Gazeta Mapo

Faqe 18-19

parashtresë për zhvillimin e arsimit të lartë në shqipëri Akademia Shqiptare e Arteve dhe Shkencave analizon arsimin e lartë në vend dhe ç'duhet bërë për ta zhvilluar

Drejtor Artur Zheji - Kryeredaktor Arion Sulo - E premte, 20 korrik 2012. Numër 632. Viti III botimit. Çmimi 30 lekë. 1.5 euro. www.mapo.al e-mail: gazetamapo@gmail.com. Adresa: BLV "Gjergj Fishta"

Padia për Dorëshkrimin Zbardhet letër-këmbimi me Nexhmijen, Teuta Hoxha: Kadare nuk e ka kërkuar

Seriali i vrasjeve Bilbil Mema: Në duart e shqiptarëve gjenden 250 mijë armë që nga '97 Pas atentatit të Mamurrasit, ku u vra 9-vjeçari Indrit Llani, babai i tij merr hak në Tiranë, duke ekzekutuar Mark Shkretën. Ish-kreu i Policisë së Shtetit analizon situatën e krimit, performancën e policisë dhe pohon numrin e madh të armëve që mbetën në duart e popullatës pas ’97-ës. “Projekti i PNDUD-it mblodhi 500 mijë armë, ndërsa mendohet se 200-250 mijë të tjera ndodhen në duart e shqiptarëve. Ato përdoren për vrasjet me motive ordinere”

Historia e dorëshkrimit të “Dimrit të vetmisë së madhe” nis në vitin 1970, kur u dorëzua në Arkivin e KQ. Prej vitit 2002, Arkivi i Shtetit i ka kërkuar Nexhmije Hoxhës kthimin e tij, por ajo dhuroi vetëm një fotokopje në vitin 2011. Teuta Hoxha: Vetë Kadare nuk na ka kontaktuar, Nexhmija nuk e ka mohuar që e ka dorëshkrimin Faqe 8-9

Universitetet, ja sa rriten tarifat për vitin e ri akademik Zbardhet vendimi i miratuar nga qeveria për kuotat dhe tarifat. Mesatarisht taksat e studimit janë rritur nga 1 mijë deri në 3 mijë lekë të reja. Më shtrenjtë studimet do të kushtojnë në universitetet e kryeqytetit FAQE 14-15

op-ed / 10-11

NgërÇ

NGA bujar kapexhiu

Privatizimi i energjisë në Shqipëri është një vendim strategjik

Imuniteti, një xhaketë që bën vapë

koment BASHKIM MUÇA

vdekje me dy plumba nga një person që e ndiqte, në rrugën “Hoxha Tahsim” në Tiranë. Policia tha zyrtarisht se autori i vrasjes është Jetmir Llani, babai i Indritit 9-vjeçar, i cili u shfaq në... Faqe 2-3

Paketa për imunitetet "çan" grupin e deputetëve të PS Socialistët kanë hartuar dy drafte, një me amendamente për imunitetin dhe një projektligj për institucionet e drejtësisë. PS propozon zgjedhjen me 3/5 të anëtarëve të dy gjykatave të larta, kryeprokurorit dhe anëtarëve

të KLD. Jo të gjithë deputetët e PS pranuan të firmosin paketën e ndryshimeve kushtetuese Grupi parlamentar i Partisë Socialiste do të paraqesë sot në mbledhjen e Këshillit të Legjislacionit dhe të Komisionit të Ligjeve... Faqe 4-5

Nishani: President nga populli, i parakohshëm për Shqipërinë

Privatizimi i analizë Albpetrolit, Janusz Bugajski kompania...

Nëse pretendojmë se kemi ndërtuar njëfarë shteti të së drejtës, duhet të pranojmë...

“Arratia” nga Mamurrasi drejt Tiranës, një muaj e gjysmë pasi djemtë e tij u arrestuan për vrasjen e një fëmije, nuk e shpëtoi nga gjakmarrja të moshuarin Mark Shkreta. Mëngjesin e djeshëm, ai u qëllua për

Respektim i kalendarit

“TIRANA ORA”

WATCHES AFTER SALES SERVICE

Keni një orë dore të një marke prestigjioze?

Ne ju ofrojme një servis cilësor të autorizuar Per orët automatike dhe me bateri Blv. "Dëshmorët e Kombit" K.1, Tel:+355 42 280 311 www.laswisstirana.com, e-mail: info@laswisstirana.com

Presidenti i zgjedhur, Bujar Nishani, flet për zhvillimet politike në vend, marrëdhëniet që do të ketë me opozitën si dhe qëndrimi i tij për institucionet e pavarura

Më lejoni t’ju pyes për opozitën politike, sidomos për Partinë Socialiste. Si do bashkëveproni me opozitën politike? Fakti që ata nuk ju votuan në Parlament, por edhe nga ana tjetër, ashtu si thatë, duhet të ndërtoni... Faqe 7

gjykatësit e lartë

kodi zgjedhor

Zbardhet vendimi, Kushtetuesja rrëzon Topin për dekretet

FAQE 6

PS-PD miratojnë reformën, LSI abstenon, PR e Oketa kundër

FAQE 6

editorial / 11 Alfred Lela

A jemi në gjak me sistemin e drejtësisë?

Mark Shkreta u shtri, bashkë me të 71 vitet e jetës, në një pellg gjaku teksa mundohej t’i ikte gjakësit në një vijë gjaku që zgjatej, e përgjakur dhe duke thirrur për gjak nga Mamurrasi në Tiranë. Aty mbeti burri i moçëm, i vdekur jo siç i kish hije, as siç do kish dashur të vdiste, duke menduar ndoshta si mendim të fundit, se nuk e kish merituar as plumbin e hasmit e as fundin e tillë. Në Mamurras ndërkohë janë hapur dyert e mortit dhe askush nuk di e as mund të thotë, se ku mund të ndalet tashmë pika e gjakut e bërë pellg e me gjasë lumë. Si të gjithë lumenjtë që përfundojnë në det, edhe lumi i gjakut derdhet në detin e shoqërisë.

Si shoqëri, na bie e na duhet...

2

MAPO

E premte, 20 korrik 2012 www.mapo.al

f kus

“Duhet veçuar se në tërësi, shumica e vrasjeve kanë motive që lidhen me krimin ordiner. Shumica e armëve që ndodhen në duart e popullatës janë rrezik pikërisht për rritjen e këtij lloj krimi”

Bilbil Mema:

Vrasjet, rreth 250 mijë armë ndodhen në duart e shqiptarëve Ish-kreu i Policisë së Shtetit analizon situatën në rritje të krimit, ndërsa jep fakte tronditëse sa u përket armëve që mbetën në duart e popullatës pas vitit 1997. “Gjatë projektit të PNUD u arritën të mblidhen afërsisht 500 mijë armë, ndërsa supozohej që më shumë se 800 mijë armë kishin rënë në duart e popullatës. Mund të them se mund të kenë mbetur pa u mbledhur 200-250 mijë armë të tjera” Intervistoi: Dashamir Biçaku Tiranë Pas çdo ekzekutimi fshihet

një armë. Dhe armët në këtë vend ku ndodhin vrasje në familje, vrasje për pronën, për gjakmarrje apo edhe eliminime e larje hesapesh janë një mall i lirë për t’u gjetur. Ish-kreu i Policisë së Shtetit, Bilbil Mema, në këtë intervistë për MAPO-n zbardh një fakt tronditës sa i përket armëve që u shpërndanë më ’97. “Në duart e shqiptarëve gjenden ende rreth 250 mijë armë, të cilat nuk u mblodhën dot pas trazirave”,-thotë ai, ndërsa bën edhe një analizë të vrasjeve në rritje apo të performancës së policisë, për t’i mbajtur konfliktet nën kontroll. Në këtë intervistë Bilbil Mema jep edhe sugjerimet e tij se si mund të dilet nga kjo situatë.

Zoti Mema, g jatë kohëve të fundit janë vërejtur një sërë rastesh të ngjarjeve kriminale të kryera me armë zjarri. Çfarë tregojnë këto ngjarje, sipas jush?

Sipas mendimit tim, është një moment i rritjes dhe i shtimit të krimeve, të cilat kanë si bazë përdorimin e armëve të zjarrit. Po ashtu, mund të them se ka një ulje të ritmit të punës së policisë, e cila mori masa për riorganizimin e saj disa kohë më parë, por ky ristrukturim u ndërpre. Policia nuk e çoi deri në fund ristrukturimin e asaj që në zhargon njihet si Policia Kriminale. Po ashtu, në lidhje me situatën e kriminalitetit dhe për ngjarje të ndryshme të rënda, mendoj se duhet në tërësi një analizë për ngjarjet e ndodhura për një periudhë prej një muaji e gjysmë.

Kjo analizë mendoj se duhet bërë në mënyrë të veçantë për vrasjet, ato që kanë bërë jetën më të pasigurt në shumë qytete të vendit. Për mendimin tim, pas një analize që duhet bërë për çdo rast kriminal apo krimi të rëndë, duhet reflektuar menjëherë.

Në ç’kuptim duhet reflektuar, zoti Mema?

Si fillim duhet vlerësuar çdo situatë konflikti, qoftë familjar e shoqërore, por edhe i personave të ndryshëm që kanë

tendenca kriminale në të kaluarën, por jo vetëm këta. Po ashtu, çdo ngjarje konflikt mes personave të ndryshëm si në familje, jashtë saj dhe në shoqëri, nuk duhet të mjaftohet vetëm me evidentimin dhe regjistrimin e saj. Gjithashtu duhet të punohet edhe më tej për zbutjen e konflikteve. Çdo ngjarje e ndodhur apo konflikt nuk duhet harruar apo fshehur, por duhet vazhduar të këmbëngulet në evidentimin e ngjarjeve dhe dokumentimin e konflikteve të ndryshme. Ne jemi ende në fazën e mosevidentimit të ngjarjeve, që fillimisht janë konflikte, por më pas degjenerojnë në krime të rënda, plagosje e deri në vrasje. Ka shumë raste që denoncohen nga qytetarët, por policia heziton dhe shmanget t’i evidentojë për shkak të regjistrimit të tyre, duke iu frikësuar rritjes së statistikave. Veç kësaj, mendoj se problem tjetër është edhe trajtimi dhe menaxhimi i policisë, sipas periudhave kohore dhe sezoneve, që kanë të bëjnë me hyrjedaljet e emigrantëve, apo lëvizje të tjera të popullsisë drejt plazheve.

Duhet të mendohet që situata të tilla kriminale në rritje i vijnë vendit në momente të tilla kohore edhe sezonesh kur njerëzit vijnë nga jashtë vendit.

Mendoni se një faktor është edhe sezoni i kthimit të emigrantëve?

Edhe këto konflikte duhen evidentuar, duhen parë nga policia.

Aktualisht, falë sistemeve të reja të instaluara në kufi, strukturat e saj kanë mundësinë të evidentojnë dhe të identifikojnë personat me probleme si dhe për hyrje daljet e tyre.

Gjatë periudhës së pushimeve të verës, por edhe g jatë dimrit, ka shumë njerëz dhe persona që lëvizin nga jashtë vendit drejt Shqipërisë, apo anasjelltas, të cilët kanë probl e m e. D u h e n vlerësuar infor-

macionet për rastet kur persona të ndryshëm të njohur apo që identifikohen si personazhe që kanë konflikte. Këto informacione që merren nga policia nëpërmjet sistemeve të saj, duhet t’u përcillen oficerëve dhe punonjësve të saj në terren, të cilët duhet të vlerësojnë problemet që mund të sjellin personat. Por kjo duhet bërë edhe me orientime nga krerët e policisë, me telegrame, apo letërporosi.

Mendoni se rritja e kriminalitetit, sipas jush, ka të bëjë me mënyrën sesi e kryen punën e saj policia?

Ka ardhur koha që policia duhet ta masë punën e njerëzve të saj me rezultate. Çdo oficer policie në bazë duhet të vlerësohet me nivelin e sigurisë që ai ka arritur në territorin ku ai ushtron funksionin e tij si efektiv policie apo oficer. Sot shumë oficerë vlerësohen nëpërmjet një testimi nga ana teorike që kryhet, dhe jo nga rezultatet, qoftë për rritjen në gradë, apo në karrierë. Kjo duhet të jetë kryesorja për të motivuar oficerët e bazës në rritjen e tyre.

Shumica e krimeve të bujshme të ndodhura gjatë kësaj kohe janë kryer me armë zjarri. Duket se në Shqipëri është fare e lehtë të gjendet pra një armë. Mendoni se ka ende armë në duart e popullsisë nga periudha e vitit 1997?

Krimi, përveç anës së tij subjektive që lidhet me motivet, rrethanat dhe shkaqet e tij që janë sociale, ekonomike, ligjore apo pronësie, ka edhe anën tjetër: atë të mjetit me të cilin ai kryhet. Deri në vitin 2002, kur unë isha Drejtor i Përgjithshëm i Policisë, ka pasur një projekt të Ministrisë së Rendit Publik dhe Policisë së Shtetit, në bashkëpunim me PNUD-in për mbledhjen e armëve që i përkisnin Ushtrisë, dhe që ranë në duart e popullatës gjatë vitit 1997.

Ishte projekti “Armë në këmbim të zhvillimit”. Gjatë këtij projekti u arritën të mblidhen afërsisht 500 mijë armë, të cilat ishin pjesë e dorëzimit vullnetar të armëve. Pas hapjes së depove të Ushtrisë në vitin 1997, supozohej që më shumë se 800 mijë armë kishin rënë në duart e popullatës.

Mund të them se mund të kenë mbetur pa u mbledhur 200-250 mijë armë të tjera, që ishin armë të lehta të këmbësorisë, si armë brezi apo armë krahu. Kjo sasi armësh mendoj se është një potencial i fuqishëm si mjet në duart e njerëzve. Në momente të caktuara të krizave, situatave të gjaknxehtësisë, njerëzit kalojnë edhe në krim dhe armët përdoren, të ndikuar nga faktorë që e çojnë njeriun deri në krim, si problemet

Ekspertët e policisë në vendin ku u ekzekutua Mark Shkreta, dje në Tiranë

ekonomike, sociale, juridike etj.

Pas viteve ’90 dhe kryesisht pas 1997, në Shqipëri është zhvilluar edhe një fenomen tjetër që ka të bëjë me trafikun e armëve.

Një pjesë e armëve me të cilat janë kryer krimet vitet e fundit në Shqipëri, i përkasin armëve të prodhimit jugosllav, italian, europian apo edhe amerikan.

Vlerësoni se mund të ketë një lloj rritjeje të trafikut?

Duhet veçuar se në tërësi shumica e vrasjeve kanë motive që lidhen me krimin ordiner. Shumica e armëve që ndodhen në duart e popullatës janë rrezik pikërisht për rritjen e këtij lloj krimi. Ndërkaq, për krime specifike, që i përkasin kryesisht krimit të organizuar, armët edhe janë importuar.

Por mendoj se shqetësim është krimi ordiner, si vrasja e një kushëriri për gardhin e shtëpisë, krimi i çastit në familje, në mungesë të zgjidhjes së bazës ligjore. Dua të theksoj një fakt që lidhet me krimet e fundit dhe ato me karakter hakmarrjeje, apo siç quhet në zhargonin shoqëror gjakmarrje, nuk mundet dhe nuk duhet që policia të njoftojë në media se një ngjarje e caktuar është kryer për motive gjakmarrje. Kjo formë komunikimi bën që gjakmarrja të përligjet. Ky lloj krimi nuk është i parashikuar në Kodin tonë Penal. Ai cilësohet si vrasje me paramendim, apo si vrasje, por nuk mund të cilësohet si gjakmarrje. Komunikimi i Policisë në nivelin e një Institucioni, duhet të bëhet duke folur vetëm me bazën e Kodit Penal.

REPUBLIKA E SHQIPËRISË MINISTRIA E BRENDSHME Departamenti i Administratës Publike

SHPALLJE E REZULTATIT TË KONKURIMIT Në përputhje me nenin 13, pika 7 të ligjit Nr. 8549, datë 11.11.1999, “Statusi i Nëpunësit Civil” si dhe pikën 20 të Vendimit të Këshillit të Ministrave Nr. 231, datë 11.05.2000 “Për Pranimin në Shërbimin Civil dhe Periudhën e Provës ”, znj. Elisa TENEQEXHI është shpallur fitues për pozicionin SPECIALIST NË SEKTORIN E MENAXHIMIT TË PROKURIMEVE DHE KONTRAKTIMEVE NË DREJTORINË E MENAXHIMIT TË PROKURIMEVE DHE KONTRAKTIMEVE NË MINISTRINË E FINANCAVE. Adresa: Sheshi Skënderbej, nr.3, Tiranë, Shqipëri, Kutia Postare Nr.1751 Tel/Fax:+355 4 2 251241, 2 235937

www.pad.gov.al

E premte, 20 korrik 2012 www.mapo.al

MAPO

3

Mark Shkreta, viktima 71-vjeçare që u detyrua të linte Mamurrasin e të gjente një shtëpi me qira në Tiranë për t’i shpëtuar hasmit, në rrugën “Hoxhë Vokrri” në Tiranë

Gjakmarrja “zbret” në Tiranë, 33-vjeçari merr hakun e të birit Babai i dy të arrestuarve për vrasjen e 9-vjeçarit Indrit Llani u ekzekutua dje me dy plumba, pranë shtëpisë ku fshihej në Tiranë. Policia: Babai i 9-vjeçarit e ndoqi dhe pas një debati e qëlloi për vdekje. Shpallet në kërkim Dashamir Biçaku Tiranë “Arratia” nga Mamurrasi

Policia: Autor i krimit, babai i 9-vjeçarit Policia konfirmoi dje zyrtarisht se autor i vrasjes për gjakmarrje dyshohet të jetë Jetmir Llani, 33 vjeç. “Pas vrasjes, në vendngjarje shkuan shërbimet e Komisariatit të Policisë Nr.1 Tiranë, u formua grupi i posaçëm hetimor, i cili kreu veprimet e para hetimore dhe proceduriale duke pyetur personat që kanë dijeni për këtë ngjarje”,-tha zëdhënësja e policisë. Më tej, policia tha se viktima është babai i autorëve Oligert dhe Maringlen Shkreta, të cilët janë arrestuar për vrasjen e një fëmije 9-vjeç dhe plagosjen e një shtetasi, ngjarje e ndodhur para 2 muajsh në Mamuras.

“Nga hetimet paraprake dyshohet se autor i kësaj ngjarje është Jetmir Llani, 33 vjeç, banues në Mamuras. Vrasja dyshohet se është kryer për motive të hakmarrjes, pasi para 2 muajsh në Mamuras, djemtë e viktimës i kanë vrarë Jetmir Llanit djalin 9-vjeç, si dhe i kanë plagosur vëllanë”,-thuhet në njoftimin për shtyp të policisë. Në bashkëpunim me Prokurorinë e Rrethit Gjyqësor Tiranë po punohet intensivisht në drejtim të dokumentimit ligjor të kësaj ngjarje, lokalizimin dhe kapjen e autorit Jetmir Isuf Llani, i cili u shpall në kërkim nga Policia.

Viktima Mark Shkreta i vrarë dje në Tiranë

dur të gjejë vetëm gëzhojat, të cilat i përkasin një pistolete të kalibrit 9 mm. Burime të policisë sqaruan se kishin të dhëna që autori lëvizte me një makinë Fuoristradë të zezë, nga Tirana në drejtim të Laçit, por postblloqet e ngritura dhe kontrollet në terren nuk arritën t’i shtrëngojnë atij prangat. Hetimet u përqendruan më pas te Mark Shkreta, viktima 71-vjeçare që u detyrua të linte Mamurrasin e të gjente një shtëpi me qira në Tiranë për t’i shpëtuar hasmit, në rrugën “Hoxhë Vokrri” në Tiranë. Nga dëshmitë e mbledhura, u mësua se i moshuari kishte zbritur nga shtëpia rreth orës 05:45, për të kryer disa punë të tijat. Nën ankthin e përditshëm që e përndiqte prej 5 qershorit, Mark Shkreta ka mbajtur nën kontroll rrugën, por nuk i ka bërë dot ballë pritës së ngritur nga babai i 9-vjeçarit të vrarë. Itinerari i tij i fundit ka qenë nga rruga “Hoxhë Vokrri”, në rrugën “Hoxha Tahsim” e më pas drejt Pazarit të Ri, në sheshin “Avni Rustemi”. Policia pohon se Shkreta e ka kuptuar që po e ndiqnin rreth 50 metra pasi kishte dalë nga shtëpia e tij. Dëshmitari i vetëm okular i ka pohuar policisë se i moshuari ka shpejtuar hapat e në një çast ka tentuar të vrapojë. Pa mundur të përshkonte as 50 metra

nga rrugica e shtëpisë së tij, 71-vjeçarit iu pre rruga në mes. “Autori i ka dalë përpara dhe debatoi më të. Pastaj e qëlloi dy herë me plumb në kokë dhe në trup”,-ka thënë dëshmitari. Nga plagët e marra, Shkreta ndërroi jetë në vend, ndërsa qe e pamundur për ta ndihmuar atë për ta dërguar në spital. Autori i dyshuar i krimit, sipas rrëfimit të një dëshmitari për policinë, mundi të largohej nga vendi i ngjarjes me një automjet Fuoristradë me ngjyrë të zezë. Nga përshkrimi i siguruar prej tij, burimet e policisë thanë se autori ishte një person i veshur me pantallona të shkurtra, bluzë të zezë dhe kapele të bardhë.

Përshkrimi i fizik i dhënë hetuesve nga ky dëshmitar, ka bërë që policia të hedhë dyshime se autori i krimit është pikërisht Jetmir Llani, babai i Indritit, vrasja e të cilit tronditi opinionin publik më 5 qershor. Atë ditë, fëmija 9-vjeçar vdiq në duart e nënës së tij, pasi u godit nga një plumb që ishte nisur për të eliminuar xhaxhanë e tij. Për këtë krim u arrestuan dy djemtë e Mark Shkretës, Oligerti dhe Marigleni, që tashmë janë në qeli. Megjithatë, babai i Indritit nuk e mbylli me kaq tragjedinë e tij: mëngjesin e djeshëm ai zbriti kanunin në Tiranë për të ekzekutuar 71-vjeçarin Mark Shkreta.

Konflikti mes miqve të vjetër solli vrasjen e 9-vjeçarit

REPUBLIKA E SHQIPËRISË MINISTRIA E BRENDSHME Departamenti i Administratës Publike

SHPALLJE E REZULTATIT TË KONKURIMIT Në përputhje me nenin 13, pika 7 të ligjit Nr. 8549, datë 11.11.1999, “Statusi i Nëpunësit Civil” si dhe pikën 20 të Vendimit të Këshillit të Ministrave Nr. 231, datë 11.05.2000 “Për Pranimin në Shërbimin Civil dhe Periudhën e Provës ”, znj. Armida MURRIZI është shpallur fitues për pozicionin SPECIALIST NË SEKTORIN E ANALIZAVE DHE HARTIMIT TË POLITIKAVE NË MINISTRINË E FINANCAVE. Adresa: Sheshi Skënderbej, nr.3, Tiranë, Shqipëri, Kutia Postare Nr.1751 Tel/Fax:+355 4 2 251241, 2 235937

drejt Tiranës, një muaj e gjysmë pasi djemtë e tij u arrestuan për vrasjen e një fëmije, nuk e shpëtoi nga gjakmarrja të moshuarin Mark Shkreta. Mëngjesin e djeshëm, ai u qëllua për vdekje me dy plumba nga një person që e ndiqte, në rrugën “Hoxha Tahsim” në Tiranë. Policia tha zyrtarisht se autori i vrasjes është Jetmir Llani, babai i Indritit 9-vjeçar, i cili u shfaq në kryeqytet për të marrë hakun e të birit. Banorë të rrugës ku ndodhi krimi i thanë MAPO-s se Mark Shkreta u vra rreth orës 06:30 minuta të mëngjesit, pak minuta pasi kishte dalë nga shtëpia e marrë me qira, e ku strehohej dhe fshihej që nga koha kur dy djemtë e tij u akuzuan për vrasjen e 9 vjeçarit në një pritë në Mamurras.

Policia duket se nuk e ka pasur të vështirë zbardhjen e këtij ekzekutimi. Ngjarja tronditëse e Mamurrasit dhe rrëfimi i një dëshmitari në polici e kanë ngushtuar dyshimin te Jetmir Llani, i shpallur tashmë në kërkim. “Autori i krimit është përshkruar nga dëshmitari dhe përkon me babanë e fëmijës së vrarë në Mamurras”,-i tha MAPO-s një burim nga grupi hetimor. Por të dhënat e hetimit flasin për një ndjekje të viktimës nga autori i krimit, i cili kishte rënë prej ditësh në gjurmët e Shkretës. Sipas hetimeve të para në vendin e ngjarjes, viktima është qëlluar me dy plumba, në kokë dhe në gjoks. Policia ka mun-

www.pad.gov.al

Përplasja mes vëllezërve Shkreta dhe Jetmir Llani, në qytetin e Mamurrasit njihet prej efektivëve të policisë si përplasje mes dy ish-miqve të vjetër.

Gjithçka mësohet se ka nisur pas qejfmbetjeve të tyre që nga koha kur dyshohet se të dy kanë pasur vajtjeardhje të ndryshme në Itali. Pak vite më parë, të dy palët janë ndarë nga njëri-tjetri me jopak mëri. Ndërkaq, pak kohë përpara se të nisnin vrasjet dhe hakmarrjet mes tyre, Jetmir Llani, babai i Indritit 9-vjeçar, dyshohet se ka ushtruar dhunë mbi dajën e vëllezërve Shkreta, për motive që kanë shërbyer si nxitje edhe për konfliktet e vjetra dhe përplasjet mes palëve nga kohët e shkuara. Pak ditë më vonë, Altin Shkreta dhe Olgert Shkreta, dy nga vëllezërit e arrestuar për vrasjen e të miturit Indrit Llani, janë përballur me Jetmir Llanin në qytetin e Mamurrasit. Në këtë mo-

Makina ku u vra 9-vjeçari

Vendi ku u vra Mark Shkreta

ment, dyshohet se personat kanë debatuar mes tyre, pikërisht për dhunën e pretenduar që është ushtruar ndaj dajës së vëllezërve Shkreta nga Jetmir Llani. Mësohet se debati verbal, për dhunën e Llanit ndaj të afërmit të Shkretajve, ka degjeneruar deri në kërcënime e fyerje mes tyre. “Të marr peng, të fus në bagazhin e makinës”,- mësohet se ka qenë një nga kërcënimet e përdorura nga Llani ndaj ish-miqve të tij. Pas këtij

rasti, dy vëllezërit Shkreta, mësohet se kanë marrë armët e tyre në shtëpi dhe iu kanë zënë pritë vëllezërve Muharrem e Jetmir Llani, në qytetin e Mamurrasit. Pikërisht nga të shtënat me armë të këtyre të fundit mbeti i vrarë edhe i mituri Indrit Llani, vetëm 9 vjeç. Ky i fundit udhëtonte në autoveturën “Volkswagen” Passat, në të cilën ndodheshin i ati i tij Jetmir Llani dhe xhaxhai Muharrem Llani.

4

MAPO

e premte, 20 korrik 2011 www.mapo.al

politika

Fyle: Reformat në drejtësi dhe imuniteti në shtator Ndryshe nga përfaqësuesit ndërkombëtarë në vendin tonë, Komisioni Europian i vë politikës shqiptare muajin shtator për të përmbyllur reformat e tjera në fushën e drejtësisë, përfshi këtu dhe atë për kufizimin apo heqjen e imuniteteve.

