Gazeta Mapo

Faqe 17

Zbarkimi biblik i shqiptarëve në Bari shkon në Festivalin e Venecias “La nave dolce”, një dokumentar mbi një nga zbarkimet e mëdha të emigrantëve nga Shqipëria, më 8 gusht 1991 në Bari

Drejtor Artur Zheji - Kryeredaktor Arion Sulo - E mërkurë, 22 gusht 2012. Numër 664. Viti III botimit. Çmimi 30 lekë. 1.5 euro. www.mapo.al e-mail: gazetamapo@gmail.com. Adresa: BLV "Gjergj Fishta"

Pronat

Halimi: Çmimet e reja brenda gushtit, kompensimi fizik në 2013

Hakmarrja për drogën

Ekzekutohet vëllai i tretë pas lirimit nga burgu Vritet duke pirë kafe poshtë shtëpisë, pak pas lirimit nga burgu Shpëtim Heqimi, vëllai i tretë i vrarë i familjes Heqimi. Historia e dy ekzekutimeve të tjera dhe si nisi hasmëria për pazaret e prishura të trafikut të drogës.

Lushnjë/ Thikë në zemër fqinjit pas sherrit për barin e deleve Gjashtë plumba pistolete i kanë dhënë fund jetës së një 44-vjeçari ndërsa ishte ulur të pinte një kafe në një lokal pranë shtëpisë së tij në periferi të Fierit. Autori e ka pritur atë në lokalin ku pinte gjithmonë kafe dhe i është afruar nga pas.

Ministri i Drejtësisë prezanton kreun e ri të AKKP, Avenir Peka.

Harta e re me çmimet e tokave do të jetë gati brenda gushtit, ndërsa kompensimi fizik do të nisë në qershor të 2013 Faqe 5

PS: Emërimi i Zylës, institucionet po bien një nga një Balla: Si ka mundësi që një i dorëhequr për shkak të akuzave për trafik armësh, të emërohet në këtë pozicion kaq të rëndësishëm FAQe 4

op-ed / 18-19

NgërÇ

NGA bujar kapexhiu

Arbën Xhaferi, Mendimi në ecje

koment Albin Kurti

Arbën Xhaferi e kishte për qejf një thënie të Umberto Eco-s për politikën...

koment Teuta Nunaj

7 kronikë

Ministria e Jashtme rikonfirmon edhe një herë se mes Shqipërisë dhe Greqisë nuk janë duke u zhvilluar negociata për përcaktimin e kufirit ujor detar. Sekretari i Përgjithshëm i kësaj ministrie, Gazmend Turdiu, teksa mohon ekzistencën e bisedimeve me palën greke lidhur me këtë çështje, shuan kështu çdo dyshim që ka ngritur opozita për negociata sekrete në dëm të interesave të Shqipërisë. “Nuk

MAPO Universitas

Taksisti i prangosur dje akuzohet për shpërndarje të lëndëve narkotike në lokalet e natës pas porosive që merrte nga klientët

koment/ 18 Ana Palacio

Intervista / Flet dekani i fakultetit të Shkencave Sociale në UET, Prof.Asc. Dr. Aleksandër Dhima

Julian Assange dhe ‘të jashtëligjshmit’ e tjerë

FAQe 9-15

Kapet taksisti i kokainës, e shpërndante në pub-et e Bllokut

Sekretari i Përgjithshëm i MPJ, Gazmend Turdiu

ka negociata me palën greke. Kjo është e padiskutueshme. Ka një grup pune të ngritur mbi bazën e urdhrit të Kryeministrit, që ka detyrë të shqyrtojë situatën dhe të paraqesë propozime në aspektin teknik, për t’i paraqitur këto propozime më pas në institucionet vendimmarrëse për shqyrtim dhe për vendimmarrje”, - shprehet Turdiu. Ai ka sqaruar dhe një herë dje se detyrë e këtij grupi pune është ... FAQe 4

A janë në krizë Shkencat Sociale?

Kur debati mbi financimin e universitete është ende i hapur, një sërë aktorësh nga fusha akademike propozojnë disa ide

Alarm bregdetar

Lokali ku u vra dje Shpëtim Heqimi

Kufijtë detarë, Turdiu: S'ka negociata me Greqinë, të parët do propozojmë ne

Financimi i universiteteve, kush paguan për studimet

Menaxhimi, baza e funksionit të administratës publike Menaxhimi është udhëheqje, drejtim, administrim...

Plumbin e parë Shpëtim Heqimi e ka marrë pas koke, ndërsa autori që ka qenë fare pranë shënjestrës dhe ka qëlluar edhe pesë herë kundër tij, është larguar menjëherë pas krimit me shpejtësi. Policia tha se ende janë të paqarta motivet... FAQe 2

Zhurma që rrethoi azilin politik që Ekuadori i dha themeluesit të Wikileaks Julian Assange ka errësuar pore të mëdha. Vetëm duke i ekzaminuar ato mund të kuptojmë çfarë, me sak, është thelbi në këtë rast.

Sa për fillestarë, një qeveri me një rekord të dyshimtë kur vjen puna te liritë në përgjithësi dhe ajo e shtypit posaçërisht, po tund flamurin e sundimit të ligjit dhe respektit për lirinë e shprehjes, ndërkohë që hedh dyshime mbi Suedinë, një vend që i prin botës sa i takon respektimit të procesit dhe ligjeve ndërkombëtare.

Kjo nuk është e gjitha. Kreu i ekipit të avokatëve të Assange, Baltasar Garzón ka qenë një ithtar i ethshëm i interpretimeve më të ngushta të azilit politik duke fituar njohje...

2

MAPO

e mërkurë, 22 GUSHT 2012 www.mapo.al

f kus

Kabllogramet dhe përgjigja e Gramoz Ruçit Arrestimi i Bilbil Heqimit ka sjellë në atë kohë mjaft bujë në Shqipëri. Gramoz Ruçi, një nga drejtuesit kryesorë të Partisë Socialiste është përmendur atëherë si i lidhur me Heqimin, që sipas një të përditshmeje, ishte truproja i tij. Vetë Ruçi ka pohuar në një intervistë se ishte akuzuar për një lidhje me Heqimin, që sipas tij, pas verifikimeve nuk ka rezultuar e vërtetë. Duke shpjeguar se përse emri i tij përmendej për lidhje me trafikun e drogës në kabllogramet e

Wikileaks, Ruçi në një intervistë për ‘Vizion Plus’ ka thënë: “Në vitin 2001 një gazetë shqiptare është hapur me titullin ‘Është kapur bodiguardi i Gramoz Ruçit në Itali’, bile me emër, që nuk e harroj kurrë, Bilbil Heqimi, me 50 kg heroinë në mes të Italisë. Sigurisht që nuk e vlerësova. Burimi ishte nga një organ drejtësie. Së dyti, kur kishim probleme ne brenda forcës sonë politike, ky problem është lançuar në luftën tonë politike. Së treti, kur ka qenë problematika e zgjedhjes së Presidentit

para se të zgjidhej zoti Moisiu. Pra, kjo akuzë më është adresuar tri herë dhe nga burime të besueshme brenda forcës politike, jashtë forcës politike dhe brenda një institucioni”, - ka thënë Ruçi. Ai ka shpjeguar se kjo ishte arsyeja se përse përmendej në kabllogramet e ambasadës së SHBA, ndërsa theksoi se ishte vënë që atëherë në dispozicion të drejtësisë dhe pas hetimeve kjo ishte vërtetuar si e pavërtetë dhe lidhja ishte rrëzuar.

Plumb pas koke, ekzekutohet vëllai i tretë i familjes Heqimi Hakmarrje dhe drogë janë pistat në të cilat policia po heton vrasjen e 44-vjeçarit Shpëtim Heqimi, i cili sapo ishte liruar nga burgu ku ishte dënuar për armëmbajtje pa leje Gjashtë plumba pistolete i kanë dhënë fund jetës së një 44-vjeçari ndërsa ishte ulur të pinte një kafe në një lokal pranë shtëpisë së tij në periferi të Fierit. Autori e ka pritur atë në lokalin ku pinte gjithmonë kafe dhe i është afruar nga pas.

Plumbin e parë Shpëtim Heqimi e ka marrë pas koke, ndërsa autori që ka qenë fare pranë shënjestrës dhe ka qëlluar edhe pesë herë kundër tij, është larguar menjëherë pas krimit me shpejtësi. Policia tha se ende janë të paqarta motivet e krimit, por bëri të ditur se dyshohej për hakmarrje, ndërkohë që njoftohet se viktima Shpëtim Heqimi më herët kishte humbur vëllezërit në një konflikt hakmarrjeje, që sipas policisë ka nisur për shkak të trafikut të drogës.

Ngjarja Atentati i rëndë ka ndodhur në unazën veriore të qytetit në rrugën ‘Skënderbeu’, rreth orës 19:00.

Shpëtim Heqimi është ekzekutuar me armë zjarri teksa ka qenë i ulur në një lokal, i cili ndodhet në afërsi të banesës së tij. Mësohet se ai ka dalë nga banesa e tij dhe është ulur për të kaluar kohën e lirë në lokalin e sipërcituar. Dëshmitarë okularë thanë se ndërsa ka qenë i ulur në një nga tavolinat e lokalit, ai është qëlluar me armë zjarri tip pistoletë nga një person që i është afruar mjaft pranë. Krismat e armës kanë shokuar njerëzit që ndodheshin në atë kohë përreth lokalit, ndërsa autori është larguar me shpejtësi nga vendi i ngjarjes. Viktima ka gjetur vdekjen e menjëhershme si pasojë e plagëve të shumta në trup dhe kokë. Policia e lajmëruar ka mbërritur menjëherë në vendin e ngjarjes. Grupi i ekspertëve ka këqyrur vendin e ngjarjes, ku janë gjetur dhe gëzhojat e armës së krimit. Burime nga policia kanë pohuar se viktima është qëlluar një herë në kokë dhe pesë herë me predha në trup dhe se qitja është bërë nga një distancë e afërt.

Hetimi Viktima e atentatit të djeshëm në Fier kishte vetëm disa muaj që kish dalë nga qelitë ku ka vuajtur një dënim prej 2 vjetësh për armëmbajtje pa leje. Policia tha se ai ishte një person që ishte skeduar edhe më parë, ndërsa duket se ai dhe vëllezërit kishin një konflikt të hapur hakmarrjeje me një tjetër familje. Burime nga policia thanë

Vrasja e vëllezërve Heqimi, viktima, i treti i ekzekutuar Shpëtim Heqimi është i treti nga vëllezërit e tij që ekzekutohet, ndërsa një tjetër prej tyre është plagosur në një atentat të ngjashëm. I pari, Arben Heqimi, sipas policisë është ekzekutuar në vitin 1998, ku është qëlluar me armë nga persona që nuk u identifikuan dhe ende sot vrasja e tij mbetet e pazbardhur nga policia.

Nga të dhënat pas asaj ngjarjeje policia konkludoi se kishte të bënte me një konflikt për larje hesapesh dhe pazaret e drogës, edhe pse nuk përjashtohej mundësia e një vrasjeje për hakmarrje, pasi vëllai i viktimës ishte në atë kohë në burgun e Rrogozhinës i dënuar

për një vrasje të 1992. Ndërkohë 7 vjet pas kësaj vrasjeje u ekzekutua Rivelino Heqimi (Ervin), i sapoliruar nga qelitë ku vuante dënimin për vrasjen e Bledar Brahimit. Rivelino u ekzekutua me dy plumba nga persona të panjohur, ndërsa policia nuk zbardhi as këta vrasje. Rivelino ishte dënuar me 12 vjet pasi kishte vrarë një shokun e tij me të cilin kishte pasur një sherr banal në një kafene ku kishin qenë të dy duke pirë. Pas kësaj vrasjeje ai ka qenë në qeli, ndërsa pas lirimit pritej të nisej për në Itali së bashku me gruan dhe fëmijët, plan që nuk u realizua pasi ai u ekzekutua.

Atentati i rëndë ka ndodhur në unazën veriore të qytetit në rrugën ‘Skënderbeu’, rreth orës 19:00. Shpëtim Heqimi është ekzekutuar me armë zjarri teksa ka qenë i ulur në një lokal, i cili ndodhet në afërsi të banesës së tij

Bilbil Heqimi u plagos në Fier, i dënuar në Torino për drogë Një nga arsyet e goditjeve ndaj vëllezërve Heqimi dyshohet se është droga. Një nga vëllezërit është arrestuar në korrik të vitit 2001 nga ana e policisë italiane, Bilbil Heqimi. Ai është cilësuar nga hetuesit italianë si kreu i një grupi shqiptaro-italian që merrej me trafik ndërkombëtar lëndësh narkotike. Policia e Torinos në përfundim të operacionit të koduar me emrin “Boston” në korrik të vitit 2001, shpartalloi një bandë narko-trafikantësh heroine, duke deklaruar arrestimin e 14 personave, 8 shqiptarë dhe 6 italianë, në krye të të cilëve sipas saj ishte shtetasi shqiptar Bilbil Heqimi, me banim në Fier. Ai

se po hetohej pikërisht në lidhje me këtë hakmarrje të vjetër që u kishte marrë jetën edhe dy vëllezërve të Heqimit. Një prej tyre sipas policisë është vrarë në vitin 2005, ndërsa një tjetër është ekzekutuar para këtij viti. Ndërkohë dje në mbrëmje, forca të shumta policore kanë nisur aksionin për kapjen e autorit të krimit, edhe pse nuk dihet ende nëse kanë mundur ta identifikojnë

është dënuar në shtetin fqinj me akuzën e “trafikut ndërkombëtar të drogës”. Ky rrjet kishte çuar në Itali një sasi prej 150 kilogramësh heroinë, por vetëm 100 kilogramë janë kapur nga policia italiane. Heqimi u arrestua atëherë bashkë me tre shqiptarë të tjerë në Itali, B.Vasjani nga Elbasani, Sh.Gremi dhe J.Latifi, sepse u kapën në flagrancë me 35 kilogramë heroinë të fshehur në rrotat e makinës. Para se Bilbil Heqimi të arrestohej e dënohej në Itali, ai i kishte shpëtuar një atentati më 30 dhjetor të vitit 2000 në bar “Iliria”, në qendër të Fierit, ndërsa ishte duke pirë kafe me B.Taullain dhe B. Krasniqin.

atë. Sipas policisë, autori dhe viktima nuk kanë qenë njohur më parë, pasi kur ky i fundit është ulur në lokalin ku pinte kafe nuk ka mundur ta identifikojë atë. Personi që ka kryer ekzekutimin ka pritur derisa Heqimi të ulej dhe më pas i është afruar nga prapa duke e qëlluar fillimisht pas koke dhe pastaj ka shkrehur armën mbi trupin e tij.

Vendi ku u krye krimi

Masakron vëllain me lopatë për pronën, pranga autorit Një rrip toke në një fshat të Belshit është kthyer në motiv për sherrin mes dy vëllezërve, që u përshkallëzua dje me njërin prej tyre, i cili përfundoi në spital me plagë të rënda prej lopatës së të vëllait. Burime nga policia e Elbasanit thanë se kishin arrestuar vëllain e dyshuar për rrahjen barbare, ndërsa vijojnë hetimet për zbardhjen e plotë të ngjarjes që ka ndodhur në fshatin Dragot të Belshit në Elbasan. Burime nga Drejtoria e Policisë së Elbasanit pohuan se e kanë parandaluar këtë vrasje mes vëllezërve në këtë fshat, të cilët ishin grindur mes tyre për një ngastër tokë. Pas grindjes me fjalë mes tyre, Veiz Paja 63 vjeç, ka qëlluar disa herë me lopatë në pjesë të ndryshme të trupit vëllain e tij, Naim Paja, 57 vjeç.

Grindja mes vëllezërve ka vazhduar ndërkohë që fqinjët kanë njoftuar policinë, e cila ka ndërhyrë duke

arrestuar njërin prej tyre dhe parandaluar që krimi të merrte përmasa të tjera. I lënduari është dërguar në spitalin e Elbasanit dhe ndodhet nën kujdesin e mjekëve, nga ku mësohet se i plagosuri ndodhet në spital në gjendje të rëndë. Ndërkohë, policia ka shoqëruar për në komisariat vëllain e tij më të madh. Ndaj 63- vjeçarit është ngritur akuza e “vrasjes së mbetur në tentativë”.

F.S.

e mërkurë, 22 GUSHT 2012 www.mapo.al

MAPO

3

Rrjet prostitucioni për të moshuar, 2 në pranga Një grup të moshuarish mbi 50 vjeç janë arrestuar dje nga policia në Durrës, pasi janë përfshirë në një rrjet prostitucioni. Policia e Durrësit informon se ka prangosur 60-vjeçarin Nadmir Mehmeti, pasi shfrytëzonte për prostitucion bashkëjetuesen e tij, 60-vjeçaren me

inicialet L.V. Ndërkohë që një grup personash ndiqen në gjendje të lirë po për të njëjtën vepër penale.

“60-vjeçari e ka shfrytëzuar shtetasen me inicialet L.V për qëllime prostitucioni kundrejt shumës prej 500 lekësh në banesën e tij në lagjen Nr. 17 në qytetin bregdetar, duke

siguruar klientelë”, - tha policia.

Policia ka vënë në pranga këta dy persona, si dhe ka proceduar penalisht në gjendje të lirë 4 femra dhe një mashkull, pasi ata u kapën në flagrancë në banesën e 60-vjeçarit duke ushtruar prostitucion kundrejt shumave që varionin nga 200 deri në

500 lekë. Sipas policisë, u proceduan penalisht në gjendje të lirë 50-vjeçarja me inicialet L.Xh., 64-vjeçarja me inicialet K.K., 53-vjeçarja me inicialet L.M., 55-vjeçarja me inicialet Q.Sh., si dhe 70-vjeçari me inicialet A. S, pasi u kapën duke ushtruar prostitucion.

Thikë në zemër fqinjit pas sherrit për barin e deleve Servet Snalla 35 vjeç, u qëllua për vdekje me thikë në zemër në Grabian të Lushnjës nga fqinji i tij Nezir Mehmeti, i cili e akuzonte viktimën se kishte dëmtuar barin me delet e tij dhe për këtë arsye është përleshur me të.

E ka qëlluar me thikë pas një sherri se bagëtitë e viktimës i kishin dëmtuar barin, por është penduar menjëherë duke tentuar ta shpëtojë duke e nisur për në spital, por viktima ka humbur jetën në duart e vrasësit të tij. Servet Snalla 35 vjeç është ekzekutuar me një thikë në zemër nga fqinji i tij Nezir Mehmeti, i cili e akuzonte viktimën se kishte dëmtuar barin me delet e tij dhe për këtë arsye është përleshur me të.

Vrasja

Ngjarja e rëndë ndodhi dje pasdite në Grabian të Lushnjës, pas një konflikti banal të lindur mes dy fqinjëve. Servet Snalla 35 vjeç, është qëlluar me thikë nga Nezir Mehmeti 35 vjeç, pasi të dy më parë ishin përleshur me grushte. Burime nga policia thanë se viktima Snalla ka gjetur vdekjen duke shkuar për në spitalin rajonal Lushnjë, si pasojë e plagëve të marra nga goditjet me thikë. Autori i dyshuar për këtë ngjarje ka qenë duke kositur barin në tokën e tij. Ai ka qenë i shoqëruar nga bashkëshortja në momentin që është përballur me viktimën. Debatet mes viktimës dhe autorit të dyshuar kanë lindur për shkakun se delet e viktimës kishin dëmtuar barin që po kosiste autori. Të dhënat e para nga vendi i ngjarjes konfirmojnë se debatet ishin zëvendësuar me grindje trupore dhe gjithçka më pas ka degraduar. Në një çast, autori i dyshuar Mehmeti ka rrëmbyer

Spitali i Lushnjes

ai ka gjetur vdekjen.

Arrestimi

Policia që është lajmëruar nga dëshmitarë të rastit, ka shkuar menjëherë në vendin e ngjarjes dhe ka arrestuar autorin e dyshuar thikën dhe e ka goditur Snallën një herë në zemër. Goditja ka qenë fatale për këtë të fundit. Pasi ka parë gjendjen e viktimës, çifti Mehmeti e ka marrë atë dhe është nisur në drejtim të rrugës kryesore të fshatit për t’i dhënë ndihmë, por Snalla nuk ka arritur t’i mbijetojë goditjes. Si pasojë

Policia që është lajmëruar nga dëshmitarë të rastit, ka shkuar menjëherë në vendin e ngjarjes dhe ka arrestuar autorin e dyshuar. Burime nga policia thanë se ky i fundit ka pranuar krimin ndaj Snallës, ndërkohë që ka shpjeguar edhe motivet e grindjes. Sipas policisë, palët që jetonin pranë njëri-tjetrit ishin përplasur pasi delet e viktimës kishin hyrë në tokën e autorit të dyshuar dhe kishin shkaktuar dëme në të. Dy fqinjët janë përplasur dje ndërsa ishin duke punuar në tokat që ndodheshin në kufi me njëra tjetrën. Burime nga policia thanë se fqinjët kishin pasur edhe më herët probleme me njëri-tjetrin.

Tentoi të përdhunonte të miturën, pranga 20-vjeçarit Sajmir Demaj u arrestua në flagrancë, ndërsa policia tha se ai ishte arrestuar tri herë të tjera për grabitje, plagosje, drogë dhe kundërshtim të policisë, e megjithëkëtë ishte sërish i lirë Një i ri që ishte shndërruar në tmerr për policinë e Vlorës dhe banorë të zonës, është arrestuar dje ndërsa tentonte të përdhunonte një vajzë të mitur. Sipas uniformave blu të qytetit bregdetar, mësohet se 20-vjeçari Sajmir Demaj, me precedentë të shumtë penalë, ka marrë me forcë një vajzë të mitur nga rruga, të cilën e ka futur në një ambient me qëllim kryerjen e marrëdhënieve seksuale.

Dëshmitarë që kanë parë këtë veprim kanë lajmëruar policinë, e cila menjëherë ka shkuar në vendin e

ngjarjes duke arrestuar në flagrancë Demajn, i cili ishte arrestuar disa herë më parë për akuza nga dhuna deri te droga e grabitja. Policia tha se mori një telefonatë në numrin e sallës operative dhe menjëherë në vend kanë shkuar oficerë të policisë kriminale, të cilët kanë ndërhyrë dhe kanë neutralizuar 20-vjeçarin, i cili ka qenë mjaft i dhunshëm dhe ka kundërshtuar punonjësit e policisë gjatë kohës që ata tentuan ta arrestonin. Policia informon se ky shtetas akuzohet për veprën penale “kryerje e marrëdhënieve seksuale ose homoseksuale me të mitur”, dhe sqaron se 20-vjeçari banues në Vlorë, është person me precedentë të shumtë penalë dhe me rrezikshmëri të theksuar kriminale.

“Ky shtetas është dënuar me 6 muaj burg për veprën penale “vjedhje”, parashikuar nga neni 134 i Kodit Penal.

Ai i ka grabitur sendet personale shtetases L. P., duke e plagosur lehtë

me thikë në grykë. Në cilësinë e provës materiale i janë gjetur sendet e grabitura”, - njoftoi policia, sipas së cilës ai ishte dënuar me 5 vjet burg, por ishte liruar me kusht pas 6 muajsh.

Gjithashtu sipas uniformave blu mësohet se gjatë një kontrolli të ushtruar gjatë viteve të mëparshme, 20-vjeçarit në xhepin e pasmë të pantallonave iu gjet dhe sekuestrua në cilësinë e provës materiale një paketë cigare, brenda së cilës ndodhej një sasi bime narkotike me peshë 1 gram si ajo e llojit kanabis-sativa”. Policia informon ndërkohë se në shkurt të këtij viti, 20-vjeçari është arrestuar në flagrancë pasi ka fyer, sharë e më pas ka kundërshtuar me dhunë duke goditur punonjësin e policisë me iniciale A. I. Nuk dihet ende se pse ai nuk ndodhej në qeli për të vuajtur dënimin me kusht, pasi ishte një person me probleme me ligjin dhe policinë.

