Gazeta Mapo

Faqe 3

Berisha: PD i ruan aleancat sepse jemi Luajalë, Rama i humbet se është i pabesë Kryeministri deklaroi mbrëmë se PD-së po i rriten në mënyrë progresive aleatët

Kryeredaktor Arion Sulo - E mërkurë, 20 shkurt 2013. Numër 837. Viti IV botimit. Çmimi 30 lekë. 1.5 euro. www.mapo.al e-mail: gazetamapo@gmail.com. Adresa: BLV "Gjergj Fishta"

Zbardhen debatet në grupin e PS, Dogjani-Ramës: Po shkatërron partinë

Vendimi Kushtetuesja rrëzon Pensionet e ish-ushtarakëve Gjykata Kushtetuese vendos që pensionet për ish-ushtarakët të përllogariten me pagën neto. Ndërhyrja e qeverisë në skemën e sigurimeve suplementare cilësohet e drejtë nga gjykata.

“Masa e pensionit, e përllogaritur sipas formulës së re, mbështetet në mundësitë reale buxhetore dhe interesin publik.

Diferencimet që ekzistonin para kësaj ndërhyrjeje, cenonin parimet dhe rregullat në fushën e pagave dhe shkaktonin një detyrim të papërballueshëm për buxhetin e shtetit” Llogaritja e pensioneve për ish-ushtarakët do të vijojë të bëhet mbi bazën e pagës mujore neto. Në këtë mënyrë, përfitimi nga pensioni përllogaritet si pjesë e përfitimit faktik mujor nga puna dhe teorikisht nuk mund të jetë më i madh se paga neto që një ushtarak apo punonjës policie merrte gjatë kohës që ishte në punë. Gjykata Kushtetuese ka rrëzuar

Vijon përplasja në PS për moskandidimin e deputetit të Kukësit, Asllan Dogjani, i cili ka kërkuiar dje sqarime nga Rama. Kreu i PS: Nuk je i pazëvendësueshëm. Dogjani: As ti nuk je! Rama në Radio Radicale: Nuk kam qeveri hije, drithërima nga ideja e Berishës për bashkimin e pesë copave të shteteve shqiptare…

Faqe 3

Relacioni i policisë: Të hetohet Romeo Vide për vrasjen e Aurora Trashanit. Tabulatet telefonike tregojnë se ai ka qenë pranë shtëpisë së juristes natën e vrasjes FAQe 4

NgërÇ

NGA bujar kapexhiu

Budallai i bukur nuk është problem as sepse është budalla dhe as sepse është i bukur...

100 vjet më parë, Konferenca e Ambasadorëve koment të Fuqive të Behgjet Pacolli Mëdha në...

Kur lan borxhet

ekonomi

Tri grabitje në Tiranë, argjendari: Si u sulmua me armë ime shoqe

Grabitjet mësyjnë në Tiranë, ku brenda një dite janë sulmuar tre biznese të ndryshme. Policia nis hetimet, ndërsa konfirmohet se në dy raste autorët ka-

në përdorur armë zjarri. Lajmi bëhet i ditur nga burime të Policisë së Tiranës, të cilat thanë se dy dyqane dhe një apartament janë sulmuar nga grabitësit. Autorët morën nga argjendaria e Klodian Jaçes në bulevardin “Bajram Curri” 450 gramë bizhuteri të punuara në ar dhe disa të tjera në argjend. Ngjarja ndodhi në kohën kur në dyqan ishte bashkëshortja... Faqe 4

rihapet dosja

librazhd

Zbulohet një femër në ekzekutimin e shefit të ShISh-it

Fatmira Poka: Unë e vrava tim shoq, më bëni ç’të doni

Klodian Jaçe tregon se dy persona i kishin vënë armën në kokë së shoqes dhe i kishin marrë bizhuteritë. Tregtari: Dyshimet e mia mbi autorët e grabitjes

5 vjet pas shpalljes së pavarësisë

9

PS-së, që lidhet me shëndetësinë. “…

Nuk e kam ndjekur me shumë vëmendje programin e socialistëve, por kohët e fundit jam shqetësuar shumë për programin e tyre të shëndetësisë. Është një program tejet populist. Kanë bërë thirrje për të rrëzuar skemën e sigurimeve shëndetësore, e cila natyrisht që nuk ka ecur siç pritej, por natyrisht që financonte... Faqe 2

Kryetari i Lëvizjes Socialiste për Integrim, Ilir Meta, kritikoi mbrëmë një nga shtyllat kryesore të programit të

Budallai i bukur

sipas meje Edison Ypi

Meta: Programi i PS për shëndetësinë na çon në krizë të pashembullt financiare I pyetur për deklaratën e Astrit Patozit, se ishte i sigurt për një koalicion me LSI-në, Meta u përgjigj: “Unë personalisht me z.Patozi kam një mirëkuptim të shkëlqyer.”

Vrasja e Aurorës, telefonatat që implikojnë ish-të dashurin

op-ed / 10-11

kërkesën e paraqitur nga Shoqata e Xhenierëve për të shfuqizuar në aktin normativ të qeverisë dhe një tjetër vendim të saj pikat që përcaktojnë se llogaritja e përfitimeve do të bëhet mbi bazën e pagës mesatare referuese neto, e cila është paga që rezulton pas zbritjes së shumës së kontributit... Faqe 7

“Bie” perandoria CEZ, gati humbja e licencës edhe në Bullgari Kompania CEZ do të ketë të njëjtin fat edhe në Bullgari. Pas protestave dhe disa kontrolleve nga qeveria bullgare, Ministria e Ekonomisë ka njoftuar dje nisjen e procedurave për heqjen e licencës. CEZ humbje kolosale në bursa

FAQE 5

Mos humb kohë, shko dhe merr ABCom-Fix! Komuniko FALAS me të gjithë numrat ABCom dhe me tarifat më të lira në treg.

CMYK

FAQE 6

koment / 11

Faqe 16

Alfred Lela

Spitali fushor (falas) i Ramës dhe Berishës Kryetari i opozitës Edi Rama ka kthyer në lajtmotiv të turit të radhës, nën siglën tashmë fikse Rilindje, shëndetësinë. Gjatë këtij poshte-larti elektoral z. Rama, ironikisht i është dashur të ndeshet me atë se ç’është e ç’nuk është sistemi shëndetësor në Shqipëri. Gjatë një takimi në Burrel kryetari i opozitës ka patur luhatje tensioni dhe i është dashur të mjekohet e të marrë serum në spitalin e qytetit prej të cilit, siç ka thënë vetë në një takim me temë po shëndetësinë në Elbasan, “u largua me një të ftohtë”. Z. Rama ka rrëfyer ftohmën, por jo nëse e ka futur dorën në xhep për të paguar për shërbimet e marra në spitalin e Burrelit. A ka qenë ai pra në sistemin e tij shëndetësor (falas për të gjithë) apo në atë të tmerrshmin...

2

MAPO

E mërkurë 19 shkurt 2013 www.mapo.al

politika

Kreu i LSI-së lë të hapur mundësinë e koalicionit me PD si para dhe pas zgjedhjeve të 23 qershorit. “Aleancën e vendosin votuesit”

Meta: Programi i PS-së për shëndetësinë na çon në krizë financiare I pyetur për deklaratën e Astrit Patozit, se ishte i sigurt për një koalicion me LSI-në, Meta u përgjigj: “Unë personalisht me z.Patozi kam një mirëkuptim të shkëlqyer.”

TIRANË Kryetari i Lëvizjes Socialiste për Integrim, Ilir Meta, kritikoi mbrëmë një nga shtyllat kryesore të programit të PS-së, që lidhet me shëndetësinë. “…

Nuk e kam ndjekur me shumë vëmendje programin e socialistëve, por kohët e fundit jam sh q e t ë su a r shu m ë p ë r p r o gramin e tyre të shëndetësisë. Është një program tejet populist.

Kanë bërë thirrje për të rrëzuar skemën e sigurimeve shëndetësore, e cila natyrisht që nuk ka ecur siç pritej, por natyrisht që financonte një pjesë të mirë të reformave dhe të shërbimit shëndetësor në vend. Dalja me parulla se nuk duhet të paguajë asnjëri për të marrë këtë shërbim, mund të na çonte në një krizë të pashembullt financiare. Duhen dhënë alternativa bindëse dhe nuk ka nevojë që për hir të përfitimeve të ngushta partiake apo elektorale, në një kohë kur të gjitha vendet janë të kujdesshme në marrjen e reformave të tilla që kanë kosto të caktuar financiare, të luhet me qytetarët në këtë mënyrë”, - tha Meta mbrëmë i ftuar në emisionin “5 pyetje nga Babaramo”. Meta është pyetur gjatë edhe për aleancat e mundshme të LSI-së, duke u përqendruar kryesish te një deklaratë e

kryetarit të grupit parlamentar të PD-së, Astrit Patozi, i cili është shprehur i sigurt për një koalicion me LSI-në. “…Këtë prononcim të z. Patozi nuk e kam dëgjuar, por unë personalisht me z. Patozi kam një mirëkuptim të shkëlqyer”, - tha ai. I pyetur nëse kjo deklaratë nënkuptonte se në muajin korrik ai do të ishte në qeveri me Berishën, Meta u përgjigj: “Kjo do të thotë se për çdo veprim të LSI-së përgjegjësinë e merr Konventa e LSI-së dhe nuk mund ta marrë as kryetari i saj…Thashë që me zotin Patozi kemi një mirëkuptim shumë të mirë dhe është vërtet një koleg shumë korrekt”.

Por kryetari i LSI-së, Ilir Meta, dyert i ka lënë të hapura. I pyetur nëse LSI-ja do të bashkonte votat me atë parti që do të ketë më shumë mandate, Meta u përgjigj: “Natyrisht që gjithnjë është respekti ndaj votës së qytetarëve për të diskutuar e negociuar me forcën e parë politike sipas renditjes. Kjo është një praktikë demokratike dhe normale”. Meta nuk e fshehu dëshirën e tij për krijimin e një tjetër koalicioni apo alternative të qëndrueshme në vend, teksa u pyet mbi takimet e tij me Dulen pikërisht për krijimin e një p o l i t ë t retë. “Kemi raporte shumë të mira me z. Dule, kemi raporte me të gjithë aktorët e tjerë, por jemi ende në një periudhë të parakohshme për të marrë vendime të rëndësishme”, - tha ai. Por a mund të jetë edhe FRD-ja pjesë e këtij projekti?

Meta nga ana e tij tha se ky është një projekt që përjashton dikë.

PS: Ekonomia, më shumë se në recesion Kryesocialisti Edi Rama është ndalur tek ekonomia gjatë mbledhjes së grupit me dyer të hapura.

Shefi i selisë rozë ka folur për atë që opozita e quan rrënimi ekonomik, përmes treguesve për biznesin e madh, atë të vogël dhe individin për periudhën kur taksa e sheshtë ka hyrë në fuqi deri më 2012. Sipas Ramës, një pjesë e ekonomisë është zhytur në informalitet, ndaj ai beson se qeveria ka fshehur shifrën reale të rritjes së ekonomisë. “Pretendimi se hyrja e taksës së sheshtë e ka bërë transparent dhe më të efektshëm administrimin nuk qëndron dhe se një pjesë e ekonomisë është zhytur në informalitet, pra i është shtuar pellgut të informalitetit në rast se besojmë te shifra e dhënë e rritjes ekonomike, ose çka ne jemi shumë të prirur që të besojmë, shifra e rritjes ekonomike është e manipuluar edhe ajo që është”, tha Rama. Sipas tij, Shqipëria është më shumë se në recesion, ndërsa shifrat që jepen për zhvillimin ekonomik janë të gënjeshtërta. Heqja e taksës për biznesin e vogël, sipas kreut socialist, është një hap i rëndësishëm që do të ndalë thellimin e krizës ekonomike, që, sipas Ramës, është e pranishme kudo, megjithë manipulimin e shifrave.

“Në vitin 2012 të gjitha kompanitë e biznesit të madh kanë fituar 280 milionë dollarë më pak në raport me vitin 2011. Xhiroja e biznesit të vogël në vitin 2012 në raport me vitin 2011 është pakësuar me 285 milionë dollarë”, tha Rama.

Berisha: PD i ruan aleancat, Rama i humbet se është i pabesë Kryeministri deklaroi mbrëmë se PD-së po i rriten në mënyrë progresive aleatët. Berisha deklaron se fushata e PD-së do të jetë e qytetëruar dhe e shoqëruar me një vlerësim kritik të veprimtarisë së saj TIRANË Pas një mbledhjeje rutinë me grupet e punës për Tiranën, kryetari i Partisë Demokratike, Sali Berisha, deklaroi për mediat se PD-ja është e angazhuar në këto zgjedhje në të gjitha strukturat. Duke ironizuar deklaratën e Ramës se pas një dobësie që pati në Burrel, ai u ftoh në spitalin ku mori ndihmën e parë, Berisha tha se PD-ja në anën tjetër nuk është një parti e ftohur. “…Kjo parti është në xhiro të plotë, nuk është aspak e ftohur”,- tha mbrëmë Berisha, pas takimit me strukturat e Tiranës. Kr yeministri tha se mbledhja e mbrëmshme ishte anal-

izë e punës së bërë deri më tash, dhe se gjatë kësaj fushate elektorale PD-ja do të ndalet në të gjithë problematikën e vendit.

“Ne jemi të vendosur të angazhohemi në fushatën elektorale më të qytetëruar që kemi zhvilluar ndonjëherë mbi bazën e eksperiencave të deri sotme. Një fushatë elektorale ku do të adresojmë, do të ndalemi në të gjithë problematikën e vendit. Do të debatojmë për një program i cili ka si synim kryesor ‘Shqipëria vend i zhvilluar, Shqipëria europiane’”, tha ai. Berisha shtoi gjithashtu se PD-ja ka qëndruar luajale me aleatët e saj duke lënë të kuptohet se nuk do të ketë rrjedhje lëvizjesh nga partitë e vogla aleate përfshi këtu edhe LSI-në. “…Aleancat mund t’i mbash kur ke një qëndrim korrekt luajal dhe konstruktiv. Në 20 vite, ti nuk gjen një aleat të larguar nga Sali Berisha që të ketë thënë se po iki për shkak të mungesës së luajalitetit të tij”, - tha ai. Ndërsa në PD, sipas tij, aleatët po shtohen, në kampin opozitar po ndodh e kundërta, duke iu referuar sa duket largimit të kryetarit të PBDNJ-

së, Vangjel Dule. “Pra, siç e shihni spikatin dy linja kryesore, kjo e PD-së që shton aleatët progresivisht, ajo e PS-së që i ikin aleatët dhe ecën drejt vetmisë…”. E gjitha kjo, sipas tij, ka një arsye. “Z. Rama bazon gjithçka në pabesinë e tij, imagjinoni ju, theu (Ben) Blushi këmbën dhe unë i urova shërim.

E dini ju pse nuk i shkoi Rama? Nuk i shkoi sepse spitali ku ndodhej (Blushi) nuk i përshtatej, është i rregullt është

Berisha: Faqja në Facebook u pa nga 21 milionë persona TIRANË Kryeministri Sali Berisha nuk e ka fshehur entuziazmin kur në faqen e tij në Facebook janë bërë plot 400 mijë miq. “Ne u bëmë 400 mijë! Ne jemi kampionë! Të dashur miq, në këtë moment solemn për rrjetin tonë, po ju njoh me statistikën e fundit të Insight të tij. Nga 8 dhjetori deri sot, statuset tona u panë nga 600 mijë deri në 2.1 milionë persona në javë, ndërsa në total ato u panë nga 21 milionë persona. Përdoruesit e angazhuar në faqen tonë arritën në total në 3.5 milionë, numri i atyre që folën për to arriti në 1.09 milionë, kurse miqtë e miqve tanë arritën në 14.3 milionë. Ne jemi kampionë!

Merita është e juaja. Ju me përkushtimin, mençurinë, entuziazmin dhe energjinë tuaj, krijuat (në proporcion) rrjetin social me rritjen më të shpejtë, debatin me intensiv, përhapjen më të gjerë, me miqtë më të shumtë nga mbi 21 kombe, që flasin në rrjetin tonë.” - shkruan Berisha në Facebook.

me ngrohje, është i standardeve më të mira dhe nuk mundet që të dalë në televizor një spital i tillë në Shqipëri. Dhe la edhe lejtnantin e tij pa e vizituar në spital. A mund të bazohet në një alternative të tillë një forcë politike? …Fakti që spitali ku po merrte ndihmën z.Blushi është realisht një nga më të mirët që ekziston në tërë rajonin, në infrastrukturë, në pajisje e la kryetarin e z.Blushi pa shkuar për ta uruar, por e uroi Blushin njëlloj siç e uroi kryetari i PD-së, sepse unë i bëra një mesazh atij”, - tha Berisha. Kryeministri theksoi se fushata e ardhshme për PD-në do të jetë jo vetëm e qytetëruar, por edhe një vlerësim kritik i gjithë veprimtarisë së saj. “Ndërsa forca tjetër politike nuk pranon asgjë tjetër përveç trillimeve”, - shtoi ai.

Kryeministri ka shigjetuar dje për herë të parë edhe përfshirjen e gazetarit Alfred Peza në jetën politike të PSsë: “…(Rama) gjen Alfred Pezën që thotë se idhull kam Alfred Moisiun apo ndonjë gjetje tjetër. Pra shkëmben një aleat, që largohet me një kapiten të gjeneral Moisiut…”

E mërkurë 19 shkurt 2013 www.mapo.al

MAPO

3

Vijon përplasja në PS për moskandidimin e deputetit të Kukësit, Asllan Dogjani

Debatet në grupin e PS-së, Dogjani-Ramës: Po shkatërron partinë Deputeti i Kukësit ka kërkuar sqarime nga Rama për emërimin e kryetarit të PS-së së Kukësit dhe moskandidimin e tij. Rama: S’je i pazëvendësueshëm. Dogjani: As ti nuk je!

Fernada Cenko Megjithëse ka dashur ta shmangë debatin me deputetin e Kukësit, Asllan Dogjani, sërish Edi Rama nuk ka mundur të dalë nga mbledhja e grupit parlamentar të PS pa shkëmbyer batuta me të. Dogjani ka shprehur rezerva për vendimin që ka marrë kryesocialsiti Rama për heqjen e kryetarit të PS-së në Kukës. Burime brenda mbledhjes së grupit bëjnë me dije se Dogjani i ka dhënë Ramës së “është duke shkatërruar Partinë Socialiste me vendimet që merren në PS”. Gjatë fjalës së Dogjanit, Rama ka ndërhyrë duke i thënë se “nuk je i pazëvendësueshëm”, por edhe përgjigjja e Dogjani ka qenë e njëjtë, se edhe kreu i PS nuk është i pazëvendësueshëm.

Debati Rama- Dogjoni Dogjani: Dua të flas për emërimin e kryetarit të partisë së rrethit Kukës.

Sa herë u keni kërkuar anëtarëve të partisë së Kukësit, nëpër protesta demonstrata ju kanë ardhur, ndërsa kur është koha për t’ju zgjedhur kryetarin, ju nuk i pyesni dhe nuk u merrni mendimin. Këtë vendim e kanë kundërshtuar pothuajse të gjithë anëtarët dhe drejtuesit e partisë dhe për këtë kanë firmosur një peticion, ku kanë kërkuar të rishikohet vendimi për emërimin e tij. Ndërsa ju, në vend që te reflektonit dhe të rishikonit ven-

dimin, i keni marrë në telefon dhe i keni kërcënuar ata që kanë firmosur.

Rama: Kush i ka kërcënuar?

Dogjani: Ju i keni kërcënuar dhe ata djemtë që kanë kontribuar dhe kanë qenë edhe në grevën e urisë, më kanë kërkuar që të dilnin para selisë rozë dhe të digjnin bluzat që kishin ruajtur si kujtim nga greva e urisë.

Rama: Jo, unë kam komunikuar me ata që më kanë dërguar mesazhe dhe jo me ata që kanë firmosur, por ju i keni manipuluar kur keni shkuar në Kukës.

Dog jani: Manipulimin ua keni bërë ju, i keni kërcënuar me telefon, u keni premtuar dhe i keni thirrur dhe në Tiranë dhe u keni thënë të mos më ndjekin mua nga prapa. Ju keni telefonuar një drejtues partie dhe e keni detyruar që të dalë në media dhe të japë deklarata se partia është e bashkuar.

Kështu nuk bashkohet partia, vetëm përçahet, unë jam socialist dhe deputet i Partisë Socialiste dhe nuk mundeni të më kundërviheni dhe nuk duhet ta bëni një gjë të tillë. Të kam thënë në zyrë, se unë jam socialist dhe nuk ndryshoj. Ju nuk dini t’i vlerësoni njerëzit që punojnë, kur hidhni poshtë kontributin tim që përfundova në spital. Ndërsa për kandidatimin më thatë

se do shkoja në Paskuqan, Bathore dhe Kamëz dhe nuk do jeni në Kukës. Unë nuk e shikoj vendin e punës si deputet, por kërkoj të respektohen parimet.

Rama: S’je i pazëvendësueshëm.

Dog jani: Sigurisht që nuk jam i pazëvendësueshëm, por dhe ju nuk jeni i pazëvendësueshëm në atë karrige.

Ndaj, kryetar, reflekto dhe konsultohu me kryesinë.

Rama: Nuk ke pune këtu me të tjerët rreth teje, fol për vete tende.

Dogjani: Mos më ndërhy, më lër të flas.

Kështu po i anashkaloni dhe shkatërroni PS-në. Unë nuk jam fëmijë, por po kërkoj që të vlerësosh kontributin dhe punën e atyre socialistëve kuksianë që kanë 8 vite që vetëm i japin PS-së.

Rama: Në lidhje me caktimin e kryetarit të partisë, unë jam konsultuar me grupin e strategjisë dhe komunikimit.

Dogjani: Po dua të them se edhe kur baza ka dalë kundër unë e kam mbështetur.

Rama: Të kam thënë të shkosh në Bathore dhe të vazhdosh aty. Unë do iki se kam punë të tjera dhe nuk mund t’ lë të më presin.

Dogjani: Prit njëherë ta mbyllim këtë punë, nuk vazhdohet në këtë formë.

Rama: Nuk kam qeveri hije, s’është model në Ballkan

Rrëzimi i bustit të Enverit, PD feston sot në Qytetin Studenti TIRANË Në 22-vjetorin e rrëzimit të bustit të Enver

Hoxhës, Partia Demokratike feston sot me një koncert, që do të zhvillohet në Qytetin Studenti.

20 shkurti i vitit 1991 ka mbetur në kujtesën historike si dita kur u përmbys monumenti i diktatorit Enver Hoxha, një ngjarje kjo që kulmoi pas grevës së urisë së qindra studentëve. Për të kujtuar këtë ditë, ministrja e Integrimit, Majlinda Bregu, deklaroi dje se sot PD do të festojë ditën e përmbysjes së bllokut të komunizmit. Por jo vetëm kaq. “…Ke një rast tjetër Edi Rama, më 21 shkurt, të enjten, të votosh 3 detyrime të paplotësuara, të cilat do ta afrojnë Shqipërinë me Europën! Ke një rast tjetër, ti dhe partia jote që të konsiderohesh si mbështetës e kontribues në realizimin e ëndrrës së atyre që përmbysën diktatorin më të egër, me sloganin ‘E duam Shqipërinë si gjithë Europa!’ Përndryshe, siç shqiptarët e kanë treguar në 20 shkurtin e 1991, kur i bllokon e dhunon aspiratat e tyre, ata të rezervojnë vetëm një fund: rrëzimin! 20 shkurti 1991, kishte vetëm një motiv: rrëzimin e diktaturës, hapjen e dyerve drejt Europës së shumë ëndërruar”, - tha dje Bregu.

Edi Rama dhe Asllan Dogjani

Praktika e ‘qeverive hije’ nuk është europiane, por anglosaksone, e cila nuk funksionon në botën mesdhetare dhe mendo sa mund të funksionojë në botën e Ballkanit...”

Në zgjedhjet e ardhshme parlamentare Partia Socialiste do t’u kërkojë votën shqiptarëve vetëm duke u ekspozuar atyre programin qeverisës dhe ekipin e kandidatëve për deputetë, por jo një qeveri hije, e cila do mund të vinte në jetë këtë program. Ndryshe nga sa kemi parë herët e tjera, kreu Rama e ka parë të arsyeshme që të mos eksperimentojë në këtë drejtim, kjo ndoshta edhe për t’i prerë rrugën shtimit të pakënaqësive mes vetë drejtuesve socialistë, të cilët për hir të së vërtetës janë shtuar ditët e fundit edhe për listat e kandidatëve për deputetë. Duke folur në një intervistë për “Radio Radicale”, kreu i socialistëve ka sqaruar se prezantimi i një qeverie të tillë nuk do funksiononte për mirë në një vend ballkanik. I pyetur nga gazetari nëse kishte një qeveri hije, Rama u përgjigj: “Jo, nuk e kam!

Praktika e ‘qeverive hije’ nuk është europiane, por anglo-saksone, e cila nuk funksionon në botën mesdhetare dhe mendo sa mund të

funksionojë në botën e Ballkanit...”

Më tej ai ka folur edhe për zgjedhjet e ardhshme parlamentare, duke theksuar se pavarësisht se në Shqipëri ekziston një frymë mosbesimi se qeveria do mund të sigurojë zgjedhje të lira dhe të ndershme, opozita do tentojë t’i fitojë ato. “Të gjithë e dinë që në Shqipëri ka një problem të integritetit të procesit elektoral. Kjo gjë tashmë është një fakt i pranuar nga nivelet më të larta të ndërkombëtarëve. Ne do bëjmë më të mirën tonë dhe le të shohim...”, - tha Rama. Ai ka folur edhe sa i përket debatit të shtimit të toneve nacionaliste, duke theksuar se teoritë e Shqipërisë së Madhe nuk kanë më hapësirë në kohët e sotme. “Kjo do të thotë që vizioni dhe instrumentet e një periudhe historike kur e ardhmja e shqiptareve shihej te Shqipëria e Madhe nuk ka më hapësirë, apo mundësi të aktualizohet. Bota ku jetojmë është e re dhe sigurisht që e ardhmja na ofron mundësi të reja”, - u shpreh Rama. Gjithashtu, ai ka hedhur

poshtë edhe logjikën e përdorur shpesh nga kryeministri Berisha se kombi shqiptar është i vetmi në botë që është i ndarë në pesë shtete të ndryshme. “Shqipëria nuk është i vetmi komb që jeton në disa shtete... ka edhe kombe të tjerë që..., por të imagjinosh një projekt që t’i bashkojë këto pesë “copash”...në një gjë të ‘shkëlqyer’ që të jep drithërima.... Nuk shoh as një rrugë të kalueshme në to.