Ka qenë komisioneri europian për Zgjerimin dhe Fqinjësinë e Mirë, Stefan Fyle, ai që, duke përshëndetur konsensusin e arritur dje në Kuvend për miratimin e Kodit Zgjedhor, ka lënë të

kuptohet se imuniteti dhe reformat e tjera të rëndësishme në fushën e drejtësisë të mbyllen brenda shtatorit dhe jo brenda këtij sesioni siç edhe ka bërë në plan mazhoranca. “Ne i bëjmë thirrje mazhorancës dhe opozitës që të bazohen te ky zhvillim pozitiv e të vazhdojnë më tej dialogun politik konstruktiv dhe bashkëpunimin për të përfunduar punën mbi prioritete të tjera kyçe të opinionit e të arrihet rezultat në muajin

shtator. Reformat në zbatimin e ligjit janë një faktor kyç në ecjen përpara drejt integrimit në BE. Lidhur me këtë, votimi për reformën e sistemit të imuniteteve dhe për Gjykatën e Lartë, në përputhje me standartet Evropiane do të ishte një hap i rëndësishëm në drejtimin e duhur.

Kjo është thelbësore që Shqipëria të përparojë në rrugën drejt BE-së këtë vit”, - shprehet në emër të Fyles zëdhënësi i tij Peter Stano.

Paketa për imunitetet “çan” grupin e deputetëve të PS Ndryshimet e hartuara nga PS nuk kanë marrë firmat e të gjithë deputetëve socialistë. Disa prej tyre, si Leskaj dhe Eltar Deda nuk kanë pranuar të firmosin Fejzi Braushi

Grupi parlamentar i Partisë Socialiste do të paraqesë sot në mbledhjen e Këshillit të Legjislacionit dhe të Komisionit të Ligjeve paketën e tij të ndr yshimeve kushtetuese.

Megjithëse paketa në fjalë ishte firmosur një herë gjatë mbledhjes së grupit të ditës së martë, dje të zgjedhurit socialistë kanë hedhur dhe një herë firmat mbi të. Firmat janë mbledhur nga sekretari i grupit parlamentar, Tauland Balla, dhe bëhet e ditur se numri i firmëtarëve ka kaluar 35. Por jo të gjithë deputetët socialistë kanë pranuar të hedhin firmën në listën e propozuesve të këtyre amendamenteve kushtetuese.

Megjithëse nuk dihet arsyeja, ka qenë e qartë dje në sallën e Kuvendit refuzimi që disa deputetë socialistë i kanë bërë kërkesës së sekretarit Balla për të firmosur në faqen e mbështetësve të kësaj pakete. Kështu mes deputetëve që nuk kanë pranuar të hedhin firmën kanë qenë edhe anëtarja e kryesisë, Valentina Leskaj, apo edhe deputeti i Vlorës, Eltar Deda. Madje ky refuzim nuk është pritur mirë nga njëri prej har-

tuesve të këtij drafti, Fatmir Xhafaj, i cili nuk ka ngurruar që t’i kërkojë shpjegime Leskajt për mos firmosjen e paketës së propozimeve të ndryshimeve kushtetuese dhe jo vetëm. Nuk dihet cili ka qenë argumenti që ka dhënë Leskaj, por të dy zyrtarët e lartë socialistë kanë debatuar për disa minuta për këtë çështje në ambientet e sallës së seancave plenare. Ndërkohë që disa deputetë të tjerë mosfirmosjen e këtyre propozimeve e kanë argumentuar me faktin se paketa në fjalë kishte marrë firmat e nevojshme për të qenë ligjore dhe se firmat e tyre nuk ishin më të domosdoshme. Madje në rastin e Eltar Dedës, sekretari Balla ka tentuar disa herë ta bindë,

Kështu mes deputetëve që nuk kanë pranuar të hedhin firmën kanë qenë edhe anëtarja e kryesisë, Valentina Leskaj, apo edhe deputeti i Vlorës, Eltar Deda

por më kot pasi ai s’ka pranuar që të ndryshojë qëndrim. Faktikisht paketa e propozimeve të socialistëve përbëhet nga dy drafte, njëri që përmban vetëm amendamentet që PS paraqet lidhur me çështjen e imuniteteve, pra si pjesë e luftës kundër korrupsionit dhe një draft i dytë që vjen si një projektligj i veçantë dhe që ka si qëllim sigurimin e garancive institucionale për mospërdorimin e tyre politikisht nga njëra palë. Pra bëhet fjalë për projektligjin ku janë përfshirë që nga propozimet për ndryshimin e mënyrës së votimit të Rregullores së Kuvendit deri te kryeprokurorja apo dhe gjyqtarët e lartë, si në Gjykatë Kushtetuese, Gjykatë të Lartë apo KLD. Ndryshimet kushtetuese dhe sidomos kufizimi apo heqja e imunitetit është bërë objekt kundërshtimesh në gjirin e deputetëve socialistë, ku nuk kanë munguar zërat publikë kundër saj.

Njëri prej tyre ka qenë dhe deputeti socialist Erion Braçe, i cili disa herë është shprehur kundër h eq jes së imunitetit, pa pasur më parë garancitë e nevojshme se kjo s’do përdoret politikisht.

Ndryshimet në Kushtetutë, nis sot procedura parlamentare Kuvendi nis sot procedurën e shqyrtimit të nismës së deputetëve demokratë për disa ndryshime në Kushtetutë. Procedura do nisë me mbledhjen e Këshillit të Legjislacionit dhe Komisionit për Çështjet Ligjore për shqyrtimin e projektligjit “Për disa ndryshime në ligjin nr.841, datë 21.10.1998 "Kushtetua e Republikës së Shqipërisë", të ndryshuar. Mbledhja do fillojë punimet në orën 10 dhe në të përveç anëtarëve të Këshillit të Legjislacionit ku marrin pjesë 10 anëtarë, do të jenë të pranishëm dhe gjithë deputetët e komisionit të Ligjeve. Mbledhja do të drejtohet nga Kryetarja e Kuvendit dhe kjo do të jetë trupa që do shqyrtojë amendamentet kushtetuese. Pra, për shkak të rëndësisë së ndërhyrjes që kërkohet të bëhet në ligjin themeltar të shtetit, këto dy organe të Kuvendit do ta shqyrtojnë së bashku këto propozime. Mbledhja e sotme do ta shqyrtojë projektligjin në fjalë vetëm në parim, pasi një ditë më pas po kjo trupë do të dëgjojë dhe grupet e interesit, juristë e konstitucionalistë, të thirrur për të dhënë mendime dhe vlerësime mbi nismën e PD-së. Nuk dihet si do procedojë kjo trupë në lidhje me propozimet e bëra edhe nga socialistët, një pjesë e të cilave prekin pikërisht çështjen e imunitetit, pra vijnë si amendamente në draftin e PD-së

Komisioni i Ligjeve

dhe një pjesë tjetër vjen si një projektligj i veçantë dhe që synon të rrisë garancitë për mospërdorimin politik të institucioneve të drejtësisë në vend. Ajo që pritet të hapë debat do jetë pikërisht nisma e dytë, ajo për garancitë për institucionet e drejtësisë, pasi socialistët pritet të kërkojnë që këto propozime të marrin kohën e vet që i përcakton Kushtetuta dhe Rregullorja dhe për rrjedhojë dhe pjesa tjetër e propozimeve për ndryshime në Kushtetutë të stopohet për t’u miratuar në një seancë së bashku. Megjithatë, lidhur me këtë çështje përfaqësues të mazhorancës kanë bërë të di-

tur dje se nuk ka vend për shtyrje të mëtejshme pasi të gjitha propozimet që vijnë mund të shqyrtohen në këtë proces diskutimesh që hapet pikërisht sot dhe që duhet të mbyllet më datën 6 gusht. Sipas Rregullores Këshillit për Legjislacionin jep mendime në lidhje me cilësinë e hartimit të një projektligji, për qartësinë dhe thjeshtësinë e tij, për çështjet kushtetuese ose ligjore që ngrihen në tekstin e tij, si dhe për çështje të tjera, të cilat konsiderohen të nevojshme. Megjithatë në rastin e ndryshimeve kushtetuese ai do t’i shqyrtojë ato së bashku me komisionin e Ligjeve.

Rregullorja e Kuvendit Neni 77/a 1. Nisma për rishikimin e Kushtetutës mund të ndërmerret nga jo më pak se një e pesta e anëtarëve të Kuvendit. Kryetari i Kuvendit njofton Kuvendin në seancën plenare më të parë dhe u shpërndan deputetëve tekstin e projektligjit. Projektligji futet menjëherë në programin e punës së Kuvendit.

2. Projektligji shqyrtohet në mbledhjen e përbashkët të Komisionit për Çështjet Ligjore, Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut dhe Këshillit për Legjislacionin jo më parë se dy javë nga data e depozitimit.

Mbledhja drejtohet nga Kryetari i Kuvendit.

3. Në mbledhjen e parë caktohen jo më pak se dy relatorë. Mbledhja vendos për mënyrën e njohjes së projektit nga zgjedhësit, si dhe thirrjen e ekspertëve konstitucionalistë të fushës.

4. Mbledhjet për rishikimin e Kushtetutës dhe seancat dëgjimore bëhen të hapura për median dhe publikun.

5. Kur gjatë shqyrtimit të nismës së propozuar ka amendamente të reja, ato duhet të respektojnë kërkesat e nenit 177 pika 1 të Kushtetutës dhe përcaktimet e bëra në këtë nen.

6. Në përfundim të shqyrtimit, mbledhja e përbashkët e Komisionit për Çështjet Ligjore, Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut dhe Këshillit për Legjislacionin i paraqet seancës plenare raportin përkatës të hartuar nga relatorët, i cili përmban edhe mendimin e pakicës, kur ka të tillë.

e premte, 20 korrik 2011 www.mapo.al

MAPO

5

Arvizu: Imunitetet? Deri më 6 gusht ka kohë mjaftueshëm Ndërsa Bashkimi Europian i jep politikës shqiptare kohë deri në shtator për të përmbyllur reformat që ka nisur përfshi edhe atë për imunitetet, Shtetet e Bashkuara të Amerikës besojnë se të paktën për këtë çështje koha deri më 6 gusht, kur edhe është përcaktuar seanca e votimit, është mëse e mjaftueshme. Fill

pas votimit në Kuvend të ndryshimeve Kodin Zgjedhor, ambasadori Arvizu që e ndoqi këtë seancë nga afër, u shpreh për mediat se shqiptarët kohën e mbetur deri më 6 gusht dinë ta shfrytëzojnë shumë mirë për ta mbyllur çështjen e imuniteteve. “Mendoj se nuk është e shëndetshme për demokracinë, që legjislacioni për heqjen e

imuniteteve të përdoret si një kërcënim Nuk kemi të bëjmë me një legjislacion të ri, i cili doli në dritë brenda natës.

Pra, njerëzit e kanë pasur përpara për ta studiuar për më shumë se 1 vit. Nuk është një çështje e re. Në 7 deri 10 ditët e ardhshme duhet të intensifikohet debati publik dhe diskutimet. Në një sistem ideal mund të nevojitej më

shumë kohë, por dua të jem shumë i sinqertë, sikurse jam gjithmonë. Sot është 19 korrik, koha nga tani deri në gusht, sipas të menduarit të kohës nga shqiptarët, është një përjetësi. E theksoj, nuk është një tematikë e re dhe nëse ka vullnet atëherë edhe heqja e imuniteteve do të mund të realizohet”, - tha Arvizu.

Ja propozimet e PS për kushtetutën, gjykatat, Prokurori dhe KLD me 3/5 Socialistët kanë hartuar dy drafte, një me amendamente për imunitetin dhe një projektligj për institucionet e drejtësisë. PS propozon zgjedhjen me 3/5 të anëtarëve të dy gjykatave të larta, kryeprokurores dhe anëtarëve të KLD. Me 3/5 dhe Rregullorja e Kuvendit Fejzi Braushi

Socialistët dorëzojnë sot në Kuvend nismën e tyre për ndryshimet Kushtetuese. Bëhet fjalë për dy drafte të ndryshme: njëra që paraqitet si amendamente në projektligjin e depozituar nga demokratët dhe që prek çështjen e kufizimit apo heqjes së imuniteteve dhe drafti i dytë është në formën e një projektligji të veçantë me anë të cilit preken ato nene të Kushtetutës që kanë të bëjnë me institucionet e drejtësisë, prokurori, KLD, Gjykatë Kushtetuese dhe Gjykatë të Lartë.

Amendamentet

Faksimile e dy drafteve të PS për ndryshimet kushtetuese

REPUBLIKA E SHQIPËRISË MINISTRIA E BRENDSHME Departamenti i Administratës Publike

SHPALLJE E REZULTATIT TË KONKURIMIT Në përputhje me nenin 13, pika 7 të ligjit Nr. 8549, datë 11.11.1999, “Statusi i Nëpunësit Civil” si dhe pikën 20 të Vendimit të Këshillit të Ministrave Nr. 231, datë 11.05.2000 “Për Pranimin në Shërbimin Civil dhe Periudhën e Provës ”, z. Bajram KURTI është shpallur fitues për pozicionin INSPEKTOR NË DREJTORINË E AUDITIT NË MINISTRINË E FINANCAVE.

Adresa: Sheshi Skënderbej, nr.3, Tiranë, Shqipëri, Kutia Postare Nr.1751 Tel/Fax:+355 4 2 251241, 2 235937

www.pad.gov.al

Drafti i parë ai i amendamenteve bënë një trajtim pak më ndryshe të pikave që trajton projektligji i demokratëve. Kështu, nga ajo që vërehet në draft, rezulton se socialistët nuk janë për heqje të imunitetit për zyrtarët e lartë por një kufizim të tij. Megjithëse në materialin hyrës të këtij drafti ata sqarojnë se PS mbështet idenë se imunitetet duhet të kufizohen apo hiqen vetëm duke ndryshuar Kushtetutën.

“Të bindur në domosdoshmërinë e kufizimit/heqjes së imunitetit për zyrtarët e lartë, konsekuentë në domosdoshmërinë e realizimit të këtij akti përmes ndryshimit të Kushtetutës si e vetmja rrugë ligjore efektive, në respekt të parimeve kushtetuese dhe në përmbushje të rekomandimeve të partnerëve ndërkombëtar ne mbështesim procesin ligjvënës për ndryshimin e dispozitave kushtetuese lidhur me imunitetin”, - thuhet në faqen e parë që shoqëron draftin e amendamenteve. Më tej po në të njëjtën faqe bëhet e ditur se në mbështetje të nenit 177/1 dhe nenit 77/a të Rregullores së Kuvendit, “ne një grup deputetësh të grupit parlamentar të Partisë Socialiste, që përbëjnë më shumë se një të pestën e anëtarëve të Kuvendit propozojmë amendamentet e mëposhtme lidhur me projektligjin në proces shqyrtimi në Këshillin për Legjislacionin dhe Komisionin për Çështjet Ligjore, Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut”. Më tej në pjesën e amendamenteve socialistët propozojnë që zyrtari i lartë mund të ndiqet penalisht, përfshi këtu përgjimin, survejimin etj. për të gjitha veprat që kanë të bëjnë me korrupsionin apo krime të tjera të rënda. Por sipas socialistëve një zyrtar nuk mund të ndiqet veçse me autorizim të institucionit përgjegjës, në rastet e veprave që kanë të bëjnë me ushtr-

Fatmir Xhafa

Projektligji • Ligj “Për Disa ndryshime në ligjin nr 8417 “Kushtetuta e Republikës së Shqipërisë”, të ndryshuar.

• Në mbështetje të neneve 83 pika 1 dhe 177 pika 1 të Kushtetutës me propozimin e më shumë se një të pestës së anëtarëve të Kuvendit.

• Kuvendi I Shqipërisë Vendosi: • Në ligjin nr 8417 “Kushtetuta e Republikës së Shqipërisë”, të ndryshuar, bëhen këto ndryshime: Neni 1 Në nenin 75 pika 2 ndryshohet si vijon: “2. Kuvendi organizohet dhe funksionon sipas Rregullores së miratuar me tri të pestat e të gjithë anëtarëve të Kuvendit” Neni 2 Në nenin 125 bëhen këto ndryshime si vijon: • Pika 1 ndryshon si vijon: “1.Gjykata Kushtetuese përbëhet nga 9 anëtarë, të cilët emërohen nga Presidenti i Republikës me pëlqimin e 3/5 të gjithë anëtarëve të Kuvendit”.

• Pika 5 ndryshohet si vijon “5.

Gjyqtari i Gjykatës Kushtetuese vazhdon detyrën deri në emërimin e pasardhësit të tij, por në çdo rast jo më vonë se 3 muaj nga mbarimi i mandatit të tij”.

imin e detyrës së vet.

Projektligji

Draftit i dytë që do paraqesin socialistët përmban një projektligj të ri, i cili synon të prekë një sërë nenesh që kanë të bëjnë me pavarësinë e institucioneve, kryesisht atyre të drejtësisë, kjo edhe si pjesë e reformës në këtë fushë. Duke e konsideruar pavarësinë e institucioneve të drejtësisë dhe si një garanci për atë çka vjen pas heqjes së imuniteteve, socialistët kërkojnë ndryshime kushtetuese që do të rrisin pavarësinë, eficencën dhe përgjegjshmërinë e institucioneve kushtetuese.

Në shërbim të kësaj socialistët propozojnë që emërimi i Prokurores së

Neni 3 Në nenin 136 bëhen këto ndryshime si vijon: • Pika 1 ndryshon si vijon “1. Anëtarët e Gjykatës së Lartë emërohen nga Presidenti i Republikës me pëlqimin e 3/5 të të gjithë anëtarëve të Kuvendit.

Neni 4 Në nenin 147 bëhen këto ndryshime si vijon: • Pika 1 ndryshon si vijon “1. Këshilli i Lartë i Drejtësisë përbëhet nga Presidenti i Republikës, Kryetari i Gjykatës së Lartë, ministri i Drejtësisë, 3 anëtarë të zgjedhur nga Kuvendi, si dhe 9 gjyqtarë të të gjitha niveleve, të cilët zgjidhen nga Konferenca Gjyqësore Kombëtare. Anëtarët e zgjedhur qëndrojnë në detyrë për 5 vjet pa të drejtë rizgjedhjeje të menjëhershme.

Kuvendi zgjedh 3 anëtarët e vet në KLD kur për ta kanë votuar 3/5 e anëtarëve të tij.

Neni 5 Në nenin 149 bëhen këto ndryshime si vijon: • Pika 1 ndryshon si vijon: “1. Prokurori i Përgjithshëm emërohet nga Presidenti i Republikës me pëlqimin e 3/5 së Kuvendit për një mandat 5-vjeçar, me të drejtë riemërimi”.

Përgjithshme, emërimet e gjyqtarëve të gjykatës kushtetuese dhe asaj të lartë si dhe anëtarët e KLD-së të votohen me 3/5 e votave në Kuvend. Një propozim tjetër që është pjesë e kësaj pakete është dhe ai që ka të bëj me funksionimin e Kuvendit, për të cilin socialistët propozojnë që rregullorja e tij të votohet me shumicë të cilësuar votash. Pavarësisht se i ka firmosur këto dy drafte, deputetët juristë të PS janë mbledhur sërish dje në mbrëmje për të bërë rregullimet e fundit, por edhe për t’u koordinuar për qëndrimin që do mbajnë në mbledhjen e sotme të Këshillit të Legjislacionit dhe Komisionit të Ligjeve.

6

MAPO

E premte, 20 korrik 2012 www.mapo.al

politika

Arvizu: Humba dy baste, s’mendoja se PD-PS do ta realizonin reformën TIRANË Miratimi i reformës zgjedhore dje në Kuvend është ndjekur drejtpërdrejt edhe nga trojka e ambasadorëve e akredituar në vend.

Ambasadori i ShBA-së në Tiranë, Aleksandër Arvizu, përshëndeti votimin, ndërkohë që zbardhi një detaj interesant rreth skepticizmit të tij për arritjen e një konsensusi. “..Nuk mendoja se ky projektligj do të votohej në Parlament. Kam humbur dy

baste, pasi mendoja se do ta kishin të pamundur për ta bërë këtë. Kështu mendoj se edhe me mungesën e besimit mes palëve ata mundën ta realizojnë këtë dhe kanë mundësi të realizojnë tjetrën”,- tha Arvizu. Në anën tjetër, ambasadori i BE-së në Tiranë, Etore Sequi, u shpreh se për miratimin e reformës zgjedhore të dyja palët kanë treguar vullnet dhe gatishmëri, duke e

cilësuar të rëndësishëm për integrimin e vendit. Edhe ambasadori i OSBE-së në Tiranë, Eugen Wollfarth ka përcjellë dje mesazhin e tij përshëndetës përmes një deklarate për mediat. ”Miratimi i Kodit të ri Zgjedhor pas një procesi gjithëpërfshirës negociatash, përbën një hap të madh për Shqipërinë drejt demokratizimit të mëtejshëm të vendit”,- u shpreh Wollfarth.

PS-PD miratojnë reformën, LSI abstenon, PR e FRD kundër Reforma zgjedhore u miratua me 127 vota pro, dy vota kundër, të Mediut dhe Oketës; abstenuan deputetët e LSI-së, Naço, Tavo dhe Koka, ndërsa munguan Meta dhe dy deputetët e PDIU-së TIRANË Konsensusi për reformën zgjedhore i arritur pak ditë më parë u reflektua dje edhe gjatë votimit në seancën parlamentare. Dy partitë kryesore në vend bashkuan votat për kalimin e këtij drafti, ndërkohë që votuan kundër drejtuesit e partive të vogla parlamentare, përveç kryetarit të PBDNJ-së, Vangjel Dule. Reforma zgjedhore u miratua me 127 vota pro, dy vota kundër të Fatmir Mediut dhe Gazmend Oketës, abstenuan deputetët e LSI-së, Nasip Naço, Vangjel Tavo dhe Lefter Koka, ndërsa munguan gjatë votimit kryetari i LSI-së, Ilir Meta, si dhe dy deputetët e PDIU-së, Shpëtim Idrizi dhe Dashamir Tahiri. I vetmi që votoi “pro” këtij drafti nga të vegjlit ishte kryetari i PBDNJ-së, Vangjel Dule, edhe pse gjatë fjalës së mbajtur kryesisht e kundërshtoi atë. Kryeministri Sali Berisha deklaroi gjatë seancës së djeshme se me miratimin e reformës zgjedhore po mbyllet një kapitull shumë i rëndë-

sishëm. Ai kishte një mesazh edhe për partitë e vogla aleate. “...Dy fjalë për aleatët. Po të kisha qenë sot në vendin e tyre, ju garantoj se ligjërata më të forta se ju mbajtën ata, do të mbaja kundër Sali Berishës dhe Edi Ramës, por një dallim duhet të bëj. Të gjithë ata të cilët duan të lexojnë traktate, libra, romane apo novela mbi dashurinë dhe tradhtinë, le të lexojnë historinë e aleancave të Edi Ramës me aleatët e tij dhe pastaj le të lexojnë besnikërinë e Sali Berishës ndaj aleatëve të vet. I garantoj aleatët se, në qoftë se nuk arrita të realizoj qëllimet e tyre të ndershme, ju garantoj besnikërinë time të palëkundur me një aleancë që do të fitojë në zgjedhjet e 2013-s”, - tha dje Berisha. Ndërsa deputeti socialist Damian Gjiknuri, bashkëkryetar i komisionit parlamentar të Reformës Zgjedhore, u shpreh se ndryshimet krijojnë shpresë.

“A i arriti opozita të gjitha ato që dëshironte? Nuk i arriti, por perfeksioni dhe irealja nuk mund të vrasë realen. Duke thjeshtuar procedurat e votimit dhe të numërimit, duke rritur transparencën dhe duke forcuar ndëshkimin i dhamë jetë një organi të ri të administrimit të zgjedhjeve, duke ndërprerë para kohe mandatin aktual të KQZ-së, si një shembull të qartë që ajo që ndodhi të mos tolerohet më”,- tha ndër të tjera Gjiknuri.

Të vegjlit Kryerepublikani Fatmir Mediu ishte i pari prej aleatëve që kundërsh-

toi që në fillim të seancës përmbajtjen e reformës zgjedhore. “Kjo është e 16ta reformë zgjedhore në Shqipëri, e 16ta në 22 vite, por unë do të thosha është e 16-ta marrëveshje ndërmjet PD-së dhe PS-së, me tendencë të qartë për të krijuar një monopol në jetën politike shqiptare. Kjo marrëveshje ndërmjet Partisë Demokratike dhe asaj Socialiste nuk është Reformë Zgjedhore. Kjo nuk i jep asnjë shans qytetarëve shqiptarë që me votën e tyre të gjykojnë dhe vendosin se cila është e ardhmja.

A garantohet barazia e votës, që është e shprehur në Kushtetutë? Kam bindje të thellë se nuk garantohet. Nuk ka

barazi në vlerë. Vota e qytetarit në Kukës apo në Konispol, nuk është e barabartë me votën e qytetarit në Tiranë apo në Fier”,- tha Mediu. Edhe dy deputetët e PDIU-së, në mungesë të tyre, gjatë seancës përcollën për mediat kundërshtimin ndaj reformës. “Dy deputetët e PDIU-së nuk mund të votojnë një kod zgjedhor i cili lë në fuqi sistemin e numërimit militantesk të votave, në kuadër të dëshirës së dy partive për të qenë jo administrues por padronë fuqiplotë të proceseve zgjedhore. Dy deputetët e PDIU-së nuk mund të votojnë një sistem zgjedhor i cili prodhon pabarazi në përfaqësimin

Zbardhet vendimi, Kushtetuesja rrëzon Topin për dekretet TIRANË Gjykata Kushtetuese rrëzon Presidentin e Republikës, Bamir Topi, lidhur me dekretet për emërimin e anëtarëve të kësaj gjykate. Ky vendim është marrë pak muaj më parë, por vetëm dje Gjykata Kushtetuese publikoi të plotë arsyet e një vendimi të tillë. Kundër kërkesës së Presidentit kanë qenë vetëm 6 anëtarë, ndërsa tre të tjerë, Bashkim Dedja, Sokol Berberi dhe Petrit Plloçi kanë qenë pro tij.

Bëhet fjalë për rrëzimin e një ankese të Presidentit drejtuar Kushtetueses lidhur me bllokimin e dekreteve të tij për tre anëtarët e Gjykatës Kushtetuese, që u ka mbaruar mandati. Presidenti i kishte kërkuar Gjykatës Kushtetueses të zgjidhte konfliktin e kompetencave ndërmjet institucionit që ai drejton dhe Kuvendit e për pasojë shfuqizimin e një vendimi të Kuvendit që pezullon deri më 2013 procesin e ripërtëritjes së anëtarëve të Gjykatës Kushtetuese. Sipas Topit, me marrjen e këtij vendimi është cenuar realizimi i kompetencës së parashikuar nga neni 125/1 i Kushtetutës. De facto, dekretet e tij as nuk janë rrëzuar as nuk janë miratuar, gjë që, sipas tij, nuk është në përputhje me hapësirën e veprimit të Kuvendit, i cili ka për kompetencë t’i shqyrtojë dekretet në themelin e tyre dhe të

shprehë një vullnet përfundimtar lidhur me to. Mosshqyrtimi i dekreteve, sipas tij, nuk është një alternativë që e ka në dorë ta zgjedhë Kuvendi. Nga ana tjetër, Kuvendi ka argumentuar se në asnjë rast nuk ka pasur si qëllim marrjen apo pengimin e ushtrimit të ndonjë kompetence të Presidentit. Sipas juristëve të Kuvendit, ky institucion ka vepruar në përputhje me Kushtetutën dhe në zbatim të një vendimi të marrë në 2011 nga Gjykata, e cila kishte kërkuar gjetjen e një mekanizmi të përshtatshëm për zgjidhjen e situatës së krijuar gjatë përtëritjes së përbërjes së Kushtetueses.

Kushtetuesja Por Gjykata Kushtetuese ka vlerësuar në vendimin e saj se pretendimi i Presidentit të Republikës është i pabazuar dhe nuk duhet pranuar. Sipas anëtarëve të kësaj gjykate, sistemi i emërimit i pranuar nga Kushtetuta e Shqipërisë ka në esencë kooperimin institucional të Presidentit të Republikës dhe të Kuvendit të Shqipërisë. “Ky sistem emërimi, i adoptuar nga Kushtetuta, i vë subjektet që përfshihen në të para kërkesës së respektimit të parimit të luajalitetit kushtetues, i cili shpreh, në thelb, respektin e ndërsjellë nga secili subjekt ndaj kompetencave

të tjetrit, si dhe nënkupton krijimin e një raporti bashkëpunimi midis tyre.