Policia informon ndërkohë se në shkurt të këtij viti, 20-vjeçari është arrestuar në flagrancë pasi ka fyer, sharë e më pas ka kundërshtuar me dhunë duke goditur punonjësin e policisë

Drejtoria e Policisë së Vlorës

4

MAPO

e mërkurë, 22 GUSHT 2012 www.mapo.al

politika

Idrizi: Çamët e Greqisë do marrin statusin e minoritetit Komuniteti çam që jeton brenda kufijve zyrtarë të Greqisë do të marrë shumë shpejt statusin e minoritetit. Premtimi është bërë nga Shpëtim Idrizi, kreu i forcës politike që përfaqëson këtë komunitet në vendin tonë, gjatë një takimi që ai ka zhvilluar në komunën Markat të Sarandës, ku dhe u zhvillua “festa e Çamërisë”. Status ky që sipas tij do t’i japë

të drejtën kësaj popullsie që të ketë shkollat dhe gjuhën e saj, si dhe të ketë përfaqësuesit e saj në pushtet. “Unë jam i bindur se shumë shpejt ne do të arrijmë që edhe vëllezërit tanë çamë matanë kufirit të kenë statusin e minoritetit, të kenë shkollat shqipe, të flasin shqip, të kenë kryetarë komunash e bashkish shqiptarë çamë. Ne së shpejti do të jemi

bashkë në Çamërinë tonë, e cila fillon këtu, nga kjo portë, dhe vazhdon deri në Artë, deri në Prevez”, - tha kryetari i PDIU-së, Shpëtim Idrizi. Sipas tij, çështja çame tashmë falë dhe veprimtarisë së PDIU-së është ndërkombëtarizuar dhe se për të patur një zgjidhje sa më të shpejtë, komuniteti çam duhet të ketë një përfaqësim më të madh në parlament.

PS: Emërimi i Ylli Zylës, institucionet po bien një nga një Balla: Si ka mundësi që një person si Ylli Zyla, i dorëhequr si Drejtor i SHIU-t për shkak të akuzave për trafik ndërkombëtar armësh, në këtë pozicion kaq të rëndësishëm të ushtrisë shqiptare?”

Emërimi i ish-drejtorit të SHIU-t, Ylli Zyla në postin e drejtorit të Policisë Ushtarake përbën për Partinë Socialiste një konfirmim se mazhoranca po përpiqet që të vërë nën kontroll të gjitha institucionet që i shërbejnë drejtësisë dhe sigurisë kombëtare. Në një deklaratë të posaçme për mediat, deputeti socialist Taulant Balla ka denoncuar vendimin më të fundit të ministrit të Mbrojtjes, Arben Imami, për të emëruar Zylën në pozicionin e drejtorit të Shërbimit Informativ të Ushtrisë, si hap në drejtim të kundërt me nevojën për institucione të pavarura dhe profesionale. Sipas Ballës, ky emërim shënon një tjetër tregues në drejtim të kapjes së institucioneve nga ana e shumicës qeverisëse. “Çdo ditë që po kalon, qytetarët shqiptarë por edhe partnerët tanë ndërkombëtarë po shohin sesi Sali Berisha po vendos nën komandën e tij institucione shumë të rëndësishme të drejtësisë, sigurisë dhe inteligjencës. Shkarkimi i Drejtorit të SHISH-it dhe emërimi i Visho Ajazit në krye të këtij Shërbimi pa asnjë konsultim me partnerët dhe shërbimet partnere, zgjedhja e Elvis Çefës nënkryetar i KLD-së, vazhduan dje me emërimin e Ylli Zylës në krye të Policisë Ushtarake. Edhe ky emërim i bërë në këto kushte është pjesë e përshkallëzimit të kapjes së shtetit”, -

Taulant Balla

u shpreh deputeti Taulant Balla. Më tej ai ka shtruar një sërë pyetjesh në drejtim të kryeministrit Berisha, në thelb të të cilave ishte pikërisht habia sesi një person që jep dorëheqjen si pasojë e akuzave për trafik armësh dhe përgjime të paligjshme, emërohet vetëm pak ditë më pas në një post tjetër të rëndësishëm të ushtrisë shqiptare. “Si ka mundësi që një person si Ylli Zyla, i dorëhequr si Drejtor i Shërbimit Informativ Ushtarak, për shkak të akuzave për trafik ndërkombëtar armësh dhe përgjime të paligjshme të opozitës dhe të diplomatëve të huaj në Tiranë, emërohet nga treshja Berisha, Nishani dhe Imami, në këtë pozicion kaq të rëndësishëm të ushtrisë shqiptare? Më lejoni të kujtoj se bashkëshortja e Ylli Zylës rezultoi të ishte

bashkë-aksionere me një ish-shtetas shqiptar me pasaportë serbe dhe një shtetas polak në një kompani të licencuar për eksport armësh, duke shkelur në mënyrë të hapur ligjin ‘Për konfliktin e interesit’. Gjithashtu, Ylli Zyla kishte fshehur dhe burimin e të ardhurave të bashkëshortes së tij, duke mos shënuar në deklaratën e pasurisë që këto para kishin si burim dhe tregtinë e armëve, që përbënte një konflikt të hapur interesi. Sali Berisha, Arben Imami dhe Ylli Zyla ngritën në Ministrinë e Mbrojtjes një njësi përgjimi të paligjshëm”, - u shpreh Balla. E për të gjitha këto ai i ka kërkuar publikisht Kryeministrit që të përgjigjet në lidhje me të gjitha akuzat që janë bërë në drejtim të Ylli Zylës, si për tregtinë e armëve, ashtu

Ylli Zyla kishte fshehur dhe burimin e të ardhurave të bashkëshortes së tij, duke mos shënuar në deklaratën e pasurisë edhe ato për përdorim të pajisjeve të SHIU-t në përgjimin e opozitës dhe diplomatëve të huaj. “I kërkoj Sali Berishës të përgjigjet publikisht për Ylli Zylën, për lidhjet e tij me trafikun e armëve, trafik që Saliu edhe i biri e njohin mirë. I kërkoj Sali Berishës të përgjigjet publikisht për të gjithë

Pakti për detin, Turdiu: Greqia na e ka lënë të drejtën të propozojmë Ministria e Jashtme rikonfirmon edhe një herë se mes Shqipërisë dhe Greqisë nuk janë duke u zhvilluar negociata për përcaktimin e kufirit ujor detar. Sekretari i Përgjithshëm i kësaj ministrie, Gazmend Turdiu, teksa mohon ekzistencën e bisedimeve me palën greke lidhur me këtë çështje, shuan kështu çdo dyshim që ka ngritur opozita për negociata sekrete në dëm të interesave të Shqipërisë.

“Nuk ka negociata me palën greke.

Kjo është e padiskutueshme. Ka një grup pune të ngritur mbi bazën e urdhrit të Kryeministrit, që ka detyrë të shqyrtojë situatën dhe të paraqesë propozime në aspektin teknik, për t’i paraqitur këto propozime më pas në institucionet vendimmarrëse për shqyrtim dhe për vendimmarrje”, - shprehet

Turdiu. Ai ka sqaruar dhe një herë dje se detyrë e këtij grupi pune është vetëm të analizojë situatën dhe t’i paraqesë ekzekutivit propozime konkrete, me të cilat ai do të paraqitet më pas në negociata me palën greke. “Ky grup pune nuk është absolutisht grup negociator.

Ky grup pune ka detyrë të orientojë qeverinë drejt zgjidhjeve të mundshme të këtij problemi. Ky grup pune i paraqet qeverisë se cilat janë pozicionet dhe interesat e Shqipërisë parë nga pikëvështrimet e këtyre institucioneve që marrin pjesë në grup pune”, - tha Turdiu. Ai gjithashtu duke folur dje për mediat mohon të ketë kushtëzime nga Athina të marrëdhënieve të tjera dypalëshe për marrëveshjen ujore. “Ka pasur një shqetësim nga pala greke për

rrëzimin e marrëveshjes së firmosur mes ministrave të Jashtëm nga Gjykata Kushtetuese dhe ata kërkojnë që Shqipëria të propozojë një rrugëzgjidhje. Në asnjë rast nuk na është vendosur ndonjë kusht”, - tha Turdiu. Në këtë drejtim ai ka hedhur poshtë edhe kushtëzimin e mundshëm të statusit kandidat të vendit kandidat nga Greqia me marrëveshjen ujore. “Ajo që unë mund të them është se unë nuk kam marrë kurrë një mesazh të tillë. Gjithashtu do shtoja se duhet të vini re se edhe pala greke nuk e ka ratifikuar marrëveshjen. Kjo do të thotë se ne i kemi bërë të qartë palës greke se vendimi i Gjykatës Kushtetuese e ka bërë atë marrëveshje nul dhe të paqenë”, - tha Turdiu.

Gazmend Turdiu

urdhrat e dhënë për blerjen dhe vënien në punë të pajisjeve për përgjim në Ministrinë e Mbrojtjes”, tha Balla. Më tej në fund të deklaratës së tij ai i ka bërë thirrje Kryeministrit që të heqë dorë nga përpjekja për të uzurpuar çdo lloj pushteti dhe institucioni. “I them sot Sali Berishës, hiq dorë nga këta skenarë të vjetër të kapjes së shtetit. Koha jote po mbaron. Vënia nën kontroll e një sërë institucionesh të pavarura nga ana e Sali Berishës në bashkëpunim me Bujar Nishanin, tregojnë se pushtetit të Sali Berishës i ka ardhur fundi”, – thekoi Balla ndërsa garantoi opinionin publik se PS me programin e saj për një rilindje shqiptare do t’u kthejë institucioneve pavarësinë që u jep Kushtetuta.

e mërkurë, 22 GUSHT 2012 www.mapo.al

ekonomi

MAPO

5

Qeveria siguron borxhin 15 mln euro Qeveria arriti të sigurojë një hua prej 15 milionë eurosh përmes emetimit të bonove me maturim 12-mujor në tregun e brendshëm. Ndryshe nga sa ndodhi në ankandin e mëparshëm të muajit korrik, këtë herë qeveria arriti të sigurojë të gjithë shumën e kërkuar, madje oferta për financim ishte ndjeshëm më e lartë se kërkesa dhe preku vlerën e 20.7 milionë eurove. Kjo u

reflektua edhe në normat e interesit të bonove.

Norma mesatare e ponderuar e interesit ishte 5.26%, ndërkohë që në ankandin e muajit korrik interesi kishte qenë 5.66%. Ankandi i djeshëm i bonove konfirmoi të njëjtën tendencë që është vërejtur gjatë muajit gusht për titujt e borxhit në lekë. Oferta për të financuar shpenzimet publike po rezulton e bollshme, ndërsa normat e

interesit paraqiten në rënie. Sistemi bankar ka rritur investimet në bono thesari edhe për shkak të rritjes së ngadaltë të kreditimit gjatë gjysmës së parë të vitit. Sipas Ministrisë së Financave, dy ankandet e verës për emetim bonosh në euro i adresoheshin kryesisht emigrantëve, megjithatë nuk ka ende të dhëna se cila ka qenë pjesëmarrja e individëve në to.

Rritja e kursimeve, Tirana Bank sjell depozitën “4 Stinët”

Ministri Eduard Halimi dhe kreu i AKKP, Avenir Peka

Pronat, Halimi: Kompensimi fizik nis në qershor 2013 Ministri i Drejtësisë prezanton kreun e ri të AKKP, Avenir Peka. Harta e re me çmimet e tokave do të jetë gati brenda gushtit Harta e re me çmimet e pronave do të jetë gati brenda këtij muaji, ndërsa kompensimi fizik për pronarët do të nisë në qershor të vitit të ardhshëm.

Deklarata është bërë dje nga vetë ministri i Drejtësisë, Eduard Halimi, gjatë prezantimit të drejtorit të ri të Agjencisë së Kthimit dhe Kompensimit të Pronave, Avenir Peka. Në fjalën e mbajtur me këtë rast, ministri Halimi theksoi se qershori i vitit 2013 është afati i vendosur për përfundimin dhe shqyrtimi e dosjeve të dorëzuara në AKKP. Sipas tij, në qershor të vitit të

ardhshëm do të nisë kompensimi fizik i pronarëve, ndërkohë që së shpejti do të krijohet edhe regjistri elektronik për të dhënat e pronave.

“AKKP do të krijojë një regjistër elektronik të të gjitha vendimeve të komisionit të kthimit dhe kompensimit të pronave të dalë nga viti 1993, deri në ditën e sotme, regjistër që do të adoptohet me të gjitha vendimet e gjykatave që kanë ndryshuar vendimet e Komisionit të Kthimit të Pronave. Ky regjistër elektronik do të bëhet publik”, - theksoi Halimi. Gjatë prezantimit të kreut të ri të AKKP-së, ministri Halimi bëri të ditur se Ministria e Drejtësisë së bashku me Agjencinë e Kthimit dhe Kompensimit të Pronave, shoqatat e ish-pronarëve dhe ekspertët e huaj që asistojnë në këtë proces, do të hartojë brenda muajit

Harta e re Miratimi i hartës me vlerën e tokës do bëhet brenda javëve që janë në vijim për 10 qarqet e para, për të vazhduar më pas edhe me qarqet e tjera, duke përfshirë edhe kategori të ndryshme të sipërfaqeve të pronave

hartën e re të vlerës së tokës, e cila do të plotësojë kuadrin ligjor për t’i dhënë rrugë kompensimit dhe kthimit të pronave. “Harta e re e vlerës do të jetë në përputhje të plotë me çmimet e tregut. Miratimi i kësaj harte vlere do bëhet brenda javëve që janë në vijim për 10 qarqet e para, për të vazhduar më pas edhe me qarqet e tjera, duke

përfshirë edhe kategori të ndryshme të sipërfaqeve të pronave dhe të natyrës së pronave që do të plotësojnë të gjithë kuadrin e nevojshëm ligjor për t’i hapur rrugë fillimit të kompensimit fizik për pronarët. Vitin e ardhshëm do nisë kompensimi fizik”, theksoi Halimi. Avenir Peka, që prej vitit 2009 mbante postin e zv/ministrit të Brendshëm, zëvendëson në këtë post Elvis Çefën, pas votimit të këtij të fundit si nënkryetar i KLD-së. Peka ka mbajtur funksione të rëndësishme në administratën e qeverisë Berisha, si avokat shteti pranë Avokaturës së Përgjithshme, këshilltar i kryeministrit Berisha. Peka e merr detyrën në një kohë ku sapo është miratuar edhe Strategjia e Pronës dhe përpjekjet e tij kryesore do të përqendrohen në implementimin e saj.

Tirana Bank sjell ofertën më të re Depozita me afat “4 Stinët”, për ata që nuk kënaqen me pak. Depozita me afat “4 Stinët” është një produkti i ri i ofruar nga Tirana Bank, i cili ju sjell lehtësi dhe avantazhe të rëndësishme për nevojat e gjithsecilit prej jush. Kjo depozitë ofron norma të larta interesi tepër konkurrente për tregun shqiptar, të cilat rriten çdo tre muaj, duke ofruar jo vetëm përfitim, por edhe fleksibilitet sipas dëshirave tuaja. Të ardhurat tuaja nga interesi do të transferohen automatikisht në një llogari kursimi sipas zgjedhjes suaj.

Ky produkt ju jep mundësinë të tërhiqni madje dhe paratë e depozitës tuaj, çdo tre muaj pa cenuar aspak interesin e akumuluar deri në atë moment. Ju mund t’i tërhiqni paratë tuaja kur dhe si dëshironi ju, gjatë afatit të përcaktuar pa humbur interesin tuaj mbi të. Kjo depozitë ka afat 12 mujor ku interesi rritet në mënyrë fantastike çdo tre muaj. Ju mund të drejtoheni sot, për ta hapur një depozitë të tillë në çdo degë të Tirana Bank kudo që të ndodheni duke përfituar menjëherë: norma e interesit e cila rritet në bazë tre mujore, variabël duke shkuar deri në 12% në lekë 7% në euro dhe 6% në USD për afatin 12 mujor; pagesa e interesit: tremujore. Transferim automatik i interesit në fund të çdo tremujori në një llogari kursimi sipas zgjedhjes suaj; mundësi për tërheqje të çdo shume nga depozita çdo fund tremujori në të njëjtën datë që paguhet interesi dhe pa penalitet; mundësia për të thyer depozitën në çdo kohë, pa humbur interesin e përfituar në tre muajt paraardhës. Oferta është e limituar deri më 15 shtator, ndaj këto janë të gjitha arsyet e mundshme pse ju duhet të hapni sot këtë depozitë.

AKEP hap garën për dy licencat e fundit 3G

Tregu i karburanteve, jepen me koncesion dy shërbime

Autoriteti i Komunikimeve Elektronike dhe Postare shpall nisjen e procedurave për dhënien e dy licencave të tjera për teknologjinë 3G. AKEP njoftoi dje zyrtarisht se dhënia e licencave do të bëhet me tender dhe vlera minimale për pranimin e ofertave do të jetë 4 milionë euro. Ashtu siç pritej pas dështimit të tenderit për dhënien e licencës së tretë, ministri i Teknologjisë së Informacionit dhe AKEP kanë ulur ndjeshëm çmimin dysheme. Në tre tenderat e mëparshëm, çmimi minimal ishte 12.5 milionë euro. Kjo vlerë u tejkalua nga “Vodafone Albania” dhe “AMC”, që morën dy licencat e para, përkatësisht për 31.4 dhe 15.1 milionë euro. Por në tenderin e tretë të zhvilluar në muajin shkurt, ofertat ishin shumë të ulëta.

“Eagle Mobile” ofroi 3.55 milionë euro, ndërsa “Plus Communication” ofroi 2.2 milionë euro. Me gjithë uljen e çmimit minimal, ai është përsëri më i lartë se ofertat e tenderit të fundit, çka nënkupton se qeveria kërkon prej dy

Dy shërbime të rëndësishme publike në sektorë strategjikë për mbledhjen e të ardhurave do të jepen me koncesion. Bëhet fjalë për shërbimin e markimit dhe monitorimit të karburanteve në Republikën e Shqipërisë, si dhe shërbimin e skanimit të kontenierëve dhe automjeteve të tjera.

Dhënia me koncesion e shërbimit të markimit dhe monitorimit të karburanteve synon të sigurojë dhe garantojë pagesën e taksave dhe tatimeve të parashikuara nga legjislacioni shqiptar për tregtimin e karburanteve në të gjithë vendin nëpërmjet kontrollit të tregut të karburanteve (akcizë, TVSH, taksë karboni). Ky kontroll bëhet i mundur pikërisht me anë të sistemit të markimit të karburanteve ofruar nga shoqëria propozuese, i cili vërteton jo vetëm nëse përbërja e karburanteve ka ndryshuar mbas pagesës së taksave, por edhe nëse karburanti në qarkullim është i shënjuar, pra ka paguar taksën apo është i futur kontrabandë në

Rrjeti 3G

operatorëve të ngelur pa licenca 3G një rritje të vlerës së ofertave. Këtë herë në tender do të jepen dy licenca njëkohësisht, çka do të shënojë finalizimin e procesit të licencimit për shërbimet 3G. Brezi 3G mundëson transmetimin e të dhënave me një shpejtësi shumë më të lartë krahasuar me brezin GSM. Hapja e tregut për dy operatorë të tjerë pritet të shtojë konkurrencën dhe të sjellë tarifa më të lira të internetit nëpërmjet rrjeteve celulare.

PIkë karburanti në Tiranë

tregun shqiptar. Ndërsa dhënia me koncesion e shërbimit të skanimit të kontenierëve dhe automjeteve të tjera ka për objekt projektimin, financimin, zbatimin dhe administrimin e shërbimit të kontrollit të kontejnerëve të destinuar për import, eksport apo që janë në regjim tranzitor, në gjithë territorin e Republikës së Shqipërisë. Ky kontroll propozohet të realizohet nëpërmjet instalim-

it dhe përdorimit të disa pajisjeve “skaner” të një teknologjie të lartë inspektimi, e cila bën të mundur kontrollin e automjeteve pa qenë nevoja për të ndërhyrë fizikisht.

Dhënia me koncesion e këtyre dy shërbimeve të rëndësishme do të krijojë një treg më të sigurt, do të luftojë evazionin fiskal, si dhe do ndalojë qarkullimin e produkteve kontrabandë.

6

MAPO

E mërkurë, 22 gusht 2012 www.mapo.al

kronika Shqipëria në flakë, ja harta e zjarreve në gjithë vendin

Në shumë raste flakët e zjarrit janë ndihmuar nga era e fortë dhe terreni i vështirë duke e bërë të pamundur shuarjen e tyre

Situata paraqitet problematike në Dibër e Kukës, ndërsa vatra të reja zjarri janë shfaqur në Pukë, Lezhë e Gramsh. Moti i nxehtë dhe terreni i thyer favorizojnë përhapjen e flakëve, të cilat rrezikojnë edhe Parkun Kombëtar të Lurës Tiranë Temperaturat e larta të cilat

po shoqërojnë këtë fund gushti, duket se po ndihmojnë flakët e zjarrit që janë përhapur thuajse në gjithë territorin e vendit. Raportohen vatra zjarri në disa qarqe të vendit, ndërsa emergjencat civile dhe zjarrfikëset janë përpjekur të vënë nën kontroll situatën. Pavarësisht punës së tyre ka ende vatra të pashuara zjarri në të paktën katër qarqe të vendit, ku flakët kanë përfshirë pyje dhe kullota. Në një raportim për situatën e zjarreve në vend, Ministria e Brendshme tha dje se më e rënduar situata paraqitet në qarkun e Dibrës, ku aktualisht vërehen të paktën 9 vatra aktive zjarri, por gjithashtu probleme janë vërejtur edhe në Kukës, Lezhë dhe Shkodër. Paraditen e djeshme është riaktivizuar vatra e zjarrit në fshatin Priskë, e cila u vu nën kontroll pak ditë më parë. Por sipas Ministrisë së Brendshme, nga të dhënat e fundit nuk është vërejtur asnjë vatër aktive zjarri në gjithë qarkun e Tiranës.

Tiranë

Situata e zjarrit në fshatin Priskë e Madhe në Komunën e Dajtit, është riaktivizuar paraditen e djeshme, duke u përhapur në një sipërfaqe edhe më të madhe se flakët e pak ditëve më parë, të cilat rrezikojnë edhe Parkun Kombëtar të Dajtit. Banorët e Priskës apeluan për ndihmë, pasi sipas tyre zjarri kërcënon banesat, ndërkohë që era e fortë favorizuan përhapjen e flakëve. Menjëherë pas marrjes së informacionit në vendin e ngjarjes kanë shkuar forcat zjarrfikëse, të cilat deri pasditen e djeshme bënë të mundur vënien nën kontroll të flakëve, pavarësisht terrenit të vështirë. Ministria e Brendshme tha pasditen e djeshme se në qarkun e Tiranës nuk ka asnjë vatër aktive zjarri.

Dibër

Situata e zjarreve në këtë qark paraqitet tepër e vështirë, për shkak të numrit të madh të vatrave të zjarrit të përhapura në zona të ndryshme. Sipas raportimeve zyrtare rezulton se në këtë qark janë evidentuar të paktën 9 vatra të mëdha zjarri, të cilat rrezikojnë edhe Parkun Kombëtar të Lurës. Ministria e Brendshme tha se gjatë ditës së djeshme janë shfaqur edhe dy vatra të reja zjarri. “Zjarri i rënë në ekonominë pyjore ‘Lura 1’ në jug të Parkut Kombëtar, në vendin e quajtur ‘Zhavorri’, vazhdon brenda territorit të pjesës së përshkuar nga zjarri.

Në Parkun Kombëtar ‘Lura 2’, vazhdon zjarri në vendin e quajtur ‘Fusha e Pelave’. Kjo vatër është izoluar dhe digjen lëndë drusore brenda territorit të djegur para dy vitesh”, tha Ministria e Brendshme. Në orën 16:00 të ditës djeshme është shfaqur një vatër zjarri në ekonominë pyjore Zhuri i Pllaut-Qafë-Murrë, në

pjesën veriore të kësaj ekonomie, në një terren shkëmbor që nuk kalohet as nga këmbësorë. Vatra tjetër e re është ajo e zjarrit në ekonominë pyjore Zall-Gjoçaj, në vendin e quajtur ‘Kodra e Tollës’, në rrethin e Matit, në malin e Bejinit, me përbërje pishë e ah. Zjarri është i mbartur nga rrethi i Mirditës.

