Gazeta Mapo

Faqe 16

Recensa e Preç Zogajt

Poezi e madhe në vizionin e religjionit “Në bregun tjetër të lumit”, poezi nga nobelisti polak Çesllav Milosh

Kryeredaktor Arion Sulo - E hënë, 18 shkurt 2013. Numër 836. Viti IV botimit. Çmimi 30 lekë. 1.5 euro. www.mapo.al e-mail: gazetamapo@gmail.com. Adresa: BLV "Gjergj Fishta"

Vehbiu: Ardian Klosi u tradhtua nga miqtë, kolegët dhe të njohurit

Padia në Kushtetuese, rrëzohet rritja e pagave të policëve Gjykata Kushtetuese hedh poshtë kërkesën e Sindikatës së Policisë për të shfuqizuar vendimin e qeverisë për mënyrën e përllogaritjes së shtesës për gradë. Policët kërkonin rritje të pagës nëpërmjet llogaritjes së vjetërsisë në punë si gjithë administrata tjetër. Kushtetuesja ka votuar për kalim të afateve kohore brenda të cilave duhet të ishte bërë ankimimi Gjykata Kushtetuese ka hedhur poshtë kërkesën e Sindikatës së Punonjësve të Policisë së Shtetit për të shfuqizuar vendimin e qeverisë për mënyrën e përllogaritjes së shtesës për gradë. Sipas vendimit objekt an-

Intervista/ Studiuesi dhe miku i Klosit, Ardian Vehbiu, shprehet se “Në momentet më të sinqerta të tij ‘Te kundërcjapi’, Klosi identifikohet fshehtazi, ndoshta edhe pavetëdijshëm, me Krishtin e përcjellë nëpërmjet Nolit, atë të tradhtuarin e ‘Shën Pjetrit mbi mangall’; njeriun që e lanë vetëm, për faj të forcës e magjisë që i kish fjala dhe imazhi"

Faqe 13

Misteri i biznesmenit të vrarë në Shkodër, “i martuar” me tri gra

Vritet me çifte 67-vjeçari, e qëlloi e shoqja 62 vjeçe për xhelozi

Gjon Gjeka, është babai i 7 fëmijëve me tri gra të ndryshme, ndërsa zyrtarisht nuk është martuar asnjëherë

Faik Poka është gjetur i vrarë në oborrin e shtëpisë, por policia dyshon se ai është qëlluar brenda saj dhe se për këtë ka ndaluar gruan 62 vjeçe Fatmire Poka FAQe 3

Hetuesit në Shkodër, megjithë shoqërimin e 30 personave, nuk kanë ende asnjë detaj mbi autorët e vrasjes së Gjon Gjekës. 52-vjeçari që rezulton i

op-ed / 10-11

NgërÇ

NGA bujar kapexhiu

Si mund të realizohet bashkimi Kosovë-Shqipëri?

koment BASHKIM MUÇA

Në kulmin e një atmosfere nacionaliste shqiptarët festuan...

Me këmbë të mbarë thotë populli Njëzet vjet më parë, pak kush nga ne mund të koment perceptonte një Valbona Nathanaili rrugë më të...

Dashuri e paligjshme

9 aktualitet

Kosova feston 5 vjet pavarësi, ShBA: Keni bërë përparime Kuvendi mban seancë solemne për pavarësinë, liderët kosovarë lëshojnë mesazhe për dialog me Serbinë. Në festimet e Prishtinës kanë marrë pjesë Nishani, Topalli dhe Rama

kimi, parashikohet që punonjësi i Policisë së Shtetit, për kohën e qëndrimit në gradë, përfiton shtesë për vjetërsi në punë, në masën 1 për qind, pas çdo viti pune, por përllogaritja e kësaj shtese duhet të fillojë në... Faqe 5

Gjon Gjeka, i vrarë të shtunën në Shkodër

Prokuroria dhe të dënuarit çojnë “Gërdecin” në Gjykatën e Lartë Akuza pritet të kundërshtojë vendimin e Gjykatës së Apelit për masat e dënimit dhe veprat penale për të cilat u shpallën fajtorë të pandehurit e dosjes “Gërdeci”. Edhe të dënuarit kanë paralajmëruar ankim në Gjykatën e Lartë, pasi pretendojnë pafajësi.

Prokuroria e Apelit pritet të kundërshtojë brenda pak ditësh vendimin ndaj 29 të akuzuarve si përgjegjës për tragjedinë e Gërdecit, pasi nuk është dakord me akuzat dhe masat e dënimit që u caktuan ndaj tyre. Lajmi konfirmohet nga burime të rezervuara pranë prokurorisë, të cilat thanë se brenda afatit ligjor prej 30 ditësh organi i akuzës do të paraqesë... Faqe 8

ekonomi

drejtoresha ne AMC

FMN dhe BB ndryshojnë kursin, në plan të parë rritja ekonomike

Biljana Nikoliç: Certifikimi, një mënyrë për t’u bërë më eficentë

FAQE 7

Mos humb kohë, shko dhe merr ABCom-Fix! Komuniko FALAS me të gjithë numrat ABCom dhe me tarifat më të lira në treg.

CMYK

FAQE 18

pamartuar, kishte 7 fëmijë me tri gra të ndryshme, me të cilat bashkëjetonte, u përcoll dje në banesën e fundit.

Policia tha se ende nuk kishte të qarta motivet e vrasjes së tij, ndërsa dyshohet për një krim mbi një konflikt të vjetër, edhe pse nuk përjashtohen hasmëria apo motive të tjera të krimit.

Gjeka për policinë e Shkodrës është një personazh “enigmatik”... Faqe 11

koment / 11

Faqe 16

Klejdi Këllici

Poli i tretë, histori e vjetër me aktorë të vjetër Diku aty nga viti 1996, pak përpara zgjedhjeve të mbrapshta, ish-Aleanca Demokratike dhe PSD krijuan Polin e Qendrës. Kjo aleancë teorikisht do të mblidhte përreth saj të gjithë të zhgënjyerit, për të dalë si një forcë e moderuar nga mbrapështitë e politikës së katër viteve të para të trazicionit. Më pas në zgjedhjet e vitit 1997 po ky pol u tkurr nën peshën e fitores së PS dhe ku u pa e nevojshme ndërhyrja e ambasadores së atëhershme të ShBA, Mariza Lino, për të futur në koalicion me PS anëtarët e tij. Po sot po tentohet një eksperiment i tillë me aktorë që kanë ndoshta qëllime më pak të nalta sesa Ceka me Gjinushin në moshën e pafajësisë së tyre politike.

E tepërt të thuhet se poli i tretë shkakton njëfarë pështjellimi...

2

MAPO

E HëNë, 18 shkurt 2013 www.mapo.al

f kus

13 qershor 2010 www.gazetamapo.com

MAPO

05 19

Njeriu që dyshohet për një nga grabitjet më të mëdha në vend. Historia e vjedhjes së 6 milionë dollarëve të thesarit në Shkodër dhe hetimet e 2007-s

Misteri i biznesmenit të vrarë në Shkodër, “i martuar” me tri gra Gjon Gjeka, është babai i 7 fëmijëve me tri gra të ndryshme, ndërsa zyrtarisht nuk është martuar asnjëherë.

Hetuesit në Shkodër, megjithë shoqërimin e 30 personave, nuk kanë ende asnjë detaj mbi autorët e vrasjes së Gjon Gjekës. 52-vjeçari që rezulton i pamartuar, kishte 7 fëmijë me tri gra të ndryshme, me të cilat bashkëjetonte, u përcoll dje në banesën e fundit. Policia tha se ende nuk kishte të qarta motivet e vrasjes së tij, ndërsa dyshohet për një krim mbi një konflikt të vjetër, edhe pse nuk përjashtohen hasmëria apo motive të tjera të krimit. Gjeka për policinë e Shkodrës është një personazh “enigmatik”, ai është në listën e të dyshuarave për disa ngjarje, por prokuroria s’ka ngritur akuzë ndaj tij dhe ai nuk është arrestuar ndonjëherë për krimet për të cilat është dyshuar.

Burime nga policia thonë se ai është një nga të dyshuarit për vjedhjen e 6 milionë dollarëve në thesarin e shtetit në vitin 1997, e ashtuquajtura vjedhja më e madhe në Ballkan, autorët e të cilës janë të identifikuar, por nuk janë arrestuar asnjëherë për mungesë të provave.

Dhe pse ka shoqëruar rreh 30 persona që mendohej se kishin dijeni për vrasjen e ndodhur një ditë më parë në Shkodër, ku u ekzekutua 52-vjeçari Gjon Prendush Gjeka, policia e Shkodrës akoma nuk ka një autor të identifikuar apo një motiv për këtë vrasje. Burime pranë policisë bëjnë të ditur se janë shoqëruar dhe pyetur persona me të cilët viktima ka patur mosmarrëveshje në të kaluarën e tij si dhe njerëz që kanë qenë afër vendit të ngjarjes dhe mund të kenë parë diçka.

Por deri tani asnjë e dhënë nuk e ka çuar policinë në zbardhjen e motivit apo identifikim të autorit. Sipas policisë, vrasja mund edhe të mos ketë lidhje direkte me viktimën, por mund të jetë një hakmarrja për ndonjë konflikt të shkaktuar nga të afërm, ndërsa hetimet janë duke marrë në konsideratë edhe aktivitetin si biznesmen të 52-vjeçarit.

Sipas dëshmive që ka marrë policia, dyshohet se autori është larguar jo në drejtimin nga ka ardhur viktima, por nga disa nga drejtimet e tjera ku dhe mundësia për t’u parë nga persona tjerë të rastësishëm është e pakët. Hetimet janë përqendruar tek e kaluara e viktimës dhe konfliktet e mundshme të tij. Policia tha se gjatë marrjes në pyetje nuk ka mundur të mësojë shumë mbi motivet që mund të ketë pasur autori, por ajo bëri të ditur se ky i fundit kishte ndjekur viktimën dhe kishte informacion mbi lëvizjet e tij. Prita sipas policisë është bërë në një nga shtëpitë ku jetonte viktima. Ky i fundit kishte lidhje me tre gra të ndryshme, me të cilat kishte fëmijë, por që jetonin në tri shtëpi të ndryshme.

Ai kishte një të kaluar si pajtimtar gjaqesh, edhe pse vetëm në disa raste, ndërkohë është i hetuar dhe akuzuar për grabitje bankash dhe me histori të errët në vitet 1997-1999. Gjon Gjekaj ishte nga fshati Bardhaj i komunës Rrethina dhe kishte prona, si dyqane, hotel dhe të tjera, që i jepte me qira. Kohë më parë ka pasur një punishte për prodhim këpucësh që e pati mbyllur.

Ai kishte një të kaluar si pajtimtar gjaqesh, edhe pse vetëm në disa raste, ndërkohë është i hetuar dhe akuzuar për grabitje bankash dhe me histori të errët në vitet 1997-1999.

Gjon Gjekaj ishte nga fshati Bardhaj i komunës Rrethina dhe kishte prona, si dyqane, hotel dhe të tjera, që i jepte me qira

Vjedhja e thesarit në '97 në Shkodër dhe hetimet e 2007-ës Grupi hetimor, i ngritur në Shkodër për hetimin dhe verifikimin e ngjarjeve të vitit 1997, pati njoftuar më 2007 se për vjedhjen më të bujshme në rajon, të shënuar gjatë trazirave të marsit të vitit 1997, në Shkodër, ku u vodhën plot 6 milionë USD, janë identifikuar disa persona përgjegjës, por nuk disponohen prova të mjaftueshme për arrestimin e tyre.

Burime të Ministrisë së Brendshme thanë se tre prej grabitësve të dyshuar janë biznesmenë në Shkodër, por emrat e tyre nuk mund të bëhen publikë, për shkak të hetimeve që ende vazhdojnë. Grupi hetimor deklaroi zyrtarisht se “janë identifikuar disa persona, që dyshohet se kanë grabitur Thesarin e Veriut, ku gjatë shpërthimit të godinës pranë Prefekturës së Shkodrës, u plagos njëri nga autorët”. Sipas të njëjtave burime, plagosja ishte pasojë e përdorimit jo të saktë të antitankut. Supergrabitja është realizuar nga 5 persona dhe se njëri prej tyre është plagosur në dorë. Ndërsa për paratë e vjedhura, agjentët e policisë kanë mundur të vërtetojnë se ato janë ndarë në lokalin e njërit prej autorëve, ku secili ka

Gjon Gjeka

Ngjarja

Autori e priti, pas shtëpisë e vrau kur zbriti nga makina Gjekaj është ekzekutuar në afërsi të shtëpisë së tij në Shkodër, nga persona të panjohur, të cilët e kanë qëlluar tri herë duke e lënë të vdekur në vend. Ai është ekzekutuar me armë zjarri, ndërsa ka qenë duke zbritur nga mjeti i tij. Ngjarja ka ndodhur rreth orës 17 në lagjen “Ndoc Mazi”, “prapa pallatit ku banonte viktima”. Mësohet se Gjon Gjekaj ka qenë duke shkuar te banesa e tij, një apartament në të majtë të rrugës nga kryqëzimi i ish-degës së brendshme, tek ura e thive dhe

me mjetin e tij Ford Fokus është ndaluar pas pallatit, aty ku dhe ndodhet hyrja e tij. Sapo ka zbritur nga mjeti, ai është qëlluar tri herë me pistoletë dhe ka gjetur vdekjen e menjëhershme. Autori që mendohet të ketë qenë një i vetëm, është larguar me shpejtësi pa u identifikuar. Vendi ku ka ndodhur ngjarja nuk ka shumë lëvizje, pasi është pas pallatit dhe nuk ka pamje nga rruga. Mendohet se autori ka dalë në pritë pasi i ka ndjekur më parë lëvizjet e tij.

Drejtoria e policisë, Shkodër

Grabitja e Thesarit të Veriut ndodhi më 22 qershor të vitit ‘97. Një antitank shpërtheu dyert e godinës, ku ndodheshin më shumë se 8 milionë USD marrë pjesën që i takonte, duke i ndarë sipas rolit në grabitje. Hetuesit kanë konkluduar se sasia e parave të

grabitura është investuar në Shkodër, nga personat e mbetur gjallë, pasi dy prej tyre janë ekzekutuar më pas, në rrethana ende të paqarta.

Grabitja e Thesarit të Veriut ndodhi më 22 qershor të vitit ‘97. Një antitank shpërtheu dyert e godinës, ku ndodheshin më shumë se 8 milionë USD, për të marrë prej andej gjashtë prej tyre, të gjitha prerje dhjetë dhe pesëmijëlekëshe, ndërsa prerjet dymijëlekëshe (rreth 2 milionë dollarë), nuk u morën, për shkak të volumit të madh.

Ekzekutimet e të “fortëve” në Shkodër Kjo është vrasja e tretë që ndodh në qytetin e Shkodrës, ku viktima mbeten persona të njohur në qytet dhe në asnjë rast nuk ka të identifikuar autorë. Më herët Mir Koçia dhe Kujtim Vajushi u vranë në dy prita të ndryshme në nëntor të vitit që shkoi dhe në fillim të këtij viti.

Koçia dhe Vajushi ishin të njohur edhe për rivalitetin mes njëri-tjetrit, përfshi dhe një përleshje me armë, në të cilën mbeti e vrarë një vajzë e vogël.

Burime nga policia thanë ndërkohë që vrasja e tretë nuk ka lidhje me dy krimet e mëparshme.

E HëNë, 18 shkurt 2013 www.mapo.al

3

MAPO

Vrasja e Faik Pokës është bërë me armë gjahu, të cilën ai e mbante me leje në shtëpi

Vritet me çifte 67-vjeçari, e qëlloi e shoqja 62 vjeçe për xhelozi Faik Poka është gjetur i vrarë në oborrin e shtëpisë, por policia dyshon se ai është qëlluar brenda saj dhe se për këtë ka ndaluar gruan 62 vjeçe Fatmire Poka

Policia tha se ka qenë gruaja që ka dhënë alarmin dhe ka kërkuar ndihmën e fqinjëve të cilët kanë njoftuar policinë. Në vendin e ngjarjes shkuan policia, ekspertët dhe grupi hetimor.

Sipas të dhënave paraprake rezulton se vrasja është kryer me armë gjahu në distancë të afërt

Krimet për të cilat dyshohej Gjeka Emri i tij ka qenë i njohur për qytetarët e Shkodrës si person me rrezikshmëri, por asnjëherë nuk është ndaluar apo dënuar për ndonjë vepër penale, ndërsa pas 1997-s është përpjekur të merret me biznes dhe pajtime gjaku. Ai dyshohet për grabitje me dhunë të Bankës së Shtetit në vitin 1997, e konsideruar ndryshe si vjedhja më e madhe në Ballkan. Në bankë mendohet se u morën 6 milionë dollar, ndërsa dy nga personat që morën pjesë në të u vranë pas 97-s.

Pjesëmarrja në këtë grabitje e Gjekës është hetuar, por policia dhe prokuroria nuk patën

Vendi ku u vra Gjon Gjeka

asnjëherë prova për të kryer arrestimin e të dyshuarit.

Ndërkohë ai është dyshuar për grabitjen e qendrës ‘Don Bosko’ po në Shkodër, më 2002 u hetua për mashtrimin e një biznesmeni në Durrës, ndërsa dyshohej se kishte marrë pjesë në shkatërrimin e prokurorisë Shkodër në vitin 1998.

Burime nga policia thanë se janë duke shikuar në konfliktet që ka pasur viktima dhe personat që kanë pasur të bëjnë me të, ndërsa thanë se nuk përjashtohej edhe mundësia për një krim që ka të bëjë me pronat apo probleme të ngjashme.

Një 62-vjeçare është bërë xheloze për të shoqin dhe sherret prej këtij dyshimi mendohet se kanë shërbyer si motiv që gruaja të qëllonte mbi të shoqin me të cilin kishte më shumë se 30 vjet martuar. Vrasja e Faik Pokës është bërë me armë gjahu, të cilën ai e mbante me leje në shtëpi.

Sipas policisë, ngjarja ndodhi në fshatin Xibrakë të komunës LabinotFushë në Elbasan. Sipas policisë, gruaja pasi ka qëlluar dhe vrarë burrin e ka nxjerrë trupin në oborrin e shtëpisë. Në pamundësi për ta fshehur trupin, ajo ka njoftuar fqinjët duke thënë se ai ishte vrarë dhe ka tentuar të fshehë krimin.

Ngjarja

Policia tha se ka qenë gruaja që ka dhënë alarmin dhe ka kërkuar ndihmën e fqinjëve, të cilët kanë njoftuar policinë. Në vendin e ngjarjes shkuan policia, ekspertët dhe grupi hetimor. Sipas të dhënave paraprake rezulton se vrasja është kryer me armë gjahu në distancë të afërt. Vrasja është kryer në një nga dhomat e shtëpisë e më pas kufoma është nxjerrë jashtë në oborr. Fillimisht u dyshua për vetëvrasje. Por pasi është ekzaminuar kufoma, ekspertët arritën në përfundimin se ai është qëlluar me çifte në kokë e gjoks. E gënjyer nga 62-vjeçarja që vuante edhe nga depresioni, policia fillimisht hodhi edhe dyshimet për grabitje, pasi çifti Poka jetonte i vetëm, sepse vajza e pesë djem janë në emigracion.

Zbardhja

Kanë qenë dëshmitë e mbledhura në vendin e ngjarjes dhe më pas edhe marrja në pyetje e gruas që kanë çuar në zbardhjen e historisë. Sipas banorëve të fshatit, bashkëshortja Fatmira Poka vuante prej disa ko-

Vendi ku u vra Faik Poka

hësh nga depresioni e nuk përjashtohen edhe motivet e xhelozisë që ajo e kishte shfaqur edhe më herët ndaj të shoqit. Në polici janë shoqëruar disa persona, mes të cilëve edhe të afërm e familjarë, të cilët po merren në pyetje rreth ngjarjes. Ndërkohë që sipas të dhënave zyrtare të policisë e dyshuara kryesore e krimit është bashkëshortja Fatmire Poka, 62 vjeçe, e cila edhe u arrestua për akuzën e vrasjes. Mes bashkëshortësh ka pasur grindje të vazhdueshme e kohët e fundit, për shkak të depresionit, Fatmirja mendohet se ka manifestuar edhe reagime xhelozie. Po punohet për zbardhjen e rrethanave të vrasjes.

Pak kohë më parë një krim i rëndë tronditi Elbasanin, ku pas konflikteve familjare i ati ekzekutoi të birin bashkë me nusen italiane. Në cilësinë e provës materiale është sekuestruar arma e zjarrit.

Kanë qenë dëshmitë e mbledhura në vendin e ngjarjes dhe më pas edhe marrja në pyetje e gruas që kanë ccuar në zbardhjen e historisë

Ndihmuan autorin e masakrës në Kuçovë, dy të ndaluar Dy persona janë ndaluar për dhënie ndihme dhe fshehje të autorit të masakrës në familjen Muço në Kuçovë. Burime nga policia e Beratit thanë se kishin shoqëruar personat, emrat e të cilëve nuk bëhen të ditur, ndërsa theksuan se ende ishin në kërkim të Riza Latifajt i cili vrau prindërit e bashkëshortes dhe plagosi rëndë këtë të fundit, pasi ajo kishte kërkuar divorcin dhe ishte ndarë prej tij. Sipas policisë, Latifaj dyshohet të ketë qenë i pirë në momentin kur ka kryer krimin, ndërsa menjëherë pas tij është larguar nga vendi i ngjarjes dhe nga e shtuna mbetet në arrati. Latifaj, 58 vjeç, banor i fshatit Levan në rrethin e Fierit, mëngjesin e të shtunës në grindje e sipër me bashkëshorten duket se, pasi nuk ka arritur ta

Rexhep dhe Vasilika Muço

bindë për t’u kthyer pranë tij, ka humbur logjikën dhe ka qëlluar më armë prindërit e saj, Rexhep dhe

Vasilika Muço, përkatësisht 67 dhe 65 vjeç. Të dy prindërit mësohet se kanë dalë në mbrojtje të vajzës, duke mos pranuar që ajo të kthehej në banesën e bashkëshortit. Ëngjëllushja, ish-gruaja e të dyshuarit për vrasje, ka mbetur edhe ajo e plagosur rëndë po prej thikës. Pasi ka shkaktuar vrasjen e vjehrrit dhe plagosjet, autori mësohet se është larguar me shpejtësi nga vendi i ngjarjes. Sipas hetimeve, në ngjarje është përdorur një armë zjarri tip automatike, e cila nuk është gjetur dhe se dyshohet se është marrë nga autori. Mjete të rastit dhe të mprehta si dhe më pas është shpërthyer dhe një pajisje plasëse, e cila ende nuk është verifikuar se çfarë mund të ketë qenë dhe se kujt i përkiste.

4 7465 02

MAPO

E HëNë, 18 shkurt 13 qershor 2012 2013 www.mapo.al www.gazetamapo.com

politikë

Parid Cara, biznes në Itali me 120 shqiptarë të punësuar. Ndihma në Vit të Ri për qytetarët e Kavajës dhe aktiv në mbështetje të Elvis Roshit në zgjedhjet lokale

Edi Rama dhe Parid Cara

PS, një emigrant-biznesmen për Kavajën Edi Rama prezanton në Kavakë kandidatin për deputet të PS-së. Cara: Kavaja nuk është bastion i asnjë partie politike, por është bastion i qytetarëve të Kavajës.

Kryetari i Partisë Socialiste, Edi Rama, ka prezantuar dje prurjen e dytë të re në ekipin që tenton të fitojë zgjedhjet më 23 qershor. Biznesmeni Parid Cara, është prezantuar nga kryesocialisti Rama si garues në Qarkun e Tiranës. Më saktë Cara do të kandidojë në vendlindjen e tij, Kavajë, duke zëvendësuar ish-deputetin e dorëhequr Andis Harasani. “Dua t’i uroj mirëseardhjen një tjetër anëtari të ri të skuadrës sonë kombëtare për një rilindje shqiptare, Parid Carës.

Paridi do të jetë pjesë e ekipit fitues të Tiranës në Parlamentin që do të dalë nga zgjedhjet e 23 qershorit. Ai është një histori suksesi tipike shqiptare, një nga mijëra historitë e nisura në rrugën e mundimshme të emigracionit”, tha Rama. Kryesocialisti tha se ftesës për bashkëpunim Cara i është përgjigjur pas një kohe reflek-

timi. Dhe sipas Ramës “po-ja” ishte për shkak të dëshirës për ta parë Shqipërinë e rilindur. “Ftesës sime për të qenë jo vetëm mbështetës po edhe protagonist, duke u përfshirë në skuadrën tonë kombëtare të Rilindjes, Paridi iu përgjigj pas një kohe reflektimi. Shtysa vendimtare për të thënë ‘po’ ishte nevoja e çdo emigranti për të pasur për veten, familjen, fëmijët, një atdhe të rilindur këtu në Shqipëri, një shtet dinjitoz që i përfaqëson dhe i mbron me dinjitet dhe emigrantët shqiptarë kudo ku janë, një Shqipëri normale ku, kush dëshiron të kthehet për të jetuar dhe punuar, ta ketë mundësinë e tij njësoj siç e ka aty ku ka sot ka punën, por nuk ka atdheun”, është shprehur kryesocialisti. Ai shprehu bindjen se Cara do të jetë një vlerë e madhe e shtuar për skuadrën kombëtare të Rilindjes dhe u shpreh entuziast në fitore si ajo e 8 majit 2011. I njohur si bastion i së djathtës, Kavaja ka qenë historikisht deri më 2005 qyteti ku lideri i Partisë Demokratike, Sali Berisha, kandidonte për deputet.

Parid Cara

Kandidati i ri në listën e deputetëve të qarkut të Tiranës, Parid

Alfred Peza: Fund historisë së punësimit me lekë Edi Rama ka prezantuar në Peqin kandidatin për deputet të Partisë Socialiste, Alfred Peza. Gjatë takimit kanë qenë prezent sekretari për Pushtetin Vendor, Bashkim Fino; deputeti aktual, Skënder Hasa; kryetari i kësaj partie për Peqinin, Bukurosh Maçi; dhe deputeti Damin Gjiknuri.

Prezantimi i Pezës është mbyllur me një bashkim duarsh të krerëve socialistë, duke treguar se janë të bashkuar dhe më të vendosur se kurrë për të arritur një fitore bindëse më 23 qershor edhe në rrethin e Peqinit. “Të gjithë bashkë që na shihni këtu përballë jush kemi ardhur për t’i dhënë mbështetjen tonë të pakushtëzuar si miq si bashkëpunëtorë, si bashkudhëtarë të një beteje në një rrugë për të rilindur Shqipërinë Alfred Pezës. Për Fredin ky është një rikthim në rrugët e vendlindjes, me misionin që vendlindjen e tij bashkë me të gjithë ju ta rikthejë në atë nivel cilësie të jetesës që ju të gjithë meritoni. Ne

duam që kështu si sot të bashkuar vajza e djem, gra e burra nga qyteti dhe nga komunat përreth t’i japim Peqinit mundësinë për të rilindur. T’u japim familjeve të zakonshme të gjithë këtij rrethi mundësinë për t’u rilindur në ëndrrat, në shpresat, në ekonominë dhe në perspektivën e fëmijëve të tyre”, është shprehur Rama. Ndërsa kandidati i sapoprezantuar Alfred Peza është fokusuar në angazhimet konkrete që do të realizojë PS në mandatin e saj të parë qeverisës, kryesisht të lidhura me rrethin e Peqinit. “Në 4 vite do hapim 100 vende pune. Do marrë fund njëherë e përgjithmonë historia ku 10 veta marrin 10 rroga në Peqin dhe të tjerët janë pa punë. Do marrë fund njëherë e përgjithmonë futja në punë me lekë.

