Mapo 14 nentor ok

Faqe 8

Ambasadorët: Lufta kundër korrupsionit nuk është e lehtë Në konferencën e parë kundër korrupsionit, ministrat Tahiri e Naço prezantohen me platforma online si pjesë të luftës kundër këtij fenomeni

Themelues Henri Çili - Kryeredaktor Arion Sulo - E enjte, 14 nëntor 2013. Numër 1063. Viti IV botimit. Çmimi 30 lekë. 1.5 euro. www.mapo.al e-mail: gazetamapo@gmail.com. Adresa: BLV "Gjergj Fishta"

Starton Panairi i Librit

Balla sjell “Viti i mbarë”: Reflektim për politikanët, të mos bëjnë të njëjtat gabime

Armët kimike Italia e Greqia në alarm, letra në OKB për rrezikun e procesit Sekretari i Përgjithshëm i OKB, Ban Ki Moon e cilëson fazën e tretë të shkatërrimit të armëve kimike një operacion të rrezikshëm dhe që kryhet për herë të parë. “Jemi të ndërgjegjshëm për rrezikun potencial në shëndetin publik dhe mjedisor”. Italia, Greqia dhe Kroacia drejt një fronti rajonal për të bindur Tiranën t’i thotë jo pranimit të armëve kimike. Rama: Nuk do të cenojmë integritetin e vendit tonë. Eksperti amerikan: Shanset për aksidente të ulëta, ja çfarë do përfitonit. Basha: Barrierë kundër mungesës së transparencës.

FAQe 2-5 Protestat shtrihen në të gjithë vendin

Panairi i Librit hapi dyert dje me 60 % botime më pak se një vit më parë dhe me moton: “Pirateria dhe informaliteti po e vrasin librin”.

Gazetari Sokol Balla në bashkëpunim me UET-Press promovoi ditën e djeshme librin më të ri, “Viti i mbarë 2013”.

FAQe 9-13

Presidenti i “Balfin Group”, Samir Mane shpjegon se puna në minierën e kromit në Bulqizë vazhdon normalisht FAQe 7

NgërÇ

NGA bujar kapexhiu

Maks Velo, zëri i atij që klith në shkretì

Borxhi publik është shndërruar sërish dje në mollë sherri ndërmjet ministrit të Financave, Shkëlqim Cani dhe ish-

Sovrani është mbi të gjithë Shtypi i huaj bëri që shqiptarët të mësojnë, se vendi i tyre ishte përzgjedhur për të magazinuar dhe shkatërruar...

Fondi Monetar Ndërkombëtar ka dhënë parashikime tejet të zymta për ecurinë e borxhit shqiptar në 5 vitet në vijim. Duke marrë në konsideratë faktin se vetëm brenda këtij viti borxhi u rrit me gati 8 për qind të PBB... Faqe 6

Borxhi, ministri Cani akuzon Boden për mashtrim Ministri i Financave shkëmben replika me Ridvan Boden për zbatimin e ligjit në lidhje me borxhin publik

“Betonizimi i demokracisë”, i artistit arkitekt koment Maks Velo Albert P. Nikolla është një libër tronditës...

koment REIS çIçO

publik do të arrijë në 85 për qind të PBB. Ja arsyet dhe si mund të ulet

Raporti i FMN-së për një vlerësim rajonal të ekonomisë në Europën Qendrore, Lindore dhe Juglindore, thotë se borxhi në shumicën e vendeve po rritet me shpejtësi. Në Shqipëri, niveli i borxhit

Samir Mane: Fokusi im është puna, ja investimet që po bëjmë në Bulqizë

op-ed / 10-11

FMN: Borxhi i Shqipërisë në rritje të shpejtë, arrin 85% në vitin 2018

ministrit Bode. Debatet me akuza të rënda erdhën kur ministri Cani po raportonte treguesit e buxhetit faktik 2012 në komisionin parlamentar të Ekonomisë, ku e ka akuzuar për mashtrim ministrin Bode. “Buxheti faktik ka këto devijime: Të ardhurat totale nuk u realizuan për 25.4 miliardë lekë.

Të ardhurat nga tatimet dhe doganat rezultuan rreth 18.5 miliardë... Faqe 6

i kërkuari

Në çdo hap

Vrau për një gërvishtje makine, arrestohet i dyshuari në Tiranë

FAQE 8

8 kronikë

Arrestohen dy vëllezër me 400 kile hashash dhe armë Dy vëllezërit Meta u arrestuan nga agjentët e Antidrogës me 400 kg marijuanë, dy automatikë dhe dy pushkë

koment / 11

Faqe 16

Armand Shkullaku

Të bëhesh lider nga armët kimike Shqipëria është rikthyer në vëmendjen e mediave botërore si vendi ku do të depozitohen e më pas do të eliminohen armët kimike siriane të shkatërrimit në masë. Opinioni publik është tronditur nga një lajm i tillë, ndërkohë që qeveria shtyn ditët duke i bishtnuar përgjegjësisë më të madhe në raport me qytetarët e saj. Kryeministri Rama, në stilin e tij të menaxherit dhe jo të një lideri politik që merr vendime, po tërheq zvarrë ankthin e qindra mijëra shqiptarëve që kanë të drejtë të dinë se çfarë është vendosur për ta. Gjuha evazive e kryeministrit që flet për detyrime ndaj aleatëve dhe SHBA në veçanti, që tregon se kush e ka çliruar Kosovën dhe kush na ka mbështetur për t’u anëtarësuar në NATO, që deklaron se do të ishte në protestë po të mos ishte në krye...

2

afër/larg

1

Armët kimike /Eksperti

“Stop armëve kimike”, protestat shtrihen në të gjithë vendin politikë/

amerikan: Shanset për aksidente të ulëta, ja çfarë do përfitonit

Faqe 4

Faqe 5

Samir Mane: / Komod në

marrëdhëniet me shtetin, ja investimet tona në Bulqizë

Faqe 6

Shkrimtari Kim Mehmeti shkruante në faqen e tij sociale: “Andaj, mbarëshqiptarçe, le t’i themi JO mundësisë së demontimit të armëve kimike siriane në Shqipëri!

Ato le të kthehen nga kanë ardhur dhe le t’i demontojnë shitësit e tyre”.

“Nuk dimë që Shqipëria të ketë ndonjë nivel të lartë teknologjik të shkatërrimit të armëve kimike apo kapacitet të zhvilluar për trajtimin e mbetjeve kimike. Është një biznes i madh. Shumë para janë në lojë. Nuk e di saktësisht se sa, por duhet të jetë një shumë e madhe parash. Kam frikë se disa persona janë bërë pak të pangopur dhe shfrytëzojnë rrëmbimthi shansin që u del për të fituar shumë para”, thotë eurodeputeti kroat, Nikola Vuljani

Kimiket e Sirisë, në Greqi e Itali ankohen se e kanë Shqipërinë afër Vladimir Karaj

I

talianët shkruajnë në një nga filialet e Corriere Della Sera (corrieredelmezzogiorno. corriere.it) se Pulja, 70 milje larg bregut shqiptar është në alarm për faktin se lëndët kimike siriane mund të demontohen në Shqipëri dhe sheh në këtë mundësi edhe të trafikimit, në atë që e quan kanalin e vjetër të bandave e kontrabandës mes Italisë e Shqipërisë.

Dr Evangelos Venetis, ekspert i Lindjes së Mesme dhe Politikës së jashtme në Greqi, shqetësohet në të përditshmen greke Ekathimerini se lëndët kimike mund të demontohen në Jug të Shqipërisë dhe se kjo është shumë afër Greqisë. Shkrimet më një anë janë aq cinike, saqë duket sikur më shumë ankohen se pse këto vende janë afër Shqipërisë sesa për faktin se Shqipërisë i kërkohet të kryejë një operacion që mjaft zëra e shohin krejt jashtë mundësive të saj. Një eurodeputet kroat nga ana tjetër thotë për ABCNEWS se e vetmja arsye që kjo t’i kërkohet Shqipërisë është një histori korrupsioni gjigant, por nuk dihet nëse akuzon shqiptarët, ndërkombëtarët apo të dyja palët si të përfshira.

“Nuk dimë që Shqipëria të ketë ndonjë nivel të lartë teknologjik të shkatërrimit të armëve kimike apo kapacitet të zhvilluar për trajtimin e mbetjeve kimike. Është një biznes i madh. Shumë para janë në lojë. Nuk e di saktësisht se sa, por duhet të jetë një shumë e madhe parash. Kam frikë se disa persona janë bërë pak të pangopur dhe shfrytëzojnë rrëmbimthi shansin që u del për të fituar shumë para”, thotë eurodeputeti kroat, Nikola Vuljani. Ai dhe kolegë të tij kërkojnë që Bashkimi Europian të angazhohet në çështje dhe të kundërshtojë këtë, duke deklaruar se rajoni i Ballkanit nuk ka vend për të tilla operacione. Po ash-

tu si shumë shqiptarë, ai pyet i habitur: “Pse Shqipërinë?” Është tashmë e sigurt se, nëse qeveria dhe parlamenti shqiptar do të votojnë pro pranimit të këtyre armëve, fqinjët tanë nuk do të rrinë pa e ngritur zërin dhe sigurisht të ankohen edhe në mënyrë cinike se janë shumë afër Shqipërisë. Nga ana tjetër nuk dihet sa ndikues do të jenë ata në lobim për ta ndaluar këtë.

Venetis shkruan në Ekathimerini se qeveria greke duhet të lobojë pranë faktorëve politikë në Shqipëri që vendi të refuzojë marrëveshjen.

“Lajmi duhet të ketë alarmuar qeverinë e Athinës, sigurisht edhe në bazë të rreziqeve mjedisore për rajonin, sidomos nëse operacioni do të ndodhë në Jug, ku ndodhet ‘Epiri i Veriut’ dhe kufiri i vendit me Greqinë. Rreziku i kontaminimit është i shumtë, pavarësisht masave mbrojtëse që do merren nga Tirana apo Perëndimi. Athina duhet ta bëjë pozicionin e saj të qartë mbi çështjen dhe të ndërmarrë veprime të menjëhershme diplomatike për të parandaluar një zhvillim të tillë të ndodhë”, shkruan Venetis.

Nga ana e tyre, gazeta italiane shqetësohet përtej dëmeve që mund vijnë nga demolimi edhe prej mundësive që armët të shiten në treg të zi dhe të përfundojnë në duar të trafikantëve të armëve. Hamendësimi dhe frika e tyre është se ato do të hynin në Itali, pikërisht përmes Otrantos, të cilin e quajnë kanalin historik të trafiqeve. Një tjetër eurodeputet

“Lajmi duhet të ketë alarmuar qeverinë e Athinës, sigurisht edhe në bazë të rreziqeve mjedisore për rajonin, sidomos nëse operacioni do të ndodhë në Jug, ku ndodhet Epiri i Veriut dhe kufiri i vendit me Greqinë. Rreziku i kontaminimit është i shumtë, pavarësisht masave mbrojtëse që do merren nga Tirana apo Perëndimi. Athina duhet ta bëjë pozicionin e saj të qartë mbi çështjen dhe të ndërmarrë veprime të menjëhershme diplomatike për të parandaluar një zhvillim të tillë të ndodhë”, shkruan Venetis.

Nga ana e tyre gazeta italiane shqetësohet përtej dëmeve që mund vijnë nga demolimi edhe prej mundësive që armët të shiten në treg të zi dhe të përfundojnë në duar të trafikantëve të armëve. Hamendësimi dhe frika e tyre është se ato do të hynin në Itali, pikërisht përmes Otrantos të cilin e quajnë kanalin historik të trafiqeve.

italian shprehet po ashtu kundër mundësisë që armët të demontohen në Shqipërinë që nuk ka asnjë mundësi teknologjike për ta kryer këtë proces dhe mbajtur pas kësaj stoqet e mbetjeve. “Faktori kohë nuk na jep mundësinë për të parë qartë nëse një operacion i tillë mund të bëhet me siguri të plotë.

Unë besoj që në Shqipëri por edhe në rajon nuk ka hapësirë të mjaftueshme për një operacion të tillë”, thotë eurodeputeti italian Cancian.

Ndërkohë Venetis gjen kohë ta shohë këtë punë si një shtypje joetike ndaj shtetit më të dobët mes kandidatëve për ta kryer këtë punë.

“Sidoqoftë, vetëm pse Shqipëria ka një eksperiencë me lëndët e saj kimike, së bashku me faktin që është shteti më i dobët mes të gjitha vendeve kandidate, nuk do të thotë që ai të ndjekë fatin e vendeve të tjera ballkanike”, thotë Venetis. Përtej kësaj, ai jep edhe alternativa të mundshme që do ishin sipas tij më logjike sesa Shqipëria dhe ndonjë vend në Ballkan. Ai thotë se Rusia dhe SHBA duhet të shohin mundësitë që ta marrin ata përsipër operacionin dhe sipas tij, kjo do të bënte më shumë sens dhe “do të ishte në rregull edhe me etikën politike në nivel ndërkombëtar.”

Pa kushte ndërkohë duket se Shqipëria po përkrahet nga shoqëria civile në Kosovë. Këta nuk e shohin si një çështje të afrisë mes dy vendeve, por si përkrahje dhe solidarizim me protestuesit në Tiranë dhe për të mirë të Shqipërisë. Faktori shqiptar ka reaguar edhe në Maqedoni. Shkrimtari Kim Mehmeti shkruante në faqen e tij sociale: “Andaj, mbarëshqiptarçe, le t’i themi JO mundësisë së demontimit të armëve kimike siriane në Shqipëri! Ato le të kthehen nga kanë ardhur dhe le t’i demontojnë shitësit e tyre”.

kryesore

Gazeta MAPO

14.11.2013

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

3

S/2013/591* United Na

neral Distr.: Ge 2013 7 October

tions

ouncil Security C

Original:

English

essed eral addr tary-Gen the Secre 13 from cil tober 20 un Oc Co 7 y n, in the rit ted ic decisio of the Letter da dent of the Secu k a histor n ctio esi uncil too environmental impact of the tiou work of tru the Joint wa Mission.

The Director-General and I Co s des s to the Pr edi tion Security S/2013/591

the exp with the 3, the e resolu for efforts our of ion the Special Coordinator. ublic. Thassistance zat tember 201will coordinate , calling Arab Rep uncil of the Organi On 27 Sep tion 2118 (2013) ichphase II, especially those related Syrian Co activities planned thetime ), wh The framecut for for ivethe its resolu mme of -33.DEC.1 material form of by the Exe of ns progra to tha ) (EC-M weapons day t apo the destruction CWchemical we apons production and mixing and filling n earlier chemical apons (OP ian chemical we l Weis a decisio ica equipment, very short, especially given the complexity of the work and the armed Syr by em of ed preced n of Ch the elimination mit conflict taking place. During this phase, the Joint Mission will rely on the Prohibitio dlines for sub I the t for dea uested tha ed strict Government of the Syrian Arab Republic to fulfil the its obligation to ensure the safety 13), req establish zation for the 2118 (20 tionJoint Organi ent. oluthe ipm of the res and security of Mission and its personnel. e of equ of 8 rol al and the ner agraph b ector-Ge regarding il, in par Syrian Ara the DirIII tionsmost ndathe The Counc tation with Phase will difficult phase. From 1 November mebe e of theand challenging t ns, recom apons programm n in close contac consul l Weapo we a period to 30 June of eight months, the Joint Mission will be expected to it, in emica2013 mical2014, , I have bee anizations have the chemonitor n of Ch (2013) ina 2118and to ting support, verify the destruction ofthea complex chemical weapons our org Prohibitio tions in elim ption of resolution staff members of order to develop Na ited involving multiple sites spread res over a country engulfed in violent adoprogramme Un and in olution oration, Since the the Üzümcü, t lab ic. of me n col ubl Ah of atio approximately 1,000 metric tons of chemical weapons, al conflict, awhich Rep spirit includesimp lement or-Gener and inand precursors n for thethat -M with Direct .DEC.1). agents are to handle, dangerous to transport and nsely -33dangerous and to pla al of rking inte il (EC CouncThis or-Gener by OPCW and United Nations been wo ndations, to destroy. will require movement, cutive Direct recomme dangerous United OPCW Exe port of the requested and the lines confrontation and in some cases through the supactive hacross ision of thecivilian personnel, n of OPCW nt to resolution , and wit ssiogroups ons and the dec Mi tati nt sua territory controlled by armed that are hostile to the objectives of the Joint sul Joi pur these con al for a sibilities pos pon pro res a Based on t Mission.

There will be complicated technical questions related to the destruction. and sen roles wish to preThere pective a result be significant operational andpeo logistic related to the transport our reswill OPCW, I ple as challenges implement Syrian d-a-half the personnel of specialized equipment andofthe to -an operate it, as well as perhaps to the Nations to . n two fering the suf 13) more tha and materials. red and There will be exceedingly of forweapons y inju are movement of highly dangerous 2118 (20 n ntr aw bee e acutely their cou d of il iscomplex more hav in aneesafe ravaged challenges ny ise security related to ensuring operating environment at has ma erw t The Counc flic d; t tha e die ng as or is oth havfor lent con destruction sites the length of timeple needed to livi conduct people displaced who are and the activities of the Joint of the vio 100,000 peo has been violence ulation re than Mission.

