28 shkurt mapo ok

Page 1

Faqe 2

Afër / larg

Sazet e dasmës së Mbretit Zog, turne në Italinë e viteve ‘38 Nga Vaso Tole

Themelues Henri Çili - Kryeredaktor Arion Sulo - E premte, 28 shkurt 2014. Numër 1145. Viti V botimit. Çmimi 30 lekë. 1.5 euro. www.mapo.al e-mail: gazetamapo@gmail.com. Adresa: BLV "Gjergj Fishta"

Strasburgu, gjobë të kripur Shqipërisë për pronat, 37 mln euro vetëm për 8 çështje

Terror në Vorë

Ekzekutohet me tritol vëllai i 'të fortit' të Selitës Një shpërthim i fuqishëm me tritol të telekomanduar i ka shkaktuar vdekjen Baki Xhabaftit, pronarit të disa bizneseve, me një të kaluar problematike në vitet ‘97-‘98. Policia dyshon se bëhet fjalë për riaktivizimin e hakmarrjes mes grupit të Selitës dhe atij të Yzberishtit, që ka shkaktuar shumë viktima për hakmarrje në Tiranë Një shpërthim i fuqishëm tritoli në makinë i ka marrë jetën një 40-vjeçari pasditen e djeshme në Vorë. Krimi dyshohet se ka ndod-

hur për hakmarrje, pasi viktima Baki Xhabafti ishte një personazh i njohur për policinë e Tiranës. Shpërthimi ndodhi në orën... Faqe 7

Dyshimet për PD? Arvizu: Shumë e qartë që Basha është kryetari tani Pronarët shqiptarë i kanë kthyer sytë nga Strasburgu, pas vitesh të tëra zvarritjeje me kthimin e pronave të tyre. Gjykata Europiane për të Drejtat e Njeriut ka pranuar 413 dosje të pronarëve shqiptarë, të cilat llogaritet t’i kushtojnë Shqipërisë 150 milionë euro dëmshpërblime Faqe 2

op-ed / 10-11

NgërÇ

NGA bujar kapexhiu

Media e ngordhur urie

koment Ardian Vehbiu

Pakçka do ta përgënjeshtronte më mirë ligjin e shndërrimit të sasisë në cilësi, sesa numri i madh i të...

koment FERID MUHIQ

organizuar dhe paqësore dhe ai më siguroi që do të ishte e tillë, dhe pika e dytë që vura në dukje ishte... Dhe protesta ishte në fakt më shumë për votimet në Korçë, mesa mbaj mend. Ky ishte mesazhi kryesor i protestës; nuk ishte për armët kimike, por kjo ishte koha kur debati për armët kimike po nxehej dhe mendoj se kishte disa njerëz në PD që po flisnin për këtë dhe ndoshta... Faqe 4

Opozita braktis sallën, por nuk do të bojkotojë Kuvendin Berisha: Hiqni dorë nga marrja e pushteteve, në rast të kundërt do të na detyroni të shkojmë atje ku nuk kemi dashur. E merrni thjesht, por e keni gabim. Keni përgatitur kushtet për një destabilizim të atillë, që nuk jua merr mendja

Apologjia e Ballkanit Sokrati është i mundur vetëm në Ballkan. Nëse kërkoni argumente, përfytyrojeni Sokratin në...

Ambasadori i SHBA-së në Tiranë, Aleksandër Arvizu flet për situatën politike në vend, ligjin “Për Nëpunësin civil”, reformën territoriale, marrëdhëniet me Berishën, si dhe mbi punën e qeverisë. I pyetur se a ka folur me Bashën për armët kimike, ai tha se “ishte një bisedë shumë e shkurtër, dhe si për çdo protestë, mesazhi i parë nga unë ishte që shpresoja të ishte e

Rikthehen bilbilat e përplasja e tavolinave në Kuvend. Por tashmë protagonistët kanë ndërruar vend. Nuk janë më socialistët që gjatë kohës së qëndrimit të tyre në opozitë e kanë praktikuar herë pas here këtë lloj sjelljeje, por janë demokratët, të cilët dje kanë gjetur pikërisht këta mekanizma për të protestuar ndaj veprimeve të fundit të mazhorancës së majtë... Faqe 3

atentati

Shifra e frikëshme

Ndërtuesi Ceka i zhytur në borxhe, hetim edhe konflikteve me shtëpitë

FAQe 6

7 kronikë

Gjendet i vrarë tregtari i luleve, dyshime për grabitje Lufti Peti, pronar i një biznesi lulesh në zonën e Liqenit, është gjetur i vrarë me mjete të forta në makinën e tij. Autopsia përcakton se ai është goditur për vdekje mbrëmjen e së mërkurës

koment / 11

Faqe 16

The Times

Stili autokratik i Erdoganit ngrin rrugën europiane të Turqisë Bashkimi Europian pritet të ngrijë kërkesën e Turqisë për anëtarësim, nga frika se kryeministri i këtij vendi është duke drejtuar qeverinë e tij drejt autokracisë. Sipas gazetës, presioni për të ndaluar bisedimet ka ardhur pasi aleatët perëndimorë të Ankarasë kanë shprehur shqetësim për legjislacionin që ka nxitur Recep Tayyip Erdogani, i cili kufizon të drejtat civile dhe i jep atij kompetenca të reja. Javën e kaluar, Qeveria e Turqisë ka propozuar një ligj të ri, i cili do të zgjeronte në mënyrë dramatike kompetencat e Agjencisë së Brendshme të Inteligjencës, apo MIT. Ligji, i cili pritet të kalojë në parlament këtë javë, do t’i japë agjencisë imunitet të gjerë ligjor dhe të drejtën për të “mbledhur, regjistruar dhe analizuar informacione...


2

fokus

1

ngjarje e ditës

Arvizu: Më shumë njerëz humbën vendet e punës, nga sa ishte e nevojshme politikë /

Faqe 4

ekonomi/ FMN firmos

sot kredinë 300 mln euro për Shqipërinë

Faqe 5

kronikë/ Ndërtuesi Ceka i

zhytur në borxhe, hetim edhe konflikteve në biznes

Faqe 7

Këtu fillon odiseja e Gëzimit për të regjistruar dy hektarët e marrë në Zyrën e Pasurive të Paluajtshme në Vlorë, adresimi në gjykatat e Shqipërisë, dhënia e vendimeve në favor të tij që mbetën në letër, ngritja padi në Gjykatën Europiane për të Drejtat e Njeriut në Strasburg

Në Shqipëri numërohen 8 mijë të vrarë për çështje të pronësisë. Në kronikën e zezë të shtypit të Shqipërisë botohen herë pas here lajme për vrasje për shkak të pronës. Sipas të dhënave të shoqatës ”Pronësi me Drejtësi”, numri i personave të vrarë në këto 22 vjet ka arritur në 8 mijë vetë. “Ky është një bilanc lufte në kohe paqeje”, komenton Agim Toro.

Pronat, Gjykata e Strasburgut mund t’i ngarkojë 150 milionë euro penalizim Shqipërisë Nga Ani Ruci/DW

G

ëzim Boçari , Zv.dekan dhe shef i Departamentit të Farmakologjisë në Fakultetin e Mjekësisë, pret prej 22 vitesh të marrë pronën që i takon, të trashëguar nga prindërit e tij. “Prona ndodhet në bregdetin e Jonufrës, e bleu gjyshi im në vitin 1929. Në vitin 1947 e konfiskoi regjimi komunist, e ktheu në Ndërmarrjen Bujqësor ‘Rinia’, ku u ndërtuan tarraca me agrume dhe kështu ishte deri në vitin 1991. Gjithë dokumentacioni i kësaj prone është në Arkivin e Shtetit dhe në Institutin Kombëtar të Hartografisë. Por pas përmbysjes së regjimit komunist kjo pronë nuk më është kthyer ende, as sot e kësaj dite. Në rrugë korruptive, atë e kanë marrë të tjerë që nuk janë pronarë”, -thotë për DW Gëzim Boçari. Ai tregon se nga kjo pronë, në vitin 1996 Komisioni i Kthimit dhe Kompensimit të Pronave i dha vetëm dy hektarë, sepse prona në dokumentet arkivore figuron në emër të nënës dhe babait të tij dhe sipas ligjit atij i takon 1 hektar për secilin nga prindërit. Këtu fillon odiseja e Gëzimit për të regjistruar dy hektarët e marrë në Zyrën e Pasurive të Paluajtshme në Vlorë, adresimi në gjykatat e Shqipërisë, dhënia e vendimeve në favor të tij që mbetën në letër, ngritja padi në Gjykatën Europiane për të Drejtat e Njeriut në Strasburg. Në vitin 2003 ai fiton çështjen dhe Strasburgu detyron shtetin t’i paguajë atij një dëmshpërblim prej 49 mijë Euro. Por prona prej dy hektarësh edhe pas vendimit të Strasburgut, edhe pas marrjes prej tij të dëmshpërblimit mbeti që mbeti e paregjistruar në emër të tij. Dhe gjithë prona e pamarrë. “Diktatura komuniste e mori pronën e prindërve të mi dhe e vuri në shërbim të shoqërisë, e ktheu në ndërmarrje bujqësore. Tani po e shfrytëzojnë “të fortët”, ata që shkelin dhe nuk duan t’ia dinë për ligjin” thotë për DW, Gëzim Boçari. Ai i është drejtuar përsëri Strasburgut dhe dosja” Boçari” bën pjesë në 60

dosjet për të cilat Gjykata e Strasburgut do të kthejë përgjigje deri në qershor të këtij viti. 413 dosje të pronarëve shqiptarë, të pranuara nga Gjykata e Strasburgut

Agim Toro, sekretar i shoqatës,”Pronësi me Drejtësi” thotë për DW se sipas të dhënave zyrtare janë 413 dosje të pronarëve shqiptarë që janë pranuar për t’ u shqyrtuar nga Gjykata e Strasburgut. Në ditët e para të Marsit një delegacion nga Këshilli i Europës do të vijë në Shqipëri për të parë zbatimin e vendimeve nga qeveria për çështjet e përfunduara. “ Për tetë çështje të fituara nga pronarët e Shqipërisë në Gjykatën e Strasburgut, qeveria duhet t’i kompensojë ata me 37 milionë Euro. Për çështjet e tjera Gjykata i ka kërkuar qeverisë që të gjëjë një zgjidhje paqësore, me mirëkuptim, të pranuar nga pronarët që Strasburgu të mos dalë me një vendim përfundimtar për kompensim financiar. Çështjet e fituara deri tani në Gjykatën e Strasburgut nga pronarët e Shqipërisë të cilëve u është shkelur e drejta themelore e pronës, mund të kenë një kosto financiare prej 150 milionë Euro. Deri në qershor të këtij viti, kjo gjykatë do të shqyrtojë “en block” 60 dosje”, thotë për DW Agim Toro.

“Në gjithë këto vite shteti u tregua jo demokrat, por kleptokrat. Tani kam shpresë tek qeveria e kryeministrit Rama, që ka premtuar se pronat ne bregdetin e Jonit do t’ua ktheje pronareve te ligjshëm. Kam shpresë se BE-ja do të ushtrojë presion që për t’i dhënë Shqipërisë statusin e vendit kandidat, ajo duhet të zgjidhë çështjen e pronës”

Bilanc lufte

Në Shqipëri numërohen 8 mijë të vrarë për çështje të pronësisë. Në kronikën e zezë të shtypit të Shqipërisë botohen herë pas here lajme për vrasje për shkak të pronës. Sipas të dhënave të shoqatës ”Pronësi me Drejtësi”, numri i personave të vrarë në këto 22 vjet ka

Çështjet e fituara deri tani në Gjykatën e Strasburgut nga pronarët e Shqipërisë të cilëve u është shkelur e drejta themelore e pronës, mund të kenë një kosto financiare prej 150 milionë euro. Deri në qershor të këtij viti, kjo gjykatë do të shqyrtojë “en block” 60 dosje”, thotë për DW Agim Toro.

arritur në 8 mijë vetë. “Ky është një bilanc lufte në kohe paqeje”, komenton Agim Toro. Sipas tij në çështjen e kthimit të pronës është shkelur rëndë Kushtetuta e Shqipërisë, ku ka një nen që thotë, citon Agim Toro se ”që prona trashëgohet, blihet ose është e dhuruar”. Pasuritë e paluajtshme të pronarëve në këto 2 vit nuk u kthyen dhe janë në duart e atyre që nuk plotësojnë këtë nen të Kushtetutës. Për Gëzim Boçarin, që mban sytë nga Strasburgu që të bëhet pronar i pasurisë së trashëguar, moskthimi i pronës është një problem i rëndë kombëtar. “Për shkak të ligjit famëkeq 7501, që nuk njeh titujt e pronësisë së trashëguar shqiptarët po vriten me njëri tjetrin, qindra pronarëve në vijën bregdetare Vlorë- Sarandë u është mohuar e drejta e pronës. Shqipëria po kthehet në Kandahar. BE dhe komuniteti ndërkombëtar shqetësohen për të drejtën e patjetërsueshme të votës, për zgjedhje të standardeve ndërkombëtare. Po për të drejtën themelore të pronës, te shkelur rëndë në këto 22 vjet pse nuk shqetësohen? Pse Presidenti i Shqipërisë, që është garant i Kushtetutës, lejon që Kushtetuta të shkelet? Ish-kryeministri Sali Berisha ka pranuar që ka gabuar rëndë lidhur me kthimin e pronës tek pronarët e ligjshëm, janë mundësitë për t’u ndrequr këto padrejtësi”, thotë për DW Gëzim Boçari. Shpresat e tij që situata do të ndryshojë për mirë nuk mbeten vetëm tek Strasburgu

“Në gjithë këto vite shteti u tregua jo demokrat, por kleptokrat. Tani kam shpresë tek qeveria e kryeministrit Rama, që ka premtuar se pronat ne bregdetin e Jonit do t’ua ktheje pronareve te ligjshëm. Kam shpresë se BE do të ushtrojë presion që për t’i dhënë Shqipërisë statusin e vendit kandidat, ajo duhet të zgjidhë çështjen e pronës, sipas së drejtës universale të pronës dhe parimeve demokratike që zbatohen në vendet anëtare të BE”, thekson Gëzim Boçari.


kryesore

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

28.02.2014

3

Të shkarkuarit, protestë para Kuvendit Situata dje ka qenë e rëndë jo vetëm brenda sallës së Kuvendit por edhe jashtë saj. Me dhjetëra qytetarë që në orën 10:00, orar kur duhet të niste dhe seanca plenare, janë mbledhur para hyrjes së Kuvendit duke protestuar për largimet e tyre nga puna. Ata kanë hedhur parulla të ndryshme kundër veprimeve të ndërmarra nga qeveria e majtë gjatë gjithë kësaj kohe me administratën, duke denoncuar se largimet janë bërë vetëm për qëllime politike dhe për të punësuar militantët e majtë. Ata kanë fishkëllyer çdo deputet të mazhorancës që kishte vendosur dje të hynte nga hyrja kryesore e Kuvendit (shumica e tyre, për të shmangur përplasjen me protestuesit, kanë hyrë nga hyrja anësore). Protestës së të larguarve herë pas here i janë bashkuar edhe deputetët e djathtë, të cilët në disa momente me grupe të ndryshme i janë bashkangjitur turmës duke i mbështetur në kërkesat e tyre. “Ose do t’i kthejmë dinjitetin atij Parlamenti, sepse sovrani në këtë vend është populli, ose përndryshe ai Parlament të bëjë monolog me veten”, - iu drejtua deputetja demokrate Majlinda Bregu protestuesve. Ndërkohë që deputetët demokratë riktheheshin sërish në seancë, protestuesit kanë thirrur në korr “braktisni Parlamentin”. Ndërsa mazhoranca nga ana e saj ka injoruar këtë protestë, duke akuzuar se një pjesë e mirë e pjesëmarrësve në të ishin punonjës të Bashkisë së Tiranës.

Opozita braktis sallën, por nuk do të bojkotojë Kuvendin Berisha: Hiqni dorë nga marrja e pushteteve, në rast të kundërt do të na detyroni të shkojmë atje ku nuk kemi dashur. E merrni thjesht, por e keni gabim. Keni përgatitur kushtet për një destabilizim të atillë, që nuk jua merr mendja Fejzi Braushi

Rikthehen bilbilat e përplasja e tavolinave në Kuvend. Por tashmë protagonistët kanë ndërruar vend. Nuk janë më socialistët që gjatë kohës së qëndrimit të tyre në opozitë e kanë praktikuar herë pas here këtë lloj sjelljeje, por janë demokratët, të cilët dje kanë gjetur pikërisht këta mekanizma për të protestuar ndaj veprimeve të fundit të mazhorancës së majtë, e cila një javë më parë shkarkoi me forcën e kartonëve kreun e ILDKP-së, Zana Xhuka, duke e zëvendësuar atë me Shkëlqim Ganajn. Ndërsa ka mbështetur një sërë protestash këto ditë në të gjithë vendin, dje deputetët e saj kanë ashpërsuar sjelljen në parlament, ku për rreth dy orë kanë bërë gati të pamundur zhvillimin normal të seancës plenare. Që në nisje të saj, Eduard Halimi, i cili mori fjalën për të folur për procesverbalin e mbledhjes së shkuar, duke iu referuar shkarkimit të ish-kryeinspektores Zana Xhuka, tha se Parlamenti është

kthyer në një gijotinë të institucioneve të pavarura në vend. “Ky parlament po merr fund. Ky parlament duhet të rikthejë kushtetutshmërinë. Mazhoranca pushtoi një javë më parë një institucion të pavarur, që kontrollon pasuritë e tyre”, - deklaroi Halimi. Por ndërsa kryeparlamentari Ilir Meta kërkoi respektimin e rregullores dhe minutazhit, deputetët e opozitës u ngritën të gjithë në këmbë duke reaguar ndaj ndërprerjes së fjalës së Halimit. Kreu i Kuvendit këtë sjellje e ka konsideruar si një antimiting që deputetët e djathtë po bënin ndaj kryetarit të ri të PD-së. “Antimitingun nuk e keni me ne, e keni me kreun e partisë suaj që nuk jua dha fjalën te sheshi, më keni gjetur mua tolerant. Ju do ta merrni fjalën, por të jeni të vëmendshëm të zbatoni rregulloren”, - deklaroi Meta. Më pas fjalën e mori kryetari i Grupit të PDsë, Edi Paloka, i cili i bëri thirrje mazhorancës të tërhiqet nga vendimi për shkarkimin e Zana Xhukës,

Ish-kryeministri Berisha ka paralajmëruar qeverinë se me sjelljet e saj ka krijuar kushtet për një destabilizim të thellë të vendit. “Kërkoj të hiqni dorë nga marrja e pushteteve, kërcënimet e drejtuesve të institucioneve në mënyrat më mafioze.

për ta kthyer siç tha ai, Parlamentin në kushtetutshmëri. Për të qetësuar situatën, Meta ka njoftuar një pushim të shkurtër, por çka ka dhënë efektet e kundërta. Të frymëzuar edhe nga protestuesit që po tubonin jashtë gardhit të Parlamentit, deputetët e opozitës janë rikthyer duke përshkallëzuar edhe më tej reagimin e tyre. Ndërsa fjalën e mori deputeti socialist Subashi për të shprehur edhe një herë qëndrimin e mazhorancës ndaj aktit të shkarkimit të Xhukës, deputetët e djathtë kanë qëndruar në këmbë duke u rënë t av o l i n av e m e “ m a u s e t ” e kompjuterave që kanë mbi tavolinë. Ndaj këtyre veprimeve ka reaguar kreu i Kuvendit, Ilir Meta, i cili iu ka kujtuar deputetëve të djathtë se do të mbanin përgjegjësi për prishjen e kompjuterave. Paraardhësja Topalli i ka kujtuar mazhorancës sjelljet që ajo bënte kur ishte në opozitë. “Zoti kryetar, ky grup parlamentar, ndryshe nga ç’keni bërë ju personalisht, bashkë

me shumë që janë këtu në këtë sallë, nuk hipën mbi tavolina apo mbi karriget e ministrave, siç keni bërë ju jo shumë kohë më parë. Ju mund të bëni sikur jeni rivirgjëruar, por ai që keni qenë jeni përsëri”, - tha ajo. Ish-kryeministri Berisha ka paralajmëruar qeverinë se me sjelljet e saj ka krijuar kushtet për një destabilizim të thellë të vendit. “Kërkoj të hiqni dorë nga marrja e pushteteve, kërcënimet e drej t u e sve t ë i n st it u c i o n eve n ë mënyrat më mafioze. Në rast të kundërt, ju pastaj do të na detyroni të shkojmë atje ku nuk kemi dashur. E merrni thjesht, por e keni gabim. Keni përgatitur kushtet për një destabilizim të atillë, që nuk jua merr mendja”, - tha Berisha. Ndërkohë që në emër të grupit, kryetari Edi Paloka theksoi se opozita nuk do ta bojkotojë Parlamentin, por do të jetë e pranishme në çdo seancë për të kërkuar rikthimin e ligjshmërisë së legjislativit. Pas kësaj deputetët e opozitës janë larguar nga salla.

