gazeta Mapo

Faqe 2

Afër / larg

Shenja e një reforme alla Saakashvili, a do ta “shkarkojë” Rama policinë?!

Vladimri Karaj

Themelues Henri Çili - Kryeredaktor Arion Sulo - E martë, 24 shtator 2013. Numër 1020. Viti IV botimit. Çmimi 30 lekë. 1.5 euro. www.mapo.al e-mail: gazetamapo@gmail.com. Adresa: BLV "Gjergj Fishta"

në brendësi

financat

Tiranë Eksploziv fuoristradës së ndërtuesit Makina e një biznesmeni shpërtheu dje në mbrëmje në hyrje të Liqenit Artificial në Tiranë. Dëmtohen edhe dy vetura të tjera FAQE 4

Telenovela e fotove

Rama: Mobilie origjinale po kalben, PD: 7 pyetje për donatorët e kryeministrisë Rama publikon pamje të disa mobilieve të viteve 1940, që ishin punuar për kryeministrinë e asaj kohe. Bylykbashi: Nëse është dhurim, a ka një propozim për dhurim? Nga kush është bërë, ku dhe kur është protokolluar? FAQE 6

Kaos në buxhet, Pesë ministritë e reja pa paga Pesë ministritë e reja rrezikojnë seriozisht funksionimin për mungesë fondesh. Në buxhetin e vitit 2013 nuk janë të parashikuara fondet për këto dikastere dhe gjetja e tyre përbën emergjencë. Janar-korrik, planit buxhetor i mungojnë 110 mln euro. Faqe 3

Arrestimi për gjobëvënien 300 mln lekë, vëllai i emigrantit sërish nën terror Arvizu apel prokurorëve: Hetoni gjykatësit e korruptuar

FAQE 4

op-ed / 11,15

Pas arrestimit të Aleks Lalës, vëllai i të rrëmbyerit nga Fieri merr telefonata kërcënuese për paratë dhe policinë. Një “fiasko” në trafikun e drogës dhe para false për “mallin” në vend të

NgërÇ

NGA bujar kapexhiu

Në vend të kompjuterit, një pasqyrë për deputetët

blog Gilman Bakalli

parave të vërteta, është shkaku i rrëmbimit të emigrantit fierak në Angli.

Vlera e mallit dyshohet se është e barabartë me shumën e parave të kërkuara nga rrëmbyesit

Furtunë në Policinë Rrugore të Tiranës, shkarkohen 88 efektivë

Njerëzit janë, me shumë gjasa, të vetmet kafshë që mund ta vëzhgojnë...

Inspektimi dhe SHKB gjejnë me shkelje 88 efektivë, nga të cilët 11 oficerë dhe 77 policë. Pesë prej tyre përfundojnë në prokurori me dosje penale

Një vit i ri (shkollor) dhe sfidat e vjetra

“Furtunë” shkarkimesh në Policinë e Shtetit, dje nga Komisariati i Policisë Rrugore, në Drejtorinë e Policisë së Ti-

Fillimi i vitit të ri shkollor e rikthen edhe një herë vëmendjen blog drejt shkollës.

Valbona Nathanaili Mediat e bënë...

Një ditë pas arrestimit të Aleks Lalës nga Prokuroria e Krimeve të Rënda dhe Policia e Shtetit, personat e dyshuar si të përfshirë në rrëmbimin, mbajtjen peng dhe keqtrajtimin e emigrantit fierak në Londër, kanë kërcënuar sërish vëllain e tij në një fshat afër qytetit të Fierit, në zonën jugore të tij, duke e telefonuar dhe duke e kërcënuar... Faqe 4

ranës, ndërsa ministri i Brendshëm iu komunikoi drejtuesve të Policisë së Shtetit dhe efektivëve të komisariatit pezullimin e 88 efektivëve të Policisë Rrugore të Tiranës. Në këtë mënyrë janë larguar më tepër se 80 për qind e efektivëve të Komisariatit të Policisë Rrugore në Tiranë, duke sjellë thuajse shkrirjen e kësaj strukture. Këto shkarkime vijnë menjëherë pas urdhrit të ministrit të... Faqe 5

intervista

Përrallë nga e kaluara

Lordi Gidens- shqiptarëve: Po jetojmë në laboratorin e ndryshimit

FAQE 8

12 universitet

Festivali i “Marubit”, kundër dhunës në familje nëpërmjet artit 43 dokumentarë e filma me metrazh të plotë e të shkurtër, rreth 18 autorë ndërkombëtarë dhe një cikël forumesh me tema sociale.

Siparin e hapi filmi “Salma”, i regjisores së njohur Kim Longinotto.

Në “Shqip me Rudina Xhungën”, sociologu i famshëm anglez Giddens

koment / 11

Faqe 16

Alfred Lela

Pse Rama ka të drejtë për importin e plehrave Vendimi i tretë i qeverisë Rama në ditën e parë të punës, ka qenë edhe më pak i debatuari. Dy të parët, heqja e fotos së presidentit Nishani dhe zëvendësimi i saj me portretin e themeluesit të shtetit modern shqiptar, Ismail Qemal Vlorës, por edhe Kodi i Etikës i cili rregullon raportet e ministrave me detyrën dhe me mediat, ende sot vazhdojnë të kenë epiqendrën e vëmendjes, të paktën të qarqeve mediatike dhe forumeve të debatit. Vendimi i tretë, që është në fakt edhe më i rëndësishmi ka marrë më pak fjali, më pak bojë, më pak letër dhe rrjedhimisht më pak vëmendje. Me pak cinizëm, psetë e këtij ‘mbulimi me heshtje’ të vendimit aq shumë të rëndësishëm të ndalimit të importit të plehrave, ka të bëjë ndoshta...

2

afër/larg

1

kronika / Vazhdon gjobëvënia,

rrëmbyesit kërcënojnë vëllain e emigrantit

Faqe 5

takimi në SHBA

Rama me Bler: Strukturë e posaçme për prioritetet

Faqe 6

politika / Rama: Mobiliet

origjinale po kalben, PD i bën 7 pyetje për donatorët Faqe 7

Në artikullin e saj për qeverinë e re, “Foreign Policy” fliste pikërisht për mundësitë e një reforme të tipit të Saakashvilit, të ngjashme në mjaft shërbime në vend, dhe duket se kjo do të nisë me Policinë e Shtetit

Në fakt, situata e krimit në vend konsiderohet si më e rënda që prej mesit të viteve 2000, me një numër vrasjesh në rritje nga viti në vit. Po ashtu situatë e rëndë është konsideruar ajo e aksidenteve dhe krimeve kundër pronës, ndërsa ish-opozita dhe tashmë shumica akuzonte drejtuesit e lartë të Policisë së Shtetit dhe ish-funksionarët e lartë të Ministrisë së Brendshme për tolerimin e krimit dhe degradimin e rendit në vend.

Shenja e një reforme alla Saakashvili, a do ta “shkarkojë” Rama policinë?!

Vladimir Karaj

L

ëvizja e djeshme në Policinë Rrugore të Tiranës, që çoi në pezullim të 88 efektivëve, duket se është hapi i parë i një reforme radikale që po i rri mbi kokë Policisë së Shtetit. Zëra pranë qeverisë së re flasin për një reformë të tipit gjeorgjian në polici dhe një ristrukturim të të gjitha forcave të rendit, për t’i bërë ato më efektive dhe më pak të korruptuara. Në fakt, situata e krimit në vend konsiderohet si më e rënda që prej mesit të viteve 2000, me një numër vrasjesh në rritje nga viti në vit. Po ashtu, situatë e rëndë është konsideruar ajo e aksidenteve dhe krimeve kundër pronës, ndërsa ish-opozita dhe tashmë shumica akuzonte drejtuesit e lartë të Policisë së Shtetit dhe ish-funksionarët e lartë të Ministrisë së Brendshme për tolerimin e krimit dhe degradimin e rendit në vend. Ngjarjet e shumta të rënda dhe një listë krimesh të pazbardhura dhe pa autorë, të ndodhura në vitet e fundit, shërbyen po ashtu në krijimin e një ndjenje pasigurie në vend dhe ulën besimin te forcat e rendit. Kjo ndoshta ishte edhe arsyeja pse një ndër pikat më të forta në fushatën e socialistëve ishte rikthimi i rendit, lufta kundër krimit dhe vendosja në vend e dinjitetit të punonjësit të policisë, i cili deri tani edhe pse jo në rangun e gjyqtarëve, mjekëve, prokurorëve apo politikanëve, shihet si një nga institucionet e korruptuara në vend sipas Transparency International. Punonjësi i policisë që merr ryshfet, në fakt, nuk është një diçka e rrallë për shqiptarët.

Pezullimi i djeshëm i thuajse gjithë Komisariatit të Policisë Rrugore të Tiranës është një e dhënë e re se reforma që po i rri mbi kokë policisë dhe që mund të çojë në një ndryshim radikal të saj mund të jetë e kopjuar nga ish-presidenti i Gjeorg jisë, Mikheil Saakashvili. Ky i fundit në vitin

2004 shkurtoi me 80 për qind numrin e efektivëve të policisë gjeorgjiane. Nga 15 mijë punonjës që kjo kishte, numri u çua në 2300.

Zvogëlimi i forcës ndryshoi në mënyrë radikale situatën e policisë në vend. Pati një përmirësim të ndjeshëm të mjeteve të punës për policinë dhe gjithashtu një rritje të rrogës në një nivel që e bënte ryshfetin e vogël të papërfillshëm dhe sigurisht ligje të ashpra.

Një polic që merrte 50 dollarë ryshfet, rrezikonte burg deri në 10 vjet. Për shumë, kjo është edhe reforma më e suksesshme e Saakashvilit. Vëzhgues të huaj pranuan ulje drastike të nivelit të korrupsionit në vend (nga pozicioni i 124 në atë 64 në rang botëror sipas TIA) dhe sigurisht pati përmirësim në luftën kundër kriminalitetit. “Imagjinoni”, shkruan geopoliticalmonitor.com, “në fund policia gëzonte më shumë besim në popull (81 për qind i besonin asaj), sesa qeveria që e reformoi atë (64 për qind i besonin qeverisë).

Por a do të jetë ajo që ndodhi në Policinë Rrugore nisja e një reforme të kësaj shkalle dhe, a do mund të ketë ajo të njëjtin sukses në Shqipëri? Tentativa për të zbatuar të njëjtën reformë ka pasur edhe nga Rusia, por duket se në Moskë gjërat nuk kanë shkuar mirë. Ish-presidenti i Gjeorgjisë, i njohur edhe për marrëdhëniet jo fort të mira me Rusinë, gjë që solli edhe pushtimin disajavor të vendit të tij nga ushtria ruse, tallej duke thënë se nuk ishin makinat e mira ato që e bënin policinë më të mirë, por

Pezullimi i djeshëm i thuajse gjithë Komisariatit të Policisë Rrugore të Tiranës është një e dhënë e re se reforma që po i rri mbi kokë policisë dhe që mund të çojë në një ndryshim radikal të saj mund të jetë e kopjuar nga ish-presidenti i Gjeorgjisë, Mikheil Saakashvili. Ky i fundit, në vitin 2004 shkurtoi me 80 për qind numrin e efektivëve të policisë gjeorgjiane. Nga 15 mijë punonjës që kjo kishte, numri u çua në 2300.

Prova e parë fillon sot në mëngjes. Sigurisht do jetë e vështirë që qarkullimi në Tiranë të jetë më i lehtë që ditën e parë, por mjaft njerëz do arrijnë ta kuptojnë, nëse gjërat vërtet kanë ndryshuar, dhe të parët do të jenë shkelësit. Nëse java e parë pas këtij testi nuk do të jetë e suksesshme, qeverisë do t’i duhet të bëjë zgjedhje të tjera për të dalë nga situata, jo vetëm thjesht për të ulur orët që duhet të presim në trafik, por për të ulur nivelin e kriminalitetit.

“vullneti dhe dëshira për ta bërë këtë me zemër”.

Reforma që ka filluar dje dhe që ka përfshirë strukturat e qarkullimit rrugor në Tiranë, duket se do të jetë edhe testimi i parë për të ndryshuar gjendjen në vend. Në artikullin e saj për qeverinë e re, “Foreign Policy” fliste pikërisht për mundësitë e një reforme të tipit të Saakashvilit, të ngjashme në mjaft shërbime në vend dhe duket se kjo do të nisë me Policinë e Shtetit. Por revista prestigjioze linte të kuptohej se qeveria e re ende nuk ishte mjaft e qartë për rrugën që do të ndiqte, duke e quajtur këtë edhe testin kritik për qeverinë e re. Prova e parë fillon sot në mëngjes. Sigurisht do jetë e vështirë që qarkullimi në Tiranë të jetë më i lehtë që ditën e parë, por mjaft njerëz do arrijnë ta kuptojnë, nëse gjërat vërtet kanë ndryshuar, dhe të parët do të jenë shkelësit. Nëse java e parë pas këtij testi nuk do të jetë e suksesshme, qeverisë do t’i duhet të bëjë zgjedhje të tjera për të dalë nga situata, jo vetëm thjesht për të ulur orët që duhet të presim në trafik, por për të ulur nivelin e kriminalitetit. Nëse mjaft ndryshime apo reforma të qeverisë do jenë përtej të kapshmes prej syrit të lirë dhe me efekte të shtyra në kohë, kjo është ndoshta më e rëndësishmja, pikërisht sepse do të perceptohet direkt dhe menjëherë në rrugë.

Mjaft të ndaloni në kryqëzim për të parë nëse shoferi, pasi ka zbritur nga makina e ndaluar në postbllok, do ia hedhë lehtë duke futur një kartëmonedhë mes dokumenteve. Sigurisht, për traditë duhet parë edhe nëse makina që është ndaluar është nga ato rrangallat për muze apo model i fundit, i pajisur me xhama të zinj, që zakonisht as nuk ndalon në postblloqe policie. Siç thoshte Saakashvili, nuk është gjithçka te makinat e reja dhe shpejt do të shihet nëse reforma është duke u bërë me zemër.

kryesore

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

ekonomi

24.09.2013

3

Në fund të gushtit deficiti në të ardhura shënon 16 miliardë lekë. Pesë dikasteret e reja, momentalisht nuk kanë fonde as për shpenzime minimale si vula, kancelari etj

Buxheti në kaos, nuk ka paga për 5 ministritë e reja Pesë ministritë e reja, si Zhvillimi Urban, Ekonomia dhe Sipërmarrja dhe tre ministrat e Shtetit rrezikojnë seriozisht funksionimin për mungesë fondesh.

Burimet nga Ministria e Financave pohojnë se në buxhetin e vitit 2013 nuk janë të parashikuara fondet për këto dikastere dhe gjetja e tyre përbën emergjencë Blerina Hoxha

Barra e tranzicionit qeverisës më shumë se kudo tjetër po ndjehet në Ministrinë e Financave. Me një buxhet të dëmtuar nga zgjedhjet, ku arka e shtetit është thuajse bosh, buxheti i ri i 2014 që duhet të jetë në përfundim e sipër dhe për më tepër kërkesa për të furnizuar me fonde 5 ministritë e reja që i janë shtuar qeverisjes.

Ministritë e reja

Pesë ministritë e reja rrezikojnë seriozisht funksionimin për mungesë fondesh. Burimet nga Ministria e Financave pohojnë se në buxhetin e vitit 2013 nuk janë të parashikuara fondet për këto dikastere dhe gjetja e tyre përbën emergjencën e parë. Në vend që ministri Cani të vihej në punë për gjetjen e zgjidhjeve për daljen nga kriza dhe uljen e borxhit, i duhet të bëjë të kundërtën, të rrisë borxhin.

Puna e do që të gjenden fonde me urgjencë për funksionimin e qeverisë. Të njëjtat burime shpjegojnë se po rishikohet buxheti i këtij viti për

të riformatuar fondet. Ekspertët pohojnë se ka dy zgjidhje. E para, shkurtimi i fondeve të buxhetit për zërat dytësorë dhe e dyta, rritja e borxhit.

Mësohet se gjetja e fondeve shtesë duke rritur borxhin është më e mundshme. Kryeministri Rama ka porositur në mbledhjen e datës 18 shtator 5 dikasteret e reja të paraqesin kërkesat për fonde, të cilat tashmë janë në tavolinën e ministrit Cani. Ky i fundit ka gjetur një buxhet të zbrazur, një deficit të thelluar, me të ardhura të parealizuara dhe me një staf ende të paformatuar. Në fund të gushtit deficiti në të ardhura shënon 16 miliardë lekë ose më shumë se 110 milionë euro.

Ndërsa pesë dikasteret e reja, si Ministria e Zhvillimit Urban dhe Turizmit, ministria e Zhvillimit Ekonomik dhe Sipërmarrjes, Ministria e Mirëqenies Sociale dhe Rinisë, Ministria për Marrëdhëniet me Parlamentin dhe Ministria e Shtetit për Çështjet Vendore momentalisht nuk kanë fonde as për shpenzime minimale si vula, kancelari etj.

Borxhi

Kryeministri Rama ka porositur në mbledhjen e datës 18 shtator 5 dikasteret e reja të paraqesin kërkesat për fonde, të cilat tashmë janë në tavolinën e ministrit Cani. Ky i fundit ka gjetur një buxhet të zbrazur, një deficitit të thelluar, me të ardhura të parealizuara

Për të përballuar shpenzimet deri në fund të vitit, të cilat do të kufizohen në pagesat e borxhit, funksionin e spitaleve dhe shpërndarjen e rrogave dhe pensioneve, pritet që të merret një borxh i ri. Bëhet fjalë për 100 milionë dollarë. Pjesa më e madhe e kësaj shume do të merret nëpërmjet ankandeve të bonove të thesarit, pasi likuiiditeti në banka dhe interesat e borxhit në këto momente janë shumë të leverdishme. Në draftin fillestar të buxhetit, huamarrja e qeverisë për këtë vit ishte parashikuar në 49 miliardë lekë ose 3.4 për qind e Prodhimit Kombëtar. Me ndryshimet e reja pritet që shifra të shkojë në 59 miliardë lekë ose mbi 4 për qind e Prodhimit Kombëtar. Ndryshimet në buxhetin e vitit 2013 tashmë janë në proces dhe pritet që të paraqiten në Kuvend gjatë muajit tetor. Buxheti 2013 ishte përfshirë në proces rishikimi nga qeveria Berisha, por pas rezultatit të zgjedhjeve këto ndryshime u lanë të bëheshin nga qeveria e re.

