Mapo 19 shtator ok

Faqe 13

kulturë

Pirateria që po vret librin në Shqipëri Nga Petrit Ymeri

Themelues Henri Çili - Kryeredaktor Arion Sulo - E enjte, 19 shtator 2013. Numër 1016. Viti IV botimit. Çmimi 30 lekë. 1.5 euro. www.mapo.al e-mail: gazetamapo@gmail.com. Adresa: BLV "Gjergj Fishta"

Darka e Ramës me kryesinë e PS, mungojnë Blushi dhe Braçe

vendimi i zbardhur Vrasjet e 21 janarit nga pakujdesia, argumentet e Apelit për gardistët Gjykata e Apelit dënoi me 1 vit burg Ndrea Prendin dhe 3 vjet Agim Llupon për vrasjet e Faik Myrtajt dhe Ziver Veizit. Dy gardistët nuk do të kthehen në qeli, pasi e kanë shlyer dënimin me kohën e paraburgimit.

Argumentet e gjykatës: Vrasjet u kryen pa dashje, nga pakujdesia, pasi autorët nuk kishin motiv. Vetëm një i papërgjegjshëm mendërisht vret me dashje, pa motiv.

Megjithatë, ata duhet të mbajnë përgjegjësi.

Familjarët e viktimave: Vendimi është fyes Në 12 orë gjithçka ishte kalkuluar qartë: ‘21 janari’ do mbyllej me katër vite burg, aq sa dy të pandehurit kishin kryer deri tani, njëri në burg e tjetri në arrest shtëpie. Vendimi është i formës së prerë, por askush

nuk do të përfundojë në qeli, pasi Ndrea Prendi dhe Agim Llupo e kanë shlyer tashmë këtë masë dënimi.

Tre gjyqtarët e Apelit thanë dje se vrasjet e 21 janarit ishin kryer nga pakujdesia dhe dy... Faqe 3

Gjyqtarët Agim Bendo, Ervin Metalla, Evgjeni Sinoimeri

Rama në Euronews: Kanë tentuar të më japin ryshfet kur isha në Bashki Në një lokal pranë “Shkëmbit të Kavajës”, kryeministri ka ftuar anëtarët e kryesisë dhe disa ministra për të festuar miratimin e qeverisë, por edhe për t'i falenderuar për fushatën elektorale.

Kjo është mungesa e dytë e Blushit dhe Braçes pas asaj në konferencën e gushtit “Shqipëria, Gjenerata tjetër”, çka tregon distancën mes tyre dhe kryeministrit të ri Faqe 3

op-ed / 10-11

NgërÇ

NGA bujar kapexhiu

Turizmi është i pamundur jashtë planifikimit hapësinor

Integrimi dhe sfida të tjera të qeverisë së re shqiptare

koment Eni Vasili

12 universitet

UET konkurs për gjimnazistët, fituesit marrin bursa studimi

Kodi i Etikës

Ministrat, leje në kryeministri për intervista dhe deklarata

FAQe 4

Nishani: Të shkrihet inspektorati i Ministrisë së Drejtësisë Presidenti propozon shkrirjen e inspektoratit të Ministrisë së Drejtësisë, në mënyrë që gjyqësori të fitojë pavarësinë nga politika. Gjykata Administrative, më 4 nëntor

Sikurse shumica e familjeve koment Gentian Kaprata shqiptare, edhe familja ime...

“Nuk do të humbim më trenin që do të na çojë drejt...

Kryeministri pohon se rruga e Shqipërisë drejt BE-së kalon përmes modernizimit dhe shpjegon vizionin e tij për korrupsionin. "Korrupsioni është një lloj kafshe që ka tendencën të tundojë njerëzit, por kërkon gjithnjë hapësira, kur sistemi ka të çara”

Presidenti i Republikës, Bujar Nishani i sugjeroi dje Këshillit të Lartë të Drejtësisë shkrirjen e njërit prej inspektor-

ateve që ushtron kontroll mbi gjyqësorin. Sipas Nishanit, inspektorati i Ministrisë së Drejtësisë duhet shkrirë, në mënyrë që gjyqësori të fitojë pavarësinë e plotë nga politika. Ky propozim pritet të shkaktojë një debat të nxehtë në KLD, edhe për faktin se vjen në kohën kur është ndërruar pushteti. “Fakti se ekziston një memorandum bashkëpunimi mes Ministrisë së Drejtësisë dhe KLD-së për shmangien... Faqe 7

vërejtja

Bravo Meta

Mbyllet sot konkursi i eseve më të mira dhe dizajnit grafik më të spikatur organizuar nga UET për gjimnazistët në të gjithë vendin, nga shkollat publike dhe private. Më të mirët e përzgjedhur nga juria e akademikëve do të shpërblehen me bursa studimi

OSBE: Qeveria të sigurojë aksesin e plotë në informacionet zyrtare

FAQE 4

editorial / 11

Faqe 16

Armand Shkullaku

Rama, një fillim në rrugën e vjetër Mendoni për një çast Sali Berishën në parlament duke iu drejtuar opozitës: Më akuzoni për dhunë? Prisni se nuk keni parë gjë akoma! Pastaj me një vendim qeverie të urdhërojë të gjitha institucionet shtetërore të heqin fotografinë e Presidentit të Republikës. Të detyrojë opozitën të braktisë sallën e parlamentit në Shqipëri dhe të nesërmen të provokojë gati gjysmën e Kuvendit të Kosovës të largohet në shenjë proteste. Reagimi merret lehtë me mend. Berisha do të akuzohej menjëherë se po kërkon eliminimin e opozitës, poshtërimin dhe vënien nën kontroll të institucioneve, se po nxit dhe po provokon konflikt etj.

Biografia e gjatë dhe e pasur me konflikte politike e Sali Berishës, sigurisht që favorizon menjëherë një reagim të tillë të ashpër...

2

afër/larg

1

Zbardhet Kodi i Etikës

Rama në Euronews:

kronika

Ministrat,lejenëkryeministri përdeklaratat

Kanë tentuar të më japin ryshfet kur isha në Bashki

Ish-gjyqtariTabakumerr pafajësi:Kreushkeljeprocedurale

Faqe 4

Faqe 5

Faqe 7

Për të shtuar më shumë spekulimet, qeveria ruse thotë se ka në dispozicion nga udhëheqja siriane sipas të dhënave të veta “dëshmi të reja” për përdorimin e gazit helmues nga kryengritësit islamikë.

Për këtë ka ndikuar edhe marrëveshja mes SHBA-së dhe Rusisë në Gjenevë, lidhur me planin për shkatërrimin e armëve kimike siriane.

Dhe së fundi vetë presidenti sirian, Baschar al-Assad ka pranuar kërkesën për shkatërrimin e armëve kimike, ndaj askush nuk ka dyshuar se në raportin e inspektorëve të OKB do të thuhet se janë përdorur armë të këtilla në luftën e atjeshme.

Krimet në Siri, OKB-ja para detyrave të pamundura Gero Schließ

S

ekretari i Përgjithshëm i OKB, Ban Ki Moon ka folur edhe vetë të premten e kaluar për një shkallë “shumë të lartë të dëshmive” për përdorimin e armëve kimike në Siri. Ndaj nuk është ndonjë befasi që mediat amerikane nuk i kanë vënë në ballinë lajmet e fundit.

Për këtë ka ndikuar edhe marrëveshja mes SHBA-së dhe Rusisë në Gjenevë, lidhur me planin për shkatërrimin e armëve kimike siriane. Dhe së fundi vetë presidenti sirian, Baschar al-Assad ka pranuar kërkesën për shkatërrimin e armëve kimike, ndaj askush nuk ka dyshuar se në raportin e inspektorëve të OKB do të thuhet se janë përdorur armë të këtilla në luftën e atjeshme.

Në raportin e paraqitur zyrtarisht në KS të OKB-së prezantohen dëshmi të shumta për përdorimin masiv të gazit helmues Sarin, në sulmin e 21 gushtit në Damask. Por pyetja më e rëndësishme është se kush është përgjegjës për këto sulme, sepse palët e fajësojnë njëra-tjetrën. Eksperti për Lindjen e Mesme, Bruce Riedel nga “Brookings Institution” në Uashington, për DW shpjegon: “Raporti nuk e akuzon drejtpërdrejt regjimin e Assadit, por gati askush nuk u beson pohimeve të tij se rebelët janë përgjegjës për masakrën.” Ban Ki Moon ishte më i kujdesshëm në paraqitjen e tij me fjalët se “përgjegjësit duhet të nxirren para drejtësisë”.

Bani me vendosmëri thotë se SHBA-ja dhe Rusia kanë rënë dakord në Gjenevë për mundësinë e përdorimit të dhunës për asgjësimin e armëve të Sirisë. Nëse regjimi në Damask nuk i plotëson obligimet e veta, duhet të ketë “pasoja”, tha ai, me rastin e paraqitjes së raportit. Por pikërisht përdorimi i dhunës është shumë i diskutueshëm mes palëve. Uashingtoni dhe Moska kanë paraqitur edhe me këtë rast qëndrime kundërthënëse lidhur me mundësinë e përdorimit të dhunës në Siri. Ministri i Jashtëm amerikan John Kerry thotë se mundësia e

përdorimit të dhunës duhet të futet patjetër në rezolutën e OKB, ndërsa homologu i tij rus Sergej Lavrov nuk është dakord me këtë.

Në KS të OKB do të merret vendimi në ditët që vijnë. Ai duhet të vendosë për rezolutën që do të parashikonte edhe përdorimin e dhunës ushtarake. Bruce Riedel sheh mundësinë e dështimit të planit të OKB. “Kush garanton sigurinë e inspektorëve në Siri? OKB-ja nuk mund t’i besojë ushtrisë siriane. Ajo është fajtore për masakrën. Por OKB nuk mund t’i besojë as rebelëve”, thotë Riedel. Regjimi i Assadit duhet të bashkëpunojë me bashkësinë ndërkombëtare jo vetëm në çështjet e sigurisë, por duhet të jetë më transparent, mendon Mark Jacobsen. Ai duhet të bëjë publike edhe të dhënat për prejardhjen e armëve kimike. Jacobsen thotë se këtu ka dhe probleme të pazgjidhshme teknike.

Në Siri duhet të dërgohen me qindra ekspertë, për të futur gjendjen nën kontroll”, mendon ai. Por ka shumë pak raste të ngjashme. Në Irak janë dashur më shumë se 10 vjet për asgjësimin e armëve kimike. Në Siri aksioni do të zgjasë vetëm një vit, Kjo është shumë e vështirë”, shkruan gazeta “New York Times”, - por është e mundur”.

Riedel ka frikë edhe për fatin e inspektorëve për shkak se nuk dihet se si do të sillen kryengritësit. Shumë prej tyre nuk respektojnë fare marrëveshjen e Gjenevës dhe e shohin atë si fitore të regjimit të Asadit.

“Ekstremistët në mesin e kryengritësve me siguri që do të përpiqen që të pengojnë me dhunë dhe sulme punën e inspektorëve. Al Kaeda e sheh OKB si vegël të një fuqisë më të madhe që punon kundër fesë islame. Rie-

Në Siri duhet të dërgohen me qindra ekspertë, për të futur gjendjen nën kontroll”, mendon ai. Por ka shumë pak raste të ngjashme. Në Irak janë dashur më shumë se 10 vjet për asgjësimin e armëve kimike.

Në Siri aksioni do të zgjasë vetëm një vit, Kjo është shumë e vështirë”, shkruan gazeta “New York Times”, - por është e mundur”.

Siria mendohet se ka rreth 1000 tonë armë kimike, gjë për të cilën Rusia dhe Shtetet e Bashkuara janë të bindura. Ekspertët e sigurisë besojnë se qeveria në Damask është në gjendje, siç kërkohet për të siguruar një listë të këtyre armëve brenda një jave.

del është i sigurt se filiali e Al Kaedës në Siri, al Nusra-Front, ka mundësi për të bërë sulme vetëvrasëse në Damask dhe vende të tjera.

Për të shtuar më shumë spekulimet, qeveria ruse thotë se ka në dispozicion nga udhëheq ja siriane sipas të dhënave të veta “dëshmi të reja” për përdorimin e gazit helmues nga kryengritësit islamikë. Kjo bën që të vihet përsëri në një situatë të vështirë arritja e një marrëveshjeje me Perëndimin për një Rezolutë për Sirinë në Këshillin e Sigurimit të Kombeve të Bashkuara. Materiali i ri nga Siria dëshmon se armët kimike më 21 gusht afër kryeqytetit Damask duhet të jenë vënë në përdorim nga kryengritësit, tha zëvendësministri i Jashtëm rus, Sergej Rjabkov pas bisedimeve me ministrin e Jashtëm rus, Walid alMuallim në Damask. Rjabkov deklaroi se Rusia është e dëshpëruar me raportin e OKB-së për sulmin kimik, duke e quajtur “të politizuar dhe të njëanshëm”. Sipas të dhënave të agjencisë ruse të lajmeve, diplomati rus kritikoi po ashtu ashpër inspektorët e Kombeve të Bashkuara Siria mendohet se ka rreth 1000 tonë armë kimike, gjë për të cilën Rusia dhe Shtetet e Bashkuara janë të bindura. Ekspertët e sigurisë besojnë se qeveria në Damask është në gjendje, siç kërkohet për të siguruar një listë të këtyre armëve brenda një jave. Të paktën në rast se fillimisht deklarohen vetëm armët kimike dhe jo - si zakonisht - edhe një listë të gjatë e kimikateve me të cilat mund të prodhohen armë të tilla.

“Por, çfarë nëse Siria thotë: ne kemi një depo që është marrë nga kryengritësit, dhe nuk e dimë se çfarë ka ndodhur me armë kimike atje?” Forcat opozitare të Ushtrisë së Lirë Siriane e refuzojnë nismën ruso-amerikane, ata nuk duan të negociojnë me Assadin. Pyetjet pra, se si do të funksionojë bashkëpunimi dhe si do të garantohet siguria e inspektorëve, mbeten të hapura.

kryesore

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

19.09.2013

3

Trupi Gjykues duke shpallur vendimin per të pandehurit e 21 Janarit (Nga e majta Agim Bendo, Ervin Metalla, Evgjeni Sinoimeri)

Vrasjet e 21 janarit, nga pakujdesia, asnjë ditë burg shtesë për gardistët Gjykata e Apelit dënon me 1 vit burg Ndrea Prendin dhe 3 vjet Agim Llupon, për vrasjet e Faik Myrtajt dhe Ziver Veizit. Dënimi i tyre është shlyer me kohën e paraburgimit. Argumentet e Gjykatës se pse vrasjet janë kryer pa dashje dhe reagimi i tensionuar i gjyqtarëve në sallë Leonard Bakillari Tiranë Në 12 orë gjithçka ishte kalkuluar qartë: ‘21 janari’ do mbyllej me katër vite burg, aq sa dy të pandehurit kishin kryer deri tani, njëri në burg e tjetri në arrest shtëpie. Vendimi është i formës së prerë, por askush nuk do të përfundojë në qeli, pasi Ndrea Prendi dhe Agim Llupo e kanë shlyer tashmë këtë masë dënimi. Tre gjyqtarët e Apelit thanë dje se vrasjet e 21 janarit ishin kryer nga pakujdesia dhe dy gardistët duhet të dënoheshin me 1 vit burg Prendi dhe tre vjet burg për majorin Agim Llupo. Por pavarësisht masave të dënimit, askush prej të pandehurve nuk do të kërkojë dëmshpërblim për burgim të padrejtë, pasi llogaritë tregojnë se Ndrea Prendi ka vuajtur një vit dënim duke qëndruar në arrest shtëpie, ndërsa Agim Llupo e ka shlyer këtë dënim në qeli. Askush prej dy të pandehurve nuk ishte në sallën e gjyqit, duke u përfaqësuar kështu nga avokatët e tyre, Genc Gjokutaj dhe Besnik Çerekja.

Gjykata tha se Prendi vrau nga pakujdesia shtetasin Faik Myrtaj, ndërsa Llupo

po në mënyrë të pakujdesshme, qëlloi të ndjerin Ziver Vezi. Ndërsa vrasja e Hekuran Dedës, i cili u qëllua me plumb në kokë teksa ndodhej në platformën e gazetarëve, në mes të bulevardit, mbeti pa autor. Në më pak se dy minuta, gjyqtari Ervin Metalla, i sapoardhur në Apelin e Tiranës tha se vendimi i Shkallës së Parë ndryshonte, pasi dy të pandehurit duhet të përgjigjen për vrasje nga pakujdesia. Për pjesën tjetër, pra pafajësinë për vrasjen e Hekuran Dedës dhe tërheqjen e akuzës ndaj ish-shoferit të Ndrea Prendit, Shkalla e parë kishte qenë në rregull. Gjithçka nisi me disa minuta vonesë, gati në përfundim të orarit zyrtar të gjykatës. Kamerat nuk u lejuan në sallën e gjyqit, ndërsa në pak çaste, tre togat e zeza hynë në sallë. Me pamje të vrenjtur, tre gjyqtarët qëndruan në këmbë, ndërsa relatori, Ervin Metalla lexoi vendimin e marrë: “Gjykata pasi bisedoi çështjen në tërësi dhe shqyrtoi provat e paraqitura, në bazë të Kodit të Procedurës Penale vendosi të ndryshojë vendimin nr.100 të Gjykatës së Shkallës së Parë Tiranë”. Por sipas

Metallës, vendimi nuk do të shpallej i plotë, pasi për shkak të procedurave të nevojshme, ai do të gjendet në sekretarinë e Gjykatës së Apelit. Në këtë mënyrë përfundoi procesi i shumëpritur për ngjarjet e 21 janarit të vitit 2011, kur në bulevard, përballë Kryeministrisë u vranë katër persona dhe u plagosën 7 të tjerë.

