Mapo 15 nentor ok

Page 1

Faqe 8

Afër / larg

Tirana në këmbë kundër kimikeve, largon politikën nga protesta Nga Vladimir Karaj

Themelues Henri Çili - Kryeredaktor Arion Sulo - E premte, 15 nëntor 2013. Numër 1064. Viti IV botimit. Çmimi 30 lekë. 1.5 euro. www.mapo.al e-mail: gazetamapo@gmail.com. Adresa: BLV "Gjergj Fishta"

Panairi i Librit/ Speciale

Dashuritë e Berluskonit dhe Prodit, Bruno Vespa rrëfen në UET prapaskenat e Italisë politike

Sot vendimi Arvizu: Do të zhgënjehemi nëse Rama thotë jo

Protestuesit “rrethojnë” kryeministrinë për 15 orë, duke kërkuar që armët kimike të Sirisë të mos sillen në Shqipëri. Ambasadori amerikan, Aleksandër Arvizu rrëfen negociatat me kryeministrin Rama për armët kimike dhe pohon se ai fillimisht u tregua i gatshëm. “Është një vendim i vështirë, një përgjigje negative do të ishte zhgënjyese për SHBA. Basha ra dakord që PD të mos shkelte vijën e kuqe”. Reagon kreu i PD: E vërteta e bisedës telefonike me Arvizu. Kryeministri ndërpret vizitën në Mal të Zi, por nuk shfaqet në media. Deputetët e PD protestojnë në Kuvend: Referendum për armët kimike

Blushi, Kokëdhima e Peza kundër armëve kimike: Nuk i votojmë Sot në orën 13:00, në Universitetin Europian të Tiranës promovohet libri “Dashuri dhe Pushtet” nga gazetari i njohur italian Petrit Ymeri: Ana e mirë e krizës, të botojmë libra cilësorë Libri “Fenomeni Blushi”, i studiuesit Behar Gjoka/ Një vështrim estetik mbi tri romanet, Të jetosh në ishull, Otello, Arapi i Vlorës dhe Shqipëria. Kamy reformator, 100 vjeç më aktual se kurrë. FAQe 9-13 Stenda e Panairit/ Shtatë promovimet e ditës së sotme

op-ed / 10-11

NgërÇ

NGA bujar kapexhiu

Zoti Rama, qetësoji fëmijët tanë!

koment Arben Vata

Qytetarët nuk janë dele që politika mund t’i çojë… në thertore Që qytetarët nuk janë dele, por qenie koment Adriana Anxhaku pjesëmarrëse në përcaktimin...

Zërit të qytetarëve që kërkojnë ndalimin e ardhjes së armëve kimike siriane për asgjësim në Shqipëri i është bashkuar edhe një nga figurat kryesore të socialistëve, Ben Blushi. Ndërsa kjo çështje paralizoi zhvillimet parlamentare gjatë seancës së djeshme... Faqe 4

Mbetjet kimike në Qafë-Mollë, telegrami i Withers zbulon rrezikun Ndryshe nga ç’prezantohet, historia e Qafë-Mollës nuk pati një fund të lumtur. Telegrami i Withers: 30 kontenierë me mbetje nga shkatërrimi i helmeve kimike paraqesin ende rrezik, kompania u largua pa mbaruar punën.

Djali dhe vajza ime ka kohë që janë tepër të shqetësuar për atë që dëgjojnë përditë në...

nuk votoj kurrë për asnjë lloj mbetje të rrezikshme në tokën tonë

Deputetët e PS, Ben Blushi dhe Koço Kokëdhima kërkojnë ndërprerjen e negociatave nga Rama për shkatërrimin e armëve kimike dhe deklarojnë votën e tyre kundër. Blushi: Protesta e qytetarëve është legjitime. Kokëdhima: Unë nuk jam deputet i Sirisë,

“Suksesi” ndërkombëtar i Shqipërisë me shkatërrimin e lëndëve të veta kimike në Qafë-Mollë përligji përzgjedhjen e vendit për arsenalin e Sirisë. Por sipas ekspertëve të huaj dhe kabllogrameve të ish-ambasadorit amerikan Withers, kjo e Qafë-Mollës nuk ishte një histori me fund të lumtur për Shqipërinë. Në Qafë-Mollë gjenden edhe sot të depozituara mbetjet e asgjësimit të 16 tonëve lëndë kimike, të... Faqe 6

KALLËZIMI

Salla e hartave

Evazioni 11 mln lekë, Doganat kallëzojnë në prokurori lojërat e fatit FAQE 7

7 politikë

Nishani nuk i jep qeverisë pëlqimin për “Crown Agents” Kreu i shtetit nuk i ka kthyer përgjigje qeverisë për dhënien paraprake të pëlqimit për hyrjen në fuqi të marrëveshjes me “Crown Agents”. Mazhoranca rrëzon dekretin e Nishanit

koment / 11

Faqe 16

Besart Kadia

Globalizimi siç nuk e deshëm Pas vitit 1990 shqiptarët dëgjuan për Fundin e Historisë, nga Fransis Fukujama, si një ndër tezat e para që do të përshkruante rendin e ri botëror. Në të thuhej se rënia e komunizmit solli avancimin e demokracisë liberale perëndimore kudo në botë si alternativën e vetme të qeverisjes. Në dhjetëvjeçarin e fundit Përplasja e Civilizimeve, një tjetër tezë nga Huntington, duket sikur përshkroi më qartë rendin e ri global, duke thënë se konflikti ideologjik do të zëvendësohet nga konflikti i lashtë mes civilizimeve; ku civilizimi më i avancuar do të vendosë rendin e ri, megjithëse jo të përhershëm. Nga Pax America e viteve 1990 sulmi terrorist i 11 shtatorit 2001 nxiti pikërisht atë konflikt të lashtë të përplasjes së civilizimeve dhe që vazhdon që atëherë...


2

afër/larg

1

politikë /Armët kimike,

opozita dhe mazhoranca përplasen në Kuvend

Faqe 4

Basha: Rama po gënjen

qytetarët, kërkojmë referendum e mocion me debat Faqe 5

politikë / Kabllogramet

zbulojnë rrezikun në Qafë-Mollë, si dështoi siguria e mbetjeve Faqe 6

“Protesta tani nuk është vetëm për të mos lejuar armët kimike, por edhe për t’u dëgjuar dhe se nuk mund të qeveriset më ky vend me arrogancë, siç është bërë deri tani”, na thanë disa prej protestuesve.

Kreu i Kuvendit, Ilir Meta dhe disa deputetë kanë ndaluar dhe diskutuar me protestuesit, ndërsa palët duket se janë ndarë po aq të paqartë sa në fillim. Pas kësaj një pjesë e protestës është shkrirë, pasi disa pjesëmarrës janë larguar, por një numër i madh ka ndaluar marshimin para kryeministrisë ku edhe vijuan të qëndronin deri në mbrëmje vonë.

Tirana në këmbë kundër kimikeve, largon politikën nga protesta Vladimir Karaj

N

jë Tiranë që u zgjua dje nga gjumi në protestë, me gjimnazistë që kapërcyen gardhet e shkollave (gjimnazi “Çajupi”) për të qenë para Parlamentit dhe me mijëra qytetarë që mbushën rrugët me kërkesën që Shqipëria të mos pranojë lëndët kimike nga Siria. Por ky duket ishte vetëm fillimi i protestës, që vijon ende edhe pse në orët e vona të natës. Para kësaj protesta pati një kulm kur ish-kryeministri Sali Berisha dhe kreu i ri i PD-së, Lulzim Basha u futën mes protestuesve. Përkrahës të tyre i duartrokitën në fillim, por pjesa tjetër e protestuesve u kërkuan që të largoheshin, duke bërë shenja me gishtin e madh poshtë apo duke thërritur: “Ikni, Ikni, Jo politikës” apo deri edhe fyerje nga personat që kishin në dorë megafonat. ]Në fund edhe ish-kryeministri edhe kryetari i PD u larguan mes thirrjeve të njerëzve që kërkonin t’i mbanin larg dhe takimit me ata që i përkrahën. Gjatë gjithë ditës në fakt protesta vijoi me thirrje kundër “politikës”, madje deri në atë pikë që atyre që merrnin fjalën nuk u lejohej të përmendnin as drejtues të së djathtës, as drejtues të së majtës. Edhe pse organizohet përmes lidhjeve në rrjetet sociale dhe përgjithësisht ka pasur disa persona që kanë mbajtur megafonat dhe në njëfarë mënyrë kontrollin, dje në mesditë protesta kundër mundësisë së ardhjes së armëve kimike në Shqipëri u kthye në një protestë pa drejtues dhe liderë. Thirrjet prej aty variuan prej atyre nacionaliste: “Shqipëri etnike, pa armë kimike” e deri te thirrjet që ishin ekskluzivisht kundër politikës “Turp, turp, turp”. Pas largimit

të Berishës dhe Bashës pati po ashtu edhe një largim të figurave të tjera të së djathtës nga protesta që më tej vijoi në bulevard pa ndaluar. Që prej mëngjesit ka qenë e pamundur të ndiq je gjithçka që ndodhte dhe vështirë të ndodhte diçka më pak e organizuar dhe më shumë jashtë kontrollit se kjo. Gazetari Blendi Salaj, dëshmon se protesta nisi kur një i ri i zuri rrugën një makine me targë CD dhe pastaj shoqe të klasës së tij, bëhej fjalë për gjimnazistë, bllokuan bulevardin të kapur dorë për dore. Më tej grumbuj njerëzish me dhe pa parti u mblodhën para parlamentit dhe pjesa më e madhe e tyre fërshëllyen makinat e deputetëve që hynin e dilnin në Kuvend dhe që u pritën me “buuu” e fjalë proteste. Kreu i Kuvendit, Ilir Meta dhe disa deputetë kanë ndaluar dhe diskutuar me protestuesit, ndërsa palët duket se janë ndarë po aq të paqartë sa në fillim. Pas kësaj, një pjesë e protestës është shkrirë, pasi disa pjesëmarrës janë larguar, por një numër i madh ka ndaluar marshimin para kryeministrisë ku edhe vijuan të qëndronin deri në mbrëmje vonë. Ndërkohë informacionet që u mbërrin protestuesve ndikonin edhe në humorin e tyre dhe entuziasmin e protestës. Lajmi për një “JO”, prej qeverisë shqiptare që u mblodh në një takim urgjent ishte fill për entuziazëm

Përkrahës të tyre i duartrokitën në fillim, por pjesa tjetër e protestuesve u kërkuan që të largoheshin duke bërë shenja me gishtin e madh poshtë apo duke thërritur: “Ikni, Ikni, Jo politikës” apo deri edhe fyerje nga personat që kishin në dorë megafonat. Në fund edhe ish-kryeministri edhe kryetari i PD u larguan mes thirrjeve të njerëzve që kërkonin t’i mbanin larg

Në orët e darkës Tirana duket se është fiksuar nga televizori te të rinjtë që thonë se nuk do ikin prej aty pa marrë një përgjigje edhe pse nuk janë më në numrat e paradites, ndërsa thirrjet që nesër të ketë më shumë njerëz në shesh janë shtuar.

në rrethin e ngushtë të atyre që mbetën në protestë deri vonë. Ndodhnin gjëra që në Shqipëri nuk janë parë në protesta. Përtej thirrjeve dhe koreve mjaft të ndryshme nga njëri tjetri që tregonin edhe se grupi ishte heterogjen në bindje, por me qëllim të njëjtë, pati qytetarë që vinin aty me fëmijë të vegjël në karroca, të tjerë që i mbanin mbi supe dhe madje invalidë që u bënë njësh me protestën. Në orët e darkës Tirana duket se është fiksuar nga televizori te të rinjtë që thonë se nuk do ikin prej aty pa marrë një përgjigje edhe pse nuk janë më në numrat e paraditës, ndërsa thirrjet që nesër të ketë më shumë njerëz në shesh janë shtuar. Po ashtu të rrlla edhe gjeste të qytetarëve që kanë mbajtur me ujë dhe sende të tjera protestuesit që këta të mos largoheshin nga sheshi. Një pjesë e madhe e atyre që ndodheshin në protestë dhe që nuk e kanë këtë për herë të parë, thonë se minimalisht protesta tani ka fituar të drejtën e qytetarisë dhe se duan apo nuk duan qeveritarët dhe deputetët do ta dëgjojnë thirrjen: “Këtu vendos unë”. “Protesta tani nuk është vetëm për të mos lejuar armët kimike, por edhe për t’u dëgjuar dhe se nuk mund të qeveriset më ky vend me arrogancë, siç është bërë deri tani”, na thanë disa prej protestuesve. Dje në mesnatë qindra të rinj mbetën në shesh duke ngrënë ushqim të gatshëm dhe kënduar këngë patriotike apo duke bërë thirrje kundër armëve kimike. “Ne do jemi këtu” dëgjohet në qendër të Tiranës deri pas mesnate. E paorganizuar, pa autobusë partish, pa lekë nën dorë si dieta dhe madje edhe deri me bateri megafonash të siguruara vullnetarisht.


kryesore

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

15.11.2013

3

Arvizu: Rama u tregua i gatshëm, nëse refuzon do të zhgënjeheshim Ambasadori amerikan, Aleksandër Arvizu e cilëson një zhvillim pozitiv protestën para selisë së tij dhe rrëfen negociatat me kryeministrin Rama për armët kimike të Sirisë. “Përgjigjja e Ramës ka qenë pozitive, ai ka treguar gatishmërinë…Kam biseduar edhe me Bashën e ai më tha se nuk do të kalohej vija e kuqe” Intervistoi: Sokol Balla Në Shqipëri sa vjen dhe rritet një protestë e madhe e opinionit publik, fillimisht në rrjetet sociale dhe në rrugët e qyteteve kryesore, por ka ndodhur për herë të parë në këto 23 vjet edhe përballë derës së ambasadës tuaj… Para së gjithash mendoj që protesta para dyerve të ambasadës është një zhvillim pozitiv, që ka qenë një tabu deri më tani. Në përgjithësi tabutë janë të tilla që duhet të thyhen sepse është më e shëndetshme kur thyhen. Sa i përket shoqërisë civile, mendoj që ka një element pozitiv. Kjo flet për rritjen e aktivizmit civil që duhet të jetë i tillë, pasi pasqyrohet pjekuri politike në rritje. Sa i përket protestës paqësore, jam krenar për këtë. Një sondazh i Top Channel, 78 për qind u thonë ‘Jo’ armëve kimike në Shqipëri. 78 për qind thonë jo, sipas jush qeveria duhet të dëgjojë Uashingtonin apo qytetarët? Para së gjithash nuk mendoj që një njeri duhet të habitet nga këto shifra, sepse nuk është sekrete që armët kimike nuk janë të këndshme. Këto nuk janë gjëra të këndshme. Problemi qëndron që në bazë të asaj që unë kam parë në televizor, ajo shifër ka dezinformim. Ndoshta 10 për qind janë të paqartë sa i përket përmbajtjes dhe 10 për qind ndoshta kanë njohuri nga një pjesë e së vërtetës. Nëse do të kishim më shumë informacion, më shumë informacion të saktë, do të shihnit që rezultati do të ishte pak më i ndryshëm, duke parë edhe përfitimet që do t’i vinin Shqipërisë. A i keni kërkuar ju si SHBA, qeverisë shqiptare që të përfshihej në listën e vendeve ku shkatërrimi i lëndëve kimike të Assad të bëhet këtu, a ua keni kërkuar ju? Po, e kemi bërë, u jemi qasur disa prej vendeve, për të parë nëse do të ishin të gatshëm dhe në pozitë për të ndihmuar në shkatërrimin e këtyre armëve në përputhje me rezolutën 2118 të Këshillit të Sigurimit dhe në bazë të marrëveshjes SHBA-Rusi, që do të bëhej nën patronazhin e Organizatës së Parandalimit të Armëve Kimike. Kur ia kërkuat? Kjo ka ndodhur disa javë më parë, nuk kam mundësi specifike t’ua them. Cila ka qenë përgjigjja e Ramës kur kjo kërkesë është bërë publike? Përgjigjja e Ramës ka qenë pozitive, në kuptimin që kuptoi kompleksitetin e problemit për faktin që ky është një problem i ndërlikuar ndërkombëtar. Ai ka treguar gatishmërinë për të parë pozitivisht atë që Shqipëria mund të bënte për të kontribuar në një zgjidhje dhe vendimi është i mirëpritur nga SHBA. Ka qenë një “po” e qartë? Ka qenë një indikacion i qartë i gatishmërisë për të parë tek kapacitetet e Shqipërisë aftësitë e saj për të kontribuar, pastaj përgjigjja përfundimtare do të ishte po në vetvete. Ju thoni që bisedimet kanë vazhduar. Këto bisedime kanë përfshirë vetëm këto aspekte teknike apo edhe gjëra të tjera? Sikurse e përmenda më herët, jam kontaktuar dhe pa patur nevojë që të futem në veçanti, ne të gjithë e dimë që brenda NATO-s Shqipëria është njëri nga vendet e varfra dhe kur flitet për ndihmë nga jashtë, flitet se ajo do të bëhet me ekspertizën dhe teknologjinë e SHBA-së, me ekspertët më të mirë në botë, do të jetë një proces i patëmetë, ndaj ky do të ishte një partneritet mes SHBA dhe Shqipërisë. Çështje të thjeshta si, kur do të zhvillohet, varen nga siguria dhe sigurimi, që janë kryesoret dhe më të rëndësishme. Unë kam vendosur flamujt amerikanë dhe shqiptarë sonte si simbolikë. Flasim për amerikanët dhe shqiptarët që të punojnë së bashku. Ne kurrë nuk do të bënim asgjë për të vendosur në rrezik sigurinë dhe mirëqenien e popullit shqiptar. Zoti Rama