2 million with timelines phase would be ambitious dailydestruction for withthis years: mo of the popThe re thanassociated tinues, of ing mo one thirdunder, the tion yearns In the extant circumstances, t con most peaceful and benign circumstances. includ ula flic pop con nce detained; the The an assista pressures ntries.associated s, while will not only enhance humanitari neighbthe ouring cou fering for millionwith the destruction timelines in Syrian of operational public health and environmental untold suf and security risks, but also potential refugees see images tims of a deaths and risks. During phase III,wathe Nations Joint Mission will seek to cked to vic civilian s shoOPCW/United n the of ults never have bee the world the reshas conduct an e,operation the likes quite simply, been tried before. peace. edoftowhich, ed ear nag ort car app rep 3, I of the of this en, who egations temberof201 On top ny childr maGiven the complex nature phase III,Alladditional analysis and consultation is estigate On 16 Sep Inv including ns attack. OPCW, ssion to civilians, required, al weapo involving tions Mi the United Nations and Member States that may be in a chemic United Na the gruesome by position to contribute to the associated activities, in order to develop a viable igation the invest operational concept and conduct the necessary planning. As with phase II, all d * Reissue

(E) 13-50208*

091013

* 0208 *135

October

201 3.

9 destruction reasons on of chemical weapons facilities, stocks and associated material is the responsibility of the Government of the Syrian Arab Republic. Neither OPCW nor the United Nations is mandated to conduct actual destruction activities. Given the complexities of destruction in phase III, it is highly probable that assistance by other Member States will be required in the areas of the provision of both technical and operational advice, support and equipment, as well as security and possibly other areas, in order to successfully complete the destruction and/or removal activities within the allotted time. The OPCW Director-General and I will consult with each other, and with Member States, including the Syrian Arab Republic, in our respective areas of responsibility on the planning for this phase and on its implementation. I will report back to the Council, in accordance with resolution 2118 (2013), paragraph 12, including on the outcome of these consultations.

l for technica

I am very mindful of the potential public health and environmental risks that may arise from the destruction of chemical weapons and related material. I have consulted with the Director-General of the World Health Organization (WHO), in

6/8

13-50208

Kryeministri Edi Rama dhe Sekretari i Përgjithshëm i Kombeve të Bashkuara, Ban Ki Moon. Lart, faksimile e letrës drejtuar Këshillit të Sigurimit

Letra e sekretarit të OKB: Ja rreziku i armëve kimike të Sirisë Sekretari i Përgjithshëm i Kombeve të Bashkuara, Ban Ki Moon e cilëson një operacion të rrezikshëm dhe të pakryer ndonjëherë më parë fazën e tretë të shkatërrimit të armëve kimike. “Është më e vështira dhe sfiduesja. Të ndërgjegjshëm për rreziqet në shëndet dhe ato mjedisore” Një operacion i rrezikshëm dhe i paprecedentë, që nuk është kryer kurrë më parë. Një fazë e vështirë dhe sfiduese për Kombet e Bashkuara dhe Organizatën për Parandalimin e Armëve Kimike konsiderohet ajo e transportimit të armëve kimike nga Siria drejt vendit të shkatërrimit, që me gjasë do të jetë Shqipëria. Ky qëndrim është mbajtur përmes një letre, që Sekretari i Përgjithshëm i OKB-së i drejtoi Këshillit të Sigurimit më 7 tetor të këtij viti, për çështjen e shkatërrimit të armëve të regjimit të Asad. Operacioni është përcaktuar në tri faza, ku e treta, që përcakton edhe shkatërrimin përfundimtar të agjentëve kimikë konsiderohet si më e rrezikshmja. Aktualisht procesi ka hyrë në këtë fazë, që ishte parashikuar të niste më 1 nëntor e për të cilën OPAK, organizata që fitoi çmimin “Nobel” për Paqen ka pohuar se deri tani janë zbatuar afatet.

Faza e parë dhe e dytë përcaktojnë in-

spektimin e të gjitha bazave me armë kimike, të deklaruara nga Siria dhe grumbullimin e tyre në një pikë të monitoruar. Rreth 100 ekspertë ndërkombëtarë janë përfshirë deri tani në këtë operacion, që pritet të pasohet nga transportimi i agjentëve kimikë e më pas shkatërrimi i tyre. E ndërsa në Shqipëri rriten zërat për një proces të sigurt të shkatërrimit të këtyre armëve, në letrën drejtuar Këshillit të Sigurimit, Ban Ki Moon vinte në dukje rrezikshmërinë e tij. “Faza e tretë do të jetë më e vështira dhe sfiduesja. Është parashikuar të kryhet në 8 muaj, nga 1 nëntori deri më 30 qershor 2014, kohë në të cilën do të shkatërrohen armët kimike komplekse”,- thuhet në letër. “Unë jam i ndërgjegjshëm për shëndetin publik dhe rreziqet potenciale mjedisore që mund të sjellë shkatërrimi i arsenalit kimik. Jemi konsultuar me OBSH dhe kemi marrë siguri se ata do të kon-

Ban Ki Moon: “Jemi konsultuar me OBSH dhe kemi marrë siguri se ata do të kontribuojnë me këshilla dhe udhëzime mbi çështjet e shëndetit publik”

tribuojnë me këshilla dhe udhëzime mbi çështjet e shëndetit publik”,thuhet më tej në letër. Në kohën e kësaj kërkese, drejtuar Këshillit të Sigurimit, nuk ishte përcaktuar ende se cili do të ishte destinacioni final i armëve kimike, por organizatat përgjegjëse e konsiderojnë këtë operacion si delikat e të rrezikshëm. Situata e tensionuar në Siri i ka shtyrë organizmat ndërkombëtarë drejt vendimit për ta bërë shkatërrimin e armëve kimike jashtë këtij territori. Nga ana tjetër, kryeministri Edi Rama e ka marrë në konsideratë kërkesën e SHBA-së, duke e justifikuar atë me përgjegjësinë që Shqipëria ka si vend anëtar i NATO-s. Por një zëdhënëse e Aleancës tha dje për ABC News se armët kimike të Sirisë nuk janë një çështje e NATO-s.

“Meqënëse kjo nuk është një çështje e NATO-s, referojuni autoriteteve shqiptare dhe atyre amerikane për çdo koment”,-tha ajo për ABC News.

Rama: Vendimi ynë, në interes të shqiptarëve Kreu i qeverisë, Edi Rama, duke dashur të qetësojë opinionin publik lidhur me rrezikun që mbart një demontim i mundshëm i armëve kimike në vendin tonë, ka dalë sërish dje me një deklaratë për mediat, ku dhe një herë ka theksuar se qeveria që ai drejton nuk ka ende një marrëveshje të plotë për këtë çështje. Gjithsesi, pavarësisht se cili do jetë fundi i këtyre bisedimeve me partnerët e tjerë ndërkombëtarë, Rama ka theksuar se vendimi që do të merret do të jetë në interes të sigurisë kombëtare.

“Sot s’ka asnjë vendim dhe asnjë marrëveshje të plotë me vendet e përfshira në këtë proces. Kështu që ajo që unë mund të them, duke kërkuar mirëkuptimin e të gjithëve, ashtu siç mirëkuptoj të gjithë ata që ndjehen të shqetësuar dhe ata që dalin në protestë duke ndarë interesat

politike nga rruga e interesit qytetar, që sot ne mundet vetëm të themi me plot gojën se në asnjë rast dhe për asnjë arsye ne nuk do të pranonim që të cenonim integritetin e vendit tonë qoftë në aspektin jetik, qoftë mjedisor, qoftë në aspektin e të ardhurave”, - tha Rama. Më tej ai ka siguruar çdo njeri të shqetësuar në këtë vend për këtë rrezik potencial, se qeveria nuk do të marrë një vendim pa patur më parë në dorë një plan të detajuar, duke përfshirë dhe rrezikun për jetën e njerëzve. “Çdo vajzë dhe çdo djalë, nxënës apo student, që sot është përfshirë në këtë debat, duhet ta dijë se kurrë, unë vetë dhe kjo qeveri nuk do të pranonte që, jo jeta, por vetë e ardhmja e tyre të vihej në diskutim me cenimin më të vogël. Çdo prind duhet ta dijë se kurrë, unë apo qeveria nuk do të vendoseshim

në asnjëlloj pozicioni që do të rrezikonte qoftë edhe një fije fëmijën apo familjen. Çdo gjyshe dhe gjysh në këtë vend duhet ta dijë se kurrë ne nuk do të thoshim një ‘Po’ dhe kurrë unë nuk do të shkoja përballë publikut dhe përballë Parlamentit për të kërkuar ‘Po’-në e tyre të domosdoshme, pa pasur në dorë një plan të bazuar mbi një marrëveshje, që do të garantonte jo vetëm të gjitha rreziqet e imagjinuara”, - tha më tej Rama. Ai shtoi gjithashtu se kontributi i Shqipërisë përkrah Shteteve të Bashkuara është i lidhur me interesin e çdo shqiptari. “Po”-ja jonë do të mund të lidhet vetëm me një plan dhe me një marrëveshje, nga ku të jetë e qartë për të gjithë që Shqipëria do të dalë jo vetëm me kokën lart, por e fituar dhe edhe më e pastër seç është sot”, - tha Rama.

qëndrimi

Mimoza Hafizi kundër armëve kimike Rritet fryma opozitare ndaj një ardhjeje të mundshme të armëve kimike siriane në Shqipëri, edhe brenda vetë mazhorancës. Kështu Besnik Bare nuk është i vetmi deputet i majtë që mendon se vendi ynë nuk ka kapacitetet e duhura për të administruar procesin e asgjësimit të armëve kimike të një mase të madhe. Dje kundër një vendimi të tillë të mundshëm është pozicionuar edhe deputetja e Shkodrës, Mimoza Hafizi, e cila i konsideron potencialet e Shqipërisë për të përballuar një operacion të tillë si të pamjaftueshme.

“Unë nuk besoj se Shqipëria i ka kapacitetet e nevojshme. Shqipëria ka shumë kapacitete pothuaj të pamjaftueshme në këtë fushë. Është në një dialog për të zhvilluar një proces rajonal, besoj”, - tha Hafizi. Ndërkohë, duke iu referuar edhe mbledhjes së fundit të grupit parlamentar, ku kryeministri Rama informoi deputetët e vet lidhur me bisedimet dhe rëndësinë e procesit, ajo ka sqaruar se në atë takim u ishte bërë e ditur se nuk kishte një presion që të detyronte Shqipërinë të merrte me patjetër këto lëndë kimike për t’i asgjësuar. “Kur kemi diskutuar, nuk na u tha se kishte një deadline emergjence që na merr frymën për të vendosur”, - tha Hafizi. Ndërkohë që kundër ardhjes së këtij arsenali armësh kimike në vendin tonë është pozicionuar edhe anëtari i kryesisë së PS-së, njëkohësisht kryetari i Bashkisë së Durrësit, Vangjush Dako. Duke iu referuar pikërisht debatit publik për këtë çështje por edhe reagimit të shoqërisë, ai ka deklaruar dje se është me protestuesit kundër ardhjes së këtyre armëve për asgjësim në Shqipëri.

4

fokus

ngjarje e ditës

Sipas Çarlz Delfer, nëse Shqipëria pranon asgjësimin e armëve kimike të Sirisë, kjo do të thotë se është fjala për njërin nga komponentët që përbëjnë një armë kimike. “Ky komponent do të neutralizohet me një proces kimik dhe pastaj do të largohet nga Shqipëria diku tjetër për t’u djegur”

Armët kimike në Shqipëri

Eksperti amerikan: Shanset për aksidente të ulëta, ja çfarë do përfitonit

“Atyre që shqetësohen për mjedisin, mund t’u thuhet: Shqipëria bëhet kështu më e pastër sesa ishte. Kjo mund të shihet edhe si përfitim nga pikëpamja e biznesit. Ndërtimi i një impianti për asgjësimin do të krijonte biznes”.

N

jë ekspert i armëve të shkatërrimit në masë, thotë se është në dorë të Shqipërisë t’i thotë po ose jo shkatërrimit të lëndëve kimike siriane në territorin e saj, por ai nuk sheh rreziqe për vendin. Charles Duelfer (Çarlz Delfer) punon për një firmë konsulente në afërsi të Uashingtonit. Ai ka qenë zëvendëskreu i ekipit të OKB-së për inspektimin e armëve nga viti 2003 deri më 2005, kohë gjatë së cilës ka punuar për kërkimin e armëve irakiane të shkatërrimit në masë. Para kësaj, ai ka qenë këshilltar i posaçëm i Drejtorit të CIA-s për armët e Irakut dhe ka përvojë në shkatërrimin e lëndëve kimike të Saddam Huseinit.

Pse Shqipëria është parë si një vend i mundshëm për asgjësimin e lëndëve kimike të Sirisë?

Në fakt janë bërë diskutime me shumë vende dhe me sa di, janë duke u shqyrtuar edhe alternativa të tjera. Por Shqipëria ka një histori përsa i përket asgjësimit të armëve kimike dhe gjeografikisht ajo është afër Sirisë, vendit ku ndodhen këto lëndë kimike. Ka shumë faktorë që janë në favor të zgjedhjes së Shqipërisë. Nga pikëpamja e komunitetit ndërkombëtar kjo duket se mund të ishte një ide e mirë për Shqipërinë, politikisht por edhe ekonomikisht, sepse shkatërrimi nuk do të bëhej nga vetë Shqipëria, madje do të shoqërohej edhe me një burim të ardhurash. Në Shqipëri ka patur protesta kundër mundësisë së sjelljes së lëndëve kimike në territorin e saj.

Njerëzit e shohin këtë si diçka që do të dëmtonte mjedisin dhe shëndetin e popullatës. Cili është mendimi juaj?

E kuptoj se askush nuk dëshiron të bëhet depozituesi i mbetjeve industriale të botës, por unë mendoj se kjo është kuptuar krejtësisht gabim. Ajo që është propozuar, në fakt, është që disa komponentë të këtyre armëve kimike të transportohen në Shqipëri, të çaktivizohen dhe pastaj të hiqen nga territori i saj. Në Shqipëri ende ka mbetje të elementëve kimikë të shkatërruar atje më parë. Në këtë rast, vendi mund të nënshkruante një marrëveshje për heqjen edhe të mbetjeve të mëparshme pasi të jenë çaktivizuar komponentët e lëndëve kimike siriane. Kjo do ta bënte Shqipërinë një vend edhe më të pastër se sa më parë Pra, sipas jush, fjala nuk është për transportimin në Shqipëri të gazit nervor sarin apo të armëve të tjera vdekjeprurëse?

Në Shqipëri nuk do të eksportohen armë kimike. Fjala është për njërin nga komponentët që përbëjnë një armë kimike. Pra, nuk do të sjellin armët kimike në Shqipëri.

Ky komponent do të neutralizohet me një proces kimik dhe pastaj do të largohet nga Shqipëria diku tjetër për t’u djegur.

Por, ky komponent i lëndëve helmuese që do të sillej në Shqipëri, a nuk është i rrezikshëm në vetvete? Është po aq i rrezikshëm sa ç’mund të

jetë një lëndë kimike industriale. Pra, fjala nuk është për një agjent nervor apo për diçka që shkakton efektet e tmerrshme që njerëzit panë nga përdorimi i armëve kimike në Siri. Është si puna e ngjitësit të quajtur “epoxy”, ku duhet të përziesh dy lëndë që ai të bëhet i efektshëm. Pra, flitet vetëm për njërin nga dy elementët me të cilët prodhohet agjenti nervor. Natyrisht, nuk është një lëndë kimike e mirë, nuk është diçka që mund të pihet, për shembull, sepse përndryshe nuk do të kishte nevojë të shkatërrohej, por nuk është një armë.

Si do të veprohej me mbetjet pas procesit të shkatërrimit? A do të hiqeshin ato nga Shqipëria?

Me sa kuptoj, për Shqipërinë ka tre alternativa. Ata mund të thonë: “Faleminderit por nuk duam të marrim pjesë, çojini diku tjetër”. Dhe në fakt ka vende të tjera ku ato mund të dërgohen. Alternativa tjetër është që Shqipëria të pranojë të marrë pjesë në vetëm njërën fazë të procesit, në çaktivizimin e komponentit, i cili pastaj të dërgohet diku tjetër për djegie. E treta, në varësi të qeverisë, është që në Shqipëri të ndërtohej një impiant djegieje, i cili të mund të shërbente edhe për qëllime të tjera industriale. Por këto janë çështje sa politike aq edhe biznesi. Shumë vende kanë impiante djegëse. Këto janë vende me procese të përparuara industriale, vende që kanë nevojë për asgjësimin e mbetjeve të ndryshme kimike për të mos dëmtuar mjedisin.

Cila është arsyeja që vende të tjera të zhvilluara nuk kanë pranuar të bëjnë asgjësimin e armëve kimike siriane?

Edhe vende të tjera janë ftuar për të diskutuar mbi këtë çështje. Në shtyp është përmendur Norvegjia, e cila për arsye politike apo për shkak keqkuptimesh ka vendosur të mos marrë pjesë. Por diskutime po bëhen me shumë vende të tjera. Shqipëria ka disa avantazhe. Ajo është gjeografikisht afër dhe atje transferimi do të bëhej shpejt, sepse siç dihet, komuniteti ndërkombëtar po përpiqet që këto lëndë të nxirren nga Siria sa më shpejt që të jetë e mundur. Por SHBA, Rusia dhe të tjerët po shqyrtojnë edhe alternativa të tjera. Disa menduan se kjo do të shihej si diçka pozitive për Shqipërinë.