Tranzicion i thellë në financa Ministri i Financave, Shkëlqim Cani, ekspert i njohur i fushës, e ka nisur punën në shumë fronte. I duhet të përmbysë buxhetin e 2013-ës, të hartojë njëkohësisht buxhetin e vitit 2014 dhe, duke bërë këto dy projekte i duhet të ekuilibrojë premtimet që Partia Socialiste ka bërë, që më së shumti peshojnë në shpatullat e tij. Cani njihet për natyrën e tij konservatore dhe orientimet e fundit të Fondit Monetar Ndërkombëtar nuk i lënë shumë dorë për të vepruar. Nuk do të ketë më ulje takash, rritje rrogash përtej inflacionit dhe duhet të shkurtohen shpenzimet në maksimum. Ndryshe vendi do të përballet me një borxh gjithnjë e në

rritje. Ndërkohë që shpresa për një rritje të të ardhurave nga lufta ndaj evazionit fiskal nuk mund të nisë me emergjencë, pasi stafi i tatimeve dhe doganave ende nuk është ndryshuar edhe në rang drejtues. Në këto rrethana, këtë vit dhe vitin që vjen ulja e borxhit nuk mund të nisë. Kjo është pranuar tashmë. Fillimi i uljes së borxhit publik pritet të ndodhë në pjesën e dytë të mandatit dhe do të realizohet nga një qeverisje e përgjegjshme e kontrollit mbi deficitin buxhetor. Në një periudhë relativisht të shpejtë, borxhi publik do të plotësohet dhe me pjesën "e fshehur" të tij. Në bashkëpunim me institucione të njohura financiare do të bëhet trans-

parencë e plotë e të gjitha detyrimeve të bartura dhe të pakontabilizuara në borxhin publik të deritanishëm. Mësohet se qeveria Rama do të vendosë në përparësi pagesën e detyrimeve të prapambetura. Borxhi ndaj kompanive vetëm për punë civile, të konfirmuara nga KLSH, arrin në rreth 400 milionë dollarë, pa llogaritur detyrimet nga vonesat e rimbursimit të TVSH-së, që mendohet se arrijnë në rreth 200 milionë dollarë (krijuar në disa vite). Me këto detyrime të reja dhe me borxhin e ri që do të krijojë qeveria edhe këtë vit pritet që borxhi i shtetit të kalojë në rreth 65 për qind të Prodhimit të Brendshëm Bruto në fund të vitit.

plani

Janar-gusht, planit buxhetor i mungojnë 110 mln euro Ndryshimi i treguesve fiskalë në ligjin e buxhetit tashmë është i pashmangshëm, në një kohë kur të ardhurat për tetë muajt e këtij viti nuk janë realizuar në masën e pritshme dhe shpenzimet janë tejkaluar mbi planifikimin. Burime zyrtare nga Ministria e Financave bëjnë të ditur se për këtë periudhë, arkës së shtetit i mungojnë rreth 16 miliardë lekë të ardhura nga tatimet dhe doganat. Të njëjtat burime sqarojnë se ndryshimet që pritet t’u bëhen treguesve të buxhetit të këtij viti do të mund të realizohen vetëm në muajin tetor, pasi të jetë përfunduar analiza e tërësore për gjendjen e buxhetit. Në njëfarë mënyre, këto shkurtime të shpenzimeve tashmë kanë nisur që me vendimin e qeverisë për disiplinimin e shpenzimeve, ku janë ndërprerë të gjitha prokurimet pas 15 korrikut.

Akoma nuk ka një shifër se sa do të jenë shkurtimet në buxhet, sqarojnë burimet e mësipërme, por duke iu referuar të dhënave paraprake të treguesve fiskalë të 7-mujorit, mendohet se kjo do të jetë vlerë e konsiderueshme.

4

kronikë

Hetimi

Pas arrestimit të Aleks Lalës, vëllai i të rrëmbyerit nga Fieri merr telefonata kërcënuese për paratë dhe policinë.

Vazhdon gjobëvënia rrëmbyesit kërcënojnë vëllain e emigrantit Një “fiasko” në trafikun e drogës dhe para false për mallin në vend të parave të vërteta, është shkaku i rrëmbimit të emigrantit fierak në Angli. Vlera e mallit dyshohet se është e barabartë me shumën e parave të kërkuara nga rrëmbyesit Dashamir Biçaku TIRANË- Një ditë pas arrestimit të Aleks Lalës nga Prokuroria e Krimeve të Rënda dhe Policia e Shtetit, personat e dyshuar si të përfshirë në rrëmbimin, mbajtjen peng dhe keqtrajtimin e emigrantit fierak në Londër, kanë kërcënuar sërish vëllain e tij në një fshat afër qytetit të Fierit, në zonën jugore të tij, duke e telefonuar dhe duke e kërcënuar.

Lajmi u bë i ditur për gazetën “Mapo” nga burime të Policisë së Shtetit, që thanë se vëllai i emigrantit të rrëmbyer ka marrë një thirrje telefonike nga një numër i panjohur. Burimet e policisë thanë se numri i panjohur, në një bisedë fare të shkurtër ka kërcënuar sërish vëllain e emigrantit, ndërsa ky i fundit ende vazhdon të mbahet peng në Londër nga persona, të cilët policia britanike dhe ajo shqiptare thonë se i kanë identifikuar dhe se tashmë janë vënë në ndjekje të tyre. Burimet thanë se janë duke ndjekur linjën e komunikimit të telefonuesve, nëse ajo është linjë telefonike e lëvizshme, fikse, apo nëpërmjet rrjetit të internetit. Ndërkaq, menjëherë pas telefonatës së marrë nga personi të cilit i është kërkuar pagesa e një shume prej 300 milionë lekësh, Policia e Shtetit dhe Prokuroria e

Krimeve të Rënda pas komunikimeve me autoritetet britanike, mësohet se janë vënë në gjurmim të kërcënuesve, të cilët këtë herë duket se kanë qenë edhe më agresivë, duke kërcënuar se, nëse nuk tërhiqte kallëzimin dhe nëse policia nuk tërhiqej nga veprimet e saj, i vëllai do të ishte i vdekur. Kjo situatë ka vënë jo pak në siklet krerët dhe hetuesit e policisë pas zbardhjes së identitetit të të dyshuarve të rrëmbimit dhe mbajtjes peng të emigrantit fierak në Angli.

Rrëmbimi për trafik droge Veprimet hetimore të përbashkëta, të kryera nga autoritetet britanike dhe ato shqiptare, kanë zbuluar se personat pjesëmarrës në rrëmbimin e emigrantit nga Fieri, emri i të cilit nuk bëhet i ditur, janë përfshirë në një linjë të trafikut të drogës në Angli.

Ende nuk dihet se si ka funksionuar kjo linjë e trafikut, por burimet thonë se pengu u ka marrë rrëmbyesve të tij një sasi ngarkese droge dhe duhej ta dërgonte në një vend të caktuar, me qëllim për t’ia dorëzuar atë një personi të caktuar, pjesë po ashtu e një linje të trafikut të drogës. Pasi ka dorëzuar mallin, personi që ka marrë drogën, i ka dhënë të rrëmbyerit një sasi parash që përkonte me vlerën e mallit dhe që sipas burimeve besohet

Veprimet hetimore të përbashkëta, të kryera nga autoritetet britanike dhe ato shqiptare, kanë zbuluar se personat pjesëmarrës në rrëmbimin e emigrantit nga Fieri, emri i të cilit nuk bëhet i ditur, janë përfshirë në një linjë të trafikut të drogës në Angli....

se arrin pikërisht në vlerën e 300 milionë lekëve të vjetra. Mirëpo paratë kanë qenë të falsifikuara dhe kur i rrëmbyeri ua ka dorëzuar personave me të cilët ka bashkëpunuar, këta të fundit kanë zbuluar se paratë ishin të tilla dhe kanë dyshuar se korrieri i tyre ka dashur t’ua hedhë. Për këtë shkak ata kanë menduar ta rrëmbejnë atë deri në dorëzimin e shumës së parave, saç edhe vlente malli. Nga ana tjetër, i rrëmbyeri ka pretenduar se paratë ua kishte dorëzuar siç i kishte i kishte marrë nga personi të cilit i kishte dorëzuar mallin. Pavarësisht kësaj situate, personat nuk kanë toleruar dhe i kanë kërkuar paratë me doemos duke detyruar emigrantin të komunikojë me të vëllain në Shqipëri, që të bënte gjithçka për të gjetur paratë. Kjo situatë ka ndodhur rreth dy javë më parë, ndërsa telefonata e të rrëmbyerit për të vëllain bëri që të vihej në lëvizje policia shqiptare dhe ajo britanike, duke identifikuar autorët e dyshuar të krimit në Angli, ndërsa një prej bashkëpunëtorëve tashmë është arrestuar në Tiranë dhe ka pranuar bashkëpunimin me autoritetet shqiptare.

Hetim vendorëve që lejojnë ndërtime pa leje Kryeprokurori Adriatik Llalla tha se do të hetohen të gjithë drejtuesit vendorë që nuk denoncojnë personat përgjegjës për ndërtimet e paligjshme Tiranë Prokurori i Përgjithshëm Adriatik Llalla ritheksoi vendosmërinë e institucionit që drejton, për evidentimin dhe ndëshkimin e të gjithë personave që abuzojnë me hapësirat publike. Pas një memoje dërguar prokurorive të rretheve, ku kërkohet hetimi i të gjitha rasteve të ndërtimeve të paligjshme, kryeprokurori Llalla tha se do të vendosen përpara ligjit të gjithë drejtuesit vendorë që lejojnë këto abuzime. “Organi i Prokurorisë ka nisur dhe do të vijojë me intensitet të lartë veprimet hetimore për të zbuluar dhe dërguar para drejtësisë të gjithë personat që kanë pushtuar hapësirat publike me ndër-

time pa leje. Gjithashtu, paralelisht do të vendosen para përgjegjësisë ligjore të gjithë zyrtarët e pushtetit lokal që janë të angazhuar me ruajtjen e trojeve publike, të cilët nuk kanë raportuar dhe kallëzuar penalisht personat përgjegjës për ndërtimet e paligjshme”, - tha kryeprokurori në një prononcim për mediat pas prezantimit të drejtuesit të komanduar të Prokurorisë së Vlorës, Kosta Beluri. Duke u përqendruar në situatën në qytetin e Vlorës, kryeprokurori Llalla u shpreh: “Po komandohet në Prokurorinë e Rrethit Gjyqësor Vlorë, z. Beluri, i cili është një prokuror që ka karrierë në Prokurorinë e Krimeve të Rënda. Besoj se eksperienca e tij është e nevojshme për të forcuar luftën kundër krimeve të rënda dhe informalitetit në këtë qytet”, - tha kryeprokurori. Më herët, në takimin e përbashkët me ambasadorin Arvizu, kryeprokurori

kërkoi më tepër angazhim nga njësitë e përbashkëta hetimore “Task Forcë” në hetimin rasteve të korrupsionit. “Nisur nga fakti se Njësitë Task-Force, nga njëra anë kanë përfituar nga ekspertiza më e mirë ndërkombëtare dhe nga ana tjetër kanë mbështetjen e drejtuesit të prokurorisë, rezervoj të drejtën të kërkoj, atë që me të drejtë kërkon edhe opinioni publik, më shumë angazhim nga këto struktura. Më saktësisht, kërkoj maksimumin prej njësive ‘TaskForcë’ dhe gjatë mandatit tim do të kontrolloj rezultatet e tyre konkrete”, - tha kryeprokurori. Sipas tij, publiku i gjerë është një barometër i pagabueshëm dhe institucionet publike duhet të dinë ta lexojnë drejt atë. Pikërisht janë qytetarët ata që kanë pritshmëri të lartë nga strukturat antikorrupsion dhe ne, si prokurorë, kemi detyrimin që të plotësojmë pritshmëritë e tyre.

TIRANË Eksploziv fuoristradës së ndërtuesit te Liqeni, dëmtohen dy vetura Makina e një biznesmeni shpërtheu dje në mbrëmje në hyrje të Liqenit Artificial në Tiranë, në një zonë mjaft të populluar, ndërsa veç saj edhe një autoveturë tjetër u hodh në erë për shkak të këtij shpërthimi.

Ngjarja ndodhi dje në mbrëmje rreth orës 21:30, kur shpërtheu së pari një automjet BMW X6 me targë AA 888YG, në pronësi të biznesmenit të ndërtimit Aleksandër Xhaferri, nga Lezha, i cili ia kishte shitur Edmond Ndojit. Pikërisht vetura BMW X6, dyshohet se ka qenë shënjestra e shpërthimit të qëllimshëm nga persona ende të panjohur, ndërsa policia mbërriti menjëherë në vendin e ngjarjes për të nisur hetimin dhe kryer zbardhjen e saj. Sipas burimeve të policisë ende nuk është përcaktuar mekanizmi i shpërthimit, por paraprakisht dyshohet se ai është realizuar me fitil zjarrpërcjellës dhe detonator dhe është aktivizuar në mënyrë manuale. Përveçse mjetit i është dëmtuar pjesën e përparme nga shpërthimi, janë dëmtuar edhe dy automjete të tjera pranë, njëra ‘Audi,’ në pronësi të një dentisti. Ndërkaq nga shpërthimi nuk ka pasur të lënduar apo të plagosur në njerëz, ndërsa burimet e policisë konfirmuan se ka pasur vetëm dëme materiale. Ndërtuesi, pronar i automjetit nuk ndodhej në veturë në momentin e shpërthimit. Fatmirësisht, nga shpërthimi i automjetit, i cili u dëgjua deri në zonën e ‘21 Dhjetorit’ nuk ka të lënduar, ndërkohë që janë dëmtuar dy automjete të tjera, një ‘Audi’ ‘AA919GF’, në pronësi të Aleksandër Xhaferajt dhe një mjeti tjetër me pronar Edmond Ndoj. Hetuesit e policisë thanë se ende nuk kanë mundur të kontaktojnë me pronarët e mjeteve, por se pritej që ata të thirreshin dhe të dëgjoheshin mbi konfliktet e mundshme të tyre.

kronikë

1

88 efekitvë të policisë të rolit bazë dhe të rolit, të drejtues janë pezulluar dhe përgatitur për t’u larguar nga Policia RRugore e Tiranës, pas një isnpektimit të kryer nga Shërbimi i Kontrollit të Brendshëm dhe Drejtorisë së Inspektimit në Ministrinë e Brendshme.

2

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

11 nga efektivët e policisë të cilët janë gjetur me shkelje dhe abuzime me detyrën kanë qenë oficerë me gradat nënkomisarit. Pjesa tjetër prej 77 efektivësh janë punonjës policie të rolit bazë të cilët sipas burimeve zyrtare të Ministrisë së Brendshme janë gjetur me shkelje.

3

24.09.2013

5

6 efektivë nga numri total i punonjësve të policisë të gjetur me shkelje dhe abuzime me dokumentacionin e ndryshëm të automjeteve janë dërguar për ndjekje penale nga Drejtoria e Shërbimit të Kontrollit të Brendshëm në Ministrinë e Brendshme me disa akuza.

Anulohet tenderi i karroatrecëve, gjendet me abuzime Ministri i Brendshëm, Sajmir Tahiri, menjëherë pas komunikimit të largimit të punonjësve të Policisë Rrugore ka urdhëruar anulimin e tenderit për “Shërbim transporti karroatreci, parking, ruajtje automjetesh” si dhe kontratën e nënshkruar për zbatimin e këtij tenderi nga ana e Njësisë Rajonale të Policisë Rrugore Tiranë me një subjekt privat. Ky vendim ka ardhur pas shqyrtimit të hollësishëm të procedurave të ndjekura për realizimin e tenderit dhe vënien e tij në zbatim. Në këto kushte, ministri i Brendshëm ka urdhëruar anulimin e tenderit si dhe procedimin penal të zyrtarëve përgjegjës për këto shkelje ligjore. Sipas ministrit të Brendshëm, kontrata aktuale është gjetur me shkelje të shumta procedurale e ligjore.

Sipas Tahirit, shkeljet e tenderit për “Shërbim transporti karroatreci, parking, ruajtje automjetesh” konsistojnë në faktin se ai nuk duhej të zhvillohej nga Komisariati i Qarkullimit Rrugor të Tiranës, pasi nuk ka kapacitetet e duhura për të realizuar këtë procedurë. Tenderat analogë për të njëjtin shërbim në qarqet e tjera janë kryer nga Drejtoria e Përgjithshme e Policisë së Shtetit. Po kështu edhe afati i kontratës së shërbimeve nuk mund të shtrihet në 5 vjet. Sipas raportit, është vendosur një vlerë e kontratës, në një kohë kur pagesa e firmës do të duhej të bëhej sipas të ardhurave të realizuara nga shërbimi përkatës. Shkelje janë konstatuar me pagesën nga buxheti i shtetit të detyrimeve ndaj firmës, ndërsa çmimet për njësi janë tepër të larta. Kjo pasi shërbimi i transportit kushton 4 mijë lekë, disa herë më i lartë se gjobat për kundravajtje administrative, që është akt juridik.

Tahiri shkrin Policinë Rrugore të Tiranës Inspektimi dhe SHKB gjejnë me shkelje 88 efektivë, nga të cilët 11 oficerë dhe 77 policë. Pesë prej tyre përfundojnë në prokurori me dosje penale Dashamir Biçaku TIRANE- “Furtunë” shkarkimesh në Po-

licinë e Shtetit, dje nga Komisariati i Policisë Rrugore, në Drejtorinë e Policisë së Tiranës, ndërsa ministri i Brendshëm iu komunikoi drejtuesve të Policisë së Shtetit dhe efektivëve të komisariatit pezullimin e 88 efektivëve të Policisë Rrugore të Tiranës. Në këtë mënyrë janë larguar më tepër se 80 për qind e efektivëve të Komisariatit të Policisë Rrugore në Tiranë, duke sjellë thuajse shkrirjen e kësaj strukture. Këto shkarkime vijnë menjëherë pas urdhrit të ministrit të Brendshëm, Sajmir Tahiri, i cili më parë iu kishte kërkuar strukturave të Shërbimit të Kontrollit të Brendshëm dhe atyre të Drejtorisë së Inspektimit pranë tij, që të monitoronin dhe verifikonin punën e strukturave të Policisë Rrugore të Tiranës. Sipas burimeve zyrtare të Ministrisë së Brendshme, si rezultat i hetimeve të kryera nga Drejtoria e Inspektimit pranë Ministrit të Brendshëm, Shërbimi i Kontrollit të Brendshëm dhe Drejtoria e Standardeve, rreth

80 për qind e punonjësve dhe e efektivit të këtij komisariati rezultuan me shkelje në ligjshmërinë e zbatimit të detyrës.

Sipas njoftimit të Ministrisë së Brendshme, nga hetimi kanë rezultuar shkelje të rënda në ushtrimin e detyrave funksionale dhe akte abuzive me dokumentacionin nga ana e 11 oficerëve dhe 77 Kontrolli policëve të rolit bazë. Sipas deklaratës ka zbuluar abuzime me së Policisë, kontrolli ka zbuluar abuzdokumentacionin e ime me dokumentacionin e mjeteve të mjeteve të bllokuara, bllokuara, masat administrative të pumasat administrative nonjësve të policisë apo me ndëshkimet të punonjësve të e ndryshme të efektivëve rrugorë, të cilët policisë apo me më pas kanë pasur qëllim marrjen e ndëshkimet e parave nga drejtuesit e mjeteve. Sipas ndryshme të efekburimeve të policisë, ndëshkimet e punonjësve të policisë kanë pasur tenden- tivëve rrugorë, të cilët ca të pastra korruptive në rastet e verimë pas kanë pasur fikuara nga strukturat përkatëse. Përveç qëllim marrjen e masave administrative, për 4 oficerë të parave nga drejtuesit nivelit drejtues dhe 1 oficer të rolit zbate mjeteve ues janë referuar materialet në prokurori për veprat penale të “shpërdorimit të detyrës” dhe “korrupsionit pasiv të personave që ushtrojnë funksione pub-

like”. Ndëshkimet mbërritën dje pas përfundimit të një raporti kontrolli që më parë, gjatë javës së kaluar kishte hartuar Shërbimi i Kontrollit të Brendshëm dhe Drejtoria e Inspektimit pranë Ministrit të Brendshëm, ku janë vërejtur shkelje dhe abuzime nga efektivë të rolit drejtues dhe atij zbatues. Pas këtij raporti, ministri i Brendshëm mësohet t’i ketë kërkuar Drejtorit të Përgjithshëm të Policisë largimin e këtyre punonjësve. Më parë ai kishte paralajmëruar reformë në Policinë Rrugore, për shkak se sipas tij, kjo ishte struktura më e infektuar nga krimi dhe korrupsioni. Sipas rezultatit të hetimeve, në 28 raste uniformat rrugore të Tiranës kanë rezultuar me shkelje administrative e deri në shpërdorim detyre. Ndërkaq efektivët e vjetër që dje janë zëvendësuar me efektivë të rinj, të thirrur nga komisariatet e tjera të Tiranës, duke zëvendësuar të pezulluarit. Mësohet se këta të fundit menjëherë kanë nisur punën në rrugët e kryeqytetit për të menaxhuar trafikun.