Një nga pikat e programit është që Pajova nga komunë do të kthehet në bashki. Peqini do rilindë brenda 4 viteve të para të mandatit tonë të parë”, ka theksuar Peza.

FRD hap degë në Itali, Topi leksion në Firence Fryma e Re Demokratike ka zhvilluar dje disa aktivitete në Itali. Kryetari i FRD-së, Bamir Topi, i ftuar nga drejtori i Departamentit të Studimeve Strategjike dhe Ndërkombëtare në Universitetin e Firences, profesor Luçiano Boco, ka mbajtur një leksion të hapur me studentët dhe pedagogët e Universitetit të Firences. Tematika e trajtuar në takim ishte “5 vjet nga pavarësia e Kosovës”. Topi vlerësoi heroizmin e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, maturinë e liderëve kosovarë, si dhe rolin vendimtar të NATO-s dhe ShBA-së për ndihmën dhe mbështetjen në funksion të pavarësisë së Kosovës. Duke folur mbi të ardhmen e shqiptarëve në rajon, kryetari i FRD-së tha se “shqiptarët e Shqipërisë, Kosovës, Malit të Zi dhe Maqedonisë duhet ta shohin të ardhmen e tyre të përbashkët në Bruksel”.

Gjithashtu Topi nuk la pa përmendur edhe rëndësinë e faktorit shqiptar si faktor stabiliteti në rajon dhe më gjerë. Përsa i përket shtrirjes së FRD-së në shtetin fqinj, gjatë një takimi po në Firence me studentë dhe emi-

tIRANë

21 janari, Milo: Vendimi i gjykatës i ndikuar nga pushteti Kryetari i Partisë Demokracia, Paskal Milo, i konsideroi vendimin e gjykatës së Tiranës për ngjarjen e 21 Janarit “të ndikuara nga pushteti”. Milo, në një prononcim për mediat, nga qyteti i Korçës, u shpreh kundër këtyre vendimeve, që sipas tij treguan më së miri se gjyqësori është nën ndikimin e Kryeministrit të vendit.

Bamir Topi

grantë, u zyrtarizua dega e FRD-së në këtë qytet dhe dy degë të tjera të FRD-së në Itali, përkatësisht në Lucca dhe Siena. Në takimet me simpatizantë të FRD, Topi u shprehu mirënjohjen gjithë emigrantëve shqiptarë për kontributin që kanë dhënë në zhvillimin ekonomik të Shqipërisë. Kryetari i FRD-së theksoi se FRD do të angazhohet me të gjitha forcat dhe mundësitë e saj për ngritjen e një ministrie posaçërisht për em-

Cara, është ndjerë krenar me këtë përfaqësim, duke shtuar se Kavaja nuk është bastion i asnjë partie politike, por është bastion i qytetarëve të Kavajës. Ai shprehu bindjen se pas 23 qershorit në Kavajë do të hapen më shumë vende pune, një shërbim shëndetësor i nevojshëm dhe jo shërbim xhepash dhe një arsim cilësor që do të bëjë të mundur punësimin e të rejave të rinjve. “Unë mendoj se ne kemi dëshirën, vullnetin, energjitë e duhura për ta drejtuar Shqipërinë drejt një rilindje, falë programit të Partisë Socialiste dhe falë një ekipi me Edi Ramën në krye”, tha Cara.

Kandidati i ri është emigrant në Itali. Atje ka një biznes ku ka punësuar 120 bashkëqytetarët e tij. Fushata e Carës në Kavajë ka nisur prej 3 muajsh, ndërsa për ndërrimin e viteve ka shpërndarë ndihma për familjet në nevojë. Në llogarinë e tij në Facebook janë shpërndarë foto nga dhënia e ndihmave si dhe nga takimet me banorët e zonës. Cara ka dhënë kontributin e tij për të mbështetur kryetarin e bashkisë Kavajë, Elvis Roshi, gjatë zgjedhjeve të 2011-s.

igracionin, për t’u marrë me problematikat e emigrantëve. Gjatë diskutimeve u fol edhe për detyrën që ka Radiotelevizioni publik Shqiptar për t’u mundësuar fëmijëve të emigrantëve mësimin e gjuhës shqipe përmes emisione të posaçme. Topi ftoi emigrantët shqiptarë kudo që ndodhen për të qenë aktivë në zgjedhjet e 23 qershorit, duke marrë pjesë masivisht në votime në funksion të demokracisë shqiptare dhe rrotacionit politik.

“Gjykatat janë institucione të qeverisë dhe shteti po fsheh krimet”, tha ai. Nga qyteti i Korçës, ku prej disa ditësh po shkaktojnë debate gërmimet e palës greke për eshtrat e ushtarëve, Milo bëri thirrje që ky akt të mos vishet me ngjyra politike. Sipas tij, gjetja e eshtrave është një akt humanitar, që nuk duhet keqinterpretuar.

E hënë 18 shkurt 2013 www.mapo.al

politikë

MAPO

5

Gjykata Kushtetuese ka hedhur poshtë kërkesën e Sindikatës së Punonjësve të Policisë së Shtetit për të shfuqizuar vendimin e qeverisë për mënyrën e përllogaritjes së shtesës për gradë.

Padia në Kushtetuese, rrëzohet rritja e pagave të policëve Vendimin e saj për të rrëzuar kërkesën e Sindikatës së Policëve për llogaritjen e vjetërsisë në punë, gjykata nuk e ka bazuar në argumentet juridikë, por thjesht për kalim të afateve kohore brenda të cilave duhet të ishte bërë ankimimi Fejzi Braushi Gjykata Kushtetuese ka hedhur poshtë kërkesën e Sindikatës së Punonjësve të Policisë së Shtetit për të shfuqizuar vendimin e qeverisë për mënyrën e përllogaritjes së shtesës për gradë. Sipas vendimit objekt ankimi, parashikohet që punonjësi i Policisë së Shtetit, për kohën e qëndrimit në gradë, përfiton shtesë për vjetërsi në punë, në masën 1 për qind, pas çdo viti pune, por përllogaritja e kësaj shtese duhet të fillojë në çastin e marrjes së gradës. Por për Sindikatën që dhe e ka ankimuar këtë vendim, ky përcaktim është diskriminues pasi favorizon vetëm punonjësit e policisë që kanë gradën e tyre nga data e hyrjes në fuqi të ligjit dhe jo ata punonjës që nuk kanë gradën e caktuar. Megjithatë, vendimin e saj për ta rrëzuar këtë kërkesë gjykata nuk e ka bazuar në argumentet juridike lidhur me përmbajtjen e aktit,

por thjesht për kalim të afateve kohore brenda të cilëve duhet të ishte bërë ky ankimim.

Shqyrtimi Kolegji i Gjykatës Kushtetuese i përbërë nga Xhezair Zaganjori, Sokol Berberi dhe Altina Xhoxhaj, në datën 05.02.2013, mori në shqyrtim paraprak kërkesën e Sindikatës së Punonjësve të Policisë së Shtetit me objekt shfuqizimin, si i papajtueshëm me Kushtetutën, i pikës 4/2 të VKM-së nr.1135, datë 05.08.2008 “Për pagat e punonjësve të policisë së shtetit si dhe pezullimin e ekzekutimit të zbatimit të kësaj pike deri në një vendimmarrje të Gjykatës. Bëhet fjalë pikërisht për pikën 4 paragrafi i dytë, ku mes të tjerave përcaktohet se “Punonjësi i Policisë së Shtetit, për kohën e qëndrimit në gradë, përfiton shtesë për vjetërsi në punë në masën 1 për qind, pas çdo viti pune. Masa e shtesës për vjetërsi në punë të jetë deri në nivelin e pagës bazë, të gradës pasardhëse.

Përllogaritja e shtesës për vjetërsi në punë të fillojë në çastin e marrjes së gradës”. Kërkuesi, pra Sindikata e Punonjësve të Policisë së Shtetit, i është drejtuar Gjykatës Kushtetuese duke pretenduar se paragrafi i dytë ku thuhet se “Masa e shtesës për vjetërsi në punë të jetë deri në nivelin e pagës bazë, të gradës pasardhëse.

Përllogaritja e shtesës për vjetërsi

në punë të fillojë në çastin e marrjes së grades”, është jokushtetues. Më konkretisht, Sindikata thekson në kërkesën e saj se parashikimi i kësaj pike mban një qëndrim favorizues ndaj punonjësve të policisë së shtetit që kanë gradën e tyre nga data e hyrjes në fuqi të ligjit dhe diskriminon ata punonjës që nuk kanë gradën e caktuar.

Në këtë mënyrë, sipas tyre, punonjësit e policisë u nënshtrohen rregullave diskriminuese brenda strukturave të Policisë së Shtetit, në kundërshtim me nenin 18 të Kushtetutës. Gjithashtu, siç thuhet në kërkesë kjo pikë diskriminon punonjësit e policisë së shtetit ndaj punonjësve të tjerë të administratës që e përfitojnë shpërblimin për vjetërsinë në punë pa asnjë kriter shtesë. Për këtë arsye ata pretendojnë se ky parashikim bie kështu edhe në kundërshtim me nenin 49 të Kushtetutës që sanksionon të drejtën e mbrojtjes shoqërore të punës. Argumenti i tretë që paraqet kërkuesi ka të bëjë me faktin se akti në fjalë parashikon përfitimin e financimeve nga fondet publike vetëm për punonjësit e policisë që kanë gradë, ndërsa paragrafi i parë i pikës 4 parashikon që të gjithë punonjësit e policisë përfitojnë 1% e pagës si shtesë pas çdo viti pune.

Vendimi Pavarësisht këtyre pretendimeve, Kolegji i Gjykatës Kushtetuese nuk e

ka patur të vështirë që ta hedhë poshtë gjithë kërkesën pa i hyrë fare shqyrtimit të përmbajtjes së saj. Kjo pasi Kolegji ka vërejtur një mangësi të karakterit formal, por që i jep të drejtë gjykatës të mund të refuzojë çdo lloj kërkese. Pra bëhet fjalë për afatet kohore brenda së cilës një subjekt i caktuar mund të godasë një ligj apo një vendim nga data e nxjerrjes së tij.

Kështu në bazë të ligjit “Për organizimin dhe funksionimin e Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Shqipërisë”, parashikon që kërkesat për shqyrtimin e pajtueshmërisë së ligjit ose të akteve të tjera normative me Kushtetutën ose me marrëveshjet ndërkombëtare, mund të paraqiten brenda 3 vjetëve nga hyrja në fuqi e tyre. Afat ky që për aktin në fjalë nuk është respektuar, pasi ai ka hyrë në fuqi që në muajin shtator të vitit 2008.

“Në këto kushte, kërkuesi nuk legjitimohet “ratione temporis” për t’iu drejtuar Gjykatës Kushtetuese, pasi kërkesa për papajtueshmërinë me Kushtetutën të VKM-së nr.1135, datë 05.08.2008 “Për pagat e punonjësve të policisë së shtetit”, është paraqitur jashtë afatit ligjor 3-vjeçar nga hyrja në fuqi e këtij akti. Për sa më sipër, Kolegji i Gjykatës Kushtetuese vlerëson se kërkesa nuk mund të pranohet për gjykim në seancë plenare”, - thuhet në vendimin e zbardhur të Gjykatës.

Gjata: Kushtetuesja s’mund të shqyrtojë mandatet Për ish-kreun e KQZ, dekanin e fakultetit juridik të Universitetit Europian të Tiranës, Çlirim Gjata, Gjykata Kushtetuese nuk mund të marrë në shqyrtim kërkesën e socialistëve për ndarjen e mandateve të deputetëve. Në një intervistë për “Alsat” Gjata argumenton se bazuar në nenin 131 të Kushtetutës, Gjykata Kushtetuese nuk mund të marrë në shqyrtim ankesën e PS për pavlefshmëri të ve n d i m it t ë Kuve n d it p ë r shpërndarjen e mandateve të deputetëve. Sipas tij, Gjykata Kushtetuese mund të merrte në shqyrtim vendimin, vetëm pasi kjo çështje të jetë shqyrtuar në nivele

të tjera të gjykimit. “E vetmja pikë ku parashikohet ndarja e mandateve nga Parlamenti është në Kodin Zgjedhor. Atëherë, duke qenë një çështje thjesht zgjedhore, a duhet t’i drejtohet Kolegjit Zgjedhor? Po të marrim nenin 131 të Kushtetutës, në asnjë nga germat e këtij neni, po ta marrim si objekt kushtetues padie, nuk bën pjesë kjo lloj padie kundër këtij vendimi të Parlamentit, sepse parashikohet në Kodin Zgjedhor për punë tjetër. I vetmi moment që mund të them është germa F, ku thotë: Gjykimi përfundimtar të ankesave të individëve për shkeljet e drejtave të tyre kushtetuese për një proces të

rregullt ligjor, pasi të jenë shterur të gjitha mjetet juridike për mbrojtjen e këtyre të drejtave”, deklaroi Gjata. Pak javë më parë Kuvendi miratoi vetëm me votat e mazhorancës vendimin për ndarjen e mandateve për zgjedhjet parlamentare të 23 qershorit, por sipas një vendimi të marrë një herë më parë në vitin 2009, duke mos reflektuar ndryshimet e numrit të popullsisë që kanë ndodhur këto katër vite. Sipas socialistëve, Kuvendi i Shqipërisë mori kompetencat e KQZ-së, ndërsa pretendojnë se ndarja është antikushtetuese edhe për vetë faktin se ajo nuk respekton barazinë e votës.

VENDIMi Për pagat e punonjësve të Policisë së Shtetit 1. Struktura dhe nivelet e pagave për punonjësit e Policisë së Shtetit të jenë sipas lidhjes nr.1, që i bashkëlidhet këtij vendimi dhe është pjesë përbërëse e tij.

2. Paga e bazë mujore për gradë (kolona 3 e lidhjes nr.1), është niveli i pagës së punonjësit të Policisë së Shtetit, në përputhje me gradën, që ka fituar.

3. Shtesa për natyrë të veçantë pune dhe shërbimi (kolonat 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12 e 13 të lidhjes nr. 1), jepet sipas funksioneve, të përcaktuara në këtë lidhje.

4. Punonjësi i Policisë së Shtetit, për kohën e qëndrimit në gradë, përfiton shtesë për vjetërsi në punë, në masën 1 për qind, pas çdo viti pune. Masa e shtesës për vjetërsi në punë të jetë deri në nivelin e pagës bazë, të gradës pasardhëse.

Përllogaritja e shtesës për vjetërsi në punë të fillojë në çastin e marrjes së gradës, sipas ligjit nr.9749, datë 4.6.2007 “Për Policinë e Shtetit”.

5. Specialistët, përgjegjësit e sektorit apo drejtorët, në Policinë e Shtetit, që punojnë në pozicione, që lidhen me procesin e informatizimit të veprimtarisë së Policisë së Shtetit dhe kërkojnë, në mënyrë të detyrueshme, arsimin e lartë, në degët “Inxhinieri elektronike” apo “Informatikë”, përfitojnë një shtesë, për kushte pune, prej 10 000 (dhjetë mijë) lekësh, mbi pagën mujore të gradës përkatëse. Zbatimi i kësaj shtesë për pozicionet konkrete bëhet pas miratimit paraprak nga Departamenti i Administratës Publike dhe Ministria e Financave, sipas përshkrimit të pozicioneve të punës.

6. Vendimi nr.558, datë 16.8.2006 i Këshillit të Ministrave “Për pagat e punonjësve të Policisë së Shtetit”, i ndryshuar, nuk zbatohet për punonjësit e Policisë së Shtetit.

7. Efektet financiare, që rrjedhin nga zbatimi i këtij vendimi, të përballohen nga fondet e parashikuara për politikat e pagave, për vitin 2008.

6

MAPO

E HëNë, 18 shkurt 2013 www.mapo.al

ekonomi

Reshjet shtojnë nivelin e Fierzës, baseni arrin në 280 m Reshjet e shiut të ditëve të fundit në të gjithë territorin e qarkut të Kukësit dhe shkrirja e dëborës në male kanë ndikuar në rritjen e prurjeve të ujit në liqenin e Fierzës. Burime nga salla e hidrocentralit të Fierzës pohojnë se

“në orët e mesditës së të premtes prurjet e ujit arrijnë në rreth 250 metër kub ujë në sekondë”. Të njëjtat burime saktësojnë se prurjet e ujit do të vazhdojnë të jenë në nivel të lartë edhe në ditët në vijim, pasi ende vazhdon

shkrirja e dëborës që ndodhet në lartësitë e maleve përreth. Sipas burimeve, niveli i ujërave të liqenit ka arritur në rreth 280 metra mbi nivelin e detit dhe tendenca e këtij treguesi është në rritje.

Qeveria projekt për shitjen e bonove të thesarit në bursën e Ballkanit Autoriteti i Mbikëqyrjes Financiare po aplikon një projekt, i cili synon të shesë letrat me vlerë të qeverisë jashtë vendit nëpërmjet një Burse Rajonale. Kjo mënyrë e re investimi synon uljen e interesave të borxhit dhe qeverisë dhe zgjatjen e afatit të tij Blerina Hoxha

Autoritetet financiare në vend janë vënë në gjurmë të gjetjes së mënyrave të reja për lehtësuar borxhin e qeverisë nga norma e lartë e interesit dhe afati i shkurtër i shlyerjes së tij.

Nisma më e fundit synon tregtimin e letrave me vlerë të qeverisë (bonot e thesarit dhe obligacionet) në bursat rajonale. Kjo do të thotë se është konceptuar një “eurobond” rajonal që qeveria e shet ndaj bizneseve dhe individëve në Ballkan, pasi aktualisht letrat me vlera të qeverisë tregtohen vetëm në tregun vendas. Kjo mënyrë e re tregtimi do të mund të sjellë qeverisë më shumë likuiditet sidomos në euro dhe me interesa më të ulëta. Autoriteti i Mbikëqyrjes Financiare, me mbështetjen e Korpusit Vullnetar të Shërbimeve Financiare, FSVC, filloi projektin për hartimin e strategjisë për zhvillimin e tregut të letrave me vlerë në Shqipëri.

Projekti parashikon integrimin e tetë bursave të rajonit në këtë platformë të përbashkët dhe ky zhvillim shihet si hap nxitës për tregun e brendshëm të kapitalit. Ekspertët Igor Gvozdanoviç nga Kroacia dhe William Jannace nga ShBA, bashkëpunuan me specialistë dhe drejtues të AMF-së në përcaktimin e fokusit kryesor ku do të përqendrohet zhvillimi i sektorit të letrave me vlerë në vend. Gvozdanoviç është drejtor Ekzekutiv i fondit të investimit

Kryetarja e AMF, Enkelejda Shehi

“Platinum invest” në Kroaci dhe sjell përvojën e sektorit privat të tregut të kapitaleve për një vend i cili shumë shpejt do të jetë anëtar i Bashkimit Europian. Eksperti William Jannace, jurist i specializuar për tregun e letrave me vlerë dhe vullnetar i FSVC ka punuar edhe më parë në projekte të tilla asistence në Jordani edhe në Rusi. Grupi i punës për hartimin e kësaj strategjie zhvilloi takime në Kabinetin e Kryeministrit, Ministrinë e Financave, Ministrinë e Ekonomisë, Bankën e Shqipërisë, Bursën e Tiranës, Dhomën e Tregtisë, si edhe me subjektet private që operojnë në tregun e letrave me vlerë. Projekti dhe veçanërisht ndërtimi i strategjisë për zhvillimin e tregut të letrave me vlerë në Shqipëri është i rëndësishëm për momentin në të cilin ai po zhvillohet.

Aktualisht tregu me pakicë i letrave

me vlerë të Qeverisë (bono thesari dhe obligacione) është segmenti më aktiv i letrave me vlerë në vend. Një sinjal pozitiv zhvillimi ishte licencimi dhe fillimi nga veprimtaria, më 1 shkurt 2012, i fondit të parë të investimeve në vend, “Raiffeisen Prestigj”. Po kështu në shtator të vitit 2012 u licencua edhe Fondi i investimit “Raiffeisen invest Euro”.

Gjatë vitit që shkoi Bursa e Tiranës nënshkroi një marrëveshje për bashkëpunim rajonal, në krijimin e një platforme rajonale elektronike të tregtimit. Të gjithë këta faktorë e bëjnë ndërtimin e strategjisë për tregun e letrave me vlerë një nevojë për t’iu përgjigjur dhe paraprirë zhvillimeve ekonomike. Nënshkrues të Platformës së Bashkëpunimit ishin drejtorët Ekzekutivë të Bursave nga Banja Luka, Zagrebi, Sarajeva, Beogradi, Podgorica, Ljubljana, Tirana

Bursa e Tiranës ka nënshkruar një marrëveshje për bashkëpunim rajonal, në krijimin e një platforme rajonale elektronike të tregtimit. Fillimisht parashikohet të tregtohen bonot e thesarit dhe obligacionet e qeverisë

dhe Shkupi. Me nënshkrimin e Platformës së Bashkëpunimit, Bursat bien dakord të bashkëpunojnë për të krijuar një mekanizëm tregtimi në rajon, duke rritur atraktivitetin e investitorëve institucionalë dhe rritjen e nivelit të investimeve në rajon. Blerja e bonove të thesarit në momentin aktual është mjaft e leverdishme, si për individët ashtu edhe për institucionet financiare, të cilat nuk kanë një alternative më të mirë investimi. Norma e interesit të bonove, është ndjeshëm më e lartë se e depozitave të kursimit. Në të gjitha bankat, interesi i depozitave në lekë mund të arrijë maksimumi në 4.5 për qind për depozitat tremujore, ndërkohë që bonot e thesarit arrijnë mbi 7 për qind. Interesi i bonove të thesarit pritet të rritet edhe më shumë gjatë muajve të ardhshëm, pasi qeveria pritet të rrisë edhe më shumë kërkesën për borxh muajt e fundit.

Ekonomia e Kosovës bën bilancin, në pesë vite përkeqësim Rritje ekonomike në nivel jo të duhur, rënie e nivelit të eksporteve, rënie e investimeve të huaja direkte si dhe nivel i lartë i papunësisë dhe varfërisë, e kanë përcjellë Kosovën që nga pavarësimi i saj. Ekspertët pohojnë se ekonomia e Kosovës, gjatë këtyre pesë viteve, ka pasur një ecje tejet të ngadaltë dhe se ajo është futur në një qorrsokak.

Madje, sipas tyre, imazhi ekonomik i vendit, për këto pesë vite, veç sa është rënduar dhe më tepër. Ndërsa i vetmi element ndriçues në këtë sektor për këto pesë vite shihet anëtarësimi i Kosovës në Bankën Botërore, Fondin Monetar Ndërkombëtar dhe në Bankën Europiane për Rindërtim dhe Zhvillim. Lumir Abdixhiku, drejtor në institutin "Riinvest", thotë se për pesë vite pavarësi, ekonomia e vendit në përgjithësi ka pasur ecje shumë të ngadaltë dhe shumë larg

nevojave që ka Kosova. "Me pak fjalë, e kisha quajtur një progres shumë i ngadalshëm. Një ecje me një ritëm jashtëzakonisht jashtë çdo nevoje ekonomike që ka Kosova. Në rend të parë po u kthyem prapa pesë vite, është shumë e qartë se vendi ynë nuk ka arritur ende t'i targetojë ato problemet thelbësore ekonomike që janë, e në theks të veçantë problemin e papunësisë, deficitin tregtar, fuqisë blerëse të kosovarëve dhe në përgjithësi kualitetin e jetesës sonë", pohoi Abdixhiku. Ai më tej thotë se nuk flitet për progres dhe arritje të pritshme përgjatë këtyre pesë viteve dhe se gjatë kësaj periudhe imazhi ekonomik i Kosovës në botë veçse është rënduar dhe më tepër.

"Në këtë nomenklaturë ekonomike, është pak e pritshme që të ketë përmirësime të mëdha. Mos të harrojmë se në këto pesë vite, ne

gjithashtu kemi rënduar jashtëzakonisht shumë imazhin tonë ekonomik nëpër botë. investitorët e huaj janë frikësuar me ardhë në Kosovë. Në këto 5 vitet e fundit unë seriozisht kam problem të gjej një investitor serioz, i cili ka ardhur në Kosovë, një emër që njihet ndërkombëtarësh. Nuk kemi bërë punë të mjaftueshme", thotë ai.

Abdixhiku, po ashtu, mohon vlerësimet e Qeverisë për një progres në fushën ekonomike, duke i quajtur si vlerësime jo reale. Sipas tij, Qeveria e vendit do të ishte mirë të kalojë prej këtyre interpretimeve sa për t'i bërë qejf vetes, meqenëse nuk është në fushatë partiake militantiste, por është përballë problemeve thelbësore të Kosovës dhe se bërja rrafsh e vetes, nuk do t'i bëjë mirë as Kosovës dhe as Qeverisë. Abdixhiku thotë se me një ritëm dhe me politika të tilla, nuk do

Abdixhiku, po ashtu, mohon vlerësimet e Qeverisë për një progres në fushën ekonomike, duke i quajtur si vlerësime jo reale

të dalim asnjëherë në një situatë të lakmueshme, apo në një situatë të mirë të zhvillimit ekonomik dhe se kjo është treguar dhe në 5 vitet e kaluara. Sipas tij, pesë vitet e kaluara kanë qenë të mira për gjithkënd në politikë, por për jetën e një qytetari të thjeshtë dhe se këto pesë vite nuk kanë qenë vite të mirëqenies ekonomike. Këto politika ekonomike, siç pohon ai, duhet të marrin fund dhe se është i domosdoshëm një ndërrim radikal i paradigmës së të menduarit në aspektin ekonomik. Vlerësim aspak të mirë për gjendjen ekonomike gjatë pesë viteve të fundit s'ka as eksperti i ekonomisë, Musa Limani.

Niveli i zhvillimit ekonomik në Kosovë, sipas tij, është më i ulëti në rajon dhe se Kosova hyn në kuadër të vendeve më të pa zhvilluara të botës.

