vetme politike. Ai ka deklaruar se partitë e spektrit kristian në vend, dhe pikërisht Partia Demokristiane që drejton vetë Ndoka, dhe Partia

Kristian-Demokrate e Mark Frrokut, të shkrihen në një formacion të vetëm politik dhe dy deputetët që kanë këto dy forca të sillen si të një force të vetme politike në parlament. “Për ne demokristianët, e para është e rëndësishme unifikimi i demokristianëve në një parti politike. Kemi punuar për një gjë të tillë përpara pushimeve, dhe pothuaj jemi në fazën e përmbylljes dhe do të përfaqësohemi me një parti të vetme demokristiane në Kuvendin e Shqipërisë dhe kjo është shumë e rëndësishme për ne”, - tha Ndoka, por pa bërë të ditur detaje të mëtejshme të kësaj marrëveshjeje.

Ndërkohë që nga ana tjetër, përfaqësues të Partisë Kristian-Demokrate që në këto zg jedhje konkurruan me PS-në duke arritur që të bëhen dhe parti parlamentare me një deputet, kanë bërë të ditur se ende nuk ka gjë zyrtare dhe se kjo

nismë është ende në stadin e diskutimeve. Gjithsesi, ata kanë bërë të ditur se ajo që po diskutohet është që të dyja këto forca të bashkohen në një parti të vetme, ku PDK të shkrihet në Partinë Kristian-Demokrate dhe kryetar të jetë Mark Frroku. E në rast se do të finalizohej një gjë e tillë, atëherë kjo forcë politike do të kishte në parlament dy deputetë, pra vetë Mark Frrokun, si kryetar i PKD-së dhe Nard Ndokën.

Duke qenë se PKD është forcë që është në koalicionin e majtë, atëherë dhe Nard Ndoka do të kalonte për rrjedhojë si deputeti i 84 i së majtës në parlament, pavarësisht se ai u zgjodh si deputet i PD-së. Pra bashkimi i këtyre dy forcave në një të vetme do mund të ishte dhe një manovër e Nard Ndokës për të legjitimuar votën e tij pro qeverisë së ardhshme, ashtu siç edhe ka deklaruar vetë para disa kohësh.

Osmanaj:

Riformatimi i KQZ-së, antiligjor Anëtari i Komisionit Qendror të Zgjedhjeve, Hysen Osmanaj, e sheh si antiligjore mundësinë e riformatimit nga e para të institucionit ku punon. Sipas tij, neni 18 i Kodit Elektoral është i qartë kur përcakton rastet e ndërprerjes së mandatit të 1 prej 7 anëtarëve të Komisionit Qendror të Zgjedhjeve. Çdo ndërhyrje e parakohshme në këtë drejtim, sipas tij është e paligjshme. “Unë gjithmonë jam për shtetin ligjor, për zbatimin e ligjeve dhe në zbatim të ligjeve të frymës së Kodit Zgjedhor. Unë mendoj se duhet të plotësohen vendet në Komisionin Zgjedhor të Zgjedhjeve, pasi vërtet është një institucion shumë i rëndësishëm, institucioni më i lartë shtetëror për organizimin dhe zbatimin e zgjedhjeve. Ligji është ai që thashë, domethënë se ligji është ai që për frymën e Kodit duhen plotësuar vendet bosh. Pastaj çdo gjë tjetër, për mendimin tim është në kundërshtim me ligjin, me frymën e Kodit Zgjedhor dhe në zbatim të Kodit Zgjedhor”, - tha Hysen Osmanaj, anëtar i KQZ-së. Si një prej anëtarëve më të vjetër të Komisionit Qendror të Zgjedhjeve, Osmanaj i bën apel parlamentit të ri të plotësojë vakancën e krijuar nga 3 anëtarët e larguar, si e vetmja zgjidhje për situatën e krijuar në këtë institucion.

“Kjo është në kompetencën e forcave politike që kanë të drejtën për të propozuar në parlament anëtarët e KQZ, ku nën frymën e Kodit Zgjedhor do të plotësohen ato vende bosh nga subjekte zgjedhore që në bazë të Kodit u takojnë këto vende”, - tha Hysen Osmanaj.

6

ekonomi Jaka: CEZ është kthyer në gjobëvënës

Nikolin Jaka

CEZ-Shpërndarje po iu vendos gjoba bizneseve, sipas Kryetarit të Dhomës së Tregtisë dhe Industrisë së Tiranës, Nikolin Jaka, cili ka denoncuar në një konferencë për shtyp gjobat që sipas tij kompania ka vënë ndaj biznesit. Ai ka deklaruar se shkak për gjobat është bërë mosshlyerja e kamatëvonesave me një afat deri në 6 vjet, të cilat janë vënë në mënyrë abuzive nga CEZS h p ë r n d a r j e . “S h o q ë r i a C E Z -

Shpërndarje i dërgon fatura gjobash për kamatëvonesa të papaguara për një periudhë 6-vjeçare biznesit”, - tha Jaka. Shqetësimet e sipërmarrësve të drejtuara në Dhomën e Tregtisë dhe Industrisë Tiranë, argumentojnë se CEZShpërndarje dërgon në mënyrë abuzive në selitë e tyre gjoba për kamatëvonesa të papaguara me shifra marramendëse. “Logjika e përdorur është e paimagjinueshme. Kemi të

bëjmë me rastet kur faturat janë lëshuar me vonesë nga vetë CEZShpërndarje dhe zotërinjtë e CEZ-it vonesat e lëshimit të këtyre faturave ia faturojnë si kamatëvonesë sipërmarrjes private”, - u shpreh Jaka. “Dhoma e Tregtisë dhe Industrisë Tiranë u bën thirrje drejtuesve të CEZ-it që të heqin dorë një herë e mirë nga vendosja e gjobave të padrejta ndaj sipërmarrjes private, si dhe të marrin masat për

përmirësimin e shërbimit të furnizimit me energji elektrike në sasinë dhe cilësinë e duhur”, - përfundoi deklaratën e tij, kryetari i Dhomës së Tregtisë dhe Industrisë Tiranë, Nikolin Jaka. Në përgjigje të shqetësimit të Jakës, kompania CEZ-Shpërndarje deklaroi se kreu i Dhomës së Tregtisë, Nikolin Jaka, duhet të bëjë publike listën e bizneseve të gjobitura me shumat që ai pretendon.

Makinë e aksidentuar

Kaos në treg, siguracioni i makinave zbret në 4 mijë lekë Agjentët e kompanive të sigurimeve të vendosur në bulevardin “Gjergj Fishta”, e kanë shitur dje siguracionin për autoveturat për vetëm 40 mijë lekë.

Situata konsiderohet e paprecedentë: Nuk ka asnjë kontroll. Lutje për klientët të mos kërkojnë tarifa të ulëta, pasi janë të humbur Blerina Hoxha

Siguracioni i makinave ra dje në vlerën e 4000 lekëve, duke sjellë një çorientim tek të gjithë aktorët e tregut, kompanitë, agjentët dhe konsumatorët. Dje ndërmjetësit e kompanive të sigurimeve të vendosur në bulevardin “Gjergj Fishta”, e kanë shitur siguracionin për autoveturat në kuotat minimale historike, duke mos ditur ta komentojnë situatën e paprecedent.

Luhatjet

Klientët janë mësuar me luhatjet e tarifave të sigurimit, saqë tashmë presin kur vlerat e tyre të jenë në kuota minimale. “Tani ka mbetur vetëm t’i japim falas”, tha një agjente e INSIG-ut, e cila shtoi se tarifat e sigurimit janë jashtë çdo kontrolli.

Konkurrenca ka shkuar në atë pikë sa i ka çuar tarifat në 40 mijë lekë të vjetra. Ndërsa klientët të mësuar me ulje-ngritjet presin vlera edhe më të

ulëta, duke ushtruar kështu rënie të mëtejshme të çmimeve”, - thotë ajo.

Ndërkohë agjentja vë theksin në faktin se autoritetet përgjegjëse si AMF, nuk po ushtrojnë asnjë kontroll për këtë gjendje të krijuar. Por tani kur institucionet kanë hequr dorë nga rregullimi i tregut, agjentët u bëjnë thirrje klientëve të mos kërkojnë tarifa të ulëta sigurimi, pasi në rast dëmi nuk mund të përfitosh asgjë. Si po shkon tregu i sigurimeve dy vitet e fundit, kur për një javë tarifa shkon nga 14 mijë lekë në 4000 lekë, siguracioni i makinës vlen sa për të justifikuar gjobën tek polici rrugor dhe për të mos paguar në rast incidenti. Situata vijon të përsëritet në mënyrë ciklike që nga 2011-ta. Para tri javësh siguracioni i një autoveture 1 plus katër kushtonte 140 mijë lekë, ndërsa dje, të njëjtin siguracion e gjeje me vetëm 40 mijë lekë. Agjentët pohojnë se kaosi në treg vjen për shkak se Autorite-

ti i Mbikëqyrjes Financiare dhe kompanitë kanë humbur tërësisht interesin për të vënë rregull në treg, ndërsa informaliteti dhe përfitimet personale kanë triumfuar mbi rregullin.

Bien pagesat për dëmet

Për shkak të kaosit në të cilin është futur tregu, kompanitë e sigurimeve po paguajnë më pak dëme se një vit më parë. Sipas të dhënave nga Autoriteti i Mbikëqyrjes Financiare në periudhën janar-maj 2013, tregu i sigurimeve ka pasur një volum të ardhurash prej 3949 milionë lekësh, ose 2.45% më pak se në gjashtëmujorin e parë të 2012-ës. Po gjatë kësaj periudhe janë paguar 1.1 miliard lekë dëme ose 10.96 % më pak se në periudhën janar-maj 2012.

Pagesat e dëmeve gjatë periudhës janar-qershor 2013 u ulën me rreth 8.93%, krahasuar me periudhën janar-qershor 2012. Pjesa më e madhe e dëmeve të paguara bruto i për-

Konkurrenca ka shkuar në atë pikë, sa i ka çuar tarifat në 40 mijë lekë të vjetra. Ndërsa klientët, të mësuar me ulje ngritjet e tarifave, presin vlera edhe më të ulëta, duke ushtruar kështu presion për rënie të mëtejshme të çmimeve

ket sigurimit motorik me rreth 1179 milionë lekë, apo 86.26% të totalit të dëmeve të paguara bruto. Deri tri vite më parë tregu i sigurimeve operonte me çmime referuese, të cilat fiksoheshin nga Ministria e Financave dhe aplikoheshin si të tilla nga kompanitë. Nëse një nga kompanitë e tregut lëshonte siguracione me çmime më të ulëta, atëherë tarifat e saj nuk njiheshin nga Autoriteti i Mbikëqyrjes Financiare. Por duke dashur të harmonizojë rregullat e tregut tonë me ato të BE-së, Autoriteti i Mbikëqyrjes Financiare liberalizoi tarifat dhe që prej asaj kohe kompanitë në garë për të arkëtuar sa më shumë prime, kanë ulur çmimet e siguracioneve poshtë çdo limiti. Nga ana tjetër, tregu i sigurimeve nuk arriti të funksiononte në këtë mënyrë, për shkak të konkurrencës së madhe, mungesës së mjeteve të kontrollit dhe informalitetit të lartë.

raporti

KLSH, Kuvendit: Të frenohen shpenzimet galopante të Fullanit Në një kohë kur kriza ekonomike ka diktuar shkurtimin e shpenzimeve publike si masë emergjente, Banka e Shqipërisë që duhet të jetë institucioni më i ndjeshëm në këtë drejtim, vijon më shpenzime stratosferike.

Kjo është esenca e një raporti konfidencial të Kontrollit të Lartë të Shtetit, i cili tashmë është në Kuvend.

Raporti argumenton se hierarkia e rrogave dhe shpërblimeve në Bankën e Shqipërisë është mbi të gjitha institucionet e tjera në këtë vend, madje edhe mbi Presidentin e Republikës.

Më herët deputeti i Partisë Sociali-

ste, Erion Braçe kishte argumentuar se shpenzimet në Bankën e Shqipërisë kalojnë çdo kriter ligjor dhe moral. Por kjo konstatohet edhe nga KLSH, kur thotë se pagat dhe shpërblimet në Bankën e Shqipërisë kanë dalë përtej kornizave të tregut dhe jashtë realitetit shqiptar. Raporti dokumenton si shembull ilustrues atë të dietave. “Nivelet e dietave ditore për guvernatorin dhe anëtarët e Këshillit Mbikëqyrës janë pothuajse sa dyfishi i dietave që merr Kryeministri dhe 60 euro më shumë në ditë sesa ajo e Presidentit të Republikës”,

thuhet në raport. Kjo do të thotë se vetëm diferenca ditore prej 60 eurosh mes dietës së guvernatorit dhe asaj të Presidentit është gati sa gjithë pagesa mujore që përfiton një pensionist në Shqipëri. “Vetëm dieta e drejtorëve të departamenteve janë sa ato të Presidentit dhe madje në shumë raste mungojnë dokumentet për të verifikuar kohëzgjatjen e qëndrimit në shërbim dhe kthimin e punonjësve”, thotë raporti. Raporti i KLSH-së që tashmë është në Kuvend, i kërkon deputetëve të ndërhyjnë menjëherë për të disiplinuar finan-

ciarisht Bankën Qendrore dhe për të minimizuar hapësirat e abuzimit me fondet publike në këtë institucion.

Leskaj jep një sërë rekomandimesh urgjente për disiplinimin financiar të Bankës Qendrore, ku fillimisht i kërkon Kuvendit të ndryshojë ligjin dhe më pas t’i heqë Bankës të drejtën që ta kontraktojë kompaninë që bën auditin për ta marrë vetë atë. Në vitin 2013, një nga më të vështirët të ekonomisë së zhytur në krizë, shpenzimet në Bankën e Shqipërisë u rritën me 30 për qind, duke arritur në 14 milionë dollarë.

Bujar Leskaj

Raporti argumenton se hierarkia e rrogave dhe shpërblimeve në Bankën e Shqipërisë është mbi të gjitha institucionet e tjera

kronikë

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

16.08.2013

7

Ndalohet në Qafë-Botë eksponenti i “Agimit të Artë” SARANDE - Ndalohet në pikën kufitare të Qafë-Botës Robert Hajdhi, një nga eksponentët e “Agimit të Artë”, i cili bashkë me disa eksponentë të tjerë lëshuan thirrje antishqiptare në Himarë gjatë ceremonisë përkujtimore në 3-vjetorin e vdekjes së Aristotel Gumës, i vdekur një aksident rrugor në Himarë, incident të cilin ekstremistët grekë përpiqen ta interpretojnë si vrasje të qëllimshme. Robert Hajdhi është shoqëruar në policinë e Sarandës menjëherë pasi është ndaluar nga efektivët e policisë kufitare. Ai është një nga personat që gjatë momentit kur në varrin e Aristotel Gumës u lexua deklarata e “Agimit të Artë” që u zotua të “çlirojë” Himarën. Në lidhje me këtë rast, Hajdhi është shoqëruar nga policia dhe

është marrë në pyetje për deklaratat e tij antishqiptare.