Në rastin në shqyrtim, ky parim kërkon nga Presidenti i Republikës dhe Kuvendi i Shqipërisë, që në zgjedhjen e çdo gjyqtari të udhëhiqen nga i njëjti objektiv për të siguruar një përbërje cilësore dhe të përshtatshme të Gjykatave”, - thuhet në vendimin e Gjykatës Kushtetuese. Gjithashtu, kjo Gjykatë ka rikonfirmuar se pëlqimi nënkupton konsensus midis dy organeve kushtetuese që përfshihen në procesin e emërimit të gjyqtarëve të Gjykatës Kushtetuese dhe të Gjykatës së Lartë. Gjykata vlerëson se situata e krijuar midis Presidentit dhe Kuvendit nuk është nga ato që mund të gjejë zgjidhje në rrugën e kontrollit kush-

tetues, konkretisht të zgjidhjes së mosmarrëveshjes së kompetencës midis organeve. Gjykata e pranon se ekziston një situatë jo e zakonshme, por thekson se “pretendimet lidhur me përshtatshmërinë e mekanizmit të gjetur prej Kuvendit për të zgjidhur këtë situatë të krijuar dhe njëkohësisht për të realizuar përtëritjen e kësaj Gjykate me një të tretën e saj çdo tre vjet, shkojnë tej juridiksionit të saj”. Megjithatë, Gjykata çmon ndër radhë se veprimi i Kuvendit për mosshqyrtimin e dekreteve deri në prill 2013, kohë në të cilën duhet të zhvillohet përtëritja e radhës, nuk ka pasur për qëllim pengimin e kompetencës së Presidentit për emërimin e anëtarëve të rinj të kësaj Gjykate, por vetëm rregullimin e një situate jo të zakonshme.

e votave të qytetarëve, duke krijuar pragje artificiale të ndryshme nga qarku në qark, e që çmontojnë parimin e barazisë së votës”, thuhet ndër të tjera në deklaratën zyrtare të PDIU-së.

Ndërsa kreu i Frymës së Re Demokratike, Gazmend Oketa, e ka quajtur reformën zgjedhore si një arnim të Kushtetutës. Duke argumentuar votën e tij kundër, kreu i FRD-së u shpreh se ndryshimet nuk prekin thelbin e kodit ekzistues. Ndërkohë kryetari i PBDNJsë, Vangjel Dule, edhe pse votoi pro draftit, shprehu skepticizmin e tij lidhur me garancitë që kjo reformë do të prodhonte.

Topi dekoron dhjetë poetë e rapsodë të Labërisë Dhjetë emra të njohur, poetë e rapsodë të këngës dhe polifonisë labe janë vlerësuar nga Presidenti i Republikës Bamir Topi për veprën dhe punën e tyre artistike dhe atdhetare. Ky vlerësim vjen në 100 vjetorin e shpalljes së Pavarësisë.

Shumica e tyre janë ende në jetë aktive krijuese si: Lefter Çipa, Kujtim Mici, Muhamet Tartari, Feti Brahimaj, Teno Lona, Sejmen Gjokoli dhe Tomorr Lelo, dhe disa “pas vdekjes”si: Dule Havari - Hamdi Pulo - Zaho Balili. Vlerësimi i tyre me titujt Mjeshtër i Madh, Naim Frashëri i Artë dhe Naim Frashëri i Argjendtë vjen pas propozimit të bërë nga Akademia e Shkencave si një vlerësim për kontributin e tyre.

Duke përshëndetur në emër të këtij grupi poeti Muhamet Tartari tha se çdokush ka detyrë të mbrojë traditën e kulturën kombëtare dhe falënderoi Presidentin Topi dhe Akademinë e Shkencave për vlerësimin e këtyre emrave, disa pas vdekjes.

02

e premte, 20 korrik 2011 www.mapo.al

intervista

MAPO

7

Presidenti i zgjedhur, Bujar Nishani, flet për zhvillimet në vend, marrëdhëniet që do të ketë me opozitën si dhe qëndrimi i tij për institucionet e pavarura

Dekretet, Nishani: Për gjyqtarët do konsultohem me grupet parlamentare Intervistoi: Janusz Bugajski/AS Më lejoni t’ju pyes për opozitën politike, sidomos për Partinë Socialiste. Si do bashkëveproni me opozitën politike? Fakti që ata nuk ju votuan në Parlament, por edhe nga ana tjetër, ashtu si thatë, duhet të ndërtoni konsensus, besim dhe mirëkuptim dypalësh, a do keni një program qasjeje për opozitën, një program në të cilin të bashkëpunoni më mirë për t’i ulur palët në tryezë? Çështja formale e mosvotimit të opozitës në Parlament natyrisht nuk përbën asnjë lloj ngarkese, as emocionale dhe as politike ndaj meje. E kam deklaruar edhe në raste të tjera me përfaqësues të medias, se qëndrimi që vendosi të mbajë opozita në rastin e zgjedhjes së Presidentit të Republikës ishte tërësisht sovran në kuptimin politik të fjalës përsa kohë opozita ka të gjitha mundësitë dhe variantet e saj për të votuar, kundër apo për të mos marrë pjesë në votim. Natyrisht këto janë hapësirat e lirisë dhe sistemit të demokracisë që ne promovojmë dhe që kërkojmë të konsolidojmë çdo ditë. Pas kësaj vlerësimi im si President i Republikës për opozitën politike mbetet maksimal si një nga aktorët dhe institucionet shumë të rëndësishme të shoqërisë shqiptare, të shtetit shqiptar. Opozita përfaqëson një pjesë të madhe të qytetarëve shqiptarë sot, përfaqëson vullnetin, parimin, bindjet dhe besimin e tyre, është një vlerë shumë e rëndësishme e demokracisë në çdo vend, dhe për më tepër në kushtet e Shqipërisë. Dhe unë edhe në aspektin e Presidentit të Republikës, por edhe të qytetarit të këtij vendi, do të dëshiroja ta shikoja të suksesshme qeverinë në plotësimin e misionit të saj, por edhe shumë të fortë dhe aktive opozitën në promovimin e vlerave dhe të modeleve më të mira të mundshme. Pra, në këtë aspekt pa diskutim bashkëpunimi me opozitën nuk do të jetë pjesë formale e funksionimit të presidencës dhe presidentit në aktivitetin e tij të përditshëm, por është i perceptuar tek unë dhe do të ndërtohet si një proces real komunikimi në radhë të parë shkëmbimi idesh dhe pikëpamjesh, pse jo dhe bashkërendimi të qëndrimeve që kanë të bëjnë me interesa të rëndësishme të vendit dhe të kombit.

Në Amerikë, zgjedhja e presidentit është e drejtpërdrejtë, si disa vende europiane. Mendoni se Shqipëria duhet të aplikojë një sistem të drejtpërdrejtë, ku populli merr pjesë direkt dhe ku mund të argumentosh se presidenti merr një mandat më të gjerë, mandat që forcon edhe pozitat e presidentit dhe shoqërisë. Si mendoni, duhet ta aplikojë këtë sistem Shqipëria?

Zgjedhja e drejtpërdrejt e presidentit nga qytetarët padyshim që është një model, është një opsion, është një formë demokratike, pasi në fund të fundit shpreh drejtpërsëdrejti vullnetin e qytetarëve shqiptarë përmes procesit më fondamental të lirisë së shprehjes, që është vota e fshehtë.

Mendoj se në kushtet e Shqipërisë është ende e parakohshme. Pse them këtë? Së pari, Kushtetuta e Shqipërisë parasheh edhe përmes procesit procedurial të zgjedhjes së presidentit, por edhe në frymën e saj promovimin e konsensusit. Nëse do të shkojmë në zgjedhje të drejtpërdrejt nga qytetarët, do të shkohet në fushatë elektorale, përmes një procesi zgjedhës, që do ta polarizojë maksimalisht zgjedhjen e presidentit, që do të thotë do të ketë një ndarje kampesh qartazi, një betejë politike në terren, ku do të humbë në çdo rast sensi i konsensusit politik midis palëve, që me modelin që kemi është plotësisht i mundshëm të arrihet në Parlament. Madje edhe në rastin e zgjedhjes së presidentit të ri, që sapo kaluam, konsensusi ishte i afërt dhe mund të ishte realizuar në Parlament. Së dyti, besoj që në ndjenjën e përgjegjësisë që duhet të ketë Presidenti i Republikës në konceptin e përfaqësimit të interesave të të gjithë qytetarëve shqiptarë, druaj se një zgjedhje e drejtpërdrejtë nga elektorati, i cili do të jetë i polarizuar dhe i ndarë në fushatë elektorale dhe në zgjedhje, do ta fusë presidentin e zgjedhur në këtë formë në një perceptim paksa rixhit në konceptin politik të sjelljes së tij pas zgjedhjes. Edhe nga pikëpamja financiare do të kishim kosto, që do t’i kushtonte

“E shoh institucionin e prokurorisë si një institucion që ka nevojë për të ngritur më lart angazhimin në luftën ndaj kriminalitetit në vend.”

Bujar Nishani gjatë intervistës në AS

buxhetit të shtetit, i cili dhe kështu themi që ka nevojë të alokojë fonde në drejtime dhe në çështje të rëndësishme. Pra, unë i mbetem gjykimit se është një hap i parakohshëm. Por gjithsesi, kjo është një çështje që e vendos Parlamenti, politika, nëse gjykojnë se mund të ndërhyhet padyshim që të gjithë më pas do të respektojnë këtë vendim.

Thatë se ishte tepër herët, ndaj e shihni një mundësi të tillë në vitet në vazhdim?

Po. Doja t’i kthehesha pas pak çështjes së rolit rajonal të Shqipërisë, të marrëdhënieve me fqinjët. Tani doja të qëndronim pak në skenën e brendshme, politike. Mesazhi i ShBAsë dhe Bashkimit Europian, para dhe pas zgjedhjes suaj, është përqendruar në rëndësinë e ruajtjes së pavarësisë së institucioneve, sidomos të Prokurorit të Përgjithshëm, të shefit të Shërbimit Sekret, dy emërimet për të cilat jeni ju përgjegjës. A do i përmbaheni këtij parimi kyç në emërimet që do bëni?

Pa diskutim që pavarësia e sistemit të drejtësisë apo të institucioneve kushtetuese është fondamentale dhe nëse duhet që çdokush, çdo institucion, çdo ent publik të kontribuojë në konsolidimin e demokracisë, së pari duhet të orientohet nga pavarësia e këtyre institucioneve të rëndësishme kushtetuese dhe të garantimit të shtetit ligjor të funksionimit të ligjit dhe të së drejtës para ligjit. Natyrisht është i rëndësishëm funksionimi i institucioneve që ju përmendët. Unë besoj që eksperiencat tona pozitive të konsoliduara në vitet e fundit kanë nevojë të çohen edhe më para. E kam shprehur edhe më parë, edhe pse ende nuk jam një president në detyrë, dhe drejtuesit e institucioneve që ju përmendët janë në funksion të përmbushjes së detyrave të tyre, por në respekt edhe të interesit të pyetjes, dëshiroj edhe njëherë të konfirmoj faktin që e shoh institucionin e prokurorisë si një institucion që ka nevojë për të ngritur më lart angazhimin në luftën ndaj kriminalitetit në vend, veçanërisht ndaj korrupsionit dhe krimit ekonomik.

Unë besoj se këtë mund ta bëjnë vetëm ata të cilët janë pjesë e sistemit. Ndaj është e rëndësishme të promovojmë, të mbështesim, të inkurajojmë pikërisht të gjithë ata prokurorë që me eksperiencën e tyre, me kurajën e tyre, me integritetin e tyre kanë punuar dhe vijojnë të punojnë brenda këtij sistemi. Natyrisht që edhe agjencia e inteligjencës është shumë e rëndësishme, por bazuar edhe në legjislacionin aktual, nuk është në varësinë e presidentit por është tërësisht në kompetencat e Kryeministrit. Emërimi i gjyqtarëve, veçanërisht atyre në Gjykatën e Lartë dhe atë Kushtetuese, është një hap shumë i rëndësishëm, provë në njëfarë mënyrë për presidentin, por edhe për institucione të tjera, siç janë Parlamenti. Në gjykimin tim angazhimi i Presidentit të Republikës në përzgjedhjen e kandidatëve që do të nominohen si anëtar të Gjykatës së Lartë dhe Kushtetuese në radhë të parë duhet të vijë përmes një procesi transparent dhe publik, duke u orientuar tek ato personalitete të drejtësisë shqiptare, që besoj nuk janë të paktë, që kanë

treguar gjatë gjithë karrierës së tyre një përkushtim ndaj profesionit, një integritet moral të sjelljes së tyre si gjyqtarë. Në sistemin e drejtësisë qytetarët

shqiptarë përballen me dy elemente thelbësore të të drejtave fondamentale të tyre, me jetën në rastet penale dhe me pronën në rastet civile. Unë besoj se angazhimi por edhe veprimi i Presidentit të Republikës në bashkërendim dhe konsultim me grupet parlamentare në përzgjedhjen e këtyre figurave do të rrisë kredibilitetin të institucionit të presidentit, të parlamentit, por mbi të gjitha të personave që do të zgjidhen në detyrën e gjyqtarit në këto dy gjykata, të cilat kanë një rëndësi themelore për faktin se ato orientojnë funksionimin nga pikëpamja profesionale të të gjitha rangjeve të sistemit të drejtësisë. Ndaj unë e shoh si një përgjegjësi madhore të ekzekutimit të detyrave dhe të tagrit kushtetues që presidenti ka në këtë proces.

BANKERS PETROLEUM ALBANIA LIMITED JOB ANNOUNCEMENTS Bankers Petroleum Albania Ltd (Bankers) is a subsidiary of Bankers Petroleum Ltd, a Canadian oil & gas company headquartered in Calgary, Alberta. We are listed on the Toronto stock exchange and also on AIM London. Our web address is www. bankerspetroleum.com Bankers had its plans for the development of the Patos-Marinza and Kucova oilfields approved by the Government of Albania.

We are also pursuing additional oilfield development opportunities in Albania. The Shareholders, Management and Employees of Bankers are extremely excited by the challenging prospects and opportunities which lie ahead. Having already experienced 8 successful years and established ourselves as the leading oil company in Albania, Bankers will continue to make significant investment in its oilfields in the years to come, with demanding targets for increases in reserves, production, and sales.

Bankers strives to attain the highest Environmental, Health and Safety standards in all its areas of operation. We are required to comply with our own policies and procedures derived from International Standards and Albanian Law. To help us meet our objectives, we are continually looking to add suitably qualified people who can demonstrate qualities including enthusiasm, initiative, team-working, leadership and humility. Bankers’ offers competitive compensation and benefits and has a culture of rewarding good performance. We are committed to the principle of equal opportunity in employment and promote a fair and non-discriminatory work environment.

We are currently looking for qualified candidates to fill the following vacant positions.

FACILITIES INSPECTOR - ONE VACANT POSITION Location: The role will be mainly field based mainly in the Patos-Marinza and Kucove oilfields.

Key Requirements: • Minimum of 15 years project experience in Oilfield and Pipeline construction supervision • Excellent understanding of work processes within large projects throughout all project phases from concept development to detailed design, construction and commissioning • Excellent organizational skills in a multicultural/multidiscipline environment • Proven record of accomplishment in delivery and completing actions • Knowledge of welding processes and general piping fabrication methods • Ability to make drawings of piping layouts as well as material take offs from those sketches.

• Very good knowledge of Canadian piping standards and be able to apply relevant standards.

• Knowledge of civil work needed for pipeline ditching as well as road and lease building.

• Understanding of all heavy equipment and the limitations of those pieces of equipment.

• Oversee execution of pipelines and process piping construction and related systems.

• Coordinate activities of technical, inspection, and support personnel.

• Monitor and appraise contractor construction activities and performance • Determine corrective actions needed in order to meet project objectives and work to have these implemented • Coordinate interfaces and interactions with contractors and subcontractors, and with operations personnel on site • Report progress, performance, initiatives, issues, and challenges to the Facility Engineer • Track and sign all invoices and report any cost over runs to the Supervisor • Excellent English verbal and written communications skills required • Motivated team player • Excellent computer skills including MS Excel, MS Word and job related software • Cleaned driving license.

ENVIRONMENTAL SUPERVISOR – ONE VACANT POSITION Location: The role will be both field and office-based mainly in the Patos-Marinza and Kucove oilfields.

Key Requirements: • Professionally qualified with a suitable environmental science degree or diploma, plus continuing professional development.

• Minimum 7 years experience working in similar role relating to Environment Management, in the onshore oil industry, some of which may have been overseas.

• Self motivated, energetic and also able to work in team, in a challenging environment.

• Good planning, reporting and organisation skills.

• Excellent communicator with the ability to quickly gain the confidence of the workforce.

• Ability to mentor, train and develop other employees.

• Computer Literate.

• Cleaned driving license Applications including a C.V. and cover letter, in English, should be sent in a sealed envelope to the Human Resources Department at the following address: Lagja “Sheq i Madh”, Rr.”Leonardo Murialdo”, Fier, Albania.

Tel: +355 34 2208 45 /6/7/8 Fax: +355 34 220850 or by E-mail to: humanresources@bankerspetroleum.com The deadline for submitting applications is July 31, 2012. All applications will be considered, and responses sent out as soon as possible.

8

MAPO

E premte, 20 korrik 2012 www.mapo.al

në fokus Çfarë ka në fondin Ismail Kadare në AQSH

Kadare ribotoi këtë vit “Dimrin e vetmisë së madhe”

Në vitin 2004 në Arkivin Qëndror Shtetëror është ngritur fondi nr. 779 me emrin e Ismail Kadaresë. Në të dhënat që janë vendosur në këtë fond shkruhet se aty ruhen lërtkëmbime të dërguara, letërkëmbime të ardhura dhe fotokopje të disa veprave të tij të vitit 1959, 1978-të. Në fond ndodhet dhe një fotokopje e dorëshkrimit të romanit të parë “Qyteti pa reklama” e vitit 1959 dhe disa letërkëmbime në vite. Të gjitha dokumentat që përbëjnë fondin Kadare janë dhuruar nga vetë shkrimtari

Romani “Dimri i vetmisë së madhe” u shkruar më 1971 dhe u botua një vit më pas. I pritur keq prej kritikës zyrtare, “Dimri i vetmisë së madhe” nuk u lejua të ribotohet, veç pas një rishikimi të autorit në vitin 1978, nën titullin e ndryshuar “Dimri i madh”.

Vetëm pak muaj më parë shtëpia botuëse “Onufri” ribotoi “Dimri i vemtisë së madhe”, që është kryesisht një kthim te botimi i parë i vitit 1972. Kadareja e ka riparë romanin në vitin 2008-të, por ribotimi i tij nga “Onufri” është bërë në vitin 2012-të.

Dorëshkrimi i Kadaresë

Arkivi zbardh letër-këmbimin me Nexhmije Hoxhën Ivan Loli, drejtor në Arkivin Qendror Shtetëror tregon se që prej vitit 2004, Nexhmije Hoxhës i janë bërë disa kërkesa për të dorëzuar dorëshkrimin Aida Tuci

N

ë Drejtorinë e Përgjithshme të Arkivave, qysh prej vitit 2004 është krijuar një fond i veçantë me dorëshkrime dhe letërkëmbime të shkrimtarit, pas dhurimit që vetë Kadare i ka bërë këtij institucioni. Ky fond është krijuar me kërkesë të Arkivit të Shtetit, duke u nisur nga vlerat e padiskutueshme si shkrimtar të Ismail Kadaresë. Nga përpilimi i inventarit është vënë re se dorëshkrimi i romanit “Dimri i vetmisë së madhe” nuk ndodhej në fond. Gjatë kësaj periudhe, Arkivi i Shtetit ka nisur korrespondencën me familjen Hoxha për dorëzimin e dorëshkrimit të romanit “Dimri i vetmisë së madhe”. Ivan Loli, drejtori i Drejtorisë së Inspektimit në Arkivin Qendror Shtetëror (AQSH) në intervistën e tij për MAPO-n shpjegon në vite korrespondencën mes arkivit dhe familjes Hoxha.

Zoti Loli, pas akt-padisë që shkrimtari Ismail Kadare ka ngritur ndaj Nexhmije Hoxhës për rik-

Janë bërë përpjekje si nga drejtoresha aktuale Nevila Nika, por edhe nga paraardhësi i saj për të marrë origjinalin

thimin e dorëshkrimit të romanit “Dimri i vetmisë së madhe”, dolën fakte të reja se dhe Arkivi Shtetëror ka bërë disa herë përpjekje për ta marrë këtë dorëshkrim. Si qëndron e vërteta?

Fillimisht dua të sqaroj diçka në raportet e arkivit dhe individëve që posedojnë dokumente me rëndësi historike kombëtare. Individët që posedojnë këto dokumente nuk e kanë detyrim ligjor për t’i dorëzuar këto dokumente në Arkivin e shtetit, por kanë detyrim ligjor që dokumentet me rëndësi historike kombëtare t’i mirëmbajnë, të mos i eksportojnë, t’i shfrytëzojnë sipas ligjit etj. Në arkiv, këta individë i dorëzojnë sipas vullnetit të tyre, nëpërmjet shitjes, dhurimit ose depozitimit për ruajtje dhe shfrytëzim, sipas një marrëveshjeje që ata nënshkruajnë paraprakisht me ne.

Përsa i përket romanit në fjalë, sipas informacioneve që unë kam, janë bërë përpjekje si nga drejtoresha aktuale Nevila Nika, por edhe nga paraardhësi i saj për të marrë origjinalin. Nuk mund të flas me saktësi se kur tamam kanë filluar këto përpjekje, por ato datojnë para vitit 2005. Kërkesa e fundit mund të jetë në vitin 2010. Pas kërkesave të vazhdueshme nga Arkivi më 17 qershor të viti 2011 na është bërë një akt dhurimi nga zonja Nexhmije Hoxha e fotokopjes së dorëshkrimit të romanit “Dimri i vetmisë së madhe” e shkrimtarit Ismail Kadare që mban vitin 1970 dhe ka 1255 fletë.

Fotokopja ishte bërë nga dorëshkrimi?

Fakti që ka fotokopje është e padiskutueshme që ekziston origjinali. Por dua të sqaroj diçka që mund të keqkuptohet në këtë drejtim. Nexhmije Hoxha nuk ka sjellë origjinalin në arkiv dhe më pas këtu është bërë fotokopje. Ajo ka dorëzuar fotokopje romanin.

A ndodhet në arkiv kjo fotokopje aktualisht?

Fakti që ka fotokopje është e padiskutueshme që ekziston origjinali.

Por dua të sqaroj diçka që mund të keqkuptohet në këtë drejtim. Nexhmije Hoxha nuk ka sjellë origjinalin në arkiv dhe më pas këtu është bërë fotokopje. Ajo ka dorëzuar fotokopje romanin

Fotokopja fizike nuk ndodhet në arkiv, ajo i është dorëzuar autorit Ismail Kadare. Ne e disponojmë fotkopjen në CD. Po si jeni vënë ju në dijeni të mungesës së dorëshkrimit të romanit “Dimri i vetmisë së madhe?

Në rastin konkret, të gjitha dokumentet arkivore që kanë qenë në Arkivin e Komitetit Qendror të Partisë, me vendim të Këshillit të Ministrave, i kaluan tërësisht Arkivit Qendror Shtetëror. Unë kam qenë i pranishëm kur në vitin 1990, në mos gaboj, në shtëpinë e Ismail Kadaresë organet e Sigurimit të Shtetit sekuestruan të gjitha dokumentet dhe dorëshkrimet që gjetën aty. Të pasigurt për ruajtjen fizike, ata biseduan me ne dhe ramë dakord që këto dokumente të ruheshin në Arkiv të mbyllura në arka të dyllosura dhe të vulosura. Marrëveshja ishte vetëm që t’i ruanim, por nuk kishim të drejtë t’i hapnin ato arka. Në vitin 1992, këto arka i janë dorëzuar ashtu të vulosura, të pa hapura, Ismail dhe Helena Kadaresë pikërisht në zyrën

Muzeu Historik, kërkesë Nexhmije Hoxhës edhe për dorëshkrime të tjera Edhe Muzeu Historik Kombëtar i ka bërë një kërkesë zyrtare zonjës Nexhmije Hoxha për huazimin e dorëshkrimit të romanit “Dimri i vetmisë së madhe”, me rastin e hapjes së një ekspozite për “Jetën dhe veprën e Ismail Kadaresë” më 24 shtator të vitit 2009, ku do të ekspozoheshin dhe dorëshkrimet e veprave të tij. Në atë ekspozitë mungonte dorëshkrimi i romanit në fjalë.

Drejtori i atëhershëm i Muzeut Historik, Kasem Biçoku, i është drejtu-

ar ndër të tjera kështu zonjës Hoxha: “Nga korrespondenca e Juaj e viteve 2002-2004 me drejtorinë e Arkivës së Shtetit jemi në dijeni se ju dispononi dorëshkrimin e romanit “Dimri i vetmisë së madhe”, që ndoshta është vepra më e rëndësishme e Ismail Kadaresë. Ju lutem që dorëshkrimin e romani “Dimri....” të na e huazoni për ta ekspozuar. Në ekspozitë do të shënohet emri juaj si pronare e dorëshkrimit. Ditën që do të mbyllim ekspozitën do t’ua kthe-

jmë menjëherë dorëshkrimin e këtij romani”. Kjo është kërkesa e parë që zoti Biçoku i ka drejtuar Nexhmije Hoxhës, e cila në përgjigjen e saj ka refuzuar ta huazojë dorëshkrimin edhe për shkak të konfliktit që familja Hoxha ka pasur në atë periudhë me Muzeun Historik për objektet personale të Enver Hoxhës. Në kërkesën e dytë drejtuar më 8 tetor të vitit 2009 drejtori Biçoku ka kërkuar që zonja të Hoxha t’i huazojë për ekspozitën jo vetëm dorëshkr-

imin e romanit “Dimri i vetmisë së madhe”, por dhe dorëshkrime të tjera të Ismail Kadaresë. “Besoj se do të na huazoni për ekspozim dorëshkrimin e romanit “Dimri i vetmisë së madhe”, dhe dorëshkrimet e tjera të Ismail Kadaresë. Ato do të vendosen në një vitrinë të veçantë, në të cilën do të shënohet emri juaj si dhuruese e tyre”- e mbyll korrespondencën me Nexhmije Hoxhën drejtori asaj kohe i Muzeut Historik Kombëtar, Kasem Biçoku.

E Eshtunë, 1620 qershor 2012 premte, korrik 2012 www.mapo.al www.mapo.al

MAPO

9

Familja Hoxha pohon se është vënë në dijeni të akt-padisë dje nga shtypi. Presin të njihen zyrtarisht, për të dalë me një qëndrim rreth ngjarjes

Teuta Hoxha:

Kadare nuk e ka kërkuar asnjëherë dorëshkrimin N

e drejtorit të asaj kohe. Dhe ato janë pronë e shkrimtarit. Në vitet më vonë, duke u nisur nga vlerat e tij si shkrimtar, Arkivi ka pasur vazhdimisht korrespondenca me të që të dorëzojë vullnetarisht, sepse nuk ka asnjë detyrim ligjor, dorëshkrime ose dokumente të tjera të rëndësishme. Nga këto korrespondenca janë dorëzuar dokumente nga arkivi i tij, që ne i kemi inventarizuar, mad-

je kemi krijuar dhe një fond me emrin e Ismail Kadaresë dhe ato ruhen sipas rregullave të arkivave.

Janë të gjitha dorëshkrimet e tij në fondin e Kadaresë?

