Gazeta Mapo

Faqe 15

Gati 1400 karta studenti, shërbimet ku ofrohen ulje çmimesh Tabaku: Studentët të paraqiten për të tërhequr kartat.

Në fillim të muajit mars do të përfundojnë marrëveshjet edhe me universitetet private për Kartën e Studentit

Kryeredaktor Arion Sulo - E enjte, 31 janar 2013. Numër 819. Viti IV botimit. Çmimi 30 lekë. 1.5 euro. www.mapo.al e-mail: gazetamapo@gmail.com. Adresa: BLV "Gjergj Fishta"

Rikthehet Statusi

Fyle, negociata me Berishën dhe Ramën për miratimin e tri ligjeve

Martesa e padëshiruar, 65-vjeçari vret të birin dhe nusen italiane Masakër e përgjakshme në Elbasan, pas një konflikti 1-vjeçar për martesën e Sokol Llocajt me Xhulian, italianen 24-vjeçare. Pak orë pas rrahjes nga i biri, Engjo Llucaj ka qëlluar për vdekje mbi të dhe nusen. Fqinjët: Kemi dëgjuar se gruaja e Sokolit ishte shtatzënë. Nëna e viktimës dërgohet në gjendje të rëndë në spital Engjo Llucaj nuk ishte dakord që djali i tij 27 vjeç kishte një nuse italiane, për shkak të kësaj, ai është grindur me të birin, i cili duke mos duruar dot

Komisioneri për Zgjerimin do të takohet në fillim të javës me kryeministrin dhe kryetarin e PS, në përpjekje për të mundësuar një zgjedhje për miratimin e tri ligjeve të kërkuara nga Brukseli. Shqipëria ka një shans për ta marrë statusin e vendit kandidat në BE në qershor, por brenda pranverës ajo duhet të miratojë tri reforma... Meta: Vizita e Fules, një mundësi e artë për politikën shqiptare. Rama: Shqipërisë i mungojnë tri pushtetet, jo tri ligje Faqe 5

Rama: Reforma në polici, ja tabela e pagave të reja “Reforma do të shoqërohet me një plan të detajuar për trajtimin. Duke filluar nga uniforma qesharake. E filluan me një shqiponjë dhe ka përfunduar një zog...” FAQe 6

op-ed / 10-11

NgërÇ

NGA bujar kapexhiu

Një përgjigje shumë e thjeshtë Shqipëria festoi 100-vjetorin e pavarësisë në muajin nëntor. koment Aleksandër A. Arvizu Ishte koha për të qenë...

Një vetëbesim i ri i shqiptarëve në Ballkan “Prej këtu, prej Shkupit, iu bëj thirrje shqiptarëve të koment punojnë çdo Oliver Jens Schmitt minutë, çdo...

16 intervistë

Qortim prindëror

fjalët e të atit, e ka rrahur këtë të fundit. Ky sipas policisë dhe dëshmitarëve është fillimi i tragjedisë me dy të... Faqe 7 Gjatë transportimit të njërit prej viktimave

Prokuroria: 48 vjet burg Prendit e Llupos, ish-kreu i Gardës: Ja shantazhi i akuzës Ish-komandanti i Gardës së Republikës, Ndrea Prendi dhe vartësi i tij, major Agim Llupo rrezikojnë 48 vjet burg, nëse shpallen fajtorë për tri nga katër vrasjet e ndodhura në demonstratën e 21 janarit. Pas 40 seancash gjyqësore, dy prokurorët e çështjes kërkuan dënimin e dy ish-zyrtarëve të lartë të Gardës nën akuzën e vrasjes së shtetasve Ziver Veizi, Hekuran Deda dhe Faik Myrtaj, si dhe... Faqe 2-3

Prokuroria ka kërkuar shpalljen fajtorë të Ndrea Prendit dhe Agim Llupos për vrasjet e 21 janarit, duke i akuzuar ata për vrasje me dashje dhe hapje zjarri në drejtim të turmës. Prendi: Akuza u fabrikua, prokuroria na bëri presion

Harta e emigracionit: 1.4 milion shqiptarë jetojnë jashtë vendit Faqja zyrtare e analizave të emigracionit në botë, “Peoplemov” bën skanerin e popullsisë shqiptare që jeton brenda vendit. Pjesa më e madhe e shqiptarëve jetojnë si emigrantë në Greqi, 676 846 të tillë, ndërkohë që në vendin tonë jetojnë 80 778 shtetas grekë. Vendin e dytë e zë Italia

Çereku i popullsisë shqiptare jeton jashtë vendit. Edhe pse gjithmonë për këtë çështje ka pasur debate, veçanërisht sa herë që vendi gjendej në prag zgjedhjesh, sipas të dhënave të publikuara nga faqja zyrtare e analizave të emigracionit në botë “Peoplemov”, rreth 32.5 për qind e shqiptarëve jetojnë në emigracion. Në raportin e fundit të emigracionit thuhet se... Faqe 14

Tiranë

heqja e tatimit

Thyhet shtëpia e emigrantit, i marrin kasafortën me 10 mijë euro

Projekti i Berishës për taksat, buxheti humb 50 mln USD në vit

FAQE 7

Eutanazia, e drejta për të vdekur dhe një propozim juridik Danja Sinani, autore e librit “Përkufizimi juridik i vdekjes: Eutanazia”, sjell edhe në Shqipëri debatin për eutanazinë. Është një krim, apo një e drejtë e individit?

CMYK

FAQE 9

koment / 11

Faqe 16

Gjergj Meta

Rrjetet sociale: dyer të së vërtetës dhe besimit Si klerik gjej mundësinë dhe hapësirën në rrjetet sociale për të komunikuar me shumë njerëz, të cilët shpesh nuk i arrij në jetën e përditshme. Kjo më jep mundësinë të lexoj dhe ndjej çka ndodh te një njeri qoftë edhe atëherë kur tjetri fshihet pas identiteteve të rreme.

Edhe kjo e fundit shpreh një nevojë, një urgjencë, një problem që në biseda të kujdesshme dhe plot respekt me tjetrin del në pah, dhe mund të kërkohen zgjidhje apo së paku rrugë drejt zgjidhjeve. Po ashtu këto realitete më kanë takuar edhe me njerëz që mendojnë dhe besojnë ndryshe nga unë duke na dhënë mundësinë, me anë të një dialogu të mirësjellshëm, të ndajmë përvoja e të pasurohemi reciprokisht...

2

MAPO

E mërkurë 30 janar 2013 www.mapo.al

f kus

Dy prokurorët thanë në seancën e djeshme se tërheqin akuzën për shoferin e Prendit, Margarit Kumen, i cili nuk ka kryer vepër penale

Vrasjet në 21 janar

Prokuroria: 23 vjet burg Prendit dhe 25 vjet Agim Llupos Prokuroria kërkon shpalljen fajtorë të ish-kreut të Gardës dhe majorit Agim Llupo për vrasjet e 21 janarit. “Qëlluan njëkohësisht në drejtim të turmës, në rrethana të pakuptimta dhe të panevojshme”.

Ekspertiza e FBI-së dhe pamjet filmike paraqiten si prova Leonard Bakillari Tiranë Ish-komandanti i Gardës së Republikës, Ndrea Prendi dhe vartësi i tij, major Agim Llupo rrezikojnë 48 vjet burg, nëse shpallen fajtorë për tri nga katër vrasjet e ndodhura në demonstratën e 21 janarit. Pas 40 seancash gjyqësore, dy prokurorët e çështjes kërkuan dënimin e dy ish-zyrtarëve të lartë të Gardës nën akuzën e vrasjes së shtetasve Ziver Veizi, Hekuran Deda dhe Faik Myrtaj, si dhe plagosjen me armë zjarri të tre personave të tjerë. Ish-kreu i Gardës akuzohet për vrasje në rrethana të tjera cilësuese, në mënyrë të rrezikshme për jetën e shumë të tjerëve dhe me pasojë vdekjen e shtetasit Faik Myrtaj. Për këto akuza, dy prokurorët kërkuan dënimin e Ndrea Prendit me 23 vjet burg. Ndërsa për majorin Agim Llupo, prokuroria tha se akuzohet për vrasjen e shtetasve Ziver Veizi dhe Hekuran Deda, si dhe tri plagosje me armë zjarri, duke kërkuar dënimin e tij me 25 vjet burg. Dy prokurorët thanë në seancën e djeshme se tërheqin akuzën për shoferin e Prendit, Margarit Kumen, i cili nuk ka kryer vepër penale.

Në pretencën e prokurorisë përshkruhet gjithë dinamika e ngjarjeve të 21 janarit, ku në bulevardin kryesor të Tiranës, pranë Kryeministrisë u vranë katër persona dhe u plagosën gjashtë të tjerë. Duke iu referuar provave, dëshmive, pamjeve filmike dhe akt-ekspertimit të FBI-së, prokuroria tha se dy të pandehurit kanë qëlluar njëkohësisht në drejtim të turmës, duke sjellë si pasojë vrasjen e tre qytetarëve dhe plagosjen e tre të tjerëve. “Rreth orës 16:00-16:10, rezulton se nga ana e të pandehurit Ndrea Prendi dhe të pandehurit Agim Llupo, është qëlluar në mënyrë të njëkohshme në drejtim të protestuesve, veprim ky i cili është pasuar dhe nga qitje të tjera të realizuara nga efektivat e “Grupit të Zjarrit” si Gazmend Ahmetaj, Mark Nikolli, Sadik Çela, si dhe shtetasit Ilir Duraku e Renis Tahiri”, - thanë

prokurorët. Në materialin prej 50 faqesh, dy prokurorët thonë se referuar pamjeve filmike rezulton se vrasjet janë kryer brenda një kohe të shkurtër dhe në një moment kur intensiteti i turmës kishte rënë. “Referuar pamjeve filmike duket qartë se ‘porta nr.1’ ka qenë e hapur, ka patur gjuajtje të herëpashershme drejt efektivave të Gardës, por tashmë me intensitet të zvogëluar të paktën në këtë drejtim.

Pikërisht në këtë moment vritet shtetasi Hekuran Deda, i cili ka qenë i hipur në një platformë, së bashku me gazetarin Fatos Mahmutaj, ku ky i fundit plagoset. Po kështu në një interval kohor fare të shkurtër, në mënyrë paradoksale, qëllohet drejtpërdrejt dhe vritet viktima Ziver Veizi, i cili ndodhej afër ‘portës nr.1’ me fytyrë nga godina e Kryeministrisë, pa kryer asnjë veprim dhune, i pagjendur në asnjë plan televiziv me sende të forta në duar, apo së paku dhe verbalisht agresiv. Po në rrethana tërësisht të pakuptimta dhe krejtësisht të panevojshme qëllohen Faik Myrtaj dhe Aleks Nika, të pozicionuar larg asaj çfarë po ndodhte pranë dyerve të hapura”, - thanë prokurorët.

Më tej prokurorët sqaruan rolin e dy të pandehurve dhe veprimeve që ata kanë kryer gjatë demonstratës, duke thënë se Prendi e Llupo kanë drejtuar armët e zjarrit drejt grupit të njerëzve që ndodheshin në anën veriore dhe perëndimore të Bulevardit. “I pandehuri Agim në ndryshim nga i pandehuri Ndrea i ka përzgjedhur objektivat dhe shenjestruar ato, ndërsa i pandehuri Ndrea, në shkelje të plotë të detyrës si komandant i Gardës së Republikës, duke mënjanuar drejtimin e tyre, i ka orientuar me sjelljet e veprimet e tij konkrete, drejt situatave të pakontrolluara efektivat e tjerë”- tha prokuroria. Duke iu referuar rolit të Ndrea Prendit në vrasje, prokuroria tha se Komandanti i Gardës, ditën e ngjarjes ka qenë i armatosur me dy pistoleta, me uniformë dhe skafandër në kokë dhe ka qenë prezent pothuaj gjatë gjithë kohës së zhvillimit të ngjarjeve.

“Në intervalin kohor 16:00-16:10, Ndrea Prendi ka qitur 11 fishekë luftarakë të kal.9 mm në momentin kur brenda rrethimit të ndërtesës së kryeministrisë, nuk ka patur asnjë person nga radhët e protestuesve. I gjithë sektori i zjarrit të qitur nga pistoleta e tij ka qenë i drejtuar në vendin ku qëndronin paqësisht viktimat Faik Myrtaj e Aleks Nika, si dhe personi i plagosur, Artes Dybeli duke shkaktuar pasojat tashmë të njohura”, - thanë prokurorët. Në mbështetje të kësaj akuze, dy prokurorët sollën akt-ekspertimin e FBI-së, ku thuhet se predha e gjetur në trupin e kufomës së të ndjer-

“I pandehuri Agim në ndryshim nga i pandehuri Ndrea i ka përzgjedhur objektivat dhe shenjestruar ato, ndërsa i pandehuri Ndrea, në shkelje të plotë të detyrës si komandant i Gardës së Republikës, duke mënjanuar drejtimin e tyre”

Duke iu referuar rolit të Ndrea Prendit në vrasje, prokuroria tha se Komandanti i Gardës, ditën e ngjarjes ka qenë i armatosur me dy pistoleta, me uniformë dhe skafandër në kokë dhe ka qenë prezent pothuaj gjatë gjithë kohës së zhvillimit të ngjarjeve.

it Faik Myrtaj, e numërtuar Q3, si dhe predhat e gjetur tek U.N.H.C.R u identifikuan të qitura nga tyta e ndodhur në pistoletën e shtetasit Margarit Kume. Por lidhur me mekanizmin mbushës të armës, FBI arriti në përfundimin se ajo i përket një tjetër arme, që sipas prokurorisë është pistoleta e shërbimit që mbante i pandehuri Ndrea Prendi. “Gjurmët e mekanizmit mbushës të ndodhura në predhat Q3 (Faik Myrtaj) dhe Q7,(U.N.C.H.R) u identifikuan si të shkaktuara nga mekanizmi mbushës në skeletin e pistoletës K1-pistoleta e te pandehurit Ndrea Prendit”,- thuhet në dosjen e prokurorisë. Vetë Prendi, i pyetur për këtë ngjarje ka deklaruar se nuk ka qëlluar fare me armë zjarri dhe nuk ka dhënë asnjë urdhër për të qëlluar. Por sipas prokurorisë, aktet e ekspertimit teknikobalistik provojnë plotësisht se ky i pandehur dhe personat e “grupit të zjarrit”, kanë qëlluar në drejtim të protestuesve. Lidhur me akuzën e vrasjes së dyfishtë ndaj majorit Agim Llupo, prokurorët thanë se i pandehuri, ditën e ngjarjes ka qenë i armatosur me një automatik MP5 me nr. Shuli “244”, 90 fishekë dhe një pistoletë “Bereta”. “Nga rezultatet e ekzaminimeve balistike për të gjitha armët MP5 A2 dhe gëzhojat e gjetura në vendngjarje, u provua se...vetëm një nga

pesë armët A2 dhe pikërisht arma me Nr.shuli “244”, kishte qitur 13 gëzhoja ditën e ngjarjes, kurse armët e tjera nuk kishin qitur asnjë gëzhojë. Predha që u gjet në trupin e viktimës Ziver Veizi, ishte qitur nga automatiku MP5 A2, me numër shuli “244”tha prokuroria. Edhe pse Llupo kishte si detyrë të siguronte komunikimin ndërmjet grupeve të gardistëve dhe snajperave, ai ka lënë detyrën dhe është pozicionuar në sektorin ku sipas prokurorisë duhet të ishte grupi i zjarrit. Prokuroria sqaroi se ditën e ngjarjes, i pandehuri Agim Llupo, i pozicionuar në dritaren e dytë ana veriore, në pjesën e poshtme të bordurës së ndërtesës së Kryeministrisë, ka qëlluar me automatik në ajër në drejtimin veri-perëndimor, e mandej ka ulur automatikun duke e drejtuar tek vendi ku qëndronin viktima Hekuran Deda, së bashku me deklaruesit Fatos Mahmutaj, Hysni Peposhi, Erald Bisha, Sokrat Gode, e persona të tjerë dhe ka filluar të qëllojë tek e tek ndaj grupit të personave. “Pasi gjuan në drejtim të këtij grupi personash, i pandehuri Agim Llupo ka ndryshuar vijën e shënjimit dhe pasi e drejton armën drejt ‘portës nr.1’, ka qitur përsëri ndaj protestuesve, në drejtim të vendit ku qëndronte viktima Ziver Veizi dhe persona të tjerë”, thanë prokurorët.

“Demonstrata e organizuar nga PS ishte e dhunshme” Tiranë Prokuroria e cilësoi të dhunshme demonstratën e organizuar nga Partia Socialiste më 21 janar të vitit 2011, por megjithatë, sipas të dhënave të siguruara nga hetimet, përdorimi i armëve të zjarrit mund të ishte shmangur.

Kështu sipas akuzës, persona nga turma kanë qëlluar me sende të forta forcat e policisë të vendosura në mbrojtje të institucionit në pjesën e jashtme të tij, pra jashtë rrethimit të kangjellave.

Sulmi i demonstruesve është shtuar dhe janë hedhur drejt efektivave të Gardës sende të forta si gurë, pllaka trotuari, pllaka mermeri, bomba “Molotov”, si dhe u është vënë zjarri pemëve që ndod-

heshin në pjesën përpara Kryeministrisë, nga ana perëndimore. Pas këtij momenti, një pjesë nga demonstruesit pasi kanë hipur edhe në lartësi të “Piramidës”, kanë filluar të godasin me pllaka guri, pllaka trotuari, gurë e bomba “Molotov”, jo vetëm efektivat e Gardës që ndodheshin në sektorin verior, por edhe objektin e Kryeministrisë ku tek “porta nr.1” nuk kishte më efektiva policie, por gjithsesi ajo ishte e mbyllur dhe e padëmtuar. Më tej prokurorët thanë se një pjesë e demonstruesve, duke përfituar nga fakti që forcat policore ishin larguar nga vendi i tyre i shërbimit, kanë vepruar me forcë për të hapur

“portën nr.1” dhe pasi porta u hap duke u shqyer dryni i zinxhirit lidhës, një grup prej tyre kanë tentuar të futen brenda në objekt. Në këtë moment komandanti i Njësisë së Dytë, Dashamir Shehi, për disa minuta rresht u ka bërë thirrje me megafon demonstruesve, duke u thënë: “...qytetarë, ju po shkelni rregullat, ju po shkelni ligjet, keni hyrë në zonat e sigurisë, ndaj jush do të veprohet sipas ligjit...”, por pavarësisht thirrjeve të vazhdueshme të efektivave të Gardës në terren, turma e protestuesve nuk është larguar, përkundrazi kanë vijuar të qëllonin me mjete e sende të forta ndaj tyre. Sipas prokurorisë, është më

se e vërtetuar se dhuna e ushtruar mbi efektivat e Gardës ka qenë thellësisht e egër, e shoqëruar me provokime, me sharje, fyerje, dhunë verbale, për të vazhduar më pas me përdorimin e mjeteve rrethanore dhe të përgatitura, të cilat të përdorura në ato rrethana me intensitet të pashembullt dhe nga një turmë e madhe njerëzish, kanë synuar dhe në fakt kanë realizuar cenimin e integritetit fizik të tyre. Efektivat e Gardës, fillimisht në përmbushje të plotë të detyrës, duke konstatuar fillimisht tendencën e më pas faktin e depërtimit brenda territorit objekt të mbrojtjes së tyre të një grupi protestuesish dhe përdorimit të pae-

fektshëm për sprapsjen e tyre të mjeteve policore të tilla si, shkopinj gome, mburoja, një pjesë prej tyre kanë qëlluar me armë zjarri, duke përdorur sipas grupeve dhe vendndodhjeve fishekë manovër, po dhe fishekë luftarakë. “Pavarësisht faktit se nga një pjesë e madhe e efektivave të Gardës, të pajisur me armë zjarri dhe të instruktuar për përdorimin e tyre, nga ana e tyre armët nuk janë gjetur si zgjidhje për situatën, e ca më pak duke i përdorur kundrejt dhe në drejtim të individëve të dhunshëm dhe kjo edhe pse një pjesë e tyre kanë qenë fare pranë efektivave, gati-gati në një përleshje trupore”, thotë prokuroria.

E mërkurë1330 qershor janar 2013 2010 www.gazetamapo.com www.mapo.al

MAPO

05 3

Organi i akuzës e cilëson të stisur debatin për plumbin rikoshet, duke hedhur dyshime se njëri prej ekspertëve ka kryer manipulim të provave

Dyshimet për rikoshet, prokuroria: E vërteta e ekspertizës së Veizit Prokurori ka hedhur dyshime për manipulim të ekspertizës nga Ndoc Çardaku me lëvizjen manuale të mbetjeve të drunjta.

Sipas pretencës, Ziver Veizi është vrarë me një plumb të drejtpërdrejtë Leonard Bakillari

Prokuroria tërheq akuzën për shoferin e Prendit Prokuroria vendosi të tërheqë dje akuzën ndaj Margarit Kumes, me detyrë shofer i ish-komandantit të Gardës, i dyshuar fillimisht për kryerjen e veprimeve që pengojnë zbulimin e të vërtetës. Gjatë konkluzioneve përfundimtare prokurorët thanë se veprimet e këtij të pandehuri kanë konstatuar vetëm në marrjen, transportin dhe dorëzimin e armatimit personal të pandehurit Ndrea Prendi, e armatimit personal të tij, tek shefi i armatimit Mark Ndoj.

“Fakti që i pandehuri Margarit ka poseduar armët pa dokumentacion të rregullt, nuk përmbush elementët e ndonjë vepre penale, por përbën një situatë konkrete mirëbesimi, e zakonshme në relacionet e ngushta epror-shofer”, - thanë prokurorët, teksa i referohen

Margarit Kume

dëshmisë së shefit të armatimit në Gardën e Republikës. Si prokurorëve, i pandehuri Margarit Kume ka deklaruar se ka dorëzuar në Gardë armën e eprorit të tij pas kërkesës së prokurorisë për sekuestrimin e pistoletave. “Nuk rezulton tej çdo dyshimi të arsyeshëm që i pandehuri Margarit Kume, të ketë kryer veprime për të ndryshuar vendin e kryerjes së veprës penale. Ai nuk rezulton tej çdo dyshimi të arsyeshëm, që me armët objekt ekspertimi në përfshirje me të pandehurin Ndrea Prendi, të ketë ndërmarrë veprime për të prishur, ndryshuar, apo fshirë të dhënat të vlefshme për identifikimin dhe ekzaminimet e mëvonshme për gjurmët e veprës penale”,- thanë prokurorët, duke tërhequr akuzën ndaj Kumes.

“Fakti që i pandehuri Margarit ka poseduar armët pa dokumentacion të rregullt, nuk përmbush elementët e ndonjë vepre penale, por përbën një situatë konkrete mirëbesimi, e zakonshme në relacionet e ngushta epror-shofer”, - thanë prokurorët

Tiranë Një pjesë të mirë të konkluzioneve përfundimtare prokurorët e dosjes “21 Janari” ia kushtuan ekspertizës së hartuar nga eksperti Ndoc Çardaku, duke hedhur dyshime se provat janë manipuluar.

Me tone të ashpra, prokurori Blerim Tominaj tha se ky ekspert në mënyrë hipotetike ka ndërtuar alibinë se i ndjeri Ziver Veizi është vrarë nga një plumb rikoshet, duke spekuluar kështu me saktësinë e akt-ekspertimit. Sipas tij, eksperti Çardaku është bërë mbështetës i teorisë së rikoshetit, duke folur për dy ashkla druri të gjetura në këmishën e të ndjerit, pranë vrimës hyrëse, edhe pse sipas prokurorisë ato ishin shumë larg vrimës së shkaktuar nga predha. “Ai duke patur të qartë se bëhet fjalë për vrasje dhe vrimë hyrje plumbi, me gishtin tregues ka prekur sa nga njëra anë në anën tjetër këto vende, duke ndryshuar përuljet e fibrave e duke i bërë tërësisht të paragjykuara shpjegimet e tij në seancë”, - tha prokurori, duke cituar përgjigjen e ekspertit Ndoc Çardaku “mendoj se deformimi është real, nuk ka ndryshuar drejtimi i fibrave. Pas këtyre procedurave deformimi është real”.

Më tej prokurori tha se që në fillim të procedurës së ekspertimit ka patur shkelje të plotë të ligjit nga ana e ekspertit, i cili ka nxjerrë rrobat e viktimës Ziver Veizi nga zarfi i paketimit, duke bërë mbivendosjen e tyre. “Kjo gjë ka sjellë jo vetëm kontaminimin e materialeve mbetëse që mund të kenë mbetur tek ata, por dhe transportimin e tyre nga një objekt në një tjetër, duke i ndryshuar kështu tërësisht një rrethanë apo një fakt që pritet të vërtetohet”, - tha prokurori Blerim Tominaj.

Ai sqaroi se eksperti, në dijeni të plotë të ngjarjes, rrethanave të saj dhe të faktit që rrobat janë të viktimës të vrarë me armë zjarri, gjatë këqyrjes së tyre nuk ndoqi procedurën e këqyrjes sipas rrugës që ka përshkruar predha. Prokurori tha se eksperti fillimisht duhet të këqyrte xhupin, trikon, këmishën dhe më pas kanatjeren. “Në mënyrë të menjëhershme, pasi demonstroi se si në vendin ku ishin këpucët mund të vihej vetëm këmisha, përzgjodhi pikërisht këtë të fundit për të filluar këqyrjen dhe pasi tentoi disa herë tek vrima e hyrjes, ku nuk u pa material, filloi procedurën e mikroskopimit të saj”, - thuhet në dosjen e prokurorisë.

