Mapo 17 dhjetor ok (1)

Faqe 2

Afër / larg

Shqipëria e lënë mënjanë, tani gati t’i afrohet Europës Nga Kerin Hope/ Financial Times

Themelues Henri Çili - Kryeredaktor Arion Sulo - E martë, 17 dhjetor 2013. Numër 1091. Viti IV botimit. Çmimi 30 lekë. 1.5 euro. www.mapo.al e-mail: gazetamapo@gmail.com. Adresa: BLV "Gjergj Fishta"

Pengmarrja për drogën

Ana e errët e Lazaratit, tortura me elektroshok për hashashin

Administrata drejt shkurtimit, buxheti parashikon fond për gjyqet Qeveria ka sjellë në projektbuxhet edhe një fond të fshehur për kompensimin e punonjësve të administratës që pritet të largohen nga puna. “Fondet që do të kursehen në përfundim të këtij procesi, do të përdoren pjesërisht për të përballuar kompensimet financiare të punonjësve që reduktohen”.

Hyrja në fuqi e buxhetit në janar, në dorë të Nishanit Kuvendi ka vendosur dje me forcën e kartonit që projektbuxheti i shtetit për vitin 2014 dhe paketa fiskale të miratohen në seancë plenare në datë 28 dhjetor. Ndërkohë që ajo do të hyjë në fuqi vetëm 3 ditë më pas, më datë 1 janar të vitit 2014. Kështu të paktën parashikohet në nenin 20 të projektbuxhetit dhe në nenet e fundit të 5 projektligjeve të tjera që përbëjnë paketën fiskale. Më konkretisht, në rastin e projektbuxhetit, qeveria propozon që

“ky ligj hyn në fuqi menjëherë, botohet në Fletoren zyrtare dhe i shtrin efektet financiare nga data 1 janar 2014”. Siç shihet edhe nga mënyra e hartimit të këtij neni si dhe renditjes së veprimeve, qeveria kërkon t’i japë efekte vepruese projektbuxhetit që në datën 1 janar. Nga burime pranë mazhorancës mësohet se qeveria në kushtet e një vonese të arsyeshme, për shkak të konsultimeve... Faqe 3-5

Dosja “Imami” shkon në Task-Forcë, verifikimi i parë nuk gjen prova bindëse Dhunë çnjerëzore e horror në fshatin e hashashit, pas dyshimeve se ishte vjedhur një sasi e madhe lënde narkotike. Historia e dy vëllezërve nga Përmeti që u morën peng dhe u torturuan në mënyrë barbare, rrezikon të mbajë në burg për 150 vjet 7 të pandehur nga Lazarati Faqe 4-5

op-ed / 10-11

NgërÇ

NGA bujar kapexhiu

A jemi racistë ne shqiptarët?

A janë racistë shqiptarët?

Këtë pyetje ma ka bërë për herë koment të parë një Arben Kallamata amerikan më 1992...

koment

Alma Lama

12 forumi

Me një lëvizje procedurale, Prokuroria e Përgjithshme ka shmangur një hetim të shpejtë ndaj ish-ministrit të Mbrojtjes, Arben Imami, i kallëzuar penalisht nga pasardhësja e tij në këtë detyrë, zonjë Mimi Kodheli. Kallëzimi penal, sipas të cilit Imami dhe katër ish-zyrtarë të Ministrisë së Mbrojtjes kanë abuzuar me spotet televizive, u depozitua në Prokurorinë e Përgjithshme në fillim të javës së... Faqe 7

Vjedhja e energjisë, 14 punonjës të CEZ nën arrest Gjykata e Tiranës ka çuar në qeli 8 faturues dhe 6 të tjerë i ka lënë në arrest shtëpie për faturimet fiktive të më shumë se 14 mijë klientëve Tetë punonjës të CEZ kanë përfunduar në qeli dhe 6 të tjerë në arrest shtëpie, për faturime të rreme mbi një numër

Condominium me Serbinë Për të gjitha ata që nuk e dinë, condominium (lat. bashkësundim) është një term që përdoret në ligjin...

Kryeprokurori Adriatik Llalla vendos t’ia delegojë Prokurorisë së Tiranës kallëzimin e ministres Mimi Kodheli për Imamin dhe 4-ish-vartësit e tij. Juristët: Ose nuk janë gjetur elemente direkte të veprës penale, ose ruhet prezumimi i pafajësisë për ish-ministrin e Mbrojtjes

të madh konsumatorësh. Prokuroria e Tiranës ka mbyllur kështu hetimet për vjedhjen e energjisë elektrike përmes faturave aforfe ndaj më shumë se 14 mijë klientëve, një pjesë e të cilëve i kanë paguar këto gjoba të paligjshme.

Sipas hetimit të kryer nga Prokuroria e Tiranës rezulton se faturuesit e CEZit kanë shkelur ligjin gjatë... Faqe 7

ekspozita & Libri

100 ditët e para

Paketa e re fiskale, FLE: Mungesa e informacionit po frikëson bizneset dhe qytetarët Besart Kadia i Fondacionit për Liri Ekonomike, tregon për MAPO se qytetarët dhe bizneset meritojnë më shumë informacion rreth paketës së re fiskale të qeverisë “Rama”

Një ‘Intervistë defektoze’ dhe pesë tregime nga Artur Gorishti

FAQE 13

blog / 11

Faqe 16

Gjergj Meta

Hylli i Dritës dhe lëngata e kulturës katolike Hylli i Dritës nuk është një organ shtypi, është një ngjarje. Si ngjarje ajo nuk përkujtohet, por kremtohet, çka do të thotë se vetëm një lloj “liturgjie” kulturore është e denjë për atë revistë. Liturgjia kulturore, më lejoni ta kaloj këtë term, ndodh kur ajo çka kremton ndodh edhe në atë moment, në atë çast e ka vlerë edhe për të ardhmen. Në Shqipëri sikurse kemi dy ditë festa çlirimi, tri festa të Lëvizjes së Dhjetorit, po ashtu kemi disa kremtime të “Hyllit të Dritës” e kjo, jo sepse ngjarja me emrin “Hylli i Dritës” nuk mund të mbyllet brenda një kremtimi të vetëm, por sepse ne zakonisht nuk biem dakord. Në fakt, sikurse thonte, në mos gaboj Ardian Ndreca, “Hylli i Dritës” mbeti i vetmi organ shtypi që vazhdoi ekzistencën e tij...

2

fokus

1

ngjarje e ditës

ekonomi / Buxheti 2014

Ja pagat e reja të pushtetit lokal

Largimet nga administrata /

Faqe 4

Cani rezervon fondet për kompensim më 2014

Faqe 5

kronikë/ Ana e errët e

Lazaratit, tortura me elektro-shock për hashashin

Faqe 9

Një arritje e vendit u pa në qershor, kur zgjedhjet parlamentare u përcaktuan si të lira dhe të ndershme nga vëzhguesit ndërkombëtarë, që u pasuan nga një kalim i butë i pushtetit.

“Shqipëria është e përgatitur të ndryshojë”.

“Ne kemi nevojë të korrigjojmë një traditë të paparashikueshmërisë fiskale dhe të fokusohemi te korrupsioni, veçanërisht në dogana dhe administrimin e taksave”, thotë Rama, i cili ka qenë edhe kryetar bashkie i Tiranës. “Ne duhet t’u bëjmë të qartë investitorëve se këtu nuk ka më shumë rrezik sesa në vendet e tjera”, shton ai.

Shqipëria e lënë mënjanë, tani gati t’i afrohet Europës Nga Kerin Hope/ Financial Times

S

hqipëria u la mënjanë ndërkohë që shtetet e tjera të Ballkanit Perëndimor kishin nisur rrugën e gjatë të anëtarësimit për në Bashkimin Europian. Tashmë ajo ka mundësinë për t’i arritur ato.

Në tetor Komisioni Europian i hapi dritën e gjelbër Tiranës për të filluar bisedimet e anëtarësimit, tre vjet pas refuzimit të aplikimit të parë të saj.

Një arritje e vendit u pa në qershor, kur zgjedhjet parlamentare u përcaktuan si të lira dhe të ndershme nga vëzhguesit ndërkombëtarë, që u pasuan nga një kalim i butë i pushtetit.

“Statusi i vendit kandidat do të ishte i favorshëm për kryerjen e reformave dhe një sinjal pozitiv për investitorët e huaj që vendi po lëviz në drejtimin e duhur”, thotë Timothy Ash, analist i tregjeve në zhvillim në “Standard Bank”.

“Ka mundësi që bisedimet të zgjasin, pasi asnjë vend kandidat i Ballkanit Perëndimor që përfshin Serbinë, Malin e Zi dhe Maqedoninë, nuk pret që t’i bashkohet unionit deri pas 2020-ës”, sipas një zyrtari europian në Tiranë.

Sidoqoftë, bisedimet tregojnë se Shqipëria, një nga vendet më të varfra dhe më të izoluara të Europës, po i afrohet pjesës tjetër të kontinentit. Sipas kryeministrit Edi Rama, koalicioni i të cilit i udhëhequr nga socialistët fitoi zgjedhjet e qershorit, “Shqipëria është e përgatitur të ndryshojë”. “Ne kemi nevojë të korrigjojmë një traditë të paparashikueshmërisë fiskale dhe të fokusohemi te korrupsioni, veçanërisht në dogana dhe administrimin e taksave”, thotë Rama, i cili ka qenë edhe kryetar bashkie i Tiranës. “Ne duhet t’u bëjmë të qartë investitorëve se këtu nuk ka më shumë rrezik sesa në vendet e tjera”, shton ai.

Shqipëria ka burime të pasura minerare, përfshirë fusha naftëmbajtëse si edhe rezervat më të mëdha të kromit në Europë. Ajo është shndërruar në një vend të prodhimit me kosto të ulët të tekstileve, të veshjeve dhe këpucëve për tregun italian, ndërkohë që ka investime edhe nga kompani greke dhe turke. Mihal Masuraqis, kryeekonomist i bankës “Alpha Bank” në Athinë thotë se në vend “ka një dinamizëm në ekonomi, pavarësisht krizës. Shqipëria ka ecur më mirë sesa vendet e tjera të Evropës Juglindore… ndoshta pasi ajo është ende në hapat e parë të zhvillimit ekonomik dhe pasi ekonomia informale është ende në shkallë të gjerë”.

Por, 20 vitet e një zhvillimi kaotik, pas daljes nga vetizolimi komunist dhe një valë emigrimi nga të rinjtë shqiptarë, kanë frenuar shumë investitorë. Qeveritë e kaluara janë përpjekur për ndërtimin e institucioneve të një shoqërie civile dhe për forcimin e shtetit ligjor.

Shqipëria u rendit e 90-a, nga 189 vende, në raportin e fundit të Bankës Botërore për lehtësinë e krijuar ndaj bizneseve, por u rendit e fundit në çështjen e marrjes së lejeve të ndërtimit dhe e 158-a për garantimin e sigurimit të energjisë elektrike. Prodhimi i Përgjithshëm Bruto për frymë ishte 4,149 dollarë vitin 2012, një

nga më të ulëtit në Evropë. Banka Evropiane për Rindërtim dhe Zhvillim (BERZH) ka ofruar një program për frenimin e korrupsionit dhe përmirësimin e mjedisit të biznesit, ndërkohë që Ministria e Ekonomisë ka sjellë në Shqipëri “Crown Agents”, një kompani britanike, për të ristrukturuar shërbimin doganor.

“Rritja ekonomike është ngadalësuar këtë vit, edhe pse ajo është ende në shifra pozitive. Një rënie e investimeve të huaja direkte dhe një rënie e ndjeshme e remitancave nga shqiptarët që punojnë në Itali dhe Greqi, të goditura nga recesioni, ka ulur parashikimet për rritjen ekonomike në 1,2 për qind nga 1,6 për qind në 2012”, thotë Arben Ahmetaj, ministri i Ekonomisë. “Ne vlerësojmë se do të duhen dy vjet përpara se ne të rikthehemi te rritja mbi katër për qind”, shton ai. Qeveria e re nuk duhet të shohë larg për sfida. Kur mori pushtetin, ajo gjeti një borxh që vlerësohet 400 milionë euro ndaj bizneseve dhe pagesave të prapambetura të TVSH-së, që mund ta çojnë borxhin publik në pothuajse 70 për qind të PBB-së për këtë vit, nga 59 për qind që ishte në vitin 2010. Rama i ka kërkuar ndihmë FMN-së për konsolidim fiskal dhe reformë strukturore si edhe Bankës Botërore një program fleksibël për rritjen ekonomike që mund të krijojë bazat për një zhvillim të qenësishëm. “Në kemi nevojë të hapim një kapitull të ri të bashkëpunimit ekonomik rajonal që përfshin sigurimin e energjisë, përmirësimin e infrastrukturës dhe rritjen e tregtisë, pa harruar çështjet që lidhen me arsimin dhe mjedisin”, thotë Rama.

Kompanitë shqiptare kanë kërkuar të zgjerohen në Kosovë, që ka një treg me madhësi të ngjashme me Shqipërinë dhe popullsi etnike shqiptare. Një autostradë me vlerë 600 milionë euro, me reliev malor dhe 170 kilometra e gjatë, nga Tirana deri në kufirin me Kosovën, është projekti më i madh infrastrukturor i Shqipërisë deri tani dhe ka shkurtuar kohën e udhëtimit nga Tirana në Prishtinë deri në tri orë.

Dhe Kosova është burimi më i madh i turistëve të huaj që vizitojnë bregdetin spektakolar, por të pazhvilluar të Shqipërisë. “Normalizimi i marrëdhënieve mes Kosovës dhe Serbisë po hap më shumë mundësi biznesi”, thotë Gazmend Haxhia, biznesmen shqiptar dhe themelues i ASG-së, agjenci turistike dhe makinash me qira për turistët në Ballkanin Perëndimor. “Tashmë ne kemi një hapësirë më të madhe për të operuar dhe perspektiva të mira për partneritet”, shton ai.

Shqipëria planifikon që të shfrytëzojë afërsinë e saj me Italinë dhe Greqinë për të ofruar koncesione për investitorët e huaj për ndërtimin dhe shfrytëzimin e pro-

“Ne duhet të gjejmë një zgjidhje të drejtë për këtë problem”, thekson ai. Shqipëria ka mundësi të reduktojë varësinë e saj nga energjia e prodhuar nga hidrocentralet falë pjesëmarrjes në projektin “Trans Adriatic Pipeline”, TAP, që sjell gazin natyror nga Azerbajxhani në Itali nëpërmjet Greqisë dhe Shqipërisë Jugore.

“Ka mundësi që bisedimet të zgjasin, pasi asnjë vend kandidat i Ballkanit Perëndimor që përfshin Serbinë, Malin e Zi dhe Maqedoninë, nuk pret që t’i bashkohet Unionit deri pas 2020-ës”, sipas një zyrtari europian në Tiranë.

jekteve të mëdha të infrastrukturës dhe logjistikës, pjesërisht të financuara nga institucionet multilaterale. Ajo shpreson se kjo do të ndihmojë në integrimin e vendit me partnerët potencialë të Bashkimit Evropian.

Një projekt që po diskutohet është koncesioni për ndërtimin e një porti komercial pranë Lezhës që do të shërbente si Kosovës, që nuk ka dalje në det, dhe Serbisë Jugore. Kjo do të lehtësonte presionin ndaj portit të Durrësit, porti kryesor i vendit, i ndërtuar në breg ranor që ka gjithmonë nevojë për t’u thelluar. Banka Islamike e Zhvillimit dhe Abu Dhabi po financojnë 125 milionë euro për një seksion prej 55 kilometrash autostradë në jug të Shqipërisë që do të shkurtojë me dy orë rrugën nga Tirana në kufi me Greqinë. “Me burime të mëdha hidroelektrike në veriun malor të vendit, ka shumë shpresa që Shqipëria një eksportues i rëndësishëm i energjisë elektrike drejt Ballkanit dhe Evropës Qendrore”, sipas ministrit të Energjisë, Damian Gjiknuri. “Statkraft of Norway”, prodhuesi më i madh i energjisë në Evropë, po punon për një projekt me vlerë 540 milionë euro për ndërtimin e dy hidrocentraleve në Luginën e Devollit, pasi bleu 50 për qind të aksioneve nga projekti i grupit austriak “EVN Group”. Me një kapacitet të kombinuar prej 240 megavatësh, dy hidrocentralet do të rrisin prodhimin energjetik të Shqipërisë me të paktën 20 për qind. Mosmarrëveshja aktuale e qeverisë me një partner shpërndarjeje tregon problemet me të bërit biznes në Shqipëri.

ERE, rregullatori shtetëror i energjisë, në fillim të këtij viti i hoqi licencën e shpërndarjes kompanisë “CEZ Shpërndarje”, një filial i një grupi çek energjie, me justifikimin se dështoi në plotësimin e kushteve të kontratës për të eliminuar humbjet në rrjetin e shpërndarjes.