Lezhë

Një vatër e fuqishme zjarri ka përfshirë një pyll me pisha në fshatin Zejmen të Lezhës, ndërkohë forca të shumta policie dhe të shërbimit zjarrfikës mbërritën në vendngjarje. Sipas të dhënave të para mësohet se janë djegur rreth 10-15 ha me pyje.

Ndërkohë që Ministria e Brendshme raportoi se rreth orës 16:00 është shfaqur një vatër e re zjarri në majën e malit të fshatit Pllan, komuna Zejmen. Edhe pse është në lartësi të madhe, shërbimi zjarrfikës ka dislokuar mjet zjarrfikës për mbrojtjen e jetës dhe banesave të qytetarëve në çdo çast. Gjithashtu nga shërbimi pyjor janë dërguar forca shtesë për shuarjen e tij. Vatra e dytë është shfaqur dje në orën 22, në fshatin Malaj, Bashkia Rrëshen. Shërbimi zjarrfikës i rrethit Rrëshen ka dislokuar një automjet zjarrfikës si dhe një fadromë për çdo eventualitet në rast se zjarri përparon drejt shtëpive të banimit. Në Rrëshen janë bërë problematike dy vatra zjarri, që sipas informacioneve rrezikojnë edhe banesat. Njëri nga zjarret ka rënë në fshatin Ndershen të komunës Orosh. Drejtuesit e Prefekturës së Mirditës bëjnë të ditur se aktualisht 16 banesa janë të rrethuara nga flaket. Tri prej tyre të banuara, ndërsa të tjera janë bosh pasi banorët janë të shpërngulur në qytete të tjera.

Kukës

Përgjegjësi i Emergjencave në Prefekturën e Kukësit tha se në veprim janë disa vatra zjarri si në Qafën e Kombit, në afërsi të fshatit Zapod, në Qafën e Zbinecit, ndërsa në orët e mbrëmjes është evidentuar edhe një vatër e re zjarri në fshatin Pla të Krumës. Azem Tema u shpreh se më e rënduar është situata veçanërisht në zonën e Zapodit, ku flakët e zjarrit vazhdojnë të jenë tërësisht jashtë kontrollit. Ndërkohë, për shuarjen e këtyre vatrave të reja të zjarrit janë angazhuar punonjës të ndërmarrjes së shfrytëzimit pyjor dhe banorë të fshatrave përreth. Por largësia e madhe dhe terreni mjaft i thyer i zonave ku zjarret janë të pranishme e vështirësojnë ndjeshëm shuarjen e shpejtë të tyre. Ministria e Brendshme pohoi se janë aktive vatrat e zjarrit në fshatin Zapod, komuna Zapod, si dhe në Qafë-Kom, të cilat janë të izoluara dhe nën kontroll. Një vatër e re e zjarrit është në pyllin me pisha të fshatit tjetër Kosharisht, të komunës Zapod, e cila është shfaqur dje në orën 15:30.

Kjo vatër e favorizuar edhe nga era e fortë që ka fryrë gjatë ditës së djeshme ka ndikuar në vënien me vështirësi nën kontroll.

Tepelenë

Një banor i qytetit të Tepelenës ndërsa ka djegur një sipërfaqe me shkurre në afërsi të banesës së tij ka shkaktuar një zjarr masiv, i cili ka rrezikuar të përfshijë disa prej pallateve të banimit në Tepelenë. Sipas burimeve zyrtare në policinë lokale, specialistët antikrim në Komisariatin e Tepelenës kanë ndaluar

Pranga piromanit 54-vjeçar, dogji vreshtat “për hobi” Berat- Një 54-vjeçar është

arrestuar nga policia e Beratit, pasi një ditë më parë në fshatin Malinat i ka vënë zjarrin një sipërfaqeje prej 85 rrënjësh qershi, 700 m katror vresht hardhi, si dhe një sipërfaqe prej 2 ha pyll pronë private. Ngjarja ka ndodhur një ditë më parë në fshatin Malinat të Beratit, ku sipas të dhënave zyrtare të policisë mësohet se në pranga është vënë Xhezmi Aliu, 54 vjeç, banues në fshatin Malinat, me gjendje gjyqësore i padënuar më parë. Duke dhënë detaje për ngjarjen në fjalë, zëdhënësja e Drejtorisë së Policisë së Qarkut Berat, Valbona Qafa ka bërë me dije se ndalimi i shtetasit të mësipërm u bë për arsye se gjatë ditës së hënë rreth orës 14:00, konkretisht në vendin e quajtur “Kosovë” në fshatin Malinat të Beratit, ka djegur me dashje 85 rrënjë qershi, 700 m katror vresht hardhi, pronë private e shtetasit me iniciale I. A, 36 vjeç, banues në fshatin Malinat, si dhe një sipërfaqe prej 2 ha pyll. Pas arrestimit të 54-vjeçarit materialet iu referuan Prokurorisë së Rrethit Gjyqësor Berat për veprat penale “shkatërrim i pronës me zjarr” dhe “shkatërrim me zjarr i pyjeve dhe mjedisit pyjor”.

Situata sipas Ministrisë së Brendshme Qarku Durrës: Nuk ka vatra zjarri aktive.

Qarku Elbasan: Nuk ka vatra zjarri aktive.

Qarku Berat: Nuk ka vatra zjarri aktive.

Qarku Fier: Nuk ka vatra zjarri aktive.

Qarku Korçë: Nuk ka vatra zjarri aktive.

Qarku Gjirokastër: Nuk ka vatra zjarri aktive.

Qarku Tiranë: Nuk ka vatra zjarri aktive.

Qarku Vlorë: Nuk ka vatra zjarri aktive.

49-vjeçarin Xhevahir Muça, lindur dhe banues në qytetin e Tepelenës.

Mesditën e së martës ai i ka vënë zjarrin një sipërfaqeje me bar dhe shkurre në afërsi të banesës së tij në lagjen ‘Sodorol’ të qytetit. Brenda pak minutash zjarri i ka dalë jashtë kontrollit dhe duke u përhapur në një sipërfaqe të madhe ka djegur rreth 20 hektarë pyll e kullotë. Madje flakët kanë përfshirë disa prej kopshteve të banesave private duke djegur rreth 80 rrënjë ullinj dhe dru frutorë. Sipas pasojë e erës së fortë zjarri është afruar fare pranë pallateve të banimit në këtë pjesë të qytetit të Tepelenës, ndërkohë që është dashur ndërhyrja e efektivave zjarrfikës të qytetit, zjarrfikësve të mbërritur nga Gjirokastra, policisë lokale dhe banorëve të zonës për shuarjen e kësaj vatre zjarri.

Gramsh

Një zjarr me përmasa të mëdha ka rënë mëngjesin e së martës në fshatin Mashan, në komunën Kodovjat, në rrethin e Gramshit, ku flakët e tij dogjën një sipërfaqe të konsiderueshme me drunj ulliri. Burime nga reparti i Zjarrfikëses bënë të ditur se “flakët e zjarrit kanë djegur një sipërfaqe të konsiderueshme me drunj ulliri në zonë, ndërsa punonjësve të zjarrfikëses iu janë dashur më shumë se pesë orë të lokalizojnë flakët të cilat janë përhapur me shpejtësi”.

Referuar burimeve, mësohet se flakët e zjarrit kanë djegur edhe një masiv prej pesë hektarësh me pisha, si dhe 60 rrënjë ullinj.

Pukë

Vatra është në rrethin e Pukës, në pyllin mbi fshatin Gojan-Gjegjan, e cila e favorizuar nga era mund të avancojë drejt Livadheve të Hamzit.

Kjo vatër është riaktivizuar dje dhe është në një zonë pyjore të shfrytëzuar, ku digjen mbeturina lëndësh drusore. Vatra e zjarrit në fshatin Kryezi, komuna Qafë-Mali u shua plotësisht dje nga zjarrfikësit.

e mërkurë, 22 GUSHT 2012 www.mapo.al

MAPO

7

Kapet taksisti i kokainës së pub-eve të ish-Bllokut TIRANE- Arrestohet taksisti që

shpërndante kokainë pub-eve të Tiranës, me porosi nëpërmjet telefonit. Pëllumb Elezi 41 vjeç, banues në Tiranë, u ndalua nga zyra e Hetimit të Antidrogës në policinë e Tiranës me akuzën e “shitjes dhe shpërndarjes së lëndëve narkotike”. Ky i fundit mësohet se ishte nën hetim nga Antidroga e policisë së kryeqytetit prej disa muajsh për shkak se ishte i dyshuar si person i përfshirë në shitjen dhe shpërndarjen e drogës, kryesisht kokainës në kryeqytet, në disa prej pub-eve më të njohur të zonës. Në lidhje me këtë hetim mësohet se policia dhe prokuroria kanë nisur veprimet e tyre hetimore me metoda speciale dhe

kanë mundur të sigurojnë prova të plota nga vëzhgimet dhe fotografime të ndryshme mbi aktivitetin e të dyshuarit. “Ndalimi i tij u krye në kuadër të procedimit penal të nisur në vitin 2009, në bashkëpunim me Prokurorisë e Rrethit Gjyqësor Tiranë, ku ndaj tij u bë ekzekutimi i urdhrit të Prokurorit mbi ekzekutimin e vendimit nr.858 akti, datë 30 korrik 2012 të Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Tiranë, e cila ka dhënë masën e sigurisë ‘arrest me burg’ për këtë shtetas”,- tha policia e Tiranës në deklarimin e saj në lidhje me rastin konkret. Sipas hetuesve, taksisti 41-vjeçar Elezi ishte shpallur në kërkim, pasi dyshohet se merrej me shitjen dhe

tregtimin e lëndëve narkotike të llojit kokainë në zonat, pub-et e ish-Bllokut, në rrugën “Bardhyl”, si dhe të hoteleve të ndryshme në zonën e Kombinatit, apo në zona të tjera të kryeqytetit. Sipas policisë ky person e dërgonte mallin në destinacionin e kërkuar pas marrjes së telefonatës nga klienti, nëpërmjet veturës së tij taksi me targa TR 165 C. Policia tha se ndaloi të dyshuarin në rrugën “Abdyl Frashëri”, ndërsa me vete iu kapën 5 gramë lëndë narkotike e dyshuar si e llojit kokainë, një automjet i markës “Mercedes Benz” me targa TR 165 C taksi, një telefon celular e sende të tjera që policia tha se u administruan në cilësinë e provës materiale.

Policia tha se ndaloi të dyshuarin në rrugën “Abdyl Frashëri”, ndërsa me vete iu kapën 5 gramë lëndë narkotike e dyshuar si e llojit kokainë, një automjet i markës “Mercedes Benz”

Punëtori vjedh pikën e basteve, policia e arreston për kallëzim të rremë Bashkim Hoxha 24 vjeç, banues në kryeqytet, denoncoi në polici se persona të panjohur i kishin grabitur 2.7 milionë lekë TIRANE- Arrestohet për kallëzim të rremë dhe vjedhje punonjësi i pikës së basteve, mori paratë dhe denoncoi se e grabitën me armë persona të panjohur. Bashkim Hoxha, 24 vjeç, banues në Tiranë, u arrestua nga Komisariati i Policisë Nr.2, në kryeqytet, me akuzën e vjedhjes si dhe të kallëzimit të rremë në organet e policisë. Lajmi u bë i ditur për mediat dje në mesditë nga zëd-

hënësja e policisë së Tiranës, Alma Katragjini, në një deklaratë për shtyp të dhënë prej saj. Sipas zëdhënëses, Hoxha me banim në Tiranë, akuzohet se ka përvetësuar një sasi prej 270 mijë lekësh të reja, ndryshe sa ai kishte pretenduar se ia kishin marrë dy persona të armatosur. Pas hetimit policia zbuloi dhe provoi të kundërtën e pretendimit të denoncuesit duke i vënë prangat atij. Ngjarja mësohet se u njoftua pasditen e së hënës në rrugën “Myslym Shyri”, rreth pasdites. Në këtë kohë, mësohet se Hoxha ka njoftuar policinë e kryeqytetit se persona të panjohur, të maskuar dhe me armë i kishin marrë atij një sasi parash

prej 270 mijë lekësh të reja, të cilat ishin pjesë e sasisë së parave të xhiros ditore të mbledhura nga punonjësi gjatë ditës. Menjëherë pas njoftimit të marrë nga blutë, është gjetur personi që pretendonte se ishte grabitur dhe është shoqëruar në Komisariatin e Policisë Nr.2.

Gjatë marrjes së deklarimeve të tij, hetuesit kanë vënë re se Hoxha kishte qëndrime të ndryshme për situata të njëjta në momente të ndryshme kur ripyetej. Ndërkaq, paqartësi dhe qëndrime të ndryshme punonjësi i pikës së basteve kishte edhe mbi rrethanat e krimit, apo mbi përshkrimin e personave si dhe mbi dëshmitarët që e kishin

Gjatë marrjes së deklarimeve të tij, hetuesit kanë vënë re se Hoxha kishte qëndrime të ndryshme për situata të njëjta në momente të ndryshme kur ripyetej

Sulmohet kazinoja, dy persona me maska marrin 70 mijë lekë TIRANE- Sulmohet kazinoja, dy persona të armatosur dhe me maska marrin 70 mijë lekë të reja, ndërsa një prej grabitësve dyshohet të jetë femër. Ngjarja ndodhi mesnatën e së hënës duke u gdhirë dita e djeshme në kryeqytet, në rrugën në rrugën “Mine Peza”, kur persona ende të panjohur sulmuan një sallë të vogël të lojërave të fatit në kryeqytet. Dy personat, sipas burimeve të policisë, hynë në sallën e lojërave të fatit dhe kërcënuan me armë punonjësin e lokalit të lojërave elektronike duke i kërkuar menjëherë paratë dhe sende të tjera të vlefshme. Në pak minuta personat morën me vete një shumë prej 70 mijë lekësh të reja, aq sa

edhe gjendeshin në arkën e sallës së lojërave elektronike. Sipas burimeve të policisë, salla menaxhohet nga Leonard Lakaj, i cili është pyetur për rrethanat e ngjarjes, por burimet thonë se ai nuk ka pasur dijeni të plotë mbi të. Ndërkaq hetuesit pas marrjes së informacionit kanë mbërritur në vendin e ngjarjes dhe kanë nisur hetimet për krimin, duke marrë në pyetje edhe persona të tjerë, që sipas tyre mund të kishin dijeni mbi rrethana të ndryshme të krimit. Blutë kanë marrë të dhëna mbi një përshkrim të autorëve të dyshuar të krimit dhe më pas kanë nisur shoqërimet e personave të ndryshëm që mund të

gjendeshin në lëvizje në atë orë, apo dhe të dyshuarve të ndryshëm. Gjatë kontrolleve të kryera policia ka shoqëruar disa persona, të cilët pasi janë pyetur dhe është verifikuar mbi ta, janë lënë të lirë.

Ndërkaq deklarimet e punonjësve kanë dhënë si rrethanë të ngjarjes edhe faktin se një nga dy grabitësit mund të ishe femër. Ndërkaq, verifikimet e policisë nuk kanë konfirmuar një fakt të tillë, pavarësisht pretendimeve të deklaruesve e po ashtu sipas verifikimeve të kryera nuk ka rezultuar të kenë pasur as armë zjarri. Ndërkaq blutë thanë se kanë dyshime konkrete mbi disa persona, të cilët po verifikohen nga agjentët e krimeve.

parë ngjarjen. Nga marrja e deklarimeve të disa dëshmitarëve, policia ka kryer disa verifikime të ndryshme në vendin e ngjarjes të pretenduar nga denoncuesi. Të gjitha deklarimet e dëshmitarëve dhe faktet e mbledhura nga policia ishin kundër “të dëmtuarit” të supozuar.

Ndërkaq pas këtyre veprimeve hetimore të policisë, blutë i vunë prangat Hoxhës me akuzën e vjedhjes, si dhe të kallëzimit të rremë në organet e policisë. Pas komunikimit të akuzës, 24- vjeçari u izolua në ambientet e Komisariatit të Policisë Nr.2, në pritje të kalimit të tij në ambientet e paraburgimit, pas dhënies së masës së sigurisë ndaj tij.

Ujësjellës kanalizime sh.a. Durrës

Uji është jeta prandaj duhet ta mbrojmë atë!

Rikujtojmë të gjithë abonentët e “Ujësjellës Kanalizime” Sh.A. Durrës: Uji në këto ditë të nxehta vere është komponenti më i nevojshëm për jetën tonë, mos e shpërdoroni atë!

Për t’ju mundësuar një shërbim cilësor dhe të vazhdueshëm, paguani faturën e ujit!

Në këtë mënyrë do të na mundësoni rritjen e furnizimit me ujë cilësor, të keni një ambient më të pastër dhe t’i përgjigjemi me korrektësi nevojave e kërkesave tuaja !

Sh.A. Ujësjellës-Kanalizime Durrës, Lagjia 17, rruga “Dalip Peza”, Durrës, tel. +355 522 38329; Email: info@ukdurres.Com ,www.Ukdurres.Com

profil

José María Aznar leksione politike në SHBA

Spanja e qeverisjes së tij, ndryshe nga kjo sot, shënoi për tetë vjet me rradhë ritje ekonomike. Por sot Aznar, është larguar nga politika dhe nga vendi i tij. Për të dhënë seminare në fushën e Politikës në Universitetin e Georgetown-it

www.mapo.al

A janë në krizë shkencat sociale E keqkuptuar, ndoshta edhe e shpërfillur nga të rinjtë sot kur bëhet fjalë për zgjedhjen e studimeve të larta, Disiplina e Shkencave sociale - konsiderohet kohët e fundit në krizë dosje

Financimi i universiteteve, kush paguan për studimet

koment

Paratë publike, si të shkojnë te studentët Sa herë që institucionet politikëbërëse diskutojnë të përmirësojnë apo të reformojnë sistemin e arsimit të lartë, gjenden mes dilemës së modelit kontinental- ku universitetet janë publikë dhe financohen nga buxheti...

MAPO

10

E mërkurë, 22 gusht 2012 www.mapo.al

dosje Kur debati mbi financimin e universiteteve është ende i hapur, një sërë aktorësh nga fusha akademike propozojnë disa ide

Financimi i universiteteve, kush paguan për studimet N

ë të gjithë botën, arsimit të lartë po i kushtohet një vëmendje e veçantë në drejtim të reformimit, me qëllim rritjen e numrit të të diplomuarve dhe llojit të formimeve, lehtësimin e financimit, harmonizimin e diplomave me kërkesat e tregut të punës dhe rritjen e cilësisë dhe përgjegjshmërisë në edukim.

Politikëbërësit në Shqipëri e kanë njohur nevojën urgjente për progres drejt përmbushjes së këtyre qëllimeve dhe kjo ka qenë shtysa e reformave të ndërmarra dhe të diskutuara së fundmi në këtë fushë.

Diskutimi aktual mbi projektligjin mbi arsimin e lartë ka prodhuar deklarime pa fund, të cilat shprehin interesa dhe qëndrime nga më të ndryshmet, si nga radhët e komunitetit akademik të universiteteve, ashtu edhe nga ana përfaqësuesve zyrtarë të sistemit të arsimit të lartë.

Qeveria është angazhuar për të ndërmarrë një reformë në financimin e sistemit të Arsimit të Lartë. Financimi i universiteteve është një nga çështjet që ka ngjallur më së shumti debate mes përfaqësuesve të universiteteve publike dhe atyre private. Edhe pse u premtua se kjo reformë do të niste të zbatohej në fillim të vitit të ri akademik, ende nuk ka asnjë shenjë të ekzistencës së kësaj skeme. Nga ana e Ministrisë së Arsimit, nuk njoftohet asnjë afat kohor se kur përfundon së hartuari kjo reformë financiare dhe as se kur nis implementimi i saj. Por, MASH bën me dije se zbatimi i kësaj reforme fillimisht është menduar në formën e një projekti pilot, që do të zbatohet fillimisht në universitetet publike. “Reforma financiare, ende nuk ka përfunduar. Madje, nuk ka një afat të qartë se kur përfundon hartimi i kësaj reforme. Por, financimi i universiteteve është menduar në formën e një projekti pilot, që do të nisë të zbatohet në universitetet publike”, bëjnë me dije burime nga Ministria e Arsimit.

Privatët, jashtë skemës së financimit

Pas luftës që universitetet publike bënë për mospërfshirjen e univer-

siteteve private brenda skemës së financimit të universiteteve, Ministria e Arsimit bën me dije se tashmë universitetet private janë hequr nga kjo skemë. Ministria e Arsimit, thekson se pjesë e projektit pilot të financimit të universiteteve fillimisht janë universitetet publike. MASH pohon se nëse më pas, kjo skemë del e suksesshme, ajo do të nisë të zbatohet në të gjitha universitetet e vendit.

Madje, Ministria e Arsimit thekson se nëse projekti pilot funksionon me sukses në pjesën e parë të zbatimit të saj, pjesë e skemës së financimit do të bëhen edhe universitetet private. Por, sipas MASH financimi i institucioneve private të Arsimit të Lartë, do të bëhet vetëm pas financimit të institucioneve publike dhe nëse pas këtij financimi, fondet mjaftojnë. “Aktualisht, universitetet private janë hequr nga skema e financimit. Pas projektit pilot, nëse fondet mjaftojnë, pjesë e kësaj skeme do të bëhen edhe universitetet private”, thekson Ministria e Arsimit. Kjo tregon edhe njëherë se si kjo e fundit, është tërhequr nga ideja fillestare e financimit të universiteteve të vendit. Fillimisht, pjesë e skemës së financimit të universiteteve, ishin edhe universitetet private. Por, kjo reformë u kundërshtua hapur nga përfaqësues të universiteteve publike, si dhe nga studentë të fakulteteve të ndryshme.

Kërkesa e tyre kryesore ishte që nga kjo skemë të përjashtoheshin universitetet private. Pas shumë debatesh, MASH u tërhoq nga kjo skemë, duke i lënë jashtë universitetet private. Deri tani, mësohet se këta të fundit nuk do të jenë përfitues të fondeve që janë përcaktuar për financimin e universiteteve publike.

Por, ende universitetet private nuk janë përjashtuar nga kjo skemë, pasi nëse fondet mjaftojnë, edhe universitetet private do të jenë pjesë e kësaj skeme, e cila ende nuk dihet nëse do të nisë të zbatohet këtë vit apo jo.

3 aktorët Reformat e finacimit te arsimit të lartë mbështeten më shumë në ndarje të kostove të shkollimit midis: qeverisë- nëpërmjet taksimit të përgjithshëm- familjeve, studentëve dhe donatorëve të mundshëm (sektori privat).

Tendenca e përgjithshme në këtë bashkëfinancim është rritja e peshës së burimeve të sektorit privat dhe zvogëlimi i asaj të sektorit publik.

3 kushtet Për të realizuar një reformë thelbësore në arsimin e lartë, ka tre parakushte: akreditimi i arsimit të lartë, përkushtimi i qeverisë për zhvillimin e arsimit të lartë profesional dhe konsensusi i gjerë politik e publik, për të siguruar qëndrueshmërinë e reformës

Financimi, si të shkojë te studentët Sa herë që institucionet politikëbërëse diskutojnë të përmirësojnë apo të reformojnë sistemin e arsimit të lartë, gjenden mes dilemës së modelit kontinental- ku universitetet janë publikë dhe financohen nga buxheti i shtetit dhe atij anglo- sakson, ku universitetet nuk janë as shtetërore e as private, por institucione publike, të cilat mbështeten dhe subvencionohen nga qeveria, por nuk financohen krejtësisht prej saj.

