24 shkurt mapo ok

Faqe 13

Afër / larg

Ukraina ndërron faqe në më pak se 48 orë Nga Bernd Johann

Themelues Henri Çili - Kryeredaktor Arion Sulo - E hënë, 24 shkurt 2014. Numër 1141. Viti V botimit. Çmimi 30 lekë. 1.5 euro. www.mapo.al e-mail: gazetamapo@gmail.com. Adresa: BLV "Gjergj Fishta"

Raporti i Mjaft: Qeveria realizoi 7 nga 17 premtimet për 100 ditët e para

Masakra për drogën

Autori: I vrava me armën e tyre, u mbylla 4 orë me viktimat në shtëpi Odise Verbofshi ka pohuar para hetuesve se qëlloi për vetëmbrojtje kundër Shaban Babasit dhe Albert Kasallës, pasi ata tentuan t’i vidhnin hashashin. Ai ka rrëfyer me detaje se ku e gjeti hashashin, si hyri në kontakt me dy të rinjtë nga Fushë-Kruja, dhe arsyet pse pazari mes tyre shkoi keq. “Nuk u arratisa dot nga mali në Greqi dhe vendosa të dorëzohem”. Hetuesit janë skeptikë për një pjesë të dëshmisë dhe presin ekspertizën e armëve Odise Verbofshi, i arrestuar si autori i dyshuar i vrasjes dhe djegies së dy të rinjve nga Fushë-Kruja ka pranuar krimin e rëndë, duke thënë se ka vepruar në kushtet e vetëmbrojtjes. Pas arrestimit të 33-vjeçarit nga

Shkozeti, ai ka rrëfyer gjithë historinë që përfundoi me ekzekutimin dhe më pas djegien brenda në automjet të Shaban Babasit dhe Albert Kasallës. Sipas të... Faqe 7 Autori i vrasjeve, Odise Verbofshi

Drafti i PS: Mbi 10 vjet burg për xhihadistët shqiptarë Lëvizja “Mjaft” analizon premtimet e qeverisë për 100 ditët e para dhe monitoron realizimin e tyre. Kabineti i ri mbajti fjalën për ligjin e plehrave, taksimin dhe rishikimin e koncesioneve, por çalon tek heqja e taksës për biznesin e vogël apo taksimin për faturat e energjisë

Faqe 3

op-ed / 10-11

NgërÇ

NGA bujar kapexhiu

Kalbja e historisë në fushën gri të legjendave

koment Emin AZEMI

koment SAMI MILLOSHI

Ligji i luftës, Venizelos: Jemi të gatshëm ta sqarojmë juridikisht

Sekreti i jetëgjatësisë së miteve është shpjeguar si shndërrim në...

Ministri i Jashtëm grek, Evangelos Venizelos flet për marrëdhëniet e Greqisë me Shqipërinë, marrëveshjen detare, toponimet dhe ligjin e luftës

Edhe njëherë për mëkatin e gegnishtes

Ne jemi të gatshëm që të bashkëpunojmë me qeverinë shqiptare, me partitë

Nuk dua të marr pozat e provokuesit dhe të bëhem «interesant» për lexuesin...

Shqipëria pritet të ndryshojë Kodin Penal, duke e cilësuar angazhimin e shtetasve shqiptarë për të luftuar në Siri apo në konflikte të ngjashme si vepër penale. Top-Channel raportoi dje se projektligji është duke marrë formën e tij përfundimtare nga një grup deputetësh, mes të cilëve, kryetari i komisionit të Ligjeve, Fatmir Xhafaj.

Ky grup deputetësh propozon... Faqe 5

Pas lajmeve për pjesëmarrjen e shqiptarëve në luftën e Sirisë, komisioni i Ligjeve po ndërhyn në Kodin e Procedurës për të parandaluar këtë fenomen.

Shtetasit shqiptarë, këtej e tutje do të dënohen me masa të konsiderueshme burgimi

politike shqiptare, me Parlamentin shqiptar, me qëllim që të lehtësohet marrja e një vendimi brenda presidencës greke dhe t’i jepet statusi i vendit kandidat për anëtarësim Shqipërisë. Këto janë çështje që kanë të bëjnë kryesisht me institucionet, por besoj se Shqipëria ka edhe vullnetin, edhe aftësinë, edhe pjekurinë që t’u përgjigjet këtyre çështjeve... Faqe 4

akuza

Marifeti i rradhës

PD: I arrestuari me drogë, i afërt me Tahirin. Ministria: Po hidhet baltë

FAQe 6

6 aktualitet

Siguracioni i makinave, gjysma e tarifës shkon për komisione Agjentët e tregut të sigurimeve pohojnë se aktualisht, 50 për qind e tarifës së sigurimit shkon për komisione ndaj hallkave, si rezultat i monopoleve të krijuara

koment / 11

Faqe 16

Besart Kadia

Tragjedia e të përbashkëtës Tragjedia e të përbashkëtës është një nga teoritë e zhvilluara nga ambientalisti Hardin në vitin 1968 për të shpjeguar se kur një pasuri publike nuk e ka të përcaktuar qartë se në pronësi të kujt është, kjo çon në shfrytëzim të tejskajshëm të saj, deri në shterim të plotë të kësaj të mire.

Kjo sjellje egoiste e individëve për ta shfrytëzuar në maksimum këtë të mirë, sjell përfitim të përkohshëm financiar, por në periudhë afatgjatë sipas argumentimit të këtij modeli, ajo çon në rrënim. Shqipëria, si edhe shumë ekonomi të tjera, nuk i shpëtoi këtij modeli dhe për ta pasqyruar këtë mund të sjellim si rast pyjet e Lurës, pishat e Malit të Robit, si dhe tokat e shumë ish-pronarëve. Ky fenomen ndodh në çdo rast kur e drejta e pronës private ndaj këtyre burimeve natyrore...

2

fokus

1

ngjarje e ditës

Ligji i luftës, Venizelos: Jemi të gatshëm ta sqarojmë juridikisht politikë /

Faqe 4

politikë/ Drafti i PS: Mbi

10 vjet burg për xhihadistët shqiptarë

Faqe 5

kronikë/ PD: I arrestuari me

drogë, i afërt me Tahirin.

Ministria: Po hidhet baltë

Faqe 6

Rusia bllokoi deri në sqarimin e situatës së pushtetit në vend dhënien e ndihmave Ukrainës.

Ndërsa Fondi Monetar Ndërkombëtar shprehu gatishmërinë që ta mbështesë me kushte Ukrainën.

Mbi të gjitha, sepse në Lindje ndikimi i Rusisë është i madh. Moska flet për kërcënim të rendit kushtetues nga ekstremistët, duke bërë të qartë se i refuzon ndryshimet në Ukrainë. Rusia vazhdon të ndjekë interesat e veta në Ukrainë. Ajo mbështeste regjimin e Janukoviçit. Do të ishte naive të mendoje që Kremlini në të ardhmen do të qëndrojë larg politikës së brendshme ukrainase.

Në më pak se 48 orë Ukraina ndërron faqe Nga Bernd Johann

P

apritmas ngjarjet rrjedhin me shpejtësi.

Parlamenti në Ukrainë shkarkon presidentin Viktor Janukoviç. Në maj do të zgjidhet presidenti i ri. Edhe një lajm i mirë nga Kievi, politikania opozitare, ish-kryeministrja Julia Timoshenko është liruar. Në Ukrainë ngjarjet pasojnë me shpejtësi njëra-tjetrën dhe janë zhvillime historike. Një revolucion demokratik po ndodh në Europë. Populli përmbys një regjim autoritar dhe të korruptuar, që e ka trajtuar si pronë private vendin dhe pasuritë e tij.

Kur populli u mbrojt kundër kësaj, regjimi dha në fund urdhër të qëllojë mbi ta.

Pas gjakderdhjes të ditëve të fundit dhe skenave si të një lufte civile zgjidhja politike e konfliktit tani është e mundur. Krahas parlamentit një qeveri kalimtare duhet të organizojë procesin e vështirë të riorganizimit politik. Qeveria e re duhet të formohet sa më parë. Në të duhet të përfshihen mundësisht të gjitha forcat politike, edhe nga radhët e mbështetësve të mëparshëm të Janukoviçit. Sepse përndryshe konflikti, që ndau të gjithë Ukrainën, mund të përshkallëzohet përsëri. Dhe nuk mund të përjashtohet, që vendi pastaj të ndahet në dy pjesë.

Kryeqyteti Kiev, qendra dhe Perëndimi i vendit, janë në duart e opozitës. Edhe forcat e sigurisë duket se mbështesin pushtetin e ri. Por në Lindjen dhe jugun shumë të populluar të Ukrainës ka rezistencë të madhe. Këtu e kishte bazën e pushtetit presidenti i deritanishëm. Guvernatorët e qeverive lokale dyshojnë në legjitimitetin e vendimeve të parlamentit në Kiev. Flitet për një grusht shteti dhe rrëzim të pushtetit në Kiev.

Kjo mund të shkaktojë irritim politik dhe të sjellë një radikalizim të ri të konfrontimit politik.

Mbi të gjitha sepse në Lindje ndikimi i Rusisë është i madh. Moska flet për kërcënim të rendit kushtetues nga ekstremistët, duke bërë të qartë se i refuzon ndryshimet në Ukrainë. Rusia vazhdon të ndjekë interesat e veta në Ukrainë. Ajo

mbështeste regjimin e Janukoviçit. Do të ishte naive, të mendoje që Kremlini në të ardhmen do të qëndrojë larg politikës së brendshme ukrainase.

Ditët e Janukoviçit në politikë me siguri që janë të numëruara. Por ai nuk do ta pranojë humbjen e pushtetit. Politikisht ai është krejtësisht i diskretituar. Ai mban përgjegjësinë për krimet ndaj popullit të tij. Për këtë arsye shumë deputetë nga partia e tij kanë votuar për largimin e tij dhe për caktimin e zgjedhjeve të reja. Kjo është një shenjë e mirë. Megjithatë mbetet të shihet, se si do të reagojë në përgjithësi partia e Janukoviçit ndaj ngjarjeve në Kiev. Ekziston rreziku që politikanët radikalë në radhët e saj të vazhdojnë të nxisin njerëzit kundër lëvizjes demokratike në Kiev. Kundërshti mund të shkaktojë Julia Timoshenko. Ajo ka bërë ndërkohë të ditur se do të kandidojë në zgjedhjet presidenciale. Ndër udhëheqësit e deritanishëm të opozitës, ajo është ndoshta ende politikania më e preferuar. Por ajo shkakton vazhdimisht ndarje politike. Me aq pasion sa e mbështesin disa, me aq forcë e refuzojnë të tjerë ukrainas deri tani.

Ukraina tani ka nevojë në radhë të parë për dialog. Nevojitet një fillim i ri. Opozita, e cila ka marrë tani pushtetin në Ukrainë, duhet të dëshmojë se hapat e bërë do të çojnë edhe në një pajtim kombëtar. Vetëm atëherë mund të arrihet transformimi demokratik. Mbetet të shpresohet, që edhe politikanët nga Lindja e Ukrainës, që deri tani kanë mbështetur Janukoviçin, të jenë të gatshëm për një fillim të ri.

Ndërkohë pas marrjes së pushtetit në Ukrai-

Pas gjakderdhjes të ditëve të fundit dhe skenave si të një lufte civile, zgjidhja politike e konfliktit tani është e mundur. Krahas Parlamentit, një qeveri kalimtare duhet të organizojë procesin e vështirë të riorganizimit politik. Qeveria e re duhet të formohet sa më parë.

Ukraina tani ka nevojë në radhë të parë për dialog.

Nevojitet një fillim i ri. Opozita, e cila ka marrë tani pushtetin në Ukrainë, duhet të dëshmojë se hapat e bërë do të çojnë edhe në një pajtim kombëtar.

nën e tronditur nga kriza, opozita e deritashme ka zënë të gjitha postet e rëndësishme. Parlamenti në Kiev e caktoi kryetarin e parlamentit, Aleksander Turçinov edhe si president të përkohshëm. Deputetët votuan që i besuari i udhëheqëses së opozitës Julia Timoshenko të marrë përkohësisht edhe të gjitha fuqitë e kryetarit të shtetit.

Parlamenti caktoi zgjedhje presidenciale për më 25 maj. Në këto zgjedhje do të kandidojë edhe Timoshenko. Politikani opozitar, Vitali Klitçko ka lajmëruar prej muajsh kandidaturën e tij. Presidenti i shkarkuar, Viktor Janukoviç megjithatë nuk e ka deklaruar deri tani dorëheqjen.

Turçinovi u bëri thirrje më tej parlamentarëve që deri këtë të martë të bien dakord për një “kabinet të besimit kombëtar” si dhe për një koalicion. Ndërkohë në Rusi ka shpresa se kthimi në politikë i Julia Timoshenkos do të sjellë një gjendje më stabile në vend. Politikania me përvojë në postin e kryeministres mund të ndihmojë në qetësimin e situatës në Kiev, tha të dielën në Moskë deputeti me ndikim, Leonid Sluzki.

Rusia kërkon ta vazhdojë dialogun me Ukrainën, edhe nëse kjo “ndërlikohet” pas ndryshimit të pushtetit. Perëndimi nuk do të arrijë “t’i ndajë popujt vëllezër”, shtoi Sluzki, kryetari i një komisioni të rëndësishëm për çështjet ndërkombëtare të Dumas.

Rusia e bllokoi deri në sqarimin e situatës së pushtetit në vend dhënien e ndihmave Ukrainës. Ndërsa Fondi Monetar Ndërkombëtar shprehu gatishmërinë që ta mbështesë me kushte Ukrainën. “Nëse autoritetet ukrainase i drejtohen FMN, qoftë për konsultim, qoftë për diskutime për ndihma financiare, të lidhura me reforma ekonomike, ne kuptohet që jemi gati”, tha shefja e FMN, Christine Lagarde në takimin e ministrave të financave G-20 në Sidnej.

Në Kiev gjendja ka qenë e qetë. Me patrulla opozita ruan edhe më tej barrikadat në sheshin Maidan.

kryesore

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

24.02.2014

3

Lista e premtimeve për 100 ditët e para

• Do të anulohet ligji për importin e plehrave - i realizuar • Vendosja nën kontrollin e Parlamentit të Institutit të Statistikave - i parealizuar • Do të heqim taksën e biznesit të vogël - i parealizuar • Do të përgjysmojmë tatimin mbi fitimin për biznesin e vogël - i pamatshëm • Ulje taksash mesatarisht 40 mijë lekë në vit për këdo që fiton më pak se 150 mijë lekë në muaj – pjesërisht i realizuar • Do të ulim në 6 për qind taksën e faturës së energjisë elektrike - i parealizuar • Rikthimi i përfitimeve ligjore për njerëzit me aftësi të kufizuara- i parealizuar • Çdo mësues do të fitojë një rrogë më shumë nga skema e re e tatimit mbi të ardhurat – i realizuar • Do të flasim për rritjen e taksës 10 për qind mbi sipërmarrjen vetëm pas 100 ditëve të para, do ta vendosim në një nivel që do të biem dakord bashkërisht – i parealizuar • Anulimi i koncesionit elektoral në Portin e Durrësit do të zhbëhet që në një nga mbledhjet e para të qeverisë – i parealizuar • Rishikimi i të gjitha kontratave koncesionare duke bërë transparente procedurat, si dhe duke evidentuar ato procedura që janë kryer në kundërshtim me ligjin – i realizuar • Heqja e taksës 10 % për ilaçet – i realizuar • Auditim ndërkombëtar i financave të vendit – i realizuar • Mbyllja e të gjitha aktiviteteve të paligjshme në fushën e lojërave të fatit – i realizuar • Paketa për lehtësimin dhe zhvillimin e fermerëve me qëllim uljen e kostos së prodhimit – i parealizuar • Verifikimi i objekteve pa leje, ndërtimi dhe nisja e procesit për prishjen e tyre – i realizuar • Angazhimi që brenda 100 ditësh të çlirohen territoret spitalore nga ndërtimet pa leje – pjesërisht i realizuar.