Duke u ndalur te mbetjet e drunjta, që sipas ekspertit Çardaku janë gjetur në këmishën e të ndjerit Ziver Veizi, pranë hyrjes së predhës, prokurori tha se nga pamjet filmike dhe fotografitë është e qartë se njëra prej copave që pretendohet të jetë gjetur pranë vrimës së hyrjes nuk ka qenë aty. “Është lehtësisht e dallueshme se ajo ndodhet disa centimetra larg saj, që më pas lëvizet për tek vrima e hyrjes, e pasi depozitohet pikërisht aty, kërkohet për ta nxjerrë e për ta ligjëruar si provë materiale. Gjithashtu nga pamjet filmike në asnjë rast nuk rezultoi se ku ishte dhe ku u

Prokurori Adriatik Cama

gjet pikërisht ajo copa tjetër drusore, e cila është më evidente pasi është me ngjyrë të zezë dhe që sipas ekspertit është lëvore peme”, - ka shprehur dyshime për mbetjet e drunjta të gjetura në këmishën e viktimës prokurori. Më tej, ai tha se për të justifikuar shkeljet e hapura për trajtimin e provës material, eksperti ka marrë përsipër të sqarojë mënyrën e hyrjes së predhës, duke harruar çfarë kishte ndodhur me teshat e tjera. “Kështu, pyetjes në lidhje me mundësinë e pranisë së këtyre mbetjeve gjatë qitjes apo në momentin e goditjes ai saktëson se: Kur predha del nga arma e zjarrit, nëse do ta kishte këtë pjesë druri në momentin që bën goditjen, kjo mbetje do të rrëzohej në tokë”- sqaroi prokuroria, duke shtuar se është e paqartë se për çfarë situate konkrete bëhet fjalë. Gjatë pretencës, prokurorët thanë se rasti në fjalë, tej frazeologjizmave juridike e interpretimeve shkencore ka të bëjë pikërisht me një predhë të dalë nga arma e përdorur nga ana e të pandehurit Agim Llupo. “Predhe e cila ka goditur të ndjerin Ziver Veizi në pjesën e pasme anësore të djathtë të gjoksit, në nivelin e sqetullës, me kanal predhe, e cila sipas ekspertit do te thotë krijimin e një kanali lëvizjeje, që tejshkon murin e gjoksit, (lëkurë, inde, muskuj tepër të shprehur në këtë pjesë të trupit) duke thyer brinjën e katërt, e duke shkëputur prej saj një masë kockore me përmasa 3cm X 1cm, kalon nga e djathta në të majtë të lobit të sipërm të mushkërisë së djathtë, pra vazhdon rrugën në këtë kanal lëvizjeje deri në indet e buta përreth kolonës vertebrale, ku dhe u gjet”, -citohet në akt-ekspertimin mjeko-ligjor.

Por kjo trajektore sipas prokurorit është anashkaluar me dashje nga eksperti, i cili ka kërkuar të ndërtojë një situatë hipotetike mbi goditjen e kësaj predhe me një material druri, i cili i ka ndryshuar drejtimin, pretendim ky që sipas akuzës nuk është i vërtetë, pasi është rrëzuar nga dy ekspertët e tjerë në mënyrë shkencore.

“Kështu, pyetjes në lidhje me mundësinë e pranisë së këtyre mbetjeve gjatë qitjes apo në momentin e goditjes ai saktëson se: Kur predha del nga arma e zjarrit, nëse do ta kishte këtë pjesë druri në momentin që bën goditjen, kjo mbetje do të rrëzohej në tokë”

4

MAPO

e enjte, 31 JANAR 2012 www.mapo.al

kronikë

“Ekspertiza, u përdor prestigji i FBI-së” Ekspertimin e FBI-së mbi armën e tij, Ndrea Prendi e ka lidhur me fabrikimin e akuzës nga prokuroria. “Unë nuk e kam mohuar asnjëherë që kam qenë i pajisur me armë brezi”, - thotë ai, ndërsa shton se organi i akuzës ka përdorur prestigjin e FBI-së si garant për ndërtimin e akuzës. “Organi i Akuzës, që më datë 21 janar 2011, vetëm një orë pas përfundimit të ngjarjes,

ka marrë nga Garda e Republikës, në dispozicion për hetim gjithçka, çfarë ka kërkuar në lidhje me armatimin e përdorur nga strukturat e Gardës. Më datë 18 Mars 2011, pas dy muajsh të fillimit të procedimit penal, ka kërkuar për hetim armatimin tim dhe të shoferit, të cilat pas ekzaminimit në laboratorin e kriminalistikës, janë dërguar për ekspertizë

Ndrea Prendi: Prokuroria fabrikoi akuzën, ushtroi presion e shantazh Ish-kreu i Gardës, Ndrea Prendi e cilëson akuzën absurde dhe rrjedhojë të mungesës së hetimit për demonstratën e dhunshme të 21 janarit. “Komunikimi i prokurorëve ishte provokues, me presione dhe shantazhe, për të deklaruar me çdo kusht që punonjësve të Gardës u ishte dhënë urdhër për të hapur zjarr”

Rikthim tek 21 janari

Ish-kreu i Gardës ka kujtuar gjatë fjalës së tij para gjykatës momentin kur kishte mësuar vdekjen e 4 protestuesve.

Ai ka pohuar se kishte shkuar në spital për t’u mjekuar mbi dëmtimet e shkaktuara nga dhuna e protestuesve, e kur ishte kthyer që andej, kishte mësuar mbi 4 vdekjet. Prendi është rikthyer disa herë tek 6 urdhër-arrestet, të cilat sipas tij ishin lëshuar pa asnjë provë e që shenjuan edhe procesin e mëpasmë hetimor.

“Ndërtimi i akuzës fillon vetëm disa orë pas ngjarjes, me procedurën për ndalimin e 6 kuadrove drejtues të Gardës, përfshirë në krye të listës emrin tim, ku pa asnjë element hetimi apo element të veprës të kryer në flagrancë”, - tha ai. Një ndër argumentet kryesore të ish-kreut të Gardës është përqendrimi i hetimit të prokurorisë në 10 minutat e protestës së 21 janarit, duke lënë në hije gjithçka tjetër ndodhi para dhe pas saj. “Prokuroria ka evidentuar disa nga veprimet e dhunshme, sulmet ndaj forcave të Gardës dhe Kryeministrisë. Ajo ka evidentuar sul-

Komandanti i Gardës: Kur i përdorëm armët e zjarrit Ndrea Prendi tha se gjatë sulmit u dëmtua edhe dritarja e blinduar e Berishës.

“Kur mjetet e tjera nuk dhanë rezultat, u përdorën armët e zjarrit sipas ligjit” Tiranë Ndrea Prendi ka pohuar dje se sulmi 5 orësh i demonstruesve të 21 janarit nuk ka rrezikuar vetëm punonjësit e Gardës së Republikës dhe Policisë, por edhe Kryeministrin dhe ministrat që ndodheshin në objekt. Ai e ka ndarë në dy faza demonstratën, kur fillimisht kanë sulmuar elementë dhunues e më pas grupe personash të organizuar. Rreth 80 forca kanë pësuar dëmtime trupore gjatë kësaj kohe, përfshi edhe Ndrea Prendin, i cili mori goditje në sy. Por gjatë mbrojtjes së tij, Ndrea Prendi ka përmendur edhe një fakt të ri, që lidhet me sulmin ndaj Kryeministrisë. “Gjatë sulmit u dëmtua edhe dritarja e blinduar e zyrës së Berishës (në vendin e tij të punës), shkatërrimi dhe

Tiranë Ish-kreu i Gardës së Republikës,

Ndrea Prendi e quan fabrikim akuzën e Prokurorisë, e cila dje kërkoi 23 vjet burg si dënim për të. Me një deklaratë mbrojtëse voluminoze, Ndrea Prendi ka preferuar të lexojë në një ditë me organin e akuzës qëndrimin e tij për ngjarjet e 21 janarit. Duke e cilësuar një periudhë plot tension kohën e zgjatjes së hetimeve, Ndrea Prendi ka renditur argumentet e tij se pse hetimet e Prokurorisë janë kryer në kushte paragjykimi. “Në krye të vitit, të lidhur me ketë procedim penal, akuzën nuk e kam kuptuar dhe nuk jam në gjendje ta kuptoj as sot”, - tha Ndrea Prendi, duke e quajtur akuzën absurde e rrjedhojë të një procesi pa hetim.

Sipas Prendit, që prej firmosjes së 6 urdhrave të ndalimit për zinxhirin komandues të Gardës, procesi ka vijuar në kushtet e paragjykimit. “Pasi u etiketova si fajtor më datë 21 janar 2011, pa asnjë element hetimi e prove në flagrancë, nga organi i akuzës, një vit me vonë janë fabrikuar prova nga më të ndryshmet, dhe tani jo më për t’u etiketuar, por për t’u sulmuar”, - shtoi ai. Prendi ka pohuar se akuza për “vrasje në rrethana të tjera cilësuese” nuk ka asnjë lidhje me procedimin e nisur nga Prokuroria, me ngjarjen e 21 janarit apo me pretendimet se ai është një person me rrezikshmëri të lartë, pa marrë parasysh background-in profesional të tij.

tekniko-balistike në laboratorin e FBI-së, me pretendimin për garanci të akt-ekspertizës”, tha ai. Ai ka pohuar se edhe pse ishte person nën hetim, nuk i është bërë me dije procedura e ndjekur me armatimin. Ndrea Prendi e cilëson të thjeshtë analizën balistike, por shton se ajo ka zgjatur 1 vit, me qëllim gjetjen me çdo kusht të rezultatit që çonte në akt-akuzë.

djegia e vendrojës në krah të portës, shpërthimi i portës dhe pushtimi i një pjese të territorit brenda ORV-së”, - tha Ndrea.

Ish-kreu i Gardës shtoi se pas situatës së krijuar, efektivat e Gardës kanë përdorur armët e zjarrit, pasi përdorimi i mjeteve pasive nuk dha rezultat.

“Vetëm pasi përdorimi i mjeteve pasive nuk dha rezultat për sprapsjen e sulmeve të dhunshme, kanë filluar të përdorin armët e zjarrit, në fillim me fishekë manovër dhe me mbarimin e tyre, me fishekë luftarakë në ajër, duke paralajmëruar më parë dhe të shoqëruar gjatë gjithë kohës me thirrje me zë me altoparlant”, - tha Prendi. Ai ngulmoi se gardistët nuk kanë përdorur në asnjë moment armët e zjarrit ndaj grupeve të demonstruesve.

“Këtë e tregon fakti që gjatë sulmeve në këtë zonë, nuk ka pasur asnjë viktimë apo të plagosur”, - tha ai.

Prendi ka renditur ligjin për Gardën e Republikës, duke thënë se nuk është shkelur në asnjë moment rregullorja për përdorimin e armëve të zjarrit.

Ndrea Prendi

aorëshe, tensioni fizik e psikologjik për kryerjen e detyrës në mbrojtjen e institucionit kushtetues”, - tha ai.

Sipas Prendit, që prej firmosjes së 6 urdhrave të ndalimit për zinxhirin komandues të Gardës, procesi ka vijuar në kushtet e paragjykimit min me sende të forta si gurë, pllaka trotuari, bomba Molotov ndaj forcave të Gardës”, - tha Prendi. Ai renditi më pas përmendjen e sulmit të dhunshëm të protestuesve nga ana e Piramidës, dëmtimet fizike të forcave të Gardës apo forcën e ushtruar prej tyre për hapjen e Portës nr.1. Por sipas tij, është anashkaluar jo pa qëllim sulmi vdekjeprurës me automjet ndaj forcave të Gardës. “Nëse automjeti nuk do të ndalej nga mekanizmi anti-terror, pasojat do të ishin fatale, në radhë të parë për forcat e Gardës që rrezikonin të shtypeshin, por dhe për personat që e shoqëronin automjetin”, - shtoi ai. Një tjetër rast i harruar, sipas tij është fakti se në demonstratë ka pasur persona të armatosur me armë dhe me granata shpërthyese, të filmuara dukshëm nga mediat.

“Veprimet e dhunshme kanë filluar menjëherë pas orës 14:00, ndërsa prokuroria ndërton akuzën vetëm në harkun kohor 16:00-16:10, sikur ky hark kohor të ishte i shkëputur plotësisht nga sulmet dis-

Presioni i Prokurorisë

Provokues, me presione e shantazhe i ka cilësuar Ndrea Prendi seancat e pyetjeve të efektivëve të Gardës nga Prokuroria. Ai ka pohuar se disa ditë pas ngjarjes, 6 kuadrot drejtues janë thirrur nga Prokuroria. “Jemi lënë në pritje mbi gjashtë orë dhe më pas na morën në pyetje deri në orën 5:00 të mëngjesit. Gjatë kësaj kohe nuk na është dhënë mundësia të siguronim as edhe një gotë ujë”,- tregoi Prendi. Ai e ka cilësuar komunikimin e prokurorëve si provokues, me presione dhe shantazhe, për të deklaruar me çdo kusht që punonjësve të Gardës u ishte dhënë urdhër për të hapur zjarr. “Vetë kryetari i Prokurorisë Rrethit Gjyqësor Tiranë, ka qenë pjesë e këtij komunikimi me presione dhe deri me kërcënime.

Natën e parë që jemi marrë në pyetje, gjatë gjithë kohës lëvizte nga një zyrë në tjetrën, duke bërë presion për të bërë të mundur që të diktonte në deklarimet e efektivave të Gardës”, - thotë Prendi. Ai ka shtuar më pas se në këtë situatë dhe pas një lodhjeje ekstreme, të gjitha ata i kanë firmosur procesverbalet pa pasur mundësi t’i lexonin. “Komunikimi me presione ka qenë prezent edhe më pas. Gjatë gjithë kohës së hetimit, ndaj çdo efektivi që merrej në pyetje i është bërë presion për të implikuar me çdo kusht Komandantin e Gardës me zhvillimet gjatë demonstratës”, - tha Prendi.

Gardistët duke qëlluar me armë

Precedenti në Itali, i lexuar nga Prendi Një rast i njëjtë është ngjarja në korrik 2001 në Genova, në Itali, ku u mbajt takimi i “G8”.

Për shkak të reagimit nga disa grupe pjesëmarrëse në demonstratë, kundër Forcave të zbatimit të ligjit, që vepronin duke marshuar me objektivin drejt “zonës së kuqe” të sigurisë së lartë, një karabinier në detyrë, Mario Placanika, i pushtuar nga paniku ka qëlluar me armen e tij, ku dhe mbeti i plagosur rëndë një demonstrues që më pas ndërroi jetë. Pajisja e karabinierit në detyrë me armën e brezit, e cila ishte e

dukshme dhe jo e fshehur, përbën paralajmërim për elementët pjesëmarrës në demonstratë, aq më tepër kur provohet se ky paralajmërim është përforcuar dhe me thirrjen e karabinierit drejtuar këtyre elementëve që të largoheshin. Në lidhje me këtë ngjarje, Prokuroria italiane filloi procedimin penal, hetoi mbi ngjarjen pa ndaluar dhe arrestuar asnjë nga personat me detyrë ligjore. Edhe në Strasburg çështja e dërguar për gjykim mori vlerësim të njëjte me atë të Prokurorisë italiane.

E enjte 31 janar 2013 www.mapo.al

MAPO

5

Burrel, Topi: Të largojmë me votë pushtetin aktual BURREL Kryetari i Frymës së Re Demokratike, Bamir Topi deklaroi dje se kjo politikë qeverisëse nuk mund të tolerohet më. I pranishëm në një takim të zhvilluar në Burrel me drejtues të lartë të kësaj partie, Topi u shpreh se FRD-ja u krijua jo vetëm për t’u kthyer besimin qytetarëve, por edhe më shumë. “FRD u krijua për t’u thënë zotërinjve të PD-së dhe PS-së që ju nuk ishit arkitektë të ndryshimeve kushtetuese, por ishit shkatërrimtarë të institucioneve”, - tha Topi. Më tej kry-

etari i FRD-së u përqendrua tek situata aktuale në vend. “Populli i Matit po përballet me varfërinë që i ka sjellë shitja e pandershme e minierave, uzinave dhe hidrocentraleve për interes të klaneve të pushtetit dhe jo të matjanëve”, - tha ai. Nga Burreli, Topi iu bëri thirrje qytetarëve ta largojnë me votë pushtetin aktual. “23 qershori do të jetë data e rotacionit të pashmangshëm politik”,- tha Topi, qëndrimi i të cilit u mbështet edhe nga Sekretari Organizativ i FRD-së, Sali

Shehu. “Në 23 qershor, Burreli, Mati, Dibra kanë nevojë për një përfaqësim ndryshe në parlamentin shqiptar dhe unë ju siguroj se FRD-ja do të ketë kandidatë dinjitozë”, - tha Shehu. Ai u shpreh se në këtë zonë FRD-ja do të ketë mbështetje dhe përkrahje popullore në zgjedhjet e ardhshme parlamentare. Përfaqësuesit vendorë të Frymës së Re Demokratike u bënë thirrje qytetarëve të përkrahin këtë forcë që vjen si alternativë e re në politikën shqiptare.

Statusi, Fule viziton Tiranën takim me Ramën dhe Berishën

Dy ditë më parë gjatë një konference për Ballkanin, komisioneri Fule u shpreh se do të ishte mëkat nëse Shqipëria nuk do të zgjidhte çështjen e miratimit të tri ligjeve TIRANË Komisioneri për Zgjerimin në Bashkimin Europian, Stefan Fule, pritet të vizitojë Tiranën në fillim të javës së ardhshme me qëllim gjetjen e një rrugëzgjidhjeje për miratimin në parlament të tri reformave të bllokuara. Komisioneri Fule do të bëjë një përpjekje personale për të çuar drejt kompromisit shumicën dhe opozitën, në mënyrë që vendi të ketë një shans për të marrë statusin e vendit kandidat brenda pranverës.

Gjatë qëndrimit në Tiranë ai do të takojë kryeministrin Sali Berisha, kryetarin e Partisë Socialiste, Edi Rama dhe kryetarin e LSI-së, Ilir

Meta. Tetorin e kaluar, komisioni iu rekomandoi vendeve anëtare dhënien e statusit Shqipërisë me kusht që të miratohej reforma parlamentare, ndryshimet në ligjin për Gjykatën e Lartë dhe në atë të nëpunësit civil. Opozita e kushtëzoi një kompromis të mundshëm me zgjidhjen e çështjes së qarkut të Fierit, ku ajo pretendon se shumica ka uzurpuar drejtimin e tij. Sipas opozitës, një seri vendimesh të të gjitha shkallëve të gjyqësorit shqiptar i kanë dhënë të drejtë asaj. Por e djathta pretendon se një çështje e tillë nuk ka lidhje me miratimin e tri akteve të kërkuara nga Brukseli. Ndërkohë, gjatë një konference për Ballkanin të organizuar nga të djathtët europianë, komisioneri Fyle u shpreh se do të ishte mëkat nëse Shqipëria nuk do të zgjidhte çështjen e miratimit të tri ligjeve. “Ne mendojmë të bëjmë raport për Shqipërinë, në qoftë se faktorët politikë shqiptarë gjejnë

Komisioneri për Zgjerimin në Bashkimin Europian, Stefan Fule, pritet të zhvillojë takim me kryeministrin Berisha, kryetarin e PS-së, Rama dhe kryetarin e LSI-së, Ilir Meta

konsensusin për të përmbushur tri kushtet e mbetura. Këto tri kushte përbëjnë kërkesën minimale që ne të mund t’u rekomandojmë vendeve anëtare statusin e vendit kandidat për Shqipërinë. Këto janë tri kushtet e mbetura, ndërkohë që ne shohim që Shqipëria ka plotësuar siç duhet një numër kushtesh të tjera. Është për të ardhur keq nëse këto tri kushte mbeten të pazgjidhura. Është për të ardhur keq nëse nuk do të gjendet një moment i shkurtër kohor për të mbështetur shumë nga ata që duan me të vërtetë ta ndihmojnë Shqipërinë që të hedhë hapat e saj të fundit”, - tha Fule gjatë konferencës për Ballkanin. Paralelisht me kërkesën e Brukselit, kryeministri Berisha është shprehur për zhvillimin e një referendumi pas zgjedhjeve, duke mbyllur çdo mundësi kompromisi për kalimin e tri ligjeve në Kuvend brenda këtij gjashtëmujori.

Meta: Vizita e Fules, një mundësi e artë për politikën shqiptare Kryetari i LSI-së, Ilir Meta apeloi sërish dje për dialog mes dy forcave kryesore politike TIRANË Kryetari i Lëvizjes Socialiste për Integrim, Ilir Meta ishte i pari ndër drejtuesit e partive politike që reagoi menjëherë pas konfirmimit të vizitës së komisionerit për Zgjerimin, Stefan Fule në Tiranë. “Do të doja të vlerësoja lajmin më të fundit që ka të bëjë me vizitën e pritshme në ditët në vijim të komisionerit për Zgjerimin, z. Stefan Fule, si një mundësi të artë për politikën shqiptare për të bashkuar të gjitha energjitë dhe përpjekjet për të kaluar këtë moment stanjacioni lidhur me marrjen e statusit të vendit kandidat dhe në radhë të parë me mirati-

min e dy ligjeve dhe të rregullores për procedurat parlamentare, të cilat presin prej kohësh në Kuvend për t’u miratuar dhe që përbëjnë minimumin jetik, në mënyrë që komisioni të bëjë përsëri përpjekjet e tij për të favorizuar dhënien e statusit të vendit kandidat nga ana e Këshillit të Bashkimit Europian për Shqipërinë”, - tha dje Meta. Sipas tij, kjo është një mundësi e cila duhet të miradministrohet nga ana e politikës shqiptare, sidomos nga dy forcat kryesore parlamentare. “LSI-ja, me këtë rast, përforcon apelin e saj për dialog, për fleksibilitet dhe për ndërtimin e atyre urave bashkëpunuese që bëjnë të mundur që këto tri akte të miratohen dhe që statusi i vendit kandidat të mund të sigurohet përpara zgjedhjeve të 23 qershorit”, - tha ai. Në deklarimin e

“LSI-ja, me këtë rast përforcon apelin e saj për dialog, për fleksibilitet dhe për ndërtimin e atyre urave bashkëpunuese”

djeshëm Meta u pyet nga media edhe për përfoljen kohët e fundit të mundësisë së krijimit të një poli të tretë me FRD-në. “Lëvizja Socialiste për Integrim, duke respektuar marrëveshjen aktuale me Partinë Demokratike, e ka bërë të qartë se për koalicionet e ardhshme elektorale do të prononcohet në kohën e duhur Konventa Kombëtare e LSIsë, si organi më i lartë dhe suprem i saj. Ndërkohë që kam theksuar edhe më parë se ne do të punojmë për të ndihmuar në moderimin dhe rritjen e konstruktivitetit në të gjithë jetën politike dhe njëkohësisht edhe për shtensionimin maksimal edhe të situatës paraelektorale dhe elektorale.

Kjo është në interes të vendit dhe të realizimit të zgjedhjeve me standardet më të larta në 23 qershor”, - u përgjigj Meta.

Ligjet për statusin

Rama: Shqipërisë i mungojnë tri pushtetet TIRANË Kryetari i PS-së, Edi Rama

tha se Shqipërisë nuk i mungojnë tri ligjet për të hyrë në Europë, por i mungon ligjshmëria. Në një tryezë për rendin, kreu socialist përsëriti qëndrimin e tij për tri kushtet që Brukseli ka vënë me qëllim marrjen e statusit të vendit kandidat. “Shqipërisë nuk i mungojnë ligjet, i mungon ligjshmëria. Shqipërisë nuk i mungojnë 3 ligjet për t’u bërë europiane, Shqipërisë i mungojnë 3 pushtetet. Kush mendon kundër apo bie në batakun e propagandës së 3 ligjeve që na ndajnë nga parajsa, ose nuk do të shikojë, ose fatkeqësisht nuk ka sy për të parë. I mungon pushteti legjislativ, i marrë peng nga ekzekutivi. I mungon ekzekutivi i marrë peng nga korrupsioni. I mungon gjyqësori i marrë peng nga ekzekutivi dhe korrupsioni. Kush mendon të kundërtën, apo kush bie në batakun e propagandës së tri ligjeve që na ndajnë nga parajsa, ose nuk do të shikojë, ose fatkeqësisht nuk ka sy për të parë”, - tha Rama.

67465 02

MAPO MAPO

e enjte, 312012 JANAR 2012 13 qershor www.mapo.al www.gazetamapo.com

politikë

Me emërimin e tij në këtë detyrë, Ndoka deklaroi se shumë shpejt do të firmosej edhe marrëveshja, por deri më tash mes dy partive politike nuk ka asgjë konkrete

Zgjedhjet, Berisha negociata me Ndokën në Kryeministri Demokristianët nuk kanë firmosur ende një marrëveshje me PD-në, edhe pse kryetari i PDK-së, Nard Ndoka, prej kohësh mban detyrën e zv/ministrit të Brendshëm TIRANË Kryetari i Partisë Demokristiane, Nard Ndoka ngjiti dje shkallët e Kryeministrisë për një takim me kryeministrin Sali Berisha. Nuk ishte një takim rutinë apo një raportim mbi fushën që Ndoka mbulon si zv/ministër i Brendshëm, pasi vetëm pak orë më parë në Kryeministri ishte ministri i

Brendshëm, Flamur Noka, i pranishëm në mbledhjen e radhës të Këshillit të Ministrave. Arsyeja kryesore e një takimi të tillë lidhej pikërisht mbi marrëveshjen e ardhshme mes dy partive, kalkulimi i votave e deri tek diskutimi në gjëra konkrete se çfarë pret PDK-ja nga PD-ja dhe anasjelltas.

Kryetari i PDK-së, Nard Ndoka nuk pranoi të komentojë gjatë se çfarë ishte diskutuar rreth takimit, duke u shprehur shkurt se ishte një bisedë e lirë për shumë çështje, ndërkohë që nga PD-ja u shprehën se takimi i djeshëm është në vazhdën e kontakteve që kryeministri Berisha ka ndërmarrë prej disa kohësh.

Berisha mësohet se po negocion në mënyrë të vazhdueshme me liderë të

partive që janë në koalicion, por edhe jashtë saj, me qëllimin e vetëm arritjen e një koalicioni sa më të gjerë. Deri më tash demokristianët nuk kanë firmosur asnjë marrëveshje me PD-në, edhe pse kryetari i PDK-së, Nard Ndoka prej kohësh mban detyrën e zv/ministrit të Brendshëm. Me emërimin e tij në këtë detyrë, Ndoka deklaroi se shumë shpejt do të firmosej edhe marrëveshja, por deri më tash mes dy partive politike nuk ka asgjë konkrete. E vetmja gjë e sigurt që dihet është se PDK-ja synon të paktën një mandat deputeti ndërkohë që ka kërkuar siguri për numërimin e votës në çdo qendër votimi. PDK-ja do të kërkojë mbështetje në ato qarqe ku ajo e sheh veten më të fortë, ndërsa nuk

Sali Berisha dhe Nard Ndoka

përjashtohet mundësia e përfaqësimit të saj në nivel komisionerësh në disa qendra votimi, ku elektorati i tyre është i dukshëm. Në anën tjetër, demokristianët kanë shkëputur lidhjet me PS-në.