Diskutimi mbi mënyrën e financimit të arsimit të lartë, nëse duhet t’i jepet më shumë peshë investimit privat apo duhet ai të mbetet kryesisht publik, ka përbërë gjithnjë një nga debatet më të mprehta të tij. Argumentet janë shpesh kontradiktore.

Mbështetja apo subvencionimi publik i një aktiviteti të caktuar, mund të argumentohet me faktin, që ky aktivitet të përbëjë një të mirë publike.

“Sot sistemi i financimit të arsimit të lartë është tipik pasiv sepse nuk shkon tek studenti, por tek institucioni i edukimit të lartë. Së dyti, financimi u shpërndahet në mënyrë të barabartë të gjithë studentëve dhe kjo përmes institucionit, i cili ofron falas studimet për të gjithë studentët (taksa e regjistrimit është në sasi të pallogaritshme) kur jo të gjithë studentët kanë nevoja të barabarta dhe së treti, financimi aktual i trajton njësoj të gjitha degët dhe disiplinat, pavarësisht se sa i mbulon ato oferta edukative alternative që vjen nga sektori privat”, është i mendimit Henri Çili në trajtesën e tij “Skema e re e financimit të arsimit të lartë”. Për këtë ai propozon një sërë reformash për ta bërë financimin nga pasiv në aktiv.

Fillimisht duhet të mbështeteshin ato grupe sociale, të cilat kanë realisht nevojë, sepse kjo mënyrë financimi barazitiste, vetëm sa e

MAPO

11

E mërkurë, 22 gusht 2012 www.mapo.al

pro dhe kundër

Propozime mbi reformën e financimit të universiteteve ↘ Mbështetje e grupeve sociale, të cilat kanë realisht nevojë. ↘ Mbështetje e degëve për të cilat shoqëria ka më shumë nevojë, siç janë mësuesia, arkeologjia, gjuhësia, etj. ↘ Universiteti publik duhet të ketë tarifa reale dhe bursa reale për të pamundurit dhe ekselentët. ↘ Vendosja e kritereve dhe e standardeve të njëjta për operatorët publikë ose privatë në arsimin e lartë ↘ Konkurrenca mes universiteteve publike apo me universitetet private ↘ Qeveria gjithashtu duhet të kujdeset në sigurimin e cilësisë në të gjithë institucionet e arsimit të lartë, publike dhe private.

riprodhon pabarazinë sociale, ndërkohë që ka nevojë për një diskriminim pozitiv,duke ofruar bursa të plota për shtresat në nevojë dhe studentët e shkëlqyer, si investim që do i kthehet mbrapsht shoqërisë.

Së dyti, politikat publike në arsimin e lartë, duhet të mbështesin kryesisht ato degë për të cilat shoqëria ka më shumë nevojë, ose kanë një rëndësi strategjike, siç janë mësuesia, arkeologjia, gjuhësia, etj.

Universiteti publik duhet të ketë tarifa reale dhe bursa reale për të pamundurit dhe ekselentët. Ata duhet ta kërkojnë dhe ta gjejnë vetë studentin, i cili i zgjedh ata me koshiencë dhe jo për faktin që është falas.

Një tjetër ide është vendosja e kritereve dhe e standardeve të njëjta për operatorët publikë ose privatë në arsimin e lartë.

Qeveria gjithashtu duhet të kujdeset në sigurimin e cilësisë në të gjithë institucionet e arsimit të lartë, publike dhe private. “Kërkohet një akreditim dhe një vlerësim i jashtëm, i besueshëm, i përhershëm, për cilësinë e diplomave , në mënyrë që publiku, të jetë i qartë

se ku studion apo se ku të shkojë dhe të studiojë”, detajon Henri Çili.

Por kushti themelor për përmirësimin e sistemit universitar në tërësi-mendon Çili-është konkurrenca mes universiteteve publike apo me universitetet private. “Edukimi konsiderohet si një detyrimet parësor të shtetit. Për këtë qeveria takson shoqërinë dhe financon sektorin publik të edukimit”- vijon ai- duke shtuar se sektori privat në edukim ia lehtëson detyrën shtetit për të përmbushur këtë detyrim, që shteti e ushtron duke harxhuar taksat e qytetarëve.

“Janë në një keqkuptim të madh, të gjithë ata që mendojnë se vazhdimi i etatizmit dhe populizmit në arsimin e lartë, i shërben popullit. Kjo nuk është aspak e vërtetë. Këto politika janë të papërshtatshme për shoqërinë shqiptare për studentin, për arsimin publik e jopublik dhe do të duhej të ndryshohej ky model me themel në funksion të efikasitetit”. Financimi i arsimit të lartë duhet konsideruar si një i tërë për të gjithë sistemin, publik e jopublik, përfundon idenë e tij Çili.

Akreditimi i arsimit të Pavarësisht se universitetet apo lartë;Përkushtimi i qeverisë për zhkolegjet private përbëjnë elitën e universiteteve më të njohura- sipas villimin e arsimit të lartë profesional dhe Konsensusi i gjerë renditjes së përvitshme të politik e publik, për të siguruar universiteteve më të mira të botës qëndrueshmërinë e reformës”, nga Revista Time universitetet propozojnë në punimin e tyre mbi anglo–saksone udhëheqin sfidat e financimit të unviersiteteve renditjen dhe rol luan mënyra e në Shqipëri Arbjan Mazniku dhe financimit - universitet publike Gjergji Filipi duke shtuar se këto vazhdojnë të jenë në tërësi, baza e parakushte do të sillnin rritjen e arsimit të lartë. cilësisë, efiçencën dhe efektivitetin Hapja e tregut të arsimit të lartë e sistemit. për institucione private ka sjellë Financimi i arsimit të lartë në një rritje të menjëhershme në këtë Shqipëri mund të bëhej nëpërmjet sektor. kombinimit të tre mekanizmave që Por cilat janë disa nga argumentet mund të akordohen me kalimin e kryesore pro apo kundër financimit kohës për të kompensuar njëri publik të arsimit të lartë?

“Zhvillimi i arsimit publik duhet të tjetrin në bazë të interesave të politikëbërësve. Këto mekanizma marrë parasysh edhe mundësitë janë: Fondi i përgjithshëm, pagesa reale që disponon një ekonomi që për studim që përfshin fondin e janë burimet financiare. bursave dhe kreditë për studime si Karakteristikë e përgjithshme e edhe Fondi për zhvillim. arsimit, në mjaft vende është rritja Meqënëse në pjesën më të madhe e konsiderueshme e kërkesës. Ai të vendeve arsimi i lartë financohet konsiderohet si një nga sektorët nga shteti, masivizimi i univerdhe aktivitetet ekonomike me siteteve është shoqëruar, bumin më të madh në vitet e e përgjithësisht, me rritjen e fundit”, shkruajnë në punimin e buxheteve për sistemin e arsimit të tyre mbi rolin që arsimi i lartë ka lartë. Sidoqoftë, në në ekonomi dhe format periudha e financimit të tij, ekonomikisht të Engjëll Pere dhe vështira, Luljeta Minxhozi. veçanërisht në Kështu në SHBA, periudha krizash, shpenzimet e qeverisë ministritë e federale dhe të e shqiptarëve kanë financave shteteve të veçanta për përfunduar arsimin përgjithësisht arsim tejkalojnë e mesëm dhe të lartë hezitojnë t’i kalojnë shumën prej rreth 750 sektorit të arsimit milion dollarë për krahasuar me mesanjë pjesë të buxhetit vitin 2009. Në vendet e taren e vendeve të të alokuar për OECD përqindja e Ballkanit prej 62% sektorët e tjerë. Një hyrjes të nxënësve që ndër arsyet është mbarojnë shkollën e edhe fakti se mesme në shkollën e problemet dhe lartë nga viti 1992 në sfidat e krijuara nga përkeqësimi i 2005, është rritur mesatarisht sistemit të arsimit universitar nuk rreth 20%, duke shkuar nga 37% kanë për politikëbërësit dhe në 55%. Në vitin 2007 në disa institucionet vendimmarrëse atë vende si në Australi, Finlandë, rëndësi që kanë, fjala vjen, rënia Suedi, Poloni etj, kjo përqindje apo falimentimi i një industrie të ishte mbi 70%. Sipas Bankës dhënë. “Ka dhe do të ketë tension Botërore,“Shqipëria ka përqindjen dhe konflikte midis komunitetit më të ulët të individëve që kanë akademik, nga njëra anë, dhe përfunduar arsimin e mesëm dhe administratorëve të universiteteve të lartë (48,7%) krahasuar me apo autoriteteve qeveritare, nga mesataren prej 62 përqind të ana tjetër, përsa i përket gjetjes vendeve të Ballkanit. sënjë raporti optimal midis Reformat e finacimit te arsimit të synimeve të përhershme të lartë mbështeten më shumë në stafeve akademike përsovranitet ndarje të kostove të shkollimit akademik apo autonomi dhe midis: qeverisë- nëpërmjet kërkesave për efektivitet dhe taksimit të përgjithshëmndryshim, të cilat një pjesë e familjeve, studentëve dhe komunitetit akademik i donatorëve të mundshëm (sektori kontestojnë, ose nuk i privat). Tendenca e përgjithshme në këtë bashkëfinancim është rritja mirëpresin”, shprehet Fatos Tarifa, i cili sjell një panoramë të e peshës së burimeve të sektorit modelit amerikan të univerprivat dhe zvogëlimi i asaj të siteteve. Autonomia (dhe jo sektorit publik. vetëm financiare) e univerArsimi i Lartë mbetet një temë siteteve shqiptare është, pa prioritare në diskutimet dhe dyshim, një kërkesë shumë e axhendat publike. Ndërkohë që drejtë dhe që duhet mbrojtur dhe përtej shumë diskutimeve, është realizuar në praktikë-ëshë i bërë pak për të ndikuar në mendimit ai, por akoma më e përmirësimin e cilësisë së ofruar rëndësishme se kjo autonomi nga sistemi i arsimit të lartë.“Për është cilësia e programeve, e të realizuar një reformë kurrikulave dhe eprocesit të thelbësore në arsimin e lartë, gjykojmë se ka tre parakushte, pa mësimdhënies në universitetet tona, pa përmendur domosdoshtë cilat asnjë reformë, sado e mërinë që universitetet shqiptare mirëhartuar të jetë, nuk ka shanse për të qenë e suksesshme. të shndërrohen në qendra të vërteta të kërkimit shkencor.

Këto tre parakushte janë:

MAPO

13

E mërkurë, 22 gusht 2012 www.mapo.al

profil

Spanja e qeverisjes së tij, ndryshe nga kjo sot, shënoi për tetë vjet me radhë rritje ekonomike. Por sot Aznar, është larguar nga politika dhe nga vendi i tij.

Për të dhënë seminare në fushën e Politikës në Universitetin e Georgetown-it

José María Aznar leksione politike në SHBA J

osé María Aznar mbahet mend nga të gjithë si kryministri i Spanjës në vitet 1996-2004.

Megjithatë prej vitesh, fiks që kur e mbaroi mandatin e qeverisjes, ka ndërtuar karrierën e tij prej akademiku në Sh.B.A. Ai aktualisht është Presidenti Ekzekutiv i FAES (Fondacioni për Studime dhe Analiza Sociale) dhe pedagog i njohur në Universitetin e Georgetown-it ku jep seminare të ndryshme për Politikën Ndërkombëtare Europiane në Edmund A. Walsh School që në vitin 2004, anëtar i Bordit të Drejtorave të News Corporation, anëtar i bordit këshillues botëror të J.E. Robert Companies dhe drejtues i Bordit Këshillues për departamentin latino amerikan.

Ai u bë kryeministër i Spanjës në vitin 1996, pas fitores së zgjedhjeve nga Partido Popular. Me fitoren tjetër të partisë që pasoi në vitin 2000, këtë herë me një maxhorancë absolute, ai qeverisi vendin edhe për një mandat tjetër. Periudha e tij si kryeministër zgjati deri në zgjedhjet e vitit 2004, kur zgjodhi vullnetarisht të tërhiqej.

Gjatë dy mandateve të tij si Kryeministër ai drejtoi një proces të rëndësishëm reformash ekonomike dhe sociale. Falë proceseve të ndryshme të liberalizimit dhe marrjes së masave për të promovuar konkurrencën, së bashku me kontrollet buxhetore, racionalizimit të shpenz-

imeve publike dhe uljes së taksave, u krijuan pothuajse 5 milion vende pune në Spanjë. GDP e Spanjës u rrit çdo vit me më shumë se 2%, me një mesatare 3.4% në fakt, duke shënuar një rritje të përgjithshme prej 64% në tetë vjet. Gjatë kësaj periudhe, të ardhurat mesatare të Spanjës u rritën me 8 për qind. Deficiti publik u ul nga një 6% alarmante e GDP te një buxhet i balancuar. Gjatë qeverisjes së tij u bënë për herë të parë ulje në taksat e të ardhurave në Spanjën demokratike.

Një nga shqetësimet më serioze të José María Aznar është beteja kundër terrorizmit. Ai është pro një policie të fortë, kundër çdo lloj lëshimi politik, kombinuar me bashkëpunim të ngushtë ndërkombatar mes vendeve demokratike. Ai është një mbështetës i fortë i bashkimit të vendeve të Atlantikut NATO-s dhe zotimeve të Bashkimit Europian për liritë dhe reformën.

Ai është drejtues nderi i Partisë Popullore Partido Popular, parita që e drejtoi ndërmjet viteve 1990 and 2004. Deri në vitin 2006 ai ishte president i Centrist Democrat International (CDI) dhe nënpresident i International Democrat Union (IDU), dy organizatat ndërkombëtare që bashkojnë partitë e qendrës me liberalët, kristian demokratët dhe konservatorët në të gjithë botën.

Ai bën pjesë në disa organizata si komiteti për iniciativën i njohur si

Një nga shqetësimet më serioze të José María Aznar është beteja kundër terrorizmit. Ai është pro një policie të fortë, kundër çdo lloj lëshimi politik, kombinuar me bashkëpunim të ngushtë ndërkombatar mes vendeve demokratike.

“Një laptop për fëmijë (OLPC)” dhe Komiteti Ndërkombëtar për Demokracinë në Kubë (ICDC).

José María Aznar e nisi karrierën politike me partinë Alianza Popular, në 1979. Në 1982 ai u zgjodh deputet në Ávila. Më pas u bë drejtuesi rajonal i Alianza Popular në CastileLeon dhe drejtuesi i Qeverisë rajonale në Castile-Leon ndërmjet viteve 1987 dhe 1989. Në 1989, pas rithemelimit të Partido Popular, ai u zgjodh kandidat i kësaj partie për Kryeministër në zgjedhjet e vitit 1989. Vitin që pasoi u zgjodh kryetar partie. E drejtoi Partido Popular në zgjedhjet e 1993-shit, 1996 dhe vitit 2000. Gjatë këtyre katër legjislaturave, shërbeu is deputet i Madridit, qytetit të tij të lindjes. Ndërmjet 1989 dhe 1996 ishte

Botimet e Aznar-it Retratos y Perfiles. De Fraga a Bush (2005) (“Portrete dhe Profile: Nga Fraga te Bush”), Ocho años de Gobierno (2004) (“Tetë vjet qeverisje”), La España en que yo creo (1995) (“Spanja ku unë besoj”), España: la segunda transición (1994) (“Spanja: Tranzicioni I dytë”) Libertad y Solidaridad (1991) (“Liri dhe Solidaritet”).

lider i Opozitës. Në 19 Prill 1995, ai i shpëtoi një sulmi me bombë të ETAs falë makinës së blinduar.

José María Aznar është diplomuar për Drejtësi në Universitetin Complutense. U specializua is Inspektor I Financave të Shtetit në 1975.

Në pozicionin e tij në Georgetoën, ai jep dy seminare në semestër për politikën bashkëkohore europiane dhe marrëdhëniet trans-Atlantike në Edmund A. Walsh School të Shërbimit të Jashtëm. Gjithashtu ai jep një lëndë për drejtimin politik me titular professor Carol Lancaster, me ish- Presidentin polak Kwasniewski.

Jose, 59 vjeç, është i martuar me Ana Botella, ka tre fëmijë dhe dy nipër.

Titujt e marrë José María Aznar ka marrë doktoratura nderit nga Universitetet: Sophia në Tokjo (1997), Universiteti Ndërkombëtar i Florida (1998), Universiteti Bar-Ilan në Israel (2005) Ciencias Aplicadas në Perú (2006), Andrés Belló në Chile (2006), Francisco Marroquín në Guatemala (2006) dhe nga Università Cattolica Sacro Cuore në Milano (2007).

fondacioni për liri ekonomike foundation for economic freedom

fondation pour la liberté economique

tregu është një demokraci ku çdo qindarkë të jep të drejtën për të votuar ludwig von mises

Që nga viti 2010 FLE synon të promovojë idetë dhe të lobojë për derregullim sa më të madh të sektorëve të caktuar të ekonomisë dhe parimin e një qeverie sa më të vogël, e cila duhet të jetë aktive vetëm për garantimin e një konkurrence të lirë e të ndershme mes operatorëve ekonomikë.

qëllimi i ligjit nuk është të shfuqizojë apo kufizojë lirinë, por ta ruajë dhe ta zgjerojë atë. në të gjithat shtetet e krijuara, atje ku nuk ka ligj, nuk ka liri john locke

nuk mund të ketë liri, pa pasur liri ekonomike margaret thatcher

NA GJENI: Web: www.fondacionifle.al Adresa: Blvd."Dëshmorët e Kombit", Kullat Binjake, Kulla 1, Kati. 14, A2, Tiranë Tel: 04 2280 461/ 4500967

Fondacioni për Liri Ekonomike mendon se zgjerimi i influencës publike në vendimarrje është një element kyç për garantimin dhe zgjerimin e lirisë ekonomike pasi krijon një mjedis liberal e transparent duke nxitur reduktimin e korrupsionit, të monopoleve, të burokracive negative, etj. është për këtë arësye që FLE-ja është e orientuar drejt forcimit të kapaciteteve të grupeve të interesit dhe shoqërisë civile në përgjithësi, e bashkërenduar kjo me nxitjen dhe mbështetjen e vendosjes së një dialogu dhe bashkëpunimi përherë e më efikas të shoqerisë civile me insitiucionet vendimarrëse/qeverisëse qendrore e lokale.

MAPO

15

E mërkurë, 22 gusht 2012 www.mapo.al

fenomen

E shkuara e kundër së ardhmes së Shkencave Sociale nga Tonin Gjuraj *

N

A janë në krizë Shkencat Sociale?

E keqkuptuar, ndoshta edhe e shpërfillur nga të rinjtë sot kur bëhet fjalë për zgjedhjen e studimeve të larta, Disiplina e Shkencave sociale - e konsideruar kohëve të fundit në krizë, është porta drejt profesioneve që në të ardhmen garantojnë sukses në tregun e punës. Një intervistë me dekanin e fakultetit të Shkencave Sociale në UET, Prof.Asc. Dr. Aleksandër Dhima për të hedhur dritë mbi situatën ku g jenden shkencat sociale sot në Shqipëri

Prof.Asc. Dr. Aleksandër Dhima

Mundësitë e punësimit janë në shumë sektorë si arsimi i mesëm dhe i lartë, administrata publike, media, institucionet kërkimore, sektori i shëndetësisë, institucionet financiare dhe sektorë të tjerë të shërbimit publik.

E

dhe këtë vit në krye të listës së preferencave të maturantëve më të mirë ishin degë si Mjekësia , Informatika Ekonomike apo Inxhinieritë. “Jemi të lumtur,- u shpreh para pak ditësh ministri Myqerem Tafaj,- që ka një rritje të maturantëve që zgjedhin degët teknike”-duke folur për Inxhinieritë, apo Mjekësinë. Dhe degë si Mjekësia, Informatika Ekonomike, Arkitektura mbeten në top-listën e të preferuarave të shumicës së maturantëve të shkëlqyer për të vijuar me zgjedhjen masive për degët e fakultetit Ekonomik. Po ç’ndodh me Shkencat Sociale? Pse nuk arrijnë ato të jenë konkurruese? Pse nuk arrijnë ato të jenë po aq të preferuara? Është një dukuri për të cilën duhet nisur të flitet...tani. Këtë gjë ka bërë Prof.

Dr. Tonin Gjuraj, rektori i Universitetit Europian të Tiranës në një editorial të tijin. Për këtë gjë ka folur edhe, Prof. Asoc. Dr. Aleksandër Dhima dekani i Fakultetit të Shkencave Sociale dhe të Edukimit në UET, një fakultet plotësisht bashkëkohor dhe i aftë për të përgatitur profesionistë për tregun shqiptar të punës. Sociologjia, Antropologjia, Psikologjia, Shkenca Edukimi, Shkenca Politike, Marrëdhënie Ndërkombëtare, e deri tek Komunikim-Dizajni, ky fakultet e mbështet studimin mbi programe bashkëkohore dhe të mbështetura me literaturë të prestigjoze të huaj, që vijnë në shqip me botime cilësore nga UET Press, por edhe me artikuj shumë të vlefshëm shkencorë që botohen dy herë në vit në revistën shkencore “Polis”.

Sa vend gjejnë në praktikë këto studime, pasi kohët e fundit kemi dëgjuar të flitet shpesh për një krizë të Shkencave Sociale?

Fillimisht dua të qartësoj se koncepti i deritanishëm mbi Shkencat Sociale, që qarkullon ende në mjediset akademike dhe në publikun e gjerë shqiptar, i përgjigjet vetëm pjesërisht së vërtetës. Këto shkenca transmetojnë një kumt të qartë: si duhet të ndërtohen marrëdhëniet midis njerëzve, në mënyrë që problemet e jetës së përditshme, deri edhe globale, të zgjidhen me kosto sa më të ulët shoqërore. Shpjegimi gjithëpërfshirës i ngjarjeve me karakter politik,

ligjor dhe ekonomik që vendosen në “epiqendrën shkakësore” të këtyre problemeve-kanë anashkaluar përbërës vendimtarë me karakter të mirëfilltë socialë, antropologjikë, psikologjikë, mjedisorë, etj. Kjo nuk mund të realizohet nga shkencat e veçanta homonime, sepse ka të bëjë me një “detyrë” më thelbësore, me konfigurimin e realitetit social. Kjo është arsyeja pse në UET jemi të prirur që programet e shkencave sociale t’i vendosim njëherë e mirë nën okelion e shkencave sociale dhe humane. Kur vjen puna në përzgjedhjen e profesioneve, mendësia tradicionale e prindërve dhe e studentëve të ardhshëm bën që vëmendja të drejtohet nga fushat që “japin bereqet” - që sigurojnë një vend pune- si Juridiku apo Ekonomiku. Kjo nuk më ngjan të jetë vizionare.

Atëherë nga buron kjo krizë?

Siç shprehej me të drejtë prof. Tonin Gjuraj në një editorial (lexoni në këtë faqe), kjo mendësi ka të bëjë me të kaluarën kolektiviste, kur shqiptarët i ndanin- dhe priren ende sot t’i ndajnëshqetësimet e jetës së përditshme me familjen ose me shoqërinë e ngushtë, duke hezituar të këshillohen me specialistët e fushave shoqërore, në kuptimin e gjerë të fjalës. Ajo që dua të vë në dukje është se, kriza nuk buron nga fakti se çka përfaqësojnë apo mund të ofrojnë shkencat sociale për individin që i studion , por si rrjedhojë e perceptimeve të gabuara të lidhura shpesh me frikën nëse do të ketë mundësi punësimi. Pikërisht këtu hyn roli i UET-it, një universitet që tashmë çdo diplomë që e lëshon e orienton nga tregu i punës dhe i jep individit një profesion.

Konkretisht çfarë profesionesh rrjedhin nga Shkencat Sociale? Dhe a ka mundësi reale që një i kualifikuar në Shkencat Sociale, të punësohet në tregun shqiptar të punës?