Marrë nga “Kosova Pres”

02

ekonomi

E HëNë, 18 shkurt 2013 www.mapo.al

MAPO

7

Banka Botërore dhe Fondi Monetar Ndërkombëtar ndajnë dy qëndrime sesi duhet të ulet borxhi i Shqipërisë. Ja versionet

FMN dhe BB ndryshojnë kursin: Rritja ekonomike, emergjencë Konfindustria: Heqja e TVSh të mos përfshijë prodhimet

Lehtësimi i ambientit të investimeve, përmirësimi i klimës së biznesit dhe ulja e barrës fiskale për biznesin investues dhe prodhues, shihen si masa emergjente për rritjen ekonomike. Këto masa në periudhë afatmesme sjellin uljen e borxhit Blerina Hoxha

Ndërkombëtarët ndryshojnë timonin e këshillave për ekonominë e Shqipërisë. Nga masat e drejtpërdrejta për uljen e borxhit, si rritja e taksave dhe ulja e shpenzimeve, tani fokusi zhvendoset te rritja ekonomike nëpërmjet së cilës sigurohet edhe ulja e borxhit. Lehtësimi i ambientit të investimeve, përmirësimi i klimës së biznesit dhe ulja e barrës fiskale për biznesin investues dhe prodhues shihen si masa emergjente. Ekspertët e Bashkimit Europian ata të FMN dhe të Bankës Botërore në një takim të përbashkët me ministrin Bode dhe guvernatorin Fullani në fundjavë u kanë bërë të qartë atyre strategjinë më të përshtatshme që qeveria shqiptare duhet të ndjekë për uljen e borxhit, e cila duhet të vijë nëpërmjet stimulit të biznesit dhe rritjes ekonomike. Duke u rritur ekonomia mund të gjenerohen më shumë taksa, e për pasojë borxhi në periudhë afatmesme duhet të ulet. Por duket se institucionet ndërkombëtare financiare, Banka Botërore dhe Fondi Monetar Ndërkombëtar, ndajnë dy qëndrime sesi duhet të ulet borxhi i Shqipërisë. Nadem Ilahi muajin e fundit tha se Shqipëria duhet të rrisë taksat që të ulë nivelin e borxhit. Ndërsa kryeekonomisti i Bankës Botërore, Indermit Gill tha se ulja e borxhit duhet të vijë nëpërmjet lehtësimit të taksave dhe klimës së biznesit në segmen-

Indermit Gill

tin prodhues. Kjo mënyrë sipas tij do të mund të gjenerojë më vonë të ardhurat për uljen e detyrimeve shtetërore. Por çfarë modeli po aplikon qeveria shqiptare? Modeli i Bankës Botërore duket më i përshtatshëm. Qeveria dy muajit e fundit ka çliruar nga pagesa e TVSH të gjitha makineritë që futen në vendin tonë për investime. Gjithashtu është në proces projektligji për përjashtimin nga TVSH të të gjitha makinerive dhe pajisjeve dhe lëndëve të para për sektorin e bujqësisë. Sipas ekspertëve të Ministrisë së Financave, të gjitha këto masa që do të vijojnë edhe më tej me reforma të tjera në klimën e biznesit që synojnë në rritjen e prodhimit vendas dhe për rrjedhojë dhe rritjes së eksporteve. Që nga viti 2000 eksportet janë tetëfishuar, duke sjellë rreth 2 miliardë euro në buxhet. Rritja e mëtejshme e tyre forcon vlerën e lekut. Me një lek më të fortë bëhet më e lehtë shlyerja e borxhit. Fondi Mone-

Nadeem Ilahi

Që nga viti 2000 eksportet janë tetëfishuar, duke sjellë rreth 2 miliardë euro në buxhet. Rritja e mëtejshme e tyre forcon vlerën e lekut.

Me një lek më të fortë bëhet më e lehtë shlyerja e borxhit tar Ndërkombëtar nga ana tjetër është më konservativ në këshillat e tij, të cilat nuk po merren në konsideratë nga qeveria. Ata kërkojnë përcaktimin e objektivit sasior të qartë të borxhit në

Të rinjtë pa taksa. Milo: Nisma nxit investimet e huaja Përjashtimi i të rinjve nga të gjithë taksat në 3 vitet e para të punësimit, do të ulë koston e punës e do të thithë më shumë investime të huaja, duke dhënë ndikim pozitiv në ekonomi. Këshilltari i kryeministrit, Petraq Milo, në një intervistë për mediat tregon efektet e uljes së barrës fiskale, e cila ndër të tjera do të rrisë edhe prodhimin vendas. “Marrjen përsipër nga buxheti për të paguar detyrimet e sigurimeve shoqërore, shëndetësore, tatimi mbi të ardhurat personale për të rinjtë që punësohen për herë të parë deri në tre vitet e para. Mendoj se është një nga nismat më efikase, duke shtuar dhe uljen e kostos së punës”- thotë Milo. Përjashtimi nga tatimi mbi pagën e punonjësve pagë mujore nën 30 mijë lekë, do të ndikojë në ekonomi pozitivisht. Milo thotë se këto masa nuk kanë lidhje me periudhën parazgjedhore, por janë pjesë e reformës 8-vjeçare të qeverisë. Opozita, sipas tij, bën premtime që nuk kanë logjikë fiskale. “Ne shikojmë që këto gjëra nuk kanë qenë spontane.

Lehtësimi i barrës fiskale është një program që në momentin e fillimit. Opozita mund të ketë

periudhë afatmesme dhe gjithashtu një plan të qartë nga qeveria për uljen e tij. Vetë Fondi sugjeron rritjen e taksave dhe uljen e shpenzimeve si metoda më e sigurt për të ulur nivelin e borxhit. Po ky model nuk stimulon r r it j e n e ko n o m i ke, s ip a s ekspertëve shqiptarë të financave, por nga ana tjetër shihet si më i sigurt për të parandaluar një krizë si ajo e Greqisë. Sot, borxhi publik në nivelin mbi 60 për qind të PBB është nga më të lartët në Europën Juglindore. Pasiguria në sektorin e energjisë dhe disa borxhe në punët publike i janë shtuar barrës fiskale, meqenëse ato do të kërkonin shpenzime të sektorit publik në të ardhmen.

Veç kësaj, borxhi publik i Shqipërisë, një pjesë e madhe e së cilës është i brendshëm, ka një komponent të konsiderueshëm af atshkurtër, që nënkupton riskun e rifinancimit. Një nivel 40-45% i borxhit në raport me GDP shihet si më i përshtatshëm.

Konfindustria i kërkon ekzekutivit dhe vendimmarrjes politike shqiptare në përgjithësi, që të vazhdojnë politikën e derisotme të politikës fiskale të heqjes së TVSH për investimet, makineritë dhe pajisjet, që i shërbejnë prodhimit, por detyrimisht duhet të mbajnë të pandryshuar nivelin e maksimal të TVSH për prodhimet e përpunuara dhe përfundimtare për treg.

Konfindustria vlerëson se kërkesa e mësipërme e saj për zbatimin e politikave se ndryshme të TVSH-së ndërmjet prodhimeve përfundimtare me atë të TVSH-së së makinerive dhe pajisjeve, arsyetohet nga domosdoshmëria e përballimit të konkurrencës në rritje ndërmjet prodhimeve vendore dhe prodhimeve të ngjashme të huaja. Veçanërisht e prekshme është përballja e mësipërme në sektorin bujqësor, blegtoral dhe agroindustrial. Konfindustria vlerëson se prodhimi shqiptar në tërësi dhe prodhimi bujqësor dhe agroindustrial në veçanti, është goditur mjaft rëndë nga konkurrenca e padrejtë me shenja të qarta deri të politikave dumping të vendeve të tjera. Theksojmë se vetë zbatimi i marrëveshjeve të MSA dhe sidomos CEFTA kanë qenë në tërësi të pasuksesshme dhe me pasoja të rënda për fermerët dhe industritë shqiptare sidomos të atyre të fushës së agroindustrisë. Mbështetur në të dhënat zyrtare, del se kemi vazhdimësi të pandërprerë të financimeve/subvencioneve prej dhjetëra miliardë euro të sektorit bujqësor të BE nga Brukseli, pa përmendur këtu financimet në veçanti të secilit vend anëtar të BE për fermerët e tyre.

Gjergj Buxhuku

Request for Proposal GRD-RFP-2013- 002 For “Purchase of Office Supplies” Societe Generale Albania Bank invites proposals from eligible and qualified companies for: 1 - Purchase of Office Supplies.

The complete Request for Proposal Documents is available for download at Societe Generale Albania Bank’s website www.societegenerale.al/ Engagement >> Auctions section, or upon request to: procurement.al@socgen.com .

Proposal must be delivered on or before 25 February 2013, 12:00 hrs (CET) in a sealed envelope marked with:

Petraq Milo

propozime, por nuk mund të pranojë propozime të tilla si heqja e taksës së biznesit. Këto janë spekulime, manipulime të mirëfillta. Nuk ka logjikë fiskale t’i hiqet një biznesi taksa”- thotë Milo. Pak ditë më parë qeveria hoqi TVSh-në për pajisjet dhe makineritë për investimet. Ndryshimet fiskale konsistojnë në përjashtimin nga taksa e sheshtë të 215 mijë punonjësve të sektorit privat dhe publik si dhe përjashtimin nga të gjithë taksat e të rinjve që punësohen për herë të parë.

Banka Societe Generale Albania General Resources Department Blv. Deshmoret e Kombit Twin Towers, Tower 1, 9th floor Tirana, Albania To the attention of:

Mr. Igli Kasneci General Resources Manager Name of the bidding service provider

Proposals sent by fax or email will not be accepted.

8

MAPO

E HëNë, 18 shkurt 2013 www.mapo.al

kronikë

18 vjet burg marinarëve shqiptarë që transportonin armë Gjykata e Mukallës në Jemen dënoi me nga 6 vjet burg tre marinarët shqiptarë të anijes EOS, e cila u sekuestrua në fund të dhjetorit në portin Mukalla të Jemenit, duke transportuar një sasi të konsiderueshme armësh. Gjykata vendosi sekuestro për ngarkesën dhe anijen, ndërsa dy marinarët indianë do të dëbohen brenda 40 ditësh nga Jemeni, menjëherë pasi anija të ketë

shkarkuar ngarkesën e saj në magazinat e ushtrisë së Jemenit. Të dënuarit duhet të paguajnë edhe shumën prej 115 mijë eurosh në formë gjobe për shkelje të ligjit, pasi ngarkesa që anija EOS po transportonte ishte e jashtëligjshme. Gjyqi u zhvillua në prani të konsullit të nderit që ka Shqipëria në Jemen dhe atij të Irakut, Ministria e Mbrojtjes të të cilit ishte porositësi i armatimeve,

ndërsa kompania greke nuk mundi të dërgojë avokatë dhe përkthyes, pasi autoritetet jemenase refuzuan dhënien e vizave për dy avokatët dhe përkthyesin e tyre nga Arabia Saudite. Kompania ka kërkuar nga kompanitë e sigurimeve të anijes dhe ngarkesës që të protestojnë pranë autoriteteve, ndërsa ka dërguar edhe protesta në NATO dhe Bashkimin Europian.

Prokuroria çon “Gërdecin” në Gjykatën e Lartë, rekurs dhe të pandehurit Akuza pritet të kundërshtojë vendimin e Gjykatës së Apelit për masat e dënimit dhe veprat penale për të cilat u shpallën fajtorë të pandehurit e dosjes “Gërdeci”. Edhe të dënuarit kanë paralajmëruar ankim në Gjykatën e Lartë, pasi pretendojnë pafajësi.

Tiranë Prokuroria e Apelit pritet të kundërshtojë brenda pak ditësh vendimin ndaj 29 të akuzuarve si përgjegjës për tragjedinë e Gërdecit, pasi nuk është dakord me akuzat dhe masat e dënimit që u caktuan ndaj tyre. Lajmi konfirmohet nga burime të rezervuara pranë prokurorisë, të cilat thanë se brenda afatit ligjor prej 30 ditësh organi i akuzës do të paraqesë rekurs në Gjykatën e Lartë, ku do të kërkojë prishjen e vendimit të Gjykatës së Tiranës dhe asaj të Apelit rreth akuzave dhe masave të dënimit ndaj 29 të pandehurve.

Prokuroria pritet të kërkojë dënimin e të akuzuarve kryesorë të procesit për akuzën e vrasjes në rrethana cilësuese kryer në bashkëpunim. Si masë dënimi organi i akuzës i qëndron kërkesës së bërë në Gjykatën e Tiranës, ku u kërkuan tre dënime me burgim të përjetshëm, një dënim me 23 vjet burg dhe për shumicën e të pandehurve dënimi pranë limitit maksimal që parashikon akuza e shpërdorimit të detyrës. Një tjetër element që gjithashtu do të kontestojë prokuroria është edhe gjykimi i shkurtuar për katër nga të pandehurit dhe kompaninë “Albademil”, të cilët përfitojnë uljen e një të tretës së dënimit. Ky vendim pritet të kon-

Trupi gjykues i çështjes "Gërdeci" në Apel

siderohet si shkelje nga ana e prokurorisë, pasi gjykata, sipas saj, në kundërshtim me ligjin gjykoi në një proces të 29 të pandehurit, pjesa më e madhe e të cilëve kishin kërkuar gjykim të zakonshëm.

Rekursi i prokurorisë gjithashtu parashikon edhe ndryshimin e vendimeve për zyrtarët e shpallur të pafajshëm nga shkalla e parë dhe Apeli, si dhe kërkesën për ndryshimin e masave të dënimit ndaj ushtarakëve apo zyrtarëve të lartë të Ministrisë së Mbrojtjes. Nga ana tjetër edhe të pandehurit kanë paralajmëruar rekurs në Gjykatën e Lartë, pasi pretendojnë pafajësi për akuzat që u shpallën fajtorë nga Gjykata e Apelit. Të pandehurit Mihal Delijorgji, Ylli Pinari, Dritan Minxolli dhe Sokol Ngjeçi, nëpërmjet avokatëve të tyre mbrojtës ka-

në paralajmëruar se do t’i drejtohen Gjykatës së Lartë për të kërkuar pafajësi. Ky vendim erdhi menjëherë pas vendimit në shkallën e dytë, i cili është i formës së prerë dhe i detyrueshëm për zbatim. Menjëherë pas tij, prokuroria llogariti kohën e dënimit që duhet të kryejë secili nga të pandehurit e shpallur fajtorë dhe lëshoi 15 urdhra ekzekutimi për ndalimin e të dënuarve.

Të parët që u paraqitën vullnetarisht në ambientet e drejtorisë së policisë ishin: Delijorgji, Pinari dhe Minxolli. Pas tyre u vetëdorëzua ish-përfaqësuesi i ndërmarrjes “Meico” në Gërdec, Sokol Ngjeçi, si dhe një nga anëtarët e kategorizimit të municioneve që do të kalonin për demontim, Zenun Ferro. Dy ditë më parë policia njoftoi se ka ekzekutuar vendimin e Gjykatës së

Dënimet e mbetura Mihal Delijorgji Luan Hoxha Ylli Pinari Minxolli Sokol Ngjeçi Çaushi Tartari Ndue Marku Fatmir Kuçi Gëzim Hoshafi Jorgo Mino Denis Hajdari Fahri Toska Zenun Fero Hysni Çoçka

3 muaj, 24 ditë 5 vjet 3 vjet e 7 muaj 5 vjet e 7 muaj 3 vjet e 7 muaj 3 vjet 1 vit 1 vit 1 vit 3 vjet 3 vjet 1 vit 3 vjet 3 vjet 3 vjet

Apelit për ndalimin e shtetasit Hysni Çoçka, i dënuar me tre vjet heqje lirie për akuzën e shpërdorimit të detyrës. Tashmë janë shpallur në kërkim edhe 9 persona të tjerë mes të cilëve edhe ish-shefi i Shtabit të Përgjithshëm, gjeneral Luan Hoxha, i cili nuk rezulton të jetë në Shqipëri. Mes personave të dënuar nga Gjykata e Apelit janë zyrtarë të Ministrisë së Mbrojtjes, ndërsa pjesa më e madhe e tyre janë ushtarakë të përzgjedhur për të qenë anëtarë të dy komisioneve që caktuan kriteret e municioneve që kaluan për demontim në Gërdec.

Komisioni i parë kategorizoi llojet e municioneve që do të demontoheshin, ndërsa i dyti përcaktoi çmimin me të cilin këto municione do t’i shiteshin kompanisë “Albademil”.

Zbardhet dosja, polici i arrestuar mori 1 milionë lekë Ramazan Sala ka marrë para nga familjarët e një të akuzuari për vjedhjen e një makine, duke pretenduar se kishte shpenzuar 1 milionë lekë për riparimin e saj, pasi ishte nën ruajtjen e djalit të tij në momentin e vjedhjes Tiranë Pak ditë pas arrestimit të

punonjësit të policisë në komisariatin nr.1, zbardhen hetimet e SHKB-së dhe Prokurorisë, të cilat thonë se Ramazan Sala ka marrë shumën e 1 milionë lekëve me anë të mashtrimit. Sipas dosjes së prokurorisë, historia që përfundoi me arrestimin e policit ka nisur më 7 shtator të vitit të kaluar, kur në ambientet e një kompanie që tregtonte automjete

është vjedhur një autoveturë tip “Audi A-4”. “Ditën kur ka ndodhur vjedhja roja i sigurisë së automjeteve ka qenë shtetasi D. Sala, djali i punonjësit të policisë”- thuhet në dosjen e prokurorisë. Sipas hetimeve rezulton se po atë ditë S. Sala ka depozituar një kallëzim penal për vjedhjen e automjetit, i cili është gjetur vetëm një ditë më pas i braktisur në fshatin Domje. Për këtë ngjarje policia ka arrestuar shtetasin Artur Cakrri. Më datë 11 shkurt 2013 është paraqitur pranë SHKB-së shtetase F. Cakrri, nëna e të arrestuarit për vjedhjen e automjetit, e cila ka kallëzuar punonjësin e policisë, Ramazan Sala, i cili, sipas saj, u ka kërkuar fillimisht 80 mijë lekë të reja dhe më pas u ka marrë 100 mijë lekë.

Sipas denoncimit, rezulton se bashkëshorti i kallëzueses nuk ka

pranuar të paguajë shumën e parave, ndërsa punonjësi i policisë është kontaktuar nga vetë F. Cakrri, e cila i ka kërkuar të ndihmonte djalin e saj.

“Ramazani ka pranuar kundrejt shumës së 80 mijë lekë të reja.

Pas kësaj F. Cakrri ka takuar një mik të familjes A.G., që të fliste me Ramazanin. Më datë 11 shkurt ai ka komunikuar me F. dhe i ka thënë se kishte folur me Ramazanin dhe përfundimisht i kishin vendosur që ajo t’i dërgonte Ramazanit shumën e parave prej 100 mijë lekësh”- thuhet në dosjen e prokurorisë. Pas kësaj bisede, palët janë takuar mes tyre në një lokal në perifieri të Tiranës, ku i pranishëm ka qenë edhe A.G. dhe në këtë takim F. Cakrri i ka dhënë punonjësit të policisë shumën prej 1 milion lekë të vjetra si dëmshpërblim për dëmtimet që i ishin

Drejtoria e policisë, Tiranë

Sipas hetimeve rezulton se po atë ditë S. Sala ka depozituar një kallëzim penal për vjedhjen e automjetit

shkaktuar automjetit të vjedhur.

“Ramazani ka bërë një deklaratë dore që për dëmin e makinës ai i merr F. Sales 100 000 lekë. Në këtë moment Ramazani i ka thënë F. se ai do të shkonte që nesër të tërhiqte kallëzimin në prokurori dhe më pas djali do të jetë i lirë”- thuhet në dosjen e prokurorisë. Por sipas hetimeve të prokurorisë rezulton se shpenzimet për riparimin e automjetit që është gjetur i dëmtuar pas vjedhjes janë kryer nga vetë kompania. Ky fakt është pohuar nga drejtuesit e kompanisë, çka sipas akuzës tregon se punonjësi i policisë ka marrë shumën e parave nëpërmjet mashtrimit. Pak ditë më parë Gjykata e Tiranës caktoi masën e sigurisë “arrest shtëpie” ndaj punonjësit të policisë, Ramazan Sala.

E HëNë, 18 shkurt 2013 www.mapo.al

aktualitet

MAPO

9

Pavarësia e Kosovës, festë e vakët në Tiranë Festimeve të 5-vjetorit të pavarësisë së Kosovës iu bashkua edhe Tirana, me një sërë aktivitetesh të organizuara nga Bashkia, por edhe të rinj e të reja nga shkollat e kryeqytetit. Në sheshin “Skënderbej” qindra gjimnazistë dhanë një performancë spontane ose siç njihet në të gjithë botën me emrin “flash mobe”, shoqëruar nga ritmet e

muzikës së këngëtares shqiptare, me famë ndërkombëtare, Rita Ora. Në përfundim të performancës, pesë pëllumba të bardhë u lëshuan në fluturim në shenjë simbolike për pesë vitet e pavarësisë së Kosovës. Urimi i të rinjve të kryeqytetit shqiptar për pavarësinë e Kosovës u mbajt paralel me dy aktivitete të tjera të ngjashme në Prishtinë

dhe Shkup. Në një tjetër atmosferë festive, zona pedonale në kryeqytet mblodhi me dhjetëra qytetarë në koncertin e organizuar nga Bashkia e Tiranës. Në skenën e improvizuar në qiell të hapur u ngjitën dj, grupe muzikore dhe këngëtarë nga Shqipëria e Kosova, si Juliana Pasha, grupi “NA” apo Valon Shehu.

Urimet Berisha në FB: Faqja më e ndritur e përpjekjeve për liri

Nga festimet në Kosovë

Kosova feston 5 vjet pavarësi, ShBA: Keni bërë përparime Kuvendi mban seancë solemne për pavarësinë, liderët kosovar lëshojnë mesazhe për dialog me Serbinë. Në festimet e organizuara në Prishtinë kanë marrë pjesë presidenti Nishani, kryeparlamentarja Topalli si dhe lideri i opozitës, Rama Kosova ka festuar përvjetorin e pestë të pavarësisë, si shteti më i ri europian, të cilin e kanë njohur si të tillë 97 vende të botës. Në dallim nga katër vitet e mëparshme, sivjet shteti i Kosovës e shënoi Ditën e Pavarësisë pa mbikëqyrjen ndërkombëtare.

Kremtimet për 5-vjetorin e Pavarësisë kanë nisur që në orët e para të mëngjesit të djeshëm me aktivitete të shumta. Mëngjesi e ka gjetur Prishtinën të mbuluar me flamurin e Kosovës, me flamuj kombëtarë shqiptarë, si dhe të vendeve që e kanë njohur shtetin më të ri në Ballkan. Rrugët e kryeqytetit, por edhe të qyteteve kryesore kosovare janë mbushur me qytetarë, që kujtojnë këtë përvjetor të rëndësishëm.

Një nga ngjarjet kryesore të ditës së shënuar ishte Parada Ushtarake e Forcës së Sigurisë së Kosovës dhe forcave të rendit e cila është ndjekur nga drejtuesit më të lartë të shtetit të Kosovës edhe atij shqiptar, e ku për herë të parë u shfaqën edhe disa mjete të blinduara. Parada u zhvillua në sheshet “Zahir Pajaziti” dhe “Nënë Tereza”, me praninë e mijëra qytetarëve. Në fjalën e saj para këtij parakalimi, Presidentja e Kosovës, Atifete Jahjaga, nderoi të gjithë ata që luftuan, punuan për krijimin e shtetit të pavarur. Ndër të

Daçiç: Nuk ka zhbërje institucionesh serbe në Kosovë Në ditën e 5-vjetorit të pavarësisë së Kosovës kanë ardhur reagime edhe nga Beogradi. Kryeministri Ivica Daçiç ka deklaruar se Serbia nuk ka si synim të zhbëjë institucionet serbe në veri të vendit. Ai është shprehur se baza e bisedimeve të ardhshme mes Prishtinës dhe Beogradit do jetë rezoluta dhe platforma serbe për Kosovën, dhe jo ajo çfarë ka thënë presidenti serb Tomislav Nikolliç, për institucionet serbe në Kosovë. “Nuk ka heqje të institucioneve serbe, përderisa nuk arrihet ndonjë marrëveshje se ç’do të

ketë në vend të tyre”, - ka thënë Daçiç.

Ai ka vlerësuar gjithashtu se situata nuk është e lehtë dhe, duke thënë se “as Kosova nuk është e pavarur, dhe as Serbia nuk e ka sovranitetin e saj të plotë”.

Madje, kryeministri Daçiç ka propozuar që edhe populli serb të deklarohet për këtë çështje. “Të flasë populli, të deklarohet se çfarë do. Cilën rrugë do ta ndjekim. Ne jemi armiqtë më të këqij të vetvetes sonë, nuk e dimë ç’duam.

Nga ky këndvështrim, nuk është e lehtë të udhëhiqet delegacioni i Serbisë përpara”, - ka thënë kryeministri serb.

tjera Jahjaga theksoi se Kosova “po ndërton vizionin e një të ardhmeje të qartë euroatlantike”.

Seanca solemne

Krahas paradës ushtarake, Kuvendi i Kosovës ka zhvilluar dje një seancë solemne, nga e cila u dhanë edhe disa mesazhe të rëndësishme për marrëdhëniet me Serbinë dhe Beogradin. Gjatë seancës solemne ku ishin të pranishëm zyrtarë të lartë nga Shqipëria, si presidenti Bujar Nishani, kryetarja e Kuvendit, Jozefina Topalli, si dhe kreu i opozitës, Edi Rama, kryeministri Hashim Thaçi tha se marrëdhëniet me Beogradin janë përmirësuar ndjeshëm, ndërsa shtoi se pret njohjen e pavarësisë edhe nga Serbia.

Ndryshe nga gjuha e ashpër që ai artikuloi herën e fundit në Kuvend, Thaçi tha se progresi i Kosovës po bëhet në partneritet të ngushtë me BE dhe ShBA. “Të orientuar drejt vlerave demokratike, ne bëmë shpalljen e shtetit të Kosovës. Beteja e jonë u zhvillua bashkë me miqtë tonë ndërkombëtarë, ndërkaq atë

Ndryshe nga gjuha e ashpër që ai artikuloi herën e fundit në Kuvend, Thaçi tha se progresi i Kosovës po bëhet në partneritet të ngushtë me BE dhe ShBA ne e fituam edhe në paqe, pasi që Kosova fitoi shtetësinë bashkë me miqtë ndërkombëtarë”, - u shpreh Thaçi. Ndërsa presidentja Jahjaga theksoi se dialogu do të vijojë dhe nuk do të ketë ndarje të kufijve. “Dialogut nuk i frikësohemi dhe kemi hyrë në të me vullnetin për ta mbyllur një kapitull të vështirë të së kaluarës. Historinë nuk mund ta zhbëjmë, por le ta ndërtojmë të tashmen në paqe për hir të së ardhmes”, - pohoi Jahjaga. Për të treguar klimën e mirë me komunitetin serb, presidentja kosovare

dha dhe një mesazh të shkurtër në gjuhën serbe. Edhe kryetarja e Kuvendit, Jozefina Topalli, gjatë fjalës së saj në Parlamentin e Kosovës shmangu retoriken nacionaliste, ndërsa tha se Kosova dhe Shqipëria janë i njëjti komb që do të bashkohen në familjen europiane. “Asnjë komb nuk ka bërë një rrugë kaq të vështirë në një kohë kaq të gjatë sa kombi ynë për të mbërritur tek e mrekullueshmja që e ka emrin liria. Por, edhe asnjë komb tjetër nuk ka bërë një rrugë kaq të gjatë për një kohë kaq të shkurtër pas fitimit të lirisë si Shqipëria dhe Kosova”, - u shpreh Topalli. E pranishme në seancën solemne, zv.ambasadorja amerikane në Prishtinë, Kelly Degnan, përcolli urimet e popullit amerikan dhe presidentit Obama, për 5-vjetorin e Pavarësisë, i cili ka vlerësuar përparimin e bërë në Kosovë. “Ky përparim në veçanti është i dukshëm në zhvillimin e sektorit të sigurisë së Kosovës. Gjatë 5 viteve të shkuara, Forca e Sigurisë së Kosovës, Policia e Kosovës dhe Ag jencia për Menaxhimin e Emergjencave kanë luajtur rol jetik për të mbajtur qytetarët e Kosovës të sigurt dhe të qetë. Ju keni treguar se Kosova mund të jetë kontribuese e sigurisë këtu në vend dhe në rajon, dhe askush nuk duhet ta zhvleftësojë këtë arritje”, - tha Kelly Degnan. Edhe në këtë ditë feste, deputetët e lëvizjes “Vetëvendosje” kanë protestuar në Kuvend ndërsa këndohej himni. Ata kanë qëndruar të ulur në shenjë proteste ndaj qeverisjes aktuale, ndërkohë që në pikëpamjet e saj politike “Vetëvendosja” nuk i ka pranuar asnjëherë simbolet e shtetit të Kosovës, himnin dhe flamurin, duke i konsideruar si simbole që nuk përfaqësojnë motivet, ngjyrat dhe as vullnetin e shumicës shqiptare në Kosovë.