Balla akuza Topallit për 68 milionë lekë dieta Ndërsa opozita braktisi dje sallën e Parlamentit në shenjë proteste për shkarkimin e Zana Xhukës, mazhoranca ka gjetur rastin që të paralajmërojë nisjen e një procesi transparence për ish-pushtetarët e djeshëm. Duke folur nga foltorja e Kuvendit, deputeti socialist Taulant Balla ka bërë publike ato që ai i ka konsideruar si abuzime të Jozefina Topallit me dietat dhe pagat gjatë kohës që ajo drejtonte Kuvendin e Shqipërisë. “Sot për herë të parë, por është një proces që fillon sot dhe nuk mbaron sot, po i bëjmë me dije publikut shqiptar se

si i ka shpenzuar ‘Zhozefina’ Topalli fondet e Kuvendit, pagat e Kuvendit për interesa të vetat”, - tha Balla. Duke iu referuar tabulateve të të dhënave për pagën dhe dietave që Kuvendi u shpërndan deputetëve çdo muaj, Balla ka theksuar se në vetëm 6 vitet e fundit Topalli ka përfituar nga dietat 68 milionë lekë të vjetra. Ndërkohë që duke përfshirë edhe pagën, ai ka bërë të ditur se Topalli ka marrë nga Kuvendi plot 198 milionë lekë të vjetra. “Nuk ka deputet, në Kuvendin e Shqipërisë jo e jo, por edhe në parlamente të tjera, që vetëm dieta

për gjashtë vite me radhë të ketë marrë 68 milionë lekë. Vetëm pagë ‘Zhozefina’ Topalli ka marrë nga ky Kuvend 130 milionë lekë. Të marra të dyja së bashku bëjnë 198.365.000 lekë. Nuk ka deputet, madje nëse doni t’ju bëj krahasimin, dietat e ‘Zhozefinës’ për legjislaturën e kaluar janë sa gjysma e trajtimit të të gjithë deputeteve të Kuvendit të Shqipërisë nga ana e opozitës së atëhershme. Sa janë trajtuar 65 deputetë së bashku, krahasohet me shumën e marrë dieta nga ‘Zhozefina’ Topalli, që sot kërkon përgjegjësi”, - tha Balla.

“Nuk ka deputet, në Kuvendin e Shqipërisë jo e jo, por edhe në parlamente të tjera, që vetëm dieta për gjashtë vite me radhë të ketë marrë 68 milionë lekë.


4

fokus

ngjarje e ditës

Ambasadori i SHBA-së në Tiranë, Aleksandër Arvizu flet për situatën politike në vend, ligjin “Për Nëpunësin civil”, reformën territoriale, marrëdhëniet me Berishën, si dhe mbi punën e qeverisë

Arvizu: Më shumë njerëz humbën vendet e punës, nga sa ishte e nevojshme Intervistoi: Blendi Fevziu/Opinion Mirësevini, z. Ambasador. Si jeni? Jeni ende këtu në Tiranë. Jam ende këtu. Mendoj se të gjithë në Shqipëri e dinë që jam i lumtur që jam këtu. Më pëlqen shumë vendi. Është pak frustruese. Jam këtu për shkak të disa çështjeve që kanë të bëjnë me Senatin. Nuk ka të bëjë fare me kandidatë të veçantë. Z. Lu është në të njëjtën kategori si dhe persona të tjerë. Është çështje procedurash. ...Një tjetër politikan shumë i rëndësishëm në Shqipëri, shefi i Partisë Demokratike, tha se ai nuk dinte asgjë për çështjen e armëve kimike. A diskutuat ju me të? E di që kjo ka qenë një tjetër histori interesante. Ai bëri një ndërhyrje direkte në studio gjatë një emisioni dhe tha se nuk kishte asnjë informacion nga Ambasada e SHBA dhe se nuk kishte folur kurrë për këtë çështje me Ambasadorin Arvizu… … Ishte një bisedë shumë e shkurtër, dhe si për çdo protestë, mesazhi i parë nga unë ishte që shpresoja të ishte e organizuar dhe paqësore dhe ai më siguroi që do të ishte e tillë, dhe pika e dytë që vura në dukje ishte... Dhe protesta ishte në fakt më shumë për votimet në Korçë, mesa mbaj mend. Ky ishte mesazhi kryesor i protestës; nuk ishte për armët kimike, por kjo ishte koha kur debati për armët kimike po nxehej dhe mendoj se kishte disa njerëz në PD që po flisnin për këtë dhe ndoshta po nxisnin disi protestuesit. Dhe unë thashë, sërish: është protesta juaj, por ne po mbajmë diskutime me qeverinë. Këto sigurisht janë diskutime shumë sensitive dhe kanë rëndësi për Shtetet e Bashkuara. Ne nuk do ta bënim këtë nëse nuk do të ishte një prioritet kombëtar për Shtetet e Bashkuara. Kaq ishte. Kjo ndodhi gjatë pak a shumë... Z. Ambasador, a mendoni se historia e armëve kimike krijoi një hije në marrëdhëniet mes SHBA-së dhe Shqipërisë? Jo, jo. Z. Ambasador, cili është shqetësimi më i madh i SHBA-së në lidhje me politikën shqiptare në këto momente? Më i madhi... Le të themi, çështja kryesore që duhet të ndiqni me qeverinë shqiptare... Nuk është çështje e veçantë apo grup çështjesh i veçantë, por ka të bëjë me vendin në përgjithësi dhe në veçanti me qeverinë RamaMeta që të çojnë vendin përpara, të përparojnë në axhendën e BE-së... Nga ana ekonomike, politike apo të dyja? Siç i themi ne, ‘deri te lavamani’, ose ‘e gjithë sipërfaqja’. Më falni që përdor shprehje amerikane, por, e keni parasysh, duam të them gjithçka. Kjo qeveri, ky koalicion, mori mandat të fuqishëm në 23 qershor. Kjo pasqyron dëshirën e popullit për ndryshim, për një drejtim të ri. Në disa mënyra është si barrë për këtë qeveri sepse pritshmëritë për të janë ndoshta më të larta sesa mund të shpresohet të arrijë qeveria në mënyrë të arsyeshme. Megjithatë, ky mandat iu dha. Kjo qeveri trashëgoi një situatë ekonomike shumë të vështirë, e keni parasysh, nga ana fiskale, dhe sa i përket buxhetit, ishte vërtet keq. Dhe, tani për shkak se Kodi i ri fiskal do të jetë edhe më kaotik se më parë... Njerëzit mund të diskutojnë se cila është kura më e përshtatshme, por mendoj se nuk ka dyshim, kur shikon shumën që detyrohet qeveria – të prapambeturat, jo vetëm për shërbimet që nuk janë paguar, por edhe taksa e vlerës së shtuar, ripagimet e TVSH-së etj. Është një shifër e jashtëzakonshme. Është shumë më e madhe nga ç’mendohej më parë. Dhe si rrjedhojë e kësaj – Guvernatori Fullani mund ta shpjegojë këtë shumë më mirë – kërkesa e brendshme është shumë e sheshtë. Kjo ka pasoja në shpenzime dhe në aktivitetin e konsumit. Për më tepër, më duhet të them se niveli i korrupsionit, bazuar në atë që dimë tani, është më keq nga ç’e kemi menduar më parë. Gjithmonë kemi menduar se ka patur një masë korrupsioni por bazuar në informacionin që kam marrë...

Po flisni për informacionin e marrë nga qeveria shqiptare, apo për informacionin tuaj? Të dyja, të dyja, por do të thosha, tani, në shkurt të vitit 2014, jo vetëm tani por në dy muajt e fundit, ndërsa vazhdon të dalë në dritë informacioni, masa e korrupsionit më parë ishte më e thellë, më e përhapur sesa e kishim menduar ne. Z. Ambasador, si përfaqësues i SHBAsë në Shqipëri, jeni ju të shqetësuar për situatën e rendit publik në Shqipëri? Kemi patur një numër shpërthimesh në muajt e fundit. Grupet kriminale janë shumë aktive. Cili është mendimi juaj për këtë? Shtetet e Bashkuara gjithnjë kanë qenë shumë të ndjeshme ndaj situatës së krimit dhe rendit publik në vend. Bazuar në statistikat që kam parë, në disa zona, disa lloje krimi kanë pësuar rritje. Disa të tjera kanë shënuar ulje. Ka qenë pak a shumë kështu. Sigurisht që ne jemi të shqetësuar. Kam mësuar dhe fjalën “tritol”. Shumë popullore së fundmi… Po. Më parë nuk ia dija kuptimin, por tani e di. Kjo është sigurisht diçka që na shqetëson, që shqetëson qeverinë. Mendoj se është diçka që duhet të shqetësojë çdo qytetar shqiptar… Cili është opinioni i SHBA-së për ligjin “Për Nëpunësin”, i cili është shumë i rëndësishëm për Shqipërinë? Siç e dini, ky ligj është shumë kompleks. U miratua mbi bazën e konsensusit në Parlamentin e mëparshëm. Ekzistonte një pikëpyetje lidhur me zbatimin e atij ligji dhe qeveria ishte shprehur se i duhej njëfarë hapësire, njëfarë lirie për ta zbatuar ligjin, me të cilën opozita sigurisht nuk binte dakord. Bashkimi Europian pati një vlerësim shumë kompleks për këtë dhe kjo për mua nënkuptonte që nuk ishte një çështje e thjeshtë. Është e qartë që do të ishte e papërshtatshme që të veprohej për ta zbatuar ligjin në një mënyrë që nuk do të ishte në përputhje me konsensusin fillestar, por është diçka e arsyeshme edhe që qeveria e re ka nevojë të ketë fleksibilitet për ta zbatuar atë në një mënyrë sepse ka ndryshuar disa ministri dhe nuk ka asgjë që thotë se nuk mund ta ndryshosh strukturën e qeverisë. Pra, në mënyrë të përshtatshme shkoi në Gjykatën Kushtetuese dhe ishte një votim shumë i ngushtë, siç e dini, ishte votim pesë me katër vota. Mua kjo më thotë se nuk ishte një çështje e lehtë për t’u gjykuar. Ishte një çështje e vështirë. Po, nivelin politik … Të emëruarit politikë dhe disa vazhdojnë të qëndrojnë, por shumë prej tyre në fakt ndryshojnë sepse është e rëndësishme për … më parë ka qenë z. Berisha, tani është z. Rama … të kesh njerëz që iu beson, jo thjesht besim politik, por njerëz që ndajnë vizionin tënd për ta çuar vendin përpara. Dhe askush nuk mund ta kundërshtojë këtë. Prandaj, kemi pasur biseda të gjera me qeverinë gjatë periudhës së tranzicionit të pushtetit. Më duhet të them që në shumë raste që di, për disa poste të larta, persona që ishin trajnuar nga SHBA, në këtë apo në atë ministri, apo që kanë pasur përvojë të mëparshme me SHBA dhe që ne mendojmë se janë të dobishëm për Shqipërinë – në disa raste kam folur me Ministrin ose Henri, Zv. Ambasadori, ose ICITAP ka folur në shumë raste, ata njerëz vazhdojnë të jenë aty ku kanë qenë. Mendoj se kjo është diçka e mirë. Pra, pas ndërhyrjes tuaj? Jo, është vështirë ta thuash, por u konsultuam dhe dhamë mendimin tonë dhe ata njerëz vazhdojnë të jenë atje duke bërë punën e tyre. Por mendoj për çdo rast pozitiv, kemi dëgjuar edhe një rast për dikëqë ka qenë një zyrtar i mirë, punëtor, jo politik, dhe që nuk është më aty. Ose di nga miq personalë të mitë që thonë, daja im apo i afërmi im, që në fakt është me PS ose LSI, ose ka votuar PD, ka punuar shumë vite në mënyrë të përkushtuar, jopartiake, nuk janë më aty. Prandaj, përsëris, e gjitha vë në pah se sa e vështirë është kjo çështje. Mendoj që qeveria erdhi me qëllime të mira dhe vazhdon të përpiqet t’i zbatojë ato, por është e qartë që u pushuan më shumë njerëz, më shumë njerëz humbën vendet e tyre të punës se sa ndoshta ishte e nevojshme, apo se sa është e

Të shkarkuarit Mendoj që qeveria "erdhi me qëllime të mira dhe vazhdon të përpiqet t’i zbatojë ato, por është e qartë që u pushuan më shumë njerëz, më shumë njerëz humbën vendet e tyre të punës se sa ndoshta ishte e nevojshme, apo se sa është e mirë për vendin. Me gjasë janë disa njerëz të mirë që duhet t’i kishin ende vendet e tyre të punës, por që nuk janë më aty"

Ina Rama "Ligji është shumë i qartë se cilat janë të drejtat e saj për ripunësimin. Ka kaluar mbi një vit që ka qenë pa punë. Ligji është shumë i qartë. Të paktën, do të mendoja – dhe nuk po them se duhet të ketë ndonjë komision parlamentar – por Këshilli i Lartë i Drejtësisë, nga të gjitha institucionet në Shqipëri, nuk është mbi ligjin. Ata duhet të jenë respektuesit më rigorozë të ligjit"

mirë për vendin. Me gjasë janë disa njerëz të mire që duhet t’i kishin ende vendet e tyre të punës por që nuk janë më aty. Mendoni që shumica mund ta miratojë ligjin (për reformën territoriale) vetëm me votat e veta? Shpresoj që nuk do ta bëjnë. Shpresoj që nuk do të arrijë atje. Nuk mendoj se është e nevojshme, por reforma është e rëndësishme dhe ka një kalendar… Ju e vizituat Shpëtim Idrizin vetëm për ta bindur të marrë pjesë në këtë reformë territorial? U takova me të. Sigurisht ishte një nga çështjet që diskutuam. Sigurisht që nuk ishte tema e vetme e diskutimit. Ata ishin të interesuar edhe për çështjen çame dhe pikëpamjet e deputetëve të tij për atë çështje janë diçka me interes për ne, por, po, folëm për atë çështje. Kanë edhe një votë në këtë komision që mund të ndryshonte balancën. PDIU, edhe pse bëri punë mjaft të mirë në zgjedhjet e fundit, Z. Muhedini u zgjodh në Tiranë… Po, nga zona të ndryshme … Tirana, Elbasani… Por është e qartë që baza e partisë së tyre është më në jug dhe i thashë, po të isha ti – e kuptoj që je në opozitë tani – por po të isha ti, dhe nëse kjo do dukej se po ecte përpara, do të doja të kisha një vend në tryezë në mënyrë që të thosha: Prisni pak! Duke ditur ku është baza e partisë sime, dua të sigurohem që ajo do të dalë në fund do jetë në një mënyrë që nuk i paragjykon interesat e mia. I thashë – përsëris, ngaqë ka konsensus që kjo është diçka e mire për vendin – kam folur me Z. Basha për këtë, por meqenëse jeni pjesë e koalicionit, dhe ai tha se mendoj që është diçka për të cilën mund të flasim në mënyrë legjitime. Diçka për të qeshur, piva një kafe dje dhe më zuri syri Alfred Lelën e Mapo-s pranë meje. Kishte shkruar një editorial që ishte kritik për të. Më pëlqen shumë Alfredi; mendoj që shkruan në mënyrë solide. Shkova drejt tij, buzëqeshi kur më pa dhe tha: Tungjatjeta, Z. Ambasador! - Si je, Alfred?- i thashë. Pastaj i thashë: E lexova editorialin tënd pas takimit tim me Z. Idrizi. Dhe më tha: Ambasador, siç keni thënë ju më parë, ‘Është ok të biem dakord për të mos rënë dakord’ Dhe i thashë, prandaj të pëlqej. Vendimi i KLD-së për Ina Ramën? Ligji është shumë i qartë se cilat janë të drejtat e saj për ripunësimin. Ka kaluar mbi një vit që ka qenë pa punë. Ligji është shumë i qartë. Të paktën, do të mendoja – dhe nuk po them se duhet të ketë ndonjë komision parlamentar – por, Këshilli i Lartë i Drejtësisë, nga të gjitha institucionet në Shqipëri, nuk është mbi ligjin. Ata duhet të jenë respektuesit më rigorozë të ligjit. A keni informacion se ka persona të inkriminuar në parlament, Z. Ambasador? Nuk i njoh të gjithë 140, ndonëse mbaj… Por keni dëgjuar informacione mbi ta? Mendoj se janë disa njerëz, le të themi, me një histori interesante si nga shumica edhe nga opozita.