Kryetari i PDK-së, Ndoka është shprehur se ai dhe Rama ndanin pikëpamje të ndryshme për ndërtimin e koalicionit opozitar, ndërkohë që me PD-në përpos disa lidhjeve të ruajtura, Ndoka pranoi deri diku se ishte edhe i imponuar nga Kodi Zgjedhor për lidhjen e një koalicioni.

PDK-ja ka një eksperiencë të shkuar tashmë me krijimin e një koalicioni të tretë kundër PD-së e PS-së në zgjedhjet e 2009-ës, siç ishte ‘Poli i Lirisë’, që rezultoi e pasuksesshme përpos pritshmërisë së madhe.

N.Perndoj

Rama: Reforma në polici, ja tabela e pagave të reja “Reforma do të shoqërohet me një plan të detajuar për trajtimin. Duke filluar nga uniforma, nuk diskutohet. Është uniforma më qesharake. E filluan me një shqiponjë dhe ka përfunduar një zog...”

Leonard Olli

Olli: Rama mashtroi për pagat e policëve

Fernada Cenko

Kryesocialisti Edi Rama ka premtuar rritjen e pagave të punonjësve të Policisë së Shtetit deri me 20.000 lekë të reja. Në një takim me policët e liruar nga detyra, Rama ka nënvizuar se niveli i pagave të punonjësve të policisë është i ulët, ndaj sipas tij, motivimi më kryesor është paga.

Duke ndërtuar një tabelë, ai i ka marrë gradat me radhë në Policinë e Shtetit duke premtuar edhe rritjen e tyre për çdo kategori. Inspektori i policisë që në vitin 2012 e filloi me 31.

920 lekë, sipas Ramës, brenda një mandati katërvjeçar do të marrë 632 mijë lekë, pra një rritje page prej 22.000 lekësh. Për nënkomisarin që sot e ka pagën 505 mijë lekë në total, Rama premtoi se do të marrë brenda mandatit 727 mijë lekë. Për komisarët, rroga nga 635 mijë lekë, në një mandat do të shkojë në 800 mijë lekë. Kryekomisari do të marrë 880 mijë, nga 737 mijë lekë që merr tani.

Ndërsa drejtuesit do të marrin 1.12 milion lekë, nga 859 mijë lekë që marrin sot.

Vjetërsia në punë

Rama gjatë diskutimit me efektivët e policisë të liruar nga detyra ka folur edhe për çështjen e vjetërsisë në punë. Ai tha se ndërsa rritet përqindja e vlerës së kontributeve, ulet përfitimi që ata marrin nga pensioni. “Vjetërsia në punë, nga e cila përfitojnë të gjithë punonjësit e administratës publike, nuk jepet për punonjësit e policisë nga viti 2003 dhe në vazhdim, për të gjithë punonjësit e policisë. Megjithëse është përcaktuar në nenin 88, pika 4 e ligjit për Policinë e Shtetit, duke bërë që sot punonjësit të marrin aktualisht 13% më pak të ardhura mujore. Mesatarja e vjetërsisë në punë e punonjësve të policisë është rreth 13 vjet. Vazhdojmë me kontributin që paguajnë punonjësit e policisë për trajtim suplementar. Ai është rritur. Kontribu-

Edi Rama gjatë takimit të djeshëm

Premtimet e PS për pagat e policëve • Inspektori i policisë • Kryeinspektori • Nënkomisari • Komisari • Kryekomisari • Drejtuesi

570 mijë lekë 632 mijë lekë 727 mijë lekë 800 mijë lekë 880 mijë lekë 1.1 milion

ti që e nxjerrin nga xhepi është rritur nga 1 në 5%. Ndërkohë që përfitimi financiar që marrin me pension të parakohshëm është ulur 2.5 herë.

Janë shtuar kontributet, janë ulur përfitimet 2.5 herë. Po të marrim pagat neto, vetëm në tri vitet e fundit ato kanë pasuar ulje 4%, si neto”, - u shpreh Rama.

Rikthimi i policëve

Kryesocialisti Edi Rama është ndalur edhe te riformatimi që do t’i bëjë Policisë së Shtetit pasi të vijë në pushtet. Ai nënvizoi se do të rikthehen në punë punonjësit e kualifikuar që janë hequr nga puna. “Ne kemi sot një numër të mjaftueshëm punonjësish të kualifikuar policie për t’i mbledhur bashkë dhe për ta rikthyer policinë në krye të detyrës, në

Incidenti, ish-oficeri: Më mirë kemi qenë në komunizëm Takimi i Ramës me ish-punonjësit e Policisë së Shtetit nuk kaloi pa incident. Një i ftuar në sallë, pa marrë leje mori mikrofonin për t’u shprehur se as në kohën e socialistëve punonjësit e ushtrisë nuk janë shpërblyer nga qeveria. Ai tha se policia dhe ushtria trajtoheshin shumë mirë në kohën e komunizmit. “Unë kam vetëm tri fjalë dhe flas në emrin tim personal, se këtu ka edhe gjeneralë edhe kolonelë.

Por një gradë më lart se ai bajraktari i Krujës e kam. Megjithëse jam i biri i fukarait, i jam mirënjohës komunizmit se na ka shkolluar e na ka bërë burra, dhe për këtë i jemi mirënjohës, ndërsa gabimet e bëra, ato i di historia. Ne nuk kërkojmë asnjë lloj privilegji apo vend pune.

Ne jemi viktimë e atyre 8 viteve mbështetje të qytetarit dhe në mbrojtje të lirive dhe të drejtave të jetës, të punës dhe të pronës së secilit, brenda 300 ditësh. Asnjë punonjës policie, asnjë drejtues policie, asnjë drejtues i lartë policie që ka këtë kualifikim dhe që është sot e gjithë ditën në polici nuk duhet të ketë asnjë lloj

që ju kemi dhënë votat, që u bëtë të parët në Shqipëri, dhe për 8 vite me radhë ne nuk morëm asnjë shpërblim, por vetëm denigrim.

Votat tona i keni, se nuk kemi ku i çojmë, se për Ballin Kombëtar unë për vete nuk votoj se e këpus dorën. Ishallah bëheni mbretër të Shqipërisë”, është shprehur i ftuari, ndërsa tek Rama ngjalli një ‘neveri’ fjala komunizëm. Menjëherë organizatorët e tryezës i rrëmbyen mikrofonin të ftuarit, ndërsa Rama tha se “kjo nuk është mbledhje partie, por kemi ardhur të diskutojmë mbi çështje thelbësore”. Po gjatë fjalës së Ramës, i ftuari u çua për të ikur ndërsa Rama po vijonte të thoshte se “ ... edhe burrë me kapele republike, edhe të çohet e të iki, nuk shkon”. frike se Partia Socialiste sa të marrë qeverinë do t’i vërë shqelmin. Jo!” u shpreh Rama. Kreu i selisë rozë tha se përveç trajtimit të mirë të punonjësve të Policisë së Shtetit do të bëjë edhe një ndryshim në uniformën blu. “Sigurisht, kjo reformë do të shoqërohet me një plan të

Pas tryezës së Ramës të zhvilluar me efektivët e policisë të liruar nga detyra, ka ardhur edhe reagimi i Ministrisë së Brendshme. Zëdhënësi i ministrisë, Leonard Olli i ka quajtur deklaratat e Ramës për pagat si të pavërteta. “Z. Rama mashtroi paturpësisht për nivelin e rrogave të efektivave të policisë, duke fshehur realitetin.

Kur PS qeveriste, rroga e punonjësit të policisë në nivel zbatues ishte 31.500 lekë. Ai premtoi se nuk do ketë rroga nën 50. 000 mijë lekë, ndërkohë që nuk e ka idenë se sot kjo qeveri ka vendosur me kohë minimum të pagës, në nivel zbatues 52.400 lekë. Ky është realiteti”, - është shprehur Olli. Sipas tij, Rama nuk mund të flasë për kriminalitetin në vend, në krah të deputetit Gramoz Ruçi dhe Luiza Xhuvanit.

“Në vazhdën e përpjekjeve të dëshpëruara për të intimiduar dhe demotivuar Policinë e Shtetit, kryesocialisti Rama kuturisi sot rreth të ashtuquajturës platformë të tij për Policinë e Shtetit”, - tha zëdhënësi i Ministrisë së Brendshme. Sipas tij, politika e përbaltjes së Ramës do të marrë sërish përgjigjen që meriton më 23 qershor.

“Shqiptarët kuptuan se platforma e z. Rama është ajo e shkatërrimit të standardeve dhe rrënimit të strukturave të konsoliduara të policisë”, - nënvizoi ai. detajuar për trajtimin. Duke filluar nga uniforma, nuk diskutohet. Uniforma më qesharake. E filluan me një shqiponjë dhe ka përfunduar në një zog, që më shumë i ngjan ministrit të Brendshëm sesa shqiponjës”, - ka përfunduar Rama.

e enjte, 31 JANAR 2012 www.mapo.al

rrethe

MAPO

7

E reja nga Italia dyshohet se ishte shtatzënë Burime ende të pakonfirmuara zyrtarisht pohojnë se shtetasja italiane Xhulia Poltofieri ishte shtatzënë. Fakti bëhet i ditur nga banorë të pallatit, të cilët janë shprehur se sipas gjithë të dhënave nusja italiane

priste një fëmijë. Megjithatë u mbetet ekspertëve të përcaktojnë përfundimisht këtë fakt dhe se në cilin muaj ishte. Por nëse ajo vërtet ka qenë e tillë, atëherë përmasat e këtij krimi bëhen akoma më dramatike. Sokol

Llucaj punonte në Itali dhe bashkë me nusen ishin kthyer për Vit të Ri në vendlindje. Por që nga ajo kohë sherret dhe grindjet nuk kanë reshtur brenda familjes, çka ka sjellë edhe fundin tragjik.

Gjatë transportit të njërës prej viktimave dje në Elbasan

Djali e rrahu se nuk i donte nusen, babai i ekzekuton të dy Masakra në Elbasan, 65-vjeçari vrau të birin dhe të renë, e cila sipas fqinjëve ishte shtatzënë. Policia arrestoi të moshuarin, ndërsa dyshohet se ai kishte denoncuar disa orë para krimit se ishte rrahur nga i biri Engjo Llucaj nuk ishte dakord që djali i tij 27 vjeç kishte një nuse italiane, për shkak të kësaj, ai është grindur me të birin, i cili duke mos duruar dot fjalët e të atit, e ka rrahur këtë të fundit. Ky sipas policisë dhe dëshmitarëve është fillimi i tragjedisë me dy të vrarë në Elbasan. Burime nga policia thanë se Engjo Llucaj kishte telefonuar në polici se po rrihej nga djali dhe më pas ka marrë një kallashnikov që e kishte të fshehur dhe ka qëlluar të birin 27-vjeçar, Sokolin dhe bashkëshorten e tij italiane, Xhulia Pol-

Autori denoncoi tri orë para krimit se djali e rrihte Fqinjët e familjes thanë se babai dhe djali kishin kohë që nuk shkonin mirë bashkë, për shkak të vendimit që kishte marrë Sokol Llucaj për t’u lidhur dhe martuar me shtetasen italiane. Ata kanë thënë se më herët palët ishin përplasur, ndërsa kanë pranuar se djali e kishte rrahur 60-vjeçarin.

Burime nga policia thanë se atë e bir ishin paraqitur edhe më herët në polici për shkak të dhunës që ishte ushtruar nga djali mbi babain, ndërsa sipas informacioneve ende jo zyrtare, autori i vrasjeve kishte denoncuar jo më shumë se tri orë para krimit se ishte dhunuar nga i biri.

Nëna e viktimës pëson traumë, shtrohet në spital Nëna e djalit, Rajmonda Llucaj ka humbur ndjenjat dhe është duke kaluar shok traumatik. Ajo ndodhet nën kujdesin e mjekëve, pasi gjendja e saj konsiderohet e rëndë

tofieri, 24 vjeç. Ka qenë gruaja e autorit të vrasjes së dyfishtë që ka njoftuar policinë pak para krimit, pasi më herët blutë ishin njoftuar

dhe e rrezikshme për jetën. Mjekët e spitalit thanë se gruaja kishte rrezikuar një infarkt pas ngjarjes dhe do të mbahet nën kontroll deri sa të stabilizohet.

se në familje kishte grindje. Sipas burimeve nga policia, në momentin e vrasjes ajo ka qenë poshtë pallatit, në pritje të patrullës së bluve

për t’i orientuar ata për nga hyrja ku banonte.

Megjithatë tragjedia nuk është mundur të shmanget. Ende pa arritur uniformat blu, nga brenda apartamentit janë dëgjuar breshëri automatiku. Për çiftin nuk ka pasur asnjë mundësi shpëtimi. Ata kanë mbetur të vdekur në vend si pasojë e plumbave të shumtë të marrë në trup. Forcat e policisë që kanë qenë aty pak minuta pas ngjarjes thanë se kanë arrestuar 60-vjeçarin Llucaj, i cili nuk ka bërë rezistencë.

Në cilësinë e provës materiale janë sekuestruar arma e zjarrit, një automatik model 56, si dhe gëzhoja të shumta. Më pas janë kryer veprimet nga ekspertët dhe grupi hetimor. Sipas të dhënave paraprake rezulton se vrasja ka ndodhur pas një konflikti familjar. Burime hetimore pohuan se 27-vjeçari Sokol Llucaj ishte kthyer para një viti nga Italia dhe dhunonte në mënyrë sistematike të atin, pasi ai nuk e

donte nusen italiane. Vrasja duket se ka qenë e paramenduar. Për shkak të konflikteve të vazhdueshme, Engjo Llucaj ka vendosur të vrasë të birin, i cili nuk i bindej dhe madje sipas tij e dhunonte atë. Për këtë arsye, gjatë kësaj periudhe ka siguruar një armë zjarri, një automatik model ‘56’, të cilin e mbante të fshehur në shtëpi. Dje në mbrëmje në familje ka shpërthyer sërish grindja. E frikësuar nga precipitimi i paparashikuar i grindjes, bashkëshortja e Engjos ka njoftuar policinë.

Madje ka dalë poshtë pallatit për të orientuar patrullën për nga apartamenti i saj, por gjithçka ka ndodhur në pak minuta. 60-vjeçari ka ekzekutuar të birin bashkë me nusen e më pas ka pritur me qetësi në apartament. Ai i është dorëzuar policisë pa bërë rezistencë.

Ndaj Engjo Llucajt është ngritur akuza e vrasjes. Çështja ndodhet nën hetim.

Fatos Salliu

Thyhet shtëpia e emigrantit, i marrin kasafortën me 10 mijë euro TIRANE- Banesa e një emigranti shqiptar që prej vitesh jetonte në Gjermani u vodh dje në mesditë nga së paku dy persona, të cilët thyen dritaren, duke vjedhur në dhomën e shtëpisë së emigrantit që kishte dhjetë ditë që kishte mbërritur në Shqipëri. Petro Dhimitri, 48 vjeç një emigrant shqiptar që jeton në Gjermani dhe që prej dhjetë ditësh kishte ardhur në Shqipëri, kishte lënë në shtëpinë e tij një shumë parash prej dhjetë mijë eurosh afërsisht.

Autorët morën nga banesa një kasafortë në të cilën sipas burimeve të policisë besohet se ndodheshin paratë, ndërsa blutë

mbërritën menjëherë në vendin e ngjarjes, pas njoftimit të dhënë nga disa fqinjë që kishin parë një person të dilte nga banesa e emigrantit. Ngjarja ndodhi dje në mesditë, rreth orës 14:30, kur policia mori një njoftim nga në fqinj që tregonte se në banesën e Dhimitrit, në afërsi të kodrave të liqenit, kishte persona të dyshimtë. Sipas telefonuesit, ai kishte vënë re se një person që nuk ishte pjesë e familjes së emigrantit Dhimitri, ndërsa ky nuk ishte në banesë dhe se kishte vënë re se një nga xhamat e dritareve të shtëpisë ishin të thyer. Sipas telefonuesit, personi

që dilte nga banesa ishte i pamaskuar, ndërsa kishte dhënë edhe përshkrimin e tij. Menjëherë pas mbërritjes së policisë në vendin e ngjarjes duke nisur hetimet. Nga këqyrja e kryer është vënë re se kasaforta që mbante shumën e parave ishte shkulur me forcë nga vendi ku ishte instaluar. Pas hetimit të kryer, policia gjeti gjurmë të ndryshme, ndërsa dëshmitë e siguruara ndihmuan policinë të identifikonin një nga autorët.

Këta të fundit shpallën në kërkim një person me inicialet M. S, ndërsa ende nuk bëhet i ditur identiteti i tij.

Pas hetimit të kryer, policia gjeti gjurmë të ndryshme, ndërsa dëshmitë e siguruara ndihmuan policinë të identifikonin një nga autorët

e enjte, 31 JANAR 2012 www.mapo.al

ekonomi

MAPO

9

BSh ul koston e lekut në minimumin historik, 3,75% Banka e Shqipërisë ka ulur dje normën bazë të interesit në nivelin minimal historik prej 3.75%, nga 4% që është aktualisht, njoftoi guvernatori i Bankës, Ardian Fullani. Vendimi vjen në një kohë që kreditimi i ekonomisë ka qenë në nivelet më të ulëta të dekadës së fundit. Fullani tha se ky vendim synon të krijojë kushte monetare të përshtatshme

për përmbushjen e objektivit të inflacionit në afatin e mesëm. Ai shtoi se sistemi financiar shqiptar karakterizohet nga një situatë e mirë likuiditeti, po ka një kujdes të rritur në investimet afatgjata. Politika lehtësuese e vazhdueshme e Bankës së Shqipërisë, që po vazhdon në mënyrë agresive prej gati dy vitesh (që nga marsi i

vitit 2011, kur interesi bazë ishte 5.25%, ato janë ulur 6 herë në 3.75% aktualisht duket se ka ndikuar pak në gjallërimin e kreditimit.

Për periudhën janar-nëntor 2012, huaja për ekonominë është rritur me një vlerë minimale prej rreth 12 miliardë lekë në raport me dhjetorin 2011, apo me gati 2.3%, sipas të dhënave të BSh-së.

Projekti i Berishës për taksat, buxheti humb 50 mln USD në vit Efekti negativ në të ardhurat e buxhetit gjatë një viti do të jetë 5,1 miliardë lekë nga heqja e taksës së sheshtë për pagat deri në 30 mijë lekë.

Kjo shumë u rikthehet si rritje pagash 215 mijë punonjësve në sektorin publik dhe atë privat, tha Kryeministri Blerina Hoxha

Efekti negativ në buxhetin e shtetit nga heqja e tatimit 10 për qind për pagat deri në 300 mijë lekë është plot 50 milionë dollarë gjatë një viti buxhetor. Por kjo shumë e cila aktualisht shkon si tatim nga rrogat 30 mijë lekëshe kthehet direkt si një përfitim për 215 mijë punonjës të sektorit publik dhe privat, tha dje gjatë mbledhjes së qeverisë kryeministri Berisha. Pa dhënë detaje të tjera, Kryeministri i vendit ka garantuar se Ministria e Financave e ka projektin gati. Mirëpo politika lehtësuese fiskale në këtë periudhë pritet të jetë një kërcënim i ri për buxhetin e shtetit, i cili nën presionin e krizës ekonomike ka pësuar deficite të mëdha në këto dy vitet e fundit. Në fund të 11-mujorit të vitit shkoi mosrealizimi i të ardhurave nga doganat dhe tatimet shënoi plot 20 miliardë lekë. Një pjesë e konsiderueshme e kësaj shume është trashëguar borxh ndaj kompanive të biznesit që kanë pasur kontrata me qeverinë për investime dhe shërbime të ndryshme. Por kryeministri Beri-

sha është i sigurt se kjo politikë fiskale nga ana e mazhorancës do të krijojë një rritje page 10 për qind për 200 mijë punonjës në sektorin privat dhe përafërsisht 15 mijë punonjës të të gjitha sipërmarrjeve publike dhe sektorit publik qendror e lokal me këtë nivel page. “Kjo - tha Kryeministri - është rritja më e madhe që këta punonjës kanë njohur në tërë jetën e tyre, në këto sipërmarrje. Kjo rritje konsolidon më tej taksën e sheshtë.

Nuk ka diskutim që taksa e sheshtë është taksa më optimale, por, gjithnjë, si çdo model, edhe modeli ynë ultraliberal ka nevojë për përmirësime, ka nevojë për reformimin e tij të vazhdueshëm dhe ky është një reformim

Politika lehtësuese fiskale në këtë periudhë pritet të jetë një kërcënim i ri për buxhetin e shtetit, i cili nën presionin e krizës ekonomike ka pësuar deficite të mëdha në këto dy vitet e fundit. Në fund të 11-mujorit të vitit që shkoi mosrealizimi i të ardhurave shënoi 20 miliardë lekë

në frymën e tij.” Ministria e Financave ende nuk ka gati një projekt të detajuar për këtë çështje, porse një politikë e tillë është e realizueshme.

Ekspertët nga dikasteri i Bodes bëjnë me dije se një politikë e tillë favorizon më së shumti biznesin dhe sidomos linjat e fasonit, të cilat janë në krizë për shkak të gjendjes jo të favorshme në Eurozonë. Nisma e Kryeministrit shihet si një rivalitet në këtë prag fushate elektorale. Zerimi i taksës së sheshte poshtë nivelit 30 mijë lekë është një sfidë që po i bëhet programit të Partisë Socialiste për kthimin e taksimit progresiv mbi pagat, sipas të cilit rrogat e ulëta do të tatohen më pak dhe të lartat më shumë. Institucionet Financiare ndërkombëtare janë tërësisht kundër politikave të reja fiskale në prag fushate, sidomos ndaj vendimeve për uljen e taksave. Një ditë më parë, përfaqësuesi i Misionit të FMNsë për Shqipërinë, Nadem Ilahi, tha se në këtë prag zgjedhjesh duhet të synohet konsolidimi fiskal. Më parë Fondi kishte sugjeruar rritjen e taksës së punës dhe rritjen e taksës së sheshtë si një nga mundësitë kryesore për rritjen e arkëtimeve në buxhet dhe mbajtjen e borxhit nën kontroll. Ishministri i Financave, deputeti i PS-së, Arben Malaj, tha dje se qeveria duhet të hartojë një strategji afatmesme për ndërhyrjen në sistemin fiskal, me qëllim rritjen e të ardhurave në buxhetin e shtetit. Aktualisht pagat në Shqipëri tatohen 10%, por me një përjashtim: 10 mijë lekëshi i parë nuk tatohej.

Aktualisht një punonjës me pagë 30 mijë lekë paguan 2 mijë lekë tatim mbi të ardhurat.

Kryeministri Berisha

Taksa progresive e PS-së, efekti negativ në buxhet 60 mln USD Sipas draftit të PS-së, të gjithë ata që kanë një pagë deri në 160 mijë lekë të reja do t’u mbahen më pak taksa nga pagat e tyre. Për një individ me pagë mesatare prej 50 mijë lekë në muaj, opozita thotë se barra do ulet me tri herë. Kthimi në ekonomi 60 mln USD Opozita ka zbardhur dje një pjesë e reformës në taksimin e pagave, taksën progresive. Deputeti i PS, Arben Ahmetaj, ka zbardhur dje për Top Channel një pjesë të skemës sesi do funksionojë ky tatim. Sipas draftit të PS, të gjithë ata që kanë një pagë deri në 160 mijë lekë të reja do t’u mbahen më pak taksa nga pagat e tyre. Për një individ me pagë mesatare prej 50 mijë lekë në muaj, opozita thotë se

barra do ulet me tri herë. “Në studimin që i kemi bërë borderosë së pagave të mbi 330 mijë të punësuarve, me sistemin që ne ofrojmë, realisht dhe statistikisht 95 për qind e të punësuarve përfitojnë ulje të konsiderueshme takse”, tha Ahmetaj. Një punonjës me pagë 50 mijë lekë aktualisht paguan 4 mijë lekë tatim. Ai tha dje se me taksimin progresiv kjo kategori do të paguajë tri herë më pak. Me një llogari të thjeshtë i bie që ky tatim të jetë 100 lekë për pagat deri në 500 mijë lekë.

Eksperti i PS tha gjithashtu se nga aplikimi i taksës progresive do t’i rikthehen ekonomisë 60 milionë dollarë. “Ne sot nuk e shohim taksën progresive mbi të ardhurat personale thjesht si një element tatimor, përkundrazi ne e shohim si një element social. Janë mbi 98 për qind e shteteve, duke përfshirë këtu Shtetet e Bashkuara të Amerikës, duke përfshirë Italinë,

Arben Ahmetaj

Greqinë, Gjermaninë, pra gjithë Europa pothuajse, që aplikojnë taksë progresive, mbi të ardhurat personale, pikërisht me qëllim rishpërndarjen”, tha deputeti socialist Arben Ahmetaj.

Socialistët mendojnë se ndërtimi i një sistemi më të ndershëm taksash, ku secili paguan sipas të

Eksperti i PS tha gjithashtu se nga aplikimi i taksës progresive do t’i rikthehen ekonomisë 60 milionë dollarë

ardhurave që fiton nuk është arsyeja e vetme se pse Shqipëria ka nevojë për taksën progresive.

Sipas Ahmetajt, propozimi ka dhe arsye ekonomike, si një instrument antikrizë, që nxit konsumin.

Ndërsa Mimi Kodheli, deputete e PS pat thënë vitin që shkoi në komisionin parlamentar të Ekonomisë se, sipas modelit të PS, shtresat që do të përfitojnë nga taksimi progresiv do të jenë ata buxhetorë që aktualisht paguhen nga 20 mijë lekë deri në 100 mijë lekë. Për ata që marrin një pagë mbi 100 mijë lekë, tatimi do të jetë më i lartë dhe arrin deri në 20%. Partia Socialiste deri më tani ka bërë publike vetëm filozofinë e saj për këtë taksë, por jo përqindjet me të cilat do të tatohen kategori të ndryshme të rrogëtarëve. Në këtë mënyrë, nuk dihet ende sesa do të jetë impakti i taksës progresive në pagat në tërësi.

