Gazeta Shqiptare

Faqe 14-15

1991-‘92 : Fillimi i vështirë i Tranzicionit Një cikël prej tri shkrimesh të ekonomistit, Presidentit të UET, Prof.dr Adrian Civici

Drejtor Artur Zheji - Kryeredaktor Arion Sulo - E mërkurë, 21 nëntor 2012. Numër 755. Viti III botimit. Çmimi 30 lekë. 1.5 euro. www.mapo.al e-mail: gazetamapo@gmail.com. Adresa: BLV "Gjergj Fishta"

në brendësi

Dy orët e debatit

Vrasja për një varëse floriri, si u kap Aldo Hoxha i fshehur pas një divani Prokuroria i dërgon gjykatës 20-vjeçarin e akuzuar për vrasjen e Fatbardha Tafës.

Si e neglizhoi policia kapelën me provën e ADN-së të gjendur në vendin e krimit nga një dëshmitare FAQE 7

Tortë 550 m2 për Pavarësinë, Basha: Ja festimet madhështore Nis më 26 nëntor përgatitja e tortës së Pavarësisë, që do të jetë 550 metra katror, para Teatrit të Operas dhe Baletit.

Këshilltarët e PS, akuza Bashës për dekorin e Tiranës. Përgjigjet kryebashkiaku: Është kontribut i qytetarëve dhe biznesit FAQE 9

Deputetët e PS i bëjnë gjyqin Malajt, Rama nxjerr jashtë Sadri Abazin Zbardhen debatet në mbledhjen e Grupit socialist. Malaj vihet në qendër të kritikave për qëndrimet në media në kundërshtim me vendimet e Grupit parlamentar për tri ligjet që kërkon BE dhe Qarkun e Fierit. Malaj: U jam përmbajtur me koherencë principeve dhe argumenteve si për lirinë e të menduarit dhe diskutimit publik.

Fidel Ylli: Ne jemi për debat, por debati të bëhet në grup, nuk ka pse të dalim në media dhe të dalim kundër disa deputetëve. Ju e keni pasur shumë personale. Rama: Do të bëjmë verifikimin e pronave dhe koncesioneve të dhëna nga qeveria. Faqe 2-3

Buxheti 2013, rritet fondi i qeverisë dhe Nishanit, shkurtime për Kuvendin PDIU tërhiqet nga 'Avni Rustemi' sheshi 'Çamëria' në 'Ali Demi'

FAQE 9

op-ed / 10-11

Në projektbuxhetin e vitit që vjen, janë ulur ndjeshëm fondet për drejtësinë, arsimin dhe shëndetin. Këto shkurtime shkojnë në favor të KQZ-së, që organizon zgjedhjet parlamentare. Qeveria rrit fondet e veta dhe të Nishanit, ulet buxheti për Kuvendin

NgërÇ

NGA bujar kapexhiu

Mos ka ardhur koha për një ndarje të re administrativoterritoriale?

koment

Gentian Kaprata

Partitë t’i nënshtrohen atdhetarizmit

Koment Xhavit Haliti

lartë viti 2013 sjell edhe për Qeverinë, me rreth 12 milionë lekë. Shpenzimet e Këshillit të Ministrave vitin që vjen arrijnë në një total prej 427 milionë lekësh, nga 415.2 milionë lekë që ishin këtë vit. Fondet për Kuvendin kanë pësuar ulje, për shkak se tashmë janë shlyer faturat e rikonstruksionit të sallës së Kuvendit të ndërtuar tre vite më parë. Nga 1.2 miliardë lekë... Faqe 5

Shkodër, vritet në atentat 24-vjeçari, plagosen dy kalimtarë Dy persona të veshur me rroba gjuetie kanë hapur zjarr ngjitur me konviktin e universitetit, duke vrarë një 24-vjeçar dhe plagosur dy kalimtarë. Policia: Gjetëm 15 gëzhoja në vendngjarje dhe sendet e autorëve

Në 2005-ën qeverisja qendrore ndërmori...

Kosova dhe Serbia gjenden në një situatë të re, pas vizitës së përbashkët...

Buxheti i Presidencës për vitin 2013 parashikohet të jetë mbi 5 milionë lekë të reja më i lartë se i vitit aktual. Ministria e Financave i ka llogaritur këto para tepër për “Nishanin” për disa investime që do të bëjë Presidenca, të cilat vlerësohen 15 milionë lekë. Buxheti i Presidencës vitin që vjen është 164 milionë lekë nga 158.7 miliardë lekë që është këtë vit. Gjithashtu buxhet më të

Breshëritë e plumbave kanë tronditur Shkodrën mëngjesin e djeshëm, si pasojë e së cilave ka vdekur një person dhe janë plagosur dy kalimtarë të rastësishëm. Krimi ndodhi rreth orës 9.00 të mëngjesit, ngjitur me konviktin e universitetit “Luigj Gurakuqi”, duke shkaktuar panik, përveç viktimave.

Dëshmitarë në vendngjarje i thanë MAPO-s se dy persona... Faqe 6

Trafiku

Grabitje administrative

Nard Ndoka: Oferta për valltare i çon vajzat shqiptare në rrjetet e trafikut FAQe 8

19 kulturë

Kolonia e artistëve të Pavarësisë zbarkon në UET 100-vjetori i Pavarësisë mbledh bashkë 30 piktorë shqiptarë me karriera të spikatura në të gjithë botën, në aktivitetin“Tirana Art Colony”.

Ekspozita më 22 nëntor në mjediset e Universitetit Europian të Tiranës

CMYK

koment / 11

Faqe 16

Besart Kadia

Debati i gabuar për borxhin Si çdo familje shqiptare dhe qeveria planifikon se sa do të jenë të ardhurat dhe shpenzimet për vitin e ardhshëm. Ashtu sikundër dhe një familje, qeveria i vendos vetes një tavan të borxhit që ajo duhet të ketë në krahasim me të ardhurat vjetore.

Në rastin e Shqipërisë, qeveria ka vendosur se ky kufi duhet të jetë sa 60% e Prodhimit të Brendshëm Bruto. Disa ekonomistë vendas dhe të huaj, sikundër dhe FMN, kanë sugjeruar me të drejtë se Shqipëria duhet të ketë një borxh publik më të ulët duke dhënë dhe një shifër që vërtitet rreth vlerës 40-50% të PBBsë. Në një periudhë kur kriza po dominon ekonominë botërore prej më shumë se katër vjetësh dhe kur Shqipëria ka po kaq vite që rritet nën potencial, duket si i panevojshëm respektimi i një rregulli...

2

MAPO

13 qershor 2010 www.gazetamapo.com

E mërkurë, 21 nëntor 2012 www.mapo.al

politika

MAPO

05 19

Kryetari i PS-së Edi Rama komenton situatën politike në vend, debatet brenda grupit, koalicionet e ardhshme dhe objektivat e PS-së

Rama: Verifikim pronave dhe konçensioneve në 100 ditët e para të qeverisjes “Saliu ka synim të fitojë në 2013 siç fitoi në 2009, por do ia bëjmë copë-copë makinerinë e manipulimit. Do i mundim të dyja, si PD-në ashtu edhe LSI-në” Tiranë Kryetari i Partisë Socialiste, Edi Rama nuk ka ndryshuar qëndrim sa i përket diskutimit në një tryezë të përbashkët me Partinë Demokratike për çështjen e Fierit.

Ndërkohë, ai shprehet i bindur se me qëndrimin e deritanishëm, kryeministri Berisha ka si qëllim t’i fitojë zgjedhjet në të njëjtën mënyrë si në vitin 2009. “Por ne do i fitojmë zgjedhjet dhe do i bëjmë copë-copë makineritë e manipulimeve”, - tha mbrëmë Rama në emisionin “5 pyetje nga Babaramo” në “A1 Report”.

Rama është pyetur edhe për marrëdhëniet aktuale me LSI-në dhe mbi faktin nëse PS-ja mund t’i fitojë zgjedhjet edhe pa këtë forcë politike. “Është parti në koalicion me PD-në, i kemi përballë kundërshtarë e do i mundim të dyja bashkë e bashkë me të tjerët”, - tha ai. I pyetur më tej nëse PS-ja e ka mbyllur derën për LSI-në, Rama u përgjigj se forca që ai drejton e ka hapur derën për këdo që do të bashkohet me PS-në me qëllim rotacionin politik në 2013-ën. “Nëse LSI do të japë një dorë për të bërë rotacionin, vija e frontit do të zgjatet”, - shtoi ai. Megjithatë, Rama sqaroi se aktualisht nuk ka asnjë kanal komunikimi me Metën. Kryetari i PSsë u pyet mbrëmë edhe për debatin e djeshëm në Grupin parlamentar të PS-së e konkretisht për rastin “Malaj”. Duke mos pranuar të flasë për një çështje, që sipas tij nuk ka interes publik, kryetari i PS-së saktësoi se ai nuk sheh ndonjë rast “Malaj” dhe se ishte herët për të folur nëse Malaj

do të ishte sërish në listat e deputetëve. Sipas Ramës, lista e re e deputetëve do të përgatitet vetëm në afatet që ka parashikuar Kodi Zgjedhor. I pyetur nëse Malaj do të ketë fatin e Islamit, kryetari i PS-së duke iu referuar këtij të fundit u shpreh se “nuk mund të flas për deputetët e pushtetit”. Për Prokurorin e Përgjithshëm, Rama tha se mandati i Ina Ramës përfundon në maj të vitit që vjen, ndërsa theksoi se nuk ka ndërmend që të harxhojë energji për t’iu drejtuar Gjykatës Kushtetuese për një çështje, që sipas tij është e qartë si drita e diellit. Rama u shpreh gjithashtu se PS është duke përgatitur edhe një plan për 100 ditët e para të qeverisjes: “Jemi duke përgatitur një plan të 100 ditëve: procesin e transparencës së plotë mbi të gjitha koncesionet e dyshuara për korrupsion. Ne do të hapim edhe procesin e transparencës për kthimin dhe kompensimin e pronës. Ne do t’i bëjmë këto me një strukturë të plotë dhe ekspertizë ndërkombëtare”. Po në 100 ditët e para, kryetari i PS-së premtoi se do të heqë taksën e biznesit të vogël, ndërsa po hartojnë një plan për heq jen e disa taksave të tjera, ndër to edhe heqjen e akcizës për naftën. Kryetari i PS-së komentoi edhe figurën e Ahmet Zogut: “Që Ahmet Zogu ka bërë disa gjëra si çdo diktaturë bën, kjo duket. Ka pasur një instinkt për të ndërtuar një shtet, por pa asnjë strukturë të besueshme.

Por të ngresh Republikën në këmbë për të bërë ceremoni republikane për rikthimin e eshtrave të Zogut në vend, do të thotë të detyrosh Republikën të kapërcesh nga kufoma në kufomë, Hasan Prishtinën, Luigj Gurakuqin, Shote Galicën. Dhe pasi t’i ketë shkelur Republika kufomat e Ahmet Zogut, të shkelë edhe dënimet me vdekje të mendjeve të ndritura…”.

“Jemi duke përgatitur një plan të 100 ditëve: procesin e transparencës së plotë mbi të gjitha koncesionet e dyshuara për korrupsion. Ne do të hapim edhe procesin e transparencës për kthimin dhe kompensimin e pronës.

Ne do t’i bëjmë këto me një strukturë të plotë dhe ekspertizë ndërkombëtare”

Statusi për Shqipërinë, KE: Nuk ka afat për ligjet Zëdhënësi i Fyles: “Ajo që pritet nga Shqipëria është dorëzimi i të gjitha pritshmërive që janë formuluar së fundmi në raport-progres, sa më shpejt të jetë e mundur” TIRANË Ndryshe nga afati limit që kishte përcjellë kryeministri Sali Berisha për miratimin e tri kushteve brenda datës 20 nëntor, zëdhënësi i Komisionerit për Zgjerim, Stefan Fyle, deklaroi dje se hartimi i raportit të Komisionit nuk varet nga afatet e jashtme kohore, por nga rezultatet që duhet të dorëzojë Shqipëria. Sipas Komisionit, afati i vetëm kohor është përmbushja sa më e shpejtë e tri kushteve, së bashku me dhënien e dëshmive në luftën kundër krimit e korrupsionit. “Mendoj se udhërrëfyesi i afatit kohor është përcaktuar shumë qartë në raport-progres.

Komisioni ka deklaruar çfarë pritet nga Shqipëria, në mënyrë që të jetë i aftë të rekomandojë statusin kandidat. Dhe ne do ta bëjmë këtë sapo të

jetë arritur progresi i nevojshëm. E kemi thënë që në këtë fazë janë tro pika kyçe: reforma në administratën publike, reforma në gjyqësor dhe reforma për rregulloren e Parlamentit.

Komisioni do të përgatisë raportin vetëm kur të realizohet përmbushja e tyre. Pra ndërvarësia qëndron tek f akti që ne mund të bëjmë raport vetëm pasi të jenë dhënë rezultate, dhe këtë raport do t’ia paraqesim Këshillit pa marrë parasysh afatet e jashtme kohore. Dhe kur të prezantojmë këtë raport mbi tri çështjet që sapo përmenda, ne do të shohim gjithashtu çfarë përpjekjesh janë bërë për të luftuar korrupsionin dhe krimin e organizuar”, - tha Peter Stano në një intervistë për TCH. Ai shtoi se e vetmja gjë që mund të thuhet është që Shqipëria nuk ka kohë për të humbur. “Pra ajo që pritet nga Shqipëria është dorëzimi i të gjitha pritshmërive që janë formuluar së fundmi në raportprogres, sa më shpejt të jetë e mundur.

Sepse kjo është në interesin e popullit shqiptar dhe në interesin e vetë Shqipërisë. Ne si Komision fokusohe-

mi vetëm tek përmbushja. Ne do të bëjmë hapat apo rekomandimet e duhura vetëm pasi të shohim përmbushjen. Dhe përveç kësaj, nuk është vetëm Komisioni Europian ai që po vëzhgon performancën e Shqipërisë në rrugën e saj, në mënyrë që të përm-

bushë këto pritshmëri dhe këto prioritete, por janë edhe vendet anëtare ato që do të vendosin në fund. Pra është Bashkimi Europian që po vëzhgon performancën e Shqipërisë dhe vendimet do të merren bazuar në këtë performancë”, - tha ai.

“Komisioni do të përgatisë raportin vetëm kur të realizohet përmbushja e tyre. Pra, ndërvarësia qëndron tek fakti që ne mund të bëjmë raport vetëm pasi të jenë dhënë rezultate, dhe këtë raport do t’ia paraqesim Këshillit pa marrë parasysh afatet e jashtme kohore”

E mërkurë, 21 nëntor 2012 www.mapo.al

MAPO

3

Debate të ashpra për rreth dy orë janë zhvilluar dje në mbledhjen e grupit socialist. Malaj vihet në qendër të kritikave për qëndrimet në media në kundërshtim me vendimet e grupit

PS gjyq Malajt, Rama nxjerr Sadri Abazin nga mbledhja e grupit Malaj: U jam përmbajtur me koherencë principeve dhe argumenteve si për lirinë e të menduarit dhe diskutimit publik. Fidel Ylli: Ne jemi për debat, por debati të bëhet në grup, nuk ka pse të dalim në media dhe të dalim kundër disa deputetëve. Ju e keni pasur shumë personale.

Fernada Cenko

Kushtet e Brukselit, debat në Konferencën e Kryetarëve TIRANË Miratimi i tri kushteve të

kërkuara nga Brukseli me qëllim marrjen e statusit të vendit kandidat në muajin dhjetor, nuk ka gjetur zgjidhje as në mbledhjen e djeshme të Konferencës së Kryetarëve. Nën drejtimin e Kryetares së Kuvendit, Jozefina Topalli, u mblodh dje Konferenca e Kryetarëve, e cila shqyrtoi dhe diskutoi draft-kalendarin e punimeve të Kuvendit për periudhën 26 nëntor-14 dhjetor 2012. Edhe pse të pranishëm në Konferencën e Kryetarëve ishin nënkryetarët e Kuvendit, përfaqësues të grupeve parlamentare si dhe kryetarë të komisioneve parlamentare të përhershme në Kuvendin e Shqipërisë, asnjë prej palëve kundërshtare përmes debateve të zhvilluara nuk arritën të gjenin një zgjidhje për kushtet e kërkuara nga BE-ja, ndërkohë që ishin në një mendje që prioritet në axhendën e komisioneve parlamentare të jetë shqyrtimi i projektbuxhetit për vitin 2013, sapo të mbërrijë në Kuvend. “Kryetarja e Ku-

vendit përsëriti edhe njëherë ftesën ndaj deputetëve të opozitës për miratimin e tri ligjeve të kërkuara nga Komisioni Europian për marrjen e statusit kandidat në Bashkimin Europian, duke iu kërkuar të përfshijnë në kalendar seancë të posaçme, jashtë radhe për miratimin e tri ligjeve të kërkuara. Por anëtarët socialistë të Konferencës së Kryetarëve nuk e pranuan. Tri projektligjet që kërkohen nga Brukseli do vazhdojnë gjithsesi të jenë pjesë e kalendarit të punimeve të Kuvendit”, - thuhet në njoftimin për shtyp të Kuvendit.

Deklaratat e Arben Malajt në media për deputetët e Partisë Socialiste, si dhe qëndrimi për ligjet me 84 vota, i kanë kushtuar dy orë debat me dyer të mbyllura grupit të PS-së. Malaj për qëndrimet e tij është kryqëzuar nga deputetët, duke mos i dalë askush në krah për qëndrimet që ai ka mbajtur. Pasi është marrë vendimi për seancën plenare të kësaj jave, ka qenë deputeti Fidel Ylli, i cili ka marrë fjalën për të sqaruar atë që kishte thënë në grupin e PS-së një javë më parë, në mungesë të deputetit Malaj. Duke vënë në ‘shënjestër’ Malajn për qëndrimet e tij, Ylli ka kërkuar që çdo gjë të diskutohet në grup, duke shmangur në një lloj mënyre mendimin kundër një grupimi politik në media. Por i ndjerë mes sulmit, Malaj është shprehur para deputetëve se ai ka mbrojtur qëndrimin se tri ligjet që kërkon BE-ja nuk duhet të kushtëzohen nga zgjidhja e çështjes së Qarkut të Fierit dhe se u është përmbajtur me koherencë principeve dhe argumenteve si për lirinë e të menduarit, ashtu dhe diskutimit publik.

“Nëse doni, mund të më përjashtoni nga grupi, por unë sërish do të kontribuoj në PS”, - është shprehur Malaj. Ndërsa Ylli është munduar të shmangë debatin personal për të folur mbi frymën që duhet të ketë grupi i PS-së. “Unë kam kërkuar një mbledhje ku të ishte prezent zoti Malaj. Unë nuk kam asgjë me Malajn, por mendojmë që ne duhet të diskutojmë në grup për gjërat që na shqetësojnë. Ndaj jemi këtu për të kontribuar në zgjedhjet e 2013ës, dhe jo të përçahemi para zgjedhjeve. Ne duhet t’i themi elektoratit që jemi të bashkuar dhe do të punojmë së bashku”, - është shprehur deputeti Ylli. Po në të njëjtin sinkron mësohet të kenë qenë edhe deputeti Saimir Tahiri, Agim Leka, Besnik Bare, Qemal Minxhozi.

Mësohet se kundër zotit Malaj ka qenë edhe Sadri Abazi, por që nuk është lejuar të replikojë, pasi i është ndërprerë fjala nga kryetari i PS-së, duke i kërkuar që të dalë jashtë për të shmangur thellimin e debatit.

Reagimi

Deputeti Arben Malaj ka reaguar dje për MAPO-n në lidhje me debatin me dyer të mbyllura të grupit parlamentar të Partisë Socialiste. “U jam përmbajtur me koherencë principeve dhe argumenteve si për lirinë e të menduarit, ashtu dhe diskutimit publik dhe për do-

Debatet në grupin e PS Rama: Jemi të bindur se kemi të drejtë në qëndrimin tonë. Çështja e Fierit është një çështje e demokracisë në Shqipëri. Ne nuk mund të lëmë Qarkun e Fierit, i cili lidhet thelbësisht me Gjykatën e Lartë. Ne nuk mund të miratojmë ligje që nuk zbatohen.

Ylli: Kam kërkuar edhe në mbledhjen e kaluar që të jetë prezente edhe kryesia e PS-së, edhe grupi i PS, për të diskutuar mbi qëndrimet personale që mbajnë deputetët.

Malaj është shprehur para disa ditësh në një intervistë duke folur personalisht për mua në një media, ndërsa i takonte që të fliste në grup. Ne nuk jemi këtu për të bërë shou në media, por të gjithë jemi për një qëllim të përbashkët, për të rrëzuar këtë qeveri. Unë nuk kam asnjë gjë me Malajn, por mendojmë që ne të diskutojmë në grup për gjërat që na shqetësojnë. Ndaj jemi këtu për të kontribuar në zgjedhjet e 2013-ës, dhe jo të përçahemi para zgjedhjeve.

Malaj: Unë kam mendimin tim.

Deklaratat e mia në media kanë adresuar një problem shumë të rëndësishëm, siç është ai i integrimit europian të vendit...Besoj se mosvotimi i tri ligjeve të KE-së do të ketë kosto edhe për qeverinë e ardhshme të Partisë Socialiste. Se jemi në demokraci dhe në demokraci ka mendim të lirë, ndërsa ka ritheksuar dhe njëherë se PS nuk duhet të kushtëzojë tri ligjet për integrimin me çështjen e Qarkut të Fierit.

Këto gjëra unë ia kam thënë edhe kryetarit.

Ylli: Ne nuk jemi kundër mendimit të lirë. Ne jemi për debat, por debati

Mësohet se kundër zotit Malaj ka qenë edhe Sadri Abazi, por që nuk është lejuar të replikojë, pasi i është ndërprerë fjala nga kryetari i PS-së, duke i kërkuar që të dalë jashtë për të shmangur thellimin e debatit

të bëhet në grup, nuk ka pse të dalim në mendja dhe të dalim kundër disa deputetëve. Ju e keni pasur shumë personale. Ti ke kontributet e tua në këtë parti, ashtu siç kam ardhur edhe unë për të kontribuar. Unë nuk kam ardhur këtu për të luftuar brenda grupit, kam ardhur me një qëllim, për të qeverisur sa më mirë këtë vend.

Agim Leka: Ne nuk dimë se si t’i themi elektoratit për të gjitha këto mosmarrëveshje që kemi në grup, që dalim me mendime duke shkelur vendimin. Ne kemi një rregullore dhe duhet ta respektojmë. Nëse merret një vendim në grup jemi të destinuar për ta respektuar atë. Ne duhet të transmetojmë frymë bashkëpunimi, jo të dalim kundër.

Besnik Bare: Duhet të ekzistoja fryma në grup.

Tahiri: Duhet të ketë një harmoni në grup. Lufta jonë është kundër Berishës, jo kundër vetes.

Malaj: Mos na trego herës tjetër kopilat ...

Malaj: Po të doni më përjashtoni!

Nëse ju jeni kundër mendimit tim, atëherë më përjashtoni. Por unë do të vazhdoj të punoj sërish për Partinë Socialiste.

Rama: Nuk po flet njeri për përjashtim këtu. Po flasim për të respektuar vendimet e grupit. Bëjmë debate këtu, por duhet që të bashkëpunojmë dhe jo të luftojmë brenda llojit.

Ne duhet të punojmë të gjithë për të rrëzuar këtë qeveri.

Ndaj duhet t’i lëmë protagonizmat.

Ndërhyn Sadri Abazi për të marrë fjalën.

Rama ndërhyn: Sadri dil jashtë, nuk kemi pse thellojmë debatin!

mosdoshmërinë e dobinë kombëtare dhe politike edhe për vetë PS-në nga përfitimi i statusit”, është shprehur deputeti Arben Malaj gjatë një prononcimi. Malaj sërish e sheh të nevojshme kalimin e ligjeve me 84 vota, për t’i hapur një dritë jeshile integrimit në Bashkimin Europian.

4

MAPO

e mërkurë, 21 NëNTOR 2012 www.mapo.al

politikë

Wollfarth: Nuk ka rëndësi data, por cilësitë e kandidatit TIRANË Ndryshe nga deklaratat e pak kohëve më parë, ambasadori i OSBE-së, Eugen Wollfarth është i mendimit se nuk ka rëndësi data, por cilësia e kandidatit. I pyetur nga media se kur është e vlefshme që të zgjidhet kryeprokurori, në nëntor apo në maj, Wollfarth u përgjigj: “Më e rëndësishme se data është cilësia e kandidatëve. Është shumë e dobishme që këto ditë, këto javë, të përdoren për të gjetur kandidatë të mirë dhe mendoj se nisja e bisedimeve është një

hap i mençur”. Ambasadori shtoi se shumë shpesh vlerësimet ligjore çojnë në lexime të ndryshme, duke iu referuar në këtë rast qëndrimeve të kundërta që ndajnë dy partitë e mëdha rreth çështjes në fjalë. “Mendoj se ka argumente shumë të mira për majin, por ka edhe argumente të mira për nëntorin. Kjo nuk është diçka specifike shqiptare; leximet e ndryshme ekzistojnë edhe në vende të tjera. Më e rëndësishme është të gjenden kandidatë të

mirë, përmes dialogut. Dialogu është i hapur dhe unë e përgëzoj shumë këtë fakt. Prokurori i Përgjithshëm është një post kyç në çdo shtet me demokraci funksionale. Prandaj, është mirë që procesi po fillon tani për të identifikuar kandidatët e mirë dhe, me shpresë, për të arritur një rezultat të mirë. Kam besim se kjo do të arrihet”, - tha ai duke shtuar se do të kishte qenë ideale që të zgjidhej një kandidat me konsensusin e të dyja palëve.

Nishani: Mandati i Ina Ramës mbaron në 22 nëntor, kundërshton PS Partia Demokratike me partitë e tjera aleate në Kuvend ndajnë qëndrim të përbashkët për dekretimin e kryeprokurorit të ri brenda kësaj jave. Edhe PBDNJ është për nëntorin, si afat.

Grupi parlamentar i PS, letër Nishanit: Kryeprokurori i ri, në maj.

Ti po e shkarkon.

Nevila Perndoj

TIRANË Takimet e djeshme të përfaqësuesve të partive parlamentare me Presidentin e Republikës, Bujar Nishani, kanë paracaktuar qëndrimin e secilës prej tyre lidhur me zgjedhjen e kryeprokurorit të ri.

Nuk ka më asnjë dyshim edhe mbi qëndrimin e vetë Presidentit të Republikës për ta dekretuar emrin e ri brenda kësaj jave. Zyra e shtypit e Presidencës përcolli mbrëmë një përmbledhje të takimeve të djeshme të Nishanit, duke konfirmuar në të njëjtën kohë edhe qëndrimin e Presidentit rreth kësaj çështjeje. “…Presidenti i Republikës sqaroi se, në respekt të Kushtetutës së vendit dhe ligjit organik të Prokurorisë, Prokurori i Përgjithshëm i Republikës ka një mandat 5-vjeçar. Mandati përbën periudhën kohore, gjatë së cilës i emëruari ushtron funksionin e tij.