Janë disa dokumente origjinale, por më shumë fotokopje. Është p.sh fotokopja e romanit të parë të shkruar në vitin 1957 në Moskë, “Qyteti pa reklama”, që na është dorëzuar më 24 maj të vitit 2002. Kemi një

letër personale të Ismail Kadaresë d r e j t u a r H e ku r a n i I s a i t n ë përkrahje të një kërkese me shkrim që Dhori Qirjazi i kishte dërguar këtij të fundit. Letra është në origjinal. Ndodhen edhe fotokopjet e dy letrave që Lasgush Poradeci i ka dërguar Ismail Kadaresë. Në njërën ai i shkruan për një problem të tij familjar, kurse në tjetrën ka shkruar poezinë Trashëgimi etj.

Ajo s’e ka mohuar asnjëherë që Ismail Kadare ia ka dhuruar dorëshkrimin. E ka thënë disa herë, madje dhe në kujtimet e saj”- thotë nusja e familjes Hoxha.

jë ditë pasi avokatët e shkrimtarit Ismail Kadare kanë depozituar pranë gjykatës së Tiranës një akt-padi në ngarkim të Nexhmije Hoxhës, e veja e ish-udhëheqësit komunist Enver Hoxha, ku kërkon kthimin e dorëshkrimit të romanit “Dimri i vetmisë së madhe”, në familjen Hoxha njoftimi zyrtar për këtë akt-padi nuk ka mbërritur ende. Teuta Hoxha, nusja e familjes Hoxha, pas insistimit tonë deklaroi se është njohur me akt-padinë nga faqet e shtypit të djeshëm.

“U njohëm sot nga shtypi me padinë që Ismail Kadare ka bërë në gjykatë. Zyrtarisht nuk jemi njoftuar për këtë padi dhe vetëm pasi të jemi njohur zyrtarisht do mbajmë dhe ne qëndrimin tonë për ngjarjen”- thotë Teuta Hoxha. E pyetur nëse në këto 15 vjet u është kërkuar dorëzimi i dorëshkrimit të romanit “Dimri i vetmisë së madhe”, ajo u përgjigj: “Kadareja personalisht vetë nuk e ka kërkuar asnjëherë”. E pyetur sërish nëse zonja Nexhmije Hoxha e ka origjinalin dhe si i ka rënë në dorë, ajo na ka orientuar te kujtimet që zonja Hoxha ka shkruar së fundmi titulluar “Jeta ime me Enver Hoxhën”. Në libër, që çuditërisht nuk gjendet në asnjë nga libraritë e kryeqytetit, Nexhmija Hoxha ka folur edhe për këtë çështje. Nga botimi i disa pjesëve të librit në shtypin e asaj kohe ajo shkruan se shkrimtari Ismail Kadare i ka dhuruar dorëshkrimin e romanit “Dimri i vetmisë së madhe”. “Ajo s’e ka mohuar asnjëherë që Ismail Kadare ia ka dhuruar dorëshkrimin.

E ka thënë disa herë, madje dhe në kujtimet e saj”thotë nusja e familjes Hoxha.

Padia e Kadaresë, Nexhmija i dhuroi Arkivit një kopje në 2011 Zbardhet akti i dhurimit Më 17 qershor të vitit të kaluar, Nexhmije Hoxha i ka dhuruar një fotokopje të dorëshkrimit “Dimri i vetmisë së madhe” Arkivit të Shtetit Aida Tuci

Shkrimtari Ismail Kadare ka 15 vjet që përpiqet të marrë dorëshkrimin e romanit “Dimri i vetmisë së madhe” që, sipas akt-padisë, thuhet se i është marrë nga zonja Nexhmije Hoxha (atë kohë drejtoreshë e Arkivit të Komitetit Qendror të Partisë së Punës) në mënyrë të paligjshme. Shkrimtari e ka kërkuar dorëshkrimin pas viteve ’90 në Arkivin e shtetit, por ai nuk ka qenë mes dokumenteve të Arkivit të Komitetit Qendror. Këtu nis dhe odiseja e shkresave zyrtare mes avokatëve të dy familjeve, Hoxha dhe Kadare, por dhe mes Arkivit të Shtetit dhe familjes Hoxha për kthimin e dorëshkrimit të romanit “Dimri i vetmisë së madhe”. Pas 15 vitesh heshtje, Nexhmije Hoxha më 17 qershor të vitit 2011 shkon në zyrat e Arkivit të Shtetit dhe në prani të për-

faqësuesit të AQSH, zotit Blendi Vasili, nënshkruan akt-dhurimin e fotokopjes së dorëshkrimit. “Dokumenti që dhurohet është dorëshkrimi në shqip i romanit të Ismail Kadaresë ‘Dimri i vetmisë së madhe’, (fotokopje), një ekzemplar.”- firmosur nga zonja Nexhmije Hoxha dhe specialisti i arkivit Blendi Vasili.

Zonja Hoxha tregon dhe arsyet përse vendosi ta bëjë këtë akt dhurim. “Unë e nënshkruara Nexhmije Hoxha, duke njohur rëndësinë historike të këtij dokumenti, sot më datën 17 qershor të vitit 2011 vendosa t’ia dhuroj Arkivit Qendror të Shtetit”. Dokumenti mban dhe kartelën përshkruese: jepet viti 1970 dhe që dorëshkrimi është në 1255 fletë. Dorëshkrimi origjinal i është marrë shkrimtarit Ismail Kadare në vitin 1970 (siç shkruhet në kartelën e akt-dhurimit) për t’u depozituar përkohësisht në Arkivin e Komitetit Qendror, me qëllim ruajtjen e tij. Pas ’90-ës ai duhej të ndodhej në Arkivin e shtetit, ku e ka kërkuar dhe shkrimtari Kadare. Përpjekje për rikthimin e dorëshkrimit në rrugë zyrtare gjatë këtyre 15 viteve kanë bërë dhe dy institucione shtetërore: Arkivi i Shtetit dhe Muzeu Historik Kombëtar.

Pas shumë e shumë kërkesave në rrugë zyrtare, por dhe në rrugë private, Nexhmije Hox-

ha vendosi të dhurojë një fotokopje të tij vetëm një vit më parë. Në fotokopjen e dorëzuar është vënë re se dorëshkrimi është i paplotë dhe ka shumë pikëpyetje për mënyrën sesi ruhet dhe mbahet ai. Kjo sqarohet dhe në një shkresë zyr-

tare që zyra e avokatisë së shkrimtarit Kadare i dërgon drejtoreshës së arkivit, zonjës Nevila Nika, ku kjo e fundit i kërkon informacion më të detajuar rreth çështjes. “Në Drejtorinë e Përgjithshme të Arkivave ekziston një fond i veçantë me numër reference arkivore 779 për z.Kadare krijuar në vitin 2004, pas dhurimit që vetë Kadare i bëri këtij institucioni të disa veprave të tij (fotokopje), duke filluar nga viti 2002. Ju bëjmë me dije se fondi 779 është klasifikuar, d.m.th. është përpiluar inventari përkatës, por dorëshkrimi origjinal i romanit “Dimri i vetmisë së madhe” aktualisht nuk ndodhet në këtë fond, pasi është në zotërim të familjes Hoxha. Dorëshkrimet e zotit Kadare konsiderohen dhe vlerësohen si objekte të trashëgimisë kulturore. Drejtoria e Përgjithshme e Arkivave i është drejtuar prej disa vitesh familjes Hoxha për të dorëzuar këtë dorëshkrim origjinal, me qëllim ruajtjen dhe kryerjen e shërbimeve arkivore etj. Pas shumë përpjekjesh, vetëm vitin e kaluar zonja Hoxha pranoi të dorëzojë një fotokopje, të bërë nga ana e tyre, të dorëshkrimit origjinal që është i paplotë.”- shkruan zyra e avokatisë së Ismail Kadaresë, në shkresën dërguar drejtoreshës së Arkivit të Shtetit, Nevila Nika.

OpEd

10

MAPO

E premte, 20 korrik 2012 www.mapo.al

01

Roma ishte një poezi që u fut në punë si qytet.

02

Aforizmat u bëjnë keq romaneve. Ato u mbeten lexuesve ndër dhëmbë.

03

Ne të gjithë jemi turistë në histori dhe ironia është ajo çka fitojmë ndër luftëra.

Anatole Broyard, kritik amerikan

Bujar Kapexhiu Nga

Opinione dhe Editoriale

Privatizimi i energjisë në Shqipëri është një vendim strategjik P rivatizimi i Albpetrolit, kompania e energjisë e Shqipërisë e zotëruar nga shteti, duhet të jetë një prioritet kryesor për Tiranën zyrtare.

Privatizimi me partnerin më të përgjegjshëm ndërkombëtar jo vetëm ka për të përmirësuar zhvillimin ekonomik të vendit, por ka për të forcuar gjithashtu pozitën strategjike të Shqipërisë, ka për të promovuar sigurinë rajonale dhe ka për të thelluar marrëdhëniet e Shqipërisë me Shtetet e Bashkuara.

Në privatizimin e Albpetrolit, Tirana zyrtare përballet me një zgjidhje strategjike: ngatërrimin në rrjetin e energjisë të Rusisë apo marrëdhënie më të ngushta me ShBA-në. Mbi të gjitha, qeveria duhet jetë syçelët se mos bie në kurthin energjetik të Moskës. Dy kompani shtetërore ruse, Gazprom dhe Rosneft, kanë shfaqur synimet e tyre për të depërtuar në industrinë energjetike të Shqipërisë në ndjekje të dominimit rajonal.

Presidenti Vladimir Putin nuk e ka fshehur aspak faktin se ai e konsideron kontrollin e karburanteve me bazë fosilet si një mjet kryesor të politikës së jashtme për të rritur staturën gjeopolitike të Rusisë. Shqipëria është bërë tanimë nga një shënjestrat e Moskës në Ballkanin Perëndimor.

Vartësia energjetike është një element kyç i strategjisë së Putinit, kur ai i vë drynin një vendi ekonomikisht, korrupton elitat politike dhe ato të biznesit, dhe minon pavarësinë kombëtare.

Marrëveshjet energjetike të Rusisë janë të kushtueshme për vendet e shënjestruara, ndërsa qëllimi është të promovohen regjimet miqësore ndaj Moskës, të minohet kohezioni europian dhe të zvogëlohet ndikimi amerikan.

Kjo strategji është përdorur në Bullgari dhe në Serbi, me Gazpromin që ka blerë pjesën kontrolluese të aksioneve në kompaninë shtetërore serbe të naftës dhe gazit NIS dhe që kërkon të vendosë nën kontroll gazsjellësit që përshkojnë Bullgarinë. Kjo strategji po ndiqet tanimë karshi shteteve të tjera ballkanike.

Planet e Putinit për të ndërtuar sistemin e transportimit të gazit të quajtur ‘Rrjedha Jugore’ ndërmjet Detit të Zi dhe Adriatikut dhe

analizë Janusz Bugajski

Moska është gjithashtu eksperte në grumbullimin në partneritet të kompanive të tjera, atje ku fjala e saj është vendimtare. Andaj, kompania shtetërore e naftës në Rusi, Rosneft, ka hyrë në partneritet me Çalik Enerzhi të Turqisë për të blerë Albpetrolin. Ujdi të ngjashme janë bërë me kompani të tjera europiane për të maskuar ambiciet e Kremlinit. Në vend se të bie pre e joshjeve të Rusisë, privatizimi i Albpetrolit ka për të qenë një mundësi a paçmuar për të përforcuar pozitën strategjike të Shqipërisë në Europën Juglindore dhe për të thelluar marrëdhëniet me Uashingtonin.

Politikëbërësit amerikanë janë plotësisht të ndërgjegjshëm mbi strategjinë energjetike të Rusisë dhe po nxisin diversifikimin e burimeve të energjisë dhe të pronësisë së infrastrukturës në mbarë Europën.

Europës Qendrore e vendosin gadishullin e Ballkanit mu në qendër të politikës ruse. Pronësia e burimeve të energjisë dhe e infrastrukturës nga kompanitë ruse të kontrolluara nga shteti është përllogaritur të parandalojë ndërtimin e rrjeteve alternative të energjisë që lidhin Pellgun Kaspik me Europën, të cilat do të ishin të pavarura nga Moska. Kremlini po bën gjithashtu fushatë kundër burimeve alternative të energjisë, siç janë gazi i argjilës që rrit konkurrencën, larminë dhe pavarësinë.

Rusia synon të fillojë ndërtimin e ‘Rrjedhës Jugore’ aty nga fundi i këtij viti, përpara se direktivat e reja të Bashkimit Europian, që rregullojnë shpërndarjen e energjisë nga vende jo anëtare të BE-së, të hyjnë në fuqi në mars të vitit 2013. Për shembull, nëse një marrëveshje e madhe Rusi-Bullgari arrihet të nënshkruhet përpara kësaj date, kjo do t’i lejonte Rusisë të përcaktonte se cilët operatorë do të marrin pjesë në ‘Rrjedhën Jugore’.

Njëkohësisht, Gazpromi po orvatet fort të blejë sistemet e transportimit të gazit në Greqi dhe kompaninë mbizotëruese të naftës në vend, Hellenic Petroleum.

Athina po orvatet me dëshpërim të privatizojë kompanitë shtetërore, në mënyrë që të rrisë të ardhurat.

Kontrolli i sektorit grek të energjisë do t’i mundësonte Gazpromit të promovonte projektet e saj ndërkombëtare dhe të bllokonte nismat rivale. Kjo do t’i jepte hov ndikimit politik të Rusisë në Athinë dhe do të ofronte një trampolinë për zgjerimin e Gazpromit në Ballkanin Perëndimor.

Moska është gjithashtu eksperte në grumbullimin në partneritet të kompanive të tjera, atje ku fjala e saj është vendimtare. Andaj, kompania shtetërore e naftës në Rusi, Rosneft, ka hyrë në partneritet me Çalik Enerzhi të Turqisë për të blerë Albpetrolin.

Ujdi të ngjashme janë bërë me kompani të tjera europiane për të maskuar ambiciet e Kremlinit.

Në vend se të bie pre e joshjeve të Rusisë, privatizimi i Albpetrolit ka për të qenë një mundësi a paçmuar për të përforcuar pozitën strategjike të Shqipërisë në Europën Juglindore dhe për të thelluar marrëdhëniet me Uashingtonin. Politikëbërësit

Respektim i kalendarit

amerikanë janë plotësisht të ndërgjegjshëm mbi strategjinë energjetike të Rusisë dhe po nxisin diversifikimin e burimeve të energjisë dhe të pronësisë së infrastrukturës në mbarë Europën. Duke u mundësuar kompanive amerikane të marrin pjesë në tregun e energjisë të Shqipërisë nëpërmjet blerjes së Albpetrolit, Tirana mund të arrijë një mori objektivash ekonomike dhe gjeostrategjike.

Së pari, Shqipëria do të hyjë në tregun më të gjerë global të energjisë dhe do të përfitojë në mënyrë më të qenësishme nga rezervat e saj të energjisë. Kjo ka për të krijuar vende pune dhe infrastrukturë si dhe ka për të tërhequr sipërmarrje të tjera biznesi për të investuar në Shqipëri. Privatizimi i Albpetrolit do të rezultojë në një përmirësim domethënës në prodhimtarinë dhe përfitueshmërinë e kompanisë dhe ka për të lëshuar një jehonë pozitive në mbarë industrinë e energjisë së Shqipërisë.

Së dyti, Shqipëria ka për të treguar se është një lojtar i përgjegjshëm gjeostrategjik duke frenuar ambiciet e Rusisë. Ajo ka për të shmangur shndërrimin në një Serbi të dytë në Ballkan, e cila përdoret si një përfaqësuese ligjore për interesat e Moskës dhe bllokon zhvillimin ekonomik dhe integrimin ndërkombëtar të Kosovës.

Dhe së treti, Shqipëria ka për të rritur staturën e saj në Uashington si një partner strategjik, interesat kombëtare të së cilës përkojnë me ato të ShBA-së. Kjo ka për të shërbyer në përforcimin e aleancës së NATO-s dhe ka për të promovuar lidhje më të gjalla biznesi matanë Atlantikut.

Në përfundim, në diskutim është gjithashtu edhe trashëgimia e udhëheqësve shqiptarë, ndërkohë që shitja e Albpetrolit ka për t’u mbajtur shënim si një vendim historik që ka për të ndihmuar në përcaktimin e sigurisë rajonale dhe europiane për shumë vite në vazhdim. Nuk ka asnjë arsye racionale për të vonuar më tutje vendimin mbi tenderin e Albpetrolit apo për të hedhur hije dyshimi mbi angazhimet dhe përkushtimin trans-atlantik të Shqipërisë.

Dhe së treti, Shqipëria ka për të rritur staturën e saj në Uashington si një partner strategjik, interesat kombëtare të së cilës përkojnë me ato të ShBA-së. Kjo ka për të shërbyer në përforcimin e aleancës së NATO-s dhe ka për të promovuar lidhje më të gjalla biznesi matanë Atlantikut.

Në përfundim, në diskutim është gjithashtu edhe trashëgimia e udhëheqësve shqiptarë, ndërkohë që shitja e Albpetrolit ka për t’u mbajtur shënim si një vendim historik që ka për të ndihmuar në përcaktimin e sigurisë rajonale dhe europiane për shumë vite në vazhdim. Nuk ka asnjë arsye racionale për të vonuar më tutje vendimin mbi tenderin e Albpetrolit apo për të hedhur hije dyshimi mbi angazhimet dhe përkushtimin trans-atlantik të Shqipërisë.

E premte, 20 korrik 2012 www.mapo.al

MAPO

10 11

Përgjigjet, edhe për këtë, sërish mund të kërkohen te dijenia e përgjithshme, te pulsi i shoqërisë, dhe pikërisht këtu qëndron e zeza e madhe: sado konspirative qoftë një shoqëri, sado bestyte, sado temperametale, ajo nuk mund ta krijojë dot e vetme atë hendek të madh me institucionet e drejtësisë. Jemi para një dileme të madhe: e dimë se nuk ka faje e as dënime kolektive, por nëse na shtinë të zgjedhin mes ‘fajtorëve’, mes ‘të ndëshkueshmëve’, mes institucioneve të shtetit të së drejtës dhe shoqërisë, nuk do të zgjidhnim shoqërinë, apo jo?

— Alfred Lela

Imuniteti, një xhaketë që bën vapë N

ëse pretendojmë se kemi ndërtuar njëfarë shteti të së drejtës, duhet të pranojmë që imuniteti i zyrtarëve të lartë mund të hiqet pa kurrfarë problemi. Por në rrethanat e një lufte, përtej normalitetit, mes aktorëve kryesorë politikë, të problematikave serioze që kemi hasur në trajtimin e interesave publike, të një sistemi të brishtë të drejtësisë, heqja e imunitetit kërkon një debat profesional. Edhe pse përfundimi dihet, pasi përderisa Europa e ka vënë këtë si kriter për të avancuar drejt statusit për kah jemi nisur, nuk ka diskutim që kjo punë do kryer.

Vetëm se duhet të jemi të bindur për atë që bëjmë.

Prej pasjes imunitet nuk është se janë hasur masivisht pengesa për të hetuar çështje me rëndësi publike. Në shumicën dërrmuese të rasteve, kur Prokuroria e Shtetit ka kërkuar heqjen e imunitetit për deputetë ose ministra të qeverive, të të dy krahëve, Parlamenti ka qenë në anën e Prokurorisë. Por ka pasur edhe raste kur është dashur që vetë Parlamenti të marrë në mbrojtje persona publikë, me imunitet, kur organi i akuzës ka dashur të hetojë i nxitur thjesht nga politika.

Rasti i hetimit në gjendje arresti i ish-liderit socialist F. Nano në vitin 1993, dënimi nga të gjitha shkallët e gjyqësorit dhe rifitimi i pafajësisë, pas ardhjes në pushtet, është rasti më tipik i përdorimit të sistemit të drejtësisë për të goditur kundërshtarët politikë. Ndërsa rastet Ruli & Uka në vitin 1995 dhe rasti Lesi në vitin 2004, janë ndër të paktit kur imuniteti ka shërbyer si mbrojtje nga sulmet politike.

Pra, i kemi të dy llojet e rasteve të përdorimit politik të organeve të drejtësisë. Që do të thotë se problemi nuk është imuniteti, por janë raportet e organeve të drejtësisë me politikën në rastin e personave me imunitet, të cilët i kanë krijuar të tria: edhe mundësinë për të hetuar normalisht, edhe mundësinë për të mbrojtur të korruptuarit, edhe mundësinë tjetër për të sulmuar kundërshtarët.

Shoqëria shqiptare e tranzicionit nuk ka vuajtur shumë prej ndëshkimit të tepërt, por prej së kundërtës, mosndëshkimit. Kjo është një arsye më shumë për të mbështetur zhveshjen nga imuniteti, anipse mundësia për të shantazhuar një person është më e madhe. Në fund të fundit politika, ose jeta publike, nuk është vetëm privilegj që të jep ligji, por një sfidë që duhet përballuar. Në një shoqëri të hapur demokratike, çdo individ mbrohet në rend të parë nga raportet që krijon me rregullat dhe

koment BASHKIM MUÇA

Ne kemi edhe një shembull klasik, të një kategorie personash me rëndësi të madhe publike, siç janë kryetarët e bashkive, që nuk kanë imunitet dhe nuk kanë pasur probleme serioze në aktivitetin e tyre, për shkak të mungesës së xhaketës. Për nga mënyra dhe niveli i menaxhimit të aseteve publike një Kryetar Bashkie (ose ndonjë komune) është shumë herë më i rëndësishëm sesa një deputet, i cili (pra, deputeti), nëse nuk del nga detyra e tij funksionale, është i potencialisht zhveshur nga mundësia e korruptimit ekonomik.

Megjithatë, ne nuk njohim, ose njohim raste shumë të rralla ndëshkimesh të kryetarëve të njësive vendore të rëndësishme, edhe pse, pra, ata nuk kanë imunitet...

ligjin gjatë aktivitetit që kryen, e jo nga “xhaketa e imunitetit”. Por ka edhe shumë akses për t’u mbrojtur publikisht edhe kur është pa imunitet. Aksesi që kjo kategori individësh ka në jetën publike mediatike, si dhe në procedurat së paku formale demokratike të procesit të hetimit dhe gjykimit në Shqipëri.

Në një përplasje të mundshme, në rast të abuzimit politik, përgjegjësinë do duhet ta mbajë ai që shantazhon për të përfituar, e jo ai që shantazhohet për shkak të kryerjes me korrektësi të detyrës.

Dhe kjo gradualisht do kthyer në kulturë. Me pak fjalë, heqja e xhaketës imunizuese, shumë më tepër do të trembë të korruptuarit e rëndësishëm nga sa do të shantazhojë të ndershmit për të shkelur ligjin.

Ne kemi edhe një shembull klasik, të një kategorie personash me rëndësi të madhe publike, siç janë kryetarët e bashkive, që nuk kanë imunitet dhe nuk kanë pasur probleme serioze në aktivitetin e tyre, për shkak të mungesës së xhaketës. Për nga mënyra dhe niveli i menaxhimit të aseteve publike një Kryetar Bashkie (ose ndonjë komune) është shumë herë më i rëndësishëm sesa një deputet, i cili (pra, deputeti), nëse nuk del nga detyra e tij funksionale, është i potencialisht zhveshur nga mundësia e korruptimit ekonomik.

Megjithatë, ne nuk njohim, ose njohim raste shumë të rralla ndëshkimesh të kryetarëve të njësive vendore të rëndësishme, edhe pse, pra, ata nuk kanë imunitet. Është ky një shembull, domethënës, për të treguar se shantazhimi nuk është arsye për të mos u zhveshur nga imuniteti.

Ne kemi probleme me institucionet që në fillim të ndërtimit, veçanërisht organet e drejtësisë, ku shikon persona të njohur publikisht për lidhje esenciale me politikën. Pavarësia e institucioneve në kuptimin e funksionimit real të tyre është ajo që neve na mungon. Heqja e imunitetit në pamje të parë nuk ka për të ndryshuar gjë, por do të ketë efekte shumë pozitive, pasi do t’i bëjë më të vëmendshëm aktorët që deri tani janë mbrojtur nga hetimi i fshehtë paraprak që është pikënisja e çdo hetimi.

Një gjë është e sigurt, që heqja e imuniteti nuk do të jetë një masë që do të trembë të ndershmit, dhe kjo nuk është pak, por, nga ana tjetër, kjo masë nuk do të jetë e mjaftueshme për të trembur të korruptuarit. Atëherë na mbetet ta trajtojmë fillimisht si një masë të domosdoshme të heqjes së një xhakete që bën shumë vapë.

A jemi në gjak me sistemin e drejtësisë? editorial

Alfred Lela

Pyetja e dytë: ç’është kjo sindromë e vrasjes, e zhbërjes me gjithsejt të tjetrit? Ç’është ky Akil shqiptar që e tërheq Hektorin shqiptar duke e zhagitur nëpër baltë e pluhun, duke ia marrë ftyrën pasi i ka marrë edhe jetën?

M

ark Shkreta u shtri, bashkë me të 71 vitet e jetës, në një pellg gjaku teksa mundohej t’i ikte gjakësit në një vijë gjaku që zgjatej, e përgjakur dhe duke thirrur për gjak nga Mamurrasi në Tiranë. Aty mbeti burri i moçëm, i vdekur jo siç i kish hije, as siç do kish dashur të vdiste, duke menduar ndoshta si mendim të fundit, se nuk e kish merituar as plumbin e hasmit e as fundin e tillë. Në Mamurras ndërkohë janë hapur dyert e mortit dhe askush nuk di e as mund të thotë, se ku mund të ndalet tashmë pika e gjakut e bërë pellg e me gjasë lumë.

Si të gjithë lumenjtë që përfundojnë në det, edhe lumi i gjakut derdhet në detin e shoqërisë. Si shoqëri, na bie e na duhet t’i bëjmë ca pyetje. Jo sall për kureshtje. As për atë habinë morbide që na bën të ndalim këmbët a makinat kur shohim gjak në rrugë.

Pyetja e parë mund të ishte: mirë kriminelët, pjesë e asaj që mund të quhet industri e nëndheshme e krimit, që arrijnë, lehtësisht, si për shkak mjetesh financiare, si për shkak të biznesit që bëjnë, të sigurojnë armë, po të tjerët si ia bëjnë?

Ku i gjejnë armët gjakmarrësit në fshatrat e qytetet e Shqipërisë; ku i gjen fqinji i varfër që vret fqinjin edhe më të këputur se veten; ku i merr kushëriri që vret kushëririn për vijën e ujit, arën e ngushtë a gardhin që është shmangur në tokën e tij? Një përgjigje, që vjen e pakonfirmuar zyrtarisht, por si dijeni e përgjithshme do të qe: ka me mijëra armë nëpër Shqipëri, të llojeve e kalibrave të ndryshëm, të mbetur nëpër duar që nga Lufta e Dytë (!!!) apo kaosi i ’97-ës. Të fshehura, të pambledhura kurrë, të shitura e të blera në treg të zi a faqazi.

Pyetja e dytë: ç’është kjo sindromë e vrasjes, e zhbërjes me gjithsejt të tjetrit? Ç’është ky Akil shqiptar që e tërheq Hektorin shqiptar duke e zhagitur nëpër baltë e pluhun, duke ia marrë ftyrën pasi i ka marrë edhe jetën? Nëse është gjakmarrje, ku është prita, ruba e zezë në grykë të pushkës apo në ballë, kthimi për së mbari i trupit të të vrarit, ku është çojfjala ‘gjakun kërkoje tek unë, o Mark Shkreta!”?

Një pyetje e tretë: përtej kronikës së zezë të gazetave, përtej folklorit, vetëgjyqësisë e Kanunit të shkelur, a është ky lumë vrasjesh i këtyre ditëve, duke filluar nga Puka, Mamurrasi, Tirana, Fieri, një krizë totale, sistemike, besimi ndaj sistemit të drejtësisë në Shqipëri? A është gjithë kjo vetëgjyqësi, kjo marrje e drejtësisë në duart e secilit, një alarm se shteti i së drejtës ekziston, për fat të keq, vetëm në letër? Përgjigjet, edhe për këtë, sërish mund të kërkohen te dijenia e përgjithshme, te pulsi i shoqërisë, dhe pikërisht këtu qëndron e zeza e madhe: sado konspirative qoftë një shoqëri, sado bestyte, sado temperametale, ajo nuk mund ta krijojë dot e vetme atë hendek të madh me institucionet e drejtësisë. Jemi para një dileme të madhe: e dimë se nuk ka faje e as dënime kolektive, por nëse na shtinë të zgjedhin mes ‘fajtorëve’, mes ‘të ndëshkueshmëve’, mes institucioneve të shtetit të së drejtës dhe shoqërisë, nuk do të zgjidhnim shoqërinë, apo jo?

