Gazeta Mapo

faqe 23

profil

Jozefina Topalli Një portret presidencial Nga Alfred Lela

Themelues Henri Çili - Kryeredaktor Arion Sulo - E hënë, 5 mars 2012. Numër 524. Viti III botimit. Çmimi 20 lekë. 1.5 euro. www.mapo.al e-mail: gazetamapo@gmail.com. Adresa: BLV "Gjergj Fishta"

Teodor Laço: Rrëfej bisedat me Berishën dhe tensioni nën rrogoz në qeverinë “Fino”

Raporti në kuvend Ina Rama: Zyrtarët me imunitet të hetohen edhe pas lënies së mandatit Zbardhet raporti 2011 i Prokurorisë së Përgjithshme për marrëdhëniet me institucionet dhe kriminalitetin. Kritika për Policinë dhe Ministrinë e Drejtësisë, marrëdhënie korrekte me Kryeministrinë e Kuvendin. Përgjysmohen hetimet për korrupsion, ndërsa shënohen shtim vrasjesh e vjedhjesh në 2011.

Prokuroria: Gjykatat të ashpërsojnë politikat e dënimit, policia pak referime për korrupsion Prokuroria e Përgjithshme i kërkon Kuvendit të Shqipërisë ndryshimin e ligjit me qëllim hetimin e zyrtarëve me imunitet, edhe pas përfundimit të mandatit të tyre. Duke qenë se prokuroria ka ngritur si problematikë pengimin e het-

Intervista/ Në prag të botimit të librit “Kohë për të kujtuar, kohë për të harruar”, Teodor Laço vjen në “MAPO” me një rrëfim për ngjarjet dramatike të ’97, për ministrat rastësorë e sjelljet e liderëve të kohës. “Edhe Berisha, edhe Nano, edhe Meksi, kur humbja ka qenë bindëse e kanë pranuar dhe janë tërhequr. Qeveria e Pajtimit ishte vendim historik, nga ato që ne, si sherrxhinj ekzemplarë që jemi, i marrim vetëm kur na vete thika në kockë” Faqe 16-17

Recensa e Preç Zogajt

Me temë nga historia, mesazh për të gjitha kohët “Gjendja njerëzore”, romani i famshëm i Andre Malraux, botuar nga shtëpia botuese “Toena” Faqe 18

op-ed / 10-11

NgërÇ

NGA bujar kapexhiu

Hotel Camila

ditar Mark Marku

Shtetet në fusnotë Fusnota e ka qetësuar ndërgjegjen e administratës së koment Brukselit, por në Svetislav Basara terren çdo...

6 tiranë

Zjarri përfshin pallatin për 40 minuta, dhjetëra banorë në panik Frika përfshiu banorët e një pallati te “Zogu i Zi”, të cilët u izoluan për rreth 1 orë nga zjarri që mendohet të jetë shkaktuar nga një shkëndijë elektrike.

Prifti: Partia e Topit do të krijojë efektin e LSI në kampin e djathtë Së fundmi ju shohim të distancuar nga politika dhe nga prezenca në media, cilat janë arsyet?

Jam pak i lodhur me gër-vër-et e politikës së përditshme dhe kam preferuar të qëndroj i tërhequr pak. Çdo politikan bën mirë që të gjejë momente dhe të vëzhgojë nga larg ç’bëhet, të reflektojë për veten dhe të planifikojë me kujdes të ardhmen... Faqe 4

Ish-ministri Dritan Prifti pohon se do të rikthehet aktivisht në politikë me një strategji të re, ndërsa shton se ka pasur takim me Ramën për t’u afruar me PS. Ai komenton zhvillimet e fundit në skenën politike shqiptare

Vorpsi: Qeveria të kompensojë ish-pronarët, më pas nisma 1 euro Kreu i shoqatës “Pronësi dhe Drejtësi”, Myrshit Vorpsi i kërkon qeverisë që zgjidhjen e çështjes së pronës t’ia kalojë parlamentit. Vorpsi sugjeron qeverinë të mos kalojë në pronësi të pushtetit vendor

Nuk e di pse organizatorët e konferencës na kishin larguar aq shumë nga Bratislava...

imit nga imuniteti i zyrtarëve, ka kërkuar zyrtarisht ndryshimin e Kodit të Procedurës Penale. Në raportin vjetor që organi i akuzës i ka dërguar Kuvendit të Shqipërisë, një vëmendje të veçantë i kushtohet... Faqe 2-3

tokat bujqësore dhe të mos zbatojë nismën 1 euro, duke dhënë me qira dhe koncesion veprat shtetërore, por të përfundojë procesin e kthimit dhe kompensimit të ishpronarëve

Faqe 9

antidroga

Sekuestrohen 140 kg hashash, trafikantët plumba mbi policinë

Faqe 7

Zëdhënësi

koment / 10 Jean-Claude Trichet

Europa e së ardhmes Kurdo njerëzit kërkojnë të përligjin (justifikojnë) integrimin europian, ata gjithmonë tundohen për të shikuar mbrapa në kohë. Ata theksojnë se integrimi europian e përzuri skeptrin e luftës nga kontinenti i vjetër. Dhe, integrimi europian, në fakt ka mundësuar periudhën më të gjatë në paqe dhe prosperitet që Europa ka njohur për shumë shekuj. Por kjo pikëpamje, megjithëse krejtësisht korrekte, është gjithashtu e paplotë. Ka po aq arsye për t’u përpjekur për një “union gjithnjë e më të ngushtë’ aktualisht sa ç’kishte edhe në vitin 1945. Të gjitha këto përpjekje kanë shqetësim kryesor të ardhmen. Gjashtëdhjetë e pesë vjet më parë, shpërndarja e PBB (Prodhimit të Brendshëm Bruto) ishte e tillë saqë Europa kishte vetëm një model për tregun e saj të përbashkët: Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Sot, Europa...

2

MAPO

E hënë, 5 mars 2012 www.mapo.ala

f kus

Zbardhet raporti i Prokurorisë së Përgjithshme, dorëzuar Kuvendit për kriminalitetin në vend. Kritika për policinë e gjyqësorin

Ina Rama: Zyrtarët me imunitet të hetohen edhe pas mbarimit të mandatit Në raportin e saj për vitin 2011, Prokuroria e Përgjithshme i kërkon Kuvendit ndryshimin e Kodit të Procedurës, në mënyrë që të pezullohet parashkrimi i ndjekjes penale për personat me imunitet.

Kritikat për policinë: Ka tendencë në ulje të referimeve nga policia, veçanërisht për veprat e korrupsionit Leonard Bakillari

Tiranë Prokuroria e Përgjithshme i kërkon Kuvendit të Shqipërisë ndryshimin e ligjit me qëllim hetimin e zyrtarëve me imunitet, edhe pas përfundimit të mandatit të tyre. Duke qenë se prokuroria ka ngritur si problematikë pengimin e hetimit nga imuniteti i zyrtarëve, ka kërkuar zyrtarisht ndryshimin e Kodit të Procedurës Penale. Në raportin vjetor që organi i akuzës i ka dërguar Kuvendit të Shqipërisë, një vëmendje të veçantë i kushtohet marrëdhënieve mes prokurorisë dhe institucioneve të tjera, përfshi Kuvendin e Shqipërisë, Kryeministrinë, Presidentin e Republikës, gjykatat, ministritë në veçanti, si dhe misionet ndërkombëtare të atashuara në vendin tonë. Në pjesën përmbyllëse të raportit vjetor të Prokurorisë së Përgjithshme, që do të lexohet në Kuvend nga kryeprokurorja, listohet ecuria e marrëdhënieve me këto institucione, duke specifikuar aspektet pozitive dhe ato negative. Për sa i përket Kuvendit të Shqipërisë, Prokuroria kërkon rritjen e fondeve buxhetore dhe garantimin e pavarësisë së menaxhimit të këtyre fondeve si nevojë të domosdoshme për këtë institucion. Më tej, organi i akuzës kërkon mbështetjen e Kuvendit për një sërë reformash kryesisht ligjore që lidhen kryesisht me kufizimin e imunitetit për një kategori të caktuar personash, duke krijuar kështu lehtësi për hetimin kryesisht për ve-

prat penale të korrupsionit apo pastrimit të parave. “Ndërhyrja në Kodin e Procedurës Penale me qëllim pezullimin e afateve të parashkrimit të ndjekjes penale për persona me imunitet, për sa kohë gëzojnë këtë status”, - është një nga kërkesat e prokurorisë drejtuar Kuvendit.

Gjithashtu, prokuroria kërkon amendimet e nevojshme ligjore me qëllim vënien në lëvizje të Kolegjeve të Bashkuara dhe Gjykatës Kushtetuese nga Prokuroria e Përgjithshme, të drejtë të cilën akuza nuk e ka aktualisht.

Kritikat për policinë Në vazhdën e marrëdhënieve me institucionet, një vend të rëndësishëm zënë raportet e prokurorisë me Ministrinë e Brendshme, e veçanërisht me Policinë e Shtetit, ku shprehen një sërë pakënaqësish nga institucioni i akuzës. Niveli profesional i oficerëve të policisë, paqëndrueshmëria e tyre në detyrë, ulja e numrit të referimeve të veprave penale në prokurori apo moszbulimi i krimeve të rënda, sipas Prokurorisë së Përgjithshme janë disa prej mangësive të Policisë. “Në Policinë e Shtetit vazhdon të evidentohet shqetësimi lidhur me nivelin profesional dhe paqëndrueshmërinë në

Niveli profesional i oficerëve të policisë, paqëndrueshmëria e tyre në detyrë, ulja e numrit të referimeve të veprave penale në prokurori apo moszbulimi i krimeve të rënda, sipas Prokurorisë së Përgjithshme janë disa prej mangësive të Policisë.

detyrë të oficerëve të shërbimeve të policisë, faktorë të cilët kanë ndikuar qoftë në cilësinë, ashtu edhe në mbarëvajtjen e hetimeve”, - thuhet në raport. Po ashtu, një tjetër çështje e rëndësishme është edhe numri i ulët i veprave penale, kryesisht çështjet e korrupsionit që policia ka dërguar në prokurori përgjatë vitit 2011. “Vihet re tendencë në ulje e referimeve të ardhura në prokurori nga Policia e Shtetit për vitin 2011, tek e cila do të veçonim tendencën në ulje të referimeve për veprat penale në lidhje me korrupsionin dhe trafikun e narkotikëve”. Moszbulimi i ngjarjeve të rënda të ndodhura përgjatë vitit të shkuar, sipas prokurorisë është një tjetër problem shqetësues që haset në marrëdhëniet me Policinë e Shtetit. “Vazhdon të ketë probleme në lidhje me zbulimin e krimeve të rënda, siç janë vrasjet dhe vjedhjet që kanë tendencë në rritje”, - thotë prokuroria, e cila bën përgjegjëse strukturat e policisë për mungesë eficience në punën operative. “Vlerësojmë se ka mangësi të theksuara në grumbullimin e informacioneve operative cilësore dhe të besueshme në terren nga ana e strukturave përgjegjëse të Policisë së Shtetit, drejtim në të cilin duhet të punohet më me seriozitet dhe profesionalizëm”, - citohet në raport.

Për gjyqësorin Lidhur me punën e gjykatave në trajtimin e rasteve të korrupsionit, prokuroria sugjeron krijimin e një trupe gjyqësore të specializuar vetëm për gjykimin e çështjeve të tilla, pasi në shumë raste vërehet një qëndrim i ndryshëm i gjykatës nga ai i prokurorisë për çështjet e korrupsionit. Marrëdhëniet me institucionin e Presidentit dhe Këshillin e Ministrave konsiderohen si korrekte dhe normale nga ana e Prokurorisë së Përgjithshme, e cila thotë se në raport me institucionin e Kryeministrisë, është orientuar puna drejt prioriteteve të shpallura për integrimin e vendit dhe luftën kundër kriminalitetit.

119

Vrasje kanë ndodhur gjatë vitit 2011 në vend. Prokuroria evidenton se ka një rritje të krimeve kundër jetës dhe se problem mbeten rastet e pazbardhura

Prokuroria: Tejkalim kompetencash nga Ministria e Drejtësisë Organi i akuzës dhe Ministria e Drejtësisë, përplasje për inspektimet e prokurorëve.

“Inspektimi nxori 27 procedime me shkelje, por në analizën tonë vetëm 1 rast rezultoi i tillë” Tiranë Marrëdhëniet me Ministrinë e Drejtë-

sisë janë një tjetër çështje ku Prokuroria e Përgjithshme ndalet në raportin përfundimtar, duke akuzuar këtë institucion për tejkalim kompetencash në inspektimet që kryen.

Prokuroria i referohet një inspektimi tematik të Ministrisë së Drejtësisë në 15 prokurori, ku në total janë kontrolluar 36 çështje, por në asnjë prej tyre inspektorët nuk kanë shfaqur vërejtje për punën e prokurorëve.

Por marrëdhëniet mes Prokurorisë së Përgjithshme dhe Ministrisë së Drejtësisë duket se janë tensionuar pas një inspektimi

që ky institucion ka kryer në Prokurorinë e Krimeve të Rënda, ku sipas raportit janë vërejtur shkelje të shumta. Por prokuroria, pas analizës së kryer dhe ekspertimit nga ana e saj, ka arritur në përfundimin se nga të gjitha shkeljet e pretenduara në raportin e Ministrisë së Drejtësisë, vetëm në një rast janë vërejtur parregullsi, të cilat kanë ndikuar drejtpërdrejt në marrjen e vendimit për këtë çështje. Duke iu referuar raportit vjetor të Prokurorisë së Përgjithshme, rezulton se gjatë vitit 2011 Ministria e Drejtësisë ka bërë një kontroll në Prokurorinë për Krime të Rënda për periudhën 2008-2010. “Kontrolli u ushtrua për 76 çështje penale, nga të cilat 64 janë përfunduar me vendim pushimi dhe për 12 është vendosur mosfillimi i procedimit. Ky kontroll përfshin veprimtarinë e 18 prokurorëve. Nga 76 çështje të inspektuara kanë rezultuar sipas inspektorëve të Ministrisë së Drejtësisë me shkelje 27 procedime”, - thuhet në raportin vjetor të Prokurorisë së Përgjith-

shme. Por akuza qendrore thotë se pas verifikimeve të kryera nga ana e tyre për raportin e Ministrisë së Drejtësisë shkeljet e ngritura, vetëm në një rast kanë ndikuar drejtpërdrejt në vendimmarrje të gabuar, vendim ky që është shfuqizuar. “Për shkeljet e tjera të pretenduara edhe kur ato janë konstatuar si të sakta, nuk kanë qenë të tilla që të kenë ndikuar në vendimmarrjen për zgjidhjen e çështjes. Çmojmë të nënvizojmë faktin se një pjesë e pretendimeve të Ministrisë së Drejtësisë të bëra prezente në raportin e kontrollit dhe që lidhen me shkeljet e kryera nga prokurorët në fazën e hetimeve paraprake, janë në kapërcim të kompetencave që ka Ministria e Drejtësisë për kontrollin që ushtron në prokurori, pasi lidhen me vlerësimin e bazueshmërisë në ligj të vendimmarrjes së prokurorit, kompetencë e cila i takon kontrollit gjyqësor dhe kontrollit të prokurorit më të lartë”, - thuhet në raportin vjetor të Prokurorisë së Përgjithshme. L.Bakillari

E hënë, 5 mars 2012 www.mapo.ala

MAPO

3

Analiza e kriminalitetit: shtohen rastet e vrasjeve nga persona me arsim të lartë dhe numri i të miturve të implikuar në krime

Identikiti i një vrasësi shqiptar: arsim 9-vjeçar, i papunë dhe i paskeduar Raporti i Prokurorisë së Përgjithshme thotë se çdo muaj në Shqipëri vriten 10 persona. Vjedhjet zënë 41 % të të gjitha krimeve dhe shënojnë rritje nga viti në vit. Prokuroria: Të ashpërsohen dënimet. Amnistia fiskale dhe dokumentet biometrike ulin krimet e doganave dhe të trafikimit Tiranë Vrasësit e 2011-ës u përkasin të gjitha kategorive sociale. Edhe pse identikiti më i përhapur i një vrasësi potencial shqiptar mbetet ai i një personi me arsim 9-vjeçar, i paskeduar më parë dhe i papunë, gjatë vitit që lamë pas ka një shtim të personave me arsim të lartë, madje nëpunës publikë të proceduar për këtë krim të rëndë.

Të dhënat shqetësuese vijnë nga raporti i Prokurorisë së Përgjithshme, dorëzuar në Kuvend pak ditë më parë, ku bëhet me dije se gjatë vitit 2011 janë vrarë 119 persona si dhe janë plagosur rëndë 48 të tjerë. Sipas analizës së

kriminalitetit të Prokurorisë, “armata” e të proceduarve për krime kundër jetës përbëhet nga persona me arsim 9-vjeçar dhe të papunë, plot 337 të tillë. Vendin e dytë në listë e zënë 117 të proceduarit me arsim të mesëm dhe 16 me arsim të lartë. Tendenca e krimeve kundër jetës është e fokusuar në zonat urbane, ndërsa Tirana vazhdon të mbajë vendin e parë, e ndjekur nga Durrësi, Lezha, Vlora dhe Fieri.

rënia drastike

Përgjysmohen çështjet e korrupsionit, ja arsyet

8015

Vjedhje janë raportuar në vend gjatë vitit 2011, duke shënuar sërish rritje nga një vit më parë. Peshën më të madhe e mban qyteti i Tiranës

64

Procedime penale kundër korrupsionit janë shënuar në vitin që lamë pas, ose thuajse gjysma e rasteve të hetuara një vit më parë. Vetëm 34 të pandehur nën akuzë

Gjatë vitit 2011, procedimet penale kundër korrupsionit janë përgjysmuar. E megjithatë, Prokuroria është e bindur se ky tregues në letër pozitiv, nuk përkon me realitetin. Statistikat tregojnë se gjatë vitit 2011 janë nisur 64 procedime penale për krimin e korrupsionit, kur një vit më parë shënoheshin 112 të tilla. Në raport të drejtë me procedimet është ulur edhe numri i të hetuarve, 80 në tillë. Rënie drastike kanë edhe kazuset gjyqësore, ku është ngritur akuzë për 34 të pandehur, ndërsa një vit më parë kjo shifër ishte 120. “Në lidhje me tendencën në ulje të procedimeve penale kundër korrupsionit konstatojmë se nuk i përgjigjet realitetit. Ky tregues vjen si rrjedhojë e uljes së referimeve kryesisht nga Policia e Shtetit si dhe mosndëshkueshmëria në mënyrën e duhur nga sistemi gjyqësor për raste për të cilat është ngritur akuzë dhe është dërguar çështja në gjykatë”, thuhet në raportin e Prokurorisë.

Vjedhjet Një krim që njeh vetëm kurbë rritëse është ai i vjedhjeve në Shqipëri.

Edhe për vitin që lamë pas, vjedhjet, grabitjet me armë e dhunë apo ato përmes mashtrimit vazhdojnë të mbajnë kreun e klasifikimit në listën e gjatë të kriminalitetit në Shqipëri. Sipas raportit të Prokurorisë, vjedhjet e të gjitha formave zënë 41.01 % të të gjitha krimeve në vendin tonë, duke sfiduar nga viti në vit me dy tregues negativë: shtim të rasteve dhe ulje të zbulueshmërisë. Gjatë vitit 2011, organi i akuzës ka regjistruar 8015 procedime për vjedhjet, nga 7706 që kanë qenë në vitin 2010. Prokuroria e Përgjithshme bën apel për një politikë më të ashpër dënimesh nga drejtësia për krimet e vrasjes dhe vjedhjes, si një mënyrë për të mbajtur nën fre shifrat në rritje nga viti në vit . “Organi i Prokurorisë ka ashpërsuar politikën e dënimit ndaj autorëve të këtyre veprave penale. Kësaj politike dënimi edhe për vitin 2011 vlerësojmë se nuk i është përgjigjur me ashpërsinë e duhur gjykata, që përgjithësisht ka dhënë masa dënimi më të zbutura”, thuhet në raport. Një tjetër shqetësim i ngritur nga prokuroria është shtimi i numrit të të miturve, të implikuar në vjedhje, çka nxjerr zbuluar mungesën e një sistemi efikas për ndëshkueshmërinë e fëmijëve-hajdutë. Të njëjtën tendencë shqetësuese kanë edhe krime të tjera si mashtrimet, shkatërrimi i pronës, kundërshtimi i policisë apo veprat që lidhen me lojërat ilegale të fatit.

Krimet në ulje Është interesante se si nismat e marra nga politika ndikojnë direkt në hartën e kriminalitetit në vend.

Në raportin e Prokurorisë, si të tillë identifikohen amnistia fiskale, e cila ka ulur krimet penale që lidhen me doganat dhe tatimet apo nxjerrja e kartave dhe pasaportave biometrike, që ka sjellë rënien e numrit të falsifikimit të dokumenteve. Trafiku i qenieve njerëzore shënon të njëjtën kurbë zbritëse, në kushtet e liberalizimit të vizave e kur shoqëria është mjaftueshëm e sensibilizuar për të mos rënë pre e trafikantëve. Por të dhënat statistikore nuk përkojnë në realitet me procedimet për korrupsionin, që duket se kanë shënuar rënie vetëm në letër. Raporti i Prokurorisë për vitin 2011 pritet të lexohet në Kuvend nga kryeprokurorja Ina Rama në ditët në vazhdim.

4

MAPO

e hënë, 5 MARS 2012 www.mapo.al

politika

Prifti: “Fitoj si deputet sa herë të garoj” Unë kam një rreth mbështetësish personal, kam votues që vijnë dhe votojnë për mua pavarësisht forcës politike që mund të përfaqësoj. Mund të bëhem deputet edhe nëse kandidoj si i pavarur. Për këtë jam i sigurt.

Por çdo gjë varet nga vendimi im.

Prifti: Partia e Topit do shkaktojë efektin e LSI te e djathta Deputeti Dritan Prifti, në një intervistë për agjencinë e lajmeve NOA.al, flet për zhvillimet e fundit politike në vend dhe strategjinë politike që do të ndjekë në të ardhmen..

Së fundmi ju shohim të distancuar nga politika dhe nga prezenca në media, cilat janë arsyet?

Jam pak i lodhur me gër-vër-et e politikës së përditshme dhe kam preferuar të qëndroj i tërhequr pak. Çdo politikan bën mirë që të gjejë momente dhe të vëzhgojë nga larg ç’bëhet, të reflektojë për veten dhe të planifikojë me kujdes të ardhmen. Unë jam politikan që kur flas shkaktoj tronditje, turbullira dhe reagime tek të tjerët. Më shkoi jeta duke luftuar, ndaj këtë kohë kam preferuar të bëj pak pushim, për të rimbledhur energji, forca dhe rizgjedhur një strategji për të ardhmen. Do vazhdoj të qëndroj dhe pak kohë larg politikës së përditshme aktive.

Cili do jetë pozicionimi juaj politik, a do ketë një afrim sërish me LSI-në apo me ndonjë faktor tjetër politik?

Unë jam i pozicionuar në opozitë dhe s’kam asnjë plan të flirtoj me asnjë parti të mazhorancës, përfshirë edhe LSI-në. Kontributi im më i madh mund të jepet në Partinë Socialiste, por kjo mbetet për t’u parë. Një gjë është e sigurt, që unë jam i majtë dhe do kontribuoj vetëm majtas.

Cilat janë raportet tuaja me zotin Edi Rama, a keni pasur ftesë për të qenë në radhët e kësaj partie?

Me Edi Ramën kam raporte normale. Kemi biseduar dhe për kontributin tim të ardhshëm politik, por unë nuk jam i gatshëm të përfshihem në asnjë forcë politike për momentin. Mbas disa muajsh do të duhet të ulem me Edi Ramën sërish për të folur në detaje. Unë nuk kam pretendime dhe as kushte për të ndihmuar Partinë Socialiste dhe opozitën. E ndiej për detyrë të kontribuoj për të sjellë opozitën në pushtet.

A keni menduar në ndonjë moment të largoheni përfundimisht nga politika, cilat kanë qenë arsyet?

Vitin e fundit kam menduar shpesh të largohem

Raporti me PS-në Me Edi Ramën kam raporte normale. Kemi biseduar dhe për kontributin tim të ardhshëm politik, por unë nuk jam i gatshëm të përfshihem në asnjë forcë politike për momentin.

Mbas disa muajsh do të duhet të ulem me Edi Ramën sërish për të folur në detaje.

Unë nuk kam pretendime dhe as kushte për të ndihmuar Partinë Socialiste dhe opozitën

nga politika, sepse jam ndier i lodhur dhe i pakënaqur me lojën. Politika në fakt është shumë e pistë në Shqipëri.

Nuk ka rregulla loje të drejta, nuk ka moral dhe nuk ka ndershmëri. Në Shqipëri politikën e kanë monopol 2 partitë e mëdha. Ato bëjnë ligjet që u duhen atyre, dhe jo Shqipërisë. Ato të vjedhin votat nëse ti nuk je brenda tyre. Ato diktojnë natyrën e demokracisë dhe panoramën politike në vend.

Në këto kushte, pa pasur mbështetjen e njërës apo tjetrës nga dy partitë e mëdha, nuk ke asnjë siguri karriere në politikën shqiptare. Unë nuk jam tip që iu servilosem shefave të partive. Në këto kushte, mbetet opsion për mua të largohem nga politika aktive, t’i kushtohem jetës private, familjes dhe biznesit. Kam shumë projekte jashtë politikës dhe nuk kam aspak frikë nga e ardhmja. Sido që të vijnë punët, unë do jem shumë mirë në çdo aspekt.

Në zgjedhjet e radhës që mbahen pas afro 1 viti, a do ju shohim sërish duke garuar për mandatin e deputetit?

Nëse unë do vendos të jem përsëri deputet, nuk ka asnjë dyshim që mund të bëhem. Unë kam një rreth mbështetësish personal, kam votues që vijnë dhe votojnë për mua pavarësisht forcës politike që mund të përfaqësoj. Mund të bëhem deputet edhe nëse kandidoj si i pavarur. Për këtë jam i sigurt. Por çdo gjë varet nga vendimi im.

Cili është komenti juaj për zhvillimet e reja politike, partinë e zotit Topi dhe Aleancën Kuq e Zi? Për mua, këto zhvillime në të djathtën shqiptare janë shumë shpresëdhënëse. Jemi në një situatë si ajo që krijoi dalja e LSI-së në vitin 2004. LSI ishte faktori i vetëm që bëri Fatos Nanon të humbë zgjedhjet në 2005-ën dhe të kalojë në opozitë. Shqipëria kishte nevojë të largonte disa figura që s’kishin çfarë ofronin më në politikë dhe LSI-ja e realizoi atë në 2005. Sot Shqipëria ka nevojë të largohet Berisha nga politika dhe Aleanca Kuq e Zi dhe partia që pritet të formojë Presidenti Topi, garantojnë humbjen e Berishës. Në këtë kuptim, partitë e reja që po lindin djathtas janë shpresa më e madhe sot për ndryshim dhe largimin e Berishës. Ka ardhur koha që Berisha të largohet nga pushteti me të njëjtin mekanizëm që erdhi në pushtet. E djathta shqiptare sot është e papërfaqësuar politikisht.

