18 shkurt mapo ok

Page 1

Faqe 2

Afër / larg

Bashkëpunimi mes Shqipërisë dhe Kosovës, pas një fillimi të ngadaltë Nga Benet Koleka dhe Fatos Bytyçi

Themelues Henri Çili - Kryeredaktor Arion Sulo - E martë, 18 shkurt 2014. Numër 1136. Viti V botimit. Çmimi 30 lekë. 1.5 euro. www.mapo.al e-mail: gazetamapo@gmail.com. Adresa: BLV "Gjergj Fishta"

në brendësi

Atentatet me pagesë

20 shkurti Basha: të Rinjtë drejt PD, drejt marshimit të protestës Kuvendi do të mbajë seancën e së enjtes normalisht. Deputetët e djathtë do të jenë në sallë deri në mesditë

FAQE 3

Kushërinjtë vrasin për ullishtën, katër në pranga Viktima Besnik Dignozi kishte mbjellë disa rrënjë ullinj në një sipërfaqe, e cila pretendohej nga një familje tjetër

FAQE 6

Sinanaj refuzon ballafaqimin me Mitron dhe Karçinin Julian Sinanaj, i dyshuar si vrasës me pagesë, nuk ka pranuar të përballet me asnjë prej personave që ka akuzuar si ndërmjetës apo porositës të krimeve të kryera prej tij. Avokatët e Marjon Mitros dhe Ilir Karçinit i kanë kërkuar organit të akuzës të ballafaqojë të mbrojturit prej tyre me të penduarin e drejtësisë. Prokuroria: Çdo kërkesë e mbrojtjes do të trajtohet në momentin e duhur. Faqe 7

Veliaj: Reforma, pensione edhe për ata që nuk kanë paguar kontribute Shpërthen makina te Kopshti Botanik, iu vendos tritol

FAQE 6

op-ed / 10-11

Ministri i Mirëqenies Sociale, Erion Veliaj është shprehur se rritja e moshës së daljes në pension nuk do të jetë e vlefshme për periudha afatshkurtra dhe afatmesme. Edhe ata që nuk kanë derdhur kontribute do të kenë pension minimal. Ja risitë e reformës

NgërÇ

NGA bujar kapexhiu

Ish-pronarët dhe “Ligji” Prona ka qenë lajtmotivi i shumicës së shqiptarëve këto njëzet vitet e koment Enkeleida Pulaj fundit. Jo vetëm ish-pronarët...

blog Atjon Zhiti

13 kulturë

gori. “Është fakt se gjatë viteve të pasLuftës së Dytë Botërore, jetëgjatësia e njeriut është rritur ndjeshëm dhe projeksionet tregojnë se do vazhdojë të rritet edhe në të ardhmen”, - tha Veliaj. Kjo sipas tij, ndikon drejtpërdrejt dhe e bën të domosdoshme rritjen e moshës së daljes në pension, por ama vetëm në një periudhë afatgjatë... Faqe 5

LSI, 119 milionë lekë borxh, PDIU me fitim për 2013-ën Financat e partive

Lëvizja Socialiste për Integrim arriti një rezultat spektakolar në zgjedhjet e verës së shkuar, por financat e partisë janë të rrënuara për shkak të shpenzimeve. PDIU mbyll vitin me 25 milionë lekë të vjetra plus

A jemi gati për atë që duam? A është vërtet vendi im i gatshëm për atë çka aspiron dhe, a e ka kokën midis shpatullave...

Rritja e moshës së daljes në pension vlen vetëm për periudhën afatgjatë dhe jo atë afatshkurtër dhe afatmesme. Lajmin e dha ministri i Mirëqenies Sociale, Erion Veliaj, në një intervistë dhënë për gazetën “Tema”, ku tha se personat që janë pranë moshës së daljes në pension të rrinë të qetë, sepse nuk do të ketë rritje të moshës për këtë kate-

Ashtu si edhe aleatët e tyre socialistë, edhe Lëvizja Socialiste për Integrim vërtet arriti një rezultat tepër pozitiv në zgjedhjet e vitit të shkuar, por nga ana financiare e gjithë veprimtaria politike, përfshi këtu edhe zgjedhjet, i ka shkaktuar një gropë të madhe financiare. Vetëm nga raporti mes të ardhurave dhe shpenzimeve... Faqe 4

transporti

Shëndetësia falas

Pasioni, tradhtia dhe erotizmi me gjuhën e Broduejt Në Teatrin e Operas dhe Baletit, “Risi Moulin” solli një shfaqje ku ndërthuren tradita dhe baleti kontemporan

Përshkallëzohet greva e furgonëve me bllokim rrugësh

FAQe 5

koment / 11

Faqe 16

Besart Kadia

Revolucioni Populist i 23 Qershorit Në dy dekada Shqipëria ka përjetuar tri forma të ndryshimit të saj politik. E para ishte revolucioni popullor në 20 shkurt 1991, e dyta ishte rebelimi popullor i vitit 1997, dhe e fundit ishte revolucioni populist i 23 qershorit 2013. Pa dashur të bëj një analizë të detajuar të këtyre eventeve të rëndësishme historike të shtetit shqiptar, mundet të thuhet se të tria këto evente erdhën për sh k a k t ë nj ë ko mb i n i m i t ë njëkohshëm të vështirësive ekonomike e politike në vend. Kështu, në vitin 1992 Shqipëria ishte padyshim vendi më i varfër në Europë dhe më gjerë. Sipas të dhënave të Bankës Botërore, të ardhurat për frymë ishin $206, më të ulëta edhe sesa të Bangladeshit. Liberalizimi i ekonomisë dhe fryma e re...


2

fokus

1

ngjarje e ditës

Financat e partive / LSI, 119

milionë lekë borxh,PDIU me fitim për 2013-ën

Faqe 4

ekonomi/ Rritja e moshës

së pensionit, opsion për afat të gjatë kohor

Faqe 5

kronikë/ Të arrestuarit

kërkojnë ballafaqim me Sinanajn

Faqe 7

Një rrugë e re me katër korsi, e pagëzuar “Rruga e Kombit” lidh tani Tiranën me Prishtinën, por radhët e gjata të kamionëve që i sheh në kufijtë e vendeve të tjera të Ballkanit nuk shihen këtu.

“Ata ( shqiptarët dhe kosovarët ) duhet ta shikojnë njëri-tjetrin si plotësues, jo si konkurrentë apo vetëm bashkëpunëtorë”, - tha Adrian Civici, një profesor i ekonomisë në Shqipëri. “Tani për tani, bashkëpunimi ekonomik i Shqipërisë dhe Kosovës duhet të heqë dorë nga politika... të zbulojë dhe prishë pengesat që sot mund të duken të pathyeshme”.

Bashkëpunimi mes Shqipërisë dhe Kosovës, pas një fillimi të ngadaltë Nga Benet Koleka dhe Fatos Bytyçi

P

ak kohë pasi Kosova shpalli pavarësinë nga Serbia 6 vjet më parë, Shqipëria vendosi t’i vërë në dispozicion portin e Shëngjinit për fqinjin me të cilin ka lidhje etnike të afërt që nuk ka dalje në det. Porti i vendosur në një gji piktoresk është “më i afërti më Kosovën”, rreth 125 kilometra, siç thuhet në një poster në zyrën e drejtorit të portit të Shëngjinit. Gjesti i Shqipërisë kishte domethënie të madhe për shumicën shqiptare në Kosovë, pasi ndihmonte në shtegun e pavarësimit prej Serbisë, ndihmave nga Perëndimi apo remitancave që e kishin mbështetur atë që prej luftës së viteve 1998-‘99. Tirana i ofroi Prishtinës portin dhe zgjerimin e tij, sikur ai të ishte një dalje e Kosovës në det. Por pak gjë erdhi prej kësaj dhe rrjedha e mallrave për në Kosovë përmes ujërave të cekët, nuk u afrohej dot fjalëve të mëdha. “Më 2013, anijet që u shkarkuan për llogari të bizneseve në Kosovë ishin në minimumin e tyre, rreth 4500 ton, ose një anije e gjysmë prej 126130 anijesh”, i tha drejtori Tusha ‘Reuters’ -it. Por tani një makineri e re është vënë në lëvizje, nxitur prej ndryshimit të qeverisë në Shqipëri dhe recesionit në Evropë, gjë që ka sjellë rënien e sasisë së parave që shqiptarët dërgojnë në shtëpi, një shtyllë kryesore e dy ekonomive. Në rrezik është qëndrueshmëria ekonomike e Kosovës dhe ndoshta stabiliteti i saj, me një prej popullsive më të reja në Europë dhe një treg pune që pak e mbështet atë. Në janar dy qeveritë u takuan në Prizren, një qytet i vjetër tregtar i lidhur me solidaritetin etnik, pasi liderët shqiptarë, në kohët e Perandorisë Osmane u takuan aty për të mbrojtur tokat shqiptare prej fqinjëve lakmitarë ballkanikë. Kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama e përshëndeti takimin si “faqe e parë e një kapitulli të ri me Kosovën, duke listuar energjinë, bujqësinë, doganat dhe turizmin si fushat e mundshme të bashkëpunimit. Shqipëria dhe Kosova “duhet të jetojnë në një treg të përbashkët”, thotë Behgjet Pacolli, zëvendëskryeministër i

Kosovës dhe milioner zviceran. Por siç pohon ai, lidhjet e gjakut dhe gjuhës duhet ende të arrihen prej nismave dhe legjislacionit. “Njerëzit tentojnë të lidhen... por nëse shikon ligjet dhe rregulloret, asgjë nuk ka ndryshuar. Kjo mbetet një listë dëshirash”, - thotë ai. Sfidat janë gjigante për dy vendet e vogla të varfra që ëndërrojnë një anëtarësim në Bashkimin Europian. Për dekada me radhë, Shqipëria ishte e ndarë nga shqiptarët në Ballkan prej udhëheqësit stalinist, Enver Hoxha. Kufijtë u hapën rrëmujshëm me arritjen e demokracisë në fillim të viteve ‘90, por lufta në ish-Jugosllavi pengoi vendosjen e bashkëpunimit. Kosova është një prej 7 shteteve që dolën nga ish-Jugosllavia. Secili prej atyre shteteve tani ka përballë të njëjtat sfida të integrimit dhe menaxhimi burimesh, dhe progresi ka qenë i ngadaltë. Ndërkohë, pavarësisht afërsisë, vetëm një e treta e importeve të produkteve detare të Kosovës vijnë prej Shqipërisë. Shumica vijnë nga Mali i Zi apo Selaniku në Greqi. Kosova nga ana e saj ofron vetëm 1 për qind të importeve shqiptare dhe 8 për qind të eksporteve. Vetëm 3 për qind e importeve të Kosovës vijnë nga Shqipëria dhe 11 për qind e eksporteve të saj bëjnë rrugën anasjelltas. Një rrugë e re me katër korsi, e pagëzuar “Rruga e Kombit” lidh tani Tiranën me Prishtinën, por radhët e gjata të kamionëve që i sheh në kufijtë e vendeve të tjera të Ballkanit nuk shihen këtu. “Kjo rrugë po punon vetëm në 10 për qind të kapacitetit të saj”, - thotë Pacolli, një nga përkrahësit më të mëdhenj të integrimit më të madh mes dy vendeve. “Diçka duhet të ndryshojë në bashkëpunimin tonë ekonomik për ta bërë atë rrugë t’i vlejë ekonomisë së vendit.”

Qoftë edhe vetëm një shkëmbim i energjisë elektrike në kohën e pikut të konsumit “është jashtëzakonisht i dobishëm në integrimin e dy ekonomive shumë më tepër sesa kemi parë deri tani”, tha Jan-Peter Olters, përfaqësues i Bankës Botërore në Kosovë për Reuters

“Kjo rrugë po punon vetëm në 10 për qind të kapacitetit të saj”, thotë Pacolli, një nga përkrahësit më të mëdhenj të integrimit më të madh mes dy vendeve. “Diçka duhet të ndryshojë në bashkëpunimin tonë ekonomik për ta bërë atë rrugë t’i vlejë ekonomisë së vendit”

Prodhimi i energjisë mund të tregojë rrugën për t’u ndjekur. Pas katër vitesh zvarritje nga qeveria e mëparshme shqiptare, vendet nënshkruan një marrëveshje në dhjetor për të ndërtuar një linjë transmetimi 400 kV që lidh rrjetet e tyre të energjisë elektrike. Projekti 75.4 milionë euro, i financuar me një grant nga Gjermania dhe një hua nga Banka gjermane për Zhvillim KfW, do të lejojë të dyja vendet për të shkëmbyer energji elektrike për të maksimizuar përdorimin e fuqisë hidrike të Shqipërisë në dimër dhe atë me qymyr të Kosovës në muajt e thatë. Të dyja vendet vuajnë nga mungesa e energjisë për shkak të prodhimit të pamjaftueshëm, rrjetet e vjetruara dhe vjedhjes. Linja e re duhet të përfundojë në pak më shumë se dy vjet. Qoftë edhe vetëm një shkëmbim i energjisë elektrike në kohën e pikut të konsumit “është jashtëzakonisht i dobishëm në integrimin e dy ekonomive shumë më tepër sesa kemi parë deri tani”, - tha Jan-Peter Olters, përfaqësues i Bankës Botërore në Kosovë, për Reuters-in. Industria e turizmit është duke kërkuar t’i marketojë të dyja vendet si një, duke ofruar qasje më të lehtë në malet e Shqipërisë së Veriut nëpërmjet Kosovës . Megjithatë, zënkat tregtare mbi detyrimet e importit në dogana për patatet në vitin 2009 dhe 2011 kanë theksuar se si nevojat afatshkurtra të biznesit ndonjëherë mund të prishin strategji bashkëpunimi afatgjata. Kur një delegacion kinez vizitoi Shëngjinin muajin e kaluar, duke kontrolluar vendin për të ndërtuar një port me vlerë rreth 2.2 miliardë euro, hakerat që gjurmohen të ishin nga Kosova, sulmuan faqen e internetit të portit, duke i quajtur të ngjashmit e tyre në Shqipëri “tradhtarë”. “Ata ( shqiptarët dhe kosovarët ) duhet ta shikojnë njëri-tjetrin si plotësues, jo si konkurrentë apo vetëm bashkëpunëtorë”, - tha Adrian Civici, një profesor i ekonomisë në Shqipëri. “Tani për tani, bashkëpunimi ekonomik i Shqipërisë dhe Kosovës duhet të heqë dorë nga politika... të zbulojë dhe prishë pengesat që sot mund të duken të pathyeshme”. Marrë nga Reuters


kryesore

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

18.02.2014

3

Mbledhja e së hënës, mungojnë 14 deputetë të PD-së TIRANË Është bërë zakon tashmë që mbledhjet e grupit parlamentar demokrat të fillojnë çdo javë me vonesë, kryesisht për shkak të mosparaqitjes në kohë të deputetëve. Edhe dje është vërejtur i njëjti fenomen, kur kryetari i Grupit parlamentar të PD-së, Edi Paloka është përpjekur që t’i thërrasë ata një e nga një. Por gjithçka e ka një kufi dhe deputetët e djathtë duket se e kanë kaluar dje cakun. Në mbledhjen e djeshme të grupit parlamentar të PD-së mungesat ishin të dukshme. 14 deputetë mungonin, edhe pse mbledhja ishte thirrur pikërisht për atë që demokratët po e trumbetojnë ndjeshëm; protestën e së enjtes. Disa për arsye familjare dhe jo vetëm, por shumica pa argumente lanë bosh dje karriget, ndërsa në bazë po punojnë intensivisht koordinatorët e dërguar nga qendra për të organizuar një protestë të përmasave të mëdha më 20 shkurt. Mbledhja e djeshme e grupit parlamentar të PD-së filloi rreth 35 minuta me vonesë, ndërsa diskutimi me dyer të mbyllura mes deputetësh ka qenë shumë më i shkurtër, rreth 15 minuta.

