Gazeta Mapo

Faqe 16

Recensa e Zogajt E fshehta thelbësore i zbulohet artit “Ushtarë të Salaminës”, romani i spanjollit Javier Cerkas

Drejtor Artur Zheji - Kryeredaktor Arion Sulo - E hënë, 28 maj 2012. Numër 584. Viti III botimit. Çmimi 20 lekë. 1.5 euro. www.mapo.al e-mail: gazetamapo@gmail.com. Adresa: BLV "Gjergj Fishta"

Paralajmërimi i Nanos për Berishën dhe Topallin: Po rrezikoni me presidentin

Presidenti Votimi i parë drejt dështimit, nuk ka kandidat Edhe 24 orë afat për depozitimin e 20 firmave të deputetëve për kandidatët e raundit të parë. PD-PS-LSI, larg emrit konsensual që kërkon 84 vota.

DËSHTON TAKIMI RUÇI-PATOZI PS kërkon tryezë të kryetarëve të partive parlamentare për Kodin Zgjedhor, reformën parlamentare, imunitetet dhe presidentin konsensual. PD: Platforma e PS nuk ka lidhje me Presidentin.

Duan të rrëzojnë qeverinë, por janë të dështuar. Ne e zgjedhim presidentit dhe me 71 vota.

Edi Rama: Sa më shpejt tryezë e partive. Turp po mbetëm pa status!

Pas më pak se 40 minuta takim në selinë e kryesisë së Kuvendit, kryetari i grupit parlamentar të PD-së, Astrit Patozi doli nga takimi me homologun e tij socialist Gramoz Ruçi, me një shije të hidhur. Propozimet e Partisë Socialiste për diskutimin në një ko-

Intervista e revistës MAPO/ Fatos Nano prezanton detajet e ofertës presidenciale. “Gjithmonë kam lëshuar për të rifituar, por kurrë nuk kam mbajtur për të fituar. Presidenti? Proces duke vendosur mbi gjithçka Interesin Kombëtar. Çdo dalje nga ky aks do të rrezikojë Shqipërinë, por edhe vetë Sali Berishën, Jozefina Topallin dhe Partinë Demokratike”.

FAQE 4-5

Zbardhet skema, si i vodhi drejtori i bankës 350 mijë euro FAQE 7

NgërÇ

NGA bujar kapexhiu

Një Shqipëri pa Skënderbeun dhe Nënë Terezën (I) koment Xhevat Ukshini

Po për Erkandin!

koment

Ermira Danaj

Kadare risjell “Dimrin”: Tabloja ime për komunizmin Suplementi i librit

mediat e huaja

Britanikët sulmojnë Ronën, gjermanët: Zë prej sirene Letër e hapur / 11

konferenca në UET

Tri universitete, të drejtat e njeriut pjesë e kurrikulave

Nikollë Lesi Faqe 8

Kadare, pranojeni postin e Presidentit!

Oliver Jens Schmitt në vitet e fundit ka qenë...

“Më shkruaj, të shkruaj” është përmbledhësja e negociatave për zgjedhjen...

FAQE 2-3

“Onufri” nxjerr sot në treg “Dimri i vetmisë së madhe”, ribotim i librit të parë të vitit 1972 Bujar Hudhri: Ju rrëfej arkivin e panjohur të Ismail Kadaresë Faqe 13-18

Dosja e Prokurorisë në gjykatë Ish-drejtori Julian Lipe përdori 6 skema të ndryshme për vjedhje

op-ed / 10-11

hë të reformës zgjedhore, parlamentare, heqjen e imunitetit, përmes një tryeze të përbashkët të krerëve të partive parlamentare, janë konsideruar dje nga PD-ja si çështje krejt të palidhura...

Teatri politik

I Madhi Kadare!

Pa i rënë rrotull fjalës e që të mos lodh lexuesin, edhe Ju, më lejoni t’Ju drejtohem hapur: Duhet të pranoni kandidaturën e Presidentit të Republikës! Nuk mundet që Ju...

CEZ Shpërndarje kujton klientët se kanë mbetur edhe 4 ditë nga afati i fundit i pagesës së faturës së energjisë për muajin Prill.

Pagesa në kohë e faturës së energjisë elektrike është një detyrim ligjor, dhe mos shlyerja në kohë e detyrimeve mund të çojë deri në ndërprerjen e energjisë elektrike.

CEZ SHPËRNDARJE

2 02

MAPO

e hënë, 28 MAJ 2012 www.mapo.al

politika

Ora 11:00

Astrit Patozi dhe Edmond Spaho u takuan dje në selinë e Kuvendit me negociatorët e PS-së, Gramoz Ruçi dhe Saimir Tahiri

Ora 11:40

Ruçi parashtron për mediat propozimet që i kishte ofruar PD-së. Në anën tjetër, Patozi e konsideron takimin të dështuar

Dështon takimi, Patozi: Platforma e PS nuk ka lidhje me Presidentin Ruçi: “Nëse nuk plotësohen kërkesat, ky do të ishte një ogur i keq për Shqipërinë dhe për shqiptarët. Ky do ishte një lajm i keq për ndërkombëtarët” Nevila Perndoj

TIRANË Pas më pak se 40 minuta ta-

kim në selinë e kryesisë së Kuvendit, kryetari i grupit parlamentar të PDsë, Astrit Patozi doli nga takimi me homologun e tij socialist Gramoz Ruçi, me një shije të hidhur. Propozimet e Partisë Socialiste për diskutimin në një kohë të reformës zgjedhore, parlamentare, heqjen e imunitetit, përmes një tryeze të përbashkët të krerëve të partive parlamentare, janë konsideruar dje nga PD-ja si çështje krejt të palidhura me debatin e ditës, atë të zgjedhjes së Presidentit. Kryetari i deputetëve demokratë, Astrit Patozi theksoi se qëndrimi i PS-së ishte i paracaktuar dhe i lidhur ngushtë me editorialin e dy ditëve më parë të kryetarit të PS-së, Edi Rama, i cili paralajmëronte mocion mosbesimi ndaj kryeministrit Berisha. “Ne kishim shkuar në tryezë me mandatin e kryesisë të Partisë Demokratike për të negociuar lidhur me zgjedhjen e Presidentit të Republikës, ndërkohë që pala tjetër kishte ardhur në takim me platformën e editorialit të kryetarit të partisë së tyre, z. Edi Rama, e cila është një platformë bllokuese për ta futur në rrugë pa krye procesin dhe për të lidhur të palidhshmen...”, tha Patozi. Dhe e palidhshmja për nënkryetarin demokrat ishte pikërisht paketa e propozimeve të ofruara nga PS-ja në tryezën e djeshme.

“Duhet të shpjegoj se janë të palidhura tri pikat e tjera me çështjen e zgjedhjes së Presidentit të Republikës. Ne kemi prirjen absolute për t’i zgjidhur të gjitha ato pika. Madje mund t’i kishim zgjidhur edhe më parë në rast se nuk do të ekzistonte politika bllokuese e Edi Ramës, e cila qëllimisht kërkon të lidhë reformat e integrimit, çështjen e imunitetit për të cilën Partia Demokratike i ka bërë thirrje që kur ishte në opozitë, por ka qenë mungesë e vullnetit të tij që e ka mbajtur peng me zgjedhjen e Presidentit të Republikës...”, - tha Patozi pas takimit të zhvilluar. Kryetari i grupit parlamentar dhe një prej negociatorëve për zgjedhjen e Presidentit, paralajmëroi gjithashtu se, në rast se nuk ka konsensus me PS-në, atëherë PDja do ta zgjedhë Presidentin në raundin e katërt me 71 vota. Këtë qëndrim Patozi ua ka bërë të ditur dje edhe negociatorëve të PS-së, Gramoz Ruçi dhe Saimir Tahiri. “U përpoqëm t’u

“U përpoqëm t’u shpjegojmë përfaqësuesve të PS që PD, si forca kryesore e mazhorancës është futur në këtë proces jo për të ndjekur rrugën e shkurtër, pasi rrugën e shkurtër ne e kemi, këtë na e lejon marrëveshja e arritur me aleatët tanë që në vitin 2009...

shpjegojmë përfaqësuesve të Partisë Socialiste që Partia Demokratike si forca kryesore e mazhorancës është futur në këtë proces jo për të ndjekur rrugën e shkurtër, pasi rrugën e shkurtër ne e kemi, këtë na e lejon marrëveshja e arritur me aleatët tanë që në vitin 2009, po ashtu dhe ndryshimet kushtetuese që bashkërisht i kemi vendosur në vitin 2008 me përfaqësuesit e Partisë Socialiste.

Por ne kemi hyrë në këtë proces për t’i dhënë vendit një President sa më gjithëpërfshirës dhe sa më konsensual, duke pasur parasysh edhe vlerën e shtuar që ai mund të ketë në një rast të tillë. Por ndërkohë u kemi bërë të qartë përfaqësuesve të Partisë Socialiste që në rast se edhe ata do të kenë të njëjtin intension si ne, është plotësisht e mundur që ne të arrijmë në një produkt dinjitoz. Pra, një president sa më konsensual. Por në rast se ata kanë intensione të tjera për të rrëzuar qeverinë dhe gjëra të kësaj natyre, siç i ka paralajmëruar edhe z. Rama në editorialin e tij, sigurisht ky është një mision tërësisht i dështuar”, - tha Patozi, i cili nuk hezitoi ta konsideronte këtë takim si të dështuar për të dyja palët. Në anën tjetër, edhe PS duket se nuk do të heqë dorë nga qëndrimi i saj. I pyetur nga media se çfarë do të bënte PS në rast se PD-ja nuk do të pranonte thirrjen e një tryeze për diskutimin e katër pikave të kërkuara, Ruçi u përgjigj: “Ky do të ishte një ogur i keq për Shqipërinë dhe për shqiptarët. Ky do ishte një lajm i keq për ndërkombëtarët. Sigurisht që kjo s’do të ishte përgjegjësia jonë, por unë nuk jam këtu për të nxjerrë përgjegjësinë, unë jam këtu për të zgjidhur problemin”.

PS, lëvizje surprizë: Tryezë mes partive për 4 kërkesa TIRANË Ftesës së Partisë Demokratike përmes kryetarit të grupit parlamentar, Astrit Patozi, për të eksploruar mundësitë e zgjedhjes së kreut të ri të shtetit me një konsensus sa më të gjerë, Partia Socialiste i është përgjigjur dje befas me një paketë propozimesh të reja. Me një paketë të paracaktuar e të përgatitur më parë në selinë rozë, kryetari i grupit parlamentar të PS-së, Gramoz Ruçi i dorëzoi dje homologut të tij demokrat, Astrit Patozi miratimin e disa pikave, përfshi këtu edhe atë të Presidentit, përmes uljes në tryezë të krerëve të partive parlamentare. “Më lejoni të ritheksoj edhe një herë konsideratën e ripërsëritur të Partisë Socialiste mbi rëndësinë themelore që ka përmbushja e reformave kryesore dhe zgjedhja e Presidentit të Republikës nëpërmjet një procesi transparent dhe gjithëpërfshirës.

Ndaj bindjen se ky është një moment

Propozimet e PS 1. Miratimi i reformës zgjedhore 2. Miratimi i reformës parlamentare 3. Miratimi në parim i formulës për kufizimin e imunitetit 4. Ndërtimi i procesit për zgjedhjen e dakordësuar të Presidentit historik për Shqipërinë dhe shqiptarët, ashtu siç është njëkohësisht një detyrim solemn i yni, juaji dhe i të gjithë klasës politike për të bërë gjithçka që është në mundësitë tona, për t’i garantuar vendit

marrjen e statusit të kandidatit për anëtarësim në Bashkimin Europian në 100-vjetorin e shtetit shqiptar”, - thuhet që në fillim të paketës së propozimeve që Ruçi i dorëzoi dje Patozit në Kuvend. Më pas, kryetari i grupit parlamentar të PS-së vjen tek propozimet konkrete; mbledhjen e menjëhershme në një tryezë të kryetarëve të partive parlamentare me qëllim: finalizimin dhe miratimin e të gjitha çështjeve të reformës zgjedhore; finalizimin dhe miratimin e të gjitha çështjeve të reformës parlamentare; finalizimin dhe miratimin në parim të formulës për kufizimin e imunitetit për zyrtarët e lartë të shtetit, pa asnjë përjashtim; ndërtimin e procesit gjithëpërfshirës për zgjedhjen e dakordësuar të Presidentit të Republikës që në raundin e parë të parashikuar nga Kushtetuta”,- thuhet në paketën e propozimeve të PS-së.

Moratoriumi, PD: Kundër nismës së skafo-deputetëve PD nuk do të pranojë kërkesën e PS-së për shfuqizimin e ligjit “Për moratoriumin e mjeteve motorike lundruese”, ose siç njihet ndryshe ligji që ndalon përdorimin e skafeve. Zëdhënësja e PD-së, Silvi Bardhi doli dje me një deklaratë për mediat, duke theksuar se nisma të tilla vijnë nga “skafodeputetë” të PS-së: “Dje forcat e rendit në Shqipëri dhe Itali vendosën para ligjit rreth 32 anëtarë shqiptarë dhe italianë të një bande të madhe dhe tejet të rrezikshme të mafies së trafikut të drogës, si dhe konfiskoi skafin dhe mjete të tjera të organizatës së tyre të krimit të organizuar”. Duke marrë shkas nga kjo ngjarje, PD-ja paralajmëron se do të rrëzojë nismën e PS-së për moratoriumin.

“PD informon shqiptarët se skafo-deputetë në Parlamentin shqiptar, me porosi dhe në interesa direkte të mafies së trafiqeve të drogës me të cilën ndajnë me sa duket fitimet, kanë marrë nismën për të anuluar moratoriumin e ndalimit të skafeve.” - tha Bardhi.

02

e hënë, 28 MAJ 2012 www.mapo.al

3

MAPO

Rama: Duhet patjetër takim mes partish TIRANË Pas takimit të dështuar mes negociatorëve të dy forcave kryesore politike, PD e PS, kryetari i PS-së Edi Rama ka komentuar në faqen e tij në Twitter për domosdoshmërinë e

mbajtjes së një tryeze mes të gjitha partive parlamentare: “Sa më shpejt tryezë mes kryetarëve të partive për reformën zgjedhore e parlamentare, heqjen e imunitetit dhe zgjedhjen

Presidentit të ri…Të katërta këto çështje të lidhura ngushtë me interesin kombëtar në këtë udhëkryq drejt vjeshtës, ku 28 Nëntori pa status të ri në BE do ishte TURP!”

Votimi I për President drejt dështimit, nuk ka kandidat Të mërkurën është raundi i parë i votimit në Kuvend, por 20 firmat për kandidatin duhet të depozitohen deri të martën në mëngjes. PD-PSLSI, larg arritjes së emrit konsensual që kërkohet në raundin e parë TIRANË Kur mbeten pothuajse 24

orë nga afati zyrtar i depozitimit të 20 firmave të kërkuara në Kushtetutë, për të garuar si kandidat për President, partitë politike në vend ndodhen jo vetëm larg shpalljes së emrave, por edhe vetë procesit. Pasnesër është raundi i parë i votimit në Kuvend, ndërkohë që partitë politike ndodhen më larg se kurrë në qëndrimet e tyre për zgjedhjen e një Presidenti konsensual. Sipas Kushtetutës, raundi i parë deri te i treti kërkojnë 84 vota për të zgjedhur një kandidat, çka e bën të detyrueshme një marrëveshje PD-LSI-PS deri nesër (të martën) në orën 10.00, pasi kandidati duhet të depozitojë firmat një ditë para datës së votimit, që është ora 10.00 e ditës së mërkurë.

Në negociatat dyditore për zgjedhjen e Presidentit, Partia Demokratike nuk ka arritur ende të gjejë konsensusin me partinë kryesore në koalicion, LSI-në, votat e së cilës së paku do të mundësonin zgjedhjen e një Presidenti në raundin e katërt të votimit. PD-ja deklaron se po kërkon një president me konsensusin më të gjerë të mundshëm, ndërsa LSI-ja i qëndron idesë për një President të propozuar përtej mazhorancës qeverisëse. Akoma më të pakta janë shanset për kompromis me PS-në, në kushtet kur kjo e fundit befas ka depozituar në tryezën e propozimeve edhe kërkesa që e tejkalojnë mundësinë e zgjedhjes së një Presidenti ditën e Mërkurë. Kryetari i grupit parlamentar i PS-së, Gramoz

SPITALI ITALIAN MULTISPECIALISTIK

Sherbimet: - Kardiologji - Gastrohepatologji - Endokrinologji-Diabetologji - Laborator Analizash - Radiologji (CT, MRI, EKO) - Okulistike - Otorinolaringologji - Ortopedi - Kirurgji e pergjithshme - Kirurgji Estetike - Neurokirurgji - Mjeksi Interne - Stomatologji - Urologji - Check-Up Salus Tirana Sh.A

ME “SALUS” CILESIA ITALIANE NE TIRANE

rruga Vidhe Gjata 16, Mëzez-Kashar, Autostrada TR–DR, Tiranë, Shqipëri –

Për pasojë, gjasat për një kandidat ditën e mërkurë janë shumë afër zeros .

Negociatat PD-PS

Dita e sotme nuk pritet të sjellë ndonjë kthesë të papritur nga asnjë prej dy forcave kryesore politike në vend Ruçi, deklaroi dje se palët janë shumë larg emrit dhe se për këtë çështje nuk ka ardhur koha ende të diskutohet, çka do të thotë se raundi i parë i votimit, të paktën për opozitën, nuk do të sjellë asnjë emër kandidati. E njëjta gjë mund të thuhet edhe për mazhorancën. E vetme, ajo nuk mund të sigurojë 84 votat e kërkuara për të zgjedhur një president që në raundin e parë të votimit.

FALAS Vizita Diagnostikuese me Mjeke Italian ne: - Otorinolaringologji - Ortopedi - Okulistike (mbi 40 vjec) - Kirurgji e Pergjithshme - Kirurgji Estetike - Neurokirurgji (Kolona Vertebrale)

per informacion: Tel. +355 4 2390500 Mob. +355 662053180 Fax + 355 4 2390501 Mail info@salus.al www.salus.al

Dita e sotme nuk pritet të sjellë ndonjë kthesë të papritur nga asnjë prej dy forcave kryesore politike në vend. Edhe pas takimit të paradites, deri mbrëmë vonë, negociatorët e dy partive kryesore në vend nuk kishin arritur në asnjë hap pozitiv, çka minimizon shanset për ndonjë lëvizje surprizë ditën e sotme. Në kushtet aktuale, e vetmja gjë e sigurt është se në këtë mungesë të plotë konsensusi partitë politike të paktën do të mund të gjejnë gjuhën e përbashkët për datën se kur duhet të zhvillohet raundi i dytë i votimit. Konferenca e Kryetarëve do të duhet që të mblidhet sërish pas të mërkurës për çështjen në fjalë. Në bazë të rregullores, votimi quhet i kryer edhe kur në konkurrim nuk paraqitet asnjë kandidat.

Rregullorja e Kuvendit

Në bazë të rregullores së Kuvendit, Presidenti i Republikës zgjidhet me votim të fshehtë dhe pa debat. Konferenca e Kryetarëve ka caktuar ditën e mërkurë si raundin e parë të votimit. Për këtë raund ngrihet edhe Sekretariati për Procedurat dhe Votimet, që ka si detyrë organizimin dhe shpalljen publikisht të rezultatit të votimit. 24 orë para raundit të votimit, në Kuvend duhet të depozitohet emri i kandidatit me 20 firmat e kërkuara nga Kushtetuta. Më pas është komisioni për Çështjet Ligjore, Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut që shqyrton nëse kandidati apo kandidatët për president i plotësojnë kushtet e përcaktuara në Kushtetutë dhe i paraqet më pas raportin seancës plenare. Në raundin e parë të votimit, Presidenti i Republikës duhet të zgjidhet me një shumicë prej jo më pak se tri të pestat e të gjithë anëtarëve të Kuvendit.

Nevila Perndoj

4

MAPO

e hënë, 28 MAJ 2012 www.mapo.al

intervista

FATOS NANO: Ja detajet e ofertës sime presidenciale.

President jo vetëm mbi palët, por i të gjitha palëve

Paralajmërimi i Nanos për Berishën dhe Topallin: Po rrezikoni me presidentin “Duhet të jetë një sfidë e përpjekje për një proces sa më demokratik, sa më të hapur, sa më komunikativ, sa më gjithëpërfshirës, sa më të drejtë, sa më konkurrues, por mbi të gjitha duke vendosur mbi gjithçka Interesin Kombëtar. Çdo dalje nga ky aks do të rrezikojë Shqipërinë, por edhe vetë Sali Berishën, Jozefina Topallin dhe Partinë Demokratike.”

Intervistoi: Alfred Lela Njëzet e një vjet më vonë ai është në mes të spektrit. Njëzet e një vjet më parë, i ndjeri Gramoz Pashko, pat kërkuar një zgjidhje amerikane për lëngatën shqiptare: terapinë e shokut (shock therapy). Njëzet e një vjet më vonë, Fatos Nano kërkon një tjetër terapi, e cila në fakt ngjan një prodhim gjenuin i shkollës Nano të filozofisë politike, por ai është modest, si rrallëherë duhet thënë, dhe e amerikanizon atë. Duke e quajtur arvizuterapi për nder të ambasadorit amerikan në Tiranë, Alexander Arvizu. Ka pasur, me thënë të drejtën, një konvergjencë që shumë i ka habitur mes Nanos dhe Arvizu-së. Në takimin e tyre të fundit, më entuziasti për atë kafe të gjatë dukej ambasadori amerikan. Ai pothuajse tha se Fatos Nano ishte kandidati i amerikanëve për President.

Fatos Nano përgjatë kësaj interviste për MAPO-n vjen si kandidat, jo vetëm mbi palët, por edhe i qendrës. Jo vetëm i qendrës, por edhe i palëve. I të gjitha palëve. Ai ka një kujdes kirurgjik që të mos e kundërshtojë nëpër rreshta atë që nëpër rreshta filozofon. Ne mund ta paragjykojmë e të themi se nuk e ka seriozisht, (si mundet ai!), por nuk e shmangim dot faktin se, të paktën e ka një filozofi për atë që kërkon. Dhe e dini çfarë: ai është konkret si kandidat e si platformë. Veç kësaj, në rast triumfi, do të jetë një President negociatash të ballta e jo kulisash. Ndoshta vetëm për këtë të fundit, ai e meriton të jetë President.

Nuk duket në stilin tuaj ky vetëkandidim për postin e Presidentit të Republikës. Jemi mësuar me një Nano që e kërkojnë, me një Nano në rolin e ‘shpëtimtarit’, me një Nano, të cilit ‘prapa i vjen historia’. Çfarë ndodhi kësaj radhe: a mendoni se kreditet tuaja kanë rënë apo, se duke mos qenë prej 7 vitesh aktor i dorës së parë, si të thuash, ‘nuk ua kanë më nevojën’?

E dini ç’mendoj unë? Unë mendoj se ajo që është ushtruar krejt pa vëmendje, pa reflektim, pa konsultime të përbashkëta, e si rrjedhojë me eficiencën më të ulët në këto 22 vite postdiktatoriale në Shqipëri, ka qenë dhe mbetet pikërisht gjimnastika e ndryshimit.

Ne kemi patur dëshirën dhe vullnetin e i kemi ndryshuar gjërat, por nuk kemi ndryshuar dot rëndesën e gjërave mbi ne. Ne i kemi ndryshuar kushtet, por nuk kemi ndryshuar dot peshën e tyre mbi ne. Ne i kemi ndryshuar rrethanat, por nuk kemi ndryshuar dot trysninë e tyre mbi ne. Ne kemi ndryshuar sistemin, por nuk kemi ndryshuar dot ndikimin e të shkuarës mbi ne. Nën këtë kontekst dhe paradigmë gjen ushqim edhe pyetja juaj.

Ndaj duhet thënë në sinqeritet të plotë këtu se trajektoret politike të Fatos Nanos nuk e kanë patur luksin të anashkalojnë apo tejkalojnë limitet e kohës, rrethanave dhe kulturës mbizotëruese, ndonëse unë në dijeninë dhe përpjekjet e mia por edhe sipas shumë vlerësimeve tashmë të mbarëpranuara nga qytetarët shqiptarë por edhe nga partnerët ndërkombëtarë, kam qenë një transformator i zellshëm i Partisë Socialiste dhe besoj e shpresoj edhe i Shqipërisë. Sidoqoftë, unë vetë jam nën ushtrimin e përditshëm të gjimnastikës dhe sfidës për përsosjen e vetvetes që kësisoj të vazhdoj të jem një shërbëtor dhe kontribuues publik në pararendje të ndryshimeve pozitive që unë dhe besoj të gjithë ne kemi dëshirë të shohim të vijnë në Shqipëri. Kjo është një sfidë personale po aq sa edhe politike për mua e për çdo qytetar shqiptar, ashtu sikundër është një sfidë sociale po aq sa edhe kulturore. Le ta bëjmë publike dhe t’i japim zë si një nevojë, në fakt domosdoshmëri, që jo vetëm politikanët shqiptarë, por të gjithë qytetarët shqiptarë ta ushtrojnë këtë gjimnastikë të ndryshimit dhe transformimit të vetvetes, në kërkim të më së

mirës nga vetja më së pari, paskëtaj nga njëritjetri, nga politika, nga shteti, për shoqërinë tonë, për vendin tonë të përbashkët. Përtej gjithçkaje të mirë apo të gabuar, që ka ndodhur në të shkuarën, pa harresë por me mirëkuptim e kthjellëpamësi, sytë dhe energjitë tona individuale, komunitare dhe kombëtare lipset të këqyrin nga e ardhmja.

Një e ardhme më e mirë për qytetarin shqiptar, shoqërinë dhe kombin shqiptar nuk përputhet as me liderin politik që e kërkojnë, e as me ‘shpëtimtarin’. Them se gjimnastika dhe ‘muskujt kulturalë’ perëndimdashës, shqiptardashës dhe Shqipëridashës, që unë kam ndërtuar në sfidë për përsosjen e vetvetes, janë ato që kanë konfiguruar këtë vetëofrim që unë kam parashtruar edhe kësaj radhe për të tretën herë në 10 vjet, për të pasur mundësinë që të shërbej si President. Nuk ka asnjë bjerrje kreditesh, e aq më pak kërkesash apo nevoje për Fatos Nanon si aktor e protagonist politik. Përkundrazi, ngasja ime për t’u vetëofruar vjen nën kontekstin e një realiteti ku përplasja, konfliktualiteti, logjika e forcës, mesianizmi politik etj, e kanë lënë krejt bosh hapësirën e shërbimit publik që plot përunjësi modelon e nxit paqen, marrëveshjen, dialogun për të mirën e Shqipërisë si edhe për përparimin e axhendës së Integrimit Europian. Me këtë arsyetim besoj se është e vetëkuptueshme se Fatos Nano nuk mund të jetë thjesht një kandidat për President Republike. Fatos Nano është një politikan, një shërbëtor publik, një qytetar i ndërgjegjshëm dhe i përgjegjshëm, i cili kërkon të marrë përgjegjësi të plota dhe ofrojë vetveten, përvojën, dijet dhe të gjitha kapacitetet e tij, për të përmbushur me dinjitet, përkushtim, ndershmëri, paanësi dhe drejtësi të gjitha detyrimet e simbolit të Unitetit Kombëtar e gjithçka tjetër që ngërthehet në detyrimet kushtetuese, ligjore, institucionale dhe politike të Presidentit të Republikës.

Konsensusi që ju duhet, nevojitet të kalojë përmes z.Rama, z. Meta e z. Berisha, ndërkohë që disa herë në të kaluarën konsensusi për ta nevojitej të kalonte përmes jush…

Transformimi kultural që unë kërkoj të nxis, e shoh që të ndodhë në Shqipëri nëpërmjet modelimit dhe gjimnastikës për të cilën folëm më sipër, do ta zhvendoste pyetjen tuaj në një terren ku ju do të arsyetonit e shpresoj kuptonit, se ajo që po kërkoj unë, është që në Shqipëri të vijë ajo kulturë, të vijnë ato rregulla, të ndërtohen ato shprehi, ku dialogu, bashkërendimi, konsensusi dhe marrëveshjet nuk kalojnë nëpërmjet thjesht dikujt, qoftë ky edhe Fatos Nano, porse është një proces i natyrshëm nëpër të cilin duhet të kalojmë të gjithë, domosdoshmërisht, për të mirën e Shqipërisë. E pra edhe këtë herë, unë vetëofrohem që të shërbej si President Republike, që të bëhem inkurajues institucional dhe modelues e ndërtues i kulturës dhe ambientit politik që duhet ta ketë si normalitet dialogun, konsultimet, bashkërendimin, konsensusin dhe marrëveshjet mes Ramës, Metës, Berishës e kujtdo tjetër që është e do të vijë.