ka qenë tejet i qartë për mua dhe shqetësimi suprem për të ka qenë mirëqenia dhe siguria e shqiptarëve. Nga burime të larta qeveritare dimë që në datën 9 nëntor, vetëm 5 ditë më parë, qeverisë shqiptare iu dorëzua një letër e presidentit Obama, në të cilën Rama personalisht falenderohej për mbështetjen dhe vullnetin e mirë të treguar. E dyta, përfshihej fjalia që vitin tjetër ju mirëpresim në Shtëpinë e Bardhë. A ka qenë një vizitë e Ramës në Uashington, pjesë e negociatave mes dy palëve? Them se kjo çështje ka një rëndësi kritike për SHBA-në. Përfaqësuesit më të lartë të Shteteve të Bashkuara kanë qenë të përfshirë në pjesë të ndryshme të këtij diskutimi dhe ju e dini që Sekretari i Shtetit, zoti Kerry ka biseduar me Ramën, ndërsa zoti Bushati iu referua kësaj në komisionin e Marrëdhënieve me Jashtë, por çështja kryesore për të dy palët ka qenë siguria e procesit. Për shkak të burimeve të kufizuara të Shqipërisë, operacione të kësaj natyre do të ishin një sipërmarrje e vështirë për një qeveri e re…. A ka pasur një letër të Obamës, ku Shqipëria falenderohej për gatishmërinë dhe ku Rama mirëpritej për një vizitë në Shtëpinë e Bardhë vitin e ardhshëm? A ishte kjo vizitë pjesë e negociatave? Si gjithmonë më bëni përshtypje me informacionet që keni. Nuk mund të komentoj mbi shkëmbimet specifike, por mund të them që rëndësia e kësaj çështjeje ka interesin më të lartë në SHBA dhe në vlerësimet si teknike, ashtu edhe politike për të vazhduar me këtë projekt. Jua lehtësoj përgjigjen: a do të ndihmonte mbështetja ndaj kërkesës amerikane për mbështetje më të fortë për statusin e vendit kandidat? Ky fakt ka të bëjë me anëtarët e BE-së, dëshira e popullit shqiptar është e qartë e sot zhvillova një drekë me disa ambasadorë dhe aty ka pasur një dakordësi në të gjithë tryezën që është në interesin e të gjithëve që të pranohet Shqipëria në BE. Në fakt, është në interesin afatshkurtër, afatmesëm dhe afatgjatë. Zoti ambasador, si e cilësoni heshtjen e qeverisë shqiptare, a duhet të ishin bërë negociatat publike edhe më herët? Ndoshta duhet të pyesni të ftuarin e javës së ardhshme për këtë, sepse këto janë negociata sensitive. Në fakt do t’i quaj diskutime mes miqsh, këto diskutime në nivel miqësor dhe bisedimi që pasqyron marrëdhënien e vërtetë tonën me Shqipërinë. Ka qasje të ndryshme ndaj këtij problemi, unë që prej fillimit kam besuar që qeveria shqiptare ka diçka për të fituar nga kjo, por është e qartë që kjo çështje do të jetë subjekt i miratimit nga Kuvendi dhe gjithashtu do të duhej të përfshihej një diskutim i gjerë civil, ku të merren në peshë të gjitha vendimet pro e kundër. …Në sfidën e parë, a rrezikon Rama si një kryeministër që nuk dha atë që ju donit, zakonisht SHBA i ka dashur kryeministrat bashkëpunues në këtë drejtim. A rrezikon që Rama të humbasë pikë në klasifikim në Uashington? Keni të drejtë, diplomacia kërkon rezultate, por mendoj që zoti Rama është një djalë i kulturuar, karizmatik dhe i sigurt që kjo gjë mund të kryhet. Të gjithë janë përballur me situata të vështira, kur kanë patur histori përpara dhe besoj që kjo është një situatë në të cilën përballet zoti Rama tani dhe nuk është një vendim i lehtë për të. Ai duhet të marrë vendimin sepse organizata, vendimi i Këshillit jepet nesër. Rama është i informuar për këtë datë dhe shpresoj që ai të marrë vendimin që të jetë i favorshëm, por të kuptojë që ai është personi që duhet të marrë vendimin. Sido që të jetë vendimi, do të

Basha: Ja biseda telefonike me Arvizu Në një lidhje telefonike për emisionin “Opinion”, kryetari i PD-së, Lulzim Basha reagoi ndaj një deklarate të mbajtur në adresë të tij nga ambasadori Aleksandër Arvizu lidhur me debatin për armët kimike. Basha u përgjigj se opozita nuk është kontaktuar në asnjë moment zyrtarisht nga asnjë autoritet vendas dhe as i huaj dhe në asnjë moment nuk është informuar për asnjë proces negociatash, që ka nisur, ndodhur dhe akoma nuk ka transparencë. “Unë e kam ftuar zotin Arvizu të premten e kaluar, kam ftuar edhe kolegë të tij. Takimi me të ka qenë 100% për çështjen e votave të Korçës dhe së dyti, për disa bëma të tjera në raport me zhbërjen e shtetit nga kjo mazhorancë. Asnjë fjalë nuk është shqiptuar në atë takim për çështjen e armëve kimike. Shpresonim që kjo çështje të ishte thjesht një çështje spekulimesh”, - tha Basha, duke komentuar më pas edhe bisedën telefonike që ai kishte pasur të dielën në darkë me ambasadorin Arvizu. “Të dielën në darkë Arvizu ka kërkuar një kontakt telefonik që e kam realizuar dhe më ka thënë se kjo është çështje sensitive për SHBA. I kam thënë se opozita shqiptare është e vendosur të kërkojë transparencë…”, tha Basha, duke shtuar se gjatë asaj bisede që sipas tij kishte zgjatur rreth dy minuta, ai i kishte folur edhe për shitblerjen e votës dhe protestat lidhur me këtë çështje nga ana e opozitës. Basha u shpreh se për këtë të fundit, ai kishte premtuar se opozita nuk do ta kalonte vijën e kuqe dhe se vijat e tjera për të cilat flitet janë imagjinare. Basha konfirmoi gjithashtu se SHBA mbetet aleate e Shqipërisë e me të cilën vendi ynë ndan të njëjtat parime dhe vlera, ndërsa shtoi se përgjegjësinë për mungesën e transparencës e ka kryeministri aktual, Edi Rama.

Ai duhet të marrë vendimin sepse organizata, vendimi i Këshillit jepet nesër. Rama është i informuar për këtë datë dhe shpresoj që ai të marrë vendimin që të jetë i favorshëm, por të kuptojë që ai është personi që duhet të marrë vendimin. Sido që të jetë vendimi, do të jetë një kryeministër i Shqipërisë dhe aleat i SHBA.

jetë një kryeministër i Shqipërisë dhe aleat i SHBA. A do të ketë një kosto si Kryeministri, si qeveria, nëse refuzon? Nuk do të doja të keqinterpretohesha. Është zhgënjyese për SHBA. Ne kemi kontribuar shumë kohë dhe energji dhe ndihmën, për siguritë dhe sigurimin, sigurimin e ekspertizës më të mirë, për të kryer këtë operacion. Kam folur tri herë sot me të dhe sigurisht ky është një vendim i vështirë, por që duhet marrë dhe ne do ta respektojmë atë. Opozita sot doli hapur kundër procesit të shkatërrimit të armëve siriane në Shqipëri. Kryetari Lulzim Basha kërkoi referendum dhe mocion me debat në Kuvend. Ai njihet edhe si person që ka kontakte të ngushta me ju. A ka patur dijeni Basha për një kërkesë të tillë? Në diplomaci ne merremi me qeverinë, por gjithashtu në një demokraci merremi dhe me opozitën dhe zotin Basha. Disa ditë më parë, javën e kaluar komunikova përmes Facebook dhe ka patur një postim në Facebook nga Basha. Kur e lexova, s’e mbaj mend specifikisht çfarë ishte shkruajtur, por nuk u ndjeva mirë. Nga Uashingtoni më thanë që të takohesha me zotin Basha dhe të flisja me këtë. Ka qenë vonë

dhe i thashë të lutem, mund të më telefonosh. Ka qenë një bisedë e këndshme. Ai më tha që ka qenë nga mungesa e transparencës, dhe unë i thashë që kjo është subjekt i interpretimit, por meqenëse kjo është një pikë e vlefshme që ju mund ta bëni. Zgjidhja e kësaj çështjeje ka një rëndësi jetike për SHBA-në, ka vlerë për ne dhe ju si ish-ministër i Jashtëm e kuptoni shumë mirë. Ai më tha, Alex e kuptoj shumë mirë. Atë natë dhe të nesërmen ka patur postime në Facebook prej tij duke folur për mungesë transparence. Megjithatë, ajo që ju specifikoni si vijë e kuqe është kapërcyer sot nga Basha dhe Partia Demokratike? Kur më thanë që sot eci përpara në Bulevard, ka qenë shumë ndryshe nga ai kuptim që unë mendova se arrita. Ka qenë një ditë shumë e ndezur për mua. I kam shprehur Uashingtonit disa prej veprimeve dhe komenteve të bëra nga PD. Të jem i sinqertë, janë pritur nga Uashingtoni me një trazim të vërtetë. Unë e bëra të qartë që do të flisja me Uashingtonin. Unë doja të bëja të qartë që kjo vinte nga Uashingtoni dhe fakti që kjo gjë nuk e përmbajti, s’e di… ndoshta duhet të pyesim, a është ai vërtet në krye të PD-së? Marrë me shkurtime nga ‘Top Story’


4

fokus

ngjarje e ditës

Berisha ka theksuar se zgjidhja e vetme është ardhja e Ramës në seancë. “Ju japim si zgjidhje referendumin, përndryshe sheshet dhe rrugët do të jenë parlamenti i Shqipërisë”

Armët kimike, opozita dhe mazhoranca përplasen në Kuvend Opozita ka bllokuar foltoren, duke kërkuar rikthimin e Ramës për të dhënë shpjegime për marrëveshjen për armët kimike. Berisha: Referendum, ose në shesh! Situata e tensionuar që ka mbizotëruar dje në rrugët dhe sheshet e Shqipërisë është përjetuar edhe në sallën e Kuvendit të Shqipërisë. Ndërsa në hyrje të sallës së seancave plenare mijëra qytetarë protestonin kundër ardhjes së armëve kimike siriane për asgjësim në vendin tonë, opozita e djathtë brenda sallës ka bllokuar punimet normale të legjislativit. Ka qenë nënkryetari i Grupit parlamentar demokrat, Eduart Halimi, ai që i ka bërë thirrje kryetarit të Kuvendit, Ilir Meta të ndërpresë seancën për të thirrur kryeministrin Edi Rama për të dhënë shpjegime rreth çështjes së armëve kimike. “Sot nuk ka çështje më urgjente sesa çështja që ngrenë qytetarët shqiptarë. Ky parlament ka detyrë primare, detyrën e vet të japë llogaridhënie, detyrën e vet të thërrasë këtu, sot, tani Kryeministrin që t’u japë llogari shqiptarëve”, - tha Halimi. Por kësaj kërkese i është përgjigjur kreu i Kuvendit, Ilir Meta, i cili ka sqaruar se Kryeministri nuk mund të vinte, pasi ndodhej për një vizitë jashtë shtetit. Megjithatë, ai në emër të mazhorancës ka sqaruar se nuk ka vend për panik, pasi nuk ka një vendim për ardhjen e këtyre armëve në Shqipëri. “Parlamenti është i tyre, se qeveria është e tyre, se asnjë vendim nuk është marrë dhe asnjë nuk do të merret jashtë dëshirës dhe vullnetit të tyre”, - tha Meta. Por kjo përgjigje nuk ka kënaqur opozitën, e cila nëpërmjet ish-kryeministrit Sali Berisha, ka akuzuar mazhorancën dhe kryeministrin Rama se po mashtron shqiptarët për një çështje për të cilën e ka marrë vendimin. “Kryeministri i vendit ka bërë mega-mashtrimin më

të madh në histori, së pari partnerëve dhe komunitetit ndërkombëtar. Ai premtoi në New York vullnetarisht, me pasion dhe entuziazëm në 3 takime të veçanta, se Shqipëria mund të marrë përsipër këtë akt, të cilin e refuzoi Rusia, vetë SHBA, Gjermania, Britania, Norvegjia dhe shumë shtete të tjera. I mbeti Shqipërisë që, krahasuar me këto shtete në hartë, ngjan me një kokërr kikiriku”,- deklaroi Berisha. Ai iu referua edhe deklaratës së ekspertit Walker se Shqipëria ka pranuar t’i shkatërrojë armët kimike, duke akuzuar mazhorancën për mashtrimin e qytetarëve. “E ka më të lehtë të besojë atë ekspertin që e cilësoi më të mirin në botë, sesa të më besojë mua me të cilin ka qeverisur për katër vjet. Si mund të ketë vendim pa dëgjuar dhe zërin tënd në Parlament?” - iu përgjigj Meta akuzave të Berishës. Ndërkohë që fjalën e ka marrë dhe deputetja demokrate, Mesila Doda, e cila ka kërkuar që Kryeministri të vinte në seancë për t’iu përgjigjur kërkesës që ajo kishte depozituar për interpelancë me të për këtë çështje. Kryetari i Kuvendit sqaroi se interpelanca e kërkuar nga zonja Doda nuk ishte bazuar në kërkesat e nenit 97 të Rregullores së Kuvendit për interpelancat për çështjet urgjente, çka do të thotë që kërkesa për interpelancë e paraqitur nga zonja Doda mund të marrë përgjigje brenda tri javëve. Duke këmbëngulur në kërkesën e saj, ajo ka ftuar edhe të gjitha deputetet e tjera femra që të zinin foltoren e Kuvendit dhe të mos lejonin zhvillimin e mëtejshëm të seancës. Kjo ka bërë që situata të tensionohet tej masës së pranuar, ndërsa nuk kanë munguar edhe përplasjet fizike mes deputetëve. Kështu, deputeti socialist Er-

vota kundër

Kokëdhima: Nuk votoj për importin e armëve Koço Kokëdhima ka deklaruar në studion e “Tonight Ilva Tare” se nuk do të votojë në parlament për asnjë lloj importi plehrash apo armësh kimike drejt Shqipërisë. I pyetur se nëse u vjen një draft i tillë nga qeveria për të votuar për armët kimike të Sirisë në Shqipëri, si do të ishte vota e tij, ai u përgjigj: “Unë dua t’ju kujtoj juve që unë nuk jam deputet i Sirisë. Jam deputet i Himarës, jam deputet i Sarandës, jam deputet i Vlorës, jam deputet i popullit dhe jam deputet i Partisë Socialiste, i të majtës së bashkuar dhe në mënyrë të qartë mund ta deklaroj me përgjegjësi që unë nuk votoj për plehrat në Shqipëri dhe nuk votoj kurrë as në këtë botë dhe as në atë botë për asnjëlloj importi armësh kimike dhe për asnjëlloj mbetjesh të rrezikshme në tokën tonë”. Ndërkohë deputeti socialist theksoi se ka besim te qeveria dhe kryeministri se nuk do të marrin ndonjë vendim që është në dëm të Shqipërisë. “Unë nuk e besoj. Kam besim të plotë tek udhëheqësit tanë, tek përgjegjshmëria e tyre, tek maturia e tyre dhe te fakti që ata bëjnë vlerësim të të gjithë faktorëve të interesave të vendit dhe jam i bindur që ata do të marrin vendime që janë në favor të vendit”, - u shpreh Kokëdhima.

jon Braçe e ka gjuajtur ish-kryeparlamentaren Jozefina Topalli me një shuk letrash që kishte mbi tavolinë, ndërsa është hakmarrë ndaj tij deputeti demokrat Flamur Noka, i cili po ashtu e ka gjuajtur Braçen me një kuti syzesh që e mori nga tavolina e deputetëve socialistë. Me kaq ka ndërhyrë kryeparlamentari Ilir Meta, i cili ka ndërprerë seancën dhe ka hyrë në negociata me drejtuesit e grupeve për të qetësuar situatën. Ai ka shkuar dhe është ulur edhe pranë ish-kryeministrit Berisha për të gjetur një zgjidhje, por pa rezultat. Me rifillimin e seancës situata ka qenë e njëjtë me deputetet demokrate që rrinin në këmbë te foltorja dhe përfaqësuesit e palëve që debatonin nga vendi me njëri-tjetrin. Fjalën e ka rimarrë dhe një herë Berisha, i cili ka theksuar se zgjidhja e vetme është ardhja e Ramës në seancë. “Ju japim si zgjidhje referendumin, përndryshe sheshet dhe rrugët do të jenë parlamenti i Shqipërisë”,- deklaroi Berisha. Kryeparlamentari Meta iu përgjigj akuzave të Berishës, duke i cilësuar si përpjekje të tij për të bërë teatër.

Blushi: Rama të ndërpresë negociatën, unë nuk e votoj Zërit të qytetarëve që kërkojnë ndalimin e ardhjes së armëve kimike siriane për asgjësim në Shqipëri i është bashkuar edhe një nga figurat kryesore të socialistëve, Ben Blushi. Ndërsa kjo çështje paralizoi zhvillimet parlamentare gjatë seancës së djeshme, anëtari i kryesisë së PS-së, Ben Blushi në një reagim për mediat, duke marrë shkas edhe nga protestat e qytetarëve, i ka kërkuar qeverisë që të ndërpresë negociatën me partnerët ndërkombëtar për pranimin e armëve kimike. Sipas tij, protesta e qytetarëve është më se legjitime, madje ai ka theksuar se po të mos ishte pjesë e mazhorancës, do të ishte bashkë me ta në shesh. “Protesta e qytetarëve shqiptarë është e drejtë dhe legjitime edhe për çështje më të vogla se kaq dhe jo për një çështje kaq të rëndësishme sa është ajo e demontimit të armëve kimike.