Protesta e së enjtes, punimet e Kuvendit nuk do ndërpriten, PD e PS në sallë Gramoz Ruçi u tha dje deputetëve socialistë gjatë mbledhjes me dyer të mbyllura se seanca e së enjtes do të vijojë normalisht, mazhoranca do të jetë në sallë deri në fund të punimeve. Edhe deputetët e djathtë janë porositur që të vijojnë punimet në Kuvend deri në mesditë. TIRANË Axhenda parlamentare e

ditës së enjte nuk do të ketë asnjë devijim nga ajo çfarë është parashikuar në mbledhjen rutinë të Konferencës së Kryetarëve. Edhe pse demokratët kanë paralajmëruar në të njëjtën ditë një protestë që përkon me 23 vjetorin e rrëzimit të bustit të Enver Hoxhës, në Kuvend gjithçka parashikohet të vijojë normalisht. Kryetari i grupit parlamentar i PSsë, Gramoz Ruçi u tha dje deputetëve socialistë gjatë mbledhjes me dyer të mbyllura se seanca e të enjtes do të vijojë normalisht, mazhoranca do të jetë në sallë deri në fund të punimeve, ndërsa ka theksuar se agjenda politike e mazhorancës, Kuvendit apo e institucioneve të tjera në vend, nuk mund të ndikohet nga protesta apo marshimet e opozitës. Në fakt, qëndrimi i Ruçit ka qenë përgjigje

ndaj disa prej deputetëve të mazhorancës të cilët e kanë pyetur se çfarë do të bëjnë ditën e enjte, ditë në të cilën demokratët kanë paralajmëruar protestën. E njëjta situatë vihet re edhe në kampin opozitar. Në mbledhjen pak minutëshe të grupit parlamentar të PD-së, deputetët e djathtë kanë vendosur që të marrin pjesë në punimet parlamentare të së enjtes deri në mesditë. Pas mesdite, ata janë porositur që të koordinojnë njerëzit për fillimin e protestës në orën 14.00 në sheshin “Skënderbej”. Protestuesit do të ndalojnë edhe para selisë së Parlamentit, rreth 30 minuta pas mbledhjes në sheshin “Skënderbej”, (aty rreth orës 14.30) kohë në cilën mund të jenë mbyllur edhe punimet parlamentare. Demokratët kanë thirrur qytetarët në shesh për të protestuar në një ditë

Ruli: Protesta nuk synon rrëzimin e qeverisë Protesta e Partisë Demokratike do të jetë paqësore dhe nuk do të synojë rrëzimin e qeverisë. I ftuar në emisionin “5 Pyetjet nga Babaramo”, ish-ministri i Bujqësisë, Genc Ruli deklaroi mbrëmë se protesta e 20 shkurtit nuk do të bëhet për rrëzimin e qeverisë. Ruli shpjegoi mbrëmë edhe arsyet se pse PD-ja thërret për protestë më 20 shkurt. Sipas tij, qeveria ka tentuar të bëjë revokim të imazhit të diktatorit Enver Hoxha dhe jo vetëm. Ruli përmblodhi edhe situatën aktuale në vend. Sipas tij, liria e jetës dhe e pronës është pasigurt, ndërsa qeveria po tregohet arrogante dhe arbitrare me vendimet që ajo po ndërmerr.

simbolike që përkon me rrëzimin e bustit të diktatorit Enver Hoxha. Kjo për të djathtën do të jetë një ditë proteste edhe për të gjitha premtimet e pambajtura deri më tash nga ana e qeverisë aktuale. Në të njëjtën kohë, PD-ja ka shpërndarë edhe një spot televiziv për një sensibilizim më të gjerë të qytetarëve ndërsa temat që do të preken gjatë kësaj proteste do të jenë papunësia, rritja e taksave, rritja e çmimeve si dhe mosmbajtja deri më tash e premtimit nga ana e mazhorancës për legalizime dhe shëndetësi falas. Prej mesë një jave, kryetari i opozitës, Lulzim Basha ka ndërmarrë edhe një tur në bazë në funksion të këtij qëllimi ndërsa thirrjet për protestë nuk kanë munguar as nga deputetët e tjerë përmes deklarimeve publike, kontakteve me bazën apo rrjetet sociale. Paralelisht,

me strukturat në bazë po punojnë intensivisht koordinatorët që janë dërguar nga qendra për të mbikëqyrur procesin e rifreskimit të anëtarësisë. Janë pikërisht ata që po angazhohen edhe me organizimin e njerëzve, për protestën e së enjtes. PD-ja ka bërë publike edhe itinerarin që do të ndjekë, duke nënvizuar hera herës publikisht (por edhe gjatë takimeve informale me qytetarët) se protesta e së enjtes do të trajtohet si marshim civil, pa sjellë asnjë provokim. Protesta do të fillojë në sheshin “Skënderbej” për të marshuar më pas drejt Parlamentit. Ajo është parashikuar që të vijojë në bulevardin “Zhan Dark”, për të dalë më pas në bulevardin “Dëshmorët e Kombit”, ku do të përfundojë përballë godinës së Kryeministrisë.

Reforma territoriale, Basha: Pa konsensus kot na presin “Pa konsensus, ne do t’i presim me Kushtetutë në dorë, në sheshet dhe rrugët e protestave dhe kundërshtimit të fuqishëm popullor” TIRANË Në procesin e rifreskimit të anëtarësisë, Partia Demokratike njofton se po vë re një fenomen të dukshëm. “…E kam fjalën për një vërshim të mirëfilltë të brezit të ri për t’u anëtarësuar në partinë më të madhe të opozitës sot... E shohim kudo. E ndjemë kudo. Po vjen rinia, po vjen përtëritja e madhe, energjia e re, perspektiva e re për të cilën ka nevojë jetike demokracia… ”, - tha dje Basha në fillim të mbledhjes së grupit parlamentar demokrat. Jo pa qëllim, ai përmendi brezin e ri. “Kemi besim të plotë se ashtu si njëzet e tre vjet më parë në ditën historike të rrëzimit të simbolit të diktaturës, rinia do

të vërshojë, do të jetë shumica, do të japë tonin në marshimin e protestës që kemi thirrur ditën e enjte kundër mashtrimeve dhe dështimeve të qeverisë Rama-Meta, kundër rrezikimit të demokracisë sonë nga kjo mazhorancë”, - tha ai. Edhe gjatë mbledhjes së djeshme, kryetari i PD-së ka sqaruar se beteja e opozitës do të jetë në Kuvend dhe sheshe. “E kemi thënë dhe herë të tjera: si opozitë e re kemi dashur të konfrontohemi politikisht me shumicën që kemi përballë për politika dhe zgjidhje alternative brenda godinës së madhe përbashkuese, ligjore, kushtetuese, institucionale të demokracisë ku forcat politike zhvillojnë vizionet e tyre politike të djathta apo të majta. Nuk kemi hequr dorë e nuk do të heqin dorë nga ky parim…”, - tha ai. Basha sqaroi edhe qëndrimin e PD-së për reformën territoriale, pas paralajmërimit të vazhdueshëm të mazhorancës se i kanë votat e mjaftueshme për ta kaluar këtë refor-

më. “…Duam t’u bëjmë të qartë sërish sot: Nuk i kanë numrat e popullit për të votuar një reformë të tillë; kanë vetëm numrat e pazareve dhe kjo vetëm e shumëfishon zullumin e njëanshmërisë për një reformë që zakonet, tradita dhe standardet europiane e kanë shenjtëruar si gjithëpërfshirëse. Edhe po t’i kishin numrat, kjo është reformë që si minimum kërkon konsensus politik me opozitën dhe si optimum konsensusin gjithë përfshirës të qytetarëve shqiptarë. Na presin kot, sa për të larë gojën, nëse nuk zgjidhin çështjen e votimit me konsensus të kësaj reforme shumë të rëndësishme dhe rivendosjen e konsensusit në tërësi. Pa këtë zgjidhje, ne do t’i presim me Kushtetutë në dorë në sheshet dhe rrugët e protestave dhe kundërshtimit të fuqishëm popullor”, - tha ai. Po dje, kryetari i PD-së, Lulzim Basha mori pjesë në aktivin e Kurbinit ku ftoi qytetarët që t’i bashkohen protestës së ditës së enjte.

Kryetari i PD-së, Basha dje në Kurbin

N.P


4

fokus

ngjarje e ditës Të ardhurat e LSI-së janë siguruar nga 14.2 milionë nga buxheti i shtetit, 15.8 nga donacionet e ndryshme dhe 15.4 milionë të ardhura të tjera.

Financat e partive

LSI, 119 milionë lekë borxh,PDIU me fitim për 2013-ën Lëvizja Socialiste për Integrim arriti një rezultat spektakolar në zgjedhjet e verës së shkuar, por financat e partisë janë të rrënuara për shkak të shpenzimeve. PDIU mbyll vitin me 25 milionë lekë të vjetra plus Fejzi Braushi

Ashtu si edhe aleatët e tyre socialistë, edhe Lëvizja Socialiste për Integrim vërtet arriti një rezultat tepër pozitiv në zgjedhjet e vitit të shkuar, por nga ana financiare e gjithë veprimtaria politike, përfshi këtu edhe zgjedhjet, i ka shkaktuar një gropë të madhe financiare. Vetëm nga raporti mes të ardhurave dhe shpenzimeve për vitin 2013, LSI ka krijuar një borxh në shifrën e 11.9 milionë lekëve të reja, ndërkohë që kësaj shifre i shtohet dhe një borxh afatgjatë në vlerën e 24 milionë lekëve të tjera. Këto janë të dhënat që ka paraqitur vetë LSI-ja në raportin vjetor financiar që ka dorëzuar në KQZ dhe që dje është bërë publik në faqen e këtij institucioni së bashku me raportet e PS, PD dhe PDIU. Për shkak se raportet e dy forcave kryesore politike u trajtuan në numrin e djeshëm, sot po paraqesim vetëm të dhënat për LSI-në dhe PDIU-në. Ndërsa LSI raporton një borxh të konsiderueshëm, PDIU nga ana tjetër rezulton këtë vit me një bilanc pozitiv, pasi e ka mbyllur vitin financiar me 44 milionë lekë gjendje në arkë. Raporti i LSI

Në vitin 2013 LSI ka patur shpenzime të deklaruara plot 57 milionë le-

kë të reja, ose afro sa gjysma e PDsë, e cila në zgjedhjet e fundit parlamentare u rendit dhe forca e dytë në vend. Shpenzime këto që përbëjnë një rritje me afro 100 për qind në krahasim me një vit më parë, çka në fakt tregon dhe forcën që ka patur kjo forcë politike në elektorat, duke bërë një fushatë gati të barabartë me dy forcat e tjera edhe në aspektin financiar. Por ashtu si edhe PS, LSI nuk ka mundur dot që të mbulojë të gjitha shpenzimet e saj vjetore me të ardhurat që ka pasur në dispozicion. Kjo pasi të ardhura kjo forcë politike ka patur vetëm 45.5 milionë ose afro 12 milionë më pak sesa kanë qenë shpenzimet. Të ardhurat e LSI-së janë siguruar nga 14.2 milionë nga buxheti i shtetit, 15.8 nga donacionet e ndryshme dhe 15.4 milionë të ardhura të tjera. Siç raporton vetë LSI-ja, për këtë forcë kanë dhuruar lekë në kuotën e 15 milionë lekëve plot 15 donatorë. Por borxhet e LSIsë shtohen edhe më shumë, po të kemi parasysh se në këtë raport ajo deklaron edhe afro 24 milionë lekë të tjera të reja si detyrime afatgjata, nga të cilat 72 mijë euro kredi.

Në vitin 2013 LSI ka patur shpenzime të deklaruara plot 57 milionë lekë të reja, ose afro sa gjysma e PD-së, e cila në zgjedhjet e fundit parlamentare u rendit dhe forca e dytë në vend. Shpenzime këto që përbëjnë një rritje me afro 100 për qind në krahasim me një vit më parë

Raporti i PDIU

Një tjetër forcë që ka dorëzuar

raportin e saj financiar në Komisionin Qendror të Zgjedhjeve është edhe Partia për Drejtësi, Integrim dhe Unitet, e drejtuar nga Shpëtim Idrizi. Pavarësisht se edhe kjo forcë arriti të korrë një rezultat të panjohur më parë në zgjedhjet e fundit parlamentare, ajo ndryshe nga partitë e tjera rezulton që të ketë bërë një fushatë më të varfër, të paktën në letra. Kështu, PDIU raporton si të ardhura (sponsorizime dhe donacione 9.6 milionë lekë të reja, ndërkohë që si shpenzime ajo ka patur vetë 7.1 milionë lekë. Pra, vetëm nga raporti i të ardhurave dhe shpenzimeve, PDIU-ja ka dalë me një bilanc 2.5 milionë lekë fitim. Duke i shtuar edhe gjendjen e lekëve të trashëguara nga një vit më parë në fund të periudhës kontabël, PDIU raporton një bilanc pozitiv në vlerën e 4.6 milionë lekëve.

Shkarkimi i Xhukës, sot te komisioni i Ligjeve Komisioni i Ligjeve diskuton sot mbi kërkesën e një grupi prej 51 deputetësh të majtë për shkarkimin e kreut të ILDKPsë, Zana Xhuka. Për këtë qëllim është programuar një seancë e veçantë, ndërsa drejtuesit e institucionit kanë thirrur për t’u dëgjuar mbi pretendimet që ngrenë deputetët që kanë firmosur kërkesën vetë Xhukën. Gjithsesi, edhe ndaj kësaj kërkese të Kuvendit Xhuka pritet të tregohet sërish indiferente, pasi deri më sot nuk i është përgjigjur asnjë kërkese për të dhënë shpjegime mbi veprimtarinë e saj në krye të ILDKP-së, duke mos e njohur kontrollin që kreu grupi i kontrollit, i ngritur dy muaj më parë nga komisioni i Ligjeve. Pas fazës së hetimit dhe gjetjes së shkeljeve të pretenduara në një raport të posaçëm që pak javë më parë u miratua nga komisioni i Ligjeve, një javë më parë një grup prej 51 deputetësh të majtë ka paraqitur një kërkesë zyrtare, ku i kërkojnë Kuvendit të Shqipërisë që të shkarkojë Inspektoren e Përgjithshme, Zana Xhuka, nga detyra që mban prej afro 1 viti, duke e shpallur zgjedhjen e saj

si të pavlefshme. Kërkesa në fjalë është bazuar pikërisht në raportin e grupit të kontrollit që ngriti komisioni i Ligjeve dhe deputetët firmëtarë në 5 faqe material iu referohen pikërisht këtyre konstatimeve. Kështu që në krye të saj, deputetët socialistë theksojnë se zgjedhja

e Xhukës në krye të këtij institucioni ka qenë në kundërshtim me ligjin, pasi nuk plotëson as kriteret bazë të ligjit për të patur një formim si juriste apo ekonomiste apo edhe një përvojë të caktuar pune. Sipas tyre, Xhuka nuk ka as një formim të duhur profesional dhe as një vjetërsi në një prej këtyre profesioneve prej të paktën 10 vjetësh. “Ne gjejmë me vend të vlerësojmë se e gjithë kjo situatë e pazakontë, e paprecedentë, në shkelje të plotë me Kushtetutën dhe lig jet, dhe në papërg jeg jshmëri me përgjegjshmërinë që duhet të ketë çdo funksionar i lartë i shtetit, gjen shpjegimin në faktin se Inspektorja e Përgjithshme është një subjekt që nuk ka përmbushur që në momentin e propozimit si kandidaturë, kriteret ligjore për të kryer një detyrë të lartë e të rëndësishme”, - theksojnë deputetët në kërkesën e tyre. Sipas asaj që paraqitet në kërkesë, Xhuka për shkak të mungesës së një formimi profesional që kërkon vendi i punës, është bërë e pamundur menaxhimi i institucionit dhe plotësimi i detyrave që i ngarkon ligji.

Raporti i LSI Të ardhurat e LSI Shpenzimet Humbja Huatë afatgjata Grantet donator Totali i detyrimeve

45,579,164 57,502,391 11,923,227 10,159,079 14,665,158 24,824,237

Donatorët e LSI-së Rexhep Ballmi 200,000 Aldrit Tabaku 750,000 Arben Cuko 1,000,000 Lefter Lameb 1,000,000 Denis Turabi 502,596 Xhili Mestani 975,100 Julian Dalipi 975,100 Dorian Conga 557,200 Flutura Kona 980,000 Iris Zaimi 980,000 Saimir Haxhia 980,000 Kujtim Zaimi 532,000 Dritan Kaba 979,300 Parid Xhihani 979,300 Agron Meçe 979,300 SHUMA 12,369,896

Raporti i PDIU Të ardhurat (sponsorizime dhe donacione 9.6 milionë Shpenzimet 7.1 milionë Mjete monetare në fund të periudhës kontabël 4.696 mijë lekë, nga të cilat rreth 2 milionë i ka të trashëguara nga viti i shkuar financiar, pra 2012


Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

18.02.2014

5

Veliaj shpjegoi se një nga risitë e kësaj skeme është lidhja e një pensioni social për të gjithë ata qytetarë që mbushin moshën e pensionit, por gjatë viteve të punës nuk kanë paguar kontributet shoqërore

takimi

Biznesi-Tatimeve: Jo kontrolleve selektive Organizata e “Biznes Albania” në një takim me administratën tatimore kërkoi dje që kontrollet të mos jenë selektive. Kreu i “Biznes Albania”, Luan Bregasi, i kërkoi Drejtoreshës së Përgjithshme të Tatimeve, Brisejda Shehaj, që administrata tatimore duhet të tërhiqet nga proceset gjyqësore të fituara nga bizneset në apelim, kryesisht referuar gjobave. Nga ana e saj, Shehaj theksoi se tashmë marrëdhëniet mes biznesit dhe Tatimeve janë futur në një fazë të re reformimi, por edhe bashkëpunimi. Marrëdhëniet mes administratës së Tatimeve dhe biznesit prej vitesh mund të etiketohen si të acaruara dhe jo partneriteti, siç duhet të jenë. Në shumë raste përfaqësues të organizatave të biznesit vendas dhe të huaj kanë apeluar për një përmirësim të sjelljes së administratës tatimore, pasi sipas tyre janë kontrolluar dhe gjobitur në mënyrë arbitrare.