Bota do të shikonte në këtë rast vullnetin e mirë politik të Shqipërisë, do të shikonte kontributin e saj për heqjen e kërcënimit të armëve kimike, do të shikonte se ajo po bën diçka të mirë për sigurinë botërore. Por, natyrisht gjithçka varet nga gjendja politike në Shqipëri.

Përse Shtetet e Bashkuara nuk e marrin vetë përsipër këtë operacion në territorin e tyre?

Natyrisht, Shtetet e Bashkuara kanë aftësinë për shkatërrimin e armëve kimike.

Por ne jemi jashtëzakonisht prapa me asgjësimin e inventarit ekzistues dhe jemi shumë vjet prapa. Pra, do të ishte e vështirë që ta bënim këtë vetë. E njëjta gjë mund të thuhet për Rusinë, e cila ka gjithash-

"Përfytyroj se ndaj këtij procesi do të ketë një vëmendje tepër të madhe ndërkombëtare.

Ekspertët më të mirë të planetit do ta vëzhgojnë procesin në çdo hap të tij.

Sigurinë do ta vëzhgojnë edhe ekspertët e Organizatës për Ndalimin e Armëve Kimike, të cilët do të duhet të bëjnë verifikimin. Pra, të gjitha proceset kimike industriale që kanë të bëjnë me lëndët e rrezikshme do të ishin nën një vëzhgim të hollësishëm.

Në jetë nuk ka garanci, por mendoj se në këtë rast, shanset që të ndodhë diçka e padëshirueshme do të ishin relativisht të ulëta"

tu aftësinë për asgjësimin e këtyre armëve, por duhet të shkatërrojë një herë armët e veta në bazë të traktatit të armëve kimike. Njerëzit, megjithatë, e kanë të vështirë të kuptojnë se përse SHBA nuk mund ta përshpejtojnë këtë proces me burimet e jashtëzakonshme që kanë...

Në një farë kuptimi, nuk ka gjë që SHBA nuk janë në g jendje të bëjnë, nëse u jepet kohë e mjaftueshme. Por çështja kyçe në rastin e Sirisë është urg jenca e kohës. Organizata për Ndalimin e Armëve Kimike (ONAK) nuk mund të mbështetet vetëm te SHBA dhe Rusia për zg jidhjen e g jithë këtyre problemeve. Nëse do të ishit kryeministër i Shqipërisë, çfarë do t’u thoshit qytetarëve?

Do të ishte mungesë modestie ta vija veten në një pozitë të tillë. Por përfytyroj se çdokush do të mund të argumentonte se, përsa i përket mjedisit në Shqipëri, në varësi të marrëveshjes që do të arrihej me Shtetet e Bashkuara, Shqipëria do të dilte nga kjo më e pastër se sa është tani. Nëse ata i pranojnë këto lëndë kimike, i neutralizojnë dhe i heqin nga territori i tyre, ata mund të kërkojnë që të hiqen edhe lëndët e tjera që kanë mbetur nga proceset e mëparshme. Atyre që shqetësohen për mjedisin, mund t’u thuhet: Shqipëria bëhet kështu më e pastër se sa ishte. Kjo mund të shihet edhe si përfitim nga pikëpamja e biznesit. Ndërtimi i një impianti për asgjësimin do të krijonte biznes. Po kështu, mund të kërkohej nga komuniteti ndërkombëtar që të ndërtohej edhe një impiant për djegien e mbetjeve, që do të ishte po ashtu biznes. Nuk jam i sigurt nëse kjo do të gjente mbështetje, por shumë vende të tjera europiano-perëndimore kanë impiante djegëse komerciale për eliminimin e materialeve kimike të padëshirueshme.

Cilat do të ishin mundësitë për aksidente në Shqipëri, si vend jo i zhvilluar që është?

Përfytyroj se ndaj këtij procesi do të ketë një vëmendje tepër të madhe ndërkombëtare. Ekspertët më të mirë të planetit do ta vëzhgojnë procesin në çdo hap të tij. Sigurinë do ta vëzhgojnë edhe ekspertët e Organizatës për Ndalimin e Armëve Kimike, të cilët do të duhet të bëjnë verifikimin. Pra, të gjitha proceset kimike industriale që kanë të bëjnë me lëndët e rrezikshme do të ishin nën një vëzhgim të hollësishëm. Në jetë nuk ka garanci, por mendoj se në këtë rast, shanset që të ndodhë diçka e padëshirueshme do të ishin relativisht të ulëta.

Marrë nga “Zëri i Amerikës”

në VOA

Doshi: Nëse Rama do më pyeste, do isha dakord me armët kimike I pranishëm në Shtetet e Bashkuara të Amerikës për një vizitë private, deputeti socialist Tom Doshi ka dhënë dje dhe një intervistë për “Zërin e Amerikës”, ku ndërmjet të tjerash ka folur edhe për çështjen e shumëdebatuar të armëve kimike. Duke qëndruar në linjën e qëndrimit të mbajtur edhe nga kryeministri Rama, ai ka theksuar se vendimi nuk është marrë ende, por duke sqaruar se nuk ka vend për alarm për sa kohë SHBA të japin garanci se procesi nuk do të ketë pasoja për shqiptarët. “Unë jam i informuar për shqetësimin e të gjithë qytetarëve, por unë u bëj thirrje qytetarëve të mos shqetësohen për këtë çështje, pasi qeveria dhe kryeministri Edi Rama arritën që të anulojnë koncesionin e plehrave në Shqipëri dhe jo të sjellim armë kimike që dëmtojnë ambientin. Ky vendim nuk është marrë akoma, por nëse ky vendim do të merret, qeveria amerikane bashkë me qeverinë shqiptare do të marrin masat që asgjësimi të mos ketë asnjë pasojë për ambientin dhe qytetarët”, - tha Doshi. Ndërkohë, i pyetur nëse Rama do t’i kërkonte mendimin e tij nëse duhet ta pranojë një marrëveshje të tillë për të sjellë në Shqipëri armët kimike të Sirisë, Doshi ka deklaruar se “nëse do të konsultohesha me Kryeministrin, gjithmonë me garanci të plotë të SHBA-së që nuk do ketë pasoja, edhe unë do isha dakord me këtë vendim”.

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

14.11.2013

5

Në Tiranë protesta do të vijojë sërish sot para Kuvendit, në orën 10:00 të paradites, atëherë kur është parashikuar edhe fillimi i seancës parlamentare. r e agimi

Topalli: Rama duhet kapur për zhelesh e duhet nxjerrë jashtë Ish-kryeministri Sali Berisha kundërshtoi dje në faqen e tij në Facebook qëndrimin e deritashëm të kryeministrit Rama, sipas të cilit nuk ka ende një vendim për armët kimike, teksa iu referua deklaratës së mbajtur dy ditë më parë të ekspertit Paul Walker, i cili konfirmonte të kundërtën. “Paul Walker, Drejtori i Organizatës Botërore të shkatërrimit të armëve kimike përgënjeshtron Ramën. Ai deklaroi se Edi Rama ka pranuar shkatërrimin e arsenalit kimik sirian në Shqipëri. Kjo deklaratë dëshmon kështu mashtrimin monstruoz që Edvin Kristaq Rama iu bëri më së fundi edhe dje qytetarëve shqiptarë. Faleminderit z. Walker…”shkruan Berisha në Facebook. Të njëjtën ide por me një qëndrim më të ashpër postoi dje në Facebook edhe Jozefina Topalli. “Paul Walker, drejtor i programit ‘Green Cross International’ tha : ‘Vendimi për t’i asgjësuar armët kimike siriane në Shqipëri është marrë dhe ai do të bëhet i ditur të premten’, duke shtuar se do të transferohen pothuajse të gjithë agjentët kimikë në vendin tonë. Pas pak orësh Ed Kimiku njoftoi: Nuk ka vend për alarm!!!!!!!! Nuk është marrë vendimi, por edhe nëse do merret, kur të vijnë armët Shqipëria do jetë më e pastër dhe Shqipëria më krenare!!! Në një vend të civilizuar kur kryeministri del gënjeshtar lakuriq si ky, qytetarët do e kapnin për zhelesh e do e nxirrnin jashtë!”, shkruan Topalli.

“Stop armëve kimike”, protestat shtrihen në të gjithë vendin Protestat u shtrinë dje edhe në Elbasan, Korçë e Lushnjë. Protestuesit folën për rreziqet e ndotjes, të transportit të lëndëve kimike, mungesën e pajisjeve dhe të përvojës së ushtrisë shqiptare për këtë proces shkatërrimi.

TIRANË Nën moton ”Stop armëve kimike në Shqipëri”, qindra qytetarë, studentë, veprimtarë të mbrojtjes së mjedisit apo edhe përfaqësues nga politika protestuan sërish dje, duke u mbledhur fillimisht në sheshin “Skënderbej”. Më pas ata përshkuan bulevardin “Dëshmorët e Kombit” me thirrje dhe parulla në duar për t’u ndalur në fund tek sheshi para Piramidës.

Protestuesit folën për rreziqet e ndotjes, të transportit të lëndëve kimike dhe mungesën e pajisjeve e të përvojës së ushtrisë shqiptare për këtë proces shkatërrimi. “Është detyrë e çdo qytetari të vendosë një gur në themelet e barrikadës së vullnetit popullor ku duhet të ndalet qeveria ‘Rama”, - thanë organizatorët

e protestës. “Qeveria të mos lejojë armët në atdheun tonë... Shqipëria është e shqiptarëve...Nuk duam helme të infektojmë fëmijët...”, ishin disa nga thirrjet e protestuesve.

Protesta për armët kimike u zhvendos më pas para Presidencës. Protestuesit u ulën në bulevard pranë Presidencës dhe i bënë thirrje Presidentit Nishani që të kundërshtojë këtë proces. Protesta për çështjen në fjalë është shtrirë dje në të gjithë vendin. Në Elbasan, organizata “Studentët e rinj për veprim”, drejtues të Këshillit të Qarkut të Elbasanit dhe qytetarë të organizuar kanë protestuar në bulevardin “Aqif Pasha” kundër asg jësimit të armëve kimike në Mjekës të Elbasanit. “Nuk duam të

"Ne duhet t’i themi ‘jo’ njëherë e përgjithmonë importimit të armëve kimike. Edhe rasti i vetëm i një incidenti gjatë transportimit apo demontimit të armëve kimike, atëherë pasojat do të jenë katastrofike”

vdesim të helmuar nga armët kimike”, ishin thirrjet e disa prej protestuesve në protestën e djeshme.

Edhe në qytetin e Korçës është zhvilluar një tubim, ku qytetarë të shumtë të maskuar me maska i kanë bërë thirrje qeverisë të mos lejojë asgjësimin e armëve kimike në Shqipëri. “Këshilli Studentor organizon këtë protestë civile, të mbështetur edhe nga shoqëria civile, kundër demontimit të armëve kimike dhe importimit të tyre nga Siria në Shqipëri. Ne mendojmë se këto armë kimike janë të rrezikshme. Duam që të sensibilizojmë sa më shumë opinionin publik që armët janë të rrezikshme për Shqipërinë dhe nuk duhet t’i pranojmë në asnjë lloj mënyre, aq më pak t’i

demontojmë këtu”, - thanë organizatoret e protestës në Korçë. Një protestë e ngjashme u zhvillua edhe në Lushnjë. Përfaqësues të shoqërisë civile, organizata të ndryshme kanë dalë në qendër të qytetit për të shprehur kundërshtinë për shkatërrimin e armëve kimike në Shqipëri. “Ne duhet t’i themi ‘jo’ njëherë e përgjithmonë importimit të armëve kimike. Edhe rasti i vetëm i një incidenti gjatë transportimit apo demontimit të armëve kimike, atëherë pasojat do të jenë katastrofike”, - thanë organizatorët e protestës. Ndërsa në Tiranë protesta do të vijojë sërish sot para Kuvendit, në orën 10:00 të paradites, atëherë kur është parashikuar edhe fillimi i seancës parlamentare.

armët kimike

Basha: Do bëhemi barrierë kundër mungesës së transparencës TIRANË Kryetari i Partisë Demokratike,

Lulzim Basha komentoi dje nga Brukseli çështjen me të debatueshme të ditës, që lidhet me mundësinë e shkatërrimit të armëve kimike të Sirisë në Shqipëri. Në një deklarim për mediat, Basha e konsideroi papërgjegjshmëri të kryeministrit Rama, mungesën e transparencës dhe llogaridhënies para qytetarëve shqiptarë. “Ne kemi folur që ditën e parë për këtë çështje, është mungesë transparence, është mungesë llogaridhënieje, është mungesë përgjegjshmërie para qytetarëve shqiptarë dhe kjo qeveri ia lejon vetes këtë luks, sepse mendon se kur të vijë dita që të përballet me qytetarin shqiptar, mund t’ia blejë votën. Këtë e pamë fare qartë

në Korçë, por opozita është e vendosur që për këtë çështje të rëndësishme dhe për çdo çështje tjetër, së bashku me qytetarët shqiptarë, të bëhet një barrierë e pakapërcyeshme për arbitraritetin, abuzivitetin, arrogancën dhe mungesën e transparencës,” – tha Basha.

Kryetari i PD-së mori pjesë në Asamblenë Politike të Partisë Popullore Europiane (EPP), e cila zgjodhi dje si presidentin e saj të ri, Joseph Daul. Daul i cili mbante postin e kryetarit të grupit të PPE, në Parlamentin Europian u zgjodh me 112 vota, nga 124 vota në total. Nga ana e tij, Basha e konsideroi një lajm shumë të mirë zgjedhjen në këtë post të zotit Daul, i njohur për mbështetjen që i ka dhënë Shqipërisë në procesin e integrimit të vendit.

Basha ka shfrytëzuar pjesëmarrjen në këtë Asamble, për të kërkuar mbështetje për procesin e integrimit në BE, sikundër i njohu partitë simotra me blerjen e votës në zgjedhjet lokale të Korçës. “Kam kërkuar mbështetjen e të gjithë të pranishmëve, shumica e të cilëve janë në qeverisje sot në Europë, sepse e djathta është shumicë, si në qeveritë kombëtare, ashtu edhe në Parlamentin Europian, edhe në Komisionin Europian, pra përkrahjen e tyre që Shqipëria të marrë statusin në dhjetor. Kam shprehur qëndrimin e prerë të Partisë Demokratike, në koherencë me qëndrimin tonë si mazhorancë tani në opozitë, se Shqipëria e meriton statusin, se shqiptarët e meritojnë statusin…”, u shpreh Basha.

6

fokus

ngjarje e ditës

ditari

Mish pa standarde, mbyllen pikat e shitjes Një sërë aktivitetesh të paligjshme të tregtimit të mishit në kryeqytet dhe që nuk zbatojnë kushtet higjieno-sanitare janë mbyllur dhe të tjera janë gjobitur. Ministria e Bujqësisë ka nisur zyrtarisht aksionin në terren për të vënë përpara përgjegjësive këto biznese. Përfaqësues nga një gamë e gjerë institucionesh kompetente për të garantuar sigurinë ushqimore, janë ndarë sot në tri grupe, me qëllim evidentimin e aktiviteteve në shkelje dhe marrjen e masave kundrejt tyre. Aksioni nisi dje në sheshin “Avni Rustemi”, ku markata në të cilën më parë tregtohej mish, ishte mbyllur paraprakisht nga Minibashkia nr.2, për t’iu nën-

shtruar rikonstruksionit me qëllim garantimin e kushteve për tregtarët. Ndërsa për dyqanet e tjera u morën masa. Zv.ministrja e Bujqësisë, Albana Zusi u shpreh se aksionet do të vijojnë deri në përmbushje të misionit, në mënyrë që çdo produkt i konsumuar të jetë i sigurt. Situata e tregtimit të mishit në këtë zonë deri më tani ka qenë tepër shqetësuese për qytetarët, pasi nuk plotësoheshin as standardet më minimale të sigurisë, duke vënë në rrezik shëndetin e konsumatorëve.

TV SCAN e ka ngritur disa herë si problematikë pikërisht këtë zonë, por marrja e masave duket të jetë tejet e vonuar në kohë.

FMN: Borxhi i Shqipërisë në rritje të shpejtë, më 2018 arrin 85% Raporti i FMN-së për një vlerësim rajonal në ekonominë në Europën Qendrore, Lindore dhe Juglindore, thotë se borxhi në shumicën e vendeve po rritet me shpejtësi. Në Shqipëri, niveli i borxhit publik do të arrijë në 85 për qind të PBB. Ja arsyet dhe si mund të ulet Blerina Hoxha

Fondi Monetar Ndërkombëtar ka dhënë parashikime tejet të zymta për ecurinë e borxhit shqiptar në 5 vitet në vijim. Duke marrë në konsideratë faktin se vetëm brenda këtij viti borxhi u rrit me gati 8 për qind të PBB, ekspertët e Fondit parashikojnë që deri në fund të vitit 2018 niveli i borxhit të arrijë në 85 për qind. Studimi është bërë në kudër të një vlerësimi rajonal për Europën Qendrore, Lindore dhe Juglindore. Borxhi në këto nivele do të thotë që shpenzimet për shlyerjen e interesave do të jenë zëri më i madh në shumicën e fondeve në buxhet.