Sigurisht, në kushte të tjera edhe unë do isha në protestë. Sot është koha për të thënë që qeveria duhet të tërhiqet nga ky negocim. Ka një ndjeshmëri shumë të lartë qytetare, ka panik, ka një panik i cili dëmton klimën e investimeve, krijon një perceptim të keq për Shqipërinë dhe sigurisht që ka një çështje prestigji”, - u shpreh Blushi. Ai ashtu si dhe shumë qytetarë të shqetësuar, pa i hyrë debatit nëse këto lëndë kimike kanë rrezikshmëri në demontim apo jo, ai ka shtruar një pyetje që pse ato duhet t’i pranojë Shqipëria, kur kanë refuzuar vende shumë herë më të fuqishme se ajo. “Pyetja është: pse Shqipëria? NATO ka vende që kanë kapacitete më shumë se ne dhe e kanë kundërshtuar. Dhe prapë pyetja është që pse Shqipëria duhet ta bëjë këtë gjë? Dhe besoj se është koha për të dëgjuar më shumë popullin dhe

të tërhiqet nga kjo negociatë. Pra ky duhet të ishte vendimi i duhur në këtë moment, përndryshe fatkeqësisht do thosha që perceptimi për Shqipërinë jashtë vendit do dëmtohej rëndë dhe nuk është koha për të dëmtuar imazhin e Shqipërisë, por

është koha për të dëgjuar shqiptarët shumë më shumë sesa i kemi dëgjuar në të shkuarën. Nuk kemi ardhur në pushtet të demontojmë armë kimike, por për të ndryshuar vendin, për të krijuar paqe sociale me një program shumë premtues”, - shtoi më tej Blushi. Gjithashtu Blushi ka paralajmëruar se ai vetë dhe shumë deputetë të tjerë nuk do mund të votonin një marrëveshje që do sillte armë kimike në Shqipëri. “Kryeministri ka qenë në një vizitë dhe kjo është sqaruar, dhe kur të kthehet do të japë përgjigjet e duhura për këtë çështje. Kjo situatë duhet ta detyrojë qeverinë që të mendojë dhe të tërhiqet nga kjo negociatë. Sigurisht është e pamundur për shumë deputetë si puna ime që të votojmë në parlament kurdoqoftë për një akt që sjell armë kimike në Shqipëri”, shtoi Blushi.

kryetari kuvendit

Meta u bashkohet protestuesve: Asnjë vendim pa dëgjuar zërin tuaj Kryetari i Kuvendit, Ilir Meta, përpara fillimit të seancës së djeshme plenare ka zbritur në shesh te protestuesit, duke i mbështetur ata në kauzën e tyre kundër asgjësimit të armëve kimike të Sirisë në vendit tonë. I shoqëruar nga punonjës të Gardës, ai i është përgjigjur ftesës së protestuesve për të bashkëbiseduar, ndërsa i ka siguruar ata nëpërmjet një megafoni se nuk ka dhe nuk do të ketë një vendim kundër interesave të shqiptarëve. “Dua t’ju siguroj se ky është vendimi juaj dhe kjo është qeveria juaj. Asnjë vendim nuk është marrë dhe nuk do të merret pa dëgjuar zërin tuaj dhe të të gjithë qytetarëve shqiptarë. Unë erdha këtu duke e ndjerë shqetësimin tuaj, por duke ndjerë edhe spekulimet e mëdha që janë bërë me këtë çështje. Të jeni të sigurt se çdo vendim do të ketë në themel të ardhmen e Shqipërisë dhe të gjithë të rinjve dhe të rejave që janë këtu dhe kudo në të gjithë vendin. Prandaj kini besim sepse ky është parlamenti juaj. Kjo është qeveria juaj. Të jeni të qetë dhe të sigurt se çdo vendim do të ketë në themel zërin tuaj, të ardhmen tuaj që nuk do të cenohet. Unë ju premtoj që bashkë me përfaqësuesit më të shquar të shoqërisë civile, bashkë me të gjithë ata që kujdesen për të ardhmen e vendit, ne do të jemi në krahun tuaj për të ardhmen e vendit dhe absolutisht ju duhet të jeni të sigurt që ky parlament dhe kjo qeveri nuk mund të vihen kundër vullnetit tuaj”, - deklaroi Meta.


Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

15.11.2013

5

Partia Demokratike e konsideroi të papranueshme marrjen dhe asgjësimin e armëve kimike të Sirisë në Shqipëri. Mbështet protestat, ndërsa depozitoi dje në Kuvend dy kërkesa që lidhen pikërisht me armët kimike

tak imi “Armët kimike”, Nishani: Nuk kam asnjë informacion nga qeveria Presidenti i Republikës, Bujar Nishani zhvilloi dje një takim me një përfaqësi të qytetarëve që protestuan një ditë më parë para Presidencës kundër sjelljes së armëve kimike në Shqipëri. Zyra e shtypit e Presidencës njoftoi se “pasi dëgjoi argumentet e sjella nga përfaqësuesit e qytetarëve, Presidenti Nishani vlerësoi si një të drejtë themelore protestën dhe se çështja e importimit të armëve kimike ka një ndjeshmëri maksimale nga opinioni publik”. Kreu i shtetit i siguroi përfaqësuesit e qytetarëve dhe përmes tyre të gjithë qytetarët e vendit se në çdo rast Presidenti do të jetë garant i respektimit dhe zbatimit të Kushtetutës dhe legjislacionit shqiptar, si dhe prioritet i punës së tij mbetet gjithmonë garancia për sigurinë e jetës, shëndetit dhe mirëqenies së qytetarëve të vendit. Sipas zyrës së Presidencës, kreu i shtetit shqiptar deri dje në mesditë nuk kishte asnjë kontakt apo informacion nga qeveria shqiptare për këtë çështje. “Kjo tingëllon krejt e pazakontë, por për fat të keq, ky është realiteti në lidhje me njohuritë e Presidentit. Presidenti i Republikës mbetet në pritje që të kontaktohet dhe informohet nga qeveria shqiptare”,- përfundon deklarata.

Basha: Rama po gënjen qytetarët, kërkojmë referendum e mocion me debat Kreu i PD pas mbledhjes së grupit: (Rama) të mbajë një qëndrim të prerë pro interesit publik shqiptar, kundër armëve kimike dhe të ndalë gënjeshtrën e dyfishtë, të ndalë strucin që po bën edhe sot e kësaj dite, edhe në këtë orë, si ndaj qytetarëve shqiptarë edhe ndaj aleatëve tanë strategjikë” TIRANË Në përfundim të dy mbled-

hjeve të Grupit parlamentar demokrat të zhvilluara dje brenda ditës, kryetari i opozitës, Lulzim Basha u pozicionua në mbështetje të protestave qytetare, duke e konsideruar të papranueshme marrjen dhe asgjësimin e armëve kimike të Sirisë në Shqipëri. Mbrëmë rreth orës 19:15, pas mbledhjes njëorëshe të Grupit parlamentar demokrat, Basha i kërkoi Ramës që të sqarojë qytetarët mbi këtë çështje, ndërsa konfirmoi se opozita vetë do të ndjekë rrugën institucionale duke depozituar në Kuvend dy kërkesa; e para lidhet me zhvillimin e një referendumi popullor për pranimin ose jo nga Shqipëria të importimit dhe vendosjes në territorin tonë të çdo arme kimike dhe lënde tjetër helmuese, dhe e dyta përfshin mocionin me debat me Kryeministrin, lidhur me mungesën e transparencës së tij ndaj qytetarëve dhe opozitës për demontimin ose jo të armëve kimike në Shqipëri. “…Rama të dalë para qytetarëve shqiptarë dhe të bëjë transparencën e vërtetë, të deklarohet haptazi dhe prerazi pro interesit publik, kundër sjelljes së armëve kimike në Shqipëri. Shqiptarët nuk kanë pse të kalojnë asnjë orë të vetme në ankth dhe aq më shumë një natë të tërë apo net të tëra… Opozita mbështet fuqishëm protestën qytetare. Opozita ka qenë dhe do të jetë e pranishme si qytetarët, pranë qytetarëve shqiptarë. Ne kemi një kërkesë të vetme; të respektohet integriteti fizik i çdo qytetari shqiptar. Të mos merren vendime që rrezikojnë shëndetin publik dhe sigurinë e

tyre. T’i thuhet jo ardhjes së armëve kimike në Shqipëri. Nuk kemi asnjë çështje tjetër më të rëndësishme se kjo. Protesta jonë është protestë tërësisht në mbështetje të qytetarëve shqiptarë dhe do të vazhdojmë t’i mbështesim derisa të marrim përgjigjen e merituar…”, - tha mbrëmë Basha pas mbledhjes së grupit. Kryetari i PD-së i kërkoi Ramës që të mbajë një qëndrim të prerë si ndaj qytetarëve ashtu edhe ndaj aleatëve: “…Të mbajë një qëndrim të prerë pro interesit publik shqiptar, kundër armëve kimike dhe të ndalë gënjeshtrën e dyfishtë, të ndalë strucin që po bën edhe sot e kësaj dite, edhe në këtë orë, si ndaj qytetarëve shqiptarë edhe ndaj aleatëve tanë strategjikë”. Ndërkohë, opozita paraqiti të njëjtat argumente edhe gjatë ditës së djeshme në Kuvend, ndërsa në mesditë, nënkryetari i Grupit parlamentar të PD-së, Eduard Halimi njoftoi se kishte depozituar zyrtarisht në Kuvend kërkesën për referendum. “…Në mediat vendase dhe ndërkombëtare është publikuar lajmi se Shqipëria mund të jetë vendi ku do të transportohen për shkatërrim armët kimike dhe lëndët helmuese siriane. Opinioni i gjerë publik ka shprehur shqetësimin për realizimin e këtij procesi në territorin e Republikës së Shqipërisë. Duke marrë në konsideratë opinionin e ekspertëve shqiptarë dhe të huaj, publiku i gjerë jo vetëm është shprehur kundër realizimit të procesit të shkatërrimit të armëve kimike në Shqipëri, por prej disa ditësh, shoqëria civile organizon protesta të përditshme për të ndërgjegjësuar qeverinë shqiptare që të tregojë

Zëdhënësi i KE: Në listë janë disa shtete, nuk ka asnjë vendim Zëdhënësi i Komisionit Europian, Michael Mann ka sqaruar dje përmes një konference për shtyp të mbajtur në Bruksel, se në listën për shkatërrimin e armëve kimike janë disa shtete dhe se deri më tani nuk ka asnjë vendim ku do të bëhet shkatërrimi i armëve kimike të Sirisë. I pyetur pikërisht për këtë çështje gjatë një konference për shtyp ai u shpreh se: “Nuk është publikuar asgjë specifike lidhur me këtë temë, në listë janë disa shtete, nuk ka asnjë vendim. Nuk do të komentoj për një çështje të tillë, gjithçka që do të ndodhë do të zhvillohet në mënyrë profesionale. Asnjë vendim nuk është marrë, do të jemi të vetëdijshëm kur të ndodhë”.

përgjegjshmëri mbi këtë çështje, duke kërkuar mbajtjen e një referendumi të përgjithshëm për këtë çështje thelbësore për mbrojtjen e jetës së tyre dhe për sigurimin e një mjedisi të shëndetshëm për brezat e sotëm dhe të ardhshëm. Grupi parlamentar i Partisë Demokratike e vlerëson si të ligjshme kërkesën dhe thirrjen e qytetarëve shqiptarë për të vendosur me referendum mbi këtë çështje me ndjeshmëri dhe interes të lartë…”, - thuhet në kërkesën për referendum të grupit të PD-së, e firmosur nga thuajse të gjithë deputetët demokratë.

www.otofon.al

KLINIKA TIRANE Rr. Qemal Stafa Nr. 51 Tel: +355 4 2234242 Mob: +355 662053170 Mail: info@otofon.al

KLINIKA DURRES Rr. Aleksander Goga. Tel: +355 52 230447 Mob: +355 662053164 Mail: info@otofon.al

PROBLEME ME DEGJIMIN? BEJ KONTROLLIN FALAS PRANE KLINIKES TONE


6

fokus

ngjarje e ditës

ditari

Kongoli: I shqetësuar nga mungesa e transparencës Prej ditësh opinioni publik ka qenë dhe vijon të jetë i ndjeshëm lidhur me debatin mbi ardhjen e armëve kimike të Sirisë në Shqipëri. Edhe në Panairin e Librit, shkrimtarët, botuesit, intelektualët e kanë një opinion lidhur me këtë çështje. Shkrimtari Fatos Kongoli u shpreh: “Jam i shqetësuar nga mungesa e transparencës. Duhet të kuptojmë rrezikun, dhe nëse ka një rrezik qoftë edhe 0.5 për qind, këtë duhet të na e

thonë. Jam i lumtur me protestat pa ngjyra partiake”. Ndërsa shkrimtarja Flutura Açka tha se “është shqetësuese për ne, për të ardhmen e fëmijëve tanë. Mendoj se po krijohet një destabilitet për të gjithë rajonin”. Botuesja Arlinda Dudaj u shpreh: “Mos duhet të dëgjojmë një herë vendimin, pastaj të bëjmë kaq zhurmë. Mendoj se tani për tani po bëhet më tepër seç duhet zhurmë”.

Kabllogramet zbulojnë rrezikun në Qafë-Mollë, si dështoi siguria e mbetjeve Ndryshe nga ç’prezantohet, historia e Qafë-Mollës nuk pati një fund të lumtur. Telegrami i Withers: 30 kontenierë me mbetje nga shkatërrimi i helmeve kimike paraqesin ende rrezik, kompania u largua pa mbaruar punën. “Suksesi” ndërkombëtar i Shqipërisë me shkatërrimin e lëndëve të veta kimike në Qafë-Mollë përligji përzgjedhjen e vendit për arsenalin e Sirisë. Por sipas ekspertëve të huaj dhe kabllogrameve të ish-ambasadorit amerikan Withers, kjo e QafëMollës nuk ishte një histori me fund të lumtur për Shqipërinë. Në QafëMollë gjenden edhe sot të depozituara mbetjet e asgjësimit të 16 tonëve lëndë kimike, të cilave u ka kaluar afati i qëndrimit në kontenierët plastikë dhe rrezikojnë përhapjen e lëndëve helmuese në natyrë. E vërteta bëhet e ditur nga një prej kabllogrameve të Wikileaks që ish-ambasadori amerikan i dërgonte Departamentit të Shtetit. Sipas tij, rreth 30 kontenierë ndodhen ende në bazën e Qafë-Mollës, ndërsa Agjencia e Mbrojtjes për Reduktimin e Rrezikut u largua para se të përfundonte punën. “Megjithatë, më pas, agjencia zbatuese, DTRA (Agjencia e Mbrojtjes për Reduktimin e Rrezikut) pranoi që të paketonte mbetjet në kontenierë me veshje të dyfishtë kundër rrjedhjes, që do t’i mbanin mbetjet të sigurta për 20 vjet në strukturën e Qafë-Mollës”, - thuhet në kabllogram. Keneth Handelman, drejtori i Politikave të Kërcënimeve Globale, i drejton një

letër ish-ministrit Fatmir Mediu, në të cilën bien dakord për paketimin e mbetjeve që mbeteshin nga projekti. 20 vjet u dukën kohë e mjaftueshme për të ndërtuar një strukturë për mbetjet e rrezikshme. Por gjërat nuk shkuan kaq mirë sa në letra. Testet zbuluan prova për ndotje me metale afër vendit ku ishte ndërtuar struktura. Agjencia e Mbrojtjes për Reduktimin e Rrezikut solli në Shqipëri një ekspert mjedisor nga Britania e Madhe, i cili deklaroi se problemi ishte më i rendë nga sa mendohej fillimisht. “Në shumë prej kontenierëve po rridhnin kripëra metalesh të rënda, fillimisht arsenik, plumb dhe mërkur. Veç kësaj, ato nuk ishin të papërshkueshme nga uji dhe përderisa përbërësit e ndotur nuk ishin pastruar siç duhet përpara se të vendoseshin në kontenierë, kondensimi dhe rrjedhja po bënin që të shpërbëheshin disa prej lëndëve ndotëse dhe të rridhnin jashtë. Ekspertët mjedisorë u rikthyen sërish në pranverë dhe parashikuan problemin e rrjedhjes. Kripërat e metaleve të rënda ishin vendosur në fuçi çeliku, të cilat nisën të gërryheshin shumë shpejt. Ekspertët i transferuan kripërat në kontenierë të mëdhenj plastikë, të cilët nuk do të gërryheshin”, -shkruante Withers për këtë rrezik të mbetur pak nga shkatërrimi i armëve kimike, të trashëguara nga regjimi i Hoxhës. Ekspertët mjedisorë vlerësuan se kontenierët plastikë të Agjencisë së Mbrojtjes për Reduktimin e Rrezikut shërbenin vetëm për pesë deri në 10 vjet për ruajtjen nga kontaminimi dhe jo 20 vjet siç pretendohej. Ish-ambasadori amerikan, John Withers nuk ndalon këtu. Fjalët e tij të fundit në kabllogramin e pesë viteve më parë janë një këmbanë alarmi mbi kokën e shqiptarëve. Ai shprehet se mbetjet në Qafë-Molle janë një pjesë e vogël e lëndëve të rrezikshme në të gjithë vendin, pjesa më e madhe në bazat ushtarake. Ndërsa njerëzit kanë ndërtuar shtëpitë pranë bazave

Në Qafë-Mollë gjenden edhe sot të depozituara mbetjet e asgjësimit të 16 tonëve lëndë kimike, të cilave u ka kaluar afati i qëndrimit në kontenierët plastikë dhe rrezikojnë përhapjen e lëndëve helmuese në natyrë

ushtarake, dhe në disa raste, janë strehuar brenda në këto baza, shumë prej tyre nuk e kuptojnë rrezikun që u kanoset. Nga ana tjetër, eksperti i huaj që ka vizituar këtë bazë, Jeffrey Lewis ngre pikëpyetje të forta për sigurinë që mund të ofrojë Shqipëria për një proces më të komplikuar se ai i 2007-ës. “Ministria shqiptare e Mbrojtjes kishte rënë dakord për t’i shkatërruar lëndët duke planifikuar të ndërtojë një st r u kt u r ë t ë m ag a z i n i m it t ë mbetjeve të rrezikshme me ndihmën e Bashkimit Europian. Por ky projekt u la në harresë. SHBA u ankua tek europianët, por BE e anuloi projektin në prag të zgjedhjeve lokale. Tashmë mbetjet e rrezikshme qëndrojnë në kontenierë anijesh dhe ato kanë filluar të rrjedhin. Në fund të 2007- fillim të vitit 2008, SHBA pajtuan një firmë që merrej me rehabilitimin e mjedisit, që tha se problemi ishte më i keq se ishte menduar fillimisht”, -thotë Lewis.

