Gazeta Mapo

Faqe 9-13

Vdekje e gazetës?

Debat për krizën e medias...

MAPO ACADEME/ Forum me Mark Markun, Henri Çilin, Sokol Ballën dhe Mustafa Nanon

Kryeredaktor Arion Sulo - E enjte, 27 dhjetor 2012. Numër 791. Viti III botimit. Çmimi 30 lekë. 1.5 euro. www.mapo.al e-mail: gazetamapo@gmail.com. Adresa: BLV "Gjergj Fishta"

në brendësi

Skema e mashtrimit

deputetët, firma false për 100 mijë lekë Rama: Do të anulojmë privatizimet, gati për front të gjerë opozitar

Zbardhet falsifikimi i firmave të deputetëve për njëri-tjetrin në mbledhjet e komisioneve. Rastet e kapura në katër komisione, ku për deputetët që mungojnë në mbledhje firmosin kolegët tyre. Qëllimi: Përfitimi i 100 mijë lekëshit, aq sa është pagesa e pjesëmarrjes në një mbledhje komisioni. Faqe 5

Lideri i opozitës ka akuzuar qeverinë se po grabit pasuritë e shqiptarëve dhe paralajmëron rishikimin e të gjitha privatizimeve. Aleancat? Nuk jemi në situatë normale, ndaj jemi të hapur për çdo forcë në opozitë FAQE 3

Nishani: Inkurajoj rezolutën çame, Berisha: Mbajtëm humbësi të pranojë rezultatin më 2013 premtimet, Një deputet duke votuar për kolegun që mungon

Rama të kërkojë falje për ikonat e vjedhura

Kryeministri Berisha ka bërë bilancin në mbledhjen e fundit të qeverisë. “Ruajtëm fytyrën njerëzore dhe zemrën e dhimbsur në këtë vit krize. PS drejtohet nga neobllokmenët dhe 99-at” FAQE 2

op-ed / 16-17

Presidenti Nishani tha dje se çështja e pronave të komunitetit çam është një çështje që do zgjidhje dhe se ai inkurajon rezolutën e PDIU-së në Kuvend për këtë çështje

NgërÇ

NGA bujar kapexhiu

Mario

sipas meje Edison Ypi

Mario Makishti është dibran nga Mami dhe nga Babi. Prindërit e Marios erdhën nga një fshat i Dibrës në fillim të viteve ‘90...

koment Dritan Hoti

15 sociale

Linjë e përbashkët

Presidenti Bujar Nishani me gazetarët

Qeveria, 320 mijë euro avokatit për zgjidhjen e çështjes me CEZ Sipas vendimit të qeverisë, importi i energjisë nga KESH do të vijojë deri më 30 mars, ndërkohë që kostot do t’i faturohen CEZ-it. Caktohet fondi për Avokaturën e Shtetit

Nacionalizmi dhe shqiptarët “Instinkti i fuqisë dhe dashuria për atdheun, ja si formohen perandoritë e mëdha”. Kështu u shpreh një...

Plotësisht e ndaj pikëpamjen tuaj, me gjykimin tim, se Presidenti i Republikës duhet të ketë kontakte normale dhe frekuente me përfaqësuesit e palëve apo aktorëve politikë, ashtu siç ka, në një këndvështrim tjetër, kontakte të vazhdueshme me drejtues të institucioneve kushtetuese të vendit. Ka pasur momente kur Presidenti ka orga-

Qeveria me fondet rezervë të saj pagoi në favor të Avokaturës së Shtetit 320

mijë euro për të mbuluar shpenzimet që i duhen konsulentit ndërkombëtar për asistencën për rastin e shoqërisë “CEZ Shpërndarje”. Pagesa do të bëhet sipas faturave të shpenzimeve. Për këtë qëllim qeveria ka kontraktuar konsulentin amerikan Patton Bogs. Të dy palët, si qeveria dhe CEZ po zhvillojnë negociatat e divorcit të madh me ndërmjetësinë e avokatëve... Faqe 5

tragjedia

21 janari

Shpërthen bombola, vdesin babë e bijë në Shkodër

Vrasja e Veizit, eksperti II: Predha mund të jetë rikoshet

FAQE 7

Zbardhen zonat informale, 25 mijë ndërtime pa leje në Tiranë Bashkia e Tiranës detajon njësitë ku janë kryer ndërtime pa leje në kryeqytet, duke përcaktuar edhe masat për urbanizimin e tyre

CMYK

FAQE 8

nizuar takim me përfaqësues të palëve.

Meqë ju iu referuat opozitës, natyrisht në çastet e takimit me opozitën, opozita është përfaqësuar jo me kryetarin e Partisë Socialiste, është përfaqësuar me kryetarin e pakicës në Kuvend, pra, të Grupit Parlamentar, me zotin Ruçi.

Absolutisht jam i hapur, jam i gatshëm dhe nuk ka asnjë kompleks... Faqe 4

koment / 17

Faqe 16

Alfred Lela

Ekstravaganca është mëkati ynë i preferuar Do të ishim egoistë po të kërkonim që në ditën kur bota e krishterë feston lindjen në një grazhd të Krishtit, të ndalej në vend grazhdi politik që prodhon tagjinë mediatike për nofullat e Shqipërisë së përditshme.

Secilit, në fund të fundit, mjerimin e vet. Meqë bota dhe asgjë nuk ndalet, Saramago e qorton diku në shkrimet e tij njerëzimin postmodern që nuk e s’di të ndalet, nuk mund të mrizojnë as mënyrat me të c i l at n e sh o h i m b o t ë n . P ë r Krishtlindje sidomos, dëshira për të parë botë dhe për ta parë botën është edhe më ngucëse, por edhe më e mundshme. E mundshme sepse kontrasti është më i fortë: sidomos kontrasti mes Urdhëresave pas të cilave shpallim se jetojmë...

2

MAPO

E mërkurë 27 dhjetor 2012 www.mapo.al

politika

Berisha: Akuzat? Rama s’di të thotë çdo bëjë vetë Kryeministri Berisha ka komentuar dje edhe qëndrimin e liderit të PS-së, se do të anulojë privatizimet dhe koncesionet. I pyetur nga gazetarët, Berisha tha se Rama është unik, kur vjen puna për akuza. “Një ditë paraqitet si mister bllokatori, ditën

tjetër si mister prokurori, të vetmen gjë që s’paraqitet kurrë është se çfarë do bëjë vetë. Mos e pyesni se do kërkojë që borxhi të vlerësohet si % e GDP” -tha Berisha. Sipas tij, ka pak rëndësi nëse Rama e njeh apo jo privatizimin, rëndësi ka që ai të njohë

veten e tij. “Lidhur me hidrocentralet, mund të them se është një proces kryekëput transparent, ofertat janë hapur para kamerave televizive, konsulenti është tepër serioz. E njeh apo jo Rama procesin, e rëndësishme është të njohë veten e tij.”

Berisha: Rama shiste ikona të vjedhura në Paris, të kërkojë falje publike Kryeministri Berisha ka bërë bilancin në mbledhjen e fundit të qeverisë. “Ruajtëm fytyrën njerëzore dhe zemrën e dhimbsur në këtë vit krize. PS drejtohet nga neobllokmenët dhe 99-at” Në mbledhjen e fundit me ministrat për këtë vit, kryeministri Berisha tha se qeveria ka konsoliduar më tej “fytyrën njerëzore dhe zemrën e dhimbsur”. Ai bëri një bilanc të projekteve të realizuara dhe atyre që do t’i kalojnë vitit të ardhshëm, e duke perifrazuar ishliderin e së majtës, Fatos Nano, Berisha nuk i kurseu akuzat për rivalin e tij politik, Edi Rama. Shprehja e Nanos: “E mora nga Parisi teksa shiste ikonat e vjedhura” është rikujtuar dje nga kryeministri Berisha, i cili i ka bërë apel Ramës të kërkojë publikisht falje për atë që ai e quajti genocid kulturor. “Ku shkuan ikonat dhe pikturat? Ato u vodhën në mënyrën më monstruoze nga bllokmenët. Dhe i kërkoj zotit Rama të kërkojë të falur publikisht për këtë genocid kulturor në emër të partisë së tij, për të mos thënë tjetrën që Fatos Nano e akuzoi në katarsis se e mora në Paris tek shiste ikona të vjedhura. Ia ka thënë këtë për propagandë apo mbi bazë faktesh, por e vërteta është që ikonat dhe pikturat i morën më shumë piktorët, skulptorët dhe amatorët e pikturës dhe të skulpturës të nomenklaturës”, - tha kryeministri Berisha në mbledhjen e djeshme të qeverisë. Duke ia lënë zotit Nano vërtetësinë e kësaj deklarate, Kryeministri kërkoi më tej që të gjitha ikonat dhe pikturat e marra nga institucionet e kultit duhet të kthehen, si trashëgimi kulturore e kombit shqiptar. Ai tha se ka dhe një fakt të pamohueshëm: 250 ikona dhe piktura janë zhdukur dhe nuk gjenden më sepse u morën në atë batërdi, pikërisht nga këta njerëz.

Bllokimi i statusit

Kryeministri përsëriti dje se Shqipëria e meritoi plotësisht statusin, por u penalizua nga politika bllokuese e Ramës. “Zoti Rama, që parandien një disfatë të thellë dhe i pashpresë në zgjedhjet e 23 qershorit, mendon se duke lënë vendin pa status do të ndihet më mirë, si ai që të keqen e vet do ta shndërrojë në të keqe për të gjithë të tjerët. Por kjo nuk do të ndodhë, 23 qershori do të shembë murin e bllokimit të zotit Rama dhe shqiptarët do të ecin të sigurt drejt integrimit”, - u shpreh Berisha. Ai e ka etiketuar PS-në si parti e neobllokmenëve dhe 99-ave, sepse një bllokim të tillë, sipas Berishës nuk mund ta bënin socialistët e vërtetë.

Projektet ekonomike kanë qenë në fokus të fjalës së tij, ku Kryeministri tha se në kushtet e një krize ekonomike Shqipëria nuk njohu recension e madje arriti të realizojë disa projekte madhore, siç është ai i tunelit të Krrabës, arriti të rrisë rrogat e pensionet, si dhe

Vendi 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24

Moldovë Vietnam Armeni Kirgistan Taxhikistan Ukrainë Gjeorgji Nikaragua Niger Mongoli Indonezi Jordani Ishujt Filipinë Tanzani Benin Shri Lanka Gana Egjypt Shqipëri Laos Butan Marok Nepal Letoni

Koeficienti i pasurise ne mireqenie 1.66 1.56 1.53 1.52 1.52 1.51 1.49 1.45 1.45 1.41 1.37 1.36 1.35 1.35 1.32 1.31 1.3 1.29 1.28 1.27 1.25 1.25 1.25 1.2

Vendi 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23

Koeficienti i rritjes ne mireqenie

Brazil Zvicër Kongo-Brazavill Shqipëri Kroaci Armeni Zelanda e Re Kambogji Ekuador Portugali Poloni Francë Emiratet e Bashkuara Arabe Indonezi Singapor Norvegji Australi Kenia Angola Guatemala Austri Uruguaj Peru

1.45 1.44 1.42 1.35 1.34 1.33 1.33 1.32 1.32 1.3 1.28 1.27 1.27 1.24 1.24 1.23 1.22 1.22 1.22 1.21 1.21 1.21 1.2

Kryeministri prezanton raportin e mirëqenies, Shqipëria në vendin e 4-t Kryeministri prezantoi raportin SEDA-s, që vlerëson zhvillimin e qëndrueshëm ekonomik. “Prioriteti madhor i qeverisë, vazhdimi i reformave në drejtësi.”

Shqipëria mund të mos jetë një vend i pasur, por ajo renditet ndër vendet më të mira sa i përket zhvillimit të qëndrueshëm ekonomik. Kryeministri Berisha prezantoi pasditen e djeshme para gazetarëve raportin që e rendit Shqipërinë në vendin e katërt në botë, sa i përket kthimit të rritjes ekonomike në mirëqenie. Vlerësimi i zhvillimit të qëndrueshëm ekonomik është realizuar nga Boston Consulting Group, një firmë me prezencë globale që ofron konsulencë për manaxhim, këshillues kryesor në botë për strategjitë e biznesit. Duke përdorur vlerësimin SEDA, kjo firmë ka analizuar nivelin e mirëqenies në 150 vende të botës, prej nga Shqipëria zë vendin e katërt pas Brazilit, Zvicrës dhe Kongos. Gjatë prezantimit të këtij raporti, kryeministri Berisha përmendi se vendet me GDP më të lartë nuk janë domosdoshmërish më të mirët në konvertimin e pasurisë në mirëqenie për qytetarët.

“Gjatë këtyre viteve, në mënyrë të përsëritur, duke iu përmbajtur të vërtetave, u kam deklaruar shqiptarëve se nuk ka qëndrim më madhor sesa shndërrimi i pasurive të vendit në mirëqenie për ta. Shpesh jam akuzuar se po përdor nota euforike për këtë apo atë zhvillim. Por çdo gjë që e kam bërë e kam bërë në përmbajte të së vërtetës” - tha Berisha. Kryeministri tha gjatë takimit me gazetarët se përsosja e reformave në drejtësi është dhe mbetet qëllim madhor i kësaj mazhorance. “Tashmë që vendi ka një ekip të ri në drejtimin e KLD-së reformat në këtë fushë po ecin pa ndërprerë. Qeveria është e gatshme të bëjë gjithçka për garantimin e ligjit dhe të sigurojë drejtësi për qytetarët e saj” - tha Berisha.

Sipas raportit, vende si Shqipëria, Rumania, dhe vende të Azisë Juglindore (Indonezia, Filipinet dhe Vietnam) kryesojnë në konvertimin e pasurisë në mirëqenie.

Raporti i firmës me bazë në Boston ka si postulat një shprehje të ish-kryeministrit britanik Tony Blair, sipas të cilit vendet duhet të mësojnë nga eksperiencat më të mira. “Si Kryeministër i Anglisë, unë përqendrohesha në shtetet si USA, Kanada, Zelanda e Re etj. Por sukseset janë nga vendet e tjera, duke përfshirë vendet ishkomuniste të Europes Lindore, të cilat kanë tejkaluar pritshmëritë në adresimin e pabarazisë së të ardhurave, shëndetësi, arsim” -ka thënë Blair. Sa i përket Shqipërisë, raporti thekson se është shënuar progres në barazinë e të ardhurave, në qeverisje, shëndetësi, arsim, të drejtat e pronësisë dhe në siguri.

“Ku shkuan ikonat dhe pikturat? Ato u vodhën në mënyrën më monstruoze nga bllokmenët. Dhe i kërkoj zotit Rama të kërkojë të falur publikisht për këtë genocid kulturor në emër të partisë së tij”

të mbajë në kurbë rritëse fuqinë blerëse të shqiptarëve.

Projektet e 2013-ës

Kryeministri tha se përtej vitit të 100-vjetorit të Pavarësisë, kanë mbetur jashtë vëmendjes disa projekte madhore, të cilat duhet të realizohen së shpejti. “Kanë mbetur për përgjigje dhe finalizim ndërtimi i muzeut të Spaç it , k a mp i i p ë r q e n d r i m it m ë i tmerrshëm në të gjithë Evropën, Obelisku në nderim të martirëve të fjalës

së lirë. Ka mbetur jashtë memories historike genocidi kulturor që kreu klika hoxhiste në Shqipëri, duke rrënuar vlera shekullore, kulturore në institucionet e kultit”, - tha ai. Duke mos e deklaruar të mbyllur misionin e komitetit të 100-vjetorit, Berisha tha se mbeten për t’u zgjidhur edhe një sërë detyrash. “Përpjekja më e fortë për rikthimin e eshtrave të Sami Frashërit, Mit’hat Frashërit, kokën e Ali Pashës.

Se dje, i gjithë shtypi ishte marrë me kokën e Ali Pashait. U kërkua të shkonte në Stamboll koka dhe vetëm se ishte kokë shqiptari. Dhe ne duhet ta kthejmë me të gjitha nderimet që i takojnë këtij burri të madh legjendar ”, - tha ai. Më tej B e r i sh a k a kërkuar zgjatjen me tre muaj të afatit për Komitetin e 100-vjetorit. E në fund të fjalës së tij, Kryeministri ka përmendur fushatën zgjedhore, duke theksuar se “nuk është normale që në fushatë zg jedhore të bëhet propagandë me historinë, se nuk është historia që duhet të karakterizojë fushatën zgjedhore. Fushata zgjedhore duhet të jetë me nevojat më kryesore, me problematikat më kryesore të qytetarëve”.

E mërkurë 27 13 qershor dhjetor 2012 2010 www.gazetamapo.com www.mapo.al

MAPO

05 3

Lesi bojkoton darkën e Berishës: Koha për reflektim Zëvendësministri i Kulturës, Nikollë Lesi, ka refuzuar pritjen që u bë nga kreu i qeverisë me rastin e festave të fundvitit. Nikollë Lesi ka deklaruar se nuk është koha për dreka e darka, por për reflektim

dhe ndryshime në qeveri. “Nuk jam për dreka, por për reflektime në qeverisje. Është kohë për analizë e ndryshime në qeveri”, ka thënë Lesi.

Ky i fundit prej kohësh ka shprehur pakënaqësi me qeverisjen dhe

kryeministrin Berisha dhe ka lënë të kuptohet se është gati që të braktisë mazhorancën. Kryeministri Berisha dje në mbrëmje ka shtruar një darkë për ministrat dhe zëvendësministrat e kabinetit të tij.

Rama: Do të anulojmë privatizimet e Berishës, gati për front të gjerë opozitar Lideri i opozitës ka akuzuar qeverinë se po grabit pasuritë e shqiptarëve dhe paralajmëron rishikimin e të gjitha privatizimeve. Aleancat? Nuk jemi në situatë normale, ndaj jemi të hapur për çdo forcë në opozitë

Berisha gjatë prezantimit të raportit SEDA

Pasuria e fëmijëve, Balla: Berisha të japë dorëheqje Partia Socialiste ka vijuar sërish me denoncimin e pasurisë së fëmijëve të kryeministrit Berisha. Kësaj here deputeti Taulant Balla ka kërkuar sërish nga selia rozë, duke i bërë një llogari të thjeshtë shumave të përfituara nga Argita Berisha, e cila në deklarimin e pasurisë thotë se këto para janë përfituar nga mësimdhënia. “Vajza e Kryeministrit të vendit, Argita Berisha, ka deklaruar se ka fituar 146 milionë lekë vitin e shkuar, vetëm nga mësimdhënia. Pra, vetëm si mësuese, apo pedagoge, vajza e Kryeministrit ka një pagë më shumë se 12 mijë dollarë në muaj, llogaritur kjo për 12 muaj në vit, jo për 9 muaj vit shkollor. Në Shqipërinë e varfër, që ka nevojë për një rilindje të vërtetë dhe ku mësuesia është ende një profesion i keqpaguar, vetëm sipas përllogaritjeve bazuar mbi tarifat normale që paguajnë universitetet

Tiranë Kryetari i PS-së, Edi Rama, tha dje se kur partia e tij të vijë në pushtet, nuk do të njohë privatizimet e bëra nga qeveria Berisha. Në bashkëbisedimin e fundit me gazetarët për këtë vit, Rama komentoi privatizimin e fundit, atë të 4 HEC-eve, duke e cilësuar atë një proces të dështuar. “Ne nuk do njohim privatizimin e këtyre 4 hidrocentraleve. I them ofertuesve, mos shkoni më tutje në këtë proces. Nuk do lejojmë që këto pasuri të shqiptarëve të grabiten për shkak të keqqeverisjes, e cila nuk mund të mbajë më shtetin në këmbë”-tha ai. Më tej, lideri i opozitës ka komentuar edhe privatizimin e Albpetrolit, si një proces që lidhet me përfitimet politike në kurriz të shqiptarëve. “80-100 mijë tonë naftë në vit, me përfitime 50 milionë dollarë që nuk vijnë në arkën e pasurisë së shqiptarëve po shkojnë gjetkë”,- u shpreh Rama. Një tjetër privatizim i komentuar prej tij ka qenë ai i KESH-it, që sot është praktikisht i falimentuar me një dëm disa milionë dollarë, por që, sipas Ramës, i dëmtuar është konsumatori. “Sot KESH nuk arrin të paguajë as pagat e veta dhe sot kjo kompani publike i ka borxh bankave e të tretëve”. Ai ka pohuar se ka një zinxhir të tërë borxhesh në sektorin e energjisë, që përfundon te prodhuesi privat, e të gjitha këto rëndojnë faturën e qytetarit shqiptar. “Ajo që ndodh është jo vetëm një dëm miliona euro, jo vetëm një kredi në kurriz të qytetarëve shqiptarë, kjo nuk është procedurë privatizimi, kjo është grabitje dhe ne nuk do e njohim privatizimin”, -theksoi Rama. Po ashtu, kreu i PS, nënvizoi se opozita po bën një plan paketash lehtësuese për të gjithë ata koncesionarë që i kanë fituar koncesionet me transparencë e po plotësojnë detyrimet ligjore e financiare.

Koalicionet

private, del se Argita duhet të japë 4867 orë mësim në vit, ose 22 orë në ditë që të justifikojë pagën 146 milionë lekë në vit. Kjo nuk është as akuzë dhe as shpifje, por thjesht një llogari logjike. Llogari që e mohojnë vetëm bllokmenët e rinj blu”, akuzoi Balla. Përballë kësaj situate kur opozita nuk merr përgjigje nga fëmijët e Kryeministrit, Taulant Balla kërkoi dorëheqjen e kreut të qeverisë.

Lideri i opozitës ka përsëritur edhe dje gatishmërinë për të krijuar një front të gjerë opozitar. Duke mos e specifikuar nëse bëhej fjalë për koalicion para apo pas zgjedhor, Rama ka thënë se koalicioni është i rëndësishëm për një rotacion politik. Ndaj, i pyetur kryesisht për koalicion me LSI, FRD dhe AK, Rama tha se “Koalicioni është si një tango dhe tangoja luhet me dy vetë. Por ne nuk jemi në një situatë normale. Kemi në njërën anë një qeveri që është kthyer në regjim dhe një opozitë që do çliri-

METE: Rama po bën presion ndaj biznesit Pas fjalës së Ramës për privatizimet, ka reaguar Ministria e Ekonomisë.

Duke i cilësuar deklaratat e Ramës si qëndrime emocionale dhe aspak të mbështetura në informacion, METE ka thënë se “aktualisht jemi në fazën përmbyllëse të këtyre proceseve dhe METE ka qenë në kontakt të vazhdueshëm me opinionin publik. Vlerësojmë se thirrje të tilla si ato të kryetarit të PS për anulimin e proceseve të privatizimit janë presion i drejtpërdrejt ndaj klimës së biznesit dhe shantazh ndaj investitorëve të huaj”. Kjo ministri i ka cilësuar transparente, të gjitha privatizimet e bëra. “Z. Rama duhet të dijë se menaxhimi dhe privatizimi i disa aseteve publike në sektorët strategjik, siç janë energjetika dhe hidrokarburet, shumë prej të cilave të filluara nga qeverisja socialiste, janë bërë në bazë të ligjeve të këtij vendi dhe në përputhje me standardet më të mira ndërkombëtare. Fakt është që privatizimet e Albpetrolit dhe 4 HEC-ve Bistrica 1 dhe 2, Ulza dhe Shkopeti janë bërë në transparencë maksimale dhe përpara kamerave e publikut”,-mbyllet reagimi.

min e popullit nga keqqeverisja.

Prandaj ne jemi të hapur të bashkëpunojmë me çdo forcë opozitare, apo që pranon të jetë e tillë”. Lidhur me një mandat të shtuar në Kukës, Rama tha se “Me apo pa mandatin e Kukësit, Partia Demokratike do të kalojë në opozitë”. Mundësisë së një vazhdimësie të politikës bllokuese për ligjet me 3/5 edhe kur PD të jetë në opozitë, Rama iu përgjigj: “Nëse opozita e nesërme do ketë arsyen që kemi ne sot për të mos votuar këto dy ligje, ne na shkelet e drejta e ushtrimit të një mandati, atëherë le të bëjë të njëjtën gjë. Integrimi europian nuk është një farsë ligjesh, duhet të zbatojmë një vendim të gjykatës.

Në rast se do isha Kryeministër, nuk do e kisha mbajtur peng opozitën”. Çështja e Fierit

Më tej, Rama premtoi se pas 23 qershorit, marrëdhënia mes mazhorancës dhe opozitës do të jetë krejt tjetër. “Do kisha bërë gjithçka që opozita të ndihej mirë, në rastin e një

çështje si kjo për integrimin, nuk do ta kisha çuar dëm me mbajtjen peng të Fierit”. Kreu i selisë rozë nënvizoi edhe njëherë se Partia Socialiste nuk e ka harruar çështjen e Fierit, por ajo është çështja e rendit ligjor. “PS nuk e ka harruar Fierin. Kjo çështje është e rendit ligjor, për sa kohë që qeveria do refuzojë të zbatojë një vendim të formës së prerë të Gjykatës së Lartë, sigurisht që ne nuk do t’i votojmë 2 ligjet. Tjetra është reforma parlamentare, në rast se pala tjetër bie dakord me çfarë ka thënë ekspertiza”, tha ai.

Rama komentoi edhe deklaratat me tone nacionaliste të kryeministrit Berisha, duke i cilësuar ato si një kërcënim për imazhin e vendit në Ballkan. “Imazhi ynë në Ballkan ka qenë faktor themelor për arritje të mëdha, si pavarësia e Kosovës dhe fitimi i një sërë të drejtash për shqiptarët në Maqedoni. Është e papërfytyrueshme që Shqipëria sot në duart e udhërrëfyesve të saj të cenojë këtë imazh.”- tha Rama.

4

MAPO

e enjte, 27 dhjetor 2012 www.mapo.al

intervista

Presidenti Nishani tha dje se çështja e pronave të komunitetit çam është një çështje që do zgjidhje dhe se ai ikurajon rezolutën e PDIU-së në Kuvend për këtë çështje

Nishani: Humbësi të pranojë rezultatin e zgjedhjeve të 2013 “Ne ende mbetemi problem në kulturë dhe në mendësi për të pranuar rezultatin e zgjedhjeve. Në fund të fundit, nga një palë zgjedhje nuk do të kemi dy fitues në kuptimin numerik të fjalës.”

Presidenti Bujar Nishani ishte dje në “Fakt”të gazetarit Çim Peka përballë një paneli analistësh të përbërë nga Artur Zheji, Ylli Rakipi, Artan Hoxha dhe Andi Bushati. Presidenti iu përgjigj për një orë e g jysmë pyetjeve për marrëdhëniet me opozitën, dekretimet e kreut të ShISh-it dhe kryeprokurorit, rezolutës çame dhe zgjedhjeve të ardhshme.

Pyetja ime është fare e thjeshtë, në këto gjashtë muaj keni pasur ndonjë takim me liderin e opozitës? Dhe nëse nuk na rezulton nga takimet që keni pasur, mund të duket dhe retorike, por, a ka një agjendë për të takuar palët, për t’u konsultuar me palët? Të paktën, ne perceptojmë të qenit mbi palë, po s’takove palët, ndoshta ngelet retorikë e Presidentit mbi palë?