Nëse mendoni se shkencat sociale janë një fushë dijesh që ju japin profesione të pëlqyer dhe të përshtatshëm për ju, atëherë është e natyrshme të pyesni se çfarë mund të bëni dhe ç’karrierë profesionale mund të nisni me një diplomë Bachelor, me një gradë Master apo me një Doktoratë. Edhe pse, deri më sot, përvoja shqiptare është e varfër në këtë drejtim, unë jam i bindur se koha punon për shkencat sociale dhe se, shumë shpejt, shoqëria shqiptare, si çdo shoqëri moderne, do ta ndjejë nevojën e dijes dhe të shërbimeve të vyera që mund të ofrojë çdo profesionist me një diplomë në shkencat sociale. Mundësitë e punësimit janë në shumë sektorë si arsimi i mesëm dhe i lartë, administrata publike, media, institucionet kërkimore, sektori i shëndetësisë, institucionet financiare dhe sektorë të tjerë të shërbimit publik.

ë tregun e arsimit të lartë vihet re një kërkesë konstante për degë si Ekonomiku dhe Juridiku, ndërsa Shkencat Sociale renditen ndër të fundit. A lidhet kjo kërkesë me një ofertë të keqorientuar nga universitetet apo thjesht çështje e tregut të punës?

Më lejoni të them që në fillim, se debati për vendin, rolin dhe rëndësinë e shkencave sociale, brenda tregut të arsimit të lartë, nuk është një debat që po zhvillohet vetëm në rrethet akademike shqiptare, por shumë më gjerë.

Nuk mendoj se kjo lidhet me një o f e r t ë t ë ke q o r i e n t u a r t ë universiteteve private, por po shfaqet e njëjta situatë, si kudo, duke pranuar tashmë se Shkencat Sociale aplikohen më pak se E ko n o m i ku d h e Ju r i d i ku .

Programet që ofrojnë këta të fundit janë më shumë koniunkturale, më të kërkuara, më të preferuara, nisur kryesisht nga tregu i punës. Në rastin e shoqërisë shqiptare mendoj se ka një lloj ndikimi, përtej tregut të punës, edhe e kaluara e këtij vendi, mendësia tradicionale prindërore, ku historikisht njerëzit janë marrë kryesisht me tregti dhe preferojnë gjërat që lidhen me ekonominë, pasi profesioni i ekonomistit ka qenë dhe është më i mirëpaguar, output-et e tij (dhe të Juridikut) shiten, ndërkaq ato të Shkencave Sociale shiten shumë më pak ose aspak. Tjetër, shqiptarët kanë bërë një jetë në tërësi kolektiviste, ku shqetësimet, brengat i kanë ndarë dhe priren ende sot t’i ndajnë kryesisht me njëri–tjetrin, duke treguar indiferencë dhe ftohtësi ndaj psikologut, psikanalistit, sociologut.

Megjithëse shkencat sociale mund të mos kenë peshë në tregun e madh të arsimit, a është e domosdoshme ekzistenca e tyre për funksionimin e demokracisë? Çfarë politikash mund të zbatohen në mënyrë që këto shkenca të qëndrojnë në periudhë afatgjatë?

Ndryshimet e mëdha të viteve ’90-të, rënia e perdes së hekurt, shpërthimi i konflikteve të dhunshme në Ballkan e më gjerë, çështjet e tranzicionit dhe konsolidimit demokratik kanë tërhequr, në fakt, vëmendjen e sociologëve, politologëve, antropologëve, kërkuesve dhe studiuesve të tjerë të shkencave sociale dhe ky ka qenë një rast i volitshëm për të njohur rëndësinë në vazhdimësi që ata kanë në jetën tonë intelektuale.

Shkencat sociale në Shqipëri mund të fokusohen në studime për rajonin e Ballkanit, për shembull, si një rajon i margjinalizuar në të kaluarën, në punë kërkimore që mund të adresonin çështjen e tranzicionit në sferat ekonomike, politike dhe legale, në konfliktet dhe tensionet që shoqëruan

ngritjen e shteteve të reja dhe çështjet e minoriteteve, kuptimin për popullsitë e rajonit të procesit të integrimit.

Dekadën e fundit janë shtuar shumë programet e shkencave sociale në të dy sektorët e arsimit të lartë, në atë shtetëror dhe privat.

Në këtë kontekst, debati rreth nevojës në rritje për këto programe, vlerës së diplomave të shkencave sociale dhe analizës së gjendjes së tyre në universitetet shqiptare meritojnë një vëmendje të veçantë. Veçanërisht sektori privat i arsimit të lartë ka shtuar së fundi përpjekjet për t’i rikuotuar shkencat sociale nëpërmjet një larmie programesh të diferencuara, në të tria ciklet e studimit: Bachelor, Master dhe Doktoraturë, me profile dhe nënprofile, për të parë sesi ata projektohen në mjedisin shoqëror, atë publik dhe akademik.

Por, cilat janë tendencat e sotme lidhur me zhvillimin e tyre?

Së pari, në vendet e Ballkanit duket se diplomat e shkencave ekzakte, mjekësisë, ekonomikut dhe juridikut, vlerësohen më shumë se ato të shkencave sociale; së dyti, diçka e tillë nuk ndodh në Britaninë e Madhe apo Kanada, ku nuk ekziston ndonjë dallim i madh për nga punësimi, apo të ardhurat për të diplomuarit në shkencat sociale dhe ato ekzakte, me përjashtim të studentëve të linguistikës, shkencave humane dhe arteve; së treti, në çdo vend ka shumë rëndësi reputacioni i institucionit dhe nota mesatare e studentit; së katërti, më shumë se diploma e një programi, punëdhënësit vlerësojnë aftësitë e përgjithshme, si dhe aftësinë për të punuar në ekip dhe në mënyrë krijuese.

Kësisoj, nisur nga mungesa e traditës së shkencave sociale në Shqipëri, politizimit të tejskajshëm të tyre për dekada me radhë, etjes për t’i zhvilluar më tej ato, perceptimit si shkenca trendy, arsimit të lartë në Shqipëri i nevojiten edhe më shumë shkenca sociale, si “lëng” apo “ingranazhë” për të vënë në lëvizje individët, institucionet shoqërore, tregun dhe të gjithë sistemin shoqëror. Reformimi i sistemit të arsimit të lartë, përfshirë dhe reformimin e programeve të shkencave sociale duhet, në të vërtetë, të impaktojnë vetë shkencën, përndryshe reformat nuk do të kishin kuptim dhe do të mbeteshin “reformë për reformë”. Nevoja për më shumë shkenca sociale në Shqipëri ka të bëjë me rolin e tyre në diagnostikimin e dukurive shoqërore, zgjidhjen e problemeve, analizën shkencore të ndryshimeve të thella dhe të gjithanshme të pasviteve ’90, të tranzicionit dhe konsolidimit demokratik dhe të vetë jetës sonë intelektuale. *Rektor i UET-së

16

MAPO

e mërkurë, 22 GUSHT 2012 www.mapo.al

sociale

Priten pemët e vjetra në Presidencë Bashkia e Tiranës ka prerë ditën e djeshme disa prej pemëve që ndodhen brenda oborrit të Presidencës, në anën e djathtë të bulevardit “Dëshmorët e Kombit”. Megjithëse nuk bëhet e ditur sasia e pemëve të prera, Bashkia konfirmon zyrtarisht se kërkesa për

prerjen e tyre është bërë nga vetë Presidenca. Kjo e fundit ka kërkuar prerjen e një sasie pemësh, pasi ishin shumë të vjetra dhe përbënin rrezik jo vetëm për stafin e Presidencës, por edhe për qytetarët. Gjithashtu sipas Bashkisë, një kërkesë e ngjashme është

bërë edhe nga Gjykata e Shkallës së Parë e Tiranës, pasi edhe në oborrin e saj ndodhen disa pemë që vlerësohen si të vjetra e që u ka ardhur koha të zëvendësohen. Tashmë i takon Bashkisë të marrë vendimin për kohën e prerjes së tyre.

shkurt

Frika nga uji i ambalazhuar

Gjimnazistë pranë shkollës “Petro Nini Luarasi”

Mbipopullimi në gjimnazet “VIP”, regjistrimet sipas vendbanimit Nisin në datën 29 gusht regjistrimet. Ministri Tafaj kërkon nga drejtuesit e arsimit që në bashkëpunim me pushtetin vendor, të sigurojnë regjistrimin e nxënësve në përshtatje me vendbanimin e tyre Jonida Tashi

Regjistrimet e nxënësve në shkollat e arsimit parauniversitar do të kryhen sipas vendbanimit dhe jo preferencave. Duke marrë shkas nga situata e krijuar për çdo fillimviti shkollor, veçanërisht në gjimnazet e Tiranës, ministri i Arsimit, Myqerem Tafaj ka kërkuar nga drejtuesit e drejtorive arsimore që në bashkëpunim me pushtetin vendor të marrin masa për regjistrimin e nxënësve sipas vendbanimit të tyre. Sipas udhëzimit të firmosur nga ministri Tafaj, për vitin e ri shkollor 20122013 në arsimin parauniversitar, regjistrimet e nxënësve në shkol-

lat dhe pajisja e tyre me libra do të nisin në datën 29 gusht. “DAR/ZAtë, në bashkëpunim me pushtetin vendor, të sigurojnë regjistrimin e nxënësve në përshtatje me vendbanimin e tyre. Regjistrimi i nxënësve të arsimit bazë, që vijnë nga shkolla të tjera, të bëhet me fletëpranim dhe fletëshpërngulje, të cilat do të evidentohen me rigorozitet në balancimin e kontingjentit të nxënësve”, - thuhet në udhëzimin e ri. Por me gjithë kushtin e vendosur nga MASH për regjistrimin e nxënësve sipas vendbanimit, për çdo vit regjistrimet në gjimnazet “VIP” të Tiranës janë shoqëruar me kaos e radhë të gjata në pritje. Duke qenë se të gjithë rendin për t’u regjistruar në gjimnazet, si: “Ismail Qemali”, “Sami Frashëri”, “Petro Nini Luarasi”, “Qemal Stafa”, apo “Partizani”, Ministria e Arsimit ka vendosur të mos tolerojë më regjistrimet sipas preferencave, pasi kjo situatë ndër vite ka sjellë një boshatisje të klasave në disa shkolla, duke bërë që disa të tjera të cilëso-

Afatet e regjistrimeve • Regjistrimet e nxënësve në shkollat e arsimit parauniversitar do të fillojnë në datën 29.08.2012 dhe do të mbyllen: • në datën 9.09.2012 për arsimin bazë dhe gjimnazin • në datën 30.09.2012 për arsimin profesional me kohë të plotë • në datën 15.10.2012 për arsimin profesional me kohë të pjesshme hen si më të mira e për pasojë të kenë mbingarkesë në klasa e mësim me turne deri në orët e vona të mbrëmjes. Sipas të dhënave, nëpër gjimnazet e Tiranës janë 23 klasa që rrinë bosh, të pashfrytëzuara as turn i parë dhe as i dytë. Në këtë situatë, drejtues të arsimit parauniversitar

në MASH sqarojnë se kapaciteti i shkollave “Ismail Qemali”, “Sami Frashëri” , “Qemal Stafa”, “Petro Nini” është i limituar, ndërkohë që mësuesit mund të jenë më të mirë në shkolla të tjera. Ndërkaq, specialistët e arsimit tërheqin vëmendjen për datat e regjistrimit, në veçanti për ata që do të ulen për herë të parë në bankat e gjimnazeve. “Nuk mjafton vetëm regjistrimi i emrit në një shkollë të caktuar, por duhet të plotësojë një formular që shkolla të marrë masa për përgatitjen, ndarjen e klasave, ofertat që i jepen, për interesat që kanë fëmijët”, - theksojnë specialistët. Për vitin e ri shkollor ministri Tafaj ka vendosur që në gjimnazet ekzistuese me kohë të pjesshme, të hapet vetëm një klasë e 10-të, me jo më shumë se 40 nxënës. Sipas udhëzimit, në klasat e ndërmjetme nuk do të bëhen regjistrime të reja.

Por në të thuhet se aplikantët duhet të orientohen vetëm në shkollat profesionale me kohë të pjesshme, në të cilat nuk do ketë kufizime për sa i përket numrit të nxënësve.

Uji i ambalazhuar, edhe pse më i kontrolluar, në raste të rralla përbën rrezik për konsumatorin. Nga kontrollet e ushtruara nga Drejtoria e Higjienës në Tiranë, në disa raste janë konstatuar ngarkesa bakteriologjike gjatë analizave laboratorike të kryera. Shefi i shërbimit të Higjienës, Vladimir Janushi thekson se “ka pasur raste të pakta dhe menjëherë janë asgjësuar”. Megjithatë, ai u këshillon qytetarëve të mos e blejnë ujin e ambalazhuar nëse ai tregtohet i ekspozuar në diell, ndërkohë që duhet bërë kujdes për të kontrolluar datën e skadencës. Sipas Janushit, subjektet që janë kapur me shkelje janë ndëshkuar me gjobë në çdo rast, ndaj situata ka ardhur duke u përmirësuar.

Drejtoria e Higjienës ka marrë mostra të produkteve ushqimore delikate, si ëmbëlsira dhe akullore, tek të cilat janë konstatuar probleme dhe subjektet janë ndëshkuar.

Shoqata e Bashkive: Rritja e rrogave forcon punën e administratës Shoqata e Bashkive falenderon qeverinë shqiptare për bashkëpunimin me qeverinë vendore dhe sidomos për vendimin për të rritur kufijtë e pagave të punonjësve të organeve të qeverisjes vendore.

Nëpërmjet një deklarate për shtyp, drejtori i Shoqatës së Bashkive, Fatos Hodaj shprehet se nga ky vendim përfitojnë punonjësit e njësive vendore në të gjithë vendin. Sipas tij, kjo rritje nuk u bë për të shtuar rrogat e kryetarëve të bashkive dhe komunave, por për të përzgjedhur dhe mbajtur një administratë vendore, të aftë të përballojë detyrat që i ngarkon legjislacioni, por edhe t’i shërbejë sa më mirë, sa më lirë dhe sa më pranë qytetarëve dhe në mënyrë efikase dhe efektive.

Punësimi, rriten kërkesat për profesionalet Rapti: Shtohet interesi për degët dhe profesionet që sigurojnë punë Shkollat profesionale kanë filluar të shihen me interes nga të rinjtë, sidomos kur bëhet fjalë për degët që sigu r o j n ë p u n ë . E ko n o m i ku , Teknologjia e Informacionit, apo Turizmi, renditen në krye të degëve më të preferuara nga të rinjtë në shkollat profesionale. Drejtoresha e Arsimit Profesional në Ministrinë e Arsimit, Dorina Rapti pohon se nxënësit zgjedhin të ndjekin këto degë,

duke menduar se do të gjejnë më shpejt një vend pune. Ndërsa që vitin e kaluar diçka e re ka qenë edhe ndjekja e lëndëve që janë profesione të mirëfillta, si hidraulik apo për shërbime në transport. “Shkollat që ndiqen shumë më tepër janë shkollat e turizmit në të gjithë vendin, janë shkollat ekonomike në të gjithë vendin, por ajo që ka bërë përshtypje këtë vit, është që nxënësit i janë drejtuar shumë profesioneve të tilla si hidraulike, që ka pasur një rritje të madhe të numrit të nxënësve si dhe shërbimi mjetesh transporti, pra le të themi rregullimi i makinave, me-

kanikët kanë qenë vërtetë të preferuar. Më pak të preferuara faktikisht kanë qenë le të themi ndërtimi, fusha e bujqësisë, që kanë qenë me numër më të vogël nxënësish”, shprehet Rapti. Duke marrë shkas nga kërkesat e tregut të punës për profesionistë si edhe ato të nxënësve, është vendosur që vitin e ri shkollor të hapen degë të reja por edhe shkolla të tjera profesionale.

Ndërsa për lëndët më pak të preferuara do të ndiqet politika e dhënies së bursave. “Degë të tilla janë kryesisht në fushën e bujqësisë, ku janë hapur disa degë që kanë të bëjnë me

Dorina Rapti

ekonominë bujqësore e teknologjinë agroushqimore. Degët më prioritare për zhvillimin e ekonomisë dhe që mbështeten me bursa janë ndërtimi, teknologjia e informacionit dhe komunikimit, bujqësia dhe veterinaria”, - sqaron drejtoresha e Arsimit Profesional në MASH. Rapti bën të ditur se regjistrimet në arsimin profesional do të kryhen nga data 1 deri më 9 shtator. Nga raportimet e deritanishme të drejtorive arsimore nëpër ato rrethe, ku ka edhe shkolla profesionale, pritet që për vitin e ardhshëm shifra e frekuentimit të rritet me 20 për qind.

17 17

MAPO MAPO

mërkurë, 14 shtator 2011 E Ehënë, 15 gusht 2011 www.mapo.al ëëë.mapo.al

13 qershor 2010 e mërkurë, 22 GUSHT 2012 ëëë.gazetamapo.com www.mapo.al

MAPO MAPO

17 05 19

Daniele Vicari paraqet në Venecia “La nave dolce”, një dokumentar mbi një nga zbarkimet e mëdha të emigrantëve nga Shqipëria, më 8 gusht 1991 në Bari: ishin 20 mijë në bord të ‘Vlorës’, dhe mbërrinin nga Durrësi. Në një tjetër film, “Anija - La nave degli albanesi”, Roland Sejko rrëfen historinë përpara e pas Vlorës

realizuesit

Genc Përmeti

Filmi bashkëprodhim italo-shqiptar Pjesë nga dokumentari “La nave dolce”

“Anija e ëmbël” e shqiptarëve, në Festivalin e Venecias Paolo D’Agostini

A Anija është e ëmbël, sipas titullit të zgjedhur, ndoshta sepse fryma e atij “pushtimi” donte të ishte jo vetëm paqësore, por edhe mirënjohëse ndaj një toke që përfaqësonte Lirinë, që fillimisht, por edhe më pas, nuk shprehu alarm por mikpritje

koma i angazhuar me prezantimin e filmit Diaz dhe diskutimin e tij me publikun në arenat verore, regjisori Daniele Vicari përgatitet të paraqesë (në përzgjedhjen zyrtare jashtë konkurrimit në Festivalin e Venecias) një dokumentar, përgatitja e gjatë e të cilit ka shkuar paralelisht me angazhimin në filmin mbi ditët e Genovës, të korrikut 2001. Rrëfen, me anë të repertorit dhe të intervistave, një fakt të dhjetë vjetëve më parë, të 8 gushtit 1991, dhe ndoshta jo vetëm në perceptimin e tij, ekziston një lidhje mes dy çasteve. (…)

Dokumentari i Vicarit quhet La nave dolce. Është fjala për mbërritjen e bujshme në portin e Barit të njëzet mijë shqiptarëve, të rinj e shumë të rinj, të ngjeshur në anijen merkantile ‘Vlora’ që ishte sulmuar dhe detyruar me forcë të nisej drejt brigjeve italiane nga porti i Durrësit. Dhe për odisenë e tyre që zgjati rreth një javë në atë fillim gushti 1991, në kushte çnjerëzore mes portit dhe stadiumit të kryeqendrës puljeze, para se pjesa dërrmuese e tyre - një numër i panjohur arriti të dalë prej andej e të qëndrojë në Itali falë ndihmës së qytetarëve - të riatdhesohej me anije apo avionë në Shqipëri. Anija është e ëmbël, sipas titullit të zgjedhur, ndoshta sepse fryma e atij “pushtimi” donte të ishte jo vetëm paqësore, por edhe mirënjohëse ndaj një toke që përfaqësonte Lirinë, që fillimisht, por edhe më pas, nuk shprehu alarm por mikpritje. Përveç të gjitha të tjerave, imazhe, veprime dhe fjalë të personave që instinktivisht morën vendimin të hipnin në anijen ‘Vlora’, duke lënë pas krahëve gjithçka sa hap e mbyll sytë (mes tyre është edhe Kledi Kadiu, asokohe pak a shumë fëmijë, më pas balerini i famshëm), lë përshtypje të thellë të rishohësh e ridëgjosh Presidentin e atëhershëm të Republikës, Francesco Cossiga të zbritur në Bari - President i Republikës, jo ministër i Brendshëm - të thotë në një konferencë shtypi fjalë të një ashpërsie të pazakontë kundër “papërgjegjësisë” së strategjisë së mbështetjes dhe të solidaritetit të kryebashkiakut të qytetit, demokristian edhe ai. Ja ç’thotë Vicari: “Nuk është e lehtë të tregohet një eveniment kolektiv në kinema, territori i privilegjuar i rrëfimit kinematografik zakonisht është heroi e antiheroi. Në vetëdijen time prej tregimtari, La nave dolce gërshetohet me Diaz. Nuk

di pse, por e ndiej që kanë diçka të përbashkët.

Përveç rastësisë që filmat janë realizuar njëkohësisht, që të dy tregojnë episode kolektive që përfaqësojnë një pjesë të ngjarjeve historike-politike më të mëdha e komplekse. Por edhe nga pikëpamja historike-politike – vazhdon regjisori – shoh një vazhdimësi mes dy episodeve: Cossiga që zbret nga avioni e shkon të pohojë në konferencë shtypi të parin kthim në masë të kryer në Italia, është, sipas meje, shenjë e ndryshimit të thellë politik të vendit tonë pas rënies së murit të Berlinit. Nga ai çast, administrimi i rendit publik nis t’i zërë vendin politikës në aspektin e të drejtave shoqërore. Një involucion i mirëfilltë demokratik, që është shprehur në maksimumin e tij në Genova në vitin 2001”. E nëse Vicari përqendron të gjithë vëmendjen e tij mbi historinë e Vlorës, për më tepër pa na thënë cili ishte fati i mëpasshëm i dëshmitarëve të intervistuar, një tjetër dokumentar që do të shohim më tej (në Festivalin e Romës së Marco Muller-it?) vendos të përqafojë një horizont më të gjerë ngjarjesh. Autori është shqiptar, Roland Sejko, që edhe vetë zbarkoi në Itali pak muaj përpara ‘Vlorës’. Anija e tij quhej ‘Legend’ dhe sillte rreth pesë mijë bashkatdhetarë të tij. Përpara ‘Vlorës’ të ardhurit trajtoheshin si refugjatë e jo si emigrantë klandestinë. E pra Sejko, që më parë kishte realizuar edhe Albania, il paese di fronte, një film i bukur montazhi imazhesh repertori të Institutit Luce dhe të arkivave shqiptarë mbi marrëdhëniet e ngushta mes dy brigjeve të Adriatikut (veçanërisht pushtimin italian të viteve 1939-1943), me filmin e tij Anija – La nave degli albanesi rrëfen historinë përpara e pas ‘Vlorës’. Historia përpara është ajo e agonisë së regjimit të Enver Hoxhës, që pasi ndërpreu marrëdhëniet me Moskën më 1961-in e më pas me Pekinin në 1978-ën, e kish hedhur vendin në makthin e skamjes, dhe ajo e euforisë në fund të viteve të izolimit; historia e pas ‘Vlorës’ është ajo e valës së kaosit dhe anarkisë së mesit të viteve nëntëdhjetë, si dhe e atyre që rindërtuan një jetë të re në Itali apo Shqipëri. Dy dokumentarët kanë të përbashkët dëshminë e Evës që ishte në anijen ‘Vlora’ dhe që sot jeton në Pulja. Fjalët e saj të kthjellëta e plot emocion japin me saktësi se çfarë prisnin nga Italia ata të rinj të asaj kohe, shumë prej të cilëve të laureuar si ajo e që para se të niseshin njihnin mirë gjuhën italiane.

(La Repubblica)

Shqipëria prezantohet për herë të dytë në Festivalin e Filmit në Venecia. Në të dyja herët filmi shqiptar ka patur si bashkëprodhues kompaninë “Ska-Ndal Production” me producent Genc Përmetin. Këtë vit kjo kompani ka bashkëpunuar në realizimin e dokumentarit “La nave dolce”, me Arkivin Shqiptar të Filmit, si dhe me kompaninë italiane “Apulia film Commission” dhe “Indigo Film”.