PD-ja u kthye në një parti hermetike që mbron interesa klan o r e, d h e j o p r o gramore. Bamir Topi është një figurë bindëse për të përfaqësuar të djathtët e vërtetë në Shqipëri. Ai ka

Bamir Topi dhe Sali Berisha

Për presidentin Nëse do të jem pjesë e PS, do votoj sipas vendimit të PS, por nëse do jem i pavarur, do vendos vetë në përshtatje me emrat që konkurrojnë.

Ka politikanë që kanë filluar fushatën për president dhe kanë ardhur deri tek unë me kërkesë për votën time.

Ndonjë prej tyre më pëlqen dhe mund ta votoj.

treguar ndjeshmëri bindëse për shtresën e persekutuar të komunizmit, për shtresën e ish-pronarëve, për shtresën e biznesit të madh dhe të mesëm shqiptar. Ai është një figurë e pakorruptuar, figurë e pastër intelektuale, politikan në eksperiencë të vyer 20-vjeçare, por dhe një njeri energjik dhe aspak konfliktual, që jep shpresë dhe i duhet të djathtës në vend.

Kreshnik Spahiu, gjithashtu ka bërë një punë të lavdërueshme me AK. Në skenën politike shqiptare ka vend për një forcë politike nacionaliste, që përtej servilizmit bajat politik të partive tradicionale politike, të ngrejë fort zërin për interesin kombëtar. Aleanca Kuq e Zi po e bën shumë mirë këtë dhe duket se është masivizuar ndjeshëm.

Në kuadër të zgjedhjeve presidenciale së fundmi është përfolur edhe kandidatura e zotit Nano për president, si e shikoni këtë kandidaturë, a mendoni se

do gjejë mbështetje?

Nuk besoj se rikthimi tek figura që janë larguar nga populli me votë, do të ishte zgjidhje për Shqipërinë. Asnjë pazar politik, asnjë politikan nuk duhet të guxojë të riciklojë figura që populli i ka dënuar me votë në zgjedhje të drejtpërdrejta. Nuk besoj se Fatos Nano ka shanse në lojën për presidentin, por kurrë nuk duhet thënë kurrë. Është shpejt për të folur për presidentin e ri.

Vota juaj për presidentin si do jetë, si opozita, apo do keni vendim të pavarur?

Nëse do të jem pjesë e PSsë, do votoj sipas vendimit të PS, por nëse do jem i pavarur, do vendos vetë në përshtatje me emrat që konkurrojnë. Ka politikanë që kanë filluar fushatën për president dhe kanë ardhur deri tek unë me kërkesë për votën time.

Ndonjë prej tyre më pëlqen dhe mund ta votoj.

Intervistoi: Ariola Ymeraj/ NOA.al

e hënë, 5 MARS 2012 www.mapo.al

MAPO

5

Shehu: Partia e Topit nuk dëmton PD TIRANË Për deputetin demokrat, Tritan Shehu, largimi i Gazmend Oketës nga PD-ja është një lëvizje e gabuar e tij. “Për mua, është një vendim personal i gabuar, krejt i gabuar, të cilin unë realisht nuk kam dëshirë ta komentoj, sepse çdo

njeri në një vend demokratik, në një ambient demokratik merr vetë vendimet e veta dhe zgjedh forcën politike që do shkojë”, - tha Shehu.

Deputeti i PD-së komentoi dje edhe partinë e re që pritet të themelojë Bamir Topi, e cila do t’i

përkasë qendrës së djathtë. “PD është liderja e së djathtës shqiptare dhe forcën e saj nuk e bazon nga ekzistenca e partive të tjera që mund të jenë në një hapësirë politike. Unë mendoj se PD-ja nuk preket nga shtimi apo

pakësimi i një apo dy partive në listën e gjatë prej rreth 70 partish që ka Shqipëria. Konsolidimi i saj nuk lidhet me këtë dhe as fitorja e saj e sigurt e 2013-ës nuk mund të ndryshojë në lidhje me të tillë elementë”,- tha ai.

Tritan Shehu

Incidenti me Topin, Protokolli: Nuk na pyetën, e bëri Bashkia Në një vendim të qeverisë, Protokolli i Shtetit është i përjashtuar nga organizimi i veprimtarive festive për 100-vjetorin e shpalljes së Pavarësisë. Rolin kryesor në këtë komision e ka Kryeministri dhe disa ministra.

Elbasan, 600 të rinj anëtarësohen në PS ELBASAN Takimi i zhvilluar në

kinema “Millenium” në Elbasan shënjoi dje anëtarësimin e 600 të rinjve në Partinë Socialiste. Edi Rama ndodhej në këtë takim për të shpërndarë kartat e anëtarësisë, ndërsa u bëri thirrje të rinjve që të bëhen pjesë e Partisë Socialiste për një program që do të vendosë frymën e së drejtës. “Bëhuni përfaqësues të vizionit tonë të përbashkët ‘Për një Rilindje Shqiptare’. Bëhuni përfaqësues të ideve tona të ndryshme rrënjësisht nga ato të atyre që qeverisin sot si s’ka më keq Shqipërinë. Bëhuni përfaqësues të rrugës sonë që padyshim falë jush, sot është bërë më e besueshme edhe për shumë të tjerë si ju. Ju jeni secili një forcë e ndryshimit dhe bëheni veten tuaj forcën për ndryshimin që ju meritoni, sepse nuk ka asnjë dyshim që do ta mbërrini ndryshimin vetëm duke e bërë të ndodhë me forcën tuaj, të vendosur dhe të bashkuar me tonën dhe me të gjithkujt që mendon

Edi Rama në Elbasan

se meriton një vend më të mirë se ky ku sot jetojmë”, - tha dje Rama. Ai theksoi gjithashtu se të merresh me politikë, jo domosdoshmërisht do të thotë të bëhesh politikan. “Të marrit me politikë do të thotë të jesh më shumë sesa një njeri i mirë, do të thotë të jesh një qytetar i mirë.

Politika është një garë, konkurrencë, por pse jo dhe një mundësi e mirë karriere”, - u shpreh kryesocialisti.

TIRANË Protokolli i Shtetit e ka parë të arsyeshme që të reagojë për mospjesëmarrjen e Presidentit të Republikës, Bamir Topi në ceremoninë e 2 Marsit në Lezhë, vetëm dje përmes një njoftimi zyrtar. “Protokolli i Shtetit sqaron se aktiviteti i mbajtur në Lezhë më 2 Mars, me rastin e 568-vjetorit të Besëlidhjes së Lezhës, ka qenë ideuar, organizuar dhe menaxhuar nga Bashkia e qytetit Lezhë. Lista e pjesëmarrësve, ftesat dhe lista e folësve janë bërë dhe menaxhuar nga organizatorët dhe nuk ka pasur të bëjë aspak me Protokollin e Shtetit. Protokolli i Shtetit vepron mbi bazën e Ceremonialit të Republikës së Shqipërisë dhe në zbatim të tij mbikëqyr mbarëvajtjen nga ana protokollare të aktiviteteve ku marrin pjesë personalitetet më të larta të shtetit shqiptar, përfaqësues të shteteve të tjera dhe të trupit diplomatik”, - thuhet në deklaratën zyrtare të shpërndarë dje nga Ministria e Punëve të Jashtme. Sipas njoftimit, Protokolli i Shtetit ka qenë në kontakt me institucionet e Presidentit, Kryetarit të Kuvendit, Kryeministrit dhe me trupin diplomatik në Tiranë, lidhur me vendosjen protokollare të personaliteteve sipas hierarkisë shtetërore të përcaktuar në ceremonialin zyrtar.

Nga ceremonia e Lezhës

Incidenti i krijuar pak ditë më pas me Presidentin e Republikës, Bamir Topi, duket se nuk do të jetë i fundit gjatë organizimit të veprimtarive festive Vendimi i qeverisë

Incidenti i krijuar pak ditë më pas me Presidentin e Republikës, Bamir Topi, duket se nuk do të jetë i fundit gjatë organizimit të veprimtarive festive për “Vitin e 100-vjetorit të Pavarësisë”. Pak kohë më parë, në një vendim të Këshillit të Ministrave për krijimin e komisionit shtetëror me rastin e 100-vjetorit të Pavarësisë, Protokolli i Shtetit nuk ishte i përfshirë në asnjë paragraf. Që do të thotë se organizimi i veprimtarive festive për këtë vit të shënuar do të varet nga tekat e

Kryeministrit, apo ministrave që janë pjesë e këtij komisioni. Në këtë komision, krahas listës së gjatë të ministrave pjesëmarrës janë të ftuar si anëtarë edhe kryetari i Akademisë së Shkencave; drejtori i Përgjithshëm i Arkivave të Shtetit; drejtori i Bibliotekës Kombëtare, si dhe drejtori i Qendrës së Studimeve Albanologjike. Ky komision është ngarkuar të marrë të gjitha masat për hartimin e planit të veprimit dhe kalendarin e festimeve, si dhe të përcaktojë llojet e veprimtarive festive në kuadër të vitit jubilar “Viti i 100-vjetorit të Pavarësisë së Shqipërisë”. Me ftesë të Kryeministrit në këtë komision janë ftuar të marrin pjesë edhe: zëvendëskryeministri i Republikës së Kosovës, zëvendëskryeministri shqiptar i Republikës së Maqedonisë, një përfaqësues i shoqatës kulturore “Vatra”, një përfaqësues i Këshillit Kombëtar Shqiptaro-Amerikan (NAAC), si dhe një përfaqësues i shqiptarëve të Malit të Zi dhe arbëreshëve të Italisë.

Hoti: Topi u tha të huajve se PD e Lezhës do protestonte kundër tij TIRANË Dy ditë më parë, përmes një njoftimi zyrtar të shpërndarë nga Presidenca, Presidenti i Republikës, Bamir Topi njoftonte se kishte konfirmuar pjesëmarrjen në ceremoninë që do të mbahej në Lezhë, deri në orët e fundit të përgatitjes së ceremonisë ku zyrës së tij të kabinetit iu komunikua befas se do t’i hiqej fjala. Në të tilla raste, Partia Demokratike nxjerr versionin e saj që është krejt i kundërt nga sa vetë kreu i shtetit pretendonte publikisht. Deputetja e PD së Lezhës, Paulina Hoti, pjesë e ceremonisë së 2 Marsit, deklaroi dje se Topi u ka servirur të huajve një tjetër variant, në të cilin PD-ja e Lezhës do të organizonte një protestë kundër tij. “Për bojkotin e festës, zoti Topi që nuk u konfirmoi asnjëherë autoriteteve të Lezhës ar-

Paulina Hoti

dhjen në këtë festë, iu deklaroi të huajve dhe mediave ndërkombëtare se ai nuk do të shkonte më datë 2 mars në Lezhë, pasi Partia Demokratike e Lezhës do të “organizonte një protestë kundër tij”. Kurse

shqiptarëve u serviri motivin tjetër bajat, sipas të cilit anuloi pjesëmarrjen pasi “nuk ishte lejuar të fliste”.

Ndërsa zoti Rama deklaroi se nuk kishte marrë ftesë për festimet në Kuvendin e Lezhës. Unë jam sot këtu për të deklaruar me përgjegjësi të plotë se pretendimi i zotit Topi, se më 2 mars Partia Demokratike e Lezhës do të organizonte një proteste kundër tij është pjellë e një fantazie të sëmurë, trillim banal, identik me mashtrimin e tij të mëparshëm, siç ishte ai që ligjin e Lustracionit nuk e ktheu pasi ishin ‘përgatitur ta gjuanin me gurë dhe me vezë’’, - tha dje deputetja Hoti. Sipas saj, ky është një tjetër trillim që i shtohet një tjetër incidenti lidhur me mospjesëmarrjen e tij gjatë hapjes së ambasadës së Kosovës në Tiranë.

6

MAPO

e hënë, 5 MARS 2012 www.mapo.al

kronikë

Vritet 33-vjeçari në Kelmend, policia në kërkim të autorëve Gjovalin Vuçinaj 33 vjeç, është vrarë me armë zjarri mbrëmjen e së dielës në fshatin Vukël të komunës së Kelmendit në Malësi të Madhe. Viktima është qëlluar në afërsi të banesës së tij, ndërsa i plagosur ka mbetur dhe shtetasi Bardhok Grizhaj, banor i këtij fshati. I plagosuri është dërguar drejt

spitalit të Shkodrës dhe mësohet se ka dy plumba në trup, ndërsa ka qenë i rastësishëm në ngjarje pasi objekt ka qenë viktima. Policia akoma nuk e ka identifikuar autorin dhe nuk e ka zbardhur motivin e ngjarjes, kjo dhe për shkak të largësisë së vendit ku ajo ka ndodhur,terrenit të vështirë dhe pranisë

së konsiderueshme të dëborës atje.

Burime nga Kelmendi pohojnë se viktima kishte pasur një konflikt me disa persona para rreth 2 muajsh, konflikt ky i shoqëruar dhe me përleshje fizike.

Dyshohet se vrasja ka lidhje me këtë, por policia akoma nuk ka një version të saj për autorin dhe motivin.

Dëshmia e banorit: Desh na mbyti tymi Një nga banorët ka treguar orën e panikut në pallatin që u përfshi nga flakët në afërsi të “Zogut të Zi”. “Ishte e pamundur të qëndroje në shtëpi nga tymi”, - ka treguar ai ndërsa thotë se situata ka qenë e rëndë, pasi ata mbetën të izoluar në ballkone.

Gjatë operacionit për shuarjen e zjarrit dje te “Zogu i Zi”

Zjarri përfshin pallatin, për 40 minuta dhjetra banorë në panik Frika përfshiu banorët e një pallati te “Zogu i Zi”, të cilët u izoluan për rreth 1 orë nga zjarri që mendohet të jetë shkaktuar nga një shkëndijë elektrike. Flakët dogjën edhe një fabrikë poliesteroli në Allias Habjon Hasani

Dy zjarre të fuqishme kanë përfshirë pasditen e djeshme dy zona të banuara në Tiranë duke rrezikuar jetën e qindra banorëve. Pak minuta pas zjarrit të rënë në një fabrikë poliesteroli në Allias, një tjetër zjarr u regjistrua në një pallat tek “Zogu i Zi”, duke terrorizuar dhe izoluar për më shumë se 40 minuta qindra banorë që kanë luftuar me panikun, pasi e gjithë struktura e pallatit u përfshi nga një re tymi.

Paniku

Si pasojë e këtij zjarri, banorët e pallatit e kishin të pamundur të dilnin nga shtëpitë e tyre dhe u desh

ndërhyrja nga jashtë për të nxjerrë nga shtëpitë një fëmijë të vogël dhe nënën e tij, si dhe disa banorë të tjerë që patën problem nga tymi. Për t’i shpëtuar tymit banorët dolën nëpër ballkone, ndërsa në fytyrë mbanin peshqirë e çarçafë për të eliminuar asfiksimin nga tymi ndërsa kërkonin ndihmë. Paniku ka zgjatur për rreth një orë, por shërbimi i zjarrfikësve, forcat RENEA, gjithashtu edhe policia kanë mundur të evakuojnë rreth 120 banorë e të shuajnë flakët. Mes personave të evakuuar ishte edhe një foshnje disamuajshe, e cila u arrit të zbritej me shkallë që nga kati i 10-të i banesës. Sipas punonjësve të ekipeve të kërkim-shpëtimit, fillimisht zjarri ka rënë në një apartament që ndodhet në katin e 14 të pallatit 15-katësh. “Zjarri ka rënë rreth orës 18:15 dhe menjëherë në vendngjarje kanë mbërritur forcat zjarrfikëse, të cilat për punë 10 minutash kanë shuar zjarrin në apartament. Por problemi ishte se nëpërmjet gropës së ashensorit tymi u shpërnda në të gjithë pallatin dhe banorët e kishin të pamundur të zbrisnin, të paktën ata nga

situatën ndërsa shtëllungat e tymit janë shpërndarë.

Shkaku

Ka qenë një shkëndijë elektrike ajo që i ka vënë zjarrin apartamentit në katit e 14-të, ndërsa banorët e kësaj familjeje janë larguar menjëherë nga shtëpia dhe janë futur në apartamentet e një kati më poshtë kati i katërt e sipër, pasi shkalla ishte e gjitha e bllokuar dhe sistemi elektrik kaloi i gjithi në kolaps”, - tha dje një dëshmitar i ngjarjes. Pas pothuajse dy orësh punë intensive zjarrfikësit kanë shuar flakët e zjarrit në katet e sipërme të pallatit, si dhe kanë vënë nën kontroll përfundimtar

Ka qenë një shkëndijë elektrike ajo që i ka vënë zjarrin apartamentit në katit e 14-të, ndërsa banorët e kësaj familjeje janë larguar menjëherë nga shtëpia dhe janë futur në apartamentet e një kati më poshtë, pasi e kishin të pamundur të zbrisnin deri në fund të pallatit për shkak se ashensori dhe rrjeti elektrik nuk funksiononte dhe se shkallët e pallatit ishin të përfshira nga tymi. Mësohet se që nga kati i katërt i pallatit dhe deri në katin e 15-të për banorët ka qenë e pamundur të dilnin nga shtëpitë dhe i vetmi opsion shpëtimi nga tymi asfiksues ka qenë dalja në ballkone.

Menjëherë, rreth 20 forca të gatshme të pajisura me bombola oksigjeni u kanë ardhur në ndihmë banorëve dhe është bërë gradualisht evakuimi i një pjese të pallatit. Gjatë aksionit të shuarjes së zjarrit është dashur edhe heqja e energjisë elektrike që ka krijuar panik mes banorëve, të cilët kanë dalë nëpër ballkone në kërkim të ndihmës.

Në cilin kat jetoni?

Në katin e gjashtë. Çfarë ndodhi në pallat?

Nuk e di të saktë çfarë ka ndodhur, por di vetëm që për pak sa nuk na mbyti tymi.

Si e kuptuat që kishte rënë zjarr?

Ndjeva tym në shtëpi dhe hapa derën, porsa hapa derën pashë një shtëllungë të madhe që vinte nga dhoma e ashensorit, dukej si tym por edhe si flakë. U futa menjëherë në shtëpi, ula limitatorin kryesor dhe shkova së bashku me fëmijët në ballkon ku kemi pritur deri në këto momente.

Ishte e pamundur të zbrisnit poshtë?

Edhe brenda në shtëpi nuk rrihej nga tymi e jo më në korridoret e pallatit. Dolëm në ballkone dhe kërkuam ndihmë. Nuk merret vesh nga vinte tymi, disa thonë nga kabina elektrike poshtë, por fakti që zjarrfikëset kanë ndërhyrë në katin e 14-të në fillim i bie që të ketë pasur një zjarr në katet e mësipërme. Falë Zotit gjithçka shkoi mirë.

Digjet fabrika e poliesterolit Zjarri i parë në kryeqytet ka rënë dje në një fabrikë poliesteroli në zonën e Alliasit në kryeqytet. Flakët mendohet të kenë filluar rreth orës 18:00 dhe kanë qenë të menjëhershme. Zjarri mendohet të ketë shpërthyer pasi disa fëmijë kanë ndezur një kosh plehrash pranë fabrikës, i cili i ka vënë flakën edhe poliesterolit që është një lëndë mjaft e djegshme. Ky është rasti i dytë që një fabrikë e tillë digjet në kryeqytet.

Ndërhyn për të ndarë sherrin, plagoset polici Një punonjës i policisë është plagosur me sende të forta gjatë ndërhyrjes për të shmangur një sherr mes disa të rinjve. Ngjarja ka ndodhur në zonën e njohur si “Fusha e aviacionit”, në afërsi të “21 Dhjetorit”, gjatë mbrëmjes të së shtunës. Efektivi i policisë, Nuredin.G. ka qenë duke pirë kafe në lagjen e tij, ndërsa disa metra më

larg një grup adoleshentësh ia kishte nisur debateve mes tyre. Pak minuta më vonë adoleshentët kanë lënë fjalët dhe kanë nisur të grushtohen. Polici është çuar menjëherë nga lokali dhe i është afruar grupit të adoleshentëve që ishin përfshirë në sherrin masiv. Të rinjtë duke mos kuptuar se personi që po hynte për t’i ndarë ishte në

fakt një efektiv policie, kanë nisur ta godasin dhe atë. Burime policore thanë dje se Nuredin G. është qëlluar disa herë me sende të forta dhe ka marrë disa plagë në kurriz dhe në kokë, por ndodhet jashtë rrezikut për jetën. Forca të tjera të policisë kanë shkuar në vendngjarje dhe kanë bërë të mundur shoqërimin e personave të përfshirë

në sherr. Mësohet se autori i plagosjes së punonjësit të policisë është 17-vjeçari A.M. Ai është shoqëruar në komisariat dhe tashmë akuzohet për ushtrim dhune ndaj punonjësit të policisë, ndërsa së bashku me të janë edhe 7 adoleshentë të tjerë që janë shoqëruar në komisariat për këtë ngjarje.

e hënë, 5 MARS 2012 www.mapo.al

rrethe

7

MAPO

Plagos komshiun aksidentalisht, pranga 42-vjeçarit Durrës-Një 33-vjeçar ka mbetur i plagosur me armë zjarri, pasi është qëlluar në mënyrë aksidentale nga fqinji i tij. Ngjarja ka ndodhur në orët e para të mëngjesit të së dielës, në një nga lokalet e zonës së Sukthit. I dëmtuari është dërguar menjëherë për në spitalin rajonal të Durrësit, ku pas marrjes së ndihmës së parë mjekësore ndodhet jashtë rrezikut për jetën.

Mjekët kanë bërë të ditur se 33-vjeçari me iniciale A. D. ka marrë një plumb në shpatull, çka nuk përbën rrezik për jetën. Menjëherë pas marrjes në dijeni të ngjarjes policia lokale ka nisur punën për zbardhjen e plotë të rrethanave të saj. Paraprakisht, nga hetimet e kryera në vendngjarje dyshohet që plagosja të jetë aksidentale dhe që 33-vjeçari të jetë plagosur

nga një plumb rikoshet. Sipas dëshmive të mbledhura në vendngjarje nga blutë mësohet se nuk janë dëgjuar të shtëna armësh dhe gjithçka mund të ketë ndodhur nga pakujdesia e personit që ka qëlluar. Policia ka vënë në pranga autorin e dyshuar të ngjarjes, i cili është shtetasi Adrian Bregu 42 vjeç, komshi i të plagosurit, ndërsa është sekuestruar dhe arma e krimit.

E.D

Antidroga sekuestron 140 kg hashash, trafikantët plumba mbi policinë Gjatë veprimeve të tyre për goditjen e kësaj tentative të trafikut të lëndëve narkotike, efektivat e policisë kanë ndeshur në rezistencën me armë të gjashtë personave të dyshuar si pjesëtarë të grupit që transportonte rreth 140 kilogramë marijuanë Gjirokastër Një grup trafikantësh hashashi është përleshur për 20 minuta me armë me policinë në momentin që ka rënë në një pritë të kësaj të fundit në kufi me Greqinë, ku 6 persona do kryenin shkëmbimin e drogës që deri aty ishte transportuar me mushka. Policia e Gjirokastrës njoftoi se ka sekuestruar 140 kilogramë lëndë narkotike nga Lazarati dhe arrestoi në flagrancë dy persona, ndërsa shpalli në kërkim katër të tjerë, të cilët janë arratisur pas shkëmbimit të zjarrit me forcat e rendit.

Operacioni

Antidroga e Gjirokastrës njoftoi se ka sekuestruar një ngarkesë me lëndë narkotike, e cila transportohej nga fshati Lazarat në drejtim të zonës Delvinë-Sarandë me destinacion përfundimtar Greqinë. Gjatë veprimeve të tyre për goditjen e kësaj tentative të trafikut të lëndëve narkotike, efektivat e policisë kanë ndeshur në rezistencën me armë të gjashtë personave të dyshuar si pjesëtarë të grupit që transportonte rreth 140 kilogramë marijuanë.

Sipas burimeve zyrtare në Drejtorinë e Policisë në Gjirokastër, operacioni antidrogë i koduar “Prita” është zhvilluar në malin e Sopotit, mbi fshatin Lazarat, Gjirokastër.

“Rreth orës 03:00 të mëngjesit të së dielës në rrugë operative ne morëm një informacion, sipas të cilit në zonën mbi fshatin Lazarat, Gjirokastër, tre persona po transportonin me kafshë ngarkese, mushka, një sasi të konsiderueshme lënde narkotike.

Grupi i transportuesve po ecte në drejtim të zonës së Delvinës”, - tho-

Droga e sekuestruar

në specialistët e Sektorit kundër Narkotikëve në Drejtorinë e Policisë.

Me synim goditjen e këtij rasti të transportit të lëndëve narkotike, efektivat dhe agjentët e antidrogës në Gjirokastër kanë ideuar zbatimin e operacionit të koduar “Prita”. Në mbështetje të veprimeve të policisë së Gjirokastrës ka ardhur edhe një grup i forcave “Delta”.

Përplasja

Rreth orës 04:30 të së dielës, efektivat pjesëmarrëse në operacionin antidrogë janë instaluar në malin e Sopotit, në zonën mbi fshatin Lazarat, duke ngritur edhe dy pika grackë për bllokimin e grupit të dyshuar që transportonte ngarkesën me lëndë narkotike. “Gati 30 minuta pas veprimeve tona konstatuam se tre persona të armatosur me armë zjarri, të cilët tërhiqnin tri mushkat me ngarkesë, po i afroheshin rrugës automobilistike që të çon në zonën ku janë instaluar antenat, në malin e Sopotit”, - thonë efektivat policore

pjesëmarrëse në këtë operacion. Në këto momente policia konstatoi se nëpërmjet rrugës automobilistike që lidh këtë pikë me zonën e Delvinës po vinte një automjet tip ISUZU, pa targa, brenda të cilit ndodheshin tre persona. “Ne dyshuam se personat që po vinin me automjet ishin pritësit e ngarkesës me lëndë narkotike”, thonë burimet policore. Porsa dy grupet janë takuar me njëri-tjetrin policia iu ka bërë thirrje gjashtë personave që të dorëzohen. Sipas policisë së Gjirokastrës, të gjashtë personat i janë përgjigjur thirrjes së efektivave blu me breshëri pistoletash dhe armësh automatike. Për gati 20 minuta policia ka shkëmbyer zjarr me grupin e trafikantëve.

“Nëpërmjet veprimeve profesionale dhe energjike ne bëmë të mundur neutralizimin e zjarrit të armëve si dhe ndalimin e dy personave, 47-vjeçarit Arben Ahmeti nga Delvina, i dënuar edhe më parë në Greqi për trafik të lëndëve narkotike, dhe

Katër personat e tjerë, duke përfituar nga errësira dhe terreni i thyer janë larguar nga vendngjarja duke i shpëtuar ndjekjes së policisë Dhimitraq Rapushi 37 vjeç, nga Delvina”, - thonë burimet policore.