Kjo sepse janë rrugë që të çojnë vetëm në fatkeqësi. Nuk mund të humbin të gjitha ato që i kemi fituar dhe nuk mund të humbim simpatinë dhe mbështetjen e aleatëve tanë të mëdhenj dhe ne nuk mund të humbim mundësinë e madhe që është përpara nesh, këtë botë të re që sigurisht duhet të na shtyjë drejt themeleve të Etërve themelues të idealit të kombeve që jetojnë së bashku”, - tha Rama. Sa i përket politikës së jashtme të Shqipërisë, ai ka bërë të ditur se ajo nuk ka nevojë për ndryshim, por vetëm për konsolidim.

4

MAPO

13 qershor 2010 www.gazetamapo.com

E mërkurë 20 shkurt 2013 www.mapo.al

f kus

MAPO

05 19

Dosja e policisë për vrasjen e juristes 32-vjeçare ka prova që hedhin dyshime tek Romeo Vide, njeriu të cilit ajo i kishte komunikuar vendimin për tu ndarë

Vrasja e Aurorës, dëshmitë dhe telefonatat që implikojnë ish-të dashurin Relacioni i policisë: Të hetohet Romeo Vide për vrasjen e Aurora Trashanit.

Tabulatet telefonike tregojnë se ai ka qenë pranë shtëpisë së juristes natën e vrasjes. Nëna e Vides: Romeo u trondit kur pa vrasjen në TV Leonard Bakillari Tiranë Vetëm pak ditë pas vrasjes së juristes 32-vjeçare, Aurora Trashani, policia ka marrë në pyetje me dhjetëra persona që kishin njohje me të. Thuajse të gjithë miqtë e afërt dhe familjarët e viktimës kanë treguar se personi i fundit me të cilin ka patur lidhje Aurora ishte shtetasi Romeo Vide, rezident në shtetin gjerman. Dëshmitë, tabulatet telefonike si dhe të dhënat e tjera të mbledhura nga policia i janë referuar Prokurorisë së Tiranës më datë 20 shkurt 2011, 19 ditë pas masakrimit me 60 goditje thike të juristes së Autoritetit të Konkurrencës. Oficeri i Policisë Gjyqësore D.Xh, nëpërmjet një relacioni të detajuar për hetimet e ditëve të para i sugjeron prokurorisë të marrë nën hetim shtetasin Romeo Vide, si i dyshuari kryesor i vrasjes. Relacioni shpjegon në mënyrë të detajuar ngjarjen e ndodhur mbrëmjen e datës 1 shkurt në banesën e shtetases Aurora Trashani, e cila u gjend e djegur mëngjesin e datës 2 shkurt 2011. Po ashtu, në relacion citohen dëshmi, analizat e tabulateve telefonike, pyetjet e personave që kanë pasur kontakt me të dyshuarin gjatë kohës që ndodhej në Tiranë.

Lidhja e Vides me Aurorën Hetuesit referojnë në prokurori se viktima, që prej muajit shtator të vitit 2010 ka nisur një lidhje me shtetasin Romeo Vide, banues në Tiranë dhe rezident në Gjermani. Lidhja e tyre ka nisur nëpërmjet Facebook-ut dhe për të kanë qenë në dijeni edhe familjarët e Aurora Trashanit. “Që prej muajit janar të vitit 2011, Aurora nuk iu përgjigjej më telefonatave të Romeo Vides, pasi kishte vendosur t’i jepte fund lidhjes, vendim të cilin ia kishte komunikuar edhe të dyshuarit”,- thuhet në relacion. Më tej sqarohet se policia ka marrë dëshminë e shtetases Dafina Vide, nëna e të dyshuarit, së cilës gjatë kontrollit të banesës i është gjetur në tavolinë një gazetë, në faqen e parë të së cilës ishte fotoja e Aurora Trashanit. Oficerët e policisë kanë

pyetur shtetasen Dafina Vide nëse e njihte vajzën në foto, por ajo fillimisht ka deklaruar se nuk e njihte. Më pas ka pranuar se e njihte atë vajzë, pasi ka qenë shoqe e të birit, por ai nuk ka lidhje me vrasjen. “Në dëshminë dhënë para oficerëve të policisë, Dafina Vide ndër të tjera ka deklaruar se “Romeo u trondit kur pa në TV vdekjen e Aurora Trashanit dhe tha: Pale se çfarë duhet t’i ketë ndodhur”. Sipas saj, Romeo ka ardhur nga Gjermania në datën 01.02.2011, rreth orës 16:00 dhe atë ditë nuk ka lëvizur fare nga shtëpia”,- shpjegohet në relacion.

Dëshmia e shoqes dhe tabulatet Në morinë e dëshmive, policia citon edhe dëshminë e shtetases A.S., e cila ka qenë një nga shoqet më të afërta të Aurora Trashanit dhe ka deklaruar se Aurora kishte lidhje me shtetasin Romeo Vide, si dhe kishte krijuar njohje me një shtetas italian që punonte tek Autoriteti i Konkurrencës. Sipas hetimeve, rezulton se ditën e ngjarjes, shtetasi Romeo Vide ka kryer disa telefonata me numrin e tij shqiptar 068… me shtetasin Abedin Mulaj, taksist.

Tabulatet telefonike tregojnë se telefonatat e fundit janë kryer rreth orës 22:00 të mbrëmjes së datës 1 shkurt 2011, të cilat përkojnë me vendin ku ndodhet banesa e shtetases Aurora Trashani. Ky fakt konfirmohet edhe nga taksisti Abedin Mulaj, i cili në dëshminë e tij thotë se rreth kësaj ore ka shkuar pranë “Zogut të Zi”, ku ka pritur rreth 20 minuta në makinë shtetasin Romeo Vide. Paraditen e datës 01.02.2011, Romeo Vide ka kryer një telefonatë në zonën e Juridikut në Tiranë, që sipas policisë përkon me vendin e punës së viktimës, por nuk ka marrë përgjigje. Telefonata është kryer tek një numër i paverifikuar. Tabulatet e numrit celular të përdorur nga shtetasja Aurora Trashani tregojnë se më datë 1 shkurt 2011 ka patur 9 thirrje hyrëse-dalëse me tre numra telefoni.

Telefonata e fundit ka qenë në orën 19:56 minuta me motrën e saj. Sipas të dhënave

Relacioni i policisë për Romeo Viden

1

Romeo Vide dhe Aurora Trashani janë njohur nëpërmjet rrjetit social Facebook në shtator të vitit 2010, kur dhe kanë krijuar lidhje intime mes tyre.

2

Që prej janarit të vitit 2011, Aurora nuk iu është përgjigjur më telefonatave të shtetasit Romeo Vide, pasi i kishte komunikuar vendimin e ndarjes.

3

Rezulton e provuar se Romeo Vide ka fjetur disa herë në banesën e shtetases Aurora Trashani, madje ka pasur edhe kopje të çelësit. Fakt ky që konfirmohet nga familjarët e Aurorës.

4

Nga tabulatet telefonike rezulton se deri më datë 15.01.2011 ka pasur biseda të gjata telefonike mes Romeo Vides dhe Aurora Trashanit të kryera nga numra gjermanë të cilat përdorte i dyshuari. Bisedat janë zhvilluar kryesisht në orët e vona të mbrëmjes.

5

Romeo Vide ka ardhur në Shqipëri nëpërmjet aeroportit të Rinasit më datën 01.02.2011 dhe është larguar drejt Gjermanisë mëngjesin e datës 03.02.2011.

6

Për këtë fakt ai ka dashur të përdorë si mbrojtje kushëririn e tij të punësuar në Kuvendin e Shqipërisë, të cilit i ka kërkuar ta shoqërojë në aeroport mëngjesin e datës 3 gusht. Por shtetasi V. M. i është shmangur, duke mos e shoqëruar në aeroport.

7

Gjatë këqyrjes së profilit të Facebook-ut të shtetases Aurora Trashani janë konstatuar biseda të shumta mes tyre.

Kohët e fundit bisedat kane qenë në formën e sharjeve dhe kërcënimeve nga shtetasi Romeo Vide. Po ashtu në kompjuterin e viktimës ka patur edhe foto intime mes tyre.

8

Në datën 11.02.2011, oficerët e policisë kanë kontaktuar nëpërmjet telefonit me shtetasin Romeo Vide. Atij i është kërkuar të paraqitet në Drejtorinë e Policisë së Qarkut Tiranë për të dhënë shpjegime lidhur me ngjarjen. Fillimisht ai u tregua i gatshëm për t’u paraqitur, por më pas ka fikur telefonin.

9

Pasi u largua nga Shqipëria, Romeo Vide ka kontaktuar mikeshën e kushëririt të tij, me qëllim që ajo të fliste me të dhe t’i sugjeronte një avokat.

të tabulateve rezulton se nuk ka pasur asnjë kontakt telefonik me numrat që përdorte shtetasi Romeo Vide, një numër shqiptar dhe një numër gjerman, me të cilin ka kontaktuar disa herë edhe taksistin Mulaj. Pas analizës së elementeve të hetimit të mbledhur deri në datën 20 shkurt 2011, pra vetëm pak ditë pas ngjarjes, oficeri i policisë sugjeron marrjen nën hetim të shtetasit Romeo Vide, si i autor i dyshuar i vrasjes së shtetases Aurora Trashani.

“Që prej muajit janar të vitit 2011, Aurora nuk iu përgjigjej më telefonatave të Romeo Vides, pasi kishte vendosur t’i jepte fund lidhjes, vendim të cilin ia kishte komunikuar edhe të dyshuarit”

Aurora Trashani

Tri grabitje në Tiranë, argjendari: Si u sulmua me armë ime shoqe Klodian Jaçe tregon se dy persona i kishin vënë armën në kokë së shoqes dhe i kishin marrë bizhuteritë.

Tregtari: Dyshimet e mia mbi autorët e grabitjes Tiranë Grabitjet mësyjnë në Tiranë,

ku brenda një dite janë sulmuar tri biznese të ndryshme. Policia nis hetimet, ndërsa konfirmohet se në dy raste autorët kanë përdorur armë zjarri. Lajmi bëhet i ditur nga burime të Policisë së Tiranës, të cilat thanë se dy dyqane dhe një apartament janë sulmuar nga grabitësit. Autorët morën nga argjendaria e Klodian Jaçes në bulevard-

in “Bajram Curri” 450 gramë bizhuteri të punuara në ar dhe disa të tjera në argjend. Ngjarja ndodhi në kohën kur në dyqan ishte bashkëshortja e Jaçes, bashkë me dy fëmijët e tyre të mitur. Një tjetër grabitje ndodhi mbrëmjen e të hënës, në lagjen “Don Bosko”, kur dy persona të armatosur me “Kallashnikov” dhe të maskuar hynë në dyqanin ushqimor të tregtarit Kujtim Rada, duke i marrë atij një sasi të konsiderueshme parash. Ngjarja e tretë ndodhi mëngjesin e djeshëm në rrugën “Pandi Dardha”, në Laprakë të Tiranës, kur një këngëtar i muzikës turbofolk u grabit nga persona ende të panjohur, i kërcënuar me thikë. Gjatë ditës së djeshme, pronari i argjen-

darisë, Klodian Jaçe tregoi për MAPO-n sulmin e grabitësve.

Z. Jaçe, si ndodhi grabitja në dyqanin tuaj?

Unë kam qenë duke shkuar për të kryer një ngjitje bizhuterie në qendër të Tiranës, ndërsa në dyqan ka qenë ime shoqe. Ajo më mori në telefon dhe më tha se e kishin grabitur. Kishin qenë dy vetë që hynë pa maska. Njëri kishte pistoletën në dorë dhe ia drejtoi gruas, ndërsa vuri dorën në banak dhe i tha të mos bërtiste dhe të mos bënte asnjë veprim.

A kanë ushtruar dhunë ndaj bashkëshortes suaj?

Jo, vetëm kaq qe, sepse ata kishin pistoletën në dorë. Fëmijët në fakt u tmerruan, sepse nisën të bërtisnin dhe të ulërinin. Bashkëshortja ime i

Klodian Jaçe

mori ata dhe i nxori në një anë të dyqanit, ndërsa ata hynë në banak, morën tabakatë dhe u larguan me një veturë “Volkswagen Golf ”, ngjyrë blu të errët me targa angleze.

Në momentin kur ata ikën, erdhën dy pronarët e dy dyqaneve që janë ngjitur me ne. Këta të fundit kishin lajmëruar edhe policinë që mbërriti shpejt, por ata ishin larguar tashmë.

A keni dyshime për ndonjë person konkret ?

Nuk di të them. Por pak ditë më parë, në dyqan më ka ardhur një person ezmer dhe më pyeti për një unazë nëse ishte flori apo jo. Më bëri përshtypje se nisi të shikonte vitrinat dhe tabakatë në banak. Edhe njeriu që kreu grabitjen ishte ezmer dhe përafërsisht me të njëjtat tipare.

E mërkurë 20 shkurt 2013 www.mapo.al

MAPO

5

Një vit e katër muaj pas ngjarjes së mistershme, me urdhër të Prokurorit të Përgjithshëm është vendosur që kjo dosje të hetohet nga Prokuroria për Krime të Rënda

Zbulohet një femër në ekzekutimin e shefit të ShISh-it Dosja e vrasjes së Isa Çopës kalon në Prokurorinë e Krimeve të Rënda, pas dyshimeve se krimi u krye për shkak të detyrës. Hetimet zbuluan se ish-shefi i kundërzbulimit është thirrur në plazhin e Currilave nga një vajzë e njohur prej tij Leonard Bakillari Tiranë Prokuroria e Durrësit, në bashkëpunim me policinë dhe forcat e ShISh-it ka zbuluar prova të reja që tregojnë se Isa Çopa, ish-shefi i kundërzbulimit, është vrarë për shkak të detyrës. Një vit e katër muaj pas ngjarjes së mistershme, me urdhër të Prokurorit të Përgjithshëm është vendosur që kjo dosje të hetohet nga Prokuroria për Krime të Rënda. Ky vendim është marrë pas një analizë mes kryeprokurorit, drejtuesve të policisë dhe drejtuesve të ShISh-it, ku nga diskutimet rezultoi se hetimet kanë siguruar prova të reja. Burime të rezervuara pohojnë se një nga elementet e reja që ka zbuluar hetimi ka të bëjë me personin që ka futur në kurth shefin e kundërzbulimit në ShISh-in e Durrësit, Isa Çopa. Personi në fjalë mësohet se është një vajzë e njohur nga viktima, e cila nga të dhënat e hetimit dyshohet se e ka tërhequr atë në zonën e Currilave në Durrës, aty ku u gjend i vrarë në automjetin e tij. Kjo provë e re duket se lidh vrasjen e oficerit të ShISh-it me detyrën që ai kryente prej 11 vitesh në dy struktura tepër të rëndësishme të Shërbimit Informativ, siç është krimi i organizuar dhe agjentura e huaj që vepron në Shqipëri. Por ky është vetëm një nga elementet që ka siguruar prokuroria në bashkëpunim me ShISh-in, pasi menjëherë pas ngjarjes u ngritën dyshimet për një vrasje të mundshme të agjentit sekret. E dhëna e parë ishte një mesazh lamtumire, që Isa Çopa i dërgonte djalit të tij 15-vjeçar vetëm pak minuta para se të ndërronte jetë, sipas orës zyrtare të vdekjes. Ai ka dalë nga zyra rreth orës 18:30 dhe 15 minuta më pas ka shkuar në zonën e Currilave në Dur-

Isa Çopa

rës, e cila në zonën e dimrit është thuajse e braktisur. Ora e dërgimit të mesazhit përkon me kohën kur Isa Çopa sapo ka mbërritur në vendin e ngjarjes, pra 15 minuta para vdekjes.

Nga një analizë e detajuar që i është bërë përmbajtjes së mesazhit dhe krahasimi me materiale të tjera të punuara prej Isa Çopës, hetuesit kanë konstatuar mospërputhje në mënyrën e të shkruarit. Analiza është përqendruar te fjalë të veçanta të tekstit të mesazhit, çka tregojnë se ai mund të jetë dërguar nga personat që e ekzekutuan. Në ndihmë të kësaj piste vjen edhe ekspertiza e kryer në një laborator në Mynih të Gjermanisë, sipas të cilit oficeri i ShISh-it fillimisht është qëlluar me mjete të forta në kokë, (nuk përjashtohet shkopi i bejsbollit) dhe më pas automjetit të tij i është vënë zjarri. Për të plotësuar të gjitha elementet që do të orientonin hetimet drejt pistës së vetëvrasjes, autorët e krimit kanë qëlluar një herë me pistoletën e shërbimit të Isa

Çopës, plumbi i cili ka qëlluar tavanin e automjetit. Tashmë, kur ka kaluar më shumë se një vit e katër muaj nga ngjarja e mistershme, autoritetet janë pranë identifikimit të autorëve dhe motivit të krimit. Autorizimi i Prokurorisë së Krimeve të Rënda për hetimin e këtij rasti tregon se oficeri i ShISh-it, i cili ka mbajtur për vite me radhë poste drejtuese në Drejtorinë e Durrësit, mund të jetë vrarë për arsye që lidhen me detyrën. Dosja penale me të dhënat e mbledhura nga hetimi i deritanishëm pritet të vihet në dispozicion të Krimeve të Rënda brenda kësaj jave, pasi aktualisht ndodhet në Prokurorinë e Durrësit.

Isa Çopa u gjend i vdekur mëngjesin e 25 tetorit të vitit 2011 në zonën e Currilave në Durrës, vend i cili gjatë periudhës së dimrit është tërësisht i braktisur. Gjatë karrierës së tij në Shërbimin Informativ Shtetëror, Çopa është angazhuar në hetimin e disa çështjeve të bujshme në qytetin e Durrësit dhe jo vetëm.

Nishani takon Llallën: Të pavarur ju bën puna juaj Rrëzohet gjykimi i shkurtuar për Xhakjen Tiranë Gjykata e Krimeve të Rënda rrëzoi dje kërkesën e Ilir Xhakjes për gjykim me procedurë të shkurtuar, duke i hequr kështu mundësinë e uljes së një të tretës së dënimit, në rast se shpallet fajtor për akuzën e vrasjes së kryekomisarit Adem Tahiraj. Vendimi u komunikua nga trupi gjykues, pas konsultimeve me materialet e paraqitura nga përfaqësuesi i akuzës një seancë më parë, duke arritur në përfundimin se çështja nuk mund të zgjidhet në gjendjen që janë aktet. Gjykata tha se prokuroria ka sjellë mbi 40 dëshmitarë, të cilët duhet të pyeten në këtë proces gjyqësor, çka do të thotë se çështja nuk mund të zgjidhet vetëm me aktet që prokuroria ka mbledhur gjatë hetimeve paraprake. Pas rrëzimit të kërkesës avokati mbrojtës i Xhakes kërkoi që klientit të tij t’i bëhet një ekspertizë psiqike me arsyetimin se në

vitin 1994 Xhakja nuk e ka kryer shërbimin ushtarak për shkak të problemeve që ka shfaqur asokohe. Por kjo kërkesë është rrëzuar nga trupi gjykues, i cili ka thirrur 7 dëshmitarë për të dëshmuar në seancën e ardhshme ndaj të pandehurit Ilir Xhakja. Dëshmitarët që do të pyeten në seancën e datës 26 shkurt janë: Ruzhdi Krasnaj, Bujar Rexhaj, Bledar Gjepali, Julian Keçi, Eltin Avrami, Zamir Cyrbja dhe Rexhep Rizvani. Po dje, prokuroria e Durrësit ka dhënë pretencën për dy punonjësit e policisë që shoqëronin komisarin e Shijakut në momentet e vrasjes. Prokuroria ka kërkuar dënimin me nga 2 vjet e gjysmë burg për ish-punonjësit e policisë, Kastriot Gosturanin dhe Fatmir Hoxha, të cilët u arrestuan menjëherë pas krimit, pasi nuk kishin reaguar ndaj Ilir Xhakjas në momentin që ai qëlloi ndaj komisar Tahirajt.

Presidenti zhvillon takim me kryeprokurorin dhe drejtues të Tiranës dhe Krimeve të Rënda Presidenti i Republikës, Bujar Nishani, zhvilloi dje një takim me Prokurorin e Përgjithshëm Adriatik Llalla, si dhe drejtues të prokurorive të Tiranës e Krimeve të Rënda. Në fjalën e tij kreu i shtetit vlerësoi punën e prokurorisë dhe kërkoi më tepër angazhim dhe impenjim nga ana e trupës së prokurorëve. “Luftë korrupsionit dhe pavarësi nga çdo lloj ndikimi në punën e tyre. Mos prisni t’ju bëjë të pavarur Presidenti i Republikës, atë e bën puna juaj”- tha Nishani në takimin me drejtuesit e prokurorive. Nishani theksoi në fjalën e tij se duhet të forcohet besimi qytetar te forca e ligjit dhe te shteti i së drejtës. Ndërsa e cilësoi si një nga sfidat më të rëndësishme çështjen e funksionimit të Task forcës, presidenti Nis-

hani kërkoi rivitalizim të hetimeve nga këto grupe hetimore. “Kërkoj nga grupet e task forcës një rivitalizim të hetimeve dhe duke inkurajuar që përmes transparencës dhe profesionalizmit të kryhen të gjitha veprimet hetimore dhe ligjore.

Kjo kërkon një pavarësi shumë të madhe, një vlerësim dhe një qëndrim strikt para ligjit. Unë dëshiroj që metodologjia e hetimeve të jetë pjesë e një dinamike më të madhe për të gjithë prokurorinë, por veçanërisht e Taks Forcës. Ashtu siç sot kemi infrastrukturën dhe teknologjinë

për të marrë të gjitha provat e nevojshme, do të inkurajoja bashkëpunimin mes institucioneve duke ruajtur të pacenuar rolin e lidershipit dhe të pavarësisë të çdo institucioni”-tha Nishani. Ndërsa Prokurori i Përgjithshëm, Adriatik Llalla theksoi në fjalën e tij se Prokuroria shqiptare po bashkëpunon me mjaft institucione të tjera me synim fillimin e hetimeve për mjaft ngjarje të rënda të mëparshme, kryesisht të disa vrasjeve të ndodhura vite më parë, si vrasjen e punonjësve të drejtësisë, të punonjësve të Shërbimit Informativ Shtetëror, ku veprimet hetimore janë pezulluar për shkak të moszbulimit të autorëve. “Prokuroria shqiptare në bashkëpunim me Shërbimin Informativ, me Policinë e Shtetit, po punon për ndjekjen e këtyre ngjarjeve.

Ne kemi mbështetur dhe vijojmë të mbështesim strukturën e Task-Forcës për hetimin e mjaft rasteve të korrupsionit që janë momentalisht në proces hetimi”- tha Llalla.

6

MAPO

E mërkurë, 20 shkurt 2013 www.mapo.al

rrethe

Nxirrte skrap nga uzina e shkatërruar, vdes në rrënoja 18-vjeçari Një i ri ka gjetur vdekjen, ndërsa përpiqej të siguronte të ardhura nga vjedhja e skrapit prej një godine të braktisur. 18-vjeçari, ka qenë duke tentuar marrjen e hekurave të ndërtesave të uzinës së Superfosfatit në Kurbin, ku nga dëmtimi i shumtë i ndërtesës, gjatë punës së të riut, ajo është shembur duke e zënë atë nën trarët e ndërtesës, duke i shkaktuar vdekjen e menjëhershme. Pas aksidentit

policia e Kurbinit ka mbërritur në vendin e ngjarjes, ndërsa janë dashur më shumë se 3 orë punë për nxjerrjen e të riut nga gërmadhat, pasi ka qenë e pamundur gjetja e vinçave për largimin e trarëve të ndërtesës. Dëmtimi i uzinës ishte paralajmëruar më parë nga ana mediave, të cilët kanë denoncuar shkatërrimin e saj, por askush nuk ka ndërhyrë për të parandaluar një aksident të mundshëm dhe

zhdukjen pa gjurmë të pasurisë kombëtare. Sipas burimeve zyrtare të policisë së Kurbinit, mësohet se Gjin Lleshi ka qenë duke punuar me disa shokë të tij, në gërmadhat e uzinës së superfosfatit të Laçit, teksa përpiqej për të nxjerrë skrap. Pa pritur është shembur një pjesë e ndërtesës, pas heqjes së hekurave mbajtës, duke zënë poshtë saj të riun, i cili ka gjetur vdekjen e menjëhershme.

Fatmira Poka: Unë e vrava më bëni ç’të doni E moshuara braktiset nga fëmijët dhe familjarët.

Gjykata i jep masë sigurie me burg, ndërsa përcakton se asaj do i kryhet ekspertizë për gjendjen mendore “Unë e vrava burrin, bëni ç’të doni”, kaq ka deklaruar në fillim të seancës gjyqësore 72-vjeçarja Fatmire Poka, e cila të dielën ekzekutoi me armë gjahu bashkëshortin e saj Faik Poka, pasi e akuzonte këtë se shkonte me fqinjën. Gjykata e Rrethit Gjyqësor në Elbasan dha dje masën e sigurisë së arrestit me burg për të moshuarën nën akuzën e vrasjes me paramendim.

Fillimisht prokurori i çështjes, Alfred Shehu, kërkoi masën e sigurisë arrestim me burg për të pandehurën, pasi sipas tij ekzistojnë prova të vërtetuara se Fatmire Poka është autore e vrasjes me dashje për motive xhelozie, të bashkëshortit Faik Poka. Prokurori prezantoi rrethanat e krimit, duke njoftuar trupin gjykues se mesditën e së dielës Fatmire Poka ka vrarë bashkëshortin me armë gjahu, sapo ai ka hyrë brenda në shtëpi.