Raporti i Mjaft: Qeveria realizoi 7 nga 17 premtimet për 100 ditët e para Lëvizja Mjaft analizon premtimet e qeverisë për 100 ditët e para dhe monitoron mbajtjen e tyre.

Kabineti i ri mbajti fjalën për ligjin e plehrave, taksimin dhe rishikimin e koncensioneve, por çalon tek heqja e taksës për biznesin e vogël apo taksimin për faturat e energjisë Fejzi Braushi

N

ë 100 ditët e para, qeveria ka mundur të realizojë vetëm gjysmën e premtimeve të saj elektorale për këtë periudhë kohore.

Në këtë përfundim ka arritur organizata “Mjaft” në raportin e saj të vëzhgimit për punën e realizuar nga qeveria e majtë në 100 ditët e para të qeverisjes së saj. Më konkretisht, në raportin që ka prezantuar dje “Mjaft” evidentohet se nga 17 premtime të marra në analizë, janë realizuar plotësisht vetëm 7 prej tyre, 7 të tjera konsiderohen të parealizuara dhe 3 të realizuara pjesërisht. Dy përfaqësues të Lëvizjes “Mjaft”, Elton Kacidhja dhe Gjergj Erebara kanë dalë dje para mediave ku kanë prezantuar konkluzionet e raportit të parë të vlerësimit të punës së qeverisë së re të koalicionit të majtë. Në lupën e kësaj lëvizjeje ka qenë vendimmarrja e qeverisë për periudhën e 100 ditëve të para, ose më saktë ajo nga 9 shtatori, kur dhe u dekretua qeveria e re deri në fund të vitit 2013, kur dhe u miratua buxheti i ri i shtetit dhe paketa fiskale, të cilat në fakt trajtonin dhe një pjesë të mirë të premtimeve elektorale të mazhorancës së re. Raporti bën krahasimin mes premtimeve publike dhe të shkruara, që eksponentë të rëndësishëm të mazhorancës bënë para dhe pas zgjedhjeve të 23 qershorit dhe vendimmarrjes së qeverisë së re përgjatë këtyre 100 ditëve të para. Nga deklaratat publike të Partisë Socialiste, raporti bën të ditur se u identifikuan 17 premtime që lidhen ngushtësisht me punën e qeverisë gjatë 100 ditëve të para. “Nga këto premtime, 7 rezultojnë të realizuara në përputhje me premtimin, 2 premtime vlerësohen si të realizuara pjesshëm, 1 konsiderohet i pamatshëm dhe 7 premtime konsiderohen të parealizuara”, - thuhet në raport, ndërsa theksohet se “ka disa premtime që janë të mbivendosura me njëra-tjetrën, si p.sh, premtimi për përfitimin e një page shtesë për të gjithë të punësuarit me pagë deri 150 mijë lekë (aktualisht

i realizuar pjesshëm) dhe premtimi për një pagë mujore shtesë për mësuesit.

përcakton dhe dy premtime të tjera si pjesërisht të mbajtura. Bëhet fjalë për premtimin për ulje taksash mesatarisht në masën prej 40 mijë lekësh në vit për këdo që fiton deri në 150 mijë lekë në muaj, si dhe premtimin për evidentimin dhe prishjen e objekteve pa leje brenda territoreve të qendrave spitalore në të gjithë vendin.

Premtimet e mbajtura

Ndalimi i importit të plehrave në Shqipëri është një nga premtimet e para të mbajtura të qeverisë së re. Kjo jo vetëm si pjesë e vendimmarrjes së kësaj qeverie, por edhe në kohë. Kujtojmë se përfaqësuesit e mazhorancës së re kishin premtuar se do ta anulonin importin e plehrave që në mbledhjen e parë, çka e realizuan. Një tjetër premtim që në raport konsiderohet i mbajtur nga ana e qeverisë është edhe ai, sipas të cilit, çdo mësues do të fitonte në fund të vitit një rrogë më shumë nga skema e re e tatimit mbi të ardhurat.

Mësuesit janë mes të punësuarve me paga 30-50 mijë lekë në muaj dhe fasha me përfitim më të lartë nga formula e re e tatimit progresiv mbi të ardhurat.

Përfitimi vjetor për këto shtresa është afërsisht sa një pagë mujore. Ndaj rrjedhimisht, në këtë raport ky premtim konsiderohet i realizuar. Nisja e procesit të transparencës për koncesionet dhe privatizimet e kryera nga qeverisja e mëparshme konsiderohet i realizuar në këtë raport, pasi vendimet e qeverisë në disa nga sektorët që kanë të bëjnë me mineraret dhe karburantet quhen si nisje e këtij procesi. Heq ja e taksës 10 % për ilaçet ishte një nga premtimet elektorale të Partisë Socialiste gjatë fushatës për zgjedhjet e përgjithshme të 23 qershorit dhe që nga raporti quhet si premtim i mbajtur. Në ndryshimet e propozuara në paketën fiskale të miratuar në muajin dhjetor 2013, u parashikua heqja e taksës 10% për ilaçet dhe u vendos që kjo taksë të bëhet e zbatueshme në muajin prill 2014. Auditimi ndërkombëtar i financ av e t ë v e n d i t n g a ko m p a n i a “Deloitte&Touche” dhe mbyllja e të gjitha aktiviteteve të paligjshme në fushën e lojërave të fatit janë dy premtime të tjera që në raport vlerësohen si të mbajtura nga ana e qeverisë. Veç këtyre premtimeve të realizuara, raporti

Premtimet e pambajtura

“Nga këto premtime, 7 rezultojnë të realizuara në përputhje me premtimin, 2 premtime vlerësohen si të realizuara pjesshëm, 1 konsiderohet i pamatshëm dhe 7 premtime konsiderohen të parealizuara”, - thuhet në raport, ndërsa theksohet se “ka disa premtime që janë të mbivendosura me njëra-tjetrën

Lista e premtimeve të pambajtura nis me vendosjen nën kontrollin e Parlamentit të Institutit të Statistikave.

Gjatë periudhës 100-ditore nuk është ndryshuar ligji përkatës “Për sistemin e statistikave në vend” dhe Instituti i Statistikave mbetet nën varësinë e Kryeministrit, ndaj premtimi vlerësohet i parealizuar. Heq ja e taksës për biznesin e vogël është një tjetër premtim që i shtohet listës së premtimeve të pambajtura nga ana e qeverisë. Kjo për vetë faktin se siç theksohet në raport, dy tatime, të cilat biznesi i vogël i paguante tek njësitë e qeverisjes vendore dhe tek administrata tatimore qendrore, zëvendësohen me një tatim të vetëm – tatimi i thjeshtuar mbi fitimin e biznesit të vogël. Përgjysmimi i tatimit mbi fitimin për biznesin e vogël konsiderohet si një tjetër premt i m i p a mb aj t u r o s e m ë s a kt ë i pamatshëm dhe kjo siç thuhet në raport, për shkak se biznesi i vogël nuk ka paguar më parë tatim mbi fitimin.

Ulja me 6 për qind e taksës për faturën e energjisë elektrike për konsumatorët familjarë dhe rikthimi i përfitimeve ligjore për njerëzit me aftësi të kufizuara, janë dy premtimet e tjera të pambajtura të qeverisë për këtë 100-ditësh të parë. Kësaj liste i shtohet dhe premtimi i qeverisë, sipas të cilit, kjo e fundit do të vendoste për rritjen e taksës 10 për qind mbi sipërmarrjen, vetëm pas konsultimeve me grupet e interesit. Fakti që kjo taksë u rrit në kundërshtim me vullnetin e sipërmarrjes, në raport konsiderohet si një premtim i pambajtur.

projktligji

Ligjet marrin sot në shqyrtim nismën e Mediut për pronat Komisioni i Ligjeve do të marrë sot në shqyrtim projektligjin “Për disa shtesa dhe ndryshime në ligjin ‘Për kalimin në pronësi pa shpërblim të tokës bujqësore’, i propozuar nga deputeti republikan, Fatmir Mediu. Siç dhe shpjegon nismëtari i këtij projektligji, nëpërmjet këtyre ndryshimeve synohet që të përmirësohet situata për kthimin e pronave pronarëve legjitimë, tokat e të cilëve përfshihen me vendndodhje në zonat e parashikuara me ligj të posaçëm për zhvillimin e turizmit. Sipas relacionit, miratimi i këtyre ndryshimeve do të ndikonte në mënyrë të ndjeshme në uljen e faturës financiare për ata pronarë, të cilëve iu është njohur e drejta e pronësisë nga AKKP-të, por që janë kategorizuar në subjekte që duhet të trajtohen me kompensim financiar. Amendamenti i propozuar synon të zgjidhë ngërçin e krijuar, duke garantuar respektimin e të drejtës së pronësisë mbi tokën bujqësore në zonën e Himarës dhe bregdetit të Vlorës. Më konkretisht, nëpërmjet tij kërkohet që t’u kthehet subjekteve të shpronësuara, individëve dhe grupeve pronat e marra arbitrarisht, pa të drejtë e me çdo mënyrë tjetër nga shteti pas datës 29.11.1944. Në zbatim të këtij projektligji, kompensimi financiar mund të bëhet vetëm për ata persona apo familje që kanë marrë padrejtësisht pronat e pronarëve të lig jshëm, ndërsa pronarëve të ligjshëm u kthehet toka e trashëguar.

Sipas nismëtarit të këtij projektligji, nga zbatimi i tij do t’i kursehen shtetit afro 74 milionë euro, të cilat do të duheshin për të kompensuar ish-pronarët e këtyre zonave.

4

fokus

ngjarje e ditës

Ministri i Jashtëm grek, Evangelos Venizelos flet për marrëdhëniet e Greqisë me Shqipërinë, marrëveshjen detare, toponimet dhe ligjin e luftës

Ligji i luftës, Venizelos: Jemi të gatshëm ta sqarojmë juridikisht "Kur flasim për kufij, kemi parasysh kufij të cilët përfshijnë jo vetëm territorin tokësor dhe ujërat e brendshme, por edhe zonat detare, shelfin kontinental dhe zonat ekonomike ekskluzive" Z. Venizelos, në ç’mënyrë do të influencojë presidenca greke që të kapërcehen këto qëndrime refuzuese?

Ne jemi të gatshëm që të bashkëpunojmë me qeverinë shqiptare, me partitë politike shqiptare, me Parlamentin shqiptar, me qëllim që të lehtësohet marrja e një vendimi brenda presidencës greke dhe t’i jepet statusi i vendit kandidat për anëtarësim Shqipërisë. Këto janë çështje që kanë të bëjnë kryesisht me institucionet, por besoj se Shqipëria ka edhe vullnetin, edhe aftësinë, edhe pjekurinë që t’u përgjigjet këtyre çështjeve.

Dhe ne, në temat tona dypalëshe do të paraqesim propozime krijuese, miqësore, që janë reciprokisht të dobishme dhe besoj se do të krijohet një kuadër që do t’i bindë “vendet e vështira” se Shqipëria e meriton statusin e vendit kandidat për anëtarësim.

Ka një pjesë të konsiderueshme të opinionit shqiptar që shprehet skeptik ndaj synimeve të Greqisë gjatë kësaj periudhe të presidencës së BE, se kjo presidencë do të përdoret si “kamxhik e karotë” njëkohësisht, me qëllim që të promovojë zgjidhjen e disa problemeve, si për shembull marrëveshja për detin...

Besoj se kjo është një përqasje e gabuar dhe miope. Pasi, nëse dikush ka interes, është më së pari pala shqiptare. Sigurisht, edhe pala greke, por pala shqiptare duhet të jetë akoma më shumë, sepse këtu vendoset e ardhmja europiane e vendit. Greqia u gëzua jashtëzakonisht me anëtarësimin e Shqipërisë në NATO. Është shumë e rëndësishme që Shqipëria është shtet anëtar i NATO-s. Dhe e duam Shq-

ipërinë anëtare të BE. Dhe do të ndihmojmë për këtë. Mirëpo, nga ana tjetër, nuk duhet t’i zgjidhim problemet lidhur me toponimet? Përse të vuajnë njerëzit e thjeshtë? Nuk ka arsye...

Më falni, po për këtë çështje, në një pjesë të madhe të opinionit shqiptar ekziston bindja se ky është një problem që e ka krijuar Greqia...

Do të më lejoni të them se kjo është e padrejtë. Sepse ne themi diçka tepër të thjeshtë: Të përdoren rregullat e OKB-së, praktika ndërkombëtare e shteteve. Domethënë, çdo vend përdor toponimet e vendit që i përcakton, janë të ashtuquajturat endonime. Ky është një rregull që zbatohet në përgjithësi, nuk është diçka specifike. As është e mundur të flasim në shekullin e 21-të për rivendikime, pretendime territoriale. Këtu flasim për marrëdhënie të fqinjësisë së mirë, në kuadër të një traktati miqësie dhe bashkëpunimi që kemi dhe të cilit duhet t’i japim një përmbajtje esenciale.

Zonat detare: Nuk e pranojmë zbatimin e të drejtës ndërkombëtare dhe posaçërisht të së drejtës për detin?

Ajo që u bë midis Italisë dhe Greqisë, mund të bëhet edhe midis Greqisë dhe Shqipërisë. Përndryshe, ne e inkuadrojmë këtë në një kuadër më të gjerë, në të cilin përfshihet në përgjithësi parimi i të drejtës ndërkombëtare të kufijve ekzistues, tejkalimi i gjithë tensioneve të së kaluarës dhe deklarimi i miqësisë, bashkëpunimit dhe i marrëdhënieve të partneritetit të të dy vendeve. Pra, kur flasim për kufij, kemi parasysh kufij të cilët përfshijnë jo vetëm territorin tokësor dhe ujërat e brendshme, por edhe zonat detare, shelfin kontinental dhe zonat eko-

"Në temat tona dypalëshe do të paraqesim propozime krijuese, miqësore, që janë reciprokisht të dobishme dhe besoj se do të krijohet një kuadër që do t’i bindë “vendet e vështira” se Shqipëria e meriton statusin e vendit kandidat për anëtarësim"

nomike ekskluzive. Gjërat janë shumë të thjeshta: Ekziston modeli europian që mund të ndjekim.

Po e shtroj pyetjen drejtpërdrejt: Disa akte dhe impakte juridike që rrjedhin nga lig ji i g jendjes së luftës...

Shikoni, gjendja e luftës është hequr me vendim unanim të Këshillit të Ministrave të Greqisë, më 1987. Dhe këtë, nëse nevojitet ta themi edhe me qartësi ligjore, do ta themi, mirëpo ne e kemi thënë. Ka edhe rrjedhoja ligjore ai vendim i Këshillit të Ministrave, siç thuhet edhe në të drejtën ndërkombëtare “Acte de Gonvernement” (Akt qeveritar); është një akt i qeverisë në lëmin e politikës së jashtme, është diçka që ka vlefshmëri. Por ne jemi të vendosur ta sqarojmë këtë edhe juridikisht, nuk ka absolutisht asnjë problem. Të dyja vendet janë anëtare të NATO-s, Shqipëria përgatitet të anëtarësohet në BE, kemi marrëdhënie partneriteti dhe traktat miqësie dhe bashkëpunimi. A nuk është e qartë se jemi dy vende mike?