Plotësisht e ndaj pikëpamjen tuaj, me gjykimin tim, se Presidenti i Republikës duhet të ketë kontakte normale dhe frekuente me përfaqësuesit e palëve apo aktorëve politikë, ashtu siç ka, në një këndvështrim tjetër, kontakte të vazhdueshme me drejtues të institucioneve kushtetuese të vendit. Ka pasur momente kur Presidenti ka organizuar takim me përfaqësues të palëve. Meqë ju iu referuat opozitës, natyrisht në çastet e takimit me opozitën, opozita është përfaqësuar jo me kryetarin e Partisë Socialiste, është përfaqësuar me kryetarin e pakicës në Kuvend, pra, të Grupit Parlamentar, me zotin Ruçi. Absolutisht jam i hapur, jam i gatshëm dhe nuk ka asnjë kompleks apo dyzim për t’u takuar me zotin Rama. Ndoshta nga pikëpamja e mënyrës së organizimit, kjo i takon në fakt Presidentit për të ofruar dhe drejtuar një ftesë për t’u takuar, por në rastet kur ka një objekt për të realizuar takimin, dhe në rastet kur ka pasur një objekt për të bërë një takim, Partia Socialiste, meqë po i referohemi partisë, që është partia më e madhe e opozitës, është përfaqësuar me kryetarin e Grupit Parlamentar të saj.

U fol në media që emërimi i Drejtorit të ri është bërë pa konsultim me aleatin tonë më të madh, amerikanët. A është ky një burim pakënaqësie? Pra, a ka pasur ndonjë pakënaqësi në këtë moment nga amerikanët? Nëse po, a është rishëndoshur raporti me partnerin strategjik, me Drejtorin e ri, pas këtyre muajve?

Pyetja juaj ka disa momente. Momenti i parë, procedura dhe mënyra e ndryshimit janë përcaktuar në Kushtetutë dhe në ligj. Presidenti i Republikës, besoj dhe Kryeministri, përpiqen pikërisht në këto përcaktime dhe sipas këtyre procedurave të përcaktuara nga ligjet e shtetit shqiptar, të realizojnë vendimet e tyre. Së dyti, në lidhje me qëndrimin e partnerëve tanë dhe miqve amerikanë, ka pasur një deklaratë zyrtare të Ambasadës për të përcjellë qëndrimin e Departamentit të Shtetit. Kështu që unë nuk mund të shtoj, nuk mund të pakësoj apo të bëj komente mbi këtë deklaratë. Dhe e treta, nuk ka pasur asnjë pakënaqësi dhe ju garantoj që marrëdhëniet vijojnë të jenë po aq të mira, madje jam i sigurt që, edhe për shkak të angazhimeve më të fundit që ka pasur drejtuesi i Shërbimit Informativ në këto marrëdhënie, ato po shkojnë drejt një rritjeje dhe një forcimi akoma më të madh të këtij bashkëpunimi.

Por nëse do më lejoni, do të kthehem te pyetjet që bëri zoti Rakipi, që t’i përgjigjem deri në fund. Në çështjen e Prokurorit të Përgjithshëm, unë besoj që përtej debateve që u zhvilluan në ambientin publik dhe politik shqiptar, mënyra sesi rrodhën ngjarjet dhe votimi në Parlament tregoi që jo vetëm mazhoranca nuk kishte kundërshti ndaj propozimit të Presiden-

Bujar Nishani dje në emisionin “Fakt” të gazetarit Çim Peka në UTV

tit, pasi ka qenë tërësisht një propozim i Presidentit, por dhe opozita nuk pati kundërshti ndaj propozimit të Presidentit.

Para se të zgjidheshit ju, madje pa dalë emri juaj në treg, çfarë thuhej në ambientin tonë publik që do bënte Presidenti i ardhshëm i zgjedhur nga kjo mazhorancë ishte që do ndërronte kreun e SHIK-ut, u diskutua këtu. Do ndërronte Prokurorin e Përgjithshëm, edhe kjo u diskutua. Prandaj, unë çështjen nuk e shtroj që a ishin të ligjshme apo s’ishin këto akte, por a janë këto aktet e një njeriu që do të shkëputet nga partia, së cilës i ka përkitur?

Mendoni që në këta pak muaj që ju keni në krye të Shtetit, keni arritur të ngrini një profil, një karakter që shkoi kundra kësaj klisheje? Se mua më duket se me veprimet që keni bërë, veçse keni vërtetuar klishenë që ju ka paragjykuar që para se ta merrni këtë funksion.

Kjo është një çështje që mua më intereson më shumë, bindja që krijon opinioni publik.

Ajo që është përgjegjësi e imja është që të sillem në mënyrë kushtetuese dhe në mënyrë të tillë jashtëpartizane, siç e profilizuat ju. Të dy vendimet kanë qenë vendime për të cilat Kushtetuta dhe ligji e detyronte Presidentin e Republikës të ushtronte detyrën e tij. Ajo që unë e kam perceptuar si ikje nga ndikimi partizan, ka qenë pikërisht jo thjesht respektimi i detyrës si President i Republikës, por portretizimi dhe ofrimi i individëve të cilët nuk kanë pasur asnjë ngarkesë politike dhe nuk kanë manifestuar asnjë sjellje partizane në ushtrimin e detyrës së tyre. Nëse ne mendojmë që do të mbetemi peng i taktikave elektorale të palëve dhe nuk do të ushtrojmë kompetencat tona, e nuk do të përmbushim detyrën kushtetuese, atëherë ne biem në një gabim të rëndë, sepse nuk çojmë përpara detyrat tona kushtetuese dhe institucionale. Nga ana tjetër, qëndrimi i distancimit nga partia politike dhe nga palët politike, unë besoj që vjen jo te përmbushja e detyrës, por te përzgjedhja dhe profilizimi i individëve, të cilët kanë një rëndësi shumë të madhe, në mënyrën sesi sillet institucioni që ata do të drejtojnë. Pra, në momentin që ne kemi shkuar dhe i kemi ofruar shoqërisë, shtetit, institucionit, njerëz të cilët janë tërësisht të ftohtë nga ndikimi partizan, të papërfshirë në asnjë aktivitet partizan, unë besoj që ne kemi dhënë një kontribut pozitiv. Dhe nëse kjo analizë do të bëhet nga qytetarët, e nëse krijohet bindja te qytetarët që sjellja institucionale ka ecur paralelisht me përgjegjësinë qytetare që duhet të karakterizo-

jë Presidentin e Republikës në raste të tilla, pra për të qëndruar jashtë ndikimit, afilacionit partizan, unë besoj që e kemi realizuar misionin tonë në cilësi të mirë, në cilësinë e dëshiruar.

Nëse pastaj, njëra palë mendon që për të krijuar pengesa, për të krijuar ngërçe institucionale, do të bëjë interpretime gjithmonë të karakterit politik, kjo mbetet për t’u ndarë në opinion.

Mbi temën patriotike. Kemi një diskutim të PDIU-së për një rezolutë parlamentare lidhur me çështjen çame. Besoj që jeni njohur me draftin e kësaj rezolute dhe pyetja ime është: E konsideroni këtë nismë të gabuar, e konsideroni të drejtë, por në momentin e gabuar, apo e konsideroni edhe të drejtë, edhe në momentin e duhur?

Absolutisht është një nismë në të drejtën e plotë të këtij komuniteti. Është një nismë e dërguar në momentin që ata e kanë gjykuar më të mundshëm për ta ndërmarrë. Nuk mundemi ne të gjykojmë për një iniciativë, që është e drejtë e individit apo e grupeve, si dhe nëse kanë gjetur momentin e përshtatshëm apo momentin e gabuar. Ajo që për mua është e rëndësishme ka të bëjë me faktin që çështja e pronave të komunitetit çam është një çështje që do zgjidhje. Është një çështje e cila duhet adresuar. Përsa i takon përmbajtjes së rezolutës, unë jam njohur përmes mediave. Përsa i takon përmbajtjes, natyrisht që si President i Republikës do të shoh me kujdes zhvillimet në Kuvendin e Shqipërisë.

Gjithsesi, ju e inkurajoni këtë ide?

Pa diskutim.

Megjithatë, pyetja është fare konkrete. A do të ishte Presidenti i Republikës kundër një ndryshimi kufijsh në mënyrë të vullnetshme ndërmjet Shqipërisë dhe Kosovës?

Ndryshimi i kufijve nuk është çështje dëshire individësh apo dy vendeve të ndryshme. Çështjet e kufijve janë çështje të së drejtës ndërkombëtare dhe shikohen në një kontekst shumë më të gjerë. Historia tregon sesi janë vendosur kufijtë, si janë trajtuar kufijtë, si kanë funksionuar kufijtë, kështu që ne nuk mund të shkojmë në një mënyrë kaq të ngushtë e kaq të ngurtë në mënyrën e interpretimit të ndryshimit të kufijve. Kjo është një çështje e së drejtës ndërkombëtare, funksionon brenda një rajoni, brenda një konteksti të caktuar. Jemi përfshirë, të mos harrojmë, në procese integruese, ku ndryshon koncepti dhe i sovranitetit nga ai që ka një shtet i izoluar dhe i vetmuar.

Sot Shqipëria është një vend anëtar i NATO-s.

Pretendojmë të jemi anëtarë të Bashkimit Europian, i cili do të na orientojë dhe do të na krijojë mënyrën e funksionimit të shoqërisë në mentalitete të tjera, por edhe me mënyrën e organizimit dhe funksionimit të ndryshëm nga ajo e një shteti të izoluar brenda këtij koncepti vendimtar. Pra, duhet t’i shikojmë gjërat me një perspektivë afatgjatë dhe unë besoj brenda kësaj perspektive afatgjatë në këtë rrugë që ne ecim.

Atëherë, zoti President, zgjedhjet në Shqipëri mbërrijnë pas gjashtë muajsh. Që nga viti 1994 e deri më sot këto zgjedhje janë kontestuar, janë konsideruar të parregullta, të padrejta, jo të ndershme, jo vetëm nga politika shqiptare, por edhe nga institucionet ndërkombëtare që i kanë monitoruar ato. A jeni ju i të njëjtit mendim? Sot ju jeni Kryetar i Shtetit.

Dje ju ishit palë dhe sigurisht që nuk mund të thoshit që pala juaj nuk i ka bërë drejt zgjedhjet, por sot ju jeni Kryetar i Shtetit. A jeni ju dakord që nga ajo kohë e deri më sot këto zgjedhje kanë pasur këtë fytyrë dhe ç’mendoni se do të ndryshojë dhe a do të ndryshojë kjo fytyrë gjashtë muaj më pas?

Unë besoj që përtej komenteve që bëhen nga palët politike, nga individë, nga grupe, pjesë e vlerësimit më real mbeten raportet zyrtare të institucioneve monitoruese dhe të specializuara për zgjedhjet. Kështu që çdo njeri, përfshirë edhe Presidentin e Republikës e deri te palët, duhet t’u referohen raporteve të OSBEsë dhe ODIHR-it, të Këshillit të Europës, të Parlamentit Europian, ku janë të gjitha vlerësimet dhe vërejtjet. Përsa i takon çështjes së zgjedhjeve të ardhshme, unë besoj plotësisht në një standard akoma më të mirë nga ai që kemi pasur, sepse janë evidente faktet e përmirësimit rrënjësisht të infrastrukturës sonë zgjedhore, duke filluar nga legjislacioni, te listat e zgjedhësve, te dokumentet e identifikimit, te mënyra e numërimit të votave, te transparenca. Por unë besoj që ne kemi nevojë për të marrë një përgjegjësi shumë të madhe. Kur them ne, e kam fjalën këtu për palët politike në drejtim të kulturës politike për të pranuar rezultatin e zgjedhjeve. Ne ende mbetemi problem në kulturë dhe në mendësi për të pranuar rezultatin e zgjedhjeve. Në fund të fundit, nga një palë zgjedhje nuk do të kemi dy fitues, në kuptimin numerik të fjalës. Do të kemi një fitues, por jam i bindur që nuk ka humbës, në kuptimin konceptual dhe të kontribuesit për jetën politike...

Marrë nga UTV

politika

E enjte 27 dhjetor 2012 www.mapo.al

MAPO

5

Pa dallim krahu politik, deputetët firmosin precesverbalet e mbledhjeve të komisiooneve në emër të kolegëve që mungojnë.

Krahasimi i të dhënave zyrtare të Kuvendit me mbledhjet reale

Zbardhet skema e mashtrimit të deputetëve për 100 mijë lekë Zbardhet falsifikimi i firmave të deputetëve për njëri-tjetrin në mbedhjet e komisioneve. Rastet e kapura në katër komisione ku për deputetët që mungojnë në mbledhje firmosin kolegët tyre. Qëllimi: përfitimi i 100 mijë lekëshit aq sa është cmimi i një opjesëmarrje në komision.

Fejzi Braushi

Deputetët e Kuvendit të Shqipërisë rezultojnë të jenë nëpunësit më të rregullt të këtij shteti. Kjo pasi në procesverbalet e mbledhjeve të komisioneve që publikon vet Kuvendi reflektohet në përgjithësi një pjesmarrje maksimale e tyre. Por ccka realisht rezulton të jetë jo e vërtetë, por e falsifikuar nga vetë deputetët të cilët arrijnë që në mirëkuptim me njëri- tjetrin të firmosin list-prezencat edhe për kolegët jo prezentë në mbledhje. Dhe kjo e ka një arsye të fortë për të ndodhur. Nga listprezenca e pjesmarrjes së komisioneve varet 50 % e rrogës së një deputeti ose 650 mijë lekë të vjetra, si dhe honorari prej 20 mijë lekësh të vjetra për një mbledhje. Sipas llogaritjeve të thjeshta një mbledhje komisioni(janë deri në 8 në një muaj) kushton 10 mijë lekë të reja.

Gazeta MAPO ka zhvilluar vet një vëzhgim në tre nga komisionet e përhershme, ku ka mbajtur shënim pjesmarrjen reale të deputetëve në disa mbledhje të monitoruara dhe këtë prezencë e ka ballafaquar me procesverbalet e mbledhjeve respektive të publikuara nga Kuvendi, të cilat në të vërtetë pasqyrojnë pjesmarrjen e deputetëve sipas listprezencës së firmosur në ccdo mbledhje, nga e cila në fund të muajit përcaktohet dhe pjesa e pagës dhe honraret që përfiton një deputetë nga aktiviteti parlament në komisione.

Vëzhgimi

Vëzhgimi ka përfshirë tre komisione, atë të Veprimtarisë Prodhuese, atë Sigurisë Kombëtare dhe Komisionin e Integrimit. Dy të parët të drejtuar nga demokratët kurse i treti nga një socialist. Për realizimin e këtij vëzhgimi është marrë shënim prezenca e deputetëve në disa mbledhje komisionesh dhe më pas ajo është krahasuar me prezencën që paraqesin procesverbalet e komisioneve që si rregull publikohen nga vet institucioni i Kuvendit në faqen e tij zyrtare në internet. Nga krahasimi i të dhënave të marra në terren dhe atyre që servir Kuvendi është vënë re një fenomen i përgjithshëm, ai firmosjes së list-prezencës në mbledhjet e komisioneve të kolegut për një koleg tjetër, i cili nuk është prezent. Dhe kjo për të vetmen arsye që deputetit që mungon të mos i mbahet pjesa e rrogës që jepet për pjesmarrjen në komisione dhe as honorari përkatës. Bëhet fjalë për shuma të konsiderueshme që përbëjnë dhe pjesën kryesore të pagës së deputetëve. Paga e deputetit është e strukturuar në mënyrë të tillë që

40 % e saj varet nga pjesmarrja në seancat plenare, 50 % nga pjesëmarrja në mbledhjet e komisioneve të përhershme dhe 10 % për punën në zonë. Ndërkohë që për pjesmarrjen në mbledhjet e komisioneve një deputetë në bazë të këtij vendimi merr dhe 2 mijë lekë të reja honorare. Paga e një deputeti është rreth 130 mijë lekë të reja, atëherë gjysma e saj për pjesmarrjen në komisione shkon 65 mijë lekë në muaj. Shumë kjo që pjestohet me numrin e mbledhjeve që ka secili komision, ku mesataraja është 8 të tilla. Nga ky pjestim rezulton që për një komision që ka 8 mbledhje në muaj një pjesmarrje vlen gati 8 mijë lekë të reja, plus 2 mijë lekë honorar. Pra një mbledhje në total vlen afro 10 mijë lekë të reja.

Prezenca

Nisur pikërisht nga fakti se një mbledhje vlen afro 10 mijë lekë të reja atëherë thuajse të gjithë deputetët janë solidarizuar mes tyre dhe në vazhdimësi firmosin listëprezencën edhe për ata deputetë të cilët në të vërtetë nuk janë të pranishëm në atë mbledhje. Kështu nga vëzhgimi i bërë komisioni më problematik rezulton të jetë ai i Veprimtarisë Prodhuese, ku prezenca në procesverbale rezulton në përgjithësi të jetë dyfishi i realitetit. Një përfundim ky i arritur nga monitorimi i dy mbledhjeve në këtë komision ato të datës 10 dhe 11 dhjetor. Në mbledhjen e datës 10 dhjetor në këtë komision të pranishëm kanë qënë vetëm 8 deputetë, pra më pak sesa është edhe kuorumi i nevojshëm për nisjen e një mbledhje, ndërkohë që n ë p r o c e sve rb a l r r e z u l t o j n ë prezentë plotë 17 deputetë. Pra në këtë mbledhje 9 deputetë nga të dyja krahët kanë marrë pagën dhe honorarin për pjesmarrjen në komision në mënyrë të pamerituar.

Thuajse e njëjta situatë vihet re edhe në mbledhjen e datës 11 në këtë komision, madje edhe me shifra më të frikshme. Nga 18 deputetë prezentë që rezulotojnë në procesverbal në mbeldhje kanë qënë vetëm 8. Pra 10 deputetë në këtë ditë kanë marrë sërisht pagën në mënyrë të pamerituar. E njëjta situatë megjithëse jo në këto nivele vihet re edhe në komisionin e Sigurisë Kombëtare, ku në mbledhjen e datës 6 dhjetor, figurojnë që në procesverbal të jenë 5deputetë më shumë sesa kanë qënë në të vërtetë në atë mbledhje. Dhe më konkretisht ndërsa nuk kanë qënë të pranishëm në mbledhje në procesverbal figurojnë si pjesmarës deputetët Ilir Gjoni, Arben Ccuko, Skënder Hasa, Ndue Paluca, si dhe vet kryetari i grupit parlamentar demokrat Astrit Patozi. Situata paraqitet disi më ndryshe në komisionin e Integrimit dhe kjo ndoshta për shkak se numri i anëtarëve të këtij komisioni është më i vogël sesa i dy komisionet të tjera. Në mbledhjen e datës 4 dhjetor në këtë komision sipas procesverbalit rezultojnë të kenë qënë prezentë 6 deputetë, ndërkohë që në të vërtetë në të kanë qënë vetëm 5. Rezulton se në listëprezencë e këtij komisioni është firmosur edhe për kryetarin e grupit parlamentar socialist Gramoz Rucci. Ndërkohë që në mbledhjen e datës 10 po të këtij komisioni vërehet një pasqyrim real i pjesmarrjes në procesverbal.

Një deputet duke votuar për kolegun e tij

Të ardhurat e një deputeti për shkak të detyrës Paga

Sigurime Shoqërore

Telefon

Dieta (deputetët jo tiranas)

Karburant (sipas largësisë) mesatarisht Honorare për pjesmarrje në komisione Totali

Procesverbal i Kuvendit/Datë 10.12.2012/ Komisioni i Veprimtarisë Prodhuese

Marrin pjesë: Jemin Gjana Eduard Shalsi Osman Metalla Ardian Turku Artan Gaçi Aurel Bylykbashi Selami Xhepa Kreshnik Çipi Besnik Dushaj Besnik Baraj Bedri Hoxha Ilir Bano Hazir Gashi Ismail Hoxha Ramiz Çobaj Blendi Klosi Rrahim Çota.

Prezenca reale Jemin Gjana Eduard Shalsi Ilir Bano Bedri Hoxha Ramiz Ccobaj Ardian Turku Besnik Dushaj Ismail Hoxha

Procesverbal i Kuvendit/Komisioni i Integrimit/Datë 04.12.2012

Marrin pjesë: Ditmir Bushati Mesila Doda Arenca Trashani Ismail Hoxha (deputet zëvendësues) Marko Bello Taulant Balla Gramoz Ruçi Rajmonda Bulku

Prezenca reale Ditmir Bushati Mesila Doda Tauland Balla Marko Bello Ismail Hoxha Rajmonda Bulku Arenca Trashani

Procesverbal i Kuvendit/ Komisioni për Sigurinë Kombëtare/ Data 6 dhjetor

Procesverbal i Kuvendit/Datë 11.12.2012/ Komisioni i Veprimtarisë Prodhuese

Marrin pjesë: Jemin Gjana Eduard Shalsi Osman Metalla Ardian Turku Artan Gaçi Sybi Hida Selami Xhepa Besnik Dushaj Besnik Baraj Bedri Hoxha Ilir Bano Hazir Gashi Ismail Hoxha Ramiz Çobaj Blendi Klosi Rrahim Çota Kreshnik Çipi Dashamir Tahiri.

152 500 lekë 14 045 lekë 17 000 lekë 73 200 lekë 42 000 lekë 16 000 lekë 314 745 lekë

Prezenca reale Jemin Gjana Eduard Shalsi Osman Metalla Ramiz Cobaj Ismail Hoxha Rahim Ccota Ardian Turku

Marrin pjesë: Leonard Demi Ilir Gjoni Luan Skuqi Paulin Sterkaj Fatos Hoxha Lefter Maliqi Astrit Patozi Vasillaq Ngresi Bedri Hoxha Ardian Turku Arben Çuko Armando Prenga Ben Blushi Gazmir Bizhga Piro Lutaj Skënder Hasa Ndue Paluca Xhemal Qefalia Asllan Dogjani Gjokë Uldedaj Rajmond Hoxha (deputet zëvendësues) Ramiz Çobaj Ndriçim Babasi.

Mungojnë: Osman Metalla Arben Isaraj

Prezenca Reale Leonard Demi Gazmir Bizhga Pirro Lutaj Asllan Dogjani Xhemal Qefaliaj Armando Prenga Ndriccim Babasi Luan Skuqi Ardian Turku Ramiz Ccobaj Besnik Dushaj Bedri Hoxha Lefter Maliqi Fatos Hoxha Gjokë Uldedaj Rajmond Hoxha Vasillaq Ngresi Paulin Sterkaj

6

MAPO

e enjte, 27 dhjetor 2012 www.mapo.al

ekonomi

Berisha: Arritja kryesore e 2012, mosrënia në recesion Kabineti qeveritar zhvilloi mbledhjen e fundit për vitin 2012. Në këtë mbledhje, kreu i qeverisë, Sali Berisha zgjodhi të bëjë një bilanc paraprak të punës së 1 viti, duke vendosur theksin tek situata ekonomike. Sipas Kryeministrit, arritja kryesore e qeverisë për vitin 2012 është përballimi i situatës së vështirë ekonomike, ku falë reformave vendi

nuk kaloi në recesion. Duke mos iu shmangur debatit publik mbi situatën ekonomike në vend, Kryeministri vlerësoi se një prej faktorëve që dëshmon se në vend nuk ka krizë ekonomike është rritja e fuqisë blerëse. Krahasuar me 1 vit më parë, kreu i qeverisë tha se fuqia blerëse është rritur. Ndër arritjet e tjera të qeverisë gjatë vitit 2012 Kryeministri veçoi

organizimin e festimeve të 100-vjetorit të Pavarësisë, ndërtimin e autostradës Tiranë-Elbasan dhe inaugurimin e dhjetëra shkollave në mbarë vendin. Pavarësisht bilancit paraprak, Berisha tha se në javën e parë të muajit janar do të bëjë një bilanc të detajuar të arritjeve të kabinetit qeveritar në 1 vit.

Qeveria blen energjinë deri në fund të marsit, kostot i faturohen CEZ Sipas vendimit të qeverisë, importi i energjisë nga KESH do të vijojë deri më 30 mars, ndërkohë që kostot financiare të importit do t’i faturohen CEZ-it

Q

everia autorizoi dje KESH-in që të importojë energji me fondet e buxhetit të shtetit edhe për tre muajt e parë të vitit që vjen, duke vendosur njëkohësisht që këto shpenzime t’i faturohen kompanisë çeke në ikje, CEZ. Kostot financiare do të mbulohen nga buxheti i shtetit, pasi qeveria me një vendim të para disa ditëve ka hequr kufirin e borxhit 60 për qind pikërisht për këtë qëllim. Vendimi i djeshëm i ka vënë një barrë të rëndë buxhetit të vitit që vjen qysh në nisje, pikërisht për shkakun se përveç faturës së importit, e cila në një ditë kushton jo më pak se 500 mijë euro, do të shlyejë edhe detyrimet e prapambetura që ka krijuar KESH në periudhat e mëparshme gjatë importit. Sipas vendimit të qeverisë, importi i energjisë nga KESH do të vijojë deri më 30 mars, ndërkohë që kostot financiare të importit të energjisë për mbulimin e h u m b j e ve n ë s i s t e m i n e shpërndarjes do t’i faturohen shoqërisë “CEZ Shpërndarje” sh.a., Tiranë. Qeveria e mori për herë të dytë një vendim të tillë për shkak se kompania e shpërndarjes CEZ hoqi dorë nga detyrimi për importin e energjisë elektrike dhe sidomos për të paguar me çmimin e tregut humbjet e krijuara në rrjet. Duke marrë në konsideratë

sasinë e madhe të energjisë që konsumohet në këtë periudhë për shkak të motit të ftohtë, buxhetit të shtetit i duhet të vërë në dispozicion jo më pak se 60 milionë euro.

Një muaj më parë qeveria pati lëshuar një letër garanci 50 milionë euro në favor të KESH-it për importin e energjisë, e cila sipas qeverisë, do të paguhet në të ardhmen nga CEZ. Ndërkohë që Ministria e Ekonomisë pak ditë më parë tha se faturat e papaguara të CEZ-it në Shqipëri kalojnë vlerën e 1 miliard dollarëve. Situata e rëndë në sektorin e energjisë erdhi nga fakti se kompania CEZ ka menaxhuar dobët, duke thelluar humbjet nga 30 për qind që ishin kur OSSH ishte në pronësi të shtetit, në mbi 50 për qind aktualisht. Sipas përcaktimeve në kontratën e privatizimit, këto humbje nuk duhet të ishin më shumë se 23 për qind. Por humbjet janë vetëm njëri nga shkaqet e gjendjes së vështirë financiare në tregun e energjisë. Veç tyre ka dhe një sasi tjetër energjie që edhe pse faturohet, nuk paguhet dhe që njihet si mosarkëtimet.

Gjatë muajit që shkoi niveli i arkëtimeve nuk ka qenë më shumë se 84 për qind. Kështu bashkë me energjinë që humbet në rrjet, energjinë që vidhet dhe atë që faturohet por nuk mund të vilet, humbjet në tërësi të energjisë arrijnë më shumë

Nga mbledhja e qeverisë

se 67 për qind. E gjithë kjo sasi energjie duhet të importohet nga CEZ me çmimet e tregut. Por kompania nuk ka mundur të marrë këtë përgjegjësi për shkak të kostos së lartë. Për këtë qëllim, ERE e ka penalizuar atë pak kohë më parë me një gjobë prej 3.5 milionë eurosh.