Në referim të të gjitha praktikave gjyqësore të Gjykatës Kushtetuese, fillimi i mandatit i referohet ditës së emërimit apo betimit (nëse kërkohet betimi) dhe përfundon në të njëjtën ditë dhe muaj të vitit të fundit të afatit të përcaktuar në ligj”, - thuhet në njoftimin zyrtar të Presidencës.

Duke iu referuar kësaj deklarate, i bie që mandati i Ina Ramës të përfundojë më 22 nëntor, ditë kur 5 vjet më parë mori detyrën si Prokurore e Përgjithshme.

Takimet

Nishani ftoi dje partitë politike për të dhënë mendimin e tyre vetëm për vlerat që duhet të ketë kandidati dhe jo për emra konkretë. Këtij formati i është përgjigjur pikësëpari kryetari i Grupit parlamentar të PD-së, Astrit Patozi, i cili mësohet të ketë kërkuar një emër me integritet të lartë moral dhe profesional që vjen nga fusha e sistemit të drejtësisë. Të njëjtat kritere ka parashtruar edhe kryetari i Grupit parlamentar të LSI-së, Lefter Koka, takimi me të cilin nuk ka zgjatur shumë, sa kohë që gjërat kanë qenë të qarta.

Në të njëjtën linjë ka qenë edhe kryetari i PDIU-së, Shpëtim Idrizi, i cili përpos cilësive që duhet të ketë kandidati për Prokuror të Përgjithshëm, nuk duhet të jetë i përfshirë në asnjë prej forcave politike. Edhe kryetari i Partisë Republikane, Fatmir Mediu nuk e ka parë të rëndësishme emrin e personit që do të

Bujar Nishani dhe Gramoz Ruçi

FRD, Krasniqi: Nishani po shkel Kushtetutën TIRANË Në mungesë të një ftese zyrtare nga ana e Presidentit të Republikës, Bujar Nishani, Fryma e Re Demokratike përcolli dje zyrtarisht për mediat qëndrimin e saj lidhur me mandatin e Prokurorit të Përgjithshëm.

Sekretari politik i FRD-së, Afrim Krasniqi deklaroi dje se shkarkimi i Prokurorit të Përgjithshëm në këtë periudhë është antikushtetues. “…Ndryshimet kushtetuese të vitit 2008, që përcaktuan një mandat 5- vjeçar për Kryeprokuroren, nuk mund të Afrim Krasniqi kenë fuqi prapavepruese, as nuk kishin një dispozitë kalimtare sqaruese për mandatet në detyrë, siç pati më 1998. Si të tilla, ato përcaktojnë se mandati i Prokurorit dekretohet nga Nishani, sesa cilësitë që ai duhet të ketë, që për PR-në do të thotë një figurë me integritet të lartë personal, i aftë profesionalisht, bashkëpunues më institucionet dhe i vendosur në luftën kundër korrupsionit dhe krimit. Nuk ka pasur shumë dilema mbi mandatin e kryeprokurorit edhe kryetari i PBDNJsë, Vangjel Dule, i cili ndër të tjera është shprehur se sa kohë që emri i ri zgjidhet para zgjedhjeve parlamentare, atëherë nuk ka rëndësi se kur dekretohet, në nëntor apo maj të vitit që vjen.

Kundërshton PS

Ndryshe nga qëndrimi në unison i partive parlamentare aleate me PDnë, apo edhe i PBDNJ-së, Partia Socialiste është kundër dekretimit të një emri të ri këtë muaj. Pas takimit

të Përgjithshëm nis në momentin e hyrjes në fuqi të këtyre ndryshimeve dhe përfundon në ditën e njëjtë të vitit të pestë të saj në detyrë. Siç dihet, ndryshimet kushtetuese kanë hyrë në fuqi në maj 2008, kështu që edhe mandati i Prokurorit të Përgjithshëm zgjat pesë vjet, deri në maj 2013. Çdo tentativë tjetër për shkurtim mandati përbën shkelje të Kushtetutës dhe shkarkim të paligjshëm nga detyra”, - sqaroi dje Krasniqi. Sipas tij, çdo akt presidencial për nisjen e procedurës për shkarkimin e Prokurorit të Përgjithshëm përbën jo vetëm një akt antikushtetues, por edhe një zhvillim negativ të Shqipërisë në raport me shtetin e së drejtës.

me presidentin Nishani, kreu i grupit të PS-së, Gramoz Ruçi dha një deklaratë të shkurtër për mediat: “Respektuam ftesën e Presidentit për Kryeprokurorin e Përgjithshëm.

Dhe ajo që na ndan është pikëpamja që ne kemi lidhur me kushtetutshmërinë e mandatit të prokurores aktuale. Lidhur me zbatueshmërinë e amendimit të ndryshimit të Kushtetutës që ka të bëjë me mandatin e kufizuar të Prokurorit të Përgjithshëm. PS ka pikëpamjen se mandati i prokurores nuk mbaron në 22 nëntor, por në 23 maj të 2013-ës, pikërisht në datën që është futur në fuqi ndryshimi kushtetues, që kufizon mandatin e Prokurorit të Përgjithshëm. Këto pikëpamje dhe këto argumente ne ia parashtruam Presidentit. Sigurisht, Presidenti

kishte pikëpamjen e tij që mandati i Prokurores mbaron në datën 22 nëntor”. Një deklaratë mbështetëse përcolli dje edhe kryetari i PS-së, Edi Rama. Nga takimi me ekspertët për situatën energjetike në vend, kryesocialisti u ndal edhe tek çështja e mandatit të kryeprokurorit.

“Prokurorja e Përgjithshme, sot në detyrë, nuk mund të zëvendësohet apo shkarkohet përpara datës 23 maj të vitit të ardhshëm. Këtë thotë Kushtetuta, këtë kanë shprehur qartë edhe partnerët tanë ndërkombëtarë. Kjo do të ishte rrënuese dhe ky është një hap tjetër rrënues për jetën institucionale të vendit dhe një thellim në rrugën rrënuese të kapjes të të gjitha institucioneve”, - tha ai.

Ndërsa mbrëmë, kryetari i Grupit parlamentar të PS-së, Gramoz Ruçi

Mandati përbën periudhën kohore, gjatë së cilës i emëruari ushtron funksionin e tij. Në referim të të gjitha praktikave gjyqësore të Gjykatës Kushtetuese, fillimi i mandatit i referohet ditës së emërimit apo betimit dhe përfundon në të njëjtën ditë dhe muaj të vitit të fundit të afatit të përcaktuar në ligj iu drejtua zyrtarisht presidentit Nishani përmes një letre publike, ku saktësonte ndër të tjera se asnjë lloj doktrine kushtetuese nuk e njeh apriori fuqinë prapavepruese të një ndryshimi kushtetues, përveçse kur vetë legjislatori kushtetues e parashikon atë. ”Kuvendi kishte të drejtën e nxjerrjes së dispozitës tranzitore pas ndryshimeve kushtetuese në vitin 2008, por ende nuk e ka bërë këtë”, - thuhet në letër. Sipas Ruçit, ndryshimi kushtetues që kufizon mandatin e kryeprokurorit duhet të fillojë efektet e veta jo në datën e zgjedhjes së kryeprokurorit (më 22 nëntor), por në ditën e hyrjes në fuqi të këtyre ndryshimeve, pra më 23 maj 2013. Pwr pasojw, Ruçi specifikon se Nishani de facto po e shkarkon Ina Ramwn.

7465 02

MAPO

e mërkurë, 21 NëNTOR 2012 www.mapo.al

13 qershor 2012 www.gazetamapo.com

ekonomi

5

Megjithëse 25 miliardë lekë më i lartë se i këtij viti, buxheti i 2013 parasheh ulje të fondeve për sektorët prioritarë dhe drejtësinë

Buxheti 2013, ulen fondet për arsimin dhe shëndetësinë Në projektbuxhetin e vitit që vjen, janë ulur ndjeshëm fondet për drejtësinë, arsimin dhe shëndetin. Këto shkurtime shkojnë në favor të KQZ-së, që organizon zgjedhjet parlamentare.

Qeveria rrit fondet e veta dhe Nishanit, ulet buxheti për Kuvendin Blerina Hoxha

Fondet në buxhetin e vitit 2013 kanë pësuar një rishpërndarje të re ndaj institucioneve. Sipas tabelave që shoqërojnë relacionin e vitit që vjen, vihet re një rritje e fondeve për Presidencën dhe Qeverinë.

Një ulje e fondeve për Kuvendin dhe gjithashtu ulje e fondeve për sektorët prioritarë, arsimin e shëndetësinë dhe drejtësinë.

Rriten fondet për Nishanin Buxheti i Presidencës për vitin 2013 parashikohet të jetë mbi 5 milionë lekë të reja më i lartë se i vitit aktual. Ministria e Financave i ka llogaritur këto para tepër për “Nishanin” për disa investime që do të bëjë Presidenca, të cilat vlerësohen 15 milionë lekë. Buxheti i Presidencës vitin që vjen është 164 milionë lekë nga 158.7 miliardë lekë që është këtë vit. Gjithashtu buxhet më të lartë viti 2013 sjell edhe për Qeverinë, me rreth 12 milionë lekë.

Shpenzimet e Këshillit të Ministrave vitin që vjen arrijnë në një total prej 427 milionë lekësh, nga 415.2 milionë lekë që ishin këtë vit. Fondet për Kuvendin kanë pësuar ulje, për shkak se tashmë janë shlyer faturat e rikonstruksionit të sallës së Kuvendit të ndërtuar tre vite më parë.

Nga 1.2 miliardë lekë që ishte buxheti i Kuvendit këtë vit, për vitin që vjen ai është programuar të jetë 898 milionë lekë ose rreth 200 milionë lekë më pak.

Më pak fonde për arsimin dhe shëndetin Megjithëse buxheti i vitit që vjen është programuar konsiderueshëm më i lartë se ai i këtij viti, por fondet për arsimin dhe shëndetësinë vijnë me ulje pavarësisht se në vlera modeste. Dy institucionet të vlerësuara prioritare duket se nuk janë programuar më si të tilla në buxhetin e vitit që vjen. Buxheti i arsimit për vitin 2013 është programuar të jetë 38.8 miliardë lekë nga 38.9 miliardë lekë që është këtë vit. Gjithashtu buxheti i shëndetësisë llogaritet 40 milionë lekë të reja më pak. Nga 29.1 miliardë lekë që është buxheti i këtij viti, për 2013-n janë llogaritur 28.7 miliardë lekë.

Ulje drastike për gjyqësorin dhe prokurorinë Edhe pse sistemi i drejtësisë është programuar që të trajtohet me rroga më të larta për evituar korrupsionin aq shumë të përfolur, buxheti i tyre për vitin 2013 parashikohet me ulje. Fondet për gjyqësorin për vitin që vjen janë programuar 1.3 miliardë lekë, nga 1.7 miliardë lekë që ishin një vit më parë. Akoma më e madhe është ulja e fondeve për Prokurorinë.

Nga 1.8 miliardë që ishte buxheti i këtij viti, për vitin 2013 janë programuar 1.3 miliardë lekë ose rreth 500 milionë lekë pak.

Gjithashtu, ulje të buxhetit ka pësuar Shërbimi Informativ, ndonëse me vlera modeste në krahasim me institucionet e mësipërme. Ulja që është bërë ndaj këtyre institucioneve në një pjesë të madhe ka shkuar për Komisionin Qendror të Zgjedhjeve, i cili për 2013-n ka një buxhet 696 milionë lekë, me rritje prej 600 milionë lekësh për shkak të zgjedhjeve elektorale.

MAPO

Ridvan Bode

Projektbuxheti i vitit 2013 i ndarë sipas institucioneve

Viti 2012

Viti 2013

• Presidenca • Kuvendi • Këshilli Ministrave • Ministria e Energjetikës • Ministria e Bujqësisë, • Ministria e Transportit • Ministria e Financave • Ministria e Arsimit • Ministria e Turizmit • Ministria e Shëndetësisë • Ministria e Drejtësisë • Ministria e Punëve të Jashtme • Ministria e Brendshme • Ministria e Mbrojtjes • Shërbimi Informativ Shtetëror • Drejtoria e Radio-Televizionit • Drejtoria e Arkivave • Akademia e Shkencës • Kontrolli i Lartë i Shtetit • Ministria e Punës • Ministria e Mjedisit • Prokuroria e Përgjithshme • Gjyqësori • Gjykata Kushtetuese • Agjencia Telegrafike • Partitë politike • Instituti Statistikës • Shkolla e Magjistraturës • Fondi i Zhvillimit Shqiptar • Kinematografia • Këshilli i Lartë i Drejtësisë • Avokati i Popullit • Komisioni i Shërbimit Civil • Komisioni Qendror i Zgjedhjeve • Inspektorati i Kontrollit të Pasurive • Autoriteti i Konkurrencës • Ministria e Integrimit • Këshilli Kombëtar i Kontabilitetit • Avokati i Prokurimeve • Institucione të tjera qeveritare • Mbështetje për Shoqërinë Civile • Komisioneri për Mbrojtjen e të Dhënave • Komisioneri për Mbrojtjen nga Diskriminimi • Instituti i Studimeve të Krimeve të Komunizmit

158,750 1,246,000 415,263 2,305,985 6,781,293 42,412,194 7,213,956 38,930,136 2,454,545 29,114,408 5,795,428 2,160,455 16,570,333 19,910,246 1,300,000 402,000 167,171 79,819 260,086 53,485,759 2,304,348 1,807,622 1,773,403 97,628 90,627 200,000 429,940 52,594 8,300,000 102,963 83,205 80,211 42,758 94,106 87,720 160,134 330,346 13,479 24,170 1,526,454 94,792 43,177 41,606 30,583

164,000 898,000 427,000 1,990,000 6,465,480 45,701,750 7,703,503 38,899,000 2,002,846 28,712,640 7,315,000 2,110,000 16,274,777 19,862,000 1,256,000 352,000 169,000 94,000 276,000 59,666,800 2,194,600 1,309,000 1,309,000 105,500 90,900 200,000 496,000 56,100 8,350,000 103,600 85,500 90,450 44,517 696,000 90,000 62,000 366,800 13,000 25,000 1,176,000 97,900 44,000 35,400 35,400

TOTALI

248,975,138 257,839,763

shkurt AMC merr “Çmimin për rrjetin 3G më të mirë” Falë investimeve të saj të qëndrueshme në mbulimin e vendit me shërbimet e internetit më të shpejtë të brezit 3G, AMC mori sot “Çmimin për rrjetin 3G më të mirë”. Ky çmim u dha në Forumin e 4-t infocom Albania, me temë “Nga evolucioni infrastrukturor në revolucion dixhital”. Këtë vit, forumi vjen edhe në kuadër të 100-vjetorit të Pavarësisë së Shqipërisë.

Drejtori Ekzekutiv i AMC, zoti Dimitris Blatsios, pasi falënderoi organizatorët dhe të pranishmit, shpjegoi sesi kompania që ai drejton arriti të vlerësohet për internetin 3G më të mirë në vend. “AMC nuk ka reshtur kurrë se investuari në kapacitetet e saj teknike, sot të prekshme në formën e sinjalit 3G për më shumë se 95 për qind të vendit.

Vodafone vlerësohet për përgjegjshmërisë Sociale Forumi i 4-t Shqiptar i Telekomunikacionit infoCom vlerësoi kontributin e Vodafone Albania në fushën e Përgjegjshmërisë Sociale, duke i akorduar çmimin e Ekselencës për Përgjegjshmërinë Sociale në Shqipëri për vitin 2012, për projektin e Telemjekësisë përmes Celularit, që është duke u zhvilluar në Shqipëri.

Programi i Telemjekësisë përmes Celularit shfrytëzon teknologjinë më të lartë të transmetimit të të dhënave pa kabllo – 3G dhe mundëson realizimin e testeve mjekësore për pacientë në zonat më të thella të vendit dhe transmetimin e të dhënave te mjekët specialistë. Financimi dhe koordinimi i këtij projekti kryhet nga Fondacioni Vodafone Albania në bashkëpunim me Ministrinë e Shëndetësisë, Kryqin e Kuq Shqiptar dhe spitalin ‘Hygeia’ Tiranë.

100 vjet pavarësi, 100 vjet Albtelekom Kompania ALBtelecom mbush plot 100 vjet që nga koha e themelimit si Administratë e Post-Telegrafës. Me këtë rast është organizuar një festë madhështore ku kanë marrë pjesë qindra të ftuar. Të pranishëm në këtë ceremoni kanë qenë kryeministri i vendit, Sali Berisha; presidenti i ‘Çalık Holding’, Ahmet Çalık (Çallëk) etj. Drejtori i Përgjithshëm i ALBtelecom dhe Eagle Mobile, Dr. Orhan Coşkun vuri në dukje ndryshimet galopante që nga dita kur industria e telekomunikacionit hodhi hapat e parë. “Në vitin 1921 u bë thirrja e parë telefonike në Shqipëri, tani të gjithë ata që janë mbi 15 vjeç në Shqipëri shpenzojnë mesatarisht 10 minuta në telefon çdo ditë”, tha Coşkun.

6

MAPO

E mërkurë, 21 nëntor 2012 www.mapo.al

rrethe

Dëshmitarët okularë kanë parë dy persona, njëri prej të cilëve me biçikletë dhe me një çantë prapa saj. Kur ka qenë përballë objektivit, ai ka nxjerrë një automatik nga çanta

Atentat në mes të Shkodrës, vritet 24-vjeçari dhe plagosen dy kalimtarë Dy persona të veshur me rroba gjuetie kanë hapur zjarr ngjitur me konviktin e universitetit, duke vrarë një 24-vjeçar dhe plagosur dy kalimtarë. Policia: Gjetëm 15 gëzhoja në vendngjarje dhe sendet e autorëve Shkodër Breshëritë e plumbave ka-

në tronditur Shkodrën mëngjesin e djeshëm, si pasojë e së cilave ka vdekur një person dhe janë plagosur dy kalimtarë të rastësishëm. Krimi ndodhi rreth orës 9.00 të mëngjesit, ngjitur me konviktin e universitetit “Luigj Gurakuqi”, duke shkaktuar panik, përveç viktimave. Dëshmitarë në vendngjarje i thanë MAPOs se dy persona të paidentifikuar, të veshur me rroba gjahtarësh kanë zbrazur një karikator automatiku drejt një personi që po ecte në rrugë. Por plumbat u kanë rrezikuar jetën edhe dy kalimtarëve të rastësishëm. Dëshmitarët okularë kanë parë dy persona, njëri prej të cilëve me biçikletë dhe me një çantë prapa saj. Kur ka qenë përballë objektivit, ai ka nxjerrë një automatik nga çanta dhe ka nisur

të qëllojë në mes të rrugës. Më pas, i ndihmuar edhe nga autori i dytë, ai ka braktisur biçikletën dhe së bashku janë larguar me vrap njëri në drejtim të parkut “Luigj Gurakuqi”, që ndodhet përballë fakultetit të shkencave të natyrës.

Burime të policisë i thanë MAPOs se ata kanë hedhur çantën, së bashku me armën si dhe një çadër në gjysmë të rrugës. Nga plumbat kanë mbetur të plagosur Aleksandër Qarri, 24 vjeç nga Kiri i Dukag jinit, me banim në Gril të Vrakës; Lekë Marku, 37 vjeç nga Mazreku, me banim në lagjen ‘Tre Heronjtë’ në Shkodër; si dhe August Begeja, 19 vjeç, nga Gjadri i Lezhës, student në vitin e parë të universitetit të Shkodrës. Pas hetimeve të kryera policia arriti në përfundimin se objektivi i atentatit ishte Aleksandër Qarri, njeriu që mori më shumë plumba gjatë atentatit. Tre orë pas ngjarjes së rëndë, ai ndërroi jetë në mjediset e spitalit të Shkodrës, ndërsa dy të plagosurit e tjerë janë jashtë rrezikut për jetën. Sipas dëshmive të grumbulluara, dy personat që kryen vrasjen kanë qenë të veshur me rroba që përdoren nga gjuetarët, ndërsa në vendin e ngjarjes janë gjetur 15 gëzhoja automatiku. Sipas policisë, dy

Viktima Aleksandër Qarri 24 vjeç nga Kiri i Dukagjinit Të plagosur Lekë Marku 37 vjeç, nga Mazreku August Begeja 19 vjeç, nga Gjadri i Lezhës

të plagosurit kanë qenë kalimtarë të rastësishëm. Studenti 19-vjeçar ka qenë duke shkuar në universitet, fare pranë vendit të ngjarjes. Policia akoma nuk ka dalë me një version zyrtar, nëse objekt ka qenë viktima Qarri apo i plagosuri Lekë Marku, pasi asnjëri prej tyre nuk ka precedentë penalë dhe as hasmëri apo konflikte me të tjerë, por nga të

dhënat e grumbulluara mendohet se viktima Qarri ka qenë objektivi. Hetimet vazhdojnë për të bërë të mundur identifikimin e autorëve dhe zbardhjen e motiveve të këtij krimi.

Kjo vrasje ka tronditur banorët e Shkodrës dhe ka rikthyer kujtimet e 1997-ës, ku plumbat nuk kursenin njerëz të rastësishëm që nuk kishin të bëjnë me motivet e ngjarjeve. D.Kolaj

Tre aksidente në Shkodër, vdes 67-vjeçari Shkodër Tre aksidente automobilistike kanë ndodhur në Shkodër, duke shkaktuar një të vdekur dhe dy të plagosur. Një 67-vjeçar ka gjetur vdekjen e menjëhershme si pasojë e një aksidenti automobilistik, të ndodhur në kryqëzimin e Dajpit, në Dajç të Bregut të Bunës. Simon Mark Vija nga Dajçi ka qenë duke lëvizur me një motoçikletë tip Piagio, pa targa, me ngjyrë të kuqe.

Ai është përplasur me mjetin tip Fiat Iveko (kamion) me targë AA 654 DH, që drejtohej nga Ilir Bujari, 24 vjeç nga Laçi i Kurbinit, me banim në lagjen “Tre Heronjtë” në Shkodër. Si pasojë 67-vjeçari ka gjetur vdekjen e menjëhershme, ndërsa policia ka shoqëruar drejtuesin e mjetit. Arben Ndreka, 40 vjeç është ndaluar nga policia, pasi në aksin Shkodër-Velipojë, te Harku i

Rr “Ibrahim Rrugova”, Green Park Complex, Kulla 2, kati 12, Tiranë

INVITATION FOR PRE-QUALIFICATION OF DESIGNERS The Albanian American Development Foundation (AADF) started operations in 2011 with the support and encouragement of USAID and the United States Government. Under its program, AADF is implementing several projects that include road infrastructure and building renovation. Two current projects are reconstruction of “Shën Gjergji” Boulevard in Korça and of 28 Nëntori and 13 Dhjetori Streets in Shkodra, investments of approximately 1.5 million USD.

Berdices, ka dalë nga rruga së bashku me mjetin veture tip Audi ngjyrë e zezë targe DR 1929 F që drejtohej prej tij. Si pasojë, ka mbetur e plagosur shtetasja Esmeralda Mexhid Ndreka, e cila ndodhet në rrezik për jetën.

Korçë, grabiten natën flamujt e 100-vjetorit Korçë Grabiten flamujt e festës në qendër të Korçës, reagon kryebashkiaku. Dekori i festimeve në zemër të qytetit, të Shkollës së Parë Shqipe, është dëmtuar rëndë nga persona të panjohur. Gati në mënyrë të përditshme, flamujt kombëtarë hiqen nga qendra e qytetit, e cila në mëngjes gjendet e boshatisur. Dyshohet se ky është një veprim i disa qytetarëve të papërgjegjshëm, të cilët i vjedhin ato për t’i vendosur në shtëpitë e tyre, por duke dëmtuar rëndë imazhin e festës, por dhe dekorin e vendosur nga ana e Ndërmarrjes së Shërbimeve pranë bashkisë juglindore. Vjedhja e flamujve kombëtarë të vendosur me rastin e 100-vjetorit të Pavarësisë në qytetin e Korçës është bërë tashmë publike.

Burime nga bashkia e qytetit juglindor pohojnë për gazetën se gjatë orëve të natës së kaluar, persona ende të paidentifikuar, kanë vjedhur flamujt të shumtë

që ishin vënë si dekor në pedonalen e rikonstruktuar kohët e fundit, si dhe ata që ishin vënë në shtyllat e sheshit para katedrales “Ringjallja e Krishtit” në Korçë. Menjëherë ka reaguar kryetari i Bashkisë së Korçës, Niko Peleshi, i cili ka deklaruar se nuk është patriotizëm që flamujt të vidhen nga bulevardet kryesor dhe të vendosen në dritaret e shtëpive. Këto veprime, sipas kreut të bashkisë, nuk bëjnë gjë tjetër veçse e turpërojnë qytetin. Irena Vreto

Gati në mënyrë të përditshme, flamujt kombëtarë hiqen nga qendra e qytetit, e cila në mëngjes gjendet e boshatisur

Purpose of the Request: This invitation for pre-qualification serves the purpose of creating a database of design studios and freelancers that fulfill the criteria to participate in the future invitational (restricted) tenders. This means that AADF will only invite pre-qualified design firms and individuals to bid in its tenders unless this pre-qualification process does not produce the expected results and an open tender is deemed necessary. AADF reserves the right to organize other calls for pre-qualification periodically.

To receive a copy of the application package please log in to www.aadf.org and download the documents you will find under “Invitation for Pre-qualification of Designers” heading under the “Tenders” section of the website. The deadline for submitting your application is December 3, 2012. We have placed a deadline so we can have enough applications for a current project proposal but you are free to submit your application at any time after this deadline.

If you will fulfill the criteria we will be happy to include you in our database.

All companies and freelancers with a strong professional background, sound ethics and high integrity are encouraged to apply.

E mërkurë E hënë 12 21 nëntor 2012 www.mapo.al

kronikë

MAPO

19 7 11

Ky i është drejtuar një polici për t’ia dorëzuar kapelën, por punonjësi i policisë nuk i ka kushtuar vëmendje dhe kapelja mbeti në automjetin ku Y.P. kishte hipur për të shkuar në spital

Vrasja për një varëse, si u kap Aldo Hoxha i fshehur pas një divani Prokuroria i dërgon gjykatës 20-vjeçarin e akuzuar për vrasjen e Fatbardha Tafës.

Si e neglizhoi policia kapelen me provën e ADN-së, të gjendur në vendin e krimit nga një dëshmitare Leonard Bakillari Tiranë Aldo Hoxha, 20-vjeçari i akuzuari për vrasjen e Fatbardha Tafës në tentativë për t’i grabitur asaj varësen që mbante në qafë, tashmë do të përballet zyrtarisht me akuzat në gjykatë.