CEZ-i ofroi 76 për qind të aksioneve, pasi nuk ishte në gjendje të grumbullonte rreth 40 milionë euro borxhe që i kishin kompanitë vendase. Kompania çeke ka deklaruar se do t’i drejtohet arbitrazhit. “Por, qeveria kërkon që më mirë të bëjë bisedime të drejtpërdrejta me CEZ-in sesa t’i nënshtrohet një procesi të gjatë arbitrazhi që mund të dëmtojë reputacionin e vendit te investitorët e huaj”, thotë Gjiknuri. “Ne duhet të gjejmë një zgjidhje të drejtë për këtë problem”, thekson ai. Shqipëria ka mundësi të reduktojë varësinë e saj nga energjia e prodhuar nga hidrocentralet falë pjesëmarrjes në projektin “Trans Adriatic Pipeline”, TAP, që sjell gazin natyror nga Azerbajxhani në Itali nëpërmjet Greqisë dhe Shqipërisë Jugore. Një gazsjellës me gjatësi 200 kilometra dhe me vlerë 450 milionë euro, do të ndërtohet në kufi me Greqinë përgjatë bregdetit deri pranë portit të Vlorës. Nënkontraktorët lokalë pritet të përfitojnë nga ndërtimi i këtij gazsjellësi duke krijuar rreth 5 000 vende pune. Një konsorcium nën drejtimin e “British Petroleum” planifikon të transportojë me anije 10 miliardë metra kub gaz në vit nëpërmjet gazsjellësit duke filluar nga 2019-a dhe duke e rritur në 30 miliardë metra kub për të diversifikuar burimet e Bashkimit Evropian me gaz nga Rusia. “Ne presim të marrim një miliard metra kub gaz në vit për konsumin vendas. Së bashku me burimet hidrike… ky projekt do të largojë paqartësitë për furnizimin me energji, kështu që do të ndihmojë të tërheqë më shumë investitorë”, thotë Gjiknuri.

kryesore

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

17.12.2013

3

Buxheti, hyrja në fuqi më 1 janar në dorë të Presidentit

Sipas kalendarit, buxheti miratohet më 28 dhjetor dhe do të hyjë në fuqi më 1 janar, çka do të thotë se mazhoranca e ka marrë të mirëqenë dekretimin nga kreu i shtetit në mënyrë paraprake brenda këtij muaji Fejzi Braushi

Kuvendi ka vendosur dje me forcën e kartonit që projektbuxheti i shtetit për vitin 2014 dhe paketa fiskale të miratohen në seancë plenare në datë 28 dhjetor.

Ndërkohë që ajo do të hyjë në fuqi vetëm 3 ditë më pas, më datë 1 janar të vitit 2014.

Kështu të paktën parashikohet në nenin 20 të projektbuxhetit dhe në nenet e fundit të 5 projektligjeve të tjera që përbëjnë paketën fiskale. Më konkretisht, në rastin e projektbuxhetit, qeveria propozon që “ky ligj hyn në fuqi menjëherë, botohet në Fletoren zyrtare dhe i shtrin efektet financiare nga data 1 janar 2014”. Siç shihet edhe nga mënyra e hartimit të këtij neni si dhe renditjes së veprimeve, qeveria kërkon t’i japë efekte vepruese projektbuxhetit që në datën 1 janar. Nga burime pranë mazhorancës mësohet se qeveria në kushtet e një vonese të arsyeshme, për shkak të konsultimeve të zgjatura me FMN-në, ka zgjedhur këtë rrugë të hyrjes së këtyre ligjeve në fuqi, si e vetmja që do t’i bënte ato të vlefshme më 1 janar. Por duket se ekzekutivi i ka bërë llogaritë në mënyrë të njëanshme, pasi ka marrë të mirëqenë dekretimin e tyre nga kreu i shtetit në mënyrë para-

prake. Kështu mësohet se në ditët në vijim qeveria dhe Kuvendi do t’i kërkojë Presidentit që të japë pëlqimin e tij paraprak për dekretimin e projektbuxhetit dhe të paketës fiskale, me qëllim që ato të hyjnë në fuqi në kohën e parashikuar dhe për të mos krijuar probleme me financat e vendit për periudhën e parë të vitit të ardhshëm. Ndaj, çdo gjë lidhur me hyrjen në fuqi të këtyre ligjeve varet nga vullneti i kreut të shtetit për t’i dekretuar paraprakisht. Por duket se vullneti i Presidentit për të dhënë dekretin në mënyrë paraprake, përveç të tjerave, do të varet shumë edhe nga vullneti i qeverisë për t’i plotësuar atij kërkesat që ka lidhur me buxhetin e institucionit të vet.

Kujtojmë se dje, në mënyrë publike institucioni i Presidentit i ka nisur një letër qeverisë, Kuvendit dhe krerëve të partive politike parlamentare, ku i informon se buxheti i tij në krahasim me një vit më parë ka pësuar një tkurrje të konsiderueshme dhe që nuk i përgjigjet nevojave të veprimtarisë së kreut të shtetit. Gjithsesi kjo është një anë e debatit, pasi dje mazhoranca dhe opozita kanë debatuar gjatë edhe sa i përket kalendarit të diskutimit të këtyre projektligjeve. Kjo pasi

Mësohet se në ditët në vijim qeveria dhe Kuvendi do t’i kërkojë Presidentit që të japë pëlqimin e tij paraprak për dekretimin e projektbuxhetit dhe të paketës fiskale, me qëllim që ato të hyjnë në fuqi në kohën e parashikuar

opozita, ashtu si edhe në Konferencën e Kryetarëve, edhe më pas në seancë kundërshtoi fort kohën e kufizuar që është parashikuar për të diskutuar këto projektligje.

Sipas saj, jo vetëm që janë shkelur të gjitha afatet ligjore për miratimin e projektbuxhetit, por edhe nuk janë dëgjuar grupet e interesit. Për këtë qëllim opozita kishte paraqitur dje në seancë plenare 5 amendamente, të cilat e shtynin miratimin e projektbuxhetit në seancë plenare deri në 13 janar. Gjithsesi ato u rrëzuan me votë nga mazhoranca, ndërsa në njërin prej tyre votoi kundër edhe ish-kryeministri Sali Berisha. Nga ana tjetër, përfaqësuesit e mazhorancës teksa kanë pranuar se ka një vonesë të theksuar në paraqitjen e këtyre projektligjeve, ajo është e justifikuar për shkak se qeverisë i është dashur që të hartojë një buxhet dhe paketë fiskale në përputhje edhe me rekomandimet e dhëna nga Fondi Monetar Ndërkombëtar. Po gjatë seancës së djeshme mazhoranca dhe opozita, pavarësisht dallimeve për kalendarin e shqyrtimit të projektbuxhetit, kanë miratuar me konsensus një propozim të ish-ministrit të Bujqësisë, Genc Ruli, për t’i shtyrë deri në qershor 2016 efektet e ligjit për verifikimin e titujve të pronësisë.

Nishani kërkesë Kuvendit: Rishikoni fondet për Presidencën Sipas Presidentit, buxheti i planifikuar për institucionin që ai drejton, sjell vështirësi në zbatimin e aktiviteteve të rëndësishme shtetërore për vitin 2014.

TIRANË Presidenti i Republikës, Bujar Nishani, nuk është i kënaqur me fondin për Presidencën që qeveria ka parashikuar në projektbuxhetin e vitit të ardhshëm.

Përmes një shkrese zyrtare dërguar Kuvendit, Nishani thekson se kjo çështje është tepër serioze, sepse buxheti i planifikuar për institucionin që ai drejton sjell vështirësi në zbatimin e aktiviteteve të rëndësishme shtetërore për vitin 2014. Për pasojë, Presidenti kërkon që krerët e grupeve parlamentare në Kuvend të rishikojnë fondin e parashikuar për institucionin që ai drejton. Në shkresën e përgatitur nga Sekretari i Përgjithshëm i Presidencës, thuhet ndër të tjera se nga fondet e kërkuara, me fondet e parashikuara në projekt-bux-

het vërehet se në shpenzimet e tjera operative, Presidenca ka ulje me 46.8 milion lekë, afërsisht sa gjysma e fondeve të kërkuara zyrtarisht nga Institucioni i Presidentit të Republikës. Në shkresë sqarohet se kërkesa e institucionit të Presidencës u bazua në aktivitetet e shumta të parashikuara të Presidentit të Republikës gjatë vitit 2014, për përmbushjen e funksioneve kushtetuese të tij, vizitat e Presidentëve të Rajonit në Shqipëri, vizitat jashtë vendit të Presidentit, organizimet e veprimtarive protokollare brenda vendit, etj. “Ndër aktivitetet më të rëndësishme që do të kryhen gjatë vitit 2014, por edhe me një kosto të konsiderueshme për vetë natyrën specifike të tyre, veçojmë: 4 vizita të parashikuara të Presidentëve të rajonit dhe vendeve mike në Shqipëri; 2 vizita të Presidentit të Republikës në SHBA dhe vizita zyrtare të Presidentit të Republikës në vende të tjera si dhe aktivitete normale protokollare që ndodhin çdo vit”, - thuhet në shkresën e Presidencës.

kontestimi

Berisha: Buxheti përjashton premtimet elektorale të Ramës TIRANË Ish-kryeministri Sali Ber-

isha deklaroi dje pas përfundimit të seancës se, nga projektbuxheti i sjellë në Kuvend janë përjashtuar të gjitha premtimet elektorale që Rama bëri para fushatës zgjedhore. “Po ju them një gjë që, buxheti dhe politikat buxhetore duhet të jenë politikat më transparente të një vendi. Po çfarë po ndodh? Është një qeveri që ka frikë nga buxheti i vet sepse ky është një buxhet i rrokullisjes. Ky është një buxhet që rrit borxhin brenda një viti dhe katër muaj që erdhën këta në pushtet, borxhi rritet 3.3 herë më shumë sesa u rrit ai nga 8 vitet e qeverisjes së mëparshme. Ky është një buxhet, i cili përjashton të gjitha premtimet e bëra në fushatë elektorale dhe premtimet allaPapandreu të Edi Ramës. Ky është një buxhet, i cili varfëron brenda një viti në mënyrë të pamëshirë shumicën e shqiptarëve, mbasi rrit taksat për 100 për qind të shqiptarëve. Ky është një buxhet, i cili nëpërmjet taksës të së ardhurave personale ndihmon gjithsej 70-80 mijë qytetarë, por të mos harrojmë se këta mësues, mj e k ë , i n f e r m i e r ë g j at ë 8 viteve merrnin 13 rroga më shumë nga rritja e rrogave duke hequr taksën që paguanin, kurse sot marrin gjysmë rroge, e cila iu bëhet gjatë vitit naftë dhe çmime të tjera, e faktikisht dalin në fund të vitit me një bilanc tërësisht negativ”, - tha ai.

4

fokus

ngjarje e ditës

Në projektbuxhetin e vitit që vjen, qeveria ka ndryshuar kufijtë e fondeve që pushteti lokal mund të përdorë për pagat e personelit

Buxheti 2014

Ja pagat e reja të pushtetit lokal Ndonëse fondet për pushtetin lokal janë rritur këtë vit, qeveria ka kushtëzuar përdorimin e tyre për paga, duke ulur përqindjet në krahasim me vitin aktual. Ja nivelet e reja Në projektbuxhetin e vitit që vjen, qeveria ka ndryshuar kufijtë e fondeve që pushteti lokal mund të përdorë për pagat e personelit. Ndonëse fondet për pushtetin lokal janë rritur këtë vit, qeveria ka kushtëzuar përdorimin e tyre për paga duke ulur përqindjet në krahasim me vitin aktual. Sipas projektligjit financiar, bashkitë që kanë deri në 20 000 banorë, përdorin deri në 25 për qind të transfertës së pakushtëzuar për koston e personelit administrativ. Në buxhetin aktual ky kufi ishte 30%. Bashkitë që kanë 20 001 - 50 000 banorë, përdorin deri në 20 për qind të transfertës së pakushtëzuar për koston e personelit administrativ, nivel i njëjtë me atë të këtij viti. Bashkitë që kanë mbi 50 001 banorë, përdorin deri në 15 për qind të transfertës së pakushtëzuar për paga në të njëjtin nivel si edhe tani.

Komunat që kanë deri në 3000 banorë, përdorin deri në 45 për qind të transfertës së pakushtëzuar për koston e personelit, nga 50 për qind që u lejohej të përdornin deri më tani. Komunat që kanë 3001-10 000 banorë, përdorin deri në 40 për qind të transfertës së pakushtëzuar për pagat e administratës, nga 45 për qind që është ky

Cani: Hartuam një buxhet realist Gjatë prezantimit të pr/buxhetit në Konferencën e Kryetarëve, ministri i Financave, Shkëlqim Cani paraqiti dje treguesit kryesorë të projektbuxhetit 2014. Sipas ministrit Cani, buxheti i vitit 2014 ka mbështetjen dhe konsulencën e plotë të FMN-së dhe BB-së për të garantuar rivendosjen e stabilitetit makroekonomik dhe të garancive makroekonomike për një zhvillim të qëndrueshëm afatgjatë. Ky buxhet, sipas tij, shquhet për realizëm, për vërtetësi, për ndarje të përgjegjësive dhe një seri politikash të reja që do të sjellin shpejt (6-mujorin e dytë) optimizëm, gjallëri, rritje dhe zhvillim ekonomik. Treguesit kryesorë makroekonomikë të buxhetit 2014 janë në miliardë lekë. Në bazë të parashikimeve makroekonomike, për vitin 2014 parashikohet një rritje reale ekonomike prej 2.1%.

Të ardhurat 363,966 ose +42,048 ose 26.1 % e PBB Shpenzimet 455,566 +54,158 ose 32.9 % e PBB Deficiti 91,600 +12,111 ose 6.6 % e PBB Borxhi publik 1,044,855 +108,389 ose 72.6/74.8 % (në milionë lek)

kufi aktualisht. Komunat që kanë 10 00115 000 banorë, përdorin për paga deri në 35 për qind të transfertës nga 40 për qind që përdornin deri më tani. Ndërsa komunat që kanë mbi 15 001 banorë, përdorin deri në 30 për qind të transfertës së pakushtëzuar për koston e personelit administrativ, nga 35 % aktualisht dhe këshillat e qarqeve përdorin deri në 50 për qind të transfertës për paga njësoj si niveli aktual.

Shpenzimet e buxhetit vendor për vitin 2014 janë parashikuar në masën 33 miliardë lekë ose 2.4 për qind e PBB-së. Në këtë zë është përllogaritur rritja e transfertës së pakushtëzuar për njësitë vendore, në raport me vitin 2013 me rreth 2.2%, është shtuar 700 milionë lekë si efekt neto i ndryshimit të taksës mbi biznesin e vogël, janë shtuar grantet konkurruese për 1,850 milion lekë. Ministria e Financave sqaron se, në buxhetin e vitit 2014, është vazhduar me përmirësime në mënyrën e llogaritjes së transfertës së pakushtëzuar për çdo njësi të qeverisjes vendore. Në ndryshim nga viti 2013, të dhënat për popullsinë janë marrë nga të dhënat e regjistrit të gjendjes civile dhe jo nga ato të Censusit, për të cilat janë paraqitur ankesa dhe kundërshtime nga njësitë e qeverisjes vendore. Në formulën e transfertës së pakushtëzuar për ndarjen e grantit për njësitë e qeverisjes vendore, në projektbuxhetin e vitit 2014, janë bërë edhe disa përmirësime të tjera cilësore si garantimi i çdo njësie vendore për të përfituar fonde jo më pak se 101 për qind të vitit 2013.

Përqindjet e fondit që Pushteti lokal mund të përdorë për pagat Njësitë vendore

2013

2014

1-Bashkitë deri në 20 000 banorë

30 %

25%

2-Bashkitë 20 001-50 000 banorë

20 %

20 %

3-Bashkitë mbi 50 001 banorë

15%

15 %

4-Komunat deri në 3 000 banorë

50 %

45 %

5-Komunat 3 001-10 000 banorë 45 %

40 %

6-Komunat 10 001-15 000 banorë 40 %

35 %

7-Komunat mbi 15 001 banorë

35 %

30 %

8-Këshillat e qarqeve

50 %

50 %

Basha: Buxheti “Rama” do të sjellë rrënimin ekonomik Kryetari i opozitës tha se PD do të organizojë seanca dëgjimore me grupet e interesit, në mënyrë që shqetësimet dhe propozimet e tyre të përcillen në Kuvend nga opozita demokrate TIRANË Me paraqitjen zyrtare të projekt-buxhetit të

qeverisë, kryetari i opozitës, Lulzim Basha deklaroi dje se përmbajtja e këtij dokumenti do të sjellë rrënimin ekonomik dhe humbjen e vendeve të punës. “Kjo paketë, ashtu siç po vjen në Kuvend, pa asnjë befasi për mirë, në raport me çfarë pritej e çfarë ishte paralajmëruar, përkundrazi me një përkeqësim dramatik të të gjithë treguesve, përforcon bindjen tonë të shprehur publikisht para qytetarëve shqiptarë se arsyeja e vetme e vonesës së projektbuxhetit ka qenë dhe është vendimi i kryeministrit arbitrar për ta futur procesin e shqyrtimit të tij në mungesë kohe, me qëllim shmangien e plotë të konsultimit me grupet e interesit, për të shmangur maksimalisht debatin në Kuvend dhe llogaridhënien para qytetarëve”, - tha dje Basha para deputetëve demokratë. Më tej ai shtoi: “Kryeministri kërkon që në më pak se dy javë dhe në kohën e festave të fundvitit të kalojë me shpejtësi, pa konsultime, pa transparencë, pa oponencë, këtë paketë fiskale e buxhetore që, në këndvështrimin tonë dhe të shumicës së shqiptarëve, përfaqëson hapin fatal të kalimit të Shqipërisë nga stabiliteti në varfëri, nga qëndrueshmëria

ekonomike në krize, nga drejtësia sociale në padrejtësi”. Kryetari i opozitës tha se PD-ja do të organizojë seanca dëgjimore me grupet e interesit, në mënyrë që shqetësimet dhe propozimet e tyre të përcillen në Kuvend nga opozita demokrate. Duke filluar nga sot e deri të enjten, PD do të diskutojë me bizneset të gjitha sugjerimet e tyre në tryezat e rrumbullakëta dëgjimorekonsultative. Ndërkohë Basha sqaroi gjithashtu dje se ky buxhet lë jashtë dhe nuk adreson reforma të rëndësishme të vendit si ato të pensioneve, shëndetësisë, arsimit etj. Sipas tij, “kompensimi i ish të përndjekurve politikë pothuaj është harruar fare, ndërsa kompensimi i pronarëve është lënë vetëm me 300 milionë lekë, ndërkohë që buxhetohet edhe 1.2 miliardë lekë si e ardhur nga ALUIZNI, i cili është premtuar të legalizojë falas!”. Kryetari i PD-së shtoi se kjo paketë fiskale e buxhetore është qartazi kundër zhvillimit.

shtesa

Rama: Bashkitë dhe komunat, më shumë grante sesa vitin e kaluar Kryeministri Edi Rama deklaroi dje në Sarandë, gjatë aktivitetit për prezantimin e programit të investimeve në bregdetin e jugut, se përtej shtrëngesave të domosdoshme, buxheti është më i lartë për bashkitë dhe komunat, sesa buxheti elektoral i vitit 2013. “Çdo bashki do të ketë më shumë grant të pakushtëzuar, transfertë të pakushtëzuar sesa ç’kishte në vitin 2013, edhe në bashkitë demokrate, edhe në bashkitë socialiste. Çdo komunë do të ketë më shumë sesa kishte në vitin 2013. E di që nuk janë shumë, por ama do të jetë më shumë se ç’ishte në vitin 2013, vitin elektoral, me vetëdijen se në të gjitha rastet ne duhet të mbajmë gjallë ritmin e një pune të përditshme që bëjmë në bashki e komuna. Por kjo është rruga. Rruga është rruga e financimeve alternative, rruga e investimeve, rruga e zhvillimit të brendshëm të territorit, me prodhim, me tregti, me turizëm. Nuk është buxheti i shtetit që do ndryshojë jetën ekonomike të vendit. Është vetëm një nga instrumentet e ndryshimit të jetës ekonomike të vendit”, - tha dje Rama. Kryeministri u kërkoi drejtuesve vendore se ca gjëra duhen bërë për t’u përballur siç duhet në zgjedhjet lokale të vitit 2015.

