Mapo 27 28 korrik ok

aktualitet

Basha: Akuzat e Patozit? PD është parti e njerëzve të lirë Alibeaj: Gara për kreun ishte reale, askush s’mund të hedhë hije dyshimi. Topalli: Demokratët, përjetë me Sali Berishën. Berisha: Nuk flas si kryetar i PD-së, nuk largohem kurrë nga politika Faqe 5

aktualitet

hylli i dritës

Era ‘Basha’ në politikë: pozitivizëm dhe profesionalizëm

Ardian Ndreca

Publicisti dhe politikani Preç Zogaj është çdo javë në MAPO Weekend me një grafi të imët të njollave dhe dritës në hartën e zhvillimeve politike të javës.

Nga e shtuna në të shtunë. Nga lajmi në lajm.

Faqe 13

Iva tiço

Idi, essi,uni ylli pango

single & the city komenti

Nga bujar Nishani

E shtunë-diel 27-28 korrik 2013

Themelues henri Çili- Kryeredaktor Arion Sulo - Numër 971 Viti iV botimit. Çmimi 30 lekë. 1.5 euro. www.mapo.al e-mail: gazetamapo@gmail.com. Adresa: BLV "Gjergj Fishta"

qeveria e Pajtimit...

Rama-meta

Një kabinet i fryrë, për një qeverisje “të paqtë” PS-LSI. Si ka ndryshuar struktura e qeverisë “Rama” për të kënaqur aleancën me Metën, por edhe për të shuar pakënaqësitë në radhët e PS. Ndryshimi i qeverive në 100 vjet shtet

intervista e javës

editorial

dilema zhvillimi

peregrinUs

‘Qeveria Rama’: estetike, e fryrë, eglendisëse

Në emër të zhvillimit – ekonomistët përballë ambjentalistëve

Brazili, Papa Bergoglio dhe të rinjtë

alfred lela

ADRIAN CIVICI

Faqe 3

Kreu socialdemokrat shprehet i zhgënjyer nga rezultati i zgjedhjeve të 23 qershorit, por nuk harron të akuzojë partitë kryesore për vjedhjen e votave të partive të vogla.”Një problem që del është që pa një minimum fondesh nuk çahet në gara elektorale" Faqe 10

Gjergj Meta

Faqe 28

Personazh

Mapo Libri

Jonida Maliqi Një klip sa një vit

Petraq Kolevica: Ju rrëfej miqësinë me Lasgushin

Këngëtarja Jonida Maliqi i është rikthyer muzikës pas dy vitesh me “Sonte”, një këngë e realizuar në bashkëpunim me DJ Blunt dhe me një klip që i është dashur plot një vit për ta realizuar. Ja pse!

Faqe 18

Gjinushi: Në zgjedhje fituan ata që kishin para

Faqe 26

bilanci Një vit pune, Zgjedhjet parlamentare dhe 100 Vjetori Nga Bujar Nishani Një vit në detyrë të fton vetvetiu për bilanc. Institucionet e tjera, Qeveria, Parlamenti, Kontrolli i Shtetit etj...

Faqe 15

Disa shënime kishin mbetur pa thënë për Lasgushin, nga libri i parë i Petraq Kolevicës, “Lasgushi më ka thënë…”. Arkitekti, poeti dhe përkthyesi vjen me një tjetër rrëfim nga miqësia me poetin Poradeci titulluar thjesht: “Miqësia ime me Lasgushin”.

Faqe 21

2

e shtunë-e diel, 27-28 korrik 2013

www.mapo.al

PUSHIME DHE PLAZH

Zbuloni dimensionin tonë në artikujt verorë …

²adër plazhi poliestër, Dia. 2 m

1.690 L

²adër, Dia. 2 m

890 L

Kodi: 16402

Kodi: 16399

Suport çadre PP 44 x 44 x 14 cm

880 L

Karrige plazhi + jastëk me rrjetë plastike 83 x 56 x 90 cm

Kodi: 16403

²antë termus 6 L

1.595 L

990 L

Kodi: 17882

Kodi: 16719

Shtrojë plazhi natyrale 60 x 180 cm

199 L

Shezlong me konstrukt metalik dhe rrjetë plastike 185 x 58 x 29 cm

Kodi: 16953

2.950 L

1.350 L

Kodi: 17562

Artikuj për peshkim E Re New

Peshqir pambuku “Valerio Monte” duke filluar nga

Vera na fton në ditët e saj me ngrohta të shijojmë natyrën në të gjithë dimensionin e saj.

Buzë detit, në mal, kudo ku freskia të përqafon, bashkuar me shoqërinë e miqve dhe familjeve tona. Secili nga ne po mendon për pushimet. ²do zgjedhje bëhet e përshtatshme dhe fal kënaqësi nëse ju keni me vete edhe aksesorët e duhur për të shijuar në maksimum aventurat e planifikuara.

Në MEGATEK do të gjeni produktet më cilësore dhe me çmimet më ekonomike në treg.

Për më shumë produkte shfleto katalogun online në website MEGATEK.

Shtrojë plazhi natyrale 60 x 180 cm + shapka

Krahë plazhi “Tweety’’

390 L

590 L

Grepa Trab Akura 130 BN 02 15 copë

Kodi: 17862

Kodi: 16952

150 L Kodi: 52124

Plumbçe sferë, 20 gr skorevole 10 copë

220 L Kodi: 64323

Imitues Trab Sabiki Luminos

300 L Kodi: 52141 Kallam SHIMANO, JOY 10600 4 m

1.800 L Kodi: 52167

Filispanjë Hikaru 0.20mm

350 L

Kodi: 52183

Dyshek tek me ajër 185 x 79 x 22 cm

1.950 L Kodi: 17880

Komardare rrethore 91cm

590 L

Kodi: 17861

Autobuzi Megatek-Citypark FALAS, çdo 30 minuta!

Kontakt:

Autostrada Tiranë-Durrës, Km 7 Shqipëri www.megateksa.com; info@megateksa.com Linja e shërbimit për klientin: 04 23 88 333

E shtunë-diel, 27-28 korrik 2013

3

www.mapo.al

Editorial

Foto e javës

‘Qeveria Rama’: estetike, e fryrë, eglendisëse

Alfred Lela

TRagjedia e kësaj jave në spanjë foto: Reuters

javore

libri

E shtunë-diel, 27-28 korrik 2013 Na vizitoni çdo ditë në www.mapo.al

Në brendësi Gjinushi: Në zgjedhje fituan ata që kishin para Kreu socialdemokrat shprehet i zhgënjyer nga rezultati i zgjedhjeve të 23 qershorit, por nuk harron të akuzojë partitë kryesore... faqe 10-11

4 6 15 13 19 23

Politikë

Basha: Akuzat e Patozit? PD është parti e njerëzve të lirë

Petraq Kolevica: Ju rrëfej miqësinë time me Lasgushin

Aktualitet

Kolegji vendos rinumërimin e 15 qëndrave të Kukësit

Bilanci

Një vit pune; Zgjedhjet parlamentare dhe 100 Vjetori

Preç Zogaj

Era ‘Basha’ në politikë: pozitivizëm dhe profesionalizëm

Jonida Maliqi Një klip sa një vit

Përtej privatësisë

Rezi Delisula, arrakatja, amvisa, profesionistja

Pyetësori

Gentian Çoçoli: Bibla sendi më i çmuar që zotëroj

Kolona / ide/ debate

26

Dilema zhvillimi

28

peregrinus

22

recensë

29

Idi, essi,uni

28

Hylli i dritës

31

profil

Adrian Civici Ylli Pango

Gjergj Meta

Ardian Ndreca

Aida Tuci

Michele Hanson

Kryeministri i radhës, Edi Rama, ka paraqitur në mesjavë strukturën e qeverisë së re, e cila pritet të fillojë punë në shtator, pasi, në fund të gushtit, ai të njoftojë edhe listën e ministrave të tij. Në selinë e Partisë Socialiste, ku ai ka ngritur zyrën e Kryeministrit të zgjedhur, me ngjyra që nuk bëjnë pjesë në koloritin identifikues kombëtar shqiptar, z. Rama shpalli superstrukturën e ekzekutivit PS-LSI. Në një lexim të shpejtë të listës së Këshillit të ri të Ministrave mund të dallosh përpjekjet për një qeveri estetike, të fryrë dhe eglendisëse.

Pse qeveri estetike? Së pari, sepse pritet një e tillë prej një esteti si z. Rama, dhe në këtë pritshmëri ai nuk ka zhgënjyer. Kulturën, për shembull, e ka ndarë nga vargu frymëmbytës i Rinisë, Turizmit dhe Sporteve duke i dhënë këtij institucioni një status të munguar, për sëmbime ndoshta edhe personale, duke qenë se Rama ka qenë ministër Kulture në periudhën 1998-2001. Një vendim i drejtë, po të kesh parasysh se Rinia ishte më shumë një eufemizëm, por edhe ‘bishtit’ tjetër, Turizmit, i nevojitej një trup më në akord me nevojat e tij si sektor kyç i ‘industrisë së lehtë’ të vendit. Edhe ‘streha e re’ që ka gjetur Turizmi, dëshmon për një përpjekje estetike dhe pikërisht te sigla Ministria e Zhvillimit Urban dhe Turizmit. Me të drejtë, Urbanistika ose rregullimi i territorit dhe Turizmi, Titullarët e qeverisë do të janë bërë bashkë sepse jenë njëzet e një duke me një territor kaotik, përfshirë edhe Turizmit shqiptar si ‘të kryeministrin, që përbën një virgjër’, do t’i dalë shpejt boja, siç i del çdo habie rritje prej pesë vendesh fillestare. Mjedisit, krahasuar me qeverinë gjithashtu, i është dhënë aktuale Berisha. Rama nuk një ministri më vete është kursyer duke krijuar duke mbyllur kështu një edhe postin e mëveçëm të trekëndësh të formës në një zëvendëskryeministri, përpjekjet për reforma estetike të qeverisë së re. një risi kjo, po të kesh Pse qeveri e fryrë? Qe- parasysh se në qeverinë e veritë e majta në Shq- djathtë zëvendës i shefit të ipëri kanë qenë krye- qeverisë është një ministër sisht të tilla. Nëse këtu që dublon veten dhe te ne janë ndërtuar këkryeministrin, si të thuash sisoj për të kënaqur sa më shumë ‘personalitete’ apo ‘orekse’, në plan global e majta e ka të vetin parimin e një qeverie të madhe, mdryshe nga e djathta e cila, për të cituar Reagan-in, beson se ‘qeveria është problemi, dhe jo zgjidhja’. Në rastin e Qeverisë Rama mund të jenë të dyja, por e para është sidomos e vërtetë. Titullarët e qeverisë do të jenë njëzet e një duke përfshirë edhe kryeministrin, që përbën një rritje prej pesë vendesh krahasuar me qeverinë aktuale Berisha. Rama nuk është kursyer duke krijuar edhe postin e mëveçëm të një zëvendëskryeministri, një risi kjo, po të kesh parasysh se në qeverinë e djathtë zëvendës i shefit të qeverisë është një ministër që dublon veten dhe kryeministrin, si të thuash.

Pse qeveri eglendisëse? E tillë, sidomos e tillë, për ekzistencën e të paktën një portofoli ministror, të ashtuquajturit Ministër për Marrdhëniet me Parlamentin.

Grotesku do të qe sikur këtij ministri që do të mikqyrte marrdhëniet me Parlamentin, t’i duhej të hiqte dorë nga mandati i deputetit për të zënë vend në qeverinë e re. Por, nuk janë gjasat e kësaj, duke qenë se ky post ministror është një prej atyre të krijuar enkas për të eglendisur disa njerëz, qofshin këta të të dy mamuthëve të koalicionit, PS e LSI, apo ndonjë aleati më të vogël e zevzek. Ministri për Marrdhëniet me Parlamentin bart edhe një paradoks tjetër: ai do të rregullojë raportet qeveri-Kuvend, në një kohë kur mandati i deputetit dhe ai i ministrit janë ndarë nga njëri-tjetri me një vendim të vetë Ramës. Është krijuar një strukturë, sado e vogël, që, me gjasë, do të vendosë fijet e prera mes dy institucioneve, nga i njëjti ent që i ka prerë ato, duke i bërë të papërputhshme mandatet ligjvënës-qeveritar! Të natyrës eglendisësë janë që të tre postet e ministrave pa ministrit, ose portofol, por edhe ai i zëvendëskryeministrit. Se sa i vërtetë është ky përfundim mbetet për t’u parë kur të publikohen okupantët e tyre.

4

E shtunë E shtunë - e -diel e diel 27-28 13-14 korrik prill 2013 www.mapo.al

“Partia Demokratike do të qëndrojë fuqishëm në mbrojtje të çdo institucioni, do të qëndrojë fuqishëm në mbrojtje të INSTAT-it si një institucion i zërit të besueshëm dhe i të vërtetës dhe në çdo rast do të qëndrojë fuqishëm në mbrojtje të së vërtetës...”

zgjedhjet

Akuzat e Patozit, Basha: PD është parti e njerëzve të lirë “…Mbi 41 mijë anëtarë të PD-së janë shprehur qartë dhe duke dëgjuar vullnetin e tyre, zërin e tyre, është detyra ime por edhe e gjithkujt prej nesh të angazhohemi maksimalisht për një përballje të fortë, të vendosur e të pandarë, me sfidat që na presin” TIRANË Kryetari i Partisë Demokratike, Lulzim Basha, është i mendimit se partia, që ai drejton mbetet parti e njerëzve të lirë dhe e lirisë së shprehjes, teksa u pyet dje nga media mbi akuzat e Astrit Patozit dhe Sokol Olldashit për garën e 22 korrikut. “Në Partinë Demokratike, çdokush thotë atë që mendon apo atë që do të thotë. Kjo vlen për anëtarët e thjeshtë të PD-së, vlen për drejtues, vlen për këdo. Ne jemi dhe mbetemi parti e njerëzve të lirë dhe lirisë së shprehjes së mendimit në çdo kohë dhe për çdo çështje. Për çështjen në fjalë, mbi 41 mijë anëtarë të PD-së janë shprehur qartë dhe duke dëgjuar vullnetin e tyre, zërin e tyre, është detyra ime por edhe e gjithkujt prej nesh të angazhohemi maksimalisht për një përballje të fortë, të vendosur e të pandarë, me sfidat që na presin dhe kthimin e këtyre sfidave në mundësi për PD dhe nëpërmjet PDsë, për shpresat dhe aspiratat e çdo qytetari shqiptar karshi mazhorancës problematike të mashtrimit të 23 qershorit” - u shpreh Basha. Përgjigja e Bashës për interesimin e gazetarëve erdhi pas inaugurimit që ai i bëri rrugës “Gramoz Pashko”, që pritet t’i shërbejë rreth 8 mijë banorëve. Përgjatë kësaj rruge me gjatësi 541.5 m, gjerësi 7 m dhe trotuare në dy anët, janë vendosur 69 shtylla të ndriçim-

it rrugor si dhe janë mbjellë 270 pemë bli. “…

Sot, kjo rrugë është një premtim i mbajtur për këta banorë, është një tjetër dëshmi e transformimit në qytetin e Tiranës, nga përkushtimi dhe fokusimi i vëmendjes së bashkisë së qytetit, tek nevojat e qytetarëve dhe tek problemet e projektet që përmirësojnë cilësinë e jetës anembanë qytetit”, - u shpreh Basha.

Njëkohësisht, Kryetari i PD-së ka komentuar edhe ndryshimin e funksionimit të INSTAT, e paralajmëruar dy ditë më parë nga kryesocialisti Edi Rama. “Qëndrimi i djeshëm i kryesocialistit, edhe njëherë dëshmon një mendësi të vjetër anti-shtet, anti-institucione. Ky është një propozim, për të zhdukur dhe eliminuar një zë të fuqishëm të së vërtetës që është Instituti i Statistikave, zë të cilin opozita e djeshme e ka përdorur sa herë i ka leverdisur. Nuk kemi të bëjmë vetëm me qëndrim me dy standarde, por kemi të bëjmë me një projekt të rrezikshëm anti -shtet, zhdukja e një zëri të besueshëm siç është INSTAT, me qëllim për të manipuluar të vërtetën dhe fshehjen e dështimeve të pritshme dhe mosmbajtjen e premtimeve piramidale të 23 qershorit”,- tha ai. Sipas tij, PD-ja është e angazhuar në mbrojtje të çdo institucioni. “Partia Demokratike do të qëndrojë fuqishëm në mbrojtje të çdo institucioni, do të qëndrojë fuqishëm në mbrojtje të INSTAT-it si një institucion i zërit të besueshëm dhe i të vërtetës dhe në çdo rast do të qëndrojë fuqishëm në mbrojtje të së vërtetës dhe nxjerrjen e saj para shqiptarëve ashtu siç është, demaskimin e çdo përpjekjeje për ta manipuluar atë akoma pa u instaluar në pushtet, si një përpjekje për të manipuluar vetë kontratën e 23 qershorit që po faktohet dita ditës si një kontratë mashtrimi, karshi qytetarëve shqiptarë”, - tha ai.

Berisha: Nuk flas si kryetar i PD, nuk largohem kurrë nga politika TIRANË Kryeministri Sali Berisha është thu-

ajse çdo ditë aktiv në faqen e tij në “Facebook”, duke bërë opozitë ndaj mazhorancës së re. Aktivizimi i tij i tepërt me komente ka sjellë edhe reagimin e komentuesve, përfshi edhe njërin prej tyre që Berisha i ka kthyer përgjigje, sipas të cilit, ai duhet të lërë Lulzim Bashën që të flasë pasi është ky i fundit kryetar i partisë. “Z Lorenc faleminderit për komentin. Ju garantoj se unë nga politika nuk heq dorë kurrë, por në çdo rast unë flas dhe do të flas jo në emër të kryetarit të PD-së, as dhe të ndonjë forumi të partisë sime, por në emër timin, si politikan, si deputet, si qytetar, prandaj ju lutem mos keqinterpretoni qëndrimet dhe deklaratat e mia.

Unë kam dhënë dorëheqjen nga PD-ja, por jo kurrë nga politika”, - shkruan Berisha në Facebook.

Më herët, Berisha kishte bërë një bilanc të Ramës si kryeministër i zgjedhur edhe pse ky i fundit ende nuk ka hyrë në zyrën e re të punës. ”Revansh, urrejtje dhe mashtrim muaji i parë i piktorit të dështuar K r ye m i n i st ë r ! T ë

dashur miq, kaloi mbi një muaj nga dita që piktori i dështuar Edi Rama ngriti zyrën e tij të kryeministrit të zgjedhur në selinë mavi. Veprimtaria një mujore e kryeministrit të zgjedhur mund të përmblidhet në sa vijon: Mohim i premtimeve anti-globaliste me të cilat mori votën; revansh antikushtetues shpallja e vetes kryeministër i zgjedhur dhe deklarimi i qeverisë së vendit si qeveri kujdestare apo qeveri në detyrë dhe mandat 4.3 vjet për vete; revansh antikushtetues ndaj institucioneve kushtetuese, Presidences, Prokurorisë, KLDsë, pushtetit gjyqesor; revansh anti-shtet ndaj administratës publike; paraqitja e një kabineti shumë më të madh në portofole se sa vende, 20 apo 30 herë më të mëdha se Shqipëria; përpjekje për të bllokuar me cdo kusht transparencën e mandateve të drogës dhe krimit. Ky është ndryshim por jo ai për të cilin votuan shqiptarët, por ai që solli piktori i dështuar në muajin e tij të parë.

Përpara kundër revanshit dhe mashtrimit!!”, - shkruan Berisha në Facebook.

deklarata

Ambasadori Gaiani: Procesi të mbyllet sa më shpejt Për ambasadorin e Italisë në Tiranë, Masimo Gaiani, pjesëmarrja dhe sjellja e popullit shqiptar në zgjedhjet e 23 qershorit ka qenë absolutisht pozitive dhe ka dëshmuar një shpirt të madh demokratik. Sipas kryediplomatit italian, tani është koha që i gjithë procesi të mbyllet sa më shpejt. Në një intervistë për “TCH”, Gaiani flet edhe për qëndrimet e Berishës pas pranimit të rezultatit të zgjedhjeve. “Një prej elementëve që ndikoi pozitivisht tek bashkësia ndërkombëtare, përveç zhvillimit të procesit elektoral, ishte ajo që erdhi pas, vazhdimi, pranimi reciprok dhe respekti që palët i dëshmuan njëra-tjetrës. Nga njëra anë duke pranuar rezultatin, nga ana tjetër duke njohur meritat e qeverisë së mëparshme dhe asaj që ishte arritur. Nuk dëshirojmë që ky element kaq pozitiv të shpërbëhet me kalimin e kohës. Nëse nga njëra anë, sigurisht është e rendësishme të sigurohet transparenca maksimale e procesit, nga tjetra duhet të evitohet zgjatja e tepruar e afateve dhe në paraqitjen e dinamikave dhe politikave që mund të ndotin pak këtë analizë të transparencës. Kësisoj kërkojmë me force, që procesi të mund të mbyllet shpejt. E para në respekt të popullit shqiptar, i cili u impenjua fuqishëm në proçesin elektoral, e dyta për të ruajtur këtë besim të madh që Shqipëria ka marrë nga institucionet ndërkombëtare”,- u shpreh ai gjatë intervistës.

Obama konfirmon Donald Lu si ambasador të SHBA-së në Shqipëri TIRANË Presidenti amerikan Barak Obama

njoftoi dje emërimin e diplomatit Donald Lu si ambasador i ardhshëm i Shteteve të Bashkuara në Shqipëri. Përmes një deklarate për shtyp, presidenti Obama shprehet për kandidaturën e zotit Lu si dhe kandidaturat e tjera për poste të rëndësishme administrative: “Këta individë kanë treguar njohuri dhe pëkushtim gjatë gjithë karrierës së tyre. Ndjehem mirënjohës që kanë pranuar të marrin mbi vete role të rëndësishme dhe mirëpres punën me ta në muajt dhe vitet në vijim”, raporton VOA. Zoti Donald Lu është një diplomat karriere dhe aktualisht është Zëvendës Shef i Misionit Diplomatik amerikan në Nju Delhi të Indisë. Më parë ai ka shërbyer në ambasadën amerikane në Baku të Azerbajxhanit si i Ngarkur me Punë nga viti 2009-2010 dhe si Zëvendës Shef i Misionit nga 2007-2009.

Nga viti 2003-2006, z. Lu ka qenë Zëvendës Shef i Misionit Diplomatik amerikan në Bishkek të Kirgistanit. Donald Lu ka shërbyer si Zëvendës Drejtor i Zyrës për Azinë Qendrore dhe Cështjet e Kaukazeve të Jugut nga viti 2001-2003 dhe si Asistent i Posaçëm i Ambasadorit për Vendet e Sapo-Shpallura të Pavarura nga 20002001. Në funksione të tjera diplomatike përfshihet: Asistent i Posaçëm i Ambasadorit në Misionin Diplomatik amerikan në Nju Delhi; Zyrtar i Konsullatës amerikane në Tbilisi të Gjeorgjisë; Zyrtar Politik në Konsullatën amerikane në Peshavar të Pakistanit.

E shtunë - e diel 27-28 korrik 2013

në PD

5

www.mapo.al

Alibeaj komentoi edhe qëndrimet e Patozit dhe Olldashit për garën. Sipas tij, pretendimet duhet të bazohen në fakte dhe jo në indicie personale

Alibeaj: Gara për kreun ishte reale, askush s’mund të hedhë hije dyshimi Sipas ish-ministrit të Drejtësisë, gara ishte me rregulla të qarta dhe rezultati 80 me 20 ishte një mesazh i fortë, që dhanë demokratët, në përballjen e dy alternativave.

TIRANË Ish-deputeti demokrat, Enkelejd Alibeaj, deklaroi dje se askush nuk mund të hedhë hije dyshimi mbi mënyrën e zgjedhjes së Lulzim Bashës në krye të PD-së.

Nd r ys h e n g a n ë n k r ye t a r i i dorëhequr i PD-së, Astrit Patozi, Alibeaj është shprehur se gara për kreun e PD-së mes Lulzim Bashës dhe Sokoll Olldashit ka qenë reale.

“Askush nuk mund të hedhë hije dyshimi për mënyrën demokratike se si u mbajtën zgjedhjet për kreun e ri të Partisë Demokratike”, - tha Alibeaj për “Ora Neës”. Sipas ishministrit të Drejtësisë, gara ishte me rregulla të qarta dhe rezultati 80 me 20 ishte një mesazh i fortë, që dhanë demokratët, në përballjen e dy alternativave. Alibeaj shtoi se, demokratët vlerësuan jo vetëm kandidiatët, por votuan mes atyre që ishin pjesë përbërëse e administratës politike dhe partiake të PDsë dhe që ishin pjesë e përgjegjësisë për humbjen më 23 qershor, si dhe atyre që nuk ishin pjesë e përgjegjësisë dhe që u prezantuan si opsion për ringritjen e demokratëve. Për sa i përket qëndrimit të drejtuesve të lartë në PD për një proces zgjedhor të paracaktuar, duke përfshirë Astrit Patozin dhe kandidatin Sokol Olldashi, Alibeaj tha se këto pretendime duhet të bazohen në fakte dhe jo në indicie personale. Ish-deputeti demokrat kërkoi që të fillojë puna me ristrukturimin e Partisë Demokratike, në mënyrë që opozita e ardhshme të jetë terësisht e struk-

Topalli: Demokratët përjetë me Sali Berishën TIRANË Sali Berisha nuk është më kryetar i Partisë Demokratike, por nënkryetarja e PD-së, Jozefina Topalli, shprehet se demokratët do të jenë përjetë me të. “Demokratët përjetë me Sali Berishën”, - shkruan Topalli në faqen e saj në Facebook teksa e ilustron edhe me një foto të këtij të fundit.