Prokuroria ka përfunduar hetimet ndaj Hoxhës dhe ka dërguar dosjen penale në ngarkim të tij në Gjykatën e Tiranës, ku pritet të nisë procesi gjyqësor për akuzën e “vjedhjes me pasojë vdekjen” dhe “plagosje e lehtë me dashje”. Në kërkesën për gjykim, prokurori Endrit Bimi thotë se akuza ndaj të pandehurit është e provuar shkencërisht me anë të analizës së AND-së, ndërsa rendit një sërë provash të tjera që vërtetojnë fajësinë e 20-vjeçarit. Hoxha është gjetur në shtëpinë e xhaxhait të tij, i fshehur pas një divani, ndërsa për policinë ka dhënë gjenealitete të rreme. Ai u tradhtua nga gjurmët e djersës dhe një fije floku që u gjendën në kapelen pranë vendit të ngjarjes, ndërsa gjatë hetimit nuk u bë e mundur gjetja e bashkëpunëtorit në krim.

Vrasja për një varëse Më datë 7 gusht 2012, rreth orës 19:00, shtetasja Lumturi Gjana me motrën e saj Fatbardha Tafa, të shoqëruar nga katër fëmijët e tyre kanë qenë duke ecur në rrugën “Babë Rexha” për të shkuar në lulishten e ish-Fushës së Aviacionit.

Drejt tyre ka ardhur një motor i zi, në të cilin udhëtonin dy të rinj. Drejtuesi i motorit mbante në kokë skafandër, ndërsa pasagjeri kishte në kokë një kapele. Ky i fundit, Aldo Hoxha, ka zbritur nga motori dhe i është afruar Fatbardha Tafës, të cilën e ka sulmuar për t’i shkëputur varësen që mbante në qafë. Fatbardha, duke qenë e gjatë sa i pandehuri dhe e fuqishme fizikisht është përleshur me të dhe është munduar të mos e lëshojë.

Aldo Hoxha e ka goditur me thikë. Motra e Fatbardhës, Lumturi Gjana, ka ndërhyrë për të ndi-

hmuar të motrën. Në ndihmë të Aldos ka ndërhyrë drejtuesi i motorit. Gjatë përleshjes është goditur me thikë edhe Lumturia. Fatbardha Tafa ka humbur jetën, ndërsa Lumturi Gjana është plagosur. Sipas aktit të ekspertimit rezulton se viktima është qëlluar tri herë me thikë, plagë të cilat i shkaktuan vdekjen e menjëhershme. Ndërsa motra e saj është qëlluar dy herë me thikë, duke i shkaktuar plagë në të dy krahët.

Kapelja e autorit Menjëherë pas ngjarjes, dy autorët e krimit janë larguar në panik, pa mundur të marrin kapelën e Aldo Hoxhës, e cila mbeti në vendin e ngjarjes.

Këtë kapele e ka gjetur rreth 30-40 cm larg një pellgu me gjak shtetasja Sanie Ahmetaj, banore e shtëpisë pranë vendit ku ndodhi krimi, e cila doli pas thirrjeve për ndihmë të familjarëve të viktimës. Ajo ka futur kapelen në shtëpi, të cilën më pas e ka marrë nipi i viktimës Y.P. Ky i është drejtuar një polici për t’ia dorëzuar kapelën, por punonjësi i policisë nuk i ka kushtuar vëmendje dhe kapelja mbeti në automjetin ku Y.P. kishte hipur për të shkuar në spital. Luan Gjana, bashkëshorti i Lumturies dhe kunati i viktimës, pas marrjes

Halimi: Nga janari, byzylyk elektronik për të dënuarit Tiranë Të gjithë personat që janë të detyruar të qëndrojnë në “arrest shtëpie”, tashmë do të kontrollohen dhe monitorohen në kohë reale nëpërmjet një qendre të përuruar ditën e djeshme në Ministrinë e Drejtësisë.

Projekti i nisur disa muaj më parë të do jetë eficent që nga janari i këtij viti, ku të gjithë personave që u është kufizuar liria me vendim gjyqësor, do t’u vendoset një “byzylyk elektronik”, nëpërmjet të cilit “i burgosuri” do të jetë në monitorim të vazhdueshëm. I pranishëm në monitorimin e kësaj qendre, ministri i Drejtësisë, Eduard Halimi tha se ky sistem do të ulë ndjeshëm shpenzimet, ndërsa do të jetë një projekt pilot për personat që janë në arrest shtëpiak. “Ul në mënyrë të ndjeshme shpenzimet e miliona eurove, për ruajtjen dhe trajtimin e të dënuarve, por dhe të arrestuarve në banesa. Sistemi nuk lejon daljen nga perimetri që cakton gjykata, por identifikon në kohë reale me vetëm 1.6 m distancë, vendndodhjen e subjektit. Sistemi pilot për rastet e arresteve shtëpiake”, tha Halimi. Më tej ministri i Drejtësisë sqaroi se ky sistem që po instalohet, do të përdoret edhe për personat në shërbim prove për përdorim të lëndëve narkotike, në mënyrë që ata të mos u afrohen shkollave, mos u afrohen të

rinjve, duke rritur sigurinë publike në këto shkolla. “Ky sistem do të aplikohet më pas edhe për personat që ushtrojnë dhunë në familje. Ata persona që do të kenë urdhër ndalimi ndaj bashkëshorteve të tyre, nuk do kenë mundësi t’u afrohen banesave të bashkëshortëve sipas një perimetri qe do të caktoje gjykata, duke harruar një histori të kronikave që ndjekim ditë pas dite dhe duke rritur sigurinë e grave që dhunohen nga burrat”- tha Halimi. Sipas ministrit, ky sistem redukton procedurën, kursyen para për shtetin, redukton, burokracinë, duke patur nën kontroll sigurinë publike. I pranishëm në ceremoni, ambasadori i OSBE-së, Eugen Wollfarth, tha se kjo është një metodë e njohur në BE, si një zgjidhje alternative ndaj qëndrimit në burg. Ai e quajti një sistem modern dhe efektiv. Në këtë rast, sipas tij, nuk bie ndesh drejtësia penale me të drejtat e njeriut, por mund të funksionojnë paralelisht. Shqipëria ka meritën e të qenit vendi i parë në rajon që ka përqafuar këtë sistem. Krenaria është diçka e madhe, prandaj mund të ndahet me të tjerët. Lejomëni t’ju bashkohem, së bashku me ekipin tim dhe t’ju uroj sistemit të drejtësisë, policisë dhe ministrit shumë sukses me sistemin e ri. “- tha me tej ambasadori. L.Bakillari

Shenjat e përleshjes në trupin e Aldo Hoxhës Sipas aktit të ekspertimit, Aldo Hoxha ka pasur dëmtime të shumta në qafë, në pjesën e përparme të supit, në bark, në shpinë, në ije, në parakrah, në duar dhe në gishtat e dorës. Duke analizuar dëmtimet e konstatuara në trupin e të dyshuarit është arritur në konkluzionin se janë pasojë e veprimeve me thonj nga të dëmtuarat, si dhe fëmijët e tyre, që gjithashtu kanë tentuar të mbrojnë nënat e tyre. Kjo rrëzon alibinë e Aldo Hoxhës, i cili ka deklaruar se këto dëmtime i ka marrë si pasojë e keqtrajtimit nga policia në momentin e shoqërimit. Një provë tjetër në mbështetje të akuzës është edhe fakti se në momentin e shoqërimit, në shtëpinë e xhaxhait të tij, Aldo Hoxha është gjendur i fshehur pas një divani, në dhomën e gjumit. Ndryshe nga tre kushërinjtë e tij, Aldo Hoxha nuk tregoi gjenealitetet e veta, por dha të dhëna të rreme.

dijeni nga e bija për çka kishte ndodhur, ka shkuar në vendngjarje, ka marrë fëmijët që gjendeshin aty dhe ka shkuar në Spitalin Ushtarak, ku ndodheshin të dëmtuarat. Në makinë ka gjetur një kapele me ngjyrë jeshile të errët, me njolla. Pasi u sigurua se nuk ishte e familjarëve të tij dhe se atë e kishte lënë në makinë djali i kunatit, e ka dorëzuar në polici, ku është sekuestruar në cilësinë e provës materiale.

ADN-ja që fundos Hoxhën Dëshmitarët në vendin e ngjarjes: Lumturi Gjana, M. Gjana. Y.P., E. Tafa kanë deklaruar se pasagjeri në motor mbante në kokë një kapele, kurse drejtuesi i mjetit kishte skafandër. Personi me kapele në kokë është identifikuar nga akti i ekspertimit nr.7506 datë 11 gusht 2012, ku rezulton se në kapelen me ngjyrë jeshile, në pjesën e brendshme të saj dhe në pjesët anësore të strehës ka njolla të kuqërreme si ato të gjakut. Me mikroskop në kapele u gjet një fije floku, e seksit mashkull me ngjyrë kafe të errët, me gjatësi rreth 2 cm. Gjithashtu nga kapelja u fiksuan gjurmë dhe mbetje djerse, që të gjitha objekt ekspertimi të vlefshëm për krahasim. Nga akt-ekspertimi i AND-së rezulton se profili gjenetik i Aldo Hoxhës, model krahasimi përputhet me profilin gjenetik të përftuar nga fija e flokut e gjetur në kapelen jeshile. Profili gjenetik i Aldo Hoxhës është i përfshirë në profilin miks të përftuar nga mbetjet e djersës, marrë me tampon në kapelen objekt ekspertimi. Gjithashtu rezulton se profili gjenetik i të pandehurit është i ndryshëm nga profili miks i përftuar nga njollat e gjakut në kapelen jeshile, njolla këto që i përkasin shtetases Lumturi Gjana, e plagosur në ngjarje.

Identifikimi Në përgjigje të pyetjes se çfarë karakteristikash fizike e gjuhësore kishte i personi me kapele që ishte si pasagjer në motor, gjashtë dëshmitarët në vendin e ngjarjes, kanë dhënë përshkrim të njëjtë për autorin e vrasjes. Lumturi Gjana ka deklaruar se autori ishte i gjatë rreth 170 cm, kishte fytyrë të hollë e të gjatë.

Dëshmitarët e tjerë kanë deklaruar si ai ishte rreth 20 vjeç, me fytyrë të imët, me faqe të futura brenda dhe mollëza pak të dala.

REPUBLIKA E SHQIPËRISË KËSHILLI I LARTË I DREJTËSISË

NJOFTIM Këshilli i Lartë i Drejtësisë, me vendimin Nr. 298, datë 19.11.2012, vendosi të shpallë publikisht sa më poshtë vijon:

10. Në Gjykatën e Apelit Tiranë, shpallen 6 (gjashtë)

Këshilli i Lartë i Drejtësisë, me Vendimvende Nr. vakant.

285/1/a, datë 13.02.2012, 1.vendosi Në Gjykatën e Rrethit Gjyqësor Tiranë shpallen për gjyqtar 11. Në Gjykatën e Apelit Vlorë,e shpallen 2 (dy) vende të shpallë 1 vend vakant në Gjykatën Apelit Tiranë.

6 (gjashtë) vende vakant.

2.

vakant.

Në Gjykatën Administrative të Shkallës së Parë Tiranë, shpallen 16 (gjashtëmbëdhjetë) vende vakant.

12. Në Gjykatën Administrative të Apelit Tiranë, shpallen 7 (shtatë) vende vakant.

Në Gjykatën Administrative të Shkallës së Parë Korçë, shpallen 4 (katër) vende vakant.

sat dhe dokumentacionin përkatës pranë Këshillit të Lartë të Drejtësisë, brenda datës 30 Nëntor 2012.

Në Gjykatën e Apelit Shkodër, shpallen 3 (tre) vende vakant.

ligjore”, si dhe rubrika “Vende vakante”.

Bazuar në ligjin Nr. 9877, datë 18.02.2008 “Për organizimin e pushtetit Bazuar ligjin Nr datë 18.02.2008 “Për organizgjyqësor nëAdministrative Republikën e Shqipërisë”, në në ligjin nr.9877, 8811, datë 17.05.2001 3. Në Gjykatën të Shkallës së Parë imin e pushtetit gjyqësor në Republikën e Shqipërisë”, Durrës, shpallen 4 (katër)dhe vendefunksionimin vakant.

“Për organizimin enëKëshillit të Lartë të Drejtësisë”, ligjin Nr. 49/2012 “Për organizimin dhe funksioni4. Në Gjykatën Administrative të Shkallës së Parë min e Gjykatave Administrative dhe gjykimin e mosi ndryshuar, ftohen kandidatët, të cilët plotësojnë kërkesat ligjore, të Shkodër, shpallen 4 (katër) vende vakant. marrëveshjeve administrative”, në ligjin nr. 8811, datë paraqesin kërkesat dhe dokumentacionin përkatës pranëdheKëshillit tëe Këshillit Lartë 17.05.2001 “Për organizimin funksionimin 5. Në Gjykatën Administrative të Shkallës së Parë të Lartë të Drejtësisë”, i ndryshuar, ftohen kandidatët, Vlorë, shpallen 4 (katër) vendedatës vakant. 16 Mars 2012. të Drejtësisë, brenda të cilët plotësojnë kërkesat ligjore, të paraqesin kërke6.

Të gjithë të interesuarit, për më tepër informacion lidhur me 7. Në Gjykatën Administrative të Shkallës së Parë Të gjithëetëpranimit, interesuarit, për më tepër informacion dokumentacionin, procedurat mund të vizitojnë Gjirokastër, shpallen 4 (katër) vende vakant. dhe kriteret lidhur me procedurat dhe kriteret e pranimit, mund të 8. Në Gjykatën e Apelit shpallen vende faqen zyrtare tëDurrës, Këshillit të3 (tre) Lartë të Drejtësisë, adresën www.kld.al, në vizitojnë faqennë zyrtare elektronike të Këshillit të Lartë vakant. të Drejtësisë, në adresën www.kld.al, rubrika “Korniza rubrikën “Korniza ligjore”, si dhe rubrikën “Vende vakante”.

9.

8

MAPO

E mërkurë, 21 nëntor 2012 www.mapo.al

kronika

Aksidentet në autostradë, vdes 21-vjeçarja Një i vdekur dhe dy të plagosur është bilanci i dy aksidenteve të ndodhura dje në kryeqytet, në autostradën Vorë-Tiranë, pranë kthesës së Yzberishtit si dhe pranë xhamisë së Et’hem Beut. Në aksidentin e parë, drejtuesi i një mjeti të markës “Mercedez- Benz” goditi nga pas një kamion, duke lënë të vdekur një vajzë 21-vjeçare që udhëtonte me të në sediljen e parë, ndërsa

vetë mbeti i plagosur rëndë. Viktima ka pësuar hematoma të rënda, ndërsa ka humbur jetën teksa transportohej për në spital. Në kohën që policia merrej me këtë aksident, në segmentin nga Tirana në Durrës, ulja e shpejtësisë së një automjeti nga një drejtues kureshtar solli një tjetër përplasje mjetesh, por vetëm me dëme materiale. Dje pasdite, rreth orës 17:00,

një burrë 45-vjeçar ka mbetur i plagosur rëndë ndërsa udhëtonte me biçikletën e tij. Ai u godit nga një automjet teksa udhëtonte në rrugë. Aksidenti u regjistrua përpara xhamisë së së Et’hem Beut në Tiranë, ndërsa i plagosuri u dërgua me urgjencë për në spital, ndërkohë drejtuesi i automjetit të aksidentit me targa TR 5819 F u ndalua nga blutë.

Thyen arrestin shtëpiak, Shqevi rikthehet për disa orë në polici Tiranë Thyerja e arrestit shtëpiak e ka kthyer për disa

Nard Ndoka: Oferta për valltare i çon vajzat shqiptare në rrjetet e trafikut Zv.ministri i Brendshëm, Nard Ndoka, shpjegon fenomenin e trafikut të prostitucionit dhe masat që ka marrë policia për ta parandaluar atë. “Fenomeni ka pësuar rënie, por jemi sërish vend origjine.”

Tiranë Edhe pse me statistika në rënie, Shqipëria vazhdon të mbetet në hartën e vendeve që trafikojnë femra për prostitucion. Zv.ministri i Brendshëm, Nard Ndoka, pohon se viktima të trafikimit janë kryesisht vajza që rrjedhin nga familje me probleme ekonomike apo arsimim të ulët. “Rritja e mundësive për arsimim dhe punësim janë mure të forta parandaluese ndaj trafikimit të qenieve njerëzore, por të gjithë ne jemi të ndërgjegjshëm se ky fenomen kërkon përpjekje e punë të fortë në vazhdimësi”,-thotë Ndoka në një intervistë për një media të huaj. Sipas tij, vendet e destinacionit për vajzat shqiptare vazhdojnë të jenë vendet fqinje, si Greqia, Italia apo Kosova.

Ndërkohë, në këtë listë është futur edhe shteti belg, ku ka raportime për raste të shumta trafikimi. Sipas zv.ministrit të Brendshëm, Nard Ndoka, vajzat shqiptare mashtrohen prej rrjeteve të trafikut përmes ofertave për të punuar valltare. “Mënyra tradicionale e rekrutimit të tyre është ajo e ofrimit të punës si valltare nëpër lokale e bare të ndryshme dhe më pas përfshirja e tyre në aktivitetin e paligjshëm të prostitucionit. Ka patur edhe raste të mashtrimit për bashkëjetesë apo edhe një rast për bashkim familjar”,-thotë ai.

Në këtë aktivitet kriminal, rrjetet e

trafikimit të qenieve njerëzor kanë tashmë një favor: lëvizjen pa viza në vendet e BE-së. Megjithatë, frika nga policia i detyron shumë nga këto vajza të shfrytëzojnë sërish rrugët ilegale të daljes nga vendi. Një fenomen i ri, i cili po mbahet nën vëzhgim nga policia shqiptare, është numri në rritje i martesave të vajzave shqiptare me shtetas serbë apo maqedonas. Sipas zv.ministrit Ndoka, që ka për kompetencë çështjet e trafikimit, janë bërë verifikime në këtë drejtim, por nuk janë gjetur elemente të trafikimit të vajzave shqiptare. “Një fenomen që është vënë re kohët e fundit është shndërrimi i viktimave të trafikimit, kryesisht vajzave të shfrytëzuara për prostitucion, në bashkëpunëtore të ngushta të trafikantëve për rekrutimin e vajzave të tjera. Të miturit shfrytëzohen kryesisht për lypje brenda vendit, por kemi patur dhe raste kur destinacioni i tyre ka qenë Kosova”,-shton Ndoka, i pyetur për kategoritë e njerëzve që vuajnë problemet e trafikimit. Në këtë intervistë zv.ministri i Brendshëm i bën një analizë interesante edhe profilit të trafikantit. Sipas tij, përgjithësisht i përkasin grup-moshës 25-40 vjeç, vijnë nga familje me probleme financiare, edukim të ulët arsimor dhe kryesisht janë nga veriu i Shqipërisë ose nga zona të thella malore të Jugut dhe Juglindjes. Por cilat janë masat që po merren në zhdukjen e këtij fenomeni?

“Masat e luftës kundër trafikimit të qenieve njerëzore shtrihen në një hark kohor 10-vjeçar. Nga përpjekjet në vitet e fundit mund të konstatojmë se kuadri ligjor është i plotësuar, të gjithë aktorët antitrafik punojnë me proceduara të qarta, të shpejta dhe në kohë”,-përgjigjet Ndoka, i cili shton se një nga sfidat

kryesore në luftën kundër trafikimit është përfshirja e komunitetit në procesin e identifikimit të rasteve.

“Një fenomen që është vënë re kohët e fundit është shndërrimi i viktimave të trafikimit, kryesisht vajzave të shfrytëzuara për prostitucion, në bashkëpunëtore të ngushta të trafikantëve për rekrutimin e vajzave të tjera. Të miturit shfrytëzohen kryesisht për lypje brenda vendit, por kemi patur dhe raste kur destinacioni i tyre ka qenë Kosova”

orë në qeli Perikli Shqevin, ish-të përndjekurin që po hetohet për zjarrvënien ndaj Gjergj Ndrecës. Perikli Shqevi, i njohur në rrethin e miqve të tij edhe me emrin Pal Greku, ndodhej në arrest shtëpie pas vendimit të gjykatës së Tiranës. Por dje në mesditë, rreth orës 12:00, Shqevi u kap duke ecur në këmbë në rrugën “Sami Frashëri”, pranë shkollës 9-vjeçare “Edith Durham”, nga një patrullë policie e komisariatit nr.2, e cila e ndaloi atë dhe iu kërkua shoqërimi në komisariat. Shoqërimi mësohet se është kryer me argumentin e shkeljes së masës së sigurisë me arrest shtëpie.

Menjëherë pas konstatimit u vendos që Shqevi të shoqërohej në komisariatin e policisë nr.2. Ai u mor në pyetje nga efektivët e policisë së komisariatit nr.2, që kërkonin të dinin nga Shqevi arsyen e shkeljes prej tij të masës së sigurisë së arrestit shtëpiak. Gjatë komunikimit me punonjësit e policisë, Shqevi ka pretenduar se ka qenë duke shkuar për të Perikli Shqevi takuar avokatin e tij, që ndodhej jo shumë larg vendit ku ai është ndaluar.

Ndërkaq, policia ka dyshuar se ai mund të ketë qenë nisur për të takuar një grup miqsh të tij, ish-të përndjekurish. Një ditë më parë, një grup ish- të përndjekurish goditën me vezë autoveturën e Kryetares së Parlamentit, në shenjë proteste ndaj saj dhe qeverisë për mosmarrjen e dëmshpërblimeve të akorduara nga qeveria për vitet e vuajtura prej tyre në burg gjatë kohës së diktaturës.

Pasi u mbajt disa orë dhe u pyet në lidhje me motivin e daljes së tij nga shtëpia, rreth orës 16:00 ai u la i lirë nga shërbimet e rendit të komisariatit të policisë nr.2, në kryeqytet. Shqevi qëndron në gjendje arresti prej më tepër se një muaji, që kur ai u ndalua nga policia e kryeqytetit me akuzën e plagosjes së rëndë, i dyshuar si autor i zjarrvënies ndaj Gjergj Ndrecës në fund të muajit shtator të këtij viti.

REPUBLIKA E SHQIPËRISË KËSHILLI I LARTË I DREJTËSISË

NJOFTIM Këshilli i Lartëi iLartë Drejtësisë, me Vendimme Nr. Vendim 297/5.II, datë të shpallë 1 (një) Këshilli i Drejtësisë, Nr.15.11.2012, 285/1/a,vendosi datë 13.02.2012, vend vakant INSPEKTOR, Inspektoratit të këtij vendosi tëpër shpallë 1 vend pranë vakant për gjyqtar nëinstitucioni.

Gjykatën e Apelit Tiranë.

Bazuar në ligjin Nr 9877, datë 18.02.2008 “Për organizimin e pushtetit gjyqësor në Repub-

Bazuar në ligjinnëNr. 9877, 18.02.2008 “Për organizimin e pushtetit likën e Shqipërisë”, nenin 14 medatë titull “Inspektorati i Këshillit të Lartë të Drejtësisë” të ligjit gjyqësor Republikën e Shqipërisë”, në ligjin nr. 8811, datë 17.05.2001 nr 8811, datënë 17.05.2001 “Për organizimin dhe funksionimin e Këshillit të Lartë të Drejtësisë”, i “Për organizimin dhe funksionimin e tëKëshillit Lartë të ndryshuar, si dhe në Vendimin e Këshillit të Lartë Drejtësisëtë Nr 195/2/a, datëDrejtësisë”, 05.07.2006, i “Rregullore përkandidatët, organizimin dhetë funksionimin e Inspektoratit të Këshillitligjore, të Lartë të indryshuar, ndryshuar, ftohen cilët plotësojnë kërkesat të Drejtësisë”, njoftohen gjyqtarët që përmbushin kushtet për t’u emëruar gjyqtarë në Gjykatat paraqesin kërkesat dhe dokumentacionin përkatës pranë Këshillit të Lartë e Apelit dhe në mungesë tëdatës tyre, juristët që kanë shërbyer si gjyqtarë jo më pak se 5 vjet, të të Drejtësisë, brenda 16 Mars 2012. cilët dëshirojnë të konkurrojnë për funksionin e inspektorit, të paraqesin dokumentacionin përkatës brenda datës 6 Dhjetor 2012, pranë Këshillit të Lartë të Drejtësisë.

Të gjithë të interesuarit, për më tepër informacion lidhur me dokumentacionin, procedurat dhe kriteret e pranimit, mund të vizitojnë Të gjithë të interesuarit, për më tepër informacion lidhur me dokumentacionin, procedufaqen zyrtare të Këshillit të Lartë të Drejtësisë, në adresën www.kld.al, në rat dhe kriteret e pranimit, mund të vizitojnë faqen zyrtare të Këshillit të Lartë të Drejtërubrikën “Korniza ligjore”, si dhe rubrikën “Vende vakante”. sisë, në adresën www.kld.al, në rubrikën “Korniza ligjore”, si dhe rubrikën “Vende vakante”.

e mërkurë, 21 NëNTOR 2012 www.mapo.al

02

sociale

MAPO

9

Nis më 26 nëntor përgatitja e tortës së Pavarësisë, para Teatrit të Operas dhe Baletit që do të jetë 550 metra katror

Zbardhet 28 Nëntori i Tiranës, Basha: Tri ditë festime madhështore Debatet në Këshillin Bashkiak për dekorin e kryeqytetit. Këshilltarët e opozitës akuza Bashës për zbukurimet. Basha: Në këtë sallë ekziston pafytyrësia e atyre që duan të prishin festimet, 90 për qind e dekorit është kontribut i qytetarëve dhe biznesit

Tërhiqen çamët, sheshi “Çamëria” te fusha “Ali Demi”

Jonida Tashi

Debati për festimet e 100-vjetorit të Pavarësisë dhe në kryeqytet ka zbritur edhe në Këshillin Bashkiak të Tiranës.