Sipas ekspertëve të energjetikës, mospërballimi i peshës së humb-

Importi i energjisë nga KESH do të vijojë deri më 30 mars, ndërkohë që kostot financiare të importit të energjisë do t’i faturohen CEZ

Çështja kundër CEZ-it, qeveria paguan avokatin me 320 mijë euro Qeveria me fondet rezervë të saj pagoi në favor të Avokaturës së Shtetit 320 mijë euro për të mbuluar shpenzimet që i duhen konsulentit ndërkombëtar për asistencën për rastin e shoqërisë “CEZ Shpërndarje”. Pagesa do të bëhet sipas faturave të shpenzimeve. Për këtë qëllim qeveria ka kontraktuar konsulentin amerikan Patton Bogs. Të dy palët, si qeveria dhe CEZ po zhvillojnë negociatat e divorcit të madh me ndërmjetësinë e avokatëve. CEZ ka kontraktuar avokatët britanikë të Schindlers. Gjithsej, pretendimet e CEZ-it i kalojnë të 250 milionë eurot. Qeveria shqiptare nga ana e saj pretendon një borxh neto që tashmë mësohet të ketë arritur në 1 mld USD. Ndërkohë CEZ nëpërmjet një letre zyrtare të dërguar pranë Entit Rregullator të Energjisë ka njoftuar se nuk mund të përmbushë detyrimet për licencën. Pasi ka shqyrtuar pretendimet e kompanisë çeke, ERE ka hartuar raportin përfun-

dimtar që në bazë të ligjit bëhet publik në mes të janarit. Kompanisë CEZ iu dha fillimisht një afat 30 ditor, kohë gjatë së cilës duhet të reflektonte mbi situatën e krijuar dhe të plotësonte kushtet e vendosura nga ERE si, rifillimin e importit të energjisë elektrike, dorëzimin e bilancit financiar të audituar për vitin 2011; ndalimin e ndërprerjeve kole-

Pagesa do të bëhet sipas faturave të shpenzimeve.

Për këtë qëllim qeveria ka kontraktuar konsulentin amerikan, Patton Bogs

ktive të energjisë dhe normalizimi i bilanceve financiare. Por në përfundim të këtij afati, kompania deklaroi se nuk mund të plotësonte kushtet për shkak të gjendjes së vështirë financiare në të cilën ndodhet e që sipas saj ka ardhur pikërisht për shkak të vendimeve penalizuese të autoriteteve shqiptare dhe bllokimit të llogarive bankare. Në letrën zyrtare dërguar ERE-s, kompania përmend gjobat masive të tatimeve dhe madje në letër pretendon se edhe vendimet e gjykatave kanë qenë gjithmonë kundër saj, duke e çuar CEZ-Shpërndarjen në gjendjen e një kolapsi financiar. Ditët e fundit kompania ka qenë në qendër të akuzave të Ministrisë së Ekonomisë dhe Energjetikës, e cila ka bërë përgjegjëse CEZ-in për ndërprerjet e energjisë elektrike në vend duke deklaruar se qeveria ka importuar energji elektrike, por se kufizimet vijnë për shkak të sistemit të shpërndarjes që nuk ka kryer investimet e duhura.

jeve të energjisë nga CEZ ka krijuar zhbalancim në të gjitha kompanitë e energjetikës në treg, duke ndikuar negativisht edhe në arkën e shtetit. Duke e vlerësuar keqadministrimin e CEZ-it si një rrezik buxhetor, ministri i Financave, Ridvan Bode ka vlerësuar se importi i energjisë me fondet e buxhetit është rrezik tjetër

arrestimi

Vodafone Albania prezanton ofertën “Vodafone International” Flisni me miqtë dhe të afërmit tuaj që ndodhen jashtë, me tarifa fantastike, po aq të ulëta sa në Shqipëri, me të gjitha rrjetet në 13 shtete të botës sepse Vodafone ofron për klientët me parapagesë, Vodafone Card dhe Vodafone Club 25 Minuta Ndërkombëtare për vetëm 500 Lekë (me TVSH). Për të përfituar këtë ofertë mjafton të telefononi në 131 ose #123# dhe pasi të bëheni pjesë e ofertës mund te telefononi drejt të gjitha rrjeteve në Greqi, Itali, Sh.B.A, Gjermani, Mbretëri e Bashkuar, FYROM, Kosovë, Serbi, Mal të Zi, Zvicër, Belgjikë, Holandë dhe Turqi. Minutat Ndërkombëtare janë të vlefshme për tu konsumuar për 15 ditë nga dita e aktivizimit. Ju mund të blini deri në 4 paketa çdo muaj. Nxitoni të përfitoni pasi oferta është e vlefshme për një kohë të limituar. Për më shumë informacion kontaktoni Shërbimin e Kujdesit për Klientin në 140 ose vizitoni www. vodafone.al

e enjte, 27 dhjetor 2012 www.mapo.al

rrethe

MAPO

7

Dhunohet nga tre persona gazetari Habjon Hasani Tiranë Gazetari Habjon Hasani, aktualisht pjesë e stafit të shqiptarja.com është dhunuar dje para zyrës së redaksisë së tij në Tiranë nga tre persona të panjohur. Rreth orës 16:30 të pasdites së djeshme ai është kërkuar në redaksi nga një i ri, i moshës rreth 25 vjeç, të cilin gazetari nuk e njihte.

Sapo ka dalë nga redaksia, gazetari Habjon Hasani është përballur me tre persona, të cilët i kanë thënë se kishin porosi nga një profesor t’i jepnin një material. Ata kanë këmbëngulur që gazetari t’i

shoqëronte deri tek automjeti i tyre që e kishin lënë pak larg, por ai fillimisht e ka refuzuar këtë kërkesë. Ai u ka thënë agresorëve se nuk e njihte këtë profesor, por megjithatë mund t’ia dorëzonin materialin e pretenduar. Agresorët sërish kanë insistuar që ai t’i shoqëronte drejt automjetit të tyre, dhe gazetari Hasani ka lëvizur rreth 3-4 metra kur është gjendur nën sulmin e tre personave të panjohur. Ata e kanë qëlluar disa herë me grushte dhe më pas janë larguar me vrap

nga vendi i ngjarjes. Menjëherë pas ngjarjes së rëndë që ndodhi në parkingun e redaksisë shqiptarja.com, gazetari Habjon Hasani ka depozituar kallëzim penal në komisariatin nr.1 në Tiranë, ku ka shpjeguar rrethanat e ngjarje dhe ka përshkruar tre agresorët të cilin ishin të moshës rreth 25 vjeç. Vendi ku ndodhi ngjarja ishte i mbikëqyrur nga kamerave të sigurisë të cilat po verifikohen nga policia për identifikimin e autorëve.

shkurt

Shpërthen bombola, vdesin babë e bijë në Shkodër Shkodër Shpërthimi i një bom-

Makina e të rinjve të mbytur

Nxirren nga Drini dy të rinjtë, mister arsyet e aksidentit

Pas dy ditë kërkimesh polumbarët gjetën në 12 metra thellësi mjetin dhe dy trupat e pajetë brenda tij, ende nuk dihet nëse djemtë kanë tentuar të dalin nga makina Policia e ndihmuar dhe nga polumbarët ka mundur të gjejë dje trupat e dy të rinjve që u zhdukën në Drin mëngjesin e të martës së bashku me mjetin në të cilin udhëtonin. Burime nga policia thanë se pas kërkimeve intensive, trupat e pajetë u gjetën në rreth 12 metra thellësi, ndërsa kërkimet zgjatën dy ditë pas njoftimit prej familjarëve për humbjen e kontakteve me të rinjtë.

tin se ka një rënie aksidentale në lumin Drin, por ka pohuar vetëm dyshimet lidhur dhe me informacionet marra për mjetin dhe dy kushërinjtë që udhëtonin në të. Në orët e para të mëngjesit policia rinisi kërkimin në lumin Drin për gjetjen e dy kushërinjve Alfons dhe Paskualino Kolndrekaj, që sipas familjarëve ishin nisur nga fshati Stajkë rreth

Gjetja

Dy viktimat Alfons Shjefën Kolndrekaj dhe Paskualino Kol Kolndrekaj, përkatësisht 20 dhe 22 vjeç, nga fshati Stajkë i komunës Bushat në Shkodër, janë gjetur brenda automjetit, autoveturë tip Golf 4, me ngjyre blu, në thellësi 12 metra. Informacioni për aksidentin është dhënë pasditen e së martës ku në bordurën mbrojtëse në vendin e quajtur Kthesa e Beltojës, u konstatua deformim i saj dhe aty afër gjurmë frenimi. Deri në orët e vona të së martës policia nuk e ka konfirmuar zyrtarisht fak-

Mësohet se mjeti ku ndodheshin dy të rinjtë është përplasur me parmakun e rrugës pranë Beltojës dhe më pas ka rënë në ujërat e lumit Drin

orës 03.00 dhe më pas kanë humbur çdo kontakt me ta.

Ngjarja

Sipas policisë, ngjarja e rëndë ka ndodhur në orët e para të mëngjesit të 25 dhjetorit në vendin e quajtur “Kthesa e Beltojës”. Mësohet se mjeti ku ndodheshin dy të rinjtë është përplasur me parmakun e rrugës pranë Beltojës dhe më pas ka rënë në ujërat e lumit Drin.

Shkak i aksidentit, sipas policisë, mendohet të jetë humbja e kontrollit të mjetit. Dëshmitarët i thanë policisë se makina tip “Golf 4” me ngjyrë blu, në të cilën udhëtonin Alfons dhe Paskualino Kolndrekaj, përkatësisht 20 dhe 22 vjeç, është përplasur me parmakun e urës së Beltojës dhe më pas ka rënë në ujërat e lumit Drin. Menjëherë në vendngjarje ka mbërritur policia, e cila ka nisur kryerjen e hetimeve, ku është mësuar se dy të rinjtë ishin në udhëtim pas festës së Krishtlindjes.

Digjen barakat, pesë familje rome pa strehë Shkodër-Një zjarr i shkaktuar nga

pakujdesia ka sjellë djegien e disa barakave në hyrje të qytetit të Shkodër, në të cilat jetonin persona të komunitetit rom. Zjarri, sipas vetë banorëve që jetojnë aty, është shkaktuar nga një stufë me dru, ndërsa është përhapur me shpejtësi nëpër barakat dhe ka lënë pa strehë 5 familje rome. Sipas të dëmtuarve, ata vetëm kanë mundur të dalin jashtë dhe të shpëtojnë njerëzit,

ndërsa gjithçka kishin është djegur.

Ata apelojnë për ndihmë, pasi ndodhen pa strehë dhe pa rroba në këto ditë dimri. Pjesëtarë të këtij komuniteti prej vitesh jetojnë në hyrje të qytetit të Shkodrës, në të majtë të rrugës që vjen nga lagjja ‘Bahçallek’ në brendësi të qytetit.

Ata jetojnë në varfëri ekstreme dhe banesat e tyre janë baraka dërrase të vjetra. Kjo ka bërë që zjarri të përhapet me shpejtësi.

Barrakat e djegura

bole gazi ka shkaktuar një tragjedi në familjen Luca në Shkodër.

Ngjarja ndodhi rreth orës 22.30, kur një shpërthim i fuqishëm ka mbledhur rreth vilës 2-katëshe të Dedë Lucës shumë fqinjë e forca policie. Burime nga grupi hetimor bënë me dije se nga shpërthimi kanë gjetur vdekjen kryefamiljari Dedë Luca dhe vajza e tij 14-vjeçare.

Plagë të rënda ka marrë edhe bashkëshortja e Dedë Lucës, e cila është nisur me urgjencë në mjediset e spitalit rajonal të Shkodrës.

Brenda pak minutash, në shtëpinë që ndodhet në lagjen Qafhardhi kanë mbërritur edhe forcat zjarrfikëse. Shpërthimi i një bombole

gazi ka shkaktuar zjarr në katin e parë të banesës, I cili ka vështirësuar edhe operacionin e shpëtimit. Burime nga grupi hetimor bënë me dije se familjarët Luca sapo kishin ngrënë darkë, në momentin e shpërthimit të bombolës së sobës së gatimit. Fillimisht, policia ka gjetur të vdekur Dedë Lucën dhe ka nisur drejt spitalit bashkëshorten e tij, por pas fikjes së flakëve, rrethanat e kësaj tragjedie janë rënduar. Në shtëpi është gjetur i pajetë edhe trupi i vajzës së Lucës, i cili në mesnatë ësht dërguar në morg. Policia po heton rrethanat e kësaj ngjarjeje të rëndë, që deri mbrëmë rezultonte të ishte aksidentale.

Sherri për ujin, i plagosuri: Na sulmoi pas shpine Dy vëllezërit që u goditën me thikë pas një konflikti me fqinjin e tyre për motive pronësie mbi një vijë uji, ndodhen në spitalin e Librazhdit, ku, sipas mjekëve, nuk kanë rrezik për jetën.

Ndërkohë personi që i plagosi është arrestuar nga policia dhe akuzohet për tentativë vrasjeje.

Një nga vëllezërit ka treguar dje se ishin sulmuar pas shpine nga 46-vjeçari, ndërsa tha se me të kishin pasur grindje të vjetra.

Ngjarja ka ndodhur gjatë natës, kur një fqinji i tyre ka tentuar të vrasë më thikë dy vëllezër, duke i goditur në pjesë të ndryshme të trupit. Burime të policisë bëjnë të ditur se Jorgo (Mallëngjim) Biçaku, 46 vjeç, ka goditur vëllezërit Artan Lloga 36 vjeç dhe Sherif Lloga, pas një konflikti që ka ndodhur për shkak të një tubacioni uji.

Dy të plagosurit kanë marrë plagë në pjesë të ndryshme të trupit dhe aktualisht janë duke

marrë mjekim në spitalin kirurgjik të Elbasanit. Ata dëshmojnë se shkak i konfliktit ka qenë një tubacion uji.

“Grindjet me ta kanë qenë të vazhdueshme, por së fundi po ziheshim për një vijë uji. Ne e kemi marrë me vendim komune dhe ai vjen dhe na thotë se ujin do ta marrë në pronësi dhe do t’i vërë gardh”, tregoi një nga vëllezërit e plagosur. Kështu ka vijuar zënia dhe sipas dëshmisë së vëllezërve sapo njëri prej tyre ka kthyer shpinën, ai e ka goditur me thikë dhe kur tjetri ka tentuar të ndihmojë të vëllanë, ka marrë edhe një tjetër goditje nga autori.

Nëna e dy djemve thotë se shteti nuk ka bërë asgjë për të marrë masa ndaj këtij personi, edhe pse njihet sa problematik është.

Tashmë autori i kësaj ngjarjeje duhet të përgjigjet për tentativë vrasje dhe policia e ka klasifikuar si konflikt për shkak të pronësisë.

Kapet me armë 19-vjeçari, vëllai i dy të kërkuarve për vrasje Delvinë- Një 19-vjeçar është kapur me armë zjarri pa leje ditën e djeshme, nga policia e Delvinës. Sipas policisë, i ndaluari është Aleksandër Ruçi.

19-vjeçari është vëllai i të kërkuarve për vrasje Bledi dhe Elton Ruçi. Policia ka shoqëruar në Komisariatin e Sarandës të riun, ndërkohë që do merret në

pyetje për armën dhe vendndodhjen e vëllezërve.

Vëllezërit Ruçi, së bashku me Martin Buzherin, akuzohen për vrasjen e 45- vjeçarit Ardian Beqiri dhe janë shpallur në kërkim në muajin shtator.

Vrasja e 45-vjeçarit ndodhi më 31 gusht të këtij viti, pas një konflikti për larje hesapesh.

8 02

MAPO

e enjte, 27 dhjetor 2012 www.mapo.al

rrethe

I riu shqiptar është dërguar në burgun e Leçes, ku do të përballet me akuzën e trafikimit të lëndëve narkotike

Durrës

Gjyqi ndaj Xhakjas, apeli kërkon rieskpertim të provave

Gomonia e sekuestruar

Kapet gomonia me 2 mln euro hashash, pranga shqiptarit Mediat italiane njoftojë se droga pritej të zbarkohej në brigjet e Leçes, ndërsa është diktuar nga policia, e cila i është vënë në ndjekje gomones nga ajri dhe nga deti Leçe-400 kg hashash janë kapur natën e Krishtlindjes në një gomone të nisur nga Shqipëria, nga policia italiane, ndërsa në pranga ka përfunduar një 35-vjeçar nga Berati.

Guardia di Finanza e Leçes në bashkëpunim me një skuadër ajrore ka arrestuar në flagrancë si korrier një shtetas shqiptar nga Berati, të moshës 35-vjeçare, ndërsa sekuestroi gomonen dhe drogën Mediat italiane njoftojë se droga pritej të zbarkohej në brigjet e Leçes, ndërsa është diktuar nga

policia, e cila i është vënë në ndjekje gomones nga ajri dhe nga deti. Shqiptari që ndodhej në gomonen e ngarkuar me drogë që vinte nga Shqipëria ka tentuar të largohej. “Ai tentoi t’u largohej autoriteteve që e kishin pikasur në det, por në fund pas ndjekjes së gjatë nga ajri dhe deti, mjeti lundrues mundi të izolohet. Mjeti lundrues është 7.5 metra i gjatë me 2 motorë, me 250 kuaj fuqi”, njofton një gazetë e vendit fqinj. Mediat italiane bëjnë me dije se droga kap vlerën e 2 milionë eurove, ndërsa mbi korrierin e drogës rëndon akuza e trafikut ndërkombëtar të lëndëve narkotike. 400 kg marijuanë ishin ngarkuar në një si tip kamionçine të vogël të ngarkuar mbi gomone dhe pasi të

Mediat italiane njoftojë se droga pritej të zbarkohej në brigjet e Leçes, ndërsa është diktuar nga policia, e cila i është vënë në ndjekje gomones nga ajri dhe nga deti

zbarkoheshin në tokë do të transportoheshin me mjetin deri në pikën ku do të shiteshin.

I riu shqiptar është dërguar në burgun e Leçes, ku do të përballet me akuzën e trafikimit të lëndëve narkotike, ndërsa sasia e drogës u sekuestrua në cilësinë e provës materiale nga Policia e Leçes. Ky është një rast i rrallë i gomoneve që arrijnë të kalojnë deri në Itali. Pak kohë më parë një e tillë me një sasi të madhe narkotiku u gjet e braktisur në Himarë dhe u bllokua nga policia shqiptare. Kjo e fundit gjatë këtij viti ka bllokuar sasitë më të mëdha të hashashit të kapura ndonjëherë, ku pikat kryesore kanë qenë në Gjirokastër, Durrës dhe Vlorë, që janë edhe pikat prej nga droga tentohet të trafikohet.

Eksperti II për Veizin: Predha mund të jetë rikoshet Pas dëshmisë që hasi kundërshtimin e Prokurorisë, edhe eksperti Gani Jahelezi thekson se predha që vrau Ziver Veizin ka ashkla druri Një tjetër ekspert ka përforcuar në gjykatë idenë se plumbi që vrau Ziver Veizin ishte rikoshet. Dëshmia është dhënë nga eksperti kriminalist Gani Jahelezi, sipas të cilit predha ka udhëtuar së bashku me dy ashklat mikroskopike në trupin e të ndjerit, çka nënkupton se viktima është qëlluar nga një goditje rikoshet. Sipas shpjegimeve të ekspertit, pas ekzaminimeve në një laborator, kjo predhë gjatë lëvizjes ka qenë e rregullt, simetrike dhe e padeformuar, por në kontaktet me objekte të tjera, një e tre-

ta e saj është deformuar, duke lënë tek ajo një shenjë viaske. Sipas ekspertit, distanca sesa kanë lëvizur copëzat e drurit së bashku me predhën do të përcaktoheshin vetëm po të dihej se cili është objekti me të cilin është përplasur fillimisht predha.”Në rastin tonë, nëse predha ka goditur një objekt të drunjtë, shenjat e viaskave me relievin e tyre bëjnë të mundur shkëputjen e copëzave të një objekti të drunjtë. Këto copëza mund të mbarten nga relievi i viaskave ose mund të shoqërojnë predhën në lëvizjen e saj”, deklaroi eksperti. Sipas llogaritjeve shkencore të Jahelezit, gjatë lëvizjes së predhës në ajër, mbi të veprojnë forcat e fërkimit të ajrit që shpjegohen edhe nga teoria e aerodinamikës dhe gjatë lëvizjes së predhës formohet një vorbull rrotulluese. Në ekspertizën e paraqitur në gjykatë, shkruhet: “Copëzat e drunj-

Ziver Veizi

ta janë shumë pranë këtij boshllëku dhe vorbullës së krijuar dhe mund të lëvizin së bashku me predhën”. Gjatë seancës së djeshme, eksperti tjetër i caktuar nga Gjykata, Dritan Zoto, ka kërkuar më shumë kohë për të dhënë mendimin e tij. Ai ka kërkuar si provë edhe pamjet filmike gjatë ekspertizës mjeko-ligjore të Ziver Veizit. Gjykata caktoi datën 28 dhjetor si ditën kur eksperti Jahelezi do të pyetet nga Prokuroria dhe avokatët si dhe ditën kur do të dëgjohet edhe eksperti tjetër i kërkuar nga organi i hetimit, Dritan Zoto. Vetëm pak ditë më parë, Prokuroria kundërshtoi me forcë dëshminë e ekspertit mjeko-ligjor, sipas të cilit plumbi nga i cili mbeti i vrarë Ziver Veizi ishte rikoshet.

Për këtë vrasje akuzohet gardisti Agim Llupo, ndërsa ish-shefi i Gardës, Ndrea Prendi, është nën akuzë për vrasjen e Faik Myrtajt.

Është shtyrë sërish nga trupi gjykues i Apelit në Durrës dhënia e vendimit për vrasjen e Qerim Malokut në vitin 1998, për të cilën akuzohet Ilir Xhakja, ndërsa gjyqtari njoftoi se do të bëhej riekspertim balistik dhe të rishqyrtoheshin provat. Dosja që u rihap vetëm pas vrasjes nga Xhakja të kryekomisarit të Shijakut, solli probleme edhe për një gjyqtar që akuzohet se mbajti të bllokuar atë, duke mos lejuar apelimin nga ana e prokurorisë.

Ndërkohë dje gjykata e Apelit vendosi t’i rikthehet edhe një herë analizimit të provave të grumbulluara për këtë vrasje, duke kërkuar që të kryhet sërish procedimi balistik i provave, të grumbulluara në vendngjarje, si dhe aktekspertizave të kryera më parë, në ngarkim të të pandejurit Ilir Xhakja, sepse evidentohet që konkluzionet e akteve balistike kundërshtojnë njëra-tjetrën.

“Ngarkohet Instituti i Mjekësisë Ligjore të caktojë tre ekspertë për të kryer edhe një herë procedurat balistike dhe t’ia dorëzojë gjykatës, sepse aktekspertizat bien ndesh me njëra-tjetrën”, tha kreu i trupit gjyqësor. Të mërkurën në mesditë pritej vendimi i trupit gjykues të çështjes për vrasjen e ndodhur në vitin 1998 në Katund Sukth, të Qerim Malokut, për të cilën akuzohet 39-vjecari Ilir Xhakja. Ndërkohë në seancën e mëparshme, Prokuroria ka kërkuar 24 vite burg ndaj Ilir Xhakjas, ndërsa avokati mbrojtës pafajësinë e klientit të tij. Më herët gjyqtari Neritan Tabaku, në shkurt të 2011-s i dha pafajësinë Ilir Xhakjes për këtë akuzë, ndërsa akuzohet se mbajti pezull dhe pa zbardhur vendimin duke penguar apelimin. Vrasja e Qerim Malokut ka ndodhur më ’98, në vendin e quajtur Katund Sukth. Ilir Xhakja, pasi doli nga burgu me pafajësinë e Gjykatës së Durrësit, ekzekutoi kryekomisarin e Shijakut, Tahiraj, më 13 shtator të këtij viti.

Pukë

Vetëvritet aksidentalisht 20-vjeçari Një 20-vjeçar ka humbur jetën mbrëmjen e djeshme në Pukë, pasi u vetëqëllua aksidentalisht me armë gjahu. Ngjarja ka ndodhur në fshatin Korthpul të Pukës, kur i riu Armando Nikolla po pastronte armën e gjahut në oborrin e shtëpisë së tij. Me të marrë njoftimin për ngjarjen, policia mbërriti në fshatin Korthpul dhe duke u bazuar në hetimet paraprake konstatoi se 20-vjeçarit i është shkrehur aksidentalisht arma dhe plumbi i ka prekur organet jetësore, duke i shkaktuar vdekjen.

Henri Çili

Pse MAPO Academe ?

Fundi i shtypit të shkruar; vepër arti si muzika klasike

Është në fakt një ‘thyerje’ e gazetarisë së përditëshme, një kalim nga ‘breaking news’ në ‘breaking views’, nga lajmi i parë te pikëpamja, ose pikëpamjet e ekspozuara dhe të debatuara. Është një përpjekje e parë për të shërbyer si urë mes botimeve apo konferencave akademike dhe shtypit të përditshëm. Sigurisht, pa pretendimin e përditësimit të akademikes, kjo do të qe e pamundur, por për njëfarë zbutjeje të hendekut që ekziston mes shkrimit akademik dhe shkrimit për kronikën e së përditëshmes.

Në këtë vazhdë, ky numër i radhës i MAPO Academe sjell katër intervista marrë nga sajti i Institutit Shqiptar të Medias.

Instituti Shqiptar i Medias përgjatë 2 muajve ka mbajtur të hapur në sajtin e tij debatin “Media për median”. Më poshtë janë 4 intervista: një botues, një akademik, një gazetar dhe një komentator, pjesë e një debati që angazhoi 20 autorë.

www.mapo.al

vdekja e gazetës?

Debat për krizën e medias

Flasin: Mark Marku, henri Çili, sokol balla dhe mustafa nano Sokol Balla

Mustafa Nano

Gazetarët, deri diku dhe pronarët, po dalin jashtë loje

Lajmet, politiko-mortore; nuk i ndjek kurrë në TV, lexoj gazetat

Ekrane e faqe shtypi, shohin gjithnjë e më shumë kryetarë bashkie si kryeredaktorë, sekretarë partie si analistë, e kryetarë partie si pronarë mediash

Liria e shprehjes në Shqipëri nuk ka kufizime ligjore, por në terma praktikë ajo ballafaqohet me kufizime të shumta.

faqe 9

10

E enjte, 27 dhjetor 2012 www.mapo.al

Blog

Instituti Shqiptar i Medias përgjatë 2 muajve ka mbajtur të hapur në sajtin e tij debatin “Media për median”. Më poshtë janë 4 intervista: një botues, një akademik, një gazetar dhe një komentator, pjesë e një debati që angazhoi 20 autorë.

Henri Çili

Fundi i shtypit të shkruar; vepër arti si muzika klasike Si do ta karakterizonit gjendjen e lirisë së shprehjes, dhe në mënyrë të veçantë të lirisë së medias sot në Shqipëri?

Identike si në të gjithë Perëndimin, shoqërinë perëndimore dhe pak a shumë si në pjesë të tjera normale dhe demokratike ose kuazi demokratike të botës së sotme. Janë të njëjtat fenomene, të njëjtat dukuri, të njëjtat procese shoqërore, ekonomike, politike që impaktojnë lirinë e shtypit ose disversa të cilat ndodhin kudo dhe do të thosha që do të sillja këtu të gjitha debatet që bëhen në çdo shoqëri perëndimore janë të vlefshme dhe ekuivalente dhe për Shqipërinë.

Sipas mendimit tuaj, cila është arritja më e rëndësishme e mediave shqiptare dhe cili është dështimi më i madh i tyre në më shumë se dy dekada të tranzicionit postkomunist?