Sapo gjyqtari Metalla tha se seanca mbyllej, reagoi menjëherë kolegia e tij në krahun e majtë, ish-gjyqtarja e Gjykatës së Lartë, Evgjeni Sinoimeri, e cila shprehu haptas pakënaqësinë e saj për disa foto të shkrepura. “Bëtë shumë gabim që fotografuat me celular. Nuk duhet ta kishit bërë atë gjë, por herës tjetër celularët duhet t’i lini përjashta”, - tha e revoltuar gjyqtarja Sinoimeri, e cila është emëruar në Gjykatën e Apelit pak kohë më parë, pas përfundimit të mandatit në shkallën më të lartë të gjyqësorit. I vetmi që u shfaq i qetë gjatë minutave të qëndrimit në sallën e gjyqit ishte gjyqtari Agim Bendo, gjithashtu i sapoemëruar në Gjykatën e Apelit pas një karriere të gjatë në Shkallën e Parë. Po ashtu të qetë

u shfaqën edhe avokatët mbrojtës, Genc Gjokutaj dhe Besnik Çerekja, të cilët ndryshe nga kolegët e tyre të prokurorisë dhanë edhe një prononcim për mediat në dalje të Gjykatës së Apelit. “Vendimi i Apelit ndryshoi vendimin e Gjykatës së Tiranës, por është i pabazuar në ligj. Ne do të ndjekim hapat e ankimit, do të jenë gjykatat supreme që do të thonë përfundimisht fjalën e tyre”, - tha avokati mbrojtës i Prendit, Gjokutaj. Të vetmit që mbetën në sallën e gjyqit edhe pas largimit të gjyqtarëve dhe mediave ishin dy prokurorët e çështjes, Shkëlqim Hajdari dhe Altin Dumani. Fillimisht tentuan të marrin vendimin e shkurtuar të gjykatës me qëllim llogaritjen e ditëve të burgut për të pandehurit, por shumë shpejt hoqën dorë, pasi ata tashmë janë në rregull me drejtësinë: dënimi konsiderohet i shlyer. Të kontaktuar nga “Mapo”, burime zyrtare pranë Prokurorisë së Përgjithshme thanë se dy prokurorët fillimisht do të njihen me arsyetimin e vendimit të gjykatës dhe më pas do të vijojnë me hapat e mëtejshëm që do të ndjekë akuza.

Apeli: Vetëm një i çmendur vret me dashje pa motiv 1

Viktimat Faik Myrtaj, Ziver Veizi, Hekuran Deda dhe Aleks Nika, si dhe të plagosurit, është provuar se nuk kanë qenë pjesë aktive e sulmit. Ata kanë qenë pasivë, të paarmatosur, jashtë rrethimit të Kryeministrisë, relativisht jo afër ORV-së, duke mos kryer asnjë akt force apo dhune. Kështu viktima Faik Myrtaj, në momentin e vrasjes ka qenë 5-6 metra nga trotuari i Gjykatës Kushtetuese, larg Kryeministrisë.

Ndërsa viktima Ziver Veizi ka qenë disa metra larg portës kryesore hyrëse të Kryeministrisë, duke qëndruar pasiv.

Gjykata e Apelit vlerëson të bazuara në prova e ligj konkluzionin e gjykatës së Shkallës së Parë se është provuar tej çdo dyshimi të arsyeshëm lidhja shkakësore e drejtpërdrejtë në rastin e viktimave Ziver Veizi dhe Faik Myrtaj, por jo në rastin e viktimës Hekuran Deda dhe shtetasve të plagosur. Kështu është provuar se predha e dalë nga arma e të pandehurit Ndrea Prendi ka shkaktuar vdekjen e të ndjerit Faik Myrtaj, ndërsa predha e dalë nga arma e të pandehurit

Agim Llupo ka shkaktuar vdekjen e të ndjerit Ziver Veizi.

Gjykata e Apelit konsideron gjithashtu të bazuar në ligj qëndrimin e gjykatës së shkallës së parë, sa i takon detyrimit për të provuar motivet kur pretendohet se vrasja është kryer me dashje direkte. Motivet nuk do të kishin rëndësi në rastin kur forma e fajësisë do të ishte me dashje indirekte ose nga pakujdesia. Kjo është edhe fryma e dispozitave që parashikojnë grupin e veprave penale të vrasjes me dashje, aq më tepër në rrethana cilësuese. Vetëm një person i papërgjegjshëm nga ana mendore, pra i papërgjegjshëm para ligjit mund të kryejë një vrasje me dashje direkte pa pasur një motiv.

Distanca e qitjes ndërmjet të pandehurit Ndrea Prendi dhe viktimës Faik Myrtaj nuk është përcaktuar saktësisht, por ka qenë relativisht jo e vogël. Duke mbajtur parasysh këtë fakt, si dhe atë se i pandehuri Prendi ka qëlluar me pistoletë, por edhe rrethanave të tjera, siç është ana subjektive, nuk provohet

2

3

tej çdo dyshimi të arsyeshëm se trajektorja e predhës së qitur nga i pandehuri Ndrea Prendi ka qenë drejtpërdrejt me viktimën Faik Myrtaj, pavarësisht pamundësisë për të përcaktuar trajektoren e saktë apo të faktorëve që mund të kenë ndikuar në këtë trajektore. Gjithashtu nuk është provuar pse i pandehuri Ndrea Prendi ka dashur të vrasë pikërisht viktimën Faik Myrtaj, ndërkohë që nuk kishte asnjë njohje dhe as ndonjë motiv për këtë gjë.

Po kështu, edhe në rastin e të pandehurit Agim Llupo me të drejtë gjykata e shkallës së parë ka përjashtuar dashjen si formë fajësie në veprimet e tij.

Edhe në rastin e kësaj akuze, kërkohet që i pandehuri të ketë dashur në mënyrë direkte të vrasë dy ose më shumë persona, për motive të caktuara, ndërkohë që i pandehuri Agim Llupo as që e njihte viktimën Ziver Veizi. Gjithashtu ky i fundit nuk ishte as pjesë aktive e sulmit ndaj gardistëve dhe as ndonjërit nga protestuesit që tentoi të hynte me forcë brenda ORV-së.

Nëse do të kishte ndodhur kështu, vrasja

4

do të kishte qenë me dashje direkte dhe do të ishte në diskutim nëse ishte kryer në përmbushje të detyrës të ligjshme ose jo.

Gjykata e Apelit vlerëson se përdorimi i forcës nga të pandehurit Ndrea Prendi dhe Agim Llupo, duke qëlluar me armë zjarri në ajër, në rastin e sulmit që iu bë efektivëve të Gardës dhe objektit të Kryeministrisë, si objekt i rëndësisë së veçantë, më datë 21 Janar 2011, pas paralajmërimeve përkatëse, ishte i bazuar në ligj, por jo në proporcional në raport me viktimat Faik Myrtaj dhe Ziver Veizi, të cilët nuk bënin pjesë tek protestuesit pjesë aktive e sulmit. Gjykata e Apelit, në ndryshim nga Gjykata e Shkallës së Parë, çmon se i pandehuri Ndrea Prendi dhe i pandehuri Agim Llupo kishin detyrim objektiv dhe mundësinë subjektive për të parashikuar se mënyra se si ata po qëllonin me armë zjarri në ajër, me fishekë luftarakë, mund të sillte pasojat që erdhën në fakt. Fakti që kanë qëlluar në ajër, pra jo drejt viktimave, nuk i çliron të pandehurit nga përgjegjësia që ata kanë për të qëlluar në këndin dhe mënyrën e duhur në ajër.

5

reagimi

Familjarët e viktimave: Vendimi është fyes Familjarët e viktimave të “21 janarit” thonë se para drejtësisë duhet të vihen jo vetëm ekzekutorët, por edhe urdhëruesit e tyre. Ata e cilësojnë fyes vendimin e Gjykatës së Apelit në Tiranë, që dënoi me 1 vit burg ish-komandantin e Gardës, Ndrea Prendi dhe me 3 vjet heq je lirie, majorin Agim Llupo, të akuzuar për vrasjen nga pakujdesia. Djali i Faik Myrtajt, një prej katër viktimave në demonstratën e 21 janarit të vitit 2011, kërkon të vendoset në vend drejtësia dhe të dënohen urdhëruesit e vrasjeve. Renato Myrtaj thotë se nuk është çuditur aspak nga vendimi i gjykatës, pasi të gjithë ata janë në anën e Berishës. Myrtaj thotë se vetëm qeveria e re mund të vendosë drejtësi për familjarët e viktimave ë 21 Janarit. “Ky vendim nuk më çudit aspak, sepse tërë këta gjykatës që Berisha ndërroi do ishin në anën e tij. Ndërroi disa gjykatës, s’do mend që atë do mbështesin, jo mua. Vetëm unë e di se si ndihem”, - thotë Myrtaj. Sipas tij, e vetmja shpresë është qeveria e re, e cila do t’i çojë gjërat në vend. “Drejtësia është e para që mund ta rilindë këtë vend, por jo me këta gjykatës të korruptuar. Ka tepër punë. Gjërat mbeten për t’u parë pas një viti ose pas dy vitesh. Momentalisht nuk kam besim tek gjykatat. Të dënohet ai që ka dhënë urdhrin, autori të vejë në vendin e duhur”, -tha Renato Myrtaj. Edhe familjarët e të ndjerit Ziver Veizi janë shprehur të zhgënjyer nga vendimi i Gjykatës së Apelit.

Motra e Veizit deklaroi se vendimi i gjykatës është tallës dhe fyes. “Sa herë dëgjoj nga këto gjëra, më duket sikur ma vrasin vëllain përsëri.

Nuk do ta lëmë me kaq. Po e qaj vëllain për herë të dytë e për herë të tretë, e për herë të trembëdhjetë”, - tha motra e Ziver Veizit.

4

në fokus

ngjarje e ditës

“Në mënyrë që të garantohet bashkërendimi i efektshëm i punës së kabinetit qeveritar, për përmbajtje dhe kohën e të gjitha prononcimeve madhore, fjalimeve, deklaratave për shtyp dhe nismave të reja duhet, për sa është e mundur, të merret pëlqimi i Zyrës së Komunikimit, pranë Këshillit të Ministrave”

Zbardhet Kodi i Etikës

Ministrat, leje në kryeministri për deklaratat

Nëse shkelet Kodi i Etikës, masat disiplinore që mund të japë Kryeministri janë: a) vërejtje; b) paralajmërim për shkarkim nga detyra; c) fillimin e procedurave për shkarkim nga detyra.

TIRANË Tri ditë pas mbledhjes së parë

të Këshillit të Ministrave, Kryeministria zbardhi dje përmbajtjen e Kodit Etik. Në një vendim prej 41 nenesh ku flitet për shumëçka, Kodi është hartuar për të përcaktuar rregullat e etikës të çdo anëtari të Këshillit të Ministrave në ushtrimin e funksionit të tij. Kjo rregullore do të jetë e detyrueshme për t’u zbatuar nga të gjithë anëtarët. Në të kundërt, ndaj tyre mund të propozohet vërejtje deri edhe shkarkim nga detyra.

Në dokumentin e përgatitur përfshihen edhe gjëra të panevojshme që lidhen me detyrat që duhet të ketë një ministër, të cilat paraprakisht janë të përcaktuara në ligj. Në Kodin e Etikës thuhet se anëtari i Këshillit të Ministrave duhet të respektojë vendimet e marra në mbledhjen e qeverisë, si dhe të ofrojë mbështetjen e tij në publik, pavarësisht nëse ai ka marrë pjesë ose jo në mbledhje apo nëse ka votuar “pro” ose “kundër” këtij akti. Sipas Kodit, ministri pas marrjes së vendimit duhet të shmangë në publik çdo shprehje mospajtimi dhe të mbrojë ose të përkrahë vendimet e arritura, si dhe duhet të ruajë konfidencialitetin e mendimeve, vlerësimeve të debateve e të raportimeve, të shprehura në Këshillin e Ministrave dhe komitetet ndërministrore. Ministrat, të cilët për shkaqe të arsyeshme, nuk mund të marrin pjesë në mbledhjet e Këshillit të Ministrave, duhet të njoftojnë paraprakisht Kryeministrin. Ministri nuk mund të bëjë publike gjithashtu mendimet në lidhje me çështje, të cilat paraprakisht janë ose mund të jenë objekt i shqyrtimit në mbledhjen e Këshillit të Ministrave.

Në Kod thuhet gjithashtu se Ministri duhet të sigurojë që, në çdo rast, në ministrinë që drejton dhe në institucionet në varësi, emërimi në shërbimin civil, ngritja në detyrë, transferimi, pezullimi, marrja e masave disiplinore apo lirimi i nëpunësit prej shërbimit civil duhet të mos ndikohet, favorizohet apo diskriminohet për shkak të bindjeve politike apo përkatësisë partiake të nëpunësit civil.

Veprimet e ndaluara

Në Kodin Etik thuhet se anëtarit të Këshillit të Ministrave, në ushtrimin e veprimtarisë së tij, i ndalohet: a) të kërkojë apo të pranojë shpërblim apo premtim shpërblimi lidhur me vendime të marra gjatë ushtrimit të funksionit; b) të fitojë ndonjë të drejtë apo të pranojë premtim për fit-

imin e saj, në rastet kur shkelet parimi i mosdiskriminimit; c) të keqpërdorë autorizimet/delegimet të cilat rrjedhin nga ushtrimi i funksionit të tij publik; ç) të kërkojë, të përvetësojë, të pranojë, në mënyrë të drejtpërdrejtë ose jo, dhurata, sende me vlerë apo shërbime, në kompensim të votës së tij në vendimmarrjen kolegjiale apo në vendimmarrjen e tij individuale; d) të ndikojë në vendimin e ndonjë zyrtari apo organi për arsye të përfitimit material personal, të familjarëve të tij apo të personave të lidhur me ta; dh) të premtojë punësim apo ndonjë të drejtë tjetër, në këmbim për dhuratë apo premtim dhurate … etj Marrëdhëniet me median

“Në mënyrë që të garantohet bashkërendimi i efektshëm i punës së kabinetit qeveritar, për përmbajtje dhe kohën e të gjitha prononcimeve madhore, fjalimeve, deklaratave për shtyp dhe nismave të reja duhet, për sa është e mundur, të merret pëlqimi i Zyrës së Komunikimit, pranë Këshillit të Ministrave”, thuhet në Kodin e Etikës. Anëtari i Këshillit të Ministrave nuk duhet, që, ndërsa është në detyrë, të shkruajë dhe të botojë një libër për përvojën e tij ministrore apo të hyjë në çfarëdo marrëveshje për të botuar kujtimet e tij pas largimit nga pozicioni i tij ministror. Ministrit i ndalohet gjithashtu të ngrejë një padi civile dhe/ose të bëjë një kallëzim penal kundrejt një medie të caktuar apo përfaqësuesit të saj pa marrë më përpara miratimin e Kryeministrit ose të Këshillit të Ministrave.

Padia ndaj medias “Ministrit i ndalohet gjithashtu të ngrejë një padi civile dhe/ ose të bëjë një kallëzim penal kundrejt një medie të caktuar apo përfaqësuesit të saj pa marrë më përpara miratimin e Kryeministrit ose të Këshillit të Ministrave”.

Udhëtimet

“Si rregull, transporti zyrtar nuk duhet të përdoret për udhëtimet që lidhen me çështje partiake apo qëllime private, me përjashtim të rastit kur ato justifikohen mbi baza sigu-

TIRANË Përfaqësuesja e OSBE-së për Lirinë e Medias, Dunja Mijatovic, theksoi nevojën për ta dekriminalizuar plotësisht shpifjen në Shqipëri. Gjatë një vizite zyrtare dyditore, ajo gjithashtu e nxiti qeverinë e re të vijojë reformimin e transmetuesit publik, të sigurojë aksesin në informacion dhe të bëjë përpara në dixhitalizimin e medias elektronike. “Transmetuesi publik RTSH duhet të reformohet plotësisht që t’u ofrojë qytetarëve lajme dhe informacione të balancuara, si dhe t’i edukojë e t’i zbavitë”, tha Mijatovic pas takimit me kryeministrin Edi Rama. Po ashtu, ajo tha se nevoja për të siguruar që të gjithë qytetarët të kanë akses të plotë në informacionet zyrtare, sikundër garantohet nga legjislacioni shqiptar, është jetike: “Aksesi në informacion i lejon gazetarët të kryejnë detyrën si roje të publikut dhe të sigurojnë që të gjitha autoritetet të jenë të përgjegjshme e të punojnë në dobi të njerëzve”.

rie”, - thuhet ne Kod. Ministrat gjithashtu nxiten që të përdorin transportin publik.