Por paralelisht me Vlorën, festimet në Tiranë do të nisin nga ora 10:00 e datës 28 Nëntor për të vijuar deri në orët e vona të mbrëmjes. Kreu i Bashkisë së Tiranës, Lulzim Basha ka zbardhur në mbledhjen e djeshme të Këshillit Bashkiak, axhendën e festimeve në Tiranë, që do të çelen më 26 nëntor e që do të përfshijnë të gjithë qytetarët. “Bashkia e Tiranës, sikundër bëri edhe vjet, veçanërisht në këtë 100-vjetor ka marrë të gjitha masat për një festë madhështore, e cila do të kaplojë të madh e të vogël, cep më cep të këtij qyteti që është edhe kryeqyteti i Shqipërisë dhe kryeqendra e shqiptarëve, sa i përket numrit të banorëve. Do të nisim në datën 26 nëntor, e cila për qytetin e Tiranës është një datë e veçantë, është data kur këtu u ngrit flamuri dhe me këtë rast kemi një program që do të përkujtojë këtë ngritje të flamurit me praninë e pasardhësve, pinjollëve të familjeve të ngritjes së flamurit në Tiranë, pikërisht në zonën ku u ngrit flamuri, pranë ‘Urës së Tabakëve’, ku ne do të përkujtojmë 100-vjetorin e ngritjes së flamurit në Tiranë, me përjetimin e simbolit kombëtar, shqiponjës dykrenare. Në këtë vend ku u ngrit flamuri para 100 vitesh do të vendoset një Mozaik i Flamurit Kombëtar, bazuar në një ndër dizenjot e hershme, stemën e Muzakajve, e punuar tërësisht me gurë natyralë nga artisti Gëzim Hidri”, - tha Basha. Ai bëri të ditur se Mozaiku është 2012 mm i gjatë, punuar me 2012 gurë dhe përkujton vitin e shpalljes së Pavarësisë 19122012, si dhe 1200 mm i lartë, që simbolizon 1200 muajt që përbëjnë një shekull. Autorit i janë dashur 4 muaj të mbledhë gurë të kuq në të gjitha trevat shqiptare, një pjesë e të cilëve janë marrë në fusha e male ku janë zhvilluar dhe betejat më të përgjakshme në këtë vend, që nga koha e Skënderbeut deri në çlirimin e Shqipërisë. Po në datën 26, në Tiranë do të nisin edhe disa aktivitete, të cilat do të vazhdojnë edhe në datën 27, 28 Nëntor e më tej. Ndër organizimet më të veçanta që pritet të bëjë edhe shumë bujë është torta gjigante e Pavarësisë, që do të nisë të përgatitet mëngjesin e 26 nëntorit, para shkallëve të Teatrit të Operas dhe Baletit. “Do të nisë në pedonalen ‘Murat Toptani’ panairi “Blej produkte shqiptare”, ndërsa përpara TOB do të nisë puna për tortën e Pavarësisë, një ngjarje e shumëfolur, një tortë me një sipërfaqe prej 550 metra katror, përgatitur nga pastiçerët më të mirë shqiptarë, jo vetëm nga trojet shqiptare por edhe nga ata që kanë bërë emër në tregjet e Europës dhe Amerikës së Veriut”, - u shpreh kreu i Bashkisë. Aktivitetet e Bashkisë do të vijojnë nga mëngjesi

Kreu i Bashkisë, Lulzim Basha, gjatë mbledhjes së Këshillit Bashkiak

Axhenda e festimeve për 28 Nëntorin DATA 28 NËNTOR • Festimet në Tiranë nga ora 10:00-14:00 SHESHI “SKËNDERBEJ” • Ceremonia e prerjes së tortës (Vendndodhja: TKOB) • Hedhja e parashutistëve me flamurin Kombëtar RRUGA “MURAT TOPTANI” • Panairi “Blej produkte shqiptare” • Koncert me këngë të muzikës së lehtë dhe popullore • Ekspozita “100 vjet Tirana” - Trotuari i GKA LULISHTJA TEK PARKU RINIA • Telajo për pikturën me temë “100 vjet Pavarësi - Shqipëria ime” (12m*1.5m) • Koncert për fëmijë • Teatër për fëmijë (Teatri i Kukullave) • Animatorë (lojëra, pikturime në fytyrë, tullumbace) • Foto point me personazhe të Pavarësisë LULISHTJA “TRE VËLLEZËRIT FRASHËRI” • Koncert për të rinj (Akademia e Hollivudit, Liceu Artistik, Shkolla e Baletit) URA TEK RRUGA “IBRAHIM RUGOVA” në mbrëmje përgjatë tri ditëve, ndërkohë që në datën 28 Nëntor, që është kthyer tashmë edhe në një ‘mollë sherri’ mes mazhorancës dhe opozitës për festimet në Vlorë dhe Tiranë, në kryeqytet ceremonia duket se do të nisë me prerjen e tortës. “Në datën 28 Nëntor, pas Protokollit të Shtetit në Vlorë ka po një protokoll të shtetit, i cili parashikon po një sërë ngjarjesh, por ne kemi koordinuar me protokollin e shtetit disa ngjarje. Më 28 Nëntor në Tiranë, pas protokollit të shtetit në Vlorë, shpresojmë që pas javëve dhe punëve, ditëve dhe skepticizmi, ceremonia e prerjes së tortës të nisë në datën 28 Nëntor, të koordinohet me hedhjen e parashutistëve me flamurin kombëtar nga sheshi ‘Skënderbej’”, tha kryebashkiaku. Krahas koncerteve të ndryshme përgjatë tri ditëve, Bashkia e Tiranës do të prezantojë një dhuratë për të rinjtë e kryeqytetit, që është një CD me 42 këngë patriotike, nga të cilat afro 20 janë të padëgjuara më parë dhe i përkasin periudhës 1912-1945. Sipas axhendës së Bashkisë, deri në orën 15:00 festimet në Tiranë do të jenë të këtij institucioni, ndërsa pas kësaj ore ato do t’i drejtojë qeveria.

• Performancë e Cirkut • RR. ISMAIL QEMALI (PEDONALE) • Ekspozitë pikture, telajo, teatër rruge, performanca me vegla muzikore nga Akademia e Arteve dhe Teatri Metropolit PËRGJATË BULEVARDIT “DËSHMORËT E KOMBIT” • Photo point me personazhe historike • Rreth 100 animatorë të veshur me veshje popullore e personazhe të lidhura me festën që shpërndajnë flamurë të vegjël dhe organizojnë lojëra AKTIVITETET DUKE FILLUAR NGA ORA 15:00 -MTKRS • 15:00-17:00 Koncert folklorik (Sheshi “Skënderbej”) • 16:30-16:45 Parada e Forcave të Armatosura të Republikës së Shqipërisë (Sheshi “Skënderbej”) • 17:30-18:00 Ceremonia e përurimit të përmendores kushtuar «100 – Vjetorit të Pavarësisë së Shqipërisë» • 18:00-19:30 Mbrëmje solemne akademike (Pallati i Kongreseve) MTKRS • 19:30 Koncert i madh përmbyllës (Sheshi “Nënë Tereza” MTKRS)

Më 28 Nëntor në Tiranë, pas protokollit të shtetit në Vlorë, ceremonia e prerjes së tortës do të koordinohet me hedhjen e parashutistëve me flamurin kombëtar nga sheshi “Skënderbej” Debatet për dekorin Mbledhja e djeshme e Këshillit Bashkiak është shoqëruar me debate të ashpra mes këshilltarëve të PS-së dhe kreut të Bashkisë për dekorin e qytetit. Këshilltarët socialistë akuzuan kreun e Bashkisë për afera korruptive lidhur me dekorin festiv të Tiranës.

“Ne nuk jemi shprehur kundër zbukurimit të qytetit në nëntorin e 100-të të Pavarësisë, po jemi kundër aferave skandaloze dhe korruptive në lidhje me vendimin që na erdhi në këshill.

Këshilli vepron në publik dhe nuk je-

mi qeveria që merr vendim, por vendimet duhet të qarkullojnë. Janë akorduar 560 milionë lekë të reja dhe nuk ka asnjë njoftim se kush e ka fituar tenderin e dekorimit”, - tha këshilltari i PS-së, Gent Gazheli. Kreu i Bashkisë iu është përgjigjur akuzave duke i cilësuar mllefe personale dhe të orkestruara nga kreu i PS-së, Edi Rama, ndërkohë që theksoi se dekori i Tiranës realizohet falë kontributit të qytetarëve dhe biznesit privat në kryeqytet. “Në këtë sallë ekziston pafytyrësia e atyre që duan të prishin festimet. Akuzat ndaj meje nuk ju çojnë askund, as tek qytetarët e Tiranës, maksimumi iu kanë çuar para gjyqit për shpifje. Vijoni me shpifje dhe mashtrime, kjo është një alternativë e dështuar. Nëse doni transparencë, ju e keni marrë sa herë dëshironi. Duhet ta dini shumë mirë ju dhe ata qytetarë që doni t’u hidhni hi syve, që 90% e dekorit vjen si kontribut i qytetarëve dhe biznesit dhe ju nuk keni asnjë të drejtë të nëpërkëmbni entuziazmin dhe dëshirën e qytetarëve për të kontribuar”. Duke tentuar të shuajë sadopak debatin, përfaqësues i LSI-së, Shezai Rrokaj bëri thirrje që të vijohet me rendin e ditës, e nëse ka akuza ato

Çamët janë tërhequr nga propozimi i tyre për t’i vënë emrin “Çamëria” sheshit “Avni Rustemi”. Këshilltari i PDIU-së, Tahir Muhedini deklaroi në mbledhjen e Këshillit Bashkiak të Tiranës se kërkesa për sheshin ‘Avni Rustemi’ është bërë jo në kohën e duhur. “Kërkoj që ‘Çamëria’ të vendohet te rruga ‘Sulejman Delvina’ pranë stadiumit ‘Dinamo”, - tha Muhedini. Kërkesa e tij është marrë në konsideratë, ndërsa është miratuar për t’u futur në rendin e ditës me 29 vota pro dhe asnjë kundër. Por pas shqyrtimit të këtij propozimi Këshilli Bashkiak ka votuar në unanimitet që fusha “Ali Demi” të marrë emrin “Çamëria”. Në kuadër të 100-vjetorit, sheshi te rrethrrotullimi i Doganës do të marrë emrin “Shqiponja” dhe në të do të vendoset një monument gjigant i një shqiponje me përmasa të mëdha.

Edhe pse monumenti nuk është zbuluar ende, këshilltarët socialistë deklaruan se shqiponja i ngjan breshkës, ndërsa zbukurimet në qendër ngjajnë si arkivole. “E keni parë mirë shqiponjën që keni bërë ngjan si një breshkë dhe jo si shqiponjë.

Zbukurimet para Bashkisë së Tiranës i keni bërë si arkivole”, - tha Mehmet Hasanlame. Kreu i Bashkisë iu përgjigj duke deklaruar se këto janë mendje perverse: “Se ku e ke parë ti shqiponjën akoma pa u vendosur ti qofsh. Se kush je ti që i thua shqiponjës, breshkë ti qofsh, se shqiponja nuk është vendosur ende, por lartësia në të cilën është vendosur shqiponja është e madhe. Frymëzimi për këtë shembull është i një mendje perverse, sepse një mendje perverse imagjinon arkivole në qendër të Tiranës. Ai është ndërtuar nga shqiptar, ky dekor sjell atmosferë festive, por mos u bëni prishës të festës”.

të dërgohen në Prokurori. Por debati ka vijuar edhe me përfshirjen e kreut të grupit të këshilltarëve të PS-së, Aldrin Dalipi, i cili deklaroi se çdo investim i Bashkisë ka prapaskena korruptive. Si replikë Basha u bëri thirrje këshilltarëve që të lënë mënjanë akuzat dhe të vijohet me rendin e ditës. “Ju tregoni se keni pakujdesi për të menaxhuar veten. Unë nuk kam përmendur asnjë emër, nëse je mjaftueshëm burrë për të sharë dhe shpifur duhet të përballesh edhe me pasojat. Në qoftë se dikush e ka mizën nën kësulë, le ta mbajë”, - tha Basha. Pas një debati mes Dalipit dhe Kosovrastit mbledhja është ndërprerë duke rinisur rreth orës 20:00, për të vijuar me miratimin e vendimeve në rendin e ditës, ku Partia Socialiste ka votuar kundër Njazi Kosovrastit dhe Petrit Vasilit, të cilët ishin propozuar si anëtarë në bordin e Sport Klub Tirana. Ndër vendimet e miratuara dje ishin ai për miratimin e sistemit të pikëzimit për programet e strehimit, projekti i shërbimit këshillimor për menaxhimin e mbetjeve të ngurta, transferimi kapital i vlerës së investimeve të kryera nga aparati i Bashkisë së Tiranës gjatë viteve 2000–2009, disa ndryshime në buxhetin e Bashkisë së Tiranës për vitin 2012 etj.

OpEd

10

MAPO

E mërkurë 21 nëntor 2012 www.mapo.al

01 02 03

Muzika është e vetmja gjuhë universale.

Rogjersi

Bujar Kapexhiu Nga

Muzika është art i zemrës dhe, si e tillë, ajo i drejtohet direkt zemrës.

Hegeli Muzikën e konsideroj rrënjë të të gjitha arteve.

Klajsti

Opinione dhe Editoriale

Mos ka ardhur koha për një ndarje të re administrativo-territoriale?

N

ë 2005-ën qeverisja qendrore ndërmori një reformë të thellë të sistemit të planifikimit të territorit. I akuzuar, ndër të tjera, edhe se prodhonte mundësi konkrete për vendimmarrje preferenciale (korrupsion), sistemi i vjetër u vlerësua si i paaftë për të drejtuar zhvillimin e shpejtë dhe të planifikuar të ekonomive, industrive apo zhvillimeve të qendrave urbane.

Mbështetur në disa parime shumë të rëndësishme të qeverisjes së mirë dhe qeverisjes shumënivelshe startoi projektimi i një sistemi të ri. Në prill të vitit 2009 Kuvendi i Shqipërisë miratoi, me shumicë të cilësuar, një ligj të ri për planifikimin e territorit, i cili pas një faze tranzitore në tetor të vitit 2011 hyri plotësisht në fuqi. Logjikisht, duke shfuqizuar ligjin e vjetër dhe duke prishur edhe disa ekuilibra shumë të rëndësishëm, të paktën në planin teorik, të vendosura më parë. Ndërsa sistemi i vjetër kishte deleguar funksionin e planifikimit urban dhe lejedhënien për struktura e infrastruktura, kishte përcaktuar gjithashtu një ‘kleçkë’. Kjo “kleçkë’ ishte koncepti i ‘vijës kufizuese të ndërtimit’ për një bashki apo komunë. Sipas këtij koncepti, bashkitë apo komunat mund të merrnin vendime për leje ndërtimi në zonat brenda vijës kufizuese të ndërtimit, sigurisht në përputhje me planet e miratuara dhe sipas një procedure të përcaktuar nga sistemi. Kështu, për një njësi të qeverisjes vendore ekzistonin dy përcaktime, dy kufij, njëri ishte kufiri administrativ dhe tjetri, kufiri i zonës së ndërtimit. Këto ‘vija’ kufizonin sipërfaqe shumë të ndryshme toke për sa i përket madhësisë, për të njëjtën njësi administrative vendore dhe miratoheshin nga organe të ndryshme qeverisëse dhe në procedura e procese shumë të ndryshme ligjore. E thënë thjesht dhe në mënyrë përgjithësuese, këta kufij ishin të ndryshëm në çdo aspekt.

Sidoqoftë kishte një harmoni, një ekuilibër të ‘vijës kufizuese të ndërtimit’ me numrin e banorëve. Sa më shumë banorë të kishte një njësi administrative lokale, aq më e madhe sipërfaqja e zonës së ndërtimit. E kuptueshme kjo përderisa territori urban i shërbente nevojave të banorëve dhe se duhet të ishte numri i banorëve që përcaktonte edhe sipërfaqen e territorit në shërbim të aktiviteteve urbane njerëzore. Kjo vijë propozohej nga ekspertët e pl-

koment Gentian Kaprata

Mbështetur në një filozofi të qartë demokratike, sipas së cilës njerëzit ishin të barabartë pavarësisht ku banonin, u hartua në vitin 2000 ligji “Për organizimin dhe funksionimin e Qeverisjes Vendore”. Një nga konceptet e vjetra, sipas të cilit qytetet ndaheshin në pesë kategori sipas “rëndësisë” (ligji për planifikimin urban, 1998), u zhvlerësua. Në këtë kuptim u zhvlerësuan edhe diferencat në trajtim të tyre nga qeverisja qendrore, si dhe funksionet dhe kompetencat e tyre.

Tashmë vendbanimet humane ishin njësoj të rëndësishme, pavarësisht numrit të banorëve.

Pavarësisht numrit të tyre, administratat dhe politikanët e votuar vendorë kishin të njëjtat përgjegjësi dhe detyra...

anifikimit urban, pas një procesi shkencor vlerësimi, dhe legjitimohej përfundimisht me vendim të Këshillit të Rregullimit të Territorit të Republikës.

Mbështetur në një filozofi të qartë demokratike, sipas së cilës njerëzit ishin të barabartë pavarësisht ku banonin, u hartua në vitin 2000 ligji “Për organizimin dhe funksionimin e Qeverisjes Vendore”. Një nga konceptet e vjetra, sipas të cilit qytetet ndaheshin në pesë kategori sipas “rëndësisë” (ligji për planifikimin urban, 1998), u zhvlerësua. Në këtë kuptim u zhvlerësuan edhe diferencat në trajtim të tyre nga qeverisja qendrore, si dhe funksionet dhe kompetencat e tyre. Tashmë vendbanimet humane ishin njësoj të rëndësishme, pavarësisht numrit të banorëve. Pavarësisht numrit të tyre, administratat dhe politikanët e votuar vendorë kishin të njëjtat përgjegjësi dhe detyra. Dhe kishte kuptim, sepse pavarësisht se ku banojnë qytetarët, kanë të njëjtat të drejta për shërbime publike dhe të njëjtat detyrime për bashkëjetesë kolektive. Sepse pushtetin e kanë njerëzit, e përderisa janë të barabartë, delegojnë te politikanët e tyre të votuar të njëjtat përgjegjësi dhe detyra. Për këto arsye dhe në këtë frymë sistemi i ri i planifikimit të territorit i njeh çdo njësie të qeverisjes vendore detyrën dhe të drejtën e planifikimit dhe kontrollit të zhvillimit të territorit. Ia njeh çdo njësie vendore pavarësisht madhësisë territoriale apo numrit të banorëve.

Në sferën teorike, në kuptimin e të gjithë qytetarët janë të barabartë, reforma e planifikimit të territorit paraqitet shumë demokratike e moderne, por a është kështu edhe në planin aplikativ? A marrin të njëjtat shërbime, në sasi dhe cilësi të njëjtë të gjithë qytetarët shqiptarë, pavarësisht ku jetojnë ? Sepse ky është synimi përfundimtar. A marrin të njëjtat shërbime, pavarësisht nëse jetojnë në komuna të vogla apo bashki të mëdha? Nuk besoj. Kjo edhe teorikisht duket e pamundur. Marrim një shembull, Bashkia më e madhe në Republikën e Shqipërisë (për sa i përket numrit të banorëve) është Bashkia Tiranë me një popullsi prej 726 547 banorë.

Në përgjigje të nevojave dhe kërkesave të një popullsie të tillë, kryetari i Bashkisë dhe administrata e saj duhet të planifikojnë, menaxhojnë dhe kontrollojnë zhvillimin e një

Grabitje administrative

territori prej 42 kilometra katror.

Ndërkohë, një nga komunat më të vogla (për sa i përket numrit të banorëve) është Komuna e Kelmendit, Qarku Shkodër, me 6306 banorë. Kryetarit të kësaj komune, si politikan i votuar, dhe stafit të tij i duhet të planifikojnë, menaxhojnë dhe kontrollojnë zhvillimin e një territori prej 294 kilometra katror.

Po, po, 294 kilometra katror. Më shumë se 252 kilometra katror apo më shumë se shtatë herë sipërfaqen e territorit nën administrimin e Bashkisë Tiranë.

Sigurisht nuk jam duke thënë se presioni për zhvillim i këtij territori, nga qytetarët apo biznesi, është i njëjtë me atë të Tiranës, por sidoqoftë, funksionet dhe kompetencat janë të njëjta, pra edhe mundësitë më të mëdha për dëmtim të territorit, burimeve natyrore apo investime të gabuara. Shpeshherë janë komunat dhe bashkitë e vogla që kanë pasuritë më të mëdha natyrore. Ç’mundësi praktike ka që një administratë dhe politikan i votuar nga një popullsi 1000 herë më të vogël me një akses në sipërfaqe territoriale prej shtatë herë më të madh, të marrë vendimet e duhura? Për mua shanset për barazi në shërbime (sasiore dhe cilësore) janë të pakta, në mos nuk ekzistojnë.

Nuk ekziston as mundësia konkrete e zhvillimit të qëndrueshëm të territorit. Kështu gjendemi përpara një problemi, të cilin ose duhet ta injorojmë, siç bëjmë shpesh, ose duhet ta përballojmë duke i dhënë një zgjidhje. Dhe mundësitë për zgjidhje janë vetëm dy. Njëra është kthim në të kaluarën, duke i klasifikuar njësitë e pushtetit vendor në klasa dhe duke shpërndarë funksione dhe kompetenca sipas klasave. Por, kjo është e papranueshme. Ne nuk mund të pranojmë konceptin e vjetër- të g jithë qytetarët janë të barabartë teksa disa janë më të barabartë se të tjerëtndërsa aspirojmë demokraci të aplikuar dhe jo teorike. Mundësia e dytë dhe më e mirë, të paktën sipas meje, është reforma territoriale.

Përcaktimi i llojeve të reja të njësive të qeverisjes vendore dhe ndarje e bashkim i njësive aktuale me synim funksionimin më të mirë të mundsh ë m t ë t y r e n ë sh ë rb i m t ë qytetarëve. Pse jo, edhe si një hap i parë e i domosdoshëm drejt një shpërndarjeje sa më të ekuilibruar dhe të balancuar të vendbanimeve njerëzore në territorin kombëtar.

Sigurisht nuk jam duke thënë se presioni për zhvillim i këtij territori, nga qytetarët apo biznesi, është i njëjtë me atë të Tiranës, por sidoqoftë, funksionet dhe kompetencat janë të njëjta, pra edhe mundësitë më të mëdha për dëmtim të territorit, burimeve natyrore apo investime të gabuara.

Shpeshherë janë komunat dhe bashkitë e vogla që kanë pasuritë më të mëdha natyrore. Ç’mundësi praktike ka që një administratë dhe politikan i votuar nga një popullsi 1000 herë më të vogël me një akses në sipërfaqe territoriale prej shtatë herë më të madh, të marrë vendimet e duhura? Për mua shanset për barazi në shërbime (sasiore dhe cilësore) janë të pakta, në mos nuk ekzistojnë...

E mërkurë E hënë 12 21 nëntor 2012 www.mapo.al

MAPO

19 11

Për sa i takon pikës së dytë, dihet tashmë se përfitimet nga investimet në kapital ndjehen vetëm në periudhën afatgjatë. Fatkeqësisht, investimet kapitale në vend njohën ulje gjatë dy viteve të fundit për të respektuar pragun e borxhit prej 60%, duke e detyruar ekonominë tonë të humbasë kohë në përfitimet e pritshme të këtyre investimeve. Por gjithashtu kjo rritje e borxhit publik duhet shoqëruar me një dedikim të shtetit shqiptar se është i përkohshëm dhe i detyruar nga rrethanat.

Pasi ky devijim, edhe pse i lehtë, nuk është kurrsesi në favor të kredibilitetit të qeverisë për të ndjekur kursin e politikës fiskale që ajo ka deklaruar...

— Besart Kadia

Partitë t’i nënshtrohen atdhetarizmit K

osova dhe Serbia gjenden në një situatë të re, pas vizitës së përbashkët të sekretares amerikane të shtetit, Hilary Clinton, me shefen e diplomacisë së BE-së, Catherine Ashton në Beograd dhe Prishtinë. Kërkesat e parashtruara prej kryediplomatëve të ShBA-së dhe BE-së ndaj Serbisë dhe Kosovës tashmë dihen.

E megjithatë, mendoj se e vlen të përsëris thelbësoren e këtyre kërkesave; tejkalimin e dallimeve të hidhura mes dy shteteve dhe integrimin plotësisht të tyre në BE dhe në NATO. U mbajt gjithashtu edhe takimi i Kryeministrit të Kosovës me Kryeministrin serb më 7 nëntor në Bruksel nën kujdesin e në praninë e znj. Ashton.

Rezultatet e këtij takimi u paragjykuan dhe u kundërshtuan nga forca politike dhe media në Kosovë, por edhe në Serbi. Kjo tashmë dihet, siç dihen edhe epitet etiketuese të ndonjë force politike për z.Thaçi, që e cilësuan deri “tradhtar” për arsye të takimeve të tij me Daçiqin.

Nuk ia vlen të përmendësh gjëra që dihen. Unë e di këtë, por detyrohem ta bëj, kur politikanë e parti bëjnë të pa diturin dhe kundërshtojnë ecurinë dhe vlerësimin kombëtar dhe ndërkombëtar të rezultateve të derisotme të bisedimeve mes Kosovës dhe Serbisë, pra, mes dy shteteve fqinjë. Kam bindjen se edhe këta kundërshtues e dinë që këto bisedime u kërkuan, u nxitën dhe u realizuan nën këmbënguljen e vazhdueshme të BE-së dhe ShBA-së.

Kam bindjen që ata e dinë se këta dy faktorë kanë dhënë një kontribut vendimtar për çlirimin e Kosovës nga sundimi i Serbisë, për shpalljen e pavarësisë e për njohjen ndërkombëtarisht të shtetit të Kosovës. Kam bindjen se kundërshtuesit e bisedimeve e dinë se rruga e vetme e mundshme e tejkalimit të raporteve konfliktuale të dy dekadave të fundit mes Kosovës dhe Serbisë është dialogu mes tyre, sepse askush nuk “guxon” të flasë për një zgjedhje tjetër (luftën?!).

Në takimin e 7 nëntorit në Bruksel, që u bë në funksion të normalizimit të marrëdhënieve mes tyre, u vlerësua dhe u përjetua në mënyra të ndryshme nga politika dhe një pjesë e opinionit mediatik në Prishtinë dhe Beograd. Në këtë proces “anti-dialog” është i dukshëm përfundimi: secili ndihet humbës?! Dukuri e ngjashme u shfaq edhe në vlerësimin e ndërkombëtarëve.

Mbështetësit “miq” të shtetit të Kosovës përshëndetën dhe vlerësu-

koment Xhavit Haliti

Është shumë e rëndësishme, shumë e vështirë dhe, për më tepër, rruga e vetme. Është sikurse Rambuje e dytë, por, unë mendoj, edhe më e rëndësishme. Në Francë politika e Kosovës, jo pak konfliktuoze në kohën e vet, u shfaq dhe veproi e bashkuar. Tash, politikanët kosovarë, me më shumë përvojë sesa në Rambuje, duhet të kuptojnë dhe të manifestojnë: atdhetarizmin para interesave të ngushta partiake!

Pjesëmarrja dhe kontributi ideor i çdo partie parlamentare për përballjen dhe finalizimin e bisedimeve me Serbinë, është në favor të Kosovës.