Parashikimi

Gjatë vizitës së shtatorit, Misioni i FMN-së së bashku me qeverinë shqiptare ranë dakord për një strategji që do të çonte borxhin publik të vendit në 60 për qind në vitin 2018. Ky ka qenë një sugjerim që duhet të ndjekë qeveria shqiptare. Kjo platformë është pranuar tashmë nga ministri i Financave, Shkëlqim Cani dhe është bërë publike po prej tij. Por ekspertët në zyrat e Uashingtonit kanë dhënë një version krejt të ri për perspe-

Grafiku i ecurisë së borxhit të vendeve në zhvillim deri në vitin 2018

ktivën e borxhit shqiptar. “Borxhi publik është rritur në mënyrë të konsiderueshme që prej fillimit të krizës dhe është ende në një tendencë rritëse” thuhet në raport.

Këtë vit qeveria e re e rriti borxhin me 250 milionë euro më shumë se parashikimet e fillimvitit, vlera që nuk do të përdoren as për investime dhe as për të shlyer borxhin e mbartur. Me këtë ndërhyrje borxhi i shtetit në fund të vitit pritet të arrijë në 69 për qind të PBB-së dhe për vitin që vjen, ministri Cani ka deklaruar se do të arrijë në më shumë se 72-73 %. Duke parë këtë tendencë, FMN thotë se Serbia dhe Shqipëria do të jenë vendet me borxhin më të lartë jo vetëm në rajonin e Ballkanit, por edhe në krahasim me vendet e tjera në zhvillim.

Si mund të ulet

FMN thotë se, mesatarisht, borxhi është rritur me rreth 20 pikë përqindjeje pas krizës së vitit 2008, por në disa shtete është parë një rritje shumë më e mprehtë “Parashikimet aktuale sugjerojnë se borxhi publik do të rritet më tej në pesë vitet e ardhshme”, thuhet në raport. Por sipas të njëjtit do-

Burimi FMN

FMN duke iu referuar edhe studimeve të mëparshme vëren se borxhi përtej niveleve 25-40 për qind peshon në mënyrë të konsiderueshme në ekonomitë e vendeve dhe shndërrohet në element risku. Këshillohet ndalja e borxhit publik nëpërmjet uljes së deficiteve fiskale

kument, në më shumë se gjysmën e vendeve borxhi publik tani i kapërcen 40 për qind e PBB-së.

Nivelet e borxhit janë veçanërisht të larta në Hungari, Slloveni, Serbi dhe Shqipëri. Hulumtimet e mëparshme edhe nga institucionet e tjera, por edhe nga FMN-ja, kanë vlerësuar nivelin e borxhit publik të qëndrueshëm në vendet në zhvillim. FMN duke iu referuar edhe studimeve të mëparshme vëren se borxhi përtej niveleve 2540 për qind peshon në mënyrë të

konsiderueshme në ekonomitë e vendit dhe shndërrohet në element risku. Fondi këshillon që për të ndaluar rritjen e borxhit publik dhe për ta sjellë atë përsëri në nivele më të sigurta, deficitet fiskale do të duhet të ulen më tej.

Gjithashtu, Fondi këshillon si një mënyrë të drejtpërdrejtë për uljen e borxhit shkurtime të shpenzimeve ose rritjen e të ardhurave përmes luftës ndaj informalitetit.

Një rrugë e tretë konsiderohet edhe rritja e taksave.

Borxhi, Cani akuzon Boden për mashtrim Borxhi publik është shndërruar sërish dje në mollë sherri ndërmjet ministrit të Financave, Shkëlqim Cani dhe ish-ministrit Bode. Debatet me akuza të rënda erdhën kur ministri Cani po raportonte treguesit e buxhetit faktik 2012 në komisionin parlamentar të Ekonomisë, ku e ka akuzuar për mashtrim ministrin Bode. “Buxheti faktik ka këto devijime: Të ardhurat totale nuk u realizuan për 25.4 miliardë lekë. Të ardhurat nga tatimet dhe doganat rezultuan rreth 18.5 miliardë më pak. Shpenzimet nuk u realizuan për 20.7 miliardë lekë. Borxhi i raportuar asnjëherë nuk ka qenë i paraqitur me shifra reale, por me të është mashtruar. Më së paku një borxh prej 500-700 milionë dollarësh nuk është raportuar, dhe ky

me urdhër të vetë ish-ministrit të Financave, i cili ka falsifikuar realitetin”, - tha Shkëlqim Cani, ministër i Financave. Ndërsa Bode akuzoi qeverinë ‘Rama’ se ka rritur borxhin me 240 milionë dollarë, duke e cilësuar këtë papërgjegjshmëri. “Zoti ministër, ju nuk mund të thoni atë që ka ndodhur në vitin 2012, sepse gjunjët tuaj janë shumë të dobët për të mbajtur peshën e asaj që ke marrë përsipër. Ministria e Financave është drejtuar nga ekspertë dhe të jesh i bindur që nuk ka urdhra të ministrit në Ministrinë e Financave, urdhër aty është vetëm ligji. Të jesh i bindur që nuk ka shkelje të asnjë ligji, të asnjë rregulli dhe të asnjë morali”, - tha Bode. Ndërkohë që Cani ka vijuar me debatin: “Ti vazhdo në rrugën tënde, por mbreti

lakuriq është prapë. E shohin të gjithë, përveç teje, që po del nëpër rrugë pa e kuptuar. Ndërsa Bode vijoi kundërpërgjigjen në të njëjtën mënyrë. “Unë kam qenë dhe mbetem këtu dhe do të jem këtu dhe nuk i takoj atij grupi që ikin në mal dhe zbresin nga mali sa herë që ndryshon a bëhet interesant kursi i këmbimit i ‘exchange-ve’ private, apo çmimi i patateve në tregun e politikës”, - tha Bode. Pas debateve dhe qëndrimeve të ndryshme mbi mënyrën sesi janë menaxhuar financat publike, komisioni i Ekonomisë miratoi konsensualisht buxhetin faktik të vitit 2012.

Referuar draftit të miratuar, viti 2012 shënoi një ulje të ndjeshme të të ardhurave doganore e tatimore, ndërsa rritja ekonomike ishte në nivelin 1.6 për qind.

Të jesh i bindur që nuk ka shkelje të asnjë ligji, të asnjë rregulli dhe të asnjë morali”, - tha Bode

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

intervista

14.11.2013

7

"Qeveritë janë të interesuara për rritjen dhe zhvillimin e ekonomisë shqiptare, rritjen e investimeve dhe numrit të vendeve të punës dhe ky është një qëllim i përbashkët për të gjithë. Kjo na ka bërë të ndihemi shumë komod në marrëdhëniet tona me shtetin"

Samir Mane:

Komod në marrëdhëniet me shtetin, ja investimet tona në Bulqizë Presidenti i “Balfin Group”, Samir Mane u përgjigjet aludimeve në media dhe shpjegon se puna në minierën e kromit në Bulqizë vazhdon normalisht. “AlbChrome përfaqëson vetëm 7.4 % të prodhimit total të kromit në Shqipëri. Ku janë fokusuar investimet dhe pse do ia dalim në këtë industri të vështirë”

P

residenti i “Balfin Group”, Samir Mane është një personazh i rezervuar, por kjo nuk e ka penguar median të merret gjatë me të. Emri i tij është lakuar së fundmi për minierën e Bulqizës, por në këtë intervistë për “MAPO”-n, Mane pohon se investimet në kompaninë “AlbChrome” po vazhdojnë normalisht. Ai shpjegon ndërhyrjet që po kryhen për rivitalizimin e minierës që zotëron kjo kompani, por edhe marrëdhëniet me qeverinë aktuale dhe median.

Z. Mane, ju jeni ndër personat më me influencë në ekonominë shqiptare, e përsëri mbeteni shumë i rezervuar në shfaq jen publike. Pse një zgjedhje e tillë?

Daljet e mia në media janë të rralla dhe kjo lidhet më së shumti me detyrimet që kam karshi punës së përditshme. Kushdo që merret me menaxhim e di shumë mirë se për çfarë e kam fjalën dhe se si është e strukturuar dita e punës që dihet se kur fillon, por nuk dihet se kur mbaron. Personalisht nuk kërkoj të jem në qendër të vëmendjes, kërkoj që kompanitë e mia të jenë përherë në qendër të vëmendjes si lider në fushën përkatëse ku operojnë. Besoj se këtë e kam arritur pasi kompanitë e ‘Grupit Balfin’ janë ndër më të suksesshmet në ekonominë shqiptare, gjë që flet edhe për mua. Jam i mendimit që puna e përditshme duhet të flasë më shumë se fjalët. Daljet e mia në media kanë pas këtë interval si për shkak të një zgjedhjeje nga ana ime, ashtu edhe të kushtëzuara nga puna.

Megjithëse ju nuk dilni në media, përsëri emri juaj lakohet jo pak herë. Si do i komentoni gjithë ato shkrime për ju në media dhe si ka mundësi që nuk keni reaguar asnjëherë?

Nuk kam shumë kohë që të ndjek gjithmonë gjithçka që shkruhet apo thuhet në media, për shkak të kohës së kufizuar dhe kjo më ka bërë të jem shumë pak i ndjeshëm në këtë drejtim. Herë pas here, stafi im më përcjell shkurtimisht se çfarë shkruhet apo thuhet nga mediat dhe me çfarë tendence përmendem. E di që ka disa artikuj rreth meje që nuk janë dashamirëse, përkundrazi. Të gjithë jemi të ndërgjegjshëm që në hapësirën mediatike shqiptare ka media shumë serioze që punojnë me profesionalizëm për t’i ofruar informacio-

nin ashtu siç ka edhe nga ato janë nën nivelin mesatar. Disa media kanë pretendime mbi buxhetet e reklamave që kompanitë e ‘Grupit Balfin’ i caktojnë. Unë personalisht nuk merrem me shpërndarjen e buxheteve të reklamave, pasi kam një staf profesionistësh të specializuar për këtë proces. Janë ata që bëjnë shpërndarjen e reklamave sipas audiencës që ka çdo media e jo sipas asaj që mendojnë se përfaqësojnë.

Ka edhe nga ato media të cilat keqpërdoren nga pronarët e tyre, të cilët e mendojnë se duke hedhur baltë mbi punën e të tjerëve mund, të rriten vetë. Një kategori tjetër e shkrimeve negative karshi meje janë të frymëzuara nga biznesmenë të tjerë që kanë zgjedhur rrugën e shpifjeve për të konkuruar. Duke mos qenë dot në nivelet e ‘Grupit Balfin’ e kanë më të lehtë të paguajnë për krijimin e artikujve që sulmojnë e njollosin suksesin tonë. Duke parë një situatë të tillë me vetëm një kategori të caktuar mediash, unë nuk i kam pranuar asnjëherë presionet me shkrime dhe me qëndrime nga më të ndryshmet. Nëse do të vendosja të reagoja, të jeni të sigurt që aksesi në media nuk do të më mungonte, madje është shumë herë më i madh se i atyre që keqpërdorin energjitë e tyre dhe mediat në këtë formë. Por kjo lloj sjellje nuk më përshtatet mua dhe bizneseve të ‘Grupit Balfin’. Për më tepër mundohem që kohën time ta përdor për të krijuar vlera pozitive duke zhvilluar bizneset e mia dhe rrjedhimisht duke ofruar diçka reale për shoqërinë jo fjalë, duke i shërbyer mbi 80’000 konsumatorëve çdo ditë.

Besoni se shkrime të tilla ju kanë dëmtuar imazhin? Pse nuk i jeni drejtuar gjykatës për shkrimet që ju duken të pavërteta?

Në një pjesë të madhe të vendeve ish- komuniste fitimi dhe ngritja e kapitaleve shikohet si diçka e pamoralshme nga një pjesë e madhe e popullsisë për shkak të historisë të cilës i përkasin. Tek ne kjo nxitet edhe nga persona të caktuar. Unë jam i vetëdijshëm që sa më shumë të rritet dhe zhvillohet Grupi që unë drejtoj, aq më shumë vëmendje do tërheq. Nuk pres që kjo vëmendje të jetë e gjitha mendim pozitiv, por padyshim që do krijojë edhe keqdashjen e personave të veçantë. Për

Daljet e mia në media janë të rralla dhe kjo lidhet më së shumti me detyrimet që kam karshi punës së përditshme.

Kushdo që merret me menaxhim e di shumë mirë se për çfarë e kam fjalën dhe se si është e strukturuar dita e punës që dihet se kur fillon, por nuk dihet se kur mbaron.

Personalisht nuk kërkoj të jem në qendër të vëmendjes, kërkoj që kompanitë e mia të jenë përherë në qendër të vëmendjes

sa kohë që këto artikuj mediatik nuk përbëjnë asnjë shqetësim në zhvillimin normal të punës sime dhe nuk ndikojnë aspak ecurinë e bizneseve të mia, unë nuk kam për të shpenzuar kohë të tepërt. Jam i sigurt që për aq pak veta të cilët bien në kontakt me këto artikuj, nuk ia vlen që të reagoj në çfarëdolloj forme. Për më tepër, jam i sigurt që një pjesë e mirë e bizneseve kanë qenë pre e këtij lloj negativiteti dhe publiku, sidomos ai shqiptar, nuk është naiv që të mos e kuptojë qëllimin e këtyre artikujve.

Në fakt kjo lloj sjelljeje po dëmton vetë median, pasi gjithnjë e më shumë po bie besueshmëria dhe kjo është një sjellje me të vërtetë shqetësuese e publikut.

Si janë ndërtuar marrëdhëniet e “Grupit Balfin” me qeverinë?

Ne jemi të fokusuar tek puna jonë e përditshme, për të realizuar ato plane që do të shtyjnë përpara rritjen e kompanive të “Grupit Balfin”. Puna jonë e përditshme na lidh që të kemi bashkëpunim të vazhdueshëm me Shtetin Shqiptar, pavarësisht nëse është një Qeveri e majtë apo e djathtë. Qeveritë janë të interesuara për rritjen dhe zhvillimin e ekonomisë shqiptare, rritjen e investimeve dhe numrit të vendeve të punës dhe ky është një qëllim i përbashkët për të gjithë. Kjo na ka bërë të ndihemi shumë komod në marrëdhëniet tona me shtetin.

Shu më v ëmen dj e tërheq miniera e kromit në Bulqizë dhe aktiviteti në tërësi i AlbChrome, kompani e blerë nga ‘Grupi Balfin’ në janar të këtij viti. Si mund të përshkruhet situata, duke qenë se gjatë kësaj kohe ka pasur informacione nga më të ndryshmet?

Miniera e Bulqizës me të drejtë tërheq shumë vëmendje, pasi përfaqëson një nga industritë më të rëndësishme në vend. Nga ana tjetër

duhet që të përcaktohet nëse kjo vëmendje është në shërbim të zhvillimit të kësaj industrie apo ka si qëllim thjesht krijimin e zhurmave që nuk sjellin ndonjë dobi për askënd.

Kompania jonë zotëron, ka në koncesion, vetëm një pjesë të masivit krom-mbajtës të Bulqizës. AlbChrome përfaqëson vetëm 7.4 % të prodhimit total të kromit në Shqipëri. Aktualisht puna me investimet në minierën e ‘AlbChrome’ në Bulqizë vazhdon normalisht dhe pa ndërprerje, ndryshe nga ajo që shkruajnë disa gazeta për qëllime që i dinë vetë. Ne kemi filluar një proces rivitalizimi të gjithë minierës dhe kompanisë ‘AlbChrome’, si në aspektin menaxherial ashtu edhe përsa i përket investimeve, me synimin për ta rikthyer industrinë e nxjerrjes dhe përpunimit të kromit në nivelet më të larta që ka qenë ndonjëherë. Si hap i parë ka qenë investimi për dyfishimin e prodhimit të ferro-kromit në Elbasan dhe hapja e traverbankut të Klosit. Sipas planifikimit të investimeve, për pak ditë do të vihet në punë edhe Impianti i Pasurimit të kromit në Klos, projekt që nuk u përfundua dot kurrë më parë. Në Qafën e Buallit kanë filluar punimet dhe është parashikuar që shumë shpejt do të kemi nxjerrje kromi edhe nga aty. Në përfundim të dy javëve nga sot, ne do të fillojmë punimet teknike për pusin e thellësisë numër 9, i cili është investimi më i madh që i kryer në minierat shqiptare gjatë këtyre 25 viteve të fundit. Unë nuk mund t’i mbush mendjen, askujt por mund t’i ftoj që të ndjekin ndryshimet pozitive që po pëson miniera e ‘AlbChrome’ në Bulqizë falë investimeve dhe përkushtimit menaxherial. Industria minerare përfaqëson një biznes me tipologji shumë të vështirë, por ashtu siç ia kemi dalë të jemi të suksesshëm në të gjitha bizneset e tjera edhe këtu do t’ia dalim.