Z. Ambasador, çfarë ndodhi midis jush dhe Z. Berisha? Në fillim, kur arritët në Shqipëri bëtë një deklaratë se ishte burrë shteti; përpara zgjedhjeve të vitit 2013 kishit marrëdhënie të forta. Çfarë ndodhi në marrëdhëniet tuaja? Çfarë ndodhi në të vërtetë? E takova më 15 janar këtë vit. Kishim një bisedë të këndshme, të gjatë… Çfarë ndodhi në marrëdhëniet tuaja? Nuk është sekret që kemi pasur dallimet tona. Së pari, kam respekt të madh për z. Berisha. SHBA i vlerësojnë shumë kontributet e shumta pozitive që ka bërë nëpër vite… 23 vite... Kohë e gjatë. Dhe kushdo që... – ti ke qenë në Opinion për sa kohë? 16 vjet? 17. Cilido qoftë do bëjë gabime dhe do thotë, do doja t’i kisha bërë disa gjëra ndryshe. Por ai ka shumë arritje për të cilat me të drejtë duhet të jetë krenar. Dua t’i përgjigjem pyetjes suaj dhe mendoj se një nga gjërat frustruese për mua ishte që, andej nga vij unë dhe vendi që unë përfaqësoj, Shtetet e Bashkuara, ne sigurisht e kuptojmë se ç’është pushteti politik, por ushtrimi i vërtetë i pushtetit politik është të bindësh të tjerët që nuk janë dakord me ty që të bëjnë kompromis – vazhdoj të kthehem tek kompromisi, jo konsensusi – për të bërë kompromis sepse ajo është thelbi i politikës. Po, duhet të tregosh se je i fortë dhe, po të shohësh Presidentin Obama, ka raste kur tregon se është shumë i fortë, por pjesën më të madhe të kohës e kalon në përpjekje për kompromis me republikanët, ndoshta edhe me njerëz në Partinë Demokratike në SHBA. Për çfarëdo arsyeje, mendoj se është e drejtë të thuhet se z. Berisha ka një filozofi pak të ndryshme. Mendoj se kishte prirjen që ta shihte çfarëdolloj kompromisi apo çfarëdo kompromisi të rëndësishëm si shenjë dobësie… Po. Pra, kur flisnim, kishte raste që nuk ishim dakord; mendoj se mosmarrëveshjet rrotulloheshin shpesh rreth kësaj. Unë, si përfaqësues i SHBA thosha: Ju jeni Kryeministri i vendit; ju keni shumicën dhe ne ju mbështesim; ne punojmë me qeverinë tuaj, por keni edhe një opozitë me përmasa të konsiderueshme dhe është me rendësi për perspektivën e integrimit, është me rendësi për zhvillimin e vendit, gjithçka, që të ketë … - nuk është se do biesh dakord për gjithçka, por të përpiqesh të biesh dakord për sa më shumë gjëra që të jetë e mundur dhe faktikisht, duke bërë këtë, thosha unë, sipas mendimit tim të përulur, tregoni udhëheqjen tuaj të forte dhe jo dobësi. Ç’mendoni për udhëheqjen e Bashës? Keni ende dyshime? Përgjigjja për shumë gjëra është se duhet kohë. Është shumë e qartë që z. Basha është kryetar i PD-së tani. Z. Berisha, siç thatë ju, për 23 vjet … dhe shih të enjtet në parlament; Z. Basha nuk është deputet, ndaj është e kuptueshme që z. Berisha të marrë shumicën e kohës që i takon PD-së. Është me rëndësi që PD të vazhdojë të luajë një rol pozitiv. Zëri i tyre në opozitë është i rëndësishëm…


Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

28.02.2014

5

Burimet nga Ministria e Financave thanë se mbledhja, me orën shqiptare, zhvillohet në darkë vonë dhe pas këtij vendimi pritet të disbursohen 100 milionë euro, të cilat do të shkojnë për shlyerjen e detyrimeve ndaj biznesit

projekti

Fazlic te Interkonjeksioni, Qeveria: Tenderi u bë me konsulencë të KFW Pas lajmit për përfshirjen e firmës boshnjake “Energoinvest”, në pronësi të biznesmenit Damir Fazlliç, në ndërtimin e linjës së interkonjeksionit me Kosovën, Ministria e Energjisë dhe Industrisë sqaron se “kompania kroate “Dalekovod” do të ndërtojë linjën në pjesën e Kosovës, ndërsa kompania nga Bosnjë-Hercegovina “Energoinvest” (me pjesën kryesore të kapitalit shtetëror) do të realizojë ndërtimin në pjesën e Shqipërisë”. Ministria e Energjisë dhe Industrisë sqaron se “pas periudhës së zvarritjes dyvjeçare nga qeveria e Shqipërisë, amendimi i kontratës së konsulencës për procedurën e ritenderimit është kryer më 4 shkurt 2013. Njoftimi për procedurën e re të tenderimit për këtë projekt u krye më 20 mars të vitit 2013. Më 11 qershor 2013 janë kryer hapja e procedurës së tenderimit, marrja e ofertave dhe hapja e zarfit të postkualifikimit. Më 9 gusht 2013 është bërë hapja e ofertës teknike, ku është kryer edhe skualifikimi i disa ofertave, duke bërë që më 1 nëntor 2013 (kur u hap oferta financiare) të mbetej vetëm kompania “Energoinvest”. Më 12 dhjetor 2013 është kryer firmosja e kontratës për Lot 1 me “Energoinvest”. “Selektimi dhe përzgjedhja deri në ofertën teknike është kryer nga drejtuesit e OST-së dhe konsulentët e Bankës kfW gjatë qeverisjes së shkuar. E gjithë procedura është ndjekur dhe zhvilluar nën konsulencën e bankës gjermane, e cila ka certifikuar procesin deri në firmosjen e kontratës më 12 dhjetor 2013”, thuhet në njoftimin e ministrisë.

FMN firmos sot kredinë 300 mln euro për Shqipërinë

Me miratimin në Uashington të marrëveshjes së huasë, kësti i parë prej 100 milionë eurosh ndaj biznesit do të nisë të ndahet në mars. Të parët përfitojnë bizneset që kanë kryer punime publike, të cilat nuk janë paguar Blerina Hoxha

Bordi i Drejtorëve të Fondit Monetar Ndërkombëtar do të miratojë sonte në darkë marrëveshjen trevjeçare të bashkëpunimit më Shqipërinë, e cila shoqërohet me një kredi deri në 300 milionë euro. Burimet nga Ministria e Financave thanë se mbledhja, me orën shqiptare, zhvillohet në darkë vonë dhe pas këtij vendimi pritet të disbursohen 100 milionë euro, të cilat do të shkojnë për shlyerjen e detyrimeve ndaj biznesit. Kredia e FMN-së

Shuma që pritet të përfitojë Shqipëria në 36 muaj mund të arrijë deri në 300 milionë euro, por mund të jetë edhe më e ulët. Në momentin kur u nënshkrua marrëveshja teknike, Shefi i Misionit të FMN-së, Nadem Ilahi tha se niveli i

propozuar i aksesit mund të arrijë në rreth 300 milionë euro. Sipas FMN-së, kjo shumë parashikon shlyerjen e detyrimeve të prapambetura të qeverisë dhe faturave të papaguara. Burimet nga Ministria e Financave besojnë se me miratimin në Uashington të marrëveshjes, kësti i parë prej 100 milionë eurosh ndaj biznesit do të nisë të ndahet në mars. Por, ndërkohë që fondet janë ende në arkën e FMN-së, ka nisur një debat ndërinstitucional se cilët do të kompensohen të parët. Ministria e Financave ka programuar të kryejë shlyerjen ndaj punëve publike të papaguara. Kurse Ministria e Transporteve ka propozuar që të parët të shlyhen të shpronësuarit, tokat e të cilëve u prekën nga investimet publike. Sipas Ministrisë së Transporteve, nuk do të kishte kuptim që të shlyheshin bizne-

set para atyre që humben pronat nga ndërtimi i objekteve. Borxhi i fshehur

Por, ndërkohë që fondet janë ende në arkën e FMN-së, ka nisur një debat ndërinstitucional se cilët do të kompensohen të parët. Ministria e Financave ka programuar të kryejë shlyerjen ndaj punëve publike të papaguara.

Ministria e Financave e ka rritur borxhin e shtetit me 7.8 për qind të PBB (1.4 miliardë dollarë), me qëllim shlyerjen e detyrimeve të prapambetura, të cilat sipas hulumtimeve të Financave arrijnë në 72.5 miliardë lekë. Kompania “Deloitte” ka certifikuar vetëm 24 miliardë lekë detyrime për kompanitë që kanë ndërtuar vepra në infrastrukturë, pjesa tjetër është shtuar nga Ministria e Financave, e cila edhe sot e kësaj dite është duke gjurmuar faturat e papaguara. Nga borxhi i “fshehur”, 24.5 miliardë lekë janë projekte investimesh, 5 miliardë lekë janë për mallra dhe shërbime, 12.8 miliardë lekë janë mosrimbursimi i TVSH-së, 10 miliardë lekë janë për rimbursim të

tatimit mbi fitimin të marrë tepër, 1 miliard lekë të tjera janë detyrime për vendime gjyqësore dhe 19 miliardë lekë të tjera nuk janë të qartësuara mirë, por që besohet të jenë fatura për shpronësime publike dhe pagesa për persona me aftësi të kufizuara dhe një pjesë të madhe e zënë faturat që duhet të paguhen për të larguarit nga administrata, që fatmirësisht apo fatkeqësisht, kanë koston më të lartë ndër vendet e Ballkanit. Qeveria socialiste e gjeti borxhin në fund të gushtit në 63.7 për qind të PBB-së dhe e ka çuar në fund të vitit 2013, në 70.5 për qind të PBB-së. Në këtë rritje galopante nuk është shlyer asnjë borxh i prapambetur. Barra do të rëndojë në tri vitet në vijim, ku është parashikuar shlyerja e këtyre detyrimeve në masën 40 % këtë vit, duke e çuar borxhin në total mbi 72 % të PBB-së. Ndërsa pjesa tjetër do të shlyhet në dy vitet në vijim.

DASH: Korrupsioni cenon rëndë të drejtat e njeriut në Shqipëri Departamenti Amerikan i Shtetit thekson në një raport të botuar dje, se problemet kryesore në Shqipëri në fushën e të drejtave të njeriut kanë të bëjnë me korrupsionin e përhapur në të gjitha degët e qeverisë, veçanërisht në sistemin e drejtësisë. Në raportin e tij të përvitshëm për gjendjen e të drejtave të njeriut në botë, Departamenti i Shtetit thekson se një ndër problemet kryesore në Shqipëri gjatë vitit 2013 ka qenë bllokimi i reformave, veçanërisht bllokimi i luftës kundër korrupsionit, ndërsa partitë politike e përqendruan vëmendjen në zgjedhjet e qershorit. Pandëshkueshmëria, thuhet në raport, është një tjetër problem. “Përpjekjet e

qeverisë për të ndëshkuar zyrtarë që kanë kryer shkelje kanë qenë sporadike dhe jo të vazhdueshme. Zyrtarët qeveritarë dhe politikanët, si dhe gjykatësit dhe ata me interesa të fuqishme biznesi, shpesh i kanë shpëtuar drejtësisë. Disa zyrtarë më të vegjël janë ndëshkuar për shkelje. Disa zyrtarë qeveritarë që ishin përfshirë qartazi në raste abuzimesh, u hoqën nga postet e mëparshme dhe u vendosën në poste të tjera qeveritare, pa asnjë lloj ndëshkimi”. Shkelje të tjera serioze për Shqipërinë në fushën e të drejtave të njeriut, sipas raportit, janë dhuna në familje dhe diskriminimi i grave.

Greqi, suficiti në buxhet për janarin, 853 mln euro Buxheti i Greqisë rezultoi me një suficit primar prej 835 milionë eurosh në janarin e këtij viti, kundrejt një suficiti prej 415 të së njëjtës periudhë të vitit 2013, dhe objektivit për një suficit prej 955 milionë eurosh. Sipas të dhënave zyrtare, niveli i të ardhurave neto të buxhetit ishte 4,45 miliardë euro. Recesioni për 2013 do të jetë 3,7%, ndërsa rimëkëmbja e ekonomisë greke do të fillojë më 2014 me ritme zhvillimi prej +0,6%, ndërsa më 2015 këto ritme do të jenë edhe më të larta, duke arritur në 2,9%, sipas parashikimeve që publikoi Komisioni Europian. Papunësia në Greqi parashikohet të ndjekë një kurbë zbritëse dhe nga 26,4% në 2013, do të ulet në 25,7% në 2014 dhe në 24,6% në 2015. Recesioni në zonën e euros (niveli mesatar), do të jetë -0,4% për vitin 2013, ndërsa për 2014-n parashikohen ritme zhvillimi prej +1,2%, që do të arrijnë në 1,8% në 2015.


6

fokus

DitarI

ngjarje e ditës

Armando Ceka

Policia dhe prokuroria besojnë se kjo shifër mund të arrijë në shumën e rreth 800 mijë eurove, por ende nuk ka të dhëna të sakta, pasi informacionet janë në fazën e verifikimeve nga ana e grupit hetimor.

Ndërtuesi Ceka i zhytur në borxhe, hetim edhe konflikteve në biznes Grupi hetimor beson se borxhet deri në 800 mijë euro mund të jenë një motiv për atentatin me eksploziv, që plagosi rëndë Armando Cekën dhe punonjësin e tij, Julian Çela. Hetim edhe shitjes më shumë se dy herë të apartamenteve Leonard Bakillari Tiranë Borxhet dhe shitjet e apartamenteve më shumë se dy herë, sipas prokurorisë janë dy pistat kryesore që po hetohen për atentatin e me tritol të dy ditëve më parë, ku mbetën të plagosur tre persona, përfshi edhe biznesmenin Armando Ceka. Prokuroria dhe policia kanë hapur dosjet e atentatit të parë ndaj Cekës në shtator të vitit të shkuar, si dhe kallëzimet apo borxhet që biznesmeni Ceka mund t’u ketë personave të tjerë. Sipas të dhënave paraprake dyshohet se Armando Ceka kishte marrë borxh nga persona të ndryshëm një shumë të konsiderueshme parash për qëllime biznesi në fushën e ndërtimit. Policia dhe prokuroria besojnë se kjo shifër mund të arrijë në shumën e rreth 800 mijë eurove, por ende nuk ka të dhëna të sakta, pasi informacionet janë në fazën e verifikimeve nga ana e grupit hetimor. Gjithashtu hetuesit kanë rihapur edhe dosjen e atentatit të parë ndaj Cekës në shtator të vitit të shkuar, ku automjeti i tij shpërtheu si pasojë e lëndës eksplozive. Asokohe, policia hetoi pistën e konflikteve në biznesin e ndërtimit, ndërsa nuk u bë i mundur zbulimi i autorit. Me vendim të prokurorisë, dosja është pezulluar dhe u është dërguar strukturave të hetimit të krimit në policinë e Tiranës për zbulimin e autorëve të atentatit. Në kuadër të hetimeve, poli-

cia ka shoqëruar rreth 30 persona, të cilët janë marrë në pyetje qoftë për momentet e ngjarjes së të mërkurës, ashtu edhe për konfliktet e mundshme të biznesmenit 33-vjeçar. Sipas burimeve mësohet se p ë r ve ç b o r x h eve, prokurorët janë fokusuar edhe në një tjetër pistë, atë të konflikteve të mundshme të biznesmenit me qytetarë të thjeshtë, të cilët kanë denoncuar më herët për shitje të dyfishta të apartamenteve. Lidhur me këtë fakt, prokuroria ka konstatuar se për vitin 2013, ndaj Armando Cekës ka vetëm një kallëzim penal të bërë në mars të vitit të shkuar. Ai është denoncuar për ndërtim të paligjshëm nga një qytetar, ndërsa çështja është pushuar pasi kallëzimi është tërhequr. Mësohet se tashmë po verif i ko h e n n ë s e k a k a l l ë z i m e t ë mëparshme ndaj 33-vjeçarit, si dhe do të verifikohen të gjitha paditë civile që mund të ketë ndaj tij në Gjykatën e Tiranës. Duke qenë se shitjen e dyfishtë të apartamenteve prokuroria nuk e konsideron vepër penale, por konflikt civil, shumë çështje tashmë i janë adresuar gjykatës për zgjidhjen e këtyre konflikteve në rrugë ligjore. Sipas hetimeve të deritanishme rezulton se janë evidentuar disa raste ku qytetarë të ndryshëm kanë patur konflikte me biznesmenin, edhe për mospërfundim të investimeve në pallatet ku qytetarët kishin blerë apartamentet. Të dhënat e deritanishme tregojnë se objektivi i atentatit ka qenë 33-vjeçari Ceka dhe jo dy të punësuarit e tij, Artur Sharra, që e shoqëronte si truprojë dhe Julian Çela, i cili kishte pak kohë që punonte si jurist për llogari të biznesit të Cekës. Pjesë e hetimit janë bërë dhe tabulatet e telefonit personal që përdorte Ceka, pasi dyshohet se ditën e atentatit ai është thirrur në një takim së bashku me juristin e tij në kompleksin që e administronte ai vetë. Aktualisht tre të plagosurit janë në trajtim mjekësor në spitalin e

Lokali ku iu bë atentat me tritol Armando Cekës

Traumës në Tiranë, ku dy prej tyre kanë pësuar dëmtime të rënda në gjymtyrët e poshtëm. Ky ishte atentati i dytë me lëndë plasëse që i bëhet biznesmenit të ndërtimit Armando Ceka pas atij të ndodhur në shtator të vitit të shkuar, kur një sasi e vogël eksplozivi shpërtheu në automjetin e tij tip “Volvo” duke shkaktuar vetëm dëme materiale.

Shoferët e furgonëve, në protestë para Kryeministrisë Kreu i Sindikatës, Gëzim Kalaja i bën thirrje qeverisë të ulet në dialog dhe të anulojë ligjin e 1998 Shoferët e furgonëve, të mbështetur edhe nga Sindikata do të protestojnë sot para Kryeministrisë për bllokimin e punës. Protesta e paralajmëruar u konfirmua dje për mediat nga Gëzim Kalaja, i cili pohoi se qeveria duhet të ulet për të dialoguar me shoferët. Kërkesat e tyre mbeten të njëjta, ata kërkojnë të lejohen të qarkullojnë dhe të kthehen me pasagjerë nga destinacionet që shkojnë. “Nesër është dita e premte, është marrë vendimi për të protestuar në Tiranë. Protesta do zhvillohet në 12:00, duke u nisur nga sheshi ‘Nënë Tereza’ në drejtim të Kryeministrisë. Qeveria, Ministria e Transporteve, të ulet me përfaqësuesit e veturave 8+1 dhe të bashkimit të sindikatave të pavarura shqiptare për nënshkrimin e marrëveshjes, në të cilën të deklarohet tërheq ja e urdhrit të dhënë. Që nga viti 1998, ky ligj i dalë nuk është zbatuar nga ana e tyre për vetë kushtet aktuale që ka Shqipëria”, - deklaroi kreu i Bashkimit të Sindikatave, Gëzim Kalaja. Por nëse haset mungesa e dialogut, pritet të bllokohen akset kryesore rrugore. “Sigurisht që do të

Transparenca, sistem audio në disa gjykata të vendit Gjykatat e Beratit, Fierit, Lushnjës dhe Vlorës do të pajisen me sistem audio. Zëvendëskryetari i Këshillit të Lartë të Drejtësisë, Elvis Çefa mori pjesë dje në Konferencën Rajonale të Lidershipit në Gjyqësor në lidhje me përdorimin e teknologjisë së regjistrimit dixhital audio në gjykatat në Shqipëri. Çefa theksoi rëndësinë që ka për KLD-në procesi i rritjes së transparencës në gjykim dhe përmirësimi i performancës së pushtetit gjyqësor. Në këtë linjë, Çefa u shpreh se vizioni i Këshillit ka vënë prej kohësh theksin mbi nevojën për rritjen e kontrollit dhe disiplinës, cilësisë së gjykimit, solemnitetit, etikës dhe mbi të gjitha të luftës ndaj korrupsionit. “Dhënia e drejtësisë është detyra kryesore për gjyqtarët dhe ushtrimi i ligjit është përparësi për ta. Gjykatat janë organet e vetme që japin vendime në emër të ligjit dhe që e ushtrojnë atë. Çdo kontribut për t’i ndihmuar gjykatat t’ua bëjnë jetën më të lehtë njerëzve që përballen me to, përkrahen fuqishëm nga ne”, - tha nënkryetari i KLD. Në këtë konferencë ishin të pranishëm pjesë të gjithë gjyqtarët, kancelarët, sekretarët gjyqësorë dhe specialistët IT nga gjykatat e rretheve gjyqësore Vlorë, Fier, Berat dhe Lushnjë, si dhe Gjykata e Apelit Vlorë.

Policia greke bllokon 215 kg marijuanë

kalojmë në një grevë totale, do bllokojmë të gjitha pikat nevralgjike të infrastrukturës rrugore të Shqipërisë, në mënyrë që të mos qarkullojë asnjë automjet”, - deklaroi Kalaja. Protesta 2-orëshe e shoferëve ditën e premte, bashkë me furgonët e tyre do të nisë nga sheshi “Nënë Tereza”, më pas do të mbahet një fjalë pranë Kryeministrisë dhe më tej protesta do të zhvendoset te Ministria e Transporteve dhe Ministria e Brendshme.