Braçe: Procesi nuk është afër vendimmarrjes, mbetet për t’u sqaruar Deputeti socialist, Erjon Braçe tha dje se Shqipëria nuk i ka kushtet teknike për armët kimike, por ai shtoi se nuk është marrë asnjë vendim. “Rama ka qenë shumë i qartë, jemi kontaktuar nga SHBA-ja, këtë tha edhe Bushati në komisionin e Jashtëm, jemi në një proces ku po kërkojmë sqarime, si ndodh, cilat janë kushtet. Rama ka thënë thjesht që jemi kontaktuar për t’u bërë pjesë e një procesi, po të mos ishim kontaktuar do të ishte shqetësuese”, –deklaroi Braçe, i ftuar në studion e “News24”. “Vendimin në lidhje me demontimin e armëve nuk e merr as ndonjë organizatë, as media, por e merr vetëm qeveria e Republikës së Shqipërisë dhe Kuvendi, në rast se qytetarët do t’i drejtohen referendumit,

natyrisht që edhe vendimi i tyre do të merret parasysh. Rruga ligjore është kjo, që ligji aktual duhet të ndryshojë sepse nuk e lejon importin e asnjë lloj mbetjeje, pra ligji duhet të kalojë në Kuvend, më pas qeveria dhe Kuvendi do të vendosin për “PO” ose “JO”. Sipas Braçes, “bisedimet janë të nivelit të lartë, jo çdo gjë mund të dalë në publik, natyrisht që ky raport me qytetarët duhet të vendoset sa më parë dhe të mos dezinformohen. Kushdo që proteston ka të drejtë legjitime, edhe unë po të mos isha në brendësi të këtij procesi, aq sa e kuptoj, natyrisht që do të isha në rrugë. Procesi jo vetëm nuk është afër vendimmarrjes, por që ka dritëhijet e veta, për t’u sqaruar deri në fund”,- tha Braçe.

qëndrimet Veliaj: Berisha po kërkon referendum kundër Amerikës Ministri i Mirëqenies Sociale dhe Rinisë, Erion Veliaj ka siguruar shqiptarët se qeveria do të marrë një vendim të drejtë për armët kimike. Ministri akuzoi ish-kryeministrin Berisha se po tenton të ngrejë popullin në një referendum kundër Amerikës. “Njeriu që përdori armët kimike kundër popullit të Vlorës, vrau protestuesit, nuk respektoi asnjë referendum, ai që s’ka të drejtë të protestojë. Ai urdhëroi përdorimin e armëve kimike kundër popullit të vet, është e pafytyrë që ky konsull i Assadit në Tiranë mundohet të ngjallet vetë politikisht duke u kapur pas Assadit, ky njeri i vriste këta protestues. Ky që nuk lejoi asnjë referendum, përdor histerinë personale për të shkuar në referendum kundër Amerikës”, - tha Veliaj dje i ftuar në ‘News24’. Sipas ministrit Veliaj, qeveria është ende në diskutime dhe se në fund do të marrë vendimin e drejtë. “Ne dëgjojmë partnerët, popullin tonë, shohim alternativa, do kemi një vendim të drejtë dhe koha do ta tregojë që Rama ka thënë të vërtetën”, -tha Veliaj. Ministri u shpreh më tej se mirëkupton të gjithë protestuesit dhe se zëri i tyre do të dëgjohet.

PDIU: Të dëgjohet zëri i qytetarëve Partia Drejtësi, Integrim dhe Unitet i ka bërë thirrje klasës politike të dëgjojë zërin e qytetarëve. Në një deklaratë për shtypin, PDIU thekson se: “Në këto momente kaq kritike që po përjeton Shqipëria jonë, ndërsa zëri qytetar po buçet nëpër sheshe, politika do të bëjë mirë që të dëgjojë. Ne si PDIU deklarojmë se pushteti i zërit të qytetarëve është i vetmi pushtet që duhet të ushtrohet në vendin tonë. Asnjë pushtet politik e asnjë parti politike apo edhe asnjë lider politik nuk vlen aq sa vlen zëri i një qytetari që sot po brohoret në sheshet e Shqipërisë”. PDIU i drejtohet klasës politike dhe institucioneve të shtetit shqiptar, që ose duhet të flasin me zërin e qytetarëve, ose bëjnë mirë të mos flasin fare. “PDIU zgjedh heshtjen politike për të lënë të dëgjohet zëri i qytetarëve. PDIU sot është bartëse, dëgjuese, mbështetëse dhe e rreshtuar në krahun dhe mes qytetarëve. Ftojmë edhe të gjithë liderët politikë, partitë politike dhe institucionet shqiptare që të njësohen me zërin e qytetarëve shqiptarë. Agora që po lindet dhe rilindet nga qytetarët tanë në sheshet tona, është ushtrimi më i mirë dhe më i shëndetshëm për një Shqipëri më demokratike, më të drejtë, më të lirë, më perëndimore, më euroatlantike, më të denjë”, – thuhet në njoftimin për shtyp.


Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

15.11.2013

7

CEZ në remont, bregu i Jugut pa drita CEZ-Shpërndarje njoftoi dje se ditën e sotme do të ketë stakime të energjisë elektrike nga ora 10:00 deri në orën 14:00, për shkak të punimeve që do të kryhen në linjat Sarandë-Sasaj nga ana e Drejtorisë TL Jugperëndim. Burimet zyrtare të CEZ-it njoftuan se grupet e CEZ- Shpërndarjes do të rip-

arojnë çelësin 35 kV të linjës së Sasajt. Për rrjedhojë do të kenë kufizime në furnizimin me energji komunat Krekës, Shën-Vasi, Piqeras dhe HEC-i “Bunec”. Gjithashtu, nesër do të ketë stakime të energjisë edhe në N/stacionin Smokthine, N/stacionin Kuç dhe N/stacionin e Himarës, pa-

si grupet e punës do të ndërhyjnë në Zbarat 35 kV, në N/Stacionin Smokthine. Për rrjedhojë nga ora 10:00 deri në orën 12:00 do të kenë kufizime të energjisë elektrike bashkia Himarë, komuna Brataj, komuna Vranisht, HEC-i ‘’ Smokthine’’ dhe HEC-i ‘’Ftere’’.

Nishani nuk i jep qeverisë pëlqimin për “Crown Agents” Kreu i shtetit nuk i ka kthyer përgjigje qeverisë për dhënien paraprake të pëlqimit për hyrjen në fuqi të marrëveshjes me “Crown Agents”. Mazhoranca rrëzon dekretin e Nishanit Thellohet ndarja mes institucionit të Presidentit dhe mazhorancës qeverisëse. Konflikti që nisi para disa ditësh me rikthimin me dekret nga ana e kreut të shtetit të Aktit Normativ për nëpunësin civil, ka vijuar edhe dje me dy kundërveprime të tjera. Kështu mazhoranca, ashtu siç edhe kishte vendosur në komisionin e Ligjeve, ka votuar kundër dekretit të Presidentit për kthimin e Aktit Normativ, ndërsa ky i fundit ka gjetur një mënyrë tjetër hakmarrjeje duke mos i dhënë pëlqimin paraprak qeverisë që marrëveshja e asistencës në fushën e doganave me “Crown Agents” të hynte në fuqi menjëherë. Marrëveshja

Pavarësisht përpjekjeve të opozitës për të bllokuar procesin normal të seancës së djeshme, Kuvendi ka vijuar me procesin e votimit të projektligjeve që ishin në rend të ditës. I pari në radhë për t’u miratuar ka qenë ai për marrëveshjen e asistencës doganore me kompaninë britanike “Crown Agents”, e cila u miratua me 73 vota pro. Por para se të miratohej në tërësi, kryetrari i

Kuvendit, Ilir Meta ka bërë të ditur një fakt domethënës për konfliktin tashmë të hapur mes mazhorancës dhe Presidentit. Ai ka theksuar se, pavarësisht kërkesës së qeverisë drejtuar Presidentit për të dhënë pëlqimin paraprak që kjo marrëveshje të hynte në fuqi menjëherë, kreu i shtetit nuk kishte dhënë një përgjigje. Çka ka detyruar mazhorancën që të miratojë variantin, sipas të cilit kjo marrëveshje tashmë do hyjë në fuqi 15 ditë nga botimi në Fletoren Zyrtare. “Kushtetuta, neni 84, pika 4, parashikon shprehimisht që në rastet e masave të jashtëzakonshme dhe në rast nevoje dhe urgjence kur Kuvendi vendos me shumicën e të gjithë anëtarëve dhe Presidenti jep pëlqimin, ligji hyn në fuqi menjëherë. Lidhur me këtë, ju bëj me dije se Presidenti nuk ka kthyer ende përgjigje për hyrjen menjëherë të ligjit në fuqi. Për pasojë hedhim në votim nenin 13 me afatin 15 ditë pas botimit në Fletoren Zyrtare për hyrjen në fuqi”, - tha Meta. Një veprim ky i Presidentit, i cili duket se ka sfumuar të gjithë përpjekjen e qeverisë që kjo marrëveshje të hynte në fuqi sa më parë, në mënyrë që të viheshin nën kontroll doganat shqiptare. Kujtojmë se për shkak të kësaj emergjence, qeveria i kërkoi Kuvendit që kjo marrëveshje të kalonte për miratim me procedurë të përshpejtuar. Dekreti

Por mazhoranca, këtij veprimi të Presidentit duket se ia ka dhënë

Një veprim ky i Presidentit, i cili duket se ka sfumuar të gjithë përpjekjen e qeverisë që kjo marrëveshje të hynte në fuqi sa më parë, në mënyrë që të viheshin nën kontroll doganat shqiptare.

Evazioni 11 mln lekë, Doganat kallëzojnë në prokurori “Saturn Games” Kompania “Saturn Games” ka deklaruar në Degën e Doganës Tiranë, 65 copë makineri lojëra fati me vlerë 37.050 euro, të importuara, por në fakt vlera e vërtetë e tyre ishte 468 mijë euro. Shmangia nga taksat u bë publike dje nga strukturat e specializuara të Drejtorisë së Përgjithshme të Doganave në bashkëpunim me organet doganore homologe, të cilat zbuluan një supermashtrim në fushën e deklarimit në doganë të makinerive të lojërave të fatit. Kompania “Saturn Games”, me anë të paraqitjes në Degën e Doganës Tiranë të dokumentacionit të falsifikuar, ka shmangur detyrimin doganor në shumën 11.793.604 lekë. Doganat njoftuan se për këtë shkelje të klasifikuar kontrabandë, kompania është penalizuar në shumën 35.380.812 lekë. Në total, detyrimi i munguar dhe penalitetet arrijnë në shumën 47.174.416 lekë. Gjithashtu, për këtë çështje është depozituar

kallëzimi penal në Prokurorinë e Rrethit Gjyqësor Tiranë, ndërkohë që po vazhdojnë hetimet për raste të ngjashme. Në fakt vlera e gjobës që ka marrë kompania është plot trefish më e lartë se detyrimi që ajo kishte për të paguar ndaj arkës së doganave. Së fundmi, të nxitura për të mbushur arkën bosh të shtetit, doganat kanë aplikuar gjoba më të larta

se vlera e detyrimeve doganore, duke e katërfishuar atë që bizneset në të vërtetë duhet të paguajnë. Por qeveria pret rezultate më të larta në të ardhurat doganore, pasi tashmë ato do të menaxhohen nga kompania britanike “Crown Agents”. Roli i doganave në arkën e shtetit është rritur këtë vit, për shkak të kalimit të akcizës nga Tatimet tek Doganat.

reston në vend. Vetëm pak minuta më vonë ajo ka rrëzuar me 75 vota pro dhe një votë abstenim të deputetes së LSI-së, Monika Kryemadhi, dekretin e Nishanit, me anë të të cilit ai ktheu për rishqyrtim në Parlament Aktin Normativ për nëpunësin civil. Mazhoranca nuk i mori

parasysh argumentet me të cilat Presidenti shoqëronte dekretin e vet, duke e akuzuar atë se ishte bërë palë me opozitën. Gjatë seancës së djeshme është bërë dhe revokimi i vendimit për bordin drejtues të AKEP, duke rikthyer kështu në krye të tij Pirro Xhixhon.

Bizneset amerikane të Ballkanit firmosin bashkëpunimin në Tiranë Dhomat Amerikane të Tregtisë në të gjithë Rajonin e Ballkanit janë mbledhur dje në Tiranë për të hartuar një strategji bashkëpunimi në kuadër të kushteve të reja që ka parashtruar anëtarësimi i vendeve në BE. Konferenca mblodhi së bashku përfaqësues të Dhomave Amerikane të Tregtisë të vendeve fqinje si Kosova, Maqedonia, Mali i Zi dhe Shqipëria, me qëllimin për të përçuar një mesazh të fuqishëm tek të gjitha qeveritë e vendeve të rajonit për nevojën dhe rëndësinë e unifikimit të një tregu rajonal për ta bërë atë më tërheqës për investitorët amerikanë dhe ata të huaj. Duke u nisur nga eksperienca e Dhomave Amerikane të Rajonit, është e rëndësishme të stimulohet investimi përmes një tregu më të gjerë rajonal me tipare të përbashkëta. Përmes një përpjekjeje të përbashkët të

Dhomave, anëtarët u angazhuan se duhet të përpiqen për politika ekonomike dhe sisteme rregullatore të përbashkëta, kodet doganore dhe lehtësirat që mund të promovojnë bizneset në rajon. Konferenca siguroi gjithashtu një mundësi për shkëmbim të eksperiencave mes bizneseve. Dhomat Amerikane të Rajonit ranë dakord që të fillohet nga puna për një delegacion të përbashkët të të gjitha Dhomave Amerikane të Rajonit në Amerikë, vitin që vjen, me fokus në përparësitë e investimit në rajon si një treg i përbashkët. Ata kërkuan gjithashtu angazhimin e tri shteteve të tjera, respektivisht Bosnja- Hercegovina, Serbia dhe Kroacia në këtë përpjekje rajonale. Të koordinohet përpjekja me strategjinë e Europës Juglindore 2020, e mbështetur nga BE.


CMYK

8

NJOFTIM / REKLAMA

Gazeta MAPO

15.11.2013

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

REPUBLIKA E SHQIPERISE AVOKATI I POPULLIT Adresa: Bulevardi: «Zhan D’Ark» Nr.2 / Tiranë, Shqipëri Tel Fax:+3554 2380 300/315 Email:ap@avokatipopullit.gov.al \ www.avokatipopullit.gov.al

Request for Proposal GRD-RFP-2013002 Request for Proposal GRD-RFP-2013021 For For:of Office Supplies” “Purchase

NJOFTIM PER VEND TE LIRE PUNE

Societe invites proposals eligible and qualified companies for: Në zbatim të nenit 35 të ligjit nr.8454, datë 04.02.1999 «Për Avokatin e Popullit» dhe ligjit Nr. 8549, datë Generale Albania Bank “Purchase of PCfrom & Monitors”

11/11/1999 «Statusi i Nëpunësit Civil», institucioni i Avokatit të Popullit, shpall konkurimin për vendin e lirë të punës.

1 - Purchase of Office Supplies.

Generale Bank Documents invites proposals fromfor eligible and at qualified TheSociete complete RequestAlbania for Proposal is available download Societe Generale Albania Drejtues i Njësisë për Parandalimin e Torturës Bank’s website request duhet to: të plotësojnë kërkesat e përgjithshme në përputhje me nenin 12 të ligjit nr.8549, datë companies for:www.societegenerale.al/ Engagement >> Auctions section, or upon Kandidatët 11/11/1999 «Statusi i Nëpunësit Civil». procurement.al@socgen.com . Kërkesat e veçanta për kandidatët janë:

1 – Purchase of PC; Workstations & Monitors. Proposal must be delivered on or before 25 February 2013, 12:00 hrs (CET) in a sealed 1. envelope Të kenë mbaruar arsimin e lartë për Drejtësi, Psikologji, Mjekësi ose Mjek psikiatër. Përbën avantazh kryerja e studimeve pasuniversitare në fushat e mësipërme. marked with: 2. 3.

Të ketë jo më pak se 9 (nëntë) vjet eksperiencë pune në profesion. Të zotërojë shumë mirë një nga gjuhët e huaja të BE-së (Anglisht ose Frëngjisht). Njohja e gjuhëve të tjera, përbën përparësi. 4. Të përdorë programet bazë të punës në kompjuter. 5. Të ketë aftësi të mira komunikuese. 6. Të ketë leje drejtimi automjeti. 7. Të jetë i gatshëm të kryejë shërbime jashtë Tiranës. 8. Të punojë nën stres. Paraqitja e dokumentave, brenda datës 16.12.2013, kandidatët duhet të paraqesin dokumentet pranë Drejtorisë së Personelit dhe Administratës në institucionin e Avokatit të Popullit. Dokumentet duhet të përmbajnë: - Kërkesën për punësim - Cv-në service- provider Diplomën e librezën e notave (fotokopje) - Librezën e punës (fotokopje) - Certifikata kualifikimi (fotokopje) - Vërtetim të gjendjes gjyqësore (origjinal)

The complete Request for Proposal Documents is available for download at Societe

Banka Societe Generale Albania Generale Albania Bank’s website www.societegenerale.al/ Engagement >> Auctions General Resources Department section, or upon request to: procurement.al@socgen.com . Blv. Deshmoret e Kombit Twin Towers, Tower 1, 9th floor Proposal must be delivered on or before November 28th 2013, 12:00 hrs (CET) in Tirana, Albania

sealed envelope Toa the attention of:marked with:

Mr. Igli Kasneci General Resources Manager

Banka Societe Generale Albania General Resources Department Blv. Deshmoret Proposals sent by faxeorKombit email will not be accepted. Twin Towers, Tower 1, 9th floor Tirana, Albania To the attention of:

Name of the bidding

Paga për pozicion, është kategoria II-a.