Rritja e moshës së pensionit, opsion për afat të gjatë kohor

Ministri i Mirëqenies Sociale, Erion Veliaj është shprehur se rritja e moshës së daljes në pension nuk do të jetë e vlefshme për periudha afatshkurtra dhe afatmesme. Edhe ata që nuk derdhur kontribute do të kenë pension minimal. Ja risitë e reformës Rritja e moshës së daljes në pension vlen vetëm për periudhën afatgjatë dhe jo atë afatshkurtër dhe afatmesme. Lajmin e dha ministri i Mirëqenies Sociale, Erion Veliaj, në një intervistë dhënë për gazetën “Tema”, ku tha se personat që janë pranë moshës së daljes në pension të rrinë të qetë, sepse nuk do të ketë rritje të moshës për këtë kategori. “Është fakt se gjatë viteve të pas-Luftës së Dytë Botërore, jetëgjatësia e njeriut është rritur ndjeshëm dhe projeksionet tregojnë se do vazhdojë të rritet edhe në të ardhmen”, - tha Veliaj. Kjo sipas tij, ndikon drejtpërdrejt dhe e bën të domosdoshme rritjen e moshës së daljes në pension, por ama vetëm në një periudhë afatgjatë. Veliaj shpjegoi se një nga risitë e kësaj skeme është lidhja e një pensioni social për të gjithë ata qytetarë që mbushin moshën e pensionit, por gjatë viteve të punës nuk kanë paguar kontributet shoqërore. Qëllimi i reformës është që skema e re e pensioneve të nxisë individët për të marrë pjesë në të dhe, nga ana tjetër, të ofrojë mundësinë për pensione më të larta kundrejt kontributeve më të larta. Gjithashtu, duke parë shkallën e ulët të

pjesëmarrjes së qytetarëve në skemë, është e rëndësishme që të krijohet një mundësi për mbështetje me anë të një pensioni social për të gjithë shtetasit që nuk kanë kontribuar fare ose për shtetasit pa të ardhura në moshën e pleqërisë. Sipas ministrit, skema e pensioneve ka nevojë të përmirësohet. Sot skema funksionon sipas parimit “Pay-AsYou-Go”, e cila bazohet në solidaritetin mes brezash, ku punëtorët e sotëm paguajnë për pensionistët e sotëm. Por kjo skemë nuk është në gjendje për të mbajtur veten. Për vitin 2013, të ardhurat nga kontributet ishin afërsisht 52 miliardë lekë, ndërsa shpenzimet ishin mbi 94 miliardë lekë. Pra, deficiti është 42 miliardë lekë ose 45% e shpenzimeve totale, të cilat janë transferime direkte nga buxheti i shtetit, pra nga taksapaguesit. Deficiti i skemës, që sipas projeksioneve të realizuara në bashkëpunim me Bankën Botërore do të vijë duke u thelluar, e bën të domosdoshme ndërmarrjen e reformës në pensione, me qëllim uljen e deficitit; pra uljen e subvencioneve nga buxheti i shtetit, si dhe rritjen e qëndrueshmërisë financiare të skemës. Veliaj shtoi ndërkaq se shkaku kryesor i këtij deficiti

Veliaj theksoi se asnjë e drejtë e fituar deri më tani nga pensionistët e sotëm nuk do të preket, pasi kjo reformë bëhet për të punësuarit e sotëm. Nga ana tjetër, reforma nuk cenon të drejtat e fituara nga qytetarët që janë afër moshës së daljes në pension. Qëllimi i reformës është që skema e re e pensioneve të nxisë individët për të marrë pjesë në të.

është pikërisht raporti mes kontribuesve dhe përfituesve të pensioneve. “Ky raport duhet të jetë minimalisht 1 përfitues për 4 kontribues. Në Shqipëri, ky raport është afërsisht 1.1 kontribues për 1 përfitues. Që do të thotë se për vitin 2013, 640 mijë të punësuar kanë kontribuar për 561 mijë pensionistë. Nëse skema e pensioneve do lejohet që të vazhdojë kështu, pa u reformuar, deficiti do vazhdojë të thellohet dhe përfitimet do të jenë mjaft të ulëta. S’duhet harruar se aktualisht 9.7% e shqiptarëve janë mbi 65 vjeç, por në vitin 2050 kjo shifër do të shkojë në 25%, e nëse nuk veprojmë tani, mund të jetë tepër vonë”, - tha ai. Veliaj theksoi gjithashtu se asnjë e drejtë e fituar deri më tani nga pensionistët e sotëm nuk do të preket, pasi kjo reformë bëhet për të punësuarit e sotëm. Nga ana tjetër, reforma nuk cenon të drejtat e fituara nga qytetarët që janë afër moshës së daljes në pension. Qëllimi i reformës është që skema e re e pensioneve të nxisë individët për të marrë pjesë në të dhe, nga ana tjetër, të ofrojë mundësinë për pensione më të larta kundrejt kontributeve më të larta.

Përshkallëzohet greva e furgonëve me bllokim rrugësh Greva e furgonëve të transportit ndërqytetas do të përshkallëzohet nesër me bllokimin e disa akseve nacionale. Drejtuesit e këtyre mjeteve në Elbasan njoftuan se do të bllokojnë tunelin e rrugës së re. Protesta ka marrë përmasa të dhunshme ndërmjet drejtuesve të licencuar dhe atyre të palicencuar. Në Lushnjë, shoferët e licencuar kanë luajtur rolin e policisë duke ndaluar furgonët me targa të bardha. Drejtuesit e furgonëve të licencuar prej 10 ditësh nuk lejohet të punojnë

pas vendimit të qeverisë për t’i përjashtuar nga transporti ndërqytetas. Por punën e tyre tashmë po e kryejnë furgonët e palicencuar. E ky fakt solli përplasje mes tyre në Lushnjë. Vendimi i qeverisë për të ndaluar transportin e pasagjerëve me furgonë jo vetëm ka lënë pa punë një pjesë të mirë të shoferëve, por i ka vendosur ata edhe në një përballje të hapur me njëri-tjetrin, si dhe me furgonët e palicencuar. Drejtuesit e mjeteve kanë bllokuar një prej korsive të autostradës Tiranë-Elbasan

dhe nëse nuk do të gjejnë zgjidhje nga takimi që do të mbahet me ministrin Haxhinasto, paralajmërojnë se do të bllokojnë edhe tunelin. Në Fier, furgonët e licencuar nuk kanë punuar as

ditën e djeshme. Kërkojnë të transportojnë pasagjerë në vajtje dhe kthim të destinacioneve. Edhe në Shkodër greva e furgonëve vazhdon. Kanë mbi dhjetë vjet që mbajnë familjen me të njëjtën punë, duke transportuar pasagjerë dhe e shohin të pamundur që të gjejnë një profesion tjetër për të siguruar të ardhurat. Ministria e Transporteve ka sqaruar ndërkohë se nisma e qeverisë synon zbatimin e kuadrit ligjor dhe zbatimin rigoroz të ligjit në fushën e transportit.

reagimi

Berisha: Afera e furgonëve, kopje e aferës së lojërave të fatit Ish-kryeministri Sali Berisha akuzon kryeministrin Rama se po bllokon transportimin e udhëtarëve me furgonë, me qëllim favorizimin e kompanive të transportit të lidhura me të. Përmes faqes së tij zyrtare në rrjetin social “Facebook”, Berisha thekson se “afera e furgonëve është kopje e aferës së lojërave të fatit!”. “Të dashur miq, informacione të besueshme paraprake provojnë se prapa betejës së pamëshirë me kafshatën e gojës të 15 mijë familjeve të shoferëve me furgonë, qëndrojnë interesa direkte të klanit Rama-Kokëdhima, kompani të fuqishme transporti të tyre dhe miqve të tyre. Pra, në rastin e furgonëve po përsëritet identik skenari i lojërave të fatit, të cilat u bllokuan me urdhër të Ramës për interesa të tij direkte, të vëllaçkos së tij, Olsi dhe të të tjerëve përreth tij!”- shkruan Berisha.


6

fokus

ngjarje e ditës

DitarI

Arrestohet i kërkuari nga italianët, i dënuar me 17 vjet për vrasje TIRANE- Një person u arrestua nga Drejtoria e Policisë së Tiranës dje pasdite, ndërsa ishte në listat e të kërkuarve ndërkombëtarë pasi ishte dënuar me 17 vjet burg për veprën penale të vrasjes. Sektori për Operacionet Speciale dhe Kërkimit të Drejtorisë së Policisë së Tiranës arrestoi dje pasdite Arlind Allasufin, 32 vjeç, banues në kryeqytet. Ky i fundit, sipas buri-

meve të policisë ishte shpallur në kërkim ndërkombëtar për vrasje nga autoritetet italiane të drejtësisë. Sipas burimeve, Arlind Allasufi, i njohur edhe me emrin Ervis Aliu, 32 vjeç, nga Kavaja, banues në Tiranë, është dënuar nga autoritetet italiane të drejtësisë me 17 vjet burgim për vrasje. Policia tha se operacioni për kapjen e tij u realizua rreth orës

18:00, në zonën e njohur “Komuna e Parisit” në Tiranë, kur 32-vjeçari është arrestuar me qëllim ekstradimin drejt shtetit italian, ku do të vuajë dënimin për krimin për të cilin është deklaruar fajtor nga drejtësia italiane. Pritet që brenda 40 ditëve të ardhshme autoritetet italiane të përcjellin në Shqipëri kërkesën për ekstradimin e tij drejt Italisë.

Kushërinjtë vrasin bashkëfshatarin për ullishtën, katër në pranga shkurt

Viktima Besnik Dignozi kishte mbjellë disa rrënjë ullinj në një sipërfaqe që pretendohej nga një familje tjetër LUSHNJE-Kushërinjtë vrasin fqinjin pas konfliktit për pronësinë e ullinjve. Policia arreston dy vëllezër të dyshuar për krimin si dhe kushëririn e tyre, pak kohë pas vrasjes. Ngjarja ndodhi dje në mesditë në fshatin Zham të komunës së Dushkut të Lushnjë, kur Besnik Dignozi, 33 vjeç, banues në këtë fshat, është qëlluar me armë gjahu, çifte nga bashkëfshatarët e tij, pasi dyshohet se kishte pasur konflikt pronësie me Xhevahir Metën. Policia arrestoi si të dyshuar Xhevahir Metën, vëllain e tij, Çaush Metën, si dhe dy kushërinjtë e tyre, Skënder Metën e Haxhi Metën. Me këtë të fundit, sipas burimeve, ai ka debatuar ashpër duke pretenduar secili pronësinë mbi ullinjtë. Ndërkaq, pas debatit mes Metës dhe Dignozit, ky i fundit është qëlluar me armë gjahu, çifte, duke marrë plagë të ndryshme në trup dhe në kokë. Dignozi mbeti i plagosur rëndë dhe për pak kohë ka qenë e pamundur për ta nisur atë drejt spitalit të qytetit të Lushnjes, për shkak të mungesës së një mjeti transportues. Pak kohë më vonë, Dignozi është nisur me një mjet fadromë drejt spitalit të Lushnjës. Pavarësisht përpjekjes së mjekëve për t’i dhënë ndihmën e parë, 33-vjeçari nuk ka mundur të mbijetojë për shkak të plagëve të marra. Policia pas marrjes së informacionit ka mbërritur në vendin e ngjarjes për të nisur hetimet dhe për të identifikuar autorët e mundshëm të krimit. Pas hetimit paraprak të kryer, këqyrjes së vendit të ngjarjes e marrjes së dëshmive, policia ka ngritur dyshimet e

Aksident në aksin Rubik -Rrëshen, plagosen dy persona

para se ngjarja kishte të bënte me një konflikt mes palëve për motive pronësie mbi disa ullinj që pretendoheshin nga palët. Ndërkaq, në vendin e ngjarjes policia ka gjetur dhe ka administruar në cilësinë e provës materiale disa objekte që hidhnin dritë mbi ngjarjen, si dhe disa mbetje nga qitja e realizuar nga arma e gjahut me të cilën është kryer krimi. Pas hetimit të kryer, policia ka ngritur dyshimet se autori i krimit është Xhevahir Meta, bashkë me Haxhi e Skënder Metën. Po ashtu efektivat blu kanë ndaluar në afërsi të fshatit Gosë të Kavajës edhe vël-

Pasi dyshohet se kishte pasur konflikt pronësie me Xhevahir Metën. Policia arrestoi si të dyshuar Xhevahir Metën, vëllain e tij, Çaush Metën, si dhe dy kushërinjtë e tyre, Skënder Metën e Haxhi Metën.

lain e Metës, Çaush Metën. Ky i fundit, sipas burimeve ka qenë i pranishëm në momentin e krimit, si dhe më përpara gjatë konfliktit mes dy personave. Po ashtu policia dyshon se Çaush Meta mund të ketë pasur gisht në vrasjen e fqinjit të tyre për konfliktin e ullinjve. Mësohet se viktima dhe autori prej më shumë se një jave ishin në konflikt me njëri-tjetrin mbi pronësinë e mundshme të një sasie rrënjësh ullinjsh. Ato pretendoheshin se ishin mbjellë nga Besnik Dignzoi, ndërsa pjesëtarët e fisit Meta pretendonin se këta ullinj ishin mbjellë në tokat e tyre.

Shpërthen vetura tek Kopshti Botanik, iu vendos 200 gr tritol TIRANE- Shpërthen një automjet, në afërsi të Kopshti Botanik, pjesë e komunsë së Fakrës, në kryeqytet, nuk pati të dëmtuar në njerëz, veç dëmeve materiale. Ngjarja ndodhi dje në mbrëmje rreth orës 22:00, kur një shpërthim i fortë u dëgjua në në zonë, ndërsa pas pak minutash u mësua se shpërthimi kishte ndodhur në një autoveturë të markës “Opel”, me targa italiane, pronësia e të cilit ende nuk dihet. Ende nuk dihet nëse ngjarja është një shpërthim i qëllimshëm, apo nëse ka qenë djegie aksidentale e veturës që ka shpërthyer pasi është vënë në flakë. Gjithsesi dyshimet e para të policisë mbi një shpërthim, të mundshëm, ashtu siç edhe është konfirmuar më vonë nga ekspertët kriminalistë dhe dhe xhenierë të policisë. Sipas tyre vetura me targa GR 319794, në pronësi të një subjekti privat që sipas policisë nuk bëhet i ditur ka qenë i parkuar. Shpërthimi ka ndodhur në pjesën e

pasme të veturës, kur ajo ka shpërt hye r t ë r ë s i s h t d u ke m b e t u r e shkatërruar në pjesën e pasme të saj. Menjëherë në vendin e ng jarjes, mbërritën ekspertët e policisë që nisën hetimet e tyre mbi ngjarjen duke kryer verifikimet. Pas konstati m it s e k i s h i n t ë b ë n i n m e nj ë shpërthim me eksploziv, ekspertët xhenierë kanë vlerësuar se sasia e shpërthimit duhet të ketë qenë në masën e 100 gramëve. Ndërkaq pas ngjarjes, policia ka ngritur disa postblloqe në afërsi të vendit të ngjarjes dhe në disa segemente të unazës si dhe të rrugëve të tjera që lidhin zonën me Tiranën. Ky është rasti i dytë i tillë në kryeqytet brenda dy javëve. Pak më tepër se dy javë më parë, një tjetër makinë me targa italiane u hodh në erë në rr ugën e Kavajës. Policia ka shoqëruar disa persona në vendin e ngjarjes, ndërsa verifikuar disa kamera vëzhgimi të bizneseve të zonës.

Ngjarja ndodhi dje në mbrëmje rreth orës 22:00, kur një shpërthim i fortë u dëgjua në në zonë, ndërsa pas pak minutash u mësua se shpërthimi kishte ndodhur në një autoveturë të markës “Opel”, me targa italiane, pronësia e të cilit ende nuk dihet.

MIRDITË – Dy persona janë plagosur rëndë pasditen e djeshme, si pasojë e një aksidenti në aksin rrugor Rubik-Rrëshen. Burime nga policia bëjnë të ditur se ngjarja ka ndodhur në vendin e quajtur kryqëzimi i Munazit, ku një automjet me targa të Kosovës është përplasur me një çiklomotor, duke shkaktuar plagosjen e drejtuesit të këtij të fundit dhe pasagjerit që udhëtonte me të. Mësohet se dy të plagosurit janë transportuar drejt spitalit të Rrëshenit në gjendje të rëndë shëndetësore, ndërsa drejtuesi i automjetit, 27-vjeçari Milaim Sylka nga Rahoveci, është shoqëruar në ambientet e komisariatit të Rrëshenit deri në zbardhjen e plotë të shkaqeve të aksidentit. Deri dje në mbrëmje nuk ishin bërë të ditura identitetet e të plagosurve, ndërsa ekspertë të policisë po punojnë për të zbardhur ngjarjen.