Sindikata e Policisë: Jo largimeve të pabazuara, të inkriminuarit të vihen para ligjit Kreu i Sindikatës së Policisë së Shtetit, Sadetin Fishta, tha dje se ishte vënë në dijeni të situatës së mësipërme nëpërmjet mediave dhe kishte kërkuar nga strukturat me të cilët ai punon një informacion më të saktë dhe më të detajuar për këtë situatë. “Gjatë ditës së nesërme (sot), do të kërkoj një informacion më të detajuar për t’u njohur rast pas rasti me efektivët e policisë, të cilët janë gjetur me shkelje, dhe më pas do të kërkoj të njihem edhe me mënyrën e ushtrimit të kontrollit si dhe me shkeljet e gjetura. Do të kërkojmë dhe do të këmbëngulim që asnjë punonjës policie të mos largohet në mënyrë të pabazuar dhe të padrejtë.

Arvizu-prokurorëve: Hetoni gjykatësit e korruptuar Tiranë Ambasadori amerikanë në Tiranë, në fund të qëndrimit të tij në vendin tonë kërkoi nga prokurorët më shumë hetim për rastet e korrupsionit. Mesazhi i z. Arvizu ishte i qartë: korrupsioni i gjykatësve mund të minojë gjithë sistemin e drejtësisë në vend. Me këtë fjalë diplomati amerikan iu drejtua përfaqësuesve të 7 njësive hetimore antikorrupsion në gjithë vendin, duke i garantuar ata dhe Prokurorin e Përgjithshëm për mbështetjen e vazhdueshme të SHBAsë. “Korrupsioni publik që përfshin gjykatësit mund të minojë të gjithë sistemin e drejtësisë. Ai shkatërron besimin dhe sigurinë e publikut në sistemin ligjor dhe dobëson respektin

për ligjit. Ai i privon sipërmarrësit nga siguria që duhet të kenë për të bërë investime të rëndësishme. Dhe më e rëndësishmja, cilido rast që ndikohet nga korruptimi i gjyqësorit përbën një dështim të drejtësisë”,- tha Arvizu.

Gjatë fjalës së tij ai u tregua i drejtpërdrejtë kur foli për situatën aktuale, që sipas tij është tranzicion që duhet përballuar me sfida nga të gjitha institucionet e Drejtësisë. “Nga ana jonë, ne në ambasadë kemi shfrytëzuar këtë periudhë tranzicioni për të folur me Prokurorin e Përgjithshëm, Ministrin e ri të Drejtësisë, Ministrin e ri të Brendshëm, prokurorë të rëndësishëm, që të gjithë ta shohin këtë periudhë tranzicioni si një mundësi

për të ndryshuar perceptimin e korrupsionit në vend, në mënyrë të veçantë mënyrën se si mund të punohet së bashku për të trajtuar çështjet

e korrupsionit. Dhe unë e shoh këtë si një mundësi të cilën ju mund ta përdorni për të ndihmuar më tej në këtë përpjekje”, -tha diplomati amerikan.

Në pjesën më të madhe të fjalës së tij, z. Arvizu e vuri theksin tek korrupsioni në gjykatë, pasi niveli i perceptimit të këtij fenomeni në sistemin e drejtësisë është në shifra të larta. Duke cituar një raport të “Transparency International”, Arvizu tha se problemi i korrupsionit në gjykata është tepër serioz. “Sipas Transparency International, një organizatë mjaft e respektuar më duhet të shtoj, gjyqësori është institucioni publik më pak i besuar, më pak i besuari në Shqipëri. Mbi 80 për qind e shqiptarëve e shohin gjyqë-

sorin si të korruptuar ose tejet të korruptuar”, -tha Arvizu. Ai u tregua koshient për presionin që prokurorët mund të kenë në punën e tyre, por edhe kjo gjë mund të zgjidhet duke i transferuar çështjet tek njësitë e tjera hetimore “Task Forcë”. “Tani, diçka që kam mësuar është që Shqipëria është si një fshat ku të gjithë njihen me njëri-tjetrin; këtë gjë e dëgjoj gjithnjë.

Por, mendojeni kështu edhe pse është e vërtetë që një Njësi mund të ndjejë trysni lidhur me hetimin e një personi të fuqishëm lokal, kjo Njësi mund t’ia referojë këtë rast një Njësie në një rajon tjetër, që është më e lirë nga trysnia e perceptuar”,- tha Arvizu.

L. Bakillari

6

Kronika e ditës

ditari

Basha mban premtimin, heq shtyllat e tensionit të lartë në bulevard Shtyllat dhe linjat e tensionit të lartë që prej 15 vitesh shtriheshin përgjatë bulevardit “Zogu i Parë”, u zhvendosën dje nën tokë nga Bashkia e Tiranës. Kryebashkiaku Basha ka ndjekur nga afër këtë proces, i cili, siç thotë ai, është kurorëzimi i mbajtjes së një premtimi dhe fillimi i realizimit të një premtimi edhe më të rëndësishëm, ndërtimin e bulevardit të ri. “Sot jemi të gjithë dëshmitarë dhe besoj se të gjithë ndajmë gëzimin si banorë të kryeqytetit për çmontimin e linjës së tensionit të lartë. Kjo linjë tashmë kalon nën tokë me parametra moderne,

bashkëkohore dhe pas kalimit dhe kolaudimit të linjës nëntokësore të tensionit të lartë, sonte nis procesi i shumë dëshiruar i largimit edhe të simboleve të kësaj linje, shtyllave të tensionit të lartë në mes të qytetit të Tiranës. Mbajmë premtimin që u kemi dhënë banorëve të bulevardit “Zogu i Parë” dhe natyrisht është vetëm fillimi i mbajtjes së një premtimi shumë më të rëndësishëm, ndërtimit të bulevardit të ri, që do të dyfishojë këtë arterie të rëndësishme të jetës urbane, qytetare, ekonomike dhe kulturore të qytetit të Tiranës, bulevard i cili ka nisur punimet ja-

vën e kaluar dhe do të përfundojë brenda një viti e gjysmë”-u shpreh z. Basha. Për shkak të kompleksitetit të punës, për futjen nën tokë të kësaj linje, Bashkia e Tiranës mori një ekip të specializuar zviceran, si dhe bashkëpunoi me OST-në.

Linja e re ka një gjatësi prej 2.3 km, është ndërtuar me parametra bashkëkohorë dhe i përgjigjet zhvillimit perspektiv të rrjetit të rajonit. Për shkak të punimeve për heqjen e linjës ajrore dhe spostimin e saj nën tokë në Bulevardin ‘Zogu i Parë’ qarkullimi u bllokua për disa orë dhe u spostuan disa linja të transportit publik.

Bushati: Ristrukturim të shërbimit të jashtëm me asistencën e Ashton “Shkurtimi i numrit të ambasadave do të ishte një meny e thjeshtëzuar për të racionalizuar shërbimin e jashtëm sot për sot. Ne jemi në kontakte me shërbimin europian për marrëdhënie me jashtë”.

Pjesë e reformave të qeverisë së majtë do të jetë edhe diplomacia. Më saktë bëhet fjalë për shërbimin diplomatik, i cili pritet t’i nënshtrohet një ndërhyrjeje të thellë nga qeveria e re. Këtë fakt e ka bërë të ditur ministri ynë i ri i Punëve të Jashtme, Ditmir Bushati, gjatë një interviste të dhënë për VOA-n ditën e djeshme, ku ndërmjet të tjerave ai theksoi se kjo reformë do të bëhet me asistencën edhe të shefes së diplomacisë europiane, Ashton. Sipas tij, shkurtimi i numrit të përfaqësive diplomatike në botë do të ishte vetëm njëra pjesë e reformës. “Shkurtimi i numrit të ambasadave do të ishte një meny e thjeshtëzuar për të racionalizuar shërbimin e jashtëm sot për sot.

Ne jemi në kontakte me shërbimin evropian për marrëdhënie me jashtë.

Baronesha Ashton ka shprehur gjithë mbështetjen e saj për të na mbështetur në këtë projekt të rëndësishëm”, tha Bushati. Sipas tij, reforma në këtë fushë ka të bëjë edhe me një ristrukturim të këtij shërbimi në përshtatje me objektivat që ka Shqipëria në rrugën e saj drejt integrimit europian.

Ndaj ai ka paralajmëruar se menjëherë pas marrjes së statusit të vendit kandidat do të fillojë dhe ky ristrukturim. “Vendi është përballë disa sfidave të mëdha. Pas marrjes së statusit kandidat me fillimin e bisedimeve për anëtarësim, i gjithë shërbimi me

jashtë duhet të strukturohet në funksion të këtij objektivi kombëtar. Është një proces jashtëzakonisht i ndërlikuar që kërkon një eksternalizëm të suksesshëm, por edhe reforma të brendshme, pra janë të dyja dimensionet dhe në këtë kuptim racionalizimi i prezencës sonë në botë, i mënyrës se si do të ushtrojmë diplomaci, i shërbimeve, i teknikave i të gjitha këtyre çështjeve do të duhet që të shikohet me një sy sa më gjakftohtë dhe do të duhet që të mos jetë një produkt shqiptar bio, por të jetë në bashkëveprim të ngushtë me partnerët ndërkombëtarë”, - tha më tej Bushati. Sa i përket procesit të integrimit, ai shprehu besim se brenda këtij viti Shqipëria do ta marrë atë dhe se shumë shpejt do të nisin dhe diskutimet për anëtarësimin e plotë.

“Ky është një objektiv i realizueshëm, pavarësisht se dhjetori është shumë pranë nesh. Por është bërë e njohur që integrimi europian dhe më specifikisht arritja e statusit të vendit kandidat dhe fillimi i bisedimeve për anëtarësim përbën një objektiv madhor për qeverinë ku unë bëj pjesë dhe është një nga objektivat kryesorë të politikës së jashtme. Pra është një çështje që është e mundshme dhe ne do t’i dedikojmë të gjithë vullnetin e duhur dhe të gjitha kapacitetet për ta përmbushur më

së miri këtë objektiv”, - u shpreh Bushati, ndërsa theksoi se qeveria shqiptare ka si prioritet të sajin që ta afrojë sa më shumë datën e hapjes së negociatave për anëtarësim. Lidhur me marrëdhëniet me fqinjët dhe kryesisht me Greqinë, ministri Bushati ka theksuar se mes dy vendeve ka një sërë çështjesh të mbartura, për të cilat zgjidhja do vijë sipas konventës së të drejtave ndërkombëtare. “Kur vjen puna tek fqinjët, ne jemi të detyruar të bashkëjetojmë dhe të bashkëndajmë fatin tonë dhe kjo qeveri do të jetë shumë e qartë në hapat që do të ndërmarrë për të përmirësuar në mënyrë

radikale marrëdhëniet me të gjithë fqinjët tanë, sepse siç është bërë e ditur edhe nga Kryeministri, një nga motot e politikës sonë të jashtme është: “Zero probleme me fqinjët”. Qeveria jonë në raport me Greqinë ka disa çështje apo disa tema të cilat janë të mbartura me vite, apo mund të themi me dekada, dhe të gjitha këto çështje do të duhen që të bëhen pjesë e një diskutimi serioz me palën greke, një diskutimi që mban në vëmendje qartësisht të drejtën ndërkombëtare, që mban në vëmendje praktikat më të mira të marrëdhënieve ndërkombëtare, politikën e fqinjësisë së mirë dhe avenirin tonë europian”, - tha Bushati.

Rama me Bler: Strukturë e posaçme për prioritetet Kreu i ekzekutivit shqiptar, Edi Rama paralajmëron se për prioritetet e qeverisë tij do të ngrihet në Kryeministri një strukturë e veçantë, e cila do të ndjekë nga afër realizimin e tyre. Këtë nismë Rama e ka bërë të ditur dje pas takimit që pati në New York me ish-kryeministrin anglez, Toni Bler dhe Presidentin e Bankës Botërore, Jim Yong Kim, ku ndër të tjera u diskutuan sfidat dhe prioritetet e qeverisë së re.

Në një prononcim për mediat pas këtij takimi, Rama do të shprehej se Presidenti i BB-së ka shprehur interes për të mbështetur Shqipërinë për realizimin e reformave të qeverisë së re. “Është shumë domethënëse që Presidenti i Bankës Botërore është drejtpërdrejt i interesuar për të mbështetur Shqipërinë, falë programit dhe axhendës së qeverisë sonë, dhe që së bashku me kryeministrin Blair, ne do të vëmë në jetë shumë shpejt një strukturë të posaçme të arritjes së rezultateve dhe të

kalimit të çdo pjese të programit në procesin e realizimit dhe të përkthimit në rezultate. Ky është një moment i rëndësishëm për Bankën Botërore, që me një grup liderësh rreth e rrotull planetit po përpiqet të fusë këtë eksperiencë të re, që do të jetë dhe eksperienca e qeverisë së re shqiptare”, - tha Rama. Ndërkohë që ish-kryeministri britanik, Toni Bler, në prononcimin e vet ka deklaruar se Shqipëria ka sfida të vështira përpara, por ka vlerësuar si tepër pozitiv faktin që vetë Presidenti i Bankës Botërore kishte ardhur për të takuar Ramën në këtë takim. “Patëm një takim të shkëlqyer sot me kryeministrin Rama dhe me Bankën Botërore për të parë sesi mund ta ndihmojmë qeverinë e re shqiptare për të sjellë ndryshimin që duan të shohin njerëzit në Shqipëri. Vendin e presin sfida të mëdha dhe ka shumë punë për të bërë. Kryeministri ka një program shumë energjik dhe të vendosur, dhe mendoj se fakti që Pres-

Ky është një moment i rëndësishëm për Bankën Botërore, që me një grup liderësh rreth e rrotull planetit po përpiqet të fusë këtë eksperiencë të re, që do të jetë dhe eksperienca e qeverisë së re shqiptare”, - tha Rama

identi i Bankës Botërore ka ardhur për ta takuar atë dhe për t’i thënë se kemi për t’i dhënë mbështetjen tonë të plotë Shqipërisë, na jep shpresë dhe diçka me të cilën mund të punojmë në të ardhmen. Mendoj se takimi ishte i shkëlqyer, konstruktiv, shumë i rëndësishëm”, - tha Bler. Ndërkohë që Rama vijon vizitën e tij në SHBA, ku në mesjavë pritet të marrë pjesë në çeljen e sesionit të ri të Asamblesë së Përgjithshme të OKB-së.

dekretimi

Zgjedhjet në Korçë, më 3 nëntor Qytetarët e Korçës do të zgjedhin më 3 nëntor kryetarin e ri të Bashkisë. Kreu i shtetit, Bujar Nishani ka dekretuar datën e këtyre zgjedhjeve të pjesshme, të cilat mbahen pas dorëheq jes së ish-kryetarit Niko Peleshi, i cili preferoi të mbajë postin e zëvendëskryeministrit të vendit. Dekreti i Nishanit nuk është bërë publik nga Presidenca, pasi nuk është botuar në faqen zyrtare, por nga Komisioni Qendror i Zgjedhjeve. Nëpërmjet një njoftimi për mediat, KQZ ka bërë të ditur dje se në këtë institucion ka mbërritur dekreti i Presidentit, i cili caktonte të dielën e 3 nëntorit për mbajtjen e këtyre zgjedhjeve.

Për këtë qëllim, KQZ informonte se duke filluar që sot do të merrte masat për mbajtjen e këtyre zgjedhjeve. Ndërkohë që tashmë pritet që dy kampet kryesore të caktojnë në mënyrë zyrtare dhe kandidatët e tyre me të cilët do të konkurrojnë në këto zgjedhje. Megjithëse nuk është komunikuar në mënyrë zyrtare, të majtët do të kandidojnë me kandidaturën e nënkryetarit aktual të Bashkisë, Sotiraq Filo, i cili është propozuar nga PS-ja dhe do të mbështetet edhe nga koalicioni i majtë. Ndërkohë që në anën tjetër demokratët janë më mbrapa në përzgjedhjen e kandidatit. Kjo pasi forumet vendore të kësaj force në Korçë kanë propozuar një listë me më shumë se 30 kandidatë, ndërsa kryesia e PD-së në Tiranë do duhet të përzgjedhë mes tyre.

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

24.09.2013

7

Basha uron Merkelin për fitoren dhe e fton në Tiranë TIRANË Kryetari i Partisë Demokratike, Lulzim Basha i dërgoi dje një mesazh urimi Kancelares gjermane Angela Merkel, e cila në zgjedhjet e përgjithshme arriti një fitore bindëse. “Rezultati i arritur në këto zgjedhje, – shkruan Basha - tregon konfirmimin më të fortë që populli gjerman i jep lidershipit vizionar dhe reformator të Kancelares Merkel, që e ka fuqizuar më tej ekonominë gjermane dhe ka përmirësuar mirëqenien e qytetarëve të saj”. Basha e konsideron

fitoren e zonjës Merkel, një mesazh domethënës dhe nxitës se platforma politike e qendrës së djathtë mbetet oferta më e besueshme për zhvillimin ekonomik dhe mirëqenien në Europë. Në mesazhin e tij, kryetari i PD-së shpreh mirënjohje për ndihmën që Gjermania dhe qeveria gjermane i kanë dhënë Shqipërisë gjatë këtyre viteve. Basha vlerëson gjithashtu ndihmën e Kancelares Merkel dhe atë të CDU-së ndaj Partisë Demokratike, si dhe bashkëpunimin sipas tij të shkëlqyer

që ekziston mes dy partive. Basha ka shprehur gjithashtu dëshirën e tij për ta mikpritur Kancelaren Merkel në Tiranë. Një mesazh urimi drejtuar Merkel u përcoll dje përmes faqes së tij në Facebook edhe nga ishkryeministri Sali Berisha. “Gjermanët hodhën poshtë premtime antiglobaliste, votuan programin e bazuar në vlerat e lirisë, programin e qendrës së djathtë si program shpëtimtar për vendin e tyre dhe mbarë Europën”, shkruan Berisha.

Beteja e fotove

Rama: Mobiliet origjinale po kalben, PD i bën 7 pyetje për donatorët Bylykbashi: “Me cilin akt janë nxjerrë jashtë përdorimit sendet e Kryeministrisë që po zëvendësohen?

Nëse është dhurim, a ka një propozim për dhurim?

Nga kush është bërë, ku dhe kur është protokolluar” TIRANË Nga beteja për fotot, rikonstruksioni i Kryeministrisë po merr përmasa të tjera debati. Përmes një konference për shtyp, deputeti i Partisë Demokratike, Oerd Bylykbashi ka kërkuar që Rama të bëjë publike dhuruesit e fondeve për rikonstruksionin e ndërtesës. Për këtë arsye, Bylykbashi ka rreshtuar disa pyetje drejtuar Ramës. “Cili akt i Kryeministrit si titullar institucioni ka autorizuar kryerjen e punimeve, blerjen e mallrave dhe shërbimeve? Me cilin akt janë nxjerrë jashtë përdorimit sendet e Kryeministrisë që po zëvendësohen? Nëse është dhurim, a ka një propozim për dhurim?