Intervistoi: Robert Goro/ABC News

Ngjela: Sokëllimat e Saliut janë shfryrje frike për të fshehur duart e pista Sipas tij, Berisha ka gjetur terren, pasi edhe në qeverisjen e tanishme ka korrupsion TIRANË Në një postim në faqen e tij në Facebook,

Spartak Ngjela, duke folur për korrupsionin është shprehur se ish-kryeministri Sali Berisha ka si qëllim fshehjen e duarve të pista, ndaj dhe po e bezdis shoqërinë. “Marshallët mbretërojnë, por kurrë nuk qeverisin dot, sepse nuk mund të pranojnë të vërtetën. Ata duan të sundojnë, sepse nuk e mendojnë dot barazinë në qeverisje dhe delegimin e kompetencave. Prandaj shkatërrojnë edhe veten, edhe shoqërinë…Kohët moderne i kanë përbuzur, ndonëse ne na kanë sunduar marshallë civilë, që nuk kanë ditur të qeverisin, kanë abuzuar, janë bërë shkelës të mëdhenj të ligjit, dhe, duke pasur frikë nga ndëshkimi ligjor, kanë dashur gjithmonë të

shpërbëjnë shoqërinë. Pse të shkojmë më larg: Ju mendoni se sokëllimat e Saliut janë shqetësim për “demokracinë”? Ato janë shfryrje frike shthurëse për të fshehur duart e pista; dhe prandaj po e bezdis shoqërinë”, - thotë Ngjela. Sipas tij, Berisha në fakt ka gjetur terren, pasi edhe në qeverisjen e tanishme ka korrupsion. “Por, edhe ka gjetur terren, sepse e di që papastërti ka edhe në ata që kanë ardhur në pushtet më 23 qershor. Veritas vos libertabit, e vërteta të bën të lirë, kanë thënë latinët e mëdhenj në Romën e lashtë”, - shprehet ai. Dhe si shembull merr Ilir Metën, duke ngritur pyetjen se përse partia e tij ka marrë Ministrinë e Transportit. “E pra, pse e ka dashur Meta Ministrinë e Transportit? Kjo është pyetja që duhet të bëjë mazhoranca e sotme, dhe të fillojë purgon e papastërtisë ligjore.

Sepse të gjithë shqiptarët e dinë se atje, në Ministrinë e Transportit, janë shumica e lekëve të tyre, dhe shqetësohen, sigurisht…Por kur do të

fillojë moraliteti, dhe, a ka mundësi? Nëse kjo mazhorancë s’ka mundësi që të ndëshkojë abuzimin, gjithçka do të shkojë përsëri kot, dhe gjithçka do të fillojë nga e para…Deri kur do të mbetet krimi shtetëror i pandëshkuar në Shqipëri? Kjo është pyetja që bëjnë shqiptarët sot…”, - përfundon Ngjela.

reagimi

PD: Veliaj vuan nga sindroma e vitit zero TIRANË Për Partinë Demokratike, edhe Erion Veliaj, ministër i Mirëqenies Sociale dhe Rinisë, vuan nga sindromi i vitit zero. “Ministri Shpëtimtar Veliaj doli fiasko në misionin e fundit të bamirësisë, duke bërë një akt dhe një deklaratë që ka fyer komunitetin e mjekëve në vend. Ministri Veliaj thotë se për herë të parë dhe vetëm në një spital privat në vend, është bërë një transplant i korneas në sy, dhe sigurisht ai vetë ka meritën kryesore për mundësinë që i dha një pacienti. Por mjekët okulistë e akuzojnë ministrin se ka gënjyer, duke qenë se kjo lloj ndërhyrjeje, sipas tyre ka 20 vite që bëhet. Mjekët okulistë i kërkojnë ministrit të kërkojë falje, pasi ka fyer mundin dhe përpjekjet e tyre të shumë viteve në këtë drejtim. Mjekët okulistë i bëjnë thirrje ministrit të bëjë detyrën, dhe si anëtar qeverie të realizojë ato reforma për të cilat shëndetësia ka nevojë”, - tha dje Laura Vorpsi, zëdhënëse e PD-së. Sipas saj, Veliaj duhet t’u kërkojë ndjesë mjekëve dhe të qëndrojë brenda fushës që mbulon. “Ekspedita e tij e fundit në shëndetësi solli shumë probleme. Ne i kujtojmë z. Veliaj, autorit të fabulës së Griseldës, se ka ardhur koha të tregojë seriozitet e të shërohet vetë së pari nga sindroma e vitit zero”, - tha ajo.

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

24.02.2014

5

Arsyeja e hartimit të një drafti të tillë lidhet me faktet e fundit të raportuara nga Siria për shtetas shqiptarë që marrin pjesë apo kanë humbur dhe jetën në luftimet që zhvillohen në atë shtet

mesazhi

Berisha: Protestat, rruga e vetme për të shpëtuar nga Rama “Ky është Edi Krimi! Ky është Edvin Drama! Të dashur miq, vrasje çdo ditë, djegie për së gjalli të stampës mafioze, tritol dhe maska në qendër të Tiranës, karvanë droge nga toka, deti e ajri, të udhëhequra nga adashët e Ramës dhe Tahirit në Policinë e tyre, një seri aksidentesh me mikrobus, por pas ndalimit të tyre edhe me autobus në rrugët e Tiranës, me pasojë dhjetëra të vdekur dhe dy herë më shumë të plagosur. Ky është bilanci i dhjetë ditëve të fundit me tragjik se i tërë vendeve të rajonit të marra së bashku”, shkruan Berisha në Facebook. Sipas tij, Rama dhe Tahiri shkrinë Policinë Rrugore dhe atë Kriminale për t’iu hapur rrugë bandave dhe krimit. “Shkrinë Policinë Kriminale që kishte dosjet e të gjitha lidhjeve të tyre me krimin dhe iu hapën rrugë të lirë bandave dhe krimit, me të cilat drekojnë e darkojnë dhe janë të lidhur kokë e xhep. Situata po degradon drejt kaosit. Në protestën e tyre gjigante, qytetarët kërkuan prerazi rend dhe siguri! Protestat janë rruga e vetme për të shpëtuar nga Edi Drama, tritol-qeveritarët dhe bandat e tyre!!”, - përfundon mesazhin ishkryeministri Berisha.

Drafti i PS: Mbi 10 vjet burg për xhihadistët shqiptarë

Shtetasit shqiptarë që nuk kanë njëkohësisht dhe shtetësinë e ndonjërës prej palëve ndërluftuese në konflikte të armatosura që zhvillohen jashtë territorit të Republikës së Shqipërisë, këtej e tutje do të dënohen me masa të konsiderueshme burgimi TIRANË Shqipëria pritet të ndryshojë Ko-

din Penal, duke e cilësuar angazhimin e shtetasve shqiptarë për të luftuar në Siri apo në konflikte të ngjashme si vepër penale. Top-Channel raportoi dje se projektligji është duke marrë formën e tij përfundimtare nga një grup deputetësh, mes të cilëve, kryetari i komisionit të Ligjeve, Fatmir Xhafaj. Ky grup deputetësh propozon konkretisht miratimin e disa dispozitave që penalizojnë shtetasit shqiptarë, të cilët pa patur shtetësinë apo vendbanimin në shtetin ku zhvillohen luftime dhe pa qenë pjesë e formacioneve të rregullta ushtarake të palëve ndërluftuese, marrin pjesë në konflikte të armatosura. Iniciuesit e projektligjit pritet t’i propozojë Parlamentit dënimin

me mbi dhjetë vjet burg për ata persona të cilëve u provohet pjesëmarrja në luftëra të tilla. “Shtetasit shqiptarë që nuk kanë njëkohësisht dhe shtetësinë e ndonjërës prej palëve ndërluftuese në konflikte të armatosura që zhvillohet jashtë territorit të Republikës së Shqipërisë, këtej e tutje do të dënohen me masa të konsiderueshme burgimi”, thuhet në një pjesë të përmbajtjes së propozimit që paraprakisht ka marrë mbështetjen edhe të partnerëve ndërkombëtarë të sigurisë. Arsyeja e hartimit të një drafti të tillë lidhet me faktet e fundit të raportuara nga Siria për shtetas shqiptarë që marrin pjesë apo kanë humbur dhe jetën në luftimet që zhvillohen në atë shtet. Ndryshe nga shem-

Projektligji është konsultuar me pedagogë dhe ekspertë të njohur të së drejtës penale në vendin tonë, me ekspertë të institucioneve shqiptare

bulli që po ndjekin ligjvënësit kosovarë në miratimin e një ligji të posaçëm me 5 nene, që sanksionon parandalimin e pjesëmarrjes të shtetasve kosovarë në konflikte jashtë Kosovës, ligjvënësit shqiptarë kanë menduar të propozojnë shtimin e disa dispozitave në Kodin Penal të Republikës së Shqipërisë. Sipas iniciuesve të projekt-ligjit, fenomeni i mercenarizmit është një element që ka gjetur trajtim nga e drejta ndërkombëtare, që prej mbarimit të Luftës së dytë Botërore, në protokollin e parë shtesë të 4 Konventave të Gjenevës, në vitin 1949. Ndërkohë, Konventa e OKB, New York 1990, kundër rekrutimit, përdorimit, financimit dhe trajnimit të mercenarëve ka vendosur standarde të reja në përkufizimin e mercenarizmit modern

dhe kritereve vlerësues për subjektet që do të duhet të konsiderohen si mercenarë në konflikte të brendshme apo ndërshtetërore. “Megjithëse e hapur për nënshkrim dhe ratifikim prej tashmë 24 vitesh, Shqipëria ende nuk e ka nënshkruar këtë konventë” sqarojnë burimet për ”TCH”. Projektligji është konsultuar me pedagogë dhe ekspertë të njohur të së drejtës penale në vendin tonë, me ekspertë të institucioneve shqiptare, Ministrisë së Mbrojtjes dhe Ministrisë së Brendshme si dhe me ekspertë të fushës së sigurisë.

Në ditët në vijim, pritet që Kuvendi i Shqipërisë të shqyrtojë fillimisht në komisionin e ligjeve e më pas në seancë plenare këtë iniciativë të re, për disa shtesa në Kodin Penal.

Bylykbashi: Qeveria shkeli ligjin, vendimi i Kushtetueses, ende i pabotuar “Sot kanë kaluar 8 ditë nga skadimi i afatit më datë 15 shkurt, dhe vendimi vazhdon të mbahet peng me urdhër të Kryeministrit.

Ndërkohë janë botuar akte me datë më të vonshme se vendimi i gjykatës” TIRANË Partia Demokratike denoncon tejkali-

min me 8 ditë të afatit ligjor të botimit të vendimit të Gjykatës Kushtetuese për Nëpunësin Civil në Fletoren Zyrtare. “Partia Demokratike denoncon përpara opinionit publik mbajtjen peng dhe mosbotimin nga qeveria, të vendimit të Gjykatës Kushtetuese të datës 5 Shkurt, që shpalli si antikushtetues Aktin Normativ për nëpunësin civil. Kushtetuta për-

cakton se vendimi hyn në fuqi pasi botohet në Fletoren Zyrtare. Ligji detyron Qendrën e Botimeve Zyrtare ta botojë atë brenda 10 ditësh. Gjykata Kushtetuese e ka dërguar vendimin të zbardhur që në datë 5 Shkurt. Sot kanë kaluar 8 ditë nga skadimi i afatit më datë 15 shkurt, dhe vendimi vazhdon të mbahet peng me urdhër të Kryeministrit. Ndërkohë janë botuar akte me datë më të vonshme se vendimi i Gjykatës”, - tha dje deputeti i PD-së, Oerd Bylykbashi. Qëllimi i vetëm, sipas tij, është që ky vendim të mos marrë fuqi deri sa mazhoranca të miratojë ligjin që anulon vendimin e Gjykatës Kushtetuese. “Ndërkohë që mijëra vetë janë larguar nga puna në mënyrë antikushtetuese, qeveria vazhdon me largimet e paligjshme me pretendimin se vendimi i Gjykatës nuk ka hyrë në fuqi. Kjo është një pengmarrje mafioze e shtetit, Kush-

tetutës, ligjit dhe gjykatës nga Kryeministri Rama. Ky akt është përdhosja më e rëndë ndaj Gjykatës Kushtetuese dhe gjyqësorit në përgjithësi. Kjo pengmarrje e vendimit të gjykatës është pengim i zbatimit të vendimit të gjykatës. Kjo përbën vepër penale dhe dënohet nga Kodi Penal”, - tha Bylykbashi.

Sipas tij, përgjegjësi direkte për këtë mosbotim mban drejtoresha e Qendrës së Botimeve Zyrtare dhe ministri i Drejtësisë që e ka në varësi. “Përgjegjësi mban Kryeministri dhe qeveria e tij që janë dirigjentët e këtij skenari të shëmtuar anti-ligjor e anti-kushtetues në realizimin e planit të tyre për ta vënë administratën nën kontroll partiak. Partia Demokratike i siguron personat përgjegjës direkt, por dhe urdhëruesit e tyre se ne do të kërkojmë deri në fund drejtësi për këtë skandal të paprecedent”, - shtoi ai.

6

fokus

ngjarje e ditës

DitarI

AKEP: Brenda 6 marsit, regjistrim individual të çdo karte SIM AKEP në bashkëpunim me Ministrinë e Brendshme, ka kërkuar nga të gjithë operatorët celularë që në kuadrin e masave për shmangien dhe eliminimin e problematikës së krijuar kohët e fundit në rendin publik nga përdorimi i aparateve celulare në shpërthimet e telekomanduara, të bëjnë brenda datës 6 mars 2014 regjistri-

sazhi SMS të unifikuar të gjithë ata pajtimtarë që rezultojnë nën një emër kur grupi i tyre kalon shifrën 20, paraqitjen pranë pikave të autorizuara për riregjistrimin e tyre individual. Në rast të mosparaqitjes së pajtimtarit për riregjistrim, ai numër telefoni do të bllokohet deri në regjistrimin e tij.

min individual të çdo numri telefoni celular privat dhe të institucioneve publike, kur numri i tyre është mbi 20.

Për këtë qëllim u është kërkuar të katër operatorëve celularë AMC, Vodafone Albania Albtelecom, Eagle Mobile dhe PLUS Communications, që duke filluar nga data 22 shkurt 2014, të njoftojnë nëpërmjet një me-

PD: I arrestuari me drogë, i afërt me Tahirin. Ministria: Po hidhet baltë Ish-ministri i Brendshëm, Flamur Noka publikon një foto, ku shfaqet Ardian Syrezi në një takim elektoral të ministrit Tahiri dhe kërkon shpjegim nga ai për raportet me të arrestuarin.

Ministria e Brendshme: PD, në krah të shkelësve të ligjit Arrestimi i Ardian Syrezit me 1 ton hashash mbrëmjen e së shtunës, ka përplasur sërish Partinë Demokratike me Policinë e Shtetit. Ish-ministri Flamur Noka u shfaq dje para mediave me një fotografi në dorë, ku i arrestuari me sasinë e madhe të hashashit në aksin Gjirokastër-Tepelenë, ishte i pranishëm në një takim elektoral të Saimir Tahirit, para zgjedhjeve të 23 qershorit. Një tjetër akuzë e PD-së është pozicioni që ky person mban në Policinë e Shtetit, për shkak të afërsisë me ministrin Tahiri. “I ndaluari nga Policia e Gjirokastrës me një ton marijuanë me destinacion Italinë, është një punonjës i Policisë së Shtetit, i emëruar nga Rilindja, me precedent penal dhe njeri i afërt i ministrit të Brendshëm”, - tha deputeti i PD-së, Flamur Noka. Ai shtoi më tej se Syrezi, banor i Kombinatit, njihet për raportet e ngushta që ka me Tahirin, veça-

nërisht në fushatën e fundit elektorale. “Droga e sekuestruar një ditë më parë tregon qartë që linjat e trafikut të drogës të lidhura direkt me ministrin janë vendosur, dhe se ky mekanizëm vërteton edhe një herë shqetësimin e autoriteteve italiane dhe greke për sasinë marramendëse të drogës që po mbërrin nga Shqipëria në shtetet fqinje”, - akuzoi ai.