Reagimi i Topallit vjen një ditë pas intervistës së fortë të Astrit Patozit i cili tha ndër të tjera se gara jo korrekte e 22 korrikut për kreun e ardhshëm të PD-së ishte gabim vetëm i Sali Berishës. Topalli ka qenë e para gjithashtu pas Berishës që e ka uruar Bashën për fitoren e kreut të PD-së.

turuar në përballjen me mazhorancën e majtë. Enkelejd Alibeaj u la jashtë listave të deputetëve në zgjedhjet parlamentare të 23 qershorit. Reagimi i parë i tij që pas zgjedhjeve ishte në një intervistë televizive ku ai analizoi arsyet e humbjes së demokratëve. Gjatë intervistës, Alibeaj specifikoi si arsyen më kryesore të humbjes së zgjedhjeve arrogancën e ministrave. “…Rëndom në ambientet e PD-së thuhej se telefonin e hap zoti Berisha, nuk e hap asnjë nga ministrat. Dhe kjo ishte një aksiomë që u vërtetua gjithmonë e më tepër. Është pikërisht, për mendimin tim, fakti i humbjes së kësaj vigjilence, humbjes së ndjeshmërisë së trupës më të lartë qeverisëse të PD-së me bazën, një nga

arsyet që solli në atë dështim të 23 qershorit”, - u shpreh Alibeaj pak kohë më parë. Ai kishte deklaruar gjithashtu se gara që po zhvillohej në PD për postin e kreut të partisë ishte reale. Me qendrimin e djeshëm, Alibeaj sa duket do të synojë edhe një pozicion partiak në selinë blu, kur kjo parti të përfshihet në një rifreskim strukturash nga baza deri në qendër. Deri më tash, si pasojë e rezultatit të zgjedhjeve të 23 qershorit kanë dhënë dorëheq jen nga postet drejtuese Sali Berisha dhe se fundmi edhe Astrit Patozi, i cili hoqi dorë jo vetëm nga drejtimi i grupit parlamentar dhe pozicioni partiak që ai kishte në PD, por edhe si kryetar i grupit të punës në qarkun e Vlorës.

www.otofon.al

KLINIKA TIRANE Rr. Qemal Stafa Nr. 51 Tel: +355 4 2234242 Mob: +355 662053170 Mail: info@otofon.al

KLINIKA DURRES Rr. Aleksander Goga.

Tel: +355 52 230447 Mob: +355 662053164 Mail: info@otofon.al

PROBLEME ME DEGJIMIN? BEJ KONTROLLIN FALAS PRANE KLINIKES TONE

6

E shtunë - e diel 20-21 qershor 2013

aktualitet

www.mapo.al

Duke filluar nga mëngjesi i sotëm, ambientet e Gjykatës së Apelit në Tiranë do të kthehen në vend numërimi për 15 qendra votimi të qarkut Kukës

KQZ:

Ndëshkim ligjor për komisionerët që manipuluan

Kolegji vendos rinumërimin e 15 qëndrave të Kukësit “Duke u nisur nga pamjet filmike të numërimit të votave ka dyshime për parregullsi që mund të kenë ndikuar në rezultatin e votimit në zonën zgjedhore nr. 9, Qarku Kukës.”

Tiranë Duke filluar nga mëngjesi i sotëm, ambientet e Gjykatës së Apelit në Tiranë do të kthehen në vend numërimi për 15 qendra votimi të qarkut Kukës. Ky ishte vendimi i Kolegjit Zgjedhor lidhur me kërkesën e partisë Lëvizja Socialiste për Integrim, e cila pretendon se i është mohuar një mandat në këtë qark, kur diferenca është vetëm 15 vota. Pas një seance maratonë, e cila nisi rreth orës 16:00 të pasdites së djeshme dhe përfundoi rreth orës 20:00, Kolegji me relator gjyqtarin Valbon Çekrezi vendosi rinumërimin dhe rivlerësimin e 15 qendrave të votimit ku LSI pretendon parregullsi. “Duke u nisur nga pamjet filmike të numërimit të votave ka dyshime për parregullsi që mund të kenë ndikuar në rezultatin e votimit në zonën zgjedhore nr. 9, Qarku Kukës. Për këtë arsye Kolegji vendosi rinumërimin dhe rivlerësimin e votave për 15 qendra votimi”- tha relatori i çështjes pas një pauze prej rreth tri orësh në dhomën e këshillimit sëbashku me katër kolegët e tij. Ky proces siç shpjegoi gjyqtari Valbon Çekrezi do të kryhet në ambinetet e Gjykatës së Apelit Tiranë, aty ku ushtron veprimtarinë e tij Kolegji Zgjedhor. Për këtë arsye gjykata urdhëroi

KQZ të depozitojë pranë Kolegjit 15 kutitë që do t’i nënështrohen rinumërimit dhe materialet e tjera zgjedhore që u përkasin këtyre qëndrave votimi. Menjëherë pas shpalljes së vendimit reagoi edhe përfaqësuesi i Partisë Demokratike në Kolegjin Zgjedhor, Ivi Kaso i cili shprehu bindjen e se PD do e mbajë mandatin e tretë të deputetit në qarkun Kukës. “Ç’ka mund të them është që nuk shqetësohemi, pasi jemi të bindur për pastërtinë e fitores sonë në Kukës. Ajo që prisnim ishte i njëjti standard që Kolegji duhet ta bënte dhe në qarqe të tjera si p.sh në Fier. E kemi konsideruar që në krye të herës këtë proces si një proces ankimor strategjik në vazhdën e atyre vendimeve që vonojnë shpalljen e rezultatit zgjedhor dhe përbaltjen e rezultatit të Kukësit”- tha Kaso pas përfundimit të seancës së djeshme. Më herët, rreth orës 16:00 gjykata kërkoi mendimin e dy ekspertëve të propozuar nga Lëvizja Socialiste për Integrim dhe Partia Demokratike. Ardian Pollo, ekspert i LSI-së dhe Zamir Hoxha ekspert i PD-së ndanë mendime të ndryshme sa i përket pamjeve filmike të procesit të numërimit të votave në qarkun Kukës. Por pavarësisht interpretimeve të ndryshme të pamjeve, askush prej dy ekspertëve nuk kishte arritur të identifikonte numrin e qendrave të votimit, një hap i rëndësishëm ky për caktimin e kutive që do të rinumërohen. Eksperti Pollo i tha Gjykatës se kishte gjetur një mënyrë të tërthortë për përcaktimin e numrit të qendrave të votimit, pasi nëpërmjet pamjeve filmike ishte e pamundur identifikimi i qendave ku LSI pretendon

parregullsi. “Numri i votave në tabelat e numërimit është në unitet me numrin e votave në qendrat e numëruara. Nëpërmjet përputhjes së numrit të votave ne kemi identifikuar 15 qendrat e votimit”- tha eksperti Pollo.

Ndërsa kolegu i tij, i propzuar nga PD tha se kishte mundur të identifikonte vetëm 4 nga 15 qendrat e votimit të kërkuara nga gjykata, dhe këto nëpërmjet materialeve të tjera ndihmse që ndodheshin në tavolinën e numërit. Mosidentifikimi i 15 qendrave nëpërmjet pamjeve filmike u theksua edhe nga përfaqësuesja e KQZ-së, Dëshira Pasku e cila tha se përdorja e mënyrave të tërthorta nga ekspertët nuk çon në një rezultat të sigurt. Gjithashtu në shpjegimin e dy e akt-ekspertimeve, dy ekspertët debatuan edhe për numrin e votave të bardha, pasi Pollo shpjegoi se nëpërmjet një programi kompjuterik kishte arritur të ndante votat në tri kategori: vota me dy apo më shumë shënime, me një shënim dhe votat e bartha.

Por kolegu i tij i PD-së e kundërshtoi duke thënë se teknikisht diçka e tillë është e pamundur. Edhe përfaqësuesit e dy subjekteve u ndanë në këtë pik, ku secili prej tyre ruajti pozicionin pro dhe kundër hapjes së kutive në 15 qendra votimi. Lëvizja Socialiste për Integrim pretendon se koalicionit të djathtë i janë shtuar 187 fletë votimi që nuk kanë shenja dalluese, ndërsa mandati me PD-në ndahet për vetëm 15 vota. Tashmë gjithçka vendoset nga rinumërimi i votave, proces i cili do të kryhet në ambientet e Gjykatës së Apelit, sipas një procedure që do të përcaktohet mëngjesin e sotëm.

Menjëherë pas shpalljes së vendimit reagoi edhe përfaqësuesi i Partisë Demokratike në Kolegjin Zgjedhor, Ivi Kaso i cili shprehu bindjen e se PD do e mbajë mandatin e tretë të deputetit në qarkun Kukës. “Ç’ka mund të them është që nuk shqetësohemi, pasi jemi të bindur për pastërtinë e fitores sonë në Kukës

KQZ deklaroi dje procesi i rinumërimit të votave të qarqeve Lezhë dhe Shkodër i shërbeu transparencës, por mbi të gjitha provoi se çdo manipulim i rezultatit të zgjedhjeve do të marrë ndëshkimin ligjor të merituar. “Ndërmarrja e thellimit të hetimit administrativ dha impakt jo vetëm sa i përket transparencës dhe besueshmërisë së procesit, por mbi të gjitha provoi se në zbatim korrekt të ligjit, çdo manipulim i rezultateve të zgjedhjeve dhe vullnetit të shqiptarëve të shprehur me votë, evidentohet dhe do të marrë ndëshkimin ligjor të merituar”, deklaroi për mediat zëdhënësja e KQZ-së, Drilona Hoxhaj. KQZ përmbylli dje shqyrtimin administrativ të 41 ankimeve paszgjedhore të paraqitura nga subjektet zgjedhore, të cilat i shqyrtoi rast pas rasti, duke rrëzuar plotësisht 33 prej tyre. “Vetëm për dy zona zgjedhore, KQZ nuk u kufizua në objektin e kërkimit, konkretisht për qarkun Lezhë dhe për qarkun Shkodër, ku provat e administruara gjatë hetimit i shërbyen KQZ-së, si indicie për thellimin e hetimit administrativ”, tha zëdhënësja. Ndonëse kjo veprimtari e KQZ-së, vijoi ajo, u shoqërua me interpretime të përsëritura të ligjit, dëshmoi se KQZ ka si qëllim në veprimtarinë e saj vetëm frymën e ligjit, profesionalizmin e transparencën, që i shërbejnë rritjes së besueshmërisë në procesin zgjedhor dhe çertifikimit të tij sipas standardeve ndërkombëtarisht të pranuara.

PS kërkesë për përsëritjen e zgjedhjeve në qarkun e Lezhës Pretendojnë parregullsi në 6 qendra votimi, katër të Lacit ku sipas tyre ka patur kërcënime e presion, ndërsa në dy të tjera, sipas tyre, është votuar në emër të emigrantëve që nuk kanë qenë në Shqipëri.

Partia Socialiste paraqiti sot në Koleg jin Zg jedhor kërkesën për ripërsëritjen e zgjedhjeve në qarkun e Lezhës ku sipas tyre pati parregullsi të tilla që e bëjnë të pavlefshëm votimin e 23 qershorit. Socialistët pretendojnë parregullsi në të paktën 6 qendra votimi, katër të Lacit ku si-

pas tyre ka patur kërcënime e presion ndërsa në dy të tjera, sipas tyre, është votuar në emër të emigrantëve që nuk kanë qenë në Shqipëri. Qarku i Lezhës rezulton të ketë qenë më problematiku. Rinumërimi i kutive në komisionin qëndror të Zgjedhjeve nxorri në pah se demokratëve u ishin mohuar afër 800 vota. Por rezultati i ri i dalë pas hapjes së kutive nuk konsiderohet i vlefshëm, pasi Kolegji rrëzoi vendimin e marrë nga KQZ vetëm me katër anëtarë, ndërkohë që kërkohet një shumicë prej 5 votash. Edhe demokratët kana paralajmëruar se do të bëjnë ankimim në Lezhë që të rinjihet rezultati i dalë nga rinumërimi, pavarësisht se ai nuk ndryshon ndarjen ak-

tuale me 4 mandate për koalicionin e djathtë dhe tre për të majtët.

Ndërkaq Kolegji mori dje në shqyrtim ankesën e PS-së për pavlefshmërinë e rinumërimit në qarkun Shkoder, por PS u tërhoqr nga ky ankimim, pasi edhe nga rinumërimi nuk pati ndryshim mandate, në favor të PR. Relatorja Gjinovefa Gaba vendosi të pranojë ankimimin e PS. Por përfaqësuesi ligjor i PS, Koli Bele është tërhequr duke e cilësuar vazhdimin e çështjes, si një proces të kotë që zgjat proceduarat. Pasdite zëdhënësja e PD-së, Laura Vorpsi, ka reaguar pas kërkesës së PS për të tërhequr ankesën e saj në Kolegjin Zgjedhor, për pavlefshmëri të vendimit të KQZ-së për rinumërimin e

votave në Shkodër. Ajo ka thënë se Rama do që të mbrojë mandatet e vjedhura, duke mos bërë transparencë. Por, sipas saj, PD mbetet e vendosur për të bërë transparencën e çdo vote.“Partia Socialiste dëshmoi sot edhe njëherë moralin e saj të bazuar tek vota e vjedhur e 23 Qershorit. Tërheqja nga kërkesa e saj

për pavlefshmërinë e rinumërimit të votave në qarkun Shkodër, kërkesë e cila mbështetej mbi të njëjtën bazë ligjore si kërkesa për të ndalur rinumërimin e votave në qarkun e Lezhës, dëshmoi se interesi i Partisë Socialiste nuk lidhet me zbatimin e ligjit, siç u pretendua në rastin e Lezhës, por risolli në vëmendje faktin se, kryesocialisti Rama është i gatshëm të bëjë gjithçka për të bllokuar transparencën dhe mbrojtur mandatet e siguruara me vota të vjedhura më 23 Qershor. Partia Demokratike ka vullnet të plotë, është e gatshme dhe e vendosur të ndërmarrë çdo hap për të bërë transparencën e zullumit me votat e 23 qershorit”-tja ajo.

I n t e rv i st ë h i sto r i r e p o rta z h n o sta lg j i K u lt u r ë Çdo të shtunë e të diel

www.mapo.al

intervista

Gjinushi:

Në zgjedhje fituan ata që kishin para „Një problem që del është që pa një minimum fondesh nuk çahet në gara elektorale. Por problem është edhe që një pjesë mesa duket votojnë, jo duke u nisur nga pastërtia e politikës, por nga pragmatizmi.”

Faqe 10-11

Rama-Meta

rikthim tek qeveria e Pajtimit Zogaj në 7 ditë

Era ‘Basha’ në politikë: pozitivizëm dhe profesionalizëm Faqe 13

Një kabinet i fryrë, për një qeverisje “të paqtë” PS-LSI. Si ka ndryshuar struktura e qeverisë “Rama” për të kënaqur aleancën me Metën, por edhe për të shuar pakënaqësitë në radhët e PS Faqe 7

K

ryeministri i ardhshëm, Edi Rama ka prezantuar tashmë strukturën e qeverisë së tij: një model më i fryrë se kabineti gjerman i Merkelit, por dorështrënguar në krahasim me shumicën e fqinjëve ballkanikë.

Me shfaqjen e tij para medias, Rama nuk ia doli të fshihte bymimin e kabinetit me 5 poste, pas etiketimeve ”trupë me shumë parazitë” për qeverinë e Berishës. Struktura e re, krah së cilës priten më me interes emrat, duket se është prodhim ekskluziv i fundjavës larg Tiranës të aleatëve Rama-Meta dhe vizitave të shpeshta të këtij të fundit në selinë e PS. Me shtimin e numrave në parlament, Lëvizja Socialiste për Integrim ka

shtuar edhe oreksin për përfaqësimin në qeveri. Janë këto raporte me aleatin e tij strategjik, ato që duket se e kanë detyruar Ramën të kapërdijë që në hap të parë rrezikun për reklamë të keqe, në këmbim të qeverisjes së paqtë.

Kabineti i tij do të jetë më i madh se ai i Berishës, por a është qeverisja vetëm një çështje numrash?

Ministri të reja për më shumë të kënaqur...

E ndërsa ka ruajtur strukturën e ministrive kryesore, të paprekura që prej zanafillës së shtetit shqiptar, Rama ka bërë një lëvizje akrobatike për të ndarë nivelin e dytë të ministrive, në përputhje...

8

E shtunë - e diel 27-28 korrik 2013

www.mapo.al

struktura

Një kabinet i fryrë, për një qeverisje “të paqtë” PS-LSI. Si ka ndryshuar struktura e qeverisë “Rama” për të kënaqur aleancën me Metën, por edhe për të shuar pakënaqësitë në radhët e PS

Kabineti “Rama”

rikthim tek qeveria e Pajtimit K Me shtimin e numrave në parlament, Lëvizja Socialiste për Integrim ka shtuar edhe oreksin për përfaqësimin në qeveri. Janë këto raporte me aleatin e tij strategjik, ato që duket se e kanë detyruar Ramën të kapërdijë që në hap të parë rrezikun për reklamë të keqe, në këmbim të qeverisjes së paqtë

ryeministri i ardhshëm, Edi Rama ka prezantuar tashmë strukturën e qeverisë së tij: një model më i fryrë se kabineti gjerman i Merkelit, por dorështrënguar në krahasim me shumicën e fqinjëve ballkanikë.

Me shfaqjen e tij para medias, Rama nuk ia doli të fshihte bymimin e kabinetit me 5 poste, pas etiketimeve ”trupë me shumë parazitë” për qeverinë e Berishës. Struktura e re, krah së cilës priten më me interes emrat, duket se është prodhim ekskluziv i fundjavës larg Tiranës të aleatëve Rama-Meta dhe vizitave të shpeshta të këtij të fundit në selinë e PS. Me shtimin e numrave në parlament, Lëvizja Socialiste për Integrim ka shtuar edhe oreksin për përfaqësimin në qeveri. Janë këto raporte me aleatin e tij strategjik, ato që duket se e kanë detyruar Ramën të kapërdijë që në hap të parë rrezikun për reklamë të keqe, në këmbim të qeverisjes së paqtë. Kabineti i tij do të jetë më i madh se ai i Berishës, por a është qeverisja vetëm një çështje numrash?

Ministri të reja për më shumë të kënaqur...

E ndërsa ka ruajtur strukturën e ministrive kryesore, të paprekura që prej zanafillës së shtetit shqiptar, Rama ka bërë një lëvizje akrobatike për të ndarë nivelin e dytë të ministrive, në përputhje me ale-

atët dhe programin e vet politik.

Ministria e Ekonomisë dhe e Energjetikës, e perceptuar gjerësisht si “fabrikë” koncensionesh dhe parash dhe simotra e saj e Transporteve dhe Punëve Publike do të ndahen më dysh; me gjasë dy për PS-në dhe dy për LSI-në. Burime pranë dy partive aleate i thanë MAPO-s se LSI-ja pritet të marrë Ministrinë e Transporteve dhe atë të Energjetikës, ndërsa ajo e Zhvillimit Urban dhe Turizmit dhe Ministria e Zhvillimit Ekonomik do t’i mbeten PS-së. Një tjetër lëvizje e çuditshme është bashkimi i Ministrisë së Arsimit me Sportin, një model që ka ekzistuar vetëm gjatë qeverisjes së PD-së, në vitet e hershme 1994-1996. Vëzhgues të politikës e lidhin këtë strukturë me postet që do të marrë LSI, por edhe me pretendentët për ministra brenda PS-së, që do të duhet të kënaqen me zgjedhjet që do t’u lërë kryetari. Edhe pse negociatat vazhdojnë, e bashkë me to edhe takimet kokë më kokë Rama-Meta, ajo që dihet deri më tash është se LSI pritet të kontrollojë portofole prestigji si ministria e Integrimit, ministri që qarkullojnë fondet publike si ajo e Transporteve apo edhe dikastere që kanë nga pas një rrjet të gjerë të punësuarish, siç është ajo e Arsimit( negociatat për të nuk kanë përfunduar ende). I pyetur për strukturën e qeverisë së re, Ilir Meta tha në një

intervistë për “Dita” se qeveria e re ka prioritete të veçanta, që k ë rko j n ë nj ë ag a z h i m m ë t ë përqendruar. “Besoj se është strukturë e mirë dhe natyrisht që do të provohet”,-shtoi ai. Në të vërtetë, struktura e qeverisë së re kaloi më me pak stuhi se ç’pritej.

Komenti i parë erdhi nga kundërshtari politik, Sali Berisha, i cili ironizoi shtimin e portofoleve me emërtimin “qeveria Piktori 1”.

“Risitë e para të qeverisë: rritet me 30 % numri i anëtarëve të kabinetit, rriten me 30 % shpenzimet e qeverisë për veten e saj”,shkro i Berisha në Facebook, duke e quajtur qeverinë e re “tortë për orekse të sëmura”. Me tone më të moderuara, por sigurisht mbi bazën e ca qejfeve dhe qokave e analizon Mustafa Nano strukturën e qeverisë së re. “U duk se kjo strukturë është bërë mbi bazën e përmbushjes së ca qejfeve e qokave të njërit e të tjetrit. Kjo strukturë mund të justifikohet edhe me përparësitë programore të koalicionit qeverisës (një kryeministër pelivan mund ta bëjë këtë justifikim pa ndonjë zor të madh), por u la përshtypja se secili prej tyre ish përpjekur t’u gjente një portofol ministror beniaminëve të vet”,-shkruante Nano në numrin e djeshëm të “Shqip”. Por analisti Dritan Hila nuk sheh domosdoshmërisht një qeveri të keqe pas një qeverie të madhe.

“Nuk është numri i pakët i ministrive, një shenjë për efikasitetin e qeverisë”,-shkroi ai në një editorial.

Qeveri pa kuota grash....

Java e parë e gushtit do të jetë koha kur disa pritshmëri do të përmbushen e të tjera do të zhgënjehen.

Por gjasat janë që të zhgënjyerit në masë të jenë burrat. Teksa ka ruajtur diskrecionin për të mos përmendura emra, Rama ka zbuluar megjithatë një element: qeveria e tij do të ketë numrin më të madh të grave në historinë e vendit! Në zgjedhjet e fundit parlamentare, PS-ja e Ramës zgjodhi të kandidonte më shumë burra e të paguante gjobën për mospërmbushjen e kuotës së grave. Por kur vjen

E shtunë - e diel 27-28 korrik 2013

9

www.mapo.al

Si kanë ndryshuar qeveritë në 100 vite 1912 – 1914 Kompozimi i kabinetit të parë qeverisës së miratuar nga Kuvendi i Vlorës dhe që funksionoi në vitet 1912 – 1914, ka patur këtë formulë ndarjeje degësh të ekzekutivit: • Ministria e Punëve të Brendshme • Ministria e Punëve të Jashtme • Ministria e Financave • Ministria e Punëve Botore • Ministria e Luftës • Ministria e Arsimit • Ministria e Bujqësisë • Ministria e Postë – Telegrafave • Ministria e Drejtësisë 1920 – 1924 Struktura e vjetër vazhdon të ruhet me disa ndryshime të vogla. Në qeveritë e këtyre nuk ekziston më Ministria e Postë – Telegrafave.

Hiqet përkohësisht edhe Ministria e Bujqësisë.

Kjo filloi me qeverinë e Sulejman Delvinës, e cila zbriti në nivel drejtorie të përgjithshme postat dhe punët botore. Por ndërsa punët botore u rikthyen në ministri, postat ngelën drejtori e përgjithsme.

Në vitin 1921 në qeverisjen e dytë të Iljaz Vrionit krijohej Ministria e Punëve Botore dhe Bujqësisë.

Po ashtu në këtë qeveri të dytë kemi edhe dy nënministra.Vitet 1921 – 1924 kanë stabilitet qeverisës dhe qeveria paraqitet në këtë formë: • Ministria e Punëve të Brendshme • Ministria e Punëve të Jashtme • Ministria e Financave • Ministria e Punëve Botore dhe Bujqësisë • Ministria e Luftës • Ministria e Arsimit • Ministria e Drejtësisë Ajo që duhet theksuar në këtë kohë është nxjerrja e ligjeve organike të ministrive. Kjo solli edhe qëndrueshmërinë e ministrive dhe jo ndryshimet e pavenda të strukturave të tyre. Qeveritë e këtyre viteve mbyllen me qeverinë kryengritëse të Fan Nolit. Kjo shkriu Ministrinë e Arsimit. Edhe në rastet e tjera kur nuk kemi Ministri të Arsimit kjo ka funksionuar si drejtori e përgjithshme pranë Ministrisë së Drejtësisë.

1928 - 1939 Qeverisja e kohës së Zogut mbetet ndër më eficentet. Janë pak ministri që mbulojnë gjithë degët e ekzekutivit. Ruhet forma e sipërthënë, por krijohet Ministria e Ekonomisë Kombëtare që mbulon Bujqësinë dhe Pyjet dhe zëvendësoi ministrinë më të njëjtin emër. Në këto vite ministritë ishin si më poshtë: • Ministria e Punëve të Brendshme • Ministria e Punëve të Jashtme • Ministria e Financave • Ministria e Arsimit • Ministria e Drejtësisë • Ministria e Ekonomisë Kombëtare • Ministria e Punëve Botore 1939 - 1943 Qeverisja e re nën ndikimin fashist ruajti në vitet e para formulën bazë të mësipërme, por shtoi menjëherë në rangun e ministrit, kryetarin e Partisë Fashiste Shqiptare. Titullarët e ministrive quheshin ministra sekretarë shteti. U shkri Ministria e Punëve të Jashtme. Bën dallim fakti që u formua Drejtoria e Përgjithshme e Policisë në varësi të Kryeministrisë.