Nga kush është bërë, ku dhe kur është protokolluar? Një dhurim duhet pranuar me akt-marrëveshje. Kur është bërë ky akt? A janë përcaktuar në të gjitha specifikimet e mallrave dhe shërbimeve që po i dhurohen? Firma që ofron dhurimin duhet të lëshojë faturë me TVSH e t’ia dorëzojë Kryeministrisë që të përcaktohet vlera e sendeve dhe shërbimeve që merren në dorëzim si dhuratë. Mbi bazën e kësaj fature, ajo duhet të paguajë çdo tatim sipas ligjit, pavarësisht se po e dhuron punën, shërbimin apo mallin. E ka bërë këtë firma dhuruese?”, - pyeti dje Bylykbashi. Deputeti demokrat shtoi se transparenca për donatorët është e rëndësishme, që më pas qytetarët të informohen nëse këta donatorë do të marrin ndonjë tender apo koncesion. “Nëse po, a ka ushtruar Kryeministri influence të paligjshme për t’i shlyer atyre borxhin moral apo politik? Nëse i jep këto favore, kjo nuk është me donacion, por konflikt interesi, favorizim në tendera e shkelje të tjera të ligjeve, edhe atij penal”,- tha Bylykbashi. Ai shtoi se, një kryeministër

antiligj, ka marrë në dorë shtetin. “Siç e shihni, Edi Rama ose nuk ka haber nga shteti i së drejtës, ose nuk do t’ia dijë për shtetin e së drejtës. Standardi i Ramës është “ligjet e shtetit nuk ekzistojnë”. Para pak ditësh deklaroi se e ka zgjedhur pa tender një kompani për të asistuar doganat dhe tatimet. Mesa duket, KLSHja do të ketë punë me gjithë këto shkelje vullnetare. Duke gjykuar ç’ka bërë në 15 vjet në politikë, 12 vjet në Bashki, 8 vjet në opozitë dhe në një javë në qeveri, ka më shumë gjasa që Edi Rama nuk do t’ia dijë për Kushtetutën, parimet e shtetit të së drejtës, dhe ligjin. Çdo gjë që i del si pengesë vrullit të tij revolucionar për “Rilindje”, Edi Rama e shkallmon si murin edhe kangjellat e Kryeministrisë. Pyetja e Heminguejt se “Për kë bien këmbanat?”, për fat të keq ka vetëm një përgjigje: Këmbanat po bien për LIGJIN!”,- tha Bylykbashi.

Rama poston foto të tjera Përpos reagimeve që vijnë nga opozita, edhe pse ndodhet për një vizitë zyrtare në SHBA, Rama ka postuar të tjera foto të Kryeministrisë duke i ilustruar me këtë koment: ”Mobilje origjinale të fillimviteve ‘40, prodhuar enkas në Itali për godinën e kryeministrisë, që kalben në depo bashkë me vlerën e tyre të rrallë estetike e historike. Këto e të tjera vlera të shkatërruara plotësisht apo të zhdukura pa gjurmë, janë zëvendësuar me gjithfarë sendesh të blera në pazarin e vulgariteteve”. Për fotot e publikuara kishte sërish një përgjigje ish-zëdhënësja e kryeministrit Berisha, Erla Mëhilli.

“Rama hodhi në orën 4 të mëngjesit sërish disa foto që ka bërë nëpër bodrumet

Rama

”Mobilje origjinale të fillimviteve ‘4 0, prodhuar enkas në Itali për godinën e kryeministrisë, që kalben në depo bashkë me vlerën e tyre të rrallë estetike e historike. Këto e të tjera vlera të shkatërruara plotësisht apo të zhdukura pa gjurmë, janë zëvendësuar me gjithfarë sendesh të blera në pazarin e vulgariteteve”

Gazsjellësi TAP, qira ose blerje për tokat në Shqipëri Tokat ku do të kalojë gazsjellësi TAP do të blihen ose do merren me qira nga konsorciumi që do të realizojë projektin. Përfaqësues të Konsorciumit të Gazsjellësit Trans-Adriatik, kanë nisur takimet e para me pronarët e tokave nga ku do të kalojë gazsjellësi me një gjatësi prej 870 kilometrash në Shqipëri, Greqi dhe Itali. Kontraktorët në Shqipëri janë ndalur sot në komunën Progër të rrethit të Devollit, ku kanë biseduar me pronarët e tokave të fshatit Pilur rreth mundësisë së blerjes apo marrjes me qira të tokës, pikërisht aty ku do të kalojë kjo gjurmë e projektit, ndërsa u kanë sqaruar atyre ndikimin e projektit mbi tokën, si dhe u kanë dhënë informacionin e nevojshëm mbi tubacionin e gazit natyror. Përfaqësuesit e TAP gjithashtu u kanë bërë me dije banorëve se tashmë në këtë fshat janë autorizuar kontraktorët për fillimin e anketimeve dhe mbledhjen e informacionit mbi pronarët e tokave për të plotësuar të dhënat mbi këto prona. Projekti në fjalë do të kalojë larg zonës së banuar në këtë fshat dhe sipas

përfaqësuesve pritet të kontribuojë në punësimin lokal. “Projekti TAP do të mbështesë gjithashtu dhe vijimin e mbështetjes së rimëkëmbjes ekonomike të vendit. Është një ndër investimet kryesore të huaja në vend dhe normalisht do të ndikojë në krijimin e mundësive të punësimit për komunitet lokale”, sqaroi përfaqësuesi i TAP. Ndërkaq, banorët kanë vlerësuar projektin në fjalë si më të rëndësishmin në Shqipëri, ndërsa kanë kërkuar kompensim real për pronat e tyre. “Është shumë gjë e mirë, problemi i dytë kryesor është marrëveshja si do të paguhet toka. Shumicën e tokave ne e kemi pemëtari, por them që duhet të jetë me leverdi. TAP do të kërkojë akses të përkohshëm në tokë për korridorin e ndërtimit dhe akses të përhershëm atje ku do të vendosen instalimet, si stacionet e valvulave, por premton kompensim real dhe para fillimit të punimeve në zonë. Gazsjellësi TAP pritet të përfundojë rreth vitit 2019 dhe do të transportojë gazin nga Shah Deniz II në Azerbajxhan, drejt Europës.

e kryeministrisë. Sa mirë, aty ishin edhe disa mobilje të vjetra. Me siguri i kanë hequr që në kohë të Adil Çarçanit, se Nano s’do t’i mbante kurrë ato...po pse të mos sajoj një lajm sikur i hoqi Berisha?

Kështu heq vëmendjen nga pyetjet që po më bëjnë për shpenzimet pa ligj që po bëj. Të heq vëmendjen dhe nga shkarkimet nga puna dhe emërimet e gjithë drejtorëve të besuar që kisha në Bashkinë e Tiranës në poste kyçe. Ajo puna e vullnetarizmit nuk ngjiti, të shoh mos bëj ca tym shashke me këto. Le të shkruajnë ca nëpër blogje këta militantët e mi, do kënaqen. Shqiptarët më votuan për të punuar, po unë piktor jam, këtë punë di të bëj”, shkruan Mëhilli në Facebook.

Lame: Emri i donatorit do të vihet në një pllakë TIRANË Një prej studiuesve të trashëgimisë kul-

turore, Artan Lame, i cili është angazhuar në rikonstruksionin e Kryeministrisë, zbardhi dje për ‘A1 Report’ disa detaje mbi punimet që po kryhen. Për Lamen, gjendja në të cilën ndodhej godina e Kryeministrisë ishte e mjerueshme.

Ndërsa për dhuruesit, Lame u përgjigj: “Donacionet janë të disa kategorive, dikush lulet, dikush pllakat, dikush pastrimin etj. Donacionet e mëdha janë tjetër gjë, kur të nisim restaurimin me themel do të vihet një pllakë ku do të vihet emri i donatorit”, - tha Lame.

TAP firmos kontratat e shitjes, nuk figuron Shqipëria Në faqen zyrtare të kompanisë BP-së ( 25.5%), një nga aksioneret e projektit Trans Adriatic Pipeline, është botuar njoftimi për nënshkrimin e kontratës 25-vjeçare nga ana e konsorciumit të Shah Deniz për shitjen kundrejt nëntë kompanive evropiane në Itali, Greqi dhe Bullgari. Në këtë kontratë nuk figuron emri i Shqipërisë. Në njoftim thuhet se: Konsorciumi i Shah Deniz njoftoi se në datë 19 shtator përfundoi nënshkrimin e kontratës 25-vjeçare për shitjen e mbi 10 miliardë metër kubik në vit që do të prodhohet në fushat e Shah Deniz në Azerbajxhan, si rezultat i zhvillimit të Fazës 2. Nëntë kompani do të sigurojnë këtë gaz në Itali, Greqi, Bullgari.

Projekti Shah Deniz Stage 2 parashikon të dërgojë gaz direkt nga Azerbajxhani për në Europë, për herë të parë, duke hapur kështu Korridorin Jugor të Gazit. Sasinë shtesë të 16 miliardë metër kub gaz i Shah Deniz Stage 2 do të shpërndahet përmes rrjetit prej 3500 kilometrash që do të kalojë në Azerbajxhan, Gjeorgji, Turqi, Greqi, Bullgari, Shqipëri, më pas në brendësi të detit Adriatik dhe

në Itali. Nënshkrimi i kësaj marrëveshjeje pason atë BOTAS të vitit 2011 për shitjen e 6 miliardë metër kub në Turqi. “Azerbajxhani është i angazhuar për bashkëpunim afatgjatë me blerësit e gazit të Shah Deniz. Unë jam i sigurt se ky bashkëpunim do të sjellë përfitime për konsumatorët në të gjithë Evropën dhe do të luajë një rol të rëndësishëm në forcimin e sigurisë evropiane të energjisë”, - u shpreh Rovnag Abdullayev, Presidenti i SOCAR. Blerësit me të cilët është rënë dakord për blerjen e gazit janë: Axpo Trading AG, Bulgargaz EAD, DEPA Public Gas Corporation of Greece S.A., Enel Trade SpA, E.ON Global Commodities SE, Gas Natural Aprovisionamientos SDG SA, GDF SUEZ S.A., Hera Trading srl dhe Shell Energy Europe Limited. Nga totali prej 10 miliardë metër kub gaz, 1 miliard do të blihet nga Greqia dhe Bullgaria ( kujtojmë këtu se ky projekt nuk kalon aspak nga ky vend), ndërsa pjesa tjetër do të shkojë për blerësit që synojnë furnizimin me gaz nga Italia dhe shpërndarësit e afërt me këtë treg.

8

globalizmi

intervista

Anthony Giddens: Mesazhi im kryesor për të gjithë qytetarët shqiptarë është që ne tani po jetojmë në kushtet e një laboratori, po jetojmë në laboratorin e ndryshimit, në një botë që është kaq e ndryshme edhe nga bota ku kanë jetuar prindërit tanë. Pra, jemi si udhëtarë në hapësirë...

Lordi Gidens-shqiptarëve:

Po jetojmë në laboratorin e ndryshimit Në “Shqip me Rudina Xhungën”, sociologu i famshëm anglez Giddens tregon rrugët e transformimit. Besimi i tij se mirëqeverisja dhe ndryshimi i zakoneve mund ta ndryshojnë rrënjësisht Shqipërinë.

Intervistoi: Rudina Xhunga Ju jeni një nga teoricienët lider të globalizmit. Kur keni nisur ta përdorni termin?

Edhe ne në Angli e quajmë globalizim dhe në atë libër që keni përpara, unë ndoshta kam qenë një ndër njerëzit e parë që ka përdorur termin globalizim sepse njerëzit flisnin atëherë për marrëdhëniet ndërkombëtare, flisnin për marrëdhëniet midis shteteve të ndryshme e gjëra të tjera të tilla dhe pastaj termi globalizim u bë goxha i përdorshëm kohëve të fundit pra, në vitet ’80 pothuajse nuk e përdorte njeri ndërsa tani e përdorin të gjithë. Termi globalizim është një shprehje ashtu siç e thotë fjala vet, dhe është bërë një folje e vetëkuptueshme që nënkupton një lloj qytetarie të re në këtë epokë të re globale ku ne jemi qytetarë evropianë, amerikanë apo çfarëdo tjetër. Pra, njerëzit e kanë tashmë këtë identitet të trefishtë.

Ju jeni Lord Giddens frymëzuesi, babai i “Rrugës së Tretë” të Laburizmit të ri. Çfarë bëhet tani me to, ku është vendi i tyre sot në botë?

Rruga e tretë është vetëm një term, një term për atë sesi ne duhet të ristrukturojmë politikën dhe nuk ka pasur kurrë një rrugë të tretë midis gjërave, ka pasur gjithmonë një rrugë të tretë përtej gjërave. Prandaj unë mendova se në periudhën paslufte kemi dy lloje dominuese filozofish pra, kemi atë që keni pasur ju në vendin tuaj që është socializmi që vjen nga lart-poshtë dhe nga ana tjetër kemi vdekjen e zonjës Theçer pra, kemi këtë fundamentalizmin e tregut. Domethënë kemi dy pozicione të ndryshme alternative dhe për mua rruga e tretë është një pozicion kritik përtej këtyre dy qasjeve, është një rrugë për të shfrytëzuar sa më mirë aspektet e tregut por edhe për të krijuar hapësirë publike, për të krijuar një dimension publik, për të garantuar që dimensioni publik të mos jetë po ai dimension i shtetit por që të mund të ndërtojmë një jetë publike përmes shoqatave vullnetare, përmes organizatave jofitimprurëse pra, hapësira publike që nuk kanë është hapësira e shtetit. Ne u përpoqëm të gjejmë përzierjen më të mirë të aspekteve të ndryshme të tregut, aspekteve më të ndryshme të mënyrës sesi organizohet publiku, sesi rregullohet jeta e publikut dhe kjo vlen edhe sot e kësaj dite por në një formë ndryshe nga ç’ishte 15 viteve më parë për shkak të krizës globale.

Ndërkohë, kthehemi në Shqipëri. Ku qëndron rreziku për vende si Shqipëria për shembull, që rrezikojnë të implementojnë, rryma si rruga e tretë apo përtej të majtës apo të djathtës?

Zgjedhja është e juaja. Unë nuk do ta përdorja termin rruga e tretë sepse njerëzit e keqkuptojnë, ja pikërisht ndoshta për shkak të influencës që keni pasur ju si media. Media tenton t’i thjeshtojë gjërat. Njerëzit shpesh mendonin se kjo rruga e tretë ishte një version i jo asaj që ne kishim në mendje dhe ne donim që rruga e tretë të nënkuptohej si një mënyrë prosperiti që në fund të fundit edhe të detyrohej. Ne na duhet një rifunksionim i këtyre ideve. Pra, rruga e tretë ndoshta shkon përtej filozofisë tradicionale por tani është një mënyrë për të adresuar problemet e rritjes ekonomike, si ti përballojmë borxhet, si të përballojmë këtë ndryshimin e strukturave në botë, çfarë ndodh me krizën në Kinë, si mund ta çojmë industrinë prapa, domethënë aty ku ka qenë, në lulëzimin e tij në Evropë, në Shtetet e Bashkuara, si të përcaktojmë rolin e sektorit financiar.

Këto janë të gjitha sfida të ndryshme nga ato

që kishim 10 apo 15 vite më parë. Pra, ende po përpiqemi të gjejmë një mënyrë për ti përballur por sot duhet të kemi një tjetër skenar dhe në disa mënyra sot është shumë më e vështirë.

Lord Giddens, është një luks i madh te bisedosh për teoritë tuaja, në Shqipëri, në një vend i cili ka nevoja mbijetese...

Unë jam shumë i lumtur që jam këtu, njerëzit kanë qenë shumë miqësorë, shumë të dashur, shumë të sjellshëm dhe më kanë pritur shumë mirë dhe në fakt do të thosha që i gjithë ky universi shqiptar më ka pritur shumë mirë dhe unë e kam shijuar qëndrimin tim këtu.

Unë po e shijoj gjithashtu, por pyetja në fakt ka të bëjë me faktin se çfarë ndodh me vende si yni të cilat janë për një kohë të gjatë në tranzicion, përkthyer në gjuhë mjekësore janë në koma, dhe kanë nevoje ta dinë, që do të jetojnë dhe nuk do te vdesin?

E para, mendoj se në Shqipëri ju duhet të keni të qartë thellësinë e ndryshimeve që po pëson bota. Pra, unë kam përshtypjen se Shqipëria ka filluar si një vend me një komunizëm shumë të ashpër, i duhet të kalojë një tranzicion të gjatë por nuk besoj se edhe modeli ynë është modeli i duhur sepse tashmë po jetojmë në një botë me ndryshime të menjëhershme për shkak të lidhjeve përmes internetit, përmes prodhimit industrial. Pra ju në Shqipëri mund të bëni ndryshime të menjëhershme që mund të jenë transformuese dhe që mund të mos ndjekin atë zhvillimin me një hap të ngadaltë, siç e keni pasur deri tani. Besoj që këto ndryshime mund t’i bëni përsëpari në fushën e energjisë, pasi gjithçka që ne bëjmë varet nga energjia, madje as këtë intervistë nuk do ta bënim po të mos kishim këto projektorë, apo kamera. Shqipëria është një vend ideal për të qenë pionier për prodhimin e energjisë, gazit, të ketë platforma të mira në këtë fushë. Shqipëria mund të çajë rrugë të reja prodhimi në fusha të tjera, ta demonstrojë këtë. Ju mund të filloni workshop-et e prodhimit në 3D për 2 javë për shembull, ta pasur nevojë për 10 vjet apo më shumë. Thjesht duhet edhe një lloj aventure në këto kohë kaq të vështira. Besoj se Shqipëria nuk është në recension kështu që mendoj se deri tani ka ecur mirë. Pra, shoh mundësinë që duke qenë vend i vogël, të mund ta bëjë tranzicionin edhe më të shpejtë. Sigurisht që kjo varet nga mirëqeverisja por edhe sa të aftë do të jeni për të ndryshuar zakonet kulturore. Le të shohim Anglinë, për shembull. Ne kemi pasur një rrugë shumë më të gjatë, ne kemi një borxh që është sa dyfishi i atij të Shqipërisë dhe kemi ngecur në disa sisteme që na duhet t’i reformojmë. Ndërsa ju mund të filloni t’i ndërtoni disa sisteme edhe pa i pasur fare. Çfarë mendoni se ndodh në vende të vogla dhe në zhvillim, a kanë ato nevojë për ideologji, apo le të jenë pragmatiste?

Nuk mund të komentoj për politikën dhe zgjedhjet shqiptare por besoj se është shumë e rëndësishme që Shqipëria të shkojë drejt sistemeve demokratike. Mendoj se të qenit vend i vogël është avantazh, sepse është shumë më e lehtë për të ecur shpejt dhe prandaj unë do të inkurajoja një lloj debati politik, jo thjesht atë modelin e vjetër, ku njerëz vijnë nga askund për të bërë gjëra të reja. Për mua është e mundur që në Shqipëri të bëhen investime sepse kostot tani janë të ulëta. Investimet kapitale janë shumë të rëndësishme për shembull dhe nuk besoj se është e vështirë që të huajt të investojnë në këtë vend. Prandaj mendoj që duhet të ketë një klimë dhe model pozitiv i të ardhmes, nuk është thjesht një model politik por ka të bëjë edhe me qytetarët ku media ka sigurisht një rol shumë të rëndësishëm për t’i edukuar dhe ndërgjegjësuar njerëzit se sa e ndryshme është bota. Mendoni se sa ka ndryshuar bota këto 10 vjet, se ku kemi qenë para 15 vjetësh ku nuk kishim celularë dhe kompjuterë në këtë masë që ka tani dhe gjithë këto transformime marramendëse kanë ndodh në kaq pak kohë. Jo gjithmonë të mira këto transformime por është një botë ku duhet t’i kesh parasysh rreziqet.

