Mapo 11 tetor ok

Faqe 2

Afër / larg

Frankfurti i letrave dhe e ardhmja e tregut të librit Nga Petra Lambeck/ DW

Themelues Henri Çili - Kryeredaktor Arion Sulo - E premte, 11 tetor 2013. Numër 1035. Viti IV botimit. Çmimi 30 lekë. 1.5 euro. www.mapo.al e-mail: gazetamapo@gmail.com. Adresa: BLV "Gjergj Fishta"

Katër kompani të huaja, kontroll bilanceve të 850 bizneseve VIP

Struktura e re

Furtunë e dytë në Polici, ikin edhe 11 zv.drejtorë Pas largimit të “kupolës” së Policisë së Shtetit, firmoset largimi i 11 zv.drejtorëve të Rendit, me motivacionin e suprimimit të pozicionit. Për shkak të strukturës së re ikën edhe zv.drejtorja e parë femër. Ja si ndryshon piramida e uniformave blu Pas largimit të 18 drejtuesve të lartë, Policia e Shtetit kalon një “furtunë” të dytë në pak orë. Gjatë ditës së djeshme u është komunikuar shkarkimi nga detyra 11 zv.drejtorëve të Rendit dhe Sigurisë, funksion ky që shkrihet në organikën e re të Policisë së Shtetit. Burime nga Ministria e Brendshme bëjnë me dije se 11 zyrtarët që mbanin këtë pozicion në 11 qarqet e vendit janë zhvendosur në

Qeveria kontrakton 4 kompani të huaja për auditimin e kompanive të mëdha të vend. Price Waterhouse, KPMG, Deloitte dhe Ernst & Young do të zgjidhen me prokurim të drejtpërdrejtë për të kontrolluar bilancet e 850 bizneseve VIP brenda këtij viti. Arsyeja? Raporti i tyre me Tatimet Faqe 5

Dy prokurorët e cilësojnë fantazues vendimin e Apelit dhe kërkojnë dënimin e Prendit me 23 vjet dhe të Agim Llupos me 25 FAQe 5

NgërÇ

NGA bujar kapexhiu

Libri i Muçit

sipas meje Edison Ypi

Mund të kesh një ide, dhe nis e shkruan një libër. Por jo si bën gegu nga jugu, Muçi. Që pasi i duket se e ka në...

aty dy ministri të tjera.

Kjo është prona më e rëndësishme që rrezikon të humbë Ushtria, pas SHQUP Pas Shtëpisë Qendrore të Ushtrisë, Forcat e Armatosura duket se do të humbin edhe godinën më të rëndësishme që kanë në pronësi... FAQE 5

Meta “bind” Ramën për shtyrjen e Aktit, Basha: Tërheqja, i vetmi konsensus Mazhoranca shtyn për një javë votimin e Aktit Normativ, duke kërkuar konsensusin e opozitës. Kryetari i PD: Nëse mazhoranca kërkon dialog dhe konsensus, të anulojë Aktin Normativ për administratën

Punësimi i lidhur ngushtë me planifikimin e territorit Fushata zgjedhore e qershorit koment Gentian Kaprata përfundoi. U shpallën edhe...

Zhvendosja e Ministrisë së Mbrojtjes, qeveria çon propozimin te Nishani Zyrtarët e Ministrisë së Mbrojtjes i kërkojnë presidentit Nishani që të nxjerrë godinën nga “harta” e Forcave të Armatosura.

Pritet zhvendosja e këtij dikasteri drejt Shkollës së Bashkuar, për të strehuar

Prokuroria s'heq dorë nga "21 janari", dosja në Gjykatë të Lartë

op-ed / 10-11

detyra të tjera më të ulëta. Përjashtim bën vetëm Tirana, ku për shkak të popullsisë dhe të dinamikës së krimit, ky post do të ruhet. Largimet masive përmes strukturës së re, kanë shkaktuar kaos në radhët e Policisë së Shtetit. Kjo pasi në drejtorinë e Tiranës është suprimuar posti i z v. d r e j t o r i t p ë r S h ë r b i m e t Mbështetëse. Ajo që mund të quhet “reforma” e numrave 2 në... FAQE 3

Qeveria i ka dhënë dhe një javë kohë opozitës që të reflektojë dhe të bëhet pjesë e diskutimit të nevojës së shtyrjes

së hyrjes në fuqi të ligjit të ri “Për Statusin e Nëpunësit Civil”. Një fakt të tillë e ka bërë të ditur dje vetë Rama, i cili duke folur në seancën e radhës të Kuvendit ka pohuar se me kërkesë të kryeparlamentarit Ilir Meta, kishte rënë dakord që miratimi i Aktit Normativ për shtyrjen e hyrjes në fuqi të ligjit në fjalë të bëhej në një kohë më të mëvonshme. Ndërkohë që gjatë seancës së djeshme plenare është miratuar edhe zgjedhja e Sokol Çomos si... FAQE 6

raporti

Në ceremoninë e shkarkimit

OSBE/ODIHR: Zgjedhjet ishin të lira, mungesa e besimit sfidoi procesin

FAQE 7

13 kulturë

Shkrimtarja kanadeze Munro merr “Nobel” në Letërsi Akademia Suedeze Mbretërore e Arteve ka shpallur fituese të çmimit më të rëndësishëm letrar shkrimtaren kanadeze Alice Munro.

Nobelistja më e re ka bërë edhe një libër për “Virgjëreshat shqiptare”

koment / 11

Faqe 16

Besart Kadia

Paniku ekonomik që s’i duhet Shqipërisë Kush është duke ndjekur debatin e hapur rishtazi nga qeveria e re mbi financat publike, me siguri është duke u frikësuar për të ardhmen e vendit. Sipas kryeministrit të ri anija nuk fundoset vetëm për disa, por fundoset për të tërë njësoj. Në këtë pikë kryeministri i ri paralajmëron qytetarët shqiptarë se “arka e shtetit është bosh” dhe se është më keq nga se e kishin menduar. Në një periudhë kur auditimi nga kompania “Deloitte Touche” do të kushtojë 80 mijë euro dhe akoma nuk dihen rezultatet e tij, mësohet se veç të tjerash qeveria e re ka ndryshuar dhe shpenzimet për vitin 2013. Pa u hedhur akoma në shumë detaje ekonomike, qytetarët besoj se janë shumë të çorientuar se kush nga palët ka të drejtë. Me gjithë...

2

afër/larg

1

politikë

Meta- Rama shtyjnë Aktin Normativ, Basha:Ta anulojnë

Faqe 6

OSBE-ODIHR / “Zgjedhjet

konkurruese, mungesa e besimit sfidoi procesin”

Faqe 7

850 bizneset VIP / Qeveria

zgjedh katër kompanitë që do t'i kontrollojnë

Faqe 4

Ndër të tjera çmimi gjerman i librit, i cili jepet çdo vit para fillimit të panairit, dhe çmimi i paqes i rrjetit të tregtimit gjerman të librit në mbyllje të panairit. Vitin e kaluar atë e mori shkrimtari kinez Liao Yiwu, këtë vit ai i jepet bjelloruses Svetlana Aleksievia.

Brazili njihet nga kërcimi samba, bregdeti dhe karnavalet. Nën moton “Zërat e plotë të vendit ” Brazili dëshiron në këtë panair të prezantohet edhe me shumëllojshmërinë e tij të plotë letrare.

Me një popullsi prej 190 milionë banorë Brazili i takon të jetë edhe tregtari më i madh në botë përsa i përket librit

Frankfurti i letrave dhe e ardhmja e tregut të librit Nga Petra Lambeck/ DW

I

gjithë sektori i librit ndërkombëtar në këtë kohë është i përqendruar në Frankfurt mbi Main, në shfaqjen më të madhe të librit në botë. Panairi i 65-të i librit në Frankfurt mbahet edhe si një pikëtakim i autorëve, botuesve dhe simpatizantëve të letërsisë. Rreth 7300 stenda nga 100 vende do të prezantojnë në ditët në vijim librat e tyre më të rinj. Rreth 1500 autorë sipas të dhënave të organizatorëve do të vijnë në panair. Për publikun e gjerë, panairi është i hapur në fundjavë. Deri të dielën më 13.10. priten rreth 280.000 vizitorë. Mysafiri tradicional i nderit për këtë vit është Brazili, që e ka pasur këtë privilegj edhe në vitin 1994. Me këtë rast të martën në mbrëmje ministri i Jashtëm gjerman Guido Westerwelle dhe zëvendëspresidenti brazilian Michel Temer hapën zyrtarisht panairin e librit.

“Dega lulëzon, ajo vibron!” Me këto fjalë euforike drejtori i panairit të librit Jürgen Boos hapi edicionin e sivjetshëm të Panairit Ndërkombëtar të Librit në Frankfurt. Ai iu referua kompanive të shumta të reja, që duan të prezantohen në panair. “Ka aq shumë ide të reja për shpërndarjen e librit, edhe në bërjen e librave, autorë të rinj me tema dhe formate të reja, të gjitha tregojnë se në këtë degë ka zhvillime”, thotë Boos në një konferencë shtypi në shtator. Panairi i Librit në Frankfurt konsiderohet si më i madhi i këtij lloji në botë. Këtë vit priten rreth 7100 ekspozues nga 100 vende.

Për një “frymë optimizmi” flet edhe Alexander Skipis, shefi ekzekutiv i shoqatës së tregtimit të librit gjerman. Situata e kësaj dege shpesh paraqitet më e zymtë në media nga sa është në realitet. “Ne kemi patur nëntë vjet vetëm rritje në këtë degë, me përjashtim të dy viteve të fundit, ku kemi pasur një rënie nga 0,8 dhe 1,4 për qind. Me fjalë të

tjera kërkesa për librin, interesi i njerëzve për të lexuar vazhdon të jetë i madh.”

Megjithatë sigurisht ka sfida, me të cilat duhet të përballen tregtarët e librit. Libraritë, për shembull, janë në një proces të madh ndryshimi.

Konkurrenca e atyre që shesin vetëm online, është e madhe. Se kush do të ketë sukses në të ardhmen, vendoset në vlerën e shtuar, që mund të ofrojnë librashitësit në nivel lokal, thotë Skipis. Një pikë e rëndësishme këtu është një kufi çmimi i librave në Gjermani, që do të jetë objekt i diskutimeve në panelet e panairit. Shoqata e librashitësve mendon se ai duhet respektuar sidomos duke patur parasysh marrëveshjen e propozuar të tregtisë së lirë mes Evropës dhe SHBA. Vetëm në këtë mënyrë mund të ruhet diversiteti i kulturës letrare gjermane.

Përveç shumë aktiviteteve dhe diskutimeve mbi zhvillimin e tregut dhe të produkteve, në panair bëhet fjalë natyrisht për librat dhe letërsinë. Panairi i Librit në Frankfurt konsiderohet si panair i licencimit. Më shumë se 600 agjentë letrarë nga e gjithë bota takohen në Frankfurt për të negociuar për të drejtat e autorëve, librat, përkthimet, apo të tjera. Për Riky Stock, drejtore e zyrës së librit gjerman në Nju Jork, qendra e konsulentëve është “motori i Panairit të Librit.”

Për librarët nga ana tjetër panairi është një vend takimi, për të lidhur dhe për të mbajtur kontaktet. Michael Lemling, menaxher i librarisë Lehmkuhl nga Myni-

Megjithatë sigurisht ka sfida, me të cilat duhet të përballen tregtarët e librit.

Libraritë, për shembull, janë në një proces të madh ndryshimi. Konkurrenca e e atyre, që shesin vetëm online, është e madhe. Se kush do të ketë sukses në të ardhmen, vendoset në vlerën e shtuar, që mund të ofrojnë librashitësit në nivel lokal, thotë Skipis.

Në Frankfurt priten edhe rreth 1.500 autorë, duke përfshirë edhe emra të shquar si Martin Walser, Daniel Kehlmann, Terézia Mora, Leon De Winter. “Dëshira për kontakt, për një shkëmbim të drejtpërdrejtë mbi letërsinë bëhet gjithmonë e më e madhe”, thotë zëdhënësja e panairit të librit Katja Boehne.

hu, për shembull, takohet në Frankfurt me botuesit për të bërë planet për vitin e ardhshëm. “Ne jemi një librari, që organizon shumë lexime, kështu që është e mirë për të ditur se cilat libra do të dalin vitin e ardhshëm dhe se cilët autorë shkojnë në turne leximesh.”

Në Frankfurt priten edhe rreth 1.500 autorë, duke përfshirë edhe emra të shquar si Martin Walser, Daniel Kehlmann, Terézia Mora, Leon De Winter. “Dëshira për kontakt, për një shkëmbim të drejtpërdrejtë mbi letërsinë bëhet gjithmonë e më e madhe,” thotë zëdhënësja e panairit të librit Katja Boehne. Kjo pasqyrohet edhe në programin gjithnjë e më të gjerë të panairit. Këtë vit janë në plan 3600 aktivitete, rreth 150 më shumë se vitin e kaluar. Duke përfshirë formatet ende klasike të tilla si lexime, orët e siglimit të librit dhe panele diskutimesh, si dhe dhënie çmimesh të ndryshme. Ndër të tjera çmimi gjerman i librit, i cili jepet çdo vit para fillimit të panairit, dhe çmimi i paqes i rrjetit të tregtimit gjerman të librit në mbyllje të panairit. Vitin e kaluar atë e mori shkrimtari kinez Liao Yiwu, këtë vit ai i jepet bjelloruses Svetlana Aleksievia.

Vëmendje e veçantë u kushtohet këtë vit autorëve brazilianë. Nën moton “Brazili një vend plot zëra” ky vend paraqitet për herë të dytë si i ftuar nderi në Panairin e Librit të Frankfurtit. Programi për të ftuarin e nderit ekziston prej gati dyzet vjetësh.

Qëllimi është ndër të tjera për ta bërë letërsinë e vendit të ftuar të njohur në botë dhe për të rritur numrin e përkthimeve.

Përveç prezantimeve të librave të shumtë dhe leximeve ka edhe një program të gjerë kulturor, duke përfshirë ekspozita arti, koncerte, valle dhe shfaq je dhe sigurisht pavijonin e madh të të ftuarit të nderit në kompleksin e panairit.

kryesore

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

11.10.2013

3

Furtunë e dytë në Polici, ikin edhe zv.drejtorët në 11 qarqe Pas largimit të “kupolës” së Policisë së Shtetit, firmoset largimi i 11 zv.drejtorëve të Rendit, me motivacionin e suprimimit të pozicionit. Për shkak të strukturës së re ikën edhe zv.drejtorja e parë femër. Ja si ndryshon piramida e uniformave blu Dashamir Biçaku Tiranë Pas largimit të 18 drejtuesve

të lartë, Policia e Shtetit kalon një “furtunë” të dytë në pak orë. Gjatë ditës së djeshme u është komunikuar shkarkimi nga detyra 11 zv.drejtorëve të Rendit dhe Sigurisë, funksion ky që shkrihet në organikën e re të Policisë së Shtetit. Burime nga Ministria e Brendshme bëjnë me dije se 11 zyrtarët që mbanin këtë pozicion në 11 qarqet e vendit janë zhvendosur në detyra të tjera më të ulëta.

Përjashtim bën vetëm Tirana, ku për shkak të popullsisë dhe të dinamikës së krimit, ky post do të ruhet.

Largimet masive përmes strukturës së re, kanë shkaktuar kaos në radhët e Policisë së Shtetit. Kjo pasi në drejtorinë e Tiranës është suprimuar posti i zv.drejtorit për Shërbimet Mbështetëse. Ajo që mund të quhet “reforma” e numrave 2 në Policinë e Shtetit vjen një ditë pas largimit të gjithë kupolës së mëparshme të uniformave blu.