Hetimet

Katër personat e tjerë, duke përfituar nga errësira dhe terreni i thyer janë larguar nga vendngjarja duke i shpëtuar ndjekjes së policisë. Gjatë veprimeve të para hetimore specialistët e Sektorit kundër Narkotikëve kanë sekuestruar katër çanta të mëdha shpine të mbushura me nga 30 pako me lëndë narkotike, ngarkesë e cila në total llogaritet në

rreth 140 kg marijuanë. Gjithashtu policia ka sekuestruar edhe tri mushkat me të cilat transportohej hashashi. Në vendngjarje policia sekuestroi në cilësinë e provës materiale 4 armë zjarri, dy pistoleta TT, dy kallashnikovë, si dhe automjetin tip ISUZZU. Në vijim të veprimeve ligjore policia arriti të identifikojë edhe katër personat që i shpëtuan ndjekjes së saj gjatë këtij operacioni.

“Ata janë katër banorë të qytetit të Delvinës, të cilët janë shpallur në kërkim. Për arsye hetimi ne nuk po publikojmë identitetin e tyre”, - pohoi ditën e diel policia e Gjirokastrës.

Sipas grupit hetimor, sasia prej 140 kilogramësh marijuanë, pasi të mbërrinte në zonën Delvinë-Sarandë kishte si destinacion përfundimtar shtetin grek. Prokuroria e Gjirokastrës vijon hetimet në lidhje me këtë ngjarje për veprën penale “prodhim dhe shitje të narkotikëve, kryer në bashkëpunim”.

Bledar Shehu

Zhdukja e mistershme e 9-vjeçarit, familjarët: Të paktën të kemi trupin Ka dalë të mbledhë kanaçe me të cilat do të bënin pak para, por nuk është kthyer në shtëpi që prej 25 shkurtit, ndërsa askush nuk di të thotë nëse është ende gjallë.

Fotografitë e ngjitura në shtyllat e fshatit thjesht njoftojnë se Sabiani 9 vjeç është zhdukur. Fjala e fundit që të afërmit kanë dëgjuar nga 9-vjeçari që vuante nga probleme mendore, është se po shkonte të mblidhte kanaçe. 9-vjeçari, Sabian Meta nga fshati Baromet i komunës së Xhafzotajt, rezulton i zhdukur që prej së shtunës së 25 shkurtit.

Kërkimet e zhvilluara deri më tani kanë rezultuar pa përgjigje, duke e

zhytur çështjen në fjalë në mister.

Prej tij nuk ka asnjë shenjë që nga ora 10:00 e mëngjesit të 25 shkurtit, kohë kur 9-vjeçari ka dalë me rroba shtëpie. Denoncimi për humbjen e vogëlushit është bërë në komisariatin e policisë së Shijakut nga familjarët menjëherë pas konstatimit të mungesës së djalit.

Personi i fundit që ka parë Sabianin ka qenë nusja e xhaxhait, Ariana, së cilës i ka thënë se do shkonte për të gjetur ndonjë kanaçe për ta shitur. Familjes Meta përveç gjendjes së mjerueshme ekonomike, që prej 10 ditësh u është shtuar dhe vuajtja për zhdukjen e

mistershme të djalit të tyre të vetëm. Ata rrëfejnë se gdhihen dhe ngrysen duke kërkuar buzë lumit Erzen por edhe gjetkë për ndonjë shenjë apo sinjal prej djalit të tyre.

Deri më sot kërkimet nuk kanë dhënë asnjë rezultat për fatin e vogëlushit. I ati i Sabianit, Lulëzim Meta rrëfen se dyshon shumë se djali mund të jetë mbytur, por ata ende nuk kanë asnjë mundësi ta vërtetojnë këtë. “Të paktën të gjejmë trupin e djalit tonë, që të kemi një vend ku ta qajmë ”, - pohon me lot në sy Lulëzimi. Ai thotë se dyshon se fëmija është mbytur, megjithëse ka ende shpresa se

Sabian Meta

mund të jetë gjallë, por i humbur ose i rrëmbyer për qëllime të paqarta. Babai i fëmijës thotë se për disa ditë me radhë në kërkime ka marrë pjesë edhe policia dhe banorët e fshatit, por pa rezultat. Ai iu ka bërë thirrje forcave të policisë ta ndihmojnë në kërkimet, ndërsa në shtyllat pranë fshatit është vendosur fotoja e djalit, për të shërbyer për ata që mund ta shohin rastësisht. Familjarët bëjnë apel që, nëse dikush e ka parë apo në rastin më të keq e ka rrëmbyer djalin, t’ua kthejnë vogëlushin që me lot në sy e presin nëna, dy motrat dhe babai.

Elitjona Doko

8

MAPO

e hënë, 5 MARS 2012 www.mapo.al

ekonomi

Borxhet e eurozonës, janari ul eksportet dhe importet Efektet e krizës së borxheve të eurozonës po ndjehen edhe në vend në drejtim të tregtisë së jashtme. Të dhënat zyrtare të Institutit të Statistikave në vend tregojnë se shkëmbimet tregtare të Shqipërisë me partnerët e saj kanë pësuar ulje. Sipas INSTAT-it, në janar të këtij viti kanë pësuar rënie si importet ashtu edhe

eksportet. Të dhënat zyrtare tregojnë se janë eksportuar 13.4 miliardë lekë mallra, me ulje 18.8% në krahasim me dhjetorin 2011 dhe një rënie me 9% kundrejt së njëjtës periudhë të një viti më parë. Ndërkohë që janë importuar rreth 35 miliardë lekë produkte me ulje 33%, në krahasim me muajin e mëparshëm dhe rritje 3.7% kundrejt

të njëjtës periudhë të vitit të kaluar. Deficiti tregtar i vendit në janar arriti vlerën e 21.5 miliardë lekëve. Shifrat e fundit të INSTAT-it për rënie të eksporteve dhe importeve dëshmojnë për ulje të konsumit në vend. Kjo përfaqëson aktualisht edhe një ndër problemet kryesore të ekonomisë.

BSH: Shqiptarët kursejnë më shumë sesa investojnë Raporti i kredisë me kursimet ndaj depozitave arriti në 61.2% ose 2 pikë përqindje më pak se një vit më parë, i ndikuar nga rritja më e lartë e depozitave të sistemit. Kjo tregon se shqiptarët të ndikuar nga kriza, preferojnë më shumë të kursejnë sesa të investojnë Sabina Veizaj

Efektet psikologjike të krizës në eurozonë dhe kreditë me probleme kanë ndikuar që në fund të vitit 2011 shqiptarët të kursejnë më shumë para sesa të investojnë. Këtë e konfirmon si Banka e Shqipërisë, ashtu edhe bankat tregtare. Në analizën e ndërmjetësimit financiar për tremujorin e katërt të 2011-ës, Banka e Shqipërisë ka vërejtur se raporti i kredisë ndaj depozitave arriti në 61.2% ose 2 pikë përqindje më pak se një vit më parë, i ndikuar nga rritja më e lartë e depozitave të sistemit dhe përmirësimi i ngadaltë i kredisë për ekonominë. Kjo dinamikë është diktuar më shumë nga ngadalësimi i ndërmjetësimit në valutë, ndërkohë që ndërmjetësimi në lekë ka ardhur në rritje. “Ecuria e aktivitetit ekonomik, ndjeshëm nën potencial, ka kushtëzuar përmirësimin e ngadaltë dhe jo të qëndrueshëm të portofolit të kredisë së bankave si dhe përkeqësimin e mëtejshëm të cilësisë së portofolit të kredisë. Në fund të tremujorit të tretë, raporti i kredive me probleme ndaj totalit të portofolit të kredisë shënoi 18%, përkundrejt 14% që shënonte në fund të vitit 2010.

Në këto kushte, bankat kanë shtrënguar më tej standardet e kreditimit duke ndjekur politika të kujdesshme në kreditim. Ndërkohë, edhe kërkesa për financim nga bizneset vlerësohet të jetë e ulët, si pasojë e ekzistencës së kapaciteteve të pashfrytëzuara prod-

Guvernatori i BSH, Ardian Fullani

huese”,- citohet në analizën e Bankës së Shqipërisë. BSH thekson se ka qenë pikërisht pasiguria e lartë në zhvillimet e brendshme dhe ato jashtë vendit që kanë nxitur hezitimin për të investuar, si tek bizneset dhe tek individët. Megjithatë, sipas Bankës Qendrore, në tërësi, vlerësohet se sistemi bankar është i mirëkapitalizuar dhe me likuiditet të kënaqshëm, duke qenë i aftë për të rritur ndërmjetësimin financiar. BSH argumenton se zhvillimet në depozita kanë qenë pozitive, të ndikuara nga preferenca e individëve për të përdorur më pak cash si dhe nga krijimi i parasë nga ndërmjetësimi i sistemit financiar. Ka qenë Stimuli i rritur fiskal në ekonomi gjatë tremujorit të fundit të vitit, gjithashtu edhe kërkesa e sektorit privat në financim, që kanë ndihmuar në krijimin e parasë, sidomos në lekë. Sipas të dhënave të BSh-së, në muajin nëntor raporti i depozitave ndaj PBB-së vlerësohet të këtë arritur në 68%, përkundrejt 64% në vitin 2010. Zhvillimet në depozita kanë pasqyruar gjithashtu edhe zhvendosjen e mjeteve monetare drejt instrumenteve më pak likuide. Për të njëjtën periudhë, paraja jashtë bankave ka rënë me rreth 1% krahasuar me fun-

din e vitit 2010. Sipas BSH-së, ecuria e aktivitetit ndërmjetësues sipas grupbankave pasqyron një rritje të tregut të bankave të mëdha dhe atyre

Banka e Shqipërisë ka vërejtur se raporti i kredisë ndaj depozitave arriti në 61.2% ose 2 pikë përqindje më pak se një vit më parë, i ndikuar nga rritja më e lartë e depozitave të sistemit dhe përmirësimi i ngadaltë i kredisë për ekonominë

Çmimi i lartë i karburanteve ul konsumin Rritja e madhe e çmimeve të karburanteve në vend ka sjellë ulje të konsumit. Nga një vëzhgim i gazetës MAPO dje në pikat e karburanteve në kryeqytet rezulton se çmimet e rritura në nivele rekord të karburanteve kanë dhënë efektin e tyre në rënien e furnizimit të qytetarëve me naftë e benzinë mjeteve motorike. Sipas tregtarëve në pikat e shitjes në karburantet e kryeqytetit ka ditë që ka rënë konsumi i naftës dhe benzinës. Një gjë e tillë konfirmohet edhe nga të dhënat e Doganave. Gjatë janarit të këtij viti importi i karburanteve është ulur me afro 30 për qind, krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë.

Duke bërë një krahasim me një vit më parë, në janar të vitit të 2011 janë importuar 27429 ton karburante nga 18640 ton të importuar janarin e këtij viti, që përkthehet në afërsisht 9 mijë ton më pak.

Rënia e importit është një tregues se qytetarët

po konsumojnë më pak karburant. Në 1 vit, çmimi i naftës në vend është rritur mesatarisht 30 lek për litër, që e ka bërë të vështirë për drejtuesit e mjeteve të konsumojnë të njëjtën sasi karburanti. Ndërkohë që në shkurt të vitit të kaluar,1 litër naftë në disa prej pikave të tregtimit me pakicë ka kushtuar 162 lekë, ndërsa aktualisht çmimi ka arritur në 195 lekë.

Sipas importuesve, rritja e çmimit ka ardhur si pasojë e rritjes së çmimit në tregun ndërkombëtar, çka ndikon menjëherë edhe në tregun vendas. Por trendi i çmimeve të karburanteve në treg nuk lë shumë premisë për ulje, pasi në bursë, aty ku kuotohet vlera e naftës, çmimi po shkon gjithmonë e më shumë drejt rritjes. Dhe tregu ndërkombëtar reflektohet menjëherë në tregun e brendshëm. Por në çmimin fundor të karburanteve në vend llogaritet edhe abuzimi.

të vogla. Por krizë greke ka ndikuar ndjeshëm tek bankat greke në vend, të cilat kanë vijuar të tkurrin aktivitetin e tyre ndërmjetësues. Të dhënat e

Bankës Qendrore tregojnë se pesha e bankave të mëdha në tregun e depozitave arriti në rreth 69.5%, krahasuar me 58% në fund të 2010. Ndërkohë, portofoli i kredisë të tyre për të njëjtën periudhë u rrit vetëm me 1.5 pikë përqindje. Po sipas të dhënave të BSH-së, depozitat e sistemit bankar në muajin nëntor janë 12.7% më të larta se një vit më parë në terma nominalë. Depozitat në lekë pasqyrojnë flukse më të larta krahasuar me një vit më parë. Depozitat me afat janë rritur me rreth 15% krahasuar me një vit më parë, ndërkohë që ato pa afat janë rritur me 5%. Kjo tregon se shqiptarët kursejnë më shumë se sa investojnë si për shkak të krizës, por edhe për shkak të kritereve shtrënguese të bankave për kredidhënie. Portofoli i kredisë së bankave greke dhe pesha e tyre në treg është tkurrur, duke arritur në fund të muajit nëntor në 25%, krahasuar me nivelin 30% të shënuar në fund të vitit 2010.

TË NDERUAR PENSIONISTË!

Ne ju garantojmë dhe një herë se respektojmë kontributin tuaj dhe jemi në marrëdhënie transparente me ju.

Duke marrë shkas nga ankesat dhe sugjerimet tuaja drejt përmirësimit të punës “NË SHËRBIMIN TUAJ”, ‘Posta Shqiptare’ ka vendosur të zbatojë rigorozisht Rregulloren e Shpërndarjes së pensioneve në çdo skaj të Shqipërisë: � Çdo pensionist do të marrë përfitimin e tij ditën e përcaktuar në list-pagat. � Në çdo zyrë pensionesh do të keni të afishuar marrëveshjen e Postës Shqiptare me Insitutin e Sigurimeve Shoqërore, datën e përfitimit të pensionit, si dhe të gjitha kujtesat e nevojshme për të ndihmuar transparencën dhe bashkëpunimin me Postën Shqiptare. � Për problemet që mund të lindin gjatë implementimit, ju lutemi të gjithëve të na jepni SI gjithmonë mirëkuptimin tuaj.

Ne ju garantojmë se do të jemi pranë JUSH. Për çdo paqartësi komunikoni me ne në adresat:

Elektronike: e-mail: posta@postashqiptare.al Të internetit: www.posta shqiptare.al Numrin pa pagesë: 08004141 Adresa: Rruga “Reshit ÇOLLAKU”, nr.4 Tiranë Faleminderit për mirëkuptimin

e hënë, 5 MARS 2012 www.mapo.al

intervista

MAPO

9

Qeveria t’ia kalojë Parlamentit zgjidhjen e çështjes së pronës. Prona të trajtohet si çështje e të drejtës dhe jo si çështje vullnetesh politike

Vorpsi: Qeveria të kthejë dhe kompensojë pronat, pastaj të zbatojë nismën 1 euro Kreu i shoqatës “Pronësi dhe Drejtësi”, Myrshit Vorpsi, në një intervistë për gazetën “MAPO” i kërkon qeverisë që zgjidhjen e çështjes së pronës t’ia kalojë parlamentit. Vorpsi sugjeron qeverinë të mos kalojë në pronësi të pushtetit vendor tokat bujqësore dhe të mos zbatojë nismën 1 euro, duke dhënë me qira dhe koncesion veprat shtetërore, por të përfundojë procesin e kthimit dhe kompensimit të ish-pronarëve.

Intervistoi: Sabina Veizaj

Z. Vorpsi, si paraqitet situata e kthimit dhe kompensimit të pronave në vend?

Situata është e paqëndrueshme.

Procesi i kthimit dhe kompensimit të pronave në vend është në një udhëkryq të rrezikshëm. Mazhorancat qeverisëse politike në këto 20 vjetë kanë qenë antipronë. Prona është trajtuar si çështje vullnetesh politike. Kemi kërkuar të ndryshohet qëndrim dhe prona të shikohet si çështje e së drejtës. Agjencisë së Kthimit dhe Kompensimit të Pronave i ka përfunduar afati ligjor më 31 dhjetor 2011 dhe de fakto ajo nuk punon. Po bëhen më se tre vjet që degët e agjencive në rrethe janë mbyllur. Sot funksionon vetëm një agjenci qendrore. Më parë agjencia mori një gjendje ku kishte 8 mijë dosje pa u trajtuar nga degët e agjencive dhe në vazhdimësi janë shtuar edhe dosje të reja me vendim të gjykatave, ku pronarët kanë kërkuar dhe kanë bërë rivendosjen në afat, edhe pse me ligj pronarët e kanë humbur të drejtën e paraqitjes së dokumenteve për kthimin dhe kompensimin e pronave në rrugë administrative qysh nga viti 2008. Ka plot 3 vjet që pronarët me ligj nuk kanë të drejtë në rrugë administrative të bëjnë kërkesë për kthimin dhe kompensimin e pronës. Edhe pse ky afat ka përfunduar ligjërisht dhe ekziston ai shteg ligjor që me vendim gjykate pronarët të bëjnë kërkesë, ka tre vjet që agjencia nuk e ka realizuar detyrën e saj. Në qoftë se do të bënim një bilanc sipas asaj që thotë agjencia, ajo ka shqyrtuar vetëm një mijë dosje. Ka 8 mijë gjendje, ka shqyrtuar 1 mijë, ndërkohë që janë rritur 3 mijë të tjera përmes rivendosjes në afat apo dosje të tjera që kanë qenë gati për vendimmarrje, por për shkak të shkrirjes së agjencive ato nuk kanë përfunduar. Pra, në qoftë se bëjmë këtë bilanc të thjeshtë, kuptojmë që procesi është i dështuar totalisht. Jo vetëm që nuk janë marrë 1000 mijë vendime, por janë shqyrtuar vetëm një mijë dosje. Atëherë pse nuk thuhet sa vendime janë marrë në periudhën 3-vjeçare.

Agjencia nuk ka bërë një bilanc ku të thotë se janë shqyrtuar kaq dosje, janë marrë kaq vendime, janë kthyer kaq pronë. Asnjërën nga këto nuk thotë. Vetëm agjencia dhe qeveria kanë të dhëna. Gjithashtu, problem të madh ka edhe me kthimin e shtëpive.

Kreu i shoqatës “Pronësi dhe Drejtësi”, Myrshit Vorpsi

Janë 3 500 shtëpi që ligjërisht u janë kthyer ish-pronarëve, por de fakto ata nuk i kanë marrë. Pse? Po, janë 3 500 shtëpi që ish-pronarët ligjërisht i kanë marrë që në vitin 1995. Por faktikisht janë pa shtëpi. Edhe sot pas 17 vjetësh në ato shtëpi qëndrojnë qiraxhinj. Pronarët janë me shtëpi, pa shtëpi, gjithashtu edhe qiraxhinjtë janë me shtëpi, pa shtëpi. Këta të fundit paguajnë një qira prej 2000 lekësh në muaj sipas vendimit kushtetues të para vitit 1990, i cili nuk është ndryshuar edhe pse tregu ka lëvizur. Është miratuar ligji për liberalizim të qirave dhe rimbursim, por faktikisht nuk është aplikuar asnjë nga këto ligje. Qeveria ka marrë një vendim që në bashkëpunim me Entin Kombëtar të Banesave të ndërtojë apartamente për këto kategori përmes ofrimit të kredive pa interes. Personat që do të përfitojnë do të paguajnë vetëm principalin e kredisë për 20-25 vjet.

Interesat i mbulon buxheti i shtetit.

Por kjo është praktikisht e pamundur. E para sepse qeveria ofron një shumë tepër të vogël për blerjen e shtëpive që është larg çmimeve të tregut. Kështu, për një garsoniere qeveria ofron 2 mln e 100 mijë lekë, për një dhomë e një kuzhinë 3 mln e 300 mijë lekë dhe për dy dhoma e kuzhinë, 4 mln e 100 mijë lekë. Barriera tjetër dhe po aq e rëndësishme është banka. Bankat nuk japin kredi pa garanci. Ato kërkojnë për një garsonierë që kredimarrësi të ketë një rrogë mujore të paktën 34 mijë lekë, për një apartament 1+1 një rrogë mujore 47 mijë lekë dhe për një apartament 2+1, një rrogë mujore 61 mijë lekë. Ndërkohë që duhet të kemi parasysh se personat që rrinë ende me qira në shtëpitë e ish-pronarëve janë pensionistë, të papunë, të sëmurë. Zgjidhja që jep qeveria në letër nuk funksionon.

Pronarët janë dyerve të gjykatave.

Duhet zgjidhje. Qeveria t’ia kalojë Parlamentit zgjidhjen.

Konkretisht, kur presin pronarët t’u kthehen pronat? Ka një afat?

Jo vetëm që nuk ka një afat, por na duket e pamundur që prona do të shkojë tek i zoti. Procesi është i papërmbyllur. Të pranosh që nuk do të ketë kompensim financiar është e tmerrshme. Do të ketë vetëm kompensim fizik. Por edhe për kompensimin fizik nuk është krijuar një fond. Neni 28 i ligjit 9236 i vitit 2004 diktonte që brenda qershorit të vitit 2006 të krijohej fondi i kompensimit fizik. Nuk u krijua. Qeveria e shtyu me ligj për në dhjetor 2008, dhe sërish nuk u krijua. Ndërsa në prill 2011, me vendim të Këshillit të Ministrave është shtyrë krijimi i fondit të kompensimit fizik të pronarëve për në 2018-ën. Por problemi është më i madh. Në vend nuk kanë mbetur më toka bujqësore dhe truall për të krijuar fondin. Në parlament pritet të kalojnë dy ligje që i transferojnë pronësinë e tokës bujqësore pushtetit vendor me hipotekë dhe qeveria nuk i përdor dot ato toka për kompensim fizik të ish-pronarëve. Kjo tregon se qeveria nuk është e interesuar të krijojë fondin, sepse nuk do të kompensojë pronarët. Amendamentet në ligjet që do të kalojnë kanë të bëjnë me shqyrtimin e vlefshmërisë së titujve të pronësisë; të ndajë fondin e tokës që është i pandarë familjeve bujqësore. Zbatimi i këtyre amendamenteve tregon praktikisht zbatimin e 7501-it. Ne kërkojmë që toka bujqësore të mos kalojë në pronësi të pushtetit vendor dhe të mos i ndahet familjeve bujqësore, por të shërbejë si fond për kompensimin fizik të ish-pronarëve. Gjithashtu, kërkojmë nga qeveria të mos japë me koncesion dhe qira pronat shtetërore duke shfrytëzuar trojet e shqiptarëve, por t’ua japë pronarëve shqiptarë. Duhet të përfundojë një herë

Ne kërkojmë që toka bujqësore të mos kalojë në pronësi të pushtetit vendor dhe të mos i ndahet familjeve bujqësore, por të shërbejë si fond për kompensimin fizik të ish-pronarëve

procesi i kthimit dhe kompensimit të pronave, pastaj qeveria të zbatojë nismën Shqipëria 1 euro.

Sa hektarë tokë truall shteti duhet t’u kthejë ish-pronarëve?

Nga viti 1993 deri më 2007-ën numërohen 6 500 hektarë truall brenda vijës së verdhë. Nga 2007 deri më 2011-ën janë mbi 2 900 hektarë tokë truall që duhet të kompensohen. Në fakt, shteti duhet të kompensojë ish-pronarët në vlerë monetare 30 mld euro për 6 500 ha plus tokë bujqësore. Ndërkohë që ka shpërndarë nga 2005-2010 për kompensim të tokës truall 9.9 hektarë ose 98 730 metër katror; në vlerë monetare 2.7 mld lekë ose 27 mln dollarë. Shteti u ka ish-pronarëve një borxh që kap nivelin e 40 mld eurove, i cili nuk llogaritet në borxhin e brendshëm publik.

Si e shikoni zgjidhjen?

Mendoj që qeveria duhet t’ia lërë zgjidhjen Parlamentit. Vendimet për kthimin dhe kompensimin e pronës janë titull ekzekutiv që kanë vlerën e një vendimi gjyqësor. Pronarët po

i drejtohen të gjithë Strasburgut dhe do ta falimentojnë shtetin shqiptar.

Ka edhe një problem tjetër të madh. Në maj 2011 ka dalë një udhëzim i përbashkët i Ministrisë së Financave, Ministrisë së Ekonomisë dhe Agjencisë së Kthimit dhe Kompensimit të Pronave për çmimet e pronave, i cili urdhëron që në rast të privatizimit të tokave në zonat industriale, pagesa të bëhet 50% në lekë dhe 50% në bono privatizimi. Kjo bëhet në kundërshtim me ligjin sepse trojet shiten vetëm në lekë.

Sepse qeveria vetë e ka vendosur që me paratë e privatizimit do të kompensojë ish-pronarët, por kompensimi nuk bëhet me bono privatizimi.

Kjo bëhet për të çliruar letrat me vlerë. Nga 2% që ishte vlera e tyre, pas çdo vendimi që merr qeveria, vlera e bonove të privatizimit rritet automatikisht. Janë emetuar dhe qarkullojnë në treg 24 mld lekë bono privatizimi.

Raporti i vitit 2011 i Bankës Botërore rekomandon kompensimin e ish-pronarëve në masën 1020%. Si e gjykoni këtë sugjerim?

Ne kemi pasur një takim me drejtoreshën e Bankës Botërore dhe na është premtuar që do ta rishikojë raportin për këtë çështje. Ne mendojmë se ky është rekomandim i qeverisë shqiptare, jo i Bankës Botërore. Përfaqësues të qeverisë pas takimeve me Bankën Botërore i kërkojnë asaj të rekomandojë për një kompensim qesharak ish-pronarët.

Pasi të dalë vetë me këtë vendim, nuk i intereson në prag të zgjedhjeve të 2012-ës të bëjë harakiri me votat.

Por qeveria duhet të përmbushë pikën 10 të rekomandimeve të Bashkimit Europian, i cili kërkon një strategji kombëtare dhe plan veprimi për të drejtën e pronës që nënkupton përmbylljen e gjithë procesit; legalizim, kthim dhe kompensim të pronës.

OpEd

10

MAPO

E hënë, 5 mars 2012 www.mapo.al

Opinione dhe Editoriale

01

Mos u trondit nga idetë e reja; sepse është mirë e ditur se diçka nuk pushon së qeni e vërtetë për shkak se nuk pranohet nga shumica.

02

Nëse do që e tashmja të jetë ndryshe nga e shkuara, studio të shkuarën.

03

Askush nuk këndellet nga komplimentet më shumë se krenarët që duan të jenë të parët, por nuk janë.

Baruch Spinoza

Nga Bujar Kapexhiu

Europa e së ardhmes Gazeta MAPO, për t’u bërë pjesë e ‘mendimit jokonvencional’ dhe për t’u siguruar lexuesve të saj një perspektivë të re e të ndryshme të asaj se ç’po ndodh me fatin e Europës dhe euros, do të sjellë në ditët në vazhdim komente e analiza nga autorë, politikanë e ekonomistë të njohur të huaj.