Kryeministri Sali Berisha uroi mbarë kombin shqiptar për 5-vjetorin e pavarësisë së Kosovës, duke e konsideruar këtë ngjarje faqen më të ndritur të përpjekjeve të shqiptarëve për lirinë e tyre. “Në këtë 5-vjetor, kombi shqiptar përulet me nderimin më të madh para veprës së arkitektit të pavarësisë së Kosovës, presidentit Ibrahim Rugova; sakrificës sublime të kryeheroit të kombit tonë, Adem Jashari e mijëra e mijëra luftëtarëve të lirisë që ranë për t’u bërë të pavdekshëm për çlirimin e Kosovës”, - shkruan Kryeministri në profilin e tij në Facebook.

Meta: Rëndësi dialogu me Serbinë Kreu i LSI-së, Ilir Meta, ka uruar qytetarët e Kosovës për 5-vjetorin e Pavarësisë. Në urimin e tij ai shprehet se shqiptarët festojnë Kosovën e pavarur, të konsoliduar me institucione demokratike, dhe një shtet që forcohet nga viti në vit. “Me këtë rast, dua të ripërsëris mbështetjen tonë për dialogun që ka nisur midis Kosovës dhe Serbisë, si një proces tejet i rëndësishëm dhe pozitiv për të ardhmen e qytetarëve të të dy vendeve, njëkohësisht të vlerësoj kurajën dhe përgjegjshmërinë e lartë politike të treguar nga qeveria dhe politikanët në Kosovë”, - shprehet Meta.

Basha: Kosova e aftë për të ardhmen europiane Me rastin e 5-vjetorit të shpalljes së Pavarësisë së Kosovës, kreu i Bashkisë së Tiranës, Lulzim Basha, i ka dërguar një mesazh urimi kryetarit të Komunës së Prishtinës, Isa Mustafa. “Ky vit shënoi zhvillime historike për Kosovën. Shteti më i ri i dëshmoi botës se është i aftë të menaxhojë të tashmen dhe të projektojë drejt të ardhmen e tij europiane si dhe të qytetarëve të tij, pa dallim përkatësie etnike apo fetare. Arritjet e Kosovës i dhanë fund mbikëqyrjes së Pavarësisë dhe e konsoliduan paprekshmërinë e tërësisë territoriale të saj”, - shkruan Basha në mesazhin e urimit.

OpEd

10

MAPO

E hënë 18 shkurt 2013 www.mapo.al

Opinione dhe Editoriale

01

Kombi që humb vetëdijen për të kalurën e tij, gradualisht humb edhe “veten” e tij.

Kundem

02

Populli është themeli i shtetit; sa më i fortë të jetë themeli, aq më shumë qëndron godina.

S.Frashëri

03

Bujar Kapexhiu Nga

E dua aq shumë popullin tim saqë mund të jem nacionalist.

Kamy

Si mund të realizohet bashkimi Kosovë-Shqipëri?

Shqiptarët duhet të zgjedhin njërën nga të dyja: ose me dy shtete në Europë, e për pasojë edhe me dy kombe, ose me një shtet nëpërmjet një marrëveshjeje me palën në konflikt, me mbështetje ndërkombëtare, në mënyrë që të mos festojmë datën e pavarësisë së Kosovës edhe prej Shqipërisë, por datën e çlirimit të saj edhe atë të bashkimit me Shqipërinë.

N

ë kulmin e një atmosfere nacionaliste shqiptarët festuan 5-vjetorin e njohjes ndërkombëtare të pavarësisë së Kosovës, të fituar qysh prej vitit 1999. Pavarësia, siç është tani, erdhi si një kompromis mes shqiptarëve dhe faktorëve ndërkombëtarë, pas një lufte në të cilën u përfshi NATO, forca më e madhe ushtarake botërore. Ajo çka vazhdon ta mbajë situatën të komplikuar është se Serbia nuk u përfshi në këtë kompromis, duke e lënë procesin të hapur për një zgjidhje përfundimtare. Shqiptarët ndodhen sot përpara zgjedhjes së njërit prej dy projekteve madhore: projektit të filluar të ndërtimit të një shteti të dytë, për të cilin ShBA dhe Europa deri tani kanë investuar shumë dhe projektit të bashkimit në një shtet të Kosovës me Shqipërinë. Projekti i parë mbart dy rreziqe: së pari, reduktimin e kombit shqiptar për shkak orientimit të kombësisë drejt shtetformimit të ri dhe, së dyti, kërcënimin e pandalshëm të paktën për shkëputje të veriut të Kosovës, pa asnjë kompensim. Megjithë investimin e bërë, ky projekt ka treguar se është asnjëherë plotësisht i realizueshëm, për arsye të goditjeve nga të dyja anët, shqiptarët që kërkojnë bashkimin në një shtet dhe s e rb ë t q ë k ë rko j n ë t ë p a kt ë n shkëputjen e Veriut.

Le të flasim në detaje për projektin e dytë, që bazohet në një marrëveshje shqiptaro-serbe, për shkëmbimin e territoreve, marrëveshje kjo që do t’i jepte fund, njëherë e mirë, konfliktit të gjatë midis dy popujve. E para gjë që mund të thuhet, në fazën ku ndodhemi, është se të dyja palët e mbështesin idenë e këmbimit të territoreve. Por asnjëra prej tyre nuk ka marrë ndonjë iniciativë zyrtare për ta kërkuar.

Një nga arsyet se përse shqiptarët hezitojnë ta kërkojnë realizimin e këtij projekti është frika se mund të humbasin territore, duke shpresuar të pamundurën, se mund të bashkohen në një shtet edhe me Veriun brenda. Nga ana tjetër serbët shpresojnë të shkëpusin Veriun, pa asnjë kompensim territorial. Duke siguruar fillimisht një

koment BASHKIM MUÇA

status vetëqeverisjeje e më pas shkëputje.

Në këtë tërheq je, në kahje të kundërta, këmbimi pjesor i Veriut me Luginën do të ishte kompromisi që mund të sillte ekuilibër të plotë, nga i cili do të përfitonin të dyja palët, shqiptarëve do t’u hapej rruga për bashkim në një shtet (asgjë s’do ta pengonte këtë), ndërsa serbët do të mbyllnin përfundimisht problemet me kufijtë në jug. Kompromisi që do të sillte një zgjidhje të madhe konsiston në këmbimin reciprok të 2-3 komunave, të cilat kanë sipërfaqe të përafërta. Nga një analizë në detaje, na rezulton se tri komunat e veriut të Kosovës, me shumicë serbe, Leposaviç, Zubin Potok dhe Zveçan kanë një sipërfaqe prej afro 889 km2 dhe një popullsi prej rreth 50 mijë banorë, mbi 90% e të cilëve janë serbë, ndërsa mbi 95% janë jo shqiptarë. Më konkretisht Zubin Potoku është një territor me sipërfaqe 335 km2 dhe ka një popullsi prej rreth 15 mijë banorë, nga të cilët 93% janë serbë, Leposaviçi është 450 km2, me një popullsi rreth 20 mijë banorë, 97% e të cilëve janë serbë, Zvecani 104 km2, me popullsi 16 mijë banorë, nga të cilët 75% serbë, ndërsa vetëm 2% janë shqiptarë, pjesa e mbetur janë minoritete të tjera.

Në krahun tjetër tri komunat e Luginës së Preshevës së bashku kanë një sipërfaqe prej 1244 km2 dhe një popullsi prej rreth 84 mijë banorë mbi 65% e të cilëve janë shqiptarë. Më konkretisht Presheva ka një sipërfaqe prej 264 km2 dhe popullsi 34 mijë banorë, prej të cilëve 92% janë shqiptarë (mbi 31 mijë shqiptarë)l Bujanoci 461 km2, me popullsi 43 mijë banorë, prej të cilëve 55% janë shqiptarë (mbi 23 mijë shqiptarë), Medvegja 524 km2, me një popullsi mbi 7 mijë banorë, 70% e të cilëve janë serbë.

Dy problemet më të mëdha në rast diskutimi për këmbim të territoreve mbeten pjesa veriore e komunës së Mitrovicës dhe komuna e Medvegjës, që rezulton me shumicë dërmuese serbe.

Që do të thotë se mund të realizohet ruajtja kompakte e qytetit të Mitrovicës brenda territorit të Kosovës, duke sakrifikuar ndoshta komunën e Medvegjës, një rajon i banuar dikur në shumicë shqiptarësh etnikë.

Zgjidhja më optimale që mund të kënaqte të dyja palët do të ishte këmbimi i 3 komunave të Veriut me shumicë serbe me dy komunat e Luginës me shumicë shqiptare. Që do të thotë

në këmbim të tri komunave në Veri me sipërfaqe 889km2 dhe popullsi 50 mijë banorë, 95% e të cilëve janë jo shqiptarë, dhe të merren dy komunat e Luginës me sipërfaqe 725 km2 dhe popullsi prej 77 mijë banorë, me mbi 70% shqiptarë. Shqiptarët do të linin territore që e kanë të pamundur t’i marrin (Medvegjën), por do arrinin të përjashtonin ndarjen në lumin Ibër, ndërsa serbët do të përfitonin një rajon më të madh në sipërfaqe. Ajo që mund të ndodhë me Medvegjën ka ndodhur në rajone shumë më të mëdha, si në Shkup, Manastir (Bitola) etj., në Maqedoni, ku shqiptarët historikisht kanë qenë shumicë, ndërsa sot janë në pakicë të theksuar.

Dëshirat dhe realitetet janë në shumicën e rasteve larg njëra-tjetrës. Të gjithë shqiptarët do ta donin Shqipërinë një shtet të fuqishëm në Ballkan me një pozicion gjeografik të favorshëm, që do të kishte disa herë më shumë mundësi të ecte përpara. Por punët janë ngatërruar aq thellë në histori, sa që sot është e pamundur të realizohen dëshirat. Shqiptarët duhet të shkojnë drejt zgjidhjeve të pranueshme, në mënyrë që problemet të marrin fund dhe njerëzit të mendojnë për prosperitet dhe jo për luftë. Serbët e bënë gabimin e mbajtjes së Kosovës me dhunë për gati një shekull dhe ja ku erdhën.

Për të gjithë ata që mbështesin opsionin e bashkimit të Shqipërisë me Kosovën, duhet të jetë e qartë se ky opsion është i pamundur të arrihet paqësisht me kufijtë ekzistues. Këmbimi i territoreve është një debat i gjerë, i thellë dhe i guximshëm, por që do të çonte në një kompromis në favor të dy palëve. Balanca duket e mundur: dy territore me sipërfaqe të përafërta, me numër po të përafërt popullsie në anë të kundërta. Më e rëndësishmja është se ndërkombëtarët nuk do ta refuzonin një marrëveshje ekuilibri, në interes të dy palëve.

Marrëveshja shqiptaro-serbe është e vetmja mundësi paqësore për bashkim të shumicës së shqiptarëve në një shtet të vetëm. Të gjithë ata që artikulojnë bashkimin përtej kësaj, ose nuk ia kanë idenë se çfarë bëhet, ose konsumojnë politikë boshe për interesa çasti. Shqiptarët duhet të zgjedhin njërën nga të dyja: ose me dy shtete në Europë, e për pasojë edhe me dy kombe (është vetëm një marketing ideja e bashkimit në Europë, e hedhur në kohën kur politikanët shqiptarë nuk kishin guximin të flisnin hapur as për pavarësinë e Kosovës), ose me një shtet nëpërmjet një marrëveshjeje me palën në konflikt, me mbështetje ndërkombëtare, në mënyrë që të mos festojmë datën e pavarësisë së Kosovës edhe prej Shqipërisë, por datën e çlirimit të saj prej Serbisë dhe atë të bashkimit me Shqipërinë.

Dashuri e paligjshme

Posta e redaksisë gazetamapo@gmail.com

Oksidentofobët dhe orientofobët Nga Zamir Fillimisht urime përkthyeses që ka sjellë në shqip këtë intervistë të Kadaresë. Le të mendohet për nje çast se sa e vështirë është për përkthyesen kur vete z.Kadare të lexojë në shqip atë ç ka ka menduar në shqip e shprehur në frëngjisht. Në këtë mënyrë gjithkush nga lexuesit mund të lexojë rrjedhshëm pragnobelistin shqiptar: dikush bie në një mendje 100% me atë çka ka thënë, dikush 99.99%, dikush hiç fare, e tjetërkush e gjen veten në zonën e ndërmjetme. Shpesh, kategoria e parë dhe e tretë përputhen: Kritizeret dhe idhujtarët e tij. Këto kategori rëndom priren më shumë nga fobia se sa nga filia. Ata janë oksidentofobët dhe orientofobët.

Përpara 90-ës, po të njëjtët ndjesorë vepronin anasjelltas. Gjithësesi përjashtimet përforcojnë rregullin Kategoria e dytë shkon gjithherë nga fryn era. Ngaqë shohin gjithnjë e gjithcka me syzet e pragmatistit. Të fundit, vleresuesit e matur dhe kritiket e përkorë, përbejne atë shtresë që shumë me tepër se gjithçka ka nevojë vendi ynë. Ata që as nuk e profetizojnë e as nuk e profanizojnë, por e tokëzojnë prej nga e marrin fuqinë te përkohshmit e kësaj bote. Në fund të fundit, edhe kryeveprat e Kadaresë në tërësi(po ashtu edhe kryevepruesi) që janë lëvruar kryesisht në monizëm, e përjashtojnë lidhjen 100%, 99.99% a zgjidhjen 0% me vete sistemin(po ashtu edhe me kryesistemuesin). Ndërsa në zonën e ndermjetme gjithkush mund të shquajë diçka e shumëçka. Një shembull për t’u ndjekur edhe ditëve të sotme.

Në shkrimin: Ismail Kadare: Shqiptarët e ëndërrojnë Europën, por ajo nuk na do

Çfarë ndodh nëse komplikohet sistemi i taksave Nga Deda Pa u futur në konceptet shkencore ekonomike e duke u nisur thjeshtë nga një arsyetim llogjik, po e parashtroj kështu raportin midis takses së sheshtë e taksës progresive në Shqipëri. Nëse në Shqiperi informaliteti, edhe me taksen e sheshtë, një taksë lehtësisht me e kontrollueshme, qënka në shifrat alarmante 50%, çdo të ndodhte nëse do të kishim një taksë progresive, shifrat e se cilës do të liheshin për t’i përcaktuar qeveritarëve të korruptuar ? Më direkt akoma. Kur me taksën e sheshtë, njëkohësisht me e thjeshtë dhe më e kontrollueshme, të njëllojtë në përqindje, një në dy shqiptare i shmanget taksës, çdo të ndodhte nëse do të komplikohej me shumë sistemi taksor me taksa të diferencuara progresive ? Duke ju referuar konsideratave të korrupsionit të lartë e abuzimeve politike, do të dilte se partia politike në pushtet do të bënte ç’mos që të taksonte kundershtarët e saj politikë, e t’i linte pa taksa militantët e saj Në shkrimin: Taksë e sheshtë apo progresive? Në fillim informaliteti

Njëqind vjet janë pak për integrimin Nga Paul Tedeschini Më ka pelqyer shumë analiza në këtë shkrim. Përgezime autorit.

Dua të shtoj diçka që për mua është thelbësore. Në shkrim thuhet: “Për SHBA është i rëndësishëm fakti, për BE, procedura. Në thelb të dyja këto subjekte janë të interesuara për vendosjen e ligjit në Shqipëri si kusht për integrimin dhe hyrjen e Shqipërisë në familjen e popujve të qytetëruar”. Një popull që ka qenë administruar për pesë shekuj rresht me ligjin arab të sheriatit nuk ka mundësi për njiqind vjet dhe nji tortë të madhe të integrohet dhe të futet në familjen e popujve të qyteteruar. Do kohë ajo punë.

Në shkrimin: Në Shqipëri kemi Zanatçinj të së drejtës, jo Juristë

E hënë 18 shkurt 2013 www.mapo.al

MAPO

11

Kjo do të donte pikërisht një provë të qartë dhe të prekshme, një model të ri menaxhimi politik që askush nuk ka patur rastin ta provojë dhe ta përkthejë më pas në forcë politike. Poli i tretë duket më tepër si Poli i ‘larjes së mëkate të ndërgjegjes’ apo poli i ‘xhaketave të vjetra’ dhe për faktin se nuk mund t’i japë ndonjë vlerë të shtuar politikës shqiptare përveç se të mbledhë vota e t’i bashkohet (siç do të ndodhë) partive klasike të skenës politike shqiptare.

Poli i tretë, histori e vjetër me aktorë të vjetër D

iku aty nga viti 1996, pak përpara zgjedhjeve të mbrapshta, ish-Aleanca Demokratike dhe PSD krijuan Polin e Qendrës. Kjo aleancë teorikisht do të mblidhte përreth saj të gjithë të zhgënjyerit, për të dalë si një forcë e moderuar nga mbrapështitë e politikës së katër viteve të para të trazicionit. Më pas në zgjedhjet e vitit 1997 po ky pol u tkurr nën peshën e fitores së PS dhe ku u pa e nevojshme ndërhyrja e ambasadores së atëhershme të ShBA, Mariza Lino, për të futur në koalicion me PS anëtarët e tij. Po sot po tentohet një eksperiment i tillë me aktorë që kanë ndoshta qëllime më pak të nalta sesa Ceka me Gjinushin në moshën e pafajësisë së tyre politike. E tepërt të thuhet se poli i tretë shkakton njëfarë pështjellimi në sytë e atyre që përtypin politikë përditë. Një palë mbron idenë se ka ardhur koha që duopoli PS-PD të kufizohet me moderim nga një palë e tretë, ndërsa të tjerë venë theksin te heterogjeniteti i përbërësve të

polit të tretë. Të gjithë marrin parasysh një përfundim të pashmangshëm, atë se Poli i Tretë do të përcaktojë mazhorancën qeveri formuese. Nëse do të analizonim pozicionin e parë, atë të moderimit përballemi me një paradoks. Çfarë nënkupton të moderojë Poli i Tretë? Anëtarët e tij sot janë LSI e PBDNJ (dhe lista mund të shtohet). E para me një histori koalicioni që nuk i ka lënë ndonjë shenjë moderimi të dukshëm në këto katër vjet. E dyta me një tërheqje nga koalicioni i opozitës, pikërisht për natyrën e menaxhimit të saj nga kryetari zoti Rama. PBDNJ ka patur tone të forta për 21 janarin, por shkon e bën koalicion pikërisht me ata kundër të cilëve u organizua protesta fatkeqe e asaj dite. Shkurt, Poli i Tretë është ngjizur keq që në nisje, pa program dhe me aktorë të paragjykuar fort mbi qëllimet e tyre të vërteta. Dhe nëse politika shqiptare është ndarë fort që në fillimet e saj në dy krahë, Poli i tretë nuk ka gjasa që ta thyejë

moralisht duopolin PS-PD. Vetë krijuesit e tij konfirmojnë faktin se qëllimet janë gati minimale në raport me pritshmëritë e komentuesve apo publikut.

Mjaftohen vetëm në marrjen e disa deputetëve, gjë që përjashton apriori risinë e aleancës së re.

Idealisht në Shqipëri ndihet nevoja e një force të re politike, e cila do të duhej të shkonte përtej traditës 22-vjeçare të politikës së përballjes ballore me tjetrin. Një forcë e cila duhej të shprehte një program të qartë elektoral, teknik dhe të palidhur me të kaluarën postkomuniste. Deri më sot askush nuk ka ditur ta ngjizë këtë ide në tavolinën e politikës shqiptare. Fatin e mirë e pati dikur Rama, i cili u bë kryetar bashkie si teknik e jo si politikan i mirëfilltë, por projekti i tij u zhbë nga ngasja për të marrë drejtimin e PS pas krizës së vitit 2005. Në kushte ideale, Rama mund të kish krijuar modelin e teknikut klasik, i cili sheh më tepër rezultatet e prekshme të menaxhimit të

koment

Klejdi Kellici

Idealisht në Shqipëri ndihet nevoja e një force të re politike, e cila do të duhej të shkonte përtej traditës 22-vjeçare të politikës së përballjes ballore me tjetrin. Një forcë e cila duhej të shprehte një program të qartë elektoral, teknik dhe të palidhur me të kaluarën postkomuniste...

qeverisjes sesa t’i referohej politikisht një force e cila e buronte tek e kaluara ish-komuniste.

Tashmë i vetmi model tekniku i paraqitur ndonjëherë në politikën shqiptare i përket historisë së një shansi të humbur. Çdo lloj modeli i një force të tretë të rëndësishme, e cila pretendon se sjell diçka të re në politikën shqiptare, mbetet kështu e dështuar që në fillim. Protagonistët e Polit të Tretë kanë qenë vetë në poste drejtuese të paktën këto 15 vjetët e fundit, pa treguar ndonjë talent të madh drejtues. Kjo do të donte pikërisht një provë të qartë dhe të prekshme, një model të ri menaxhimi politik që askush nuk ka patur rastin ta provojë dhe ta përkthejë më pas në forcë politike. Poli i tretë duket më tepër si Poli i ‘larjes së mëkate të ndërgjegjes’ apo poli i ‘xhaketave të vjetra’ dhe për faktin se nuk mund t’i japë ndonjë vlerë të shtuar politikës shqiptare përveç se të mbledhë vota e t’i bashkohet (siç do të ndodhë) partive klasike të skenës politike shqiptare.

Me këmbë të mbarë thotë populli

N

jëzet vjet më parë, pak kush nga ne mund të perceptonte një rrugë më të gjatë e të vështirë të shndërrimit të demokracisë nga një term në një funksion. Entuziazmi i fitimit të shkallëve të reja të lirisë të pashijuara më parë, si dhe dëshira për të qenë pjesë e së tërës europiane zinin vendin kryesor në retorikën e asaj periudhe. Mirë a keq, me më shumë a më pak, “demokracia” na solli përsëri në stacionin e radhës: një raund i ri zgjedhjesh!

Sigurisht që kush do i fitojë këto zgjedhje është shpejt të parashikohet, por të flasësh rreth tyre është në fokus të analizave të përditshme. Dhe e drejtë e çdo votuesi!

Segmentimi i “tregut” të votuesve Në ditët tona shoqëria shqiptare paraqet një diversitet të gjerë nevojash. E vogël në numër, por e copëzuar dhe shpërndarë në zona me histori e nivele të pakrahasueshme zhvillimi, të kuptosh se çfarë kërkojnë grupe të ndryshme të saj, sikundër çfarë i “kënaq” apo cilat janë prioritetet e tyre, si dhe t’i bindësh se për kë duhet të votojnë, më shumë se strategji “gju më gju me popullin” është strategji tavoline, që do të

koment Valbona Nathanaili

Në ditët tona shoqëria shqiptare paraqet një diversitet të gjerë nevojash. E vogël në numër, por e copëzuar dhe shpërndarë në zona me histori e nivele të pakrahasueshme zhvillimi, të kuptosh se çfarë kërkojnë grupe të ndryshme të saj, sikundër çfarë i “kënaq” apo cilat janë prioritetet e tyre, si dhe t’i bindësh se për kë duhet të votojnë, më shumë se strategji “gju më gju me popullin” është strategji tavoline, që do të thotë strategji e mbledhjes, analizimit dhe segmentimit të këtyre “copëzave” në nivele sa më të vogla...

thotë strategji e mbledhjes, analizimit dhe segmentimit të këtyre “copëzave” në nivele sa më të vogla, mundësisht mikro, pikërisht në varësi të asaj që për to është e rëndësishme, vlen.

Sigurisht që një qasje e tillë i jep procesit zgjedhor atributet e një tregu, por e shndërron në një marrëdhënie të thjeshtë e të kuptueshme nga të gjithë, ku vendi i kërkesë-ofertës, blerësit e shitësit, me të njëjtat tipare e funksione vetëm se me emërtesa të ndryshme zëvendësohet, përkatësisht, me votuesit (konsumatorët) që me votën e tyre kërkojnë dhe blejnë pikërisht atë që për ta është vlerë dhe me partitë, që me programet e tyre përpiqen të ofrojnë vlera, bazuar në një parim shumë të rëndësishëm: të dyja palët gëzojnë të drejtën e zgjedhjes. Në funksionimin e demokracisë të dyja zgjedhjet janë shumë të rëndësishme, ndërkohë që për vlerësimin e mirëfunksionimit të saj një aspekt pozitiv është shkalla e ndërgjegjësimit dhe qartësimit të votuesit rreth asaj çfarë kërkon e pret. Nga ana tjetër, duke krijuar një skenar të tillë, është me vend të theksohet rëndësia që kanë tregjet për ekonominë, sepse vetëm kështu mund të justifiko-

jmë denjësisht jo vetëm përdorimin e gjuhës, por edhe rëndësinë e funksionimit normal të tij për një shoqëri vërtet demokratike.

Aftësia për të zgjedhur Nëse segmentimi i “tregut” të votuesve deri në kërkesa mikrogrupi e bën gjuhën politike më të kuptueshme dhe programin e partisë më konkret, zgjedhja në numrin e madh të partive që ofrojnë “mallin” e tyre se cila është më e mira, më e përshtatshmja, ajo që përmbush kërkesat e standardet e tua është proces më vete. Dëshirës për t’u orientuar në këtë ballafaqim programesh e idesh, i duhet bashkangjitur një vëmendje e veçantë. Sa më të vëmendshëm të jemi ndaj asaj që “shitet”, sa më të formuar dhe të aftë të jemi në vlerësim, aq më shumë gjasa ka të jemi në gjendje të kontrollojmë “çmimin” në treg, në kuptimin që ajo që është gjizë të blihet për gjizë dhe ajo që është djathë të blihet për djathë, pra të bëjmë zgjedhje të tilla të cilat të mund të ndikojnë në aksionet e asaj që është në shitje, të bëjmë zgjedhje që ne i vlerësojmë si të mira, pasi zgjedhje të mira do të thotë më shumë mirëqenie, më shumë motivim dhe më shumë përfshirje.

Nëse segmentimi i “tregut” të votuesve deri në kërkesa mikrogrupi e bën gjuhën politike më të kuptueshme dhe programin e partisë më konkret, zgjedhja në numrin e madh të partive që ofrojnë “mallin” e tyre se cila është më e mira, më e përshtatshmja, ajo që përmbush kërkesat e standardet e tua është proces më vete...