Struktura e re

Ndryshimet kanë vazhduar dje edhe në Drejtorinë e Përgjithshme të Policisë, prej nga është larguar e vetmja grua në pozicionin e zv.drej-

torit. Anila Hoxha, bashkëshortja e ish-deputetit të PD-së do të largohet nga posti i zv.drejtores për Trajnimin Policor, pasi ky post nuk parashikohet më në organikën e re. Sipas burimeve zyrtarë, numri i zv.drejtorëve zbret nga 5 në 3, ku përveç dikasterit të trajnimit policor është shkrirë edhe Drejtoria e Shërbimeve Mbështetëse. Burime zyrtare të Ministrisë së Brendshme thanë për MAPO-n se struktura e re parashikon shkrirjen e një sërë sektorësh dhe funksionesh dhe në këtë mënyrë janë shkrirë edhe funksionet e zv. drejtorëve të Rendit. Një situatë e tillë ndodh menjëherë pas zëvendësimit të drejtorit të Përgjithshëm të Policisë së Shtetit, Hysni Burgaj me Artan Didin. Ndërkaq, disa ditë më parë, Ministri i Brendshëm, kishte dërguar në Këshillin e Ministrave, strukturën e re të Policisë së Shtetit, e cila parashikonte shkrirjen e afërsisht 600 funksioneve në aparatin qendror të Policisë së Shtetit. Kjo strukturë deri dje mbante më tepër se 820 vetë në ndërtesën e saj, të cilëve tashmë do t’iu duhet të zbresin në bazë. Struktura e re u miratua mbrëmjen e të mërkurës në një vendim të posaçëm

nga Këshilli i Ministrave, bashkë me lirimin nga detyra të Hysni Burgajt, dhe emërimin në vend të tij, të Artan Didit. Sipas burimeve të policisë, një pjesë e funksionarëve pritet të transferohen në Drejtoritë e Policisë në Qarqe, ndërsa pjesa tjetër e funksioneve mund të shkrihen dhe personat që kanë mbajtur këto funksione, mund të mbeten në dispozicion, apo mund të largohen nga struktura e Policisë së Shtetit.

Ajo që mund të quhet “reforma” e numrave 2 në Policinë e Shtetit vjen një ditë pas largimit të gjithë kupolës së mëparshme të uniformave blu.

Drejtoria e “internimit”

Një numër i madh oficerësh të policisë, të cilët deri dy ditë më parë mbanin postet më të larta në polici janë transferuar si specialistë në Sektorin e Studimeve Strategjike. Por mësohet se është planifikuar mes strukturave që do të shkrihen, do të jetë edhe ky sektor, duke zbritur në detyrë dhe në gradë të gjithë ish-drejtuesit e policisë. Me miratimin e strukturës së re pritet që të shkrihen Drejtoria e Studimeve Strategjike, Drejtoria e Policisë Rrugore, ajo e Arsimit Policor e Standardeve e disa drejtori të tjera, duke bërë që në total numri i efektivëve të Drejtorisë së Përgjithshme të Policisë të shkojë nga 811 vetë si personel, në 255.

Betohet Artan Didi, Tahiri: Bashkohemi për të garantuar rend Ministri i Brendshëm, Sajmir Tahiri prezantoi dje drejtorin e ri të Policisë së Shtetit, Artan Didi, në një ceremoni ku ishte i pranishëm edhe Hysni Burgaj. Ky i fundit i dorëzoi Didit flamurin e Policisë së Shtetit, duke realizuar kështu një rotacion normal të detyrës.

Ceremonia u zhvillua dje në ambientet e Drejtorisë së Përgjithshme të Policisë, ku Tahiri prezantoi kreun e ri të uniformave blu. «Dua të siguroi gjithsecilin prej jush në të gjitha funksionet dhe pozicionet në Policinë e Shtetit, se

një gjë na bashkon më shumë se gjithçka, dhe ky është misioni i lartë në emër të qytetarëve për të garantuar rendin dhe qetësinë e vendit tonë. Ndaj garantoj kreun e ri, se ka mbështetje të plotë nga qeveria dhe ministria që unë drejtoj, për gjithçka që është e nevojshme në luftën ndaj krimit dhe korrupsionit”,tha Tahiri gjatë prezantimit të bërë. Kreu i ri i Policisë së Shtetit, Artan Didi, pasi mori në dorëzim flamurin e këtij institucioni nga paraardhësi i tij, Hysni Burgaj, falenderoi ministrin Tahiri për

mbështetjen dhe bëri betimin e tij. Didi tha se puna e tij do të jetë në përpjekje të vazhdueshme për të nderuar dhe respektuar gjakun e policëve të rënë në detyrë dhe për të ofruar rendin dhe sigurinë që qytetarët shqiptarë meritojnë. «Në respekt të veprës dhe nderimit të të gjithë punonjësve të policisë, në veçanti për të rënët dhe respektin e gjakut të dhënë në luftë për të mbrojtur rendin dhe qetësinë në vendin tonë, betohem për të mbajtur me nder dhe respekt flamurin e Policisë së Shtetit», - tha Didi.

shkurt Erzen Breçani, i shkarkuar dy herë në pak javë Ish-numri dy i policisë së Tiranës, Erzen Breçani shkarkohet për herë të dytë brenda pak javëve. I transferuar në Dibër me urdhër të ministrit Sajmir Tahiri, Breçani ka humbur sërish postin, për shkak të suprimimit të pozicionit. Ai u emërua zv.drejtor rendi i policisë së Dibrës, por pas vendimit të djeshëm, atij do t’i duhet të ulet sërish në gradë. Mësohet se Breçani do të emërohet në postin e një specialisti në policinë e qarkut të Dibrës. Kjo është hera e dytë brenda një muaji që Erzen Breçani lëvizet nga posti. Rreth 1 muaj më parë, ai u shkarkua nga posti i zv/drejtorit të Policisë së Tiranës dhe u emërua në Dibër. Në vendin e tij në policinë e Tiranës u emërua Pandeli Sulla.

Genci Gjonçaj, sekretar i Përgjithshëm i Tahirit Përfaqësuesi ligjor i PS-së në KQZ, Genci Gjonçaj, pritet të emërohet sekretar i Përgjithshëm i Ministrisë së Brendshme. Gjatë ditës së djeshme sekretari aktual, Isuf Çela ka dhënë dorëheqjen, duke lënë vakant këtë detyrë. Burimet pranë Ministrisë së Brendshme bëjnë me dije se në vend të Çelës do të emërohet Sekretari i Përgjithshëm i Ministrisë së Brendshme, Genci Gjonçaj, një figurë e njohur kjo për publikun. Me largimet e ditëve të fundit, Ministria e Brendshme rezulton dikasteri që ka pësuar më shumë ndryshime që pas ardhjes së koalicionit PSLSI në pushtet.

4

fokus

ngjarje e ditës

Burimet nga Ministria e Financave pohojnë se pas rezultateve do të ndërtohet një skemë e re marrëdhëniesh me biznesin. Nëse do të ketë deficite dhe nëse rezulton se kanë paguar më shumë sesa duhej, do të kompensohen.

850 bizneset VIP Qeveria zgjedh katër kompanitë që do t'i kontrollojnë Price Waterhouse, KPMG, Deloitte dhe Ernst & Young janë katër kompanitë e huaja të auditit që do të kontrollojnë bilancet e 850 bizneseve VIP. Kompanitë do të përzgjidhen me prokurim të drejtpërdrejtë dhe do përfundojnë këtë proces brenda këtij viti.

Blerina Hoxha

Pas financave të veta që do të auditohen nga “Deloitte”, qeveria është në proces kontraktimi të katër kompanive më të mëdha të auditit në botë për të kontrolluar bilancet e 850 bizneseve të mëdha të regjistruara si “VIP” tek organet tatimore. Burimet nga Ministria e Financave bëjnë me dije se ky proces do të kryhet nga kompanitë “Price Waterhouse”, KPMG, “Deloitte” dhe “Ernst & Young”. Kompanitë janë përzgjedhur me prokurim të drejtpërdrejtë dhe do e përfundojnë këtë proces brenda këtij viti.

Auditi

Taksat që biznesi VIP paguan për arkën e shtetit arrijnë rreth 70 për qind të totalit të buxhetit. Në studime jozyrtare, por edhe në të dhënat zyrtare të Shërbimeve Inteligjente Amerikane (CIA), informaliteti në vendin tonë njihet në rreth vlerave 50 për qind. Përveç këtyre fakteve tashmë të gjithë e dinë se pjesa më e madhe e bizneseve në të mëdha në vendin tonë punojnë me dy bilance. Në dijeni për këtë situatë, kryeministri Rama me të ardhur në pushtet ka lajmëruar një audit ndërkombëtar ndaj bilanceve të biznesit. Mirëpo me krizën ekonomike

të viteve të fundit bilancet e VIP-ve janë rënduar se tepërmi dhe fitimet kanë rënë ndjeshëm. Ekspertët e pavarur mendojnë se kjo ekspertizë është pretekst për të shpenzuar fonde, pasi taksatpaguesit shqiptarë paguajnë për këtë punë, tatime, dogana, KLSH dhe ekspertët kontabël të Mistrisë së Financave, për trajnimin e të cilëve janë harxhuar mijëra euro. Pak ditë më parë qeveria pajtoi kompaninë më të madhe në botë të auditit “Deloitte” kundrejt një shume 85 mijë euro, për të bërë transparencën e buxhetit.

Ekspertët në Ministrinë e Financave mendojë se shërbimi po kryhet me një vlerë tri herë më të vogël se kontratat e mëparshme të auditit të qeverisë ‘Berisha’. Por nga ana tjetër, ish-zyrtarët e Financave duke përfshirë edhe ministrin Bode, mendojnë se qeveria nuk kishte nevojë të shpenzonte as këto 85 mijë dollarë, pasi duhet ta kryejë transparencën me ekspertët e saj.

Biznesi VIP

Biznesi VIP ka qenë pre e kontrolleve të shpeshta për të mbushur arkën e shtetit në këto vite krize, por tani do t’i nënshtrohet një niveli më të lartë ekspertize, kontroll i huaj

Auditursit e huaj të biznesit 1.

2.

3.

4.

Price Waterhouse KPMG Deloitte Ernst & Young

nga më profesionistët në botë të kësaj fushe. Burimet nga Ministria e Financave pohojnë se pas rezultateve do të ndërtohet një skemë e re marrëdhëniesh me biznesin. Nëse do të ketë deficite dhe nëse rezulton se kanë paguar më shumë sesa duhej, do të kompensohen. Në të kundërt, nëse ata kanë deklaruar më pak se sa kanë fituar, do të kompensojnë arkën e shtetit me detyrimet e papaguara. Në kategorinë e bizneseve VIP përfshihen kompanitë e prodhimit dhe të tregtimit të karburanteve, bankat, kompanitë e ndërtimit të rrugëve, kompanitë e energjetikës dhe ato të telekomunikacioneve, si dhe kompani me aktivitet në tregti. Nga ana tjetër Banka Botërore ka rekomanduar një përmirësim të klimës në marrëdhëniet me biznesin, pasi në këto kohë krize ekonomike atë janë gjeneratori themelor i rritjes ekonomike, rritjes së të ardhurave buxhetore dhe rritjes së punësimit.

Pesë vitet e krizës, eksportet sektori më i suksesshëm Në këto 5 vite të krizës ekonomike botërore, ekonomia e Shqipërisë ka shënuar progres të dukshëm në tregtinë me jashtë, duke rritur eksportet dhe duke ulur importet.

Sipas të dhënave të djeshme të INSTAT-it, gjatë periudhës 20082012 vërehet një rritje e eksportit dhe ulje e importit të mallrave, duke përjashtuar vitin 2009, ku vërehet rënie si në eksport ashtu edhe në import. Në vitin 2012 vërehet një rritje prej 8.2 për qind në eksport dhe ulje prej 2.9 për qind në import. Në vitin 2012 përqindja e mbulimit është 40.3 për qind, nga 36.2 për qind që ishte në vitin 2011.

Produktet që dominojnë më tepër eksportin shqiptar për periudhën 2008-2011 janë rieksportet nga për­ punimi aktiv i produkteve tekstile dhe këpucët. Në vendin tonë ka shumë ndërmarrje me fason, gjë që shpjegon edhe sasinë e madhe të produkteve tekstile dhe të këpucëve që eksportohen. Kurse në

vitin 2012 vihet re një ulje e vlerës së këtyre mallrave duke zënë 29.1 për qind të eksportit. Për vitin 2012 më të eksportuara janë grupmallrat “minerale, lëndë djegëse, energji elektrike" që zënë 35.7 për qind të eksportit. Në vitin 2012 importi është dominuar nga grupmall­r at “minerale, lëndë djegëse, energji elektrike" dhe "makineri, pajisje dhe pjesë këmbimi", duke zënë përkatësisht 20.9 për qind dhe 18.5 për qind të im­ portit gjithsej. Partnerët tanë kryesorë edhe në vitin 2012 janë Italia dhe Greqia. Eksporti dhe importi me Italinë janë rritur gjatë vitit 2012 përkatësisht me 3.7 për qind dhe 1.4 për qind kra­hasuar me një vit më parë. Eksporti me Greqinë është ulur gjatë vitit 2012 me 5.2 për qind, ndërsa importi është ulur me 13.3 për qind krahasuar me një vit më parë. Eksporti me vendet e Bashkimit Europian për vitin 2012 zë 75.5 për qind të eksportit gjith-

sej, duke u rritur 12.3 për qind, ndërsa importi nga këto vende për vitin 2012 zë 61.9 për qind të importit gjithsej, duke u ulur 6 për qind krahasuar me një vit më parë. Shqipëria vazhdon përpjekjet për të fuqizuar ekonominë e saj në tregun

ndërkombëtar nëpërmjet integrimit rajonal. Ky integrim, si një nismë e instituci­o neve ndërkombëtare ku Shqipëria është palë, ësh­të zhvilluar në zbatim të parimeve dhe angazhimeve ekonomike e tregtare të përcaktuara në dokumentin zyrtar të Memorandumit të Mirëkuptimit për Liberal­i zimin dhe Lehtësimin e Tregtisë, MTL (ish-Republika Jugosllave e Maqedonisë, Kroacia, Mali i Zi, BosnjëHercegovina, Serbia, Kosova dhe Moldavia). Nënshkrimi i këtyre marrëveshjeve krijon kusht fa­ vorizues për shkëmbimin e mallrave mes këtyre vendeve dhe ndikon pozitivisht në zhvillimin e biz­nesit, në zgjedhjet e konsumatorit që do të jenë më të shumta dhe në shkëmbimin kulturor mes këtyre vendeve. Po kështu sigurohen mundësi më të mëdha për zhvillimin ekonomik të Shqipërisë, mundësi për rritjen e investimeve të huaja etj.

kursimet

Interesat e ulëta, bien normat e fitimit nga depozitat në banka Përmes uljes së normës bazë të interesit, Banka e Shqipërisë synon të nxisë ekonominë nëpërmjet uljes së kostos së lekut, që do të përkthehet në rënie të interesave të kredisë dhe reduktim të normave të depozitave, çka do t’i bënte individët më të prirur për të shpenzuar paratë e tyre dhe jo për të kursyer. Ndërsa kjo lëvizje nuk ka arritur të nxisë shumë kredinë, (që në gusht ra 1.3% me bazë vjetore, ndërkohë që kostoja e huasë në lekë nuk ka rënë dukshëm), depozituesit po përfitojnë gjithnjë e pak kthim nga kursimet e tyre. Sipas statistikave mujore të Bankës së Shqipërisë, në gusht interesi i depozitave në lekë me afat maturimi 12- mujor zbriti në 3.83%, nga 4.26% që ishte në korrik dhe rreth 5.2% në janar. Edhe fitimi që mund të merret nga investimi i eurove në depozita ka rënë ndjeshëm, duke zbritur në 1.86% në gusht, në raport me 2.85% që mund të përfitohej në dhjetor 2012. Të dhënat e mëparshme të Bankës së Shqipërisë treguan se në gusht 2013, stoku i depozitave në fund të muajit gusht arriti në 948 miliardë lekë, duke shënuar rritje prej 13 miliardë lekësh, apo 1.4%, në raport me korrikun e po këtij viti (rreth 90% e rritjes erdhi nga kursimet në valutë).