K

urdo njerëzit kërkojnë të përligjin (justifikojnë) integrimin europian, ata gjithmonë tundohen për të shikuar mbrapa në kohë. Ata theksojnë se integrimi europian e përzuri skeptrin e luftës nga kontinenti i vjetër. Dhe, integrimi europian, në fakt ka mundësuar periudhën më të gjatë në paqe dhe prosperitet që Europa ka njohur për shumë shekuj.

Por kjo pikëpamje, megjithëse krejtësisht korrekte, është gjithashtu e paplotë. Ka po aq arsye për t’u përpjekur për një “union gjithnjë e më të ngushtë’ aktualisht sa ç’kishte edhe në vitin 1945. Të gjitha këto përpjekje kanë shqetësim kryesor të ardhmen.

Gjashtëdhjetë e pesë vjet më parë, shpërndarja e PBB (Prodhimit të Brendshëm Bruto) ishte e tillë saqë Europa kishte vetëm një model për tregun e saj të përbashkët: Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Sot, Europa përballet me një ekonomi të re botërore, të rikonfiguruar nga globalizmi dhe ekonomitë në zhvillim të Azisë dhe Amerikës Latine.

Ka ardhur një kohë kur economies of scale (Rritja e përfitimit me anë të zgjerimit ose ulja e kostos kur prodhon për njësi me shumicë -shën, i red.) dhe rrjetet e inovacionit kanë rëndësi më shumë se kurrë. Aty nga 2016-a, shumë afër në fakt, pritet që PBB e eurozonës sa i takon PPP (Purchasing Power Parity-paratë që duhen për të blerë të njëjtat mallra në dy vende të ndryshme) të jetë poshtë asaj të Kinës. Së bashku, ekonomitë e Kinës dhe Indisë mund të jenë sa rreth dyfishi i ekonomisë së eurozonës. Përgjatë një horizonti më të gjerë kohor, e gjitha PBB e vendeve të G-7 do të vuajë nën peshën e rritjes së shpejtë të ekonomive në zhvillim.

Kështu që Europa duhet të përballet me një peizazh të ri gjeopolitik që po riformësohet në thelb nga këto ekonomi në zhvillim. Në këtë yjësi të re globale integrimi europian-si ekonomik ashtu dhe politik-është thelbësor për të arritur prosperite-

koment Jean-Claude Trichet

Ka ardhur një kohë kur economies of scale (Rritja e përfitimit me anë të zgjerimit ose ulja e kostos kur prodhon për njësi me shumicë -shën, i red.) dhe rrjetet e inovacionit kanë rëndësi më shumë se kurrë. Aty nga 2016-a, shumë afër në fakt, pritet që PBB e eurozonës sa i takon PPP (Purchasing Power Parity-paratë që duhen për të blerë të njëjtat mallra në dy vende të ndryshme) të jetë poshtë asaj të Kinës. Së bashku, ekonomitë e Kinës dhe Indisë mund të jenë sa rreth dyfishi i ekonomisë së eurozonës. Përgjatë një horizonti më të gjerë kohor, e gjitha PBB e vendeve të G-7 do të vuajë nën peshën e rritjes së shpejtë të ekonomive në zhvillim.

tin dhe influencën e vazhdueshme.

Ashtu si individët në shoqëri, vendet e eurozonës janë si të pavarura ashtu edhe të ndërvarura. Ata mund të ndikojnë te njëri-tjetri si pozitivisht ashtu dhe negativisht.

Qeverisja e mirë kërkon që, si shtetet anëtare ashtu dhe institucionet e BE, të përmbushin detyrat e tyre.

Së pari e sidomos çdo vend i eurozonës ka nevojë të vendosë rregull në shtëpinë e vet. Kjo do të thotë politika ekonomike të përgjegjshme nga ana e qeverive, si edhe vëzhgim të ashpër e të përbashkët të këtyre politikave-jo vetëm fiskale, por edhe të masave që ndikojnë te të gjitha aspektet e ekonomisë-nga Komisioni Europian dhe nga shtetet anëtare.

Në një shoqëri, institucionet e zbatimit të ligjit padyshim që mund ta detyrojnë një qytetar që t’u nënshtrohet rregullave. Në eurozonë një kornizë rregullash të bazuar te vëzhgimi dhe sanksionet, deri para pak ka qenë e varur te gatishmëria e shteteve kundravajtëse për t’u pajtuar me rregullat.

Por çfarë mund të bëhet nëse një shtet anëtar nuk mund t’i mbajë premtimet? Për ato vende që humbin akses tregjesh, të dhënit e ndihmës bazuar te kushtëzimet e forta është i përligjur. Vendet meritojnë një mundësi për të ndrequr vetë gjendjen dhe për t’iu rikthyer qëndrueshmërisë (stabilitetit).

Kjo qa sje meg jithatë i k a mundësitë qartësisht të kufizuara.

Kështu që një fazë e dytë duhet hartuar për vendet që vazhdimisht dështojnë në arritjen e synimeve të politikave të tyre. Përgjatë fazës së dytë, autoritetet e eurozonës do të luajnë një rol shumë më të thellë dhe më vendimtar në formulimin e politikave buxhetore të këtyre vendeve.

Kjo na zhvendos nga korniza e tanishme ligjore, e cila i lë të gjitha vendimet në duart e vendeve me probleme. Në vend të kësaj, do të ishte jo vetëm e mundur por edhe e detyrueshme në disa raste që autoritetet europiane ta merrnin vetë në dorë gjendjen.

Zbatimi i kësaj ideje vjen bashkë me pranimin e një koncepti të ri të sovranitetit, duke marrë parasysh ndërvarësinë komplekse që ekziston ndërmjet vendeve të eurozonës.

Por është përfundimisht në interes të të gjithë qytetarëve të eurozonës që këto ndryshime të bëhen. Është bindja ime e thellë se Europa e së ardhmes do të sendërtojë një tip të ri rregulloreje institucionale.

Si do të jetë ajo? A do të jetë aq e fortë

Zëdhënësi

sa, një ditë të parashikojë edhe ekzistencën e një ministri të Financave Europiane? Çdo ministri e ardhshme e financave europiane do të mbikëqyrë si politikat fiskale ashtu dhe politikat e konkurrencës dhe, kur të jetë e nevojshme, të detyrojë “fazën e dytë”. Për më shumë do të jetë bartëse e përgjegjësive të zakonshme ekzekutive sa i takon mbikëqyrjes dhe rregullave të sektorit financiar europian. Më në fund, ministria do të përfaqësojë eurozonën në institucionet financiare ndërkombëtare.

Ngjarjet e fundit vetëm sa e kanë fuqizuar argumentin e ndjekjes së kësaj rruge. Udhëheqësit e Europës po diskutojnë një pakt për të krijuar një qeverisje më të fortë ekonomike në nivelin e BE-së dhe vetë qytetarët e eurozonës po kërkojnë mbikëqyrje më të mirë të sektorit financiar.

Dhe unë e di se partnerët tanë në G-20, kur vjen puna te zgjidhjet e problemeve, shikojnë kah Europa si Union, dhe jo kah vendet individualisht. Kështu që gjithnjë e më shumë duket se do të jetë shumë kryeneç vendimi për të mos shqyrtuar krijimin e një ministrie të Financave të Europës në të ardhmen.

Por një ministri e Financave të BE do të jetë vetëm një nga përbërësit e kornizës ligjore të Europës së ardhshme institucionale. Mund të imagjinohet se ndërsa elemente të ndryshme të sovranitetit bëhen të përbashkëta, Këshilli i Europës mund të bëhet Senati i BE-së, ndërsa Parlamenti Europian bëhet Dhoma e Ulët. Ngjashëm, Komisioni Europian mund të bëhet ekzekutivi dhe Gjykata Europiane e Drejtësisë merr rolin e gjyqësorit të BE-së. Dhe, duke marrë parasysh historinë e gjatë dhe krenare të vendeve europiane, nuk kam dyshime se ‘filialet” do të luajnë një rol të madh në të ardhmen e Europës-shumë më të madh sesa në modelet e tanishme të federatës.

Këto janë pikëpamje personale të një qytetari europian. E ardhmja e Europës është në duart e demokracive të saj, në duart e qytetarëve europianë. Bashkëqytetarët tanë do të vendosin për drejtimin që do të marrë Europa. Ata janë zotërit. Por cilado qoftë forma e institucioneve europiane, një debat publik njëmend mbarë europian është thelbësor.

Si europianë ne identifikohemi thellësisht me kombet, traditat dhe historitë tona. Ato janë rrënjët e Eu-

ropës. Por ne gjithashtu kemi nevojë që t’i hapim krahët edhe më shumë.

Kështu, sot ne nuk duhet të shohim mbrapa. Ne duhet të shohim përpara-drejt mundësive të përmirësimit të përbashkët dhe drejt potencialit të çdo vendi për të qenë më i fortë dhe më i përparuar në një Union që mirëfunksionin. *Jean-Claude Trichet ka qenë President i Bankës Qendrore Europiane (2003-2011) dhe President i Bankës së Francës (1993-2003). Aktualisht është anëtar i Bordit të Drejtorëve të Bank of International Settlements.

Ngjarjet e fundit vetëm sa e kanë fuqizuar argumentin e ndjekjes së kësaj rruge.

Udhëheqësit e Europës po diskutojnë një pakt për të krijuar një qeverisje më të fortë ekonomike në nivelin e BE-së dhe vetë qytetarët e eurozonës po kërkojnë mbikëqyrje më të mirë të sektorit financiar. Dhe unë e di se partnerët tanë në G-20, kur vjen puna te zgjidhjet e problemeve, shikojnë kah Europa si Union, dhe jo kah vendet individualisht. Kështu që gjithnjë e më shumë duket se do të jetë shumë kryeneç vendimi për të mos shqyrtuar krijimin e një ministrie të Financave të Europës në të ardhmen.

E hënë, 13 qershor 5 mars 2010 2012 ëëë.gazetamapo.com www.mapo.al

MAPO

Tash po mendoj diçka: do të ketë këtu ende probleme. Sa e madhe do të duhet të jetë ajo tabela që qëndron para delegacioneve? Do të jetë e dalluar nga tabelat e tjera.

Shkrimi i fusnotës me madhësi të vogël të shkronjave nuk vjen në konsiderim dhe për këtë të dyja palët do të pajtohen. Beogradi do të dojë që Rezoluta 1244 të jetë e dukshme edhe nga gjithësia, ndërsa Prishtina do të insistojë në dukshmërinë e “mendimit të GJND-së“. Belatë diplomatike na presin.

— Svetislav Basara

Rastësi bizare në Hotel Camila N

uk e di pse organizatorët e konferencës na kishin larguar aq shumë nga Bratislava. Aq më pak pse na kishin vendosur te Hotel Camila.

Në të vërtetë, hoteli ishte komod, i strukur mes pemëve, me një fushë të gjerë përreth që mbyllej nga një pyll i madh, i cili ishte një park gjigant natyror. Por, me sa dukej, nuk ishte kjo vlera e tij kryesore.

Vetë pronari ishte vlera e tij.

Njohja e parë me pronarin qe pasditen e ditës së parë teksa organizatorët na ftuan për të bërë një vizitë në fushat e golfit, pronë e hotelit. Një burrë rreth të pesëdhjetave me pamje intelektuali të gjithëdijshëm, doli para grupit të studiuesve dhe pasi u prezantua si pronari i hotelit ku flinim na tha se do të na udhëhiqte rrugën nëpër terrenin e golfit.

Rrugës na shpjegoi se terreni i golfit, përveçse për hotelin shërbente edhe si biznes sportiv dhe se ai ishte njëherësh kryetrajnues dhe administratori i tij. Na tha gjithashtu se ky lloj biznesi sillte shumë të ardhura, pasi borgjezia e re e Bratislavës ishte shumë e dhënë mbas golfit.

Të nesërmen në drekë, pronari i hotelit u shfaq sërish. Kësaj here në një drekë, që ishte njoftuar nga organizatorët edhe si seancë degustimi vere. Na thanë që një prodhues verërash do të udhëhiqte seancën e degustimit.

Francezët pjesëmarrës në konferencë shprehën rezerva për aftësinë degustuese të sllovakëve, por gjithsesi qëndruan. Seanca qe vërtet surprizuese, por jo për cilësinë e verës dhe të degustimit.

I njëjti person që na ishte shfaqur si specialist golfi një ditë më parë, doli para nesh dhe me një fytyrë si të ngërdheshur na ftoi të degustonim nën shembullin e tij verërat që ai vetë i kishte prodhuar. Fjalimi i tij i shkurtër gjysmë sllovakisht, gjysmë anglisht i përzier me ndonjë fjalë frëngjisht (tha se degustuesit kanë zhargonin e tyre) na transmetoi pak a shumë këtë kumt: vera sllovake është po aq e mirë sa vera italiane, spanjolle apo franceze dhe se këtë e thoshte një degustues po aq i mirë sa edhe degustuesit francezë. Kumti i tij nuk do të na kishte irrituar aq shumë po të mos kishim përpara si verën, ashtu edhe degustuesin profesionist.

Më vonë, në serinë e aktiviteteve joshkencore të planifi-

ditar Mark Marku

Konferenca qe e shkurtër dhe ne nuk patëm mundësi t’i njihnim talentet e tjera të hanxhiut tonë.

Bashkë me kolegun tim Artan Fuga, para se të niseshim, zbuluam enigmën e fundit: emri Camila ishte emri i gruas së pronarit, një ishbalerinë, apo artiste e njohur sllovake. Fotot që ishin kudo nëpër dhoma dhe korridore ishin fotot e saj. Me siguri, me këtë detaj të ri të mësuar do ta kishim të vështirë të tregonim se kishim fjetur te Camila, por gjithsesi do të mund të tregonim shumë nga gjërat që kishim mësuar nga intelektuali i gjithëdijshëm.

kuara nga organizatorët u koment dërguam tek një fermë që merrej me rritjen e kuajve të garave. Edhe pse ferma ishte ngjitur me Hotel Camila-n, askujt nuk i shkonte mendja që ajo të kishte lidhje me hotelin. Një rastësi dhe kaq. Por rastësia të punon më shumë rrengje se vetë djalli. Rastësisht Svetislav Basara ajo ishte pronë e të njëjtit pronar që kishte edhe hotelin, edhe Nuk jam ndifushën e golfit, edhe vreshtat, er edhe aq edhe punishten e prodhimit të verërave dhe, a e dini kur e morëm mirë kur vesh? Pikërisht në momentin kur Maqedonia e para nesh u shfaq i njëjti pati marrë personazh: trajneri i golfit, emrin “ishdegustatori. Na tha që merrej me rritjen dhe trajnimin e kuajve të Republika jugarës. Më pas i shiste në vende të gosllave”. Ditjera, kryesisht në Angli. Disa si e pikëlluar djem dhe vajza që merreshin me dhe e kuajt i nxorën nga stalla, i rreshtuan disa metra larg nesh palogjikshme dhe më pas i bënë të defilonin një më dukej kjo nga një, ngjashëm me miset e gjë. Para së konkurseve të shumta të bukurisë gjithash - gjë ose misterat e paepur të emisioneve të shumta televizive të e keqe për filmbrëmjes (ndjesi nga përvoja lim personale)...Pronari i Hotel Camila-s shpjegonte me një siguri të admirueshme cilësitë e secilit kalë, metodën e trajnimit, të fshehtat e tregut…Nuk e di pse, po m’u krijua përshtypja se të gjithë e shikonin me pak qesëndi, me pak mosbesim, pse jo edhe me pak urrejtje. Gjithsesi, kuajt parakalonin krenarë për pronarin e tyre dhe mua se pse më shkoi në mendje i njëjti mendim që pata në fillim për pamjen e tij prej intelektuali të gjithëdijshëm (natyrisht edhe të pavarur).

Konferenca qe e shkurtër dhe ne nuk patëm mundësi t’i njihnim talentet e tjera të hanxhiut tonë.

Bashkë me kolegun tim Artan Fuga, para se të niseshim, zbuluam enigmën e fundit: emri Camila ishte emri i gruas së pronarit, një ish-balerinë, apo artiste e njohur sllovake. Fotot që ishin kudo nëpër dhoma dhe korridore ishin fotot e saj. Me siguri, me këtë detaj të ri të mësuar do ta kishim të vështirë të tregonim se kishim fjetur te Camila, por gjithsesi do të mund të tregonim shumë nga gjërat që kishim mësuar nga intelektuali i gjithëdijshëm. *Shkrimi është botuar së pari në revistën MAPO, numri i nëntorit, dhe është pjesë e rubrikës ‘Ditari i rastësive’ që autori shkruan për çdo muaj në këtë revistë.

Kosova, shteti në fusnotë F

usnota e ka qetësuar ndërgjegjen e administratës së Brukselit, por në terren çdo zgjidhje e qëndrueshme është po aq e largët sa edhe katër vjet më parë Ditë historike, publik i nderuar. Më në fund u arrit njëfarë marrëveshjeje me Prishtinën në pajtim me të cilën “krahina jonë jugore” në të ardhmen do të paraqitet në tubimet ndërkombëtare me emër, Kosovë, por me këtë fusnotë: “Ky emërtim nuk e paragjykon statusin dhe është në pajtim me Rezolutën 1244 dhe mendimin e GJND-së për Deklaratën e Kosovës për Pavarësi“.

Tash po mendoj diçka: do të ketë këtu ende probleme. Sa e madhe do të duhet të jetë ajo tabela që qëndron para delegacioneve? Do të jetë e dalluar nga tabelat e tjera. Shkrimi i fusnotës me madhësi të vogël të shkronjave nuk vjen në konsiderim dhe për këtë të dyja palët do të pajtohen. Beogradi do të dojë që Rezoluta 1244 të jetë e dukshme edhe nga gjithësia, ndërsa Prishtina do të insistojë në dukshmërinë e “mendimit të GJND-së“.

Belatë diplomatike na presin.

Nuk jam ndier edhe aq mirë kur Maqedonia e pati marrë emrin “ish-Republika jugosllave”. Disi e pikëlluar dhe e palogjikshme më dukej kjo gjë. Para së gjithash - gjë e keqe për fillim. Si të presim prosperitet në një shtet që emërtohet si “ish“, pra një që më nuk ekziston? Nomen est omen, zonja dhe zotërinj.

Kontesti mes Greqisë dhe Maqedonisë, edhe pse në masë të madhe është më i lehtë sesa kontesti mes Beogradit dhe Prishtinës; gjithçka aty sillej rreth emrit dhe flamurit, e megjithatë – kontesti ende vazhdon. Në rastin tonë gjithçka është shumë më e ngatërruar, edhe pse më habit se mendimtarëve tanë nuk u shkoi ndër mend të propozojnë që Kosova të quhet “ish-krahina autonome serbe”.

Dua të them se fusnota e ka qetësuar ndërgjegjen e administratës së Brukselit, porse në terren çdo zgjidhje e qëndrueshme është po aq e largët sa edhe katër vjet më parë.

Natyrisht, fusnota ka qenë e barabartë me hedhje kripë syve të të ashtuquajturit bllok patriotik që e konsideron atë tradhti dhe njohje eksplicite të “republikës së rrejshme”.

Paralajmërimi për fitimin e statusit të kandidatit ka shtuar mllefin e euroskeptikëve dhe i ka forcuar ata në bindjen se këtu ka ndodhur një shitje.

Për atë që kandidatura (eventuale) ka të njëjtën vlerë praktike sa edhe fusnota, nuk çan kokën askush. Unë, si mrrolan që jam, tërë punën e shikoj disi ndryshe, me çelësin për mua të preferuar konceptualisht. Sepse, nëse Maqedonia asokohe qe shpallur ish, ndërsa Kosova tani fitoi një fusnotë goxha të madhe, kjo flet mjaft për situatën e vërtetë të “vendeve të Ballkanit Perëndimor”. Të gjithë ne, së bashku, publik i nderuar, jemi shtyrë në zonën e “ish”-it, të gjithë ne jemi futur në atë fusnotën e Brukselit, ani pse unë nuk do ta akuzoja për këtë as Brukselin, as Vatikanin e as Kominternën. *Shkrimtar bashkëkohor serb. Botuar së pari në gazetën ‘Koha Ditore’.

11

E hënë, 5 mars 2012 www.mapo.al

MAPO

13

Humbja e kantautorit të madh Lucio Dalla u ndje edhe në Shqipëri, ku ai kishte qenë disa vite më parë në një koncert të madh që u zhvillua asokohe nga Bashkia e Tiranës

Lucio Dalla

I jepet lamtumira e fundit në ditën e lindjes Dje qyteti i tij i lindjes ishte në zi. Flamujt e Bolonjës ishin ulur në gjysmështizë, ndërsa i tërë qyteti dhe Italia i dhanë lamtumirën e fundit kantautorit të njohur italian, Lucio Dalla, i cili u nda nga jeta më 1 mars, vetëm tri ditë para ditëlindjes, në Montreux të Zvicrës, ku sapo kishte nisur një tur koncertesh që do të përfundonin në Berlin në fund të këtij muaji. Një duartrokitje e gjatë përshëndeti arkivolin e tij në hyrje të bazilikës “San Petronio”.

Menjëherë pas muzikës, hyrjen e kortezhit të meshës e parapriu kënga “Ja ku jam o Zot, unë po vij”. Pas kësaj fjalën e mori At Gabriele Cavina, i Dioqezës së Bolonjës. “Sot, - tha ai, - edhe San Petronio është e vogël për të mbajtur gjithë dashurinë e bolonjezëve. Më se 50 mijë persona, personalitete të jetës publike e artistike, familjarë e qytetarë të thjeshtë ishin këtë të diel të 4 marsit në sheshin para bazilikës së “San Petronio” në qytetin e Bolonjës, vendi ku Lucio Dalla erdhi në jetë në 4 marsin e vitit 1943, për t’i dhënë në ditën e tij të lindjes dhe lamtumirën e fundit. Meqenëse bolonjezët ishin të gjithë prezentë në funeralin e këngëtarit të tyre, u shty edhe ndeshja e futbollit Bolonja-Novara e planifikuar për dje në orën 15:00. Këngëtari ishte një nga tifozët më të zjarrtë të Bolonjës dhe ekipi mbajti një minutë heshtje para ndeshjes dhe lojtarët luajtën me shirit të zi për nder të tij.

Shumë personalitete të artit, kulturës, politikës, klerit por dhe qindra qytetarë të Bolonjës ku ai lindi dhe do prehet përgjithmonë ishin të pranishëm me kurora, pankrata ku shkruhej “Lamtumirë i dashur Lucio”. Mes personaliteteve pjesëmarrëse në ceremoninë mortore ishin dhe Pier Ferdinando Casini, Luciano Ligabue, Renzo Arbore, Renato Zero, Vasco Rossi, Eros Ramazzotti, Jovanotti, e shumë të tjerë. Rrugëtimi për në banesën e fundit u shoqërua nga një kortezh i gjatë personalitetesh dhe qytetarësh, ndërkohë që dëgjoheshin dhe këmbanat në sheshin ku u zhvillua mesha.

“Gëzuar Ditëlindjen”- e nisi meshën e djeshme At Bernardo Boschi, ku kantautori rrëfehej sa herë që shkonte në bazilikën e San Petronio-s. “Lucio transmetonte qetësi, gëzim e lumturi. Trashëgimia që ai na lë është pikërisht kjo, qenia e tij e mrekullueshme”, - u shpreh i përlotur At Bernardo Boschi gjatë meshës funebre. Mes shumë kurorave dhe buqetave me lule dallonte ajo e mikut të tij, kantautori i njohur, Vasco Rossi. Një kurorë e thurur e gjitha me luledielli dhe ku lexohej mbishkrimi “Ciao Lucio!”. Hyrja përpara shtëpisë së tij në rrugën “D’Azelio”. Vetëm disa hapa larg sheshit “Maggiore” ku ndodhet dhe bazilika “San Petronio”, adhuruesit e muzikës së tij kanë vendosur buqeta dhe kurora me lule. Gjithaq dukshëm është vendosur dhe një pankartë ku janë shkruar fjalët e një prej këngëve më të njohura të rij, “e la luna un silenzio ora si avvicina....Ciao Lucio”. Mesazhe ngushëllimi për bolonjezët kanë mbërritur jo vetëm nga Italia, por dhe nga miqtë e shumtë që ai ka pasur kudo në botë.

Rama, homazh për humbjen e këngëtarit: E kisha mik Lucio Dalla cilësohet si një nga artistët më të mëdhenj italianë të 50 viteve të fundit. Humbja e kantautorit të madh Lucio Dalla u ndje edhe në Shqipëri, ku ai kishte qenë disa vite më parë në një koncert të madh që u zhvillua asokohe nga Bashkia e Tiranës. Ish- kryetari i Bashkisë, sot kryetar i PS, Edi Rama ka kujtuar këngëtarin në faqen e tij zyrtare: “Homazh Luçio Dallas në ditën e funeralit të tij. E kisha mik. Qysh se pat ardhur në Tiranë për një koncert fantastik që organizoi Bashkia jonë, qëndruam gjithnjë në kontakt. S’ishte vetëm një legjendë e këngës italiane, po një artist me horizont të gjerë, provokator gjenial kundër të vjetrës dhe qytetar aktiv në betejat sociale. E donte shumë sportin, basketbollin sidomos, mbase edhe pse Bolonja ku lindi dhe jetoi ka një skuadër me his-

“Gëzuar Ditëlindjen”- e nisi meshën e djeshme At Bernardo Boschi, ku kantautori rrëfehej sa herë që shkonte në bazilikën e San Petronio-s. “Lucio transmetonte qetësi, gëzim e lumturi.

Trashëgimia që ai na lë është pikërisht kjo, qenia e tij e mrekullueshme”, - u shpreh i përlotur At Bernardo Boschi gjatë meshës funebre

tori suksesesh të mëdha në Itali e në Europë. Kur shëtisnim një natë në bulevard më tha duke parë ndriçimin që i kishim vënë Universitetit: Lum kush nuk e harron asnjëherë sa me fat që është që mund të shohë dritën”, - shkruan Rama.

Olen Çezari: Një mik i shtrenjtë që do të mbetet përjetë në zemrën time Një tjetër shqiptar që karrierën e tij artistike si violinist e ka ndërtuar në Itali, e kujton artistin e madh, si mikun që i hapi dyert e karrierës në Itali.

Violinisti shqiptar Olen Çezari është një tjetër shqiptar që e ka njohur nga afër kantautorin Lucio Dalla. Ai ka bashkëpunuar gjatë me “Lucion”, siç e thërret ai. “Karriera ime në Itali ‘shpërtheu’ me një koncert të Lucio Dallës. Unë shkova të dëgjoj një koncert të tijin, e kur shfaqja mbaroi, shkova te dhoma e tij prapa skenës. E Lucio më tha: ‘Ah, ti je Çesari, kam dëgjuar të flasin mirë për ty, ma trego!