8

fokus

ditari

ngjarje e ditës Vrau për një gërvishtje makine, arrestohet i dyshuari TIRANË- Vrau për një gërvishtje makine

të riun, policia arreston pas më tepër se 8 muaj e gjysmë autorin e dyshuar të krimit, i shpallur në kërkim që në muajin janar. Besart Lataj, 28 vjeç, banues në rrugën “Siri Kodra” në Tiranë, akuzohet se në bashkëpunim me babain e tij, Sherif Lataj dhe vëllain Sebastian Lataj, kanë vrarë me armë zjarri 22- vjeçarin Erjon Lila. Ngjarja ndodhi në rrugën “Siri Kodra” më 17 janar të këtij viti, pas një konflikti mes autorit të dyshuar të krimit dhe 22-vjeçarit, pasi viktima i kishte gërvishtur makinën autorit. Policia pas hetimeve të para ngriti dyshimet

se kishte të bënte me një vrasje me paramendim dhe në bashkëpunim. Sipas policisë veç Latajt në krim dyshohet se ishte përfshirë edhe babai i autorit, Sherif Lataj, i cili u arrestua nga policia menjëherë pas vrasjes së ndodhur në rrugën “Siri Kodra”, pranë nënstacionit elektrik në periferi të Tiranës. Në ngarkim të të arrestuarit të djeshëm, Gjykata e Rrethit Gjyqësor Tiranë më datë 23 prill 2013 ka dhënë masën e sigurisë arrest me burg për veprën penale të “vrasjes me paramendim”, kryer në bashkëpunim. Pas më shumë se 8 muaj e gjysmë nga hetimi dhe kërkimi, personi i mësipërm u

arrit të prangosej dy net më parë nga Sektori i Krimeve të Rënda në Drejtorinë e Policisë së Tiranës. Incidenti ndodhi në mesditën e 17 janarit të këtij viti, pas një incidenti mes dy të rinjve, të cilët kishin debatuar për gërvishtjen e veturës së Latajt nga Lila. Më pas ky i fundit ka debatuar me Lilën dhe e ka goditur atë. Pak kohë më vonë, Lataj është kthyer bashkë me babain e tij në vendin e konfliktit dhe ka goditur me thikë 22vjeçarin nga Tirana. Ky i fundit u nis për në spital, por rrugës ndërroi jetë për shkak se kishte humbur shumë gjak nga plaga që kishte marrë me thikë.

Qeveria dhe ndërkombëtarët, bashkë kundër korrupsionit Në konferencën e parë kundër korrupsionit, ministrat Tahiri e Naço prezantohen me platforma online si pjesë të luftës kundër këtij fenomeni, ndërsa Rama tha se është sistemi ai që korrupton njerëzit. Ambasadorët: Lufta kundër korrupsionit nuk është e lehtë, duhen reforma të qarta.

Leonard Bakillari Tiranë Lufta ndaj korrupsionit, një

fenomen tepër shqetësues në Shqipëri mblodhi dje në një konferencë të përbashkët kabinetin e qeverisë ‘Rama’ dhe përfaqësuesit e misioneve të huaja në vendin tonë. Misioni i BE-së në Tiranë, në bashkëpunimin me Këshillin e Ministrave organizuan Konferencën e parë Kombëtare për Antikorrupsionin, ku të gjithë dhanë idetë e tyre për luftën ndaj këtij fenomeni, që është dhe një nga prioritetet e qeverisë. Ministri i Brendshëm, Saimir Tahiri paralajmëroi përfundimin e një strategjie të plotë për të parandaluar çdo praktikë korruptive në radhët e Policisë së Shtetit, nëpërmjet forcimit të mekanizmave të kontrollit. Ndërsa ministri i Drejtësisë tha se një nga masat kundër korrupsionit është portali online ku qytetarët denoncojnë çdo problematikë që hasin në sistemin e drejtësisë. Që në nisje të fjalës së tij, kryeministri Edi Rama konfirmoi vendosmërinë e qeverisë në luftën kundër korrupsionit, duke ndërtuar sipas tij një qasje të re. Rama tha se nuk janë njerëzit të korruptuar, por është sistemi që i kor-

rupton ata. “Në radhë të parë qëndron filozofia në këtë betejë dhe filozofia jonë është shumë e qartë, nuk janë njerëzit që e korruptojnë sistemin, është sistemi që i korrupton njerëzit. Ne ndjejmë domosdoshmërinë e një reforme të gjithanshme, në të gjitha fushat dhe planet për të bërë të mundur që sistemi të imunizohet nga korrupsioni. Nuk ka asnjë dyshim se kjo nuk është beteja ekskluzive e qeverisë, por po ashtu nuk ka asnjë ndryshim se pa lidershipin e qeverisë kjo betejë është thjesht dhe vetëm e pamundur”, tha Rama. Sipas ambasadorit të BE-së në Tiranë, Ettore Sequi, kjo konference afirmon seriozitetin e qeverisë për të luftuar korrupsionin dhe një përpjekje për të bërë efektive luftën e antikorrupsionit.

Sequi kërkoi nga të gjithë aktorët e antikorrupsionit që të vendosen politika të qarta në luftën kundër tij, pasi t’i kundërvihesh këtij fenomeni nuk është diçka e lehtë. Gjatë konferencës kundër korrupsionit, disa prej ministrave të qeverisë shprehën pikëpamjet e tyre për luftën ndaj këtij fenomeni tepër të përhapur thuajse në të gjitha nivelet e administratës shtetërore. Ministri i Drejtësisë, Nasip Naço tha se arma e fortë e institucionit që ai drejton janë denoncimet publike të qytetarëve. “Lufta kundër korrupsionit në sistemin e drejtësisë do të ketë në fokusin e saj çmontimin e murit të pandëshkueshmërisë me qasjen e katër drejtimeve kryesore, ndërgjegjësim, dekurajim, parandalim dhe ndëshkim. Si një masë e menjëhershme lançuam portalin e denoncimeve online ‘stopkorrupsionitnedrejtësi’. Ky portal mundëson çdo qytetar dhe shoqërinë civile që do të denoncojë dhe të paraqesë ankesë për çdo gjyqtar,

Rama tha se nuk janë njerëzit të korruptuar, por është sistemi që i korrupton ata. “Në radhë të parë qëndron filozofia në këtë betejë dhe filozofia jonë është shumë e qartë, nuk janë njerëzit që e korruptojnë sistemin, është sistemi që i korrupton njerëzit.

prokuror, nëpunës, Shërbim të Provës, të Noterisë, të Agjencisë së Kthimit të Pronave, pra në të gjithë sistemin e drejtësisë”, - tha ministri Naço. Ndërsa ministri i Brendshëm, Saimir Tahiri paralajmëroi një strategji të plotë që do të frenonte korrupsionin në radhët e Policisë së Shtetit. “Jemi në fazën e përpunimit të një strategjie të plotë dhe integrale për të luftuar dhe parandaluar çdo praktikë korruptive ose potencialin në çdo praktikë korruptive brenda Policisë së Shtetit. Kjo duke filluar nga një ligj i ri që reformon tërësisht Shërbimin e Kontrollit të Brendshëm dhe Drejtorinë e Standardeve në Policinë e Shtetit. Po instalojmë Linjën e Gjelbër, e cila do të funksionojë 24 orë, në 24, 7 ditë të javës, në mënyrë

që t’u japim qytetarëve mundësinë të komunikojnë drejtpërdrejt me një strukturë brenda Ministrisë së Brendshme, por jashtë Policisë së Shtetit, për të denoncuar dhe për të ndjekur sipas rrugës, ankesën e tyre për mospërmbushje ligji”, tha Tahiri. Por korrupsioni nuk është shqetësim vetëm për qeverinë shqiptare, por edhe për imazhin që vendi ynë ka në botë. Martin de la Beij, ambasadori i Holandës në Tiranë, kërkoi të dijë se cilat janë masat e qeverisë në luftën ndaj korrupsionit. “Dua të përmend gjithashtu edhe një dimension të jashtëm të korrupsionit, që është mënyra se si vende të tjera e shikojnë Shqipërinë, në mënyrë të veçantë kur flitet për investimet në vend”, - tha Martin de la Beij.

Arrestohen dy vëllezër me 400 kile hashash dhe armë TIRANË- Arrestohen në Tiranë dy vëllezër

me gjysmë ton marijuanë, si dhe armë zjarri pa leje, dy nga të cilat automatikë e dy pushkë. Operacioni u krye dje në mëngjes herët nga Sektori i Antikrimit të Organizuar i Policisë së Tiranës, që tha se kishte mundur të arrestonte dy vëllezërit Ilir e Gani Meta, përkatësisht 37 dhe 33 vjeç, banues në Kamëz të Tiranës, të dyshuar si të përfshirë në transportimin e një sasie prej 400 kilogramë lëndësh narkotike nga fshati Zall- Bastar i Tiranës, në drejtim të kryeqytetit. Sipas burimeve të policisë, gjatë operacionit u kapën dy personat e mësipërm ndërsa u bë edhe sekuestrimi i sasisë së mësipërme të lëndës narkotike, e dyshuar e llojit kanabis-sativa, si dhe ar-

restimi i dy vëllezërve Meta. Policia tha se personat e arrestuar dyshohen si posedues dhe shpërndarës të saj, ndërsa mendohet që lënda kishte destinacion kryeqytetin.

Policia tha se gjatë hetimit u arrit të përcaktohet vendndodhja e tyre si dhe më pas arrestimi në flagrancë në fshatin Pllag të komunës Zall-Bastar. Gjatë ecurisë së hetimit mbi këta shtetas u konkludua se lënda narkotike e llojit kanabis ishte e kultivuar në ambientet e banesës së tyre, e cila shërbente si laborator për rritjen, prodhimin, procesin e tharjes dhe më pas bëhej shpërndarja në zona të ndryshme në Tiranë. Po ashtu gjatë shtrirjes në kohë të këtij operacioni me posedimin edhe të informacioneve të marra në rrugë opera-

tive, shtetasit Ilir Ilir Meta iu gjetën në banesën e tij dhe 4 armë, dy prej të cilave automatike dhe dy pushkë, kapsolla detonatore, si dhe një sasi e konsiderueshme fishekësh. Policia tha se fillimisht u realizua kapja në flagrancë e Ilir Metës, i cili ishte i fshehur në një banesë në Komunën Zall - Bastar dhë më pas kapja e vëllait të tij Gani Meta, i cili u kap në Kamëz Tiranë. Ndaj dy vëllezërve u mor masa e arrestit në flagrancë për veprën penale “prodhim, shitje të lëndëve narkotike”, në bashkëpunim, si dhe “prodhim dhe mbajtje pa leje e armëve dhe municioneve”, ku lënda narkotike dhe armët u sekuestruan nga policia në cilësinë e provës materiale.

fenomeni

deklarata

Shënimet e një pelegrini shqiptar në Santiago de Compostela

Mirela Kumbaro: Librin si kulturë dhe jo thjesht si mall

Dashnor Kokonozi në librin “Santiago de Compostela” sjell dëshminë e udhëtimit të tij të pazakontë 1800 kilometra në këmbë nga Franca për të mbërritur në Compostela, vendi ku u ngrit qyteti i Santiagos dhe katedralja e tij e famshme

Ministria e Kulturës mbështet në këtë panair mendimin krijues: çmimet letrare, mendimin e jurisë, debatet dhe promovimin e ideve dhe të leximit. Sepse ky do të jetë një ndër objektivat tanë kryesorë...

Suplement/ Edicion special për panairin e 16-të të librit/ MAPO & Shoqatat e Botuesve shqiptarë

UEt press

www.mapo.al

Panairi i Librit

60% më pak tituj të rinj këtë vit 13-ta e mbarë e Sokol Ballës Gazetari Sokol Balla në bashkëpunim me UET-Press promovoi ditën e djeshme librin më të ri, “Viti i mbarë 2013”. Libri përmbledh 13 intervista të 13 personaliteteve të politikës, vendas dhe të huaj

Këtë vit Panairi i Librit i ka çelur dyert me moton “Pirateria dhe informaliteti po e vrasin librin”. E përqendruar në këtë problematikë ka qenë edhe fjala e hapjes, e mbajtur nga kryetari i Shoqatës së Botuesve, Petrit Ymeri.

“Duhet të flasim më shumë për librin, që lexuesi t’i perceptojë si instrumente të dijes dhe kënaqësisë, dhe si pjesë të pasionit e jetës sonë të përditshme. Sepse

ne kemi vite që u biem burive të alarmit. Prej kohësh një politikë e drejtë, nxitëse vlerash e standardesh, mbështetëse për librin ka qenë çështje e ditës”, - tha Ymeri në fjalën e tij. “Sot duhet të themi që një politikë e tillë është urgjente. Jemi duke përjetuar faktin e mbylljes së mjaft librarive ose pikave të shitjeve në Tiranë, në Fier e qytete të tjera.

Kriza e pagesave është duke u rënduar gjithmonë e më shumë.

Jemi në dy vite kur shitjet kanë rënë në përqindje mjaft të dukshme, 20 deri në 30 për qind...

Faqe 9

Në një kohë kur në Europë përpiqen të ulin TVSH-në mbi ebook-un, te ne kemi ende këtë tatim më të lartin në Europë me 20 për qind, një absurd që nuk kemi ditur kurrë ta kuptojmë...

10 mapo libri

speciale panairi

kronika e panairit Është çelur Panairi i 16-të i Librit me moton: “Pirateria dhe informaliteti po e vrasin librin”

Më pak libra më shumë probleme Këtë vit Panairi i Librit i ka çelur dyert me moton “Pirateria dhe informaliteti po e vrasin librin”. E përqendruar në këtë problematikë ka qenë edhe fjala e hapjes, e mbajtur nga kryetari i Shoqatës së Botuesve, Petrit Ymeri.

Ë

shtë çelur dje në Pallatin e Kongreseve Panairi i 16-të i Librit “Tirana 2013”. I shtrirë në të dyja katet e tij, me pjesëmarrjen e 94 ekspozuesve nga Shqipëria, Kosova dhe Maqedonia dhe me rreth 1086 tituj të rinj, për pesë ditë me radhë Shoqata e Botuesve Shqiptarë do t’i ofrojë lexuesit një bibliotekë gjigante, takime me autorë, promovime dhe trajtime problematikash kryesore me të cilat ndeshet sot bota e botimeve. Në ceremoninë e çeljes, e zhvilluar në sallën e konferencave, merrnin pjesë ministrja e Kulturës, Mirela Kumbaro, ambasadori i BE-së në Tiranë, Ettore Sequi, ambasadori i Shteteve të Bashkuara në Tiranë, Alexander Arvizu dhe ambasadorja e Francës, Christine Moro.

Këtë vit Panairi i Librit i ka çelur dyert me moton “Pirateria dhe informaliteti po e vrasin librin”. E përqendruar në këtë problematikë ka qenë edhe fjala e hapjes, e mbajtur nga kryetari i Shoqatës së Botuesve, Petrit Ymeri.

“Duhet të flasim më shumë për librin, që lexuesi t’i perceptojë si instrumente të dijes dhe kënaqësisë, dhe si pjesë të pasionit e jetës sonë të përditshme. Sepse ne kemi vite që u biem burive të alarmit. Prej kohësh një politikë e drejtë, nxitëse vlerash e standardesh, mbështetëse për librin ka qenë çështje e ditës”, tha Ymeri në fjalën e tij. “Sot duhet të themi që një politikë e tillë është urgjente. Jemi duke përjetuar faktin e mbylljes së mjaft librarive ose pikave të shitjeve në Tiranë, në Fier e qytete të tjera. Kriza e pagesave është duke u rënduar gjithmonë e më shumë. Jemi në dy vite kur shitjet kanë rënë në përqindje mjaft të dukshme, 20 deri në 30 për qind. Numri i botimeve gjithashtu është ulur (1086 deri sot, krahasuar me 2866 të vitit të kaluar). Motivet ekonomike të krizës së përgjithshme nuk arrijnë të shpjegojnë këtë dukuri që ka mjaft efekte të tjera, por pa dyshim është në radhë të parë një goditje ndaj dijes e kulturës, që lipset ta konsiderojmë si një infrastrukturë të vërtetë të vendit, pa të cilën nuk bëhet dot përpara. Nëse nuk ndërmerren shpejt politika publike

për të mbështetur libraritë, do të mbeten fare pak prej tyre dhe aksesi tek libri do të ulet”.