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

11.10.2013

5

Burime nga Mbrojtja bëjnë me dije se si zgjidhje është parë zhvendosja e kësaj ministrie në ambientet e Shkollës së Bashkuar dhe më pas strehimi në këtë godinë të bollshme, të Ministrisë së Financave dhe asaj të Ekonomisë ankimimi

Prokuroria s’heq dorë nga ‘21 janari’, dosja në Gjykatë të Lartë Prokuroria nuk heq dorë nga 21 janari, duke e ankimuar çështjen në Gjykatën e Lartë. Dy prokurorët Shkëlqim Hajdari dhe Altin Dumani dorëzuan dje rekursin në 39 faqe, duke renditur argumentet e tyre pse dënimet për Ndrea Prendin dhe Agim Llupon janë të padrejta. Prokurorët kërkojnë deklarimin fajtor të tyre për vrasje në rrethana cilësuese dhe dënimin e Prendit me 23 vjet dhe të Llupos me 25 vjet burg.

Sipas Prokurorëve, “nga këto qitje si në momentin e këqyrjes së vendngjarjes e në vijimësi janë sekuestruar 5 predha të shpërndara konkretisht, njëra në trupin e shtetasit Faik Myrto, një tjetër në një pemë dekorative me lartësi afro dy metra, një në ndërtesën e UNHCR-së të gjitha të kalibrit 9 mm dhe të gjithë këto objekte brenda drejtimit të qitjes ku ndodhej viktima Faik Myrto”. Prokurorët e cilësojnë të gabuar arsyetimin e Gjykatës së Apelit, për mungesën e motivit të vrasjeve. “Ky arsyetim i Gjykatës se Apelit është i pabazuar në ligj dhe në prova dhe rrjedhojë e arsyetimit fantazues të Gjykatës.

Gjykata e Apelit në Tiranë në këtë pjesë të vendimit ka interpretuar gabim ligjin penal material dhe më konkretisht elementët e veprës penale të parashikuar në nenin 79 gërma “ë” të Kodit Penal”,-pretendon Prokuroria. “Orientimi i veprimit të të pandehurit Ndrea Prendi i shprehur në gjuajtjen drejt turmës së protestuesve në të paktën 5 raste konsiston dhe shpreh shtytjen e brendshme të të pandehurit në atë moment, shpreh më së miri qëndrimin e tij psikik ndaj pasojave që do të shkakton, si dhe domosdoshmërinë e shkaktimit të tyre”,- argumentojnë prokurorët.

Propozimi te Nishani, Ministria e Mbrojtjes nis procedurat e zhvendosjes Zyrtarët e Ministrisë së Mbrojtjes i kërkojnë presidentit Nishani që të nxjerrë godinën nga “harta” e Forcave të Armatosura. Pritet zhvendosja e këtij dikasteri drejt Shkollës së Bashkuar, për të strehuar aty dy ministri Pas Shtëpisë Qendrore të Ushtrisë, Forcat e Armatosura duket se do të humbin edhe godinën më të rëndësishme që kanë në pronësi. Zyrtarët e rinj të Ministrisë së Mbrojtjes kanë nisur procedurat për nxjerrjen e godinës ku strehohet ky dikaster, nga Plani i Përhapjes së Forcave të Armatosura. Një burim i tha MAPO-s se propozimi ka mbërritur në Presidencë, e ku pritet të shqyrtohet nga kreu i shtetit, për të dalë më pas me një vendim për zhvendosjen ose jo të Ministrisë së Mbrojtjes nga godina aktuale. Shkak për këtë propozim është bërë shtimi i portofoleve ministrore në qeverinë “Rama” e për rrjedhojë, edhe nevoja për më shumë hapësira. Burime nga Mbrojtja bëjnë me dije se si zgjidhje është parë zhvendosja e kësaj ministrie në ambientet e Shkollës së Bashkuar dhe më pas strehimi në këtë godinë të

bollshme, të Ministrisë së Financave dhe asaj të Ekonomisë. Por siç ndodhi edhe në rastin e kalimit të SHQUP-it tek Partia Demokratike, është Presidenti i Republikës ai që vendos për nxjerrjen ose jo të një prone të Forcave të Armatosura nga i ashtuquajturi Plan i Përhapjes. Në këtë rast, nuk dihet ende se cili do të jetë vendimi i presidentit Nishani për të zhvendosur godinën që ka qenë prej dekadash Ministri e Mbrojtjes. Një vendim i ngjashëm, ai për kalimin e godinës së SHQUP si seli e Partisë Demokratike shkaktoi mjaft debat edhe për faktin se kjo pronë i takonte Ushtrisë. Partia Socialiste, asokohe një hap larg pushtetit, e denoncoi këtë vendim si antiligjor, ndërsa duket se historia do të përsëritet me godinën e Ministrisë së Mbrojtjes. Nga ana tjetër, kjo zhvendosje pritet të shkaktojë një efekt

Tri emërimet e reja në Ministrinë e Mirëqenies Sociale Etleva Bisha, Genci Kojdheli dhe Dritan Ylli janë emrat e rinj që kryeministri Edi Rama, me propozim të ministrit Veliaj, emëroi në krye të tri institucioneve: Shërbimin Social Shtetëror, Shërbimin Kombëtar të Punës dhe Inspektoratin Shtetëror të Punës. Shërbimin Kombëtar të Punës do ta drejtojë Genci Kojdheli, i cili prej 2011-ës ka mbajtur postin e nënsekretarit për Rininë dhe Migracionin në Partinë Socialiste. Në krye të Shërbimit Social Shtetëror është emëruar Etleva Bisha.

Znj. Bisha është angazhuar vazhdi-

misht me shoqërinë civile pas vitit 2005, duke kontribuar në ideimin dhe zbatimin e një sërë projektesh, si dhe është bashkautore e shumë studimeve.

Në vitet 1998-‘99 ajo ka shërbyer si shefe e Kabinetit në Ministrinë e Informacionit, ku edhe ka kontribuar gjatë krizës së luftës në Kosovë. Dritan Ylli është emëruar në krye të Inspektoratit Shtetëror të Punës. Ylli, anëtar i Kryesisë së LSI-së rikthehet në administratë me një post të lartë, pas detyrave si këshilltar dhe drejtor i Politikave në Ministrinë e Ekonomisë.

Shkak për këtë propozim është bërë shtimi i portofoleve ministrore në qeverinë “Rama” e për rrjedhojë, edhe nevoja për më shumë hapësira

domino tek dikasteret e tjera. Gjithë sa mësohet është se tri ministritë që do të ndryshojnë ambient janë Financat, Ekonomia dhe Mbrojtja, të cilat do të zhvendosen në ndërtesa të tjera. Ministria e Financave, që drejtohet nga Shkëlqim Cani dhe ajo e Zhvillimit Ekonomik, Tregtisë dhe Sipërmarrjes nga Arben Ahmetaj, pritet të zhvendosen në godinën ku ndodhet aktualisht Ministria e Mbrojtjes. Duhet theksuar se, në rast se një gjë e tillë do të ndodhë, atëherë qeveria e ardhshme do të duhet të heqë nga inventari i pronave të Ministrisë së Mbrojtjes godinën e

saj më të rëndësishme, ku dhe janë instaluar jo vetëm Shtabi i Përgjithshëm i Ushtrisë, por edhe aparatura dhe rrjete të tera satelitore që janë në funksion të Forcave të Armatosura.

Një tjetër zgjidhje strehimi po mendohet për tre ministrat e shtetit, që aktualisht ndodhen në godinën e Kryeministrisë. Inovacioni dhe Administrata Publike, e drejtuar nga Milena Harito, Ministria për Çështjet Vendore, nga Bledar Çuçi dhe ajo për për Marrëdhëniet me Parlamentin nga Ilirjan Celibashi pritet të vendosen te Ministria aktuale e Financave.

www.otofon.al

KLINIKA TIRANE Rr. Qemal Stafa Nr. 51 Tel: +355 4 2234242 Mob: +355 662053170 Mail: info@otofon.al

KLINIKA DURRES Rr. Aleksander Goga.

Tel: +355 52 230447 Mob: +355 662053164 Mail: info@otofon.al

PROBLEME ME DEGJIMIN? BEJ KONTROLLIN FALAS PRANE KLINIKES TONE

6

fokus

ngjarje e ditës

Gjatë seancës së djeshme plenare është miratuar edhe zgjedhja e Sokol Çomos si anëtar KLD-je dhe Petrit Ahmetit si kreu i Bordit drejtues të ERE-s.

E kërkoi Meta Rama: E shtymë një javë për t’i dhënë kohë opozitës “Përshëndes në emër të qeverisë, qasjen e kryetarit të Kuvendit në raport me procesin për të shkuar drejt miratimit të Aktit Normativ, duke bërë edhe një shtyrje tjetër nga axhenda, për të vazhduar në kërkim të konsensusit të opozitës” Fejzi Braushi

Qeveria i ka dhënë dhe një javë kohë opozitës që të reflektojë dhe të bëhet pjesë e diskutimit të nevojës së shtyrjes së hyrjes në fuqi të ligjit të ri “Për Statusin e Nëpunësit Civil”.

Një fakt të tillë e ka bërë të ditur dje vetë Rama, i cili duke folur në seancën e radhës të Kuvendit ka pohuar se me kërkesë të kryeparlamentarit Ilir Meta, kishte rënë dakord që miratimi i Aktit Normativ për shtyrjen e hyrjes në fuqi të ligjit në fjalë të bëhej në një kohë më të mëvonshme. Ndërkohë që gjatë seancës së djeshme plenare është miratuar edhe zgjedhja e Sokol Çomos si anëtar KLD-je dhe Petrit Ahmetit si kreu i Bordit drejtues të ERE-s.

Rama

Kryeministri ka shfrytëzuar dje seancën plenare për t’i kthyer një përgjigje publike të gjitha pretendimeve që ka ngritur opozita e djathtë gjatë gjithë këtyre ditëve sa i përket shtyrjes së hyrjes në fuqi të ligjit “Për Statusin e Nëpunësit Civil”. Duke marrë fjalën, ai ka bërë të ditur që në

fillim se me kërkesë të kryetarit të Kuvendit, Meta kishte pranuar një shtyrje dhe për disa ditë të miratimit të Aktit Normativ, kjo si një mundësi për t’i lënë kohë opozitës që të japë konsensus. “Më lejoni që ta përshëndes në emër të qeverisë, qasjen e kryetarit të Kuvendit në raport me procesin për të shkuar drejt miratimit të Aktit Normativ, duke bërë edhe një shtyrje tjetër nga axhenda, për të vazhduar në kërkim të konsensusit të opozitës”, - tha Rama.

Sipas tij, kjo është një përpjekje e mazhorancës për të ndihmuar edhe opozitën që të gjejë rrugën e arsyes lidhur me domosdoshmërinë e një vendimmarrjeje të këtij Kuvendi, si e vetmja mundësi për të mos lejuar vakuumin që do të shkaktonte ligji i ri. Ai ka theksuar se vakuumi që krijon ligji është paralajmëruar nga Departamenti i Administratës Publike më parë dhe njëkohësisht edhe nga drejtuesit e projektit SIGMA të Bashkimit Europian. Rama është përpjekur të shpjegojë për deputetët dhe opinionin publik se arsyet e ndërmarrjes së këtij Akti Normativ

Kryeministri ka shfrytëzuar dje seancën plenare për t’i kthyer një përgjigje publike të gjitha pretendimeve që ka ngritur opozita e djathtë gjatë gjithë këtyre ditëve sa i përket shtyrjes së hyrjes në fuqi të ligjit “Për Statusin e Nëpunësit Civil”.

ishin se qeveria dhe institucionet që do merreshin me aplikimin e këtij ligji gjenden në vakum dhe në pazbatueshmëri. “Kështu që, duke e garantuar edhe një herë tjetër opozitën që kjo shumicë është këtu për të mos përsëritur asnjë faj, asnjë gabim dhe asnjë vijë sjelljeje, në vazhdën e fajeve, gabimeve dhe vijës së vjetër të sjelljeve së qeverisë ndaj opozitës dhe duke shprehur edhe një herë vullnetin tonë të plotë për të vazhduar të dialogojmë me të gjitha pjesët e opozitës, pa bërë asnjë përjashtim, mbetemi në dispozicion edhe në ditët në vijim dhe në një afat të arsyeshëm për disa ditë më vonë, të kërkuar nga kryetari i Kuvendit, për të gjetur rrugën e arsyes dhe të konsensusit”, – tha Rama ndërsa ka theksuar se mazhoranca pavarësisht se ka numrat, ka vendosur t’i japë opozitës edhe këtë shans.

Basha: I vetmi konsensus, Rama të tërheqë Aktin Normativ E vetmja mënyrë apo rrugë për mazhorancën për të gjetur konsensusin e opozitës në parlament është anulimi i Aktit Normativ për shtyrjen e hyrjes në fuqi të ligjit “Për Statusin e Nëpunësit Civil”. Një qëndrim i tillë është bërë i ditur dje nga vetë kryetari i Partisë Demokratike, Lulzim Basha, i cili në një reagim mbi deklaratën e kryeministrit Rama u shpreh se, nëse mazhoranca kërkon dialog dhe konsensus, atëherë duhet të anulojë Aktin Normativ për ligjin “Për Nëpunësin Civil”. “Duke iu përgjigjur deklaratës së Kryeministrit nga foltorja e Kuvendit, i them tërhiq Aktin Normativ dhe fut në zbatim ligjin për nëpunësin civil. Tërhiq këtë thikë që i ngule pas shpine konsensusit”, tha Basha gjatë një prononcimi për mediat jashtë selisë së PD. Kryetari i PDsë theksoi se ligji nuk është i pazbatueshëm, por pengon spastrimin e administratës dhe rekrutimin e punonjësve në

bazë të interesave. Basha theksoi se ekspertët e Bashkimit Europian kishin parashikuar hyrjen e ligjit në fuqi 15 ditë pas miratimit në parlament dhe se me dy kërkesa të njëpasnjëshme të opozitës së asaj kohe, hyrja në fuqi e ligjit u shty për në datën 1 tetor. “Akti Normativ mbetet fakt, shkatërron konsensusin, marrëveshjen unanime me votën unanime në Kuvend për një nga tri ligjet e Brukselit.

Të jeni të qartë, asgjë nuk ka ndryshuar, nuk do konsensus, nënshtrim, që opozita t’i nënshtrohet vullnetit arbitrar, Akti Normativ zhbën një ligj votuar me 3/5-at.