Kryeministri Berisha, edhe pas ‘zyrtarizimit’ të ofertës suaj në “Top Story”, nuk ka ndryshuar në qëndrimin e tij duke theksuar se Presidenti do të dalë nga forumet e Partisë Demokratike. A mendoni se Berisha do të luajë këtë kartë deri në fund me mendimin se lëshimi në pikën e fundit do t’i sigurojë pikë edhe më të mëdha si faktor stabiliteti apo ‘burrë shteti’?

Unë jam i prirur të verifikoj qëllimet e Sali Berishës, e jo të komentoj deklaratat e tij.

Tani për tani jam i prirur të jem mirëbesues për qëllimet e tij për të mirën e Shqipërisë, përderisa nuk do të shpallen apo verifikohen të kundërtat. Por është me vend që të theksojmë këtu se është në interesin më të mirë të Sali Berishës, Jozefina Topallit dhe Partisë Demokratike (po iu referohem këtyre të dyve si drejtuesit kryesorë të kësaj mazhorance) që

Unë gjithmonë kam lëshuar për të rifituar, por kurrë nuk kam mbajtur për të fituar.

Ndaj edhe për t’iu rikthyer frymës dhe vizionit tim, them se Presidenti i Republikës duhet të jetë përveçse një institucion i depolitizuar, edhe një detyrim kushtetues, moral dhe qytetar për të depolititoksikuar shoqërinë shqiptare

Rrugët e Zotit janë të pafundme – thuhet në Bibël, mjafton që të jesh i hapur dhe i gatshëm për rrugët e Tij. Sigurisht që, përveçse jam i gatshëm dhe i hapur për Marrëveshje të gjera gjithëpërfshirëse të të gjitha palëve politike relevante, jam i hapur dhe i gatshëm për mundësitë dhe alternativat e garës dhe konkurrencës së lirë dhe të ndershm

Foto: Armand Sallabanda

procesi i zgjedhjes së Presidentit të Republikës të mos jetë as Akaparim politik i institucioneve, as qokë partiake, as larje hesapesh apo kombinim ekuilibrash brendapartiakë, as përmbushje interesash partiake apo personale. Është në të mirën e Shqipërisë, ashtu sikundër edhe është në të mirën e Sali Berishës, Jozefina Topallit dhe Partisë Demokratike, që zgjedhja e Presidentit të Republikës të jetë jo një sfidë e Partisë Demokratike për Partinë Demokratike. Por domosdoshmërisht duhet të jetë një sfidë e përpjekje për një proces sa më demokratik, sa më të hapur, sa më komunikativ, sa më gjithëpërfshirës, sa më të drejtë, sa më konkurrues, por mbi të gjitha duke vendosur mbi gjithçka Interesin Kombëtar. Çdo dalje nga ky aks do të rrezikojë Shqipërinë, por edhe vetë Sali Berishën, Jozefina Topallin dhe Partinë Demokratike.

Ndërkohë që çdo zgjidhje gjithëpërfshirëse, konstruktive, duke vendosur interesin kombëtar përmbi atë partiak, në dialog e bashkërendim me të gjitha palët politike në vend, e patjetër edhe me partnerët ndërkombëtarë, sigurisht që do ta kualifikonte Sali Berishën si një shtetar të denjë dhe të përgjegjshëm.

Në fakt, a e keni çuar nëpër mend skenarin se, nëse merrni mbështetjen e Ramës dhe Metës, nëse siguroni votën e Oketës e ndonjë ‘rrjedhje’ tjetër të lehtë djathtas, nuk keni nevojë për Berishën?

Apo i vetmi skenar sipas të cilit ju e pranoni Presidencën është si faktor konsensusi mes palëve?

Detyra ime është që të ofroj modestisht vetveten. Rrugët e Zotit janë të pafundme – thuhet në Bibël, mjafton që të jesh i hapur dhe i gatshëm për rrugët e Tij. Sigurisht që, përveçse jam i gatshëm dhe i hapur për Marrëveshje të gjera gjithëpërfshirëse të të gjitha palëve politike relevante, jam i hapur dhe i gatshëm për mundësitë dhe alternativat e garës dhe konkurrencës së lirë dhe të ndershme. Në demokraci normale, funksionale dhe të maturuara, më së pari kërkohet gatishmëria e njerëzve që ofrojnë kontributet dhe shërbimet e tyre, të cilët njëkohësisht kanë aftësinë, përvojën, kapacitetin, dijenitë dhe vullnetin që të marrin përsipër të gjitha sfidat e përgjegjësitë e kërkuara si detyrim kushtetues, ligjor, institucional, politik, kombëtar, qytetar dhe moral. Paskëtaj, nën këtë frymë gjenden rrugët kushtetuese të përputhjes së vullnetit të Mëtonjësit të vetëofruar me Procedurën. Unë përfaqësoj një frymë, një vizion, të cilin e vendos në gatishmëri të institucioneve, politikës dhe shoqërisë shqiptare.

Unë jam i hapur dhe i dëshiruar që të gjej përputhshmërinë dhe mbështetjen me dhe për këtë frymë e vizion, tek të gjithë aktorët dhe faktorët politikë dhe civilë shqiptarë.

Zgjedhja e Presidentit të Republikës me një marrëveshje dhe mbështetje sa më të gjerë politike nga të gjitha palët, do të dëshmonte pjekurinë e udhëheqësive dhe klasës politike

shqiptare. Por edhe zgjedhja nëpërmjet një gare të lirë dhe të ndershme pa urdhra dhe vullnete politike shtrënguese për rreshtime në krah të qëllimeve e interesave të njërës prej palëve, do të dëshmonte pjekurinë e demokracisë në Shqipëri. Në të dyja rastet do të jepej një sinjal shumë i mirë për Brukselin për përparimin e procesit të Integrimit të Shqipërisë në BE, e nëse çdo gjë shkon mbarë, edhe për marrjen e Statusit Kandidat në vjeshtën e këtij 100-vjetori të Shtetit Shqiptar.

Unë do të jem i hapur dhe në gatishmëri për të dyja versionet, sikurse do të jem i hapur dhe i gatshëm që të takohem, flas dhe kthjelloj me këdo çdo pengesë, vështirësi apo pozicion të së shkuarës apo së tashmes, me qëllim mbarëvajtjen e procesit për të mirën e Shqipërisë.

Kryetari i grupit parlamentar demokrat, Patozi e ka quajtur kandidimin tuaj për President si një film të vjetër.

Filmat sequel janë kryesisht më të dobët se paraprirësit: a do të rezultojë kandidimi juaj i dytë një përballje e pasuksesshme në parlament, siç ndodhi herën e fundit kur mes jush e Topit u fut edhe kandidatura e Neritan Cekës?

Unë nuk mundem ta ftoj Patozin që të shohim së bashku filmin “Casablanca”, sepse do të shkaktonim pa dëshirën tonë konfuzion të madh e të pafrytshëm, por jam shpresëplotë se ndoshta mund të jemi në një mendje edhe me Patozin, se ai është një ndër filmat që shumëkush e sheh dhe risheh plot kënaqësi duke kuptuar se dashuria dhe vlerat nuk janë kurrë të vjetra. E ftoj Patozin që së bashku, të gjithë ne politikanët shqiptarë të të gjitha palëve e krahëve, të fillojmë të ndërtojmë një proces ku flitet më shumë për dashurinë për shqiptarët dhe Shqipërinë, për dialogun, mirëkuptimin dhe bashkërendimin me njëritjetrin, për përparimin e axhendës së Integrimit Europian, që reminishencat e filmave të vjetër të kohës së diktaturës apo të cilësive më të këqija të këtyre 22 viteve postdiktatoriale të mos ripërsëriten.

Duket se palët e investuara në procesin e përzgjedhjes së presidentit, Berisha, Meta dhe Rama lëvizin të shtyrë më shumë nga frika sesa nga dëshira për konsensus dhe, ju në fakt jeni kandidati më ‘i frikshëm’. Asnjëri prej tyre nuk beson se një Nano në Presidencë është një person i komandueshëm. Madje kjo duket se ka qenë vazhdimisht ekuacioni që ka prodhuar përplasje mes institucioneve: mujshari për ta kontrolluar Presidencën dhe pamundësia, në shumicën e rasteve, për ta bërë këtë…

Ftesa ime për ju, publikun shqiptar dhe të gjithë kolegët e mi politikë, përfshirë këtu Ramën, Metën, Berishën e këdo tjetër të përfaqësuar në Kuvendin e Shqipërisë, të cilitdo krahu qofshin, është shumë e thjeshtë dhe e sinqertë: Të korrektojmë të gjithë

e hënë, 28 MAJ 2012 www.mapo.al

MAPO

5

Kandidati i vetëshpallur për president analizon konjukturën politike dhe qëndrimet e Berishës dhe Ramës në procesin e presidentit

“I hapur të garoj me konkurrentë të tjerë në Kuvend” “Jam i hapur dhe i gatshëm për mundësitë dhe alternativat e garës dhe konkurrencës së lirë dhe të ndershme. Unë do të jem i hapur dhe në gatishmëri për të dyja versionet, sikurse do të jem i hapur dhe i gatshëm që të takohem, flas dhe kthjelloj me këdo çdo pengesë, vështirësi apo pozicion të së shkuarës apo së tashmes, me qëllim mbarëvajtjen e procesit për të mirën e Shqipërisë”

fokusin dhe të bëhemi së bashku autorë dhe përbrendësues të një kulture të vërtetë dhe të sinqertë demokratike e europiane. Zgjedhja e Presidentit të Republikës nuk duhet të jetë për asnjë arsye, e konceptuar si një betejë politike mes kampeve e as si produkt apo ushqyes frikërash të cilësdo origjine apo arsye qofshin. Procesi transparent, i hapur, komunikativ, gjithëpërfshirës duhet të jetë prerogativë e domosdoshme e përzgjedhjes së një Presidenti të shqiptarëve për Shqipërinë e për shqiptarët. Fatos Nano është vetëofruar që nëpërmjet një procesi të hapur, transparent dhe gjithëpërfshirës, në dialog e bashkërendim me të gjithë aktorët dhe faktorët politikë shqiptarë të majtë e të djathtë, të zgjidhet me vota nga Kuvendi i Shqipërisë, President i Shqipërisë dhe i shqiptarëve. Është në të mirë të demokracisë shqiptare, është në të mirë të Shqipërisë dhe të përparimit të axhendës së integrimit europian të saj, që të mendohet kështu, kuptohet kështu, veprohet kështu, dhe që të ndodhë kështu. Një nga gjërat prej të cilave vuan shumë shoqëria shqiptare është Polititoksikimi. Edhe kjo pyetje, sigurisht pa e kritikuar, e për më tepër pa e paragjykuar pyetjen, dëshmon simptomën e kësaj sëmundjeje për thellimin e së cilës unë nuk kam asnjë dëshirë që të kontribuoj. Shoqëria shqiptare prej vitesh po vuan nga një zhvendosje e aksit demokratik. Intoksikimi, pra helmatisja me tepri, politizimi i gjithçkaje dhe çdo fushe të jetës në shoqërinë shqiptare ka sjellë një përmbysje të rregullit të artë të demokracisë, pra në vend që Politika të rrotullohet rreth Shoqërisë, është Shoqëria që rrotullohet rreth Politikës. Në këtë klimë tejet agresive ku politika zapton, kontrollon dhe tërheq gjithçka, duhet të punojmë të gjithë së bashku për ta ri-ekuilibruar mekanizmin e shthurur e të dalë jashtë kontrollit. Polititoksikimi prodhon veç kriza ciklike dhe shpesh herë qorrsokakë të rrezikshëm sikundër është edhe rasti të cilit i referoheni ju në pyetjen tuaj. Unë kam dëshmuar se di të prodhoj politikë pa politizim. Në 22 vite tranzicion jam Protagonisti që kam qëndruar më pak se kushdo tjetër në politikën aktive. Kjo është dëshmia më e mirë se unë jam ndofta i vetmi politikan shqiptar që kam mundur të jem Protagonist pa e kthyer Politikën si Politizim Gravitacional që deformon demokracinë dhe shoqërinë. Unë gjithmonë kam lëshuar për të rifituar, por kurrë nuk kam mbajtur për të fituar. Ndaj edhe për t’iu rikthyer frymës dhe vizionit tim, them se Presidenti i Republikës duhet të jetë përveçse një institucion i depolitizuar, edhe një detyrim kushtetues, moral dhe qytetar për të de-polititoksikuar shoqërinë shqiptare. Unë si Protagonist i këtyre 22 viteve por edhe si Lojtar Politik Parësor, e kam mundësinë dhe përvojën që ta shndërroj institucionin e Presidentit të Republikës, në një institucion ndikues, negociator, çlirues dhe

modelues të një shoqërie më demokratike dhe më pak të politizuar. E për të ardhur tek thelbi i pyetjes suaj, më duhet t’ju them se fryma dhe vizioni politik i shtetarit që Fatos Nano synon të përfaqësojë dhe ushtrojë në detyrën e Presidentit të Republikës nuk ka të parashkruar asnjë akt apo qëndrim që mund ta përfshijë me apo ndër palët politike. Presidenti Fatos Nano synon të jetë mbi palët në vendime e qëndrime, si edhe në gatishmëri të palëve për zgjidhje e alternativa strategjike me interes kombëtar dhe qytetar. Simboli i Unitetit të Kombit ose është i tillë dhe i plotë ose përndryshe nuk mund të jetë i tillë. Simboli i Unitetit të Kombit nuk ushtrohet parttime, apo me axhenda të fshehura politike nën Tryezë. Simboli i Unitetit të Kombit ka vetëm një axhendë: Interesin Kombëtar, Kushtetutën dhe Ligjet e Shqipërisë. Fatos Nano President do të jetë bashkëpunues dhe ndërtues i urave të komunikimit dhe bashkëveprimit institucional e politik, inkurajues i dialogut, bashkërendimit dhe zgjidhjeve të buta e të mençura. Ndërkohë theksoj se Shqipërisë i duhet një President garant i Kushtetutës dhe ligjeve, e jo një President i Garantuar nga Kushtetuta dhe ligjet.

A do të pranoni të jeni një kandidat i pjesshëm, çka do të thotë, në këmbim të mbështetjes për postin e Presidentit t’i lejoni mazhorancës që të piketojë kryeprokurorin dhe kreun e SHISH? Presidenti i ardhshëm e ka për detyrë kushtetuese që të jetë negociator, paqebërës, institucional, sipërmarrës politik, unifikues, zgjidhës konfliktesh si edhe garant i një zgjedhjeje të drejtë dhe me maturi demokratike në respekt të instrumentave demokratike brenda vendit dhe kërkesave të partnerëve ndërkombëtarë, për Kryetarin e SHISH, Prokurorin e Përgjithshëm dhe përfaqësuesit e Gjyqësorit.

Kanë kaluar shumë vite nga ajo kohë, dhe ju vazhdimisht e paraqisni veten si një politikan modern që nuk sheh nga e shkuara dhe nuk është hakmarrës, por ju keni qenë i burgosur në mesvitet ’90, kohë kur në pushtet ishte Sali Berisha. A është koha që, në njëfarë mënyre, dy kalorës të politikës shqiptare të këtyre 20 viteve të ‘lahen’ me njëri-tjetrin: Berisha t’u japë Presidencën si ‘shpërblim’ për vitet e burgut?

Vetëofrimi dhe gatishmëria nuk janë, nuk mundet, e nuk duhet të jenë rivendikim borxhesh. Vetëofrimi dhe gatishmëria për të shërbyer dhe kontribuar janë ftesë për t’u bashkuar, bashkëpunuar dhe bashkërenduar me njëri-tjetrin në një frymë dhe vizion që ka si prioritet dhe qëllim vetëm të mirën publike, të mirën e Shqipërisë.

Faktori tjetër i fortë që mund të përcaktojë zgjedhjen tuaj si President është kryetari i PS-së, Edi Rama. Ka një lloj

Unë dhe Ambasadori Arvizu ndajmë frekuenca, konsiderata dhe shqetësime të njëjta për zhvillimet politike dhe institucionale në Shqipëri. Këtë e them bazuar në deklarimet e tij të vazhdueshme publike, por edhe nga ndjesitë dhe shkëmbimet e ideve dhe opinioneve të drejtpërdrejta.

Unë nuk mundem ta ftoj Patozin që të shohim së bashku filmin “Casablanca”, sepse do të shkaktonim pa dëshirën tonë konfuzion të madh e të pafrytshëm, por jam shpresëplotë se ndoshta mund të jemi në një mendje edhe me Patozin, se ai është një ndër filmat që shumëkush e sheh dhe risheh plot kënaqësi duke kuptuar se dashuria dhe vlerat nuk janë kurrë të vjetra

déjà vu këtu: ju e morët Edi Ramën nga Parisi dhe e bëtë ministër, ndërsa sot ai mund ‘t’u marrë’ ju nga Vjena e t’ju bëjë President…(Sigurisht ka një ndryshim cilësor këtu: ai ishte emigrant i thjeshtë, ndërsa ju ish-kryeministër…).

Unë dhe Edi Rama, ka ardhur koha dhe kemi detyrimin, që ta marrim e zhvendosim njëri-tjetrin nga ‘gjendja e mosmarrëveshjes’ drejt ‘gjendjes së marrëveshjes dhe solidaritetit’, për të mirën e kulturës transformuese pozitive për të cilën kaq shumë kemi folur më sipër, për të mirën e Partisë Socialiste, por sidomos e mbi të gjitha për të mirën e Shqipërisë.

Takimi juaj me ambasadorin Arvizu ka zgjuar kureshtje, siç do të zgjonte çdo takim i ambasadorit amerikan me lojtarë apo ish-lojtarë të politikës së rendit të parë në Tiranë. Megjithatë, duket se pak ka dalë nga ai takim jashtë photo-opit të zakonshëm. A mendoni se një investim i amerikanëve për emrin tuaj si President do t’i jepte fund aferës presidenciale?

Unë dhe Ambasadori Arvizu ndajmë frekuenca, konsiderata dhe shqetësime të njëjta për zhvillimet politike dhe institucionale në Shqipëri. Këtë e them bazuar në deklarimet e tij të vazhdueshme publike, por edhe nga ndjesitë dhe shkëmbimet e ideve dhe opinioneve të drejtpërdrejta. Ajo që dëshiroj të them është se unë e respektoj, nderoj dhe vlerësoj shumë Ambasadorin Alexandër Arvizu dhe punën e shkëlqyer që ai po bën këtu për të përfaqësuar sa më drejt e denjësisht Shtetet e Bashkuara të Amerikës, por edhe për të ndihmuar shqiptarët dhe institucionet e tyre që të bëjnë zgjidhje të drejta dhe të tejkalojnë krizat për të merituar përparimin e procesit të integrimit europian. Ambasadori Arvizu është dëshmuar si paqebërësi ‘par exellence’ menjëherë pas ngjarjeve të 21 janarit, por edhe si ndërmjetësuesi, mbështetësi, lehtësuesi dhe përçuesi më i mirë dhe më i zellshëm i mesazheve dhe veprave të paqes, mirëkuptimit, dhe perëndimorizimit të institucioneve dhe politikës shqiptare. Madje unë me shaka mes miqsh e konsideroj Diplomacinë e Ambasadorit Arvizu, si një arvizuterapi shumë pozitive dhe të domosdoshme për shëndetin dhe mbarëvajtjen e institucioneve dhe politikës shqiptare.

Shqipëria ka shumë nevojë e duhet t’u jetë mirënjohëse partnerëve të tillë si Ambasadori Arvizu. Shqipëria ka shumë nevojë për partneritetin e çmuar, prioritar dhe strategjik të Shteteve të Bashkuara të Amerikës. Le ta mirëbesojmë arvizuterapinë në çdo rast sepse jam besimplotë që është qëllim-mirë për shqiptarët dhe Shqipërinë.

Erion Braçe ju ka kujtuar se ju nuk vratë më 14 shtator, në përpjekje për të shprehur zemërimin e tij me qëndrimin tuaj ‘të butë’ për 21 janarin. Ju, në njëfarë mënyre, e keni kapërcyer sensin e tepruar të protagonizmit me nonchalance dhe, në të njëjtën kohë, të njëjtën nonchalance e keni artikuluar si protagonizëm.

Shumë ju kritikojnë për këtë lehtësi të papërballueshme me të cilën ju i shihni gjërat…A është kjo një atu presidenciale?

Solidarizohem me Erion Braçen si një socialist i përkushtuar, i ndershëm dhe i sinqertë që është. Ndër vite Erion Braçe ka qenë për mua mik, koleg, kritik dhe bashkëpunëtor i vyer, por nuk mund të jem në një mendje me të, për të mirën e Shqipërisë, që e mbivlen patjetër të mirën, interesin dhe pikëpamjen si socialist.

Shpesh gjatë këtyre viteve mungesë jeni personifikuar si politikani që di të tërhiqet e ta respektojë institucionin e dorëheqjes; ndoshta i vetmi. Megjithatë, ky rikthim juaji sikur shkon përkundër parabolës së Nanos që tërhiqet, pasi ai e

bën gjestin tuaj më 2005-ën të duket si i pjesshëm…

Unë u tërhoqa nga e pjesshmja për t’iu përkushtuar të përbashkëtës. Dorëheqja ime në vitin 2005, ashtu sikurse edhe herë të tjera ka qenë natyrshmëri e ndërgjegjësimit dhe kulturës sime politike, me vullnet të lirë dhe me sigurinë se i jep shëndet demokracisë brenda Partisë Socialiste, të cilën unë e kam themeluar e drejtuar për 15 vjet, ashtu sikurse edhe demokratizmit të vendit tonë. Dorëheqja dhe vetëofrimi për të shërbyer janë koncepte e parime shumë të përputhshme me njëritjetrin brenda kësaj kulture transformuese pozitive që synoj të modeloj, inkurajoj e ndërtoj unë për një Shqipëri sa më të europianizuar.

A ka pasur në dorëheqjen tuaj në vitin 2005 një prapamendim të llojit ‘do të iki, por do të më kërkoni e do të kthehem sërish’?

Jo. Meqë jemi te dorëheq jet, a duhet të kish ikur Rama pasi humbi zgjedhjet e përgjithshme të vitit 2009 dhe, a duhet ta bëjë këtë nëse dështon sërish në vitin 2013?

Unë nuk jam nga ata që përpiqen t’i ndryshoj gjërat me opinione, por me shembuj.

Sidoqoftë, u bënë vite tashmë që unë jam i dedikuar ndaj të përbashkëtës, e kësisoj nuk vlen që të rikthehem me sytë tek e pjesshmja.

Zoti Rama u përpoq ta hapte PS-në duke kërkuar vota ‘përtej së majtës e të djathtës’, ndërkohë që z. Blushi, njëfarë ‘kryetari në hije’, i cili pret largimin e Ramës, në një traktat të fundit politik botuar në një të përditshme, ka kërkuar që e majta të kthehet tek ideologjizma e saj. Juve ju tërheq teoria e parë, apo e dytë?

Mua më tërheq liria dhe konkurrenca e lirë dhe e ndershme. Sa më e shëndetshme të jetë liria dhe konkurrenca e ideve dhe individëve, aq më të shëndetshme do të jenë frytet. E sigurt është që Partia Socialiste në këto 22 vite ka krijuar dhe ndërtuar një ansambël të shkëlqyer figurash dhe personalitetesh politike, të cilët janë të denjë për çdo debat ideor, e si rrjedhojë edhe për të marrë përgjegjësi për çdo detyrë të lartë shtetërore. Kjo shumësi personalitetesh është krijuar dhe ndërtuar me shumë mund e sfida nëpërmjet hapësirave të garantuara dhe fituara në Partinë Socialiste për garë, promovim dhe karrierë.

Të shkojmë me supozimin se ju do të zgjidheni President i Republikës. Çfarë shenje do të ishte kjo në 100-vjetorin e Pavarësisë, nëse 21 vitet e fundit të saj janë sunduar nga një dyshe politikanësh, përkatësisht ju dhe z. Berisha?

Në këto 100 vite, vetë shumësia dhe larmia e atyre që e kanë drejtuar Shqipërinë pas vitit 1944 dhe pas vitit 1990, dëshmojnë se e vetmja periudhë sundimi ka qenë ajo 46-vjeçare ndërmjet. Protagonizmi dhe sundimi nuk kanë asnjë përputhshmëri me njëri-tjetrin, pavarësisht ngjashmërive. Kultura, rrethanat, kushtet dhe konteksti mbi të cilin vendoset arsyetimi juaj, e bën lehtësisht të gabueshëm edhe përcaktimin tuaj. Nëse ne që kemi qenë e vazhdojmë të jemi shërbëtorë publikë, duke drejtuar politikën plurale dhe institucionet demokratike të shtetit shqiptar në këto 22 vite, do të jemi së bashku në festimet e 100- vjetorit të Pavarësisë së Shqipërisë, kjo do të jetë shenjë se tashmë nuk lëngojmë më në 100 vjet tranzicion, porse festojmë 100 vjet shtet. Gjithashtu, ky do të ishte edhe një sinjal maturie i demokracisë dhe klasës politike shqiptare, në mënyrë që në vjeshtën e këtij 100- vjetori të shtetit shqiptar ta meritojmë marrjen e Statusit të vendit kandidat për në BE. Marrë nga revista “Mapo”

6

MAPO

e hënë, 28 MAJ 2012 www.mapo.al

rrethe

Bie në pus duke luajtur, vdes rrugës për në spital fëmija Kukës-Një 9-vjeçar ka humbur jetën mëngjesin

e djeshëm në fshatin Trun të Kukësit në mënyrë tragjike. Ngjarja aksidentale ka ndodhur në afërsi të banesës së 9-vjeçarit. Mësohet se fëmija ka qenë duke luajtur me shokët dhe është

rrëzuar në pusin që familja përdorte për të mbushur ujë. Pas rrëzimit bashkëmoshatarët kanë njoftuar familjarët, të cilët kanë arritur ta nxjerrin me shpejtësi nga pusi 9-vjeçarin, që ka dalë i gjallë prej aty, por duket me dëmtime të

rënda. Ai është dërguar me urgjencë për në spitalin e Kukësit, rreth 40 kilometra larg fshatit Trun, por 9-vjeçari ka ndërruar jetë gjatë transportit, si pasojë e frakturave të marra gjatë rrëzimit. Policia ka nisur hetimet për ngjarjen.

shkurt

Donte të vriste me granatë fqinjin, burg për 73-vjeçarin Elbasan-Gjykata e Elbasanit ka

Vendi ku ndodhi vrasja në Itali

Pranga 35-vjeçarit tek Ura e Treshit, theri italianin se i fyeu motrën Myrteza Arifaj u arrestua në Kamëz, ndërsa sipas policisë kërkohej në Ankona për vrasjen e një biznesmeni.

Arifaj ka therur komshiun e të motrës, pasi ai e kishte fyer këtë të fundit Një 35-vjeçar i shumëkërkuar për vrasje nga drejtësia Italiane u arrestua dje pasdite në vendin e quajtur Ura e Treshit, në afërsi të Institutit Bujqësor në Kamëz. Myrteza Arifaj është arrestuar në momentin kur duket se kishte pikasur që ishte në vëzhgim dhe ka tentuar të largohet nga ambientet e lokalit ku mbahej në mbikëqyrje, me një automjet tip BMW. Ai kërkohet për vrasjen e 35-vjeçarit Luigi Taurino, të cilin e ka therur me thikë një vit më parë, për t’u hakmarrë ndaj një fyerje që italiani i kishte bërë të motrës së të ndaluarit.

Arrestimi

Policia italiane kishte njoftuar se Arifaj, i shpallur në kërkim në tetor

të vitit të kaluar për vrasjen në Ankona, strehohej në Shqipëri. Madje menjëherë pas zbardhjes së vrasjes për të cilën u arrestuan edhe motra e tij Suela Arifaj dhe miku i tyre Jetmir Marku, policia e Ankonës deklaroi se shqiptari kishte kaluar kufirin në drejtim të Shqipërisë. Ndërkohë duket se pak ditë më parë policia e Tiranës ka marrë të dhënat për vendndodhjen e tij dhe ka vënë në mbikëqyrje zonën ku ai strehohej.

Arrestimi është kryer nga një grup special i policisë së kryeqytetit, të cilët kishin rrethuar lokalin ku ndodhej Arifaj dhe kanë ndërhyrë menjëherë sapo ka dalë për t’u larguar me makinën që kishte parkuar aty pranë. Policia bashkë me të ndaloi edhe dy persona të tjerë të cilët e shoqëronin.

Vrasja

Arifaj ishte shpallur në kërkim 6 muaj më parë nga INTERPOL Roma. 35-vjeçari akuzohet si autori i vrasjes së një shtetasi italian, ngjarje kjo e ndodhur 6 muaj më parë në Ankona. Ngjarja ka ndodhur vitin e kaluar në sheshin qendror të Anco-

Arifaj ishte shpallur në kërkim 6 muaj më parë nga INTERPOL Roma.