Bisedimet janë të domosdoshme, e të pashmangshme. Nuk mund t’u ikim. Por edhe pse jemi në të drejtën tonë, të njohur botërisht, mund të mos arrijmë atë që na takon nëse politikanët e Kosovës nuk shfaqen të bashkuar.

an rezultatin e takimit, si hap të rëndësishëm në normalizimin e raporteve mes Kosovës dhe Serbisë.

Ndërkohë, miqtë dhe tutorët historikë të serbëve, rusët, e “anatemuan” këtë akt të Serbisë, sepse, sipas logjikës politike dhe gjeostrategjike të Rusisë, ky akt i jep fund një “konflikti të ngrirë” në Ballkan.

Siç e përmenda edhe më lart, takimit të Brukselit i parapriu vizita e dy figurave më të pushtetshme në politikën e jashtme botërore, znj.

Clinton dhe znj.Ashton në Beograd, Prishtinë dhe Tiranë. Mesazhi që sekretarja amerikane e shtetit dha në Prishtinë ishte: “sovraniteti dhe kufijtë e Kosovës nuk vihen në diskutim”. Mesa duket, kryediplomatja i dha përgjigje shqetësimit tonë të madh.

Dashamirëse dhe e angazhuar për ta ndihmuar shtetin e Kosovës, znj.Clinton e përcolli këtë mesazh nga Tirana: “partitë t’i nënshtrohen atdhetarizmit!” Mesazhi është i qartë. Megjithëse ky mesazh u tha në Tiranë, mendoj se ka patur parasysh edhe politikën në Prishtinë. Politika në Shqipëri po “grindet” për miratimin e tre ligjeve në Kuvend me shumicë të cilësuar për të marrë statusin e kandidatit për anëtarësim në BE, kurse ne po “grindemi” për nismën e normalizimit të marrëdhënieve me Serbinë, që është e ndjeshme në të përditshmen e jetesës së qytetarëve të të dy shteteve, që përshpejton anëtarësimin e Republikës së Kosovës në OKB, BE ..., që përmbyll konfliktet dhe garanton paqen, sigurinë, mirëkuptimin dhe bashkëpunimin mirëbesues në rajonin e Ballkanit. Jemi në një fazë përmbyllëse të normalizimit të raporteve me Serbinë. Është shumë e rëndësishme, shumë e vështirë dhe, për më tepër, rruga e vetme. Është sikurse Rambuje e dytë, por, unë mendoj, edhe më e rëndësishme. Në Francë politika e Kosovës, jo pak konfliktuoze në kohën e vet, u shfaq dhe veproi e bashkuar. Tash, politikanët kosovarë, me më shumë përvojë sesa në Rambuje, duhet të kuptojnë dhe të manifestojnë: atdhetarizmin para interesave të ngushta partiake!

Pjesëmarrja dhe kontributi ideor i çdo partie parlamentare për përballjen dhe finalizimin e bisedimeve me Serbinë, është në favor të Kosovës. Bisedimet janë të domosdoshme, e të pashmangshme. Nuk mund t’u ikim. Por edhe pse jemi në të drejtën tonë, të njohur botërisht, mund të mos arrijmë atë që na takon nëse politikanët e Kosovës nuk shfaqen të bashkuar.

Debati i gabuar për borxhin koment

Besart Kadia

Për sa i përket pikës së parë, strategjitë e shtetit shqiptar shprehin qartë angazhimin ndaj infrastrukturës rrugore në vend dhe në vitin 2013 ajo është rikonfirmuar si përparësi absolute, pasi do të realizohen afërsisht 500 milionë dollarë investime të tjera

S

i çdo familje shqiptare dhe qeveria planifikon se sa do të jenë të ardhurat dhe shpenzimet për vitin e ardhshëm. Ashtu sikundër dhe një familje, qeveria i vendos vetes një tavan të borxhit që ajo duhet të ketë në krahasim me të ardhurat vjetore. Në rastin e Shqipërisë, qeveria ka vendosur se ky kufi duhet të jetë sa 60% e Prodhimit të Brendshëm Bruto. Disa ekonomistë vendas dhe të huaj, sikundër dhe FMN, kanë sugjeruar me të drejtë se Shqipëria duhet të ketë një borxh publik më të ulët duke dhënë dhe një shifër që vërtitet rreth vlerës 40-50% të PBB-së. Në një periudhë kur kriza po dominon ekonominë botërore prej më shumë se katër vjetësh dhe kur Shqipëria ka po kaq vite që rritet nën potencial, duket si i panevojshëm respektimi i një rregulli fiskal, i cili pengon qeverinë të kryejë politikat e saj ekonomike në kohë të vështira.

Për këtë arsye, debati që hidhet në publik me shqetësimin se kalimi i pragut prej 60% të borxhit publik do të vendoste në pikëpyetje stabilitetin makroekonomik të vendit, nuk duket se është i duhuri. Mjafton të kujtojmë se në 12 vitet e fundit, Shqipëria nuk ka patur asnjëherë një stok të borxhit më të ulët se 50%, dhe për më tepër, në vitin 2002 ajo pati një nivel prej 62.5%. Ashtu si dhe në vitin 2002, ekonomia shqiptare ndodhet nën potencialin e saj të rritjes ekonomike dhe për këtë arsye mbetja peng e një rregulli për hir të rregullit e ngurtëson sjelljen e qeverisë dhe i lidh këmbët në një periudhë kur çdo qeveri demokratike ka dalë jashtë rregullave ekonomike për të garantuar stabilitet ekonomik. Ndaj thyerja e pragut prej 60% është në të mirë të ekonomisë sonë dhe jo e kundërta.

Rregulli fiskal i deritanishëm ka garantuar një sjellje të parashikueshme të qeverisë dhe rritje të kredibilitetit të financave publike të shpërblyera me eurobondin e parë të vitit 2010.

Në këtë kuptim do të ishte mirë që analiza e projektbuxhetit të vitit 2013 të analizohet në qëllimet që ajo ka në lehtësimin e presioneve me të cilat po përballet prej kohësh dhe ekonomia jonë. Kështu që tri janë drejtimet kryesore të debatit. Së pari, a është ky projektbuxhet në përputhje me strategjitë e shpallura të qeverisë? Së dyti, a sjell ky një përfitim afatgjatë të ekonomisë sonë?

Për sa i përket pikës së parë, strategjitë e shtetit shqiptar shprehin qartë angazhimin ndaj infrastrukturës rrugore në vend dhe në vitin 2013 ajo është rikonfirmuar si përparësi absolute, pasi do të realizohen afërsisht 500 milionë dollarë investime të tjera. Kjo do të mbyllte një kapitull të rëndësishëm të projekteve të shtetit shqiptar për të zvogëluar në maksimum distancat e tregjeve vendase dhe ato të huaja. Nga ana tjetër, projektbuxheti adreson një shqetësim të ngritur prej kohësh nga Banka e Shqipërisë për rënie të nivelit të konsumit të qytetarëve. Ndaj rritja e pagave dhe pensioneve me 5-6% ose dy herë më e lartë se indeksimi për inflacion mundet të adresojë pikërisht këtë ngërç të ekonomisë sonë.

Për sa i takon pikës së dytë, dihet tashmë se përfitimet nga investimet në kapital ndjehen vetëm në periudhën afatgjatë. Fatkeqësisht, investimet kapitale në vend njohën ulje gjatë dy viteve të fundit për të respektuar pragun e borxhit prej 60%, duke e detyruar ekonominë tonë të humbasë kohë në përfitimet e pritshme të këtyre investimeve. Por gjithashtu kjo rritje e borxhit publik duhet shoqëruar me një dedikim të shtetit shqiptar se është i përkohshëm dhe i detyruar nga rrethanat. Pasi ky devijim, edhe pse i lehtë, nuk është kurrsesi në favor të kredibilitetit të qeverisë për të ndjekur kursin e politikës fiskale që ajo ka deklaruar. Në rast të kundërt, qeveria mundet të kërkojë konsensus dhe të propozojë një rregull të ri fiskal, i cili do të kushtëzonte çdo qeveri, pasi me rregullin aktual e vetmja pengesë është vullneti i vetë mazhorancës dhe asgjë tjetër.

CMYK

12

MAPO

e mërkurë, 21 NëNTOR 2012 www.mapo.al

liBri i ri i

Blendi Fevziut

100 vjet

Një ekskursioN Në politikëN e shtetit shqiptar (1912 – 2012) Ismail Qemali, Princ Vidi, Ahmet Zogu, Enver Hoxha, Ramiz Alia, Sali Berisha, Fatos Nano, të gjithë bashkë në një libër! Një ekskursion në politikën e shtetit shqiptar nga 1912 deri më sot!

CMYK e mërkurë, 21 NëNTOR 2012 www.mapo.al

MAPO

13

14 16

MAPO

E 21 nëntor E mërkurë enjte 8 nëntor 20122012 www.mapo.al www.mapo.al

economicus

Më 9 tetor 1991, Shqipëria hyn në BERZH (Banka Europiane për Rindërtim dhe Zhvillim) duke facilituar së tepërmi financimet e huaj shumë të domosdoshme në këtë moment

Drejt demokracisë dhe ekonomisë së tregut

1991-‘92 : Fillimi i vështirë i Tranzicionit Adrian Civici Ndryshimet radikale politike të vitit 1990-‘91 të shoqëruara me vendosjen e sistemit parlamentar shumëpartiak, i hapën rrugën dhe fillimit të transformimit radikal të ekonomisë shqiptare: nga një ekonomi e centralizuar me planifikim qendror – drejt një ekonomie të hapur tregu të tipit perëndimor. Dy vitet e para të tranzicionit (1991–‘92) përbëjnë periudhën më të vështirë të ekonomisë shqiptare të 50 viteve të fundit: PBB ra në 50%, rritja ekonomike arriti një shifër negative rekord prej -13%, çmimet e produkteve bazë ushqimore u rritën 5-6 herë vetëm brenda vitit 1991, prodhimi industrial dhe ai bujqësor pothuajse u paralizuan, deficiti buxhetor e kaloi shifrën prej 50% të PBB, inflacioni u rrit me ritme galopante, duke arritur në 400% në fund të vitit ‘91, borxhi i jashtëm u rrit mbi 600 milionë US$, papunësia kapi nivele mbi 50% të popullsisë së aftë për punë etj.

Në vitin 1992 qeveria shqiptare nënshkroi marrëveshjen e parë me FMN në kuadrin e detyrimit për të aplikuar paketën e politikave liberale rigoroze të “axhustimit strukturor”, duke siguruar njëkohësisht dhe një kredi të tipit stand-by. Reformat e para u përqendruan në shkrirjen e sektorit kooperativist dhe ndarjen falas të tokës bujqësore në favor të popullsisë rurale; krijimin e një agjencie kombëtare privatizimesh, kryesisht për sferën e shërbimeve; ristrukturimi i disa prej ndërmarrjeve kryesore industriale për t’i përgatitur për privatizim; inkurajimi i krijimit të ndërmarrjeve të reja private; liberalizimi i çmimeve duke përjashtuar një «shportë» të disa ushqimeve bazë si vaji, buka, sheqeri etj.; zhvleftësimi i lekut dhe vendosja e një përqindjeje këmbimi reale; liberalizimi i tregtisë së jashtme dhe vendosja e një tarife unike doganore prej 10%.

Politikat dhe masat e para të fillimit të tranzicionit: Aprovimi i “ligjit për tokën” më 19 korrik 1991, i cili parashikonte shkatërrimin e kooperativave bujqësore (që zinin mbi 75% të fondit të tokës së punueshme në shkallë vendi në vitin 1989), shpërndarja falas e tokës për anëtarët e këtyre kooperativave në varësi të disponibilitetit të tokës dhe numrit të anëtarëve. Përjashtimi i çdo mundësie që ish-pronarëve t’u kthehej fizikisht toka sipas pronave të para vitit 1944 dhe reformës agrare mbas Luftës së Dytë Botërore; përjashtimi i të huajve nga mundësia e blerjes së tokës.

Krijimi i një agjencie kombëtare të privatizimeve, që duhet të administronte gjithë procesin e privatizimeve në sektorët e shërbimeve, tregtisë, industrisë etj. U parashikua që vetëm gjatë vitit 1992 të dilnin për privatizim mbi 25000 objekte të vogla e të mesme tregtare, artizanale etj. Faza e privatizimeve të mëdha duhet të fillonte mbas vitit 1992, mbasi të përfundonte dhe transformimi i ndërmarrjeve të mëdha shtetërore në shoqëri aksionere.

Liberalizimi i çmimeve duhej të bëhej i plotë me përjashtim të tre produkteve bazë, si buka, vaji ushqimor dhe sheqeri.

Futja e sistemit të konvertibilitetit të lirë të lekut dhe përcaktimi në treg i kursit të këmbimit të lekut me monedhat e tjera të huaja. Për blerjet dhe shitjet me monedhë të huaj, qeveria shqiptare vendosi ECU si monedhë njësi reference.

Liberalizimi i tregtisë së jashtme me përjashtim të një liste të veçantë produktesh që kërkonin miratim të veçantë nga Ministria e Ekonomisë. U vendos dhe një tarifë unike doganore prej 10%.

Në janar 1991, Shqipëria aderon në FMN dhe menjëherë përfiton një kredi stand-by, e cila i hapte

rrugën dhe burimeve të tjera të financimit për ekonominë dhe zhvillimin.

Në prill 1991, Shqipëria bëhet anëtare e Bankës Botërore, e cila ofron menjëherë ekspertizë për sektorin bankar dhe atë agro-ushqimor.

Më 9 tetor 1991, Shqipëria hyn në BERZH (Banka Europiane për Rindërtim dhe Zhvillim) duke facilituar së tepërmi financimet e huaj shumë të domosdoshme në këtë moment.

Shqipëria vendos marrëdhënie diplomatike me të gjitha vendet e BE. Kjo periudhë u shoqërua dhe me një ndihmë masive nga komuniteti ndërkombëtar: nëpërmjet operacionit «pelikan» Italia dhuroi dhe shpërndau mbi 540 000 tonë ushqime dhe shume produkte mjekësore e farmaceutike; BE-ja planifikoi dhe filloi dërgimin e mbi 400 000 tonë ushqimeve, 230 milionë US$ nga BE-ja në favor të përmirësimit të bilancit të pagesave dhe importeve urgjenteve; 42 milionë US$ nga Banka Botërore dhe 36 milionë US$ nga IDA kryesisht për importet e domosdoshme dhe reduktimin e varfërisë në zonat rurale; një transh të parë prej 10 milionë US$ nga ana e BERZH kryesisht në favor të rikonstruksionit të rrjetit të telekomunikacionit; 83 milionë US$ nga qeveria amerikane në favor të produkteve ushqimore dhe asistencës teknike për riorganizimin e sektorit bujqësor e ushqimor; 42 milionë US$ të dhëna nga qeveria gjermane kryesisht në funksion të përmirësimit të sektorit të shëndetësisë dhe ujit të pijshëm etj.

Rezultatet e para pozitive u shfaqën që në fillim të periudhës 1993–‘95. Largimi i ushtarëve italianë të operacionit «pelikan» në dhjetor 1994 ishte shenjë e qartë e mbarimit të periudhës së emergjencës dhe fillimit të një periudhe stabiliteti e rritjeje ekonomike. Kjo u shfaq në shumë tregues: rritje ekonomike 9.6% më ‘93 dhe 13.4% më ‘95; rënie evidente e inflacionit nga 236% më ‘92, në vetëm 6% më 95; rritje e lehte e eksporteve (+ 29% më ‘95 në raport me vitin ‘92). Në përgjithësi, përsa i përket indikatorëve kryesorë makroekonomikë, Banka Botërore dhe FMN-ja ishin të kënaqur për respektimin e kritereve të tyre të axhustimit strukturor: kontroll i masës monetare dhe të deficitit buxhetor, eliminimi i hiperinflacionit, papunësi në rënie, përqindje këmbimi të lekut me devizat e tjera të stabilizuara, çmime të liberalizuara etj. Edhe bujqësia, e quajtur “motori i zhvillimit”, me rritjen e saj prej 18.5% më ‘92 dhe 13.2% më ‘95 dëshmonte për këtë fillim të ringritjes së ekonomisë shqiptare, që gjithsesi afishonte shifra kaq të larta dhe për faktin se baza e krahasimit ishte periudha më e keqe e saj, vitet ‘90-‘91.

Skemat financiare piramidale–shembja e shtetit Shqipëria arriti megjithatë që brenda pak vitesh (1992-1996) të ishte e suksesshme në reformat e saj strukturore makroekonomike në konformitet të plotë me rekomandimet e FMN-së. Por, në mënyrë që të realizonte objektivat themelore të reformimit të sistemit financiar në bazë të marrëveshjes me FMN, të tilla si kontrolli i inflacionit, reduktimi i deficitit buxhetor, ristrukturimi i borxhit të jashtëm, krijimi i sistemit bankar me dy nivele etj., Banka e Shqipërisë dhe Ministria e Financave vepruan në drejtim të shtrëngimit të politikës monetare dhe buxhetore, duke bërë që gjatë periudhës 1992-‘95 të kishte një ulje të konsiderueshme të ekspansionit të kredisë, të shpenzimeve publike, një zvogëlim të agregatit monetar në raport me PBB si dhe vështirësi në licencimin dhe fillimin e aktivitetit të bankave tregtare private. Gjatë 1992-‘93 subvencionet për ndërmarrjet

publike u zvogëluan nga 16% në 2% në raport me PBB, rritja e masës monetare u reduktua ndjeshëm, pagat reale u zvogëluan me 26%, sektori publik u reduktua me 2/3 e efektivave të tij etj.

Edhe bursa e Tiranës që mund të ishte një element i rëndësishëm në qarkullimin formal të kapitaleve, mbeti thjesht një gjest formal.

Këto “shtrëngime” si dhe mungesa e lindjes dhe zgjerimit të ndërmjetësuesve financiarë bëri që të lindte një sektor financiar jo formal i madh.

Kërkesa dhe orientimi masiv drejt këtij tregu joformal erdhi nga tre burime kryesore. 1) Gjatë periudhës 1991-96 mbi 400 000 shqiptarë ose rreth 12% e popullsisë së vendit emigroi në masë drejt Greqisë dhe Italisë, duke dërguar në vend në formën e remitancave shuma kolosale parash që arrinin deri në 15-20% të PBB. Vlerësohet se gjatë kësaj periudhe hynë në Shqipëri mbi 1 miliard dollarë në këtë rrugë. 2) Efekti i madh financiar dhe i sasive të konsiderueshëm të dollarëve apo markave gjermane që hynë në Shqipëri si pasojë e trafikut ilegal apo kontrabandës të karburanteve që shumë shqiptarë bënin me vendet e ish-Jugosllavisë, të cilat në këtë periudhë lufte midis ish-republikave jugosllave i nënshtroheshin regjimit të embargos ndërkombëtare për karburantet. Shuma e tyre llogaritet në rreth 500600 milionë dollarë. 3) Në këto vite Shqipëria përftoi sasi të mëdha parash në formën e ndihmës së huaj, duke u renditur si vendi i parë për sasinë e ndihmave financiare për banor, në raport me të gjithë vendet e Europës Qendrore e Lindore.

E gjithë kjo pati një efekt të dukshëm te niveli i të ardhurave dhe kursimeve të shumë shqiptarëve, duke krijuar teprica të cilat mund të përdoreshin kollaj në tregun informal.

Në kushtet kur tregu formal i kredisë dhe mundësitë legale për investime ishin pothuajse të «tharë», ndërkohë që tregu informal ishte «plot me para», pronarët e bizneseve dhe qytetarët e thjeshtë iu drejtuan këtij tregu për plotësimin e nevojave dhe dëshirës për investime apo fitime.

Në «ndihmë» të kësaj kërkese erdhën menjëherë disa «fondacione bamirëse» apo «kompani investuese», të cilat pranonin depozita, jepnin kredi si dhe ofronin interesa marramendëse për depozitat të cilat shkonin nga 10-50% në muaj. Emra si «Sudja», «Vefa», «Xhaferi», «Populli», «Kamberi», «Gjallica» etj., u bënë menjëherë emrat më familjarë për shqiptarët. Kompanitë rentiere fi-

nanciare nuk deklaronin burimin e të ardhurave të tyre, ndërkohë që nuk paraqisnin asnjë bilanc për kreditë apo interesat që jepnin. Ato mund të përdornin bankën shtetërore «Banka e Kursimeve» si dhe «Bankën Kombëtare Tregtare» për depozitimin dhe tërheqjen e parave pa patur asnjë kontroll mbi llogaritë e tyre bankare. Megjithëse disa prej kompanive financiare vepronin si banka, aktiviteti i tyre financiar nuk i nënshtrohej ligjit dhe supervizionit bankar apo detyrimeve për licencë zyrtare, por konsiderohej thjesht si «marrëveshje e përbashkët ndërmjet një huadhënësi dhe një huamarrësi», ashtu siç parashikohej nga Kodi Civil i Shqipërisë.

Por, përtej fasadës investuese që më shumë përdorej si maskë publike, i gjithë sistemi funksiononte në bazë të skemës Ponzi. Thithja e depozitave mbulonte pagesën e interesave të jashtëzakonshme që varionin nga 100% deri në 600% në vit.

Njerëzit depozitonin jo vetëm kursimet apo tepricat financiare të tyre në këto kompani, por shitën në mënyrë masive edhe shtëpitë apo prona të ndryshme, me shpresën së shpejt do dyfishonin apo trefishonin paratë e tyre për të blerë të tjera akoma më të mëdha e moderne. Fshatarët shitën masivisht bagëtitë, në mënyrë që të kishin para dhe t’i depozitonin ato në firmat rentiere me shpresën se shpejt do të bëheshin të pasur.

Në fillim të 1997, vlera totale e depozitave në firmat piramidale arrinte në 1.2 miliardë dollarë, ose rreth 50% të PBB të vendit. Por, duke patur parasysh informalitetin e lartë të këtij aktiviteti si dhe pretendimet e mëvonshme të njerëzve që kishin humbur kursimet e tyre në këto skema piramidale, vlerësohet se shumat e depozituara e kalonin vlerën 1.8 miliardë dollarë. Të vendosura kryesisht në Tiranë dhe zonat në jug të vendit, të cilat kishin dhe përqindjen më të lartë të emigracionit dhe për pasojë të remitancave e parave të lira të disponueshme, këto kompani arritën të kishin si klientë të tyre mbi 2 milionë shqiptarë, ose rreth 70% të popullsisë së vendit. Në një vend të varfër si Shqipëria, ku rrogat mesatare në këto vite varionin në intervalin 50-150 usd/muaj, ku papunësia ishte në nivelet 20-30%, dhe ku mbi 60% e popullsisë jetonte në zonat rurale me një parcelë të vogël toke në dispozicion, kompanitë rentiere u shfaqën si «pionieret e kapitalizmit që po realizonte ëndrrën e shqiptarëve për të jetuar më mirë dhe fituar më shumë». Imazh i përsosur për të

E mërkurë E martë 21 E enjte20 8 nëntor 2012 www.mapo.al

MAPO

15

Fundi i skemave piramidale u shfaq në 6-mujorin e dytë të 1996, kur ato filluan të ndiejnë vështirësi në pagesën e fitimeve, dhe në pamundësi që të shtonin numrin e klientëve filluan të ofrojnë interesa marramendëse që varionin nga 30-100% fitim në muaj

joshur një popull të tërë drejt sporteleve të tyre edhe pse ata që shfaqeshin si «bosët» apo «bamirësit» në krye të piramidave ishin njerëz pa vlera menaxheriale apo intelektuale. Në krye të firmës më të madhe «Sudja» qëndronte një grua me origjinë rome, që kishte vetëm 8 klasë shkollë; në krye të «Vefës» një ish nën-oficer anonim; në krye të fondacionit «Xhaferi» një personazh humoristik që pretendonte se «do shpëtonte Shqipërinë duke bërë gjithçka për njerëzit e varfër e në nevojë» etj.

Fundi i skemave piramidale u shfaq në 6-mujorin e dytë të 1996, kur ato filluan të ndiejnë vështirësi në pagesën e fitimeve, dhe në pamundësi që të shtonin numrin e klientëve filluan të ofrojnë interesa marramendëse që varionin nga 30100% fitim në muaj. Ndërkohë shqetësimi për aktivitetin e tyre u bë publik. FMN dhe Banka Botërore paralajmëruan direkt dhe indirekt qeverinë shqiptare për rrezikun që paraqisnin këto kompani rentiere. Banka e Shqipërisë e kishte paralajmëruar disa herë qeverinë shqiptare «për natyrën piramidale» të këtyre firmave. Edhe ministri i Financave, në tetor 1996, paralajmëroi publikun për rreziqet që paraqiste kjo veprimtari financiare. Por, qeveria shqiptare bëri veshin e shurdhët, ndërkohë që Presidenti shqiptar që priste rizgjedhjen e tij në fillim të 1997, në përgjigje të fjalëve të përhapura se «firmat rentiere po qarkullonin para në interes të mafias italiane», u shpreh në mbrojtje të tyre, duke thënë se «paratë e shqiptarëve ishin të pastra e të ndershme». Kjo situatë e nxiti akoma më shumë euforinë e publikut drejt këtyre firmave dhe interesat e ofruara nga ato u «çmendën» totalisht, duke kaluar çdo lloj imagjinate normale.

Më 10 janar 1997, Banka e Shqipërisë vendosi që të limitonte tërheqjet ditore të këtyre kompanive nga bankat ku ato kishin llogaritë tyre, duke fiksuar një tavan ditor prej 300 000 usd. Më 18 janar u arrestua menaxherja e fondacionit «Sudja», që ishte dhe kompania rentjere më e madhe në vend. Disa ditë më vonë, «Vefa» dhe «Kamberi» njoftuan se do bllokonin pagesat e interesave dhe kapitalit për një periudhë 3-6 mujore, duke shkaktuar një klimë të fortë dyshimi dhe paniku për gjithë depozituesit e tyre. Në kryeqytetin e vendit Tiranë dhe në disa qytete të tjera të vendit shpërthyen revoltat. Më 26 janar u bllokuan depozitat e «Popullit» dhe «Xhaferit», në të cilat u gjendën

vetëm 250 milionë dollarë, shumë më pak se detyrimet e tyre reale ndaj publikut. Në javët në vazhdim të gjitha firmat rentiere u mbyllën duke deklaruar se «kishin falimentuar totalisht» dhe i gjithë vendi u përfshi nga protesta të dhunshme, kaosi dhe krimi.