Opozita shqiptare do të qëndrojë fort në mbrojtje të vlerës së konsensusit dhe ligjit, nëse me te vërtetë do dialog dhe konsensus për çdo problem që mendon se ka evidentuar në mënyrë të ligjshme opozita është e gatshme, por është ai që i ka prerë rrugën këtij dialogu, duke miratuar në errësirë aktin normativ”- tha Basha.

Kryetari i PDsë theksoi se ligji nuk është i pazbatueshëm, por pengon spastrimin e administratës dhe rekrutimin e punonjësve në bazë të interesave

miratimi

Votohen Çomo në KLD dhe Ahmetaj në krye të ERE-s Në fund të seancës Kuvendi ka kaluar në proces votimi, ku ka miratuar fillimisht ndryshimet në disa ligje dhe në fund propozimet për disa emërime në institucionet e pavarura dhe ligjore. Kështu Kuvendi ka miratuar zgjedhjen e Sokol Çomos si anëtar KLD-je me 76 vota pro dhe 1 votë kundër. Kuvendi ka votuar edhe Petrit Ahmetajn në krye të Bordit drejtues të ERE-s. Por votimi për këtë të fundit në fakt ka qenë një eksperiencë e re për Kuvendin, pasi mazhoranca e re ka aplikuar një votim të ri për rastet kur ka kandidatura alternative. Kështu Petrit Ahmetaj është hedhur në votim të fshehtë me elektronikë së bashku me kandidaturën tjetër alternative, Agim Nashi.

Fillimisht është votuar për Ahmetajn, i cili ka marrë 74 vota pro, 1 kundër, 1 abstenim.

Ndërkohë që më pas është votuar për Nashin, i cili ka marrë 6 vota pro, 38 kundër e 24 abstenim. Pra siç shihet nga rezultatet e votimit, rreth 6 deputetë kanë votuar pro për të dyja kandidaturat, çka në fakt e bën këtë votim problematik.

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

11.10.2013

7

OSBE/ODIHR publikoi dje raportin përfundimtar të zgjedhjeve të 23 qershorit. Zgjedhjet vlerësohen të lira, ndërsa jepen një sërë rekomandimesh për zgjedhjet e ardhshme reagimi për vendimin e KKT

Berisha: Rama futi duart e mafies në shtëpinë e Perëndisë TIRANË Ish- kryeministri Sali Berisha shkruan në faqen e tij në Facebook se leja për ndërtimin e Xhamisë së Madhe ka qenë e rregullt. Ai thekson se Rama do të zëvendësojë lejen komplekse me një tjetër leje komplekse. “Të dashur miq, njeriu që për 11 vjet me radhë bllokoi me mashtrime dhe bizantinizma të padenja ndërtimin e Xhamisë së Madhe të kryeqytetit, në mbledhjen e parë të tij si kryetar i KKT-së, në vendimin e parë anuloi de facto, por dhe de jure lejen komplekse për ndërtimin e xhamisë dhe futi procesin e ndërtimit të saj në kalendat greke… Preteksti se leja ishte e paligjshme është fund e krye mashtrim dhe vetë Rama nuk thotë dot qoftë dhe një fjalë të vetme se ku është cenuar apo shkelur ligji nga KKT në dhënien e lejes komplekse, të cilën ai zotohet se do ta zëvendësojë me një leje tjetër komplekse”, - shkruan Berisha. Sipas tij, leja e bazuar në vendimin e KKT të datës 29.05.2013 është plotësisht e ligjshme. “Kjo sepse KKT pasi ka shpallur zonën, zonë kombëtare, ka qenë në tagrin e saj për dhënien e lejes, e cila është në përputhje me PPV e qytetit që lë të gjithë njësinë strukturore të zonës 2-62 (që është dhe zona ku ndërtohet xhamia) si zonë të mundshme ndërtimi. I paligjshëm dhe i rrezikshëm për vendin është vendimi që ka në bazë urrejtjen politike dhe që merret në një mbledhje të paligjshme nga zyrtarë të cilët në dhunim flagrant të nenit 8 pika 4 të Ligjit për Urbanistikën, i cili detyron që mbledhjet e KKT të bëhen të hapura, mblidhen si në shpellat e Cosa Nostra-s, sikur të ishin ndrikulla dhe kumbarë dhe jo ministra të një vendi të lirë. Kësaj i thonë transparencë. Duart e mafies në shtëpinë e Perëndisë,” - shkruan Berisha në FB.

OSBE/ODIHR

“Zgjedhjet konkurruese, mungesa e besimit mes partive sfidoi procesin” Raporti: “Presioni mbi punonjësit e administratës për të marrë pjesë në fushatë ose për të votuar në një mënyrë të caktuar, njollosi fushatën. Akuzat për blerje votash u intensifikuan pranë ditës së zgjedhjeve dhe pati disa arrestime nga zyrtarët e rendit” TIRANË Për vëzhguesit e OSBE/ODIHR-it, zgjedhjet e 23 qershorit ishin konkurruese, me pjesëmarrjen aktive të qytetarëve përgjatë fushatës dhe në respekt të mirëfilltë me liritë themelore. Megjithatë, raporti final i OSBE/ ODIHR-it nënvizon edhe një herë se atmosfera e mosbesimit mes dy forcave kryesore politike njollosi atmosferën elektorale dhe sfidoi administrimin e të gjithë procesit zgjedhor. Raporti thekson se Kodi Zgjedhor u amendua gjerësisht në korrik të vitit 2012, duke përmirësuar kuadrin ligjor në përgjithësi. Këto ndryshime, sipas raportit, adresuan një numër rekomandimesh të mëparshme të OSBE/ODIHR-it dhe të Komisionit të Venecias pranë Këshillit të Europës. “Kuadri ligjor që rregullon zgjedhjet parlamentare në përgjithësi siguron një bazë të shëndoshë për zhvillimin e zgjedhjeve demokratike. Disa aspekte të rëndësishme të ligjit do të përfitojnë nga përmirësimi i mëtejshëm. Megjithatë, besimi i publikut në procesin zgjedhor vuajti për shkak se zbatimi nga aktorët kryesorë pati probleme në disa aspekte”, thuhet në ra-

port. Në raport nënvizohet edhe puna e KQZ-së dhe vendimet kyçe të ndërmarra nga kjo e fundit. “Në mungesë të një vendimi nga Komisioni Qendror i Zgjedhjeve për shpërndarjen e mandateve në katër qarqe të vendit, vendimin e mori Parlamenti, duke sfiduar parimin e procesit të duhur dhe barazisë së votës për shkak se u përdorën statistikat e vjetra për shpërndarjen e popullsisë…”, - thuhet në raport. Më tej në dokumentin përfundimtar theksohet se, partitë e opozitës bojkotuan KQZ-në pas një vendimi të debatueshëm për shkarkimin e një prej anëtarëve të saj, kështu që KQZ e kreu punën e mbetur pa kuorumin e nevojshëm për të miratuar rregullat dhe për të ndërmarrë vendime kyçe. OSBE/ODIHR jep një vlerësim për listat e votuesve, teksa citohet se në përgjithësi pati besim tek cilësia e tyre, pa lënë jashtë edhe disa shqetësime që u shprehën nga disa parti të vogla. “Rreth 139 drejtues vendorë u gjobitën pasi nuk plotësuan detyrimet ligjore për të informuar KQZ-në për numrin e votuesve dhe vendndodhjen e qendrave të votimit”, -

“Dy partitë e mëdha, me raste, përdorën mjetet dhe godinat zyrtare për qëllime elektorale, çka ndalohet me ligj. Një numër aktivitetesh të qeverisë u shoqëruan nga fushata publicitare të partisë në pushtet, çka mjegulloi kufijtë mes institucioneve të shtetit dhe interesave të partisë”

thuhet në raport. Ashtu si edhe në zgjedhjet e tjera parlamentare, edhe kësaj here vëzhguesit e OSBE/ODIHR nënvizojnë se partitë politikë kryesisht qeveria përdorën mjetet zyrtare për qëllime elektorale. “Dy partitë e mëdha, me raste, përdorën mjetet dhe godinat zyrtare për qëllime elektorale, çka ndalohet me ligj. Një numër aktivitetesh të qeverisë u shoqëruan nga fushata publicitare të partisë në pushtet, ç’ka mjegulloi kufijtë mes institucioneve të shtetit dhe interesave të partisë.

Presioni mbi punonjësit e administratës për të marrë pjesë në fushatë ose për të votuar në një mënyrë të caktuar njollosi fushatën. Akuzat për blerje votash u intensifikuan pranë ditës së zgjedhjeve dhe pati disa arrestime nga zyrtarët e rendit”,- thuhet në raport. Në dokument theksohet se ambienti i fushatës në përgjithësi ishte paqësor me vetëm disa incidente dhune të izoluara. “Kandidatët u angazhuan në një fushatë të gjallë, edhe pse numri i debateve direkte ishte i kufizuar. Akuzat e ndërsjella mes dy partive kryesore e tërhoqën vëmendjen nga thelbi i fushatës”, citohet në raport. Sa i përket ditës së votimit,

OSBE/ODIHR e vlerëson në përgjithësi të qetë me një ecuri normale edhe pse sipas raportit, ”një incident fatal në Laç ndikoi negativisht në nisjen e zgjedhjeve”. “Një numër domethënës qendrash votimi u hapën me vonesë, kryesisht për shkak të pamjaftueshmërisë së organizimit. Votimet në grup ose në familje dhe implementimi i paplotë i disa procedurave ndikuan negativisht në vlerësimin e përgjithshëm të votimit...”, - thuhet në raport. OSBE/ODIHR rëndit në pjesën e fundit të raportit 29 rekomandime. Në raport rekomandohen autoritetet dhe partitë politike që të ndërmarrin hapa të tjerë për mos të ushtruar presion ndaj të punësuarve në administratën publike për të marrë pjesë në aktivitete të fushatës elektorale apo të votojnë në mënyrë të paracaktuar.

Sipas raportit, abuzimi i aseteve shtetërore, përfshi ato njerëzore për qëllime elektorale mund të parandalohet duke vënë përpara përgjegjësisë ata të cilët përfshihen në lejimin e të tilla veprimeve, përfshi edhe shtimin e veprimit nga autoritetet përgjegjëse për të parandaluar blerjen e votës.

Zgjedhjet në Korçë, Oketa: Do ankimojmë në Kolegj vendimin e KQZ TIRANË Vendimi i KQZ-së për të çregjistruar kandidaten e FRD-së, Brikena Zeneli në zgjedhjet për kryetar bashkie të Korçës do të ankimohet në Kolegjin Zgjedhor. Përmes një deklarate për shtyp, Sekretari i Përgjithshëm i FRD-së, Gazmend Oketa tha dje se PD-ja i trembet garës elektorale. “PD, forca politike, e cila u themelua 23 vite më parë pikërisht për të sjellë dhe garantuar pluralizmin politik, sistemin de-

mokratik, konkurrencën politike në zgjedhje të lira e të ndershme, bëhet sot forca politike, e cila i trembet një gare elektorale dhe kërkon të kthejë një situatë gati të ngjashme me atë të para viteve ’90, ku në garë kishte vetëm një parti. Me këtë akt, PD dëshmoi dhe një herë se ajo i është larguar përfundimisht çdo parimi demokratik, se ajo kontrollohet nga një klan i ngushtë që e përdor atë thjesht për pushtet dhe interesa eko-

nomike dhe se ajo nuk mundet më të përfaqësojë ashtu siç duhet të djathtën shqiptare,” - tha Oketa. Për këtë arsye, Oketa shtoi se FRD-ja do të kërkojë regjistrimin e kandidates së tyre në instanca të tjera. “FRD do të ndjekë të gjitha procedurat e parashikuara në Kodin Zgjedhor, duke ankimuar vendimin e KQZ-së pranë Kolegjit Zgjedhor. Ne besojmë se Kolegji Zgjedhor do të marrë një vendim, i cili i shërben interesit publik

dhe jo atij të një partie, e cila i trembet një gare elektorale”, - tha ai. Sipas tij, “FRD rikonfirmon dhe një herë angazhimin e saj për të qenë një parti e moralit politik, parti e cila beson se vetëm nëpërmjet parimeve demokratike, garës së ndershme, ofrimit të alternativave në funksion të interesit të qytetarëve, ajo mbetet dera e hapur e të gjithë atyre të cilët ndjejnë detyrimin dhe përgjegjësinë për të kontribuar për shtetin dhe qytetarët”.

CMYK

8

11.10.2013

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

NJOFTIM / REKLAMA

REPUBLIKA E SHQIPERISE E N T I R R EG U L L ATO R I E N E RG J I S E

NJOFTIM LËNDA: NJOFTIM PËR FILLIMIN E PROCEDURAVE TË PËRZGJEDHJES DHE EMËRIMIT TË ADMINISTRATORIT TE PERKOHSHEM TË SHOQËRISË CEZ SHPËRNDARJE SH.A Enti Rregullator i Energjisë, njofton të gjithë të interesuarit për të aplikuar: 1. Për pozicionin e Administratorit te perkohshem të shoqërisë CEZ Shpërndaje sh.a.

2. Kompetencat dhe detyrat e Administratorit në përputhje me “Rregulloren mbi procedurat e emerimit te administratorit dhe kompetencat e tij”, te miratuar me Vendimin nr. 1, datë 10.01.2013, të Bordit të Komisionerëve të ERE-s, ndermjet te tjerave janë: • Administratori i perzgjedhur nga ERE me emërimin e tij merr në administrim shoqërinë e interesuar.

Ai vec të tjerash ka të drejtën dhe detyrimin të operojë dhe mirëmbajë asetet e shoqërisë.

• Përveç sa parashikohet në “Rregulloren mbi procedurat e emerimit te administratorit dhe kompetencat e tij”, Administratorit i njihen gjithashtu të njëjtat të drejta, detyrime, kufizime dhe kushte që zbatohen për administratorët dhe personelin e shoqërisë sipas ligjit per Shoqerite Tregtare.

• Administratori harton dhe paraqet për miratim në ERE cdo ndryshim ne strukturën dhe pagat dhe shpërblimet e punonjësve të shoqërisë së interesuar.

• Administratori kur nuk parashikohet ndryshe nga legjislacioni, zbaton legjislacionin e prokurimit publik lidhur me blerjen e mallrave dhe shërbimeve.

• Drejtuesit e shoqërisë së interesuar të vënë në dispozicion të Administratorit të gjithë dokumentacionin e shoqërisë së interesuar dhe përgatisin një raport për gjendjen e saj të cilën ia paraqesin Administratorit me kërkesë të tij.

• Administratori ka të drejtë të shkarkojë cdo person që refuzon të japë informacionet e kërkuara.

• Administratori brenda 10 ditëve nga data e emërimit të tij merr në dorëzim të gjithë inventarin e aktiveve dhe pasurive të shoqërisë së interesuar dhe gjithë dokumentacionit të arkivës.

3. a. b. c.

Aplikanti duhet të paraqesë në ERE dokumentacionin e nevojshem për plotësimin e kritereve si më poshtë: Të ketë kryer studimet e larta; Të ketë një eksperiencë pune si drejtues ekzekutiv per nje periudhe jo me pak se 5 vjecare ne sektorin publik apo privat; Të mos jetë i dënuar për kryerjen e një vepre penale.

Personat e interesuar duhet të paraqesin në ERE brenda datës 14.10.2013, këto dokumenta: Kërkesë për aplikim (ku ndër të tjera të argumentohet qëllimi i aplikimit), Currikulum Vitae, Fotokopje e diplomës, të librezës së punës, certifikatave të kualifikimit, dëshmi të gjuhëve të huaja, vërtetim të gjendjes gjyqësore dhe detajet për t’u kontaktuar (e-mail, tel).