Faik Poka është kthyer nga pazari dhe sapo ka hapur derën është qëlluar pas shpine me armë nga bashkëshortja Fatmire Poka.

Sipas tij, vrasja ka qenë e paramenduar. Më pas e pandehura është përpjekur të fshehë vrasjen duke manipuluar provat. Krismat brenda banesës janë dëgjuar nga fqinjët që kanë ardhur për të parë se çfarë po ndodhte brenda banesës. Ata

kanë gjetur të vrarë Faik Pokën dhe në gjendje të rënduar 72-vjeçaren. Fqinjët janë përpjekur t’i japin ndihmën e parë 67-vjeçarit, por ai ka ndërruar jetë si pasojë e hemorragjisë.

Ndërkohë është njoftuar policia.

Ekspertët dhe grupi hetimor kanë administruar provat e vrasjes.

Më pas e ka marrë fjalën 72-vjeçarja, e cila është shprehur shkurt edhe prerë: ”Unë e vrava, ja ku më keni, bëni ç’të doni me mua. Arma ishte e tij dhe ai e mbante me leje”. Por më pas e ka marrë fjalën avokati mbrojtës, Myftar Rusta, i cili ka kërkuar që klientja e tij nuk përbën rrezikshmëri të lartë dhe se për shkak të moshës së thyer, mbi 70 vjeçe, duhet t’i jepet një masë më e lehtë sigurie, ajo e arrestit në shtëpi deri në përfundim të hetimeve. Sipas tij, gjithçka ka ndodhur pa vetëdije, në kushtet e tronditjes së rëndë psikike, pasi 72-vjeçarja prej 3 vitesh vuante nga depresioni dhe mjekohej për këtë sëmundje. Pasi ka dëgjuar palët, kryetari i trupit gjykues, Ramazan Avdia, e ka cilësuar të drejtë masën e kërkuar nga prokurori dhe ka vendosur masën e sigurisë së arrestit me burg për Fatmira Poka. Në seancën gjyqësore nuk kanë qenë të pranishëm fëmijët apo të afërm të 72-vjeçares. Gjatë procesit gjyqësor dhe grumbullimit të provave, prokurori i çështjes ka paralajmëruar se do të kërkojë ekzaminim neuro-psikiatrik për të moshuarën, pasi prej kohësh ajo ka manifestuar shenja të thella depresioni dhe ishte e fiksuar se bashkëshorti e tradhtonte me një grua nga fshati.

Fatos Salliu

Fatmire Poka

shkurt

Avokati Myftar Rusta ka kërkuar që klientja e tij nuk përbën rrezikshmëri të lartë dhe se për shkak të moshës së thyer, mbi 70 vjeçe, duhet t’i jepet një masë më e lehtë sigurie

Tritol makinës së policit të krimeve në Shkodër Ishte transferuar nga Puka në Shkodër, ende të paqarta motivet, ndërsa dyshohet se kanë lidhje me punën Një sasi eksplozivi ka shpërthyer pranë një automjeti në pronësi të efektivit të policisë kriminale, Pavlo Vuksanit. Shpërthimi ka ndodhur rreth orës 04.30 të së martës, pranë automjetit tip fuoristradë Hyndai me targa italiane CJ 771 EM, e cila ishte e parkuar përpara shtëpisë së Vuksanit në lagjen “Skenderbeg”, rruga “Çerçiz Topulli” në qytetin e Shkodrës. Nga shpërthimi nuk ka pasur të lënduar, por vetëm dëme materiale. Sipas familjarëve të Vuksanit, automjeti ka qenë i parkuar përpara portës së shtëpisë, ndërsa shpërthimi ishte dëgjuar rreth orës 04.30 minuta.

Makina pas shpërthimit

Menjëherë në vendin e ngjarjes kanë mbërritur forca të shumta policie, të cilat kanë nisur hetimet për zbardhjen e ngjarjes së rendë.

Sipas grupit hetimor, lënda shpërthyese dyshohet se ka qenë një sasi e vogël tritoli, i cili është

vendosur në pjesën e poshtme të automjetit poshtë parakolpit. Nga shpërthimi është dëmtuar plotësisht pjesa e përparme e automjetit. Dyshohet se vendosja e eksplozivit të ketë lidhje me profesionin e Vuksanit, i cili punonte si efektiv i policisë së komisariatit të Pukës, ndërsa prej disa ditësh ishte transferuar në policinë kriminale të komisariatit të policisë së Shkodrës.

Aktualisht po punohet për dokumentimin e plotë ligjor të ngjarjes, për zbardhjen e rrethanave dhe motivit të saj, si dhe për identifikimin e kapjen e autorëve. Pavarësisht hetimeve, zbardhja e atentateve me lëndë plasëse në Shkodër ka qenë mjaft e vështirë dhe thuajse e pamundur, përfshirë dhe rastet kur këto atentate kanë pasur bilance tragjike.

Pensionet greke, protesta anulohet pas bisedës me konsullin Përfituesit e pensioneve greke në Korçë patën paralajmëruar për protestë ditën e djeshme, duke njoftuar dhe policinë lokale, por më pas gjithçka është mbyllur vetëm me një takim me konsullin e përgjithshëm grek në Korçë. Paraditen e të martës një përfaqësi e këtij komuniteti kanë zhvilluar një takim me konsullin grek të qytetit juglindor Janis Pedhiosis, të cilit i ka dorëzuar fillimisht një kërkesë në emër të gjithë atyre përfituesve që jetojnë në këtë qytet dhe jo vetëm për rifillimin e pensioneve greke. Në fakt sipas njoftimit zyrtar që i kishte mbërritur një ditë më parë dhe policisë së Korçës bëhej e ditur se ky grupim do të zhvillonte një protestë para Konsullatës Greke në formën e një sensibilizmi për këtë çështje e cila ka krijuar probleme të menjëhershme ekonomike për të gjithë pensionistët që i kanë mundur t’i përfitojnë ato por dhe familjet e tyre. Pagesa mujore varion deri në vlerën e 350 eurove, gjë që do të thotë se është një ndihmë e madhe për ta. Mësohet se gjatë paradites së të martës, kohë kur protestuesit kanë ndryshuar mendje, kanë marrë një takim të ngushtë me konsullin grek, i cili u ka garantuar atyre përcjelljen e këtij shqetësimi tek instancat më të larta të Ministrisë së Jashtme greke.

Hidhet nga kati i tetë 73-vjeçarja, probleme depresioni Një grua e moshuar është vetëvrarë dje në Vlorë. Ngjarja e rëndë ka ndodhur mëngjesin e djeshëm në qytetin e Vlorës, ku e moshuara është vetëflijuar duke u hedhur nga kati i tetë i pallatit ku jetonte.

Policia e Vlorës bëri të ditur se ngjarja ka ndodhur në pallatin ku ndodhet një prej qendrave tregtare më të mëdha të qytetit, në zonën e Skelës. Sipas policisë, 73-vjeçarja M. Zotaj ndodhej e vetme në banesë kur ka kryer aktin e vetëflijimit. Ajo u gjet e pajetë në trotuarin poshtë pallatit, ndërsa në dorë kishte një serum. Mësohet se gruaja vuante prej kohësh nga probleme shëndetësore, kryesisht nga diabeti. Policia po punon për zbardhjen e plotë të ngjarjes.

02

sociale

E mërkurë, 20 shkurt 2013 www.mapo.al

MAPO

7

“Diferencimet që ekzistonin para kësaj ndërhyrjeje cenonin parimet dhe rregullat në fushën e pagave dhe të tatimit mbi të ardhurat personale si dhe shkaktonin një detyrim të papërballueshëm për buxhetin e shtetit, duke e rrezikuar atë seriozisht”

Pensionet suplementare, Gjykata Kushtetuese rrëzon ish-ushtarakët Zbardhet vendimi/ Pensionet për ishushtarakët do të përllogariten me pagën neto.

Gjykata Kushtetuese justifikon ndërhyrjen e qeverisë në skemën e sigurimeve suplementare: Masa e pensionit e përllogaritur sipas formulës së re mbështetet në mundësitë reale buxhetore dhe interesin publik Jonida Tashi

Llogaritja e pensioneve për ish-ushtarakët do të vijojë të bëhet mbi bazën e pagës mujore neto. Në këtë mënyrë, përfitimi nga pensioni përllogaritet si pjesë e përfitimit faktik mujor nga puna dhe teorikisht nuk mund të jetë më i madh se paga neto që një ushtarak apo punonjës policie merrte gjatë kohës që ishte në punë. Gjykata Kushtetuese ka rrëzuar kërkesën e paraqitur nga Shoqata e Xhenierëve për të shfuqizuar në aktin normativ të qeverisë dhe një tjetër vendim të saj pikat që përcaktojnë se llogaritja e përfitimeve do të bëhet mbi bazën e pagës mesatare referuese neto, e cila është paga që rezulton pas zbritjes së shumës së kontributit të detyrueshëm të sigurimit shoqëror; kontributit të detyrueshëm të sigurimit shëndetësor; tatimit mbi të ardhurat personale dhe kontributit të sigurimit suplementar, që mbahen nga paga.

Ish-ushtarakët nuk e kanë pranuar këtë mënyrë llogaritje, duke argumentuar se masa e pensionit të parakohshëm për vjetërsi shërbimi nga 50% e pagës mesatare referuese bruto për 15 vite vjetërsi, u ul në masën 22.5% të pagës mesatare referuese neto për vit shërbimi. Por, edhe pse gjykata e ka pranuar këtë fakt, bazuar në të dhënat e deklaruara nga institucionet përgjegjëse, si: Këshilli i Ministrave, Ministria e Financave, Kuvendi dhe Sigurimet Shoqërore, se në rast se do të zbatohej skema e pandryshuar e llogaritjes buxheti i shtetit do të vihej seriozisht në rrezik, ka vendosur të rrëzojë kërkesën duke argumentuar se ndërhyrja e qeverisë në skemën e p e n s i o n e ve s u p l e m e n t a r e mbështetet në mundësitë reale buxhetore dhe interesin publik bazuar në nenin 17 të Kushtetutës.

Sipas Gjykatës, ndërhyrja është bërë duke respektuar kriteret kushtetuese për këtë qëllim të parashikuara nga neni 17/1 i Kushtetutës, konkretisht mbrojtjen e interesit publik, që në këtë rast është pamundësia e buxhetit të shtetit për të përballuar faturën financiare, çka do të rrezikonte të linte pa pensione edhe pjesën tjetër të përfituesve nga Sigurimet Shoqërore. Gjykata vlerëson se, megjithëse skema e re e llogaritjes së masës së sigurimit suplementar ka sjellë uljen e të ardhurave për përfituesit, kjo ndërhyrje është në përpjesëtim të drejtë me qëllimin që e ka diktuar atë. “Gjykata vlerëson se interesi publik, së pari, është i lidhur drejtpërdrejt me mirëfunksionimin e buxhetit të shtetit dhe mbajtjen në kontroll të borxhit pub-

Gjykata Kushtetuese

Argumentet e institucioneve Ministria e Financave Në bazë të përllogaritjeve të kryera në zbatim të dispozitave të nenit 14 të ndryshuar, koordinuar me rregullat e përcaktuara në nenin 29 të ligjit, efektet financiare vjetore shtesë mbi ato të llogaritura sipas dispozitave fillestare të ligjit, për përfituesit aktualë dhe ata që presin llogaritjen e përfitimeve përllogariten në 1 164 milionë lekë. Këto efekte financiare shtesë i përfitojnë rreth 7400 persona nga 11 312 persona që trajtohen me pensione të parakohshme për vjetërsi shërbimi. Përfitimi mujor për personat që kanë dalë në reformë nga viti 2004 e në vazhdim, përllogaritet nga 41 000 lekë e lart, ndërkohë mbi këto të ardhura nuk aplikohet tatimi mbi të ardhurat personale dhe ndërkohë që pensioni maksimal i pleqërisë për 35 vite shërbim është i kufizuar me dyfishin e pensionit bazë ose 21 380 lekë në muaj. Veç kësaj, për këta persona nga buxheti i shtetit paguhet edhe kontributi i sigurimit shoqëror të detyrueshëm, ndërkohë që të gjithë të punësuarit kontributin prej 11.2% të pagës e përballojnë nga të ardhurat e tyre mujore.

ISSH Skema e mëparshme shkaktonte probleme të pariparueshme për buxhetin e shtetit për shkak të masës së madhe të përfitimit që rezultonte nga përllogaritjet. Kështu p.sh. një ushtarak me gradë major me 30 vite pune, nëse do të trajtohej me ligjin e pandryshuar, do të merrte një pension që do të ishte afërsisht 2 210 lekë, kurse me ligjin e ndryshuar do të ishte 3 391 lekë. Në rastet kur një ushtarak ka pasur vetëm 15 vite punë, pagesa do të jetë më e ulët pra në proporcion me vitet e kontributit, gjë që mundësohet tashmë me skemën e re të pensionit suplementar. Qëllimi i ligjvënësit është që të rrisë pensionet suplementare për ata ushtarakë që kanë mbushur moshën 65 vjeç, pra janë në prag të pensionit dhe jo për të gjithë ushtarakët, megjithëse mund të kenë më pak vite punë.

Ish-ushtarakët në protestë

“Gjykata çmon se aktet objekt shqyrtimi respektojnë raportin e drejtë midis interesit publik dhe garantimit të mirëfunksionimit të buxhetit publik, i cili do të pësonte një goditje të konsiderueshme nëse nuk bëhej ndërhyrja në skemën e pensioneve.”

lik nga qeveria. Kjo e fundit është përgjegjëse për stabilitetin ekonomiko-financiar të vendit dhe për këtë arsye ka detyrimin të ndërhyjë në çdo rast kur një gjë e tillë rrezikon të përkeqësohet. Qëndrueshmëria e buxhetit të shtetit është e rëndësishme të garantohet në çdo kohë, por ajo merr një rëndësi të veçantë gjatë periudhave të vështira që diktohen nga kriza ekonomike globale, prej së cilës nuk mund të përjashtohet sistemi ekonomiko-financiar shqiptar. Parë në këtë këndvështrim, është në interesin e të gjithë shtetasve marrja e çdo mase të nevojshme ekonomiko-financiare me qëllim shmangien e rreziqeve poten-

ciale të mosfunksionimit të skemës së buxhetit shtetëror. Gjykata rithekson se mbajtja në kontroll e borxhit publik dhe në këtë mënyrë dhe e pasojave të krizës financiare globale, e cila nuk mund të mos ndikojë edhe buxhetin e shtetit shqiptar, është arsye legjitime dhe proporcionale për të ndërhyrë në skemën e sigurimeve suplementare”, thuhet në vendimin e zbardhur të Gjykatës.

Vendimi i miratuar në mënyrë unanime nga të shtatë anëtarët e Gjykatës Kushtetuese është përfundimtar, i formës së prerë dhe do të hyjë në fuqi ditën e botimit në Fletoren Zyrtare.

REPUBLIKA E SHQIPËRISË MINISTRIA E BRENDSHME

Departamenti i Administratës Publike

NJOfTIM PËR VEND TË LIRË PUNE Në zbatim të ligjit Nr.8549, datë 11.11.1999 “Statusi i nëpunësit civil”, Departamenti i Administratës Publike shpall konkurimin për 1 (një) vend të lirë në pozicionin Drejtor në Drejtorinë e Marrëdhënieve Juridiksionale me Jashtë në DPÇD në Ministrinë e Drejtësisë.

Kandidatët duhet të plotësojnë kërkesat e përgjithshme për pranimin në Shërbimin Civil në përputhje me nenin 12 të ligjit nr.8549, datë 11.11.1999 «Statusi i nëpunësit civil».

KERKESA TE VECANTA PER KANDIDATET • Të ketë mbaruar Arsimin e Lartë për Drejtësi, (për nivelin e diplomave referojuni Udhëzimit nr. 4 dt.

17.02.2010).

• Të ketë jo më pak se 4 – vjet eksperiencë pune • Të ketë njohuri të paktën të një gjuhë të huaj (radha e preferencës anglisht, frëngjisht, gjermanisht, italisht).

• Të përdorë programet bazë të punës në kompjuter.

• Të ketë aftësi të mira komunikuese si dhe të punës në grup .

Paga për pozicionin: është në kategorinë II - b Paraqitja e dokumenteve: Kandidati duhet të paraqesë brenda datës 25.03.2013 në Kutinë Postare Nr.1751, këto dokumenta: kërkesën për Aplikim, CV-në, fotokopje të diplomës dhe librezës së notave, të librezës së punës, certifikateve të kualifikimit, dëshmive të gjuhëve të huaja dhe kompjuterit (nëse ka), vërtetimin e gjendjes gjyqësore, të paktën një letër rekomandimi, një numër telefoni për t’u kontaktuar si dhe adresën e plotë të vendqëndrimit. (Mosparaqitja e plotë e dokumentave sjell skualifikim të kandidatit).

KONKURIMI është i hapur për nëpunësit civil të të njëjtës klasë me procedurat e lëvizjes paralele dhe të ngritjes në detyrë, nëse vendi nuk plotësohet nga këta kandidatë, konkurimi zhvillohet me kanditatët jashtë Administratës Publike, sipas procedurave të shërbimit civil.

Pas verifikimit paraprak, me datë 28.03.2013 në selinë e Ministrisë së Drejtësisë do të shpallet lista e konkurentëve, që do të vazhdojnë më tej konkurimin si dhe data kur do të zhvillohet testimi me shkrim dhe intervista me gojë.

Konkurimi do të bazohet në njohuri mbi Kushtetutën, Kodin e Procedurave Administrative si dhe Legjislacionin e drejtorisë përkatëse, Ligjin nr. 9131 dt. 08.09.2003 “Për rregullat e Etikës në Administratën Publike”, Ligjin nr. 9367 dt. 07.04.2005 “Për parandalimin e konfliktit të në ushtrimin e funksioneve publike”, Ligjin nr. 8503 dt. 30.06.1999 “Për të drejtën e informimit për dokumentat zyrtare” , Ligji nr. 9049 dt. 10.04.2003 ”Për Deklarimin dhe Kontrollin e Pasurive, të Detyrimeve Financiare të të Zgjedhurve dhe të disa Nëpunësve Publikë”.

Të gjitha njoftimet për shpalljet e vendeve të lira, rezultatet e verifikimit paraprak si dhe datat kur do të zhvillohen testimet, mund t’i gjeni në adresën e Web Site të Departamentit të Administratës Publike www.pad.gov.al

8

MAPO

E mërkurë, 20 shkurt 2013 www.mapo.al

DRITARE MBI BOTË / Çfarë shohin shkrimtarët nga dritaret e tyre

Nr. 15 (260), Viti Viii botimit shkurt 2013 Çmimi 300 Lekë

PERSIDA ASLLANI Kam një pyetje për Zotin

Jo vetëm politikë si zakonisht

KRISTO FRASHERI Balli Kombëtar dhe ballistët, një histori FAcEBOOK Demotivuesit, ata që tallen me veset tona

10 LIBRA

e përmuajshme

PER T’U DJEGUR RAPORTI BRITANIK ku gaboi Zogu me pakicën greke në shqipëri

Mërgata e qyqeve - Nasho Jorgaqi; Mekami – Kasem Trebeshina; Lufta italo-greke, Diktatorë e kuislingë - Arben Puto; Skënderbeu - Jens Oliver Schmitt; ‘Vepra’ - Moikom Zeqo; Berisha përmes Kasandrave - Fahri Balliu; Të jetosh në ishull - Ben Blushi; 10 ditë që nuk tronditën botën - Aurel Plasari; Librat -Kastriot Myftaraj; Romanet - Brunilda Zllami

E mërkurë, 20 shkurt 2013 www.mapo.al

ekonomi

MAPO

9

Ramadani: Do të bëhet rivlerësimi i CEZ, pastaj Arbitrazhi “Divorci” final Shqipëri-CEZ do të jetë një proces i gjatë, që do të kalojë nëpër inspektime të gjata deri në Arbitrazh.

Sokol Ramadani, kryetar i Entit Rregullator të Energjisë, tha dje se kompania CEZ Shpërndarje do të përfshihet në një proces të rivlerësimit të aseteve. Kjo procedurë kërkon kohë dhe

do të udhëhiqet nga Ministria e Ekonomisë. Në këto raste zakonisht pajtohet një kompani që nuk ka lidhje me shtetin, e cila rivlerëson gjendjen e aseteve. Në bazë të vlerësimit të ri do të shihen humbjet e sakta dhe më pas do të kërkohet dëmshpërblimi në Arbitrazh, tha Ramadani. CEZ, sakaq e ka nisur

procedimin dhe për këtë hap ka njoftuar edhe qeverinë shqiptare. Në këtë proces CEZ pretendon ndaj Shqipërisë për heqjen e padrejtë të licencës. CEZ pretendon se ERE ka vepruar padrejtësisht, duke miratuar rritjen e çmimit të energjisë që KESH shiste ndaj CEZ, por duke mos lejuar rritjen e çmimit ndaj konsumatorëve.

Balfin Grup: Plani ynë për Bulqizën tejkalon detyrimet e koncesionit

Nga protestat kundër CEZ në Bullgari

Bie "perandoria" CEZ, gati humbja e licencës edhe në Bullgari Shumë shpejt kompania CEZ do të ketë të njëjtin fat edhe në Bullgari. Pas protestave dhe disa kontrolleve nga qeveria bullgare, Ministria e Ekonomisë ka njoftuar dje nisjen e procedurave për heqjen e licencës. CEZ humbje kolosale në bursa Blerina Hoxha

Shqipëria nuk do të jetë e vetme në betejën kundër kompanisë çeke të energjisë, CEZ. Protestat disaditore në të gjithë Bullgarinë kanë kulmuar dje, kur ministri Bullgar i Financave dhe dorëheqjen, ndërsa autoritetet njoftuan se do të nisin procedurat për heqjen e licencës ndaj kompanisë çeke.

Humbja e tregut bullgar

Ndërsa në Shqipëri CEZ kishte monopolin në shpërndarjen e energjisë elektrike, në Bullgari janë tri kompani që ushtrojnë këtë shërbim, por CEZ duket se ka krijuar problemet më të mëdha, me mbifaturime.

Lajmin për heqjen e licencës së CEZ e ka dhënë vetë kryeministri i Bullgarisë, Boyko Borisov. Përpara kësaj deklarate zyra e prokurorit të Përgjithshëm të Bullgarisë tha se do të propozojë heqjen e licencës së njësisë bullgare të grupit energjetik CEZ. Ka reaguar menjëherë CEZ, përmes zëdhënëses Barbara Pulp-

anova. “E konsiderojmë deklaratën e Kryeministri bullgar dhe prokurorisë një shkelje të rëndë të normave ligjore në Bullgari, si shtet anëtar i Bashkimit Europian”-tha Pulpanova. Sipas saj, CEZ nuk ka bërë asnjë shkelje nga ana e tij dhe se nuk ka asnjë bazë ligjore për këtë vendim të qeverisë së Bullgarisë, të cilin ajo e konsideroi të motivuar politikisht përpara zgjedhjeve parlamentare që mbahen këtë verë.

“Rregullatori i Energjisë dhe Ujit do të vlerësojë nëse përfundimet e raportit të inspektimit financiar japin arsye për të filluar një procedurë për të revokuar licencën e kompanisë”, tha Ministria bullgare e Ekonomisë gjatë një deklarate dje. Kompania CEZ në Pragë tani ka më shumë se

CEZ reagoi dje duke thënë se, nuk ka bërë asnjë shkelje nga ana e tij dhe se nuk ka asnjë bazë ligjore për këtë vendim të qeverisë së Bullgarisë, të cilin ajo e konsideroi të motivuar politikisht përpara zgjedhjeve parlamentare që mbahen këtë verë

Grupi Balfin që ka marrë të drejtat sesshme brenda e jashtë Shqipërisë, mbi koncesionin e Bulqizës ka pre- është një përgjegjësi që çdo investim zantuar dje planin e ri të zhvillimit i ri i ndërmarrë nga grupi ynë të të vendburimeve të kromit, ku në një tejkalojë standardet e ekselencës, të aneks të veçantë parashikohet dhë- arritura me përkushtim, profesionnia e pagave të muajit dhjetor, duke alizëm dhe, pse jo, dhe me guxim në përfshirë edhe pagën e 13-të. “Plani marrjen e rreziqeve ekonomike, i ri i investimeve, që po hartohet si shtoi më tej ai. Në lidhje me përfitinjë plan shumë ambicioz, i cili i min e kontrollit mbi shoqërinë ACR, tejkalon ndjeshëm kërkesat që bu- Balfin Grup garanton dhe njeherë se rojnë nga marrëveshja e koncesion- do të operojë pa iu shmangur asnjë it. Synojmë gjithashtu, të fillojmë detyrimi, qoftë ky kontraktual, fispërpjekjet për hapjen e traverbang- kal, rregullator apo i çfarëdolloj natyre ndaj çdo ut të Klosit. pale të tretë, Nismë kjo, që Përfaqësuesi i "Balfin Grup", përfshirë dhe nuk është ndër- Aliaj tha se: Synojmë të fillojmë shtetin. Duke marrë prej mëse përpjekjet për hapjen e traverpërmendur këtu 20 vjetësh, dhe bangut të Klosit. Nismë kjo, edhe detyrimet që do të ulë ndaj kontrakndjeshëm rrezi- që nuk është ndërmarrë prej torëve vendas. ku n e p ë r m - mëse 20 vjetësh, dhe që do të “Për ata që i kabytjeve, duke ulë ndjeshëm rrezikun e përmpërmirësuar ed- bytjeve, duke përmirësuar edhe në ndjekur zhvillimet në këtë he sistemin e sistemin e ajrimit industri, besoj ajrimit. Planifikojmë të investojmë dhjetëra mil- se e kanë të qartë që ky transaksion ionë euro, për të mundësuar hapjen realizohet në një nga momentet më sa më të shpejtë të Pusit nr.9, si dhe të vështira të veprimtarisë, së shkakvënien ne eficencë të Qafë-Buallit”, tuar nga problemet financiare të intha Luan Aliaj, përfaqësues i Balfin vestitorit të mëparshëm”- tha Aliaj.