35-vjeçari akuzohet si autori i vrasjes së një shtetasi italian, ngjarje kjo e ndodhur 6 muaj më parë në Ankona. Ngjarja ka ndodhur vitin e kaluar në sheshin qendror të Ancona-s, dhe i mori jetën tregtarit puliez Luigi Taurino

na-s, dhe i mori jetën tregtarit puliez Luigi Taurino. Policia arrestoi pak ditë pas ngjarjes 23-vjeçaren Suela Arifaj dhe mikun e saj 24-vjeçarin Jetmir Marku, ndërsa vëllai i vajzës, Myrteza Arifaj, 35 vjeç, i cili u arrestua dje arriti të largohej pas vrasjes.

3 shqiptarët akuzohen ta kenë vrarë me thika tregtarin për një çështje nderi. Në fakt hetuesit italianë thanë se ishte Suela ajo që kishte porositur që fqinji i saj, i cili e kishte fyer, të trembej në mënyrë që të mos i binte më në qafë, por pas përplasjes mes dy shqiptarëve dhe italianit gjërat kanë shkuar përtej kërcënimit. Sipas hetuesve të repartit operativ të Anconës, shqiptarët e kanë qëlluar disa herë me thikë italianin për hakmarrje personale, duke i shkaktuar vdekjen. Sipas akuzës, Arifaj, e martuar me 2 fëmijë, i ka kërkuar të vëllait të vinte nga Shqipëria së bashku me një tjetër shqiptar për të larë hesapet me Taurinon dhe pas krimit vëllai i Suela Arifajt është larguar drejt Shqipërisë. Ndaj dy shqiptarëve rëndon akuza e vrasjes së qëllimshme.

vendosur masën e sigurisë së arrestit me burg për Bafti Ahmatin, 73-vjeç, nga Bratila e Gramshit, pasi tentoi të vrasë me granatë pjesëtarët e një familjeje në këtë fshat, për konflikte pronësie. Në seancën e parë gjyqësore të zhvilluar dje prokurori i çështjes, Binas Nina, i ka kërkuar trupit gjykues vendosjen e masës së sigurisë ndaj të moshuarit, pasi ai paraqiste rrezikshmëri shoqërore edhe për faktin se ka dëshmuar se e ka pranuar autorësinë e krimit dhe se kishte kohë që e kishte planifikuar këtë sulm ndaj familjes Cenkolli. Madje, ai ka deklaruar në polici se pas vrasjes do të vriste edhe veten. Trupi gjykues e ka konsideruar të drejtë kërkesën e prokurorit dhe ka lënë në fuqi kërkesën e bërë prej tij. 73-vjeçari e ndërmori sulmin me granatë ditën e premte dhe është paralizuar nga policia në çastin kur do të hidhte një granatë të dytë ndaj familjes së V. Cenkollit, me të cilin kishte konflikte të hershme pronësie.

F.S.

Kisha Shën Maria meshë në nderim të viktimave të Himarës Kisha Ortodokse Shën Maria në Elbasan organizoi një meshë në nderim të viktimave të aksidentit tragjik të Himarës. Në këtë ceremoni merrnin pjesë studentë, shoqe dhe shokë të studenteve që humbën jetën, pedagogë e qytetarë të Elbasanit. Prifti i kishës Shën Maria, At Nikoll Marku, shprehu dhimbjen e pakufishme të kësaj dioqeze dhe kërkoi që ajo të kthehet në forcë dhe dashuri. Më pas kisha rezervoi një meshë në gjuhën shqipe për studentët. Gjatë këtyre ditëve në universitetin ‘Aleksandër Xhuvani’ kanë vazhduar homazhe në nderim të studenteve që humbën jetën në këtë aksident. Mjaft shkolla nga Kosova dhe Maqedonia kanë qenë pjesë e këtyre homazheve dhe e veçanta ka qenë premtimi se ata do të organizojnë ekskursione, vizita dhe ekspedita në vendin tonë, pavarësisht rrethanave të këtij aksidenti fatal.

F.S.

Shkurtohet lista e ndihmës ekonomike, 87 person në gjendje të vështirë Korçë- Personat më aftësi të

kufizuar, por dhe shumë familje të tjera në qytetin e Korçës, po hasin në vështirësi të shumta ekonomike.

Kësaj situate të rëndë i është shtuar dhe heqja e ndihmës ekonomike që jep Këshilli Bashkiak, sipas një vendimi të fundit të Këshillit të Ministrave. Në mbledhjen e dy ditëve më parë të Këshillit Bashkiak në Korçë janë hequr nga skema e ndihmës ekonomike plot 87 persona me aftësi të kufizuara.

Bashkia e qytetit dhe organi vendimmarrës i saj kanë qenë të

detyruar të zbatojnë vendimin e qeverisë shqiptare, ndërkohë që kjo prek direkt këta persona që kanë probleme të theksuara sociale, përveçse atyre shëndetësore që i kanë primare. Aktualisht Këshilli Bashkiak ka mbështetur për muajin maj që të trajtohen me ndihmë ekonomike 1156 familje nga 3200 familje që kanë qenë dy muaj më parë. Masat janë drastike përsa i përket numrit të familjeve të hequra nga kjo skemë, por vendimi i fundit i ka dhënë një goditje personave me aftësi të

kufizuar paraplegjikë dhe tetraplegjike që trajtoheshin më këtë ndihmë, për të çuar disi përpara jetën e tyre mjaft të vështirë. Roza Petri, anëtare e Këshillit Bashkiak, ka folur për këtë vendimmarrje të detyruar, ndërkohë që situata e këtyre personave pritet të jetë dhe më e rënduar, për fat të keq. Heqja nga skema e 87 personave me aftësi të kufizuar është një numër shumë i madh, dhe pa këtë pagesë do të thotë se jeta e tyre kthehet në një mundim të pazakontë.

Bashkia e Korçës

Heqja nga skema e 87 personave me aftësi të kufizuar është një numër shumë i madh, dhe pa këtë pagesë do të thotë se jeta e tyre kthehet në një mundim të pazakontë

02

e hënë, 28 MAJ 2012 www.mapo.al

kronikë

MAPO

7

Duket se 33 për qind të lekëve të vjedhura nëpërmjet mashtrimit dhe falsifikimit drejtori i ka vjedhur direkt nga kasaforta e bankës

Zbardhet skema, si i vodhi drejtori i bankës 350 mijë euro Dosja e Prokurorisë, ishdrejtori i bankës, Julian Lipe, përdori 6 skema të ndryshme për vjedhje.

Dosja hetimore drejt gjykatës Prokuroria e Tiranës ka finalizuar hetimet ndaj një ish-drejtori banke në Tiranë, të quajtur Julian Lipe, i cili akuzohet se nëpërmjet mashtrimit, falsifikimit të dokumenteve dhe shpërdorimit të detyrës ka mundur të vjedhë një shumë prej 350 mijë eurosh, duke përdorur gjashtë skema të ndryshme për realizimin e vjedhjeve. Vjedhja në kasafortën e bankës, Mbyllja e parakohshme e 19 depozitave me afat, 6 lëvizje të brendshme, 20 tërheq je parash nga llogaritë e klientëve, tërheq je ATM nga llogaritë e klientëve nëpërmjet kartave të debitit, kontrata të falsifikuara depozite me afat si dhe tërheq je ATM përmes kartave të kreditit, ishin metodat e përdorura nga ish-drejtori i Bankës “Alpha bank” në degën e Rrugës së Dibrës, sipas hetimit të bërë nga prokuroria. Por duket se 33 për qind të lekëve të vjedhura nëpërmjet mashtrimit dhe falsifikimit drejtori i ka vjedhur direkt nga kasaforta e bankës. “Kasaforta e Degës së Rrugës së Dibrës kërkon një çelës dhe një kod për t’u hapur, kodi gjithashtu aktivizon sistemin e vonesës së kohës. Sipas procedurave në fuqi, kërkohet kontroll i dyfishtë në hapjen e kasafortës. Për pasojë, mbajtësi i autorizuar i çelësit ishte menaxheri i Degës (Julian Lipe) dhe mbajtësi i kodit ishte Telleri kryesor ose Arkëtarja. Sipas Procedurave të Sigurisë së Degës, Tellerit kryesor, që është përgjegjës për veprimet e kasafortës, i kërkohet të ndryshojë kodin e kasafortës pas kthimit prej lejes së përkohshme.

Telleri kryesor i Degës nuk e ndry-

Julian Lipe shfrytëzoi faktin se punonjësit e degës nuk ndoqën procedurat e Bankës dhe kontrollet përkatëse për të siguruar transaksionet që zhvilloheshin në Degë

shoi kodin pas ardhjes nga dy ditë të lejes së saj. Si rezultat, Menaxheri i Degës ishte informuar për kodin e kasafortës, gjatë mungesës së saj, të cilin ai e përdori për të kryer përvetësimin”, shkruhet në kërkesën për gjykim të prokurorisë. Nga hetimi rezultoi se Julian Lipe hyri në Degë jashtë orarit të punës, të premten më datë 21 janar 2011, të dielën dhe duke qene në dijeni të kodit të kasafortës, përvetësoi rreth 110 mijë e 133 Euro. “Përveç datave të mësipërme, Julian Lipe deklaroi se ai kishte hyrë në Degë me qëllim përvetësimin e të hollave nga kasaforta të dielën 9 janar 2011 dhe gjatë datave 14 deri më 16 janar 2011, por ai i zëvendësoi të hollat në kasafortë gjatë orëve të mëngjesit të hënën më datë 10 janar 2011 dhe më datë 17

Tabela specifikuese për shumat e përvetësuara nga ish-drejtori

Shumat e përvetësuara

Shumat e përvetësuara (EUR baras )

Nëpërmjet: Kasaforta e degës Mbyllja e parakohshme e (19) depozitave me afat, (6) lëvizjet e brendshme dhe (20) tërheqje parash nga llogaritë e klientëve Tërheqje ATM nga llogaritë e klientëve (karta debiti) Kontrata të falsifikuara depozite me afat Hua konsumatore (gjendja në dt.

25/1/2011) Tërheqje ATM përmes kartave të kreditit (gjendja në dt. 25/1/2011) TOTALI

janar 2011. Kështu, në ato raste ai mundi të fshihte përvetësimin. Arsyeja e hyrjes në Degë dhe përvetësi-

110.133 195.014

Shumat për t’u paguar (EUR baras) (25/1/2011) 110.133 156.041

4.413

4.413

23.500 8.478

23.500 7.657

11.239

7.232

352,777

308.976

mi i të hollave nga kasaforta ishte, sipas deklaratave, për shkak të zakonit të tij në bastet sportive”, shk-

ruhet në dosjen hetimore të prokurorisë. Pas ekzaminimit të transaksioneve që çuan në përvetësimin e një shume totale baras me 352 mijë e 777 eurosh dhe duke pasur parasysh deklaratat me shkrim të të gjithë punonjësve të përfshirë, u konstatua se është një rast mashtrimi i kryer nga Julian Lipe, i cili përfitoi nga pozicioni i tij në bankë dhe nga besimi i personelit të Degës së Bankës ndaj tij, shkruhet në dosjen e organit të akuzës. “Julian Lipe shfrytëzoi faktin se punonjësit e degës nuk ndoqën procedurat e Bankës dhe kontrollet përkatëse për të siguruar transaksionet që zhvilloheshin në Degë. Prandaj, ata nuk mbrojtën asetet e Bankës nga ushtrimi i papërshtatshëm i detyrave të tyre. Julian Lipe manipuloi besimin e Punonjësve të Shërbimit ndaj Klientit dhe të Tellerave, ndërsa ata kryenin 19 shlyerje të parakohshme të depozitave me afat të klientëve, 6 lëvizje të brendshme dhe 20 tërheqje të hollash prej llogarive të klientëve pas udhëzimeve të tij, pa siguruar praninë dhe verifikimin e identitetit të klientit gjatë kryerjes së transaksioneve, duke vepruar në kundërshtim me Rregulloren e Operacioneve me Para në dorë.

Raporti i Auditimit: Nëpunësit neglizhuan procedurat standarde Punonjësi i Shërbimit ndaj Klientit dhe Tellerat dorëzuan dëftesat e transaksioneve dhe të hollat e tërhequra Julian Lipes, i cili nuk ishte përfituesi. Për pasojë, ata morën nga Julian Lipe dëftesat e tërheqjeve të nënshkruara, pa kontrolluar vërtetësinë e nënshkrimeve të klientëve. Përveç kësaj, në 20 raste Punonjësit e Shërbimit ndaj Klientit në 14 raste dhe Tellerat në 6 raste kryen transaksione pa firmën e klientëve në dëftesa, duke vepruar në kundërshtim me Rregulloren e Operacioneve me Para ne dorë.

Prandaj Julian Lipe përvetësoi një shumë prej 195 mijë e 014 eurosh.

Në mënyrë që veprimet e tij të parregullta të mos binin në sy, ai depozitoi të holla në llogaritë e klientëve të sipërpërmendur, në një

shumë prej 38 mijë e 973 eurosh.

Shuma aktuale për t’u paguar është 156 mijë e 041 euro. Telleri Kryesor, A.L. nuk siguroi fshehtësinë e kodit të kasafortës, duke vepruar në kundërshtim me Procedurat e Sigurisë së Bankës. Julian Lipe përfitoi nga neglizhenca e Punonjësve kryesorë të Sportelit dhe hapi kasafortën gjatë orëve jashtë orarit të punës, për të përvetësuar shumën prej 110 mijë e 133. Punonjësi i Shërbimit ndaj Klientit E.D. autorizoi 2 aplikime të kredive konsumatore të mbushura nga Menaxheri i Degës Julian Lipe, pa siguruar praninë dhe verifikimin e identitetit. Julian Lipe shfrytëzoi këtë fakt për të përvetësuar shumën prej 8 mijë e 478 nga llogaritë e klientëve. Në mënyrë që veprimet e tij të

parregullta të mos binin në sy, ai depozitoi të holla kesh ose para të transferuara në llogaritë e lidhura me huat e mësipërme. Shuma për t’u paguar është aktualisht 7 mijë e 657 euro. Punonjësi i Shërbimit ndaj Klientit E.D. autorizoi 6

Telleri Kryesor, A.L. nuk siguroi fshehtësinë e kodit të kasafortës, duke vepruar në kundërshtim me Procedurat

aplikime kredie dhe 2 aplikime për kartë debiti të mbushura nga Menaxheri i Degës, Julian Lipe, pa siguruar praninë e klientëve dhe verifikimin e identitetit. Për më tepër, Punonjësi i Shërbimit ndaj Klientit E.D. nuk arriti të ushtronte siç duhet detyrat e tij për ruajtjen e kartave të kreditit dhe debitit, si administratori i kartave të degës në Rrugën e Dibrës. Julian Lipe shfrytëzoi faktin e hyrjes në posedim të kartave që ai i përdori për të kryer mashtrimin përmes tërheqjeve ATM në një shumë prej 11 mijë e 239 që u përvetësua nga kartat e kreditit dhe shuma prej 4 mijë e 413 euro nga kartat e debitit.

Në mënyrë që veprimet e tij të parregullta të mos binin në sy, ai depozitoi kesh në llogaritë e lidhura me kartat e mësipërme.

8

MAPO

E hënë, 28 maj 2012 www.mapo.al

arsim

Universiteti Europian i Tiranës, Universiteti i Tiranës dhe Universiteti “Marin Barleti”, pjesë e projektit ku janë përfshirë 15 universitete nga Europa dhe Ballkani, synojnë të trajnojnë studentët dhe stafin si qytetarë që i njohin dhe i mbrojnë të drejtat e tyre dhe të të tjerëve, duke e vendosur lëndën e të Drejtave të Njeriut në shumë disiplina dhe duke krijuar mjedise jodiskriminuese

Tre universitete, të drejtat e njeriut pjesë e kurrikulave Arta Çano Universiteti Europian i Tiranës, Universiteti i Tiranës dhe universiteti “Marin Barleti” janë tre nga 15 universitetet e Ballkanit dhe Europës Perëndimore që marrin pjesë në projektin ndërkombëtar “Tempus” për vendosjen e të Drejtave të Njeriut në zemër të arsimit të lartë. Dje, stacioni i këtij takimi të parë që po zhvillohet në Tiranë, ndali në Universitetin Europian të Tiranës, ku u diskutua mbi vendin e të drejtave të njeriut në kurrikulat e këtij universiteti.

“I kemi kontrolluar të gjitha kurrikulat tona dhe ishte një ushtrim i mirë për të parë çfarë kemi dhe çfarë mund të përmirësohet. Zbuluam se nuk jemi keq, jemi të pozicionuar mirë dhe sigurisht që ka vend për përmirësime. Përfundimisht rezultatet e këtij projekti do të jenë jo vetëm kurrikula të përmirësuara, por edhe do të jemi të gatshëm të përditësojmë dhe përmirësojmë gjithçka që kemi, nëse e gjykojmë të volitshme, bashkë me partnerët e tjerë, do shohim mundësinë të prezantojmë diçka të re”, tha gjatë takimit të djeshëm Nevila Xhindi, zv.rektore e UET për Partneritetet dhe Bashkëpunim ndërkombëtar.

Projekti “Të vëmë të drejtat e njeriut në qendër të arsimit të lartë në Ballkanin Perëndimor”, i Bashkimit Europian, i cili do të zgjasë tre vjet, ka si synim përf-

shirjen e kurseve mbi të Drejtat e Njeriut në kurrikulat e disa disiplinave, krijimin e programeve afatgjata multidisiplinorë, por edhe të mësuarit e tyre jo thjesht si lëndë, por si vlera që duhen respektuar në çdo komunitet. Ky projekt ku marrin pjesë 11 universitete nga Ballkani Perëndimor si dhe nga Irlanda, Gjermania, Suedia, drejtohet nga universiteti Roehampton në Londër.

Dr. Michelle Lamb, koordinatore e Projektit Universiteti Roehampton në Londër theksoi se ky projekt synon të edukojë dhe trajnojë të gjithë të paradiplomuarit, të diplomuarit dhe post të diplomuarit, të bëhen njerëz që kontribuojnë, punojnë për të drejtat e njeriut dhe që kanë aftësitë dhe njohuritë për të mbështetur përpjekjet në këtë drejtim, brenda vendit të tyre, në rajon dhe më gjerë.

Dr.Lamb theksoi tre aspektet kryesore të këtij projekti. E para: Edukimi në të Drejtat e Njeriut, në kuptimin që njerëzit të mësojnë të drejtat e tyre, të të tjerëve, normat dhe rregullat që vijnë nga to dhe mekanizmat e mbrojtjes së tyre. Së dyti: Aspekti Edukimi për të Drejtat e Njeriut, që do të thotë se duhet të bëhemi qytetarë që ndërmarrim veprime për të mbrojtur të drejtat e tyre dhe të tjerëve. Aspekti i tretë: Edukimi nëpërmjet të drejtave të njeriut, që do të thotë të sigurohesh që

Aktiviteti në UET

Përfaqësuesit e UET, UT dhe UMB dhe koordinatorët e aktivitetit

edukimi, mjedisi ku mësohen të drejtat e njeriut të jetë i tillë që respekton të drejtat e njeriut, të jetë përfshirës, të jetë jo diskriminues.

Për sa i përket pikës së zbatimit të të drejtave në mjediset universitare, rektori i UET, një nga universitetet pjesëmarrëse në projekt, prof. dr. Tonin Gjuraj u ndal duke kujtuar politikat antidiskriminuese që zbaton UET dhe mbështetjen që u jep me bursa dhe infrastrukturë, kategorive të caktuara, si studentëve romë, vajzave të mbuluara me shami, apo studentëve të verbër. Rektori Gjuraj, ashtu si dhe homologu i tij nga universiteti tjetër privat “Marin Barleti”, prof.

Marenglen Spiro, përmendën punën e bërë deri tani nga këto universitete për përfshirjen e kurseve mbi të Drejtat e Njeriut jo vetëm në Fakultetin e Drejtësisë, por edhe në fakultete të tjera.

Drejtori i Komunikimit pranë rektoratit të Universitetit të Tiranës, Ervin Demo, gjithashtu theksoi rëndësinë e këtij projekti, duke përmendur mundësinë e përshtatjes së kurrikulave në këtë aspekt me universitetet europiane të përfshira në projekt. “Është një risi që Universiteti i Tiranës ka një projekt të përbashkët me dy universitete të tjera private në Shqipëri. Në një kontekst më të gjerë bashkëpunimi me institucione të BE-së, është një ndihmë e madhe për koordinimin e projekteve, si në këtë rast”, tha Demo.

REPUBLIKA E SHQIPËRISË REPUBLIKA E SHQIPËRISË MINISTRIA E PUNËVE PUBLIKE DHE TRANSPORTIT MINISTRIA E PUNËVE PUBLIKE DHE TRANSPORTIT E SHËRBIMEVE MBËSHTETËSE DREJTORIA PËRGJITHSHME E SHËRBIMEVE MBËSHTETËSE DREJTORIAEEPËRGJITHSHME

DREJTORIA E E SHËRBIMEVE JURIDIKE DREJTORIA SHËRBIMEVE JURIDIKE SEKTORI I SHPRONËSIMEVE SEKTORI I SHPRONËSIMEVE ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ REPUBLIKA E SHQIPËRISË Adresa: Sheshi “Skënderbej”, nr.5, Tiranë Tel:++355 42 380793; Fax: ++355 42 232389

E PUNËVE PUBLIKE TRANSPORTIT Adresa: SheshiDHE “Skënderbej”, nr.5, Tiranë Tel:++355 42 380793; Fax: ++355 42 232389

E PËRGJITHSHME E SHËRBIMEVESHPALLJE MBËSHTETËSE KËRKESE PËR SHPRONËSIM Nr. _____ ProtTiranëmë ____/___/2012

PUBLIK

DREJTORIA E SHËRBIMEVE JURIDIKE Nr. _____ ProtTiranëmë ____/___/2012 e Punëve Publike dhe Transportit shpall kërkesën për shpronësim për interes publik të pasurive të paluajtshme pronë private, që preken nga SEKTORI Ministria I SHPRONËSIMEVE ndërtimi i segmentit rrugor “Vora By Pass” Tiranë. ____________________________________________________ Subjekti kërkues i këtij objekti është Drejtoria e Përgjithshme e Rrugëve.

Me anë të këtij publikimi në shtyp kërkojmë të vëmë në dijeni personat të cilët Gazetës “MAPO” ”, nr.5, Tiranë Tel:++355 42 380793; Fax: ++355 42 232389 preken nga ky shpronësim.

Vënia në dijeni konsiston në masën e vlerësimit të llogaritur në bazë të Vendimin nr.138, datë 23.03.2000, të Këshillit të MinisTiranë trave “Për kriteret teknike të vlerësimit dhe përllogaritjes së masës së shpërblimit të pasurive që shpronësohen, të pasurive që zhvlerësohen dhe të të Gazetës “MAPO” drejtave të personave të tretë, për interes publik” i ndryshuar.

Gazetës “STANDARD” ____ ProtTiranëmë Pronarët që kanë ____/___/2012 emrin në listën emërore dhe personat e tretë, brenda 15 ditëve nga plotësimi i këtij afati për publikim, kanë të drejtë të paraqesin Tiranë pretendimet e tyre lidhur me çmimin, sipërfaqen titullin e pronësisë, apo llojin e pasurisë që kanë në pronësi, të shoqëruara me dokumentat përkatëse në Ministrinë kompetente (Ministria e Punëve Publike dhe Transportit).

“STANDARD” Pronarët për të cilët në kolonën shënime në tabelënGazetës e publikuar, është bërë shënimi “Konfirmuar nga ZRPP”, do të kompensohen për efekt shpronësimi Lënda: Publikim kërkese shpronësim për interes publik pas miratimit të kërkesës për shpronësimpër nga Këshilli i Ministrave dhe pasi të kenë paraqitur dokumentacionin respektiv të pronësisë të rifreskuar pranë Drejtorisë së Përgjithshme të Rrugëve (subjekti kërkues në bazë të ligjit nr.8561, datë 22.12.1999 “Për shpronësimin dhe marrjen në përdorim të Gazetës “MAPO” Me anëtëkësajshkresekërkojmëngaanajuaj, qënëbazëtëligjit nr.8561, datë 22.12.1999 përkohshëm, të pasurisë pronë private për interes publik”).

Tiranë

Tiranë

Tiranë

“Përshpronësimetdhemarrjennëpërdorimtëpërkohshëmtëpasurisëpronë private përinterespublik”, Vlera totale e shpronësimit objektet është 13 314 866 (trembëdhjetë e treqind e katërmbëdhjetë mijë e tetëqind ënda:tëbëhetpublikimiikërkesëspërshpronësim, Publikim kërkesepër për shpronësim për interesmilion publik përpasuritëqëprekenngandërtimiisegmentitrrugor“Ura e gjashtë) lekë. Bujanit e e gjashtëdhjetë Sopot” Gazetës “STANDARD” (kulturabujqësoredhedrufrutorë),sipastekstitdhelistësqëibashkangjitetkësajshkrese.

Tiranë Me anëtëkësajshkresekërkojmëngaanajuaj, qënëbazëtëligjit nr.8561, datë 22.12.1999

Lista e pasurive që shpronësohen nga ndërtimi i mbikalimit të Vorës, Objektet Përshpronësimetdhemarrjennëpërdorimtëpërkohshëmtëpasurisëpronë private përinterespublik”, Pronari ëbëhetpublikimiikërkesëspërshpronësim, përpasuritëqëprekenngandërtimiisegmentitrrugor“Ura Publikimiikërkesëspërshpronësimtëbëhetpërnjëperiudhënjëjavore duke filluarnga Nr. Zona Lloji Pasurisë Vlera Shënime data Emri Mbiemri hpronësim për interes publik 09.05.2012 deridhejo meB vonë 15.05.2012. ujanseitdata So 1 Ramazan Bera Marqinet (Vorë) Shtëpi Banimi 4099844 Në proces legalizimi kulturabujqësoredhedrufrutorë),sipastekstitdhelistësqëibashkangjitetkësajshkrese.

2 Liman Koboçi Marqinet (Vorë) Shtëpi Banimi 5685451 Në proces legalizimi ngaanajuaj, qënëbazëtëligjit nr.8561, datë 22.12.1999 1740623 Konfirmuar nga zrpp 3 Mynevere Spaho Marikaj (Vorë) Punishte SHPALLJE KËRKESE PËR SHPRONËSIM PUBLIK ërdorimtëpërkohshëmtëpasurisëpronë private përinterespublik”, 4 Xhavit Picari Marikaj (Vorë) Magazinë 801382 Konfirmuar nga zrpp onësim, përpasuritëqëprekenngandërtimiisegmentitrrugor“Ura ublikimiikërkesëspërshpronësimtëbëhetpërnjëperiudhënjëjavore duke filluarnga data Zenel Hoxha Mucaj (Vorë) Ndërtesë 570336 Proces Rivlerësimi 5 Ministria e - vonë Sopot” 9.05.2012 deridhejo me se data 15.05.2012.

6 Hamza Subashi Mucaj (Vorë) Ndërtesë 417230 Proces Rivlerësimi PunëvePublikedheTransportitshpallkërkesënpërshpronësimpërinterespubliktëpasurivetëpaluajtsh ipastekstitdhelistësqëibashkangjitetkësajshkrese.

SHUMA 13314866 e 7 mepronë private, qëprekenngandërtimiisegmentitrrugor“Ura Bujanit Sopot” (kulturabujqësoredhedrufrutorë)

02

e hënë, 28 MAJ 2012 www.mapo.al

ekonomi

9

MAPO

Financat dhe Punët Publike po punojnë mbi udhëzimin dhe procedurat që do të ndjekin subjektet për të përfituar nga rimbursimi me bono privatizim

Legalizimet, kompensimi me letra me vlerë në qershor Pavarësisht vendimit të qeverisë, të miratuar në fillim të shkurtit 2012 për rimbursimin e subjekteve me bono privatizimi sipas ligjit në fuqi për ata që kanë paguar faturën financiare të legalizimit përpara vitit 2010, ende nuk ka nisur procesi. Udhëzimi pritet të dalë në qershor Sabina Veizaj

Udhëzimi për të rimbursuar me bono privatizimi subjektet që kanë legalizuar ndërtimet pa leje, ose shtesat e pallateve, pritet të publikohet në muajin qershor.