Mr. Igli Kasneci General Resources Manager Name of the bidding service provider

Proposals sent by fax or email will not be accepted.

e diel EKSKLUZIVE

/ INTERVISTA

ME FILOZOFIN

FRANCEZ, LUC

FERRY: BOTA

ASNJËHERË NUK

KA QENË MË

MIRË

NR. 16 (261),

VITI VIII BOTIMIT

MARS 2013

ÇMIMI 300 LEKË

JO VETËM POLITIKË SI ZAKONISHT

30 lekë

30 lekë

30 lekë

30 lekë

FOTO ESSE Natë shqiptare në Oslo

MIRA MEKSI Kur fatin ta shkruajnë librat

30 lekë

30 lekë

ELL ALASTAIR CAMPB RAMËS

JES SË EDI

NJERIU I RILIND E PËRMUAJSHME

30 lekë

BESNIK MUSTAFAJ në Ngatërresat me kufirin francez emrin Le Pen STEFAN ÇAPALIKU Gjurmët e ujkut oriental te shqiptarët

E përmuajshme

E përmuajshme , LUC FILOZOFIN FRANCEZ INTERVISTA ME EKSKLUZIVE /

RË NUK KA QENË FERRY: BOTA ASNJËHE

MË MIRË

e luftës në Kosovë, njohin nga koha Campbell vjen në Shqiptarët e në Kosovë. të Tony Blair-it. Press. Në një ushtarakisht i fushatave botim i UET të tij për të ndërhyrë me Tony Blair, Eshtë spin doctor-i e të tjera. në politikë, vendimin e shefit atyre ditëve: Vitet e mia e strategjisë kur mbronte me Ditarët e librin, rëndësinë Shqipëri pikërisht me Henri ÇILIN flet për bashkëbisedim

çdo ditë gazeta ‘MAPO’

PLUS çdo muaj revistat ‘MAPO’

dhe ‘MADAME MAPO’

FAJ BESNIK MUSTA Ngatërresat në z me kufirin france emrin Le Pen IKU STEFAN ÇAPAL Gjurmët e ujkut rët oriental te shqipta FOTO ESSE Natë shqiptare në Oslo

NR. 16 (261), VITI

VIII BOTIMIT MARS

LEKË 2013 ÇMIMI 300

JO VETËM POLITIKË SI ZAKONISHT

MIRA MEKSI Kur fatin ta shkruajnë librat

PBELL ALASTAIR CAM

ËS

JES SË EDI RAM

E PËRMUAJSH

ME

NJERIU I RILIND

në Kosovë, nga koha e luftës në Shqiptarët e njohinnë Kosovë. Campbell vjen Tony Blair-it. Në një ushtarakisht i fushatave të botim i UET Press. për të ndërhyrë Eshtë spin doctor-i e shefit të tij mia me Tony Blair, në politikë, e të tjera. ditëve: Vitet e kur mbronte vendimin me Ditarët e atyre rëndësinë e strategjisë Shqipëri pikërisht me Henri ÇILIN flet për librin, bashkëbisedim

Agjencia e Abonimit të Shtypit (Arben Trenova): 04 223 52 05 • 068 20 47 825 Posta shqiptare: 04 237 5598 • 068 50 24 159 Agjencia e Abonimit Adrion: 04 224 0018 • 069 20 36 768 Agjencia e Abonimit, Durrës (Agim Memko): 0692372850

Mosparaqitja e plotë e dokumentacionit përbën shkak për s’kualifikim. Kandidati të japë adresën e saktë të vendbanimit si dhe një numër telefoni. Konkurimi është i hapur për nëpunësit civil të së njëjtës klasë me procedurat e lëvizjes paralele. Pas verifikimit paraprak, do të bëhet shpallja e listës së konkurrentëve që do të vazhdojnë më tej konkurrimin si dhe data kur do të zhvillohet testimi me shkrim dhe intervista me gojë. Pas verifikimit paraprak do të bëhet shpallja e listës së konkurrentëve që do të vazhdojnë më tej konkurimin si dhe data kur do të zhvillohet testimi me shkrim dhe intervista me gojë. Kandidatët duhet të përgatiten në këto fusha: Kushtetuta e Republikës së Shqipërisë, Ligji nr. 8454 datë 04/02/1999 “Për Avokatin e Popullit” i ndryshuar, Kodi i Procedurave Administrative, Deklarata Universale e të Drejtave të Njeriut, Konventa Europiane për të Drejtat e Njeriut, Konventat dhe aktet ndërkombëtare për parandalimin e torturës dhe trajtimit johuman dhe degradues, Protokolli Opsional i Konventës kundër Torturës (OpeAT) , Ligji nr. 8503 dt.30.06.1999 “Për të drejtën e informimit për dokumentet zyrtare”, Ligji nr. 44/2012 “Për shëndetin mendor”, Ligji nr. 9749, datë 04.06.2007 “Për policinë e shtetit” i ndryshuar, Ligji nr. 8328, datë 16.04.1998 “Për të drejtat dhe trajtimin e të dënuarve me burgim”, i ndryshuar, Ligji Nr 10107, datë 30.03.2009 “Për kujdesin shëndetësor në Republikën e Shqipërisë”, i ndryshuar, Ligji Nr. 9106, datë 17.07.2003 “Për shërbimin spitalor në Republikën e Shqipërisë”, i ndryshuar, Ligji Nr. 10138, datë 11.05.2009 “Për shëndetin publik”, Ligji nr. 10221, datë 04.02.2010 “Për mbrojtjen nga diskriminimi”, Ligji nr. 8549, datë 11/11/1999 “Për statusin e nëpunësit civil”, Ligji nr. 9367, datë 07/04/2005 “Për parandalimin e konfliktit të interesit”. Të gjitha njoftimet për rezultatet e verifikimit paraprak, si dhe datat kur do të zhvillohen testimet, mund t’i gjeni pranë Drejtorisë së Personelit dhe Administratës në institucionin e Avokatit të Popullit.


fenomeni

deklarata

Blushi në vështrimin eseistik të studiuesit Behar Gjoka

Petrit Ymeri: Shqetësohuni për krizën në botime dhe jo per qoftet

Libri “Fenomeni Blushi”, i studiuesit Behar Gjoka, ka marrë në shqyrtim tri romanet, Të jetosh në ishull, Otello, Arapi i Vlorës dhe Shqipëria

Një tjetër çështje e vjetër u rikthye në vëmendjen e opinionit publik ajo e tregtimit pranë Panairit të Librit të produkteve ushqimore

Suplement/ Edicion special për panairin e 16-të të librit/ MAPO & Shoqatat e Botuesve shqiptarë

UEt press

www.mapo.al

Studiuesi francez

Kamy, profili i shkrimtarit politik Bruno Vespa, në Panair për dashurinë dhe politikën Sot në orën 13:00, në Universitetin Europian të Tiranës promovohet libri “Dashuri dhe Pushtet” nga gazetari i mirënjohur italian. Nga ora 18:00-20:00 në stendën e UET PRESS

“Arsyeja pse jam marrë me anën politike të Kamy-së është shumë e thjeshtë. Të gjithë studiuesit kanë qenë të interesuar për veprën letrare të tij dhe shumë pak për veprën civike dhe politike. Idetë politike nuk janë shumë të qarta në veprat e tij, përveç librit “Murtaja”. Kamy është një shkrimtar shumë i lexuar dhe shumë i njohur në të gjithë botën, është shkrimtari francez më i njohur në botë, por më shumë njihet për veprat e tij fiction sesa ato politike. Ato kanë qenë më shumë të shkruara

nëpër gazeta dhe është mirë që ato të mblidhen dhe përmes tyre të zbulohet më shumë kjo anë e Kamy-së”, ka thënë Jean Yves Guerin, që ka shpalosur dimensionalitetin e figurës së Kamy-së. “Më së shumti ai është shprehur përmes artikujve nëpër gazeta. Ai ishte një qytetar europian, një qytetar i botës. Ai anonte më shumë nga e majta demokratike, që në epokën tonë manifestohet tek socialdemokracia”, argumentoi studiuesi Guerin. Studiuesi francez e mbështeti referatin e tij në disa shkrime...

Faqe 9 CMYK

“Njeriu i revoltuar është një njeri që di të thotë JO. Ai i thoshte jo shtypjes. Ndaj dhe “Murtaja” u bë një vepër antifashiste. Alegoria e kësaj vepre është polisemiste, dhe ka shërbyer edhe për protesta në ditët e sotme, si ‘Pranvera arabe”, tha Guerin.


10 mapo libri

speciale panairi

kronika e panairit Dimensioni i Kamysë si përçues i ideve demokratike u vu në qendër të konferencës që u zhvillua dje nga Jean-Yves Guérin, studiues i veprës dhe qëndrimit politik të Kamysë, në Pallatin e Kongreseve, gjatë ditës së dytë të Panairit të Librit

Kamyja reformator, 100 vjeç më aktual se kurrë “Njeriu i revoltuar është një njeri që di të thotë JO. Ai i thoshte jo shtypjes. Ndaj dhe “Murtaja” u bë një vepër antifashiste. Alegoria e kësaj vepre është polisemiste, dhe ka shërbyer edhe për protesta në ditët e sotme, si ‘Pranvera arabe”, tha Guerin.

D

je në Pallatin e Kongreseve u zhvillua konferenca “Kamy, përçuesi i ideve demokratike”, nga eksperti francez i veprës së Kamy-së, profesor i “Paris 3”, JeanYves Guérin. Në 100- vjetorin e lindjes së Kamy-së, aktivitetet e stendës së Ambasadës franceze në Tiranë, përfshirë këtë konferencë, i janë kushtuar shkrimtarit dhe filozofit të njohur të absurdit. Të pranishëm në konferencë ishin ministrja e Kulturës, Mirela Kumbaro, ambasadorja e Francës në Shqipëri, Christine Moro, kryetari i Shoqatës së Botuesve, Petrit Ymeri, si dhe kamyistët, Drejtori i Qendrës së Studimeve Albanolog jike, Ardian Marashi dhe Profesori i Filozofisë në Universitetin e Tiranës, Gjergj Sinani. Jean Yves Guerin, i përqendruar përgjithësisht mbi angazhimin politik të shkrimtarit, e studion Kamynë në këtë konferencë si shkrimtar i politikës dhe jo si shkrimtar politik. Kamy, si shkrimtar i politikës

“Arsyeja pse jam marrë me anën politike të Kamy-së është shumë e thjeshtë. Të gjithë studiuesit kanë qenë të interesuar për veprën letrare të tij dhe shumë pak për veprën civike dhe politike. Idetë politike nuk janë shumë të qarta në veprat e tij, përveç librit “Murtaja”. Kamy është një shkrimtar shumë i lexuar dhe shumë i njohur në të gjithë botën, është shkrimtari francez më i njohur në botë, por më shumë njihet për veprat e tij fiction sesa ato politike. Ato kanë qenë më shumë të shkruara nëpër gazeta dhe është mirë që ato të mblidhen dhe përmes tyre të zbulohet më shumë kjo anë e Kamysë”, ka thënë Jean Yves Guerin, që ka shpalosur dimensionalitetin e figurës së Kamy-së. “Më së shumti ai është shprehur përmes artikujve nëpër gazeta. Ai ishte një qytetar europian, një qytetar i botës. Ai anonte më shumë nga e majta demokratike, që në epokën tonë manifestohet tek socialdemokracia”, argumentoi studiuesi Guerin. Studiuesi francez e mbështeti referatin e tij në disa shkrime mbi autorin, të cilat nuk janë përkthyer në shqip. “Kamy nuk e konsideronte veten si intelektual, aq më tepër si ideolog, por si vëzhgues, gazetar, historian dhe qytetar i re-

voltuar. Atij nuk i pëlqente qëndrimi i mjeshtrit. Në disa ese të tij, Kamy theksoi se nuk i njeh ideologjitë. Iu kundërvu stalinizmit dhe të gjitha ideologjive totalitariste, duke pasur parasysh pragmatizmin. Për këtë arsye, veprat e tij shumë herë u cilësuan si vepra të dështuara. Por Kamy këmbënguli dhe tha se bota e kishte gabim. Shkrimet e tij u bënë referencë për demokratët. Idetë demokratike u mbështetën edhe nga mendimtarët francezë. Publiku e priti shumë mirë, ndërsa Sorbona e injoroi shkrimtarin, të cilin më pas do ta quanin “miku më i madh i francezëve”, - u shpreh Guerin. Në referatin e tij kushtuar ideve demokratike të Kamy-së, Guerin analizoi edhe idetë majtiste të shkrimtarit në fund të jetës. “Në fund të jetës, Kamy u bë pjesë e të majtëve, pasi pas luftës, më 1956 socialistët nuk ishin socialistë. Ai luftoi konservatizmin, për një të majtë sociale dhe ideale”. Pasi analizoi përfaqësimin e totalitarizmave në romanet e tij dhe preku raportin për Algjerinë koloniale, profesor Guerin tha se shkrimet e Albert Kamy-së mbi ideologjitë e vjetra na ndihmojnë për të kuptuar kohën tonë, si dhe mbeten pikë referimi për studiuesit e rinj francezë. Unë revoltohem, prandaj ne jemi

Është veçori e shkrimtarëve dhe filozofëve të njohur të çdo epoke që thëniet iu vlejnë në çdo kohë dhe ndoshta në asnjë konferencë tjetër mbajtur për 100-vjetorin e Kamy-së, thënia e tij: “Unë revoltohem, prandaj ne jemi” nuk do gjente jehonë më të afërt fizike sesa dje, kur ndërkohë që zhvillohej konferenca për Kamynë në Pallatin e Kongreseve, pak metra më tej, përballë Kryeministrisë, qytetarët protestonin kundër sjelljes në Shqipëri të lëndëve kimike. “Për të qenë, njeriu duhet të revoltohet, por revolta e tij duhet të respektojë limitin që zbulon në atë vetë dhe ku njerëzit, duke u bashkuar, fillojnë të jenë”, jemi gjithmonë në konferencë ku Gjergj Sinani citon disa rreshta nga vepra “Njeriu i revoltuar”. Shprehjen karteziane “Unë mendoj, pra jam” Kamy e ka sjellë në një formë më bashkëkohore për shoqëritë e sotme: “Unë revoltohem,

Gjatë konferencave Jean-Yves Guérin në "Pallatin e Kongreseve" dhe Fakultetin e Gjuheve të Huaja

“Një rikonceptim i veprës së Kamy-së një përmbledhje me dy ose tri volume, me një ose dy përkthyes që të jepet saktësisht mendimi dhe filozofia e Kamy-së, do ishte e mirëseardhur për kulturën shqiptare. Duke parë marrëdhënien e qëndrueshme të këtij autori me lexuesit, studiuesit dhe shkollën shqiptare do ishte mirë që t’i dhurojnë publikut dhe një vepër estetike të Kamy-së”, - tha Marashi.

prandaj ne jemi”. “Ai ishte gati për të qenë revolucionar, por jo pesimist për të ardhmen, ndaj foli për reformat sociale. I revoltuar nga sistemi i drejtësisë dhe nga regjimi, ai theksonte në shkrimet e tij se: Njeriu i revoltuar është një njeri që di të thotë JO. Ai i thoshte jo shtypjes. Ndaj dhe “Murtaja” u bë një vepër antifashiste. Alegoria e kësaj vepre është polisemiste dhe ka shërbyer edhe për protesta në ditët e sotme, si ‘Pranvera arabe’. Mendimi kamysian apo revolta e tij është kudo. Ai kundërshtoi kapitalizmin, por në të njëjtën kohë edhe stalinizmin. Pra, ai nuk kundërshtoi kurrë vetveten ndaj dhe mbetet shkrimtar i politikës”, - theksoi studiuesi gjatë referatit, duke vijuar më pas të flasë për frymën aktuale që përmbajnë mendimet e shkrimtarit në ditët tona. “Kamy është shumë aktual sot, sepse ai përçon idetë demokratike, idenë e revoltës pa dhunë dhe janë pikërisht këto ide që shembën komunizmin në fund të viteve ’80 në Europën Juglindore. Për këtë arsye

ai është shumë aktual, sidomos në kohët që po kalon sot bota, për revoltat në Tunizi, Egjipt, ‘Pranvera arabe’ në Iran, Kebek dhe të gjithë ata që kanë lexuar veprën “Njeriu i revoltuar” e bëjnë këtë paralele. Ai është një reformator që ka luftuar për lirinë dhe drejtësinë në shoqëri. Nuk është një ideolog, nuk ka ndërtuar një sistem filozofik. Ai është një filozof në kuptimin që i ndihmon lexuesit të reflektojnë mbi botën, vlerat, lirinë dhe drejtësinë”, tha Guerlein. Kamy në Shqipëri

Gjatë konferencës u ngrit problemi i qarkullimit të librave në hapësirën shqipfolëse, pasi libri “Njeriu I revoltuar” dhe pse i përkthyer në shqip në Kosovë, nuk është ende në libraritë e Shqipërisë krah përkthimeve të tjera të veprave të Kamy-së, nga disa përkthyes dhe disa shtëpi botuese, si “I huaji” “Miti i Sizifit” etj., për të cilat drejtori i Qendrës së Studimeve Albanologjike, Ardian Marashi propozoi një ribotim të plotë në një format më estetik për lexuesit.


speciale panairi

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

15.11.2013

11

“Kamy është një shkrimtar shumë i lexuar dhe shumë i njohur në të gjithë botën, është shkrimtari francez më i njohur në botë, por më shumë njihet për veprat e tij fiction sesa ato politike

Sot në Panair > Shoqata e Botuesve Shqiptarë

organizon në orën 11:00-12:00, në sallën ovale të Pallatit të Kongreseve, Konferencën «Pirateria dhe informaliteti po e vrasin librin në Shqipëri”. Kjo është dhe motoja e këtij edicioni në Panairin e Librit

> Shtëpia Botuese “Toena” promovon në orën 11:00,

“Për të qenë, njeriu duhet të revoltohet, por revolta e tij duhet të respektojë limitin që zbulon në atë vetë dhe ku njerëzit, duke u bashkuar, fillojnë të jenë”

librin “Ushtarë të Salaminës”, të autorit Javier Cercas. Promovimi organizohet në stendën e Institutit Italian të Kulturës dhe në orën 13:00 promovon “Antenat e epokës sime”, autor Anteos Hrisostomidhis Stenda e Sh. B. “Toena” dhe në orën 19:00 “Pendimi i Mihail Zolait”, autore Griselda Qosja.