Arritja më e madhe e mediave shqiptare është, për mendimin tim, se ato kanë arritur ta futin shoqërinë shqiptare, me sukses falë dhe teknologjisë dhe disa zhvillimeve botërore ose globale të kësaj epoke, të futin Shqipërinë në shoqërinë e informacionit, t’i japin shoqërisë një ofertë të diversifikuar informatike, argëtuese, formuese, opinionbërëse etj., çka nuk ka qenë parë ndonjëherë në historinë e Shqipërisë, shoqërisë shqiptare të shtetit shqiptar, ku në një mënyrë apo në një tjetër kemi vuajtur ose nga prapambetja ose nga kufizimi ideolog jik apo teknologjik. Këto barriera tashmë janë kapërcyer dhe kemi të bëjmë me një shoqëri tërësisht të informuar dhe të lirë të zgjedhë idenë, pikëpamjen, personin, programin, edicionin e lajmeve, debatin që dëshiron dhe të ndërtojë opinionin dhe formën e vetëreagimit dhe pjesëmarrjes në shoqëri për aq sa lejon një shtyp i lirë. Dështimi më i madh do të thosha, është shtypi i shkruar, dhe mosarritja dhe mesa duket përgjithmonë tashmë, e kapërcimit të prapambetjes sonë historike në infrastrukturën e shtypit të shkruar në Shqipëri dhe kulturës së shkruar në përgjithësi, çka impakton tërë elementet e tjera të shoqërisë, që është kultura e leximit, e shfletimit të materialit të printuar, çka me gjithë format e reja të komunikimit ka ruajtur një epërsi të padiskutueshme në forcimin e kulturës sonë kombëtare, gjuhës kombëtare, kulturës së demokracisë dhe nivelit të demokracisë dhe pjesëmarrjes në të.

Ndoshta kjo është prapambetja që ne nuk e kapërcyem nga e kaluara dhe me behjen e shoqërisë së informacionit dhe mjeteve virtuale të informacionit, dhe pothuajse nuk ekzistojnë më kushtet ekonomike që kjo të ndodhë më. Unë parashikoj që shumë shpejt shtypi i shkruar do të quhet një vepër arti vetëm produkt i mecenatit, status që e fituan siç e ka fituar sot piktura apo muzika klasike, dhe një libër shumë shpejt do ta konsiderojmë antikuar ose si diçka: një libër le-

trar, filozofik, dhe një gazetë apo revistë do të konsiderohen pothuajse si një vepër arti.

Ka një diskutim sipas të cilit çështjet e lirisë së medias në Shqipëri shtrohen në mënyrë të vjetruar, ato nuk janë më ato të parat, nuk lidhen më me sulmet apo gjyqet ndaj gazetarëve, por me ekonominë, me marrëdhëniet e punës, me zhvillimin e tregut të medias, sidomos me klientelizmin… Pikëpamja juaj?

Patjetër, unë vetë e mbështes fort këtë pikëpamje, problemet e lirisë së shtypit nuk janë më ato të parat, të cilat ishin problemet e afirmimit të lirisë së shtypit dhe të mësuarit me kulturën e kësaj lirie të shtypit qoftë e publikut qoftë e gazetarëve, qoftë e aktorëve shoqërorë. Sot gjithçka ka ndryshuar dhe tre prej problemeve të lirisë së shtypit sot janë drejtpërdrejt të lidhura me aspektin ekonomik dhe mekanizmin ekonomik të industrisë së medias në Shqipëri si dhe me zhvillimin e shoqërisë së konsumit në tërësi ose shoqërisë së shërbimeve.

Po i rendis si më poshtë të tre, problemi i parë që shtrohet është: cili do të jetë burimi i financimit të pjesës që secili sistem mediatik nuk i justifikon dot në treg, pra në qoftë se shpenzohet një njësi për një produkt mediatik nga shitjet e drejtpërdrejta apo nga publiciteti mund të sigurohet përgjithësisht nga 40-60% e kostos por jo më shumë, atëherë si do të mbulohet pjesa tjetër? Kjo pjesë tjetër do të mbulohet nëpërmjet shumë formave: përmes sponsorizimeve, përmes trafikut të influencës, përmes grafikut të interesave dhe pse ndonjëherë edhe ekonomisë kriminale apo formave të ekonomisë “gri”. Pra problemi i parë mund të përmblidhet me një fjali: ku do t’i gjejë paratë media që i duhen për të mbuluar kostot?

Problemi i dytë është gjeneralizimi i praktikave të marrëdhënieve publike që në 10 vitet e fundit kanë ndryshuar rrënjësisht mënyra e adoptimit të aktorëve shoqërorë dhe politikë, institucionalë ndaj medieve dhe anasjelltas ku pjesa e marrëdhënieve publike dhe e marketingut ka ndryshuar rrënjësisht duke dendur median me fjalime, konferenca, shërbime fotografike, votime, intervista, debate etj. etj., të cilat serviren nga shërbimet e shtypit, transmetimet direkt, fjala e plotë etj. Atëherë gazetari nuk është më një gjetës i lajmit, por thjesht një ndërmjetës dhe një përpunues i tij. Shtrohet çështja: ky është manipulim, shpëlarje truri apo është një rritje e transparencës aq e domosdoshme dhe aq e dëshiruar nga ana e demokracisë, dhe cilat janë pasojat e kësaj gjëje. Përveç gazetarisë investigative, që ka ngelur një ishull i vogël, për ta gjetur lajmin dhe në kërkim të lajmit është ai hermesi klasik që kërkon pikërisht atë lajmin investigativ çdo gjë tjetër, roli i gazetarit është trans-

online

Sigurisht ka ardhur dhe ka kaluar koha, por ka ardhur koha për një diskutim të ri kombëtar, për tre sistemet bazë të shtypit, medias së lirë fillimisht për shtypin e shkruar, që kërkon një projekt të veçantë në infrastrukturë dhe mbështetje në infrastrukturë të përbashkët për të mos lënë shtypin e shkruar “të vdesë” si dhe për të nxitur kulturën e shkruar që është një etikë jo vetëm në demokracinë në Shqipëri por dhe për një vend të vogël për ruajtjen e gjuhës së shkruar që është forma kryesore e ruajtjes së gjuhës

formuar thjesht në një ndërmjetës. Pra, si do të menaxhohet kjo lloj situate.

Dhe problemi i tretë që shtrohet është marketingu i shërbimeve në shoqërinë e konsumit. Bizneset kanë gjithnjë e më shumë nevojë dhe shërbimet kanë nevojë për marketingun e promovimit të mallrave dhe shërbimeve dhe ato vënë në dispozicion gjithnjë e më shumë shuma për reklamën e tërthortë ose menaxhimin e imazhit të produktit në mënyrë të tërthortë, përtej reklamës klasike ose asaj që klasifikohet formalisht dhe juridikisht si reklamë. Pra, në këto kushte, këto kompani vënë në dispozicion buxhete disa dhjetëra herë më të mëdha për median, sesa ç’kanë buxhete mediat në të vërtetë. Atëherë çfarë do ta quajmë këtë derivat të shërbimeve të biznesit që lidhen me marketingun: do ta quajmë pjesë të lirisë së shtypit apo kufizim të lirisë së shtypit dhe manipulim të kësaj lirie në funksion të produkteve nuk ka rëndësi politike, shërbimeve apo të mallrave. Edhe ky është gjithashtu një diskutim i ri, pra ku janë kufijtë e një shërbimi për publikun, një shërbimi ekonomik të shoqërisë së konsumit dhe kufijtë e lirisë së lirisë së shtypit.

Këto tre grup problemesh janë, për mendimin tim, tri sfidat e reja.

Sot në botë flitet gjithnjë e më shumë për një krizë të medias, sikurse flitet edhe për një revolucion të medias. Jemi më shumë pjesë e krizës, apo e revolucionit?

Sipas mendimit tuaj, cili është ndikimi i mediave të reja, i internetit, i facebook, i twitter në zhvillimin e medias sonë?

Pyetja është e madhe sa vetë globi. Sot sigurisht që jemi në një revolucion që sjell domosdoshmërish një krizë të sistemit paraardhës, dhe jo anasjelltas, jo kriza sjell një revolucion. Sepse janë transformuar fort mjetet e komunikimit dhe pjesëmarrja e individëve në komunikim nga ndjekës pasivë të informacionit në mediat klasike deri tek televizioni me futjen e internetit dhe elementëve të rinj, mediave të reja, publiku është realisht strukturues i medias së vet ose medias së personalizuar. Kjo po sjell pasoja

11

E enjte, 27 dhjetor 2012 www.mapo.al

Mark Marku

Koha e mediave të reja; të rëndësishme sa Gutenbergu

shumë të mëdha në flukset e marketingut, në flukset financiare të reklamave në gjithë mënyrën se si po punojnë operatorët për të arritur publikun, konsumatorin, votuesin.

Disa vende të rajonit kanë bërë përpjekje për të hartuar Strategji të Zhvillimit të Medias. Në Shqipëri ky debat ka munguar. A mendoni se ka ardhur koha të hartohet një strateg ji e zhvillimit të këtij sektori ?

Sigurisht ka ardhur dhe ka kaluar koha, por ka ardhur koha për një diskutim të ri kombëtar, për tre sistemet bazë të shtypit, medias së lirë fillimisht për shtypin e shkruar, që kërkon një projekt të veçantë në infrastrukturë dhe mbështetje në infrastrukturë të përbashkët për të mos lënë shtypin e shkruar “të vdesë” si dhe për të nxitur kulturën e shkruar që është një etikë jo vetëm në demokracinë në Shqipëri por dhe për një vend të vogël për ruajtjen e gjuhës së shkruar që është forma kryesore e ruajtjes së gjuhës. Për mediat klasike audiovizive, ka shumë rëndësi një rregullim, ripozicionim i televizionit publik për një rritje të përgjegjshmërisë sociale të mediave, përgjegjshmërisë edukative ose përmbajtjesore të medias në raport me disa objektiva që mund të kemi si shoqëri dhe si komb, në lidhje me traditën, ambientin, edukimin, me disa elementë të tjerë që ndoshta i anashkalojmë paksa logjikës së tregut ku duhet një strategji ndërhyrëse.

Dhe elementi i fundit me mediat e reja kemi nevojë si shoqëri të strukturojmë një qasje ndaj këtyre mediave për impaktin që ato kanë, të panjohur ende në etikë, edukimin e fëmijëve dhe ruajtjes së jetës private dhe personalitetit ekonomik, etik, psikologjik të individit apo subjekteve në shoqëri.

Si e g jykoni kredibilitetin e medias sonë sot? Nëse për një moment do të vendoseni në rolin e qytetarit, jo të

gazetarit, si do të shpreheshit për ato që lexoni në gazeta dhe shikoni në ekrane, sa e besueshme është media jonë?

Për mua është e besueshme në kuptimin që tërësia e konfrontimit të informacionit ose opinioneve është e tillë që publiku nuk mund të nxjerrë një rezultat përafërsisht më afër të vërtetës së tij. Ajo që është e re, është strukturimi i mediave në një logjikë të re, ku në përmbajtje dhe në axhendën e saj interferojnë shumë më tepër aktorë se sa më parë, që lidhen me pronësinë, influencën politike, ekonomike, intelektuale apo të mendimit në krahasim me atë redaksinë klasike të 10 apo 15 viteve më parë e cila mendonte vetë në një farë mënyre, e prodhonte vetë realitetin.

Po afron fushata elektorale e zgjedhjeve të ardhshme. Tashmë e dimë se fushatat tona elektorale janë gjithnjë e më shumë mediatike. Çfarë prisni nga media në fushatën që po afron?

Pak a shumë të njëjtat gjëra si dy-tre zgjedhjet e fundit ku është krijuar një traditë e konsoliduar pak nga pikëpamja e sjelljes së medias dhe dispozicionit të medias për të pasqyruar fushatën, por shpesh herë peng i strategjive politike për të bllokuar njëra tjetrën ose për të ndëshkuar apo favorizuar njëherë median partnere dhe njëherë median kundërshtare dhe anasjelltas. Më duket një sjellje relativisht njësoj. Ajo që do të ishte dhe do të duhej një presion pozitiv është përballja në debate e gjithë sistemit ekuivalent të konkurrencës politike, duke filluar nga pretendentët për kryeministër Rama dhe Berisha dhe gjithë pak a shumë qeverinë hije të opozitës në mënyrë që individët të mund të krahasojnë dhe pa këtë debat në një farë mënyre njerëzit nuk është se nuk i kanë instrumentet për të krahasuar.

Si do ta karakterizonit gjendjen e lirisë së shprehjes, dhe në mënyrë të veçantë të lirisë së medias sot në Shqipëri? Është tashmë fakt i padiskutueshëm se Shqipëria i përmbush standardet e një vendi normal demokratik për sa i përket lirisë së shprehjes dhe lirisë së medias. Dhe kur themi këtë, nuk kemi parasysh vetëm faktin se këto liri dhe të drejta janë të garantuara në letër si të drejta themelore por, edhe realizimin konkret në praktikën e veprimtarisë së mediave. Praktikisht asnjë gazetar apo media nuk ndihet e kërcënuar apo e kufizuar në veprimtarinë e vet mediatike dhe ka një vetëdijësim të aktorëve mediatikë, politikë e institucionalë për domosdoshmërinë e lirisë së mediave Por duke thënë këtë, nuk do të thotë se kemi një situatë ideale të lirive mediatike, pasi me liri të mediave nuk kuptojmë vetëm liritë politike. Mediat favorizohen apo kufizohen në lirinë e tyre edhe nga faktorë të tjerë të rëndësishëm si niveli i zhvillimit ekonomik, teknologjik, kulturor, arsimor, nga tradita etj. Shumë prej këtyre faktorëve veç e veç ose së bashku janë pengesë për ushtrimin e lirive mediatike edhe pse sistemi politik shqiptar i ka garantuar de facto ato.

Sipas mendimit tuaj, cila është arritja më e rëndësishme e mediave shqiptare dhe cili është dështimi më i madh i tyre në më shumë se dy dekada te tranzicionit postkomunist?

Mendoj se arritja më e madhe e mediave shqiptare ka të bëjë me faktin se këto media e kanë fituar autoritetin për të qenë pushtet kontrollues i pushtetit politik. Gjithashtu mendoj se investimet teknologjike të bëra në fushën e mediave janë një arritje e madhe.

Por dështimi më i madh mendoj se lidhet edhe me arritjet më të mëdha që përmendëm më sipër. Marrëdhënia e mediave me pushtetin politik është shpeshherë e kompromentuar dhe marrëdhënia mes atyre që kanë mundësuar investimet e rëndësishme teknologjike dhe financiare në fushën e mediave dhe gazetarëve është shpeshherë depersonalizuese për gazetarët.

Ka një diskutim sipas të cilit çështjet e lirisë së medias në Shqipëri shtrohen në mënyrë të vjetruar, ato nuk janë më ato të parat, nuk lidhen me sulmet apo gjyqet ndaj gazetarëve, por me ekonominë, me marrëdhëniet e punës, me zhvillimin e tregut të medias, sidomos me klientelizmin… Pikëpamja juaj? Është e vërtetë që çështja e lirisë së medias nuk ka të bëjë përherë me moscenimin fizik të gazetarëve apo me presionin që u bëhet atyre nëpërmjet sistemit të drejtësisë.

Më saktë mund të thuhet se të drejta të tilla janë bazike, por jo të mjaftueshme. Një gazetari mund t’i kufizohet liria jo vetëm nëpërmjet dhunës apo gjykatës, por edhe me forma të tjera më të sofistikuara si p.sh. nëpërmjet humbjes së vendit të punës, nëpërmjet kufizimit të mundësisë për marrjen e informacionit, nëpërmjet punës së zezë, e kështu me radhë. E njëjta gjë mund të thuhet edhe për bizneset mediatike. Një biznes mediatik mund të kufizohet nëpërmjet ndëshkimeve financiare ose nëpërmjet favorizimeve financiare të pushtetit politik. Nëpërmjet ndëshkimeve i kufizohet mundësia për të qenë konkurrent në tregun e mediave, ndërkohë që nëpërmjet favorizimeve i kufizohet mundësia për të qenë konkurrent në tregun e ideve dhe të informacionit.

Sot në botë flitet gjithnjë e më shumë për një krizë të medias, sikurse flitet edhe për një revolucion të medias. Jemi më shumë pjesë e krizës, apo e revolucionit? Sipas mendimit tuaj, cili është ndikimi i mediave të reja, i internetit, i Facebook, i Twitter në zhvillimin e medias sonë?

Sistemi i mediave botërore ka hyrë në një fazë ndryshimesh strukturore të mëdha të shkaktuara, sipas mendimit tim, për tri arsye: e para për shkak të ndryshimeve teknologjike, e dyta për shkak të krizës së përgjithshme të sistemit ekonomik botëror dhe e treta për shkak të shtrirjes së sistemit demokratik edhe në ato pjesë të globit ku sundonin regjime diktatoriale dhe këtu e kam fjalën për ndryshimet e nisura me rënien e Murit të Berlinit dhe që u pasuan me ndryshime të rëndësishme në Amerikën Latine, Azi, Afrikë e së fundmi edhe në botën arabe.

Për sa u përket mediave të reja, mund të thuhet se në këtë ndryshim ato kanë peshën kryesore. Ndryshimi që ato kanë sjellë mendoj se është po aq revolucionarizues sa edhe vetë shpikja e Gutenbergut. Mendoj se edhe sistemi mediatik shqiptar po ndikohet dukshëm prej tyre. Megjithatë mendoj se ende në mediat shqiptare nuk po kuptohet se çfarë realisht ka ndodhur me futjen e internetit dhe të teknologjive të reja të komunikimit.

Përveç frikës dhe panikut instiktiv për ndryshimin e ndodhur ende nuk kemi një reflektim të asaj çfarë ka ndodhur.

Personalisht mendoj se teknologjitë e reja e kanë ndryshuar thellësisht profesionin e gazetarit, natyrën e informacionit, komunikimit dhe të mediave, publikun, mënyrën e jetesës, komunikimin politik. Sa më shpejt ta kuptojmë këtë ndryshim dhe sa më shpejt t’i përshtatemi këtij ndryshimi aq më të mirëpozicionuar do të gjendemi në këtë botë që ndryshon në mënyrë marramendëse.

Disa vende të rajonit kanë bërë përpjekje për të hartuar Strategji të Zhvillimit të Medias. Në Shqipëri ky debat ka munguar. A mendoni se ka ardhur koha të hartohet një strategji e zhvillimit të këtij sektori?

Edhe ne e kemi miratuar pak muaj më parë strategjinë e dixhitalizimit, që mbulon një pjesë të mirë të sistemit të mediave. Strategjia është e standardeve bashkëkohore, por e rëndësishme është që tashmë të njihet dhe të zbatohet.

Si e gjykoni kredibilitetin e medias sonë sot? Nëse për një moment do të vendoseni në rolin e qytetarit, jo të gazetarit, si do të shpreheshit për ato që lexoni në gazeta dhe shikoni ne ekrane, sa e besueshme është media jonë?

Zakonisht thuhet se mediat janë pasqyrë e shoqërisë së cilës i përkasin. Në këtë kuptim mediat shqiptare reflektojnë të gjitha arritjet dhe problematikën e shoqërisë shqiptare. Nisur nga ajo që lexojmë në media dhe ekrane mund të them së pari, se ne informohemi nëpërmjet mediave shqiptare dhe së dyti, se cilësia e këtij informacioni nuk i përmbush pritshmëritë tona për sa i përket besueshmërisë.

Po afron fushata elektorale e zgjedhjeve të ardhshme. Tashmë e dimë se fushatat tona elektorale janë gjithnjë e më shumë mediatike. Çfarë prisni nga media në fushatën që po afron?

Fushatat elektorale janë testi i vërtetë për efikasitetin e mediave por edhe një test i pavarësisë së tyre karshi sistemit politik.

Shpresoj që këtë radhë nga ky test të rezultojë se mediat janë bërë më autonome karshi sistemit politik.

12

E enjte, 27 dhjetor 2012 www.mapo.al

debati

Ekrane e faqe shtypi, shohin gjithnjë e më shumë kryetarë bashkie si kryeredaktorë, sekretarë partie si analistë, e kryetarë partie si pronarë mediash.

Sokol Balla

Gazetarët, deri diku dhe pronarët, po dalin jashtë loje Si do ta karakterizonit gjendjen e lirisë së shprehjes, dhe në mënyrë të veçantë të lirisë së medias sot në Shqipëri?

Situata nuk është e mirë. Rreziku qëndron te gërshetimi i problemeve të rritjes, me ato të krizës globale ekonomike, të asaj botërore mediatike, me problemet rrënjësisht shqiptare.

Nga njëra anë media, sidomos ajo elektronike, po njeh progres teknologjik të panjohur më parë, ajo është përqendruar në duart e pak njerëzve, të cilët në cilësinë e pronarëve të multikompanive, nuk fshehin tashmë aleancat e tyre politike, kryesisht me qeverinë. Për fat të keq, këto aleanca nuk janë ideologjike, që deri diku do të ishte e pranueshme. Ato janë thjesht pragmatiste, bile shkojnë deri aty sa bëjnë aleanca me një apo me dy klane brenda mazhorancës. Këto aleanca kryesisht me qeverinë, u krijojnë pronarëve lehtësi, por nuk kanë rregulluar gjendjen ekonomike të gazetarëve.

Në një televizion të qeverisë që merr miliona euro reklama çdo vit nga shteti, rrogat sot, jepen së paku dy muaj me vonesë, njëlloj si një tjetër televizion rajonal privat, ku situata ekonomike për shkak të linjës editoriale kritike me qeverinë, ka detyruar drejtuesit të mos paguajnë rrogat prej dy muajsh.

Ndërkohë ka gjithnjë e më pak fonde për gazetarinë investigative dhe për mbulimin e ngjarjeve të rëndësishme, por ajo që po mungon është analiza e qartë dhe e thellë e ngjarjeve dhe aksioneve politike. Sensi analitik kritik është zbehur dhe zërat e paktë kritikë të pavarur, sot janë të obsesuar pas rrogave që kanë filluar të marrin nga pronarët e multikompanive. Për pak para më shumë, secili po mundohet të gjejë çmimin e vet të shitjes.

Pra pronarët, janë një pjesë e problemit por jo i gjithë problemi. Po ashtu edhe ne, jemi pjesë e problemit. Nuk është se nuk ka rezistencë për të ruajtur parimet, por ajo është tashmë e fshehtë, thuajse e vetëcensuruar. Sensi krijues dhe kërkues është reduktuar në një mjet për të

arritur qëllimin, famën apo pozicionin. Gjithçka pastaj ndalon aty. E vërteta mbetet e pazbuluar. Problem tjetër është prodhimi në shumicë i gazetarëve të rinj cilësorë. Megjithatë shoh një rritje të lehtë në numër të gazetarëve të rinj cilësorë, që po shfaqin shenjat e egos së tyre profesionale. Të shpresojmë se do të vazhdojë.

Sipas mendimit tuaj cila është arritja më e rëndësishme e mediave shqiptare dhe cili është dështimi më i madh i tyre në më shumë se dy dekada të tranzicionit postkomunist.?

Arritja më e rëndësishme është se ia kemi dalë të jemi pjesa më progresive e shoqërisë dhe dështimi më i madh është se ende pas 22 vjetësh, flasim për një liri të rrezikuar të shprehjes, për censurë e autocensurë dhe për një qeveri agresive kundër gazetarëve kritikë ndaj saj. Si gjithmonë situata e çështjeve të caktuara në Shqipëri paraqitet me dy faqe. Kësaj nuk i shpëton dot as gazetaria.

Ka një diskutim sipas të cilit çështjet e lirisë së medias në Shqipëri shtrohen në mënyrë të vjetruar, ato nuk janë më ato të parat, nuk lidhen më me sulmet apo gjyqet ndaj gazetareve, por me ekonominë, me marrëdhëniet e punës, me zhvillimin e tregut të medias, sidomos me klientelizmin…

Pikëpamja juaj?

Besoj dy përgjigjet e mia të para tregojnë se të dyja këto janë të vërteta. Nga njëra anë kemi një media elektronike të sofistikuar dhe një gazetari të shkruar të rrënuar. Nga njëra anë kemi media sociale në zhvillim, por kemi blogjet më të paedukuara dhe skandaloze, krahasuar edhe me fqinjët tanë. Nga njëra anë kemi qeverinë që jep miliona euro për median dhe shtypin privat, por 90 për qind e saj shkon për një televizion dhe tre gazeta. Nga njëra anë jemi vend anëtar i NATO-s, por nga ana tjetër qeveria është gati të burgosë, të kërcënojë, të etiketojë si puçistë e të rrënojë ekonomikisht gazetarë dhe media që janë kritikë me të. Nga

njëra anë media shiten e blihen çdo ditë, çdo ditë sheh në billboards fytyrën e ndonjë gazetari të hutuar nga pasuria e pronarëve të tyre, por nga ana tjetër sensi kritik sa vjen e dobësohet. Nga njëra anë kemi polarizim ekstrem të linjave editoriale të mediave proqeveri, por nga ana tjetër, çdo javë po lind ndonjë tv, gazetë a revistë, me aksionerë njerëz të opozitës. Pra asgjë nuk po shkon si duhet. Kudo janë politikanët. Edhe në punën tonë, edhe në dialektikën e zhvillimit të profesionit të gazetarit. Gazetarët, deri diku dhe pronarët, po dalin jashtë loje.

Ekrane e faqe shtypi, shohin gjithnjë e më shumë kryetarë bashkie si kryeredaktorë, sekretarë partie si analistë, e kryetarë partie si pronarë mediash.

Sot në botë flitet gjithnjë e më shumë për një krizë të medias, sikurse flitet edhe për një revolucion të medias. Jemi më shumë pjesë e krizës, apo e revolucionit? Sipas mendimit tuaj, cili është ndikimi i mediave te reja, i internetit, i facebook, i twitter në zhvillimin e medias sonë?

Këtu tek ne, ulja e kostove të internetit dhe investimet e mëdha private në këtë fushë, kanë sjellë një boom të medias sociale dhe përdorimit të internetit, twitter e facebook që janë pjesë e emisioneve kryesore politike në tv shqiptare. Materiali që ato ofrojnë është i bollshëm dhe i madh. Pyetja që na shtrohet këtej e tutje është se çfarë do bëjmë me të? Ka ardhur koha (me vonesë), që edhe emisionet të kenë redaktorët e tyre të dedikuar online. Por këto janë kosto. Të shohim nëse menaxherët e mediave do të arrijnë ta kuptojnë këtë.

Disa vende të rajonit kanë bërë përpjekje për të hartuar Strategji të Zhvillimit të Medias. Në Shqipëri ky debat ka munguar. A mendoni se ka ardhur koha të hartohet një strategji e zhvillimit të këtij sektori?

Kjo në parim, duket gjë e mirë, por unë kam dy dilema: e para se çfarë konkretisht do të

parashtronte kjo strategji dhe e dyta kush do të merrej me të. Kjo e dyta është edhe më e rëndësishme, pasi shohim gjithnjë e më shumë njerëz që nuk kanë asnjë lidhje me mediat. Pak vite më parë pashë se njerëz tërësisht jashtë gazetarisë deshën të ngrinin me ligj Urdhrin e Gazetarit e ta kthenin atë në një gjykatë penale për gazetarët. E pata kundërshtuar me forcë. Do të kundërshtoj me forcë, çdo përpjekje për një strategji të zhvillimit të medias, ku do të tentojnë të fusin duart, politikanët, qeveria e njerëzit që nuk kanë asnjë lidhje me mediat, por shëtisin si shushunja fondesh nëpër ambasada.

Si e gjykoni kredibilitetin e medias sonë sot? Nëse për një moment do të vendoseni në rolin e qytetarit, jo të gazetarit, si do të shpreheshit për ato që lexoni në gazeta dhe shikoni në ekrane, sa e besueshme është media jonë?

Pasuri logosh, por varfëri temash. Të gjithë bëjnë edicione lajmesh, se mendojnë që bëhen të rëndësishëm duke shpenzuar pak para, por gabojnë. Edhe lajmet janë kthyer në tribuna bosh: ai tha, ju thatë… Por askush nuk thotë: unë them… Njerëzit sot marrin lajmet, por nuk i kuptojnë ato. Në 99 për qind të rasteve, pyetja “pse”, mbetet pa përgjigje.

Po afron fushata elektorale e zgjedhjeve të ardhshme. Tashmë e dimë se fushatat tona elektorale janë gjithnjë e më shumë mediatike. Çfarë prisni nga media në fushatën që po afron?