Burime pranë legalizimeve bënë të ditur për të përditshmen MAPO se Ministria e Financave dhe Ministria e Punëve Publike po punojnë mbi udhëzimin dhe procedurat që do të ndjekin subjektet për të përfituar nga rimbursimi me bono privatizimi. Bëhet fjalë për kategorinë e subjekteve, të cilët kanë përfunduar procesin e legalizimit për objektet e ndërtuara pa leje apo edhe për shtesat e pallateve dhe që kanë paguar faturën financiare përpara 4 shkurtit të vitit 2010, ditë kur ka hyrë në fuqi ligji “Për legalizimin, urbanizimin dhe integrimin e ndërtimeve pa leje, të ndryshuar”, dhe kanë paraqitur kërkesë me shkrim pranë drejtorive të ALUIZNI-t në qarqe brenda afatit të parashikuar. Vetëm kjo kategori subjektesh, sipas vendimit të qeverisë të miratuar në mbledhjen e Këshillit të Ministrave në muajin shkurt 2012, do të ketë të drejtën e rimbursimit në të holla në këmbim të pagesës nëpërmjet bonove të privatizimit. Edhe pse

vendimi i miratuar është publikuar në fletoren zyrtare, në të cilën parashikohej që ky vendim të hynte në fuqi menjëherë, procesi i rimbursimit për kategorinë e sipërpërmendur nuk ka nisur ende. Burimet pranë Drejtorisë së ALUIZN-it bënë me dije për MAPO-n se procesi nuk ka nisur ende, pasi pritet udhëzimi i cili po punohet nga financat dhe Ministria e Punëve Publike dhe pritet të publikohet në muajin qershor.

Referuar vendimit të qeverisë të muajit shkurt 2012, procesi i rimbursimit zgjat vetëm 15 ditë nga dorëzimi i faturës financiare pranë ALUIZNIt. Qytetarët që plotësojnë kriteret për të përfituar rimbursimin e pagesës së legalizimit të objektit informal do të njoftohen me shkrim nga drejtoritë e ALUIZNI-t në qarqe, për hapjen e llogarive bankare dhe vlerën monetare për të cilën përfitojnë rimbursim. Kurse vetë personat që përfitojnë janë të detyruar të bëjnë pagesën me bono privatizimi të

vlerës së rimbursueshme dhe të dorëzojnë pranë drejtorive të ALUIZNI-t në qarqe dokumentacionin financiar që vërteton kryerjen e kësaj pagese brenda 10 ditëve nga data e marrjes së njoftimit me shkrim. Sipas vendimit, moskryerja e pagesës me bono privatizimi, brenda afatit të përcaktuar prej 10 ditësh, sjell humbjen e të drejtës së rimbursimit të shumës respektive në para. Pra, qytetarëve u lind e drejta e rimbursimit vetëm me paraqitjen e dokumentacionit financiar. Vendimi parashikon që qytetarët do të rimbursohen brenda 15 ditëve nga data e depozitimit të dokumentacionit financiar që vërteton kryerjen e pagesës me bono privatizimi. Sipas ligjit “Për legalizimin, urbanizimin dhe integrimin e ndërtimeve pa leje, të ndryshuar”, qytetarët që kanë legalizuar objektet informale për parcelat ndërtimore jashtë vijave të verdha paguajnë në këtë mënyrë: për sipërfaqe deri në 100m², 100 mijë le-

50%

Deri në këtë masë mund të paguhen me letra me vlerë parcelat ndërtimore brenda vijave të verdha, që janë mbi 300 metra katror.

500 m2

Parcelat ndërtimore nën këtë vlerë, që ndodhen jashtë vijave të verdha, mund të paguhen deri në 70% të vlerës me bono privatizimi.

300 m2 Sipërfaqet nën këtë vlerë brenda vijës së verdhë mund të bëjnë pagesën deri në 70% të detyrimit me bono privatizimi.

kë. Për sipërfaqe deri në 200m², 150 mijë lekë. Kurse për sipërfaqe deri në 300m², 200 mijë lekë. Për sipërfaqe deri në 400m², 300 mijë lekë dhe për sipërfaqe deri në 500m², 400 mijë lekë. Ndërsa për pjesën e sipërfaqes mbi 500m², sipas vlerës së tregut në çastin e kalimit të pronësisë.

Për sa i përket masës së pagesës së rimbursueshme, për efekt të shlyerjes me bono privatizimi, referuar të njëjtit ligj, çdo pronar i ndërtimit pa leje do të rimbursohet duke paguar me bono privatizimi deri në 70% të vlerës së parcelës ndërtimore jashtë vijave të verdha, për sipërfaqet 100 metër katror deri në 500 metër katror. Ndërsa në rastin kur ndërtimi pa leje ka destinacion zhvillimin e veprimtarive social-ekonomike, pra mbi 500 metër katror, pagesa e truallit realizohet sipas vlerës së tregut në çastin e kalimit të pronësisë. Kurse për sa i përket legalizimit brenda vijës së verdhë, çmimi i shitjes për parcelat ndërtimore të vendbanimeve/ndërtimeve informale është për sipërfaqe deri në 100m², 200 mijë lekë. Për sipërfaqe deri në 200m², 300 mijë lekë; dhe për sipërfaqe deri në 300m², 400 mijë lekë. Ndërsa për sipërfaqe mbi 300m², sipas vlerës së tregut në çastin e kalimit të pronësisë dhe deri në 50 për qind të vlerës, pagesa mund të kryhet me bono privatizimi. Referuar ligjit, çdo pronar i ndërtimit pa leje, për pronë nga 100 - 300 metër katror, mund të paguajë me bono privatizimi deri në 70 për qind të vlerës së parcelës ndërtimore informale brenda vijave të verdha. Ndërsa kur ndërtimi pa leje ka destinacion zhvillimin e veprimtarive social-ekonomike, pra mbi 300 metër katror, pagesa e truallit realizohet sipas vlerës së tregut në çastin e kalimit të pronësisë.

Mospërdorimi i bonove, ulet vlera në treg me 1 pikë përqindjeje Kanë kaluar tre muaj nga miratimi i vendimit të Këshillit të Ministrave për rimbursim me bono privatizimi të subjekteve të legalizuara që kanë paguar faturën financiare përpara vitit 2010, dhe procesi ende nuk ka nisur. Në mungesë të kërkesave për bono privatizimi, në treg ka rënë vlera e tyre me një pikë përqindjeje. Nga një vëzhgim i gazetës MAPO në tregun pranë Bankës së Shqipërisë një bono privatizimi me prerje 10 mijë lekëshe tregtohej me 5.2% me shumicë nga 6,2 që tregtohej tre muaj më parë, kur u miratua nga qeveria rimbursimi i objekteve të legalizuara me bono privatizimi. “Kursi i këmbimit të bonove të privatizimit ka lëvizur në mënyrë drastike dhe në varësi të vendimeve që kanë marrë Qeveria dhe Parlamenti në lidhje me legalizimet dhe privatizimet e pronave. Kursi i këmbimit të bonove të privatizimit ka lëvizur nga 4%, në 7.2% në dhjetor, kur Kuvendi shtyu afatin e përdorimit të bonove, pastaj u ul përsëri në 4.5, u rrit në shkurt në 6.2% me shumicë dhe tani ka rënë me 1 pikë në 5,2% me shumicë ”, – u shpreh

Murshit Vorpsi

një kambist. Sipas tyre, kërkesa është inekzistente, sepse nuk po procedohet me rimbursimin për legalizimet apo për procesin e privatizimit. “Ata janë pezull, edhe ne pezull”- u shpreh një kambist,

i cili shtoi se “ne punojmë në varësi të vendimeve të Qeverisë dhe ligjeve të Parlamentit. Vetëm atëherë kemi punë ne”. Ndërsa kreu i shoqatës për ‘Pronësi me Drejtësi”, Murshit Vorpsi, e sheh tregun e letrave me vlerë si një arenë ku luan Qeveria. “Në maj 2011 ka dalë një udhëzim i përbashkët i Ministrisë së Financave, Ministrisë së Ekonomisë dhe Agjencisë së Kthimit dhe Kompensimit të Pronave, për çmimet e pronave, i cili urdhëron që në rast të privatizimit të tokave në zonat industriale, pagesa të bëhet 50% në lekë dhe 50% në bono privatizimi. Kjo bëhet në kundërshtim me ligjin, sepse trojet shiten vetëm në lekë. Sepse Qeveria vetë e ka vendosur që me paratë e privatizimit do të kompensojë ish-pronarët, por kompensimi nuk bëhet me bono privatizimi. Kjo bëhet për të çliruar letrat me vlerë.”thotë Vorpsi për MAPO-n. Sipas tij, nga 2% që ishte vlera e tyre, pas çdo vendimi që merr Qqeveria vlera e bonove të privatizimit rritet automatikisht. Ai thotë se janë emetuar dhe qarkullojnë në treg 24 mld lekë bono privatizimi.

e diel

çdo ditë gazeta ‘MAPO’

PLUS çdo muaj revistat ‘MAPO’

dhe ‘MADAME MAPO’

E përmuajshme

E përmuajshme

300 lekë

300 lekë

Agjencia e Abonimit të Shtypit (Arben Trenova): 04 223 52 05 • 068 20 47 825 Posta shqiptare: 04 237 5598 • 068 50 24 159 Agjencia e Abonimit Adrion: 04 224 0018 • 069 20 36 768 Agjencia e Abonimit, Durrës (Agim Memko): 0692372850

OpEd 10

MAPO

e hënë, 28 MAJ 2012 www.mapo.al

Opinione dhe Editoriale

në fushën e 01 demokracinë modës.

Xhinset përfaqësojnë

Nga Bujar Kapexhiu

Giorgio Armani

jetësore se sa 02 vërtetës historia.

Poezia është më afër së Plato

mora pjesë në varrim, 03 Nuk por dërgova një letër, ku jepja pëlqimin tim.

Mark Twain

Një Shqipëri pa Skënderbeun dhe Nënë Terezën (I) O

liver Jens Schmitt në vitet e f u n d it k a q e n ë mj a f t produktiv për sa i përket botimeve rreth Shqipërisë dhe shqiptarëve. Pas botimit të librit voluminoz “Shqipëria venedikase”, që u vlerësua si një kontribut i vyer shkencor për një pjesë të historisë sonë të mesjetës së vonë dhe të kohës së re, erdhën libra si “Skënderbeu”, “Kosova-një histori e shkurtër e një krahine të Ballkanit qendror”, “Historia shqiptare-Gjendja dhe perspektivat e hulumtimit” dhe tani së fundit libri “Shqiptarët-Një histori mes orientit dhe oksidentit”, që disa aspekte jo të parëndësishme të trajtimit, dhe para së gjithash interpretimit të çështjeve shqiptare, mund të quhen pa e tepruar aspak problematikë.

Libri i parë i Schmitt-it për çudi u kalua në heshtje, për të nuk pati pothuajse asnjë recension në shtypin e specializuar shqiptar. Rezultat i një pune intensive dhe vepër e parë e tij, për të cilën studiuesi me të drejtë ka pritur mirënjohjen shqiptare, mungesa e saj duhet ta ketë irrituar pas masë studiuesin e ri zviceran. Ka mundësi që në këtë mes të ketë luajtur njëfarë roli negativ edhe botuesi i këtij libri në shqip dhe mënyra sesi ai e ka bërë marketingun e tij. Sido që të jetë, Oliver Jens Schmitt ka pasur plotësisht të drejtë të reagojë emocionalisht ndaj mosmirënjohjes shqiptare. Më pas për këtë libër janë dhënë megjithatë vlerësime shumë pozitive edhe në hapësirën shqiptare, kurse në qarqet shkencore gjermane reagimi i s ht e i m e nj ë h e r s h ë m , p at i vlerësime tepër të larta për librin, madje edhe një çmim. Por, për fat të keq të hulumtimeve albanologjike, historiani zviceran Oliver Jens Schmitt në tre librat që përmendëm më sipër nuk e vazhdon punën e hulumtimeve shkencore me të njëjtin nivel, sepse optika e studimeve të tij të mëpastajme sikur është vënë në shërbim të politikave të disa qarqeve në Europë, që në të ashtuquajturin nacionalizëm shqiptar shohin një rrezik të madh për qetësinë dhe stabilitetin në Ballkan dhe kështu, së paku kjo është përshtypja e parë, historiografia mobilizohet politikisht kundër këtij nacionalizmi të hamendësuar. Së këndejmi tezat e Oliver Jens Schmitt-it, si ato mbi prejardhjen e shqiptarëve dhe të shqipes, mbi shtrirjen territoriale dhe të ashtuquajturin ekspansion territorial të shqiptarëve në drejtim të Ballkanit qendror, për planet që kishte hartuar ushtria shqiptare me nxitjen e Enver Hoxhës për sulm mbi Jugosllavinë etj., jo vetëm nuk janë pranuar “emocionalisht”, siç ka qejf ai të shprehet, nga studiuesit tanë, por

koment

Xhevat Ukshini

Libri i parë i Schmitt-it për çudi u kalua në heshtje, për të nuk pati pothuajse asnjë recension në shtypin e specializuar shqiptar. Rezultat i një pune intensive dhe vepër e parë e tij, për të cilën studiuesi me të drejtë ka pritur mirënjohjen shqiptare, mungesa e saj duhet ta ketë irrituar pas masë studiuesin e ri zviceran. Ka mundësi që në këtë mes të ketë luajtur njëfarë roli negativ edhe botuesi i këtij libri në shqip dhe mënyra sesi ai e ka bërë marketingun e tij.

Sido që të jetë, Oliver Jens Schmitt ka pasur plotësisht të drejtë të reagojë emocionalisht ndaj mosmirënjohjes shqiptare

edhe janë kritikuar si spekulime pa bazë të vërtetë faktografike, kurse mbi librin e tij “Skënderbeu” pak kohë pas botimit të tij në shqip, është mbajtur në Itali (vend ky pa burimet arkivore të së cilës s’mund të flitet për Skënderbeun historik) një konferencë shkencore ndërkombëtare, që në disa prej kumtesave kontestohen apo relativizohen pikërisht ato pjesë që për Schmittin përbënin “zbulimet e reja” të studimit të tij. Në këtë simpozium ishte i ftuar edhe vetë Oliver Jens Schmitti, por ai papritur u sëmur dhe, me sa duket, nuk deshi të marrë pjesë në të, të ballafaqohet me kolegët e tij historianë dhe të diskutojë me ta mbi Skënderbeun në versionin e tij.

Për fat të mirë, kumtesat e këtij simpoziumi janë përmbledhur në një libër (“The Living Skanderbeg: The Albanian Hero between Myth and History” me editorë Monica Genes i n , Jo ach i m Mat z i n ge r d h e Giancarlo Vallone), i cili, i botuar para dy vitesh në Gjermani, përmban 18 trajtesa shkencore në angl i s ht , g j e r m a n i s ht , it a l i s ht , frëngjisht dhe spanjisht. Në këtë libër figura e Skënderbeut ndriçohet nga pikëvështrimi i disiplinave të ndryshme shkencore. ara se të shkruajmë për librin e tij të fundit, do të doja të ndalem edhe në dy librat e Schmitt-it që i paraprijnë librit “Shqiptarët”, të cilat publikut të gjerë shqiptar i janë në përgjithësi të panjohura. Në shtator të vitit 2008, kur Kosova kishte tashmë një gjysmëviti që ishte etabluar në bashkësinë ndërkombëtare si subjekt shtetëror, së paku në sferën perëndimore të saj, në këtë periudhë kemi rreth 2/3 e njohjeve ndërkombëtare të deritanishme, pra në një kohë kur Kosova ishte njohur si shtet edhe nga atdheu i Schmitt-it, Zvicra, dhe vendi ku ai jeton, Austria, ai nuk ngurron t’i vërë si titull “Kosovo një histori e shkurtër e një krahine të Ballkanit qendror” librit të tij. Për të Kosova, si duket, vazhdonte të mbetej edhe më tej një krahinë, “eine Landschaft” siç e quan ai, dhe jo një shtet me të ardhme. Një titull si “KosovaHistoria e një shteti në Ballkanin qendror” do të kishte qenë shumë më korrekt dhe, për më tepër, pasqyrim i realitetit historik, nëse Schmitt-in nuk do ta kishte penguar për të bërë këtë aversioni i tij i njohur ndaj të ashtuquajturve “nacionalstalinistë shqiptarë”, kundër të cilëve ai pa u lodhur ka vazhduar dhe vazhdon betejën e tij “shkencore” me aleatë të dyshimtë politikë në hapësirën shqiptare dhe jashtë saj. Në librin “Kosovo” Schmitt-i mbron teza që në mënyrë evidente shihet se janë të paqëndrueshme.

P

Teatri politik

Schmitt-i e sheh, bie fjala, Kosovën në prag të shpalljes së Pavarësisë së shtetit shqiptar në vitit 1912 si një territor ku pothuajse ekzistonte një baraspeshë demografike mes sllavëve dhe shqiptarëve. Ai madje mundohet të na bindë, kuptohet gjithmonë duke u mbështetur në burimet e tij serbe, se rrethi i Prishtinës në dhjetëvjeçarin e parë të shekullit të kaluar dominohej nga elementi sllav. Kur flet për LDB-në dhe periudhën që e pasoi atë nuk vë në dukje disa fakte tepër të rëndësishme. Ai nuk e zë fare në gojë në mënyrë eksplicite Konferencën e Prizrenit në vitin 1946, ku delegatët shqiptarë detyrohen me dhunë për të votuar për mbetjen e Kosovës në kuadrin e Jugosllavisë dhe faktin tjetër poaq të rëndësishëm të Kryengritjes së Drenicës, e cila nuk udhëhiqej aspak nga një ballist, siç pretendon ai në mënyrë të vagullt, por nga një udhëheqës brigadash partizane që refuzoi të shkonte për të luftuar në viset e tjera jugosllave, sepse dyshonte që brigadat serbe që mbeteshin në Kosovë mund të kryenin masakra mbi shqiptarët dhe kështu do të krijoheshin parakushtet për mbetjen e saj në Jugosllavi.

Dihet se këta partizanë kosovarë kishin pranuar të hynin në luftë kundër nazizmit vetëm me kushtin që pas luftës të vendosnin vetë për fatin politik të Kosovës. Poashtu masakra e Tivarit, ku u vranë nga serbët mijëra kosovarë partizanë, nuk përmendet fare. Lexuesi i kualifikuar menjëherë e sheh se nuk kemi të bëjmë aspak me një autor që e njeh mirë materien për të cilën shkruan dhe, për më tepër, ai ka përshtypjen e pashmangshme se ajo që njihet përgjithësisht mirë nga ana e historianit zviceran paraqitet qëllimisht jo rrallë në një dritë të gabuar në disfavor të shqiptarëve. ibri “Kosovo” nuk është pritur mirë në botën gjermane nga kritika e specializuar, madje nga një historian gjerman që merret me studime shqiptare është parë si një shans i humbur për albanologjinë gjermanishtfolëse, e cila në këtë rast përmes Schmitt-it nuk dha një vepër që do të mund të krahasohej me librin e historianit britanik Noel Malcolm “Kosova-Një histori e shkurtër”. Recenzenti gjerman poashtu ia zinte për të madhe Schmitt-it që duke iu referuar disa

L

burimeve obskure interneti kishte ardhur në përfundimin se Shqipëria e Enver Hoxhës vërtet kishte plane ushtarake për sulm mbi Jugosllavinë. Duke iu referuar edhe reagimit të fuqishëm shqiptar ndaj librit të tij “Skënderbeu”, po i njëjti recenzent shprehte keqardhjen që një studiues i tillë i talentuar që kishte dhënë “Shqipërinë venedikase”, në të ardhmen mund të merret me Angolën apo Azerbajxhanin, por jo më edhe me Shqipërinë, sepse shqiptarët nuk do t’ia f alnin mënyrën sesi e ka trajtuar ai kryeheroin e tyre kombëtar. or Oliver Jens Schmitt ende beson se gjendja do të ndryshojë në favor të vizionit të tij për shqiptarët me atdhe variabël, popull pa kulturë dhe histori të errët, për të mos thënë pa histori fare, siç do të na thotë ai përmes gojës së Fallmerayer-it në librin e fundit. Ai vazhdon të merret me problematikën shqiptare, boton libra dhe mendon se, sapo të eliminohet elita e dikurshme “nacionalstaliniste”, historianë si Nuri Bexheti e Enver Hoxhaj (i cili para se të hynte në politikë quhej Enver Hoxha) do t’ia kthejnë dinjitetin studimeve shqiptare sipas masës schmittiane. Bexheti këto ditë në media (Klan Kosova, emisioni “Zona B”, 2.05.2012), i merrte në mbrojtje të gjitha tezat e Schmitt-it, tërthorazi përfshirë edhe atë për përkatësinë serbe të Skënderbeut, duke thënë se zona ku lindi Skënderbeu si sot edhe atëherë ishte e përzier etnikisht dhe angazhohej për detoksikimin e historiografisë shqiptare sipas mësuesit të tij. Bexheti mbron teza të tilla antishkencore si sundimi dhe ekspansioni osman në Europë ishte i pamundshëm pa shqiptarët etj. Ai tha ndër të tjera edhe se “ne i kemi shumë borxh Hasan Kaleshit”.

Por Kaleshi në Prishtinën e viteve ‘70 akuzohej nga inteligjencia kosovare si njeri që bën punën e qarqeve akademike të Beogradit.

Për librin e tij “Skënderbeu” nuk di të ketë pasur ndonjë vlerësim të lartë as në Gjermani, me përjashtim ndoshta të një shkrimi të ish-drejtuesit të misionit diplomatik të RF të Gjermanisë në Kosovë, ambasadorit Michael Schmunk, i cili në një shkrim të tij në “Tagesspiegel” me ndihmën e Schmitt-it Skënderbeun e nxjerr me kombësi serbe.

P

-vijon nesër

e hënë, 28 MAJ 2012 www.mapo.al

MAPO

11

Nuk mundet që Ju, në këtë katrahurë politike ku vendi është shumë pranë statusit kandidat për në Bashkimin Europian, të refuzoni apo të rrini duke e vrojtuar nga larg zjarrin që po vjen, zjarr që do të djegë edhe për disa vite ëndrrat e shqiptarëve, për ato ëndrra e për atë shpirt për të cilin Ju keni shkruar e keni derdhur në art, art për të cilin çdo shqiptar krenohet kur përmend emrin tuaj ISMAIL KADARE - nikollë lesi -

Po për Erkandin!

M

ë shkruaj, të shkruaj” është përmbledhësja e negociatave për zgjedhjen e presidentit/es të ardhshëm/e të Republikës së Shqipërisë. Ndoshta tani është dhe legjitime që të flitet kaq shumë, se zyrtarisht ka filluar procesi për zgjedhjen, por ndërkohë të gjithë e kemi parë se sa kohë ka zënë diskutimi mbi këtë zgjedhje në mediat në Shqipëri (lajme, debate, intervista, shtyp i shkruar etj.). A ka vërtet kaq shumë rëndësi kjo zgjedhje? Me sa duket ka shumë rëndësi për interesat e caktuara politike në Shqipëri. Por po ta analizojmë pak më thellë, pak interes ka për ne qytetarët e thjeshtë, për sa kohë vetë struktura e politikës në Shqipëri nuk do ndryshojë. Ndërkohë, që me gjithë këtë hapësirë që zë aktualisht kjo zgjedhje, me atë që do fillojë të zërë fushata e ardhshme (që në fakt ka filluar) me atë që zunë zgjedhjet e 2011-s etj., pak hapësirë mbetet për të diskutuar mbi çështje të tjera, në dukje jo prioritare për shoqërinë.

Prioritetin e ka gjithnjë “gallata” politike!!!

Një ndër lajmet e këtyre ditëve, në fakt, ka qenë edhe çështja e sportistit, kampionit të Europës, peshëngritësit Erkand Qerimaj, mbi përdorimin e substancave të ndaluara. Lajmi në të vërtetë ka qenë një ndër lajmet e shumta që jepen nëpër edicione, dhe për shumëkënd mund të jetë dhe i parëndësishëm.

Ndërkohë që është një rast shumë i mirë për të reflektuar pak mbi veten tonë, (gjithnjë nëse ne duam ta bëjmë një gjë të tillë!!). Çështja nuk është dhe aq shumë tek Erkandi si emër i përveçëm, por, duke u nisur nga ky rast, një reflektim do të ishte i nevojshëm. Detajet e kronikës shumëkush mund t’i gjejë e t’i lexojë kudo tjetër, përveç se në këtë shkrim, që nuk ka shumë për qëllim të jetë argëtues, siç do të ishin renditja e të gjithë emrave të çuditshëm të substancave që marrin sportistët.

Këto detaje nuk janë fare shqetësuese në këtë çështje. Ajo që shqetëson në fakt është reagimi ynë ndaj këtij rasti. Ose më saktë, mos reagimi. Nga njëra anë kemi kampionin e Europës, sportistin e ndershëm, djalin e mirë, pozitiv, dashamirës, të sjellshëm, krenar, të palodhur, që vetëm para pak kohësh na bëri të gjithëve të emocionoheshim për të disatën herë më sukseset e tij, dhe nga ana tjetër, kemi heshtjen në momentin e parë që Erkandit i duhet mbështetje. Kur Erkandi ngjitet nëpër podiumet e ndryshme duke përfaqësuar Shqipërinë të gjithëve na pëlqen të mburremi, ndërsa në momentin e parë që ai përballet me një vështirësi publike (se për vështirësitë e tjera flasim më poshtë) ne bëjmë sikur nuk dëgjojmë gjë.

Fitoren na pëlqyeka shumë ta ndajmë të gjithë bashkë, por vështirësinë, ama, jo. Aty ne e lëmë tjetrin vetëm, dhe emri i “tjetrit” mund të jetë Erkand, por edhe çfarëdo tjetër.

Ky rast s’është aspak i veçuar, thjesht është publik, dhe meqenëse është publik, ndoshta mund të na ndih-

koment

Ermira Danaj

Një ndër lajmet e këtyre ditëve, në fakt, ka qenë edhe çështja e sportistit, kampionit të Europës, peshëngritësit Erkand Qerimaj, mbi përdorimin e substancave të ndaluara.

Lajmi në të vërtetë ka qenë një ndër lajmet e shumta që jepen nëpër edicione, dhe për shumëkënd mund të jetë dhe i parëndësishëm.

Ndërkohë që është një rast shumë i mirë për të reflektuar pak mbi veten tonë, (gjithnjë nëse ne duam ta bëjmë një gjë të tillë!!)

mojë të fillojmë të reflektojmë, gjë që nuk e kemi bërë ndoshta në raste të tjera të ngjashme. Në momentin e parë që u “dyshuaka” mbi një veprim “të parregullt” të një kampioni (dhe jo vetëm thjesht të një kampioni peshëngritje) ne u tërheqkemi, shoqëria dhe shteti bashkë. Të jetë kjo vallë se ky shtet që ne kemi e ka ndershmërinë në çdo detaj, dhe distancohet nga çdo “thyerje rregulli” qoftë kjo dhe e dyshuar?! Dyshoj shumë fort te kjo. Të jetë vallë se dhe ne të tjerët jemi kaq shumë të pastër e të ndershëm, sa çdo dyshim parregullsie na prishka rendin tonë?!

Dyshoj po aq shumë fort. Ajo që ndodh është se te ne po zë vend gjithnjë e më shumë cinizmi dhe indiferenca, ku siç thashë duam vetëm të ndajmë fitoren, festën, shkëlqimin e tjetrit, ndërsa vështirësinë apo hallin, larg qoftë!

Erkand Qerimaj, ashtu si dhe shumë sportistë e sportiste të tjera, kanë vite që stërviten në kushte të vështira, me një përballje të vazhdueshme me shtetin, për kushtet,

për pagesat etj. Megjithatë, shumë rrallë janë ankuar, dhe kanë vazhduar stërvitjen për të garuar dhe për të përfaqësuar Shqipërinë, që e duam aq shumë (po vetëm kur është mirë, se përndryshe, vaj halli!!!) E kanë bërë për egon e tyre, mund të thotë dikush. Po, dhe mund ta kenë bërë, por Erkandi, apo sportistët dhe sportistet e tjera që përfaqësojnë Shqipërinë, mund të kishin pranuar dhe ofertat e ndryshme nga shtete të tjera për të garuar nën flamuj të tjerë dhe të kishin preferuar kushtet komode, por nuk e kanë bërë. Dhe fatkeqësisht ne shumë pak e kemi çarë kokën për këto kushte, apo vështirësi, na ka pëlqyer vetëm festa e fitores, por lodhja për ta arritur këtë fitore nuk na ka interesuar.

Fatkeqësisht ne asnjëherë nuk kemi ditur ose dashur t’i ofrojmë këto modele pune të lodhshme dhe të ndershme si pika referimi për veten tonë si shoqëri. Është shumë kollaj të kthehesh në pikë referimi e shembull për t’u marrë në Shqipëri, nëse paguan ca lekë për të bërë një këngë dhe del dhe bën sikur e këndon, është shumë më kollaj për t’u bërë shembull nëse del në ekran ca kohë, dhe bën po të njëjtat veprime që bën në shtëpi, vetëm se tani i b[n para kamerave, shumë kollaj nëse nëpërmjet ndonjë katapulte të fortë dhe pa asnjë meritë, shkon në ndonjë post të fuqishëm në moshën 23-vjeçare etj. etj. Ndërkohë që është më vështirë të bëjmë shembuj për shoqërinë tonë njerëz si Erkandi (qofshin në sport, art etj.), të cilët lodhen dhe përpiqen çdo ditë, me ndershmëri e sakrificë, për të arritur diçka dhe në disa raste dhe për të përfaqësuar Shqipërinë denjësisht. Nga nuk po shkulemi për të gjetur personazhe nëpër botë që kanë origjinë shqiptare, për t’u mburrur me ta. Ndërkohë që nuk po “mburremi”, nuk po vlerësojmë, nuk po mbështesim, ata kampionë e kampione, të çdo fushe qofshin, që i kemi këtu.