Ymeri ka shtuar se botuesit presin ato gjëra që thuhen në programin e qeverisë për librin, por edhe të dallohet roli i librit në realizimin e objektivave kulturore. Prej kohësh botuesit shqiptarë shohin dhe bëjnë krahasime midis situatës shqiptare dhe vendeve të zhvilluara përreth, ku situata nuk është rozë, por ku prapëseprapë fondet e qendrave kombëtare të librave janë marramendëse. “Tek ne, këto fonde kanë qenë të pakta ose më saktë fluide dhe aspak transparente, ato janë harxhuar mjaft herë në forma preferenciale e të panjohura. Një punë e hapur dhe transparente, një punë e programuar për kolana e projekte të mëdha e të vogla, për letërsi afatgjatë dhe që pa dyshim duhen bërë në mënyrë kolegjiale e profesionale, duhet të jenë orientime të politikave të librit. Këshilli kombëtar i librit që ka vite që nuk funksionon, madje ka vite që nuk mblidhet, do të ishte një ndihmë e madhe në skicimin dhe realizimin e këtyre politikave”. Ymeri ka shprehur në emër të botuesve shqiptarë gatishmërinë për të marrë pjesë në takimet konkrete ku përcaktohen politikat afatgjata të punës për të mbështetur leximin. “E gjithë bota e letrave sot flet për të ulur TVSH mbi ebook-un, por në Shqipëri përveç faktit të mungesës së strukturës për këtë produkt të ri libror, mungon besimi i plotë për shkak të piraterisë, dukuri e cila po mbyt prej disa vitesh botimet shqiptare dhe në raste të formës alternative, te ebook të gjithë mendojmë: a do të piratohet edhe ky produkt? Në një kohë kur në Europë përpiqen të ulin TVSH-në mbi ebook-un, te ne kemi ende këtë tatim më të lartin në Europë me 20 për qind, një absurd që nuk kemi ditur kurrë ta kuptojmë. Në programin e qeverisë përmenden trajnimet dhe dixhitalizimi i bibliotekave, por nuk thuhet asgjë për pasurimin e fondeve të bibliotekave, për bibliotekat publike, të shkollave, madje edhe të lagjeve. Padyshim duhet mbështetje për bibliotekat, madje duhet të përbëjnë një prioritet, por duhet të kuptojmë që

Panairi

Jemi në dy vite kur shitjet kanë rënë në përqindje mjaft të dukshme, 20 deri në 30 për qind. Numri i botimeve gjithashtu është ulur (1086 deri sot, krahasuar me 2866 të vitit të kaluar). Motivet ekonomike të krizës së përgjithshme nuk arrijnë të shpjegojnë këtë dukuri që ka mjaft efekte të tjera, por pa dyshim është në radhë të parë një goditje ndaj dijes e kulturës, që lipset ta konsiderojmë si një infrastrukturë të vërtetë të vendit, pa të cilën nuk bëhet dot përpara...

pasurimi i bibliotekave duke filluar nga Biblioteka Kombëtare nuk du h e t t ë b ë h e t m e ko p j e t e detyrueshme që merren në mënyrë intolerante, shpronësuese të botuesit privat, me detyrim, me dhunë nga shteti. Është i vetmi vend në Europë ku shteti me dhunën e ligjit u merr botuesve 5 kopje për çdo botim dhe pesë për çdo ribotim. Është e tepërt të kujtojmë si e ka bota jashtë nesh: detyrimi është një kopje, që shërben si kopje dokumentimi në Bibliotekën Kombëtare”, ka thënë ai.

Si një problem më vete Petrit Ymeri ka dalluar edhe librat shkollorë, universitarë. Ai e ka quajtur një revolucion apo evolucion çështjen e hapjes së teksteve alternative shkollore, por e ka quajtur edhe të gabuar praktikën që në një vend kaq të vogël sa yni, krijohet dilema në sistemin shkollor me deri në dhjetë variante për një libër, për më tepër libra të cilët hartohen çdo vit. “Ky proces mendojmë që duhet organizuar dhe vigjëluar në mënyrë profesionale,

për të rritur cilësinë e botimeve shkollore dhe për të shmangur shpenzimet, por edhe duke shmangur preferenca të ndryshme në përzgjedhjen e teksteve. Në këtë kontekst çështja e librit universitar është imediate, kontrolli i teksteve për plagjiaturë (nëpërmjet softuerëve të veçantë a me mjete të tjera) nga kompilimet që janë bërë një dukuri mbizotëruese në tregun e botimeve universitare. Autorë të njohur dhe të panjohur kompilojnë tekste, a doktoratura, duke u vënë emrat përsipër. Përfundimi: niveli bashkëkohor i dijeve të këtyre kompilimeve është i dyshimtë, por nuk është e dyshimte e ardhmja e librit: është ai që rekomandohet në universitet, pavarësisht se të tjerët, autorët origjinalë në gjuhë të huaj, kanë prapa një jetë studimesh, kur arrijnë tek libri”.

Si një nga pikat kryesore të angazhimeve të botuesve shqiptarë, kreu i Shoqatës ka përmendur angazhimin për çështjen e piraterisë dhe informalitetit, të cilat jo rastë-

speciale panairi

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

14.11.2013

11

94 ekspozuesve nga Shqipëria, Kosova dhe Maqedonia dhe me rreth 1086 tituj të rinj, për pesë ditë me radhë Shoqata e Botuesve Shqiptarë do t’i ofrojë lexuesit takime me autorë, promovime dhe trajtime problematikash kryesore me të cilat ndeshet sot bota e botimeve

Libra të rinj në Panair > Autorë shqiptarë

> Autorë të huaj

Roman Titulli: Autoportret me teleskop Autori: Besnik Mustafaj Shtëpia botuese: “Toena”

Monografi Titulli: Abdyl FrashëriJeta, veprimtaria dhe shkrimet (1839-1892) Autori: Kristo Frashëri Botimet: M&B

Roman Titulli: Rastësisht një vend bosh Autore: J. K. Rowling Përktheu: Rudi Erebara Shtëpia botuese: Dituria”

Roman Titulli: Rrezatimi Autori: Stephen King Shqipëroi: Renato Kalemi Shtëpia botuese: “Pegi”

Roman Titulli: Sende që nxirrte deti Autori: Ardian Vehbiu Shtëpia botuese: “Dudaj”

Roman Titulli: Libri i udhëtarit Autori: Izet Duraku Shtëpia botuese: “Naimi”

Roman Titulli: Vëllazëria e Pëlhurës së Shenjtë Autori: Julia Navarro Përktheu: Aida Baro Shtëpia botuese: “Dituria”

Roman Titulli: Pema e jeniçerëve Autori: Jason Goodwin Shqipëroi: Fari Laçka Shtëpia botuese: Saras

> Thanë për panairin Mirela Kumbaro:

Librin si kulturë dhe jo thjesht si mall

sisht janë edhe motoja e panairit të këtij viti. “Nuk është normale që sot në tregun shqiptar të librit janë me dhjetëra autorë të piratuar nga gjithë gjuhët e mëdha dhe nuk ndodh asgjë, nuk është normale që kemi informalitet në rritje në tregun e botimeve, duke filluar nga shtypshkrimet informale, e deri te fotokopjime masive të teksteve universitare”, ka thënë Ymeri. Nuk është normale që subjekte që kanë mbyllur veprimtarinë e tyre ligjore botuese, vazhdojnë të shtypin libra dhe të furnizojnë përsëri libraritë. Nuk është normale që persona fizikë pa asnjë lloj licence furnizojnë libraritë me tekste të tyre, kur nuk paguajnë asgjë në zyrat e shtetit. Nuk është normale që me plot organizata jofitimprurëse që në fakt janë biznese por me kostumin e OJF, botojnë libra pafund duke spekuluar me këtë status dhe duke i kaluar fitimet, gjoja në veprimtari shoqërore, duke u përjashtuar kësisoj nga detyrimet fiskale. A duhen ndryshime dhe përmirësime në ligje, në qoftë se po, le t’i bëjmë”. Sepse

kështu, sipas Ymerit, duhet të jetë diskutimi themelor: përmirësimi i standardit, rritja e tij më shumë sesa rritja e produktit dhe sasisë së titujve që hidhen në treg. Fjalë përshëndetëse për të pranishmit ka mbajtur edhe ambasadorja e Francës në Tiranë, Christine Moro. Kjo ambasadë ka qenë aktive në çdo panair libri këto vitet e fundit, por në këtë edicion programi i saj është edhe më i veçantë, sepse do të bëhet një homazh i gjithanshëm i figurës së shkrimtarit të njohur francez Albert Kamy, me rastin e njëqind vjetorit të lindjes. Pasi ka falenderuar organizatorët, Moro ka theksuar se ditën e dytë të panairit, të enjten, Jean Yves Guerin do të jetë protagonist i një aktiviteti të zgjeruar mbi krijimtarinë e Albert Camus.

Përveç kësaj në stendën e Ambasadës franceze do të ketë edhe një ekspozitë interaktive mbi jetën dhe veprën e tij. Pjesë e programit të panairit këtë vit është edhe çmimi për përkthyesin më të mirë në shqip të librave të Albert Kamy-së.

“Ministria e Kulturës mbështet në këtë panair mendimin krijues: çmimet letrare, mendimin e jurisë, debatet dhe promovimin e ideve dhe të leximit. Sepse ky do të jetë një ndër objektivat tanë kryesorë.

Nuk dua të kthej këtë mikrofon në podium të programit politik të Ministrisë së Kulturës, sepse kjo është skena e librit dhe e krijuesve të tij, por do të shpreh publikisht angazhimin për një tryezë të posaçme të parashikuar për librin si kulturë dhe jo thjesht si mall. Dhe po këtë vëmendje e kemi edhe ndaj piraterisë e pronësisë intelektuale, për të cilën Ministria e Kulturës sapo ka ndërmarrë një kantier të parashikuar duke patur parasysh nenin 73 të MSA-së, pronësia intelektuale, industriale dhe tregtare”, ka thënë ministrja Kumbaro.

Aleksandër Arvizu:

Vjedhja e të drejtës së autorit, krim që duhet ndëshkuar Dua të flas për mbrojtjen e pronësisë intelektuale. Është me të vërtetë problem jo vetëm për Shqipërinë, por për të gjithë botën. Ajo që ndodh me dhunimin e pronësisë intelektuale është në fakt vjedhja. Është krim, i privon njerëzit nga ajo që është e drejta e tyre, nga e drejta

e autorit. Është gjithashtu inkurajuese që kjo qeveri është e angazhuar që të luftojë krimin në forma të ndryshme”,- deklaroi Arvizu. Ai theksoi vlerën e përkthimit, i cili mundëson leximin në gjuhë të ndryshme të veprave të ndryshme.

Gjithashtu Arvizu shpjegoi se ambasada amerikane ka ndërtuar tri kënde në Tiranë , Vlorë dhe Kukës, ku ofron libra dhe internet falas.

Ettore Sequi:

Vëmendja jonë ndaj piraterisë “Komisioni Europian po tregon vëmendje të veçantë sa i takon zbatimit të legjislacionit shqiptar për të drejtën e autorit dhe standardeve për të drejtën e autorit në Shqipëri, kjo në kuadër të angazhi-

meve që ka marrë qeveria shqiptare dhe që rrjedhin nga Marrëveshja e Stabilizim- Asociimit me BE-në, e cila hyri në fuqi në vitin 2009. Edhe këtë vit në Progres-Raportin e Komisionit Europian për vitin 2013 për Shqipërinë u theksua shqetësimi se duhen bërë hapa të mëtejshëm edhe më të mëdhenj për të siguruar zbatimin efikas të të drejtave të pronësisë intelektuale dhe industriale. Në këtë sallë kemi ekspertë që vijnë nga Bashkimi Europian me një mision disaditor në Shqipëri, ekspertë që merren pikërisht me fushën e të drejtës së autorit, pra pronësinë intelektuale dhe industriale. Gjatë kësaj jave ata do të bëjnë një vlerësim të legjislacionit shqiptar të kësaj fushe, por edhe të zbatimit të tij. Në fund ata do të japin edhe rekomandimet përkatëse”.

12 mapo libri

speciale panairi

fenomeni Dashnor Kokonozi në librin “Santiago de Compostela” sjell dëshminë e udhëtimit të tij të pazakontë 1800 kilometra në këmbë nga Franca për të mbërritur në Compostela, vendi ku u ngrit qyteti i Santiagos dhe katedralja e tij e famshme

Shënime pelegrini Dikur midis hapave të rëndë a të lehtë, të kujdesshëm a tinëzarë, hapave të trembur e atyre që duan t’i peshojnë sa më pak tokës u përpoqa të shquaj hapat e një shqiptari, ato të peshkop Pjetër Budit. Katërqind vjet më parë ai ishte nisur në Kompostelë për arsye fort më të përshpirtshme se të miat…

Shkrimtari Dashnor Kokonozi i ndoqi një copë herë të gjatë hapat e Peshkopit pa e ditur me siguri se në katërqind vjet ishte shqiptari i dytë që nisej më këmbë drejt Compostela-as, vendit ku është ngritur qyteti i Santiagos dhe katedralja e tij e famshme. “Historia mbase do të flasë edhe për shqiptarë të tjerë, - shkruan Philip Demarque president i shoqatës ‘Miqtë e Kompostelës’ për Francën e Veriut. Por Dashnor Kokonozi është padyshim i pari që u ul e shkroi librin ‘Santiago de Compostela’ (Botimet ‘Çabej’), si dëshmi e këtij udhëtimi të jashtëzakonshëm”.

“Nuk di shumë gjëra rreth historisë shqiptare të asaj rruge. E vetmja gjë e sigurt është se para meje ka udhëtuar Pjetër Budi”, - thotë autori. Budi nuk la asnjë shënim nga ai udhëtim 18- mujor në “Fushën e yjeve”, ndaj libri i Kokonozit është dhe një guidë për të gjithë ata shqiptarë që me siguri pas leximit të tij do të kenë dëshirë të bëhen pjesë e atij udhëtimi, që siç thonë tekstet e vjetra dhe vetë pelegrinët, nisu pa frikë sepse do jesh nën bekimin e Shën Jakut. “Në momente pasigurie ose rreziku të gjithë pelegrinët janë të bindur se është Shën Jaku që u vjen në ndihmë”,thotë Kokonozi. E në një moment të tillë edhe ai kishte bindjen se kishte qenë Shenjti që i kishte ardhur në

ndihmë. Histori të tilla rrëfehen shumë në librin e Kokonozit. Duken gati-gati mistike. Andaj libri “Santiago de Compostela” i shkrimtarit Dashnor Kokonozi nuk është nga ata libra që lexuesi i merr një herë në dorë pa patur kureshtje t’u kthehet sërish. Përkundrazi, është një libër që ke dëshirë t’i kthehesh herë pas here leximit për të kuptuar psenë. Pse prej një mijë vjetësh, njerëz nga të katër anët e botës nisen në këmbë drejt Santiagos? “Është pikërisht pyetja që nuk këshillohet t’i bëhet askujt”, - thotë Demarque në prezantimin e librit, sepse secili ka shtysat e tij të thella e intime. E në kërkim të përgjigjeve ‘vrapon’ t’i shkosh deri në fund leximit. Ndoshta pas atyre 1800 kilometrave rrugë Kokonozi e ka një përgjigje. Por deri në fund të udhëtimit lexuesi është rrëmbyer aq shumë nga aventura e udhëtimit sa i duket se po ecën bashkë me autorin. Ndjen ankthin

“Dikur, shumë prej pelegrinëve nuk ktheheshin më, por kjo nuk i pengonte të tjerët të niseshin përsëri, duke e shndërruar atë rrugë në një botë paralele, gjithnjë në lëvizje, ku bashkëjetojnë në harmoni kultura, gjuha dhe popuj të ndryshëm.”

Kamy në dimensionin dixhital “Viti Kamy” që ka shenjuar jetën kulturore të Francës, kryqëzohet këto ditë me Panairin e 16-të të Librit në Tiranë në stendën e Ambasadës franceze, që dhe njëherë tërheq me arredimin e saj unik dhe pse elementi më i veçantë fshihet brenda saj. Fshihet dhe zbulohet me shpejtësinë që teknologjia ofron. Një ekspozitë dixhitale dhe interaktive qëndron e hapur që prej ditës së parë të panairit. Nuk ka rafte, togje me libra, fletë të zverdhura gazetash në korniza, dorëshkrime apo letra, albume fotosh nga jeta e shkrimtarit të madh francez Albert Kamy, përkthyer edhe në shqip. Janë pesë postera ku jeta e shkrimtarit-filozof, nisur 100 vjet më parë, ndahet po në aq periudha. Në secilën prej tyre janë fotot, jetëshkrimi, pjesë audio ku lexohen pjesë nga librat e tij dhe vetë librat që janë krijuar gjatë atyre viteve. Mjafton të keni një smartphone, apo ipad të shkarkoni aplikacionin Institut français Albert Camus, të zgjidhni gjuhën e pastaj thjesht të vendosni pajisjen tuaj elektronike pranë kodeve QR dhe menjëherë do keni

në ipad ose smartphone materialet që ndodhen pas këtij barkodi, që mund të jetë jetëshkrim, foto, artikuj gazetash, materiale video dhe madje edhe veprat e Kamysë në frëngjisht (personat e pranishëm në këtë stendë do ju japin gjithë udhëzimet e nevojshme). Në fund të këtij turi virtual mund të shkrepni dhe një foto tuajën në stendën franceze që

këtë herë është më e dixhitalizuar se kurrë, por jo më e ftohtë prej kësaj, përkundrazi. “Duam të kemi sa më shumë vizitorë, është kënaqësi për ne dhe kushdo do marrë shpjegime të personalizuara si guidë e nevojshme për këtë ekspozitë dixhitale”, thotë përgjegjësi i Misionit Kulturor të Ambasadës franceze në Tiranë, Yvan Leger duke prezantuar ekspozitën, një projekt shumë i kushtueshëm.

Versioni shqip i ekspozitës është një prodhim i përbashkët i Institut français të Parisit dhe Ambasadës Franceze në Tiranë. Për sa i përket skenografisë janë kujdesur Kujtim Çashku, i Akademisë “Marubi” dhe Ilirjan Cane me ekipin e tij. Librat fizikë të Kamysë do shiten para Pallatit të Kongreseve për të gjithë vizitorët nesër në orën 9:00, ndërkohë që të shtunën në 13:00, pranë stendës do të bëhet ndarja e çmimit për përkthyesin më të mirë nga frëngjishtja në shqip të librave të Kamysë, për të cilin janë në konkurrim Saverina Pasho, Dhurata Shehri, Fatos Baxhaku, Parid Teferiçi dhe Arta Marku.

dhe panikun teksa shkel në rrugë të panjohura, dhimbjen e këmbëve që janë bërë plagë nga udhëtimi i gjatë, shijon bukuritë e rralla të kishave, bashkohesh, ndahesh e ribashkohesh përgjatë atij udhëtimi me njerëz me histori nga më të pabesueshme e në fund të ditës tek bie mbrëmja nis e kërkon një strehë për të kaluar natën. “Dikur, shumë prej pelegrinëve nuk ktheheshin më, por kjo nuk i pengonte të tjerët të niseshin

përsëri, duke e shndërruar atë rrugë në një botë paralele, gjithnjë në lëvizje, ku bashkëjetojnë në harmoni kultura, g juha dhe popuj të ndryshëm.” Duke ecur kësaj rruge të njëjtë, të gjithë përjetojnë emocione të veçanta, e thotë ai që e ka përshkuar dhe përjetuar atë, dhe e njëjta gjë ndodh edhe me lexuesit. “A thua do të mund t’i shkojmë deri në fund këtij udhëtimi?! A do ta gjejmë në fund të udhës sonë përgjigjen?