A vjen nesër, merr me vete edhe violinën”, - kujton takimin e parë me këngëtarin violinisti shqiptar, Olen Çezari. Nuk priti t’ia thoshte dy herë, por shkoi me violinën dhe interpretoi një këngë në koncertin e tij në Teatro Olimpico. “Mbaroj, përshëndes e bëhem gati të iki, kur ai më kap për krahu: Jo, jo, jo, rri këtu. Bëra gjithë koncertin e të nesërmen më thotë: Pse nuk vjen me mua në world tour?”- rrëfen violinisti. E ndodhi kështu që për një vit e gjysmë ai bashkë me Lucion brodhi nëpër botë pa u kthyer në shtëpi. Kështu pra, gati rastësisht, ka lindur bashkëpunimi mes tij dhe Lucio Dallas. E nga ky bashkëpunim lindi një miqësi e fortë mes dy artistëve.

Saqë kur përgatiti diskun e tij të parë, “Unxpected”, Oleni thirri veç të tjerëve edhe Lucio Dallan për të interpretuar së bashku Anema e Core. Dhe Lucio nuk u tërhoq mbrapsht, interpretoi këngën napolitane për mikun e tij. “Jemi dëfryer shumë me Lucion. Ishte artist i madh e njeri akoma më i madh. Një mik i shtrenjtë që do të mbetet përjetë në zemrën time”, thotë Olen Çezari. Përgatiti: A. Tuci

”X Factor Albania”, nisin netët live 16 konkurrentët finalistë të “X Factor Albania” kanë interpretuar dje në mbrëmje për herë të parë live në skenën madhështore të Teatrit Klan. Ashtu siç edhe ishte anonçuar programi hit në mbarë botën ka ardhur në një skenë ultramoderne, në një transmetim për herë të parë ‘high definition’. Alketa Vejsiu, drejtuesja e programit më në formë se kurrë, ka inauguruar skenën e re, ndërsa 16 finalistët kanë çelur natën me një himn dedikuar divës botërore, Whitney Houston. Juria e programit, Pandi Laço, Vesa Luma, Juliana Pasha dhe Alban Skënderaj, tashmë në rolin e mentorëve janë shfaqur dje krejt ndryshe në stil dhe në gjykimet që kanë dhënë për konkurrentët. Në skenë janë ngjitur Classic Boyes, “X”, “Red Roses” dhe “Focus” nga

kategoria e grupeve, me mentor Pandi Laçon; Besa Breca, Matilda Shushari, Lirije Rashiti dhe Gerald Zyfi nga kategoria mbi 23 vjeç, me mentore Vesa Lumën.

Në kategorinë vajza, Savjana Vjerdha, Sheila Haxhiraj, Xhesika Pollo dhe Festina Mezini të skuadrës së Juliana Pasha. Dhe në kategorinë djem, Alban Skënderaj është përfaqësuar me Arianit Bellopojën, Amarildo Shahinaj, Kristo Thanën dhe Anxhelo Mihon.

Të 16 konkurrentët në performancën e tyre të parë skenike kanë interpretuar në versione krejt origjinale dhe befasuese për audiencën hite botërore, që u mirëpritën nga teleshikuesit dhe publiku në sallë që i duartrokiti gjatë. Programi nën regjinë e Vera Grabockës ka sjellë një koncept krejt të ri televiziv,

gjë që u duk tek çdo performancë e këngëtarëve, të cilat ishin të shoqëruara me një miniregji. Skenografia e realizuar nga Gaetano Castelli (skenograf i Rai Uno-s në Itali dhe Sanremos së këtij viti) dhe ndriçimi nga Marcello Jazzeti (drejtor fotografie i “X Factor Italia”) ishin pika të forta të këtij spektakli, që sollën një skenë tërësisht europiane. Vlerësimi i finalistëve është bërë përmes votimit të publikut me mesazhe telefonike, ku konkurrentët mbanin kode nga “X 1” deri në “X 16”. Këto kode nuk do të ndryshojnë deri në fund të spektaklit, pavarësisht skualifikimit të konkurrentëve. Çdo javë një konkurrent më pak i votuar eliminohet nga gara, ndërsa fituesi do të shpallet në fund të 15 javëve spektakël.

14

MAPO

e hënë, 5 MARS 2012 www.mapo.al

ISSH, lista e re me 134 ushtarakët që përfitojnë pensione Instituti i Sigurimeve Shoqërore publikon listën e re me emrat e 134 ishushtarakëve që u janë lidhur përfitimet deri në datën 2 mars. “Në listën e re të përfituesve janë përfshirë emrat e ish-ushtarakëve, që u është mbyllur procesi i llogaritjes dhe caktimit të pensioneve suplementare të pleqërisë dhe ato të parakohshme”,

njoftoi ISSH. Sipas Institutit, pensionet për përfituesit e radhës së këtyre kategorive janë kaluar në llogaritë e qendrave përkatëse paguese, ndërkohë që ata iu përkasin rretheve të ndryshme të vendit, si: Tiranë, Korçë, Fier, Berat,Vlorë, Shkodër, Lezhë.

“Duke nisur që nga muajt e fundit të vitit 2011 e në vazhdim, specialistët e

ISSH-së po vijojnë procesin e llogaritjes së pensioneve edhe për ish-ushtarakët që i përkasin kategorisë suplementare, para 30 qershorit 1991, të cilët kanë dalë në rezervë. Kryesisht, këta janë kategoria e personave të cilët kanë dalë që të gjithë në pension, por nuk kanë përfituar nga ligjet e mëparshme”, njoftoi ISSH. Deri më

tani, sipas të dhënave nga ISSH-ja, janë caktuar rreth 50% e pensioneve suplementare, për pensionet e reja të pleqërisë, për ata që janë liruar para datës 30.06.1991. Kategoria për të cilën procesi i përllogaritjes së përfitimeve po shkon drejt përfundimit është ajo e pensioneve të parakohshme. “Në fazën e parë të rilloga-

ritjes së pensioneve të ish-ushtarakëve, ISSH-ja ka parashikuar të përfundojë sa më shpejt procedurën për të gjithë ata persona të cilëve u ka lindur e drejta qysh prej datës 1.7.2009, por nuk kanë përfituar të drejtën e pagesës, që janë përfituesit e pensionit të parakohshëm për lehtësi shërbim”, thuhet më tej në njoftim.

Lista e përfituesve Nr.

Rajoni 1 Tirane 2 Berat 3 Tirane 4 Berat 5 Korce 6 Vlore 7 Tirane 8 Tirane 9 Vlore 10 Vlore 11 Berat 12 Korce 13 Korce 14 Tirane 15 Tirane 16 Korce 17 Tirane 18 Tirane 19 Berat 20 Tirane 21 Berat 22 Berat 23 Fieri 24 Tirane 25 Korce 26 Korce 27 Berat 28 Berat 29 Shkoder 30 Tirane 31 Berat 32 Tirane 33 Tirane 34 Berat 35 Berat 36 Korce 37 Tirane 38 Shkoder 39 Berat 40 Korce 41 Tirane 42 Tirane 43 Tirane 44 Berat 45 Fieri 46 Vlore 47 Fieri 48 Korce 49 Berat 50 Tirane 51 Korce 52 Tirane 53 Korce 54 Tirane 55 Tirane 56 Lezhë 57 Korce 58 Berat 59 Korce 60 Berat 61 Korce 62 Fieri 63 Lezhë 64 Fieri 65 Lezhë 66 Lezhë 67 Tirane 68 Berat 69 Korce

Emer Abedin Adriatik Agim Alush Anastas Anesti Arqile Asqeri Astrit Avdul Baki Bari Bashkim Bashkim Bedri Bektash Beshir Burhan Caush Dalit Demir Dervish Dhionis Dhurata Dule Emin Enver Faik Fam.Feta Fatmir Fejzi Ferat Fetih Fiqiri Ganie Gaqo Gezim Gezim Gjysho Gurali Guri Haki Hasan Hasim Haxhi Haxhiali Hazis Hekuran Hysni Ibrahim Ilia Iliaz Irfan Ismail Ismail Jak Janaq Jani Jorgo Karafil Kristaq Kujtim Latif Llazar Llesh Mark Mehdi Mihal Mihallaq

Atesi Sejdi Halil Veli Rushit Ndini Todi Koco Haki Barjam Myftar Bektash Jonus Ali Gurali Xhafo Zenun Selman Nuro Hazis Kaso Qazim Hysen Mihal Hysen Sefer Myslim Halim Cerciz Dure Maze Mecan Neki Haxhi Xhafer Veiz Balo Hamdi Xhafer Tafil Selim Nuri Qamil Hyda Hysen Ismet Muharrem Mestan Tafil Refit Sadik Selman Hasan Myftar Ali Ethem Frrok Gaqo Gori Dhimitraq Abaz Pasko Ali Emin Nasi Nikoll Tom Ali Jani Spiro

Mbiemer Qendraj Caka Kapaj Dashi Janku Mata Mondo Eminaj Memaj Novruzaj Dyrmishi Mysliu Hani Mane Minga Ibranji Cala Nurja Pajo Brahimi Mulita Dervishaj Korini Fyraj Mehmetaj Kaftirani Caka Spahiu Kajo Hajta Shabanaj Golemi Satka Hatia Naska Lola Xhemollari Jupani Hoaxhiraj Zhuleku Gorari Osja Hoxha Dervishaj Luto Kamberi Bakiu Spahiu Agalliu Mustafaj Hidri Tola Tarja Hoxha Harizi Ndreu Tona Stavri Terpini Arapi Vako Osmanaj Kalej Prifti Dudi Marku Agolli Halilaj Kapbardhi

Lloji perfitimit Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie P.Parakohshem Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie P.Parakohshem Suplement Pleqerie/ P.Parakohshem Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie P.Parakohshem Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie/P.parakohshem Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie P.Parakohshem Suplement Pleqerie Pens/Sup Familjare Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie P.Parakohshem Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie P.Parakohshem Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie/P.parakohshem Suplement Pleqerie P.Parakohshem Suplement Pleqerie P.Parakohshem Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie

70 Vlore 71 Tirane 72 Tirane 73 Vlore 74 Lezhë 75 Korce 76 Tirane 77 Lezhë 78 Vlore 79 Fieri 80 Tirane 81 Berat 82 Tirane 83 Berat 84 Tirane 85 Fieri 86 Berat 87 Tirane 88 Korce 89 Vlore 90 Korce 91 Tirane 92 Shkoder 93 Korce 94 Vlore 95 Tirane 96 Tirane 97 Berat 98 Berat 99 Berat 100 Tirane 101 Shkoder 102 Korce 103 Korce 104 Vlore 105 Korce 106 Lezhë 107 Tirane 108 Berat 109 Tirane 110 Tirane 111 Vlore 112 Berat 113 Tirane 114 Tirane 115 Berat 116 Berat 117 Tirane 118 Tirane 119 Fieri 120 Korce 121 Korce 122 Tirane 123 Korce 124 Berat 125 Korce 126 Korce 127 Korce 128 Tirane 129 Tirane 130 Tirane 131 Lezhë 132 Vlore 133 Korce 134 Berat 135 Berat 136 Lezhë 137 Vlore

Muharrem Musa Mustafa Namik Ndue Nevrus Nevruz Nikoll Nikolla Nikolla Njazi Novruz Numan Nuri Osman Pandeli Pelivan Pellumb Pellumb Petraq Petro Polikron Prele Qani Qemal Rakip Rako Ramadan Ramadan Ramazan Rauf Ridvan Robert Rushit Rustem Sabri Sadik Safet Safet Sako Sali Sazan Sefer Seit Shaban Shahin Shefqet Shefqet Shyqyri Sokrat Stili Suat Sule Sybi Tajar Thanas Thoma Vangjel Vasil Vero Xhafer Xhaferr Xhelo Xhevdet Yzeir Zaim Zef Zini

Hito Feim Ibrahim Selam Pjeter Qerim Shama Gjin Rakip Aleks Bajram Jaho Tahir Medi Sale Ilia Ahmet Haxhi Neim Mihal Zylal Pilo Gjelosh Feim Islam Riza Koco Isuf Shahin Rasim Hito Muharrem Pano Mesut Ismail Avdulla Adem Arif Myslim Haxhi Ali Myrteza Musa Hasan Ramadan Dervish Musa Riza Sulejman Lili Gjoke Adem Beqir Hodo Gani Kozma Mihal Bendo Foto Azbi Sadik Shem Ramadan Shaqir Tahir Riza Mark Xhelil

Muçaj Bregasi Hoxha Seferaj Gjini Bregu Hadinaj Stojani Shkurtaj Shuli Miftiu Levani Gjondedaj Bakiasi Gjatolli Stroni Fetahu Dervishi Hysolli Shahini Ceci Dorri Kulla Bregasi Islamaj Bregu Xhavana Kerkuta Cani Bali Alimerko Muslija Pulluqi Buzi Sharkaj Hoxha Xhafa Shirka Firaj Hoxhaj Hoxha Demiraj Metaj Allushllari Duka Toska Bilaj Shehu Hajdari Kondakçiu Gjorgo Zeka Gjecaj Fejzulla Hoxha Kujtimi Sotiri Gjoka Kushgjini Hysenaj Beqiraj Duraku Imeraj Talka Penxho Nano Ndoj Resulaj

Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie P.Parakohshem Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie/P.parakohshem Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie P.Parakohshem Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie P.Parakohshem Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie/P.parakohshem Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie P.Parakohshem Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie P.Parakohshem Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie P.Parakohshem Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie Suplement Pleqerie

UET-PRESS

Vitrina e

Recensë nga Preç Zogaj

Popujt e Europës si krijuesit e një shoqërie të re

Me temë nga historia, mesazh për të gjitha kohët

librit

Si t’i menaxhosh burimet njerëzore Libri i botuar në origjinal nga shtëpia botuese universitare e Oksfordit është sjellë në shqip nga UET Press Faqe 20

Faqe 19

MAPO

Libri

“Gjendja njerëzore”, romani i famshëm i Andre Malraux, botuar nga shtëpia botuese “Toena” “Gjendja njerëzore” konsiderohet vepra letrare më e mirë e shkrimtarit francez Andre Malraux (1901-1974).

Njëkohësisht, një nga romanet më të mirë... Faqe 18

Teodor Laço: Në ’97-ën na çonin

në shtëpi me makina të blinduara

Intervista/ “Kohë për të kujtuar, kohë për të harruar”, është libri i ri, i shkrimtarit, Teodor Laço që si dëshmitar rrëfen për herë të parë ngjarjet e vitit 1997 Qendra e Tiranës në vitin 1997

Xhelal Staravecka, dëshmi të reja mbi mbretërinë dhe regjimin komunist “Në 100-vjetorin e shtetit shqiptar” botohet libri “Përballë gjyqit të historisë”, kujtime historike të viteve 1912-1966 Në vijim të kolanës “Në 100-vjetorin e shtetit shqiptar”, shtëpia botuese “Naimi” publikon librin me kujtime të Xhelal Staraveckës: “Përballë gjyqit të historisë”, kujtime historike (1912-1966), shkruar në Paris në vitin 1966.

Autori është një nga figurat kryesore të periudhës së Luftës së Dytë Botërore, fillimisht si komandant në radhët e ushtrisë partizane, pastaj në krijimin e “Forcës së tretë” antifash-

iste e në fund komandant xhandarmërie nën regjencën e Mehdi Frashërit (1944). Por kjo është vetëm njëra nga episodet e jetës së jashtëzakonshme politike të autorit, e cila njeh tri dënime me burgim të përjetshëm nga 3 regjime të ndryshme, madje antagoniste: mbretëria e Zogut, qeveria E. Hoxhës dhe qeveria italiane. Sipas botuesit Naim Zoto, libri i botuar është vetëm një pjesë e rrëfimeve të

shkruara nga Xhelal Staravecka. Ndryshe nga sa është shkruar deri tani, Staravecka ka qenë një intelektual i formuar në Perëndim, me një formim e kulturë solide historike e gjuhësore, zotërues i pesë gjuhëve të huaja. Botuesi Naim Zoto thotë se në varësi të interesit publik, mund të botojë në një kohë të mëvonshme tërësisht veprën shumëvëllimshme lënë dorëshkrim nga autori

MAPO

16

Libri

E hënë, 5 mars 2012 www.mapo.al

Diçka ndodh prapa perdes, e cila ngrihet vetëm kur rrëfehen protagonistët. Por nga ai vit i mbrapshtë kanë mbetur ende shumë të panjohura dhe enigma, biseda e vendime të marra kokë më kokë nga të tjerë protagonistë, sidomos kryesorë, që ende nuk janë rrëfyer e ndoshta nuk do ta bëjnë kurrë.

Kujtimet, sado të mundohesh, do kenë firo, edhe pse unë jam një nga ata fanatikët e ditarëve dhe ditarët janë shumë të rëndësishëm.

Me qeverinë “Fino”, nën rrogoz marrëdhëniet ishin të tensionuara

Aida Tuci

D

içka ndodh prapa perdes, e cila ngrihet vetëm kur rrëfehen protagonistët. Por nga ai vit i mbrapshtë kanë mbetur ende shumë të panjohura dhe enigma, biseda e vendime të marra kokë më kokë nga të tjerë protagonistë, sidomos kryesorë, që ende nuk janë rrëfyer e ndoshta nuk do ta bëjnë kurrë.

Një rrëfim për veten, për ngjarje dramatike, për ministra rastësorë, për dorëheq je e mosdorëheqje, por dhe gabime ta pranuara pas një reflektimi 10-vjeçar. “Kohë për të kujtuar, kohë për të harruar”, është libri që është ende në proces, i shkrimtarit por në këtë rast publicistit Teodor Laço. Ai vjen në këtë rrëfim si dëshmitar dhe pjesëmarrës në disa ngjarje të ndodhura në harkun kohor të viteve 1997-2005. “Në këtë periudhë kam qenë deputet, ministër dhe kryetar i një partie politike...Por ato që përjeton vetë nuk janë të mjaftueshme për një libër të këtij lloji”, -shprehet ai, prandaj ka dhe shumë referime nga shtypi i kohës, nga ngjarje të dëgjuara, të ndodhura larg tij, por dhe nga ditari i tij privat. Çfarë e ngacmoi shkrimtarin, dramaturgun dhe publicistin Teodor Laço që pas 15 vjetësh të rrëfejë atë çfarë ndodhi në skenë dhe prapaskenë në vitin 1997? Pak nga pak ai zbulohet në këtë intervistë për suplementin e librit në “Mapo”.

Ditët e fundit keni botuar në shtyp disa fragmente nga libri juaj i ri “Kohë për të kujtuar, kohë për të harruar”. Ngjan si një titull me një kundërthënie brenda tij. Mund ta dimë përse e keni zgjedhur?

Zgjedhja nuk është e re. Në vitin 1998 kam botuar një libër me kujtime, shënime politike e letrare për vitet 1990-1995 me të njëjtin titull. Kur shkruan duke iu referuar një realiteti tashmë të kaluar, vetvetiu vijnë e të buisin në parafytyrim ngjarje të bukura, sfida të fituara që do të të pëlqente t’i kujtoje e t’i përjetoje sërish, por edhe ngjarje të hidhura, gabime e dështime që do të doje t’i harroje e të mos përsëriteshin kurrë. Sado që ky duket një paradoks i vështirë në përzgjedhje, besoj se ia vlen që individi t’ia bëjë vetes një apel të tillë, që është një lloj katarsisi.

A keni parasysh disa kritere kur vendosni të kujtoni e të analizoni të shkuarën?

Kriteret mbi të cilat kam synuar të mbruhet brumi i librit janë disa, por dy janë në thelbin e tij; kriteri i pranisë dhe kriteri i vlerësimit, të lidhura njëri me tjetrin. Pra përparësi kanë ato ngjarje, historike mund të them, ku kam qenë vetë i pranishëm dhe të tilla janë shumë, sepse në këtë ndërkohë kam qenë deputet, ministër dhe kryetar i një partie politike që përfaqësohej në parlament me 1 e më pas me 2 deputetë. Kurse vlerësimi i tyre ka të bëjë me analizën, qëndrimet për to

dhe protagonistët e tyre, që shprehin anën subjektive. Por siç kuptohet lehtë, ato që përjeton vetë nuk janë të mjaftueshme për një libër të këtij lloji, prandaj ka shumë referime nga shtypi i kohës, nga ngjarje të dëgjuara, të ndodhura larg teje.

Përse vendosët vetëm tani të shkruani për vitin 1997? Kurse librin e parë me këtë titull e keni botuar që në vitin 1998?

Sepse për ato që kishin ndodhur në atë vit, vit ‘të zi’ do ta quaja, mua më duhej një kohë e mjaftueshme reflektimi. Mbi shumë ngjarje të errëta, dramatike, tragjike, koha do të përhapte mjegullnajën që i rrethonte, shumë protagonistë të tyre do të vendoseshin më drejt. Kjo quhet drejtësi e kohës së çliruar nga pasionet, armiqësitë dhe anësitë politike. Të sjell dy shembuj. Në pranverën e ’97-ës, kur kryeministrin italian Romano Prodi e shoqëroi (për siguri u tha) edhe Zani Çaushi. Në vlerësimin e atij çasti Zani mund të shihej si një farë “tribune” popullore, por koha i dha një tjetër atribut, krejt të kundërt me atë të asaj dite. Në parlamentin e dalë nga zgjedhjet e ’97-ës që dominohej thellësisht nga socialistët, u ngrit një komision për të hetuar përgjegjësitë shtetërore për ngjarjet e vitit 1997, në të cilin opozita ku bënim pjesë edhe ne, refuzoi të merrte pjesë.

Qëllimi dhe përfundimet e komisionit ishin lehtësisht të parashikueshme. Shkaktarët e ’97-ës do të gjendeshin në udhëheqjen e djeshme dhe sido-

mos tek Berisha. Por kur erdhi momenti i raportit përfundimtar, befas u pa se vetë kryetari i komisionit ishte kundër me të tjerët. Sipas tij, ishpresidenti nuk kishte shkelur kompetencat që i jepnin dispozitat kushtetuese të kohës. Komisioni doli me dy raporte të ndryshme. Dhe kryetar i komisionit ishte avokat Spartak Ngjela! Madje unë mendoj se nga ai vit i mbrapshtë kanë mbetur ende shumë të panjohura dhe enigma, biseda e vendime të marra kokë më kokë nga protagonistët kryesorë. Por jo vetëm nga ai vit. Gjithnjë diçka ndodh prapa perdes, e cila ngrihet vetëm kur rrëfehen protagonistët.

Në atë pranverë të ’97 u krijua edhe Qeveria e Pajtimit Kombëtar. Ç’rol luajti dhe, a e quani si zgjidhjen më të mirë për atë kohë?

Pa asnjë mëdyshje. Në ato rrethana, marrëveshja e 10 partive politike më 9 mars për formimin e Qeverisë së Pajtimit ishte vendim historik, nga ato që ne, si sherrxhinj ekzemplarë që jemi, i marrim vetëm kur na vete thika në kockë. Ajo kish për detyrë të rivendoste rendin, pushtetin e të zgjedhurve-detyra tepër të vështira për t’i përmbushur, siç edhe ndodhi, por nga ana tjetër besoj se e kreu relativisht mirë misionin e përgatitjes së zgjedhjeve të parakohshme, hartimin e ligjit të zgjedhjeve, si dhe korrigjoi deri diku imazhin e politikanëve tanë para të huajve që në ato rrethana ishin ndërmjetës të pajtimit. Por di-

MAPO

17

Libri

E hënë, 5 mars 2012 www.mapo.al

Marrëveshja e 9 marsit për formimin e Qeverisë së Pajtimit ishte vendim historik, nga ato që ne, si sherrxhinj ekzemplarë që jemi, i marrim vetëm kur na vete thika në kockë.

Ne thirreshim shpesh për konsultime sidomos për përgatitjen e ligjit të zgjedhjeve, por edhe për probleme të tjera të mbetura pezull si RTSH, drejtimi i SHIK-ut, shkarkimi i Agim Shehut, ku sharra midis PD dhe PS kishte ngecur në gozhdë etj... sa nga barrat që iu ngarkuan asaj, si p.sh. çarmatimi i popullsisë ishte thjesht virtuale, propagandë e vdekur që në lindje dhe s’u arrit kurrë.

Një nga veprimet më të diskutuara e më të kontestuara qenë rizgjedhja e z.Berisha si president, ndërkohë që i kërkohej dorëheqja. Ju, si e keni gjykuar këtë rast?

Dorëheqja në atë moment do të krijonte vakum institucional të rrezikshëm. Siç u pa, për të mbërritur deri te marrëveshja e partive duhej një moderator dhe këtë rol mund ta luante një president i zgjedhur. Pyetja mund të shtrohej, pse nuk u zgjodh një tjetër, por me përbërjen e parlamentit të asaj kohe, të dalë nga zgjedhjet e vitit 1996, PD ishte e vetme me ¾ e deputetëve (e majta vazhdonte ta bojkotonte) dhe gjithsesi presidenti do të gjendej midis demokratëve. Asnjë figurë tjetër midis tyre nuk kishte karizmën dhe autoritetin e tij. Të mos harrojmë se në Qeverinë e Pajtimit Berisha në fakt ia dorëzoi pushtetin ekzekutiv së majtës, duke nënkuptuar edhe fitoren e tyre në zgjedhjet që do të bëheshin pas 3 muajve, siç dhe ndodhi. Pas këtij verdikti, pavarësisht se kishte një mandat ligjor, ai dha dorëheqjen.

Pra, përkundër një opinioni të gjerë, mendoni se udhëheqësit tanë e njohin dhe e zbatojnë institucionin e dorëheq jes?

Edhe Berisha, edhe Nano, edhe Meksi, kur humbja ka qenë bindëse e kanë pranuar dhe janë tërhequr. Flas për drejtues të shtetit dhe jo të partive politike, se aty gjithçka varet nga statuti.

E kam treguar një rast të vitit 1994, kur humbi referendumin për Kushtetutën. PD në atë kohë ishte në kulmet e saj dhe humbja ishte fare befasuese.

Madje në radhët e deputetëve demokratë meqë rezultatet po vononin të shpalleshin, qarkullonin zëra që “diçka do të bëhej dhe do të shpallej fitorja”. Në këtë situatë na thirri për një konsultë mua dhe R.Pulahën si aleatë nga PSD-ja që e kishim mbrojtur projektin. E pyetëm për referendumin.

“E humbëm, - tha, - nesër do të shpallen rezultatet. Pas kësaj opozitës i lind e drejta të kërkojë zgjedhje të parakohshme. Si mendoni ju?” Ne e kundërshtuam. “Humbja e një beteje nuk do të thotë humbje e luftës”, - i thashë. “Ma kanë thënë dhe të tjerët këtë”, - tha. Ashtu ndodhi. Pas kësaj

erdhi viti 1995, që sipas statistikave dhe klimës politike që u krijua, mbetet një nga vitet më të suksesshme të qeverisjes së PD. Po qeveria “Fino” çfarë marrëdhëniesh mbante me partitë që e krijuan?

Dhjetë partitë politike që e krijuan kishin përfaqësuesit e tyre në qeveri në rang ministrash.

Natyrisht, dikasteret më me peshë si atë të Rendit, të Mbrojtjes i drejtonin dy partitë e mëdha.