Premiera e filmit italo-shqiptar do të jepet më 3 shtator në seksionin zyrtar të festivalit. Regjia dhe skenari mbajnë emrin e Daniele Vicarit, ndërsa filmi u ideua nga kineasti shqiptar Ilir Butka. “Bashkëpunimi me Arkivin Shqiptar të Filmit ishte shumë i rëndësishëm për mbledhjen e materialeve. Ky film ka në qendër eksodin e shqiptarëve më 7 gusht të vitit 1991. Ky film është ndërtuar në këndvështrimin e një italiani dhe në historitë e rrëfyera nga disa prej protagonistëve të anijes ‘Vlora’. Është një lloj falje që shoqëria italiane u detyrohet atyre njerëzve”,- thotë bashkëproducenti i filmit, Genc Përmeti. Në Venecia “La nave dolce” ka premierën e saj absolute.

Klejdi Kadiu

Kledi Kadiu, personazhi iA ‘ nijes së ëmbël’ Balerini shqiptar Kledi Kadiu do të prezantojë në Takimin Ndërkombëtar të Artit Kinematografik në Venecia filmin dokumentar “Anija e ëmbël”. Subjekti tregon pamje, dëshmi dhe video të një repertori, pikërisht ajo që u ndodh mbi 20 mijë klandestinëve shqiptarë që zbresin në brigjet italiane më 8 gusht 1998. Në këtë kohë, në udhëtimin Vlorë-Bari, një tregtar i vjetër i viteve ‘70 ndodhej në këtë anije së bashku me vetë Kledin. Në këtë film balerini do të interpretojë veten e tij, duke treguar kështu atë që ka provuar në momentin që tashme u bë historik për të dhe vetë Shqipërinë. “Kujtoj gjithçka të asaj dite. Doja të prekja lirinë, të pija një Coca Cola, të cilën nuk e kisha provuar kurrë. Por për tri ditë pasi ndodhi gjithçka, jemi riatdhesuar dhe në shtëpi jam kthyer me një çantëz bosh”, tregon Kledi.

OpEd

18

MAPO

E mërkurë, 22 gusht 2012 www.mapo.al

Opinione dhe Editoriale

01

Shkolla publike është bërë kisha e shoqërisë shekullare.

02

Nuk ka distancë më të madhe se ajo mes një njeriu që lutet dhe Zotit.

03

Na duhet të rizbulojmë dallimin mes shpresës dhe pritshmërive.

Ivan Illich, sociolog amerikan

Bujar Kapexhiu Nga

Julian Assange dhe ‘të jashtëligjshmit’ e tjerë Z

hurma që rrethoi azilin politik që Ekuadori i dha themeluesit të Wikileaks Ju l i a n A s s a n g e k a e r r ë s u a r pore të mëdha. Vetëm duke i ekzaminuar ato mund të kuptojmë çfarë, me sak, është thelbi në këtë rast.

Sa për fillestarë, një qeveri me një rekord të dyshimtë kur vjen puna te liritë në përgjithësi dhe ajo e shtypit posaçërisht, po tund flamurin e sundimit të ligjit dhe respektit për lirinë e shprehjes, ndërkohë që hedh dyshime mbi Suedinë, një vend që i prin botës sa i takon respektimit të procesit dhe ligjeve ndërkombëtare.

Kjo nuk është e gjitha. Kreu i ekipit të avokatëve të Assange, Baltasar Garzón ka qenë një ithtar i ethshëm i interpretimeve më të ngushta të azilit politik duke fituar njohje ndërkombëtare me peticionin e tij të suksesshëm për të ekstraduar diktatorin kilian Augusto Pinochet. Tani, megjithatë ai po mbron saktësisht të kundërtën.

Refuzimi i ekstradimit në Suedi të Assange për t’u marrë në pyetje për akuzat e sulmeve seksuale bazohet në ndërhyrjen e hamendësuar në këtë çështje të Shteteve të Bashkuara. Por një ndërhyrje e tillë nuk është bërë materiale në asnjë formë. Kështu ndërkohë që Ekuadori valëvit flamurin e antikolonializmit kundër Britanisë, thelbi është se Assange, Garzón, dhe Presidenti ekuadorian Rafael Correa thjesht po luajnë kartën e vjetër “fajëso Amerikën’ për të shmangur një fletë-arresti europian, fuqizuar nga Gjykata e Lartë e Mbretërisë së Bashkuar.

Përtej fakteve të rastit ‘Assange’, domethënia e tij qëndron në rritjen aktuale të një lloj populizmi që e mvesh veten me ‘sundimin e ligjit’, ndërkohë që vazhdimisht minon dorën e ligjit dhe forcimit të tij. Qëndrimi i Ekuadorit në këtë çështje ka marrë jehonë nga anëtarë të tjerë të Aleancës Bolivariane të Amerikave, përfshirë Kubën dhe Venezuelën.

E megjithatë, sipas Reporterëve Pa Kufij, Ekuadori renditej i 104ti ndër 179 shtete sa i takon lirisë së shtypit gjatë periudhës 20112012. Ngjashëm, Indeksi i Freedom House i vitit 2012 e klasifikon Ekuadorin si ‘pjesërisht të lirë’ dhe me prirje rënëse.

koment Ana Palacio

Megjithatë, detaji më i çuditshëm i çështjes ‘Assange’ është heshtje shurdhuese në anën e atyre aktorëve dhe institucioneve, ekzistenca dhe legjitimiteti i të cilëve buron nga përkryerja e sundimit të ligjit. Heshtja e Bashkimit Europian është ndoshta më shqetësuesja. Sajti zyrtar i European External Action Service përfshin një gamë shpalljesh dhe dënimesh në çështje që variojnë nga Siria në Madagaskar e në Teksas, por një kërkim i fjalës ‘Assange’ jep vetëm një rezultat, që daton në prillin e këtij viti në një material që ka lidhje me reagimin ndaj Wikileaks të kreut të Hezbollahut, Hassan Nasrallah.

Ia vlen gjithashtu të vëresh se Venezuela, anëtari kryesor i Aleancës, nuk ka ndonjë pozicion më të mirë (në vendin 117 në shkallën e RPK dhe gjithashtu ‘pjesërisht i lirë’ në listën e FHI për vitin 2012).

Në kundrapeshë të fortë, Suedia e kryeson renditjen e Reporterëve dhe është njëri prej vetëm dy shteteve që merr pikët maksimale si në liritë politike, ashtu dhe civile nga Freedom House.

Përtej shifrave, Reporterët pa Kufij dhe Freedom House kanë vërejtur një prirje rënieje të lirive në Ekuador së fundmi duke e vënë theksin te fushata e vazhdueshme e Correa-s kundër kritikëve në media, përdorimi prej qeverisë së tij i burimeve shtetërore për të ndikuar rezultatet e një referendumi dhe riorganizimin e gjyqësorit në dhunim të hapur të shtrëngimeve kushtetuese. Ndërkohë, një raport i fundit i Grupit Ndërkombëtar të Krizave vëren kushte të pandershme në parapërgatitjet për zgjedhjet presidenciale dhe mungesën e një fushe loje të barabartë për median.

Deklaratat e fundit të Correa-s i bartin këto kontradikta. Jo më larg se maji i këtij viti ai shpalli se “përpjekjet e qeverisë për të bërë diçka për shumicën e popullsisë persekutohen nga gazetarët, të cilët mendojnë se të paturit e një lapsi dhe mikrofoni mund të drejtojnë deri edhe pakënaqësinë kundër teje. Shpesh ata fyejnë në papëlqim të hapur. Ky është rasti i masmedias që i shërben interesave private të dikujt”.

Dhe kjo deklaratë erdhi si replikë me askënd tjetër, por vetë Assange, të vetëshpallurin kryqtar të lirisë së shprehjes gjatë një emisioni televiziv të kohëve të fundit, transmetuar në një kanal rus, i kontrolluar nga qeveria e Presidentit Vladimir Putin.

Për fat të keq, sundimi i rrejshëm i ligjit predikuar nga Assange, Correa, dhe të tjerë populistë po bën ndjekës në botën e sotme të globalizuar. Kjo është e rrezikshme sepse qasja e tyre e njohur është zbatimi selektiv dhe i luhatur i parimeve ligjore ose gjysmë ligjore, të cilat janë krejt e kundërta e varësisë së sundimit të lig jit në përg jithësime dhe p a r a sh iku e sh m ë r i. D u ke shtrembëruar realitetin dhe dëm-

Alarm bregdetar

tuar sistemin legal suedez-një emblemë e sigurisë, paanshmërisë dhe profesionalizmit ligjor- predikuesit e këtij subversioni po minojnë themelet e një sistemi ndërkombëtar që shërben si barrikadë kundër impulseve totalitariane.

Megjithatë, detaji më i çuditshëm i çështjes ‘Assange’ është heshtje shurdhuese në anën e atyre aktorëve dhe institucioneve, ekzistenca dhe legjitimiteti i të cilëve buron nga përkryerja e sundimit të ligjit. Heshtja e Bashkimit Europian është ndoshta më shqetësuesja. Sajti zyrtar i European External Action Service përfshin një gamë shpalljesh dhe dënimesh në çështje që variojnë nga Siria në Madagaskar e në Teksas, por një kërkim i fjalës ‘Assange’ jep vetëm një rezultat, që daton në prillin e këtij viti në një material që ka lidhje me reagimin ndaj Wikileaks të kreut të Hezbollahut, Hassan Nasrallah.

Në fakt, asnjë prej krerëve të BE-së, as edhe fjalëshumi José Manuel Barroso, president i Komisionit Europian, gjithnjë i hirti President i Këshillit të Europës, Herman Van Rompuy, apo e kujdesshmja Përfaqësues i Lartë i Unionit për Çështjet e Jashtme dhe Politikat e Sigurisë, Catherine Ashton – nuk e ka parë të përshtatshme për të kundërshtuar sulme të pathemelta ndaj dy anëtarëve të BE-së. Siç as nuk janë shqetësuar për të mbrojtur një instrument gurthemel e të shumë trumbetuar të Unionit-European Arrest Warrant- nën të cilën Britania e Madhe izoloi Assange.

Si ndodh që BE, shumë e kritikuar për pëlqimin ndaj deklaratave dhe komunikatave është e pafjalë në një çështje kur zëri i saj jo vetëm që do kishte kuptim, por gjithashtu mund të bëjë diferencën? Ciladoqoftë arsyeja, ka ardhur koha që lidershipi i Unionit të ndërrojë kurs e të ngrejë zërin, fort e pastër, duke marrë një nismë që të tjerë udhëheqës dhe organizata ndërkombëtare, me shpresë do të ndjekin gjithashtu. *Ana Palacio, ish-ministre e Jashtme e Spanjës dhe ish-zv/ Presidente e Bankës Botërore, aktualisht është anëtare e Këshillit të Shtetit Spanjoll.

Përtej fakteve të rastit ‘Assange’, domethënia e tij qëndron në rritjen aktuale të një lloj populizmi që e mvesh veten me ‘sundimin e ligjit’, ndërkohë që vazhdimisht minon dorën e ligjit dhe forcimit të tij. Qëndrimi i Ekuadorit në këtë çështje ka marrë jehonë nga anëtarë të tjerë të Aleancës Bolivariane të Amerikave, përfshirë Kubën dhe Venezuelën. E megjithatë, sipas Reporterëve Pa Kufij, Ekuadori renditej i 104-ti ndër 179 shtete sa i takon lirisë së shtypit gjatë periudhës 2011-2012.

Ngjashëm, Indeksi i Freedom House i vitit 2012 e klasifikon Ekuadorin si ‘pjesërisht të lirë’ dhe me prirje rënëse.

E mërkurë, 22 gusht 2012 www.mapo.al

MAPO

19 11

Arbën Xhaferi ka lënë një trashëgimi të pasur dhe ka dhënë një kontribut të paçmuar në politikën kombëtare, mirëpo ai kishte një kapacitet me potencial në rritje, që vdekja na e rrëmbeu. Kemi aq shumë tekste e intervista të vlefshme të tij, porse kemi edhe shumë tekste e intervista të tjera, të cilat duke mos mundur më t’i bëjë ai, s’i bën dot askush tjetër.

— Albin Kurti

Arbën Xhaferi, Mendimi në ecje A

rbën Xhaferi e kishte për qejf një thënie të Umberto Eco-s për politikën si mendim në ecje. Siç je duke ecur, thoshte Arbëni dhe qeshej, ta vënë mikrofonin përpara dhe duhet të flasësh.

Qesheshim të gjithë që ishim me të.

Arbëni kishte njëfarë sikleti të brendshëm se çfarë iu desh politika.

Kishte një pendim për veten në politikë, por edhe një pasion për politikën kombëtare. Ky tension është vetëmohimi. Pa këtë tension nuk do ta njihnim Arbën Xhaferin si politikan. Me këtë tension, Arbën Xhaferi ishte më shumë se politikan. Përmes kësaj distance kritike ndaj politikës ai ishte politikan mbi politikën. Dhe, përmes këtij mohimi të politikës, ai ia garantonte substancën asaj.

Arbën Xhaferi ka hyrë me shumë dije në politikë dhe ka prodhuar shumë dije në politikë. Sepse mendimi i tij ka qenë mendim në ecje, mendim që nuk ndalej asnjëherë.

Sëmundja që e kaploi njëmend e pasivizoi atë fizikisht, porse mendja e tij u bë më dinamike se kurrë më parë. Ashtu sikurse që në trupin e ngurtë ziejnë pafund atome e grimca të tjera me shpejtësi marramendëse, ngjashëm në siluetën e

ngadalësuar të Arbën Xhaferit punonte mendja e tij krijuese. Ndonëse i kufizuar dhe i dërrmuar nga Parkinsoni, shkrimet më të mira dhe më të fuqishme të Arbënit ishin pikërisht ato të dekadës së fundit të jetës së tij.

Arbën Xhaferi ka lënë një trashëgimi të pasur dhe ka dhënë një kontribut të paçmuar në politikën kombëtare, mirëpo ai kishte një kapacitet me potencial në rritje, që vdekja na e rrëmbeu. Kemi aq shumë tekste e intervista të vlefshme të tij, porse kemi edhe shumë tekste e intervista të tjera, të cilat duke mos mundur më t’i bëjë ai, s’i bën dot askush tjetër. Vepra e Arbën Xhaferit është shumë më e madhe sesa jeta e tij. Ama po të rronte edhe ca më gjatë, kjo vepër do të rritej edhe shumë më tepër. Vdekja nuk e mori Arbënin në perëndim të intelektit të tij, por atëherë kur ai po ndriçonte me tërë shkëlqimin e mundshëm.

Kjo është arsyeja pse me Arbën Xhaferin fituam aq shumë që e patëm dhe humbëm po ashtu shumë që s’e kemi më.

Të gjithë politikanët kanë mendime. Porse të menduar kanë fare pak politikanë. Arbën Xhaferi të mrekullonte me të menduarit e tij.

Vështirë të gjesh ndër shqiptarë politikanë të tjerë, e sigurisht jo vetëm politikanë, që nxjerrin aq shumë margaritarë teksa mendojnë me zë për një çështje a temë të caktuar. Në njërën anë, Arbën Xhaferit nuk ke mundur t’ia ndërrosh mendjen meqë i kishte gjërat të menduara mirë, ndërsa në anën tjetër, të menduarit e tij të atypëratyshëm ishte brilant si i askujt tjetër. Ecja e mendimit të tij ishte e jashtëzakonshme dhe fasinuese.

Arbën Xhaferi ka qenë më shumë filozofik sesa teorik, më shumë politik sesa ideologjik. Në filozofi, më parë se Platonin donte Aristotelin, më shumë se Hegelin donte Nietzschen. Kurse në politikë ishte më pranë Platonit e Hegelit sesa Marksit.

Arbën Xhaferi për socialistët ishte tepër liberal, e për liberalët ishte tepër konservator; për konservatorët ishte tepër postmodern, e për postmodernët ishte tepër romantik. Por gjithmonë, dhe gjithnjë e më shumë, ai ishte politikan i fuqishëm i kombit shqiptar që kombin shqiptar e donte të fuqishëm në politikë.

Porosia e Arbën Xhaferit është se Rilindja Kombëtare Shqiptare dhe Lidhja Shqiptare e Prizrenit nuk ka-

koment Albin Kurti

Arbën Xhaferi për socialistët ishte tepër liberal, e për liberalët ishte tepër konservator; për konservatorët ishte tepër postmodern, e për postmodernët ishte tepër romantik. Por gjithmonë, dhe gjithnjë e më shumë, ai ishte politikan i fuqishëm i kombit shqiptar që kombin shqiptar e donte të fuqishëm në politikë. në dhe as që kanë nevojë të kenë alternativë. Bashkimin kombëtar të shqiptarëve ai e shihte si kauzë të drejtë dhe të dobishme si nga këndvështrimi kulturor dhe ekonomik, po ashtu edhe nga ai politik e historik. Arbën Xhaferi thoshte që shqiptarët për ta ndryshuar gjendjen e

tyre nuk duhet të ndryshohen ata vetë si shqiptarë që janë. Ndryshimi i situatës së shqiptarëve bëhet duke mos ndryshuar shqiptarët, duke mbetur shqiptarë, duke u bërë e ribërë përherë shqiptarë.

Përgjatë historisë shqiptarëve u janë ofruar solucione nga më të ndryshmet prej të gjitha anëve që ta lënë anash identitetin dhe përkatësinë e tyre, gjuhën e traditën, flamurin e kujtesën kolektive, sepse ashtu përfitojnë paqen dhe mirëqenien.

Shqiptarët përgjithësisht nuk ranë asnjëherë në këtë kurth, madje edhe atëherë kur shumica e politikanëve të tyre sharronin thellë. Sot, kur kurthat e tilla vetëm sa ndërrojnë formë për t’u riaktualizuar më kollaj, porosia e Arbën Xhaferit bëhet veçse më e rëndësishme.

Arbën Xhaferi eci dhe mendoi tërë jetën. Tash, gjersa ne ecim, duhet ta kujtojmë me shumë mall njeriun që mendoi aq shumë për të gjithë neve. Ta kujtojmë duke e lexuar dhe duke e mësuar atë. Vepra e Arbën Xhaferit pa dyshim se do të jetë frymëzuese dhe inspiruese për të gjithë ne dhe brezat që do të vijnë pas nesh, për ne si qytetarë e si politikanë, si atdhetarë e si njerëz.

Menaxhimi, baza e funksionit të administratës publike

M

enaxhimi është udhëheqje, drejtim, administrim.

Mund të thuhet se është bërë edhe mënyrë jetese. Secili nga ne, në jetën e përditshme përpiqet të organizojë dhe drejtojë jetën e tij; secili në punën e tij përpiqet të administrojë dhe zhvillojë aftësitë dhe kohën e tij sa më mirë për të realizuar detyrën; secili drejtues ndërmarrjeje apo organizate qoftë përpiqet të udhëheqë, mirëmbajë dhe rrisë burimet e kompanisë për të realizuar qëllimin e saj (kompanisë); etj.

Henri Fayol (1841-1925) kontribuoi në konceptet moderne të menaxhimit dhe propozoi pesë funksione prioritare në menaxhim: planifikimi, organizimi, udhëheqja, koordinimi dhe kontrolli, të cilat i gjejmë gjerësisht të aplikuara edhe sot. Ndërsa Peter F. Drucker (1909 – 1995) – babai i menaxhimit modern ka thënë: “Qendra e shoqërisë moderne, ekonomisë dhe komunitetit nuk është teknologjia. Nuk është informacioni. Nuk është produktiviteti. Ai është institucioni i menaxhimit si një organ i shoqërisë që të prodhojë rezultate.

Dhe menaxhimi është mjeti specifik, që e bën institucionin të aftë të prodhojë rezultate”.

Por cili është roli i menaxhimit në Shqipëri? Në analizën tonë do të marrim ndikimin dhe rolin që ai duhet të ketë në funksionin e administratës publike. Por fillimisht le të shpjegojmë dy nocione duke u mbështetur në

koment Teuta Nunaj

Fjalorin Politik të Oksfordit (2001): “administrata publike (public administration) ka të bëjë me institucionet e burokracisë shtetërore: strukturat organizative që përbëjnë bazën e marrjes dhe të zbatimit të vendimeve; si dhe rregullat sipas të cilave kryhen shërbimet publike”. Ndërsa “Administrimi publik (Public Administration), si degë e shkencave politike, është studimi i administratës publike nëpërmjet përshkrimit institucional, analizës dhe vlerësimit politik, si dhe i analizës së marrëdhënieve qeveritare”.

Shafritz dhe Russell e përcaktojnë administratën publike nga katër perspektiva të ndryshme: politike, ligjore, menaxheriale dhe profesionale.

Ku me politikë do të kuptojmë punën e qeverisë ndaj publikut, me ligjore aktivitetin e saj (administratës publike) që vepron mbi bazë ligjin, menaxheriale funksionin e saj si drejtuese e politikave qeveritare ndaj publikut dhe profesionale aftësinë teorike dhe praktike që ajo ka për të implementuar dhe realizuar detyrat e saj.

Në Shqipëri trajtimi i administrimit publik në aspektin shkencor dhe

analiza e vlerësimeve të politikave publike janë shfaqur si disiplina të reja në trajtimet akademike në vitet e fundit. Tashmë është koha kur studimi i administratës publike dhe menaxhimi i saj janë të nevojshme dhe të domosdoshme për suksesin e funksionit të administratës; në vazhdimësinë efektive të aktivitetit të saj; në progresin për të përmirësuar metodat më të mira të organizimit; në rritjen e besimit të publikut kundrejt saj; në rritjen e autoritetit dhe ndjeshmërisë së saj ndaj publikut; për të ndryshuar mentalitetin ku shërbimi ndaj qytetarëve dhe interesave të tyre duhet të jenë parësore; etj.

Në sfidat e reja që na ofron integrimi për administratën publike, padyshim që menaxhimi i saj është një nga elementët më të rëndësishëm. Administrimi publik i referohet punës që kryejnë institucionet qeveritare dhe përmban zhvillimin dhe zbatimin e politikave publike. Ndërsa thelbi i menaxhimit të administratës publike, do të thotë përdorimi i teknikave dhe metodave më të mira të aplikuara në biznese drejt administrimit publik. Peter F. Drucker në librin e tij The theory of the Business, (1988) (Teoria e Biznesit) ka thënë: “Çdo organizatë vepron si një teori e biznesit... Strategjia konverton këtë teori biznesi në një performancë. ... Strategjia është gjithashtu testi i teorisë së biznesit”, ndaj ky gjykoj duhet të jetë qëllimi i çdo pjese të institucionit të administratës publike.

Ndërsa Woodrow Wilson, i quajturi babai i administratës publike, ish-presidenti i SHBA-së ka thënë: “Fusha e administratës (publike – shënim i autores) është një fushë e biznesit”. Pra, menaxhimi që pati sukses në biznes, të ketë këtë gjë edhe në administrimin publik me qëllim që të rritet fuqia vepruese e administratës dhe të përmirësohet marrëdhënia me publikun. Kjo bëhet që të realizohet një zbatim më i mirë i ligjit dhe rritje e shërbimeve publike.

Këtë formë menaxhimi të administratës publike, në fund të viteve ’80-të, e gjejmë të ideuar nga David Osborne dhe Ted Gaeblar, të cilët e zhvilluan në teorinë e quajtur “Menaxhimi i Ri Publik”, e cila mbronte idenë për përdorimin e metodave të sektorit privat me qëllim efikasitetin e shërbimeve ndaj publikut. Ata argumentuan në librin e tyre “Reinventing Governmen” (1992) (Rikonceptimi i Qeverisjes) se ideja e trajtimit të qeverisë si një sipërmarrje nuk do të thotë ta drejtosh qeverinë si një biznes, por ata shprehin idenë e privatizimit të disa shërbimeve publike, me qëllim që të bëhen sa më efikase dhe të përgjegjshme.

Njëkohësisht ata ofrojnë idenë për zgjidhjen e problemeve krahas përmirësimit të shërbimit publik”.

Teoria e tyre u aplikua në administratën amerikanë në kohën e Presidentit Clinton (1993 2001).

Shtrojmë pyetjen: çfarë cilësish dhe elementësh ka menaxhimi që duhet ta aplikojë administrimi publik në

Shqipëri? Disa prej të cilave po i parashtrojmë më poshtë: Punësimin i paanshëm, në bazë të meritës, të kualifikimit, të personalitetit dhe integritetit të individit dhe jo me në bazë të nepotizmit.