CMYK

12

MAPO

E HëNë, 18 shkurt 2013 www.mapo.al

Atmosferë romatike dhe kujtime të bukura…

Pikturë në telajo 40 x120cm

6.450 L

Kodi: 24381

Pikturë në telajo 40 x 40 cm

1.990 L

Kodi: 24353/24357

Pikturë në telajo 120 x 40 cm

6.450 L

Pikturë në telajo 150 x 50 cm

7.890 L

Pikturë me kornizë 38 x 37.5 cm

Kodi: 24380

Kodi: 24387

Atmosfera romantike mund të krijohet me përdorimin e elementëve artistikë të cilët përdorin ngjyrën e kuqe apo simbole të dashurisë. Sektori më i ri në MEGATEK, “Korniza dhe Piktura”, ofron mundësinë e zgjedhjeve ekonomike nëpërmjet të cilave ju mund të shprehni dashurinë dhe të krijoni ambjent të dashur.

Momentet me të bukura, mund t’i memorizoni në foto të vendosur në korniza me simbolin e zemrës dhe t’ia dhuroni njerëzve të dashur…

1.590 L

Kodi: 24282

Kornizë druri 13 x 25 x1.2 cm

Kornizë MDF 10 X15 cm

720 L

Kornizë druri 34 x 16.5 x 2.7 cm

720 L

Kodi: 36025

1.290 L

Kodi: 36043

Kornizë druri 18 x 26 x 1.2cm

Kodi: 36028

990 L

Kornizë metalike 21 x 16 x 6 cm

Kodi: 36026

550 L

Kodi: 36023

Kornizë xhami 17 x 22 cm Kornizë druri13.5 x 24.5 x 1.2 cm

590 L

Kodi: 36027

490 L

Kodi: 36020

Kornizë metalike 40 x 16 x 6 cm

750 L

Kodi: 36024

Autobuzi Megatek-Citypark FALAS, çdo 30 minuta!

Kontakt:

Autostrada Tiranë-Durrës, Km 7 Shqipëri www.megateksa.com; info@megateksa.com Linja e shërbimit për klientin: 04 23 88 333

profil

botime

Kukullat që rrëfejnë mbi realitetin tonë politik dhe shoqëror

Bashkim shehu, Mes fiction-it dhe reales

A është ky atdheu që meritojmë? Një grup kukullash, që një çast të caktuar vendosin të dalin në jetën reale, mëtojnë gjatë nëpër Tiranën e ditëve tona

Drama psikologjike e një të riu në një raport problematik me autoritetin atëror, me autoritetin pushtetor dhe me autoritetin e Zotit

Dosje fenomen Vitrina e librit recensë botime

recensa e preç zogaj

www.mapo.al

Ardian Vehbiu:

Ardian Klosi u tradhtua nga miqtë Poezi e madhe në vizionin e religjionit “Në bregun tjetër të lumit”, vëllim me poezi të zgjedhura nga poeti nobelist polak Çesllav Milosh, nga shtëpia botuese “Papirus”

Vëllimin “Te kundërcjapi” me pjesë të “zgjidhura” autori Ardian Klosi kish planifikuar ta botonte pranverën e shkuar. “Do ta botonte në kuadër të Panairit të Pranverës, që nuk u zhvillua dot kurrë”- thotë botuesja Arlinda Dudaj. E mbajti gjatë në duar këtë libër si një gjë të çmuar. Fatkeqësisht ai iku nga kjo jetë pa e parë të botuar librin, që e kuroi vetë në të gjitha detajet, që nga pjesët e zgjedhura deri te kopertina. Lexuesit mund të shohin “Te kundërcjapi” veprën e fundit që Klosi na la, por për Ardian Vehbiun ky libër flet, pra së gjithash, për veprën e munguar të Klosit, për atë çfarë ai mund të kish bërë akoma, sikur të mos largohej ashtu papritur, duke përplasur derën.

A mund të themi se te “Te kundërcjapi” shfaqet Ardian Klosi në të gjitha dimensionet e tij?

Do të thosha se shfaqet më shumë si eseist, shkrimtar, kritik, gjuhëtar, vëzhgues dhe transformues i realitetit, qytetar i angazhuar në debatet publike, pikë referimi e shoqërisë civile; por nuk duhet të harrojmë edhe se Klosi bëri emër dhe la gjurmë të pashlyeshme si përkthyes veprash “të rënda” dhe si filolog, ose botues dhe studiues i teksteve shqipe. Le të themi më mirë se vepra në fjalë, “Te kundërcjapi”, është një pasqyrë e asaj çfarë përfaqësonte Klosi, ose do të mund të ishte shkruar vetëm nga një figurë poliedrike si ai, sepse Klosi figurë publike ishte shumë...

Faqe 13

Në momentet më të sinqerta “Te kundërcjapi”, Vehbiu e gjen Klosin të identifikohet fshehtazi, me Krishtin e përcjellë nëpërmjet Nolit, atë të tradhtuarin e “Shën Pjetrit mbi mangall”; njeriun që e lanë vetëm, për faj të forcës e magjisë që ia kish fjala dhe imazhi

14

E hënë, 18 shkurt 2013 www.mapo.al

dosje

Miku dhe studiuesi Vehbiu thotë se “Te kundërcjapi” është libri i fundit i Ardian Klosit. Një libër është një pasqyrë e asaj çfarë përfaqësonte ai si eseist, shkrimtar, kritik, e gjuhëtar; një libër që para së gjithash atij i flet për veprën e munguar të Klosit, ose për çfarë ai mund të kish bërë akoma

Ardian Vehbiu:

Ardian Klosi u tradhtua nga miqtë "Në momentet më të sinqerta “Te kundërcjapi”, e gjen Klosin të identifikohet fshehtazi, me Krishtin e përcjellë nëpërmjet Nolit, atë të tradhtuarin e “Shën Pjetrit mbi mangall”; njeriun që e lanë vetëm, për faj të forcës e magjisë që ia kish fjala dhe imazhi" Aida Tuci Vëllimin “Te kundërcjapi” me pjesë të “zgjidhura” autori Ardian Klosi kish planifikuar ta botonte pranverën e shkuar. “Do ta botonte në kuadër të Panairit të Pranverës, që nuk u zhvillua dot kurrë”- thotë botuesja Arlinda Dudaj. E mbajti gjatë në duar këtë libër si një gjë të çmuar. Fatkeqësisht ai iku nga kjo jetë pa e parë të botuar librin, që e kuroi vetë në të gjitha detajet, që nga pjesët e zgjedhura deri te kopertina. Lexuesit mund të shohin “Te kundërcjapi” veprën e fundit që Klosi na la, por për Ardian Vehbiun ky libër flet, pra së gjithash, për veprën e munguar të Klosit, për atë çfarë ai mund të kish bërë akoma, sikur të mos largohej ashtu papritur, duke përplasur derën.

A mund të themi se te “Te kundërcjapi” shfaqet Ardian Klosi në të gjitha dimensionet e tij?

Do të thosha se shfaqet më shumë si eseist, shkrimtar, kritik, gjuhëtar, vëzhgues dhe transformues i realitetit, qytetar i angazhuar në debatet publike, pikë referimi e shoqërisë civile; por nuk duhet të harrojmë edhe se Klosi bëri emër dhe la gjurmë të pashlyeshme si përkthyes veprash “të rënda” dhe si filolog, ose botues dhe studiues i teksteve shqipe. Le të themi më mirë se vepra në fjalë, “Te kundërcjapi”, është një pasqyrë e asaj çfarë përfaqësonte Klosi, ose do të mund të ishte shkruar vetëm nga një figurë poliedrike si ai, sepse Klosi figurë publike ishte shumë më tepër se autori i teksteve të librit në fjalë: ishte një prani e përhershme e angazhuar, vëzhguese dhe kritike, që - të paktën në momentet e veta më të frymëzuara - arrinte të kombinonte fjalën me veprimin, gjestin me refleksionin. Prandaj libri do parë më shumë si një plotësim i gjithçkaje ka bërë Klosi në këto 30 vjet, ose më mirë si një kontrapunkt i Klosit homo publicus.

Ardian Klosi e ka kuruar vetë këtë libër deri në detajin më të vogël. A mund të na tregoni si ka qenë ky proces pune që nga zgjedhja e pjesëve dhe deri te titulli i pazakontë “te kundërcjapi”?

Disa nga këto pjesë janë të periudhës kur Klosi sapo kish nisur të shkruante, ose të viteve 1980; edhe pse i përkasin një epoke tjetër, kur kodet e botimit ishin të tjera, ato megjithatë zënë vend mirë në libër, sepse i bashkon e njëjta frymë kritike, e njëjta dëshirë për ta përballur mediokritetin, i njëjti antikonformizëm. Në vitet 1980, megjithatë, çdo kritikë publike e paporositur do të perceptohej, vetvetiu, si distancim ndaj vijës politike të momentit, si akt i dyshimtë dhe individualist; prandaj çfarë bënte Klosi nuk ishte pa rreziqe. Aso kohe kritika gjithnjë ishte një akt bal-

ancimi, që kërkonte një teknikë herë të dukshme e herë të padukshme, për të përdorur njërën anë të politikës kundër tjetrës, ose për ta luftuar regjimin me mjetet e veta. Kritiku duhej të ishte, si të thuash, mjeshtër i xhudo-s, pse vetëm ashtu do të mund ta mposhtte sistemin. Edhe titulli i librit, Te kundërcjapi, e ka prejardhjen nga një term i sajuar i një fjalori të anatomisë, autorët e të cilit ishin treguar tepër të zellshëm në zëvendësimin e termave latine me neologjizma të shqipes; dhe emrin antitragus, të një kërceje të veshit, e kishin analizuar në pjesë, anti + tragus, dhe e kishin shqipëruar pastaj si kundërcjap (meqë tragus, në latinishte, do të thotë cjap). Ai shkrim u botua atëherë në revistën “Hosteni” dhe në dukje qesëndiste një obsesion të terminologëve, që i tiganisnin këto terma sikur të ishin petulla; por në të vërtetë kishte implikime që shkonin përtej terminologjisë dhe sensit të masës në neologji, meqë prekte çështje të ksenofobisë së regjimit të atëhershëm, dhe manisë për të shqiptarizuar gjithçka, e cila frymëzohej nga parimi strategjik i ndërtimit të socializmit “me forcat e veta.” Klosi i atyre viteve punonte në shtëpinë botuese “Naim Frashëri” dhe merrej drejtpërdrejt me letërsinë shqipe, të cilën e përdorte edhe si laborator, për të izoluar të gjitha patologjitë e njeriut të ri, si shkrimtar dhe si personazh, çka duket edhe në shumë prej shkrimeve. Në thelb i kishte hyrë një rruge që do ta çonte, në fund të vitit 1990, në ballë të lëvizjes politike kundër regjimit; dhe është për t’u vërejtur, këtu, se ai ashtu mbeti gjithë jetën, në krye të kundërshtimit, i paepur në rebelimin e vet, që drejtohej kundër një sistemi dhe jo kundër këtij apo atij personi, autoriteti ose ideologjie.

Si do ta portretizonit, si mik por edhe si krijues, duke iu referuar këtij libri, Ardian Klosin?

Libri është shumë i mirë në vetvete, por mua më flet, para së gjithash, për veprën e munguar të Klosit, ose për çfarë ai mund të kish bërë akoma, sikur të mos largohej ashtu papritur, duke përplasur derën.

Unë kam pasur miqësi të vjetër me autorin, por që më pas na është rralluar, ngaqë kemi jetuar në vende të ndryshme; e megjithatë ke-

E hënë, 18 shkurt 2013 www.mapo.al

“Me syrin e një klouni”, Heinrich Böll “Adami dhe Evelina”, Ingo Schulze “I humburi”, Hans Ulrich Treichel “101 poezi dashurie”, Bertolt Brecht “Përndjekja dhe vrasja e Zhan Pol Maratit”, Peter Weiss “Vepra e plotë”, Georg Buchner

Refleksione Shqipëria zgjim i dhunshëm Quo vadis Shqipëri Shqipëria ç’mund të jetë Mbijetesë shqiptare

“Skënderbeu”, Oliver Jens Schmitt “Tregimtarë të gjuhës gjermane pas 1945” “Ali Tepelena”, François Pouqueville “Shqiptarët, një histori midis Lindjes dhe Perëndimit”, Oliver Jens Schmitt “Kështjella”, Franc Kafka…etj

15

Fjalor gjermanisht-shqip Robert Schwartz ose dritaret e qytetit tim Te kundërcjapi

Botuesja Arlinda Dudaj

Këtë libër ai e mbajti shumë gjatë në duar Edhe pse Ardian Klosi kishte shtëpinë e tij botuese K&B, librin e tij kishte vendosur ta botonte nën siglën e botimeve “Dudaj”. As vetë botuesja Arlinda Dudaj nuk di të japë një shpjegim pse Klosi bëri këtë zgjedhje. “Edhe për mua ishte diçka e papritur”- thotë Dudaj, e cila “Te kundërcjapi” sheh një trashëgimi shumë të mirë që autori la pas. “Duke qenë se ky libër ishte planifikuar të botohej në kuadër të Panairit të Pranverës (së vitit të kaluar) ishte vetë Ardiani që përgatiti gjithçka, përzgjedhjen e pjesëve, kopertina që

mi ruajtur bashkëpunimin dhe kontaktet, për mëse njëzet vjet. Shpesh, bisedat e mia imagjinare me këtë mik të pazëvendësueshëm, i kam nisur kur kam lexuar ndërhyrjet e tij publike, ose kur kam lexuar për veprimtarinë e tij publike; dhe ajo çfarë ai ka arritur, si qytetar, si kritik social, si krijues dhe si përkthyes, ka qenë një nga të paktat arsye që më kanë bërë, rregullisht, të më vijë keq që jam larguar nga Tirana. E megjithatë, kur e shoh librin, e marr në dorë dhe e krahasoj me masën e botimeve që ka mundësuar Klosi - përkthimeve, librave origjinale, antologjive, manualeve - nuk mund të mos mendoj se ai nuk pati kohë t’i realizojë dëshirat e veta krijuese, ose ta derdhë veten në plumbin e shkronjave të dala nga dora e tij; përkthente shumë dhe shpejt, vepra të rëndësishme, ndonjëherë themelore për kulturën e një vendi dhe një populli të vogël si yni; dhe në këtë kuptim sakrifikonte nga vetja, për të shërbyer si ndërmjetës i dy botëve, njërës tepër të pasur, tjetrës ende të varfër. Dhe nuk besoj se e bënte këtë vetëm për të mbijetuar. Në fakt, që në vitet e universitetit, kur shoqëroheshim bashkë, Klosi dallohej për pasionin që kish për letërsinë e huaj; si dhe për një pasion tjetër, më të rrallë, për të shërbyer si kanal, si kapërcyell, si lidhje mes dy botëve. Ishte një njeri që të sillte kulturë; jo të vetën, por të Tjetrit, pasi e kish filtruar dhe qëmtuar për ty. Çfarë e frymëzonte në gjithë krijimtarinë e tij?

Besoj se e frymëzonte bindja se ne të gjithë, si qytetarë të Republikës së Shqipërisë; dhe ai vetë si njeri dhe si veprimtar i angazhuar në çështjen publike, meritonim më tepër, në të gjitha fushat: në politikë, në kulturë, në jetën e përditshme. Përndryshe, nuk është e lehtë ta përcaktosh, me pak fjalë, se çfarë e motivon tjetrin, pa rënë në psikologjizëm, ose, më keq akoma, në patetizëm. Të gjithë kërkojmë të realizojmë potencialin tonë, në këtë jetë, teksa duam të bëjmë të lumtur edhe të gjithë ata që duam; por këtu jo të gjithë kanë të njëjtin kapacitet, dhe s’e kam fjalën veç për kapacitetin intelektual, por edhe e sidomos, për kapacitetin moral. Disa pak njerëz të rrallë, dhe Klosi i përket pa dyshim atij grupi, nuk rrinë dot pa lëshuar dritë, madje pa ua sjellë dritën të tjerëve; janë vetë të ndriçuar, por kjo nuk u mjafton, veçse si shtysë për t’i bërë dritësjellës. Nuk e bëjnë këtë nga zori, as ngaqë ua kërkon kush; nuk e bëjnë për emër dhe pará, as për të mbytur ndonjë dëshpërim të brendshëm; por vetëm ngaqë vetëm ashtu mund të ekzistojnë. Në rastin e Klosit, edhe pse ky ishte profilizuar, me ndërhyrjet e veta publike, si

kritik, personalitet acerbik, ndonjëherë i hidhur, prapë nuk do të ishte e drejtë ta cilësonim si njeri që gjente kënaqësi te disfata e tjetrit, qoftë edhe te disfata e së keqes; çfarë mund të themi, përkundrazi, është se ai kish tolerancë shumë të ulët për bullshit-in, konformizmin, burokracinë dhe pompozitetin - në jetë dhe në art.

Duket sikur ky libër është gjithë bota e Klosit?

Vërtet, gjen aty përfshirjen e tij në politikën opozitare, gjatë periudhës romantike të kësaj të fundit; gjen zotimin e tij qytetar dhe në mbrojtje të mjedisit: atij fizik, të qyteteve tona dhe të Shqipërisë gjeografike, por edhe të mjedisit shpirtëror, të kapur për fyti nga degradimi. Përballë të gjithë atyre që abuzuan me mjedisin me çdo mënyrë, për hir të ambicieve të tyre personale, për karrierë ose për pará; përballë krimeve të përsëritura që bëheshin dhe ende po bëhen ndaj natyrës, ndaj qyteteve, ndaj trashëgimisë dhe kulturës, duket sikur armiku kryesor i Klosit kritik social, objekti i indinjatës dhe shigjetimeve të tij, është indiferenca e publikut, që buron nga një psikologji individuale, katundare, e kujt nuk është mësuar ta konsiderojë publiken si të vetën. Trishtimi, në këtë mes, ka të bëjë me atë se Klosi i humbi shumë nga këto beteja, pa çka se ne veç mund të përfytyrojmë se në ç’hendek do të ishte Shqipëria, sikur këto beteja, pa çka se të pabarabarta, të mos ishin luftuar asfare.

Ndërthurja mes së kaluarës si historike ashtu dhe kulturore dhe kaosit rrafshues (siç e quani dhe ju në parathënie të librit) të së sotmes është e qëllimshme nga autori?

Klosi ishte filolog dhe historian i gjuhës dhe i letërsisë, nga formimi profesional; dhe kjo ia impononte, njëfarësoj, një vështrim historik të realitetit, ose dëshirën për të depërtuar në përmasën kohore të objekteve që i interesonin. Njohës i mirë i historisë së shqiptarëve dhe i kulturës së tyre, atij nuk i shpëtonin tiparet dhe huqet fatale, që i ktheheshin dhe i riktheheshin shqiptarisë, në momentet e saj më kritike; ose të gjitha shfaqjet e asaj force të errët, që kërkon të zhbëjë, me egërsi prej reptili, çdo arritje e përpjekje të mendjeve më të ndriçuara të kombit, për t’i dhënë dinjitet qytetar shqiptarit e për ta bërë të ndihet i barabartë mes të barabartëve në Europë, jo “anës detit i palarë,” e “anës dritës i paparë.” Ashtu edhe orvatjet e tij për të sjellë diçka të re në historiografinë shqip, nëpërmjet përkthimeve aq kontroversiale që ia bëri veprës së Schmitt-it e disi më pak edhe të Pouqueville-it, nuk ishin aq çmitizuese, sa modernizuese; ose ndërhyrje të menduara, ndonjëherë të rrezikshme, në mendësinë e koracuar të shqiptarit produkt tipik të viteve të totalitarizmit, të gjymtuar nga propaganda, manikeizmi, paranoja dhe manipulimi i fakteve në emër të ideologjisë.

A është ky libër “testamenti” i Ardian Klosit?

Unë nuk do ta quaja kështu. Nuk gjej dot lidhje midis trajektores së Ardianit njeri, që u shua në mënyrë sa dramatike aq edhe absurde; dhe rrugëtimit të Klosit autor, që ende nuk kishte filluar mirë t’ia bënte vendin vetes mes të mëdhenjve, në kulturën shqiptare. Nuk gjej dot lidhje, sepse Klosi, me veprimtarinë e tij të palodhur dhe

është ideuar po nga ai. E mbajti shumë gjatë këtë libër në duar. Ishte diçka që e kishte shumë përzemër. Deri në momentin e fundit kishim rënë dakord që do të botohej, por ai nuk e di pse nuk ma dërgonte librin. Më kishte dërguar vetëm-vetëm një letër, ku më shkruante titujt e pjesëve që kishte zgjedhur për të botuar. Ishte si një pasqyrë lënde dhe vetëm herë pas here rrëfente tregime të caktuara. Por nuk ma dërgoi asnjëherë të gjithë librin. E mbante fort si diçka shumë të çmuar.”- tregon Arlinda Dudaj disa nga momentet e punës me Ardianin.

Ardiani njeri dhe Klosi veprimtar i kulturës duhej të negocionin, çdo ditë, ekuilibrin e vështirë midis jetës private dhe jetës publike; pa çka se, veç po të marrësh botimet e K&B, e kupton se një njeri, i përkushtuar në mënyrë totale, mund të rivalizojë deri edhe institucione kombëtare, me cilësinë dhe numrin e produkteve. aftësinë e tij të rrallë për t’i bërë ngjarjet kulturore të ndodhnin, kish ngritur në këmbë një makineri formidabël botimesh, përkthimesh, konferencash, seminaresh, ndërhyrjesh publike me jehonë të gjerë në opinion; dhe kjo makineri po jepte rezultate të jashtëzakonshme, siç mund edhe të bindemi tani, kur zembereku i saj, zemra që e vinte në punë, nuk punon më. Vetëm pak ditë para se të ndahej prej nesh, ai më pat shkruar për plane shumë konkrete, në lidhje me disa botime dhe autorë që kërkonte të prezantonte në Tiranë; më pyeste nëse do të mund të udhëtoja edhe unë aty; njëlloj sikur të refuzonte të komunikonte me Ardianin tjetër, të cilit bota i ishte ligështuar.

Në momentet më të sinqerta të tij, ose atëherë kur proza i afrohet më shumë rrëfimit vetjak, deri edhe privat, e gjej Klosin të identifikohet fshehtazi, ndoshta edhe pavetëdijshëm, me Krishtin – jo aq atë të Ungjijve, sesa Krishtin e përcjellë nëpërmjet Nolit, atë të tradhtuarin e ‘Shën Pjetrit mbi mangall’; njeriun që e lanë vetëm, për faj të forcës e magjisë që ia kish fjala dhe imazhi”- po ju citoj ju nga parathënia e librit... Pyetja është: nga kush u tradhtua Klosi?

Nga të gjithë ata njerëz, miq kolegë e të njohur,

Edhe portretin e kopertinës e përzgjodhi vetë. Është një vizatim i Aranita Markos, e bërë në vitet ’70. “Deri në fund ai libër është bërë ashtu siç ka dëshiruar Ardian Klosi. Ne kemi bërë maksimumin që libri të dilte ashtu siç ai e donte.” Ky nuk ishte libri i fundit që ai ka pasur në dorë. Dudaj rrëfen se ndërkohë ai po përfundonte “Kështjellën” e Kafkës dhe “Shqiptarët” e Oliver Jens Schmitt. “Ai la të përkthyer edhe ‘Aventurat e Tom Sojerit’ të Mark Tuenit, që në këtë botim të përkthyer nga Klosi do të ilustrohet edhe me disa vizatime”.

tek të cilët shihte bashkudhëtarë të vetët. Jo sepse i kthyen kurrizin në momente të vështira, por sepse nuk ia dëgjuan thirrjen për të bërë diçka, për të vepruar kundër së keqes, kundër vdekjes termike të universit kulturor shqiptar, kundër maskarallëkut që i ka shtrirë metastazat kudo, aq sa shumë prej nesh e konsiderojmë normal.

Natyrisht Klosi nuk përpiqej gjë të ngjitej në piedestal moral, as të pozicionohej si martir i luftës kundër mjerimit shpirtëror dhe fizik të shqiptarisë; por fakt është se ai këtë luftë nuk e bënte dot i vetëm. Ndryshe nga shumë institucione edhe kulturore në Tiranë, qëllimi i veprimtarisë së tij nuk ishte të siguronte riprodhimin e statusit ose të aleancave dhe klientelave private, por të çonte përpara një ide, një vizion, një mënyrë të të bërit të kulturës - por shumëkush këtë përkushtim ia perceptoi si protagonizëm, dhe veçanërisht nuk ia kuptoi dot kurrë pavarësinë nga politika dhe të fortët e deklaruar të Shqipërisë. Më kanë thënë edhe se, në muajt e fundit para se të vdiste, ai kish kërkuar të punonte në institucionet universitare dhe akademike, me cilësinë e albanologut, që e kish fituar me djersë; por titullarët e këtyre institucioneve nuk ia kishin mirëpritur kërkesën, ndoshta ngaqë nuk ia falën kritikat e djeshme, ndoshta edhe ngaqë ndiheshin të kërcënuar, nga ky njeri. Fakt është që Ardiani njeri dhe Klosi veprimtar i kulturës duhej të negocionin, çdo ditë, ekuilibrin e vështirë midis jetës private dhe jetës publike; pa çka se, veç po të marrësh botimet e K&B, e kupton se një njeri, i përkushtuar në mënyrë totale, mund të rivalizojë deri edhe institucione kombëtare, me cilësinë dhe numrin e produkteve. E vërteta mbetet se Ardian Klosi ishte i pamirëpritur nga administratorët e rutinës në Tiranë, dhe i tillë mbeti deri në fund - një kalorës, krenar dhe romantik, në epokën e snajperëve dhe të peshkatarëve; dhe unë e shoh këtë edhe si një farë ironie, duke pasur parasysh një farë alergjie të përhershme që kishte ai ndaj romantizmit si të tillë. Por ky antiromantik, e pati megjithatë romantik fatin e vet; dhe s’kish si të ndodhte ndryshe, sepse intelektualët shpesh nuk mbrohen dot mirë ndaj egërsisë së mediokërve për faj të pikërisht atyre vetive të karakterit dhe të mendjes, që gjetiu u vlejnë si virtyte. Dhe është e rëndë, të mendosh se me sa lehtësi i sulmon ndonjëherë opinioni publik, i shndërruar në turmë, figura të tilla që përkundrazi, duhej t’i trajtonte si pasuri kombëtare; sepse ato nuk zëvendësohen kurrë, ndryshe nga pjesët e një makine ose tullat e një muri. Mallkimi i kulturës sonë nuk është se nuk arrin dot të përftojë shkëlqim aq sa duhet, as se nuk arrin të vetëstrukturohet në mënyrë organike, por sepse vuan nga një sëmundje auto-imune foshnjore, e tillë që e bën të luftojë pikërisht arritjet dhe shfaqjet e veta më të admirueshme. Disa e ndiejnë këtë dhe, për të ruajtur mendtë e kresë, largohen nga skena si pa u ndier, duke ua lënë mejdanin mediokërve e duke i parë tempujt e kulturës të shndërrohen në çadra cirku e salla bixhozi; pastaj të gjithë ankohemi, për intelektualët që nuk i dalin zot të sotmes. Dhe ndonjëherë duhet të përplasë derën, tek ikën, ndonjë Klos, për ta kuptuar se në ç’baltëra e kemi katandisur veten.