Por kishte edhe përjashtime. Neve të Partisë Bashkimi Social Demokrat, për shembull na u la Ministria e Punëve të Jashtme, që e drejtonte Arian Starova, me sukses do të thosha. Ne thirreshim shpesh për konsultime sidomos për përgatitjen e ligjit të zgjedhjeve, por edhe për probleme të tjera të mbetura pezull si RTSH, drejtimi i SHIK-ut, shkarkimi i Agim Shehut, ku sharra midis PD dhe PS kishte ngecur në gozhdë etj. Ndodhte që takimet bëheshin në orët e vona të natës dhe situata në Tiranë ishte kaq e mbarsur me rreziqe, sa na çonin në shtëpi me makina të blinduara. Sigurisht, marrëdhëniet që në sipërfaqe dukeshin të qeta, nën rrogoz ishin shumë të tensionuara, sepse të gjitha bateritë punonin në funksion të zgjedhjeve të pritshme.

Cilat ngjarje mund të veçoni në varësi të kësaj që sapo pohuat?

Janë aq shumë sa të bësh një libër më vete. Kujtoj p.sh. 22 Marsin, kur Fino pranoi të vinte një përfaqësi nga komiteti i Vlorës për të biseduar me partitë politike. PD nuk pranoi të ulej në atë tryezë, por ne të tjerët vajtëm. Përfaqësuesit kishin ardhur të armatosur si në filmat uestern, por u detyruan t’i lënë ato në portinerinë e Kryeministrisë. Në kërkesat e tyre, mbaj mend që i parashtronte një inxhinier që tani nuk ia kujtoj emrin, ishte edhe ftesa për një takim të të gjitha komiteteve të vendit me partitë politike. Kjo do të thoshte, të ligjëroje pushtetin e tyre kudo, ndërsa një nga pikat e marrëveshjes së 9 marsit ishte rivendosja e pushtetit të zgjedhur në vitin e kaluar. Ne refuzuam, megjithatë takimi u bë më 29 mars. Kjo ka qenë një nga ditët më të tensionuara, të çuditshme, tragjike njëherësh. Natyrisht, ne që bënim pjesë në koalicionin e PD-së nuk shkuam, por partitë që ishin në opozitë shkuan të gjitha. Atë ditë ishim

në mbledhjen e qeverisë dhe po diskutonim për Kodin Zgjedhor, veçanërisht cili sistem duhej përdorur. Ne të vegjlit ishim për një sistem të pastër proporcional kombëtar që na krijonte shanset e përfaqësimit, por kishte edhe paradokse të tilla që propozohej sistemi mazhoritar në një mënyrë të pakuptueshme, sepse dihej që me këtë sistem do të kishim më pak shanse. Ndërkohë erdhi lajmi për takimin e partive me komitetet, që ishte një kompromis i qartë. Pranë kisha Et’hem Rukën, një nga 3 përfaqësuesit e PS në atë takim, dhe i them në konfidencë: Ç’është kështu?! Ne jemi mbledhur këtu për t’i dhënë zgjidhje situatave, kurse ju me përfaqësuesit tuaj bëni ultimatum, ku veç të tjerash kërkohet të ligjërohet pushteti i komiteteve dhe Berisha të japë dorëheqjen. Ai m’u përgjigj po ashtu në konfidencë. “Të them të drejtën, as ne nuk e dimë mirë se çfarë po ndodh në këto zona, disa nga këta kryetarët e komiteteve të shpëtimit i njoh se ç’mall janë, prandaj ne si parti nuk dërguam në Vlorë përfaqësues të rangjeve të larta, por dërguam vetëm një anëtar kryesie” (kurse partitë e vogla aleate me ta përfaqësoheshin me kryetarët e tyre). Me pak fjalë nuk e kishin konsideruar të rëndësishëm, por as nuk e kishin refuzuar. Kjo tregon se situata ishte jashtëzakonisht e ndërlikuar, shpesh spontane dhe nuk mund të thuhet se ishte çdo gjë e programuar. Përveç kësaj u rrit pushteti i bandave të armatosura, të cilat kërkojnë fillimisht mbrojtje nga formacionet politike, pastaj kur e garantojnë atë veprojnë për interesat e tyre. Ky fenomen po ndodhte edhe në Vlorë.

Keni përmendur diku në shkrimet tuaja se edhe brenda situatave më dramatike shfaqen elementë të komicitetit për “poste” që të mbeten në derë, për ministra që i sjell rastësia. Keni parasysh ndonjë ng jarje konkrete?

Ministra, kryetarë partish, ambasadorë e madje edhe rangje më të larta që vijnë rastësisht në udhëheqje, pra mund të përmendet një grumbull i tërë. Midis tyre, pikërisht për shkak të rastësisë apo kombinacioneve politike ka që dështojnë e dalin nga skena, por nuk përjashtohen as rastet kur ata shfaqen të suksesshëm. Gjithsesi, komiciteti qëndron tek mënyra sesi dalin në skenë kur as vetë ata nuk e kanë pritur një gjë të tillë.

Ky është fati që të troket në derë. Janë befasi, të cilat unë një herë e kam provuar vetë dhe herë të tjera i kam dëgjuar. Në qeveritë me bazë të gjerë ne partive të vogla na kërkohej të propozonim një ministër, i cili besohej se do të pranohej dhe do të zgjidhej ë shumicën e rasteve. Në vitin 1991 ku u krijua Qeveria e Stabilitetit nga Ylli Bufi, atëherë bënin pjesë vetëm 4 parti në qeveri dhe ndërmjet tyre ishte dhe Partia Social-Demokrate, që në takimin e fundit e përfaqësonim unë, L. Bashkurti dhe R. Pulaha. Ne ishim përgatitur të kërkonim ose Ministrinë e Arsimit me Paskal Milon që e kishim nën/kryetar, ose Ministrinë e Kulturës për mua, por meqë unë isha pjesë e bisedimeve isha i përjashtuar, pasi s’mund të propozoja veten. Kur na u tha të kërkonim dikasteret, ne kërkuam atë të Arsimit. Nga PD-ja merrte pjesë Berisha, nga PS-ja, Xhelil Gjoni dhe të dy e kundërshtuan menjëherë sepse e donin për vete. Në mënyrë paradoksale na mbeti Ministria e Drejtësisë, e cila në atë kohë nuk konsiderohej aq e rëndësishme sa sot, sepse për shumë vjet regjimi komunist nuk kishte pasur fare ministri drejtësie. Ky propozim na gjeti të papërgatitur sepse nuk kishim asnjë kandidaturë dhe të tre shtangëm e nuk dinim si t’ia bënim. Ishte natë dhe qeveria duhej shpallur menjëherë. Atëherë, Lisjeni na tha se njihte dikë që mund të ishte kandidat. Dhe ky ishte doktor i shkencave juridike, Shefqet Muçi, kryetar i Gjykatës së Tiranës, por ne as nuk i kishim thënë fare. I shkuam në shtëpi në orën 12 të natës për t’i propozuar postin. Doli me pizhame. “Zoti Shefqet, - iu drejtuam, - Partia Social-Demokrate ka menduar t’ju propozojë në postin e Ministrit të Drejtësisë, e pranoni apo jo? - E pranoj, - na tha pa asnjë ngurrim. E njëjta situatë thonë se ndodhi edhe me Qeverinë e Pajtimit. Partisë Demokristiane që kryesohej nga Zef Bushati i mbeti Ministria e Kulturës. Ai vetë nuk bëhej dot ministër sepse ishte vendim që kryetarët e partive nuk do të drejtonin dikastere dhe i duhej një kandidaturë. Mbeti ngushtë dhe këmbët e çuan të stadiumi “Qemal Stafa”, ku ka qenë një piceri. Aty i suri syri Engjëll Ndocajn që ishte gazetar i njohur

në RTSH. Ai ishte katolik, por nuk ishte anëtar i Partisë Demokristiane.

“Kohë për të kujtuar, kohë për të harruar”. Ju vetë, çfarë doni të harroni? Keni ndonjë keqardhje ose diçka që sot thoni se keni vepruar gabim?

Nëse do ta quaja gabim taktik timin, ka qenë një zgjedhje që bëra në zgjedhjet e vitit 1996. Në atë kohë isha ministër dhe ishim parti e re, e papërfaqësuar në parlament, por ishim të vetmit që bënim pjesë në qeverinë “Meksi 2”. Do bëheshin zgjedhje dhe ne kishim njëfarë shtrirje si parti, por unë nuk e vlerësova realisht situatën dhe fluturova pak me ato shpresat e mëngjesit. Në atë kohë funksionoi për herë të parë një komision që ishte komisioni i verifikimit të figurave. Ne ishim shtrirë në gjithë Shqipërinë ku kishim paraqitur 100 kandidatë, nga të cilët 7 na i skualifikoi komisioni se rezultuan të ishin me dosje. Për 5 prej tyre nuk më erdhi fare keq se nuk i njihja dhe nuk kishin ndonjë peshë në parti, por për 2 prej tyre që kishin qenë shumë afër më erdhi shumë keq dhe u vura në pozitë të vështirë. Ne vumë kandidatura në të gjitha zonat sepse besoja se do kishim rezultat të mirë. Për vete pata guximin, sot mund ta quaj guxim të tepruar, që të kandidoja në Korçë kundër Genc Pollos të Partisë Demokratike.

Genci ishte figura numër dy atëherë e partisë. Besoja se do të kisha rezultate më të mira, por ai ishte për të ardhur keq. Ndodhi që kur u bënë këto balotazhet dhe zgjedhjet u kthyen në 30 zona, atëherë unë u kujtova se mund të nisja bisedimet me PDnë për të na lënë ndonjë zonë të lirë. Berisha më propozoi dy zona të majta, por që në ’96-ën mund t’i kishim fituar, megjithatë unë nuk i pranova sepse nuk i njihja mirë kandidatët ngaqë ishim parti e re, e sapoformuar. Kërkova zonën e Mirditës se kishim një djalë me reputacion, por nuk na e la. Sot p.sh. do kisha vepruar në mënyrë më të mençur, gjë që e bëra më vonë në 2001-in, sepse parashikova se PD nuk do të fitonte në shumë zona njëemërore, por do të fitonte vota në proporcional.

Kur do të dalë libri në treg?

Sapo të bëj disa saktësime me shtypin e kohës.

Sepse kujtimet sado të mundohesh, do kenë firo, edhe pse unë jam një nga ata fanatikët e ditarëve dhe ditarët janë shumë të rëndësishëm.

Ju keni mbajtur ditar për gjithçka që ka ndodhur në jetën tuaj?

Sigurisht, por nuk mund të them absolutisht për gjithçka, kam mbajtur shënime sipas rastit edhe ditar. Përveçse kam shkruar edhe shumë artikuj, mbaja dhe ditar dhe më duhet të konsultohem edhe me këto.

Sa është shfrytëzuar ditari juaj për këtë vëllim të dytë të librit?

Ditari është shfrytëzuar, por edhe në një drejtim tjetër. Këtë libër e kam ndërtuar në një sens ndryshe nga vëllimi i parë, sepse në kujtime kam përfshirë edhe atë që është jeta ime private, intime, personale. Në këtë vëllim ka shumë momente që nuk i përkasin politikës por i përkasin jetën sime private, dramave që kam jetuar, përjetimeve të mia emocionale.

Ky do të jetë më tepër një libër publicistik, letërsia për ju ka mbetur mënjanë?

Nuk më duket. Para 3 muajve Teatri i Korçës, me regji të Gëzim Kames ngjiti në skenë komedinë time “Beqarët”, që u prit mjaft mirë dhe që programi T i filmave në Digitalb e ka “shtrydhur” duke e transmetuar 5 herë. Kam përfunduar një dramë me sfond historik nga vitet 1920, ku në funksion të fabulës së zgjedhur shfaqen edhe figurat e njohura si Fan Noli, Zogu etj. Drama me titullin “Vatrani i harruar”, i kushtohet kompozitorit, ndër të parët e muzikës moderne Thoma Nassi, i cili më 1920-ën erdhi nga Amerika me Bandën Muzikore “Vatra”, të cilën e kish krijuar dhe e drejtonte vetë, si dhe me 120 vullnetarë të tjerë për të marrë pjesë në luftën e Vlorës. Aty me poezi të Ali Asllanit, krijoi këngën e famshme “Vlora, Vlora”. Këtë dramë e quaja si detyrim moral timin ndaj themeluesve të Federatës Panshqiptarë “Vatra”, që me shumicë ishin nga fshati im Dardha, prej nga ishte dhe vetë Nassi. Në prill të këtij viti “Vatra” mbush 100 vjet dhe në vitet e Luftës së Parë, sidomos kur diskutohej për shtetin shqiptar dhe kufijtë e tij më 1919-1920, ka pasur një rol vendimtar, mjaft të kujtojmë se në atë kohë dhe më pas ajo është drejtuar nga figura të tilla si Konica, Noli, Çekrezi etj.

MAPO

18

Libri

E hënë, 5 mars 2012 www.mapo.al

Andre Malraux ka shkruar një libër për gjithë atë ndërthurje ngjarjesh, interesash dhe politikash që prodhuan shndërrimin e revolucionit në një luftë civile dhe instalimin e pushtetit të Gomindanit në Kinën e paraluftës së Dytë Botërore.

Lexuesi mëson shumë nga ky roman për historinë parakomuniste të Kinës, por mrekullia e librit qëndron në aftësinë e autorit për të rrokur e pasqyruar këtë tablo të gjerë e komplekse përmes fateve njerëzore.

“Gjendja njerëzore”, romani i famshëm i Andre Malraux, botuar nga shtëpia botuese “Toena”

Me temë nga historia, mesazh për të gjitha kohët Preç Zogaj

Pamje të gjendjes njerëzore në tokë, ku angazhimi i individit në Histori për një fat më të mirë konkurron ose më saktë zhurmohet e frenohet në anën tjetër nga koshienca e absurdit.

Pse gjithë ky gjak? Pse gjithë këto jetë të flakura si lecka?- këto pyetje të ndjekin gjatë gjithë romanit si antistrofa e ngjarjeve atje.

Dhimbja dhe vuajtjet e tij për ikjen e së dashurës, Valerisë, gjestet e tij të dëshpëruara në një qytet të mbushur me krisma, shpërthime dhe të vdekur, shpalosin në një anë egoizmin e plagosur të këtij burri, por edhe forcën supreme të dashurisë.

“Gjendja njerëzore” konsiderohet vepra letrare më e mirë e shkrimtarit francez Andre Malraux (1901-1974). Njëkohësisht, një nga romanet më të mirë të letërsisë europiane të gjysmës së dytë të shekullit të njëzetë.

Ky roman u botua për herë të parë në vitin 1933, duke konfirmuar ardhjen e një shkrimtari të ri shumë të talentuar, që mendohej se do ta kishte të sigurt ngjitjen drejt majave më të larta të prozës moderne.

“Gjendja njerëzore” fitoi çmimin “Gonkur” , më i larti që ka pasur e ka Franca për veprat e shkrimtarëve francezë. Duke vlerësuar këtë libër që autori e shkroi në moshë të re, rreth të tridhjetave, shumë kritikë, botues, gazetarë, intelektualë dhe lexues të kualifikuar nuk kishin hezitime të vinin bast se në një të ardhme më të largët Malraux do të fitonte çmimin “Nobel”. Në fakt, jeta do të rridhte me shumë thyerje dhe të papritura për këtë shkrimtar. Në traditën e intelektualëve të angazhuar, ai do të impenjohej, pa e braktisur tempullin e letërsisë, në vorbullën e lëvizjeve më të spikatura politike dhe shoqërore të kohës, do të bëhej një zë autoritar i elitës franceze dhe europiane, do të merrte pjesë në Rezistencën antinaziste, pastaj, me përfundimin e Luftës së Dytë Botërore, do të vihej përkrah Presidentit legjendar Sharl De Gol, si një nga miqtë dhe bashkëpunëtorët e tij më besnikë e më të ngushtë në përballimin e sfidave të Francës së Lirë. Andre Malraux ishte përgjatë një dekade ministri i Kulturës i qeverive të De Gol-it. Ai e themeloi këtë institucion që nuk kishte ekzistuar në traditën e qeverive të mëparshme republikane apo monarkiste të Francës dhe botës mbarë. Ndërkohë, paralel me punët e mëdha si zyrtar i lartë degolist, nuk pushoi se shkruari letërsi, ese, studime. Ai e derdhi dhuntinë e jashtëzakonshme të oratorisë në fjalimet e famshme të përkujtimit apo rivlerësimit të heronjve, shkrimtarëve dhe artistëve të mëdhenj të Francës. Në këto fjalime funebër, që janë botuar në një libër të veçantë, Malraux mori jehonat e oratorisë romake dhe “shpiku” një zë të ri të Francës së lavdisë, madhështisë dhe humanizmit. Ai vetë u bë një prej identiteteve me të spikatura të Francës dhe Europës së re.

Ndërkaq, viti 1933 mbeti deri në fund dhe qëndron sot e gjithë ditën një pikë shumë e lartë në karrierën e pasur dhe të stuhishme letrare të këtij shkrimtari dhe intelektuali të rrallë. Ky është viti i romanit “Gjendje njerëzore”, që tashmë pas kaq dekadash ka ardhur në shqip nga shtëpia botuese “Toena” në përkthimin e Amantia Kapos.

Subjekti, vendi dhe koha ku ndodhin ngjarjet e larmishme dhe dramatike të këtij libri na çojnë në Kinën e fundit të viteve njëzet të shekullit të kaluar, kur forcat nacionaliste të Gominandit të komanduara nga Çan Kaj Shi dhe komunistët e punëtoria të drejtuar nga Moska sovjetike dhe Kominterrni, ishin ngritur së bashku kundër sundimtarëve të Kinës dhe pushtetit të koncesioneve perëndimore. Ky revolucion i çuditshëm ku dy forca në thelb armikeGomindani dhe Partia Komuniste- kishin bashkuar taktikisht armët për një qëllim

imediat të përbashkët, do të ngrinte në triumfin e vet siparin e një gjakderdhjeje të re. Në 12 prill 1927 forcat e Çan Kaj Shisë do të drejtonin armët kundër punëtorëve dhe komunistëve, duke vrarë mijëra prej tyre.

Në këtë teatër të përgjakshëm investitorët e mëdhenj të Perëndimit në Kinë do të mbanin krahun e Gomindanit, kurse shumë europianë të tjerë, majtistë dhe idealistë të frymëzuar nga revolucioni leninist i Tetorit 1917, do të bëheshin si mijëra revolucionarë kinezë viktima të grushtit të hekurt të forcave të Çan Kaj Shisë. Ky është sfondi historik i romanit “Gjendje njerëzore”. Andre Malraux ka shkruar një libër për gjithë atë ndërthurje ngjarjesh, interesash dhe politikash që prodhuan shndërrimin e revolucionit në një luftë civile dhe instalimin e pushtetit të Gomindanit në Kinën e paraluftës së Dytë Botërore.

Lexuesi mëson shumë nga ky roman për historinë parakomuniste të Kinës, por mrekullia e librit qëndron në aftësinë e autorit për të rrokur e pasqyruar këtë tablo të gjerë e komplekse përmes fateve njerëzore.

Linjës së historicizmit iu përgjigjen linjat e fateve që kanë personazhet. Përpjekjet, dramat, tragjeditë, dështimet e apo triumfet në jetën e tyre janë dhënë nga autori jo thjesht si rrjedhime të një revolucioni, por në një vështrim më të epërm e pa dyshim më të trishtuar, janë dhënë edhe si pamje të gjendjes njerëzore në tokë, ku angazhimi i individit në Histori për një fat më të mirë konkurron ose më saktë zhurmohet e frenohet në anën tjetër nga koshienca e absurdit. Pse gjithë ky gjak? Pse gjithë këto jetë të flakura si lecka?- këto pyetje të

Shkruan shumë bukur, tregon shumë bukur, duke mbajtur mjeshtërisht në skenat kulmore ritmin dhe temporitmin e aksionit.

Fraza e tij është plot tension dhe dritë, plot vërtetësi dhe ndjenjë.

Teksti i pasur të fton në një lexim në disa nivele, të historisë, të epizmit, të absurdit dhe dëshpërimit.

“Gjendje njerëzore” është vërtet një roman për revolucionin në Kinën e vitit 1927, por nga lënda jetësore e asaj kohe autori ka plazmuar një roman të hapur që nuk mbaron, që vazhdon bashkë me shoqërinë njerëzore.

ndjekin gjatë gjithë romanit si antistrofa e ngjarjeve atje. Romani fillon me një vrasje.

Revolucionari Çen vret në gjumë një trafikant armësh, që ndihmon armikun. Çeni është pjesë e një celule ku bëjnë pjesë edhe europianët Kio dhe Katuni të mbështetur nga Klapiku. Pasi ndërgjegjësohen se forcat e Gomindanit po përparojnë drejt Shangait për të shtypur lëvizjen punëtore dhe vrarë drejtuesit komunistë, ata planifikojnë një atentat kundër Çan Kaj Shisë. Dështojnë në provën e parë. Në provën e dytë Çeni shkon i vetëm me bindjen për t’u hedhur në erë si kamikaz bashkë me veturën e gjeneralit . Sakrifica i shkon dëm pasi gjenerali nuk ka përdorur veturën e tij atë ditë. Atentati shfrytëzohet nga Gomindani për të ndërmarrë një valë të re terrori dhe vrasjesh. Hakmarrja do të bjerë mbi shokët e Çenit, mbi Kion dhe Katunin. Kio është biri i profesor Gisorit, një intelektual komunist me reputacionin e njeriut të urtë.

Gisori bën çmos ta nxjerrë të birin nga burgu i Gomndanit, por nuk ia del. Kio do të vdesë heroikisht me cianur, bashkë me disa revolucionarë të tjerë. Klapikut do t’i jepen dy ditë afat për t’u larguar nga Kina.

Do të largohet përkohësisht edhe një personazh tjetër me peshë, Ferali, një industrialist francez që përfaqëson pushtetin e parasë në teatrin e ngjarjeve të romanit. Por edhe ky burrë shumë i pasur që zotëron Konsorciumin francez në Indokinë, do të këtë “rrëzimet” e tij në ultësirën e gjendjes njerëzore. Nuk është fjala këtu për kthesën e tij drejt pushtetit të padronit të ri të Kinës, Çan Kaj Shi, por për një dramë erotike që është futur gati-gati si një novelë më vete brenda romanit . Dhimbja dhe vuajtjet e tij për ikjen e së dashurës, Valerisë, gjestet e tij të dëshpëruara në një qytet të mbushur me krisma, shpërthime dhe të vdekur, shpalosin në një anë egoizmin e plagosur të këtij burri, por edhe forcën supreme të dashurisë.

Ndërsa rrjedh ngadalë si një kronikë e ftohtë lufte, romani mbahet në katër episode që ngërthejnë dramaticitetin e subjektit, gdhendjen e karaktereve, depërtimin mjeshtëror në psikologjinë e tyre. Këto episode, sipas meje janë: Atentati kundër Çan Kaj Shisë, Arrestimi dhe marrja në pyetje e Kio-s, Shpërthimi i Feralit, Vdekja e revolucionarëve. “Vdekje e ngopur nga ky bashkim vëllazëror, një asamble e dërmuar ku të gjithë njohin dëshmorët e tyre, legjendë e përgjakur në të cilën do të krijohet legjenda e artë”.

Kështu shkruan Malraux, me një stil që e përcjell kaq të gjallë dramaticitetin e situatave sa lexuesit i bëhet se po i jeton vetë.

Shkruan shumë bukur, tregon shumë bukur, duke mbajtur mjeshtërisht në skenat kulmore ritmin dhe temporitmin e aksionit. Fraza e tij është plot tension dhe dritë, plot vërtetësi dhe ndjenjë. Teksti i pasur të fton në një lexim në disa nivele, të historisë, të epizmit, të absurdit dhe dëshpërimit. “Gjendje njerëzore” është vërtet një roman për revolucionin në Kinën e vitit 1927, por nga lënda jetësore e asaj kohe autori ka plazmuar një roman të hapur që nuk mbaron, që vazhdon bashkë me shoqërinë njerëzore.

MAPO

19

Libri

E hënë, 5 27mars shkurt 2012 2012 www.mapo.al

Xhelal Staravecka është dënuar tri herë me burgim të përjetshëm nga 3 regjime të ndryshme, madje antagoniste: mbretëria e Zogut, qeveria e E. Hoxhës dhe qeveria italiane

Kujtimet e Staraveckës: Si i kam njohur Enver Hoxhën dhe Mehmet Shehun Në kujtimet e Xhelal Staraveckës “Përballë gjyqit të historisë”, kujtime historike (1912-1966), shkruar në Paris në vitin 1966, përfshihen dëshmi, fakte, episode dhe personazhe madhore të historisë së Shqipërisë, nën një dritë të panjohur, duke nisur nga Pavarësia e Shqipërisë e I. Qemali, pastaj nga periudha mbretërore e Zogut, ministra e funksionarë të tij, fakte dhe episode antologjike për mënyrën e ushtrimit të pushtetit nga politikanët shqiptarë. Në mënyrë të veçantë jepet reagimi i mbretit Zog ndaj pushtimit të Shqipërisë nga Italia. Pjesa e dytë e librit i kushtohet kujtimeve të autorit nga lufta antifashiste. Duke qenë një nga figurat kryesore të kësaj lufte, komandant i disa njësive partizane dhe drejtues i luftës për çlirimin e pjesës më të madhe të Jugut të vendit, Xhelal Staravecka, me një stil e rrëfim tërheqës, na jep portretet e disa prej komandantëve e komisarëve partizanë, duke nisur me E. Hoxhën dhe M. Shehun.

Autori, si dëshmitar i drejtpërdrejtë dhe si protagonist në këtë periudhë, sqaron ngjarje të tilla ende në diskutim si masakra e 4 shkurtit, motivet e vërteta pse Xhelali u nda nga partizanët e E. Hoxhës, rolin e përfaqësuesve jugosllavë pranë PKSH dhe lëvizjes çlirimtare, raportet e tij me M. Shehun. Po ashtu, autori jep detaje nga takimet me përfaqësuesit e misionit anglez gjatë Luftës. Nga ky libër marrim vesh se kush janë protagonistët e vërtetë të çlirimit të disa krahinave të vendit, ndryshe nga servirjet e historiografisë komuniste.

Kapitulli i tretë përfshin periudhën 1945-1966, kur autori, pasi largohet nga

Shqipëria për shkak të ndarjes me komunistët, përfundon i arrestuar në Itali, pikërisht si një nga antifashistët më të mëdhenj, i cili “nuk mund të falej”. Gjyqi kundër Xhelal Staraveckës në Romë pati jehonë ndërkombëtare, sidomos qëndrimi i tij në mbrojtje të interesave të Shqipërisë përballë qëllimeve dhe pushtimit fashist. Në këtë kapitull ka episode dhe dëshmi mbi aktivitetin e disa prej figurave kryesore të emigracionit politik shqiptar, përfshi lojën e shërbimeve të huaja kundër vendit tonë. Në fund të librit ka një shtojcë të polemikës së autorit me dy libra të botuar në perëndim për historinë e Shqipërisë, ku bie në sy trajtimi i temave të tilla delikate si raportet e Shqipërisë midis Lindjes dhe Perëndimit, raportet fe/atdhe etj., si edhe figura të lidhura me këtë problematikë si historiani Tajar Zavalani, shkrimtarët Gjergj Fishta, Ernest Koliqi, Zef Pali etj., apo trajtime me interes për figura si Skënderbeu dhe Ali pashë Tepelena. Në librin me kujtime të Xhelal Staraveckës: “Përballë gjyqit të historisë” ka kujtime dhe dëshmi të drejtpërdrejta për rreth 100 figura historike të viteve 1912-1966.