OpEd

10

MAPO

E enjte, 31 janar 2013 www.mapo.al

Opinione dhe Editoriale

01

Universitetet i urrejnë gjenitë, ashtu si manastiret urrejnë shenjtorët.

02

Një mik është dikush para të cilit mund të mendosh me zë të lartë.

03

Një hero nuk është më trim se një njeri i zakonshëm, por ai është trim pesë minuta më gjatë.

Nga Bujar Kapexhiu

Ralph Waldo Emerson

Një vetëbesim i ri i shqiptarëve në Ballkan Politikanët drejtues shqiptarë me përforcimin e retorikës nacionaliste po shkaktojnë dëme në politikën e jashtme. Gjatë festimeve të 100-vjetorit të ditëlindjes së Shqipërisë politikanët shqiptarë shfaqën papritmas tone nacionaliste. Me këtë retorikë të re, e cila po shqetëson fqinjët, largohet edhe vëmendja nga problemet e brendshme.

“Prej këtu, prej Shkupit, iu bëj thirrje shqiptarëve të punojnë çdo minutë, çdo orë, çdo muaj, çdo vit për bashkimin e tyre”. Kështu u thirri kryeministri shqiptar Sali Berisha më 25 nëntor 2012, gjatë një mitingu të madh në kryeqytetin maqedonas pjesëmarrësve, mes të cilëve gjendeshin edhe kryeministri i Kosovës, Hashim Thaçi, zv/kryeministri i Maqedonisë, Musa Xhaferi, si dhe politikani shqiptaromaqedonas dhe ish-udhëheqësi i guerilëve, Ali Ahmeti. Kryeqyteti maqedonas ishte zhytur në një det flamujsh shqiptarë.

“Një gjak, një gjuhë” Ky fjalim u mbajt gjatë festimeve kushtuar njëqindvjetorit të krijimit të shtetit shqiptar më 28 Nëntor 2012, festime të cilat krahas gëzimit që shkaktuan tek shqiptarët e Ballkanit dhe të Diasporës, u shoqëruan edhe me tone të larta, të panjohura nacionaliste të politikanëve drejtues. Politikanë të rëndësishëm të Shqipërisë, me tone paksa më të ulëta ata të Kosovës dhe më të arsyeshme ata të Maqedonisë, përdorën një gjuhë që zakonisht e përdorin vetëm grupet radikale. Shqipëria shtrihet nga Preveza (Greqi) deri në Preshevë (një krahinë e Serbisë Jugore me shumicë shqiptare), nga Podgorica (kryeqyteti i Malit të Zi) deri në Shkup (me një pakicë të konsiderueshme shqiptare), deklaroi Berisha, i cili përdori edhe nocionin e «Shqipërisë etnike», «ku shqiptarët përbëjnë etninë dominuese dhe jetojnë pa ndërprerje».

Kryeministri kosovar tha se ekzistenca e dy shteteve shqiptare nuk ka qenë dëshira e shqiptarëve dhe se Shqipëria dhe Kosova do të ishin «më mirë» së bashku. Ali Ahmeti, me realitetin e brishtë të Maqedonisë në fokus, u tregua më i kujdesshëm e foli për të drejtat e shqiptarëve dhe për domosdoshmërinë e respektit të ndërsjellët ndëretnik. Politikanët shqiptarë që nuk janë në qeveri u treguan më të papërmbajtur: «Ne kemi një gjak, një gjuhë dhe një flamur», shkruajti Xhavit Halili, i cili dikur drejtonte nga Zvicra rezistencën shqiptare në Maqedoni.

Retorika e re politike e udhëheqësve shqiptarë në Ballkan nuk kaloi pa u vënë re. Vendet fqinje e panë frikën e tyre të krijimit të një Shqipërie të madhe, përdorur shpesh prej tyre gjithash-

koment

Oliver Jens Schmitt

Aleanca Kuq e Zi dorëzoi në janar 2013 kërkesën për zhvillimin e referendumit për bashkimin KosovëShqipëri. Vetë Aleanca u krijua në vitin 2011 si protestë kundër mënyrës se si po regjistroheshin minoritetet, veçanërisht ai grek, gjatë regjistrimit të popullsisë. Ajo agjiton kundër Kishës Ortodokse Shqiptare, sipas saj institucion grek, mitropoliti i së cilës, Anastasios Janulatos, është kërcënuar së fundi rëndë, kurse në Maqedoni ajo nxit kundër martesave mikse.

tu për qëllime propagandistike, të vërtetuar. Politikanë të lartë, si p.sh. Ministri i Jashtëm grek, bojkotuan festimet në Tiranë. Nacionalistët, si Kryeministri i Maqedonisë Nikola Gruevski, i cili vetë, për qëllime të mbajtjes së pushtetit, përdor, pa përfillur fare dëmet në politikën e jashtme, nacionalizmin maqedonas kundër Greqisë dhe pakicave shqiptare, u shprehën kundër nacionalizmit triumfues shqiptar. Fjalët më të qarta i foli ambasadori amerikan në Tiranë, i cili e paralajmëroi qeverinë Berisha duke e sinjalizuar se SHBA nuk do të pranojnë asnjë ndryshim kufijsh në Ballkan.

Manovër për largimin e vëmendjes Mbas euforisë mbarëkombëtare dëmet në politikën e jashtme janë të mëdha. Sepse që prej rrëzimit të diktaturës komuniste vendi konsiderohet si një faktor stabiliteti dhe e kishte orientuar veten qartësisht drejt politikës së NATO-s, e veçanërisht drejt Shteteve të Bashkuara. Hyrja në NATO dhe së fundi propozimi për dhënien Shqipërisë të statusit të kandidatit në BE, që u rishikua më pas prej Komisionit Evropian, ishin shpërblime për këtë qëndrim. Përse qeveria shqiptare e vë në lojë reputacionin e mirë të politikës së saj së jashtme?

Vëzhguesit mendojnë se arsyeja janë zgjedhjet e qershorit 2013 në Shqipëri. Ashtu si në vendet fqinjë, Maqedoni p.sh., retorika nacionaliste heq vëmendjen nga problemet e vërteta të qeverive të kapura nga korrupsioni dhe keqmenaxhimi dhe do të zhduket mbas zgjedhjeve. Por kjo nuk i shpjegon të gjitha sepse në Shqipëri, ashtu si edhe në Kosovë, janë krijuar parti radikale nacionaliste, të cilat në zgjedhje mund të bëhen të rrezikshme për partitë e konsoliduara. Aleanca Kuq e Zi në Shqipëri, nën udhëheqjen e Kreshnik Spahiut, dhe Vetëvendosja në Kosovë, e drejtuar nga Albin Kurti, synojnë haptazi bashkimin e të dy vendeve.

Aleanca Kuq e Zi dorëzoi në janar 2013 kërkesën për zhvillimin e referendumit për bashkimin Kosovë-Shqipëri. Vetë Aleanca u krijua në vitin 2011 si protestë kundër mënyrës se si po regjistroheshin minoritetet, veçanërisht ai grek, gjatë regjistrimit të popullsisë. Ajo agjiton kundër Kishës Ortodokse Shqiptare, sipas saj institucion grek, mitropoliti i së cilës, Anastasios Janulatos, është kërcënuar së fundi rëndë, kurse në Maqedoni ajo nxit kundër martesave mikse.

Nacionalizmi si shprehje e opozicionit radikal bëri me sa duket që Berisha, dhe Thaçi bashkë me të, të përpiqen të mbajnë me një retorikë të re zgjedhësit e zhgënjyer që kërcënojnë se do të largohen. Për këtë, sidomos demokratët e Berishës janë gati të mërzisin edhe SHBA-s edhe BE-së.

Qortim prindëror Qeveria e Berishës ka lajmëruar se do u japë kosovarëve pasaporta shqiptare, gjë që opozita shqiptare e sheh si një formë të blerjes së votave. Por edhe udhëheqësi i opozitës Edi Rama i bie së njëjtës muzikë kur kërkon që Shqipëria të ndërtojë në Preshevë spitale për gratë shqiptare. Rama zhvilloi shpejt një koncept të tijin për bashkimin: Ky duhet të ndodhë brenda kuadrit të BE-së. Kjo nuk është e re, sepse edhe Berisha e përmend vazhdimisht integrimin euro-atlantik si rrugën për bashkim, të cilin ai e celebron si «një e drejtë e shenjtë».

Nacionalizmi shqiptar nuk është politikisht i njësuar. Mes shteteve të vogla të Ballkanit, por edhe tek diaspora e madhe shqiptare ka shumë dallime. Socialisti Ben Blushi është një ndër të paktët intelektualë në politikën shqiptare që e interpreton nacionalizmin si një opozitë sistemi, ku armiku merr fytyra të ndryshme. Në Shqipëri ai drejtohet kundër partive të mëdha, në Kosovë kundër misionit të BE-së dhe “ndërkombëtarëve” në përgjithësi, në Maqedoni kundër kombit titullar maqedonas. Kjo çon në situatën paradoksale që në Shqipëri, p.sh., në të kundërt të Kosovës, një komisioner i BE pritet me krahë hapur.

Konstrukte të njohura Intelektuali kritik më i rëndësishëm i Shqipërisë, Fatos Lubonja, flet për “n ac i o n a l - e u r o p i a n i z m i n” . A i nënkupton me këtë, atë që elitat shqiptare, të dala prej kuadrove komuniste, nacionalizmin e tyre e qëndisën me retorikë europianizmi, ashtu siç dikur kishin përdorur si mbulesë marksizmin. Dhe në fakt, një analizë e retorikës nacionaliste tregon se modelet e mendimit janë po ato të vjetrat. Koncepti hapësinor i Berishës i korrespondon idesë së një Shqipërie me katër vilajete, pra me provincën e madhe të Shkodrës Osmane të deri 1912-ës, Kosovën (me kryeqytet Shkupin), Bitolën dhe Janinën. Në vend të “Shqipërisë së madhe” përdoret nocioni i “Shqipërisë etnike” ose i “Shqipërisë natyrale”.

Veçanërisht Sali Berisha është ai që kultivon konceptin e një nacionalizmi “pozitiv”: Shqiptarët vetëm mbrohen kundër agresioneve, nacionalizmi i tyre është “human” dhe “më i civilizuar” se ai i nacionalizmave “shoviniste” të fqinjëve. Miti i viktimës, një mit i perceptimit të vetvetes së nacionalistëve, i përhapur në të gjithë Ballkanin, plotësohet me imazhin e “popullit të vetmuar” (që kultivohet edhe prej grekëve dhe hungarezëve,

gjithashtu të izoluar gjuhësisht) dhe me paranojën e rrethimit të kohëve komuniste. Kombi vjen dhe paraqitet, ashtu si edhe gjatë komunizmit, në hapësirë dhe kohë etnikisht homogjen.

Më i madh apo më i mirë?

Klasifikimi i toneve të reja duhet shqyrtuar edhe në nivelin e politikës së jashtme dhe atij historik. Shqiptarët ndihen sot në Ballkan më të fortë se kurrë. Hashim Thaçi ishte i saktë kur e krahasoi situatën sot me atë të viteve 1999. Shqiptarët vështrojnë edhe dobësitë e vendeve që tradicionalisht i kanë parë si kundërshtarë, Serbia, e shkatërruar nga luftrat e humbura, dhe Greqia, e cila deri para pak kohësh kishte një influencë të madhe në vend.

Edhe raporti ndaj fuqive mbrojtësve perëndimore po ndryshon: Ashtu si pushtetarët shqiptarë të shekullit të 20-të, Berisha dredhon midis mbrojtësve të shumtë të politikës së jashtme, të cilët janë në të njëjtën kohë edhe dhënësit e parave. Përpara qeverisë turke flet për “gjakun e përbashkët” të turqve dhe shqiptarëve, përpara Papës paraqitet si pasardhës i heroit kombëtar Skënderbe. Para diplomatëve amerikanë, që përpiqen për ndarjen e shtetit të së drejtës nga dhuna, Berisha i lejon vetes shumë më tepër sesa Qeveria e Kosovës, e cila është fuqimisht e varur prej SHBA. Festime euforike nacionaliste, retorikë fushate zgjedhore dhe zhvendosje tektonike në situatën politike të brendshme dhe të jashtme, të tria mblidhen bashkë në këtë dimër nacionalisto-shqiptar. Rezonanca tek masat është mbresëlënëse, por megjithatë jo e lehtë për t’u interpretuar. Rreth 1.5 milionë njerëz deri tani, statistikisht më shumë se gjysma e popullsisë, kanë vizituar brenda 45 ditëve ekspozitën e armëve (shumica e tyre të falsifikuara) të Skënderbeut të huazuara prej Austrisë.

Simbol i dytë i festimeve ishte “torta e madhe e pavarësisë” në Tiranë, shpërndarja e rregullt e së cilës dështoi prej trysnisë së njerëzve. Pamjet e njerëzve që gëlltisnin copa torte, që i paketonin ato në qese plastike dhe që në fund kërcenin mbi të apo gjuanin të tjerët me copa torte, janë në kontrast me fjalimet pompoze dhe tregojnë shumë më tepër për raportin e qytetarit me shtetin dhe dëshirat reale të shumicës së shqiptarëve. Intelektualët kritikë i bien drejt e në kokë: Alternativat janë: ose një Shqipëri më e madhe, ose një Shqipëri më e mirë. Elita politike ka zgjedhur për momentin, të paktën në retorikë, alternativën e parë. *Botuar në Neue Zürcher Zeitung.

E enjte, 31 janar 2013 www.mapo.al

MAPO

11

Të gjithë ata që këto instrumente komunikimi i përdorin në jetën e tyre të përditshme, mund të vënë re se sa nevoja, dëshira, mungesa dhe pyetje ekzistenciale gjenden dhe hasen çdo ditë. Shumë pyetje që ngrihen e thirrje për ndihmë kërkojnë një përgjigje nga ana e atyre që duhet të kujdesen për mirëqenien shpirtërore dhe materiale të njeriut — Gjergj Meta

Rrjetet sociale: dyer të së vërtetës dhe besimit

S

i klerik gjej mundësinë dhe hapësirën në rrjetet sociale për të komunikuar me shumë njerëz, të cilët shpesh nuk i arrij në jetën e përditshme. Kjo më jep mundësinë të lexoj dhe ndjej çka ndodh te një njeri qoftë edhe atëherë kur tjetri fshihet pas identiteteve të rreme. Edhe kjo e fundit shpreh një nevojë, një urgjencë, një problem që në biseda të kujdesshme dhe plot respekt me tjetrin del në pah, dhe mund të kërkohen zgjidhje apo së paku rrugë drejt zgjidhjeve. Po ashtu këto realitete më kanë takuar edhe me njerëz që mendojnë dhe besojnë ndryshe nga unë duke na dhënë mundësinë, me anë të një dialogu të mirësjellshëm, të ndajmë përvoja e të pasurohemi reciprokisht.

Të gjithë ata që këto instrumente komunikimi i përdorin në jetën e tyre të përditshme, mund të vënë re se sa nevoja, dëshira, mungesa dhe pyetje ekzistenciale gjenden dhe hasen çdo ditë. Shumë pyetje që ngrihen e thirrje për ndihmë kërkojnë një përgjigje nga ana e atyre që duhet të kujdesen për mirëqenien shpirtërore dhe materiale të njeriut. “Rrjetet shoqërore janë të ushqyera nga aspirata të rrënjosura në zemrën e njeriut”. Këto fjalë më tërhoqën vëmendjen ndër shumë të tjera në mesazhin me titull Rrjetet sociale: dyer të së vërtetës dhe fesë; hapësira të reja ungjillizimi., që Papa Benedikti XVI publikoi së fundmi për Ditën Botërore të Mediave që çdo vit kremtohet në Kishën Katolike në muajin Maj. Këtë vit si temë për reflektimin dhe lutjen e të krishterëve katolikë, Papa ka dashur t’ia kushtojë rrjeteve sociale në internet. Të gjithë pamë që Papa para

do kohësh hyri në Twitter duke vendosur kështu një regjistër dhe standard të ri komunikimi me njerëzit, sidomos me atë komunitet virtual njerëzish që çdo ditë me shumicë gjendet në rrjetet sociale.

Duke i krahasuar network-et sociale me Aeropagun e Athinës së lashtë, Papa, përveçse rimerr një terminologji tashmë të përdorur nga paraardhësit e tij, në të njëjtën kohë e shtrin reflektimin e tij edhe në këto hapësira virtuale që ai i vlerëson si realitete të ushqyera nga aspirata të rrënjosura në natyrën njerëzore. Duket si një lloj rivizitimi në gjuhën virtuale i konceptit klasik të njeriut, të shprehur nga Aristoteli si një frymor shoqëror. Në të vërtetë fakti që këto quhen network-e sociale ngacmon fuqishëm idenë se identiteti njerëzor si një qenie, si një frymor shoqëror, del në pah në mënyra të ndryshme edhe në realitetet e reja të zhvilluara së fundmi. Çfarë është tjetër kjo përpjekje për të krijuar komunitete virtual, përveçse një aspirate, dëshirë dhe nevojë e madhe e njeriut për të jetuar në komunitet, në shoqëri? Vlerësimi i kësaj dëshire për t›u takuar në këtë «terren» përbën një premisë për të krijuar mundësi takimi edhe në jetën reale, aty ku takimi merr konkretësinë e tij dhe ku tjetri takohet, shihet dhe pranohet në realitetin e tij jetësor. Humanizimi i këtyre hapësirave virtuale është një detyrë dhe domosdoshmëri që këto realitete të mos kthehen në një boomerang për individin, por pikërisht në vende takimi ku ndahen vlera, ide, dëshira dhe projekte për të tashmen dhe të ardhmen e gjinisë njerëzore. Ka shumë rëndësi që të mos kthehen në “poligone qitjeje”, por në mundësi

takimi ku liria e shprehjes dhe e komunikimit të vetvetes vlerësohet nga të gjithë dhe nuk kthehet në një pretekst për gjykim apo përjashtim.

Duke u kthyer edhe një herë te mesazhi i Papës, për Benediktin XVI rrjetet shoqërore janë një pikë takimi e realitetit pluralist aktual. Dialogu, debati dhe argumentimi logjik marrin vlerë atëherë kur mendimi dhe logjika e tjetrit, edhe pse e ndryshme nga e imja, kthehet në një mundësi pasurimi për mua dhe jo në një pretekst përjashtimi apo mbyllje ndaj tjetrit.

Pikësëpari papa Ratzinger u drejtohet të krishterëve katolikë të cilët duhet të jenë të pranishëm dhe të përgjegjshëm në përdorimin e këtyre hapësirave virtuale duke dhënë ai vetë i pari shembullin. Aty të krishterët kanë mundësinë të takojnë të tjerë njerëz që ndoshta në jetën e përditshme nuk i takojnë e në të njëjtën kohë, po aty, kanë mundësi t’u shpallin të tjerëve atë çka ata besojnë dhe e mbajnë si të dobishme dhe të nevojshme për veten e tyre, më së pari Fjalën e mirë të Krishtit e cila duhet të hyjë edhe në këto rrjete.

“Nuk është vetëm një mënyrë për të ecur me hapin e kohës – thekson Papa – por për t’i lejuar pasurisë së pafundme të Ungjillit të gjejë forma të reja shprehjeje në gjendje që të arrijnë mendjet dhe zemrat e të gjithëve”.

Ratzinger nënvizon faktin se këto rrjete krijojnë mundësi jo vetëm takimi me njëri tjetrin, por janë edhe mundësi lutjeje, meditimi dhe bashkëndarjeje të Fjalës së Hyjit, pra mundësi të takimit me Zotin. Mund t’i quajmë oaze të shpirtit, hapësira ku njerëzit shkojnë të gjejnë pushim shpirtëror, por asnjëherë të mjaftueshme sigurisht pa

koment

Gjergj Meta

Një përshëndetje, një mirupafshim, një shkëmbim idesh apo ndjenjash në rrugë virtuale nuk mund të jetë kurrë e barabartë me shtrëngimin e duarve, shikimin në sy, përqafimin që sjellin marrëdhëniet ndërnjerëzore, takimet konkrete sy më sy e zemër me zemër të jetës reale.

takimin dhe kremtimin konkret të besimit në veprimet liturgjike.

Network-et sociale kthehen edhe në faktorë zhvillimi njerëzor atëherë kur për zona gjeografikisht të izoluara bëhen një instrument për t’u njohur e takuar me pjesën tjetër të botës. Kjo bashkëndarje që mund të kthehet në solidaritet është një mundësi reale bashkëpunimi dhe zhvillimi njerëzor.

Në vetvete mesazhi i papës jep shumë mundësi reflektimi pasi është plot me ngacmime që mund të hapin secili një kapitull më vete për besimtarë dhe jobesimtarë. Po sjell një citim i cili sigurisht na ngacmon të gjithëve në drejtimin e përgjegjshmërisë dhe ekuilibrit të përdorimit të këtyre mjeteve moderne të komunikimit: “Këto hapësira, kur janë të vlerësuara mirë dhe me ekuilibër, ndihmojnë në favorizimin e formave të dialogut dhe debatit që nëse janë të realizuara me respekt, kujdes ndaj privacy-s, përgjegjësi dhe përkushtim ndaj së vërtetës, mund të përforcojnë lidhjet e bashkimit midis personave dhe të promovojnë në mënyrë efikase harmoninë e familjes njerëzore. Shkëmbimi i informacioneve mund të kthehet në një komunikim të vërtetë, lidhjet mund të kthehen në miqësi dhe të lehtësojnë bashkimin. Nëse network-et janë të thirruara të vënë në veprim këto mundësi të mëdha, personat që marrin pjesë në to duhet të përpiqen të jenë autentikë, pasi në këto hapësira nuk bashkëndahen vetëm ide dhe informacione, por në fund të fundit komunikohet vetvetja”.

Pavarësisht se këto rrjete janë të rëndësishme dhe shprehin nevoja të thella të njeriut, në rrugë e mënyra të ndryshme, asnjëherë takimet virtuale nuk mund të zëvendësojnë takimet në jetën reale. Një përshëndetje, një mirupafshim, një shkëmbim idesh apo ndjenjash në rrugë virtuale nuk mund të jetë kurrë e barabartë me shtrëngimin e duarve, shikimin në sy, përqafimin që sjellin marrëdhëniet ndërnjerëzore, takimet konkrete sy më sy e zemër me zemër të jetës reale.

Një përgjigje shumë e thjeshtë

S

hqipëria festoi 100-vjetorin e pavarësisë në muajin nëntor.

Ishte koha për të qenë krenarë, një kohë përsiatjeje mbi sukseset e vendit në kapërcimin e trazirave të mëdha për t’u bërë anëtar i NATO-s dhe që aspiron për në BE. Tani, ndërsa shqiptarët shohin përpara drejt zgjedhjeve parlamentare të 23 qershorit, gjendemi në fillimin e një kapitulli të ri në historinë e Shqipërisë – një kapitull që duhet të përkufizohet nga demokracia e lulëzuar, ndërtuar në mënyrë të padiskutueshme mbi vullnetin e popullit. Duke udhëtuar nëpër Shqipëri, gjej tema të përbashkëta në bisedat që bëj, pavarësisht nëse jam në Shkodër apo Gjirokastër, në Vlorë apo Elbasan.

Shqiptarët janë të shqetësuar për probleme reale – punësimin, të ushqyerit e familjeve të tyre, kujdesin shëndetësor, arsimin, degradimin e mjedisit dhe krimin, sa për të përmendur pak prej tyre. Shumë vetë më janë ankuar që udhëheqja politike (dhe këtu më lejoni të jem i qartë që njerëzit flasin si për koalicionin qeverisës ashtu edhe për opozitën) duket e fokusuar vetëm tek interesat vetjake ose partiake, sesa në zgjidhjen e këtyre problemeve të përhapura gjerësisht. Teksa shqiptarët përgatiten

koment

Aleksandër A. Arvizu

për ta nisur këtë kapitull të ri, një element ndryshimi duket sikur del mbi të gjithë të tjerët për nga rëndësia: mënyra sesi zhvillohen zgjedhjet në Shqipëri, veçanërisht nevoja për ta zhvendosur vëmendjen te njerëzit, ku institucionet qeveritare dhe partitë politike u shërbejnë interesave të njerëzve.

Kur Sekretarja Klinton iu drejtua Parlamentit, ajo u bëri një kërkesë të qartë zyrtarëve të zgjedhur në auditor, që të sigurojnë që zgjedhjet e ardhshme të jenë të lira dhe të ndershme, dhe të shihen si të tilla nga bota, në mënyrë që populli shqiptar të ketë besim në rezultatet dhe në institucionet demokratike, dhe të besojë në drejtuesit e tyre.

Demokracia nuk është një bunker betoni që izolon udhëheqjen politike prej popullit. Përkundrazi, zyrtarët e zgjedhur kanë detyrimin të shërbejnë në mënyrë të përgjegjshme dhe t’i përdorin postet

e tyre të pushtetit që të përfitojnë të gjithë qytetarët. Udhëheqësit duhet të fitojnë besimin e njerëzve përmes një procesi transparent, të lirë dhe të ndershëm. Gjithashtu, sjellja e partive politike ndikon drejtpërsëdrejti në besimin e publikut te zgjedhjet. Si miqtë më të palëkundur e më të qëndrueshëm të Shqipërisë përgjatë viteve, Shtetet e Bashkuara i bëjnë thirrje qeverisë dhe të gjitha partive politike që të fokusohen në forcimin e besimit të publikut në procesin zgjedhor dhe të besimit tek udhëheqësit e tyre.