Tiranë, arrestohen dy persona për vjedhje TIRANË- Forcat e policisë së Tiranës kanë arrestuar shtetasit Zyber Meta dhe Brikena Ganxhe, pasi dyshohet se kanë kryer disa vjedhje në kryeqytet. Burime nga policia bëjnë të ditur se dje janë vënë në pranga shtetasit Zyber Meta, 47 vjeç, banues në Bregun e Lumit, Tiranë dhe shtetasja Brikena Mehmet Ganxhe, 23 vjeçe, banuese në Kombinat, Tiranë. Arrestimi i tyre është bërë nga Stacioni i Policisë Vorë rreth orës 14:00, teksa të dy shtetasit ishin duke vjedhur në një firmë biznesi dy monitorë kompjuterash, të cilët u sekuestruan në cilësinë e provës materiale. Nga hetimet e kryera dyshohet se këta shtetas janë autorë dhe të 4 vjedhjeve të tjera, përkatësisht vjedhjen e dy banesave në Vorë, vjedhjen e Shkollës së Mesme po në këtë qytezë, si dhe një kioske.


kronikë

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

18.02.2014

7

Çanta me ushqime në murin e ambasadës alarmon policinë Një çantë e dyshimtë, e harruar pranë murit të Ambasadës amerikane në Tiranë, vuri në alarm policinë e kryeqytetit. Dyshimet e para ishin për eksploziv të mundshëm, por pas kontrollit të imtësishëm, fatmirësisht nuk u gjet asnjë lëndë e dyshimtë brenda çantës misterioze. Rreth

orës 11:30 minuta, një alarm për bombë u dha pranë Ambasadës amerikane në Tiranë. Forca të shumta policie shkuan në vendngjarje, pasi u njoftuan se një çantë e dyshimtë është gjetur pranë Ambasadës së SHBA-së, në Tiranë. Menjëherë në vendngjarje u krye rrethimi, kontrol-

li i imtësishëm i zonës. Asnjë kalimtar nuk u lejua të kalonte në këtë pjesë. Forca xheniere parashikuan dhe një shpërthim të komanduar për të parë nëse vërtet ka një mjet shpërthyes në çantë. Në këtë aks u përforcua shërbimi policor, ndërsa vijoi normalisht trafiku i

qarkullimit të automjeteve. Pas më shumë se 30 minutash kontrolle u konstatua se nuk bëhej fjalë për bombë dhe se çanta brenda saj kishte vetëm kavanoza qelqi. Policia konfirmoi se brenda çantës nuk kishte asnjë lëndë eksplozive apo lëndë tjetër dyshuese.

hetimi

Zbardhet pas 15 vjetësh vrasja e emigrantit shqiptar në Greqi

Të arrestuarit kërkojnë ballafaqim me Sinanajn Avokatët e dy të arrestuarve si porositës të krimeve të kryera nga Julian Sinanaj i kanë kërkuar organit të akuzës të ballafaqojë të mbrojturit prej tyre me të penduarin e drejtësisë. Prokuroria: Çdo kërkesë e mbrojtjes do të trajtohet në momentin e duhur Leonard Bakillari Tiranë Julian Sinanaj, i dyshuar nga prokuroria si vrasës me pagesë, nuk ka pranuar të përballet me asnjë prej personave që ka akuzuar si ndërmjetës apo porositës të krimeve të kryera prej tij. Të gjithë të arrestuarit pas dëshmisë së Sinanajt kanë refuzuar përfshirjen e tyre në këto ngjarje, madje duke kërkuar ballafaqim me atë që tashmë konsiderohet si i penduari i bandës së tritolit. Por një veprim i tillë nuk është kryer ende nga prokuroria, edhe pse parashikohet në ligj si veprim hetimor në rast se evidentohen dëshmi të ndryshme mes personave të përfshirë në këto ngjarje. Sipas burimeve mësohet se avokatët e të arrestuarve si ndërmjetës apo porositës të vrasjeve me pagesë dhe krimeve të tjera që dyshohet se janë kryer nga Julian Sinanaj, i kanë kërkuar Prokurorisë së Krimeve të Rënda të ballafaqojnë të mbrojturit prej tyre me të penduarin Sinanaj. Kjo pasi, të arrestuarit mohojnë në mënyrë kategorike të kenë lidhje me ngjarjet për të cilat ata janë arrestuar. Dy të dyshuarit, Ilir Karçini dhe Marjon Mitro, tashmë të paraburgosur, kanë mbajtur qëndrim mohues ndaj thënieve të Sinanajt edhe pas marrjes në pyetje nga grupi hetimor. Përveç qëndrimeve mohuese gjatë seancës së masës së sigurimit, të arrestuarit nuk kanë pranuar asnjë element të dëshmisë së Sinanajt, që i përfshin ata në të paktën dy ngjarje të rënda, siç ishte vendosja e tritolit në makinën e prefektit të Vlorës, Besnik Dervishi, apo porositja e vrasjes së biznesmenit Pirro Bare. Askush prej avokatëve mbrojtës nuk pranoi të japë

leja

Familjarët takojnë Mëhillajn në paraburgim Pas tentativës së pretenduar të vetëvrasjes të Andon Mëhillajt në ambientet e Drejtorisë së Policisë Tiranë, familjarë të tij kanë kërkuar ta shohin dhe të takohen me të. Paraditen e djeshme ata janë lejuar të takohen me Mëhillajn në ambientet e paraburgimit. Sipas burimeve mësohet se policia ka lejuar familjarët të takohen me të afërmin e tyre, të cilët i kanë çuar edhe disa ilaçe. Insistimi i familjarëve për t’u takuar me Andon Mëhillajn ka ardhur pas lajmit se ai ka tentuar vetëvrasjen duke prerë damarët. Ky fakt u konfirmua nga avokati mbrojtës i Mëhillajt, Lazër Sokolaj, por u mohua nga policia. Sipas burimeve zyrtare të policisë mësohet se nuk ka patur asnjë tentativë për vetëvrasje nga ana e të paraburgosurit Andon Mëhillaj. Policia tha se në paraburgim nuk ka patur asnjë ngjarje të tillë, ndërsa konfirmoi se gjendja shëndetësore e të paraburgosurit është e mirë. detaje rreth kërkesës për ballafaqimin me Sinanajn, por burime të prokurorisë thanë se çdo kërkesë e avokatëve mbrojtës do të merret në konsideratë. “Nëse ka një kërkesë apo pretendim të tillë nga avokatët e të arrestuarve, ajo do të trajtohet në momentin e duhur nga ana e prokurorisë”, - tha një burim i prokurorisë. Të njëjtën kërkesë për ballafaqim me Sinanajn pritet ta bëjë edhe avokati i të arrestuarit Andon Mëhillaj, i cili nuk është marrë ende në pyetje nga prokuroria. Shtyrja e seancës së pyetjeve është bërë për shkak të gjendjes së paqëndrueshme të Mëhillajt, i cili u vetëdorëzua në polici 15 ditë pas ishte shpallur në kërkim si një nga ndërm-

Përveç qëndrimeve mohuese gjatë seancës së masës së sigurimit, të arrestuarit nuk kanë pranuar asnjë element të dëshmisë së Sinanajt, që i përfshin ata në të paktën dy ngjarje të rënda, siç ishte vendosja e tritolit në makinën e prefektit të Vlorës, Besnik Dervishi, apo porositja e vrasjes së biznesmenit Pirro Bare...

jetësit e vrasjeve me pagesë. Duke qenë se çështja është ende në fazën fillestare të hetimit, organi i akuzës pritet të kryejë edhe një sërë verifikimesh mbi dëshminë e Sinanajt. Sipas burimeve të prokurorisë mësohet se verifikimet do të përfshijnë edhe çështje të tjera të përmendura në dëshminë e Sinanajt që tashmë konsiderohet si i penduar, por edhe ato krime për të cilat gjykata ka vendosur arrestimin e të dyshuarve. Në këto kushte, kur Sinanaj ka përfituar statusin e të penduarit, prokuroria thotë se askush nuk mund të marrë kontakte me të, aq më pak në këtë fazë të hetimit. Sipas burimeve mësohet se Sinanaj është nën hetim edhe për një sërë krimesh të tjera, për të cilat grupi hetimor po mbledh provat e nevojshme. Aktualisht, Julian Sinanaj është në ruajtjen e policisë, ndërsa prokuroria ka siguruar në gjykatë dëshminë e tij. Frika e ndryshimit të deklarimeve nga i penduari ka bërë që organi i akuzës t’i kërkojë gjykatës sigurimin e dëshmisë së Sinanajt, duke i dhënë asaj vlerën e provës. Pas arrestimit, Julian Sinanaj rrëfeu për prokurorët një sërë krimesh të kryera prej tij, por të porositura dhe ndërmjetësuara nga të tjerë persona. Ai akuzoi kushërinjtë Andon dhe Genis Mëhillaj si ndërmjetës të krimeve, si dhe shtetasit Marjon Mitro dhe Ilir Karçini si porositës për të paktën dy ngjarje. Nga të katër personat e përmendur prej Sinanajt, vetëm shtetasi Genis Mëhillaj është në arrati, ndërsa tre personat e tjerë tashmë janë në paraburgim si të dyshuar për krimet e rrëfyera nga Sinanaj.

Tiranë Prokuroria e Tiranës thotë se ka zbardhur pas 15 vitesh vrasjen e një emigranti shqiptar në Greqi, për të cilën ka marrë të pandehur shtetasin Rakip Koldashi. Ngjarja për të cilën akuzohet ai, ka ndodhur më 31 janar të vitit 1999, në fshatin Sindos-Selanik të Greqisë. Viktima dhe autori, të njohur mes tyre, sipas hetimit ishin grindur një natë përpara krimit në pije e sipër, duke festuar fejesën e një tjetër emigranti. Të nesërmen, i dyshuari si autor i vrasjes ka ndjekur me motor viktimën, shtetasin Besim Tafhasi, të cilin e ka qëlluar me thikë duke i shkaktuar vdekjen. “Viktima Besim Tafhasi, në vitin 1999 ishte prej pak kohësh emigrant në fshatin Sindos të Selanikut në Greqi, fshat në të cilin ishin emigrantë kryesisht të ardhur nga zonat e Dibrës dhe Kukësit. Rreth fundit të janarit të vitit 1999, Besimi së bashku me disa bashkëfshatarë të tij dhe të njohur të tjerë kanë qenë në të ashtuquajturën banesë të shtetasit D.Q, për të festuar fejesën e këtij të fundit. Gjatë pijes, viktima provokohet nga i pandehuri Rakip Koldashi, i cili i ka kërkuar Besimit të pijë sa të tjerët”, - thotë prokuroria. Madje në një moment, ai e ka qëlluar viktimën me një shishe birre, por pa arritur ta godasë atë. Me ndërhyrjen e të pranishmëve, grindja mes tyre është shuar dhe dy personat nuk kanë patur më konflikt atë natë. Të nesërmen ata janë mbledhur sërish në të njëjtin vend, ku të pranishëm kanë qenë edhe shtetasit Rakip Koldashi dhe Besim Tafhasi, të cilët nuk kanë komunikuar fare me njëri-tjetrin. “Pas rreth gjysmë ore, Besimi është ngritur dhe iu ka thënë shokëve se do të blinte një paketë cigare. Pas tij menjëherë është ngritur dhe Rakip Koldashi, i cili është larguar me motor. Pas pak çastesh dëshmitarët kanë dëgjuar zhurma dhe menjëherë kanë dalë jashtë. Rreth 100 metra me tutje kanë parë të pandehurin dhe viktimën duke u zënë me njëri-tjetrin dhe pas pak çastesh, Rakipi, me thikë në dorë është larguar me shpejtësi me motor”, thotë prokuroria. Pavarësisht ndihmës së parë, shtetasi Besim Tafhasi ka humbur jetën si pasojë e plagëve të marra nga goditjet me thikë. I pyetur për këtë ngjarje, i pandehuri ka deklaruar se ka qëlluar në kushtet e vetëmbrojtjes. “Natën e ngjarjes ai është ngritur për t’u larguar me motor dhe në ecje e sipër ka ndjerë dikë që e ka goditur dhe është rrëzuar. I është afruar një person që e ka njohur se është Besim Tafhasi, i cili i ka thënë: ‘Akoma gjallë je?’ dhe e ka goditur me një levë. Në këto rrethana ai, për vetëmbrojtje e ka qëlluar një herë të vetme”, - thotë prokuroria duke iu referuar dëshmisë së të pandehurit.


CMYK

8 18.02.2014

GAZETA MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

NJOFTIM / REKLAMA

BANKERS PETROLEUM ALBANIA L.T.D

JOB ANNOUNCEMENT Bankers Petroleum Albania Ltd (Bankers) is a subsidiary of Bankers Petroleum Ltd, a Canadian oil & gas company headquartered in Calgary, Alberta. We are listed on the Toronto stock exchange and also on AIM London. Our web address is www.bankerspetroleum.com Bankers had its plans for the development of the Patos-Marinza and Kucova oilfields approved by the Government of Albania in 2004. The Shareholders, Management and Employees of Bankers are extremely excited by the challenging prospects and opportunities which lie ahead. Having already experienced ten successful years and established ourselves as the leading crude oil production company in Albania, Bankers will continue to make significant investment in its oilfields in the years to come, with demanding targets for increases in reserves, production, and sales. To help us meet our objectives, we are continually looking to add suitably qualified people who can demonstrate qualities including enthusiasm, initiative, team-working, leadership and humility. Bankers’ offers competitive compensation and benefits and has a culture of rewarding good performance. We are committed to the principle of equal opportunity in employment and promote a fair and non-discriminatory work environment. We are currently looking for qualified candidates to fill three vacant positions listed below: LEGAL ADVISOR Essential Qualifications & Skills: • MSc in Law plus 8 to 12 years relevant experience preferably including both private practice and in-house with major companies, • Experience in Compliance and Corporate governance. • Strong understanding of the legal aspects in oil industry. • Strong academic background and excellent communication and organizational skills. Able to communicate effectively and professionally and to explain legal issues to a non-legal audience. • Well organized, practical and analytical. • Ability to represent the company and persuasively articulate company’s positions in front of third parties including government authorities. • Fluent English level and very good computer knowledge • Team player with ability to work independently. Preferred Qualifications and experience: • Previous experience in oil and gas industry legal matters - either in private commercial practice or in-house. • Good level of awareness of industry-specific agreements, contractual terms and commercial developments. • Ability to gain a high level of professional and personal credibility – internally and externally. • Good knowledge of the legal and fiscal regime affecting the Albanian oil and gas industry. LAWYER Key Requirements: • Bachelors degree (or higher education) in Law. • At least 5 years working experience in preferably with experience in legal issues. • An excellent level of English language spoken and written. • Competent IT skills. • Very good analytical and organisational skills. • Very good communication and interpersonal skills. • A positive approach to work, and the willingness to accept additional tasks. • Self motivated, energetic and able to work in a team and a challenging environment. PUBLIC RELATIONS SPECIALIST Key Requirements: • University degree in Marketing, Communication, Public Relations and/or any other related field. • Al least five years of experience in public relations and /or other related fields. • Must have a good knowledge of media practices and norms. • Good knowledge of principles, practices and techniques of oral and written communications. • Excellent command of English Language -- Knowledge of the structure and content of the English language including the meaning and spelling of words, rules of composition, and grammar. • Strong computer skills. • Current and valid driving license. • Any experience in the oil industry is an advantage. • The successful candidate should have the ability to communicate clearly, creativity, initiative, good judgment, an outgoing personality and self confidence. • Other skills needed:  Critical Thinking, Negotiation -- Using logic and reasoning to identify the strengths and weaknesses of alternative solutions, conclusions or approaches to problems.  Active Listening -- Giving full attention to what other people are saying, taking time to understand the points being made, asking questions as appropriate, and not interrupting at inappropriate moments.  Speaking -- Talking to others to convey information effectively.  Time Management -- Managing one’s own time and the time of others.  Influence -- Influencing others to be open to changing their minds or behavior.  Social Perceptiveness -- Being aware of others’ reactions and understanding why they react as they do.  Complex Problem Solving -- Identifying complex problems and reviewing related information to develop and evaluate options and implement solutions. Applications, including a C.V. and cover letter, in English, should be sent in a sealed envelope to the Human Resources Department at the following address: Lagja “Sheq i Madh”, Rr.”Leonardo Murialdo”, Fier, Albania. Fax: +355 34 220850 or by E-mail to: humanresources@bankerspetroleum.com The deadline for submitting applications is February 28th 2014. We thank all who apply for their interest in Bankers Petroleum Albania Ltd, but only candidates selected for an interview will be contacted.