Në 3-vjetorin e vdekjes së Aristotel Gumës, në varrin e tij përfaqësuesi i “Agimit të Artë” përshëndeti në emër të kryetarit të partisë neonaziste greke, Nikos Mihaloliakos dhe deputetit Kristos Papas, që qeveria shqiptare e ka shpallur “person non grata”, por që siç tha ai, me shpirt ndodhet në Himarë. Sipas përfaqësuesit të neonazistëve grekë, Aristoteli u sakrifikua për idealin e lirisë dhe gjuhës.

Sakrifica tragjike tregoi se ai me të drejtë quhet grek, kurse vrasësit e tij quhen “tiranë”. Sipas balkanweb.com, Hajdhi është shprehur: “Është e shkruar që gratë e Himarës të lindin heronj dhe që kjo tokë të pranojë në gjirin e vet trima. Si njerëz,

na vjen shumë keq për humbjen e një djali të ri, ndërsa si grekë mbajmë thellë në zemër kujtimin e tij. Keqbërësit që i morën jetën, nuk do munden të dëmtojnë emrin e tij që do mbetet i pavdekshëm. Ai humbi jetën e tij për të fituar lavdinë e përjetshme”.

Në përfundim përfaqësuesi i partisë së ekstremit të djathtë grek deklaroi: “Agimi i Artë nuk erdhi në Himarë për të mbajtur zi, por përulet para varrit të këtij trimi dhe betohet se do të vazhdojë luftën deri në ditën e çlirimit. Rroftë kombi!”

Ndërkaq, disa media greke e kanë cilësuar Robert Hajdhin si “Shqiptarin e partisë së Agimit të Artë” në Greqi. Kështu e ironizuan disa kohë më parë mediat greke përfaqësuesin e lëvizjes fashisto-naziste

greke “Agimi i Artë”, Robert Hjadhi. Ai dyshohet se më 30 janar të këtij viti, bashkë me aktivistë të tjerë çelën degën në Sarandë . “Së shpejti do të godasë zemra greke dhe në qytetin tonë me zyrën e re Sarandë, Delvinë, Korçë, Gjirokastër, Tepelenë dhe kudo që rreh zemra greke do të dijë që kjo rrugë është e vështirë dhe plot me vështirësi. Por ne nuk kemi frikë sepse mësuam për lirinë tonë dhe për liri do të japim edhe jetën dhe nuk do të na ndalojë asgjë”, shkruanin në Facebook përfaqësuesit e kësaj dege. Shoqërimi i Hajdhit është rasti i parë kur autoritetet shqiptare guxojnë t’iu tregojnë ligjin ekstremistëve grekë, që herë pas here kanë organizuar trazira dhe aktivitete antishqiptare në territorin shqiptar.

Agim Emini, 52 vjeç nga Tetova e Maqedonisë

Rrëfimi i fqinjit: Agimi donte të martohej Familja tërheq trupin nga morgu i Tiranës, duke mos pranuar të japë komente. Policia hedh dyshimet e para mbi motivin e mundshëm: Tetovari zbuloi lidhje tjetër të të dashurës, ose ajo nuk donte të vazhdonte lidhjen...

TIRANE- “Agimi donte të martohej me va-

jzën me të cilën ndodhej në një hotel në kryeqytet, në rrugën ‘Fuat Toptani”,rrëfen Munir Aliu, një nga fqinjët e Agim Eminit, 52-vjeçarit nga Tetova, i cili u vetëvra mesditën e së mërkurës, ndërsa më parë plagosi të dashurën e tij 21- vjeçare Ana S, nga Tepelena, banuese në Tiranë. Muniri është një nga fqinjët që ka mbërritur dje në mesditë për të marrë trupin e ish-efektivit të policisë maqedonase, ndërsa ka shoqëruar vëllain e Agimit si dhe disa të tjerë të afërm në rrugëtimin e gjatë nga Tetova e Maqedonisë drejt Tiranës. Duket se tersi i ka shoqëruar jo pak pas marrjes së lajmit të rëndë nga mediat vendëse në Maqedoni dhe ato të Shqipërisë se Agimi kishte qëlluar një vajzë në Tiranë dhe kishte vrarë veten më pas.

“Ai donte të martohej me këtë vajzën dhe madje di se janë takuar disa herë andej, por nuk jam i sigurt për këtë. Të afërmit e tij më kanë thënë se ai kishte planifikuar të martohej me këtë vajzë, por nuk di të them më tepër se cili ka qenë shkaku apo motivi që ndodhi gjithë kjo”,- thotë Muniri. Fqinji i Agimit (së paku kështu thotë se është) tregon se e njeh shumë pak këtë të fundit, ndërsa thotë se Agimi ka qëndruar shumë vite jashtë vendit dhe se kohët e fundit ishte kthyer në Maqedoni, ku kishte vendosur të hapte një biznes të tijin dhe po mundohej e po punonte për këtë gjë. “Unë di që ai ishte i divorcuar në Maqedoni. Di

që ka qenë i martuar me një grua, me të cilën me sa di, është divorcuar disa kohë më parë. Nuk e di se për çfarë arsyesh janë ndarë, por di se ai ka qenë i divorcuar”,- tregon Muniri. Fqinji shton se vitet e fundit Agimi ka jetuar në Maqedoni, ku dhe ka qenë i divorcuar, ndërkohë që nuk ka informacion nëse viktima kishte qenë i martuar me ndonjë femër në Gjermani apo në Zvicër, ku edhe ka qëndruar për shumë vite.

Fqinji i tij tregon se nuk di shumë për jetën e Eminit jashtë Maqedonisë dhe as nuk ka dijeni nëse ai ka pasur probleme apo jo me ligjin në vendet e tjera. “E kemi marrë vesh lajmin nga televizionet dhe mediat e ndryshme. Të afërmit e tij më thanë dhe sot në mëngjes jemi nisur që në orën pesë”,tregon Muniri. Sipas tij, më parë kishin porositur nga Gjilani i Kosovës një autoveturë funerali për të transportuar trupin e Agimit nga Tirana në drejtim të Maqedonisë. “Udhëtuam për disa orë që nga mëngjesi në drejtim të Shqipërisë, nga Qafë-Thana dhe dje në mesditë mbërritëm në Tiranë. Vëllai i tij si dhe të afërm të tjerë po merren me dokumentet nga policia dhe nga ambasada e Maqedonisë, që më pas të plotësojnë dokumentacionin e rastit”, thotë ai. Dje pasdite vonë të afërmit e Agim Eminit tërhoqën nga morgu trupin e njeriut të tyre drejt Maqedonisë, duke mos pranuar të bënin komente mbi atë çka kishte ngjarë.

Dëshmia e vajzës mban peng hetimin Një ditë pas ngjarjes së rëndë të ndodhur në bllokun e vilave gjermane në kryeqytet, policia e Tiranës tashmë ka ngritur dyshimet e para mbi motivet e vrasjes. Ndërkaq, e plagosura Ana S, ende nuk mund të pyetet nga hetuesit, pasi gjendja e saj vazhdon të jetë e rëndë edhe pse jashtë rrezikut për jetën. Sipas burimeve ajo tashmë vazhdon të jetë në sallën e reanimacionit të Spitalit Ushtarak në Tiranë, nën kujdesin e mjekëve. Hetimet e policisë në lidhje me shkakun e mundshëm të krimit janë përqendruar në pistën e vrasjes për motive xhelozie, që lidhet me faktin se Agim Emini mund të ketë zbuluar që vajza ka pasur lidhje tjetër, apo mundësinë që ajo të mos ketë pranuar të vazhdojë lidhjen dhe për t’u martuar me të, ashtu siç pretendojnë edhe të afërmit e Agim Eminit. Policia pritet të verifikojë të dhëna të ndryshme që kanë të bëjnë me hyrje-daljet e vajzës në Maqedoni, apo të biznesmenit shqiptaro-maqedonas në vendin tonë. Hetimet pritet të sqarojnë edhe kohën e lidhjes së tyre apo enigma të tjera ende të pazbardhura të kësaj ngjarjeje.

GJIROKASTER

FNSH “zbulon” Lazaratin, mbërrijnë grupet e korrjes Forcat e Ndërhyrjes së Shpejtë zbarkuan dje në mesditë në Gjirokastër në kuadër të operacionit kundër kultivimit të bimëve narkotike në fshatin Lazarat, ndërsa përgjatë gjithë vitit si dhe viteve të kaluara Policia e Shtetit ka qenë inekzistente në këtë territor, duke treguar dështimin e bluve. Forcat e FNSH-së janë bërë pjesë e postblloqeve në rrugë dhe mbajnë nën monitorim lëvizjet nga fshati prodhues i drogës, duke mos lejuar mjetet me ujë dhe pleh të hyjnë në Lazarati, si dhe punëtorët që merren me kultivimin e bimës narkotike. Vetëm në mesin e muajit, gusht prej 3 ditësh vijon aksionin për bllokimin e kultivimit të kanabisit në fshatin Lazarat, a thua kjo është hera e parë që ndodh në këtë komunë. Gjatë një aksioni të ndërmarrë mëngjesin e së mërkurës, policia ka bllokuar mjetet që transportonin ujë dhe pleh drejt fshatit si dhe ka ndaluar edhe 49 persona, të cilët besohet se do të punonin në Lazarat për kultivimin e bimës narkotike. Pak ditë më parë, raporti i monitorimit të vendit nga ajri tregoi se Lazarati është kryeqendra e kultivimit të bimëve narkotike në Shqipëri, me një prodhim prej 900 kilogramësh në vit me vlerë 4.5 miliardë euro. Kaq është sasia e llogaritur nga Policia e Shtetit dhe autoritetet italiane, por se në vitin e saj më të suksesshëm policia arriti ta ulte në vitin 2007, në rreth 600 tonë prodhimin. Në të kundërt, prodhimi atje llogaritet të jetë shumë herë më tepër se 900 tonë nga sa e deklaron policia, duke bërë që niveli i kanabisit të mbjellë të deklarohet shumë herë më pak. Dashamir Biçaku

CMYK

8 16.08.2013

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

PUSHIME DHE PIKNIK

Zbuloni dimensionin e aksesorëve të ndryshëm …

Grilë me gaz

²adër e varur poliestër blu 2.7 m, konstrukt metalik

Zgarë D.33 cm

Kodi: 17516

Kodi: 16838

33.480 L

Zgarë e mbyllur me valvul,45 cm

7.690 L 790 L 4.450 L 18.414 L Kodi: 11060

Kodi: 16835

-15%

Frigobox BRAVO 25 lt me 2 pllaka ftohëse

2.100 L

1.890 L Kodi: 46746

Karrige plastike 55 x 40 x 75 cm

795 L Kodi: 16646

Tavolinë plastike 70 x 70 cm

2.690 L Kodi: 16641

Stol portativ me çantë, 36 x 30 x 45 cm

625 L Kodi: 16562

Mbajtëse qiriri 17.5 x 17.5 x 40 cm

1.240 L Kodi: 03268

Mbajtëse qiriri 10 x 10 x 20.5 cm

380 L Kodi: 23795

Tavolinë portative pikniku, konstrukt alumini, 85.5 x 65 x 66.5 cm

3.690 L Kodi: 16464

Vera na fton në ditët e saj me ngrohta të shijojmë natyrën në të gjithë dimensionin e saj.

Buzë detit, në mal, kudo ku freskia të përqafon, bashkuar me shoqërinë e miqve dhe familjeve tona. Secili nga ne po mendon për pushimet... ²do zgjedhje bëhet e përshtatshme dhe fal kënaqësi nëse ju keni me vete edhe aksesorët e duhur për të shijuar në maksimum aventurat e planifikuara.

Në MEGATEK do të gjeni produktet më cilësore dhe me çmimet më ekonomike në treg.

Për më shumë produkte shfleto katalogun online në website MEGATEK.

Shtrojë kampingu 180 x 50 cm

490 L Kodi: 16954

Tendë kampingu për dy persona me shtresë kundra diellit dhe rrjetë mbrojtëse, 205 x 150 x 105 cm

2.750 L Kodi: 16850

Autobuzi Megatek-Citypark FALAS, çdo 30 minuta!

Kontakt:

Autostrada Tiranë-Durrës, Km 7 Shqipëri www.megateksa.com; info@megateksa.com Linja e shërbimit për klientin: 04 23 88 333

CMYK

Botë

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

16.08.2013

9

reagime

Berisha: Junta ushtarake e Kajros, masakër ndaj protestuesve paqësorë

Banjo gjaku në Egjipt, 525 viktima Vëllazëria Myslimane njofton se nuk do të ndalet deri sa të kthehet në pushtet. Kerry: . Egjiptianët brenda dhe jashtë qeverisë duhet të tërhiqen pak, të lejojnë qetësimin e situatës dhe të shmangin humbje të mëtejshme jete Kajro ishte e qetë mëngjesin e së enjtes, pas ofensivës së forcave të sigurisë kundër islamikëve, përkrahësve të ish-presidentit egjiptian Mohamed Mursi. Të paktën 525 persona humbën jetën gjatë spastrimit të dy kampeve ku ata ishin vendosur. Në Egjipt u shpall gjendja e jashtëzakonshme dhe u vendos ndalim qarkullimi në 11 provinca të vendit, përfshirë edhe Kajron. Megjithëse pas orës 6 të mëngjesit mund të lëvizej pa kufizim, shumë pak makina qarkullonin në rrugët e kryeqytetit të Egjiptit dhe në urën mbi Nil. Mëngjesin e së enjtes, makinat e grumbullimit të mbeturinave po mblidhnin çfarë kishte mbetur nga kampet e protestës, në sheshin pranë xhamisë, Rabaa Al Adauija dhe sheshin “Nahda”. Prej tre kor-

rikut kur ushtria rrëzoi nga pushteti Mohamed Mursin, protestuesit u mblodhën për të kërkuar rikthimin e tij. Vëllazëria Myslimane që përkrahu ngritjen e kampeve në dy zonat e kryeqytetit raportoi një shifër më të lartë të viktimave; janë të paktën 2000 të vrarë.

Sipas qeverisë, mes viktimave janë 43 oficerë policie, ndërsa 2 926 persona mbetën të plagosur. Në një fjalim televiziv, kryeministri egjiptian Hazem Beblaui mori në mbrojtje spastrimet në dy kampe, duke thënë se autoritetet duhet të kthenin rendin dhe sigurinë në vend. Duke shprehur keqardhje për jetët e humbura, ai tha se gjendja e jashtëzakonshme do të hiqet sa më shpejt të jetë e mundur. Korrespondenti i BBC-së në Lindjen e

Mesme tha se Vëllazëria Myslimane do të vazhdojë protestat. Ata priten të paktën 80 vjet për t’u kthyer në pushtet dhe besojnë se pushteti iu rrëmbye në mënyrë të

padrejtë. Shefja e politikës së Jashtme në Bashkimin Europian, Kethrin Eshton dhe Sekretari i Përgjithshëm i Kombeve të Bashkuara kritikuan përdorimin e forcës. Kryeministri turk, Rexhep Taip Erdogan bëri thirrje për një takim urgjent të Këshillit të Sigurimit të OKB-së.