Një kapitalizëm i përgjegjshëm është ajo çfarë ka nevojë tani bota përfshirë

Libri, “Pasojat e modernitetit”, botuar nga UET-Press

Mendoj se të qenit vend i vogël është avantazh, sepse është shumë më e lehtë për të ecur shpejt dhe prandaj unë do të inkurajoja një lloj debati politik, jo thjesht atë modelin e vjetër, ku njerëz vijnë nga askund për të bërë gjëra të reja. Për mua është e mundur që në Shqipëri të bëhen investime sepse kostot tani janë të ulëta.

Anglinë, Shqipërinë, vende të mëdha, të vogla, të zhvilluara apo të pazhvilluara?

Anthony Giddens: Unë përpiqem të bëj të qartë se kjo nuk është përtej kontrollit të komunitetit të gjithë botës.

Pra, kjo ka të bëjë, për shembull, me njerëzit që nuk paguajnë taksat, me evazionin fiskal, që do të thotë njerëz që duhet të paguajnë taksa dhe taksa që duhet të investohen dhe përdoren për sigurime shëndetësore. Sot na duhet të stabilizojmë aspekte financiare globale, nuk duhet të dominohemi kaq shumë nga institucionet, na duhet të rregullojmë sistemin bankar pra, janë disa detyra shumë më të detajuara sesa të thuash një kapitalizëm i përgjegjshëm. Për shembull, tashmë kemi një tregti goxha të madhe bazuar tek kompjuterët dhe nuk e di sesi funksionon kjo pasi ajo ndihmon vetëm ata që nxjerrin para nëpërmjet institucioneve financiare. Këto institucione financiare presupozohet ti shërbejnë komunitetit në përgjithësi dhe ne duhet të garantojmë që ato do ta bëjnë një gjë të tillë. Jemi në fillimin e një procesi që mund të zgjasë 20 vite në ekonominë botërore.

Do të doja t’ju pyesja për të majtën që ju frymëzoni dhe mbështesni Lord Giddens. Çfarë ndodh me të majtën e shekullit të 21, pse ajo është gjithmonë në sherr dhe shpesh për shkak të kësaj në opozitë?

Jetojmë në një kohë ku bota po shkon përpara dhe partitë e majta vazhdojnë të mendojnë me mentalitetin e brezave të mëparshëm. Unë besoj se ajo çfarë kemi bërë në vitet 1990 me reformimin e të majtës, është një gjë që duhet ta bëjmë edhe një herë sërish nga e para. Nëse marrim një çështje konkrete, për shembull mirëqenien sociale, partitë e majta duhet të jenë po aq të interesuara për reformimin e mirëqenies sociale, siç bëjnë partitë e djathta, apo në vendet ku mirëqenia sociale po krijohet partitë e majta duhet të jenë avangarde. Unë mendoj se, nëse me lejoni të përdor disa terminologji, ne kemi pasur një mirëqenie sociale atë që sot e quajmë investim social. Mirëqenia sociale ishte një sistem ku pritej derisa të ndodhte diçka gabim që të reagohej. Ne tani duhet të punojmë për investimin social. Nëse kemi papunësi nuk mund të kemi mirëqenie sociale, pra tani jemi në sistemin e një investimi social që ndihmon për krijimin e investimeve, që ndihmon për shëndetin publik, që ndihmon për arsimin. Pra, kemi nevojë për më shumë aktivistë, kemi nevojë për një lloj sistemi të tillë parandalues, një sistem që shqetësohet më shumë për të parandaluar rreziqet, që

shqetësohet më shumë për të krijuar shëndetin dhe jo për të rishpërndarë edhe një herë paratë në sigurime, pasi njerëzit sëmuren.

Prandaj them që ne ende mund të përdorim modelin e Bashkimit Evropian që është shumë i ndryshëm nga ky i tanishmi. Në Kinë, për shembull, do të duhej të përdorej një sistem i ri për mirëqenien sociale. Ata kanë për të pasur po aq probleme sa kemi edhe ne për sa i përket kësaj politikës së tyre që u lejon kinezëve të kenë vetëm një fëmijë. Pra, do të duhej që të ndryshonte ky mentaliteti nga majtist drejt asaj të qendrës, më shumë, për ti dhënë një formë të re këtij shekulli.

Në shekullin e 21, a mund të flasim për ideologji, moral apo gjërat janë përtej të majtës dhe të djathtës, përtej të mirës dhe të keqes?

Do të thosha që e kundërta është e vërtetë.

Pra, tashmë kemi një lëvizje për të pranuar vlerat universalen të gjithë botën, vlera që nuk kanë ekzistuar më parë dhe ne mund të shpresojmë që lufta midis kombeve të bëhet gjithmonë e më e paktë, të themi që lufta të bëhet brenda kombit dhe jo jashtë kombeve në mënyrë që të kemi vlera globale paqeje mes kombeve dhe jo ato përplasjet komb me komb, shtet me shtet për shkak edhe të natyrës së globalizimit të botës ku jetojmë.

Siç thashë edhe më parë, tashmë kemi një barazi midis dy sekseve pavarësisht se ka ende disa zona në këtë botë që janë tradicionale. Kjo barazi ka sjellë vlera globale dhe shpresoj që e njëjta gjë të vlejë edhe me vlerat mjedisore, sepse na duhet të rreshtim së shkatërruari mjedisin. Prandaj unë do të shihja të kundërtën. Unë shoh një botë, ku vlerat globale, në një farë mase po zëvendësohen apo po riformulohen për të arritur vlera më specifike në fusha të veçanta, çfarë është pikërisht ajo që pritet në një epokë globale.

Ne thjesht duhet të përpiqemi që këto vlera për të cilat flasim, t’i bëjmë të vërteta.

Në fund do të doja diçka për librin tuaj, takimin tuaj të parë me lexuesin shqiptar “Pasojat e Modernitetit”. Çfarë do të donit t’i thoshit lexuesit shqiptar nëpërmjet këtij libri?

Bota po na sjell përfitime të mrekullueshme nga njëra anë, por nga ana tjetër kemi rreziqe shumë të mëdha që nuk e dimë a do jemi në gjendje ti kontrollojmë. Asnjë qytetërim tjetër nuk ka pasur armë bërthamore dhe ne duhet të sigurohemi që të mos i përdorë askush këto armë. Ne nuk po jetojmë në një botë fantastike por po jetojmë në një përzierje mundësish dhe rreziqesh, gjë që është shumë e ndryshme nga e kaluara. Tashmë jemi udhëtues, eksplorues dhe nuk kemi më atë jetën tonë tradicionale të dikurshme, madje edhe ju nuk po silleni një grua e 30 apo 40 viteve më parë, apo jo?! Ju keni një jetë tjetër, keni një mënyrë të re të shprehuri, keni cilësi të re jete, keni lirinë tuaj, nuk doni të jeni e varur nga burrat.

Marrë nga “Shqip”

CMYK

NJOFTIM / REKLAMA

Faqe 9

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

24.09.2013

9

10

Opinione & Editoriale

Blog & Ide

OpEd

Nga Bujar Kapexhiu

Opinione dhe Editoriale

Në industrinë e publikimit të librave në Shqipëri U bënë vite që sa herë që afrohet tetori e nëntori, autorët gjallërohen dhe vëmendja në Shqipëri përqendrohet në mënyrë më të dukshme tek libri: duke u afruar tetori, tek çmimi Nobel për letërsinë me shpresën popullore të përvitshme që të jetë Ismail Kadare ai që e merr atë dhe duke u afruar nëntori, tek Panairi i Librit në Tiranë, i cili në mënyrë të suksesshme organizohet nga Shoqata e Botuesve Shqiptare.

Njoh njerëz të ndryshëm të cilët si autorë apo si ish-punonjës shtëpish botuese, janë në ujërat e biznesit të publikimit në Shqipëri, disa prej tyre edhe me plane për themelimin e shtëpive botuese, përgjithësisht me synimin e promovimit të letërsisë së mirë artistike. Ky synim iu është ushqyer duke pasur parasysh se, çfarë shohin e gjejnë në tregun shqiptar të librit, nuk i kënaq nga ana artistike. Autorë të rinj të cilët për vite kanë shkruar e publikuar në revista letrare, por edhe të tjerë më të afirmuar që kanë disa libra në biografinë artistike, i kam dëgjuar apo lexuar të shkruajnë në thuajse të njëjtën mënyrë përsa i përket shtëpive botuese, duke i konsideruar ato thuajse si armiq të letërsisë shqiptare, për shkak se prej tyre e kanë parë veten të anashkaluar, nëpërkëmbur, injoruar.

Ky shkrim merr përsipër që pa paragjykime dhe me aq informacione sa është e mundur të mblidhen, duke analizuar industrinë e publikimit të librave, të afrojë këndvështrimet e ndryshme të biznesmenëve dhe të autorëve shqiptarë, mes të tjerash për t’i dhënë drejtuesve të shtëpive botuese një përqasje tjetër mbi mënyrën se si bëjnë e ndoshta do të ishte më mirë të bënin biznes. Këndvështrimi im në të është i autores me eksperiencë në biznes që synon të ndërtojë një shtëpi botuese e cila të kishte si mision promovimin e letërsisë së mirë.

Publikimi i librit është biznes Publikimi i librit është biznes fitimprurës. Kjo është maksima që udhëheq punën e shtëpive botuese dhe është ajo që më pak se çdo gjë tjetër autorët, sidomos autorët e rinj duan të dëgjojnë e të pranojnë.

Në bazë të punës e në plan të parë të punës për ndërtimin e një shtëpie botuese do të qëndronte analizimi i industrisë së publikimit të librave: njohja me rivalitetin konkurrues brenda saj, i ndikuar nga fuqia e blerësve, fuqia e furnizuesve, rreziku nga hyrjet e reja dhe nga zëvendësuesit. Kjo analizë do të më kërkonte të dhëna mbi shtëpitë botuese,

koment

Lindita Komani

Në pamundësi për subvencionim të gjerësishëm të kulturës nga shteti, industria e publikimit të librave në gjuhën shqipe ka nevojë për biznese që arrijnë t’i mbijetojnë krizave dhe e shfrytëzojnë këtë kohë për t’i dhënë drejtimin e duhur të ardhmes së tyre, duke mbartur në vete denjësisht misionin e promovimit të letërsisë së mirë dhe zhvillimit të kulturës shqiptare. forcën dhe specializimin e tyre në treg, burimet kryesore të të ardhurave dhe kostove që ata kanë, të dhëna mbi prirjet e lexuesve duke iu referuar shitjeve aktuale dhe të viteve të shkuara, të dhëna mbi emrat dhe cilësinë e autorëve vendas, të dhëna mbi emrat dhe cilësinë e përkthyesve dhe redaktorëve vendas, të dhëna mbi atë që konsiderohet letërsi cilësore dhe bestseller në nivel ndërkombëtar, të dhëna kontakti me shtëpitë botuese që kanë të drejtat e autorëve të vlerësuar si cilësorë dhe si bestseller.

Statistikat që mund të mblidhen Konkretisht puna kërkuese do të më tregonte si fillim se një botim statistikor mbi industrinë e publikimit të librit dhe sfidat e saj për zhvillim nuk ekziston ende. Për numrin e shtëpive botuese do të mësoja që ekzistojnë rreth 60 shtëpi botuese, nga të cilat rreth 10-15 janë ato që bëjnë vërtet biznes, kurse të tjerat përballen më shumë me sfidën për mbijetesë. Nga pjesëmarrja në panairin e librit, do të vëreja që panairi jep një platformë e mirë prezantimi për të gjithë që janë në gjendje të marrin pjesë në të.

Nga librarët por edhe nga drejtuesit e shtëpive botuese do të dëgjoja që librat që më shumë shiten janë ata jo-artistikë, por edhe ndër librat artistikë ata që më shumë kanë sukses, janë librat bestseller të huaj. Më tej që për këta li-

bra kujdesen vetë shtëpitë botuese që të vijnë në kohë e në sasinë e duhur në librari, ndërkohë që për librat me autorë shqiptarë, në të shumtën e rasteve, janë autorët vetë që duhet të merren me shpërndarjen dhe negociimin me librarët.

Vetëfinancimi nga autorët si burim të ardhurash për shtëpitë botuese Nga drejtuesit e shtëpive botuese do të dëgjoja që ata publikojnë edhe autorë shqiptarë, por të cilët më shumë se si furnizues me “lëndë të parë”, i kanë si klientë për mundësinë që shtëpitë botuese iu ofrojnë: që librin e përfunduar dhe redaktuar nga vetë autori, ta marrin në dorë të faqosur, dizenjuar, lidhur dhe me një numër ISBN për të. Rrezikun financiar të lidhur me mosshitjen e librave, shtëpitë botuese e lënë krejtësisht tek autori, duke e kthyer atë nga prodhues dije dhe arti në klient, deri urrejtës e përçmues i shtëpive botuese.

Pirateria Lidhur me librat e përkthyer nga gjuhë të tjera, një problematikë tjetër rëndon mbi botuesit që investojnë në blerjen e të drejtave të autorit nga shtëpitë e huaja botuese. Pirateria. Pa shpresë për të gjetur zgjidhje e për t’u luftuar ashtu siç do të duhej. Shumë përkthime qarkullojnë, me cilësi të dobët, pa leje përdorimi të së drejtës së autorit, dëmtuese të biznesit të shtëpive botuese të cilat e blejnë këtë të drejtë. Çfarë tregon bilanci i vitit 2012?

Rezulton se 1675 libra janë publikuar në vitin 2012 e nga këta 545 janë të letërsisë artistike e nga këta 373 tituj i përkasin letërsisë në gjuhën shqipe.

Ndër librat jo-artistikë që përbëjnë peshën kryesore, do të dëgjoja se një pjesë e rëndësishme është ajo e teksteve shkollore për të gjitha nivelet që është një burim i sigurt të ardhurash. Ndër librat artistikë, një burim tjetër i sigurt do të ishte me autorët shqiptarë që duan të publikojnë me investim vetjak. Drejtimi që pritet nga një shtëpi e mirë botuese, do të ishte: përkthimi i letërsisë artistike dhe jo-artistike. Nëse do të isha largpamëse, përveçse në përkthimin e autorëve të huaj, do të investoja në promovimin e talenteve shqiptare. Në punën që do të bëja për të zbuluar “talent scouts” dhe kritikë për t’i angazhuar me punë, do të kuptoja që këto dy hallka të rëndësishme për zhvillimin e industrisë në fakt i mungojnë industrisë. Duke kërkuar për specialistë të mirë shitjesh në treg, do të dëgjoja se në industrinë e librit këtë funksion në më të shumtën e rasteve, e mbulojnë vetë drejtuesit e

Përrallë nga e kaluara shtëpive botuese. eBooks dhe shitjet online Do të konstatoja se temat eBooks dhe shitjet online janë ende larg vëmendjes së shtëpive botuese dhe këtu do të shihja që ka veçanërisht vend për të bërë ndryshim e sjellë risi në industri. Shqiptarët janë shumë të pranishëm në internet, qoftë si lexues, qoftë si shkrues – veçanërisht autorët e rinj. Ata janë shumë aktivë në rrjetet sociale dhe priren drejt komunikimit. Por shtëpitë botuese ende nuk janë online në formën që e bëjnë simotrat e tyre në vende të tjera.

Mundësitë elektronike si për publikimin e librave me kosto më të ulëta dhe promovimin dhe shitjen e tyre përmes platformave ekzistuese të shitjeve online, do të afronin edhe atë pjesë të lexuesve që për shkak të emigracionit Shqipërinë e gjuhën shqipe i arrijnë përmes internetit, duke e bërë tregun e arritshëm për librin në gjuhën shqipe shumë më të madh se ai që perceptohet në kufijtë tokësorë brenda të cilëve jetojnë shqiptarë.

Konsolidimi i industrisë Në rast se do të kisha forcën e një shtëpie të rëndësishme botuese, do të studioja me vëmendje zhvillimin e shtëpive më të vogla botuese jo vetëm në Shqipëri, por edhe Kosovë e Maqedoni, për të shquar ato në mes tyre që janë pjekur më shumë si biznese për të parë mundësinë e blerjes dhe integrimit të tyre: për të konsoliduar fuqinë financiare, për të krijuar sinergji në prodhim, për të fituar ekspertizë e fokus që mund të mungojë. Me rreth 60 shtëpi botuese që operojnë vetëm në Shqipëri, mund të thuhet se industria ka hapësirë për konsolidim.

Investimi Duke përmbledhur informacionet e fituara, duke njohur prirjet e mia dhe për të pasur nxitje të mjaftueshme për të zhvilluar biznes, do të vendosja të investoja: për një gamë të gjerë publikimesh për të pasur burime të ndryshme të sigurta të ardhurash nga libri; ose vetëm tek letërsia e mirë e huaj dhe vendase dhe ndërkohë të zhvilloja edhe një biznes mbështetës nga i cili të kisha aq fitime sa të kompensoja humbjet në biznesin e publikimit të librave. Kjo do të duhej të ndodhte derisa lexuesit të arrinin në atë shkallë pjekurie që do i shtynte të paguajnë më shumë për të blerë libra cilësorë, të blejnë libra që re-

spektojnë të drejtën e autorit, të lexojnë më shumë letërsi vendase për t’i dhënë një shans rritjes së autorëve të rinj shqiptare dhe zhdërvjelltësimit të mëtejshëm të gjuhës shqipe.

Aktivizimi në Shoqatën e Botuesve Shqiptarë Si shtëpi e re botuese, do të aktivizohesha brenda Shoqatës së Botuesve Shqiptare dhe do të punoja për fuqizimin e saj si promovuese e interesave të përbashkëta. Do të sugjeroja dhe do të prisja që shoqata të aktivizohet në drejtime të rëndësishme, si: edukimi i publikut drejt letërsisë cilësore, trajnimi i redaktorëve, i kritikëve, i agjentëve letrare, i botuesve, ofrimi i platformave të konkursit për zbulimin e talenteve, realizimi i studimeve me interes për zhvillimin e industrisë, promovimi i saj përmes një platforme shumë aktive në internet.

Dhe së fundmi ...