Në vitin 1940 u shkri Ministria e Ekonomisë Kombëtare dhe u krijuan dy ministri: • Ministria e Bujqësisë dhe Pyjeve • Ministria e Industrisë dhe Tregtisë • Në vitin 1942 u shtuan edhe dy të tjera: • Ministria e Kulturës Popullore • Ministria e Tokave të Lirueme • Në fillim të vitit 1943 u shtuan nënministrat, ndërsa u rikrijua dhe u prish sërish Ministria e Ekonomisë Kombëtare.

puna tek qeverisja, kryeministri i ardhshëm e ka treguar edhe në të shkuarën që ndjehet më komod teksa punon me gra. Por edhe pas kësaj lëvizjeje të Ramës mund të shihen arsye që lidhen me kontrollin dhe që “shiten” si risi dhe emancipim. Grupi parlamentar i PS-së ka sot një numër të madh femrash, që debutimin në politikë ia dedikojnë Ramës. Emrat e disave prej tyre qarkullojnë si ministre në kabinetin e tij, që pritet të marrë detyrën në shtator. Burimet pranë PS-së bëjnë me dije se mund të ketë një rikthim të Vali Bizhgës, e cila ka punuar si nënkryetare e Ramës në bashki. Emri i saj është diskutuar për Ministrinë e Shëndetësisë.

Milena Harito, e cila i është rreshtuar vonë Partisë Socialiste pritet

të jetë ministre pa portofol e Inovac i o n it d h e Ad m i n i st r at ë s , ndërkohë që qarkullojnë edhe emrat e Eglantina Gjermenit, Mimi Kodhelit apo Mimoza Hafizit.

Gratë-politikane duken të favorizuara në këtë garë për qeverinë edhe prej faktit se ato nuk i druhen lënies së mandatit. Shumë prej tyre kanë pranuar publikisht se janë gati të lënë mandatin, një nismë kjo që nuk është përqafuar nga shumë eksponentë të njohur e të vjetër të Partisë Socialiste. Java e parë e gushtit do të jetë koha e shpalljes së qeverisë “Rama”: me gjasë një entourage njerëzish të besuar të kryeministrit dhe aleatit Meta. Nga shtatori e tutje do të jetë koha e analizës së qeverisjes.

Java e parë e gushtit do të jetë koha kur disa pritshmëri do të përmbushen e të tjera do të zhgënjehen.

Por gjasat janë që të zhgënjyerit në masë të jenë burrat.

Qeverisja në kohën e komunizmit Struktura e qeverive, ka qenë pak a shumë e përafërt në vitet 1912 – 1944. Pas vitit 1944 me ardhjen e komunistëve të pushtet, kjo strukturë u prish. Filloi një qeverisje me shumë ministri, me ministri të reja që shtoheshin pa logjike, etj.

Fillimisht komunistët erdhën në pushtet në tetor 1944 me këtë strukturë të Këshillit të Ministrave: • Ministria e Luftës dhe Komandës së Mbrojtjes Kombëtare • Ministria e Punëve të Brendshme • Ministria e Punëve të Jashtme • Ministria e Financave • Ministria e Ekonomisë • Ministria e Rindërtimit (Asistencës Sociale) • Ministria e Arsimit • Ministria e Drejtësisë • Ministria e Punëve Botore • Ministria e Shtypit, Propagandës dhe Kulturës Popullore • Ministria e Shëndetësisë (për herë të parë) • Ministria e Bujqësisë Me formimin e qeverisë së parë të RPSH-së, në mars 1946, ata shtuan edhe këto ministri: • Ministria e Industrisë • Komisioni i Kontrollit

• Komisioni të Planit të Shtetit • Këshillit Ekonomik • Ministria e Komunikacioneve dhe PTT-ve • Ministria e Tregtisë Në vitin 1949 zëvendëskryeministrat u bën tre e një vit më vonë shkuan në katër. Rekordi arriti në qeverinë e vitit 1952 me 6 zëvendëskryeministra.

Viti 1990 Krijohet Ministria e Drejtësisë dhe shkrihet Ministria e Energjetikës.

Qeveritë e vitit 1991 Ky vit si pasojë e ndryshimit të regjimit ka kaluar qeverinë nëpërmjet eksperimenteve të shumta.

Shkrihet Ministria e Tregtisë së Jashtme dhe krijohen në qeverinë e parë të Fatos Nanos këto ministri: • Ministria e Industrisë së Lehtë dhe Ushqimore • Ministria e Tregtisë dhe Bashkëpunimit Ekonomik me Jashtë • Ministria e Industrisë, Minierave dhe Energjitikës Në qeverinë e dytë të Fatos Nanos, ndryshojnë sërish ministritë. Ndërsa ndahet Ministria e Punëve të Brendshme, kemi këto ministri të reja: • Ministria e Rendit Publik • Ministria e Ekonomisë • Ministria e Burimeve Minerare dhe Energjitikë • Ministria e Ushqimit • Ministria e Industrisë • Ministria e Lidhjeve Ekonomike me Jashtë • Ministria e Tregtisë së Brendshme dhe Turizmit • Ministria e Transporteve • Ministria e Kulturës Rinisë dhe Sporteve • Ministria e Punës dhe Mbrojtjes Sociale • Komiteti i Ekonomisë Komunale dhe Mbrojtjes së Mjedisit • Komiteti i Sigurimit • Komiteti i Shkencës dhe Teknikës Qeveria e Stabilitetit e ruajti këtë strukturë, veçse u shtuan disa sekretarë shteti dhe Ministrisë së Mbrojtjes iu hoq fjala “Popullore”. Në fund.

Qeverisja e Partisë Demokratike, 1992 - 1997 Me ardhjen në pushtet të Partisë Demokratike kemi këto ndryshime të disa ministrive, ndërsa ruhen si edhe më lart ministritë tradicionale: • Ministria e Bujqësisë dhe Ushqimit • Ministria e Financave dhe Ekonomisë • Ministria e Industrisë Burimeve Minerare dhe Energjitikës • Ministria e Tregtisë dhe Bashkëpunimit me Jashtë • Ministria e Transporteve dhe Komunikacioneve • Ministria e Ndërtimit, Strehimit dhe Rregullimit të Territorit • Ministria e Shëndetësisë dhe Mjedisit • Ministria e Turizmit • Ministria e Punës, Emigracionit, Përkrahjes Sociale dhe ish-të Përndjekurve Politikë Në shtator 1992 del nga Këshilli i Ministrave, Kontrolli i Shtetit, i cili kalon organ në varësi të Kuvendit Popullor. Me ndryshimet strukturore u krijua Komiteti i ish-të Përndjekurve Politikë.

Në fund të vitit 1994 ministritë riformatohen sërish në këto emërtesa: • Ministria e Financave • Ministria e Brendshme • Ministria e Burimeve Minerare dhe Energjitikës • Ministria e Punës dhe Përkrahjes Sociale dhe ish të përndjekurve politikë • Ministria e Industrisë, Transportit dhe Tregtisë • Në mandatin e dytë të qeverisë së PD-së, disa ministri bëhen kështu: • Ministria e Punëve Publike, Rregullimit të Territorit dhe Turizmit • Ministria e Arsimit dhe Sporteve • Ministria e Arsimit të Lartë dhe Kërkimeve Shkencore • Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Gruas • Ministria e Punës dhe Çështjeve Sociale • Ministria e Privatizimit • Po ashtu ky mandat pati edhe disa sekretarë shteti.

Qeverisja e Partisë Socialiste, 1997 – 2005 Me ardhjen në pushtet të Partisë Socialiste, u ndryshuan disa ministri në këtë përmbajtje: • Ministria e Ekonomisë Publike dhe Privatizimit • Ministria e Punës, Çështjeve Sociale dhe Gruas • Ministria e Bujqësisë dhe Ushqimit • Ministria e Punëve Publike dhe Transportit • Ministria e Arsimit dhe Shkencës Në qeveri kishte disa sekretarë shteti. Në vitin 1998 ndahet Ministria e Brendshme në dy pjesë: Ministria e Rendit Publik dhe Ministria e Pushtetit Vendor. Po atë vit shtohet Ministria e Informacionit. Në vitin 1999 u shtua Ministria e Transporteve.

Në vitin 2001 u formua Ministria e Integrimit.

Në vitin 2002 kemi ndryshimin sërish të disa ministrive si vijon: • Ministria e Industrisë dhe Energjitikës • Ministria Transporteve dhe Telekomunikacionit • Ministria e Rregullimit të Territorit dhe Turizmit

10

E shtunë-diel, 27-28 korrik 2013

Intervistë

www.mapo.al

Kreu socialdemokrat shprehet i zhgënjyer nga rezultati i zgjedhjeve të 23 qershorit, por nuk harron të akuzojë partitë kryesore për vjedhjen e votave të partive të vogla

Gjinushi:

Në zgjedhje fituan ata që kishin para „Një problem që del është që pa një minimum fondesh nuk çahet në gara elektorale. Por problem është edhe që një pjesë mesa duket votojnë, jo duke u nisur nga pastërtia e politikës, por nga pragmatizmi.”

S

i gjithmonë ironik dhe autoironik, por edhe akuzues, Gjinushi rendit disa aryse që sipas tij sollën rezultatin e ulët të partisë së tij, por edhe bumin e LSI. “Kjo tregon që një pjesë e njerëzve, pavarësisht, se flasin gjithë ditën kundër korrupsionit nuk e kanë problem të votojnë pro korrupsionit.”-shprehet ai.

Zoti Gjinushi PSD arriti që në zgjedhjet e 23 qershorit të marrë 10 mijë vota. Si do ta vlerësonit këtë rezultat, pasi krahasuar me të gjitha zgjedhjet e mëparshme është më i ulëti?

Sigurisht ky është rezultat i ulët dhe i papritur, sepse PSD ka qënë partia që ka investuar më shumë në qëndrimin opozitar. Ka qënë partia më e qartë opozitare. Jo vetëm kaq, por ka patur edhe biografinë më të p a s t ë r g j a t ë q e ve r i s j e ve t ë mëparshme të së majtës. Pra në këtë aspekt ka patur dy tipare dalluese: një që PSD nuk lëviz majtas-djathtas dhe një votë për PSD-në është një mandat i sigurtë për atë që e ka votuar në mbrojtje të interesave të tij, dhe së dyti PSD kishte treguar se ishte më e papajtueshmja me korrupsionin qeveritar…

Kjo duhet ta favorizonte dhe jo ta dëmtonte në zgjedhje…

Pikërisht kjo nuk ndodhi, pra ndryshe nga pritshmëria, ndryshe nga gjithë historia e PSD-së dhe këto dy tipare kryesore, nuk patëm atë vlerësim që pritej nga një pjesë e

votuesve. Pra sigurisht që votat nuk janë ato që lexohen, pasi ka dhe vota të tjera, sepse numërimi ka problemet e veta. Këtë e kanë dëshmuar dhe rinumërimet në qarqet e caktuara, pavarësisht se edhe rinumërimi bëhet po nga të njëjtat personazhe, madje në kushtet më të këqija se numërimi.

Duke marrë shkas nga kjo që po thoni, gjatë rinumërimit të Shkodrës u duk qartë se katër partitë që kishin numërues kishin arritur të merrnin në vijmësi vota të partive të vogla.

Kishit ju një marrëveshje me PSnë për mbrojtjen e votës dhe a u respektua ajo?

Ky është një fenomen që tregon që kësaj procedure i ka kaluar koha.

Numërimi në super-qëndra e bëjnë procesin të pakontrollueshëm veçanërisht për partitë që s’kanë numërues dhe komisionerë, madje neve na u mohuan dhe vëzhguesit.

Pra PSD nuk arriti të ketë vëzhgues, edhe ato që u dhanë në marrëveshje nuk u zbatuan. Kjo ishte një munges transperence që neve na jep të drejtën që të dyshojmë seriozisht mbi saktësinë e numërimit të votave.

Kishit marrë garanci nga PS për të ruajtur votat?

Kishim marrëveshje për të patur nga 3 vëzhgues në çdo ZAZ dhe kjo nuk ndodhi. Pra ndodhi pjesërisht dhe atje ku u zbatua ishin me kohë të pjesëshme. Pra u bë fut e nxirr.

Ndaj vëzhgimi u bë vetëm pjesërisht, në mënyrë spontane dhe të sforcuar.

Sigurisht që PSD ka një zhgënjim, nuk e ka thjesht për votën PSD, pasi ne shtrojmë një pyetje të madhe; si shpjegohet që në Shqipëri pas 8 vitesh në opozitë, e majta triumfon me të drejtë në zgjedhje, pra shumica dërrmuese e popullit siç pritej voton për grupimin e majtë, por nga kjo votë massive nuk shpërblehet asnjë parti që bëri opozitë. Pra këtu për çdokënd që merret me politike shtrohet pyetja se mbi ç’bazë bënë zgjedhjen një pjesë e zgjedhësve. Pra zgjedhin vërtetë alternativën më të mirë, zgjedhin vërtetë ata që ofrojnë më shumë mundësi për luftë ndaj korupsionit, apo pasi zgjedhin alternativën e madhe, pra të majtën apo të djathtën, më tej disa shkojmë shumë pas interesit, pas parasë, ose pas dhunës verbale që bënë media tetë orë në ditë duke folur për partitë që sponsorizojnë.

Keni parasysh këtu LSI-në, pasi e vetmja forcë politike që ishte në koalicion e majtë dhe që nuk kishte qënë në opozitë në 4 vitet e fundit ishte pikërisht LSI? Absolutisht ju e dini se kush ka qënë mendimi ynë ndaj LSI-së dhe jo thjesht si LSI. Pra PSD ka qënë e parimit që opozita ka ditur të bëj opozitë në tërësinë e vetë, opozita ka qënë ndaj qeverisë dhe qeveria ka qënë PD-LSI për 4 vite. Realisht kuptohet që kur vijnë zgjedhjet që tërë debatet bëhet mes pjesës që do vijimësinë e kësaj qeverisje dhe pjesës së votuesve që duan ndryshimin. Sigurisht PSD vlerësonte

Rezultati i LSI Në atë kohë flitej që LSI do kalonte në një grupim të qendrës dhe çfarë ndodhi në zgjedhjet e 23 qershorit? Të gjithë bëjnë një analizë të gabuar, se ajo që ndodhi është se opozita ruajti parashikimet në tërësinë e vet, pra mori 60 % të votave të shqiptarëve, por kjo erdhi edhe se u shtyp qendra.

E shtunë-diel, 27-28 korrik 2013

gjithë kohën, dhe kjo prognozë besoj që doli që opozita fitonte bindshëm zgjedhjet. Madje kemi theksuar dhe thënë që në janar dhe më parë që opozita shkonte në 80 mandate.

Them për opozitën e vërtetë plus AK dhe FRD-në, të cilat sëbashku ishin mbi 56 për qind. Edhe sondazhi më antiopozitar nxirrte antiqeverinë 55 deri në 56 për qind. Ndaj ishim të bindur që opozita fitonte zgjedhjet.

Pastaj ajo që ishte palca e opozitës, pra grupimi i majtë merrte mbi 70 mandate.

Si e shpjegoni rezultatin e LSIsë në këto zgjedhje?

Në atë kohë flitej që LSI do kalonte në një grupim të qëndrës dhe çfarë ndohi në zgjedhjet e 23 qershorit? Të gjithë bëjnë një analizë të gabuar, se ajo që ndodhi është se opozita ruajti parashikimet në tërësinë e vet, pra morri 60 % të votave të shqiptarëve, por kjo erdhi edhe se u shtyp qëndra. Pra në rast se nga shkurti dhe marsi parashikohej një qëndër, madje goxha e fortë sepse e jepnin FRD-në nga 4 deri në 6 për qind, po ashtu edhe AK-në, pa harruar që mund të bashkohej edhe ndonjë forcë tjetër. Atëherë, jo vetëm që nuk u krijua kjo qëndër, por ajo u shtyp.

U reduktua në minimumet e pritshmërisë. Pra surpriza reale është që këto dy forca që sondazhet i jepnin të dyja bashkë mbi 8 % dolën te %. Çka do të thotë që të gjithë votuesit shkuan në të majtë.

Pse? Kjo ndodhi, sepse vetë sistemi të imponon ose andej ose këtej. Pra forcat që hyjnë të pavarura ishin tashmë të ndëshkuara dhe kishin handikapin e votës që shkon dëm.

Pra fillon dhe luftohen lehtë, sepse të gjithë votuesit thonë që mirë ja jap votën, por nuk e fiton mandatin. Kjo është rrudhja e parë. Rrudhja e dytë është se AK patjetër gaboi që bëri këtë zgjedhje, ndërkohë që FRD ishte e detyruar, sepse duhet të ruante një identitetin e djathtë dhe

11

www.mapo.al

zgjodhi identitetin duke marrë parasysh dhe riskun. Që nga momenti që shtypet qëndra, merr statistikat e janarit, hiq qëndrën dhe kaloje në të majtë dhe ajo shkon në 80 mandate. Këtu s’ka çudi.

Pse kjo rrudhje e qendrës shkoi vetëm në favor të LSI-së, sepse vet PS nuk është se ka pësuar ndonjë rritje në përqindje të votave të saj?

Këtë pyetje që bëni ju, unë ja bëj opinionit dhe votuesve. Pra si shpjegohet që brenda kësaj të majte, brenda këtij grupimi tani opozitar, partitë opozitare nuk shpërbelehen për opozicionin e bërë. Sigurisht, një faktor është i qartë dhe kjo në rastin e PSD-së ka të bëj me mungesën e mjeteve financiare dhe çensurën e plotë konsensuale mediatike. Në këtë aspekt, PSD nuk u la as të konkurojë mediatikisht. Sepse, ka një konsensus për të mos u faktorizuar përvecc tre partive dhe së dyti që të çash këtë ambient duhen para dhe duhen shumë. Përshembull PSD duhet të bënte të njohur se çfarë numri kishte në fletën e votimit. Dhe për ta bërë të njohur këtë shuma ishte 1 mijë euro 15 sekonda dhe ne 1 mijë euro nuk kemi financimin vjetor, në korrupsion nuk na ka ecur fare dhe për pasojë sesi e kanë përballuar të tjerët qoftë edhe spotet televizive?! Vetëm në një kanal në një ditë duhej ndonjë 10 milionësh, shumëzoje për 30 ditë duhen 300 milion dhe shumëzoje për tre apo katër kanale, kjo shumë shkonë në miliarda. Pa përfshirë pastaj flamurët e panumërt, zyrat e panumërta. Dhe mund të them sesa financon dikush një zyrë lagjeje, ne s’kemi në selinë qëndrore. Pra një problem që del është që pa një minimum fondesh nuk çahet në gara elektorale. Por problem është që një pjesë mesa duket votojnë, jo duke u nisur nga pastërtia e politikës, por nga pragmatizmi. Pra kjo tregon që një pjesë e njerëzve pavarësisht se flasin gjithë

Qeverisja Mazhoranca e re të krijojë një klimë krejt të re politike, sepse pastrimi politik fillon nga vetë politika. Po nuk ishte vullneti politik për të luftuar korupsionin, për të mos u pajtuar me të korruptuarit, dhe kjo nuk do të thotë të vërtetuar, por të dyshuar. Sigurisht ne nuk kemi aq ndikim tashmë në këtë mazhorancë që krijohet për të imponuar politikën tonë, por ne urojmë që të jetë e tillë

ditën kundër korrupsionit nuk e kanë problem të votojnë pro korrupsionit.

Duke marrë shkas nga kjo që shpreheni ju, doja t’iu pyesja si e shpjegoni faktin që ndërsa një pjesë e mirë e opinionit publik prisnin që LSI për shkak të akuzave për korrupsion të kishte tkurje të mbështetjes së saj në elektorat arriti të katërfishojë rezultatin?

Kjo është pyetje që i bëhet shoqërisë dhe që media dhe analistët duhet t’ia bënin njëri-tjetrit.

Shoqëria shqiptare ka një problem të madh, sepse është folur për ndëshkueshmëri dhe PSD i qëndron pikpamjeve të saj se, ndëshkueshmëria bëhet me dorëheq je, nëpërmjet gjyqësorit dhe ndëshkueshmëria nëpërmjet votës. Në Shqipëri nuk funksionon asnjë nivel i ndëshkueshmërisë deri më sot. Ne urojmë deri ta-

Këto zgjedhje vërtetuan se të vetmet forca që rritën përfaqësimin e tyre janë vetëm ato që patën fuqinë që të përballojnë një fushatë me mjete financiare tej dimensioneve partiake.

ni që mazhoranca e re...

Ku jeni dhe pjesë dhe ju....

Ku desh ishim pjesë dhe ne. Çfarë do të thotë “desh ishim pjesë dhe ne“?

Po, sepse, nga numri i votave jemi në mënyrë tepër modeste, pra të votave të numëruara.

Kjo do të thotë se nuk do jeni pjesë e qeverisë së re?

E kisha fjalën që mazhoranca e re të krijojë një klimë krejt të re politike, sepse pastrimi politik fillon nga vet politika. Po nuk ishte vullneti politik për të luftuar korupsionin, për të mos u pajtuar me të korruptuarit, dhe kjo nuk do të thotë të vërtetuar, por të dyshuar. Për të mos u pajtuar me dështimet ndaj korrupsionit dhe përgjegjësia e parë është ajo politike, dhe pastaj vjen dhe përgjegjësia morale për dyshimet e arësyeshme që lindin në skandalet e caktuara dhe deri sa vjen pjesa kur janë të vërtetuara dhe duhet të japësh llogari deri në fund. Pra absolutisht PSD ka qënë dhe është për këtë. Sigurisht ne nuk kemi aq ndikim tashmë në këtë mazhorancë që krijohet për të imponuar politikën tonë, por ne urojmë që të jetë e tillë. Por si gjithnjë PSD do mbajë të njëjtin qëndrim, ndonëse në mënyrë pak sarkastike mund të themi që kemi rënë pak preh e ndonjë thënie tonës, pasi unë kam kohë që deklaroj në emër të PSDsë që korrupsioni në Shqipëri fatkeqësisht në politikë është kthyer në virtyt. Pra kjo duhet shkatëruar, pasi pohimi ynë duket se vlen akoma, se sa më i korruptuar aq më shumë i votuar do jesh. Pasi këto zgjedhje vërtetuan se të vetmet forca që rritën përfaqësimin e tyre janë vetëm ato që patën fuqinë që të përballojnë një fushatë me mjete financiare tej dimensioneve partiake.

Rama prezantoi para disa ditësh strukturën e kabinetit të ri qeveritar, i cili do ketë 21 anëtarë.

Si tu duk?

Jam marrë një herë me strukturë qeveritare kur kam qënë zv/kryemi-

Struktura Jam marrë një herë me strukturë qeveritare kur kam qënë zv/kryeministër. Qëlloi momenti kur duhet ishte përplasja Nano-Meta dhe ndërkohë që duhet të bëhej ligji organik për Këshillin e Ministrave. Sa i përket kostos kjo nuk varet nga numri i ministrive, por nga administrata.

nistër. Qëlloi momenti kur duhet ishte përplasja Nano-Meta dhe ndërkohë që duhet të bëhej ligji organik për Këshillin e Ministrave. Atëherë u tentua që në ligj të vihej një strukturë e qëndrueshme, pra që struktura të mos ishte thjesht vullnet pakice. E thënë kjo në kutpimin që të paktën, hierarkia në Këshillin e Ministrave, pozicioni i drejtorive të përgjithëshme, në varësi kryeministri apo Këshill Ministrave, ministrive etj, të mos ishin thjesht teka të kryeministrit. Një gjë e tillë në fillim u pranua, u bë projektligj, desh u votua dhe e prishën dhe nuk kaloi. Kështu që pas kësaj nuk nisem shumë pas strukturës qeveritare, se ajo ka pak rëndësi, megjithëse do ishte mirë që të kishte një bosht, pra disa ministri të palëvizshme, hierarki të qëndrueshme etj, pasi këto kanë rëndësinë e vet, në mënyrë të veccantë për të ulur abuzivizmin dhe arbitraritetin e kryeministrit në raport me institucionet. Gjithësesi nuk është ndonjë tregues për të parashikuar më shumë sukses apo më pak sukses. Sa i përket kostos kjo nuk varet nga numri i ministrive, por nga administrata.

Gjithësesi shtimi i numrit të ministrive duket se vjen edhe si pasojë e kërkesave të aleatëve për poste ministrore...

Kur bëhet struktura qeveritare dhe postet, si rregull ndahen përgjegjësi.

Poste nuk i ndan për orekse, por i ndan për përgjegjësi. Vetëm në Shqipëri, postet shihen vetëm për përfitim. Kjo, pasi këtë përvojë negative ka në shumicën dërrmuese. Dhe ky perceptim duhet të ndryshojë. Nuk më duket, se po të kesh 14 ministri nuk ke çfarë t’i japësh tjetrit dhe po të kesh 16 ke se çfarë i jep. Kjo pasi nuk matet me numër ministrish, por varet sesa pushtet i jep tjetrit. Numri i ministrive, shtohet kur ka disa aleatë që do t’i përfshish dhe ke një ministri e bënë dy dhe sajdis dy aleatë.

Në rasti aktual po funksionon kjo?

Këtu ka një ndarje PS-LSI. Dhe po qe për LSI-në nuk ndryshon gjë nëse merr një të pandarë apo dy të ndara.

Nëse ata duan të rregullojnë sa më shumë brenda vetes, atëherë kjo është tjetër punë.

PSD në çfarë niveli do përf a q s o h e t n ë q e ve r i s j e n e ardhshme?

Ne s’kemi ndonjë gjë konkrete. Të enjten është bërë një takim, ne nuk kemi marrë pjesë. Ka një marrëveshje paraprake, nuk e di se në çfarë shkalle apo proporcionesh do zbatohet.