Tre gazetarë humbën jetën gjatë trazirave të së mërkurës; kameraman i ‘Sky News’, Majk Dejn, gazetarja e ‘Gulf News’, Habiba Ahmed Abd Elaziz dhe Ahmed Abdel Gauad që shkruante për gazetën ‘Al Akbar’. Mohamed Mursi, presidenti i parë i zgjedhur në mënyrë demokratike në Egjipt, mbahet i izoluar në një vend deri tani të panjohur dhe akuzohet për vrasjet gjatë një përplasjeje në burg në vitin 2011.

Kryeministri në detyrë, Sali Berisha u shpreh dje për ngjarjet në Egjipt. “Junta ushtarake e Kajros kreu dy ditët e fundit një masakër të vërtetë ndaj protestuesve paqësorë. Kjo masakër, në të cilën u ekzekutuan qindra, e ndofta mijëra protestues, dëshmon fytyrën e vërtetë të juntës puçiste që u instalua në Kajro pas përmbysjes së presidentit të zgjedhur me votën e lirë të qytetareve egjiptianë. Këto zhvillime tragjike dëshmojnë se bashkëpunëtorët e afërt të Mubarakut po rikthejnë me gjak dhe hekur regjimin e tyre barbar”. Kryeministri vijon në postin e tij në FB se “duke dënuar me ashpërsinë më të madhe masakrat e juntës ushtarake të Kajros ndaj popullsisë civile, qeveria shqiptare bën thirrje për një qëndrim ndërkombëtar të koordinuar, të vendosur për të ndalur dorën e masakrës ndaj qytetarëve nga gjeneralët puçistë që po zhysin vendin në luftë civile dhe kaos, si dhe për të rivendosur dialogun midis forcave politike kryesore të vendit”.

Egjipti, Obama: Ndal gjakderdhjes Presidenti i Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Barack Obama, dënoi dhunën që ka përfshirë Egjiptin, ndërsa lajmëroi për anulimin e një stërvitjeje të përbashkët ushtarake që ishte programuar për t’u zhvilluar muajin e ardhshëm midis dy shteteve. Në deklaratën e tij, Obama theksoi se dhuna nuk është një mënyrë për të zgjidhur mosdakordësitë politike.

Vëllazëria Myslimane është hedhur në protestë prej disa javësh për grushtin e shtetit që ushtria realizoi në muajin korrik, kur presidenti i zgjedhur me votë, Mohamed Morsi u detyrua të largohej nga pushteti.

Më shumë komoditet kudo që fluturoni me Belle Air! Në kuadër të një prej vlerave thelbësore të kompanisë Belle Air, atë të informimit të klientëve tanë, informojmë se kompania Belle Air operon drejt 24 destinacione europiane me fluturime të rregullta nga Aeroporti i Tiranës dhe nuk është prezent në tregun e Kosovës që prej vitit 2009.

Sheshi "Skënderbej" Pallati i Kulturës Tel: + 355 4 2240 227 Fax: +355 4 2240 213

Foto avioni Embraer

tjetër Airbus A319. Ndërsa në vitin 2014, dy avionë të rinj të tipit Embraer E190, të sapodalë nga prodhimi, do të rinovojnë flotën duke filluar zëvendësimin e avionëve më të hershëm me avionë të rinj, me performancë më të mirë dhe me impakt më të vogël në ndotjen e ambientit.

Në vazhdimësinë e projekteve në fushën e Industrisë së Transportit Ajror e Turizmit në Shqipëri, në sezonin veror 2013 Belle Air shton numrin e flotës së saj më një avion

Për të përmbushur sa më mirë kërkesat në rritje të klientëve, Belle Air ka shtuar frekuencën e fluturimeve me dy herë në ditë për destinacionet Milano dhe Bari.

Gjithashtu, Belle Air në mënyrë të vazhdueshme prezanton oferta promocionale drejt destinacioneve të ndryshme për sezonin e vjeshtës dhe të dimrit. Këto oferta mund të përfitohen nga të gjithë duke u informuar dhe kontaktuar në të gjitha kanalet tona të komunikimit, si: www.belleair.eu, Call Center: 04 2 390390 dhe në pikat e shitjes Belle Air.

10

Opinione & Editoriale

Blog & Ide

OpEd

Nga Bujar Kapexhiu

Opinione dhe Editoriale

Edhe Kosova ka interes për një rol të fortë të Britanisë në BE

B

ashkimi Europian në një mënyrë ka tejkaluar krizën më të madhe në histori: ka siguruar së paku për një kohë ekzistencën e valutës së përbashkët, euros, shumica e vendeve anëtare kanë dalë nga recesioni dhe nuk flitet më për mundësitë e shkatërrimit të BE-së.

Megjithëkëtë, Bashkimi Europian ndodhet në një lloj udhëkryqi sa u përket zhvillimeve të mëtejme. Deri tash është menduar se është i vetëkuptueshëm thellimi i integrimeve, ecja drejt federalizmit dhe drejt krijimit të një lloj federate sipas shembullit të Shteteve të Bashkuara të Amerikës, një lloj ‘Shteteve të Bashkuara Europiane’. Për të realizuar këto ide, të cilat për disa politikanë të asaj kohe, përfshirë edhe ish-kryetarin e Komisionit Europian, Romano Prodi, ishin edhe ideal e jo vetëm ide, BE-ja pati bërë përpjekjen me Kushtetutën Europiane. Konventa e krijuar për draftimin e saj, e udhëhequr nga ishpresidenti i Francës, Valery Giscard D’Esteign, nxori një dokument komplet përmes të cilit u tentua të vihen themelet e një BE-je më të bashkuar.

Por gjithçka dështoi në vitin 2005 dhe prej atij momenti gjërat filluan të ecin në drejtim të kundërt, apo, së paku të qëndrojnë në vend. Së pari qytetarët e Francës e më pas edhe ata të Holandës i thanë “JO” këtij dokumenti në referendumet përkatëse. Duke pasur parasysh se fjala ishte për dy shtete shumë të rëndësishme anëtare të BE-së, që të dyja edhe themeluese të asaj që sot quhet Bashkimi Europian, këto referendume shënuan edhe vdekjen e Kushtetutës Europiane edhe pse shumë vende tjera të BE-së e kishin ratifikuar atë. Disa e fajësuan zgjerimin e BE-së si shkas për refuzimin e Kushtetutës.

Ndoshta kjo pati ndikim tek francezët, por jo aq shumë në atë kohë tek holandezët.

BE-ja tashmë ishte zgjeruar kur u hodh poshtë Kushtetuta. Si e zgjeruar i duhej një bazë e re ligjore për të funksionuar. Zgjidhja u gjet përmes Traktatit të Lisbonës, i cili ishte më pak ambicioz sesa Kushtetuta Europiane.

Ndryshimi që ndodhi në vitin 2005 ka lënë pasoja afatgjata në zhvillimet brenda Bashkimit Europian dhe ka vënë në dukje ndasitë që janë të qarta brenda këtij organizmi. Romano Prodi, ish -Kryetar i Komisionit Europian në kohën e zgjerimit të madh, në ditën e hyrjes së Kroacisë në BE i tha gazetës “Jutarnji list” se në vitin 2005 “Evropa e shpresës u shndërrua në Evropë të frikës dhe BE-ja u desh të merret me vetveten“. Sikur Irlanda dhe Britania e Madhe të kishin hedhur poshtë Kushtetutën me siguri do të bëheshin përpjekje për të gjetur një zgjidhje për ta shpëtuar atë. Sa i përket Irlandës është parë edhe në rastin e Traktatit të Lisbonës se kur ata refuzojnë diçka atëherë ripërsëritet referendumi në të

koment Augustin Palokaj

cilin bëhet çmos për të votuar ndryshe.

Po ta kishte refuzuar Britania e Madhe Kushtetutën atëherë do të kishin pasuar menjëherë idetë që të shkohet tutje pa Britaninë e Madhe. Por kur Franca refuzon diçka, kur atë e bëjnë edhe holandezët, atëherë pa këto dy shtete nuk mund të ketë tentime për të thelluar integrimet në BE. Sot Bashkimi Europian ka shumë sfida moderne. Për t’u përballur më lehtë me to ka propozime që të thellohen më shumë integrimet, të barten më shumë fuqi nga kryeqendrat e vendeve anëtare tek Brukseli, t’i jepen më shumë kompetenca Bankës Qendrore Europiane dhe Komisionit Europian.

Por kjo ka krijuar ndarje të shteteve në disa taborë. Disa duan të shkohet më shpejt, disa të mbetet aty ku është tash BE-ja për të pritur kohë më të mira, ndërsa ka edhe ide që disa kompetenca t’u kthehen vendeve anëtare. Britania e Madhe është më e zëshmja kundër këtyre ideve. Londra do që të shkohet në drejtim të kundërt. Dëshiron që të rishqyrtohen disa kompetenca që i janë dhënë Brukselit dhe t’i kthehen Londrës. Dhe elita e sotme politike në Britani të Madhe nuk heziton të përmendë edhe vetë mundësinë e daljes së Mbretërisë së Bashkuar të Britanisë së Madhe dhe Irlandës së Veriut nga BE-ja duke premtuar se do të zhvillohet referendumi për këtë.

Ndonëse është i vetmi vend që ka lënë të hapur, së paku në teori, mundësinë e daljes nga BE-ja, Britania e Madhe nuk është i vetmi shtet i cili kundërshton dorëzimin e një pjese tjetër të sovranitetit kombëtar në duart e Brukselit. Holanda, ndoshta vendi më i rëndësishëm i BE-së pas katër shteteve më të mëdha, ka thënë se “i ka ardhur fundi dorëzimit të gjithnjë e më shumë kompetencave Brukselit”.

Nëse Britania e Madhe e bën gjithë këtë zhurmë më shumë për çështje politike, e ndoshta edhe si formë presioni ndaj Brukselit që të mos i hiqen disa privilegje që ka, Holanda ka qëndrim më pragmatik dhe e bazon atë në zhvillimet momentale në BE dhe dallimet e mëdha mes shteteve anëtare në situatën ekonomike, kulturën politike dhe stabilitetin fiskal.

Japonia, Shtetet e Bashkuara të Amerikës, Australia dhe Zelanda e Re pothuajse më një zë kanë porositur Britaninë e Madhe që të mbetet në BE. Këto shtete kanë Britaninë e Madhe si partner të madh. Shtetet e Bashkuara të Amerikës madje e kanë si një lloj “shtet vëlla”. Por kanë porositur Lon-

drën se jashtë BE-së për ta Britania e Madhe nuk do ta kishte fuqinë që ka sot. Prandaj idetë që Britania e Madhe të dalë jashtë BE-së nuk është pragmatike dhe nuk do t’i sillte asnjë dobi Britanisë së Madhe.

Edhe Kosovës javë më parë i janë dorëzuar disa analiza që kanë bërë institucionet e Britanisë së Madhe për rishqyrtimin e disa kompetencave mes shteteve anëtare dhe Brukselit. Kosova duhet t’i analizojë mirë edhe ato, sepse do ta ketë më lehtë të kuptojë sjelljen e Britanisë së Madhe në të ardhmen.

Kosova nuk guxon të bjerë në grackë të disa burokratëve të Brukselit të cilët mundohen të paraqesin sjelljen e Britanisë së Madhe ndaj Marrëveshjes së Stabilizim - Asociimit mes BE-së dhe Kosovës si kinse diçka kundër Kosovës. Britania e Madhe ka qenë deri sot mbështetësi më i madh i Kosovës b r e n d a B E - s ë . Jo “ n j ë n d ë r ” mbështetësit më të mëdhenj, por pa dyshim mbështetësi më i madh. Për dallim nga disa shtete tjera Britania e Madhe nuk ka shumë interesa në Kosovë, por qëndrimi i saj ka qenë parimor. Dhe ka vazhduar të jetë parimor. Nëse Kosova është njohur si shtet, atëherë duhet të trajtohet si shtet. Jo të gjitha shtetet të cilat e kanë njohur Kosovës duan që ajo të trajtohet si shtet edhe nga BE-ja. Për hir të dialogut me Serbinë disa shtete të BE-së kënaqen duke pasur raporte bilaterale ndërshtetërore me Kosovën, por nuk bëjnë asgjë që të shtohet numri i njohjeve nga shtetet tjera e as që strukturat e BE-së ta trajtojnë Kosovën si shtet të pavarur, për çka do të duhej të bënin presion edhe ndaj shteteve anëtare të cilat refuzojnë ta njohin Kosovën.

Në interes të Kosovës do të ishte më shumë sikur të bëhej presion që Kosova të trajtohet si shtet, që sikur shtetet tjera të rajonit ta ketë një MSA normale, e jo të bëhet presion ndaj Britanisë së Madhe për të pranuar një lloj marrëveshjeje me Kosovën sipas marrëveshjeve me „entitete që nuk janë shtete sovrane“.

Si shtet që ka mbajtur parimet në mbrojtje të shtetësisë së Kosovës, ndoshta edhe atëherë kur Kosova nuk e ka merituar aq shumë, qoftë për shkak të korrupsionit apo për shkak se britanikët e mbronin më shumë shtetësinë e Kosovës sesa vetë Qeveria e Kosovës, Britania e Madhe do të jetë e rëndësishme për Kosovën edhe në të ardhmen. Dobësimi i rolit britanik në BE, e sidomos dalje eventuale e këtij shteti nga Bashkimi Europian, do të kishte pasoja edhe për Kosovën. Britania e Madhe nuk e ka aq të qartë se çfarë roli do për vete në BE, por e ka krejtësisht të qartë se dëshiron zgjerimin e Bashkimit Europian. Dhe si mbështetëse e zgjerimit ajo po ashtu i duhet edhe Kosovës, edhe tërë rajonit të Ballkanit në këtë kohë kur nuk ka shumë miq të zgjerimit të BE-së.

Ndryshim stili

Fundi i recesionit në eurozonë?

Christoph Hasselbach, DW

N

ë tremujorin e dytë të vitit 2013 ekonomia e eurozonës është rritur me 0.3 për qind. Ky numër është shumë pas vitesh të tëra rënieje. Tani është zyrtare: recesioni në zonën e euros mori fund. Eurostati e konfirmoi këtë të mërkurën. Në tremujorin e dytë të vitit 2013, dmth prill-qershor, ekonomia e eurozonës është rritur sipas këtyre shifrave me 0.3 për qind. Kjo është një vlerë edhe më e mirë, se ajo që kishte pritur shumica e ekspertëve. Në kohë normale rritje të tilla nuk do të ishin në asnjë mënyrë ndonjë sensacion. Megjithatë, pas një recesioni torturues për një vit e gjysmë Europa ka nevojë për lajme të mira. Recesioni u ka kushtuar miliona njerëzve vendin e punës dhe borxhet e shteteve janë shtuar shumë. Tani ka shpresa se me fundin e recesionit do ulet dhe papunësia.