Më lejoni të përmend një të vërtetë të thjeshtë e të dhimbshme: besimi publik në procesin zgjedhor është i ulët. Për rrjedhojë, edhe yni është i ulët. Në një demokraci të fortë, qeveria dhe partitë politike kanë përgjegjësinë – quajeni detyrim – të fitojnë besimin e njerëzve. Ata mund ta bëjnë këtë duke bashkëpunuar brenda institucioneve zgjedhore, duke shmangur në mënyrë të vetëdijshme dredhitë politike dhe duke hequr dorë prej një gjuhe shkatërruese dhe provokuese në takimet publike ose në literaturën partiake. Mesazhet që kërcënojnë persona të tjerë ose nxisin dhunë të cilësdo formë vetëm sa do të gërryejnë besimin se

kandidatët dhe partitë janë të gatshëm të punojnë së bashku.

Legjitimiteti i cilësdo qeverie që do të dalë prej zgjedhjeve të ardhshme do të varet nga mënyra sesi do të sillen partitë gjatë muajve vijues.

Qeveria ka detyrimin solemn të veprojë në mënyrë llogaridhënëse, transparente dhe të paanshme. Ky është një parim kyç i kritereve të Kopenhagës, i cili përcakton nëse një vend kualifikohet për t’u bërë pjesë e Bashkimit Europian. Për më tepër, qeveria duhet të jetë gjithëpërfshirëse dhe jopartiake në marrjen e vendimeve institucionale. Partia qeverisëse ka përgjegjësinë të inkurajojë besimin duke kërkuar në mënyrë aktive konsensus përmes kompromisit dhe dialogut. Jo më pak e rëndësishme, opozita duhet të përkushtohet të marrë pjesë në mënyrë konstruktive në proces, dhe të shmangë kërcënimet për bllokim ose bojkot. Gjithsecili është përgjegjës për të bashkëpunuar tërësisht me agjencitë e zbatimit të ligjit dhe të tjera, për të promovuar sigurinë dhe integritetin e procesit zgjedhor.

Kur mendoj mbi fjalimin e Sekretares Klinton, është një pasazh i veçantë që bie në sy. Ajo shpjegoi që njerëzit shpesh e pyesnin se si mundi të punojë me Presidentin

Obama, pasi kishin luftuar aq fort kundër njëri-tjetrit në fushatën për zgjedhjet presidenciale të 2008-ës. “Është një përgjigje shumë e thjeshtë” – tha ajo, “të dy e duam vendin tonë.” Dashuria për vendin do të thotë të vësh interesat kombëtare mbi interesat partiake.

Do të thotë të bësh gjithçka që është e mundur për ta mbajtur politikën partiake jashtë institucioneve zgjedhore. Dashuria për vendin nënkupton të votuarit lirisht dhe me përgjegjësi. Dashuria për vendin përcillet përmes veprimeve, jo fjalëve, me sytë drejt 100 viteve të ardhshëm të ndërtimit të vendit. Ndërsa 23 qershori po afrohet, u bëj thirrje shqiptarëve që të nisin një kapitull të ri me këto zgjedhje, të lënë mënjanë interesat vetjake dhe partiake, të këmbëngulin për llogaridhënien e klasës politike. Më shumë se çdo gjë, ju bëj apel që të pranoni përgjegjësinë vetjake, që ta bëni këtë të mundur. Pasi vetëm shqiptarët që vënë përpara interesat e Shqipërisë mund ta ndërtojnë shoqërinë e drejtë, demokratike, që do t’i bëjnë brezat e tashëm dhe të ardhshëm shqiptarë ta përligjin krenarinë e tyre. Dhe vetëm këta mund ta bëjnë Shqipërinë vendin që ju doni. *Ambasador i ShBA në Shqipëri

CMYK

12

MAPO

e enjte, 31 JANAR 2012 www.mapo.al

Nuk është kjo liria që kërkoje?.. Çdo operator

200 Min. Çdo kohë

200 SMS

L

Autostrada Tiranë-Durrës, Km 7, Shqipëri Linja e shërbimit për klientin: Tel.: 04 23 88 333 info@megateksa.com

Pa kufizime

200 MB

www.megateksa.com

CMYK e enjte, 31 JANAR 2012 www.mapo.al

NR. 14 (259), VITI VIII BOTIMIT JANAR 2013 ÇMIMI 300 LEKË

Adrian Civici Cilësia e universiteteve, kusht për zhvillimin

SPECIALE/ 2013 SHQIPËRIA DHE BOTA, SI DO TË JENË...

Ardian Ndreca Iku edhe ky vit, si kalë i çalë

MAPO

Albert Nikolla Përdor standardin... pa dashuri

JO VETËM POLITIKË SI ZAKONISHT

AGRON GJEKMARKAJ KADARE-PLLUMI NJË MIQËSI EUROPIANE AMIK KASORUHO GJASHTË VJEÇ NË DASMËN E MBRETIT RAPORTI BRITANIK E VËRTETA E VRASJES SË HASAN PRISHTINËS MAJLINDA BREGU NË KOHËN E LEXIMEVE

JOHN KERRY

E PËRMUAJSHME

13

SIPAS NJË SHQIPTARI QË PUNON PËR TË

Guljed Birçe mbulon Marrdhëniet me Jashtë në zyrën e Senatorit amerikan. Punon aty prej 5 vitesh dhe ëndërron Capitol Hill-in në Washington. Raporti i Kerry-t me shqiptarët, huqet e tij, a do të kandidojë sërish për President, dhe a do të kemi një ambasador amerikan me prejardhje shqiptare në Tiranë…?

14

MAPO

E enjte 31 janar 2013 www.mapo.al

sociale

Pjesa më e madhe e shqiptarëve jetojnë si emigrantë në Greqi, 676 846 të tillë, ndërkohë që në vendin tonë jetojnë 80 778 shtetas grekë

Skaneri i popullsisë, 32.5% e shqiptarëve jetojnë jashtë vendit Faqja zyrtare e analizave të emigracionit në botë, “Peoplemov”, bën skanerin e popullsisë shqiptare që jeton brenda vendit bashkë me emigrantët e huaj, duke zbardhur edhe hartën e emigracionit të shqiptarëve.

Sipas raportit të fundit të emigracionit, popullsia brenda Shqipërisë është 2 986 952 shtetas, ndërsa 1 438 451 shqiptarë të tjerë jetojnë në vende të ndryshme të botës Jonida Tashi

Çereku i popullsisë shqiptare jeton jashtë vendit. Edhe pse gjithmonë për këtë çështje ka pasur debate, veçanërisht sa herë që vendi gjendej në prag zgjedhjesh, sipas të dhënave të publikuara nga faqja zyrtare e analizave të emigracionit në botë “Peoplemov”, rreth 32.5 për qind e shqiptarëve jetojnë në emigracion. Në raportin e fundit të emigracionit thuhet se popullsia brenda Shqipërisë është 2 986 952 shtetas, ndërsa 1 438 451 shqiptarë të tjerë jetojnë në vende të ndryshme të botës. Censusi i vitit 2011 regjistroi 2 821 977 shtetas shqiptarë që jetojnë brenda vendit, shifër kjo që lëviz me rreth 164 mijë banorë nga të dhënat e “Peoplemov”. Regjistrimi i popullsisë, ndërkaq, nuk paraqiti asnjë të dhënë lidhur me numrin e shqiptarëve që jetojnë në emigracion; siç evidentohet nga ky raport.

Të dhënat e Censusit 2011 treguan një zvogëlim të popullsisë shqiptare me 7.7% gjatë 10 viteve të fundit, duke supozuar se një nga shkaqet kryesore është emigrimi në shkallë të gjerë dhe ulja e lindshmërisë. Sipas “Peoplemov”, pjesa më e madhe e shqiptarëve jetojnë si emigrantë në Greqi, rreth 676 846 të tillë. Pas Greqisë, një tjetër vend i preferuar për të jetuar nga shqiptarët është Italia, ku numërohen 522 647 emigrantë nga Shqipëria. Një numër i konsiderueshëm shqiptarësh jetojnë në disa shtete të tjera, si: Maqedoni, ShBA, Gjermani, Kanada, Turqi, Britani e Madhe, Francë dhe Australi. Gjithashtu, në këtë raport publikohen dhe shtetësitë e emigrantëve të huaj që jetojnë në Shqipëri.

Edhe në këtë të dhënë, në vend të parë qëndron Greqia, me 80 778 shtetas grekë

Të dhënat për popullsinë dhe emigracionn

Shifrat e nxjerra nga “Peoplemov”, bazohen në të dhënat e Bankës Botërore për migrimin dhe remitancat, gjatë viteve 2010 dhe 2011, si dhe në të dhënat e popullsisë botërore sipas Censusit Ndërkombëtar

që jetojnë në vendin tonë. Më pas renditen Maqedonia, Republika Çeke, Izraeli, Italia dhe Rusia. Të gjithë këta shtetas të huaj që jetojnë në Shqipëri përbëjnë rreth 2.98 për qind të popullsisë. Shifrat e nxjerra nga faqja zyrtare e analizave të emigracionit në botë “Peoplemov”, bazohen në të dhënat e Bankës Botërore për migrimin dhe remitancat, gjatë viteve 2010 dhe 2011, si dhe në të dhënat e popullsisë botërore sipas Censusit Ndërkombëtar të ShBA. Imigracioni masiv që

Popullsia 2 986 952 banorë Emigrantë 1 438 451 Vendet e emigrimit Greqi 676 846 Itali 522 647 Maqedoni 91 128 ShBA 83 018 Gjermani 15 964 Kanada 11 985 Turqi 3 712 Britania e Madhe 3 065 Francë 3 037 Australi 2 628 Emigrantët që jetojnë në Shqipëri Emigrantë 89 106 Përbëjnë 2.98% Vendet nga vijnë Greqi 80 778 Maqedoni 6 457 Republika Çeke 1 075 Izrael 100 Itali 73 Rusi 49

karakterizon periudhën postkomuniste filloi në korrik të vitit 1990, kur mbi 5 mijë persona hynë në ambasadat e Italisë, Gjermanisë dhe Francës, për t’u larguar nga vendi. Në fund të vitit 1990, mbi 20 mijë shtetas shqiptarë u larguan nga vendi në rrugë tokësore për në Greqi, ku kërkuan azil politik. Në mars të vitit 1991 një numër i madh shtetasish shqiptarë hynë në portin e Durrësit, më i madhi në vend. Pasi morën kontrollin e disa anijeve të flotës detare tregtare, i drejtuan ato për të zbarkuar në portet e Italisë Jugore. E njëjta situatë u përsërit pak muaj më vonë, në gusht, kur rreth 18 mijë vetë, pasi morën nën kontroll disa anije, zbarkuan në brigjet e Italisë. Emigracioni i paligjshëm u rrit ndjeshëm gjatë viteve të mëvonshme. Emigracioni pësoi një ulje gjatë viteve 1992-1996. Arsyeja ishte atribut i përmirësimit të stabilitetit politik dhe situatës social-ekonomike. Në fund të vitit 1996 numri i shtetasve shqiptarë që jetonin jashtë vendit arriti në 350 mijë vetë.

Fluksi i emigracionit u bë më masiv në vitin 1997, si pasojë e rënies së skemave piramidale dhe kaosit politik që shoqëroi këtë ngjarje. Ky fenomen ka vijuar edhe përgjatë viteve 2000, pasi të dhënat flasin për një rritje të numrit të emigrantëve shqiptarë drejt vendeve të tjera.

Tavo në Spanjë

Diskutohet binjakëzimi QSUT-së me spitalin e Navarrës Qendra Spitalore Universitare “Nënë Tereza” do të binjakëzohet së shpejti me spitalin e Navarrës në Spanjë, i specializuar në trajtimin e sëmundjeve onkologjike. Diskutimet për këtë çështje kanë nisur gjatë vizitës së punës që ministri i Shëndetësisë, Vangjel Tavo, ka zhvilluar në Rajonin e Navarrës në Spanjë. Gjatë qëndrimit njëditor, ministri Tavo, i cili shoqërohej nga përfaqësues të lartë të Ministrisë së Shëndetësisë dhe presidenti i Shoqatës së Gjinekologjisë, Nikita Manoku, u prit nga ministrja e Shëndetësisë e Rajonit të Navarrës, Marta Vera, dhe drejtori i përgjithshëm i Shërbimeve Shëndetësore të Navarrës, Ángel Sanz Barea. Mes dy ministrave është folur mbi mundësinë e shkëm-

bimeve të ndërsjella në fushën e profesionistëve dhe trajnim të mjekëve, veçanërisht në fushat e onkologjisë, radioterapisë, transplanteve dhe menaxherëve të shëndetit. Kjo e fundit, është cilësuar nga ministri Tavo, një fushë e re dhe me nevoja shumë të mëdha në sistemin tonë shëndetësor. Gjatë vizitës, Tavo ka vizituar dhe spitalin e Navarrës, një qendër e specializuar veçanërisht në trajtimin e sëmundjeve onkologjike dhe është njohur nga afër me mënyrën e menaxhimit dhe funksionimit të këtij spitali.

Mes autoriteteve të larta shëndetësore të Rajonit të Navarrës dhe delegacionit shqiptar është diskutuar dhe mundësia e binjakëzimit të kompleksit spitalor të Navarrës dhe QSUT-së.

Request for proposal GRD-RFP-2013-001 For “Data Link Services” Societe Generale Albania Bank invites proposals from eligible and qualified companies for: 1 – Data Link Services The deadline to pick up the Request for Proposal is February 01st, 2013 – 16:00 CET on the following address: Procurement Office, EGT Tower, Rr. Abdyl Frasheri, Ndertesa 17, Tirana, Albania.

E-mail: procurement.al@socgen.com ; mobile : 0682063867 The deadline to submit the Proposal is on February 14th 2013 – 12:00 CET in a sealed envelope marked with: Banka Societe Generale Albania General Resources Department Blv. Deshmoret e Kombit Twin Towers, Tower 1, 9th floor, Tirana, Albania.

To the attention of:

Mr. Igli Kasneci General Resources Manager Name of the bidding service provider

Proposals sent by fax or email will not be accepted.

sociale

E enjte 31 janar 2013 www.mapo.al

MAPO

15

Rinis punën linja “Uzina Dinamo-Sharrë” Pas disa muajsh pezullimi për shkak të cilësisë së ulët të shërbimit për qytetarët, në kryeqytet ka rinisur funksionimi i linjës së re “Uzina Dinamo-Sharrë”. Prej një jave, kjo linjë që përshkon një itinerar të gjerë, pasi kalon në mjaft zona informale të Tiranës, ku nuk ka linjë tjetër të transportit publik, përmbush më së miri nevojat e kryeqytetasve. Auto-

busët janë të rinj dhe komodë, duke siguruar një shërbim cilësor për një numër të konsiderueshëm banorësh. Këtë fakt e konfirmojnë edhe vetë qytetarët, të cilët e cilësojnë si “shpëtim” rivendosjen e kësaj linje. Linja urbane qytetase “Uzina Dinamo-Sharrë” nuk funksiononte që nga muaji gusht i vitit që lamë pas. Për shkak të shkeljeve të konstatuara dhe cilësisë

së dobët të shërbimit ndaj qytetarëve, Bashkia e Tiranës i hoqi licencën operatorit dhe hapi konkurrimin për subjektet e interesuara. Pas nënshkrimit të kontratës me operatorin e ri, qytetarët kanë shmangur lëvizjet me fugona të palicencuar dhe kundrejt një pagese më të lartë, për të udhëtuar komod dhe me një kosto prej 30 lekësh.

Nënkryetarja e Bashkisë së Tiranës, Jorida Tabaku, gjatë prezantimit të shërbimeve të kartës së studentit

Gati 1400 karta studenti, shërbimet falas dhe me ulje çmimi Tabaku: Studentët të paraqiten për të tërhequr kartat.

Në fillim të muajit mars do të përfundojnë marrëveshjet edhe me universitetet private për kartën e studentit

Jonida Tashi

Studentët që posedojnë kartën bashkiake do të mund të përfitojnë një sërë lehtësirash në shërbimet ndaj tyre. Nënkryetarja e Bashkisë së Tiranës, Jorida Tabaku, ka bërë të ditur paketën e përfitimeve që ofrohen nga karta bashkiake e studentit, së cilës do t’i shtohen edhe disa të tjera.

Tabaku tha se disa biznese private, si: kinema “Millenium”, “Imperial”, Teatri i Metropolit, Spitali Amerikan dhe “Hygeia”, Posta Shqiptare, dyqanet e “Fashion Group”, “Neptun”, “Abcom”, “Abissnet” ofrojnë ulje çmimesh për studentët e pajisur me kartën e studentit.

Nd ë rko h ë q ë nj ë s ë r ë m a r rëveshjesh me bankat, libraritë dhe supermarketet janë drejt përfundimit dhe do të prezantohen së shpejti. “Të gjithë studentët që posedojnë këtë kartë, do të mund të përfitojnë 30% ulje çmimi në dy kinematë e Tiranës, kinema “Millenium” dhe “Imperial”. Teatri Metropol ofron hyrjen falas, për të gjithë poseduesit e kartës bashkiake të studentit, me kushtin e vetëm që të rezervojnë çdo fillim jave. Posta Shqiptare do të ofrojë 10% ulje për të gjitha shërbimet e saj. Spitali Amerikan dhe spitali “Hygeia” ofrojnë 20% ulje çmimi, për të gjitha diagnostikimet dhe 10%, nëse ata do të kenë nevojë të qëndrojnë në spital (uroj të mos jetë e nevojshme asnjëherë). Në të gjitha dyqanet e “Fashion Group”, në 12 markat e njohura që tregtohen në to, do të ketë 10% zbritje.

“Abcom” do të ofrojë zbritje 25% nga ofertat e saj zyrtare. “Abissnet” do të ofrojë ulje 15%, sikundër “BTC Albania” do të ofrojë 50%

Paketa e përfitimeve që ofrohen nga Karta Bashkiake e Studentit • Ulje çmimi 30% në 2 kinematë e Tiranës, kinema “Millenium” dhe “Imperial”.

• Teatri Metropol ofron hyrjen falas, për të gjithë poseduesit e Kartës së Studentit.

• Posta Shqiptare do të ofrojë 10% ulje për të gjitha shërbimet e saj.

• Spitali Amerikan dhe spitali “Hygeia” ofrojnë 20% ulje çmimi, për të gjitha diagnostikimet dhe 10%, nëse ata do të kenë nevojë të qëndrojnë në spital.

• Në të gjithë dyqanet e “Fashion Group” do të ketë 10% zbritje.

• “Abcom” do të ofrojë zbritje 25% nga ofertat e saj zyrtare.

• “Abissnet” do të ofrojë ulje 15% nga ofertat e saj zyrtare.

• “BTC Albania” do të ofrojë 50% ulje, për të gjitha produktet e saj.

• “Neptun” ofron ulje 10% për laptopët dhe paketa shërbimi interneti 3 G falas, për 3 muaj.

ulje, për të gjithë produktet e saj.

“Neptun” ofron ulje 10% për laptopët dhe paketa shërbimi interneti 3G falas, për 3 muaj. Jemi drejt përfundimi të marrëveshjeve me disa banka të nivelit të dytë, supermarkete dhe librari, të cilat do të ofrojnë lehtësi dhe paketa të veçanta për studentët. Ndërkohë, të gjitha bizneset e tjera të Tiranës që janë të interesuar për të ofruar lehtësira për studentët, janë të mirëpritur”, - u shpreh Tabaku.

Bashkia e Tiranës u bën thirrje studentëve që kanë aplikuar të paraqiten pranë sporteleve të saj për të tërhequr kartat e printuara.

“Deri më tani kanë aplikuar rreth 5200 studentë. Çdo aplikim për kartë verifikohet më parë nga sekretaritë e fakulteteve e më pas procedohet me printimin e saj. Kjo ka sjellë disa vonesa në printimin e kartës, por në të njëjtën kohë ka mundësuar që t’i pritet rruga pajisjes me kartën bashkiake të studentit personave të cilët nuk e gëzojnë këtë të drejtë. Duke u bërë

thirrje të gjithë studentëve të universiteteve publike, ta shfrytëzojnë këtë mundësi e cila u krijon një sërë lehtësish për ta, dua t’ju kujtoj se pranë Bashkisë së Tiranës, aktualisht janë 1400 karta që presin të tërhiqen nga studentët”, - tha nënkryetarja e Bashkisë. Nga karta e studentit do të përfitojnë edhe të rinjtë që ndjekin studimet e larta në universitetet jopublike.

Për këtë, Tabaku bëri të ditur se në fillim të muajit mars, do të përfundojnë marrëveshjet edhe me universitetet private për kartën e studentit. Aplikimi për kartën e studentit mund të kryhet pranë universiteteve ku të rinjtë ndjekin studimet ose në Sektorin e Komunikimit dhe Pritjes së Qytetarit në Bashkinë e Tiranës. Karta prodhohet falas dhe ka të njëjtin format dhe element sigurie si Karta e Identitetit. Karta e studentit ka të gjitha elementet e nevojshme të sigurisë dhe bazohet mbi të dhënat që posedojnë të gjithë universitetet, ku studentët janë të regjistruar.

Hiqen tarifat për studentët e familjeve me ndihmë Këshilli i Ministrave miratoi dje vendimin që përjashton nga taksat e shkollimit studentët të cilëve njëri nga prindërit u është ndarë nga jeta dhe familjet e tyre përfitojnë ndihmë ekonomike Studentët, të cilëve njëri nga prindërit u është ndarë nga jeta dhe familjet e tyre përfitojnë ndihmë ekonomike nga njësitë e qeverisjes vendore, si “familje në nevojë”, do të përjashtohen nga pagesa e tarifës së

shkollimit për studimet e ciklit të parë me kohë të plotë. Vendimi është miratuar dje nga Këshilli i Ministrave, dhe kjo është kategoria më e re e studentëve që përjashtohen nga taksat e shkollimit. “Kandidatët që fitojnë të drejtën për të ndjekur një program studimi të ciklit të parë në institucionet publike të arsimit të lartë, në vitin e ri akademik 2012-2013, si dhe studentët që ndjekin ciklin e parë të studimeve dhe që vijnë nga këto shtresa sociale, si: personat që nuk shikojnë/personat që nuk dëgjojnë, invalidët e punës dhe fëmijët e tyre, invalidët, paraplegjikë dhe tetraplegjikë

dhe fëmijët e tyre, jetimët, studentët të cilëve njëri nga prindërit u është ndarë nga jeta dhe familjet e tyre përfitojnë ndihmë ekonomike nga njësitë e qeverisjes vendore si “familje në nevojë”, fëmijët romë, ballkano-egjiptianë, fëmijët nga prindër të dënuar politikë me heqje lirie, fëmijët e policëve e të ushtarakëve të Forcave të Armatosura të rënë ose të plagosur për shkak të detyrës, përjashtohen nga tarifa vjetore e shkollimit”, - thuhet në vendim. Po kështu, në çdo program studimi në ciklin e parë të studimeve me kohë të plotë, në vitin akademik 2012-2013, tre studentët e vitit

të parë, me rezultatet më të larta në plotësimin e kritereve të pranimit (pikët e fituara në sistemin meritëpreferencë), në programin e studimit përkatës, do të përjashtohen nga tarifa vjetore e shkollimit. Aktualisht në të gjitha universitetet publike të vendit studentët janë duke kryer procesin e derdhjes së tarifave të studimit, të cilat variojnë sipas programeve të ndryshme të studimit.

Sipas rregullave të vendosura nga universitetet, studentët që nuk shlyejnë tarifat nuk kanë të drejtë të marrin pjesë në sezonin e parë të provimeve që nis në shkurt.

16 20

MAPO

E 31 janar 13enjte qershor 2010 2013 www.mapo.al www.gazetamapo.com

Debati Danja Sinani, autore e librit “Përkufizimi juridik i vdekjes: Eutanazia”, me këtë studim monografik sjell në vëmendje debatin për eutanazinë: është një krim, apo një e drejtë e individit?

Eutanazia, e drejta për

të vdekur dhe një propozim juridik

N

jë debat mirëfilli për eutanazinë, në fakt i ka munguar Shqipërisë. Tektuk janë shfaqur ide dhe janë hedhur teza nëse realisht eutanazia është një “vdekje e mirë”, siç thonë partizanët në mbrojtje të kësaj teze, apo “një vrasje e mirë”, siç kundërpërgjigjen kundërshtarët e saj. Fakti që dy vende perëndimore në Europë dhe dy shtete në SHBA e kanë ligjëruar eutanazinë për t’u zbatuar në rastet kur ajo kërkohet, ka hapur një debat të gjerë në disa vende të Europës dhe në SHBA. Në Shqipëri ky debat ende nuk është konsumuar, por një vajzë e re juriste e ka “gërricur” këtë debat në librin “Përkufizimi juridik i vdekjes: Eutanazia” me autore Danja Sinani, e cila ka kryer studimet në Universitetin “Lumiére Lyon 2”, në Francë, për të drejtën private. Më pas i thelloi studimet e shkallës Master në Universitetin Europian të Tiranës, ku edhe kreu studimin monografik “Përkufizimi juridik i vdekjes: Eutanazia”.

Libri botohet nga shtëpia botuese “Naimi”.

Shumë personazhe të njohur në botë kanë dalë shpesh në mbrojtje të eutanazisë, duke artikuluar fushata të shumta sensibilizuese. Ju, përmes një studimi monografik i ofroni lexuesit dhe shoqërisë shqiptare një zgjidhje për një nga argumentet më të debatuara dhe më delikatë të kohës në shkallë botërore, për eutanazinë; thënë më shqip, për lirinë e njeriut për ta zgjedhur vetë të drejtën e vdekjes. Si lindi ideja për të realizuar një projekt të tillë?