Jo ndonjë gjë të veçantë, por unë personalisht sfidën e kam me veten time. Në gazetari ecet edhe me dhënien e shembullit të mirë. Modestisht këtë do të provoj ta bëj, ashtu si edhe tani.

Duke ofruar investigimin edhe në fushatë elektorale. Një projekt i guximshëm, që nuk është bërë tani. Shpresoj të me ndjekin edhe të tjerë.

Media në fushatë elektorale nuk është thjesht një tub lavamani, ku në mënyrë të barabartë të fryjnë hundët partitë politike, por lakmusi i peshores së opinionit publik.

13

E enjte, 27 dhjetor 2012 www.mapo.al

Mustafa Nano: Lajmet, politiko-mortore; nuk i ndjek kurrë në TV, lexoj gazetat Si do ta karakterizonit gjendjen e lirisë së shprehjes, dhe në mënyrë të veçantë të lirisë së medias sot në Shqipëri?

Liria e shprehjes në Shqipëri nuk ka kufizime ligjore, por në terma praktikë ajo ballafaqohet me kufizime të shumta. Një sipërmarrës i vogël apo biznesmen i madh do të duhet të mendohet mirë para se të artikulojë në publik një kritikë për qeverinë, pasi mund të ballafaqohet me kontrolle të befasishme të biznesit të tij. Po kështu ndodh dhe me ata që janë të punësuar në sektorin publik (mësues, nëpunës administrate etj.), të cilët kanë frikë se pushohen nga puna në një klimë të kontrollit të plotë mbi institucionet nga ana e qeverisë. E teprojnë me këtë frikë? Ndoshta, por problemi i presioneve të strukturave të qeverisë mbi entitetet kritike ndaj qeverisë ekziston gjithë ditën e ditës.

Përsa i takon lirisë së medias, medalja ka dy anë. Nga njëra anë, ka një treg të harlisur mediatik dhe një numër të madh gazetash, televizionesh, etj., e në këtë kuptim, kush ka një opinion për ta shprehur, mund ta gjejë kollaj një foltore.

Por nga ana tjetër, fakti që mediat janë të kontrolluara brutalisht nga pronarët e tyre, e që pronarët janë të lidhur qartësisht me palët politike, e rëndon klimën e lirisë brenda një gazete apo një televizioni.

Sipas mendimit tuaj, cila është arritja më e rëndësishme e mediave shqiptare dhe cili është dështimi më i madh i tyre në më shume se dy dekada të tranzicionit postkomunist?

Arritja më e madhe e mediave ka të bëjë me teknologjizimin e tyre, e me një zhvillim eksten-

siv, gjë që ka sjellë dhe rritjen e profesionalizmit të gazetarëve. Këta të fundit dinë të raportojnë sot shumë më mirë se sa raportonin pesë-gjashtë vite më parë. Por këto arritje nulifikohen prej mungesës së lirisë brenda një gazete apo televizioni, dhe prej presionit padronal mbi gazetarët. Kjo ka bërë që informacioni të jetë më i mirë në pikëpamje stilistike e të përcillet më shpejt e me cilësi më të mirë tek audienca, por ai, informacioni pra, mbetet i pilotuar.

Ka një diskutim sipas të cilit çështjet e lirisë së medias në Shqipëri shtrohen në mënyrë të vjetruar, ato nuk janë më ato të parat, nuk lidhen më me sulmet apo gjyqet ndaj gazetareve, por me ekonominë, me marrëdhëniet e punës, me zhvillimin e tregut të medias, sidomos me klientelizmin… Pikëpamja juaj?

Unë jam me tezën që problemet e mass-medias nuk janë më ato të parat, e nuk kanë të bëjnë më me shkelje të dhunshme të të drejtave të gazetarëve, me rrahje, arrestime e gjyqe. Por si problem kryesor të mass-medias së sotme do të veçoja pafuqinë e saj për t’u fokusuar te problemet reale të vendit. Kjo lidhet së pari me faktin që gazetarët, të urdhëruar nga pronarët, fokusohen në mënyrë maniakale te ngjarjet politike, gjë që i bën të shpikin lajme. Nuk ka aktivitet partiak apo politik që të mos raportohet në televizione, dhe kjo gjë i ka transformuar edicionet e lajmeve në buletine politike. Një politikan që hap gojën, apo që shkon diku, shihet apriori si lajm prej gazetarëve shqiptarë. Dhe së dyti, në këtë mes ndikojnë dhe vështirësitë e gazetarëve për të bërë transparencën e qeverisjes, dhe këto janë vështirësi që kanë të bëjnë qoftë me kufijtë që ka-

në përcaktuar pronarët, qoftë me pamundësinë për të marrë një informacion mbi aktivitetin e qeverisë e të strukturave të saj.

Sot në botë flitet gjithnjë e më shumë për një krizë të medias, sikurse flitet edhe për një revolucion të medias. Jemi më shumë pjesë e krizës, apo e revolucionit? Sipas mendimit tuaj, cili është ndikimi i mediave të reja, i internetit, i facebook, i twitter në zhvillimin e medias sonë?

Mendoj se jemi më shumë pjesë e krizës. Sigurisht, janë vënë re iniciativa për të zhvilluar një gazetari alternative, sidomos online, por këto janë iniciativa modeste që rrezikojnë të dështojnë.

Arsyeja është e thjeshtë. Çdo media, sadopak të jetë e kushtueshme, ka nevojë për një minimum parash për t’u mbajtur. Një gazetë online në Shqipëri mund të bëhet dhe me 50 mijë euro në vit, por edhe këto pará është e vështirë të gjenden. Bizneset nuk reklamojnë mallrat e shërbimet e tyre në web, dhe kjo ndodh edhe për shkak të frikës nga qeveria, edhe për shkak të mosnjohjes së mundësive e oportuniteteve që të hap bota e web-it në këtë drejtim. Një numër gazetash online kanë shumë më tepër lexues se një duzinë gazetash print, por këto të fundit, në mënyrë paradoksale, kanë më tepër reklama në faqet e tyre.

Disa vende të rajonit kanë bërë përpjekje për të hartuar Strategji të Zhvillimit të Medias. Në Shqipëri ky debat ka munguar. A mendoni se ka ardhur koha të hartohet një strategji e zhvillimit të këtij sektori?

Absolutisht po, ka ardhur koha, por këtu lipset të luajë rol edhe komuniteti i gazetarëve. Nuk

e shoh këtë strategji si tagër ekskluziv të politikës, të mazhorancës, të parlamentit. Nuk mund të përfytyrohet asnjë nismë e kësaj fushe pa kontributin, presionin, e pjesëmarrjen e gazetarëve në këtë debat.

Si e gjykoni kredibilitetin e medias sonë sot? Nëse për një moment do të vendoseni në rolin e qytetarit, jo të gazetarit, si do të shpreheshit për ato që lexoni në gazeta dhe shikoni në ekrane, sa e besueshme është media jonë?

Personalisht, nuk kam një mendim të mirë për mass-media-n tonë. Në thelb, si televizionet, ashtu dhe gazetat, bartin të njëjtin problem, për të cilin fola më sipër: nuk merren me shqetësimet reale të vendit. Ka televizione që japin informacion live 24 orë non stop, por pjesa më e madhe e këtij informacioni buron nga pallatet dhe korridoret e politikës. Gazetarët e kamerat, edhe kur shkojnë në terren, shkojnë për të ndjekur e raportuar takimet e natyrës politike. Në mos, për të raportuar ndonjë lajm të kronikës së zezë. Dhe kështu, lajmet janë të natyrës politiko-mortore.

Kjo është arsyeja që nuk i ndjek kurrë lajmet në TV. I ndjek në gazeta, një ditë më pas. Logjika e informimit është ajo, por gazeta është nga natyra më pak agresive.

Po afron fushata elektorale e zgjedhjeve të ardhshme. Tashmë e dimë se fushatat tona elektorale janë gjithnjë e më shumë mediatike. Çfarë prisni nga media në fushatën që po afron?

Pres të ndodhë ajo që ka ndodhur dhe herë të tjera, d.m.th. edicione lajmesh të dominuara nga raportimet elektorale, dhe debate televizive të zhurmshme mes palëve të politikës.

14

MAPO

e enjte, 27 dhjetor 2012 www.mapo.al

sociale

Privatët në skemën e sigurimeve, faturat rimbursohen nga ISKSH Në skemën e re të sigurimeve do të futen vetëm institucionet shëndetësore private që janë të akredituara. Paketa e shërbimeve që do të ofrohet nga privatët do të jetë me çmime më të lira për pacientët dhe sipas drejtoreshës së ISKSH-së, Elvana Hana, aktualisht priten disa akte nënligjore për të

përcaktuar se cilat do të jenë këto shërbime.

ISKSH do të jetë menaxhuesi kryesor i skemës, e cila do të shoqërohet me kontrolle më të rrepta ndaj të gjitha subjekteve shëndetësore. Sipas ligjit të ri të sigurimeve shëndetësore, ISKSH kthehet në Fondin Kombëtar të Sigurimeve Shëndetësore dhe

do të mund të blejë dhe të ofrojë shërbime më cilësore, me kosto efektive dhe më të sigurta për qytetarët. Reforma synon shfrytëzim më të mirë jo vetëm të kapaciteteve diagnostikuese e trajtuese, por dhe të atyre njerëzore përmes përmirësimit të infrastrukturës së shërbimit shëndetësor.

Korçë

Invalidët e Korçës në protestë: Nuk kemi lekë për bukë e ilaçe

Denoncimi i Jaupllarit: Në farmaci po shiten ilaçe të skaduara Kreu i Urdhrit të Farmacistëve evidenton problemet e hasura gjatë këtij viti në tregun farmaceutik, si futja e medikamenteve pa kontroll në dogana, rritja e çmimit të ilaçeve dhe mungesa e kontrollove nga strukturat përkatëse Jonida Tashi

Medikamenteve që tregtohen në farmaci po u falsifikohen datat e skadencës, origjina dhe çmimi. Madje, ka shumë raste kur ilaçet hyjnë me çanta nëpër dogana, jashtë çdo kontrolli. Ky është denoncimi që vjen nga kreu i Urdhrit të Farmacistëve të Shqipërisë, Arjan Jaupllari, i cili gjatë përmbledhjes vjetore mbi aktivitetin farmaceutik në vend ka evidentuar problemet që po hasen në

të. Ai thotë se shumë produkte si vitamina dhe shtesa të tjera ushqimore nuk regjistrohen dhe tregtohen kudo dhe nga kushdo. Sipas tij, mungesa e informatizimit të sistemit farmaceutik sjell abuzime pafund, pasi nuk publikohet askund se cila është rruga e qarkullimit të medikamenteve që përfundojnë në Shqipëri. Nga ana tjetër, kreu i Farmacistëve ka denoncuar edhe rritjen e çmimit të ilaçeve gjatë këtij viti, çka ka bërë që pacientët të mos i blejnë më me paketë të plotë, por me kokrra. Sipas Jaupllarit, në tregun farmaceutik ka një shpërndarje kaotike të farmacive, ku vetëm importues dhe shpërndarës janë mbi 150, pa llogaritur ata që shesin në mënyre informale duke iu shmangur detyrimeve doganore. E gjithë kjo situatë, sipas Urdhrit të Farmacistëve vjen për shkak edhe të kontrolleve rutinë që i bëhet këtij sektori dhe që nuk përqendrohen tek dëmet që mund t’i vijnë pacientit si

pasojë e këtij kaosi që mbizotëron në treg. Gjatë përmbledhjes vjetore mbi aktivitetin farmaceutik në vend, Jaupllari lëshoi akuza edhe për keqmenaxhimin dhe korrupsionin nëpër spitale. Sipas tij, ky fundvit i gjen pjesën më të madhe të spitaleve shqiptare pa barna, materiale mjekimi dhe reagentë për kryerjen e

Kreu i Farmacistëve ka denoncuar edhe rritjen e çmimit të ilaçeve gjatë këtij viti, çka ka bërë që pacientët të mos i blejnë më me paketë të plotë, por me kokrra

analizave. Sipas kreut të Urdhrit të Farmacistëve, i takon strukturave përgjegjëse, Ministrisë së Shëndetësisë, Qendrës së Kontrollit të Barnave të zbatojnë detyrat e tyre, me qëllim që shërbimi farmaceutik të jetë sipas standardeve.

Më herët, nëpërmjet një vendimi të marrë nga Këshilli Kombëtar, Urdhri i Farmacistëve e ka konsideruar të jashtë ligjshëm për anëtarët e Urdhrit dhënien e barnave me çmime të ndryshme nga pulla e kontrollit të barnave dhe përfshirjen në skema abuzive promocioni. Sipas urdhrit disa barna tregtohen me çmime të ndryshme nga pulla e kontrollit, që vijnë nga aplikimi i skemave abuzive të kompanive farmaceutike, apo përfaqësive të tyre, si dhënia e recetave me kupona që sigurojnë ulje çmimi, apo çfarëdolloj materiali shoqërues i recetës që u këshillon, premton apo garanton pacientëve çmime të ndryshme të barit nga ai i recetës.

Invalidët e juglindjes dalin sërish në protestë për mos marrjen e pagesave të paaftësisë. Gjatë mesditës së të mërkurës invalidët kanë protestuar sërish përpara prefekturës, duke e cilësuar të pajustifikueshme vonesën e dhënies së pagesave të paaftësisë për punë ose siç quhen ndryshe të KEMP-it për më shumë se 3 muaj. Gjendja e tyre sa vjen dhe rëndohet, ndërkohë që dhe jeta e tyre vihet në rrezik, pasi ata thonë se nuk kanë lekë as për të blerë ilaçet. Ndaj në këto kushte dhe për më tepër në prag të festës së fundvitit, invalidët e Korçës por dhe të rretheve të këtij qarku, kanë dalë në qendër të qytetit me pankarta në duar.

“Në prag të festave jemi pa bukë dhe me borxhe”, “Kërkojmë pagesën e invaliditetit”, “Qeveria të reagojë, ne nuk u ndahemi protestave”, këto kanë qenë disa nga sloganet e tyre me të cilat kanë kërkuar vëmendjen e strukturave shtetërore dhe reagimin në kohë të tyre. Invalidët, por dhe të afërmit e tyre i bënë apel qeverisë që të mendojë për këtë shtresë të shoqërisë, e cila ka nevojë për mbështetje dhe përkrahje në çdo kohë dhe nuk duhet lënë pa mëshirë në harresë. Ky reagim i radhës ka ardhur vetëm dy ditë pas protestës së tyre të parë, teksa dhjetëra invalidë të qytetit të Korçës kanë protestuar sërish për mosmarrjen e pensioneve të invaliditetit.

Irena Vreto

Invalidët në Korçë

Shkelet privatësia, Çabej: Gjykatat të ruajnë të dhënat personale Komisionerja për Mbrojtjen e të Dhënave Personale kërkon nga gjykatat që të mos publikojnë më të dhënat e personave të përfshirë nëpër procese gjyqësore Gjykatat shqiptare nuk do të mund të publikojnë më të dhëna të detajuara për çështjet private, sidomos vendimet e divorceve.

Zyra për Mbrojtjen të Dhënave Personale u ka kërkuar gjykatave

që të mos bëjnë publike online të dhënat e personave të përfshirë nëpër procese gjyqësore.

Komisionerja për Mbrojtjen e të Dhënave Personale, Flora Çabej ka pohuar se pas ankesave të shumta të ardhura në këtë institucion, janë bërë ndryshimet përkatëse në Ligjin për ruajtjen e të dhënave private, i cili i pengon gjykatat të publikojnë online detaje të çështjeve civile. Kjo zyrë ka konstatuar se të dhënat personale që publikohen në gjykata kanë dëmtuar familjarë të personave që kanë hapur procese

të ndryshme. Më problematike, rezulton situata në rastet e divorceve, që kanë ndikuar negativisht tek fëmijët. Pranë Zyrës për Mbrojtjen e të Dhënave Personale janë depozituar ankesa të shumta të këtij lloji. Komisionerja, Flora Çabej thotë se gjykatave u është lënë një afat prej 3 muajsh që të ndryshojnë sistemin. Sipas saj, në të kundërt do të ketë penalitet me gjobë, vlera e të cilës është 1 milionë lekë për çdo shkelje të konstatuar.

Komisionerja për Mbrojtjen e të Dhënave Personale, Flora Çabej

Flora Çabej

dhe presidentja e Dhomës Kombëtare të Noterëve, Mimoza Sadushaj, nënshkruan dje një memorandum bashkëpunimi në lidhje me respektimin, garantimin e ruajtjes së të dhënave private, si dhe marrëveshjeve kontraktuale. Memorandumi kryesisht do të shërbejë edhe për shkëmbime profesionale, si dhe për realizimin e një mbrojtjeje të të dhënave personale sa më efikas, pasi noterët janë njëkohësisht subjekt kontrollues dhe përpunues i këtyre të dhënave.

e enjte, 27 dhjetor 2012 www.mapo.al

sociale

MAPO

15

Mitrovica, mirënjohje Bashës për ndihmën në meremetimin e shtëpive Kryetari i Komunës së Mitrovicës, Avni Kastrati ka falënderuar kryebashkiakun e Tiranës për ndihmën e dhënë në meremetimin e shtëpive të dëmtuara gjatë luftës në veri të Mitrovicës dhe kthimin në pronat e tyre të të gjithë qytetarëve, pa dallim përkatësie etnike. “Më lejoni që t’ju falënderoj përzemërsisht në emrin tim dhe në emër të qytetarëve të Mitrovicës për vendimin që

keni marrë, për të ndihmuar procesin e rindërtimit në veri të Kosovës me 100 mijë euro. Kjo është një mbështetje tepër inkurajuese për ne dhe për qytetarët që janë duke jetuar nëpër strehimore kolektive që prej përfundimit të luftës në Kosovë, në pamundësi për të rindërtuar shtëpitë e djegura dhe të shkatërruara në atë kohë.

Ndihma juaj për ne ka një kuptim tepër të

veçantë, ka një simbolikë që na motivon ne që të jemi edhe më të përkushtuar për këtë pjesë të Kosovës që ka rrethana specifike”, shkruan në letrën drejtuar kreut të Bashkisë së Tiranës, Lulzim Basha, kryetari i Komunës së Mitrovicës. Me këtë rast, Kastrati e ka ftuar Bashën për një vizitë në Mitrovicë, për të promovuar bashkërisht në veri ndihmën e ofruar prej tij.

Zbardhen zonat informale, 25 mijë ndërtime pa leje në Tiranë Bashkia e Tiranës detajon njësitë ku janë kryer ndërtime pa leje në kryeqytet, duke përcaktuar edhe masat për urbanizimin e zonave informale me pjesën tjetër të qytetit. Përcaktohet skema e punës për zhvillimin e zonave informale, ku jetojnë rreth 75 mijë banorë.

Aktualisht po hartohen studimet urbanistike të dy zonave informale, të cilat ndodhen brenda njësive bashkiake 4, 8 dhe 6, 7 Jonida Tashi

Tirana ka pasur një “boom” të vërtetë në sektorin e ndërtimit gjatë 20 viteve të fundit, i cili për fat të keq ka sjellë edhe kaosin urban. Shumë pak hapësira të gjelbra, blloqe të tëra banimi pa rrugë makinash, pallate ngjitur njëri me tjetrin dhe gjithçka tjetër që mund të sjellë ndërtimi pa plan. Por nëse për vite me radhë kjo situatë u duk si modernizim i kryeqytetit me ndërtesa gjithfarëllojshe, sot gjërat janë ndryshe. Të gjithë ankohen për parqe, kënde lojërash, rrugë, kopshte e çerdhe etj.

Zhbërja e situatës mbetet thuajse mision i pamundur. Në këto kushte ngrihen një sërë pyetjesh se çfarë do të ndodhë me qindra zona informale në Tiranë. Statistikat janë shqetësuese për ta futur procesin e urbanizimit të zonave informale në rrugën e duhur, megjithëse planet nuk mungojnë. Sipas të dhënave të nxjerra nga Bashkia e Tiranës gjatë hartimit të Planit të Përgjithshëm Rregullues, zonat informale në kryeqytet kanë një shtrirje me një sipërfaqe afërsisht 900 ha dhe një popullsi prej 75 000 banorë. Këto zona karakterizohen nga një intensitet ndërtimesh pa leje dhe lëvizje e pakontrolluar e popullsisë. Rreth 80% e godinave janë ndërtime 1-2 kate dhe rreth 20% janë ndërtime 3-4-5 kate.

Në dokumentin “Politika e zhvillimit të territorit të Bashkisë Tiranë” që është përgatitur nga Bashkia për Planin Rregullues thuhet se numri total i ndërtimeve pa leje të evidentuara në këto zona është rreth 25 000, ndërsa objekte të paraqitura me vetëdeklarim janë 17 521. “Në këto zona mungon përgjithësisht rrjeti rrugor dhe inxhinierik, i cili gjendet i organizuar në mënyrë spontane.

Ekziston një rrjet rrugor i diktuar nga nevojat e vetë komunitetit me rrugë të ngushta të paasfaltuara, pa trotuare, të dy krahët e të cilave kufizohen me mure të larta me blloqe betoni. Rrjeti inxhinierik është adaptuar jo sipas standardeve të duhura. Mungojnë hapësirat e gjelbra, objektet sociale, lokalet për kopshte-çerdhe, shkolla fillore dhe 8-vjeçare”, - përshkruhet në dokument. Bazuar në vetëdeklarimet e shtetasve, Këshilli i Rregullimit të Territorit në Bashki ka bërë edhe përcaktimin e kufijve të zonave informale, duke përjashtuar nga ky kufizim ato grupe objektesh që ndodhen brenda zonave industriale, brenda kuartalleve të formuara me objekte ekzistuese të ndërtuara para viteve ‘90, ato zona ku pretendohet të zhvillohen me ndërtime të larta dhe ato zona të cilat nuk kanë destinacion “zonë banimi” në planin rregullues në fuqi, prej nga rrjedh

Skema e punës për zhvillimin e zonave informale Për zonat informale është menduar të punohet mbi bazën e skemës si më poshtë: A. Klasifikimi i zonimit funksional në varësi të kushteve të reja ekonomiko-shoqërore të zonave informale.

• Analiza e gjendjes ekzistuese dhe ndryshimet që kanë ndodhur pas viteve ’90.

• Zonimi sipas një skeme të re funksionale i territoreve ekzistuese. Parashikimi i territoreve me funksione social- kulturore.

• Përcaktimi i kritereve urbanistike për secilën zonë funksionale si dhe përcaktimi i hapësirave të reja të gjelbra dhe terreneve sportive.

B. Shqyrtimi i skemës së qarkullimit dhe përcaktimi i një sistemi rrugor funksional.

C. Përcaktimi i infrastrukturës inxhinierike.

• Analiza e gjendjes ekzistuese dhe rikonstruksioni i saj.

Zhvillimi i një sistemi funksional inxhinierik në këto zona D. Propozimi i modeleve të zhvillimit, të indit urban për këto zona banimi sipas modelit të grupimit rreth oborreve të hapësirave të përbashkëta apo hapësirave publike për të rritur interesin për jetë komunitare dhe shanse bashkëpunimi.

E. Zbatimi i një formule bashkëkohore menaxhimi të territoreve private me anë të formulimit të një rregulloreje të saktë që përcakton marrëdhëniet midis pronarëve dhe komunitetit nga njëra ane dhe pronarit-shtet nga ana tjetër. dhe sipërfaqja prej 534,2 ha.

Në dokumentin rregullator për politikat e zhvillimit të territorit, Bashkia e Tiranës ka planifikuar se si do të veprohet me procesin e urbanizimit të zonave informale.

Si një nga objektivat kryesore të procesit të legalizimit, ligji parashikon që legalizimi të paraprihet me procesin e urbanizimit, i cili ka një rëndësi të madhe në kuadrin e integrimit të këtyre zonave me pjesën tjetër urbane të qytetit. “Duke e konsideruar si pikën kyçe ‘urbanizimin’, i kemi paraprirë ‘legalizimit’ me disa studime të miratuara të rrjetit rrugor. Gjithashtu në këto studime janë përcaktuar zonimet dhe kriteret për secilën zonë. Aktu-

Politika e Zhvillimit të Territorit të Bashkisë Tiranë

Zonat informale sipas njësive bashkiake

Tabelë 79: Përmbledhëse e zonave informale në Njësitë Bashkiake përkatëse Njësite bashkiake Nr. Zonat informale brenda Sipërfaqja m2 Popullsia njësive/nr. kadastral (banore) Njësia bashkiake 1 Njësia bashkiake 2 Njësia bashkiake 3 Njësia bashkiake 4 Njësia bashkiake 5 Njësia bashkiake 6

Njësia bashkiake 7 Njësia bashkiake 8 Njësia bashkiake 9 Njësia bashkiake 10 Njësia bashkiake 11 Totali

Tr 15- 8190 Tr 16- 8280 Tr 7- 8170 Tr 1-8120 Tr 2- 8220 Tr 3- 8220 Tr 12- 8240 Tr 13- 8230 Tr 14- 8230 Tr 1- 8310 Tr 4- 8220 Tr 2-8340 Tr 8- 8320 Tr 9- 8320 Tr 10- 8320 Tr 11- 8320

alisht po hartohen studimet urbanistike të 2 zonave informale, të cilat ndodhen brenda njësive bashkiake 4, 8 dhe 6, 7”, - thuhet në dokument.

Ndërkaq, Bashkia ka përcaktuar edhe skemën e punës në vazhdim për zhvillimin e zonave informale.

Paralelisht me këtë proces do të kryhet edhe legalizimi i këtyre zo-

860 000 225 000 330 000 594 000 78 660 111 960 356 960 265 400 219 330 327 000 123 950 610 000 500 000 150 000 400 000 190 000 5 342 260

Në procesin e legalizimit do të përfshihen të gjitha ndërtimet pa leje të vetëdeklaruara, të cilat do të respektojnë studimet urbanistike pjesore

8500 2300 4665 5724 6200 7500 5200 3500 3200 4600 1300 7000 5500 3400 4300 2000 74 900

nave, që sipas Bashkisë do të fillojë që nga viti 2006. Bashkia sqaron se në këtë proces do të përfshihen të g jitha ndërtimet pa leje të vetëdeklaruara, të cilat do të respektojnë studimet urbanistike pjesore që do të miratohen për zonat informale dhe që do të zgjidhin problemin e pronësisë së truallit.

OpEd

16

MAPO

E enjte 27 dhjetor 2012 www.mapo.al

Opinione dhe Editoriale

01 02 03

Ka nja njëzet a tridhjetë kryevepra letrare, të cilat njeriu s’duhet të vdesë para se t’i këndojë.

Noli

Bujar Kapexhiu Nga

Leximi e ushqen mendjen.

Seneka Njeriu s’bëhet i mirë dhe i mësuar nëse lexon shumën, por nëse lexon shumë e shpesh gjera të mira.

Lorka

Mario

M

ario Makishti është dibran nga Mami dhe nga Babi.

Prindërit e Marios erdhën nga një fshat i Dibrës në fillim të viteve ‘90. Në atë kohë mami dhe babi i Marios sapo ishin martuar; as Mario as vëllai i tij nuk kishin lindur.

Me të ardhur në Tiranë ata u vendosën përkohësisht tek disa të afërm. Menjëherë babi i Marios nisi të bëjë punë nga më të ndyshmet. Në fillim puntor krahu. Pastaj kamionist. Pasi punoi pak vite kamionist duke transportuar fruta, Babi i Marios j’a arriti të ndërtonte një shtëpi në periferi të Tiranës. Një herë ndodhi që babin e Marios e zuri nën të kamioni që u përmbys në një kthesë. Por babin e Marios nuk e gjeti asgjë. Sepse, për fat, kamioni ishte plot më hudhra. Siç dihet, edhe një kokërr hudhre e vetme ta shpëton jetën, e jo më një kamion me hudhra që mundet me i sjell Fat krejt shqiptarëve që i thonë bukës bukë dhe kosit kos nga Danubi në Peloponez.