CMYK

NJOFTIM / REKLAMA

GAZETA MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

9

18.02.2014

TENDER I HAPUR KOMBËTAR Banka e Shqipërisë kërkon të realizojë objektin e prokurimit: “Rinovimi i suportit vjetor për sistemin IPS, për antivirusin “McAfee Total Protection for endpoint advanced” me 400 licenca ekzistuese dhe blerja e 50 licencave të reja të këtij të fundit”. Banka e Shqipërisë fton kandidatët e interesuar, të marrin pjesë në procedurën e prokurimit “Tender i Hapur Kombëtar”, për realizimin e objektit të prokurimit si më sipër, me fond limit 3.252.000 Lekë. Dokumentet e tenderit mund të tërhiqen pranë Sektorit të Prokurimeve të Departamentit të Administrimit, të Bankës së Shqipërisë, me adresë: ish-Hotel Dajti, Blv. "Dëshmorët e Kombit”, Tiranë, Tel. 04 22 35 576, çdo ditë nga ora 10.00 – 13.00, nga çdo person i autorizuar me paraqitjen e një kërkese me shkrim. Tërheqja e dokumenteve mund të bëhet vetëm pasi të keni bërë paraprakisht pagesën e pakthyeshme prej 2.000 lekësh, në Sektorin e Financës të Bankës së Shqipërisë, që ndodhet në adresën: Rruga e Dibrës, Kompleksi “Halili”, Kulla B. e diel Oferta duhet të paraqitet në zyrën e Sektorit të Prokurimeve, pranë Departamentit të Administrimit, në Bankën e Shqipërisë, deri më datë 13 Mars 2014, ora 11.00, kohë në të cilën do të hapet edhe tenderi, ku ftohen të marrin ose përfaqësuesit 30 lekëpjesë kandidatët 30 lekë 30 lekë 30 lekë e autorizuar 30 lekë të tyre. 30 lekë 30 lekë EKSKLUZIVE

/ INTERVISTA

ME FILOZOFIN

FRANCEZ, LUC

FERRY: BOTA

ASNJËHERË NUK

KA QENË MË

MIRË

VITI VIII NR. 16 (261),

BOTIMIT MARS

300 LEKË 2013 ÇMIMI

JO VETËM POLITIKË SI ZAKONISHT

J BESNIK MUSTAFA në Ngatërresat me kufirin francez emrin Le Pen STEFAN ÇAPALIKU Gjurmët e ujkut t oriental te shqiptarë FOTO ESSE Natë shqiptare në Oslo

MIRA MEKSI Kur fatin ta shkruajnë librat

BELL ALASTAIR CAMP RAMËS

DJES SË EDI

E PËRMUAJSHME

NJERIU I RILIN

E përmuajshme

E përmuajshme Z, FILOZOFIN FRANCE INTERVISTA ME EKSKLUZIVE /

LUC FERRY: BOTA

KA QENË ASNJËHERË NUK

MË MIRË

e luftës në Kosovë, njohin nga koha Campbell vjen në Shqiptarët e në Kosovë. të Tony Blair-it. Press. Në një ushtarakisht i fushatave botim i UET të tij për të ndërhyrë me Tony Blair, Eshtë spin doctor-i e të tjera. vendimin e shefit atyre ditëve: Vitet e mia e strategjisë në politikë, kur mbronte me Ditarët e librin, rëndësinë Shqipëri pikërisht me Henri ÇILIN flet për bashkëbisedim

çdo ditë gazeta ‘MAPO’

PLUS çdo muaj revistat ‘MAPO’

dhe ‘MADAME MAPO’

VIII BOTIMIT NR. 16 (261), VITI

300 LEKË MARS 2013 ÇMIMI

JO VETËM POLITIKË SI ZAKONISHT

AFAJ BESNIK MUST Ngatërresat në me kufirin francez emrin Le Pen LIKU STEFAN ÇAPA Gjurmët e ujkut tarët oriental te shqip FOTO ESSE Natë shqiptare në Oslo MIRA MEKSI Kur fatin ta shkruajnë librat

PBELL ALASTAIR CAM

S

JES SË EDI RAMË

E PËRMUAJSH

ME

NJERIU I RILIND

në Kosovë, nga koha e luftës në Shqiptarët e njohinnë Kosovë. Campbell vjen Tony Blair-it. një ë ushtarakisht i fushatave të i UET Press. Në Eshtë spin doctor-i n e shefit të tij për të ndërhyre mia me Tony Blair, botim , e të tjera. isë në politikë kur mbronte vendimi Ditarët e atyre ditëve: Vitet t me rëndësinë e strategj Shqipëri pikërish me Henri ÇILIN flet për librin, bashkëbisedim

Agjencia e Abonimit të Shtypit (Arben Trenova): 04 223 52 05 • 068 20 47 825 Posta shqiptare: 04 237 5598 • 068 50 24 159 Agjencia e Abonimit Adrion: 04 224 0018 • 069 20 36 768 Agjencia e Abonimit, Durrës (Agim Memko): 0692372850

FOREIGN POLICY / Rikthimi i kaRl maRx-it dhe aRSyet

Nr. 25 (270), Viti iX botimit shkurt 2014 Çmimi 300 Lekë

Jo vetëm politikë si zakonisht

FOTO ESSE Concresco, afresco me bunkerë Shqipërie rEpOrTEri i luFTëS Ju lutem, një biletë kthimi për në Siri BlENDi SAlAJ kanuni nuk vret, njerëzit vrasin pOp pOliTiCS debatikasit e rinj

e përmuajshme

RRëfimi i VaSO SamSURit

Kadare në Kohën e Kolerës Një profesor letërsie tregon një Kadare ‘intim’. lidhjet e Mjeshtrit të shqipes me qytetin e pogradecit dhe me poetin e tij, lasgushin. Fotografitë e pabotuara dhe të pathënat e një autori që, megjithëse është një personazh i famshëm që në vitet ’60, vazhdon të mbetet ‘misterioz’ për një pjesë të mirë të publikut. Kush janë ‘anëtarët e poezisë’, një ‘klubi’ të llojit Dead poets Society të pagëzuar nga lasgushi...


10

Opinione & Editoriale

Blog & Ide

OpEd

Nga Bujar Kapexhiu

Opinione dhe Editoriale

Ish-pronarët dhe “Ligji” P

rona ka qenë lajtmotivi i shumicës së shqiptarëve këto njëzet vitet e fundit. Jo vetëm ish-pronarët, por të gjithë shqiptarët vazhdojnë të vuajnë mosfunksionimin e këtij institucioni të së drejtës. Doing Business na rendit për 2014-ën në vendin e 120-të, nga 190 vende, për çështjet e pronës, pavarësisht se çdo person fizik ose juridik ka të drejtën e gëzimit paqësor të pasurisë së tij dhe se askush nuk mund të privohet nga prona, përveçse për arsye të interesit publik dhe në kushtet e parashikuara nga ligji dhe nga parimet e përgjithshme të së drejtës ndërkombëtare (Neni 1, Protokolli 1 i Konventës Evropiane të të Drejtave të Njeriut). Në Shqipërinë postkomuniste, ligji nr. 7698/1993 përbën përpjekjen e parë për t’i dhënë zgjidhje, megjithëse me disa kufizime, çështjes së pronave, të shtetëzuara, të shpronësuara apo të konfiskuara pa të drejtë, sipas akteve ligjore, nënligjore e vendimeve të gjykatës, të dala pas datës 29 nëntor 1944. Njëkohësisht u krijuan Komisionet e Kthimit dhe Kompensimit të Pronave në Bashkitë dhe ish-Këshillat e Rretheve. Republika e Shqipërisë miratoi Konventën Evropiane për të Drejtat e Njeriut në vitin 1996 dhe, pas miratimit të Kushtetutës në vitin 1998, ligjvënësi shqiptar u angazhua për adoptimin e standardeve të reja për garantimin e të drejtës së pronës. Standarde që kanë të bëjnë me interesin publik dhe shpërblimin e drejtë si dhe me respektimin e parimeve të drejtësisë, të proporcionalitetit dhe të shtetit social, duke hartuar ligjin e ri të pronës nr. 9235/2004. Ligji i ri rriti kufirin maksimal të sipërfaqes së tokës bujqësore për njohje, kthim apo kompensim, zgjeroi mënyrat e kompensimit, vendosi detyrimin për krijimin e fondit të pronave të paluajtshme për kompensim fizik si dhe detyrimin për krijimin e fondit për kompensimin financiar. Sipas dispozitave ligjore, Komisionet duhej të merrnin në shqyrtim

koment Enkeleida Pulaj

Për më shumë, absurdi i ligjvënësit shqiptar vazhdon me Aplikimin dhe kohëzgjatjen e ligjit nr. 7501/1991 përtej çdo parimi që mbështet kthimin e pronave ish-pronarëve, duke konsideruar të pakthyeshme pronën, nëse ajo është dhënë në përdorim. Dhënia në përdorim e tokave bujqësore nuk dihet ende nëse ka qenë apo është pjesë e ndonjë politike zhvillimi, që të justifikojë moskthimin e pronave për arsye të ndonjë interesi apo të mire publike. Por, ajo që ne shohim sot, kudo në Shqipëri janë tokat djerrë, të lëna pa punuar nga përfituesit e këtij ligji absurd (duke konsideruar edhe se, po me dispozita ligjore, shumë prej përdoruesve u lejuan të bëhen pronarë).

Shëndetësia falas

kërkesat e ish-pronarëve brenda 60 ditëve dhe vendimet e tyre mund të kundërshtoheshin vetëm nga gjykatat, brenda afatit 30- ditor të përcaktuar në ligj. Por, për fat të keq, faktet treguan se ish-pronarët u bënë subjekt vitesh të tëra pritjeje, (në kundërshtim me dispozitat ligjore) dhe për shumë prej tyre vendimet pozitive, të ish-Komisioneve të Pronave, megjithëse Tituj Ekzekutivë, u bënë subjekt rishikimi nga Agjencia e Përgjithshme e Kthimit dhe Kompensimit të Pronave (konform nenit 116 të ligjit, i cili u shpall me të drejtë antikushtetues më 2010), duke zgjatur kalvarin e pronarëve në rastin më të mirë me tri- katër vite. Pavarësisht kalimit të viteve mbeten për t’u shqyrtuar ende rreth 6000 dosje për kthim ose kompensim të pronave, pronarëve. Si pasojë, Gjykata Evropiane e të Drejtave të Njeriut, deri më 2012 kishte dhënë mbi 20 vendime kundër Shqipërisë dhe ishin në pritje për shqyrtim edhe 76 çështje të tjera). Fatura financiare që rëndon mbi shtetin shqiptar për vendimet e mësipërme shkon në miliona euro. Ndër të tjera, GJEDNJ vëren se zvarritja e realizimit të pagesës së kompensimit financiar pengon zbatimin e të drejtës së pronarëve, të fituar pranë saj. GJEDNJ vlerëson se mosekzekutimi i vendimeve të komisioneve rajonale vendase dhe të gjykatës kanë krijuar për ish-pronarët një gjendje pasigurie juridike, lidhur me gëzimin e të drejtave të tyre të pronësisë; Procedurat civile të gjykimit kanë tejkaluar afatin e arsyeshëm kohor sipas kërkesave të nenit 6 të Konventës. Në këtë pikë do të donim të nënvizonim evidentimin nga ana e Gjykatës së Strasburgut të mosrespektimit të parimit të sigurisë juridike; themeli ku mbështetet iniciativa private. Më pas Gjykata Evropiane vazhdon: “Autoritetet kombëtare kanë detyrimin të ndërmarrin - me fuqi prapavepruese, nëse është e

Duhet të kuptojmë që një shoqëri të ecë para dhe të zhvillohet, sidomos në ekonominë e tregut, e ka të domosdoshme respektimin e të drejtës së pronës dhe sigurisë juridike si parime bazë që bëjnë të mundur amalgamën dhe rregullin mundur - masat e nevojshme për rivendosjen e së drejtës së shkelur, në përputhje me parimin e subsidiaritetit të Konventës, në mënyrë të tillë që Gjykata të mos rigjejë shkelje të përsëritura”. Po sa i ka marrë parasysh shteti shqiptar këto rekomandime?! -Tejzgjatja e procesit dhe afateve të gjykimit mbi çështjet e pronave nuk ka pasur kurrfarë ndërhyrje apo përshpejtimi. -Banka Botërore, në një ndër raportet e saj për çështjen e pronës në Shqipëri, parashikon që me ritmet e deritanishme të shtetit, kompensimi financiar i pronarëve të ligjshëm ka gjasa të përfundojë pas 30 vitesh. Pra parashikohet, nëse nuk ndryshon impostimi qeveritar, do të kemi për një kohë të gjatë probleme të sigurisë juridike, të lidhura me pronën me të gjitha efektet negative socio-ekonomike që burojnë prej këtej. -Për më shumë, absurdi i ligjvënësit shqiptar vazhdon me Aplikimin dhe kohëzgjatjen e ligjit nr. 7501/1991 përtej çdo parimi që mbështet kthimin e pronave ish-pronarëve, duke konsideruar të pakthyeshme pronën, nëse ajo është dhënë në përdorim. Dhënia në përdorim e tokave bujqësore nuk dihet ende nëse ka qenë apo është pjesë e ndonjë politike zhvillimi, që të justifikojë moskthimin e pronave për arsye të ndonjë interesi apo të mire publike. Por, ajo që ne shohim sot, kudo në Shqipëri janë tokat djerrë, të lëna

pa punuar nga përfituesit e këtij ligji absurd (duke konsideruar edhe se, po me dispozita ligjore, shumë prej përdoruesve u lejuan të bëhen pronarë). -Për më tepër, pa përfunduar ende procesi i kthimit dhe kompensimit ka nisur procesi i legalizimit, përtej çdo parimi mirëbesimi ndaj ish-pronarëve që vazhdojnë të presin nga shteti, paqësisht, kthimin e pronës. Pra kemi një situatë tragjikomike ku i dëmtuari, ish-pronari, duhet të shpresojë që të ngelet ndonjë hapësirë bosh, për të patur mundësinë që të futet në “radhët” e së drejtës. Duke e përmbyllur, situata që përvijohet është dramatike për ish-pronarët, me kohëzgjatjet artificiale pafund të procesit të kthimit dhe kompensimit, me aprovimin e ligjeve që bien ndesh me njëri-tjetrin etj. Të gjithë këta precedentë, në mosrespektimin e parimeve të së drejtës reale mbi pronën, dhe kjo mbivendosje ligjesh në kundërshti të njëri-tjetrit, duhet të na bëjnë të reflektojmë dhe t’i japim fund kësaj anarkie juridike që passjell pasoja në fushat e tjera të jetës. Duhet të kuptojmë që një shoqëri të ecë para dhe të zhvillohet, sidomos në ekonominë e tregut, e ka të domosdoshme respektimin e të drejtës së pronës dhe sigurisë juridike si parime bazë që bëjnë të mundur amalgamën dhe rregullin shoqëror. *PhD. Private European Law


op-ed

2

Blog / A jemi gati për atë që duam?

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

Botë/ Pasioni, tradhtia dhe erotizmi me 'gjuhën' e Broduejt

18.02.2014

Universitet /Diplomat e përbashkëta, 33 ekspertë botërorë analizojnë përfitimet

11

Një edukim femëror e dobëson si mendjen ashtu dhe trupin. - Edgar Quinet

Revolucioni Populist i 23 Qershorit N

ë dy dekada Shqipëria ka përjetuar tri forma të ndryshimit të saj politik. E para ishte revolucioni popullor në 20 shkurt 1991, e dyta ishte rebelimi popullor i vitit 1997, dhe e fundit ishte revolucioni populist i 23 qershorit 2013. Pa dashur të bëj një analizë të detajuar të këtyre eventeve të rëndësishme historike të shtetit shqiptar, mundet të thuhet se të tria këto evente erdhën për shkak të një kombinimi të njëkohshëm të vështirësive ekonomike e politike në vend. Kështu, në vitin 1992 Shqipëria ishte padyshim vendi më i varfër në Europë dhe më gjerë. Sipas të dhënave të Bankës Botërore, të ardhurat për frymë ishin $206, më të ulëta edhe sesa të Bangladeshit. Liberalizimi i ekonomisë dhe fryma e re demokratike solli pesëfishim të të ardhurave për frymë në një periudhë shumë të shkurtër kohe, sa në 1996 ato ishin $902, ose tri herë më të larta sesa të Bangladeshit. Ndërkohë, në 1997 dështimi i skemave piramidale solli një revolt popullore për largimin e presidentit Berisha, si pasojë e një kombinimi të dështimit politik dhe ekonomik të

vendit. Gjithsesi, në tërësi revolta solli një kushtetutë të re, duke e bërë vendin republikë parlamentare dhe ekonomia e vendit e mori veten menjëherë pa vështirësi të mëdha. Gjatë viteve 2009-2013, Shqipëria u përball me një krizë të re ekonomike që vinte nga jashtë dhe një krizë të fortë politike që vinte nga brenda. Në një periudhë kur ekonomitë e rajonit si të Maqedonisë, Serbisë e Greqisë po përjetonin recesion, politika shqiptare kishte mundësinë e artë për të bërë reforma ekonomike, që do ta bënte ekonominë më të fortë sesa ishte në të hyrë të krizës. Por e mjaftueshme është të themi se opozita e atëhershme nuk votoi as për Gjykatën Administrative. Kjo e fundit ishte një kërkesë e madhe nga biznesi dhe do të kushtonte 16 milionë USD, që do të financohej nga USAID. Shtojmë këtu revoltën e 21 Janarit 2011, që largoi shumë investitorë të huaj nga vendi pa zgjidhur asnjë nga sfidat ekonomike dhe politike të tij, por që çoi në humbjen e katër jetëve të pafajshme. Në periudhën kur ekonomia jonë filloi rënien e ritmeve të rritjes, politika sërish bllokoi për një

vit miratimin e tri ligjeve që ishin vendosur kriter nga BE, duke shtyrë vendimin e shumëpritur të statusit kandidat për Shqipërinë. Vitet 20092013 ekspozuan dobësitë e ekonomisë dhe politikës së Shqipërisë dhe zgjedhjet parlamentare të vitit 2013 duhet të ishin një konkurrencë mes partive politike për reforma të mëtejshme ekonomike. Ndërkohë që opozita e atëhershme dhe qeveria aktuale e shndërroi në ekspozitë të ideve populiste dhe që nuk zgjidhën dhe nuk mundet të zgjidhin dot problemet reale të ekonomisë. Për t’u bërë një shoqëri konkurruese dhe për të arritur në vendimmarrje të politikave korrekte dhe efikase, duhet eliminuar problemi i asimetrisë së informacionit, ku elita politike është gjithnjë më e informuar mbi problemet e shoqërisë dhe synimet reale të pushtetit politik që ato synojnë të marrin. Kështu, ndërkohë që publikut i thuhej se qeveria e atëhershme po i rrëmbente popullit pasuri të çmueshme ekonomike duke tentuar të privatizojë asete publike si ARMO, sot publiku njoftohet se qeveria e re e majtë ka si plan të privatizojë ako-

koment Besart Kadia

ma më shumë asete publike sesa qeveria e mëparshme e djathtë. Kjo pasi gjatë dy viteve të ardhshme, qeveria planifikon të privatizojë thuajse çdo kompani të rëndësishme publike ende në pronësi të shtetit. Në programin ekonomik e fiskal të Shqipërisë për periudhën 2014-2016, Këshilli i Ministrave bën publik projektin për privatizimin e të gjitha aseteve në sektorin jostrategjik, por veçanërisht shitjen e aksioneve në kompanitë strategjike si “Albpetrol”, “ARMO” apo “Albtelecom”. Me premtime dhe politika të tjera populiste lexuesi do të informohet në mënyrë konstante, por kjo nuk do të adresojë asgjë dhe ka gjasa të vështirësojë problemet e ekonomisë sonë të brishtë. Dëmit të politikave populiste nuk i shpëton asnjë shtet.