> Shtëpia Botuese “Buzuku” Prishtinë promovon

në orën 13:00 - 14:00 ( “Trileri i Oliver Jens Schmitt për Kosovën”, autor Ibrahim Kelmendi - Salla e promovimeve.

> Universiteti Europian i Tiranës zhvillon në orën

13:00, takim me gazetarin e njohur italian Bruno Vespa, që vjen si i ftuar në Panairin e Librit në Tiranë. Aktiviteti zhvillohet në hollin e Universitetit Europian të Tiranës. Ndërkohë, në orën 18:00-20:00, në stendën e UET PRESS në Panairin e Librit do të prezantohen «Pushtet

dhe dashuri» me autor Bruno Vespa; «13 Intervista», autor Sokol Balla dhe «Kundër-reforma», autor Henri Çili. Të pranishëm do të jenë dhe tre autorët.

> Shtëpia Botuese “Uegen” promovon në orën

14:00 - 15:00 romanin «Një mbret në Shqipëri», autor Jean-Luc Tourenne, i cili do të jetë vetë i pranishëm në panair, si dhe «Krrokamat», autore Drenusha Zajmi-Hoxha - Salla e promovimeve.

> Shtëpia Botuese “Logos” promovon në orën

15:00 - 16:00 «Identiteti islamik i Europës», autor Ferid Muhiq, referues Edison Ceraj dhe Nexhat

Ibrahimi - Salla e promovimeve.

> Dhoma Italiane e Tregtisë promovon në orën 16:00 - 17:00 «Il Codice Kavad», autor Giovanni Cavadi - Salla e promovimeve.

> Shtëpia Botuese “Çabej” promovon në orën 17:00 - 18:00 librin «Santiago de Compostela», të autorit Dashnor Kokonozi - Salla e promovimeve.

> Shoqata “Josif Bageri” Shkup/Tetovë,

promovon në orën 18:00 - 19:00 dy studime monografike, “Josif Bageri” dhe “Hasan Prishtina”, autor Dr. Branko Sinadinovski.

Petrit Ymeri

Librat në Panairin e Tiranës 2013... dhe 'fuçia' e Pirro Manit

“Një rikonceptim i veprës së Kamy-së një përmbledhje me dy ose tri volume, me një ose dy përkthyes që të jepet saktësisht mendimi dhe filozofia e Kamy-së, do ishte e mirëseardhur për kulturën shqiptare. Duke parë marrëdhënien e qëndrueshme të këtij autori me lexuesit, studiuesit dhe shkollën shqiptare do ishte mirë që t’i dhurojnë publikut dhe një vepër estetike të Kamy-së”, - tha Marashi. Kamy, megjithë kontaktet sporadike me pak lexues shqiptarë para viteve ‘90, ka qenë ndër shkrimtarët e refuzuar, filozofia e të cilit binte ndesh me monofilozofinë e viteve të diktaturës në Shqipëri. “Në momentin që Kamy ishte gjallë dhe vepra e tij botohej, Shqipëria nuk kishte aspak dijeni për ekzistencën e tij, shkruhej shumë pak më vonë për filozofinë reaksionare që përfaqësonte Kamy dhe shoqërohej me ekzistencializmin që gjithashtu mohohej në kohën e filozofisë marksiste-leniniste”, - tha profesori I Filozofisë Gjergj Sinani, por e

veçanta për Kamy-në është që në kontaktin e parë të mundshëm me publikun shqiptar u krijua një marrëdhënie e qëndrueshme mes autorit dhe lexuesit shqiptar. Kjo marrëdhënie e lindur më parë u përmbush me përkthimin e veprave kryesor të këtij autori në shqip”, tha Sinani. Ndërkohë studiuesi francez i veprës dhe qëndrimit politik të Kamysë propozoi botimin e një përmbledhjeje të artikujve politikë të tij në shqip. “Kamy është një shkrimtar shumë i lexuar dhe shumë i njohur në të gjithë botën, është shkrimtari francez më i njohur në botë, por më shumë njihet për veprat e tij fiction sesa ato politike. Ato kanë qenë më shumë të shkruara nëpër gazeta dhe është mirë që ato të mblidhen dhe përmes tyre të zbulohet më shumë kjo anë e Kamy-së. Edhe në Shqipëri më kanë thënë se vepra e tij letrare është më e njohur dhe do të ishte mirë që artikujt e tij politikë të përmblidhen dhe të përkthehen edhe në shqip”, tha Guerin pas konferencës.

Më pak libra dhe më shumë probleme këtë vit në Panairin e 16-të të librit. Në fakt kësaj, kryetari i Shoqatës së Botuesve, Petrit Ymeri i sheh dhe anë pozitive. Por, a është numri në ulje i botimeve të reja tregues i krizës? “Po, tregues i krizës. Nga gjithë gjërat që parashtrova në fjalën hyrëse në ceremoninë e hapjes, shumë gazetarë kishin kapur këtë dhe e kishin evidentuar. Kësaj here gazetaria e kish vënë re aty scoopin. Gjithsesi, unë pa dyshim që e shoh si shenjë të krizës numrin më të vogël të botimeve (presim që ky numër të rritet, këtë muaj) dhe kujdesin dhe përmbajtjen e të gjithë ne botuesve për të mos botuar pafund, për të mbushur nganjëherë magazinat dhe jo libraritë. Por ndërkaq, shoh edhe anën pozitive të dukurisë. Kësisoj, ne jemi të detyruar të zgjedhim titujt më të mirë! Mendoj se kjo është një nga mënyrat kryesore për të dalë nga kriza: të synojmë tek libri cilësor, të botojmë sa më mirë”,- thotë Ymeri. Një tjetër çështje e vjetër u rikthye në vëmendjen e opinionit publik përsa i përket Panairit të Librit. Pikërisht mbrëmë publikisht u bë një vërejtje nga një pjesëmarrës në panelin e një emisioni të njohur, lidhur me tregtimin pranë Panairit të Librit të produkteve ushqimore, qofte, salsiçe dhe birra. Dhe ja cili do është komenti i kryetarit të Shoqatës së Botuesve, Petrit Ymeri për këtë rast: “Me të dëgjuar e kam, një zakon të regjisorit Pirro Mani, i cili kur përgatiste një shfaqje të re teatrale, pasi i kishte përfunduar, me mjeshtërinë e vet të njohur, të gjitha detajet e shfaqjes së re, vendoste diku në fund të skenës një fuçi a një rrotë ma-

kine të vjetër. Ata që nuk e dinin thoshin: po kjo ç’duhet? Shpejt e merrnin vesh: do vinte udhëheqja, dhe me çfarë tjetër do merrej: me fuçinë e vjetër, me çfarë tjetër! Hiqej fuçia dhe udhëheqësit çliroheshin: “Po, po, tani shfaq ja e Teatrit është në shinat e duhura! Po të mos e kishim parë ne?!” Kjo m’u kujtua mbrëmë kur në një ekran të njohur, një politikan po aq i njohur foli me shqetësim për vendosjen para Panairit të Librit të Tiranës, të qoshkave që tregtojnë salsiçe e qofte. Shqetësim i kotë për një person, nga i cili ne ndofta presim që të shqetësohet për politikat e munguara të librit, për krizën në botime, për standardet që duhen përmirësuar etj., etj. Vërtet këtë gjë do prisja nga zoti Luan Rama, të cilit ia vlerësoj mendimin dhe kontributin. Megjithatë, meqenëse kjo bisedë dhe ky qëndrim duket si vazhdim i atdhetarizmit folklorik të dy viteve më parë për shkak të

qofteve, do doja t’ua thosha atyre që nuk e dinë (sepse dy botuesit e pranishëm mbrëmë e dinë) që cilido që ka mundësinë të shkojë në panairet e librit, duke filluar nga më i madhi, ai i Frankfurtit, e deri tek ata të Leipzigut apo Londrës, do të ndeshet në çdo 1520 metra në qoshka që shesin salsiçe e qofte, birrë pafund e verë të të gjitha llojeve. Kjo nuk shqetëson askënd, përkundrazi, të gjithë, botues e përkthyes, autorë apo agjentë letrarë e piktorë, nxitojnë të marrin për të ngrënë diçka me vrap e të kthehen në zyrat e tyre provizore: në stendat e librit. Këto qoshka, sikurse edhe restorantet italiane e indiane, tajlandeze e kineze që janë brenda mjediseve të Panairit të Librit të Frankfurtit, janë në funksion të ekspozuesve, që punojnë nga mëngjesi në darkë dhe nuk mund të shpenzojnë kohën e të largohen qoftë edhe për gjysmë ore. Padyshim vizitorët e tjerë më të ngeshëm, lexuesit që vijnë grupe-grupe shtrohen me nge e i shijojnë produktet e njohura gjermane të mishit, sidomos pasi i kanë mbushur çantat me libra pa fund. Do e mirëprisja sinqerisht që z. Luan Rama, por edhe zoti Blendi Fevziu (është kjo një ftesë e përsëritur) dhe cilido që ka mundësi, të vizitojnë bashkë me ne pranverën e ardhshme Panairin e Librit në Leipzig, dhe përveç spektaklit të veçantë kulturor do të shijojmë edhe salsiçet e shijshme dhe birrën gjermane, por pa u larguar më shumë se pesë metra nga pavionet e librave. Është një model që na pëlqen ta ndjekim, pa paragjykime dhe pa shqetësuar askënd”.


12 mapo libri

speciale panairi

Fenomen/Media

Televizioni dhe postmendimi si pika të reja referimi

Gjatë diskutimeve për librin e Sartorit në stendën Dituria

Giovanni Sartori në shqip. Artan Fuga u ndal në faktin se sa i dobishëm dhe në kohën e duhur është ky botim për lexuesin shqiptar Në stendën e Shtëpisë “Dituria” diskutimi mbi librin “Homo Videns, televizioni dhe postmendimi” tërhoqi vëmendjen e vizitorëve të Panairit. E pranishme në panel, përkthyesja e librit, Albana Nexhipi, botuesi Petrit Ymeri dhe profesori i filozofisë, Artan Fuga. “Shpresoj ta kem shqipëruar sa më mirë dhe të kem sjellë atë që ka dashur vërtet Sartori të thotë. Bashkë me botuesin Petrit Ymeri vendosëm që ta sjellim këtë libër, sepse shoqëria shqiptare ka nisur ta shohë ekranin si të vetmen dritare për të vërtetën. Shpresoj ta kem sjellë saktë dhe pastër mendimin e autorit”, - tha përkthyesja Nexhipi. I ftuar për të referuar rreth botimit të dytë në shqip të Sartorit, profesor Artan Fuga u ndal në faktin se sa i dobishëm dhe në kohën e duhur është ky botim për lexuesin shqiptar.

“Në media thuhet se ka një axhendë botimi, domethënë si strukturohet çështja që i vendoset audiencës për të diskutuar dhe kam përshtypjen se ky problemi i axhendës nuk është vetëm në media. Sigurisht është në të folurin tonë në kafene, sepse shpeshherë flasim për gjëra të cilat, ai që na dëgjon, nuk ka interes. E kemi këtë problem në dialogun shqiptar të përditshëm. Por është dhe në përkthim. Unë kam përshtypjen që një pjesë e përkthimeve që bëhen janë përkthime mbase të vyera, mbase shumë të vlefshme, por mungon aktualiteti, domethënë ajo që pret nga kultura botërore cili është ai mekanizëm që të bën të thërrasësh pikërisht atë që duhet. Dhe këtu përzgjedhja është shumë e vështirë. Kjo kërkon një dorë mjeshtërore, një dorë që të njohë nevojat e publikut

shqiptar, të njohë se çfarë qarkullon sot në botë. Mua më duket se ashtu si edhe në raste të tjera, edhe këtë herë botuesi ka ditur të vërë gishtin pikërisht tek një prodhim kulturor shkencor dhe politologjie, që në momentin e caktuar nuk i vjen as më vonë shoqërisë shqiptare, as më shumë përpara, është tamam në atë axhendë ku shoqëria shqiptare ka nevojë të ketë pika të reja referimi. Nga kjo pikëpamje unë them se zoti Ymeri, me profesionizmin e vet ka arritur ta zgjidhë çështjen. Kjo shoqërohet më pas me përkthimin e Albana Nexhipit, e cila ka arritur ta shqipërojë butë, ëmbël dhe rrjedhshëm një botë konceptuale që në realitetin shqiptar është e re, është provokative dhe nuk është aq e lehtë për t’u sjellë në atë mënyrë që të tërheqë në lexim.

“Në media thuhet se ka një axhendë botimi, domethënë si strukturohet çështja që i vendoset audiencës për të diskutuar dhe kam përshtypjen se ky problemi i axhendës nuk është vetëm në media. Sigurisht është në të folurin tonë në kafene, sepse shpeshherë flasim për gjëra të cilat, ai që na dëgjon, nuk ka interes. E kemi këtë problem në dialogun shqiptar të përditshëm...

Për komunikimin e njeriut që shkëputet dhunshëm nga liria Libri i gazetarit Zylyftar Bregu “Raportim nga burgu”, paraqet një çështje sa të veçantë për nga kërshëria që ngjall, aq edhe të rëndësishme nga pikëpamja shoqërore. Në fokusin e tij është komunikimi i atyre që gjenden të dënuar në burgjet shqiptare. Është fjala për komunikimin e njeriut që shkëputet dhunshëm dhe në mënyrë të befasishme nga liria, nga shoqëria në përgjithësi dhe nga familja në mënyrë të veçantë. Shkëputja e këtyre kontakteve të natyrshme dhe të vullnetshme, si dhe detyrimi për të krijuar kontakte të tjera brenda burgut pasohet nga karakteristika të veçanta sjelljeje. Të dënuarit me burgim bëjnë pjesë në ato që në shkencat e komunikimit quhen audienca të mbyllura. Të burgosurit ashtu si njerëzit e lirë kanë opinionet, mendimet dhe bindjet e tyre. Kanë idetë e tyre edhe për jetën jashtë burgut, megjithatë ata ndryshojnë shumë nga njerëzit e lirë nga pikëpamja e formave të komunikimit ku marrin

pjesë. Audiencat e izoluara kanë vështirësi për komunikimin horizontal, pra midis individëve që i përbëjnë. Dy të burgosur nuk mund të komunikojnë mes tyre gjithmonë sa herë të kenë dëshirë. Atyre u mungon “grupi primar i socializimit”, pra komuniteti i lirë brenda të cilit duhet të ndanin vlera të përbashkëta. Jashtë grupit të ngushtë ku marrin pjesë, atyre u mungojnë kundërshtarët në ide, që përbëjnë mekanizma për formimin e identitetit të gjithkujt. Së fundi, u mungon liria për të zgjedhur “fasada” si “maskë” para “tjetrit të munguar”, publikut, që e bën njeriun të futet lirshëm brenda një roli social të zgjedhur nga ai vetë dhe të ndryshueshëm. Nga ana tjetër, në institucionet e mbyllura të ndëshkimit, (burgjet) jemi në një terren ku individi e ndërton komunikimin me të tjerët duke qenë i vetëdijshëm që është i vëzhguar në mënyrë të vazhdueshme. Pikërisht këto rrethana nxjerrin në pah tipare dhe elemente të natyrës

njerëzore që nuk shfaqen në rastet e sjelljes në shoqërinë e lirë. Komunikimi i të dënuarve brenda burgut i ngjan sadopak komunikimit të punonjësve brenda një agjencie biznesi, pra brenda një korporate. Por, do të gabonim rëndë po të mos mbanim parasysh edhe dallimet e mëdha mes tyre. Tradicionalisht sistemet e ndëshkimit konsiderohen si “organizata” statike dhe hierarkike. Karakterin statik burgjet e përftojnë ngaqë objektivat e tyre janë të qartë dhe të pandryshueshëm. Burgjet ekzistojnë për të ekzekutuar vendimin e gjykatës që i heq lirinë personit të shpallur fajtor për një krim të caktuar. Ndërsa, karakteri hierarkik lidhet me mënyrën e funksionimit të marrëdhënieve brenda tyre, nga lart-poshtë, sipas të cilit, urdhrat e dhëna nga një nivel i lartë, thjesht zbatohen nga përfaqësuesit e nivelit më të ulët. Pa folur pastaj që të burgosurit duhet t’u binden urdhrave të personelit pa i diskutuar ato.