Kur të kristalizohet do marrim vesh se kush është si të thuash oferta apo vizioni apo koncepti i PS-së për bashkëpunimin me PSD-në.

Ra në sy mungesa juaj në këtë takim. Cilat ishin arësyet?

Arsyeja ishte se nuk isha.

Ky është fakti, arsyeja me se ka të bëj?

Unë kam munguar në shumë gjëra.

Vet personalisht do të pranonit post zv/ministri, pasi në bazë të marrëveshjes që keni nënshkruar me votat që keni marrë nuk ju takon post ministror?

Nëse bëhesh ti ministër do pranoja të bëhesha zv/ministër.

Roli i PSD Ne s’kemi ndonjë gjë konkrete. Të enjten është bërë një takim, ne nuk kemi marrë pjesë. Ka një marrëveshje paraprake, nuk e di se në çfarë shkalle apo proporcionesh do zbatohet. Kur të kristalizohet do marrim vesh se kush është si të thuash oferta apo vizioni apo koncepti i PS-së për bashkëpunimin me PSD-në.

12

e shtunë-e diel, 27-28 korrik 2013

www.mapo.al

REPUBLIKA E SHQIPËRISË

KËSHILLI I LARTË I DREJTËSISË

NJOFTIM Këshilli i Lartë i Drejtësisë, me Vendim Nr. 357, datë 19.07.2013 njofton publikisht, si më poshtë vijon: -

Shpalljen e 1 (një) vendi vakant për Gjyqtar pranë Gjykatës së Apelit Gjirokastër;

-

Shpalljen e 4 (katër) vendeve vakant për Gjyqtare në Rrethit Gjyqsor Tiranë..

Bazuar në ligjin Nr 9877, datë 18.02.2008 “Për organizimin e pushtetit gjyqësor në Republikën e Shqipërisë”, në ligjin Nr. 8811, datë 17.05.2001 “Për organizimin dhe funksionimin e Këshillit të Lartë të Drejtësisë”, i ndryshuar, njoftohen të gjithë kandidatët që plotësojnë kriteret ligjore për secilin vend vakant, të paraqesin brenda datës 15 Shtator 2013, pranë Këshillit të Lartë të Drejtësisë, dokumentet përkatëse.

Të gjithë të interesuarit, për më tepër informacion lidhur me procedurat, dokumentacionin dhe kriteret e pranimit, mund të vizitojnë faqen zyrtare të Këshillit të Lartë të Drejtësisë, në adresën www.kld.al, në rubrikën “Korniza ligjore”, si dhe rubrikën “Vende vakante”.

Ta Shohësh Botën me Optikë Elitare! Është optika më prestigjoze në Shqipëri.

Përfaqësuese e autorizuar e

CARTIER për të gjithë rajonin.

REPUBLIKA E SHQIPËRISË MINISTRIA E BRENDSHME

Grand Optika Group sh.p.k, Hotel Sheraton, Tirana ,Albania Tel:0673001000; 0674006606; info@grandoptika.al; www.grandoptika.al

Departamenti i Administratës Publike

SHPALLJE E REZULTATIT TË KONKURIMIT

Grand

optika

Në përputhje me nenin 13, pika 7 të ligjit Nr. 8549, datë 11.11.1999, “Statusi i Nëpunësit Civil” si dhe pikën 20 të Vendimit të Këshillit të Ministrave Nr. 231, datë 11.05.2000 “Për pranimin në Shërbimin Civil dhe Periudhën e Provës ”,

Znj. Zarina TAJA është shpallur fitues për pozicionin PËRGJEGJËS NË SEKTORIN E ANALIZAVE DHE HARTIMIT TË POLITIKAVE NË DREJTORINË E POLITIKAVE FISKALE NË MINISTRINË E FINANCAVE. Adresa: Sheshi Skënderbej, nr.3, Tiranë, Shqipëri, Kutia Postare Nr.1751 Tel/Fax:+355 4 2 251241, 2 235937

REPUBLIKA E SHQIPËRISË MINISTRIA E BRENDSHME Departamenti i Administratës Publike

SHPALLJE E REZULTATIT TË KONKURIMIT Në përputhje me nenin 13, pika 7 të ligjit Nr. 8549, datë 11.11.1999, “Statusi i Nëpunësit Civil” si dhe pikën 20 të Vendimit të Këshillit të Ministrave Nr. 231, datë 11.05.2000 “Për Pranimin në Shërbimin Civil dhe Periudhën e Provës ”,

z. Malvin KACAJ është fitues të konkursit për pozicionin e SPECIALIST JURIST NË e diel DEPARTAMENTIN E FINANCËS, BURIMEVE NJERËZORE DHE SHËRBIMEVE NË KËSHILLIN E MINISTRAVE EKSKLUZIVE

/ INTERVISTA

ME FILOZOFIN

FRANCEZ, LUC

FERRY: BOTA

ASNJËHERË NUK

KA QENË MË

MIRË

30 lekë

30 lekë

30 lekë

30 lekë

BOTIMIT MARS

J BESNIK MUSTAFA në Ngatërresat me kufirin francez emrin Le Pen U STEFAN ÇAPALIK Gjurmët e ujkut t oriental te shqiptarë FOTO ESSE Natë shqiptare në Oslo

MIRA MEKSI Kur fatin ta shkruajnë librat

30 lekë

30 lekë

BELL ALASTAIR CAMP RAMËS

DJES SË EDI

NJERIU I RILIN E PËRMUAJSHME

30 lekë

VITI VIII NR. 16 (261),

Adresa: Sheshi Skënderbej, nr.3, Tiranë, Shqipëri, Kutia Postare Nr.1751 Tel/Fax:+355 4 2 251241, 2 235937

300 LEKË 2013 ÇMIMI

JO VETËM POLITIKË SI ZAKONISHT

E përmuajshme

E përmuajshme EZ, FILOZOFIN FRANC INTERVISTA ME EKSKLUZIVE /

LUC FERRY: BOTA

KA QENË ASNJËHERË NUK

MË MIRË

e luftës në Kosovë, njohin nga koha Campbell vjen në Shqiptarët e në Kosovë. të Tony Blair-it.

Press. Në një ushtarakisht i fushatave botim i UET të tij për të ndërhyrë me Tony Blair, Eshtë spin doctor-i e të tjera. vendimin e shefit atyre ditëve: Vitet e mia e strategjisë në politikë, kur mbronte me Ditarët e librin, rëndësinë ÇILIN flet për Shqipëri pikërisht bashkëbisedim

me Henri

çdo ditë gazeta ‘MAPO’ PLUS çdo muaj revistat ‘MAPO’ dhe ‘MADAME MAPO’

BELL ALASTAIR CAMP

S

JES SË EDI RAMË

NJERIU I RILIND ME

VIII BOTIMIT NR. 16 (261), VITI

MIRA MEKSI Kur fatin ta shkruajnë librat

E PËRMUAJSH

300 LEKË MARS 2013 ÇMIMI

JO VETËM POLITIKË SI ZAKONISHT

J BESNIK MUSTAFA Ngatërresat në me kufirin francez emrin Le Pen LIKU STEFAN ÇAPA Gjurmët e ujkut tarët oriental te shqip FOTO ESSE Natë shqiptare në Oslo

në Kosovë, nga koha e luftës në Shqiptarët e njohinnë Kosovë. Campbell vjen Tony Blair-it. një ë ushtarakisht i fushatave të i UET Press. Në Eshtë spin doctor-i in e shefit të tij për të ndërhyre mia me Tony Blair, botim , e të tjera. isë në politikë kur mbronte vendim Ditarët e atyre ditëve: Vitet t me rëndësinë e strategj Shqipëri pikërish me Henri ÇILIN flet për librin, bashkëbisedim

Agjencia e Abonimit të Shtypit (Arben Trenova): 04 223 52 05 • 068 20 47 825 Posta shqiptare: 04 237 5598 • 068 50 24 159 Agjencia e Abonimit Adrion: 04 224 0018 • 069 20 36 768 Agjencia e Abonimit, Durrës (Agim Memko): 0692372850

Sabri Hamiti

LETËRSIA MODERNE SHQIPE Botimi i dytë

Libri “Letërsia moderne shqipe” është një projekt i gjatë kërkimor që e ka shoqëruar studiuesin dhe akademikun Sabri Hamiti prej dyzet vjetësh. Janë studime që karakterizohen nga simbioza mes dukurive letrare shqipe dhe diskursit përgjithësues teorik. Ky diskurs vjen si pasuri e një mendimi të përzgjedhur botëror, i zbërthyer në spektrin profesional po aq sa personal të autorit. Në libër do të gjeni një përmbledhje të shkrimeve studimore të shtrira në harkun e shumë viteve, të cilat synojnë përftimin, hap pas hapi, autor pas autori, dukuri pas dukurie, të një panorame të poetikës shqipe moderne. Shtjellimi i Poetikës së letrave shqipe kërkon edhe përvijimin e një poetike të brendshme shkrimore, që ndërton së brendshmi ekuilibrin e çmuar mes analizës, parashtrimit, argumentit dhe shkrimit.

E shtunë-diel, 27-28 korrik 2013

13

www.mapo.al

Zogaj në 7 ditë Publicisti dhe politikani Preç Zogaj është çdo javë në MAPO Weekend me një grafi të imët të njollave dhe dritës në hartën e zhvillimeve politike të javës. Nga e shtuna në të shtunë. Nga lajmi në lajm.

Era ‘Basha’ në politikë: pozitivizëm dhe profesionalizëm Lulzim Basha zgjidhet në krye të PD-së me 80 përqind të votave? Çfarë shenje i vini kësaj, cila ishte, sipas jush, karta e tij më e fortë; çfarë sfidash mendoni ju e presin zotin Basha në të ardhmen?

Shoh te kjo fitore shenjën e trefishtë të besimit dhe shpresës së madhe të demokratëve për një Fillim të Ri nën drejtimin e kryetarit të ri Lulzim Basha; të përlindjes dhe nisjes së tij me votë partiake plebishitare si lider politik; të kalimit të PD-së dhe të vendit në atë që mund ta quajmë era “Basha” në politikë. Jo vetëm në kuptimin e personit, por më shumë se kaq, të një gjenerate dhe kulture të re politike, që ka si paradigmë bazë pozitivizmin dhe profesionalizmin. Personalisht më vjen shumë mirë që janë pikërisht demokratët ata që lajmërojnë, me zgjedhjen e Bashës, një faqe te re në jetën politike të vendit, duke kontrastuar e lënë pas në këtë rrafsh përfaqësuesin e fundit të arbitraritetit shumëvjeçar në krye të partive të mëdha shqiptare, që është zoti Edi Rama.

Karta më e fortë e zotit Basha mendoj se ishte imazhi i tij prej fituesi. Ne e pamë në TV gjatë gjithë diteve të fushatës. Ai kishte dhuntinë e elektrizimit të pjesmarrësve si sjellës i lajmit të ringritjes, pas goditjes që ka marrë PD në zgjedhjet e humbura të 23 qershorit. Ne e kemi pohuar disa herë, në numrat e kaluar të kësaj rubrike, se Basha kishte mbështetje të gjerë te anëtarësia e thjeshtë, e cila është gjithmonë disa herë më e madhe se sa struktura drejtuese. Anëtarësia e thjeshtë, kur duhet të zgjedhë brenda llojit, nuk e ka zakon të futet në të thella, siç futen njerëzit e drejtimit apo forumeve. Ndjek frymën, madje edhe instiktin e fitores. Basha i kishte me vete kësaj radhe këta elementë. Ishte momenti i tij në parti, që shpresojmë të bëhet edhe momenti i tij në Shqipëri. “Momenti është i pasfidueshëm”, thotë Stendali në një libër që ka shkruar për Napoleonin.

Duke përshendetur fitoren e Bashës, Berisha nuk mungoi t’i “shtronte disa detyra”, siç ishte përshembull ajo e ngritjes në piedestal të “gjeneratës së lirisë”, siç e quajti Berisha gjeneratën e viteve tetëdhjetë, duke lënë të kuptohej qartë se do të preferonte rreth Bashës një ekip nga kjo g jeneratë. Çfarë shijeje u la juve kjo “detyrë” e kryetarit të vjetër për kryetarin e ri, dhe cilat mendoni ju se do të jenë sfidat kryesore të Bashës?

Shijen e një kantate berishiane të frymëzuar për një gjenerate fatlume si ajo e viteve tetëdhjetë, kur kanë lindur edhe dy djemtë e mi.

Nuk do ta konsideroja një deklaratë të mirëfilltë politike, pasi do më duhej pastaj të nxirrja në pah një lapsus. Gjenerata e viteve tetëdhjetë është një gjeneratë e formuar në liri. Ajo e viteve nëntëdhjetë ka lindur në liri. Është një koncept tjetër me gjeneratën që ka sjellë lirinë. Kjo meriton të quhet ‘gjenerata e lirisë’ dhe është gjenerata e studentëve të Dhjetorit 1990. Por të mos harrojmë se liria nuk ka qenë e nuk është një çështje kaq strikte e një gjenerate. Ja, ish të përndjekurit politikë të çdo moshe, që sakrifikuan për lirinë; janë qindra mijëra intelektualë dhe qytetarë me aspirata demokratike që u bashkuan me studentët, pra është gjithë kjo Lëvizje e madhe popullore që solli lirinë. Po të shtrohet çeshtje e piedestaleve të lirisë, zoti Basha ka qenë i qartë dhe i saktë kur ka lartësuar trashëgiminë më të mirë të historisë së PD-së, dhe kur është zotuar të lidhë këtë histori me një të ardhme të re të PD-së. Por beteja për lirinë nuk ndalet kurrë. Është rasti të kujtojmë shprehjen e famshme të Gëtes “lirinë dhe lavdinë vetëm ai i meriton, që shkon çdo ditë në luftë për to”. Ju më pyesni për sfida të tjera. Shikoni. Tani

1

2

po bëhet modë që të gjithë t’i shtrojmë një apo disa detyra kryetarit të ri, duke e parë ashtu, të ri dhe të sjellshëm. Kur këtë pretendim e ka edhe anëtari më i thjeshtë, pse duhet të habitemi që në inercinë e njëzet e dy viteve si kryetar absolut Berisha të flasë si kryetar për kryetarin e ri. Basha shpalosi në fushatë konturet e një programi që përfshin konsultimin e vazhdueshëm të partisë, vendosjen e rregullave të lojës dhe garës së ndershme, e tjerë. Për mua zbatimi i këtij programi, duke filluar me analizat për shkaqet e humbjes, dhe me zgjedhejt e reja në parti, do të jetë një fillim shumë i mbarë. Më tej, duke mos dashur të bie në tundimin e listimit të sfidave, mendoj për një sfidë të madhe politike dhe kulturore që ka të bëjë me rehabilitimin e arsyes në çdo segment dhe nivel të PD-se, duke e bërë arsyen mënyrë të menduari, të diskutuari, të debatuari.

Reagimi i Sokol Olldashit, kandidatit humbës në zgjedhje ka qenë i shpejtë dhe i ashpër. Ai ka folur për mungesë gare dhe proces të deformuar. Nënkryetari Astrit Patozi ka qenë në një linjë me Olldashin, duke e quajtur garën të manipuluar por, paradoksalisht, duke njohur legjitimitetin e produktit të garës, zotin Basha….

Për ta nisur nga fundi, zoti Patozi, pavarësisht rezervave që shfaqi si njeri i lirë dhe si politikan i profilit të lartë në PD, nuk mund të mos njohë legjitimitetin e një fituesi që është votuar nga 43 mijë anëtarë të PD-së, të cilët u panë në TV të mbanin edhe radhë të gjata për të përmbushur përgjegjesinë e tyre. Ky nivel përkushtimi i demokratëve në këtë periudhë të vështirë për ta, kishte, sipas meje, një shpjegim bazë: integritetin e dy kandidatëve Basha dhe Olldashi, garën reale mes tyre, interpretimin relaltivisht të saktë që këta i bënë të parës fushatë të këtij lloji në PD. Natyrisht kësaj fushate i mungoi një kandidat që në vend të lavdeve do të kishte rezervuar kritika apo heshtje ndaj zotit Berisha. Në funksion të marrjes së sa më shumë votave, apo se ashtu e mendojnë, të dy kandiatët e paraqitën Berishën si patrimonin gati-gati të shenjtë të partisë. Ata konkuruan si të ngjashëm në këtë pikë, dhe po ashtu edhe në programe nuk kishin diferenca të ndjeshme. Gara e tyre në këto kushte mbeti një garë në rrafshin e imazhit, ku Basha bëri diferencën në radhët e anëtarësisë. Këto lloj garash brenda llojit nuk janë si garat me kundërshtarin ku rezultati pasqyron pak a shumë diferencën reale mes rivalëve në momentin e dhënë. Gara brenda llojit qëllon ta dërgojë fluksin e votave në një drejtim; anëtarët e partisë si rregull votojnë vetëm pro njërit kandidat, dhe jo kundër tjetrit. Kështu, ma merr mendja ka ndodhur me fitoren e Bashës.

Kjo fitore është aq e thellë sa, edhe pasi janë dëgjuar objeksionet e Olldashit dhe Patozit, nuk shoh se ka vend për pikëpyetje. Objeksioni kryesor, që ka dalë deri tani, më duket se lidhet me daljen e Berishës nga paanësia në fund të fushatës, duke i dhënë mbështetje Bashës. Nuk mund ta di këtë gjë. Por, do ta kisha konsideruar të panevojshme nga zoti Berisha. Në bindjen time, të mbështettur edhe në testime të rastit që kam bërë në Tiranë, Lezhë dhe në Vlorë, Basha ka marrë vota, sa për shkak të përshtypjes që ka si delfin i Berishës, aq edhe për arsyen e kundërt, që në sjelljen dhe qëndrimet e tij nuk reflekton ato sjellje që më kanë shtyrë mua të formuloj dikur termin “berishizëm”, si tundim për pushtet absolut, deri në mosrepektim të parimit të pavarësisë së pushteteve. Kjo e lëvizjes së mijëra votave të demokratëve me një gjest, apo

3

me një shkelje syri nga Berisha për mua është një argument plot kontradikta që po të ishte i vërtetë do na kthente në kotësinë e zgjedhjeve në PD. Megjithatë, është një problem që ministrat dhe drejtuesit e tjerë të PD-së, normalisht e kanë e duhet ta kenë me zotin Berisha.

Nëqoftëse nuk kanë fakte për shkelje të fshehtësisë së votimit, për futje votash apo manipulime në numërim, do të ishte mirë t’i urojnë fitoren kryetarit të ri të PD-së, zotit Basha. Bashkimi rreth liderit të ri Lulzim Basha është një prej kushteve të dorës së parë që PD të bëjë shumë mirë opozitën sot dhe të përgatitet për fitoren neser.

Edi Rama ka kërkuar audit ndërkombëtar për financat si dhe binjakëzimin e INSTAT me një sivëlla të BE, duke e nxjerrë njëkohësisht nga kontrolli i ekzekutivit…

Jemi gjithnjë në rendin e zgjidhjeve libreske që tradhëtojnë një mendësi pushtuesi, sikur PS e tij nuk ka qenë këtu, nuk ka qenë në Kuvend, nuk ka qenë pjesë e sistemit, nuk ka patur të gjithë instrumentat parlamentarë, dhe jo vetëm parlamentare, për të njohur përmendësh, në kohë reale, treguesit e financave dhe çdo tregues tjetër.

Unë e di se vendi është i monitoruar on line nga një numër organizmash dhe programesh ndërkombëtare. Megjithatë, le ta bëjë auditin zoti Rama; le ta japë edhe INSTAT-in. Por, të gjitha këto kushtojnë. Ky është problemi i parë. Problemi i dytë është ai i efektit që kanë këto veprime në raportet e brendshme politike mes qeverisë së re dhe opozitës së re. Janë veprime provokative.

Problemi i tretë, më kryesori, ka të bëjë me përgjegjësimin e institucioneve dhe zyrtarëve shqiptarë. Është një fjalë goje të thuash po e lë INSTAT-in, po i lë edhe doganat neser, po marr edhe kryeministër hua, e kështu me radhe. Po, pse votohesh atëherë? Unë them më mirë rregulloje INSTAT-in dhe mbaje ti si qeveri e votuar, se sa të lash duart duke ia dhënë dikujt që nuk ka përgjegjësi para publikut shqiptar.

Shefi socialist, si kryeministër, ka bërë publike skemën e qeverisë së re me pesë

4

Nëqoftëse nuk kanë fakte për shkelje të fshehtësisë së votimit, për futje votash apo manipulime në numërim, do të ishte mirë t’i urojnë fitoren kryetarit të ri të PD-së, zotit Basha. Bashkimi rreth liderit të ri Lulzim Basha është një prej kushteve të dorës së parë që PD të bëjë shumë mirë opozitën sot dhe të përgatitet për fitoren neser.

poste më shumë. Bien në sy ministrat pa portofol, të cilët duken të sajuar për të shuar hatërmbetjet, si përshembull Ministri i Marrëdhënieve me Parlamentin, në një kohë kur marrdhëniet me Kuvendin janë “prerë” duke ndarë mandatet e Ministrave nga ai i deputetit…

E pashë me vëmendje Ramën kur po shpallte skemën e qeverisë së re. Fliste nëpër dhëmbë, përdori edhe shprehjen “bla-blabla” për Ministrinë e Bujqësisë. Shprehte përbuzje për ato që “po prishte”, por nuk ishte hiç entuziast me ato që “po ndërtonte”. Disa ministrive nuk ua tha as emrin e plotë. Ajo që u kuptua qartë në kumtimin e tij të shfazuar ishte se do të paguajmë ministra me shumë se kemi paguar. I vetëdijshëm se ky lajm është një mesazh që shkon në drejtim të kundërt me krizën ekonomike, Rama la të kuptohej se rritja e numrit të ministrave dhe ministrive do të kompensohet me shkurtime drastike në administratë. Llogaritë do t’i bëjmë më vonë, kur të shohim me shifrat e buxhetit, sa do të kushtojë në tërësi qeverisja e tij.

Tani për tani e humbi shansin të startonte me një numër më të vogël, apo me një numër të njëjtë ministrash. Startoi si oportunist.

Kolegji Zgjedhor ka rrëzuar KQZ duke e quajtur të pavlefshëm rinumërimin e Lezhës megjithë parregullistë e hapura të evidentuara. A mos po konsolidohet tradita e gjyqësorit që është gjithmonë me mazhorancat?

Nuk jam në brendësi të argumenteve. Besoj në njohuritë dhe vleresimet e zotit Bylykbashi për këto tema. Ka gjithnjë një llastik qe tërhiqet e apo tkurret kur është fjala për të dhënë vendime gjyqësore. Nuk përjashtohet mundësia që Kolegji Zgjedhor dhe gjykatat të fillojnë të bëjnë kameleonin. Prandaj kemi këtë mjerim në sistemin e drejtësisë. Të shohim se çfarë reforme do të bëjnë në drejtësi socialistët.

Kryeministri Berisha ka folur për mosnjohje të rezultatit të zgjedhjeve: a janë këto shenjat e një opozite të ashpër në shtator, dhe si e shihni rolin e Berishës brenda këtij opozitarizmi.

Partia Demokratike e ka njohur humbjen; më shumë se me fjalë, kryeministri Berisha e ka njohur me aktin e tij të dorëheqjes nga kreu i Partisë. Këto veprime politike zotërinjsh kanë ndodhur në kohe reale me përfundimin e numërimit të votave. Dhe janë të pakthyeshme, pa dyshim. Duke thënë këto, nuk duhet të harrojmë se kanë dalë në dritë e vijojnë të dalin në dritë fakte tronditese të blerjes së votave direkt në dorë, apo nëpërmjet blerjes së komisionerëve në fazën e fundit të numërimit. Partia Demokartike dhe elektorati i saj kanë qenë objekt i një agresioni të paparë të malavitës në vend. Paraja ka bërë provën gjenerale të vendosjes së hegjemonisë së saj në tempulllin e zgjedhjeve. PD si opozitë, ka detyrimin të thellojë njohjen e kësaj forme shumë të rrezikshme të prishjes së zgjedhjeve, të kërkojë burimin e parave që mbushen zarfet e farsës, të konceptojë dhe implementojë masat adekuate për shpëtimin e zgjedhjeve nga degradimi dhe kalbëzimi. Në këtë mision, dhe në funksionet e tjera të opozitës zoti Berisha ka rolin e tij të madh si politikan me përvojë dhe si opozitar i regjur.

PD-së dhe opozitës do t’i vlejnë gjithnjë kontributet dhe këshillat e tij. Por, ma merr mendja se zoti Berisha do të dijë t’ja lehtësojë punën kryetarit të ri dhe ekipit të ri për të afirmuar lidershipin e tyre, për të bërë opozitën krijuese dhe ballore që kanë premtuar. Nga kjo varet Fillimi i ri dhe fitorja e re e demokratëve.

5

6

7

14

e shtunë-e diel, 27-28 korrik 2013

www.mapo.al

Nr. 19 (264), Viti Viii botimit korrik 2013 Çmimi 300 Lekë

Speciale/ Shijak TV, TeleVizioni që mund T’i duheT SëriSh opoziTëS

ilVa Tare Shqipëria kaotike, ku krimineli hyn në Parlament Bernard-henri léVy Zoti ka vdekur, por flokët e mi janë shumë të bukur llamBi Blido artisti që pikturon me sytë e mendjes

Beteja për audiencën e përmuajshme

kuSh i fitoi zgjedhjet në ekran ekSkluziVe / Shikueshmëria dhe gara e TV-ve për audiencë më 23 qershor. Për herë të parë shifrat e Abacus Research, me fituesit dhe humbësit e mëdhenj. Orë pas ore: nga votimi i liderëve, vrasja e Laçit dhe rezultatet e para.