Për shembull, në artikullin kryesor të revistës The Economist të datës 14 Shkurt 2014, thuhej se sot Argjentina është shndërruar në një shtet problematik dhe përballet me krizën ekonomike të radhës si pasojë e politikave populiste të ndjekura pas Luftës së Dytë Botërore nga familja Peron. Sipas The Economist, Argjentina përpara një shekulli shihej si mrekullia ekonomike dhe ajo kishte të ardhurat për frymë më të larta sesa Gjermania, Franca dhe Italia. Argjentinasit sot janë më të varfër dhe se vendet e tjera të Amerikës Latine si Kili apo Paraguai, për shkak të mungesës së reformave dhe liberalizimit në kohë të ekonomisë. Ndërkohë, në Shqipëri qeveria erdhi në pushtet me anë të premtimeve populiste. A nuk ishte populiste për përfitim nga taksa progresive për 95% të shqiptarëve? A nuk ishte populist premtimi se legalizimet do të bëhen falas? Po shëndetësia falas apo 300 mijë vende pune? Dhe sa e sa të tilla, prej të cilave qeveria po largohet me shpejtësi dita-ditës. Sepse populizmi prodhon “revolucion” politik, por nuk bën ekonomi.

Helena dhe Dush(m)ani

P

olitika moderne kur huazon mbetje folklorike të traditës orale për të demonstruar muskularitetin e saj, rrezikon të shndërrohet në palimpsest doktrinar. Mungesën e invencionit aktual politik nuk mund ta zëvendësojë retrospektiva e lavdive dhe e bëmave dhe aq më pak jehona e thirrjeve për kushtrimin e papërfunduar. A ka ardhur koha që rosinantët e rraskapitur të rehatohen në stallë për të kaluar pushimin e merituar dhe për të mbllaçitur tagjinë e mbetur, apo duhet të shpikim një Servantes modern, i cili do të na shpëtonte nga lajthitja kolektive e kalorësisë së gabuar? Nëse është për t’iu besuar defterxhinjëve maqedonas, po del se Goce dhe Dame (dy ideologë jo-antik maqedonas), kurrë në jetën e tyre nuk paskan kalëruar kuaj. Por ndodhja e tyre tani befasisht mbi kuaj mund ta ketë nxitur fantazinë turbo-primitive të folkloristëve provincialë që të huazojnë në renta-car kuajt e faturave të fryra për nevojat kalorësiake të dy ideologëve maqedonas. Kalorësia politike që përdoret për të sfiduar traditën orale-arkivore të defterxhinjëve, po tregohet të ketë bilanc të lartë prodhimtarie për një

koment Emin AZEMI

treg trivial konsumatorësh demode që duan të besojnë në legjendat urbane të donkishotëve modernë. Çervishi i nxehur fort në temperaturat e patriotizmit të vonuar, ka të ngjarë të dalë i gatuar keq në formë topthash të deformuar hallve, paçka se hallvaxhinjtë matrapazë e plangprishur nuk vrasin shumë mendjen për klientët e uritur. Në anën tjetër, rosinanti i lodhur i historisë po hedh në brigjet e Vardarit maskat e grisura të antiheronjve atëvrasës. Ata po instalohen këtu, për të dëshmuar jo vetëm kauzën hegjemone të barbarisë mbi gjithçka që ishte joserbe, por edhe për të ngulitur në memorien e atyre që i shpëtuan kësaj barbarie domosdonë e korrigjimit të një defekti në sistemin fonetik të shqiptimit të Dushanit në Dushman. Teatri i absurdit, mbase, nuk ka nevojë të huazojë skena beketiane për të na bindur në vërtetësinë e reprizimit të kiçit mitologjik në një

gjuhë metapolitike, me personazhe që avullojnë mbi kazanët e urrejtjeve shekullore. Politika që tinëzisht fut në paradhomat e saja gogolët e së kaluarës për të frikësuar mysafirët e pavëmendshëm, s’është gjë tjetër pos një uverturë në ankthin e udhës njëkahëshe, fundi i së cilës mund të jetë fatal për ata që nuk dinë t’i lexojnë shenjat që paralajmërojnë rrezik. Për dallim nga protagonistët e historisë politike maqedonase, tek free-shopi i bëmave shqiptare sot gjen lirë rrëfime për Gjergj Elez Alinë, Mujo Bylykbashin, Mic Sokolin etj. por e ke vështirë të gjesh ndonjë kreaturë moderne të reinkarnimit të besës në korrektësi, të burrnisë në pragmatizëm, të bajraktarizmit në disiplinë pune. Nëse me Trojën, dikur, identifikohej ëndrra e njerëzimit për atdheun e humbur, sot sikur është përmbysur ideali për gjërat e munguara, sepse po krijohet optika e rrejshme e tejngopjes me liri, barazi, gjuhë, status, dinjitet, mirëqenie etj. Atëherë kur banorët trojanë vajtonin për një rriskë hënë mbi qiellin e robëruar të atdheut, askush s’e kishte imagjinuar se do të vijë një ditë që edhe shkëlqimi rrëzëllues i diellit të lirisë do të këmbehet në pazarin e plaçkurinave me rëndomtësinë e pluhurosur që vjen

nga çudibërja monetare e parapolitikës. Një baladë robërish të përbuzur që ishte memoruar frikshëm në mendjen dhe shpirtin e çdo trojani, pas mijëra vjetësh do të derivojë në produkte të skaduara të patriotizmit komercial. Gravurat e shekujve bartën ndër breza motivin e njëjtë të flijimit dhe sakrificës për të madhërishmen dhe të përsosurën në tablonë e pambarimtë të lirisë e barazisë, për të zhvendosur inferioritetin e të pafuqishmëve nga horizontet e turbullta të historisë, në syprinën pa korniza të identifikimit të vlerave të përbashkëta. Sot ata që nuk kanë arritur të mësojnë postulatet filozofike e civilizuese të mitit për Trojën, e çmitizojnë vetë lojën që ata aktrojnë, duke flijuar, për një grusht karamelesh të qullur, Helenën e bukur, e cila po nusëron me vite në kabinetet e këtushme qeveritare, ndërkohë që zemërimi i akilave tanë nuk shkon përtej pragut të guximit politik, që ua cakton padroni. Në vend të vellos së nusërisë, ajo ka vënë mbi fytyrë një zhgun të jargitur, që më parë kishte shërbyer si mbulesë për kalin e mërdhirë të betejave të humbura. Ky kalë i griposur vështirë se do të mund të na nxjerrë nga balta e inferioriteteve të palavdishme, ndaj

kush i pari e gjen vaksinën për të injektuar një troh dinjitet do ta bëjë më të shërueshëm kalërimin. Ishim rritur me shpresën se dhuratat në formë kuajsh të drurit ishin shpenzuar diku rrugës së rëniengritjeve tona dhe kishim jetuar me pasionin e të qenit pranë gjërave që na bënin të lumtur edhe atëherë kur ato kishin tingëllimën e zbrazët të parullave patriotike-folklorike. Por nuk ishim ne fajtorë pse deshëm të kultivojmë aksiologjinë tonë mbi vetveten dhe të tjerët, madje edhe atëherë kur heronjtë e përfytyruar po deformoheshin në syprinën e ujit turbullt. Politika moderne kur huazon mbetje folklorike të traditës orale për të demonstruar muskularitetin e saj, rrezikon të shndërrohet në palimpsest doktrinar. Mungesën e invencionit aktual politik nuk mund ta zëvendësojë retrospektiva e lavdive dhe e bëmave dhe aq më pak jehona e thirrjeve për kushtrimin e papërfunduar. A ka ardhur koha që rosinantët e rraskapitur të rehatohen në stallë për të kaluar pushimin e merituar dhe për të mbllaçitur tagjinë e mbetur, apo duhet të shpikim një Servantes modern, i cili do të na shpëtonte nga lajthitja kolektive e kalorësisë së gabuar?


12 aktivitet

universitet

I ftuar nderi në këtë forum të gjashtë që u mbajt më 14 shkurt, ishte kryetari i Kuvendit të Kosovës, Jakup Krasniqi. Në këtë forum u trajtuan proceset politiko-sociale e historike të Republikës së Kosovës.

Akademia e Arteve dhe Shkencave, forum për përvjetorin e Pavarësisë së Kosovës P

ër përvjetorin e 6-të të shpalljes së Republikës së Kosovës, Akademia Shqiptare e Arteve dhe Shkencave organizoi forumin e gjashtë publik “Rrethanat që përgatitën pavarësinë e Kosovës “me kumtesa studimore kushtuar Republikës së Kosovës, shtetit më të ri në Europë, vendit të respektuar për të gjithë shqiptarët, vendit të luftërave, përpjekjeve për liri e njësim nacional si dhe kulturës së pashuar tradicionale, të shqiptarisë e dinjitetit kombëtar. Forumi u realizua me pjesëmarrjen e një grupi kumtuesish të zgjedhur, ku bëjnë pjesë politikanë, ambasadorë, shkencëtare, titullarë të sferës akademike, përfaqësues të kulturës e artit, nga Shqipëria e Kosova, studiues, me kontribut të rëndësishëm në aktivitetet e tyre shkencore të cilët shprehën mendime, analiza, trajtime, shpjegime e dëshmi për proceset politiko-sociale e historike që ka përjetuar Republika e Kosovës në këtë periudhë historikë për ‘të dhe gjithë shqiptarët. Forumi u nderua me pjesëmarrjen me kumtesë të Kryetarit të Kuvendit të Kosovës Jakup Krasniqi. Ai gjithashtu mbajti një kumtesë mbi kushtet që përgatitën pavarësinë e Kosovës, si një pjesëmarrës i rëndësishëm i përgatitjeve finale të pavarësisë së Kosovës. Krasniqi i hodhi një vështrim

historik vendimeve të Konferencës së Ambasadorëve në Londër, si burim i konflikteve të reja në Ballkan. Po ashtu, Krasniqi foli për kontekstin ndërkombëtar të shpalljes së pavarësisë se Kosovës, më 17 shkurt 2008. Ai foli edhe për dialogun mes Qeverisë së Kosovës dhe asaj serbe, në Bruksel, me ndërmjetësimin e baroneshës Catherine Eshton. Ai tha se bisedimet me rezultate minore po vazhdojnë edhe në përvjetorin e gjashtë të pavarësisë. “Ndoshta një e arritur mund të konsiderohen zgjedhjet për pushtet lokal, të mbajtura në gjithë territorin e Republikës së Kosovës, por as këto nuk janë pa shumë të panjohura”, tha ai. Historiani Romeo Gurakuqi i ndal në marrëdhëniet e Kosovës mes Shqipërisë dhe Jugosllavisë gjatë Luftës së Dytë Botërore. Drejtor i Kabinetit të Kryetarit të Kuvendit të Kosovës, historiani Ismet Hajrullahu foli mbi alternativën pacifiste dhe Ushtrinë Çlirimtare të Kosovës. ish-Ministër i Punëve të Jashtme të Shqipërisë, aktor i një prej skenave më të rëndësishme të periudhës, Paskal Milo, mbajti një kumtesë mbi Marrëveshjen e Rambujesë që solli më pas Pavarësinë e Kosovës, ndërsa historiani Pëllumb Xhufi u ndal në rëndësinë e Rezolutës 1244 për statusin e Kosovës. Sociologu Fatos Tarifa ishte i mendimit në kumtesën e tij

Krasniqi foli edhe për dialogun mes Qeverisë së Kosovës dhe asaj serbe, në Bruksel, me ndërmjetësimin e baroneshës Catherine Eshton. Ai tha se bisedimet me rezultate minore po vazhdojnë edhe në përvjetorin e gjashtë të pavarësisë

se pavarësia e Kosovës shënoi një hap drejt fundit të historisë ballkanike dhe konflikteve. Juristi Ksenofon Krisafi u ndal në Kushtetutën e Republikës së Kosovës duke trajtuar pikat e së Drejtës Ndërkombëtare dhe së Drejtës Vendore. Këshilltar i Posaçëm i Ministrit të Jashtëm për rajonin, Shaban Murati foli për procesin e njohjes n d ë rko mb ë t a r e t ë sht e t it t ë

Kosovës. Përveç analizave politike dhe trajtesave historike, vend të veçantë në këtë forum patën edhe çështjet e kulturës shqiptare dhe paprekshmërisë në tërësi të saj, të trajtuara nga Basri Çapriqi nga Universiteti i Prishtinës dhe gjuha shqipe si simbol i bashkimit etnik dhe kombëtar të shqiptarëve nga profesori i Gjuhësisë Shqipe në Universitetin e Tiranës, Gjovalin Shkurtaj.

Diplomat e përbashkëta, 33 ekspertë botërorë analizojnë përfitimet Instituti i Arsimit ndërkombëtar në ShBA dhe DAAD – Shërbimi i shkëmbimeve akademike të Gjermanisë kanë botuar së fundi një libër, i cili hedh një këndvështrim në fushën e programeve të diplomave të përbashkëta. Ky libër është koleksioni i parë botëror i eseve nga ekspertë me eksperiencë në krijimin dhe administrimin e programeve të përbashkëta të studimit në arenën ndërkombëtare.

L

ibri “Perspektiva botërore në Programet e përbashkët dhe ato dyfishe të diplomave është ngjizur si një orientim për institucionet e arsimit të lartë, agjencitë qeveritare dhe organizata të tjera. Ai Përmban ese të 33 ekspertëve nga 6 rajone të botës. Botimi ekzaminon fusha si; kërkesa e studentëve, punësimi i të diplomuarve dhe sigurimi i cilësisë. Gjithashtu hedh një vështrim se çfarë mund të arrijnë programet e përbashkëta të studimit në

kontekstin e politikave rajonale dhe paraqet një sërë rastesh studimorë në thellësi. Programet e përbashkëta dhe ato të dyfishta janë prezantuar fillimisht në vitin 1990, megjithëse u desh më shumë se një dekadë për to që të viheshin në funksionim. Fillimisht nisën në Europë. Shumë institucione nëpër botë i kanë njohur përfitimet që diplomat e përbashkëta ofrojnë në zhvillimin e lidhjeve dhe partneriteteve ndërkombëtare. Ato gjithashtu aftësojnë institucionet për të zgjeruar programet, për të forcuar bashkëpunimin kërkimor, për të avancuar ndërkombëtarizimin, për të rritur vizibilitetin dhe prestigjin si edhe për të rritur të ardhurat. Studentët po ndërgjegjësohen gjithnjë e më shumë sesa të rëndësishme mund të bëhen aftësitë ndërkombëtare dhe se po mbërthejnë mundësi të siguruara nga programet e reja. “Programet e përbashkëta dhe ato dyfishe janë një kontribut i rëndësishëm i ndërkombëtarizimit të arsimit të lartë dhe forcon shkëmbimin ndërkombëtar mes studentëve dhe botës akademike”është shprehur presidentja i DAAD, Margret Wintermantel.

Libri “Perspektiva botërore në Programet e përbashkët dhe ato të dyfishta të diplomave” është ngjizur si një orientim për institucionet e arsimit të lartë, agjencitë qeveritare dhe organizata të tjera. Ai Përmban ese të 33 ekspertëve nga 6 rajone të botës.