Mosparaqitja e plotë e dokumentave sjell skualifikimin e kandidatit.

KRYETARI NE DETYRE Shkëlqim BOZGO

CMYK

NJOFTIM / REKLAMA

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

11.10.2013

9

10

Opinione & Editoriale

Blog & Ide

OpEd

Nga Bujar Kapexhiu

Opinione dhe Editoriale

Libri i Muçit M

und të kesh një ide, dhe nis e shkruan një libër.

Por jo si bën gegu nga jugu, Muçi. Që pasi i duket se e ka në nevojshme të shkruaj një libër, shpik një broçkull që i duket ide, dhe ulet e shkruan një libër. Se po bëre kështu, s’të del libër por lëtyrë.

Mund të kesh’ sa të duash mospëlqim, madje edhe urrejtje, për një Lider politik, ta zemë për Doktorin. Dhe mund të shkruash edhe libër për ta artikuluar urrejtjen. Po jo si bën Muçi. Që, pa e përmendur moventen e vërtetë, urrejtjen për Doktorin, për ta lehtësuar veten nga dhimbjet e thonjve të maçokut që e çjerrin nga brenda barkut me thonjtë e dyshimit, i bije Shqipërisë e ndan mespërmes në Shkumbin. Epo po bëre këtë, s’ke bërë libër, ke bërë këllirë.

Mund të kesh bindjen se Shqipëria është e ndarë në Veri e në Jug, në Gegë e në Toskë, me të gjitha efektet. Çka s’është e vërtetë. Se edhe fëmijët e dinë se kjo ndarje është konvencionale, orientuese. Se të tilla ndarje veri-jug ose lindje-perëndim kanë të gjitha vendet, jo rrallë shumë të thella se “ndarja” jonë, e cila, në fakt, është një kalim gradual nga veriu në jug dhe viceversa, me plot nuanca dhe laryshi mahnitëse brenda. Ndarja veri-jug, tosq-gegë u vlen për lehtësi studimi historianëve, gjuhëtarëve, etimologëve, sociologëve, dijetarëve seriozë në këto fusha.

Por jo për të venë Muçi në qarkullim idera delirante mbi afëtsinë shtet dhe komb formuese të tosqve dhe gegëve vetëm me referenca pa pasur ai vetë asnjë ide për këto punë. Se po bëre këtë, s’ke bërë asgjë tjetër përpos ke çuditur dynjanë me një katastrofë mediatike që e ke quajtur libër.

Këtu na vjen në ndihmë një haber i freskët; Mbushja e Ministrisë së Brendëshme plot e përplot me lebër nostalgjikë të kurvit. Vet kurvi ishtë një shtetrrënues i paparë në fytyrë të rruzullit. Po nostalgjikët e tij, tosqit e Ministrisë së Brendëshme, çfarë do bëjnë vallë me shtetin? Mos Muç se më shkrive.

Mund ta ndjekësh një lloj mode

Sipas meje Edison Ypi

Nisa ta lexoj librin e Muçit.

Që në faqet e para më kapën të dridhurat, ndjeva si mu ënjtën kockat, nisi të më fërshëllente koka. Duket sikur në librin e Muçit gjithçka zhvillohet në një zgëq të largët dhe të lodhur të Sulltanatit të Kurrkundit, Prefektura e Rrebeshit, Komuna Suferina, Fshati Acari. Ku sa të ha syri sheh vetëm moçal, barishte, shkurre, një hënë duke dhënë shpirt në horizont, dhe shumë baltë. Veçse ta flakësh tutje, mundësisht përtej Rrugës së Qumështit, çfarë tjetër mund të bësh para kësaj shkretine që e more për libër, nise ta lexosh me qef, dhe gjete belanë ? Mali me dëngla, libri i Muçit, s’është asgjë tjetër përpos vreri tranzicional i vet’ Muçit, nënprodukt i dyshimeve lodhëse mbi vërtetësinë e qëndrimeve.

Vrere këto që dalin nga ky farë libri me fërshëllimë si del avulli nga valvola e tenxhers me presion brenda së cilës po zjejnë copat e mishit.

që ka disa vite që ka plasur anëve tona. Atë të përpjekjes së shkarrashkruesave për të bindur gjindjen lidhur me ngjajshmërinë e vetes me ndonjërin prej kollosëve tanë; Fishtën, Vaso Pashën, Sami Frashërin, Eqerem Bej Vlorën, Koliqin, Poradecin, Nolin, Krist Malokin, Çabejn. Por jo si bën megalomani Muçi. Që ulet e nxin 200 faqe për të bindur publikun se lëkura e tij vlen jo vetëm më tepër se lëkura e secilit, por më tepër edhe se lëkurat e të gjithë kolosëve të sipërpërmendur bashkë. Se kështu, ato 200 faqet e nxira, nuk janë libër, janë kazan plehrash.

Mund të pretendosh të shkruash një libër për gjuhën, dialektet, zakonet, klimën e vendit tënd. Por, që ta bësh këtë, duhet të kesh shkelur të paktën në një numur zgëqesh. Në malësinë e Rrogozhinës, në malet e Martaneshit, Gramshit, Mirditës, Pukës, Tropojës, etj. Dhe jo si bën Muçi. Që shkruan një libër të tërë para kompjuterit pa e lëvizur bythën vendit. Se kështu s’del libër, del kolerë.

Nisa ta lexoj librin e Muçit.

Që në faqet e para më kapën të dridhurat, ndjeva si mu ënjtën kockat, nisi të më fërshëllente koka. Duket sikur në librin e Muçit gjithçka zhvillohet në një zgëq të largët dhe të lodhur të Sulltanatit të Kurrkundit, Prefektura e Rrebeshit, Komuna Suferina, Fshati Acari. Ku sa të ha syri sheh vetëm moçal, barishte, shkurre, një hënë duke dhënë shpirt në horizont, dhe shumë baltë. Veçse ta flakësh tutje, mundësisht përtej Rrugës së Qumështit, çfarë tjetër mund të bësh para kësaj shkretine që e more për libër, nise ta lexosh me qef, dhe gjete belanë ?

Mali me dëngla, libri i Muçit, s’është asgjë tjetër përpos vreri tranzicional i vet’ Muçit, nënprodukt i dyshimeve lodhëse mbi vërtetësinë e qëndrimeve.

Vrere këto që dalin nga ky farë libri me fërshëllimë si del avulli nga valvola e tenxhers me presion brenda së cilës po zjejnë copat e mishit.

Duke e lexuar llahtarën grafologjike të Muçit mbi gegët

Në ceremoninë e shkarkimit

dhe tosqit, të vijnë në mendje ide autolesionistike, vetgjymtuese, nga më të ndryshmet; Shkulje e mjekrrës dhe flokëve, rënie e kokës me grushte, çjerrje e fytyrës me thonj.

Për të mos e lënë varur kureshtjen e lexuesve, jo të lexuesve të librit të Muçit, se lexuesit e librit të Muçit as ekzistojnë as kanë për të ekzistuar ndonjëherë, por kureshtjen e lexuesve të këtij shkrimi, ja për ilustrim, shoqëruar me vërejtjet përkatëse, ajo të cilën në fillim të librit të Muçit, Muçi e ka quajtur “Mirnjohje”, pra diçka me rëndësi të veçantë që duhet të jetë shkruar me vëmëndje të shtuar, pa lapsuse, pa gabime; Dua t’u them (Pse “Dua t’u them dhe jo “U them” ?) ‘faleminderit” (Pse në thonjza ?) do (Kjo “do” është dukshëm nënçmuese) njerëzve, të cilët në mënyrën e tyre (Në cilën mënyrë nëse jo në mënyrën e tyre ?) më kanë dhënë një dorë gjatë kohës (Vetëm gjatë asaj kohe, apo edhe më përpara ?) që isha duke shkruar këtë libër. Dua t’u them (Vetëm “do t’u thuash”, apo edhe “u thua ?) faleminderit (Pse pa thonjza ?) shoqes sime (Mungon apostrofi pas s-së) M. që, për 45 ditë me rradhë diti t’m’i mirkuptonte xanxat (Si mund të jenë vallë xanxat e Muçit ?) e krijimit (Krijues është vetëm Zoti, krijim/krijues janë neverira leksikologjike diktatoriale oruelliane. por edhe po ta marrësh “krijimin” e Muçit si “fiction”, libri i Muçit s’ka asnjë të tillë, dhe vetë Muçi nuk e pretendon), Marian Palokës, me të cilin kam pasur kënaqësinë të shkëmbej ndonjë ide në pikun e punës (Po pse ndonjë ide dhe jo disa ide, vetëm në pikun e punës, dhe jo edhe pak më parë a pak më pas ?), Alfred Serreqit që ma lexoi me një frymë (E kush e pa me sa frymë e lexoi Fred Serreqi librin e Muçit ?) bocetin (Ç’është ky boceti ? Aman se ma shpife Muç. Pse jo “dorëshkrimin” por “bocetin” ?), Henri Çilit që ra

dakord pa një pa dy (Po pa tre pa katër pa pesë pa gjashtë, a ra dakord Henri ?) ta publikonte këtë libër e që i vuri të gjithë (Duket sikur Henri paska urdhëruar gjithë UET-in për punë vullnetare) në lëvizje me të lexuar dorëshkrimin, Besa Vilës që, teksa bënte redaktimin e korrektimin, më sugjeronte leximin e ndonjë autori gegë, që mua më kish shpëtuar (Vallë të gjithë autorët gegë i paska shtrydhur Muçi ?), dhe - last, but not least - Primo Shllakut që pati mirësinë (Duartokitje frenetike nga salla) e gjeti arësye (Delegatët me fytyra të skuqura nga emocionet dhe nga rruajtja e thellë me brisk, ngrihen në këmbë dhe s’kanë të ndalur), të shkruajë parathënien e librit. (të Muçit).

Libri i Muçit është një masturbim cerebral.

Libri i Muçit është një send batall, një gjë e kotë, që s’i duhet kurrkujt, as vet’ Muçit.

Aq e vërtetë është kjo, sa mund të thuhet pa hezitim; Ka libra të këqinj. Ka libra shumë të këqinj. Ka libra të palexueshëm. Ka dhe libra të shkruara nga Muçi.

Dhe habitemi se pse po shtohen kaq tepër analfabetat funksionalë. Ja pra ja, mes tjerash, edhe për shkak të librave si libri i Muçit.

Për ata që kanë merak të dinë si se i shoh unë tosqit dhe gegët, Tosku dhe gegu, nuk janë çfarë ata vetë duan të jenë, apo çfarë Muçi do që ata të jenë.

Tosku, si dhe gegu, si dhe cilido njeri në botë, janë cila erë u rreh fytyrën, sa metra mbi nivelin e detit u ka qëlluar të lindin, cilin ujë pinë, sa ditë diell i ngroh në vit, çfarë frutash bëhen aty rrotull, sa e pasur apo e varfër është toka, e të tjera.

Sot ?

Sot tosqit janë më geg’ se gegët, gegët më tosq se tosqit.

Sot, megjithse prapseprap unë i dua më tepër se Muçi, me tosq, me gegë, të tërë janë bërë një mut i madh që ka marrë dhenë.

op-ed

2

Blog / Dashnia për dijen nuk është e verbër

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

Kulturë / Alice Munro, çon pak Shqipëri në Nobel

11

11.10.2013

Universitet / Shëndeti mendor, koha për të hedhur sytë nga studentët

Unë pikturoj dhe gdhend për të kuptuar realitetin…për të mbrojtur veten.

- Alberto Giacometti

Paniku ekonomik që s’i duhet Shqipërisë K

ush është duke ndjekur debatin e hapur rishtazi nga qeveria e re mbi financat publike, me siguri është duke u frikësuar për të ardhmen e vendit. Sipas kryeministrit të ri anija nuk fundoset vetëm për disa, por fundoset për të tërë njësoj. Në këtë pikë kryeministri i ri paralajmëron qytetarët shqiptarë se “arka e shtetit është bosh” dhe se është më keq nga se e kishin menduar. Në një periudhë kur auditimi nga kompania “Deloitte Touche” do të kushtojë 80 mijë euro dhe akoma nuk dihen rezultatet e tij, mësohet se veç të tjerash qeveria e re ka ndryshuar dhe shpenzimet për vitin 2013. Pa u hedhur akoma në shumë detaje ekonomike, qytetarët besoj se janë shumë të çorientuar se kush nga palët ka të drejtë. Me gjithë mosbesimet e forta të pabazuara në lexime teknike të qytetarëve për financat publike, sjelljet e qeverisë mundet të lexohen dhe interpretohen lehtësisht.

Në rast se kryeministri Rama ka më shumë të dhëna se ne qytetarët për krizën e thellë në të cilën e gjen vendin, pyetja shtrohet se përse ka vendosur që të rrisë shpenzimet deri në fund të vitit 2013. Ndërkohë që akuzat janë për një sjellje të papërgjegjshme të Ministrisë së Financave të mëparshme mësohet, sipas të dhënave nga Fletorja Zyrtare e Republikës së Shqipërisë,

se qeveria e re ka vendosur të rrisë shpenzimet për Këshillin e Ministrave me 56 milionë lekë dhe në total të rrisë shpenzimet për institucionet me mbi 3,5 miliardë lekë ose 35 milionë dollarë. Pra fjalët e kryeministrit të ri bien ndesh me sjelljen e tij. Po të mbetemi te simbolika e kohës së krizës, më e madhe se ajo e vitit 1997, qeveria nuk duhet të rrisë numrin e ministrive, pasi dihet se kjo do të sjellë rritje të menjëhershme të shpenzimeve. Gjithashtu në rast se kriza është e madhe, përse duhet të rritet numri i deputetëve në parlament e kështu me radhë. Akoma pa hyrë në teknikalitete ekonomike, shumë e dinë dhe mendojnë se është racionale se kur një familje është në vështirësi ekonomike do të shmangte në maksimum pushimet, rregullimet e shtëpisë dhe lyerjet e mureve apo rregullimin e gardheve.

Por, po ta bëjmë më teknik diskutimin, shqetësimi bëhet edhe më i madh për mënyrën sesi po interpretohen shifrat ekonomike. Komentin e tij se arka e shtetit është bosh, ekonomistët e dinë mirë se nuk ka asnjë kuptim. Zoti Rama në fakt ka në dorë 3.5 miliardë dollarë për të shpenzuar në vitin 2014. Me këto para zoti Rama mund të vendosë të mos bëjë më investime në rrugë si qeveria e mëparshme, mos të subvencionojë më fermerët në nevojë por të bëjë

shëndetësi falas, të heqë koston e legalizimeve etj. Kjo është zgjedhja e tij, por fakti është se qeveria Rama do të ketë në vitin e ardhshëm një buxhet disa herë më të lartë se qeveria në vitin 2005 apo 2009. Në një kohë kur ministri i ri i Ekonomisë shprehet se vetëm pas dy vitesh do të kemi rritje të ekonomisë shqiptare, duhet t’i kthehemi shifrave të FMN-së se rritja për këtë vit do të jetë 1.7% dhe për vitin e ardhshëm do të jetë 2%. Pra, pa marrë asnjë vendim qeveria e re, sipas FMN-së Shqipëria do të ketë një rritje ekonomike më të lartë sesa ky vit.

Sipas qeverisë së re, ekonomia ndodhet në greminë për shkak të paaftësisë së qeverisë së mëparshme.