Në Kod thuhet gjithashtu se, “shpenzimet për bashkëshortin/ bashkëjetuesin e një anëtari të Këshillit të Ministrave, kur ata shoqërojnë ministrin për detyrat zyrtare të këtij të fundit, mund të mbulohen nga fondet publike, me kusht që të jetë e qartë se shoqërimi i ministrit nga ai/ajo është në interesin publik. Pëlqimi i Kryeministrit duhet të merret në çdo rast para udhëtimit”.

Dhuratat

“Pranimi i dekoratave nga një shtet tjetër mund të bëhet vetëm pasi të jetë marrë më parë miratimi nga Kryeministri, si dhe të jetë njoftuar paraprakisht Ministria e Punëve të Jashtme”,- thuhet në Kod. Dhuratat, që i jepen ministrit do të kalojnë në pronësi të shtetit. Përjashtohen nga ky rregull dhuratat me karakter simbolik. Po, sipas Kodit, dhurata, që i jepet anëtarit të Këshillit të Ministrave, regjistrohet në një regjistër, i cili mbahet nga sekretari i Përgjithshëm i ministrisë përkatëse.

OSBE: Qeveria të sigurojë aksesin në informacion

Sanksionet

Leja për gratë “Shpenzimet për bashkëshortin/ bashkëjetuesin e një anëtari të Këshillit të Ministrave, kur ata shoqërojnë ministrin për detyrat zyrtare të këtij të fundit, mund të mbulohen nga fondet publike, me kusht që të jetë e qartë se shoqërimi i ministrit nga ai/ajo është në interesin publik. Pëlqimi i Kryeministrit duhet të merret në çdo rast para udhëtimit”.

Në Kodin e Etikës përfshihen edhe sanksionet në rast se ministri nuk zbaton përmbajtjen e saj. Për zbatimin e Kodit të Etikës do të ngrihet edhe komisioni i Etikës. Në rast se ka shkelje të Kodit, komisioni i Etikës, ia bën atë me dije Kryeministrit nëpërmjet një akti me shkrim.

Në këtë rast, masat disiplinore që mund të japë Kryeministri janë: a) vërejtje; b) paralajmërim për shkarkim nga detyra ;c) fillimin e procedurave për shkarkim nga detyra. Përveç shkeljeve veçanërisht të rënda, Kryeministri, përpara fillimit të procedurës së shkarkimit nga detyra, mund të lejojë anëtarin e Këshillit të Ministrave të japë dorëheq jen. Komisioni i Etikës do të ngrihet me urdhër të Kryeministrit.

ndryshimet

Ligji, 6 muaj kohë për subjektet që merren me mbetjet TIRANË Këshilli i Ministrave publikoi gjithashtu dje projektligjin për disa ndryshime në ligjin “Për menaxhimin e integruar të mbetjeve”. Në draftin e zbardhur thuhet se ndalohet në të gjitha rastet importimi i mbetjeve të rrezikshme dhe jo të rrezikshme në Republikën e Shqipërisë. Subjektet, të cilat, përpara hyrjes në fuqi të këtij ligji, janë pajisur me autorizim për importimin e mbetjeve jo të rrezikshme, janë të detyruara që, për sasinë e mbetjeve që kanë importuar deri në datën e hyrjes në fuqi të këtij ligji, të përfundojnë procesin e riciklimit, brenda 6 muajve nga data e hyrjes në fuqi të ligjit. Ligji hyn në fuqi 15 ditë pas publikimit në Fletoren Zyrtare. Brenda një muaji nga hyrja në fuqi e ligjit, Këshilli i Ministrave është i detyruar të nxjerrë aktet nënligjore, në zbatim të këtyre ndryshimeve.

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

19.09.2013

5

Kryeministri pohon se rruga e Shqipërisë drejt BE-së kalon përmes modernizimit dhe shpjegon vizionin e tij për korrupsionin

takimi në kryeministri

Arvizu: Pritshmërit për qeverinë e re janë të larta Edi Rama, tashmë në cilësinë e kryeministrit të vendit, ka zhvilluar dje një takim me ambasadorin amerikan në Tiranë, Aleksandër Arvizu, ku u konfirmua edhe një herë dëshira e të dyja qeverive për të vijuar bashkëpunimin në përmbushjen e reformave. Në përfundim të takimit, Rama ka deklaruar se Shqipëria ndan të njëjtat vlera me Amerikën dhe ka theksuar se aleanca mes dy vendeve është e padiskutueshme. “Takimi konfirmoi përkatësinë tonë të plotë në vlerat e Shteteve të Bashkuara, besnikërinë tonë ndaj SHBA si aleati më i madh strategjik dhe padyshim ndjenjat e miqësisë sonë me popullin amerikan, të cilit i jemi pranë. E garantova ambasadorin se vitet e këtij mandati do të jenë vite të forcimit të bashkëpunimit me Shtetet e Bashkuara të Amerikës”, ka theksuar kryeministri Edi Rama. Nga ana e tij, ambasadori Arvizu ka vlerësuar angazhimin e demonstruar nga kryeministri i ri dhe ka premtuar se qeveria amerikane do të asistojë administratën e tij për realizimin e axhendës së reformave. “Kam kënaqësinë të uroj kryeministrin Rama në emër të qeverisë së Shteteve të Bashkuara për qeverisjen e re. Kemi një afërsi të marrëdhënieve tona dhe rikonfirmojmë angazhimin e plotë të Amerikës për të asistuar administratën për axhendën ambicioze të reformave.

Qeveria e re të fokusohet tek statusi i vendit kandidat dhe anëtarësimi tërësor i vendit në BE. Rezultatet e 23 qershorit ishin të qarta dhe pritjet janë shumë të larta. Ne kemi besim të plotë se qeveria e kryeministrit Rama do të jetë gjithashtu e angazhuar për stabilitet dhe paqe në rajon”, - tha Arvizu.

Rama në Euronews: Kanë tentuar të më japin ryshfet kur isha në Bashki “Mund edhe të ketë ndodhur në fillim, por pas refuzimit të prerë, nuk ka ndodhur sërish. Korrupsioni është një lloj kafshe që ka tendencën të tundojë njerëzit, por kërkon gjithnjë hapësira, kur sistemi ka të çara” Për shumë nga shtetet anëtare, Shqipëria është vendi ku politika përziehet me krimin e organizuar dhe ky fakt errëson ambiciet për anëtarësim në Bashkimin Europian. Përballë këtij perceptimi, rrjeti televiziv ‘Euronews’ pyeti kryeministrin e ri, Edi Rama, se si ai do të pastronte imazhin e vendit. Në këtë intervistë, Rama tha se rruga e Shqipërisë drejt Europës duhet të kalojë përmes modernizimit.

“Duhet të modernizojmë institucionet tona, shërbimet tona, duhet të modernizojmë mënyrën tonë të komunikimit”, - përgjigjet ai. Kryeministri i ri ka pranuar se gjatë kohës si kryebashkiak, ka pasur përpjekje për ta korruptuar, por ai ka shpjeguar më tej vizionin e tij se korrupsioni nuk është çështje njerëzish, por sistemi.

Kur mendoni se do të bëhet realitet anëtarësimi i Shqipërisë në BE? Në kemi bërë shumë progres, por mbetet ende shumë për t’u bërë. Unë shpresoj shumë

që brenda 10 viteve të ardhshme Shqipëria të mund të anëtarësohet në BE. Çfarë i sjell Shqipëria Bashkimit Europian, pasi ne kemi dëgjuar shpesh të flitet edhe për lodhje nga zgjerimi?

Nëse flasim për lodhje, në fakt Europa sapo është zgjeruar me Kroacinë. Së dyti, Shqipëria është vendi më proeuropian në kontinent. Mbështetja e anëtarësimit në Shqipëri është në shkallën më të lartë, krahasuar me vendet e tjera. Dhe në mënyrën tonë modeste, ne do të sjellim në Europë shumë energji pozitive dhe entuziazëm.

Ka një debat të madh aktualisht mbi BE-në. Në Francë, Britani apo edhe Gjermani. Gjithashtu ekziston shqetësim për imazhin e vendit tuaj, veçanërisht në lidhje me korrupsionin?

Nuk është krejt i pamerituar, por ndonjëherë ky debat kthehet në karikaturë. Për çfarë është ky debat? Për frustrimin e njerëzve

“Të modernizojmë institucionet tona, shërbimet tona, ne duhet të modernizojmë mënyrën tonë të komunikimit. Ne jemi gati ta bëjmë këtë dhe do ta bëjmë këtë”!

në vendet anëtare dhe ky frustrim nuk do të çlirohet, nëse do të mbahen jashtë familjes europiane shqiptarët apo serbët, maqedonasit apo malazezët. Në fakt, këta s’kanë asnjë lidhje me këtë. Kush është kundër zgjerimit, është më shumë për shkak të politikës lokale sesa për mënyrën sesi do të jetë rruga e mëtejshme drejt Bashkimit Europian. Çfarëduhettëbënijukonkretisht? Duhet tëpastroniadministratënpublikeapoçfarë?

Cilat janë reformat kryesore pra? Është shumë e qartë. Ata që ia dalin të anëtarësohen, e bëjnë këtë përmes rrugës së modernizimit. Pra, ne duhet të modernizohemi.

Të modernizojmë institucionet tona, shërbimet tona, ne duhet të modernizojmë mënyrën tonë të komunikimit. Ne jemi gati ta bëjmë këtë dhe do ta bëjmë këtë!

Ju jeni mjaft i njohur ndërkombëtarisht edhe si kryetar i bashkisë, por meqë korrupsioni është kaq endemik në Shq-

ipëri, a ka mundësi që edhe principet tuaja të kompromentohen?

Unë mendoj se korrupsioni është rezultat i sistemit të shkatërruar dhe jo një çështje e ADN-së së njerëzve. Në fund të ditës, nëse një agjenci ka korrupsion, atëherë nuk flitet më nëse aty punojnë shqiptarë apo britanikë. Ka të bëjë me sistemin. Nëse i çon shqiptarët në Britani, atëherë ata nuk kanë mundësi të korruptohen, pasi sistemi nuk është i tillë. E kundërta do të ndodhte nëse britanikët vijnë në Shqipëri.

A është përpjekur dikush të të japë ryshfet gjatë kohës që ishit kryebashkiak?

Mund edhe të ketë ndodhur në fillim, por pas refuzimit të prerë, nuk ka ndodhur sërish. E gjitha kjo, jo në mënyrë direkte dhe ballë për ballë. Korrupsioni është një lloj kafshe që ka tendencën të tundojë njerëzit, por kërkon gjithnjë hapësira, kur sistemi ka të çara.

Rama porosit reformën strukturore në çdo ministri Qeveria e re e majtë paralajmëron një reformë të të gjitha strukturave të ministrive. Ka qenë vetë kryeministri Edi Rama, ai që u ka kërkuar dje në mbledhjen e dytë të qeverisë së tij të gjithë ministrave që të hartojnë dhe të sjellin brenda javës planet e tyre të reformave strukturore për çdo ministri që ata drejtojnë.

Një gjë e tillë është bërë e ditur dje nga vetë Këshilli i Ministrave, që ka publikuar dhe porosinë që kryeministri u kishte dhënë ministrave. “Kryeministri Edi Rama, gjatë mbledhjes së sotme, u ka kërkuar ministrave paraqitjen brenda një jave të planeve për reformën strukturore në çdo ministri”, - thuhet në njof-

tim. Pavarësisht nevojës që mund të kenë një sërë nga këto ministri për reformim të strukturave të tyre, një reformë e tillë pritet të sjellë dhe një rrezik për një “fshesë” të administratës aktuale. Kjo pasi në bazë të ligjit të vjetër “Për Statusin e Nëpunësit Civil” dhe që është ende në fuqi, çdo nëpunës, vendi i punës i të cilit është suprimuar për shkak të mbylljes së institucioneve të administratës publike, largohet nga shërbimi civil. Ndërkohë që për ata nëpunës, vendet e punës së të cilëve suprimohen për shkak të ristrukturimit në bazë të këtij ligji, shteti ka detyrimin që t’i punësojë në një vend pune tjetër ekuivalent apo më të ulët se ai që ka. Dhe në rast se

kjo nuk është e mundur që të realizohet brenda 1 viti, atëherë ai e humbet të drejtën për të qenë pjesë e shërbimit civil.

Ndërkohë që ligji i ri, i miratuar me konsensus në maj dhe që hyn në fuqi vetëm më 15 tetor, i trajton së bashku, si rastin e mbylljes, ashtu edhe të ristrukturimit të institucioneve, duke detyruar institucionin përkatës që t’i gjejë një vend pune ekuivalent me atë që ka në administratën publike çdo punonjësi që i është suprimuar vendi i punës. Ndaj pritet që qeveria e re të shpejtojë në këtë reformë, në mënyrë që të mos e zënë detyrimet që përcakton ligji i ri që hyn në fuqi në 15 tetor.

Fejzi Braushi

Me anë të reformës strukturore nëpër ministri, qeveria i hap rrugën dhe largimit të butë të administratës së mëparshme, pa shkelur ligjin

6

Kronika e ditës

ditari

Në një lokal pranë “Shkëmbit të Kavajës”, kryeministri ka ftuar anëtarët e kryesisë dhe disa ministra për të festuar miratimin e qeverisë, por edhe për të falenderuar kryesinë për fushatën elektorale

Darka e Ramës me kryesinë e PS, mungojnë Blushi dhe Braçe Pas mungesës në konferencën e gushtit “Shqipëria, Gjenerata e re”, kjo e Blushit dhe e Braçes është e dyta, çka paralajmëron një distancë mes tyre dhe kryeministrit të ri Fejzi Braushi

Kryeministri dhe njëkohësisht kryetari i Partisë Socialiste, Edi Rama ka shtruar dje një darkë me anëtarët e kryesisë së tij dhe një pjesë të ministrave të qeverisë së re. Darka është shtruar në një nga lokalet e zonës së “Shkëmbit të Kavajës” në Durrës dhe ajo ka nisur rreth orës 21:00 për të vijuar deri në orët e vona të natës. Darka e djeshme në fakt ishte lënë që të mbahej ditën e diel pas mbledhjes së parë të qeverisë, por për shkak të angazhimeve ajo u anulua atë ditë. Në të kanë marrë pjesë thuajse pjesa dërrmuese e kryesisë dhe anëtarëve socialistë të kabinetit qeveritar, duke filluar që nga Gramoz Ruçi, Sajmir Tahiri, Valentina Leskaj, Vangjush Dako, Qazim Sejdini, Niko Peleshi, Pandeli Majko, Mimi Kodheli, Taulant Balla, Fatmir Xhafaj, Blendi Klosi, Arta Dade, Ilir Beqja, Erion Veliaj, Lindita Nikolli, Bashkim Fino, Milena Harito, ndërkohë që kanë rënë në sy dhe disa mungesa të rëndësishme si ajo e Ben Blushit dhe e Erion Braçes.

Megjithëse ka qenë një darkë jozyrtare, ajo ka patur si qëllim falenderimin e kryesocialistit Edi Rama ndaj anëtarëve të kryesisë për gjithë kon-

tributin e dhënë si gjatë fazës elektorale, por edhe për qëndrimin pas zgjedhjeve. Vlen të theksohet këtu se një pjesë e mirë e anëtarëve të kryesisë, pjesa e atyre që në media janë konsideruar si “senatorë” dhe që nuk u përfshinë në qeveri, pavarësisht pakënaqësive që patën për përbërjen e qeverisë së re, nuk e shprehën atë publikisht. I vetmi që shprehu publikisht një lloj rezerve për këtë qeveri ishte Ben Blushi, i cili të dielën e shkuar në parlament tha se vendimi që ministrat të lënë mandatet e deputetëve nuk ishte marrë në asnjë forum partiak dhe se e mira e një vendimi të tillë mbetej për t’u provuar.

Po kështu, në fund të gushtit kur Rama organizoi konferencën “Shqipëria, Gjenerata e re”, pothuaj të gjithë anëtarët e kryesisë që nuk u përfshinë në qeveri, nuk morën pjesë në të edhe pse ishin të ftuar. Në një shkrim, “The Ekonomist” parashikonte se senatorët e rinj janë më thika pas shpine, por një ditë mund t’i nxjerrin ato nëse qeveria e Ramës do të jetë në vështirësi apo nëse Meta do të ketë lëkundje në marrëdhënien e tij bashkëqeverisëse me Ramën.

gjesti

Rama-Ivanov, të shqetësuar për të drejtat e shqiptarëve dhe maqedonasve Shqipëria dhe Maqedonia shfaqin hapur pakënaqësitë që kanë ndaj njëra-tjetrës sa i përket respektimit të të drejtave të shqiptarëve dhe maqedonasve në vendet respektive.