Për shkak të pagave më larta, biznesi përthith nga tregu punonjësit më të mirë dhe më të kualifikuar.

Menaxhimi i sistemit të pagave dhe i karrierës nga ana e administratës duhet të promovohet për të mundësuar pikërisht rekrutimin e punonjësve më të aftë nga tregu.

Uljen e prezencës së politikës në vendimmarrje, në biznes vendimet i merr menaxheri i lartë në favor të biznesit, në administrimin publik vendimet i merr politikani dhe në favor të një feedback-u (prapaveprimi) të shpejtë dhe jo me synim fitimin afatgjatë.

Zbatimi ndaj punonjësve i politikave jo diskriminuese, dhënie e mundësive të barabarta për karrierë, rritja e llogaridhënies dhe e përgjegjshmërisë në detyrë nxit mbrojtjen dhe mbajtjen e stafit të kualifikuar Por që të realizohet një menaxhim mjaft i mirë i administratës publike shqiptare, duhet që ajo të mos bëjë politikë. Ndaj aplikimi i idesë së Woodrow mbi pavarësinë e administratës publike nga politika si një institucion apolitik vazhdon të ndiqet edhe pas më shumë se një shekulli në vendet e zhvilluara dhe ato në zhvillim, gjë e cila duhet të jetë një moto pune edhe në Shqipëri.

20

MAPO

Vllaznia

e mërkurë, 22 GUSHT 2012 www.mapo.al

sport

Tifozët: Të mos luhet në mbrëmje me Skënderbeun Vllaznia e ka mbyllur merkaton dhe nuk ka ndërmend që ta rihapë edhe nëse ndaj Skënderbeut do të shfaqen problematika. Në Shkodër janë të bindur se investimi i kryer për organikën e vënë në dispozicion për trajnerin Duro, është mëse i mjaftueshëm për një objektiv madhor (kupë ose kampionat). Megjithatë, për ndeshjen e parë ndaj korçarëve ka ende disa paqartësi. Takimi mes

Vllaznisë dhe Skënderbeut pritet të luhet të premten, ora 19:00. Mirëpo, orari i ndeshjes që shënon edhe çeljen e sezonit të ri duket se ka prishur humorin e një pjese të tifozërisë shkodrane.

Edhe pse është një orar i përshtatshëm për një takim futbolli në këto temperatura të larta të këtij muaji, shumë prej tifozëve janë kundër. Kjo nuk ka të bëjë me mundësitë e tyre për të qenë të

pranishëm në shkallët e stadiumit “Loro Boriçi”, por me faktin se në Shkodër ka shumë supersticiozë.

Tifozët mendojnë se Vllaznia më shumë ka pasur rezultate negative sa herë që ka luajtur ndeshje në mbrëmje me drita. “Sa herë që ka jehonë të madhe për ndeshjet tona me drita, gjithnjë dështojmë”, – thonë ata. Megjithatë, gjithmonë shpresohet që kjo “tabu” të thyhet.

Skënderbeu, 120 mijë euro për Sukajn Lajmin e kanë konfirmuar burime pranë skuadrës korçare, sipas të cilave bëhet fjalë për një kontakt direkt mes presidencës dhe lojtarit, ku këtij të fundit i janë ofruar 10 mijë euro në muaj Jeton Selimi

Largimi i Agim Zeqos duket se nuk ka shuar dëshirën e presidentit të ri, Ardian Takes, për goditje të bujshme në merkato. Kjo sepse lajmet që vijnë nga Korça kanë në qendër të tyre një emër shumë të lakmuar të tregut shqiptar për një repart ku në Korçë e cilësojnë si të kompletuar.

Bëhet fjalë për Xhevahir Sukajn, sulmuesin e Sepahanit në Pro-Ligën iraniane. Shkodrani ka një kontratë që skadon në qershor të vitit 2013, por duket se oferta e majme e bërë nga presidenca korçare, mund ta detyrojë lojtarin të ndërrojë mendje. Shifrat janë të larta. Nga informacionet e ardhura, mësohet se bëhet fjalë për një shumë të majme: 10 mijë euro në muaj është oferta e parë e Skënderbeut, që do të përkthehej 120 mijë euro në rreth 165 milionë lekë të vjetra në një sezon për ish-lojtarin e Vllaznisë. Për momentin Sukaj ka kërkuar kohë që të mendohet, ndonëse oferta e Skënderbeut është e afërt me pagën që ai përfiton aktualisht te kampionët e shtetit islamik.

Por nëse bëjmë një retrospektivë, do të shohim se kjo nuk është hera e parë që Skënderbeu josh Sukajn. Sezonin e shkuar, presidenti Zeqo ka shtyrë fort për sulmuesin shkodran, ndërsa ky i fundit pat vendosur që të protestonte ndaj drejtuesve kuqeblu duke mos zbritur në fushën e lojës në sfidën e vlefshme për kampi-

Tirana i bën ‘prapakthehu’ Pishës, rinovon për 1 vit Drejtuesit e Tiranës duhen ta kenë ndalur përpara tunelit të Kalimashit Arjan Pishën. E thënë metaforikisht kjo, sepse mbrojtësi i bardhebluve ka qenë farë pranë kalimit të tij te Kukësi, madje ditën e hënë është takuar në klub me krerët e Tiranës për të marrë edhe leje-kalimin. Megjithatë, një bisedë e fundit e zhvilluar paraditen e djeshme ka bërë që Arjan Pisha të kthejë mendjen dhe të rinovojë për një vit kontratën e tij me 24 herë kampionët. Kukësi, nga ana tjetër, duhet të nxitojë për të gjetur një qendërmbrojtës të ri, duke qenë se kampionati po troket te portat. onatin e shkuar, ku Skënderbeu ishte mysafir në “Loro Boriçi”. Ngjarjet që rrodhën më pas ishin kontraverse, ndërsa Sukaj pa si shpëtim “emigrimin” drejt Sepahanit për t’i shpëtuar kritikave se gjesti i tij ishte bërë me qëllim që të mos dëmtonte skuadrën e tij të ardhshme. Sidoqoftë, me të shkuarën e lënë pas krahëve, Skënderbeu i është rikthyer edhe njëherë pistës Sukaj, ndonëse në repartin e sulmit bardhekuq janë tashmë dy elementë shumë të mirë, si Sebino Plaku dhe Pero Pejiç. Duket se shpërdorimet e shumta përballë portës në finalen e Superkupës ndaj Tiranës, do të bëjnë që të ndërhyhet në këtë repart, ndonëse më emergjenti duket ai i mbrojtjes me Fagun të destinuar për të qëndruar jashtë fushave për 6

Xhevahir Sukaj

muaj. Ardhja e Sukajt do ta shndërronte repartin e avancuar të kampionëve të Shqipërisë në më të frikshmin e kampionatit, ndërsa do të ishte vërtet interesante të shihej nëse çdo gjë do të përfundonte përpara sfidës së parë të kampionatit, atëherë kur Skënderbeut do të udhëtonte pikërisht drejt Shkodrës, për të luajtur përballjen e parë të sezonit që vlen tri pikë.

UEFA, Norvegji-Maltë 4-0 e trukuar, maltezët bënë ‘pazar’ për 200 mijë euro Kevin Samut është cilësuar si arkitekti i skandalit dhe është dënuar me 10 vite përjashtim nga fushat e blerta Trukimi i ndeshjeve vazhdon të tronditë futbollin. Madje, fenomeni është përhapur edhe në nivele shumë të larta. Ndeshja ndërmjet Maltës dhe Norvegjisë, e vlefshme për kualifikueset e Euro 2008, e fituar 4-0 në Oslo nga skandinavët me tre gola në 18 minutat e fundit, ishte e trukuar. Por, ndryshe nga vendimi i UEFA-s, në përcaktimin e rezultatit nuk ishte i përfshirë vetëm një futbollist. Kjo është teza e shprehur publikisht nga presidenti i Federatës Malteze, Norman Darmanin Dema-

Norvegji-Maltë 4-0

jo, vetëm pak ditë pas sentencës që erdhi nga Nioni. Në fakt, të premten e kaluar, UEFA skualifikoi për dhjetë vjet mesfushorin e Valetas, Kevin Samut, i cili është akuzuar si arkitekti i trukimit të ndeshjes. Nga ana e tij, lojtari vazhdon të deklarohet i pafajshëm, por në një konferencë për shtyp të organizuar në stadium-

in “Ta’ Qali”, Demajo, të përfshirë në shitjen e asaj ndeshje ishin disa lojtarë. “Në atë ndeshje ishin hedhur 200 mijë euro baste dhe personalisht besoj se ishin përfshirë më tepër se një futbollist. Megjithatë e respektojmë vendimin e UEFA-s dhe nuk do të ishte e drejtë të arrinim në përfundime të tjera pa prova të mëtejshme”, deklaroi kreu i federatës malteze.

Federata kishte kryer një hetim të vetin për atë takim zyrtar, që zgjati tre muaj dhe ku u pyetën mbi 30 persona. Më pas, në marsin e kaluar dosja me 600 faqe iu dorëzua UEFAs. Sipas përfundimeve të federatës, të përfshirë në trukimin e ndeshjes ishin edhe Keneth Shikluna dhe Stefan Uellmen, por konfederata europiane hodhi poshtë akuzat ndaj tyre për mungesë provash.

Merkato Edhe Liverpuli në garë për brazilianin Kaka Liverpuli është para Mançester Junajtid në garën për mesfushorin e Real Madridit, Kaka. Kaka i është ofruar menaxherit të Junajtidit, Sër Aleks Ferguson, këtë javë, por skocezi është në dilema për të nënshkruar me brazilianin për shkak të rekordit të tij të dëmtimeve. Liverpuli po ashtu është i interesuar në lojtarin dhe mediat spanjolle shkruajnë se drejtuesit e “Reds”-ave tashmë kanë një ofertë për Kakan. Megjithatë, një pengesë për kalimin e brazilianit në “Anfield” është fakti se Liverpuli nuk luan në Ligën e Kampionëve dhe gjasat për t’u kthyer sezonin e ardhshëm duken të pakta.

6 mln euro frenojnë Bajernin për Martinez Havi Martinez mbetet një lojtar i Atletik Bilbaos, ashtu si dhe Fernando Jorente pasi Bajerni i Mynihut nuk dëshiron që të paguajë bashkë me klauzolën e largimit të futbollistit dhe obligimet fiskale që derivojnë nga ajo vetë. Drejtuesit e klubit bask nuk lëvizin nga pozicioni i tyre i demonstrimit të forcës duke vonuar sa më tepër lëvizjen e futbollistit drejt Bavarisë. Këshilli mbikëqyrës i Bajernit aprovoi blerjen e lojtarit me pagesën e

plotë të klauzolës së largimit prej 40 milion eurosh, por kjo pagesë do të sjellë me vete dhe disa obligime tatimore që arrijnë në shumën e 6 milionë eurove, duke e çuar çmimin e Martinez në total në shumën prej 46 milion eurosh që frenon gjermanët.

Nga ana e tyre në klubin bask e dinë që mundësitë për të mbajtur futbollistin janë të pakta duke qenë se është vetë Havi Martinez që kërkon kalimin dhe ka marrë vendimin e prerë për të firmosur për Bajernin, por po i provojnë të gjitha mundësitë duke kërkuar që të jetë vetë Martinez ose Bajerni që të paguajë dhe detyrimet tatimore të transaksionit.

Totenhami kërkon shërbimet e Edin Xekos Pas Emanuel Adebajorit, i cili pritet të nënshkruajë shumë shpejt një kontratë, Totenhami është duke e kërkuar edhe sulmuesin tjetër të Mançester Sitit, Edin Xeko, shkruan tabloidi britanik “Daily Mirror”. Edhe pse pati një fillim të zbehtë të aventurës te Siti, sulmuesi boshnjak realizoi një gol të rëndësishëm ndaj QPR-së në ndeshjen e fundit të sezonit. Sidoqoftë, ish futbollisti i Volfsburgut përfundoi shpesh në pankinë me menaxherin Roberto Mançini, i cili preferoi sulmuesit Karlos Tevez, Serxho Aguero e Mario Baloteli përpara tij. Për përfaqësuesin boshnjak interesim ka shfaqur edhe Juventusi.

sport

Bundesliga

e mërkurë, 22 GUSHT 2012 www.mapo.al

MAPO

21

Roben: Bajerni është gati për sezonin e ri uIsh-ylli i Real Madridit është i mbushur me besim pas fitores në “DFB Pokal”, ndërsa bavarezët po përgatiten për ndeshjen e Bundesligës, këtë fundjavë. Skuadra nga “Allianz Arena” mundi rivalët e Borusias së Dortmund në finalen e Superkupës gjermane me rezultatin 2-1, më 12 gusht, para se të shënonte një fitore 4-0 në Kupën e

Gjermanisë ndaj Jahn Regensburg, të hënën.

“Ne i kemi bërë një fillim të mirë sezonit të ri futbollistik. Kemi fituar Superkupën, kemi kaluar me sukses ndeshjen e parë kualifikuese në kupë dhe tashmë jemi të gatshëm për Bundesligën”, – deklaroi Roben për gazetarët. Holandezi pastaj vazhdoi të shprehte kënaqësinë e tij për fitoren e së

hënës. “Natyrisht, ishim ne, që do ta merrnim iniciativën në këtë ndeshje, por Regensburg ishte me të vërtetë një ekip i mirëorganizuar.

Fituam pastër, shënuam katër gola dhe si gjithmonë, duhet të gëzojmë kur kemi sukses.” Bajerni i Mynihut ”përplas brirët” me Greuther Furth në fundjavë, në ndeshjen hapëse të Bundesligës.

Zbulohet merkato “low cost” e Milanit, nga Karvajo deri te Nene Ndërkohë në pjesën zikaltër të qytetit po bëhet çmos që të vishet zikaltër Gargano i Napolit, ndërsa po ngrihen hipoteza edhe për një afrim të Kuajliarelas Misioni që Berlusconi i ka ngarkuar Galianit është i qartë. Ok për përforcime të tjera, por me kusht që të mos shpenzohet. Logjika për këtë arsye bazohet te shkëmbimet apo huazimit. Dihet që ëndrra e presidentit dhe e administratorit të deleguar quhet Rikardo Kaka, por braziliani po afrohet me United dhe Reali i Madridit do para. Në momentin e duhur vjen nga Parisi risia. Leonardo mund të lejojë largimin e Nene.

31-vjeçari i PSG nuk e ka pritur mirë superfurnizimin e merkatos verore të sheikëve me trekuartistë dhe sulmues, që faktikisht e ka hequr nga formacioni titullar. Që në javët e shkuara ishte folur për një interesim të Interit, tani Leonardo mund t’i japë një asist Milanit duke huazuar lojtarin pasi i ka rinovuar kontratën që skadon në vitin 2013, duke krijuar një mundësi të mirë për përforcimin e kuqezinjve me një element të vlefshëm dhe që premton rendiment, sezonin e shkuar Nene shënoi 21 gola me PSG. Nene përfaqëson një alternativë ndaj Kaka-s, që mbetet në krye të listës së dëshirave, por duket gjithnjë e më larg. Florentino Perez pavarësisht raporteve të mira me Milanin nuk e lëshon gratis ish futbollistin kuqezi. Agjenti Ernesto Bronxeti, prej kohësh një urë mes Milanit dhe Realit ka prezantuar në selinë e klubit italian mundësinë e blerjes që parashikon pagesën e 15

milion eurove nëpërmjet kësteve për pesë vjet, por dhe ky propozim nuk miratohet nga Milan. Veç kësaj është dhe çështja Junajtid me sir Aleks Ferguson që me sa duket i ka thënë “po” operacionit për rikuperimin e kampionit brazilian. Gjithsesi kontaktet mes drejtuesve kuqezi dhe atyre merenges do të vazhdojnë, do të flitet për Kakan dhe nuk është e thënë që të mos përmenden dhe argumente të tjera.

Për shembull Reali duhet të lirohet nga Karvajo dhe duke parë mangësitë e prapavijës kuqezi në këtë prag-kampionati nuk është e thënë që Alegri dhe Galiani të mos mendojnë për të, dhe në këtë pikë një tjetër huazim i bekuar do të ishte plotësisht i praktikueshëm.

Pacini sjell paratë, Interi do Garganon

Shkëmbimi Kasano–Pacini përfundoi dhe në arkat e Interit do të arkëtohen 7 milionë euro, por merkato e zikaltërve nuk ndalet. Paratë që do të vijnë nga kushërinjtë kuqezinj do të investohen menjëherë ku tratativa me Napolin për mesfushorin Gargano është në një pikë të mirë. Raportet e mira të De Laurentis me Morattin duket se do të bëjnë diferencën, uruguajani do të vijë në Apiano Xhentile me formulën e huazimit të fiksuar mbi bazën e 2 milion eurove. Mesfushori i Napolit duket se nuk ka më marrëdhënie të mira me trajnerin Maxarri dhe ka pranuar menjëherë ofertën e Interi i siguruar edhe nga fakti se vetë trajneri Stranmaçoni e ka kërkuar për ta patur në mesfushën e tij. Napoletanët për më tepër janë të siguruar në atë rol me ardhjen e Behramit dhe me Xhemailin që ka treguar një for-

Premier Liga

Ferguson: Hidhërohem që e nisëm me humbje Trajneri i Mançester Junajtid, Aleks Ferguson, shprehet se humbja në takimin e parë të kampionatit ndaj Evertonit të mërzit. “Ekipi kishte disa raste për t’i ndryshuar gjërat, por nuk ia doli. Na duhet akoma pak kohë që të gjejmë veten, megjithatë mendoj se gjithçka do kalojë shpejt. Evertoni bëri një lojë vërtet të mirë, duke treguar karakter në fushë e në disa raste duke na vënë në vështirësi”, – tha skocezi. Më pas ai shpjegoi vendimin për ta lënë Van Persin në stol: “Van Persi nuk ka luajtur rregullisht futboll kohët e fundit.

Mendoj se nisur nga ky aspekt dhe nga pritshmëria që të gjithë kemi për të, ky vendim është i drejtë”. Më pas numri një i stolit të Junajtid shtoi: “Na duhet që të punojmë

fort, por sukseset nuk do të vonojnë, pavarësisht se kjo humbje na ka mërzitur të gjithëve”. Duke qenë se Ferguson e ka blinduar repartin e sulmit, jashtë planeve të tij ka mbetur bullgari Dimitar Berbatov. Disa ditë më parë për kartonin e tij bëri ofertë zyrtare Zeniti i Spaletit, por nga tratativat e fundit “The Mirror” bën të ditur se Sanderlendi ka arritur akordin me “djajtë” për 6.5 milionë euro. Ndërsa 21-vjeçari Deni Uellbek nuk e ndjen aspak të nevojshme të kërkojë skuadër tjetër pas ardhjes së Van Persit. Përkundrazi, ai dëshiron të rinovojë kontratën duke pranuar edhe stolin. Sipas mediave angleze, sulmuesit do t’i ofrohet rinovim dyvjeçar dhe do përfitojë jo 64, por 90 mijë euro në javë.

Silvio Berluskoni dhe Adriano Galiani

më shumë të mirë në këtë fazë parapërgatitore. Gjithnjë e nxehtë mbetet pista Alvaro Pereira pasi Branka është i bindur se do arrijë ta përfundojë me sukses transferimin e mbrojtësit të majtë të Portos në Milano. Duhet vetëm të gjendet një shumë e mesme ndërmjet 15 milionëve që kërkon presidenti i luzitanëve Pinto dhe 12 milionëve plus bonuset që ka ofruar Interi por ndjesia është se me 13

Shkëmbimi Kasano–Pacini përfundoi dhe në arkat e Interit do të arkëtohen 7 milionë euro

milion euro gjithçka mund të mbyllet pozitivisht. Për sa i përket repartit të avancuar, Palacio duket se ka dhënë garancitë e duhura si zëvendësuesi i Militos por në nivel numerik duhet shtuar edhe një tjetër element sidomos nëse i riu Longo do të huazohet për të patur vazhdimësi apo për ndonjë dëmtim të mundshëm gjatë sezonit. Prandaj që në orët e fundit të merkatos mund të rikthehet në modë emri i Kuajliarelas.

Konte: Jam i pafajshëm, pakti ishte një gabim nga ana ime Trajneri 43-vjeçar i bardhezinjve ka theksuar edhe një herë se nuk ka bërë asgjë të paligjshme, ndërsa pret të çlirohet nga të gjitha akuzat prej Apelit, për t’u rikthyer në këtë mënyrë në stolin drejtues të kampionëve të Italisë.

Trajnerit të suksesshëm në sezonin e shkuar i është akorduar një pezullim 10-mujor, me akuzën e mosraportimit të dy rasteve, kur Konte ka qenë në dijeni të fiksimit të ndeshjeve, gjatë kohës së tij në krye të Sienës, por 43-vjeçari refuzon të pranojë ndëshkimin, ndaj dhe ka paraqitur një ankesë në Apel. Ish-ndërkombëtari italian është shpresëplotë se pezullimi i tij do të revokohet, teksa pret që gjyqtarët e Apelit ta çlirojnë atë nga akuzat në bazë të provave të paraqitura gjatë një seance të hënën. “Kjo situatë është me të vërtetë e dhimbshme për mua. Akuzat nuk janë të bazuara në asgjë. Sido që të ndodhë, do të jetë shumë e vështirë për mua që t’i harroj të gjitha këto. Ky është një akt i pastër padrejtësie që më bëhet,

Antonio Conte

por jam ende i bindur se gjyqtarët do të më çlirojnë nga akuzat pasi të njihen me provat, – deklaroi Konte për “La Gazzetta dello Sport”. – Unë jam i pafajshëm dhe kam një ndërgjegje të qartë. Jam shumë i qetë dhe kjo më bën të ndihem i sigurt. Shpresoj që të kthehem në stolin drejtues të Juves për ndeshjen e kësaj fundjave”.

Mund të rikthehet Del Piero…

“Pinturikio” nuk është shkëputur asnjëherë nga shokët e skuadrës, nga tifozët, por mbi të gjitha nga fanella me numrin 10, që e ka mbajtur në shpinë për 19 vjet dhe tashmë ka mbetur pa zot. Klubi nuk ia ka caktuar askujt numrin historik që shumë shpejt mund ti rikthehet atij që i takon me të drejtë. Del Pieros, të vetmit që mund ta mbajë vërtetë 10-ën. Gjatë këtyre muajve, 37-vjeçari ka marrë oferta nga gjysma e botës: Kina, SHBA, Rusia dhe Anglia dhe shifrat për një ikonë si ai janë faraonike. Por, i ka refuzuar të gjitha.

Duket se atij i intereson vetëm të luajë me Juventusin. Për momentin, rikthimi i Alesandro Del Pieros te bardhezinjtë është vetëm një spekulim i merkatos, megjithatë shumë shpejt negociatat mund të marrin formë. Lojtari pritet që shumë shpejt të takojë presidentin Andrea Anjeli për të shqyrtuar mundësinë e realizimit të hipotezës së rikthimit, me kontratë 1-vjeçare.

t

22

MAPO

E mërkurë, 22 gusht 2012 www.mapo.al

Meduzat – mbyllin plazhet në Spanjë Plazhet në veriperëndim të Spanjës janë mbyllur për shkak të rrezikut nga meduzat, të cilat në rast të pickimit mund të shkaktojnë reaksion alergjik, ndërsa në disa raste edhe vdekje. Në brigjet e detit Mesdhe janë shfaqur një numër i madh i meduzave, të cilat pamundësojnë qëndrimin e turistëve.

Shkencëtarët thonë se bëhet fjalë për disa lloje mjaft të rrezikshme të meduzave që përmbajnë nivel të lartë toksiciteti, që përveç dhimbjes që shkaktojnë në rast pickimi kërcënojnë edhe shëndetin e njeriut.

Plazhet do të qëndrojnë të mbyllura për disa ditë, derisa meduzat të largohen.