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

17.12.2013

5

Fondet që do të kursehen në përfundim të reformën në administratën publike do të përdoren pjesërisht për të përballuar kompensimet financiare të punonjësve që reduktohen vendimi

Fullani lëvizje surprizë, ul koston e lekut dy herë brenda muajit Këshilli Mbikëqyrës i Bankës së Shqipërisë ka vendosur që të ulë sërish normën bazë të interesit me 0.25 pikë përqindje. Kjo ulje vjen vetëm 20 ditë pas uljes së bërë në 27 nëntor të këtij viti, kur norma e interesit shkoi në nivelin 3.25%. Me uljen e djeshme, Guvernatori i Bankës së Shqipërisë, Ardian Fullani ka deklaruar se aktualisht norma e interesit shënon nivelin më të ulët historik, atë 3%. Z. Fullani tha se kjo politikë lehtësuese e Bankës së Shqipërisë ndihet për arsye se rritja ekonomike pritet të jetë e dobët edhe gjatë vitit të ardhshëm. “Banka e Shqipërisë ul me 0.25 pikë përqindje normën bazë të interesit duke e zbritur në 3 %. Kjo është ulja e dytë pas asaj të muajit të kaluar. Kërkesa agregate dhe rritja ekonomike parashikohet të mbeten nën potencial, po kështu operacionet inflacioniste, presionet e tyre nga tregu pritet të jenë në rënie. Lehtësimi i politikës monetare synon të mbështesë kërkesën agregate nëpërmjet kushteve të financimit. Ecuria e sektorit të jashtëm të ekonomisë tregon për dobësimin e kontributit të kërkesës së huaj në rritjen e kërkesës agregate. Po kështu, vihet re një rënie e presioneve inflacioniste në ekonomi. Importet kanë rënë me 0.3 %. Kontributi i sektorit publik, i cili mbështeti rritjen ekonomike të kërkesës agregate në gjashtë muajt e parë të vitit, ka shënuar dobësim.

Shpenzimet buxhetore u rritën me 7.1%, krahasuar me vitin e kaluar. Të ardhurat fiskale kanë reflektuar dobësimin e aktiviteteve ekonomike. Po kështu, deficiti buxhetor ka filluar të rritet, deri në tetor ka qenë 2 herë më i lartë se një vit më parë.

Duke u nisur nga shkalla e lartë e borxhit, paraqiten vështirësi dhe duhen marrë masa”, - u shpreh guvernatori Fullani.

Largimet nga administrata, Cani rezervon fondet për kompensim më 2014 Sipas relacionit që shoqëron projektbuxhetin 2014, fondet që do të kursehen në përfundim të reformës në administratë do të përdoren pjesërisht për të përballuar kompensimet financiare të punonjësve që reduktohen. “Fshesa” pritet në janar. 30 % largohen Blerina Hoxha

Nëpërmjet projektbuxhetit 2014, qeveria ka lajmëruar se është në mes të reformës për administratën publike, pasi ka parashikuar edhe zgjidhjet financiare për të larguarit nga puna.

Në relacionin shoqërues të projektbuxhetit thuhet se kursimet që krijohen nga shkurtimet do të shkojnë për të përballuar koston e largimit të tyre.

Reforma

Fondi i pagave dhe sigurimeve shoqërore për vitin 2014 është 71.9 miliardë lekë për 86 500 punonjës buxhetorë. Kjo shumë është e njëjtë me shpenzimet e qeverisë ‘Berisha’, por Ministria e Financave pranon se numri faktik i punonjësve është më i ulët. “Në shpenzimet e mësipërme të personelit nuk janë marrë në konsideratë reduktimet që janë bërë në administratën publike, pasi është një proces në zhvillim e sipër”, thuhet në relacionin e projektbuxhetit. Sipas të

njëjtit dokument, “fondet që do të kursehen në përfundim të këtij procesi do të përdoren pjesërisht për të përballuar kompensimet financiare të punonjësve që reduktohen. Pra, efektet financiare të këtij reduktimi do të ndihen në buxhet në vitin 2015”.

Kështu qeveria ka lajmëruar se është në mes të një reforme madhore në administratë. Por largimet nga puna janë frenuar disi për shkak se vendi është në prag të vendimit final për marrjen e statusit të vendit kandidat në BE. Ligji “Për administratën publike” qe ndër kushtet themelore të integrimit, ndërsa largimet e padrejta nga puna vlerësohen si pengesa kryesore për mosmarrjen e statusit. Por pasi të jetë vendosur për statusin me “po” ose “jo”, fshesa finale në administratë do të aplikohet në janar. Kësaj reforme i pat paraprirë edhe ministri i Financave, Shkëlqim Cani, i cili para një muaji iu drejtua me një shkresë të gjitha institucioneve buxhetore për

Qeveria ka lajmëruar se është në mes të një reforme madhore në administratë. Por largimet nga puna janë frenuar disi, për shkak se vendi është në prag të vendimit final për marrjen statusit të vendit kandidat në BE. Ligji “Për administratën publike” qe ndër kushtet themelore të integrimit

shkurtim të stafit me gati 1 të tretën.

Kërkesa është bërë në kuadër të hartimit të projektbuxhetit 2014, por është refuzuar nga shumica e institucioneve. Nga ana tjetër, ministria e Financave duke qenë e ngarkuar me paketën fiskale, projektbuxhetin dhe negociatat me FMN-në për marrëveshjen e re, ka shtyrë reformën në administratë. Por të gjitha kursimet që pritet të dalin nga këto shkurtime do të mund të reflektohen vetëm në vitin 2015. Shkurtimi i administratës publike së bashku me mosrritjen e pagave dhe pensioneve është konsultuar me misionin e FMN-së gjatë vizitës së shtatorit dhe është pranuar nga qeveria shqiptare.

Administrata, jo rritje pagash

Projektbuxheti 2014 nuk parashikon fond për rritje të përgjithshme pagash në administratën publike Gjithsesi, në këtë buxhet është parashikuar një fond prej 1 miliard lekësh

për rritjen e pagave të punonjësve të Policisë së Shtetit. Fond i veçantë ky, i parashikuar në masën 2 për qind të fondit të pagave, i cili do të përdoret kryesisht për ndihma të menjëhershme. Ndërsa shpërblimi i punonjësve për rezultate të mira në punë pa r a sh i koh e t m e sat a r i sht j o m ë shumë se 10 mijë lekë në vit për punonjës. Për 2014-ën efekti shtesë në fondin e pagave vjen nga zbatimi i politikës së rritjes së pagave të sistemit gjyqësor dhe atij të prokurorisë, duke filluar nga data e hyrjes në fuqi të ligjit përkatës (janar 2014) me një efekt prej 200 milionë lekësh. Zgjerimi i administratës së sistemit gjyqësor për funksionimin e Gjykatës Administrative, për të cilën është parashikuar një fond prej 60 milionë lekësh për një staf të shtuar prej 40 punonjësish, si dhe kalimi si institucion buxhetor i Agjencisë Kombëtare të Burimeve Natyrore (AKBN) me një staf prej 130 punonjësish.

Ahmetaj: Taksimi progresiv, përfitojnë 338 872 tatimpagues Nga taksimi progresiv përfitojnë 338 872 tatimpagues”, - tha dje ministri Ahmetaj. Në këtë buxhet janë ulur ndjeshëm taksat për 97% të të punësuarve shqiptarë, duke mbështetur fuqizimin e konsumatorëve. Sipas Ahmetajt, “kjo është rritja më e madhe e pagave që mund të ndërmerrej nëpërmjet një buxheti, i cili përmban stimulin më të madh për ekonominë që është ndërmarrë ndonjëherë në

Shqipëri”. “Qeveria ka ndryshuar taksën nga të sheshtë në progresive, për të mundësuar atë që kemi premtuar gjatë gjithë kohës, drejtësinë sociale”, - shtoi ministri i Ekonomisë.

Filozofia e taksës së sheshtë shpreh se kush fiton më shumë duhet të paguajë më shumë, dhe kush fiton më pak do të paguajë më pak në shtet. Sipas të dhënave të Ministrisë së Zhvillimit Ekonomik, Tregtisë

dhe Sipërmarrjes, nga taksa progresive përfitojnë 338 872 tatimpagues dhe 11 213 persona paguajnë më shumë.

Nga këta, 56.4 % nuk paguajnë taksa mbi të ardhurat e tyre minimale, thënë ndryshe, 165 722 persona. Kështu, për pagat minimale kursimi është më i lartë se një pagë mujore.

Gjithashtu janë ulur taksat për shtresën e mesme.

“Qeveria ka ndryshuar taksën nga të sheshtë në progresive, për të mundësuar atë që kemi premtuar gjatë gjithë kohës, drejtësinë sociale”

6

fokus

ngjarje e ditës

ditari

Denoncimi: Burri më shfrytëzon për prostitucion Gruaja denoncon burrin për shfrytëzim prostitucioni. Policia shoqëron bashkëshortin dhe pas marrjes së tij në pyetje dërgoi për të dosjen në Prokurorinë e Tiranës, duke akuzuar bashkëshortin për veprën penale të “shfrytëzimit të femrave për qëllime prostitucioni”. Lajmi u bë i ditur nga policia e Tiranës, e cila tha se Oriol Matraku, 27 vjeç, banues në Tiranë, u shoqërua në ambientet e Komis-

ariatit të Policisë nr.3, pas denoncimit të bashkëshortes së tij që e akuzonte për shfrytëzim femrash për prostitucion. Sipas njoftimit të policisë, gruaja e tij A. M, 25 vjeçe, e cila jeton me Matrakun prej më tepër se 10 vitesh, ka rrëfyer se ajo vazhdimisht është dhunuar dhe rrahur nga bashkëshorti i saj. Sipas saj, bashkëshorti jo vetëm që e ka dhunuar dhe rrahur në mënyrë të vazhdueshme e sistematikisht,

por se vazhdimisht gjatë kësaj kohe ai ka ndërmjetësuar dhe nxitur gruan e tij që të kryejë marrëdhënie seksuale me persona të tjerë, të prezantuar prej tij gjatë këtyre tri viteve të fundit. Këtë veprimtari, sipas burimeve të policisë, e ka kryer së paku për tri vite me radhë, ndërsa gruaja ishte e detyruar të kryente marrëdhënie seksuale me persona të ndryshëm që ia sillte bashkëshorti.

Ana e errët e Lazaratit, tortura me elektro-shock për hashashin

Historia e dy vëllezërve nga Përmeti që u morën peng dhe u torturuan në mënyrë çnjerëzore, rrezikon të mbajë në burg për 150 vjet 7 të pandehur nga Lazarati. Të pandehurit, terror pas dyshimeve për vjedhjen e lëndës narkotike Leonard Bakillari

Tiranë Dy vëllezër nga Përmeti janë mbajtur peng dhe torturuar për disa orë në një banesë të braktisur në Lazarat nga shtatë persona që i akuzonin ata për vjedhjen e hashashit. Historia tronditëse me protagonistë 7 të pandehur që po gjykohen në Gjykatën e Krimeve të Rënda ka nisur në mars të vitit të shkuar, kur shtetasve Kasem Buzheri dhe miqve të tij u është vjedhur një sasi e konsiderueshme hashashi në fshatin Lazarat. Të paktën ky pretendim është ngritur prej tyre për rrëmbimin dhe torturimin me sende të forta e rrymë elektrike të dy vëllezërve nga qyteti i Përmetit.

Në përfundim të procesit gjyqësor organi i akuzës ka kërkuar dënimin e 7 të pandehurve me 150 vjet burg për akuzën e “rrëmbimit të personit’’, kryer në bashkëpunim, shoqëruar me tortura fizike dhe psikike kundër disa personave. Gjatë pretencës së lexuar në gjykatë ditën e djeshme, prokuroria tha se ngjarja për të cilën akuzohen 7 të pandehurit, një pjesë e të cilëve banorë të fshatit Lazarat, ka ndodhur në datën 3 mars të vitit të shkuar, kur një prej të pandehurve, shtetasi Aleksandër Kalemi i ka telefonuar shtetasit Ergest Shele, të cilit i ka kërkuar të takoheshin në Gjirokastër. Një ditë më pas, Ergesti dhe vëllai i tij Velo Shele janë nisur me autobusin e linjës Përmet-

Gjirokastër dhe janë takuar me të pandehurin Kalemi në vendin e quajtur “Ura e Lumit”, në Gjirokastër. Të tre personat kanë hipur në automjetin e Kalemit dhe janë drejtuar në lagjen “Dunavat”, aty ku janë ndaluar nga një automjet tip “Furgon” me ngjyrë të bardhë e targa amerikane i drejtuar i pandehuri tjetër, Arbër Meçi. “Në këtë kohë nga furgoni kanë dalë të pandehurit Bledar Muho dhe Kasëm Buzheri, të cilët janë drejtuar vëllezërve Ergest dhe Kosta me fjalët: “Mos lëvizni”. I pandehuri Kasëm Buzheri e ka goditur me pistoletë në kokë të dëmtuarin Ergest Shele, duke i thënë: “Më njeh mua...ju që donit të më vidhnit mallin”. Më pas kanë goditur me grushte Ergestin dhe Kostën në trup duke i detyruar të hipin në një furgon me ngjyrë të bardhë dhe janë nisur drejt fshatit Lazarat”,thotë prokuroria në pretencë. Gjatë rrugës, në afërsi të fshatit Kordhocë, dy vëllezërit janë detyruar të hipin në një automjet “Audi Q7” me ngjyrë të zezë, që drejtohej nga i pandehuri Alfons Buzheri dhe më pas janë çuar në një shtëpi të braktisur në fshatin Lazarat. Aty dy vëllezërit janë dhunuar me gjithfarë mjetesh, madje prokuroria e përshkruan si çnjerëzore dhunën që është ushtruar ndaj dy vëllezërve Shele. “I pandehuri Alfons Buzheri i ka lidhur të dëmtuarin Ergest Shele këmbët dhe duart me tel zinkato dhe ka filluar ta godasë me shkelma e grushte duke i thënë: “Nxirrni mallin, kush e ka marrë’’. Më pas në dhomë kanë hyrë të pandehurit Bako Buzheri, Kasëm Buzheri, Bledar Muho, Arbër Meçi dhe një person tjetër i paidentifikuar, të cilët kanë filluar ta godasin Ergestin me shkelma e grushte dhe i drejtoheshin me fjalët: “Ku e keni mallin?”,- thotë prokuroria. Më pas, i dëmtuari Ergest Shele është detyruar nëpërmjet dhunës të thotë se hashashin e ka vjedhur në bashkëpunim me shokun e

Pretenca e Prokurorisë për 7 të pandehurit Kasëm Buzheri dënimin me 22 vjet burgim Bledar Muho dënimin me 22 vjet burgim.

Alfons Buzheri dënimin me 22 vjet burgim.

Aleksandër Kalemi dënimin me 20 vjet burgim.

Arbër Meçi dënimin me 22 vjet burgim.

Bako Buzheri dënimin me 21 vjet burgim.

Vullnet Buci dënimin me 21 vjet burgim.

tij Resul Goxhaj, i cili është mbajtur peng në të njëjtën banesë ku është dhunuar në mënyrë barbare. Mbi të dëmtuarit, sipas prokurorisë është ushtruar dhunë me mjete të forta, por edhe me rrymë elektrike, duke përdorur ujin si përcjellës për të mos lënë shenja në trupat e tyre. “Pas disa orë torturash fizike, ai ka parë në dhomë të dëmtuarin Resul Goxhaj dhe të pandehurit Alfons Buzheri, Bako Buzheri, Vullnet Buci, Bledar Muho, Kasëm Buzheri bashkë me një person tjetër të paidentifikuar kanë filluar të godasin njëherësh Resulin. Për shkak të dhunës, i dëmtuari Resul Goxhaj është detyruar të pranojë se e ka vjedhur ai

Naço braktis KLD: Po bën “qoka” me vendet vakante Ministri i Drejtësisë kërkoi promovimin e magjistratëve në 13 vendet e mbetura bosh në Gjykatën e Tiranës dhe në atë Administrative.