Cilatdo që të jenë detajet e çështjes në fjalë të Erkandit, sido që të dalin përfundimet procedurale (pavarësisht bindjes sime për të, por ndoshta mendimi im personal është subjektiv), kjo nuk ka aspak rëndësi.

Ashtu sikurse na pëlqen të hidhemi përpjetë nga gëzimi të mbuluar me flamuj kur Erkandi del kampion, ashtu do të duhej që tani të ishim pranë këtij sportisti, shteti duke i ofruar të gjithë mbështetjen ligjore apo çfarëdo tjetër që do t’i duhej këtij kampioni, dhe ne të tjerët duke folur dhe duke reflektuar pak më shumë për vlerat tona, për sportin, për artin, për talentet tona, për modelet që duam të përkrahim. Por fatkeqësisht, mesa duket, është më kollaj të flitet për detajet teknike dhe emra të çuditshëm substancash. Ato janë argëtuese rreth një kafeje, ndërsa reflektimi dhe autokritika janë shumë të vështirë për t’u bërë. E për ta mbyllur, shumë suksese Erkand, dhe të tjerë, në lojërat e ardhshme olimpike!

*Pedagoge në UET

Kadare, pranojeni postin e Presidentit!

I

Madhi Kadare! Pa i rënë rrotull fjalës e që të mos lodh lexuesin, edhe Ju, më lejoni t’Ju drejtohem hapur: Duhet të pranoni kandidaturën e Presidentit të Republikës! Nuk mundet që Ju, në këtë katrahurë politike ku vendi është shumë pranë statusit kandidat për në Bashkimin Europian, të refuzoni apo të rrini duke e vrojtuar nga larg zjarrin që po vjen, zjarr që do të djegë edhe për disa vite ëndrrat e shqiptarëve, për ato ëndrra e për atë shpirt për të cilin Ju keni shkruar e keni derdhur në art, art për të cilin çdo shqiptar krenohet kur përNikollë Lesi mend emrin tuaj ISMAIL KADARE. Nuk mund të heshtni apo të refuzoni, nuk mund të pini kafen e mëngjesit i qetë apo të shkruani ndonjë vepër të madhe, edhe këto ditë, kur, me sa shikojmë, të gjithë po turremi me vrap drejt greminës, se nuk kemi emër apo se nuk duam të merremi vesh për emrin e numrit Një të Shtetit Shqiptar. Si mund të flini i qetë, nëse flini, kur edhe në rrugën ku banoni do të dëgjoni britma sherri, apo do të kaloni pa e vrarë mendjen për politikën, duke menduar skicën e një libri të ri brilant, siç dini vetëm ju të shkruani? Nuk mund të rrini mënjanë, ndonëse Ju mund të thoni, siç keni thënë, se jeni larg politikës dhe i përkisni botës së letrave, kulturës së kombit. Si mund të rrini e të refuzoni për President i gjithë shqiptarëve, kur nuk ka shqiptar, i cili ndihet më europian e më njeri, kur thotë emrin tuaj, aq më tepër kur është në Perëndim.

Emigrantëve u shkëlqejnë sytë e ndihen britanikë, amerikanë, francezë, gjermanë, italianë e spanjollë në sensin e kulturës e dinjitetit, pasi jeni edhe Ju që na keni lartësuar. Natyrisht që Ju keni dalë nga ne, nga ky vend që po përpiqet, përditë e nga pak, të lartësojë vetveten; por, a mund ta vini në punë imagjinatën tuaj shekspiriane: sikur të pranonit kandidaturën e Presidentit të Republikës? Provojeni njëherë sikur të jeni President, bisedoni me vetveten dhe me ndërgjegjen tuaj shqiptare, të përzier me atë franceze.

Nuk ka njeri që nuk përulet para jush, jo në sensin e servilizmit, por të respektit për Institucionin e lartë të Presidentit të Republikës. Çdo njeri, çdo politikan nuk ka nga të shkojë e do të dridhet në sensin e Shtetit, kur do të mendojë se do të trokasë në zyrën e Kryetarit të Shtetit, aty ku mund të jeni Ju. Ky do të ishte shans i madh për ne, shqiptarët, por edhe për Ju, i dashur, i madhi Kadare. Nëse për çdo emër, sado të mirë që mund të gjendet në politikë, që politika do ta hajë e do ta masakrojë, te Ju nuk mundet të përdoret kosa e masakrës së përditshme politike. Ju i shërbeni Shtetit, shqiptarëve e jo politikës së konflikteve apo pazareve të kulisave që janë bërë modë vitet e fundit. Ju mund të thoni se ‘jam mirë kështu’, i nderuar e i respektuar, ‘e përse të bëhem “shoshe” nga “plumbat” e politikës?!’ Epo, nëse ndodh kjo, që edhe mund të ndodhë, atëherë ajo politikë apo ai politikan që do të ngrejë dorën e sulmit ndaj Jush ka prerë biletën e pensionit ose edhe me keq, atë të mërisë popullore.

I dashur Kadare!

Ju mund të thoni se po fluturoni në botën e hamendjeve, pasi, edhe nëse unë dua, ende nuk kam propozim publik nga ata që kanë të drejtë të më propozojnë. Gaboheni, ose gjeni mënyrën për të gabuar, duke mos pranuar!

Edhe ata që mundet të mos duan brenda vetvetes janë të detyruar të vijnë te Ju, pasi kanë pas vetes qindra e mijëra shqiptarë, të cilët nesër janë vota.

Dhe çdo votë është një njeri, një njeri që Ju nuk lejoni që vota t’i vidhet, që vota të merret e të keqpërdohet nga pushteti. Në fund të fundit, Ju duhet ta jepni një mesazh, për ne, shqiptarët, se jeni gati të sakrifikoni diçka nga jeta juaj duke u vënë në krye. Dikush mund t’Ju ketë thënë se është një stërmundim, porse nga stërmundimi, nganjëherë, mund të dalin veprat e mëdha edhe në fushën e letrave, i dashur Kadare. Nëse e pranoni, do t’i bënit një të mirë jo vetëm popullit e vendit, por edhe krejt politikës. Politika do të bëhej më elokuente e më njerëzore. E detyruar, porse do të bëhej në pak vite, e tillë, siç ju thashë, pasi nuk mund të thuhet nesër nga asnjë politikan asnjë fjalë kundër Presidentit Kadare. Se të gjithë e dinë mirë se kur flet Kadare nuk ka folur interesi personal apo klanor, por ka folur Kryetari i Shtetit. Në të vërtetë ka folur edhe ndonjë President në këto 21 vite, me shpirt e me ndërgjegje shtetari, porse ose është akuzuar ose nuk është besuar deri në fund me hamendjen se “për kë po luan”. Ndërsa për Ju nuk mundet të ketë hamendje të tilla diversive. Se Ju i përkisni tjetër Bote, asaj të drejtësisë, të shpirtit të madh, ose më saktë atje ku duam të gjithë të jemi, në një botë më të drejtë. Dikush mund të thotë se janë tone letrare apo hiperbolike këto që unë po përdor. Mundet, porse a nuk kemi të drejtë të kërkojmë më shume e për më mirë? Ndaj Ju, i Madhi Kadare, duhet të pranoni ose edhe të vetëofroheni për President, se i bëni nder Shqipërisë, por edhe vetes Suaj. Fjala vetëofrim mund të ketë marrë një konotacion të keq gjatë këtyre muajve, qëkur u vetëofrua një njeri me emrin Fatos Nano, porse harrojeni atë, siç edhe e kemi harruar të gjithë. Nganjëherë del një ambasador dhe ia lakon emrin dhe bën gabimin më të madh diplomatik, pasi zoti Nano, dikur e njëkohë, akuzohej nga ata që sot edhe mund ta propozojnë si “njeri që korrupton çdo njeri e çdo ambasador”. Dikur!

I dashur Kadare!

Unë jam njeri i lirë në këtë vend të bukur, por herëpashere të rrëmujshëm, rrëmujë që vjen vetëm nga politika. Ndaj politika ka nevojë, si dhe vetë shqiptarët, të kenë, më në fund një Njeri me vlera botërore, siç jeni Ju.

Letër e hapur

Botime

UET-PRESS

Kuteli: Ah të vërtetat i dimë ne, por jemi të vegjël e të mundur!

Hijet e së kaluarës që kontrollojnë të tashmen Faqe 18

Faqe 17

MAPO

Libri

Recensë nga Preç Zogaj

E fshehta thelbësore i zbulohet artit “Ushtarë të Salaminës”, romani i shkëlqyer i shkrimtarit spanjoll Javier Cerkas, botuar në shqip nga “Toena” “Ushtarët të Salaminës” është një roman me jo më shumë se 220 faqe. Por kur e përfundon së lexuari të bëhet sikur ke lexuar volume të tëra për Spanjën, për Luftën Civile, për rënien e përgjakshme të Republikës, për triumfin e përgjakshëm të regjimit të Frankos, për Tranzicionin, për Pajtimin, për gjithë at ë sht j e l l ë n g j a r j e sh t ë papërsëritshme... Faqe 16

Kadare risjell Dimrin

Tabloja ime për jetën në komunizëm

Ismail Kadare

Romani “Dimri i vetmisë së madhe” u shkrua më 1971, në kohën kur, qysh prej një viti, në jetën time prej shkrimtari kishte ndodhur një ndryshim rrënjësor. Qysh prej një viti, vepra ime botohej dhe ndiqej me vëmendje të veçantë në Perëndim. Ky kushtëzim i ri më kishte bërë të ndërgjegjshëm se këndej e tutje vepra ime do të gjendej në një raport të ri me njerëzit dhe me botën. Ndonëse

vazhdonte të shkruhej në të njëjtin truall, si edhe brenda së njëjtës kohë dhe të njëjtit rend politik, ajo vepër kishte pësuar një zhvendosje mu në aksin e saj. Thelbi i zhvendosjes qëndronte në atë që ajo u drejtohej, këndej e tutje, dy lloj lexuesve: lexuesit shqiptar, pjesërisht të indoktrinuar prej komunizmit, dhe lexuesit perëndimor, kryesisht armiqësor ndaj këtij rendi. Thënë

ndryshe, në rast të zhvillimit të mëtejshëm të saj, kjo vepër do të kishte një jetë të dyfishtë, njërën në kohën pa liri, që quhej epokë socialiste, dhe tjetrën në kohën e lirisë, atë që mund të quhej kohë eterne, që është koha e natyrshme e artit. Një gjë e tillë ngjante e pamundur. Këto dy kohë e përjashtonin njëra-tjetrën dhe njëra prej tyre, donte apo s’donte shkrimtari, do të ndihej e tradhtuar.

I gjendur në një skajim që do ta quaja tragjik, në qoftë se nuk do ta kisha zgjedhur unë vetë, duke e ditur se koha e dytë, ajo eterne, ishte koha e vetme e letërsisë, me besim donkishotesk tek arti, arrita të krijoj bindjen e brendshme se edhe brenda robërisë mund të përdorja ligjet dhe veglat e kohës eterne. Thënë ndryshe, të ndihesha i çliruar prej kushtëzimit komunist.

MAPO

14

Libri

E hënë, 28 maj 2012 www.mapo.al

intervistë

Që në fillim të bashkëpunimit me Kadarenë, kjo ka qenë e vetmja gjë që pothuaj nuk është zgjidhur me konsensus.

Vendos Kadare se kur do të botohet, që do të thotë fiton varianti i “pritjes’. Por besoj se ai si autor ka shumë të drejtë

“Onufri” nxjerr sot në treg “Dimri i vetmisë së madhe”, ribotim që është kthim te botimi i vitit 1972. Shkrimtari ka bërë disa retushe artistike dhe jo ndryshime të natyrës politike

Bujar Hudhri

Ju rrëfej arkivin e panjohur të Ismail Kadaresë

Bujar Hudhri

Aida Tuci

Romani “Dimri i vetmisë së madhe” u shkrua më 1971 dhe u botua një vit më pas. Ai duhej të ishte libri i dytë i triptikut “Koha e grindjes”, një sagë bashkëkohore mbi tri acarimet e Shqipërisë komuniste me ish-aleatët, komunistët jugosllavë, më pas me ata sovjetikë e së fundi me maoistët kinezë. Libri i parë, grindja me jugosllavët, nuk u shkrua asnjëherë, kurse i treti, “Koncert në fund të stinës”, i ndaluar për një kohë të gjatë, u botua pak kohë para rënies së komunizmit. I pritur keq prej kritikës zyrtare, “Dimri i vetmisë së madhe” nuk u lejua të ribotohet, veç pas një rishikimi të autorit në vitin 1978, nën titullin e ndryshuar “Dimri i madh”. Versioni i tanishëm është kryesisht kthim te botimi i parë. Disa retushe artistike që autorit i janë dukur të vlefshme, janë ruajtur nga botimi i dytë. Ndryshime të natyrës politike nuk ka.

Kadareja e ka riparë romanin në vitin 2008-të, por ribotimi i tij nga “Onufri” vjen pas 39 vitesh.

Përse pritet kaq gjatë për ribotimin e romanit “Dimri i vetmisë së madhe”?

Kur ke të bësh me një autor të kalibrit botëror si Kadare, si botues, ke një dëshirë të përhershme që ta ndërmjetësosh me lexuesin, për çdo gjë që ai shkruan. Dhe të mendosh që janë edhe shumë krijime të tjera të Kadaresë, të përfshira në kolanën e tij të botuar në 20 vëllime, por që nuk janë botuar më vete; apo krijime të pabotuara,

që janë në arkivin e tij e që presin radhën. Pra, s’është fjala vetëm për këtë libër.

A keni pasur ndonjë moment vështirësie apo debati në punën me Kadarenë për këto libra?

Ndonjë detaj për të cilin nuk binit dakord?

Një kontratë botimi ka nënshkrimin e autorit dhe botuesit. Nëse me vështirësi kuptoni kalendarin e botimeve të krijimtarisë së Kadaresë, atëherë po. Jo vetëm me ribotimet, por edhe me krijimet e reja, përherë kam pasur vështirësinë se kur duhej të botoheshin. Që në fillim të bashkëpunimit me Kadarenë, kjo ka qenë e vetmja gjë që pothuaj nuk është zgjidhur me konsensus. Vendos Kadare se kur do të botohet, që do të thotë fiton varianti i “pritjes’. Por besoj se ai si autor ka shumë të drejtë. Ndjenja e tij e masës, edhe në këtë rast, është me vend. Mjafton të kujtojmë shumë autorë, që pas viteve ‘90 nuk lanë asgjë pa botuar, pa asnjë kriter jo vetëm cilësor por edhe kohor. Dhe rezultati ishte shpërfillja e lexuesit.

Botimet “Onufri” risjellin romanin “Dimri i vetmisë së madhe” pas “Koncert në fund të stinës”... A ka qenë si qëllim i juaji që këto dy romane të vijnë njëri pas tjetri si një diptik tek lexuesi shqiptar?

Nuk ka qenë qëllim në vetvete, sepse ato në fakt janë konceptuar si diptik nga vetë autori. Por pyetja juaj e ka një justifikim. Vjet ne botuam romanin “Koncert në fund të dimrit”. Ky botim u kushtëzua nga disa polemika në shtypin shqiptar, ku absurdi arriti kulmin me etiketimin si antikinez të romanit në fjalë. Menduam që në vend të ballafaqimit, lexuesi shqiptar të kishte rastin ta lexonte vetë librin, e të mos gjykonte nga opinionet joprofesionale aty-këtu në media.

Ndërsa “Dimri”, duke qenë pjesë e parë e diptikut “Koha e grindjes”, erdhi natyrshëm. Studiuesi dhe shkrimtari francez, Erik Fajë e ka cilësuar këtë diptik (“Dimri i vetmisë së madhe” dhe “Koncerti”), si “Iliada” dhe “Odiseja” e komunizmit. Pra, duke u lexuar njëri pas tjetrit, të japin një tablo globale të

Dosje të tëra ku gjen dorëshkrime krejt të panjohura për lexuesin, variante veprash, shënime, ditarë të Ismail Kadaresë qëkur ka filluar të shkruajë, na i rrëfen botuesi i tij Bujar Hudhri. Shumë prej tyre janë në proces botimi

ngjarjeve dramatike të historisë shqiptare të shekullit të kaluar.

Në këtë ribotim pas kaq vitesh nga botimi i parë ka n d ë rhy r j e n ga s h k r i mt a r i Kadare? Çfarë është ndryshuar?

Pyetja juaj mund të shtrohej për të gjithë krijimtarinë e Kadaresë.

Po, Kadare është nga të rrallët shkrimtarë, që sa herë ka mundësi të përmirësojë veprën e tij, ai ndërhyn. Por që të mos kemi keqkuptime, më lejoni të jem i qartë me lexuesin tuaj: kur flasim për këto ndërhyrje, këto janë vetëm retushe të karakterit gjuhësor dhe artistik.

Dhe është krejt e natyrshme që askush në botë nuk ka të drejtë morale t’i thotë një shkrimtari, përse ai e përmirëson veprën e tij sa herë del para lexuesit. Përkundrazi, veç tjerash do ta quaja këtë edhe një vlerësim për lexuesin e tij të sotëm e të nesërm. Nuk do t’i kisha aq të qarta këto që po ju them, nëse nuk do të kisha një përvojë të klasit të parë për çdo botues në botë, botimin e veprës së plotë të këtij shkrimtari botëror. Njëzet vëllime, rreth 10.000 faqe nga krijimtaria e

Kadaresë, janë lexuar e ballafaquar nga fillimi deri në fund, jo vetëm nga redaksia, por edhe nga vetë autori. Gjatë këtij rileximi Kadare ka pasur rastin të ndërhyjë dhe ka përmirësuar pa hezitim, çdo fjalë, fjali, paragraf sa herë ka qenë e nevojshme, e domosdoshme. Që ta bëj më të rrokshme për lexuesin tuaj, se ç‘kam parasysh, po kujtoj një episod nga bashkëpunimi ynë.

Pjesën më të madhe të veprës, Kadare e ka rilexuar në vilën e tij verore te Mali i Robit. Çdo dy ditë unë e takoja dhe i sillja materiale të tjera nga redaksia. Një pasdite, sapo mbërrita, më tha që kishte rilexuar “Tri këngë zie për Kosovën”. “Ishte libër i mirë, e kisha harruar fare”, më tha me të qeshur. Pastaj më tregoi se në një paragraf kishte konstatuar dy herë fjalën dëborë dhe njërën e kishte ndërruar. Dhe u bëra kurioz si e kishte zgjidhur. E kishte zëvendësuar me fjalën ortek.

Të vijmë te ribotimi i “Dimrit”.

Vetë Kadare ka një shënim të gjatë të vitit 2008, ku ai i shpjegon pikërisht këtë që ju pyesni. Duke mos bërë asnjë ndryshim të natyrës politike, ky libër është identik me botimin e

MAPO

15

Libri

E hënë, 28 maj 2012 www.mapo.al

Shqipëria komuniste, si të ishte njerkë, e priti veprën me këmbët e para, kurse e kundërta ndodhi me botën e lirë, dhe kjo ishte kuptimplotë

Reflektim mbi botimin e parë, “Dimri i vetmisë së madhe”. romani që e vuri shkrimtarin në një raport të ri me njerëzit dhe botën

Tabloja e komunizmit, ndër më të zymtat që kishte dhënë ndonjëherë letërsia Ismail Kadare

Ndonëse vazhdonte të shkruhej në të njëjtin truall, si edhe brenda së njëjtës kohë dhe të njëjtit rend politik, ajo vepër kishte pësuar një zhvendosje mu në aksin e saj. Thelbi i zhvendosjes qëndronte në atë që ajo u drejtohej, këndej e tutje, dy lloj lexuesve: lexuesit shqiptar, pjesërisht të indoktrinuar prej komunizmit, dhe lexuesit perëndimor, kryesisht armiqësor ndaj këtij rendi

Ismail Kadare

parë, d.m.th, atë me titullin “Dimri i vetmisë së madhe”. Por autori, gjatë rishikimit të librit në vitet ‘70, ka bërë shumë retushe gjuhësore dhe artistike, të cilat ia shton këtij botimi.

Pra në këtë rast, ky botim i 2012-ës, është edhe më i arrirë artistikisht sesa versionet e mëparshme.

Thatë në fillim se Kadare ka edhe vepra të tjera në arkivin e tij. A mund të na flisni më hollësisht?

Më vjen mirë që jeni treguar e vëmendshme në përgjigjet e mia.

Po, jemi në një fazë të rëndësishme të kësaj pune. Vjet në nëntor Kadare na vuri në dispozicion arkivin e tij në studion e tij. Janë shumë fletore, fletë, blloqe me dorëshkrime të Kadaresë që kur ka filluar të shkruajë. Dosje të tëra ku gjen dorëshkrime krejt të panjohura, variante veprash, shënime, ditarë. Disa poezi krejt të panjohura, dy-tri novela, katër variante të tregimit “Provokacioni” e shumë variante, fillesa veprash të tjera. Po për këto kemi kohë të flasim.

Po, por a do t’i ketë lexuesi këto në botime të veçanta së shpejti?

Në botime të veçanta nuk e di se

kur do të botohen. Por në një kolanë Kadare, po. Këtë vit është rënë dakord me autorin që të bëjmë një kolanë me 7 vëllime, me nga 1000 faqe secili. Vëllimi i shtatë do të ketë 1000 faqe nga arkivi për të cilin po flasim.

Kjo kolanë prej 7 vëllimesh do të zëvendësojë kolanën prej 20 vëllimesh që keni nxjerrë para pesë vjetësh?

Nuk do të jenë identike, ndaj nuk mund ta zëvendësojnë njëratjetrën. Në kolanën e re do të jenë 1000 faqet e arkivit, por do të kenë cilësinë më të lartë tipografike që është arritur ndonjëherë. Si botues, kam fatin e lumtur të përballoj një sfidë tjetër të guximshme.

Përveç "Dimri", çfarë librash të tjerë keni në proces?

Kemi shumë libra, por do të përmendja vetëm një projekt. Sapo kemi botuar librin e parë të një autori të shquar serb, Millorad Paviç. Pas vëllimit “Histori të tmerrshme dashurie”, do të nxjerrim këto ditë “Fjalori Kazar”, vepër që i solli famën ndërkombëtare autorit.

Romani “Dimri i vetmisë së madhe” u shkrua më 1971, në kohën kur, qysh prej një viti, në jetën time prej shkrimtari kishte ndodhur një ndryshim rrënjësor. Qysh prej një viti, vepra ime botohej dhe ndiqej me vëmendje të veçantë në Perëndim. Ky kushtëzim i ri më kishte bërë të ndërgjegjshëm se këndej e tutje vepra ime do të gjendej në një raport të ri me njerëzit dhe me botën.

Ndonëse vazhdonte të shkruhej në të njëjtin truall, si edhe brenda së njëjtës kohë dhe të njëjtit rend politik, ajo vepër kishte pësuar një zhvendosje mu në aksin e saj. Thelbi i zhvendosjes qëndronte në atë që ajo u drejtohej, këndej e tutje, dy lloj lexuesve: lexuesit shqiptar, pjesërisht të indoktrinuar prej komunizmit, dhe lexuesit perëndimor, kryesisht armiqësor ndaj këtij rendi. Thënë ndryshe, në rast të zhvillimit të mëtejshëm të saj, kjo vepër do të kishte një jetë të dyfishtë, njërën në kohën pa liri, që quhej epokë socialiste, dhe tjetrën në kohën e lirisë, atë që mund të quhej kohë eterne, që është koha e natyrshme e artit. Një gjë e tillë ngjante e pamundur. Këto dy kohë e përjashtonin njëra-tjetrën dhe njëra prej tyre, donte apo s’donte shkrimtari, do të ndihej e tradhtuar.

I gjendur në një skajim që do ta quaja tragjik, në qoftë se nuk do ta kisha zgjedhur unë vetë, duke e ditur se koha e dytë, ajo eterne, ishte koha e vetme e letërsisë, me besim donkishotesk tek arti, arrita të krijoj bindjen e brendshme se edhe brenda robërisë mund të përdorja ligjet dhe veglat e kohës eterne. Thënë ndryshe, të ndihesha i çliruar prej kushtëzimit komunist.

Kishte ditë që kjo ngjante e mundur, ashtu siç kishte të tjera kur shpresa venitej dhe horizontet mbylleshin. E ndërlikonte gjendjen fakti që nuk po trajtoja më ndonjë mit a legjendë të jashtëkohshme, por ngjarjen më dramatike bashkëkohore, përçarjen brenda universit komunist.

E vetmja hatu që kisha, ishte armiqësimi grotesk i Shqipërisë së vogël me kampin socialist, çka më lejonte demonizimin e këtij kampi, pjesë natyrale e të cilit, ndonëse formalisht e shkëputur, Shqipëria vazhdonte të ishte. Ndërkaq, kisha kundër meje të gjitha rregullat dhe ligjet paralizuese të realizmit socialist.

Duke e nxjerrë titullin e veprës prej fillimit të “Rikardit të tretë” të Shekspirit, “Now is the winter of our discontent”, e kam nisur kronikën e frikshme të përçarjes së komunizmit, asaj që ende nuk e kishte prekur asnjë shkrimtar i hapësirës së

pafundme të kampit, i bindur se e vërteta për të cilën do të dëshmoja, ndonëse nuk do të ishte e plotë, gjithsesi nuk do të dëmtohej prej mangësisë. E dija se nuk do të kisha asnjë përligjje përpara kohës dhe as alibi të tipit: mungesë njohjeje, naivitet për shkak të besimit në idealet doktrinore e të tjera si këto. I njihja faktet, e dija të vërtetën, ashtu siç dija maskën dyzuese, me të cilën ajo mbulohej. Mbi të gjitha, e dija se si dëshmues i brendshëm i temës më tabu të kësaj bote, kisha një përgjegjësi të veçantë për vërtetësinë e tablosë globale të bllokut të lemerishëm komunist, që ende e kërcënonte botën. Bashkë me ngjarjen romaneske, doja apo s’doja, i jepja Perëndimit një informacion për këtë botë, për rrezikun, për tmerret ose për bllofet e saj.

I ndërgjegjshëm se vërtetësia e tablosë globale gjithsesi do ta bënte të falshëm cungimin e së vërtetës lidhur me atë çka ndodhte në Shqipëri, në vendin ku jetoja dhe ku libri do të lexohej me lupë, që nga militantët fanatikë të regjimit gjer te vetë sunduesi, portreti i të cilit ishte mu në qendër të pamjes, për asnjë çast nuk dyshova se kisha bërë një zgjedhje të gabuar.

Koha më shumë më dha, sesa nuk më dha të drejtë plotësisht. Shqipëria komuniste, si të ishte njerkë, e priti veprën me këmbët e para, kurse e kundërta ndodhi me botën e lirë, dhe kjo ishte kuptimplotë. Pas Francës, në më shumë se gjysmën e Europës, romani u prit më mirë se ç’e mendoja, ndonëse miqtë e Rusisë sovjetike, të acaruar natyrisht prej tij, do ta konsideronin si roman antisovjetik dhe njëfarë tradhtie ndaj komunizmit. (Njëzet vite më pas, pas botimit në Rusi, më 1992, romani nuk u konsiderua prej rusëve as pro as antisovjetik, por thjesht si pasqyrimi i dramës së përbashkët të dy vendeve, Rusisë së madhe dhe Shqipërisë së vogël, që vuajtën bashkërisht stalinizmin e kazermës, nën trillet e “dy binjakëve ideologjikë”, Hrushov dhe Hoxha!)

Tabloja globale e komunizmit botëror në këtë roman ishte një ndër më të zymtat që kishte dhënë ndonjëherë letërsia. Jo vetëm titulli, por një pjesë e atmosferës ishte një homazh i qëllimshëm për autorin e “Rikardit të tretë”. Konsili i fshehtë i shefave të komunizmit botëror në Moskë, në prag të përçarjes, më shumë se me festat komuniste, ngjante me një mbledhje funebre dhe të tilla ishin pritjet zyrtare, ku fantazma ministrash të pushkatuar kërkonin vendet e tyre në tryezën e gostisë. Në pjesën e dytë të diptikut,

tabloja do të zymtohej edhe më fort.

Përshkrimi i krimeve në kupolën komuniste, ato që ngjasonin me vrasjet e mesjetës, do të bëheshin zotëruese, gjë që shkaktoi edhe ndalimin e veprës.