Nga Sokol Balla i Top Channel, që u prin TV-ve gjeneraliste, te Artur Zheji i News 24 që kryeson kanalet e llojit all news. inTerViSTa/ Shqiptarët duan telenovelat dhe reality show; politika e katërta. Flet Thanas Goga, drejtor i Abacus Research

E shtunë-diel, 27-28 korrik 2013

15

www.mapo.al

presidenti

Shqiptarët j’a arritën t’i kapërxenin vështirësitë, t’i përballonin sfidat, ta rritin shpresën për të ardhmen, ta shtojnë besimin tek vetja, nga brenda, dhe sigurisht edhe reputacionin e mirë të Shqipërisë në sytë e botës, me të gjitha të mirat që dihen dhe avantazhet që priten.

Një vit pune Zgjedhjet parlamentare dhe 100 Vjetori Nga Bujar Nishani

Një vit në detyrë të fton vetvetiu për bilanc. Institucionet e tjera, Qeveria, Parlamenti, Kontrolli i Shtetit etj. bëjnë periodikisht bilance pune. Për shkak të interesimit të drejtpërdrejtë të njerëzve, pra për shkak të afërsisë me përditshmërinë e individëve, rrjedhimisht edhe të mediave, bilanci i punës së këtyre Institucioneve është diçka që duket, diçka relativisht e prekshme, diçka, në një farë mënyre, e matshme.

Me Presidentin është ndryshe.

Presidenti, për vet’ natyrën e shumanëshme të punës që ka apo detyrave të llojeve nga më të ndryshmet që zbaton, duke qënë larg përditshmërisë së shtetasve dhe projektorëve të mediave, “punon në heshtje”.

Nuk ekziston, mënyrë apo kriter për të matur volumin e punës së Presidentit. Numri i takimeve, bisedimeve, negocimeve, dekorimeve, pritjeve, mbledhjeve, në vetvete, nuk tregon kushedi se çfarë lidhur me volumin real të punës së kryer.

Sepse rezultatet e punës sonë, të shumtat e herës, nuk vijnë në mënyrë të drejtpërdrejtë dhe atypëraty, por tërthorazi dhe pas një kohe. Në këto kushte, e vetmja gjë që mund të bëjmë në këtë drejtim është një vështrim i përgjithshëm i vitit që lamë pas. I punëve që bëmë ose nuk bëmë, i bëmë mirë, jo dhe aq mirë, apo keq.

Parë në tërësinë e vet pra, ajo që përmbledhtas mund të them me siguri është një konstatim i kënaqshëm; Pa zhurmë, pa bujë, i siguroj të gjithë se Presidenti punon cdo ditë, dhe punët nuk na kanë vajtur keq.

Gjatë vitit që shkoi, unë, ndihmësit e mi, administrata e Presidentit, jemi kujdesur vazhdimisht që qëllimin final të punës sonë, zbatimin e detyrave tona kushtetuese, vigjëlimin e Kushtetutës, bashkë me gjithçka tjetër që ky vigjëlim përmbledh, qënien në korrent të vazhdueshëm me punën e institucioneve kushtetuese, duke vazhduar me çështjet rutinore, problemet, pengesat, vështirësitë e punës, i kemi kryer më së miri. E kemi arritur këtë duke punuar me përkushtim, ndershmëri, seriozitet.

Natyrisht që ekziston e mrekullueshmja dhe e paçmuara Liri e

Shprehjes, dhe mjetet që e mundësojnë, Mediat. Që flasin, shkruajnë, komentojnë, madje edhe “sajojnë”.

Me përjashtim të trilleve, që mediave u uroj të bëjnë gjithmonë e më pak në sasi dhe gjithmonë e më keq në cilësi, sa kohë nuk shkelin Ligjin, të gjitha të tjerat i bëjnë mirë.

Me pak fjalë, mes punës sonë, dhe telasheve që natyrshëm ka një vend që sapo ka hyrë në normalitet nga një diktaturë e egër, ja kemi arritur që gjatë vitit që shkoi, Liria, ose si e thotë aq bukur një i ditur; “ky frut me rritje të shpejtë” të vazhdojë të hedhë rrënjë thellë e më thellë.

Gjatë këtij viti pune Shqipëria bëri rrugë të pakthyeshme, në konsolidimin e institucioneve, pavarësinë e tyre, harmonizimin e punës mes tyre.

Viti që shkoi ishte një vit i ngjeshur me evente të shumllojëshme prej të cilëve po veçoj dy. Njëri ishte madhor; Festimet me rastin e 100 vjetorit të shpalljes së Pavarësisë. i dyti tepër i rëndësishëm; Zgjedhjet Parlamentare. Njëri ndër dallimet esenciale mes diktaturës dhe demokracisë është se në diktaturë di-

Gjatë këtij viti pune ja arritëm më së fundi që rrugën drejt progresit të mos e masim me përballime eksesesh të bujshme dhe rreziqesh katastrofike, por thjesht me ndarje kompetencash dhe kryerje punësh. Nga ky këndvështrim, viti që kaloi nuk ishte vit kategorizimesh tashmë të zhvleftësuara; vit i mbarë, vit i mbrapshtë, vit suksesesh, vit humbjesh. Ishte një vit si shumë të tjerë që do ta pasojnë, ishte një vit pune...

het kush do t’i fitojë zgjedhjet ende pa u bërë, ndërsa në demokraci jo. Rezultatin final të zgjedhjeve që sapo bëmë nuk qe në gjendje ta parashikonte askush. Absolutisht asnjë sondazh, asnjë prognozë, asnjë analist, asnjë ekspert. Rezultati final i këtyre zgjedhjeve, surprizoi skajshëm njëlloj të gjithë; palët në garë elektorale, analistet, fituesit, humbësit.

Ky fakt i thjeshtë dhe i qartë provon katërcipërisht se gjatë vitit që shkoi institucionet funksionuan mrekullisht.

Shqiptarët j’a arritën t’i kapërxenin vështirësitë, t’i përballonin sfidat, ta rritin shpresën për të ardhmen, ta shtojnë besimin tek vetja, nga brenda, dhe sigurisht edhe reputacionin e mirë të Shqipërisë në sytë e botës, me të gjitha të mirat që dihen dhe avantazhet që priten.

Gjatë këtij viti pune, ne, unë, ndihmësat e mi dhe e gjithë administrata e Presidencës, natyrisht nuk u kujdesëm vetëm për festimet e 100 vjetorit dhe mbarëvajtjen e zgjedhjeve, dhe as nuk u morëm vetëm me dekorime, pritje dhe vizita. Bëmë edhe shumë punë të tjera. Për mbarëvajtjen e institucioneve, kompaktësimin e tyre, zgjerimin dhe përmirësimin e mardhënieve ndërkombëtare, dhe plot të tjera.

Gjatë këtij viti pune ja arritëm më së fundi që rrugën drejt progresit të mos e masim me përballime eksesesh të bujshme dhe rreziqesh katastrofike, por thjesht me ndarje kompetencash dhe kryerje punësh.

Nga ky këndvështrim, viti që kaloi nuk ishte vit kategorizimesh tashmë të zhvleftësuara; vit i mbarë, vit i mbrapshtë, vit suksesesh, vit humbjesh. Ishte një vit si shumë të tjerë që do ta pasojnë, ishte një vit pune.

Gjatë këtij viti pune, kam bërë punën time, ashtu si kam kërkuar prej gjithkujt të bëjë punën e vet.

Arritjet e Shqipërisë që po përparon dita-ditës nuk më përkasin as mua dhe askujt.

Arritjet janë meritë e të gjithë shqiptarëve, shërbëtor i përunjur i të cilëve, unë Presidenti i Republikës së tyre demokratike dhe pluraliste, jam.

Titulli në, "Një vit pune"

CMYK

16

e shtunë-e diel, 27-28 korrik 2013

Autoriteti Portual Durrës, ka bërë përfundimisht funksionale Qendrën e Trainimit “Jörn Steuslaff” duke u liçensuar nga Qendra Kombëtare e Liçensave. Trainimi i nivelit të mesëm të punonjësve të gjithë sektorëve portual do të bëhet bazuar në programet e miratuara nga Ministria e Punëve Publike dhe Transportit.

Rregjistrimet fillojnë me datë 29.07.2013 për 15 kurse si më poshtë: Këto Kurse me kohëzgjatje të ndryshme kanë për qëllim aftësimin e individëve në këto fusha: • • • • • • • • • • • • • •

Trainim bazë për njohjen e portit Stivador i kualifikuar Brigadier stivadorësh Përgjegjës anijesh (foreman) Caktim personeli-pajisjesh Planifikues operacionesh me anijen Inspektor sheshi spontator ngarkim-shkarkim Inspektor Logjistike- dispecer evadimi Planifikues terminali, sheshi dhe pozicioni Menaxher kryesor terminali Trainim per personelin e Sigurisë së Fasilitetit Portual Manovrator elektrovinçier Manovrator reach stacker Manovrator karreli Fork Lift Oraret e rregjistrimit jane nga ora 09.00-13.00 nga e Hëna në të Premte, pranë zyrës së Qendrës së trajnimeve në A.P.D-ës. Afati i fundit i rregjistrimit është data 26.08.2013

Për më shumë informacion mund të vizitoni faqen tonë të internetit www.apdurres.al.com/ “Qendra e Trajnimit” ose “Marrëdhënie me Publikun – Zyra e Shtypit”

E përmuajshme, Nr. 35, Viti II i botimit korrik 2013, Çmimi 300 Lekë

MAPO MADAME

MiLori t’ia

Çmimi 300 Lekë

Dossier

Nr. 35 Viti II i botimit korrik 2013

Mirela

Muzika Rebelimi i harqeve

riNiSëSh Nga

abC-ja EditoriaL Diell, Det dhe bikini

Eros

Flutura açka Spartak Ngjela tedi papavrami Nevila XhiNdi ermira daNaj joaNa kaimi iljard Shaba erli gurra Fleura Shkëmbi

Orgazmat që mbajnë mjekun larg

Elhaida Dani

radhën e ka

Sanremo

E ka marrë furishëm ketë verë. Me albumin e saj të parë, me klipin “Baciami e Basta”, me ftesat në koncertet verore të Boccelli-t dhe Cocciante-s, me turin e finalistëve të “The Voice” për ta mbyllur me pjesëmarrjen në Sanremo.

Duket se Elhaida Dani nuk ka ndërmend të ndalet

www.mapo.al

hit vere

Jonida Maliqi Një klip sa një vit

Kot fare dhe ky fejsbuku!!!!

Këngëtarja Jonida Maliqi i është rikthyer muzikës pas dy vitesh me “Sonte”, një këngë e realizuar në bashkëpunim me DJ Blunt dhe me një klip që i është dashur plot një vit për ta realizuar. Ja pse!

Nga Iva Tiço faqe 20

personzh planeti single privatësi Fenomen Çdo të shtunë e të diel

www.mapo.al

Ervin Dhimo

Shqiptari i Jazz-it amerikan

Ervin Dhimo, basisti që ka në SHBA bandin e tij “The Ervin Dhimo Trio”, vjen për të interpretuar në Festivalet e Jazz-it të Tiranës dhe Apolonisë dhe ndalet për të dhënë ca mësime private, me një dëshirë që një ditë Shqipëria të ketë traditën e saj të muzikës jazz. E cila për të nuk duhet të krijojë klasa, por të përfshijë të gjithë njerëzit

P

as përfundimit të Tirana Jazz & World Music Festival dhe tri netëve të transportuara dhe në Festivalin e Apolonisë javën e kaluar, Ervin Dhimo, pjesëmarrës me trion e tij nga Shtetet e Bashkuara në këto dy evente, qëndroi dhe pak ditë në Shqipëri. Si fillim, meqë këtu ka familjen, të ëmën dhe vëllanë. Së dyti për disa takime, përfshirë një seminar që donte ta realizonte si një hap sado

të vogël drejt asaj që ka dëshirë të arrijë: ta hap vendin e tij, më tepër sesa veçanërisht ndaj xhazit, ndaj një kulture të re, pa ndrydhjen e trashëguar për të pranuar idetë që vijnë nga diku tjetër. Sepse për Ervinin të mos dish diçka, nuk do të thotë të jesh i paaftë dhe çdokush, në çdo moshë, nxënës ose jo i një shkolle profesionale, po të ketë talentin, mund të arrij aty ku do. E ka mësuar në vendin më të mirë, në të famshmen tokë të

shanseve të barabarta, ku studentit shqiptar të dikurshëm me një anglishte joperfekte, 15 vjet më parë, iu dha mundësia. Sot Ervin Dhimo luan me dyinstrumentistësupertëtalentuarsiVancilCooper nëbateri,konsideruarsigjeniu i skenave të Bostonit dhe pianistin Steve Hunt, një muzikant që i ka rënë botës qark me koncerte dhe instruktor në kolegjin e famshëm të muzikës Berklee në Boston.

Kur u largua që këtu ende nuk e dinte që jazz-i

Përtej privatësisë

do ishte rruga e tij, në atë kohë kësaj rryme i përmendej pak emri, fetishizuar si çdo gjë e panjohur mirë, mirëpo tani që kthehet si një profesionist, dëshiron të shkundë nga mendja dhe gishtërinjtë e të rinjve ndrydhjen që sjell e panjohura, me moton që gjithçka është e mundur, askush nuk është i përjashtuar nga mundësitë dhe xhazi është një nga këto mundësi...

Vijon në faqen 18

Gazetarja dhe zëvendëskryeredaktorja e “Gazetës Shqiptare” bën një vizitë në gazetën Mapo, për të folur për ditët e saj, kujtimet e vjetra dhe ndonjë sekret...

Rezi Delisula

Arrakatja, amvisa, profesionistja faqe 19

Faqe 17

18

E shtunë - e diel 27-28 korrik E shtunë - e diel 13-14 prill2013 2013 www.mapo.al www.mapo.al

personazh

Shpresoj të kemi aktivitet më të shpeshtë dhe këtu dhe në Kosovë që të krijojmë një kulturë pune, që çdo artist i huaj që vjen dhe shqiptar gjithashtu, që ka aftësinë për të përcjellë diçka të pritet, mos të ketë ndrydhje: mosdituria nuk është paaftësi.

Kush tha që Jazz-i është për elitat ? !

Vijon nga faqja 17 Sapo kanë përfunduar dy festivalet e jazz-it në Tiranë e pastaj në Apoloni. Si u ndjeve g jatë tyre? Ka një efekt të veçantë interpretimi në vendin tënd?

Për mua sigurisht. Për mua ka tjetër peshë emocionale ideja e të luajturit në vendin tim.

Pati një emocion të veçantë, ndërsa në Apolloni ishim të tre të prekur, kishim një emocion ndryshe, jo nga muzika, por nga mjedisi, nga fuqia e historisë së atij vendit.

Ishte hera e parë që erdhe të luaje në Shqipëri me trion tënde?

Me këtë trio po. Por kam qenë dhe tri-katër herë më parë. Për herë të parë kam ardhur në 2005-ën në hapjen e një lokali jazz-i në Tiranë, me Leo Genovese-n dhe Steve Langone. Aty kam filluar të luaj në trio dhe me ta kam ardhur dy herë, kam ardhur gjithashtu në festivalin e jazz-it në 2006, më pas për hapjen e një lokali tjetër jazz-i te Vesa Center. Ky është gjithsesi aktiviteti më i madh. Ka qenë dhe festivali që është bërë te Piramida, ku gjithashtu kishte pjesëmarrje, por jo kaq shumë.

Do të thotë që publiku shqiptar ka ndryshuar në këto vite?

Po, është rritur pjesëmarrja, por jo vetëm.

Pati një energji ndryshe nga skena që depërtonte te publiku dhe na kthehej prapë ne. Komunikimi ishte më ndryshe.

Këta nuk janë instrumentistët e parë me të cilët luan, por për herë të parë ke krijuar një band të qëndrueshme, apo jo?

Si u gjendët dhe çfarë aktivitetit keni në SHBA? Po, më parë bashkohesha me instrumentistë të tjerë për raste të veçanta, ndërsa me dy djemtë tani jemi të qëndrueshëm. I kam dëgjuar nëpër koncerte. Provuam të luajmë bashkë dhe na pëlqeu, ishte muzikë origjinale. Komunikimi mes nesh është elementi më i veçantë, çfarë ndodh tani nuk ndodh nesër dhe ky element nuk studiohet dot, është komunikimi sa më i sinqertë dhe organik aq më shumë kalon tek dëgjuesit. Dhe kjo u ndje te dëgjuesit si reaguan. Kemi rreth dy vjet që kemi aktivitete në Boston, New York, New Hampshire.

Kryesisht nëpër lokale, apo dhe festivale?

Luajmë nëpër lokale sigurisht. Lokali është më intim. Por kemi luajtur dhe nëpër Festivale Jazz në Boston, Chicago. Lidhja atje me publikun nëpërmjet muzikës është më organike, ndërsa këtu organikja është pak më e vështirë për t’u arritur. Megjithatë ndjeva që diçka kishte ndryshuar.

Dhe çfarë muzike luani, nëse do veçonim një nga nënndarjet e jazz-it?

Unë mundohem t’i largohem fjalës jazz sepse me të nënkuptohet diçka ndryshe nga njerëz të ndryshme: dikush nënkupton Armstrong, dikush Coltraine e pa fund...Xhazi është muzika që ka dalë pasi muzikantët e dikurshme morën muzikën pop dhe nisën të abstragonin, siç ka ndodhur në pikturë ( i marr shembujt nga piktura, pasi kam pasur babain piktor), ku piktorët nisën të abstragonin me formën, por në fillim duhet ta njihnin mirë atë. Dhe në muzikën klasike, kompozitorët si Mozart etj, improvizonin me stilin e asaj kohe. Nga momenti që kompozitori u shkëput nga orkestra, filloi interpretimi i muzikës dhe muzikantët krenohen vetëm për ekzekutimin ndryshe nga njërit-tjetri. Në jazz, ne kemi një temë, por gjithmonë e sjellim ndryshe. Ne luajmë Fusion, që është bashkim i shumë rrymave të muzikës, improvizojmë në bazë të temave, pjesëve. Por fuqia është surpriza e improvizimit: ne bëjmë muzikë që zh-

villohet, jo me një partiturë.

Keni pjesë origjinale tuajat? Ç’raport zënë ato me cover-at, gjatë interpretimeve tuaja?

Kemi pjesë origjinale, të kompozuara nga pianisti i grupit, por dhe cover-a. Për sa i përket peshës që zë njëra apo tjetra, varet ku interpretojmë. Varet ku je. Në evenimente si festivalet, origjinalet janë më të vlerësuara dhe ideja e këtij grupi është pikërisht që të nxjerrim muzikën tonë. Në qoftë se shkon në lokale xhazi të mirëfilltë që njerëzit shkojnë për atë muzikë specifike, muzika origjinale vlerësohet më shumë, në të tjera mund të këndojmë dhe lloje të tjera muzike, deri dhe pjesë nga Beatles. Në këtë zhanër, edhe të bësh cover do të thotë të jesh origjinal, ne e sjellim shumë më ndryshe nga kushdo tjetër, vetëm tema është e njëjtë, pastaj ne i trajtojmë me origjinalitet.

Si ka qenë aktiviteti juaj artistik gjatë këtyre dy viteve?

Ka pasur rritje. Nuk është një rrymë e thjeshtë për të pasur punë. Është më e lehtë të kesh një band R&B, me këngëtare, megjithatë kemi pasur rritje. Vjet kishim rreth 50 koncerte, por një vit më parë kishim vetëm 25.

Bandi mban emrin tuaj, ndërkohë që luani me muzikantë shumë të spikatur. Si shpjegohet kjo?

Kjo është një praktikë shumë e njohur. Kjo formë arti është bazuar në lirinë e mendimit dhe gjithsekush, bën një projekt, ka një ide, dhe vihet emri i atij që ka pasur idenë. Steve Hunt, nga ana tjetër ka pasur një ide më parë, ka band-in e tij, ndërsa kjo trioja jonë nisi si projekti im. Në këtë formë arti je lider, je dhe pjesëtar i grupit. Sigurisht ne në skenë jemi të gjithë njëlloj dhe kjo është shumë e sinqertë, kuptohet po të na dëgjosh duke luajtur, por unë kam pasur një ide artistike. Nuk është e thënë që tre muzikantë të mirë të mblidhen dhe të bëjnë muzikë të mirë, por të zgjuar tregohen ata që dinë të bëjnë zgjedhje. Zgjuarsia e Miles Davis ishte që dinte të zgjidhte dhe shumë të tjerë si ai. Këtu hyj dhe unë: në aspektin e muzikës, që kam zgjedhur një për këtë timbër, atë tjetrin për këtë, sigurisht kjo gjë zhvillohet, pasi përzgjedhja është vetëm pikë fillimi. Plus është dhe ana e organizimit, gjen vendet, merresh me pagesat dhe kjo është normale.

Krahas interpretimit me trion, jep dhe mësime basi apo jo?

Jap koncerte dhe mësime, ky është aktiviteti im atje. Kam që në 2001-shin që jap mësime.

Në fillim kisha fillestarë, tani kam dhe të mesëm apo të avancuar, që nga mosha 6 deri në 60 vjeç. Ndryshe nga këtu, pothuaj të gjitha shkollat e mesme atje kanë lëndë arti, muzike dhe ekziston kultura që muzika i bën shumë mirë nga ana mendore të rinjve, pavarësish nëse të ardhmen do merren apo jo me të, kështu që pothuaj të gjithë mësojnë një vegël muzikore e merren me muzikë, kurse këtu është vetëm liceu. Po të mos jesh në Leice nuk je muzikant, ka një kulturë shumë klasiciste, atje dalin talente gjithandej, ku nuk ta pret mendja, i japin shanse të gjithëve.

Ti vetë je nga ata që nuk e ke nisur me Lice dhe që mundësitë për t’u marr me jazz t’u dhanë në një vend tjetër jashtë Shqipërisë.

Si ka qenë ky rrugëtim në të vërtetë?

Unë e mora frymëzimin nga im vëlla që luante muzikë moderne me grupin e Institutit të Lartë të Arteve (sot është baterist te E Diela Shqiptare). I vetmi grup që në atë kohë në vitet ’80 luanin në dasma, por jo muzikë popullore, ishin pak a shumë si Beattles, sollën organon për herë të parë në TV. Megjithatë informacioni mungonte. Jazz-i quhej si diçka e largët, e

Ervin Dhimo dhe instrumentistët e Trios së tij gjatë vizitës në Tiranë

Jazz-i me motive shqiptare për Ervinin: "Tani për tani nuk e kam atë tingëllim në vesh, ndoshta në të ardhmen.

Unë gjithmonë bëj diçka që më kënaq mua në radhë të parë, sepse përndyrshe nuk përcjell dashuri te të tjerët dhe tani nuk e kam, më vonë nuk i dihet"

huaj dhe kur nuk e kupton diçka të duket shumë e vështirë. Në Institutin e Lartë të Arteve u hap një degë e Menaxhimit të Artit, kjo u hap për dy arsye: për të nxjerrë udhëheqës të shtëpivë kulturore nëpër rrethe, po dhe për ata që kishin studiuar veglat dytësore si kitarë, pasi nuk kishte një degë të mirëfilltë, duheshin akomoduar këta njerëz dhe ishte eksperimentale, efekt artistik nuk pati. Unë bëra një vit aty. Merresha më kitarë doja të isha në një mjedis muzikor, atëherë ishte liceu dhe ILA, koha e Liceut e kisha kaluar, ngelej Instituti. Im vëlla iku në Greqi në fillim të viteve ’90.

Vëllai më tha për një shkollë xhazi të mirë që ishte atje dhe në 92-shin ika në Greqi. Nuk hyra menjëherë në shkollë, për shkak të gjuhës dhe e nisa në ’94-në, ishte degë e Berklee-t në Boston. Në 98-ën bëra një audicion për rajonin dhe e fitova bursën për për një vit në Boston.

Pra, Shtetet e Bashkuara ishin rastësi?

Unë desha ta provoja këtë mundësi. Bursa të siguronte gjysmën e shpenzimeve.

E gjithë familja u mobilizua për gjysmën tjetër, mblodhëm gjithë kursimet ekonomike.

Shkova me idenë për ta prekur Amerikën.

Meqë shkolla e Athinës ishte degë e asaj të Bostonit, bëra transferim kreditesh dhe pashë që për një vit merrja diplomën atje. Oreksi u hap, nuk isha i përgatitur financiarisht por sërish fola me familjen, e sajuam. U diplomova në 2000-shin, ëndrra u zgjerua jashtë imagjinatës sime në atë kohë. Më pas mora një vizë të përkohshme, dhashë mësim, hyra në një R&B band, kishim shumë koncerte në vit. Fillova të

hyja në skenën e muzikës së Bostonit, më pas mora artist viza, me të cilën të japin të drejtë për tre vjet të qëndrosh, por duhet ta vërtetosh që ke aktivitet muzikor: jepja mësim, dhe koncerte. Studiova dhe katër vjet xhaz, me një pedagog shumë të famshëm, e mora tre herë atë vizën, tani jam nënshtetas amerikan. Gjithmonë kam pasur dëshirën e këtij zhanri, kështu që pak nga pak nisa të shkëputesha derisa në 2005-ën luajta për herë të parë në një band jazz.

Kjo është pak a shumë rruga ime në SHBA. Mendon që ai është vendi ku do vazhdosh të jetosh në vijim dhe të luash jazz, apo jo?