Partia Demokratike i kërkoi ministrit Tahiri të tregojë marrëdhëniet që ka me Ardian Syrezin dhe kur është takuar për herë të fundit me të. Kjo deklaratë e Nokës është pasuar nga një reagim i Ministrisë së Brendshme, përmes të cilit akuzohet opozita se po inkurajon krimin. Në këtë njoftim nuk jepen të dhëna mbi të arrestuarin Syrezi apo nëse ai ka ndonjë raport me ministrin Tahiri, por thuhet se mbi forcat e Policisë së Shtetit po hidhet vazhdimisht baltë. “Po na akuzojnë pse po punojmë dhe po arrijmë rezultate domethënëse në luftën kundër krimit të organizuar dhe korrupsionit.

Po sulmohet Policia e Shtetit, pse po iu pret shtigjet rrjeteve të trafikut të fuqizuara ndër vite. Po tentohet të hidhet baltë mbi Ministrinë e Punëve të Brendshme, pse është e vendosur të zhdukë në mënyrë përfundimtare konceptin e të paprekshmëve nga ligji në këtë vend. Ministria e Punëve të Brendshme priste që opozita, qoftë edhe

“I ndaluari nga Policia e Gjirokastrës me një ton marijuanë me destinacion Italinë, është një punonjës i Policisë së Shtetit, i emëruar nga Rilindja, me precedent penal dhe njeri i afërt i ministrit të Brendshëm”, - tha deputeti i PD-së, Flamur Noka.

për një herë të vetme, ta përshëndeste luftën dhe rezultatet e Policisë së Shtetit kundër trafikut të drogës, në kuadër të së cilës një ditë më parë u kap rreth 1 ton drogë. Priste që opozita të bëhej pjesë e kësaj lufte të madhe që synon ta nxjerrë përfundimisht vendin tonë nga harta e zezë e trafiqeve të paligjshme”,- thuhet në reagimin e Ministrisë së Brendshme, ku

PD-ja akuzohet se edhe një tjetër herë zgjodhi të dilte në krah të shkelësve të ligjit. Burime nga Ministria e Brendshme, të kontaktuara nga MAPO thanë dje se Ardian Syrezi nuk ishte punonjës i policisë dhe se nuk kishte asnjë lidhje me ministrin Tahiri. Ata pranuan se ai ka qenë i pranishëm në një takim elektoral të organizuar nga PS, si shumë qytetarë të tjerë.

Siguracioni i makinave, gjysma e tarifës shkon për komisione Agjentët e tregut të sigurimeve pohojnë se aktualisht, 50 për qind e tarifës së sigurimit shkon për komisione ndaj hallkave, si rezultat i monopoleve të krijuara.

AMF: Tarifa e sigurimit nuk duhet të jetë 140-210 mijë lekë Monopoli në produktet bazë të tregut të sigurimeve duket se ka ndikuar edhe në një shpërndarje të padrejtë të fitimeve, ku gati gjysma e tarifës për një siguracion shkon për komisione (fitime ndërmjet palëve), ndërsa ajo që mbetet është sigurimi real që klienti ka bërë për automjetin e tij. Agjentët e terrenit bëjnë me dije se më parë, komisionet në maksimumin e tyre ishin deri në 20 për qind të tarifës, por tani arrijnë në 50 për qind.

Ndarja e fitimeve

Sot një siguracionin i një autoveture 4 plus 1 kushton 160 mijë lekë të vjetra.

Në këtë tarifë është e përfshirë edhe TVSH –ja 20 %, çka i bie që siguracioni real pa taksa është diku te 133 mijë lekët. Por në këtë shumë, gati gjysma shkon për shpenzime ndërmjet strukturave të tregut në formën e komis-

ioneve. 10 përqindëshin e parë e merr agjenti i terrenit, ai që i pret siguracionin klientit. Më tej, 10 për qind të tjera ndahen ndërmjet AMF-së dhe bordit të sigurimeve që kanë lejuar situatën monopol, shpjegojnë agjentët e sigurimeve. Sipas tyre, një 10 përqindësh tjetër e merr brokeri që ka licencën për ndërmjetës, por që realisht nuk e ushtron vetë në treg. Në fund fare, 10 për qind i bëhen zbritje klientit kur negociohet për pagesën. Në bazë të kësaj ndarjeje, nga 160 mijë lekë pagesë për siguracionin vetëm 65 mijë lekë të vjetra janë siguracion real. Agjentët e sigurimeve pohojnë se rritja e tarifës në të vërtetë është një fluskë në dëm të konsumatorit, pasi në rast dëmi përfitimet do të jenë mjaft të ulëta, për shkak se siguracioni real është në vlera shumë të ulëta. Agjentët shpjegojnë se situata monopol vërehet në produktet bazë të sigurimeve si TPL-ja, Kartoni Jeshil, Polica Kufitare dhe sigurimi i karburanteve.

Pagesat

Tregu i sigurimeve po vuan pasojat e një zhvillimi mjaft të dobët, pro edhe të keqpërdorur. Ndërkohë që numri i mjeteve në qarkullimin rritet nga dita në ditë dhe numri i aksidenteve gjithashtu, pagesat e dëmeve vijnë në

Agjentët e sigurimeve pohojnë se rritja e tarifës në të vërtetë është një fluskë në dëm të konsumatorit, pasi në rast dëmi përfitimet do të jenë mjaft të ulëta, për shkak se siguracioni real është në vlera shumë të ulëta.

rënie. Gjatë vitit që shkoi pagesat e dëmeve, sipas autoritetit të Mbikëqyrjes Financiare u ulën me rreth 3.34%, krahasuar me vitin 2012.

Pjesa më e madhe e dëmeve të paguara bruto i përket sigurimit motorik me rreth 2,211 milionë lekë apo 81.50% të totalit të dëmeve të paguara bruto. Nga përllogaritjet e AMF-së, një çmim orientues në nivel tregu, nisur nga situata do të luhatej në nivelet prej të paktën 14.4 mijë lekë dhe 21 mijë lekë, përkatësisht për kategoritë me B1/1 (kubikazhi nën 1,600 cc) dhe B1/2 (kubikazhi mbi 1,600 cc) për automjetet private, që

shoqëritë e sigurimit të jenë në gjendje të ruajnë ekuilibrat ekonomikë. Këto nivele çmimesh bazohen në primin orientues për rrezikun dhe janë të mjaftueshme vetëm për mbulimin e pagesës së dëmeve dhe shpenzimeve operative. Nëse do të futej dhe marzhi i fitimit apo elementët fiskalë, si për shembull TVSH-ja, është e qartë që çmimi minimal që do të duhej të paguante konsumatori do të ishte edhe më i lartë.

Për AMF-në si autoritet mbikëqyrës e rregullator, do të konsiderohej situatë e rrezikshme nëse çmimi do të binte nën këto nivele.

kronikë

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

24.02.2014

7

Masakra për drogën Autori: I vrava me armën e tyre, u mbylla 4 orë me viktimat në shtëpi Odise Verbofshi ka pohuar para hetuesve se qëlloi për vetëmbrojtje kundër Shaban Babasit dhe Albert Kasallës. Ai ka rrëfyer me detaje se ku e gjeti hashashin, si hyri në kontakt me dy të rinjtë nga Fushë-Kruja, dhe arsyet pse pazari mes tyre shkoi keq Leonard Bakillari Tiranë Odise Verbofshi, i arrestuar

si autori i dyshuar i vrasjes dhe djegies së dy të rinjve nga Fushë-Kruja ka pranuar krimin e rëndë, duke thënë se ka vepruar në kushtet e vetëmbrojtjes. Pas arrestimit të 33-vjeçarit nga Shkozeti, ai ka rrëfyer gjithë historinë që përfundoi me ekzekutimin dhe më pas djegien brenda në automjet të Shaban Babasit dhe Albert Kasallës. Sipas të arrestuarit, dy të rinjtë kishin tentuar t’i merrnin lëndën narkotike, duke e goditur me qytën e pistoletës dhe me shqelma, por në sherr e sipër, ai thotë se ka mundur t’i marrë armën njërit prej tyre dhe më pas i ka qëlluar të dy. Verbofshi ka deklaruar për grupin hetimor se ka qëndruar për rreth katër orë në banesën e tij, bashkë me dy viktimat dhe vetëm në mbrëmje ai i ka transportuar ata në zonën e ish-Kënetës në Durrës, ku për të fshehur gjurmët ka djegur automjetin ku ndodheshin trupat e dy të rinjve. Gjatë kohës që ndodhej në banesë, Verbofshi i ka telefonuar personit që e kishte prezantuar me dy të rinjtë, të cilit i ka thënë se nuk ranë dakord

arrestimi

I akuzuari për vrasjen e dy personave tregon peripecitë e arratisë drejt Greqisë, por më pas është detyruar të dorëzohet Odise Verbofshi ka shpjeguar më tej në dëshminë e tij arsyet që e shtynë t’u vinte flakën kufomave.

Ai ka thënë se pasi është errur, ka nxjerrë nga banesa e tij trupat e dy të vrarëve dhe i ka futur në automjetin me të cilin kishin ardhur. Njërin e ka futur në bagazh, ndërsa tjetrin në sediljen e pasme dhe është nisur drejt ish-Kënetës për të fshehur provat.

“Gjatë rrugës, automjeti ndaloi pasi nuk kishte karburant. I telefonova të afërmit të bashkëshortes sime, shtetasit G. Pili, të cili i kërkova të më ndihmonte duke blerë karburant. Ai erdhi me motoçikletë dhe më solli një bidon me karburant, ndërsa unë vazhdova rrugën drejt ish-Kënetës. Pasi eca disa kilometra, automjeti nuk mund të lëvizte më dhe unë vendosa t’i vija flakën për të zhdukur provat”, - mësohet të ketë thënë i dyshuari. Pas krimit, ai ka marrë një tjetër automjet tek të afërmit e tij dhe më pas është larguar. Fillimisht ka tentuar të largohet drejt Greqisë, por pasi

për pazarin dhe ata ishin larguar nga banesa e tij. Më pas, ai ka tentuar të largohet drejt Greqisë, por pas disa tentativash ka shkuar në shtëpinë e vjehrrit të të vëllait dhe ka kërkuar të njoftonin policinë, duke treguar edhe krimin e kryer.

“Një miku im në Gjirokastër më siguronte herë pas here edhe hashash.

Herën e fundit mora sasinë prej 74 kilogramësh lëndë narkotike, të cilën e sistemova në banesën time në lagjen nr.14 në Shkozet. Në kërkim të ndonjë personi për ta shitur, kontaktova me një të njohurin tim në Fushë-Krujë, të cilit i kërkova të më gjente ndonjë person që mund ta blinte mallin. Ai tha se njeh dy persona, njëri prej të cilëve ishte i afërmi i tij dhe tha se do t’i dërgonte nëse ishin të interesuar. Të enjten pasdite kanë ardhur në Shkozet dy personat, të cilën janë prezantuar si Shaban Babasi dhe Albert Kasalla.

Ata ishin me një automjet tip “Benz” që drejtohej nga Shaban Babasi. U takuam dhe unë i çova në banesën time. Aty iu tregova mallin, të cilin e mbaja në banesë. E panë, iu pëlqeu për nga cilësia dhe po diskutonim për pazarin me të cilin mund ta bli-

nin. Në momentin kur ishin duke diskutuar, njëri prej tyre më qëlloi me qytën e pistoletës, ndërsa tjetri me shqelma. Në përleshje e sipër unë arrita t’i marr armën njërit nga dy personat dhe u largova në dhomën tjetër. Mbylla derën dhe qëndrova disa momente. Më pas dola nga dhoma dhe më armën që i kisha marrë më parë njërit prej tyre i qëllova të dy”, - ka thënë ai. Gjatë deklarimeve të tij, 33-vjeçari nga Shkozeti ka deklaruar se ai nuk ka qenë i armatosur, ndërsa të dy personat që kishin shkuar në banesën e tij kishin nga një armë zjarri tip pistoletë. Me njërën prej armëve, ai thotë se ka qëlluar me nga një plumb dy të rinjtë, të cilët kanë humbur jetën menjëherë. “Kam qëndruar për rreth katër orë në banesë bashkë me trupat e dy të vrarëve, pasi ishte ende ditë dhe kisha frikë mos më shihnin fqinjët. Gjatë kësaj kohe i kam telefonuar të njohurit tim në Fushë-Krujë, të cilit i kam thënë se patëm një konflikt të vogël dhe nuk ramë dakord për pazarin. Ata ikën dhe nuk e di ku janë”, - mësohet të ketë deklaruar 33-vjeçari përpara grupit hetimor.

Dështimi i arratisë, Verbofshi kërkoi thirrjen e policisë "Fillimisht tentova të largohem nga mali, por nuk munda të kaloj kufirin. Më pas u ktheva në shtëpinë e vjehrrit të vëllait, në fshatin Poloskë të Korçës dhe iu kërkova të njoftonin policinë, duke iu treguar për krimin që kisha kryer” nuk ka mundur, u ka kërkuar familjarëve të vjehrrit të të vëllait të njoftonin policinë, pasi ai kishte kryer një krim të rëndë. “Pa ngjarjes mendova të largohesha drejt Greqisë për t’i shpëtuar hakmarrjes. Fillimisht tentova të largohem nga mali, por nuk munda të kaloj kufirin. Më pas u ktheva në shtëpinë e vjehrrit të vëllait, në fshatin Poloskë të Korçës dhe iu kërkova të njoftonin policinë, duke iu treguar për krimin që kisha kryer”, - ka thënë i

akuzuari si autor i vrasjes së dyfishtë. Ai ka sqaruar përpara grupit hetimor se nuk ka qenë i armatosur dhe krimin e ka kryer në kushtet e vetëmbrojtjes me armën që i ka marrë njërit prej të rinjve. Por nga provat e mbledhura deri tani rezulton se varianti i treguar nga i dyshuari si autor i vrasjes, nuk përputhet tërësisht me provat e tjera. Sipas burimeve mësohet se ka mospërputhje mes dëshmisë së Verbofshit dhe mekanizmit të krimit, pasi ai ka

deklaruar se menjëherë sapo i ka marrë armën njërit prej të rinjve që po e sulmonin, ai është larguar në dhomën tjetër, ku ka qëndruar disa momente. Më pas ka dalë nga dhoma dhe i ka qëlluar me nga një plumb në kokë të dy viktimat. Ky version sipas hetuesve është i pabesueshëm, pasi gjatë kohës që Odise Verbofshi pretendon se ka qëndruar në dhomë, nuk ka asnjë të dhënë se çfarë kanë bërë dy personat e tjerë, të cilët nuk janë larguar nga banesa e të dyshuarit.

L.Bakillari

hetimi

Versioni i autorit, pritet ekspertiza e armëve Pretendimet e të arrestuarit pritet të sqarohen pas ekspertizës së armëve që janë gjetur në banesën e tij, pasi gjatë kontrollit policia sekuestroi dy armë zjarri dhe dy gëzhoja.