Kryeministri Rama i sapokthyer nga Brukseli, ka pritur në takimin e tij të parë me një zyrtar të huaj, Presidentin e Maqedonisë, Ivanov, ku siç edhe konfirmuan vet më pas në konferencën e përbashkët për shtyp, u ngritën shqetësimet që kanë të bëjnë me të drejtat e shqiptarëve në Maqedoni dhe të maqedonasve në Shqipëri. Rama theksoi se i k i sht e shp r e hu r P r e s i de nt it shqetësimin e qeverisë shqiptare l i d h u r m e z b at i m i n e m a r rëveshjeve që garantojnë bashkëjetesën mes shqiptarëve dhe maqedonasve në Maqedoni. “Ne kemi qenë dhe mbetemi të shqetësuar për implementimin e marrëveshjeve dhe mekanizmave të dakordësuara edhe me partnerët n d ë rko mb ë t a r ë , l i d hu r m e mbarëvajtjen e bashkëjetesës mes maqedonasve dhe shqiptarëve në Maqedoni”, u shpreh Kryeministri Rama më pas për mediat në konferencën e përbashkët. Gjithashtu Ra-

ma bëri të ditur se edhe miku maqedonas i kishte ngritur atij shqetësimin për respektimin dhe trajtimin e pakicës maqedonase që jeton në Shqipëri. “Nga ana tjetër, zoti President më shprehu shqetësimin e tij, që të këtë më shumë vëmendje dhe më shumë hapësirë për pakicën maqedonase në Shqipëri”, - deklaroi më tej Rama. Lidhur me shqetësimin e presidentit Ivanov për më shumë vëmendje dhe më shumë hapësirë për pakicën maqedonase në Shqipëri, Rama nënvizoi se “e marr këtë mesazh jo thjesht si një detyrim të shtetit tonë ndaj çdo pakice, por edhe si shprehje të një fakti të thjeshtë, që ne nuk u kërkojmë të tjerëve atë që ne vetë nuk jemi në gjendje ta plotësojmë për të tjerët”.

Ndërsa presidenti Ivanov pasi shprehu kënaqësinë e të qenit mysafiri i parë që takohej me kryeministrin Rama, tha se e ardhmja europiane e Maqedonisë dhe Shqipërisë është një faktor bashkimi e si pasojë kjo duhet të përkthehet në projekte konkrete.“Patëm një bisedë konstruktive dhe kuptimplotë, ku u ndalëm në çështjet që n a sh q e t ë s o j n ë n ë r aj o n . Na

“E marr këtë mesazh jo thjesht si një detyrim të shtetit tonë ndaj çdo pakice, por edhe si shprehje të një fakti të thjeshtë, që ne nuk u kërkojmë të tjerëve atë që ne vetë nuk jemi në gjendje ta plotësojmë për të tjerët”

presin ndërmarrje dhe projekte të përbashkëta që do të jenë në favor për të gjithë ata që jetojnë në këtë rajon. Konkluzioni i bisedës sonë ishte se BE është instrumenti që mund të ndihmojë dhe të mbështesë të gjitha vendet tona. Është hera e parë që ne bashkohemi dhe kjo ndodh në emër të së ar-

dhmes. Është pikërisht kjo e ardhme europiane që na detyron në plotësimin e standardeve europiane. Kështu, duke qenë të përkushtuar me axhendën europiane, ngushtojmë hapësirat për ata që na duan të keqen, duke kryer veprime që s’janë në favor të qytetarëve tanë”, - u shpreh Ivanov.

Ministri Veliaj çon vetë në spital 2-vjeçarin e plagosur rom TIRANË - Pasi ka gatuar dje krepa bashkë me nxënësit e shkollës së HoteleriTurizmit, dje ministri i ri i Mirëqenies Sociale dhe Rinisë, Erion Veliaj ka shfaqur një tjetër sjellje të pazakontë për një ministër shqiptar.Ka çuar vetë në spital me makinën e tij vogëlushin rom, i aksidentuar te Pallati me Shigjeta në Tiranë, aty ku kanë mbetur pa strehë 37 familje rome. Ministri Veliaj, pasi ka dëgjuar familjarët e Elidonit 2-vjeçar se “ata i kanë përcjellë me përbuzje dhe pa mjekim nga Spitali Ushtarak”, e ka marrë Elidonin në makinën e tij dhe është nisur vetë drejt spitalit, i shoqëruar edhe nga deputeti i PS, ish-shefi i urgjencës, Ylli Ziçishti, ku fëmija ka marrë mjekimin e nevojshëm. Ministri i ri Erion Veliaj ka premtuar zgjidhje për strehë, arsimim të familjeve rome.

kronikë

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

Ditari

19.09.2013

7

Sistemit bankar te qeverive komuniste Partite epërbashkët sistemit bankar te qeverive komuniste Partite e përbashkët

asdas Policia e Shtetit pezullon katin pa leje të të plagosurit te Blloku

Ish-gjyqtari Tabaku merr pafajësi: Kreu shkelje procedurale Gjykata e Tiranës shpall të pafajshëm ish-gjyqtarin e Durrësit, i akuzuar për shpërdorim detyre përmes moszbardhjes së vendimit. Sipas gjykatës, Neritan Tabaku nuk ka kryer asnjë shkelje ligjore Ish-gjyqtari i Durrësit, Neritan Tabaku mori pafajësi dje për çështjen “Xhakja”. Gjykata e Tiranës e deklaroi atë të pafajshëm për akuzën e shpërdorimit të detyrës, pas një procesi që zgjati për më shumë se nëntë muaj. Sipas gjyqtarit Bujar Krasniqi, vepra për të cilën akuzohet gjyqtari Tabaku nuk është vërtetuar. Moszbardhja e vendimit prej tij është cilësuar shkelje procedurale, duke i dhënë fund kështu 21 seancave gjyqësore, për çështjen që shkaktoi bujë pas vrasjes së kryekomisarit Adem Tahiraj nga Ilir Xhakja.

“Gjykata vendosi deklarimin të pafajshëm te shtetasit Neritan Tabaku i akuzuar për veprën penale shpërdorim detyre, pasi nuk provohet që ai ta ketë kryer këtë vepër penale”, u

shpreh gjyqtari Bujar Krasniqi në shpalljen e vendimit. Prokuroria kishte kërkuar 4 vite burg dhe pezullim 5- vjeçar nga çdo aktivitet publik dhe institucional, pasi e akuzonte Neritan Tabakun për shpërdorim detyre, pasi ka liruar nga burgu Ilir Xhakjen, për një vrasje të ndodhur në Shijak. Neritan Tabaku nuk ishte në sallë kur u dha vendimi i formës së prerë, ndërkohë që nuk dihet nëse do ketë një apelim të vendimit. Neritan Tabaku, 43 vjeç, akuzohej nga prokuroria për shpërdorim detyre, pasi sipas organit të hetimit, nuk ka zbardhur në kohë dy vendime, sikurse parashikohet në ligj.

Bëhet fjalë për një vendim ndaj Ilir Xhakjes, të cilin e kishte liruar nga akuza e vrasjes së Qerim Malokut në

1999. Pas lirimit, Xhakja ekzekutoi kryekomisar Adem Tahirajn, krim që ndodhi në shtator të 2012-ës. Nga moszbardhja e vendimit për më shumë se një vit e tetë muaj nga ana e gjykatës, prokuroria pretendoi se nuk kishte bërë apelim të vendimit. Shkelja e Tabakut u zbulua pas ekzekutimit të shefit të komisariatit të Shijakut. Nga hetimet rezultoi se gjykatësi Tabaku nuk kishte zbardhur as vendimin ndaj të pandehurit Jordan Findiku, i akuzuar për falsifikim. Në dosjen e prokurorisë thuhet se ‘Moszbardhja e vendimeve nga gjykatësi Neritan Tabaku ka cenuar interesat e prokurorisë, pasi nuk kanë mundur të apelojnë në kohë çështjet ndaj të pandehurve”. Sipas vendimit të dhënë dje, nuk ka pasur as-

një precedent më parë, ku gjyqtarët të mund të bëheshin subjekt të procedimit penal për moszbardhje vendimi.

Edhe më parë, ata janë ndëshkuar në mënyrë administrative nga Këshilli i Lartë i Drejtësisë, siç ndodhi edhe në rastin e Tabakut. Gjykata thekson se nuk ka dokumente që tregojnë se gjyqtari ka shkelur ligjin. Gjykata ka rrëzuar edhe pretendimin tjetër të Prokurorisë, e cila këmbëngulte se me këtë çështje ishte dëmtuar imazhi i drejtësisë. “Procesi i dhënies së drejtësisë ka si qëllim dhënien e një vendimi të drejtë dhe të bazuar në ligj, edhe pse ky mund të jetë një vendim që mund të bjerë ndesh me opinionin publik”,-thuhet në vendimin për ishgjyqtarin Tabaku.

Nishani në KLD: Të shkrihet inspektorati i Ministrisë Presidenti propozon shkrirjen e inspektoratit të Ministrisë së Drejtësisë, në mënyrë që gjyqësori të fitojë pavarësinë nga politika. Gjykata Administrative, më 4 nëntor Presidenti i Republikës, Bujar Nishani i sugjeroi dje Këshillit të Lartë të Drejtësisë shkrirjen e njërit prej inspektorateve që ushtron kontroll mbi gjyqësorin. Sipas Nishanit, inspektorati i Ministrisë së Drejtësisë duhet shkrirë, në mënyrë që gjyqësori të fitojë pavarësinë e plotë nga politika. Ky propozim pritet të shkaktojë një debat të nxehtë në KLD, edhe për faktin se vjen në kohën kur është ndërruar pushteti. “Fakti se ekziston një memorandum bashkëpunimi mes Ministrisë së Drejtësisë dhe

KLD-së për shmangien dhe mbivendosjen e kompetencave, tregon se ka ardhur koha që inspektorati i Ministrisë është një strukturë që duhet të shkrihet. Një masë e tillë do përmirësonte pavarësinë e gjyqësorit”, -deklaroi Nishani në mbledhjen e djeshme të KLD-së, ku në vendin e ministrit ishte ulur për herë të parë Nasip Naço. Prej kohësh, sistemi i Drejtësisë është përfshirë në diskutimin mbi përplasjen e kompetencave të dy inspektorateve, por asnjëherë nuk ishte shkuar kaq pranë një vendimi për shkrirjen e njërit prej tyre.

Ndërkohë, gjatë mbledhjes së KLDsë u vendos që data katër nëntor të shënojë ditën e parë të fillimit nga pun a t ë G j yk at ë s Ad m i n i s t r ative. Anëtarët e KLD-së kanë votuar pro fillimit të Gjykatës Administrative më 4 nëntor, ndërsa rishpallja e

aplikimit për gjyqtarët do të bëhet më 30 shtator. Ky vendim u dha mbas diskutimeve të gjata mes anëtarëve, të cilët shohin me rezerva se si do të transferohen gjyqtarët në rrethet Vlorë, Korçë, Gjirokastër dhe Fier, në një kohë kur lig ji parashikon mostransferimin e gjyqtarit në një rreth tjetër në rast se ai nuk pranon. Por për ministrin e Drejtësisë, Nasip Naço, duke qenë se Gjykata Administrative është një gjykatë e re, gjyqësori ndodhet në fazën e riorganizimit. “Ne jemi para një fakti që gjykatat në rrethe do të riorganizohen dhe siç e parashikon Kushtetuta, emërimi i gjyqtarëve nuk mund të bëhet pa pëlqimin e tyre. Këtu kemi të bëjmë me një riorganizim tërësor të gjyqësorit dhe propozojmë që të krijohet një seksion i veçantë”, deklaroi ministri i Drejtësisë, Nasip Naço.

Policia e Shtetit ka vijuar aksionet ndaj ndërtimeve pa leje, edhe pse nuk janë kryer ende rregullimet ligjore për t’ia kaluar këtë kompetencë. Gjatë ditës së djeshme, punonjës të policisë kanë pezulluar punimet në katin e 9-të të një pallati, pronar i të cilit është Elton Fusha, administratori që u plagos disa ditë më parë në Bllok. Përmes një njoftimi për shtyp, Ministria e Brendshme bëri me dije operacionin për marrjen nën kontroll të territorit. “Policia e Shtetit ka pezulluar punimet në një tjetër ndërtim pa leje në kryeqytet.

Shërbimet e Komisariatit të Policisë nr.2 kanë pezulluar punimet dhe bllokuar një shtesë kati, që po ngrihej pa leje në një prej pallateve në rrugën “Fadil Bodinaku” në Tiranë. Ndërtimi me një sipërfaqe prej 180 metrash katrorë kishte nisur nga shtetasi Elton Fusha, i cili në katin e 9 të të njëjtit pallat ka banesën e vet. Sipër këtij apartamenti ai kishte nisur të ndërtonte një shtesë, duke e shtrirë atë në pothuajse gjysmën e tarracës së pallatit”,-thuhet në njoftim. Po dje, policia ka nisur procedimin penal ndaj Elton Fushës, i cili do të hetohet për ndërtimet pa leje.

“Aksioni i Policisë do të vazhdojë me të njëjtin intensitet edhe në ditët në vijim”,-thuhet në njoftim. Dy ditë më parë, policia e Shtetit pezulloi punimet edhe tek Fakulteti Ekonomik, duke i dhënë kështu fund protestave të studentëve. Fakulteti kërkonte pezullimin e punimeve në një pallat që po ndërtohej në oborrin e tij.

shkurt Dhunë mbi policinë, arrestohet 41- vjeçari Një person ka kundërshtuar me dhunë dy punonjës policie në kryqëzimin pranë ushtarit të panjohur. Ngjarja është shënuar pasditen e sotme, kur shtetasi Bedri.O 41 vjeç nga Kukësi, i cili udhëtonte me makinën e tij BMW seria 7 me targë AA 193 FE, ngjyrë e zezë, është ndaluar nga autopatrulla njësia “Shqiponja” për shkelje të sinjalistikës rrugore, duke kaluar kryqëzimin me semafor të kuq. Menjëherë 41-vjeçari ka dalë nga makina dhe ka kundërshtuar me dhunë dy punonjësit e policisë.

Drejtuesi i mjetit aktualisht ndodhet i shoqëruar në komisariatin numër 1, aty ku dhe dy punonjësit e “Shqiponjave” kanë bërë kallëzimin penal.

Arsenal armësh në një shtëpi në Pukë Ditën e djeshme policia ka arrestuar në flagrancë 35-vjeçarin Gazmend Brahimi nga fshati Rrapë, komuna Rrapë e rrethit të Pukës. Në banesën e 35-vjeçarit u gjetën dhe u sekuestruan një arsenal armësh dhe një sasi lëndë narkotike kanabis-sativa. Policia sekuestroi në cilësinë e provës materiale: 15 armë automatike Model AK47, 1 automatik Model PPS, 1 mitraloz i Lehtë, 9 krehra automatiku me nga 30 fishekë, 14 arka metalike me fishekë model 56 mm, një armë gjahu çifte pa leje, 400 m fitil zjarrpërcjellës, 5 kallëp tritol si dhe një sasi lënde narkotike kanabis- sativa. Pas arrestimit në vendngjarje ka shkuar grupi hetimor, i cili po kryen veprimet procedurale hetimore. Më pas policia ka ushtruar kontrolle në të gjithë zonën.

CMYK

8 19.09.2013

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

NJOFTIM / REKLAMA

CMYK

NJOFTIM / REKLAMA

Faqe 9

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

19.09.2013

9

10

Opinione & Editoriale

Blog & Ide

OpEd

Nga Bujar Kapexhiu

Opinione dhe Editoriale

Një botë e bashkuar kundër dhunës seksuale Ç

do ditë lajmet e krimeve të tmerrshme në Siri arrijnë botën e jashtme. Tani OKB ka konfirmuar se përdhunimi është duke u përdorur për të terrorizuar dhe për të ndëshkuar gratë, burrat dhe fëmijët, gjatë kontrolleve të banesave dhe marrjet në pyetje, në pikat e kontrollit, si dhe në qendrat e paraburgimit dhe burgje në të gjithë vendin.

Raporti i fundit pikëllues i Komisioni hetimor të OKB-së përshkruan një nënë të përdhunuar dhe detyruar të gatuajë dhe pastrojë për rrëmbyesit e saj, nën kërcënimin e vrasjes së fëmijëve të saj. Ai tregon historinë e një studenteje, e cila ishte përdhunuar, sepse vëllai i saj ishte i kërkuar nga qeveria. Këto histori janë maja e ajsbergut. Frika, turpi dhe lufta për mbijetesë do të thotë që shumë të mbijetuar nuk guxojnë të tregojnë.

Dhuna seksuale ka qenë përdorur si armë lufte gati në çdo konflikt të madh në kohën tonë, nga Bosnja në Ruandë. Ky është përdhunim i përdorur si një taktikë ushtarake e qëllimshme, për të arritur objektiva politike: për të fyer kundërshtarët politikë, për të përzënë jashtë ose vënë nën kontroll një grupim të ndryshëm etnik, ose për të terrorizuar një komunitet në nënshtrim. Në disa konflikte është përdorur edhe për të infektuar gratë me HIV, ose për t’i plagosur ato aq keq sa të mos jenë në gjendje të mbajnë fëmijë.

Përdhunimi është përdorur, sepse është fshehur lehtë dhe godet njerëzit më të pambrojtur. Kur ne vizituam Republikën Demokratike të Kongos kemi takuar një nënë, së cilës i kishin dhunuar vajzën 5-vjeçare. Kjo vajzë është shumë e re për të ngritur zërin, por vuajtjet e saj dhe të miliona viktimave të tjera në mbarë botën duhet të jenë një thirrje për veprim.