“Qëkur këto programe hapën mundësitë reja për të zhvilluar partneritete strategjike dhe rrjeteve mes institucioneve të arsimit të lartë nëpër botë, numri i projektet është rritur në mënyrë të qëndrueshme brenda viteve të shkuar”. Allan Goodman, president dhe CEO i Institutit të Arsimit Ndërkombëtar është shprehur: “Duke qenë se po kërkohen mënyra të reja për të përgatitur qytetarë globalë dhe për të përforcuar kërkim shkencor përtej kufijve, institucionet e arsimit të lartë po shohin drejt risive siç janë programet e përbashkëta dhe ato të dyfishta të studimeve si një shteg premtues drejt së ardhmes”. Instituti Ndërkombëtar i Arsimit është themeluar në vitin 1919 me synimin

për të promovuar shkëmbimin ndërkombëtar të arsimit. Fillimisht ka qenë i fokusuar fort në lidhjet brenda ShBA-së. I frymëzuar nga Carl Joachim Friedrich, i cili shkoi në ShBA për të vazhduar studimet në shkenca politike me anë të një burse, Instituti krijoi bursa të tjera për studentët gjermanë. “Akademischer Austauschdienst” e themeluar në Gjermani në vitin 1925, i ka zgjeruar shumë aktivitetet e shkëmbimit , ndërsa tani Shërbimi i shkëmbimit akademik është organizata më e madhe që operon në këtë fushë. Afro 100 mijë studentë, studiues dhe profesionistë përfitojnë nga mundësitë e shkëmbimit akademik që ofrohet nga dy agjencitë. Edhe institucionet mbështetet në lidhjet që zhvillohen.


kulturë

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

18.02.2014

13

koncert në Ulqin

Recital i duo-s pianistike Kilica-Manaj

Pasioni, tradhtia dhe erotizmi

me 'gjuhën' e Broduejt Në Teatrin e Operas dhe Baletit, “Risi Moulin” solli një shfaqje ku ndërthuren tradita dhe baleti kontemporan

Rrallëherë ndodh që në skenën e Teatrit të Operas dhe Baletit të devijohet nga stili klasik i vënies në skenë të një vepre artistike. E kur një gjë e tillë ndodh, spektatori shkon disi me dyshim në teatër, por gjendet disi i befasuar. Duartrokitjet në fund tregojnë se shfaqja i ka pëlqyer, edhe pse për gati një orë rrymat e muzikës dhe kërcimit kapërcenin herë në moderne, xhaz deri tek ato orientale. Kështu ndodhi pak ditë më parë edhe me shfaqjen e baletit “Risi Moulin” të studenteve të Akademisë së Arteve në Tiranë. Koreografia dhe ideatorja e kësaj shfaqjeje, Riselda Sejdija, shprehet se “baleti modern kontemporan ishte një qëllim deri në fund dhe subjekti kryesor për t’u arritur ishte se Risi (personazhi kryesor) e rrotulloi mullirin siç deshi ta rrotullonte dhe ‘bloi’ në të rryma kërcimesh, emocione, ego, dashuri, hipokrizi, pasion, reflektim, tradhti dhe erotizëm… Është folur shumë për shfaq jen «Risi Moulin», e cila është shfaqur rreth një javë më parë në Teatrin Kombëtar të Operas e Baletit. Çfarë mund të na thoni për këtë shfaq je? Mund të them që ka qenë një shfaqje tepër e suksesshme dhe është pritur shumë mirë nga audienca shqiptare. «Risi Moulin» është një vepër që do ngelet gjatë në memorien e publikut shqiptar. Flas bindshëm për këtë gjë, sepse e di unë se çfarë kam bluar në atë mulli dhe për më tepër kur hedh esencë origjinale në një vepër dhe krijon produkte të tuat, nuk ka sesi aroma dhe shija të dalin të pasuksesshme. Jam e lumtur për faktin se këtë vepër e kam krijuar me shumë dashuri e përkushtim dhe origjinaliteti që e karakterizon është produkt i frymëzimit tim dhe i guximit për të bërë dhe arritur gjëra të veçanta. Më pëlqen ideja që ky balet është pritur gjithashtu dhe me komplimente të veçanta nga personazhe të shquara profesionistësh dhe artistësh apo njerëz të tjerë. Njërin nga komplimentet që më ka pëlqyer është që: Baleti «Risi Moulin” është «përpara kohe”; kjo më bën të ndjehem tepër krenare për faktin se tregon dukshëm që ‘mulliri’ i Risit është diçka tepër e veçantë dhe nga ajo çka unë ‘blova’, nxora në pah një produkt koreografik origjinal të një realiteti njerëzor dhe të një krijimi frymëzues dhe tepër spontan. Përse zgjodhët të vinit me një konceptim ndryshe të jetës njerëzore, ku shumë tematika u prekën si: tradhtia, egoja, dashuria, e mira dhe e keq ja...? Nuk e zgjodha unë, e zgjodhi muzika. Muzika që unë kam blerë, më frymëzoi teksa

e dëgjoja dhe fillova të krijoj në vazhdimin e saj. Kur dëgjoja pjesë të ndryshme të saj, më dukeshin një herë të intriguara, një herë pasionante, një herë të vuajtura, një herë me vinte e fortë, një herë egoiste dhe shpeshherë erotike dhe joshëse. Duke e dëgjuar dhe e shijuar shpeshherë, lindi ideja për libretin të cilin e kam shkruar vetë, pasi jam edhe autore e katër librave të mi artistikë, kështu që nuk pashë ndonjë vështirësi nga ana e krijimit të libretit. Në fakt, teksa e dëgjoja, menjëherë më erdhi ideja për ta ndërtuar veprën, që sot është veçse e imja për fatin e mirë. Muzika është ajo që më udhëheq si koreografe, ka funksionuar gjithmonë me mua kështu. Tani nuk dua të flas më shumë, se këto janë gjëra profesionale dhe nuk jepen kodet sekrete! Kam përshtypjen që kur ke dëshirën për të realizuar dhe iniciativën për të arritur gjëra të mëdha dhe të veçanta, sipas meje i arrin dhe i shijon ato më pas. Ajo çka u vlerësua ishte edhe stili dhe performanca juaj... Në fakt, shfaqja pati e gjitha nga fillimi deri në fund një stil tepër të veçantë, një prurje e re dhe mbi të gjitha stil ekstravagant. Performimi im iu bashkëngjit një pjese monologu, ku unë interpretoja vuajtjen dhe inatin ndaj tradhtisë. Ka qenë një interpretim tepër ambicioz profesional nga ana ime dhe ia arrita qëllimit. Në fakt, baleti modern kontemporan ishte një qëllim deri në fund dhe subjekti kryesor për t’u arritur ishte se Risi e rrotulloi ‘mullirin’ siç deshi ta rrotullonte dhe ‘bloi’ në të rryma kërcimesh, emocione, ego, dashuri, hipokrizi, pasion, reflektim, tradhti, erotizëm, dhe së fundmi nxori shijen dhe aromën që unë doja t’i jepja për ta jetuar dhe për ta parë së gjalli të gjithë. Në fakt, për këtë vepër dua të falenderoj përzemërsisht edhe

Baleti «Risi Moulin” është «përpara kohe”; kjo më bën të ndjehem tepër krenare për faktin se tregon dukshëm që ‘mulliri’ i Risit është diçka tepër e veçantë dhe nga ajo çka unë ‘blova’, nxora në pah një produkt koreografik origjinal të një realiteti njerëzor dhe të një krijimi frymëzues dhe tepër spontan.

stilisten tepër të talentuar, znj. Jona Muça, e cila ka bërë një punë artistike për sa i përket kostumografisë, e cila përcolli aromën e saj duke iu bashkëngjitur shumë bukur koreografisë. Salla e TKOB ishte e mbushur si rrallëherë natën e premierës së “Risi Moulin”… Ndihem e realizuar profesionalisht dhe tepër e frymëzuar për ta rivënë edhe herë të tjera, sepse mendoj që aroma e kësaj vepre kërkon të përhapet akoma edhe më shumë në mënyrë që të ushqehemi pozitivisht. Publiku atë natë më ka shoqëruar gjatë gjithë kohës me duartrokitje, të cilat besoj se do ngelen gjatë në memorien time. Ky sukses do e shoqërojë «Risi Moulin» edhe gjatë turit të saj sezonal dhe për këtë jam shumë e sigurt. Këtë sukses unë e kam ndarë dhe do vazhdoj ta ndaj me familjen time, me studentet e Universitetit të Arteve dhe njëkohësisht falenderoj dhe Rektorin e Dekanin e Universitetit të Arteve, Prof. Petrit Malaj, dhe Prof. Kastriot Çaushin, për të gjithë mbështetjen e tyre që dhanë në këtë vepër artistike. Së shpejti baleti modern kontemporan «Risi Moulin» do të shfaqet edhe në sallën e madhe të Universitetit të Arteve. Keni ndonjë projekt tjetër artistik? Nuk jam natyrë që planifikoj, por përderisa mbajmë mbi shpatulla titullin Dr. dhe pedagoge, nuk na lejohet që të ndalemi, por të vazhdojmë, sigurisht me prurje të tjera artistike dhe të veçanta, ashtu siç unë mendoj që i realizoj. Megjithatë, është bashkëshorti juaj ai, i cili ka mbështetur në fakt të gjitha projektet tuaja si dhe në rastin e veprës “Risi Moulin”. Sa ju lidh bota e artit? Bota e artit na lidh, sepse Hajdini (Sejdija) dhe pa më pasur mua si bashkëshorte, ka qenë gjithmonë i lidhur me artin dhe ka kontribuar me mijëra vepra apo festivale artistike brenda dhe jashtë vendit dhe kjo kulturë që ai ka, e shoqëron edhe në ditët e sotme; kontribuon për kulturën shqiptare dhe kjo është një gjë që duhet vlerësuar shumë. Kjo është një ndër arsyet që unë ndihem mirë mes artit dhe familjes sime dhe që arrij t’i bëjë punët e mia profesionale ashtu siç duhet. Për mua ka shumë rëndësi bashkëpunimi moral e bashkëshortor sesa financimi. Hajdin Sejdija, mbi të gjitha, për mua është bashkëshorti im dhe do ngelet një njeri me zemër shumë të madhe për ta shoqëruar artin që unë bëj dhe për të qenë gjithmonë i botëkuptueshëm për atë që ne përcjellim tek kultura artistike shqiptare. Për këtë fakt ndjehem shumë e lumtur dhe me fat.

Në sallën e koncerteve të Qendrës Kulturore dhe Shkollës së Muzikës në Ulqin, pianistja Vojsava Manaj, pedagoge e pianos dhe ass/ prof. në Universitetin e Arteve të Tiranës; Lea Kilica, gjithashtu, pedagoge dhe docente pranë këtij universiteti, si dhe muzikologia, doktore e shkencave, Holta Sina, pedagoge e muzikologjisë dhe analizës së formës në Universitetin e Arteve të Tiranës, zhvilluan një aktivitet koncertal dhe shkencor me mbështetjen e Fondacionit “Lika”. Bashkëpunimi mes duos pianistike Kilica-Manaj nuk ishte i pari i kësaj natyre, pasi ato vijnë pas një bashkëpunimi të suksesshëm mes tyre, si ai i vitit 2011, ku interpretuan së bashku koncertin premierë në Shqipëri, për dy piano dhe orkestër në lab-të M. Bruch, në bashkëpunim me orkestrën simfonike të Akademisë së Arteve dhe dirigjentin gjerman Cristian Ludwig. Jeta e tyre koncertale ka qenë e pasur edhe me bashkëpunime të tjera me orkestra të ndryshme, formacione dhome, por edhe në mënyrë solistike, si brenda dhe jashtë vendit. Programi i këtij aktiviteti ishte i larmishëm, ku duo-ja pianistike koncertoi vepra të kompozitorëve shqiptarë e të huaj. Konkretisht, ky program

U prit gjithashtu me interes nga publiku, referati i mbajtur nga muzikologia dhe doktorja e Shkencave, Holta Sina, për muzikën shqiptare, konkretisht për zhvillimin e formave të vogla pianistike, si dhe për vendin që zë Tonin Harapi në lëvrimin e këtij zhanri. ishte përzgjedhur me kujdes, ku përfshiheshin vepra nga autorë romantikë e modernë (sonatë Brahms, tri prelude Gershwin) si dhe vepra shqiptare nga kompozitorë të traditës dhe bashkëkohorë (pesë miniaturat e Harapit dhe Korale për dy piano e Sinës), të cilat u interpretuan me kualitet, emocion e profesionalizëm, të dëshmuara këto edhe nga pritja dhe vlerësimet e të pranishmëve. Pikërisht, ishte kompetenca profesionale dhe marrëdhënia artistike e konsoliduar në duo e këtyre dy pianisteve, ajo që krijoi atë feeling të nevojshëm si dhe alkiminë e duhur, duke bërë që loja e katër duarve të tyre në dy pianot “në kurriz të njëra-tjetrës” të krijonte një dialog të ngrohtë, si p.sh. tek Korale e E. Sinës, por edhe me plot temperament e dinamizëm, në momentet kulminative, si tek sonata e Brahms-it apo në preludet Gershwin që e ndezën atmosferën, duke bërë për vete publikun, i cili nuk ngurroi të thërriste ‘bravo’. Ky bashkëpunim mes kolegesh vijoi edhe me një tjetër moment, që u prit gjithashtu me interes nga publiku, pikërisht përmes referatit të mbajtur nga muzikologia dhe doktorja e Shkencave, Holta Sina, për muzikën shqiptare, konkretisht për zhvillimin e formave të vogla pianistike, si dhe për vendin që zë Tonin Harapi në lëvrimin e këtij zhanri.


14

zbavitje

lojra të ndrsyhme

Fjalëkryqi klasik 1

2

3

4

Hyri në kafazin e tigrave, mezi e shpëtuan 5

6

7

8

15

16

18 22

27

11

24

25

12

36 41

46

42

47

14

29

26

30

31

32 35

13

20

23

28

10

17

19 21

9

37

33

38

34

39

43

40

44

48

45

49

52

Fjalëkryqi klasik është një nga lojërat enigmatike më të përhapura në botë. Fjalëkryqet e para filluan të botoheshin që në shekullin e XVIII dhe vazhdon të jetë e preferuar edhe në ditët e sotme.

50

51

Koha e fillimit ____:____ Koha e mbarimit ____:____

53

Horizontalisht:

1. Tërësia e mjeteve tingullore të një gjuhe. 8. Veshje serioze. 15. Tërësia e vetive a e cilësive shpirtërore, mendore e fizike, e shprehive kulturore etj., që fiton njeriu nën ndikimin sistematik të shkollës, të familjes e të shoqërisë. 17. Ushtrime muzikore, që bëhen duke i emëruar notat e duke i kënduar sipas tingullit të shënuar për të stërvitur veshin. 18. Rreze të padukshme. 19. Jeton, ose... 21. Këshilli Artistik. 22. Mish kofshe me erëza e me hudhra, që piqet pak nga pak në zjarr të ngadaltë. 24. Dikur zinte pjesën më të madhe të Ballkanit. 27. Dashuri italiane. 29. Jo e jashtëzakonshme. 31. Ballshi në makina. 32. Kodra, piktor i njohur. 35. Mbahet në këngët polifonike. 36. Berthold, dramaturg i njohur gjerman. 39. Krahina të gjera. 41. Përemër vetor. 43. Han, ish-trajner i skuadrës sonë përfaqësuese. 44. Notë muzikore. 45. Bukuri. 46. Bejnë të tilla skuadrat. 49. I ngulitet diçka në mendje. 52. Dobia, a rëndësia e diçkaje. 53. Ato që përcaktojnë se deri ku e sa lejohet të veprojë dikush.

7 8

3 9 7

9 5

2 6

6

4

1. Mënyra e vendosjes ose e rreshtimit të një grupi njerëzish të organizuar në një veprimtari. 2. Gradë ne ushtri. 3. Davids, ish-futbollist i njohur hollandez. 4. Frikësoj në dialekt. 5. Kasijas i futbollit spanjoll. 6. Anije e vogël lufte, e shpejtë. 7. Baba. 9. Kuka, luftëtar patriot. 10. Meçe e televizionit. 11. Teli pa të forta. 12. Ushtria Franceze. 13. E kundërta, jep. 14. Ai që bën të ndodhë diçka. 16. Pezmatim i kyçeve. 20. Figurë gjeometrike. 23. Maja e sopatës. 25. Ndjenja kur çlirohemi nga një barrë e rëndë, kur shpëtojmë nga një hall. 26. Përemër pronor. 28. Lloj drithi. 30. Derë e vogël, zakonisht në murin e kopshtit prapa shtëpisë, që shërben për t'u lidhur me fqinjët. 33. Industria e Rëndë. 34. Karamele që përgatitet me esencë mendre. 37. Nënshtetas jo mysliman në Perandorinë Osmane. 38. Mbetet pas djegies. 40. Gjysëm vule. 42. Studim i gjatë me karakter kritik. 44. Oficeri në shah, mbrapsht. 47. Devolli në makina. 48. Historia e Rilindjes. 49. Tregu Ushqimor. 50. I ka voza në mes. 51. Ent Monetar.

9

4

7

8

8

5

2 7

Plotësoni vendet bosh në mënyrë që çdo rresht e kolonë të ketë numrat nga 1-9.

4 3

4

1

4

2 1

8 5

3

2 3

2

3

5 3

5 7

6

2

3 9 7

Stafi i sigurisë ka reaguar shpejt dhe ka arritur ta shpëtojë Jinhain me lëndime të vogla

Horoskopi i ditës DASHI (20/III-20/IV)

DEMI (21/IV-20/V)

Do jeni me te hapur se kurrë gjate kësaj dite dhe do provoni eksperienca te reja me atë qe keni ne krah. Do jeni gjithë kohës te entuziazmuar dhe te gëzuar. Beqaret do realizojnë një takim shume te bukur ne një vend qe ata qe pëlqejnë tej mase. Dite e favorshme edhe për financat. Do kryeni te gjitha shpenzimet qe dëshironi.

Here pas here do keni debate me partnerin tuaj, por fale maturisë qe do tregoni do i kaloni ato sa hap e mbyll sytë. Jupiteri do jete planeti qe do i shtyje beqaret t’i pranojnë ftesat qe do iu bëhen dhe te nisin një etape te re. Financat nga ana tjetër nuk do jene aspak te qëndrueshme. Shmangni me patjetër te gjitha shpenzimet te paktën për pak kohe.