Megjithatë, pas shifrës 0.3 për qind për të gjithë eurozonën ka vlera shumë të ndryshme për secilin vend. Dhe për këtë arsye nuk mund të flitet për një trend të përgjithshëm. Pjesa më e madhe e rritjes i takon vetëm Gjermanisë. Ekonomia më e madhe në zonën e euros pati pas një tremujori të parë të dobët një rritje në përqindje të konsiderueshme prej 0.7. Kurse Italia dhe Spanja janë tkurrur edhe më tej, edhe pse më pak se më parë. Ndoshta befasia më e madhe pozitive është Franca, e cila pati rritje prej 0.5 për qind. Franca, ekonomia e dytë më e madhe në bashkimin monetar, ka kohë që konsiderohet si një rast i veçantë problematik, edhe si e sëmura e Evropës. Gjithashtu inkurajues është shembulli i Portugalisë, një nga vendet që duhet të mbështetet nga programet e ndihmave prej vendeve të tjera. Ekonomia e Portugalisë ka pasur rritje edhe gjatë tremujorit aktual me 1.1 për qind.

Me këto shifra shpërthyen përsëri diskutimet rreth recetave më të mira për daljen nga kriza. Për shembull, qeveria gjermane thotë se politika e kursimeve dhe e reformave ka pasur efekt, sidomos për Portugalinë. Kjo statistikë ka të ngjarë të luajë një rol edhe në fushatën zgjedhore gjermane. Në të kundërt, qeveria socialiste franceze është e bindur për të kundërtën. Ajo thotë se një politikë e orientuar drejt rritjes dhe me pak kursime ka qenë e suksesshme. Kështu që ndoshta çdo palë do ta shohë veten të konfirmuar dhe do t’i interpretojë shifrat si i përshtatet asaj. Por në mes të betejës ideologjike ndoshta do të peshojë më shumë lehtësimi se mbi të gjitha po duket dritë në fund të tunelit.

Megjithatë, pikërisht këtë optimizëm e frenon Komisioni Europian. Komisioneri i Çështjeve Monetare të BE-së, Olli Rehn, është i shqetësuar se shtetet mund të bien në vetëkënaqësi në lidhje me këto lajme. Në një deklaratë, ai shkruan: “Nuk ka asnjë arsye për vetëpërgëzim sipas motos ‘kriza mbaroi’. Zbatimi i reformave të rëndësishme në shtetet anëtare është ende në stadet e fillimit dhe duhet të vazhdojë. “Ne ende kemi ende një rrugë të gjatë përpara”.

Rehn nuk sheh asnjë kontradiktë midis rritjes dhe kursimeve. Reduktimi i borxhit i shoqëruar me reformat strukturore, është vetëm kusht për rritjen e re, e cila gjithashtu do të sjellë vende pune. Ai i shkruan këto ndoshta në lidhje me Greqinë. Nga Greqia nuk ka ende të dhëna të reja. Por Rehn dhe donatorët ndërkombëtarë kanë frikë se mesazhet pozitive ndoshta do ta ndërpresin zellin për reforma në Greqi.

op-ed

2

Blog Shqipëria; e bukur dhe mesatare

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

Kulturë / Përse Kadare duhet të fitojë çmimin “Nobel” 2013

16.08.2013

Universitet/ BE, masa për njohjen e kualifikimeve të emigrantëve

11

Nëse mërzitemi gjatë punës sonë, atëherë kjo do të thotë se jemi duke punuar keq.

– Lopezi

Index Librorum Perditorum Libra në panair uk qëlloj në Tiranë vjeshtave, ndaj Panairin e Librit e ndjek zakonisht nga larg. Analizat e shtypit të atyre ditëve i japin vend qendror, e flasin më shumë për sasinë e personave që e vizitojnë dhe numrin e librave të sjellë në panair apo shtëpive botuese që paraqesin librat e vet, sesa për cilësinë e botimeve. Panairi shërben si një rast i mirë mediatik për analiza kryesisht pozitive, për arritje, bardhosje me bojë intelektuale të kronikave të zeza të përditshme shqiptare, e pse jo edhe rihedhje në treg emrash që shesin gazetat e librat, si dhe miqsh të vjetër e të rinj që duhen. Në fakt, cilësia e përgjithshme e librit shkencor a atij artistik sidomos në prozë, dhe e shumë përkthimeve që botohen çdo vit në Shqipëri dhe sheh në Panair, është ende e ulët. Ka edhe gjëra të bukura (sidomos poezi)… ka gjithashtu edhe disa shtëpi botuese që kanë krijuar një profil më të besueshëm dhe që kanë nisur ta filtrojnë botimin që nxjerrin edhe për nga cilësia. Botimet e reja në vitet e para pas rënies së socializmit në Shqipëri ishin aq të dobëta, sa natyrshëm e tërthorazi u rrit vlera e perceptuar e botimeve socialiste. “Në socializëm, së paku, plehra të tilla nuk i linte kush të botoheshin!”thoshim. Më pas njerëzit nisën të shohin me sy më kritik gjithçka që botohej viteve socialiste, që nga vjedhjet e pacituara të materialeve shkencore, deri tek përkthimet e varfra e të gabuara të vëllimeve që deri para pak mbaheshin si modele të përkthimit në shqip. Ky lloj sensi kritik besoj na bën mire e duhet mbajtur i hapur në një shoqëri që profesionalizmin e ka njohur kryesisht në prodhime artizanale, dhe që gjatë socializmit shpesh e ndëshkonte si shfaqje të huaj, ndërsa në kapitalizmin tonë ballkanik e ka politizuar dhe nëpërkëmbur edhe më keq. Dhe të qenët kritik duhet të jetë i dyanshëm dhe dyplanësor: ndaj së shkuarës dhe së sotmes; për të zbuluar atë që vlente e vlen, dhe jo vetëm atë që s’bënte e s’bën. Në entuziazmin tonë të pas-socializmit që u pasua menjëherë nga një vakuum i perspektivave dhe erosion i vlerave, ne, ashtu siç shkatërruam mollët dhe ullinjtë, hodhëm në plehra edhe librat e prishëm bibliotekat. Dokumentimi i asaj që kemi pasur është i detyrueshëm në një shoqëri civile, pavarësisht nga cilësia e materialit të dokumentuar. Besoj se ky është aspekti më i çalë sot në marrëdhënien tonë me librin: mungesa e respektit institucional e të organizuar për të. Në vrullin e panaireve të librit të ri, harruam të ruajmë e dokumentojmë të vjetrin, madje e shkatërruam atë; harruam se, ndonëse panairi e shet, është biblioteka që e ruan, dhe struktura institucionale që ia detyron, imponon dhe garanton cilësinë.

Libra në trotuar Nëse Panairi i Librit nuk gjendet kur gjendem unë në Tiranë, librashitësi i trotuarit është gjithnjë aty, në verë e dimër, deri vonë pasditeve shumë i ndryshëm nga korresponduesi i vet në New York, Paris apo Köln. Nuk e di në është libraruajtës a librashitës. Rri herë në këmbë, herë ulur në një qoshe me hije, herë mbështjellë në një pallto të vjetër, herë mbështetur tek muri kundruall me njërën këmbë mbi tokë dhe shputën e tjetrës ngjeshur mbas murit. Më kujton mullarët e barit të Monet-së në drita e pozicione të ndryshme të ditës. Atë burrë të imët që zë gjithnjë qoshen kur hyn nga sheshi “Avni Rustemi” për tek rrugica e Pedagogjikes (bën vaki unë po përdor emërtime qytetase të vjetruara?), e shoh së paku dy herë të vet socialistë të të gjitha kategorive.

Nuk e di nëse i ka lexuar të gjithë, por përshkruan mirë përmbajtjen e tyre. Fati simbolik i librit socialist botuar për 50 vjet në Shqipëri rri shtrirë aty, i harruar, i pluhurosur dhe zbërdhulur nga moti mbi trotuaret me gunga të Tiranës, i zvjerdhur nga njerëzit që jetojnë një dashuri të re me ngjyrat dhe të shndritshmen. Po s’e bleu apo deshi kush, dergjet aty derisa thërrmohet e bëhet dhè nga vjetërsia. Shumica janë në letër të cilësisë shumë të ulët. Kërkoj botime të vjetra për arvanitët. Gjej dy libra. Njëri i botuar në 1985 është shumë interesant. Më intereson sidomos materiali gjuhësor i papërpunuar si dhe histori gojore për ta e prej tyre, por gjej më fort histori sjellë nga autori pa dhënë fare burimin e informacionit.

Prapë, ka vlerë të referueshme. Kërkoj edhe librushka me këngë të festivaleve në Radio-Televizion (paraprakisht në “Radio”) për një punë që po kryej. Për arsye të imagjinueshme, më mungon i plotë Festivali i 11-të, dhe nuk dua ta mbledh nga tekste të shkëputura dhe as nga ato të regjistruarat. Dua të kem vëllimin e plotë si për festivalet e tjera. Por s’kam fat.

Gjej disa gjëra interesante. Të gjithë nisin me një citat të Enverit apo thënie nga Kongresi i fundit i Par-

N

tisë; hyrja është e gjitha e ideologjizuar. Por një libër që ka diçka për të sjellë në përmbajtje, i mban pa asnjë problem elemente të tilla që janë haraç i paguar sa për të siguruar botimin. Më vjen keq që kanë përfunduar në rrugë. Ble një tjetër tufë për të nderuar autorët që njoh: babain e vdekur para pak të një shoku, libri i të cilit botuar në vitin 1968, sado që jo letërsi artistike, ka një narracion aq të natyrshëm, sa kuptoj se të qenët i penës në atë familje qenka çështje gjenetike; një përkthyes shqiptar që vdiq i dërrmuar, por që në këtë libër të 1990-ës është ende i gëzuar e sheh përpara aventurën fëmijënore ashtu si Tom Sawyer-i; nuk mund të mos ble Historinë e Skënderbeut nga Fan Noli (botim të 1962-shit); pastaj nuk i rezistoja dot kopertinës së vjetruar në rozë e të zezë të “Gjërit të vogël”, edhe ky botim i 1962-shit, dhe as përmendjes së përdorimit të Daudet-së nga Lenini dhe Stalini në luftën kundër trockizmit, që të ndjerit përkthyes Misto Treskës i ish dashur ta fuste si fakt licencues në hyrje të librit. Librashitësi i dobët s’dinte si të më gëzonte dhe të më shërbente, e më vinte rrotull si bletë e gëzuar. E pyeta për shumën që duhet t’i paguaja. Ditët në vijim, vihesha në siklet sa herë kaloja në atë ngushticën historike tiranase ku rrinte shitësi modest me librat e veta të vlershëm shtruar për tokë, sepse ai, sa më shihte, ngrihej më këmbë që të më përshëndeste respektueshëm.

Libra në biblioteka e në dreq Më ranë këmbët duke kërkuar këngë… këmbë e këngë. Ishte arsyeja kryesore pse kisha ardhur asaj vere në Tiranë. Doja të gjeja këngët e festivaleve nga mesi i viteve 60 deri ne festivalin e 1990-ës. Mendova se do ishte e lehtë ta kryeja këtë punë, gjersa ishte material biblioteke dhe s’kish lidhje me njerëz, intervista, udhëtime nëpër male e detra. E nisa për së mbari kërkimin nga Biblioteka Kombëtare. Gjeta fare pak festivale të botuara në formë broshure: të parregullta, pa vazhdimësi. Veç kësaj pata fatin e keq të gjeja atje një palë syze dielli që për dreq ia dorëzova një sportelisteje të re bukuroshe që punonte afër tryezës së katalogëve ku i gjeta. Më futi një të parë të egër dhe më tha të bëja ç’të doja me syzet se s’ishte puna e saj të merrej edhe me ato. E mbani mend kur ishim të vegjël dhe kishim biblioteka lagjeje kudo ku jetonim? Ku punonjësja e bibliotekës, sido që pinte kafe e shtrohej në muhabet me gratë e lagjes, prapë ishte miqësore dhe i njihte gjithë kalamajtë që e frekuentonin? Librat, ca ishin kot, por kishte edhe plot libra të mirë, dhe sidomos zakoni i të shkuarit atje, u bën veç mirë njerëzve, sidomos fëmijëve.

Pra, me dert e pa shpresë u nisa për në ndalesën dy ku më thanë se një material i tillë mund të gjendej: Biblioteka e Akademisë së Arteve. Një bibliotekare e kujdesshme e Bibliotekës Kombëtare më drejtoi këndej. Këtu vërtet gjeta dokumente të mrekullueshme, që nga tema diplomash studentësh të ruajtura mirë, deri tek botime të rëndomta, por me vlerë të padyshimtë dokumentare, të klasifikuara jo veç alfabetikisht por edhe tematikisht. Këtu më bënë të ditur edhe për qenien e librushkave me të cilat rashë në dashuri, që quheshin “Kënga Jonë”, botuar me disiplinë e rregull nga Shtëpia Qendrore e Krijimtarisë Popullore (edhe kjo, ashtu si librat, pa dyshim kish humbur në hiç, pasi shtëpinë ku strehohej ndoshta e paskësh kërkuar pronari i vjetër. Pastaj kujt i duhet krijimtaria popullore sot?!) Mblodha, lexova e fotokopjova sa munda, por edhe tek Akademia vëllimet “Kënga Jonë” që botonin rregullisht gjithë krijimtarinë në këngë të çdo viti, dhe klasifikonin duke i botuar si tekstin ashtu edhe muzikën këngës me autorësi të plotë, kishin plot mungesa.

Normalisht këngët e festivaleve në Radio e Televizion (festivalet tona zakonisht bëheshin në dhjetor) botoheshin në numrin e parë të periodikut Kënga Jonë të vitit në vazhdim. Iu ktheva Bibliotekës Kombëtare edhe një herë që të kërkoja tashmë periodikun Kënga Jonë. Kishte një sasi shumë të vogël të periodikut, edhe këto me mungesa numrash në mes. Festivali i 11-të siç e prisja, nuk ishte. Isha gëzuar pa arsye kur gjeta vëllimet Kënga Jonë të vitit 1973, pra vitit pas festivalit. Gjeta të lidhura në dy grupe Kënga Jonë 2-7 dhe 8-16. Pra numri 1 që përmbante këngët e festivalit të 11-të mungonte edhe këtu. Një tjetër bibliotekare dashamire më thotë se mund të gjej botime të mbetura rastësisht nga institucione të mëparshme të shuara pa rregull e të shkelura me nxitim, ndoshta… ndoshta, tek godina e ministrisë së brendshme, afër Teatrit. Diçka që lidhej me kulturën popullore.