16

E hënë, 18 shkurt 2013 www.mapo.al

recensa

Para se të jetë eseist, ai është Poet me P të madhe, poeti që ka rishpikur magjinë e artit në vizionin e fesë dhe në besim, duke thyer pa qëllim një tabu të shekujve të fundit sikur poezia e madhe është veçse rebelim dhe kryengritje ndaj Zotit, atribut i laicizmit të matur apo i ikonoklastëve të furishëm.

Poezi e madhe në vizionin e religjionit “Në bregun tjetër të lumit”, vëllim me poezi të zgjedhura nga poeti nobelist polak Çesllav Milosh, nga shtëpia botuese “Papirus”

Preç Zogaj Çimin “Nobël” në letërsi në vitin 1980 të shekullit të kaluar e fitonte polaku Çesllav Milosh, një poet i shënuar që në fëmijëri nga një ndjenjë e fortë fetare kristiane, që do të përcaktonte ligjërimin sakral si karakteristikë e veçantë e poezisë së tij. Çesllav Milosh dhe polaku tjetër gjenial Karol Vojtila, ishin pothuajse bashkëkohës, adhurues të njëri-tjetrit, vëllezër në idiomën e gjuhës polake dhe asaj të Jezusit, një lloj tandemi i zgjedhur dhe i paracaktuar për të mbërritur sipas një kalendari të përafërt, por nga drejtime të ndryshme, në majat më të larta të takimit me hyjnoren, në shprehjen më të kulluar të artikulimit të saj, njëri si ministër i Shën Pjetrit në Vatikan nga viti 1978 deri në vitin 2004, tjetri si poet dhe mendimtar i lirë, nganjëherë edhe bohem “në tokë të përjetshme”; njëri i kursyer dhe i ruajtur mrekullisht në absidat e katedraleve të larta, tjetri i arratisur nga shtrëngimet e çdo lloji për të dëgjuar “urdhrin apo thirrjen në një gjuhë hyjnore”; njëri Papa Gjon Pali i Dytë, sjellësi i fjalës së çlirimit që do t’i lëshonte botës së shtypur në ditën e përurimit të Papatit të tij thirrjen e paharrueshme “Mos kini frikë, Krishti e di çfarë ka brenda njeriu”; tjetri Çesllav Milosh, dikush që u çlirua në lartësinë e besimit në dije; njëri si kryebariu me skeptër dhe tiare, tjetri si thurësi i lutjeve dhe bekimeve të reja në kufijtë e sacrum ed profanum.

Mund ta vazhdojmë gjatë këtë çiftëzim cilësish dhe veçorish të binjakëve të artë të historisë se re të Polonisë dhe kristianizmit njëkohësisht. Po ndalemi këtu për të vijuar me poetin. Atë kemi në fokus kësaj radhe, atë njohim më pak këtu në Shqipëri, ai sapo ka ardhur në shqip me vëllimin me poezi të zgjedhura “Në bregun tjetër të lumit”, botuar nga “Papirus”, në përkthimin e doktor Pandeli Çinos dhe Ben Andonit. Njëherësh me ketë vëllim poetik, si për të respektuar dyzimin e këtij krijuesi dhe intelektuali të shquar, “Papirus” ka botuar edhe një përmbledhje të gjerë me ese dhe shënime të këtij autori me titullin “Mbi udhëtimet në kohë”. Personaliteti i Miloshit nuk mund të kuptohet pa përmasën e tij të mendimtarit dhe eseistit të rrallë. Por pasioni dhe talenti i tij i madh ishte poezia. Para se të jetë eseist, ai është Poet me P të madhe, poeti që ka rishpikur magjinë e artit në vizionin e fesë dhe në besim, duke thyer pa qëllim një tabu të shekujve të fundit sikur poezia e madhe është veçse rebelim dhe kryengritje ndaj Zotit, atribut i la-

icizmit të matur apo i ikonoklastëve të furishëm.

Leximi njëherësh i librit me ese “Mbi udhëtimet në kohë” dhe i vëllimit me poezi “Në bregun tjetër të lumit” na ndihmojnë të kuptojmë më mirë dhe më thellë atë që unë e quajta pak më sipër rishpikje e artit në besim. Esetë e Miloshit janë jo vetëm doktrina ku mbështetet poezia e tij, por edhe njëlloj aparati për ta kuptuar më mirë atë. E shenjta dhe herezia garojnë me vete, rreth e rrotull tij dhe brenda tij. Pavarësisht nga edukata fetare, vetë kërkesat e teknikës artistike e shtyjnë poetin “në anën e botës”. Sepse letërsia dhe arti i takojnë asaj që quhet botë, në dallim nga zona sakrale e fesë.

Por njohja e kuptuar nuk përbën të vetmin lloj të njohjes. Gjithë hapësira e gjerë sakrale është e pakapshme nga pushtete të tjera të mendjes.

“Mendoj se patronati ynë duhet të jetë filozofi i parë, i cili krejt natyrshëm i zgjat dorën shkencës: Paskali. Është pikërisht ai që ka thënë: Mohimi, besimi dhe dyshimi i plotë janë për njeriun njëlloj siç është vrapi për kalin”, thotë Milosh në një prej eseve të tij, për të konkluduar se “poezia është zëri i nevojave me të thella njerëzore, njëra prej të cilave është kërkimi mitformues i sensit. Ndaj dhe poezia është aleati natyral i fesë dhe krejt me padëshirë pajtohet me pranimin e botës si një rastësi e kulluar”. Ky është postulati më i qenësishëm i poezisë së tij dhe, me gjerë se kaq, një pohim i ri në rendin e përcaktimeve për poezinë. Në thellim të këtij pohimi, Milosh mendonte se zbulimet shkencore të shekullit të njëzet, në dallim nga zbulimet në shekullin e nëntëmbëdhjetë, janë në favor të fesë dhe këtu ka parasysh teorinë e relativitetit të Ajnshtajnit apo fizikën kuantike të Borit me gjithë pasojat që ato kanë prodhuar në shkencën e aplikuar. Një poezi që mbështetet në një vizion të tillë të botës nuk mund të mos jetë meditative, një formë moderne e psalmeve biblike, ku tematika dhe fryma eskatologjike vishen dhe pasurohen me elementë të bashkëkohësisë. Poeti shfaqet dendur si një udhëtar hyjnor në tokën e Zotit, siç e shohim në poezinë “Ishte dimër”, një baladë për ecjen flurore që vijon me këto vargje: Ndërsa këtu unë po ec mbi tokë të përjetshme/Imcak, mbështetur mbi bastun/ Kaloj parkun vullkanik dhe shtrihem te burimi/Pa e ditur si ta shpreh atë që përherë dhe kudo…”

Poezia e Miloshit reflekton aty-këtu ligjërimin dhe tonalitetin autoritar të Uitmanit (“E bukur është e mendja e njeriut dhe e pamposhtur është ajo), befasinë dhe finesën e vargut

borgezian (“Më famë do të jetë miqësi e tyre, kohë e tyre s’njeh kufi/Armiqtë e tyre e çuan veten në rrënim); këto ngjashmëri janë vetëm shenja për të dëshmuar një vazhdimësi të racës, por më tej poezia e Miloshit merr shpejt trajtat e saj krejtësisht origjinale, ku artistikja sundon si gjendje dhe si nominim hyjnor i gjërave dhe ku thjeshtësisë deri në prozaizëm në paraqitjen e temës i përgjigjet si rregull një mendim poetik i thellë, i pasur me kuptime. Tipike për ketë që po themi është poezia “Vjersha e fundit”, e ndërtuar si një baladë për kërkimin brenda vetes, që mbyllet me këto vargje: “Krejt enigmatk/ një moskuptim i ndërlikuar/ Më mirë me ndalë të folurit/Kjo gjuhë nuk është për njerëzit/Bekuar qoftë hareja”.

Apo poezia “Holli”, që përshkruan me figura poetike dhe pak si me ngathtësi brendinë e katedrales së Parisit për ta tërhequr pastaj lexuesin me respekt në brendinë e përjetimit: “Ngjyra me përqafi si të isha brendësia e një luleje prej okrie/Eca i çlirët nga shqetësimet, me brejtjet e ndërgjegjes dhe frikërave/E dija se do të isha atje si një ditë që do të isha”. Apo poezia “Trupi”, me imazhet e lindjes së fëmijës në karrigen gjinekologjike, që mbyllet si një kantatë në qiell të hapur “Julia, Isabela, Luka, Titus/ Jemi ne, finalja jonë dhe dhimbja reciproke/ Ky trup ishte kaq delikat dhe i plagosur/E do na përkasë edhe kur fjalët do na lenë.”

Përmendëm si rastësisht fjalën “kantatë”, por dua të ndalem te kjo fjalë, pasi më duket e jep me saktë se asnjë tjetër natyrën e poezisë së Çeslav Miloshit. Siç ndodh me kantatat, kjo poezi të josh më shumë ta lexosh dhe dëgjosh sesa ta komentosh. Ajo është më e bukur kur lexohet. Poezitë e përmbledhura në vëllimin “Në bregun tjetër të lumit” janë botuar edhe në gjuhën origjinale në të cilën i ka shkruar autori, një pjesë, kryesisht ato të fillimeve, në polonisht, një pjesë tjetër të shkruara në anglisht gjatë viteve të ekzilit të poetit në ShBA si emigrant politik.

Ardhja e Çeslav Miloshit në shqip tridhjetë vjet pasi mori çmimin “Nobël” na kujton edhe njëherë tributet që i kemi paguar izolimit. Tani që e kemi, qoftë edhe me përmbledhjen e parë me poezi, kujtohemi se kemi qenë akoma më të varfër pa të. Por ngushëllim, se Milosh nuk është asnjëherë i vonuar për lexuesit e tij. Poezia e tij dhe vizionet e tij kanë diçka nga brumi i psalmeve. Edhe jeta e tij, saç ka prerjen e një këngëtari dhe bohemi biblik “në tokë të përjetshme”, ka edhe madhështinë e një intelektuali të lirë.

Libra të rinj

E hënë, 4 shkurt 2013 www.mapo.al

19

në vitrinat e librarive Suplementi “Libri” në MAPO çdo fillim jave do të sjellë sugjerimet e tij për lexuesin e vet shqiptar. Librat më të rinj që shtëpitë botuese shqiptare publikojnë në stendat e librarive.

Roman

Roman

Titulli: Kukullat nuk kanë atdhe Autori: Flutura Açka Shtëpia botuese: Skanderbeg Books

Titulli: Loja, shembja e qiellit Autor: Bashkim Shehu Shtëpia Botuese: Toena

Kukullat që rrëfejnë mbi realitetin tonë politik dhe shoqëror A është ky atdheu që meritojmë? Një grup kukullash, që një çast të caktuar vendosin të dalin në jetën reale, mëtojnë gjatë nëpër Tiranën e ditëve tona, t’u gjejnë përgjigje pyetjeve që i mundojnë, ato dhe qytetarët e vendit të tyre. A do të munden ato ta krijojnë dhe ruajnë identitetin nëpër këtë atdhe të munduar nga politika, nga historia dhe kaosi i tranzicionit të gjatë shqiptar?

Ngjarja nis në kryeqytetin shqiptar, kur një mesnatë, një grua që ia ka kushtuar gjithë jetën kukullave, vendos t’i nxjerrë krijesat e saj në jetën reale, t’u japë frymë, t’i bëjë pjesë të botës së gjallë. Në jetën e re, ato janë një grup grash dhe vajzash - nëna, bashkëshorte, bija, motra, të dashura, dashnore, toy girls - të cilave do t’u duhet të luftojnë ta krijojnë dhe ta ruajnë identitetin, sepse komunitetit ku ato jetojnë, në të shumtën e herës, nuk i intereson të dijë kush janë ato, çfarë ndiejnë, çfarë dëshirojnë dhe çfarë janë të zonjat të bëjnë.

Mes fiction-it dhe reales Drama psikologjike e një të riu në një raport problematik me autoritetin atëror, me autoritetin pushtetor dhe me autoritetin e Zotit. Rini e ndërprerë, dëshira dhe dashuri të gjymtuara: i përndjekur nën diktaturë me internim dhe me burg, i çorientuar në post-diktaturë, i rrethuar “nga një valle marramendëse fantazmash që e ka ndjekur gjithë jetën”, siç thuhet në roman, kërkon rrugëdalje nëpërmjet fesë dhe nuk arrin të besojë. Është miqësuar ndërkaq me një prift françeskan, bashkëvuajtës i tij, tek i cili gjen mbështetje shpirtërore. Dhe dikur, mbas burgut, vendos të shpaguhet për mikun: një shpagim pa dhunë, e megjithatë i tmerrshëm, i pamëshirshëm. A mund t’i shkojë gjer në fund asaj që ka vendosur? Në fabulën e romanit ndërthuren skena të dy epokave, duke përfshirë edhe ngjarje reale të futjes së armëve në Kuvendin françeskan të Shkodrës nga Sigurimi i Shtetit.

Psikologji

Poezi

Titulli: Pasion i pjesëtuar Autore: Mirela Sula Shtëpia botuese: Toena

Djemtë e Kamorës Pina Varriale Përktheu: Luket Hasaj Botimet Besa

Një grua që përgjërohet për dashuri “Dhjetë vjet më parë, kur u shkrua ky libër, ende nuk isha e sigurt nëse do ta botoja. Proza ishte një sfidë që do të më vinte në provë pas disa librash me poezi dhe, për më tepër, ky ishte një eksperiment që sillte një stil të palëvruar në letërsinë shqipe. Një rrëfim në vetën e dytë, ku luajnë vetëm dy personazhe, pa emër, pa fytyrë, pa përshkrime. Një rrëfim që i jep rëndësi ndërveprimit psiko-emocional dhe jo thjesht fabulës. Është një libër i shkruar për dashurinë, një temë që ka tërhequr gjithmonë dëshirën e lexuesit për ta njohur më shumë këtë botë. E megjithatë, keni për ta kuptuar fare thjesht se këtu i këndohet një dashurie në mungesë dhe jo himnit të ndjenjës së vërtetë. Nuk e di se përse zgjodha këtë temë dhe jo një tjetër, përse këtë stil, këtë mënyrë të shprehuri apo pse u drejtohem shoqeve. Ndoshta ngaqë në atë kohë kam qenë tepër e lidhur me poezinë, dhe nuk e anashkaloja dot, as kur bëhej fjalë për një roman. Ndoshta ngaqë historitë që dëgjoja shpesh të rrëfyera nga gratë kishin pak a shumë të njëjtën melodi: “i njëjti tekst kënge”. (autorja)

Napoli bardhë e zi Libri është një rrëfim për Napolin e sotëm. Nëse lexon historitë e treguara aq bukur, ty të duket sikur ke jetuar në çdo cep të Napolit, pasi di të gjitha karakteristikat e qytetit. Autori bën një përshkrim të qytetit deri në detaje, duke të përfshirë në çdo gjë që ndodh në rrugicat e tij. Por si çdo libër dhe këtu janë ngjarjet e një bote të mbushur me dhembje. Ndërthurja e natyrës së bukur të qytetit dhe ngjarjeve që herë pas herë e trondisin krijojnë një peizazh kompleks, me një histori të vjetër, e cila bashkon prirje dhe elemente me kontradiktë mes tyre, një gërshetim vlerash dhe të vërtetash. Ky libër është shkruar në vitin 2007 në Itali dhe fitoi çmimin “Cento” një vit më vonë. Protagonisti i librit është Natonio, një 12-vjeçar që shkon të jetojë në Skampia, një lagje e Napolit, ku kunati i tij Bruno do t’i hapë derën drejt kriminalitetit. Gjatë rrugës Antonio do të njihet më Arturon, një mësues, që qëllim të jetës së tij ka paqen dhe vendosjen e ligjit në një lagje ku të gjithë të rinjtë aspirojnë të bëhen kamorristë.

Antologji

Histori

Titulli: Antologji dashurie Autori: Victoria Bantry Shqipëroi: Hasan S. Bregu Shtëpia botuese: Bota Shqiptare

Titulli: Histori e shkurtër e Brazilit Autori: Boris Fausto Shqipëroi: Jorgji Qirjako Shtëpia botuese: Aiis Tirana Times

Historitë më të bukura të dashurisë

Faktet më të rëndësishme në historinë e Brazilit

Si mund të jetë dashuria? ...Romantike, e ëmbël, xheloze, sensuale, pasionante, aventuriere, tronditëse, e përjetshme, kalimtare, trag jike, e çmendur, mitike, përrallore.

Historitë më të bukura të dashurisë që gjithmonë të bëjnë të ëndërrosh. Autorja e librit “Antologji dashurie” ka bërë pikërisht këtë. Victoria Bantry ka zgjedhur historitë më të bukura të dashurisë të të gjitha kohërave për t’ua përcjellë lexuesve të dhënë ende pas letrave mbushur me fjali të ëmbla: Uilliam Shekspir, Leon Tolstoi, Viktor Hygo, Jane Austin, Khail Gibran, Aleksandër Dyma, Stendal, Safo, Marsel Prust, Gustav Flober, Honore de Balzak, Homeri, Volteri, Xhovani Bokaço, Servantes, Dante Aligeri, Molieri, Oskar Uajld, Zhyl Vern, Prosper Merime, Gëte, Franc Kafka, Ovidi dhe shumë të tjerë.

Histori e shkurtër e Brazilit, mbulon një periudhë më shumë se 500-vjeçare, nga origjina e kolonizimit portugez e deri në ditët e sotme. Ky libër ka për qëllim të arrijë lexuesin e gjerë, jo vetëm duke shpalosur faktet më të rëndësishme të historisë së Brazilit, por edhe duke ngritur çështje të rëndësishme të interpretimit, të cilat dominojnë gjatë këtij procesi historik. Qëllimi kryesor i autorit është të shtjellojë proceset kryesore dhe institucionet, të cilat do ta ndihmojnë lexuesin të kuptojë formësimin e mjedisit historik të Brazilit: sistemin kolonial, skllavërinë, liberalizmin, regjimet autoritare të shekullit XX me lëvizjen moderniste, që soli një përmbysje në mënyrën sesi brazilianët e shihnin vetveten. Kjo është një histori e shkurtër e Brazilit e historianit Boris Fausto.

Faqe 17

18 02

MAPO

E HëNë, 18 shkurt 2013 www.mapo.al

ekonomi

Flet Biljana Nikoliç, drejtorja e Burimeve Njerëzore në AMC Cilat janë certifikimet e marra së fundmi nga AMC?

Certifikimi, një mënyrë për t’u bërë më eficentë Viti 2012 u mbyll me një hap të rëndësishëm për kompaninë tonë. Falë përkushtimit prej disa kohësh të të gjithë personelit tonë, arritëm të certifikohemi për Sistemin e Integruar të Menaxhimit. Ky sistem përmbledh në vetvete tre certifikime: Menaxhimin e cilësisë, Menaxhimin e mjedisit dhe Shëndetin e sigurinë në punë. Natyrisht të tre programet duhen zbatuar njëkohësisht, pasi vetëm kështu mund të vlerësohet pozitivisht i gjithë sistemi.

Programi i menaxhimit të cilësisë ndikon në mbarëvajtjen e procesit të punës, kërkon zbatimin e procedurave të mirëcaktuara, komunikim të qartë.

Si rrjedhim, ai sjell rritje të eficencës në punë?

Mbrojtja e mjedisit dhe kontributi për një jetesë sa më të shëndetshme janë dy aspekte që ne i kemi përqafuar vit pas viti. Projektet tona të ndryshme në kuadër të “AMC Green” kanë shtuar hapësirat e gjelbra dhe kanë rritur cilësinë e mjedisit në zona të ndryshme të vendit. Këtij angazhimi i shtohet edhe programi i Menaxhimit të mjedisit, i cili zë fill brenda kompanisë. Mund të pohoj se, nga fillimi i këtij programi, ne si kompani kemi zvogëluar me 27% lëshimin e CO2, kemi pakësuar me 4.16% konsumin e letrës, si dhe kemi zvogëluar konsumin e energjisë dhe të karburantit në kompani.

Këto janë veçse shifrat fillestare, pasi çdo vit ne jemi duke zvogëluar për herë e më shumë ndikimin e veprimtarisë tonë në mjedis.

Shëndeti dhe siguria në punë është një tjetër program i sistemit të certifikuar, i cili prek drejtpërdrejt çdo punonjës dhe furnitor të kompanisë. Një mjedis i sigurt pune për punonjësit, por edhe për vizitorët apo kontraktorët e kompanisë ka rëndësi parësore. Ndër elementet e prekshme të këtij programi ja-

Drejtoresha e Burimeve Njerëzore në AMC, Biljana Nikoliç

në mjedisi rrethues në punën e përditshme, kushtet e specializuara për profile të veçanta pune, kujdesi i vazhdueshëm shëndetësor që u ofrohet punonjësve, mundësitë e ndryshme për një jetë sa më aktive. Të tre programet kanë rëndësinë përkatëse dhe ndërthurja e tyre forcon pozitat tona si kompani e përgjegjshme në çdo aspekt ku ushtrojmë veprimtarinë.

Pse e keni ndërmarrë një nismë të tillë?

Fokusi i veprimtarisë sonë është abonenti. Çdo nismë dhe angazhim i yni ndërmerret duke pasur si objektiv përfundimtar plotësimin e nevojave dhe kënaqësinë e abonentit, por ky qëllim arrihet vetëm me ngritjen e strukturave efikase njerëzore dhe me hartimin e proceseve të qëndrueshme të punës. Secili punonjës njihet me proceset dhe programet dhe kontribuon në përmirësimin e tyre. Ndërgjegjësimi i punon-

jësve për rëndësinë e programeve dhe informimi i tyre, përmasat që mund të marrë secili janë në të mirë të punës si dhe të vetë punonjësve. Sigurisht AMC përgjigjet edhe para aksionerëve të saj dhe mbarë shoqërisë.

Të gjithë këto grupe të interesuara gjejnë veten në sistemin e menaxhimit të integrimit.

A mendoni se abonenti do të ndiejë përmirësime nga implementimi i sistemeve të reja?

Abonentët zënë pjesën qendrore të sistemit të menaxhimit të integruar. Rrjedhimet e të tre programeve përbërëse pasqyrohen tek abonentët dhe marrëdhënia e tyre me kompaninë. Komunikimi i çdo forme me abonentin, plotësimi i standardeve në përmbushjen e kërkesave dhe sqarimin e paqartësive të mundshme janë kritere të padiskutuesme që përforcohen nga ky sistem. Por siç dihet, vështirësia më e madhe qëndron

"Projektet tona të ndryshme në kuadër të “AMC Green” kanë shtuar hapësirat e gjelbra dhe kanë rritur cilësinë e mjedisit në zona të ndryshme të vendit"

te ruajtja e standardeve dhe ngritja e tyre në nivele më të përparuara. Shumë shpejt do të bëjmë një auditim të gjendjes aktuale të sistemit dhe, në bazë të informacionit të mbledhur, do të hedhim hapat e mëtejshëm.

Marrja e këtyre certifikimeve është një mjet për të konkurruar në treg, sidomos në një treg si ai i telekomunikacioneve?

Sistemi i integruar i menaxhimit rrit vetvetiu eficencën dhe na bën më konkurrues.

Megjithatë, shtysa fillestare nuk ishte konkurrenca, pasi kompania AMC është pjesë e dy grupeve ndërkombëtare të telekomunikacionit OTE dhe “Deutsche Telekom”. Si e tillë, ajo merr praktikat më të mira nga këto grupe dhe i zbaton në mjedisin vendas. Standardet moderne europiane janë të shtrira në të gjitha kompanitë e grupeve dhe AMC bën përpjekje maksimale për të qenë në pararojë të ofrimit të përvojës europiane në tregun tonë.

Ju e ndërmerrni këtë hap në një periudhë të krizës ekonomike. Sa e rëndësishme është për ju?

Puna për arritjen e standardeve ka filluar prej më shumë se një viti. Muaj të tërë u kujdesëm që sistemi të ishte funksional dhe i qëndrueshëm. Natyrisht, periudha është jo fort e favorshme, por kjo është një arsye më shumë për ta vënë në zbatim tani sistemin e certifikuar, i cili na ndihmon për të ardhmen. Sistemi i menaxhuar i integrimit sjell rritje të cilësisë së punës dhe kjo është e rëndësishme për një progres sa më solid.

Përpjekjet tona u finalizuan me sukses në dhjetor të 2012-s, me certifikimin për sistemin e integruar të menaxhimit. Pohoj me kënaqësi se jemi të parët në industrinë vendase të telekomunikacionit që i përftojmë të tre certifikimet njëherësh. Tani kemi detyrë të përmirësohemi.

ALBERT P. NIKOLLA

NJERIU I RI SHQIPTAR

Muhammad Yunus lindi në vitin 1940 në qytetin port të Chittagongut në Bengal. Në moshën 22 vjeçare, studenti brilant dhe profesori i ri i ekonomisë në Chittagong College shkon në SHBA dhe doktorohet për ekonomi në Universitetin Vanderbilt në Tennessee me temën “Ekonomia e zhvillimit”, duke u angazhuar për 7 vjet edhe si profesor i teorive ekonomike dhe të zhvillimit në Middle Tennessee State University. Në vitin 1971, kur lindi shteti i ri Bangladeshit, braktis katedrat luksoze universitare si dhe jetën akademike në SHBA dhe kthehet për të dhënë ndihmesën e tij në vendlindje duke synuar ngritjen dhe forcimin e universiteteve në Bangladesh pasi besonte se ato janë një nga faktorët më të rëndësishëm për “hapjen e mendjeve” dhe zhvillimin e çdo vendi.

Muhammad Yunus është krijuesi i konceptit të mikrokredisë ose “mikrofinancës”, një nga konceptet më inovative dhe të rëndësishme të shekullit XX në sferën e luftës kundër varfërisë që po ndikon në përmirësimin e jetës së përditshme të disa qindra milionë njerëzve nëpër botë. Bota do ta cilësonte me respekt Muhammad Yunus si “bankieri i të varfërve”. Të japësh hua për të varfrit, jo vetëm që është e mundur, por është dhe fitimprurëse. Sot, mbi 300 milionë njerëz përfitojnë drejtpërdrejt nga mikrokredia duke e diversifikuar aktivitetin e saj edhe në fusha të tilla si industria tekstile, telefonia, prodhimi i energjisë, etj. Falë mikrokredisë, mbi 75% e përdoruesve të saj arrijnë të dalin nga gjendja e varfërisë.

Grameen Bank është shndërruar në një “uzinë fantastike idesh, iniciativash, shpresash e projektesh në favor të zhvillimit”. Muhammad Yunus së bashku me Grameen Bank është fitues i Çmimit Nobel për paqe, në vitin 2006, për “Përpjekjet për promovimin e zhvillimit ekonomik e social në nivelet më nevojtare”.