Grup, dje gjatë ceremonisë së 65-vje- Më gjithë këtë sipërmarrje, synojmë torit të Minierës së Bulqizës. Repu- të angazhojmë ekspertizën më të tacioni që grupi Balfin ka fituar për mirë të inxhinierëve vendas, të ndërshkak të investimeve në emra si thurur me eksperiencën dhe QTU, NEPTUN, TEG, Tirana Logis- mbështetjen teknike dhe financiare, tic Park, Skopje Shopping Mall, e dh- të shoqërive dhe institucioneve fijetëra ndërmarrje të tjera të suk- nanciare më në zë, në të gjithë botën.

një front të hapur në tregjet e Ballkanit, përveç Shqipërisë. Për shkak të këtyre zhvillimeve, aksionet e CEZ ranë 0,5 për qind në 616 koruna në orën 12:05 në Pragë, për një rënie ditën e katërt dhe vlerësimin e kompanisë në 331.400.000.000 koruna ($ 17 400 000 000). CEZ kontrollon kompanitë që furnizojnë me energji elektrike Sofjen dhe qytetin verior Pleve, të cilat së bashku përbëjnë 41 për qind të konsumit të energjisë së Bullgarisë.

Efekti zinxhir

Rreth një javë më parë protestuesit bullgarë mbanin në duar postera ku shkruhej: “Ndiqni shembullin e Shqipërisë. Dëboni CEZ.” Indinjata e tyre vinte nga faturat super të larta të muajit dhjetor, të cilat në shumë raste kalonin të ardhurat mujore. Të njëjtat probleme CEZ shfaqi edhe në Shqipëri. Duke mos tentuar të ule humbjet në rrjet, Enti Rregullator në Shqipëri vërtetoi më shumë se një herë abuzime me mbifaturimet e CEZ. Por kulmi arriti kur kompania hoqi dorë nga detyrimet kontraktore, duke mos paguar asnjë lek ndaj KESH për energjinë që më pas CEZ e shpërndante te konsumatorët e pakicës. Qeveria shqiptare pretendon se humbjet që ka krijuar CEZ në ekonominë shqiptare arrijnë 1 miliard dollarë. Palët tashmë kanë nisur arbitrimin ndërkombëtar pasi CEZ e ka humbur licencën në Shqipëri më 21 janar të këtij viti dhe kompania drejtohet nga Sahit Dollapi, administrator i emëruar nga shteti.

Ministri i Ekonomisë, Edmond Haxhinasto

Haxhinasto: Industria, 10 mijë të punësuar të rinj më 2012 Sektori i industrisë vitin që shkoi rriti prodhimin me 13 për qind, duke ndikuar në hapjen e 10 mijë vendeve të reja të pune, ose rreth 28 për qind më shumë se një vit më parë. Shifrat e sektorit i dha dje ministri i Ekonomisë dhe Industrisë, Edmond Haxhinasto, në seminarin me temë “Përgjegjshmëria sociale e korporatave në industrinë nxjerrëse në Shqipëri”, të organizuar nga OSBE, METE dhe Ambasada Kanadeze.

Haxhinasto tha se arsimimi profesional dhe kualifikimi janë themelore për efekte pozitive sociale. Por nga ana tjetër Haxhinasto vuri në dukje edhe sfidat

që hasen në këtë sektor strategjik për ekonominë shqiptare. “Këto sfida lidhen kryesisht rreth punonjësit dhe qytetarit, por edhe rreth mjedisit dhe përfitimit të komunitetit vendor nga kjo industri dhe nga ky zhvillim”, tërhoqi vëmendjen ministri. Sipas legjislacionit aktual, ¼ e rentës minerare me ligj duhet t’u kalojë autoriteteve vendore. Për këtë, nënvizoi ministri, mbetet akoma një objektiv që duhet realizuar, veçanërisht në ato zona që kanë intensitet të lartë të këtij sektori dhe ku komuniteti ka edhe më shumë nevojë për të administruar këtë të ardhur të rëndësishme.

OpEd

10

MAPO

E mërkurë 20 shkurt 2013 www.mapo.al

Opinione dhe Editoriale

01 02 03

Gjërat nuk janë të vështira për t’u bërë; e vështirë është të vendosësh veten mendërisht në fazën e kryerjes së tyre.

Bujar Kapexhiu Nga

Të shohësh larg është një gjë, të shkosh atje është diçka tjetër.

Nuk është forma e jashtme, por esenca e gjërave që është e njëmendtë... është e pamundur për dikë të shprehë diçka thelbësisht të njëmendtë duke imituar sipërfaqen e jashtme.

Constantin Brancusi, arkitekt rumun

5 vjet pas shpalljes së pavarësisë 100

vjet më parë, Konferenca e Ambasadorëve të Fuqive të Mëdha në Londër vendosi copëtimin e Shqipërisë.

5 vjet më parë, Kosova shpalli pavarësinë. Nuk janë lajme krejt pa lidhje me njëri-tjetrin. Ka një tjetër konferencë të madhe ndërkombëtare, ajo e Parisit 1919, e cila konfirmoi vendimet e 1913-s.

Duke iu referuar kësaj konference, ku u diskutua gjithashtu për fatet e Shqipërisë dhe të Ballkanit, një nga arkitektët e paqes së sotme në Ballkan, ambasadori i ndjerë Riçard Hollbruk, shkroi diçka që i vendos në një farë lidhjeje këto dy ngjarje. Me fjalë të tjera, ai tha se, sikur vendimmarrësit e saj të dinin më shumë fakte për Ballkanin, mund të mos kishin ndodhur shumë luftëra dhe s’do ishte derdhur aq gjak.

Por historia është histori dhe ne politikanët duhet të shohim nga e ardhmja, pa e harruar atë. 5 vjet që nga shpallja i pavarësisë nuk janë vetëm moment festimi. Ato janë një moment shumë i mirë reflektimi për këtë etapë historike kur u vu në vend një padrejtësi e madhe në kurriz të kombit shqiptar që e kishte zanafillën 100 vjet më parë.

Meritat për pavarësinë Në reflektimet e mia për pavarësinë, veçanërisht në librin tim «Nga sfida në sfidë», konsideroj se dy janë protagonistët kryesorë të arritjen e saj: lëvizja paqësore e presidentit Rugova, dhe vepra heroike e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës. Nuk ka në këtë vlerësim kurrfarë përpjekje për të pajtuar të papajtueshmen. Përkundrazi. Fakti që populli shqiptar i Kosovës, administrata shtetërore e tij i konsideron njëlloj protagonistët e tyre, presidentin Rugova dhe Adem Jasharin, ashtu si dhe datat që lidhen me këto dy Lëvizje të mëdha kombëtare, është tregues se brenda popullit tonë është arritur pajtueshmëri për kontributet gjegjëse të tyre.

Pse e kam arritur këtë përfundim?

Sepse në gjykimin tim, Lëvizja paqësore e presidentit Rugova ishte thelbësore në arritjen e një objektivi: ndërkombëtarizimin e çështjes së Kosovës. Kjo mund të duket një fjalë goje sot, diçka shumë e thjeshtë, por bashkëkohësit e dinë se me sa shumë sakrifica u arrit ky ndërkombëtarizim, ndërsa regjimi i Milosheviçit e quante Kosovën si çështje të brendshme të Serbisë. Presidenti Rugova nuk e përfshiu Kosovën në aventura bashkë me republika të tjera të ishJugosllavisë, sepse ai interpretonte në mënyrën më të zgjuar qasjen perëndimore ndaj krizës së ish-Jugosllavisë.

Edhe ngritja e një sistemi paralel vetëqeverisës si ide e tij ishte gjithashtu dëshmi e aftësive të shqiptarëve për të jetuar në mëvetësi. Erdhi një moment kur kjo Lëvizje paqësore nuk mund të çonte në pavarësim, nuk mund të ndalte gjenocidin, dhe lufta e UÇK-së, e përshpejtoi kohën, e rriti ndërgjegjësimin ndërkom-

koment Behgjet Pacolli

bëtar në nevojën e zgjidhjes së shpejtë të çështjes së Kosovës. Kjo luftë solli ndërhyrjen e NATO-s, të udhëhequr nga ShBA-ja, pa të cilën s’do të ishim ku jemi. Sakrificat e kësaj ushtrie, të mbarë popullit shqiptar të Kosovës, reagimi ynë si komb ndaj gjenocidit, ku duhet të përmendim mikpritjen vëllazërore të Shqipërisë, e shpëtuan Kosovën nga zhdukja dhe e vendosën zgjidhjen e çështjes së saj si prioritet absolut ndërkombëtar. Mbi të gjitha, qoftë Rugova, qoftë drejtuesit e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, nuk iu shmangën një boshti strategjik: aleancës me Perëndimin, që me miqësinë me presidentin Uillson më 1919 pati një provë të fortë.

Ishte kjo aleancë që e shpëtoi Kosovën, dhe që mbetet dhe sot garanci për forcimin e saj.

Proceset pas pavarësimit Shpallja e pavarësisë së një shteti është si firmosja e certifikatës së lindjes.

Atë duhet ta firmosësh në vendin e duhur, që lindja të quhet e vlefshme botërisht. Prej vlefshmërisë së asaj certifikate vijon rritja, konsolidimi dhe pranimi i një shteti në familjen globale të tyre. Kështu ndodhi më 17 shkurt 2008, sërish me këshillimin e miqve tanë perëndimorë dhe drejtësia e shpalljes së 17 shkurtit u provua me vendimin e Gjykatës Ndërkombëtare të Hagës. Prej asaj shpalljeje, prej rezolutës së Asamblesë së OKB-së, më 2010, është vënë në lëvizje një proces i pandalshëm i themelimit, konsolidimit dhe njohjes të shtetësisë së Kosovës. Në planin e brendshëm janë krijuar institucione shtetërore që funksionojnë normalisht; po krijohet një sistem ekonomik i vetëmjaftueshëm, pavarësisht sfidave që mbeten. Në planin ndërkombëtar Kosova po arrin përkundër obstruksionit serb dhe të ndonjë Fuqie të madhe, të sigurojë njohjen e saj në familjen e shteteve që do të kulmojë me anëtarësimin në OKB. Edhe negociatat që po zhvillohen në Bruksel, gjithmonë në këshillim me sponsorët ndërkombëtarë të pavarësisë sonë, janë njëlloj parathënie e këtij anëtarësimi. Nuk është e rastit që për herë të parë absolutisht Serbia në gojën e krerëve më të lartë të saj po pranon mundësinë e anëtarësimit të Kosovës në OKB, megjithëse ata shpallin publikisht kushtëzime. Pritet të shkrihen institucionet paralele të Serbisë në territorin e pandashëm të Kosovës, dhe kjo nuk është një arritje e vogël në fare kaq pak kohë. Është pikërisht qasja udhërrë-

fyese e Rilindësve tanë, e presidentit Rugova, e udhëheqësisë së Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, ruajtja me çdo kusht e aleancës me Perëndimin, ajo që na garantoi këto të arritura.

Pavarësia pa liri nuk funksionon 5 vjet pas shpalljes së pavarësisë, në planin e brendshëm Kosova ka sfida të mëdha. Është treguar pjekuri e madhe me ruajtjen e njëmendësisë sonë, nëpërmjet shmangies së çdo konflikti të brendshëm ndëretnik, apo politik. Kjo duket qartë nga fakti se sot brezat e rinj të Kosovës konsiderojnë njëjtë, si baballarë të pavarësisë, Ibrahim Rugovën dhe Adem Jasharin. Por këta breza duan jetë në mirëqenie dhe në paqe dhe ne ua kemi borxh atyre. Ka ardhur koha për një doktrinë të re të lirisë, të funksionimit të saj, sepse vetëm pavarësia pa liri nuk çon në përparim.

Kjo doktrinë e re duhet të mbështetet mbi një strategji mbarëkombëtare zhvillimi. Kjo do të thotë se vendi ynë Kosova duhet të ndërtojë prioritete zhvillimore në pajtim me ato të Shqipërisë, apo të kombit shqiptar kudo që jeton dhe të Bashkimit Europian, ku duam të integrohemi. Vërtet Konferenca e Londrës 100 vjet më parë na ndau, por sot kur padrejtësia e saj është restauruar, neve na duhet të mendojmë për mirëqenien dhe përparimin tonë. Brenda modelit të Bashkimit Europian, ne duhet të krijojmë realitete ekonomike përplotësuese, hapësirë kulturore, akademike, tregtare të përbashkët. Ne s’kemi ndërmend të ndryshojmë kufijtë jashtë qasjes perëndimore, ShBA-së dhe Bashkimit Europian për rajonin. Por askush s’na pengon, madje na inkurajon për të krijuar një Hapësirë ekonomike të përbashkët, që do të funksionojë, pse jo, mbi bazë institucionale të fortë.

Një doktrinë e re zhvillimore, kërkon njerëz të rinj. Eksperienca e çlirimit dhe e këtyre 5 vjetëve ka konsumuar figura të caktuara që i janë referuar qoftë lëvizjes rugoviste, qoftë asaj çlirimtare për t’u provuar në pushtet. Qeverisja është diçka e komplikuar, që nuk zhvillohet mbi bazë biografie, por mbi bazë aftësish teknike, të njohjes dhe zbatimit të ligjit, aftësish manaxheriale etj. Ka ardhur koha që më të mirët e këtyre dy periudhave historike, të asaj të rugovizmit dhe asaj të luftës çlirimtare, të thërrasin në skenë djem dhe vajza të reja, të mësuar bukur mirë në Perëndim apo dhe brenda Kosovës. Ne duhet të justifikojmë angazhimin perëndimor në favor të pavarësimit të Kosovës, duke treguar se Kosova mund të mbijetojë ekonomikisht, brenda suazave të shtetit ligjor, si një hapësirë ku respektohet ligji, luftohet krimi i organizuar. Ne i kemi aftësitë si popull, si komb, që t’ia shpërblejmë Perëndimit dhe brezave të rinj, duke ndërtuar një Kosovë të re, të vetëmjaftueshme, ku «dielli lind, atje ku perëndon», siç thoshin rilindësit tanë.

Kur lan borxhet

Posta e redaksisë gazetamapo@gmail.com

Spekulantët bamirës dhe kriza Zamir “Kriza e Euros e shtyu sistemin financiar në buzë të falimentimit, që është evituar duke vënë masa të rrepta kursimi dhe duke u dhënë vendeve si Greqia mjaftueshëm para për të evituar falimentimin”, shkruan mes te tjerash George Soros (shkurt 2013). Por çfarë shkruante “Wall Street Journal” e çfarë mëtonte vetë titani i hedge-funds tre vite më parë (shkurt 2010). A mund të thuhet se “filantropi/spekulanti financiar”e fitoi bastin që kishte vënë manhatançe për të gjunjëzuar euron? Kësaj ideje i druhej edhe vetë z.Zhan Mari Colombani, që në faqet e “El Pais’-it të po tri viteve më parë shkruante mes të tjerash: “Jetojmë në një epokë që s’ta rrek mendja, ku rolin e bamirësve e luajnë spekulantët financiarë, që njëherazi mbajnë edhe peshën kryesore të fajit për përhapjen e krizës financiare në rrafsh global. Pikërisht këta spekulantë, ndër ta edhe George Soros, mbrohen nën petkun e bamirësisë”…

Kriza e vlerave të Europës

Feja dhe kombi, pse s’duhen ngatërruar Deda Si feja e krishterë, ashtu edhe ajo islame, origjinën e kanë nga Izraeli. Është injorancë që të identifikosh një etnitet sipas fesë. Nëse do të shkohej me këtë logjikë, atëherë të gjithë popujt e Evropës që përqafuan besimin e krishterë apo islam, na qenkan hebrenj. Paradoksi është se pikërisht romakët që kryqëzuan Krishtin, ishin ata që përhapën krishtërimin në perandorinë e tyre. Perandoria Osmane bëri të njëjtën gjë, përhapi fenë Islame në perandorinë e saj. Dy shqipfolës këtu, njëri me emrin italo gjerman Paul Tedeschini e tjetri që abuzon me emrin e një heroi të antikitetit Enea, (të një kohe kur nuk njihej Krishti), me mungesën e kulturës e identitetit, veçse e banalizojnë edhe më tepër barazimin e fesë me kombin. Mblidhni mendjen e mos ngatërroni kombin me fenë. Para përkatësisë protestante apo katolike, irlandezët i përkasin kombit irlandez, po kështu edhe për gjermanët protestantë e katolikë e po kështu edhe për shqiptarët e tre besimeve fetare Ideologu i Agimit të Artë: Shqipëria është e gjitha provincë greke

Kur u kujtuan komunistët Nga Bardhyl Qirjaku I nderuari z.Kasoruho, Ndjek gjithnjë me vëmendje shkrimet Tuaja sepse ndjej në to njerëzoren. Ju jeni zemërgjerë z.Kasoruho, por historinë dhe ngjarjet nuk mund t’i ndryshojmë dot. Nuk dua të them se Ju po i ndryshoni ato, por i trajtoni për të mos lënduar edhe ata që të paktën duhet të kishin kërkuar të falur publikisht. Ju e filloni shkrimin Tuaj pikërisht me ditën e themelimit të PKSH ditë që u vra në Korçë në një protestë, komunisti Koçi Bako. Por nga 7 prilli 1939 deri 8 nëntor 1941 bëhen afër 30 muaj z.Kasoruho dhe asnjë komunist nuk ishte ndjerë qoftë edhe me një trakt kundër pushtuesit. A nuk ishin ata që shqetësoheshin për të çuar djemtë tonë në Spanjë, ndërsa për vendin e tyre qëndruan gati 30 muaj në heshtje. Pse e prishën heshtjen? Sepse ishte sulmuar atdheu i tyre i vërtetë, Bashkimi Sovjetik, pak muaj më parë i nderuari z.Kasoruho. Sepse kështu kishin bërë edhe komunistët francezë që nuk hodhën asnjë pushkë për të mbrojtur Francën nga Hitleri. Ndërkaq Ju harroni Mujo Ulqinakun që ra duke luftuar më 7 prill 1939 dhe sidomos një djalë të ri, Vasil Laçin, që e varën pushtuesit sepse guxoi të qëllojë perandorin në Rrugën e Durrësit. Ju solla si shembull dy dëshmorë që ranë përpara Koçi Bakos për të treguar se rezistenca e popullit tonë nuk filloi me themelimin e PKSH. Në kategoritë e grupeve që përmendni Ju z.Kasoruho, keni harruar dhe një element shumë të rëndësishëm dhe pikërisht dorën djallëzore të jugosllavëve. Ishin ata që bashkuan komunistët shqiptare dhe filluan vëllavrasjen në fillim ndërmjet grupeve komuniste.

Në shkrimin: Nga Koçi Bako te Arben Broci, dëshmorët e Shqipërisë për liri

E mërkurë 20 shkurt 2013 www.mapo.al

MAPO

Por Shqipëria nuk plotëson një prej kushteve madhore ’amerikane’: mjekët dhe infermierët nuk kanë rroga të respektueshme. Pa u zgjidhur edhe kjo hallkë, sistemi do vazhdojë të jetë ‘falas”. Ky lloj sistemi (i yni aktualisht) është më i keqi i mundshëm: iluzioni është se shëndetësia është falas, ndërkohë që një pjesë paguajnë sigurime shëndetësore pasuar edhe me ‘nën dorën” e famshme.

Spitali fushor (falas) i Ramës dhe Berishës

Budallai i bukur B

udallai i bukur nuk është problem as sepse është budalla dhe as sepse është i bukur. Budallai i bukur, jo ai i vjetri sa Bota, ky i riu, ky i sotmi, ky moderni, ky hamalli i palodhur që i bart të dyja, edhe budallallëkun edhe bukurinë, është problem sepse budallenjtë e bukur po shtohen dhe po marrshojnë pa u ndalur drejt piksynimeve të reja; budallallëkut duke e rritur hiperbolikisht, bukurisë duke u shtuar linearisht. Pra në një diskordancë të frikëshme në favor të budallallëkut dhe dëm të bukurisë. Prandaj po ndodh që budallai i bukur dhe pasoja e tij, budallallëku i bukur, tashmë kanë marrë dhenë dhe po bëjnë hatanë.

Budallenjtë e parë të bukur në Shqipëri u çfaqën të ndrojtur aty kah fundi i viteve ‘90-ë. Shqipëria kishte pasur edhe më parë budallenj të bukur të të gjitha ngjyrave. Por ishin të rrallë, dhe sidomos të pazararshëm, që shihnin punën e vet, domethënë budallallëkun e vet, dhe natyrisht bukurinë e vet. Deri në atë kohë, për budallenjtë e bukur, njerëzia thoshte; E mo, s’ka problem, ehu sa budallenj ka bota, s’mund të mos i kemi edhe ne budallenjtë tanë, aq më tepër të bukur, në mos për tjetër, për të parë sa të squtë jemi.

Mirpo, kur budallenjtë e bukur nisën të shtohen, nisën edhe vramendjet; Kush e hodhi dhe si mbiu ajo farë? Sidomos, çka është kryesorje, lidhur me perspektivën e rritjes së frikëshme të numurit të budallenjve të bukur.

Budallenjt tanë të bukur kontemporanë u çfaqën fillimisht nëpër kafenera.

Të larë e të krehur, flokët e fiksuar me xhel, të pastër e të ndrequr sikur sapo kishin dalë nga lavatriçja e larjes, centrifuga e tharjes, teli i nderjes, hekuri i nxehtë i shtrirjes. Me kalimin e kohës erdhën e u shtuan. Të ftohtë, të thatë, me muhabete për tema të thjeshta deri në llaftari, gjithmonë tejet të kujdesur për bukurinë e paraqitjes. Pa asnjë vullnet apo dëshirë për të bërë, apo edhe vetëm thënë, ndonjë gjë përmbajtësore, të vlefëshme, për vet’ budallain e bukur, sidomos pa asgjë që të kishte lidhje me tjetrin.

Se për gjëra që të kishin lidhje me “të tjerët, pra shoqërinë në përgjithësi, të mirën e saj, as atëhere as tani s’bëhet fjalë.

Të tillët budallenj të bukur j’u vërsulën së pari organizatave jo qeveritare ose jo fitimprurëse. Që në fakt, si doli më vonë, budallenjtë tanë të bukur krerë organizatash të tilla që janë me qindra, ishin dhe janë edhe qeveritare edhe fitimprurëse sot e gjithë ditën, por më mirë ta lemë këtu mardhënien e budallenjve të bukur me ato organizata se hymë e s’dalim dot. Pra, me pamje të jashtëme të ndrequr qasje të posaçme ndaj institucioneve dhe interesimeve komunitare, budallai ynë i bukur ishte dhe mbeti një kërmill i mbështjellë në guackën e vet plot jargë budallallëku dhe bukurie të kallkanosur.

Fara e të pispillosurve budallenj, me gjasa, erdhi nga jashtë. Nga disa vende, kryesisht nga Italia, prejnga j’a behën imprenditorët e parë. Ata të parfumosurit që e morën Shqipërinë për arenë dallaversh dhe fitimesh të kollajta dhe pastaj u habitën dhe nisën të ulërasin

koment Edison Ypi

Autostradat, aeroportet, tunelet, urat, alumini, Interneti, birra, pijet freskuese, për budallain e bukur nuk janë shpikur dhe nuk janë ndërtuar kurrë.

Ato aty kanë qënë në jetë të jetëve. Në pritje të budallait të bukur për t’ja kollajsuar jetën.

“Mama mia” kur halabakët tani i përzunë me shkelma.

Tutto a posto nga maja e flokut, duke kaluar nëpër kopsat e pantallonave, tek gishti i këmbës, budallai ynë i bukur sipas modelit apeninik, nuk di muhabet tjetër veç; Euro, aeroplana, orare, pizza, bileta, spagheti, receta gatimi, restorante, dreka, darka, ragazze, preferibilmente belle, pasarela, udhëtime nëpër plazhe, sakën shqiptare, vetëm të huaja.

Tashmë budallenjtë tanë të bukur kanë mposhtur pothuaj të gjitha kalatë e superstrukturës shtetërore dhe shoqërore; Pjesën më të madhe të politikës, zyrat e gjithfarshme, Shoqërinë Civile. Por kryesisht Mediat vizive. Ku budallai i bukur bën kërrdinë me lëvizje gjymtyrësh, kostume të errëta, kravata me ngjyra, ora të shtrenjta, dhe natyrisht shumë budallallëk.

Budallai i bukur, në kuptimin e mirfilli të këtij termi, i përket një kohe të shkuar. Asaj kohe kur, mes budallenjve dhe të squtve, bukurisë dhe pabukurisë, dikush ishte budalla i bukur dhe dikush tjetër budalla i pabukur. Të bukurit e dinin që ishin të bukur dhe të pabukurit ishin pajtuar me fatin e të të qënit të pabukur. Kështu, përveç luftrave botërore, fashizmit, komunizmit, dhe miliona të viktimave, gjithçka tjetër me budallain e bukur të së kaluarës shkonte vaj. Budallai i sotëm i bukur është tjetër gjë, është budallai i zbukuruar.

Budallai i zbukuruar, pra, ai të cilin për lehtësi po e quajmë budalla i bukur, është pasardhës i budallait të pabukur i cili në kushtet e sotme materiale të përmirësuara i është futur në mënyrë të papërmbajtur t’i gjejë fundin bukurisë së pamjes së jashtëme të vetes pa u kujdesur për pothuaj asgjë tjetër.

Budalli i bukur është një budalla me mendje të hallakatur, por që atij vetë i duket e rregullt dhe e bukur; është antikonformist i shquar që lufton gjithë kohën me mullinjtë e erës; revolucionar i asgjësë, progresist hipokrit, modern në kuptimin më të përvjellur të fjalës, shkurt, një tyç i update-uar, Gjithmonë ka pasur budallenj të bukur të ekzagjeruar, “Dendy” dhe “Gagarelë”, që janë paraardhësit e budallait të sotëm të bukur. Por jo kaq

tepër, dhe kurrë kaq të difuzuar.