As Mark Shkreta 71-vjeçar, dhe as Indrit Llani 10-vjeçar nuk mund të kenë përgjigje për serinë e pyetjeve më lart. Sepse ata janë vetë përgjigjja. Të larë në gjak siç janë, të heshtur përjetë, të vrarë njëri në fillim, e tjetri në fund të jetës nga pushkë të shkrehura ‘për gjak’, ata duhet të bëhen pushkë e shkrehur për veshin e shurdhër të atyre që duhet t’i mbledhin armët dhe të atyre që duhet t’i dënojnë armëmbajtësit.

kronika

E premte, 20 korrik 2012 www.mapo.al

MAPO

13

Gjatë dëshmive të tyre për shefat, një pjesë e oficerëve të Rinasit kanë pohuar se nuk kanë gisht në këtë çështje e se janë urdhëruar nga drejtuesit e tyre

Trafiku nga Rinasi, edhe një agjenci udhëtimesh nën hetim Verifikimet dhe dëshmitë e oficerëve të Rinasit ngushtojnë rrethin e të dyshuarve.

Grupi i hetimit kërkon të dhëna nga një agjenci udhëtimesh, ku janë blerë shumica e biletave të kosovarëve të kthyer Leonard Bakillari Tiranë Ngushtohet rrethi i të dysh-

uarve për trafikun e kosovarëve nga Aeroporti i Rinasit, pas zbulimit nga hetuesit të një agjencie udhëtimesh, e cila ka pajisur me bileta pjesën më të madhe të tyre. Burime të MAPOs thanë se nga verifikimi i kryer për një pjesë të mirë të kosovarëve të kthyer për dokumente të falsifikuara, ka nxjerrë një të përbashkët mes tyre: biletat e udhëtimit janë prerë në të njëjtën agjenci. Hetimet kanë përfshirë edhe agjencinë e udhëtimeve, e cila sipas informacioneve të para rezulton se është pronë e bashkëshortes së njërit prej drejtuesve të komisariatit, të ndëshkuar administrativisht për shkelje në detyrë. Megjithatë, një informacion

i tillë pritet të verifikohet nga Prokuroria e Tiranës, e cila zyrtarisht ka kërkuar të dhëna nga të gjitha agjencitë e udhëtimit që kanë dhënë bileta për shtetasit kosovarë, që më pas kanë rezultuar me dokumente të falsifikuara. Në përgjigje të kësaj kërkese, disa prej kompanive janë përgjigjur pozitivisht, ndërsa njëra prej tyre, ku sipas hetimeve të SHKB-së është prerë numri më i madh i biletave, ende nuk ka vënë në dispozicion listën e pasagjerëve kosovarë, të cilët më pas janë kthyer nga autoritetet e huaja. Hetimet për këtë çështje tashmë janë shtrirë edhe në radhët e punonjësve të policisë, të cilët nuk janë marrë ende në pyetje, edhe pse të dhënat e para tregojnë se disa prej tyre nuk kanë përgjegjësi në këtë çështje, pavarësisht ndëshkimit administrativ që kanë marrë nga drejtuesit e policisë. Gjatë dëshmive të tyre për shefat, një pjesë e oficerëve të Rinasit kanë pohuar se nuk kanë gisht në këtë çështje e se janë urdhëruar nga drejtuesit e tyre për rastet e kosovarëve që kanë mundur të kalojnë filtrin e kontrollit. Sipas burimeve, mësohet se gjatë shqyrtimit të masave disiplinore për policët e rolit bazë që shërbenin në

komisariatin e Rinasit, disa prej tyre kanë bërë me përgjegjësi shefat për këtë skandal. “Shefi na urdhëroi të kalojmë kosovarë me dokumente false”- mësohet të ketë thënë para Komisionit të Apelimit një prej policëve të ndëshkuar. Duke iu referuar një rasti konkret, kur një prej policëve ka qenë në detyrë, ai ka dëshmuar se është urdhëruar nga shefi i tij për të kaluar tre shtetas kosovarë. Por pavarësisht këtyre deklaratave, ende nuk është ngritur

Kushtetuesja rikthen për gjykim dosjen “Go West” Ish-oficeri i policisë, i dënuar për trafik qeniesh njerëzore, i rikthehet betejës gjyqësore në Shkallën e parë Tiranë Dosja “Go West” rikthehet sërish në gjykatë, këtë radhë për të rishqyrtuar akuzat ndaj një prej ishpunonjësve të policisë, të arrestuar në kuadër të operacionit të bujshëm si pjesë e një rrjeti të strukturuar për trafik klandestinësh. Edhe pse kjo akuzë është pushuar nga Gjykata, ishoficeri i policisë, Eliano Cenko, sapo ka nisur një tjetër përballje gjyqësore, por këtë radhë në Gjykatën e Tiranës. Pak ditë më parë, dosja penale në ngarkim të tij është regjistruar në Shkallën e parë, e cila ka hedhur shortin duke përzgjedhur gjyqtarin Altin Abdiu për shqyrtimin e kësaj çështje. Dosja penale ndaj ish-oficerit të policisë të arrestuar për trafik klandestinësh është kthyer për rigjykim nga Gjykata Kushtetuese, e cila vërejti një sërë shkeljesh në proceset e mëparshme gjyqësore të zhvilluara në Gjykatën e Krimeve të Rënda. Pak kohë më parë Gjykata Kushtetuese rrëzoi dënimin e dhënë nga Gjykata e Krimeve të Rënda me 4 vjet e 6 muaj burg dhe 400 mijë lekë gjobë ndaj shtetasit Eliano Cenko, ishpolic në Rinas, për akuzat e falsifikimit të letërnjoftimeve, në formën e grupit të strukturuar kriminal. Në vendimin e Gjykatës Kushtetuese citohen një sërë shkeljesh në procesin gjyqësor të zhvilluar ndaj ish-punonjësit të policisë në komisariatin e Rinasit, i cili u arrestua së bashku me një grup personash të akuzuar për favorizim të trafikut të qenieve njerëzore. Ky grup sipas hetimeve të prokurorisë rezultojnë të kenë trafikuar një numër të konsiderueshëm personash në të paktën

asnjë akuzë ndaj ish-drejtuesve të komisariatit të Rinasit, pasi çështja tashmë i ka kaluar njësisë “Task Forcë” në Prokurorinë e Tiranës.

Verifikimet mbi informacionet për një trafik të mundshëm klandestinësh sapo kanë nisur dhe të dhënat e para hedhin dyshime të forta se gjithçka mund të ketë qenë e organizuar. Skandali i kosovarëve me dokumente të falsifikuara u zbulua nga autoritetet austriake, të cilat kanë paraqitur ankesë tek Drejtori i

Përgjithshëm i Policisë, pas numrit të lartë të personave të kthyer nga autoritetet e këtij vendi për shkak të lejeve të qëndrimit të falsifikuara.

Menjëherë sapo ka marrë këtë informacion, Drejtori i Përgjithshëm i Policisë ka urdhëruar kryerjen e verifikimeve, dhe disa kohë më pas ka paraqitur një kallëzim penal në Prokurorinë e Tiranës së bashku me një listë prej 67 shtetasish kosovarë, të kthyer nga autoritetet e huaja për shkak të dokumenteve të falsifikuara.

Find Your Perfect Place Hoteli i luleve dHe gjelberimit

29 vende të ndryshme të botës, duke falsifikuar dokumentet e identifikimit apo lejet e qëndrimit. Gjykata e Shkallës së Parë e kishte dënuar të akuzuarin Cenko me dhjetë vjet burg dhe 800 mijë lekë gjobë, si pjesë e këtij rrjeti, por Apeli i Krimeve të Rënda ka ndryshuar akuzën dhe e ka dënuar të pandehurin vetëm për shpërdorim detyre.

Për këtë akuzës Cenko u dënua me 4 vjet e 6 muaj burgim dhe 400 000 lekë gjobë. Ky vendim u ankimua në Gjykatën e Lartë, por Kolegji Penal më datë 21.12.2010 ka vendosur të mos pranojë rekursin e të pandehurit, i cili vendosi t’i drejtohet Gjykatës Kushtetuese, duke pretenduar shkeljen procedurale që do të garantonin një proces të rregullt ligjor. Gjykata Kushtetuese vërejti se dy shkallët e tjera të gjyqësorit kishin kryer shkelje procedurale, duke mos vënë në dispozicion të avokatit të të pandehurit vendimin e zbardhur brenda afatit ligjor. Po ashtu Kushtetuesja u shpreh se Apeli i Krimeve të Rënda nuk ishte gjykatë kompetente për gjykimin e veprës penale “shpërdorim detyre”, për të cilën u dënua ish-polici i Rinasit. Tashmë Eliano Canko do të rinisë betejën gjyqësore në Gjykatën e Tiranës, ku pritet të fillojë edhe procesi gjyqësor ndaj tij.

Vendi ideal për të pushuar, për të pirë një kafe apo për të shijuar restorantin tipik shqiptar Ky grup sipas hetimeve të prokurorisë rezultojnë të kenë trafikuar një numër të konsiderueshëm personash në të paktën 29 vende të ndryshme të botës, duke falsifikuar dokumentet e identifikimit apo lejet e qëndrimit

“Hotel Ejna” Vendi perfekt që ju duhet të shijoni të paktën një herë!

Adresa: Ish Bllok, Rruga Vaso Pasha (ngjitur me hyrjen e Kinema Agimi)

http://www.ejna.al/ info@ejna.al, reservation@ejna.al mob.+355 66 20 26 066

0214

MAPO

13 qershor20 2010 e premte, korrik 2011 www.gazetamapo.com www.mapo.al

arsim

Pranimi i studentëve në universitetet publike do të bëhet nëpërmjet parimit Meritë-Preferencë dhe kryhet në dy raunde, me formularët A2 dhe A3

Universitetet, ja sa rriten tarifat për vitin e ri akademik Zbardhet vendimi i miratuar nga qeveria për kuotat dhe tarifat Mesatarisht taksat e studimit janë rritur nga 1 mijë deri në 3 mijë lekë të reja. Më shtrenjtë studimet do të kushtojnë në universitetet e kryeqytetit Jonida Tashi

Detajohen tarifat e shkollimit që do të paguajnë studentët që do të ulen për herë të parë në auditorët e universiteteve publike, për studimet me kohë të plotë, në vitin e ri akademik.

Gazeta zbardh vendimin e miratuar nga qeveria në datën 27 qershor 2012, për kuotat e pranimit dhe tarifat e shkollimit në universitetet publike, për studimet e ciklit të parë me kohë të plotë. Krahasuar me një vit më parë, sivjet tarifat e studimit janë rritur nga 1000-3000 lekë të reja, shifra që variojnë sipas degëve, por që shtesa është më e lartë te programet e studimit që janë më të preferuara. Kështu, për degët e Fakultetit të Mjekësisë në Tiranë taksa e shkollimit është rritur me 3000 lekë, për Farmacinë, Stomatologjinë, Shëndetin Publik, tarifa e të cilave do të jetë 34 503 lekë, dhe 2000 lekë për Mjekësinë e përgjithshme, që nga 26 570 do të shkojë në 28 738 lekë. E njëjta rritje ka ndodhur edhe me Juridikun, në të cilin taksa e shkollimit gjatë vitit të ri ak-

Fakultetet

Kuota

UNIVERSITETI I TIRANËS Fakulteti i Histori-Filologjisë Histori Gjeografi Gjuhë-Letërsi Gazetari Fakulteti i Shkencave të Natyrës Biologji Bioteknologji Matematikë Fizikë Informatikë Kimi Kimi dhe Tek. Ushq.

Kimi Ind. dhe Mjed.

Inxh.Mat. dhe Inform.

Tekn. inform. e kom.

Fakulteti i Gjuhëve të Huaja Gjuhë Angleze Gjuhë Frënge Gjuhë Gjermane Gjuhë Italiane Gjuhë Greke Gjuhë Turke Gjuhë Ruse Gjuhë Spanjolle Gjuhë Ang. (Kukës) Gjuhë Ang. (Sarandë) Fakulteti i Shkencave Sociale Psikologji Punë Sociale Filozofi Sociologji Shkenca Politike Administrim e Pol. Sociale Fakulteti i Ekonomisë Administrim-Biznes Ekonomiks Financë Informatikë Eko. Adm. Biznes (Kukës) Adm. Biznes (Sarandë) Fakulteti i Mjekësisë Mjekësi e Përgj.

Farmaci Stomatologji Shëndeti Publik Fakulteti i Infermierisë Infermieri e Përgj.

Mami Teknik Laboratori Fizioterapi Logopedi Imazheri

ademik do të jetë 34 503 lekë nga 31 900 që ka qenë vjet. Si gjithmonë, edhe për vitin e ri akademik më shtrenjtë studimet do të kushtojnë në universitetet e kryeqytetit, por pas nuk ngelen as disa degë në rrethe që janë të kërkuara nga të rinjtë. Sipas vendimit të qeverisë, kandidatët që fitojnë të drejtën për të ndjekur një program studimi të ciklit të parë në institucionet publike të arsimit të lartë, në vitin e ri akademik 20122013, dhe që vijnë nga këto shtresa sociale si: personat që nuk shikojnë/ personat që nuk dëgjojnë, invalidët e punës dhe fëmijët e tyre, invalidët paraplegjikë dhe tetraplegjikë dhe fëmijët e tyre, jetimët, fëmijët romë, ballkano-egjiptianë, fëmijët nga prindër të dënuar politikë me heqje lirie, fëmijë të policëve e të ushtarakëve të Forcave të Armatosura të rënë ose të plagosur për shkak të detyrës do të përjashtohen nga tarifa vjetore e shkollimit. Studenti i nënshtrohet vetëm një tarife vjetore shkollimi. Studenti, i cilësuar në bazë të rregullores së institucionit të arsimit të lartë publik si përsëritës, i nënshtrohet tarifës vjetore të shkollimit të vitit akademik në të cilin vazhdon studimet. Në çdo program studimi në ciklin e parë të studimeve me kohë të plotë, në vitin akademik 2012-2013, tre studentet e vitit të parë, me rezultatet më të larta në plotësimin e kritereve të pranimit (pikët e fituara në sistemin Meritë-Preferencë), në programin e studimit përkatës do të përjashtohen nga tarifa vjetore e shkollimit.

Tarifa Tarifa programi I programi II

100 80 120 85

22.995 103.345 22.995 103.345 22.995 103.345 22.995 103.345

120 80 100 100 300 100 100 100 120 220

17.241 188.323 17.241 188.323 17.241 188.323 17.241 188.323 17.241 188.323 17.241 188.323 17.241 188.323 17.241 188.323 17.241 188.323 17.241 188.323

200 80 80 80 50 40 50 70 50 70

17.241 17.241 17.241 17.241 17.241 17.241 17.241 17.241 17.241 17.241

100 80 80 80 80 80

34.503 103.345 34.503 103.345 34.503 103.345 34.503 103.345 34.503 103.345 34.503 103.345

430 100 430 200 100 150

28.738 79.857 28.738 79.857 28.738 79.857 28.738 79.857 28.738 79.857 28.738 79.857

240 120 120 40

28.738 216.268 34.503 216.268 34.503 216.268 34.503 216.268

280 100 80 80 30 80

28.738 216.268 28.738 216.268 28.738 216.268 28.738 216.268 28.738 216.268 28.738 216.268

125.491 125.491 125.491 125.491 125.491 125.491 125.491 125.491 125.491 125.491

Studentët që transferojnë studimet nga një program studimi apo nga programe të mëparshme studimi të ciklit të parë, në një program tjetër studimi në institucionet publike të arsimit të lartë, i nënshtrohen tarifës së përgjithshme vjetore të shkollimit të programit të studimit përkatës, në të cilin ata kanë kërkuar të transferojnë studimet.

Pranimet me dy raunde

Ministria e Arsimit ka vendosur që edhe këtë vit pranimi i studentëve në universitetet publike të bëhet me dy raunde, çka do të thotë se pas shpalljes së fituesve të fazës së parë do të ketë një spostim liste. Sipas vendimit, pranimi i studentëve në institucionet publike të arsimit të lartë do të bëhet nëpërmjet parimit Meritë- Preferencë dhe kryhet në dy raunde (me dy formularët A2 dhe A3). “Shpërndarja e maturantëve në programe të ndryshme studimi, të ofruara nga institucionet publike të arsimit të lartë, bëhet në mënyrë të informatizuar, duke u mbështetur në rezultatet e shkollës së mesme, të Maturës Shtetërore (merita), si dhe të përzgjedhjes së programeve të studimit (preferenca), të bërë nga vetë kandidati/ja. Raundi i parë (aplikimi me Formularin A2) zhvillohet në dy faza: faza paraprake dhe ajo përfundimtare. Kuotat që mbeten të parealizuara rishpërndahen nga Ministria e Arsimit, në bazë të propozimeve të institucioneve publike të arsimit të lartë, vetëm për ato programe studimi ku nuk cenohet parimi i “Meritës”.

Infermieri (Kukës) Infermieri (Sarandë) Fakulteti i Drejtësisë Drejtësi

100 100

28.738 28.738

Maturantë në kryeqytet

Basha: Universitetet private, pasuri për qytetin TIRANë - Kryetari i Bashkisë së Tiranës, Lulzim Basha, i pranishëm në ceremoninë e diplomimit të studenteve të Albanian University deklaroi se universitetet private janë një pasuri e vërtetë për qytetin, pasi i shërbejnë interesit publik për një rini të mirë arsimuar. Kryebashkiaku tha se Tirana ka privilegjin të jetë qyteti i 75 mijë studentëve, por nënvizoi se “të ardhurat e

216.268 216.268

550 34.503 58.562

UNIVERSITETI BUJQËSOR I TIRANËS Fakulteti i Ekonomisë dhe Agrobiznesit Menaxhim Agro.

160 Men. Agro. (Lushnjë) 80 Ekon.dhe Pol. Agrare 160 Financë-Kontabilitet 160 Financë-Kont. (Lushnjë) 100 Men. i Turizmit Rural 80 Fakulteti i Bujqësisë dhe Mjedisit Mbrojtje Bimësh 80 Hortikulturë 80 Hortikulturë (Lushnjë) 60 Prodhim Bimor 80 Zootekni e Blegtori 80 Akuakulturë e Peshkim 80 Agromjedis e Ekologji 100 Agromekanizëm 80 Fakulteti i Bioteknologjisë dhe Ushqimit Agroushqimore 120 Vreshtari-Enologji 80 Mbarështim Pyjesh 80 Përpunim Druri 100 Mjekësi Veterinare 130 Veterinari (Lushnjë) 60 Veterinari (Gjirokastër) 60 UNIVERSITETI POLITEKNIK I TIRANËS Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit Inxhinieri Ndërtimi 170 Inxh. Hidroteknike 100 Inxhinieri Mjedisi 100 Arkitekturë (Arkitekt) 120 Arkitekturë (Urbanist) 100 Inxhinieri Gjeodet 100 Fakulteti i Inxhinierisë Elektrike Inxh. (Automatizim) 100 Inxhinieri Elektrike 100 Inxh. Mekatronike 100 Fakulteti i Inxhinierisë Matematike dhe Fizike Inxhinieri Fizike 100 Inxhinieri Matematike 100 Fakulteti i Inxhinierisë Mekanike Inxhinieri Mekanike 100 Tekstile dhe Mode 70 Inxhinieri Materiale 70 Inxhinieri Ekonomike 100 Fakulteti i Gjeologjisë dhe Minierave Inxhinieri Gjeologjike 150 Burimet Natyrore 150 Gjeoinformatike 150 Gjeomjedis 150 Fakulteti i Teknologjisë së Informacionit Elektronikë 70

17.241 17.241 22.995 22.995 17.241 17.241

79.857 79.857 79.857 133.974 133.974 133.974

17.241 133.974 17.241 133.974 17.241 133.974 17.241 133.974 17.241 133.974 17.241 133.974 17.241 133.974 17.241 133.974 17.241 133.974 17.241 133.974 22.995 133.974 22.995 133.974 22.995 216.268 17.241 133.974 17.241 133.974

28.738 17.241 17.241 34.503 34.503 17.241

188.323 188.323 188.323 188.323 188.323 188.323

17.241 17.241 17.241

188.323 188.323 188.323

17.241 17.241

188.323 188.323

17.241 17.241 17.241 17.241

188.323 188.323 188.323 188.323

17.241 188.323 17.241 188.323 17.241 188.323 17.241 188.323 22.995 188.323

Informatikë Telekomunikacion

derdhura për arsimimin e të rinjve do t”i kthehen qytetit 10-fish”. Basha bëri të ditur se të gjithë studentët, përfshirë edhe ata të universiteteve private do të pajisën së shpejti me kartën bashkiake të studentit. “Ne kemi bërë realitet premtimin tim përpara një viti, është hapur zyra e karrierës dhe punësimit për të gjithë të sapodiplomuarit në Tiranë.” - tha Basha

100 22.995 188.323 70 22.995 188.323

UNIVERSITETI KORÇËS Fakulteti i Edukimit dhe Filologjisë Gjuhë-Letërsi 60 13.801 103.377 Gjuhë-Letërsi dhe Frënge 40 13.801 103.377 Gjuhë Angleze 10 13.801 125.491 Cikli i Ulët 70 13.801 103.377 Cikli i Ulët Parashkollor 40 13.801 103.377 Histori-Gjeografi 70 13.801 103.377 Cikli i Ulët-Anglisht (PG) 60 13.801 103.377 Fakulteti i Shkencave Humane dhe të Natyrës Filozofi-Sociologji 80 13.801 103.377 Matematikë-Fizikë 80 13.801 103.377 Matematikë-Informatikë 120 13.801 103.377 Biologji-Kimi100 13.801 103.377 Teknologji informacioni 120 13.801 103.377 Infermieri e Përgjithshme 120 13.801 216.268 Mami (Infermier) 60 13.801 216.268 Fakulteti Ekonomik Financë-Kontabilitet 140 31.801 79.857 Menaxhim 140 31.801 79.857 Marketing 120 31.801 79.857 Turizëm 100 31.801 79.857 Turizëm(Pogradec) 80 31.801 79.857 Agroushqim 70 31.801 79.857 Agrobiznes 70 31.801 79.857 Teknologji e Prodhimit Bimor 50 31.801 79.857 Hortikulturë 50 31.801 79.857 UNIVERSITETI I ELBASANIT Fakulteti i Shkencave Humane Gjuhë-Letërsi Gjuhë Shqipe dhe Frënge Histori-Gjeografi Histori dhe Gjuhë Gjermane Gjeografi dhe Gjuhë Italiane Gjuhë Angleze Gjuhë Gjermane Gjuhë Frënge Gjuhë Italiane Gazetari Gazetari-Anglisht Fakulteti i Shkencave të Natyrës Biologji-Kimi Matematikë-Fizikë Teknologjitë e Informacionit Teknolog Laborant (2 vjeçar) Fizikë kompjuterike Fakulteti i Infermierisë Infermieri e Përgjithshme Infermieri–Mami Fizioterapi Fakulteti i Shkencave të Edukimit Arsimi Fillor Arsimi Parashkollor

80 100 60 70 70 130 50 50 50 50 60

16.375 103.345 16.375 103.345 16.375 103.345 16.375 103.345 16.375 103.345 16.375 125.491 16.375 125.491 16.375 125.491 16.375 125.491 16.375 103.345 16.375 103.345

100 100 150 60 60

16.375 103.345 16.375 103.345 16.375 188.323 16.375 179.608 16.375 103.345

120 16.375 216.268 100 16.375 216.268 60 15.746 216.268 120 60

16.375 16.375

103.345 103.345

e premte, 20 korrik 2011 www.mapo.al

MAPO

15

Preferencat e shkruara me dorë në Formularin e personalizuar A2 duhet të përputhen plotësisht me preferencat e përzgjedhura online dhe të shtypura nga printeri i laboratorit

Formulari A2, MASH nxjerr datat e plotësimit Fagu: Plotësimi do të nisë nga Tirana, për arsye sigurie dhe për probleme të tjera që mund të lindin, maturantët duhet ta plotësojnë Formularin A2 edhe me dorë Jonida Tashi

Elementet vlerësues të Maturës Shtetërore për çdo maturant: 1. Nota mesatare e shkollës së mesme 2. Nota e provimit të detyruar D1 (Letërsia) 3. Nota e provimit të detyruar D2 (Matematika) 4. Nota e provimit me zgjedhje Z1 5. Nota e provimit me zgjedhje Z2 6. Nota e provimit me zgjedhje Z3 Edukim Qytetar Punonjës Social Filozofi-Sociologji Psikologji Edukim Fizik dhe Sporte Fakulteti Ekonomik Administrim-Biznes Financë-Kontabilitet Ekonomia dhe e Drejta Informatikë Ekonomike Ekonomi Turizimi Adm. biznesi dhe Inxhinieri

60 80 60 70 50

16.375 103.345 16.375 103.345 16.375 103.345 16.375 103.345 16.375 216.268

150 150 150 150 60 60

16.375 79.857 16.375 79.857 16.375 79.857 16.375 79.857 15.746 79.857 15.746 79.857

UNIVERSITETI I GJIROKASTRËS Fakulteti i Shkencave të Natyrës Biologji-Kimi 90 Fizikë dhe Tekno. informacioni 170 Matematikë-Fizikë 170 Matematikë-Informatikë 170 Teknologji informacioni 200 Infermieri 120 Infermieri Mami 50 Fakulteti i Edukimit dhe Shkencave Shoqërore Histori-Gjeografi 90 Gjuhë-Letërsi Shqipe 100 Gjuhë Letërsi Angleze 100 Gjuhë Letërsi Italiane 60 Gjuhë Let. dhe Qytetërim Grek 50 Mësuesi për Arsimin Fillor 120 Mësuesi për Ars. Parashkollor 60 Kontabilitet-Financë 150 Administrim-Publik 150 Turizëm 100 UNIVERSITETI I SHKODRËS Fakulteti i Shkencave Shoqërore Gjuhë-Letërsi Gazetari dhe Komunikim Histori Gjeografi Matematikë Fizikë Informatikë Biologji-Kimi Infermieri e Përgjithshme Infermieri (Mami) Infermieri (Fizioterapi) Fakulteti i Shkencave të Edukimit Cikli i Ulët Cikli i Ulët Parashkollor Psikologji Punë Sociale Edukim Fizik e Sporte Fakulteti i Ekonomisë Financë-Kontabilitet Administrim-Biznes Turizëm Fakulteti i Gjuhëve të Huaja

13.801 188.323 13.801 188.323 13.801 188.323 13.801 188.323 13.801 188.323 13.801 216.268 13.801 216.268 13.801 103.345 13.801 103.345 13.801 125.491 13.801 125.491 13.801 125.491 13.801 103.345 13.801 103.345 13.801 103.345 13.801 103.345 13.801 103.345

120 80 80 70 120 100 150 80 100 100 25

17.241 103.345 13.801 103.345 13.801 103.345 13.801 103.345 13.801 188.323 13.801 188.323 13.801 188.323 13.801 188.323 13.801 216.268 13.801 216.268 13.801 216.268

120 50 50 50 50

13.801 103.345 13.801 103.345 17.241 103.345 17.241 103.345 13.801 103.345

150 13.801 79.857 150 13.801 79.857 100 13.801 79.857

Ministria e Arsimit nxjerr kalendarin e plotësimit të Formularit A2 sipas rretheve në mënyrë elektronike. Drejtori i Pranimeve në Agjencinë Kombëtare të Provimeve, Arben Fagu, sqaron se plotësimi i formularit do të nisë me maturantët e kryeqytetit në datat 23 dhe 24 korrik, duke qenë se ata përbëjnë edhe numrin më të madh krahasuar me rrethet e tjera të vendit. “Procedurat e aplikimit online fillojnë në qytetin e Tiranës, meqë ka numrin më të madh të maturantëve dhe vazhdon dy ditë. Në datat 25-26 është në rrethinat e Tiranës, Kamza, Durrësi, Kruja dhe me radhë.