Sa për atë që tabloja ishte e paplotë dhe ndonjë nga portretet kryesore gjithashtu, kjo ishte e pashmangshme. Megjithatë, isha i bindur se në këtë libër nuk kishte të vërteta të përmbysura. Thelbi i tij ishte i vërtetë. E vërtetë dhe jo e shpikur prej meje ishte mbledhja e tetëdhjetë shefave të komunizmit për të dënuar shefin e tetëdhjetenjëtë. Të vërteta, të riprodhuara prej procesverbaleve janë fjalët që u thanë, akuzat, kundërakuzat dhe, sado paradoksale të duket, ende sot po t’i lexosh ato, krijohet përshtypja se shefi i tetëdhjetenjëtë, ai i vetmuari, ai i fajësuari si renegat, ai që, në të vërtetë, ishte më i egri ndër ta, dilte, përkundrazi, më i logjikshmi. Sepse kolegët e tij më liberalë nuk e akuzuan për krimet, ngaqë krime kishin bërë ata vetë, pa përjashtim, por për një gjë që tingëllonte qysh në atë kohë groteske, e dyfish e tillë tingëllon sot: ti ke tradhtuar partinë mëmë, bjeri në gjunjë asaj! Akuza tjetër, e shpallur madje publikisht se i “qe shitur Perëndimit për tridhjetë aspra”, në vend që ta dëmtonte, kishte bërë përsëri të kundërtën.

Aventura e shefit komunist shqiptar për ta shkëputur Shqipërinë nga blloku komunist, pavarësisht nga motivet egocentrike prej nga u nis, ka qenë i vetmi aksion i tij, të cilin pjesa më e përparuar e Shqipërisë e ka përkrahur. Në atë shkëputje, Shqipëria, e ndarë nga Europa prej komunizmit, vuri të vetmen shpresë për t’u kthyer te kontinenti mëmë.

Në qoftë se kjo do të ndodhte, fati i Shqipërisë do të ndryshonte kryekëput. E bashkë me të i ndryshëm do të ishte gjykimi i historisë për shefin komunist të vendit. I skajuar midis Titos dhe Frankos, kishte gjasë që, për shërbimin që pa dashur i kishte bërë vendit të vet dhe Perëndimit, duke i larguar rusët nga Mesdheu, të gjykohej më butësisht prej kohës.

Për fat të keq, shkëputja e Shqipërisë prej bllokut komunist nuk e çoi Shqipërinë drejt Europës. Në këtë sfond, romani që duhej të ishte këngë për lamtumirën nga një botë e padashur, do të mbetej thjesht kujtimi i një zhgënjimi.

Tridhjetë e pesë vite pas botimit të parë, të vetmit botim të pacunguar në Shqipëri, libri vjen përsëri në duart e lexuesit shqiptar, i cili sot nuk është më i ndryshëm, por i njëjtë me atë të botës së lirë.

MAPO

16

Libri

E hënë, 28 maj 2012 www.mapo.al

Romani është një përpjekje për të lexuar në shikimin e atij njeriu, pas gjashtëdhjetë vjetësh, një mendim dhe një ndjenjë tjetër që nuk i ka lexuar kush më parë. Nuk është fjala për të fshirë dallimet, për të justifikuar krimet apo për të amnistuar pa nevojë një shkrimtar që me fjalën e tij shëlbuese ka ushqyer plojën e bashkatdhetarëve të tij. Fjala është për të kuptuar xixëllimën e një gjesti që është shenja e një bote të panjohur nga doktrinat e luftës dhe armiqësive

“Ushtarë të Salaminës”, romani i shkrimtarit spanjoll Javier Cerkas, botuar në shqip nga “Toena”

E fshehta thelbësore i zbulohet artit Preç Zogaj

Hulumtimi në këtë të fshehtë, vendosja e ngjarjeve në një kontekst të ri që lejon me tejkalue nga distanca e kohës tablonë e ndarjeve bardh e zi, qëmtimi dhe nxjerrja në pah e njerëzores së harruar nga gërmadhat e luftës, thellësia e refleksioneve dhe bukuria e të shkruarit- të gjitha këto përcaktojnë në lidhjen e tyre origjinalitetin dhe madhështinë e këtij romani

Libri “Ushtarë të Salaminës” është libri që nuk shkroi Masasi. U desh të kalonin gjashtë dekada që Spanja të përgatitej për të pranuar të fshehtat e censuruara nga lufta dhe armiqësitë, të vërtetat kundërthënëse me historinë e shkruar

“Ushtarët të Salaminës” është një roman me jo më shumë se 220 faqe. Por kur e përfundon së lexuari të bëhet sikur ke lexuar volume të tëra për Spanjën, për Luftën Civile, për rënien e përgjakshme të Republikës, për triumfin e përgjakshëm të regjimit të Frankos, për Tranzicionin, për Pajtimin, për gjithë atë shtjellë ngjarjesh të papërsëritshme që ka përjetuar Spanja në periudhën midis viteve tridhjetë deri në vitet tetëdhjetë të shekullit të kaluar. Vetë këto ngjarje kanë ardhur duke u shoshitur e ftilluar në kohë, por misteri dhe domethënia e tyre kanë vazhduar të intrigojnë kërkimin letrar-artistik të penave më të mira të Spanjës. Javier Cerkas, një pesëdhjetëvjeçar, nuk ishte një shkrimtar i top-listës para se të shkruante “Ushtarë të Salaminës”.

Me botimin e këtij romani ai bëri një kapërcim pindarik duke çuar anembanë botës, përfshirë Shqipërinë tonë, një emër të ri dhe një vepër të re për Luftën Civile të Spanjës. Më shumë se kaq dhe më thellë se kaq, ai shkroi një vepër për “të fshehtën thelbësore” të konflikteve civile, që janë më tragjiket e më të dhimbshmet që mund të ekzistojnë. Hulumtimi në këtë të fshehtë, vendosja e ngjarjeve në një kontekst të ri që lejon me tejkalue nga distanca e kohës tablonë e ndarjeve bardh e zi, qëmtimi dhe nxjerrja në pah e njerëzores së harruar nga gërmadhat e luftës, thellësia e refleksioneve dhe bukuria e të shkruarit- të gjitha këto përcaktojnë në lidhjen e tyre origjinalitetin dhe madhështinë e këtij romani. Cerkas u vu përballë kësaj të “ fshehte” si pa kuptuar, kur duke qenë gazetar kulture konstatoi se poeti i madh republikan Antonio Maçado dhe shkrimtari falangist Sançes Masasi, pra dy armiq në fronte të kundërta, ishin përballur me vdekjen pothuajse në të njëjtën kohë, kur po rrëzohej Republika dhe pothuajse në të njëjtin vend- afër kufirit francez, njëri duke dashur të largohej nga Spanja bashkë me nënën dhe vëllanë e vogël, tjetri i kapur rob nga ata që po mundeshin.

Maçado vdiq, kurse Masasin e shpëtoi nga pushkatimi një milic republikan. Vëllai tjetër i Maçados, Manueli do të udhëtonte si frankist përmes Spanjës së shkrumbuar nga lufta, për të vënë një tufë me lule mbi varrin e vëllait të tij. Atje do të shkëmbejnë ca fjalë me vëllanë e vogël, Hosenë. Cerkas shkroi për këto përqasje një artikull gazete, të cilin e mbyllte kështu: “Nga të gjitha historitë e Historisë, shkruan Haime Hil, më e trishta është ajo e Spanjës, ngaqë mbaron keq”. Mbaron keq? Kurrë nuk do ta dimë kush qe ai milici që i shpëtoi jetën Sançes Masasit, as atë çka ia përshkoi mendjen kur e vështroi në sy; kurrë nuk do ta dimë çfarë i thanë njëri-tjetrit Hose dhe Manuel Maçado te varri i vëllait të tyre, Antonio. Nuk e di pse, po ndonjëherë them me vete që po të arrinim të zbulonim ndonjërën nga këto të fshehta paralele, ndoshta do të mund të preknim edhe një të fshehtë thelbësore”.

Me jehonën e madhe, ky artikull do të bëhet shkas që autori të vihet në kontakt me dëshmitarë të mbetur gjallë që nga koha e luftës dhe të nxitet për të zbuluar të fshehtën thelbësore mes të fshehtave paralele. Romani fillon me evokimin e pushkatimit nga trupat republikanë të të burgosurve “nacionalë” në burgun

e Kolejt. Mes atyre që do të pushkatohen është edhe shkrimtari Sançes Masasi, “dikush që do të fitonte një luftë, por do të humbte historinë e letërsisë”, siç është thënë për shkrimtarët e talentuar, por të tjetërsuar të orientimit fashist. Është fundi i Luftës Civile. Ata që do të vriten janë duke fituar në fakt. Trupat nacionale frankiste po përfundojnë marrjen nën kontroll të Katalonjës, si bastioni i fundit i republikaneve dhe të kuqve. Ata që do të vrasin, janë duke humbur. Të shpartalluar, të mbetur pa furnizime dhe mbështetje, ata po përgatiten të kalojnë kufirin francez për të shpëtuar çfarë mund të shpëtohet. Të burgosurit “nacionalë” nxirren në një anë mali për t’u pushkatuar si bagëtia dhe ky është momenti kur Masasi u shpëton plumbave, përfiton nga rrëmuja dhe fshihet në një luginë pak më tej. Patrullat e pushkatuesve vihen në kërkim të tij. Njëri prej ushtarëve republikanë e gjen të mbuluar me gjethe dhe baltë në një prroskë. Shikimet e tyre pa shprehje kryqëzohen. Ky është çasti në të cilin, në dimensionin simbolik që mbart letërsia, shohim të jetë kondensuar në shpalosjen e saj intime misteri i qenies njerëzore, Spanja e thellë, Spanja e njerëzve, Spanja e habisë për gjakun që është derdhur e vazhdon të derdhet. Në shikimet e dy armiqve kryqëzohen kotësia dhe tragjizmi i luftës që ka larë me gjak Spanjën, por edhe thirrja e shpirtit të mallëngjyer të atij vendi. “ A ka njeri atje?” - pyet dikush që po kërkon më tutje. Ushtari i hedh një vështrim tjetër të arratisurit. Një “po” e tij është baras me një plumb për shkrimtarin. Ushtari papritur kthen përgjigjen: “Nuk ka njeri këtu”. Dhe ikën. Për të mos u bërë i gjallë kurrë, as kur i shpëtuari prej tij do të bëhet ministër dhe figurë e rëndësishme e regjimit frankist. Në vijim, libri është ndërtuar si një hulumtim i autorit se kush qe ushtari që i fali jetën në atë moment fatal Sançes Masasit. Më shumë se kaq, romani është një përpjekje për të lexuar në shikimin e atij njeriu, pas gjashtëdhjetë vjetësh, një mendim dhe një ndjenjë tjetër që nuk i ka lexuar kush më parë. Nuk është fjala për të fshirë dallimet, për të justifikuar krimet apo për të amnistuar pa nevojë një shkrimtar, që me fjalën e tij shëlbuese ka ushqyer plojën e bashkatdhetarëve të tij. Fjala është për të

Ushtarët që ndryshuan historinë janë ata që humbën jo vetëm luftën, por edhe atdheun. Në çastin vendimtar gjithmonë një togë ushtarësh e ka shpëtuar qytetërimin

kuptuar xixëllimën e një gjesti, që është shenja e një bote të panjohur nga doktrinat e luftës dhe armiqësive.

Elita spanjolle e dinte çfarë i kishte ndodhur shkrimtarit të Falangës. Por askush nuk fliste. Këto gjeste mbetën për një kohë shumë të gjatë të huaja dhe të papranueshme në rendin e ngrirë të ndarjeve dhe armiqësive.

Për republikanët e arratisur apo të fshehur konsiderohej tradhti t’i kishe falur jetën një falangisti. Për frankistët fitimtarë konsiderohej ulje dhe ndoshta edhe dobësi të lartësoje një akt butësie të ish-armiqve. Vetë Sançes Masasi ishte zotuar të shkruante një libër, që nuk e shkroi kurrë. Ai do ta përjetojë dalëngadalë si një përmbysje të brendshme tolerancën e të mundurve, të cilëve u dedikonte jetën.

Në të vërtetë, “Ushtarë të Salaminës” është libri që nuk shkroi Masasi. U desh të kalonin gjashtë dekada që Spanja të përgatitej për të pranuar të fshehtat e censuruara nga lufta dhe armiqësitë, të vërtetat kundërthënëse me historinë e shkruar. Filli i kërkimeve ngulmuese që do ta çojë Javier Cerkas drejt identifikimit të ushtarit të panjohur, është një vallëzim pasoduble, që shoqërohet me këngën “Psherëtimat e Spanjës”. Ushtari e këndonte në oborrin e burgut të improvizuar ku mbaheshin nacionalët që do të pushkatoheshin. E këndonte dhe e kërcente duke mbajtur pushkën si furkë në rolin e femrës. Ja fjalët e saj: “Deshi Zoti me fuqinë e tij/ të farkëtonte ca rreze dielli/ dhe me to të bënte një grua/ Dhe si u përmbush dëshira e tij/ në një kopsht të Spanjës linda/ ashtu si lulja e trëndafilit/ Tokë e mrekullueshme dhe e dashur/ Tokë e bekuar kundërmimesh e pasionesh/ Spanjë, te çdo lule në këmbët e tua/ një zemër psherëtin/ Oh, kjo dhimbja ime për vdekje/ se po iki Spanjë nga ti/ Se po më shkulin nga kopshtija…”. Kjo këngë kaq e bukur është filli i Arjanës në labirinthin e ngjarjeve, por është edhe kodi për të zbërthyer enigmën e ndodhisë, të fshehtën thelbësore.

“Ushtarë të Salaminës” është një roman i rrallë për historinë e fshehur në detaje dhe imtësira. Por është edhe revanshi apo triumfi i realizmit dhe i shkrimtarit të lirë ndaj tabuve dhe klisheve. Javier Cerkas mori pikënisjen, por nuk shkroi librin që la pa shkruar Sançes Masasi. Shkroi inversin e librit që s’u shkrua.

Ushtarët që ndryshuan historinë janë ata që humbën jo vetëm luftën, por edhe atdheun.

Në çastin vendimtar gjithmonë një togë ushtarësh e ka shpëtuar qytetërimin. Mjeshtëria e të treguarit, mprehtësia e mendimit, deduksionet e thella, lakonizmi, kontrastet dhe dritëhijet fine, tablotë e gjera që rrokën në gjerësinë dhe ndërlikimin e tyre me fraza lapidare-të gjitha këto dhe vlera të tjera që nuk po i përmendim, bëjnë që “Ushtarë të Salaminës” të jetë një roman që risjell shijen e letërsisë së madhe për lexuesin shqiptar. Mesazhet e tij antidogmatike janë aktuale për Tranzicionin postkomunist shqiptar, që ka pasur e ka pika ngjashmërie me Tranzicionin postfrankist në Spanjë. Përveç shtëpisë botuese “Toena”, një meritë të veçantë për përzgjedhjen dhe përkthimin cilësor në shqip të këtij romani kanë përkthyesit Edlira Hoxholli dhe Bashkim Shehu.

MAPO

17 19

Libri

E hënë, 28 27 shkurt maj 20122012 www.mapo.al

ditari

Fragment nga ditari i shkrimtarit dhe ekonomistit Dhimitër Pasko (Mitrush Kuteli). Komisioni shqiptar në bisedë me Hudeczek-un për marrëveshjen e kleringut. Shqipëria kërkon që 50 milionët e dhëna për ushtrinë të shkëmbehen me mallra

Kuteli: Ah të vërtetat i dimë ne, por jemi të vegjël e të mundur!

Në dhjetor të 1943-it, Komisioni i Bankës Kombëtare (Beratti, Pasko, Qyteza, Meksi, Kondi, Ziaj, Xhevdeti) bisedon me gjermanët për një sërë çështjesh që prekin ekonominë e vendit Jorida Pasku “Ardhi Zega dhe biseduam-me Berattin-mbi problemet miniere, krom në lidhje me gjermanët. Këta duan të na gllabërojnë toptan. Do shpëtojmë gjësend? Kjo është lufta jonë. A do mundim? Po, më duket se në asnjë vend nuk patën një rezistencë kaqe të fortë. Kemi frikë mos venë në “arrierée” (të prapambetura) borxhet austriake të Wied-it e çështjen e Mamurasit”, shkruan ekonomisti Dhimitër Pasko në ditar më 9 dhjetor të 1943-it, kohë kur Komisioni i Bankës Kombëtare (Beratti, Pasko, Qyteza, Meksi, Kondi, Ziaj, Xhevdeti) bisedon me gjermanët për një sërë çështjesh që prekin ekonominë dhe financat e vendit.

Janë të shqetësuar çfarë do ndodhë me marrëveshjen e shkëmbimit, 50 milionët e dhëna për ushtrinë gjermane, të shkëmbehen me mallra. “Mapo” boton një pjesë të bisedës me kreun e komisionit gjerman, Hudeczek-un. Ajo është në gjuhën franceze, për lexuesin vjen në shqip e pajisur me shënime sqaruese nga bijtë e Kutelit, Atalanta dhe Pandeli Pasko. Edhe pse në kohë lufte, e kushtet e gjermanëve janë të tjera nga ato të vendasve- “në sallonet tona s’ka frona. I kanë vjedhur”(shkruan DH.P)--ai që e merr në dorë ditarin i kupton përpjekjet për të mbrojtur monedhën vendase dhe ekonominë.

Ekonomisti Dhimitër Pasko ka zhvilluar më parë biseda edhe për arin shqiptar që ndodhet në Gjermani. Ai ishte i vetëdijshëm për përfundimet e bisedimeve. “Vae Victis!” (Mjerë të mundurit). “Si mjerë ne të vegjëlit dhe të përçarët”, shkruan Kuteli më 29 nëntor, 1943 dhe vijon: “Ah, të vërtetat i dimë ne, por jemi të vegjël e të mundur!”.

“Ditari i Ekonomistit Mitrush Kuteli (Dr. Pas). Nga lufta për të shpëtuar floririn e Bankës dhe disa raporte e kujtime” gjendet tanimë në libraritë e kryeqytetit.

5 dhjetor 1943, e hënë (Shënkolli) ... Dola me biçikletë. Mendime të përleshura: Baba, Nënë. Trishtime. Sa vjen po hy në dhe... Koha e mirë. Shkoj e vij me biçikletë, plot trishtim. Kam shpirtin plot me urrejtje për ata që ma vranë: Italjanët! Prapë janë këtu. Kanë pozitat e tyre ekonomike e financiare të forta. Dhe përse? Përse rrinë këtu kaqë shumë? Dje edhe hamajtë e Bankës (që suall nga Durrsi mallra) gjith italjanë.

Por lipset të mbaroj dy çështje: të personelit të Bankës dhe të sistemit. Sot! Hyra në bankë. Rivështrova artikullin: “Mblidhni e punoni leshin”. Dua ta zgjeroj. Dua të zhvillohet një industri e vendit. Do vi dhe me një tjetër artikull: “Për krijimin e një industrie kombëtare të leshit”. E shpura artikullin. Del nesër.

Fola me Bubanin. U poqa atje. U njojta me Burnazianin. Folmë për muzikë ballkanike e shumë të tjera. Do sjell një artikull: Në Prizren mes të gjallëve dhe të vdekurve”.

Djellë, djellë! “Çështja e plafonit1”. Jam në këshillë.

Që më 10/ 1/2. Beratti, Kondi, Pasko, Meksi, Q yteza- Jemi në këshillin ministror. Luftojmë për “plafonin”.

Lufta është kjo: të importojmë nga Gjermania mall për 50 milion (sa u kemi dhënë për Ushtrinë, të hyjmë në clearing tregtar). Pastaj kemi miniera-dëmerekuizime. Do na hanë me çështjet e Ushtris. Kanë nisur që tani t’i japin.

Ndofta mall të vjetër italjan, të zaptuar prej tyre. Beratti kish vënë plafon 50 mil.

Keq. E zbriti-si gabim shtypi-në 5. E ngritmë në 10. Kërkojnë gjermanët 15.

Vazhdon lufta!

Ora 12.00-Bejleri nuk ardhi.

Duan të financojnë eksportimin nga Shqipëria gjith prej Shqipërisë. Si bënë në Rumani, ku B.K. e R financonte eksportimet në Gjermani, në vend të financonte Gjermania importimin nga Rumania. Ne duam që të lahemi nga borxhi, pastaj... Ata thonë ndryshe: Të nxjerrëm tani nga Shqipëria. Të sjellëm mall nga Gjermania. Po të mbetet gjësend nga eksportimi gjerman, atëherë paguhet gjësend nga borxhi i parë. Ku do të dalëm? Si do të dalëm?

-Hudeczek-u ndez cigare pas cigare. Është nervoz.

-Beratti i qetë flet me gojë-mjalti, me shënja të bëra me dorën e djathtë.

Hudeczek-u më shikon me inat. Unë ja prisha hesapnë. Vuri syzet përmbi sy - mbi ballë - e dorën në jelek. Delikat, po “farouche2”.

Beratti: Paratë janë të popullit shqiptar. Të tjera para nuk kemi! (Po kjo ngadal, pa ton të rëndë) -Përsëri 50 mil.

-Jemi si dy ushtri që jemi gati për luftë.

-Më dhemb zemra!

-Jam i sëmurë!

Duket Dajti me pak dëborë.

Rroftë Shqipëria!

(Këtë e shkruaj s’di përse - si budalla) Hudz- Ne kemi nevojë për të financuar ushtrinë.

Beratti - A mund të kemi detyrimin e prerë nga ana juaj se do të na furnizoni me mallra?

... Dola me biçikletë.

Mendime të përleshura: Baba, Nënë. Trishtime.

Sa vjen po hy në dhe...

Koha e mirë. Shkoj e vij me biçikletë, plot trishtim. Kam shpirtin plot me urrejtje për ata që ma vranë: Italjanët!

Prapë janë këtu. Kanë pozitat e tyre ekonomike e financiare të forta. Dhe përse? Përse rrinë këtu kaqë shumë? Dje edhe hamajtë e Bankës (që suall nga Durrsi mallra) gjith italjanë ...

Hudz.-Dëshira jonë për t’ju furnizuar me mallra është e prerë. Por një detyrim të prerë - për shkak të rrethanave - ne nuk mund ta themi. Pastaj është fuqia blerëse e mallrave. Mbase tregtarët nuk duan ta bëjnë këtë, për arsye ekonomike.

Beratti: Shteti Shqiptar zotohet dhe e bën këtë. Dërgon një përfaqësues dhe bën blerjen e mallrave.

Hudz: Ne themi më parë fondet për ushtrinë. Pastaj mallrat.

- Çështja e pezullimit të mallrave, në qoftë se s’ka disponibilitet. Në të tjera shtete kjo nuk hyn, thotë H. se janë sende lufte. Pra, edhe kur s’ka disponibilitet.

Këtu hynë herën e parë mineretë (krom).

Shton pastaj lëkurat.

Btti. Ne kemi pasur gjithnjë dëshirë të eksportojmë mallrat tona në Gjermani.

Dhe nuk ia kemi arritur.

Beratti: Mirë, Z. Po mbaj shënim dëshirën tuaj.

Hudeczek - Por nuk ka kohë për t’i vënë në klering H-Ratifikimi bëhet më von në Berlin.

Prandaj duhet të fillojë të zbatohet.

Duhet dërguar te Fyhreri.

Beratti-Mund edhe të mos ratifikohet.

Hudz.-Jo, është çështje formaliteti.

Thjesht një formalitet Ora 12/3/4 -Tani çështja e 15, 000, 000 fr.shq. që ka nevojë ushtria në mënyrë urgjente -Ari 600.000M. Vjen pas disa ditë.

Bëmë letrat të shtunë Çështja e kursit-Me sa ta shesim arin në treg. Ky qerata Beratti di të gënjejë pa u skuqur asnjë grimë. Si një maçok me syze. Po çështjet shqiptare i

mbron shumë mirë.

-transportimi -Kursi 28/1/2 - Indeksi i çmimeve.

Fola unë për këto tri pika.

7 dhjetor 1943, e martë Hudeczek: Për të siguruar fondet e nevojshme në vendet e pushtuara Reichsfinanzministerium vinte në dispozicion të atij vendi shumën e nevojshme në marka të Rajhut për të marrë në këmbim fr.shq Për të ekuilibruar shumën e mbledhur në Berlin me pagesa për ushtrinë, tregtinë e të tjera. Në dhjetor do vinë edhe të tjera sasi ari. Ne ju japëm ar tani, marrëm parasysh gjendjen e jashtzakonshme të Shqipërisë. Qëllimi ynë nuk është të paguajmë gjithë shpenzimet e trupave në ar. Po më vonë do sjellëm mall. Ose do të jetë përmirësuar gjendja e Bankës që kështu banka të na akreditojë. Ne jemi këtu për t’ju mbrojtur nga bandat dhe për t’ju ndihmuar Unë pata thënë që të na japën mjetet mbrojtjeje për të sjellë nga Vlora të hollat e Bankës (2, 500,000). Ballistët duan t’i marrën. Çështja e çmimit të arit. Thotë 30.

Populli shqiptar e ka humbur besimin te letrat. Ai kërkon arin, ai parapëlqen arin...

(Marrë nga ditari. Mes të tjerash Kuteli shkruan edhe për të atin, që u vra dhe u dogj me gjithë shtëpi në Pogradec, në shtator 1943 nga ushtarët italianë) 1 2

Tavan i egër

MAPO

18

Libri

E hënë, 28 maj 2012 www.mapo.al

UET-press

“Kush kontrollon të kaluarën, kontrollon të ardhmen.

Kush kontrollon të tashmen, kontrollon të kaluarën”.

George Orwell

hijet e së kaluarës që kontrollojnë të tashmen P

Në këtë botim të shtëpisë “UET Press”, nën kolanën Studime, lexuesi gjen rrëfime jo vetëm mbi fasadën por edhe kulisat, që autorja Luljeta Progni i ka mbledhur, qëmtuar dhe paraqitur me kujdesin e një dore delikate. Intervista të rëndësishme të njerëzve që e themeluan Partinë Socialiste Shqiptare dhe një parathënie brilante nga filozofi i njohur shqiptar Artan Fuga, e bëjnë këtë libër për të mos u humbur, jo vetëm për studiuesit dhe studentët e shkencave politike, por për të gjithë ata lexues kureshtarë që kërkojnë të thellohen përtej asaj çka duket.

as vdekjes së Enver Hoxhës në prill të vitit 1985, kongresi pasues i PPSh-së, i vitit 1986, i pari pa praninë e “komandantit legjendar”, u quajt “kongresi i vazhdimësisë”. Në radhët e punistëve nuk vihej re ndonjë shqetësim i madh, të paktën nuk dukej se kishte gjasa për ndonjë ndryshim thelbësor të kursit politik. Por, nuk ishte as vazhdimësi. Europa Lindore nuk ishte më si më parë e, po ashtu, edhe Shqipëria...

Kështu e nis librin e saj “Trashëgimtarët” gazetarja dhe studiuesja e re Luljeta Progni, mbi ecurinë e një formacioni shumë të rëndësishëm politik shqiptar, atë të Partisë Socialiste.

Në këtë botim të shtëpisë “UET Press”, nën kolanën Studime, lexuesi do të gjejë aty kallëzime, ndoshta për herë të parë, rrëfime jo vetëm mbi fasadën, por edhe kulisat, që autorja i ka mbledhur, qëmtuar dhe paraqitur me kujdesin e një dore delikate.

Intervista të rëndësishme të njerëzve që e themeluan Partinë Socialiste Shqiptare dhe një parathënie brilante nga filozofi i njohur shqiptar Artan Fuga, e bëjnë këtë libër për të mos u humbur, jo vetëm për studiuesit dhe studentët e shkencave politike, por për të gjithë atë lexues kureshtar që kërkon të thellohet përtej dukjes.

Autorja ka shkëputur dëshmi të disa protagonistëve si: Xhelil Gjoni, Spiro Dede, Ismail Lleshi, Maqo Lakrori, Musa Ulqini, Guro Zeneli, Dritëro Agolli e Ramiz Alia.

Luljeta Progni shtron pyetjen nëse ishte e aftë Partia e Punës së Shqipërisë ta kryente vetë ndryshimin për të cilin edhe kishte pretenduar, po rrekeshin ta mbanin ende në këmbë sistemin komunist. Deri në vitin 1988 nuk pati asnjë platformë konkrete për ndryshime edhe brenda vetë PPSh-së, ndërsa një vit më vonë lindën diskutime për lirinë e shprehjes dhe për pluralizmin e ideve, por pa e vënë asnjëherë në diskutim rolin udhëheqës të partisë.