Eutanazinë e kam njohur si koncept shkencor juridik gjatë studimeve të mia universitare të shkallës së parë në Universitetin Lyon 2. Por interesi për ta njohur më gjerë lindi në kohën kur po mendoja për mikrotezën time të Masterit në Universitetin Europian në Tiranë. Qëllimi im kryesor ishte zgjedhja e një argumenti origjinal, të pastudiuar më parë në Shqipëri, por dhe të pranishëm në jetën e kësaj shoqërie, dhe përmes saj të vija në provë veten time, duke pasur parasysh se nuk është e thjeshtë të merresh me diçka të re, që për më tepër shihet deri-diku me armiqësi nga ata pak njerëz që e njohin. Eutanazia nuk njihet mjaftueshëm në universitete (për të mos thënë, fare) dhe ndoshta nuk përbën ende interes publik në realitetin shqiptar. Me këtë pohim i

referohem faktit se ka aspekte të tjera ligjore të parregulluara siç duhet dhe që sistemet europiane ligjore i kanë rregulluar prej shekujsh. Mjafton të përmendet këtu statusi i pronësisë dhe mënyra e përfitimit të saj (në Shqipëri gjendja është kaotike). Duke bërë krahasimin me këtë të fundit, ligjbërësit dhe ligjvënësit, sigurisht që e konsiderojnë eutanazinë si më pak të rëndësishme. Kështu, fillimisht, projekti im nisi si një temë diplome dhe u zgjerua më tej pasi shtëpia botuese “Naimi”, që kryen edhe funksione të një studioje letrare, e gjykoi me vend që të kthehej në një punë për publikun, nëpërmjet një studimi monografik. Ishte i rëndësishëm botimi i këtij libri, sepse një temë diplome mbetet thjesht në arkivat e universitetit e lexohet nga një grup shumë i ngushtë profesorësh të nderuar, ndërkohë që është thelbësore që të gjithë ta njohin, të informohen dhe të pozicionohen në lidhje me të. Është eutanazia një problem edhe në shoqërinë shqiptare, apo është produkt i temave të stërholluara të mjediseve akademike europiane, ku ju keni studiuar e jeni formuar?

Pyetje me vend. Eutanazia është një problem botëror, kështu që nuk mund të përjashtohet as vendi ynë nga kjo çështje. Ajo ka një histori disashekullore dhe nuk është një koncept bashkëkohor, i imponuar prej jetës moderne. Po e theksoj këtë, sepse në disa mjedise e grupime të ndryshme mendohet se akti eutanazik ka lindur në “shekullin e modernitetit”, si pjesë e ekstravagancës së mendimit e të jetesës. E vërteta është se eutanazia ka filluar të përbëjë shqetësim në dhjetëvjeçarët e fundit dhe vende të ndryshme europiane po tentojnë ta depenalizojnë atë ose ta ligjërojnë në kuptimin e plotë të fjalës, por jo se nuk ka ekzistuar më herët. Ajo po kërkohet gjithnjë e më shumë e për këtë arsye edhe ligjbërësit po mundohen të gjejnë një gjuhë të përbashkët, me qëllim që e drejta e jetës të ruajë statusin e së drejtës më të shenjtë në hierarki (si një e drejtë ekstrapatrimoniale), që të gjitha të drejtat e njeriut të ndërtohen në respekt të saj, por njëherësh dhe që t’i mundësohet individit dinjiteti edhe në çastin kritik, duke parandaluar përdorimin e së drejtës për të vdekur për qëllime kriminale apo

thjesht përfitimi, si marketingu i organeve të transplantueshme. Sigurisht që, në vendet ku eutanazia konsiderohet ende si atentat ndaj jetës, si krim apo si një vrasje e çfarëdoshme, përpjekjet për të provuar të kundërtën janë të mëdha.

Statistika të shumta kanë provuar se në ato vende kur eutanazia ndalohet, praktikimet e jashtëligjshme të saj janë gjithnjë më të mëdha.

Nga ky arsyetim, mund të deduktojmë që eutanazia mund të jetë edhe një fenomen shqiptar.

Nuk është çudi të mendojmë se një pacienti në koma mund t’i shkëputet ushqimi apo frymëmarrja artificiale, t’i hiqet kontrolli me aparatura me anë të aprovimit të familjarëve, duke i sjellë kështu vdekjen, pavarësisht se për këtë nuk ka rregullim ligjor. Kjo nuk është gjë tjetër, veçse një formë eutanazie e paligjshme. Nuk është, gjithashtu, çudi që një pacient i prekur nga një sëmundje e pashërueshme të refuzojë trajtimin.

Në një rast të tillë, mjeku është i detyruar t’i bindet pacientit të tij dhe, rrjedhimisht, shkaktohet një eutanazi pasive. Kjo e fundit është për më tepër e parashikuar ligjërisht në Kodin e Deontologjisë Mjekësore, megjithëse në kundërshtim

me Betimin e Hipokratit, i cili parashikon se detyra themelore e mjekut është mbrojtja e jetës së të sëmurit. Studimi im është një pasqyrim i realitetit europian në përgjithësi, në rrafshin e standardeve juridike, në funksion të shqetësimeve për të njëjtën çështje në realitetin në Shqipëri. Para disa kohësh, aktori italian R. Benigni, duke monumentalizuar parimet e kushtetutës italiane, tha me krenari: “Unë mburrem se në këtë vend nuk ka asnjë zyrë shtetërore, asnjë institucion shtetëror, asnjë individ që paguhet për t’i marrë jetën tjetrit. Unë mburrem që në këtë vend askush nuk paguan taksa për të mbajtur njerëz në administratë që kanë për detyrë të marrin jetë njerëzish. Kjo do të thotë se në Itali vrasin vetëm kriminelët”. Kjo do të thotë se Europa e sotme, dhe bashkë me të dhe Shqipëria, e kanë hequr dënimin me vdekje. Por, a duhet konsideruar juridikisht dhe e drejta e individit për të pasur mundësinë e një vdekjeje me dinjitet? A është më e arsyeshme të njoftohemi thuajse çdo mbrëmje për gjithfarë vetëvrasjesh: me fostoksinë, me çarçafë, me mbytje në lumë; apo ndoshta është më e drejtë të përkufizohet me ligj ajo zonë tejet e ngushtë që quhet “e drejtë për të vdekur”? Pra, a duhet t’i imponohet jeta individit, edhe atëherë kur ajo është bërë e papërballueshme, për hir të një “namuzi juridik” të shoqërisë? Zgjidhjet janë fare pak: ose depenalizim i pjesshëm i eutanazisë, ose humbje kriminale ose së paku të pacertifikuara të jetëve njerëzore. Duke patur shembuj konkretë në vendin tonë, libri merret kryesisht me vendimet e Gjykatës Europiane të të Drejtave të Njeriut, por edhe me gjykatat e tjera në nivel kombëtar.

Mjedisi shqiptar duket më konservator lidhur me dilema të tilla si “vdekja e planifikuar”, si të thuash, apo që në një familje dikush, një i afërm, mjeku, apo vetë individi i sëmurë të vendosë për fundin e vet, të përshpejtojë vdekjen. Kush jua jep të drejtën të futeni në këto raporte, duke këshilluar apo sugjeruar rrugëzgjidhje, madje, edhe drafte juridike?

Ju keni të drejtë që më drejtoheni me kaq vendosmëri me një pyetje të tillë. Por përpara se t’i përgjigjem pyetjes suaj, do të doja të sqaroja disa koncepte bazë me fjalë shumë të thjeshta.

E enjte 31 janar 2013 www.mapo.al

MAPO

17

Në shoqërinë e ditëve të sotme jeta e ka humbur vlerën e vërtetë.

Mjafton të përmendim faktin që marrja e jetës në mënyrë të padrejtë, vrasjet e plagosjet, aksidentet rrugore, keqtrajtimet deri në vdekje, po shtohen gjithnjë e më shumë. Kështu, jeta e njeriut është e pasigurt dhe kompetenca për të vendosur deri diku për rrjedhën e saj nuk duket se po i takon vetë atij

draft ligji Drafti në fjalë është mbështetur në legjislacione të tjera europiane që e praktikojnë eutanazinë dhe që nuk kanë patur efekte anësore prej saj

Eutanazia është, në thelb, një akt i kryer me qëllim për të përshpejtuar vdekjen për ata të sëmurë të pashërueshëm që vuajnë nga dhimbje të mëdha e të pakontrollueshme, fizike dhe psikologjike, të cilët e kërkojnë aktin në mënyrë të drejtpërdrejtë dhe me vullnet të plotë në mënyrë të përsëritur e të qartë. Që akti eutanazik të aprovohet, duhet plotësuar një numër i madh kërkesash. Ndër to mund të përmendim faktin që i sëmuri duhet ta shqiptojë kërkesën e tij në mënyrë të përsëritur dhe me shkrim, të jetë shuar çdo dyshim mbi mungesën e aftësisë së tij për të menduar, mjeku ndjekës të jetë konsultuar me një mjek të dytë për të marrë opinionin e tij mbi situatën shëndetësore, të jetë shuar çdo dyshim mbi raste depresioni mbi pacientin etj. (për detaje të mëtejshme, çdo i interesuar mund të lexojë ligjin belg, holandez, luksemburgez...). Nga kjo kuptojmë se që të arrish një akt eutanazik nuk është diçka e thjeshtë dhe lehtësisht e arritshme për çdo lloj sëmundjeje dhe, rrjedhimisht, rrudhet ankthi që vjen nga ideja e abuzimit me ligjshmërinë e eutanazisë. Kështu, unë nuk mendoj se po e tradhtoj të drejtën për të jetuar, pavarësisht se paraprakisht e di që një pjesë e njerëzve, madje, edhe doktorë të nderuar, mendojnë kështu.

Një parashikim ligjor mbi eutanazinë nuk do të ishte i gabuar e nuk do të sillte pasoja negative, nëse do të detajohej më së miri. Përkundrazi, do të ndihmonte shumë njerëz që ndodhen në kushte të vështira. Së dyti, kur diskutohet për eutanazinë, thuhet se ajo respekton të drejtën e njeriut për të vdekur në dinjitet. Nëse dinjiteti është një ndjenjë që njeriu e koncepton me sytë e tij, atëherë ai mbetet një variabël dhe një jetë dinjitoze për dikë, mund të mos jetë dinjitoze për dikë tjetër. Kur një pacient kërkon të vdesë, arsyeja kryesore lidhet me mungesën e dëshirës për të jetuar në kushte të rënda fizike dhe psikologjike. Pjesa më e madhe përfshin pacientët e prekur nga sëmundje degjenerative, me aftësi të kufizuara, të cilët nuk lëvizin dot asnjë gjymtyrë të trupit e që organet e tjera të brendshme u shkatërrohen me kalimin e kohës deri në humbjen e funksioneve të tyre vitale. Në kushte të tilla, jeta sipas syve të tyre nuk është më dinjitoze dhe prandaj kërkohet eutanazia. Kështu mund të ndodhë edhe me sëmundje të tjera të rënda, që mund të lënë pasoja të ndryshme së jashtmi dhe së brendshmi, por mbi të gjitha që nuk japin shpresë për shërim. Së fundi, akti eutanazik nuk është vetëm ai që kryhet me anë të injeksionit vdekjeprurës. Siç u përmend, eutanazia pasive kryhet me mosmarrjen e mjekimit të duhur, sepse pacienti e refuzon kategorikisht. Kjo sjell vdekjen në mënyrë më të ngadaltë, megjithatë finaliteti është i njëjtë. Eutanazia indirekte është një formë tjetër që kryhet nëpërmjet marrjes së substancave që zbusin dhimbjet, por në të njëjtën kohë sjellin dhe vdekjen. Ndërsa e para përbën problem në të gjithë Europën,

dy të tjerat janë të praktikueshme në mjedise spitalore dhe nuk duhen parë si luftë kundër jetës, por si respekt ndaj saj. Këto argumente më bëjnë të mundur të flas si juriste, por edhe si një njeri i thjeshtë për eutanazinë. Megjithatë, duhet kuptuar se qëllimi im nuk është të propagandoj eutanazinë, por ta bëj të njohur për lexuesin. Edhe projektligji i vendosur në fund të studimit shërben si një ndihmesë për të krijuar ide më të qarta. Nëse do të shërbejë në të ardhmen, atë nuk e dimë ende. Megjithatë, është më mirë të nisesh kur ke disa baza, sesa nga zeroja.

Nuk është në modelin e studimeve shqiptare që të ofrojnë, krahas trajtimit teorik apo historik të një argumenti apo teme, edhe zgjidhje praktike. Ju e keni shoqëruar monografinë tuaj edhe me një draft-ligj, madje edhe me modele procedurash në zbërthim të këtij projektligji. Pse e keni bërë këtë?

Edhe unë ia kam bërë vetes këtë pyetje. A duhet të kishte studimi im dhe një propozim juridik? A nuk është kjo një e drejtë vetëm e ligjvënësve? Unë doja të sqaroja që në fillim se propozimi im është thjesht për qëllime njohjeje. Të gjitha dokumentet që ndodhen në shtojca janë të rëndësishme për të plotësuar konceptin e eutanazisë nga ana praktike. Çdo çështje që sjell diçka të re në fushën e drejtësisë duhet të parashikojë edhe se si do të ishte një rregullim i mundshëm ligjor. Projektligjin e përpiluar prej meje do ta konsideroja si kurorëzim të një pune skolareske, që do të mbetet agjitative pa një propozim juridik. Nuk duhet të mjaftohemi vetëm duke mësuar çdo gjë teorikisht, siç jemi edukuar të bëjmë që në moshë të vogël. Gjithashtu, projektligji është një nismë personale për t’u krijuar njerëzve një ide sa më të qartë për atë çka do të ishte një ligj i ardhshëm shqiptar. Praktikisht, drafti në fjalë është mbështetur në legjislacione të tjera europiane që e praktikojnë eutanazinë dhe që nuk kanë patur efekte anësore prej saj.

Megjithatë, çdo lexues mund të bëjë krahasimin vetë midis tyre dhe do të kuptojë që, megjithëse thelbi i të gjitha legjislacioneve është i njëjtë, secili prej tyre ka karakteristikat e veta, ashtu sikurse edhe varianti që kam propozuar unë. Për sa u përket dokumenteve të tjera plotësuese, ato janë po aq të rëndësishme sa vetë ligji, sepse në raporte të tilla pasqyrohet ana procedurale e aktit, të gjitha të dhënat e pacientit dhe të sëmundjes që ai vuan, të mjekut e të personave të tretë të përfshirë në këtë çështje. Kjo do të thotë se ata shërbejnë si prova shkresore në rast se do të viheshim përballë një çështjeje gjyqësore. Dokumente të tilla dëshmojnë gjithashtu se procedura e aprovimit të një kërkese për eutanazi nuk është e thjeshtë. Çdo e dhënë e mundshme mbahet atje shënim, në mënyrë që askujt të mos i dëmtohet jeta.

Mund të na thoni për lexuesin tonë, me

pak fjalë, se cili është opinioni juaj për eutanazinë: është një krim, apo një e drejtë e individit?

Ky është pikërisht thelbi i çështjes, ajo që ndan opinionet, shpesh, rreptësisht. Në shoqërinë e ditëve të sotme jeta e ka humbur vlerën e vërtetë.

Mjafton të përmendim faktin që marrja e jetës në mënyrë të padrejtë, vrasjet e plagosjet, aksidentet rrugore, keqtrajtimet deri në vdekje, po shtohen gjithnjë e më shumë. Kështu, jeta e njeriut është e pasigurt dhe kompetenca për të vendosur deri diku për rrjedhën e saj nuk duket se po i takon vetë atij. Në këtë aspekt do të doja të thosha se legjitimimi i së drejtës së njeriut për të vendosur për fundin e jetës së tij duhet të jetë një e drejtë e tij. Sigurisht, vija ndarëse midis një eutanazie-krim dhe një eutanazie-e drejtë e njeriut mund të bëhet e paqartë dhe mund të krijojë hapësira abuzive, por nëse rregullimi ligjor është i saktë, i detajuar deri në elementë dytësorë, akti eutanazik do të vihej në shërbim të të sëmurit.

Pra, e drejta për të vdekur duhet të respektohet ashtu sikurse zgjedhja për të jetuar edhe në kushte të vështira shëndetësore. Vrasja e individit në të drejtën penale konsiderohet krim dhe në varësi të rrethanave dhe elementëve të vrasjes, ajo dënohet me burgim duke pasur në thelb cenimin e së drejtës së jetës. Në thelb, vrasja ka elementin e qëllimit për t’i sjellë tjetërkujt vdekjen.

Në aparencë duket se nuk ka dallim midis saj dhe eutanazisë, por realisht kjo e fundit nuk vjen si pasojë e një vullneti të jashtëm; nuk vjen si pasojë e vendimit të një personi të tretë dhe, mbi të gjitha, një vrasje e çfarëdoshme nuk vjen për t’i shpëtuar një sëmundjeje të pashërueshme, ashtu siç ndodh në rastin e eutanazisë. Ky krahasim bën të mundur të kuptojmë se eutanazia nuk duhet të konsiderohet krim.

Në mijëvjeçarin e tretë, ende nuk e mundim dot “racën” tonë. Akoma vazhdon lufta e zemrës me mendjen. Dhe kjo, edhe në vendet më të zhvilluara e të emancipuara. Është mirë, apo është keq? Apo është normale? Ç’është kjo dhimbsuri, shpesh edhe hipokrizi, me gjithë përparimin teknologjik, shkencor, e mjekësor?

Kjo është një pyetje me shumë mend dhe unë ju falënderoj që ma drejtoni. Të sëmurët e pashërueshëm e kërkojnë eutanazinë për t’u shpëtuar dhimbjeve, për t’i dhënë fund një jete anormale për ta. Nganjëherë, edhe për t’u hequr një barrë të rëndë përkujdesjeje të afërmve të tyre. Zakonisht, zemra dhe mendja në të tillë pacientë shkojnë në të njëjtin drejtim. Duhet thënë se, për të shuar çdo lloj mundësie luhatjeje në mendim, tek pacientët që kanë marrë konfirmimin e një eutanazie, si në kushtet e eutanazisë aktive, si në kushtet e asistencës në vetëvrasje, ata pyeten deri në momentin e fundit (para kryerjes së aktit dhe filmohen gjatë deklaratës së tyre, në mënyrë që të shërbejë si mjet prove në

rast konflikti); nëse janë të sigurt për vendimin që kanë marrë. Ndodh, gjithashtu, që zemra dhe mendja të mos kenë të njëjtin drejtim. Në raste të këtij lloji është më mirë të mos konsiderohet kërkesa fare. Është mjaft e kollajshme për psikologët dhe psikiatrit që diskutojnë me të sëmurët për të kuptuar nëse vendimi i marrë është i kthjellët, i pandryshueshëm dhe i dëshiruar. Të dyja rastet mendoj se janë normalë, ndodhin dhe do të vazhdojnë të ndodhin. Për sa i përket dhembshurisë, mendoj se edhe koncepti i saj ka ndryshuar me kalimin e viteve. Them kështu, sepse sipas anketimeve të shumta, një pjesë e madhe e të anketuarve kanë pranuar se janë në favor të eutanazisë dhe dhënies fund të vuajtjeve në fund të jetës. Kjo ide pranohet si shenjë respekti ndaj të sëmurit dhe jo si formë larje duarsh ndaj tij. Megjithatë, njerëzimi është mësuar historikisht t’u qëndrojë pranë të sëmurëve deri në momentin e fundit. Ajo çka duhet të kuptojmë është se në fund të fundit, vendimi nuk iu takon personave që i qëndrojnë afër të sëmurit, por vetë këtij të fundit. Kështu që kjo ndjenjë dhembshurie do të pasqyrohet në një mënyrë apo një tjetër tek të tjerët rrotull.

Janë dy qëndrime: njeri, i përfaqësuar nga Danja, dhe tjetri, nga një masë njerëzish, kryesisht, të afërm të fatkeqve, që rezistojnë dhe e duan në jetë me çdo kusht, sidoqoftë jeta, dhe nuk e tolerojnë dot eutanazinë. Cili është qëndrimi më human nga këta? Personalisht nuk do të guxoja të flisja as në emër të të sëmurit dhe as në emër të të afërmve të tij. Gjithsesi kam një qëndrim të caktuar, që nuk do të thotë se është i vetmi dhe më i sakti. Qëndrimi që kam mbajtur vetë ndaj kësaj të drejte mendoj se është po aq human sa ai i të afërmve. Është e rëndësishme që e drejta për të vdekur të njihet ligjërisht, pastaj çdokush ka të drejtën ta zgjedhë ose jo atë. Është shumë më e logjikshme që një shtet të ketë një rregullim ligjor, për arsye se shteti e ka për detyrë të përkujdeset ndaj qytetarëve të vet. Si rrjedhojë e këtij rregullimi, individi ka të drejtën për të vendosur mbi jetën e tij, sepse fundja, jeta është e vetja dhe e askujt tjetër. Për sa u përket të afërmve, në përgjithësi ata nuk e pranojnë dhe as nuk tentojnë ta pranojnë vendimin e marrë nga i sëmuri për eutanazi.

Për ta, mundësitë për të provuar medikamente të reja, teknika të reja, forma të ndryshme ndërhyrjesh kirurgjikale, janë gjithmonë opsione më të mira sesa eutanazia. Të afërmit mund të ndërhyjnë në raste të tjera, ku i sëmuri nuk është në gjendje të përgjigjet vetë, ose, më saktë, në rastet e komave. Edhe në koma, familjarët shpeshherë tejkalojnë të gjitha afatet përpara se të kërkojnë atë që në gjuhë popullore quhet “heqje e prizës”. Kjo për shkak të shpresës që shoqëron njeriun se, ndoshta i sëmuri do të zgjohet në mënyrë të papritur. Nuk mund të mohohet se ky quhet humanizëm. Fiona Kopali

18

MAPO

e enjte, 31 JANAR 2012 www.mapo.al

Shtëpia botuese ONUFRI boton librin

“NJERIU I RI SHQIPTAR Ndërmjet moralit komunist dhe krizës së tranzicionit”

të autorit ALBERT P. NIKOLLA

Libri paraqet një studim socio – antropologjik mbi dinamikat e formimit të njeriut të ri, kësaj figure kyçe për të kuptuar dramën tonë njerëzore gjatë regjimit komunist. Cila ishte lidhja midis moralit komunist dhe njeriut të ri?

Kush ishte dhe kush e formonte atë? A u formua vërtetë ai? Pse disa ideologë kërkojnë të formojnë një njeri të ri post – komunist? Studimi kërkon t’i japë përgjigje këtyre pyetjeve, të dëshmojë dramën morale gjatë komunizmit e tranzicionit dhe të propozojë mundësi për rrugëdalje.

“Dr. Nikolla meriton përgëzimet tona për një punë me vlerë. Ai ashtë në prakun e një karriere që sjell përfitim për të gjithë shqiptarët, tue përfshi edhe “fajtorët”.

Prof. Sami REPISHTI

e enjte, 31 JANAR 2012 www.mapo.al

rrethe

MAPO

19

Kapet me drogë klarinetisti, do merrte 1 mijë euro si korrier Një person është arrestuar, ndërsa policia e Shkodrës sekuestroi 15 kilogramë hashash të ndara në 25 pako në pikën kufitare të Muriqanit.

Sipas policisë mesditën e së mërkurës një automjet tip Peugot 206’ me targa AA 533 BL është paraqitur pranë pikës së kalimit kufitar dhe gjatë kontrollit të tij është konstatuar se ne pjesën e bagazhit ka spostime të dyshimta të

pjesëve të plastikës. Mjeti drejtohej nga 35-vjeçari Bledar Bajrami nga Patosi, i cili ka deklaruar se ishte me profesion muzikant, klarinetist dhe se po udhëtonte drejt Malit të Zi, pasi do merrte pjesë në një gëzim familjar në Ulqin. Polica ka futur mjete të specializuara për kontrollin e automjetit nga ku është vërejtur se në prapakolp ndodheshin pako të dyshimta si

kanabis sativa. Pas kontrollit është gjetur sasia e kanabisit, ndërsa është prangosur 35-vjeçari Bajrami. Sipas burimeve policore, 35-vjeçari Bajrami ishte transportues dhe do merrte afro 1000 euro për shërbimin e transportit të drogës në momentin e dorëzimit të saj në Mal të Zi dhe se detyra e tij ka qenë thjesht e korrierit.

Kapet peshkaqeni 4 metra në Vlorë, i dyti në pak muaj

Aeroporti i Athinës

Në pasaporta shkruhej shqip Greqi, kthehen në aeroport shqiptarët 14 gra dhe fëmijët e tyre janë bllokuar dhe kthyer pas nga policia në aeroportin e Athinës, pasi emri i shtetit fqinj ku kishin lindur fëmijët ishte shkruar shqip dhe jo anglisht Rreth 14 gra dhe fëmijë, të cilët udhëtonin me avion për në Greqi, janë kthyer dje pas nga policia kufitare greke dhe nuk janë lejuar të kalojnë në Athinë, për shkak të toponimit në gjuhën shqipe në pasaportat e fëmijë të lindur në Greqi.

Personat e ndaluar thanë se ishin kthyere pasi në pasaporta, vendlindja “Greqi” është shkruar në shqip dhe jo në gjuhën angleze, që për autoritetet greke është një shkelje. Një prej nënave shqiptare tha në një telefonatë në një televizion se këto janë probleme që u shkaktohen për shkak se shteti shqiptar nuk ka zgjidhur me një marrëveshje të saktë me Greqinë, çështjen e pasaportave. “Faji i shtetit shqiptar, që këtu po na traj-

Marrëveshja për toponimet dhe kërkesat e Greqisë Certifikatat e lindjes të fëmijëve të lindur në Greqi, si çdo certifikatë tjetër, përmbajnë pa dyshim emrin e qytetit grek të lindjes, por në këto certifikata që lëshohen në Shqipëri emrat e qyteteve shkruhen në gjuhën shqipe, por Greqia prej mëse një viti nuk e pranon më një dokument të tillë, në zbatim të një marrëveshjeje ndërkombëtare, të arritur para disa vjetësh. Kombet e Bashkuara gjatë Konferencës për Standardizimin e Emrave Gjeografikë, kanë rekomanduar përdorimin e Katalogut të emrave

tojnë si qen”, tha e indinjuar gruaja e bllokuar në aeroport. Pas disa orë bllokim në aeroportin e Athinës, autoritetet greke u këshilluan emigrantëve shqiptarë të rikthehen në Shqipëri dhe të rregullojnë pasaportat. Rreth orës 11:15 minuta, 14

gjeografikë të vendeve të ndryshme, i cili u miratua në Nju-Jork, në vitin 1998. Sipas këtij katalogu, në dokumente zyrtare të gjithë emrat e Greqisë do shkruhen si në gjuhën greke, por të konvertuar me germa latine; pra Thessaloniki për Selanikun, Kastoria për Kosturin, e kështu me radhë. Së fundmi, Greqia ka shtuar edhe një kërkesë të re, që emri i shtetit Greqi, të shkruhet në anglisht, Greece, duke përfshirë kështu të gjithë fëmijët e lindur në Greqi, pavarësisht emrit të qytetit.

nënat me fëmijë u rikthyen në aeroportin e Rinasit dhe disa orë më vonë takuan ministrin e Jashtëm. Situata e djeshme është vijim i problemeve të shfaqura edhe në pikat tokësore të kalimit të kufirit mes Shqipërisë dhe Greqisë, kur dh-

jetëra prindër me fëmijë janë kthyer nga autoritetet greke për shkak të toponimit shqip në pasaportë.