Policia greke në Filat të Igumenicës ka sekuestruar 215 kg marijuanë afër kufirit shqiptaro-grek. Nga kontrolli i ushtruar në një furgon që vinte nga kufiri shqiptar në tentativë për të hyrë në brendësi të territorit grek, policia gjeti dhe sekuestroi 194 pako me 215 kg 412 gramë marijuanë. Policia arrestoi drejtuesin e mjetit, shtetasin shqiptari Emiliano Stefani, 44 vjeç, lindur në Sarandë e banues në Athinë. Ndërkohë policia greke ka nisur hetimet për të zbuluar bashkëpunëtorët e 44-vjeçarit në trafikun ndërkombëtar të lëndëve narkotike. Kohët e fundit, policia e vendit fqinj ka sekuestruar sasi të mëdha marijuane. I njëjti alarm vjen edhe nga Italia, ku vihet re një riaktivizim i trafikut përmes gomoneve. Edhe pse në Shqipëri është rritur sasia e marijuanës së bllokuar, ekspertët pretendojnë se një pjesë e madhe e drogës arrin të kalojë në vendet fqinje.


kronikë

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

28.02.2014

7

Gjendet i vrarë tregtari i luleve, dyshime për grabitje Lufti Peti, pronar i një biznesi lulesh në zonën e Liqenit, është gjetur i vrarë me mjete të forta në makinën e tij. Autopsia përcakton se ai është goditur për vdekje mbrëmjen e së mërkurës Gjendet i vrarë në makinën e tij një tregtar lulesh. Policia dyshon për një grabitje të mundshme, pasi hetimet e djeshme nuk zbuluan konflikte të tij. Lutfi Peti, 53 vjeç, banues në Tiranë, u gjet i vrarë mëngjesin e djeshëm rreth orës 7:00, në afërsi të segmentit të Unazës së Re, pranë zonës së njohur me emrin “Liqeni i thatë”. Policia u njoftua nga një kalimtar i rastit, që kishte vënë re trupin e pajetë të tregtarit në veturën e tij. Forca të shumta policie u mblodhën në vendngjarje, duke nisur punën për zbardhjen e krimit. Pas veprimeve të para të kryera nga hetuesit dhe ekspertët e policisë, personi i vrarë në veturë u identifikua se ishte Lutfi Peti, i cili ushtron një aktivitet biznesi lulesh pranë Liqenit Artificial. Vrasja e tij ka ndodhur fare pranë biznesit të vet. Gjatë këqyrjes së kryer të trupit të viktimës policia gjeti dhe konstatoi shenja dhune dhe hematoma të shkaktuara

atentati

në trup. Nga mbikëqyrja rezulton se është goditur me sende të forta në kokë dhe në trup. Sipas hetuesve dyshohet se vdekja e tregtarit ka ardhur pas këtyre goditjeve. Nga autopsia, policia mësoi se viktima ka mbetur i plagosur rëndë fillimisht nga disa plagë të shkaktuara në kokë, që i kanë sjellë hemorragji dhe më pas edhe vdekjen. Dyshimet e mjekëve ligjorë dhe të hetuesve janë se viktima mund të ketë ndërruar jetë që mesnatën e së mërkurës vonë duke u gdhirë dita e djeshme dhe se ai mund të ketë qëndruar në vendin ku u gjet, nga tetë deri në 12 orë së paku. Ndërkaq hetuesi dhe specialistë të hetimit të krimeve të komisariatit nr.1 dhe të Drejtorisë së Policisë së Tiranës nisën pyetjen e dëshmitarëve të mundshëm që mund të kishin dijeni mbi shkaqet e krimit të rëndë, si dhe mbi rrethana të tjera që mund të ndihmonin hetimin e policisë. Nga dëshmitë e para

të siguruara nga policia është mësuar se viktima është vënë re nga një person që ka qenë duke shkuar në punë, në një nga lokalet që ndodhen pranë vendit të ngjarjes, i cili më pas ka njoftuar nëpërmjet telefonit policinë. Gjatë kontrollit të kryer në veturën e tij policia vuri re se viktimës i mungonin disa sende personale, ndër to edhe kuleta, telefoni e sende të tjera. Kjo ka bërë që policia të ngrejë dyshimet për një grabitje të mundshme ndaj tij. Gjithsesi policia tha se është duke hetuar edhe pista të tjera, siç është ajo e një e konfliktit për shkaqe pronësie, grabitjeje me dhunë apo mosmarrëveshje personale. Pavarësisht dyshimeve, policia ka konfirmuar paraprakisht se viktima nuk ka pasur konflikte apo mosmarrëveshje, çka ka bërë që pista kryesore të mbetej ajo e grabitjes me dhunë, me pasojë vdekjen e tregtarit të luleve, Lutfi Peti. D.Biçaku

Dyshimet e mjekëve ligjorë dhe të hetuesve janë se viktima mund të ketë ndërruar jetë që mesnatën e së mërkurës vonë duke u gdhirë dita e djeshme dhe se ai mund të ketë qëndruar në vendin ku u gjet, nga tetë deri në 12 orë së paku

Terror në Vorë, vritet me tritol vëllai i “të fortit” të Selitës

Një shpërthim i fuqishëm me tritol të telekomanduar i ka shkaktuar vdekjen Baki Xhabaftit, pronarit të disa bizneseve, me një të kaluar problematike në vitet ‘97-‘98. Policia dyshon se bëhet fjalë për riaktivizimin e hakmarrjes mes grupit të Selitës dhe atij të Yzberishtit

Bilanci i tritolit Në 31 dhjetor, hidhet në erë shtylla e tensionit të lartë e interkonjeksionit Tiranë-Podgoricë, në Milot. Ngjarja klasifikohet akt terrorist. 

 Në 6 janar të vitit 2014, shpërthen një granatë në banesën e kreut të Partisë Demokratike në Pogradec. Pati vetëm dëme materiale

Dashamir Biçaku Tiranë Një shpërthim i fuqishëm tri-

toli në makinë i ka marrë jetën një 40-vjeçari pasditen e djeshme në Vorë. Krimi dyshohet se ka ndodhur për hakmarrje, pasi viktima Baki Xhabafti ishte një personazh i njohur për policinë e Tiranës. Shpërthimi ndodhi në orën 17:00 përpara Bashkisë së Vorës, në momentin që 40-vjeçari po udhëtonte me makinë drejt shtëpisë së tij. Automjeti “Renault” me targa AA154 DZ, fluturoi në ajër nga forca shpërthyese e tritolit dhe u përplas përtokë tërësisht i shkatërruar. Mjeti menjëherë shpërtheu në flakë, ndërsa shpërthimi shkaktoi dëmtimin e rëndë të trupit të Xhabaftit dhe vdekjen e tij të menjëhershme. Zjarrfikëset nuk mundën të mbërrinin në kohë për të shuar zjarrin, ndërsa më parë ai ishte shuar nga disa banorë dhe njerëz të rastësishëm që ndodheshin në vendin e ngjarjes. Dyshimet e policisë ranë mbi një hakmarrje ndaj viktimës, të cilit gjatë periudhës së viteve 1997- 1998, në kohën kur bandat mbizotëronin në Tiranë, i është vrarë i vëllai, Shkëlqim Xhabafti. Të akuzuar për vrasjen kanë qenë pjesëtarë të familjes Avdillari nga Yzberishti, në radhët e të cilëve ka gjithashtu shumë viktima. Ngjarjet e kësaj periudhe dukeshin të largëta për një hakmarrje të mundshme, por dyshimet e policisë janë drejtuar pikërisht mbi këtë pistë krimi. Ndërkaq hetimet po fokusohen edhe në pista të tjera që kanë lidhje me konflikte të tjera më të freskëta të viktimës, që kanë të bëjnë me afera të mundshme. Për shkak të natyrës së rëndë të atentatit me eksploziv të telekomanduar, policia rrethoi ven-

 Në 20 janar kryhet një atentat me eksploziv të telekomanduar ndaj kreut të komunës Qendër në Vlorë, Fredo Berberi, duke e plagosur rëndë.  Në 20 janar, një sasi e vogël eksplozivi ka shpërthyer në ambientet e policisë së Fushë-Krujës, duke shkaktuar disa dëme materiale.

konfliktet

Lufta e përgjakshme Selitë-Yzberisht I forti i Selitës, Shkëlqim Xhabafti është vrarë në fillim të vitit 1998 nga rivalët e tij të bandës së Yzberishtit. Për këtë krim u akuzuan vëllezërit Avdillari, ndërsa “lufta” mes dy grupeve ka vazhduar për shumë kohë. Këta i kishin grabitur makinën një biznesmeni grek dhe ky i fundit i kërkon ndihmë Xhabaftit. Kapoja i Selitës së bashku me një inspektor rendi kanë shkuar te rivalët për të biseduar se si mund t’ia kthenin makinën grekut. Por në bisedë e sipër gjakrat janë nxehur me vëllezërit

din e ngjarjes në një perimetër të gjerë deri në 300- 400 metra, për të siguruar një këqyrje sa më të mirë, që kishte një shtrirje të gjerë. Ndërkaq policia shoqëroi një pjesë të njerëzve dhe dëshmitarëve që ajo mendonte se mund të jepnin informacione të vlefshme për zbardhjen e krimit. Dyshimet e hetuesve janë se mekanizmi i krimit është me një shpërthim të telekomanduar me celular. Dëshmitarët i kanë rrëfyer policisë se viktima sapo kishte hipur në mjetin e tij, kur ishte dëgjuar një shpërthim i fortë. Makina ishte copëtuar bashkë me 40-vjeçarin nga Selita e Vogël. Nga verifikimet e kr-

Nazmi e Ilir Avdillari. Këta të fundit janë akuzuar se më 27 janar ‘98 kanë vrarë biznesmenin italian Stefano Rossi, pronari i fabrikës «Niki Show». Rossi sapo kishte tërhequr 30 milionë lireta nga Banka Italo-Shqiptare dhe është ekzekutuar 100 metër larg fabrikës. Bilanci i konfliktit mes dy bandave është tragjik. Familja Xhabafti ka humbur disa anëtarë për shkak të hakmarrjes, ndërsa 5 të vrarë numërohen mes familjes rivale të tyre me qendër në Yzberisht.

yera rezultoi se Xhabafti ishte zhvendosur nga Selita në Vorë kohë më parë. Aty ai kishte në zotërim një servis makinash, ndërsa është pronar edhe i disa bizneseve të tjera në Tiranë. Pas këqyrjes së vendit të shpërthimit, policia nisi kërkimet e lidhjeve shoqërore të të vrarit, si dhe njohje të tij. Po kështu, burimet e policisë thanë se kanë shoqëruar edhe njerëz me të cilët hetuesit mendonin se Xhabafti mund të kishte pasur konflikte, si dhe të cilët mund të kishin interes për të vrarë këtë të fundit. Hetimet e policisë janë ndjekur në momentet e para edhe nga Drejtori i Përgjithshëm i Policisë, Artan Di-

di, zëvendësit e tij, Bizhga e Qato, si dhe nga specialistë të tjerë të policisë. Pas momenteve të para të këqyrjes, një grup hetuesish dhe agjentësh kanë kërkuar të verifikojnë dhe të zbulojnë praninë e kamerave vëzhguese në zonën e ngjarjes, apo në vendin ku Xhabafti mund kishte parkuar mjetin më parë. Megjithatë, autorët e këtij krimi mbeten ende të panjohur për hetuesit e çështjes. Vrasja me tritol e Baki Xhabaftit vjen pas një atentati tjetër të ngjashëm, të ndodhur dy ditë më parë në Tiranë. Biznesmeni Armando Ceka dhe punonjësit e tij u plagosën rëndë gjatë shpërthimit të tritolit.

 Në 21 janar, një sasi tritoli shpërthen në banesën në Kamëz të shefit të Policisë së Burgut Fushë-Krujë, Lulzim Haxhia  Në 23 janar plagoset nga një

shpërthim me eksploziv në zonën e Plazhit të Durrësit dhe ndërron jetë në Spitalin Ushtarak Xhemal Çela.

 Në 10 shkurt shpërthen një sasi tritoli në oborrin në banesën e porositësit të vrasjeve, Andon Mëhillaj. S’pati të lënduar.  Në 18 shkurt i vendoset lëndë plasëse makinës së juristit të Prokurorisë në zonën e Liqenit Artificial. Nuk pati të lënduar.  Në 25 shkurt shpërthen automjeti i policit të burgut të FushëKrujës, Alfred Mema. Policia arrestoi autorin Jetmir Ziri.  Në 26 shkurt, një shpërthim

në rrugën “Pjetër Budi” ka gjymtuar pronarin Armand Ceka, që ishte dhe objekti, si edhe punonjësin Julian Çela.


CMYK

8 28.02.2014

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

NJOFTIM / REKLAMA REPUBLIKA E SHQIPËRISË DHOMA KOMBËTARE E PËRMBARUESVE GJYQËSORË PRIVATË

PERMBARUESI GJYQESOR VASIL SHANDRO do të zhvillojë ankandin për pasurinë e paluajtshme: - Pasuria e rregjistruar me Nr 6/109+3-13, ZK 2310, Apartament me sip totale prej 47 m2, vol 3, fq.54, e ndodhur ne Kuçove. Çmimi fillestar me te cilin do te filloje ankandi eshte ne vleren 1,006,745.6 Leke. - Pasuria e rregjistruar me Nr. 32/43, ZK 2179, Truall+ Ndertese me siperfaqe totale prej 500 m2, vol 7, fq.89, e ndodhur ne Polovine, Kuçove. Çmimi fillestar me te cilin do te filloje ankandi eshte ne vleren 670,956.16 Leke Ankandi do të zhvillohet në datë 24.03.2014 ora 16:00, në zyrën përmbarimore Vasil Shandro, me adresë Rr “Reshit Collaku”,pall “Aurora Konstruksion”, kati 5, prapa Gjykatës Lartë, Tiranë. Nr.tel: 04/2278031 / E-mail: vshandro@yahoo.com

Rezervim on-line i Kontrollit Teknik tӫ Automjeteve Kompania Konçensionare SGS Automotive Albania e cila kryen Shӫrbimin

SHPALLJE ANKANDI

e Kontrollit teknik tӫ Detyrueshӫm tӫ Mjeteve Rrugore dhe Rimorkiove tӫ tyre nӫ Republikӫn e Shqipӫrisӫ, ka kӫnaqӫsinӫ tӫ njoftojӫ tӫ gjithӫ pӫrdoruesit e

ZYRA PERMBARIMORE KURMAKU, shpall për shitje në ankand pasurinë “Are” , ne pronesi te shtetasve Rexhep e Luljeta Dauti, me Nr. Pasurie 163/5/65, vol 34, faqe 28, me sip. 1481m2, ZK.2066, pasuri e ndodhur në Kamez, Tirane. Ankandi zhvillohet ditën e martë në datë 11.03.2014 ora 15.oo.

mjeteve rrugore tӫ cilӫt kryejnӫ kӫtӫ shӫrbim nӫ Qendrӫn e Kontrollit Teknik nӫ Fushӫ-Prezӫ qӫ, duke filluar nga data 01 Mars 2014, mund tӫ kryejnӫ rezervimin on-line tӫ datӫs dhe orӫs sӫ dӫshiruar pӫr kryerjen e kontrollit

Çmim fillestar 4,399,991.76 (katermilionetreqindenentedhjeteenentemijee nenteqindenetedhjetenje pike shtatedhjetegjashte) lekë, pranë selisë së Përmbaruesit Gjyqësor Kastriot Kurmaku, Rruga “28 Nëntori”, pall “F. Turku”, kati 2, pranë Gjykatës Elbasan. E-mail kastriotkurmaku@yahoo.com, Cel. 0682099479

teknik. Ky rezervim mund tӫ kryhet nӫ adresӫn www.automotivealbania.sgs.com. Ju do tӫ keni mundӫsinӫ tӫ zgjidhni tre data/orare tӫ ndryshme pӫr automjetin tuaj. Punonjӫsit tanӫ do t’ju kontaktojnӫ pӫr tӫ konfirmuar rezervimin tuaj. Ju lutemi tӫ merrni masat qӫ nӫ orӫn e rezervuar tӫ keni kryer tӫ gjitha

e diel

veprimet e nevojshme pranӫ Drejtorisӫ Rajonale tӫ Shӫrbimit tӫ Transportit Rrugor pӫr pagesӫn e taksave dhe detyrimeve tӫ tjera shtetӫrore pӫr

EKSKLUZIVE

/ INTERVISTA

ME FILOZOFIN

FRANCEZ, LUC

FERRY: BOTA

ASNJËHERË NUK

KA QENË MË

MIRË

ÇMIMI 300 LEKË

JO VETËM POLITIKË SI ZAKONISHT

NR. 16 (261),

VITI VIII BOTIMIT

MARS 2013

automjetin tuaj. 30 lekë

30 lekë

30 lekë

30 lekë

FOTO ESSE Natë shqiptare në Oslo

MIRA MEKSI Kur fatin ta shkruajnë librat

30 lekë

30 lekë

BELL ALASTAIR CAMP RAMËS

DJES SË EDI

NJERIU I RILIN E PËRMUAJSHME

30 lekë

J BESNIK MUSTAFA në Ngatërresat me kufirin francez emrin Le Pen STEFAN ÇAPALIKU Gjurmët e ujkut oriental te shqiptarët

Nӫ tӫ njӫjtӫn faqe interneti do tӫ gjeni tӫ dhӫna tӫ detajuara mbi shӫrbimin

E përmuajshme

E përmuajshme

e kontrollit teknik tӫ automjeteve. Ju ftojmӫ tӫ vizitoni faqen tonӫ dhe tӫ

Z, LUC FILOZOFIN FRANCE INTERVISTA ME EKSKLUZIVE /

ERË NUK KA QENË FERRY: BOTA ASNJËH

MË MIRË

e luftës në Kosovë, njohin nga koha Campbell vjen në Shqiptarët e në Kosovë. të Tony Blair-it. Press. Në një ushtarakisht i fushatave botim i UET të tij për të ndërhyrë me Tony Blair, Eshtë spin doctor-i e të tjera. vendimin e shefit atyre ditëve: Vitet e mia e strategjisë në politikë, kur mbronte me Ditarët e librin, rëndësinë Shqipëri pikërisht me Henri ÇILIN flet për bashkëbisedim

çdo ditë gazeta ‘MAPO’

PLUS çdo muaj revistat ‘MAPO’

dhe ‘MADAME MAPO’

komunikoni me ne pӫr çdo ankesӫ/sugjerim qӫ mund tӫ na ndihmojӫ tӫ

JO VETËM POLITIKË SI ZAKONISHT

AFAJ BESNIK MUST Ngatërresat në z me kufirin france emrin Le Pen LIKU STEFAN ÇAPA Gjurmët e ujkut arët oriental te shqipt

VIII BOTIMIT NR. 16 (261), VITI

300 LEKË MARS 2013 ÇMIMI

pӫrmirӫsojmӫ shӫrbimin tonӫ. SGS ӫshtӫ kompania lider botӫror nӫ fushӫn e inspektimeve, verifikimeve,

FOTO ESSE Natë shqiptare në Oslo MIRA MEKSI Kur fatin ta shkruajnë librat

PBELL ALASTAIR CAM

testimeve dhe çertifikimeve. Me mӫ shumӫ se 80,000 punonjӫs ne operojmӫ

S

JES SË EDI RAMË

E PËRMUAJSH

ME

NJERIU I RILIND

njӫ rrjet prej më shumë se 1.650 zyra dhe laboratore nӫ tӫ gjithӫ botӫn.

në Kosovë, nga koha e luftës në Shqiptarët e njohinnë Kosovë. Campbell vjen Tony Blair-it. një ushtarakisht i fushatave të UET Press. Në për të ndërhyrë Blair, botim i Eshtë spin doctor-i e shefit të tij e të tjera. e mia me Tony së në politikë, kur mbronte vendiminDitarët e atyre ditëve: Vitet me rëndësinë e strategji Shqipëri pikërisht me Henri ÇILIN flet për librin, bashkëbisedim

Agjencia e Abonimit të Shtypit (Arben Trenova): 04 223 52 05 • 068 20 47 825 Posta shqiptare: 04 237 5598 • 068 50 24 159 Agjencia e Abonimit Adrion: 04 224 0018 • 069 20 36 768 Agjencia e Abonimit, Durrës (Agim Memko): 0692372850

FOREIGN POLICY / Rikthimi i kaRl maRx-it dhe aRSyet

Nr. 25 (270), Viti iX botimit shkurt 2014 Çmimi 300 Lekë

Jo vetëm politikë si zakonisht

FOTO ESSE Concresco, afresco me bunkerë Shqipërie rEpOrTEri i luFTëS Ju lutem, një biletë kthimi për në Siri BlENDi SAlAJ kanuni nuk vret, njerëzit vrasin pOp pOliTiCS debatikasit e rinj

e përmuajshme

RRëfimi i VaSO SamSURit

Kadare në Kohën e Kolerës Një profesor letërsie tregon një Kadare ‘intim’. lidhjet e Mjeshtrit të shqipes me qytetin e pogradecit dhe me poetin e tij, lasgushin. Fotografitë e pabotuara dhe të pathënat e një autori që, megjithëse është një personazh i famshëm që në vitet ’60, vazhdon të mbetet ‘misterioz’ për një pjesë të mirë të publikut. Kush janë ‘anëtarët e poezisë’, një ‘klubi’ të llojit Dead poets Society të pagëzuar nga lasgushi...