E marrim si të mirëqenë këtë: deri në fund të gushtit kur ishte akoma në pushtet qeveria e mëparshme arriti të mblidhte 210.5 miliardë lekë nga 226.8 miliardë lekë të parashikuara për këtë periudhë. Pra, në fakt kanë arritur vetëm 93% të objektivit që i patën vënë vetes. Nga ana tjetër qeveria e re, deri në fund të vitit parashikon që të mbledhë 321.9 miliardë lekë në total nga 360.6 miliardë lekë të parashikuara nga qeveria e mëparshme. Pra, në përqindje parashikon të mbledhë 89.2% të zotimit që qeveria i kishte vënë vetes. Që do të thotë një parashikim për një mbledhje më të ulët të të

koment Besart Kadia

Në mendimin e qeverisë së re mundet të duket e lehtë të marrësh hua me bono thesari 12-mujore me normë kthimi 4%, por duhet të jemi të kujdesshëm në muajt në vazhdim se kjo normë ka gjasa të rritet, çfarë do të thotë se dhe shërbimi ndaj borxhit, pra fondet për pagesën e interesit, do të rriten. Në ekonomi gjërat nuk mundet të mbeten siç janë sot. Rreziku me të cilin përballemi ka nevojë për politika konservatore dhe diskutim transparent dhe jo panikpërhapës për publikun shqiptar që shumë pak lexon financë, por kupton dhe reagon kur i thuhet se gjërat do të bëhen më keq.

ardhurave dhe se çfarë ishte në gjendje të mblidhte qeveria e mëparshme në kohë fushate. Periudha shtatordhjetor do të shohë një rënie të menjëhershme të të ardhurave në tatime dhe shenjat e para po tregohen.

Në katër vitet më të vështira të ekonomisë rajonale dhe botërore, borxhi publik në Shqipëri u rrit me vetëm 6%, kur në rajon u rrit mesatarisht me 17%. Nga ana tjetër këtë vit vendet e rajonit, megjithëse në një rritje ekonomike me nivele të njëjta me të Shqipërisë, kanë rritur borxhin me vetëm 2%, qeveria e re mendon që ta rrisë këtë borxh me minimalisht 6%, trefishin e rajonit. Në mendimin e qeverisë së re mundet të duket e lehtë të marrësh hua me bono thesari 12-mujore me normë kthimi 4%, por duhet të jemi të kujdesshëm në muajt në vazhdim se kjo normë ka gjasa të rritet, çfarë do të thotë se dhe shërbimi ndaj borxhit, pra fondet për pagesën e interesit, do të rriten. Në ekonomi gjërat nuk mundet të mbeten siç janë sot. Rreziku me të cilin përballemi ka nevojë për politika konservatore dhe diskutim transparent dhe jo panikpërhapës për publikun shqiptar që shumë pak lexon financë, por kupton dhe reagon kur i thuhet se gjërat do të bëhen më keq. *Drejtor Ekzekutiv i Fondacionit për Liri Ekonomike.

Punësimi i lidhur ngushtë me planifikimin e territorit

F

ushata zgjedhore e qershorit përfundoi. U shpallën edhe fituesit. Ishin të majtët që u përzgjodhën nga sovrani të na drejtojnë në katër vitet në vazhdim.

Partitë fituese erdhën në seancën kuvendore të miratimit të përbërjes së qeverisë së re, me një program qeverisës të përbashkët. Në fakt, njëra parti e quante program qeverisës ndërsa tjetra program politik, por sidoqoftë të dyja e mbrojtën njësoj. Si një produkt të unifikuar të dy linjave të diferencuara partiake, në fushatën që parapriu zgjedhjet e qershorit. Programi qeverisës apo politik i qeverisë së re u godit nga ligjërimet e opozitës së re në tri drejtime kryesore. Së pari, se nuk ishte realist dhe i zbatueshëm, së dyti, se nuk përfshinte të gjitha premtimet e fushatës dhe së treti, se nuk ishte i detajuar dhe i mungonin shifrat.

Duke shpresuar se debati politiko-teknik mbi programin do të vazhdojë edhe në dimensionin e komponentëve të tij, mund të themi një gjë të sigurt. Përsa i përket komponentit të punësimit, programi

koment Gentian Kaprata

përcaktonte detyrime të qarta për qeverisjen katërvjeçare. Ai (programi) përcaktonte punësimin e treqind mijë shqiptarëve përgjatë kësaj periudhe kohore. Shumë (sipas vlerësimit para-programor), po të kemi parasysh: gjendjen e tregut real të punës; gjendjen e likuiditetit të brendshëm për investime të reja; premtimet për taksim progresiv; krizën europiane për remitanca apo investime të huaja. Pak (sipas vlerësimit para-programor), po të kemi parasysh nivelin e lartë të papunësisë prej një milion vetësh, varfërinë e tejskajshme që do të kërkonte dy apo shumëpunësimin për të njëjtin të papunë, rininë studentore që mund të punësohet part-time.

Sidoqoftë, programi ngarkon qeverinë të krijojë 300 000 vende të

reja pune. Nga të cilat 40 000 në industrinë prodhuese dhe 12 000 të lidhura me to, 15 000 në industrinë e lidhur me detin dhe 155 000 në aktivitete bujqësore dhe blegtorale.

Përmes reformës në programin e ndihmës ekonomike 62 000, në industrinë e turizmit 11 000 dhe në fushën e teknologjisë së informacionit 4 000. Pra, në total 300 mijë, ndërsa në sferën e aktiviteteve të ekonomisë prodhuese (që na intereson për këtë shkrim), 52 mijë vende të reja pune. Pak, mua më duken pak. Jo vetëm se shprehin vetëm 30% të nevojës së identifikuar nga programi, por edhe se mundësitë mund të jenë më të mëdha. Sigurisht, nëse nuk ndjekim rrugën e improvizimit të deritanishëm. Nëse ndryshojmë mënyrën e të menduarit.

Sepse nëse ndryshojmë mënyrën e të menduarit dhe vendosim se çfarë do bëjmë me burimet tona natyrore dhe territoriale, burimet tona njerëzore dhe burimet tona financiare, atëherë çdo gjë është më e thjeshtë. Mjafton që qëndrimeve tona politike për çdo fushë zhvillimi

ekonomik t’u japim kuptim gjeografik/territorial. Pra, të planifikojmë zhvillimin e territorit sipas nevojave ekonomike dhe mundësive konkrete të burimeve natyrore. Nëpërmjet një qasjeje të fortë proporcionaliteti në planifikim pasi kemi vendosur llojin e industrive prodhuese që duam të zhvillojmë, të përcaktojmë se ku duhet të zhvillojmë industritë prodhuese, dhe ku është zona më oportune për secilin lloj zhvillimi industrial.

Një model që ka dhënë rezultate shumë pozitive në Europë por edhe në vende të tjera të zhvilluara, është modeli i “Parqeve Ekonomike”. Ato janë projektuar për së pari në fillimshekullin e kaluar, në vendet anglo-saksone dhe të zhvilluara, dhe vazhdojnë të krijohen në vendet në zhvillim edhe në ditët tona. Përfitimi prej tyre është i shumëfishtë.

Avantazhi kryesor i tyre është se industritë vendosen të grupuara, çka siguron bashkërendimin dhe mbrojtjen e tyre, kosto të ulët të pajisjes me infrastrukturë, madhësi të përshtatshme të parcelës ku

zhvillohen, çlirimin nga konfliktet kufitare të përdorimeve të ndryshme dhe mbi të gjitha minimizim i dëmtimeve të territorit dhe mjedisit.

Ndërsa kërkesat e tyre janë minimale. Lokalizimi pranë rrymave të trafikut dhe troje të sheshta e të forta.

Sidoqoftë, nuk mund t’ju them nëse 52 mijë vende pune janë shumë apo pak. Aq më pak nuk mund t’ju them nëse do krijohen këto vende apo jo, pas katër viteve. Por një gjë mund t’jua them me siguri. Nëse ndiqet kjo rrugë dhe ky model, mundësitë janë të mëdha. Burimet territoriale dhe natyrore janë, burimet financiare mund të gjenden nëse biznesit i ofrohen projekte konkrete, burimet njerëzore mund të krijohen nëse dimë se cilat do të jenë aftësitë e kërkuara nga tregu.

Mjafton dëshirë e vullnet dhe planifikimi territorial do ta kryejë këtë punë për ne. Kjo është rruga.

Sepse jashtë planifikimit territorial nuk mund të ketë zhvillime ekonomike të qëndrueshme. Aq më pak krijime masive të vendeve të reja të punës.

12

sfida studentore

universitet

Dje në Ditën ndërkombëtare të Shëndetit mendor, specialistë nga gjithë bota ngritën shqetësimin e kategorisë së studentëve. Nga SHBA dhe Britania vijnë shifrat e rritjes së numrit të të rinjve me probleme të kësaj natyre dhe atyre që kërkojnë ndihmë në zyrat e këshillimit. UET, një universitet me zyrën e tij për këshillimin e studentëve

Shëndeti mendor, koha për të hedhur sytë nga studentët D

je në Ditën e Shëndetit mendor, pakkush mund të ketë menduar ekskluzivisht për studentët, edhe pse psikologët në të gjithë botën thonë që çështjet e shëndetit mendor po ndikojnë ecurinë e studentëve më shumë se kurrë.

Sot, anëtarët e stafeve të universiteteve vërejnë që çështje komplekse madje dhe klinike shfaqen gjithmonë e më shumë mes studentëve të tyre. Një numër studentësh në rritje, sipas tyre, përballen me depresionin, ankthin dhe sfida të tjera të mëdha të shëndetit mendor. Në Shqipëri mungojnë të dhënat e publikuara në këtë drejtim. Për fat të keq jo rastet, disa nga të cilat të skajshme që kanë çuar edhe në vetëvrasjet e studentëve. Dy studime të mëdha në SHBA në dhjetëvjeçarin e kaluar e vërtetojnë gjendjen kritike. Në Kansas State University, stafi i zyrës së këshillimit zhvilloi një analizë retrospektive të problemeve të klientëve gjatë 13 viteve. Duke vërtetuar dyshimet, studiuesit gjetën një rritje domethënëse në psikopatologjitë e studentëve në 14 ndër 19 fusha, si për shembull depresion, mendime vetëvrasjeje, dhunë seksuale, çrregullime personaliteti e të tjera. Studimet raportojnë një rritje me 85 % të rasteve të rënda psikologjike. Përveç tyre, studiuesit përshkruan raste në rritje të paaftësisë për të nxënë, aksidenteve të qëllimshme për t’u dëmtuar, çrregullime në ushqyerje, përdorim alkooli dhe droge, kërcënime të të tretëve dhe ndjekje obsesive.

Pse studentët janë në depresion?

Sot studentët përballen me probleme ndërkulturore, mosfunksionimin e familjes, tolerancë të ulët ndaj frustrimit, eksperimentimin me drogat dhe alkoolin dhe atashime të dobëta ndërpersonale. Greg Kneser, dekan i studentëve

i St. Olaf College në Northfield, MN, vë re që shumë studentë bëjnë “jetë hipertë mbushur” me celularë, kompjutera, lëndë, punë, sporte, udhëtime, punë vullnetare etj., të gjitha këto janë shumë për t’u përballuar për disa prej tyre.

Të mos qenit gati akademikisht luan gjithashtu një rol. Shumë studentë kanë pasur nota të larta në shkollë të mesme pa ditur saktësisht si duhet studiuar. Çdo vit një program në SHBA pyet studentët e sapoardhur se sa kohë ata shpenzonin për detyrat e shtëpisë. Më shumë se 60 për qind e gjithë studentëve të vitit të parë thonë se harxhojnë më pak se gjashtë orë në javë për të studiuar dhe pse 90 % e tyre ishin me mesatare B ose më të lartë (pothuaj 9-a jonë). Zakone të papërshtatshme studimi krijojnë shumë ankth për studentët. Çfarë ndodh kur këta studentë të stresuar dhe shpesh të përgatitur më pak seç duhet hyjnë në universitet? Një kërkim online i fjalëve në anglisht ‘studentë universiteti’ ‘ankth’ dhe ‘depresion’ jep rezultatin e 45 000 artikujve.

Po ndërkohë që shumë studentë mund të kenë ditë të këqija apo të jenë me humor të keq, depresioni paraqitet më kompleks. Një sondazh ka gjetur që depresioni është raportuar nga 28.3% e studentëve të kolegjit. Studentet femra janë më të rrezikuara të kalojnë depresion serioz sesa ata meshkuj. Studimet thonë që depresioni te studentët është rritur në SHBA pothuaj pesë për qind në katër vitet e fundit, ku 38 për qind e studentëve janë në mjekim me antidepresantë dhe mbi 25% në terapi.

Në Britani, gjithashtu numri i studentëve që kërkojnë këshillim është rritur me një të tretën në katër vitet e fundit, sipas një investigimi nga ‘Help Me Investigate’. Dhe në pesë universitete numri është dyfishuar.Univer-

Dita Botërore e Shëndeti Mendor në 10 tetor është vendosur në vitin 1992 nga Federata Botërore e Shëndetit Mendor

siteti i Glasgow-t ka rritjen më të madhe të studentëve në këshillim. Në katër vjet numri ka lëvizur mes shifrave 513,1180. Ankthi i studentëve është gjithashtu i lartë. Në SHBA, mbi 25 për qind e studentëve të kolegjeve thonë që janë të mbingarkuar. Studimet tregojnë se studentët po vijnë në u n ive r s it e t e “m ë t ë n g a rku a r psikologjikisht dhe më të dëmtuar sesa ata të viteve më parë”. Një ndryshim tjetër që vihet re në kampuset e këtyre kolegjeve është numri i atyre q ë v i j n ë d u ke q e n ë n ë m j e k i m psikotropik aktualisht. Çfarë e shkakton gjithë këtë?

Sipas një studimi të Kadison & DeGeronimo del që, përveç problemeve

UET, me zyrë këshillimi për studentët Nëse psikologu shkollor nuk është më term i panjohur për shqiptarët, fytyra e tij për nxënësit mund të ngelet e tillë gjatë gjithë viteve të shkollës sepse shumë institucione nuk e kanë një të tillë. Jo vetëm shkollat, por dhe universitetet si rregull e kanë të domosdoshëm një psikolog, ku studentët të shkojnë për të folur për shqetësimet dhe problemet e tyre në privatësi të plotë e të marrin këshilla të specializuara. Këtë bën prej muajsh zyra e këshillimit të studentëve në Universitetin Europian të Tiranës, e drejtuar nga psikoterapistja Fleura Shkëmbi, e cila ofron këshillim profesional për gjithë studentët e UET-it që trokasin në derën e zyrës së projektuar për ta.

të zhvillimit normal të moshës së studentëve (çështje të zhvillimit të identitetit, ndryshimet në stilin e jetës dhe detyrimet, tranzicionit në raportet personale), studentët e sotshëm janë nën presionin për të marrë nota të mira, të mbajnë punët dhe të përfshihen në jetën e universitetit. Për shumë prej tyre është stres i jashtëzakonshëm të përballen me realitetin financiar të arsimimit. Për një pakicë studentësh ndërkombëtarë ose emigrantë, universiteti do të thotë të përballen me forma të reja diskriminimi, mungesën e modeleve të roleve, pritshmëritë e f amiljes dhe problemet për të përballuar jetesën e çdo dite.

A janë studentët sot më të shqetësuar sesa ata të viteve të kaluara?