Revolta ekonomike e qindra-mijë shqiptarëve që kishin humbur totalisht jo vetëm paratë e tyre, por dhe ëndrrën për pasurim e mirëqenie të shpejtë, u kthye shpejt nga revoltë ekonomike në revoltë politike. Shumica e zyrave të policisë dhe kazermat e depot e ushtrisë u sulmuan duke u vjedhur dhe djegur. Me miliona automatikë kallashnikov dhe armë të tjera të rënda u përhapën në gjithë vendin. Shteti u shemb dhe grupe të ndryshme kriminale filluan të kontrollojnë qytete dhe zona të tëra të vendit. Dhjetëra-mijëra njerëz u larguan nga Shqipëria si refugjatë në drejtim të Italisë apo Greqisë. Mbi 1500 njerëz u vranë apo humbën jetën nga trazirat dhe kaosi, ndërkohë që me mijëra të tjerë u plagosën. Qeveria dha dorëheqjen dhe Parlamenti u shpërnda duke ia lënë qeverisjen e vendit një qeverie të unitetit kombëtar. Një trupë e huaj prej 6000 mijë ushtarësh u instalua për disa muaj në Shqipëri deri sa të organizoheshin zgjedhjet e reja parlamentare. Ekonomia shqiptare që deri në këtë vit kishte patur rritje ekonomike të lartë e të qëndrueshme, më 1997 njohu një «rritje ekonomike negative» prej -7%.

Thelbi dhe elementet kryesore të reformave: nga shteti drejt tregut Në këtë kontekst ekonomik e social, Shqipëria gjatë dekadave 1990-2010 realizoi reformat drastike drejt vendosjes së ekonomisë së tregut. Përballë dy alternativave te mundshme në ritmin dhe gjerësinë e reformave: “tranzicion gradual” apo “terapi choc-u”, Shqipëria ndoqi rrugën e tranzicionit radikal duke privilegjuar konceptin e “shkatërrimit krijues” dhe liberalizimit të gjerë në të gjitha fushat. Sipas mbështetësve të kësaj teorie në qeverinë e dalë nga zgjedhjet e 1992, masat në lidhje me stabilizimin dhe liberalizimin, si dhe sigurimi i një rritje ekonomike të konsiderueshme mund të bëhej automatikisht e pa ndërhyrjen e shtetit, nëpërmjet fuqizimit të strukturës ekonomike si pasojë e zhdukjes së shpejtë dhe masive të operatoreve ineficentë. Mekanizmat e tregut kishin kështu mundësinë, që «me një goditje të vetme» të siguronin një alokim efikas të burime-

ve dhe ta çonin ekonominë drejt një rritjeje të qëndrueshme. Por realiteti shqiptar i viteve të mëvonshme dëshmoi për rezultate të kundërta me këto konstatime. Shumë sektorë e degë jetike të ekonomisë u shkatërruan e braktisën pa patur mundësi që të rikuperohen, qoftë dhe për një periudhë afatmesme.

Mbështetësit e variantit apo politikave neoliberale, që përfaqësoheshin nga Partia Demokratike, u pozicionuan që në fillim në favor të “Terapisë së choc-ut” dhe efekteve të menjëhershme që do sillte “shkatërrimi krijues”. Sipas tyre, masat stabilizuese-liberalizuese dhe rikthimi në rritjen ekonomike të vendit mund të ndodhnin automatikisht pa ndërhyrjen e Shtetit, por falë përzënies nga tregu të operatorëve inefikas dhe përmirësimit të strukturës ekonomike e institucionale. Futja “me një goditje të vetme” e mekanizmave të ekonomisë së tregut do të sillte një alokim më të mirë të burimeve financiare e prodhuese duke e çuar ekonominë drejt rritjes së qëndrueshme. Sipas tyre, roli i Shtetit duhej të ishte i limituar, duke u përqendruar vetëm në favorizimin e këtij “shkatërrimi krijues” dhe krijimin e infrastrukturave të tregut. Çdo gjë tjetër do krijohej e evoluonte nën ndikimin e forcave të tregut.

Grupimi tjetër politik, i përbërë nga forcat e majta, Partia Socialiste dhe PSD, shprehej në favor të një zgjidhje më “gradualiste e regulacioniste”, duke preferuar një ritëm reformash më të ngadaltë e të “kontrolluar nga lart”. Sipas tyre, fillimisht duhej të ndërtoheshin institucionet që garantonin mbrojtjen sociale dhe të punësimit dhe pastaj të vazhdohej me reformat ekonomiko-financiare radikale për ndryshimin e strukturës së ekonomisë. Shteti nuk duhet të tërhiqej nga jeta ekonomike, por thjesht duhet të ndryshonte modalitetet e ndërhyrjes në të. Ekonomia mund të vazhdonte edhe shumë vite të zhvillohej nëpërmjet ekzistencës në nivele të barabarta të sektorit privat dhe atij publik.

Reformat ekonomiko-financiare të ndërmarra gjatë periudhës së tranzicionit në Shqipëri, të para në evolucionin e tyre, mund t’i shprehim si më poshtë: Së pari, Politikë monetare restriktive, të shoqëruar me krijimin e një banke qendrore të pavarur; nxitjen dhe krijimin e disa bankave tregtare operative të nivelit të dytë; zgjerimin në përgjithësi të shërbimeve bankare dhe eliminimin e exedentit financiar të trashëguar; Së dyti, Politike buxhetore rigoroze, të realizuar nëpërmjet suprimimit të sistemit të subvencioneve shtetërore; ndërtimin i një sistemi të ri fiskal dhe tatimor si dhe kontrollin rigoroz të inflacionit; Së treti, Liberalizimi i tregut të brendshëm të kapitaleve, ku spikasin masat e vendosjes së konvertibilitetit real të monedhës kombëtare; krijimi i një tregu eficent kapitalesh, krijimi i bazave të nevojshme juridike për funksionimin e tregut të kapitaleve, si p.sh. hapja e bursës etj.; Së katërti, Liberalizimi i tregtisë së jashtme, nëpërmjet suprimimit të monopolit shtetëror mbi tregtinë e jashtme; braktisjen e sistemit të tregtisë me klering, mbështetjen e sipërmarrjes private në këtë fushë etj.; Së pesti, Rritja e ofertës se brendshme, të përqendruar kryesisht në reformën e çmimeve dhe eliminimin e rritjes fiktive të tyre si pasojë e mungesës se ofertës se brendshme në sasinë e kërkuar nga tregu; nxitjen e prodhimit të brendshëm industrial e bujqësor etj.

Elementet kryesore të tranzicionit shqiptar Recesioni post-socialist, i shprehur në të gjitha shifrat dhe fenomenet negative të dhëna më lart, sidomos për periudhën 1990-1992; Stabilizimi Makro-ekonomik; me asistencën e Bankës Botërore, Fondit Monetar Ndërkombëtar dhe organizmave e institucioneve të tjera donatore e partnere të zhvillimit, Shqipëria ka adoptuar një program rigoroz të stabilizimit makroekonomik.

Si pasojë e kësaj politike, Shqipëria ka garantuar: (i) një rritje ekonomike të qëndrueshme (me përjashtim të vitit 1997 kur ndodhi kriza e madhe e quajtur “kriza e piramidave”); (ii) një kontroll rigoroz të inflacionit, duke e mbajtur atë në nivelet 2 - 4%; (iii) ulje progresive të deficitit buxhetor në raport me PBB; (iv) kontroll të borxhit të brendshëm e të jashtëm etj.; Ndryshim dhe rikompozim institucional. Reformat institucionale dhe mirëqeverisja kanë qenë në fokus të të gjitha zhvillimeve të periudhës së tranzicionit, megjithatë duhet pranuar se ritmi dhe eficenca e tyre nuk ka qenë në nivelin e kërkuar, sidomos në fushën e zbatimit të ligjeve dhe ekonomisë informale; Ristrukturimi mikro-ekonomik, nëpërmjet të cilit janë bërë politika mjaft të gjera e aktive në fushën e privatizimeve, nxitjen e biznesit privat vendas, elimin-

imi i barrierave të biznesit, stimulimi i investimeve të huaja e vendase, liberalizimi i tregtisë dhe shkëmbimeve etj.; Integrimi rajonal e europian, nëpërmjet ndërmarrjes së një sërë reformash të rëndësishme ekonomik, sociale, politike e institucionale në kuadër të plotësimit të kushteve të integrimit dhe përafrimin me BE. Dilemat për të ardhmen e ekonomisë shqiptare 21 vjet mbas “shock therapy” dhe ndërtimit të “ekonomisë së tregut” duket se po shkojmë edhe drejt “mbylljes” së një cikli të rëndësishëm të tranzicionit. Kemi zbatuar me rigorozitet recetat e FMN-së dhe Bankës Botërore për privatizimin e ekonomisë dhe hapjen e saj, jemi treguar ortodoksë në çështjen e ekuilibrave makroekonomikë, jemi fokusuar te rritja ekonomike si treguesi i vetëm i suksesit e performancës së politikave ekonomike e qeverisjes. Kemi ndërtuar një model ekonomik të tranzicionit, një profil të vetë ekonomisë shqiptare, që me të mirat dhe defektet e tij u bë “lokomotiva” që na tërhoqi deri në fund të dekadës së dytë të këtij tranzicioni radikal, ndoshta nga më radikalët në gjithë grupin e vendeve të Europës Qendrore e Lindore. Por, duket se kohës dhe përmbajtjes së këtij modeli po i vjen fundi, në kuptimin që shumë nga elementet dhe energjitë e tij e arritën maksimumin e tyre dhe tashmë rezultojnë të ezauruara për një periudhë tjetër 10-20-vjeçare në të ardhmen. Kriza aktuale ekonomiko-financiare globale më shumë sesa ndikimi direkt i saj në ekonominë apo financat shqiptare, na evidentoi dhe disa probleme thelbësore me natyrë strukturore: sa e qëndrueshme është rritja jonë ekonomike? A kemi modelin e përshtatshëm ekonomik për të garantuar ritmet e kësaj rritjeje në vitet që vijnë? A kemi një ekonomi të strukturuar me të cilën mund të shkojmë drejt një zhvillimi të qëndrueshëm afatgjatë?

Garantimi i rritjes së qëndrueshme nënkupton faktin se sa do të jemi ne në gjendje që të gjejmë e identifikojmë “burime të reja që ushqejnë rritjen ekonomike” apo dhe «zëvendësuesit» e disa prej burimeve aktuale të rritjes që në periudha afatshkurtër e afatmesme pritet të kontribuojnë shumë më pak se deri tani. Si do ta ngushtojmë deficitin e lartë tregtar dhe atë të pagesave? Si do ta ristrukturojmë hapësirën rurale shqiptare ku mbizotërojnë akoma mini-fermat bujqësore dhe tendenca drejt një tregu toke aktiv, apo ngritjes së kooperativave është akoma e ulët? Si do ta zhvillojmë, ristrukturojmë e modernizojmë biznesin shqiptar që dominohet nga bizneset shumë të vogla familjare dhe reflekton elemente arkaike e informale?

Cilat janë politikat më të mira strukturore që na konvergojnë me ekonominë europiane ku synojmë të integrohemi? Cilët do jenë sektorët që do përbëjnë «motorin» e ekonomisë shqiptare në vitet në vazhdim? Turizmi? Bujqësia dhe agro-industria? Energjia? Industria? Infrastruktura? Arsimi? Ekonomia e dijes? Shërbimet? Zhvillimi i biznesit të vogël e të mesëm? etj. Ka ardhur plotësisht koha që të jemi sa më të qartë në objektivat themelorë të zhvillimit dhe modelit të rritjes për 10-20 vitet në vazhdim.

Rritja ekonomike në Shqipëri mund të nxitet në tri mënyra: nëpërmjet borxheve dhe kredive nga jashtë; nëpërmjet eksporteve të lëndëve të para dhe disa produkteve të gatshme; nëpërmjet ristrukturimit ekonomik, diversifikimit të produkteve dhe adoptimit masiv të teknologjive të reja.

Dy mënyrat e para gjykohet se janë më të lartë risku dhe jo shumë të qëndrueshme, në raport me të tretën. Ta mbështesësh rritjen pothuajse vetëm tek investimet apo kreditë e huaja, do të thotë të ushqesh iluzionin e një jetese dhe zhvillimi përtej mundësive të tua konkrete, do të thotë të jesh i varur shumë nga flukset, “devijimet” dhe “kapriçot” e shpeshta të tregjeve financiare ndërkombëtare, do të thotë të prodhosh një rritje ekonomike jo shumë reale të mbështetur në monedha të fuqishme e të mbivlerësuara, të cilat sintetizojnë një strukturë ekonomike e konsumi larg realitetit tonë. Edhe rritja ekonomike e bazuar ekskluzivisht te lëndët e para dhe eksporti i tyre apo “eksporti i punës”, kur është fjala për sektorin me fason vlerësohet si jo e qëndrueshme në periudha afatmesme, sidomos për shkak të fluaktuacioneve të mëdha të çmimeve të tyre në tregjet ndërkombëtare. Kriza e tanishme që preku rëndë sektorin e industrisë minerare, eksportet me fason etj., është një dëshmi më shumë e këtij konkluzioni. Ndërkohë, mënyra e tretë, që sipas shumë shembujve pozitivë në mjaft vende të botës, ka prodhuar një rritje konstante afatgjatë është “promovimi i produkteve të përpunuara dhe ofrimi i shërbimeve moderne”.

16

MAPO

E mërkurë, 21 nëntor 2012 www.mapo.al

Mapo universitas

fenomen

Për çfarë specialistësh ka sot nevojë tregu shqiptar? Guida e tre pedagogëve të UET për programet e studimit që të kompletojnë me njohuri në Marketing apo PR dhe koncepti i specializimit përmes masterave profesionalë

Menaxhim, PR dhe Marketing: Trekëndëshi i artë në tregun e punës Tre pedagogët e Universitetit Europian të Tiranës, Kreshnik Bello, Jonida Këllezi dhe Genti Beqiri shpjegojnë se si një kombinim i duhur i tri disiplinave të bën të kërkuar në tregun e punës...

T

regu i punës nuk është më ai tradicionali. Kërkon specialistë të kompletuar e me njohuri në disa fusha njëherazi. Ekuacioni është i thjeshtë; sa më shumë njohuri dhe ekspertizë në shumë fusha, aq më konkurrues bëhesh në këtë treg me evoluim të pandalshëm.

Po cilat janë fushat më të kërkuara?

Cili kombinim do të sillte një debutim të suksesshëm, e pse jo, të të pajiste me çelësin e duhur për të hapur çdo derë? Për çfarë specialistësh ka sot më shumë nevojë tregu shqiptar?!

“Vendi ynë tashmë prej 20 vitesh është futur në rrugën e ekonomisë kapitaliste. Përderisa ne jemi duke ndjekur ekonomitë e vendeve më të zhvilluara, është e natyrshme që duhen ndjekur dhe plotësuar “të gjithë komponentët formatues të këtyre ekonomive”, - përgjigjet pedagogu i Departamentit të Marketingut në UET, Kreshnik Bello. Përbërësit e suksesshëm në këtë ekonomi të re janë padyshim degët e Menaxhimit, Marketingut dhe PRit. Për rëndësinë e tyre flasin edhe vetë kërkesat e shumta nga tregu i punës. Programe studimi në nivel universitar ofrojnë formim në këto disiplina, por si mundet një i ri, i cili ndodhet përpara zgjedhjes, t’i përvetësojë të tria?!

Në të vërtetë, disa programe studimi të lejojnë të kompletohesh me njohuri edhe të fushave të tjera. Koncepti i specializimit si një koncept i suksesshëm, do të thotë se fare mirë mund të ndjekësh masterat profesionalë në një apo disa prej fushave të sipërpërmendura.

“Sot në shumë universitete ofrohen programe studimi në menaxhim, marketing apo marrëdhënie me publikun. Me programet e studimit në Universitetin Europian të Tiranës, në nivel Bachelor dhe Master, në këto fusha mund të dalësh një specialist shumë i mirë dhe të zotërosh njëherazi njohuri të shumta edhe të fushave të tjera”, – vijon pedagogu Bello. Roli i menaxhimit dhe i të gjitha aspekteve të tij është shumë i rëndësishëm sipas tij, si për sektorin publik, ashtu edhe atë privat, si për ata që bëjnë politika dhe marrin vendime shtetërore ashtu edhe për ata që drejtojnë kompanitë dhe janë mikro-përbërësit e të gjithë sistemit kapitalist. “Por thelbi është i thjeshtë: ti si një përbërës, duhet t’u thuash të tjerëve se ekziston dhe je prezent në treg. Kjo, natyrisht kërkon ndihmën e marketingut dhe të PR-it”, – shton më tej pedagogu Kreshnik Bello.

Tri diploma në një Pedagogia Jonida Këllezi, në po të njëjtin departament, shprehet se të tria fushat janë të domosdoshme për të qenë konkurrues në treg. “Janë në funksion të njëra-tjetrës dhe nuk duhen parë si të veçuara. Konkurrenca dhe informacionet e shumta që konsumatorët kanë sot- falë medieve dhe internetit, i detyrojnë kompanitë të punojmë me plane strategjike dhe afatgjata”, - vijon ajo.

PR-i, si një teknikë e marketingut për të arritur konsumatorët dhe për të përmbushur objektivat e kompanisë për të krijuar njohuri në treg.

“Një i ri, që studion menaxhim - le të themi në nivelin Bachelor- do të mësojë në programin e tij patjetër marketingun. Dhe në lëndën e marketingut, ai do të studiojë patjetër Marrëdhëniet Publike”,- vijon ajo duke shtuar se në Universitetin Europian të Tiranës studentët i gërshetojnë në praktikë njohuritë e fushës që në auditorë. “Në UET- në lëndën Konceptim dhe Menaxhim Fushatash që zhvillohet në profilin Marrëdhënie Publike - Komunikim, studentët kanë detyrë të dorëzojnë një plan të plotë komunikimi marketingu për sektorë të ndryshëm të tregut shqiptar. Punojnë për 14 javë rresht për të vendosur në praktikë elementet teorike”, - shton Këllezi.

Menaxherët, inovatorë të biznesit

Dega e Menaxhimit është veçanërisht e kërkuar në treg, pasi të gjitha bizneset në ekonominë në rritje si ajo e Shqipërisë kanë nevojë për profesionistë që mund t’i japin një shtysë të re biznesit. Për pedagogun e Departamentit të Menaxhimit në Fakultetin Ekonomik në UET, Genti Beqiri, menaxhimi efikas çon në rritjen e mirë ekonomike, e cila ndihmon për të rritur mirëqenien e shoqërisë. Menaxhimi i mirë e bën më të lehtë një detyrë të vështirë, që është shmangia e harxhimit e burimeve të pakta. Të gjitha sipërmarrjet dhe aktivitetet ekonomike kanë nevojë për profesionistë të mirë që dinë të menaxhojnë me efikasitet, sidomos në kushtet e burimeve të pakta kapitale dhe natyrore.

Por sipas tij, një menaxher nuk mund të jetë profesionist nëse nuk ka njohuri edhe nga fusha të tjera, si Marketingu apo PR-i. “Ky është edhe çelësi i suksesit. Ato janë pjesë e pandarë e një menaxheri në profesion; anë të një mozaiku shumëngjyrësh profesional”, -thotë ai. Ndaj edhe në UET, studimi i këtyre degëve bëhet me tekstet më të reja dhe më të suksesshme në fushën akademike, pasi fusha kaq dinamike kanë nevoja të ngutshme për përditësim.

“Këtu mësohet Marketingu i Kotlerit, Menaxhimi i Charles Hill etj., të cilat nuk prekin vetëm anën teorike, por japin shembujt konkrete të kompanive lider në tregun ndërkombëtar, duke gërshetuar më së miri aspektin teorik dhe praktik të menaxhimit, marketingut, PR-it dhe ekonomisë në përgjithësi”, - përfundon ai.

Kreshnik Bello

Jonida Këllezi

Kreshnik Bello “Ti si një përbërës, duhet t’u thuash të tjerëve se ekziston dhe je prezent në treg. Kjo, natyrisht kërkon ndihmën e marketingut dhe të PR-it”

Një menaxher nuk mund të jetë profesionist nëse nuk ka njohuri edhe nga fusha të tjera, si Marketingu apo PRi. “Ky është edhe çelësi i suksesit.

Ato janë pjesë e pandarë e një menaxheri në profesion; anë të një mozaiku shumëngjyrësh profesional”

Jonida Këllezi “Një i ri që studion Menaxhim - le të themi në nivelin Bachelor- do të mësojë në programin e tij patjetër marketingun. Dhe në lëndën e marketingut, ai do të studiojë patjetër Marrëdhëniet Publike”

Genti Beqiri

Sektorët që kërkojnë profesionistë të tri fushave

Genti Beqiri “Dega e Menaxhimit, veçanërisht është e kërkuar në treg, pasi të gjitha bizneset në ekonominë në rritje si ajo e Shqipërisë, ka nevojë për profesionistë që mund t’i japin një shtysë të re biznesit”

Si sektori publik, ashtu edhe ai privat, kanë nevojë për specialistë të këtyre fushave. Nëse i referohemi sektorit publik, është shumë e nevojshme të bëhet për shembull, marketingu i vendi vendit tonë duke pasur parasysh marketingun e turizmit dhe reklama të ndryshme që janë bërë prej Ministrisë së Turizmit, Rinisë dhe Sporteve në televizione prestigjioze botërorë, për të bërë të njohur vendin tonë si një destinacion turistik. Apo kompani të ndryshme shtetërore mund ta shfrytëzojnë shumë mirë marketingun

dhe PR-in; televizionet, spitalet, shkollat etj. Duke iu referuar sektorit privat, rrallë mund të jetë ndonjë nënsektor i biznesit ku nevoja e marketingut apo e PR-it është e pavlefshme. Që nga kompanitë më të vogla deri tek ato më të strukturuara, të gjitha kanë nevojën e marketingut, duke e aplikuar atë që nga format më të thjeshta e deri tek ato që përmbajnë strategji dhe programe nga më të ndërlikuarat. Roli i menaxhimit është i paevitueshëm.

Rrjedhimisht, profesionistët e këtyre fushave janë gjithandej të kërkuar.

E mërkurë, 21 nëntor 2012 www.mapo.al

profil

MAPO

17

Gjatë intervistës ajo mundohet të zbulojë lidhjen e ngushtë që ka krijuar me botën e numrave dhe modeleve aplikative informatike dhe të përshkruajë me fjalë magjinë e saj

Në universin e numrave Tamara Luarasi, pedagogia e Universitetit Europian të Tiranës, është një nga ata njerëz që i ka dedikuar jetën shkencës së matematikës. Ajo rrëfen si u njoh me matematikën e më pas me informatikën, duke i bërë të dyja fusha të ekspertizës së saj në një karrierë të gjatë në mësimdhënie.

“Askush që nuk është gjeometër të mos hyjë këtu”, – sipas legjendës, Platoni e kishte vendosur këtë pllakat mbi derën e Akademisë së tij në Athinë për të treguar se sa i vlerësonte mendjet e bukura të matematikanëve.

Të gjithë që e kanë parë filmin “Beautiful mind” ku ekranizohet jeta e matematikanit John Nash, nuk kanë mundur t’i kalojnë me indiferencë gjenialitetit, madhështisë dhe magjisë së botëssë numrave.

Shpesh e quajtur si gjuha e universit, matematika është mbetet thelbi në kuptimin e botës, dhe si e tillë ka rëndësi jetësore në të gjitha shoqëritë.

Format, idetë, strukturat, sasitë, hapësira, ndryshimet, aritmetika, algjebra, gjeometria apo analiza...shkencëtarët janë në përpjekje të vazhdueshme të përmirësojnë matematikën pas të panjohurave, të shtyrë nga një pasion zor të përshkrueshëm me fjalë. Ngase, për matematikanët fjalët bëhen të tepërta...

Tamara Luarasi, pedagogia e Universitetit Europian të Tiranës, është një nga ata njerëz që i ka dedikuar jetën shkencës së matematikës. E mrekulluar nga ajo botë e pafundme numrash, ajo rrëfen sesi u njoh me matematikën, degë që fillimisht e zgjodhi jo nga ndonjë thirrje e brendshme, sesi ishte nga ato vajza që numëroheshin me gishta në degën e Matematikës në Universitetin e Tiranës, sesi matematika u bë universi i saj i lirisë që mungonte në Shqipërinë e regjimit diktatorial, sesi i tejkaloi shpesh paragjykimet se vajzat nuk janë të prera për shkencat ekzakte me një karrierë që u zgjerua edhe u pasurua edhe në fushën e informatikës, ku ajo është doktoruar dhe jep mësim në universitet prej dhjetëra vitesh tashme.

Gjatë intervistës ajo mundohet të zbulojë lidhjen e ngushtë që ka krijuar me botën e numrave dhe modeleve aplikative informatike dhe të përshkruajë me fjalë magjinë e saj...

“Matematika dhe Informatika (drejtime të së cilës mund të konsiderohen si pjesë të matematikës) më ka futur ndjenjën e përgjegjësisë karshi punës në përgjithësi.

Këtu nuk mund të abuzosh me fjalë dhe as t’i keqinterpretosh ato”. Ndoshta kjo është edhe magjia e shkencës....

Ju keni kryer studimet e larta në degën Matematikë e më pas jeni doktoruar në Informatikë. Pse ky pasion për shkencat ekzakte?

Kur themi pasion, nënkuptojmë një dhunti, që shoqërohet me përkushtimin ndaj diçkaje. Nuk mund të them se ka qenë një pasion në rastin tim. Ka qenë më tepër një edukatë që më është dhënë në familje dhe puna ime personale. Dhe kur njeriu punon vazhdimisht për diçka, duket sikur ka një dhunti që nuk e kanë të tjerët. Prandaj, unë gjithmonë them se kushdo- po të dojë- mund të bëjë gjithçka. Kur u them studentëve që kam besim 100 për qind tek ata të gjithë, unë besoj vërtet në aftësitë dhe mundësitë e tyre për të përvetësuar gjithçka u jepet në mësim. Por, kjo arrihet vetëm me punë. Çfarë ju ka shtyrë t’i studionit?

Nëse do t’i përgjigjesha sinqerisht kësaj pyetjeje do të thosha se një nga arsyet ka qenë

ndikimi i nënës sime për të bërë diçka, që nuk do të kishte lidhje me politikën. Kuptohet në kohën kur unë isha e re ishte shumë e vështirë për këdo të ishte i pavarur dhe të mos qe i detyruar të bënte atë që nuk donte të bënte.

Matematika ta jepte këtë mundësi më shumë se çdo degë tjetër. Sigurisht, arsyeja tjetër ishte që unë shkoja mirë me matematikën dhe kur isha në rregull me të, më mjaftonte kjo për t’u ndjerë e qetë dhe e lumtur.

A kishte asokohe kur ju ishit studente paragjykime të tipit; matematika nuk është për vajza?

Jo, aspak! Megjithatë, është e vërtetë që vajzat kanë qenë një minoritet në degën e Matematikës. Por, meqë edhe motra ima ka mbaruar matematikë, nuk e kam ndjerë fare këtë paragjykim.

Si ua tregonit të kundërtën që edhe vajzat mund ta zhvillojnë shkencën e matematikës?

Vetëm në matematikë nuk është vështirë ta tregosh këtë gjë. Nuk ka nevojë fare të flasësh se flet ajo vetë.