Akuzon procesin si farsë Ministri i Drejtësisë, Nasip Naço ka braktisur në shenjë proteste mbledhjen e Këshillit të Lartë të Drejtësisë, ku diskutoheshin emërimet e 13 gjyqtarëve në Gjykatën e Tiranës. Kreu i kësaj ministrie ka kërkuar që në këtë proces të përfshiheshin edhe magjistratët, por kjo kërkesë është hedhur poshtë nga anëtarët e tjerë të Këshillit.

Pas daljes nga mbledhja, Naço tha se KLD-ja po operon në kushtet e mungesës së transparencës me emërimet e saj. “Është e dyta mbledhje që Këshilli i Lartë i Drejtësisë po e zhvillon në kundërshtim me praktikën që ka pasur deri tani, duke e distancuar medi-

an dhe rrjedhimisht duke ndikuar ndjeshëm në uljen e transparencës së vendimeve që ai miraton”, - tha ministri i Drejtësisë për mediat. Naço e ka akuzuar KLD-në për mungesë eficence në plotësimin e vendeve vakante në Gjykatën e Tiranës dhe atë Administrative. “Ndonëse mbledhja e Këshillit të Lartë të Drejtësisë ende po vazhdon, unë e braktisa sepse nuk mund të pranoj të jem pjesë e një farse të tillë që bie në kundërshtim me ligjin dhe praktikën që ky Këshill duhet të zbatojë.

KLD-ja ka nisur një praktikë errësire

duke qenë larg syrit të medias dhe ky është një kthim mbrapa përsa i takon transparencës”, -deklaroi ministri Naço. Ndërsa ka cituar Progres-Raportin e Këshillit të Europës se, shkolla e Magjistraturës është institucioni më modern dhe më i rregullt në vend, ministri Naço gjithashtu sqaroi se propozimi i tij për promovimin e magjistratëve që kanë mbaruar studimet mbi një vit më parë por ende nuk ushtrojnë detyrën, ndërkohë që vijojnë të paguhen, nuk është marrë në konsideratë nga ana e KLD-së. Po ashtu z. Naço deklaroi se në të njëjtin pozicion shpërfillës janë edhe 8 magjistratët që kanë mbaruar së fundi. “Kërkesa ime lidhej me promovimin e magjistratëve.

Këta magjistratë do të jenë e ardhmja e përmirësimit të drejtësisë dhe jo “qokat” e KLD-së për të marrë gjyqtarë nga një rreth drejt një rrethi tjetër”, tha ai. Mbledhja ka vazhduar me orë të tëra, ku në fund janë plotësuar edhe vendet vakante.

hashashin dhe pasi ka pohuar këtë fakt të pandehurit e kanë lënë të lirë”- thotë prokuroria. Pas ngjarjes, të dëmtuarit Resul Goxhaj, Ergest Shele dhe Velo Shele alias Kosta Agora janë ekzaminuar dhe në trupin e tyre janë konstatuar dëmtime të rënda. Lidhur me mënyrën e torturave, të dëmtuarit kanë shpjeguar sipas prokurorisë se të pandehurit kanë përdorur si përcjellës të rrymës elektrike ujin. “Kontakti i të dëmtuarve ka qenë nëpërmjet uji përcjellës të energjisë elektrike”,- thotë prokuroria, e cila kërkoi dënimin e të pandehurve me 150 vjet burg për akuzën rrëmbimit të personit, kryer në bashkëpunim.

Arrestohet autori i shtatë vjedhjeve në Tiranë Arrestohet hajduti i banesave dhe veturave. Policia i dokumenton shtatë vjedhje dhe krime, ndërsa hetuesit dyshojnë se ai është autor i shumë krimeve të tjera, nisur nga mekanizmi i kryerjes së tyre, ndërsa burimet thanë se tashmë është duke u verifikuar aktiviteti kriminal i tij. Endri Kroji, 32 vjeç nga Tirana, u arrestua nga Komisariati i Policisë nr.4, i dyshuar për një seri vjedhjesh. Sipas burimeve të policisë, dyshohet se kryesisht vidhte me thyerje automjete të ndryshme cilave iu merrte kasetofonët, apo edhe vetë mjetet. Sipas policisë mekanizmi i vjedhjes ishte ai i thyerjes së xhamit dhe më pas i vjedhjes së automjetit. Policia tha se kishte dokumentuar aktivitetin kriminal të të dyshuarit që nga data 15 tetor e këtij viti, ndërsa dyshimet janë se ai ka pasur aktivitet kriminal edhe më parë. “Personi i mësipërm dyshohet se në kohë dhe vende të ndryshme në qytetin e Tiranës, duke vepruar i vetëm ka përdorur si mekanizëm thyerjen e xhamave të automjeteve të parkuara, si dhe kryente vjedhje të çantave e kryesisht kompjutera lap-top, të cilat i shiste te persona të ndryshëm”, - tha policia. Sipas saj në cilësinë e provës materiale u sekuestruan dy kompjutera lap-top që dyshohet se janë vjedhur nga ky person.

Shitje e Ankandit II nga Studio Përmbarimore L.D.C.

njoftim Pershkrimi i pasurise: Objekti: .“ Truall+Ndertese”, me siperfaqe nga te cilat 282,86 m2 truall dhe 282,86 m2 ndertese, me Nr. Pasurie Nr. 66/5, Zonen Kadastrale 3215, me adrese Romanat Durres. Çmimi fillestar: 3.696.000 Leke (tremilion e gjashteqind e nentedhjete e nente mije) Leke, Data e celjes

26.12.2013 Data e mbarimit 13.01.2014 deri ne oren 16.00 Ankandi zhvillohet ne ambjentet e STUDIOS PERMBARIMORE L.D.C., Permbarues Gjyqesore Lefter CANAJ te ndodhur ne adresen: Rruga “Myslym Shyri”, Vila 8, Kati 1, Tirane.

Ofertuesit te drejtohen prane STUDIO PERMBARIMORE L.D.C., ose te kontaktojne nepermjet numrit te tel: 0682026575 dhe e-mailit lefter.canaj@yahoo.com ose info@ldc-al.com.

kronikë

hetimi

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

7

17.12.2013

Prokurori i Përgjithshëm ka vendosur ta dërgojë çështjen për hetim në njësinë “Task Forcë” në Prokurorinë e Tiranës. Vendimi është marrë këtë të hënë nga Prokurori i Përgjithshëm, i cili fillimisht u njoh me opinionin e pesë prokurorëve të këtij institucioni

masat

Përjashtohen nga policia 9 punonjës, shpëton Burgaj

Dosja “Imami” shkon në Task-Forcë, verifikimi i parë nuk gjen prova bindëse Kryeprokurori Adriatik Llalla vendos t’ia delegojë Prokurorisë së Tiranës kallëzimin e ministres Mimi Kodheli për Imamin dhe 4-ish-vartësit e tij. Juristët: Ose nuk janë gjetur elementë direktë të veprës penale, ose ruhet prezumimi i pafajësisë Leonard Bakillari Tiranë Me një lëvizje procedurale, Prokuroria e Përgjithshme ka shmangur një hetim të shpejtë ndaj ish-ministrit të Mbrojtjes, Arben Imami, i kallëzuar penalisht nga pasardhësja e tij në këtë detyrë, zonjë Mimi Kodheli. Kallëzimi penal, sipas të cilit Imami dhe katër ish-zyrtarë të Ministrisë së Mbrojtjes kanë abuzuar me spotet televizive, u depozitua në Prokurorinë e Përgjithshme në fillim të javës së shkuar, por u shqyrtua vetëm të premten, pas kthimit të Prokurorit të Përgjithshëm nga Britania e Madhe. Fillimisht u caktuan pesë prokurorë që shqyrtuan me imtësi kallëzimin penal prej rreth 200 faqesh dhe materialet bashkangjitur që juristët e Ministrisë së Mbrojtjes kishin siguruar për padinë e ngritur ndaj Imamit.

Ditën e djeshme, Prokurori i Përgjithshëm ka vendosur ta dërgojë çështjen për hetim në njësinë “Task Forcë” në Prokurorinë e Tiranës. Vendimi është marrë këtë të hënë nga Prokurori i Përgjithshëm, i cili fillimisht u njoh me opinionin e pesë prokurorëve të këtij in-

stitucioni, të caktuar fillimisht për verifikimin e kallëzimit të depozituar nga ministrja aktuale e Mbrojtjes, Mimi Kodheli. Sipas burimeve mësohet se Prokuroria e Tiranës tashmë ka regjistruar zyrtarisht procedimin penal me objekt “shpërdorim detyre” dhe “shkelje e barazisë në tendera”, referuar materialit kallëzues të Ministrisë së Mbrojtjes ndaj pesë ish-zyrtarëve, përfshi edhe ish-ministrin Imami. Prokuroria e Tiranës është urdhëruar të kryejë hetime mbi faktin e pretenduar në kallëzim dhe nëse gjatë rrugës has përfshirjen e personave me imunitet në kryerjen e veprës penale, ligjërisht është e detyruar të shpallë moskompetencën dhe ta ridërgojë çështjen në Prokurorinë e Përgjithshme. “Nëse gjatë hetimeve do të konstatohen elemente të veprës penale të kryer nga personi me imunitet (deputeti Arben Imami), Prokuroria e Tiranës do të shpallë moskompetencën dhe do e ridërgojë dosjen në Prokurorinë e Përgjithshme”, - tha një burim i prokurorisë. Vendimi i Prokurorit të Përgjithshëm për dërgimin e çështjes në proku-

rorinë e rrethit, edhe pse kallëzimi ishte adresuar pikërisht në organin qendror të akuzës, shihet në mënyra të ndryshme nga juristët. Një pjesë e tyre thonë se grupi i prokurorëve të caktuar për të shqyrtuar rastin nuk ka gjetur elemente që lidhin drejtpërdrejt ish-ministrin e Mbrojtjes me abuzimet e pretenduara nga ministrja aktuale, Mimi Kodheli dhe për këtë arsye është urdhëruar hetimi në prokurorinë e shkallës së parë.

Kjo dhe për faktin se Prokuroria e Përgjithshme ka në juridiksion vetëm hetimin e personave me imunitet, sipas parashikimeve të Kushtetutës. Por një grup tjetër juristësh e lidhin vendimin e Prokurorit të Përgjithshëm me parimin e prezumimit të pafajësisë për këdo që kallëzohet penalisht apo që i nënshtrohet një hetimi penal. Sipas tyre, në rastin konkret vendimi i Prokurorisë së Përgjithshme është i mbështetur ligjërisht dhe proceduralisht, pasi Prokuroria e Përgjithshme nuk mund të fillonte hetimet ndaj një deputeti pa kryer më parë një hetim të plotë, si pyetja e personave, kryerja e akt-eksper-

timeve, marrja dhe administrimi i dokumentacionit të nevojshëm si dhe veprime të tjera hetimore. Sipas juristëve, këto veprime duhet të kryhen nga Prokuroria e Rrethit Gjyqësor Tiranë, e cila nëse konstaton përfshirjen e një personi me imunitet në kryerjen e veprës penale, është e detyruar të veçojë çështjen për të dhe t’ia referojë Prokurorisë së Përgjithshme. Në dosjen ku është kallëzuar penalisht ish-ministri i Mbrojtjes, janë të përfshirë si të dyshuar për abuzim me detyrën edhe katër ish-zyrtarë të Ministrisë së Mbrojtjes.

Ata janë kallëzuar për abuzim me detyrën për procedurat e ndjekura rreth reklamave dhe spoteve televizive që janë transmetuar nga dy televizione kombëtare pak kohë përpara zgjedhjeve parlamentare të 23 qershorit në Shqipëri. Në këtë dosje janë të kallëzuar edhe ish-drejtori i DRSHM-së, Shkëlqim Berisha, këshilltari për Median, Mentor Beqa, Sokol Neziraj, nëndrejtor i Qendrës së Kulturës dhe Botimeve të Mbrojtjes, si dhe Nilka Sina, shefe e Logjistikes e QKMB-së.

Përjashtohen nga Policia e Shtetit 9 personat e kallëzuar në Prokurori për abuzim me reklamat. Lajmi u bë i ditur për gazetën “Mapo” nga burime të Policisë së Shtetit, se paralelisht me veprimet e kryera nga audituesit dhe specialistët e SHKB-së është kërkuar edhe përjashtimi i tyre. Burimet thanë se është kryer një ecuri disiplinore për grupin prej 10 personash të denoncuar në Prokurori nga Shërbimi i Kontrollit të Brendshëm. Nga ecuria disiplinore dhe nga hetimi i kryer nga Drejtoria e Standardeve, është konstatuar se personat kanë pasur shkelje të ligjit “Për prokurimet dhe tenderat publikë”, si dhe kanë kryer shkelje të disiplinës e abuzime të tjera që më pas i janë referuar edhe Prokurorisë së Tiranës. I vetmi që i shpëtoi përjashtimit është ish-kreu i Policisë së Shtetit, Hysni Burgaj. Pak ditë më parë, Ministria e Brendshme nëpërmjet Shërbimit të Kontrollit të Brendshëm denoncoi ish-drejtuesit e lartë të Policisë së Shtetit, Hysni Burgaj e Rasim Boroshi, ish-zëvendës i tij në vitin 2011, e po kështu edhe 8 a n ë t a r ë t ë Ko m i s i o n i t t ë Vlerësimit të Ofertave, për tenderin e realizimit të spoteve publicitare në kuadër të fushatës së ndërgje-gjësimit të popullsisë përpara liberalizimit të vizave me BE-në. Ish-kreu i Policisë refuzoi të jepte komente në lidhje me denoncimin ndaj tij, por tha se institucionet le të bënin punën e tyre, ndërsa ai vetë ndihej i qetë në këtë drejtim. Pak javë më parë, Shërbimi i Kontrollit të Brendshëm zbuloi një abuzim me vlerë 318 milionë lekë të reja në këtë procedurë blerjeje, duke shkaktuar shkelje të barazisë në tendera dhe ankande publike. Auditi i realizuar nga SHKB-ja kishte gjetur një sërë shkeljesh, të cilat iu referuan prokurorisë me akuzën e “shpërdorimit të detyrës” dhe “shkeljes së barazisë në tendera dhe ankande publike”.

Vjedhja e energjisë, 14 punonjës të CEZ nën arrest Gjykata e Tiranës ka çuar në qeli 8 faturues dhe 6 të tjerë i ka lënë në arrest shtëpie për faturimet fiktive të më shumë se 14 mijë klientëve Tetë punonjës të CEZ kanë përfunduar në qeli dhe 6 të tjerë në arrest shtëpie, për faturime të rreme mbi një numër të madh konsumatorësh. Prokuroria e Tiranës ka mbyllur kështu hetimet për vjedhjen e energjisë elektrike përmes faturave aforfe ndaj më shumë se 14 mijë klientëve, një pjesë e të cilëve i kanë paguar këto gjoba të paligjshme. Sipas hetimit të kryer nga Prokuroria e Tiranës rezulton se faturuesit e CEZ-it kanë shkelur ligjin gjatë periudhave tetor 2010-janar 2011, përmes mbifaturimeve në shuma të mëdha. Një numër i madh qytetarësh iu drejtuan me ankesa Entit Rregullator të Energjisë, i cili ia përcolli këtë çështje Prokurorisë së Tiranës.

Hetimet zbuluan faktin se një pjesë e mirë e faturimeve janë bërë në mesnatë ose në orët e para të mëngjesit, në tejkalim të orarit të tyre të punës. “Numri total i këtyre abonentëve sipas këtij dokumentacioni është 14 062 dhe 490 prej këtyre abonentëve të faturuar në mënyrë të paligjshme e kanë paguar këtë faturim”,- thuhet në dosjen e prokurorisë. Rezulton se të gjitha leximet e energjisë elektrike të kryera në oraret e mësipërme janë lexime fiktive, që nuk janë kryer realisht nga lexuesit në sahatet matëse të energjisë elektrike në pozicionet ku ndodheshin matësit dhe në banesat e abonentëve dhe ky fakt është provuar edhe nga deklarimet e abonentëve të pyetur, të cilët mohojnë që t’u jenë paraqitur lexuesit e energjisë elektrike në këto orë të vona. Prokuroria pretendon se procedura për aplikimin e gjobave në masën 4000 kilovatë për konsumatorët familjarë (që i korrespondon pagesa prej 64.800 lekë) dhe

Masat e Sigurisë

20 000 kilovatë për konsumatorët jofamiljarë (bizneset) – që i korrespondon pagesa prej 292 800 lekë – në rastet e konstatimit të shkeljeve nga ana e konsumatorëve është arbitrare dhe e pambështetur në ligj. Por edhe brenda kësaj procedure të pambështetur në ligj, janë kryer falsifikime duke paraqitur abonentë të cilëve nuk u është ndërprerë asnjëherë energjia si abo-

nentë që janë rilidhur në mënyrë të ku n d ë r l i g j s h m e m e r r j e t i n e shpërndarjes së energjisë elektrike. Pas paraqitjes së provave, gjykata e ka cilësuar të drejtë hetimin e prokurorisë, duke dhënë masën e arrestit me burg për 8 faturues të CEZ-Shpërndarjes.