PPSh-ja pushoi së vepruari si parti-shtet pikërisht më 12 qershor të vitit 1991, në kushtet e një sistemi të ri, atij pluripartiak. Ky është edhe momenti kur kjo parti u detyrua të bëjë ndryshime reale. U riemërtua Partia Socialiste e Shqipërisë, por aty mbeti gjithçka kishte PPShja, përveç emrit dhe udhëheqjes së forumeve të larta drejtuese. PS-ja la jashtë saj Byronë Politike dhe ndryshoi programin e statutin e partisë, duke u përpjekur ta përshtatë me kushtet e reja të pluralizmit politik. Megjithatë, udhëheqësit e rinj të PS-së ishin trashëgimtarët e PPSh-së. PS-ja nuk mori përsipër asnjë përgjegjësi nga e shkuara e saj, nga krimet e komunizmit, që kishin për autor pikërisht udhëheqjen e PPSh-së. Krerët e partisë së riemërtuar nuk kërkuan kurrë ndjesë publike. Ata publikuan disa deklarata që rrekeshin të ndanin këtë parti nga përgjegjësitë e së shkuarës së saj totalitariste. “Aktin themelues, sikurse origjinën e çdo gjëje në botë, e mbulojnë me mister, sepse akti i krijimit është gjëja më sublime në botë”, shkruan Artan Fuga në parathënien e librit. Sipas tij, aktin themelues e mbulojnë me re e tym edhe militantë të rinj që zënë vend në tribuna. Një lidhje totem-tabu, e cilëson filozofi, duke u munduar të sqarojë ndalesat e të pathënat. Më pas historia vishet edhe me të pavërteta, gjysmë të vërteta apo manipulime të së vërtetës. Pas disa vitesh, fjalët dhe veprat e munguara kujtesa i merr si të vërteta.

Autorja e vijon rrëfimin pas vitit 1992. Kur

Partia Demokratike fitoi zgjedhjet Parlamen- iste po shkonte me një farë besimi naiv drejt sotare, PS-ja u gjend përballë kushteve të reja, në cial-demokracisë europiane, si pasojë e rënies opozitë. Për shkak të rrethanave, reformimi i së murit të Berlinit. Por pikërisht ky fakt i funPS-së u shndërrua në luftë të brendshme poli- dit ndikoi që social-demokracia europiane të tike mes figurave kryesore të partisë. Kryetari hynte në krizë. Partia Socialiste po shkonte me i saj në atë kohë, Fatos Nano, u burgos me naivitetin e kujt dëshiron të përmirësohet pas akuzën për abuzime në kohën kur kishte qenë një historie të dhimbshme luftërash, fajesh, Kryeministër dhe qëndroi në burg për rreth gabimesh, dramash, drejt së majtës europiane, katër vjet e gjysmë. Ai e drejtoi partinë nga bur- pikërisht kur kjo po hynte në krizë ideologjike, gu dhe u ridimensionua si një lider i mbështe- programore, politike. Brenda kësaj sfide, dretur shumë fort në elektorat. Nga burgu i Bënçës jtuesit socialistë, Fatos Nano i pari, nuk kishin ai drejtoi procese të rëndësishme të transformi- çfarë të bënin tjetër, me zgjuarsi, veçse të meve në PS, sidomos në vitin 1996, me të ash- zbehnin lidhjet me socialistët europianë, t’i tuquajturin “Mocioni Nano”. E shkuara komu- mbanin ato thjesht në një nivel simbolik, pra të niste e PS-së u kthye në armën e tij më të fortë ruheshin për t’u quajtur të majtë të pastër. Por për të luftuar kundërshtarët në parti. Një pjesë a ishte në të vërtetë Partia e Punës e Shqipërisë e këtyre të fundit po tregonin se e kishin vërtet një parti e majtë? të vështirë të shkëputeshin nga e shkuara ko“Nuk e besoj. Sipas meje, sigurisht kishte në muniste, ndoshta më vështirë se kryetari i tyre. fondin e saj edhe praktika dhe mentalitete të një Fatos Nano shfrytëzoi pikërisht këtë argument të majte ekstreme diktatoriale, por edhe politipër të luftuar kundërshtarët e tij. Programi i PS- ka të djathta konservatore dhe tepër ekstreme së dhe statuti i saj u ndryshuan në vitin 1994. gjithashtu. Ishte një mpleksje parametrash Bëhej fjalë për çështje të rëndësishme, siç ishte politikë, ekonomikë, socialë, psikologjikë të politika për fshatin dhe pronën. Sipas “Mocion- majtë dhe të djathtë autoritarë, sikurse ishin këit Nano”, duhej korrigjuar to kultura politike “rezoluta për fshatin”, e miratunë vitet ’30 të shekU riemërtua Partia Soar nga kongresi i fundit i PPShullit të kaluar. Janë cialiste e Shqipërisë, por së.” këto dy krahë të aty mbeti gjithçka kishte “Njeriu që qëndron në piedmajtë dhe të djathtë estal është tragjik, cilidoqoftë, PPSh-ja, përveç emrit dhe që shpërthejnë sepse në histori shpesh herë duke dhënë imudhëheqjes së forumeve gabimet korrigjohen me gabime pulse edhe drejt së të larta drejtuese. PS-ja la majtës edhe drejt së edhe më të mëdha”, thotë Artan Fuga. jashtë saj Byronë Politike djathtës politike, që Luljeta Progni ka rindërtuar ristrukturohen sedhe ndryshoi programin nëpërmjet një vështrimi të cila në drejtimin e mprehtë ndryshimet, transvet në periudhën e e statutin e partisë, duke formimet, por edhe trashëgimtranzicionit deu përpjekur ta përshtatë inë e Partisë Socialiste, në përmokratik”, analime kushtet e reja të plupjekjen e madhe të gjetjes së rozon Artan Fuga. lit të vet dhe të kontributit të vet Edhe sot Partia Soralizmit politik të pamohueshëm në historinë cialiste përsëri lupolitike të vendit. hatet midis idenLexuesi do të gjejë të vërteta të zhveshura titetit të majtë dhe atij të djathtë. Ende nuk e ka nga inate dhe pasione, do të ketë rast të shijojë zgjidhur këtë problem. një stil të shpejtë, telegrafik, të pa bezdisshëm, Në 18 vjetët e pluralizmit në Shqipëri, Partia por plot informacion. Në libër ndihen prob- Socialiste është shquar për dinamizëm në zhlemet më të mprehta që ka pasur në rrugën e villimet e brendshme të saj. Gjithnjë ka pasur vet Partia Socialiste. Fillimisht ai i lidhjes së par- të paktën dy grupe kundërshtare që kanë qenë tisë me elektoratin e majtë. në luftë të ashpër politike me njëri-tjetrin për të “Në vitet e para ’90, mënyra e lidhjes së par- fituar pushtet brenda partisë. Shpesh kjo luftë tisë me elektoratin e majtë ishte sa e thjeshtë, e është servirur prej drejtuesve socialistë si një natyrshme, aq edhe arkaike. Ishin radhët e di- demokraci e brendshme në parti. Por gjithkush siplinuara të militantëve të partisë së punës që që merr drejtimin në parti është i dënuar të shiishin mësuar të ndiqnin pas besnikërisht het me një vështrim kontradiktor. “Zjarri dhe trashëgimtarin e radhës në udhëheqje.”, vijon patosi i debatit rreth kësaj teme nuk shuhet.

Artan Fuga në parathënie. Por vitet 1998-2005, Është një lloji mërzie, melankolie, dëshpërimi kur Partia Socialiste erdhi në pushtet, e sh- që vazhdon nga boshësia e monumentit të rrëprishin këtë lidhje. Mëkati i pushtetit ndjek nga zuar dhe që si pa kuptuar vazhdon të bjerë si pas këdo. Pushtetari socialist, pasaniku social- makth mbi kokat e liderëve të radhës në parti. ist dhe militanti i varfër socialist nuk ishin më Kapje e vendit bosh, por edhe dëshirë për vennë atë lidhje besimi si më parë mes tyre. Ishte din bosh. Ky është sindromi i trashëgimtarit”, koha kur u vu re nevoja për një ideologji, for- thotë Fuga, i cili është i mendimit se popullit mulë programi, një lidhje të re. “Zaten që në shqiptar i mungon në ndërgjegjen kolektive themelim, partia nuk ishte produkt i inspirim- kultura e majtë demokratike, që duke u keqkupit të majtë ideologjik, ishte më shumë një instru- tuar shndërrohet në dëshirën për të ardhur në ment përballje nga njëra anë me një trashëgimi pushtet e për t’u pasuruar. njerëzore dhe politike që po i zinte frymën, çaKy libër, shkruar me elegancë nga Luljeta tia po binte mbi kokë, por edhe me nevojat e Progni, merr vlerë si një dritëhedhës mbi ngluftës politike të fillimit të tranzicionit”, shkru- jarje të historisë sonë të kohëve të sotme, me oban Fuga. jektivitet, sinqeritet, stil, dhe e bën historinë të Vështirësia e dytë e PS-së sikurse evidenton flasë jo vetëm me analizat e veta, por edhe me ky studim, ishte edhe ajo epokale. Partia Social- gojën e pjesëmarrësve.

16

MAPO

13 qershor 2010 www.gazetamapo.com

Eurovizion

e hënë, 28 MAJ 2012 www.mapo.al

MAPO

19

Mediat britanike ‘sulmojnë’ Rona Nishliun, por pranojnë edhe që i mundi.

Gjermanët të dyzuar: Zë prej sirene, por kënga shumë e komplikuar

“Suus”

Tmerrësisht e bukur

R

ona Nishliu është në faqet hmuan” me 12 pikë, juria e RTSH-së e para online të gazetave vlerësoi me 12 pikë Greqinë. Ndërsa më të rëndësishme në komentatori i BBC One, Graham Norbotë. Britanikët duket se e ton e cilësoi Nishliun si “Zëri i kanë sulmuar, e kanë krahasuar me jashtëzakonshëm i këtij viti”. Po kaq një “ulërimë” interpretimin e “Suus”, shumë është komentuar edhe në rrkurse kritika e ka vlerësuar pjesëmar- jetet sociale.

Rona Nishliu me këngën “Suus” ka rjen e Rona Nishliut në Festivalin Europian të Këngës. “Shumë dëgjues arritur suksesin më të madh të Shqmund të jenë tronditur nga perfor- ipërisë në Festivalin Europian të manca e këngëtares shqiptare Rona Këngës, duke u renditur e pesta ndër Nishliu. Për 26 -vjeçaren e lindur në 26 konkurrentë. “Suus” mblodhi 146 Kosovë, opinionet kanë qenë të polar- pikë nga votimi i 42 shteteve. Është izuara. Disa e kanë konsideruar këngë prezantimi më dinjitoz i Shqipërisë në komplekse dhe që shkakton kundër- 9 vitet e pjesëmarrjes në festival. Pashti, pavarësisht nivelit të të kënduar- ra saj, suksesin më të madh e ka pait”, - shkruan ndër të tjera “Deutsche sur Anjeza Shahini në vitin 2004, e Welle”. Duke qëndruar tek mediat pozicionuar në vendin e shtatë. gjermane, “Die Welt” apo “Spiegel”, Politika uron Nishliun kanë qenë të dyzuar mes vlerësimeve K r ye m i n i st r i B e r i sh a u r o i për zërin dhe kritikës për këngën dhe këngëtaren Rona Nishliu dhe ekipin stilin. Ndërsa ato britanike si “Daily shqiptar për suksesin e arritur në FesMail” dhe tabloidë të tjerë kanë sul- tivalin Europian të Këngës. Kreu i qemuar këngëtaren shqiptare dhe per- verisë “i telefonoi menjëherë pas përformancën e saj në Eurovizion, duke fundimit të festivalit këngëtares Rona e quajtur të frikshme, por në fund e Nishliu dhe i përcolli asaj urimet më kanë pranuar që ajo e ka mundur të përzemërta për suksesin, si dhe për këngën e tyre, atë me titull “Love will përfaqësimin dhe interpretimin dinset you free”, të interpretuar nga jitoz”,- bën me dije zyra për shtyp e Engelbert Humperdinck, që përfun- Kryeministrit. Nuk mund të mungodoi e 25-ta nga 26 këngët në garë. Bri- nin urimet edhe nga Kosova. tanikët kanë postuar mesazhe të Kryeministri Hashim Thaçi u dëgjuesve, që sipas tyre janë ankuar shpreh: “Në emër të Qeverisë së Repër dhimbje veshësh publikës së pas dëgjimit të ‘Suus’.

Kosovës dhe në Pikët që mori Shqipëria Krejt ndryshe kanë emrin tim, shpreh reaguar gjermanët � 12 pikë nga San Marino urimet më të mira për këngën e Nish- � 12 pikë nga Zvicra për suksesin e liut. “Një zë dhe një � 12 pikë nga FYROM këngëtares kosveshje e fuqishme”, � 12 pikë nga Italia ovare, Rona Nishshkruan “Spiegel”. liu, e cila i përfaqë� 10 pikë nga Rumania Revista prestigjioze soi në mënyrë din� 10 pikë nga Greqia nuk kursen kritikën jitoze vlerat e � 10 pikë nga Belgjika për këngën “shumë të Kosovës nën flamtrishtë dhe të kompli- � 8 pikë nga Austria urin kombëtar kuar”. Sipas saj ng- � 8 pikë nga Hungaria shqiptar në Festijallte ndjenja të dy- � 6 pikë nga Bosnje-Herc. valin e Këngës Eufishta, për një pjesë � 6 pikë nga Finlanda ropiane – Euishte e dhimbshme � 6 pikë nga Gjermania rovizion”. Kryetpër veshët, ndërsa � 5 pikë nga Turqia ari i Partisë Socialpër të tjerë shumë e � 5 pikë nga Kroacia iste i përcolli uribukur. Për të përdit- � 5 pikë nga Danimarka met për suksesin e shmen “Die Welt”, � 3 pikë nga Gjeorgjia Shqipërisë në Rona Nishliu “e ndau � 3 pikë nga Sllovenia “Eurovizion”, publikun në mes me � 1 pikë nga Malta përmes një mekëngën e saj prej si- � 1 pikë nga Suedia sazhi të publikuar rene. E tmerrshme, � 1 pikë nga Letonia në rrjetin social por sidoqoftë edhe � 1 pikë nga Serbia Twitter. “Urime të tmerrësisht e bukur”. përzemërta Rona Italianët u dashuruan Nishliut! Kosova me këngën shqiptare ka zëra të që në fillim dhe këtë e reflektuan ed- magjishëm që e kanë pasuruar tejet he me votë. “Rona Nishliu, momenti edhe çdo spektakël këngësh në Shqmë i bukur që nga fillimi i kësaj nate. ipëri”, shkruan Rama.

Një zë super i mrekullueshëm. BraRona ka falenderuar të gjithë shqvo!” - është mbështetur këngëtarja iptarët dhe të huajt që e kanë votuar. nga Mitrovica, nga vendi i saj. Shqip- Pas festivalit, ajo u shpreh se renditja tarët kudo në botë u ndjenë mirë ed- nuk kishte shumë rëndësi para he me vlerësimin e Eurovizionit. vlerësimeve të shumta që mori inter“Rona Nishliu është zëri më shpër- pretimi dhe kënga “Suus”. E pyetur thyes i Eurovision-it dhe shqiptarët mbi komentet tejet pozitive të medijanë shumë në Europë, t’i ndihmojmë ave europiane, ku këngëtarja Nishliu duke votuar, sigurisht duke na ndi- është vlerësuar si Aretha Franklin hmuar dhe ata për Ninën tonë”, - tha- shqiptare, apo zëri më i bukur i festinë dy komentuesit italianë të festivalit valit, Rona deklaron se kanë qenë një të natës finale. Ndërsa ata “na ndi- mbështetje tejet e madhe.

“Rona Nishliu, momenti më i bukur që nga fillimi i kësaj nate.

Një zë super i mrekullueshëm.

Bravo!”

- është mbështetur këngëtarja nga Mitrovica, nga vendi i saj.

Shqiptarët kudo në botë u ndjenë mirë edhe me vlerësimin e Eurovizionit

Rona Nishliu duke festuar

Për të përditshmen “Die Welt”, Rona Nishliu “e ndau publikun në mes me këngën e saj prej sirene. E tmerrshme, por sidoqoftë edhe tmerrësisht e bukur”

20

MAPO

E hënë, 28 maj 2012 www.mapo.al

sport

Milani

Tiago Silva si Ibra: Na duhen përforcime Tiago Silva është në të njëjtën gjatësi vale si edhe Zllatan Ibrahimoviç.

Mbrojtësi brazilian ka theksuar të njëjtën ide si të sulmuesit suedez. “Qëndroj te Milani sepse jam i lumtur dhe është shtëpia ime, por për të fituar na nevojiten përforcime cilësorë”. Qendërmbrojtësi shfajëson trajnerin Alegri për dëmtimin

në fund të sezonit. “Është tërësisht faji im, mbase pa atë incident nuk do ta kishim humbur titullin. Kam qenë unë ai që doja të luaja me çdo kusht kundër Romës. E dija se nuk isha mirë, por në atë moment ndjeja se duhet të ndihmoja skuadrën, kështu kam vendosur që ta provoj. Trajneri nuk më ka forcuar kurrë,

përkundrazi. Deri në fund më ka thënë ‘Tiago bëj atë që ndjen, unë kam besim tek ti’. Mbaj mend që Bonera në nxehmje më tha ‘mos rreziko, ti na duhesh në ndeshjet e ardhshme, na duhesh në ekip’.

Por unë nuk dëgjova asnjë dhe bëra me kokën time. Sot nuk do ta bëja, kam gabuar”, - thekson Tiago Silva.

Supergoli i Vilës bën De Biazin të buzëqeshë Ka qenë një lojë e ashpër, ku iranianët nuk i kursyen shkelmat, por arritën edhe t’i afrohen shumë golit, duke na treguar edhe pikat e dobëta në fazën mbrojtëse Jeton Selimi

Shqipëria dhe Irani kanë luajtur miqësoren e parë në histori përballë tyre në fushën neutrale të Stambollit, në stadiumin “Iononu” të Beshiktashit.

Trajneri De Biazi, ndryshe nga miqësorja e pesë ditëve më parë ndaj Katarit, rreshton një skuadër me një sulmues, ku atë detyrë e ka mbuluar Edgar Çani që mbështetej nga pas nga Bakaj, Vila dhe Hyka. Pjesa e parë nuk ka pasur ritme të kënaqshme, me gabime të shumta nga të dyja skuadrat, por duhet theksuar edhe një lojë e ashpër e skuadrës së Iranit, ku në disa raste lojtarët e Karlos Keiroz kanë rrezikuar kuqezinjtë, por që janë falur nga gjyqtari i takimit. Minutat e para të ndeshjes do të jenë nën ndikimin e persëve. Kundërshtarët tanë janë të aftë të asfiksojnë lojën tonë sulmuese, por jo aq të aftë për të rrezikuar portën e Etrit Berishës, që duhet thënë se nuk kreu asnjë pritje në 45 minutat e para. De Biazi kërkon nga skuadra që të luajë më shpejt nnë adresë të Çanit, por mjaft topa janë të gabuar, ndërsa në fazën mbrojtëse çalojmë shumë në krahun ku operon Franc Veliu, që u shndërrua në një shënjestër nga lojtarët e Iranit, të cilët arrin shpesh të gjenin fundoren. Megjithatë, rastet më të mira për gol do t’i kenë kuqezinjtë, kur Elis Bakaj nga goditja e dënimit dhe Emiljano Vila në fund të pjesës së parë, do të rrezikojnë portën e

SHQIPERI - IRAN

1-0

Golat: Vila 59’ SHQIPERIA: E.Berisha, Cana, Mavraj, A.Lila, Veliu, E.Bulku, S.Lilaj (Zeqiri 61’), Vila (Osmani 86’), Hyka (Sadiku 46’), Bakaj (Brahimi 80’), E.Çani (Agolli 69’).

Trajner: De Biazi

mbrojtur nga Hagigi. Lojtari i Çernomorets ekzekuton bukur një goditje dënimi që del për pak jashtë, ndërsa Vila godet rreptë në hyrje të zonës, por qëndrore, top që pritet me vështirësi nga Hagigi. Sidoqoftë, kjo e lojtarit të PAS Janinës do të jetë edhe gjuatja e vetme në kuadrat nga të dyja ekipet. Irani do të ketë mundësitë e tij, por asnjëherë nuk do ta dërgojnë topin drejt portës të mbrojtur nga Etrit Berisha, duke shpërdoruar raste të mira për shënim.

De Biazi ndryshon në pjesën e dytë. Jashtë Hyka dhe në vend të tij Armando Sadiku. Italiani kthen me dy sulmues skemën e tij. Megjithatë, vuajmë. Vuajmë për të bërë një sulm. Ndërsa Irani është më i qartë dhe arrin të na vendosë në vështirësi. Madje, persët do t’i afrohen shumë golit në minutën e 54-ët.

Kundërshtarët do të driblojë edhe njëherë Veliun, por nuk do të kalojë dot portirin Berisha, që bën një pritje vendimtare. Megjithatë goli do të vijë dhe do të jetë një gol i shkëlqyer. Emiljano Vila do të bëjë një gjuatje fantastike, një farë “trivella” si e Kuarezmas, ndërsa me të jashtmen e të djathtës, fluturimthi, do të çojë topin në këndin e poshtëm të Hagigit, duke çuar në ekstazë atë grusht tifozësh shqiptarë që kanë mbështetur kuqezinjtë gjatë gjithë sfidës. Minuta e 60-të dhe Shqipëria është në avantazh. Berisha do të bëjë një tjetër pritje jetike, kur një top nga mesfusha do ta çajë lehtësisht në dysh mbrotjen shqiptare, ndërsa

gardiani ka arritur të mbyllë hapësirat shpejt duke shmangur një gol të sigurt. Irani bëhet më i rrezikshëm dhe do t’i afrohet shumë golit në minutën e 78-të, por topi do të qethë shtyllën e djathtë pingule.

Rasti i fundit i rrezikshëm i një ndeshjeje ku kuqezinjtë triumfuan ndaj një kundërshtari të vështirë, të panjohur dhe mbi të gjitha shumë të ashpër në fushën e lojës.

Van Persi, Asamoah dhe Suarez “Zonja e Vjetër” po bën lifting Sportmediaset shkruan se këta janë tre objektivat e parë të bardhezinjve Pas titullit të parë kampion në dhjetë vjet në Serinë A, Juventusi përgatitet të realizojë një fushatë të fuqishme blerjesh në verë, në mënyrë që të përgatitet për të përballuar me sukses edicionin e ardhshëm të Champions League. Objektivat kryesorë të klubit torinez janë tre, Asamoah i Udinezes, Van Persie i Arsenalit dhe Luis Suarez i Liverpulit, por nuk përjashtohen as pista të tjera, që mund të mundësojnë mbërritjen në skuadër të lojtarëve si Leandro Damiao, Higuain apo Destro.

Për sa i përket Asamoah, në Udine pretendojnë 15 milionë euro për kartonin e ganezit dhe bardheblutë syno-

jnë të reduktojnë kostot duke i ofruar rivalëve në kampionat Paciencën dhe njërin midis talenteve Pogba, Sorensen e Taider, 20-vjeçari francez i marrë prej Bolonjës. Flitet se Konte është i interesuar edhe për Islën, por përjashtohet mundësia që Udineze të shesë të dy mesfushorët e saj. Pista Van Persi, është më e ndërlikuar për shkak të rezistencës së Arsenalit, që nëse do të jetë e detyruar të shesë

sulmuesin e saj, në fillim preferon të flasë me Mançester Sitin, i gatshëm të ofrojë 25-30 milionë euro, nga 20 që mund të shkojë maksimumi Juventusi. Një “as nën mëngë” për drejtorin e përgjithshëm të torinezëve është fakti që kontrata e Van Persi në “Emirates” skadon në fund të 2013 dhe mund të arrihet një marrëveshje verbale, me holandezin që do të premtojë se nuk do të rinovojë dhe se do t’i bashkohet Juves pas një sezoni, me kusht që paga e tij të mos ulet nga 7,5 milionë euro aktualisht.

Për sa i përket Suarezit, ai është zgjedhja e preferuar e merkatos dhe për të po përgatitet një ofertë prej 25 milionë eurosh. Merkato në largim sheh me valixhet në dorë holandezin Elia, i cili i pëlqen Benfikës, por edhe Borusia Dortmundit.

Merkato Guardiola, një vit sabatik në Nju Jork Pep Guardiola, pas lamtumirës ndaj Barcelonës ka vendosur të qëndrojë një vit pushim larg futbollit, në Nju Jork. Siç bën të ditur, “El Periodiko de Katalunja”, ish-trajneri blaugrana ka zgjedhur Amerikën për t’u relaksuar nga lodhja e sportit duke iu dedikuar krejtësisht familjes së tij. Një vit larg nga stresi i stërvitjeve, konferencave, kampionatit dhe kompeticioneve europiane, që është i nevojshëm për teknikun për të rikuperuar forcat.

Pas katër të kaluara në stolin blaugrana ku fitoi 14 trofe, për Guardiolën është koha të ketë eksperienca të reja, jo si trajner, por si turist. Nju-Jorku është aty për ta pritur për një vit larg futbollit. Një vendim që Guardiola e ka marrë bashkë me familjen dhe që do ti lejojë trajnerit të perfeksionojë dhe anglishten e tij.

Atletiko Madrid synon të rinjtë e Barçës Atletiko Madrid ka nisur të projektojë sezonin e ardhshëm.

Sipas të përditshmes spanjolle “Marca”, Drejtori Sportiv, Kaminero është vënë në gjurmët e tre të rinjve, të cilët janë pjesë e ‘Cantera Barcelona’, por që edhe kanë

debutuar me skuadrën e parë katalanase. Në objektivin e “colchoneros” janë sulmuesi Kristian Tejo 20-vjeçar, mbrojtësi Mark Muniesa 20-vjeçar, si dhe mesfushori Sergi Roberto po 20-vjeçar.

Frei: Jam dhe do të mbetem i Xhenoas Sebastian Frei, portieri i Xhenoas, përgënjeshtroi zërat e merkatos, se ai do të largohej nga klubi. Vetë futbollisti nëpërmjet profilit të tij në rrjetin social “Twitter”, shkroi një mesazh, ku la të kuptohet se nuk do të largohet nga Xhenoa.

“Përgënjeshtroj të gjitha zërat e merkatos që më takojnë mua. Po pushoj në shtëpinë time, për t’u kthyer më i karikuar se kurrë. Forca Xhenoa”, shkroi Frei.

Çelsi, lamtumirë Kalu dhe Bosingva Erë ndryshimesh në shtëpinë e Çelsit, kampionëve të Europës.

Sipas asaj që raportojnë mediat britanike, sulmuesi Salomon Kalu dhe mbrojtësi Zhoze Bosingva, do të lënë në verë klubin londinez. Për të 2 futbollistët, kontrata e të cilëve është pranë skadencës, në Itali është interesuar klubi i Milanit.

Holanda

Van Marvijk: Heitinga, fajtor për humbjen Trajneri i Holandës, Bert van Marvijk ka fajësuar Xhon Heitingan, duke ia ngarkuar mbrojtësit përgjegjësitë në disfatën e së shtunës 2-1 nga Bullgaria. Holandezët kaluan në epërsi përmes Robin van Persit, por Ivelin Popov barazoi para fundit të pjesës së parë, ndërsa mysafirët befasuan duke fituar, kur Iljain Mitsanski shënoi në minutën e 93-të,

E hënë, 28 maj 2012 www.mapo.al

Gjermania

pas një pasimi të gabuar të Heitingas. “30 minutat e fundit më kanë zemëruar. Një pasim si ai i Heitinga është i ndaluar në futboll. Nuk mund të bëhet diçka e tillë. Tani ne kemi humbur dhe kjo nuk është gjë e mirë”, - ka thënë Marvijk. Holanda, të mërkurën, do të përballet me Sllovakinë në një ndeshje tjetër përgatitore për Euro 2012.

21

MAPO

Dështon eksperimenti Lëv: Gabuam shumë!

Trajneri i Gjermanisë, Joakim Lëv ka mbetur i zhgënjyer nga rezultati dhe paraqitja e të tijve. “Sigurisht që s’mund të jemi të kënaqur me rezultatin. Pas një analize që i bëra ndeshjes, u pa qartë që na mungonte freskia dhe kombinimet në fushë. Nga kjo ndeshje mësuam shumë gjëra, kësisoj kemi për të dalë shumë shpejt në konkluzione. Ajo çka u

bë gabim duhet korrigjuar. Këta lojtarë nuk kanë luajtur asnjëherë me këtë skemë, prandaj dhe vështirësitë ishin më të mëdha, por nuk prisja 5 gola. Në ditët në vijim do jemi më të plotë dhe jam i bindur që atmosfera do jetë më entuziaste”, – tha pas ndeshjes Lëv.

Miqësorja ndaj Izraelit do të zhvillohet në Lajpcig ditën enjte.