Bota ka shpikur traktate për nxjerrjen jashtë ligjit përdorimin global të municioneve klaster dhe minat tokësore apo për të luftuar tregtinë e armëve ilegale. Të gjitha këto marrëveshje konsideroheshin atëherë të pamundura. Ato të gjitha u filluan nga zemërimi moral dhe pastaj në veprim global. Është koha për të bërë të njëjtën gjë kundër përdhunimit dhe dhunës seksuale.

Thelbi i problemit është një kul-

koment William Hague Angelina Jolie

turë e rrënjosur mosndëshkimi, ku për dhjetëra mijëra dhunime në vende të ndryshme ka pasur vetëm një pjesë të vogël ndjekjesh penale.

Burrat që kanë përdhunuar të burgosurit në një qendër të paraburgimit në Siri mendojnë se do t’ia hedhin, sepse kjo është ajo që historia sugjeron. Një faktor tjetër urgjent është mungesa e përkrahjes afatgjatë për të mbijetuarit, të cilët përballen me sëmundje, refuzim dhe traumë një jetë të tërë, përmbi vuajtjet në duart e dhunuesve.

Ne jemi bashkuar në këtë fushatë për këtë çështje, sepse kemi parë se si dhuna seksuale shkatërron edhe jetët e të mbijetuarve edhe familjet e tyre. Ne duam të rritim ndërgjegjësimin për nevojën urgjente për veprim. Dhe po iu bëjmë thirrje qeverive në botë që të bashkohen për të çrrënjosur përdhunimin në zonat e luftës, si një prioritet jetik.

Ne e filluam iniciativën tonë vitin e kaluar, dhe jemi mirënjohës për mënyrën se si shumë vende kanë reaguar ndaj saj. Në prill në Londër, G8, mori një angazhim historik për të adresuar këtë çështje. Në qershor, Këshilli i Sigurimit të Kombeve të Bashkuara miratoi njëzëri një rezolutë për forcimin e aftësive të OKBsë. 45 anëtarë të Kombeve të Bashkuara treguan mbështetjen e tyre duke bashkësponsorizuar Rezolutën - një rekord në historinë e kohëve të fundit.

Javën e ardhshme mblidhet Asambleja e Përgjithshme e OKBsë në Nju Jork, grumbullimi më i madh i liderëve botërorë në një vit.

Gjatë tij, më 24 shtator, do të paraqitet një ‘Deklarate e re e angazhimit për t’i dhënë fund dhunës seksuale në konflikt ‘. Ajo është hartuar me Përfaqësuesin Special të Sekretarit të Përgjithshëm të OKB -së mbi dhunën seksuale, dhe një duzinë vendesh nga Lindja e Mesme, Europa, Afrika dhe Azia, liderët e të cilëve kanë rënë dakord me guxim për të mbrojtur këtë kauzë me ne.

Deklarata do t’i japë çdo vendi në botë një mundësi për të treguar se ku qëndron ai në këtë çështje.

Vendet nënshkruese do të bien dakord, për herë të parë, se dhuna seksuale në konflikt përbën shkelje të rënda të Konventave të Gjenevës dhe Protokollit të parë. Kjo do të thotë se të dyshuarit mund të kapen kudo që janë në botë.

Ajo përmban një zotim për të mos lejuar amnisti për dhunë seksuale në marrëveshjet e paqes, në mënyrë që këto krime të mos fshihen nën rrogoz, dhe udhëheqësit ushtarakë të mësojnë se do të japin llogari.

Deklarata premton një protokoll të ri ndërkombëtar nga mesi i vitit 2014: të ndihmojë për të siguruar që provat të merren parasysh në gjykatë dhe më shumë të mbijetuar të shohin drejtësi, dhe për të vendosur sigurinë dhe dinjitetin e viktimave në zemër të hetimeve mbi përdhunimin dhe krimet të tjera seksuale në zonat e konfliktit.

Përfshin dispozita mbi pjesëmarrjen e grave, refugjatët, dhe trajnimin për forcat kombëtare të armatosura dhe të policisë. Dhe nënshkruesit e saj do të premtojnë se do të vënë mbrojtjen nga dhuna seksuale në ballë të të gjitha konflikteve dhe punës se tyre humanitare, dhe për të ndihmuar forcimin e kapaciteteve të vendeve më të rrezikuar nga kjo dhunë.

Ne besojmë se të gjitha këto janë hapa që çdo anëtar i komunitetit ndërkombëtar duhet të jetë në gjendje për t’i mbështetur. Pra, ne shpresojmë se shumica e qeverive të botës do të nënshkruajë këtë pakt, dhe se së bashku ne mund të punojmë për të vënë në praktikë këto angazhime. Nëse do t’ia dalim, kjo do të shënojë një pikë kthese në qëndrimet ndërkombëtare ndaj përdhunimit dhe dhunës seksuale, dhe më në fund, fillimin e fundit të mosndëshkimit.

Ka shumë padrejtësi të tjera me të cilat duhet të përballet bota. Por përdhunimi dhe abuzimi i qindra mijëra grave, burrave dhe fëmijëve nuk mund të tolerohet. Ne shpresojmë që njerëzit në mbarë botën do të bashkohen me ne për të marrë këtë qëndrim. *William Hague është Sekretar i Jashtëm Britanik, kurse Angelina Jolie, e dërguara speciale e UNHCR.

Bravo Meta

Politika e kamionistëve të dehur Emin Azemi Shqiptarët me fqinjë problematikë dhe me politikanë të paaftë. Mendimi i parë që të shkon ndërmend është ky, teksa i bën një rezyme të shkurtër javës që shkoi, e cila përpos bllokadave në kufi, solli edhe shumë pyetje pa përgjigje. Dikush u mundua ta sqarojë situatën me termat e luftës politike për të siguruar kuota besueshmërie në elektoratin e hutuar, të tjerët tentuan të arkëtojnë ndonjë pikë duke përfituar nga situata e rëndë dhe jo të paktë ishin edhe disa që, në pamundësi të imponimit të ndonjë formule që do ta tejkalonte ngërçin, me indiferentizëm e shikuan këtë spektakël inatesh ballkanike në mes të dy shteteve me muskuj të dobët për të ngritur pesha aq të rënda provokimi.

Maqedonia nuk mund të pretendojë se ka raporte të harmonizuara në mes të shqiptarëve dhe maqedonasve nëse në politikën e jashtme, përfshin edhe marrëdhëniet ekonomike e tregtare, nuk e reflekton këtë harmoni. Disharmonia do të paraqitej atëherë kur shqiptarët e Maqedonisë i detyroni ta shikojnë Kosovën si problem i jashtëm, kurse maqedonasit ta shikojnë atë si problem të brendshëm. Qeveria aktuale e Shkupit u soll me Kosovën ditët e fundit si të ishte ajo një lagje politike opozitare diku në Strumicë a Kumanovë dhe duke i dhënë krizës së kufirit një kontekst të paqenë politik. Vetëm politikanët e papërgjegjshëm si Gruevski duan t’i shndërrojnë në favore personale mosmarrëveshjet me fqinjët. Sikur nuk i mjaftonin problemet me Greqinë e Bullgarinë, ky politikan po bën garë me inatin e tij se ku mund të shkojë budallallëku primitiv që edhe tek Kosova me halle shumë të ngulit piketa revanshi e hasmërie. Kosova është problem i jashtëm dhe i brendshëm i Maqedonisë, për aq sa shqiptarët dhe maqedonasit do t’i harmonizojnë pikëpamjet e tyre për interesa që i bashkojnë e jo që i ndajnë ata. Mbase Kosova mund të jetë një pikëtakim që i bashkon edhe shqiptarët dhe maqedonasit, gjithnjë në favor të një Maqedonie të lirë, unike, të pacenueshme nga jashtë etj. Por, sensi pa takt i Shkupit për të kompensuar tek Kosova njëfarë karshillëku gjoja shtetëror, i munguar tejmase në raport me Greqinë e Bullgarinë, por edhe me Serbinë, e bën sa anakronik, aq edhe komik këtë tufë politikanësh të vegjël që ambiciet e tyre iracionale i vendosin në peshoren e gabuar të historisë. Sa më shpesh të hipin në këtë peshore aq më picirrukë dalin ata para pasqyrës së thyer të kohës. Domosdoshmëria e rikthimit të situatës tensionuese në mes të Kosovës dhe Maqedonisë, nuk besojmë se mund t’i shërbejë Shkupit zyrtar si karrem për të dëshmuar edhe njëherë lojalitetin banal kundrejt Beogradit, ndonëse ky i fundit ka kohë që ka braktisur disa nga vatrat e mundshme të krizës në Kosovë.

Megjithatë, Serbia nuk duhet të jetë model i Maqedonisë sa u përket marrëdhënieve me Kosovën, sepse janë interesat dhe specifikat e ndryshme të Serbisë dhe Maqedonisë që i lidhin me Kosovën. Maqedonia dhe një pjesë e konsiderueshme e banorëve të saj- shqiptarët, nuk i gjejnë te Serbia ato përparësi, të cilat mund t’i gjejnë te Kosova. Në radhë të parë, Maqedonisë nuk i vjen kurrfarë mohimi nacional e fetar nga Kosova, kurse për shqiptarët e Maqedonisë, një pjesë e të cilëve kontribuojnë në zhvillimin ekonomik, politik e kulturor të saj, Kosova ka paraqitur një investues të tërthortë në këtë zhvillim. Pra, nëse Serbia në Maqedoni investoi me mohim të Kishës Ortodokse Maqedonase, Kosova, në anën tjetër, investoi me kuadro, në të kaluarën, dhe me një suficit tregtar të pakrahasueshëm me fqinjët e tjerë rajonal, aktualisht.

Mund të jemi shumë të pakënaqur me politikat aktuale jokreative të përfaqësuesve qeveritarë të Prishtinës dhe atyre shqiptarë në qeverinë e Shkupit, por Kosova asnjëherë nuk paraqet destabilizim për Maqedoninë. Përkundrazi, Maqedonia mund ta destabilizojë Kosovën, nëse Serbinë e shfrytëzon si avokate të interesave të veta në rajon. Serbia as në të kaluarën as sot nuk ka qenë avokate e Maqedonisë, por vetëm një indoktrinuese e saj. Ky indoktrinim ka ushqyer tezën se shqiptarët janë ata të cilët paraqesin armiq të njëjtë edhe për Serbinë edhe për Maqedoninë. “Nga pikëpamja etnike, maqedonasit nuk do të afrohen plotësisht me ne, veçse atëherë kur të gjejnë në tokën nënë serbe, atë mbështetje të vërtetë etnike që u ka munguar deri më sot dhe që këtë mbështetje, ata nuk do ta kenë kurrë, veçse pas zhdukjes së bllokut shqiptar” (Pjesë nga promemoria e titulluar “Iseljavanje Arnauta” e Vasa Çubrilloviçit, e vitit 1937). Nëse Maqedonia e provoi kësaj radhe të provokojë Kosovën me bllokada kamionxhinjsh të dehur, kjo nuk i jap asaj kurrfarë garancie se rehatia e saj në të ardhmen nuk do të mund të prishet nga do pajtonxhinj kurnacë, të cilët, mbase, itinerarin e tyre të udhëtimit nuk do ta mbështesin në politika inferiore e poshtëruese, siç po i përjetojnë aktualisht shqiptarët e Maqedonisë.

op-ed

2

Blog / Integrimi dhe sfida të tjera të qeverisë së re shqiptare

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

Kulturë / Pirateria që po vret librin në Shqipëri

11

19.09.2013

Universitet/ UET konkurs për gjimnazistët, fituesit marrin bursa studimi

Shpagimi është një akt pasioni; hakmarrja drejtësi.

Lëndimet shpaguhen; për krimet merret hak.

-Samuel Johnson

Rama, një fillim në rrugën e vjetër M

endoni për një çast Sali Berishën në parlament duke iu drejtuar opozitës: Më akuzoni për dhunë? Prisni se nuk keni parë gjë akoma! Pastaj me një vendim qeverie të urdhërojë të gjitha institucionet shtetërore të heqin fotografinë e Presidentit të Republikës. Të detyrojë opozitën të braktisë sallën e parlamentit në Shqipëri dhe të nesërmen të provokojë gati gjysmën e Kuvendit të Kosovës të largohet në shenjë proteste.

Reagimi merret lehtë me mend. Berisha do të akuzohej menjëherë se po kërkon eliminimin e opozitës, poshtërimin dhe vënien nën kontroll të institucioneve, se po nxit dhe po provokon konflikt etj. Biografia e gjatë dhe e pasur me konflikte politike e Sali Berishës, sigurisht që favorizon menjëherë një reagim të tillë të ashpër. Por aktet e mësipërme nuk i ka bërë ai. Janë vepra të kryeministrit Rama, të realizuara vetëm në ditët e para të pushtetit të tij. Është shumë shpejt për të përcaktuar që tani se rruga e Edi Ramës do të jetë konflikti për të mbuluar paaftësinë qeverisëse. Se do të mbizotërojnë aktet që provokojnë emocione në vend të punëve që sjellin mirëqenie. Se do të mbahet ndezur një sherr permanent për të justifikuar mosmbajtjen e premtimeve.

Por shenjat e para nuk janë aspak premtuese. Vetë kryeministri i ri gjatë vizitës

në Bruksel tha se dëshiron që Shqipëria të jetë pjesë e BE brenda 10-vjeçarit të ardhshëm. Dhe një nga kushtet themelore për të arritur këtë objektiv mbetet ruajtja e dialogut politik, fryma e bashkëpunimit dhe respektimi i institucioneve. Fillimi nuk është aspak i mbarë.

Vështirë të shpjegohet nevoja gati ekzistenciale e kryeministrit të ri për t’iu referuar në çdo moment, vend e pa vend, kundërshtarit të tij politik, për të cilin shqiptarët e morën një vendim më 23 qershor. Qeveria e re është votuar për të realizuar një program dhe jo për të recituar pamflete politike. Nëse vendime apo veprime të qeverisë së shkuar kanë shkelur ligjet apo përbëjnë pengesë për punën e mazhorancës së re, kjo e fundit i ka të gjitha mekanizmat për t’i anuluar, hetuar apo edhe për të kërkuar ndjekje penale sipas procedurave ligjore. Por këtë nuk mund ta bëjë me retorikë provokuese, fjalime agresive dhe akte populiste, të cilat nxisin vetëm spekulime dhe përçarje.

Kryeministri i ri duhet të kuptojë se në atë post të lartë politik është zgjedhur që të administrojë sa më mirë interesat e të gjithë qytetarëve dhe jo të argëtojë disa e të provokojë disa të tjerë. Paraqitja në Kuvend e programit të një qeverie të re përbën një moment solemn të angazhimit maksimal ndaj

premtimeve të marra dhe jo një vazhdim të fushatës elektorale. Edi Rama ka të gjithë të drejtën t’i referohet shifrave dhe situatës ekonomike që ka trashëguar, të bëjë transparencën e tyre para qytetarëve dhe të ekspozojë gjendjen e shtetit që ka marrë në dorëzim për ta drejtuar në katër vitet e ardhshme. Për këtë gjendje ka akuzuar qeverinë e shkuar, ka premtuar se do ta ndryshojë tërësisht, do ta rilindë dhe njerëzit e kanë besuar. Në këtë moment duhet të nisë rrëfimi tjetër, ai i punëve që e presin për të përmbushur pritshmëritë e shqiptarëve. Vazhdimi i rrëfimit me Berishën, nevoja për të mbajtur ndezur konfliktin, provokimi pa shkak apo lojërat me bojëra e fotografi janë një deja vu. Një tregues se vetë kryeministri e ka me frikë apo me përtesë t’u futet seriozisht angazhimeve të mëdha që ka marrë përsipër.

Rama kishte një shans që mandatin e tij ta niste pa u marrë fare me kundërshtarin e mundur. Të mos numëronte shuplakat, por të promovonte frymën e bashkëpunimit. Fituesi e ka gjithnjë këtë mundësi. Shqiptarët e dinë çfarë mendon Edi Rama për Sali Berishën dhe PD-në, dhe një fjalim konstruktiv nuk do ta kompromentonte aspak politikisht, përkundrazi. Rama, në ditën e votëbesimit të qeverisë së tij mund të jepte shembullin e një lideri që për shkel-

koment Armand Shkullaku

Individi Bujar Nishani nuk ka lidhje me atë që përfaqëson presidenti Nishani, dhe kryeministri nuk është zgjedhur për t’u sjellë si drejtor muzeumi, por edhe të japë shembullin e respektimit të institucioneve, të ligjeve dhe procedurave ligjore. Vendimi për të hequr foton e presidentit, automatikisht e vendos institucionin e Presidencës në pozitën e kundërshtarit politik dhe nxit tension me opozitën.