Unë jam i martuar, kam një fëmijë, atje ndjehem në shtëpi. Kur shkoj atje, them “I’m going home” për këtu pastaj, ndoshta jam ende diku në mes. Megjithatë ajo që më tërheq nga ai vend është kultura: që të aktivizojnë po të jesh i aftë, atje nuk njihet mosha, nuk pyesin sa kohë ke që luan, nuk duan t’ia dinë je shqiptar apo jo, nëse di të flasësh mirë anglisht apo jo. Unë kur shkova në fillim dija anglisht sa shumëkush, por jo në mënyrë të përkryer, por m’u dha një mundësi, atje të japin një shans. Megjithatë dhe për Shqipërinë kam projekte.. Çfarë projektesh ke për Shqipërinë?

Jam në bisedime, këtë javë bëra një seminar me disa muzikantë shqiptar, dua t’u hap njohuritë të interesuarve, të sjell informacion nga vendi ku kjo formë arti ka dalë, këtë kam dëshirë të bëj. Unë kam sjell muzikantë cilësorë, por dhe pedagogë cilësorë, që të arrij dhe Shqipëria të ketë muzikantët e saj si gjithë bota. Në Shqipëri ka shumë ndrydhje, nuk afrohen njerëzit, sidomos për të huajin. Dhe në Kosovë është ndryshe, më thanë menjëherë që po të vish në Kosovë të japësh dhe një seminar.

Këtu e organizova vetë, askush nuk ma kërkoi.

Nuk ishte shumë i suksesshëm në pjesëmarrje, por i suksesshëm në fillimin e diçkaje, sepse distanca nga A në B nuk shkurtohet kurrë po nuk u bë një hap.

Ka muzikantë që thonë që jazz-i është muzikë e intelektualëve dhe me këtë largohen njerëzit. Nuk është e vërtetë. Unë pashë gra në Fier që erdhën më folën pas koncertit, që u hyri muzika në zemër. Disa krijojnë klasa, në vend që t’i përfshijnë njerëzit, i largojnë. Kjo rrymë ka ardhur nga skllevërit në arë, si ka mundësi që të fillojë nga toka dhe të përfundojë te universiteti?! Duhet krijuar një thyerje. Këtu nuk mundohen ta thyejnë, nuk afrohen njerëzit të marrin mësime. Në Kosovë ekziston, këtu jo. Me këtë seminar ndoshta bëra diçka, për ata pesë gjashtë që erdhën, më shumë janë njerëz të rinj, më pak të ndikuar. Nuk bëra ndonjë gjë të madhe,ishaindërgjegjshëmpërkëtë,portëpaktën bëmë diçka. Shpresoj të kemi aktivitet më të shpeshtë dhe këtu dhe në Kosovë që të krijojmë një kulturë pune, që çdo artist i huaj që vjen dhe shqiptar gjithashtu, që ka aftësinë për të përcjellë diçka të pritet, mos të ketë ndrydhje: mosdituria nuk është paaftësi.

E shtunë - e diel 27-28 korrik 2013

19

www.mapo.al

pertej privatësisë Gazetarja dhe zëvendëskryeredaktorja e “Gazetës Shqiptare” bën një vizitë në gazetën Mapo, për të folur për ditët e saj, kujtimet e vjetra dhe ndonjë sekret...

Rezi Delisula Arrakatja, amvisa, profesionistja Cili është mëngjesit yt rutinë?

Zgjohem relativisht herët, edhe atëherë kur do të doja aq shumë të flija, por Moreli im bir, po të shohë prezencën time në shtëpi, i pëlqen të më këtë në shërbim. Kështu që merrem me përgatitjen e mëngjesit të tij, e kur ai është ulur e po ha, përgatis neskafenë time e dal në ballkon ndërsa shoh të mbjellat. Janë modeste por sërish ndjehem mirë kur shoh vazot e mbushura me perime të stinës dhe erëza erëmira.

Cili do të ishte mëngjesi yt ideal?

Të zgjohesha e tejngopur nga shtrati, e pjesa tjetër e pandryshueshme nga ajo që e kam zakonisht.

Jashtë shtëpisë cili është vendi i preferuar për kafen e mëngjesit?

Më pëlqen kafja të Liqeni Artificial. Është qetësi, jeshillëku antistres, plus që është antidoti më i mirë e mushkërive të pluhurosura.

Me kë dëshiron të jesh gjatë asaj kohe?

Me familjen time. Aty pi kafene vërtetë sepse im bir, ka me çfarë merret e nuk e dëgjoj aq shpesh sa zakonisht fjalinë: O mama do ma sjellësh këtë... do bëjmë këtë.....

A të pëlqen puna që bën, profesioni që ke?

Puna është motivi i jetës, është sfida, përballja me situata nga më të ndryshmet, është shpesh dhe harxhim nervash, por pa të s’mund të bëj asnjë hap, pa të s’jam jo që jam.

Profesionin e dua pafundësisht edhe pse kanë kaluar shumë vite qysh nga shkrimi im i parë, është thuajse gjysma e jetës sime. E nëse zanati që kemi ne, bëhet siç duhet, atëherë do të jetë orientimi i vetëm i saktë i njerëzve drejt qytetarisë.

A u devijon shpesh detyrimeve, afateve që ke?

Asnjëherë.

Cila është gënjeshtra e bardhë që përdor në rastet kur do duhej një?

Nuk përdor gënjeshtra jo sepse jam shenjtore, por sepse me Erl Muratin që është kryeredaktori i Gazetës Shqiptare, jemi kolegë e miq prej kohësh, ndaj mermi vesh shumë mirë e s’më duhen gënjeshtrat. Po kështu ka qenë marrëdhënia ime edhe me drejtuesit e tjerë të Gazetës. Pastaj është një gjë, kur thua gënjeshtra, i ke vetëm për vete,

se tjetri që ke përball i ndan shumë mirë gënjeshtrat nga e vërteta.

A je dembele? Nëse po kur të ka kushtuar më shumë ky dembelizëm?

Dembelizmi im më ka kushtuar vetëm shëtitjet. Edhe kur kthehem ndonjëherë shpejt jam aq e lodhur sa gjej një arsye të mos dal.

Ku të zë dreka zakonisht?

Kudo që të më zërë, kthehem në shtëpi për të ngrënë drekë me familjen. Është vakti i vetëm që e hamë të tre bashkë, plus që jam kryekuzhiniere nga ato që nuk i ngop era e ushqimeve që gatuajnë, por i ha gjithë lezet.

Cilat janë restorantet më të preferuara për drekën tënde?

Kur dal zakonisht preferoj restorantet e peshkut por edhe ndonjë “birucë” ku shërbehen meze interesante.

Fton apo të ftojnë më shpesh për dreka?

Zakonisht më ftojnë, takimet në restorante i heqin kornizat zyrtare e merr më shumë informacion.

A je kursimtare?

Jam ekonomiqare shumë e zonja. Di të llogaris mirë shpenzimet e nevojshme dhe qejfet, ndryshe nga dikur. Sot kam eleminuar shpenzimet pa kuptim e ndërsa dikur babai më thërriste “skllave e veshjes”, sot shpenzoj më shumë për gjëra që më bëjnë të ndjehem mirë, të harrohem.

A e ke në rit gjumin e drekës?

Do ta doja shumë, dhe kur kam kohë e përfitoj një dremitje disa minutëshe e cila më bën të ndjehem më e çlodhur. Po tempi i ditës, s’para ma lejon.

Kur ke qenë e vogël ta diktonin prindërit gjumin e drekës?

Jo vetëm kaq por para se të flija gjumë duhet të rehatoja dhe motrën e vëllain që ishin më të vegjël sesa unë. Ashtu si ja diktoj unë tim biri gjumin e drekës, sepse mendoj që është i rëndësishëm.

Bëje rrenga për t’i shpëtuar?

Më kujtove gjithfarë lloj historish që sajoja për t’i shpëtuar, e tani shoqet e mia të fëmijërisë që do e lexojnë intervistën do shkrihen së qeshuri kur të sjellin ndër mend fantazinë time të shfrenuar. Çfarë ke ruajtur që nga fëmijëria?

Kam qenë fëmijë aq i prapë sa edhe fqin-

Puna është motivi i jetës, është sfida, përballja me situata nga më të ndryshmet, është shpesh dhe harxhim nervash, por pa të s’mund të bëj asnjë hap, pa të s’jam jo që jam.

Profesionin e dua pafundësisht edhe pse kanë kaluar shumë vite qysh nga shkrimi im i parë, është thuajse gjysma e jetës sime.

jët thoshin: si kjo, dy mos të kesh në lagje hahahha. Avlli më avlli e pemë më pemë sa të vetmet makina që qarkullonin në ato kohë në Tiranë 3 herë më kanë aksidentuar. Më kanë përplasur në fakt se unë s’kam pasur asnjë dëmtim, as gërvishtjen më të vogël. Si macet që sido që t’i hedhësh, në këmbë bien..

Edhe sot ruaj të njëjtën shkathtësi, por e përthyer në aventura të çmendura.

Cila është koha që mbart për ty kujtimet më të bukura?

Periudha kur fillova punë e fitova independencën time, jo vetëm monetare. Periudhë që e kam shijuar atë çfarë kam bërë duke qenë koshiente.

Po kujtimet e hidhura?

Nuk kam kujtime të hidhura, kam momente të hidhura. Ç’ndodh me kujtime e tua, i rrëfen diku, i shkruan, apo i mban vetëm për vete. Ke mbajtur ditar kur ke qenë e vogël?

Ditar mbaj vetëm kur udhëtoj, ndërsa kasafortë e sekreteve të dikurshme ka qenë motra Denisa e shoqet e mia të ngushta me të cilat sot e kësaj dite ndaj çdo ndjesi. Çfarë ka në portofolin tënd?

Karta banke, identiteti, karta e grupit të gjakut, usb fletë, kartëvizita, karta supermarketesh, fatura me shumicë... lodër perfekte për hutimin e një fëmije që kur e merr në dorë rri të paktën gjysmë ore rehat.

Në mëngjes e gjen menjëherë atë që kërkon në dollapin e rrobave?

Aaa jam tip i prerë, e di mirë çfarë do vesh e ku e kam.

Cila është ngjyra që mbizotëron në shtëpinë tënde? Çiklaminë.

Ekziston një aromë të cilën ti e preferon?

Jasemin. Çfarë CD ke në makinë?

Këngë për fëmijë e Jazz.

Çfarë muzike ke në zilen e telefonit?

Atë klasiken me tringëllimë.

A ke miq të vjetër? Nëse po takoheni shpesh?

Miq kam shumë e mos mbetsh kurrë pa miq. Me një pjesë takohem shpesh, por dhe me ato që takohem më rrallë, sërish ndjej po aq dashuri e lirshmëri si gjithmonë.

A je e hapur për miqësi të reja? Apo duhet shumë për t’u bërë miku apo mikja jote?

Po jam tip shumë social e bëj gjithmonë shoqëri. Në fillim të krijoj ndjesinë e indiferentes, maje shpesh më kanë përcaktuar si mendjemadhe, po me të më njohur ndryshojnë mendim.

Ku rri zakonisht me miqtë?

Në kafene, por shpesh organizojmë barbeque sepse aty rrimë gjatë rehat.

Në ç’orë mbyllesh në shtëpi?

Rreth orës 22.00.

Cila është mbrëmja e zakonshme?

M’u kujtua tani një tregim që qarkullon në rrjetet sociale, ajo e nënës që bëhet gati për të fjetur por sheh se ka dy enë në lavapjatë e nis i lan, më pas mendon të vërë lavatriçen në punë, që në mëngjes t’i ketë gati rrobat për t’i nderë, duke vijuar me ndonjë parapërgatitje për atë ç’ka duhet nesër... e në fund i jep edhe një të larë që çdo gjë të jetë në rregull të nesërmen....

Po idealja?

Të kem një libër të mirë e një gotë verë.

Kur shkon për të fjetur?

Vonë, rreth mesnatës.

Cila është uniforma jote e gjumit?

Jam natyraliste.

Kush është njeriu i fundit që i thua natën e mirë e gjumë të ëmbël?

Morelit, djalit tim thuajse 4 vjeçar që nuk shtrihet pa mua, më pret deri sa mbaroj gjithçka, ndërsa im shoq vjen më vonë në shtrat. E atë përqafim miklues të natës së mirë, e adhuroj.

20

E shtunë - e diel 27-28 korrik E shtunë - e diel 13-14 prill2013 2013 www.mapo.al www.mapo.al

Këngëtarja Jonida Maliqi i është rikthyer muzikës pas dy vitesh me “Sonte”, një këngë e realizuar në bashkëpunim me DJ Blunt dhe me një klip që i është dashur plot një vit për ta realizuar. Ja pse!

single and the city

Iva Tiço Kjo rubrikë është trillim. Çdo përkim me ngjarje dhe personazhe realë nuk është aspak i rastit

Kot fare dhe ky fejsbuku!!!!

E

Jonida Maliqi Një klip sa një vit K

anë kaluar dy vite që prej herës së fundit ku Jonida këndonte në skenën e festivalit “Kënga Magjike”. Gjatë kësaj kohe ajo është përkushtuar në rolin e ri të mamasë, duke u kujdesur për të birin Dan. Ka vendosur t’i rikthehet muzikës këtë verë, me një klip të ri, në një rrymë të re, ndryshe nga sa është shfaqur deri më tani me këngët dhe performancat e saj muzikore, në rrymën Dance dhe bashkëpunimin e një Deejay. Videoklipi s j e l l a t m o s f e r ë n ve r o r e m e plazhet piktoreske të Jugut të Shqipërisë, çadrave ekzotike, vajzave me rrobe banje dhe argëtimit me ritmet e muzikës që të bëjnë të vallëzosh dhe festave me shkumë... Jonida shfaqet në formë dhe fashioniste si gjithmonë me tendencat më të fundit të shtëpive më të mëdha të modës.

Por për të realizuar këtë klip veror i janë dashur plot një vit. I ka nisur edhe njëherë nga e para xhirimet pasi produkti i parë nuk ishte në pritshmëritë e këngëtares. “ Këngën në fakt e kemi realizuar që vjet, por ashtu siç mund t’i ndodhë g jithkujt, patëm një eksperiencë jo të mirë nga klipi i parë. Nuk ishte në nivelin që ne kërkonim dhe si unë, ashtu edhe çunat, nuk mund t’i falnim vetes gabime në këtë drejtim. Është një detyrim ndaj vetes dhe publikut në radhë të parë”- është shprehur Jonida pas realizimit të fundit të klipit, të cilin herën e dytë ia ka besuar bashkëpunimit me kompaninë “Max Production”.

Për ta çuar deri në fund videoklipin nuk ju desh më kohë e gjatë, por vetëm 13 orë intensive

“ Këngën në fakt e kemi realizuar që vjet, por ashtu siç mund t’i ndodhë gjithkujt, patëm një eksperiencë jo të mirë nga klipi i parë. Nuk ishte në nivelin që ne kërkonim dhe si unë, ashtu edhe çunat, nuk mund t’i falnim vetes gabime në këtë drejtim. Është një detyrim ndaj vetes dhe publikut në radhë të parë”

xhirimesh në Llogari, Dhërmi dhe fshatra të tjerë turistikë të jugut të Shqipërisë. Një këngë krejt nuk nga çfarë keni parë e dëgjuar deri tani- e cilëson Jonida klipin e saj “Sonte”, duke shpresuar se do të tërheqë vëmendjen e publikut pasi sjell risi.

Me gjithë punën impenjative si mama dhe biznesin e saj me dyqanin e këpucëve, Jonida Maliqi duket se i është rikthyer fuqishëm krijimtarisë muzikore, pasi është duke punuar edhe për një këngë tjetër, të cilën do ta prezantojë në tregun muzikor në sezonin e dimrit.

po në fillim e nisa me shumë qejf. Madje ndër të parat fare. Në atë kohë punoja ende te zyra e tezes dhe kisha kohën e dynjasë në dispozicion.

Isha ndër të parat pioniere (aaaaa sa mirë që mu kujtua kjo fjala, se kështu thonë intelektualët tani) që e përdora për të reklamuar biznesin (në fakt nuk pamë ndonjë hajër, por këtë tezja nuk ka nga ta dijë). Por ja që tani, gati tre vjet më pas, ka filluar që ai qejfi i parë të shndërrohet dhe në bezdi. Nuk e kam fjalën për ato qokat e përditshme, i bëra like, s’më bëri like. As për ato budalliqet e tjera, për të rrëmuar në fotot e statuset e dynjasë. Por nga ato problemet tipike, që të ndikojnë në të përditshmen tënde. Halli në fakt erdhi dalëngadalë, bashkë me shtimin e numrit të friends-ave. Në fillim mezi prisja të bëheshin njëqind (kaq kishte një shoqja ime, që kishte bërë shkollën jashtë shtetit dhe kishte shumë shokë të jashtëm, pra që kishin parë fejsbuk me sy përpara nesh). Pastaj, falë dhe fotos së profilit (fotoshopi nuk është përdorur fare, dmth fare pak, aq sa të mos ndihet), “miqtë” e mi erdhën duke u shtuar… Pastaj kur të gjithë ia morën dorën kësaj pune, filluan të bëhen të gjallë të gjithë, nga ishin e nga s’ishin, komshinj e kushërinj, pa dallim moshe, krahine dhe ideje, erdhëm e u bëmë “friends”-a të gjithë. Një vajzë e kushëriritit të parë të babit, që kishte thënë për mua se që e vogël nuk shihesha me sy, nuk linte foto pa më komentuar e pa më thënë që unë që e vogël kam qenë e bukura e dheut. Djali i tezes (i asaj tezes që nuk flasim), shkruante tek fotoja e vajzës së tezes tjetër (të asaj të mirës, që e duam shumë) dhe bënte sikur nuk e shihte që dhe unë isha atje (e ç’punë kemi ne nëse flasin apo jo mamatë?!)…

Pastaj filluan shoqet e gjimnazit… I kisha fshirë prej kohësh nga kujtesa. Ca i kisha fshirë menjëherë, ca të tjera bëja sikur nuk i kujtoja (nuk ja harroj kurrë asaj mizerjes, që më mori trikon borxh dhe pastaj nuk ma ktheu më dhe bëri sikur i kishte humbur). Kërkesa për tu bërë shoqe që nuk mund t’u bësh aq thjesht “ignore”. Sidomos kur ca ditë pasi kanë mbërritur, të vjen një mesazh në “inbox” që të kujton gjerë e gjatë se si e qysh e tek njiheni. Me pak fjalë nuk ke nga t’ja mbash. I pranon, u thua “po ku je e dashur! Me ka marrë malli, i kujtoj me nostalgji kohët që kemi kaluar bashkë. Ah sikur të ktheheshim mbrapsht!” (larg qoftë, mos o zot!).

Pastaj shkëmbeni tek tuk ndonjë urim, i bëni ndojë qokë me komplimente mbi foto dhe ja ku mendon se shpëtove... derisa mbërrin një shoqe tjetër, që ose është më e vonuar në punë fejsbuku, ose mezi i ka rënë në mend për emrat tanë... Pale kur fillojnë e dalin ato fotot e vjetra, që për të mos i grisur i ke futur në skutën më të humbur të shtëpisë. Ti ke bërë ços që t’i harrosh, derisa të mbijnë naaaa, aty, në faqe të gjithë botës.

Epo pikë e zezë... Mund dhe të durohej nëse nuk do ishte kjo e fundit; kur ajo ish komandatja e klasës mendoi të bëhej dhe njëherë komandante dhe të na organizonte një takim. Pra të shtunën tjetër e kemi lënë të mblidhemi të gjitha… Pra kam dhe pesë ditë kohë të gjej një justifikim të hajrit (kisha harruar hekurin në prizë u ktheva mbrapsht ta hiqja, më funksiononte g jithmonë në g jimnaz, apo tani thuhet kam një rrugë jashtë shtetit?!). Por nuk është keq të mendoj dhe një plan B. Dmth një fustan të bukur që të më tregojë në superformë. Aq sa më duan këto shoqe (fiks sa i dua dhe unë), me siguri do u bëhet qejfi kur të më shohin!

botime

libra vere

Në trekëndëshin e të njëzetave

Përse të tjerë duam e me të tjerë martohemi

Një guidë për vajzat në çerekun e moshës e autores Kristinë Hasler, eksperte në transformimin e eksperiencës së njëzetvjeçarëve, drejton seminare në mbarë botën, mban leksione për studentët e kolegjit...

Çdo grua e di përrallën e famshme “Hirushja”.

A mund të martohej Hirushja me princin, po të mos i ndodhej pranë ndihmësja e sigurt e orës së bardhë? Natyrisht jo. Unë dhe libri im do të bëhemi ndihmësit tuaj!...

recensë personazh pyetsori shënime vitrina Çdo të shtunë / dielë www.mapo.al

pyetsori

Gentian Çoçoli: Bibla sendi më i çmuar që zotëroj Autori i tri vëllimeve me poezi “Qytetërime të përkohshme”, “Perimetri i hirit” dhe “Dheu njerëzor” në një rrëfim për veten

Lasgush Poradeci

Petraq Kolevica: Ju rrëfej miqësinë time me Lasgushin shënim

Aliu dhe Pandeliu...

U bë një vit që poeti i madh shqiptar, Ali Podrimja iku nga kjo botë, për të mos vdekur kurrë. Ai nuk meriton të qahet, sepse ai la shumë pas vetës, i la shumë kombit, e unë besoj se të paktën pas vdekjes do të këtë vend meritor në shoqërinë shqiptare.

Disa shënime kishin mbetur pa thënë për Lasgushin, nga libri i parë i Petraq Kolevicës, “Lasgushi më ka thënë…”. Arkitekti, poeti dhe përkthyesi vjen me një tjetër rrëfim nga miqësia me poetin Poradeci titulluar thjesht: “Miqësia ime me Lasgushin”.

Aida Tuci

“Pata nderin e madh të më falte Lasgush Poradeci, për tridhjetë vjet me radhë, miqësinë e tij të sinqertë. Nga bashkëbisedimet me të mbajta shënime, të cilat i përmblodha në një libër.”- thotë autori Petraq Kolevica, në librin e tij “Miqësia me Lasgushin”. Prej vitesh ai ka humbur shikimin e qartë, ç’ka e pengon të shkruajë dhe të lexojë. Mbase ky libër nuk do të ishte shkruar kurrë dhe ato pak kujtime të mbetura ende në fletoren e shënimeve nuk do të bëheshin asnjëherë

publike. “Në krye të kopertinës së librit lexuesi do të lexojë emrin tim, Petraq Kolevica, d.m.th autori. Po të ishte për mua, me gjendjen kaq të keqe të syve, sa shkruaj me hamendje dhe nuk lexoj dot asgjë, ky libër nuk do të bëhej dot kurrë.

Ishte gruaja ime Edith, që me sy të operuara nga sëmundja e rëndë glaucoma dhe mbasi hidhte dy barna me pikatore në sy, ulej dhe kopjonte me shkrimin e saj të bukur, shkrimin tim të palexueshëm”.

Kështu dy bashkëshortët hodhën në letër kujtimet e fundit me Lasgush Poradecin.

Faqe 21

Kopertina e librit të Petraq Kolevicës

22

E shtunë-diel, 27-28 korrik 2013

Në këtë intervistë Petraq Kolevica, rrëfen disa kujtime me poetin në shtëpinë e tij në Tiranë dhe na zbulon çfarë mbante Lasgushi të mbyllur me çelës me kod sekret në dhomën e bibliotekës

Kolevica: Në dhomën 'sekrete' të Poradecit

www.mapo.al

Disa nga letrat të botuara në libër

Petraq Kolevica

Në shtëpinë e Lasgushit, dhomën në të djathtë të hyrjes e gjeta të mbyllur me dryn me kod sekret. Ishte Lasgushi vetë që më tregoi kodin. “Sekretin e çelësit mos i trego asnjeriu”- më shkruante në një letër I keni thënë të gjitha për Lasgushin me këtë libër?

Të tëra nuk thuhen për asnjeri sepse ka shumë gjëra që i di vetëm ai. Unë kam shkruar aq sa kam mundur të di nga njohja ime me të.

Si u njohe me Lasgushin?

E njihja poezinë e tij që kur isha në gjimnaz, pa e njohur poetin. Në ditët e para që mbarova Fakultetin e Inxhinierisë u interesova ta njihja dhe poetin. Pyeta ku jetonte dhe shkova i trokita në shtëpi. Kur iu prezantova herën e parë më tha: “Çfarë poezish shkruan, për bilbila apo për traktorë”. Atëherë kjo qe poezia. “Unë nuk shkruaj poezi - i thashë por më pëlqen poezia prandaj erdha të njoh...”

Kur u njoha me Lasgushin nuk u paraqita si poet i ri, sepse nuk isha i tillë, por si inxhinier që i pëlqente poezia. Njohja s’ishte gjë tjetër veçse nja dy takime te veranda e shtëpisë në Tiranë. Por kjo nuk zgjati shumë. Pas pak kohe Lasgushi bashkë me familjen shkoi në Vlorë ku u shtrua në spitalin Extrapolmonar.

Fati e solli që edhe unë të punoja në Vlorë për ndërtimin e një vile dhe ecejaket dhe bisedat e ngadalta me të u zhvendosën në oborrin e vogël të spitalit. Nga takimet tona të shpeshta u hodhën themelet e një miqësie të fortë dhe të sinqertë. Ishte kjo miqësi e sinqertë, që e bënte Lasgushin të më kërkonte më vonë pa ndrojtje ndonjë shërbim apo ndihmë, që unë e konsideroja si nder të veçantë dhe tani që e shihja të moshuar, të mënjanuar në mos të harruar. Madje më keq siç më shkruante në një letër se ishte “I shtyrë dhe i pështyrë”. Nga kjo miqësi ai më kërkoi më vonë që të jetoja dhe në shtëpinë e tij në Tiranë, ku jetova për një vit nga ’59-‘60.

Si ishte shtëpia e tij në Tiranë. Çfarë të bëri përshtypje kur hyre për herë të parë?