E gjeta institucionin që më sugjeroi bibliotekarja. Për fat të keq sot është zhdukur nga godina. Por ishte një tufë me zyra mes një tufe zyrash në një

koment Eda Derhemi

ndërtesë mes një tufe ndërtesash ku gjendej një dhomëz me mobilie tipike zyre dhe me shumë libra futur pa rregull nëpër rafte e sirtarë ngelur nga ato institucione të harruara a pa emër ose me një emër mjegullor si “Ndërmarrja e objekteve të artit të publikuar”, libra që nuk guxuan as t’i hidhnin në plehra e as t’ia linin buldozerit që iu fut ndërtesës ku do bëhej gropa e pallatit të ri, libra që u mbijetuan viteve shkatërruese të vakuumit total shtetëror të pas 1990ës mes të cilëve mund të fshiheshin harruar vëllimet Kënga Jonë. Mezi e gjeta mes katesh me shumë emra institucionesh të ndryshme; pastaj më kaluan tek dy shefa seriozë që më morën në pyetje se ç’më duhej e përse. U thashë kërkoja botime këngësh të festivaleve të socializmit që po i gjej copa-copa në biblioteka të ndryshme. Me dyshim më lanë të punoja, dhe, pa e fshehur dyshimin e vet, vinin e më kontrollonin shpesh. Vetë ishte e qartë që s’kishin ndonjë punë të ngutshme, por së paku kujdeseshin për atë çka kishin nën mbikëqyrje. Më duket se merreshin me organizime aktivitetesh kulturore, por s’e mora vesh tamam se çfarë. Iu futa me themel gjithçkaje që gjeta aty. Gjeta më shumë volume sesa në Bibliotekën Kombëtare, por gjithsesi ende më mungonin shumë prej tyre. U ktheva edhe të nesërmen këtu se s’mbarova dot. E gjeja veten që humbisja në pasurinë e absurdit të padobishëm e shpesh joprofesional të botimeve socialiste, sido që më interesonin vetëm vëllimet Kënga Jonë. Më dukej vetja si traktor që hapte toka, toka të vjetra e të harruara djerr, libra të paprekur prej vitesh që ishin transportuar e stivosur në tufë. I kisha hundët të mbushura me pluhur, gojën të tharë dhe duart e krahët tmerrësisht pis e të lodhura e të vrara nga librat. Por ama kisha gjetur diçka. Në dalje gjeta një sekretare moshatare timen, së cilës me sa duket i hyra në zemër se më dha një emër, një nr. telefoni dhe destinacionin e ardhshëm se ku sipas saj mund të gjeja këngët e munguara.

Ishte fjala për ish-Shtëpinë Botuese 8 Nëntori, ky pallat jotipik socialist me shkallë shumë të gjera e korridore tejet të gjatë e pa dritare.

Nuk e dija që në tri bibliotekat paraprake librat e mbetur rastësisht nga shkatërrimet kataklizmike të institucioneve, kishin qenë fatlumë. Një grua e sjellshme u soll me mua zyrë më zyrë, sa gjeti su ku ishte çelësi i dhomës magjike ku bën vaki edhe gjendeshin vëllimet Kënga Jonë. E hapi me kujdes, dhe një dhomë si klasë e madhe pa asnjë orendi m’u hap përpara. Kishte dritare, dhe xhamat nuk qenë të thyer. Gruaja më pa si me turp dhe më tha ‘punë të mbarë’ pa hyrë fare. Dukej se nuk kish hyrë kush prej vitesh aty. I vetmi objekt ishte një pirg shumë i madh me qindra libra hedhur kapicë në mes të dyshemesë. Kur shkela këmbën e parë drejt pirgut, një shtëllungë e rëndë pluhuri u ngrit nga pllakat dhe më mbështolli këmbët, po kështu edhe hapi i dytë.

Pastaj kisha arritur pirgun. Çdo libër që lëvizja ngrinte re pluhuri. Shtatë ditët pas këtij pluhurizimi organik të mushkërive vazhdoja ta kisha hundën e grykët të sëmura e të prodhoja sekrecione nazale të zeza, më pas ngjyrë plumbi e pastaj gri. Besoj se u pastrova vetëm pas një jave. I kalova një nga një gjithë librat e pirgut socialist, dhe u përpoqa t’i lija pas të organizuara sipas kategorive. Pluhurin do ta haja në çdo rast; së paku lija pas diçka që mund të ndihmonte disi. Kalova disa orë duke kërkuar aty brenda. Gjeta disa vëllime Kënga Jonë, por vetëm pak nga ato që ende më mungonin. Para se të lija ndërtesën, desha të urinoja. Një gocë e bukur dhe shumë e ngrefur që e gjeta në banjën e katit, kur pa shenjat e zeza të pluhurit që lanë sandalet e mia në pllakat bezhë të dyshemesë së lagur, më pa siç shihet neveria vetë. Lëre kur pa që i kisha këmbët deri në gjunjë, të nxira. Nuk i lava hiç duart që i kisha të zeza që të mos ia bëja pis lavamanin gocës që sillej ndaj meje si e zonja e hales (ku WC-së i hidhej ujë me kovën e ndërgjegjes) ndaj shërbyeses pisanjose e gjynahqare. Por unë isha e gëzuar që vajzotja kish ndier ta cikte një mal vigan superioriteti.

Ende kisha rreth 5 festivale që më mungonin. Më mungojnë edhe sot. Ndalova në pikën e fundit të shpresës, në bibliotekën e Radio Tiranës. Më futi aty një ish-studente e imja të cilën e kisha harruar se e kisha pasur veç një muaj para se të lija Shqipërinë.

Historitë e saj për vitin 1990 na përlotën të dyjave.

Pastaj u futa nëpër bodrumet e Radios. Një farë burri që ishte si biçim shefi i bibliotekës, m’i ngacmoi keq nervat. Njeriu tipik i paaftë që ka gjetur një qoshe që e mban fort, sido që as nuk e njeh punën e as di të bëjë gjë tjetër. Më e keqja është se më hidhte vazhdimisht vështrime e shpoti, që thoshin ashiqare se ai e dinte pse kisha hyrë në atë bodrum të ftohtë, dhe sillesha pa turp apo teklif prej një burri që s’e njihja: unë po ia luaja. Pa dyshim! Si mund të kishte grua t’i rezistonte virilitetit të tij?! Për t’i prerë vazhdën budallallëkut në kokën e njeriut dhe pyetjeve idiote, e pashë ngulët dhe gjatë, ose siç e karakterizon im shoq atë lloj vështrimi, e pashë “siç shikonte Skënderbeu turqit para beteje” dhe i thashë se mund të punoja pa ndihmën e tij. Nuk e kishte idenë se çfarë kishte apo nuk kishte në bibliotekën e vet. Dhe as që donte t’ia dinte. Ishte e vetja, në fund të fundit.

Tamam aty ku duhet të kish qenë zemra e festivaleve, s’gjeta thuajse asgjë që desha. Tani duhet t’u kthehesha individëve. Kisha një listë me persona që mund të kishin fshehur në shtëpi tekstin me këngët e festivalit të 11-të, ose që kishin punuar me festivale dhe mund të kishin mbeturina të teksteve të tjera nga Kënga Jonë. Kisha edhe dy emra kërkuesish që kishin punuar veçanërisht me festivalin e 11-të. Por pak shpresë kish që këta të kishin në dorë pikërisht atë libërthin “Kënga Jonë”, volumi 1, viti 1973.

Libra në perspektivë Ka kohë që s’jam marrë me to dhe është një ndër punët e mia që dergjet ende si projekt i papërfunduar, sado që e dua fort. E di edhe që, çdo vit që kalon, lë më pak shanse që të gjenden botime të viteve të shkuara. Shqipëria është e egër me atë lloj libri. U shoh tirazhet vëllimeve Kënga Jonë që lëvizin mes 300 dhe 800 kopje, kopje që asnjë person privat nuk i donte, pra që duhet të bënin hije veç nëpër zyra. Më vjen çudi që disave u është shuar fara kaq shpejt. Janë të pavlera? Varet si përkufizon ‘vlerën’. Këngët e festivaleve shpesh të bëjnë të qeshësh me boshin total, mungesën e realizmit, absurdin. Mjafton t’u shohësh titujt: “Dita më e bukur”, referuar ditës kur hyn në Parti, “Dashuria ime je ti” referuar Partisë (kuptohet) apo “Sulmuesja e tisazhit” që s’di ta shpjegoj tamam, apo “Punëtorëve të ndërtimit” ku nuk i këndohet seksit të tyre superior, por shpirtit të tyre novator. Kam gjetur teksa kërkoja, vëllime me këngë nga “Festivali i këngës së naftëtarëve të Qytetit Stalin” apo nga “Festivali i mbrojtësve të hapësirave qiellore” (?!) Sigurisht plot vëllime nga anketat, nga Kënga e ushtarit, nga festivalet e rretheve dhe ato për fatosa e pionierë. Gjeta materiale absurde shpjeguese nga një i ashtuquajtur “Universiteti i Radios” që transmetohej rregullisht në radio dhe “synonte t’i bënte gjithë masat me universitet”, apo një botim kolosal periodik quajtur “Kultura masive” ku gjenden këngë, skeçe, analiza ideologjike të artit e kulturës deri edhe një cikël i vazhdueshëm që furnizonte me diskurs të gatshëm kaluar në sitat e rrepta të kushedi ç’komiteti savonarolas që quhej “dialogje për mbrëmje dëfrimi”. Por kishte diçka që mungon totalisht sot: kujdes institucional për gjithçka që botohej, jo aq cilësinë sa ideologjinë, sidoqoftë. Çdo rresht e fjalë krihej! Të vjen keq të mendosh se frika se mos “e hash” e lëvizte institucionin dhe individin shumë më mirë se liria për të mbajtur norma cilësore.

Prodhimtaria e stërmadhe dhe cilësia shpesh e dobët e botimeve të socializmit ka kuptim e shpjegim vetëm nën një kornizë analitike sipas së cilës komunikimi është në fakt propagandë. Por injorimi total institucional, lënia në mëshirën e trotuareve, braktisja në pluhurin real e jo veç figurativ të Tiranës, pra rrjedhimisht shkatërrimi institucional i një prodhimi kolosal të 50 vjetëve që, në mos tjetër, ka vlerë dokumentare për historinë, mund të shpjegohet veç në kuadrin e një kapitalizmi të egër, primitiv, pa tru e pa të ardhme si ky i yni. E domosdoshme, përkujdesja ndaj panaireve të librit në ekonominë tonë të tregut dhe propagandën e re të imazhit të tipit perëndimor. Por është bosh si tregues i qytetërimit tonë. Matësi i vërtetë i asaj që shteti dhe shoqëria bëjnë për librin si simbol i trashëgimisë historike (qoftë edhe të përthyer e të vuajtur) të njerëzores, lëngon nëpër skuta ndërtesash pa emër dhe qoshe trotuaresh të vrarë.

14 12

kompensimi raporti

universitet

Janë implementuar disa politika për të përmirësuar aksesin në vendet e punës për profesionistët e trajnuar jashtë vendit pritës. Këto përfshijnë një sërë shërbimesh informuese, programe për të ndihmuar emigrantët për të përmirësuar aftësitë duke njohur standardet vendase

Bashkimi Europian, masa për njohjen e kualifikimeve të emigrantëve Sipas raportit të hartuar nga Bashkimi Europian mbi masat e parandalimit të “humbjes së trurit”, modifikimet në sistemin ekzistues në Europë janë jetësore për të hequr barrierat dhe për të përmirësuar njohjen e kualifikimeve të emigrantëve Dokumenti i përpiluar nga Madeleine Sumption për projektin e Institutit të Politikave të Migracionit mbi emigracionin, aftësitë dhe mobilitetin në tregun e punës transatlantik, doli në përfundimin se nevojiten më shumë fakte të detajuara për kostot dhe përfitimet e ndërhyrjeve të mundshme, nëse vendimet e politikave duhet të drejtoheshin në mënyrë më efikase.

Raporti tregoi për shembull se shumë pak dihet sesi punëdhënësit vlerësojnë marrëveshjet formale për ekuivalencën e kualifikimeve (apo nëse ata janë në dijeni të llojeve të ndryshme të politikave të hartuara për të lehtësuar njohjen ndërkombëtarisht) dhe shumë nga programet për të mbështetur ritrajnimet nuk janë vlerësuar kurrë.

Barrierat

Profesionistët e trajnuar jashtë shpesh luftojnë për të vendosur aftësitë dhe përvojën në përdorim të mirë në tregun e punës të vendit pritës. Barrierat për të praktikuar profesionet e tyre mund të lindin për arsye të ndryshme: punëdhënësit vendas mund të duan të shmangin rreziqet e të punësuarit dikë me kualifikime jo të njohura dhe pa eksperiencë pune vendase, ose emigrantët mund të kenë aftësi të rëndësishme për vendin e punës, por nuk kanë nivelin e kërkuar të njohjes së gjuhës. Ndryshimet ndërkombëtare në arsim, trajnim dhe aftësitë e mësuara në punë tregojnë se emigrantët mund të kenë nevojë për trajnime shtesë apo eksperiencë pune, por kanë opsione të kufizuara për të mbushur deficitet e aftësive pa nisur më parë trajnimin nga fillimi.

Disa vende pune kërkojnë licencim apo regjistrim, duke krijuar barriera në formën e ekzaminimeve, tarifave të aplikimeve apo kërkesave të trajnimeve të supervizuara.

Kompleksiteti i sistemeve të licencimit dhe numri i madh i agjencive të ndryshme dhe departamenteve qeveritare të përfshira e bëjnë të vështirë që qeveritë të sigurojnë implementim të politikave.

Një shembull, thuhet në raport, janë profesionistët e mjekësisë: mjekët, dentistët, infermierët dhe farmacistët, të cilët nuk praktikojnë dot në asnjë nga vendet e OECD-së pa një lloj licence.

Kjo bie në kontrast me inxhinieritë dhe financën, ku e drejta për të përdorur një lloj titulli apo për të performuar një funksion të caktuar mund të rregullohet me ligj, por individët mund të punojnë në fushën e tyre edhe pa qartësuar pengesat rregullatore. Arkitektët e palicencuar mund të punësohen zakonisht në një firmë arkitekturore, megjithëse disa dokumente zyrtare duhet të nënshkruhen dhe vulosen nga një profesionist i regjistruar.

Politikat për të hequr pengesat

Megjithatë, janë implementuar disa politika për të përmirësuar aksesin në vendet e punës për profesionistët e trajnuar jashtë vendit pritës. Këto përfshijnë një sërë shërbimesh informuese, programe për të ndihmuar emigrantët për të përmirësuar aftësitë duke njohur standardet vendase dhe përpjekjet për të thjeshtësuar kërkesat e kualifikimeve, sigurojnë më shumë opsione fleksibël për marrëveshje dhe inkurajojnë aksesin në punë për njerëzit që nuk kanë marrë ende kualifikime të plota vendase. Vendet që presin emigrantë kanë prezantuar një sërë politikash për të përmirësuar njohjen e kualifikimeve të huaja.

Fokusi është vendosur në sigurimin e informacionit, si për të ndihmuar punëdhënësit të kuptojnë natyrën dhe përmbajtjen e kualifikimeve të huaja dhe për të ndihmuar emigrantët të lundrojnë në sistem dhe të kuptojnë opsionet e tyre.