Një herë e një kohë, gjindja shqiptareske, gocat e bukura nuk i dallonte nga njëra-tjetra. I cilësonte të gjitha bashkë, dhe secilën veç e veç, me një emër të vetëm - kurva. Në kërkim të një simetrie kohërash dhe cilësimesh, i bie që budallanë e sotëm të bukur ta quanim - kurvar. Sa mirë do ishte. Por budallai i sotëm i bukur s’është as kurvar. Budallai i sotëm i bukur është thjesht një palluqe që çfaqet gjithmonë në zyrë me një kompjuter përpara dhe me një printer anash. Si dhe natyrisht në televizor. Ku as budallai i bukur që e ka ftuar nuk di pse e ka ftuar, dhe as vet budallai i bukur i ftuar nuk di pse është ftuar, dhe llafos sikur ka ngrënë një shirit manjetofoni kilometrik.

S’ja ka kush ngenë, ama të rrish e të mendosh për budallain e bukur të lindin pyetje.

A arrin shtimi i bukurisë të ndikojë në paksimin e budallallëkut të budallait të bukur?

Kush është më budalla dhe më i bukur, budallai i bukur apo budallaqa e bukur?

A ekziston Bukuria e budallallëkut?

Po budallallëku i bukurisë, budallallëku i budallallëkut, bukuria e bukurisë, a ekzistojnë vallë?

Sigurisht-sigurisht që ekzistojnë. Ky shkrim është prova.

Palestra, masazhi, plazhi, vrapi rreth liqenit, kqyrja me kujdes e datave të skadimit mbi kutitë e ushqimeve të ambalazhuara, celulari i tipit të fundit, pa folur për Fejsbukun dhe Tuiterin dhe të tjerat rrjeta sociale mbi të cilët rri ditë e natë kërrusur, janë shokët e pandarë të budallait të bukur.

Sakën se bën gabim t’i flasësh budallit të bukur për romane, libra, poezira, se të piu e zeza. Xhindoset po i fole për të tilla. Të quan budalla të pabukur dhe s’të flet me gojë sa të jetë jeta. Komplimentat për një femër, jo për budallaqen e bukur, se me budallaqen e bukur budallai i bukur shkon fare bukur, por për komplimenta për të squtën e bukur, budallai i bukur s’ka asnjë ide, as të bukur as të pabukur.

Autostradat, aeroportet, tunelet, urat, alumini, Interneti, birra, pijet freskuese, për budallain e bukur nuk janë shpikur dhe nuk janë ndërtuar kurrë.

Ato aty kanë qënë në jetë të jetëve. Në pritje të budallait të bukur për t’ja kollajsuar jetën.

Budallenjtë e bukur po mësyjnë Njerzimin si hordhitë e karkalecave fushat me të mbjella.

Thurja e frikëshme e cerebralitetit të cënuar me aestetizmin që po sulmon Njerëzimin si kolonitë e karkalecave arat e mbjella, nuk po rrezikon vetëm Shqipërinë. Budallai i bukur është shkaku i krizave të sotme botërore.

Nga j’a behu, o Zot, ky ligavec që me aq sukses po lodh mendje, po përkul vullnete, po zbraps iniciativa?

Si i bëhet me budallanë e bukur?

Ftohen të gjithë budallenjtë, të bukur e të pabukur, të japin secili ndihmesën e vet, për ta ndalur hovin kriminal në rritje të budallenjve të bukur për t’i bërë të gjithë budallenjtë budallenj të bukur dhe të gjithë të squtët budallenj të pabukur.

koment

Alfred Lela

Madje, fakti se sistemi shëndetësor është falas, edhe pa qenë i tillë, është thembra e Akilit e këtij sektori. Sigurisht, e ka një kontradiktë te pohimi ‘është falas pa qenë i tillë’ dhe kjo nuk është vetëm konceptuale.

K

ryetari i opozitës Edi Rama ka kthyer në lajtmotiv të turit të radhës, nën siglën tashmë fikse Rilindje, shëndetësinë. Gjatë këtij posht-e-larti elektoral z. Rama, ironikisht i është dashur të ndeshet me atë se ç’është e ç’nuk është sistemi shëndetësor në Shqipëri. Gjatë një takimi në Burrel kryetari i opozitës ka patur luhatje tensioni dhe i është dashur të mjekohet e të marrë serum në spitalin e qytetit prej të cilit, siç ka thënë vetë në një takim me temë po shëndetësinë në Elbasan, “u largua me një të ftohtë”. Z. Rama ka rrëfyer ftohmën, por jo nëse e ka futur dorën në xhep për të paguar për shërbimet e marra në spitalin e Burrelit. A ka qenë ai pra në sistemin e tij shëndetësor (falas për të gjithë) apo në atë të tmerrshmin e të shëmtuarin, sipas tij, të kryeministrit Berisha, i cili, si të mos, e ka shfrytëzuar ftohjen e supozuar të kundërshtarit politik në spitalet e tij, edhe për anekdotën e radhës.

(Darkën e gabuar e ka pasuar ftohma e gabuar.)

Kryeministri, përballë grupit parlamentar demokrat, ka garantuar se sistemi shëndetësor në Shqipëri është falas, dhe për ilustrim ka renditur shërbime e shuma financiare në shumëfishat e miliona eurove. Kjo përplasje për sistemin shëndetësor të Ramës që duhet të jetë falas dhe atë të Berishës që është falas, nuk i ndryshon asgjë faktit se të dy e kanë gabim. Se sistemi shëndetësor nuk duhet asesi të jetë falas për të gjithë, në të gjitha kohët.

Madje, fakti se sistemi shëndetësor është falas, edhe pa qenë i tillë, është thembra e Akilit e këtij sektori. Sigurisht, e ka një kontradiktë te pohimi ‘është falas pa qenë i tillë’ dhe kjo nuk është vetëm konceptuale.

Së pari, psikoza e bartur nga raporti mjekësi-të drejtat e shtetasit në komunizëm vazhdon të jetë sundues: situata aktuale është veç një zgjatim i mendësisë së para ‘90-ës. Dhuratat për mjekun që bënte vizitën apo kryente operacionin qofshin këto në mish, vezë apo para, vazhdojnë të shërbejnë si mjet këmbimi mes palëve, me të vetmin ndryshim se janë shumëfishuar në përpjesëtim me inflacionin. Puna e pak apo keqpaguar si zëvendësim i taksimit të drejtpërdrejtë, aktualisht është zëvendësuar nga taksat dhe kontributi i qytetarëve në sigurime. Mjekët, duhet pranuar, janë përfshirë nga babëzia e përgjithshme e shoqërisë dhe nuk janë legjenda urbane rrëfimet për pashpirtësi të tyre deri aty sa nuk i trajtojnë të sëmurët pa u akaparuar shuma apo vendosur kontaktet solide me një person të familjes si garant të pagesës. Pra jemi në socializëm kokëposhtë, që shitet për kapitalizëm.

Së dyti, sistemi shëndetësor, siç e sugjeron emri, është sistemik; do të thotë se nuk ndryshon me makiazh, por kërkon ndërhyrje të themelta. Shëndetësisë nuk mund t’i gjenden zgjedhje ala elektorale, por kërkon platforma afatgjata sistemike, të përgjithshme e kombëtare. Të cilat duhet të përjashtojnë zgjidhjet socialiste ku banon diskursi i të dyve: Berishës e Ramës. Plani Universal i Obamës (ide e Romney-t kur ishte guvernator i Massachusetts-it, në fakt) që do të thotë, gjithkush është i detyruar të blejë siguracion shëndetësor, qoftë nëpërmjet punës, privatisht apo në rastin e shtresave të pamundura nën subvencion shtetëror, ta zëmë se i bie për shtat Shqipërisë. Por Shqipëria nuk plotëson një prej kushteve madhore ’amerikane’: mjekët dhe infermierët nuk kanë rroga të respektueshme. Pa u zgjidhur edhe kjo hallkë, sistemi do vazhdojë të jetë ‘falas”. Ky lloj sistemi (i yni aktualisht) është më i keqi i mundshëm: iluzioni është se shëndetësia është falas, ndërkohë që një pjesë paguajnë sigurime shëndetësore pasuar edhe me ‘nën dorën” e famshme.

Sigurimet shëndetësore janë si një kartë krediti e parapaguar, të cilën ti e përdor kur ke nevojë. Liderët Rama e Berisha, a na sigurojnë se kur ta nxjerrim kartën ku janë paratë tona, mjekët të mos na shohin shtrembër dhe shteti të mos tallet kur t’u thotë edhe atyre që paguajnë se shëndetësia është falas. Jo, është me shpenzimet e tyre.

11

CMYK

12

MAPO

E mërkurë, 20 shkurt 2013 www.mapo.al

fenomen

Internacionale duket se do të jetë bota e re e arsimit të lartë.

Megjithatë, jo të gjithë akademikët duket se janë vënë në kor për ta kënduar këtë himn. Një debat pro dhe kundër për një dukuri e cila duket e pashmangshme, por që vë në diskutim identitetin e universiteteve, të atyre që e kanë një të tillë sigurisht

Universitetet në erën e internacionalizimit

www.mapo.al

Inovacioni, çelësi i suksesit ekonomik

Revista Shkencore e Fakultetit Ekonomik në Universitetin Europian të Tiranës “ECONOMICUS”, në numrin e saj të ri ka sjellë një dossier kushtuar sipërmarrjes dhe inovacionit. Akademikë e kërkues shqiptarë, në bashkëpunim edhe me kolegë të huaj, sjellin në punimet e tyre këndvështrimin shkencor mbi një gamë çështjesh me analiza konkrete studimi

aktivitete

Civici: Ekonomia e dijes thelbi i zhvillimit global

UET, simpozium për vlerat e reja të arsimit

Ekonomia e dijes dhe informacionit, e quajtur ndryshe ‘ekonomia e re’, rezulton të jetë çelësi i suksesit të zhvillimit ekonomik për pjesën më të madhe të vendeve perëndimore

Në kuadrin e“Ditës së Mësuesit”, Departamenti i Edukimit në Fakultetin e Shkencave Sociale dhe i Edukimit në UET organizuan simpoziumin “Arsimi dhe rruga e tij drejt vlerave të reja”. Simpoziumi shkencor preku problematikat e zhvillimit të shkollës shqiptare dhe rrugën e saj drejt dinamikave të reja dhe integrimit europian.

Faqe 13

MAPO

14

E mërkurë, 20 shkurt 2013 www.mapo.al

studime

Ekonomia e dijes dhe informacionit, e quajtur ndryshe ‘ekonomia e re’, rezulton të jetë çelësi i suksesit të zhvillimit ekonomik për pjesën më të madhe të vendeve perëndimore. Sa më tepër që vendet në zhvillim, përfshirë këtu edhe Shqipërinë, të investojnë në ekonominë e re, aq më të lehtë do ta kenë ato të ndjekin ritmin dhe performancën e vendeve të zhvilluara, të integrohen në ekonominë botërore dhe të përfitojnë prej saj.

Economicus 9 Inovacioni, çelësi i suksesit ekonomik Revista Shkencore e Fakultetit Ekonomik në Universitetin Europian të Tiranës “ECONOMICUS”, në numrin e saj të ri ka sjellë një dossier kushtuar sipërmarrjes dhe inovacionit.

Akademikë e kërkues shqiptarë, në bashkëpunim edhe me kolegë të huaj, sjellin në punimet e tyre këndvështrimin shkencor mbi një gamë çështjesh me analiza konkrete

G

lobalizimi, efektet e të cilit ne i ndjejmë dhe i komentojmë çdo ditë, është para së gjithash pasojë e revolucionit të teknologjive të informacionit e komunikimit si dhe e sistemit liberal të shkëmbimeve tregtare në kuadrin e OBT apo marrëveshjeve rajonale në kontinente të ndryshme të botës. Në thelb, globalizimi është zhvillimi i ekonomisë së dijes dhe administrimit të njohurive. Rritja e konkurrencës në shkallë ndërkombëtare që rezulton nga ky proces është shumë më e fortë se konkurrenca klasike e mallrave dhe produkteve me të cilën jemi ndeshur deri tani. Përballimi i saj është i lidhur ngushtë me një proces inovativ permanent të bazuar në njohuri të thella shkencore dhe mbi të gjitha në aftësinë e shpërndarjes dhe përvetësimit imediat të tyre në shkallë të gjerë. Në këto kushte, përshpejtimi i përmbajtjes intelektuale të procesit të konceptimit, fabrikimit dhe shpërndarjes së produktit apo shërbimit e bëjnë “ekonominë dhe administrimin e dijes dhe informacionit” një faktor esencial të zhvillimit.

Fokusi i këtij botimi të ri sillet rreth inovacionit. Sa është i lidhur kryesisht me të biznesi shqiptar? Sa e njeh inovacionin, tregjet e tij? Sa e përdor inovacionin dhe sa e kthen në forcë prodhuese dhe produktive?

Në faqet e këtij botimi të ri, akademikë e kërkues shqiptarë në bashkëpunim edhe me kolegë të huaj sjellin në punimet e tyre këndvështrimin shkencor mbi një gamë çështjesh me analiza konkrete: nga porti i Durrësit, biznese fasone, biznese të prodhimit të energjisë, mënyra sesi menaxhohet arsimi i lartë në raport me kërkimin dhe inovacionin, e për të vazhduar më pas me biznese prodhuese, banka e tregje financiare. “ Mendoj që ka një këndvështrim shumë më të gjerë dhe ky numër nuk është një numër vetëm me vlera akademike e shkencore thjesht universitare, por me këta artikuj me vlera praktike që i ndihmojnë të interesuarit, jo vetëm pedagogët, studentët, por edhe një masë të gjerë biznesmenësh dhe njerëz që merren me tregjet, komunikimin, konsumatorin, marketingun dhe çfarëdo qoftë për të marrë disa nga arritjet më të fundit të diskutimeve shkencore në këtë fushë sot”, - thotë kryeredaktori i Revistës Economicus, njëherazi edhe Presidenti i UET, Adrian Civici.

Po Shqipëria, ku ndodhet në raport me këtë tendencë moderne ndërkombëtare?

Sipas analizave të fundit të bëra nga raportet ndërkombëtare, për sa i përket biznesit dhe inovacionit, sofistikimit të bizne-

sit apo lidhjes së biznesit me qendrat kërkimore dhe universitetet, Shqipëria renditet në vendet e fundit në botë. Sipas raportit vjetor të Forumit Ekonomik Botëror (WEF,2005) mbi “Krahasimin e niveleve të konkurrueshmërisë”, Shqipëria rezulton në grupin e 20 vendeve të fundit nga 117 vende të analizuara. Në vlerësimet e specializuara botërore, ky klasifikim konsiderohet si barometri më i plotë në shkallë ndërkombëtare për të matur dinamizmin ekonomik të çdo vendi dhe kapacitetin e fleksibilitetin e tij për t’u përshtatur me tendencat e ekonomisë botërore. Përveç treguesve të stabilitetit makroekonomik dhe funksionimit institucional, vendin kryesor në këtë vlerësim e zë dhe niveli i absorbimit të njohurive, dijeve dhe përparimit teknologjik. “ Çka tregon se ne harxhojmë shumë pak për inovacionin, por më shumë se harxhimi financiar do të thosha se është koncepti dhe nevoja që ka biznesi shqiptar sot për ta kaluar fazën deri diku artizanale, fazën e krijimit dhe konsolidimit dhe që të bëhet eficient dhe konkurrues duhet t’i kthejë sytë nga inovacioni, nga përdorimi i teknologjive të reja, teknikat e reja të prodhimit, marketingut, komunikimit; përdorimin e burimeve të ndryshme të energjisë, çdolloj ideje, asaj që quhet ekonomia e dijes, ekonomia jo materiale që ndihmon në përdorimin më të mirë të burimeve prodhuese dhe rrit eficiencën e prodhimit”, - vijon Civici.

Kërkimet për inovacionin janë kërkimet që po zënë vendin e parë si premisë për rritjen e produktivitet, eficiencës dhe përballimin e konkurrencës në tregjet globale.

“Ndaj edhe ky numër në fokus ka pasur marrëdhënien midis sipërmarrjes dhe inovacionit duke botuar një seri artikujsh nga kërkues shqiptarë, në bashkëpunim edhe me kërkues e akademikë të huaj, apo doktorantë shqiptarë që kryejnë studimet në LSE, Londër apo universitete prestigjioze në Itali, Francë, Gjermani apo Amerikë më idenë sesi mund të studiohet ky realitet për të nxjerrë faktorët që e kanë frenuar deri më tani inovacionin dhe mbi të gjitha sesi ky inovacion mund të përfshihet në shumë nga bizneset shqiptare”.

Të parë me kujdes, një pjesë e mirë e artikujve kanë të bëjnë me analiza konkrete: Ekonomistët Elvin Meka dhe Arjan Kadareja sjellin një pasqyrë të Bankingut në Shqipëri dhe rrugëtimit drejt së ardhmes. Fundi i “Botës së Tretë” dhe prosperiteti ekonomik i vendeve në zhvillim është një artikull i sociologut Fatos Tarifa.

“ Mendoj që ka një këndvështrim shumë më të gjerë dhe ky numër nuk është një numër vetëm me vlera akademike e shkencore thjesht universitare, por me këta artikuj me vlera praktike që i ndihmojnë të interesuarit, jo vetëm pedagogët, studentët, por edhe një masë të gjerë biznesmenësh"

Ekonomisti Adrian Civici është ndalur në trajtimin e Ekonomisë së dijes si thelb i zhvillimit në epokën globale dhe sfidat e zhvillimit ekonomik. “Jetojmë në epokën e shoqërisë dinamike, postindustriale, e cila po evoluon në mënyrë marramendëse drejt asaj që quhet “knowledge-basedsociety” ose shoqëria e bazuar në dije.

Vendosja e nivelit të arsimimit dhe cilësisë së edukimit si një nga prioritetet kryesore, si për vendet e zhvilluara, ashtu edhe për ato në zhvillim, përbën tashmë një fakt të padiskutueshëm dhe të pranuar nga të gjithë”, - shprehet ai.

Tjetër punim interesant është ai i Dekanes së Fakultetit Ekonomik në UET, Luljeta Minxhozi, ku trajtohen universitetet sipërmarrëse dhe roli i tyre në zhvillimin e inovacionit në shoqëritë e së ardhmes.

Sa i përket bashkëpunimit të bizneseve me institucionet e arsimit të lartë dhe sfidat në dhjetëvjeçarin e ardhshëm, këto vijnë të trajtuara nga zv/rektorja e UET, Nevila Xhindi.

Inovacioni në shërbim të transparencës, konkurrueshmërisë dhe cilësisë së shërbimit me rastin e Autoritetit Portual Durrës; modeli i inovacionit të hapur dhe forcimi i raporteve bashkëpunuese ndërorganizative në shoqërinë shqiptare; zbatimet novatore në sektorin e bujqësisë; motivimi i kapitalit human si nxitës inovacioni, teknologjia e informacionit dhe performanca e sistemit doganor shqiptar, janë të tjerë artikuj jo vetëm për t’u shfletuar në këtë numër të ri të revistës shkencore.

MAPO

15

E mërkurë, 20 shkurt 2013 www.mapo.al

aktivitet

Në kuadrin e“Ditës së Mësuesit”, Departamenti i Edukimit në Fakultetin e Shkencave Sociale dhe i Edukimit në UET organizuan simpoziumin “Arsimi dhe rruga e tij drejt vlerave të reja”

UET, simpozium për vlerat e reja të arsimit Simpoziumi shkencor preku problematikat e zhvillimit të shkollës shqiptare dhe rrugën e saj drejt dinamikave të reja dhe integrimit europian.

A Kjo veprimtari është një provë e rëndësisë që UET i kushton përfshirjes së studentëve në tubime shkencore, si edhe nxitjes e motivimit të tyre për t’u marrë në mënyrë aktive me hulumtime shkencore me përgatitjen e disertacioneve e të punimeve të ndryshme rreth tematikave të caktuara, për të dhënë ndihmesën e tyre në studimet e ndryshme që realizohen në fusha të ndryshme”

rsimi dhe rruga e tij drejt vlerave të reja, ishte tematika që bëri bashkë në mjediset e Universitetit Europian të Tiranës studentë dhe pedagogë të ciklit Master dhe Doktoratë në Fakultetin e Shkencave Sociale dhe të Edukimit, të cilët organizuan një simpozium shkencor në kuadër të Ditës së Mësuesit.

Studentë të Masterit dhe Doktoratës nga Shqipëria, Kosova, Mali i Zi, Maqedonia dhe Turqia paraqitën punime që prekën sektorë të veçantë të arsimit në trojet mbarëshqiptare, duke shkëmbyer edhe përvoja e optika të ndryshme të analizës për dukuri në rrafshet e sistemeve të edukimit dhe shkollës në përgjithësi.

U shtjelluan tema me objekte të ndryshme, në funksion dhe në parashtrimin e koncepteve teorike, analizat mbi kurrikulën, mbi edukimin e të rriturve, mbi metodat e mësimdhënies e të mësimnxënies, mbi raportin shkollë/familje e komunitet, si edhe të administrimit të shkollës mbi bazën e përvojës, të teorive e të praktikave më të mira të shkollave homologe në Europë e më gjerë.

Nga përdorimi i teknologjive të informacionit, fenomeni i braktisjes në shkollat rurale, futja e elementëve globalë në sistemin e arsimit vendas, metodat e testimeve, mësimi emocional e social, menaxhimi i klasës, disiplina, roli i mësuesit e deri tek edukimi përballë sfidave të mijëvjeçarit të ri, ishin spektri i problematikave dhe ideve për zgjidhje

nga referuesit. Valjer Peshkëpia, pedagog i Fakultetit të Shkencave Sociale dhe të Edukimit në UET dhe organizator i këtij eventi thotë se ky simpozium kishte rëndësi të madhe jo vetëm për departamentin, por edhe në Universitetin në përgjithësi.

“Kjo veprimtari është një provë e rëndësisë që UET i kushton përfshirjes së studentëve në tubime shkencore, si edhe nxitjes e motivimit të tyre për t’u marrë në mënyrë aktive me hulumtime shkencore me përgatitjen e disertacioneve e të punimeve të ndryshme rreth tematikave të caktuara, për të dhënë ndihmesën e tyre në studimet e ndryshme që realizohen në fusha të ndryshme”, shton profesor Peshkëpia. Jo vetëm parashtrim i temave studimore për të parashtruar pikëpamje teorike rreth dinamikës së shkencave të edukimit në përgjithësi dhe veçanërisht mësuesit, por këto erdhën të ilustruara me përvojë konkrete, ku një pjesë e mirë e studentëve të ciklit të dytë dhe të tretë janë aktualisht mësues të ciklit 9-vjeçar dhe arsimit të mesëm në trojet shqipfolëse,

duke i prekur konkretisht problematikat e zhvillimit të shkollës shqiptare. Peshkëpia vijon duke thënë se aktivitete të këtij lloji rritin kompetencën profesionale, çka është e domosdoshme në veprimtarinë praktike në tregun e punës.

“Për arsimin në përgjithësi mund të përdoren nëpërmjet teknologjisë së informacionit edhe nga studiues

te tjerë, të cilët mund t’i përdorin për referencë përfundimet apo rekomandimet që burojnë nga punimet e këtij simpoziumi”, - përfundon ai.

Departamenti i Edukimit në UET ka nisur përgatitjet për organizimin e nj ë ko n f e r e n c e sh ke n c o r e ndërkombëtare në tetor të këtij viti, ku do të marrin pjesë studiues e akademikë nga vende të ndryshme.

Disa nga punimet e simpoziumit • Prof. Asoc. Dr. Valier Peshkëpia -“Mësimdhënia dhe teknologjitë e komunikimit” • MA. Adelina Marku - “Shkollat rurale dhe braktisja e shkollës” • Dokt. Kilda Çela - “Edukimi global në sistemin arsimor në vendin tonë” • Dokt. Besarta Zhaku- “Aplikimi i ditarit elektronik, si një risi në shkollat e Maqedonisë” • Msc. Mirela Gurakuqi - “Testimi, si dukuri metodologjike bashkëkohore në vlerësimin e nxënësve/studentëve” • Dokt. Enkeleda Stefa - «Si mund të realizohet edukimi mbi bazën e një metode pedagogjike, mësimi social - emocional».

• MA. Beqir Sellaj – “Menaxhimi i klasës, roli i mësuesit në shkollat e Malit të Zi” • Dokt. Lon Laska, Dokt. Magbule Mejzini “Sistemet e arsimit në Kosovë, në Shqipëri dhe në Slloveni” • Msc. Aida Gjinaj – Msc. Alma Cama – “Edukimi i të rriturve përballë sfidave të mijëvjeçarit të ri” • MA. Eglida Guri – “Mësimdhënia për një të menduar kritik» • Dokt. Eliza Avdiu & Dokt. Lavdie Rrahmani - “Drejt ndryshimeve të vazhdueshme për një edukim efektiv”

MAPO

16

E mërkurë, 20 shkurt 2013 www.mapo.al

fenomen

Internacionale duket se do të jetë bota e re e arsimit të lartë. Megjithatë, jo të gjithë akademikët duket se janë vënë në kor për ta kënduar këtë himn. Një debat pro dhe kundër për një dukuri e cila duket e pashmangshme, por që vë në diskutim identitetin e universiteteve, të atyre që e kanë një të tillë sigurisht

Universitetet në erën e internacionalizimit Ndërkombëtarizimi po e ndryshon mënyrën me të cilën ne e mendojmë arsimin e lartë. Nëpërmjet tri mënyrave: aktivitetet përforcuese të ndërkombëtarësimit në nivel universitar, strategjitë mbështetëse të tij si kultura e marketingut dhe njohja e konsumatorëve të ndryshëm të kësaj dukurie si disa persona që po udhëheqin zhvendosjen e koncepteve tona për arsimin e lartë. Aktivitetet mbështetëse të internacionalizimit në nivel universitar ofrojnë një dritare që sheh sistemet e besimit, të cilat strukturojnë premtimet e universiteteve.