Adrian Civici

www.uet.edu.al info@uet.edu.al

Çmimi 700 L

Muhammad Yunus është krijuesi i konceptit të mikrokredisë ose “mikrofinancës”, një nga konceptet më inovative dhe të rëndësishme të shekullit XX në sferën e luftës kundër varfërisë që po ndikon në përmirësimin e jetës së përditshme të disa qindra milionë njerëzve nëpër botë. Bota do ta cilësonte me respekt Muhammad Yunus si “bankieri i të varfërve” ISBN:978-99956-39-82-2 978-99956-39-82-2 ISBN

9 789995 639822

NDËRTIMI I BIZNESIT SOCIAL

NDËRTIMI I BIZNESIT SOCIAL Muhammad Yunus ose rrugëtimi drejt një bote pa të varfër

MUHAMMAD YUNUS

Muhammad Yunus Çmimi Nobel për Paqen, 2006 Muhammad Yunus Fitues i çmimit nobel për paqen

8 - ESSE / ide & debate

Ndërmjet moralit komunist dhe krizës së tranzicionit

MUHAMMAD YUNUS

NDËRTIMI I BIZNESIT SOCIAL Çmimi Nobel për Paqen, 2006

Ceremonia e dhënies së titullit “Doctor Honoris Causa” nga UET dhe promovimi i librit organizohet në datën 22 Janar 2013 në Hotel Sheraton, ora 18:00

Onufri

7465 02

MAPO

13 qershor 2012 www.gazetamapo.com

bota

E HëNë, 18 shkurt 2013 www.mapo.al

MAPO

19

Për imigrantët e paligjshëm parashikohet një kontroll i së kaluarës së tyre si dhe pagesa e një shumë të ardhurash për t’u kualifikuar për vizën e re që do të jetë 4-vjeçare

ShBA, plan të ri për legalizimin e emigrantëve Shtëpia e Bardhë po harton një plan për imigracionin, që do të lejojë imigrantët e paligjshëm të bëhen shtetas të përhershëm të ligjshëm brenda 8 vjetësh Shtëpia e Bardhë po harton një plan për imigracionin që do të lejojë imigrantët e paligjshëm të bëhen shtetas të përhershëm të ligjshëm brenda tetë vjetësh.

Lajmi bëhet i ditur nga një përditshme e njohur amerikane “USA Today”, e cila njofton se, sipas propozimit, 11 milionë imigrantët e paligjshëm në Shtetet e Bashkuara mund të aplikojnë për një vizë të re, që do të quhet Imigrant me Perspektivë të Ligjshme. Nëse aprovohen, ata mund të aplikojnë për të njëjtin status ligjor të përkohshëm për bashkëshortët dhe fëmijët e tyre që jetojnë jashtë vendit. Gazeta thotë se sipas planit të hartuar nga Shtëpia e Bardhë, imigrantët e paligjshëm duhet të kalojnë një kontroll të së kaluarës së tyre, të paraqesin të dhëna biometrike dhe të paguajnë një shumë të ardhurash për t’u kualifikuar për vizën e re. Nëse miratohen, ata do të lejohen të jetojnë ligjërisht në Shtetet e Bashkuara për katër vjet, të punojnë dhe të mund të largohen nga vendi vetëm për periudha të shkurtra kohore. Pas katër vjetësh ata mund të aplikojnë për ta zgjatur vizën.

Emigrantët mund të aplikojnë për banim të përhershëm brenda tetë vjetësh në se kanë mësuar anglisht, historinë amerikane dhe kanë paguar taksat. Aktualisht, një nga mënyrat për të jetuar në

Emigrantë në SHBA

mënyrë të ligjshme si emigrant në ShBA është aplikimi me Lotarinë Amerikane, nëpërmjet të cilës pranohen çdo vit rreth 50 mijë persona nga vende të ndryshme të botës.

Programi i Vizave të Emigrantëve të Shumëllojshmërisë, i autorizuar nga Kongresi, administrohet nga Departamenti i Shtetit në bazë vjetore dhe drejtohet bazuar në ligjet e Shteteve të Bashkuara, veçanërisht të Seksionit 203(c) të Aktit të Emigracionit dhe Kombësisë (INA). Ky ligj, për një grup emigrantësh të njohur si “emigrantë të shumëllojshmërisë”, mundëson viza që u vihen në dispozicion personave prej vendeve me shkallë

historikisht të ulët emigrimi në Shteteve të Bashkuara. Për vitin fiskal 2014, do të jenë në dispozicion 50 000 viza emigrantësh të shumëllojshmërisë (DV). Programi vjetor i lotarisë i bën vizat të disponueshme për personat të cilët plotësojnë kërkesat e thjeshta, por të rrepta, të pranueshmërisë.

Një kompjuter përzgjedh rastësisht të zgjedhurit për vizën e lotarisë. Vizat shpërndahen ndërmjet gjashtë rajoneve gjeografike dhe brenda çdo rajoni, asnjë vend i veçantë nuk mund të përfitojë më shumë se 7% të Lotarive (DV-ve) të disponueshme për çdo vit. Asnjë vizë nuk u shkon shtetasve të vendeve që kanë dërguar më

Emigrantët mund të aplikojnë për banim të përhershëm brenda tetë vjetësh në se kanë mësuar anglisht, historinë amerikane dhe kanë paguar taksat

Gjeniu 16-vjeçar krijon test për kancerin e pankreasit Analiza e Jack-ut është 90 për qind e saktë. Adoleshenti ka krijuar një analizë të thjeshtë që mund të zbulojë kancerin pankreatik në fazën e hershme të zhvillimit Kanceri pankreatik është një nga format më vdekjeprurëse të kancerit. Vitin e kaluar më shumë se 250 mijë njerëz në mbarë botën humbën jetën nga kjo sëmundje dhe kjo shifër është në rritje. Por kohët e fundit, një nxënës 16-vjeçar në Merilend krijoi një analizë të thjeshtë që mund të zbulojë kancerin pankreatik në fazën e hershme të zhvillimit - një përparim që premton diagnozë dhe trajtim më të efektshëm. Shkencëtari i ri i talentuar, i cili ishte i ftuar nga zonja e parë Michelle Obama në fjalimin mbi gjendjen e vendit të Presidentit, po e nis karrierën e tij në mënyrë shumë premtuese. Jack Andraka fitoi çmimin e parë në Panairin Ndërkombëtar të Shkencës dhe Inxhinierisë “Intel”, konkursi më i madh në botë për shkencën midis shkollave të mesme, i zhvilluar vitin e kaluar në Pitsburg, të Pensilvanisë. Gëzimi i tij është i kuptueshëm. 16-vjeçari, banor i Merilendit, është personi më i ri në moshë që fiton çmimin prej 75 mijë dollarësh, duke mundur më shumë se 1 mijë e 500 studentë nga 70 vende. Fitorja e

Jack Andraka

Jack-ut vjen pas një interesimi të përhershëm ndaj shkencës, që prindërit e tij e kanë inkurajuar dhe për të cilin frymëzohej nga vëllai i tij, fitues i Panairit Intel të vitit 2010. Jack ndjek shkollën e mesme Glen Burnie.

Ai fitoi konkursin vitin e kaluar për zhvillimin e një analize të thjeshtë dhe të lirë që zbulon kancerin pankreatik në fazë të hershme, diçka për të cilën i lindi interesi pas humbjes prej sëmundjes të një miku të ngushtë të familjes. “U futa në internet dhe zbulova se 85 për qind e rasteve të kancerit pankreatik diagnostikohen me vonesë, kur i sëmuri ka më pak se 2 për qind mundësi për të mbijetuar dhe mendova: Kjo nuk është e drejtë.

Duhet të jemi në gjendje të bëjmë diçka për këtë”, - tregon 16-vjeçari. Jack

Andraka vendosi të vepronte. Ai përdori sërish internetin dhe mësoi se njerëzit me kancer të pankreasit kanë në gjakun e tyre nivele të larta të një proteine të quajtur mesothelin. Duke përdorur një laborator të Universitetit Johns Hopkins në Baltimorë, ai zhvilloi një sensor të thjeshtë letre që mund të zbulojë përmbajtjen e mesothelinës në një pikë të vetme të gjaku apo urine, duke sinjalizuar kështu praninë e kancerit pankreatik më herët se sa ishte e mundur me analizat e mëparshme.y sensor është 400 herë më i ndjeshëm, 168 herë më i shpejtë dhe më shumë se 26 mijë herë më pak i shtrenjtë. Ai kushton tre cent për provë dhe duhen vetëm pesë minuta për ta kryer”, - thotë Jack. Dr.Anirban Maitra i Universitetit Johns Hopkins

ishte i vetmi nga 200 studiuesit që iu përgjigjën pozitivisht e-mailit të dërguar nga Jack-u për të përshkruar projektin e tij. “Më duhet ta pranoj se fillimisht u habita shumë që ishte një 15-vjeçar që kishte shkruar atë mesazh. Doja ta takoja këtë të ri padyshim të talentuar dhe të shihja se për çfarë donte të bisedonte, prandaj e ftova për një intervistë. Ai ishte shumë mbresëlënës”, - pohon Maitra Në vitin 2011, Dr.Maitra i dha Jackut një vend në laboratorin e tij, ku ai punoi për shtatë muaj, duke përfunduar projektin e tij të vlerësuar me çmimin prestigjioz. Ai ka marrë të drejtën e autorit për sensorin e kancerit pankreatik dhe është duke punuar për ta zhvilluar në një analizë të thjeshtë laboratorike për t’u përdorur në masë. Ai u ftua nga ish-presidenti Bill Klinton për të marrë pjesë në takimin e vitit të kaluar të Iniciativës Globale Klinton.

Dr.Maitra, që i dha atij mundësinë të punojë në laborator, nuk është i befasuar nga fama që ka arritur ky i ri: “Jack Andraka është një emër që do ta dëgjoni në 10 deri 20 vitet e ardhshme.

Nëse ai arriti këtë gjë në moshën 15-vjeçare, atëherë çfarë mund të bëjë ai kur të jetë 25 apo 35 vjeç?”. Por mund të pyesim gjithashtu se sa jetë do të mund të shpëtohen me analizën e kancerit të pankreasit të krijuar nga ky nxënës i shkollës së mesme.

Marrë nga VOA

shumë se 50 000 emigrantë në ShBA në periudhën e pesë viteve të fundit. Po kështu drejt ShBA mund të emigrohet edhe nëpërmjet vizave të bazuara në lidhjen familjare. Në mënyrë që të emigroni në Shtetet e Bashkuara, duhet të keni një të afërm të menjëhershëm që mund të dorëzojë një peticion emigracioni për ju. Ai duhet të jetë një i afërm, prind, bashkëshort, fëmijë, vëlla ose motër dhe duhet të jetë një qytetar amerikan apo një banor i ligjshëm i përhershëm i Shteteve të Bashkuara të Amerikës, jo më i ri se 21 vjeç. Emigracioni për në Shtetet e Bashkuara është gjithashtu i mundur edhe nëpërmjet punësimit.

Qipro

Anastasiades fiton rundin e parë të zgjedhjeve Rezultatet përfundimtare të rundit të parë të zgjedhjeve presidenciale në Qipro kanë shpallur fitues kandidatin e krahut të djathtë Nicos Anastasiades me 45 për qind të votave të fituara.

Rundi i dytë do të mbahet më 24 shkurt, ku Anastasiades do të përballet me kandidatin e krahut të majtë Stavros Malas, i cili ka marr 27 për qind të votave.

Kriza më e rëndë ekonomike në dekada ka qenë çështja kryesore për votuesit në ishullin e ndarë.

Anastasiades ka premtuar marrëveshje të shpejtë për ndihma me Bashkimin Evropian dhe Fondin Monetar Ndërkombëtar.

Nicos Anastasiades

20

MAPO

Legjionarët

E HëNë, 18 shkurt 2013 www.mapo.al

sport

Berisha shënon golin e 12-të me Brisbanen Kampionët në fuqi të Australisë në futboll, Brisbane Roar, u imponuan 2-0 ndaj Uellington në javën e 21-të të kampionatit dhe padyshim protagonist ishte sulmuesi kryesor i ekipit, Besart Berisha. Lojtari i cili prej kohësh nuk grumbullohet në kombëtare, shënoi golin e dytë për

vendasit në minute e 49-të pas një gabimi të mbrojtjes kundërshtare dhe i shërbyer nga Lustica, futbollisti goditi me të majtën nga jashtë zone duke dyfishuar rezultatin.

Pavarësisht fitores, Brisbane këtë sezon duhet thënë se është në krizë pasi renditet në vendin e 7 nga 10

ekipe që ka A-League ndërsa edhe numri i tifozëve, 9282 të pranishëm në një impiant prej 52 mijë vendesh tregon sezonin jo të mirë të kampionëve në fuqi. Për Besart Berishën ky gol e çon në 12 numrin e realizimeve në kampionat për sulmuesin shqiptar.

Skënderbeu rikthehet +7 Shkumbini mbyt Tiranën Përfundon java e 15-të.

Korçarët fitojnë me vështirësi në Fier. Triumf dhe për Flamurtarin që siguron pikët e plota në Laç.

Tension në fund të ndeshjes në Peqin

Superliga, Java 15-të

Jeton Selimi

Renditja

Skënderbeu iu përgjigjet rivalëve.

Nëse humbja e një jave më parë ndaj Vllaznisë entuziazmoi ndjekësit, dje skuadra e Josës ka bërë “zjarrfikësin” për vrullin e kundërshtarëve, që mendonin se mund ta mbërthenin lehtësisht në krye të tabelës. Mbi të gjitha, situata bëhej edhe më e hirtë kur fitorja e Teutës ditën e shtunë e shkurtoi diferencën me kampionët në vetëm 4 pikë. Por Skënderbeu vendosi ta zhbëjë këtë iluzion, duke triumfuar në Fier ndaj Apolonisë vendëse në një takim delikat. Fierakët kërkonin medoemos tri pikët për t’i ikur vendit të fundit të renditjes, por një gol i Ditmar Bicit në pjesën e parë u ka mjaftuar miqve që të kthehen në Korçë me bereqet. Sfida ndizet edhe për shkak të dëshirë së vendësve për të ndryshuar diçka në rrjedhën e takimit, por skuadra e Josës është shumë më e fortë sesa dëshira e Apolonisë. Tri pikë të arta që e rikthejnë diferencën me Teutën

Të shtunën Teuta – Luftëtari Tomori – Besa Vllaznia – Kukësi Të dielën Shkumbini – Tirana Laçi – Flamurtari Apolonia – Skënderbeu Bylis – Kastrioti

Skuadra 1) Skënderbeu 2) Teuta 3) Flamurtari 4) Tirana 5) Kukësi 6) Laçi 7) Vllaznia 8) Bylis 9) Kastrioti 10) Besa 11) Shkumbini 12) Luftëtari 13) Tomori 14) Apolonia

N F B 15 11 3 15 9 2 15 7 4 15 7 4 15 6 6 15 7 3 15 6 5 15 6 4 15 5 4 15 4 4 15 3 6 15 3 2 15 1 6 15 1 5

2-0 1-0 1-0 0-1 1-2 0-1 0-0

H 1 4 4 4 3 5 4 5 6 7 6 10 8 9

P 36 29 25 25 24 24 23 22 19 16 15 11 9 8

e vendit të dytë në shtatë pikë.

Rikthehej të luhej Laçi-Flamurtari, kësaj here për llogari të kampionatit. Nëse në çerekfinalen e kupës triumfuan minimalisht bardhezinjtë, ky objektiv ishte në lojë edhe këtë të diel për formacionin e Stavri Nicës. Kurbinasit sikur ia kishin marrë dorën Flamurtarit në vitet e fundit, ndaj këtë gjë do të synonin edhe në javën e 15-të. Në fakt, bardhezinjtë e kanë dominuar lojën, sidomos në pjesën e parë, edhe pse kishin disa mungesa të rëndësishme

Shkumbini feston golin ndaj Tiranës

në formacion, mes të cilëve edhe kapitenin Vucaj, por në fund janë ndëshkuar nga një goditje me kokë e Bratic, që siglon përfundimisht një sukses të artë të bregdetarëve të Vlorës në një transfertë të vështirë.

Kujtojmë se fillimisht në këtë sfidë kanë shënuar kurbinasit me anë të Nimanit, me fillimin e pjesës së dytë, çka ka sjellë edhe reagimin e fortë të kuqezinjve, që s’pajtohen me disavantazhin. Trajneri Gjoka i sposton të tijtë në gjysmëfushën e Laçit, ku ushtrojnë presion të madh, derisa del në dritë edhe goli i barazimit. Një

Humbja në Peqin,trajneri Tafaj e kap me gjyqtarin Tirana kishte udhëtuar drejt Peqinit për t’u ballafaquar ndaj një tjetër skuadre që rrezikon mbijetesën.

Shkumbini i Kristaq Miles e sheh veten në pozita kritike, ndaj duhej të reagonte shpejt pas humbjes pararendëse në Durrës dhe të mos lëshonte asgjë në fushën e vet. Në fakt e ka bërë këtë gjë, teksa penalltia e fituar nga Vangjel Mile është shndërruar në gol nga Mustafaj, duke u dhënë bardhekaltërve tri pikë me shumë vlera. Bardheblutë e Alban Tafajit dëshmojnë sërish se janë larg emrit të tyre, teksa transfertat mbeten jo pak problem. Në këtë fazë të garës, faktori fushë do të thotë shumë për skuadrat, sidomos për ato që luftojnë t’i largohen zonës së ftohtë të klasifikimit. Shkumbini ka qenë gjithnjë skuadër fushe, por kjo nuk kishte vlejtur gjithnjë nga 24 herë kampionëve të vendit. Këta të fundit synonin maksimumin e mundshëm, si në të shkuarën, për të ru-

Alban Tafaj

ajtur pozitat afër kreut dhe qenë në zonën europiane, por kanë dalë duarbosh nga Peqini.

Tafaj: Gjykim skandaloz

Pamjet në fund të takimit ishin diametralisht të kundërta. Nëse depu-

teti Dash Sula rendte të përqafonte të tijtë pas suksesit, Alban Tafaj kishte dy fjalë për t’u thënë gjyqtarëve, por forcat e rendit e ftonin që të largohej. Kjo sepse takimi ishte i nxehtë dhe në fund të tij pati një moment që mund t’i ketë hyrë në hak 24 herë kampionëve të vendit. “Ishte penallti, ishte penallti për ne dhe karton i kuq për kundërshtarin. Është e pabesueshme kjo që na ka ndodhur në Peqin” është shprehur jo pak i nervozuar trajneri Alban Tafaj, që ka parë t’i ikë nga duar një pikë. Humbja e largon Tiranën nga Teuta e vendit të dytë dhe e fut në grumbullin e skuadrave që kërkojnë të futen në zonën e Kupave të Europës. “Gjykimi ishte tërësisht i njëanshëm dhe skandaloz. Ky gjykim na ka dëmtuar shumë sot (dje), megjithatë Tirana nuk do të heqë dorë nga objektivi i saj, vendi i dytë në kampionat”, ka përfunduar trajneri Tafaj.

krosim i përpiktë nga e majta prej Micit gjen kokën e argjentinasit Souza, që shënon në kuadratin e Vashakut. Bylisi, që prodhoi atë “teatër” të shëmtuar në mesjavë, në sfidën përmbyllëse të javës së 14-të, kishte rastin të përmirësonte sadopak imazhin në shtëpi me Kastriotin. Skuadrat gjendeshin pak a shumë në poz-

ita të përafërta në klasifikim, ndërsa mallakastriotët kanë qenë tepër të suksesshëm nën drejtimin e Shensojit. Krutanët do të mbeteshin të kënaqur edhe me një pikë në këtë sfidë, kur dihet se Bylisi nuk fal askënd në “Adush Muca”, kështu që barazimi i bardhë u ka shkuar shumë përshtat atyre.

Merkato Çmendet Bajerni, 85 mln euro për Bejlin

Suarez-Liverpul, divorc në fund të sezonit

Trajneri i ri i Bajern Mynihut, Pep Guardiola, dëshiron transferimin e yllit të Totnehamit, Gareth Bejl. Tabloidi zviceran “20 Minutes” të shtunën raporton se tekniku spanjoll ia ka vë syrin uellsianit, i cili po kalon sezon të përkryer te “Spurs”. Ish-trajneri i Barcelonës është një tifoz i madh i lojtarit uellsian. Thuhet se Bajern Mynih është i gatshëm të derdhin në arkën e Totnehamit plot 85 milionë euro për 23-vjeçarin. Bejl, i cili kërkohet edhe nga Barcelona, Real Madrid dhe Mançester Sitin me Tottenhamin ka kontratë deri në verën e vitit 2016.

Sipas Sunday Mirror, sulmuesi Luiz Suarez do të largohet nga Liverpul në fund të këtij sezoni. Një tjetër sezon pa kualifikim në Ligën e Kampionëve thuhet se konsiderohet i papranueshëm nga ylli uruguajan dhe ai mund të braktisë gjigantin nga “Anfield Road” në fund të këtij edicioni. Suarez kërkohet nga shumë klube të mëdha europiane, përfshirë Bajern Mynihun dhe Juventusin. Në javët e fundit janë intensifikuar spekulimet rreth kalimit të tij te Bajerni, ku nga edicioni i ri skuadra do të drejtohet nga trajneri i mirënjohur Pep Guardiola.

Ciao Inter, Simeone rinovon me Atletikon Trajneri Diego Simeone do të nënshkruajë kontratë të re me Atletiko Madridin, kanë bërë të ditur mediet spanjolle. Strategu argjentinas ka arritur marrëveshje me drejtuesit e klubit për vazhdimin e qëndrimit të tij në krye të skuadrës edhe pas përfundimit të këtij sezoni. Kontrata e re thuhet të jetë thjesht formalitet. Pas ardhjes në dhjetor 2011, Simeone i ka bindur të gjithë me punën e tij dhe Atletiko është aktualisht në vendin e dytë në La Liga. Ai së fundmi është përmendur si objektiv i Interit, por do të mbetet në Atletiko.

Venger e ka seriozisht: Do Valdez në portë Arsenali është duke konsideruar mundësinë e transferimit të portierit të Barcelonës Viktor Valdes, ka njoftuar tabloidi britanik The Sun të dielën. Gjiganti katalan ka pranuar se do të lejojë lojtarin spanjoll të braktisë klubin një vit para skadimit të kontratës së tij, në fund të këtij sezoni, përderisa marrin një ofertë prej 10 milionë funtesh. Valdes, 31 vjeç, ka paralajmëruar se dëshiron të provojë një “kulturë të re” dhe ka mirëpritur transferimin në Angli.

FA CUP

sport

E HëNë, 18 shkurt 2013 www.mapo.al

21

MAPO

Çelsi e Siti kalojnë në raundin tjetër Kampioni në fuqi Çelsi, u kualifikua për në raundin e pestë të FA Cup ku do të ndeshet me Midëllsbrouh pas fitores bindëse ndaj Brentfordit 4-0 në duelin e zhvilluar në “Stamford Bridge”. Huan Mata e hapi serinë e golave për gjigantin londinez duke realizuar nga distanca në fillim të pjesës së dytë kurse

Oskar e dyfishoi avantazhin e vendasve duke shënuar nga afërsia. Frank Lampard u bë golashënuesi më i mirë i Çelsit në FA Cup kur me të majtën e shndërroi në gol kromimin e Oskarit. Dhe në fund, Xhon Terri realizoi me kokë pas një tjetër asistimi nga braziliani Oskar. Çelsi tani do të udhëtojë në “Riverside

Stadium” më 27 shkurt. Edhe Mançester Siti u kualifikua për më tej duke mposhtur Lids Junajtid në “Etihad Stadium”. Të befasuar nga humbja e rëndë në Sauthempton, Sity reagoi duke fituar me rezultat të pastër, 4-0, falë golave nga Jaja Ture, Sergio Aguero (dy) dhe Carlos Tevez.

Fiore, poker një Interi të shëmtuar, Napoli s’përfiton nga humbja e Juves 34

Në takimet e djeshme të Serie A, vetëm skuadra e Kajliarit ka mundur të fitojë në transfertë, duke mposhtur Peskaran 0-2 Jeton Selimi

Fitorja me Kievon në ndeshjen e fundit kishte bërë Stramaçoni të ngrohej disi dhe të shpresonte në një përballje të denjë në “Franki” ndaj Fiorentinës. Por për zikaltërit, ky sezon është realisht një epokë akullnajash, ndërsa Fiore ka shpërbërë totalisht zikaltërit duke goditur pa mëshirë deri në minutën e 65-të, për ta hequr fare këmbën nga pedalja e gasit në pjesën e mbetur të takimit.

Natyrisht që kishte arsye ta bënte, katër golat e realizuar nga Jovetiç dhe Ljajiç, të dy nga një dygolësh, kanë bërë të fluturojë tifozërinë vendëse.

Sfida është totalisht, nga minuta e parë në të 90-ën nën kontrollin e Fiorentinës, që krijon raste pafund dhe që vetëm mrekullitë e Handanoviç ruajnë rezultatin nga një humbje e thellë në dëshpërues. Jovetiç do të realizojë golin e parë në minutën e 13-të me një gol mjaft të bukur, ndërsa në minutën e 33-të është Ljajiç që siluron nga distanca trekëndëshin e Handanoviç. Me shifrat 2-0 mbaron pjesa e parë, ndërsa Fiore ka shpërdoruar të paktën dhe katër raste të tjera për shënim. Montela e kupton se kjo është mbrëmja e tij dhe e nis pjesën e dytë me të njëjtin intesitet.

Rezultati është po ai: dy gola, Jovetiç në të 55-ën, ndërsa dhjetë minuta më pas është sërish Ljajiç që shënon.

Ndeshja nis të bëhet monotone, teksa Montela largon heronjtë e takimit nga fusha. Kasano do të shënojë golin e

Fiorentina feston fitoren Serie A Të premten Milan – Parma Të shtunën Kievo – Palermo Roma – Juventus Të dielën Katania – Bolonja Xhenoa – Udineze Napoli – Sampdoria Peskara – Kajliari Torino – Atalanta Fiorentina – Inter Të hënën Siena – Lacio

2-1 1-1 1-0 1-0 1-0 0-0 0-2 2-1 4-1 20:45

nderit në të 87-ën, ndërsa kjo nuk e justifikon aspak paraqitjen e Interit si një skuadër e shëmtuar dhe pa ide, tashmë edhe më larg zonës Champions pas parakalimit të Milanit dhe me Lacion ende pa luajtur takimin e radhës.

Ngec Napoli Napoli nuk ka përfituar nga hum-

Bundesliga

Polter shpëton Nurenbergun, Shtutgati fiton në Hofenheim Sebastian Polter shpëton në minutat e fundit Nurnbergun nga humbja në shtëpi përballë Hannoverit pasi shënoi golin e barazimit 2-2. Ata që kaluan të parët në avantazh ishin miqtë falë një goli të shënuar nga Huszti, protagonist këtë javë edhe pas dygolëshit në Europa League. Megjithatë Klose barazon shumë shpejt rezultatin.

Hanover kalon përsëri në avantazh me anë të Konan, por Polter vendosi përsëri barazpeshën për të vulosur dhe rezultatin final të takimit. Në ndeshjen tjetër, goli i Harnik i shënuar që në fillim të ndeshjes, saktësisht në minutën e 3 i dha fitoren Stuttgartit përballë Hoffenheim. Kjo fitore ishte mjaft e vlefshme për Stuttgartit pasi nuk arrinin të merrnin një rezultat pozitiv në 4 ndeshjet e fundit.