CMYK

NJOFTIM / REKLAMA

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

28.02.2014

9


10

Opinione & Editoriale

Blog & Ide

OpEd

Nga Bujar Kapexhiu

Opinione dhe Editoriale

Apologjia e Ballkanit S

okrati është i mundur vetëm në Ballkan. Nëse kërkoni argumente, përfytyrojeni Sokratin në Angli, ose në Gjermani, ose në Suedi. Sokrati është saktësisht fenomen ballkanik; një instancë endemike, siç është edhe Ballkani një rast endemik. Të të akuzojnë për krim ata që u ke bërë të mirën më të madhe; të të dënojnë me vdekje ata që u ke hapur dhe u ke ndriçuar mendjen, kjo mund të ndodhë vetëm në Ballkan. Sokrati, sipas profetes nga Delfi, e cila nuk kish gabuar asnjëherë, ishte “më i mençuri ndër njerëz”. Mendjen e tij plot bujari ua dhuronte të gjithëve. Dijen e tij e këmbente me miqtë dhe me armiqtë. Ai mbeti i varfër, edhe pse e donin më të pasurit. Ai nuk arriti asnjëherë fuqi, ndonëse ishte i rrethuar nga më të fortët. Dinte më shumë se të arsimuarit, ndërkohë që e akuzonin se ishte i paarsimuar. Të rinjtë i udhëzonte në rrugën e virtytit, ndërkohë që u dënua me vdekje me akuzën se po prishte rininë. Predikonte ekzistencën e një Zoti të vetëm me shumë pasion, ndërkohë që e dënuan me vdekje për herezi dhe blasfemi. Mbrojtja e tij para gjykatës, e njohur si “Apologjia e Sokratit”, nuk e ndihmoi që t’i shmangej dënimit me vdekje, por, nga ana tjetër, e bëri të pavdekshëm! Shtrohet pyetja se kush e kishte akuzuar Sokratin? Bashkëqytetarët e tij, banorët e qytetit ku kishte lindur, të cilit i dha vulën e urtësisë dhe aurën e virtytit! Një njeri i tillë mund të lindte vetëm në Ballkan dhe vetëm në Ballkan mund të kishte këtë fat. Më shumë se dymijë vjet më vonë, mbase për shkak të ndonjë drejtësie më të lartë ose për shkak të rezistencës së virusit të padrejtësisë, mallkimi i Sokratit goditi Ballkanin. Tashmë ka kaluar një kohë e gjatë që është ngritur akuza kundër Ballkanit: e pështyjnë për shkak të primitivizmit, mungesës së kulturës dhe qytetërimit; e akuzojnë se po prish të rinjtë dhe pleqtë; se është një “strehë për heretikët” (refugium haereticorum); e ngarkojnë me blasfemi; e gjykojnë për krimet më të rënda. Ballkani, i cili në fillim të erës së re quhej “Kopsa e botëve” (Catena mundi) – sepse vërtet që ka qenë qendra e botës, ku janë bashkuar tre kontinentet e njohura, Afrika, Azia dhe Europa, duke bashkuar dijet e tyre më të larta, jo në aspektin epigjenik, por drejt një sinteze origjinale dhe kreative – sot është shpallur si guacë dhe WC e Europës! Nga kush akuzohet sot Ballkani? Pikërisht prej asaj Europe për të cilën Ballkani është jo vetëm burim, por edhe deltë; jo vetëm alfa, por edhe omega, dhe i cili i ka dhënë edhe emrin, përveç urtësisë, drejtësisë, artit dhe virtytit, që ajo i ka marrë po nga Ballkani! Kanë kaluar shumë kohë që Ballkani po shkruan “Apologjinë” e tij, që sipas logjikës së padrejtësisë historike dhe precedentit të Sokratit, nuk do gjykohet me liri. Por, sipas drejtësisë historike dhe rrëfimit për Sokratin, Ballkani do ta sigurojë pavdekësinë. Pikat kryesore të “Apologjisë së Ballkanit” janë fokusuar mbi akuzat më të rënda. Në raport me akuzën e parë, që Ballkani përbën një çerdhe tradicionale primitivizmi dhe një zorrë qorre të qytetërimit, le të kujtohemi se e ashtuquajtura filozofi perëndimore,

koment FERID MUHIQ

shkencë perëndimore, kulturë perëndimore, demokraci perëndimore, me një fjalë i gjithë qytetërimi perëndimor buron drejtpërdrejt nga Ballkani! Edhe Sokrati, edhe Platoni, edhe Aristoteli, edhe Soloni, edhe Perikliu, edhe Herodoti, edhe Tuqididi, edhe Sofokliu, edhe Fidia, edhe Euripidi, edhe Aleksandri bashkë me babanë e tij, Filipin, si dhe nënën, Olimpian, që të gjithë me radhë kanë lindur në Ballkan, dhe nuk kanë shkelur kurrë në Londër, në Paris, në Berlin apo në Bruksel. Në fakt, këto qytete, në atë kohë as që kanë ekzistuar, as si mëhallë fshati nuk u është përmendur emri. Pa këto emra dhe pa dy-treqind ballkanas të tjerë, as që do ekzistonte filozofia perëndimore, shkenca perëndimore, kultura perëndimore, demokracia perëndimore dhe qytetërimi perëndimor, ndërsa bota nuk do ishte kështu siç është. Madje edhe Zeusi, si dhe të gjithë hyjnitë e tjera, në atë kohë kanë jetuar në malin Olimp, në zemër të Ballkanit, e jo në Europën Perëndimore. Gjithçka që ata dinë sot e kanë mësuar nga Ballkani. Ndërsa tani kanë gjetur rastin të akuzojnë Ballkanin për primitivizëm, për mungesë kulture dhe qytetërimi, duke përvetësuar pa pikë turpi veprat e ballkanasve si realizime të tyre. Vallë, askush nuk do i dënojë për shpifje dhe si plagjiatorë të paskrupullt!? Akuza e dytë kapitale kundër Ballkanit ka të bëjë me dhunën fetare dhe etnike, mungesën e tolerancës, me brutalitetin, përndjekjet dhe krimet masive. Megjithatë, eksodi më i madh dhe përndjekja tërësore në historinë e njohur, e realizuar vetëm për shkak të përkatësisë etnike dhe fetare, ka ndodhur në vitin 1492 shumë larg nga Ballkani, në Spanjën e atëhershme, kur të gjithë myslimanët dhe hebrenjtë ishin përzënë. Ata që nuk kishin nga të shkonin, ose u vranë, ose u kryqëzuan. Myslimanët e kryqëzuar me dhunë, të quajtur në mënyrë pezhorative moriskosë, si dhe hebrenjtë e kryqëzuar me dhunë, të quajtur maranosë, qenë përndjekur edhe 120 vite të tëra më pas: të akuzuar për herezi dhe blasfemi; të dënuar pa asnjë faj; të masakruar përçudshëm e kështu me radhë. Përfundimisht ishte lëshuar urdhri që deri në mars të vitit 1612, ose do vriteshin, ose duheshin përzënë nga Mbretëria e Spanjës. Dhe, ndërkohë që luftërat më të përgjakshme në Europën Perëndimore janë zhvilluar për motive religjioze/doktrinare, në Ballkan mbizotëronte një atmosferë e qëndrueshme dhe paqësore, rrjedhojë e tolerancës multifetare dhe multikulturore, e paprecedentë në të gjithë historinë botërore. Pikërisht për këtë arsye, numri më i madh i myslimanëve dhe hebrenjve të përndjekur, të përzënë nga Spanja dhe nga vendet e tjera euro-perëndimore, gjetën shpëtim dhe strehë bash në Ballkan. Kishat, xhamitë, katedralet dhe sinagogat, ndryshe nga e gjithë pjesa tjetër e Eu-

ropës, në Ballkan qëndronin pranë njëra-tjetrës, që edhe sot dëshmojnë në favor të mbrojtjes së Ballkanit. Krimi më i tmerrshëm kolektiv, holokausti, nuk ka ndodhur në Ballkan; as nuk është planifikuar dhe as është kryer nga ballkanasit. Të vrasësh miliona njerëz në kuadër të një projekti ideologjik, në emër të arsyes dhe qëllimeve të larta, për ballkanasin kjo është shumë monstruoze! Vërtet çnjerëzore! Për ballkanasin vrasja e njerëzve është çështje ndjenjash, emocionesh – nuk është një çështje e arsyes. Vrasja është një formë çmendurie: vetëm një i çmendur i përkohshëm (nga urrejtja, nga hidhërimi!), një njeri pa arsye, që ka dalë nga vetja, mund të bëjë një vepër të tillë të tmerrshme, siç është vrasja e njeriut. Në Ballkan, njeriu i arsyeshëm, njeriu që është në vete, nuk do vriste kurrë një njeri. Llogoret e përqendrimit nuk janë menduar nga ballkanasit, por nga anglezët. Bombën atomike nuk e kanë hedhur ballkanasit. Që nga themelimi i tij, duke filluar me Torkvemadën dhe me pasuesin e tij Lojola, e deri ne fund të tij, inkuizicioni ka gjykuar me vdekje dhe djegie me zjarr më shumë se dhjetëmijë njerëz, dhe kjo vetëm për motive doktrinare, teorike. Siç thuhet, nisur nga parimi! Në listën e të djegurve janë gjetur mijëra njerëz kundër të cilëve nuk ishte bërë asgjë, dhe të cilët nuk i kishin bërë kujt asnjë të keqe – përveçse ishin të mashtruar nga djalli! Prandaj, në atë listë kishte edhe njerëz të thjeshtë, shkencëtarë të mëdhenj, pleq, gra, madje edhe fëmijë. Në Ballkan nuk ka ekzistuar asnjëherë inkuizicioni; as që ka qenë e mundur. Torkvemado dhe Lojola nuk kanë urryer askënd. Gjykimet e tyre nuk përmbanin diçka të ngjashme. Vdekja në Ballkan është një temë për të cilën me patjetër duhet të keni diçka shumë personale. Asnjë ballkanas i vërtetë nuk mund të pranojë të vrisni një njeri ndaj të cilit nuk ndjeni asgjë personale! Nëse nuk e urreni, si mund ta vrisni!? Njeriu nuk vritet thjesht, ashtu siç theret delja ose pula! Kur njeriu vritet për kot, kur ekzekutohet për kot, ai përçmohet, i mohohet e gjithë njerëzorja! Të paktën i vrari meriton pak respekt nga vrasësi, që të mos ekzekutohet si dele apo si pulë! Vdekja e tij është e pakuptimtë, ndërkohë që ai degradohet si njeri, nëse vrasësi nuk ka ndjerë asgjë ndaj tij – as urrejtje, as hidhërim, as pikëllim, as lehtësim, as vuajtje, as pendim! Thjesht asgjë. Vetëm ai që urren ka një shtysë mjaft të fortë – për të mos thënë edhe të arsyeshme – për të vrarë. Vetëm urrejtja është motivi i pranuar i ballkanasve për të vrarë një njeri ose me dhjetëra. Është mirë të kujtohemi... Por edhe Ballkani ka historinë e tij të përgjakshme, dhe në Ballkan lulëzon e harlisur lulja e krimit, nëse na kujtohen fjalët e Baudelaire-t. Në atë pjesë të Europës që e akuzon Ballkanin për brutalitet, për krime masive dhe luftëra të rrepta, vrasja e njerëzve është një aksion aseptik, deratizim, një lloj përdorimi sistematik i herbicideve, ku në vend të minjve dhe barit, vuajnë qeniet njerëzore, të degraduara në minj dhe bar! Aksione të tilla vrasjesh, në thelbin e tyre më të thellë janë të organizuara në mënyrë racionale; janë të planifikuara në aspektin logjistik; të motivuara ideologjikisht; ja-

Shifra e frikeshme në të justifikuara nga aspekti doktrinar – e thënë shkurt, janë çnjerëzore. “Asgjë personale” thonë planifikuesit, por edhe ekzekutuesit, dhe këtë e thonë pa emocione, nuk u dridhen duart; zemra nuk rreh e çakërdisur. Ata flenë të qetë, pa ankthe dhe pa brejtje ndërgjegjeje. Ky është lloji më i lig i krimit: krimi pa urrejtje! Ekzekutimi versus vrasja. Në të kundërtën, në Ballkan dhe për ballkanasin, çdo gjest është vetjak, me emocion. Mbase Ballkani është vendi i fundit në të cilin ekziston akoma apejroni i fundit autentik antropologjik, ajo protoplazmë, ai brumë primordial (i kryehershëm) në të cilin ruhet akoma bashkësia burimore e të gjitha elementeve nga të cilat është gatuar njeriu. Prandaj dhe ballkanasi është i afërt me Sokratin, sepse ai nuk ishte gjykuar me vdekje për motive ideologjike, as për shkak të ndonjë mospajtimi intelektual ndërmjet tij dhe akuzuesve, siç pohohet aq shpesh dhe gabimisht! Pikërisht për arsyen se një pjesë e qytetarëve të Athinës, ballkanas në eshtra e në shpirt, thjesht nisën ta urrenin Sokratin. Prej vitesh u kishte llomotitur të njëjtën gjë: me vendosmëri dhe këmbëngulje gjakonte t’u dëshmonte se sa të pavlerë janë dhe çfarë jete të padenjë e të zbrazët jetojnë. Sepse ua kishte sjellë në maje të hundës! Prandaj kishin zënë të pëshpëritnin: “Aman, edhe ai Sokrati! Kur do shpëtojmë prej tij!?” Ndërkaq, prej Sokratit nuk kishte shpëtim, edhe në moshën 70-vjeçare, duke qenë shëndosh si lisi, një asket i vërtetë, rezistues karshi diellit dhe acarit, i pavarur nga të gjithë dhe i kënaqur me atë pak që kishte, ai përbënte një kërcënim që mund të zgjaste: nuk i shihej fundi, mund të hante inat edhe për 100 vjet me radhë! Ndërkaq, përgjatë gjithë jetës, 50 vite rrumbullak, Sokrati vërtet hante inat: nuk donte t’i linte të qetë njerëzit, u kishte ardhur në maje të hundës. Gjysma e athinasve filluan të mos dilnin në Agorë, në sheshin e qytetit – i rrinin larg si djalli temjanit. Nuk u interesonte as e vërteta, as mirësia, as shpirti, por vetëm paratë, ndërkohë që ai, pikërisht për para nuk i linte të hapnin gojë. Iu lutën, i tërhoqën vëmendjen, u përpoqën që ta korruptonin dhe në fund e kërcënuan. Por çdo gjë qe e kotë. Madje edhe kur u dënua me vdekje, i dhanë 30 ditë afat, derisa të kthehej anija nga ishulli i shenjtë – të ikte, t’i mbyllnin sytë, të shkonte vullnetar në syrgjyn; ata do kujdeseshin që ai të jetonte si mbret. Por, jo dhe jo! A e donte me patjetër gjykimin me vdekje prej tyre? Sigurisht që e donte! Në Ballkan nuk kishte shteg tjetër. Aniti, Meleti

dhe prokurorët e tjerë ndjenin urrejtje personale ndaj tij dhe ky ishte një rast ideal që ta kurorëzonin në mënyrë ballkanike: me vdekje. Meqë nuk bënte asnjë dëm serioz dhe nuk i rebelonte njerëzit, në çdo vend tjetër Sokrati do e kalonte me ndonjë qortim dhe me një dënim në të holla. Por, në Ballkan, edhe kundërvajtja më e rëndë falet nëse nuk ekziston urrejtja personale. Kurse në pjesën tjetër të botës dënohet kundërvajtja, jo personaliteti. Madje edhe kundërvajtjet më të rënda mund të kalojnë me qortime ose me ndonjë dënim në para, deri edhe çrregullimet relativisht beninje të rendit dhe qetësisë publike, si në rastin e Sokratit, mund të përfundojnë me dënim me vdekje. Në Ballkan gjykohet personi, jo kundërvajtja. Edhe dënimi në Ballkan nuk është dënim, por hakmarrje. Ndërsa amnistia nuk është amnisti, por falje! Dhe këtu mund ta ndërpresim këtë apologji për Ballkanin, edhe pse potencialisht nuk ka fund. Në këtë rast vetëm sa përmendëm anën më të ligë të njerëzve, pra edhe të ballkanasve – vrasjen e njerëzve. Sa e gjatë dhe e madhe do ishte kjo apologji për Ballkanin nëse do bëhej fjalë për gjërat e bukura: për dashurinë, butësinë, miqësinë! – fenomene që në Ballkan arrijnë proporcione dhe intensitet të lartë dhe nuk mund të krahasohen me asnjë vend tjetër në botë! Por, edhe Apologjia e Madhe e Ballkanit, kur të ulet në bankë për të dhënë llogari para prokurorëve dhe gjykatësve, nuk do ndryshojë shumë; sepse as kjo apologji e vogël, as Apologjia e Madhe nuk do jenë të mjaftueshme që të tërhiqen akuzat kundër Ballkanit, sikundër nuk ka mjaftuar as “Apologjia e Sokratit” për tërheqjen e akuzave kundër tij. Sado që të jenë të pabaza, të sforcuara, të pabesueshme, këto akuza kanë qenë të vërteta, nga njerëz të gjallë, realë, në adresë të një njeriu real, të gjallë! Edhe akuzat kundër Ballkanit janë të njëjta: ato janë akuza plot ndjenjë. Baza e tyre e përbashkët është përzierja e urrejtjes dhe zilisë, e superioritetit të rremë dhe inferioritetit të vërtetë. Dhe, pikërisht për shkak të kësaj, këto akuza, me argumentimin e tyre të papranueshëm racional, por me qëllimin e keq irracional dhe të sinqertë, sa më shumë të përsëriten e të shtohen, aq më të pavdekshëm do e bëjnë Ballkanin, njësoj si akuzat kundër Sokratit, që nga ana racionale janë të paargumentuara, por të motivuara nga mëria dhe smira. Ato e bënë të pavdekshëm Sokratin. *Marrë nga www.shenja.mk