Pas ndërhyrjeve nga Ministria e Jashtme për kthimet në Kapshticë dhe Kakavijë, Greqia u tërhoq nga një vendim që bllokonte kalimin e fëmijëve të emigrantëve të lindur atje, por me pasaportë shqiptare, por dje i njëjti urdhër duket se është futur sërish në fuqi. Ndërkohë po dje ministri i Punëve të Jashtme, Edmond Panariti, priti në një takim përfaqësues të shtetasve shqiptarë të ndaluar paraditen e djeshme në Aeroportin Ndërkombëtar të Athinës “Elefterios Venizelos”. Sipas zyrës së shtypit pranë MPJ-së, ministri Panariti dëgjoi sh q e t ë s i m e t e n g r it u r a n g a qytetarët shqiptarë të kthyer nga autoritetet greke dhe garantoi se Ministria e Jashtme po ndjek me shumë prioritet situatën e krijuar.

Ministria e Jashtme sqaron se ka paraqitur propozimet përkatëse te pala greke për zgjidhjen e problemit të toponimive, bazuar në praktikat e njohura ndërkombëtare për këtë çështje.

Qyteza italiane mban zi për shqiptarin, familja dhuron për transplant organet Familjarët e 45-vjeçarit, baristit shqiptar të rrahur për vdekje, vendosën të dhurojnë për transplant organet e tij, ndërsa banorët e qytetit po mbledhin para për t’i ndihmuar të kthejnë trupin e pajetë në Shqipëri.

“Kështu do të kishte dashur edhe Artani vetë”, thanë ata, ndërkohë që ‘facebook’, në faqen “Artan siamo tutti con te” (Artan jemi të gjithë me ty) janë me qindra ata që shprehin dhimbjen për vdekjen e baristit 45-vjeç, i cili u rrah barbarisht nga një i ri italian. “Kështu do të kish dashur edhe ai vetë” shprehen famil-

jarët, ndërsa japin lejen për aktin e transplantit të organeve. Ndërkohë dje në orën 15:00 mjeku ligjor ka kryer autopsinë dhe trupi i është dhënë familjes që kanë vendosur ta sjellin në Shqipëri, siç njofton faqja “Shqiptari i Italisë”. Ndërkohë për baristin shqiptar do të mbahet një meshë dhe një kortezh i heshtur në Villasor, ku Artan Meta jetoi vitet e fundit të jetës e ku janë të shumtë ata që duan të nderojnë kujtimin e tij dhe ta përshëndesin për herë të fundit. Gjithnjë në faqen “Artan siamo tutti con te”, dhjetëra vetë po aktivizohen për

Viktima Artan Mete

të mbledhur paratë e nevojshme për dërgimin e trupit të tij në atdhe.

Ndërkaq, 18-vjeçari Nicholas Melis, që të enjten e shkuar e goditi Metën me shkelm në fytyrë, duke i shkaktuar vdekjen, i akuzuar fillimisht për lëndime të rënda, tani duhet të përgjigjet për vrasje. E pas fjalëve të ulëta që shkroi pas agresionit (Ta hajë dreqi, futem në telashe për njerëz m... Edhe më të fortë të ta kisha dhënë shqelmin…), janë të shumtë ata që duan ta shohin sa më parë në burg, e për një kohë të gjatë të riun italian.

Një peshkaqen tigër është kapur për të dytën herë brenda një kohe të shkurtër, nga e njëjta anije peshkimi. Peshkarexha ‘Pavarësia’ me drejtues të saj Sali Saliaj, i cili ka njoftuar për të dytën herë kapjen e një peshkaqeni në ujërat tona. Bëhet fjalë për një peshkaqen rreth 4 metra i gjatë, me një peshë prej 3.5 kuintalë.

Peshkaqeni është kapur rreth 8 milje nga vendi ku anijet qëndrojnë dhe disa metra larg ishullit të Sazanit, ka pohuar drejtuesi i peshkarexhës ‘Pavarësia’, Sali Saliaj. Peshkaqeni që peshonte 350 kg është kapur në 150 metra thellësi, ndërkohë që peshkatarët tregojnë se kanë hasur vështirësi për mbledhjen e rrjetave për shkak të peshës së peshkaqenit. Ky lloj peshkaqeni është i rrezikshëm për njerëzit dhe një i tillë me këto përmasa nuk është kapur asnjëherë më parë në bregdetin tonë. Brenda një kohe të shkurtër janë kapur dy peshkaqenë në ujërat shqiptare, çka tregon se ujërat tona janë bërë një vend vizitorësh për gjallesa të tilla ujore.

Pranga pesë shqiptarëve, u gjetën me 15 kg heroinë Policia italiane ka mundur të sekuestrojë dje në portin e Brindizit 15 kilogramë heroinë, ndërsa ka vënë në pranga 5 persona, mes tyre 4 shtetas shqiptarë. Lajmi bëhet i ditur nga mediat italiane, sipas të cilave sqarohet se personi i pestë i arrestuar është një italian i identifikuar si Teodoro di Lauro, i njohur si person me precedentë penalë. Mësohet se lënda narkotike ka mbërritur në portin e Brindizit me një peshkarexhë shqiptare. Policia e Brindizit ka deklaruar se kjo është sasia më e madhe e heroinës e konfiskuar në këtë zonë gjatë viteve të fundit. Emrat e shqiptarëve të arrestuar nuk janë bërë ende të ditur, ndërkohë që forcat e policisë thanë se bashkë me heroinën kanë sekuestruar edhe një pistoletë, që mbahej nga këta persona ilegalisht.

I vuri flakën vetes, vdes në spital 47-vjeçari

Një 47-vjeçar në qytetin e Vlorës ka ndërruar jetë dje në spitalin e qytetit. Burime nga policia e Vlorës bëjnë me dije se shtetasi F.H. ishte vetëdjegur dy ditë më parë me benzinë, ndërsa kishte marrë djegie në mbi 90% të trupit.

Pas ngjarjes së rëndë, ku tentoi të vetëflijohej, për shkaqe ende të panjohura, 47-vjeçari u shtrua në spitalin rajonal, ku edhe humbi jetën si pasojë e djegies së rëndë.

Policia sqaron se ky shtetas mund ta ketë kryer këta akt në kushtet e papërgjegjshmërisë, pasi prej kohësh vuante nga problemet mendore.

20

MAPO

E enjte 31 janar 2013 www.mapo.al

sport

Titujt e luftës

Komiteti Ekzekutiv shqyrton sot çështjen e nxehtë Federata Shqiptare e Futbollit, në mbledhjen e saj të radhës së Komitetit Ekzekutiv, e cila do të zhvillohet sot, pritet të marrë në shqyrtim faktet e evidentuara nga komisioni i kryesuar nga zv/presidenti i FSHF-së, Bujar Kasmi për tri kampionatet e luftës. Pas gati një viti hetim, komisioni i ngritur për këtë çështje pritet të propo-

zojë që tri kampionatet e luftës t’u njihen zyrtarisht klubeve fituese. Nëse kjo gjë do të ndodhë, atëherë “topi” do t’i kalojë Asamblesë së Përgjithshme të Federatës Shqiptare të Futbollit, e cila do të mblidhet si çdo vit diku rreth fundit të shkurtit ose fillimit të marsit (data do të përcaktohet në mbledhjen që do të mbahet nesër nga

KE-ja). Në draftin që po hartohet nga anëtarët e komisionit, mësohet se renditen faktet që shtyjnë që këto kampionate të mbetura në hije t’u jepen zyrtarisht Tiranës dhe Vllaznisë. Kjo do të thotë që Tirana do përfitojnë dy tituj më shumë dhe Vllaznia një titull, nga një vendim i mundshëm pozitiv i asamblesë.

Blerjet e reja: Rikthejmë në majë Tiranën 24 herë kampionët kanë prezantuar goditjet e fundit të merkatos. Gilman Lika ka rinovuar kontratën ndërsa blihet nga Bari, Fatmir Hysenbelliu Tirana ka prezantuar blerjet e reja për fazën e dytë të kampionatit kombëtar, Kategoria Superiore. Ato janë Fatmir Hysenbelliu, Herbi Fortunat, Dario Xhuti dhe Eleandro Pema.

Ndërkohë, konfirmohet edhe arritja e akordit dhe firmosja e kontratës së rinovimit edhe me Gilman Likën. Në prani të administratorit të klubit bardheblu, 24 herë kampion i vendit, Salih Tagani, por edhe të trajnerit Alban Tafaj, janë prezantuar ardhjet e reja te 24 herë kampionët e vendit. Administratori Tagani ka vlerësuar merkaton e bërë në janar, ndërsa ka konfirmuar objektivin e të tijve: vendi i dytë në Superiore, që do të thotë edhe pjesëmarrje në Kupat e Evropës. Kjo është e domosdoshme, duke ditur se bardheblutë e shohin veten jashtë Kupës së Shqipërisë që në raundin e dytë të saj, kur u eliminua nga Kukësi debutues në Superiore. Gilman Lika, i shumëkërkuar nga skuadrat në kampionatin shqiptar, ka vlerësuar gatishmërinë e drejtuesve bardheblu për ta mbajtur në gjirin e tyre, ashtu sikurse ka shprehur kënaqësinë që do të vazhdojë të kontribuojë për 24 herë kampionët

e Shqipërisë. Herbi Fortunat, që do mbajë numrin 14 te kryeqytetasit, është dukur i lumtur për rikthimin në Shqipëri, kësaj here jo me Besën, por me Tiranën. “Premtoj gola për Tiranën. Falënderoj drejtuesit që më besuan dhe nënshkruan kontratën me mua. Tirana është ekipi më i madh në Shqipëri dhe këtë e tregojnë trofetë që ka fituar. Sa i takon këtij sezoni, ndoshta vendi i parë është i vështirë për t’u arritur, po të kemi parasysh diferencën në pikë me Skënderbeun, por vendin e dytë nuk duhet ta diskutojmë”, – ka pohuar Fortunat. Eleandro Pema është një afrim i merkatos së dimrit te bardheblutë, por për të bëhet fjalë për një rikthim në këtë skuadër.

“E vesh për herë të tretë fanellën bardheblu, peshën e së cilës e njohin të gjithë. Në dy herët e tjera jam shpallur kampion me bardheblutë, ndaj shpresoj të jem i suksesshëm edhe këtë herë. Ndoshta titulli është paksa i vështirë për t’u fituar, por në vendin e dytë i kemi të gjitha mundësitë të renditemi në fund të kampionatit”. Tirana renditet në vend të tretë në kampionat me 22 pikë, një më pak se Teuta e vendit të dytë. Sipas Taganit, objektiv i klubit pas merkatos mbetet pjesëmarrja në Kupat e Europës, çka nënkupton arritjen e vendit të dytë në fund të sezonit. Tirana mund të luajë në Ligën e Europës edhe nëse renditet e treta, mjaft që trofeu i kupës të fitohet nga njëra mes dy skuadrave që renditen në dy vendet e para:

Hysenbelliu, Fortunat dhe Tafaj dje në konferencë për shtyp

Skënderbeu ose Teuta. “Djemtë e detit” janë thuajse të eliminuar, ndaj shanset reale i ka vetëm skuadra korçare. Sidoqoftë, për të qenë më se të sigurt, te Tirana duan me patjetër vendin e dytë në renditje.

Bashkia zyrtarizon Agron Çelën si presidentin e ri të Vllaznisë Çela do të paguajë 60% të shpenzimeve për kuqeblutë në një vit kalendarik Sikurse njofton faqja zyrtare në internet e Vllaznisë, Këshilli Bashkiak i Shkodrës ka miratuar të mërkurën kalimin në bashkadministrim të KF Vllaznia sh.a. Unanimisht, këshilltarët, pa asnjë dallim partiak apo politik, kanë miratuar draft-marrëveshjen që pritet të nënshkruhet mes administratorit Fatos Gjyrezi dhe bisnesmenit Agron Çela, i cili do të mbajë edhe titullin si president i Vllaznisë. Draft-marrëveshja parasheh ndarjen e kontributeve financiare për një vit kalendarik në masën 60% Çela dhe 40% Bashkia Shkodër, e përkthyer në shifra: 30 milionë biznesmeni dhe 20 milionë Bashkia.

Ndërkohë, administrimi do të jetë i përbashkët, me dy firma të barazvlefshme të Çelës dhe Gjyrezit. Në

rast se shoqëria aksionare do të rezultojë me fitim, 100% e tij do të shkojë në favor të KF Vllaznia sh.a.

Ndërkohë, biznesmeni Çela duhet të derdhë 15 milionë lekë deri në qer-

shor 2013, teksa pjesën e saj 10 milionë Bashkia tashmë e ka kaluar. Po kështu, Këshilli Bashkiak ka miratuar edhe një fond 10 milionë lekësh për shlyerjen e borxheve të prapambetura të akumuluara nga KF Vllaznia sh.a. deri më 1 shkurt 2013, ditë kur zyrtarisht do të nisë bashkadministrimi biznes-bashki.

Ndërkohë, ekipi i Vllaznisë ka përfunduar fazën përgatitore në Mal të Zi dhe është rikthyer në Shkodër ku do të stërvitet për fazën e dytë të kampionatit. Ata kanë zhvilluar një ndeshje miqësore me skuadrën Mlladost, në Podgoricë. Skuadra qëndroi për dhjetë ditë në kryeqytetin malazez ndërsa zhvilloi dhe dy ndeshje të tjera miqësore, në Ulqin dhe Budva. Tekniku i Vllaznisë, Artan Bushati u shpreh i kënaqur me performancën e skuadrës së tij, ndërsa tha se po shihet mundësia të ofrojnë futbollistë cilësore në këto ditët e fundit të merkatos dimërore.

Kombëtarja U-21

Gega grumbullon 11 lojtarë të rinj për miqësoren me Maqedoninë Trajneri i përfaqësueses së 21 vjeçarëve të Shqipërisë, Skënder Gega shpalli listën e futbollistëve për miqësoren e 6 shkurtit me Maqedoninë. Ashtu siç pritej, për sfidën që do të zhvillohet në stadiumin e Laçit nuk mungojnë emrat e rinj. Disa prej tyre vijnë nga përfaqësuesja e 19-vjeçarëve, ndërsa disa të tjerë do të veshin për herë të parë fanellën kuqezi.

Plot 11 futbollistë janë për herë të parë të grumbulluar me 21-vjeçarët e Shqipërisë.

Dy portierët Orestis Menka dhe Amarildo Çekrezi, mbrojtësit Valentin Gjokaj, Leart Paçarada, Kastriot Dermaku dhe Gentian Duraku, mesfushorët Andi Thanoj, Elvis Kabashi dhe Klodian Gjino

si dhe sulmuesit Valon Ahmeti e Liridon Selmani, që do të vihen për herë të parë nën urdhrat e trajnerit Skënder Gega.

Në këtë grumbullim nuk mungojnë edhe emra të njohur si Agonit Sallaj që ka luajtur më parë edhe me përfaqësuesen A, apo Vasil Shkurtaj e Mërgim Brahimi.

Sfida miqësore ndaj Maqedonisë është cilësuar si një test pikërisht për të parë formën e të gjithë futbollistëve, që trajneri Gega ka deklaruar se dëshiron ti aktivizojë. Kjo sfidë ka një rëndësi të veçantë edhe për faktin se për herë të parë stadiumi i Laçit do të presë një ndeshje të kombëtares, edhe pse në nivel 21-vjeçarësh.

Lojtari Roli Klubi Orestis Menka Portier Levadhiakos Amarildo Çekrezi Portier Anderleht Agonit Sallaj Mbrojtës Biel-Ben Valentin Gjokaj Mbrojtës Derbi Caunti Armir Rahmani Mbrojtës Drenica Leart Paçarada Mbrojtës Leverkusen Kastriot Dermaku Mbrojtës Melfi Gentian Duraku Mbrojtës Nojmunster Mërgim Bajraktari Mesfushor Thun Shpend Matoshi Mesfushor Kiaso Gjelbrim Tahipi Mesfushor Shkëndija Idriz Batha Mesfushor Besa Andi Thanoj Mesfushor Grimsbi Mërgim Brahimi Mesfushor Grasshoper Klodian Gjino Mesfushor Olimpiakos Elvis Kabashi Mesfushor Juventus Vasil Shkurtaj Sulmues Tondela Valon Ahmeti Sulmues Sud Tirol Liridon Selmani Sulmues Hamstad

sport

E enjte 31 janar 2013 www.mapo.al

Vlerësimi

MAPO

21

Ibra: Pep, i privilegjuar që drejton Bajernin Zllatan Ibrahimoviç, në intervistën e tij dhënë për spanjollen “Marca”, është pyetur ndër të tjera edhe për vendimin e Pep Guardiolës, të cilin e ka pasur trajner për një vit te Barcelona, ku patën edhe përplasje jo të vogla, për t’u ulur në stolin e Bajernit të Mynihut në fund të sezonit, ka komentuar kështu: “Ai është një vendim personal, është

ajo që Pep ka menduar se duhet të bëjë në vijim të karrierës si trajner. Edhe unë mendoj se kjo është më e rëndësishmja në një vendimmarrje. Bajerni është një mundësi e madhe për të, ndaj duhet ta marrë me shumë përparësi e përgjegjësi. Të gjithë duhet të jemi të lumtur me këtë zgjedhje të tij, edhe pse kishte mjaft opsione. Bavarezët janë

një klub i madh, me lojtarë të mëdhenj dhe me një strukturë impresionuese organizative. Mentaliteti gjerman është i ndryshëm, megjithatë Guardiola ka të njëjtën mundësi për të përsëritur punën dhe sukseset që pati në Barcelonë. Bajerni është një nga pesë ekipet më të mira në botë, ndaj është privilegj për ta drejtuar. Kjo vlen edhe për Pep.”

Paqen në klasiken e “Bernabeut”, vendosin golat e Fabregas dhe Varane Ndeshja u karakterizua nga gabime të shumta para porte, sidomos nga ana e Barcelonës, por shpirti i Realit, pavarësisht mungesave të shumta, është për t’u vënë në kornizë Jeton Selimi

Real Madrid dhe Barcelona përplasen mes tyre në një tjetër betejë epike të fushave të futbollit. Por me Ligën të përcaktuar tashmë, përjashto ndonjë përplasje të mundshme në Champions, dy klasiket që do të përcaktojnë edhe njërën prej finalisteve. Nga njëra anë është Kristiano Ronaldo që shënon rregullisht në gjashtë klasike radhazi, ndërsa nga ana tjetër Mesi në kuotën e 17 golave, një më pak sesa rekordi i Di Stefanos. Por dy skuadrat vinin në gjendje të ndryshme në këtë përballje. Qetësi në shtëpinë e Barcelonës, me Tito Vilanovën që mund të zgjedhë. Situatë e kundërt te Reali, me dhomat e zhveshjes gjithnjë e më të zjarrta, ku mungesat e Pepes, Kasijasit (të dëmtuar), Serxho Ramos, Di Maria e Koentrao të skualifikuar, peshoninn jo pak. Murinjo beson te Diego Lopez, i sapoblerë, që fiton balotazhin me Adanin. Në qendër të mbrojtjes luajnë Varan dhe Karvajo, ndërsa Arbeloa e Esien veprojnë nga krahët.

Sfida nis sipas të gjitha parashikimeve, e fortë, e shpejtë dhe e ashpër. Reali duket më mirë i vendosur në startin e 90 minutave të “Bernabeut”, teksa Barça vuan disi. Ronaldo do të japë shkëndijën e parë, kur Ronaldo do të ekzekutojë dhun-

shëm një goditje dënimi, që pritet mrekullisht nga Pinto. Por me kalimin e minutave është Barça që nis të kanalizojë lojën e saj. Injesta do të fusë një top të shkëlqyer për Zhordi Albën, që afër portës do të finalizojë shëmtuar. Më pas është radha e Ksavit të zbresë në kadetër. Mesfushori-gjeni do të godasë traversën nga një goditje dënimi, ndërsa pak çaste më pas do të shohë topin e drejtuar drejt rrjetës t’i largohet nga vija fatale nga Varane. Barça do të nisë të ftohet, ndërsa Reali ndërton aksio-

Serie A

Inter e Napoli, mbretërit e ditës së fundit të merkatos Napoli agresiv në merkaton italiane. Skuadra e kaltër vazhdon të forcojë radhët e mbrojtjes dhe këtë herë me grupin e Maxarrit bashkohet një emër i kërkuar gjatë. Bëhet fjalë për portugezin Rolando, i cili u zyrtarizua si blerja më e fundit e presidentit De Laurentis që sistemon kështu repartin e tërhequr, pasi pak ditë më parë afroi edhe lojtarin e Udinezes, Armero. Në arkën e Portos do të shkojnë 1 mln euro dhe në rast të blerjes së kartonit, Napoli do të derdhë edhe 7.5 mln të tjera.

Inter po punon me ritme të larta duke kërkuar që të vendosë në dispozicion të Stramaçionit një skuadër solide dhe të aftë për të luftuar si e barabartë me skuadrat në garë për një vend në Champions League. Në këtë linjë, zikaltrit përshpejtuan dhe i rrëmbyen Shtutgartit mesfushorin serb Kuzmanoviç. Morati ka gati një

kontratë për 3 sezone e gjysmë me rreth 7 mln euro në total.

Refuzimi i përkohshëm nga Paulinjo krijon hapësira për një tjetër përforcim në skuadrën e Interit sepse misioni për blerjen e argjentinasit Skeloto po shkon drejt fundit. Por nëse lojtari i Atalantas është gati për të nisur aventurën me të njëjtat ngjyra, nga Milano pritet të largohen Livaja, Mariga e Xhonatan. Zhvillime të rëndësishme edhe në shtëpinë e Lacios.

Igli Tare dhe Klaudio Lotito nuk kanë kohë të shijojnë kualifikimin në finalen e Kupës sepse hidhen menjëherë në sulm. Zarate pranoi ofertën e Dinamos se Kievit dhe në llogarinë e bardhekaltërve do të shtohen 10 mln euro, 2 prej të cilave u transferuan në Portugali, sepse blerja e parë në merkaton e janarit për kryeqytetasit është mesfushori i Sportingut të Lisbonës, Bruno Pereirinja.

ne shumë të bukura, duke përfituar kryesisht nga pasimet e gabuara në mesfushën e miqve. Ronaldo gabon në trehapëshin e tij për të goditur topin me kokë, ndërsa Benzema do të godasë jasht një rast të shkëlqyer.

Por me fillimin e pjesës së dytë është Barça që bën të kundërtën. Përfiton shkëlqyeshëm Mesi nga një largim naiv i Kajehon dhe pason për Fabregas. Madrilenët kërkojnë pozicion jashtëloje, por është Kajehon shumë vonë në daljen nga zona që mban mesfushorin në lojë të rregullt. I

qetë Çesk para Diego Lopez, teksa sheh goditjen e saktë të shkojë në rrjetë. Loja ndizet edhe më, ekipet vrapojnë më shumë ndërsa ajo që ka rastet për ta kapitulluar ndeshjen është Barcelona. Dy herë tregohet naiv Fabregas, ndërsa Pedro gabon 5 metra para portës pas një galopimi prej 60 metrash. Mes tyre, do të jetë një mundësi e shkëlqyer e Kristiano Ronaldos, që godet me kokë, por sheh topin të përfundojë ngjitur me shtyllën e djathtë të Pintos. Nëse Ronaldo përpiqet, Mesi nuk i ka ndezur fare

turbinat, por asisti i dhënë bën që argjentinasi ta “fitojë” edhe këtë përballje mes tyre. Por ligji i pashkruar i futbollit do të shkruhet edhe dje. Barça humbet golin e “Ko”-së, ndërsa Reali shënon. Një harkim i Ozil është perfekt për kokën e Varanes, që barazon shifrat. Një mbëmje perfekte kjo për qëndërmbrojtësin e ri, i cili ka shkëlqyer në planin vetjak. Pavarësisht përpjekjeve të tjera, superndeshja përfundon në një barazim 1-1, një rezultat që duket i drejtë për atë që dhaë dy ekipet në fushën e lojës.

Baloteli pritet si hero në Malpensa: Te Milani kam ardhur me vrap Ndërsa Morati thumbon zgjedhjen e kuqezinjve: Goditje e madhe, të shohim se çfarë do të ndodhë “Prej shumë kohësh doja që të vija e të luaja te Milani, tani e pata mundësinë dhe erdha me vrap”.

Këto janë fjalët e para të Balotelit sapo zbriti nga avioni në Malpensa. “Jam këtu për të rilindur. E dija se do të vija”…

Pas 29 muajsh të turbulluar te Mançester Siti, tashmë Mario Baloteli po ecën mbi tokën italiane ku u rrit si lojtar. Transferimi më i bujshëm në merkaton e dimrit nuk ka se si të mos entuziazmojë zv/presidenten Barbara Berluskonin, e cila deklaron se ky operacion tregon qartë politikën që ndjek MIlani si një shoqëri e madhe. Ajo pranon se “për të sjellë super-Marion në Milano, shoqëria bëri një sakrificë të

madhe”, por shton se “marka Milan do të përfitojë nga kjo blerje, ndërsa strukturat do të bëhen edhe më të forta dhe bilancet do të rriten”. Por afrimi i sulmuesit në “Milanello” ka ngjallur edhe reagimin e anës tjetër të qytetit. Presidenti i Interit, Masimo Morati nuk kishte si ta evitonte një pyetje në lidhje me ish lojtarin zikaltër që u largua nga “Pinetina” pas një konflikti të hapur me tifozët dhe shoqërinë. Pronari zikaltër pohon se Mario është një bast për Milanin, duke lënë të kuptohet se rikthimi i mundshëm në “Apiano Gentile” mund të destabilizonte sërish ambientin. “Një blerje e mirë por edhe një operacion që ne nuk duhej ta kryenim sepse edhe më parë ai ka luajtur te ne”. Shumë tifozë interistë kanë shf aqur zemërimin e tyre në rrjetet sociale për bashkimin e ish sulmuesit të tyre me kushërinjtë, por Morati

përgjigjet menjëherë. “Edhe unë jam një tifoz, por jo i hidhëruar. E shikoj blerjen e Balotelit si një goditje të madhe nga ana e Berluskonit për një mijë arsye, por të presim dhe të shohim se çfarë do të ndodhë”.