Keni punuar si pedagoge gjithmonë, apo keni kaluar nga një karrierë profesionale tek mësimdhënia si profesion?

Fillimisht jam emëruar si matematikane në Kombinatin e Tekstilit në Tiranë. Punova atje vetëm një vit dhe u emërova si pedagoge e Matematikës në Institutin Bujqësor (sot Universiteti Bujqësor) ku punova për 8 vjet. E fillova këtë punë me shumë dëshirë për t’i dhënë studentëve ato që kisha mësuar vetë. Në një moment, një nga pedagogët e mi, profesori i nderuar Kristian Bukuroshi më propozoi një drejtim të ri në punën time, Informatikën. Një specializim 7-mujor në Paris së bashku me kolegët e mi më ambientoi me këtë fushë fare të re për mua dhe u bë baza për vazhdimësinë e punës. Por mësimdhënien e kam ushtruar gjithmonë, tashmë edhe në Informatikë. Është më emocionuese të ndërtosh programe aplikative informatike apo t’ua kalosh dijen brezave të rinj?

Të dyja janë interesante. Në Informatikë nuk mund të bëhesh mësues i mirë pa kaluar një eksperiencë pune siç është për shembull ndërtimi i programeve të ndryshme ose konceptimi dhe ndërtimi i bazave të të dhënave.

Nga ana tjetër mësimdhënia apo kombinimi i të dyjave të bën të avancosh në anën teorike dhe shkencore.

Si i shihni studentët tuaj? A janë ata krejtësisht të përkushtuar ndaj studimeve?

Mendoj se studenti kur vjen në shkollë është i interesuar të mësojë dhe të kulturohet.

Një pjesë e tyre e vazhdojnë këtë angazhim me dëshirë dhe përgjegjësi. Ne, në Informatikën Ekonomike kemi studentë shumë të mirë dhe të interesuar.

Por disa prej tyre nuk e kombinojnë dëshirën fillestare të tyre me punë të mëtejshme. Kjo gjë i vështirëson gjërat, krijon boshllëqe dhe humbet besimin në veten e tyre.

Dua të shtoj këtu një vërejtje lidhur me nevojën për njohuri informatike që duhet të ketë çdo njeri nga ne në kohën e sotme. Kujtdo

Tamara Luarasi

“Ishte ndikimi i nënës sime për të bërë diçka, që nuk do të kishte lidhje me politikën.

Kuptohet, në kohën kur unë isha e re ishte shumë e vështirë për këdo të ishte i pavarur dhe të mos qe i detyruar të bënte atë që nuk donte të bënte”.

që punon sot, i duhet të përdorë një program, ose të punojë në një rrjet kompjuterësh, ose të punojë në kuadrin e një projekti si një programues, ose në fund të fundit të jetë menaxher në një kompani ku ka dhe punonjës IT-je.

Në të gjitha ko raste do të kishte një ndryshim të madh midis atij njeriu që i përdor mjetet informatike mekanikisht si një robot pa i kuptuar gjërat nga brenda, me njeriun që është i ndërgjegjshëm me teknologjinë e re dhe me koncepte bazë të funksionimit të programeve ose të teknologjive të reja. Këto njohuri na i jep dega e Informatikës Ekonomike duke bërë të mundur t’i përgjigjemi si problemeve me natyrë informatike, ashtu dhe atyre me karakter ekonomik.

Ndoshta ky brez që edukohet me këto njohuri do të jetë në gjendje më shumë se ne, brezi i vjetër, të vërë në jetë përdorimin e mjeteve informatike në zgjidhjen dhe menaxhimin e problemeve ekonomike.

Ndryshe nga pedagogët e shkencave sociale, le të themi që kanë fjalën në qendër të mësimdhënies, për ju që merreni më shumë me shifra, programime, analiza informacioni etj., a është e vështirë të mbërtheni vëmendjen e studentëve?

Unë mendoj se vëmendja e studentit tërhiqet kur ajo që thuhet kuptohet nga ai.

Nëse kjo arrihet, ora e mësimit bëhet shumë interesante dhe për studentin dhe për pedagogun. Unë kam qenë e lumtur me studentet e mi këto vite që kam punuar në UET dhe kjo nuk mund të ndodhte nëse ata nuk do të më ndiqnin.

Si është bota e parë me shifra ?

Bota e Informatikës është shumë reale dhe konkrete. Këtu nuk mund të abuzosh me fjalë dhe as t’i keqinterpretosh ato. Kjo është dhe ana interesante e saj. Çfarë emocioni ju ka sjellë përkushtimi ndaj Matematikës dhe Informatikës ?

Të themi më mirë përkushtimi ndaj punës.

Mendoj se kjo lidhet me edukatën që njeriu merr në familje dhe me përpjekjet që ai bën gjatë jetës. Sigurisht, kur njeriu investon në një fushë, është dhe ky investim që nuk të lë më ta lësh punën në këtë fushë. Puna të bëhet pjesë dhe qëllim kryesor i jetës. Por mund të them

se Matematika ose Informatika (drejtime të së cilës mund të konsiderohen si pjesë të matematikës) më ka futur ndjenjën e përgjegjësisë karshi punës në përgjithësi.

Keni pasur një eksperiencë si pedagoge në SHBA. Ç’mund të na tregoni rreth asaj përvoje në një vend të huaj me studentë të huaj?

Ishte Northeastern University në Boston ku unë e kam kaluar aktivitetin tim më të madh. Kam dhënë mësim atje për 9 vjet, në çdo semestër të vitit. Ka qenë një eksperiencë shumë e mirë për mua.

Të ndihesh rehat në një vend të huaj.

Ndoshta është avantazh që gjuha e shifrave është e njëjta kudo?!

Po, është e vërtetë që ne pedagogët e Matematikës dhe Informatikës e kemi më të lehtë të ambientohemi jashtë. Profesioni na ndihmon më shumë për t’u përshtatur dhe për të komunikuar me studentin.

Në lidhje me studentin, unë nuk shoh ndonjë ndryshim nga pikëpamja e aftësisë dhe dëshirës për të kuptuar gjërat. Ndryshimi duket vetëm në atë se çfarë ju ka dhënë atyre shoqëria atje në krahasim me shoqërinë këtu.

Pse vendosët të riktheheshit dhe si erdhët në UET? Ishin arsye familjare, por kam ardhur me dëshirë. Kisha dëshirë të shprehesha përsëri në shqip para njerëzve. Më kish marrë malli për këtë gjë. Së dyti, kam miq dhe shoqe shumë të dashura këtu në Shqipëri dhe e vlerësoj shumë shoqërinë e tyre. Së treti, është vendi im me gjithë problemet që mund të ketë.

Megjithatë, unë vete çdo vit në Boston dhe më duket se tani jetoj në dy qytete të mëdha, në Tiranë dhe Boston, që lidhen (jo ndahen) me një oqean të madh.

Si ka qenë përvoja në UET? Ka qenë shumë interesante. Ai bagazh pune dhe eksperience që fitova jashtë, m’u dha mundësia ta vija në jetë në një degë të re siç është Informatika Ekonomike. Nuk mund të kisha gjetur terren më të mirë ta realizuar këtë dëshirë. Shoh që punët ecin, kemi studentë të rinj... Nuk mund të mos falënderoj këtu autoritetet e UET-it që ma dhanë këtë mundësi. Uroj vetëm të kem fuqi dhe të vazhdoj punën.

18

MAPO

e mërkurë, 21 NëNTOR 2012 www.mapo.al

2012 UET Press / Scripta manent Amik kAsoruho

shQiPËriA, Ankthi dhe ËndrrA

shQiPËriA

ankthi dhe ëndrra refleksione për një kohë

Amik kAsoruho

e mërkurë, 21 NëNTOR 2012 www.mapo.al

projekti

MAPO

19

Një aktivitet ku shprehet arti, mesazhet e një bote plot ngjyrë, jetë, dinamizëm, dëshirë e mirë e një bashkëpunimi të artistëve shqiptarë nga shtete të ndryshme, të cilët do të përcjellin një mundësi për promovimin artistik e kulturor të Shqipërisë

Refki Gollopeni, arti si integrim i vendit

Refki Gollopeni, pjesëmarrës në “Tirana Art Colony”

Kolonia e artistëve të Pavarësisë zbarkon në UET

Njëqindvjetori i Pavarësisë është tema që ka bërë bashkë tridhjetë piktorë shqiptarë me karriera të spikatura në të gjithë botën në aktivitetin“Tirana Art Colony”. Në pesë ditë ata do të krijojnë punime të ndryshme në telajo dhe do i ekspozojnë përpara publikut shqiptar në datën 22 nëntor në mjediset e Universitetit Europian të Tiranës Suadela Balliu

K

ëmbalecë, tavalozë, kanavacë e gjithfarë nuancash që përzihen me njëra-tjetrën për t’u puthur në ide që dalin nga fantazia e marrin formë nga duart gjithë bojë të piktorëve... nëse do i transportoje në kohë me po të njëjtën imagjinatë që shpalosin ata, do të kishim të bënim me një karvan artistësh bohemë që enden në kërkim të botëve të mbushura me muzë e frymëzim. Kështu përngjet kolonia e piktorëve të “Tirana Art Colony”, ku për pesë ditë kanë lënë shtëpitë, angazhimet e përditshme nga vendi ku jetojnë, për t’u dhënë mish e shpirt penelatave...

Janë tridhjetë artistë shqiptarë të spikatur me veprat e tyre, të ardhur nga Zvicra, Gjermania, Italia, Franca, Anglia, Maqedonia, Kosova e Mali i Zi, që i janë bashkuar thirrjes së përvitshme të organizatorëve të eventit, ku për pesë ditë artistët nxjerrin në dritë punime të tyre, të cilat ekspozohen në fund të aktivitetit. Ky vit i ka bërë më të gatshëm dhe më entuziastë se kurrë; në këtë njëqindvjetor të Pavarësisë së shtetit shqiptar ata do të flasin me gjuhën e tyre dhe do të sjellin një kontribut për shtetin shqiptar me anë të artit të tyre. “Ky është një aktivitet i përvitshëm, por për këtë rast, lidhur me festimet e njëqindvjetorit ka pasur mjaft kërkesa nga piktorët, por numri i pranimeve ishte i limituar. Marrin pjesë rreth 30 artistë, ku më shumë se gjysma janë shqiptarë që jetojnë jashtë vendit. Është interesant fakti që artistët nuk sjellin vepra me vete, por gjatë këtyre pesë ditëve punojnë, bashkëjetojnë me njëri-tjetrin si një familje e madhe dhe në fund shfaqin punimet në ekspozitën përmbyllëse. Sigurisht që punimet këtë vit janë të lidhura me temën e Pavarësisë”, - tregon drejtorja ekzekutive e “Tirana Art Colony”, Jona Dividi, një piktore e cila gjithashtu është pjesëmarrëse në këtë eveniment me punimin e saj.

Aktiviteti ka nisur të shtunën më datë 17, ku artistët kanë pasur mundësi të shijojnë edhe një guidë turistike nëpër rrethinat e kryeqytetit shqiptar, si në kalanë e Petrelës apo Mullet. “Ka artistë që jetojnë jashtë dhe nuk e njohin mirë vendin. Si për shembull Arioni, një piktor shqiptar i lindur dhe i rritur në Beograd”. Ditën e djeshme kolonia, me të gjitha instrumentet që vënë në jetë kreativitetin e tyre, u vendos për disa orë në mjediset e Universitetit Europian, një nga mbështetësit e aktivitetit,

Artistët pjesëmarrës në “Tirana ART Colony” Altin Shuaipi, Klajti Nura, Vahida Nimanbegu, Refki Gollopeni, Muhamet Ahmeti, Elton Kora, Fatos Bylykbashi, Emine Krasniqi, Agim Nezaj, Jona Dividi, Adriana Puleshi, Besa Islami, Kushtim Rashiti, Burhan Ahmeti, Marsela Beba, Dali Alili, Arion Asllani, Leonid Palushaj, Nebushe Ajeti, Zanfira Heta, Admir Pervathi, Dije Bllaca, Alma Idrizi, Arif Lushi.

ku studentët kureshtarë patën mundësi të këqyrnin nga afër artistët gjatë punës. “Artistët janë të gjithë të fokusuar në punimet e tyre. Janë në një garë me njëri-tjetrin, por një lloj gare pozitive”, - shton Jona Dividi. Ata punojnë, bëjnë shaka me njëri-tjetrin, festojnë, njihen dhe kanë mundësi të këmbejnë me njëri-tjetrin kulturë, e kur u shkrep një çast frymëzimi i kthehen tablosë së tyre edhe në mes të natës.

“Mbrëmë kemi punuar deri në katër të mëngjesit, në hollin e hotelit ku jemi vendosur”, -tregon Burhan Ahmeti, një piktor shqiptar nga Maqedonia. Ata janë të gjithë piktorë me emër, me një sërë ekspozitash kombëtare e ndërkombëtare dhe pjesa më e madhe e tyre janë pedagogë në fakultete të arteve, e megjithatë, për t’i lënë mënjanë angazhimet e ditëve nuk e patën të vështirë. Janë të gjithë pjesëmarrës ose organizatorë në koloni të ndryshme të artit, në viset shqipfolëse apo ed-

he në Europë e më gjerë, por duket se motivi që i ka mbledhur të tridhjetë këtu është më i ngrohtë dhe mikpritës se gjithçka tjetër. “Është me rëndësi të madhe që kjo koloni artistike përkon me kremtimin e 100-vjetorit dhe me dëshirë e prita ftesën për të dhënë një kontribut në realizimin e veprave të artit gjatë kësaj jave. Le të krijohet një koleksion i mirë që njerëzit të shohin punime kreative në ekspozitë”, - shprehet piktori nga Theranda e Kosovës, Refki Gollopeni, i cili në këtë njëqindvjetor përveç punimit të tij në këtë aktivitet ka dhënë edhe një tjetër kontribut; ai është krijuesi i posterit promovues për njëqindvjetorin e Pavarësisë, pasi ideja e tij u shpall fituese e konkursit që u organizua nga Ministria e Kulturës dhe Galeria Kombëtare e Arteve.“Punova për një muaj e gjysmë për idenë, derisa erdha te një zgjidhje dhe thashë: do marr pjesë në konkurs. Surpriza erdhi kur punimi im u zgjidh si punimi fitues. E konsideroj si dhuratën më të bukur, jo vetëm këtë vit, por në të gjithë jetën time, që kam marrë një shpërblim si një lloj mirënjohjeje për punën kreative që bëj prej vitesh”, –tregon Refkiu. Një tjetër artiste që ka lënë jo vetëm punën e saj por edhe familjen në Ulqin, që t’i bashkohet aktivitetit për disa ditë është edhe Vahida Nimanbegu. “Ftesën e pranova me gjithë kënaqësi, e megjithëse kam obligime pranova të vij për disa ditë. Do ta shkurtoj pak qëndrimin tim këtu në Tiranë, por nuk doja të më ikte ky aktivitet. Atmosfera është shumë e mirë, shoqërohemi shumë mirë.

Njihemi apo jo kjo nuk ka kurrfarë pengesë të komunikojmë në mënyrën më të mirë”, - tregon ajo.

Rrugëtimi i tyre artistik që i përngjet një karvani modern artistësh, do të përmbyllet më datën 22 nëntor, ku punimet e tyre që do të kenë marrë trajtë të fundme do të ekspozohen në hollin e Universitetit Europian të Tiranës, e cila do të jetë e hapur dhe mikpritëse për të gjithë artdashësit dhe vizitorët. Shumë prej artistëve do të jenë në Tiranë edhe për festimet, megjithëse kanë përgatitur plot programe në qytetet e tyre për të kremtuar, ditën e 28 Nëntorit e kanë rezervuar për një pelegrinazh në zemër të vendit. Me t’u larguar nga Shqipëria, koloni të tjera artistike i presin, kombëtare dhe ndërkombëtare, aty ku flitet shqip ose thjesht me gjuhën e ngjyrave, ku artistët shqiptarë japin çdo ditë kontributin e tyre për integrimin e kombit...ndoshta një shembull për t’u marrë edhe nga politika...

Ai ka studiuar në Akademinë e Arteve të Bukura të Prishtinës e më pas ka ndjekur dy vite magjistraturë për dizajn-grafikë.

Jeton në qytetin e vogël të Therandës në Kosovë, “kurse zakonisht, - zbulon ai, bredh në vende të ndryshme të Europës si edhe në Kanada”, ku ekspozon punimet e tij. Prej disa vitesh punon në qendrën për edukim kreativ, ku u mëson të rinjve koncepte në pikturë, dizajn, instilacion e animacion. “Mund të them që artistët kanë nisur që herët t’iu paraprijnë integrimeve kulturore të kombit, që ndoshta politika duhet të shohë për ta vazhduar rrugën e bashkëpunimit dhe të hapë dyert e integrimeve të mëdha të kombit tonë në Europë dhe më gjerë”. Si kontribut pozitiv për kombin ai solli edhe posterin për 100-vjetorin e Pavarësisë.

Edhe në këtë javë të “Tirana Art Colony” i qëndron besnik festimeve, duke e titulluar veprën e tij “Kalorësit e Pavarësisë”.

“Të parët tanë, njerëzit të cilët kanë kontribuar shumë për të ardhur te kjo liri që gëzojmë, kanë ngarendë shumë, kanë vrapuar shumë si kalorësit, si ushtarët, si njerëzit e thjeshtë, nëntat tona që kanë dhënë bukën e kanë rritur fëmijët, të gjitha këto janë kontribut për arritjen e kësaj dite të shenjtë për shqiptarët. Nuk e di ku do të vendoset punimi im pasi të përfundojë, por ta ketë një institucion i rëndësishëm, si një kujtim i mirë i këtij kremtimi”, - thotë ai, i cili shton se më 28 Nëntor ai do t’i bashkohet gjithë Kosovës që do të jetë në Tiranë për të festuar.

Burhan Ahmet, njëqind vjet pavarësi me gjuhën e pikturës Ai ka lindur në qytetin e Gostivarit dhe prej vitesh punon si pedagog i arteve në Fakultetin Pedagogjik “Shën Klementi i Ohrit” në Shkup. Është pjesëmarrës i shumë kolonive artistike në Maqedoni, Shqipëri e Europë. “Në afro 10 të tilla në vit”, - pranon ai. Burhani është piktor e grafist dhe aktualisht mban postin e kryetarit të Shoqatës së Artit Figurativ në Maqedoni. “Pasi kolegët e muzikës dominojnë më tepër, ishte edhe radha jonë të mblidheshim dhe me fjalë të tjera t’i bashkohemi kryeqendrës dhe të bëjmë art mu pikërisht për këtë datë. Përgjithësisht punohet në abstraksion, por atmosfera e ngrohtë dhe energjia pozitive të bën të fusësh edhe elemente kombëtare në kompozicion. Secili koleg në mënyrë të ndryshme dhe me teknikën e njëjtë të akrilikut në telajo, kanë sjellë një larmishmëri të bukur dhe shpresoj të mbeten të kënaqur vizitorët në ekspozitë”.

Vahida Nimanbegu, nga Shkupi në UET Ajo është piktore me një karrierë të pasur, me ekspozita të shumta në Europë dhe SHBA e njëherazi ka një sërë obligimesh si bashkëshortja e një deputeti shqiptar në Parlamentin e Malit të Zi dhe mamaja e dy fëmijëve. Megjithatë nuk heq dorë së marri pjesë në të tilla aktivitete. Para dy javësh udhëtoi nga Ulqini për në Shkup, ku u çel ekspozita e saj me piktura dhe pas “Tirana ART Colony”, i duhet të udhëtojë për ekspozitën e radhës drejt Bostonit e Nju-Jorkut. “Nuk është e lehtë. Edhe bashkëshorti im mundohet t’i zvogëlojë obligimet për të qenë me familjen, na përkrahin edhe prindërit. Nuk heq dot dorë nga aktivitetet e këtij lloji, as nuk mund t’i zvogëloj. Ndoshta i reduktoj ditët; nëse zgjat pesë ditë, vij për tri apo dy ditë, nuk them se është e lehtë apo e vështirë, por është çështje vullneti mendoj”.

20

MAPO

E mërkurë, 21 nëntor 2012 www.mapo.al

sport

Ish-trajneri

Domenek: Materaci më del në ëndërr Ish-trajneri i Francës, Rajmond Domenek publikon autobiografinë e tij të titulluar “I Vetëm” ku ndër të tjera ndalet gjatë te finalja e Kupës së Botës 2006. “E kujtoj përherë me dhimbje atë ndeshje kundër Italisë që për shumë kohë më ka dalë edhe në gjumë. Marko Materaci ishte protagonisti i mbrëmjes pasi provokoi një

11-metërsh dhe më pas u godit me kokë nga Zidane”, shkruan ish-tekniku i Francës duke shtuar se pas këtij episodi, italianët ishin më të favorizuar për të fituar trofeun. Natyrisht që humbja e finales së Kupës së Botës në Berlin në vitin 2006 solli edhe pakënaqësitë e para te skuadra e Francës, që u përforcuan në

Euro 2008 me atë paraqitje shumë të dobët të “gjelave” për të kulmuar në Afrikën e Jugut, ku lojtarët ngritën krye ndaj trajnerit të tyre, duke e vënë Francën në qendër të një skandali të madh futbollistik, ndërsa mediat reaguan ashpër si ndaj trajnerit Domenek ashtu edhe ndaj lojtarëve kryengritës.

Josa: Presioni nuk është mbi Skënderbeun Trajneri i korçarëve, Mirel Josa pranon se pavarësisht rëndësisë së ndeshjes, bardhekuqtë nuk vuajnë nga sindroma e pikëve Jeton Selimi

Vjen ora e Skënderbeu-Flamurtari dhe jo vetëm dy qytetet e përfshira direkt në këtë supersfidë, por i gjithë opinioni sportiv mezi pret të shijojë 90 minutat dhe të mësojë rezultatin përfundimtar të një ndeshje që në rezultate të ndryshme do të dhuronte skenarë të ndryshëm. Kështu, nëse korçarët humbasin, ata do të pësonin disfatën e parë në këtë kampionat dhe kjo do të mund të ndikonte për keq psikologjiksht, ndërsa në rast të kundërt, fitorja e Flamurtarit do t’i vishte seriozisht petkun e pretendentit formacionit të Rubios. Por ka edhe një rezultat tjetër, barazimi, që nëse ndodh, do të ishte në favor të juglindorëve. Por edhe pse i ka të qarta se çfarë përfaqësojnë këto skema, trajneri Mirel Josa kërkon nga ekipi i tij. “Fraza që është një ndeshje e fortë dhe që i ka brenda të treja rezultatet është shumë banale për këtë takim.

Luan Skënderbeu-Flamurtari dhe natyrisht që kërkon vëmendjen e duhur, ndonëse unë jam i mendimit se ata që rrezikojnë më shumë sesa ne janë vlonjatët,” deklaron trajneri kryeqytetas, që më pas jep edhe analizën e tij. “Natyrisht që ne do të zbresim për të fituar. Jemi Skënderbeu, kampioni në fuqi dhe luajmë përballë spektatorëve tanë. Do të kërkojmë t’i kënaqim dhe t’u dhurojmë një fitore me lojë të mirë. Por mos harrojmë, është një ndeshje delikate dhe mund të varet shumë nga episodet. Personalisht mendoj se në rast episodesh, ata që rrezikojnë më shumë janë vlonjatët sepse në rastin tonë edhe barazimi do të na bënte

Tifozëria

Korçarët bëjnë gati një superdekor

Tifozët e Skënderbeut po e presin me shumë pasion ndeshjen ndaj Flamurtarit, duke qenë se mes dy skuadrave është kthyer edhe njëherë rivaliteti i dy sezoneve të shkuara. Në Facebook “Ujqërit e Dëborës” bëjnë thirrje për një organizim deri në detaje për sfidën me vlonjatët, ndërsa kanë premtuar edhe një superkoreografi për ditën e sotme.

Sa i përket numrit të tifozëve, deri ditën e djeshme raportohej për 9 mijë bileta të shituara, por sot pritet që të shiten të gjithë vendet e mbetur bosh.

Vlonjatët do të jenë në numër të madh

Të paktën kështu premtojnë tifozët kuqezinj, të ngrohur nga rezultatet pozitive të skuadrës së tyre që po tregon lojë gjithnjë e në rritje. Grupimi “Flota Kuqezi” kërkon një bashkëpunim mes të gjithë tifozëve, që nisja drejt Korçës të bëhet në grup, teksa mendohet se do të jenë të paktën 500 tifozët e Flamurtarit që do të ndjekin pas skuadrën e tyre në këtë ndeshje që mund të përcaktojë shumë për sa i përket sezonit. Tifozët e Flamurtari e kanë rritur prezencën e tyre me rezultatet e ekipit.

punë ndërsa humbja do ta kushtëzonte shumë sezonin e Flamurtarit”, deklaron trajneri Mirel Josa. Por në Korçë kjo ndeshje po përjetohet shumë. Qyteti po zien dhe për të gjetur një biletë pak orë nga fillimi i ndeshjes, duhet të kesh mik të fortë.

Kjo tregon interesimin e madh të qytetit juglindor për të ndjekur nga pranë skuadrën e tyre, ndaj Josa e do këtë fitore për tifozët korçarë. “E meritojnë. Jo vetëm që mbushin stadiumin në ndeshjet shtëpiake, por na ndjekin edhe në transferta dhe kuptohet që të udhëtosh nga Korça drejt Shkodrës për shembull, nuk është e kollajtë”, përfundoi trajneri bardhekuq.

Premio 40 milionë lekë

Por edhe presidenca korçare ka bërë të sajën në prag të ndeshjes. Taka me ortakët e tij kanë vënë mbi tavolinë jo pak, por 40 milionë lekë për skuadrën nëse kjo e fundit arrin të sigurojë nëntë pikë të plota në tre ndeshjet e fundit, duke filluar nga ajo kundër Flamurtarit.

Natyrisht që kjo me Flamurtarin është edhe më delikatja, pasi në fundjavë korçarët do të udhëtojnë drejt Gjirokastrës dhe në fund do ta mbyllin me Kukësin.

E veçantë: Aguero sfidon Rosberg me një makinë Mercedes DTM Sulmuesi i Manchester City-t, Sergio Aguero tregoi se mund të ketë një karrierë të rëndësishme si pilot, nëse do të vendosë të varë këpucët në gozhdë. Argjentinasi sfidoi pilotin e Mercedes në Formula 1, Niko Rosberg në cirtkuitin anglez, “Donington Park”. Pasi vendosi kohën më të shpejtë me simulator, mes një numri sportistësh që rivalizuan Rosberg, më pas u vendos që Aguero duhej të tregonte se çfarë mund të bënte në një pistë të vërtetë. Mësuesi Rosberg pohoi se paraqitjet e Agueros në timonin e Mercedes DTM i bën mjaft përshtypje, pasi në kronometrim, sulmuesi regjistroi

kohë mjaft konkurruese. Kjo bëri që Aguero të bënte shaka, duke deklaruar se ndoshta garimi në Formula 1 mund të jetë një alternativë për karrierën e tij sportive.