Gjashtë faturueset femra të përfshira në këtë proces janë lënë në arrest shtëpie deri në përfundim të hetimit.

Nafiz Sulaj

arrest me burg

Arben Koleci

arrest me burg

Mërkur Ndreu

arrest me burg

Beqir Kurtaj

arrest me burg

Nezir Kurti

arrest me burg

Kujtim Karamuça

arrest me burg

Emri Toçilla

arrest me burg

Shkëlqim Basha

arrest me burg

Madalena Dragoshi arrest në shtëpi Agentina Gjondedaj arrest në shtëpi Luljeta Karaosmani arrest në shtëpi Mereme Shiqeruka arrest në shtëpi Hyrvete Zhilli

arrest në shtëpi

Shpresa Stojku

arrest në shtëpi

CMYK

8

Gazeta MAPO

17.12.2013

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

NJOFTIM / REKLAMA

Për një dimër të ngrohtë ...

Zbuloni dimensionin tonë në zgjidhje ekonomike dhe elegante.

Tapetë duke filluar nga

2.530 L

-35%

Kodi: 17403

-70%

-35%

Tapet persian 133x190 cm

14.720 L

9.560 L

Tapet 100% i leshtë 140x200cm

Tapet Hitset, 133X190cm

Kodi: 13469

Kodi: 17403

Kodi: 15724

Shtroje lëkurë dele natyrale

-38%

6.990 L

Shtizë çeliku për oxhak Kodi: 62117

Kodi: 18286

SUPER TE OFER Free Design in megatek

-38%

Super Oferte

Rrjetë oxhaku me 3 hapje 95x65cm model antik

3.290 L Kodi: 62112

Lopatë çeliku për oxhak Kodi: 62115

-38% Furçë çeliku për oxhak Kodi: 62116

950 L

590 L 950 L

590 L

Ndërsa dimri ka mbërritur dhe temperaturat janë ulur, është e rëndësishme të ngrohim ajrin dhe sipërfaqet e ambienteve.

Për ngrohjen e ajrit mund të përzgjedhim mes një morie alternativash: ngrohje me elektricitet, me gaz apo me oxhak.

Tapetet e transformojnë shtëpinë. Ata nxjerrin në pah pjesën më të bukur të mobiljeve dhe mund të shërbejnë si një zonë me gravitet plot ngjyra.

Tapetet na ngrohin këmbët gjatë ecjes dhe ulin zhurmat gjatë lëvizjes. Dekorimi nëpërmjet tapeteve, qilimave dhe rrugicave, është një mënyrë e thjeshtë për ta bërë shtëpinë më personale dhe të këndëshme.

Në MEGATEK do të gjeni tapete me materiale 100% natyrale (të leshta dhe pambuku), të punuara me dorë apo të punuara me makineri, dizenjot më të fundit të trendeve botërore, moderne dhe klasike, të përzgjedhura me kujdes nga një ekip profesionistësh.

950 L

590 L

Ngrohës me gas LPG

SUPER TE OFER

19.490 L Kodi: 45075

Free Design in megatek

Super Oferte

Sobë gize me dru 80x46x36cm

25.900 L Kodi: 62797

Mbajtëse për dru 38x35x45 cm

2.900 L Kodi: 62110

Autostrada Tiranë-Durrës, Km 7, Shqipëri Linja e shërbimit për klientin: Tel.: 04 23 88 333 info@megateksa.com

Oxhak gize me ajër dhe derë xhami, në formë prizmi 76x55x126cm, me elektromotor 77 W

180.000 L 159.000 L Kodi: 62378

www.megateksa.com

CMYK

NJOFTIM / REKLAMA

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

17.12.2013

9

10

Opinione & Editoriale

Blog & Ide

OpEd

Nga Bujar Kapexhiu

Opinione dhe Editoriale

A jemi racistë ne shqiptarët?

A

janë racistë shqiptarët? Këtë pyetje ma ka bërë për herë të parë një amerikan më 1992. Pa u menduar iu përgjigja “Jo!” Një ‘jo’ e sigurt, pa pikë hezitimi. Dy minuta më vonë e kuptova se i vetmi argument ku e mbështesja përgjigjen ishte emocional – ideja e përgjithshme se fjala “racist” ka ngarkesë negative, gjë që binte ndesh me idenë time për kombin tim.

Mëse një dhjetëvjeçar më pas kam pasur rast ta rishikoj, ta rivlerësoj, dhe ta përqas me sa mundem atë përgjigje me faktet dhe të vërtetën.

Përfundimi, duhet ta pranoj, me del kam qenë krejtësisht gabim. Sot së njëjtës pyetjeje do t’i jepja një PO të madhe, të sikletshme.

Megjithëse Po-ja nuk mund të përfshijë të gjithë shqiptarët, kam frikë se do të kapte pjesën më të madhe. Njoh shumë njerëz që nuk i përqasen fare përkufizimit të racistit, siç edhe mund të them se shkalla e racizmit, ose e keqdashjes raciste varion nga një njëri te tjetri. Iu vura këtij shkrimi jo për të denigruar apo ulur njeri, por për të hapur një diskutim në njohje dhe përmirësim të vetes.

Në vija të përgjithshme racizmi nënkupton veprime, praktika, dhe besime që i shohin qeniet njerëzore të ndara sipas disa tipareve, aftësive ose cilësive të caktuara - personaliteti, zgjuarsia, vlerat morale, apo karakteristika të tjera të sjelljes kulturore. Në bazë të tij qëndron bindja se racat mund të renditen sipas një shkallëzimi ku disa qëndrojnë më lart dhe disa më poshtë, dhe se njerëz të racave të ndryshme duhen trajtuar ndryshe.

Racizmi dhe dallimi (diskriminimi) janë terma që përdoren shpesh për të përshkruar ndarjen në bazë etnie ose kulture, pavarësisht nëse ndryshimet përshkruhen apo jo si racore. Sipas Konventës Ndërkombëtare të Kombeve të Bashkuara për Eliminimin e të Gjitha Formave të Dallimit Racor (Nju Jork, 4 Janar 1969), nuk ka asnjë ndryshim midis dallimit racor dhe dallimit etnik.

Superioriteti i bazuar në dallimet racore është shkencërisht i pabazuar, moralisht i ndëshkueshëm, shoqërisht i padrejtë dhe i rrezik-

koment Arben Kallamata

Me qindra vjet jetesë mes nesh për ta s’kanë qenë kurrë bashkëjetesë.

Martesat e racës “superiore” shqiptare me shqiptaro-egjiptianët inferiorë janë parë gjithmonë si skandale të padëgjuara, ndërkohë që “të bardhët e pasur” nuk kanë munguar të flirtojnë me gratë apo burrat zeshkanë.

Dyert e shkollave shqiptare kanë qenë kryesisht të ngushta për të pranuar njerëzit me ngjyrë, ndërkohë që edhe në shumë zanate ata nuk arrinin të qaseshin. Ky lloj qëndrimi ndaj pjesës me ngjyrë errët të popullsisë shqiptare ka qenë mbështetur heshturazi ose haptazi nga të gjitha qeveritë shqiptare, që prej krijimit të shtetit e deri më sot.

100 ditët e para

shëm. Dallimi racor nuk ka asnjë justifikim, asnjëherë, as si teori, as si praktikë.

Le të përpiqemi ta përqasim këtë përkufizim me qëndrimin që kemi mbajtur historikisht ne shqiptarët ndaj dy popullsive që i kemi pasur mes vetes prej shekujsh – vllehëve dhe egjiptianëve. Origjina e vllehëve të Ballkanit nuk është përcaktuar ndonjëherë saktësisht, por sipas një teorie mbizotëruese, ata mendohet të jenë popullsi me prejardhje ilire, të cilët flasin një gjuhë latine. Ka edhe teori të tjera, por që të gjitha pajtohen në një pikë - vllehët kanë jetuar në këto troje ndoshta që prej dymijë vjetësh. Vllehët mund të gjenden praktikisht në të gjitha shtetet e Ballkanit dhe fatkeqësisht, nga të gjitha popullsitë e gadishullit janë trajtuar si qytetarë të dorës së dytë, ose mënjanuar si “të huaj” – vetë fjala “vlleh” vjen nga gjermanishtja e vjetër – walha – i huaj. Në trojet tona, i vetmi ndryshim i kësaj popullsie nga të tjerët është që ata flasin edhe një gjuhë tjetër veç shqipes, një gjuhë latine.

Janë po aq të vjetër, po aq autoktonë sa ç’pretendojnë të jenë një pjesë e popullsisë rreth tyre, madje shumë më të vjetër, shumë më autoktonë se shumë të tjerë. E, megjithatë, ende sot segmente të të ashtuquajturve “shqiptarë të kulluar” nuk i pranojnë vllehët si pjesë të kombit të vet, përdorin ndaj tyre terma përbuzës (çobanë, llaci-faci, çopen, etj.) dhe ngrysin vetullat kur flitet për ta.

Diskriminimi që vihet re ndaj vllehëve çohet në ekstrem në qëndrimin ndaj egjiptianëve të Shqipërisë (Ashkalijtë në Kosovë, magjypt në veri, ose jevgjit në pjesën më të madhe të territorit të RS), të cilët jo vetëm që nuk janë integruar, por edhe përbuzen dhe keqtrajtohen si “racë më e ulët”. Po shkruaj termin “egjiptianë” pasi fjalët jevg dhe magjyp kanë marrë në gjuhën shqipe një nënkuptim aq të poshtër, aq të neveritshëm, aq racist, sa të vjen turp t’i përdorësh. Vetë ngarkesa nënkuptimore e këtyre fjalëve flet qartë për shkallën e racizmit.

Gjurmët e hershme të egjiptianëve në gadishullin e Ballkanit mund të gjinden që në shkrimet e

grekëve të lashtë. Ndoshta prejardhja e atyre që jetojnë mes nesh mund të mos jetë edhe aq e lashtë, por kjo nuk do të thotë asgjë. Edhe dyqind apo njëqind vjet të kenë kaluar që nga ardhja e tyre, trajtimi që iu është bërë është i padurueshëm.

Këta njerëz, që janë krejtësisht shqiptarë - jetojnë në Shqipëri, kanë pasaporta shqiptare, kryejnë shërbimin ushtarak, flasin shqip, e duan vendin e tyre– nuk kanë pasur asnjëherë të drejtat që kanë pasur të tjerët përreth. Dhe kjo ndoshta vetëm për shkak të ngjyrës së lëkurës. Egjiptianët e Shqipërisë janë përgjithësisht popullsi qytetëse, të cilët kanë qenë të detyruar të jetojnë në getot e tyre, në lagje të veçanta dhe të kryejnë punë të dorës së dytë - shërbyes në familjet e “bardha”, teneqepunues, tregtarë të vegjël, pastrues (rrugësh, institucionesh, banjash publike), ahengxhinj, instrumentistë etj. Edhe kur për arsye zhvillimi urban i kanë lëvizur nga getot, atyre iu jepeshin katet përdhese të ndërtesave, ndërkohë që “shtresa e lartë“, “popullsia e zgjedhur”, “superiorët e bardhë” kapnin katet e sipërme.

Me qindra vjet jetesë mes nesh për ta s’kanë qenë kurrë bashkëjetesë.

Martesat e racës “superiore” shqiptare me shqiptaro-egjiptianët inferiorë janë parë gjithmonë si skandale të padëgjuara, ndërkohë që “të bardhët e pasur” nuk kanë munguar të flirtojnë me gratë apo burrat zeshkanë. Dyert e shkollave shqiptare kanë qenë kryesisht të ngushta për të pranuar njerëzit me ngjyrë, ndërkohë që edhe në shumë zanate ata nuk arrinin të qaseshin. Ky lloj qëndrimi ndaj pjesës me ngjyrë errët të popullsisë shqiptare ka qenë mbështetur heshturazi ose haptazi nga të gjitha qeveritë shqiptare, që prej krijimit të shtetit e deri më sot.

Unë nuk e di saktësisht se ç’përqindje të popullit shqiptar përbëjnë egjiptianët sot, por di të them se prej tyre nuk kemi pasur ende anëtarë parlamenti, anëtarë qeverie, kryetarë bashkie, njerëz të zgjedhur apo të caktuar në poste të rëndësishëm. Ndaj tyre ka pasur vetëm nënvlerësim dhe përbuzje. Ndoshta është koha që qeveria shqiptare,

Kryeministri, Presidenti, Parlamenti, t’iu kërkojë publikisht falje në emër të pjesës tjetër të popullit, këtyre njerëzve, këtyre nënave, etërve, fëmijëve, vajzave e djemve që jetojnë midis nesh dhe që trajtohen në mënyrën më të papranueshme për çdo normë të moralit njerëzor. Jo vetëm kaq, por shteti shqiptar do të bënte mirë të organizonte programe të veçanta për shkollimin e tyre, për t’iu dhënë mundësi të fitojnë kohën e humbur.

Pa arritur të korrigjojmë sjelljen tonë ndaj atyre që jemi mësuar nga c a st a n d a r de t ë p a kup t i mt a shoqërore t’i shohim si inferiorë, ne nuk kemi përse të presim dhe të kërkojmë të na trajtojnë të tjerët si të barabartë. Shumë shqiptarë e kanë ndjerë drejtpërdrejt në lëkurë dhe janë indinjuar nga racizmi i një pjese të popullsisë greke, italiane, apo europiano-perëndimore ndaj tyre, veçanërisht në vitet 1990. Shumë nga ne jemi hedhur përpjetë dhe kemi protestuar. Ironikisht, jo rrallëherë dëgjon shprehje të tilla si: “Na kanë trajtuar si jevgjit!” – a thua se trajtimi që iu bëjmë ne egjiptianëve është më i justifikuar se sa trajtimi që na bëjnë italianët apo grekët ne.

Ne jemi popull racist jo sepse jemi popull i keq, por sepse në këtë drejtim kemi trashëguar një kulturë të keqe. Kultura jonë kombëtare kundrejt racizmit ka qenë historikisht dhe mbetet edhe sot e kësaj dite e pamoralshme, e gabuar. Paragjykimet tona racore, dallimet që mundohemi të bëjmë ndaj njerëzve që janë të ndryshëm nga ne janë të papranueshme. Këto paragjykime dhe dallime na janë ngulitur në kokë nga familja, nga shoqëria, nga media, nga çdo qelizë e jetës, prandaj është e vështirë t’i shkulim. Kërkohet një përpjekje e gjerë, në shkallë kombëtare, për t’i hequr qafe ato.

Kërkohet një program i tërë, shtetëror dhe i shoqërisë qytetare, për t’u çliruar nga mendësi të tilla mesjetare. Por asgjë nuk mund të realizohet pa kryer hapin e parë - pa e analizuar, identifikuar, dhe pranuar problemin. Dhe problemi është se ne jemi racistë. Kjo është diçka e keqe, jashtëzakonisht e keqe, për të cilën duhet të na vijë turp.

op-ed

2

Blog / Hylli i Dritës dhe lëngata e kulturës katolike

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

17.12.2013

Kulturë / Një ‘Intervistë Universitet/ FLE: Mungesa defektoze’ dhe pesë tregime e informacionit po frikëson bizneset dhe qytetarët nga Artur Gorishti

11

Koha është një rrobaqepës i specializuar në modifikime.

- Faith Baldwin

Diplomacia e arsyetuar e Catherine Ashton

N

jerëzit më të mirë në Ukrainë, ata që dëshirojnë vend të mirë, më pak të korruptuar, më të hapur, përsëri janë në rrugë, duke i rezistuar të ftohtit dhe policisë, dhe duke valëvitur flamuj europianë.

Zonja Ashton, shefja e politikës së jashtme të BE-së, është atje për të biseduar me qeverinë, por qeveria nuk di çka të bëjë. Qeveria është, me gjasë, e frikësuar se nëse përdor forcën, disa nga policët do të dalin në anën e demonstruesve; tashmë ka pasur shenja të këtilla.

Gjëja e pazakontë është se protestat në kryeqytetin Kiev kanë për qëllim që t’i bëjnë presion qeverisë të nënshkruajë një “marrëveshje për tregti të lirë gjithëpërfshirëse dhe të thellë” me BE-në.

A është kjo një demonstratë në favor të burokracisë, për sa kohë BE-ja shihet si shtëpi e burokracisë, burokraci në shtëpi, diçka banale jashtë; banalitet për paqe, të drejtat e njeriut dhe sundimin e ligjit. Por tani dhe atëherë, Bashkimi Europian e tregon veten në një dritë tjetër.

Mediat, së paku në Britani, e kanë zbuluar zonjën Ashton para disa javësh. Negociatat me Iranin lidhur me programin atomik të tij janë paraqitur si bisedime të gjashtë fuqive botërore, e nuk është përmendur se këto gjashtë fuqi ishin të udhëhequra nga Catherine Ashton.

Marrëveshja me Iranin e ka vënë fotografinë e saj në faqet e para të gazetave. Sikur në të gjitha sukseset,

ka pasur shumë kontribuues, por fotografia dhe lëvizjet e trupit në konferencën për shtyp, pas marrëveshjes, e bënë të qartë se ajo ishte njëra nga kontribuueset.

Më herët këtë vit, ishte po ashtu zonja Ashton, e cila shpalli një tjetër marrëveshje: kësaj radhe ndërmjet Serbisë dhe Kosovës. Askush, që e kupton çështjen ndërmjet Serbisë e Kosovës, nuk do ta kishte parashikuar këtë, përkundrazi, shumë e kanë parashikuar të kundërtën.

Të gjitha palët e përfshira i kanë dhënë merita durimit të saj, raporteve të saj me njerëzit, aftësisë së saj për të qenë e sinqertë, e asnjëherë agresive: këto cilësi pothuaj të pakapshme, që ne tash i quajmë “inteligjencë emocionale”.