Kështu rreth pas rrethi, të gjitha aplikimet do të bëhen në laboratorët e shkollave të mesme dhe 9-vjeçare të Shqipërisë”, - sqaron Fagu. Më tej ai thekson se për arsye sigurie dhe për probleme të tjera që mund të lindin maturantët duhet ta plotësojnë Formularin A2 edhe me dorë. “Çdo maturant do ta ketë formularin mbi tavolinë, i cili do të jetë në raste ekstreme, të themi ndërprerje aksidentale e energjisë elektrike, por ne na shërben pastaj plotësimi me dorë, për një ‘double check’, kontroll të dyfishtë”, - shpjegon Fagu. MASH ka nxjerrë tashmë edhe udhëzimin për plotësimin online të formularit, ku de-

Gjuhë Angleze Gjuhë Italiane Gjuhë Gjermane Gjuhë Frënge Fakulteti i Drejtësisë Drejtësi UNIVERSITETI VLORËS Fakulteti i Shkencave Teknike Matematikë Shkenca Aktuaristike Matematikë Financë Matematikë Fizikë Fizikë Shkenca Kompjuterike Shkenca Kompjutacionale Teknologji Informacioni Informatikë Inxhinieri Navale Inxhinieri Mekanike Navigacion Navigacion dhe Peshkim Detar Kimi Biologji Inxhinieri Elektrike Fakulteti i Ekonomisë Administrim Biznesi Menaxhim turizimi Ekonomiks Financë Kontabilitet Marketing Fakulteti i Shkencave Humane Mësuesi për Arsimin fillor Mësuesi për Ars. parashkollor Pedagogji e Specializuar Gjuhë shqipe dhe Letërsi Gjuhë Angleze Gjuhë Italiane Histori-Gjeografi Drejtësi Fakulteti i Shëndetit Publik Infermieri e Përgjithshme Infermier Mami

120 60 60 60

13.801 13.801 13.801 13.801

tajohen të gjithë hapat. “Në pjesën e sipërme maturantit i shfaqen të gjitha gjenealitetet si dhe pikët/nota mesatare e shkollës së mesme si dhe notat e marra g jatë provimeve të Maturës Shtetërore, të cilat duhet t’i kontrollojë me kujdes. Çdo maturanti i vihet në dispozicion një formular i korrigjimit të pasaktësive në të cilin ai evidenton gabimet e evidentuara në të dhënat e tij. Poshtë të dhënave personale të maturantit është një ‘Drop Down List’ e cila i jep mundësinë atij që të përzgjedhë njërin nga 303 programet e studimit që ofrohen për vitin akademik të ardhshëm nga IALP-të.

Pas përzgjedhjes, më poshtë, shfaqen pikët që maturanti grumbullon në këtë program studimi dhe pikët e fituesit të fundit për tre vitet e kaluara. Duke i kra-

Kalendari i plotësimit Datë

Aplikantët në Qytetin

23.07.12 24.07.12 25.07.12 26.07.12 27.07.12 28.07.12 29.07.12 30.07.12 31.07.12 01.08.12 02.08.12 03.08.12 04.08.12

Tirana Qytet Tirana Qytet Tirana Qark, Kamëz, Kavajë, Durrës, Krujë Tirana Qark, Kamëz, Kavajë, Durrës, Krujë Elbasan, Peqin, Gramsh,Librazhd Fier, Mallakastër, Lushnjë Korçë, Pogradec, Kolonjë, Devoll Berat, Kuçovë, Skrapar Shkodër, M. e Madhe, Pukë Lezhë, Kurbin, Mirditë Vlorë, Sarandë, Delvinë Gjirokastër, Tepelenë, Përmet Kukës, Has, Tropojë

125.491 125.491 125.491 125.491

200 18.387 58.562

100 80 100 120 80 150 120 150 150 50 50 50 40 50 70 100

14.245 125.491 14.245 125.491 14.245 125.491 14.245 125.491 14.245 125.491 14.245 188.323 14.245 188.323 14.245 188.323 14.245 188.323 14.245 188.323 14.245 188.323 14.245 188.323 14.245 188.323 14.245 125.491 14.245 125.491 14.245 188.323

180 180 140 200 200 200

14.245 79.857 14.245 79.857 14.245 79.857 14.245 79.857 14.245 79.857 14.245 79.857

100 70 50 100 100 60 70 70

14.245 125.491 14.245 125.491 14.245 125.491 14.245 125.491 14.245 125.491 14.245 125.491 14.245 125.491 14.245 58.562

200 70

14.245 14.245

UNIVERSITETI DURRËSIT Fakulteti i Biznesit Administrim Biznesi 70 Menaxhim-Marketing 70 Shkenca Ekonomike 70 Financë-Kontabilitet 70 Bankë Financë 70 Menaxhim Hotel Restorant 60 Menaxhim Turizëm Kulturor 60 Menaxhim Turizem Arkeologjik 60 Fakulteti i Shkencave Politiko-Juridike Juridik 50 Shkenca Politike 50

hasuar pikët e tij të grumbulluara me ato të tre viteve të mëparshme, maturanti mund të marrë vendim që ta përzgjedhë ose jo atë program studimi. Për ta përzgjedhur një program studimi ai duhet të klikojë mbi butonin ‘Përzgjidhe Programin’. Sistemi informatik nuk të lejon që të përzgjidhem më shumë se 10 preferenca, por lejon që të fshihet ndoNë të theksohet fakti se për suksesin e aplikimit me Formularin A2 janë të rëndësishme jo vetëm llojet e programeve të studimit të përzgjedhura, por dhe renditja e tyre. Për të rritur sigurinë e procesit të aplikimit me Formularin A2 është vendosur që çdo maturant të hedhë edhe një herë preferencat e përzgjedhura në kopjen në letër të Formularit A2 të personalizuar.

216.268 216.268

17.241 79.857 17.241 79.857 17.241 79.857 17.241 79.857 17.241 79.857 17.241 79.857 17.241 79.857 17.241 79.857 17.241 135.200 17.241 135.200

Administrim Publik 50 17.241 135.200 Fakulteti i Studimeve Profesionale Infermieri e Përgjithshme 60 17.241 216.268 Ndihmës Dentist (2-vjecar) 60 17.241 79.857 Menaxhim Ndërtimi (2-vjecar) 50 17.241 79.857 Menaxhim Transporti (2-vjecar) 50 17.241 79.857 Asistent Ligjor (2-vjecar) 50 17.241 58.562 Asistent Administrativ (2-vjecar) 50 17.241 79.857 Teknologji Auto (2-vjecar) 60 17.241 79.857 Specialist Komp. (2-vjecar) 60 17.241 79.857 Informatikë Praktike (2-vjecar) 30 17.241 79.857 Fakulteti i Edukimit Gjuhë Angleze 100 17.241 103.345 Cikli i Ulët 70 17.241 103.345 Ekspert Procesi Formimi 50 17.241 103.345 Psikologji-Sociologji 50 17.241 103.345 Gjuhë-Letërsi-Anglisht 70 17.241 103.345 Fakulteti i Teknologjisë së Informacionit Shkenca Kompjuterike 80 17.241 188.323 Sitemet e Informacionit 80 17.241 188.323 Teknologji Informacioni 80 17.241 188.323 Matematikë-Informatike 80 17.241 188.323 Informatikë-Anglisht 80 17.241 188.323 Multimedia dge Tv.dixhital 30 17.241 188.323 Filiali i Peshkopisë Financë-Kontabilitet 70 17.241 27.440 Informatikë-Anglisht 70 17.241 27.440 Matematikë-Informatike 70 17.241 27.440 Biologji-Kimi 40 17.241 27.440 Psikologji-Sociologji 40 17.241 27.440 Financë-Bankë 50 17.241 27.440 Gjuhë Letërsi-Anglisht 50 17.241 27.440 Menaxhim-Marketing 50 17.241 27.440 Administrim-Biznes 50 17.241 27.440 Infermieri e Përgjithshme 40 17.241 27.440 Matematikë-Fizikë 60 17.241 27.440 Fakulteti i Studimeve të Integruara me praktikën Menaxhim i Bankave 35 17.241 27.440 Menaxhim Hoteleri Turizëm 35 17.241 27.440 Mena. i Ndër. të Vogla dhe të Mesme 35 17.241 27.440 Multimedia e Tekno info 25 17.241 27.440 UNIVERSITETI I ARTEVE TIRANË Fakulteti i Artit Skenik Regji filmi dhe TV Aktrim Regji Skenografi-Kostumografi Koreografi Fakulteti i Artit Figurativ Pikturë Skulpturë Fakulteti i Muzikës AKADEMIA E ARTEVE SHKODËR Të gjitha degët

8 10 8 10 12

43.264 200.000 34.503 200.000 43.264 200.000 34.503 200.000 34.503 200.000

51 34.503 200.000 12 34.503 200.000 34.503 200.000 30.000

UNIVERSITETI SPORTEVE TIRANË Shkenca të lëvizjes 100 Fushat e vepr. fizike, të shën. dhe rekreac 100

200.000 22.995 22.995

216.268 216.268

ekonomi

e premte, 20 korrik 2011 www.mapo.al

17

MAPO

Nuk kanë kasa, tatimet nisin mbylljen e bizneseve Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve ka bllokuar dje aktivitetin e 5 subjekteve tregtare në qytetin e Tiranës. Kjo masë ka ardhur pasi këto biznese, që janë kryesisht fast-foode, nuk kishin vendosur kasat fiskale. Drejtori i shërbimit të tatimpaguesve, Erion Prifti,

tha se bllokimi i aktivitetit vjen pasi këto subjekte janë paralajmëruar dhe gjobitur tri herë në afate të ndryshme kohore dhe ende deri më sot nuk kishin vendosur pajisjet fiskale. 31 dhjetori i vitit 2010 ishte afati i fundit për instalimin e kasave fiskale nga ana e

bizneseve. Pas kësaj date, organet tatimore mund të gjobisin subjektet nëse konstatojnë mungesë të këtyre pajisjeve apo keqpërdorim të informacionit fiskal. Ndërsa, vlera më e lartë që jep qeveria për rimbursimin e pajisjeve fiskale arrin në 44 mijë lekë.

Zhvendosen rrugët, tani prioritet në investime vaditja

Drejtoresha e APP-së, Klodiana Cankja

Ndryshon ligji i prokurimeve, jo më fitues me rotacion Autoriteti i Konkurrencës ka paraqitur një sërë propozimesh për projektligjin e ri “Për Prokurimet Publike” lidhur me futjen në “listën e zezë” të prokurimeve për ndërmarrjet që krijojnë monopol në tendera Blerina Hoxha

Monopolet që kanë krijuar disa kompani në tendera janë bërë shkak për shpërdorimin e fondeve publike. Pavarësisht se prokurimet publike bëhen në rrugë elektronike, shpesh ka një dakordësi të dy-tri firmave që të fitojnë tenderat me rrotacion. Për të parandaluar këtë situatë Autoriteti i Konkurrencës dhe Agjencia e Prokurimit Publik kanë rëndë dakord t’i vënë fre kësaj situate nëpërmjet një marrëveshjeje të posaçme që do të reflektohet në projektligjin e ri të prokurimeve. Autoriteti i Konkurrencës ka paraqitur një sërë propozimesh për projektligjin e lidhur me futjen në “listën e zezë” të prokurimeve për ndërmarrjet që marrin pjesë në një marrëveshje të ndaluar dhe nënshkrimin e një deklarate paraprake nga pjesëmarrësit në tender, që nuk do të jenë pjesë e marrëveshjeve të ndaluara. Marrëveshjet mes konkurrentëve në procedurat e prokurimit shfaqen në format e nënkotrakt i m it m e ko n ku r r e nt ë t n ë prokurime, ofertës së mbuluar dhe rotacionit të fituesit dhe vlerësohen

si një marrëveshje e ndaluar në kuptim të ligjit për mbrojtjen e konkurrencës dhe do të pasqyrohet dhe në amendimet e ligjit “Për prokurimet publike”. Pak kohë më parë Autoriteti i Konkurrencës ka miratuar një udhëzim orientues për punonjësit e prokurimeve në mënyrë që të shmangin monopolin në tendera.

Kështu përgjatë disa ofertimeve të njëpasnjëshme, ofertuesit konkurrues ndjekin parimin e rotacionit në të qenit fitues. Përgjatë disa ofertimeve të njëpasnjëshme të njëjtit konkurrentë fitojnë oferta me fond limit të njëjtë ose të përafërt. Një rast tjetër vihet re se fiton gjithmonë i njëjti konkurrent. Operatori ekonomik që fiton, nënkontrakton dhe i jep tenderin ofertuesit që ka humbur ose ofertuesit që është tërhequr

Përgjatë disa ofertimeve të njëpasnjëshme, ofertuesit konkurrues ndjekin parimin e rotacionit në të qenit fitues. Ka edhe shenja të tjera dalluese të monopoleve në tendera, kur dy ose më shumë propozime përmbajnë të njëjtin shkrim dore, gabime daktilografimi

nga tenderi ose që ka refuzuar të paraqesë një propozim. Duke bërë një krahasim me ofertat e mëparshme, në tenderin në fjalë paraqesin propozime një numër më i vogël ofertuesish. Ka edhe shenja të tjera dalluese të monopoleve në tendera, kur dy ose më shumë propozime përmbajnë të njëjtin shkrim dore, gabime daktilografimi ose gabime matematikore. Propozimet janë dërguar nga e njëjta adrese emaili, numër fax-i ose e njëjta vulë postare. Propozimet reflektojnë se ndryshimet e fundit janë bërë për të ndryshuar çmimet. Karakteristikat e dokumentit të dy ose më shume propozimeve elektronike tregojnë që janë krijuar ose ndryshuar nga një operator ekonomik. Shenja të tjera janë kur një ofertues dorëzon kërkesë për një prokurim, dhe ju jeni në dijeni që ofertuesi nuk ka mundësi që të ofrojë të mirat dhe shërbimet e kërkuara. Një ofertues i vetëm sjell propozime të shumta për një proces ofertimi dhe kur bën deklarata me telefon ose me e- mail duke treguar se ka njohuri mbi çmimet e një konkurrenti tjetër ose mundësitë e tij për të fituar ofertën.

Ligji konkurrencës i shtrin efektet në të gjitha tregjet dhe se niveli i konkurrencës në prokurimet publike jo gjithmonë arrihet kryesisht për shkak të kufizimeve që vijnë nga kuadri rregullator, karakteristikat e tregut dhe marrëveshjet e fshehta që bëjnë ofertuesit mes tyre. Pika e nisjes për të arritur prokurimet më të mira për vlerë të parasë është sigurimi i konkurrencës së lirë dhe efektive në treg.

Vaditja do të kryesojë investimet që tet e këtij sektori konsiderohet me do të ofrohen nga buxheti i shtetit potenciale të arta për rritjen e ekopër infrastrukturën. “Në tërësinë e nomisë në të ardhmen. Tashmë tyre parashikimet buxhetore janë shumica e zonave bujqësore janë realiste. Mund të ketë një nevojë që lidhur me rrugë, mirëpo zhvillimi i të zhvendosemi në fushën e infra- mëtejshëm kërkon infrastrukturën strukturës drejt sistemeve va- e ujitjes. Pas bujqësisë, turizmi dhe ditëse, si një nga prioritetet më të energjia do të jenë në qendër të vëmëdha pas përfundimit të sistemit mendjes. “Energjia mbetet përrrugor, ose të një përafrimi të siste- parësi kryesore. Vitet që vijnë janë mit rrugor, pasi rrugët nuk përfun- vitet e shndërrimit të Shqipërisë në dojnë asnjëherë” - tha kryeministri një superfuqi të vogël të energjisë Berisha në mbledhjen e Komitetit së rinovueshme në rajon. Në rastin më të parë që do të Planifikimit të krijohet të Strategjive. Shumica e zonave bujqësore mundësia buxSipas tij, rëndë- janë lidhur me rrugë, mirëpo hetore, ne do të si ka që sistemi i zhvillimi i mëtejshëm kërkon krijojmë fondin vaditjes të përinfrastrukturën e ujitjes. Pas e energjisë caktohet si një jeshile, me të projekt madhor bujqësisë, turizmi dhe encilin do të infrastrukturor ergjia do të jenë në qendër të zbusim të gjitha për vendin. Shq- vëmendjes. kreditë e invesipëria është vend i pasur me ujëra dhe ka timeve që bëhen në energjinë e ujit, mundësi të ndërtojë sistemin va- erës dhe diellit”. Ndërsa turizmi ditës me rrjedhje, më të mirin që përbën një tjetër përparësi shumë mund të ekzistojë. “Ndaj gjykoj që të madhe. Por, Shqipëria dixhitale në parashikimin e buxhetit, ku për do të kryesojë reformat. “Ky është infrastrukturën ka rritje progresive projekti më dinamik, më i ri, por dhe kjo është normale, këtu duhet edhe që vjetrohet më shpejt, për të vetëkuptohet sistemi i ri i va- shkak të progresit të madh të sisteditjes i vendit”- tha ai. Infrastruk- mit. Ndaj fusha e Shqipërisë dixhitura rrugore në rrugët nacionale në tale duhet të jetë dominuese”-është pjesë të madhe të tyre është tashmë shprehur Kr yeministri para e rehabilituar. Bujqësia dhe ekspor- ekspertëve.

Kanal vaditës

Kriza, grekët nuk besojnë se qeveria mund t’ia dalë Një sondazh i realizuar nga kompania Public issue, për llogari të televizionit Skai në Greqi, tregoi se shumica e qytetarëve nuk besojnë se qeveria e re është e aftë të zgjidhë problemet me të cilat përballet ekonomia e falimentuar. Financat publike të Greqisë mbahen në këmbë nga programi i ndihmës financiare 130 miliardë euro të fondit monetar ndërkombëtar dhe bashkimit europian. Këto institucione kërkojnë në shkëmbim ulje të shpenzimeve dhe reforma të strukturës ekonomike, të cilat kanë shkaktuar recesionin më të madh për Greqinë që nga Lufta e Dytë Botërore. Recesioni është në vitin e pestë dhe papunësia është 20%. Qeveria e koalicionit ka premtuar të negociojë paketën e ndihmës, por e kërcënuar nga mungesa e parave ka zbutur tonet e kërkesave.

Sipas sondazhit të realizuar, 51% e

grekëve mendojnë se qeveria nuk mund t’i zgjidhë problemet, ndërsa 47% mendojnë se ajo është e aftë t’i zgjidhë problemet e ekonomisë greke.

Sipas 63% të qytetarëve të intervistuar, vendi nuk është në rrugën e drejtë të rritjes ekonomike dhe vetëm 23% mendojnë se kjo është rruga e duhur. Ky është sondazhi i parë që realizohet nga zgjedhjet e 17 qershorit. Sipas statistikës, 40% shprehën pakënaqësi për rezultatin e zgjedhjeve, 4% u shprehën shumë të kënaqur me këtë rezultat dhe 33% ishin pak të kënaqur. Nga të intervistuarit, 45% thanë se kanë opinion pozitiv për qeverinë dhe 43% kanë një opinion negativ për qeverinë e Antonis Samaras. Por ndërkohë, 56% shprehën opinion negativ për radikalin e majtë Cipras dhe vetëm 31% një opinion pozitiv.

18

MAPO

E enjte, 19 korrik 2012 www.mapo.al

ide

Anëtarë: Alajdin ABAZI, Panajot BOGA, Luljeta BOZO, Adrian CIVICI, Limoz DIZDARI, Dhimitër DHORA, Përparim FUGA, Romeo GURAKUQI, Gëzim HOXHA, Ermonela JAHO, Helena KADARE, Ismail KADARE,

Akademia Shqiptare e Arteve dhe Shkencave

Parashtresë për zhvillimin e arsimit të lartë në Shqipëri K

rijimi, përhapja, zbatimi dhe ruajtja e dijes janë veprimtaritë kryesore të një qytetërimi. Kjo është një ndër arsyet pse shoqëria dhe shteti shqiptar duhet, veçanërisht tani, në fillim të shekullit të 21-të, t’i kushtojnë një vëmendje më të madhe dhe të investojnë më shumë në ato institucione, qëllimi i të cilave është pikërisht prodhimi dhe përhapja e dijes, pra kërkimi shkencor dhe mësimdhënia. Shoqëria jonë, si çdo shoqëri tjetër, pret shumë nga shkollat dhe nga universitetet dhe është krejt e natyrshme që shqetësohemi kur sistemi ynë arsimor, sidomos arsimi i lartë, nuk funksionon ashtu siç shoqëria, pra të gjithë ne, dëshirojmë që ai të funksionojë. Globalizimi ka sjellë dhe imponon ndryshime të shumta e të rëndësishme, përfshirë varësinë tonë ndaj zhvillimit shkencor dhe teknologjik që sot është bërë më e madhe se kurrë. Lidhjet tona me individë të tjerë dhe me botën që na rrethon, gjithashtu, janë bërë shumë më komplekse. Një informacion gjithnjë e më i madh është i disponueshëm për këdo që ka disa njohuri minimale sesi të përdorë një PC dhe sesi të navigojë në Internet. Kulturat e ndryshme po deterritorializohen dhe konvergohen. Një masë gjithnjë e më madhe njerëzish udhëtojnë dhe zhvendosen nga një rajon i globit në një tjetër, duke krijuar marrëdhënie të reja me shoqëri të tjera dhe, shpesh herë, edhe me vetë kulturën e tyre. Rreth gjysmë miliardi njerëz udhëtojnë çdo vit në “fshatin global” të sotëm, në një botë, e cila, siç shprehet Thomas Friedman, është reduktuar nga një me përmasa të vogla (“size small”), në një me përmasa të vockla (“size tiny”) dhe në të cilën triliarda dollarë, ose aq pasuri sa prodhojnë Shtetet e Bashkuara në një vit, shkëmbehen në tregjet financiare rreth e qark globit në një ditë të vetme. Të gjitha këto zhvillime, në një mënyrë ose në një tjetër, kanë ndryshuar tek çdonjëri nga ne— dhe tek të gjithë ne së bashku—mënyrën e të kuptuarit të botës, si edhe marrëdhënien tonë me të. Këto ndryshime kanë bërë të domosdoshme transformimin thuajse të të gjithave institucioneve dhe sferave të jetës e të veprimtarisë njerëzore, në të cilat bën pjesë edhe arsimi, duke nisur nga arsimi parashkollor dhe ai fillor, deri te arsimi universitar dhe ai pasuniversitar. Në një vështrim afatmesëm dhe afatgjatë, reformimi i sistemit të arsimit të lartë në Shqipëri nuk mund të ketë sukses, madje as nuk mund të ndodhë, nëse ai nuk paraprihet, ose nuk shoqërohet nga reformimi i tërë sistemit piramidal të arsimit.

Nëse në shekullin e 21-të, Shqipëria do të vazhdojë të mbetet pas vendeve të tjera europiane apo do të zhvillohet si ato, kjo, në një masë të madhe, do të varet nga cilësia e arsimit që do t’u ofrojnë nxënësve e studentëve shqiptarë shkollat dhe universitetet tona. Ne kërkojmë dhe presim që sistemi i arsimit të lartë në Shqipëri të funksionojë sa më mirë, që ky sistem t’i aftësojë studentët tanë të marrin ato dije dhe ato shprehi kërkimi e pune, të cilat janë të domosdoshme që ata të kenë sukses në shekullin e 21-të. Që kjo të ndodhë, sistemi ynë i arsimit të lartë duhet të jetë në gjendje të përballojë sfidat e shekullit të ri.

Fakti më i thjeshtë nga duhet nisur është ky: studentët që diplomojmë në universitetet tona sot, në vitin 2012, do të jenë në tregun e punës afërsisht deri në

vitin 2055. Pyetja që shtrohet është e thjeshtë: A u mësojmë sot, studentëve tanë, njohuritë e domosdoshme dhe a kultivojmë tek ata shprehitë praktike dhe etosin e kërkimit, që do t’i bënin ata të konkurronin me sukses në tregun e dijes dhe të prodhimit 20, 30 apo 40 vjet më vonë? Me këtë arsyetim pikërisht duhet të fillojmë të mendojmë sesi duhet përpunuar një filozofi e re e arsimit të lartë në vendin tonë dhe si duhen reformuar shkollat dhe universitetet shqiptare. Jeta intelektuale e një shoqërie duhet doemos t’u gjejë zgjidhje racionale dhe t’u hapë rrugë proceseve të reja, dhe një prej tyre është reformimi i sistemit universitar.

Ne vlerësojmë se mendjet e njerëzve janë aseti më i madh i një shoqërie. Sidoqoftë, konstatojmë se sistemi i arsimit të lartë në Shqipëri duket se po dështon në misionin e tij për t’i zhvilluar, përgatitur, stimuluar dhe frymëzuar mendjet e brezit të ri. Shumë nga potencialet e këtij brezi të ri të kombit tonë, në fillim të shekullit të 21-të, mbeten të parealizuara! Shumë ide krijuese, shumë shpikje dhe risi teknologjike, shumë vlera dhe kontribute artistike, shumë zhvillime të rëndësishme për krijimin e një sistemi shoqëror më të drejtë humbasin pikërisht sepse disa nga institucionet e arsimit të lartë në vendin tonë nuk ofrojnë atë që pritet prej tyre dhe që përbën arsyen e ekzistencës dhe misionin e tyre, pra nuk ofrojnë arsim të lartë.

Dalja e Shqipërisë nga vetizolimi i gjysmëshekullit komunist dhe krijimi i marrëdhënieve të bashkëpunimit ndërshtetëror dhe ndëruniversitar në nivel europian e global ka krijuar një situatë mjaft të favorshme për zhvillimin e mëtejshëm të arsimit të lartë në vendin tonë.

Si pjesë e hapësirës gjeografike europiane, Shqipëria ka pranuar parimet e Deklaratës së Bolonjës dhe ka adoptuar skemën e rekomanduar prej saj në sistemin e përbërë nga tri cikle: Bachelor, Master dhe Doktoratë, çka është vënë tashmë në themel të Ligjit mbi Arsimin e Lartë në Republikën e Shqipërisë.

Thjesht përfshirja në Procesin e Bolonjës në vetvete nuk garanton zhvillimin e arsimit të lartë në vendin tonë në përputhje me kushtet dhe nevojat e vendit dhe të kohës. Thelbësore mbetet aftësia jonë për ta zbatuar atë jo në mënyre skematike, por në mënyrë krijuese, përshtatur kontekstit, kapaciteteve, përparësive dhe objektivave tona. Tek ne, si kudo, ekziston një kontradiktë, ose një marrëdhënie e tensionuar midis dijes dhe sistemit në të cilin kryhen realisht prodhimi, transmetimi dhe mësimi i saj. Dija zhvillohet shumë më shpejt sesa sistemi, pasi “prirjet gjenetike” të sistemit të arsimit të lartë janë shumë të forta. Gjenet institucionale, të shprehura në katalogët e kurseve dhe në standardet për pranimin e studentëve dhe për promovimin e pedagogëve janë egoiste; ato riprodhojnë vetveten besnikërisht, madje edhe në dëm të mirëqenies së institucionit. Institucionet, edhe ato të arsimit të lartë, janë në përgjithësi konservatore, refraktare dhe ndryshojnë shumë ngadalë. Sistemi i arsimit të lartë në Shqipëri u krijua rreth 60 vjet më parë, bazuar kryesisht në modelin sovjetik dhe, në shumë aspekte, veçanërisht nga pikëpamja strukturore, zhvillimi i procesit mësimor dhe metodat e mësimdhënies ka ndryshuar shumë pak që nga ajo kohë. Shumëkush është i pandërgjegjshëm për këtë fakt

sepse, si çdo sistem, edhe sistemi arsimor dhe, veçanërisht ai i arsimit të lartë, është rutinizuar dhe shndërruar në një mënyrë të caktuar të të vështruarit të gjërave, në një mënyrë të menduari dhe të vepruari. Për rrjedhojë, metodat dhe praktikat e mësimdhënies, si edhe ato të kërkimit shkencor pranohen ashtu siç janë dhe kjo e bën më të vështirë reformimin e tyre.