op-ed

2

Blog / Mitro, të dua

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

Kulturë / Sazet e dasmës së Mbretit Zog turne në Italinë e viteve ‘38

28.02.2014

Universitet / Nikolla: Ftoj maturantët e shkëlqyer të studiojnë për mësuesi

11

Askush nuk do këshilla-vetëm mbështetje. - John Steinbeck

Media e ngordhur urie P

akçka do ta përgënjeshtronte më mirë ligjin e shndërrimit të sasisë në cilësi, sesa numri i madh i të përditshmeve që botohen në Tiranë dhe pastaj edhe në uebin shqip: me dhjetëra. Në krahasim me tundrën e acartë të shtypit shqip gjatë periudhës totalitare "ku blerësve u duhej të zgjidhnin thjesht midis Zërit të popullit dhe Bashkimit "pamja e sotme alarmon, sepse është simptomë mbipopullimi; dhe mbipopullimi dihet që sjell varfëri, sëmundje, dhunë, kanibalizëm dhe anomi. Po a nuk janë këto njëqind lule dhe flutura, në kopshtin e tanishëm të mediave shqip, shenjë e pluralizmit të kthyer; ose arritje, madje triumf i fjalës së lirë? Jo detyrimisht, do të thosha "veç në qoftë se marrim për bazë një përkufizim numerik të pluralizmit. Arsyet e këtij shumëzimi të paarsyeshëm të gazetave në Tiranë janë komplekse: politike, ekonomike dhe natyrore. Çfarë habit është, përkundrazi, si arrijnë të mbijetojnë këto gazeta, në rrethanat kur shumë prej tyre duhej të kishin falimentuar me kohë, sipas çdo logjike financiare; ose, më mirë, pse nuk ka ndodhur konsolidim, krahas shumëzimit. Përndryshe, mund të sillen dëshmi të shumta, për të provuar se pasuria në gazeta nuk përthyhet gjë në pasuri informacioni, këndvështrimesh dhe opsionesh identifikimi për lexuesin. Para së gjithash, burimet e materialeve "të cilat në më të shumtën e rasteve as që zihen gjëkundi në gojë. Shumë prej lajmeve kryesore të brendshme vijnë drejtpërdrejt nga zyrat e shtypit të partive ose të qeverisë; kur nuk merren të gatshme prej televizionit një natë më parë. Kjo bën që i njëjti lajm, me të njëjtin formulim teksti, të shfaqet gëzueshëm në disa gazeta njëkohësisht: i konfeksionuar, si të kish ardhur drejt e nga the Ministry of Truth. Më keq akoma, materialet origjinale, zakonisht analiza ose opinione që gjykohen si me interes për publikun, shtegtojnë lirisht nga një gazetë në tjetrën " zakonisht pa njohje të së drejtave të autorit dhe të përparësisë së botimit. Kjo dukuri, për të cilën kemi folur më se një herë (sidomos këtu dhe këtu), i homologon mediat, duke provuar, në të njëjtën kohë, se pluraliteti i tyre është fiktiv; madje edhe kur të drejtat e autorit formalisht respektohen. Përmes këtij homologimi, krijohen fronte gazetash, zakonisht të koaguluara sipas vijave politike dhe të tilla që duket sikur kanë për synim t'i japin të njëjtat materiale një numri maksimal lexuesish: por ky nuk është më informim pastaj, pse është degraduar sakaq në propagandë. Shumë rrallë sheh që një gazetë të përfshihet seriozisht në gazetari investigative "kjo kushton, dhe prandaj i është besuar televizionit, i të cilit media e shkruar në Tiranë po funksion si echo chamber. Edhe në ato raste fatlume kur një gazetë arrin vërtet të hetojë diçka me forcat e veta, përpjekjet i anulohen sakaq, sepse lajmin ia marrin menjëherë gazetat e tjera dhe ia përhapin poshtë e lart, duke ia zhvlerësuar primatin investigativ. Kështu,

koment Ardian Vehbiu

vjen puna që të gjithë e dinë se çfarë ka zbuluar Fiks fare, por askush nuk di se çfarë ka zbuluar Shekulli ose Dita. Nga mënyra si e trajtojnë lajmin, të krijohet përshtypja se gazetat mbeten në qarkullim dhe vazhdojnë (të përpiqen) të shiten jo sepse sjellin diçka të re në krahasim me televizionin dhe Internetin, por më tepër për t'i shërbyer një lexuesi tradicional, i cili ende e kërkon gazetën thuajse mekanikisht, çdo mëngjes, bashkë me kafenë; çka do të shpjegonte edhe tirazhet jashtëzakonisht të ulëta të gazetave sot, të cilat ndonjëherë janë edhe më pak në numër se, bie fjala, klikimet e përditshme në një blog si ky yni. E megjithatë, një gazetë që del çdo ditë, ka nevojë për materiale që të mbushë faqet, çdo ditë. Nuk ka nevojë të bësh studim krahasimtar shterues, për t'u bindur se këto materiale, të çdo lloji, rimerren nga një gazetë në tjetrën "duke filluar nga lajmet, komunikatat për shtyp, kronika e zezë e më tej, te analizat e ndryshme; dhe duke vazhduar me botimin lumë të pjesëve nga dosjet dhe kujtimet për periudhën totalitare e më në fund me lajmet rozë, ose faqet thjesht pornografike "të cilat zënë vend gjithnjë e më të madh në programet, meqë klikohen shumë. Një pjesë e madhe e materialeve përkthehen" jo vetëm lajmet "e jashtme" dhe analizat nga media prestigjioze (Financial Times, Foreign Affairs, Der Spiegel, The Economist), por edhe transhi i faqeve të dëfrimit, thashethemet për celebrities, artikujt e lehtë për kuzhinën, modën, shëndetin, humbjen në peshë, zarzavatet; sikurse "huazohen" fotografitë dhe videot nga YouTube. Kësisoj, ndonjë gazetë e vogël vjen dhe katandiset në faqen personale të pronarit të vet: një analizë therëse, ca opinione të qëmtuara andej-këndej nga faqet e gazetave simotra në Internet, një lajm për një këngëtare gjysmë të zhveshur që është divorcuar ose rimartuar me siguri i vjelë edhe ai nga ndonjë kopsht anës rrugës, një foto e Cristiano Ronaldos me të dashurën mundësisht në plazh, një artikull i Umberto Eco-s i përkthyer si mos më keq (në mos me Google Translate) dhe voilà. S'është për t'u habitur që kjo lloj zhvendosjeje drejt modelit container, t'i bëjë gazetat gjithnjë e më të vëmendshme ndaj faqeve të politikanëve në Facebook. Dhe kjo na çon sërish te burimet e materialeve, meqë tekstet rrapa-shtrapa të marra nga Facebook-u nuk mund të zëvendësojnë "të paktën idealisht "agjencitë e lajmeve, ose burimet e gazetës vetë; pa çka se këtë e shohim të ndodhë përditë. Por kur vjen puna te burimet, problemi më serioz mbetet verifikimi i fakteve (fact checking). Shembull sa flagrant, aq edhe i freskët: të gjitha gazetat, pa dallim pronari dhe ngjyrimi politik, përcollën para dy

ditësh një falënderim që e bija e politikanes ukrainase Julia Timoshenko i paskësh dërguar Berishës sonë, në lidhje me një gjest teatral të këtij të fundit në përkrahje të Timoshenkos mëmë të sapoliruar nga burgu; gazeta "Dita" zbuloi, ndërkaq, që teksti i falënderimit qenkësh i dy vjetëve më parë, edhe pse burimi mbetej i njëjtë: një agjenci lajmesh e quajtur "Presheva jonë." Kështu, gazetat të gjitha kishin kaluar, dora-dorës, një rrenë të rëndomtë, të cilën e përgënjeshtruan vetëm ato media të cilat përfituan nga rasti për t'u tallur me Berishën. (Presheva jonë?) Në situata mbipopullimi dhe shterimi të rezervave ushqimore, njerëzit fillojnë të hanë ç'të munden: insekte, plehra, qen rrugësh, lëkura shalqini, mace, tagji, breshka, lëpjeta, minj, lëvore pemësh, gomerë. Që të gjitha mediat e Tiranës vrapuan kush e kush të botonte lajmin e dhënë nga "Presheva jonë", kjo më provon jo vetëm degradimin e gazetarisë shqip në nivele prej buletini kampi pionierësh; dhe jo vetëm indiferencën imorale ndaj verifikimit të faktit; por edhe e sidomos që mbipopullimi ka marrë përmasa të papërballueshme; dhe media nuk po e kryen dot rolin e vet elementar, që të informojë publikun. Mediat e shkruara, pra, janë në fazën e kanibalizmit "sepse nuk kanë me çfarë të ushqehen më. Idealisht, në Tiranë nuk duhej të kish më shumë se katër të përditshme: një me orientim të majtë, një me orientim të djathtë, një të qendrës dhe një me orientim trash (si Daily Mail, ose The New York Post, të themi). Ulja e numrit të mediave, ose konsolidimi, do të sillte vetvetiu një rritje të cilësisë: të përfytyrojmë, bie fjala, një gazetë ku të shkruajnë edhe Mustafa Nano, edhe Mero Baze, edhe Fatos Baxhaku, edhe Andrea Stefani, edhe Mentor Nazarko, edhe Ad Thano, edhe Koloreto Cukali, edhe Ben Andoni ; ose një gazetë ku të shkruajnë edhe Fatos Lubonja, edhe Artan Hoxha, edhe Alfred Lela, edhe Pëllumb Kulla, edhe Andi Bushati, edhe Armand Shkullaku, edhe Artur Zheji, edhe Arjan Vasjari sa për të përmendur disa emra nga më të njohurit, dhe njëkohësisht më "të holluarit" dhe "të konsumuarit" për shkak të kalimit nga një faqe në tjetrën. Paradoksi i gazetarisë së shkruar në Tiranë ka të bëjë pikërisht me faktin që gazetarë shumë të mirë dhe të përgatitur nuk arrijnë dot të ngrenë nivelin e mediave ku përftohen si gazetarë; çka do të thotë se konsolidimi i medias tashmë është nevojë urgjente, jo dëshirë: përndryshe, nuk ka fare kuptim që Tirana të ketë më shumë gazeta si pikë referimi se, të themi, Roma, Parisi ose New York-u. Nëse do ta refuzojmë që në krye parimin absurd një gazetar një gazetë, atëherë i bie që publiku, nëpërmjet institucioneve që e përfaqësojnë, të ndikojë aktivisht në uljen e numrit të gazetave, dhe sidomos së përditshmeve në qarkullim; qoftë edhe duke e ndihmuar këtë me mjete financiare dhe lehtësi të natyrës fiskale. *Botohet me lejen e autorit, shkrimet e të cilit mund t'i gjeni online në blogun e tij Peizazhe të fjalës.

Stili autokratik i Erdoganit ngrin rrugën europiane të Turqisë The Times

Eurodeputetja, Helee Flautre, udhëheqëse e Komitetit të Përbashkët Parlamentar Turqi-BE, ka thënë se, pavarësisht trajektores jashtëzakonisht shqetësuese të Turqisë, “ky proces negocimi vazhdon të jetë mjeti më i mirë për BE-në që të ushtrojë ndikim mbi qeverinë turke, ndërsa standardet europiane janë ende referenca më e mirë për reformat demokratike në Turqi”.

B

ashkimi Europian pritet të ngrijë kërkesën e Turqisë për anëtarësim, nga frika se kryeministri i këtij vendi është duke drejtuar qeverinë e tij drejt autokracisë. Sipas gazetës, presioni për të ndaluar bisedimet ka ardhur pasi aleatët perëndimorë të Ankarasë kanë shprehur shqetësim për legjislacionin që ka nxitur Recep Tayyip Erdogani, i cili kufizon të drejtat civile dhe i jep atij kompetenca të reja. Javën e kaluar, Qeveria e Turqisë ka propozuar një ligj të ri, i cili do të zgjeronte në mënyrë dramatike kompetencat e Agjencisë së Brendshme të Inteligjencës, apo MIT. Ligji, i cili pritet të kalojë në parlament këtë javë, do t’i japë agjencisë imunitet të gjerë ligjor dhe të drejtën për të “mbledhur, regjistruar dhe analizuar informacione, dokumente, lajme, të dhëna, duke përdorur të gjitha llojet e inteligjencës teknike dhe njerëzore”. Sipas këtij ligji, gazetarët dhe redaktorët që publikojnë dokumente të rrjedhura nga Agjencia e Brendshme e Inteligjencës përballen me burgim. Ligjvënësit, së fundmi, kanë miratuar edhe një tjetër ligj, i cili i jep qeverisë kontroll më të rreptë mbi gjyqësorin. Më 5 mars, një komitet i Bashkimit Europian për çështje të jashtme do të votojë për një amendament, që i bën thirrje Parlamentit dhe Komisionit Europian të rishikojnë integritetin dhe gjasat e pranimit të Turqisë në raportin e ardhshëm të progresit për këtë vend. Turqia ka përfunduar një nga 35 kapitujt e reformave që kërkohen për anëtarësim, ndërsa shumë mbeten të bllokuara nga Franca dhe Qiproja. Procesi i pranimit mund të pezullohet në rast të shkeljeve të rënda dhe të vazhdueshme të parimeve demokratike. “Pikëpamja ime është se Turqia ka shkelur kriterin e Kopenhagës për anëtarësim në shkallë të mjaftueshme dhe kohë të mjaftueshme që ne të nxjerrim përfundime”, deklaroi Andrew Duff, eurodeputet për Lindjen e Anglisë. Ai ka shtuar se pezullimi mund të vijë në tetor, kur të emërohen komisionarët e rinj të Bashkimit Europian. Në fundjavë, Stambolli është tronditur nga disa prej demonstratave më të mëdha prejse policia ka shtypur një lëvizje protestuese verën e kaluar. Policia ka qëlluar me plumba plastikë, gaz lotsjellës dhe topa uji ndaj mijëra demonstruesve që marshonin kundër ligjit të miratuar së fundmi, i cili i lejon qeverisë të shohë të dhënat e përdoruesve në internet dhe të bllokojë ueb-faqe pa shqyrtim gjyqësor. Javën e kaluar, presidenti i Shteteve të Bashkuara, Barack Obama, ka folur me zotin Erdogan në telefon për “rëndësinë e politikave të shëndosha në sundimin e ligjit”. Eurodeputetja, Helee Flautre, udhëheqëse e Komitetit të Përbashkët Parlamentar Turqi-BE, ka thënë se, pavarësisht trajektores jashtëzakonisht shqetësuese të Turqisë, “ky proces negocimi vazhdon të jetë mjeti më i mirë për BE-në që të ushtrojë ndikim mbi qeverinë turke, ndërsa standardet europiane janë ende referenca më e mirë për reformat demokratike në Turqi”.


12 matura shtetërore

universitet

Në një interpelancë për Maturën shtetërore, dje ministrja e Arsimit, Lindita Nikolla shpalli masat që do garantojnë një proces të ndershëm, ku shkelësit do paguajnë me vendin e punës, ndërsa maturantët me celularë do të përjashtohen nga provimi. Ajo bëri thirrje për të bërë zgjedhjet që dikton tregu i punës

Nikolla: Ftoj maturantët e shkëlqyer të zgjedhin edhe mësuesinë E thirrur dje në interpelancë nga deputetja e LSI-së, Kejdi Mehmetaj, ministrja e Arsimit dhe Sportit, Lindita Nikolla shpalli edhe një herë ndryshimet që i janë bërë Maturës shtetërore dhe riorientimit që duhet të ndodhë në zgjedhjet e studentëve. “Ka pasur kërkesa shumë të mëdha për degë si Ekonomiku, Drejtësia, Financa, ndërsa të tjera si Mjekësia, Stomatologjia, Farmacia dhe pse shumë të preferueshme për shkak të konkurrencës shumë të lartë, zgjidheshin vetëm nga maturantët e shkëlqyer me mesatare mbi tetë. Kjo tregon që ofertat nuk kanë qenë të orientuara nga tregu i punës dhe ka munguar këshillimi i karrierës për gjimnazistët. Unë u bëj thirrje maturantëve dhe prindërve t’u drejtohen këtyre strukturave. U bëj thirrje edhe nxënësve të shkëlqyer që të zgjedhin të bëhen mësues, edhe mësues të shkencave ekzakte, sepse është një fushë shumë e bukur, që do jetë edhe më e bukur vite më vonë”, tha Nikolla. Deputetja e LSI-së e kërkoi këtë interpelancë për të sqaruar ndryshimet në Maturën shtetërore, proces i cili sipas Mehmetajt, është e vështirë t’i shpëtojë korrupsionit. Ministrja Nikolla deklaroi që ndryshimet e bëra tentojnë pikërisht minimizimin deri zhdukjen e mundësive për abuzim. Hartimi dhe administrimi i testit

Siç është deklaruar edhe më parë, ministrja Nikolla përmendi bashkëpunimin me Postën Shqiptare për shpërndarjen e tezave që do sigurojë shpërndarje në kohë të shkurtër dhe siguri të plotë për të mos rrezikuar hapjen e tyre dhe shpërndarjen e përgjigjeve para testit. Ajo paralajmëroi penalizime me largim nga puna për shkeljet dhe tha që po punohet për trajnimin dhe përzgjedhjen e

administratorëve të testeve. Nikolla tha që çdo maturant që konstatohet me celular gjatë provimit do përjashtohet nga provimi. Sipas Nikollës, këtë verë, provimet do zhvillohen në salla të mëdha ku kontrolli është më i lehtë dhe nuk ka mundësi për kopje. Këtë vit do të ketë teste me tri nivele vështirësie. Subjekti mbi të cilin do hartohen testet do jetë programi i lëndës. Në këtë pikë, Nikolla ngriti edhe një herë çështjen e alterteksteve. “Alterteksti ka vështirësuar procesin e hartimit të testeve. Udhëzimi përkatës më parë i MASH detyronte hartuesit të kishin parasysh vetëm prerjen e teksteve që ka reduktuar alternativat sepse vetë tekstet ishin të kufizuara sidomos në lëndë si Historia, Gjeografia, Letërsia, Gjuha shqipe, Sociologjia. Subjekt tani do jetë programi. Përzgjedhja e testeve përfundimtar e maturës shtetërore do bëhet përmes teknologjisë dixhitale. Që nga shtatori i ardhshëm do të ketë maksimumi dy ose tri altertekste”, - tha Nikolla në interpelancën e djeshme. Ndryshimet e tjera në Maturën shtetërore

Gjithashtu këtë vit do të futet gjuha e huaj si provim i detyrueshëm dhe pse ajo nuk do të ndikojë mesataren dhe llogaritjen e pikëve përfundimtare, për mos të penalizuar maturantët e këtij viti. Këtë vit është rritur edhe pesha e mesatares nga 20 në 26 për qind, në një kohë që pesha provimeve të detyrueshme është nga 20 për qind për secilin dhe ajo e provimeve me zgjedhje është ulur në 17 për qind për secilin. “Sa kohë që mesatarja e meritës nuk ndahet me atë fiktiven, çdo rritje e peshës specifike të mesatares do ulte peshën e meritës së vërtetë të maturantëve”, shpjegoi Nikolla rritjen minimale të peshës së mesa-

"Vitin e ardhshëm do të ketë maksimumi dy ose tri altertekste duke shmangur problemet e cilësisë dhe hartimit të testeve"

tares për këtë vit. Ajo bëri të ditur gjithashtu caktimin e minimumit të kalueshmërisë tre muaj para provimeve të maturës, minimum i cili më parë sipas ministres ndryshonte çdo vit për të plotësuar premtimin elektoral që 90 % e maturantëve do shkonin në universitet, si dhe bërjen publike të notës së shkallëzuar sipas pikëve në mënyrë që

çdo maturant ta llogarisë notën pas përfundimit të provimit. Nikolla vuri në dukje mungesën e deritanishme të një strategjie afatgjatë në masivizimin e arsimit të lartë, ndërsa deputetja Mehmetaj bëri thirrje për një rankim kombëtar të shkollave të mesme, për të zhdukur rreziqet e mesatareve fiktive dhe rritjen e rëndësisë së asaj reale.