Një shembull është përpjekja për të pasur një markë të re dhe për t’i vendosur universitetet dhe kampuset e tyre në një kontekst global. Kjo është veçanërisht e dukshme në rritjet e fundit të shumave të parave që universitetet shpenzojnë për promocionin e tyre. Në thelb, ndryshimet në marketingun e universiteteve dhe praktikat e rekrutimit tregojnë disa lëvizje të dukshme në prioritetet e universiteteve. Për shembull, shumë universitete e kanë rritur në mënyrë radikale marketingun për studentët e huaj, gjë që rezulton në mobilitetin e më shumë se katër milionë studentëve globalisht. Zhvendosje të tilla në sistemet e besimit që udhëheqin vendimmarrjen e administratorëve, të konkretizuara në aktivitetet që rrisin ndërkombëtarizimin në nivele universitare, kanë ndikim jo vetëm në mënyrën si ne e mendojmë arsimin e lartë, por dhe në gjuhën që ne përdorim për ta përshkruar atë. Gjuha e ndërkombëtarizimit përfshin ato modele që marketojnë njohjen e universitetit, vendndodhjet e godinave të tij, aspekte të kulturës lokale dhe vlerën e diplomave te konsumatorë të ndryshëm ndërkombëtarë. Zakonisht, një i folur i tillë mburret me specialistë të njohur botërorë, vende që zë universiteti nëpër rankime, angazhimet globale dhe partnershipe. Më kalimin e viteve, përdorimi i fjalorit, koncepteve dhe ideve që theksojnë disa forma ndërkombëtarizimi në arsimin e lartë, si degët e kampuseve, ndërkombëtarizimin e kurrikulës, staf me formim ndërkulturor, atmosferë multikulturale, rekrutim studentësh të

huaj, shkëmbime me jashtë dhe partnershipe me qeveritë e huaja, është forcuar.

Shfaqja e një gjuhe të tillë dhe shpeshtia e përdorimit të saj për të përshkruar komponentë të ndryshëm të ndërkombëtarizimit është vetë një simptomë e zhvendosjes në sistemet e deritanishme të koncepteve që strukturojnë arsimin e lartë. Megjithatë, si shumica e ideologjive, ndërkombëtarizimi ka gjithashtu përbërësit e vet të fshehur. Për shembull, fjalë që përkufizojnë dhe dallojnë studentët ndërkombëtarë nga ata vendas, si: studentë të huaj, leje studimi, vizë e përkohshme…ndërkohë që disa struktura dhe rregulla të ngritura për praktikat ndërkombëtare të universiteteve gjithashtu përcaktojnë përvojën e studentëve. Gjuha ligjore e ndërkombëtarizimit, veçanërisht me mënyrën që ajo u adresohet studentëve të huaj, mund të ketë ndikim në përvojat e tyre. Për shembull, qeveritë e vendeve pritëse përdorin një gjuhë të tillë ligjore për të rregulluar lëvizjen e studentëve të huaj, mundësinë e tyre të punësimit dhe mundësinë e tyre për të ftuar miq apo familjarë për vizitë në vendet ku studiojnë, sa për të përmendur disa. Si rezultat, ata që mund të kenë ndikim ose akses në zhvillimin e gjuhës ligjore të ndërkombëtarizimit, si shkollarë, administratorë dhe organizata që lobojnë te qeveritë përkatëse në emër të universiteteve për politika të ndryshme pro ndërkombëtarizimit, zotërojnë fuqi të jashtëzakonshme, e cila mund të ndikojë potencialisht eksperiencat e studentëve, trupit pedagogjik dhe stafit. Pozitat e tyre iu japin këtyre individëve mundësinë jo vetëm të ndikojnë përvojat e personave të përmendur më lart, por gjithashtu të përcaktojnë se cilat çështje janë bërë kyçe dhe cilat janë përjashtuar nga diskurset ndërkombëtare. Për këtë arsye, përpjekjet duhet të përfshijnë identifikimin e atyre që ruajnë portat e këtij fenomeni dhe dokumentim të mënyrave me të cilat ata i japin formë horizontit të ndërkombëtarizimit.

Debate pro dhe kundër Ka pasur shumë diskutime rreth përfitimeve

Dalhousie University

të internacionalizimit dhe të kundërtës.

Në një krah të debatit, janë ata të fushës akademike të cilët ndjejnë se ndërkombëtarizimi po komprometon qëllimin e arsimit të lartë. Këto kritika kundërshtojnë ndërkombëtarizimin në planin që disa universitete kanë investuar burime në maksimizimin e aftësisë së tyre për të rekrutuar studentë, pa zhvilluar ndërkohë resurse të përshtatshme mbështetëse për të akomoduar këta studentë. Gjithashtu, kriticizmi dënon praktikat për ndërkombëtarizimin që po ndjekin universitetet, për mosvënien e burimeve në dispozicion të ndërkombëtarizimit të kurrikulave dhe zhvillimin e programeve që mund të lehtësojnë edukimin ndërkulturor të pedagogëve, stafit dhe studentëve.

Në përgjithësi këto kundërshtime nuk i adresohen vetëm universiteteve, por gjithashtu qeverive që e bëjnë më të lehtë për këto të fundit të rekrutojnë studentë.

Në anën tjetër të debatit janë ata që e mbështesin ndërkombëtarizimin për shkak se i shton elementin global arsimit të lartë. Këta avokatë të ndërkombëtarizimit përqendrohen në rritjen e numrit të studentëve të huaj, në rritjen e partnershipeve dhe projektet e kërkimit ndërkufitare si shembuj të ak-

tiviteteve që i kanë zgjeruar kompetencat e arsimit të lartë. Shkurtimisht, këta avokatë të ndërkombëtarizimit e shohin atë si një forcë pozitive në arsimin e lartë dhe problemet që kanë të bëjnë me çështje etike dhe motivet e përfitimit si shqetësime në rritje. Përveç debateve të brendshme rreth ndërkombëtarizimit, ka pasur dhe debate të jashtme. Disa anëtarë të komuniteteve nuk janë dakord me të sidomos me pjesën si ai prek zhvillimin e studentëve të huaj, sepse disa studentë kthehen në vendet e tyre pas studimit pa kontribuar në gjendjen ekonomike afatgjatë të vendeve pritëse.

Një gjuhë e re Më tej, rritja në intensitetin e debateve të brendshme dhe të jashtme për këtë çështje duket se sugjeron se debate të tilla duhet të zënë një vend të rëndësishëm në diskurset e ndërkombëtarizimit.

Ndërkombëtarizimi në shumë mënyra, përfaqëson domethënien e re të universitetit si sigurues global i arsimit të lartë, i kompletuar me sistemin e ri të gjuhës që përfshin diskurset që marketojnë kulturën lokale dhe vendet rrotull dhe identifikon konsumatorët e ndryshëm të tij. Ky vizion i arsimit të lartë shkatërron imazhin e universiteteve si entitete të izoluara dhe kryesisht lokale. Në vend të kësaj, ai ofron një vizion që synon të rindërtojë mjediset sociale, akademike dhe kulturore të arsimit të lartë në mënyrë të tillë që të lejojë zhvillimin e axhendave të reja të arsimit, rivlerësimin e marrëdhënieve të vjetra dhe krijimin e atyre të reja. Gjithsesi, si shumë ndryshime madhore të universiteteve, procesi ka çuar në debate të brendshme dhe të jashtme rreth qëllimit dhe përgjegjësive të universiteteve.

Mirë apo keq, duket se është një betejë për shpirtin e universiteteve dhe çfarë vihet në diskutim duket se është identiteti i universiteteve dhe komuniteteve të tyre. * Abu Kamara doktorant i Dalhousie University në Kanada, me interes në fushat e ndërkombëtarizimit, studentëve të huaj, arsimit ndërkulturor dhe politikave të identitetit.

02

E mërkurë, 20 shkurt 2013 www.mapo.al

sociale

Ministri Tavo kërkon nga mjekët që të ulin lindjet cezariane: Vdekshmëria foshnjore është bërë njëshifrore, mbetet për t’u përmirësuar përqindja e lindjeve me operacion, e cila vazhdon të jetë e lartë në shifrën e 33.8% Jonida Tashi

Ministri Tavo dhe Rubena Moisiu në ambientet e maternitetit "Koço Gliozheni"

imin për rënien e numrit të lindjeve në vendin tonë, ndërsa ka theksuar se duhet përmirësuar kujdesi shëndetësor parësor nëpër rrethe, pasi mbetet i lartë numri i vdekjeve të bebes gjatë shtatzënisë apo dhe lindja e bebeve nën peshë. Shumica e nënave që pjesën e parë të shtatzënisë e kanë ndjekur në qytete të tjera dhe jo në Tiranë, kanë mbërritur në maternitetin “Koço Gliozheni” me foshnja të vdekura që në bark. Këto raste gjatë vitit 2012 kanë qenë më të shumta sa i përket vdekshmërisë foshnjore, rreth 65 nga 90 gjithsej.

Ndërsa më pak raste kanë humbur jetën gjatë ndjekjes së shtatzënisë apo pas lindjes.

“Lindshmëria në Shqipëri në total ka ardhur në rënie. Do të shikoni që një volum mjaft të madh zënë vdekjet përpara lindjes, që do të thotë janë nëna që vijnë, shtrohen në institucion me bebe të vdekur në bark dhe në fakt kjo ka të bëjë natyr-

Të dhëna për lindjet • 33.8% e lindjeve në vend kryhen me operacion • 30% e operacioneve gjinekologjike vijnë nga rrethet • 18% e lindjeve në Maternitetin e Ri janë nga rrethet • 4 433 lindje janë kryer për një vit në Maternitetin e Ri • 65 raste nga 90 gjithsej me foshnja të vdekura në bark • 59 raste janë në pritje të fekondimit artificial • 7.8 vdekje për 1000 lindje, vdekshmëria foshnjore isht edhe me shërbimin tonë, por kryesisht me shërbimin parësor dhe me shërbimin në spitalet rajonale.

Na zënë një përqindje mjaft të mad-

Fluks pacientësh te Pediatria, 350 raste për një ditë Shefi i Urgjencës së Pediatrisë: Fluksi më i madh i pacientëve vjen nga periferia, qytetarët të marrin shërbim edhe në poliklinika, për të shmangur mbingarkesën Prej një jave numri i fëmijëve që paraqiten në Urgjencën e Pediatrisë në spitalin “Nënë Tereza” e kalon çdo ditë shifrën e 300 personave. Tashmë në këtë shërbim është thuajse e pamundur të gjesh shtretër të lirë, ndërkohë që drejtues të tij i bëjnë thirrje mjekëve dhe prindërve që t’ua ofrojnë shërbimin shëndetësor fëmijëve edhe pranë poliklinikave. “Ne jemi në mes të sezonit, ka mëse një javë që numri të sëmurëve që paraqiten në shërbimin e urgjencës shkon nga 300 deri në 350, ku ekzaktësisht gjatë 24-orëshit të

17

Moisiu: Spitalet rajonale duhet të tregojnë një përkujdesje më të madhe për nënat shtatzëna, nga rrethet po na vijnë raste me foshnja të vdekura në bark

Tendenca, 30% e lindjeve kryhen me operacion

Një në tri lindje natyrale në vendin tonë kryhet me operacion. Kjo tendencë në rritje sipas mjekëve është më e theksuar në kryeqytet, ku vijnë edhe raste nga rrethet, ndërkohë që në nivel kombëtar mbi 30 për qind e nënave vendosin t’i sjellin në jetë foshnjat e tyre jo me lindje natyrale.

Arsyet kryesore pse nënat, veçanërisht ato të reja, zgjedhin këtë metodë janë evitimi i dhimbjeve si dhe format fizike. Nisur nga numri i lartë i lindjeve me operacion, të njohura ndryshe si “cezariane”, ministri i Shëndetësisë, Vangjel Tavo, ka kërkuar nga mjekët që të ndikojnë sa të munden për t’i evituar ato. Nga ana tjetër ministri Tavo ka përgëzuar mjekët për uljen e vdekshmërisë foshnjore dhe atë amtare.

“Mortaliteti neonatal ka ardhur duke u ulur që nga 2005 deri në vitin 2012. Në vitin 2012 mortaliteti është ulur në shifrën prej 7.8/1000, duke e bërë kështu vdekjen foshnjore një shifrore, të krahasueshëm me vendet e zhvilluara si Franca, Spanja dhe Italia. Gjithashtu, është një arritje e madhe, që në sajë të punë suaj të lavdërueshme, vdekja amtare ka rezultuar të jetë në shifrën zero.

Mbetet për t’u përmirësuar përqindja e lindjeve me sexio cesare (operacion), e cila, ndonëse ka pësuar ulje, vazhdon të jetë e lartë në shifrën e 33.8%”, - u shpreh ministri Tavo në analizën vjetore të maternitetit “Koço Gliozheni”.

Drejtoresha e këtij institucioni, Rubena Moisiu, ka ngritur shqetës-

MAPO

Petrit Caca

fundit kemi pasur 313 fëmijë. Kryesisht përballemi me pacientë të cilët kanë probleme të rrugëve të frymëmarrjes, temperatura dhe situata të tjera që ne i karakterizojmë si gjendje gripi, apo virale. Me një situatë të tillë dhe një fluks kaq të rritur, megjithëse duhet ta pohoj se nga ana e drejtorisë unë si shërbim urgjence jam parë me prioritet dhe unë nuk kam probleme të antibiotikëve, por vetëm me materiale konsumi, të cilat vijnë si shkak i

mbingarkesës së madhe. Aktualisht në këtë situatë nuk më mungon asnjë antibiotik dhe perfuzionet apo ilaçet për të ulur temperaturën. Ajo që do të kërkoja nga qytetarët është marrja e shërbimit edhe në poliklinika, në mënyrë që ne të mos kemi këtë mbingarkesë, të cilën deri më tani e kemi përballuar me sukses. Fluksi më i madh për ne është në zona interurbane, kryesisht nga Bathore, Paskuqan, Kamëz etj.” - shprehet shefi i Urgjencës së Pediatrisë. Lidhur me komplikacionet e shfaqura nga fëmijët, Caca thotë se viroza fillimisht nis me bllokim të rrugëve të frymëmarrjes, respiratore dhe më pas shkon në bronkopneumoni dhe pneumoni.

Gjatë paradites dhe orëve të vona të pasdites në Urgjencën e Pediatrisë janë 3 mjekë në turn, të cilët përballojnë fluksin e pacientëve të vegjël, ndërkohë që gjatë orëve të natës qëndrojnë 2 mjekë.

he të mortalitetit perinatal kjo pjesa e vdekjeve të bebeve përpara lindjes.

Ndërkohë që na janë rritur shifrat e bebeve të cilët vijnë e paraqiten këtu dhe më pas lindin me peshë të ulët në lindje, gjë e cila flet që duhet përmirësuar, sido që të jetë, kujdesi në shëndetin parësor”, - tha Moisiu.

Duke qenë se një pjesë e konsiderueshme e nënave dhe fëmijëve trajtohen në Tiranë, Moisiu kërkoi që një pjesë e fondeve të spitaleve rajonale t’i kalojnë maternitetit “Koço Gliozheni”. Sipas saj, buxheti i Maternitetit të Ri duhet të shtohet, pasi rreth 18 për qind e lindjeve dhe 30 për qind e operacioneve gjinekologjike të grave që realizon atje vijnë nga rrethet. Ajo bëri të ditur se së shpejti në maternitetin “Koço Gliozheni” do të aplikohet procedura e fekondimit artificial, për të cilin janë rreth 59 raste në pritje. Gjatë vitit të shkuar në këtë maternitet janë realizuar 4 433 lindje.

Rritja në pagë

Ndryshojnë rregullat për kualifikimin e mësuesve Ndryshojnë rregullat e kualifikimit të mësuesve, nga i cili varet edhe rritja në pagë që ata përfitojnë pas testimit. Përfaqësues të arsimit thonë se këtë vit kualifikimi nuk do të jetë më me tri shkallë, por me tituj. Por rritja e masës së pagës do të varet edhe nga vjetërsia në punë.

Kështu, për herë të parë, ata mësues që kanë rreth 20 vite pune në arsim dhe marrin titullin “Mjeshtër” do të përfitojnë deri në 20 për qind rritje rroge.

“Të gjithë mësuesit që kanë plotësuar kriteret e vjetërsisë së punës, siç janë kriteri i kategorisë ‘mësues i kualifikuar’, që është me 5 vjet vjetërsi pune; kategoria tjetër që është ‘mësuesi specialist’ me 10 vjet vjetërsi pune dhe kategoria e fundit që është dhe më e larta, është ‘mësuesi mjeshtër’ me 20 vjet punë.

Nëse kanë plotësuar këto kritere, mësuesi do përfshihet në procedurat e kualifikimit”, - shpjegon drejtoresha e Arsimit Profesional në MASh, Dorina Rapti. Ndryshe nga më parë, këtë vit nuk do të ketë më pikë shtesë për mësuesit që kanë një master. “Në kualifikimin e mësuesve nuk ka lidhje masteri.

Nëse mësuesit janë në sistemin e një Drejtorie Arsimore, do të thotë se ata janë në arsimin përkatës për t’u futur në kualifikim. Pra, nuk duhet të ngatërrojmë pjesën e mësuesve që kanë mbaruar master me këtë lloj kualifikimi”, - thotë Rapti.

Testimi i kualifikimit do të zhvillohet më 27 prill në Tiranë dhe testi do të përmbajë pyetje nga kurrikulat me të cilat mësuesit punojnë.

Shtesa në pagë • “Mësues i kualifikuar”, 5 vjet punë, 5% rritja e pagës •”Mësuesi specialist”, 10 vjet punë, 10% rritja e pagës • “Mësuesi mjeshtër”, 20 vjet punë, 20 % rritje e pagës

QSUT: Kemi ilaçe, mungojnë vetëm citostatikët Ndërsa pacientët enden sa në një farmaci në tjetrën për të blerë ilaçet, drejtues të spitalit “Nënë Tereza” thonë se nuk ka mungesa të medikamenteve përsa i përket antibiotikëve dhe materialeve mjekësore. Drejtues të QSUT-së pranojnë mungesën e medikamenteve në Spitalin Onkologjik, duke deklaruar se situata do të zgjidhet së shpejti.

Aktualisht një stok i vogël citostatikësh po përdoret për rastet që nuk presin, ndërsa dozat e tjera të këtij medikamenti do të mbërrijnë për të tjerët përpara se t’u vijë data e aplikimit. “Në depo sot ekzistojnë jo vetëm antibiotikët rutinë, por edhe antibiotikë të gjeneratave më të fundit, që do të thotë për infeksione më të rënda apo me spektër më të gjerë veprimi. Përveç kësaj, kemi verifikuar edhe medikamentet që përdoren në shërbimin onkologjik, kryesisht citostatikët. Aktualisht ne kemi disa mungesa të vogla me citostatikë dhe jemi duke përfunduar kontratat 20%

që bëhen në fillim të çdo viti dhe besoj që me përfundimin e këtyre kontratave edhe në këtë shërbim mungesat me citostatikët pothuajse nuk ekzistojnë. Po kështu në fazën e lidhjes së kontratave jemi edhe me materialet e mjekimit, por më e rëndësishmja për ne sot është gjendja aktuale me antibiotikë”, - shprehet nëndrejtori teknik i QSUT-së, Besim Boçi. Ai thotë se mungesat e ilaçeve janë lehtësisht të verifikueshme, pasi janë shefat e shërbimeve ata që bëjnë kërkesat në rastet kur tek ata ka probleme me furnizimin. “Ndërkohë që ne mund të kontrollojnë edhe zinxhirin e lëvizjes së medikamenteve. Pasi edhe një flakon i vetëm që merret me anë të një kërkese në farmaci, me letër shoqëruese dhe kur shkarkohet tek i sëmuri regjistrohet në kartelën e tij”, pohon Boçi. Sipas tij, farmacia qendrore deklaron periodikisht sasinë që niset nëpër spitalet e QSUT-së dhe sistemi online nuk lë vend për abuzime.

E mërkurë, 20 shkurt 2013 www.mapo.al

Muhammad Yunus lindi në vitin 1940 në qytetin port të Chittagongut në Bengal. Në moshën 22 vjeçare, studenti brilant dhe profesori i ri i ekonomisë në Chittagong College shkon në SHBA dhe doktorohet për ekonomi në Universitetin Vanderbilt në Tennessee me temën “Ekonomia e zhvillimit”, duke u angazhuar për 7 vjet edhe si profesor i teorive ekonomike dhe të zhvillimit në Middle Tennessee State University. Në vitin 1971, kur lindi shteti i ri Bangladeshit, braktis katedrat luksoze universitare si dhe jetën akademike në SHBA dhe kthehet për të dhënë ndihmesën e tij në vendlindje duke synuar ngritjen dhe forcimin e universiteteve në Bangladesh pasi besonte se ato janë një nga faktorët më të rëndësishëm për “hapjen e mendjeve” dhe zhvillimin e çdo vendi.

Muhammad Yunus ose rrugëtimi drejt një bote pa të varfër

Muhammad Yunus është krijuesi i konceptit të mikrokredisë ose “mikrofinancës”, një nga konceptet më inovative dhe të rëndësishme të shekullit XX në sferën e luftës kundër varfërisë që po ndikon në përmirësimin e jetës së përditshme të disa qindra milionë njerëzve nëpër botë. Bota do ta cilësonte me respekt Muhammad Yunus si “bankieri i të varfërve”. Të japësh hua për të varfrit, jo vetëm që është e mundur, por është dhe fitimprurëse. Sot, mbi 300 milionë njerëz përfitojnë drejtpërdrejt nga mikrokredia duke e diversifikuar aktivitetin e saj edhe në fusha të tilla si industria tekstile, telefonia, prodhimi i energjisë, etj. Falë mikrokredisë, mbi 75% e përdoruesve të saj arrijnë të dalin nga gjendja e varfërisë.

Grameen Bank është shndërruar në një “uzinë fantastike idesh, iniciativash, shpresash e projektesh në favor të zhvillimit”. Muhammad Yunus së bashku me Grameen Bank është fitues i Çmimit Nobel për paqe, në vitin 2006, për “Përpjekjet për promovimin e zhvillimit ekonomik e social në nivelet më nevojtare”.

Muhammad Yunus është krijuesi i konceptit të mikrokredisë ose “mikrofinancës”, një nga konceptet më inovative dhe të rëndësishme të shekullit XX në sferën e luftës kundër varfërisë që po ndikon në përmirësimin e jetës së përditshme të disa Civici qindra milionë njerëzve nëpër botë. Bota do ta Adrian cilësonte me respekt Muhammad Yunus si “bankieri i të varfërve” www.uet.edu.al info@uet.edu.al

ISBN:978-99956-39-82-2 978-99956-39-82-2 ISBN

9 789995 639822

NDËRTIMI I BIZNESIT SOCIAL

NDËRTIMI I BIZNESIT SOCIAL

MUHAMMAD YUNUS

Muhammad Yunus Çmimi Nobel për Paqen, 2006 Muhammad Yunus Fitues i çmimit nobel për paqen

8 - ESSE / ide & debate

MAPO

Çmimi 700 L

18

MUHAMMAD YUNUS

NDËRTIMI I BIZNESIT SOCIAL Çmimi Nobel për Paqen, 2006

Ceremonia e dhënies së titullit “Doctor Honoris Causa” nga UET dhe promovimi i librit organizohet në datën 22 Janar 2013 në Hotel Sheraton, ora 18:00

E mërkurë, 20 shkurt 2013 www.mapo.al

ekspozita

MAPO

19

Fitues në konkursin “Onufri 2010”, pedagogu i Akademisë së Arteve vjen për herë të parë me një ekspozitë personale në Galerinë Kombëtare të Arteve

Davide Martello

Koncert i pazakontë në sheshin “Skënderbej”

Disa nga punët e Genti Korinit

Kuratori Alban Hajdinaj:

Abstraksionizmi i Genti Korinit, si ritakim me të panjohurën “Kjo pikturë nuk vjen si rezultat i ndonjë frustrimi, pengu, fiksimi apo kompleksi. Ajo vjen si një përvojë piktorike personale që është pjekur në qetësi e duke marrë gjithë kohën që i është dashur për ta bërë një gjë të tillë” Ai është gjashtë herë pjesëmarrës në konkursin kombëtar të artit pamor “Onufri”. Në vitin 2010 vlerësohet me çmimin e dytë të “Onufrit” me diptikun “Buka e artë dhe Pastro Pastërtinë”. Pedagogu i Akademisë së Arteve, Genti Korini është gjithashtu dhe pjesëmarrës në shumë ekspozita ndërkombëtare, por për herë të parë çel një ekspozitë personale në Galerinë Kombëtare të Arteve në Tiranë. Titulluar “Struktura kalimtare” Korini prezantohet para publikut me një cikël pikturash abstrakte. “Piktura e Korinit vjen në një terren tjetër (joperëndimor), në një terren ku individualizmi nuk e ka, të paktën ende, një histori të vetën, dhe kjo tingëllon si një fatkeqësi për kulturën tonë. Abstraksionizmi i Korinit këtu vjen sa si një ritakim, po aq edhe si një prezantim me një të panjohur”, - thotë për të kuratori i ekspozitës, Alban Hajdinaj. Punët e tij udhëhiqen nga

koncepte moderne, por që sipas Hajdinajt, është një stil krejt tjetër nga ajo që u servir si pikturë moderniste shqiptare në vitet 1992-2000. “Piktura moderniste shqiptare e viteve 1992-2000 ishte një lloj mode e ndjekur, një lloj trendi që kaloi shpejt, e si i tillë duket se nuk la gjurmë të forta në historinë e artit të këtij vendi, pasi nuk la kohë të tretej nga një brez i caktuar njerëzish, çka ndoshta do të mund ta bënte atë një kulturë reale për këtë vend. Piktura e Korinit është diçka tjetër nga ajo. Kjo pikturë nuk vjen si rezultat i ndonjë frustrimi, pengu, fiksimi apo kompleksi. Ajo vjen si një përvojë piktorike personale që është pjekur në qetësi e duke marrë gjithë kohën që i është dashur për ta bërë një gjë të tillë. Ndoshta koha dhe vendi kanë qenë kësaj radhe (si rrallëherë) më bujarë me piktorin duke iu ofruar”, - vlerëson Hajdinaj. Sipas tij, piktura e Korinit është një akumulim qasjesh piktorike abstrakte.