Autori i librit, Zylyftar Bregu


speciale panairi

uet press

Gazeta MAPO

15.11.2013

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

13

Sot në orën 13:00, në Universitetin Europian të Tiranës promovohet libri “Dashuri dhe Pushtet” nga gazetari i mirënjohur italian

Bruno Vespa, në Tiranë për të rrëfyer historinë mes dashurisë dhe pushtetit Gazetari italian vjen në Shqipëri për promovimin në gjuhën shqipe të librit të tij “Dashuri dhe Pushtet”, botuar nga UET-Press. Libri tregon një shekull histori të Italisë përmes dashurisë. Një portret i papublikuar më parë i pushtetit, shkruar nga Bruno Vespa në transmetimet e drejtpërdrejta. “Sigurisht që do të martohesha përsëri me gruan time. Përse? Isha i dashuruar dhe jam edhe sot e kësaj dite.” Kjo përgjigje e Romano Prodit jehoi si një gjëmim në hollin kryesor të pallatit Kixhi. Asnjëherë fjala “dashuri”, e varrosur nga tonelata druajtjeje, nuk ishte shfaqur në fakt në bisedat mes kryeministrit dhe bashkëshortes së tij Flavia. Kësisoj, kur profesori e shqiptoi, lajmi u përhap në korridore me të njëjtën emfazë me të cilën, dymijë vjet më

parë, turmës iu njoftua ringjallja e Lazarit. Mjafton një shembull i thjeshtë për ta kuptuar. Një ditë Sandra Xampa, drejtuesja e zyrës së shtypit në pallatin Kixhi dhe mikesha e Flavias, po rishihte me të bocat e librit “Insieme”, i shkruar bashkërisht nga çifti Prodi. Në një moment flitej për muzikën: Flavia kishte përdorur një shprehje të tipit “më pëlqen…”, dhe Sandra i kishte sugjeruar ta zëvendësonte me “dua”. Gruaja e profesorit e kishte parë e shastisur: “Unë nuk e përdor kurrë këtë fjalë…”Disa qindra metra larg pallatit Kixhi, në atë faltore të opozitës, që është pallati Gracioli, Silvio Berluskoni bën një përmbledhje (katër orë në tri takime) të historive të tij dashurore dhe, kur flet për Veronikën, me të cilën ka ndarë çerekshekullin e fundit, thotë: “Ka qenë dhe mbetet gruaja e jetës sime. Është shoqja më e mirë që një burrë mund të dëshironte”. Dashuria dhe pushteti është rrëfimi i

historisë së Italisë të shekullit të fundit, jetuar nga gratë që kanë qenë në krah të protagonistëve të saj: nga Benito Musolini te Romano Prodi, nga Vitorio Emanueli III te Silvio Berluskoni, nga Alccide de Gasperi te Betino Kraksi, nga Antonio Gramshi te Valter Veltroni. Histori të ndryshme, ndonjëherë të paqta e ndonjëherë dramatike. Shumë prej drejtuesve tanë kanë pasur më tepër se një martesë dhe shpesh jeta e tyre politike është kapërthyer me çështje personale delikate. Por, gjithmonë, ndonëse me dritëhije të ndryshme, gratë kanë pasur një ndikim jo të parëndësishëm në ekzistencën, domethënë në zgjedhjet e atij që ka qeverisur ose të atij, gjithsesi, që ka pasur një rol vendimtar në politikën italiane. Disa prej këtyre grave nuk kishin folur kurrë më parë, të tjerat e kanë mposhtur druajtjen që prej shumë vitesh i kishte shtyrë të qëndronin në heshtje.

Libri “Fenomeni Blushi”, i studiuesit Behar Gjoka, ka marrë në shqyrtim tri romanet, Të jetosh në ishull, Otello, Arapi i Vlorës dhe Shqipëria

Blushi në një vështrim eseistik

Libri “Fenomeni Blushi”, i studiuesit Behar Gjoka, ka marrë në shqyrtim tri romanet, Të jetosh në ishull, Otello, Arapi i Vlorës dhe Shqipëria. Ndarja në dy pjesë, ku në të parën shtjellohen aspektet teorike, se si duhet përjetuar letërsia postmoderne, që përfaqësohet nga të tria tekstet. Kurse pjesa e dytë e librit, që përbën edhe me kryesoren e qasjes, emërtuar Shqyrtime tekstolog jike, analizon të tria tekstet e autorit Ben Blushi. Në të dyja pjesët vihet re se mbizotëron vështrimi eseistik, ndonëse ka edhe analiza të rrafsheve studimore, por gjithsesi duke e lënë të hapur debatin, përse tri romanet përbëjnë një fenomen që duhet analizuar. Ndalimi, në këtë aspekt të shkrimeve letrare të tij lidhet me synimin për të prekur dhe shijuar udhën e bërë, në këtë tip të shkrimit letrar të romanit, si tipologji zhanri e prozës së gjatë, të cilën duket se e parapëlqen më së shumti. Bazuar në periudhën kohore, që përkon me kohën e shkrimit të këtyre teksteve, ku nuk është se mendohet që koha e gjatë apo e shkurtër, përbën ndonjë kriter estetik, e shqyrtimit të kësaj qasje, studimore dhe eseistike. Nisur nga momenti kur doli romani i parë, Të jetosh në ishull, një tekst që zgjoi debat të zjarrtë, në kohën botimit, që tërhoqi vëmendjen më shumë se të gjitha librat e botuar pas viteve ’90 në Shqipëri. E në atë debat letrar dhe jashtëletrar u përfshinë shumë lexues, akademikë, historianë, filozofë, sociologë, lexues dhe studiues të letërsisë, e të gjithë dukeshin si të vënë në një garë të habitshme, që kërkonin nëpër qilarët e kujtesës, teorike dhe kulturologjike, të pohonin diçka të përveçme, mbi këtë roman, që shënon sprovën e parë autoriale në llojin e prozës së gjatë. Ka shumëllojshmëri leximesh dhe interpretimesh, por asnjëherë dhe për asnjë rrethanë, nga letërsia dhe nga leximi, sidomos në kohët moderne, nuk ka gjasa dhe hapësirë, që të mbërrish deri në përballëvënien, pro dhe kundra, një mënyrë verifikimi jashtëletrare. Madje, në mjediset mediatike, asokohe u bë një përpjekje e madhe për ta përfshirë romanin e parë të autorit, edhe në llojin e librave bestseller, pra në titujt e librave më të shitshëm. Midis të tjerash, kjo rrethanë rastësore dhe më tepër mediatike, e bëri të pashmangshme nevojën për të kundruar diku më në thellësi të teksteve letrare, që tashmë tentojnë sendërtimin e një dukurie letrare, që i përket më së shumti letërsisë postkomuniste, si frymë dhe klimë, dhe estetikisht letërsisë postmoderne. Po kaq, duke qenë se Blushi kishte dhe vazhdon të ketë një emër dhe peshë të përfillshme në politikën dhe median shqiptare, madje për një palë lexuesish, të natyrave dhe profesioneve të ndryshme, në pamje të parë u duk, sidomos nga paraqitja e librit të parë, edhe si një

truk dhe artific, mbase i gjetur me mjaft mençuri, për të shfrytëzuar pikërisht ato dy pista, pra politiken dhe mediatiken, dhe prej andej për të kapërcyer në letërsi. Në fakt, mbi marrëdhënie me letërsinë, udha se ku nisesh nuk ka pikën e vlerës përballë vendit se ku mbërrin, që në fakt është një kalvar, është një udhë e shtruar me gjemba, jo thjesht në kuptimin metaforik. Hamendjet e ngritura asokohe, si dhe më vonë, pra të gjendur tashmë edhe përballë dy teksteve të romaneve të autorit, përkatësisht Otello, Arapi i Vlorës dhe Shqipëria, që erdhën menjëherë pas të parit, mëdyshjet dhe trajtimet jashtëletrare, gati janë venitur, ose pothuajse kanë rënë. Prandaj, eventualisht po kaq në marrëdhënie me romanet e Blushit, kemi të shkrira debatin zhurmues, por edhe interpretime serioze. Mëtimi, tashmë i rrokshëm, për të ecur në një rruginë individuale, sidomos në lëvrimin e tipologjisë së romanit, në atmosferën që rrok dhe përçon tek lexuesi, ka më shumë gjasa, gjithnjë simbas trajtimit të Gjokës, në këtë libër, më së paku në hallkat thelbësore të sendërtimit të romaneve: Së pari: Në dekodimin e plotë të historisë së njerëzimit, në përgjithësi dhe të asaj shqiptare në veçanti, sidomos në pikëpamje të sendërtimit të botës romanore, në njëfarë mënyre e shtjelluar kaq gjerësisht në të tre tekstet e tij, e cila zbulon qartësisht përpara lexuesit një situatë të përveçme të shkrimit letrar, se po merret me një botë që e parapëlqen, sepse e njeh deri në imtësi, dhe prandaj po rreket të luaj me të, gjithnjë në kuptimin estetik, e jo më pak edhe etik, për të mundësuar kështu përdritësimin e anës së padukshme të jetës njerëzore, veçmas të qenies shqiptare, pra edhe të vetë historisë sonë. Pra, komunikimi me tre romane, relativisht të gjatë, është një rast jo aq i zakontë në letërsinë shqipe të pas diktaturës, i cili nuk është se ka kaluar pa lënë gjurmë, tejet e prekshme, në debatet letrare dhe jashtëletrare. Së dyti: Prania e mitikes dhe legjendares, jetësores dhe letrares, historikes dhe etikes, madje e përpjekjes së rrokshme për të kryer, përmes përthyerjes letrare, procesin e çmitizimit dhe demistifikimit të historisë dhe të gjithçkaje tjetër, të shqiptuar në hapësirat e këtyre teksteve, në fakt të jep dorë dhe shkas për të ndjerë dhe kuptuar synimin e autorit, kinse shpalimin e realitetit letrar të shenjëzimit autorial. Së treti: Në marrjen shkas dhe sidomos në hartimin e një tip tjetër letërsie, që formëson sprovën eksperimentale, të ndryshme në thënie dhe stil, strukturë dhe kompozim, formë dhe shprehësi, si dhe të vetë shkrimit romanor, që shumë më tepër mbështetet në leximet e mëhershme, eventualisht në leximin e librave letrarë dhe jo letrarë, kohë pas

kohe. Prania e miteve letrarë dhe jo letrarë, në hapësirat e të tria teksteve romanore, shoqëruar ndërkaq edhe me vetë procesin e çmitizimit dhe dekodimit të historikes dhe mitikes, është një akt tjetër i rrokshëm shkrimor, që madje na shpie natyrshëm gjer tek natyra e mirëfilltë e frymëzimit të autorit, që duket se është e lidhur ngushtësisht, para së gjithash me kujtesën librore. Së katërti: Në përvijimin e qartë të një tipi të veçantë narratologjie, të thurjes me anë të pranisë së rrëfimtarit të gjithëdijes, që është edhe qendra e universit të romaneve të shkruara, gjer më tash prej autorit, që duket se më tepër bashkëbisedon, me veten dhe të tjerët. Bashkëbisedimi narrativ i dukshëm, si rrëfim dialogues, si dhe nga kundrimi eseistik i realiteti letrar, përbën në fakt një nga

tiparet e përveçme të shkrimit të romaneve prej Blushit, madje prania e këtyre tipareve, ka qenë edhe një ndër shkaqet e debateve që ka zgjuar krijimtaria e tij letrare, e shqiptuar gjatë kësaj ndërkohje në këto romane, të cilat përveçohen edhe për shkak të përmbysjes së plotë të ligjëratës letrare, në shtjellat e letërsisë postmoderne. Së pesti: Në shenjimin e plotë të tipologjisë së letërsisë postmoderne, që e ruan qartazi tipologjinë shprehëse në të tre romanet, pavarësisht nivelit të ndryshëm të përfshirjes, të sendërtuar artistikisht, në këtë optikë e letërsisë postmoderne. Qëndrimi që autori mban ndaj historisë, miteve dhe legjendave të ndryshme, rivlerësimit dhe rishikimit, sidomos të elementëve të historisë, më tepër në kuptimin e ironizimit dhe parodizmit të saj, që në fakt në kuptimin teorik, në marrëdhënien e ngushtë të tyre me shkrimin e letërsisë, sugjerohet më herët edhe nga Roland Barthes, teksa theksonte se: shkrimi është rrënim i çdo zëri, i çdo prejardhje , në librin Aventura Semiologjike. Poetika postmoderne, pra e pranishme më herët në letërsinë e përbotshme, në letrat shqipe, avitet pak më vonë. Përqendrimi i vëmendjes kritike dhe studimore, që lartsynohet në këtë qasje, vetëm në tre romanet e tij, ku edhe materializohet poetika e postmodernes, sidomos në këto shenjëzime, etike dhe estetike, jetësore dhe artistike, vetëm e vetëm në gjurmim të shenjës letrare, të sendërtuar dhe shqiptuar qartësisht nga autori, pikërisht në atë mënyrë shkrimi autoriale, që ka skicuar një fenomen letrar, me tipare të përveçme, si dhe lënia hapur e debatit për veprën letrare, përbën një pikësynim të studiuesit Gjoka, për ta parë më tepër në marrëdhënie me vlerat artistike të krijuara, kryesisht në ishullin shkrimor të autorit, madje pa e parë shumë në marrëdhënie me atmosferën letrare, të kësaj kohe, të cilën edhe e ka trazuar, kaq gjerësisht, veçmas me librin e parë, me titullin domethënës, Të jetosh në ishull, që përpos të tjerash, sugjeron ikjen nga ishulli, ku jemi izoluar për kaq shumë mote, të qenies dhe të vetë letërsisë


14

Opinione & Editoriale

Blog & Ide

OpEd

Nga Bujar Kapexhiu

Opinione dhe Editoriale

Qytetarët nuk janë dele që politika mund t’i çojë… në thertore Q ë qytetarët nuk janë dele, por qenie pjesëmarrëse në përcaktimin se çfarë është e drejtë apo jo për ta, kjo merret e mirëqenë në një shtet demokratik. Madje ky është një ndër dallimet kryesore ndërmjet një diktature dhe demokracie të mirëfilltë. Por në vendet me demokraci të pakonsoliduar si i yni është bërë e udhës që disa parime bazë demokratike të mos përfillen, duke gënjyer veten më shumë se të tjerët, se kemi të bëjmë me demokraci, dhe fjala demos nuk ka të bëjë me popullin si përcaktues i sistemit, vetëm në rastin kur ai voton në zgjedhje për ata që duhet të drejtojnë vendin, pastaj gjithçka e bën politika e kulisave dhe njerëzit nuk duhen pyetur më për asgjë. I tillë na paraqitet edhe rasti i fundit i debatit dhe protestave për sjelljen e armëve kimike nga Siria në vend. Këtu nuk dua të ndalem në arsyet e shumta të problemeve mjedisore e shëndetësore që mund të sjellin këto armë për popullatën e varfër në shumicë dhe të degraduar nga mjaft pasoja të sistemit të vjetër politiko-ushtarak, që i linte njerëzit në kasolle dhe harxhonte shuma të mëdha për bunkerët. Këto arsye të ndotjes së mjedisit dhe dëmtimit të shëndetit të njerëzve mund t’i përmendin mjaft mirë dhe të na i shpjegojnë specialistët përkatës. Ajo që më shtyn në këtë rast është përgjegjësia para atyre studentëve që u shpjegoj Hartin, prej të cilit është nxjerrë dhe titulli i këtij artikulli për të thënë se demokracia nuk është asnjëherë e sigurt, por duhet luftuar përditë për të. Çështja kësaj radhe nuk ka të bëjë me një problem të vetëm, sepse janë një sërë praktikash jo vetëm të politikës por edhe atyre që administrojnë shtetin nga pika më e lartë deri poshtë në hierarki, të cilat na bëjnë të ndeshemi përditë me një lloj autoritarizmi të skajshëm ku njerëzit trajtohen si dele, e ku vendimet mund t’i marrin vetëm disa pa pyetur të tjerët. Diskutimi im ka të bëjë me zbatimin e së drejtës nga perspektiva e vëzhguesit dhe e pjesëmarrësit në një shtet demokratik.

koment

Adriana Anxhaku

Në rast se qytetarët ndjehen të cenuar nga vendimet abuzive që merren pa të drejtë në emër të tyre, ata kanë plotësisht të drejtë të ngrenë zërin e të protestojnë, siç po bëjnë, që të mund të vendosin në vend të drejtën e cenuar. Më së paku, brezat pasardhës nuk do të na akuzojnë se na kanë trajtuar vazhdimisht si dele. Dhe dihet se kush i ka trajtuar shqiptarët si dele për 50 vjet me radhë, duke i çuar shpesh edhe në thertore. Ky është një precedent që nuk mund e nuk duhet të përsëritet. Kohët kanë ndryshuar dhe demokracisë paternaliste, që merr përsipër të flasë në emër të qytetarëve pa i pyetur ata, i ka ardhur fundi shpresoj.

Një ndër parimet e theksuara ndër politologët dhe teoricienët e demokracisë është se njerëzit duhet të binden pa dhunë e me arsye, se një vendim i drejtuesve të mëdhenj e të vegjël të shtetit, që janë vënë aty për t’u shërbyer qytetarëve, është i drejtë. Dhe kjo nuk është aspak një fasadë e bukur fjalësh, por një kriter për të vlerësuar se a kemi të bëjmë me një shtet të së drejtës apo me një shtet ligjor. E thënë ndryshe, shtet ligjor kishin dhe Hitleri e Enveri, por shtet të së drejtës jo, sepse dallimi thelbësor ndërmjet diktaturës dhe demokracisë është ky; çdo vendim politik apo ligjor duhet të përligjet në sytë e qytetarëve. Kjo përligjje nuk mund të sigurohet vetëm kur drejtuesit e shtetit thonë ca fjalë të bukura për të justifikuar disi vendimin e marrë, por duke pyetur zbatuesit e këtij vendimi dhe ata që pësojnë në kurriz pasojat e tij, qytetarët, nëse vendimi është i drejtë. Në këtë rast shtrohet pyetja e thjeshtë: A janë pyetur qytetarët për këtë vendim të sjelljes së armëve kimike në vend? Del se jo. Dhe në rast se në jetën e përditshme bëjmë sikur s’kuptojmë e sikur s’dëgjomë kur na trajtojnë si dele, këtë rast nuk mund të heshtësh, sepse tashmë barra e keqtrajtimit të qytetarit është e rëndë jo vetëm për të tashmen por dhe për të ardhmen e fëmijëve tanë, të atyre që ndoshta akoma nuk dinë të lobojnë, ose nuk kanë lindur akoma dhe që do na mallkojnë për mjedisin e shkatërruar që po u lëmë, për ndotjen e trashëguar me vite e që po e shtojmë pa asnjë përgjegjësi. Nevoja për përligjje në sytë e qytetarëve, së paku për vendime kaq të rëndësishme për jetën e tyre vjen nga fakti se sistemi politik është vendi ku integrohen interesat e qytetarëve. Prandaj ata që duhet të zbatojnë ose pësojnë pasojat e vendimeve politike të rëndësishme duhet të ndjehen edhe autorë ose miratues të tyre. Kujtoj se autonomia e përfaqësuesve të popullit nuk është vullnet i përgjithshëm, dhe qysh prej Rusoit është theksuar se vullneti partiak dhe i njëanshëm i “përfaqësuesve të popullit” mund

Salla e hartave

të shkojë kundër vullnetit të përgjithshëm të qytetarëve, çka e bën qeverisjen abuzive. Dikush mund të mendojë se në këtë rast është vota e popullit si një shprehje e vullnetit të përgjithshëm që mund t’i ndëshkojë ata që marrin vendime të tilla. Por deri atëherë, pra deri në zgjedhjet e ardhshme dëmi mund të jetë bërë dhe madje mund të jetë i pariparueshëm për nga pasojat. Rrugëzgjidhja më e mirë në këtë rast, për një qeverisje të arsyeshme dhe që vepron sipas parimeve demokratike që deklaron, do të ishte një referendum për këtë çështje, dhe për këtë po u bien këmbanave përfaqësuesit e Komisionit Europian, por po e bën dhe një pjesë e shoqërisë civile me protestat e saj. Nga ana tjetër, kërkohet natyrshëm transparenca e vendimeve të marra prej kësaj qeverisjeje të arsyeshme “në emër të vullnetit të përgjithshëm”, që siç po duket, është vullnet i njëanshëm i një grupi njerëzish që drejtojnë. Drejtësia e vendimeve të tilla nënkupton një mundësi reale të marrjes parasysh të vullnetit të lirë të qytetarëve, përndryshe ato mund të kthehen, siç po ndodh në këtë rast, kundër qytetarëve të thjeshtë. Domethënë, një rend ligjor i drejtë mund të konsiderohet legjitimisht demokratik kur nuk bie ndesh me parimet morale dhe interesat e komunitetit të cilit është ngarkuar t’i shërbejë. Si kërkesë bazë parimore, ky element gjendet në disa manuale e udhëzues për politikëbërësit në vend, me qëllim që të përshtatin politikat e tyre me standardet europiane të kërkuara si të domosdoshme për integrimin e Shqipërisë në Komunitetin Europian. Vendimmarrja demokratike në të gjitha këto manuale paraqitet se arrihet kur politikëbërësit marrin në konsideratë interesat e qytetarëve të shprehura nëpërmjet grupeve shoqërore deri dhe protestave, si dhe të vlerësojë ndikimet që mund të ketë ky vendim tek qytetarët.