Profesionistët e trajnuar jashtë shpesh luftojnë për të vendosur aftësitë dhe përvojën në përdorim të mirë në tregun e punës të vendit pritës. Barrierat për të praktikuar profesionet e tyre mund të lindin për arsye të ndryshme: punëdhënësit vendas mund të duan të shmangin rreziqet e të punësuarit dikë me kualifikime jo të njohura dhe pa eksperiencë pune vendase, ose emigrantët mund të kenë aftësi të rëndësishme për vendin e punës, por nuk kanë nivelin e kërkuar të njohjes së gjuhës.

Në shumë vende, argumenton raporti, ka ende hapësira për të përmirësuar këto shërbime. Raporti thotë se tendencat e punëdhënësve dhe ligjvënësve për të ulur vlerën e kualifikimeve të huaja ka ardhur jo vetëm nga mungesa e informacionit. Profesionistët e huaj, sidomos të sapo ardhurit, kanë qenë shpesh jo krejt të këmbyeshëm me kolegët e tyre të trajnuar në vend, duke demonstruar se trajnimet e tyre për të arritur në standardet vendase nuk ishin të mjaftueshme. Disa kërkonin mbështetje të madhe për të mbushur boshllëqet në aftësitë e tyre, të fitonin përvojë pune vendase dhe të kapërcenin barrierat e tjera për punësimin. Programe të ndryshme publike dhe jo fitimprurëse kanë siguruar këtë mbështetje , por priren të jenë të kushtueshëm dhe shërbejnë në shifra të vogla.

Nevojiten më shumë qasje novative

Raporti thotë se janë garantuar eksperimentime me më shumë qasje novative ndaj reduktimit të kostove të sigurimit dhe pjesëmarrjes, duke cituar si shembuj të mundshëm zhvillimin e opsioneve të trajnimit online dhe kredive studentore me kosto të ulët që emigrantët të financojnë ritrajnimin e tyre.

Raporti rekomandoi se qeveritë japin shërbime universale si zyrat publike të punësimit dhe arsim më fleksibël dhe të aksesueshëm për të rriturit me qëllim që të akomodojnë njerëz me background profesional dhe arsimor jo tradicional.

Disa bashkëpunime vullnetare mes autoriteteve rregullatorë në vende të ndryshme janë zhvilluar për të çuar përpara regjistrimin në disa pozicione pune, përfshirë inxhinieritë, arkitekturën dhe mjekësinë, bazuar në idenë se disa vende kanë standarde njësoj të lartë

edhe pse proceset e certifikimit janë të ndryshëm. Megjithatë, argumenton raporti, kjo është në të shumtën e rasteve në grupime të vogla të vendeve të ngjashëm, kështu që mund të përfitojnë vetëm një pjesë e vogël e profesionistëve të trajnuar jashtë.

Raporti vëren se integrimi i suksesshëm ekonomik i emigrantëve dhe përfitimet e nxjerra nga ekonomitë e vendeve pritëse varen nga zotësia për t’i vendosur dhuntitë e tyre në përdorim të mirë. Por, për shkak se dijet dhe kualifikimet e tyre nuk njiheshin në vendin pritës, ndonjëherë detyroheshin të kalonin periudha të gjata jashtë forcës së punës derisa të ri kualifikioheshin për të praktikuar profesionet e tyre.

Në ShBA për shembull, praktikuesit e përgjithshëm nuk mund të licencohen pa plotësuar një rezidencë të gjatë në SHBA, ed-

he nëse kanë pasur pozicionet të rëndësishme mjekësore jashtë vendit. Më praktike do të ishte të lejoheshin periudha më të shkurtra trajnimi për praktikantët që kanë eksperiencë pune jashtë vendit pritës.

Për shembull Direktiva e Kualifikimeve Profesionale e BE-së apo PQD-ja lejon rregullatorët të imponojnë periudha adaptimi për më shumë se tre vjet te kandidatët, kualifikimet formale të të cilëve nuk janë aprovuar automatikisht dhe gjatësia mund të përpjesëtohet me deficitet e identifikuara të aftësive.

Rrjeti Europian për Akreditimin e Arsimit inxhinierik po zhvillon një sistem të njohur si EUR-ACE, që autorizon agjencitë kombëtare të akreditimit të njohin programe individuale inxhinierie me një etiketë të zakonshme “EUR-ACE” , duke i aftësuar palët në vende të ndryshme për një kualifikim të krahasueshëm e të ndërsjellë .

Modelet e bashkëndara të akreditimit për arsimin profesional janë nën zhvillim në arkitekturë- të cilat përfshijnë Marrëveshjen Canberra, një marrëveshje e nënshkruar nga një grup i vogël i vendeve kryesisht anglisht folëse dhe i hartuar për të njohur ekuivalentimin e diplomave arkitekturore të akredituara në vendet që kanë nënshkruar marrëveshjen.

Por deri tani, sistemi më gjithëpërfshirës është PQD-ja, që mbulon të gjitha pozicionet e rregulluara të punës në shtetet anëtare të BE-së dhe është i imponuar ligjërisht nga agjencitë rregullatore dhe shoqatat profesionale. PQD-ja ka pakësuar në mënyrë të ndjeshme lirinë e veprimit të autoriteteve rregulluese për të refuzuar aplikimet që bien nën kompetencën e tij. Në rastet e disa pozicioneve të punës, agjencitë rregullatorë mund të kontrollojnë nëse aplikanti posedon ndonjë kualifikim, por nuk mund të vlerësojë nëse kualifikimi arrin standardet vendase. Me pozicionet e tjera rregullatorët mund të vlerësojnë ekuivalencën e regjimeve trajnuese dhe kanë liri për të imponuar testime shtesë ose periudha praktike të supervizuara në kohëzgjatjen e trajnimit apo eksperiencës apo qëllimit të punësimit.

Request for Proposal GRD-RFP-2013- 002 Request for Proposal ForGRD-RFP-2013- 016 For: Supplies” “Purchase of Office

“Reconstruction works at Bank’s Archive and Warehouse in Kavaja city” And 1 - Purchase of Office Supplies.

Proposal GRD-RFP-2013The complete Request Request for Proposalfor Documents is available for download at017 Societe Generale Albania Bank’s website www.societegenerale.al/ Engagement >> Auctions section, or upon request to: For: procurement.al@socgen.com .

“Maintenance works for Bank’s premises” Proposal must be delivered on or before 25 February 2013, 12:00 hrs (CET) in a sealed envelope Societe Generale Albania Bank invites proposals from eligible and qualified companies for:

marked with:

Societe Generale Albania Bank invites proposals from eligible and qualified companies for:

Banka Societe Generale Albania General Resources Department 1 -Deshmoret Reconstruction Blv. e Kombitworks at Bank’s Archive and Warehouse in Kavaja city.

Twin Tower 1,works 9th floor 2 - Towers, Maintenance for Bank’s premises.

Tirana, Albania

ToThe thecomplete attention of: Mr. Igli Kasneci is available for download at Societe Request for Proposal Documents General Resources Manager

Generale Albania Bank’s website www.societegenerale.al/ Engagement >> Auctions Name of the bidding service provider section, or upon request to: procurement.al@socgen.com .

Proposals sent by fax or email will not be accepted.

Banka Societe Generale Albania General Resources Department Blv. Deshmoret e Kombit Twin Towers, Tower 1, 9th floor Tirana, Albania To the attention of:

Mr. Ilir Apostoli Head of Procurement Name of the bidding service provider

Proposals sent by fax or email will not be accepted.

kulturë

letërsi

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

16.08.2013

13

Studiuejsa maqedonase, doktore e shkencave ne Arizona University, analizon disidencën në krijmtarinë e Kadaresë dhe lobon që shkrimtarit shqiptar ti jepet Nobeli

Përse Kadare duhet të fitojë çmimin “Nobel” 2013 Nga Nina Sabolik Unë duhet ta urrej Ismail Kadarenë. Duhet ta urrej sepse unë jam maqedonase dhe ai është shqiptar, dhe dy popujt tanë kanë qenë armiq prej shekujsh dhe lufta më e fundit mes tyre ishte para një duzinë vitesh. Unë duhet ta urrej sepse në një takim të fundit të qendrave ndërkombëtare PEN në Bled (Slloveni) ai ishte i vetmi që refuzoi të firmoste peticionin për njohjen e Maqedonisë sipas emrit kushtetues, një peticion i nënshkruar nga të gjithë shtatëdhjetë anëtarët e PEN, përfshi pesë shkrimtarët e tjerë shqiptarë. Unë duhet ta urrej Ismail Kadarenë sepse, me sa duket, ai ka bashkëpunuar me regjimin e Enver Hoxhës, dhe nuk protestoi mjaftueshëm për mizoritë e komunizmit, mizori të ngjashme me ato të Jugosllavisë komuniste që kanë bërë kërdinë mbi familjen time për më shumë se tri gjenerata. Megjithatë, pasi lexova novelat dhe tregimet e tij, jo vetëm që nuk e urreja, por doja ta nominoja për Çmimin Nobel për Letërsinë për 2013. Më lejoni të shpjegoj përse.

Kadare ka lindur më 1936 në Gjirokastër, një qytet i vogël përrallor në malet e Shqipërisë jugore, që ka qenë suaza e disa prej novelave të tij, përfshi Kështjellën (1970). Gjithashtu ka edhe atë dallimin ironikisht të veçantë të të qenit vendlindja e Enver Hoxhës, diktatorit komunist të Shqipërisë.

Kadare ka qenë gjithashtu anëtar i parlamentit komunist për më shumë se pesëmbëdhjetë vite para se të kërkonte azil politik në Francë në 1990, pesë vite pas vdekjes së Hoxhës dhe në prag të rrëzimit të sistemit komunist në 1991. Ai shërbeu si kryetar i institucionit kulturor që vëzhgohej rreptë nga bashkëshortja e diktatorit dhe krahu i tij i djathtë, Nexhmije Hoxha. Bile ai publikoi novelën Dimri i Madh (1977) si një himn për udhëheqjen e Hoxhës dhe distancimin e Shqipërisë nga Rusia staliniste në 1961.

Në anën tjetër, shumë prej librave të tij ishin të ndaluar përgjatë tridhjetë viteve që ai kaloi si shkrimtar në Shqipëri. Në mes tyre ishte ajo që konsiderohet si novela e tij më e mirë Nëpunësi i Pallatit të Ëndrrave (1981), që bën paralelizma mes regjimit të Hoxhës dhe një vendi të trilluar ku ëndrrat shqyrtohen për shenja të disidencës politike.

Megjithatë, pavarësisht mendimit të tij të lirë, Kadare jo vetëm që mbijetoi por edhe lulëzoi në një vend ku shkrimtarët rregullisht internoheshin, burgoseshin apo ekzekutoheshin për shkelje shumë më të vogla ideologjike.

Ashtu si narrativa e Kështjellës, ashtu si edhe ajo e familjes sime, ku komunistë të thekur, borgjezë socialistë liberalë dhe konservatorë antikomunistë përziheshin dhe martoheshin me njëri-tjetrin, jeta politike e Kadaresë nuk ka një kufi të mirëpërcaktuar midis komunistit “të keq” dhe disidentit “të mirë”. Në fakt, në krijimet e tija, Kadare përdorë lenten e historisë për të treguar natyrën e formuar të disidentit politik. Kronisti, oportunist politik, i Kështjellës, për shembull, ndërton historinë e përplasjeve mes ushtrisë otomane dhe armikut shqiptar, që nga ana tjetër transformohet nga kritikët bashkëkohor në një narrativë për përplasjen midis komunistëve dhe kundërshtarëve të tyre. Kështjella, ashtu si disidenca e Kadaresë, është një alegori e alegorisë. Në zemër të saj, nuk është thjeshtë një kritikë për komunizmin por edhe një reflektim mbi relativitetin kulturor të përfaqësimit historik. Të kesh qenë shkrimtar në Shqipërinë komuniste duhet të ketë qenë pak a shumë e ngjashme me të qenit kronist i një ushtrie të madhe lindore në ditët e Perandorisë Osmane. Përshkrimi që Kadare i bën Tursun Pashës, komandantit të ushtrisë otomane te Kështjella, një zëvendësues për Enver Hoxhën dhe diktatorët ushtarakë kudo, është i qartë në këtë drejtim. “Nata ishte e mbarsur dhe ai ishte në barkun e saj, i vetëm fare”- është, për shembull, se si e përshkruan kronisti gjendjen emocionale të Pashës në prag të pushtimit. Një personazh i turbullt në vitet e tij të mugëtira, i shqetësuar për të tatëpjetën që kishte marrë karriera e tij ushtarake, Tursun Pasha ndihej i dërmuar nga pesha personale, por edhe qytetëruese, e detyrës që i

ishte caktuar. I burgosur i dyshimeve të veta, ai përballet me vlerën e jetës së tij të kaluar si shërbëtor dhe krijues i një perandorie të re mizore. Në fund të vigjilës së tij, një qiell flakë i kuq që del nga Lindja paralajmëron një rrethim të vështirë dhe vdekja e tij është i vetmi çlirim nga burgu i perandorisë. Prandaj, “barku i errët” i natës shërben për disa qëllime simbolike, është grindja e përbrendshme e dikujt që nuk i shpëton dot peshës shtypëse të historisë, është zgjedha e një perandorie të madhe që zgjerohet kah perëndimi, dhe, në mënyrë të tërthortë por të pagabueshme, perandoria komuniste e Stalinit. Vetëvrasja e Tursun Pashait në fund të rrethimit thekson kuptimin e zymtë të kësaj metafore, vdekja e tij bëhet “njëfarë askundvendi, një vend me të vërtetë përtej ligjit dhe jashtë botës dhe Perandorisë”.

Një tjetër element i Kadaresë i kritikave ndaj regjimit të Hoxhës është sulmi i tij ndaj idesë së ç’kombëtarizimit, që te Kështjella lind nga padishahu, apo sulltani, që ishte edhe një argëtim i parapëlqyer i perandorive komuniste më të fundit. “Padishahu i madh,” na informon intendenti, “ka të tjerë burra që punojnë për të, që merren me probleme të këtij lloji. Ata janë specialistë të ç’kombëtarizimit....artistë në kalbjen dhe gërryerjen e kombeve.”

Këta “artistë” kryejnë dëme përbrenda, dëme që mbahen sekret nga rangjet e tyre, epo, po, është e keqja që mund t’i gjunjëzojë ata [kristianët].” Me fjalë të tjera, ideologjia, më shumë se fjalët, mund të thyejë një komb: “Ti nuk mund ta quash një komb të pushtuar derisa t’i kesh pushtuar Perëndinë.” Ashtu si edhe komunizmi, që erdhi në pushtet nëpërmjet revolucioneve të përgjakura që në fund dështuan, ushtria otomane nuk mund t’i thyejë luftëtarët shqiptarë vetëm me forcë; fortesa e vërtetë e një kombi janë mendja dhe zemra e popullit. Te kjo temë Kadare rikthehet te novela e tij Aksidenti (2010) që gjurmon influencën korruptive dhe të përçudnuar të vlerave perëndimore në Europën Lindore postkomuniste. Tek Aksidenti, megjithatë, armiku nuk është diktatori komunist, por sulmi ideologjik i vlerave të padiskutuara perëndimore, të cilat, në emër të lirisë, kanë shembur thelbin moral të Shqipërisë postkomuniste.