Si njerëz të shkencës, të artit e të arsimit dhe si qytetarë të këtij vendi, të ndërgjegjshëm, të preokupuar dhe me dëshirën për të nxitur dhe inkurajuar zhvillime progresive, një filozofi dhe metoda moderne në sistemin e Arsimit të Lartë në vendin tonë, nisur nga përvoja jonë kombëtare në këtë fushë, por, mbi të gjitha, mbështetur në përvojat më të mira të politikave arsimore dhe në modelet universitare më të mira të vendeve më të zhvilluara, të cilat u vunë në dukje ditët e fundit në Forumin e Dytë të Akademisë Shqiptare të Arteve dhe Shkencave, anëtarët e kësaj Akademie parashtrojnë sa më poshtë: Procesi i Bolonjës dhe përvoja të tjera Bolonja është një proces thuajse mbareuorpian, por jo një model i ngurtë për të gjitha vendet e Europës. Ne e vlerësojmë pozitivisht përfshirjen e Shqipërisë në Procesin e Bolonjës, por gjykojmë se pjesëmarrja në këtë proces duhet realizuar në përputhje me rrethanat specifike dhe me nevojat afatmesme e afatgjata të zhvillimit shoqëror dhe ekonomik të vendit tonë për dy arsye kryesore: Së pari, sepse skema e Bolonjës është praktikisht e pazbatueshme për disa fakultete me kërkesa specifike si, p.sh. fakultetet e Mjekësisë apo ato të Drejtësisë; së dyti, sepse kjo skemë lë hapësira për modifikime dhe përmirësime mbi bazën e modeleve dhe të përvojave pozitive të vendeve të tjera.

Nisur nga sa më lartë, propozojmë që: Duke vazhduar të jemi pjesë e Procesit të Bolonjës dhe duke përfituar sa më shumë nga të gjitha përparësitë që ofron ai, ashtu si në çdo vend tjetër europian, qeveria shqiptare dhe institucionet e arsimit të lartë në vendin tonë të kujdesen njëherazi që të përfitojnë sa më shumë edhe nga përvojat më të mira që ofrojnë ato vende, të cilat nuk janë pjesë e Procesit të Bolonjës, por që kanë sisteme të arsimit të lartë shumë të zhvilluar e të suksesshëm, si Kanadaja, Japonia, Singapori dhe, sidomos, Shtetet e Bashkuara të Amerikës.

Vizioni mbi arsimin e lartë dhe nevoja për konsensus Miratimi i Ligjit mbi Arsimin e Lartë është një hap i rëndësishëm që duhet përshëndetur, por ky ligj nuk duhet parë si përfundim i reformës së sistemit të arsimit të lartë në vendin tonë. Me këtë ligj nuk zgjidhen vetvetiu dhe në tërësi problemet dhe sfidat që duhet të përballojë sistemi ynë i arsimit të lartë. Këto probleme dhe sfida janë të mëdha, prandaj edhe zgjidhjet për to duhet të jenë të mëdha.

Në këtë kontekst, propozojmë që: (1) Miratimi i ligjit të ri mbi Arsimin e Lartë të mos shihet si fundi i një procesi, por të shërbejë për të thelluar më tej reformimin (dhe transformimin) e sistemit të arsimit universitar në Shqipëri, duke u dhënë prioritet zhvillimeve në ata sektorë të arsimit të lartë dhe në ato drejtime, të cilat sigurojnë përmbushjen gjithnjë e

më mirë të kërkesave dhe të nevojave reale që ka dhe do të ketë vendi ynë për specialistë të kualifikuar në vitet dhe në dekadat e ardhshme; (2) Të krijojmë një vizion dhe një konsensus kombëtar mbi synimet që duhen arritur dhe mënyrat për realizimin e tyre.

Një vizion i tillë nuk mund të jetë kurrsesi produkt vetëm i disa specialistëve të arsimit të lartë në Ministrinë e Arsimit dhe të Shkencës, as edhe vetëm i Këshillit të Arsimit të Lartë dhe të Shkencës. Ai kërkon patjetër një debat shumë të gjerë, të papolitizuar dhe të informuar nga përvojat më të mira të vendeve më të zhvilluara. Për këtë qëllim, propozojmë organizimin e një diskutimi të gjerë, në të cilin të përfshihen stafet pedagogjike të shkollave të larta të vendit, përfaqësues të studentëve, si edhe përfaqësues të komunitetit të biznesit.

Reformë e vazhdueshme Reformimi i sistemit të arsimit të lartë në vendin tonë kërkon, në radhë të parë, përmirësimin e vazhdueshëm të cilësisë së programeve dhe të kurrikulave që ofrojnë universitetet dhe shkollat e tjera të larta, cilësi e cila duhet mbikëqyrur në mënyrë të vazhdueshme nga vetë këto institucione, si edhe nga mekanizma shtetërorë të specializuar në këtë drejtim.

Në këtë kuadër, propozojmë që: (1) Ministria e Arsimit dhe e Shkencës të ndikojë fuqimisht për kryerjen e procesit të akreditimit për të gjitha institucionet publike të arsimit të lartë dhe të kontrollojë periodikisht përmirësimin e cilësisë së tyre; (2) Kjo Ministri të organizojë krijimin e një komisioni ekspertësh të arsimit të lartë, të përbërë kryesisht nga individë që kanë kryer studimet doktorale në universitete perëndimore, për të krijuar një sistem (dhe mekanizmin përkatës) prej të cilit të vlerësohen si universitetet, ashtu edhe shkollat e tjera të larta të vendit; (3) Qeveria shqiptare të vlerësojë mundësinë e përfshirjes së universiteteve shqiptare në sistemin e rankimit të universiteteve në shkallë globale nga agjenci ndërkombëtare të specializuara. Çfarë është paraprakisht e domosdoshme?

Aktualisht mund të mos i dimë përgjigjet e të gjitha pyetjeve dhe zgjidhjet e të gjitha dilemave të nesërme. Sidoqoftë, ne e dimë se çfarë mund të bëhet, ose më saktë, se nga mund të fillohet. Një hap i parë do të përfshinte një listë ndry-

shimesh të domosdoshme për të nisur një reformim radikal të tërë sistemit të arsimit të lartë.

Ndryshime të tilla propozojmë të jenë: (1) Rivlerësimi i atyre formave të mësimdhënies që “prodhojnë” të mësuarit, të nxënit e dijes; (2) Përcaktimi, mbi bazën e një konsensusi të gjerë, i qëllimeve që duhet të ketë mësimdhënia në universitet, si edhe krijimi i kurrikulave që trajtojnë pikërisht këto qëllime dhe mundësojnë realizimin e tyre; (3) Zbatitimi i procedurave të rregullta dhe të vijueshme për vlerësimin e shkallës së njohurive të fituara nga studentët, të lidhura me strategji që mundësojnë përmirësime të mëtejshme në këtë drejtim; (4) Përpunimi i standardeve dhe pritshmërive më të larta, si për performancën e studentëve, ashtu edhe të pedagogëve; (5) Integrimi më i mirë i përvojave të të mësuarit brenda dhe jashtë auditorit; (6) Rishqyrtimi i sistemit të vlerësimit të stafit pedagogjik duke inkurajuar veprimtarinë e tyre kërkimore dhe botimin e rezultateve të kërkimeve të tyre në monografi dhe në revista akademike të indeksuara, si edhe të mësuarit dhe këshillimin akademik të studentëve, etj.

Të ndryshojmë kulturën e sistemit Propozimet e mësipërme janë vetëm disa hapa të rëndësishëm në drejtimin e duhur. Ndryshimet që nevojiten të kryhen në sistemin e arsimit të lartë në Shqipëri janë ndryshime në vetë kulturën e këtij sistemi. Ato kanë të bëjnë me tërë panteonin e parimeve, të prioriteteve, të vlerave, të strukturave organizative, të sistemeve të vlerësimit dhe të praktikave të vijueshme që janë baza e programeve të arsimit universitar.

Ne propozojmë që: (1) Çdonjëri nga elementët e mësipërm të rivlerësohet në interes të të mësuarit dhe të përgatitjes së studentëve për një veprimtari profesionale dhe qytetare të suksesshme; (2) Të shkohet gradualisht drejt krijimit të një sistemi kontraktor “tenurship” për profesoratin e universiteteve shqiptare, mbi bazën e kritereve të përcaktuara rigorozisht qartë dhe duke marë për bazë përvojën e Shteteve të Bashkuara.

Një sistem i tillë do të garantojë lirinë akademike të profesoratit dhe mbrojtjen e tij prej faktorëve jashtë-akademikë.

E Eshtunë, 16 qershor 2012 premte, E enjte, 1320 qershor 5korrik prill 2012 2010 www.mapo.al www.gazetamapo.com www.mapo.al

MAPO

05 19 11

Isuf KALO, Ksenofon KRISAFI, Xhevat LLOSHI, Piro MILKANI, Inva MULA, Mina NAQO, Llukan PUKA, Skënder RIZA, Marenglen SPIRO, Sali SHIJAKU, Fatos TARIFA, Thoma THOMAI, Pëllumb XHUFI, Aleksandër XHUVANI

Arsimi i lartë privat, një e mirë publike për shoqërinë

Tri shtylla kryesore të sistemit Një sistem arsimor dhe, sidomos, një sistem i arsimit të lartë për shekullin e 21të do të duhej të mbështetej mbi disa shtylla kryesore, themelet e të cilave duhet të hidhen qysh në ciklin e arsimit fillor (madje edhe në atë parashkollor), të forcohen në shkollën e mesme dhe të konsolidohen në arsimin universitar.

Propozojmë që shtylla të tilla të bëhen: (1) Të mësuarit dhe të menduarit inovativ, me çka kuptojmë të menduarit kritik dhe në funksion të zgjidhjes së problemeve, aftësinë krijuese dhe inovacionin, si edhe aftësitë komunikuese dhe ato të bashkëpunimit në grup; (2) Njohja e teknologjisë digjitale, çka nënkupton njohjen e mënyrave për marrjen e informacionit, njohjen e mediave dhe të teknologjive të reja të informimit e të komunikimit; (3) Përgatitja për karrierë profesionale dhe për jetën, çka do të thotë fitimi i shprehive për të qenë fleksibël dhe i adaptueshëm ndaj kushteve dhe zhvillimeve të reja, fryma e iniciativës dhe e vetëdrejtimit, mënyra e të menduarit dhe aftësitë praktike për ndërveprim shoqëror dhe ndërkulturor, produktiviteti dhe llogaridhënia, aftësitë drejtuese dhe përgjegjshmëria.

Kërkimi shkencor në universitete Kërkimi shkencor është një përbërëse jetike e arsimit të lartë. Dikur ky komponent karakterizohej nga metoda sovjetike pseudoshkencore dhe plagjiatura si një dukuri e përhapur në të gjitha vendet e Europës Lindore, dukuri këto, të cilat kanë lënë gjurmë edhe në kulturën e kërkimit shkencor në universitetet tona.

Vendimi i Qeverisë shqiptare për reformimin e Akademisë së Shkencave u dha universiteteve rolin kryesor në veprimtarinë kërkimore e shkencore në shkalle vendi. Sidoqoftë, kjo nuk është shoqëruar me masa mbështetëse strukturore e infrastrukturore dhe me burime njerëzore e financiare për t’i rivitalizuar dhe fuqizuar efektivisht shkollat tona të larta si institucione të kërkimit shkencor. Ka ardhur koha që universitetet shqiptare më të mira të orientohen nga modeli i universitetit kërkimor (research university), duke u shndërruar në qendra të vërteta të kërkimit shkencor. Në këtë drejtim qeveria shqiptare ka një mision dhe përgjegjësi të veçantë.

Në përmbushje të tyre, propozojmë që:

(1) Qeveria të investojë për zhvillimin e dy-tre universiteteve elitare, me të cilat të konkurrojë në tregun rajonal dhe global të dijes e të ekonomisë; (2) Disa institute dhe qendra kërkimore të shpallen nga Parlamenti dhe të trajtohen nga Qeveria si institucione të rëndësisë kombëtare, madje të vlerësohet mundësia për krijimin e një instituti kërkimor që të ishte ekuivalenti shqiptar i Institutit Teknologjik të Masaçusetit, i Institutit Federal Zvicerian të Teknologjisë apo i Institutit Indian të Teknologjisë; (3) Qeveria të hartojë dhe të zbatojë efektivisht programe, të cilat të pengojnë rrjedhjen e mëtejshme të trurit nga Shqipëria, si edhe të inkurajojë, financiarisht dhe moralisht, kthimin e një numri të konsiderueshëm specialistësh dhe studiuesish që punojnë në vende të tjera.

(4) Të vlerësohet nga ana e qeverisë mundësia për lehtësimin fiskal të kompanive të mëdha, të cila mbështesin institucionet e arsimit të lartë dhe, veçanërisht, kërkimin shkencor në to.

Arsimi i lartë privat, një e mirë publike për shoqërinë Krijimi i universiteteve dhe i shkollave të larta private në Shqipëri, ashtu si edhe në shumë prej vendeve të Bashkimit Europian, është një risi dhe ne besojmë se i shërben përparimit ekonomik dhe shoqëror të vendit. Ne nuk e shohim sistemin e arsimit të lartë në Shqipëri si një dichotomy, pra, si një sistem, në të cilin universitetet publike janë më të mirat, ndërsa ato private janë patjetër të dobëta.

Cilësia e kërkimit shkencor dhe e mësimdhënies në universitete nuk varet nga fakti se kush investon për to shteti apo sipërmarrja private por nga fakti se sa, çfarë dhe për ç’qëllime investohet në to.

Nga pikëpamja e kapitalit shoqëror që ato prodhojnë, ne nuk shohim asnjë dallim thelbësor ndërmjet një universiteti publik të dobët dhe një universiteti privat po ashtu të dobët; ashtu sikurse nuk dyshojmë në faktin që cilësia e kërkimit shkencor dhe e mësimdhënies në një universitet privat shumë të mirë është po në atë nivel, si edhe në universitetet publike më të mira, madje në disiplina dhe në fusha të veçanta mund të jetë edhe më e lartë.

Në këto kushte, propozojmë që: (1) Qeveria të mbështesë idenë e shprehur nga disa universitete dhe shkolla të larta private për t’u shndërruar në orga-

nizata jofitimprurëse, duke ndryshuar skemën e financimit të arsimit të lartë në mënyrë të tillë që studentët, të subvencionuar pjesërisht nga shteti, të zgjedhin vetë universitetin apo degën në të cilën dëshirojnë të kryejnë studimet e larta.

Kjo, ndër të tjera, u krijon mundësi universiteteve private që të tërheqin studentë nga të gjitha kategoritë e nxënësve që përfundojnë arsimin e mesëm, duke vendosur një bazë më të drejtë konkurrence mes universiteteve shtetërore dhe atyre private.

(2) Universitetet publike të stimulojnë cilësi më të lartë të mësimdhënies, kualifikimin e vazhdueshëm të personelit akademik, përmirësimin e infrastrukturës dhe kërkimin e vërtetë shkencor. Ato kërkohet të konkurrojnë në tregun e dijes dhe të ekonomisë dhe jo të trajtohen nga shteti në mënyrë të privilegjuar si deri më sot; (3) Universitetet dhe shkollat e larta private të vlerësohen si institucione private në shërbim të interesave publike dhe, si të tilla, të gjejnë një përkrahje më të madhe nga shteti; (4) Është e nevojshme që mbështetja e sektorit privat në arsimin e lartë të justifikohet maksimalisht me cilësinë e institucioneve që operojnë në këtë sektor; (5) Të përcaktohen dhe zbatohen rigorozisht kritere të rrepta për licencimin dhe akreditimin e universiteteve dhe të shkollave të larta private ose shtetërore; (6) Të pezullohen ose të mbyllen të gjitha ato shkolla të larta, të cilat nuk plotësojnë kriteret e një institucioni të arsimit të lartë; (7) Të luftohet me intransigjencë çdo shfaqje e korrupsionit dhe e tarafit në shkollën e lartë.

Masivizimi dhe cilësia e arsimit të lartë Të udhëhequr nga ideali demokratik se prodhimi i dijes duhet të jetë i pakufizuar dhe mundësia e marrjes së saj duhet të jetë universale, arsimin e lartë e shohim jo si një privilegj për një pakicë të shoqërisë, por si një të mirë publike, të cilën ka të drejtë dhe mundësi ta gëzojë një pjesë gjithnjë e më e madhe e shoqërisë. Në fund të fundit, masivizimi dhe demokratizimi i arsimit të lartë janë bërë sot një dukuri globale dhe, përgjithësisht, pranohet se zgjerimi i arsimit të lartë luan një rol shumë të rëndësishëm në zhvillimin ekonomik, politik dhe shoqëror të një vendi. Sidoqoftë, masivizimi i universiteteve publike në Shqipëri nuk duhet të jetë qëllim në vetvete, të mos u shërbejë politikave populiste dhe as të pengojë konkurrencën e bazuar në vlera midis universiteteve publike dhe atyre private. Edhe pse të drejtën për të ndjekur arsimin e lartë e ka çdo njeri, jo çdokush meriton të regjistrohet në universitet dhe jo çdokush meriton të diplomohet.

Për këtë arsye, propozojmë që: (1) Qeveria t’i japë përparësi cilësisë së arsimit të lartë, duke shtuar dhe përmirësuar, në radhë të parë, kapacitetet cilësore e sasiore pedagogjike dhe ato kërkimore-shkencore, kushtet fizike dhe infrastrukturën mësimore e kërkimore në universitetet ekzistuese; (2) Ministria e Arsimit dhe e Shkencës të verifikojë sa më parë nëse institucionet publike të arsimit të lartë, të cilat kanë mungesa të dukshme, të trashëguara nga e kaluara, i plotësojnë ose jo kriteret dhe standardet minimale të domosdoshme që të funksionojnë si institucione të tilla.

Ato institucione, publike ose private, që nuk i plotësojnë këto kritere dhe nuk i

përmbushin standardet, nuk duhen lejuar të funksionojnë. Parimet dhe mekanizmat për vlerësimin periodik të përmirësimit të vazhdueshëm të standardeve dhe të kritereve të licensimit të funksionojnë njësoj për të dy sektorët e arsimit të lartë, atë privat dhe atë shtetëror, pa diskriminuar as njërin, as tjetrin.

(3) Procesi i akreditimit të institucioneve të arsimit të lartë të shihet jo vetëm si një mënyrë për vlerësimin e jashtëm të cilësisë së tyre, por, në radhë të parë, si një kulturë dhe një mënyrë e re për përmirësimin e vazhdueshëm të cilësisë nga brenda vetë institucioneve të arsimit të lartë, përmes vetëvlerësimit të brendshëm periodik të standardeve të cilësisë dhe ndërhyrjeve efektive nga ana e stafeve dhe e drejtuesve për të plotësuar e përmirësuar të gjitha mangësitë.

(4) Standardet për vlerësimin e cilësisë së kërkuar për akreditimim e institucioneve të arsimit të lartë të shpallen dhe të njihen paraprakisht nga këto institucione. Ato të jenë të njëjta si për institucionet publike, ashtu edhe për ato private, vendase dhe të huaja, dhe të mos kufizohen vetëm në aspektet strukturore e sasiore, por edhe në metodat e mësimdhënies dhe në ato të drejtimit e të menaxhimit, në të drejtat dhe në rolin e studentëve dhe, gjithnjë e më shumë, në cilësinë e kërkimit shkencor.

(5) Shtimi i numrit të studentëve që regjistrohen në universitetet dhe në shkollat e larta publike të bëhet në përputhje me kapacitetet ekzistuese të çdo institucioni, për të mos krijuar “mbipopullim”, për të mos lejuar rënie të standardeve dhe të vlerës së diplomës së arsimit të lartë, si edhe për të shmangur krijimin dhe riprodhimin e mediokritetit; Arsimimi i brezit të teknologjisë digjitale Sfida më e madhe për arsimin e lartë (jo vetëm në Shqipëri, por kudo në botë), është fakti që brezi i sotëm i studentëve është shumë i ndryshëm nga brezat e mëparshëm. Studentët e sotëm nuk janë më ata për të cilët është dizenjuar dhe ndërtuar sistemi ynë i arsimit të lartë disa dhjetëvjeçarë më parë. Për fat të keq, ne vazhdojmë ta shpërfillim, ose nuk duam ta pranojmë këtë realitet të ri, sepse shumica prej nesh nuk janë të gjendje ta përballojnë atë. Por faktet janë kokëforta.

Nxënësit dhe studentët e sotëm përbëjnë brezin e parë që u rrit dhe rritet me teknologjinë digjitale. Ky brez u lind midis viteve 1980 dhe 2000 dhe është rritur në një mjedis shoqëror teknologjikisht të ndërlidhur. Sjellja e tij komunikative dhe mënyrat e të kërkuarit të informacionit ndryshojnë shumë nga ato të brezit të prindërve të tyre. Ajo pjesë e këtij brezi që kanë lindur midis viteve 1990-1997 dhe që sot janë 15-22 vjeçarë, pra nxënës në shkollën e mesme, ose studentë universitarë, janë shumë të lidhur pas komunikimit elektronik përmes kompjuterit, telefonit celular, televizionit etj. Bota e tyre është në një “infosferë”, në të cilën kufijtë midis punës, shtëpisë dhe argëtimit kanë rënë. Nëse kërkojnë informacion, ata janë praktikë dhe të orientuar kryesisht nga rezultati i shpejtë që gjejnë në Web. Burimet kryesore të informacionit për ta janë bërë Google dhe Wikipedia. Ata e marrin si të mirëqenë teknologjinë dhe kërkojnë informacion në çast. Parapëlqimi i tyre është të mësuarit aktiv dhe përpunimi pamor i informacionit që marrin.

Në këto kushte, funksionin tradicio-

nal të shkollës si mjet për përhapjen e dijes, në një masë të madhe e kryen Interneti. Interneti është bërë pjesë integrale e jetës në shekullin e 21-të, një hapësirë në të cilën individi i sotëm punon, luan, komunikon dhe mëson. Në një kuptim real të fjalës, mund të thuhet se kufiri që ndan jetën tonë fizike nga ajo digjitale po bëhet i padukshëm. Sot, në kushtet kur njohuritë teknologjike dyfishohen thuajse në çdo dy vjet, mjetet e reja të informimit dhe të komunikimit i rivalizojnë dhe i sfidojnë gjithnjë e më shumë sistemin e arsimit të lartë dhe metodat e vjetruara të mësimdhënies në shkolla dhe në universitete, madje edhe e kërcënojnë status quo-në e këtyre të fundit.

Një numër gjithnjë e më i madh mësuesish dhe pedagogësh ndihen sot gjithnjë e më të pasigurt për dijet dhe aftësitë e tyre dhe, ipso facto, janë të paaftë për të orientuar dhe ndihmuar zhvillimin intelektual e profesional të studentëve të tyre.

Në këto rrethana, propozojmë që: Metodat e mësimdhënies për adoleshentët dhe të rinjtë në shkollat dhe në universitetet shqiptare të transformohen, duke marrë parasysh pikërisht mundësitë e të mësuarit informal që tashmë ekzistojnë thuajse për këdo. Kjo kërkon që qeveria të investojë substancialisht më shumë për të mundësuar shfrytëzimin nga çdo student të të gjitha avantazheve që ofrojnë teknologjitë e reja të informimit dhe të komunikimit.

“Prodhimi” i prodhuesve të dijes Universitetet tona “prodhojnë” sot jo vetëm dije dhe njerëz të arsimuar, por edhe ata që nesër do të “prodhojnë” më shumë dije dhe të tjerë njerëz të arsimuar.

Prandaj, thelbi i reformës së arsimit të lartë dhe sekreti i suksesit të saj qëndron jo vetëm në mënyrën sesi prodhohen dija dhe njerëzit e arsimuar por, sidomos, në mënyrën sesi “prodhohen” prodhuesit e dijes dhe të njerëzve të arsimuar, pra profesorati shqiptar. Vërejmë se marrja në punë dhe përgatitja e pedagogëve të rinj, pothuajse në të gjitha universitetet tona, ashtu si edhe arsimimi në nivel doktoral i tyre, kanë mbetur, përgjithësisht, njëlloj siç kanë qenë dhjetëvjeçarë më parë. Që mësuesit dhe pedagogët tanë të kryejnë misionin e tyre në këtë epokë të re të informacionit dhe të dijes, propozojmë që: (1) Vetë mësuesit dhe pedagogët shqiptarë të shkollohen e të përgatiten ndryshe, sidomos të njohin mirë teknologjitë digjitale të informimit dhe të komunikimit, pa të cilat do ta kenë gjithnjë e më të vështirë —dhe shumë shpejt të pamundur— të ndërveprojnë me nxënësit dhe me studentët e tyre.

(2) Të rivlerësohen kriteret, kushtet dhe praktikat për dhënien e titujve shkencorë duke shmangur formalizmin, fiktivitetin dhe abuzimet. roblemet dhe sfidat me të cilat ndeshet arsimi i lartë në Shqipëri nuk janë pa zgjidhje dhe zgjidhjet e tyre nuk janë të pamundura për ne. Hapi i parë drejt zgjidhjes së tyre është që universitetet tona ta bëjnë të mësuarit përparësinë Nr. 1 të tyre.

Asgjë më pak se kaq nuk mund të ishte e pranueshme. Thelbi i reformës në arsimin e lartë duhet të jetë nevoja për të ndryshuar kulturën institucionale të universiteteve tona. Vlerësimi i të mësuarit si prioriteti i parë i shkollës së lartë kërkon ndryshime radikale jo ndryshime të vogla, ose të pjesshme në konceptet, në politikat dhe në praktikat e derisotme të institucioneve arsimore dhe akademike. * Forumi i dytë i Akademisë Shqiptare të Arteve dhe Shkencave mbajtur në UP Tiranë

P

rrethe

e premte, 20 korrik 2011 www.mapo.al

21

MAPO

Zjarri shkrumbon magazinat në Bajzë Shkodër Zjarri ka shkrumbuar

pasdreken e së enjtes një magazinë në Bajzë të Malësisë së Madhe, e cila i përkiste shtetases Luçe Muça. Në këtë magazinë ndodheshin pajisje të ndryshme, si frigoriferë, prodhime të stinës dhe

materiale të tjera, të cilat u dogjën nga flakët. Flakët e zjarrit kanë rrezikuar të përhapen edhe në banesat pranë kësaj magazine, por ndërhyrja e zjarrfikësve bëri të mundur që zjarri të izolohej dhe të mos kishte pasoja më të mëdha. Për këtë rast,

akoma nuk ka një raportim zyrtar të shkakut të zjarrit, por sipas banorëve, pranë kësaj magazine kalonte një kabllo e tensionit të lartë dhe shkëndijat e saj mendohet se ka shkaktuar zjarrin.

D.Kolaj

SHKURT

Plagos vëllanë për pronën, arrestohet

Urgjenca e spitalit të Korçës

I nxehti “pllakos” Korçën, tre të moshuar humbën jetën nga infarktet Shtohet numri i të shtruarve në spitalin e Korçës, ndërsa mjekët japin alarmin për të sëmurët kronikë. “I nxehti favorizon infarktet, paralizat dhe acarimin e pacientëve me probleme në mushkëri” Korçë Temperaturat e larta, të pazakonta për qytetin e Korçës, mbushin spitalet me të sëmurë, ndërsa tre të moshuar kanë humbur jetën gjatë ditëve të fundit. Stina e nxehtë është kthyer në një kërcënim për dhjetëra pacientë në juglindje të vendit. Urgjenca spitalore në Korçë është mbipopulluar nga të sëmurë të shumtë, pasojat shëndetësore të të cilëve vijnë si rezultat i vapës së pazakontë dhe i temperaturave, që gjatë javëve të fundit kanë arritur deri në kuotën e 38 deri 39 gradë celsius. Kjo ka lënë pasoja të rënda deri dhe fatale, ndërsa janë regjistruar tre raste vdekjesh nga zemra të të moshuarve në qytetin e Korçës, vetëm gjatë

harkut kohor të 10 ditëve të fundit.