Para kësaj ekspozite të parë personale, veprat e Genti Korinit janë ekspozuar në galeritë më në zë të botës. Në vitin 2007 ai mori pjesë në ekspozitën “There Is No Place Like Home”, që u çel në kuadër të edicionit të 52-të të Bienales së Venecias. Si mjeshtër i portretit iu bashkëngjit grupit të artistëve shqiptarë që hapën ekspozitën “Portreti në artin shqiptar” në Pekin. Në vitin 2006 i hapen dyert në galerinë “Pal-

Në vitin 2007 Korini mori pjesë në ekspozitën “There Is No Place Like Home”, që u çel në kuadër të edicionit të 52-të të Bienales së Venecias

ma” në New Orleans në SHBA për ekspozitën personale “Realitete paralele”. Veprat e tij janë vlerësuar nga kritika sidomos për qasjen e tij drejt abstraktes. “Ka raste kur përpara tablosë ke përshtypjen se ke të bësh me një peizazh të papërfunduar, diku të duket se ke të bësh me një lojë planesh ku pjesëza pikturash krejtësisht heterogjene për të përgjithshmen e kuadrit i mbivendosen një sfondi, apo plani të fundmë të tablosë duke dhënë përshtypjen e kolazheve. Në të tjera tablo kemi vizatime e struktura më të sakta që krijojnë edhe objekte me forma gjeometrike, por që mbeten pa funksion të përcaktuar e madje më shumë shkatërrojnë sesa ndërtojnë një konkluzion mbi tablonë dhe imazhin që ajo prezanton. Pak nga pak, nga njëra tablo tek tjetra, shpaloset një kaos i mirëfilltë, i lëndësuar nga elemente në dukje të sakta gjeometrike. Në një pjesë të pikturave kemi përshtypjen se kemi të bëjmë me ndërtimin e një bote abstrakte, që përbëhet nga elemente pothuajse objektive e konkrete. Duket sikur në disa raste piktura imiton një lloj konstruksioni metafizik por virtual, si ata që prodhojnë kompjuteri e teknologjia dixhitale”. Kështu e sheh punën e tij kuratori Alban Hajdinaj, i cili për këtë ekspozitë ka përzgjedhur ciklin e fundit të punëve të artistit Genti Korini. Ekspozita do të qëndrojë e hapur në Galerinë Kombëtare të Arteve deri më 23 mars.

Nëse sot nga ora 16:00 deri në orën 21:00 ju bie rruga nga sheshi “Skënderbej”, ndaloni të dëgjoni interpretimin e pazakontë të Davide Martello-s, pianist dhe kompozitor me origjinë siciliane. Ajo që do t’ju çudisë në vështrimin e parë është pikërisht pianoja e tij.

Davide ka ndërtuar një piano me bisht, e përshtatshme për temperatura të ndryshme dhe lagështira. Me këtë piano “mbi supe” ai ka udhëtuar për vite me radhë nëpër Europë, ku ka dhënë shfaqje në sheshet kryesore të kryeqyteteve duke lidhur arkitekturën me pianon e zezë. Ka udhëtuar në vendet skandinave si Stokholm dhe Oslo, pastaj në Berlin, San Marino, Budapest, Monako, Podgoricë etj.

Sonte ai vjen për herë të parë në Tiranë për të interpretuar pjesë të zgjedhura nga repertori i tij në sheshin “Skënderbej”.

Ky vend që më së shumti ka shërbyer për të ngritur skena gjigante për koncerte të mëdha, do të kthehet në një mjedis të ngrohtë, ku kalimtarë të rastësishëm do të mund të dëgjojnë magjinë e tingujve të vetëm një pianoje. I lindur në Lorrach, Davides i është dhënë mundësia për të studiuar kompozim në Berlin, por duke qenë se ëndrra e tij ka qenë gjithmonë ajo për të udhëtuar nëpër botë, në dy vitet e fundit ka zgjedhur një mënyrë të pazakontë.

Publikohen zbulimet e pesë viteve në Hadrianopolis

Rrënojat e Hadrianopolis

Pas shtatë vitesh kërkimesh në qytetin romak Hadrianopolis si dhe në gjithë luginën e Drinos, do të publikohen të gjitha detajet e gërmimeve të ekspeditës italo-shqiptare në këtë zonë. Botimi i volumit “Hadrianopolis II” vjen në dy gjuhë, shqip dhe italisht, nën kujdesin e Roberto Perna-s dhe Dhimitër Çondit.

Gërmimet në këtë zonë kanë filluar në

vitin 2005, nga Universiteti i Maceratas dhe Instituti Arkeologjik i Tiranës. Fryt i këtij bashkëpunimi ishte dhe zbulimi i një siti të ri arkeologjik, pasi deri tani njihej vetëm Teatri i nxjerrë në dritë gjatë gërmimeve të kryera në vitet ’80, përveç nekropolit të gjetur rastësisht. Pas shtatë vitesh kërkimesh dhe në pritje të publikut të detajeve puna që prezantohet në këtë

vëllim synon në fakt të propozojë një përmbledhje të parë të të dhënave kryesore dhe të shumta të fituara që nga viti 2005, në mënyrë që të kontribuojë edhe në një botim paraprak, i cili do të jetë objekt ndryshimesh dhe thellimesh për rindërtimin historik të territorit që përfshin Hadrianopolisin dhe gjithë luginën e Drinos.

20

MAPO

Raporti i Europol

E mërkurë, 20 shkurt 2013 www.mapo.al

sport

Zvicra nis betejën kundër trukimeve Raporti i Europolit që tronditi themelet e futbollit botëror, vë në lëvizje sindikatën e futbollistëve zviceranë që kanë ndërmarrë hapa konkretë për të luftuar fenomenin e trukimit të ndeshjeve. Në 380 takime të dyshuara, 41 prej tyre janë pjesë e kampionatit zviceran dhe kjo ka alarmuar jo pak shtetin e vogël dhe botën e sportit të futbollit që po lëviz

për të frenuar infiltrimin e organizatave kriminale, të cilat po shkatërrojnë besimin e tifozëve ndaj lojës së topkëmbës. Në kuadër të projektit “Trego Respekt”, shoqata e futbollistëve krijoi një qendër të dhënash ku mund të denoncohet çdo fenomen i jashtëligjshëm nga lojtarët, trajnerët apo drejtuesit e lartë të skuadrave, të cilët janë në

dijeni të manipulimit të ndeshjeve. Qëllimi është të pengohet infiltrimi i krimit të organizuar dhe mbrojtja e aktorëve të këtij sporti nga elementët e jashtëm, të cilët kërkojnë të përfitojmë shuma të jashtëligjshme në kurriz të futbollit. Qendra e ankesave do te jetë aktive në çdo moment për të mbledhur të dhëna apo për të marrë sinjale nëse të tilla do të ketë.

Dede, aventura e tretë në krye të Tiranës: Do të arrijmë të futemi në Kupat e Europës Nevil Dede është prezantuar në krye të 24 herë kampionëve të vendit.

Objektivi: të nxjerrë klubin nga kriza duke kapur zonën e Kupave të Europës Jeton Selimi

Mund të cilësohet si e treta e vërteta, kjo sepse Nevil Dede dhe stoli i Tiranës takohen për herë të tretë në 5 vitet e fundit. Herën e parë Nevili, quajeni rastësi po deshët, Dede pasoi pikërisht Alban Tafajn, për ta mbajtur skuadrën vetëm për një muaj, ndërsa u largua pas një konflikti të brendshëm me lojtarët, çka u vërtetua më pas me caktimin e Devi Mukës në rolin e lojtarit-trajner të bardhebluve deri në muajin mars. Tirana e atij viti ishte plot probleme, ndërsa zyrtarisht, sezonin do ta mbyllte Astrit Nallbani, që vijon të jetë trajneri i portierëve. Por fatet e Tiranës dhe Dedes do të ribashkohen sërish në vitin 2010, por për sezonin 2010-11. Skuadra 24 herë kampione, e shndërruar në një vullkan klanor, do t’i “hante kokën” Sulejman Starovës, që do ta udhëhiqte ekipin deri në muajin tetor për gjashtë javë. U duk se kësaj radhe do të ishte impakti i duhur, por mes trajnerit Dede dhe drejtorit Dimraj do të kishte fërkime pafund, që sollën në shkarkimin bis të Nevilit nga stoli dhe që për kohën do të përflitej shumë në media. Ishte

shkurti i vitit 2011 kur Dede, ishkapiteni i Tiranës si lojtar me të cilën ka fituar 8 tituj kampionë dhe trofe të ndryshëm, akuzoi klubin se nuk mund t’ia bënin formacionin me telefon (shefi i klubit Rauf Dimraj).

Aventura e dytë e Nevil Dedes në stolin e Tiranës nisi me barazimin 1-1 me Dinamon (java e 7-të) dhe përfundoi po me një barazim (0-0) me Besën në javën e 19-të. Fitorja më e bujshme e Dedes ishte ajo 4-0 kundër Kastriotit, ndërkohë që humbja e hidhur ishte ajo me Vllazninë, 0-2 në “Qemal Stafa”. Trajneri u shkarkua me një sms nga ishpresidenti Halili.

Sot, Dede dhe Tirana bashkohen për herë të tretë mes tyre. Tekniku kthehet te skuadra bardheblu pas dy vitesh, duke marrë postin e lënë bosh nga Alban Tafaj. Ky i fundit u largua nga pankina pas humbjes kundër Shkumbinit, ndërsa tani do të vazhdojë detyrën vetëm si drejtor teknik. Sipas drejtuesve zgjedhja e Dedes si trajner plotëson strukturën e klubit, ndërsa me eksperiencën e tij ai do të ndihmojë skuadrën në objektivat e mbetura sezonale. “Sot gjej rastin të prezantoj një figurë të vjetër të klubit tonë dhe shpresoj që me eksperiencën, dëshirën dhe vullnetin e tij, gjithnjë duke pasur dhe mbështetjen tonë të padiskutueshme, të ecim përpara për të kapur maksimumin e këtij sezoni”, tha Sali Tagani administrator klubit Tirana. Ish-kapiten i suksesshëm i Tiranës dhe më pas trajner i 24 herë

Nevil Dede

kampioneve, Dede kthehet në pankinën bardheblu me misionin e vështirë për të siguruar një vend në kupat e Europës. “Kthehem në shtëpi. E rëndësishme është të marrim maksimumin e mundshëm në këtë kampionat që ne po zhvillojmë. Maksimumi i mundshëm mund të jetë edhe diçka që

Pistorius në gjykatë : Duheshim çmendurisht, nuk doja ta vrisja Rivan Akuza dhe mbrojtja vijojnë betejën në Pretoria. Atleti pat blerë më parë një arsenal armësh Goditja fillestare kaloi dhe tashmë Afrika e Jugut i ka kthyer sytë nga gjyqi që do të nisë ndaj ish heroit Oskar Pistorius, tashmë në pozicionin e një vrasësi. Policia, e cila ka formuluar edhe akuzat ndaj atletik paraolimpik dhe olimpik, konfirmon se vrasja e modeles Riva Stinkamp është kryer një gjakftohtësi të plotë. Pistorius u rikthye përpara trupit gjykues për t’u njohur me akuzën nga Gjykata e qytetit të Pretorias. I veshur në blu, atleti kërkoi të mos fotografohej duke fshehur pas syzave, sytë e përlotur. Përpara trupit gjykues, prokurori rindërtoi dinamikën e ngjarjes tragjike sipas të cilës, Oskar qëlloi me pistoletë të dashurën e cila tentoi të fshihej në tualet. Plumbi i parë e goditi modelen në kokë dhe kështu shpjegohet edhe plaga në dorë sepse në momentin e goditjes ajo u mundua të mbronte kokën. Edhe

Oskar Pistorius

pse dera ishte e mbyllur me çelës nga brenda, ai qëlloi përtej xhamit duke i marrë jetën 30-vjeçares. Kjo dinamikë përjashton hipotezën e veprimit për vetëmbrojtje ndaj hajdutëve, të cilët do të kishin hyrë nga dera kryesore. Prokurori the përpara gjykatësve se nuk ka arsye që një hajdut të fshihej pas derës së tualetit. Nga ana tjetër, avokatët mohuan këtë version, duke

deklaruar se Pistorius u ngrit nga krevati pasi dëgjoi zhurma dhe qëlloi në errësirë në drejtim të tualetit e më pas u kthye në shtrat ku nuk e gjeti të dashurën.

Mbrojtja vazhdon duke shtuar se atleti e përdori shkopin e briketit për të shqyer derën e tualetit, duke e parë më pas aty modelen në gjendje të pajetë. Avokati Berri Ruks sqaroi se shkopi nuk u përdor në asnjë rrethanë për të sulmuar të dashurën, ndërsa solli në vëmendje edhe raste të tjera ku meshkujt kanë ekzekutuar pa dashje bashkëshortet e tyre. Në këtë linjë, mbrojtësit ligjorë synojnë që gjykata ta cilësojë vrasjen të paqëllimshme, duke i kërkuar lirimin me kusht të atletit.

Ndërkohë, gjatë orëve të fundit dalin në sipërfaqe të dhëna të reja, sepse në iPadin e Rivas janë gjetur prova për kontakte të vazhdueshme mes saj dhe regbistit Hugard, çka mendohet se ka ngjallur xhelozinë e Pistorius.

Ndërkohë, atleti vijon të mohojë fort akuzat. “Duheshim çmendurisht, nuk doja ta vrisja dhe e kundërshtoj akuzën kategorikisht.

9 tituj kampionë ka fituar Dede si lojtar: 8 me Tiranën dhe 1 me Elbasanin

është shumë e vështirë për t’u arritur, por zona UEFA është diçka që mund të arrihet”, - tha Dede. Nevil Dede do të debutojë këtë fundjave me ndeshjen e rëndësishme kundër Teutës. Pas 15 javëve të luajtura në Superligë, Tirana renditet në vendin e tretë me pikë të barabarta me Flamurtarin.

Merkato Çelsi, Siti dhe Junajtid pas Izkos

Dormund, 20 mln euro për Xekon

Pasi i hapi dyert e një largimi të mundshëm nga Malaga për shkak të problemeve financiare në klubin spanjoll, kanë filluar të zgjerohen zërat që flasin rreth së ardhmes së Fransisko Roman Izkos. Sipas të përditshmes spanjolle AS, mesfushori spanjoll e ka zgjuar interesimin e Mançester Junajtidit, Mançester Sitit dhe Çelsit, të cilët janë në kërkim të një organizatorit të lojës për sezonin e ardhshëm. Ndërkaq, 20 vjeçari pëlqehet edhe në Spanjë nga gjigantët Real Madrid e Barcelona. Së fundmi, ish-futbollisti i Valencias është zgjedhur futbollisti më i mirë i ri në Europë.

Edin Xeko mund të rikthehet në futbollin gjerman. Sipas tabloidit britanik ‘The Sun’, sulmuesi boshnjak mund ta lërë Mançester Sitin në fund të sezonit për t’u transferuar te Borusia Dortmund.

Ish-futbollisti i Volfsburgut është i gatshëm ta reduktojë rrogën e tij prej 120 mijë stërlinash në javë, vetëm për t’iu bashkuar ekipit nga Bundesliga. Kampioni gjerman mund të mbetet gjatë verës pa sulmuesin kryesor Robert Levandovski, i cili pritet t’i bashkohet Bajern Mynihut, kështu që ka bërë gati 20 milionë euro për sulmuesin boshnjak, i cili nuk është përshtatur si duhet te Siti.

Alvesh: Barça të blejë Uajlshir

Perez mendon të shesë Ronaldon

Dani Alvess i ka këshilluar drejtuesit e Barcelonës që ta transferojnë mesfushorin ofensiv të Arsenalit, Xhek Uajlshir. Mbrojtësi i djathtë brazilian thotë se futbollisti i ri anglez mund të arrijë në nivelet e Ksavi Hernandezit dhe Andres Injestas. “Bëhet fjalë për një lojtar të madh. Pa dyshim mund ta arrijë nivelin e Ksavit e Injestas. Ka kualitete të mëdha dhe personalitet. Nëse do ta kisha mundësinë të zgjidhja, do ta sillja në Barcelonë”, deklaroi Alvesh. 21-vjeçari e ka rinovuar kontratën me ‘topçinjtë’ deri në vitin 2018. Ai konsiderohet si e ardhmja e ekipit londinez.

Një lajm i jashtëzakonshëm ka arritur nga e përditshmja spanjolle El Pais. Sipas saj, presidenti i Real Madridit, Florentino Perez është lodhur nga sjellja e Kristiano Ronaldos, i cili heziton ta vazhdojë kontratën me ekipin madrilen. Kjo është arsyeja që ‘Los Blancos’ po mendojnë ta shesin përfundimisht yllin portugez në fund të sezonit te ofertuesi më i mirë. Për ish-futbollistin e Mançester Junajtidit interesim kanë shfaqur Paris SG dhe Mançester Siti. 28-vjeçari sot është njëri prej futbollistëve më të mirë në botë dhe madrilenët nuk e shesin për një shifër më të vogël se 80 milionë euro.

sport

E mërkurë 20 shkurt 2013 www.mapo.al

FIFA

MAPO

21

Teknologjia do të aplikohet në Brazil 2014 Tani është zyrtare, teknologjia do të aplikohet në Kupën e Botës 2014. Nëpërmjet një komunikate, FIFA njofton se teknologjia e portës për të evituar golat fantazmë do të aplikohet në të gjitha stadiumet e Brazilit ku do të shkelë gjurma e botërorit.

Por edhe pse projekti mori dritën jeshile, nuk është vendosur ende përfundimisht për sistemin që do të përdoret sepse në garë kanë mbetur edhe 4 shoqëri, por për këtë detaj do të merret një vendim

përfundimtar pak javë përpara Kupës së Konfederatave. FIFA sqaron gjithashtu se në muajin Mars do të analizojë çdo projekt deri në detaje dhe në Prill do të marrë një vendim përfundimtar për sistemin që do të aplikohet. Ideja për futjen e sistemeve teknologjike në fushë u rikthye në qarkullim pas golit të shënuar nga Frank Lampard në ndeshjen kundër Gjermanisë, e vlefshme për Kupën e Botës 2010.

Mesfushori britanik e kaloi topin përtej vijës fatale

por arbitri nuk e njohu si gol duke krijuar një valë të madhe polemikash që shërbyen për t’i ndryshuar mendjen presidentit të FIFA-s, Sepp Blatter, që deri në ato momente mbante një pozicion diametralisht të kundërt ndaj aplikimit të sistemeve teknologjike në fushën e blertë. Një sistem i ngjashëm, i quajtur “Syri i Skifterit” po aplikohet prej kohësh në tenis ku ka gjetur mbështetje të madhe për shkak të shkallës së lartë të saktësisë.

Bajerni nënshtron Arsenalin në Londër, Porto, gjysmëhapi drejt çerekfinaleve 34

Skuadra e Henjkes dominon dhe fiton me meritë 1-3 në “Emirates”. Sfida e dytë është thjesht një formalitet.

Malaga has vështirësi në “O Dragao”, por ka ndeshjen e kthimit Jeton Selimi

Bavarezët në misionin londinez të “Emirates”. Jup Hejnkes përballë Vengerit në territorin e francezit të Arsenalit. Kryetopçiu i impenjuar për të ndalur manovrën e “pancerave”. Arsenal- Bajern Mynih ishte një ndeshje me N të madhe, teksa 90 minutat e “Emirates” u përjetuan me intesitet dhe futboll të bukur mes dy skuadrave që e kanë e kanë shndërruar në pjesë të qënësisë së tyre futbollin argëtues. Venger do të hedhë nga minuta e parë “bavarezin” Podolski, ndërsa adoleshentët Ramsej dhe Uajlshir do të mbështesin gjermanin dhe Uolkotin. Hejkes përgjigjet me formacionin tip, ndërsa në stol do të qëndrojë Arjen Roben. Sfida nis e shpejtë dhe Arseali do të ketë fjalën e parë. Kombinime të shpejta të anglezëve që do të vënë në vështirësi mbrojtjen mike, e cila, sidoqoftë, do t’ia dalë të mbajë topin larg portës së Nojerit. Arsenal duket se ka ndërmend ta bëjë misionin baverz të parealizueshmën, por mbeti te “duket”. Sepse Bajerni nxjerr dhëmbët menjëherë dhe “kafshon” skuadrën e Vengerit atëherë kur mijërat e pranishëm në “Emirates”

po ëndërronin mbrëmjen perfekte Toni Kros i zgjon nga gjumi. Është një zgjim i hidhur sepse vjen në minutën e shtatë. Bajerni vijon të shtyjë drejt zonës kundërshtare dhe shpërdoron raste të mira, ndërsa Arsenali nuk po arrin as të gjejë kuadratin qoftë edhe me ndonjë goditje nga distanca, pasi “topçinjtë” kërkojnë të depërtojnë brenda zonës për të goditur. Në zhvillimet e një goditjeje këndi, Myler do të godasë me kokë duke e detyruar portierin Shezni të gabojë dhe t’i japë një tjetër mundësi mesfushorit që nga dy hapa shtyn në rrjetë. 0-2 dhe mbërmja e Arsenalit bëhet makth. Bajerni mund të tregohej më i ashpër në minutat e mbetura të pjesës së parë, por nuk e bën, ndërsa Arsenal shkon në pushim me zero gjuajtje në portë. Pjesa e dytë nis më mirë për Arsenalin dhe “topçinjtë” do të konkretizojnë në të 55-ën. Nojer dhe dy qendërmbrojtësit, Van Bujten e Dante, nuk do të merren vesh mes tyre, ndërsa krosimi në dukje naiv, do të kthehet në një rast të shkëlqyer për ish-in Podolski, që e ka një lojë fëmijësh ta shtyjë topin në rrjetë me kokë. 1-2 dhe sfida ndizet. Arsenal nis të shohë më shumë nga sulmi, ndërsa Bajerni mblidhet për të kundërsulmuar. Hejnkes do të ndërrojë Riberin për Robenin, ndërsa freskia e holandezit do ta vendosë edhe më në telashe mbrojtjen e pavëmendshme të vendësve. Pikërisht nga këmbët e Roben nis aksioni i golit të tretë.

Holandezi afrohet deri në hyrje të zonës, fut një top brenda 16-eshen

grumbullimi

Barça me arsenal të plotë në Milano 134 telekamera vetëm për Mesin Zhordi Roura do ketë thuaje të gjithë grupin në dispozicion në përballjen kundër Milanit. Ai ka grumbulluar edhe Ksavin, i cili ishte në dyshim, ndërsa mungesa e vetme mbetet David Vija. Në fakt, sulmuesi spanjoll pritet të zëvendësohet pa shumë vështirësi, duke ditur alternativat e shumta, ndërkohë që Ksavi mund të jetë titullar ndaj italianëve. Ja lista e 20 futbollistëve që ka grumbulluar zëvendëstrajneri i katalanasve: Valdes, Pinto, Oier, D.Alvesh, Pike, Fabregas, Pujol, Ksavi, Iniesta, Aleksis, Mesi, Tiago Alkantara, Maskerano, Bartra, Buskets, Pedro, Zhordi Alba, Montoja, Song dhe Tejo.

Mesi, Mesi dhe vetëm Mesi. Këtë paradite ka mbërritur në Milano Barcelona e Tito Vilanovas që nesër në mbrëmje do të përballet me Milanin e Masimiliano Alegrit për 1/8-at e Champions League.

Vëmendja më e madhe përpara hotelit ku do të qëndrojë Barcelona ka qenë mbi yllin argjentinas, Lionel Mesi.

Katër herë fituesi i “Topit të Artë”, ai që ka miliona fansa në mbarë botën dh që shet fanella më shumë se kushdo tjetër, u prit me brohoritma teksa

Champions League Të martën Arsenal – Bajern Mynih

1-3

Porto – Malaga

1-0

Të mërkurën Milan – Barcelona

20:45

Gallatasaraji – Shalke

20:45

6 fakte për Milan-Barça A e dini se?

• Milani nuk e njeh humbjen prej shtatë ndeshjesh në Serie A dhe se ka fituar gjashtë ndeshjet e fundit të luajtura në “San Siro” në të gjitha veprimtaritë.

dilte i veshur thjesht nga pullmani i Barcelonës. Por edhe vëmendja e medias ka qenë shumë e madhe.

Gazetarë dhe fotoreporterë nga Italia, Spanja e mbarë bota (plot 134 kamera) kishin zbarkuar në Milano jo vetëm për ndeshjen Milan-Barcelona por veçanërisht për “Pleshtin”.

Mesfushori i Barcelonës, Ksavi Hernandez, ka shënjestruar finalen e Kupës së Mbretit dhe kualifikimin në çerekfinale të Ligës së Kampionëve. “Brenda pak ditësh luajmë në Ligën e Kampionëve dhe në Kupën e Mbretit. Do të jenë shtatë ose tetë ndeshje të vështira dhe ne kemi shpresa të mëdha që të arrijmë sukses dhe të kualifikohemi në finale të Kupës dhe të sigurojmë progresin në Ligën e Kampionëve”, ka deklaruar mjeshtri spanjoll.

• Kuqezinjtë janë ndeshur shtatë herë në Champions League sezonin e fundit, duke barazuar dy dhe humbur dy përballje.

• Bojan Krkiç ka luajtur 163 ndeshje me Barçën në sezonet 2007-2011 duke shënuar 41 gola.

• Barcelona ka fituar 8 nga 11 ndeshjet e luajtura në transfertë në Champions League dhe po synon çerekfinalen e gjashtë radhazi.

• Gjiganti katalanas nuk humbet në shtatë përballje radhazi kundër Milanit.