Kush është Xhelal Staravecka

U lind në Staraveckë të Skraparit më 22 mars 1912-ës. Më 1914 arrin t’u shpëtojë çetave shoviniste greke që masakruan jugun e Shqipërisë. Grekët dogjën shtëpinë dhe vranë disa prej anëtarëve të familjes së tij.

Pjesa e mbetur e familjes Staravecka (Bala), midis tyre edhe Xhelali dyvjeçar, vendosen në Kraps të Fierit. Nis shkollën fillore në Fier e më pas gjimnazin, pastaj “Shkollën

Titulli: “Përballë gjyqit të historisë” Autor: Xhelal Staravecka Shtëpia botuese: “Naimi” Redaktor: Naim Zoto Gjinia: Kujtime historike: 1912-1966

Mbretnore Ushtarake” në Tiranë.

Më1930-1934 kryen Kolegjin e lartë Ushtarak në Napoli, Itali. Një vit më pas nis aktivitetin politik, duke marrë pjesë si protagonist në kryengritjen antizogiste të Fierit, 14 korrik 1935. Më16 shtator 1935: dënohet me vdekje nga regjimi i Zogut, ku dënimi me vdekje i kthehet në burgim të përjetshëm.Merr pjesë në luftën e parë kundër fashizmit në Radësh të Skraparit. Bëhet iniciator dhe protagonist për çlirimin e Çorovodës, qendër e Skraparit dhe krijon çetën partizane të komanduar prej tij. Më 9 dhjetor 1942 riçliron Çorovodën. Merr pjesë në beteja të shumta, duke qenë protagonist i çlirimit nga pushtuesit i disa prej krahinave në Skrapar, Berat, Korçë, Përmet, Fier, Kolonjë. Në gusht 1943: takim me Enver Hoxhën për krijimin e Brigadës së parë partizane. Pas disa ngjarjeve të rënda me përfaqësuesit jugosllavë në Partinë Komuniste, i lindin dyshimet e para për rolin negativ të tyre. Më11 nëntor 1943: merr vendimin përfundimtar për shkëputje nga Partia Komuniste dhe lufta e saj partizane. Është i pari që denoncon publikisht, përmes trakteve të shkruara dhe publikuara, ndërhyrjen flagrante të jugosllavëve në veprimtarinë e PKSH. Përpjekje të dështuara për t’u larguar nga Shqipëria përmes Greqisë dhe Kosovës por përfundon në Vjenë e më pas në Itali. Arrestohet nga policia italiane për shkak të veprimtarisë antifashiste në Shqipëri. Në shkallën e parë u dënua me burgim të përjetshëm. Në dhjetor 1966 në moshën 54 vjeç përfundon librin me kujtime historike: 1912-1966. Vdes në maj 1975 në Paris.

Shtëpia botuese “Dituria” sapo ka nxjerrë nga botimi librin Lindja e Europës, me autor Robert S. Lopez

Popujt e Europës si krijuesit e një shoqërie të re

Titulli: “Lindja e Europës” Autor: Roberto S. Lopez Përktheu: Kujtim Ymeri Shtëpia botuese: “Dituria”

Roberto S. Lopez (Gjenovë 1910-NjuHevën 1986) ka qenë profesor i historisë së ekonomisë në Universitetin e Gjenovës nga 1936 deri më 1938. Në ShBA nga viti 1939, ka punuar gjatë viteve të Luftës së Dytë Botërore për “Zërin e Amerikës” dhe CSB-në. Nga viti 1946 ka qenë profesor në Universitetin e Jalës, ku më 1963 themeloi Departamentin e Studimeve Mesjetare. Ka dhënë mësim edhe në Collège de France, në Montpelier, në Universitetin e Tel-Avivit. Ndër veprat e tij të shumta, përveç Lindjes së Europës (1966), përmendim: Tregu mesjetar në botën mesdhetare (1955, së bashku me Irving W. Raymon), Shekulli X: Sa është e errët Mesjeta? (1959), Tri moshat e Rilindjes italiane (1970) dhe Revolucioni tregtar në Mesjetë (1971). Për iluministët e vjetër e të rinj, një mijë vjetët midis shekujve V e XV pas K., qenë kohë e injorancës dhe partikularizmit, e skllavërisë dhe e feudalizmit. Por jo e gjithë epoka në mes u prek apo, nga ana tjetër, trajtoi dukuri të panjohura ose të paracaktuara të zhdukeshin me ardhjen e epokës moderne. As formula romantike e “epokës së besimit” nuk është me vend, sikurse është përdorur për kaq shumë momente

të tjera të historisë së Perëndimit. Është lindja e një vetëdijeje europiane, ajo që e dallon Mesjetën nga çdo epokë tjetër. Për herë të parë popuj që jetonin ndërmjet Portugalisë e Rusisë, midis Arktikut e Mesdheut identifikohen në një qytetërim të përbashkët, të ushqyer nga trashëgimi të lashta dhe nga spiritualiteti i krishterë. Pra, një “fakt shpirtëror”, por i kuptueshëm vetëm nën dritën e kushteve materiale, që e kanë shoqëruar e ndihmuar. Popujt e Europës qenë krijuesit e një shoqërie të re, më të begatë e më të barabartë se ajo e lashtësisë: një hipotezë që Roberto S. Lopezi e verifikon në ecurinë e historisë ekonomike, të zhvillimit të teknikave dhe sistemeve të reja prodhuese, sipas mësimeve të historianit të madh francez, Fernand Braudel. Lindja e Europës është një afresk unitar, fryt i një hipoteze të fuqishme historiografike, që privilegjon të përditshmen ndaj ndodhive të personazheve e ndaj betejave.

Transformimet thelbësore zbulohen në evoluimin e mendësisë së shtresave të ndryshme, në shenjat e para të atdhetarisë, në ndjeshmëritë e ndryshme fetare, në përshtatjen e institucioneve politike e shoqërore

Lindja e Europës është një afresk unitar, fryt i një hipoteze të fuqishme historiografike, që privilegjon të përditshmen ndaj ndodhive të personazheve e ndaj betejave. Transformimet thelbësore zbulohen në evoluimin e mendësisë së shtresave të ndryshme, në shenjat e para të atdhetarisë, në ndjeshmëritë e ndryshme fetare, në përshtatjen e institucioneve politike e shoqërore ndaj kushteve të reja historike.

ndaj kushteve të reja historike. Pa shpërfillur historinë e qytetërimeve të veçuara, si ato të vendeve skandinave, apo të kulturave të zhdukura ose të përndjekura, siç ishte ajo hebraike, që bashkë me gjithë këtë kanë krijuar shpirtin e një kontinenti.

“Për të kapur atë që më dukej filli përçues i kësaj historie të pamasë kolektive,- thotë Roberto Lopez,kam sakrifikuar studimin e personazheve dhe betejave, i kam reduktuar zhvillimet më komplekse në marrëdhënie të thjeshta shkak-pasojë dhe kam lënë pa përmendur teoritë, shpesh tepër divergjente, të paraardhësve të mi. Jo pa keqardhje të thellë, sepse realiteti përbëhet prej individësh dhe luftimesh; evolucioni njerëzor varet drejtpërdrejt ose jo nga shkaqe të pjesshme të panumërta dhe pasoja të shumëfishta; dhe borxhi im ndaj historianëve të sotëm, të djeshëm, të mëparshëm është i pamasë. ... Në çastin e dhënies për shtyp të këtyre faqeve, ndoshta tepër ambicioze, dobësia ime ngushëllohet prej një imazhi të dashur për njerëzit e Mesjetës; i hipur në supet e gjigantëve që i kanë paraprirë, edhe xhuxhi mund të shohë në largësi.”

MAPO

20

Libri

E hënë, 5 mars 2012 www.mapo.al

1

Si t’i kuptojmë burimet njerëzore? Si t’i menaxhojmë më së miri? Si të jemi të suksesshëm? – këto janë disa nga pyetjet, përgjigjet e të cilave studentët do t’i gjejnë në librin “Hyrje në Menaxhimin e burimeve njerëzore”, të cilin UET Press e sjell nën kolanën e librave studimorë të fushës ekonomike.

2

I shkruar nga dy specialistë në fushën e Menaxhimit të burimeve njerëzore, Paul Banfield dhe Rebecca Kay, ky manual akademik u vjen në ndihmë të rinjve që prezantohen me menaxhimin e burimeve njerëzore.

Libri i botuar në origjinal nga shtëpia botuese universitare e Oksfordit është sjellë në shqip nga UET Press

Vitrina e librit

Si t’i menaxhosh burimet njerëzore

Një monografi me vend të merituar në literaturën muzikore

N

jë libër akademik, por i shkruar me një gjuhë angazhuese, lehtësisht i lexueshëm, si të ishte thuajse një bashkëbisedim me lexuesin, “Hyrje në Menaxhimin e burimeve njerëzore” është një tekst mjaft i dobishëm prezantues për të rinjtë në Menaxhimin e burimeve njerëzore.

Sjell një mbulim të gjerë me subjektet kryesore, është shumë praktik dhe i dobishëm sidomos në kapitujt e studimit të rasteve, duke sjellë një lidhje të qartë mes këndvështrimit akademik dhe atij praktik.

Libri i botuar në origjinal nga shtëpia botuese universitare e Oksfordit është sjellë në shqip nga UET Press, si një manual ndihmës për studentët.

Libri përshtat një qasje realiste të aplikuar ndaj Menaxhimit të burimeve njerëzore, duke theksuar teoritë e rëndësishme, konceptet dhe legjislacionin.

“Mendojmë se shumë prej librave hyrës bashkëkohorë të Menaxhimit të burimeve njerëzore janë shumë të ngjashëm në aspektin e stilit, të qasjes ose të mbulimit të subjektit dhe shumë prej tyre janë shkruar nga akademikët me stil akademik, i cili nuk arrin të reflektojë realitetet, pasiguritë dhe sfidat që hasin ata që kanë përgjegjësi për MBNJ-në”, shprehen autorët e librit duke shtuar se ishte kjo që i çoi të besonin te nevoja për një libër të MBNJ-së, që i qaset subjektit në mënyra thelbësisht të ndryshme.

“Ajo që na dukej se mungonte në shumicën e literaturës që kishin në dispozicion profesorët dhe studentët ishte një perspektivë mbi MBNJ-në, që kombinonte një strukturë të fortë akademike me një kuptim realist dhe të informuar të sfidave që hasin profesionistët e BNJ-së dhe menaxherët e linjës në përmbushjen e objektivave të tyre”.

Libri gjithashtu adopton një qasje shumë kritike në marrëdhënien midis aktiviteteve të BNJ-së dhe rezultateve të tyre shoqëruese.

Ky libër e ka kapërcyer hendekun midis teorisë dhe praktikës; u ofron studentëve një grup instrumentesh analitike dhe kuadrosh që janë akademikisht rigorozë, por që gjithashtu ofron depërtime të rëndësishme te realitetet, pasiguritë dhe kompromiset që hasin pothuajse çdo ditë specialistët e BNJ-së dhe menaxherët e linjës.

Libri është i shkruar bashkërisht nga një lektor i BNJ-së dhe nga një specialist i lartë i BNJ-së, të cilët punuan ngushtë për të gjithë kapitujt. Rezultati është shkrirja e perspektivave akademike dhe praktike, të cilat eksplorojnë mënyrën sesi praktikohen dhe përjetohen BNJ-të në vendin e punës dhe kështu libri i kapërcen perspektivat idealiste dhe të pjesshme të shumë librave të tjerë.

Ka një qasje të plotë dhe të integruar të MBNJ-së, e cila shmang rrezikun

Titulli: “Hyrje në menaxhimin e burimeve njerëzore” Autorë: Paul Banfield-Rebecca Kay Përktheu: Jonida Bregu Botimet: UET Press

Rreth autorëve Paul Banfield Është drejtor programi i Menaxhimit të Burimeve Njerëzore dhe Zhvillimit Ndërkombëtar në Shkollën e Biznesit në Nju Kastëll, në Universitetin Northumbria. Është lektor prej shumë vitesh dhe ka eksperiencë të gjerë mësimdhënieje në vende të Europës si Itali, Gjermani, Kroaci, Çeki, dhe ka shërbyer si konsulent në organizata të ndryshme në Angli.

Rebecca Kay Drejtore e Burimeve Njerëzore në kompaninë “Cooper Lightning and Security Limited”. Roli i saj lidhet kryesisht me përkthimin e objektivave dhe të biznesit në strategji dhe në praktikë të BNJ-së. Ka punuar në fushën e BNJ-së që prej vitit 1989.

që ta paraqesë MBNJ-në si një seri aktivitetesh të ndara dhe si një funksion të ndarë menaxhimi, të shkëputur nga interesat dhe prioritetet më të gjera organizative dhe të biznesit.

Teksti ofron shembuj të shumtë dhe të bazuar në jetën reale. Të gjithë kapitujt ofrojnë një gamë të aktivitetesh studentore sfiduese, raste të vogla dhe raste studimore në fund të kapitullit , të cilat mbulojnë një gamë kontekstesh organizative dhe të biznesit, si në Angli ashtu edhe jashtë saj. Teksti i angazhon aktivisht studentët për mësimnxënien dhe njohjen e tyre me MBNJ-në duke i prezantuar ata me situata të bazuara në jetën e vërtetë, të cilat mund të diskutohen në seminare e grupe, ose në bazë të studimeve private. Rastet studimore në tre kapituj, të bazuar në jetën e vërtetë në fund të librit ofrojnë perspektiva të detajuara për rolin e MBNJ-së në tre skenarë të ndryshëm biznesi. Këta kapituj të ndërtuar mbi çështje të mbuluara më herët në tekst, të tilla si planifikimi, zgjedhja, selektimi dhe trajnimi por edhe që i lidhin vendimet e marra në këto fusha me arritjen e objektivave strategjike të organizatës.

Qendra e madhe e burimeve online ofron të gjitha materiale e mësimdhënies dhe mësimnxënies, të nevojshme për të mbështetur çdo kapitull, heq nevojën që lektorët të kërkojnë për material shtesë leksionesh dhe tekstesh dhe i jep studentëve ato burime për të cilat ata kanë nevojë të ndërtojnë njohuritë e tyre dhe të kontrollojnë ç’ka ndodhur realisht në shumë prej rasteve studimore të bazuara në jetën e vërtetë.

Alma Strazimiri Kombinimi i mendimit pozitiv dhe i dashurisë që jep e merr pa kusht, prodhojnë ligjin e parezistueshëm të tërheqjes! Mbarsur me dashuri, ke pjellë veprim për mirë e kësisoj shkon natyrshëm aty ku ia bën vendin vetes në paqe, hapësirë, lëvizje, duke i dhënë përmasën që duhet kohës dhe karatin e domosdoshëm vlerës. Nëse para 20 viteve do të më bëhej pyetja: “Do të bësh apo të kesh”, sigurisht do të përgjigjesha: “Dua të bëj për të pasur !”. E nëse sot do të më shtrohej e njëjta pyetje, do të më duhej të kisha, për të bërë. Kaluar tranzit në këtë rrokopujë mendimesh dhe herë- herë stacionuar gjendjesh të menduara, kam besuar që dikur-dikur të jepet mundësia për të ndërtuar një imazh, apo për ta përmbysur atë. Thjesht duhet ta kapësh, ta mbash fort, e të mendosh që të gjithë mekanizmat t’i vësh në funksion për mirë. E kësisoj, jo rastësisht u gjenda përballë një disipline sistemi vlerash të mishëruara tek kjo grua, ku në hapësirën që ka ditur të fitojë, gjen dhe ti një vend për mirë. Ilirjana Dema, me tërësinë e saj jo vetëm materie, por dhe frymë, vjen si autore e “Një jetë me violonçel” kushtuar Gjergj Antoniut. Fillova të lexoj ashtu shkujdesur.

Figurën e këtij gjeniu e kam ngritur natyrshëm në brendinë time, si përmendore që të del përpara rastësisht, sepse nuk të lidh ajo çka duhet pasi ke frikë të të lidhë, por të zgjidh një përshëndetje, ku gjithsecili në hapat qe këmben, ruan diferencën e moshës, lartësisë...Befasohem me kujdesin, dashurinë, emocionin, vërtetësinë që fshihet pas çdo gërme. Artikulim i mirë i mendimit plot feminilitet dhe kulminacioneve të vërteta me të cilën e përcjell autorja. Lexoj e pres shkëndijën time të parë. Ajo ndodh! Pikërisht aty, në momente dramatike ku rrjedha vazhdon ecjen e ku shtrati thellohet shumë e më shumë. Pjesa dramatike që na bashkon të gjithëve në një det a oqean të përbashkët pa ditur që..si...pse ?...Punë shpirtrash dhe ripërtëritjesh.

Kjo dhimbje ndoshta, që mishin ta ha e kockën ta ruan, kultivon koncentrat sensesh, masash, përmasash, realisht dhe virtualisht, duke të prezantuar çdo ditë vlerat e tua dhe duke të mbështjellë me paqe si me një mburojë të argjendtë. Kjo monografi vjen në kohën e duhur dhe plotëson një vend të merituar në literaturën artistike muzikore.

Ajo është e nevojshme jo vetëm për profesionistët (që ruajnë në memorie dhe në shpirt kualitetin e lojës së këtij gjeniu) por dhe për publikun e gjerë që e duartrokiti aq shumë. Autorja e mirinformuar sjell një “ushqim” bio si kënaqësi artistike me të cilën ka mundur të ushqejë shpirtin e saj si dëgjuese. Më pas, i tërë ky akumulim që tashmë jeton së gjalli në memorien e saj, shpërthen dhe merr jetë si gjallesë më vete. Tek lexon me kënaqësi, vëren që jo vetëm ke rregulluar sistemin e tërësisë tënde, por dhe je veshur qelqtë, duke bërë të mundur të mbrojturit nga përrethi i ndotur! Ajo çka më tërheq dhe vërej është marrëdhënia njerëzore, racionale e artistike (autorja e ka theksuar pothuaj gjithkund), ku bën të mundur shkëmbimin pa droje e bujarisht të vlerave individuale, duke respektuar kufijtë e lirisë vetjake, vlerën dhe privatësinë e bashkëpunëtorit, kolegut. Përse sot nuk ndodh?

Me sa dashuri ka stivuar autorja! Unë mendoj që ka ndërtuar një kështjellë enciklopedike. Duke radhitur emra të shquar të artit shqiptar dhe jo vetëm, tërheq vëmendje e trumbeton me zë të lartë se vlera është aty, e materializuar jo vetëm si model i mirë, por dhe si detyrë që duhet të “shkundë” brezin e ri për ta lartësuar e kujdesur për të. Ky vëllim vjen më shumë se i plotë. Ai shoqërohet me një sërë kryeveprash dhe interpretimesh të të madhit Gjergj Antoniu. Dëgjoj...

Diçka pikon nga nina-nana e Vorpsit. Tinguj që më trazojnë një marrëdhënie. Dëgjoj dhe mpihem, sepse trishtueshëm kuptoj që nuk po më funksiononte shqisa e të shijuarit. Kur humbasim e ndjejmë të njëjtën mpirje. Paskam humbur në kohë...Gradualisht tingujt më ngrohën, sepse gjithçka është aty në lëvizje, vdekje e rilindje, pritje e përcjellje, e prodhoj mendim. Nga mendimi perceptohet shija. Fillon të funksionojë kështu dhe shqisa e të shijuarit, ku ngre krye shpresa se je ende në kohë në qoftë se s’ke humbur bashkë me të! Të dëgjosh, lexosh, reflektosh do të thotë të kuptosh, që kjo dynja do të ruajë ekzistencën e saj, ashtu siç ruan vazhdimësinë e zinxhirit njerëzor dhe marrëdhënies njerëzore. Besoj se rrallëkush ndërton një marrëdhënie të tillë me instrumentin si Gjergj Antoniu, sikurse rrallëkush ndërton marrëdhënie të tillë me njerëzit si Ilirjana Dema. E kjo asht’ e zdrypun prej qiellit! Kritiku i paharruar Adriatik Kallulli, i cili më befason dhe më tremb me përcjelljen e vërtetë emocionale që i ka kushtuar librit, thotë ndër të tjera: “Të shquarit nuk bëjnë dot pa njëritjetrin. Ata janë si gishta të një dore”. E kësisoj, them unë, pavarësisht se ç’gisht ndihesh, je në funksion të së tërës, të lëvizjes…!

*Pedagoge në shkollën “Jordan Misja”

sporti

Elbasan

e hënë, 5 MARS 2012 www.mapo.al

21

MAPO

Kombëtari i peshëngritjes, mungojë yjet Fillon Kampionati Kombëtar i Peshëngritjes në Elbasan. Evenimenti sportiv është duke u zhvilluar në Pallatin e Sportit “Tomorr Sinani”.

Në garat e kësaj fundjave merrnin pjesë tre ekipe për femra me nëntë sportiste si dhe njëmbëdhjetë ekipe për meshkuj me 49 sportistë. Presidenti i Federatës Shqiptare të Peshëngritjes Esat Ademi e cilësoi si nëj

sukses të madh pjesmarrjen masive të ekipeve në këto gara , pasi në mbyllje të tyre do të seleksionohen edhe sportistët më të mirë të cilët do përfaqësojnë Shqipërinë në Kampionatin Europian.Tre nga yjet e peshëngritjes shqiptare Hysen Pulaku, Fetij Kasa dhe Romela Bega nuk ishin pjesë e këtyre garave .Aktualsiht Pukalu po stërvitet

në SH.B.A , Fetije Kasa në Bullgari dhe Romela Bega në Greqi si pjesë e elitës së peshëgritjes shqiptare të grumbulluar për Kampionatin europian të rradhës .Ndërkaq edhe peshëngritësit Briken Calja e Ilir Suli nuk kanë qenë pjesë e garave të këtij Kampionati Kombëtar të Peshëngritjes .

F.S.

Ndizet Superliga, Tirana kap Teutën në krye, Skënderbeu vetëm një hap larg!

Java e 15-të e Kategorisë Superiore, ka bërë që tabela e renditjes të ngjeshet edhe më. Tani Tirana rikthehet të bashkëkryesojë me Teutën, ndërsa korçarët janë vetëm një pikë poshtë Kjo javë ka “punuar” në favor të Tiranës dhe Skënderbeut, kjo pasi barazimi i Vlorës ishte rezultati i ëndërruar që do ta ndalte Teutën mjaftueshëm dhe do të sillte shkëputjen e Flamurtarit. E kështu ndodhi. Bardheblutë tashmë kanë mbërthyer në krye të tabelës Teutën, ndërsa Skënderbeu është një pikë poshtë, gati për të synuar vendin e parë në çdo hap fals të rivalëve. Por si shkoi kjo javë? Flamurtari – Teuta ka përfunduar në barazim 1-1, barazim i cili mund të kënaqë disi durrsakët, por jo edhe aq, pasi rivalët janë më pranë tashmë. Flamurtari i trajnerit Shkëlqim Muça humbet një shans të mirë për të hyrë fuqishëm në luftën për titull, por vlonjatët duhet të kënaqen edhe me një pikë, pasi ishin durrsakët ata që shënuan të parët. Pjesa e parë e takimit përfundoi në barazim 0-0, ndonëse të dy ekipet krijuan raste në portat respektive. Me fillimin e pjesës së dytë janë të besuarit e trajnerit Hasan Lika ata që befasojnë vendasit , pasi në minutën e gjashtë të kësaj pjese shënojnë gol me anë të Nikës. Vlonjatët nuk mund të përshtaten me këtë rezultat dhe e shtojnë presionin te porta durrsake. Në minutën e 65 vlonjatët barazojnë me kroatin Pejiç, i cili topin që i vjen nga e djathta e godet me kokë dhe shënon. Skënderbeu ka pritur në Peqin (është i dënuar të mos luajë në

Tirana-Kastrioti 1-1

fushën e vet, si pasojë e ndëshkimit të dhënë nga Disiplina) Dinamon e vendit të fundit, me vetëm 2 pikë.

Një 90 minutësh në dukje i lehtë për kuqebardhët, të cilët kanë dëshmuar soliditet dhe ecuri mjaft pozitive që pas ardhjes në krye të tyre të trajnerit cek, Stanislav Levi. Ashtu ka ndodhur edhe kësaj here në ballafaqimin me blutë, ku Gjergji Muzaka, me dy golat e tij, ka shtuar edhe tri pikë të tjera në llogarinë e kampionëve të vendit në fuqi. Ish-mesfushori i Partizanit, Dinamos dhe Tiranës, pjesë e kombëtares kuqezi, Muzaka, ka kaluar Skënderbeun në epërsi për 1-0 në minutën e 38-të, duke e mbyllur pjesën e parë me fitoren e të tijve. Pjesa e dytë ka pa-

shkurt

Çelsi shkarkon Andre Vilas Boash Çelsi ka shkarkuar nga detyra e menaxherit të klubit teknikun portugez, Andres Vilas Boas, bëri të ditur klubi nga “Stamford Bridge” me anë të një komunikate në faqen zyrtare. Vilas Boas ishte prej kohësh nën presion nga drejtuesit e klubit pas rezultateve të dobëta të ekipit.

Duket se humbja nga Uest Bromuiç të shtunën pasdite, ishte dhe ajo që i vuri kapak marrëdhënies mes trajnerit dhe Çelsit, që i kushtoi xhepit të Abramoviç për plot 30 milionë euro për t’u transferuar nga Porto.“Andres Vilas Boas nuk është më menaxher i Çelsit. Bordi dëshiron të falënderojë atë për punën e bërë dhe zhgënjimin e thellë që marrëdhënia është dashur të shkëputet aq herët. Fatkeqësisht rezultatet dhe paraqitjet e ekipit nuk kanë qenë të mira dhe nuk kishte shenja për përmirësime në një fazë kyçe

Premier Liga - Java Të shtunën Liverpul – Arsenal Blekbërn – Aston Vila Mançester Siti – Bolton QPR – Everton Stoke Siti – Noruiç Uest Bromuiç – Çelsi Uigan Atletik – Suonsi Të dielën Njukastëll – Sandërlend Fulham – Ulvërhempton Totenham – Mançester UTD

1-2 1-1 2-0 1-1 1-0 1-0 0-2 1-1 5-0 0-3

të sezonit. Klubi është ende duke garuar në Ligën e Kampionëve dhe FA Cup, kështu që po synojmë që të arrijmë sa më larg në të gjitha frontet. Kështu, kemi ndjerë se ky është opsioni i vetëm për të bërë ndryshimin në këtë moment”, shkruan në komunikatën e klubit londinez. Me efekt të menjëhershëm është emëruar trajner i ekipit të parë asistenti Roberto Di Mateo, deri në përfundim të këtij sezoni.