Pirlo: Do të jemi në gjysmëfinale, Spanja nuk na tremb, e respektojmë 34

Të kaltrit luajnë ndeshjen e parë me Spanjën, ndërsa trajneri Del Boske ka zyrtarizuar listën me 23 lojtarë një ditë pas miqësores së fituar 2-0 me Serbinë Andrea Pirlo është nga të paktët futbollistë të Italisë të mbetur nga skuadra kampione e Botës në Botërorin e 2006-ës. Çezare Prandeli, edhe pse ka grumbulluar shumë lojtarë të rinj, i beson eksperiencës së Pirlos, i cili zhvilloi një sezon të mrekullueshëm me Juventusin, duke fituar titullin e Serisë A. Ish-mesfushori i Milanit edhe pse nuk e sheh Italinë ndër pretendentet kryesore, beson se mund t’i shkojë deri në fund këtij kompeticioni. “Kjo kombëtare mund t’i ngjajë Juventusit tim. Italia nuk bën pjesë në grupin e skuadrave pretendente, por ne i kemi të gjitha mundësitë të zhvillojmë një kampionat të mirë, pse jo të arrijmë deri në fund. Objektivi i parë është të arrijmë deri në gjysmëfinale. Nuk do të jetë aspak e lehtë, por mund t’ia dalim. Sa i përket pozicionit tim, jam gati t’i marr përgjegjësitë, por përfaqësuesja italiane ka shumë lojtarë kampionë”. Skuadra e Çezare Prandelit do të përballet në takimin e parë të Euro 2012 me Spanjën më 10 qershor. Pirlo tha se Italia ka shumë respekt për kampionët në fuqi, të cilët do t’i përballojë me shumë respekt. “Spanja është shumë e fortë, kampione e Europës dhe botës në fuqi, por ne do të përballojmë duke e vlerësuar maksimalisht, me shumë respekt.”

Në fund një koment edhe për Milanin, që nuk besoi në aftësitë e tij një vit më parë, duke i bërë një dhuratë shumë të çmuar Juventusit. “Te Milani më konsideronin futbollist të mbaruar, përkundrazi ja ku jam këtu. Nuk e di nëse do të jem pjesë e

Miqësoret Të shtunën Kosta Rika – Guatemala Brazil – Danimarkë Irlandë – Bosnje Poloni – Sllovaki Jordani – Sierra Leone Portugali – Maqedoni Spanjë – Serbi Zvicër – Gjermani Holandë – Bullgari Turqi – Finlandë Çeki – Izrael Greqi – Slloveni Norvegji – Angli Algjeri – Niger Të dielën El Salvador – Moldavi SHBA – Skoci Honduras – Zelandë e Re Shqipëri – Iran Tunizi – Ruanda Francë – Islandë Meksikë – Uells

Lista e Spanjës

Italisë në botërorin e vitit 2014.”

Spanja zyrtarizon listën

Pas fitores në miqësoren me Serbinë, Vicente del Boske publikon emrat e lojtarëve që do të përfaqësojnë Spanjën në Euro 2012. 61 vjeçari pas shumë vështirësive dhe dyshimeve ka përzgjedhur skuadrën që do të kërkojë të mbrojë titullin kampion në Poloni dhe Ukrainë. Trajneri i “Furia Roja” ka preferuar Alvaro Negredon si zëvendësuesin e David Vijës, duke lënë jashtë Roberto Sol-

dadon e Valencias dhe Adrian të Atletikos së Madridit. Sikundër pritej, baza e skuadrës është BarçaReal, ndërsa lojtarë që luajnë jashtë Spanjës janë vetëm Reina, Silva, Mata dhe Torres. “Është një listë e menduar me detaje pasi kemi punuar shumë për të arritur këtu. Në ekip gjenden lojtarët që e meritojnë ndërsa ata që u kthyen në shtëpi i them të qëndrojnë të qetë dhe të ndjehen si pjesë e skuadrës, pasi në gusht do të ketë një tjetër listë dhe një tjetër aventurë.

Juanfran ka bërë një sezon të

mrekullueshëm dhe përfiton edhe nga fakti që është dëmtuar iraola.

Sezoni i Pedros nuk ka qenë i rregullt ashtu si i të tjerëve, por e kemi grumbulluar pasi nuk duhet të varemi nga rezultatet e ndeshjeve të fundit. Duhet të shohim pak më larg dhe të kujtojmë të kaluarën. Pastaj kemi nevojë për lojtarë që të na ndihmojnë nga krahët dhe që janë të aftë të ndryshojnë ndeshjen kur hyjnë në fushë nga stoli”. Ndeshja hapëse e Spanjës në Euro 2012 do të jetë ndaj Italisë, më 10 qershor në orën 18:00.

Veber fiton garën e mbretërve, triumfon në GP të Monakos

Mark Veber fitoi Çmimin e Madh të Monakos në Montekarlo pas një lufte të fortë nga fillimi deri në fund. Australiani i Red Bull kryesoi që nga xhiro e parë dhe e lëshoi kryesimin vetëm gjatë ndalesës së vetme në bokse. Në vend të dytë doli Niko Rosberg i Mercedes dhe pas tij Fernando Alonso i Ferrarit. Me këtë rezultat, piloti spanjoll merr

kryesimin e kampionatit botëror të Formula 1, duke lënë Fetelin në vend të tretë.

Pas treshes së parë, mbërritën Fetel (Red Bull), Hamilton (McLaren Mercedes) dhe Felipe Masa (Ferrari). Gara nisi e ashpër, pasi Maldonado u përplas me Mikael Shumakerin dhe doli nga gara. Po ashtu, Maldonado (Uilliams) u prek edhe me HRT-në e Pedro de la Rozës. Nga kjo përplasje, Shumaker jo vetëm humbi dy pozicione, por edhe doli më pas nga gara.

Gjithsesi, festa është e Veberit që arriti fitoren e dytë në Çmimin e

Madh të Monakos në Montekarlo, pas asaj të vitit 2010.

Alonso kryeson renditjen e botërorit pas kësaj gare, me 76 pikë pas 6 garave të para të sezonit, i ndjekur nga Fetel me 73 pikë. Pas tyre vijnë Veber që ka po 73 pikë dhe Hamilton me 63, ndërsa Niko Rosberg është afruar, duke qenë në kuotën e 59 pikëve.

Në renditjen e skuadrave, Red Bull ka një epërsi të madhe duke kryesuar me 146 pikë ndaj 108 të Meklaren Mercedesit, 86 të Lotusit dhe po 86 të Ferrarit, ndërsa Mercedes ka 61 pikë. Gara e radhës është Çmimi i Madh i Kanadasë në Montreal më 10 qershor.

2-0 5-1 0-1 1-0 X-X X-X X-X

Portierët: Iker Kasijas (Real Madrid), Pepe Reina (Liverpul), Viktor Valdes (Barcelona).

Mbrojtësit: Alvaro Arbeloa (Real Madrid), Sergio Ramos (Real Madrid), Juanfran (Atletiko Madrid), Zhordi Alba (Valencia), Raul Albiol (Real Madrid), Zherar Pike (Barcelona), Havi Martinez (Atletik Bilbao).

Mesfushorët: Ksavi (Barcelona), Sergio Buskets (Barcelona), Andres Injesta (Barcelona), Ksabi Alonso (Real Madrid), David Silva (Mançester Siti), Santi Kazorla (Malaga), Çesk Fabregas (Barcelona), Juan Mata (Çelsi) Sulmuesit: Hesus Navas (Sevilja), Pedro (Barcelona), Fernando Jorente (Ateltik Bilbao), Fernando Torres (Çelsi), Alvaro Negredo (Sevilja).

Formula 1

Australiani ka fituar një garë të vështirë, teksa ka mundur të mbajë pas vetes për 15 xhiro 5 kundërshtarë

3-2 3-1 1-0 1-0 2-0 0-0 2-0 5-3 1-2 2-3 2-1 1-1 0-1 3-0

Alonso kryeson renditjen e botërorit pas kësaj gare, me 76 pikë pas 6 garave të para të sezonit, i ndjekur nga Fetel me 73 pikë. Pas tyre vijnë Veber që ka po 73 pikë dhe Hamilton me 63 pikë

t

22

MAPO

E premte, 14 tetor 2011 www.mapo.al

Humbën në fushën me misër Një familje nga Massachussetsi në SHBA humbi në një fushë shtatëhektarëshe e mbjellë me misër dhe thirrën policinë për t’i shpëtuar nga labirinti ku ishin futur. Zyrtarët e policisë njoftuan se nëna, babai dhe dy fëmijët e tyre po shëtitshin nëpër fushë të misrit kur filloi t’i rrokë paniku pasi po binte edhe terri. Për ta kaluar labirintin në fushën e fermës Connoers në Danvers nevojitet përafërsisht një orë. Kur i gjeti policia më në fund, familja e dezorientuar ishte vetëm disa metra larg daljes. Pronari i fermës, Bob Connors, i tha gazetës Boston Globe se qëllimisht ka krijuar një labirint në fushën e misrit për t’i çorientuar njerëzit që futen në të.

“Fermën e mbyllim në orën 6, por nuk ua prishim qejfin atyre që dëshirojnë të shëtitin edhe më. Jam i sigurt se nuk do të jenë të fundit që do të humbin në misër”, tha Connors.

Fjalëkryqi klasik Fjalëkryqi klasik është një nga lojërat enigmatike më të përhapura në botë. Fjalëkryqet e para filluan të botoheshin që në shekullin e XVIII dhe vazhdon të jetë e preferuar edhe në ditët e sotme.

Rekord i turpshëm, u arrestua 100 herë Joseph Wilson nga Florida është akuzuar për vjedhjen e veshjeve të brendshme në një dyqan. Policia e njohu Wilsonin nga xhirimet e kamerës së sigurisë në dyqanin Beall’s Outlet në Port St. Lucia. Por Wilson është i njohur për policinë. Para këtij incidenti Wilson ishte arrestuar 37 herë për vepra të ndryshme kriminale (është dënuar gjashtë herë), 47 herë tjera është arrestuar për delikte tjera (26 herë është dënuar) dhe ka 15 arrestime për arsye të panjohura (tre dënime), që me një matematikë të thjeshtë del se ai ishte arrestuar gjithsej 99 herë.

Me vjedhjen e veshjeve të brendshme arriti shifrën mbresëlënëse prej 100 arrestimeve. Wilson kësaj radhe për pak sa nuk i iku policisë. E kapën falë një dëshmitari i cili e pa duke u fshehur në një kontejner bërlloku, ndërsa pas arrestimit policia gjeti edhe mallin e vjedhur në vlerë prej 200 dollarësh.

Koha e fillimit ____:____ Koha e mbarimit ____:____

Horoskopi i ditës

DASHI (20/III-20/IV)

Klimaeditëssësotmedotë nxitëçiftettëpërmirësojnë marrëdhënienetyre.Atado e bëjnë lidhjen e tyre më të ngrohtëdheharmonike.Për beqarët dita do jetë e mrekullueshme. Urani dhe Neptuni do ju sjellin fat për të takuar një person të veçantë.

DEMI (21/IV-20/V)

Venusi dhe Marsi, mbrojtësit e dashurisë do të ndikojnë pozitivisht në jetën sentimentale. Rezultati: një ditë plot bashkëpunim dhe sensualitet.

Jeta dashurore e beqarëve do jetë më e animuar.

Shfrytëzojenisatëmundni aftësinë tuaj joshëse.

BINJAKET (21/V-20/VI)

Yjet do e mbrojnë sot jetën tuaj sentimentale. Çiftet do kalojnë një ditë romantike dhe plot pasion. Do keni më shumë besim te partneri. Nëse jeni vetëm, Venusi do krijojë mundësinë për një takim.

Më e rëndësishmja është të dini se çfarë doni.

GAFORRE (21/VI-22/VII)

Sot ju që jeni në çift do mundoheni me sa keni mundësi të tejkaloni të gjitha pengesat që mund t’ju dalin në lidhjen tuaj.

Përsa u përket beqarëve, ata do tërhiqen nga dikush dhe do mundohen ta joshin me çdo kusht. Do ia dilni mbanë.

LUANI (23/VII-22/VIII)

VIRGJERESHA (23/VIII-22/IX)

PESHORJA (23/IX-22/X)

AKREPI (22/X-21/XII)

Ai do tregohet tolerant dhe do mundohet t’jua plotësojë dëshirat. Mundohuni edhe ju të bëni diçka që atij i pëlqen shumë. Beqaret do joshin dikë që kanë në punë. Do ia kaloni mirë, megjithëse nuk do krijoni një lidhje serioze.

Do jeni aq të zënë me karrierën dhe projektet personale saqë nuk do i kushtoni shumë vëmendje atij që keni në krah. Ai mund të reagoje edhe keq. Mos iu shmangni problemit por diskutojeni. Beqarët do jenë edhe sot vetëm.

Zotërit e dashurisë do ju mbrojnë sot. Venusi do të krijojë një ambient të favorshëm për dashurinë.

Nëse jeni në çift, priten momente shumë të këndshme pranë atij që doni. Nëse jeni vetëm, gjërat do fillojnë të ndryshojnë shpejt.

Dielli do e përmirësojë mjaft jetën tuaj në çift dhe ju do kujdeseni më shumë për mirëqenien e kësaj lidhjeje. Beqarët duhet të përgatiten për momente pasiononte.

Do përjetoni emocione të forta pasi të takoni dikë të veçantë.

SHIGJETARI (22/XI-21/XII)

BRICJAPI (22/XII-20/I)

UJORI (20/I-19/II)

PESHQIT (20/II-19/III)

Partneri do ju kritikojë sot sepse ai nuk e pëlqen shumë dëshirën që keni ju për të qenë të lirë.

Kërkojeni këtë të fundit me diplomaci dhe mundohuni t’ia shpjegoni gjërat ashtu si duhet. Beqarët do përjetojnë aventura të reja.

Dita e sotme do jetë shumëemirëpërçiftet.Do përjetoni kënaqësi të reja dhe dëshirat tuaja më të mëdha do të plotësohen.

Ju presin momente pasiononte.Nëse jeni beqarë do keni një takim. Gjithsesi ju nuk do ndiheni gati për të vënë lakun në qafë.

Duke qene se Jupiteri do ndikoje te shenja juaj nuk është e sigurt se do jeni tolerantë me partnerin. Do ketë kritika, tension dhe skena xhelozie. Fatmirësisht Venusi do ju ndihmojë t’i rregulloni paksa gjërat.

Komunikimi do jetë minimal. Vetëm Urani do mundohet t’ua ndryshojë pak rutinën, por duhet që edhe ju të mundoheni pak më shumë.

Beqarët nuk duhet të hidhen nëpër aventura dhe të lënë pas ëndrrat romantike.

Horizontalisht:

Vertikalisht:

1. Secila prej pikave të një ligji, të një urdhërese, të një rregulloreje a të një vendi-

1. Disertacioni që mbrohet për të marrë gradë shkencore. 2. Pa druajtje dhe me

mi. 8. Pemë e lartë. 11. Piktori që përgatit skenat për një shfaqje teatrale. 13. Ishull

kokën lart. 3. Njeri me ngjyrë. 4. Tenis në cepa. 5. Bashkim i harmonishëm i tre ose

i Greqisë në detin Jon. 17. Litar çeliku, mbrapsht. 18. Veprime të njeriut që bëhen

me shumë tingujve të njëkohshëm. 6. Lumë i madh në Itali. 7. Film që paraqet ng-

për një qëllim të caktuar. 19. Pasqyrë përmbledhëse, që përmban një varg num-

jarje e fakte të vërteta nga jeta e përditshme. 8. Presh në dialekt. 9. Litar i bërë

rash, emrash etj. 20. Tipar i veçantë ose anë e caktuar që merret si shenjë dalluese.

rrteh. 10. Viktor, shkrimtar i njohur rumun me origjinë shqiptare. 12. Pistoletë me

22. Tërësia e normave të sjelljes. 24. Gjini e letërsisë artistike që e pasqyron jetën

mulli. 14. Organizatë Arabe. 15. Besimtar. 16. Hënes i futbollit gjerman. 21. Emision

përmes veprimit skenik të personazheve. 25. Malësia e madhe në makina. 27.

Artistik. 23. Letër me vlerë, që përfaqëson një nga pjesët, në të cilat është ndarë

Shpend ujor. 28. Këshilli Kombëtar. 30. Mjet kuzhine. 31. Bakaj, futbollist i Kom-

kapitali i një shoqërie. 26. Pamje e pjesshme e diçkaje. 29. Pjesë e një rruge. 31. Det

bëtares. 33. Këngëtar popullor. 36. Tregu Ndërkombëtar. 37. Tërësi njerëzish të

në Mesdhe. 32. Letërsia Rilindjes. 34. Kat përdhes për të mbajtur bagëtinë. 35.

organizuar së bashku. 38. Trung që përdoret në ndërtim. 40. Mbarësi, lumturi. 42.

Pjesëz mohuese. 39. Përemër vetor. 41. Përemër vetor. 43. Tërësia e vetive të një

Tutje. 44. Nuk ka shumë budallai. 46. Organizatë Sigurimi. 47. Mjet transporti. 50.

njeriu, të cilat ai përpiqet t'i vërë në dukje në çdo kohë e me çdo kusht. 45. Gazeta

Pronari,ose... 50. Afërsisht. 52. Ashtu është muzika.

e PD-së. 48. Repart Francez. 49. Janë në majë të tavanit.

Sudoku | nivel mesatar

Plotësoni vendet bosh në mënyrë që çdo rresht e kolonë të ketë numrat nga 1-9.

Koha e fillimit ____:____ Koha e mbarimit ____:____

Numërkryq

Shah | nivel mesatar Gjeni figurën duke bashkuar pikat

Plotësoni tabelën me numrat e dhënë!

Gjeni 10 ndryshimet

Koha e mbarimit ____:____

Ngjyrosni pjesën me pikë dhe zbuloni figurën

Përgjigjet nr të djeshëm

Koha e fillimit ____:____

I bardhi lëviz dhe fiton në të dy rastet e e dhena në skemën e mësipërme. Sfidat e dhëna janë të përzgjedhura nga profesionistë të vërtetë të lojës së Shahut

Numra me 3 shifra: 019, 032, 174, 228, 235, 286, 292, 375, 522, 595, 737, 812.

Numra me 4 shifra: 0236, 1478, 2320, 2535, 4841, 6521, 9521, 9682.

Numra me6 shifra: 022223, 028405, 049963,

125625, 212330, 215104, 216187, 295875, 304166, 320651, 321041, 451927, 501601, 521222, 524512, 526320, 555958, 558264, 792514, 857484.

Numra me 7 shifra: 2355248, 3166102, 4586521, 5342854.

retro 1799 SOT faqja e fundit profil&

E hënë, 28 maj 2012 www.mapo.al

MAPO

23

28 maj

Lufta e “Koalicionit të Dytë”

“Koalicioni i Dytë” (1798-1802) ishte përpjekja e dytë prej monarkëve europianë, të drejtuar prej Habsburgëve të Austrisë dhe Perandorisë Rusi për të eleminuar Francën revolucionare. Ata formuan një aleancë të re dhe u përpoqën të zbrapsin fitoret e mëparëshme të ushtrisë së Francës. Austria dhe Rusia ngritën ushtri të freskëta për fushata në Gjermani dhe Itali në vitin 1799. Në verën e 1798, Napoleon Bonapar-

ti drejtoi një ekspeditë në Egjipt. Ndërkohë, gjatë mungesës së tij në Europë, shpërthimi i kryengritjeve në Zvicër e zbehu mbështetjen e Francës ndaj Konfederatës zvicerane. Kur revolucionarët përmbysën qeveritarët e kantonit në Bern, një ushtri Franceze lëvizi drejt Zvicrës, gjasme për të mbështetur republikanët zviceranë. Në veri të Italisë, gjenerali rus, Aleksandër Suvorov korri një sërë fitoresh, duke i përzë-

në francezët përtej luginës së Po-së si dhe duke i detyruar ata të ktheheshin pas përmes Alpeve franceze dhe bregut të Xhenovas. Gjithësesi, ushtritë ruse në Zvicër u mundën prej komandantit francez, Andre Massena dhe Suvorov në të vërtetë u dorëzua. Së fundmi, rusët braktisën koalicionin, në kohën që Britania këmbënguli në të drejtën e kontrollit të të gjitha anijeve në det.

Romy Schneider

Një jetë si në film

N

ë fund të viteve ‘50 Romy Schneider ishte e njohur në të g jithë Europën falë filmit “Sissi”, trilog jisë për jetën e mbretëreshës Elisabeta e Austrisë. “Sissi” e ndoqi Romy Schneiderin gjithë jetën. Kur duhej të xhirohej pjesa e katërt e serisë, ajo refuzoi dhe u largua për në Paris.

Ministrat t’a respektojnë rregulloren nder rrugë Lajme Shqypnijet Tiranë, 18 Fruer. - Lidhja e Komeve i asht sjellë Qeveris shqyptare me lutje qi kjo të marrë pjesë në nji kongres nderkomtár, qi ká per qellim të barasojë shêjet qi tregojnë viset e rrezikshme në dét, si fenerat e brigjeve të detit.

Tiranë, 20 Fruer. - Kshilli Ministruer vendoj t’auktorizohej Ministrija e Jashtme per me hi në marrveshtje me Legaten Amerikane per lidhjen e nji traktatit nenshtetsije natyralizmi, midis të Qeveris s’onë e t’Amerikës.

Kryeministrija e Shqypnis me nji shkrese të veçantë ká urdhnue, qi shoferat e automobilave te Ministrave te porositen qi t’a respektojnë rregulloren me vrap nder rrugët e Kryeqytetit.

N. M. T. Mreti dekoroj Don Jul Bonatin, famullitar i Durrësit, me çmimin e ‘”Oficjer i Urdhnit të Skanderbeut.”

Tiranë, 21 Fruer. - Rregullorja e Bektashive shqyptarë hartue si mas vendimeve të Kongresit qi ásht majtë në Korçë nder kto ditt e fundit, u vertetue prej Kshillit Ministruer.

Tiranë, 21 Fruer. - N. M. e Tij Mreti ká êmnue, me nji dekret të ditve të fundit, Generalin Leon de Ghilardi, Komandat të pergjithshem t’Entit Komtâr, “Djelmnija Shqyptare”.

Me 24 Fruer. - N. M. e Tij Zog. I. Mret i Shqyptarvet i dergoj nji Mesazh Komandantit të pergjithshem të Djelmnis Shqyptare, kû diftoj dishirin qi ká të pregatitet djelmnija Shqyptare per kohen e ardhshme, pse sigurimi e mirëgjendja e Shtetit mvaren në Djelmin. - Nder sá fjalë tjera tha edhè “Djelmnija Shqyptare duhet t’a ndijnë në shpirt të vet se zbret prej nji race qi per shêj kâ pasë fjalen “Besë’’ e ka luftue me shekuj per me ruejtum të drejtat e veta”. Komandanti n’êmen të Djelmnis Shqyptare i pergjegji N. M. Tij: “Per

GAZETA

MAPO info@mapo.al cel: 068 20 20 5555477 Gazetamapo@gmail.com cel: 068 477

veç bindjes dhe nderimit ma të lartë qi ká djaleria per Lart Madhnin t’Uaj ka dhe nji dashtni të thellë, por të dukshme në Personen e Lart Madhnis s’Uaj qi perfaqson Komin, Flamurin dhe gjith traditat heroike Shqyptare. N’emen të gjith Djelmin krenare të Shqypnis heroike po guxoj t’i parashtroj Lart Madhnis s’Uaj nderimin dhe bindjen ma të thelle, tue premntue se Djelmnija Shqyptare udhëhequr dhe drejtue prej gjenialitetit të Lart Madhnis s’Uaj do të dij të kryej detyren në çdo rasë e në çdo vend ndaj Mretit e gjith Shqyptarve”.

Tiranë, 26 II. - Kshilli i Ministruer vendoj lidhjen e traktatit tregtár e të lundrimit mjedis t’Ingliterrës edhe të Shqypnis.

Traktati do të nënshkruhet në Tiranë, edhè Kshilli Ministruer caktoj Z. Rauf Fico, Minister i Jashtëm, per me e nenshkrue n’êmen të Qeveris Shqyptare.

9. Tiranë, 26.II.- Ministrija e Arsimit pranoj botimin e veprave te Profesor Zef Schiro, Italo-shqyptár. Veprat e tija janë shkrue në djalektin e shqyptarve t’Italis.

10. Tiranë, 28. II.- N. M. e Tij mreti urdhnoj qi të formohet nji Komisjon per mnyren e rregullimit t’adjukimit të dajlaneve, si edhè per menyren e rritjes së peshqve me qellim qi të sigurohet zhvillimi i ndustris së peshqve, të cilët formojnë nji burim t’ardhunash per Shtetin.

11. Tiranë, 28. II.- Ministri fuqiplotë i Japonit n’Athinë ká lajmerue Legaten t’onë n’at vênd, se Qeverija e tij dishron me lidhë nji traktat miqsijet, tregtijet e lundrimit me Shtetin e t’onë.

12. Tiranë, 7 Marc. - Gabineti i kryesuem prej Z. K. Kotta, të marten me 4 t’k. m. n’oren 6. m.d. dha dorëhjekjen, qi kje pranue prej N. M. Tij. Mretit.

Darka e gabuar Shqipëri, 1991©

Drejtor: Artur Zheji Kryeredaktor: Arion Sulo. Zv/kryeredaktor: Alfred Lela, Aleksandra Bogdani.

Politika: Nevila Përndoj, Fejzi Braushi. Kronika: Leonard Bakillari, Habjon Hasani. Rrethe: Vladimir Karaj.

Ekonomia: Blerina Hoxha, Sabina Veizaj. Sociale: Jonida Tashi. Kultura: Jorida PASKU, Aida Tuci. Sporti: Jeton Selimi.

Komentatorë&Analistë: Mark Marku. Gentian Elezi, Arjan Vasjari. Rubrikat: Prof. Dr. Artan Fuga, Prof. Asoc. Dr. Adrian Civici.

Karikatura: Bujar Kapexhiu. Faqosja: Florenc Elezi. Ilir DRIZARI, Koordinatore: Shkëndi çili. Korrektore: Lila Plasari, Brunilda Meno.

Adresa: Bulevardi Gjergj Fishta pranë UET

Vjenë-Berlin-Paris titullohet ekspozita në Kinematekën gjermane në Berlin. Dy vjet ka punuar historiania e filmit, Daniela Sannwald, për jetën dhe veprën e aktores: Për një ekspozitë, e cila nuk lidhet aspak me jetën private të Schneider.

Ekspozita është e ndarë në pesë kapituj: Vajza, Shpërthimi, Ylli botëror, Shkatërrimi, Miti. Në vitin 1953 Romy Schneider ishte vetëm 14 vjeç kur doli para kameras. Në filmin “Kur lulëzojnë jargavanët e bardhë” ajo luajti së bashku me nënën, Magdën. Aktorja shumë e suksesshme shpejt kaloi nën hijen e vajzës.

Aktorja dashurohet me partnerin e saj të filmit, Alain Delon. Ata bashkëjetojnë, punojnë së bashku, Romy Schneider eksperimenton në karrierën e saj, xhiron komedi në Amerikë. Nga kjo kohë vjen edhe fotografia e Heinz Kösterit. Kuratorja Daniela Sannwald e sheh periudhën e viteve ‘60 si “kohën më frytdhënëse” për aktoren.

Në Francë Romy Schneider doli edhe në skenën e teatrit, nën regjinë e Luchino Viscontit. Para fillimit të provave, ajo mezi fliste frëngjisht. Romy Schneider nuk gëzonte një shkollim të mirëfilltë si aktore. Nëse i besohet biografive të shumta për të, kjo e ka bërë gjithmonë të pasigurt aktoren e famshme.

Fansat gjermanë ndihen të lënë në baltë nga aktorja e dashur. Ata nuk e kuptojnë pse Romy do të shkëputet nga “Sissi” për të qëndruar në skenat e Parisit, apo për të xhiruar komedi në ShBA. Romy Schneider ndiqet shtypi, jeta e saj private duket më interesante se filmat e saj. Kur prishet lidhja e saj me Delon-in, aktorja kthehet në Gjermani.

Romy martohet, lind një fëmijë dhe jeton në Berlin, derisa Alain Delon e merr sërish në Francë për xhirimet e filmit “Pishina”. Romy rikthehet në Paris. Ajo fiton dy herë çmimin francez të filmit “César”. Në fund të viteve ‘70 fillojnë edhe problemet e saj me alkoolin dhe ilaçet.

Në vitet ‘70 Romy Schneider kujtohet në Francë vetëm për rolet e saj në dy filma. Nga njëra anë për filmin e kostumuar, nga ana tjetër për rolin e gruas moderne që qëndron në mes dy burrave. Ajo luan rolet e grave të adhuruara, të shfrytëzuara, të dekurajuara, të përndjekura dhe të varura nga ilaçet.

Pasi luajti në më shumë se 50 filma, Romy Schneider vdes në moshën 43-vjeçare. Deri në fund jeta e saj private tërhoqi shumë fansa, por më shumë fansa tërhoqën filmat e saj. Ekspozita do të japë mesazhin e një Romy Schneider, - aktore shumë profesioniste - por pamjet që kanë mbetur në mendje janë ato private.