Ajo shtëpi ishte një katëshe e parashikuar të bëhej dy, por s’u bë kurrë. Në shtëpinë e Lasgushit, dhomën në të djathtë të hyrjes e gjeta të mbyllur me dryn me kod sekret. Ishte Lasgushi vetë që më tregoi kodin. “Sekretin e çelësit mos i trego asnjeriu”- më shkruante në një letër. Ç’ishte ajo dhomë e mbyllur me dryn me kod sekret. Ç’pe aty?

Aty ishte “dhoma e bibliotekës”. Në anën e djathtë të hyrjes puqur me murin ishte një shtrat bashkëshortor si dhe, disa shtresa e mbulesa. Shtrati prej druri të lustruar dukej

se nuk ishte prodhim vendi. Në anë tjetër të dhomës, përballë shtratit bashkëshortor, ishin vendosur dosido njëri mbi tjetrin disa kolltukë, që edhe ato dukeshin që nuk ishin punuar nga artizanë vendas. Në të majtë ishte ajo që mund të quhej “Biblioteka e Lasgushit”. Gjatë faqes së atij muri ishin mbështetur rreth katër sergjena dërrasash. Tek këta sergjena ishin renditur njëra pas tjetrës libra gjermanisht, nja dy fjalorë të mëdhenj enciklopedik, frëngjisht si dhe libra shqip të viteve ’30-të, por dhe më të vjetra, si dhe disa të botuara nga fundi i viteve ’50-të. Përtokë ishte një koleksion i gazetës “Revista letrare”, botuar gjatë viteve të fundit të Luftës së Dytë Botërore nga Mitrush Kuteli, Sterjo Spasse, Vedat Kokona, Nexhat Hakiu si dhe një koleksion i gazetës “Përpjekja shqiptare”. Kishte dhe nja dhjetë disqe me këngë popullore të incizuara, ndoshta nga firma amerikane “Columbia”. Kjo ishte pamja e dhomës së bibliotekës së Lasgushit. Një herë Lasgushi më

Pse i dogji Lasgushi librat e bibliotekës “Ti e di bibliotekën time. Ty të duken ndofta shumë libra që kam, po ti nuk e di sa kam pasur. Dhe çfarë libra kam pasur ! Ato s’gjenden më. Po, ç’u bënë – do më thuash. Ç’u bënë ! Këtë e dimë unë dhe Nafija (gruaja). Kur erdhi ajo kohë – që i thanë çlirim – doli një listë me emrat e librave të cilat duhet të hiqeshin nga bibliotekat private, dmth të zhdukeshin. Po bashkë me to unë zhduka dhe shumë të tjera.

Pse ? Nga frika ! Se të shkonte koka po të thoshte ndonjëri në sigurim se filani ka filan libër. Nxora të tjera, bëra një kapicë me libra në mes të dhomës.

Një javë të tërë kemi punuar me Nafijen. Atje, në vatra e bodrumit, që ti e di, një javë të tërë kam djegur librat. Kjo m’i sillte, unë i shfletoja për të fundit herë, lexoja ndonjë gjë e pastaj i fusja në zjarr. Një javë të tërë, siç të thashë, dogja libra dhe një mot isha si i çmendur për atë që bëra. E bëra ! Nuk desha të hy në burg.”

Pjesë nga libri i parë ‘Lasgushi më ka thënë…”

kërkoi të gjeja një libër me poezi të Robert Bernsit se i duhej ta përkthente. Natyrisht e kërkova por nuk e gjeta. Në një letër tjetër më thoshte se nuk ishte i sigurt nëse e kishte vërtetë atë libër në bibliotekën e tij.

Po miqësia me gazetaren ruse për të cilën ju keni folur në këtë libër?

Janë disa letra dhe gazeta që Lasgushi më shkruante t’ia përktheja. Ia dërgonte një gazetare me emrin Nina Makaroçkina. Ato letra s’janë veçse një histori apo më mirë një kuriozitet që i përkasin kohës kur ishim lidhur me miqësi të pavdekshme me Bashkimin Sovjetik. Në atë kohë kishte ardhur në Shqipëri kjo gazetare, e cila kishte botuar diçka në gazetën “Priziv”. Tek ai artikull ajo kishte vënë dhe një deklaratë të Lasgushit. Gazetarja në fjalë kishte shkruar disa poezi rusisht dhe dëshironte t’i përktheheshin në shqip.

Meqë kishte dëgjuar se Lasgushi ishte poet i shquar në Shqipëri dhe përkthyes i mirë i poezive, dëshironte që edhe poezitë e saj t’i përkthente ai. Fjalë për fjalë ato do përktheheshin nga Xhavit Lloshi dhe pastaj ato përkthime do ti bënte Lasgushi poezi. Për fatin e keq të korrespondencës, kohët ndryshuan dhe nuk e di çfarë u bë me kërkesën e saj. Kaq është historia.

Keni shkruar dhe për miqësinë me Mitrush Kutelin. Po atë si e keni njohur?

Unë jam njohur me shumë nga shkrimtarët bashkëkohës të mitë, duke filluar që nga Dritëro Agollin, Llazar Siliqi, etj. Kam pasur njohje por me asnjë miqësi, sepse unë kisha profilin tim, arkitekturën. Isha i lidhur me profesionin tim dhe i isha përkushtuar atij.

Kur më larguan nga arkitektura gjeta një fushë tjetër që më kishte mbetur pa lëruar dhe kalova në fushën e përkthimeve, që i kisha filluar në fakt kur isha student. Kam vajtur në shtëpi për ta njohur dhe Mitrush Kutelin, siç bëra me Lasgushin. Mitrushi dhe Lasgushi ishin miq por unë nuk e njoha nëpërmjet Lasgushit, vajta vetë dhe trokita në shtëpia e tij.

Ai ishte një ish-i dënuar, Lasgushi ishte i mënjanuar. Ku e gjenit guximin të trokisnit në shtëpitë e tyre aq më tepër për të lidhur miqësi, në një kohë që shumë prej miqve i kishin braktisur nga frika?

Guxim prej budallai kam pasur. Por jo de, nuk ishte ndonjë çudi e madhe. Unë shkoja atje më vonë si ndonjë njeri i afërt. Isha i mirë pranuar aty sepse ata e dinin se nuk kishte ndonjë gjë që të trembeshin nga unë.

I dashur Petraq Të falem nderit nga zemra për rrushtë dhe shegët dhe gjërat e tjera, që iu sillnje fëmijëve të mi. Nuk më vinte asfare rëndë ti pranonja me gëzim të madh, sepse m’i sillte Petraqi.

Unë të ç’qetësova ty Petraq, po s’kam ç’bëj, jam sëmurë, si i sëmurë kam nevojë për ndihmën tuaj, vetëm për ndihmë kam nevojë prej juve që më doni, sepse ti vetë e pe Petraq mjerimin tim shëndetësor dhe mjerimin tim familjar. Të përqafon ty dhe …., me dashuri dhe me mirënjohje Lasgushi.

P.S. Dërgomë, në paq pakëz letër, të kuqe ose të bardhë, të keqe ose të mirë, si t’a kesh

I dashur Petraq Të lutem hape dhomën e bibliotekës. Unë dinja se ishte e hapur, siç të telegrafova që t’i hapësh tërë dhomat, por vjehrra ime më tha se biblioteka është e mbyllur, sepse është me një çelës me numra sekretë. Këtu po ta jap sekretin e atij çelësi. Sekreti është ky: “Villa”.

Formo fjalën “Villa” sipas vizatimit të çelësit që po të bëj këtu, dhe hiqi pastaj të 2 anët e çelësit, d.m.th hiq jashtë anën e djathtë të çelësit. Ana e djathë çaktivizohet në qoftëse ti i mban rreshkat (rruazat) e çelësit drejt fytyrës s’ate. Sekretin e çelësit mos ia trego asnjeriu.

P.S. Pasi ta çelësh mbylle prapë….ngatërroi shkronjat që të mos çelet.

E shtunë-diel, 27-28 korrik 2013

23

www.mapo.al

shënime Aliu dhe Pandeliu...

Prof. Asoc. Gani Bajraktari U bë një vit që poeti i madh shqiptar, Ali Podrimja iku nga kjo botë, për të mos vdekur kurrë. Ai nuk meriton të qahet, sepse ai la shumë pas vetës, i la shumë kombit, e unë besoj se të paktën pas vdekjes do të këtë vend meritor në shoqërinë shqiptare. U bë një vit që Ai po prehet në dheun e Kosovës, të cilën aq shumë e deshi e aq shumë i këndoi. Një poezi e Tij, e publikuar në Facebook sonte nga një mik i imi, më futi në labirinthin e meditimeve të 20 vjeçarit të fundit. Më doli përpara figura e dashur, gazmore, por edhe e ngrysur e “rebele”, e poetit, e njeriut të madh dhe të pavdekshëm, e mikun tim të shtrenjtë dhe e Shqiptarit të Madh, Ali Podrimja. Po i lejoi vetës që t’ia vjedh termin Shqiptar i Madh, Aliut, sepse kështu e quante ai Pandeliun, saherë që unë e takoja Aliun në Prishtinë, e që pothuajse ishte e pamundur që të mos pinja një kafe më të, pavarësisht mungesës së kohës, që jo rrallë më shoqëronte në njëzetvjeçarin e fundit. “E ke takuar Pandeliun?”, më pyeste sapo uleshim!

Dhe pavarësisht përgjigjes sime, ai ma kthente: “Ai është një Shqiptar i Madh!”. E në fakt, me Ali Podrimjen më kishte njohur e shoqëruar Pandeliu, Profesori im shumë i respektuar, dr.Pandeli Çina.

Dhe ashtu ishte Pandeliu, ishte Shqiptar i Madh! Ata të dy kishin shumëçka të përbashkët: patriotizmin, atdhedashurinë, modestinë, zemërgjerësinë. Madje, ishte edhe një gjë e përbashkët, që i bënte nevrikë të dy: kur dikush tentonte të bënte ndarje krahinore, fetare, apo çfarëdo lloj dallimi ndërmjet shqiptarëve. I vetmi dallim që shihja te miqtë e mi, ishte reagimi i tyre: Pandeliu reagonte qetë, me ton të ulët, elaborim të gjatë, por me fjalor të prerë, ndërsa Aliu reagonte vrullshëm dhe shkurt.

Kur shumë nga ne kishim humbur shpresat, se hordhitë serbe do te ikin nga kanë ardhur, ishte Pandeli Çina, ai që nuk dorëzohej, madje ishte shumë i sigurt se liria do vijë. Pothuajse çdo ditë, pas vizitës së mëngjesit në spitalin universitar të Tiranës, bashkë me shumë kolegë nga të gjitha trojet shqiptare, mblidheshim rreth Profesor Pandeliut, i cili çdo ditë bisedën e fillonte me Kosovën.

Pavarësisht se kishte mbaruar Fakultetin ne Varshavë, pavarësisht se është mbase njeriu që unë njoh që di më shumti gjuhë të huaja (fliste rrjedhshëm gjashtë gjuhë të huaja), pavarësisht shëtitjeve nëpër konferenca e metropole botërore, kafenë e fillonte me Kosovën. Madje, si pa të keq disa filluan ta quanin Pandeli Kosova! “Ju po e mbani gjallë kombin”, na thoshte ne kosovarëve. Në vitet 90-ta, iu kishte shkruar shumë letra presidentëve amerikanë për Kosovën, në cilësinë e kryetarit të Forumit të Intelektualëve Shqiptarë. Shumë nga këto letra mi kishte dhënë që të jap opinion për to. Disa nga ato i kisha marrë ilegalisht me vete, për t’ia prezantuar Ali Podrimjes në Kosovë. Pandeliu është mbase njeriu i parë, që ka ngritur idenë e tunelit të Kalimashit, që sot e kemi. Kishte shkuar në Shoqatën e Arkitektëve të Shqipërisë dhe kishte marrë mendimin. Këtë mendim ia kishte propozuar Sali Berishës, gjatë mandatit të parë të qeverisjes së Shqipërisë; atëherë kur për mua dhe ata që pinin kafe me mua ishte pothuajse iluzion. “Jo, jo! Do bëhët!”, na thoshte. “Do të bashkohemi. S’ka zgjidhje tjetër”.

Dhe vitet kalonin. U bë lufta e liria agoi. Pandeliu erdhi në Prishtinën e tij të dashur me Agun e hershëm të lirisë. I erdhi radha kafesë në Prishtinë. Në tavernën e Grand Hotelit, Pandeliu i lumtur, i buzëqeshur, i vendosur, po i njëjti Pandeli, i

Në vend të përkujtimit me rastin e 1- vjetorit të vdekjes së Ali Podrimjes

para 10 vitesh, veçse më euforik, më i papërmbajtur nga gëzimi i lirisë. Ndërsa Aliu i thelluar në mendime, më i qeshur dhe më i lumtur, se përpara 10 vitesh në Tiranë, mbase sepse po i kthente një nga kafetë e shumta që na kishte qerasur Pandeliu në Tiranë! Kafeja e mëngjesit me Pandeliun e Aliun ishte kafeja që zgjaste më shumë nga kafetë e zakonshme; gërshetimet e mendimeve për çështje nga më të ndryshmet ishin aq përmbajtësore, saqë më detyronin që të shmangë kryerjen e obligimeve ditore. E kafetë në Prishtinë e Tiranë u shpeshtuan, duke shpeshtuar edhe momente kënaqësie

për mua. Sa herë që Pandeliu vinte për konferenca kardiologjie në Prishtinë, pas përshëndetjes së zakonshme, si pa frymë më thoshte: Gani, të lutem më gjëjë Aliun. Ndërsa, Aliu, sapo dëgjonte telefonin tim, akoma pa më pyetur si je, më thoshte: “Hë Gani, a ka ardhë Pandeliu?, Erdha!”

Kjo vazhdoi, derisa Aliu shkoi pas Lumit, në Francë, për të kërkuar vdekjen. Nuk arrita ta ngushëlloi Pandeliun, sepse ai si gjithmonë ishte më i shpejtë. Më telefonoi dhe më zë të ngjirur më ngushëlloi. “Më duhet t’i nënshtrohem një operacioni këto ditë. Por në Prishtinë do të vijë”, më tha!

“Nuk mund të rri pa i dhënë lamtumirën e fundit Aliut!”.

Një vit më parë, bashkë me Pandeliun pimë kafenë e mëngjesit, përsëri në tavernën e Grand Hotelit! Por kësaj here të heshtur! Karriga e Aliut ishte e zbrazët, ashtu siç ishin të zbrazur shpirtrat tonë.

Nuk shkonte muhabeti! Na mungonte shikimi i dashur, i ëmbël, i mprehtë dhe përmbajtësor i mikut tonë, Ali Podrimja.

I dashur miku im Ali Podrimja, fli i qetë në tokën e Kosovës, që aq shumë e deshe. Populli Kosovës të do dhe të çmon. Të çmon sepse ishe dhe je Shqiptar i Madh! Ke dhe një mik të madh në Tiranë që të do shumë, është Pandeli Çina që Ti e quaje Shqiptar i Madh. E për mua, vërtetë Ju jeni dhe do të mbeteni Shqiptarë të Mëdhenj. Dhe, krejt çfarë unë do të mund të bëjë në këtë moment i dashur Ali, unë do të shkoj nesër në Tiranë. Do të takojë Pandeliun dhe do të pimë një kafe për Ty. Prehu i qetë Shqiptari i Madh, Ali Podrimja!

Lavdi të qoftë! *Autori është mjek kardiolog, Shef i Katerdës së Mjekësisë Interne, Fakulteti i Mjekësisë, Qendra Klinike Universitare e Kosovës, Prishtinë

24

E shtunë-diel, 27-28 korrik 2013

Pyetësori i Prustit

www.mapo.al

Libra vere

Titulli: Përse të tjerë duam e me të tjerë martohemi Autori: Roza Sjabitova Përktheu: Sokrat Gjerasi Shtëpia botuese: Minerva

Të fshehtat e një martese të sukseshme Çdo grua e di përrallën e famshme “Hirushja”.

A mund të martohej Hirushja me princin, po të mos i ndodhej pranë ndihmësja e sigurt e orës së bardhë? Natyrisht jo. Unë dhe libri im do të bëhemi ndihmësit tuaj! Jam e bindur se dhe ju do t’ia dilni”- thotë autorja e librit: “Përse të tjerë duam e me të tjerë martohemi”. Jo shumë kohë më parë fjala “shkesë” të sillte ndër mend komedinë e pavdekshme të Nikollai Gogolit, “Martesa”. Në shekullin tonë kur të dashuruarit i vendosin të afërmit e tyre para faktit të kryer, fjala “shkesë” tingëllon atavizëm. Prandaj, kur si e tillë u shfaq para publikut, psikologia e njohur Roza Sjabitova, shkaktoi reagime të kundërta. Por vetëm në fillim. Sepse për nevojën e këtij lloj shërbimi, prej kohësh dëshmon përvoja e hidhur e çifteve që përjetësojnë dashurinë e tyre me divorce të befasishme….Të fshehtat e një martese të sukseshme rrëfen në këtë libër autorja Roza Sjabitova, moderatorja e njohur televizive ruse e programeve “Eja martohemi” dhe “Njohje me prindërit”.

Gentian Çoçoli: Bibla, sendi më i çmuar që zotëroj Autori i tri vëllimeve me poezi “Qytetërime të përkohshme”, “Perimetri i hirit” dhe “Dheu njerëzor” në një rrëfim për veten Cila është ideja jote për lumturinë? Është ideja e progresit shpirtëror drejt një vendi të sigurt, plot besim, atje ku vetja gjen vendin e vet. E thënë ndryshe, të dish kush je dhe ku je.

Cila është frika më e madhe?

Frika më e madhe është të humbësh besimin apo fuqinë për të ecur përpara, të mos dish kush je dhe ku përket.

Kë person të gjallë admironi më shumë?

Familjen time.

Cili është ai tipar i të tjerëve që të ngjall mëshirë?

Që veten e tyre e kanë mbushur me egon e tyre dhe nuk duan të shohin apo kuptojnë vendin në rendin e gjërave.

Ekstravaganca jote më e madhe?

Bashkëbisedimet mendore me poetë, shkrimtarë, njerëz të shquar që jetojnë ose jo - duke përfituar nga pamundësia e takimit - veprat apo mendimet e të cilëve i vlerësoj dhe më kanë ndihmuar në punën time.

Cili është udhëtimi yt i preferuar?

Kthimi në vendlindje mbetet përherë mbresëlënës, por është kthim e rikthim në ndjesi. Udhëtimet mendore janë më të rëndësishme pasi je gjithmonë pranë zbulimeve të rëndësishme, përherë në progres.

Në ç’rast mund të gënjesh?

Meqë gënjeshtra është e pashëndetshme dhe konflikt me personalitetin, mundohem

shumë që t’i rri larg.

Personi që përçmon më shumë?

Nuk ka asnjë person që ta përçmoj; thjesht rri larg atyre që thonë apo bëjnë gjëra të marra apo të neveritshme, por pa i gjykuar.

Cilat fjalë ose shprehje përdor më shpesh?

Besoj se . . .

Pengu yt më i madh?

Nuk kam asnjë peng deri tani.

Kur dhe ku ke qenë i lumtur?

Kur kam qenë fëmijë: mbetet ta rifitosh atë lumturi që e ke humbur. Kjo luftë ia vlen të luftohet.

Në ç’gjendje shpirtërore je tani?

Në këtë që sapo thashë.

Nëse do të mundeshe të ndryshoje diçka nga vetja, çfarë do të ishte?

Shumë gjëra: cinizmin, urrejtjen, mos dashurinë, egon, mungesën e besimit. Plot gjëra që i ka çdo njeri e që duhet t’i fshijë nga vetja në emër të lirisë së brendshme, jo skllavërisë. Ç’gjë e konsideron arritjen tënde më të madhe?

Që e kam caktuar qartë qëllimin e kësaj jete dhe që besoj se do ta arrij.

Po të vdisje dhe të mund të mishëroheshe në një tjetër njeri apo diçka tjetër, çfarë do të dojë të ishe?

Ngaqë besoj se njeriu nuk mund të jetë në asnjë përmasë Jo-vetja, nuk kam përgjigje.

Cili është sendi më i çmuar që zotëron?

Bibla.

Cilën quan pikën më të thellë të mjerimit?

Kur njeriu kthehet tek të vjellat e veta.

Ku do të pëlqente të jetojë?

Këtu ku jam, në Tiranë.

Ndër veprimtaritë që merresh, cila është e preferuara juaj?

Më të pëlqyerin kam përkthimin e poezisë.

Cila është karakteristika juaj më e spikatur?

Vështirë të flasë njeriu për veten, por besoj përpjekja modeste për të ndihmuar shokë, apo të njohur që më kërkojnë ndihmë, apo e di që janë në vështirësi.

Veçoria që pëlqen më shumë te një mashkull?

Mirënjohja.

Veçoria që pëlqen më shumë te një femër?

Mirësia.

Cilët janë shkrimtarët e preferuar?

Janë shumë, por përmend Eliot-in Breton-in, Ashbery-in.

Cili është heroi yt në art dhe kulturë?

Tashmë nuk kam hero, një dekadë më parë e kisha: Eliot-in.

Ke heronj në jetën reale?

Jo. Cilat gjërat nuk të pëlqejnë fare?

Ato që nuk i bëj asnjëherë.

Si do të pëlqente të vdisje?

Në paqe dhe në kuptim.

Cila është motoja juaj?

Rro për të besuar.

Titulli: 20 e ca. 20 e gjithçka Autorja: Christine Hassler Botimet: Minerva

Në trekëndëshin e të njëzetave Një guidë për vajzat në çerekun e moshës e autores Kristinë Hasler, eksperte në transformimin e eksperiencës së njëzetvjeçarëve, drejton seminare në mbarë botën, mban leksione për studentët e kolegjit, flet nëpër konferenca dhe korporata të ndryshme dhe punon me individë si instruktore për jetën.

Ajo shkruan për Huffington Post, për kolanën e përjavshme këshilluese. Libri që ju propozojmë sipas vlerësimeve që ka marrë konsiderohet një libër me mendime të mprehta që vlen për çdo kohë. Është një udhëzues të cilin 20-vjeçaret duhet ta lexojnë për të krijuar një ekuilibër të brendshëm e për të qenë të përgjegjshme për zgjedhjet që bëjnë në jetë. Përballë një karriere për të cilën punoi shumë për ta ndërtuar, por që nuk i pëlqente dhe shkatërrimit të lidhjes që kishte, autorja Hasler filloi të fliste me vajza të tjera 20-vjeçare dhe zbuloi një model. Shumë femra në të njëzetat (dhe të tridhjetat) e tyre ndihen të pasigurta dhe e kanë të vështirë të rivlerësojnë pozicionin e vet në atë që Kristina e quan trekëndëshi i të njëzetave: Kush jam? Çfarë dua? Si ta arrij atë që dua?...

Gjatë gjithë librit, këto pyetje kthehen në mundësi për të identifikuar dhe për të eksploruar ëndrrat dhe vlerat e tyre. Në vend që të mërzitesh dhe të acarohesh, ti mund t’i shndërrosh pyetjet në “harta” që të orientojnë për të ndërtuar një karrierë, një lidhje dhe një jetë që të përshtatet ashtu si xhinset e tua të preferuara…

hylli i dritës

Peregrinus

Idi, essi,uni

Rasti Snowden dhe humbja e privatësisë

Brazili, Papa Bergoglio dhe të rinjtë

Qëndrimet, besimet, sjelljet e shqiptarit sot (II)

Ardian Ndreca

Gjergj Meta

Ylli Pango

Pikëpamje profil Economicus Ideologji esse Çdo të shtunë / dielë www.mapo.al

profil

Mick Jagger rolling edhe 70 New York vjeç Times

Në emër të zhvillimit – ekonomistët përballë ambjentalistëve 31 ide për zhvillimin, në një kohë kur Shqipëria ballafaqohet si me shenjat e krizës ashtu dhe me potencialin e kalimit nga vend në zhvillim në vend të zhvilluar, do të jetë një agorë e re në MAPO Weekend. Akademiku dhe ekonomisti Adrian Civici do të sjellë një analizë dhe interpretim të asaj që ka ndodhur, po ndodh dhe pritet të ndodhë. Për t’i dhënë shpjegim sloganit tashmë të famshëm të presidentit amerikan Klinton: It’s the economy, stupid!

Mbasi janë injoruar reciprokisht për një kohë të gjatë ndërmjet tyre, mbasi janë grindur pa fund se kush kishte të drejtë në recetat dhe formulat e tij të zhvillimit, ekonomistët dhe ekologjistët duket se po kërkojnë “të pajtohen” dhe të gjejnë një zgjidhje të përbashkët që bashkon zhvillimin ekonomiko-social me respektin dhe vlerësimin ndaj mjedisit. Megjithëse në Shqipëri lëvizja e mirëfilltë ekologjike është akoma e dobët, e vogël dhe shumë e fragmentuar apo e prirur të reagojë për probleme të castit apo lokale, përsëri, qëndrimet e saj kanë filluar të “krijojnë probleme” në “grindjet” me politikanët, vendimmarrsit dhe vecanërisht ekonomistët.