Arsimi profesional dhe punësimi, në një strategji të përbashkët Strategjia Kombëtare për Punësim dhe Aftësi 2014-2020 parashikon rritjen e punësimit në vend, përkrahjen e punësimit të grave dhe grupeve vulnerabël, si dhe të të diplomaurve nga arsimi profesional dhe kurset e shkurtra të trajnimit Ministria e Mirëqenies Sociale dhe Rinisë prezantoi dje në ambientet e fabrikës së xhamit “All Glass shpk”, “Strategjinë Kombëtare për Punësim dhe Aftësi 2014-2020”, si një strategji sektoriale për punësimin dhe kualifikimin në vend, me një dimension të përfshirjes sociale. Kjo është hera e parë që sektorë si arsimi profesional, formimi profesional dhe punësimi bëhen bashkë në një dokument strategjik për zhvillimin e aftësive dhe rritjen e mundësive për punësim. Të pranishëm në prezantimin e strategjisë ishte Kryeministri Rama, Ministri i Mirëqenies Sociale dhe Rinisë Veliaj, Ambasadori i Delegacionit të BEsë, Ettore Sequi, Drejtori i ILO në Shqipëri, Antonio Graziosi dhe Përfaqësuesja e OKB-së, Zineb Touimi-Benjelloun. Duke prezantuar vizionin e strategjisë, Ministri i MSR-së, Erion Veliaj, vuri në dukje që strategjia parashikon ndërhyrje energjike për përmirësimin e cilësive të zyrave tona të punësimit dhe Shërbimit Kombëtar të Punësimit, në mënyrë që ato të jenë sa më pranë

klientëve dhe sa më eficente. “Papunësia është problemi më i madh me të cilin përballemi dhe si pasojë ka nevojë për ndërhyje urgjente. Ne jemi duke shënuar disa përparime të ndjeshme. Portali online puna.gov.al, i cili në shtator 2013 kishte 200 vende të lira pune dhe 3000 punëdhënës të regjistruar, sot ka 3640 vende pune dhe mbi 7000 punëdhënës të regjistruar”, tha Veliaj në fjalën e tij. Ai shtoi se qëllimi i përgjithshëm i strategjisë për punësim dhe aftësi është të nxisë vende pune cilësore dhe mundësi për aftësi për femrat, meshkujt dhe grupeve vulnerabël gjatë gjithë ciklit të jetës. Prandaj, një nga shtyllat kryesore të saj është rritja e cilësisë së Arsimit dhe Formimit Profesional. Nga ana tjetër, ai theksoi se strategjia ka katër përparësi strategjike që shtrihen në 7 vjet, si politikat për punësim; politikat për Arsimin dhe Formimin Profesional; përfshirja sociale dhe kohezioni territorial dhe reforma institucionale dhe financiare. “Një nga masat kryesore në këtë drejtim është krijimi i Fondit për Punësim dhe Formim si një mjet për mbështetjen e punësimit dhe kualifikimeve. Krijimi i Fondit të Punësimit, i cili do të krijojë mundësinë e kontributit të drejtpërdrejtë nga bizneset dhe do të mbështesë si programet e punësimit dhe ato të kualifikimit profesional në mënyre kompetitive”, tha Veliaj. Vizioni i “Strategjisë Kombëtare për Punësim dhe Aftësi 2014-2020” ka marrë shtysë nga parimi i përgjithshëm i “Europa 2020” për aftësi më të larta dhe punë më të mirë për të gjithë. Në strategji janë përcaktuar mirë treguesit sasiorë të objektivave strategjikë, bazuar në një

analizë të mjedisit makro-ekonomik, të sfidave të fushës, të burimeve ekzistuese, duke marrë parasysh situatën në vend, si dhe treguesit bazë të referuara nga BE dhe partnerë të tjerë. Disa nga synimet kryesore të strategjisë janë: Rritja deri në 10% e numrit të grave dhe burrave që marrin pjesë në programe të punësimit; Rritja deri në 55% e numrit të të punësuarve pas pjesëmarrjes në masat e nxitjes së punësimit, ku 75% e tyre do të jenë gra; Rritje e fondeve të investuara për masat e nxitjes së punësimit rreth 2 herë, deri në 0.032% të Prodhimit të Brendshëm Bruto. Rritja e numrit të meshkujve dhe femrave që ndjekin programe të AFP-së, nga 14.2% deri në 25%; Rritja e shkallës së punësimit të të diplomuarve nga arsimi profesional, deri në 40%, nga të cilët 25% të jenë vajza;

Rritja e shkallës së punësimit të pjesëmarrësve në kurset e shkurtra të formimit profesional në 55%, nga të cilët 75% të jenë femra; Rritja e numrit të përfituesve nga ndihma sociale të përfshirë te programet e nxitjes së punësimit në 10% të numrit total të pjesëmarrësve në programet e nxitjes së punësimit; Krijimi i Fondit të Punësimit dhe Kualifikimit; Krijimi i mekanizmave më të mirë për monitorimin dhe vlerësimin e rezultateve të arsimit dhe kualifikimit profesional dhe të tregut të punës; Rritja e përfshirjes së biznesit në drejtimin dhe financimin e sektorëve. Procesi i përgatitjes së strategjisë ka qenë gjithëpërfshirës, i paraprirë nga konsultime të gjera me grupet e interesit, partnerët socialë, specialistë të fushave dhe agjencitë ndërkombëtare në vend.


kulturë

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

28.02.2014

13

“Të ndjejmë botën përmes zërit” të Inva Mulës & Co “Një event i veçantë bamirësie që organizohet për herë të parë në Shqipëri”, - kështu e kanë quajtur organizatorët Fondacioni Vodafone Albania, koncertin e bamirësisë që u organizua mbrëmë. E veçanta e kësaj mbrëmjeje ishte se gjithçka organizohej në errësirë. Për një natë përfaqësues të bizneseve më të suksesshme që i ishin përgjigjur ftesës

së Fondacionit Vodafone Albania, artistë, politikanë etj., e kanë vënë veten në vendin e njerëzve që nuk shikojnë. Sepse kjo mbrëmje bamirësie iu dedikohej atyre. Falë kontributeve që u mblodhën në këtë mbrëmje, Fondacioni Vodafone Albania do të mundësojë programimin për leximin e kompjuterit në shqip via audio për personat me probleme në shikim në

Shqipëri dhe viset shqipfolëse. Ndaj mbrëmja iu riorganizua nën moton “Të ndjejmë botën përmes zërit”. Për rreth dy orë të pranishmit darkuan në errësirë të plotë dhe dëgjuan interpretimet e artistëve më në zë të skenës, si Inva Mula, Gëzim Myshketa, Vikena Kamenica etj, shoqëruar nga pianistja Merita Rexha dhe mjeshtri Robert Radoja.

koncerti

Elina Duni i tregon Francës vlerat e muzikës shqiptare

Sazet e dasmës së Mbretit Zog turne në Italinë e viteve ‘38

Formacioni i parë popullor që mori pjesë në një ceremoni mbretërore

Sazexhinjtë shqiptarë që zgjuan interesin e shoqërive diskografike italiane gjatë një turneu në Itali në vitin 1938 Vaso Tole

Ato quheshin sazet e “Demkës dhe Hajros”, babë e bir, këngëtarë të shquar të sazeve të Korçës në vitet ‘20-‘40 të shek. XX dhe interpretues virtuozë në violinë. I pari është Hajroja me violinë (babai i Demkës), dhe para tij ishte i ati i HajrosIbrahimi me violinë. Hajroja hodhi i pari farën që brenda familjes së tij të mbinte shoqëria e sazexhinjve “Demka & Hajro”. Vitet intensive të veprimtarisë së Hajros si sazexhi përfshihen ndërmjet 18901920, së bashku me Qamilin e Famës, Arifin me llautë dhe këngëtar etj. Përveç krijimit të shoqërisë “D&H”, Hajros i njihet edhe krijimi dhe interpretimi i “Të qarës së Hajros” apo “Kabaja e Hajros”, e cila mbahej si himn i asaj kohe. Hajroja vdiq më 1920. Të tre djemtë e tij, duke filluar me Demkën, Shefkën dhe Rushanin, u bënë sazexhinj të njohur të viteve 19201950. Demka renditet ndër më të shquarit sazexhinj të qytetit të Korçës (19201950). Vazhdoi traditën e të gjyshit dhe babait të tij, dhe së bashku me sazet e Cilo Qorit patën ndikimin më të fuqishëm

për konsolidimin e muzikës popullore qytetare korçare. Ishte aq i njohur për vlerat e tij, saqë shoqëria “D&H” u bë formacioni i parë popullor që mori pjesë në një ceremoni mbretërore, siç ishte dasma e Mbretit Zog. Po me sazet, Demka gjatë një turneu në Itali në vitin 1938 zgjoi interesin e shoqërive diskografike italiane dhe afirmoi veten si një virtuoz i llojit të tij. Ky është tregues i një cikli të plotë që tradita të përcillej më tej. Në vitet ’20, Demka ka patur në sazet e tij Xhemal Gajden nga Përmeti me violinë, Qamilin e Famës me gërnetë, Kiço Podën, Malkën, Qerimenë me dajre dhe këngëtare, Sherifin me llautë etj. Ndikimi i muzikës me sazet e qytetit të Korçës si dhe në përgjithësi i sazeve të Jugut do të konstatohet më vonë edhe në interpretimet e këngëtarëve lirikë si Tefta Tashko Koço, Kristaq Antoniu, Mihal Ciko apo dhe të kompozitorëve si Thoma Nasi, Kristo Kono etj. Regjistrimet e shoqërisë “Demka & Hajro”- Korçë janë realizuar pranë firmës diskografike “ODEON”.

Regjistrimet e shoqërisë “Demka & Hajro” realizuar pranë “ODEONIT”: Bej me se ma munde Qyqen- kënduar prej Çobanit. Ibrahimi i Tepelenës- kënduar prej Çobanit. As o Perëndi më bëj një Pasha - kënduar prej Çobanit. Pare kush ta preu fustanë. Edhe gurët e sokakut- kënduar prej Çobanit Kënga e Hajros (Rrush kuq i bardhë). Për mbi Tepelenë ma kishe shtëpinë. Ky Bilbil ç’ësht një zog- kënduar prej Çobanit. Gjarpërushkë e malit (gërnete)- lojtur prej Qamilit. Kënga e Çerçiz Topullit- Ibrahim Leskoviku. Kënga e Mahmudisë- kënduar prej Çobanit. Në merak më shkoi jeta- Ibrahim Leskoviku. Dyshe Berati (valle)- lojtur prej Rushanit Kanga e Jorgaq Beut. Kenduar prej Cobanit Valle Devollice. Lojtur prej Qamilit Ali Pasha E qare e Malkes (Gernete). Lojtur prej Qamilit Atje ku gjendet bukuria. Ibrahim Leskoviku Valle Dule Beut (Vllahce). Lojtur prej Qamilit Ti moj sycke vetull Gjerpere. Kenduar prej Cobanit. etj..

Traviata, dashuria tragjike e Enada Hoxha dhe Gerd Vasos Historia tragjike e dashurisë mes Alfredos dhe Violetës, që përfundon me vdekjen e saj pas dhimbjes shpirtërore që i ka shkaktuar ndarja e tyre, do të rrëfehet më 1 mars në Teatrin Kombëtar të Operës dhe Baletit në Tiranë përmes baletit “La Traviata”. Violeta interpretohet nga Enada Hoxha dhe Odeta Dishnica, ndërsa Alfredo nga Gerd Vaso dhe Ervis Nallbani. Vepra mbështetet mbi romanin “Zonja me kamelie” e Aleksandër Dyma,

është shfaqur premierë një vit më parë në skenën e TKOB-së në kuadër të 200-vjetorit të lindjes së kompozitorit Xhuzepe Verdi. Ishte hera e parë që në skenën e Teatrit të Operas dhe Baletit dashuria tragjike e Violetës përcillej në skenë përmes kërcimit klasik. Kjo shfaqje do të interpretohet nga trupa e baletit, e shoqëruar nga orkestra e TKOB-së. Skenografia Erald Bakalli, kostumet Ardi Asllani dhe nën dirigjimin e Eno Koços.

Në një koncert në Thionville të Francës, Elina Duni prezantoi përmes tingujve jazz muzikën e saj, e cila, siç është shprehur vetë këngëtarja, është e bazuar në rrënjët e saj, në Shqipëri. Kuarteti i Elina Dunit dhe Ansambli Yuval Amihai janë pjesë të koncerti të përbashkët që u dha në Thionville të Francës. Përfshirja e këtyre muzikantëve në një koncert të vetëm nuk është e rastësishme, pasi që të dy bendet që prezantojnë muzikë jazz, burimin e kanë te rrënjët e veta, e para në Shqipëri , kurse e dyta në Izrael. Në prezantimin për këngëtaren shqiptare Elina Duni, organizatorët shkruajnë: Elina Duni përmes koncerteve të saj po e vë botën në kontakt me vlerat e muzikës shqiptare. Edhe pse nuk ka pasur shumë mundësi që të ketë kontakt të drejtpërdrejtë me muzikën popullore, përgjatë fëmijërisë së saj ajo gradualisht është angazhuar për eksplorimin e kujdesshëm të historisë së trazuar të vendit të saj, e cila ka gjetur këngë me një bukuri të rrallë dhe një fuqi të vërtetë emocionale. Nga traditat stërgjyshore të rajonit të saj të lindjes apo të përbërë nga anëtarë të një diaspore të madhe shqiptare të shpërndarë nëpër botë, këngët e saj flasin për të dashuruarit, heronjtë, punëtorët, barinjtë, robërinë, dëshpërimin dhe rezistencën. Ndërkohë, ansambli nga Izraeli, Yuval Amihai është i njohur për prezantim të muzikës jazz në shumë vende të botës, duke përfshirë edhe Çmimin e madh në konkursin e jazz-it në vitin 2009. “Yuval kërkon mënyrë të re. Bazohet në muzikën popullore izraelite për ti vënë ato në standarde të reja të mahnitshme. Kompozimet e tij janë të frymëzuar nga laramania e kulturave që është ballafaquar gjatë rinisë së tij”, thuhet në njoftimin zyrtarë të këtij koncerti.


14

zbavitje

lojra të ndrsyhme

Fjalëkryqi klasik 1

2

3

iPhone 6 mund të vijë në korrik? 4

5

12 15

6

7

8

13

16 22

18

19

31

35

23

24 26

32

27

33

36

29

38

41

42

46

47 51

28

34

37

40

11

20

25 30

10

14

17

21

9

39

43 48

Fjalëkryqi klasik është një nga lojërat enigmatike më të përhapura në botë. Fjalëkryqet e para filluan të botoheshin që në shekullin e XVIII dhe vazhdon të jetë e preferuar edhe në ditët e sotme.

44

45

49

50

Koha e fillimit ____:____ Koha e mbarimit ____:____

52

Horizontalisht: 1. Përqendrimi në një drejtim të vetëm, ose në një pushtet të vetëm. 8. Mjet për t'u larë. 12. Industria Ushqimore. 13. Zotëron. 14. Stari, aktore humoriste. 15. Nënoficer në një anije, i cili kujdeset për pajisjet dhe për nevojat e detarëve. 18. Lumë i madh në Rusi. 20. Industria Qelqit. 21. Titulli i një gazete të përditshme. 22. Vjedhës, hajdut. 24. Pjesëz mohuese. 25. Shportë e vogël, e rrumbullakët, që vjen e ngushtohet nga gryka. 27. Grup njerëzish me qëllime e interesa të përbashkëta, që i kundërvihet një grupi tjetër. 30. Instituti Gramatikës. 32. Përemër vetor. 33. Emri i dikurshëm i skuadrës së Elbasanit. 35. Pa para, gratis. 37. Notë muzikore. 38. Poet i famshëm latin. 40. I vetëm, që s'ka tjetër të ngjashëm me të. 44. Transporti Ajror. 45. Ent Ndërtimi. 46. Juri, njeriu i parë që doli në hapësirë. 47. Orendi të vjetra. 51. Institut Studimesh. 52. Këshillat, mendimet që i japim dikujt për një çështje.

Vertikalisht: 1. Aparat që përdoret për të ndarë mekanikisht një lëndë me anë të rrotullimeve të fuqishme. 2. Punë që e merr përsipër i pari dhe me vullnetin e vet dikush. 3. Veshje sportive. 4. Era e mirë. 5. Shko! 6. Bela, hall. 7. Mur që ngrihet në hyrje të portit. 8. Shpërndarja e një popullsie jashtë vendit të origjinës. 9. Bust në mes. 10. Lloj rreshjeje. 11. Shapka, lepitka. 14. Pronar i madh tokash. 16. Organizatë Europiane. 17. Shumë i vjetër, i lashtë. 19. Firmë e njohur kozmetike. 23. Letërsia Indiane. 25. Mimoza Lila e politikës së Kosovës. 26. Punoj, gërmoj tokën. 28. Përemër vetor. 29. Shkollë e mesme artistike. 31. Shtet në Afrikë. 32. Pjesë e këmishës. 34. Këshilltar ligjor i ngarkuar për kryerjen e disa veprimeve juridike. 36. Rregull, normë që e zbatojnë të gjithë si diçka të detyrueshme. 39. Urrejtje për dikë a për diçka. 41. Pemë e lartë. 42. Pemë, ose.. 43. Pije e ngrohtë. 48. Repart Grumbullimi. 48. Kafshë pue. 50. Përemër pronor.

Sudoku | nivel mesatar 6 5

7

4 1 5

7 3 2

9

9

1

8 2 3

3

2

6 3 5

4

7

9

9

2

3 4 9 1

3 2 9

6

1 2

3

8

9

5

7 6 8 3

9 5 3

1 7

Plotësoni vendet bosh në mënyrë që çdo rresht e kolonë të ketë numrat nga 1-9.

Koha e fillimit _____:____ Koha e mbarimit ____:____

Numërkryq

Që nga lansimi i iPhone 5S dhe iPhone 5C në shtator të vitit të kaluar, disa herë është thënë se modeli i ri i telefonit të Apple mund të paraqitet në treg më herët sesa zakonisht. Dhe tani, listës së këtyre thashethemeve i është shtuar edhe një tjetër, e cila thotë se Apple do të vijë me dy telefona të rinj, njëri prej të cilit do të jetë iPhone 6, dhe se të dytë do të lëshohen më herët se në vjeshtën e këtij viti. Sipas Mizuho Securities thuhet se iPhone 6 do të lansohet më herët, duke e përmendur muajin korrik si datë të mundshme të lansimit. Mizuho thotë se burimin e saj të informacionit e ka marrë nga zingjirët e furnizimit të Apple në Azi, dhe se furnitorët e kompanisë tashmë janë duke punuar në përgatitjen e prodhimit të pjesëve të modeleve të reja të iPhone. Një analist i kompanisë Mizuho gjithashtu ka thënë se ka gjasa të mëdha që iPhone 6 të vijë me ekran më të madh, dhe modele të ndryshme, të cilat do ta kenë ekranin me diagonale prej 4.7 deri në 5.5 inç. Për më shumë, thuhet se versioni i ri i iPhone do të sjell përmirësime në sensorin e gishtërinjëve, TouchID dhe më shumë aplikacione, të cilat më pas do të jenë pjesë edhe e tabletit të saj, iPad.