U bënë vite që sa herë që afrohet tetori e nëntori, autorët gjallërohen dhe vëmendja në Shqipëri fokusohet në mënyrë më të dukshme tek libri. Si autore dhe me eksperiencë në biznes e mbi të gjitha si njeri që në gjuhën shqipe do të doja të lexoja me të njëjtën kënaqësi që përftoj kur lexoj edhe në gjuhë të tjera, do të uroja që disa prej shtëpive të rëndësishme botuese në Shqipëri, që tashmë kanë fuqi dhe stabilitet financiar si dhe biznesmenë të tjerë që kanë ndjesi të ngjashme me sa u soll në këtë tekst për librin dhe leximin në gjuhën shqipe, të kalonin nëpër këtë proces vlerësimi të gjendjes dhe të kuptonin se investimi largpamës në këtë industri do të ishte ai që do të bënte ndryshimin e madh në tregun e librit dhe në një këndvështrim më afatgjatë do të ishte fitimprurës për investuesit. Dhe deri sa drejtuesit e shtëpive botuese ta bëjnë këtë për shkak se i çon aty vendimi i shëndoshë i një biznesi që do të zhvillohet, autorët dhe publiku është e nevojshme të kenë deri diku mirëkuptim. Në pamundësi për subvencionim të gjerësishëm të kulturës nga shteti, industria e publikimit të librave në gjuhën shqipe ka nevojë për biznese që arrijnë t’i mbijetojnë krizave dhe e shfrytëzojnë këtë kohë për t’i dhënë drejtimin e duhur të ardhmes së tyre, duke mbartur në vete denjësisht misionin e promovimit të letërsisë së mirë dhe zhvillimit të kulturës shqiptare.

op-ed

2

Blog / Në vend të kompjuterit, një pasqyrë për deputetët

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

Kulturë / Pianodrom, festivali ku duhet të abonohesh për ta ndjekur

F

koment Valbona Nathanaili

Ka ardhur koha të vendoset autoriteti i shkollës si vendi ku jepen e merren dije, ku shqetësim kryesor nuk është se cila parti do fitojë zgjedhjet, por cilat janë praktikat më të mira të mësimdhënies, çfarë është e lejueshme dhe çfarë jo në orën e mësimit. Ka ardhur koha që më shumë se të bëjmë reforma pas reformash, jetëgjatësia e të cilëve është e barabartë me atë të qëndrimit të një ministri në post, t’u përgjigjemi pyetjeve të tilla si: A e kanë të gjithë nxënësit të drejtën për t’u arsimuar në mënyrë cilësore? ditë të mirë në këtë fushë dhe e kanë shndërruar sistemin shkollor në një kopje të keqe të asaj që ne duam e presim nga një sistem i tillë? Nëse flasim për ideale në arsim, le të krijojmë një arsim ku drejtuesit merren jo me përkatësinë partiake të mësuesve e prindërve të nxënësve, por me gjetjen e mjeteve dhe filozofive më të përshtatshme për vlerësimin e arritjeve të institucionit që drejtojnë, të praktikave, të produktit që nxjerrin, të idealeve arsimore, nëse munden të frymëzojnë të tilla te stafi i tyre.

Mungesa e një drejtimi cilësor shoqërohet me një problem tjetër, atë të mungesës së plotë të transparencës për t’i bërë çështjet e arsimit probleme të të gjithë shoqërisë. Komunikimi i shkollës me publikun është pothuaj zero. Asnjë fjalë se cilat ishin përfundimet e vitit shkollor që lamë pas, cilat shkolla ja dolën më mirë dhe cilat jo, cilat ishin arritjet që do bëhen model e shumëfishohen në të gjitha shkollat e tjera.

Asnjë teori veprimi, të tipit: cilat janë problemet me të cilat përballet arsimi në Tiranë dhe cilat ai në Ballsh ose në Velipojë, shoqëruar me hipoteza për ndryshim e përmirësim, ose një strategji konkrete, e ndarë në faza zbatimi dhe mënyrën si do kalohet nga teoria në praktikë. Asgjë të kësaj natyre,

Në kohën e teknologjisë dhe të mundësive të përcjelljes së informacionit në kohë reale, të përdorimit të mundësive që ofrojnë ato në funksion të një komunikimi të qartë dhe të vazhdueshëm me publikun, në rastin e sistemit arsimor kjo mund të quhet një sfidë e humbur. Edhe kur përdoren janë, me mirësjellje, “old fashion”. Për shembull, hapni faqen website të MASh dhe do krijoni një ide se çfarë kuptojnë me komunikim: fjalime e foto pa fund të drejtuesve, ligje, vendime e konferenca, pra konceptuar e hartuar sipas politikave e praktikave të vjetra, që shkruajnë shumë por nuk thonë asg jë konkrete, në funksion të “farkëtimit” një lideri që i di të gjitha dhe vendos për gjithçka, që është kudo dhe i bën të gjitha. Nuk kemi bërë të njëjtat gjëra edhe më parë?

Për më tepër, asnjë nga DAR (ZAR) nuk ka faqe online. Ah ... bën dallim Drejtoria Arsimore, Qarku Tiranë.

Po të klikoni http://daqt.gov.al/, të hapet faqja kryesore, me këto rubrika: Home/ Rreth nesh/ Regjistrimet/ Aktivitete/ Rezultatet e vitit shkollor/ Shkollat e rrethit Tiranë/ Galeri/ Kontakt / Foto e drejtorit, nga të cilat janë aktive vetëm faqja kryesore, disa foto të para disa vjetëve të drejtorit në aktivitete të ndryshme dhe një skemë organigrame në “Rreth nesh”. Kaq! Të gjitha institucionet arsimore drejtuese të tjera janë inekzistente në web. Nëse kërkon informacion, mund të gjesh ndonjë numër telefoni te verdha” ose “Çelësi”!

Nëse duam një demokraci të shëndetshme dhe të drejtë, duhet të krijojmë një arsim ku fëmijët edukohen e zhvillohen nga pikëpamja shpirtërore, morale, sociale, intelektuale dhe fizike në mënyrë të shëndetshme, pa u deformuar. Dhe nuk kemi më kohë të investojmë në skema që i kemi provuar se nuk funksionojnë.

Ka ardhur koha të vendoset autoriteti i shtetit, por jo i një shteti klientelist dhe arrogant, por i një shteti që vërtet interesohet për të kuptuar e udhëhequr një arsim të moralshëm. Ka ardhur koha të vendoset autoriteti i shkollës si vendi ku jepen e merren dije, ku shqetësim kryesor nuk është se cila parti do fitojë zgjedhjet, por cilat janë praktikat më të mira të mësimdhënies, çfarë është e lejueshme dhe çfarë jo në orën e mësimit. Ka ardhur koha që më shumë se të bëjmë reforma pas reformash, jetëgjatësia e të cilëve është e barabartë me atë të qëndrimit të një ministri në post, t’u përgjigjemi pyetjeve të tilla si: A e kanë të gjithë nxënësit të drejtën për t’u arsimuar në mënyrë cilësore?

Universitet/ Festivali i “Marubit”, kundër dhunës në familje nëpërmjet artit

11 Opozita është thelbësore. Një burrë shteti i mirë, si çdo qenie tjetër e arsyeshme njerëzore, gjithmonë mëson më shumë nga opozitarët e tij sesa nga mbështetësit e zjarrtë.

-Walter Lippmann

Pse Rama ka të drejtë për importin e plehrave

Një vit i ri (shkollor) dhe sfidat e vjetra illimi i vitit të ri shkollor e rikthen edhe një herë vëmendjen drejt shkollës. Mediat e bënë të vetën. Kronika të ndryshme i referohen “gangrenës” tekst: janë botuar - nuk janë botuar, janë shpërndarë - nuk janë shpërndarë.

Një shqetësim plotësisht i arsyeshëm dhe i justifikuar, pasi përvojat me këtë kuazireformë me emrin e bujshëm “altertekst’ kanë qenë vërtet të trishtme. Nga ana tjetër, formimi i qeverisë së re dhe, bashkë me të, edhe emërimi i një ministri të ri në krye të institucionit që drejton punët e arsimit janë, po ashtu, lajmet e ditës. Me supozimin dhe shpresën se shkolla do vazhdojë të jetë në qendër të vëmendjes deri në ditën e fundit të këtij viti shkollor që pritet të nisë, shqetësimi i mësipërm dhe ndryshimet e pritshme mund të shërbejnë si pikënisje për të marrë në konsideratë e analizuar disa nga problematikat që shfaq sistemi ynë arsimor parauniversitar, që për shkak të politikave afatshkurtra, shpesh dhe kryesisht në funksion të një kapitali politik, nuk janë të pakta.

E para dhe më kryesorja lidhet me filozofinë arsimore: Cilat janë qëllimet që kërkon të përmbushë sistemi ynë arsimor, ose si duam t’i edukojmë fëmijët tanë në shkollë?

Këtu, sigurisht nuk u referohem qëllimeve të formuluara në ligjin Nr. 69/2012 për “Arsimin parauniversitar” sepse ne dimë të shkruajmë mirë, por jo të udhëheqim e zbatojmë mirë; nuk u referohem as dokumenteve të ndryshme që hartojmë në kuadër të një projekti a një tjetri, e njëjta gjë! Por faktit që “gjërat nuk shkojnë mirë”, faktit që në një shoqëri demokratike sikundër pretendojmë të jemi, më shumë se me shkollimin merremi me shkollën dhe më shumë se me mësimdhënien merremi me mësuesin. Pra, në arsim vazhdohet të punohet e investohet sipas skemave të vjetra, që shpesh të kujtojnë arsimin e para viteve ’90.

Në vijim, do veçoja indoktrinimin e shkollës, indoktrinimin politik të saj, e filtruar deri te nxënësit nëpërmjet drejtuesve partiakë e militantë më shumë se të zellshëm dhe mësuesve që ndodhen nën presionin e tyre. Në Shqipëri mund të tingëllojë si çudi kërkesa për depolitizimin e shkollës, po ku tjetër më shumë se këtu, në vendin tonë, në këta tetë vitet e fundit, me një nxitim marramendës, për ditë e më shumë, për ditë e më keq, janë bërë emërime me sfond politik? Do vazhdojmë me drejtorë që, pothuaj në çdo rast, të vetmen përvojë që kanë në CV-në e tyre është përkatësia partiake dhe që në mënyrë sistematike, pa më të voglën brerje të ndërgjegjes, po shkatërrojnë çdo tra-

24.09.2013

koment

Alfred Lela

Sa për shqetësimin e zonjës Duma se vendimi i qeverisë Rama është antitreg duke e bërë Tregun më të rëndësishmin e parimeve të së djathtës, në një pikëpamje neokonservatore Atdheu me gjithë njerëzit në të do të vinin të parët. Ose të paktën Tregu duhet të punojë me dhembshuri për ta.

V

endimi i tretë i qeverisë Rama në ditën e parë të punës, ka qenë edhe më pak i debatuari. Dy të parët, heqja e fotos së presidentit Nishani dhe zëvendësimi i saj me portretin e themeluesit të shtetit modern shqiptar, Ismail Qemal Vlorës, por edhe Kodi i Etikës i cili rregullon raportet e ministrave me detyrën dhe me mediat, ende sot vazhdojnë të kenë epiqendrën e vëmendjes, të paktën të qarqeve mediatike dhe forumeve të debatit. Vendimi i tretë, që është në fakt edhe më i rëndësishmi ka marrë më pak fjali, më pak bojë, më pak letër dhe rrjedhimisht më pak vëmendje.

Me pak cinizëm, psetë e këtij ‘mbulimi me heshtje’ të vendimit aq shumë të rëndësishëm të ndalimit të importit të plehrave, ka të bëjë ndoshta me afinitetin që shqiptarët kanë me plehrat. Ne ndajmë me mbeturinat hapësirën mes banesave tona, plazhin, rrugën e gjithçka tjetër. Me plehrat jemi, si të thuash, në shoqëri të mirë.

Megjithatë, mbi heshtjen e përgjithshme ngritën krye të përditshmet Panorama dhe MAPO, e para me një mbulim të zgjeruar ku përfshihej edhe një intervistë me një prej industrialistëve të riciklimit të plehrave, dhe e dyta me një ‘speciale’ në numrin e së shtunës, ku jepej një pasqyrë e zgjeruar e kësaj industrie. Panorama e djeshme ‘zgjerohej’ edhe me një opinion të ish-zv/ministres së Integrimit, zonjës Grida Duma, e cila mbante anën e tregut në një opinion të ndërthurur me analizë. E pritshme po të kujtosh rolin e saj si titullare në një institucion që merrej me Integrimin, pjesë e të cilit është edhe legjislacioni përkatës mbi import/eksportin e plehrave që përputhet me udhëzimet e BE. Duma e quante masë antitreg vendimin e qeverisë Rama ndërkohë që ndalimi i importit të plehrave nga kryeministri i ri ka qenë në fakt e vetmja punë e bërë që prej ardhjes në pushtet. Sigurisht, që në konceptin konservator apo liberal të djathtë, ‘tregu i rregullon të gjitha’ dhe mbi këtë tezë mbështetej edhe analiza e zonjës Duma. Por konservatorizmi, ai që i beson traditës, atdheut, Zotit, tregut dhe lirisë, herë pas here ripozicionohet në raport me veten. Si për shembull ai që njihet si neokonservatorizëm dhe që i dha vetes etiketën e commpassionate conservatism. Bushi i ri me të tijtë qenë bartës të këtij lloji të konservatorizmit me ideolog historianin dhe politikanin amerikan Doug Wead, por futur në mainstream nga Karl Rove, për t’u marrë më pas edhe nga kryeministri aktual britanik, David Cameron.

Jemi pra te tregu që i rregullon të gjitha i mendimit tradicional liberal të djathtë dhe te konservatorizmi i dhembshur i së djathtës amerikane. Cili mund t’i brendashkruhet më mirë dilemës sonë import plehrash a jo? Cinizmit të fillimit se ne jemi një shoqëri në shoqëri me plehrat, nuk e kemi luksin t’i përgjigjemi po me cinizëm se ‘tregu i rregullon të gjitha”. Në fakt, jo. Tregu i përgjegjshëm i rregullon të gjitha, por jo tregu kaotik. A e ka rregulluar ‘tregu i lirë i ndërtimit në Shqipëri” peizazhin urbanistik në vend, apo e ka shtrembëruar atë? Dil në ballkon dhe prite përgjigjen nga qyteti që kuis si qen i rrahur. Pra laissez faire nuk ka funksionuar në këtë rast.

Ka një poezi Dritëro Agolli, për kurvat, ku shpreh habinë e tij, tipike agolliane, se si ne i importojmë ato kur ka sa të duash mall vendi. E njëjta vlen edhe për argumentin e plehrave. Është cinike të importosh diçka që ngado të kthesh kokën e ndesh me tepri. Nuk pi ujë argumenti që i jepte Panoramës një prej eksponentëve të industrisë së përpunimit se me plehrat e vendit nuk përmbushin kërkesat e përpunuesve shqiptarë. Plehrat që na zënë sytë përditë nuk do të ishin dakord. Në rastin e mospërmbushjes së kërkesave, kjo industri duhej ta ridrejtonte fokusin e saj. Ta rishpikte veten në raport me gjendjen e re.

Sa për shqetësimin e zonjës Duma se vendimi i qeverisë Rama është antitreg duke e bërë Tregun më të rëndësishmin e parimeve të së djathtës, në një pikëpamje neokonservatore Atdheu me gjithë njerëzit në të do të vinin të parët.

Ose të paktën Tregu duhet të punojë me dhembshuri për ta.

12

të drejtat e njeriut

festivali

43 dokumentarë e filma, rreth 18 autorë ndërkombëtarë dhe një cikël forumesh me tema sociale. Kjo është me pak fjalë axhenda e festivalit të tetë të “Marubit”, që këtë vit është fokusuar në dhunën në familje. Siparin e hapi filmi “Salma”, i regjisores së njohur Kim Longinotto. Ministrja Kumbaro e quajti festivalin një mbrojtje për fjalën dhe jetën, si përgjigje kundër dhunës.

Te “Marubi”, ku vritet dhuna me art N

ën çadrat-simbol të këtij edicioni të tetë, në oborrin e Akademisë “Marubi” u çel dje në orën 19:00 Festivali Ndërkombëtar i Filmit për të Drejtat e Njeriut. Dhuna në familje është tema qendrore e këtij festivali. Hapjen e tij e përshëndeti ministrja e Kulturës, Mirela Kumbaro, përfaqësues të ambasadave të huaja në Tiranë, si dhe protagonistja e filmit të parë pjesëmarrës, Salma, një grua indiane, që kundër kulturës vendase arriti ta bëjë zërin e saj, zërin e një gruaje të dëgjohet. “Jemi këtu për një kauzë të madhe, për të vënë artin në shërbim të respektit për jetën”, - tha Kumbaro gjatë fjalës së saj, duke shtuar se dhuna vjen kur mungon fjala dhe ky është një rast për ta kthyer fjalën, gjuhën e kinematografisë në armë kundër dhunës.

Një festival përtej artit Të thirrur në skenën e hapjes nga Drejtori Ekzekutiv i këtij festivali, Kujtim Çashku, festivalin e përshëndetën dhe ambasadori i BE-së në Tiranë, Ettore Sequi, ambasadorja e OKB-së, ambasadori i Suedisë, ai i OSBE-së, përfaqësuesi i UNICEF-it, të cilët vunë theksin te dhuna si një problem global, por dhe te rastet e skajshme të dhunës brenda familjes dhe kundër gruas në Shqipëri, duke përcjellë fort mesazhin që, këta filma nuk duhet të na bëjnë të lotojmë, por të mendojmë dhe të veprojmë, jo nesër, jo javën tjetër, muajin tjetër, por tani. Gjatë hapjes përshëndeti dhe bashkëthemeluesi i këtij festivali, presidenti i Nderit, Theodore Orlin. Ndër mbështetësit e këtij festivali të kthyer në traditë nga Akademia “Marubi”, është edhe Universiteti Europian i Tiranës, të dy pjesë e konsorciumit të universiteteve jopublike shqiptare. “Universiteti Europian i Tiranës ka kënaqësinë që bashkëpunon me këtë projekt të pasionantit Çashku, sepse është art dhe angazhim publik në të njëjtën kohë.

Akademia “Marubi” prej vitesh tashmë dhe nëpërmjet këtij festivali është kthyer në një pikë reference kulture për Tiranën dhe meriton më shumë sesa të mbështetet. Rasti i Akademisë “Marubi”, i këtij festivali dhe në përgjithësi, është shprehës i nismave të pavarura në arsimin e lartë, e cila meriton të bëjë krenar jo vetëm zotin Çashku, por nga pak dhe ne.

Në vazhdim të kësaj fryme, UET po realizon një projekt Tempus në bashkëpunim me Universitetin Roehampton dhe e ka shtrirë lëndën e të drejtave të njeriut në të gjitha diplomat për një qasje antropologjike, juridike, historike”. Një nga filmat e festivalit do transmetohet edhe në mjediset e Universitetit Europian të Tiranës, ashtu si dhe në disa mjedise të tjera akademike, veçmas atij të Akademisë “Marubi”, ku çdo ditë, deri në 29 shtator do transmetohen për publikun filmat pjesëmarrës.

Salma, gruaja që triumfoi mbi traditën e shtypjes Pas ceremonisë zyrtare të festivalit, protagonistja e ardhur nga India, aktivistja legjendare, politikania dhe poetesha tashmë e njohur në të gjithë botën me emrin ‘Salma’, e prezantoi vetë filmin e ndërtuar mbi historinë e saj nga regjisorja angleze Kim Lingotto, me disa çmime ndërkombëtare. Ky është filmi i parë i Festivalit nga 43 filma pjesëmarrës, të përzgjedhur nga një numër prej 350 prurjesh. “Jam shumë e lumtur që historia ime do mund të bëhet frymëzim për gratë e tjera që vuajnë të njëjtat shtypje të të drejtave”, - tha ajo gjatë fjalës së saj.

Për nëntë vjet, derisa pranoi për një martesë me mblesëri, Salma kishte rënë së pari në grackën e familjes së saj dhe pastaj edhe një herë në atë të burrit të saj - fizikisht e mbyllur dhe e mbajtur larg, në pamundësi për të vazhduar shkollimin dhe e detyruar të shkruajë fjalët e saj pasionante fshehurazi. Vetëm zemërimi dhe vendosmëria e Salmës e mbajtën atë të fokusuar për të fituar lirinë e vet. Kur poezitë e thella të Salmës i ranë në dorë një botuesi, komentet e tyre të sinqerta dhe të hapura për seksualitetin, martesën e saj të detyruar dhe zakonet e fshatit, e bënë atë një sensacion brenda natës, përkundrejt pakënaqësisë së familjes dhe fshatit të saj. E shtyrë në zgjedhje si kryetare e fshatit nga burri i saj, Salma papritur zgjidhet dhe bëhet zëri i grave, edhe ato të burgosura nga i njëjti fat. Refuzimi legjendar i saj për të ndjekur zakonet tradicionale myslimane dhe shprehja hapur në lidhje me trajtimin e grave në fshat, i dhanë asaj statusin si një rebele e vërtetë përballë një tradite të lashtë dhe brutale.