BINJAKET (21/V-20/VI)

GAFORRE (21/VI-22/VII)

Jeta ne çift do jete goxha e turbullt gjate kësaj dite. Nuk do bini dakord për shume gjera me partnerin dhe do ngulni këmbë qe te dale e juaja. Po vazhduat ne këtë rruge nuk keni për te shkuar askund. Nëse jeni beqare, ka mundësi te njiheni me disa persona te rinj. Situata financiare do jete e vështirë. Do iu duhet patjetër edhe mbështetja e familjareve për t’ia dale.

Dita e sotme do jete mjaft e qëndrueshme dhe here pas here mund te keni edhe disa surpriza te këndshme. Shfrytezojeni deri ne maksimum. Beqaret nuk duhet t’iu besojnë te gjithë personave qe do mundohen t’i joshin sepse do vuajnë me vone. Ne planin financiar reflektoni mire para se te kryeni çdo shpenzim nëse nuk doni te mbeteni pa para.

Vertikalisht:

Sudoku | nivel mesatar 2 4 6

Një kinez 27-vjeçar që vuan nga depresioni ka hyrë në kafazin e tigrave në kopshtin zoologjik, Chengdu, ndërsa ka shpëtuar vetëm falë reagimit të shpejtë të punëtorëve të sigurisë. Yang Jinhai shpeshherë kishte shkruar në Facebook se ndjen keqardhje për kafshët ‘e burgosura’ në kafaze dhe ka thënë se do të sakrifikohet për lirinë e tyre. Ai është përpjekur që zotimet e tij t’i bëjë realitet dhe ka hyrë në kafazin e tigrave. Në fillim kafshët nuk e kishin sulmuar, mirëpo ai ka filluar t’i ngacmojë dhe ato kanë reaguar.

5 1

9 8 7

2 7

8

Koha e fillimit _____:____

4

Koha e mbarimit ____:____

Numërkryq

LUANI (23/VII-22/VIII)

Do ja shprehni ne një mënyrë tjetër ndjenjat partnerit tuaj sot dhe do e bëni atë te ndihen mjaft mire. Ne mbrëmje do ketë edhe çaste romantike e pasionante. Beqaret do kenë një dite normale dhe ende nuk do e gjejnë princin e kaltër. Ne planin financiar nuk duhet te dekurajoheni edhe po nuk arritët ta stabilizoni situatën.

PESHORJA (23/IX-22/X)

Gjeni figurën duke bashkuar pikat

2

6

0

6

5

Dite e mrekullueshme kjo e sotmja për te dashuruarit. Do iu ndodhin aq shume gjera te jashtëzakonshme saqë as vete nuk besohet se jeni ne realitet. Beqaret do kenë njohje te reja, por nga dëshira e madhe për te filluar shpejt një lidhje mund te bëjnë gabime. Kujdes! Ne planin financiar duhet vendosur sa me pare rregull. Po i late gjerat pas dore do keni vështirësi.

SHIGJETARI (22/XI-21/XII)

Plotësoni tabelën me numrat e dhënë!

Ngjyrosni pjesën me pikë dhe zbuloni figurën

Numra me 3 shifra: 003, 145, 200, 256, 320, 327, 652, 943. Numra me 4 shifra: 0021, 0214, 0597, 2632, 3418, 5748, 6065, 8139. Numra me 5 shifra: 07070, 07284, 21291, 25691, 32015,

37341, 41466, 41521, 42695, 52086, 59652, 69850, 78960, 85496, 89999, 98541. Numra me 6 shifra: 054254, 147244, 321012, 428985, 452012, 489877, 582436, 589652, 632014, 714585, 725632, 774425, 800570, 809549, 901002, 965874.

Do lini gjithçka tjetër pas dore vetëm qe ajo te ece ashtu si duhet. Deri ne orët e mbrëmjes do i keni zgjidhur te gjitha situatat delikate. Beqaret nuk do e gjejnë princin e kaltër, por kjo nuk do i fute ne pesimizëm. Buxheti do jete i mire, megjithatë duhet te mos shpenzoni shuma te mëdha te paktën derisa situata te përmirësohet me tepër.

Gjeni 10 ndryshimet

UJORI (20/I-19/II) Marrëdhënia me partnerin do ftohet gjate kësaj dite. Nuk do bini dakord për asgjë me te dhe situata do iu dale tërësisht jashtë kontrollit. As beqaret nuk do jene ne humor për te kërkuar princin e tyre te kaltër. Disa mund te mbyllen ne vetvete. Ekuilibri financiar do ketë tronditje te vogla.

VIRGJERESHA (23/VIII-22/IX)

Do jete e vështirë sot te ruani një ambient te qete ne jetën tuaj ne cit. Partneri do jete mu humor te keq dhe do kërkojë gjithë kohës te dale e tija. As për beqaret nuk rekomandohet te hidhen hapa. Qëndroni te paktën edhe sot vetëm, te nesërmes nuk i dihet. Financat do kenë vështirësi nëse kërkoni gjithmonë te dukeni duke shpenzuar shifra te mëdha.

AKREPI (22/X-21/XII)

Jeta ne çift do jete mjaft e qëndrueshme dhe aspak konfliktuale. Secili do respektoje tjetrin dhe nuk do mundohet te dominoje. Beqareve mund t’iu konkretizohen ëndrrat dhe te hedhin hapat e para drejt një lidhjeje. Për te rritur financat nuk duhet te bëni sakrifica marramendëse sepse mund t’i humbi edhe ato para qe keni.

BRICJAPI (22/XII-20/I) Marrëdhënia me partnerin do filloje dalëngadalë te përmirësohet. Me ne fund do e kaloni periudhën e vështirë gjate se cilës keni vuajtur pa mase. Beqaret do pëlqejnë shume një person i cili ne pamje te pare nuk do jete ne lartësinë e tyre. Financat do jene me te mira se kurrë me pare. Do ndiheni te qete ne këtë sektor dhe mund te realizoni edhe ndonjë investim.

PESHQIT (20/II-19/III) Dite harmonike kjo e sotmja për te gjithë te dashuruarit. Edhe ata qe kane pasur mosmarrëveshje dhe debate do mundohen t’i zgjidhin me qetësi. Beqaret do kenë një dite normale dhe pa ndonjë takim mbresëlënës. Financat do jene goxha te dobëta prandaj mire do jete te shmangni investimet.


blog

1001

ditë që formësuan botën

Gazeta MAPO

18.02.2014

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

18 shkurt

15

Idetë e qeverisin botën, ose e zhysin në kaos. - Auguste Comte

1861

Italia ribashkohet Ribashkimi italian ishte parimisht vepër e katër burrave shumë të ndryshëm: Giuseppi Mazzini, idealisti i akullt dhe asketik i cili shtroi rrafshin ideologjik; Giuseppi Garibaldi, patrioti karizmatik i cili ofroi forcën ushtarake; Victor Emmanuel, mbreti i Piedmontit i cili u bë personazhi kombëtar mbretëror; dhe kryeministri i tij Konti Camillo Cavour, politikani dinak aksionet e të cilit drejt një finaleje të miratuar ishin shpesh dredharake. Kauza e fjetur e nacionalizmit italian ishte vend i ndarë ndërmjet pushtimit austriak në verilindje, shteteve papnore përreth Romës dhe Burbonëve

në Napoli dhe Sicili. U rindez nga pushtimi prej Napoleonit III të territoreve austriake dhe inkurajimi prej tij i kauzës italiane. Në marrëveshje me Cavour-in, francezët pushtuan Italinë e Veriut dhe i luftuan austriakët deri në një gjendje pati. Megjithatë ata i zhgënjyen italianët, duke nënshkruar një paqe që ishte më pak se bashkimi i të gjithë Italisë qendrore dhe veriore. Në vitin 1860, Garibaldi pushtoi Sicilinë me ushtrinë e tij të vogël prej 1 mijë vetash të ‘këmishëkuqve’ dhe çliroi si ishullin ashtu dhe Napolin nga Burbonët. Ish-republikani u bashkua me Mbretin Victor Emmanuel jashtë Romës, duke e njohur

monarkun e Piedmeontit si mbret të kombit të bashkuar-kështu vetëm shtetet papnore dhe Venecia mbetën jashtë shtetit të ri italian. Një parlament me përfaqësues nga të gjitha pjesët e Italisë u mblodh në shkurt dhe e ratifikoi unionin e ri në mars. Garibaldi udhëhoqi trupat italiane në fushatën e nxjerrjes së trupave austriake nga Venecia në vitin 1866 dhe në vitin 1871 shtetet papnore iu dorëzuan ushtrisë kombëtare të shtetit të ri italian. Italia nuk ishte më, sipas fjalëve të kancelarit austriak Klemens Metternich ‘një shprehje gjeografike”, por me pak ndihmë nga miqtë- e kish shndërruar veten në një komb.

Blitz

Flickr

11

Herë është rritur gjatë 5 viteve të fundit numri i ushtarëve amerikanë që lirohen nga shërbimi pasi janë mbipeshë.

25

Numri i qyteteve në botë që në vitin 2006 kishin programe bike-share.

670

Qytete në botë i kanë sot këto programe.

30

Ulje-ngritje u pranuan si ‘biletë’ në Metronë e Moskës këtë vjeshtë si pjesë e promocionit për Lojërat Olimpike të Soçit.

Foto: Marek szlak Titulli: Albania

A jemi gati për atë që duam? Atjon Zhiti A është vërtet vendi im i gatshëm për atë çka aspiron dhe, a e ka kokën midis shpatullave të veta, të cilat duhet të mbajnë peshën e përgjegjësisë së ambicies dhe të veprimit të duhur, apo e ka zhytur mes reve në një qiell ëndrrash? Një përgjigje e njëanshme nuk do të duhej, sepse o do ishte disfatiste, ose optimiste në mënyrë trashanike, se ashtu siç ka faktorë pozitivë ka dhe negativë. Unë kam një si kumt, të marrë herët. Po e tregoj si. Kur isha fëmijë, një ditë vere do të më ndodhte diçka, e cila do ngelej gjithmonë e gërvishtur në kujtesën time. Isha “mysafir” në shtëpinë e një miku të tim eti dhe papritshmërisht na ndodhi që një harabel a diçka e ngjashme të përplasej në dritaren, nga e cila po vështronim mendimet tona. Zogut të vogël i ishte thyer krahu dhe, po prapë papritshmërisht zbulova se një nga pasionet e tashmë mikut tim e jo vetëm të tim eti, ishte ornitologjia dhe detyrimisht dinte gjithçka mbi zogjtë e se si të kuronte krahun e atij. Si çilimi më dukej pabesi e madhe ndaj natyrës që një krijesë kaq e brishte të mos lihej e lirë mbas kurave dhe me insistimin e kokëfortit ngulmoja në çrobërimin e tij, aty në çast dhe pa e ditur mora mësimin e parë mbi vendin tim. Me një çiltërsi e thjeshtësi të hatashme m’u shpjegua se do të ishte mizori t’i jepej liria në atë gjendje atij zogu të pambrojtur dhe i pamundur për t’i përmbushur nevojat vetes. Më përpara se liria, duhej

gazetamapo@gmail.com

ndihma, kurimi dhe kujdesi, mbështetja e plotë si para liri ose si pjesë e lirisë utilitare. Këtë po e ndjeja si fëmijë, por si më i rritur, e kam të qartë se liria e vendit tim është e para dhe më e çmuara. Por, a jemi gati për atë që duam? Faktorët pozitivë i njohim e i kemi dëgjuar shumë herë, si pozita gjeografike, pasuria natyrore, klima, fakti që jemi popull i ri e energjik dhe që ka plot hapësira për investime etj., etj. Por përsëri më lind një pyetje tjetër që, a jemi ne ata, të cilët kanë krijuar këtë pozitivitet apo thjesht është një dhuratë, të cilën o e kemi shfrytëzuar shumë pak, ose e kemi shfrytëzuar keqazi? Ndërsa faktorët negativë kërkojnë një listim më të gjatë, por do të zgjedh për t’i diskutuar e që më duken më të dhembshmit, sipas meje. Jemi një popull që na duhet më shumë kujtesë dhe si rrjedhojë edhe më shumë ndërgjegje që vjen prej saj, që të jemi më të ndërgjegjësuar mbi atë çka na ndodh rreth e rrotull e ky nuk është një proces i jashtëm, të cilin ne duhet ta kërkojmë tek e nga të tjerët gjithmonë, por është një udhëtim i brendshëm. Mua më duket e habitshme si populli im është i gatshëm për të pranuar ofendime, shtypje e padrejtësi. Vendi ynë që nga rënia e perandorisë romake perëndimore, e cila ndërtoi teatro, amfiteatro, rrugë, tempuj e shkolla ku kanë studiuar “ars militaris” emra si Cezari e Augusti, vazhdon deri më sot, në 2014, të jetë pre e depredimeve të barbarëve, pre e nepotizmit, pre e korrupsionit, pre e inkompetencës së burokracisë dhe administratës, është dhe

pre e një demokracie fiktive, shpesh të munguar. Por ajo çka do të ishte më e dhimbshme, do të ishte nëse shqiptari nuk do të bënte asgjë për të ndryshuar. Duket sikur premtimi i pambajtur e abuzimi i vazhdimtë ndër vite ndaj vetes dhe vendit, i pozitës janë kthyer në rutinë dhe ajo çka është fatale është fakti se si mirësia e integriteti intelektual të duken si risi. Sot globalizimi na ka kthyer në një “mega-qytet”, dhe ne hidhmërisht duhet të kuptojmë se jemi një rrethinë e errët e saj, që ka plot mundësi përmirësimi, që ka bërë hapa përpara e nuk është më geto, por është ende rrethinë e largët, gjithsesi. Gjatë viteve të fundit, po t’i hidhet një sy qendrës e rrethinës botërore, shohim se si ka tentativa të vazhdimta për përmirësim, e cila është gjë tipike e egoizmit pozitiv të njeriut, ndërkaq shohim liderë që arrestohen, p.sh kryeministri në Kroaci për korrupsion, në Gjermaninë-liderë të Europës ministra dorëhiqen nga politika për skandale që u kanë ndodhur me diplomat, etj., etj, ndërsa ne bëjmë sikur jemi shumë engjëllorë për të reaguar denjësisht mbi imazhe, video, shantazhe, kriminalitet e vjedhje, jo vetëm në bankën e Shqipërisë sonë dhe mëkatarët gjithashtu janë tepër naivë për të ditur se ç’bënin e ç’bëjnë e jo më për të pranuar fajet e tyre. Shohim qeveri diktatoriale në vendet e Magrebit që rrëzohen, shohim një popull të tërë të ngrihet që të mos eci me ritmet e korrupsionit e padrejtësive në Kiev, në kryeqytetin e një vendi të ish-“URSS”, ku prob-

Themelues: Henri Çili. Kryeredaktor: Arion Sulo. Zv/kryeredaktor: Alfred Lela, Aleksandra Bogdani. Politika: Nevila Përndoj, Fejzi Braushi. Kronika: Leonard Bakillari, Dashamir Biçaku. Speciale: Vladimir Karaj. Ekonomia: Blerina Hoxha. . Kultura: Aida Tuci. Suplement: Arta Çano. Karikatura: Bujar Kapexhiu. Faqosja: Florenc Elezi. Ilir DRIZARI, Kujtim Bisha. Korrektore: Lila Plasari, Brunilda Meno. Adresa: Bulevardi Gjergj Fishta pranë UET

- në vend të Traktatit të Parë –

lemet dhe vuajtjet janë disi të ngjashme me tonat. Duket sikur në atdheun tonë rregullat e natyrës dhe ato primordiale të njeriut nuk funksionojnë si kudo, sepse ne si qenie njerëzore jemi të aftë të prodhojmë histori dhe ky është një proces shumë i rëndësishëm në evoluimin e vetë njeriut dhe të prodhosh histori, do të thotë të kesh kujtesë. Ne kujtesën kolektive e kemi të mangët, të dëmtuar keqazi, në disa fraksione mungon totalisht dhe nuk kemi bërë më të rëndësishmet për ta rikuperuar dhe nuk bëjmë atë që duhet për të tashmen. Një mungesë e tillë sjell pengesa të tjera dhe ngadalëson procesin tonë evolutiv si popull. Shqipërisë, e po flas për atë realen, nuk duhet t›i mjaftojë kryengritja e Skënderbeut e dalim tek Lidhja e Prizrenit, tek Ismail Qemali e zbresim te dhjetori i ‘90-ës dhe pavarësia e Dardanisë. Duhet të ndërgjegjësohemi e së bashku duhet të bëjmë një kryengritje morale, të vazhdimtë. E ardhmja është e sigurt, po po, është e sigurt që do vijë, ajo nuk vonon, por duhet t’i shtrëngojmë më fort frerët e fatit në duart tona me përvojën e asaj çka kemi mësuar këto njëmijë vitet e fundit. Po, fati është i shkruar e nuk ndryshohet, besojnë, por manipulohet. Dhe së fundmi kam një pyetje torturuese. Filozofi antik Plotini thoshte se që të duash të mirën, do të thotë ta njohësh të mirën (intelektualizmi etik). Po ne, a e njohim? *Student në Filozofi,Universiteti “Sacro Cuore” Milano. Marketing / Drejtore: Fiziana Bora Cel: 068 20 55 437 E-mail: fiziana_bora@yahoo.com Menaxhim / Dhimitraq Hido Cel: 068 20 55 440


CMYK

16 18.02.2014

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

NJOFTIM / REKLAMA


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.