Mesa duket, Edi Rama nuk di të veprojë ndryshe. Fillimi i mandatit të tij u shenjua nga hija e politikës së vjetër. Rilindasit duhet të presin akoma.

jet që janë bërë ia lë fjalën ligjit dhe fjalët e tij të ishin për programin dhe punët që e presin. Mund të shmangte në parlamentin shqiptar tonet provokuese për kundërshtarin dhe të përqendrohej në projektin e tij në ditën e parë të prezantimit si kryeministër. Mund ta kishte bërë këtë edhe në Prishtinë, ku të paraqiste vizionin për Kosovën dhe jo batutat ndaj paraardhësit të tij për patatofobinë, për inercinë e vjetër apo skeçet propagandistike. Të paktën në këto momente solemne mund të jepte një mesazh pajtues dhe të mos nxiste përçarjen e vjetër.

Rama nuk e bëri këtë, madje shkoi edhe më tej me vendimin për heqjen e fotos së Presidentit të Republikës nga të gjitha institucionet shtetërore. Një akt i vogël e qesharak që nuk e bëjnë dot serioz as përmasat që kërkoi t’i japë në kurriz të Ismail Qemalit. Individi Bujar Nishani nuk ka lidhje me atë që përfaqëson presidenti Nishani, dhe kryeministri nuk është zgjedhur për t’u sjellë si drejtor muzeumi, por edhe të japë shembullin e respektimit të institucioneve, të ligjeve dhe procedurave ligjore. Vendimi për të hequr foton e presidentit, automatikisht e vendos institucionin e Presidencës në pozitën e kundërshtarit politik dhe nxit tension me opozitën. Mesa duket, Edi Rama nuk di të veprojë ndryshe. Fillimi i mandatit të tij u shenjua nga hija e politikës së vjetër. Rilindasit duhet të presin akoma.

Turizmi është i pamundur jashtë planifikimit hapësinor

S

ikurse shumica e familjeve shqiptare, edhe familja ime tentoi të bënte pushime në Shqipëri. Një mik shumë i afërt i familjes na ofroi mundësinë të përdornim apartamentin e tij në Vlorë, dhe ne nxituam të përfitojmë nga bujaria e tij. Kështu, një të premte në mesditë u nisëm drejt Vlorës. Apartamenti ndodhej në dalje të qytetit, në zonën që njihet si “Shkolla e Marinës”. Ishte një qytet më vete atje. Nuk është se u surprizuam sepse kishim qenë dhe më parë. Në fakt, edhe po të mos kishim qenë, mund ta kishim imagjinuar. Sepse është i njohur modeli. Është i shpërndarë kudo nëpër Shqipëri. E gjen në Durrës, Rrashbull, Golem, Sarandë, Pogradec, Velipojë, Shëngjin. Dhe të më fali ndonjë qytet ‘de jure’ apo qytet ‘de fakto’ që e harrova ta përmend. Mungon infrastruktura inxhinierike dhe socialeshëndetësore-arsimore për t’i quajtur ‘qytet’ sipas fjalorit shqip-shqip, por punë e madhe. Ne, me mungesa të tilla kemi qytetet tradicionale qindravjeçare dhe vazhdojmë t’i quajmë qytete, pse të ndryshojmë përkufizim për këto krijesa të reja habitato-turistike? Do t’i ikim çështjes sesi i kaloi pushimet familja ime, duke lënë vend për imagjinatë. E rëndësishme është se ime shoqe nuk ka ankesa ndaj meje që projektova pushimet dhe se fëmijët e mi mendojnë se ishim me pushime. Po. Kështu mendojnë fëmijët e mi. Sepse kur fëmijët vijnë në jetë nuk dinë asgjë, botën nëpërmjet nesh e njohin. Ata dinë çarë ne u tregojmë. Nëse ne u themi se ‘mbreti lakuriq është me rroba’, të mos na

koment Gentian Kaprata

duket çudi që kur të dalin lakuriq të na thonë edhe se kjo është moda e fundit.

Nëse ky shkrim do të binte në dorë të ndonjë njeriu që nuk e njeh rastin e turizmit shqiptar, ai do të çuditej. Ç’thotë ky?! - do të thoshte. - Në të gjithë botën ka qytete me njësi strukturore urbane të përdorimeve mikse.

Në fakt, nuk mund të gjenden në botë qytete ku vetëm banohet. Të gjitha qytetet e botës përfshijnë ndërtesa ku punohet. Janë qytete qindra e mijëravjeçare që në historinë e tyre të gjatë si qytete kanë evoluar, përveç të tjerash, edhe në ndikim të raportit më të rëndësishëm për mbijetesën e një qyteti. Raportit punësim –banim.

Sepse një qytet nuk zgjerohet apo krijohet kot, por sepse tregu i lirë e ka imponuar me mekanizmat e tij. Duhet të kuptojmë se, në botën perëndimore qytetet konkurrojnë mes tyre. Janë në garë për biznese të reja, nëpërmjet të cilave krijohen vende pune. Janë këto vende pune që sjellin qytetarë të rinj në qytet, përtej shtesës natyrore të popullsisë (diferencës lindje-vdekje). Dhe janë këta qytetarë të rinj, që kanë kërkesa ndaj tregut të pasurive të patundshme, dhe për konsekuencë zgjerohet qyteti. Por pikënisja është pu-

nësimi. Ndërkohë, të shumta janë qytetet që synojnë turizmin për ekonomi të parë të tyre. Shumë qytete përfshijnë brenda njësive të tyre të banimit struktura hoteliere në shërbim të turistëve që vizitojnë qytetin për të njohur historinë e tij, për biznes, për të ndjekur aktivitete të mëdha kulturore apo sportive, për të dhënë apo shkëmbyer ‘know how’. Edhe qytetet shqiptare integrojnë zhvillime të tilla brenda vetes.

Por ne nuk po flasim për këtë turizëm që kërkon këto lloje projektimi. Ne po flasim për zona të reja turistike.

Në fakt, ne po flasim për nukle të reja zhvillimesh turistike. Sikurse është territori në jug të qytetit të Vlorës, nga ku ne origjinalizuam bisedën. Apo territore të tjera që kanë pësuar zhvillime të ngjashme dhe lokalizohen pranë qytetit të Sarandës, Pogradecit (Starova), Durrësit, Rrashbullit (Shkëmbi i Kavajës), Golemit, Velipojës e Shëngjinit. Na duhet të kujtojmë se, këto territore, para 1990-ës ishin në përdorime të tjera të tokës apo në konservim të gjendjes natyrore të tyre. Përfshihen në këta shembuj edhe raste të pyllëzimeve artificiale, ndër të cilat mund të përmendim Rashbullin e Golemin. Me ndonjë përjashtim me ndikim të papërfillshëm, në këto territore nuk kishte ndërtime. Bile edhe vitet e para të pas 1990-ës, ndërtimet ishin të përdorimit turistik. Hotele modeste, të cilat nuk e di nëse mund të quheshin të tilla, restorante apo kafene.

Me nivel shumë të ulët të zënies së territoreve dhe dëmtimeve të natyrës, këto zhvillime nuk ishin një parakusht

për të tërhequr turistë të huaj dhe për ta kthyer turizmin e tre S-ve në një degë të rëndësishme të ekonomisë, por sidoqoftë nuk e futën në koma të thellë. Sikurse është tani. Sidoqoftë, kjo situatë ‘purgatoreske’ nuk do të vazhdonte gjatë, sepse pas vitit 2003 këto zona do të tërhiqnin vëmendjen e biznesit të ndërtimit. Biznes ky që zinte vendin e parë në zhvillimin e vendit. Sillte punësim për qytetarët, të ardhura për buxhetet lokale apo kombëtare dhe mbi të gjitha zarfe të fryra për zyrtarët. Ia hoqëm turizmit për t’ia dhënë ndërtimit. Por ndërtimit të çfarë? Sepse ky biznes, kur arriti këto territore solli me vete edhe “ekspertizën” e vet planifikuese, projektuese, zhvilluese dhe ndërtuese. Në përfundim të dekadës së parë të këtij aksioni “zhvillimor”, i cili vazhdon akoma, kemi prodhuar në këto territore krijesa të panjohura në botën e zhvillimit të territorit. Kemi krijuar ‘habitate turistike’. Të cilat nuk janë qendra të banuara sepse u mungojnë infrastrukturat inxhinierike dhe socialkulturor-arsimor-shëndetësore për të qenë të tilla. Madje frekuentohen vetëm tre muaj të vitit dhe ca fundjava të tjera.

Por nuk janë as qendra turistike, sepse iu mungojnë jo vetëm infrastrukturat, por edhe strukturat për të qenë të tilla.

Kjo është situata. As banim dhe as turizëm. Dhe kjo situatë është e tillë sepse ekspertiza që vinte nga qyteti ishte e zhvillimit urban. Nuk po vlerësojmë nëse ishte një ekspertizë e mirë apo e keqe, si e tillë. Nuk është kjo tema. Po themi se, edhe sikur të ishte ekspertiza më e mirë e mundshme, prapë nuk mund t’i shër-

bente një zhvillimi turistik. Zhvillimet turistike kanë kërkesa dhe pyetje të tjera. Sepse zhvillimet turistike nuk kanë lidhjen më të vogël me kushtëzimet, normat dhe treguesit urbanë. Nuk kanë lidhjen më të vogël me konceptin e intensitetit të ndërtimit, apo të koeficientit të zënies së tokës nga ndërtimi, apo të densitetit të banimit, apo të sipërfaqes së gjelbër, sportive, shoqërore, administrative, tregtare për banor. Dhe e dini pse? Sepse atje nuk do të ketë banorë. Do të ketë pushues e turistë. Në fakt, këta tregues, norma apo kushtëzime nuk i përdorëm as kur zhvilluam qytetet ne shqiptarët. Por përdorëm distancën objekt-objekt apo, akoma më keq, distancën nga kufiri i pronës. Pallat tetëkatësh- largësia nga kufiri i pronës nëntë metra. Të qeshësh dhe të qash. Dhe këtë ekspertizë praktike ne e eksportuam edhe në zhvillimet turistiko-bregdetare.

Prandaj, ne mund ta gënjejmë veten sa të duam, por nuk kemi turizëm. Dhe do fillojmë të kemi ditën kur të investohemi në këtë sektor nëpërmjet planifikimeve turistike, si pjesë e një planifikimi të integruar të të gjitha fushave ekonomike, qendrave të banuara dhe territoreve në mbrojtje. Sepse edhe për këto zhvillime habitato-turistike ka mundësi dalja nga koma e thellë për t’u kthyer në turistike. Gjithmonë ka një zgjidhje nëse i bën pyetjen e duhur ekspertizës së duhur. Për më tepër, kemi akoma territore natyrore që paraqesin mundësi për zhvillime të ekonomisë turistike të niveleve konkurruese me botën.

12

bursat e talenteve

universitet

Këto bursa studimi të shpërndara në formën e çmimeve për tri vendet e para janë në vazhdën e rolit social që luan Universiteti Europian i Tiranës duke u dhënë të drejtë studimesh shtresave në nevojë me bursa sociale, fëmijëve të policëve të rënë në detyrë, komuniteteve rome e egjiptiane, studentëve të shkëlqyer, por edhe të rinjve të talentuar, si pjesëmarrësit në këtë konkurs, që UET planifikon ta kthejë në traditë të përvitshme.

UET konkurs për gjimnazistët, fituesit marrin bursa studimi Mbyllet sot konkursi i eseve më të mira dhe dizajnit grafik më të spikatur organizuar nga UET për gjimnazistët e në të gjithë vendin, nga shkollat publike dhe private. Më të mirët e përzgjedhur nga juria e akademikëve do të shpërblehen me bursa studimi

N

ë takimet e përvitshme me të rinjtë e shkollave të mesme në të gjithë qytetet e Shqipërisë dhe trojeve shqipfolëse, stafi akademik i Universitetit Europian të Tiranës krahas seancave të këshillimit të karrierës çeli edhe konkursin mbarëkombëtar për esenë më të mirë me temë “Si e dua universitetin tim” dhe atë të dizajnit grafik, ku çdo gjimnazist me talent në fushat e caktuara mund të dorëzonte me anë të një adrese elektronike ose në mjediset e universitetit punimin e tij, për të testuar aftësitë pse jo edhe për të fituar...

Konkursi pas muajsh seleksionimi dhe përzgjedhjeje nga një juri profesionale nga pedagogët Klementin Mile për esetë dhe Kled Kapexhiu për artin e dizajnit grafik ka mbërritur në fazën e tij finale, ku në një ceremoni të organizuar nga UET do të shpallen fituesit , ku tre vendet e para do të përfitojnë nga një bursë studimi për një vit akademik në UET, ndërsa vendet e para për të dy gjinitë e konkursit, atë të esesë dhe dizajnit grafik, do t’u akordohet edhe një çmim prej 1 mijë eurosh.

UET është një institucion i hapur dhe në politikën e tij gjithmonë ka synuar përfshirjen e të rinjve nëpërmjet konkurseve dhe aktiviteteve të tjera të

ndryshme. Ka qenë një proces që është planifikuar muaj më parë nga Universiteti Europian i Tiranës, duke qenë në vazhdën e projekteve për të përfshirë shoqërinë brenda UET. Përfshirja ka qenë e madhe, duke u shtrirë edhe te gjimnazistët në Kosovë e Mal të Zi, veçanërisht për zhanrin e eseve.

Gjimnazistët diktojnë si duhet të jetë universiteti i së ardhmes

Gjimnazistëve iu është kërkuar të përgatisin një ese, që të japë vizionin dhe dëshirat e tyre për universitetin.

Kriteret e vendosura që në krye të herës përfshinin standardet akademike të shkrimit. Vlerësimet paraprake nga juria kanë qenë pozitive. “Aplikantët kanë respektuar në pjesën më të madhe rregullat e komunikuara më parë për punimin dhe gjykimi në kompleksitet i punimeve të tyre nga komisioni ka qenë pozitiv”, - shprehet Klementin Mile, pedagog në Fakultetin e shkencave Sociale në UET. Punimet kanë pasur një tendencë për të përshkruar perfekten, me gjimnazistët që kanë përshkruar dëshirat e tyre në forma të ndryshme, por duke u bashkuar në një pikë: nevojën për një ambient universitar të cilin nuk e gjejnë lehtësisht. “Një ambient ku gjallëria dhe mundësitë janë të pafundme, ambient të cilin UET kërkon t’i tregojë se nuk është diçka e pamundur, por se mund ta prekin lehtësisht duke studiuar dhe prekur nga afër UET”- përfundon Mile.

Ashtu siç është shprehur më herët edhe presidenti i këtij universiteti, Adrian Civici, ky konkurs ka qenë edhe një nismë me qëllim jo vetëm identifikimin e gjimnazistit më të mirë, por dhe marrjen e kërkesave të këtij brezi të ri se çfarë universiteti dhe mjedisi duan sipas dinamikave të zhvillimit të shoqërisë.

Art vizual dhe bursa studimi

Konkursi pas muajsh seleksionimi dhe përzgjedhjeje nga një juri profesionale ka mbërritur në fazën e tij finale, ku në një ceremoni të organizuar nga UET do të shpallen fituesit, dhe tri vendet e para do të përfitojnë nga një bursë studimi për një vit akademik në UET, ndërsa vendet e para për të dyja gjinitë e konkursit, atë të esesë dhe dizajnit grafik, do t’u akordohet edhe një çmim prej 1 mijë eurosh.

Jo vetëm ese. UET i ka ftuar të rinjtë në periudhën mars-maj të merrnin pjesë edhe në konkursin e dizajnit grafik, ku ata më të talentuarit do të përfitonin më pas të drejtën e studimeve në degën e Dizajnit Grafik në Universitetin Europian të Tiranës. Fusha e punimeve ka qenë e gjerë, që nga pikturat, te fotografia, ilustrime, grafika, sigla, logo, punime web-i, faqe gazete, reviste, broshura, video, etj. Ajo që ka mbizotëruar në punimet e gjimnazistëve, vëren pedagogu Kled Kapexhiu i cili është edhe anëtar i jurisë që do të përzgjedhë fituesit, ka qenë piktura dhe vizatimi. Fituesve do t’u jepet e drejta të përpunojnë dhe kanalizojnë talentin e tyre në degën e Dizajnit grafik, si një degë mjaft e kërkuar sot nga tregu i punës, i cili përfshin një gamë të gjerë që nga industria e filmit, botimeve, dhe reklamës kanë nevojë

sot për një specialit dizajni. “Me këtë konkurs UET nxit dhe shpërblen talentet e reja duke i formuar për një karrierë në të ardhmen”- shton Kled Kapexhiu. Fituesit që do të dalin nga kjo gjini e që do të nisin vitin e ri akademik në UET përveç aktivitetit akademik në sallat e leksioneve, seminareve dhe orëve praktike do të përfshihen edhe në konkurse kombëtare e ndërkombëtare, në ekspozita dhe aktivitete të tjera të larmishme.

Këto bursa studimi të shpërndara në formën e çmimeve për tre vendet e para janë në vazhdën e rolit social që luan universitetit Europian të Tiranës duke u dhënë të drejtë studimesh shtresave në nevojë me bursa sociale, fëmijëve të policëve të rënë në detyre, komuniteteve rome e egjiptiane, studentëve të shkëlqyer, por edhe të rinjve të talentuar, si pjesëmarrësit në këtë konkurs, që UET planifikon ta kthejë në traditë të përvitshme.

kulture

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

19.09.2013

13

Pirateria që po vret librin në Shqipëri Çfarë bëjnë zyrat e shtetit, po institucionet e huaja në vendin tonë?!