Të gjitha këto janë tregime për Europën. Bisedimet gjashtëpalëshe u rritën nga nisma Gjermane, Franceze dhe Britanike, para 10 vitesh, për të siguruar se Irani po menaxhohej më mirë se Iraku. Grupi ishte zgjeruar, së pari me përfshirjen e BE-së, pastaj me Rusinë, Kinën dhe Shtetet e Bashkuara.

Përfaqësuesit e Bashkimit Europian, Javier Solana dhe pasardhësja e tij, Catherine Ashton, kanë vepruar si kryesues dhe negociatorë.

Derikur Mahmoud Ahmadinejad ishte president i Iranit, dhe veçanërisht pasi Saeed Jalili, u bë negociator i Teheranit, pala iraniane nuk ka treguar shenja se është serioze. Në përgjigje, Bashkimi Europian ka im-

ponuar sanksione ekonomike, së pari nëpërmjet Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara, e pastaj, kur Rusia dhe Kina nuk ishin të gatshme të shkojnë më tutje, këtë e bënë Shtetet e Bashkuara dhe vendet e tjera.

Në Serbi dhe Kosovë, nuk ka pasur sanksione, por dëshira e të dy palëve, që eventualisht t’i bashkohen BE-së, i ka udhëhequr ato në bisedime. Tregimi është prekës pasi BE-ja është e ndarë lidhur me Kosovën: 23 vende e kanë njohur, ndërsa 5 vende jo. Por, nevoja për stabilitet në Ballkan, nënkupton gjithë mbështetjen për punën e zonjës Ashton me Serbinë dhe Kosovën. Në zemërimin për krizën e euros, BE është e vetmja lojë në qytet. E njëjta gjë është e vërtetë për Ukrainën, me përjashtim për ata që bëjnë para me politika të korruptuara ose janë të frikësuar nga kërcënimet ruse.

Nëse levat e BE-së për një moment janë më të dobëta se ato të Rusisë, gazsjellësit e së cilës e mbajnë Ukrainën në përqafim të hekurt, ka mënyra për të dalë nga kjo në afat të gjatë. Por, nëse sunduesit e Ukrainës nuk janë entuziastë të madh për rregullin në BE, kjo nuk është për arsye se ata janë euroskeptikë të stilit të Britanisë, por për shkak se ata frikësohen se do të kufizohej rrezja e veprimit për vjedhje.

Asnjëra nga këto tregime nuk ka përfunduar. Pas Marrëveshjes së Prillit ka pasur më tepër punë për

koment Financial Times

Këta hapa përpara tregojnë se çka mund të bëhet nëse BE-ja vepron së bashku. Kjo do të thotë vizion, unitet dhe përkushtim, që ende nuk është çështje e angazhimit të BE-së me Ukrainën. Kjo, po ashtu, do të thotë të punohet me Shtetet e Bashkuara, që kanë rol qendror në Iran dhe mbeten të domosdoshme në Ballkan. Kjo do të thotë për të qenë i gatshëm për ta vendosur muskulin aty ku është goja. Fuqia e butë është e mirë, por është më mirë me përfundim të fortë.

Serbinë dhe Kosovën, dhe kjo po vazhdon.

Marrëveshja me Iranin është hapi i parë dhe puna reale pritet. Por, secila çështje tregon potencialin e BEsë, kur i kombinon politikanët dhe ekonomitë në mënyrë inteligjente.

Iranianët votuan për presidentin Hassan Rohani, pasi ata dëshironin të përfundonin izolimin e tyre.

Njerëzit në Serbi dhe Kosovë dëshirojnë t’i bashkohen BE-së. Këtë e dëshirojnë shumë në Ukrainë.

Në të gjitha anët e botës sonë ka njerëz, për të cilët paqja, të drejtat e njeriut dhe sundimi i ligjit nuk janë gjëra banale, njerëz që bile ndoshta preferojnë rregullim burokratik për padrejtësitë e sundimit autokratik.

Pa Hashim Thaçin, kryeministër i Kosovës, dhe pa Ivica Daçiçin, kryeministër i Serbisë, nuk do të kishte marrëveshje ndërmjet Kosovës e Serbisë. Marrëveshje nuk do të kishte as pa zonjën Ashton, po ashtu.

Këta hapa përpara tregojnë se çka mund të bëhet nëse BE-ja vepron së bashku. Kjo do të thotë vizion, unitet dhe përkushtim, që ende nuk është çështje e angazhimit të BE-së me Ukrainën. Kjo, po ashtu, do të thotë të punohet me Shtetet e Bashkuara, që kanë rol qendror në Iran dhe mbeten të domosdoshme në Ballkan. Kjo do të thotë për të qenë i gatshëm për ta vendosur muskulin aty ku është goja. Fuqia e butë është e mirë, por është më mirë me përfundim të fortë.

Condominium me Serbinë

P

ër të gjitha ata që nuk e dinë, condominium (lat. bashkë-sundim) është një term që përdoret në ligjin ndërkombëtar për të përshkruar një territor politik në të cilin dy ose më shumë shtete sovrane ndajnë sovranitetin e tyre mbi të, në bazë të një marrëveshjeje të dakorduar, pa i ndarë pra në zona nacionale.

Në histori ka shembuj të territoreve të tilla, kryesisht zona kufitare, lumenj apo liqene mbi të cilat ka qenë e vështirë të vihet kufiri nacional. Zakonisht, këto marrëveshje për të ndarë sovranitetin vijnë pas konflikteve ose dhe anasjelltas; janë një burim potencial i konfliktit mes shteteve, sepse implementimi në terren është shumë i vështirë.

Na rajonin tonë e kemi BosnjënHercegovinën me distriktin e Berckos, e cili qeveriset edhe nga Republika Srbska. Këtu puna ndryshon pak sepse Republika Srbska është brenda çatisë së shtetit boshnjak, së paku formalisht.

Tani t’i kthehemi realitetit të Kosovës, sovraniteti i së cilës është në një fazë shumë të rrezikshme. Nga njëra anë kemi zgjedhjet lokale të cilat prodhuan artificialisht 9 komuna të udhëhequr nga Lista Srbska, e krijuar në Beograd, e nga ana tjetër kemi minoritetet e përfaqësuara në Kuvend, që

koment Alma Lama

nuk po lënë gurë pa lëvizur për të arritur që ta shtyjnë edhe për dy mandate të tjera privilegjin e vendeve të rezervuara.

Kërkesa është artikuluar në variantin si: të ndahen 5 vende rezervë për veriun, pra një rrugë e dy punë, edhe të formalizojnë ndarjen e kësaj pjese nga pjesa tjetër e Kosovës, e cila aktualisht është vetëm një zonë zgjedhore, edhe të marrin 5 mandate shtesë. Ose në variantin tjetër, që të shtyhen edhe dy mandate vendet e rezervuara, që do të thotë të mos aplikohet pragu zgjedhor për to dhe kështu t’i fitojnë edhe rreth 10 mandate në tërësi, përveç 20 që i kanë të garantuara me Kushtetutë.

Në zgjedhjet e ardhshme parlamentare pritet të marrë pjesë edhe Lista Srbska, e dirigjuar prej Beogradit. Nuk është çudi që banditët të fitojnë mandate deputetësh. Për të qenë realistë, këtu e kemi gojën disi të mbyllur sepse vetë ua kemi hapur rrugën duke futur

në Kuvend njerëz me precedente penalë.

Madje kam informata se Lista Srbska i ka përveshur mëngët që tani dhe po iu bën shumë presion edhe deputetëve serbë që janë aktualisht në Kuvend, që t’i bashkëngjiten që tani.

Plani pra është i qartë, që me një numër të madh deputetësh në Kuvend,(nëse iu pranohen kërkesat do të bënte një nga grupet më të mëdha parlamentare) do të përcaktonin edhe se kush do të jetë president e kush kryeministër, e me një numër të madh komunash të udhëhequra prej tyre, shteti serb do të ushtronte sovranitetin e tij mbi Kosovën.

E kjo është pikërisht condominium, pra ushtrim i përbashkët i sovranitetit mbi të njëjtin territor. Kjo në fakt do të thotë fundi i shtetit funksional. Kjo do të thotë më keq se Republika Srbska, prandaj iu jap të drejtë atyre që thonë s’ka Republika Srbska në Kosovë. Jo nuk ka, por ka shumë më keq se ajo.

Personalisht jam shumë e shqetësuar me këtë nivel të papërgjegjshmërisë dhe naivitetit të qeverisë së Kosovës dhe mazhorancës në përgjithësi. Këta presin me gojëhapur vetëm çfarë iu thonë ndërkombëtarët, duke harruar se për ndërkombëtarët është e pranueshme çfarëdo forme që

është e pranueshme për ne, çfarëdo koncesioni që ne e bëjmë. E kanë harruar edhe porosinë e presidentit Ahtisaari, i cili ka thënë se pakoja e tij nuk mund të hapet, përndryshe Kosova bëhet jofunksionale.

Shumica e deputetëve, nga vota e të cilëve varet hapja apo jo e Kushtetutës për vendet e rezervuara, nuk e kuptojnë këtë proces, por edhe nëse e kuptojnë nuk kanë kurajën më të vogël për të votuar sipas vullnetit të tyre. Që janë frikacakë e dëshmoi më së miri situata me hoxhën e Prizrenit, kur pothuaj të gjithë e futën kokën në rërë si struci dhe nuk kishin kurajë të thoshin një fjalë të vetme për cenimin e lirisë dhe gjuhën perverse të urrejtjes e të fanatizmit.

Më çudit fakti se si partia në pushtet PDK i ka thënë ‘po’ kërkesës së minoriteteve edhe për dy mandate të tjera, ndërkohë që në shtatorin e vitit të kaluar, kur u hoq mbikëqyrja ndërkombëtare e pavarësisë, këto provizione të përkohshme të Kushtetutës u votuan për t’u fshirë edhe nga minoritetet, pasi u konsideruan se ishin përmbushur.

Provizionet e përkohshme, të dala nga propozimi i presidentit Ahtisaari, saktësisht përcaktonin se dy mandate pasi të shpallet statusi përfundimtar i Kosovës, përfshirë edhe mandatin në

vazhdimësi, vendet e rezervuara do të hiqeshin.

Në rast se Kosova lëshon pe tani, duhet të përgatitet për bashkëqeverisje me Beogradin, pra për condominium.

Mendoj se është koha që edhe juristët dhe ekspertët duhet të thonë fjalën e tyre në këtë çështje kaq të rëndësishme.

Nuk po arrij ta kuptoj as heshtjen e intelektualëve për çështje kaq të mëdha. Çfarë është kjo përgjumje letargjike prej kaq vitesh? Apo presin të reagojnë post festum?

Besoj se një bashkëndarje e sovranitetit të Kosovës me Serbinë është gjëja e fundit që duhet të pranojnë shqiptarët, pavarësisht nga presioni që ushtrohet mbi ta. Kjo do të na çonte në zhbërje të pavarësisë; nuk do të zgjidhte konfliktin me Serbinë por do ta përjetësonte atë; do të ishte stagnim i tmerrshëm ekonomik e politik.

Jo më kot e përmenda shembullin e Bosnjës më lart, një shtet i cili nuk është shtet, por një eksperiment nga më të dhimbshmit, i cili e ka çuar këtë vend në depresion total. E modeli i fundit që Kosova duhet të ndjekë në rrugën e konsolidimit të saj shtetëror, është pikërisht Bosnja.

(Autorja është deputete e LDK-së në Kuvendin e Kosovës. Qëndrimet janë personale)

12

aktivitete

Qytetarët e Tiranës, tani legalizimet me postë Posta Shqiptare dhe Prefektura Tiranë kanë nënshkruar dje një kontratë shërbimi në lidhje me dërgimin e dokumenteve për t’u legalizuar në Prefekturën e Qarkut të Tiranës.

Qytetarët e Qarkut të Tiranës mund

të shkojnë në pikën më të afërt postare, të dorëzojnë atje dokumentacionin përkatës dhe më pas posta bën shërbimin e dërgesave pranë Prefekturës, dhe nga Prefektura sërish në pikën postare nga është kryer dhe dorëzimi. Ky është një shërbim i ri që i shtohet shërbimeve të tjera të Postës Shqiptare. Posta Shqiptare dhe Prefektura Tiranë kanë nënshkruar

Paketa e re fiskale

dje një kontratë për sipërmarrje shërbimi në lidhje me dërgimin e dokumenteve për t’u legalizuar në Prefekturën e Qarkut të Tiranës, kundrejt tarifave në fuqi nga klienti tek Prefektura dhe anasjelltas. Ardit Çela, Drejtori i Përgjithshëm i Postës tha se kjo marrëveshje me Prefekturën e Tiranës është shumë e rëndësishme, duke shtuar se kjo kompani angazhohet që të

kryejë shërbimin e brendshëm postar, për të ndihmuar qytetarët e Tiranës. Në fund të fjalës së tij, z.Çela shtoi se Posta Shqiptare do të vazhdojë sërish me shërbime të tilla, në mënyrë që t’u gjendet sa më pranë të gjithë qytetarëve shqiptarë me shërbime gjithnjë e më cilësore, më të shpejta, për të rritur efikasitetin dhe për të ulur kostot.

Drejtori i Fondacionit për Liri Ekonomike, Besart Kadia sqaron pse ishte e rëndësishme të organizohej ky aktivitet për t’iu ofruar qytetarëve dhe bizneseve atë që u mungon; më shumë informacion rreth paketës së re fiskale

FLE: Mungesa e informacionit po frikëson bizneset dhe qytetarët Shteti nuk po jep incentivat e duhur që bizneset të investojnë më shumë, sepse do u marrë më shumë para. Në kushte optimale kjo do të përkthehej në më shumë të ardhura në buxhet, po ndryshimi i taksave ndryshon sjelljen" Në mes të debatit mbi paketën e re fiskale ju vendosët të organizoni një forum. Pse pikërisht dy ditë përpara miratimit nga qeveria ?

Biznesi po prononcohej individualisht në studio televizive apo deklarata për shtyp dhe, duke qenë se kishte mungesë të një forumi midis akademikëve dhe grupeve të interesit, atëherë FLE u bë nismëtare dhe ftoi grupet e interesit, mediat dhe akademikë në një diskutim praktik dhe ideologjik mbi paketën e re fiskale dhe taksën progresive.

Mark Croword, kryetari i Dhomës Amerikane të Tregtisë, tha se kjo paketë fiskale do ta nxjerrë më të dobët ekonominë në 2014-ën, Nikolin Jaka, kryetar i Dhomës së Tregtisë Tiranë, ishte i qartë mbi nevojën për konsultim, transparencë dhe shtyrje të paketës fiskale për vitin 2014. Ndërsa kryetari i Dhomës Britanike të Tregtisë, Zenel Hoxha e pa në këndvështrim rajonal, ku Shqipëria po del nga ky klub rajonal i taksës së sheshtë.

Kemi parë që të g jitha vendet perëndimore implementojnë taksën progresive. Pse jeni të mendimit se në Shqipëri nuk funksionon?

Vendet e zhvilluara e kanë krijuar shtresëzimin klasor falë revolucionit industrial prej shekujsh. Kanë kapitalistët e mëdhenj, shtresën e mesme me të ardhura që garantojnë cilësi jete dhe shtresën e varfër, por që i garantohet një shërbim publik i mirë dhe ndihmë sociale. Raporti është: 15 % të pasur, 15% të varfër dhe pjesa e tjetër, shtresë e mesme.

Në Shqipëri kemi raport të kundërt: 4% të pasur, 52 % të varfër dhe pjesa tjetër, le të themi është shtresë e mesme, por me një rrogë mesatare 40-50 mijë lekë në muaj. Prandaj kjo politikë e taksave në Europën Perëndimore nuk funksionon në Europën Lindore. Reformat ekonomike në Lindje pas viteve ’90 kanë ardhur për tri arsye kryesore: e para, me imponim nga jashtë, si pasojë e rekomandimeve të BERZH, FMN e BB, pavarësisht filozofisë lokale. E dyta është konkurrenca, ku vendet e Europës Lindore kanë ulur taksat për të dhënë sinjal të qartë se duan investime të huaja direkte dhe e ndjejnë konkurrencën globale. Dhe së treti, reformim të ekonomisë për

shkak të informacionit të ri që vjen si pasojë e studimeve apo interpretimeve të ekonomisë. Mund të themi që asnjë nga tri pikat e mësipërme nuk adresohet nga reforma e re e propozuar së fundmi.

Po thoni se te ne ka rezultuar e suksesshme taksa e sheshtë deri tani ?

Në mungesë të një studimi të detajuar nga ana e grupeve të interesit apo qeveria, nuk mund të kemi një përgjigje plotësisht të sigurt mbi suksesin e saj. Por, megjithë rënien e rritjes ekonomike, krizës më të madhe të ekonomisë botërore që nga Depresioni i Madh i vitit 1929, taksimi i sheshtë bëri që në Shqipëri investimet të vazhdonin të vinin dhe të kishim rritje në të ardhurat e buxhetit. Prandaj, në një kohë kur kriza europiane vazhdon dhe asnjë prej shteteve fqinje me ne nuk po propozon taksën progresive, duket qartë se nuk është koha për të ndryshuar. Çfarë rreziqesh sjell ndryshimi i paketës fiskale?