Mes punëve dhe halleve lindën Mario dhe vëllai i Marios. Pakngapak babi i Marios i la kamionat dhe hapi një minimarket. Minimarketi vajti mirë. Vajti mirë sepse babi i Marios, mami i tij, dhe vëllai që po rritej, j’a bënin hyzmetin nga herët në mëngjez deri në mesnatë. Pasi e shtrydhën minimarketin hapën një restorant. Që e punojnë sot të katër; Babi i Marios - ai që e shpëtuan hudhrat, Mami Marios - ajo që vazhdon një shkollë të teknologjisë së ushqimit pa shkëputje nga puna me në një dorë garuzhden e groshës në tjetrën librin me formula kimie, vëllai i Marios - ai që sapo ka mbaruar shkollën e mesme, dhe vetë Mario i cili është në vitin e dytë të shkollës së mesme. Lokalin e kanë me qera.

Restoranti i tyre nuk është restorant me gjëra hafife kotmëkot. Ata në restorant bëjnë fasule, pilaf, mish, makarona, sallatra, dhe specialitete dibrane me të ikë mendja e kokës.

Prandaj kanë shumë myshterinj. Se në restorantin e tyre vijnë ata që punojnë, ata që lodhen, uriten, dhe duan të hanë. E jo ata që ulen për të ngrënë vetëm sepse vjen ora e drekës apo e darkës kur u duket se duhet të hanë patjetër edhepse nuk janë as të lodhur as të uritur.

Mario sot është 15 vjeç. Ka bërë Mario disa gjëra të habitëshme deri në këtë moshë. Për shembull, një herë kur ishte i vogël kishte kapërxyer urën e Kamzës i kishte rënë rretheqark Paskuqanit. Prej aty, drejt e në Bathore, ku krejt rastësisht kishte takuar një farefis nga Kuksi.

sipas meje Edison Ypi

Marios i ishte mërzitur jeta me minimarket dhe restorant. Sidomos tani në restorant mes pilafit, qofteve, avullit të groshës.

Prandaj donte të ikte në një vend tjetër. Këtë aspiratë Mario ua tha, mes tjerve, edhe dy dajave që kishin qënë të burgosur politik në kohën e kurvit. Kur e pyesnin se ku ndodhej ai vendi tjetër ku Mario donte të shkonte, se edhe ata ishin mërzitur dhe ndoshta mund ta shoqëronin, Mario u thoshte se vendi më i mirë për të jetuar njerëzit është pylli. Kishin ngritur supet dhe kishin parë në sy njëri-tjetrin ata që e kishin dëgjuar. Menduan për ndonjë pyll këtej rrotull. Sa s’u kishte rënë pika kur Mario u kishte thënë se donte të ikte në një pyll ku të mos kishte asnjeri, vetëm kafshë, që Mario të ishte i vetmi njeri. Atje, pra në pyll, Mario tha se do ta niste jetën nga fillimi. Pa asnjë ndihmë. Me zotësinë e vet. Pa Mami, pa Babi, pa rroba, pa vegla, pa shtëpi, pa Internet, pa fejsbuk, pa televizor...

Arratisje të tilla Mario ka bërë pa numurim.

Por proçkën e parë të fortë, atë që ra më tepër në sy, dhe për të cilën u fol gjatë, Mario e bëri kur ishtë në klas’ të parë dhe sapo kishte mbaruar Abetaren. Në atë kohë Mario i tha një ditë Babit, -O Babi, pse ma keni vënë emrin Mario ?

-Po si duhej të ta kishim vënë emrin o të keqen Babi, Leonardo ? Që edhe mund ta kishim vënë Leonardo por na pëlqeu më tepër Mario.

Mund ta kishim lënë edhe në dorë ty ta t’ja kishe vënë emrin vetes tënde, por ti atëhere ishe i vogël. Edhe unë kam dashur t’ja vë vet emrin vetes time por nuk munda.

-E kuptoj çfarë po më thua. Nuk më pëlqen as Mario as Leonardo.

Duhet të ma ndërroni.

-Mirë xhan’ i babit. Meqënëse nuk të pëlqen as Mario as Leonardo, si thua, a ta vemë emrin Nastradin ?

-Jo, as Nastradin nuk më pëlqen.

Nastradini është qesharak. Unë jam serioz. E dua emrin Ramadan.

-Pse e do Ramadan ?

-Sepse Ramadan e kanë quajtur babain tënd. Apo harrove ! Dua të kem emrin e gjyshit. Ju vetë më keni thënë që gjyshi im ka pasur emrin e gjyshit të vet, dhe gjyshi i vet emrin e gjyshit të vet, e kështu me rradhë.

Dua emër gjyshi. Ma hiqni urgjent emrin Mario që nuk është emër shqiptar, por emër spanjoll.

Nuk j’a ndërruan emrin. I thanë, emri Mario është i mirë për në qytet, emri Ramadan është i mirë për në fshat.

Mario nuk ha shumë, nuk vishet trashë, nuk pëlqen krevat me sustë.

Një herë tjetër Mario i tha mamit dhe babit, -Dua të iki te filani që e kemi farefis në Angli. Në Angli do iki në këmbë.

-Harroje, i thanë me një gojë mami dhe babi.

Një herë tjetër u tha, -Dua të iki në Dibër.

-Mirë, ikim këtë fundjavë, i thanë.

-Po unë nuk dua të iki me makinë.

-Me çfarë do ti Mario të ikësh në Dibër, me ato që deshe të ikësh në Angli, me këmbë, apo me flatra, ose me aeroplan ?!

-Unë dua të iki në Dibër me tren.

Mami dhe babi i Marios mbetën me gojë hapur.

-Nuk ka tren për Dibër, o Mario.

-Është e padurueshme që nuk ka tren për Dibër. Duhet ndërtuar. A po ndërtohet “Rruga e Arbrit” ? Po !

Linjë e përbashkët

Duhet ndërtuar edhe “Treni i Arbrit”.

Mezi e qetsuan.

Por s’kaloi pak kohë, Mario nisi tjetër avaz, nxori tjetër pretendim.

Këtë herë më të vështirë për tu realizuar, dhe rrjedhimisht më të vështirë për ta bindur për këtë pamundësi, çka i vuri të gjithë në siklet. Pretendimi, apo halli i Marios, ishte pakashumë ky, Marios i ishte mërzitur jeta me minimarket dhe restorant. Sidomos tani në restorant mes pilafit, qofteve, avullit të groshës. Prandaj donte të ikte në një vend tjetër. Këtë aspiratë Mario ua tha, mes tjerve, edhe dy dajave që kishin qënë të burgosur politik në kohën e kurvit. Kur e pyesnin se ku ndodhej ai vendi tjetër ku Mario donte të shkonte, se edhe ata ishin mërzitur dhe ndoshta mund ta shoqëronin, Mario u thoshte se vendi më i mirë për të jetuar njerëzit është pylli. Kishin ngritur supet dhe kishin parë në sy njëri-tjetrin ata që e kishin dëgjuar. Menduan për ndonjë pyll këtej rrotull. Sa s’u kishte rënë pika kur Mario u kishte thënë se donte të ikte në një pyll ku të mos kishte asnjeri, vetëm kafshë, që Mario të ishte i vetmi njeri. Atje, pra në pyll, Mario tha se do ta niste jetën nga fillimi. Pa asnjë ndihmë.

Me zotësinë e vet. Pa Mami, pa Babi, pa rroba, pa vegla, pa shtëpi, pa Internet, pa fejsbuk, pa televizor. Rrobat do t’i bënte me gjethe dhe me fije lini. Për të ngrënë do hante zogj dhe kafshë të vogla, të cilat, pasi t’i gjuante me shigjetë druri, do t’i piqte në zjarr që do ta ndizte duke fërkuar me njëra-tjetrën dy copa dru. Tek dëgjonin këto, ata të farefisit, kishin pyetur babin e Marios si e kishte me shëndet djalin. U kishte thënë babi i Marios; Shihni shëndetin tuaj, djalin e kam top.

E pyeta para ca ditësh Marion, -A di gjë ti Mario pse nuk erdhi fundi i Botës ?

-Po, e di. Një natë në gjumë fola me Zotin. Zoti më tha të mos kisha merak për fundin e botës, se fundin e Botës nuk do ta sjelli derisa unë Mario Makishti t’i realizoj të gjitha ato që kam në ment.

-Ndonjë gjë tjetër a të tha Zoti Mario ?

-Po, më tha edhe diçka që nuk e kuptova dhe aq mirë.

-Çfarë të tha ?

-Më tha; ti Mario je një tip tepër i rrallë, je konservator i lindur. Shumë mirë që je. Por duhet të kesh shumë

kujdes për disa gjëra. Mos e quaj shkollën diktaturë. Lexo libra në kohën e lirë. Mos e lejo Internetin, Fejsbukun, televizorin, me të përdor ata ty, përdori ti ata. Po nuk i zbatove këto porosi, gjeni’ do mbetesh, sepse unë gjeni’ të bëra ty, por, më fal që po ta them, gjeni i pilafit, pra gjeni i humbur.

Mario sot është 15 vjeç. Ka bërë Mario disa gjëra të habitëshme deri në këtë moshë. Për shembull, një herë kur ishte i vogël kishte kapërxyer urën e Kamzës i kishte rënë rretheqark Paskuqanit. Prej aty, drejt e në Bathore, ku krejt rastësisht kishte takuar një farefis nga Kuksi.

Arratisje të tilla Mario ka bërë pa numurim.

Por proçkën e parë të fortë, atë që ra më tepër në sy, dhe për të cilën u fol gjatë, Mario e bëri kur ishtë në klas’ të parë dhe sapo kishte mbaruar Abetaren.

Në atë kohë Mario i tha një ditë Babit, -O Babi, pse ma keni vënë emrin Mario ?

-Po si duhej të ta kishim vënë emrin o të keqen Babi, Leonardo ? Që edhe mund ta kishim vënë Leonardo por na pëlqeu më tepër Mario...

E enjte 27 dhjetor 2012 www.mapo.al

MAPO

19 17 11

Për të mos harruar teprimin e teprimeve: kokteji dantesk i fishekzjarrëve me shashkat. Për këtë secili ka një histori më vete dhe historia e shkruar do të ishte teprim para të jetuarës. Sa u bënë, pesë? Por jo dhjetë, siç u pretendua në fillim, çka pohon se edhe ky shkrim e teproi dhe u kthye vetë në teprim.

— Alfred Lela

Nacionalizmi dhe shqiptarët I

nstinkti i fuqisë dhe dashuria për atdheun, ja si formohen perandoritë e mëdha”. Kështu u shpreh një ditë Benjamin Disraeli, kryeministri i Britanisë së Madhe, në territoret perandorake të së cilës dielli nuk perëndonte kurrë. Pra, atdhedashuria ishte pikënisja e doktrinave e teorive të larmishme, por me një pikëmbërritje, të nacionalizmit. Pikërisht termi nacionalizëm si definicion përcakton principin politik që mori shtat në shekullin XVIII-XIX duke synuar legjitimitetin e një shteti-komb për çdo vend, duke penetruar gjithashtu pothuajse të gjitha shpirtrat si dhe nivelet e politikës evropiane në përputhshmëri me specifikat autentike të secilit komb apo rajon, prej shekullit XIX deri pas Luftës së II Botërore.

Nacionalizmi tradicional kishte caktuar si qëllim në vetvete çlirimin e kombit nga sundimi i huaj duke e pajisur mandej atë me një shtet të vetin. Ky synim konsiderohej të ishte i drejtë, jo vetëm për një komb, por për të gjitha kombet. Sapo një komb i kishte bashkuar pjesëtarët e tij në një shtet, aspiratat kombëtare përmbusheshin dhe kishte vend për aq nacionalizma sa kishte edhe kombe, që mëtonin të krijonin apo ruanin një shtet të vetin (shih: H. Morgenthau, Paix et guerre entre les Nations).

Si rrjedhojë, rivalitetet e konfliktet ndërkombëtare, në të cilat përfshihej nacionalizmi i shekullit XIX ishin të dy natyrave: konfliktet ndërmjet një kombësie dhe një sundimi të huaj, mund të rendisim: kombet ballkanike dhe perandoria turke, kombet sllave të pellgut të Danubit dhe Monarkia e dyfishtë, pra ajo austro-hungareze, polakët dhe Rusia, apo irlandezët dhe Anglia. Rivalitetet e konfliktet midis kombësive të ndryshme për përcaktimin e hapësirave të tyre të kontrollit që buronin kryesisht nga pretendimet territoriale, si luftërat ndërmjet gjermanëve nga njëra anë dhe polakëve dhe Francezëve nga ana tjetër, Serbëve e shqiptarëve për shkak të Kosovës, grekëve e turqve apo dhe rivaliteti greko-shqiptar. Konfliktet ndërkombëtare në shekullin XIX u zhvilluan, qoftë nga interpretime të ndryshimit të parimit kombëtar, qoftë nga refuzimi i plotë për ta pranuar atë, duke shtuar edhe një element, shtysë thelbësore, kontradiktat e shoqëruara me pretendime territoriale të “ngrira” nga sundimet perandorake. Mirëpo në rastin tonë kombësitë rivale në Juglindje të Europës u diferencuan nga njëra-tjetra, nëpërmjet një elementi thelbësor që mundëson e përshpejton realizimin e misionit të një kombi, shteti.

M ë ve t ë s i a e m ë h e r s h m e , mbështetja dhe sponsorizimi, rrjedhojë e përkimit të interesave gjeostrategjike të diplomacive të fuqive të mëdha, shteti si instrument e pa dritën më shpejt në gjirin e kombësive rrethuese të shqiptarëve. Jo se rizgjimet nacionaliste të shqiptarëve

koment Dritan Hoti

Historia na mëson se të gjitha versionet e nacionalizmit, qoftë tradicionali i shekullit XIX apo i gjysmë së dytë të shekullit XX, i cilësuar si një lloj universalizmi nacionalist, kishin në epiqendër kombin si qëllim përfundimtar të aksionit politik. Politikanët e mençur dhe burrat e mëdhenj të shtetit kanë përshtatur me mjeshtëri objektivat kombëtare me rrethanat dhe mundësitë të ofruara nga arkitektura gjeopolitke të momentit duke patur një sukses nëse jo të plotë, të kënaqshëm në misionin e tyre nacional... ishin më pak të fuqishme, ndonëse pak më të vona, romantizmi shqiptar ishte po aq i zjarrtë, ndoshta edhe më tepër sesa i fqinjëve të tyre, por ngeci dhe nuk u materializua pë arsyen e mëposhtme: Ndërsa në Serbinë fqinje, misioni i shtetit korrespondonte me teoritë nacionaliste duke konturuar një traditë e mendësi, pra të qenit uniformë në “misionin e Serbisë” me historinë (bëhet fjalë për 130 vitet e fundit, kryesisht), anipse mund të bëhet fjalë për zgjerim territoresh në mënyrë të përdhunshme apo me ndihmën e krimeve barbare duke iu përmbajtur me djallëzi e mendjengushtësi të njëjtës fizionomi të bërit diplomaci ende sot, qoftë në dem të interesave afatgjata, integruese apo strategjike të saj. Në Shqipëri nuk u ndërtua kurrë një kompaktësi e përhershme misioni kombëtar, konsekuencë kjo e filozofisë së marrjes e ushtrimit të pushtetit nga ana e shqiptarëve. Në Shqipëri aksionet e mëdha kombëtare, e tillë shpallja e pavarësisë, Kongresi i Lushnjës, qëndresa kundër fashizmit përgjatë luftës së dytë botërore me gjithë kompleksitetin e saj, i linin vendin, një lufte pothuajse deri në vdekje për pushtet. Në traditën shqiptare një grup i caktuar politik i kryesuar nga një lider përfaqësues me t’u instaluar në pushtet i impononte vendit mënyrën e të menduarit e të vepruarit politik.

“Shqiptari e koncepton dhe e shfrytëzon pushtetin sikur të jetë kopshtija i tij personale’’, shkruante një shekull gjysmë më parë dijetari austriak Jacob Fallmerayer, admirues e kritikues realist, por mbi të gjitha njohës me shumë sqimë i

shqiptarëve. Kjo mendësi e të ushtruarit të pushtetit buron drejtpërdrejt nga shpirti i një populli të caktuar, i cili i jep ngjyrë dhe karakter sa virtyteve aq dhe veseve të tij. Kësodore është provuar se një Ahmet Zog apo Enver Hoxhë, pra mbreti dhe diktatori, ligësia dhe destruktiviteti i këtij të fundit ishte e pakrahasueshme me atë të të parit, por të dy përbashkohen në një pikë, atë të përdorimit të konceptit të nacionalizmit në funksion të marrjes, mbajtjes apo konsolidimit të pushtetit vetjak. Ahmet Zogu dhe Enver Hoxha nuk patën as edhe më të voglën mëdyshje në rakordimin e përpjekjeve të tyre në luftën për pushtet, me mbështetjen e dhënë nga Beogradi. Mbetet për t’u vlerësuar nëse sindromat e sipërpërmendura i korrespondojnë karakterit kombëtar shqiptar, apo rrjedhin prej asaj që Ismail Kadareja e cilëson si “triumf i forcave negative në historinë politike të Shqipërisë.”

Ripërtëritja e kartës së nacionalizmit shqiptar në dekadën e dytë të shekullit XXI, në momentin historik më të volitshëm të pozitës së botës shqiptare në Ballkan nga ana e Sali Berishës në qëndrimet e deklaratat e tij të njëpasnjëshme; krijimi dhe veprimtaria e një force politike tradicionale nacionaliste për Ballkanin, Aleanca Kuqezi, kanë risjellë në rend të ditës problematikën e mëposhtme: vallë a janë pjekur kushtet për realizimin e një misioni kombëtar të një dimensioni?

Historia na mëson se të gjitha versionet e nacionalizmit, qoftë tradicionali i shekullit XIX apo i gjysmë së dytë të shekullit XX, i cilësuar si një lloj universalizmi nacionalist, kishin në epiqendër kombin si qëllim përfundimtar të aksionit politik.

Politikanët e mençur dhe burrat e mëdhenj të shtetit kanë përshtatur me mjeshtëri objektivat kombëtare me rrethanat dhe mundësitë të ofruara nga arkitektura gjeopolitke të momentit duke patur një sukses nëse jo të plotë, të kënaqshëm në misionin e tyre nacional.

Duke mos qenë në gjendje të kufizonin aksionin e tyre brenda kufijve të së mundurës, pa e kuptuar momentin dhe rrethanat në të cilën ata jetonin dhe ndërmerrnin kryerjen e veprimeve të tyre, elitat nacional-komuniste serbe, te fund-shekullit të XX, të kryesuara nga Milosheviçi, i provokuan vendit të tyre një disfatë me të gjitha drejtimet të pahasura ndonjëherë në historinë e mëparshme të Serbisë. Përsa i përket botës shqiptare, shërbimi më i mirë që do t’i bëhej asaj prej elitave drejtuese, do të ishte, puna e kontributi për të ndërtuar në gjirin e shqiptarëve një demokraci reale të shoqëruar nga sensi i drejtësisë, arsyes e ndershmërisë sociale që në fund të fundit, do të dëshmonte jo vetëm atdhedashurinë e tyre reale, por do të ishte edhe udha e vetme dhe më e sigurt për një zgjidhje të suksesshme të çështjes shqiptare.

Ekstravaganca është mëkati ynë i preferuar koment

Alfred Lela

E çfarë do të ishim ne në fund të fundit, pa shkeljet, pa teprimet tona.

Vetëm me anë të teprimeve e kuptojmë se kush jemi, e kuptojmë se kush janë

D

o të ishim egoistë po të kërkonim që në ditën kur bota e krishterë feston lindjen në një grazhd të Krishtit, të ndalej në vend grazhdi politik që prodhon tagjinë mediatike për nofullat e Shqipërisë së përditshme. Secilit, në fund të fundit, mjerimin e vet.

Meqë bota dhe asgjë nuk ndalet, Saramago e qorton diku në shkrimet e tij njerëzimin postmodern që nuk e s’di të ndalet, nuk mund të mrizojnë as mënyrat me të cilat ne shohim botën.

Për Krishtlindje sidomos, dëshira për të parë botë dhe për ta parë botën është edhe më ngucëse, por edhe më e mundshme. E mundshme sepse kontrasti është më i fortë: sidomos kontrasti mes Urdhëresave pas të cilave shpallim se jetojmë dhe shkeljeve që u bëjmë, aty-për-aty, këtyre porosive sublime.

E çfarë do të ishim ne në fund të fundit, pa shkeljet, pa teprimet tona. Vetëm me anë të teprimeve e kuptojmë se kush jemi, e kuptojmë se kush janë. Nëse do t’i futeshim për të bërë një Top 10 Extravaganza (le ta teprojmë e të përdorim eufemizmin ekstravagancë për teprimet) të gjithë do të shpallnim listën tonë. E para ndër to mund të ishte fjala Krishtlindjet në vend të Krishtlindje. Nuk janë e njëjta, por cila është e sakta? Trajta në njëjës, sepse ka patur një lindje të Krishtit, dmth një Krishtlindje.

Televizionet dhe gazetat, megjithatë vazhdojnë ta përcjellin teprimin si Krishtlindjet. Në radhë, jo për nga rëndësia, por për nga vjega ala alfred hitchcock vjen tymuesja e Kryeministrit Berisha, ose ideja për të sjellë në Shqipëri kokën e Ali pashë Tepelenës. Shumë gjëra do të bien me ardhjen e luanit të Janinës në Shqipëri. Sidomos, do na dhembë rënia e epikës kadareane, tashmë s’di pse edhe këngë e motiv dasmash, kokën në Stamboll more/ trupin në Janinë/ të shtrinë Ali pasha/ o pasha të shtrinë. Por, mund të ngrihet besimi se kredoja kombëtare ndërtohet me gjëra të së shkuarës e jo të së ardhmes.

E treta, jo e vërteta, por as e shenjta, siç mund ta sugjerojë triniteti i numrit, është déjà vu-ja e kronikave televizive me rastin e festave fetare: janë të njëjtat mesazhe për harmoninë, paqen, përunjësinë. I njëjti tekst, të njëjtat portrete, e përhershmja mërzi që duket se i ka kërrusur të gjithë si mullarë nën shi. Nuk është tepri e klerikëve dhe politikanëve kjo, është e medias: lindja e Krishtit nuk është më lajm. Tashmë ajo përbën ceremoni dhe ceremonitë si lajm i parë, thonë diçka për redaktorët.

Për të mos lënë në shmang një informacion të brendshëm që nuk i intereson publikut, por mjedisit mediatik: koktejet e festave që politikanët organizojnë për gazetarët. Këtu raca e gazetarëve fyhet paq sepse ata nuk shihen si grup interesi, as si entitet, por si turmë. Për shembull, as shefi i ekzekutivit dhe as kryetari i opozitës nuk organizojnë, në traditën e White House Correspondent Dinner, një darkë me gazetarët që mbulojnë respektivisht qeverinë dhe Partinë Socialiste. Një koktej me gazetarët trajtohet si një miting me militantët partiakë.

Sigurisht, teprimi i dy big-ëve të politikës nuk përbën ekstravagancë krahasuar me atë të kryeparlamentares Topalli, e cila i kujton festat e institucionit dasma në fis: fton begenisësit.

Për të mos harruar teprimin e teprimeve: kokteji dantesk i fishekzjarrëve me shashkat.

Për këtë secili ka një histori më vete dhe historia e shkruar do të ishte teprim para të jetuarës. Sa u bënë, pesë? Por jo dhjetë, siç u pretendua në fillim, çka pohon se edhe ky shkrim e teproi dhe u kthye vetë në teprim.

18

MAPO

e enjte, 27 dhjetor 2012 www.mapo.al

e enjte, 27 dhjetor 2012 www.mapo.al

intervista Artisja shqiptare Jonida Prifti ka ngjallur interes në mediat italiane, duke risjellë në skenë poezinë muzikore, një zhanër që ka ngecur në vitet ’70, por që Jonida Prifti e risjell tashmë përmes poezisë shqipe

MAPO

19

Kori i vajzave ‘Jordan Misja’ turne me këngë shqiptare për publikun kroat

Bujar Alliu dhe kori i vajzave

Jonida Prifti

“Sonete të turpshme” shqipe në skenat italiane

N

ë moshën 19-vjeçare Jonida Prifti mori rrugëtimin për në Romë, si shumë studentë të tjerë moshatarë, për të kryer universitetin. Kanë kaluar pothuajse 11-vjet nga ajo ditë dhe asaj i duket një shekull. Shumë nga ata studentë shqiptarë humbën nëpër rrugët e Romës, për arsye të ndryshme, por Jonida vazhdoi rrugën e artit edhe pse diplomën në xhep e kishte për Letërsi Moderne Italiane. Paralel me studimet dhe me punën ajo ushqeu pasionin e të shkruarit, e teatrit dhe fotografisë. Në korrik të këtij viti ajo publikoi librin e saj të parë me titull “Ajenk”, me shtëpinë botuese Transeuropa. Bashkangjitur me librin solli për lexuesit edhe një qasje tjetër leximi të poezisë; një cd-audio që përmbante eksperimentime mbi tingujt e gjuhës, të kryera me muzikantin Stefano di Trapani, njëkohësisht dhe shoku i saj i jetës. Së fundmi, me grupin e saj “Açhiappashpirt” ajo ka nxjerrë në treg edhe CD titulluar “Sonete të turpshme”, ku trajtohet tema e Erosit dhe Thanatosit (personifikimi i demonit të vdekjes). Pjesë të kësaj CD Jonida Prifti po i prezanton në skenat më prestigjioze italiane dhe ka tërhequr vëmendjen e kritikës për risitë në artin modern. Çfarë është Açhiappashpirt ?

Jemi një duet e interpretojmë poezitë që shkruajmë vetë, në italisht quhet “poesia sonora”, në anglisht “sound poetry”. Kemi filluar në vitin 2008 e frymëzohemi nga eksperiencat e viteve ‘70’80, duke kërkuar t’i realizojmë me ndjeshmërinë e njerëzve që jetojnë të sotshmen. Pra, si rrjedhojë, është një seleksionim dhe sintetizim i vazhdueshëm dhe një përzierje gjuhësh, imazhesh dhe tingujsh. Emri i grupit tonë është “Açhiappashpirt” ose “kapëse shpirtrash”, që lindi nga dëshira për të dalë nga normalja, për të arritur paranormalen, për të përdorur gjuhën si të ishte një derë për diku tjetër e të tejkalonte kufijtë e vetë shprehjes gjuhësore. Xenoglosia në fenomenet paranormalë është pak a shumë një shembull që do të thotë të flasësh gjuhë të panjohura e që s’ekzistojnë në realitet, ose gjuhë të vjetra, gjuhë

Grupi “Acchiappashpirt”

Me grupin e “Açhiappashpirt” Jonida ka nxjerrë në treg edhe CD titulluar “Sonete të turpshme”, ku trajtohet tema e Erosit dhe Thanatosit (personifikimi i demonit të vdekjes) që as ne vetë nuk kemi studiuar ose dëgjuar. Ky shpjegim është thjesht për të treguar mënyrën sesi punojmë: ne rrëshqasim totalisht në një fluks të vazhdueshëm sikur të gërmonim në frekuencat e një radioje.

Për publikun shqiptar është diçka e re kjo qasje e miksimit të poezisë me muzikën dhe imazhin...

Diçka e re, nuk e dimë, ne mundohemi të jemi të paktën personalë në krahasim me eksperiencat e fundit të viteve 900, të cilat janë po ato që kanë krijuar themelet e poezisë muzikore/filmore.