Ndryshe nga autorët e tjerë disidentë nga regjime diktatoriale të ndryshme, Kadareja nuk e sheh dritën në fund të tunelit historik. Nuk ka arratisje nga cikli i përjetshëm i konfliktit dhe pajtimit. Lufta vazhdon, nën shumë petka të ndryshme. Nuk ka shpëtim në anën tjetër të gardhit, as në vijën e parë të revolucionit fisnik. Në këtë sens, rrethanat e Kadaresë sfidojnë nocionin e Josepf Brodsky-t se mërgimi, fizik apo mendor, është e vetmja përgjigje e arsyeshme për një regjim shtypës. Për Kadarenë, e vetmja mënyrë për t’i rezistuar një diktature, qoftë komuniste, koloniale apo neokoloniale, është ta luftosh, përsëri dhe përsëri, nga përbrenda, nga thellësia e shpirtit tënd. Mërgimi nënkupton një besim naiv në superioritetin moral të dikujt mbi dikë. Dhe këtu qëndron shpjegimi për ngurrimin e Kadaresë për të nënshkruar peticionin e delegatëve të Maqedonisë për të njohur emrin e Maqedonisë-si një gjest politik, këto peticione në mënyrë të pashmangshme të kërkojnë të marrësh anë: “Ose je me ne, ose je me ata,” siç thoshte George W. Bush. Roli i shkrimtarit nuk është të zgjedhë midis fraksioneve ideologjike, duke i shërbyer interesave të njërit apo të tjetrit, por të përfshihet në një kritikë të sinqertë dhe të hollë të secilës dhe, në fund, të tërheqë vëmendjen tek ajo që të

gjithë ne e kemi të përbashkët—humanizmi ynë.

Të gjitha kundërshtimet për nominimin e Kadaresë për çmimin “Nobel” burojnë nga i njëjti burim: paaftësia e audiencës perëndimore për të lënë pas provincializmin e vet kulturor dhe të vlerësojë një shkrimtar që nuk i përshtatet stereotipit të botës kulturore si, siç e përshkruan James English, një përzierje shumëkulturore me shije lokale.

E para e këtyre kundërshtimeve, ideja se Kadare nuk ishte mjaftueshëm disident dhe se ai bashkëpunoi me regjimin e Hoxhës, dalin nga një kuptim tipik perëndimor i disidentit komunist si një figurë zëlartë, alla Solzhenitsyn që publikon veprën e vet me gjithë rrezikun e mundshëm dhe pastaj emigron në Perëndimin vezullues dhe të lumtur—një version hollywood-ian i disidentit të Europës Lindore. Kadare në anën tjetër i përket turmave të padukshme që i bënë rezistencë regjimeve diktatoriale nga përbrenda, një akt shumë më i guximshëm dhe më heroik. Kadareja mbijetoi për më shumë se dyzetë vite duke publikuar novelat e tij të heshtura, por pagabueshmërisht, antikomuniste nën hundën shumë staliniste të Enver Hoxhës. E vetmja gjë që do e bënte më shumë hero do të ishte nëse ai do të kishte vdekur nën persekutim (një mundësi e vazhdueshme) dhe t’i publikonte novelat e tij heretike nga vetë parajsa komuniste.

Kundërshtimi i dytë, i ngritur nga, as më pak e as më shumë, por vetë orakulli i shijes letrare kulturore, kritiku i The New Yorker James Wood, ka të bëjë me novelën më të fundit të Kadaresë Aksidenti, e cila sipas Wood “është e rrallë dhe shpesh e fuqishme, por është paksa shumë e rrallë, saqë brinjët e alegorisë shihen tejpërtej, në një dallueshmëri të dhimbshme”. Ndërsa një analizë e hollë e novelës nuk është qëllimi i kësaj eseje, është e qartë nga eseja e Wood që fabula kryesore për-

faqëson “një alegori për joshjet dhe burgosjet e tiranisë së re postkomuniste, lirinë. Kadare ka guxuar të sulmojë lopën e shenjtë të gjithë ideologjisë imperiale perëndimore-lirinë. Ai ka guxuar të tregojë se liria që pasoi komunizmin mund të mos jetë ai fundi i lumtur që kishte trumbetuar media perëndimore; në fakt, mund të jetë edhe më keq se vetë komunizmi. Shtypi perëndimor, i cili nuk e kishte problem të lartësonte virtytet e prozës së Kadaresë ndërsa ai në heshtje gërryente themelet e armikut të tyre ideologjik- bile e kritikonin se ishte shumë i heshtur, shumë delikat në sulmet e tij- papritur beson se alegoritë e tij janë shumë të dallueshme dhe jo të holla mjaftueshëm. Ajo që është e qartë në kritikën e Wood-it është fakti që ky është një problem përplasjesh ideologjike dhe jo meritash letrare.

Kundërshtimi i fundit, i kumbuar nga New York Sun në 2005, se punët e tij janë shumë të padepërtueshme dhe të vështira për t’u përkthyer, vendi i tij shumë i vogël dhe me reputacion jo të mirë për një audiencë perëndimore për ta kuptuar (le më për ta vlerësuar), buron nga i njëjti egoizëm perëndimor që e bën të vështirë imagjinimin e Kadaresë si një kritik multidimensional i ideologjive kontradiktore. Temat e novelave të Kadaresë, alegoritë me perandoritë e reja dhe të vjetra; pyetja e historisë dhe kuptimit të saj; besimi i tij i heshtur, por këmbëngulës, në vendosmërinë e shpirtit njerëzor, të gjitha këto janë të zbatueshme pavarësisht kohës dhe kufijve. Konteksti i historive të tij nuk është vetëm Shqipëria në pika të ndryshme të historisë së saj, jemi ne lexuesit, botërat që ne kemi krijuar në mendjet dhe zemrat tona. Gjuha e tij, teksa poetike dhe me të vërtetë e vështirë për t’u përkthyer në të gjithë brilancën plotë gjallëri, e ruan fuqinë e saj edhe në një përkthim të dyfishtë, si te Kështjella, është përkthyer në anglisht nga frëngjishtja dhe jo shqipja. Të lexosh letërsi të përkthyer, ashtu si kontakti me këdo tjetër përveç vetes tënde, gjithmonë kërkon një përpjekje të caktuar intelektuale; të heqësh dorë nga një shkrimtar vetëm sepse ai tingëllon i huaj, jo vetëm që është akt përtacie, por edhe një humbje për ne si qenie njerëzore dhe si komunitet njerëzor.

Si mbyllje, për t’u kthyer përsëri te çmimet “Nobel”, këta Oskarë të botës letrare, në ditët e sotme çfarë do të thotë “idealizëm” ose “një vepër letrare në një drejtim ideal”? Idealistët nuk janë njerëz që jetojnë në kulla të fildishta, që nga dritaret e tyre të ngushta shohin qiellin me palmat e qëndisura, që përfytyrojnë një botë të qetë, të paqtë dhe të lumtur. Idealistët shpesh janë nevrikë dhe ndonjëherë edhe mizantropë. Për ata, qielli me palma qëndisur ka më shumë gjasa të simbolizojë xixëllimin Teknokolor dhe zymtësinë e kulturës bashkëkohore pop sesa oazin e shndritshëm të së ardhmes. Me fjalë të tjera, ata janë shumë të përfshirë në të tashmen.

Që Kadare të vazhdonte të shkruante kritika të zymta-por-të sigurta për një të kaluar komuniste të largët, do të kishte qenë zgjidhja më e lehtë; do të kishte çimentuar reputacionin e tij si ai shkrimtari i madh europiano-lindor që kritikoi ata komunistët e këqij. Në vend të kësaj, ai zgjodhi të komentonte për gjërat që janë të parehatshme, për atë po aq sa edhe për ne; që më shumë ngrenë pyetje sesa u japin atyre përgjigje; që nuk kanë zgjidhje në të tashmen dhe ndoshta as në të ardhmen. Ky është idealizmi. Dhe kjo është arsyeja se përse ai duhet të fitojë Çmimin Nobel në Letërsi 2013.

Marrë nga “World Literature Today” Përktheu: Ina Xhani

14

zbavitje

lojra të ndrsyhme

Fjalëkryqi klasik 1

2

3

4

14 18

Nget makinën në gjumë, për 300 kilometra!

5

6

7

15

19

8

10

16

20

12

28

17

25

29

32

26

27

30

31

33 38

13

22

24

37

11

21

23

36

9

34 39

40

43

35

41

Fjalëkryqi klasik është një nga lojërat enigmatike më të përhapura në botë. Fjalëkryqet e para filluan të botoheshin që në shekullin e XVIII dhe vazhdon të jetë e preferuar edhe në ditët e sotme.

42

44 45

46

47

48

51

49

Koha e fillimit ____:____

50

Koha e mbarimit ____:____

52

Horizontalisht:

1. Njeri që shpërdoron pushtetin për të bërë ashtu siç do ai, pa marrë mendimin e të tjerëve. 8. Lëndë e ëmbël, që gjendet te frutat. 14.

Ministria Energjitikës. 15. Sëmundje që shfaqet me rritjen ose me uljen e theksuar të ndjeshmërisë së organizmit, kur hyjnë në të lëndë të huaja. 17. Mielli që i jepej mullisit si pagesë për blojën. 18.

Mjedis ku ruhen mostrat e prodhimit të verës. 21. Në cep, në kënd.

22. Këshilli Industrial. 23. Rrymë që predikon paqe me çdo kusht.

25. Fjalë që të bëjnë të qeshësh. 28. Institut Civil. 29. Vepër muzikore për vegla. 32. Organizatë Islamike. 33. Shkurre e vendeve mesdhetare, me lule të verdha e të mbledhura tufë. 34. Kundërshtar.

36. Schwarzenegger, aktor i njohur. 39. Organizatë Juridike. 40. Pjesë e një drame. 42. Fara, këngëtare. 43. Mjet transporti. 44. Repart Ushtarak. 45. Zyrë ku ruhen aktet dhe shkresat e një institucioni.

48. Erëz për gatim. 51. I veçantë. 52. Grumbull i madh bari.

Vertikalisht:

1. Lëndë kimike e përgatitur për kërkime dhe eksperimentime. 2. Ka ai që del për herë të parë në skenë. 3. Kërkesë e shkruar, që i drejtohet nga një grup njerëzish një organi të lartë shtetëror. 4. Pikëpjekje me dikë. 5. Biberaj i politikës. 6. Përemër vetor. 7. Mjet transporti. 8.

Ardit i këngës. 9. Janë pemë të larta dhe të drejta. 10. Paratë që kthen shitësi. 11. I ka boja në mes. 12. Haxhi i Rilindjes Kombëtare. 13. Mik francez. 16. Guna pa të forta. 19. Merre! 20. Ent Financiar. 24. Gëzim i madh e i papërmbajtur, ndjenjë vetëkënaqësie e gëzimi të tepruar.

26. Zog shtegtar, më i vogël se pëllumbi që këndon bukur. 27. Lokal nën tokë. 30. Ent Kombëtar. 31. Copë dheu. 35. Simboli kimik i aluminit. 37. Copë e gjatë dhe e ngushtë, e prerë prej një lëkure. 38.

D'Istria, publiciste e njohur. 41. E bëri, e përfundoi, ose e ... 45.

Përemër vetor. 46. Në hyrje të klinikës. 47. Bën pula. 48. Sektori Monetar. 49. Industria e Lehtë. 50. Ar francez.

Sudoku | nivel mesatar 9 3 7 1

2 8

8 4

4 9 5

2 7

8

6

5 6 2 9

2

2

4

6 1 3 8 6 9 1 9 4

8

8

7 6

4 3 2

2

4

8

1 7 6

4

6

5 6 1

9

8 2

Plotësoni vendet bosh në mënyrë që çdo rresht e kolonë të ketë numrat nga 1-9.

2 1

5 6 2 3 6 7

6

4

7 6 5

3 8

Koha e fillimit _____:____

2

Koha e mbarimit ____:____

Numërkryq 5

Një grua nga Zelanda e Re, pasi mori pilula gjumi dhe ra në gjumë, kishte ngarë makinën për jo më pak se 300 kilometra.

Gruaja e paidentifikuar voziti automjetin natën, nga Hamiltoni në Auckland, dhe pastaj nëpër brigjet lindore të vendit. Atë e gjetën të mbështetur për timoni në rrugë, pranë ish shtëpisë së saj në Taurang, në 4:55 të mëngjesit. Ajo ishte në rrugë për pesë orë dhe kishte kaluar 300 kilometra. Policët pranojnë se janë habitur se si nuk ka bërë aksident trafiku. Policia ka telefonuar mikun e saj, i cili e dinte se ajo ka marrë hapat e gjumit dhe se ka vendosur të vozis. Gjatë udhëtimit ka dërguar SMS që ishin dëshmi se ishte gjysmë e fjetur. Por, miqtë e saj nuk e dinin se në ato çaste ishte pranë timonit në rrugë. Policët e ndoqën makinën e saj përmes sinjalit të pajisjeve mobile, por nuk ia dolën ta arrinin. Gruan e gjeti kushërira e saj. Kur u zgjua nuk mbante asgjë mend nga nata e kaluar. "Ajo ka marrë ndalesë të vozitjes dhe urdhëresë që të kërkojë ndihmë mjekësore në mënyrë që të mos i merret leja”, ka thënë Dave Litton, zyrtar i lartë i policisë në Hamilton.

Horoskopi i ditës DASHI (20/III-20/IV)

DEMI (21/IV-20/V)

Klima yjore, me ndikim te madh nga Neptuni nuk do favorizoje aspak jeten e cifteve.

Merredhenia juaj me partnerin do te ftohet dhe do keni disa mosmarreveshje.

Disa beqare do fillojne aventura sekrete.

Ne fakt si fillim fshehetesia eshte shume e mire. Duhet te tregoheni me vigjilente me financat. Fatmiresisht do jeni me kembe ne toke dhe do merrni masat e duhura.

Merkuri do jete planeti qe do iu premtoje cifteve shume kenaqesi sot, por nga ana tjeter ju do tregoheni mjaft idealiste. Ngritja e partnerit ne piedestal mund te sjelle zhgenjime. Nese jeni beqare do takoni dike i cili do iu lere me goje hapur. Bukuria e tij nuk eshte vetem ne pamje, por edhe ne shpirt. Kujdesuni me shume per buxhetin tuaj dhe mos enerroni gjera te paarritshme.

BINJAKET (21/V-20/VI)

GAFORRE (21/VI-22/VII)

Fale ambicies qe do keni ne pune, jeta sentimentale do kaloje ne plan te dyte. Mos u shqetesoni sepse Marsi do beje qe partneri te tregohet mjaft i kuptueshem dhe tolerant. Dita e beqareve do jete interesante.

Mos neglizhoni asnje takim sepse ne kete menyre s’keni per ta gjetur asnjehere ate qe kerkoni. Do harxhoni shume energji per te permiresuar buxhetin. Bravo!