Impakti i paketës së re fiskale do të ndjehet më shumë te qytetarët nëpërmjet rritjes së çmimit të karburantit dhe së dyti, në humbjen e konkurrueshmërisë së vendit tonë duke rritur nivelin e tatim-fitimit në 15%; më të lartin në rajon. Duhet thënë se ne nuk kemi dijeni të negociatave që qeveria ka me FMN-në përsa i përket ndihmës financiare që ajo ka kërkuar apo të kushteve që i janë vendosur. Por dihet se FMN është për një borxh publik të kontrolluar dhe për liri ekonomike. Ndaj implementimi i taksës progresive nuk adreson pabarazinë sociale, as konkurrueshmërinë rajonale dhe as nuk sjell më shumë të ardhura në buxhetin e shtetit. Ka gjasa të jetë e kundërta.

Ndaj duket më shumë si një veprim ideologjik, si një politikë për hir të të qenit konsistent me premtimin elektoral.

Nëse do u marrë më shumë të ardhura bizneseve, pse nuk ka gjasa të rritet buxheti?

Në këtë rast shteti nuk po jep incentivat e duhur që bizneset të investojnë më shumë, sepse do u marrë më shumë para. Në kushte optimale kjo do të përkthehej në më shumë të ardhura në buxhet, po ndryshimi i

Impakti i paketës së re fiskale do të ndjehet më shumë te qytetarët nëpërmjet rritjes së çmimit të karburantit dhe së dyti, në humbjen e konkurrueshmërisë së vendit tonë duke rritur nivelin e tatim-fitimit në 15%; më të lartin në rajon.

taksave ndryshon sjelljen. Kjo ka gjasa të sjellë më pak të ardhura. Sjellja do të ndryshojë në kompanitë private.

Kjo mos do të çojë në shkurtimin e të ardhurave për të punësuarit pranë këtyre bizneseve?

Nëse ata largohen fare dhe mbyllin aktivitetin, mund të shkojë deri në rritje të papunësisë. Nëse një kompani do të hapte një qendër të vetën në Shqipëri, nuk e bën më sepse rritet kostoja e hapjes së biznesit dhe mund ta hapë kudo në rajon. Shqetësuese është se investitorët e huaj nuk është se e kanë opsionin e parë Shqipërinë, për arsye se Shqipëria nuk ofron një shtet ligjor më cilësorin në Ballkan, përkundrazi niveli i korrupsionit është akoma i lartë, infrastruktura rrugore është në krijim e sipër dhe nuk është në standardet e vendeve të tjera në

REPUBLIKA E SHQIPERISE KESHILLI I QARKUT ELBASAN KRYETARI Adresa : Keshilli Qarkut Elbasan / Tel:++355 54 52344, 52696, Fax: 52144

NJOFTIM PER SHPALLJE FITUESI Ne zbatim te Ligjit Nr.8549 date 11.11.1999 “Statusi i nepunesit civil”, neni 13, VKM Nr.231 date 11.05.2000 “Per pranimin ne sherbimin civil dhe periudhen e proves”, pika 20, Keshilli i Qarkut Elbasan, shpall: Znj. Fatush Kazazi fituese te konkursit per vendin e drejtorit te Drejtorise se Finance-Buxhetit, ne Institucionin e Keshillit te Qarkut Elbasan.

KRYETARI Eugen ISAJ

Ballkan; energjia elektrike është kushtueshme dhe jo shumë e besueshme, as etika e punës nuk është në nivelet e Ballkanit dhe nuk kemi network-un e shteteve të Ballkanit; ato kanë bërë biznese para nesh. Aty ku mund të kishim disi avantazh ishte te sistemi i njëjtë fiskal dhe kështu përjashtohemi nga ky klub që u krijua dhe me këtë dalim nga konkurrueshmëria.

Pra, në forum të gjithë ishin të njëzëri kundër taksës progresive?

Mark Croword i Dhomës Amerikane të Tregtisë, thoshte se të gjithë përfaqësuesit e bizneseve të Dhomës bënë presion të nxirrnin një deklaratë për shtyp, ku thoshin se ishin të zhgënjyer për mungesën e transparencës dhe konsultimeve të qeverisë përsa i përket paketës së re fiskale. Argumenti tjetër ishte të lehtësohej sa më shumë marrëdhënia e biznesit me shtetin. Të ketë sa më pak burokraci, të krijohet një mekanizëm për vetëdeklarimin e të ardhurave etj. Në këtë forum kishte edhe përfaqësues të botës akademike e liberalë, si Adri Nurellari, Ermal Hasimja, Edvin Kulluri e Gunther Felinger, përfaqësues i “Euroeans for Tax Reform” .

Pse e u g jend FLE në mes të këtij debati ?

Sepse FLE beson në mirëqeverisje, transparencë, të drejtat dhe liritë e individit. Ne besojmë se mungesa e transparencës mbi paketën e re fiskale ka dekurajuar dhe shtrembëruar mijëra vendime të marra çdo ditë nga qytetarët për investime, shitje apo blerje. Për këtë arsye, një komunikim i drejtë dhe i detajuar i qeverisë me biznesin ndihmon reciprokisht të dyja palët. Duhet kohë që njerëzit të përvetësojnë dhe ta interpretojnë informacionin mbi taksat dhe të adaptohen në kushtet e reja.

Kulturë

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

17.12.2013

intervista

13

Me mbështetjen e Universitetit Europian të Tiranës, Artur Gorishti prezantohet në “Zenit” me ekspozitën “Intervistë defektoze” dhe si tregimtar me librin e tij të parë “Dyert”

Aida Tuci

F

jalë të shkëputura nga konteksti, deformim i së vërtetës dhe foto thjesht ilustrative, janë disa nga elementët që e bëjnë një intervistë defektoze për artistin Artur Gorishti. Po kur kjo i ndodh vërtet Artur Gorishtit, kur komunikimi mes tij dhe një gazetari shndërrohet në keqkuptim çfarë provokon?!.. Në pamundësi për të zhbërë të zezën mbi të bardhë, artisti gjen një mënyrë për të protestuar; përmes pikturës. Titulluar “Intervistë defektoze”, ekspozita e hapur në Galerinë “Zenit” është një provokim shumë delikat nga ana e artistit Artur Gorishti, dhe jo vetëm aq. Ai në të njëjtën kohë surprizon teksa i prezantohet publikut edhe si tregimtar me librin e tij të parë, titulluar “Dyert”, (Botimet Zenit Editions) që u promovua po të dielën në Galerinë “Zenit”. Çfarë e ka provokuar Artur Gorishtin tek “Intervistë defektoze”.

A është kjo ekspozitë një lloj proteste artistike?

Arti në përgjithësi është protestë, është kontestim i asaj që jetojmë.

Gazetat janë të lira të thonë ç’të duan, por në unison me atë që gazetari ka përballë. Nëse formati i një gazete është që të ngacmojë ose të transformojë, le ta bëjë këtë. Por në momentin që artisti tregon jetën e tij, dhimbjet dhe të vërtetën e jetës, ti nuk mund ta transformosh dhe të dalësh nga logjika, kjo ka ndodhur në këtë ‘Intervistë defektoze’. Përgjithësisht unë jam një njeri që nuk më pëlqen të jap intervista, kjo nisur nga mendimi se ne kurrë nuk arrijmë të themi gjithë të vërtetën tonë...gjithmonë kam dyshuar se ne marrim një pozicion dhe mendoj se kjo është njerëzore. Mendoj se e rëndësishme në një intervistë janë pyetjet që të bëjnë gazetarët, prej të cilave ti arrin ose jo të nxjerrësh të vërtetën tënde.

Kështu mendova të blej një grup gazetash dhe të rindërtoj “Intervistën” përmes imazheve. Fillova të punoj mbi to dhe në çdo imazh timin është paraqitur e vërteta mbi ato intervista.

Duket se jeni ndikuar nga arti bizantin në punët tuaja...

Unë jam i ndikuar nga arti bizantin dhe ikonografia. Siç shihet, pikturat e mia kanë elementë ikonografikë. Ikonografia thyhet me modernen, me të përditshmen. Me pak fjalë është një ikonë e shprishur, e sjellë në ditët tona. Frika ime ka qenë se mos këto punë i quajnë kolazh dhe u gëzova shumë kur piktorët që panë ekspozitën nuk i shihnin si kolazhe, por si pikturë.

Ju jeni artist që tentoni gjithmonë mënyra të tjera shprehjeje.

Përse ndodh kjo?

Në art, nëse ke çelësin, formulën që të jep atë sensin e masës për t’u shprehur në art ashtu siç duhet, atëherë ti e ke të lehtë. Unë nuk e di se në çfarë niveli është arti im, por di që kam kup-

Një ‘Intervistë defektoze’ dhe pesë tregime nga Artur Gorishti Kur xhiroj jam i rrethuar me njerëz, kur pikturoj jam vetvetja, kur shkruaj jam vetëm unë. Mua përgjithësisht më pëlqen të jem i rrethuar me njerëz, por po aq shumë kam nevojë të jem dhe vetëm tuar se nuk është e vështirë të shkruash, të pikturosh, por edhe të bësh filma. Shkrimi ka lidhje dhe me pikturën por edhe me kinemanë. Ndaj nuk është çudi që një aktor të pikturojë. Shembuj të tillë ka shumë: Sylvester Stallone (Silvester Stalone), Anthony Quinn (Antonio Kuin), Peter Falk (Piter Falk) të cilët pikturonin, Federico Fellini (Federiko Felini) vizatonte. Të gjithë këta janë aktorë e regjisorë që kanë lëvruar edhe pikturën por dhe letërsinë.

Kur janë shkruar tregimet dhe a janë ato rrëfime personale?

Janë shkruar që në vitin 1990. I kam patur në një bllok dhe mund të jenë rreth 20 shkrime. Nga këto unë zgjodha pesë. Janë rrëfime që kanë të bëjnë me jetën time të kthyer në një ëndërr.

Tregimet e mia nuk kanë atdhe, ngjarjet që sillen aty mund të ndodhin kudo. Në to është pasiguria, vdekja, dyshimet dhe ankthet e njeriut. Nuk janë tregime të gëzuara.

Mbi këto, mendoni në të ardhmen të ndërtoni skenarë filmash?

Tani që janë sjellë si letërsi, nuk e di. Ndoshta mund të shkruaj skenar tjetër, siç kam filluar të shkruaj.

Do të qëndroni në letërsi?

Kur fillova të pikturoj këtu e 30

Besoj se ka rrugën e vet çdo gjë, ndaj nuk mendoj se ky libër erdhi aksidentalisht.

Ky është vetëm fillimi i një rruge të gjatë...

vjet të shkruara e nisa në kartonë të vegjël, pa e ditur nëse do të zhvillohej tek unë si artist edhe piktura. Besoj se ka rrugën e vet çdo gjë, ndaj nuk mendoj se ky libër erdhi aksidentalisht. Ky është vetëm fillimi i një rruge të gjatë.

Aktor, fotograf, piktor, së fundmi debutoni edhe në letërsi. Çfarë vendi zë tek ju secila? Kë do të linit për tjetrën?

Aktrimin nuk do ta braktisja asnjëherë, ndërsa piktura është pjesë e imja, në çdo sekondë e kam me vete. Nga fotografia jam shkëputur prej kohësh.

Kam mbi 20 mijë negativë të papublikuar, por që herë pas here i shfrytëzoj për pikturat e mia. Mezi pres të kthehem në studion time në Montreal. Kjo periudhë ka qenë e ngarkuar për mua; sapo mbyllëm xhirimet e filmit “Bota”, në të njëjtën kohë u çel ekspozita “Intervista defektoze” dhe u promovova libri im i parë “Dyert”. Më pëlqen kur lëviz nga njëra në tjetrën. Kur xhiroj jam i rrethuar me njerëz, kur pikturoj jam vetvetja, kur shkruaj jam vetëm unë. Mua përgjithësisht më pëlqen të jem i rrethuar me njerëz, por po aq shumë kam nevojë të jem dhe vetëm.

Jetohet me art?

Më vjen çudi kur dëgjoj që nuk

mund të jetohet me art. Kjo është gjëja më e habitshme. Jetohet me art, edhe shumë mirë madje. E rëndësishme është që ti si artist të kesh dhe vullnetin që të mos lësh asnjëherë artin tënd, dhe e dyta, të jesh aq inteligjent sa të dish të jetosh me art, pa e tradhtuar atë, pa rënë në komercialitet. Unë kam punuar me vite në studion time në Montreal dhe për vite nuk shkeli njeri aty. Megjithatë unë vazhdoja të punoja, kur një ditë në studion time erdhi një koleksionist dhe bleu punët e mia.

Këtë ai ua tha dhe miqve të vet. Pas tij erdhën shumë të tjerë. Pra duhet këmbëngulje. Nuk kam vrapuar të “shes” punët e mia. Unë e dija që një ditë do vinin të trokisnin në derën time, ndaj dhe vazhdoja të punoja. Kur ndodh kështu, je dhe më i sigurt për punën tënde.

Cilat janë projektet e Artur Gorishtit?

Të iki dhe të vij në Shqipëri më shpesh dhe jo të rri larg saj tetë vjet, siç dhe ka ndodhur. Kam një projekt për të debutuar edhe si regjisor filmi.

Po e shkruaj vetë dhe skenarin. Në Montreal sapo kam fituar audicionin për një serial francez dhe po pres. Atje çdo gjë është pritje. Një telefon të ndryshon jetën...

Festivali i RTSH mbetet pa prezantues, tërhiqet Diellza Kolgeci Diellza Kolgeci dhe Enkel Demi ishin shpallur zyrtarisht si prezantuesit e Festivalit të Këngës në RTSH, që do të zhvillohet në ditët e fundit të këtij muaji. Pas diskutimeve të shumta ishte vendosur që këtë vit prezantimi të jetë Kosovë-Shqipëri, por me sa duket kushtet kanë ndryshuar ditët e fundit. Tërheqja nga stafi or-

ganizativ i Festivalit e Drejtorit të Përgjithshëm, Petrit Beci (për arsye shëndetësore) dhe kalimi i kompetencave të tij zv.drejtorit Martin Leka, ka sjellë pështjellim në stafin organizativ. Bukuroshja nga Kosova, e cila kishte mbërritur në Tiranë për të filluar pa humbur kohë me përgatitjet për netët e festivalit, është

tërhequr momentet e fundit sepse i është kërkuar ndryshimi i kushteve të kontratës.

Siç bëjnë me dije burime nga stafi organizativ, Diellza Kolgeci ka paraqitur zyrtarisht dorëheqjen nga prezantimi i Festivalit me pretendimin se nuk mund të ndryshohen kushtet e kontratës pa ndonjë arsye dhe për më tepër kur kanë mbetur ed-

he pak javë nga starti i Festivalit të Këngës në RTSH, ndërkohë që ende nuk ka një konfirmim zyrtar për qëndrimin që do të mbajë prezantuesi tjetër, Enkel Demi. Gjithsesi për momentin, Festivali i Këngës në RTSH ka mbetur pa prezantues. Këtë vit buxheti për organizimin e tri netëve të Festivalit është 300 milionë lekë.

14

zbavitje

lojra të ndrsyhme

Fjalëkryqi klasik 1

2

3

4

Miku i mirë në ditë të vështira 5

6

12

13

16

1

40 45

23

20 25

33

34

38

42

43

46

47

50

19

24

32

37

41

11

29 31

36

10

15 18

28

30 3

9

14

22

27

8

17

21 26

7

35

39 44

48

49

51

Koha e fillimit ____:____ Koha e mbarimit ____:____

52

Horizontalisht

1. Shkrim i shkurtër satirik, me temë aktuale. 7. Skuadraqë ka më shumë mundësi të fitojë një ndeshje. 12. Formë qeverisjeje në kohën e vjetër e në mesjetë. 15. Përmbledhje paraprake e një mësimi, e një studimi etj., e cila përmban pikat ose vijat kryesore. 16. Shenjë matematikore. 17. Kryeqyteti i Koresë së Jugut. 18. Veç pa nisur. 20.

Alumini në kimi. 21. Institut Tregtar. 22. Trupat Mbrojtëse. 23. Kujtim, kompozitor. 25. Prek lehtë. 26. Ushqime që ruhen për dimër, zahire.

29. Vallja e famshme spanjolle. 30. Tokë e lënë pa punuar. 31. Cep, kënd. 33. Ndajfolje sasie. 34. Shiroka i kinemasë. 36. Ministria Arsimit. 37. Christian, stilist i famshëm. 38. Shtet pranë Turqisë. 40.

Sektori Ekonomik. 42. Lëng që mban erë të mirë. 44. Bozgo i njohur i teatrit. 45. Futbollist i Realit të Madridit. 47. Shtet në Europë. 49.

Pjesëz mohuese. 50. Elbasani në makina. 51. Dridhma në trup. 52.

Fjalë që thuhen për të futur të tjerët në ngatërresa.

Fjalëkryqi klasik është një nga lojërat enigmatike më të përhapura në botë. Fjalëkryqet e para filluan të botoheshin që në shekullin e XVIII dhe vazhdon të jetë e preferuar edhe në ditët e sotme.

8 7 6

8 7

1

1 6 3 4 2 1 6 9 4

1. Mungesa e rrethanave dhe e kushteve të nevojshme që të bëhet a të arrihet diçka. 2. Sistem politik me një parti të vetme. 3. Lloj kandrre. 4. Pemë e lartë dhe e drejtë. 5. Ent Grumbullimi. 6. Pllakë e pianos a fizarmonikës. 7. Bëj hapin e parë në një punë, ia hyj një pune, nis. 8. Përcaktimi i rëndësisë, a dobisë së diçkaje. 9. Repart Prodhimi. 10. Medikament. 11. Qerre e vogël me katër rrota. 13.

Bakër në dialekt. 14. Kukësi në makina. 19. Veshje për këmbën. 25.