Po ashtu, sipas burimeve mësohet se është ende e pasqaruar pozita e të arrestuarit tjetër për ngjarjen shtetasit Gazep Pili, i afërm i bashkëshortes së Verbofshi. Ky i fundit thotë në dëshminë e tij se i ka telefonuar Gazepit, të cilit i ka kërkuar t’i sillte karburant pasi automjeti kishte mbetur në rrugë për shkak se i kishte mbaruar karburanti. Sipas hetimit, Gazep Pili është identifikuar nga kamerat e karburantit ku ka marrë lëndën djegëse, të cilën më pas ia ka çuar shtetasi Odise Verbofshi, i cili e priste në autostradë. Ky i fundit ka dëshmuar më tej se është ndarë në këtë pikë me të afërmin, duke udhëtuar i vetëm me trupat e pajetë drejt zonës së Kënetës, ku edhe i ka vënë flakën makinës.

CMYK

8 24.02.2014

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

NJOFTIM / REKLAMA

CMYK

NJOFTIM / REKLAMA

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

24.02.2014

9

10

Opinione & Editoriale

Blog & Ide

OpEd

Nga Bujar Kapexhiu

Opinione dhe Editoriale

Edhe njëherë për mëkatin e gegnishtes N

uk dua të marr pozat e provokuesit dhe të bëhem «interesant» për lexuesin. Por desha që në krye të këtyre radhëve të pohoj, se jo rrallë mendoj, se ndër ne shqiptarët, i vetmi motiv, e vetmja shtysë për «zhvillim» është, për paradoks, kundërvënia midis Veriut dhe Jugut, midis toskës dhe gegës, midis «malokut» verior dhe «fushorit» jugor, midis gegnishtes së përbuzur dhe toskërishtes së kthyer në mit, e kështu me radhë. E pranoj me vetëdije se në këtë pohim ka teprim, por nuk mund të pranoj se ky farë pseudomotivi për “zhvillim” nuk ekziston. Përkundrazi, ekziston dhe madje e bën jetën e vet për shtatë palë qejfe në rrjete sociale ku hidhen gjithfarë mendjendryshkësirash, në faqe të shtypit të shkruar dhe herë-herë edhe në strukturat shtetërore e parlamentare. Kjo e fundit më bën të mendoj se sa shumë kemi për të bërë që ta civilizojmë vetveten në një shkallë me kombe e shtete me stabilitet ligjor dhe me demokraci të zhvilluar. Por, për të mos mbetur në rrafsh konstatimesh, le të sjell një shembull, jo pak të diskutuar të kohëve të fundit.

Ca ditë më parë, midis emrave të propozuar për ambasadorë u paraqit në komisionin parlamentar për Politikë të Jashtme edhe emri i Ardian Ndrecës, një profesor i njohur në Universitetin e mirënjohur Urbaniana të Italisë. Zoti Ndreca është gjithashtu një publicist aktiv dhe ka bërë emër me publicistikën e tij për çështje të ndryshme historike, politike e kulturore. Pavarësisht se jo gjithnjë pajtohem me këndvështrimet e tij prej liberali, më duket se kemi të bëjmë me një profesionist të spikatur e me erudicion të gjerë. Kështu që, edhe personalisht kandidatura e tij për ambasador në Vatikan më është dukur e gjetur mirë dhe me kredenciale të besueshme. Por, çfarë ndodh?

Sikurse dihet, zoti Ndreca është përballur me pyetje dhe me vërejtje në komisionin parlamentar për Politikë të Jashtme të Parlamentit të Shqipërisë. Nuk dua t’i përsëris të gjitha debatet sepse e konsideroj normale që të ketë debat në raste të tilla. Por, ndërkaq nuk mund të mos vëresh se për fat të keq, në debate të kësaj natyre nxjerr krye preteksti për të ngritur furtunë në një gotë me ujë. Ai që pyet, deputeti pra, duket sikur pyet nga maja e Olimpit, dhe ky që përgjigjet gatigati konsiderohet si një askurrkush që e ka «në dorë» ai që pyet. Këtë ndjesi më krijon pyetja arrogante e Ben Blushit rreth mënyrës se si shkruan Ardian Ndreca. Është jo

koment

SAMI MILLOSHI

vetëm një pyetje, por edhe si një pretencë prokurori e formuluar banalisht me direktiva propagandistike si në kohë të qepës. Më konkretisht, ja se si i drejtohet deputeti Blushi profesorit Ndreca: “Ju e konsumoni veprimtarinë tuaj në gegërisht. Nuk duhet ta bëni këtë kur jeni zyrtar. Nuk duhet të cenoni gjuhën letrare.”

Zoti Ndreca, sikurse bën me dije shtypi, i është përgjigjur deputetit Blushi duke i sqaruar se ai ka shkruar publicistikë si një qytetar i lirë dhe se e di fare mirë se si e qysh duhet të shkruajë në post një zyrtar i administratës.

Deri këtu gjithçka është e qartë. Ajo që fshihet ndër rreshta është se Blushi, ndonëse nuk e shpreh literalisht, kërkon t’i imponohet Ndrecës me një dogmë, që as më shumë dhe as më pak e ka burimin në ateizmin shqiptar i cili bashkë me rrafshimin e kishave dhe të xhamijave, rrafshoi edhe pasuritë e gegërishtes, një gjë kjo krejt e njohur, madje e pranuar edhe prej liberalëve si puna a Blushit me shokë.

Të bëjmë një supozim. Ta zëmë se z. Nishani ia fal Ndrecës cilësimin që i ka bërë ai në një shkrim, ose ta zëmë se Ndreca në kanale që i di ai, privatisht i kërkon të falur Presidentit Nishani (dhe do qe më normale që Presidenti Nishani ta anashkalonte cilësimin që Ndreca, në pozicionin e një intelektuali kritik, i ka bërë atij vetë, duke treguar me këtë qytetërim dhe mendje të hapur). Pra, ta zëmë se në këtë atmosferë krijohen kushtet që Ndreca të marrë (dhe duhet ta marrë) firmën e Presidentit dhe të akreditohet Ambasador në Vatikan. Pastaj, ta zëmë se Ndreca, vazhdon të shkruajë në gegërisht jo vetëm publicistikën e tij, por edhe shkresat zyrtare. Çfarë prishet këtu? Nuk do ta kuptojnë në Vatikan? Sigurisht që do ta kuptojnë, sepse në Vatikan ai mund të flasë gjuhën zyrtare të shtetit të Vatikanit, pa përmendur sa e sa gjuhë të tjera perëndimore të mediumit komunikativ. Por edhe nëse do flasë shqipgegnisht, ai do të kuptohet në Vatikan, ashtu siç janë kuptuar të gjithë shqiptarët e ditur që kanë komunikuar me Vatikanin. Dhe që të gjithë kanë komunikuar në gegnisht. Pa krijuar asnjë keqkuptim me shtetin e Vatikanit. Nuk do ta kuptojnë në Min-

istrinë e Jashtme? Sigurisht që do ta kuptojnë. Nuk do ta kuptojë Kryeministri? Sigurisht që do ta kuptojë, se ndryshe nuk do ta kishte propozuar për Ambasador. Në Vatikan Ndreca do të shkojë, nëse shkon, si katolik dhe Vatikani afërmendsh, e di fare mirë se katolikët e Shqipërisë flasin gegnisht dhe kështu kanë folur me mijëra vjet dhe do të ishte absurditet që të kërkohej që të flisnin, të shkruanin, apo të mendonin, pothuajse ateistikisht sikurse do të dëshironte ndoshta deputeti Blushi. E keq ja këtu nuk qëndron tek mënyra se si shkruan profesori Ndreca. E keqja qëndron në atë se, në rast mosaprovimi prej Presidentit Nishani, cilado qoftë arsyeja që mund të artikulohet, njerëzit do ta mbajnë mend barrierën që i vuri deputeti Blushi me të ashtuquajturin mëkat të përdorimit të gegnishtes prej Ndrecës. Sepse, edhe pastaj jeta do të vazhdojë, zoti Ndreca prapë do të jetë profesor në Universitet, dhe prapë do të shkruajë publicistikë në gegnisht.

Por shija e keqe do të mbetet. Dhe shija e keqe ka të bëjë me paragjykimet e tipit blushian.

Këta që e përsërisin urdhërorin «duhet kështu» e «duhet ashtu», pavarësisht se hiqen si modernë, ende nuk kanë kuptuar se në një shoqëri të lirë, laiciteti nuk është e njëjta gjë me mohimin e të menduarit apo të shprehurit si besimtar i Zotit. Përkundrazi, në një shoqëri të lirë, në një shtet laik, themelore është bashkëjetesa e të gjitha kulturave, midis të cilave edhe ajo ateiste që mund të përfaqësojë deputeti Blushi në rrafsh linguistik. Kjo lloj bashkëjetese është tipar i shteteve të konsoliduara ligjore dhe i demokracive të zhvilluara ku synon të mbërrijë edhe Shqipëria. Është absurde që dikush të bëhet xheloz se Ndreca është katolik dhe i ditur dhe si i tillë mund të emërohet Ambasador në Vatikan. Unë mund të jem konservator në ideologji dhe të tillë e konsideroj veten, por kjo nuk më pengon që liberalin Ndreca ta pranoj si bashkëkombës si ambasador në Vatikan.

Në këtë këndvështrim, do të doja ta ritheksoja edhe një herë se ka ardhur koha që ashtu si kombet e qytetëruara të Perëndimit, të debatojmë për filozofitë reale të zhvillimit dhe jo të mbetemi pengje të paragjykimeve.

Paragjykimet nuk tregojnë tjetër veçse një mënyrë të re të vetizolimit nga bota, tashmë pa ndërtim bunkerësh fushave e maleve të Shqipërisë, por me bunkerë brenda vetes, të cilët ngujojnë aftësi e kapacitete intelektuale që mund t’ia përshpejtojnë rrugën vendit drejt Perëndimit.

Marifeti i rradhës

Posta e redaksisë gazetamapo@gmail.com

Jo debat për Vaçen, por për atë çka ishte tirania Hoxha Naim Zeqiri

Reagimet e njerëzve qenë vërtetë emocionale por as provokimi i Lubonjës s’mund të thuhet se s’ishte emocional, përkundrazi, dhe ajo që është më e rëndësishmja pamfleti i Lubonjës ishte larg nga mendimi i thellë dhe gjykimi emancipues. Pastaj më shumë se vetë përmbajtja e shkrimit njerëzit i irritoi motivi apo motivet që nxisin zakonisht Lubonjën egocentrik dhe snobizmin ksenocentrik të tij. Shoqëria e prapambetur shqiptare dhe njerëzit e “zakonshëm” mund të jenë edhe të paditur e të cekët, por jo edhe aq idiotë sa të mos e kenë kuptuar se nga çfarë motivesh udhëhiqet Lubonja i pozave intelektualiste.

Funerali i Vaçe Zelës qe një rast i rrallë ku u bënë bashkë të gjitha “bandat” kështu që Lubonja s’mund ta lëshonte këtë mundësi pa ua hedhur një bombë akuzuese.

Alibia që po përpiqet t’i japë Shkullaku, me avokacinë e tij se këtu Vaçja ishte vetëm një viktimë kolaterale në angazhimin emancipues të Lubonjës për një gjykim “objektiv” të prapësisë komuniste, është alibi e cila nuk qëndron. Ajo që ra në sy në këtë shamatë qe edhe ajo se Lubonja për muzikën s’paska as vesh as shije, apo siç thonë “s’paska haber”.

Nëse edhe mund t’ua shohësh për të madhe kompozitorëve dhe autorëve të teksteve muzikore konformizmin socrealist, talentit, zërit dhe iterpretimit brilant të Vaqes s’mund t’ia bësh këtë vërejtje. Është mëse njerëzore dhe etike ambicja e Vaçes për të shfrytëzuar talentin e vet artistik për një jetë më të lumtur, pa u rënë të tjerëve në qafë, edhe në kushtet e internimit të një populli të tërë nga regjimi tiranik i Hoxhës. Dikujt kjo mund t’i duket “një ekzistencë e kaluar kot”, por Vaçja një jetë kishte si të gjithë ne, dhe këtë jetë gjithsesi ia vlente që të përpiqej ta jetojë ashtu qysh dinte më së miri.

Një debat për historinë kundërthënëse të kohës së tiranisë së Hoxhës është i domosdoshëm por për këtë arsye s’kemi pse i shtrembërojmë disa fakte të pakontestueshme siç janë vlerat artistike të një personaliteti të shquar muzikor si Vaçe Zela.

Njollosja e të gjithëve s’është as përsiatje filozofike dhe as refleksion po alibia më e fortë për regjimin tiranik të Hoxhës. Dhe pamfleti i Lubonjës është vazhdimësi e protagonizmit të sëmurë e jo shqetësim e përpjekje e sinqertë e tij për të hedhur dritë mbi atë se çka ishte dhe kush e përfaqësonte tiraninë e Hoxhës. *Koment mbi shkrimin Kë provokoi Fatos Lubonja? me autor Armand Shkullakun.

op-ed

2

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

Blog / Pas ujkut, dhelpra?

24.02.2014

Universitet / Arsimi i lartë paguan zemërimin e BE-së ndaj Zvicrës

11

Një libër klasik është një libër që nuk duhet të shkruhet sërish.

- W. E. B. Du Bois

Tragjedia e të përbashkëtës T

ragjedia e të përbashkëtës është një nga teoritë e zhvilluara nga ambientalisti Hardin në vitin 1968 për të shpjeguar se kur një pasuri publike nuk e ka të përcaktuar qartë se në pronësi të kujt është, kjo çon në shfrytëzim të tejskajshëm të saj, deri në shterim të plotë të kësaj të mire. Kjo sjellje egoiste e individëve për ta shfrytëzuar në maksimum këtë të mirë, sjell përfitim të përkohshëm financiar, por në periudhë afatgjatë sipas argumentimit të këtij modeli, ajo çon në rrënim. Shqipëria, si edhe shumë ekonomi të tjera, nuk i shpëtoi këtij modeli dhe për ta pasqyruar këtë mund të sjellim si rast pyjet e Lurës, pishat e Malit të Robit, si dhe tokat e shumë ish-pronarëve. Ky fenomen ndodh në çdo rast kur e drejta e pronës private ndaj këtyre burimeve natyrore nuk ekziston duke bërë që të konceptohen si të mira të përbashkëta.

Ky model shpjegon rastet e dështimit dhe pasojat e mëdha ekonomike kur mungon e drejta e pronësisë. Për Shqipërinë duhet analizuar efekti që ka patur ky fenomen për më shumë se gjysmën e popullatës që jeton në fshat dhe së dyti, efektin që ka patur në konkurruesh-

mërinë e ekonomisë sonë.

Së pari, në rast se qeveritarët synojnë që të shndërrojnë rritjen ekonomike të vendit në rritje cilësore, atëherë duhet parë më me kujdes se çfarë e pengon zhvillimin e sektorit bujqësor në Shqipëri. Kjo industri punëson gjysmën e forcës punëtore dhe kontribuon me afërsisht 20% të Prodhimit të Brendshëm Bruto në vend. Kjo industri, pavarësisht se operon me një infrastrukturë ku toka mesatare në përdorim është e fragmentizuar në 1.2 hektar, më e ulëta në Europë, ka dhe probleme të tjera që pengojnë në zhvillimin dhe investimin e mëtejshëm nga ana e fermerëve. Sipas një studimi të kryer nga ekonomistët Imami dhe Zhllima, mungesa e sigurisë mbi pronësinë e tokës ndikon direkt në zhvillimin e sektorit bujqësor. Në mbi 700 fermerë të pyetur, më shumë se 20% e tyre ndjehen të pasigurt përsa i përket pronësisë që kanë mbi tokën e tyre. Në këtë vrojtim të bërë në mbi 15 fshatra në Shqipëri, vihet re g jithashtu se vetëm 57% e të i nt e r v i st u a r ve k i sh i n k r ye r investime për të rritur produktivitetin në tokën e tyre gjatë pesë viteve të fundit dhe 70% e investimeve totale ishin kryer në

toka, pronësia e të cilave perceptohej si e sigurt nga ana e fermerëve.