Grepi.al: ku mund të ‘peshkoni’ libra online Të gjithë, në mos përdorur, kemi dëgjuar për amazon dhe ebay, platformat ku mund të blesh gjithçka, përfshirë dhe librat. Që nga shtatori, një platformë e ngjashme flet shqip, ashtu si dhe botimet që mund të blihen aty online. Grepi.al, drejtuar nga Ylli Panariti, ka një stendë të vetën në Panairin e 16-të, ku reklamon platformën që kushdo e gjen duke shkruar grepi.al në një faqe të sapohapur të motorëve të kërkimit. “Kemi bashkëpunim me tetë shtëpi botuese. Për dërgesat bashkëpunojmë me Postën Shqiptare, e cila i dërgon si brenda Shqipërisë dhe jashtë saj. Nëse porosia bëhet nga Tirana, brenda ditës libri është në derën e porositësit, por edhe nga qytetet e tjera koha është shumë e shkurtër”, sqaron Fadion Dashi, i cili shton që dërgesat bëhen në çdo cep të botës, sigurisht jo për produktet që mund të jenë me përma-

sa të mëdha, por librat mund të dërgohen kudo. Kostoja e këtij shërbimi është 150 lekë brenda qytetit dhe rreth 200 lekë për në qytetet e tjera, por ndërkohë porositësit kanë mundësinë nëpërmjet këtij portali të përfitojnë nga uljet e vazhdueshme që administratorët e tij bëjnë për blerësit.

“Ne kemi shumë promocione, në panair për shembull, po ofrojmë kuponë, me të cilët çdo përdorues përfiton 20 për qind ulje për çdo libër dhe nëse porositen disa libra, kostoja e dërgesës mbulohet disa herë. Ka pasur raste kur kemi pasur promocione më të mëdha, me 99 për qind ulje. Kjo fushatë ka zgjatur një javë”. Mjafton një kartë krediti ose debiti për të kryer blerjen online, e cila realizohet nëpërmjet bashkëpunimit që ky portal ka me “Raiffeisen Bank”, veprime të siguruara nga Trustwave.

speciale panairi

uet press

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

14.11.2013

13

Gazetari Sokol Balla në bashkëpunim me UET-Press promovoi ditën e djeshme librin më të ri, “Viti i mbarë 2013”. Libri përmbledh 13 intervista të 13 personaliteteve të politikës, vendas dhe të huaj, personazhe që në njëfarë mënyre shënuan rotacionin e pushtetit në vitin 2013.

Një vit, që Balla e quan të mbarë për politikën dhe demokracinë shqiptare

13-ta e mbarë e Sokol Ballës

O

ra 13:00 e datës 13 nëntor i vitit 2013, do të dukej një kohë për t’iu druajtur ose më së paku për t’iu shmangur nisur nga besëtytnitë pagane që e kanë cilësuar me misticizëm si numër të mbrapshtë. Por jo për gazetarin Sokol Balla, i cili vendosi të mbledhë miq, politikanë, gazetarë e akademikë pikërisht në këtë orë për promovimin e librit të tij “Viti i mbarë 2013”, një libër ku autori e ka argumentuar vitin në të cilin jetojmë si të mbarë për politikën shqiptare.

Rotacioni politik, e majta e ribashkuar, qeverisja e re, balanca e institucioneve, lidershipi i ri dhe ‘Rilindja’, debati i brendshëm demokratik brenda Partisë Demokratike, janë temat kryesore të këtij libri që përmban 13 intervista të 13 personaliteteve të politikës, vendas dhe të huaj.

Fatos Nano, në intervistën ku shpalli kandidaturën e tij si president, Ilir Meta me sinjalet e para të aksionit të tij të ri politik, Bujar Nishani në intervistën e tij një javë pasi u zgjodh president, mesazhet e ish-ambasadorit të SHBA-së, Withers për shqiptarët, Philip Reeker nga Departamenti amerikan i Shtetit, intervista e parë e Arvizu-t si ambasador në Tiranë, Sali Berisha me intervistën e tij të fundit si kryetar i PD-së, Astrit Patozi me shpërthimin e tij në korrik 2013, Lulzim Basha me intervistën e parë si kryetar i PD-së, Linda Rama, në përgjigje të akuzave kundrejt saj, Edi Rama me intervistën e parë si shef i qeverisë, Toni Bler, ishkryeministri britanik, hero për shqiptarët e Shqipërisë dhe Kosovës, i cili në njëfarë mënyre ishte kumbari konceptual apo ndërkombëtar i dishepullit të tij, kryeministrit të ri të së majtës shqiptare, Edi Rama; këta janë disa nga personazhet që Balla i falënderon publikisht në librin e tij e të cilët ishin të pranishëm në promovim. Nuk mungonin në ceremoni ambasadori i SHBAsë, Alexander Arvizu, ambasadori i Mbretërisë së Bashkuar, Nicholas Cannon, ministrja e Arsimit, Lindita Nikolla, politikanë të njohur si Paskal Milo, Ben Blushi, Petro Koçi, Arben Malaj, Pandeli Majko, Fatmir Xhafaj. Të pranishëm ishin gjithashtu edhe figura të

opozitës si Sokol Olldashi, Astrit Patozi e Majlinda Bregu. Çili: Në 2013-ën fitoi “Top Story” ndaj “Opinionit”

Për botuesin e UET-Press dhe njëherazi autor i parathënies së librit “Viti i mbarë 2013”, Henri Çili, ky libër ka ngritur pyetjen nëse 2013-ta do të jetë vit i mbarë për shqiptarët. “Është vit i transformimit të rëndësishëm, rotacionit të pushtetit, mbyllja e një faze politike dhe hapja e një tjetre, fillimi dhe mbarimi i disa karrierave apo pozicioneve të rëndësishme në shoqërinë shqiptare. Libri ka 13 intervista, shënime dhe anekse përkatëse me shumë spec dhe interes gazetaresk mbi kontekstet e këtyre 13 intervistave, që siç e ka shprehur ai vetë, nga ngjarjet e personazhet që shënuan rotacionin e pushtetit në vitin 2013 në 13 intervista. Sidomos gjatë 4 viteve të fundit sfera publike dhe mediatike u nda qartësisht, gazetarët u bënë pjesë e kësaj ndarjeje dhe në epilog të kësaj ndarjeje mund të them se fitoi ‘Top Story’ kundrejt ‘Opinionit’, megjithëse unë vetë isha pjesë e ‘Opinionit”, - u shpreh Çili, duke përgëzuar edhe njëherë zakonin e krijuar nga Balla për të dokumentar gjërat më të rëndësishme të profesionit të tij nëpër vite e duke i besuar Shtëpisë Botuese UETPress për këtë.

Balla: Libri, një reflektim përtej 23 qershorit

Vetë autori Balla u shpreh i vetëdijshëm se titulli dukej provokativ dhe disi përjashtues e për pasojë mund të paragjykohet. Por për fat, këta të fundit janë të paktë, tha Balla. “Ndryshe nga shumë kolegë, kam pasur bindjen se do të ishte vit i mbarë për Shqipërinë. E tregoi mënyra sesi shkuan zgjedhjet, më të mirat dhe të qetat deri tani, e treguan zhvillimet nga zgjedhja e Presidentit në qershor të 2012-ës, se e vetmja rrugë do të mbetej rotacioni pas 8 vitesh të vrullshëm me gjëra të mira dhe pashmangshmërisht edhe me gabime. Disa prej tyre të rënda, jo se ishin gabime, por se shpërfillën kritikat dhe opinionin e gjerë publik, por paradoksalisht ndonjë prej atyre të cilësuara gabime, siç ishte zgjed-

Viti rezultoi i mbarë për të majtën e ribashkuar dhe qeverisjen e re, një gërshetim i entuziazmit të të rinjve me balancën tradicionaliste, që shpresoj shumë të mos lejojë gabimet e vjetra si në të shkuarën, pasojat e të cilave i paguajmë të gjithë.

hja e njëanshme e Presidentit të Republikës, sot rezulton diçka e mirë, pasi mazhoranca e fortë parlamentare ka një president jo të dalë prej saj, një kryeprokuror jo të saj, një kryetar kontrolli shteti jo të sajin, pra në vend në vitin 2013 pavarësisht gjithçkaje kemi një balancë institucionesh. Viti rezultoi i mbarë për të majtën e ribashkuar dhe qeverisjen e re, një gërshetim i entuziazmit të të rinjve me balancën tradicionaliste, që shpresoj shumë të mos lejojë gabimet e vjetra si të në shkuarën, pasojat e të cilave i paguajmë të gjithë. Paradoksalisht dhe jo më kot në libër i kushtoj një kapitull të tërë Partisë Demokratike, viti rezultoi i mbarë edhe për të. PD mbylli përfundimisht një cikël për të hapur një i ri, ashtu si në PS në vitin 2005, tashmë në krye të saj janë hapur hapësira për një lidership të ri, por më e rëndësishmja përkundër të gjithë skepticizmit në gjirin e kësaj partie rilindi debati i brendshëm demokratik”,shpreh Balla.

Më shumë sesa një dëshmi, ai e quajti librin një reflektim personal për të gjithë atë që ndodhi më 23 qershor, por edhe përtej saj. Duke bërë batuta me të pranishmit, Balla u shpreh se e kishte pasur të vështirë të zgjidhte ngjyrën e kravatës, pasi do të haste në interpretime të ndryshme politike. “Në modë është lejlaja, por Rilindja na e rrëmbeu këtë vit. Në modë është edhe bluja, por po ta vija, do të ngjallja keqkuptime, po të vija të kuqen, do të thoshin që Sokol Balla ka nisur të ecë më shpejt. Ndaj zgjodha ngjyrën e gjelbër. Por në Shqipëri ngjyrat paragjykohen shpejt dhe me siguri Alex Arvizu do të thotë se Balla e ka vënë kollaren e gjelbër në solidaritet me protestuesit e djeshëm përpara Ambasadës amerikane. Kjo për të treguar se sa e rëndësishme është që të gjithë pra gjykohen jo vetëm nga aksionet që bëjnë sot, por edhe nga ato që kanë ndodhur dje”. Duke e theksuar edhe njëherë debatin e fortë për çështjet e armëve kimike të Sirisë, që me gjasë do të çmontohen në Shqipëri, ky moment mund të shërbejë si moment reflektimi për politikanët për të mos përsëritur të njëjtat gabime, siç janë shpërfillja e opinionit, arroganca në vendimmarrje, mungesa e transparencës dhe debatit publik.

14

Opinione & Editoriale

Blog & Ide

OpEd

Nga Bujar Kapexhiu

Opinione dhe Editoriale

Maks Velo, zëri i atij që klith në shkretì B etonizimi i demokracisë”, i artistit arkitekt Maks Velo është një libër tronditës.

Tronditës në kuptimin parësor, por kam prirje të besoj edhe në kuptimin filozofik kur ky lidhet me kategorinë e “së shenjtës”. Në fakt, për filozofin gjerman Rudolf Otto, eksperienca e së shenjtës është një ndërthurje e bukur ndërmjet tronditëses (tremendum) dhe magjepsëses (fascinans) dhe Velo na bën të përjetojmë edhe këtë përmasë gati mistike në librin e tij. Ja si shprehet duke iu referuar një vizite në Gjermani: Duke vizituar ngadalë të dy vilat, një ndjenjë hyjnore më pushtoi. Dhe aty kuptova përse thuhet: Zoti mishërohet tek Njeriu. Ata, arkitektët e mëdhenj, janë mishërimi i Krishtit në organizimin e botës, janë natyra në organizimin e saj më të lartë. Dhe arkitektët e paaftë dhe të korruptuar, janë mishërimi i djallit në shoqërinë njerëzore.

Faktin që libri është tronditës e dëshmon ndoshta edhe diçka tjetër: në promovimin e librit nuk kishte me bollëk prani që mund t’i parashkruhet kategorisë së arkitektëve, artistëve apo politikanëve, përveç kryeministrit Rama. Përgjigjen e kësaj mungese të dalluar e jep vetë Velo në libër: ne shqiptarët nuk e duam të vërtetën!

Para 10 vitesh, kur pata lexuar “Kohë antishenjë” të Maks Velos, rifitova ndjesinë e kënaqësisë që të jep leximi i mirë për letërsinë shqipe, ndjesi që në leximet e botimeve letrare të pas ‘90-ës më ishte venitur disi. Velo arrin, nëpërmjet atij libri, të sjellë jo vetëm të vërtetën lakuriq të persekutimit komunist, por më shumë se aq mjerimin moral të kolegëve dhe njerëzve të tij më të afërt.

Dashurinë për njerëzit e afërt njeriu ka një tendencë ta shenjtërojë dhe sigurisht që edhe zhgënjimi prej tradhtisë së saj është tejet i madh.

Diku nga përmbyllja e librit “Kohë antishenjë”, Velo dëshmon edhe për një indiferencë të madhe, që ai e shikon me dhimbje, e që ka të bëjë me persekutorët e tij që tashmë janë bërë “demokratë” e kanë shumë pushtet politik. Ai libër është si parathënie e librit “Betonizimi i Demokracisë”.

Ky libër është i aftë të përmbledhë artin, mendimin dhe mesazhin, komponentë të shprehur në një

koment

Albert P. Nikolla

ndërlidhje perfekte strukturimi dhe ndjenje. Artikujt e përmbledhur përmbushin njëri-tjetrin plot art si gurëzat e vegjël në një mozaik. Velo është kthyer, prej shumë kohësh tashmë, në një “zë që klith në shkretì”. Nuk ka hapësirë të jetës publike dhe artistike ku të mos ketë zërin e tij si një kumbonë që lajmëron vëmendje, kujtesë, kujdes, reflektim dhe kthim. Kthim bash në kuptimin që i jep Gjon Pagëzori ( “ai që klith në shkretì” Ungjilli i Lukës.

3. 1-6) si kthim në rrugën e Zotit. Po ta lexojmë në vijim pjesën e Ungjillit ku përdoret shprehja në titull, shikojmë se ndoshta Velo është fr ymëzuar pikërisht aty për mesazhin e këtij libri. Ja si vijon Ungjilli: Zëri i atij që klith në shkretì / përgatitni udhën e Zotit; / Rrafshoni shtigjet e tija! / Çdo luginë le të mbushet, / çdo mal e kodër le të ulet; / udhët e shtrembra le të bëhen të drejta / e ato gropa-gropa le të bëhen të rrafshëta / E çdo njeri do ta shohë shëlbimin e Hyjit.

Velo kërkon pikërisht këtë gjë në libër. Prishje kullash të shëmtuara; prishje ndërtesash pa leje; pastrim rrugësh nga fenomeni i “barbarisë së barakave”, heq jen e bustit të dhunuesit të Tiranës. Dhe të gjitha këto në sajë të kurajës qytetare për mbrojtjen e të mirës së përbashkët.

Kaq e thellë është tek Velo “e mira e përbashkët” saqë ajo është kryefjala e librit. Velo e di shumë mirë se midis arkitekturës dhe shpirtit të një populli ka një lidhje të fortë. Kjo gjë e trishton shumë sepse shëmtia e madhe që ka pllakosur në Shqipëri nuk është një e keqe vetëm në vetvete, ajo e ka burimin tek “arkitektura e shëmtuar shpirtërore” e një klani të korruptuar arkitektësh, ndërtuesish e politikanësh të korruptuar: Shkolla shqiptare e arkitekturës vazhdon të jetë e çoroditur, e disekuilibruar dhe tronditjet e saj konceptuale dhe morale janë arsyeja e pjesëmarrjes

së arkitektëve në masakrën urbane të Tiranës dhe Durrësit.

Ashtu si arkitekti antropolog Erwin Panowsky që ka bërë një ndër studimet më interesante se si lidhet shpirtërorja me arkitekturën, Velo dëshmon nëpërmjet librit se në shkatërrimin e qyteteve dhe rrugëve të Shqipërisë ka një reflektim të mendësisë osmane: Në arkitekturën dhe urbanizimin e Tiranës reflektohen tërë mungesat profesionale dhe etike, tërë vetitë e fshehura barbare dhe primitive të kodit oriental osman.

Velo gjen edhe të bukurën e mbrojtur në arkitekturën shqiptare dhe vlerëson përpjekjet për ta ruajtur atë dhe kërkon që këta shembuj të mbështeten e nxiten në mënyrë që të mbetet gjallë shpresa: Dhe s’ka se si të mos ndodhë që prapë, arkitektët e huaj të ngrenë korpusin më të arrirë artistikisht dhe funksionalisht. E kam fjalën për Katedralen Katolike. Është i vetmi volum me kërkesa dhe arritje plastike që po ravijëzohet në Tiranë.