Pacino i kinemasë amerikane. 27. I ka loja në mes. 28. Letërsia Rilindjes. 29. Është lëndë plasëse. 31. Zotëri anglez. 32. Kosh i madh i thurur me purteka, që përdoret zakonisht për të mbartur fruta.

34. Është lloj sporti. 35. Qytet në Itali. 37. Grua që mban fëmijët e të tjerëve me pagesë. 39. Pemë e lartë. 41. Artikull i gjatë a studim me karakter kritik ose publicistik. 43. Kafshë e vogël shtëpiake, pa të fundit. 46. Simboli kimik i klorit. 48. Notë muzikore.

9 3 2

3

6 8

4 3

3 2 5 4

8

7 8 6

9 1 7 8 7 1

3

3

5

3 2 4

2 4

6 5

7

Horoskopi i ditës DASHI (20/III-20/IV)

DEMI (21/IV-20/V)

Komunikimi ne çift do shtohet edhe me tepër gjate kësaj dite. Kjo do mundësojë zgjidhjen e disa problemeve te renda qe keni pasur dhe qetësimin e situatës. Beqaret nuk do jene me fat dhe nuk do e gjejnë as sot personin për te cilin kane ëndërruar aq shume. Ne planin financiar do tregoheni shume te matur dhe nuk do keni as problemin me te vogël ne këtë sektor.

Pasioni do jete i zjarrte gjate kësaj dite për te gjithë ata qe janë ne një lidhje. Do kaloni momente te paharrueshme te cilat as vete nuk i kishit menduar ndonjëherë. Beqaret nuk duhet te kenë besim te plote tek personat qe do takojnë sot sepse mund te zhgënjehen. Ne planin financiar do arrini ta stabilizoni situatën sa hap e mbyll sytë.

BINJAKET (21/V-20/VI)

GAFORRE (21/VI-22/VII)

Për sa ju përket heshtjeve te zemrës, gjithçka do shkoje për mrekulli. Do kuptoheni me se miri me njeri tjetrin dhe do e jetoni ditën me se miri. Beqaret do jene me te hapur ndaj ftesave qe do ju bëhen dhe do përjetojnë emocione te veçanta. Gjithsesi yjet ju këshillojnë te mos nxitohen. Ne planin financiar fati do jene te anën tuaj.

Buxheti do jete i qëndrueshëm.

Mos hezitoni t’ia shprehni partnerit te gjitha pakënaqësitë gjate kësaj dite sepse vetëm ne këtë mënyrë marrëdhënia mes jush do ece ne drejtimin e duhur.

Ai është personi me te cilin mund te flisni për gjithçka. Beqaret do kenë një dite te zakonshme dhe pa surpriza. Financat fatmirësisht do influencohen pozitivisht dhe situata do përmirësohet.

Vertikalisht:

Sudoku | nivel mesatar 3 9 2

Thëniet miqtë njihen në ditë të vështira dhe bashkimi bën fuqinë, janë dëshmuar më së miri në parkun kombëtar të Afrikës së Jugut. Beteja dukej e humbur, kur një buall i ri dhe i vetëm u sulmua nga dy luanë. Miqtë e buallit vijnë për ta shpëtuar atë dhe pas këtij momenti njëri prej luanëve u flak disa metra në ajër para se të zhduket. Skena dramatike u kap me kamera në “Mjejane Reserve” në kufirin e parkun “Kruger”. Dëshmitarët e kësaj ngjarje kanë qenë Oliver Matheson 16 vjeç, dhe dy miqtë e tij Yaseen Majal, dhe Aleks Raubenheimer, së bashku me babanë e Oliverit, Ian, 52 vjeç. Që në mëngjes ato vunë re një luan të uritur dhe një buall aty afër. “Ne i kishim parë dy luanë të rinj që vinin vërdallë dhe tashmë ishim mjaft të ngazëllyer për të dëshmuar natyrën në veprim, por ne nuk ishim të përgatitur për atë që kemi parë më pas,” tha Oliveri. Dy luanët ishin heshtje për 45 minuta para se të ndodhte incidenti. Pastaj luanët sulmuan buallin i cili bëri një rezistencë në fillim, por në fund të fundit dukej i destinuar të dorëzohej ndaj sulmit të pamëshirshëm. “Ajo dukej si një lojë e gjatë, ai me të vërtetë dukej i përfunduar”, tha Oliver. Dy buall shkëputen nga tufa dhe shkuan në ndihmë të mikut të tij, duke goditur luanin të cilin e dërgojnë atë rreth 5 metra në ajër.

9

9 4 7

7 6

8 2

7

1 2

Plotësoni vendet bosh në mënyrë që çdo rresht e kolonë të ketë numrat nga 1-9.

Koha e fillimit _____:____ Koha e mbarimit ____:____

Numërkryq 6

LUANI (23/VII-22/VIII)

Situata ne jetën sentimentale te çifteve do jete mjaft e tensionuar sidomos ne orët e paradites. Mundohuni te tregoheni te matur me ato qe do thoni sepse ne te kundërt gjerat do marrin tatëpjetën. Për beqaret do jete një dite e turbullt. Mos hidhni hapa te pamenduara mire. Financat do i menaxhoni me më tepër kujdes dhe maturi, prandaj situata nuk do jete problematike.

PESHORJA (23/IX-22/X)

3

VIRGJERESHA (23/VIII-22/IX)

Do jeni shume xheloze ndaj partnerit tuaj sot dhe ai nuk do guxoje t’i hedhe sytë diku ngaqë ju do acaroheni menjëherë. Kujdes sepse edhe durimi i tij e ka një kufi. Do futeni ne një situate mjaft delikate nëse nuk ndryshoni sjellje. Beqaret do vazhdojnë te jene ne kërkim te dashurisë, por pa fat. Ne planin financiar mos jepni as hua dhe as mos kryeni shpenzime te pamenduara.

AKREPI (22/X-21/XII)

1 1

Ata qe janë ne një lidhje me shume gjase do marrin vendime te rëndësishme sot. Te dy do bini dakord për gjithçka. Beqaret duhet te përgatiten për dashuri me shikim te pare gjate kësaj dite. Me ne fund jeta e tyre do ndryshoje përfundimisht. Situata financiare nuk do jete e keqe, por jo dhe aq e qëndrueshme sa për te kryer investime te mëdha. Beni edhe pak durim.

Gjeni figurën duke bashkuar pikat

SHIGJETARI (22/XI-21/XII)

Plotësoni tabelën me numrat e dhënë!

Numra me 3 shifra:

002, 244, 404, 556, 641, 743, 848, 851.

Numra me 4 shifra:

2102, 2632, 3596, 4988, 5198, 5874, 6311, 8241.

Numra me 5 shifra:

Ngjyrosni pjesën me pikë dhe zbuloni figurën

11478, 14985, 24524, 30021, 32852, 35269, 47888, 50510, 58748, 67574,

68258, 72102, 82872, 85121, 87444, 90560.

Numra me 6 shifra:

102365, 146325, 175640, 210214, 211346, 212037, 526325, 556562, 589621, 632015, 715451, 853512, 854785, 896526, 921011, 996320.

Sektori i dashurisë do jete i privilegjuar gjate kësaj dite. Nuk do keni asgjë për çfarë te shqetësoheni. Ka mundësi qe partneri t’iu kërkojë falje për disa gabime qe ka bere se fundmi. Beqaret do kenë takime, por asnjeri nga personat nuk do ju lere mbresa te veçanta. Financat do jene te dobëta. Kryeni veten shpenzimet me te nevojshme qe te mos keni probleme.

Gjeni 10 ndryshimet

UJORI (20/I-19/II) Dita e sotme do jete paksa e ndërlikuar për ata qe janë ne një lidhje. Nuk do merreni vesh mire me partnerin dhe kjo do sjelle debate te njëpasnjëshme me te. Beqaret do kenë fat dhe do takojnë personin ideal.

Gjithçka do ndryshoje rrënjësisht për ju. Ne planin financiar nuk duhet te bëni asnjë shpenzim të pa kontrolluar.

Jeta juaj ne çift do jete e mrekullueshme gjate kësaj dite. Do gjeni kohen e duhur për ta kaluar me partnerin dhe do ndiheni me se miri. Edhe beqaret do kenë mbështetjen e Venusit dhe do realizojnë takime te jashtëzakonshme. Shfrytëzojeni ditën deri ne sekondën e fundit. Për te stabilizuar financat duhet te flisni sa me shpejt me disa specialiste te fushës.

BRICJAPI (22/XII-20/I) Marrëdhënia ne çift do ece ne rrugën e duhur vetëm nëse ju i shtoni dozat e komunikimit dhe imagjinatës. Partneri nuk e duron dot me rutinën dhe ka nevoje për emocione te reja. Beqaret do kenë vetëm disa flirtime, asgjë me tepër sesa kaq. Ne planin financiar do keni shume fat dhe do arrini ta përmirësoni paksa situatën.

PESHQIT (20/II-19/III) Do jeni te vendosur për ta përmirësuar jetën tuaj ne çift sot dhe do ja dilni mbanë.

Do e mbani me afër partnerit dhe do përgatisni surpriza te mrekullueshme për te.

Beqaret gjithashtu do kenë një dite te veçante dhe te mbushur me ftesa surprize. Ne planin financiar duhet te vazhdoni te tregoheni te matur.

blog

1001

ditë që formësuan botën

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

17.12.2013

17 dhjetor

15

Puna e Amerikës është puna.

-Calvin Coolidge

1938

Otto Hahn ‘themeluesi i epokës atomike’ Ishte një shkencëtar gjerman, i cili zbuloi zbërthimin e atomit në vitin 1938, teksa tensionet që do të çonin te Lufta II Botërore u përshkallëzuan. Fatmirësisht, si një anti-nazist gjenialiteti i tij nuk u përdor nga Hitleri.

Hahn u lind në vitin 1879, u diplomua në Universitetin e Marburg-ut në vitin 1904 dhe punoi në University College në Londër, duke zbuluar izotopin radiothorium (thorium 228). Duke u transferuar në Universitetin McGill, në Montreal në vitin 1905, ai punoi nën drejtimin e Sir Ernest Rutherford para se të bëhej profesor në Univer-

sitetin e Berlinit në vitin 1906. Atje ai zbuloi joniumin “substancën mëmë” të radiumit, u martua dhe u bë baba i një djali. Ai filloi gjithashtu një bashkëpunim tridhjetëvjeçar me Lise Meitner, një kimiste austriake. Pasi u rekrutua për të zhvilluar gaze helmuese në Luftën I Botërore, Hahn shkroi librin “Applied Radiochemistry” (Radiokimia e zbatuar) e cila u bë ‘bibla’ e Projektit Manhatan të amerikanëve për zhvillimin e bombës atomike.

Zbulimi më i rëndësishëm i Hahn-it u bë pasi ai bombardoi uraniumin me neutrone, duke çuar në ndarjen e nuklit të uraniumit në nukle at-

omike me peshë mesatare –zbërthimin e atomit.

Në vitin 1934 Hahn dha dorëheqjen nga Universiteti i Berlinit në protestë ndaj persekutimit të Lise Meitne-s dhe kolegëve të tjerë hebrenj. Ai i siguroi një pasaportë Meitner-it duke i dhënë mundësi të emigronte. Hahn u internua aty nga fundi i luftës në afërsi të Cambridge, kur bomba atomike u lëshua në Hiroshimë. Në vitin 1945 ai mori çmimin “Nobel” në Kimi dhe e kaloi kohën deri në vdekje në vitin 1968, duke paralajmëruar rreziqet e garës së armëve atomike dhe të ndotjes radioaktive.

Blitz

Flickr

110 878

Kilometra katror është sipërfaqja e Bullgarisë.

7.5

Milionë është popullsia e Bullgarisë.

67.2 Banorë për km2 është dendësia e popullsisë së Bullgarisë.

1.2

Milion banorë është popullsia e kryeqytetit të Bullgarisë, Sofje.

Titulli: Playing some music in the streets of Tirana foto: Andreas Lehner

Në Facebook Irena Shabani Kam hequr dorë nga cinikët që më thonë nëse gaboj: a të thashë? Këta njerëz janë të lumtur të më kapin mat e nuk ua ndjen fare çfarë kostoje marr unë nga gabimet!!!

Lavdrim Lita Në dramën “Gomari i Babatasit” të pader Gjergj Fishtës ka një pasash shumë interesant. Skënderbeu e pyet djallin: Si janë shqiptarët?

- Shqiptarët? Si i don armiku! përgjigjet djalli.

Dorand Vojka Se ma kujtoi një mik në FB. Po me drita si jeni?

Vehap S. Kola ‘Basti’ im me disa të majtë se progresiviteti tatimor që do të zbatohej nga Rilindja do të prekte vetëm të ardhurat nga pagat, u fitua. Kjo është qeveria më korporatiste që ka patur Shqipëria këto 1000 vitet e fundit. Taton fitimet nga të gjitha llojet e biznesit me taksë të sheshtë 10%, dhe taton me 23% të ardhurat e profesionistëve të kualifikuar që marrin paga bruto mbi 130.000 ĺekë në muaj. Madje taton me 13% pagat mbi 30.000 lekë, më shumë se fitimet korporative. Ky nuk është taksim i ndershëm, por nuk është as taksim i drejtë.

gazetamapo@gmail.com

Hylli i Dritës dhe lëngata e kulturës katolike Gjergj Meta Hylli i Dritës nuk është një organ shtypi, është një ngjarje. Si ngjarje ajo nuk përkujtohet, por kremtohet, çka do të thotë se vetëm një lloj “liturgjie” kulturore është e denjë për atë revistë. Liturgjia kulturore, më lejoni ta kaloj këtë term, ndodh kur ajo çka kremton ndodh edhe në atë moment, në atë çast e ka vlerë edhe për të ardhmen.

Në Shqipëri sikurse kemi dy ditë festa çlirimi, tri festa të Lëvizjes së Dhjetorit, po ashtu kemi disa kremtime të “Hyllit të Dritës” e kjo, jo sepse ngjarja me emrin “Hylli i Dritës” nuk mund të mbyllet brenda një kremtimi të vetëm, por sepse ne zakonisht nuk biem dakord. Në fakt, sikurse thonte, në mos gaboj Ardian Ndreca, “Hylli i Dritës” mbeti i vetmi organ shtypi që vazhdoi ekzistencën e tij në krahasim me simotrat e saj të viteve tridhjetë falë edhe Patër Zef Pllumit. Hylli i Dritës është vetëm një mjet që duhet të përcjellë diçka tjetër që po lëngon thellë në Shqipëri: kultura katolike.

Lëngimi i kësaj të fundit sjell edhe copëzimin e frymës që sjell fenomeni kulturor katolik i cili kërkon të kacavjerret në lavdinë e dikurshme, të shartohet aty, por po dështon në mënyrë të përsëritur, pasi trungu mbetet i mirë e dega që shartohet është në palcë e prishur. Unë besoj që vetëm të rinjtë mund të bëjnë diçka që këto momente “liturgjike” mos të vdesin me kremtuesit e tyre inatçorë e monopolistë, por të ripërtërihen e rigjallërohen.

Françeskanëve shqiptarë, edhe pse ende në shpërgenj sa i përket staturës së tyre kulturore, ju përket detyra e kryesimit të kësaj “ngjarje”. Ky është privilegj dhe përgjegjësi. Nuk e di nëse ata janë të gatshëm të mos fryhen vetëm nga privilegjet e të kërrusen nga pesha e përgjegjësisë, por ama ata e kanë për detyrë ta çojnë përpara atë frymë nëmos të hapin shteg.

Megjithatë kultura nuk është ekskluzive. Ajo kur bëhet e tillë nuk është më kulturë. Ndoshta këtë kanë pasur parasysh edhe autoritetet e Universitetit të Shkodrës dhe Instituti i Studimeve Albanologjike me financimin e Konsullatës austriake që kanë organizuar një tjetër event pas atij të Françeskanëve në Gjuhadol në bashkëpunim me Ministrinë e Kulturës. Megjithëse më duket diçka shumë e çuditshme që ky Jubile nuk qe një ngjarje e gjithmbarshme, përsëri përgëzoj ata e këta për kremtimin e këtij Jubileu duke shtruar së fundmi ndonjë pyetje vetes e shumë të tjerëve.

Këto kremtime (më shumë përkujtime se kremtime) a përkojnë edhe me ri-ngjalljen e një vizioni kulturor për të ardhmen? Pasi kemi kremtuar një përvjetor a jemi rritur më shumë në mendimin e lirë që vjen nga shpirti i Hyjit (sikurse është shkruar në ballinë të Revistës)? Njëqind vjetori i “Hyllit të Dritës” a thua do të mbetet si tavolina e restauruar e Mjedës në të cilën kemi vështirë të gjejmë një Mjedë ta ulim? *Botuar së pari në Blogun e autorit Peregrinus.

Themelues: Henri Çili. Kryeredaktor: Arion Sulo. Zv/kryeredaktor: Alfred Lela, Aleksandra Bogdani. Politika: Nevila Përndoj, Fejzi Braushi.

Kronika: Leonard Bakillari, Dashamir Biçaku. Speciale: Vladimir Karaj. Ekonomia: Blerina Hoxha. . Kultura: Aida Tuci. Suplement: Arta Çano.

Karikatura: Bujar Kapexhiu. Faqosja: Florenc Elezi. Ilir DRIZARI, Kujtim Bisha. Korrektore: Lila Plasari, Brunilda Meno.

Adresa: Bulevardi Gjergj Fishta pranë UET

Marketing / Drejtore: Fiziana Bora Cel: 068 20 55 437 E-mail: fiziana_bora@yahoo.com Menaxhim / Dhimitraq Hido Cel: 068 20 55 440

CMYK

16 17.12.2013

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

NJOFTIM / REKLAMA