Mjekët juglindorë japin alarmin për t’u treguar të kujdesshëm gjatë ditëve të nxehta, ndërsa bëjnë bilancin e problematikave që ka sjellë vera me temperaturat e larta edhe në rajonin e Korçës, që njihet për verën e tij të freskët. Petrika Jordani, shef i urgjencës pranë spitalit rajonal të Korçës, tregon për gazetën “Mapo” situatën alarmante të pacientëve, por dhe tejmbush-

Numri i të shtruarve është i lartë dhe sipas statistikave është dy herë më i madh se zakonisht. Situata po përballohet mjaft mirë nga bluzat e bardha

jen e urgjencës nga të sëmurë të shumtë. “Kemi një situatë të rënduar si pasojë e këtyre temperaturave, madje dhe shtrimet në urgjencë janë shtuar së tepërmi me këtë arsye”,- bën të ditur Jordani. Kjo periudhë e vitit, ndryshe nga vitet e kaluara, është karakterizuar nga favorizimi gati në masë i infarkteve, i paralizave apo dhe nga acarimi i të sëmurëve në mushkëri, për të mos folur për raste helmimesh apo dhe të diarreve. Numri i të shtruarve është i lartë dhe sipas statistikave është dy herë më i madh se zakonisht. Situata po përballohet mjaft mirë nga bluzat e bardha, por sipas tyre të gjithë të sëmurët kronikë dhe jo vetëm, duhen të tregohen të kujdesshëm për të evituar diellin e fortë dhe respektimin e rregullave për të shpëtuar jetën e tyre. Konsumimi i ushqimeve të duhura dhe i lëngjeve në mënyrë të veçantë mund të sjellin parandalimin e rrezikut deri dhe të jetës që është vënë në pikëpyetje të madhe për një kategori të veçantë të sëmurësh me zemër, diabet, me sëmundje në aparatin respirator etj.

Policia e Kurbinit arreston një 29-vjeçar, pasi akuzohet për plagosjen me thikë të vëllait të tij. Arben Korriku me banim në Sanxhak të Kurbinit akuzohet se ka plagosur vëllain e tij Artan Korriku, i cili pas ndihmës së parë në spitalin e Laçit është dërguar për mjekim të specializuar në Spitalin Ushtarak. Burimet e policisë bëjnë të ditur se shkak i plagosjes ka qenë konflikti mes vëllezërve për tokën që ata kishin në ngarkim. Pas mbërritjes në spital të

Artan Korrikut, policia e Kurbinit është lajmëruar mbi ngjarjen, duke mbërritur menjëherë në shtëpinë e familjes Korriku, ku ka gjetur edhe autorin e krimit dhe e ka arrestuar atë.

Fillimisht, familjarët e dy vëllezërve janë munduar ta fshehin krimin, duke tentuar ta dërgonin në spitalin e Lezhës të plagosurin dhe jo te mjekët e Laçit. Më pas, ata janë dorëzuar duke i treguar policisë për konfliktin mes dy vëllezërve për çështjen e pronësisë.

Tremb turistët, arrestohet 25-vjeçari dhe miku i tij Efektivat e policisë së Gjirokastrës kanë ndaluar një të ri, i cili akuzohet për prishje të rendit dhe sigurinë publike, duke sjellë shqetësime për grupet e turistëve të huaj që po vizitojnë qytetin e Gjirokastrës. Sipas burimeve zyrtare, specialistët antikrim në Komisariatin e Gjirokastrës kanë ndaluar Rigels Sherifin, 25 vjeç, pasi në orët e vona të së mërkurës, në zonën muzeale të Gjirokastrës, ai ka kryer veprime të pahijshme duke cenuar rendin dhe

sigurinë publike dhe duke sjellë shqetësime për grupet e turistëve të huaj, të cilët ishin akomoduar në këtë pjesë të qytetit. “Me automjetin që drejtonte ai ka xhiruar gomat dhe ka thyer shishe birre në shesh”, pohuan burimet policore.

Gjithashtu, policia gjatë kontrollit të mjetit që ai drejtonte, në bagazhin e tij gjeti një pistoletë tip TT. Për mbajtjen e pistoletës, policia arrestoi mikun e Sherifit, i cili ishte pasagjer në makinën e këtij të fundit.

Bledar Shehu

Zjarr në Gjirokastër, shpërthejnë municionet e braktisura Policia evakuon banorët në pjesën e sipërme të Gjirokastrës, për shkak të djegies së municioneve Gjirokastër Një zjarr aksidental,

i rënë në një përrua malor në pjesën e sipërme të qytetit të Gjirokastrës, ka shkaktuar shpërthimin e municioneve të braktisura në shtratin e tij, duke rrezikuar jetën e banorëve.

Sipas dëshmitarëve okularë, rreth orës 12.30 të së enjtes, ata kanë parë një zjarr masiv i cili kishte përfshirë përroin e lagjes Dunavat, në pjesën

e sipërme të Gjirokastrës. Flakët kishin përfshirë një vend ku banorët depozitojnë mbeturinat urbane.

“Ndjemë frikë dhe panik kur dëgjuam se nga shtrati i përroit po vinin krisma të shumta, pasi zjarri kishte përfshirë edhe municione të braktisura në shtratin e përroit, të cilat po plasnin si shkak i djegies së zjarrit”, -thonë banorët e lagjes Dunavat. Në këtë situatë, banorët kanë kërkuar ndihmën e efektivave zjarrfikës dhe policisë lokale. Brenda pak minutash, në vendngjarje kanë mbërritur efektiva dhe autobotë zjarrfikës si dhe dy Patrulla të

Përgjithshme të Komisariatit të Policisë Gjirokastër. “Në momentin që mbërritëm në vendngjarje, si shkak i plasjes së municioneve të braktisura dhe krismave të shumta dukej si situatë “lufte”. Ndërsa flakët po përhapeshin në shtratin e përroit, si pasojë e zjarrit municionet luftarake fishekë të kalibrave të vegjël, kryesisht fishekë pistolete dhe pushke 20-tëshe, të hedhura prej vitesh në përrua, ishin duke shpërthyer dhe po vinin në rrezik jetën e banorëve”,pohoi një efektiv policie. Me qëllim shmangien e pasojave te banorët, efektivët e policisë së Komisariatit të

Zjarri në Gjirokastër

Gjirokastrës kanë bërë evakuimin e banorëve, të cilët i kishin banesat në të dyja anët e përroit, si dhe kanë marrë masa për të shmangur qarkullimin e këmbësorëve dhe automjeteve në zonën pranë përroit.

Më pas, efektivat zjarrfikës për rreth 15 minuta kanë punuar për shuarjen e flakëve, duke bërë të mundur lokalizimin e zjarrit dhe shuarjen e tij. Nga zjarri i rënë aksidentalisht në shtratin e përroit, si dhe nga shpërthimi i fishekëve të braktisur nuk pati dëme materiale apo në njerëz.

Bledar Shehu

22

MAPO

E premte 20 korrik 2012 www.mapo.al

Ngjashmëria e dy binjakeve edhe në sukses Binjaket identike, Mel dhe Hollie Walker, kanë arritur suksese të njëjta në fakultetin juridik. 22-vjeçaret nga Teesside janë diplomuar në kohë të njëjtë në Universitetin Northumbria. Dy motrat kanë arritur suksese të njëjta dhe tash do të fillojnë karrierën e tyre në të njëjtën kompani. Ato, po ashtu, po festojnë çmimet për arritjen e notave më të larta në ligjin e punësimit, duke arritur rezultate identike, përkundër se janë përgjigjur në pyetje të ndryshme.

Gjarpri kishte jetuar gjashtë muaj në banjë Një femër është tmerruar kur ka zbuluar se një gjarpër kishte jetuar në banjën e saj për gjashtë muaj. Gjarpri me gjatësi 70 centimetra kishte ikur përmes një dritareje nga kati i sipërm dhe ishte vendosur në banesën e Anika Bauer në Allschwil të Zvicrës. Një mikeshë e 28-vjeçares kishte shkuar ta shfrytëzonte banjën dhe e ka vërejtur se gjarpri po jetonte aty, dhe menjëherë e kanë thirrur policinë. Sipas raportit të policisë, gjarpri johelmues kishte qëndruar në mënyrë ilegale në një banesë në katin e mësipërm dhe pas ikjes pronari nuk ka mundur të kërkojë ndihmën e policisë.

Yjet do j bëjnë më të ndjeshëm dhe më sensualë sot. Më të privilegjuarit do jenë beqarët të cilët ka gjasa të takojnë personin e ëndrrave. Tregohuni sa më të hapur. Për sa u përketçifteve,atadokenë një ditë të bukur dhe do flasin më lirshëm.

DEMI (21/IV-20/V)

Nëselidhjajuajështëeforte do kaloni një ditë të qetë dhetëqëndrueshme.Nëse keni dyshime për të ardhmenelidhjesqëkeni,dotdo jeni më të kthjellet dhe do merrni vendime të rëndësishme. Beqarët do kenë mundësishumëtëmirapër takime interesante.

BINJAKET (21/V-20/VI)

Sot do reflektoni mirë për të ardhmen tuaj në çift dhe do i zgjidhni edhe dyshimet që j kishin lindur prej kohësh. Bashkëpunimi dhe besnikëria do të mbizotërojë.Beqarët ka mundësi të fillojnë disa aventura të shkurtra por që dousjellinshumëkënaqësi.

1

2

3

4

27

28

PESHORJA (23/IX-22/X)

AKREPI (22/X-21/XII)

Dikush do kërkojë t’jua marrë atë që keni në krah.

Bëni kujdes dhe tregohuni më dinakë. Teprojeni me komplimentet dhe komunikimin. Beqarët nuk duhet të entuziazmohen shumë me takimet që do bëjnë, por duhet t’i marrin gjërat shtruar.

Zemra juaj gjatë kësaj dite do jetë më e gëzuar dhe do përjetojë më tepër emocione sesa kohët e fundit. Marrëdhënia me partnerin do jetë e qëndrueshme dhe e sigurt. Ju beqarë mos kini frikë të angazhoheni sepse do ndiheni mjaft mirë.

Jeta juaj në çift do jetë shumëeqetësot.Ataqëjanë përballur me probleme do mund të vendosin paqen dhe tensioni do të shuhet.Jetaebeqarëvedo jetë më e animuar. Pranoni ftesat që do ju bëhen në mënyrë që të takoni sa më shumë persona.

Do dini si të dashuroni në mënyrë që të jepni por edhe të merrni kënaqësi pa fund. Beqarët më të mençur dhe më të ekuilibruarit do marrin atë që kanë pritur, ndërsa ata më të paduruarit do bëjnë gabime dhe nuk do takojnë personin që kanë ëndërruar.

SHIGJETARI (22/XI-21/XII)

BRICJAPI (22/XII-20/I)

UJORI (20/I-19/II)

PESHQIT (20/II-19/III)

Jeta sentimentale e çifteve do jetë e animuar dhe e bukur. Pas një periudhe me vështirësi dhe disa debate do të lindë sërish dielli. Përfitoni sa më shumë! Beqarët edhe të duan nuk do mund t’u shpëtojnë dashurive me shikim të parë.

Asnjë e rëndësishme për t’u veçuar nuk do ndodhë në planin sentimental të çifteve. Marrëdhënia me partnerin do jetë e qetë, megjithëse nuk do të ketë pasionin përvëlues.

Beqarët mund të krijojnë veçse aventura pa të ardhme.

Nëse vazhdoni të tregoheni objektivë në jetën tuaj në çift mund të lindin probleme me partnerin.

Shprehni atë që ndjeni dhe mos dëgjoni atë që ju thonë të tjerët. Beqarët do kenë fat dhe mund të gjejnë personin që kanë kërkuar prej kohësh.

Nëse keni pasur mosmarrëveshje me partnerin, gjatë kësaj dite do filloni t’i vinigjëratnëvijë.Komunikimi do largoje çdo keqkuptim që kishte lindur ndërmjet jush. Beqarët jo vetëm që do takojnë personin e duhur por do jenë të pushtuar edhe nga pasioni.

9

10

11

19 22

12

Fjalëkryqi klasik është një nga lojërat enigmatike më të përhapura në botë. Fjalëkryqet e para filluan të botoheshin që në shekullin e XVIII dhe vazhdon të jetë e preferuar edhe në ditët e sotme.

13

20

23

29

24

25

33

34

26

30

31

32 37

38

39

35

40

41

44

43 47

45

48

49

52

Koha e fillimit ____:____

50

Koha e mbarimit ____:____

53

Horizontalisht:

Vertikalisht:

1. Zmadhimi tej mase e diçkaje për ta theksuar më shumë dhe për të krijuar

1. Mendim i pranuar përkohësisht si i vërtetë. 2. Pjesë anësore e një qyteti. 3.

përshtypje të thellë tek të tjerët. 11. Bujtinë. 14. Njësi vlerësimi për shahistët.

Fara, këngëtare. 4. Një kompozitor i madh italian. 5. Kuka, luftëtar patriot. 6.

15. Bimë me erë të mirë që përdoret për gatim. 16. Ishte gruaja e Zeusit, sipas

Kafshë gjitare e shpejtë. 7. Luarasi, ish-portier i Dinamos. 8. Zonë Industriale.

mitologjisë. 17. Përdoret për të parë nga nëndetësja. 19. Giorgio, stilist i njohur

9. Rama, kryeprokurore. 10. Pjesë e gramatikës, që merret me studimin e tra-

italian. 21. Institut Rehabilitimi. 22. Ndërtohet mbi një lumë. 24. Në fillim të fun-

jtave të fjalëve. 11. Vijë e thelle që hapet rreth një are. 12. Pjesë e shkëputur nga

dit. 25. Kafshë me brirë. 27. Albert, këngëtar popullor. 30. Një grup tingujsh, i

një opera. 13. Merre! 16. Historia Amerikane. 18. Kafshë e vogël pa skelet e pa

përbërë nga një zanore e nga një a më shumë bashkëtingëllore, që shqiptohen

këmbë. 20. Cipë e hollë, e përbërë nga një lëndë e bardhë dhe e tejdukshme,

me një të nxjerrë të frymës. 31. Hedhja e kartëmonedhave në treg. 33. Letërsia

që vesh faqet e brendshme të disa organeve. 23. Enë gjaku. 26. Sëmundje që

Orientale. 34. Kodheli i pikturës. 36. Shtrëngim që i bëhet dikujt për diçka, dety-

shfaqet me ethe të forta. 28. Që nuk ka një trajtë të caktuar. 29. Ambasada

rim me dhunë a me forcë. 37. Sëmundje e bagëtive që transmetohet edhe te

turke. 32. Mirë në mes. 35. Mamaqi, këngëtar. 38. Gropë që hapet në vendet

njerëzit. 41. U rrëzua. 42. Vladi, këngëtar popullor. 44. Pishë e zezë. 45. Rrësh-

malore për të mbledhur ujin e shiut. 39. Sigla e kompanisë. 40. Lëndë Indus-

eni në makina. 46. Mjet transporti. 49. Cep, kënd. 51. markë e njohur cigaresh.

triale. 43. Shans, ose... 47. Përemër pronor. 48. Përemër vetor. 49. Skrapari në

52. Qazim, ish-prefekt i Tiranës. 53. Dhori i universitetit.

makina. 50. Pyesim për vendin.

Sudoku | nivel mesatar 9 5 6

VIRGJERESHA (23/VIII-22/IX)

8

16

21

51

LUANI (23/VII-22/VIII)

7

18

46

Nëse keni krijuar një lidhje vetëm për interes çdo gjë do dalë në shesh sot dhe do ketë debate të forta. Ka shumë gjasa që për disa të marrë fund gjithçka. Do keni takime me shumicë dhe do arrini ta bëni për vete atë që dashuroni.

6

15

17

42

GAFORRE (21/VI-22/VII)

5

14

36

Horoskopi i ditës

DASHI (20/III-20/IV)

Fjalëkryqi klasik

2

1

8

9 2

7

8 6

3

3 1

2 6

6

5

8

7

5 6

8 9

9

4

1

6 5

Plotësoni vendet bosh në mënyrë që çdo rresht e kolonë të ketë numrat nga 1-9.

5 6

1

5

5

9

3

6

1 4 8

4 6

1

2

3 8 4 7 5

3

5

Koha e fillimit _____:____

1 9

Koha e mbarimit ____:____

Numërkryq 8

8

4

7

Shah | nivel mesatar Gjeni figurën duke bashkuar pikat

Plotësoni tabelën me numrat e dhënë!

Numra me 3 shifra:

014, 020, 073, 152, 154, 241, 246, 325, 351, 425, 526, 646, 671, 847, 854, 987.

Koha e fillimit _____:_____ Koha e mbarimit _____:_____

I bardhi lëviz dhe fiton në të dy rastet e e dhena në skemën e mësipërme. Sfidat e dhëna janë të përzgjedhura nga profesionistë të vërtetë të lojës së Shahut

Numra me 4 shifra:

1415, 2320, 4565, 5110, 5142, 5412, 5478, 5556, 5874, 6541, 7244, 8884.

Përgjigjet nr të djeshëm

P

Gjeni 10 ndryshimet

Numra me 5 shifra:

Ngjyrosni pjesën me pikë dhe zbuloni figurën R

N E

V

U M

E

O

M

S

7

2

6

5

3

2

5

1

4

9

5

R

I

T

6

8

2

1

5

1

0

1

5

2

6

O

D

E

O

N

I

A

L

N

D

A

O

L

U

C

I

O

N

I

R

E

M

A

J

O

R

T

R

I

Z

A

N

T

E

K

U

A

L I

E

N

E

X

H

I

M

I

T

I

M

X

E

H

A

T

S T

H

U

K R

I

S

O

O

B

T

K

G

G

O

S H

P

A

A

A

I

O

T

P

I

155632, 257518, 310128, 435664, 523558, 525504, 549265, 580651, 644576, 652147, 721241, 784515, 815520, 848744.

P

O

R

Numra me 6 shifra:

02569, 10123, 18012, 21548, 42428,

N

M

45538, 47057, 54244, 65145, 80249, 85157, 88011.

E

C I

R V

E

A

T

E

R

O

R

M

A

R

G

A

R

A

T

S

H

O

K

T

U

R

A

U

R

I

M

N

E

S

H

R

I

P

6

9

5

8

7

4

8

5

4

1

5

2

6

3

2

0

1

1

1

5

9

6 6

5

8

7

4

8

5

4

1

5

2

3

2

1

5

9

6

5

4

8

4

1

5

2

3

6

2

0

1

5

0

2

6 7

5

9

8

5

6

3

2

5

1

4

8

5

4

1

5

2

1

0

2

6

5

3

2

6

5

9

5

8

7

8

5

4

1

5

8

5

6

5

2

3

4

0

5

6

5

4

8

5

9

5

6

8

1

5

retro 1974 faqja e fundit profil&

20 korrik

SOT

E premte, 20 korrik 2012 www.mapo.al

MAPO

23

Pushtimi turk i Qipros

Forca ushtarake turke pushtuan Qipron pas një grusht shteti të organizuar nga diktatori Ioannides i Greqisë kundër presidentit Makarios.

Pushtimi u dënua nga Këshilli i Sigurimit të OKBsë me anë të një rezolute, si ligjërisht i pavlefshëm. Pas vitit 1967 tensionet ndërmjet qipriotëve turq dhe atyre grekë u shuan. Por burimi kryesor i tensionit në ishull erdhi nga fraksionet e ndryshme brenda komunitetit greko-qipriot.

Megjithëse Makarios kishte braktisur enosis në favor të një ‘zgjidhjeje të qëndrueshme’, shumë

të tjerë vazhdonin me besimin se e vetmja aspiratë për greko-qipriotët ishte bashkimi me Greqinë. Në shtator 1971 u themelua EOKA-B, një organizatë që mbronte ethshëm bashkimin. Kur kryetari i kësaj organizate, Grivas, vdiq, ajo ra nën kontrollin e drejtpërdrejtë të Ionannides-it, shefit të Juntës në Athinë. Ai ishte i vendosur të rrëzonte Makariosin nga pushteti. Duke pasur frikë nga pasojat e një hapi të tillë, Makarios në korrik 1974 shkroi një letër të hapur për diktaturën ushtarake, duke kërkuar që të gjithë oficerët grekë

të largoheshin nga ishulli. Më 15 korrik Ioannidesi u përgjigj me anë të një puçi, gjë që çoi në rrëzimin e Makariosit. Pasi nuk mundi të siguronte mbështetjen britanike për një ndërhyrje të përbashkët, Bulent Ecevit, Kryeministri turk, vendosi të vepronte i vetëm. Më 20 korrik Turqia urdhëroi pushtimin ushtarak të ishullit. Brenda dy ditësh forcat turke hapën një korridor të ngushtë që lidhte bregun verior me Nikozian. Ndërhyrja shkaktoi kaos në Greqi dhe më 23 korrik junta ushtarake e Athinës ra.

Konstantini i Madh Ai e bëri të dielën ditë pushimi

Në kohën e diskutimeve të vazhdueshme mbi Kushtetutën europiane, europianët sa vjen e po kujtohen më shumë për identitetin e tyre të përbashkët kulturor. Vëzhguesi i vëmendshëm dallon që kontributi kulturor i Perandorisë Bizantine për kulturën e Europës është lënë shpesh jashtë vëmendjes...

GAZETA

MAPO info@mapo.al cel: 068 20 20 5555477 Gazetamapo@gmail.com cel: 068 477

Konstantini i Madh jetoi në vitet 275-337 pas erës sonë. Ai e zhvendosi kryeqytetin e perandorisë nga Roma në Kostandinopojën e sapothemeluar buzë Bosforit. Me ediktin e tij të tolerancës ai ‘ligjëroi’ krishterimin në perandorinë perëndimore. Ai futi të dielën si ditë pushimi dhe me shumë gjasa edhe festën e Krishtlindjes si festë të krishterë. Nëpërmjet krishtëzimit të shtëpisë perandorake ai krijoi monarkinë e krishterë me hirin e Perëndisë si formë shtetërore e historisë europiane: Konstantini i Madh.

Por për ç’arsye vendosi perandori romak për qytetin buzë lumit Mosel, Trier-in, si rezidencën e tij të parë perandorake më 306 pas erës sonë? Lidhur me këtë Prof. Dr. Alexander Demandt thotë: Trier-i ka qenë qyteti më i madh dhe më i rëndësishëm në veri të alpeve në Perandorinë Romake. Ndaj nuk është rastësi që gjatë tërheqjes së vet nga Britania Konstantini iu drejtua Trier-it. Këtu në Trier ekzistonte një pallat, depo të mëdha drithi për ushtrinë dhe një port i begatë. Është evidente, kur do të vësh në zotërim një vend, atëherë shkon në qytetin më të madh për të vënë prej andej nën kontroll të gjithë komunikacionin. Prandaj Trier-i kishte për pjesën perëndimore të perandorisë romake po aq vlerë sa edhe Roma për krejt perandorinë.

Një ekspozitë e hapur së fundmi në Trier për Kostantinin e Madh ishte ndarë në tre muze të qytetit, me tema qendrore të ndryshme: Në muzeun e landit të Renanisë bëhet fjalë për Konstantinin si ‘sundimtar në Perandorinë Romake’: portrete mermeri, skulptura dhe stoli lejojnë një shikim të plotë mbi sundimtarin, politikanin dhe njeriun Konstantin. ‘Perandori i të krishterëve’ thuhet në katedralen ipeshkvnore dhe muzeun e dioqezës: Asnjë perandor romak nuk ka lënë gjurmë më të thella në Kishën e krishterë sesa Konstantini. Ai u lejoi të krishterëve ushtrimin e lirë të fesë dhe ndërtoi ndërtesa monumentale të Kishës. Në këtë mënyrë Konstantini përfaqëson kalimin nga antikiteti pagan në mesjetën e krishterë. Në muzeun e qytetit është temë qendrore ‘Tradita dhe Miti’: Konstantini shërbeu si shembull i fuqisë botërore për Karlin e Madh dhe për sundimtarë të tjerë deri në shekullin XX. Në fjalën e tij gjatë hapjes së ekspozitës kryeministri i Luksemburgut, Jean Claude Juncker, e vlerësoi Konstantinin si ‘europian’. Historianët pajtohen se Perandori i parë i krishterë vendosi gurthemelin e Europës së sotme. Se cilin, këtë e tregon Alexander Demandt: ‘Ai e bëri të krishterë shtëpinë qeverisëse, nxiti Kishën e krishterë, mbështeti bashkësitë e krishtera, luftoi paganizmin dhe u përpoq të

përndiqte heretikët. Pa Konstantinin gjithçka do të kishte ndodhur më ngadalë.’

Në kohën e diskutimeve të vazhdueshme mbi Kushtetutën europiane, europianët sa vjen e po kujtohen më shumë për identitetin e tyre të përbashkët kulturor. Vëzhguesi i vëmendshëm dallon që kontributi kulturor i Perandorisë Bizantine për kulturën e Europës është lënë shpesh jashtë vëmendjes. Për shumë arsye në Europën Perëndimore besohet se historia e Europës zuri fill me kurorëzimin e Karlit të Madh. Por drejtuesit e ekspozitës për Konstantinin në Trier kanë tjetër mendim. Për këtë arsye objektiv i kësaj ekspozite unike qe të rrënjosë në ndërgjegjen e publikut Konstantinin. Sipas Alexander Demandt: ‘Duke rënë në duart e turqve Bizanti doli disi jashtë loje.

Në mesjetën e hershme dhe të vonët Bizanti ishte kryesues në rrafshin kulturor. Deri nga shekulli XII. Por pastaj vjen Kryqëzata e katërt, më 1204 Kostandinopoja pushtohet nga frankët. Që atëherë Bizanti sa vjen e largohet nga ndërgjegjja e Europës Perëndimore. Pas rënies së Kostandinopojës më 1453 dijetarët e fundit bizantinë sollën shumë letërsi të lashtë greke në Itali. Në këtë mënyrë u rigjallërua në Europë Greqia klasike dhe kontribuoi veçanërisht gjatë kohës së Rilindjes. Shumë europianoperëndimorë rizbuluan gjuhën greke. Krejt Mesjeta nuk e nj o hu g r e q i sht e n . K ë sht u trashëgimia e përbashkët kulturore u rikthye në pjesë të identitetit individual dhe të së kaluarës individuale.’ *Përshtatur sipas një artikulli të radios DW.

Drejtor: Artur Zheji Kryeredaktor: Arion Sulo. Zv/kryeredaktor: Alfred Lela, Aleksandra Bogdani.

Politika: Nevila Përndoj, Fejzi Braushi. Kronika: Leonard Bakillari. Rrethe: Vladimir Karaj.

Ekonomia: Blerina Hoxha, Sabina Veizaj. Sociale: Jonida Tashi. Kultura: Jorida PASKU, Aida Tuci. Sporti: Jeton Selimi.

Komentatorë&Analistë: Mark Marku. Gentian Elezi, Arjan Vasjari. Rubrikat: Prof. Dr. Artan Fuga, Prof. Asoc. Dr. Adrian Civici.

Karikatura: Bujar Kapexhiu. Faqosja: Florenc Elezi. Ilir DRIZARI, Koordinatore: Shkëndi çili. Korrektore: Lila Plasari, Brunilda Meno.

Adresa: Bulevardi Gjergj Fishta pranë UET

‘Ai e bëri të krishterë shtëpinë qeverisëse, nxiti Kishën e krishterë, mbështeti bashkësitë e krishtera, luftoi paganizmin dhe u përpoq të përndiqte heretikët.

Pa Konstantinin gjithçka do të kishte ndodhur më ngadalë.’