Sipas këtij studimi, investimet ishin më të sigurta dhe konfliktet sociale më të vogla në ato toka ku pronarët mund të tregonin se toka ishte në pronësi të familjes së tyre para vitit 1945.

Po të shohim indikatorë të tjerë mbi të drejtën e pronës si Property Rights Index, që përfshin tërë ekonominë tonë dhe që e krahason me gjithë vendet e tjera të botës, vihet re se Shqipëria ndodhet në vend të 112 nga 130 vende në total, duke treguar dobësi të mëdha në indikatorë të tillë si regjistrimi i pronës në kohë.

Ky indikator shërben për të parë se sa i formalizuar është tregu i shitblerjes së tokës, apartamenteve, apo ndërtesave në vend. Kjo ndikon direkt më pas në aftësinë e sipërmarrësve dhe individëve për të marrë hua në banka. Ndaj duke parë të dhënat për Shqipërinë, shohim se gjatë periudhës 2011-2013 ne kemi performuar më keq edhe se fqinjët tanë Maqedonia dhe Serbia. Mungesa e kreditimit të ekonomisë në vend nuk mund të adresohet vetëm nga shlyerja e detyrimeve të prapambetura nga ana e shtetit ndaj bizneseve, siç pretendohet gjerësisht

koment Besart Kadia

nga qeveritarët. Në rast se kërkohet të kemi rritje të nivelit të kreditimit në vend, qeveria duhet të rishikojë pikë së pari problemet e pronësisë në vend. Asnjë reformë tjetër nuk mund dhe nuk ka gjasa të ketë më shumë efekt në ekonominë tonë sesa kjo reformë.

Duke lexuar Strategjinë e Zhvillimit të Biznesit dhe Investimeve 2014-2020, të publikuar nga Ministria e Ekonomisë, të krijohet përshtypja se ajo është shumë ambicioze në synimet që ka.

Nëpërmjet kësaj strategjie synohet që deri në vitin 2020 të arrihet një rritje e ndërmarrjeve aktive në treg me 10.6%; rritje e numrit të të punësuarve me 34%; rritje e eksporteve me 67,7 % dhe rritje e IHD-ve me 46%. Për të arritur këta objektiva, ekonomia jonë duhet të bëhet më konkurruese ndaj sfidave që vijnë nga ekonomitë e tjera të ra-

jonit dhe të Europës.

Sipas raportit të OECD mbi konkurrueshmërinë, Shqipëria në vitin 2013 ndodhej në vend të 95-të, duke humbur 17 vende nga viti 2011.

Sipas këtij raporti, një vend mund të përmirësojë konkurrueshmërinë e tij duke ofruar institucione efikase dhe duke përmirësuar infrastrukturën ligjore dhe kuadrin administrativ në të cilin individët, firmat dhe qeveritë bashkëveprojnë për të krijuar aktivitet ekonomik. Konkurrueshmëria humbet në rast se ka burokraci të tepërt, korrupsion, ndërhyrje shtetërore, njëanshmëri në dhënien e koncesioneve, paaftësi të shtetit për t’i ofruar shërbimet e duhura biznesit, si dhe varësi të sistemit gjyqësor ndaj politikanëve. OECD në raport shton se konkurrueshmëria rritet në rast se bizneset kanë besim në financat publike, që do të thotë borxh të ulët. Ndaj çdo strategji për zhvillim të ekonomisë sonë duket ambicioze në rast se nuk adresohen shqetësimet e ngritura më sipër. Mungesa e të drejtës së pronës lehtësisht mund të shndërrohet nga tragjedia e të përbashkëtës, në trag jedi të përbashkët. *Drejtor Ekzekutiv i Fondacionit për Liri Ekonomike.

Kalbja e historisë në fushën gri të legjendave Përzierja e gjeografisë me historinë, herët a vonë shkakton konflikt dhe dualizëm brenda kuptimit shkencor për etninë, e cila duhet ta ketë kontinuitetin e gjallimit në kuadër të hapësirës gjeografike, kodit etno-psikologjik e gjuhësor dhe burimësisë historike. Politikisht, kontinuiteti i Maqedonisë lidhet me një ishshtet federativ, shpërbërja e të cilit ka prodhuar një entitet të ri, i cili me automatizëm dëshiron t’i përvetësojë atributet gjeografike të një regjioni më të gjerë, po me të njëjtin emër.

S

ekreti i jetëgjatësisë së miteve është shpjeguar si shndërrim në përjetësi i figurave që kanë mbajtur gjallë substancën e një kombi. Porosia, e cila vjen nga thellësia e shekujve, përpunohet në mbamendjen e popujve dhe krijon imazhin e ekzistencës së “një mbinjeriu”, i cili në momente të vështira gjithmonë ka qenë në anën e të dobëtit. Popujt që kanë luftuar për liri, përpos heronjve realë, kanë ditur të glorifikojnë edhe figura me përmasa mitike joreale. Mic Sokoli, fjala bie, te shqiptarët përfaqëson modelin e mitit që ka prodhuar nacionalizëm banal, për arsye se gjoksi i tij si shkëmbi, i paraqitur si i tillë në vargjet e këngës, ia ka arritur të relativizojë fuqinë dhe strategjinë ushtarake të një armate të organizuar.

koment Emin AZEMI

Konkurrimi i mitit banal me historinë reale, ka krijuar te shtresat e paarsimuara të popullit ndjenjën e vetëmjaftueshmërisë.

Miti për “mosndryshimin e emrit” të Maqedonisë rrënjët i ka tek leximi politik i shkencës së historisë. Insistimi për ta mbajtur emrin e shtetit që është identik me emrin e një rajoni tejkufitar në Greqi, me qendër Selanikun, nuk e ka bindur deri më tani botën e dijës për legjitimitetin shkencor të tij. Zëvendësimi i legjitimitetit shkencor me manipulimin politik ditor, ka prodhuar lajthitjen më të madhe kolektive të shekujve XX dhe XXI, duke injektuar në disponimin publik “truptha” të huaj që i transmetojnë gabimisht informatat historike.

Ky vrap maratonomak i ballkanasve pas hijeve të së kaluarës, sa është iracional, aq është edhe komik.

Ka shumë të ngjarë që këta i kanë harxhuar energjitë për t’u marrë me të ardhmen, ndaj nuk ngurrojnë të

mbajnë kokën prapa në tentim për të zënë me dorë hijen mashtruese të historisë që u shkon prapa.

Fiksimi pas figurave mitike që ditaditës po derdhen në bronz, në sheshet dhe rrugët e Maqedonisë, sipas teoricienëve të ndryshëm, do të duhej të trajtohej si epokë postrevolucionare.

Nuk e dimë nëse këtu ka ndodhur tash frik ndonjë revolucion.

Konotacioni i emrit “Maqedoni” semantikisht mbulon një rrafsh më të gjerë gjeografik, historik, etno-gjuhësor dhe do të konsiderohej shkarje e rëndë pretendimi për ta mbyllur këtë konotacion brenda kuptimësisë politike të një ish-Republike Jugosllave, e cila lidhet gjeografikisht me një pjesë të popullit sllav që veten e quan maqedonas. Prandaj, përzierja e gjeografisë me historinë, herët a vonë shkakton konflikt dhe dualizëm brenda kuptimit shkencor për etninë, e cila duhet ta ketë kontinuitetin e gjallimit në kuadër të hapësirës gjeografike, kodit etno-psikologjik e gjuhësor dhe burimësisë historike.

Politikisht, kontinuiteti i Maqedonisë lidhet me një ish-shtet federativ, shpërbërja e të cilit ka prodhuar një entitet të ri, i cili me automatizëm dëshiron t’i përvetësojë atributet gjeografike të një regjioni më të gjerë, po me të njëjtin emër. Gjuhësisht, konti-

nuiteti i Maqedonisë lidhet me një grup të vogël sllavofolësish dhe me asnjë çerek dëshmie shkencore nuk është arritur të argumentohet kontinuiteti gjuhësor në mes të maqedonasve antikë dhe maqedonasve të sotëm që flasin gjuhë sllave. Për të mbajtur gjallë nacionalizmin maqedonas nuk ka nevojë të bëhen udhë të largëta e të lodhshme në kërkim të figurave mitike nga zonat e errëta të historisë. Mjafton të përkujtohen ata emra të shquar nga shekulli i kaluar, që këtij populli ia ruajtën gjuhën e shkruar dhe e ngritën në piedestalin e vlerave konkurruese me popujt e tjerë. Duke mos u mjaftuar sllavizmi, këta që po ngrenë shtatore mitike, kanë rrezik të shkaktojnë konfliktin më të madh brenda popullit të tyre.

Sa i përket historisë, maqedonasit po i nënshtrohen një rreshtimi të ri, që para se të jetë vullnetar dhe i arsyeshëm, po bëhet gjithnjë e më i dhunshëm dhe bizar. Të gjithë ata që nuk e pranojnë identitetin antik dhe figurat që i përkasin kësaj periudhe, përfshi edhe Aleksandrin e Madh, shpallen hiç më pak se tradhtarë. Sipas kësaj, i bie, që maqedonasit duhet patjetër dhe me zor të përqafojnë një identitet, i cili historikisht ka qenë shumë larg perceptimeve dhe përjetimeve të tyre.

Kësaj ndryshe i thonë edhe histori me

komandë. Urdhri (i politikës) për të komanduar memorien kolektive të një populli është inxhinieringu më bizar që mund t’i bëhet krenarisë dhe formimit shpirtëror të atij populli.

Historia pamësrishmëm po futet në tunelin e errët të mitomanisë.

Zona gri e legjendave që ka kapluar këtë histori të shkruar, për autorësi ka një politikë amatore, e cila në fund s’ka si të interpretohet ndryshe pos si rrëfim fantastik me fabul të huazuar nga diznillendi i gjysheve që mundohen të shtrembërojnë gojën për të folur si vocërrakët e tyre.

Disponimi publik i shqiptarëve ‘pro’ ndryshimit të emrit të Maqedonisë, nuk buron tek ndonjë prirje ksenofobike e tyre kundrejt fqinjëve të tyre maqedonas dhe më së paku duhet interpretuar kjo si armiqësi e shqiptarëve me historinë e fqinjëve të tyre.

Nëse në ndonjë anketë do të formulohej një pyetje ku do të kërkohej nga qytetarët e Maqedonisë të deklarojnë sensibilitetet e tyre historike kundrejt kuptimit të emrit “Maqedoni”, shqiptarët, këtu, me siguri do të mund të prijnë, sepse ata kanë shumë arsye dhe motive, të argumentuara edhe shkencërisht, për një interaksion historik në mes të Maqedonisë antike dhe kontinuitetit të formimit etnokulturor e psikologjik të tyre.

CMYK

12 24.02.2014

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

NJOFTIM / REKLAMA

REPUBLIKA E SHQIPËRISË

REPUBLIKA E SHQIPËRISË

AUTORITETI I MEDIAVE AUDIOVIZIVE

AUTORITETI I MEDIAVE AUDIOVIZIVE

SHPALLJE E REZULTATIT TË KONKURRIMIT

SHPALLJE E REZULTATIT TË KONKURRIMIT

Në përputhje me nenin 13, të ligjit nr.8549, datë 11/11/1999, “Statusi i Nëpunësit Civil”, si dhe Vendimit të Këshillit të Ministrave nr. 231, datë 11/05/2000 “Për pranimin në Shërbimin Civil dhe Periudhën e Provës”, pika 20, i ndryshuar, si dhe të vendimit të marrë nga eprori direkt, në përfundim të procedurave dhe të gjitha fazave të konkurrimit, shpallet fitues:

Në përputhje me nenin 13, të ligjit nr.8549, datë 11/11/1999, “Statusi i Nëpunësit Civil”, si dhe Vendimit të Këshillit të Ministrave nr. 231, datë 11/05/2000 “Për pranimin në Shërbimin Civil dhe Periudhën e Provës”, pika 20, i ndryshuar, si dhe të vendimit të marrë nga eprori direkt, në përfundim të procedurave dhe të gjitha fazave të konkurrimit, shpallet fitues:

Znj. Olta Stasa

Znj. Elkeda Domi

Për pozicionin e punës “Specialist i Marrëdhënieve me Jashtë dhe Koordinimin e Projekteve”

Për pozicionin e punës “Specialist në Sektorin e Monitorimit të Frekuencave”

REPUBLIKA E SHQIPËRISË

REPUBLIKA E SHQIPËRISË

AUTORITETI I MEDIAVE AUDIOVIZIVE

AUTORITETI I MEDIAVE AUDIOVIZIVE

SHPALLJE E REZULTATIT TË KONKURRIMIT

SHPALLJE E REZULTATIT TË KONKURRIMIT

Në përputhje me nenin 13, të ligjit nr.8549, datë 11/11/1999, “Statusi i Nëpunësit Civil”, si dhe Vendimit të Këshillit të Ministrave nr. 231, datë 11/05/2000 “Për pranimin në Shërbimin Civil dhe Periudhën e Provës”, pika 20, i ndryshuar, si dhe të vendimit të marrë nga eprori direkt, në përfundim të procedurave dhe të gjitha fazave të konkurrimit, shpallet fitues:

Në përputhje me nenin 13, të ligjit nr.8549, datë 11/11/1999, “Statusi i Nëpunësit Civil”, si dhe Vendimit të Këshillit të Ministrave nr. 231, datë 11/05/2000 “Për pranimin në Shërbimin Civil dhe Periudhën e Provës”, pika 20, i ndryshuar, si dhe të vendimit të marrë nga eprori direkt, në përfundim të procedurave dhe të gjitha fazave të konkurrimit, shpallet fitues:

Znj. Sevada Guço

Znj. Edra Dedaj

Për pozicionin e punës “Specialist në Sektorin e së Drejtës së Transmetimit dhe Autorit”

Për pozicionin e punës “Përgjegjës i Sektorit të Informacionit dhe Reklamave”

REPUBLIKA E SHQIPËRISË

REPUBLIKA E SHQIPËRISË

AUTORITETI I MEDIAVE AUDIOVIZIVE

AUTORITETI I MEDIAVE AUDIOVIZIVE

SHPALLJE E REZULTATIT TË KONKURRIMIT

SHPALLJE E REZULTATIT TË KONKURRIMIT

Në përputhje me nenin 13, të ligjit nr.8549, datë 11/11/1999, “Statusi i Nëpunësit Civil”, si dhe Vendimit të Këshillit të Ministrave nr. 231, datë 11/05/2000 “Për pranimin në Shërbimin Civil dhe Periudhën e Provës”, pika 20, i ndryshuar, si dhe të vendimit të marrë nga eprori direkt, në përfundim të procedurave dhe të gjitha fazave të konkurrimit, shpallet fitues:

Në përputhje me nenin 13, të ligjit nr.8549, datë 11/11/1999, “Statusi i Nëpunësit Civil”, si dhe Vendimit të Këshillit të Ministrave nr. 231, datë 11/05/2000 “Për pranimin në Shërbimin Civil dhe Periudhën e Provës”, pika 20, i ndryshuar, si dhe të vendimit të marrë nga eprori direkt, në përfundim të procedurave dhe të gjitha fazave të konkurrimit, shpallet fitues:

Znj. Sara Xhumbari

Z. Eno Pleqi

Për pozicionin e punës “Përgjegjës i Sektorit të Çështjeve Juridike”

Për pozicionin e punës “Specialist i Teknologjisë, Informacionit dhe Komunikimit”

REPUBLIKA E SHQIPËRISË

REPUBLIKA E SHQIPËRISË

AUTORITETI I MEDIAVE AUDIOVIZIVE

AUTORITETI I MEDIAVE AUDIOVIZIVE

SHPALLJE E REZULTATIT TË KONKURRIMIT

SHPALLJE E REZULTATIT TË KONKURRIMIT

Në përputhje me nenin 13, të ligjit nr.8549, datë 11/11/1999, “Statusi i Nëpunësit Civil”, si dhe Vendimit të Këshillit të Ministrave nr. 231, datë 11/05/2000 “Për pranimin në Shërbimin Civil dhe Periudhën e Provës”, pika 20, i ndryshuar, si dhe të vendimit të marrë nga eprori direkt, në përfundim të procedurave dhe të gjitha fazave të konkurrimit, shpallet fitues:

Në përputhje me nenin 13, të ligjit nr.8549, datë 11/11/1999, “Statusi i Nëpunësit Civil”, si dhe Vendimit të Këshillit të Ministrave nr. 231, datë 11/05/2000 “Për pranimin në Shërbimin Civil dhe Periudhën e Provës”, pika 20, i ndryshuar, si dhe të vendimit të marrë nga eprori direkt, në përfundim të procedurave dhe të gjitha fazave të konkurrimit, shpallet fitues:

Znj. Eglantina Haroku

Z. Jetmir Olldashi

Për pozicionin e punës “Monitorues në Sektorin e Studios së Monitorimit”

Për pozicionin e punës “Specialist i Marrëdhënieve me Publikun”

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

universitet

24.02.2014

13

Referendumi i pak kohëve më parë tregoi një preferencë mbylljeje të Zvicrës ndaj vendeve dhe banorëve të Bashkimit Europian. Ky nga ana e tij reagon duke bllokuar bisedimet për marrëveshjet për arsimin e lartë dhe kërkimin shkencor, në bazë të të cilave Zvicra do fitonte qindra mijëra euro. Politika dhe akademia, pushtuar nga debati

Para referendumit. Majtas, posteri pro perspektivës europiane.

Djathtas, ai që mbështeste kufizimin e imigracionit

Arsimi i lartë paguan zemërimin e BE B

ashkimi Europian ka pezulluar negociatat me Zvicrën për dy programet e mëdha të arsimit të lartë dhe kërkimit shkencor. Hapi është ndërmarrë pas lajmërimit të qeverisë zvicerane që ajo do ndalojë bisedimet me anëtaren më të re të BE-së, Kroacinë, për një marrëveshje mbi tregun e punës.

Lajmërimi i Zvicrës që ajo do ndërpriste negociatat me Kroacinë për akses të lirë në tregun e saj të punës erdhi si pasojë e drejtpërdrejtë e referendumit dy javë më parë, në të cilin një shumicë e lehtë votuesish votoi për rregulla më të forta imigrimi. BE kishte paralajmëruar që rezultati i referendumit mund të kishte pasoja serioze për marrëveshjet me Zvicrën në fusha të ndryshme dhe tani i është përgjigjur qëndrimit të Zvicrës, duke pezulluar bisedimet për programet Erasmus+ dhe Horizon 2020.

Edhe pse Zvicra nuk është anëtare e BE-së, përfundimi me sukses i negociatave për këto dy programe do të përkthehej me një shumë të madhe fondesh shtesë për arsimin e lartë dhe kërkimin shkencor. Programi Horizon 2020 ka një buxhet total prej 80 miliardë €, ndërsa programi i shkëmbimit të studentëve Erasmus+ vlen pak më pak sesa 15 miliardë €. Të dyja nismat zgjasin nga 2014 në 2020.

Pasojat për arsimin e lartë

Siç raportohet nga sajti University World News, rezultati surprizues i referendumit të 9 shkurtit mbi politikat e emigracionit mund të ketë pasoja serioze për arsimin e lartë në Zvicër. Një zyrtar i arsimit të lartë ka paralajmëruar që qëndrimi ndaj emigracionit mund të

sjellë një “tragjedi të madhe” për shkencën zvicerane.

Rezultati i referendumit në 9 shkurt nxori 50.3 % të votuesve pro kufizimeve në emigracion dhe tani qeveria duhet ta kthejë në ligj brenda tre vjetësh.

Fushata për kontroll të rreptë të emigracionit është nisur nga Partia e Djathtë e Popullit Zviceran, SVP. Qeveria dhe partitë nga qendra deri tek e majta ekstreme e kanë refuzuar iniciativën, e cila është kundërshtuar gjithashtu nga biznesi.

Muajin e kaluar përfaqësues të arsimit të lartë dhe kërkimit shkencor nxorën një manifest që dënonte fushatën e SVP. Frika e tyre më e madhe që një pasojë e rezultatit mund të ishte përjashtimi i Zvicrës nga Horizon 2020 dhe Erasmus+ duket një hap larg realizimit.

Në 13 shkurt Bashkimi Europian Studentor, bashkë me unionin studentor zviceran, bëri thirrje që arsimi dhe kërkimi shkencor të mbrohej nga rezultatet e referendumit dhe që vendi të vazhdonte bashkëpunimin për zhvillimin e një Zone Europiane të Arsimit të Lartë. “Zvicra vendoset mbi një shpat të rrëshqitshëm duke izoluar studentët dhe akademikët e saj nga pjesa tjetër e botës. Kjo mund të ketë efekte shkatërruese që do ishin të vështirë për t’u kapërcyer”, ka thënë Elisabeth Gehrke, zv.kryetare e ESU. Shqetësimi i rektorëve

Zvicra ka katër grupe popullsie që flasin gjuhë të ndryshme; gjermanisht, frëngjisht, italisht dhe rhaetian. Afërsisht një e katërta e rezidentëve të saj janë të huaj. Dy të tretat e profesorëve nuk janë

BE kishte paralajmëruar që rezultati i referendumit mund të kishte pasoja serioze për marrëveshjet me Zvicrën në fusha të ndryshme dhe tani i është përgjigjur qëndrimit të Zvicrës, duke pezulluar bisedimet për programet Erasmus+ dhe Horizon 2020.

vendas. Nga popullsia e huaj, 300 000 janë g jermanë. Vetëm në Zyrih, 35% e pedagogëve janë gjermanë. Në 2010, SVP nisi një fushatë kundër “nepotizmit gjerman në arsimin e lartë europian”, duke nxjerrë në pah atë që quhej “gjermanofobi” midis studentëve dhe profesorëve. Dr. Antonio Loprieno, president i Konferencës së Rektorëve Zviceran dhe një nga autorët e manifestit të janarit, thekson rëndësinë e akademikëve gjermanë dhe të huajve në përgjithësi për shkencën zvicerane. “Nëse do na duhej t’ia dilnim pa këtë grup njerëzish dhe pa asnjë të huaj, do qe një rrënim”, thotë Loprieno. “ Kjo do të thoshte që do ngecnim në mediokritet”.

Zvicra nënshkroi një marrëveshje me BE-në për lëvizjen e lirë të njerëzve më 1999-ën dhe gjithashtu janë negociuar një varg çështjesh të tjera nga standardet e përbashkëta industriale te tranziti i lirë i mallrave në rrugë tokësore. “Skenari më i keq do

jetë që BE të thotë ‘të gjitha, ose asgjë’ kur Këshilli Federal Zviceran të prezantojë vendimin e sovranit zviceran në Bruksel”, - thotë Loprieno, duke iu referuar ‘klauzolës gijotinë” në marrëveshjet që i bëjnë të gjitha ato të kushtëzuara nga lëvizja e lirë e njerëzve.

BE ka paralajmëruar tashmë që nuk mund të ketë njohje të lëvizjes së lirë dhe që ajo nuk do të pranojë marrëveshje të mundshme për emigrantët. Loprieno thotë se akademikët zviceranë ishin shumë optimistë për rezultatet e referendumit. Gjatë përgatitjes së tij ishte përhapur një këndvështrim që popullsia do mbështeste Zvicrën si një qendër mendjehapur me orientim ndërkombëtar e arsimit të lartë dhe kërkimit shkencor. “Tani është e rëndësishme të respektohet vendimi i sovranit dhe të presim që implementimi i tij ta dëmtojë sa më pak kërkimin shkencor në Zvicër”, - përfundon Loprieno.

Një referendum tjetër?

Rezultati i referendumit zviceran duhet të transformohet në ligj brenda afateve dhe qeveria synon të ketë një draft-projekt gati brenda fundit të këtij viti.

Socialdemokratët zviceranë po marrin në konsideratë që tani që një referendum i ri do asgjësonte fshirjen e marrëveshjeve dypalëshe me BE-në. Sipas liderit të partisë, Christian Levrat, njerëzit duhet të zgjedhin ndërmjet zbatimit të referendumit të fundit dhe ruajtjes së politikave dypalëshe me BE-në. Një sondazh lexuesish në gazetën “E Diela Zvicerane” nxori që 74 % e popullsisë ishte pro gjendjes aktuale dhe ruajtjes së marrëveshjeve me BE-në.

14

zbavitje

lojra të ndrsyhme

Fjalëkryqi klasik 1

2

Vodhën dy banane, përfundojnë në gjyq 3

4

5

6

7

11 15

16

12

17

18

21

8

20 24

27 30

29

32

36

33

37

39 43

25

28

31 35

14

23

26

45

49

41

46

Fjalëkryqi klasik është një nga lojërat enigmatike më të përhapura në botë. Fjalëkryqet e para filluan të botoheshin që në shekullin e XVIII dhe vazhdon të jetë e preferuar edhe në ditët e sotme.

38

40

44

10

19

22

34

13

9

42

47

48

Koha e fillimit ____:____ Koha e mbarimit ____:____

50

Horizontalisht:

1. Fushë shumë e gjerë që shtrihet në lartësi të madhe mbi nivelin e detit. 8. Bar i thatë. 11. Njeri që merret me një zanat a mjeshtëri.

12. Presion që i bëhet një qeverie nga një grup njerëzish me influencë.

15. Grykë mali. 18. Që është më e mire e më e përshtatshme për të kryer një punë a për të bërë diçka. 21. Çarçani, ish-kryeministër. 22.

Notë muzikore. 23. Pjesë e një loje. 24. Ndërtesa ku zhvillohen shërbesat fetare për të krishterët. 26. Vlerë, dobi. 27. Zog i pyllit.

29. Ushtria Franceze. 30. Industria e Rëndë. 31. Smira, zilia. 32. Shtet në Afrikë. 34. Përfshirja si pjesë përbërëse e diçkaje. 37. Simboli kimik i heliumit. 38. Pjesë e mprehtë e thikës. 39. Ajo gjë që përbën natyrën a thelbin e diçkaje. 40. Ministria Ekonomisë. 41. Marko i letrave shqipe. 43. Që i përket vetëm vetes tuaj. 45. Pjesa e fitimit që nxirret me një përqindje të caktuar për të hollat që janë vënë në bankë. 48. Vend i gjelbëruar në shkretëtirë. 49. Dervish i Rilindjes Kombëtare. 50. Qelizat nervore.

1. Ndreqjet e ndryshimet që bëhen në një shkrim, a në një vepër. 2.

Lidhje e ngushtë me dikë. 3. Është pjesë e fytyrës, pa të fundit. 4.

Nuse pa të forta. 5. Përemër vetor. 6. Gabimi pa dashur në të folur, a në të shkruar. 7. Pjesa e zgjedhur e shoqërisë. 8. Ka edhe tulla të tillë. 9. Në krah, jo përmes. 10. Ndërmarrje Grumbullimi. 13. Njësia e matjes së rezitencës elektrike. 14. Kozeta, koreografe e njohur.

16. Luarasi e kinemasë. 17. Përcaktim i rëndësisë së diçkaje. 19.

Dëshira të tepruara. 20. Lidh trupin me kokën. 25. Një bimë me veti kuruese. 27. Violinë në dialekt. 28. Gjah i kapur. 31. Bimë barishtore, nga e cila nxirret një lloj vaji që përdoret në mjekësi. 33. Pesha e saktë. 35. Giuliano i kinemasë italiane. 36. Repart Ndërtimi. 37. Ai që ka kryer një vepër të lartë trimërie e vetëmohimi për popullin e tij. 40. Det francez. 41. Roman i njohur i Sterjo Spasses. 42.

Organizatë Zvicerane. 44. Ndërmarrje Hidraulike. 46. Tregu Ushqimor. 47. I ka pena në mes.

7

6 3

1 9 7 8 4

7 5 1

9

5

4 1 8

6 9 4 3

5

3 9 8 5 3 1 7

9

4 6

1

1 1

2

8

6 8

9 2

6

8

3 8 9 5 2

8 9

4 6

2

4

Horoskopi i ditës DASHI (20/III-20/IV)

DEMI (21/IV-20/V)

Për sa iu përket çështjeve te ezmeres, priten emocione pa fund gjate kësaj dite.

Do ndiheni te lumtur ne krahët e partnerit tuaj dhe nuk do dëshironi te shkëputeni për asnjë çast prej tij. Beqaret do kenë mundësi te mira për te filluar një lidhje te qëndrueshme. te ardhurat do jene edhe me te mira se disa dite me pare prandaj mund te shpenzoni pa frike.

Do i kushtoni me tepër kohe se kurrë partnerit sot dhe çastet intime do jene me elektrizuese. Do mundoheni t’ia bëni qejfin atij për çdo gjë. Beqaret do jene mjaft kapricoze dhe nuk do pranojnë te dalin me cilindo qe do i joshe. Financat do mbrohen gjithë kohës nga yjet. Disa prej tyre do iu nxitin te bëni ekonomi duke hequr disa para mënjanë.

BINJAKET (21/V-20/VI)

GAFORRE (21/VI-22/VII)

Do mahniteni nga surprizat e partnerit tuaj gjate kësaj dite. Kjo do iu beje ta ridashuroni atë me më shume se kurrë me pare.

Beqaret do pëlqejnë persona misterioze, por qe ne realitet janë gurë te çmuar qe nuk duhen lënë te ikin. Ne përgjithësi financat do jene te stabilizuara, gjithsesi do bënit mire te mos kryenit investime marramendëse apo te jepni para hua.

Dite shume e zakonshme dhe pa asnjë te veçante kjo e sotmja për ata qe janë ne një lidhje. Merrini gjerat si t’iu vijnë. Beqaret nga ana tjetër do kenë një dite plot surpriza. Do takohen me persona te shumte dhe do fillojnë shpejt lidhjen qe kane ëndërruar. Me financat nuk duhet te luani sepse do digjeni keq dhe do mbeteni pa para.

Vertikalisht:

Sudoku | nivel mesatar 6 3

Tre meshkuj kanë vjedhur dy banane në një dyqan në Nikaragua dhe tash rasti ka shkuar në gjykatë. Siç transmeton AP, vendimi i gjyqtarit që të nisë proces gjyqësor kundër tyre ka shkaktuar befasi te avokatët e atij vendi. Vlera e bananeve është 23 centë, kurse gjyqi do të kushtojë 437 euro. Tre meshkujt kishin vjedhur dy banane në muajin dhjetor dhe kishin ikur me to, por shumë shpejt janë kapur nga policia. Dy nga të arrestuarit gjenden në paraburgim në burgun lokal, ndërsa i treti gjendet në paraburgim shtëpiak. Procesi gjyqësor është caktuar për 23 prill. Avokatët thonë se vendimi i tillë i gjykatës është pashpjegueshëm. “Është çmenduri të zhvillohet një gjykim që do të kushtojë shumë para për dy banane”, ka thënë njëri nga avokatët.