22

MAPO

E enjte, 31 janar 2013 www.mapo.al

Clooney i paguan darkën fqinjit Është ëndrra e shumë grave, por ja që këtë herë i ka ndodhur një burri që për më tepër ishte edhe i panjohur: George Clooney i ka ofruar darkën! Në një restorant të njohur të Berlinit, biznesmeni Oliver Hermann ishte ulur pa dijeninë e tij pranë tavolinës ku po darkonte ylli i Hollivudit me miqtë e tij. Kur ka lënë lokalin, Hermann ka marrë vesh nga kamarieri se fatura e tij ishte paguar nga aktori, i cili kishte shprehur keqardhjen sepse kishte biseduar me zë të lartë me miqtë. “Unë vajta atje, i dëgjova që po flisnin anglisht, por aktorin nuk e vura re. Nuk mu duk se ata po bënin zhurmë. Përkundrazi, ishin shumë të moderuar”, ka treguar më pas biznesmeni.

Fjalëkryqi klasik 1

Sot do të shënoni pikë të vlefshme, duke u treguar të vendosur në zhvillimin e një projekti mjaft të rëndësishëm profesional. Hëna në shenjë do të nxisë dëshirën për të bërë njohje të reja. Kujdes në qoftë se keni një lidhje të qëndrueshme.

5

6

7

22

Sot do të jetë më e përshtatshme për ju të programoni në mënyrë të detajuar çdo angazhim dhe argëtim, sepse me siguri do të jetë dikush që do të ketë diçka për të kundërshtuar. Dikush që ju intereson po ju mban nën tension?

Lërini mënjanë përkohësisht disa projekte që janë mjaft të ngarkuara për ju në këtë periudhë dhe bëni pak pushim. Ndjeheni mjaft të lodhur dhe të stresuar, dëshira për të pushuar në një vend të qetë është ajo që ju vjen e para në mendje.

LUANI (23/VII-22/VIII)

VIRGJERESHA (23/VIII-22/IX)

PESHORJA (23/IX-22/X)

AKREPI (22/X-21/XII)

Energjia juaj e madhe shoqërore është e përkryer për punë – edhe nëse ju jeni jashtë kohës ose midis punësh. Përfshihuni në rrjet për të maksimizuar rezultatet e mira, dhe ju do të jeni të kënaqur me rezultatin përfundimtar.

J u ke n i n e vo j ë t ë qetësoheni, edhe pse planet nuk po dalin saktësisht, ashtu si ju kishit shpresuar. Shikoni nëse mund t’i bëni shokët tuaj t’ju japin një dorë, ose të përpiqen të shtyjnë atë afat të bezdisshëm kohor.

Energjia juaj është e fokusuar tek puna sot – ndoshta edhe pse pak si shumë. Është një kohë e mirë për të bërë shumë gjëra, me siguri, por përpiquni që të mos bëni që marrëdhëniet tuaja mos të vuajnë si rezultat.

Është një ditë e mirë për diskutime, mundësisht për ide të mëdha. Kjo mund të ndodhë kudo, nga dhoma e drejtuesve, deri tek dhoma e konviktit, prandaj prisni një punë të madhe intelektuale të zhvillohet gjithandej rreth jush sot.

SHIGJETARI (22/XI-21/XII)

BRICJAPI (22/XII-20/I)

UJORI (20/I-19/II)

PESHQIT (20/II-19/III)

Ju jeni personi që duhet drejtuar për të gjetur përgjigjet sot, dhe njerëzit tuaj janë të sigurt për të bërë të gjitha pyetjet e duhura. Energjia juaj shoqërore është ajo e duhura për t’i marrë njerëzit e duhur seriozisht – por jo aq shumë!

Do të keni ide gjeniale në mendje, falë të cilave do të gjeni zgjidhje që do të rezultojnë mjaft të suksesshme në sektorin profesional. Dhe jo vetëm kaq, nuk do ju mungojë vendosmëria d h e g u xi m i p ë r t ë konkretizuar këto ide.

Energjia juaj është duke rrjedhur lirshëm sot dhe është më e lehtë se kurrë për ju që të fokusoheni mbi çështjet personale. Ju duhet të mbyllni gjithë të tjerët jashtë, por duhet të lini veten të veprojë pa kufizime.

Sot do të ndjeheni pak të lodhur, si pasojë nuk do të keni shumë dëshirë të angazhoheni në aktivitete e përditshme.Mundohunitë mos izoloheni nga nevoja për të pushuar. Ju këshillohet të bëni shëtitje në park apo në vende të gjelbëruara larg smogut të qytetit.

16

23

24

25 28

29

31

32

35

34

37

15 20

27

33

36

38

39

41

42

Fjalëkryqi klasik është një nga lojërat enigmatike më të përhapura në botë. Fjalëkryqet e para filluan të botoheshin që në shekullin e XVIII dhe vazhdon të jetë e preferuar edhe në ditët e sotme.

10

14

19

30

GAFORRE (21/VI-22/VII)

9

13

26

BINJAKET (21/V-20/VI)

8

18 21

Horoskopi i ditës

Dielli, Hëna, Afërdita dhe Urani,dukefilluarqësotdo të favorizojnë zgjedhjet tuaja. Jeta në çift do të jetë e karakterizuar nga nevoja për të ndjerë emocione dhe sensacione të reja.

Edhepërataqëjanësingëll parashikohennjohjetëreja mjaft interesante.

4 12

17

Një peshkatar rus ka përjetuar fundosjen e automjetit të tij luksoz në një liqen.

Peshkatari në fjalë, kishte dalë për peshkim dhe e kishte parkuar automjetin e tij mbi shtresën e trashë të akullit mbi liqen. Në një xhirim të hedhur në YouTube shfaqet momenti kur automjeti i tij fundoset, ndërsa pronari përpiqet maksimalisht që ta shpëtojë, por pa sukses.

DEMI (21/IV-20/V)

3

11

Këshillë: Mos e parkoni automjetin mbi liqen!

DASHI (20/III-20/IV)

2

43

40

45

44

Koha e fillimit ____:____ Koha e mbarimit ____:____

46

47

48

Horizontalisht

Vertikalisht:

1. Mospërputhje e mospajtim në mendime dhe në veprime ndërmjet dy a më shumë

1. Veprim që bën dikush për të larguar vëmendjen e të tjerëve nga çështja krye-

njerëzve, palëve etj. 11. Ent Privat. 12. Komision, i cili ka për detyrë të vlerësojë të

sore me qëllim që të fitojë kohë. 2. Diçka që nuk është si të tjerat. 3. Poemë e mad-

shpallë fituesit. 13. Njeri mashtrues e gënjeshtar. 17. Veti a cilësi dalluese e dikujt

he epike. 4. Qytet në Kosovë. 5. Përemër vetor. 6. Shkurre e viseve bregdetare, që

a e diçkaje. 20. Vlera e një madhësie, e shprehur në njësi matëse. 21. Dokumenti që

bën kokrra të vogla të kuqe, mbrapsht. 7. Ndërmarrje Industriale. 8. Pemë e lartë.

përmban kërkesën për të rishikuar një vendim të dhënë nga gjyqi. 23. Emision Spe-

9. Zdenek, trajner futbolli. 10. Ka shumë në rrugët e Tiranës. 14. Përemër pronor.

cial. 25. Grup njerëzish me mendime, me qëllime dhe me interesa të përbashkëta.

15. Fitimi që kemi nga shitja a nga blerja e diçkaje ose nga një punë. 16. Mbledhja e

26. Ai që heq dorë nga bindjet e nga qëndrimet e mëparshme dhe kalon në anën

gjithë anëtarëve të një institucioni, a shoqate. 18. Dritë e dobët që duket sikur

kundërshtare. 27. Demiraj, gjuhëtar dhe akademik i njohur. 29. Notë muzikore. 30.

shuhet e ndizet. 19. Mera, aktor humorist. 22. Është periudhë kohe, mbrapsht. 24.

Tip i pakuptueshëm. 32. Banka Kursimeve. 33. Shkoj. 35. Sinani, ish-futbollist i Vl-

Trup qiellor. 25. Kësulë e myzeqarëve. 27. Ndotje e atmosferës. 28. Shkëmbim i lirë

laznisë. 37. Organizatë Arabe. 38. Përemër vetor. 39. Nuk ndalohet. 41. Në mes të

mendimesh. 31. Në majë të gishtit. 34. Gjykatës në kohën e Turqisë. 36. Fan i his-

dy a më shumë personave ose sendeve. 45. Kastro i Kubës. 47. Pjesëz mohuese.

torisë shqiptare. 38. Veprimtaria e njeriut në kërkim të së bukurës. 40. Lloj pesh-

47. Skulptura të vogla prej balte të ppjekur. 48. Besim, fe.

ku. 42. Jetuar në cepa. 43. Kolonja në makina. 44. Transporti Ajror. 45. Pak fosile.

Sudoku | nivel mesatar 2

1

3

9 5

2 4

5

6

9

4

1

1 2 4

6 8

1

9

2 7

9

5

6

8 5 4 4

8

1

5

3 6

1

4

7

Plotësoni vendet bosh në mënyrë që çdo rresht e kolonë të ketë numrat nga 1-9.

2

7

7

5

2 6

8

2

Koha e fillimit ____:____

8 3

6

Koha e mbarimit ____:____

Numërkryq 1 8 2 7 6

Shah | nivel mesatar Gjeni figurën duke bashkuar pikat

Plotësoni tabelën me numrat e dhënë!

Koha e fillimit ____:____ Koha e mbarimit ____:____

I bardhi lëviz dhe fiton në të dy rastet e e dhena në skemën e mësipërme. Sfidat e dhëna janë të përzgjedhura nga profesionistë të vërtetë të lojës së Shahut

Ngjyrosni pjesën me pikë dhe zbuloni figurën

Përgjigjet nr të djeshëm

M

Gjeni 10 ndryshimet

Numra me 3 shifra: 107, 152, 180, 182, 256, 325, 353, 485, 653, 655, 817, 825.

Numra me 4 shifra: 0033, 0152, 2633, 3254, 5416, 8715, 9877, 9985.

Numra me 6 shifra: 011104, 043541, 111200, 135926,

I

E L

E

L E

T

R

O

V

A

U

D

I

K

S

I

K

U

N

E

P

S K

I

P

R

A

F

U

A

J

A

A

R

T

I

K

M

A

E

J

T C

A

B

C

O

N

J

N

I

A

E

L

V

A

U

L

K

A T

A

B

O

P

A

T

E

S T

I

K

A

F

O

R

I

Z

E

M

T

I

Z

E

M

T

O

I

S

L

E

H

N

O

M

A

S

215630, 231438, 243724, 430215, 472904, 478454, 495767, 532554, 556434, 715650, 828591, 854101, 859657, 908328, 910461, 968547.

Numra me 7 shifra: 3266038, 4926626, 7583131, 9678485.

H U

M

D

E

A

R

A

N

O

N

T

I

N

O

L

D

E

T

R

E

N

O

E

P

I

A

N

O

I

M

A

S

M

E

R

G

I

6

2

8

3

2

1

0

5

2

6

3

5

9

6

7

7

7

8

4

8

5

4

1

5

2

6

3

1

1

1

1

0

0

0

2

5

6

3

6

9

8

7

4

8

5

4

1

5

2

1

0 0

2

2

2

3

2

5

6

5

4

1

0

0

2

3

2

5

6

9

5

8

7

8

4

8

5

4

1

5

2

1

0

2

5

6

3

2

5

9

6

8

5

7

8

4

8

5

4

1

5

2

1

0

2

6

3

3

3

3

5

9

6

8

5

4 3

7

7

7

8

5

4

1

4

2

1

5

6

2

0

1

5

2

5

9

6

8

5

4

7

8

5

4

7

5

1

2

6

3

5

9

9

6

6

6

5

8

7

4

5

1

4

5

7

5

3

3

faqja e fundit

SOT 1876

E enjte 31 janar 2013 www.mapo.al

MAPO

23

31janar Akti i Shpërnguljes Shtetet e Bashkuara të Amerikës lëshuan një urdhër për zhvendosjen e gjithë indianëve në rezervate të posaçme për ta, më 31 janar 1876.

Në shek. e 19-të, zgjerimi i pafre i Amerikës drejt Perëndimit detyroi indianët të shtyheshin edhe më në skaje, shpesh të detyruar dhe pothuajse gjithnjë pa dëshirën e tyre. Indianët besonin se kjo shpërngulje ishte ilegale, sidomos duke pasur parasysh Traktatin Hopewell të vitit 1875. Kongresi amerikan fuqizoi Aktin e Shpërnguljes së Indianëve në vitin 1830, i cili

autorizonte qeverinë të firmoste traktate të cilat mundësonin shkëmbimin e tokave të indianëve në lindje të lumit Mississippi, për toka në perëndim të tij. Rreth 100 mijë indianë të Amerikës u vendosën në Perëndim, si pasojë e kësaj politike. Në teori, zhvendosja ishte menduar të ishte vullnetare dhe shumë indianë mbetën në Lindje. Në praktikë, mbi ta u ushtrua trysni e madhe për firmosjen e traktateve të shpërnguljes. Dhunimi më i hapur i kësaj politike të zhvendosjes vullnetare u bë nga Trak-

tati i Ekotës së Re, i cili u firmos nga një fraksion disident i fiseve Cherokee, por jo nga paria e zgjedhur e tyre. Presidenti Jackson e bëri të detyrueshëm këtë traktat, i cili solli vdekjen e rreth 4 mijë indianëve Cherokee dhe, në të ashtuquajturin Shtegu i Lotëve, rreth 17 mijë Cherokee, bashkë me 2 mijë skllevër zezakë, u shpërngulën nga shtëpitë e tyre. Fiset u vendosën në rezervate, ku mund të izoloheshin më lehtësisht nga jeta tradicionale dhe të asimiloheshin në shoqërinë euro-amerikane.

Bota sipas John Irving Një farë vështrimi mbi Amerikën. Që prej tri dekadash, John Irving zhbiron me kujdes manitë dhe tepritë e bashkatdhetarëve të vet për t’i vënë në skenën e romaneve të tij.

Kujtesë: Irving shkruan sipas modelit të shkrimtarëve të shekullit XIX (Melville, Hawthorne, Dickens) dhe vendoset në antipodet e spontanitetit dhe formalizmit bashkëkohor.

Gjithashtu duhet të kujtojmë që shkrimtari-gjeni ka qenë një fëmijë disleksik, të cilit i duhej të punonte më shumë se të tjerët për t’u shquar, dhe që e ka mësuar disiplinën në sheshe përleshjesh...

GAZETA

MAPO info@mapo.al cel: 068 20 20 5555477 Gazetamapo@gmail.com cel: 068 477

John Irving, 68 vjeç, është një nga të fundmit e racës që po shuhet me shpejtësi – nëse i referohemi parashikimeve të errëta të Gore Vidal – të autorëve të njohur botërisht. Por ai, një yll i letrave, nuk e shfaq arrogancën hedoniste dhe moskulturën e yjeve të zakonshëm: thellësia është specialiteti i tij. Irving shton edhe politesën, gjen kohën për t’u menduar para se të përgjigjet (tri sekonda, gjithmonë, gjatë të cilave mund të admironi rrudhat që për Rimbaud i kishin vetëm “ballet e gjerë studiozë”). Fatkeqësisht, disa shkruajnë siç flasin. Irving flet siç shkruan: ngadalë, e peshon çdo fjalë, dhe shpesh korrigjon fjalinë e mëparshme. “Për mua, asgjë nuk është e thjeshtë. M’u deshën 5 vjet për të përfunduar këtë libër, Nata e fundit në Twisted River, dhe në rastin tim, është shumë shpejt”.

Kujtesë: Irving shkruan sipas modelit të shkrimtarëve të shekullit XIX (Melville, Hawthorne, Dickens) dhe vendoset në antipodet e spontanitetit dhe formalizmit bashkëkohor. Gjithashtu duhet të kujtojmë që shkrimtari-gjeni ka qenë një fëmijë disleksik, të cilit i duhej të punonte më shumë se të tjerët për t’u shquar, dhe që e ka mësuar disiplinën në sheshe përleshjesh. Vazhdimi është histori e bukur: ai është 36 vjeç kur romani i tij i katërt, Bota sipas Garp, njeh një sukses ndërkombëtar nga ato që ndodhin një herë në dhjetë vjet në fushën e botimeve. Një histori e bukur apo një mrekulli? Nëse Irving është autorgjeni, kjo sepse ka kapur botën e tërë me të gjitha aventurat herë komike herë tragjike të një shkrimtari të dorës të dytë me emër të mbytur. Mrekullia, sigurisht, erdhi nga shkrimi. Por gjithashtu edhe nga një mënyrë e distancuar dhe dashamirëse e konsiderimit të trajektores së Garp. Kjo distancë dashamirëse ka shënjuar karakterin e romaneve që vijuan – Hoteli i New Hampshire, Një lutje për Owen, - të mëdhenj, por suksesi i tyre ishte më modest.

Gjithashtu e rigjejmë te

Edhe pse asnjë nga romanet e Irving nuk është plotësisht autobiografik, Nata e fundit në Twisted River ka pika takimi të forta me rrugëtimin e jetës së autorit. Nëse ia përmend këtë, ai nervozohet (është e shkruar në romanet e tij), por ai ka mirësinë të flasë vetë për këtë. “I kam dhënë personazhit Danny pak a shumë të njëjtin itinerar shkrimtari si unë, dhe të kundërtën e jetës sime. Ose më mirë, një vizion të jetës sime, nëse do të kishte shkuar keq...”. Ka dhe detaje për të cilat nuk do të flasim. Temat e identitetit, sidomos.

Kryeredaktor: Arion Sulo. Zv/kryeredaktor: Alfred Lela, Aleksandra Bogdani.

Politika: Nevila Përndoj, Fejzi Braushi. Kronika: Leonard Bakillari, Dashamir Biçaku Rrethe: Vladimir Karaj.

Ekonomia: Blerina Hoxha. Sociale: Jonida Tashi. Kultura: Aida Tuci. Suplement: Jonida Hitoveizi. Sporti: Jeton Selimi.

Komentatorë&Analistë: Gentian Elezi, Arjan Vasjari, Prof. Asoc. Dr. Adrian Civici.

Karikatura: Bujar Kapexhiu. Faqosja: Florenc Elezi. Ilir DRIZARI, Kujtim Bisha Koordinatore: Shkëndi çili.

Korrektore: Lila Plasari, Brunilda Meno. Adresa: Bulevardi Gjergj Fishta pranë UET

Nata e fundit në Twisted River, i cili duket si vëllai i vogël i Bota sipas Garp. “Është e vërtetë, dhuna në këto dy libra është shumë e ngjashme. Në të dy rastet, flas për gjërat më të këqija që mund t’i ndodhin dikujt. Në Bota sipas Garp flitet për një vrasje seksuale. Garp vritet nga një grua që urren burrat. Është një roman për mungesën ekstreme të tolerancës ndaj dallimeve seksuale. Kurse Nata e fundit në Twisted River, mbështetet mbi një nga frikat e mia si baba: ideja se po më ndjekin bashkë me djalin tim është një skenar makthi për mua. Në fakt... po, ju keni të drejtë, Bota sipas Garp dhe Nata e fundit... flasin për frikat e mia. Rreth tyre, ndërtoj histori të tjera”. Në rastin e Garp, ishin vitet ‘70, “revolucioni i pretenduar seksual dhe shkatërrimet e tij”.

Në romanin Nata e fundit në Twisted River, bëhet fjalë për “temën e kufirit”. “Për disa amerikanë, ai mund të përfaqësojë një formë të fantazuar të jetës së dikurshme, në gjirin e natyrës. Një jetë e tillë nuk ekziston më, por unë e kam njohur kur isha adoleshent, punoja në një vresht të New Hampshire, kushërinjtë e mi kishin një shoqëri transporti lumor si ajo që përshkruaj, unë u riktheva atje, fola me të vjetrit, që sot janë më shumë se 80 vjeç…”

Edhe pse asnjë nga romanet e Irving nuk është plotësisht autobiografik, Nata e fundit në Twisted River ka pika takimi të forta me rrugëtimin e jetës së autorit. Nëse ia përmend këtë, ai nervozohet (është e shkruar në romanet e tij), por ai ka mirësinë të flasë vetë për këtë. “I kam dhënë personazhit Danny pak a shumë të njëjtin itinerar shkrimtari si unë, dhe të kundërtën e jetës sime. Ose më mirë, një vizion të jetës sime, nëse do të kishte shkuar keq...”. Ka dhe detaje për të cilat nuk do të flasim. Temat e identitetit, sidomos.

Nga ana tjetër, përmbajtja politike e romanit mund të sulmojë ballazi. Irving nuk e ka fshehur kurrë përçmimin për patriotizmin amerikan. “Në fakt, të gjithë njerëzit, shumë të sigurt për besimet e tyre fetare ose politike, më duken të dyshimtë. Unë mbetem liberal, dhe inati im kundër liberalëve shkaktohet nga mossuksesi i tyre. Konservatorët, me ligjërimet e tyre të thjeshta, i bindin më lehtë njerëzit: ata mjaftohen me pohimin. Kurse ne duhet të shpjegojmë. Unë preferoj qartazi letërsinë dhe jo politikën”.

Sepse, letërsia, të paktën, të bën të mundur të magjepsësh jetën. Në romanet e tij John Irving beson te fati. Prej këtej, paradoksi në origjinë të suksesit të tij: t’i rreshtosh të gjithë librat e tij do të jepte një vëllim tragjedish absurde. Vdekja e nënës së narratorit te Një lutje për Owen, aksidenti me makinë i Garp, ai vret një fëmijë dhe i nxjerr syrin një tjetri… E megjithatë, asnjë nga librat e tij nuk është pesimist. Përkundrazi, të gjithë tregojnë sesi personazhet arrijnë t’u japin një kuptim dramave që u bien për pjesë, dhe t’i përdorin për të ndërtuar jetën e tyre. Duke i imituar, ju do të mësoni të konsideroni ekzistencën tuaj sikur të ishte një roman i madh. Thank you Mr. Irving! *Sipas Le Figaro. Përgatiti: Blerta Hyska.

Email: v_perleka@yahoo.com vera_perleka@hotmail.com

CMYK

MAPO

e mërkurë, 30 JANAR 2012 www.mapo.al

Muhammad Yunus lindi në vitin 1940 në qytetin port të Chittagongut në Bengal. Në moshën 22 vjeçare, studenti brilant dhe profesori i ri i ekonomisë në Chittagong College shkon në SHBA dhe doktorohet për ekonomi në Universitetin Vanderbilt në Tennessee me temën “Ekonomia e zhvillimit”, duke u angazhuar për 7 vjet edhe si profesor i teorive ekonomike dhe të zhvillimit në Middle Tennessee State University. Në vitin 1971, kur lindi shteti i ri Bangladeshit, braktis katedrat luksoze universitare si dhe jetën akademike në SHBA dhe kthehet për të dhënë ndihmesën e tij në vendlindje duke synuar ngritjen dhe forcimin e universiteteve në Bangladesh pasi besonte se ato janë një nga faktorët më të rëndësishëm për “hapjen e mendjeve” dhe zhvillimin e çdo vendi.

Muhammad Yunus ose rrugëtimi drejt një bote pa të varfër

Muhammad Yunus është krijuesi i konceptit të mikrokredisë ose “mikrofinancës”, një nga konceptet më inovative dhe të rëndësishme të shekullit XX në sferën e luftës kundër varfërisë që po ndikon në përmirësimin e jetës së përditshme të disa qindra milionë njerëzve nëpër botë. Bota do ta cilësonte me respekt Muhammad Yunus si “bankieri i të varfërve”. Të japësh hua për të varfrit, jo vetëm që është e mundur, por është dhe fitimprurëse. Sot, mbi 300 milionë njerëz përfitojnë drejtpërdrejt nga mikrokredia duke e diversifikuar aktivitetin e saj edhe në fusha të tilla si industria tekstile, telefonia, prodhimi i energjisë, etj. Falë mikrokredisë, mbi 75% e përdoruesve të saj arrijnë të dalin nga gjendja e varfërisë.

Grameen Bank është shndërruar në një “uzinë fantastike idesh, iniciativash, shpresash e projektesh në favor të zhvillimit”. Muhammad Yunus së bashku me Grameen Bank është fitues i Çmimit Nobel për paqe, në vitin 2006, për “Përpjekjet për promovimin e zhvillimit ekonomik e social në nivelet më nevojtare”.

www.uet.edu.al info@uet.edu.al

Çmimi 700 L

Muhammad Yunus është krijuesi i konceptit të mikrokredisë ose “mikrofinancës”, një nga konceptet më inovative dhe të rëndësishme të shekullit XX në sferën e luftës kundër varfërisë që po ndikon në përmirësimin e jetës së përditshme të disa Civici qindra milionë njerëzve nëpër botë. Bota do ta Adrian cilësonte me respekt Muhammad Yunus si “bankieri i të varfërve” ISBN:978-99956-39-82-2 978-99956-39-82-2 ISBN

9 789995 639822

NDËRTIMI I BIZNESIT SOCIAL

NDËRTIMI I BIZNESIT SOCIAL

MUHAMMAD YUNUS

Muhammad Yunus Çmimi Nobel për Paqen, 2006 Muhammad Yunus Fitues i çmimit nobel për paqen

8 - ESSE / ide & debate

24

MUHAMMAD YUNUS

NDËRTIMI I BIZNESIT SOCIAL Çmimi Nobel për Paqen, 2006

Ceremonia e dhënies së titullit “Doctor Honoris Causa” nga UET dhe promovimi i librit organizohet në datën 22 Janar 2013 në Hotel Sheraton, ora 18:00