Ne trajtojmë poetikisht materialin muzikor/filmor, prandaj do të thoshim që në projektin tonë muzika është pothuajse e anashkaluar, e preferojmë që të mos jetë. Ka më shumë tinguj, ashtu si në video ka imazhe, të cilat i montojmë në mënyrë

poetike, pra me shumë kombinime që nuk shkojnë shpesh dorë për dore me teknikën klasike të montazhit video/muzikor. Por në vend të një filmimi të poezisë, jemi më afër me konceptin e “videos së poezisë”, që është më e drejtpërdrejtë, sintetik e është një mjet i ri i komunikimit për poezinë. Poezia muzikore ka ngecur në vitet ‘70, duam ta sjellim në vijë e ta bëjmë të dallohet nga të shumëdëgjuarat “spoken word” të ditëve të sotme, të cilat shpeshherë janë të thjeshtëzuara, të mërzitshme e të cilave u mungon risia.

Përse herë zgjidhni gjuhën shqipe e herë gjuhën italiane për perfomancat tuaja?

Epo, jemi një çift italo-shqiptar e në një farë mënyre duam të përziejmë letrat e shumëgjuhësisë, përveç mishit e gjakut tonë. Ndonjëherë shpikim edhe fjalë, ngulim këmbë për të sjellë belbëzime, krijojmë neologjizma dhe përdorim anglishten po ashtu, edhe pse shumë rrallë, sepse e konsiderojmë një gjuhë tregtie, por në të ardhmen do të donim ta zbusnim sipas dëshirave tona ose edhe të përdorim gjuhë/dialekte të tjera.

Bota është e madhe dhe ka një pafundësi gjuhësh.

Cili është qëllimi, çfarë doni të transmetoni përmes këtyre videopoemave?

Varet nga videopoema: besoj se nuk gjejmë dot dy njësoj. Tematikat ndryshojnë sipas rastit. Kohët e fundit është tema e Erosit dhe Thanatosit, dhe mendoj se çdo spektator ka të drejtë të krijojë idenë e tij duke na dëgjuar në shqip dhe italisht.

Në përgjithësi i japim rëndësi analizës së misterit, së të pathënies, nxjerrjen në pah të metalangage që është bashkëlindur me jetën dhe eksplorimin e të panjohurës. E në fund të fundit gjithkush mund të nxjerrë konkluzionet e veta, ndoshta edhe më mirë se ne që ideojmë videot. Përfitoj nga rasti për të falenderuar piktoren shqiptare Anila Shapalaku, që realizoi kopertinën e CD-së dhe produktorin Massimo Croce, që bëri të mundur realizimin e “Sonete të turpshme” (titulli i CD-së).

Gjithashtu falenderojmë Fabiola di Sipio “videomaker”, e konsideruar nga ne “Pjesëtarja e tretë e grupit”, për ndihmën qe na ka dhënë në montazhin e disa videopoemave.

Kori i vajzave të liceut artistik “Jordan Misja”, nën drejtimin e dirigjentes Ermira Alliu, sapo janë kthyer nga një turne në Zagreb, Kroaci, ku kanë dhënë një koncert madhështor.

Koncerti ishte tërësisht shqiptar, pasi në repertorin e tij ishin këngët: “Pranvera filloi me ardhë”, “Kur prenon dielli”, “Lule bore”, të cilat krijuan një atmosferë të ngrohtë për të gjithë të pranishmit, por nuk do të mungonte edhe muzika botërore nga opera e Verdit si: “Nabuko” (kori i ebrejve) dhe opera “Traviata” (kori i zingarelleve). Publiku ka shoqëruar me duartrokitje të gjata edhe potpurinë korçare të kompozitorit Milto Vako, ndërsa “Bie lodra” po e këtij kompozitori do të ishte ajo që do të mbyllte këtë koncert festiv. Gjatë koncertit fjalën e ka marrë ambasadori Pëllumb Qazimi, i cili falenderoi udhëheqësen artistike Ermira Alliu për të gjithë kujdesin që kishte treguar për korin si dhe për repertorin e tyre. Në sallën “Lisinki” të Zagrebit ishte mbledhur e gjithë elita dhe politika e vendit. Në këtë mbrëmje të organizuar nga Pëllumb Qazimi nuk do të mungonin dhe ish-presidenti i Kroacisë si dhe presidenti aktual Ivo Josipoviç (i diplomuar për kompozicion dhe juridik), i cili përgëzoi dirigjenten si dhe vajzat për performancën e tyre. Me ardhjen në Tiranë, dirigjentja Ermira Alliu dhe kori i saj do t’i bashkëngjiteshin Orkestrës rinore “Tirana” me dirigjent Bujar Alliu, të cilët mbajtën në ambientet e ambasadës gjermane në kryeqytet një koncert për rreth 1:30 min, ku ata do të luanin pjesë nga kompozitorët më me emër si: Johann Strauss, Beethoven, Vivaldi, Kreisler, James Rae dhe kompozitori shqiptar Pjetër Gaci. Pritja e mbajtur me këtë rast mundësoi bashkëbisedimin me muzikantët e rinj dhe dirigjentin Bujar Alliu.

20

MAPO

E enjte 27 dhjetor 2012 www.mapo.al

sport

Skënderbeu

Përjashtimet, Takaj fal Mirel Josën Pritej që Mirel Josa të falej dhe kështu ndodhi. Pavarësisht mërisë së madhe të grumbulluar me një pjesë të stafit të tij administrativ, presidenti Ardian Takaj ka vendosur që të kursejë trajnerin Mirel Josa dhe stafin teknik. Një vendim ky i marrë në gjakftohtësi, pasi 72 orë më parë

Takaj kishte ndërmend që të shkarkonte të gjithë të punësuarit në klub, përveç futbollistëve. Siç dihet, tre ditë më parë, presidenti Takaj vendosi të shkarkojë nga detyra të gjithë administratën, duke mos kursyer as zv/presidentin Kollçaku e drejtorët Grabocka e Përmeti. Gjithçka

kishte lidhje me rrjedhjen e informacionit nga brenda klubit në lidhje me kontaktet e ndryshme që ekipe kishin bërë me lojtarë bardhekuq. Kjo situatë duket se e ka mërzitur pa masë presidentin Takaj, që pat vendosur edhe shkarkimin e administratës.

Bakaj:

Çernomorets, trampolina ime për një ekip të madh!

Ish-lojtari i Partizanit, Dinamos dhe Dinamos së Bukureshtit, po shijon momentin e mirë. Ekipi i tij është në zonën e Europa League Elis Bakaj ka gjetur më në fund vendin e përshtatshëm për të shpërthyer. Në kampionatin ukrainas, talenti i lindur te Partizani, po shijon një moment të shkëlqyer dhe po realizon gola me bollëk, duke e ndihmuar shumë Çernomorets Odesën që të arrijë suksese, pasi në pjesën dërrmuese të rasteve, golat e tij kanë pasur peshën e tre pikëve. Bakaj rrëfen emocionet e tij në Ukrainë, largimin nga Dinamo e Bukureshtit dhe dëshirën për ta parë sa më lart përfaqësuesen kuqezi.

Keni shënuar gola me Çernomorets...keni shënuar 6 gola në total, 5 gola në kampionat dhe 1 në Kupën e Ukrainës. Ishte një vit i suksesshëm për ju?

Po, është një sezon pozitiv imi te Çernomorets Odesa. Kam mundur të jap më të mirën dhe maksimumin tim dhe është padyshim një vit i suksesshëm Është kjo skuadër vendi më i përshtatshëm për ju? Është e vërtetë që atje më kanë pritur shumë mirë dhe unë kam dhënë më të mirën time. Trajneri ka qenë në krahun tim dhe kjo është shumë pozitive për një lojtar. Pra bëhet më e lehtë për një lojtar të japë maksimumin.

Cili është momenti më i mirë juaji te Çernomorets Odesa?

Golat përgjithësisht i kam bërë si tek, pra kemi fituar ose 1-0 ose 2-1. Për çdo futbollist goli është i rëndësishëm dhe në aspektin personal kjo është e

rëndësishme, por nuk dua të veçoj ndonjërin prej tyre Keni ndonjë peng nga Dinamo e Bukureshtit?

Atje kishte dy tablo. 6-mujori i parë ishte pozitiv, por më pas u ndryshua trajneri dhe gjërat nuk shkuan mirë. Në fillim tifozët më deshën, shënova dhe gola etj. Por kjo është diçka e kaluar tashmë.

Dinamo është ekip i madh dhe për mua ishte një eksperiencë gjysmë e mirë e gjysmë e keqe, por është e kaluar për mua tani. Tani nuk dua të mendoj për Dinamon e Bukureshtit Mendoni se mund të ndryshoni skuadër në të ardhmen, për një ekip më të mirë?

Ky është një objektiv imi. Unë po jap maksimumin tim që të shkoj në një skuadër më të mirë. Por çfarë do të ndodhë le t’ia lemë kohës. Çfarë mendimi keni për kampionatin ukrainas? Është një kampionat shumë i fortë. Është kampionat që ka buxhet dhe skuadrat e këtij vendi po paraqiten shumë mirë dhe në kupat e Europës. Është një reklamë e mirë për kampionatin ukrainas. Të gjitha ekipet kanë buxhet të mirë.

Sa i takon kombëtares, keni munguar në 4 ndeshjet e para eliminatore për shkak dëmtimi, por duhet të keni krijuar një përshtypje për atë çfarë arritur me De Biazin?

Trajneri i kombëtares ka arritur që të formojë një grup të ri, pasi ikën një grup që ishte pothuajse në fund të karrierës.

Shpresoj që me këtë grup që jemi duke formuar të arrijmë më shumë dhe unë shpresoj që të arrijmë më shumë Deri ku mund të shkojë kombëtarja jonë?

Duhet të qëndrojmë me këmbë në tokë, të mos jemi euforikë. Edhe ekipet e tjera kanë dashur kohë dhe unë mendoj se ne na duhet një kohë prej katër vjetësh. Ne s’mund të pretendojmë më shumë, pasi jemi grup i ri dhe duhet të konsolidohemi. Por kam besim se ky grup do të japë rezultate pozitive në të ardhmen.

Në Paris për foton zyrtare: Leo Mesi është “Topi i Artë” Mungon zyrtarizimi, por France Football ka bërë gjithçka gati për të kurorëzuar talentin argjentinas Pritet vetëm zyrtarizimi, por Lionel Mesi ka vendosur njërën dorë te “Topi i Artë” dhe pret vetëm ta bëjë pronë të tijin për të katërtin vit radhazi, gjatë ceremonisë zyrtare që do të zhvillohet në ditët e para të janarit.

Mediat spanjolle dhe ato franceze janë të sigurta për këtë. Sipas tyre, organizatorët e “France Football” dhe FIFA-s, të cilët edhe japin trofeun individual më prestigjioz në futboll, i kanë çuar talentit argjentinas ftesën për të vizituar Parisin, ku dhe do të bëjë fotot zyrtare. Lionel Mesi ka mundur në garën për “Topin e Artë” rivalin e tij të drejtpërdrejtë, Kristia-

no Ronaldo dhe shokun e skuadrës Andres Iniesta, pas votimit të 200 gazetarëve sportivë të akredituar nga “France Football” dhe 400 trajnerëve e kapitenëve të kombëtareve

nga e gjithë bota. Në pritje që gjithçka të bëhet zyrtare, ky është një tjetër triumf personal i sulmuesit të Barcelonës, pas një viti të mbushur me rekorde. Lionel Mesi ka fituar së fundmi vendin e tij në formacionin e vitit në sondazhet e organizuara në të gjithë botën, ndërsa vetëm pak javë më parë theu rekordin historik të Gerd Myler si golashënuesi më i mirë në një vit kalendarik.

Sulmuesi gjerman kishte shënuar 85 gola në vitin 1972, ndërsa Mesi jo vetëm e kaloi këtë shifër, por duket se me 91 golat e realizuar gjatë këtij viti ka regjistruar një rekord që vështirë se do të thyhet. Nëse për këtë ka dyshime, i pathyeshëm do të jetë rekordi që mund të zyrtarizohet në fillim të janarit. Askush më parë nuk ka fituar katër herë radhazi “Topin e Artë”.

Merkato Milani interesohet për Rikardo Karvajon

Hugo Kampanjaro, blerja e parë e Interit

Milani është vënë në kërkim të një qendërmbrojtësi me përvojë, pavarësisht deklaratave të administratorit të deleguar, Adriano Galiani, i cili më parë u shpreh se do të ndërhyhet në merkato vetëm për blerjen e sulmuesve, edhe kjo nëse Pato dhe Robijo do të largohen.

Sipas asaj që raportuan të mërkurën uebsajtet “Calciomercato” dhe “TuttoMercato”, kontaktet midis Milanit dhe Realit për veteranin Rikardo Karvajo janë intensifikuar gjatë këtyre ditëve.

Në këtë sezon, portugezi ka luajtur vetëm në disa ndeshje të Kupës së Mbretit dhe rendimenti i tij ka qenë i dobët.

Hugo Kampanjaro do të jetë një futbollist i Interit duke filluar nga merkatoja e janarit. Mbrojtësi argjentinas i Napolit është i pakënaqur nga trajtimi që trajneri Valter Maxarri i ka rezervuar këtë sezon, prandaj ka kërkuar largimin, duke qenë se është edhe në skadencë kontratë me bardhekaltrit.

Por e përditshmja sportive italiane “Corriere dello Sport” dje shkruante se transferimi i Kampanjaros tek Interi është një çështje e mbyllur, meqenëse futbollisti tashmë ka firmosur një parakontratë me presidentin Masimo Morati. Ajo do të jetë e vlefshme për 3 vitet e ardhshme dhe 32-vjeçari do përfitojë 1.5 milion euro në sezon, plus bonuse në bazë të formës.

Duel britanik për sulmuesin David Vija

Klubet duhet të presin ende për Jorenten

Situata që po kalon David Vija tek Barcelona, nuk mund të mos kalohet pa u vënë re nga klubet më të rëndësishme Europiane. Spanjolli nuk po gjen hapësirat e dëshiruara në formacionin e Tito Vilanovës dhe kohë më parë 31-vjeçari ka deklaruar se dëshiron të luajë. Lajmet vijnë nga Anglia, ku sipas “Daily Mirror” Çelsi, Arsenal e Liverpul janë të gatshëm të tentojnë kartonin e tij që në merkaton e janarit.

Arsenali dhe Liverpuli duket se do të jenë të detyruar të presin deri në afatin kalimtar veror për transferimin e sulmuesit të Atletik Bilbaos, Fernando Jorente. Spanjolli 27-vjeçar është shënjestër e të dyja klubeve angleze, të cilat kanë shpresuar që ta transferojnë në afatin kalimtar të janarit. Megjithatë, sipas AS, klubi i tij aktual ka vendosur ta mbajë deri në fund të sezonit, kur edhe i përfundon kontrata.

E enjte 27 dhjetor 2012 www.mapo.al

Dhuna

21

MAPO

UEFA kundër disiplinës, Serbia në telashe Këtë herë UEFA do të kalojë vetveten. Më saktë, dëshiron të ndryshojë vendimin e dhënë për dënimin e Federatës Serbe të Futbollit, pas dhunës dhe racizmit në përfundim të ndeshjes ndaj Anglisë në tetor të këtij viti, në kampionatin europian të 21-vjeçarëve.

Serbët u gjobitën me 80 000 euro, ndërsa një pjesë e tifozëve u sollën në mënyrë raciste, ndërsa dhuna në fushë shpërtheu nga të dyja

palët në mbyllje të takimit në Krushevaç, përballje që u fitua 1-0 nga anglezët, të cilët arritën edhe kualifikimin me rezultatin e përgjithshëm 2-0. UEFA nxori një deklaratë ku thuhej se “e ndjejmë të nevojshme të konfirmojmë menjëherë qëllimin tonë për të apeluar këtë dënim”. Sipas statutit të saj, UEFA ka të drejtë të apelojë vendimet e Komisionit të saj të Disiplinës dhe të kërkojë

dënime më të ashpër nëse gjykon se vendimet janë tepër të butë. Po ashtu, skuadra serbe e 21-vjeçarëve duhet ta luajë me dyer të mbyllura ndeshjen shtëpiake të radhës. Në bazë të vendimit të Disiplinës, u dënuan me pezullime 2 trajnerë të Serbisë U21, 4 lojtarë serbë dhe 2 anglezë, ndërsa Federata Angleze protestoi duke e quajtur një mesazh jo i fuqishëm sa duhet.

“The Sun” kthen Ronaldon te Fergi, marrëveshja arrihet për 145 mln euro 34

Reali pretendonte shifrën e 200 mln eurove, por duket se klubet kanë gjetur gjuhën e përbashkët pasi portugezi nuk do të qëndrojë më në Madrid Rrugës për në shtëpi. Aventura në “Santiago Bernabeu” po shkon drejt fundit. Kristiano Ronaldo do të kthehet në ekipin ku u afirmua si yll i futbollit ndërkombëtar. Te Mançester Junajtid. Nëse ka një fushë ku portugezi është protagonist absolut, ajo është merkato. Sipas tabloidit “The Sun”, në “Old Trafford” po përgatisin një skenar merkatoje që do të bëhet realitet prej verës së ardhshme. Te Reali nuk e duan më Kristiano Ronaldon. Prej pretendimeve financiare dhe nëse ky sezon rezulton i dështuar, te “Djajtë e Kuq” janë të gatshëm t’i hapin derën sulmuesit. Mançester Junajtid është gati të investojë rreth 150 milionë euro për futbollistin mes çmimit të kartonit dhe rrogës. Fjalën e fundit e kanë vetëm drejtuesit në Madrid, që pretendojnë të paktën 200 milionë euro për shitjen Ronaldos. “Të dyja ekipet janë dakorduar dhe dëmshpërblimi për Ronaldon do të jetë 145 milionë euro. Kjo tashmë është punë e kryer, pasi edhe Ronaldo ka kërkuar të largohet nga Madridi”, ka thënë një burim brenda klubit të Mançester Junajtid.

Nëse do të ndodhte, Kristiano Ronaldo do të bëhej thyente rekordin e shitjes më të shtrenjtë të historisë, rekord që e mban po vetë, ndërsa lëvizi nga “Djajtë e Kuq” drejt kryeqytetit spanjoll për shifrën e 94

milionë eurove katër vite më parë.

Sherri Mou-Iker, për shkak të trajnerit të portierëve Raporti ndërmjet Murinjos dhe Iker Kasijasit erdhi drejt fundit në la “Rosaleda”, ne sfidën ndaj Malagas. Një marrëdhënie që ishte në krizë që prej dy muajsh, dhe në vendimin e marrë në fund të vitit qëndrojnë arsye të tjera plotësisht sportiv. Kapiteni i Realit të Madridit kishte humbur komunikimin me trajnerin e portierëve Silvino Louro,

Gjermani

Bundesliga nuk njeh krizë, skuadrat janë me bilanc pozitiv Nëse i gjithë futbolli europian vuan krizën financiare, Bundesliga gjermane duket se jeton në një botë tjetër, ndërsa skuadrat e saj janë të vetmet që mbyllin bilancet e tyre në mënyrë pozitive. Në një kohë që UEFA e ka të vështirë të aplikojë “fair-play” financiar, kampionati gjerman ia ka bërë më të lehtë këtë punë qeverisë europiane të futbollit. Jo vetëm Bajern Mynih, por edhe Borusia Dortmund mund të krenohen për menaxhimin që i kanë bërë financave të tyre. Nëse për gjigantët bavarezë kjo nuk është një gjë e re, kampionët në fuqi të Gjermanisë numërojnë rreth 11 milionë euro përfitime ne arkën e klubit.

Mbase në pamje të parë kjo shifër nuk duket e madhe, merr të tjera përmasa kur krahasohet me bilancet e disa prej klubeve më të

mëdha të Europës që duhet t’i bëjnë llogaritë me dhjetëra milionë euro borxhe. Por cili është sekreti? Gjithçka është e thjeshtë. Skuadrat gjermane kanë reduktuar vitet e fundit blerjet e shtrenjta në merkato, duke drejtuar vëmendjen te lojtarët e rinj, të cilët tani janë nga më të kërkuarit në botë. Mjafton të përmendësh emrat e Ozil, Ghedira, por edhe të Gëce apo Rojs. Edhe politika e ndjekur nga Federata dhe Liga Gjermane e Futbollit ka gisht në këtë situatë në Bundesligë.

Që pas Botërorit 2006 të zhvilluar në vend, rritja e numrit të tifozëve në stadium është shumëfishuar.

Bundesliga ka një mesatare prej 31.577 tifozësh për ndeshje, ndërsa shkak për këtë është çmimi i ulët e biletave dhe abonimeve ndryshe nga kampionatet e tjera të Europës.

dhe kjo influencoi te Murinjo që filloi të humbasë besimin ndaj portierit titullar duke kthyer sytë te portieri i dytë Antonino Adan. Çelsi i gjithçkaje ishte se Louro nuk fliste me Kasijasin. Murinjo është shumë i lidhur me stafin e tij ashtu si dhe me Silvino Louro. Midis tyre ka besim total që shkon përtej kufijve të profesionalizmit. Përveçse punojnë bashkë ata janë edhe shumë miq.

Portugezit i pëlqen një familje sportive në vendin ku punon, duke

kërkuar të evitojë zilitë dhe për të krijuar një atmosferë me shumë besim. Rui Farina përgatitësi fizik është krahu i tij i djathtë, dhe Silvino Lauro ka një rol të tillë. Komenti i përgatitësve të portierëve ka një ndikim të madh te trajneri, dhe në rastin konkret Kasijas ka dhe shiritin e kapitenit, çka sjell një shembull të keq. Lajmi për mungesën e komunikimit midis Louro dhe Kasijas u dha nga një gazetar i “Marcas” përpara fillimit të ndeshjes me Espan-

jol, duke theksuar se Louro është një informator i Murinjos çka solli dhe dyshimet mbi lojtarët. Stafi teknik reagoi në përfundim të sfidës, duke e mbyllur në një dhomë të “Santiago Bernabeut” gazetarin dhe duke i kërkuar llogari atij. Por e vërtetë është se Silvino Lauro dhe Iker Kasijas nuk flasin prej dy muajsh. Pasojat u panë në sfidën ndaj Malagas, ku Kasijas u la në stol. Nëse gjërat janë qartësuar, kapiteni duhet të punojë shumë që të rikthehet në fushë.

Junajtid, përmbysje e madhe Një ish ndëshkon Mançester Sitin Skuadra e Ferguson është rikthyer tri herë për të fituar 4-3 me Njukastëllin Mançester Junajtidi ka fituar me rezultat 4-3 kundër Njukastëll Junajtid në një ndeshje dramatike që u zhvillua të mërkurën në “Old Trafford”. Në minutat e para të ndeshjes (4’), Xhejms Perç i kaloi mysafirët në epërsi, ndërsa kjo falë edhe reagimit të dobët të portierit vendas. Pas një gjuajtje të lirë të Gigs dhe tentativës së Çikaritos, Xhoni Evans reagoi për ta barazuar rezultatin në minutën e 25-të. Mirëpo, vetëm disa minuta më pas (29’), Evans gaboi portën për të kthyer avantazhin e Njukastëllit dhe ky ishte rezultati i pjesës së parë. Në pjesën e dytë shënoi një tjetër mbrojtës, Patris Evra, i cili e solli në nivel lojën për të dytën herë (58’). Por, mysafirët nuk ndaleshin.

Falë një pasimi të Gabriel Obertan, Papis Sise kaloi në epërsi ekipin e tij, për të tretën herë këtë mbrëmje (68’).

Megjithatë, Djajtë e Kuq reaguan përsëri për ta barazuar rezultatin.

Shënues ishte Robin van Persi (71’). Në minutën e fundit të takimit (90’), Havier ‘Chicharito’ Hernandez kaloi për herë të parë vendasit në epërsi në këtë ndeshje dhe ky ishte goli që i solli tri pikë të reja Junajtidit. Rivali lokal dhe njëherësh konkurrenti kryesor për titull, Mançester City, është mposhtur me epërsi minimale nga Sunderlandi.

Ai që ka shënuar ka qenë një ish-lojtar i “qytetarëve”. Adam Xhonson ka ndëshkuar ish-ekipin e tij, duke e detyruar Roberto Mançinin që ta mbyllë vitin 2012 me humbje dhe mbi të gjitha të shohë skuadrën e Sër Aleks Ferguson të ngjitet edhe më e vetmuar në majë të tabelës së renditjes. Pas javës së 19-të, diferenca mes dy rivalëve për titull është shtatë pikë.

Ka mjaftuar një gol i shënuar në pjesën e parë që Çelsi të mposhtte NOruiç Sitin. Huan Mata ishte heroi i takimit të zhvilluar në “Kerrou Road” që përfundoi me rezultat 0-1. Moses

Premier Liga

Të mërkurën Everton - Uigan Atletik Fulham – Sauthempton Man UTD – Njukastëll Nouriç Siti – Çelsi Riding – Suonsi Siti Sandërlend – Man Siti QPR – Uest Broumiç Aston Vila – Totenham Stoke Siti – Liverpool

2-1 1-0 4-3 0-1 0-0 1-0 1-2 0-4 3-1

pasoi te Oskar dhe braziliani e gjeti saktësisht spanjollin, i cili e pushoi topin në rrjetë (38’). Çelsi ka 35 pikë, katër më pak se Mançester Siti dhe 11të më pak se Mançester Junajtid, ndërsa ka një ndeshje më pak të zhvilluar, çka do të mund ta ngjishte edhe më tabelën e renditjes.

22

MAPO

E enjte, 27 dhjetor 2012 www.mapo.al

Nubia prezanton super-modelin e telefonit, Z5 Ngjashëm sikurse shumica e prodhuesve tjerë kinez të telefonave të mençur mobil, edhe marka në pronësi të ZTE, Nubia ka prezantuar modelin e saj të ri të telefonit Android, Z5, i cili përveç shumë karakteristikave të avancuara sjell edhe ekranin 5 inçësh me rezolucion të lartë 1080p. Nubia Z5 është i pajisur edhe procesorin e Qualcomm 1.5GHz quad-core APQ8064, 2GB RAM dhe 32GB memorie të brendshme, ndërsa në këtë model të pasur me harduer është edhe kamera e pasme me 13MP, si dhe ajo e përparme me 2MP. Për konsumimin e përmbajtjes multimediale, Nubia Z5 mbështetet edhe rrjetin WiFi, si dhe teknologjinë MHL e cila mundëson projektimin e përmbajtjes në ekrane më të mëdha. Nga ana e audios, Z5 ka të bashkëngjitur edhe dëgjueset e Yamaha apo ato të Dolby Digital Plus. Dhe kjo nuk është e tëra. Në bashkëpunim me dizajnerin italian, Stefano Giovannoni, Z5 ka arritur hollësinë prej 7.6mm edhe përkundër baterisë së avancuar prej 2,300mAh dhe peshës prej vetëm 126 gram. Pritet që çmimi i këtij modeli të jetë i përafërt me 550 dollarë.

Fjalëkryqi klasik 1

17

Sot do të jeni të favorizuarit e yjeve.

Mbajini sytë dhe veshët hapur, sepse do t’ju dhurohen mundësi të shkëlqyera. Në punë do të rritet prestigji juaj dhe mundësia për të pasur mbështetjen e personave me influencë.

Yjet do t’ju ndihmojnë të nxirrni në pah sot anën më të qetë dhe harmonike të karakterit, duke vendosur p a q e n ë n j ë zë n kë familjare ose rregull në drejtimin e një ekipi pune. Në dashuri, guxoni për më shumë.