Do lundroni ne nje det te qete dhe te ngrohte sot. Marsi do iu nxite te jeni me tolerante dhe te kuptueshem me partnerin tuaj. Tensioni nuk do mbizoteroje ne asnje moment! Persa iu perket beqareve, eshte Hena ajo qe do sjelle surpriza mjaft te kendshme. Perfitoni sa te mundni! Urani do iu ndihmoje te permiresoni ekuilibrin financiar.

LUANI (23/VII-22/VIII)

Ne parim duket se nuk do kete probleme ne jeten tuaj ne cift. Ka mundesi qe te beni edhe dicka te kendshme se bashku. Mund te behet fjale per nje aktivitet argetues, nje darke, etj. Beqaret do kene nje dite mjaft te favorshme. Ka ardhur momenti i duhur qe ju te takoni personin tuaj te endrrave. Me financat do keni fat por duhet te dini si ta shfrytezoni.

PESHORJA (23/IX-22/X)

4

VIRGJERESHA (23/VIII-22/IX)

Saturni ne pergjithesi do jete mjaft i favorshem per ciftet. Ky planet do iu ndihmoje ta thelloni edhe me teper lidhjen tuaj dhe te beni plane per te ardhmen se bashku. Ju beqare iu ka ardhur ne maje te hundes vetmia dhe keni filluar te mos besoni me tek dashuria. Mos e humbi shpresen sepse do te kete ndryshime. Marredhenia me parate do jete jo fort e mire.

AKREPI (22/X-21/XII)

6 9

Çdo gje do filloje te rregullohet ne jeten tuaj sentimentale. Ka ardhur momenti te mendoni per dicka te vecante dhe qe do e lere pa fjale te dashurine e zemres.Takimet do jene te shumta per beqaret por ata nuk do jene te interesuar per asnje. Do dini shume mire sot sesi t’i organizoni financat.

Edhe pak maturi dhe kujdes me shpenzimet dhe asgje e keqe nuk do te ndodhe.

8

Gjeni figurën duke bashkuar pikat

SHIGJETARI (22/XI-21/XII)

Plotësoni tabelën me numrat e dhënë!

Ngjyrosni pjesën me pikë dhe zbuloni figurën

Numra me 3 shifra: 131, 147, 159, 246, 410, 451, 515, 541, 546, 617, 840, 934.

Numra me 4 shifra: 1012, 2102, 2157, 2806, 2815, 3248, 4447, 4774.

Numra me 6 shifra: 123652, 135343, 246727, 273976,

362626, 451615, 489652, 522611, 524205, 525616, 556210, 563296, 569995, 596857, 616876, 741470, 745845, 766217, 911216, 924242.

Numra me 7 shifra: 1082889, 2163296, 4424907, 6632101

Ndikimi i Diellit do jete shume pozitiv dhe do sjelle harmonine ne lidhjen tuaj. Jeta juaj do jete shume e larmishme dhe do dilni per t’u argetuar. Per beqaret i njejti planet do t’i nxite ata per cmendurira. Kujdes mos e teproni me asgje sepse mund te pendoheni me vone. Fati nuk do jete ne anen tuaj gjate kesaj dite. Do keni disa tronditje! Merrni masat e duhura pa qene vone.

Gjeni 10 ndryshimet

UJORI (20/I-19/II) Ato qe keni pritur per aq shume kohe te perjetoninelidhjentuajdotendodhinsot.Do flisnipercdogjedhedomerrniedhevendime te perbashketa. Dita per beqaret do jete e mrekullueshme. Mundesite per te takuar personin tuaj te endrrave do jene te shumta.

Perfitoni! Ne planin e financave duhet te tregoheni te arsyeshem pa teprime.

Qetesi e madhe do mbizoteroje ne lidhjen tuaj. Nuk do kete shume pasion por as zenka nuk do kete.Thjesht nje e perditshme pa ndonje histori te vecante. Beqaret nga ana tjeter do jene joshes dhe mjaft te kerkuar nga syte e seksit tjeter. Takimet qe do beni do jene mjaft premtuese. Edhe pse do keni shume deshire per shpenzime nuk duhet te abuzoni. Buxheti i lekundur!

BRICJAPI (22/XII-20/I) Disa prej atyre qe jane ne cift do kalojne nje krize. Mundohuni te beni here pas here leshime sepse perndryshe nuk do dilni nga andralla qe jeni futur. Beqaret do takojne dike por historia qe do fillojne do jete paksa e nderlikuar dhe peshtjelluese. Tregohuni te kujdesshem! Ambienti planetar do iu beje mjaft te afte per te menaxhuar ashtu si duhet buxhetin tuaj. Do ia dilni mbane!

PESHQIT (20/II-19/III) Kujdes nga paqendrueshmeria ne jeten ne cift! Nen ndikimin negativ te Uranit ju do refuzoni kategorikisht te beni leshime dhe kjo dosjelleprobleme.Beqaretnukdokenefare deshire te sakrifikojne lirine e tyre, por sot do mund te gjejne personin e vecante. Saturni do favorizoje financat dhe ju do mund te realizoni edhe operacione financiare.

blog

1001

ditë që formësuan botën

Gazeta MAPO

16.08.2013

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

15

“Martohuni me çdo kusht. Nëse merrni një grua të mirë, ju do të jeni i lumtur, nëse merrni një grua të keqe, do të bëheni filozof”. - Sokrati

16 gusht

1876

Debutimi i Das Rheingold-it të Wagner Në qytetin bavarez të Bayreuth, Festivali i Teatrit i ndërtuar sipas shijeve të Richard Wagner-it, ishte përplot dhe i heshtur teksa u ngrit perdja e skenës për aktin e parë të Das Rheingold. Për dy mbrëmjet vijuese audienca do të shihte performancat e Die Walkure dhe Siegfrid dhe më në fund, më 16 gusht Gotterdammerung, një opera pesë-orëshe. Kjo pjesë e fundit solli një finale triumfante të performancës së parë të plotë të Unazës së Niebelungëve.

Wagneri e kish marrë idenë për një cikël

operash nga sagat norse dhe nga poema epike gjermane e Nibelunglied 25 vjet më parë në Zurih, pasi u detyrua të linte Gjermaninë për pjesëmarrjen e tij në kryengritjen e vitit 1849.

Pas vitesh të gjata mërgimi Wagneri ishte në prag të falimentit financiar, kur në vitin 1864 ‘i çmenduri’ Mbreti Ludwig II e ftoi në Munich. Mbreti ishte i dashuruar me romancat mesjetare-më vonë ai ndërtoi kështjellën e përrallave Neuschwanstein në alpet bavarezedhe e mbështeti financiarisht Wagner-in në mënyrë që ai të mund të përfundonte të

shkruarit e Unazës, madje edhe pasi kompozitorit iu desh të largohej nga Munich-u pasi filloi një lidhje intime skandaloze me një grua të martuar, Cosima von Buloë. Wagner u martua me Cosima-n në vitin 1870, ngriti strehë familjare në Bayreuth dhe iu përkushtua ngritjes së fondeve për ndërtimin e Festivalit të Teatrit për të shfaqur operat e tij. Ai vdiq në Venecia në vitin 1833, pak muaj pasi opera e tij finale Parsifal u shfaq si premierë në Bayreuth.

Një festival veror mbahet në këtë qytet çdo vit vetëm për të shfaqur operat e Wagner-it.

Blitz

Foto dite

162

Numri i orëve që punëtorët kinezë të një kompanie amerikane mbajtën peng shefin e tyre gjatë një mosmarrëveshjeje pune.

300

Mijë dollarë ishte shuma që kompania pagoi për lirimin e tij.

2

Për qind ishin kinezët konsumatorë të mallrave të luksit në vitin 1995.

25

Për qind e kinezëve i konsumojnë sot këto mallra.

Titulli: Ditë e përgjakshme në egjipt

Në Facebook Fatima Gorezi Ja si do shprehej një prej ‘sojit tonë’, ndërsa e pyesnin për gazetarinë që donte të bënte: Ajo çka kam bërë deri tani është një flërt me gazetarinë. Mua më pëlqen të flirtoj, po ama dashuria më pëlqen më tepër. Në demokraci, të bësh gazetari të mirë është si të bësh dashuri me dashuri. Dhe ky është telashi im...

Thimi Samarxhiu Më pëlqen filozofia e Policisë së Shtetit. Për të hequr vëmendjen nga Lazarati, ku nuk ua mban të futen, reklamojnë me pompozitet që kanë asgjësuar kaq e aq bimë Cannabis në të gjithë qytetet e Shqipërisë. Shumë mirë e keni, po me Lazarati ca planesh keni, apo si ço vit do prisni poshtë në rrugë, 5 km nga fshati?

Aldona Luari Lazarat o shkëmb i thatë, Digjesh-pritesh, rritesh prapë.

Irena Shabani Ka shumë njerëz që nuk e kanë lexuar “Romeo dhe Zhuljeta”. është mirë që ta dinë që Romeo nuk e vrau Zhuljetën.

Kjo mbase do na shpëtonte nga gjithë këto histori dashurie që përfundojnë me vrasje, therje dhe vetëvrasje....

Shpend Limoni Shteti nuk duhet me ndërhy në Lazarat, shteti duhet me stimulu prodhimin vendor.

gazetamapo@gmail.com cel: 068 20 55 477

Shqipëria; e bukur dhe mesatare Alfred Lela

Ka diçka mesatare të cilën nuk di si ta shpjegoj, më shkruante një miku im dje në një sms, kur e pyesja për ‘strehën’ ku po kalonte pushimet. Pavarësisht komoditetit diçka në këtë luks, diçka që s’i jepte dot emër, ia bënte gjërat t’i dukeshin mesatare. Nuk e di pse m’u kujtua fjala turke ‘salltanet’ dhe m’u duk se pikërisht kjo e shpjegonte ‘mesataren’ që miku kish ndërmend. Është një shtirje e luksit dhe jo luksi vetë, është një përpjekje për t’u dukur më shumë se një realitet. Ndoshta e vetmja gjë e njëmendtë në turizmin e Shqipërisë sonë, është natyra, diçka që s’ka të bëjë me ne, por që na është dhënë. Gjithçka tjetër jashtë saj është një salltanet i yni, një shtirje, një medemek, një gjasme e madhe e shqiptarit të shtrirë në kurriz që kujton se bën pushime.

Ka një pakënaqësi me pushimet shqiptare, që shoqërohet me një karfosje mbarëkombëtare, fryrë në internet sidomos nga ata që jetojnë jashtë, ngaqë vendi ka hyrë në këtë po atë renditje botërore si destinacion turistik i vitit. Pakënaqësisë, që vjen sidomos pas pritshmërive të parealizuara, i shtohet edhe kontrasti i thellë mes asaj që Shqipëria ofron: një peizazh që të merr frymën dhe asaj që shqiptari jep, një predispozitë (a)tregtare që të lë pa frymë. E njëjtë është kudo kjo babëzi për akulturë të shërbimit, higjienës apo kulinarisë: nga Saranda deri në Valbonë. Çdo veprim kryhet nën shenjën e ngutit dhe e gjitha i ngjan një akti ile-

gal. Duket sikur psikoza e ndërtimit të paligjshëm apo të pavend, ose edhe të së pamerituarës, e shpjegon amullinë e biznesit të turizmit shqiptar. Pronarët e lokaleve dhe hoteleve veprojnë nën nxitimin e ‘o sot o kurrë’, sikur dita dhe stina, apo dhe vetë jeta nuk u del për dizajnin që kanë hedhur ata në kokë për veten. (Ndoshta në ëndrrat e tyre e shohin veten më të pasur se sa ua lejon inteligjenca).

Shqipëria superbe ndoshta ekziston, por u përket vetëm shumë të rinjve dhe shumë të pasurve dhe atyre në mes u është lënë Shqipëria mesatare. Kjo shtresë e mesme është zënë ngushtë si në sanduiç ndërmjet atyre që kanë iluzionin e rinisë së përjetshme dhe atyre që gjendja financiare u lejon një fluskë që i mban larg Shqipërisë mesatare, rrjedhimisht reale. Asaj në salltanet, por që kujton se është në luks; asaj të varaktës që kujton se është e arta; asaj lindores që shtiret si perëndimorja.

Pushimet shqiptare janë përfundimisht më të shtrenjtat. Kjo, sepse ti nuk udhëton e as pushon dot i shkëputur nga fati yt kulturor e gjeografik. Vendi yt nuk ta lejon vetëm shullimin në diell.

Ai të dhemb me pasionin e tij për të qenë i bukur dhe në të njëjtën kohë mesatar. Nuk mund të jesh aq i shkujdesur sa të pushosh në të, pa të bërë përshtypje asimetria e tij. Shqipëria mund të vazhdojë të jetë kjo që është, domethënë e bukur, por edhe mesatare nuk duhet t’ia lejojmë të jetë.

Themelues: Henri Çili. Kryeredaktor: Arion Sulo. Zv/kryeredaktor: Alfred Lela, Aleksandra Bogdani. Politika: Nevila Përndoj, Fejzi Braushi.

Kronika: Leonard Bakillari, Dashamir Biçaku. Speciale: Vladimir Karaj. Ekonomia: Blerina Hoxha. . Kultura: Aida Tuci. Suplement: Arta Çano.

Karikatura: Bujar Kapexhiu. Faqosja: Florenc Elezi. Ilir DRIZARI, Kujtim Bisha. Korrektore: Lila Plasari, Brunilda Meno.

Adresa: Bulevardi Gjergj Fishta pranë UET

Marketing / Drejtore: Fiziana Bora Cel: 068 20 55 437 E-mail: fiziana_bora@yahoo.com Menaxhim / Dhimitraq Hido Cel: 068 20 55 440

CMYK

16 16.08.2013

Gazeta MaPO MAPO

www.mapo.al www.mapo.al // gazetamapo@gmail.com gazetamapo@gmail.com

NJOFTIM / REKLAMA

Nr. 20 (265), Viti Viii botimit korrik 2013 Çmimi 300 Lekë

Speciale/ anthony’S pier 4, një ikonë më pak për BoStonin

Jo vetëm politikë si zakonisht

primo ShllakU Ka ardhë koha me e standardizue gegnishten ema anDrea Leximet bëhen në shtrat si dashuria

numri i ri në treg

DeShmia arkitektura dhe diktatura sipas petraq kolevicës eni VaSili Çfarë kryeministri do të isha...

LULZIM BASHA

e përmuajshme

Lideri i ri i opozitës

INTERVISTE EKSKLUZIVE: Shefi i ri i i demokratëve flet për herë të parë për shtypin pas garës për postin e Berishës. Jeta e 39-vjeçarit në pole position: kryetar i Bashkisë së Tiranës dhe Partisë Demokratike. Si e sheh raportin e ri me Berishën dhe vendin e liderit historik në parti. Telefonata me Sokol Olldashin. A do të rikandidojë për Bashkinë e Tiranës? Çfarë do të thotë me ‘rivitalizim’ të PD, dhe pse i quan ‘iluzione’ zërat për aleancë me Metën? Rama e Meta, sipas Bashës, janë një.