Përgjigja e thjeshtë është po, por përveç shfaq jes së lartë të shqetësimeve të shëndetit mendor, faktorë të tjerë mund të jenë në lojë. Silverman sugjeron që diagnozat e përmirësuara, aksesi në universitet, ndërhyrja më e hershme dhe stigma e rritur ndaj sëmundjeve mendore kanë peshë për disa nga rritjet. Këta faktorë mund të sjellin në universitet disa studentë që nuk u kishte shkuar në mendje më parë shkolla e lartë. Gjithashtu nuk duhet harruar që disa sëmundje mendore, si skizofrenia dhe shqetësimi bipolar, kanë shfaq je të hershme që e ndikojnë këtë popullatë.

Psikiatrit theksojnë që, duke qenë se aksesi në universitet është rritur, të rinjtë nga shtresa më pak të privilegjuara, që mbajnë barra më të mëdha ekonomike, kanë hyrë në arsimin e lartë. Kostoja në rritje e tarifave dhe ndryshimet shoqërore mund të jenë gjithashtu faktorë.

kulturë

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

11.10.2013

13

Çmimi Shkrimtarja 82-vjeçare që njihet për shkrime të shkurtra dhe është një ndër autoret më të njohura të shkrimeve thriller, ka rrëmbyer gjatë këtyre viteve thuajse të gjitha çmimet letrare, por pa iu afruar ndonjëherë kaq shumë “Nobel”-it sa këtë vit

Alice Munro, çon pak Shqipëri në Nobel Akademia Suedeze Mbretërore e Arteve ka shpallur fituese të çmimit më të rëndësishëm letrar shkrimtaren kanadeze Alice Munro, me motivacionin “Mjeshtre e tregimeve të shkurtra me temë bashkëkohore”

N

doshta lexuesit shqiptar shumë pak mund t’i thotë emri i shkrimtares kanadeze Alice Munro, fituese e çmimit “Nobel” në Letërsi për vitin 2013. Arsyeja e mosnjohjes me të është se ajo është botuar fare pak, në fakt vetëm një herë në shqip me një novelë ku personazhi kryesor është një burrneshë shqiptare. Por tani që ajo u shpall fituese nga Akademia Suedeze Mbretërore e Arteve me motivacionin “Mjeshtre e tregimeve të shkurtra me temë bashkëkohore”, me siguri botuesit do të vrapojnë për ta sjellë më afër lexuesit shqiptar. Dje në libraritë e Tiranës ishte ndoshta hera e parë që libri i saj i vetëm i përkthyer në g juhën shqipe kërkohej, por fatkeqësisht asnjë kopje e novelës “Virgjëresha shqiptare” e botuar nga “Ideart” në vitin 2005 nuk gjendej në librari. Shkrimtarja 82-vjeçare që njihet për shkrime të shkurtra dhe është një ndër autoret më të njohura të shkrimeve thriller, ka rrëmbyer gjatë këtyre viteve thuajse të gjitha çmimet letrare, por pa iu afruar ndonjëherë kaq shumë “Nobel”-it sa këtë vit. Kur ajo mori çmimin “Man Booker International” në vitin 2009, vepra e saj u konsiderua praktikisht perfekte. Ja ç’shkruanin gazetat britanike të nesërmen: “Kompjuterin ka nisur ta përdorë prej pak më shumë se dy vitesh. Konvertohet ngadalë e shumë vonë me teknologjinë e re. Asnjëherë nuk e ka harruar zakonin e të shkruarit fillimisht me dorë, në një copë letre të bardhë para se të kalojë një hop në tastierë. Për Alice Munro, një histori duhet të jetë gati në dy muaj, nga fillimi në fund, por kjo është e rrallë të ndodhë. Një tregim i merr gjashtë muaj, por edhe tetë nëse ka ndryshime, sidomos kur drejtimet që merr historia janë të gabuara.

Shkruan çdo ditë, mëngjeseve. Sapo zgjohet, bën një kafe dhe mundohet që të shfrytëzojë vetëm për veten dy

apo tri orë në ditë, para se jeta e vërtetë ta tërheqë pas. Kjo është shkrimtarja kanadeze, Alice Munro”. Krijimtaria e saj përmbledh tregime të shumta dhe një roman. Mes çmimeve të shumta letrare ajo ka fituar tri herë çmimin “Governor General‘s Literary” në Kanada dhe çmimin kombëtar “Book Critics Circle” në Shtetet e Bashkuara të Amerikës.

Ashtu si shumë të huaj, edhe fituesja e “Nobel”-it të këtij viti është tërhequr nga ekzotika e kanunit dhe virgjëreshat shqiptare, një ngjarje e frymëzuar prej një tregimi të Edith Durham, të cilin, siç është shprehur ajo në intervistat e saj, e gjeti fare rastësisht në një bibliotekë. Kaq shumë u magjeps nga ajo që rrëfente udhëtarja e hershme e viseve shqiptare, sa u ul dhe shkroi për historinë e një

“Kam shkruar dikur një rrëfim rreth Shqipërisë, që më ka pëlqyer shumë. Nuk kisha dëgjuar ndonjëherë për ndonjë shoqëri tjetër në botë, ku ndryshimet gjinore e vinin femrën në një pozitë të tillë” vajze malësore, e cila kishte zgjedhur të jetonte si burrë. Ajo ishte heroina e saj, ishte Virgjëresha. “Kam shkruar dikur një rrëfim rreth Shqipërisë, që më ka pëlqyer shumë.

Nuk kisha dëgjuar ndonjëherë për ndonjë shoqëri tjetër në botë, ku ndryshimet gjinore e vinin femrën në një pozitë të tillë”. Kështu është shprehur shkrimtarja për këtë tregim në një intervistë të saj për gazetën prestigjioze “New York Times”. Tregimi “Virgjëresha shqiptare” është botuar fillimisht më 1994, në revistën “The New Yorker”.

Ajo shkruan kryesisht për gra, sigurisht burrat janë pjesë e jetës së

tyre, por janë ata që tradhtojnë e që ushtrojnë dhunë e ndonjëherë edhe të paaftët. Gratë e Munros nuk janë shumë të ndjeshme për sa i përket martesës. Për të divorci nuk është një tragjedi, është thjesht një etapë e zhvillimit. Por nuk është një shkrimtare feministe. Ajo shkruan si një grua që ka harruar se është grua dhe në këtë pikë është e ngjashme me shkrimtaret Doris Lessing apo Toni Morrison. E njohur nga disa kritikë si “Çehovi kanadez”, ajo është ndër shkrimtaret e para dhe kryesore femra në Kanada. Ka botuar disa përmbledhje me tregime të shkurtra dhe romanin e vetëm “Lives of Girls and Women”. Alice Munro u lind më 10 korrik 1931 në Ontario, Kanada.

Nëna e saj ka qenë mësuese, ndërsa babai ka mbajtur një fermë me dhelpra. Pasi e përfundon shkollën e mesme, Munro i fillon studimet për gazetari dhe gjuhë e letërsi angleze në Universitetin e Ontarios. Mirëpo edukimin formal e ndërpret kur martohet në vitin 1951. Më vonë, me bashkëshortin e saj shpërngulet në Victoria, ku bashkërisht hapin një librari. Ka filluar të shkruajë qysh kur ishte adoleshente. Tregimet e shkurtra, të cilat trajtojnë tema të përditshmërisë në provincat e jugut të Ontarios, i ka botuar nëpër revista të ndryshme qysh gjatë viteve ‘50.

Përmbledhjen e parë me tregime “Dance of the Happy Shades” e ka botuar në vitin 1968. Ndërsa përmbledhjen e dytë “Lives of Girls and Women” e ka botuar në vitin 1971.

Kritika, përveç lëvdatave këtë libër e ka renditur në zhanrin bildungsroman (novelë edukative). Përmbledhja me tregime “Dear Life”, e botuar në vitin 1912, është libri i saj i fundit, i botuar deri më tash. Munro merr të plotë pagesën prej 1.25 milionë dollarë që shoqëron çmimin “Nobel”. Çmimi për Letërsinë është i katërti “Nobel” për këtë vit që ndahet nga Akademia Suedeze e Arteve. A.Tuci

pianodrom

Spanjolli Gonzales debuton me kompozitorë shqiptarë Nis rrugëtimin në Tiranë Festivali i parë Ndërkombëtar Pianistik “Pianodrom”

F

estivali Ndërkombëtar Pianistik “Pianodrom”, i pari i këtij lloji në Shqipëri nis rrugëtimin artistik në sallën e Akademisë së Arteve. I konceptuar si një festival që do të gjallërojë jetën artistike të kryeqytetit për disa muaj, ai vjen këtë të shtunë në natën e parë të tij me muzikë spanjolle, që përkon edhe me Ditën kombëtare të Spanjës. Guilllermo Gonzales është artisti i ftuar të interpretojë (ai vjen për herë të parë në Tiranë) për publikun shqiptar. E në këtë përballje ai do të prezantohet me vepra shqiptare të kompozuara nga artisti shqiptar Cesar Aliaj, i cili jeton në Spanjë. Pinasiti Guilllermo Gonzales është konsideruar si një specialist i madh i muzikës spanjolle dhe një nga pianistët më të rëndësishëm spanjollë.

Karriera e tij e gjatë shënon këto çmime dhe dekorata të rëndësishme: National Music Award, Disc National Award, Theobald POWER Albeniz Medalje etj. Guillermo González ka koncertuar si solist me orkestra të tilla si: Filarmoninë e Strasburgut, Dresden Orkestra, Orkestrën Filarmonike-Royal Liverpool, Orkestrën klasike të Dhomës së Nju-Jorkut, Orkestra Dhomës- Shtutgart, Orkestrën e Dhomës Skoceze, me Orkestrën Kombëtare të Spanjës, Orkestrën Simfonike të Madridit, Orkestrën e Radio Spanjolle, e shumë orkestra të tjera e në mjaft salla prestigjioze. Ai u zgjodh në vitin 2008 si pianisti i vetëm për të përfaqësuar Spanjën për koncertin e madh në Teatrin e ri Kombëtar të Kinës me rastin e ngjarjeve kulturore të Lojërave Olimpike të Pekinit, së bashku me pianistët si Lang Lang dhe Philippe Entremont, përpara një publiku prej 5 500 artdashësish. Që nga viti 2005, Guillermo Gonzalez drejton një projekt ambicioz me Konservatorin e Shangait dhe Konservatorin Qendror të Kinës për të mësuar dhe të përhapur muzikën spanjolle në këtë vend. Ai është anëtar i Akademisë Mbretërore të Arteve të Bukura në Tenerife, Granada dhe Cadiz. Në vitin 2007, Universiteti i Granadës e nderon atë për kontributin e tij vendimtar në krijimin dhe zhvillimin e mëtejshëm të Orkestrës së Dhomës së këtij universiteti. Sot disa nga kompanitë dhe shkollat muzikore në Spanjë mbajnë emrin e tij.

14

zbavitje

lojra të ndrsyhme

Fjalëkryqi klasik 1

2

3

4

12

5

6

7

13

16

18

17

25

35 38

33

15

30

36

39

32

Fjalëkryqi klasik është një nga lojërat enigmatike më të përhapura në botë. Fjalëkryqet e para filluan të botoheshin që në shekullin e XVIII dhe vazhdon të jetë e preferuar edhe në ditët e sotme.

27

29

34

11

22

26

28

10

19

21

24

9

14

20 23

8

31

41

43

42

44

47

45

Koha e fillimit ____:____

46

Koha e mbarimit ____:____

48

Horizontalisht:

1. Figurë me domethënie të dyfishtë, në të cilën përgjithësohen dukuri të rëndësishme të realitetit. 5. Njeri që mban qendrim mosbesues. 10. Notë muzikore. 12. Përemër vetor. 13. Lëng që del nga gjethet e hashashit. 14. Abramoviç i botës së futbollit. 16.

Shkollë fillore, ku jepej edhe mësimi i fesë për besimtarët myslimanë. 18. Mimoza, ish-volejbolliste e njohur. 20. D'Istria, publiciste e njohur. 21. Ndajfolje sasie. 22. E kundërta, zenit. 23.

Aleksandër, kompozitor, mbrapsht. 25. Vizatim në lëkurë. 28.

Mehdi, këngëtar popullor. 29. Pyll i vogël me lëndina për kullotë.

31. Anë horizonti. 34. Mbahet në këngët polifonike. 35. Ndoja, aktore. 37. Ashtu je edhe ti. 38. Sferë e vogël metalike. 40. Lidhja zyrtare e një çifti. 42. Tropoja në makina. 43. Oficer i dikurshëm.

44. Përemër vetor. 45. Trung i trashë për ndërtime. 47. Sëmundje virusale. 49. Kalimi i pushtetit nga një forcë politike tek tjetra.

Vertikalisht:

1. Mbledhje studiuesish të një fushe të caktuar për të rrahur shkencërisht një çështje të veçantë. 2. Bimë me erë të mirë që përdoret si errëz për gatim. 3. Qyteti shqiptar i Manastirit për maqedonasit. 4. Vegël pune krahu. 5. Shenjat e jashtme të një sëmundjeje. 6. Kukësi në makina. 7. Ai që dërgohet diku me një mision fetar. 8. Shtet në Gjirin Persik. 9. Periudha a epoka në të cilën jetojmë. 10. Infermiere në maternitet. 11. Moshë e re e popullsisë, mbrapsht. 15. Butak deti. 17. Kolonja në makina. 19. Pjesa e poshtme e një trupi, mbi të cilën mbështetet a qëndron ai. 24.

Valesa, ish-president i Polonisë. 26. Tokë e bërë gati për t'u mbjellë.

27. Hije pa të forta. 30. Përdoret në kuzhinë. 32. Autobus për linjat brenda një qyteti. 33. I vogli i derrit. 35. Lloj peshku. 36. Duraku, Hero i Popullit. 39. Një nga kontinentët. 41. Det në Angli. 45.

Përemër vetor. 46. Reparti Okulistik.

Sudoku | nivel mesatar 1

3

2 7

8 6

9 8 4

7 5 4

9 5 7 8

2

2 2

9

5 7

6 3

9 6 4 1

5

9

9

Plotësoni vendet bosh në mënyrë që çdo rresht e kolonë të ketë numrat nga 1-9.

3 9

1 2 3 5 8 6 7 4 2 6 5

5 4

Edhe pse ajo është një nga personazhet më të famshëm të botës së televizionit asnjëherë nuk kemi dëgjuar të ketë rënë pre e lëndëve narkotike ose skandaleve të ndryshme dhe në një intervistë të dhënë ajo ka dhënë një shpjegim lidhur me gjithçka. Pasi ka bërë disa foto të mrekullueshëm për “Cosmo and Campus”, aktorja ka dhënë një intervistë ekskluzive. Në fotografitë e bëra ajo shfaqet me një look natyral. Vanessa gjithnjë ka pohuar se asnjëherë nuk i ka pëlqyer të dalë nga thjeshtësia dhe të shfaqet kudo me tualet ose veshje të ngarkuara. Gjate intervistes,aktorja nuk ka harruar të përmendi edhe festat të cilat shumë të rinj i preferojnë. 24-vjecarja mendon se ato nuk janë vende të përshtatshme për të, asaj i pëlqen të kërcejë por jo në një vend ku njerëzit shfrenohen. Lidhur me lëndët narkotike Vanessa Hugdens siguroi se gjithnjë është përpjekur t`i mbajë larg vetës, por pas një dite të gjatë dhe të lodhshme në punë nuk ja mohon vetës konsumin e një çokollate dhe një gote me verë.