6

7

5

Plotësoni vendet bosh në mënyrë që çdo rresht e kolonë të ketë numrat nga 1-9.

Koha e fillimit _____:____ Koha e mbarimit ____:____

Numërkryq

LUANI (23/VII-22/VIII)

Ka rrezik qe lidhja juaj te kaloje një krize gjate kësaj dite. Nuk do kuptoheni aspak mire me atëqekeninekrahdhengainatimundtebëni gjera qe as vete nuk i kishit parashikuar.

Beqaret nuk do jene me fat dhe do mbeten serish vetëm. Dielli dhe Merkuri do favorizojnëfinancat.Doketëpërmirësimete ndjeshmetesituatës,prandajmundtekryeni te gjithash shpenzimet e dëshiruara.

PESHORJA (23/IX-22/X)

4 2 4 5 5

Gjeni figurën duke bashkuar pikat

Dite shume e paqëndrueshme kjo e sotmja për çiftet. Here do dashuroheni dhe here do keni debate me partnerin. Beni kujdes sepse ne këtë mënyrë nuk keni për te qene kurrë te lumtur. Beqaret nuk do kenë aspak dëshirë te sakrifikojnë lirinë e tyre për te krijuar një lidhje. Ne planin financiar do shkoje çdo gjë me se miri. Do e dini mire sa te shpenzoni dhe sa para te hiqni mënjanë.

SHIGJETARI (22/XI-21/XII)

Plotësoni tabelën me numrat e dhënë!

Ngjyrosni pjesën me pikë dhe zbuloni figurën

Numra me 3 shifra: 111, 126, 142, 148, 157, 180, 200, 245, 290, 311, 360, 451, 554, 632, 723, 752, 753, 754, 832, 896.

Numra me 4 shifra: 1523, 6514, 7848, 8050, 8963, 9274, 9546, 9995.

Numra me 5 shifra: 01184, 02022, 06414, 11542, 20154, 35551, 38191, 41521, 45560, 48205, 51112, 54152, 59731, 65874, 70895, 84939, 87444, 87497, 89658, 92185.

Numra me 6 shifra: 201488, 321021, 380154, 391865, 415246, 454576, 549692, 577633.

Do i shprehni natyrshëm ndjenjat gjate kësaj dite dhe marrëdhënia me par5nerin do jete me e mire. Ata qe kane pasur vështirësi dhe debate do i ndreqin me maturi. Beqaret nuk do jene ne humorin duhur për te dale dhe për te njohur persona te rinj. Financat do jene te qëndrueshme.

Mund te kryeni edhe ndonjë shpenzim me tepër për gjerat e domosdoshme.

Gjeni 10 ndryshimet

UJORI (20/I-19/II) Dite goxha e turbullt dhe problematike kjo e sotmja për ata qe janë ne një lidhje. Asgjë nuk do shkoje ashtu si e kishit menduar kështu qe duhet bere kujdes. Beqaret edhe pse do kërkojnë pa fund për princin e kaltër nuk do arrijnë ta gjejnë dot. Financat do jene te mira. Filloni te hiqni disa para mënjanë sepse me vone do keni nevoje për to.

VIRGJERESHA (23/VIII-22/IX)

Do e ulni shume partnerin tuaj ne disa raste dhe kjo do e lëndojë pa mase atë. Nëse nuk e doni me si me pare me mire te flisni hapur me te dhe te mos mbani një lidhje sa për t’u dukur. Beqaret do kenë takime, por nuk do guxojnë te hedhin asnjë hap me tej.

Po nuk e hoqët turpin nuk keni për te krijuar ndonjëherë ndonjë lidhje. Financat do kenë tronditje here pas here.

AKREPI (22/X-21/XII)

Dite jo problematike kjo e sotmja për te dashuruarit. Do kaloni momente te këndshme pranë atij qe dashuroni dhe nuk do iu tërheqin aspak aventurat me persona te tjerë. Edhe beqareve do iu konkretizohen me ne fund disa ëndrra.

Financat do jene te mire, por shume shpejt mund te kenë edhe me tepër përmirësime fale disa projekteve qe do filloni.

BRICJAPI (22/XII-20/I) Do e ndryshoni rrënjësisht jetën tuaj ne çift gjate kësaj dite. Do i shtoni dozat e imagjinatës dhe do gjeni mënyra te reja si ta riktheni pasionin dhe entuziazmin.

Beqaret do takohen me persona interesante me te cilët ia vlen te fillojnë një lidhje. Merkuri do sjelle fat ne planin financiar. Do jeni shume te qarte se sa duhet te shpenzoni dhe sa te hiqni mënjanë.

PESHQIT (20/II-19/III) Edhe pse do mundoheni tej mase nuk do arrini dot te ruani një klime harmonike ne çift sot. Partneri do jete i zënë me pune dhe nuk do iu kushtoje vëmendjen qe ju kërkoni. Beqaret do kenë vetëm dashuri platonike, sepse princin e kaltër ende nuk do e takojnë dot. Perspektivat materiale do jene te shkëlqyera.

blog

1001

ditë që formësuan botën

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

24 shkurt

303

24.02.2014

15

Të lësh shtëpinë, në një kuptim përfshin njëfarë lindjeje të dytë në të cilën ne lindim veten. - Robert Neelly Bellah

Të krishterët iu hidhen luanëve Motivet e Perandorit romak Dioklecian për të filluar të fundit persekutim të madh kundër të krishterëve mbeten të paqarta.

Ai lëshoi gjithsej katër edikte kundër të krishterëve-i pari në shkurt 303, bënte thirrje për shkatërrimin e të gjitha kishave në të gjithë perandorinë romake; i fundit, i publikuar në prill 304, urdhëronte të gjithë të krishterët që t’u bënin flijime zotave tradicionalë të Romës ose të përballeshin me ekzekutime. Në këtë kohë ndoshta rreth 10 për qind e popullsisë e shpallnin veten si të

krishterë. Ndëshkime të tmerrshme iu bënë atyre që refuzuan të bindeshin, mijëra syresh u shkuan në shpatë, u dogjën ose iu hodhën luanëve. Të krishterët ia hodhën fajin Galeriusit, Cezarit të Dikolecianit, për persekutimin brutal më Perandorinë e Lindjes (Perëndimi ia doli më lehtë).

Dikoleciani kish qenë perandor që nga viti 284. Një burrë me energji të mëdha, ai e kish shpëtuar perandorinë nga krizat, forcuar mbrojtjen e saj, si dhe reformuar ushtrinë dhe administratën perandorake. Duke

e kuptuar se ishte shumë e madhe për t’u qeverisur nga një njeri i vetëm, ai themeloi Tetrarkinë (udhëheqja katërshe) me anë të cilës ai sundoi si perandor (August) në Lindje me Galeriusin si cezar dhe Maksiminiani si August në Perëndim me Konstandinin si cezar. Në vitin 305 Diokleciani, tashmë shëndetlig, ndërmori hapin e jashtëzakonshëm të dorëheq jes duke u tërhequr në pallatin madhështor që kish ndërtuar për veten në Split, në bregdetin Adriatik.

Blitz

Flickr

6

Për qind e atyre që kanë një smartphone në New York pranojnë se kanë bërë blerje online gjatë një funerali.

55

Për qind e koncesionarëve të armëve në Amerikë besojnë që ‘është shumë e lehtë për kriminelët për të gjetur armë’.

1719

Është numri i përafërt i koncesionarëve të armëve me licenca federale që shesin armë zjarri ilegalisht.

1

E pesta e ushqimit për fëmijë në Amerikë shitet me qese me shtrydhje.

Foto: Santacroce Titulli: after hours

Pas ujkut, dhelpra?

I frymëzuar nga historia Abscom (ndërmarrje f iktive e krijuar enkas nga FBI në vitet ‘70, me qëllim futjen në grackë të zyrtarëve të korruptuar) filmi tregon peripecitë e një agjenti jo pak delirant të FBI (Bradley Cooper) që manipulon një dyshe mashtruesish, gjithmonë me qëllim futjen në grackë të disa politikanëve mafiozë.

Gjysma e parë (që është goxha scorsesiane) nuk ka ndonjë interes, bile është goxha monotone dhe banale (ndofta sepse vetëm Scorseses i shkon scorsesizmi).

Gjysma e dytë pastaj, që është dhe më interesante, anon më së shumti nga melodrama e tipit trekëndësh-sentimental: një burrë (Christian Bale) i dyzuar mes dy grash (ose: një grua (Jennifer Lawrence) të cilën e duan dy burra njëherësh). Këtu duket se ka diçka: mizanskena (regjia) duket sikur kërkon diçka për të thënë në lidhje me natyrën njerëzore, dhe mua m’u duk se diçka edhe e thotë (sepse po të jetë për nga historia (për nga intriga), zor se ndonjë spektator mund të dyshojë gjatë filmit se politikanët e korruptuar nuk do futeshin në burg, në fund të tij). Pra duhet pranuar se ka njëfarë talenti në ndërthurjen (ose edhe më saktë, në shpalosjen- njësoj siç shpalosim një letër të palosur si fizarmonikë) e suspensit, pra të intrigës policore (në formë labirinthi) me historitë sentimentale të filmit.

gazetamapo@gmail.com

Tani: unë them se filmi mund të ishte shumë më i mirë, por ndofta edhe mund të mos ishte.

1. Filmi mund të ishte më i mirë, sepse regjisor i tij është David O. Russell, i cili e ka filluar karrierën në vitet ‘90 me nja dy filma indipendentë, dhe menjëherë pastaj kapi majat e lavdisë më 1999 me “Three Kings” (me George Clooney në Irak), komedi burleske (sikurse dhe “American Hustle”) që korri një sukses të paparë. Pastaj, David Russell ndenji pesë vjet (!!!) pa bërë ndonjë film dhe, veçse në 2004 realizon një tjetër komedi burleske (“I heart Huckabees”), kësaj radhe dështim total (nuk e kam parë ndonjëherë por do isha kurioz ta shihja: di që më së shumti është etiketuar si film-kapriço bërë nga një regjisor kapriçoz megaloman). Dështimin komercial sigurisht që nuk ta fal njeri në Hollywood, kështu që regjisorit të “Three Kings” nuk i financuan më filma për 6 vjet rresht, deri në 2011, kur shoku i tij Mark Wahlberg u be sebep që si producent t’i financonte filmin e tij “Fighter” (këtë e kam parë kur ka dalë në kinema) dhe një vit më vonë “Silver Linings Playbook”.

Pra i bie që vetëm në 2013, David Russell të ketë ringritur realisht kokën që prej traumës me “I heart Huckabees”. Por siç duket, kaq di e kaq bën (regjisura e “American Hustle” s’ka ndonjë gjë të jashtëzakonshme, është goxha konvencionale, dhe mendimi im është se filmi nga kjo anë mund të

ishte shumë herë më tepër guximtar, kontroversal, kurajoz).

2. Por parë nga një tjetër pikëshikim, edhe sikur regjisori të kish mundur, ndofta filmi mund të mos ishte më ‘i mirë’, dhe kjo për një tjetër arsye: “American Hustle”, edhe pse i realizuar në 2013, i merr ngjarjet në të kaluarën (në vitet ‘70).

Pra është film retrospektiv. Por filmat që i vendosin ngjarjet në një epokë të shkuar, seç kanë gjithsesi diçka prej konservatoreje, diçka prej regresiveje në vetvete (edhe pse jam i ndërgjegjshëm se ka patur e do ketë gjithmonë kryevepra që trajtojnë tema “nga e kaluara”, siç thuhet rëndom).

Ose për të qenë më i qartë: ndër regjisorët e mëdhenj ka patur plot që kanë realizuar shumicën e filmave të tyre me temë nga e kaluara (pothuaj të gjithë filmat western të John Ford, pa dyshim regjisorit më të madh amerikan të të gjitha kohërave, i zhvillojnë ngjarjet e tyre në shek XIX; po kështu edhe ato të gjeniut japonez Mizoguchi).

Ndaj dhe e përsëris, këtu nuk ka asgjë të keqe! Por ama, ka patur edhe regjisorë (si italiani Antonioni apo japonezi Ozu, apo francezi Godard) të cilët gjatë karrierës së tyre nuk kanë bërë qoftë dhe një film të vetëm që të trajtojë një ngjarje që zhvillohet në të kaluarën (në raport me kohën kur është bërë filmi). Dhe po ta vësh re me kujdes, kjo gjë ekziston edhe në letërsi (ne mund ta quajmë si arritje faktin që romanet e

Themelues: Henri Çili. Kryeredaktor: Arion Sulo. Zv/kryeredaktor: Alfred Lela, Aleksandra Bogdani. Politika: Nevila Përndoj, Fejzi Braushi.

Kronika: Leonard Bakillari, Dashamir Biçaku. Speciale: Vladimir Karaj. Ekonomia: Blerina Hoxha. . Kultura: Aida Tuci. Suplement: Arta Çano.

Karikatura: Bujar Kapexhiu. Faqosja: Florenc Elezi. Ilir DRIZARI, Kujtim Bisha. Korrektore: Brunilda Meno.

Adresa: Bulevardi Gjergj Fishta pranë UET

Kadaresë, para 1990-s, evitonin temat e ditës, pra dhe klishetë e realizmit socialist, duke i vendosur ngjarjet e tyre në të kaluarën historike të shqiptarëve, por është fakt se një gjë e tille e shkëput veprën e një shkrimtari apo artisti nga aktualiteti, cilatdo qofshin arsyet e një zgjedhjeje të tillë). Kështu dhe kjo puna e “American hustle”: ndofta filmat që i vendosin ngjarjet e tyre “në të kaluarën”, kanë vetvetiu diçka prej konservatoreje, sikur qoftë dhe vizualisht (look retro, vintage etj., etj). Por jo vetëm!

E gjitha kjo më kujton se këtë vit kemi parë një tjetër film amerikan, fort të afruar për nga tema me këtë në fjalë: ”Ujkun e Wallstreet”-it të Scorseses, i cili gjithashtu evokon një periudhë tashmë të shkuar (vitet ‘80-‘90). Me të vetmin ndryshim: nëse filmi i Scorseses i ngjan një katedraleje jo pak megalomane ku mitologjia e gangsterizmit shërben si kamatë çik e dyshimte për deliret artistike të Scorseses, ky i David Russell është shumë herë më modest. Fundja sikurse edhe vetë personazhi kryesor i tij: në vend të ujkut, kësaj radhe bëhet fjalë për një dhelpër. Vërtet hilacak, por shumë herë më përtac në aktet e tij se një ujk! Fiks si në foto.

Të dy filmat janë satira, por nëse i pari (Ujku) i ngjan më së tepërmi një opere, ky i dyti (Dhelpra) është më së shumti jazzy. Besoj se preferenca për njërin apo tjetrin do të ishte e së njëjtës natyrë edhe me këto dy zhanre të muzikës. *filmjournal.net

Marketing / Drejtore: Fiziana Bora Cel: 068 20 55 437 E-mail: fiziana_bora@yahoo.com Menaxhim / Dhimitraq Hido Cel: 068 20 55 440

CMYK

16 24.02.2014

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

Faqe 16

NJOFTIM / REKLAMA