“Më pëlqejnë garat me makina

dhe mbi të gjitha Formula 1. Duhet të më tregojnë si përdoren butonat në timon, sepse pjesa tjetër lidhet vetëm me shkeljen e gazit dhe të frenave”, u shpreh ai. Gjatë aktivitetit “PUMA Race Off”, Rosberg vendosi kohën 1:21.05, ndërsa përgjigja e Agueros ishte mjaft e mirë, me kronometrin që u ndal në 1:22.58.

Dhëndëri i Diego Maradonës tregoi se mund të manovronte me pedalet po aq mirë sa bën me topin në fushë.

Pas leksioneve dhe sfidës në pistë, Rosberg dhe Aguero hipën së bashku në makinë, me pilotin gjerman që i dhuroi futbollistit xhiron më emocionuese në jetë.

Merkato Henri sërish në janar tek Arsenali?

Branka: Interi në krizë, s’blen në janar

Tierri Henri do të stërvitë me Arsenalin muajin e ardhshëm dhe mund të rikthehet për herë të tretë si futbollist në klubin londinez, ka njoftuar Goal.com. Golashënuesi më i mirë në histori të Arsenalit ka marrë përgjigje pozitive për të stërvitur me ekipin e Arsen Vengerit, pas përfundimit të kampionatit në MLS, por spekulohet se nëse shfaqet në formë të mirë fizike, ai do të aktivizohet sërish në formë huazimi siç bëri në janar të këtij viti. Henri konsiderohet legjendë e Arsenalit dhe është futbollist i cili adhurohet nga tifozët në “Emirates”.

Drejtori i Interit, Marko Branka, ka qartësuar se klubi zikaltër nuk do të bëjë transferime në afatin kalimtar të janarit. Interi është lidhur me lojtarë si Uillian dhe Eriksen, ndërsa është drejtori ai që hedh poshtë mundësinë e transferimeve të reja për shkak të problemeve financiare nëpër të cilat po kalon klubi dhe fondit të madh të lojtarëve. “Nuk ka lidhje me tabelën strategjia jonë e transferimeve. Janë faktorë tjerë të cilët do të shqyrtohen. Për momentin, nuk ka mundësi që të investohet në janar për krejt arsye tjera. Është situatë e njëjtë në shumë sektorë të industrisë.

Ne jemi në krizë ekonomike”, është shprehur Branka.

Ksavi refuzon 21 mln euro nga Anzhi Mesfushori i Barcelonës, Ksavi Hernandez, ka refuzuar një ofertë mahnitëse nga skuadra ruse Anzhi.

Mediat spanjolle shkruajnë se Ksavi, i cili aktualisht është në mes të negociatave për kontratë të re me Barçën, ka marrë një ofertë tronditëse nga Anzhi, të vlefshme plot 21 milionë euro. Por mesfushori nuk ka synim të kalojë në Rusi dhe është i lumtur që po negocion vazhdimin dyvjeçar të kontratës aktuale, e cila skadon në vitin 2014.

Kaka i vendosur të braktisë Realin Kaka raportohet se është i gatshëm të largohet nga Real Madridi në afatin kalimtar të janarit. Pasi nguli këmbë për të qëndruar gjatë verës, edhe pse trajneri Zhoze Murinjo e kishte porositur të gjejë klub të ri, El Confidencial shkruan se mesfushori i Real Madridit tani ka ndërruar mendje. Braziliani është lidhur me një kalim në kampionatin amerikan të futbollit, MLS, si dhe me një rikthim te ish-skuadra e tij, Milani.

Siti-Real

E mërkurë, 21 nëntor 2012 www.mapo.al

21

MAPO

Mançini: Ronaldon e ndalon vetëm policia!

Luhet Siti-Real, sfidë miliarderësh, por sytë janë te më i paguari ndër ta. Ndaj, Roberto Mançini, trajneri i Mançester Sitit, ironizoi mbi mënyrën se si skuadra e tij do të ndalojë Kristiano Ronaldon në ndeshjen ndaj Real Madrid. “Do të njoftojmë policinë”, u shpreh tekniku italian në konferencën për shtyp. Më pas, duke folur seriozisht, tha: “Shpresoj që të ketë një ditë të keqe sepse është shumë e vështirë të përballesh me një lojtar që

shënon një ose dy gola çdo herë që luan. Do të jetë një ndeshje e rëndësishme për Realin”. Mançini theksoi se është pikërisht sulmuesi portugez ai që meriton Topin e Artë. “E meriton plotësisht. Shënoi shumë gola sezonin e kaluar dhe këta gola ndihmuan Realin të fitonte kampionatin spanjoll. Ai dhe Mesi janë futbollistët më të mirë në botë, por titulli që Kristiano fitoi duhet ta ndihmojë për të fituar edhe Topin e Artë”. I një tjetër

mendimi është Karlos Tevez, sulmuesi argjentinas i Manchester City: “Është normale që Kristiano mendon se është më i miri në botë. Kushdo që do të shënonte 40 gola në sezon do e mendonte diçka të tillë për veten, por nëse më pyesni mua, unë them se Mesi është më i miri”.

Borusia Dortmund (8 pilë) kryeson grupin D të Ligës së Kampioneve ku bëjnë pjesë Real Madrid (7 pikë), Ajax (4 pikë) dhe Manchester City (2 pikë).

Juve mposht Çelsin, Barça Bajer dhe Valencia kualifikohen Bardhezinjtë kanë bërë një ndeshje të madhe në Torino, duke mposhtur 3-0 londinezët në një ndeshje që vlente shumë për kualifikimin Jeton Selimi

Champions luante të parafundit mbrëmë për katër grupet e dyta dhe në morinë e ndeshjeve, padyshim ajo e “Juventus Stadium” kishte marrë më shumë vëmendje, duke qenë se luhej shumë për çështjen e kualifikimit, ndërsa ekipet e tjera e kishin arritur ose ishin fare pranë kualifikimit. Konte kishte kërkuar nga të tijtë përqëndrim dhe nga tifozët zhurmë. Juvja i arriti të dyja. Mbase edhe sepse Çelsi kishte ardhur me idenë për t’u mbrojtur, teksa Di Mateo kishte rreshtuar në formacionin e parë tre shtatëshkurtërit Mata-Hazar-Oskar për të befasuar në shpejtësi mbrojtjen bardhezi. Ndeshja nis e shpejtë, me ritëm dhe janë vendësit ata që kanë rastin e parëgol. Lisshtajner lëviz mirë në zonë, pret në shtyllën e dytë, godet, por Çeh e devijon topin në shtyllë. Pak minuta më pas është radha e Bufon që të bëjë mrekullinë ndaj Oskarit.

Bardhezinjtë duken më mirë, ushtrojnë presing lart dhe kërkojnë të gjejnë hapësirat për golin, por pavarësisht përpjekjeve, sfera do të vonojë të hyjë në rrjetë. Deri kur Kuajliarela vendos të fusë këmbën në gjuajtjen e Pirlos dhe devijon saktë.

1-0 dhe me këto shifra shkohet në dhomat e zhveshjes. Pjesa e dytë është edhe më e mirë për të zotët e shtëpisë. Vidal sulmon zonën në pasimin e artë të Asamoah dhe godet

Të martën Grupi E 2-5

Juventus – Çelsi

3-0

Grupi F Bate Borisov – Lilë

0-2

Valencia – Bajern Mynih

1-1

Grupi G Spartak Moska – Barcelona

0-3

Benfika – Sëlltik Gllasgou

2-1

Grupi H CFR Kluzh – Braga

3-1

Gallatasaraj – Man. Junajtid

1-0

Të mërkurën Grupi A Dinamo Kiev – Paris SG

20:45

Porto – Dinamo Zagreb

20:45

Grupi B Arsenal – Monpelie

20:45

Shalke – Olimpiakos

20:45

Grupi C Zenit – Malaga

18:00

Anderleht – Milan

20:45

Grupi D

duke e depozituar topin në rrjetë.

2-0 dhe Juvja nuk mbahet më, ndërsa Çelsi i detyruar për të sulmuar, duke lënë pas hapësira të mëdha, që shfrytëzohen maksimalisht nga Xhovinko, që djeg në shpejtësi daljen e Çeh dhe e godet saktë duke shënuar për 3-0 dhe duke i dhuruar një fitore të madhe bardhezinjve.

Transferimi

Marca: Nejmar shkon te Barcelona për 30 milionë Nëse e shkruan Marca, e përditshme e Madridit dhe jo shumë pranë Barcelonës, do të thotë se me të siguri ka diçka të vërtetë. Nejmar do të jetë një lojtar blaugrana, një shok i Mesit, dhe, mbi të gjitha, goditja e madhe e merkatos së ardhshme. Ja dyshimi: kur? Vetëm në këtë detaj ka mbetur paqartësia sepse në Spanjë thonë “të shumtën deri në verë”, por nuk e përjashtojnë mundësinë që ky pazar të mbyllet që në janar.

Kostoja? 30 milionë euro. Pra, gjithçka ka marrë fund edhe pse zyrtarizimi nuk mund të jepet ende, ndaj nuk mbetet gjë tjetër veçse të presim për t’i hequr tapën shampanjës. Por kësaj radhe pas një ndjekjeje njëvjeçare, Nejmar do të vijë me të vërtetë në Kontinentin e Vjetër dhe, sigurisht, do të gjejë shtëpi në Spanjë, aty ku ende ka para dhe kampionë. Do të jetë padyshim një Barcelonë galaktike: a arrini ta imagjinoni dot Nejmarin me Mesin? Më mirë të mos e mbajmë mendjen aty dhe të presim derisa t’i shohim bashkë. Sigurisht që

Nordsjeland – Shakhtar

nga ana tjetër e oqeanit gojët do të rrinë të kyçura. Santosi do të kërkojë me të gjitha mënyrat që të rrisë çmimin për të futur në xhep ndonjë milionë më shumë. Por është dorëzuar dhe do ta humbasë lojtarin e ri e plot talent. Në Brazil do ta gëzojnë e shumta dhe pak muaj, pastaj nga janari në qershor, do të jetë presing total i Barcelonës për të mbyllur tratativën dhe të lajmërojë blerjen e fundit të madhe.

Mesi, 80 gola

Barcelona fitoi bindshëm në transfertën ruse duke mundur 0-3 Spartakun e Moskës dhe mbylli çështjen e vendit të parë në grupin G të Ligës së Kampioneve. Dani Alves dhe Lionel Mesi (2) ishin autorët e golave për katalanasit. Argjentinasi, me dygolëshin e tij, tash-

më arrin kuotën e 80 golave në një vit kalendarik, duke iu afruar gjithmonë e më shumë rekordit të Gerd Myler (85 gola). Ksavi-Fabregas-Injesta zotëruan lojën duke bërë që përveç fillimit të ndeshjes, Barcelona të mos kishte aspak probleme në këtë transfertë. Në ndeshjen tjetër të zhvilluar pasdite, asaj mes Bate Bor-

Ajaks – Borusia Dortmund

20:45

Man. Siti – Real Madrid

20:45

isov dhe Lilë për grupin F, francezët arritën të fitonin 0-2 në fushën bjelloruse duke bërë që Valencia të sigurojë matematikisht kualifikimin në fazën pa luajtur ende me Bajern Mynih. Sidibe (13’) dhe Bruno (30’) ishin autorët e golave për Lilë që merr kështu tre pikët e para në këtë kompeticion.

Gjyqtari: Ja pse s’e dhashë penalltinë!

Disiplina pezullon me dy javë Kasanon Minuta e parë shtesë e kohës së rregullt në ndeshjen Inter-Kajliari do të mbahet mend gjatë nga zikaltrit për penalltinë e mohuar nga arbitri Xhakomeli, vendim që shkaktoi shumë polemika dhe akuza, si ajo e Moratit për paaftësi e gjyqtarëve në Serinë A. Por vetë “i akuzuari” i kësaj ndeshje, Xhakomeli u ka rrëfyer miqve të tij arsyen se përse nuk e akordoi penalltinë. “Në minutat e fundit ndeshja ishte shumë e luftuar, dhe për këtë arsye isha i vëmendshëm ndaj çdo situate në fushë. Kur pashë pasimin për Ranokian, u përqendrova nëse topi kaloi apo jo në zonë. Po ecja në atë drejtim por më pas humba shikueshmërinë për 1 sekondë apo ndoshta më pak. Besoj se më kaloi përpara një lojtar. Pasi kaloi ky çast dëgjova ulërimat e tifozëve dhe Ranokian të rrëzuar. Në këtë situatë si mund ta jepja penalltinë?! Kjo është intervista e arbitrit dhënë për “Gazzetta dello Sport”, ku shfajësohet për gabimin e bërë por

sipas kësaj gazete për të priten 2 javë “pushim” për gafën në “San Siro” e po kaq pezullim priten edhe për Kasanon që kundërshtoi arbitrin e katërt.

Ndërkohë, episodi i së dielës ku Interit iu mohua një 11-metërsh në ndeshjen ndaj Kaljarit të mbyllur në barazim 2-2, vijon të shkaktojë polemika e ndëshkime në futbollin italian. Komisioni i disiplinës së federatës italiane të futbollit ndëshkoi me 2 javë jashtë fushës së lojës fantazistin zikaltër, Antonio Kasano ndërsa trajneri Stramaçoni u dënua me një javë më pak. Masa disiplinore u mor pas deklaratave dhe protestave të këtyre të fundit në lidhje me penalltinë e pretenduar e të mohuar nga gjyqtari i ndeshjes InterKaljari, Piero Xhakomeli. Ky i fundit në raportin përfundimtar të takimit ka përfshirë edhe ofendimet dhe protestat e Kasanos dhe Stramaconit pas përfundimit të takimit. Kasano u ndëshkua për fjalët fyese dre-

jtuar gjyqtarit të takimit në korridoret e “San Siros”, ndërsa Stramaçoni për reagimin e ashpër kundërshtues të një vendimi të dhënë nga gjyqtari i takimit në minutën e 46-të të pjesës së dytë të takimit. Mes vendimeve të kësaj jave, me një ndeshej Interit do t’i mungojë edhe mesfushori argjentinas Gargano, ndërsa mes stafit teknik i pezulluar me 1 javë është Masimo Karrera për Juventusin.

22

MAPO

E mërkurë, 21 nëntor 2012 www.mapo.al

Më 21 dhjetor ndalohet vizita e “malit të apokalipsit” Me afrimin e fundit të vitit, po përflitet gjithnjë e më shumë besëtytnia e parashikimit të fundit të botës nga kalendari antik i fisit antik Maja se me 21 dhjetor (21.12.2012) bota si e njohim nuk do të ekzistojë më. Pjesë e këtyre thashethemeve, ka shndërruar një mal në jugperëndim të Francës në një ‘mallkim’ të vërtetë për autoritetet. Sipas besëtytnive, të shndërruara edhe nga Hollywoodi do të jetë pikërisht maja e Pic de Bugarach në Francë, e cila do të presë disa anije të posaçme jashtëtokësore, të cilat do të dërgojnë drejt sigurisë një grup të zgjedhur personash, që do të mbijetojnë dhe do të rikrijojnë sërish racën njerëzore pasi planeti të rikthehet në gjendjen fillestare. Përballë një dyndje të mundshme të fanatikëve të një “rendi të ri” shoqëror në datën 21 dhjetor, “në ditën e apokalipsit”, autoritetet franceze do të krijojnë një kordon sigurie rreth majës, duke ndaluar afrimin për këdo, nga frika e kaosit ose turbullirave civile

Tifozët zhvishen se u humbi skuadra e zemrës

E gjithë kjo që ju shikoni është një pengesë e madhe; është duke ju verbuar ju nga opsionet e tjera.Nësemundtëmerrni frymë thellë dhe të shikoni përreth,jumundtëgjeninjë mënyrë të tërthortë që është po aq e kënaqshme, nëse jo më shumë!

Natyra juaj praktike nuk përjashton kënaqësinë, që ju dhe mund të shihni në një ditë si kjo. Zbuloni një restorant ose klub të ri që ju bën të buzëqeshni dhe ju duhet të jeni qendra e festës kudo që të shkoni.

2

3

BINJAKET (21/V-20/VI)

Ju keni cilësi të fshehura që janë duke dalë jashtë sot, disa të mira dhe disa jo shumë.

Mund të gjeni se, madje, dhe shokët tuaj të afërt do të surprizohen nga antikët tuaja, si zakonisht, ju bëni një shfaqje të mirë!

GAFORRE (21/VI-22/VII)

Filloni diçka të re sot, edhe nëse nuk keni idenë më të vogël se çfarë do të vijë më pas. Energjia juaj është e gjitha rreth fillimeve të reja tani, dhe mund të bëni pothuajse çdo gjë të ndodhë, nëse dëshironi.

4

5

6

7

17

VIRGJERESHA (23/VIII-22/IX)

PESHORJA (23/IX-22/X)

AKREPI (22/X-21/XII)

Shumë nga një gjë e mirë është e lehtë për t’u gjetur sot, përpiquni që të limitoni veten me një sasi të caktuar. Jeta merr një shtrirje më të madhe në një te ardhme të afërt, dhe ju duhet të keni energji të për ta trajtuar atë!

Idetë tuaja janë jashtë të hapura për t’u parë nga të gjithë sot, dhe kjo mund të thotë se keni vëmendjen e dikujt i cili është kyçi i të ardhmes suaj. Përpiquni që t’i bëni ata që të shikojnë dritën, nuk është aq e vështirë!

Biznese të renda emocionalisht dalin në pah sot, dhe ju duhet të siguroheni që thjesht nuk po bëni të njëjtat gjëra të vjetra kur vjen fjala për kujdesen e bagazheve.

Keni atë që duhet për t’u marrë me to.

Ju keni më shumë fuqi nga sa mendoni, dhe në një ditë si kjo e sotmja mund të bëni më të mirën e saj. Ne fakt, çfarëdo lloj situate që të lindë, sot pothuajse me siguri vjen për shkak të përpjekjeve tuaja.

9

27

29 33

37

38

54

55

55

BRICJAPI (22/XII-20/I)

UJORI (20/I-19/II)

PESHQIT (20/II-19/III)

Punët dhe përgjegjësitë tuaja të thjeshta janë të gjitha të rëndësishme sot. Sigurohuni që ju të jeni në krye të çdo gjëje; nuk është kaq e vështirë për ju që të kujdeseni për biznesin kur është koha për shtypje. Planetet shfaqen pozitive.

Ju mund ta përballoni që të jeni me të durueshëm sot. Gjërat nuk janë duke shkuar mirë për ju, dhe nëse shokët e punës ose në shtëpi rreshkash dhe lënë disa punë pa i bërë, nuk është fundi i botës. Edhe pse ju duhet t’u tregoni atyre se kujdeseni!

Tani është një kohë e përkryer për një rimbledhjefamiljareosepër çdo ngjarje që ju mund të rikujtoni. E sotmja është e përkryer për të krahasuar tëtashmenmetëkaluarën, dhe ndoshta për të përfytyruar se çfarë doni të bëni në të ardhmen.

Mënyra juaj me fjalë është pothuajse e përkryer sot. Mund të gjeni se aftësia juaj për të bindur njerëzit, se mënyra juaj, është ajo e duhura, është mjaft e theksuar. Shikoni nëse mund të lëvizni përpara me shpejtësi!

31 35

41 44

48

25

30

40

43 48

21

34

39

47

Fjalëkryqi klasik është një nga lojërat enigmatike më të përhapura në botë. Fjalëkryqet e para filluan të botoheshin që në shekullin e XVIII dhe vazhdon të jetë e preferuar edhe në ditët e sotme.

13

24

28

32

12

20

23

49

45

46

50

Koha e fillimit ____:____

51

52

Koha e mbarimit ____:____

53

56

Horizontalisht

Vertikalisht:

1. Pjesë e fizikës, që studion ligjet e lëvizjes së ajrit e të gazeve, si edhe vepri-

1. Caktimi i një parfaqësie diplomatike në një shtet. 2. Kolonja në makina. 3.

min e tyre mbi trupat e ngurtë. 11. Drejtimi i lëvizjes së një mjeti të lundrimit

Fletë e hollë dërrase. 4. Bin Laden, ish-drejtues i Al Qaedës. 5. Njësia monetare

detar ose ajror. 14. Mund të bëhet ashtu një xham. 15. Zonë Industriale. 16. Py-

e Maqedonisë. 6. Industria Tekstile. 7. Një arkipelag i njohur në Paqësor. 8. Pu-

ll i vogël me lëndina për kullotë. 17. Njeri anglez. 18. Dhomë e miqve. 20. Dukuri

nëtor i nëntokës. 9. Vedat i njohur i përkthimeve. 10. I ka paga në mes. 11. Një

e re. 22. Andrea, aktore. 28. Raja i lertërsisë botërore. 24. Agjensi Privatizimi.

vargmal i njohur në Europën Qendrore. 12. Një nga elementët e domosdoshëm

25. Mbetet pas djegies. 26. Fis ilirësh që kanë jetuar në zonat juglindore të tro-

për jetën. 13. Arbana i njohur i kinemasë. 19. Pemë e lartë. 21. Instituti Inform-

jeve shqiptare. 29. Një shtet i SHBA-së. 32. Mbahet në këngët polifonike. 33.

tikës. 24. Afrohet në dialekt. 27. I atillë. 28. Pjesa e përparme e televizorit. 30.

Forca e zërit në një lartësi të caktuar. 36. Përemër vetor. 37. Instrument muzikor

Hekura të kthyera në formë L. 31. Sundimtar feudal që kishte për detyrë të sig-

i lashtësisë. 40. Repart Grumbullimi. 41. Lëndë anestezike. 42. Pozicion lufti-

uronte rrugët nëpër trevat malore. 34. Mbeti, ose... 35. Piktura shenjtorësh. 37.

mi. 44. Ent Monetar. 46. Verë franceze. 47. Alfabet komunikimi. 48. Ai që ka

Franc i muzikës botërore. 38. Institut Kulturor. 39. Fjala që mbyll lutjen fetare.

maninë të mohojë gjithçka. 52. Affleck i kinemasë. 54. Të dhëmbin kur qesh

43. Numër rendor. 45. Rrëfenjë për qenie të mbinatyrshme. 49. Historia e Turq-

shumë. 55. Aftësi për ta kapur diçka menjëherë. 56. Ishte gruaja e Zeusit.

isë. 50. Industria Ushqimore. 51. Ndajfolje sasie. 54. Merr në mes.

Sudoku | nivel mesatar 6

8 7 1 5 2 4 1

2

7 4

2

1

3 7

7

Plotësoni vendet bosh në mënyrë që çdo rresht e kolonë të ketë numrat nga 1-9.

8 5

1

6 4

2 8

4

4

3

4 2

2

2

8

6

5 9

8

4 1 6

1

5

2

7

9

5 1 SHIGJETARI (22/XI-21/XII)

11

19

22 26

10

16

18

9 LUANI (23/VII-22/VIII)

8

15

14

42

Horoskopi i ditës

DEMI (21/IV-20/V)

1

36

Tifozët e ekipit çek, Slovacko, bënë një udhëtim të gjatë për të parë skuadrën e tyre, e cila u mposht nga Banik Ostrava me rezultat 2-1. Për këtë shkak tifozët kanë gjetur një mënyrë të veçantë për të treguar dashurinë për ekipin e tyre. I gjithë grupi i tifozëve është zhveshur nga mesi e lartë duke tërhequr vëmendjen e të gjithë stadiumit.

Një gjest shumë i guximshëm duke marrë parasysh temperaturat që ishin rreth pesë gradë Celsius në Republikën Çeke.

DASHI (20/III-20/IV)

Fjalëkryqi klasik

6

Koha e fillimit ____:____

5

Koha e mbarimit ____:____

Numërkryq

5

5

5

6

5

Shah | nivel mesatar Gjeni figurën duke bashkuar pikat

Plotësoni tabelën me numrat e dhënë!

Numra me 3 shifra:

54116, 54939, 75212, 76251, 84955, 86225, 96521.

010, 160, 253, 556, 665, 714, 862, 963.

Numra me 6 shifra:

Numra me 4 shifra:

Koha e fillimit ____:____ Koha e mbarimit ____:____

I bardhi lëviz dhe fiton në të dy rastet e e dhena në skemën e mësipërme. Sfidat e dhëna janë të përzgjedhura nga profesionistë të vërtetë të lojës së Shahut

1122, 1214, 4874, 6162, 6598, 7995, 9538, 9752.

Numra me 5 shifra:

Përgjigjet nr të djeshëm

S

Gjeni 10 ndryshimet

03650, 11147, 11315, 14141, 21212, 22341, 32541, 42614, 46021,

Ngjyrosni pjesën me pikë dhe zbuloni figurën U

U

P

E

R

N

O

E

V

I

A

N

A F

P

E

R

I

G

E

L

I

D

A

R

F

E

S

R

N

O

A

C

I

I

Z

A

M

I

K

E

J

U

R

I

K

U

K

A

L

I

V

N

J

V

O

C

M

E

K

S

7

5

6

3

2

0

1

5

5

5

E

Q

8

6

5

2

1

0

2

1

5

6

3

S

A

5

2

6

9

8

8

7

4

8

5

4

A

R

T

3

I

H

S

I

G

U

R

U

R

O

R

E

R

I

O

D

I

K

O

E

T

V

E

D

P

A

S

T

I

L

E

G

E S

E

P

G P

E

P A

E

M

E

I M

K

U

A

R

T

E

D

I

K

S

I

O

N

I

A

C

N

A

P

I

072828, 145786, 151485, 305691, 321540, 424066, 596856, 617597, 655241, 693957, 739961, 763261, 844382, 857485, 859652, 965263.

T

I

A

4

1

5

2

1

0

0

2

0

3

2

2

6

6

6

6

9

1

2

0

3

9

3

0

2

1

7

3

1

8

1

8

5

4

2

5

6

3

2

0

1

98

6

3

2

5

1

6

9

5

8

7

4

5

1

2

0

1

2

0

2

6

3

3

3

5

9

6

8

5

7

4

4

4

8

5

4

1

5

2

4

1

0

1

2

0

3

2

6

3

5

2

6

9

5

8

7

4

1

e mërkurë, 21 NëNTOR 2012 www.mapo.al

MAPO

ThemisTokli Gërmenji duke nGriTur flamurin kombëTar në korçë / auTori: kel marubi / 1916 (riprodhim) Fototeka

Marubi Adresa: Rr.BLV.GJERGJ FISHTA Nd.70 H1 Njësia Bashkiake Nr.7 Kodi Postar 1023

23

CMYK

24

MAPO

e mërkurë, 21 NëNTOR 2012 www.mapo.al

2012 UET Press / Kolana historike