Dita II

Kujtim Çashku dje gjatë hapjes së festivalit. (Lart:) Salma, protagonistja e dokumentarit që hapi festivalin

Në program • “Sekrete dhe dyshime”, i regjisorit Zelimir Gvardiol (16:00 ) • “Çaj apo elektricitet”, i regjisorit Jérôme Le Maire (16:15 ) • “Trup dhe shpirt”, nga Matthieu Bron (17:50 ) • “Valixhja e Martës”, nga Günter Schwaiger (18:45) • “Djem me qira”, nga Rosa von Praunheim (20:20) • “Jetë e mbyllur në një valixhe”, nga Evgenia Kolinkovsky (21:50)

“Valixhja e Martës”, historia e një gruaje të dhunuar Perëndimore Regjisori Günter Schwaiger në filmin e tij “Valixhja e Martës” ka thyer klishetë mbi dhunën ndaj grave. Në një intervistë për Mapo-n ai tregon vështirësitë e realizimit të një dokumentari me këtë temë dhe zbulimet shokuese edhe në vendet e Europës së zhvilluar.

E

di kush më mbron mua? Portieri i pallatit.

Portieri! ...Janë këto fjalët e Martës, gruas që për vite ka vuajtur dhunën e ushtruar nga bashkëshorti. Tani, pas dhjetë vitesh dënimi ai është i liruar dhe ajo e gjen veten të pambrojtur nga ligji, policia. I duhet të jetojë e fshehur për të qenë e mbrojtur. Është ky subjekti i filmit dokumentar “Valixhja e Martës”, i regjisorit austriak Günter Schwaiger, që do të shfaqet për publikun shqiptar në ditën e dytë të Festivalit Ndërkombëtar të Filmit për të Drejtat e Njeriut. Filmi është xhiruar në Spanjë dhe Austri, dy vendet ku jeton regjisori, dhe sjell një shembull të gjallë të universalitetit të problemit.

Si lindi filmi “Valixhja e Martës” ?

Jetoj në Spanjë prej 20 vjetësh dhe për shoqërinë atje, axhenda e luftës kundër dhunës së grave është çështje e rëndësishme. Kështu vendosëm të bënim një dokumentar. Nisëm të kërkonim për gra që kishin vuajtur dhunën që ato të tregonin fytyrat, të flisnin. Nuk ishte e lehtë. Kontaktuam me Marian, përfaqësuese të Amnisty Internacional. Ajo është avokate dhe hetuese e këtyre çështjeve dhe na foli për Martën, një grua që duhej të fshihej diku në jug të Spanjës, sepse ligji dhe policia nuk mund ta mbronin pasi ish-bashkëshorti i saj doli nga burgu. Maria na prezantoi me Martën, u takuam, na tregoi historinë e saj dhe ishte përvojë shumë intensive. Për mua ishte skandaloze që në një vend europian ndodhte akoma fenomeni i ushtrimit të dhunës ndaj grave dhe mendova se shoqëria duhet vënë në dijeni.

A ishte e vështirë ta bindje Martën të dilte publikisht me historinë e saj?

Para dhjetë vitesh kur i ndodhi historia, kishte shumë media që donin të flisnin me të, por ajo nuk kishte pranuar. Ne qëndruam dy ditë dhe ajo krijoi besimin se ishim të duhurit për ta rrëfyer historinë. Marta e ka ekspozuar shumë veten në këtë film. Tregon fytyrën dhe identitetin. Ne i kemi fshehur audiencës vetëm vendin ku jeton. Për ta mbrojtur. Në Spanjë filmi pati jehonë të madhe në media. Tashmë Marta është shumë e njohur publikisht.

Sa e frikësuar dukej kjo grua?

Ajo ka jetuar me frikën dhe në njëfarë mënyre frika të shoqëron, thotë ajo. Duhet të jetosh me të sepse nuk të lë kurrë. Ish-bashkëshorti i saj ka kaluar 10 vjet në burg dhe kur doli dy vjet më parë, policia i tha Martës se, nëse ai ka ndërmend të të vrasë, e bën, dhe ne nuk mund të të mbrojmë. E vetmja gjë që i mbetej Martës ishte të fshihej. Të mbrohej vetë.

A ka shumë gra si Marta në Spanjë?

Ka shumë gra që vuajnë dhunën. Megjithatë, situata është më e mirë se para dhjetë vjetësh, pasi qeveria ka vendosur ligje të forta dhe po funksionon. Unë u surprizova shumë që ky fenomen ishte kaq shqetësues në Spanjë, që është vend i pasur dhe i zhvilluar, por më shumë surprizë ishte që dhuna dhe vrasja ndaj grave është edhe më e rëndë në Austri e Gjermani sesa në Spanjë. Nuk ka statistika zyrtare, por ne kërkuam dhe dolëm në konkluzione dhe shifra.

Ajo që kam dashur të them me këtë film është se fenomeni nuk gjendet vetmen në jug të Europës, në mentalitetin mesdhetar të nderit dhe xhelozisë, por edhe në veri, ku ka më shumë zhvillim dhe pasuri e ku njerëzit janë të dhunshëm.

Donim të thyenin klishetë. Nuk është fenomen që ka të bëjë vetëm me shtresat e varfra. Vetë Marta vjen nga një familje e pasur, dhe bashkëshorti farmacist ishte i pasur. Ndodh në të gjitha nivelet. E rëndësishme është të ketë ligje të mira dhe shteti të gjejë zgjidhje.

Ju keni prekur edhe anën tjetër të medaljes në dokumentarin tuaj, duke sjellë edhe rastin e agresorëve që ndjekin terapi për të mposhtur problemin...

Ky është problem jo vetëm i grave, pasi burrat janë përgjegjësit dhe doja të shihja situatën

dhe se ç’ndodh me agresorin, sesi funksionojnë ata brenda. Unë takova një terapist që punon me agresorët dhe e kemi shoqëruar në punën e tij.

Ata nuk mund të flasin gjatë terapisë, por shpjegojnë procesin sesi janë bërë të dhunshëm.

Ata që kemi takuar janë burra austriakë. Problemi është universal. Në Spanjë, Austri apo Shqipëri, këta njerëz duken normalë së jashtmi. Ka shumë njerëz të dhunshëm. Filmi ka rëndësi edhe për theksin që i vë dhunës psikologjike. Marta në fillim nuk vuante dhunën fizike. Bashkëshorti e dominonte psikologjikisht, asaj i duhej të bënte çfarë i thoshte ai deri në momentin kur ajo i kërkoi divorcin ai u bë i dhunshëm fizikisht. 95% e vrasjes së grave ndodh në momentin e ndarjes.

Si e ka pritur audienca filmin ?

E ka pritur shumë mirë. Më 8 mars, në Ditën Ndërkombëtare të Gruas patëm premierën në Austri dhe Marta ishte me ne. Në ndryshim nga Spanja, në Austri ka ligje të mira, ka para, por askush nuk flet për problemin sepse mendohet se është zgjidhur, por nuk është zgjidhur. Ne pamë gra që flisnin, të reja e të vjetra që vinin te Marta, e përqafonin dhe i tregonin historitë e tyre. Media në Austri nuk është e përgatitur të flasë rreth kësaj. Në Spanjë ka rubrika specialë, gazetarë të specializuar rreth temës dhe e shohin në një mënyrë të veçantë. Në Austri, nëse një grua vdes e vrarë nga i shoqi është tragjedi familjare, nuk kanë të bëjë me axhendën e maçizmit.

Filmi kërkon të thyejë klishetë dhe dëshmia e Martës është e rëndësishme për të ndikuar te gratë e tjera që të thyejnë heshtjen.

Mendoni se të flasësh është zgjidhja e problemit? Është thelbësore. Nëse nuk flitet, nuk mund të zgjidhet. Në veri të Europës, në vitet ’70 kur dolën ligjet e para kundër dhunës, shteti thoshte se ishte problem privat, dhuna ishte e madhe dhe askush nuk bënte asgjë. Gratë duhet të kenë të drejtat e tyre dhe nëse nuk flet, atëherë problemi nuk ekziston. Është e vështirë për gratë e para si Marta që dalin në publik, madje e rrezikshme, por është e nevojshme. Ligji shoqëria duhet të bëjë diçka. Është hera e parë në Shqipëri? A keni dëgjuar që dhuna ndaj grave këtu është fenomen shumë shqetësues? Është hera e parë këtu dhe jam shumë i lumtur që marr pjesë në këtë festival. Po kam dëgjuar për problemin shqetësues dhe shpresoj që ky film të jetë mesazh që gratë të flasin. Marta nuk është gruaja tipike e depresionuar me shenja dhune. Ajo është e fortë sepse e ka hedhur hapin e parë.

kulture

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

24.09.2013

13

muzikë

Pianodrom, festivali ku duhet të abonohesh për ta ndjekur Festivali Ndërkombëtar në Universitetin e Arteve synon të mbajë gjallë jetën artistike të kryeqytetit. Për katër muaj me radhë, 122 perla pianistike botërore dhe 81 vepra shqiptare do të interpretohen nga 22 pianistë të ardhur nga e gjithë bota, përfshi dhe Shqipërinë Aty nga fillimi i qershorit, mes miqsh e kolegësh po diskutonim se si gjatë viteve të fundit ishin fikur një e nga një të gjitha festivalet e muzikës serioze dhe tashmë gjithçka kishte mbetur thjesht një çështje nostalgjie. Festivale kombëtare e ndërkombëtare 10-12-vjeçare si: “Vjeshta e Tiranës”, “Ditët e muzikës së re”, “Festivali i romancës shqiptare”, konkursi i violinës “Islam Petrela” etj., edhe pse krijuan një traditë shumë të mirë për interpretuesit dhe krijuesit shqiptarë, nuk kishin mundur të jetonin gjatë. Të gjitha këto evenimente të rëndësishme, që kryesisht ishin mbështetur e përkrahur nga Ministria e Kulturës, i sollën arkivit shqiptar me qindra vepra të reja të shkruara pas viteve ‘90. I sollën skenës shqiptare interpretues vendas e të huaj, duke përafruar gjuhët muzikore e duke krijuar ura të reja bashkëpunimi europian e më gjerë, pas një izolimi të gjatë kulturor. Politikat aspak inkurajuese e përkrahëse të institucioneve shtetërore, edhe pse këto iniciativa janë private, bënë që përgjatë 8-10 viteve të fundit këto aktivitete të tkurreshin fillimisht e më pas të shuheshin fare. Sapo isha kthyer nga pjesëmarrja në festivalin “Remusica” që zhvillohet në Prishtinë me përshtypjet më të mira, si në drejtimin organizativ, ashtu edhe në atë të cilësisë artistike -Festival Ndërkombëtar ky që zhvilloi edicionin e 12-të, e që ka mbetur e vetmja dritare në territoret shqipfolëse për ne krijuesit dhe interpretuesit e Shqipërisë, në të cilin mund të merret pjesë. Kujtuam sesi vjet, një dritë jeshile filloi të pulsonte kur festivali “Different Trains” solli në skenat tona instrumentistë të një profesionalizmi të lartë si Tedi Papavrami, Klajdi Sahatçi etj., për të cilët publiku ka një etje shumëvjeçare dhe këtë e tregoi duke mbushur jo vetëm sallat por edhe hollet jashtë dyerve.

Pianodrom

E kështu, pasi kishim diskutuar e kishim “qarë hallet” profesionale, na u duk se iu dorë-

zuam fatit të keq të një shteti që artin, kulturën e muzikën e sheh si “luks” të tepruar.

Nuk kaluan pak ditë (ishte koha kur gjithçka fliste për premtime, rilindje, zgjedhje të ndershme, një të ardhme shumë më europiane etj.) dhe prof. Aleksandër Peçi na takon dhe entuziazmon me një ide tepër origjinale. Bëhej fjalë për një festival ndërkombëtar pianistik, ku toka shqiptare si një aerodrom tingujsh të presë aterimin e emrave më të njohur të botës së pianos.

Unë dhe Nestor Kraja (kompozitor dhe pedagog në Universitetin e Arteve), me skepticizëm filluam të nxjerrim shumë arsye sesi dhe sa e pamundur është të zhvillosh aktivitete të tilla pa një ndihmë financiare. Mund të përmend këtu aktivitete të tilla të ngjashme si: “Lucerne Festival”, që financohet me 25 milionë franga zvicerane, apo festivalin që e kemi kaq të afërt në kilometra “Ohrid Festival”, me rreth 500 mijë euro, ku përveç traditës shumëvjeçare na tregojnë që edhe jo domosdoshmërisht në kryeqytete arti, muzika vazhdon të financohen. Por ideja dhe pasioni na përpiu duke na dhënë edhe shpresën se qeveria e re që do krijohej pas zgjedhjeve, do ta shihte me dashamirësi e me tjetër vizion situatën artistike, ambientin shterpë në të cilin ndodhemi sot, ku janë mbyllur pothuajse të gjitha hapësirat e interpretimit të veprave të reja.

Kompozitorët mbeten me vepra të krijuara, por pa mundësi interpretimi.

Por si do zgjidhej që në këtë aktivitet të ftonim pianistë të huaj e shqiptarë dhe si do përfshinim edhe krijuesit në këtë festival?!

Menduam që edhe pianistët e huaj edhe ata shqiptarë në programin e tyre të jetësonin vepra të sapokrijuara, (vepra të tjera në “sirtar” që nuk kishin mundur gjatë këtyre viteve të interpretoheshin, gjithashtu të përfshihen edhe vepra që kanë ndërtuar historinë e muzikës shqiptare, ato të traditës tonë. Kjo ishte zgjidhja.

Një mbrëmje, një artist

Dalëngadalë u fillua puna nga ftesat dhe koordinimet mes datash, që të bënim të mundur një pjesëmarrje sa më të gjerë shtetesh e emrash prestigjiozë. Nuk është aspak e lehtë sot të gjesh hapësira që emra të mëdhenj artistësh t’i kesh atëherë kur mundesh në aktivitetin tënd. Pak nga kjo lloj vështirësie e pak nga numri i shumtë i pianistëve që shprehën me kënaqësi dëshirën për t’u bërë pjesë e Pianodrom, menduam që shndërrimi i këtij fes-

Pianistët pjesëmarrës Guillermo Gonzalez (Spanjë) Marcel Worms (Holandë) Etrita Ibrahimi (Shqipëri) Ardita Bufaj (Shqipëri) Herton Mikeli (Shqipëri) Desar Sulejmani (Gjermani) Dimitri Vasilakis (France) Mikhail Doubov (Rusi) Nataliya Deeva (Rusi) Enrico Pieranunzi (Itali) Silvana Skënderi (Shqipëri) Francesco Prode (Itali) Merita Rexha-Tërshana (Shqipëri) Zamir Kabo (Shqipëri) Fatma Spahiu (Shqipëri) Redi Llupa (SH.B.A.) Marin Gjollma (Shqipëri) Lirika Pula-Kasapolli (Kosovë) Kristina Petrollari-Laço (Shqipëri) Pierre Reach (Francë) Anita Tartari (Shqipëri) Ana Kaçinari (Shqipëri)

tivali në stinë koncertore, i shtrirë nga muaji tetor deri në janar 2014, do të mbante gjallë artistikisht çdo javë skenën e Universitetit të Arteve me nga dy-tri koncerte (për 4 muaj me radhë). Kontaktet e vazhdueshme me pianistët na renditën 122 perla pianistike botërore dhe 81 vepra shqiptare (në total 203 vepra), të cilat tashmë do të interpretohen në: “Një mbrëmje, një artist” recitale këto që do të garantojnë një nivel të lartë artistik. Tashmë jemi në hapat e fundit dhe me siguri të plotë themi se ia dolëm të ndërtonim një program të larmishëm, duke filluar që nga muzika paraklasike, klasike, blues, jazz dans e deri tek muzika kontemporane, ku sipas datave të programit (e jo për nga rëndësia) mund të rendisim: Albeniz, Aliaj, Peçi, Çekiçi, Çene, Chopin, Ibrahimi, Shostakovich, Ravel, Khachaturian, Piazzolla, Scarlatti, Rachmaninov, Prokofiev, Godowsky, Alkan, Sina, Simaku, Messiawn, Boulez, Debussy, Stravinsky, Kapustin, Tchaikovsky, Bach, Kushta, Rushiti, Nino Rota etj... ku ndër to do të luhen 13 sonata ciklike për piano dhe 25 vepra të plota ciklike. Ja pra me një program të tillë do të sigurojmë për publikun net shumëdimensionale me një panoramë të plotë stilistike, gjeografike, epokash e zhanresh nëpërmjet emrave pjesëmarrës.

Eriona Rushiti, kompozitore, pedagoge në Universitetin e Arteve.

Duhet shpenzuar për ta pasur Një vizion i ri lindi edhe për mënyrën e përcjelljes së këtij klasi muzikor. Një traditë e shëmtuar ku artisti nuk ndihet aspak i vlerësuar është tradita e hyrjes në të gjitha koncertet, ku gjithsecili nga ne mbushet me tinguj e art pa shpenzuar asgjë. Deri më sot hyrja e lirë (pa bileta) e ka zhvlerësuar rolin dhe prestigjin e artistin. Si në çdo vend europian ku aspirojmë të afrohemi, arti nuk dhurohet falas. Duhet shpenzuar për ta pasur...Kështu që, pa asnjë kundërshtim, nga grupi organizator u mendua që të krijohen (përveç biletave) edhe 4 tipe abonesh për të hyrë në Pianodrom. Sipas muajve (ku gjenden të gërshetuara koncerte të pianistëve të huaj dhe shqiptarë) secili ka të drejtë të zgjedhë koncertet në të cilat ka dëshirë të bëhet pjesë e këtij festivali. Një frymë e re që i vjen artdashësit për herë të parë dhe që shpresojmë të ndryshojë paskëtaj edhe mënyrën e sjelljes së tij ndaj produktit artistik...Pas gjithë këtij përshkrimi e rrugës se si mbërritëm në këtë ide, nuk më mbetet tjetër veçse t’ju ftoj të bëheni pjesë e mbrëmjeve tona pianistike, të cilat nisin më 12 tetor, duke kujtuar shprehjen e Nietzsche “ Without music life would be a mistake”.

14

zbavitje

lojra të ndrsyhme

Fjalëkryqi klasik 1

2

3

4

10

1

15

16 20

25

11

12

17

18

21

6

7

8 14

19

22

23

24 28

30

31

34

35 39

36

32

37

40

42

43

47 53

33

Fjalëkryqi klasik është një nga lojërat enigmatike më të përhapura në botë. Fjalëkryqet e para filluan të botoheshin që në shekullin e XVIII dhe vazhdon të jetë e preferuar edhe në ditët e sotme.

38

41

46 52

9

13

27

26

29

5

48

53

44

45

49

50

Koha e fillimit ____:____

51

Koha e mbarimit ____:____

54

Horizontalisht: 1. Shaka, fjalë për të qeshur. 5. Vegël pune bujqësore. 10. Përemër pronor. 11. Vepër kinematografie. 13. Asllan i volejbollit shqiptar.

15. Gjyqtar, arbitër në dialekt. 17. Institut Tregtar. 18. Sipërmarrës i madh privat. 20. Pjesëtar i shtresës së fisnikëve. 23. Vend për të pushuar. 25. Pemë e lartë. 27. Enë druri e rrumbullakët, që shërben si masë drithi. 28. Njësia e matjes së memories. 29.