Një gjetje shumë interesante e librit është edhe paraqitja me përvujtëri e mesazheve dhe referimi ndaj përvujtërisë si çelës për të kuptuar të vërtetën. “Madhështinë” idiote që përpiqen disa ndërtues ta paraqesin me rritjen e numrit të kateve, Velo e shikon pikërisht te të moskuptuarit e faktit se tek përvujtëria qëndron madhështia: Tek modestia qëndron madhështia e popujve europianë. Tek babëzia qëndron rënia e popujve të paformuar.

Ajo që nuk bashkëndaj me librin është dëshpërimi i Velos për pakthyeshmërinë e dëmit të shkaktuar nga tërbimi i të korruptuarve. Unë mendoj se dëmi mund të jetë i kthyeshëm. Duhet vullnet i fortë politik që e bukura të bëhet e pranishme.

Kur kam lexuar “Ndërgjegjja e g j y mt u a r e s h q i p t a r ë ve” t ë Kadaresë, kam reflektuar thellë me veten mbi mangësitë personale për të dhënë një kontribut sa më të vlefshëm për vendin. Mund të thuhet me plot gojën se Maks Velo është një ndërgjegje e pastër e pagjymtuar shqiptare.

Po e përmbyll me një ndër mesazhet më të goditura të librit: Ne duhet të kemi respekt për territorin pasi ai është si Katedralja e çdo populli; le të futemi brenda e të falemi në gjunjë.

Në çdo hap

Posta e redaksisë gazetamapo@gmail.com

Zëri i Bashës dhe protesta dinjitoze e opozitës Naim Zeqiri

N

jë protestë kjo modeste për nga përmasat, po s’do të thotë se në çdo rast përmasat e protestës patjetër përcaktojnë edhe atë se sa ajo mund të jetë e suksesshme.

Filloi e qetë e me një shëtitje me çadra nëpër asfaltin e lagur nga një shi gjithashtu i qetë. Në sfond dëgjohej muzika nga “qendra e zërit” dhe zëri me intonacionin tipik të një moderatori të radioje, duke na dhënë kështu një pamje e cila rrezatonte, ndonëse në një ditë të vranët, një atmosferë dinjitoze qytetarie. Këtë ritëm ndoqën edhe oratorët që i paraprinë fjalimit kryesor të Bashës, me fjalime të shkurtra e me intonacion të përshtatur mirë ndaj kontekstit të dhënë paraprakisht nga organizatorët.

Fjalimi i Bashës qe kulminacioni i kësaj proteste por jo edhe pjesa më e realizuar e saj, natyrisht gjithnjë sipas meje. Organizatorët kishin gabuar kur kishin vendosur që pjesa kulminante e protestës të ishte e një karakteri shpërthyes, përkundër natyrës së butë të Bashës, profilit të tij të moderuar politik dhe ritmit të shtruar të protestës. Kjo i shkon Berishës por jo Bashës i cili këto raste do të duhej t’i përballonte më shumë me gjuhën e trupit dhe me një intonacion akuzues por jo edhe me ngritje të sforcuar të zërit, përveç tjerash edhe pse këtë sija lejon performanca e dobët e zërit të tij. Fjalimet shpërthyese do të ishin njëfarë vazhdimësie me fjalimet e Berishës mirëpo unë mendoj se kjo vazhdimësi e paraqitjes publike, por as vazhdimësia e një lidershipi politik si ai i Berishës, s’është e dobishme as për Bashën dhe as për Partinë Demokratike.

Ngjirja e shpejtë e zërit të Bashës zbehu përshtypjen e fortë që do të linte intonacioni akuzues i një zëri jo fort të lartë po i pandërprerë dhe i pangjirur. Ka edhe një gabim, për të cilin desha të flas, e që të gjithë politikanët, si dhe të gjithë njerëzit e tjerë, që kur flasin publikisht për vlerat e bankënotave i emërtojnë me numra dhjetë herë më të mëdhenj(p.sh. 100 për 10), ashtu si është bërë zakon në stilin bisedimor. Është përgjegjësi e të gjithëve, aq më parë për njerëzit e arsimuar, që kur flasin për vlera numerike gjithnjë dhe në çdo rast të jenë të saktë.

Edhe Basha zgjodhi të thotë njëzetmijlekësh për dymijlekësh.

Hiperbolizimi i vlerave numerike të parasë, si një formë e shpeshtë e pragmatizmit gjuhësor të politikanëve dhe zyrtarëve të institucioneve, s’është mënyra më e mirë për lënë përshtypjen e dëshirueshme, përkundrazi, kështu pasqyrohet një masë komprometuese e injorancës.

Përgjithësisht unë jam dakord me ato që z.Lela shkruan në këtë shkrim, por komenti im është më shumë koment i një njeriu që s’do t’ia dijë fort se sa u pëlqen kritika e tij atyre që kritikon. *koment për shkrimin Protesta e opozitës, një fitore si e Bashës.

op-ed

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

14.11.2013

15

Ajo që po ndodh sot në Shqipëri e ka vënë kryeministrin në pozitë të vështirë edhe me qytetarët, edhe me aleatët. Ai nuk është lideri që ngjall besim. Ai merr vendime që nuk u del dot për zot dhe qytetarët e tij informohen për to nga mediat e huaja. Ai është një kryeministër i majtë që ndalon importin e mbetjeve urbane dhe kërkon futjen e armëve kimike. Ai është kryeministri që nuk i jep dot përgjigje pyetjes se përse Shqipëria duhet të marrë përsipër një mision të tillë kur shumë vende të tjera e kanë refuzuar...

Të bëhesh lider nga armët kimike S

hqipëria është rikthyer në vëmendjen e mediave botërore si vendi ku do të depozitohen e më pas do të eliminohen armët kimike siriane të shkatërrimit në masë.

Opinioni publik është tronditur nga një lajm i tillë, ndërkohë që qeveria shtyn ditët duke i bishtnuar përgjegjësisë më të madhe në raport me qytetarët e saj. Kryeministri Rama, në stilin e tij të menaxherit dhe jo të një lideri politik që merr vendime, po tërheq zvarrë ankthin e qindra mijëra shqiptarëve që kanë të drejtë të dinë se çfarë është vendosur për ta. Gjuha evazive e kryeministrit që flet për detyrime ndaj aleatëve dhe SHBA në veçanti, që tregon se kush e ka çliruar Kosovën dhe kush na ka mbështetur për t’u anëtarësuar në NATO, që deklaron se do të ishte në protestë po të mos ishte në krye të qeverisë, që thotë se i kanë kërkuar diçka që nuk përbën rrezik por nuk arrin të artikulojë se çfarë, e ka shumëfishuar pasigurinë e qytetarëve për të ardhmen e tyre. Një kryeministër që e manifeston hapur ngërçin dhe pavendosmërinë e tij përpara popullit, mbjell vetëm dyshime dhe ankth. Shqiptarët po e mësojnë nga mediat e huaja çfarë është vendosur për ta, duke u ndjerë edhe ata si mbetje kimike në raport me qeverinë e tyre. Kjo situatë absurde, ku lajmi i vendimmarrjes mbërrin nga jashtë dhe kryeministri hesht, po e kthen këtë të fundit nga Edi kimiku

në Edi komiku. Sepse situata bëhet vërtet tragjikomike kur sheh shefin e qeverisë që deklaron paradite përpara kamerave se po zhvillon diskutime të brendshme dhe në mbrëmje “Al Jazeera” njofton se vendimi për të dërguar armët kimike në Shqipëri është marrë tashmë.

Paul Walker, një autoritet botëror në ndalimin e armëve kimike, deklaroi se këtë të premte do të bëhet i njohur vendimi që helmet e shfarosjes në masë të Asadit do të asgjësohen në Shqipëri. Në intervistën e tij për “Al Jazeera”, Walker tha se Shqipëria u tregua e vullnetshme për të marrë përsipër këtë proces dhe se i gjithë arsenali i Sirisë do të dërgohet atje.

Kështu një i huaj na ka treguar jo vetëm se çfarë është vendosur për ne, por edhe ka zbuluar faktin se Tirana zyrtare mund të ketë kërkuar vetë të marrë një rol global pavarësisht se sa mbajnë supet e saj. Ky fakt e ndërlikon edhe më keq pozitën e kryeministrit Rama. Jo thjesht si një lider impotent për të marrë vendime të forta, por edhe si një kryeministër që gënjen popullin e tij duke e mbajtur pezull ndërkohë që gjithçka qenka vendosur.

Edi Rama mund të dëshirojë të jetë në qendër të mediave botërore, por efekti i armëve kimike nuk është i njëjtë me atë të bojërave mbi pallate, për të cilat rrëfeu me krenari në CNN. Vendimi personal për të lyer një qytet dhe ai për të futur armë kimike në një

shtet, kanë një ndryshim shumë të madh në raport me përgjegjësinë përpara qytetarëve. Është një vendim që ka të bëjë me të ardhmen e miliona shqiptarëve. Edi Rama mund të ketë gjithashtu nevojë të ndihet lider edhe në nivel global, të kompensojë boshllëkun që ka në këtë drejtim duke marrë një telefonatë nga John Kerry apo një letër nga Obama dhe i rëndësishëm në vendimmarrjen botërore, por këtë nuk e bën dot duke mos përfillur popullin e tij e, më keq akoma, duke e trajtuar atë si një masë pa tru që gëlltit gjithçka që i serviret. Opinioni publik nuk është se ka kundërshtuar thjesht futjen e armëve kimike, protesta më e madhe vjen si fakt i injorimit të tij për një çështje me rëndësi jetike. Për faktin se qeveria mendon të vendosë për fatin e qytetarëve duke mos i marrë ata në konsideratë, duke mos i informuar e madje duke i gënjyer.

Lider nuk është vetëm ai që merr vendime të forta, por ai që arrin të ketë edhe mbështetje popullore për vendimet e tij. Rama mund të ketë kërkuar vetë që Shqipëria të ketë rol në procesin e demontimit të armëve siriane, ose i ka thënë ‘po’ menjëherë një kërkese të amerikanëve, por sa vlerë ka ky vendim kur thuajse gjithë opinioni shqiptar është kundër tij. A mund të jetë i respektuar një lider që merr angazhime kaq të mëdha jashtë dhe ngjall kaq reagime kundër brenda? A ka menduar Edi Rama që shq-

koment Armand Shkullaku

. Prandaj ai nuk është në pozitë të favorshme edhe me aleatët e tij. Për nga mënyra se si veproi, mungesa e kurajës, nxitimi për të qenë i përfillur ndërkombëtarisht dhe pandershmëria ndaj qytetarëve të tij, e ka shndërruar vendimin për të sjellë armët kimike në një vendim kundër Shqipërisë. SHBA nuk do të donin të gjendeshin në një situatë të tillë. Por u ka thënë ‘po’ një kryeministër, i cili nuk ka guxim të informojë as popullin e tij.

Al Jazeera na tha se këtë të premte do të shpallet vendimi i marrë për ne.

iptarët do e prisnin me brohoritje dhe entuziazëm lajmin se po u jepet mundësia të dëshmojnë devocion ndaj SHBA edhe duke u vetësakrifikuar?

Ajo që po ndodh sot në Shqipëri e ka vënë kryeministrin në pozitë të vështirë edhe me qytetarët, edhe me aleatët. Ai nuk është lideri që ngjall besim. Ai merr vendime që nuk u del dot për zot dhe qytetarët e tij informohen për to nga mediat e huaja. Ai është një kryeministër i majtë që ndalon importin e mbetjeve urbane dhe kërkon futjen e armëve kimike. Ai është kryeministri që nuk i jep dot përgjigje pyetjes se përse Shqipëria duhet të marrë përsipër një mision të tillë kur shumë vende të tjera e kanë refuzuar. Edi Rama është kryeministri që i ka çuar shqiptarët për herë të parë në historinë e tyre në një protestë përpara ambasadës amerikane në Tiranë. Prandaj ai nuk është në pozitë të favorshme edhe me aleatët e tij. Për nga mënyra se si veproi, mungesa e kurajës, nxitimi për të qenë i përfillur ndërkombëtarisht dhe pandershmëria ndaj qytetarëve të tij, e ka shndërruar vendimin për të sjellë armët kimike në një vendim kundër Shqipërisë. SHBA nuk do të donin të gjendeshin në një situatë të tillë. Por u ka thënë ‘po’ një kryeministër, i cili nuk ka guxim të informojë as popullin e tij. Al Jazeera na tha se këtë të premte do të shpallet vendimi i marrë për ne.

Sovrani është mbi të gjithë Shteti është krijuar për njeriun. Dhe jo njeriu për shtetin. Gëte.

S

htypi i huaj bëri që shqiptarët të mësojnë, se vendi i tyre ishte përzgjedhur për të magazinuar dhe shkatërruar një sasi të madhe të arsenalit kimik të Sirisë.

Ky lajm ngriti në këmbë opinionin publik, dhe ngjalli debate të shumta në shtypin e shkruar dhe median elektronike.

Në fakt, gjithë furtuna e ngritur rreth këtij problemi shumë serioz na shpalosi dy anë të ngjarjes.

Qeveria nga njëra anë që mban një qëndrim misterioz, pa zbatuar detyrimet që ka ndaj opinionit publik, për të bërë transparencën hap mbas hapi të asaj që po ndodh, dhe nga ana tjetër publiku i gjerë i cili po tregon vlera të vërteta në mbrojtje të një kauze shumë komplekse, që lidhet me të tashmen dhe të ardhmen

koment REIS ÇIÇO

mjedisore e shëndetësore të vendit.

Shumë gazeta të huaja këto ditë kanë bërë dhe humor me ne shqiptarët, si servilë që s’dinë të reagojnë, edhe kur iu preken interesa madhore, si vend që merr përsipër gjëra pa ia kërkuar kush, për t’u ndjerë protagonist dhe të vlerësuar në organizma ndërkombëtare e sidomos me amerikanët.

Reagimi i opinionit këtë radhë ishte brilant, sepse nuk ishin partitë organizatore të protestave, por shoqëria civile, e cila së bashku me median ndërgjegjësuan njerëzit për rrezikun që na kanoset.

Ndodhi ajo që askush nuk do ta mendonte.

Kulmi i reagimit erdhi kur protestuesit marshuan dhe ndaluan tek ambasada amerikane. Kjo protestë para ambasadës nga disa, u pa si fundi i botës, si sakrilegj. Por është krejt e kundërta. Në rrugën e gjatë dhe të vështirë protestat kanë qenë bashkudhëtare të zhvillimit amerikan, ato e kanë shëndoshur dhe konsoliduar demokracinë e këtij vendi.

U bënë komente të shumta, se protesta tek ambasada amerikane nuk duhej bërë, se ata janë miqtë tanë më të mirë, që na janë gjindur në momente të vështira të historisë sonë. Nuk ka njeri që t’i mohojë këto të vërteta, por protestat nuk e prishin një miqësi, aq më shumë me ShBA-në, që lirinë dhe të drejtat e njeriut i kanë baza të vlerave që kanë ndërtuar.

Amerikanët dhe në përgjithësi perëndimorët nuk gjykojnë si ne.

Ndaj dhe protesta para ambasadës amerikane, që përfaqëson një vend kampion në demokraci, jo vetëm nuk iu bën përshtypje por e konsiderojnë si një akt normal që shpreh një të drejtë dhe kulturë demokratike.

Shqipëria dhe shqiptarët do të vazhdojnë të luftojnë krah për krah me amerikanët në zonat e nxehta të globit në luftë kundër terrorizmit, për paqen dhe stabilitetin, por këtë radhë me armët kimike të Sirisë, Shqipërisë po i kërkohet shumë, jashtëzakonisht shumë, përtej çdo mundësie që ajo ka, pothuajse një vetëflijim.

Prandaj është për t’u përshëndetur që shqiptarët filluan të reagojnë, në mbrojtje të interesave të tyre jashtë forcave politike, duke demonstruar se kanë hyrë në rrugën e një ndryshimi kualitativ. Zhvillimet e fundit ku qytetarët janë derdhur nëpër sheshe dhe po kundërshtojnë fuqishëm ardhjen e armëve

kimike të Sirisë në Shqipëri, tregojnë qartë një evolucion të madh në ndërgjegjen tonë si komb. As qeveria jonë, as Amerika apo dikush tjetër, nuk mund të marrin vendime që kanë të bëjnë me jetën tonë, pa dëgjuar dhe respektuar mendimin dhe dëshirën e opinionit publik.

Sovrani është mbi ta.

Reagimi ndaj armëve kimike të Sirisë na bën dinjitozë para vetes e ndërkombëtarëve, ai po krijon një imazh shumë pozitiv, dhe mesazhi është i qartë: shqiptarët janë zotër të fateve të tyre, dhe nuk mund të anashkalohen apo injorohen.

Kjo sjellje na bashkon absolutisht me popujt europianë, që kulturën e reagimit e kanë shumë të zhvilluar ndaj kujtdo që tenton të prekë interesat e tyre.

Nëse dikush e sheh Shqipërinë si nocion gjeografik, ne e kemi shtëpinë tonë, ku kemi ndërtuar jetën, dhe do të vazhdojnë ta ndërtojnë brezat që do të vijnë.

CMYK

16 14.11.2013

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

NJOFTIM / REKLAMA