Renditja Skuadra N 1) Tirana 15 2) Teuta 15 3) Skënderbeu 15 4) Flamurtari 15 5) Kastrioti 15 6) Bylis 15 7) Vllaznia 15 8) Shkumbini 15 9) Laçi 15 10) Kamza 15 11) Pogradeci 14 12) Tomori 14 13) Apolonia 15 14) Dinamo 15

Superliga – Java XV F 10 10 9 7 7 6 6 5 5 4 5 3 2 0

B H P 3 2 33 3 2 33 5 1 32 5 3 26 3 5 24 4 5 22 2 7 20 5 5 20 5 5 14 2 9 14 2 7 14 2 9 11 4 9 10 5 10 2

sur një reagim të Dinamos, e cila është munduar për të barazpeshuar lojën dhe rezultatin, por pa ia arritur dot, sepse portieri Orges Shehi dhe mbrojtja e kuqebardhëve ka qe-

Të shtunën Apolonia – Shkumbini Bylis – Laçi Të dielën Flamurtari – Teuta Skënderbeu – Dinamo Vllaznia – Kamza Tirana – Kastrioti Të hënën Tomori – Pogradeci

1-1 3-0 1-1 2-0 4-0 1-1 14:00

në në lartësinë e duhur. Duhej të vinte minuta e 75-të, që Muzaka të shënonte edhe golin e dytë, duke vënë në shina të sigurta fitoren e Skënderbeut, që tashmë ngjitet në kuotën e 32 pikëve, duke iu afruar edhe më kreut. Tirana e trajnerit Hulian Rubio, ndonëse me shumë

mungesa ka arritur të marrë një fitore plot vlera ndaj Kastriotit, takim i cili përfundoi në shifrat 1-0 për bardheblutë. Kryeqytetasve u ka mjafatuar goli i bukur i shënuar nga shkodrani Gilman Lika në minutën e 44-t me një godtije standarte. Falë barazimit të Teutës në Vlorë dhe fitores së saj me Kastriotin, për herë të parë për këtë sezon Tirana kam vendin e parë. Bardheblutë ndodhen në të njëjtën kuotë pikësh me Teutën, 33 pikë, por Tirana e Rubios ka golaverazh më të mirë dhe mban vendin e parë. Pas javës së 15të kampionati është hapur si asnjë herë tjetër, pasi një pikë larg dyshes Tirana-Teuta, është kampioni në fuqi, Skënderbeu.

Derbi i kryeqytetit është i Lacios Bogdani shënon sërish për Sienan Lacio fluturon në “Olimpicon” e Romës duke fituar derbin e dytë rresht, çka i dhuroi edhe vendin e tretë të zonës Champions. Djemtë e Edi Rejas thyen një tabu 14-vjeçare, duke arritur suksesin në “fushën” e Romës me rezultatin 2-1. Një ndeshje që nisi plot emocione pasi në minutën e 8-të takimit, portieri Stekelenbourg doli me karton të kuq për një pengim që i bëri Kloses në zonën e rreptësisë.

Hernanes e shndërroi në gol 11-metërshin në minutën e 10-të.

Verdhekuqtë nuk u dorëzuan dhe pak minuta me pas, Borini përfitoi nga pasiguria e portierit Marketit, duke barazuar shifrat. Intensiteti i takimit ra deri në fillimin e pjesës së dytë ku Lacio dominoi “kushërinjtë” falë edhe superioritetit numerik.

Rreth 30 minuta nga fundi, kapiteni Mauri përfitoi nga një krosim i Ledezmas, duke shënuar edhe golin e dytë. Me këtë fitore, Lacio konsolidon pozitat në vendin e tretë me 2

Serie A Të shtunën Palermo – Milan Juventus – Kievo Të dielën Parma – Napoli Roma – Lacio Fiorentina – Çezena Leçe – Xhenoa Seina – Kajliari Udineze – Atalanta Bolonja – Novara Inter – Katania

Roma-Lacio 1-2

pikë më shumë se Udineze, që barazoi 0-0 me Atalantan. Periudhë pozitive për sulmuesin shqiptar, Erion Bogdani. “Er-Bomber” çeli serinë e golave në fitoren 3-0 që Siena arriti ndaj Kajliarit, ndërsa Fiorentina u rikthye te fitorja pasi mundi 2-0 Çezenën. Leçe dhe Xhenoa barazuan në një ndeshje me intensitet dhe me plot 4 gola, ndërsa Napoli mundi Parmën në “Tardini” 2-1.

0-4 1-1 1-2 1-2 2-0 2-2 3-0 0-0 1-0 2-2

Interi dështon edhe kësaj radhe, por, ndonëse mund të duket groteske, ky barazim mund të quhet një rezultat pozitiv, pasi vjen pas 5 humbjesh radhazi dhe pas 7 ndeshjesh pa shënuar asnjë gol. Por, zikaltërit arritën të bëjnë një rikuperim prej dy golash, pasi siçilianët shkuan në avantazh të dy golave që në pjesë të parë. Në pjesën e dytë, Forlan dhe Milito do të sillnin barazpeshën dhe një pikë për skuadrën e Ranierit, që shkon në kuotën e 36 pikëve.

22

MAPO

E hënë, 5 mars 2012 www.mapo.al

Komisioni Evropian kundër Google Nënpresidentja e komisionit Evropian dhe komisionerja për drejtësi, Viviane Reding, tha se agjencitë e unionit Evropian të cilat janë përgjegjëse për mbrojtjen e të dhënave kanë ardhur në përfundim se Google me rregulloren e vet të re për mbrojtjen e privacisë shkel ligjet evropiane. Trupi Francez për mbrojtjen e të dhënave, CNIL, gjithashtu shprehi dyshimin në legalitetin e rregullores së re të Google dhe lajmëroi kompaninë se do të inicioj një hetim në nivel të Evropian. Reding tha se Google me rregulloren e vet të re shkel disa ligje të unionit Evropian, duke filluar nga filluar nga fakti se nuk është konsultuar me askënd gjatë marrjes së vendimit, pastaj se ato nuk janë në përputhje me ligjet për transparencën, dhe në fund se ajo mundëson dhënien e informatave rreth personat privat për palët e treta pa miratimin e tyre. Ajo gjithashtu tha se edhe shumë kompani tjera shkelin ligjet e unionit Evropian për mbrojtjen e të dhënave.

Fjalëkryqi klasik 1

2

3

4

5

11

7

15 19 24

25

17

20

22 27

26

38

39

34

35

BINJAKET (21/V-20/VI)

GAFORRE (21/VI-22/VII)

Mos e lini veten që të përfshiheni në ndonjë gjë që është shumë e rëndë për momentin, përndryshe ju duhet të bëni punë ose madje të gjurmoni hapat tuaj deri në një të ardhme të afërt. Nuk keni nevojë për këtë!

A jeni duke dalë përpara vetes? Ky mund të jetë një rast sot, fal një fluksi të energjisë nervore, e cila duket sikur po ju detyron për të bërë të gjitha llojet e gjërave që zakonisht nuk do të përpiqeshit t’i bënit.

Ju jeni një mjeshtër komunikimi dhe për momentin mendja juaj është e mbushur me një milion ide t ë m ë d h a , p ra n d a j përhapni fjalë! Ju keni shokë dhe kolegë të cilët mund t’ju ndihmojnë të ecni përpara.

Është e domosdoshme që të dilni nga guaska juaj dhe tëshikonirrethmënyrëssesimundtaçonijetëntuajsociale në rrugën e duhur, tani është koha e duhur! Është njëditëemadhepërjuqëtë pyesni dikë për të organizuar një festë të madhe.

43

41

44

45

PESHORJA (23/IX-22/X)

AKREPI (22/X-21/XII)

Puna juaj në grup është duke mbushur ditën, por kjo është një gjë e mirë.

Sjellja juaj sociale bën gjithë bashkëpunimin shumë më të fuqishëm, prandaj ju duhet të jeni në gjendje të kryesoni njerëzit tuaj drejt diçkaje me të vërtet shumë të mirë.

Dita mund të jetë e paparashikueshme, por dhe ju gjithashtu! Është një ditë e mirë që të adaptoni ose të rregulloni, pasi shikoni se çfarë është duke ndodhur përreth jush. Ju mund të bëni më të mirën rreth një situate të keqe, nëse del në atë mënyrë.

Ndjenjat tuaja të brendshme janë afër sipërfaqes dhe ndoshta kanë nevojë të dalin jashtë disi. Është me të vërtet një kohë e mirë për t’u bashkuar me dikë që ju besoni dhe t’u lini atyre të ditur se çfarë është çfarë.

Kjo është një kohë e mirë për të qenë të durueshëm, kjo më tepër sesa zakonisht, nëse kjo është e mundur.Shikoninësefamiljajuaj mund t’ju ndihmojë për të arritur vendimin më të zgjuar rreth së ardhmes suaj. Jeta bëhet më e qëndrueshme së shpejti!

SHIGJETARI (22/XI-21/XII)

BRICJAPI (22/XII-20/I)

UJORI (20/I-19/II)

PESHQIT (20/II-19/III)

Ju sot jeni pak më të zënë sesa zakonisht, prandaj mbajeni në këtë mënyrë!

Ju mund të çani përmes listës së detyrave ose të siguroheni që të gjithë shokët tuaj të jenë së bashku kur duhet. Është një ditë me produktivitet të lartë.

Dikush ka nevojë për ndihmën tuaj, por ju mund të keni një kohë të vështirë për të zbuluar se kush është ky dhe për çfarë kanë nevojë. Komunikimi është i përkryer, prandaj njerëzit mund të flasin me një qartësi të përkryer.

Përqendrohuni tek ta.

Dikush është me të vërtetë duke u nxehur në jetën tuaj të dashurisë. Është një nga ato kohët e mëdha kur energjia juaj është ajo e duhura për të bërë dikë që të ndihet e veçantë, prandaj nxirrni dikë jashtë për darkë dhe llastojeni atë.

Jeta sot është në fluks, por ju mund ta përballoni atë. Mund të jetë duke lëvizur më shpejt sesa zakonisht për ju, prandaj shikoni nëse mund të bëni dikë që ju besoni që të mbajë gjithçka nën kontroll. Hëna shfaqet pozitive për ju.

Koha e mbarimit ____:____

48

Vertikalisht:

1. Studim i shkurtër për një çështje të caktuar, që lexohet në një sesion shkencor. 6. Pjesëz mohuese. 9. Targa e makinave të Skraparit.

11. Institut Ushtarak. 12. Liqeni më i madh i Afrikës. 15. Pije alkoolike e përzier. 16. Emision Televiziv. 17. Është qendra e budizmit. 19. Prova e shijes në prodhimet ushqimore. 22. Repart Special. 23. Diçka që del ose që arrihet nga mbarimi i një pune. 27. Kundërveprimi ndaj një ngacmimi. 29. John, shkrimtar i njohur amerikan. 30. Olimpiku Marsejës. 31. Shaban i volejbollit. 32. Organizmi i njeriut a i kafshës i vështruar kryesisht nga përbërja dhe si një e tërë. 33. Një birrë e njohur turke. 36. Dukuritë e atmosferës. 37. Pak trishtim. 38. Universiteti Vlorës. 39. Shtet në Azinë Juglindore. 42. Murg franceskan. 44. Një këngëtar i njohur korçar. 45. Gabim i rëndë. 47. Qytet në Malin e Zi. 48. Ankth, ose...

1. Njeri që qëndron me këmbëngulje në mendimin e vet, megjithëse s’ka të drejtë. 2. Qytet i lashtë i Greqisë. 3. Frikësoj në dialekt. 4.

Nderimi dhe kujdesi që tregojmë për një mik. 5. Lëndë për shtrimin e rrugëve. 6. Baba, ose.... 7. Caci i njohur i përkthimeve. 8. Shtet afrikan në brigjet e Mesdheut. 10. Zhurmat e armëve. 12. Diçka që na përfytyrohet në vetëdije. 13. Mjet kozmetik. 14. Asambleja Europiane. 18. Veshje e sipërme. 20. Fabulist i famshëm i antikitetit. 21. Vepër e madhe muzikore. 24. Industria e hekurit. 25. Një mbret i famshëm i Anglisë. 26. Trajtat fillestare të disa kandrrave. 28. Grerëz e madhe që nxjerr një zhurmë shurdhuese kur fluturon. 33. Futbollist i njohur brazilian i viteve ‘80. 35. Mjet që përdoret në kuzhinë. 35.

Pak sevap. 40. Parafjalë e rasës emërore. 41. Perëndi. 42. Notë muzikore. 43. Përemër vetor. 46. Letër bixhozi.

Sudoku | nivel mesatar 9

3

1

3

1

2

9

8 9

2

5

6

3

7 3

3

8

5

4

3

1 2

Plotësoni vendet bosh në mënyrë që çdo rresht e kolonë të ketë numrat nga 1-9.

1 8

8 2 7

3

4 4

1

7

4

6

5

6 5

1

8 VIRGJERESHA (23/VIII-22/IX)

Koha e fillimit ____:____

46

Horizontalisht:

7

LUANI (23/VII-22/VIII)

36

40

47

DEMI (21/IV-20/V)

28 31

33

42

DASHI (20/III-20/IV)

18

21

32 37

Fjalëkryqi klasik është një nga lojërat enigmatike më të përhapura në botë. Fjalëkryqet e para filluan të botoheshin që në shekullin e XVIII dhe vazhdon të jetë e preferuar edhe në ditët e sotme.

10

14

30

Zynga po ndahet nga Facebook

Horoskopi i ditës

9

13

16

23

8

12

29 Zynga po tenton të ndahet sa më shumë që është e mundur nga Facebooku si platformë primare për lojëra. Në të vërtetë, Zynga do të nis një portal të vetin për lojëra, dhe ka paralajmëruar edhe hapjen e platformës së vet. Në faqet Zynga.com lojtarët do të mund ti qasen drejtpërdrejtë lojërave të cilat deri tani luanin në Facebook, e faqet do të kenë edhe disa mundësi elementare për rrjetëzimin shoqëror me fokus në lojërat. Gjithashtu do të u mundësohet shfrytëzuesve zbulimi dhe luajtja kundër personave të cilët nuk ndodhen në listën e miqve të tyre në Facebook. Me hapjen e platformës së vet Zynga synon të ia mundësoj zhvilluesve të pavarur publikimin e lojërave të veta në serverët e Zyngas, ndërsa është paralajmëruar edhe hapja e API-ve. Edhe pse Zynga ende nuk po e braktis Facebookun, këto veprime mund të ndodhë të paraqesin hapin e parë drejtë shkëputjes së lidhjes simbiotike me Facebookun, duke ia dhënë kompanisë më shumë kontroll dhe hapësirë për rritje.

6

5

6

6

1

Koha e fillimit _____:____

2 6

4

Koha e mbarimit ____:____

Numërkryq 6

9

8

6

Shah | nivel mesatar Gjeni figurën duke bashkuar pikat

Plotësoni tabelën me numrat e dhënë!

NUMRA ME 3 SHIFRA:

Koha e fillimit _____:_____ Koha e mbarimit _____:_____

I bardhi lëviz dhe fiton në të dy rastet e e dhena në skemën e mësipërme. Sfidat e dhëna janë të përzgjedhura nga profesionistë të vërtetë të lojës së Shahut

00011, 02023, 02155, 23282, 25897, 30215, 37232, 40148, 42632, 51518, 51723, 56183, 61070, 65296, 69787, 82341, 85415, 86082, 96321, 98487.

NUMRA ME 4 SHIFRA:

Përgjigjet nr të djeshëm

A

A

R

O

E

S

L

A

L

L

R

I

G

O

R

O

Z

U

R

M

A

Z

I

E

J

V

E

S

V

R

I

E

K

A

N

I

N

E

F

N

T

S

D

U

N

A

I

P

A

T

M E

P

E

L

I

C

E

A

K

I

N

E

R

R

Z E

S

K

I

N

L

A

K

T

I

T

E

D

I

K

U

R

I

T

E

T

E

I

H

A

A G I

085979, 230215, 264695, 803366, 810022, 844152, 854878, 928748.

M

C T

V

A

V

E

S

A

O

E

A G

G A

NUMRA ME 6 SHIFRA:

0183, 0587, 1263, 4218, 4220, 4854, 5210, 8163.

Ngjyrosni pjesën me pikë dhe zbuloni figurën J

Gjeni 10 ndryshimet

NUMRA ME 5 SHIFRA:

038, 041, 047, 164, 320, 355, 379, 425, 444, 608, 618, 621, 652, 654, 698, 732, 842, 854, 884, 961.

K

R

L

A

M

I

K

I

M

I K

T

P

S

B

A

U

L

S E

T

I

B O R

5

2

3

6

3

2

0

1

4

4

4

7

9

6

65

2

6

3

2

0

1

5

2

6

8 3

2

5

9

6

8

5

7

8

4

0

4

8

4

8

7

5

1

5

2

1

1

2

2

2

0

3

0

2

6

3

2

0

6

9

3

2

0

1

4

7

0

1

5

4

6

5

8

9

6

3

2

1

0

4

5

9

6

0

1

3

2

8

0

1

4

7

8

5

4

1

2

5

6

2

3

0

2

1

5

4

8

7

9

6

5

4

1

2

3

2

0 6

1

1

1

3

6

2

5

1

4

7

8

9

5

2

6

3

2

0

1

4

5

6

3

2

0

1

5

6

3

6

3

2

7

9

5

4

4

4

8

5

4

1

4

5

6

2

3

1

4

7

6

retro 1946 SOT faqja e fundit profil&

E premte, 2 mars 2012 www.mapo.al

MAPO

23

5 mars

Hera e parë e termit ‘Perdja e Hekurt’ Në një fjalim të 5 marsit 1946 në Westminster College, në Fulton të Missouri-t, Winston Churchill përdori termin Perdja e hekurt, për herë të parë në kontekstin e Europës Lindore të dominuar nga Bashkimi Sovjetik. “Nga Stettin-i në detin Baltik deri në Adriatik një Perde e Hekurt ka rënë mbi kontinent. Mbrapa asaj linje shtrihen të gjitha kryeqytetet e shteteve të lashta të Europës Qendrore e Lindore: Varshava, Berlini, Praga, Vjena, Budapesti, Beogradi, Bukureshti dhe Sofja; të

gjitha këto qytete të famshme dhe popullsitë përreth tyre shtrihen brenda asaj që, më duhet ta quaj, sfera sovjetike dhe të gjitha janë subjekt, në një formë a tjetër, jo vetëm të ndikimit sovjetik, por në një masë të madhe dhe në disa raste nën kontrollin gjithnjë e më të shtuar të Moskës”. Termi Perdja e Hekurt, megjithatë nuk ishte i Churchillit. Përdorimi i tij daton që te Talmudi babilonas, Tractate Sota 38 b, i cili i referohet një mechitza shel barzel, një kufiri ose ndarësi të hekurt. Studi-

uesit sugjerojnë se termi u përdor së pari nga mbretëresha Elizabetë e belgëve pas Luftës së Parë Botërore, për të përshkruar situatën politike ndërmjet Belgjikës dhe Gjermanisë në vitin 1914. Përdorimi i parë i dokumentuar i termit Perde e hekurt rrjedh nga një perde sigurie e përdorur në teatro dhe kjo iu mvesh si përshkrim kufijve të Rusisë Sovjetike, “një barrierë e pakapërcyeshme” në vitin 1920 nga Ethel Snowden në librin e saj Përmes Rusisë bolshevike.

Jozefina Topalli Një portret presidencial

Nëse Jozefina Topalli nuk është si Sali Berisha, si kush është atëherë ajo? Në fakt askush nuk tha që zj.

Topalli nuk është si z.

Berisha: ajo mund të jetë si Doktori, por nuk është sa ai. Ka një ndryshim të madh mes ‘si’ dhe ‘sa’. ‘Si’, jo çdo herë mat cilësinë dhe ‘sa’, jo çdo herë mat sasinë

GAZETA

MAPO info@mapo.al cel: 068 20 20 5555477 Gazetamapo@gmail.com cel: 068 477

Alfred Lela Jozefina Topalli është një grua e kontestuar. Ky kontestim është aq i fortë sa del e mjafton për të fshirë edhe hiret e saj femërore. Shkodranes së bukur në krye të Parlamentit i duhet më shumë mundim për të qenë një grua në politikë sesa për të mbetur një grua e bukur. Më shumë se buzë, sy e flokë që mbajnë erë të mirë, ajo ka dashur të jetë një primadonë në

oborrin e vrazhdë të politikës. *** Dhe ajo ia ka arritur të jetë Gruaja e Parë në Partinë Demokratike. Ky status e shumëfishon vlerën e vet kur në jetën e zj. Topalli, të partisë së cilës i përket, por edhe të Republikës, vijnë e takohen dy pika që së bashku zgjaten drejt historisë: Shqipëria këtë vit feston 100-vjetorin e Pavarësisë dhe një presidente republike grua do të ishte

një simbolikë për t’u shënuar. Ky vit, në fakt i tillë do të jetë, i mbushur me simbole: do të flitet për data e akte; do të flitet për etërit themelues; dy rryma historikisht të ndara do të ofrojnë variantet e tyre të historisë dhe pyetja bëhet: ‘a mjafton simbolika e një gruaje si presidente, personaliteti i së cilës përçohet më shumë si përçarës se sa si përbashkues?’ *** Pyetje që pasojnë pyetje mund të jenë sfilitëse për ata, brenda sigurisë së të cilëve dyshimi rri si mish i huaj, por ja edhe një pyetje tjetër lidhur me ‘faktorin Jozefinë’. Nëse ajo është e fortë dhe inteligjente, dy cilësi që sigurisht i janë dashur për të mbijetuar në politikën mashkullorisht të ashpër shqiptare, pse preferon të bëhet presidente, duke e ditur se ky institucion nuk është klimaksi, por fundi i karrierës së një politikani në Shqipëri? Një vështrim i shpejtë mbrapa në kohë të ofron një listë burrash të cilët e kanë mësyrë presidencën, pa e ditur se pas saj do t’ia nisnin lojës nga zeroja, apo, më keq ende, do ishin jashtë loje me gjithsejt.

Rexhep Meidani, Alfred Moisiu dhe së fundmi Bamir Topi janë shembuj të kësaj. Nëse Sali Berisha përmendet si kundërshembull, kjo e ilustron më shumë argumentin: Sali Berisha është në një ligë më vete; në një league of extraordinary gentleman. Jozefina Topalli m’anë tjetër sillet dhe do që të jetë Sali Berisha, por Sali Berisha nuk mund të jetë. *** Nëse Jozefina Topalli nuk është si Sali Berisha, si kush është atëherë ajo?

Në fakt askush nuk tha që zj.Topalli nuk është si z. Berisha: ajo mund të jetë si Doktori, por nuk është sa ai. Ka një ndryshim të madh mes ‘si’ dhe ‘sa’. ‘Si’, jo çdo herë mat cilësinë dhe ‘sa’, jo çdo herë mat sasinë. Për të kuptuar Jozefina Topallin, ndoshta duhen përimtuar gratë e tjera të Partisë Demokratike ndër vite. Më saktë, gratë simbol të forcës së parë politike opozitare antikomuniste në Shqipëri. Pauzë e gjatë. Ah po, Partia Demokratike nuk ka pasur gra simbol. Kujtimi më i fortë i një gruaje demokrate na vjen në formën e Rushen Golemit, një zonje gjithashtu të hijshme, i vetmi kontur femëror në entourage-in demokrat të fillim viteve ’90, mbushur me burra karizmatikë të llojit Berisha, Pashko, Hajdari, Ceka e Zogaj. Zj.Golemi, një mjeke, dukej se ishte aty, me kurorën e flokëve të bardhë, për të thënë se edhe gratë do të

Themelues: Henri çili Kryeredaktor: Arion Sulo. Zv/kryeredaktor: Alfred Lela, Aleksandra Bogdani.

Politika: Nevila Përndoj, Fejzi Braushi. Kronika: Leonard Bakillari, Habjon Hasani. Rrethe: Vladimir Karaj.

Ekonomia: Blerina Hoxha, Sabina Veizaj. Sociale: Jonida Tashi. Kultura: Aida Tuci. Sporti: Jeton Selimi.

Komentatorë&Analistë: Artur Zheji, Mark Marku. Gentian Elezi, Arjan Vasjari. Rubrikat: Prof. Dr. Artan Fuga, Prof. Asoc. Dr. Adrian Civici.

Karikatura: Bujar Kapexhiu. Faqosja: Florenc Elezi. Ilir DRIZARI, Koordinatore: Shkëndi çili. Korrektore: Lila Plasari, Brunilda Meno.

Adresa: Bulevardi Gjergj Fishta pranë UET

kishin vendin e tyre në dekorin e demokracisë. E djathta dukej sikur i kishte kthyer gratë te Familja, te një prej vlerave që në parim mbetet një kolonë e vlerave konservatore. *** Pas Rushenit mbërriti Jozefina, një katolike nga një familje e madhe dhe antikomuniste e Shkodrës. Koha që e solli në PD përcaktoi edhe drejtimin e prirjen e ligjërimit të saj politik: antikomunizmin. Partia Demokratike, pas diskursit të fillimviteve ’90, mbushur me komunistë e kriptokomunistë, e rimori sërish këtë tezë pas ngjarjeve të ’97-ës, ndihmuar shumë edhe prej kompozitës së Komiteteve të Shpëtimit Publik mbushur me ish-oficerë dhe ish-komunistë të vijës së ashpër. Jozefina, grua nga një familje e persekutuar e një qyteti antikomunist, e shprehte më mirë se kushdo këtë frymë të rilindur në PD. Nëse Rushen Golemi dëshmonte se në aulat demokrate kishte vend edhe për gratë intelektuale, Jozefina Topalli shpallte se në skalionet pdiste ishte koha e antikomunistëve tradicionalë, që do hakmerreshin pikërisht për ‘rikthimin e komunizmit në pushtet’. Nëse ajo quhej Jozefinë, ishte katolike prej Shkodre dhe mund të shndërrohej në njëfarë Nore qëndrestare, aq më mirë. *** Ndërkohë antikomunizmi si emergjencë, por edhe si devizë politike erdh e ra. Partisë Demokratike, për të ardhur në pushtet pas dy mandatesh të humbura, në vitin 2005 iu desh ta rishpikte veten. Makeover-i i Sali Berishës u mbështet te të rinjtë, të rikthyerit, por edhe gratë. Kombinimi i të triave shënoi shndërrimin e forcës së djathtë, por në të njëjtën kohë prodhoi një kulturë të re: menaxherët po zinin vendin e operatorëve politikë. Fakti se Jozefina Topalli dëshiron një vend në Presidencë është ndoshta shenjë se ajo e fut veten te këta të dytët. Si dëshmi e asaj se roli i operatorëve politikë po tkurret, mbeten rezultatet e dobëta të Partisë Demokratike në qarkun e Shkodrës në zgjedhjet e fundit vendore, ku të djathtët të komanduar nga Topalli humbën terren, sidomos në komuna. Një vend në Presidencë, për Jozefina Topallin do të thotë tre mandate në pushtet. Çdo oreks më shumë se kaq është thjesht babëzi dhe asnjë babëzi nuk i shkon një zonje. * Lexojeni të plotë në revistën Madame MAPO të muajit shkurt.