Petrit YMERI Para disa ditësh, duke ndjekur një bisedë të publicistit Blendi Fevziu, më bëri përshtypje një detaj: Rai 3 i kishte kërkuar leje që në një emision të Fabio Volos (për ata që nuk e dinë: gazetar dhe shkrimtar mjaft i njohur) të përdornin një kronikë prej 40 sekondash nga “Opinion”. Vetëm 40 sekonda! Siç u shpreh edhe Fevziu, tek ne do ishte marrë e përdorur fare lirisht, pa pyetur fare, dhe këtë e dinë mirë të gjithë sesi merren kronikat dhe fotot, këngët e koncertet, por edhe dhjetëra filma apo ndeshje sportive që piratohen qetësisht në ekranet tona me pagesë apo pa pagesë. Por nuk është ky motivi i këtij shkrimi.

Dua të tërheq vëmendjen e lexuesit, e mundësisht të profesionistëve dhe aq më mirë të institucioneve për piraterinë e librit, që për fat të keq ka marrë forma e përmasa tronditëse në tregun e librit në shqip (jo vetëm në Shqipëri, por edhe në Kosovë e më tej). Në forma, në përmasa dhe në dukuri të ndryshme.

Po bëhen 20 vjet që Shqipëria ka aderuar në Konventën e Bernës, me të gjitha detyrimet që parashkruhen. Edhe Kushtetuta e Shqipërisë deklarohet shprehimisht për mbrojtjen e të drejtës së autorit. Por cila është gjendja reale e respektimit ose më mirë të themi: e mosrespektimit të së drejtës së autorit në sektorin libror? Është katastrofike! Madje është më keq se dhjetë vjet më parë. Në saje të punës së madhe që bënë institucionet e vendit tonë në fund të viteve ‘90 e në fillim të viteve 2000, u krijua një shtrat ligjor, u krijua një bindje, u krijua një klimë deri diku mbytëse ose sedre profesionale te shumica e botuesve. Pa dyshim, Shoqata e Botuesve Shqiptarë luajti një rol parësor në njohjen jo vetëm të legjislacionit europian e botëror të librit, por edhe të njohjes së përvojave më të mira europiane e më gjerë në respektim të të drejtave të autorit vendas e të huaj. Kontaktet e shumta me kolegë e institucione librore ndërkombëtare, pjesëmarrja në konferenca, seminare e veprimtari të tjera serioze ndërkombëtare ndihmuan në krijimin e forcimin e një profili profesional e ligjor. Si rrjedhim i punës këmbëngulëse që bënin botuesit shqiptarë në marrëdhënie me kolegët e tyre të huaj, me institucione e qendra librore, edhe në Shqipëri filloi të punohej me marrëveshje e kontrata profesionale, me autorët, me përkthyesit, me shtëpitë botuese apo agjencitë e huaja letrare. Por për fat të keq, gjatë viteve të fundit ndoshta edhe si pasojë e rritjes artificiale të subjekteve botuese (një pjesë e madhe e tyre shtypshkronja apo edhe subjekte të palicencuara) është rritur në mënyrë galopante numri i titujve, i veprave, i autorëve që piratohen.

Këta të ashtuquajtur botues, agresivë saqë nuk pyesin as për kontrata, as për copyright-e, as për marrëveshje, as për ligje e rregulla, as për cilësi përkthimi e botimi, hedhin në mënyrë të paskrupullt në treg libra pa fund, me qëllimin e vetëm fitimin pa kushte e rregulla, si në një tokë djerrë, ku mund të mbillet misër a tërshërë, dardha e gor-

rica. Natyrisht, pavëmendja totale e institucioneve, e zyrave të shtetit, ka favorizuar pa fund këtë sëmundje. Pa dyshim edhe neglizhenca dhe indiferentizmi i librarive, e bibliotekave ka favorizuar këtë sëmundje. Tashmë askush nga operatorët e librit nuk çuditet që ndofta gjysma e titujve që janë nëpër libraritë apo kioskat tona, janë libra piratë. Askush nuk habitet më se si autorë të njohur e të panjohur nga të gjitha gjuhët e kulturat e botës i propozohen lexuesit e librarive.

Askush nuk çuditet tashmë që këta libra madje edhe propagandohen në ekranet e televizioneve, që bëjnë gjoja rekomandime profesioniste.

Askush nuk çuditet më se si një gjoja botues, libër pas libri, autor pas autori bën rolin e cubit dhe nuk pyet për ligje e rregulla. Por këta cuba nuk janë një a dy, ata janë shumë. Janë shumë më shumë se botuesit profesionistë që jo papritur janë fare në minorancë. Në këtë kurth bien edhe rubrika reklamuese në televizione të njohura, ku do dëgjosh lloj-lloj emrash të këtyre ofiçinave botuese. Para pak muajsh u bë i njohur botimi pirat i veprës së shkrimtarit të shquar rus Sollzhenicin “Arkipelagu Gulag”, nga një shtëpi botuese në Tiranë. Çështja është jo që botuesi nuk e dinte se duhej marrë leje botimi, por ai këmbëngulte që mund të botohej pa leje. Ai guxoi ta botonte, ta promovonte, ta propagandonte e të sfidonte: ja ku jam unë, botuesi pa leje i Sollzhenicinit! Ç’është më e rënda, ai që u tërhoq ishte botuesi tjetër që po kontraktonte me shtëpinë botuese “Fayard”.

Tjetri që u tërhoq ishte përkthyesi që do e sillte Sollzhenicinin nga rusishtja në shqip, për t’ia lënë vendin versionit të dyshimtë nga anglishtja në shqip që vazhdon të shitet në libraritë tona! Dikush do të thotë: u ankua “Fayard”, por ç’ndodhi?

Asgjë nuk ndodhi. Ndoshta edhe shtëpitë e mëdha botuese tërhiqen si ndaj një gjëje që nuk ia vlen të merresh, sepse dashur pa dashur po marrim edhe damkën e deles së zezë, damkën e piratit. Ja ç’na thotë z. Neshat Tozaj më 2007: “... në një letër dërguar kryeministrit Berisha nga CISAC dhe BIEM, dy organizatat më të fuqishme ndërkombëtare për të drejtën e autorit, është shkruar: “Shqipëria është një njollë e zezë në hartën e të drejtës së autorit në Evropë”! Mjaft e rëndë kjo që po ndodh. Sepse tek ne nuk është më çudi që piratohen shkrimtarë të mëdhenj, si Alesandro Baricco, Milan Kundera, Sollzhenicin, Inalçik, Corbusier, Shandor Maraji, por edhe vendas si Vedat Kokona apo Shaban Demiraj e shumë të tjerë, të njohur shumë a pak. Pesë vepra të Milan Kunderës janë piratuar në gjuhën shqipe, por kaq ose më shumë të Alessandro Bariccos, e kështu me radhë. Çfarë sjell kjo? Sjell që shumë autorë, shtëpi botuese apo agjenci letrare t’u vënë vizë marrëdhënieve kontraktuale dhe profesionale me botuesit shqiptarë. U desh disa vjet që trashëgimtarët e Xhojsit ta rikonsideronin ndalimin që i kishin bërë botimit të Xhojsit në gjuhën shqipe.

Po kështu edhe me veprat e Kunderës. Disa botuesve shqiptarë iu janë dashur vite këmbënguljesh për të rifituar edhe një herë mundësinë për ta botuar Kunderën në gjuhën shqipe. Besoj se ju kujtohet të gjithëve këmbëngulja e ambasadës gjermane për të ndaluar veprën famëkeqe të kreut nazist që botohej dhe “krenohej” në vitrinat e Tiranës. Në mos gabohem, vetë ambasadorja gjermane, vuri afate dhe kushte me qëllimin

për ta ndaluar, por asgjë nuk ndodhi (madje, libri u shit nga dy “botues” të ndryshëm). Kryeneçësia trimërore, ta quajmë e botuesit ishte mbi çdo gjë tjetër. Po çfarë bëri prokuroria shqiptare, çfarë bëri Zyra shqiptare e të drejtave të autorit në këtë rast, me të drejtën ligjore për të ndërhyrë të dyja në bazë të ligjit? Nuk dimë çfarë bënë, por dimë që asgjë nuk ndodhi.

Një histori më vete, një pamje më vete për nga pranimi në heshtje i asaj që ndodh prej vitesh e vitesh, është çështja e librave universitarë. Grabiten, përdoren e përzihen, gatuhen sheshazi e pa asnjë skrupull moral, pa frikë e pa turp, vendosen emrat e pedagogëve vjedhacakë, që jo vetëm përvetësojnë librin, por edhe e zhbëjnë emrin e autorit. Apo të tjerë që përkthejnë keqasi apo verbtazi me shumë duar e këmbë (shpesh studentë në këmbim të favoreve) vepra të njohura e të panjohura, pa asnjë lloj lejeje apo kontrate. Kush i kontrollon këta libra, këta autorë, këta mësimdhënës të shkollave tona të larta? Kush i miraton, kush i vërteton falsitetin apo vërtetësinë e tyre? Sa raste ndalimi apo pezullimi, dënimi apo qortimi ka në departamente, dekanate apo rektorate për plagjiaturë? Asgjë nuk ndodh, të gjithë mbulojnë njëri-tjetrin. Këta libra që duan shumë vite pune e përvoje, mësuesit e shkollave tona të larta, por me nivel të ulët, i bëjnë si domatet e serave. “Do bëj tekstin tim, kam tekstin tim”, me profka të tilla kapardisen profesorkat e profesorucët, duke iu kundërvënë teksteve serioze që duhet t’u propozojnë realisht studentëve të tyre. Si është e mundur që lejohen ende në shkollat e larta tekste pa referenca profesionale dhe pa burime shkencore? Si është e mundur që pedagogët guxojnë të marrin jo vetëm tekste, por edhe qindra figura e ilustrime nga librat e arkitekturës, të ekonomisë e me radhë, i përkthejnë, i përshtatin duke përdorur emrat e tyre, i përziejnë duke shfrytëzuar informacionet dhe dijet e të tjerëve dhe të gjithë heshtin. Heshtin jo vetëm për faktin që këto tekste të vjedhura sillen keq në shqip, në nivel didaktik dhe shkencor. Por edhe për faktin që kjo është një pasuri e tjetërkujt. Është tronditëse që askush nuk i mbron të drejtat e këtyre autorëve të vjedhur. Dëgjojmë që shoqatat e mbrojtjes së të drejtave të autorit interesohen edhe për muzikën që transmetohen në lokale dhe hotele, por këta dhjetëra autorë nga ShBA dhe vendet europiane që piratohen kush duhet t’i mbrojë? Padyshim dallojmë një projekt serioz që ka nisur prej disa vitesh UET me një numër të madh titujsh të përkthyer nga fusha të ndryshme, përvojë që do ishte mirë të organizohej, qoftë edhe me qëllim të administrimit të potencialeve intelektuale dhe ulje të shpenzimeve.

Dhe veç kësaj, si do të punojnë botuesit profesionistë, nëse librat e tyre, me kosto më të lartë, afërmendsh, shërbejnë vetëm si lëndë e parë për pedagogun, që gjendet në një terren të mrekullueshëm: “Oh, natyrisht, këto janë çështje që trajtoj edhe unë në librin tim” (pas pak muajsh)! Ose “janë libra shumë të gjerë këta, nuk janë për studentët tanë të ...” (Megjithëse janë për studentë në universitete analoge, të huaja). Nuk po flas pastaj për faktin që titujt shkencorë merren pikërisht me këta lloj librash, ky është një aspekt i rëndësishëm, por objekt i institucioneve përkatëse. Shumë shpesh, nga “institucione botimi”

të tilla, sidomos shtypshkronja që botojnë vetëm përkundrejt pagesës dhe pa e shpërndarë librin, dalin vepra që vetëm marrin ISBN, por kur ti i kërkon, për arsye të ndryshme, nuk i gjen, sepse janë shtypur vetëm në 10-20 kopje, aq sa janë anëtarët e jurive dhe ca pak kopje për të dhuruar.

A është normale që pothuajse çdo fakultet ka të atashuar jo fort larg tij (në mos ngjitur) dyqanet e fotokopjimit, ku në mes të ditës punon industria vjedhacake e shumëfishimit të librave universitarë? A është normale pranimi në heshtje (jo rrallë vetë pedagogët i dërgojnë aty) i teksteve të fotokopjuara në mënyrë integrale, nga dyqanet ku janë të afishuara listat analitike me librat që u ofrohen studentëve? Madje shpesh ato bëhen arkiva të vërtetë titujsh të skanuar (jo vetëm të fotokopjuar), ku librin e merr aty për aty!! A është normale që rektoratet apo dekanatet nuk thonë asnjë fjalë për këtë dukuri? Pse nuk ndodh kjo gjë me tekstet e vetë pedagogëve efektivë, por vetëm me librat që “nuk kanë zot”?! Si mund të pranohet kjo gjë kaq qetësisht nga gjithë sistemi ynë universitar? Bëjnë sikur nuk e dinë, apo nuk ka rëndësi deri sa nuk preket xhepi i tyre? Sigurisht që detyrimi është në radhë të parë i organeve financiare që duhet ta kontrollojnë e ndalojnë rreptësisht këtë vjedhje në mes të ditës, të penalizojnë të gjithë këtë veprimtari antiligjore e abuzive. Nga biseda me kolegë të huaj, del që ekziston ky problem edhe në vende të zhvilluara, por këto gjëra nuk bëhen në dritë të diellit, këto shtypshkronja apo kopisteri kanë herë pas here kontrolle të rrepta tatimore e ligjore me këtë synim.

Nuk mund të le pa përmendur që këta libra të piratuar, këto plagjiatura masive dëmtojnë edhe rregullat më minimale të tregut të lirë. Dëmtojnë edhe veprimtarinë serioze e ligjore të profesionistëve të sektorit. Kjo betejë deri tani është fituar nga piratët e hajdutët. Është mjaft e vështirë në kushtet tona të bësh një veprimtari botuese në mënyrë të rregullt, me kontrata, me pagesa, me cilësi përkthimi e botimi dhe krejtësisht tjetër gjë veprimtari pirate shtypshkrimi e kopjimi. Janë shumë, për fat të keq, këta botues apo shtypshkronja, apo distributorë “sypatrembur” e menaxherë të shkathët që janë strumbullarët e shumë piraterive, të shumë hajdutllëqeve të tjera që nuk duan t’ia dinë as për ligjin, as për rregullat. Dilema e madhe që po sillet në atmosferën e botimeve shqiptare tashmë është: të jesh profesionist e i ndershëm, apo të jesh hajdut e i kamur?!

Të gjithë e dimë që bota që na rrethon, pra bota fare pranë nesh, ecën me rregulla. Nëse duam të jemi pjesë e kësaj bote moderne, e teknologjisë, e librit, etj. duhet të respektojmë rregullat, të paguajmë për atë që kërkojmë të përdorim. Kjo duhet të vlejë për të gjithë përdoruesit. Sepse shpeshherë edhe ata që flasin shumë, duket se flasin për të tjerët, jo për veten. Të gjithë duhet të respektojmë ligjet e rregullat e asaj bote ku duam të jemi pjesë me të drejta e detyrime të barabarta. Mendoj se të gjithë bashkë duhet të krijojmë një rreth mbytës për këto veprimtari përvetësuese të punës së tjetrit, që nga sistemi botues, te shkollat e deri tek organet tatimore.

Kjo gjë ndodh në vendet e qytetëruara, kjo ndodh në Europë, ku nuk mund të hyjmë vjedhurazi e me pirateri intelektuale! * Kryetar i Shoqatës së Botuesve Shqiptarë

14

zbavitje

lojra të ndrsyhme

Fjalëkryqi klasik 1

2

3

Kroaci, “supershoferi” i autobusit 4

5

12 16

17

6 13

18

7

14

22

29

23

31

33

34

37

38

Fjalëkryqi klasik është një nga lojërat enigmatike më të përhapura në botë. Fjalëkryqet e para filluan të botoheshin që në shekullin e XVIII dhe vazhdon të jetë e preferuar edhe në ditët e sotme.

36 40

43 47

27

32

35 39

11

24

26

30

10

20

25 28

9

15

19

21

8

41 44

45

42 Koha e fillimit ____:____

46

Koha e mbarimit ____:____

48

49

Horizontalisht:

Vertikalisht:

1. Prirje, ose aftësi natyrore që ka një njeri. 6. Janë anësore ato të ilaçeve. 12. Ai që nerret me studimin e peshqve. 15. Bimë barishtore me zhardhokë. 16. Është shpend uji. 19. Bimë që përdoret zakonisht për sallatë. 21. Njeri me të meta mendore. 22. Në një vend të pacaktuar, në një vend që nuk e dimë ku bie. 24. Fill për të qepur. 25. Copë letre, e shkruar zakonisht shpejt e shpejt, që i dërgohet dikujt. 26. Kat përdhes për të mbajtur bagëtinë. 28. Rrjedhë uji që bie me rrëmbim nga një lartësi e madhe. 31. Ndërmarrje Industriale. 32. Janë në fillim të numërimit. 33. Një shtet i madh. 34. Ent Tregtar. 35. Pozicion luftimi, istikam. 37. Frut tropikal. 40. Përemër vetor. 41. Shënohet në një ndeshje futbolli. 43. Gjitar mishngrënës. 44. Qëndrimi që merr dikush kur luan një valle, kur kërcen në një balet etj. 47. Bimë, kokrrat e së cilës përdoren për ushqim. 47. Një bimë me përmbajtje niseshteje.