Fjalëkryqi klasik Fjalëkryqi klasik është një nga lojërat enigmatike më të përhapura në botë. Fjalëkryqet e para filluan të botoheshin që në shekullin e XVIII dhe vazhdon të jetë e preferuar edhe në ditët e sotme.

Familja më e moshuar në botë Familja Melis, e cila jeton në Sardinia është më e moshuara në botë – sepse nëntë vëllezër dhe motra kanë përgjithësisht 818 vjet.

Motra më e vjetër ka 105 vjet, ndërsa kjo familje është regjistruar edhe në librin e rekordeve Guinness.

Mediat raportojnë se pas shtatë vjet hulumtimesh në pesë kontinente, Guinness ka konfirmuar se familja Melis mban rekordin botëror për jetëgjatësi.

Nëntë vëllezërit dhe motrat më 1 qershor 2012 kanë mbushur së bashku 818 vjet e 205 ditë. Më e moshuara, Consolata, e cila ka nëntë fëmijë, 24 nipër e 25 stërnipër, të mërkurën do të festojë ditëlindjen e 105-të. Pas saj vjen 99-vjeçarja Claudia, pastaj 97-vjeçarja Maria, 93-vjeçari Antonio, 91-vjeçarja Concetta, 89-vjeçari Adolfo e kështu me radhë.

Koha e fillimit ____:____ Koha e mbarimit ____:____

Horoskopi i ditës

DASHI (20/III-20/IV)

Energjitë nuk do ju mungojnë sot. Gjithashtu do të jeni mjaft karizmatikë e me fat, pordojuduhettëmostregoheni sipërfaqësorë, duke bërë komente që mund të keqinterpretohen nga personatqëjurrethojnë.Joshës dhe të gatshëm për të provuarçdoemocion.

DEMI (21/IV-20/V)

Java do të hapet me një atmosferë të shkëlqyer. Do të arrinirezultatetëshkëlqyera nëpunë,edotëgëzoninjëformëtëshkëlqyerfizike.Kjodo tëjetënjëditëmjaftegjallëruaredhepërsaipërketsektorittëndjenjave,kupasionidhe dashuria do të shkrihen mrekullisht.

BINJAKET (21/V-20/VI)

Edhepsegjatëkësajperiudhe duket sikur gjithçka po shkonmësëmirinukduhettë tregohenitëpakujdesshëm, sidomos për sa u përket çështjeve financiare: kujdes meparatëqëdotëshpenzoni.Nësekeninjëmarrëdhënie kjo ditë do ju falë emocione tëmëdhanëdashuri.

GAFORRE (21/VI-22/VII)

Kjo javë do të hapet me një sërë lajmesh të reja. Njohje mjaftstimuluesedojumbajnë larg problemeve të përditshmedhedojuhapinhorizonte të reja të vlefshme përprofesionintuaj.Yjetdo ju ndihmojnë ta gjallëroni më shumë marrëdhënien në çift.

LUANI (23/VII-22/VIII)

VIRGJERESHA (23/VIII-22/IX)

PESHORJA (23/IX-22/X)

AKREPI (22/X-21/XII)

Kalimi i Hënës në shenjën tuajbënqësottëjenimëtë shoqërueshëm se zakonisht. Mundohuni të lini mënjanë rutinën e përditshme e t’i kushtoheni më shumë argëtimitËshtë mjaft bukur kur të jepet mundësiatëbëshgjëratqë të pëlqejnë më shumë.

Evitoni çdo lloj konfrontimi dhe pranoni ftesën e dikujt që do ju premtojë bashkëpunime,miqësiendihmëpainteres.Kjovlensidomosnëse keni një aktivitet familjar. Ju sugjerohettëmosshtyninjë projekt,icilinëserealizohetnë kohëdojudhurojëavantazhe moraleemateriale.

EdhepseHënadhePlutoni nuk do ju favorizojnë shumë, sot do të jeni karakterizuar nga një humor i shkëlqyer dhe një dëshirë e madhe për të eksploruar situata të reja. Kolegët e punës do të jenë të lumtur që punojnë me ju, sepse jeni mjaft të vëmendshëm.

Gjatë kësaj jave do të keni në dispozicionin tuaj energji të shumta, që do ju bëjnë të jeni mjaft tërheqës. Përfitoni për të arritur çka dëshironi në sektorin privat. E vetmja pengesë që mund të hasni sotjanëkeqkuptimetdheziliaenjëkoleguapofamiljari.

SHIGJETARI (22/XI-21/XII)

BRICJAPI (22/XII-20/I)

UJORI (20/I-19/II)

PESHQIT (20/II-19/III)

Yjetsotjusugjerojnëtëtregoheni të kujdesshëm për sa upërketfinancavetuaja.Reflektonievepronimekujdes mbi atë që duhet të bëni, si dhepërdornitëgjithëpërvojëntuajnëkëtëfushë.Nënjë çështje trashëgimie është mirëtëveproninëligjshmëri tëplotë.

Të favorizuar sot do të jenë ataqëstudiojnëapopunojnë në një aktivitet të lidhur me botën e kulturës. Parashikohenkontakteinteresantedhe oferta të papritura për pozicionintuajnëpunë.Parashikohengjithashtunjohje të reja.

Vendosni entuziazmin dhe pasioninnëçdogjëqëbëni.

Sot dhe nesër do të jenë ditët e përshtatshme për t’u kujdesur më shumë për shëndetin tuaj, ndoshta duhet të bëni një kontroll mjekësor. Marsi, Mërkuri dhe Dielli në kundërshtim me shenjën tuaj ju sugjerojnëtëkenikujdeskurjeninë drejtimineautomjetittuaj.

Sotdojuduhettëanalizoniçdo detajnësituatatëndryshme, sepsevetëmnëkëtëmënyrë iniciativat tuaja mund të kurorëzohenmesukses.Duhet të keni parasysh që forma fizikenukdotëjetëedheaqe kënaqshmeedisapunëdotë kërkojnëmëshumëkohëeangazhimsesaekishitparashikuar.

Horizontalisht:

Vertikalisht:

1. Ludvig Van, kompozotor i famshëm. 7. Bimë barishtore njëvjeçare e livadheve.

1. Vijë e gjatë, që hapet në arë me plug. 2. Det në lag brigjet e Greqisë. 3. Pjesa

13. Një numër njerëzish që janë mbledhur së bashku në një vend. 14. Qytet i vendit

e sipërme e shputës së këmbës. 4. Është shpend grabitqar. 5. I ka gropa në fund.

tonë. 16. Pyll në mes. 17. Veprimtari me gojë ose me shkrim, që ka për qëllim

6. Në ndonjë rast. 7. Shkronjë dyshe. 8. Metal i çmuar. 9. Budalla, që nuk ia pret.

përhapjen e ideve e të parullave politike. 20.Tregu Europian. 21. Përdoret në kuzhi-

10. Hasi në makina. 11. Qendër banimi. 12. Kafshë e madhe gjitare. 15. Egoja, ose...

në. 22. Ulje a falje e dënimeve të dhëna nga gjykata. 25. Dajre në dialekt. 26. Notë

18. Sëpatë e vogël, latore, naxhake. 19. Hoxhë që drejton lutjet në një xhami.

muzikore. 28. Cep, anë. 29. Mbulojë prej metali, që mbajnë ushtarët në kokë për t'u

23. Fjalë që thuhen për të qeshur e për t'u zbavitur në një rreth të njohurish. 24.

mbrojtur. 31. Agjensi Privatizimi. 32. Trup qiellor. 34. Alumini në kimi. 35. Folës në

Tepër në fillim. 25. Lloj bagëtie. 27. Variant i diçkaje. 28. Sporti i ndeshjes me

radio. 38. Stërmilli i letërsisë. 40. Grup i vogël besimtarësh, që janë shkëputur nga

shpata. 30. Specializim pas universitar. 33. Njësi ushtarake në ushtrinë osmane.

një bashkësi e madhe fetare. 42. Përemër vetor. 43. Kandërr parazitare. 44. Lëndë

36. Përemër pronor. 37. Korça në makina. 39. Mëri, zemërim. 41. Tërësia e mësi-

e fortë plastike. 46. Jo në Itali. 47. Hekurudhë e nëndheshme. 49. Vepër muzikore

meve që jepen brenda një kohe të shkurtër, për të kualifikuar a për të special-

me kohë të shpejtë e të gjallë. 52. Kryeqyteti i Turqisë. 53. Qytet i vendit tonë. 54.

izuar në një fushë të caktuar. 42. Oxa, këngëtare e njohur italiane. 45. Industria

Diçka që ndodh, veprim ose ngjarje që kryhet në jetë.

e Lehtë. 48. Tregu Bujqësor. 50. Gati, përgjysëm. 51. Organizatë Turke.

Sudoku | nivel mesatar

Plotësoni vendet bosh në mënyrë që çdo rresht e kolonë të ketë numrat nga 1-9.

Koha e fillimit ____:____ Koha e mbarimit ____:____

Numërkryq

Shah | nivel mesatar Gjeni figurën duke bashkuar pikat

Plotësoni tabelën me numrat e dhënë!

Numra me 3 shifra:

015, 055, 150, 184, 210, 223, 233, 292, 363, 421, 526, 651, 856, 958.

Gjeni 10 ndryshimet

Koha e mbarimit ____:____

Ngjyrosni pjesën me pikë dhe zbuloni figurën

Përgjigjet nr të djeshëm

Koha e fillimit ____:____

I bardhi lëviz dhe fiton në të dy rastet e e dhena në skemën e mësipërme. Sfidat e dhëna janë të përzgjedhura nga profesionistë të vërtetë të lojës së Shahut

Numra me 4 shifra:

0159, 1220, 1646, 1832, 1862, 2011, 2015, 2353, 2745, 2903, 3125, 3265, 5050, 5055, 5906, 8485.

Numra me 5 shifra:

08141, 30215, 51765, 65813.

Numra me 6 shifra:

058684, 162306, 210215, 237352, 326541, 5965858, 655626, 956146.

Numra me 7 shifra:

1352534, 5187599, 6251242, 9577485.

retro 1902 SOT faqja e fundit profil&

E mërkurë, 22 gusht 2012 www.mapo.al

MAPO

23

22 gusht

Themelohet Cadillac

Cadillac u themelua më 22 gusht 1902 nga Henry Leland, një kryemekanik dhe sipërmarrës, i cili e pagëzoi kompaninë me emrin e paraardhësit të tij Antoine de l a Mothe Cadillac, themeluesi i qytetit të Detroit-it. Heraldika e kompanisë është bazuar në simbolin që Antoine de la Mothe Cadillac kishte krijuar në kohën e martesës në Quebec në vitin 1687. General Motors e bleu

kompaninë në vitin 1909 dhe brenda 6 vjetësh Cadillac hodhi bazat e prodhimit masiv modern të automobilave, duke demonstruar harmoninë e plotë mes detaleve dhe në të njëjtën kohë duke u kthyer në makinë kryesore luksoze të Amerikës. Cadillac ishte i pari në shpikjen e shumë aksesorëve në industrinë e automobilave, duke përfshirë sistemin e plotë

elektrik, mbulesën prej hekuri e të tjera. Kjo markë ndërtoi tre motorë të ndryshëm, një prej të cilëve (V8) hapi një standard të ri për industrinë amerikane të veturave. Cadillac është makina e parë amerikane që në vitin 1908 fitoi çmimin prestigjioz Dewar Trophy nga Royal Automobile Club of England. Kjo çoi te slogani Standardi i Botës.

Samia Yusuf Omar

Ëndrrat e mbytura pranë Lampeduzas Jeton Selimi

Ë

Gjakmarrja: zbatim i ligjit apo akt barbar?

Gjergj Fishta Tue ndjekë këto parime e mbas kontekstit të Kanunit, kishte me thânë njeri se kultura e popullsisë së maleve t’ona e ku ishte nji fuqi kanuni i Lekë Dukagjinit, hînë në shkallen e tretë te rendit sypri rreshtue. E vërteta se Kanuni ka ndonji ligjë e në popull ka mbetë ndonji doke si, bjen fjala, të përjashtuemt e grues prej çdo tagri civil, vercalli e gjama mbi të ‘dekun, e ndonji tjetër kësaj dore; por të thuesh të gjitha ligjet tjera përkojn me ato të Romës, Bizantit të kanunit doksouer te Teutonvet, të Sllav’vet, të Hindjanvet, ase nuk hinje ne rrethin e ligjeve barbare. Se në popull të malevet t’ona ka mbetë ndonjë ligje jo krejt civile, këta ka ndollë për arsye qi Shqipnia tash e ma vonë qysh prej kohëvet para Krishtit ka kenë parashtruete msymevet e invazjonevet të hueja e gadi gjithmonë gjate bregut të detit e fushavet të pjellshme të saja. K’shtu populli i malevet t’ona mbet i vetmuem edhe i shkputun prej kontaktit me vise shqyptare ma të gjytetnueme. Këta të shk’putun u vertetue edhe ma tepër nepër autonomi qi ktyne malevet u njofti sundimi otoman. Prandej mund të pohohet se të gjithë pohimi gjytetnues i tyne mvarej prej parimevet fetare kristjane e të ndonje tradicionit trashigue prej ndo’i kulture të hershme e të shueme. Veç se arsyeja mâ e forta, qi si kundershtarët e t’onë si dhe shumë do pedanta e semi-alfabeta përdorin për me vertetue barbarsin e ligjevet, egersinë e popullsisë, ndër të cilën pat fuqi kanuni i Lekë Dukagjinit pa dyshim âsht; “gjaku” - la vendetta. Prandaj po m’kândet me e shtri biseden pak ma gjatë, e po i bî k’tu shka do vjet parashkruejshe për këtë çâshtje në librecin “Shqyptaret e të Drejtat e Tyne” Shtyp. Franc. 1920. K’tu vjen tash punë e gjakut - la vendetta, prej të cilit fakt kundërshtarët e Shqypnisë e pedantat presuntoza t’one duen me pru egërsinë e popullsisë së malevet t’ona. Kurrkush ma fort se un - si kishtar katolik - nuk mund të dnoje punen e gjakut në vedvedi e të marrne si nji fakt të zdeshun prej mndrojevet ndërmjet të cilavet ndollë.

Veç shka se, për me caktue gjênjen shpirtnore a âsht a s’âsht barbare ne nji nieri ase në kujdes fakti sa shkasi psihik qi e shtyn nierin ase kombi me veprue. Bjen fjala ; Kanibali mytë nji njeri por edhe gjykatsi europian myte nji njeri; a thomë na se janë të dy barabar?: Joo; pse kanibali mytë njerin për me i hângër misht, e pranndej âsht barbar; ndërsa gjykat’si europian, mytë njerin as për m’i hângër misht, as për me shfrye mninë e vet në té, por me pshtue shoqninë prej nji elementi të rrezikshëm, e prandej nuk âsht barbar. Për ne e marrshim pra punen në pikpamje psiholigjike unë tham se puna e gjakut në Shqypni nuk âsht nji argument për me përcaktue barbarsinë e egërsinë e kombit shqyptar; por âsht rezultat i do mndrojevet qi nuk mvaren prej shpirtit të ktij kombi. Mbas kanunit, qi âsht të shprehunit të kombit shqy-

GAZETA

MAPO info@mapo.al cel: 068 20 20 5555477 Gazetamapo@gmail.com cel: 068 477

petar vrasa âsht e ndeshkueshme, me ‘deke. Prandej po ti kishte ra gjaksi në dorë auktoritetit ekskluziv të kanunit, ky do ta kishte mytë në vend pa kurrëfarë hutimi. Por gjaksi hiku; lshoj vendin e vet e vojt u struk, si mik, nên mproje të nji bajraku tjeter, e k’shtu i rrshiti gjygjit të bajrakut te vet.

Duhet dijtë se miku në Shqypni âsht i patrazueshem e s’mûnd të ngitet prej kêrrkuej; pse po ndolli qi ngau kush mikun e kuej, kjo dhunë e bâme ndâj mikut s’mûnd të lahet ndryshe veç se me gjak prej anes së mprojtesit të tij. K’shtu ndolli qi auktoriteti i bajrakut nuk mujten me i dhane k’tij ndêshkimin e ‘dekes tuj kene se po ta kishin vrá n’dorë të bajrakut tjetër do t’ishte ngerh luftë ndermjet ktyne dy bajraqevet. Për mos m’i dhânë shkas pra nji lufte civile auktoritetet e bajrakut të gjaksit i dogjen shpînë gjaksit - i vetmi ndeshkim qi mûnd ti epet - e për shka i përket ndeshkimit të ‘dekes ia la kyt përkim shpísë së të vramit qi ta kërkote e ta vrit’te gjaksin; pse në kët mndyre mund të bite në kundërshtim për shkak të vrases së gjaksit ndërmjet shpísë së të vramit e shpísë mprojtëse të gjaksit; por jo ndërmjet të njanit bajrak dhe tjetrit. E kët pune kan mujtë m’e bâ auktoritetet e bajrakut tu kenë se në sy të t’yne secili njeri, zot i armvet âsht i majtun si ushtar i bajrakut. Ma tepër do dijte edhe se k’to vendime te Kanunit kanë kenë njoftë zyrtarisht prej sovranit të vendit, qi ishte Sulltani i Stambolles. Shqyptari pra, tue vra gjaksin e vet, nuk bân tjetër veçse me çue në vend nji ligjë qi aj’ e mân për të drejtë. Prandej për me folë mbâs pikpames psiholigjike veprimi i tij âsht nji veprim i ligjshëm e nuk mund të quhet uhamarrme-vendetta. As aj’ gjaksi i Luigjit XVI kur i preu kryet nuk pveti a sihte gjygj a jo m’e e mbyte; por e mbyti se mendote se ligja ishte e mirë, e arsyeshme. E prandej atij nuk iu desht me i përgjegjë kerkuej pse i kishte pre kryet krajlit të Frances e as nuk thot kush sot, aj kje barbar. E se vrasa e gjaksit në pikpamje psihologjike nuk âsht nji vendetta, dallon edhe prej faktit se vrasa ndërmjet dy familjeve hasme nuk shtyhet në nji numër të pacaktuem; por të vramen gjaksin, dy familjet marrin e apin njana me tjetren si me të gjitha familjet e tjera të bajrakut - mos tjetër n’at masë sa shtetet e gjytetnueme t’Europes mbâs luftes botnore. Por âsht edhe gabim me thânë se t’marrunt e gjakut shenjon barbarsinë e kombit; për ne kjoftë se nën emën barbarsi kuptohet egërsija ase breshtnija e shpirtit të tij si duen me kuptue kundërshtart t’onë kur flasin për komb shqyptar. Të marrunt e gjakut buron prej mdrojevet të jashtme e prej t’metave t’organizimit shoqnor të nji kombi e jo gjithmonë prej gjejes shpirtnore te tij.

E vërteta e k’tyne fjalvet caktohet edhe prej historisë popujvet për të cillt nuk mund të thuhet se kjene të egjër e breshtnore.

Duket pra mirfillt se prej të marrunit të gjakut nuk mund të thohet qi kombi shqyptar âsht barbar e qi nuk âsht i zoti m’u qeverisë në vedvedi i pamvarshëm.

Të gjithë me një masë; ky është komunizmi Tiranë, vitet ‘80

Drejtor: Artur Zheji Kryeredaktor: Arion Sulo. Zv/kryeredaktor: Alfred Lela, Aleksandra Bogdani.

Politika: Nevila Përndoj, Fejzi Braushi. Kronika: Leonard Bakillari. Rrethe: Vladimir Karaj.

Ekonomia: Blerina Hoxha. Sociale: Jonida Tashi. Kultura: Aida Tuci. Sporti: Jeton Selimi.

Komentatorë&Analistë: Mark Marku. Gentian Elezi, Arjan Vasjari. Rubrikat: Prof. Dr. Artan Fuga, Prof. Asoc. Dr. Adrian Civici.

Karikatura: Bujar Kapexhiu. Faqosja: Florenc Elezi. Ilir DRIZARI, Koordinatore: Shkëndi çili. Korrektore: Lila Plasari, Brunilda Meno.

Adresa: Bulevardi Gjergj Fishta pranë UET

ndrra e saj ishte të vraponte, të vraponte pa fund drejt emocioneve që zgjasin pak, vetëm pak sekonda. Kjo sepse Samia Yusuf Omar ishte një sprintere dhe, ashtu si atleti i saj i preferuar, Usain Bolt, adhuronte garat e shkurtra, 100 dhe 200 metra, ndonëse në të vërtetë nuk ishte tipiku i kampiones. Somalezja garonte për të shpëtuar jetën e saj…

Sikundër Sarah Attar apo Wodjan Ali Seraj Abdulrahim Sharhkani për Arabinë Saudite, ajo do të ishte një nga femrat e para që do të garonte për Somalinë. Zyrtarisht do të zbresë në tartanin e Pekinit në vitin 2008 dhe do të regjistrojnë kohën 32.16 sekonda në 200 metra, një kohë shumë e madhe kjo nëse krahasohet me rekordin botëror të kësaj disipline për atletet femra që mbahet nga amerikania Florence Griffith-Joyner, që arriti kohën 21.34 në Olimpiadën e vitit 1988 që u zhvillua në Seul të Koresë së Jugut.

Por pak rëndësi kishte kjo gjë për Samia Yusuf Omar.

Duartrokitjet e stadiumit “Foleja e Zogjve” ishin të gjitha për të, për dëshirën e saj, sakrificën që ajo donte të bënte për të arritur diku.

Ndaj, me këtë ide fikse në mendje, 22-vjeçarja somaleze vendos të ndryshojë disiplinë. Garat e shkurtra nuk bënin më për të. 100 apo 200 metrat nuk do ta shpëtonin kurrë nga terrori somalez, nga skamja, ndonëse ajo u përpoq me të gjitha mundësitë e saj që të përfaqësonte Katarin në Lojërat e Londrës. Për këtë emigroi nga Somalia në Etiopi, por pa mundur dot që të realizonte një tjetër përfaqësim olimpik nën flamurin e një vendi që nuk do ta kishte të vështirë që ta “mbante me bukë”.

Atletja fatkeqe udhëtoi nga Etiopia në Sudan dhe më pas në Libi, duke bërë një maratonë dërrmuese dhe dëshpëruese, por shpresa se do të arrinte një ditë në Itali dhe se do të mund të gjente një trajner, do të bënte që somalezja e re të përballonte edhe burgjet e Libisë, ku u burgos pa asnjë arsye.

E dërrmuar, somalezja bëri atë që mijëra bashkatdhetarë të saj vijojnë të bëjnë çdo ditë. Nëpërmjet Libisë donte të arrinte Lampeduzën, krahinën më të skajshme të Italisë, ishullin e vogël me 4.500 banorë që për miliona refugjatë ka qenë dritarja e shpëtimit. Por atletja 22-vjeçare nuk do të arrinte kurrë në Lampeduza.

Lajmi i vdekjes së saj ka tronditur Komitetin Olimpik Ndërkombëtar dhe mbarë botën e sportit. Sipas raportimeve të ndryshme, mësohet se anija ku në bord ishte edhe vajza somaleze është mbytur pa arritur ishullin famëkeq datën e 12 prillit të këtij viti. Ndërsa e vërteta ka dalë në dritë pak ditë më parë, pas një hetimi të pavarur nga “Corriere Della Sera”, që ka zbuluar edhe dramën e atletes 22-vjeçare, që kurrë nuk arriti të realizonte ëndrrën e saj. Samia u lind dhe u rrit në kryeqytetin e vendit, Mogadishu, ku u përball me luftën, varfërinë ekstreme dhe paragjykimet e mëdha të shoqërisë ndaj femrave që merrem me sport. Sipas “Al-Jazeera”, ajo u përball me kërcënime vdekje kur u kthye nga Pekini, pasi forcat paraushtarake të islamistëve të “al-Shabab” ishin në kontroll të disa zonave të ndryshme të kryeqytetit.

Mos shfleto, lexo!

70 libra të botuar 100 libra në proces 500 tituj për 5 vite në vijim

Adresa: Bulevardi Gjergj Fishta, Nd. 70, H.1, Tiranë uetpress@uet.edu.al Cel: 068 40 111 44 / 068 20 55 440