Këto ndikime përllogariten në terma monetarë, shëndetësorë, mjedisorë etj. Le ta besojmë për një moment atë që thotë pozita, se nuk është marrë asnjë vendim për sjelljen e armëve kimike në vend. Ndonëse mediat jo vetëm në vend por edhe jashtë vendit dëshmuan të kundërtën, a janë llogaritur ose a do llogariten këto pasoja të detyrueshme për standardet europiane në këtë vendim? Apo shkohet me mendimin se standardet janë vetëm fjalë boshe dhe se në Komunitetin Europian do të përfshihemi duke thënë vetëm fjalë të bukura e pa zbatuar asnjë direktive bazë të kërkuar tashmë. Në rast se qytetarët ndjehen të cenuar nga vendimet abuzive që merren pa të drejtë në emër të tyre, ata kanë plotësisht të drejtë të ngrenë zërin e të protestojnë, siç po bëjnë, që të mund të vendosin në vend të drejtën e cenuar. Më së paku, brezat pasardhës nuk do të na akuzojnë se na kanë trajtuar vazhdimisht si dele. Dhe dihet se kush i ka trajtuar shqiptarët si dele për 50 vjet me radhë, duke i çuar shpesh edhe në thertore. Ky është një precedent që nuk mund e nuk duhet të përsëritet. Kohët kanë ndryshuar dhe demokracisë paternaliste, që merr përsipër të flasë në emër të qytetarëve pa i pyetur ata, i ka ardhur fundi shpresoj. Më së fundmi, po theksoj një ide të Habermasit, këtij filozofi gjerman me ndikim jo vetëm në politikën aktuale gjermane por edhe në Komunitetin Europian. Ai nuk beson se institucionet janë vetvetiu të arsyeshme. Ato përmbajnë në vetvete gjithnjë një prirje për sundim dhe për ta shkëputur komunikimin me qytetarin. Por sfera publike, mediat, shoqëria civile dhe opozita duhet t’i detyrojnë institucionet që të jenë të tilla. Kjo bëhet dhe me anën e një kritike të drejtë e të sinqertë ndaj këtyre institucioneve në media. *Pedagoge UT


op-ed

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

15.11.2013

15

Ministri i Jashtëm, Bushati e pa më të arsyeshme të informonte publikun francez sesa atë shqiptar mbi negociatat që po ndodhnin për demontimin e armëve kimike. Me këtë gjest dukej sikur legjitimi i veprimeve politike të brendshme shqiptare duhej të vinte nga civilizimi perëndimor, dhe jo ai shqiptar. Për më tepër mungesa e informimit prej më shumë se një jave nga zyrtarët vendas po zëvendësohet nga media dhe zyrtarë ndërkombëtarë. Gjithashtu qeveria po mundohet të justifikojë çdo vendimmarrje të sajën si një kërkesë dhe detyrim nga jashtë. Tërë këto rrethana të bëjnë të mendosh se këtë proces të globalizimit politikanët tanë e kanë kuptuar gabim. E thënë ndryshe, ky nuk është globalizimi që deshëm, por siç nuk e deshëm.

Globalizimi siç nuk e deshëm P

as vitit 1990 shqiptarët dëgjuan për Fundin e Historisë, nga Fransis Fukujama, si një ndër tezat e para që do të përshkruante rendin e ri botëror. Në të thuhej se rënia e komunizmit solli avancimin e demokracisë liberale perëndimore kudo në botë si alternativën e vetme të qeverisjes. Në dhjetëvjeçarin e fundit Përplasja e Civilizimeve, një tjetër tezë nga Huntington, duket sikur përshkroi më qartë rendin e ri global, duke thënë se konflikti ideologjik do të zëvendësohet nga konflikti i lashtë mes civilizimeve; ku civilizimi më i avancuar do të vendosë rendin e ri, megjithëse jo të përhershëm. Nga Pax America e viteve 1990 sulmi terrorist i 11 shtatorit 2001 nxiti pikërisht atë konflikt të lashtë të përplasjes së civilizimeve dhe që vazhdon që atëherë. Në këtë rend global gjendet Shqipëria në këtë fillimdimri të vitit 2013. Gjatë këtyre viteve kemi bërë gjithçka për t’u afirmuar si një vend perëndimor, duke u anëtarësuar në NATO dhe në tentativë për në BE, pikërisht për të shprehur qartë se kujt civilizimi duam që t’i përka-

sim. Në këtë proces shtetasit shqiptarë lëvizin lirisht tashmë drejt Europës pa asnjë pengesë. Produktet europiane, kineze apo amerikane vijnë me një të klikuar të internetit në pragun e shtëpisë sonë, pa qenë nevoja të shkojmë e të shpenzojmë kohë nëpër dyqane në Tiranë. Ato shërbime shëndetësore të komplikuara i marrim lehtësisht nga spitalet turke, greke e italiane me aparatura e teknologji amerikane. Komunikojmë lehtësisht me njëri-tjetrin në qytete e shtete të ndryshme me anë të shpikjeve të universiteteve amerikane, britanike e japoneze. Të rinjtë shqiptarë punësohen në call centre në mes të Tiranës për t’i ardhur në ndihmë një klienti të huaj dhe që mbyllin ditën duke u dëfryer në darkë me muzikë të prodhuar nga dj holandez. Ky proces globalizimi na ka ofruar shumë dhe duhet të jemi krenarë që shteti ynë ka ndjekur këto politika liberalizuese. Përfitimet janë të dukshme në jetën tonë të përditshme dhe po të na i marrin ato ndjehemi keq, si të ishim kthyer 23 vjet pas. Gjithashtu, liderët tanë politikë të vetëdijshëm për qëndrimin

e pakundërshtueshëm tonë ndaj civilizimit perëndimor pozicionohen qartazi pro çdo vendimi të kancelarive europiane. Deri tani ky proces globalizimi e lirish ka qenë në avantazhin dhe përfitimin tonë të padiskutueshëm si politik dhe ekonomik. Por dy evente, ose goditje të rendit global në pesë vitet e fundit kanë patur pasoja të brendshme politike në Shqipëri. Së pari, ka qenë kriza e thellë ekonomike e vitit 2008, që preku partnerët tanë më të rëndësishëm ekonomikë. Por, pavarësisht kësaj, politika jonë e përdorte si dështim të brendshëm, të qeverisë shqiptare, dhe vetëm të asaj. Ndaj çdo lajm i keq që vinte nga rënia e rritjes ekonomike, e remitancave apo e të ardhurave në buxhet apo të rritjes së varfërisë kërkonte largimin e qeverisë. Në fakt asnjë qeveri që ishte në pushtet gjatë krizës globale, nuk mbijetoi dot në zgjedhje. Dhe padyshim që Shqipëria nuk bëri përjashtim. Së dyti, kryengritjet në Siri dukeshin si probleme të brendshme të këtij shteti për publikun shqiptar. Por vendosmëria ndër vite për të

koment Besart Kadia

qenë pjesë e civilizimit perëndimor na kërkoi në këtë ditë të vështirë që ne të bëhemi gjithashtu pjesë e zgjidhjeve të konflikteve të brendshme të shteteve që mundet të jenë mijëra kilometra larg nesh. Reagimi qytetar nëpërmjet protestave duket se nuk ishte paramenduar, ose më keq ishte nënvlerësuar nga qeveria shqiptare. Besimi se kontrolli i opinionit publik nëpërmjet mediave tradicionale do të mjaftonte, duket se po ekspozon një traditë të vjetër të politikëbërjes në vend. Media sociale e zëvendësoi menjëherë atë, njësoj si në Siri apo Egjipt në kushte të ngjashme. Informimi i copëzuar i opinionit publik po çon në përshkallëzim të protestave në mbarë vendin, nga dhjetëra njerëz që ishin vetëm pesë ditë më parë, në mijëra sot. Duke

përngjasuar në sjellje krejtësisht me protestat e qytetarëve francezë apo italianë. Por kjo krizë e komunikimit po shndërrohet në mungesë legjitimiteti politik për vendimmarrje kaq të rëndësishme. Ministri i Jashtëm, Bushati e pa më të arsyeshme të informonte publikun francez sesa atë shqiptar mbi negociatat që po ndodhnin për demontimin e armëve kimike. Me këtë gjest dukej sikur legjitimi i veprimeve politike të brendshme shqiptare duhej të vinte nga civilizimi perëndimor, dhe jo ai shqiptar. Për më tepër mungesa e informimit prej më shumë se një jave nga zyrtarët vendas po zëvendësohet nga media dhe zyrtarë ndërkombëtarë. Gjithashtu qeveria po mundohet të justifikojë çdo vendimmarrje të sajën si një kërkesë dhe detyrim nga jashtë. Tërë këto rrethana të bëjnë të mendosh se këtë proces të globalizimit politikanët tanë e kanë kuptuar gabim. E thënë ndryshe, ky nuk është globalizimi që deshëm, por siç nuk e deshëm. *Drejtor Ekzekutiv i Fondacionit Për Liri Ekonomike.

Zoti Rama, qetësoji fëmijët tanë!

D

jali dhe vajza ime ka kohë që janë tepër të shqetësuar për atë që dëgjojnë përditë në lajme; për mundësinë e mbërritjes së armëve kimike siriane për t’u asgjësuar në Shqipëri. Kur them shqetësuar, gjithkush e ka të qartë se një fëmijë nuk është në gjendje të gjykojë qartë sa një i rritur, por reagimin e vet e shpreh me lot....Si unë, ka me qindra mijë prindër nga Vermoshi në Konispol që kanë këtë hall jo vetëm me fëmijët, por me vetë të ardhmen e tyre në këtë vend. Fakti që në protestat e organizuara ditët e fundit nuk ka pasur aq shumë njerëz sa pritej, besoj se lidhet edhe me kohën e organizimit. Pasi nëse bëheshin pasdite protestat, me siguri në to do të kishte edhe më shumë njerëz të të gjitha moshave që janë në punë gjatë ditës, por edhe prindër me fëmijët e tyre përkrah. E gjitha kjo nuk është një demonstrim politik, por njerëzor për të kundërshtuar atë që vendi ynë të kthehet në një depo të armëve të rrezikshme të regjimit të Asadit në Siri. Kur ky shkrim të jetë botuar sot në mëngjes, ka shumë mundësi që vendimi për pranimin e këtyre mbetjeve të bëhet publik. Sido që ai të jetë, protesta qytetare dhe debati për mbetjet kimike siriane nuk mund të përfundojnë sot. Nëse

koment Arben Vata

kryeministri, për arsyet që i ka shpjeguar dhe do të vazhdojë të shpjegojë, pranon futjen dhe asgjësimin e një pjese sado të vogël prej 1290 tonësh nga arsenali kimik i Sirisë, ai do të ketë kundër këtij akti shumicën e shqiptarëve. Politikisht, mundet që kryeministri, i nxitur edhe nga reagimi i fortë qytetar, të deklarojë vendimin pro mbërritjes së armëve kimike dhe më pas në parlament kjo të rrëzohet. Nëse vendimi merret i shtyrë edhe nga “fjala e dhënë SHBA”, atëherë “justifikimi” me parlamentin është deri diku i mjaftueshëm për kryeministrin. Në këtë mënyrë, politikisht Rama mbetet i mirë edhe me amerikanët, por edhe nuk ul në maksimum mbështetjen popullore ndaj tij. Sepse, edhe nëse vetofrimi i Shqipërisë për të marrë mbetjet siriane ka për bazë përfitimin ekonomik dhe mbylljen e gropës financiare që Rama thotë se ka lënë qeveria ‘Berisha’, kjo nuk do të gënjente askënd që të mbyllte

njërin sy dhe njërin vesh ndaj rrezikut. Kush nga ne do të ishte i gatshëm që të rrezikonte të kishte një “bombë kimike” në pragun e shtëpisë në këmbim të një mirëqenieje?! Askush. Edhe pse një popull i varfër sa më s’ka, shqiptarët nuk janë injorantë dhe armiq të shëndetit të tyre apo fëmijëve. Prandaj, edhe nëse qeveria do të vendosë që tokën tonë ta kthejë potencialisht të rrezikshme për mjedisin, shëndetin e njerëzve dhe sigurinë kombëtare, të jetë e sigurt se as Rama kryeministër apo qytetar i thjeshtë, dhe asnjë tjetër nuk do të kishte qetësi në këtë vend. Si mund të kemi qetësi në një situatë të tillë hipotetike, kur të shqetësuar për ardhjen e lëndëve kimike siriane janë edhe fqinjët tanë? Në Greqi, Itali, Kroaci dhe vende të tjera ka përpjekje dhe thirrje për krijimin e një fronti rajonal për të kundërshtuar shkatërrimin e këtyre armëve në Shqipëri. Dhe kur alarmohen grekët, italianët, kroatët etj., si mund të rrimë të qetë ne shqiptarët, që jemi drejtpërdrejt dhe më të parët të rrezikuar prej këtyre armëve të rrezikshme dhe shfarosëse?! Shqiptarët që nuk kanë protestuar masivisht kur iu është ngritur çmimi i bukës 10 herë brenda pak ditësh, kur qeveritarët vidhnin vota, kur kryem-

inistri bënte aheng në ditët e zisë kombëtare për shkak të tragjedive detare dhe atyre rrugore etj., tashmë duket se janë ndërgjegjësuar dhe nuk është aspak nevoja që politika t’u tregojë atyre se si duhet të kërkojnë të mbrojnë jetën e tyre dhe të fëmijëve. Nëse kamionët me helme do të nisen drejt Shqipërisë, të gjithë duhet të bëhemi barrikadë për të mos lejuar që ato të zbresin në portet tona apo udhëtojnë drejt vendeve të braktisura ku mesa duket po planifikohet që të depozitohen. Jeta jonë dhe e fëmijëve tanë nuk është më e pavlerë sesa e një amerikani, rusi, siriani apo kujtdo kombi tjetër në këtë glob. Përderisa thuhet se lëndët nuk janë të dëmshme, atëherë, përse nuk shkatërrohen në këto vende apo edhe vende të tjera, të cilat gjithashtu janë po aq të varfra sa Shqipëria dhe kanë po ashtu si edhe ne, nevojë për dollarë apo euro për të rimëkëmbur ekonominë. Po ashtu, zona sigurie dhe kushte teknike të nevojshme mund të krijohen në shumë e shumë vende të tjera dhe nuk ka pse Shqipëria të kthehet në një laborator të madh eksperimental. Edhe këto vende kanë probleme me legjislacionin, siç kemi dhe ne, dhe nga ato nuk mund të nxirren justifikime për të mos i

transportuar dhe lënë në shtetet e tyre armët siriane. Kurse argumenti se nuk janë të rrezikshme, më duket krejt pa vend që të theksohet, sepse po të ishte i vërtetë, as nuk do të kishte kaq konspiracion dhe vende të ndryshme do të kishin vrapuar për të përfituar miliarda nga shkatërrimi. Madje, mungesa e transparencës deri tani për këtë çështje ka ndikuar jo pak negativisht në krijimin e një atmosfere pakënaqësie dhe mosbesimi në drejtim të qeverisë gjatë kësaj kohe. Djalit dhe vajzës sime nuk kam mundësi që t’iu shpjegoj të gjitha këto sepse ata nuk arrijnë ende të kuptojnë nga ekonomia, politika, proceset kimike etj., por a mund të më thotë kryeministri dhe kushdo tjetër, si t’i qetësoj unë ata?! Si mund t’u jap atyre garanci se natyra, toka e nëntoka jonë nuk do të jenë të ndotura e të rrezikuara, që shëndeti i tyre dhe i fëmijëve të tyre do të jetë i sigurt?! Si mund t’i ndaloj dot unë ata që nesër të kërkojnë t’i ikin këtij rreziku dhe të kërkojnë të ndërtojnë jetën e tyre diku tjetër, në një vend më të sigurt se Shqipëria. As unë dhe askush tjetër nuk mund t’i gënjejë fëmijët, aq më tepër t’i mashtrojë ata me diçka që ka të bëjë me shëndetin e tyre.


CMYK

16 15.11.2013

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

NJOFTIM / REKLAMA


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.