48. Peshq të vegjël.49. Zotëron.

1. Fjalët që shoqërojnë një karikaturë, a fotografi. 2. Dovana i stadiumit të Durrësit. 3. Kujdes e pjekuri në sjelljen me të tjerët. 4. Institut Tregtar. 5. Ravel, kompozitor i muzikës botërore. 6. Bota e ngushtë e dëshirave dhe e interesave vetjake të një njeriu, të cilën ai kërkon ta vërë mbi çdo gjë tjetë. 7. Lëvizja e rrmave të ajrit. 8. Kruja në makina.

9. Jo çift. 10. Ent Privat. 11. Lokal nën tokë. 13. Tufë ujqish, zakonisht të uritur e të egërsuar. 14. Mjek për sytë. 17. Ambadasa Daneze. 18. Sjellje a veprim me kujdes e me takt të veçantë. 20. Kafshë e madhe gjitare.

22. Grup dysh këngëtarësh. 23. Kryeqyteti i Nikaraguas. 24. Targa e makinave të Pukës. 25. Shenjë pikësimi. 27. Shaka, ose... 29. Grup njerëzish në krye të shtetit, që e ka marrë pushtetin me dhunë. 30. Verë franceze. 36. Sëmundje e zorrëve. 38. Rivënie anësore në futboll. 39.

Djalë shumë i shëndoshë. 42. Litar i bërë rreth. 45. Institut Ndërkombëtar. 46. Garnizon Kinez.

Sudoku | nivel mesatar 5

3 9 7 2 3 1 8 4

3

9 1 8

6 6

Plotësoni vendet bosh në mënyrë që çdo rresht e kolonë të ketë numrat nga 1-9.

4

8 4

6 5 9 7 8 1

Koha e fillimit _____:____ Koha e mbarimit ____:____

Numërkryq

Një shofer autobusi në Kroaci do të largohet nga puna pasi është kapur duke përdorur dy telefona celularë në të njëjtën kohë, kur autobusi po udhëtonte me një shpejtësi prej 128 km/h. Raportohet se ai i ka thënë pasagjerëve “të shohin punën e tyre” kur këta janë ankuar për rrezikshmërinë e veprimeve të tij. Një nga pasagjerët, Zlatko Kralj, ka thënë: “Nuk më besohej se çfarë po bënte.

Po shkruante mesazhe në dy celularë njëkohësisht dhe në timon kishte vënë vetëm bërrylat. I thamë që po vepronte si i çmendur, por na u përgjigj se sa t’i dërgonte ato mesazhe, do përqendrohej tek rruga.” Pronari i kompanisë së autobusëve “Promet Makarska”, tha për gazetën ‘Slobodna Dalmacija” se shoferi do të hiqet nga puna. Mate Jujnovic u shpreh: “Nuk ka asnjë justifikim, po i përgatisim dokumentat dhe asgjë nuk e shpëton dot.”

Horoskopi i ditës DASHI (20/III-20/IV)

DEMI (21/IV-20/V)

Do kaloni një dite te vështirë sot ne jetën tuaj ne çift dhe nuk do jeni aspak ne humor.

Mundohuni te mos mbani asgjë përbrenda dhe t’ia thoni partnerit çdo gjë qe mendoni.

Beqaret nuk do fillojnë menjëherë një histori dashurie, por sot dhe hidhen hapat e para drejt saj. Ne planin financiar nuk do keni as problemin me te vogël. Përkundrazi do bëni edhe disa investime.

Dite e mbushur me momente te lumtura kjo për te dashuruarit. Partneri do iu përgatisë edhe surpriza te shumta te cilat do iu bëjnë te ndiheni si ne ëndërr. Beqaret nuk duhet te bëjnë asgjë me ngulm, por t’ia lënë çdo gjë kohës. Do jete me mire edhe për ta. Situata financiare do jene përgjithësisht e qëndrueshme. Sakrificat qe keni bere kohet e fundit do fillojnë te japin frytet e veta.

BINJAKET (21/V-20/VI)

GAFORRE (21/VI-22/VII)

Do jeni shume te sinqerte me personin qe keni ne krah sot dhe do e zgjidhni se bashku çdo mosmarrëveshje qe do iu dale. Nuk do i mbani as mëri njeri-tjetrit. Planetët do jene te favorshëm edhe për ata qe janë vetëm. Takimet do jene te shumta dhe do iu ngelet atyre te bëjnë zgjedhjen e duhur.

Ne planin financiar do ketë te papritura jo fort te këndshme. Kujdes!

Ne përgjithësi marrëdhënia ne çift do jete e mire gjate kësaj dite. Nuk do i vini re disa te meta te vogla te partnerit dhe do shihni me optimizëm drejt se ardhmes. Nëse jeni beqare, me shume gjase do takoni personin qe keni ëndërruar prej kohesh. Jeta juaj do marre një tjetër kuptim. Edhe sektori i financave do jete i privilegjuar. Për disa do ketë përmirësime te mëdha.

LUANI (23/VII-22/VIII)

Jeta juaj ne çift do ndikohet pozitivisht nga planetët gjate kësaj dite. Nuk do mbani mëri te kota me partnerit, por te dy se bashku do filloni te bëni plane për një te ardhme se bashku. Beqaret nuk duhet te nxitohen sapo te kenë një takim, por duhet te marrin kohen e duhur për te reflektuar. Financat mund te kenë probleme serioze nëse nuk tregoheni te kujdesshëm me shpenzimet.

PESHORJA (23/IX-22/X)

Te dashuruarit nuk do kenë një nga ditët me te mora. Te përqendruar tërësisht pas punës ata do e lënë paksa pas dore personin qe kane ne krah. Sharmi i beqareve do i hipnotizoje qe te gjithë sot. Do keni mundësi te zgjidhni cilin person te doni për te filluar një lidhje me te. Financat do jene te paqëndrueshme sepse do kryeni shpenzime te mëdha për objekte luksi.

Gjeni figurën duke bashkuar pikat

SHIGJETARI (22/XI-21/XII)

Plotësoni tabelën me numrat e dhënë!

Numra me 3 shifra:

164, 263, 530, 592, 632, 659, 698, 952.

Numra me 4 shifra:

1012, 1030, 1547, 1771, 5645, 6215, 8046, 8574.

Numra me 5 shifra:

Ngjyrosni pjesën me pikë dhe zbuloni figurën

00560, 05992, 11147, 14788, 20156, 24444, 45756, 48411, 55556, 56999,

65041, 65210, 65511, 78014, 81858, 84381.

Numra me 6 shifra:

044531, 152248, 154447, 170512, 256325, 414722, 452957, 478965, 517225, 563251, 620154, 651412, 731257, 854152, 888741, 918623.

Kjo e sotmja do jete dite vendimtare për te dashuruarit. Gjithçka do marre një drejtim tjetër edhe me te bukur. Nuk do keni me nevoje te fshiheni, por do e jetoni jetën tuaj ashtu si e dëshironi. Edhe për beqaret perspektivat janë goxha te mira. Përfitoni nga te gjitha mundësitë qe do iu jepen për takime. Te ardhurat do kenë përmirësime te ndjeshme. Me ne fund!

Gjeni 10 ndryshimet

UJORI (20/I-19/II) Nëse nuk i jepni rëndësinë e duhur jetës suaj ne çift sot do keni probleme ne vijim.

Mos e lini pas dore partnerin tashme qe ai ka me shume nevoje për ju. Beqaret duhet te pranojnë ftesat, por jo te nisin menjëherë lidhje serioze. Njihuni njëherë me ata persona. Ndikimi i yjeve ne planin financiar do jete mjaft i favorshëm.

VIRGJERESHA (23/VIII-22/IX)

Dite e kënaqshme dhe aspak problematike kjo e sotmja për te dashuruarit. Do ndiheni mire ne krahët e atij qe dashuroni dhe nuk do dashuroni qe dita te ketë një fund. Beqaret do kenë njohje te reja, por ata persona nuk do iu përshtatet aq shume sa për te krijuar një lidhje. Ne planin financiar do kryeni transaksione afatgjata dhe do e përmirësoni jashtë mase situatën.

AKREPI (22/X-21/XII)

Dite e mrekullueshme dhe e mbushur me emocione te forta kjo e sotmja për te dashuruarit.Shfrytëzojeniderinefundsepse rralle përsëriten momente te tilla. Beqaret do kenë disa takime interesante, por nuk do jene shume te vendosur për zgjedhjen qe duhettebëjnë.Neplaninfinanciarnukdoketë përmirësime te mëdha, por situata nuk do jete as shume e keqe.

BRICJAPI (22/XII-20/I) Dite plot re kjo e sotmja për te dashuruarit. Situata mund t’iu dale jashtë kontrollit dhe nuk do dini çfarë te bëni. Mos flisni me asnjë tjetër për këtë situate perverse me personin qe keni ne krah. Ne këtë kohe qe jetojmë nuk mund t’iu besohet shume personave. Beqaret do ndihen mire edhe ashtu si janë. Për financat do kujdeseni me tepër.

PESHQIT (20/II-19/III) Do tregoheni me te dashur dhe me tolerante me atë qe keni ne krah gjate kësaj dite dhe marrëdhënia mes jush do filloje te përmirësohet ndjeshëm. Beqaret duhet te reflektojnë me kujdes para se te hedhin çdo lloj hapi. Nuk duhet te filloni një lidhje qe me pas te vuani. Ne planin financiar priten disa vështirësi.

blog

1001

ditë që formësuan botën

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

19 shtator

19.09.2013

15

Nëse e mendon se aventura është e rrezikshme, provo rutinën, është vdekjeprurëse..!!

1796

- Paulo Coelho

Fjala e lamtumirës George Washington u bind, edhe pse mes ngurrimesh, të garonte për një mandat të dytë si president i Amerikës në vitin 1793.

Por ai refuzoi një mandat të tretë duke vendosur kështu një precedent që do të vazhdonte deri te Franklin D. Roosevelt në vitin 1940. Atij i vinte ndoht nga politika partizane dhe dhëmbët e vënë ishin gjithashtu një siklet.

Në vitin 1796 presidenti shkroi një letër të fundit për kombin. Ai i bëri thirrje të gjithëve të punonin së bashku për të

mirën e përbashkët. Ai i urrente fraksionet, vetë-promovimin, dhe politikat partiake dhe letra e tij vajtonte “efektet e këqija të shpirtit të partisë: dhe paralajmëronte amerikanët “për një minoriteti të vogël, por mjeshtëror politikanësh sipërmarrës” që vendosnin ambiciet e tyre përmbi interesat amerikane. Ai denonconte “kurthet hileqare të ndikimeve të huaja” dhe politikanët që donin të përfshiheshin në luftërat europiane. Ai e shihte Europën si ‘një shfaqje tjetër”.

Siguria, përparimi dhe lumturia e amerikanëve, besonte ai, varej nga ndjekja e interesave amerikane dhe të ndenjurit larg ‘aleancave të përhershme”. Washington-i besonte gjithashtu në një presidencë të fortë. “Vetë ideja e pushtetit dhe të drejtës së popullit për të ngritur Qeverinë presupozon detyrën e çdo individi për t’iu bindur qeverisë”. Është një nga ironitë e historisë që në Tokën e të lirëve, presidentët amerikanë ushtrojnë më shumë pushtet se monarkët kushtetues.

Blitz

Flickr

41.5

Vjeç ishte mediani i moshës së BE-27 në 1 janar 2012; dmth gjysma e popullsisë ishte më e vjetër se 45.1, ndërsa gjysma tjetër më e re.

35.7

Vjeç ishte kjo moshë në vitin 1992.

47.6

Vjeç projektohet të jetë ajo në vitin 2060.

Titulli: amerika është ilaçi Foto: Tirana is tiraning . . .

Në Facebook Kreshnik Collaku

Meta, për foton e presidentit kundra vendimit të qeverisë, për herë të dytë në një javë i tërheq veshin Ramës....

Integrimi dhe sfida të tjera të qeverisë së re shqiptare Eni Vasili

Eglantina Nikollaj

Te paneli i Fevziut flasin për Shëngjinin të ftuar që paskan qenë një herë në jetë aty, ose që paskan vite pa shkuar!

Marsel Lela

I dashur mik, mos i humb shpresat. Sapo të marrësh kartën e anëtarësimit në LSI, do arrish ta kuptosh më në fund se sa e padobishme është diploma jote e Harvardit.

Erl Hereni

Për të “ndëshkuar” shoferin, ia lëshon me breshëri Autobusit të linjës... Ky nuk është thjesht krim! Ky është Terrorizëm!

gazetamapo@gmail.com cel: 068 20 55 477

“Nuk do të humbim më trenin që do të na çojë drejt Bashkimit Europian” - ky është premtimi që bëri kryeministri i ri i Shqipërisë, Edi Rama, në vigjilje të dekretimit nga Presidenti i Republikës. Dekretimi shënon kalimin e pushtetit nga ish-kryeministri i djathtë Sali Berisha, te koalicioni i majtë i drejtuar nga Edi Rama. Qeveria e re e koalicionit “Aleanca për Shqipërinë Europiane” ka deklaruar si prioritet absolut integrimin në BE. Kërkesa e 2009-ës nga Shqipëria u refuzua në 2010 sepse disa kritere, mes të cilave stabiliteti i institucioneve, nuk u përmbushën. Në 2012-ën Komisioni Europian i rekomandoi Këshillit të Europës t’i japë Shqipërisë statusin e vendit kandidat në momentin që reformat do të ishin realizuar. Ambasadori i SHBA-së, Aleksandër Arvizu u shpreh optimist: “Presim me kënaqësi zhvillimin e debateve konstruktive që do të zhvillohen për axhendën europiane të vendit”.

“Edi Rama, Kameloti i ri”- kështu e quajti e përjavshmja britanike “The Economist” kryeministrin e ri të vendit të shqiponjave. Shqiptarët ishin gati për një ndryshim të epokës Berisha, një figure të bujshme që ka qenë në krye të politikës shqiptare në dy dhjetëvjeçarët e fundit. Edhe pse është një nga pak vendet e Europës që nuk ka kaluar në recesion në vitet e fundit, kriminal-

iteti dhe korrupsioni kanë kontribuar në ngadalësimin e integrimit europian të vendit: pas tri vitesh tentativash të dështuara, këtë dhjetor ndoshta mund të marrë statusin kandidat - shkruan “The Economist”.

E përditshmja shqiptare “Panorama”, gazeta më e madhe në vend, pasqyroi deklaratën e ambasadorit të Bashkimit Europian, Ettore Sequi, dhënë menjëherë pas konstituimit të parlamentit të ri: “Mendoj se është një ditë e rëndësishme. Sot është një ditë historike, pasi ky parlament nis me prioritete të pastra integrimin në BE, të cilin shpresoj se do e marrë së shpejti”.

Sipas Erion Veliajt, ministër i Mirëqenies dhe Rinisë, ishthemelues i një organizate rinore antikorrupsion, vizita e parë si kryeministër e Edi Ramës në Bruksel tregon prioritetet e qeverisë.

Për të bërë të mundur marrjen e statusit kandidat do të përqendrohemi menjëherë tek administrata publike, korrupsioni, rendi publik dhe drejtësia. Kundër korrupsionit dhe nepotizmit do t’ia besojmë doganat dhe administrimin fiskal shoqërisë britanike ‘Crown Agents’, ndërkohë që po lançojmë një operacion kundër ndërtimeve pa leje sidomos në bregdetin shqiptar. Një nga qëllimet tona është edhe tërheqja e biznesit italian nëpërmjet ofrimit të lehtësirave fiskale dhe tregtare. *Botuar fillimisht në revistën italiane Panorama.

Themelues: Henri Çili. Kryeredaktor: Arion Sulo. Zv/kryeredaktor: Alfred Lela, Aleksandra Bogdani. Politika: Nevila Përndoj, Fejzi Braushi.

Kronika: Leonard Bakillari, Dashamir Biçaku. Speciale: Vladimir Karaj. Ekonomia: Blerina Hoxha. . Kultura: Aida Tuci. Suplement: Arta Çano.

Karikatura: Bujar Kapexhiu. Faqosja: Florenc Elezi. Ilir DRIZARI, Kujtim Bisha. Korrektore: Lila Plasari, Brunilda Meno.

Adresa: Bulevardi Gjergj Fishta pranë UET

Marketing / Drejtore: Fiziana Bora Cel: 068 20 55 437 E-mail: fiziana_bora@yahoo.com Menaxhim / Dhimitraq Hido Cel: 068 20 55 440

CMYK

16 19.09.2013

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

NJOFTIM / REKLAMA

Fituesi i radhës mund të jesh TI… Bëj një rimbushje prej të paktën 700 Lekë dhe bëhu pjesë e shorteut për një super Porsche Carrera 911.

Për më shumë informacion, vizito www.eaglemobile.al ose telefono Kujdesin për Klientin në 123.