Bundesliga

Sebastian Polter

Të premten Volfsburg - Bajern Mynih Të shtunën Leverkusen – Augsburg Fortuna – Greuther Furth Hamburg – Munshengladbah Mainc – Shalke Verder Bremen – Freiburg Dortmund – Frankfurt Të dielën Nurenberg – Hanover Hofenheim – Shtutgart

0-1 2-1 1-0 1-0 2-2 2-3 3-0 2-2 0-1

Grabitet Hamshik Një ngjarje e pakëndëshme i ka ndodhur Marek Hamshik. Sapo ka dalë nga stadiumi pas NapoliSampdoria, sllovaku është dretjuar në aeroport për të marrë bashkëshorten. Pak pasi ka kaluar hyrjen, është ndalur bja e Juventusit të shtunën, teksa ka rikuperuar vetëm një pikë nga rivali për titull. Në sfidën e “San Paolos”, skuadra e Maxarrit ka luajtur për të fituar tre pikët që do ta ngushtonin diferencën me kampionët në 2 pikë, por Sampdoria ka luajtur si e barabartë me napoletanët, duke rrezikuar shpeshherë dhe të shënojë.

Megjithatë, shtylla e Hamshik ka mbetur e skalitur në mendjen e ti-

nga tre individë, që kanë thyer xhamin dhe e kanë detyruar që t’u japë orën duke e kërcënuar me pistoletë. Hamshik është bindur dhe më pas ka lajmëruar policinë për të denoncuar ngjarjen. fozëve vendës, që pritën me padurim një gol që nuk erdhi dhe që në fund u përkthye me vetëm një pikë. Juventusi mund të marrë kështu frymë thellë. Rivali i saj më i rrezikshëm mbetet në distancë sigurie, ndërsa katër pikët duken të administrueshme në kalendar deri në përballjen e radhës, të premten tjetër.

Të tjerat Xhenoa ka shënuar një fitore me

shumë vlerë në luftën e saj për mbijetesë, teksa pas tre pikëve shtëpiake të arkëtuara në përballjen me Udinezen, e sheh veten në + 4 nga zona e ftohtë. Është Kuçka që ka realizar golin e vetëm të takimit në minutën e 33-të. Me të njëjtin rezultat ka përfunduar në favor të Katanias sfida me Bolonjën. Është Serxhi Almiron njeriu tre pikësh, që e bën Katanian të afrohet me zonën e Kupave të Europës. Kajliari ka arritur fitoren e vetme në transfertë në këtë javë, ndërsa ka zbrazur “Adriatico”-n e Peskaras. Dygolëshi i Saut në fraksionin e dytë ka vulosur një sfidë delikate, që për Kajliarin do të thotë shumë, sidomos pas arrestimit të presidentit për shkak të problemeve me stadiumin. Torino ka triumfuar me Atalantën, ndërsa golit të bukur të Çerçit iu përgjigj Denis në minutën e 75-të.

Atletiko fiton me Vajadolidin, De Biazi në tribunë për Ramën Trajneri i përfaqësueses së Shqipërisë, italiani Xhani De Biazi ka qenë në shkallët e stadiumit “Jose Zorrilla” të Vajadolid për të ndjekur nga pranë sfidën e skuadrës lokale me Atletikon e Madirid. Synimi i trajnerit tonë të kombëtares ishte të ndiqte nga pranë paraqitjen e blerjes më të re të Vajadolidid, Valdet Ramën, që është bërë së fundmi objekt i italianit për një vend në përfaqësuese. Fatkeqësit për De Biazin dhe përgjegjësin e zyrës së talenteve, Redi Jupin, Rama nuk është aktivizuar asnjë minutë në sfidën ku Falkao me shokë ngajëdheu 0-3 në transfertë. Me këtë fitore, Atletiko forcon pozitat e tij në renditje, duke mbajtur në distancë të largët ritmin e Barcelonës dhe duke e bërë të “pavlefshëm” rezultatin e Real Madridit me Rajo Valekanon.

Golat u shënuan nga “El Tigre”

në minutën e 11-të, Da Kosta në të 53-ën dhe në kohën shtesë realizoi Rodriguez.

Në ndeshjet e tjera të kampionatit spanjoll, Sociedad dhe Levante ndanë nga një pikë në barazimin 1-1, teksa golat u shënuan nga Vela dhe Mishel, të dy në pjesën e parë dhe të dy nga pika e bardhë e penalltisë. Valencia hodhi “Ko” Majorkën, ndërsa triumfi 2-0 nuk u la shans ishullorëve që të bëjnë diçka në transfertën e vështirë.

Kosta dhe Soldado vulosën në pjesën e dytë një triumf legjitim, që erdhi edhe pas daljes me karton të kuq të Tiago Kostës në minutën e 28-të të takimit.

Reali luante në shtëpi përballë Rajo Valekanos, ndërsa dy gola të shpejtë të Moratas dhe Ramosit kanalizuan skuadrën e Murinjos drejt fitores, pavarësisht se mbrojtësi Serxho Ramos i la të besuarit e Zhoze Murinjos me 10 vetë që në minutën e 18-të.

a Liga

Atletiko Madrid feston fitoren

Të premten Sevilja – La Korunja Të shtunën Getafe – Selta Vigo Malaga – Atletik Bilbao Granada – Barcelona Osasuna – Saragoza Të dielën Real Sociedad – Levante Valencia - Real Majorka Valadolid – Atletiko Madrid Espanjol – Real Betis Real Madrid – Valekano

3-1 3-1 1-0 1-2 1-0 1-1 2-0 0-3 1-0 2-0

22

MAPO

E hënë, 18 shkurt 2013 www.mapo.al

Portrete nga çamçakëzët Një ukrainase është bërë e famshme pasi ka filluar të bëjë portrete nga çamçakëzët. Artistja Anna Sofia Matveyeva fillimisht i përtyp çamçakëzët, i ndan sipas ngjyrave dhe pastaj i nxeh në një mikrovalë.

Ndër veprat e saj më të mira gjendet portreti i themeluesit të Apple, Steve Jobs, si edhe muzikantit Elton John. Për portretin e të parit janë nevojitur rreth 1.000 çamçakëzë, ndërsa për të dytin 250 sosh.

Fjalëkryqi klasik 1

Falë Venusit, lidhja juaj do fillojë të bëjë hapa para. Atmosfera do bëhet më e ngrohtë, më pasiononte dhe sensuale. Nëse disa çifte kanë pasur probleme kohët e fundit, gjërat do të përmirësohen. Beqarët do jenë shumë të ndjeshëm sot dhe mund të kenë edhe një dashuri me shikim të parë.

Mos u nxitoni për asgjë.

5

6

7

BINJAKET (21/V-20/VI) Dielli në pozicionin që ndodhet do e favorizojë mjaft dashurinë për çiftet. Do filloni të flisni për çdo gjë me partnerin dhe bashkëpunimi do të rritet. Beqarët, përsa u përket çështjeve të zemrës, do kenë një ditë pozitive.

Mbrëmja do jetë më e favorshme sepse Jupiteri do ju bëjë të përjetoni emocione të forta.

GAFORRE (21/VI-22/VII) Ata që kanë krijuar tashmë një lidhje do fillojnë të projektojnë të ardhmen. Do përjetoni emocione dhe kënaqësi të reja gjatë kësaj dite. Më e favorshme kjo ditë do jetë për beqarët. Gjërat do ndryshojnë rrënjësisht këtë të mërkurë.

Mundohuni të përfitoni sa më shumë! Saturni do ju sjellë disa probleme të vogla me financat.

18

19

VIRGJERESHA (23/VIII-22/IX)

PESHORJA (23/IX-22/X)

AKREPI (22/X-21/XII)

Marrëdhënia me partnerin do jetë shumë e mirë. Mos u mërzitni nëse keni ndonjë debat të vogël, sepse ato janë si kripa në gjellë dhe i japin shije. Beqarët ende nuk do mund të arrijnë lumturinë në jetën sentimentale, por dita do jetë e bukur dhe me disa aventura. Urani do ju bëjë më të matur me financat.

Bashkëpunim, dialog dhe dëshirë për të ndenjur bashkë.

E tillë do jetë e mbushur dita për të gjithë ata që janë në një lidhje. Nëse kohët e fundit keni kaluar një periudhë plot tension, gjërat do qetësohen.

Jeta e beqarëve do fillojë të marrë disa ngjyra. Dashuria do të vijë te ju, megjithëse jo me shumë pasion. Llogaria juaj bankare do fillojë të rritet.

Çiftet do kalojnë një ditë të mirë vetëm nëse kanë një lidhje të fortë. Nëse keni pasur probleme kohët e fundit atëherë mund të shkoni edhe në krahët e dikujt tjetër. Kujdes nëse jeni beqarë! Vërtet mund të filloni një lidhje, por ajo do jetë shumë e vështirë për t’u jetuar. Tregohuni shumë të kujdesshëm edhe me financat!

Influenca e Mërkurit në sektorin e dashurisë do ju bëjë të gjeni kohe për atë që doni edhe nëse do jeni shumë të angazhuar me punë të tjera.

Dashuria do kthehet në prioritet për ju! Beqarët duhet të përfitojnë sa më shumë sot. Megjithëse jeni pak të turpshëm, disa ëndrra do ju realizohen. Situata financiare do përmirësohet.

SHIGJETARI (22/XI-21/XII)

BRICJAPI (22/XII-20/I)

UJORI (20/I-19/II)

PESHQIT (20/II-19/III)

Do bëni më shumë për njeritjetrin sot. Gjithsesi disa që kanëmosmarrëveshjeduhettë tregohen të matur. Beqarët duhet të përfitojnë sa më shumë nga mbështetja që do u japin yjet. Gjatë kësaj dite do mund të njihni dikë sa serioz aq edhe vezullues. Në planin financiar do jetë ditë e përshtatshmepërmenaxhimin e buxhetit. Shfrytëzojeni!

Klima për të gjitha çiftet do fillojë të ngrohet dalëngadalë. Të gjitha problemet do të zgjidhen dhe ju do përjetoni edhe emocione të reja. Për beqarët, vetmia do të rëndojë shumë, por edhe aventurat pa një të ardhme ju kanë ardhur në majë të hundës. Sot do keni fat.

Përgatituni! Plutoni do ju nxitë të shpenzoni pa menduar.

Përmirësimi i jetës në çift do jetë i ndjeshëm. Më në fund do ju rikthehet buzëqeshja dhe situata nuk do jetë më e tensionuar. Beqarët do kenë një takim shumë të rëndësishëm. Mos e lini atë person t’ju ikë nga duart sepse do jetë mjaft i veçantë dhe i rrallë për këtë kohë. Mos pretendoni të pasuroheni menjëherë.

Të dy me partnerin do mundoheni sot të vendosni paqe në lidhjen tuaj. Do tregohenimëtëhapurmenjëritjetrin dhe më të sinqertë. Kjo do ju bëjë të arrini lumturinë.

Beqarët duhet të bëjnë kujdes.

Njihini mirë personat që do takoni,sepsedisamundtëjenë edhe të martuar. Në planin financiar mund të hasni edhe disa probleme.

9

10

11

26 33

22 28

27

23

29

34

31

35

Fjalëkryqi klasik është një nga lojërat enigmatike më të përhapura në botë. Fjalëkryqet e para filluan të botoheshin që në shekullin e XVIII dhe vazhdon të jetë e preferuar edhe në ditët e sotme.

14

25

32

36 38

39 44

13

24

30

37

43

12

20

40

41 46

45

50

47

42

48

51

Koha e fillimit ____:____ Koha e mbarimit ____:____

49

52

Horizontalisht:

Vertikalisht:

1. Përzgjedhje e individëve më të përshtatshëm për diçka. 11. Mjet

1. Është art figurativ. 2. Targa e makinave të Kolonjës. 3. Vergël bujqë-

transporti. 15. Plotësoi, përfundoi një punë. 16. Juan Del, poet dhe

sore. 4. Lumë i madh në Azinë Perëndimore. 5. Shumicë dukurish, të lid-

muzikant i famshëm spanjoll i Rilindjes. 17. Vepër e gjatë e shkruar

hura ndërmjet tyre në ndonjë mënyrë. 6. Banorë të hershëm të Amerikës

në vargje. 18. Vegël bujqësore. 20. Ngjitja e dy pjesëve metalike. 21.

Latine. 7. Organizatë Civile. 8. Filloj. 9. Ndjenjë pakënaqësie. 10. Djall në

Klosi, publicist i njohur. 23. Tregu Ushqimor. 26. Pjesëz mohuese. 28.

dialekt. 11. Hanks, aktor. 12. Notë muzikore. 13. Qazimi e këngës. 14.

Pasthirrmë. 29. Gjitarë të vegjël brejtës që jetojnë në shkretëtirë.

Merre! 17. Pjesë e një motori. 19. Ai që është nisur për të shkuar diku. 22.

33. Lëngu që del nga shkrirja e një lënde zakonisht të ngurtë në ujë

Bukuri, hijeshi. 24. Shkëputja nga një burim rryme. 25. Mënyrë e paraq-

a në një lëng tjetër. 36. Frut tropikal. 37. Pjesë e shkurtër e nxjerrë

itjes artistike të gjërave reale duke i zmadhuar me qëllim disa anë të

fjalë për fjalë nga një vepër. 38. Lloj gatimi me brumë. 39. Agjensi

tyre. 27. Flori. 30. Pjesë e një ndërmarrjeje. 31. Ngadalë. 32. Skuadër. 34.

Ndërtimesh. 40. Ushqehet, ose... 41. Lëng që konsumohet. 43. Bujqë-

Mënyra si zhvillohet një ngjarje. 35. Bimë barishtore shumëvjeçare me

sore, ose... 46. Lirie, këngëtare e njohur popullore. 49. Pjesëz mo-

lule të verdha. 42. Pjesëz mohuese. 44. Gramshi në makina. 45. Baba.

huese. 50. Zakon fetar. 51. Visar, poet i njohur. 52. Numër rendor.

47. Përemër vetor. 48. Agjensi Turistike.

Sudoku | nivel mesatar 8

3

7

7 3 8 4

8 3 7 7 2

LUANI (23/VII-22/VIII)

8

17

21

Horoskopi i ditës

Megjithëse klima që do krijojnë yjet do ju favorizojë, përsëri duhet të tregoheni shumë të matur me ndryshimet që do bëni në lidhjen tuaj. Për beqarët kjo ditë do shënojë fillimin e diçkajeshumëtërëndësishme.

Një takim që dobënisotdolërë gjurmë në jetën tuaj. Përsa u përket financave, do keni një rritjetekonsiderueshmetëtyre.

4

16 1

Thuhet që secili njeri e ka diku në botë ‘kopjen’ e tij, mirëpo gjasat për ta takuar janë shumë të pakta.

Megjithatë, ka njerëz që gjatë jetës takohen me personin tjetër që u ngjan. Të tillë janë edhe personat që gjenden në videon e mëposhtme. “Kam menduar se e kam gjetur binjaken time të humbur”, ka thënë Jasmin, e cila e ka takuar dubleren e saj Matty në një kam në Universitetin e Kalifornisë Jugore. OJ Smith dhe Crystal janë takuar në një dyqan rrobash, ku punonte Crystal. Ato dyja sot e kësaj dite janë shoqe. Rasti më i çuditshëm është i Josh dhe Francisco, të cilët punojnë në të njëjtën kompani. “Francisco ishte vetëm njëri nga njerëzit që punonte në të njëjtin kat, sikur unë. Asnjëherë nuk e kam vërejtur ngjashmërinë, derisa njerëzit filluan të flasin se dukemi njësoj”, ka treguar Josh. Ata thonë se shpesh u ndodhin ngjarje komike, kur shefat apo kolegët i ngatërrojnë.

DEMI (21/IV-20/V)

3

15

Duken njësoj, por nuk kanë lidhje familjare

DASHI (20/III-20/IV)

2

7

5 7

1

4

1 6

5

7

4

5 8 4 9

6 8

3

7

4 3

2 7

3 1

7 7 3 6

3 1 5 9

5

4

Plotësoni vendet bosh në mënyrë që çdo rresht e kolonë të ketë numrat nga 1-9.

Koha e fillimit ____:____

4

Koha e mbarimit ____:____

Numërkryq

Shah | nivel mesatar Gjeni figurën duke bashkuar pikat

5 2 2 7 5 Plotësoni tabelën me numrat e dhënë!

Numra me 3 shifra:

32008, 41526, 51513, 52102, 69253, 72015, 81029, 85749, 96583, 99658.

102, 263, 309, 461, 465, 608, 700, 865.

Koha e fillimit ____:____ Koha e mbarimit ____:____

I bardhi lëviz dhe fiton në të dy rastet e e dhena në skemën e mësipërme. Sfidat e dhëna janë të përzgjedhura nga profesionistë të vërtetë të lojës së Shahut

1008, 1652, 2229, 2275, 2330, 2333, 2632, 7488.

Numra me 5 shifra:

Ngjyrosni pjesën me pikë dhe zbuloni figurën

Përgjigjet nr të djeshëm

K

Gjeni 10 ndryshimet

Numra me 6 shifra:

Numra me 4 shifra:

O

U

N

F

O

R

03391, 12352, 21111, 21327, 23320, 28740,

I

R

A

V

E

L

R

R

A

G

A

S

O

K

A

K

E

M

T

U

S

A

B

Z

Z

I

U

F

E

A

L B

M

I

N

X

G

N

C

E

A I

M

J A

A O

E

A

I

D

J

H

I

R

A

M

N

I

Z

A

G

I

N

I

M

S

L

A

M

I

M P

I

N

I

K

H

A

T

I A

A

A

D O S

K

B

Z I

A

B

A

A

N

I

K

A

L

U

S

D M

H

O R

D

A

L

I

O

N

A

R

D

E

T

E

T

A

A

J

1

0

2

3

6

5

9

8

8

8

8

7

4

7

4

7

4

4

4

5

8

9

6

5

2

1

0

1

2

5

6

3

9

5

5

8

7

8

4

5

4

1

0

2

1

5

6

3

5

9

9

9

9

9

9

8

4

7

8

4 2

5

1

5

2

4

1

5

2

1

0

2

6

3

5

9

6

5

1

2

4

9

6

8

5

4

4

4

7

5

1

5

2

6

3

2

5

5

6

9

8

8

7

4

7

4

4

4

1

1

1

0

3

0

2

6

3

5

9

6

P

5

8

2

0

1

3

3

3

6

6

6

9

O

5

8

7

4

5

2

1

0

5

2

4

0

J

A

115478, 126320, 147232, 147859, 157326, 285405, 301526, 320215, 445435, 563214, 665535, 734697, 795623, 838851, 886536, 896320.

F

faqja e fundit

E hënë 18 shkurt 2013 www.mapo.al

SOT 1546

MAPO

23

18 shkurt Vdes reformatori i kishës, “babai” i protestantëve Martin Luther lindi në qytetin Aisleben të Gjermanisë në vitin 1483. Studimet e para i kreu në qytetin e lindjes. Më vonë studioi Filozofi në Erfurt. Për Teologji nuk kishte ndonjë prirje të thellë. Në vitin 1507 u bë prift. Ne vitin 1512 u bë doktor i Teologjisë dhe pedagog i interpretimit të Dhiates së Re në Vitemberg. Është e tepërt të thuhet që Luteri i përkiste Kishes së Romës.

Veprimet e pahijshme, mashtrimet dhe abuzimet e kishës, bënë që Luteri të vendoste t’i shpallte në popull dhe t’i

dënonte. Indinjata e tij arriti kulmin nga novacioni i çuditshëm i Papa Leonit X. Ai filloi të botojë Letra Faljeje, me të cilat “falte” mëkatet e të gjallëve dhe të të vdekurve. Ai thoshte se këtë pushtet e kishte ngaqe ishte misionar i Krishtit në tokë dhe pasardhës i apostull Pjetrit.

Thoshte që paratë e grumbulluara shkonin për ushtritë e Kryqëzatave dhe shpallte me siguri se, ai që jepte para për shpenzimet e një ushtari për një vit, ka të drejtë të mëkatojë për pesë vjet.

Luteri, duke qenë predikues, dhe duke parë që po i shpetonte nga dora kjo pune fitimprurëse, filloi të predikonte kundër këtyre letrave dhe pushtetit të Papës. Ai thoshte: “Unë, sa të jem gjallë, nuk do të pushoj së predikuari kundër Papës dhe Turqëve”. Gjatë natës së 17 dhe 18 Shkurtit të vitit 1546 pati një hemiplegji akute dhe bllokim të mushkërive. Kjo ishte shkurtimisht jeta e trazuar e themeluesit të Reformës së shekullit XVI, Martin Luterit.

Përmbushja e një ëndrre Pavarësia e Kosovës ka përmbushur një pjesë të ëndrrës së qytetarëve të saj, por ajo nuk ka sjellë mrekullinë, thonë përfaqësuesit më të lartë të institucioneve të Kosovës dhe analistët në përvjetorin e pestë të shtetit më të ri europian.

Zijadin Gashi

“Por, ne megjithatë duhet t’i respektojmë të gjithë hapat që janë bërë për ndërtimin e shtetit të Kosovës. Të gjithë kemi pasur aspiratë që ta bëjmë shtetin tonë, e kemi bërë, prandaj edhe duhet ta respektojmë e ndërtojmë”, shprehet Mustafa. Nga ana tjetër, në analiza politike shteti i Kosovës kryesisht shihet se ka ndikuar pozitivisht në stabilitetin e Ballkanit Perëndimor.

GAZETA

MAPO info@mapo.al cel: 068 20 20 5555477 Gazetamapo@gmail.com cel: 068 477

Si një shtet që vazhdon konsolidimin e brendshëm dhe që përpiqet të ndërtojë subjektivitetin ndërkombëtar, shteti i Kosovës, megjithatë, konsiderohet se ka krijuar një ambient më paqësor në rajon, ndonëse Veriu ende konsiderohet si një njollë me përplot rreziqe e tensione. Pesë vjet më parë, kryeministri Hashim Thaçi lexoi Deklaratën e Pavarësisë në Kuvendin e Kosovës. Sot, ai beson se ky shtet është një tregim i suksesit, por ende jo edhe i mrekullive, sidomos nga rrafshi i zhvillimit ekonomik “Pavarësia e Kosovës ka sjellë konsolidimin dhe forcimin e saj, ka rritur e fuqizuar subjektivitetin e saj në arenën ndërkombëtare. Kemi rritur në masë të theksuar mirëqenien sociale të qytetarëve, por nuk i ka sjellë mrekullinë ekonomike”.

“Prandaj, ne duhet të punojmë edhe më tepër që Kosovën ta bëjmë atdhe të të gjithë qytetarëve, në mënyrë që secili qytetar të ndihet mirë e krenar për të jetuar. Jam optimist se do të ndërtojmë një Kosovë europiane, të zhvilluar dhe me mirëqenie sociale të qytetarëve, siç e meritojnë”, thotë Thaçi për Radion Europa e Lirë. Për dallim nga katër përvjetorët e parë, sivjet shteti i Kosovës shënon Ditën e Pavarësisë pa mbikëqyrjen ndërkombëtare.

Shtetet mike që e ndihmuan në shpalljen e pavarësisë, si Shtetet e Bashkuara të Amerikës, vendet e Bashkimit Europian që e njohën Kosovën dhe Turqia, vlerësuan se Kosova kaloi testin e mbikëqyrjes dhe se tash e tutje mund të ecë vetë, ndonëse me një asistencë të theksuar në fushën e sundimit të rendit dhe ligjit, që do t’i japë asaj misioni i BE-së për sundim të Ligjit, EULEX. Isa Mustafa

​Lideri opozitar Isa Mustafa thotë ka shumë përparime, por mungesa e zhvillimit ekonomik, ngecjet në sundimin e ligjit dhe dukuritë negative janë të metat që kanë përcjellë ndërtimin e shtetit të Kosovës. “Natyrisht që kërkesat edhe pritjet tona kanë qenë shumë më të mëdha. Ajo çfarë unë mendoj se kemi ngecur dhe që do të duhej të ishte dashtë të bëhej më shumë dhe, është që të punohet në zhvillimin ekonomik, sepse jemi në një gjendje shumë të keqe ekonomike, me papunësi të madhe, varfëri të madhe dhe, po ashtu, në forcimin e shtetit ligjor, në mënyrë që ta tejkalojmë këtë situatë”.

“Por, ne megjithatë duhet t’i respektojmë të gjithë hapat që janë bërë për ndërtimin e shtetit të Kosovës. Të gjithë kemi pasur aspiratë që ta bëjmë shtetin tonë, e kemi bërë, prandaj edhe duhet ta respektojmë e ndërtojmë”, shprehet Mustafa. Nga ana tjetër, në analiza politike shteti i Kosovës kryesisht shihet se ka ndikuar pozitivisht në stabilitetin e Ballkanit Perëndimor. Drejtori i institutit KIPRED, Ilir Deda, thotë se shteti i Kosovës ka ngecje të shumta, si në planin e brendshëm, ashtu edhe në atë të

Kryeredaktor: Arion Sulo. Zv/kryeredaktor: Alfred Lela, Aleksandra Bogdani.

Politika: Nevila Përndoj, Fejzi Braushi. Kronika: Leonard Bakillari, Dashamir Biçaku Rrethe: Vladimir Karaj.

Ekonomia: Blerina Hoxha. Sociale: Jonida Tashi. Kultura: Aida Tuci. Suplement: Jonida Hitoveizi. Sporti: Jeton Selimi.

Komentatorë&Analistë: Gentian Elezi, Arjan Vasjari, Prof. Asoc. Dr. Adrian Civici.

Karikatura: Bujar Kapexhiu. Faqosja: Florenc Elezi. Ilir DRIZARI, Kujtim Bisha Koordinatore: Shkëndi çili.

Korrektore: Lila Plasari, Brunilda Meno. Adresa: Bulevardi Gjergj Fishta pranë UET

ndërtimit të subjektivitetit të saj ndërkombëtar.

Ilir Deda

​​“E shohim se Kosova nuk ka mbërri, as pas pesë vjetësh, që ta rrumbullakojë legjitimitetin e saj të plotë ndërkombëtar. Ende negocion me Serbinë për çështje të brendshme, domethënë për veriun e Kosovës. Për shkak të keqqeverisjes, nuk ka mbërri të tërheqë investitorë të huaj seriozë, domethënë ka stagnim ekonomik, e të mos flasim për përshkallëzimin e korrupsionit dhe krimit të organizuar. Pas përfundimit të procesit me Serbinë, duhet të fillojë edhe procesi i vërtetë i demokratizimit të Kosovës”, vlerëson Deda. Për pesë vjet shtet, Kosovën e kanë njohur afër 100 shtete. Ajo ka arritur të anëtarësohet në Bankën Botërore, Fondin Monetar Ndërkombëtar dhe Bankën për Rindërtim dhe Zhvillim. Por, as pas pesë vjetësh, Kosova nuk është afër të sigurojë një ulëse në Kombet e Bashkuara. Ajo ka mungesë të njohjeve nga pesë vende anëtare të Bashkimit Europian dhe mbetet larg proceseve integruese, kurse së fundi i është shtyrë perspektiva e liberalizimit të vizave. Në pamundësi që të mbrojnë ngjyrat e shtetit më të ri për shkak të mosanëtarësimit në federata e organizata ndërkombëtare, sportistët më të mirë kosovarë kryesisht sigurojnë pasaportën e Shqipërisë dhe futen nën petkun kuq e zi.

Në analiza të instituteve me renome botërore, Kosova renditet në mesin e vendeve pjesërisht të lira, kurse në kuadër të hartës europiane, ajo mbetet ende vendi më pak i zhvilluar ekonomikisht.

Email: v_perleka@yahoo.com vera_perleka@hotmail.com

CMYK

24

MAPO

E mërkurë, 13 shkurt 2012 www.mapo.al