Horoskopi i ditës DASHI (20/III-20/IV)

DEMI (21/IV-20/V)

Do ruani një lidhje me force gjate kësaj dite sepse ne fakt partneri do e ketë mendjen gjetiu. Gjeni mënyrën e duhur për ta mbajtur atë pas vetes. Beqaret do kenë disa takime, por asnjeri nga personat nuk do ua mbushe aq shume mendjen sa për te filluar një histori dashurie. Ne pune priten goxha përmirësime.

Marsi do e rizgjoje pasionin ne jetën tuaj ne çift sot dhe do krijoje kushtet qe ju te përjetoni emocione pa fund. Shfrytëzojeni çdo sekonde. Beqaret do marrin propozime mjaft interesante dhe do iu mbushet me ne fund mendja për te filluar një histori dashurie. Financat nuk do jete shume te mira kështu qe bëni kujdes me çdo lloj shpenzimi.

BINJAKET (21/V-20/VI)

GAFORRE (21/VI-22/VII)

Do vazhdoni ta ruani edhe sot klimën e ngrohte ne jetën tuaj ne çift dhe gjithçka do shkoje sipas planeve. Partneri ne mbrëmje mund t’iu beje edhe ndonjë surprize. Beqaret do jene me fat ne dashuri dhe do e gjejnë personin qe kane ëndërruar gjithë kohës. Gjendja financiare do varet nga mënyra sesi ju do i menaxhoni te ardhurat.

Dite aspak pozitive kjo e sotmja për te dashuruarit. Urani do iu nxite te debatoni me partnerin për gjithçka dhe te mos pranoni kurrsesi te toleroni. Beqaret nuk do kenë ne ditën me te përshtatshme për te filluar një histori dashurie. Prisni edhe pak. Ne planin financiar matuni mire para se te shpenzoni. Çdo gabim sado i vogël mund te ndikoje tek situata ne te cilën ndodheni.

LUANI (23/VII-22/VIII)

Duhet te tregoheni paksa me te duruar gjate kësaj dite me personin qe keni ne krah dhe gjerat do ecin me se miri. Edhe ata qe kane pasur debate apo mosmarrëveshje do kenë përmirësim te situatës. Beqaret do realizojnë takimin e shumëpritur dhe do ndihen mjaft mire. Ne planin financiar do keni energjinë e duhur dhe durimin për t’i përmirësuar situatën.

PESHORJA (23/IX-22/X)

Ka rrezik qe sot te debatoni ashpër me partnerin dhe te prekni pa dashje disa pika te dobëta te tij. Asgjë nuk do shkoje ashtu si ju e keni pritur. Beqaret duhet te përgatiten për ndryshime rrënjësore ne jetën sentimentale.Çdogjëdondodhesimemagji përta.Financatnukdojeneteqëndrueshme, por dhe as shume problematike. Shmangni investimet e tejskajshme.

5 5 0 8

Gjeni figurën duke bashkuar pikat

2

SHIGJETARI (22/XI-21/XII)

Plotësoni tabelën me numrat e dhënë!

Ngjyrosni pjesën me pikë dhe zbuloni figurën

Numra me 3 shifra: 017, 156, 210, 322, 508, 703, 724, 954. Numra me 4 shifra: 0236, 2120, 5371, 5496, 5568, 5632, 5803, 6044, Numra me 5 shifra: 25655, 15122, 21410, 28642, 32014, 32213, 37859, 44461, 45415, 54965,

57485, 65847, 66780, 85410, 95420, 96588. Numra me 6 shifra: 114589, 214785, 265965, 283299, 410258, 432651, 444859, 461057, 485655, 519865, 522515, 526084, 563201, 632015, 908524, 925441.

Perspektivat financiare do jene shume te mira gjate kësaj dite për ata qe janë ne një lidhje. Gjithçka do shkoje sipas planeve kështu qe shfrytëzojeni ditën sa te mundni. Beqaret nuk do iu japin shume rëndësi ftesave qe do iu bëhen dhe do mbeten serish vetëm. Financat do vazhdojnë te jene te stabilizuara. Asgjë dhe askush nuk do mund ta prishe këtë qëndrueshmëri.

Gjeni 10 ndryshimet

UJORI (20/I-19/II) Do jeni shume kërkues ndaj partnerit tuaj gjate kësaj dite dhe do mërziteni kur ai te mos ua plotësojë dëshirat. Rikthehuni me këmbë ne toke. Beqaret do jene te sjellshëm me personat qe do takojnë dhe kjo do i beje me interesante ne sytë e tyre. Ne planin financiar nuk do keni për çfarë te qaheni.

VIRGJERESHA (23/VIII-22/IX)

Dondihenimjaftmiresotnekrahëtepartnerit tuaj dhe nuk do dëshironi te ndaheni për asnjëçastprejtij.Tedydoishprehnimetepër sekurrëndjenjat.Nësezemrajuajështëende elireduhetteshfrytëzoniçdomundësiqedo iu jepet për t’u njohur me persona te rinj. Financatduhett’imenaxhonimeshumekujdes dhe maturi sepse përndryshe situata mund t’iu dale jashtë kontrollit.

AKREPI (22/X-21/XII)

Tregohuni sa me diplomate gjate kësaj dite ne jetën tuaj ne çift dhe gjeni mënyrën për ta joshur edhe me shume partnerin. Po e bëtë këtë ai nuk ka për t’iu lënë asnjë minute pas dore. Beqaret duhet njëherë te reflektojnë me kujdes se çfarë do bëjnë me jetën e tyre para se te hedhin hapa. Ne planin financiar duhet sa me shpejt te vendosni rregull.

BRICJAPI (22/XII-20/I) Nëse tregoheni paska me realiste ne jetën tuaj ne çift çdo gjë do shkoje me se miri sot. Po ëndërruat me shume sesa duhet do përballeni me zhgënjime. Beqaret duhet t’i bëjnë sytë katër sepse personi ideal mund t’iu shfaqet ne çdo moment. Ne planin financiar mund te keni surpriza si te këqija ashtu edhe te mira. Gjithçka do varet nga mënyra sesi ju jeni sjelle kohet e fundit.

PESHQIT (20/II-19/III) Lidhja juaj do konsolidohet mjaft gjate kësaj dite. Do flisni dhe do bashkëpunoni pa fund me atë qe keni ne krah. Ne asnjë çast nuk do ndiheni keq. Beqaret, te nxitur nga Marsi do tregohen me te hapur ndaj çdo ftese. E ardhmja e tyre do jete tërësisht ndryshe. Ne planin financiar do ndërmerrni iniciativa dhe do filloni ta përmirësoni situatën.


blog

1001

ditë që formësuan botën

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

28.02.2014

Viti

15

Përgjegjshmëria është çmimi i lirisë. - Elbert Hubbard.

438 p.e.s

Shtatorja për perëndeshën Athina Asgjë nuk e simbolizonte statusin prominent të Athinës sesa tempulli i mermertë që dominonte Akropolin dhe statuja në zemër të saj kushtuar perëndeshës, e cila e mbrojti qytetin dhe emrin e të cilit mbante: Athina Parthenos. Ndërtesa me gjeometrinë e saj elegante, mishëruese e thellë e proporcioneve dhe gdhendjet e mrekullueshme të skulpturave (mbetjet e të cilave gjenden tani në Muzeun Britanik në Londër) ishte punë e arkitektit Fidia nën kujdestarinë e shtetarit Perikli në vitin 449 p.e.s. Fidia filloi nga puna për skicimin e statujës së perëndeshës, strehë

e së cilës do të ishte tempulli dhe në vitin 438 p.e.s. ajo u përfundua dhe u kushtua. Me një lartësi prej 12 metrash, statuja u bë me një skelet druri të mbuluar në fildish, argjend dhe më shumë se një ton ar. Statuja ishte e veshur me tunikë dhe me një parzmore si dhe një helmetë, ndërsa në dorën e djathtë mbante një Nike (perëndesha e fitores) dhe një heshtë në të majtën. Një mburojë dhe një gjarpër preheshin në njërën anë. Pasi e përfundoi Athinën, Fidia vazhdoi me gdhendjen e Zeusit, atin e zotave-statuja u vendos në Olimpia në vitin 435 p.e.s. dhe u bë një nga Shtatë

Mrekullitë e Botës Antike. Pak vjet më vonë, megjithatë, armiqtë e Fidias e akuzuan atë si vjedhës ari. Ai u akuzua gjithashtu për jomodesti, pasi portreti i tij bashkë me atë të Perikliut shfaqet në parzmoren e Athinës. Për pasojë Fidia u burgos. Ka gjasa që ai të ketë vdekur në burg ose në ekzil. Në vitin 296 p.e.s. ari u hoq dhe u zëvendësua me fletë bronzi, megjithëse statuja mbeti në këmbë në Partenon edhe për 800 vjet të tjera. Një statujë e re e Athinës u ngrit në Nashville të shtetit amerikan Tennessee në vitin 1990, e ndërtuar me aq besnikëri sa mundej sipas origjinalit të Fidias.

Blitz

Flickr

46

Për qind e qytetarëve arabë të Izraelit do të bezdiseshin po të kishin një çift gay si fqinj.

42

Për qind e tyre do të bezdiseshin nga një çift fqinjësh hebrenj.

19

Për qind e hebrenjve amerikanë besojnë se ndjekja e ligjeve hebraike është thelbësore për identitetin hebraik.

42

Për qind e tyre besojnë se të paturit e njëfarë sensi humori është pjesë e këtij identiteti.

Foto: Hermann Recknagel Titulli: on this side of the wall

Mitro, të dua BLANKA CECHOVA / Kosovo 2.0 “Kam parë të qajnë njerëzit pasi kanë lënë Parisin apo Karaibet”, më tha pronari kroat i banesës që kisha me qira për pushime në ishullin Korçul. “Por, për Kosovën?” pyeti duke rrotulluar sytë me habi. “Bile atë, për Mitrovicën e Kosovës?”. Ti qenke vajzë me defekt të lindur moj vajzë. Që dikush të qajë për atëfarë grope të ndotur plot budallësh me armë të cilët kënaqen duke u gjuajtur me njëri tjetrin, eh po – përnjëmend s’paskam takuar dikë sit y!” “Eh po, paska herë të parë për gjithçka siç po shihet,” ia ktheva unë. Nuk qe kjo hera e parë që hasi në kundërshtime për këtë marrëdhënie timen me Kosovën. Andaj, për peshkatarin kroat që s’ka njohur tjetër në jetë përveç ishullit të bukurisë dhe bollëkut, kjo ishte disi e kuptueshme . U pata ndjerë shumë më keq kur të njëjtën gjë më thanë kolegët e mi, ndërkombëtarët që punonin me mua në Mitrovicë, mes viteve 2007 dhe 2008. Përbuzja e tyre o e fshehtë o eksplicite ndaj Kosovës nuk ishte as që mund të kuptohej as që mund të falej. Nuk qe kjo hera e parë që hasi në kundërshtime për këtë marrëdhënie timen me Kosovën. Andaj, për peshkatarin kroat që s’ka njohur tjetër në jetë përveç ishullit të bukurisë dhe bollëkut, kjo ishte disi e kuptueshme . U pata ndjerë shumë më keq kur të njëjtën gjë më thanë kolegët e mi, ndërkombëtarët që punonin me mua në Mitrovicë, mes viteve 2007 dhe 2008. Përbuzja e tyre ose e fshehtë ose eksplicite ndaj Kosovës nuk ishte as që mund të kuptohej as që mund të falej. Më në fund, kjo u bë edhe arsyeja pse vendosa që të jepja dorëheqje nga detyra ime si avokate dhe të nisja një projekt privat që mbështeste shkol-

gazetamapo@gmail.com

lat fillore në rajonin e Mitrovicës. Kur projekti u krye dhe u ktheva në Pragë, mendoja se dashuria ime për Kosovën herëdokur do të zbehej. Ajo që ndodhi ishte krejt e kundërta: që nga 2 shtatori 2008 kur lashë Mitrovicën, s’ka pasë ditë që s’kam kujtuar Kosovën. Jam kthyer disa herë, e sytë më përmbyseshin nga lotët sa herë që kaloja pranë shenjës paksa të ndryshkur “Mitrovicë/Kosovska Mitrovica”. Me kalimin e viteve, marrëdhënia ime me Kosovën është bërë si njëfarë lidhje e çuditshme martesore në distancë, e brishtë por edhe e papërfundueshme. Marrëdhënie e cila ishte sa shpërblyese qa edhe rraskapitëse. E dini – është deri diku e lehtë të mbash lidhje në distancë me njeri. (Bisedon në skajp). Por, çfarë bën kur je në marrëdhënie me vend? – Vrapon nëpër kujtime, fotografi, e shënime. Mendon e shqetësohesh pandërprerë për vendin dhe për njerëzit e vendit, deri në atë pikë sa s’mund të bësh gjumë natën, e pastaj një ditë prej ditësh, e sheh veten të ulur në tavolinë dhe duke shkruar kapitullin e parë të një letre shumë të gjatë dashurie të cilën ke dashur ta shkruash vite e vite më parë, letër në të cilën përshkruan pasion dhe dashuri, por në të cilën gjithashtu rendit në listë çdo ankesë bashkëshortore, kritikë dhe mallkime fitimtare, por në fund, natyrisht, ti fal dhe lëshon pe. Romani im doli në janar 2012, me titullin Totál Ballkán. Është kjo një histori me humor të idhët, por lexuesit si duket po e marrin atë seriozisht. Çka është më me rëndësi, prej që është botuar libri nuk kam hasur në asnjë person të vetëm që të dyshojë për këtë ngjitje timen për Kosovën. Madje, më shumë se vetëm kaq: shumë lexues çekë u bënë tifozë të librit tim, e disa prej tyre edhe kanë udhëtuar për në Kosovë dhe kanë parë Mitrovicën, e kanë vizituar ven-

det e përshkruara në ngjarjen e librit. Këtë vit, Totál Ballkán po del në anglisht dhe në serbisht (ende jam në kërkim për përkthyes të duhur për gjuhë shqipe), kështu që jam kureshtare të shoh nëse do të rritet turizmi i Mitrovicës. Në vijim keni një fragment nga përkthimi në anglisht: Xhipi ngadalëson shpejtësinë, del nga rruga kryesore dhe vazhdon prapa hijes së një shtëpie të thyer gjersa ne i afrohemi qytetit. Unë hap dritaren dhe thith ajrin që vjen nga jashtë. Është i rëndë. I dendur. Krejt e kundërta e flladit freskues – ky ajër i bajatosur ka ngelur i varur për kohë aq të gjatë dhe ka akumuluar aq shumë ngjarje sa që është gati të pëlcasë nga dëshira për të rrëfyer. Secila marrje fryme të jep ndjenjën se ajri dëshiron të të tregojë se ç’ka ndodhur këtu. Merr frymë dhe merr erë. Mban erë djegurine dhe erë gjaku, loti e mllefi, si dhe pluhur të shtëpisë së thyer të dikujt, që ulet mbi vjeturina veturash dhe gurëvarresh të nxjerra të babave të fqinjëve, sepse ishin këta ata që bënë tërë këtë, e pastaj papritmas –shiriti u ndal! – dhe erdhën tanket e flamujt, liria, mallteri e tullat, fëmijët e hareshëm që luanin sërish jashtë, ndërsa flakët dhe era e ushqimit të pjekur bashkë me sigurinë se tashmë ka marrë fund. Por pastaj një ç’iluzion tjetër, një ç’iluzion bllokues i stërmadh dhe një tjetër goditje dhune, shkatërrimi, tensioni e frike, prandaj edhe njëherë gishtat u vunë tek këmbëza. Dëgjoj një bang nga distanca. Dëgjoj një të shtënë. Jehona e saj rri e varur në ajër sikurse perde që lëshohet në shfaqje, si një shou teatri ku luajnë ushtarë, paqeruajtës dhe politikanë, stafe televizive, e në role dytësore janë disa njerëz të thjeshtë, të cilët i kanë bindur disi që të

Themelues: Henri Çili. Kryeredaktor: Arion Sulo. Zv/kryeredaktor: Alfred Lela, Aleksandra Bogdani. Politika: Nevila Përndoj, Fejzi Braushi. Kronika: Leonard Bakillari, Dashamir Biçaku. Speciale: Vladimir Karaj. Ekonomia: Blerina Hoxha. . Kultura: Aida Tuci. Suplement: Arta Çano. Karikatura: Bujar Kapexhiu. Faqosja: Florenc Elezi. Ilir DRIZARI, Kujtim Bisha. Korrektore: Brunilda Meno. Adresa: Bulevardi Gjergj Fishta pranë UET

përshkruajnë ndjenjat para kamerës, drejtpërdrejt!, sepse – po, jemi prapë në lajme, bota po na shikon dhe ajo lëngon për emocione, andaj detyra e CNN lajmeve është që të ofrojë një përzierje të baraspeshuar drame, xhejmsbondi dhe telenovele. Ah po, emocioni. I kam parë lajmet mijëra herë me sytë e mi dhe më kanë prekur, por asnjëherë s’më kanë prekur aq shumë saqë të lëviz nga ulësja. Tash e kuptoj. Po thithja ajër tjetër. Vrullshëm e nxjerri frymën. Ia kthej mostrën e historisë së Mitrovicës sërish havasë dhe thithi një tjetër kapitull. Hajde de, mundohu bile pak – ajri me nxitim më hyn në mushkëri. Bëja disi. Kurrë s’e kam imagjinuar se ajri mund të mbante kaq autoritet. Kjo frymëmarrje e zakonshme ma kujtonte njëmijë herë në ditë se pse isha këtu. Dëshmo se ti je ajo të cilës ia ndien për këtë. Nuk e di nëse ka dashuri në shikim të parë, por unë kam parë dashuri në frymë të parë. Që nga thithja e parë e frymës, çmendurisht i jam dorëzuar Mitrovicës mu ashtu siç është, me të gjitha telashet që ka, me gjithë papastërtinë në rrugë, zhvatjen emocionale, dhe injorancën e madhe, krenarinë se askush nuk mund ta kuptojë kurrë traumën e gjatë të luftës, apo të kuptojë urrejtjen që ndan qytetin në veri dhe jug. Disa thithje e para të frymës më vonë shndërroheshin në kafshata të plota mushkërish, puhitë puthëse të ajrit zëvendësoheshin me kafshime gjakosëse, por mua s’më pengonte. Dashuria e vërtetë nuk të jep mundësi zgjedhjeje. Ka aq shumë vende joshëse në botë; qytete bregdetare që ofrojnë prehje, komfor, rehati, rend dhe bukuri; dhjetëra vende që i pëlqej dhe i dua shumë. Mitrovica është i vetmi qytet që unë e dua. Marketing / Drejtore: Fiziana Bora Cel: 068 20 55 437 E-mail: fiziana_bora@yahoo.com Menaxhim / Dhimitraq Hido Cel: 068 20 55 440


CMYK

16 28.02.2014

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

Faqe 16

NJOFTIM / REKLAMA


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.