Hëna dhe Marsi sot përplasen në qiellin tuaj. Kujdes me stresin e tepruar që sjell lodhja dhe konfuzioni, si dhe me disa pengesa që mund të prishin programet tuaja. Në punë do të keni konfrontime për sa i përket disa çështjeve që keni për zemër.

5

31

GAFORRE (21/VI-22/VII)

Mos harxhoni kohë e para në aktivitete që sot do t’ju bëjnë vetëm të humbni kohë të vlefshme. Bëni diçka për veten dhe do të ndiheni menjëherë më mirë. Në jetën private do të keni pretendime e kërkesa të tepruara karshi partnerit.

19

VIRGJERESHA (23/VIII-22/IX)

PESHORJA (23/IX-22/X)

AKREPI (22/X-21/XII)

Vini në përdorim inteligjencën, aftësitë organizative dhe imagjinatën, që sot nuk ju mungojnë, për t’i dhënë një zhvillim të mëtejshëm aktivitetit tuaj profesional. Ditë e shkëlqyer për të udhëtuar e për të bërë eksperienca të reja.

Gjithkush ka një ane te erret, dhe e juaja mund te vije ne loje sot. Ajo ka gjasa te manifestohet si një lakmi, kështu qe nëse doni te frenoni ekseset tuaja, ju duhet ta tregoni qe jeni te gatshëm ta shtyni bujarinë tuaj deri ne limitin e saj.

Gjithkush ka një ane te erret, dhe e juaja mund te vije ne loje sot. Ajo ka gjasa te manifestohet si një lakmi, kështu qe nëse doni te frenoni ekseset tuaja, ju duhet ta tregoni qe jeni te gatshëm ta shtyni bujarinë tuaj deri ne limitin e saj.

Gjithkush ka një ane te erret, dhe e juaja mund te vije ne loje sot. Ajo ka gjasa te manifestohet si një lakmi, kështu qe nëse doni te frenoni ekseset tuaja, ju duhet ta tregoni qe jeni te gatshëm ta shtyni bujarinë tuaj deri ne limitin e saj.

SHIGJETARI (22/XI-21/XII)

BRICJAPI (22/XII-20/I)

UJORI (20/I-19/II)

PESHQIT (20/II-19/III)

Mundohuni qe te kërkoni disa informacione te reja energjia juaj e madhe ju ndihmon juve qe te gjeni disa te dhëna te reja dhe te mendoni disa mënyra kërkimesh te reja për ti provuar ato. Ju jeni pothuajse gati për atë çka jeni ne prag te zbulimit.

Mos i pranoni ne mënyrë qorre gjithçka qe te tjerët ju thonë përdorni pak skepticizëm. Nuk është se ata janë duke u përpjekur qe t'ju mashtrojnë juve, por ata mundet qe thjesht te mos e kenë idenë rreth asaj qe janë duke folur.

Mundohuni qe te kërkoni disa informacione te reja energjia juaj e madhe ju ndihmon juve qe te gjeni disa te dhëna te reja dhe te mendoni disa mënyra kërkimesh te reja për ti provuar ato. Ju jeni pothuajse gati për atë çka jeni ne prag te zbulimit.

Kjo mund te mos jete puna me me fame vërdallë, por ju keni nevoje te kaloni mbi buxhet ose te futeni borxh ne llogarite tuaja. Detajet e vogla mund te jene duke ju penguar, por ju keni mendimin e duhur për ti rregulluar ato.

7

8

9

23

12

24

28

Fjalëkryqi klasik është një nga lojërat enigmatike më të përhapura në botë. Fjalëkryqet e para filluan të botoheshin që në shekullin e XVIII dhe vazhdon të jetë e preferuar edhe në ditët e sotme.

13

25

29

32

33

36

11

16

22 27

10

20

37

30

34

38

39

42

35

40

41

43

44

45 Koha e fillimit ____:____

46

47

49

48

50

51

Koha e mbarimit ____:____

52

53

Horizontalisht

Vertikalisht:

1. Ndërrimi, a ndryshimi i diçkaje për të mashtruar të tjerët. 8. Pjesë e shkurtër

1. Zell i jashtëzakonshëm për të mbrojtur dhe për të zbatuar pa lëshime e pa

muzikore për vegla, me ritëm të shpejtë dhe të gjallë. 14. Unë në Itali. 15. Një

lëkundje një mendim, një ide etj. 2. Zhdukja, asgjësimi i diçkaje. 3. Sinjal për

shtet mysliman. 16. Marrëveshje që bëhej me dikë për të kryer një punë, duke

ndihmë. 4. Dega më e madhe e lumit Mat. 5. Me përmasa të mëdha. 6. Shalqi

e paguar sipas sasisë së prodhimit a të punës së kryer. 17. Njeri i prapë dhe

në dialekt. 7. Frut tropikal. 9. Vepra më e njohur e Marksit. 10. Ekipi Kombëtar.

me huqe. 20. Janë në hyrje të Londrës. 21. Agimi, zbardhja e ditës. 22. Eva, ak-

11. Cigan. 12. Simboli kimik i kromit. 13. Qytet në Ukrainë në brigjet e Detit të

tore e njohur amerikane. 25. Materiale Studimi. 26. Prekja e një qënieje nga

Zi. 18. Organizatë Gruas. 19. Emri i shkronjës së parë të alfabetit grek. 22.

mikrobe, a baktere. 28. Tirana në makina. 30. Ent Amator. 31. Emri i një oqeani.

Letërsia Kombëtare. 23. Organizatë Ndërkombëtare. 24. Ai që luan me

33. Agjensi Kulturore. 34. Qytet i vendit tonë. 36. I sëmurë, i pamundur. 37.

mjeshtëri një vepër arti. 25. Ngjarje, ndodhi. 27. Fund në Francë, mbrapsht.

Çezari i historisë së Romës. 39. Lodhem jashtë mase. 42. Këmbimi i mallrave

28. Ditë e javës. 32. Merre. 34. Gjysëm pike. 35. Organizatë Turke. 38. Përdo-

me para sipas çmimit, shitblerja e mallrave. 44. I ka fisi në mes. 45. Lezha në

ret si thirrje përshëndetjeje, miratimi ose gëzimi. 39. Vend për bagëtinë. 40.

makina. 46. Ka çdo njeri. 49. Pije alkoolike. 51. Vend ku shitet e blihet. 54. Pa-

Aq sa duhet. 41. Ryan e kinemasë amerikane. 43. Femra. 47. Berati në maki-

pritmas, befas, pa qenë i përgatitur për diçka.

na. 48. Notë muzikore. 50. Bie në fund. 52. Notë muzikore.

Sudoku | nivel mesatar 9

9 3

2

5 4

8

1

7

3 7 6

7 4

4

4 5

8 9

9 2

3

5

2

6

8 5 1

4

6

7

2

3

Plotësoni vendet bosh në mënyrë që çdo rresht e kolonë të ketë numrat nga 1-9.

1

1

4

2 3

6

8 2 7 1

LUANI (23/VII-22/VIII)

6

15

18

26

Horoskopi i ditës

BINJAKET (21/V-20/VI)

4

21

Bashkimi Evropian ka publikuar të dhënat e saj të hapura të cilar prej tani do të jenë në dispozicion përmes portalit http://open-data.europa.eu.

Të dhënat e hapura të BE-së janë informacione të cilat mund të përdoren dhe të shpërndahen nga secili prej nesh, çoftë për qëllime akademike, edukimi ose raportimi individual ose institucional. Në këtë rast, të dhënat e publikuara nga BE janë kryesisht të dhëna të cilat lidhen me shtyllat publike të operimit të unionit evropian. Duke u frikësuar nga numri i madh i vizitave në faqe, Komisioni Evropian nuk dëshiron që shumë njerëz të dinë për këtë portal, derisa i njëjti është në versionin beta, ndërsa siç është thënë, versioni final i faqes do të publikohet në janar të 2013. Portali i BE-së është rezultat i strategjisë së unionit për të dhëna të hapura, e cila është miratur në dhjetorin e vitit të kaluar. Sipas KE-së, në muajt në vijim, secili shtet do ta ketë portalin e saj nacional, nga do të mblidhen sa më shumë të dhëna për vendet anëtare

DEMI (21/IV-20/V)

3

14

BE lanson beta-portalin e saj për të dhëna të hapura

DASHI (20/III-20/IV)

2

7 1

Koha e fillimit ____:____

2

4

Koha e mbarimit ____:____

Numërkryq 3 5 5 4 1 7

Shah | nivel mesatar

2 9

Gjeni figurën duke bashkuar pikat

Plotësoni tabelën me numrat e dhënë!

Numra me 3 shifra:

44181, 54282, 58250, 61150, 65611, 74845, 84854.

071, 116, 182, 229.

Numra me 6 shifra:

Numra me 4 shifra:

Gjeni 10 ndryshimet

Koha e mbarimit ____:____

Numra me 5 shifra:

06182, 21458, 24344, 25043, 26321,

Ngjyrosni pjesën me pikë dhe zbuloni figurën

Përgjigjet nr të djeshëm

Koha e fillimit ____:____

I bardhi lëviz dhe fiton në të dy rastet e e dhena në skemën e mësipërme. Sfidat e dhëna janë të përzgjedhura nga profesionistë të vërtetë të lojës së Shahut

115210, 142412, 145110, 179556, 215632, 232015, 455134, 514526, 515987, 568227, 589193, 788475, 837055, 965874.

0256, 1021, 1041, 1201, 1236, 2419, 3259, 3299, 4172, 5315, 5478, 5815, 6541, 8017, 8541.

P

R

O

G

N

O

L

A

K

R

O

R

R

A

D

G

M

S

I

N

T

O

K

E

I K

A

C

A

T

A

P

R

K

Z

A

G I

R

X

E

H I

O

N

I

Z

I

M

A

C

A

R

I

M

I

N

U

K

I

N

A

D

K

O

O

T

O

S I

U

R

C

D

N

E

T

Z

N

I

A

R

R

O

U E

R

B G

O

G

R

R I

V

U

J

O

R

I

L

I

V

E

R

R

E

L

R

E

G

A

N

I

K

A

M

M

I

U

P

I J

E

U B

U

A

R

S

I

S

R

0

3

8

2

5

1

4

7

8

9

5

8

6

0

8

4

1

4

2

6

3

2

1

0

2

1

5

5

5

5

7

3

2

5

1

6

6

9

8

6

5

4

4

4

4

4

7

8

4

8

5

4

1

5

2

1

0

2

0

2

0

2

0

2

3

2

6

5

9

6

8

5

4

1

5

2

3

2

1

4

6

9

8

7

8

4

8

5

4

2

3

0

2

1

5

6

9

2

8

7

4

8

4

1

5

2

1

0

2

3

3

3

3

6

2

5

5 9

6

8

5

4

8

7

8

4

8

4

4

1

5

2

4

5

6

3

2

0

0

0

0

1

1

2

2

2

3

3

3

0

2

1

5

6

3

2

0

1

9

6

3

2

1

7

8

4

8

1

6

3

2

0

1

8

3

2

8

9

6

2

1

4

7

9

6

5

2

1

4

6

3

2

0

1

4

6

5

2

9

6

3

2

5

8

9

7

8

4

8

8

4

1

3

6

2

5

4

1

7

7

9

6

1

E enjte 27 dhjetor 2012 www.mapo.al

MAPO

23

E shikon kudo të keqen. Padrejtësinë! Shqipëria e shekullit XXI është larg shinave të qytetërimeve normale, sipas Fatos Lubonjës. Për t’i shkundur bashkatdhetarët, nuk ka pushtet. Nuk ka fuqi pushteti dhe as tagër. Por ka gojën dhe shkrimin, që i përdor, sipas tij, për të ndriçuar të vërtetën. Atë që e identifikon me etikën reale...

Fatos Lubonja

…i luftës me gojë e me shkrim Ben Andoni Një panel televiziv. Një mizanskenë e thjeshtë, tipike e ekraneve shqiptare, kopje të varfra të Tv italian. Butaforia më e përkorë. Në fokus ai. Dikush ka shprehur një mendim. Fatos Lubonja zhvendos karrigen. Mblidhet. Kokës i jep një prirje 45-gradëshe dhe e këqyr qartë “prenë” e tij. Fillon lehtë. Por, kur “preja” reagon, atëherë një rrëke fjalësh-argumente idhnake derdhen në eterin e studios. Imazhi i Lubonjës është i pamëdyshtë në këtë hulli dhe stereotip i njohur. Debaton. Debaton. Dhe, vazhdimisht përpiqet të kalojë në regjistra të tjerë. Shpesh e ngre zërin jo aq të plotë, ndërkohë që në kokë duhet t’i vijë sinjali se duhet të ndalet. Po. Mbase ka ardhur çasti të ndalet.

Shenjës së moderatorit i përgjigjet vringthi, që e kupton, anipse instinktivisht duhet të ndalë impulset e veta. Pastaj, gjestikulacione për ta lehtësuar mendimin dhe për t’i dhënë jetë. Kur përballë, dhe nuk kanë qenë e rrallë, ka ndonjë të paedukuar nuk e vazhdon më. Ngul sytë pakuptim në pakuptimësi. Çdokush mund ta quante frikë këtë moment, por në fakt, s’është asfare frikë. Është pamundësi. Pasi e keqja që rrjedh nga të gjitha anët e ka tronditur. Shenja e kinse zbutjes është heshtja. Fenomeni i tij “i pamundësisë” i ngjan disi imazhit të Providencës përballë Don Zhuanit.

Nuk ke më rrugë! Jo, do vazhdoj.

Etika e të folurës troç “Përpiqem të merrem me fenomenin që i intereson publikut dhe jo me personat që e manifestojnë atë. Bruti, përpara se të vrasë Cezarin, thotë: Ah, sikur të mund t’i hiqnim trupit (të Cezarit) frymën e tiranisë që duam të vrasim. Kjo nuk është punë e lehtë, madje ndoshta e pamundur. Pa dyshim kam gabuar, edhe në gjykime e vlerësime, por pse ashtu kam menduar apo gjykuar në momentin kur jam shprehur, jo pse jam nisur nga ideja që t’i shërbej ndonjë të treti apo padroni, përveçse publikut”, na shpjegon në një prononcim të vetin.

Dakord. Por, s’ka kohë. Dihet se pak orë më vonë opinioni shqiptar do përcjellë një lajm tjetër. Çka do të thotë një tjetër fushëbetejë. Dhe, si gjithmonë, kudo të ndodhet, reagimi i tij nuk do vonojë. Shpesh në një linjë krejt tjetër nga çfarë percepton publiku shqiptar, ajo i ka bërë anëtarët e blogjeve të ngrenë male fjalësh të këqija kundër.

Së fundi, “i tronditi” të ashtuquajturit patriotë shqiptarë, kur e shpjegoi thjesht dhe publikisht opinionin e tij.

“Nuk jam patriot, as nacionalist. Edhe kur e dëgjoj Himnin nuk ngrihem në këmbë dhe as që më bën përshtypje. Bile të gjitha himnet e vendeve tjera thirren mbi ideologjitë që bënin krime e vrisnin njerëz nën thirrjet e nacionalizimit. Njëjtë veproi Stalini, Hitleri e Enver Hoxha”, ka thënë Lubonja në emisionin “Opinion”. Shumë e lidhin këtë qëndrim të tij me një përpjekje të sforcuar identiteti. Në fakt, Lubonja ka kohë që e bën rrugën e tij thjesht sipas asaj që mendon vetë. Tek e fundit, ka kuptuar një gjë esenciale që shumë nga shqiptarët nuk e perceptojnë si duhet. Në këtë botë, ku jetojmë, paçka strukturës së mendimeve që kemi, të gjithë jemi provizorë.

Etika e bën t’i thotë gjërat hapur dhe thjeshtë, për të mos e rënduar veten. “E thashë, shpëtova shpirtin tim.” A dëmton njeri? Një grup njerëzish, që sot janë bajagi të shumtë, i kundërvihen me pretendimin e vazhdueshëm se mendimet e tij të lodhin dhe shprehja e vet për çdo lloj problemi të ngjall krupë. Në këtë masë, por në një drejtim tjetër, janë njerëzit që e admirojnë. Për thellësinë e mendimit, por më shumë akoma qartësinë për t’i thënë gjërat fare shkurt. Shkoqur. Po dreqin, pse duhet të zgjatesh për gjëra që njerëzit e dinë mirë se janë thjeshtë për t’u shprehur?! Në organin

GAZETA

MAPO info@mapo.al cel: 068 20 20 5555477 Gazetamapo@gmail.com cel: 068 477

e tij të përtremuajshëm (në fakt, tani botohet si t’i vijë atij në mëndje, me argumentin ngushëllues: s’ka para) “Përpjekja”, që u ideua si një frymë e re e mendimit intelektual shqiptar, fillimisht u shqyrtua Kadare në një grafi të ashpër dhe pak javë më parë rrufetë “ranë” mbi Skënderbeun. Legjenda shqiptare e patriotizmit dhe nacionalizmit kaloi në sitën e një grupi specialistësh historie, studiuesish dhe figurash të tjerë, që u duk sikur e ulën nga ekuestri historik i memories kolektive shqiptare. “Nuk më bën përshtypje një përmendore e njeriut mbi kalë. Për mua është parësore që shqiptari të jetë një qytetar i ndershëm që punon mirë, dhe një aktivist i të drejtave të njeriut”, iu gjegj ai njerëzve që e pyetën në kohën që diskutohej për figurën e Skënderbeut. Ai e di se çfarë u thanë nga pas. Ofendime.

Klithma patetike. Tashmë është mësuar bajagi.

E vërteta dhe etika Ndaj, nuk ndalet më. Në debatet e tij, ku argumentet politikë zënë më

shumë vend kohët e fundit, Shqipëria vuan shumë prej politikanëve të dy anëve. Edi Rama, ishshoku i tij viteve të parë të Demokracisë, nuk është larg arsyetimit dhe veprimeve të kryeministrit Berisha. Të dy në peshoren e tij, rëndojnë njësoj.

I ashpër me ta deri në revoltë, ai nuk i duron, por shpall se që gjërat të funksionojnë në vend duhet të vendoset shteti i të drejtës dhe sundimi i ligjit.

E pastaj menjëherë i identifikon më qartë fajtorët: Kjo klasë politike nga të dyja anët. Po. Nga të dyja anët është njësoj. Dhe, media si zgjatim shpesh i politikës është njësoj fajtore. Edhe pse i përket të njëjtit grupim, ai nuk mëton të ndahet me të e të shpallë: kjo media gjithnjë e më tepër është e papërgjegjshme.

Me një tërësi gjestikulacionesh, që vetëm i ka shtuar në vitet e fundit, shton: E vërteta nuk fshihet, ashtu si bën media shqiptare. Nuk modifikohet. Nuk tjetërsohet. Shpesh mund të frenohet dhe me vështirësi të futet diku për t’u mbajtur në harresë. Edhe këtu etika e Lubonjës nuk fal.

“Armiku” brenda tij ngre krye dhe tashmë kërkon identitetin e munguar. Kërkon mikun e vet. Është e këndshme ta dëgjosh me prononcimin direkt të tij: “Problemin më të madh, përsa i përket etikës së medias shqiptare, e shoh në raportin e saj me të vërtetën.

D.m.th., duke iu referuar një prej porosive që më pëlqen më shumë në ‘Dekalogun e gazetarit’ të Adam Michnikut, asaj: ‘Adhuro vetëm një Zot, të vërtetën, përndryshe do të ndëshkohesh … me mosbesim.”, do të thosha se media jonë vuan ose më mirë është e ndëshkuar me mosbesim, për shkak se ajo nuk adhuron të Vërtetën, por Zota të tjerë, që lidhen me ‘Zotat’ e rremë të padronëve të medias, (publikun që ka padron Kryeministrin dhe private që kanë shumë padronë), kryesisht me Zotat pushtet dhe para. Kjo çon te gënjeshtra dhe manipulimi. Shkeljet e tjera të etikës, që nënkupton pyetja juaj - nëse jam kuptuar drejt e keni fjalën për fenomene të tilla si fyerjet, shpifjet, shkelja e privatësisë etj., ato i shoh si shoqëruese të dorës së dytë, jo rrallë në shërbim të të parave, nganjëherë edhe jo - por gjithsesi të lidhura me një emërues të përbashkët: mungesën e personalitetit të shumicës dërrmuese të gazetarëve në mediat tona.”

Si e shikojnë Fatos Lubonja është njeriu më i përfolur shqiptar i Shoqërisë Civile.

Dhe, mali i nëmave, ofendimeve, keqkuptimeve dhe më pak fjalëve të arsyeshme, që derdhen mbi të, mund ta bënin të mendonin këdo se kishin përballë një demon. Edi Rama arriti dhe e identifikoi në grafikat e rrugës si një të tillë demon, nga mllefi i madh për të. Që atëherë re zemërimi rrinë mbi të dy miqtë që nuk rrinë pa iu përveshur njëri-tjetrit, kudo që të ndodhen. Këtë situatë ‘e ndreqin’ blogman. “Ai flet sikur të ishte jashtoksor, thot se si jep Hymni i Flamurit Shqiptar as një lloj ndjësie, të shkosh të marësh jevgjit e shqipris, dhe ti çosh në një stadjum ku luan shqipria me dikë tjetër, edhe atyre do tju krijonte një emocjon sikur të shënohej një gol për flamurin që i përfaqson!” Me një shqipe

Kryeredaktor: Arion Sulo. Zv/ kryeredaktor: Alfred Lela, Aleksandra Bogdani.

Politika: Nevila Përndoj, Fejzi Braushi. Kronika: Leonard Bakillari, Dashamir Biçaku Rrethe: Vladimir Karaj.

Ekonomia: Blerina Hoxha. Sociale: Jonida Tashi. Kultura: Aida Tuci. Suplement: Jonida Hitoveizi. Sporti: Jeton Selimi.

Komentatorë&Analistë: Gentian Elezi, Arjan Vasjari, Prof. Asoc. Dr. Adrian Civici.

Karikatura: Bujar Kapexhiu. Faqosja: Florenc Elezi. Ilir DRIZARI, Kujtim Bisha Koordinatore: Shkëndi çili.

Korrektore: Lila Plasari, Brunilda Meno. Adresa: Bulevardi Gjergj Fishta pranë UET

katastrofë, ata e identifikojnë me të gjithë të keqen në vend. Një tjetër është edhe më i ashpër:“Pastaj, thotë edhe se Skënderbeu ësht simbol i dhunës, totalisht në të kundërtën e realitetit, sepse ai ka qen mburoj e dhunës, dhe nuk i ka len të tjerët që ta dhunojn shqiprin dhe shqiptarët për një gjysëm shekulli!”. Vetëm çerek, o njeri. Po ç’t’u thuash? Sa shumë janë, kundër. Ashtu të parregulluara, shkruara me ngut, sikur diçka u ikën, kujtojnë se me këto sintaksa gjysmake, ia përveshin opinionistit guximtar.

A gabon? Shpesh, mbase. Në lumin e fjalëve, fushave pa fund të betejës që i hap si një Don Kishot modern, i duhet të luftojë në të njëjtën kohë në disa vende njëherazi. Shumë herë i ngatërruar dhe me veten e vet. Kohë më parë, kur në disa qarqe nuk e aprovonin zgjedhjen e tij si kryetar i Këshillit Drejtues të Radio Televizionit Shqiptar, shpesh edhe duke e dëmtuar, ai do të rrëfente pa ia kërkuar dhe krejt pa takt edhe shumë prej ndodhive të jetës së tij. Madje, duke rrëshqitur pakëz. Në njërën syresh do rrëfente sesi Berisha ka pranuar vërtet gabimin për krijimin e firmave piramidale dhe trazirat e vitit 1997!! Veprim asnjëherë i ndodhur, për të mos u thënë dhe i marrë me mënd. Kjo është drejtësia alla-Lubonja, që në mënyrën sesi dëftohet, duket se ia vlen të thuash gjithçka. Mjafton ta ndiesh. Po ai? Beson se ia vlen të flasë hapur. Zoti Lubonja! Po për drejtësinë, çfarë mendimi keni? Pse nuk luftohet më mirë korrupsioni?-e pyeste VOA, kohë më parë.- “Sa kohë që njëra palë synon që përmes pushtetit të vet të kontrollojë drejtësinë, atëherë nuk është drejtësia që të jep garancinë që je i barabartë para ligjit, por ndihesh i kërcënuar. Ja si thotë opozita: nuk e heq imunitetin lehtë, sepse nuk e ka pushtetin drejtësia, por e ka qeveria dhe e shpërdoron. Po ashtu edhe dosjet e sigurimit nuk janë hapur asnjëherë, sepse gjithmonë ka sunduar mendësia se ai që merr pushtetin hap dosjen e atij që ka rival. Po kështu edhe lufta kundër korrupsionit bëhet selektive, pra akuzohet ai që është kundërshtari dhe jo gjithkush që bën korrupsion. Mungon sundimi i drejtësisë dhe duke ardhur sundimi i atij që fiton zgjedhjet vijmë në këto situata që në fund të fundit çojnë në failed state, pra në shtete të dështuara. Ky është thelbi i problemit që ka Shqipëria; palët këtu nuk kanë arritur dot akoma që të vendosin shtetin e të drejtës, dhe kjo ka krijuar në mënyrë ciklike situata të vështira që vijnë duke u rënduar.” *** Nëse do të përsërisnim një konvencion, atëherë: Etika mund të përcaktohet edhe si një kërkim i një o më shumë kritereve që i lejojnë individit përshtatjen e lirisë së tij me atë të të tjerëve. Por, a mundet që Lubonja të përshtatet me mendimin e shqiptarëve të tjerë? Harroje këtë! Kur pak vite më parë do të zbulonte debatin e një gjuhëtari italian me ikonën e shkencës shqiptare, Prof. Çabejin, ai do të tregonte hapur se e pranonte me qejf tunikën e antishqiptarit, në kuptimin mirëfilli që kanë shqiptarët, për këtë përcaktim. Për ta cytur dhe më shumë debatin e figurës së tij, i dha një dërrmë dhe ikonës së vërtetë shpirtërore të shqiptarëve, Nënë Terezës, gruas që shqiptarët në të vërtetë ia mohuan për dekada të tëra ardhjen në vend. Arsyetimi ishte i qartë dhe bash i hidhur: “Nuk e përfaqëson popullin shqiptar, pasi njeriu është produkt i kulturës, një sistemi vlerash, besimi dhe traditash, që në rastin e Nënë Terezës nuk kanë të bëjnë aspak me vlerat, traditën dhe besimin e popullit shqiptar”. Fjali e hidhur, por bash e saktë, për atë që shqiptarët vërtet perceptohen dhe janë. Dhe, më shumë akoma, një shkundje e atyre kinseve, që e mbanin me kinse figurën e shenjtores. *Marrë nga revista online Medi@Link e Institutit shqiptar të Medias. Titulli është i MAPO-s. Titulli i autorit: Lufta “e pambarimtë” e Lubonjës

Email: v_perleka@yahoo.com vera_perleka@hotmail.com

CMYK

24

MAPO

e enjte, 27 dhjetor 2012 www.mapo.al

E përmuajshme Nr. 29, Viti II botimit dhjetor 2012 Çmimi 300 Lekë

Nr. 29, Viti II botimit dhjetor 2012 Çmimi 300 Lekë

Kinkaleri

Eglantina Gjermeni Ilva Tare Xhani Shqerra Single & the city Libra, receta, ide

Në çift

Aritmetika e lidhjes

HOROSKOPI

2013

DOSSIER Nën yllin e festave I shkrujanë BABAGJYSHIT

Julka Gramo Ester Hoxha Viol Xhafaj

Ne që (s’)duam FESTAT

Fatma Haxhialiu Blendi Salaj Lori Haxhiu Endri Xhafo Ilir Shaqiri Veshja e festave

Jozefina

Si Estela Ujka

Parf�me, dhurata dekor gatime

DITËT E MIA TË ËMBLA