37

40

7 8

Vanessa Hugdens: “Nuk më pëlqejnë festat dhe lëndët narkotike”

1 7

2

8 4 6

Koha e fillimit _____:____

7 2

Koha e mbarimit ____:____

Numërkryq

Horoskopi i ditës DASHI (20/III-20/IV)

DEMI (21/IV-20/V)

Nëse jeni ne një lidhje do filloni te bëni projekte afatgjata me personin qe keni ne krah. Ka ikur koha e aventurave, tashme do kërkoni diçka me serioze.

Për beqaret do ndodhin gjera te mrekullueshme qe as ata vete nuk i kishin menduar. Financat do jene gjithë kohës te mbrojtura dhe nuk pritet as problemi me i vogël ne këtë plan. Do jeni te qete.

Jeta juaj ne çift do marre një tjetër kthese edhe me te mire gjate kësaj dite. Duke para si rrodhen gjerat kohet e fundit do jeni me te sigurte se ai është personi me te cilin do doni te kaloni gjithë jetën. Beqaret do kenë disa takime, por para se te veprojnë duhet te kërkojnë opinionin e disa te afërmve. Financat do jete te qëndrueshme dhe aspak problematike.

BINJAKET (21/V-20/VI)

GAFORRE (21/VI-22/VII)

Nëse keni diçka për t’i thënë atij qe keni ne krah, tregohuni me te drejtpërdrejtë dhe mos i bini muhabetit rreth e rrotull. Fatmirësisht ai do jete me humor te mire dhe do ju kuptoje. Merkuri do jete planeti qe do ndihmoje beqaret ta gjejnë princin e tyre te kaltër. Gjithçka do marre një tjetër kuptim për ata. Me financat tregohuni me vigjilente dhe shpenzoni me pak.

Dialogu do mbizotërojë gjate gjithë kësaj dite ne jetën tuaj ne çift sot dhe çdo gjë do shkoje me se miri ndërmjet jush dhe partnerit. Beqaret fale miqve te ngushte do njohin persona me te vërtetë interesante.

Shfrytëzojini këto mundësi dhe nuk do pendoheni. Situata financiare do filloje qe sot te konsolidohet pak nga pak. Vazhdoni ne këtë rruge dhe te ardhurat tuaja do rriten.

LUANI (23/VII-22/VIII)

Çiftet do kenë disa debate te vogla, megjithatë pjesa me e madhe e ditës do jete e mbushur me emocione. Te dy do toleroni dhe do hapni rruge shpesh. Nëse jeni beqare dhe keni kohe qe jeni ne kërkim te personit ideal, bëhuni gati sepse sot do jete dita juaj me fat. Planetët do ju ndihmojnë mjaft ne sektorin e financave dhe situata do ketë përmirësime te ndjeshme.

PESHORJA (23/IX-22/X)

2

1

9

9

Gjeni figurën duke bashkuar pikat

5

Zemra juaj nuk do ndihen shume mire gjate kësaj dite. Partneri do ju qëndrojë larg me pretekstin qe ka shume pune.

Kujdes, mos besoni gjithçka dhe kontrolloni sepse me vone mund te jete akoma me keq. Beqaret do vazhdojnë te jene ne kërkim te dashurisë se madhe, por pa shume sukses. Ne planin financiar nuk duhet ndërmarrë operacione te vështira.

SHIGJETARI (22/XI-21/XII)

Plotësoni tabelën me numrat e dhënë!

Numra me 3 shifra:

159, 163, 226, 420, 586, 756, 864, 882.

Numra me 4 shifra:

1523, 1995, 2244, 5736, 5874, 8514, 9001, 9554.

Numra me 5 shifra:

Ngjyrosni pjesën me pikë dhe zbuloni figurën

05105, 06555, 15654, 15863, 17665, 19652, 30066, 47171, 48351, 65874,

78485, 85655, 89652, 95252, 97657, 98673.

Numra me 6 shifra:

020233, 021408, 116451, 140398, 163254, 220133, 247243, 314839, 340506, 510291, 547383, 581152, 650026, 854956, 958742, 996521.

Klima ne jetën tuaj ne çift do filloje dalëngadalë te ngrohet sot. Do jeni me bashkëpunues me atë qe keni ne krah dhe do mendoni për një te ardhme se bashku.

Beqaret nuk do jene ne humor dhe nuk do përfitojnë aspak nga ftesat qe do ju bëhen për takime. Ne planin financiar jo çdo gjë do shkoje ashtu si duhet kështu qe tregohuni sa me te matur.

Gjeni 10 ndryshimet

UJORI (20/I-19/II) Konfliktet qe kane prishur gjithë atmosferën e jetës suaj ne çift do pakësohen gjate kësaj dite dhe ju do ndiheni me te qete. Kërkoni falje nëse i keni kuptuar gabimet. Beqaret nuk do kënaqen me mundësitë qe do ju dalin para dhe serish do mbeten me te njëjtin status. Financat do kenë disa përmirësime te lehta.

VIRGJERESHA (23/VIII-22/IX)

Dite pozitive dhe e mbushur me momente harmonike kjo e sotmja për te dashuruarit.

Do ndiheni për mrekulli pranë partnerit dhe nuk do ju tundojnë aspak fjalët e bukura te disa personave te tjerë. Beqaret do jene te lakmuar nga shume persona dhe do kenë mundësi te bëjnë zgjedhjen e duhur. Financat nuk do jene te qëndrueshme, por nuk duhet ta humbisni besimin.

AKREPI (22/X-21/XII)

Te dashuruarit do kenë një dite te zakonshme dhe pa asgjë te veçante.

Beqaret do kenë takime te shumta gjate kësaj dite, mirëpo asnjeri nga personat nuk do iu duket aq i përshtatshëm sa për te filluar një lidhje. Financat duhen pasur me ne vëmendje sot sepse po i late pas dore do keni vështirësi te shumta me pas.

Mos merrni as hua.

BRICJAPI (22/XII-20/I) Pasioni ne jetën tuaj ne çift do ndizet se tepërmi gjate kësaj dite kështu qe shfrytëzojeni çdo sekonde. Edhe ata qe kane pasur një periudhe te tensionuar do ndihen me te qete. Beqaret do jene te gatshëm te bëjnë çdo lloj sakrifice për ta gjetur personin ideal. Mundësitë do ekzistojnë. Ne planin financiar do përballeni me probleme goxha serioze.

PESHQIT (20/II-19/III) Dite goxha e ndërlikuar kjo e sotmja për ata qe jena ne një lidhje. Gjithsecili do kërkojë te dale e tija dhe kjo do e përkeqësojë atmosferën. Beqareve do ju jepet mundësia për një takim sensacional kështu qe duhet ta shfrytëzojnë sa te mundnin çdo moment.

Me financat tregohuni vigjilente nëse nuk doni te keni vështirësi te mëdha.

blog

1001

ditë që formësuan botën

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

11.10.2013

11 tetor

15

Mosha nuk është e rëndësishme; nëse je djathë, po.

- Helen Hayes

1962

Reformat e Papës Kohët po ndryshonin edhe për Kishën Katolike Romane, në janar 1959 Papa Gjoni XXIII këmbëngulte se donte ‘të hapte dritaret e kishës në mënyrë që ne të mund të shohim jashtë dhe njerëzit të mund të shohin brenda”. Më 11 tetor 1962 ai hapi Këshillin e Dytë të Vatikanit për të bërë pikërisht këtë. Për 2400 ipeshkvët katolikë, dinjitarët e kishës dhe vëzhguesit nga fetë e tjera të krishtera dhe për përfaqësuesit e 86 qeverive apo organizatat ndërkombëtare, gjithashtu të pranishëm në Shën Pjetër në Romë, ai lexoi një fjalim të titulluar Gauder Mater Ecclesia. Ai i refuzonte ‘profetët e apokalipsit’ që gjithnjë para-

shikonin kataklizëm për botën dhe Kishën.

Mendimi i vjetër duhej të ndryshonte, doktrina e vjetër të riformulohej, uniteti i krishterë të promovohej. Çështja thelbësore, këmbëngulte ai, ishte baritore- e cila ishte mënyra më e mirë e mësimit të mesazhit të pakohë të Krishtit në një botë moderne gjithnjë në ndryshim.

Vatikani II ishte i njëzetenjëti Këshill Ekumenik, i pari që nga viti 1870, dhe më i madhi në historinë e kishës. Vazhdoi deri në mbylljen e tij, jo nga Gjoni XXIII, i cili vdiq në qershor 1963, por nga Pali VI në dhjetor 1965. (Papët Gjon Pali I, Gjon Pali II dhe Benedikti XVI, u përfshinë

gjithashtu në punët e tij). Megjithatë reformat e tij nuk ishin aq të rëndësishme sa ç’shpresonin disa, teksa konservatorët u vunë kundër progresivëve. Etërit e Këshillit hartuan katër kanone, nëntë dekrete dhe tri deklarata. Kishte pendesa për gabime të së shkuarës, një pranim se ‘shumë elemente të shenjtërimit dhe të së vërtetës’ mund të gjendeshin jashtë katolicizmit, dhe përkthime të pjesëve të Lutjeve nga latinishtja në gjuhë vendase. Sigurisht Vatikani II tregoi se katolicizmi e kishte braktisur shpirtin mbrojtës të shfaqur që nga reforma protestante e shekullit XVI.

Blitz

Flickr

2.3

Milion leje qëndrimi u dhanë në vitin 2011 për nënshtetas jashtë BE nga shtetet anëtare të Unionit.

80

Për qind e këtyre lejeve u dhanë nga 6 vende: Britania, Italia, Spanja, Polonia, Franca dhe Gjermania.

0.7

Milion e këtyre lejeve u dhanë për çështje familjare.

0.5

Milion leje u dhanë për qëllime arsimimi.

Titulli: Jeta në bathore Foto: massiechia

Në Facebook Irena Shabani

Është bërë FB si stacionet televizive, programin e mbrëmjes e transmetojnë paradite, të njëjtin status e lexon në 10 vetë. Në mbrëmje tek një, në mëngjes tek nëntë të tjerë!

Zirkon Disha Sajmiri shkrin Shqiponjat, deklaron: Ato ishin Sorra!

Virgjil Kule

Bashkë me ndalimin përfundimtar të importit të plehrave, uroj që të ndalohet edhe eksport-importi i krijimtarisë artistike që i paraqet Shqipërinë dhe shqiptarët si nënprodukte të zvetënimit njerëzor.

Arbër Kadia

Çfarë do bëjë qeveria kur t’i mbarojë takimet dhe konferencat e përditshme për shtyp??

Gresa Hasa

“Ca pika shiu ranë mbi qelq, Për ty unë befas ndjeva mall.

Konkurroj unë vit për vit, Po për çmim nuk bëhet fjalë.” (cit.) Ismail Kadare, Nobelist në tentativë.

gazetamapo@gmail.com cel: 068 20 55 477

Dashnia për dijen nuk është e verbër (studentëve të UET në javën e tyre të orientimit) Gilman Bakalli Të dashur studentë! Prindërit, pedagogët dhe, natyrisht edhe politikanët, ju kanë nxitur t’i futeni me themel studimeve universitare, sepse tregu i punës kërkon specialistë, kërkon profesionistë, se vetëm universiteti jua jep mundësitë për t’u bërë specialistë dhe profesionistë, se vetëm universiteti ju siguron një të ardhme të shkëlqyer. Shumë klishè të kësaj natyre do keni dëgjuar me siguri edhe gjatë javës së orientimit.

Të gjithë juve, suksese ju uroj, veçse do të doja që të mos harronit nja dy gjëra të vogla, të cilat kanë humbur tashmë në rrugën e gjatë të përpjekjeve të mundimshme për ta reformuar arsimin. Është harruar fakti që fjala “shkollë” etimologjikisht i ka rrënjët tek fjala greke “scholé” e cila, dikur, kishte kuptimin e “pushimit, ndërprerjes së punës, pauzës”. Do ishte mirë që edhe ju sot ta imagjinoni sadopak shkollën, si një vend të muzës e të frymëzimit, të përqendrimit dhe të kontemplacionit. Do ishte mirë që, gjatë studimit të mos udhëhiqeni nga fantazma e tregut dhe mos e shihni universitetin thjesht si një institucion të nevojave jetike, ku mbisundojnë projekte e praktika, specializime dhe network-e, por si një vend, ku mund të mendosh ngeshëm dhe thellë. Edhe në kafenè sigurisht! Më vonë nuk do ta keni më luksin e të menduarit me ngè. Diktati i tregut do bjerë edhe mbi ju.

Mos u sugjestiononi nga profesionistët apo specialistët! Të jesh profesionist nuk është gjithçka. Ta duash dijen është gjithçka! Jo rrallë, tek profesionisti venitet dashuria për dijen. Kam bindje të thellë se historia,

arti dhe shkenca kanë ecur para jo edhe aq nga profesionistët apo specialistët, sesa nga amatorët, ata që gjërat i bëjnë sepse i duan dhe që gjërat i bëjnë për aq kohë sa duan t’i bëjnë. Historia e artit dhe e shkencës para se të jetë një histori njerëzish sistematikë e të disiplinuar është histori individësh (ama)torë që, me dashurinë e tyre pasionante për dijen, i dhanë njerëzimit zbulime dhe shpikje të shumta. Për Wagner-in thoshin se ishte një diletant në muzikë dhe se nuk ishte në gjendje të shkruante as edhe një fugë; po ashtu edhe për Monet dhe impresionistët rreth tij thuhej se nuk dinin të vizatonin për së mbari; profesorët me thinja të bardha e akuzuan Nietzsche-n se s’ishte i aftë të mendonte sistematikisht. Problemi ishte krejt i thjeshtë: Nietzsche nuk donte të mendonte sistematikisht, por radikalisht. Wagneri e përbuzte harmoninë e kohës dhe kërkonte dis-harmoninë e po ashtu edhe impresionistët i përbuznin linjat e qarta të vizatimit, sepse i konsideronin të huaja për realitetin.

Gjen sa të duash shembuj që tregojnë se si idetë e reja mund të vijnë jo nga profesionalizmi por nga dashuria për gjërat. Dashuria është forma, përmes së cilës dija shpërfaqet me gjithë madhështinë e saj.

Të dashur studentë! Ishte i ri Goethe, në moshën tuaj, kur shkruante: “Nuk mund të njohësh pa dashur diçka. Vetëm një dashuri e gjallë, vetëm një pasion i fuqishëm mund të sjellë një njohje të thellë e të plotë”! E nëse ju, sot, nuk e ndjeni brenda jush akoma atë dashurinë e nevojshme për dije, mos u demoralizoni! Ndiqni degën që jua kanë zgjedhur të tjerët për ju. Mund të ndodhë ajo që thoshte Da Vinçi: “Çdo dashuri e madhe është bija e një njohjeje të madhe”!

Themelues: Henri Çili. Kryeredaktor: Arion Sulo. Zv/kryeredaktor: Alfred Lela, Aleksandra Bogdani. Politika: Nevila Përndoj, Fejzi Braushi.

Kronika: Leonard Bakillari, Dashamir Biçaku. Speciale: Vladimir Karaj. Ekonomia: Blerina Hoxha. . Kultura: Aida Tuci. Suplement: Arta Çano.

Karikatura: Bujar Kapexhiu. Faqosja: Florenc Elezi. Ilir DRIZARI, Kujtim Bisha. Korrektore: Lila Plasari, Brunilda Meno.

Adresa: Bulevardi Gjergj Fishta pranë UET

Marketing / Drejtore: Fiziana Bora Cel: 068 20 55 437 E-mail: fiziana_bora@yahoo.com Menaxhim / Dhimitraq Hido Cel: 068 20 55 440

CMYK

16 11.10.2013

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

NJOFTIM / REKLAMA