Përtej masës. 31. Dru i vendeve të ngrohta mesdhetare, me degë mjaft të lakueshme, me gjethe të gjera në trajtë zemre. 34. Taka pa majë. 35. Enciklopedia Çeke. 37. Pjesëz mohuese. 38. Qepje me makinë. 39. Male që ndajnë Europën nga Azia. 42. Person i rëndësishëm. 44. Përemër vetor. 46. Tërësia e rregullave të ndryshimit të trajtave të fjalëve në një gjuhë dhe të lidhjes së fjalëve në fjali. 48. Mihal, shkrimtar dhe luftëtar patriot. 52. Fund në Francë. 53. Gjendje plogështie. 54. Parësor, ose...

Vertikalisht: 1. Njeri i zgjuar e i shkathët, por zakonisht dredharak e tinëzar.

2. Organizmi më i lartë i futbollit botëror. 3. Jetë, ose... 4. Një gjarpër me trup të madh. 6. Krahët e shpendëve. 7. Pjesë toke e gjatë dhe e ngushtë. 8. Hajdut, vjedhës, ndryshe. 9. Përemër vetor. 11. Fill për të ndezur diçka. 12. Petro i njohur i letërsisë shqipe. 14. Lloj guri shumë i fortë. 16. Në fillim të rinisë. 16. Fletë të holla dërrase. 19. Notë muzikore. 21. Shkodra në makina. 22.

Njësi e matjes së fuqisë së rrymës elektrike. 24. Kilometra, shkurt. 26. Është metal shumë i fortë. 30. Dashnor turk. 32. Gradë e ulët në ushtri. 33. Zbardhja e ditës. 36. Grup i vogël luftëtarësh.

40. Agjensi Monetare. 41. Trajtë a formë e veçantë e diçkaje. 43.

Pogradeci në makina. 45. Grup këngëtarësh. 46. Garnizon Francez. 47. Kafshë pune. 49. Repart Prodhimi. 50. Emision muzikor. 51. Simboli kimik i natriumit.

Sudoku | nivel mesatar 4

3 2 1

5

9

5 6 8 5

3

9

6

8 6

1

3 4 7

7 1

4 9 8

2

6

5

2

8

5 3 4 8

1

2

2

3

9

1 5 6

3

8

4 5

Plotësoni vendet bosh në mënyrë që çdo rresht e kolonë të ketë numrat nga 1-9.

Koha e fillimit _____:____

9 3

Koha e mbarimit ____:____

Numërkryq

Përfundoi në burg se e thërriste policinë pandërprerë Një britanike ishte dehur aq shumë, saqë ka humbur kontrollin dhe në fund ka përfunduar në burg. Ajo e kishte thirrur pandërprerë policinë duke u ankuar se i është zhdukur qeni dhe se është duke i ngordhur peshku në akuarium. Julie Jane Thompson, 54 vjeçe, e kishte thirrur vazhdimisht linjën për rastet urgjente duke thënë fillimisht se i ishte zhdukur qeni, më pas se e kishte gjetur, pastaj se po i ngordh peshku, si edhe se po i mungojnë tabletat... Kur kishte arritur policia në shtëpinë e saj, Julie u kishte thënë se ka marrë edhe një dozë të madhe paracetamoli, ashtu që policët e kanë thirrur edhe ndihmën e shpejtë. Më pas, kur është dërguar në stacionin policor, ka pranuar se ka qenë e dehur kur e ka thirrur policinë dhe se nuk ka ndodhur asgjë nga ajo që ishte ankuar. Gjykatësi e ka dënuar me 70 ditë burg, sepse e ka zënë linjën për rastet urgjente.

Horoskopi i ditës DASHI (20/III-20/IV)

DEMI (21/IV-20/V)

Gjeni mënyrën e duhur për t’i kërkuar partnerit tuaj me shume liri dhe pavarësi.

Sot ai do jete me humor te mire dhe do iu kuptoje. Beqaret do kenë vetëm disa takime sipërfaqësore nga te cilat nuk mund te filloje kurrsesi një lidhje serioze. Ne planin financiar nuk duhet te ndërmerrni shume rreziqe sepse situata mund t’iu dale tërësisht jashtë kontrollit.

Venusi do ndikoje mjaft pozitivisht sot ne jetën tuaj ne çift. Marrëdhënia juaj me partnerin do thellohet edhe me tepër dhe do përjetoni emocione pa fund. Edhe beqareve çdo gjë do iu shkoje ashtu si e kishin ëndërruar. Përgatituni për disa ndryshime.

Ne planin financiar duhet te vazhdoni te tregoheni sa me te matur qe te mundeni.

Investimet lërini për pak me vone.

BINJAKET (21/V-20/VI)

GAFORRE (21/VI-22/VII)

Lidhja ne çift do përforcohet edhe me tepër gjate kësaj dite. Do kuptoheni me se miri me partnerin dhe do qëndroni me shume kohe pranë njeri-tjetrit. Beqaret nuk do e kenë shume mendjen tek jeta sentimentale dhe do i kushtojnë me tepër rëndësi miqve. Ne planin financiar do përballeni me sfida te vështira, por me pak durim mund t’ia dilni mbanë me sukses.

Do jeni plot gjallëri dhe dinamizëm gjate kësaj dite dhe jeta ne çift do jete me e bukur se kurrë. Do provoni eksperienca te reja dhe do ndiheni për mrekulli. Beqaret duhet t’ia lënë gjerat kohës dhe nuk duhet te bëjnë asgjë me ngulm. Financat do kenë disa probleme te vogla te cilat mund te rregullohen shpejt nëse tregoheni te matur.

LUANI (23/VII-22/VIII)

Do bashkëpunoni për gjithçka sot me atë qe keni ne krah dhe marrëdhënia juaj do jete shume e mire. Disa do i zgjidhin edhe mosmarrëveshjet e vogla qe kane pasur.

Beqaret do kenë takime te shumta, por do e kenë te vështirë te bëjnë një zgjedhje.

Ndikimi i planetëve tek financat do jete i dyzuar. Mos e teproni me shpenzimet sepse do futeni neper probleme te mëdha.

PESHORJA (23/IX-22/X)

Gjeni figurën duke bashkuar pikat

Jeta juaj ne çift nuk do jete aspak e qëndrueshme gjate kësaj dite dhe debatet mepartnerindojenetenjëpasnjëshme.Beni shume kujdes me çdo gjë qe do thoni sepse do ndikoje tek e ardhmja juaj. Beqaret nuk duhet te hedhin asnjë hap te nxituar sot nëse nuk duan te vuajnë për gjithë jetën. Prisni edhe pak kohe! Ne planin financiar duhet te tregoheni sa me vigjilente.

0 9

SHIGJETARI (22/XI-21/XII)

8 6 Plotësoni tabelën me numrat e dhënë!

Numra me 3 shifra: 035, 152, 672, 986.

Numra me 4 shifra:

0152, 0215, 0301, 0512, 1024, 1234, 2164, 2320, 2459, 3263, 3625, 4441, 4595, 8754, 9105.

Numra me 5 shifra:

Ngjyrosni pjesën me pikë dhe zbuloni figurën

01563, 02045, 05219, 10845, 12726,

15632, 16301, 21756, 23220, 35565, 42432, 45632.

Numra me 6 shifra:

026369, 152478, 240120, 352528, 359854, 422251, 477414, 521025, 565210, 591238, 654848, 680464, 716622, 753347.

Rutina do e pushtoje jetën tuaj ne çift gjate kësaj dite dhe ju nuk do ndiheni shume mire.

Beni çmos qe ta ndryshoni sa me pare situatën nëse nuk doni qe lidhja juaj te shkatërrohet. Beqaret ka shume gjase te fillojnë ta shohin me sy tjetër një mik te ngushte. Mos ngurroni t’ia shprehni simpatinë. Financat nuk do jene te këqija, megjithatë duhet te vazhdoni te tregoheni te matur.

Gjeni 10 ndryshimet

UJORI (20/I-19/II) Dite e mbushur me momente emocionuese kjo e sotmja për te dashuruarit. Do e lini veten tërësisht te lire dhe nuk do mendoni aspak se fare do thonë te tjerët. Beqaret duhet ta heqin njëherë e mire turpin dhe duhet te përfitojnë sa te mundin nga ftesat qe do iu bëhen. Financat nuk do jene aspak te këqija.

VIRGJERESHA (23/VIII-22/IX)

Mbani përgjegjësitë tuaja ne jetën ne çift dhe mos e kërkoni gjithë kohës fajin tek tjetri. Mendoni edhe për gabimet qe ju mund te keni bere. Beqaret nuk do jene me shume fat ne dashuri dhe nuk do kenë mundësi te shumta për ta gjetur personin e përshtatshëm. Ne planin financiar çdo gjë do shkoje për mrekulli. Do kryeni edhe shpenzime me te mëdha sesa zakonisht.

AKREPI (22/X-21/XII)

Ata qe janë ne një lidhje nuk do i kushtojnë rëndësinë e duhur personit qe kane ne krah dhe kjo mund ta përkeqësojë marrëdhënien mes tyre. Për çdo peng qe te keni duhet te flisni sa me hapur me te, jo t’i anashkaloni gjerat. As beqaret nuk do jene te gatshëm te fillojnë një histori dashurie. Ne planin financiar çdo gjë do shkoje me se miri.

BRICJAPI (22/XII-20/I) Jupiteri do iu mbështesë fort ne sektorin e dashurisë dhe çdo gjë do shkoje me se miri ndërmjet jush dhe atij qe keni ne krah. Do bëni edhe me tepër tolerime gjate kësaj dite. Beqaret do kenë një takim vendimtar i cili do ua ndryshoje përgjithmonë rrjedhën e jetës. Financat do kenë nevoje për një riorganizim te shpejte. Ju mund t’ia dilni mbanë!

PESHQIT (20/II-19/III) Yjet nuk do mund t’iu garantojnë lumturinë ne çift gjate kësaj dite dhe qielli i dashurisë do ketë disa re. Megjithatë edhe pse kjo nuk do jete dita me e bukur për ju, mos e humbni shpresën se gjerat do përmirësohen shpejt. Beqaret do jene më me fat dhe do takojnë një person shume interesant. Edhe financat do jene goxha te ekuilibruara.

blog

1001

ditë që formësuan botën

Gazeta MAPO

24.09.2013

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

15

Nuk paguaj rroga të mira sepse kam shumë para; kam shumë para se paguaj rroga të mira.

24 shtator

768

- Robert Bosch

Trashëgimia e Peppin-it vazhdon Arritjet e Peppin-it të Riut, mbreti i parë Carolignian i frankëve, u lanë në hije nga ato të djalit të tij më të madh Charles (Karl), i cili u bë i njohur si Karli i Madh (Chalemagne), por trashëgimia e tij ishte një faktor kyç në suksesin e të birit. Me dominimin ushtarak të manjatëve frankë dhe lidhjet e ngushta me papatin, Peppin-i iu fut politikës së zgjerimit të mbretërisë franke duke u rritur ushtarakisht dhe mbajtur një ushtri të gatshme në numra të mëdhenj. Përveç hartimit të ligjeve të para të feudalizmit që do të ishin gjurmët administra-

tive për shumicën e Europës mesjetare, Peppini ndërmori edhe një politikë të zgjerimit frank që detyroi morët të largoheshin nga Galia dhe gjithashtu blerjen e Narbonne-s dhe Aquitaines. Kur ai vdiq në vitin 768, mbretëria e më të fuqishmit monark në Europë u nda midis të bijve Karl dhe Karloman.

Fatkeqësisht, periudha e sundimit të përbashkët u prish nga tensionet vëllazërore. Kur Karli la gruan e tij të parë, të bijën e mbretit Desiderius të Lombardëve, mbreti lombard i kërkoi aleancë Karlomanit për të mundur të vëllanë. Megjithatë,

vdekja e Karlomanit në vitin 771 çoi në përfshirjen e mbretërisë së tij në atë të Karlit.

Karli i Madh ndërtoi mbi sukseset e të atit duke krijuar një perandori që përfshinte shumicën e Europës Qendrore dhe Perëndimore.

Ai gjithashtu filloi një radhë reformash politike dhe kulturore, të cilat njihen si Rilindja karolinjane. Karli i Madh u kurorëzua si Perandori August në Bazilikën e Shën Pjetrit në Romë më 25 dhjetor 800, nga Papa Leo III, në përpjekje për të ringritur Perandorinë Romake të Perëndimit.

Blitz

Flickr

2.2

Milion martesa u lidhën në 27 vendet e BE në vitin 2010.

1.0

Milion divorce u regjistruan në të njëjtën hapësirë gjeografike në vitin 2009.

4.4

Ishte numri i martesave për 1 mijë banorë në vitin 2010 në BE.

1.9

Ishte numri i divorceve për 1 mijë banorë në vitin 2009.

Titulli: gomisteri speciale Foto: Richard Schofield

Në Facebook Jonida Balla Janë patetike dhe për të ardhur keq nismat e këtyre njerëzve që shkojnë e kërkojnë nëpër bodrumet e Kryeministrisë dhe publikojnë foto të këtij institucioni në fcb. Më duken si fëmijë që po kërkojnë thesarin në sëndukët e gjyshes dhe mbi të gjitha në shtëpinë e vet. Kjo tregon se sa shumë i paska kuriozuar ky institucion kur paskan qenë jashtë saj dhe se sa e madhe paska qenë ambicia e tyre për pushtet.

Mesila Doda Në një bisedë private ish-presidenti i Asamblesë Parlamentare të OSBE-së, Riccardo Migliori tek fliste për një politikan të vendit të tij më thotë: “Ka politikanë që ngjajnë me nëndetëset, ka dhe nga ata që janë sërfistë”. Për fat të keq, vazhdoi, unë jam politikan që tentoj t’i shikoj gjërat thellë, të analizoj dukuritë dhe të kërkoj të gjej zgjidhjen më të mirë, por tek e fundit duket se kanë më sukses sërfistët. E solla këtë bisedë sepse po ndjek me shqetësim debate të kota që po dominojnë skenën politike shqiptare dhe shoh se si sfilojnë debate krejt pa vlerë për shqiptarët dhe hallet e tyre. Si do rregullohet fasada, si do bëhet zyra, si do i mbulojmë muret, si i kishim e si do i kemi dhe të krijohet përshtypja se ne kemi votuar një arredues e jo një kryeministër. Duke shpresuar që kryeministri që votuan shqiptarët do kthehet më në fund në vendin e tij dhe do lërë pas krahëve marrëzitë, mos flit, mos qesh, unë zbukuroj se e kam të vështirë të punoj...dhe njëherë do shpresoja që për të mirën e shqiptarëve dikush të ulet dhe t’i shpjegojë se ç’do të thotë ligj, VKM, ligj i buxhetit, si funksionon shteti, si duhet t’i lehtësojë hallet e shqiptarëve, si duhet të vazhdojë të ndjekë hap pas hapi punën për projektin TAP sepse krijon të ardhura dhe punësim....me një fjalë dikush duhet t’i shpjegojë që duhet të bëjë Kryeministrin dhe të merret seriozisht me punën e tij.

gazetamapo@gmail.com cel: 068 20 55 477

Në vend të kompjuterit, një pasqyrë për deputetët Gilman Bakalli Njerëzit janë, me shumë gjasa, të vetmet kafshë që mund ta vëzhgojnë veten me vëmendje. Por kjo aftësi për t’i kushtuar vëmendje vetvetes është një burim, të cilin e përdorim në mënyrë të kufizuar. Me sa duket nuk jemi programuar për të menduar vazhdimisht rreth vetes, sepse vetëreflektimi nuk i shërben lumturisë sonë, harmonisë sonë të brendshme. Vëzhgimi i vazhdueshëm i vetvetes mund të ishte burim i pandërprerë vuajtjesh. Sipas Dostojevskit bile, një sjellje e tillë mund të konsiderohet si sëmundje. Për masën e njerëzve që mundohen t’i mbajnë larg vuajtjet që sjell një vëzhgim intensiv i vetvetes, industria e zbavitjes ofron asistencën e duhur për ta larguar vëmendjen nga vetvetja. Kompjuterat, lojërat e pafundme që ato ofrojnë, janë objekte ideale për ta aktivizuar dhe çaktivizuar vëmendjen tonë reflektuese në atë mënyrë sa t’ia dalim të jemi në rregull me veten dhe para vetes. Duhet pranuar ama që prej njerëzve të vendimmarrjeve të mëdha, siç janë deputetët, e presim një vetëreflektim intensiv. Kërkohet fjala bie, që deputeti të reflektojë paksa për autoimazhin e tij etik para se t’i lëshohet me fjalë fyese kolegut rival në foltore. Me shumë gjasë, kompjuteri në tavolinën e tij është objekti par exellence për t’ia tërhequr deputetit vëmendjen nga vetja.

Nuk kemi për ta marrë vesh asnjëherë nëse këtë synonte edhe ishkryetarja Topalli kur i vendosi çdo deputeti nga një ekran përballë

fytyrës, por ama ka një mënyrë për t’i detyruar deputetët t’ia drejtojnë vetes armën e reflektimit. Kur tek përfaqësuesit e popullit, motivimi i brendshëm për të qenë etik mungon, atëherë mund t’i drejtohemi një motivuesi të jashtëm: pasqyrës. Po! Pasqyra në vend të kompjuterave! Kryetari aktual i parlamentit, Ilir Meta, si ish sportist, besoj se e di arsyen se pse muret e brendshme të palestrave vishen rëndom me pasqyra. Pasqyrat, përveçse rrisin optikisht hapësirën e brendshme të palestrës, nxisin edhe monitorimin kritik të vetvetes gjatë ushtrimeve sportive.

Sigurisht që zëvendësimi i ekraneve kompjuterike me pasqyra do kishte pasoja të pakëndshme. Para pasqyrës, autoimazhi ynë i dëshiruar futet në konflikt me perceptimin e çastit. Pamja në pasqyrë tregon qartë diskrepancën midis normës sociale dhe sjelljes së individit. E kush nga salla do mund të thërriste “bastard”, po të shihej paraprakisht në pasqyrë? E cili nga deputetët e fortë do mund të qëndronte i qetë e i kthjellët para imazhit aspak sportiv, të dhjamosur, të lëshuar e çehreshprishur që ofron pasqyra?!

Para pasqyrave, edhe sporti parlamentar i gjuajtjes me karrige ka pak shanse të funksionojë. Pasqyra të irriton, por të imponon elegancë! Por ndoshta pikërisht irritimi i brendshëm që shkakton pasqyra, do të na e kthente në sallën e Kuvendit vetëreflektimin e nevojshëm për etikën njerëzore.

Themelues: Henri Çili. Kryeredaktor: Arion Sulo. Zv/kryeredaktor: Alfred Lela, Aleksandra Bogdani. Politika: Nevila Përndoj, Fejzi Braushi.

Kronika: Leonard Bakillari, Dashamir Biçaku. Speciale: Vladimir Karaj. Ekonomia: Blerina Hoxha. . Kultura: Aida Tuci. Suplement: Arta Çano.

Karikatura: Bujar Kapexhiu. Faqosja: Florenc Elezi. Ilir DRIZARI, Kujtim Bisha. Korrektore: Lila Plasari, Brunilda Meno.

Adresa: Bulevardi Gjergj Fishta pranë UET

Marketing / Drejtore: Fiziana Bora Cel: 068 20 55 437 E-mail: fiziana_bora@yahoo.com Menaxhim / Dhimitraq Hido Cel: 068 20 55 440

CMYK

16 24.09.2013

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

NJOFTIM / REKLAMA