• Lionel Mesi ka shënuar 56 gola në Champions League, njësoj sa Rud Van Nistelroi, duke qëndruar pas Raulit (71).

për Lahm, i shkëlqyer mbrëmë, dhe kapiteni harkon rrafsh me tokën për Manxukiç. Kroati gjuan, topi përplaset mes tij dhe Sanjas, duke përfunduar shëmtuar në portë. Do të ishte rrjeta e tretë aspak “eurogol” e mbrëmjes, por që konkretizon mis-

ionin bavarez në mënyrë të shkëlqyer. Tre gola në fushë kundërshtare e kthejnë Bajernin në një çerekfinalist të sigurt, por vetëm përfundimi i 90 minutave të kthimit do të konkretizojë atë që djemtë e Hejnkes korrën në “Emirates”.

Milani

Jashtë Flamini dhe Noçerino Alegri: Ekipin s’e bën Berluskoni 11 trofe Championsi zbresin të mërkurën në mbrëmje në “San Siro” ku historia e këtij kompeticioni do të mbajë frymën për 90 minuta. Milan dhe Barcelona, dy klube që kanë shkruar një copëz të historisë së futbollit do të përplasin brirët në një tjetër ndeshje ku e sigurt është vetëm një biletë për në çerekfinale. Në këtë këndvështrim edhe trajneri i Milanit, Masimiliano Alegri e pranon se e pret një sfidë e gjitha për t’u përjetuar e shijuar. “Do të jetë një ndeshje spektakolare sepse përballen skuadrat me më shumë tituj në botë dhe këtë skenar e luajmë në San Siro”. Tekniku ndihet i karikuar dhe nuk kërkon alibi nga skuadra e tij. “Me presidentin Berluskoni kam biseduar sepse një gjë e tillë ndodh në çdo pragndeshje. Diskutova për luksin që ofron kjo ndeshje.

Ai shprehu mendimet e tij gjeniale dhe unë e dëgjova me kujdes duke planifikuar të hedh në fushë formacionin më të mire sepse ekipin e bëj unë. Ne do të kërkojmë të luajmë mirë, sidomos në ndeshjen e parë për të udhëtuar më të qetë në Barcelonë. El Sharaui është rikuperuar plotësisht dhe besoj se

do të jetë i gatshëm”. Në vijim, Allegri analizon lëvizjet e kundërshtarëve në fushë duke kërkuar që lojtarët e tij ta kushtëzojnë sa më shumë lojën e Barcelonës. Gazetarët i shkëputën trajnerit shumë pak mendime rreth formacionit të mundshëm. “11 titullarët po i bluaj ende në mendje. Pacini?

Duhet ta vlerësoj ende situatën, por ashtu si gjithë të tjerët ai ka mundësi të mëdha për të luajtur. Gjithsesi, Mekses e Zapata do të luajnë qendrorë dhe Abate e Konstant nga krahët. Përpara do të luajë El Sharaui nëse do të jetë në gjendje por sulmin e mendoj tredhëmbësh.” Por pas konferencës për shtyp, Alegri mësoi edhe lajmin e keq, Flamini dhe Noçerino nuk do të jenë të gatshëm kundër blaugranave.

22

MAPO

E mërkurë, 20 shkurt 2013 www.mapo.al

Fenomeni i basketbollit, është i gjatë vetëm 137 cm Julian Newman është vetëm 11 vjeçar, por luan si të ishte një djalë shumë më i madh se ai në skuadrën e shkollës së tij. Fakti që është 35-40 centimetra më i shkurtër se shokët e tjerë të skuadrës, nuk bën asnjë dallim. Djaloshi është i gjatë 137 centimetra dhe peshon vetëm 31 kilogramë, ndërsa është basketbollisti më i mirë i skuadrës së tij të shkollës. Ai ka aftësi të mrekullueshme në përdorimin e topit dhe për të gjuajtur në disa mënyra të ndryshme, ashtu që arrin të shmangë mbulimin e kundërshtarëve shumë më të gjatë se ai dhe kryeson tabelën e pikëshënuesve. Ekspertët thonë se me punë të vazhdueshme, Julian mund të arrijë një gjatësi deri në 180 centimetra.

Mrekullia e shpëtoi njëvjeçarin Në librin e shenjtë të myslimanëve, në Kuran, shkruhet se Zoti do t’i dalë përkrah dhe do të ndihmojë këdo që është nisur për të realizuar pelegrinazhin në Mekë, një prej pesë detyrimeve që Kurani vendos për besimtarët. Është pikërisht ky pasazh i Kuranit, ai që i bën besimtarët të konsiderojnë njëvjeçarin Mohammed Eisa Daniel si të prekur nga një mrekulli hyjnore, kur e gjithë familja e tij u shua në një aksident rrugor, ndërsa udhëtonte në një taksi në datën 8 shkurt në Mekë, Arabi Saudite. Njëvjeçari humbi dy prindërit, gjyshërit dhe një xhaxha, kur makina me të cilën udhëtonin goditi me shpejtësi të lartë një shtyllë betoni, u rrotullua disa herë rreth vetes dhe përfundoi në një hendek tërësisht e shformuar. Ndërsa të gjithë udhëtarët e tjerë të makinës, përfshirë shoferi i taksisë mbetën të vrarë në vend dhe u shpërfytyruan përtej njohjes, djaloshi mbeti pothuajse i paprekur nga një aksident që ekspertët e konsideruan si të pambijetueshëm. Mohamedi u gjet brenda karkasës së automjetit, në duart e gjyshit të tij, që u përpoq të mbronte të miturin në sekondat e fundit të jetës së tij. Megjithatë, në mënyrë të mrekullueshme, fëmija kishte pësuar vetëm një frakturë në dorë, për të cilën pritet të rikuperohet shpejt dhe plotësisht. Djaloshi i shpëtuar nga kjo mrekulli, do të rritet nga vëllai i babait të tij (xhaxhai i madh), Shazda Hayat, i cili tha se birësimi i Mohamedit i jep shumë forcë për të përballuar dhembjen e humbjes së prindërve, vëllait të vogël, gruas së tij dhe xhaxhai

Horoskopi i ditës

DASHI (20/III-20/IV) Nuk do t’ju mungojnë energjitë për të përballuar problemet që mund t’ju paraqiten, si dhe mund të mbështeteni gjithmonë te ndihma e personavetëbesuar.Tregohuni samëtëqetënëzgjidhjenedisa konflikteve familjare. Partneri mund të ketë nevojë për ndihmën tuaj, sepse ju dini gjithmonë se si ta mbështesni në çaste të vështira.

DEMI (21/IV-20/V) Siç e dini, në jetë duhet të luftoshpërtëarriturobjektivat e caktuar dhe, në qoftë se do të dini të shfrytëzoni mundësitë që ju ofron dita e sotme, do të arrini rezultate të kënaqshme, pausforcuarshumë.Nëdashuri përpiquni të gjallëroni më shumë marrëdhënien tuaj paksa të zbehur kohët e fundit, ose reflektoniseriozishtpërtambyllur përfundimisht këtë lidhje.

BINJAKET (21/V-20/VI) Pavarësisht angazhimeve të shumta që keni pasur në këtë periudhë, gjithçka po ecën më së miri. Në familje do të arrini të krijoni mirëkuptim me të gjithë.

Mund të korrigjoni ndonjë gabim që keni bërë kohët e fundit, vetëm se duhet të veproni sa më shpejt. Mbrëmja do t’ju ofrojë mundësi të mira për t’u argëtuar.

GAFORRE (21/VI-22/VII) Sot përqendrohuni më shumë tek argëtimi e lini mënjanë probleme e mendime negative. Me një mendje të çlodhur mund t’i bësh ballë çdo lloj situate. Moment i jashtëzakonshëm për dashurinë, në qoftë sejeniçift,poredhenëqoftëse jeni në kërkim të shpirtit tuaj binjak, nuk do të prisni shumë.

Kujdes me paratë, mos shpenzoni më shumë sesa duhet.

Fjalëkryqi klasik 1

2

3

4

5

6

7

8 14

13 17

18

22

23

28

20 26 31

3 37

38

33

39

40

41 44

44

45

42

46

VIRGJERESHA (23/VIII-22/IX)

PESHORJA (23/IX-22/X)

AKREPI (22/X-21/XII)

Kjo do të jetë një periudhë pozitive për pjesën më të madhe që i përkasin kësaj shenje. Ky është momenti juaj, mos hezitoni të përfitoni nga të gjitha rastet që do t’ju paraqiten. Nuk përjashtohen biznese fitimprurëse për ata që kanë një aktivitet privat, si dhe momente të shkëlqyera në dashuri.

Ditë e karakterizuar nga ngjarje të këndshme, por edhe nga një humor i lëkundur, siç mund të ndodhë në ditët e secilit nga ne. Ndonjë problem më shumë sot do të hasni në s e k t o r i n p r o fe s i o n a l .

Personat më të afërt do të dinë si t’ju kthejnë sërish buzëqeshjen.

Kultivoni mendime pozitive, dhurojini vetes diçka që e dëshironi prej kohësh dhe mundohuni të argëtoheni më shumë sot. Në qoftë se marrëdhëniet në çift përshkohen nga një hije dyshimi, mos u mbyllni në vetvete: një diskutim i hapur me partnerin do t’ju heqë një peshë të madhe nga zemra.

Rutina e përditshme ju bën pak melankolik: të ndryshoni zakonet tuaja për njëfarë kohe do t’ju bëjë të ndiheni më mirë. Mundohuni të gjeni interesa të reja që do t’ju stimulojnë nga ana intelektuale, e do tëgjenisërishentuziazmintuaj.

Në punë veproni me vendosmëri:dotëpërmirësonitëardhurat, si dhe postin e punës.

BRICJAPI (22/XII-20/I)

UJORI (20/I-19/II)

PESHQIT (20/II-19/III)

Ditë e përshtatshme për të sqaruar ndonjë keqkuptim, ose për të përmirësuar marrëdhëniet sociale.

Dikush do të mundohet të ndërhyjë në jetën tuaj private, pa u siguruar që kjo ndërhyrje mund t’ju pëlqejë ose jo. Debati me këtë person do të jetë i pashmangshëm.

Dita e sotme do të jetë produktive. Vini në jetë të gjitha iniciativat që keni në mendje, ose përfundoni një projekt të vjetër, duke u kujdesur për çdo detaj. Hëna dhe Mërkuri do t’ju ndihmojnë për të përmirësuar marrëdhëniet paksa të tendosura me kolegë e bashkëpunëtorë. Dashuria paraqitet mjaft mirë.

Të k ë n d s h ë m e t ë komunikueshëm do të keni gjithmonë rreth jush shumë miq. Mos lini pas dore familjen e mbi të gjitha dëgjoni me vëmendje këshillat e vlefshme të njerëzve më të rritur.

Marrëdhënia juaj është në krizë? Në qoftë se do të dini të merrni iniciativat e duhura, gjithçka do të rregullohet.

Mundohunitëjenitëpranishëm në të gjitha problemet familjare. Venusi në shenjë ju shtyn të jeni sa më të sjellshëm mepersonatqëjurrethojnë.Në dashuri do të jeni të hapur ndaj eksperiencave të reja dhe kjo është gjë e mirë për ata që janë singël; ndërsa, në qoftë se jeni çift, reflektoni mirë përpara se të vini në rrezik lidhjen tuaj.

Koha e fillimit ____:____ Koha e mbarimit ____:____

48

49

50

Horizontalisht

Vertikalisht:

1. Keko, regjizore e njohur. 9. Skaj i sipërm i shpatullave. 13. Janosh, aleati i Skëndërbeut

1. Ndjenjë nga e cila vuan dikush, kur dyshon për dashurinë ose për besnikërinë e

kundër Perandorisë Osmane. 14. Funksion trigonometrik. 17. Ndoja, aktore. 18. Todi,

bashkëshortit a të njeriut të dashur. 2. Gjendja shpirtërore e njeriut për një farë

aktor i njohur humorist. 20. Pa mundur ta godasë ose ta prekë. 22. Njeri sylesh, të cilit

kohe. 3. Metodë studimi me të cilën diçka zbërthehet në pjesët e veta përbërëse.

ia hedhin të gjithë. 25. Send që përdoret në kuzhinë. 27. Miratimi ose e drejta që i jepet

4. Ndërmarrje Industriale. 5. Gabim i rëndë. 6. Instituti Drejtësisë. 7. Kamion rus.

dikujt për të bërë diçka, për të kryer një punë a veprimtari të caktuar. 28. Fillimi i diç-

8. Lloj erëze për gatim. 9. Notë muzikore. 10. Përemër vetor. 11. Puka në makina. 12.

kaje, burimi, prejardhja. 30. Bimë barishtore që përdoren për sallatë. 32. Metal me

E kundërta, luftë. 14. Kukësi në makina. 15. Frenk i muzikës botërore. 16. Lëndë e

ngjyrë të bardhë në të kaltërreme, që nuk ndryshket. 33. E vërtetë shkencore, e cila

ëmbël. 19. Lloj pjepri jo i shijshëm. 21. Mielli ose drithi, që i jepej mullisit si pagesë

duhet provuar me veprime të ndryshme. 34. Medikament. 36. I njëtrajtshëm. 40. In-

për blojën. 23. Dash i madh me këmborë, që i prin tufës. 24. Bimë dekorative. 26.

stitut Rehabilitimi. 41. Gjendje mendore jo e rregullt, që shkaktohet zakonisht nga

Jashari i historisë së Kosovës. 27. Me lehtësi, pa vështirësi. 29. Juria Ndërkom-

shkaqe të jashtme. 42. Masa pa dyshen. 43. Zotëron. 44. Vajza në dialekt. 47. Pamje e

bëtare. 31. Janë në majë të honit. 35. Teodor, shkrimtar. 37. Fillo të lëvizësh. 38. Jo

fytyrës. 49. Krimet dhe ndjekja e hebrenjve nga nazistët. 50. Brumë i trashë prej allçie,

lehtë. 39. Organizatë Zvicerane. 41. Në sasi të vogël. 42. Qendër. 43. Lloj ëmbël-

që përdoret për të mbushur vrima e plasa në mur.

sire. 45. E kundërta, ngre. 46. Lumë në Itali. 48. Repart Ushtarak.

Sudoku | nivel mesatar 7

4

5 4

4

2

2 7

2

9 8 7

5

8

6

3

1 3

4

5 2

4 5

7

9

7

3

1

6 3 5

9

3 6 4

4

8

6

3 7

2

Plotësoni vendet bosh në mënyrë që çdo rresht e kolonë të ketë numrat nga 1-9.

1

4

2 5 2 5 8

1 3

9 6

7

7 4 SHIGJETARI (22/XI-21/XII)

43

47

1 8 LUANI (23/VII-22/VIII)

21

27

30

29

Fjalëkryqi klasik është një nga lojërat enigmatike më të përhapura në botë. Fjalëkryqet e para filluan të botoheshin që në shekullin e XVIII dhe vazhdon të jetë e preferuar edhe në ditët e sotme.

12 16

25

36

11

19

24

35

10

15

32 34

9

Koha e fillimit ____:____

8 2

Koha e mbarimit ____:____

Numërkryq

8

7

4

9

5

Shah | nivel mesatar Gjeni figurën duke bashkuar pikat

Plotësoni tabelën me numrat e dhënë!

Koha e fillimit ____:____ Koha e mbarimit ____:____

I bardhi lëviz dhe fiton në të dy rastet e e dhena në skemën e mësipërme. Sfidat e dhëna janë të përzgjedhura nga profesionistë të vërtetë të lojës së Shahut

Ngjyrosni pjesën me pikë dhe zbuloni figurën

Përgjigjet nr të djeshëm

S

Gjeni 10 ndryshimet

Numra me 3 shifra: 152, 162, 201, 215, 253, 263, 282, 485, 632, 637, 749, 848.

Numra me 4 shifra: 1020, 1490, 1526, 1562, 2162, 2632, 2692, 3646, 4131, 4521, 4841, 4965, 5036, 5195, 5361, 6243.

Numra me 5 shifra:

E

U

P

A

A

L

H

O

R

A

A

M

A

N

L

R

R

S

A

T

I

Z

E

M

Q

E

B

K

I

T

A

R

E

A

N

E

A

N

L

S

K

R

A

P

T

E

L

I

K

A

H

A

P

I

K

E

M

M

O

L

I

E

R

T

A

I

F

O

N

D

E

I

H

L

O

K

E

M

I

A

N

A

C

I

L

D

Z

E

P

I

T

E

T

K

A

Z

A

K

I

A

M

A

R

O

A

R

F

I

J Z

A

R

I

S

T

I

N

A

1

5

2

6

3

2

5

1

4

8

5

9

8

4

7

8

4

8

5

4

1

5

2

3

5 0

2

1

5

2

6

3

2

9

9

6

5

8

4

A

R

7

1

5

2

6

3

2

5

1

4

8

5

7

S

I

9

5

4

8

1

5

2

6

3

2

1

5

2

0

1

2

3

0

2

1

5

6

5

0

8

5

E

7

9

5

4

1

5

2

6

3

2

5

1

5

9

6

8

5

7

4

8

5

1

4

5

2

6

T

3

2

0

1

5

2

6

3

2

5

1

4

8

2

0

1

1

1

2

0

3

3

3

0

2

0

6

5

9

8

7

4

8

3

4

2

1

5

0

0

0

2

3

1

5

2

6

6

6

6

9

5

8

7

4

8

5

4

1

5

2

1

5

6

6

F

I

P E

01517, 01666, 13201, 13434, 15696, 23262, 32012, 45621, 51265, 59257, 82869, 84563.

Numra me 6 shifra: 043360, 201232, 218253, 225252, 230210, 258211, 286243, 514256, 592426, 632295, 636269, 762143, 847515, 856528, 896521, 915161.

M

S A

T

M

I

A

faqja e fundit

SOT 1988

E mërkurë 20 shkurt 2013 www.mapo.al

MAPO

23

20 shkurt Lufta e Nagorni-Karabakut Lufta e Nagorni-Karabakut ishte një konflikt i armatosur që filloi në shkurt 1988 dhe zgjati deri në maj të vitit 1994 në enklavën e NagorniKarabakut në Azerbajxhanin Jugperëndimor, ndërmjet shumicës armene të mbështetur nga Republika e Armenisë dhe Republikës së Azerbajxhanit. Me përparimin e konfliktit Armenia dhe Azerbajxhani, dy republika sovjetike, e pa-

në veten pjesë të një lufte të pashpallur në malet e Karabakut. Parlamenti i enklavës kishte votuar në favor të bashkimit me Armeninë dhe një referendum, i cili u braktis nga popullata azere e krahinës, me të njëjtin rezultat, votoi në favor të bashkimit me Armeninë.

Kërkesa për t’u bashkuar me Armeninë filloi me rrugë kryesisht paqësore. Sidoqoftë, me kali-

min e muajve dhe shpërbërjen e Bashkimit Sovjetik u kthye në një konflikt të dhunshëm ndërmjet armenëve dhe azerëve, gjë që çoi në pretendime të spastrimit etnik nga të dyja palët.

Konflikti ndëretnik shpërtheu pak pasi Parlamenti i enklavës autonome të Nagorni-Karabakut në Azerbajxhan votoi për bashkimin e krahinës me Armeninë më 20 shkurt 1988.

Mukhtar Mai

E vetme kundër Pakistanit

Shumë larg prej shkatërrimit të saj, ashtu siç mund të kishin pritur që të ndodhte sulmuesit e saj, ky incident e bëri Mai-n më të vendosur për të luftuar për të drejtat e grave dhe i dha forcë për të themeluar Organizatën e Grave ‘Mukhtar Mai’. E bindur që mungesa e arsimimit është faktor në keqtrajtimin e grave, Mai themeloi një shkollë vajzash, si fillim në një prej dhomave të shtëpisë sa saj atërore, një mësuese dhe tri studente.

GAZETA

MAPO info@mapo.al cel: 068 20 20 5555477 Gazetamapo@gmail.com cel: 068 477

Pasi Mukhtar Mai u përdhunua nga një grup, sipas urdhrave të një gjyqi fisnor në Pakistanin e 2002, tradita vendase diktonte që ajo pritej të kryente vetëvrasje. Ajo i sfidoi hapur sulmuesit e saj dhe luftoi për drejtësi. Më shumë se një dekadë më vonë, ajo ende po lufton për të drejtat e grave në Pakistan dhe është burim frymëzimi për shumë në të gjithë botën. ‘Hakmarrja për nder’ e Mai-së u ekzekutua sipas urdhrave të një jirga-një asamble fisnore sepse vëllai i saj 12 vjeç ishte akuzuar në mënyrë të padrejtë - siç edhe vërtetuan nga një hetim i mëvonshëm me urdhër të guvernatorit të Punjabit, për marrëdhënie të papërshtatshme me një grua nga një tjetër fis. “Ata vendosën që unë duhej të dënohesha për krimet e tim vëllai”, thotë Mai, tani 39. ‘Ata nxituan të ekzekutonin vendimin sapo u dha dhe më tërhoqën zvarrë. Ishte momenti më i vështirë në jetën time.’

Ndërsa shumica e përdhunimeve në Pakistan nuk denoncohen, Mai ishte e vendosur të mos heshtte.

‘Isha e mendimit që duhej të luftoja për të drejtat e mia’, thotë Mai. ‘Së pari, kishte një përdhunim, dhe më pas kur u përpoqa të lajmëroja policinë, mora kërcënime me vdekje, se do më vrisnin nëse shkoja në komisariat.’ Në fillim u mbyll në dhomën e saj, por te njerëzit e dashur dhe komuniteti gjeni kurajën për të luftuar dhe për ndjekur çështjen e saj në gjykatë. ‘Vendosa që ajo që më ndodhi mua nuk duhej t’i ndodhte kurrë dikujt tjetër.’ Gjashtë burra u dënuan me vdekje për përdhunimin dhe përfshirjen në aktin e përdhunimit të Mai-t. Por një vendim i Gjykatës së Lartë të Pakistanit, dhënë më 2011, ktheu dënimin për 5 prej personave, të cilët u lanë të lirë. Mai u rrit në një fshat të vogël në rajonin Punjab të Pakistanit. Kurrë nuk pati mundësi të shkonte në shkollë dhe në moshën 13-vjeçare e martuan me forcë. Pas disa vitesh, divorcohet dhe rikthehet të jetojë me prindërit.

‘U ktheva në shtëpinë atërore dhe fillova të punoja për pavarësinë time. Që të fitoja disa të holla, fillova të qepja gjëra të vogla apo të pastroja shtëpitë e të tjerëve.’ Këtë e bëri për 10-12 vjet, dhe arriti të vinte mënjanë para të mjaftueshme për blerjen e një lope. Në moshën 28 vjeçe jeta e saj do të ndryshonte përgjithmonë kur u përdhunua për

krimin, e pretenduar, të vëllait të saj më të vogël. Shumë larg prej shkatërrimit të saj, ashtu siç mund të kishin pritur që të ndodhte sulmuesit e saj, ky incident e bëri Mai-n më të vendosur për të luftuar për të drejtat e grave dhe i dha forcë për të themeluar Organizatën e Grave ‘Mukhtar Mai’. E bindur që mungesa e arsimimit është faktor në keqtrajtimin e grave, Mai themeloi një shkollë vajzash, si fillim në një prej dhomave të shtëpisë sa saj atërore, një mësuese dhe tri studente. Ajo ishte një prej tri studenteve. Për tre vitet e para, i vetmi burim financiar për shkollën ishte ajo çka Mai arrinte të siguronte duke bërë punë të ndryshme. Ndonjëherë i është dashur të shiste sende personale. Pas botimit të disa artikujve nëpër gazeta të ndryshme të botës, shkolla e Mai-t fitoi vëmendje ndërkombëtare dhe donacionet filluan të vinin - si edhe fondet qeveritare. Sot, Shkolla Vajzërore ‘Mukhtar Mai’ u ofron falas arsimim, libra dhe uniforma 550 vajzave, që nga mosha parashkollore deri në klasë të 9-të.

Megjithatë, Mai thotë se ka tre vjet që shkolla nuk po financohet më nga shteti dhe mesi po arrin të sigurojë pagat e mësuesve.

Përveç shkollës, Mai gjithashtu ka ngritur një strehë dhe qendër informimi për viktimat e dhunës. Kujtimet e saj, botuar më 2006, janë përkthyer në 23 gjuhë të ndryshme. Më shumë se një dekadë nga sulmi i saj, Mai beson se ka arritur të bëjë një ndryshim për të drejtat e grave në Pakistan, por ka ende shumë për të bërë. ‘Gjërat janë përmirësuar, por jo aq shumë sa duhet.

Ka ligje, por këto ligje nuk po zbatohen.’ Është e vetëdijshme që është një proces evolucionar dhe kërkon kohë. ‘Shpresoj t’u kem dhënë grave dhe vajzave kurajën e nevojshme për të folur për të drejtat e grave dhe për të hapur horizonte të reja. *Sipas CNN. Përktheu: Ina Xhani.

Kujtimet e saj, botuar më 2006, janë përkthyer në 23 gjuhë të ndryshme. Më shumë se një dekadë nga sulmi i saj, Mai beson se ka arritur të bëjë një ndryshim për të drejtat e grave në Pakistan, por ka ende shumë për të bërë.

‘Gjërat janë përmirësuar, por jo aq shumë sa duhet. Ka ligje, por këto ligje nuk po zbatohen.’ Është e vetëdijshme që është një proces evolucionar dhe kërkon kohë...

Kryeredaktor: Arion Sulo. Zv/kryeredaktor: Alfred Lela, Aleksandra Bogdani.

Politika: Nevila Përndoj, Fejzi Braushi. Kronika: Leonard Bakillari, Dashamir Biçaku Rrethe: Vladimir Karaj.

Ekonomia: Blerina Hoxha. Sociale: Jonida Tashi. Kultura: Aida Tuci. Suplement: Jonida Hitoveizi. Sporti: Jeton Selimi.

Komentatorë&Analistë: Gentian Elezi, Arjan Vasjari, Prof. Asoc. Dr. Adrian Civici.

Karikatura: Bujar Kapexhiu. Faqosja: Florenc Elezi. Ilir DRIZARI, Kujtim Bisha Koordinatore: Shkëndi çili.

Korrektore: Lila Plasari, Brunilda Meno. Adresa: Bulevardi Gjergj Fishta pranë UET

Email: v_perleka@yahoo.com vera_perleka@hotmail.com

CMYK

24

MAPO

E mërkurë, 13 shkurt 2012 www.mapo.al