Megjithëse nuk kemi akoma parti apo

Faqe 25

lëvizje të strukturuara, të gjera e të qëndrueshme ambjentaliste, rezistenca për mos-ndërtimin e tecit të Vlorës, pertroliferës, kundërshtimet për ndërtimin e disa parqeve industriale, dëmtimit të shtratit të lumenjve nga shfrytëzimi i inerteve, lufta për mbrotjen e pyjeve, dëmtimin e sipërfaqeve të gjelbërta në favor të ndërtimeve urbane apo infrastrukturës rrugore, ruajtja e kopshtit botanik, mbrotja e lagunave dhe brigjeve detare, kundërshtimi i ashpër për cështjen sensitive të importit të plehrave,etj., dëshmojnë se ashtu si në shumë vende të botës, Shqipëria po përfshihet në dialogun e ashpër ndërmjet ekonomistëve dhe ekologjistëve

26

E shtunë-diel, 27-28 korrik 2013

www.mapo.al

Dilema zhvillimi

22

31 ide për zhvillimin, në një kohë kur Shqipëria ballafaqohet si me shenjat e krizës ashtu dhe me potencialin e kalimit nga vend në zhvillim në vend të zhvilluar, do të jetë një agorë e re në MAPO Weekend. Akademiku dhe ekonomisti Adrian Civici do të sjellë një analizë dhe interpretim të asaj që ka ndodhur, po ndodh dhe pritet të ndodhë. Për t’i dhënë shpjegim sloganit tashmë të famshëm të presidentit amerikan Klinton: It’s the economy, stupid!

Në emër të zhvillimit – ekonomistët përballë ambjentalistëve M basi janë injoruar reciprokisht për një kohë të gjatë ndërmjet tyre, mbasi janë grindur pa fund se kush kishte të drejtë në recetat dhe formulat e tij të zhvillimit, ekonomistët dhe ekologjistët duket se po kërkojnë “të pajtohen” dhe të gjejnë një zgjidhje të përbashkët që bashkon zhvillimin ekonomiko-social me respektin dhe vlerësimin ndaj mjedisit. Megjithëse në Shqipëri lëvizja e mirëfilltë ekologjike është akoma e dobët, e vogël dhe shumë e fragmentuar apo e prirur të reagojë për probleme të castit apo lokale, përsëri, qëndrimet e saj kanë filluar të “krijojnë probleme” në “grindjet” me politikanët, vendimmarrsit dhe vecanërisht ekonomistët.

Megjithëse nuk kemi akoma parti apo lëvizje të strukturuara, të gjera e të qëndrueshme ambjentaliste, rezistenca për mos-ndërtimin e tecit të Vlorës, pertroliferës, kundërshtimet për ndërtimin e disa parqeve industriale, dëmtimit të shtratit të lumenjve nga shfrytëzimi i inerteve, lufta për mbrotjen e pyjeve, dëmtimin e sipërfaqeve të gjelbërta në favor të ndërtimeve urbane apo infrastrukturës rrugore, ruajtja e kopshtit botanik, mbrotja e lagunave dhe brigjeve detare, kundërshtimi i ashpër për cështjen sensitive të importit të plehrave,etj., dëshmojnë se ashtu si në shumë vende të botës, Shqipëria po përfshihet në dialogun e ashpër ndërmjet ekonomistëve dhe ekologjistëve: “si ti përgjigjemi sfidave të zhvillimit ekonomik pa shkatëruar mjedisin?”, “si të eleminojmë pozicionet ekstreme të cilësuara si eko-fashiste apo ekonomizmin e pastër neo-liberal?”,”kush duhet ti zgjidhi problemet : shteti, tregu apo individi?”, “a duhet që në cdo rast që kemi një përfitim ekonomik të injorojmë shqetësimet dhe dëmtimet e mjedisit?”,“a fshihen mbrapa lëvizjeve ekolog jike interesa ekonomike e politike të caktuara”,etj..

Ekonomistët dhe ekologjistët shquhen për raporte konfliktuale ndërmjet tyre në gjithë botën.

Asgjë për tu çuditur: të parët priren nga rritja e prodhimeve duke patur për kriter themelor efiktivetin dhe koston e tyre, ndërkohë që të dytët në këtë logjikë shohin vetëm një gjueti shtrigash ndaj natyrës. Ajo që konsiderohet si prodhim të mirash materiale e pasurie për njërën palë, shikohet si grabitje e natyrës nga pala tjetër. Por, frika dhe dyshimet për pasojat e fenomenit të “ngrohjes globale” si dhe përkeqësimi i vazhdueshëm i mjedisit në botë po evidenton urgjencën për ti zgjidhur këto probleme pa prishur “makinën ekonomike”. Kjo po i detyron ekonomistët dhe ambientalistët të punojnë së bashku për të gjetur një zgjidhje të pranuar reciprokisht “në emër të zhvillimit”.

Paraardhësit e ekonomistëve të sotëm– ekonomistë ekologjistë !

Sado paradoksale të duket, përpara tre shekujsh, ekonomistët ishin ekologjistë megjithëse vetë ky koncept nuk kishte lindur akoma. Bëhet fjalë për shkollën e parë moderne ekonomike në botë të quajtur “ekonomistët fiziokratë”, nocion që para se gjithash nënkuptonte “fuqinë e natyrës” apo “qeverisjen nga natyra”. Filozofët e epokës, për herë të parë i dhanë atyre emrin “ekonomistë” apo më saktë “sekti i ekonomistëve”. Ata pretendonin se çdo pasuri e kishte burimin te bujqësia, sepse vetëm ajo krijonte mundësi për ushqimin e njerëzve duke i krijuar kështu mundësi shoqërisë që të prodhonte sende e produkte të tjera. Boshti i doktrinës së tyre ishte : “janë pasuritë dhe produktet e fermerëve që plehërojnë tokat, që shtojnë bagëtitë, që tërheqin dhe fiksojnë banorët e zonave rurale dhe që përbëjnë forcën dhe prosperitetin e kombeve”.

Sot pranohet nga të gjithë se në mendimin intelektual e shkencor të shek. XVII-XVIII, fiziokratët të udhëhequr nga ekonomistë të shquar si Francois Quenay dhe Jacque Turgot ushtruan një ndikim të rëndësishëm në mendimin ekonomik dhe filozofik duke qenë të parët që patën një vizion të qartë për tendencën e konsumit të burimeve natyrore, për raportet konfliktuale ndërmjet llogjikës ekonomike dhe asaj natyrore. Paralelisht me ta, u shfaq dhe një lëvizje e fuqishme për intensifikimin e aktivitetit dhe prodhimeve bujqësore, lëvizje që R.Dumont e quajti “revolucioni i dytë agrar”: plehërimi i tokave me plehra organike, praktikë e cila zëvendësoi gradualisht lënien e tokave djerrë. Kjo praktikë i hapi rrugë përdorimit masiv të plehrave kimike e aplikimit të metodave të bujqësisë intensive produktiviste. Natyrisht, në kohën e fiziokratëve nuk njiheshin plehrat kimike dhe askush nuk mund të pohojë i sigurtë për qëndrimin dhe interpretimet e tyre nëse do ti kishin njohur ato dhe efektet e tyre, por shek. i XVII dhe gjysma e parë e shek. XVIII është periudha e vetme e “artë e qëndrimeve të njëjta të ekonomistëve dhe ekologjistëve në raport me burimet natyrore dhe mënyrën e përdorimit të tyre nga njeriu”.

“Klasikët” : shfrytëzimi pa limit i burimeve prodhuese Pas fiziokratëve në skenë dolën ekonomistët “klasikë”, për të cilët “meqenëse natyra furnizonte falas dhe me bollëk burimet natyrore, i vetmi problem ishte se si ti shfrytëzoje sa më me eficencë ato”. Smith,Rikardo, bile dhe Karl Marksi u rreshtuan në këtë logjikë kur ishte fjala për raportet ndërmjet ekonomistëve dhe marrëdhënieve të tyre me natyrën. David Ricardo mendonte se

Presidenti i UET, Prof. Dr. ADRIAN CIVICI

“Deklarata e parë e luftës” kundër natyrës ishte revolucioni parë industrial në gjysmën e parë të shek.XIX-të, në thelb të të cilit ishte vetëm zhvillimi ekonomik. Por, duke parë pasojat “e tmerrshme ekologjike që ky revolucion po shkaktonte”, ekonomistët dhanë alarmin. Stanley Jevons tregoi se me “këto rritme burimet energjitike, vecanërisht qymyri, do të mbarojnë shpejt”; Joseph Fourier ngriti shqetësimin se “progresi ekonomik intensiv mund të shkatërrojë tokën, ujrat, ajrin dhe të provokojë prishjen e klimës e ngritjen e temperaturave”; Francois Pouillet foli për herë të parë për mundësinë e “efektit serrë; Svante Arrhenuis provoi shkencërisht lidhjen ndërmjet zhvillimit industrial, konsumit të energjisë fosile, rritjen e përqëndrimit të gazit karbonik, krijimit të efektit serrë dhe ndryshimit të klimës globale; George Perkins Marsh, Friedrich Ratzel dhe Karl Mobius zhvilluan konceptin e “ekonomisë dhe zhvillimit shkatërrues” duke kërkuar që të ndërtohej sa më shpejt një “ekonomie ekologjike”...

“natyra është e përjetshme, e pafundme dhe e pakonsumueshme. Edhe për Malthus-in, i frymëzuar vecanërisht nga koncepti i seleksionit natyror dhe konkurrenca e Darëinit, nuk ishte natyra ajo që përbënte kufizim për shtimin e njerëzimit, por “ishte shtimi i madh i popullsisë botërore dhe pamundësia e tyre për të prodhuar ushqime e të mira materiale në sasi të mjaftueshme”, ajo që shtronte domosdoshmërinë e pakësimit të popullsisë botërore nëpërmjet luftërave, epidemive, etj. Raportet ndërmjet ekonomisë dhe ekologjisë Malthusi i trajtoi thjesht si cështje politike e sociale.

“Deklarata e parë e luftës” kundër natyrës ishte revolucioni parë industrial në gjysmën e parë të shek.XIX-të, në thelb të të cilit ishte vetëm zhvillimi ekonomik. Por, duke parë pasojat “e tmerrshme ekologjike që ky revolucion po shkaktonte”, ekonomistët dhanë alarmin. Stanley Jevons tregoi se me “këto rritme burimet energjitike, vecanërisht qymyri, do të mbarojnë shpejt”; Joseph Fourier ngriti shqetësimin se “progresi ekonomik intensiv mund të shkatërrojë tokën, ujrat, ajrin dhe të provokojë prishjen e klimës e ngritjen e temperaturave”; Francois Pouillet foli për herë të parë për mundësinë e “efektit serrë; Svante Arrhenuis provoi shkencërisht lidhjen ndërmjet zhvillimit industrial, konsumit të energjisë fosile, rritjen e përqëndrimit të gazit karbonik, krijimit të efektit serrë dhe ndryshimit të klimës globale; George Perkins Marsh, Friedrich Ratzel dhe Karl Mobius zhvilluan konceptin e “ekonomisë dhe zhvillimit shkatërrues” duke kërkuar që të ndërtohej sa më shpejt një “ekonomie ekologjike”; Patrick Geddes propozoi ndërti-

E shtunë-diel, 27-28 korrik 2013

min e një matrice zhvillimi që duhej të “ekuilibronte zhvillimin ekomomik me bilancin natyror”,etj.

Ekonomistet neoklasikë: besimi te tregu, çmimet dhe konkurrenca Teoria neoklasike e pranonte se burimet natyrore dhe mjedisi në përgjithësi ishte një element i konsumueshëm dhe jo aq i bollshëm sa mendohej, por sipas tyre “nuk egzistonte asnjë konflikt thelbësor ndërmjet logjikës së zhvillimit industrial dhe respektit për burimet natyrore e mjedisin”. Problemet në këtë aspekt dukeshin të vështira dhe pesimiste vetëm për faktin se “administrimi i rezervave natyrore ishte jashtë mekanizmave të tregut, cmimeve dhe konkurrencës”. E rëndësishme ishte të përcaktoheshin rregullat e shpërndarjes dhe përdorimit të burimeve natyrore duke u mbështetur në cmimet e tregut. Kjo mënyrë arsyetimi i hapi rrugën lindjes së dy disiplinave të vecanta : ekonomisë së mjedisit dhe ekonomisë së burimeve natyrore. Teoria e cilësuar si “neo-klasike”, e filluar nga L.Walras, F.Isodoro Edgeworth dhe William S.Jevons në fund të shekullit të XIX-të, nuk interesohej pothuajse fare për mjedisin dhe natyrën, por vetëm për çmimet dhe konkurrencën. Për këta autorë, kur konkurrenca ishte perfekte, prodhimi arrinte në nivelet më të larta të tij dhe cmimet në nivelin optimal të tyre. Megjithatë, A.Marshall, ekonomisti i shquar anglez i fillimit të shekullit të XX-të, futi për herë të parë një dyshim në logjikën e kësaj “matematike mekanike” nëpërmjet përdorimit të konceptit të “eksternaliteteve” ose efekteve paralele. Sipas Marshallit, “ajo që unë bëj mund të ketë efekte paralele tek tjetri, qoftë pozitive (bletët e komshiut tim ndikojnë në rritjen e rendimentit dhe shëndetin e pemëtoreve të mia), qoftë negative (stalla me derra e fqinjit tim ndikon në ndotjen e ujërave të lumit tonë të përbashkët). Nga kjo pikëpamje, sipas tij, “çmimet nuk reflektojnë vetëm kënaqësinë e përbashkët të shoqërisë por vetëm plotësimin e nevojave të dy subjekteve në këtë transaksion, pra vetëm shitësit dhe blerësit”.

Ishte A.Pigou, nxënësi i A.Marshallit, ai që në fillim të viteve 20-të të shekullit të XX-të futi për herë të parë problematikën mjedisore në optikën e logjikës ekonomike. Pigou tregoi se për të arritur “optimumin” (sadisfaksionin maksimal të tërësisë së konsumatorëve dhe prodhuesve), duhet që çmimet të korrigjohen me një sistem taksash apo subvencionesh : taksa që bëjnë të mundur eliminimin e efekteve negative paralele që prodhuesit shkaktojnë për fqinjët e tyre; dhe subvencione për të kompensuar prodhuesit për efektet

27

www.mapo.al

e tyre paralele pozitive. Kështu lindi parimi i rëndësishëm “ndotës-pagues” i cili shkaktoi një pranim të gjerë nga ekonomistët, sepse, pa patur nevojë të përmbysë konceptet edhe mekanizmat e tregut, ai krijonte mundësi që të përputheshin apo koincidonin interesat private me interesin e përgjithshëm social .

Një dimension të rëndësishëm mjedisor që e pasuroi akoma më tej parimin “ndotës–pagues” duke shtuar këtu ndarjen e burimeve natyrore në “burime të rinovueshme dhe të parinovueshme”, futi dhe ekonomisti amerikan Hotelling në vitet 30të të shek. XX-të. Sipas tij, “për të arritur një ekuilibër optimal, duhej që çmimi i shitjes së burimeve natyrore të parinovueshme – p.sh. naftës, gazit, etj.

– të llogaritej në funksion të sasisë së rezervave të mundshme për tu shfrytëzuar dhe njëkohësisht të reflektonte vështirësinë dhe kufizimet që do te kishin konsumatorët e brezave të ardhshëm për këto produkte”. Sa më i rrallë bëhej një burim natyror, aq më shtrenjtë duhet ta paguanin atë konsumatorët, pavarësisht nga kosto aktuale e prodhimit të tij.

Hotelling justifikonte kështu ekzistencën e një rente në favor të prodhuesve (ata duhej të shisnin më shtrenjtë se sa çmimi real) në funksion të kufizimit të kërkesës për këtë burim natyror duke shpresuar në ruajtjen dhe “kursimin” për një kohë të gjatë të tij në favor të gjeneratave të ardhshme. Edhe në këtë rast, mekanizmat e ekonomisë së tregut mjaftonin për të arritur këtë objektiv, por në ndryshim nga parimi “ndotës-pagues”, në këtë rast nuk ishte e nevojshme ndërhyrja publike : renta e fituar nga prodhuesit e këtyre burimeve natyrore të parinovueshme do t’u krijonte atyre mundësi që të dispononin të ardhura suplementare të cilat mund ti përdornin ose për të gjetur produkte zëvendësuese të produktit që po shkonte drejt zhdukjes, ose për tu konvertuar në aktivitete të reja.

Sipas Hotelling, shteti nuk duhej të përzihej në këtë proces, ose thjesht duhej të mjaftohej me verifikimet nëse çmimi në treg reflektonte drejt ritmin e harxhimit të burimit natyror të parinovueshëm si dhe faktin që ky çmim nuk ishte produkt i ndonjë

situate monopol.

Dyshimet mbi analizën neoklasike : tregu apo shteti?

Dy variantet e analizuar më sipër, ai i taksimit të ndotësve të mjedisit dhe ai i survejimit të çmimeve në mënyrë që ato të reflektonin drejt shkallën e konsumit të burimeve natyrore të parinovueshme, konsistonin thjesht në korrigjimin e tregut. Në të dy rastet, pavarësisht nga gjerësia dhe intensiteti i ndërhyrjes, shteti kishte një rol të dukshëm rregullues. Por për shkollën dhe doktrinën liberale, një gjë e tillë binte ndesh me bindjet dhe parimet themelore te tyre. Si pasoje e kësaj “kontradikte”, përkrahësit e rrymës liberale u përpoqën me të gjitha mënyrat që të gjenin mekanizma të tregut të cilat të zëvendësonin rolin e shtetit në këtë cështje. Ekonomisti anglez, R.Coase, fitues i çmimit Nobel në ekonomi në vitin 1991, tregoi se “ndotësi dhe i ndoturi mund të rregulloheshin në mënyrë të kënaqshme reciprokisht ndërmjet tyre”. Sipas tij, ekziston një çmim për ndotjen, i cili rezulton, nga njëra anë nga shuma maksimale që i ndoturi është gati ti paguajë ndotësit në mënyrë qe ai ta zvogëlojë ndotjen, dhe nga ana tjetër, nga shuma minimale e nevojshme e kërkuar nga ndotësi në mënyre që ai ta bëjë këtë, d.m.th. të reduktoje ndotjen. Kjo procedure tregu, sipas Coase, është më e mirë se sa sistemi i taksave që administrohet nga shteti dhe që i lejon shtetit të vlerësojë koston sociale të ndotjes. Në rastin e transaksioneve private, janë aktoret e përfshirë në këtë proces që bien dakord me njëri tjetrin dhe mund të bëjnë një vlerësim korrekt dhe më të saktë të kostos së ndotjes.

Një sistem i tillë është i mundur vetëm në raste kur aktorët e këtij procesi (ndotësit dhe të ndoturit) janë në një numër të vogël dhe transaksionet ndërmjet tyre janë të pakta dhe me kosto të ulët. Kështu p.sh., në rastin e “të drejtës për hedhjen në atmosferë të gazit CO2”, tregu i këtyre të drejtave nuk e suprimon krejtësisht rolin e Shtetit, sepse në këtë rast Shteti përfaqëson të ndoturit dhe është ai që fikson sasinë dhe madhësinë e lejeve për ndotje që “jepen për shitje”. Një gjë e tillë është parë më qartë në rastin e Protokollit të Kyoto-s (thelbi i të cilit është pikërisht tregu i këtyre lejeve), në të cilin çdo Shtet përpiqet maksimalisht që të disponojë një numër sa më të madh lejesh të tilla për ndotje duke zvogëluar kështu koston e ndërmarrjeve apo kompanive të tij që emetojnë gaz CO2 që shkakton efektin serrë. Kjo është pikërisht arsyeja pse ekonomistë ultraliberalë si R.Barro, ekonomist amerikan që është vendosur në krye të grupit të cilësuar si grupi i “masave paraprake racionale”, apo i “klasikeve të rinj”, të cilët e refuzojnë me forcë “Protokollin e Kyotos”. Sipas tyre, ky protokoll “për mban shumë Shtet”, ndërkohë që duhet të jetë vetëm tregu ai që duhet të përcaktojë nivelin dhe madhësinë e lejeve për ndotje duke u nisur nga një analizë e tipit “kosto – avantazhe” të realizuar nga çdo aktor. Sipas Barro-

s, nëse amerikanët preferojnë të konsumojnë më shumë benzinë apo naftë se sa të shqetësohen për tu mbrojtur nga efekti serrë, kjo do të thotë se ata “vlerësojnë se ky i fundit – d.m.th. efekti serrë – kushton më pak se sa reduktimi apo eliminimi i veturave të tyre”.

“Zhvillimi i qëndrueshëm” – zgjidhja e të ardhmes së përbashkët Në lidhje me çështjen e burimeve të parinovueshme, rryma liberale përputhet me pozicionin e Hotelling-ut dhe “ i beson tregut kujdesin për të përcaktuar çmimin e shitjes” : n.q.s. një burim natyror fillon të mungojë, çmimi i tij fillon të rritet menjëherë dhe për pasojë, blerësit apo përdoruesit e tij e ndryshojnë menjëherë shkallën e përdorimit të tij, d.m.th. e ulin ndjeshëm kërkesën për të. Në të kundërt të këtij pozicioni ekstremist, po zhvillohet dhe një grupim tjetër paralel i cili privilegjon domosdoshmërinë e kryerjes së një analize sistemike për shpjegimin e këtij këtij fenomeni. Në këtë analizë, elementë që duhet të merren në konsideratë seriozisht janë “efektet globale mbi sistemin në tërësi”, d.m.th., biosferës dhe planetit në tërësi. Kjo rrymë mendimi, e iniciuar nga dy ekonomistë të shquar amerikanë të viteve 60-të, K.Boulding dhe G.Roegen, frymëzoi raportin e Klubit të Romës të vitit 1969 sipas së cilit “toka është një sistem i mbyllur që nuk mund të konsumohet me një shpejtësi më të madhe se sa shpejtësia e rigjenerimit të saj”, sepse në rast të kundërt ajo do të shkatërrohet në mënyrë të pakthyeshme. Të njëjtën interpretim zhvilluan dhe dy studiues të tjerë, R.Passer në Francë dhe H.Daly në SHBA. Por, duke e mbështetur çdo veprim vetëm tek vendimet kolektive, ky grup evidentoi fenomenin e “frenimit të sjelljes apo reagimit shpesh herë të munguar të aktorëve individuale në këtë proces”. Një konstatim i tillë i shtyhu radikalët e këtij grupi që të profetizojnë zhvillime të mundshme katastrofike, siç ishte rasti i ekonomistit S.Latouche, një nga personalitetet e rrymës së “domosdoshmërisë së ngadalësimit të zhvillimit” ose platformës së “moszhvillimit”.

Ndërmjet optimizmit dhe pesimizmit, ndërmjet logjikës individuale dhe logjikës kolektive të zhvillimeve globale, analiza ekonomike bashkëkohore po ndesh në vështirësi për të integruar preokupimet mjedisore brenda një logjike apo politikave që në objektivat e tyre përmbajnë në të njëjtën kohë interesat e individëve, biznesit dhe Shtetit. Përpjekjet vazhdojnë gjithnjë e më tepër në kërkim të këtij “kompromisi” apo “ekuilibri” të vështirë. Ekonomistë si C.Philibert, J.Ch.Hourcade, C.Henry apo R.Guesnerie po përpiqen të dëshmojnë e provojnë se “duke u mbështetur në instrumentet ekonomike ekzistuese, në disa fusha konkrete është e mundur që të merren më shumë në konsiderate interesat e gjeneratave të ardhshme”.Pra, të kërkohet e të gjenden forma zhvillimi më të qëndrueshme, forma të cilat krijojnë mundësi që “ti mbajnë akoma në lojë ekonomistët dhe logjikën e tyre të veprimit e interpretimit” dhe njëkohësisht “t’ju shkelur syrin” dhe ambjentalistëve. Platforma e OKB e Konferencës së Johanesburgut (Afrika e Jugut) e vitit 2002 për “Zhvillimin e Qëndrueshëm” po bëhet një platformë veprimi për strategjitë dhe politikat e zhvillimit të shumë vendeve e rajoneve të botës, po bëhet rekomandimi kryesor i të gjithë institucioneve e organizmave ndërkombëtare të ndihmës dhe kooperimit, po bëhet instrumenti më i privilegjuar për të zhvilluar ekonominë duke mbrojtur mjedisin dhe garantuar të ardhmen tonë të përbashkët.

28

E shtunë-diel, 27-28 korrik 2013

Peregrinus

Hylli i dritës

Të vjen keq ndonjëherë të shohësh të rinj pleq që nuk janë të lodhur nga puna apo mundimi, por nga një sistem i ngërthyer në konfliktualitet dhe urrjetje deri patologjike.

Ne na duhet urgjentisht të stimulojmë te i riu shqiptar dëshirat më të bukura që gjenden të mbjella brenda tij e presin vetëm të lulëzojnë, pasi të hiqen ferrat që shpesh të rriturit mbjellin në tokën e tyre të dlirtë.

Janë të tolerueshme përgjimet që kanë të bajnë me sigurinë e Shtetit dhe me luftën kundër terrorizmit, por duhet të ekzistojnë mekanizma kontrolli që të mos lejojnë abuzime.

Gjergj Meta

Brazili, Papa Bergoglio dhe të rinjtë

B

razili i futbollit spektakolar, i pyllit amazonik, mushkëria e botës, por edhe i Favela-ve të varfëra e i gradaçielave të larta, për pak ditë është bërë edhe vendi i mbledhjes së të rinjve katolikë nga e gjithë bota për kremtimin e Ditës Botërore të Rinisë. Brazili është ndër ato toka e realitete të sfidave të mëdha bashkëkohore. Sikurse, pak a shumë, krejt Amerika Latine, Brazili është pikëtakimi i paradokseve të mëdha. Edhe për Kishën katolike ky realitet paraqet sfida të veçanta.

Freskia e besimit që vjen nga këto vende të krishtera është një gurrë e gjallë për ripërtëritjen e besimit në ato vende që, si Europa, ia kanë dorëzuar harresës vlerat që burojnë nga një marrdhënie e gjallë me të përtejmen. Në të njëjtën kohë sfida e Kishës në ato zona ka qenë edhe përballja me problemin e varfërisë, e sidomos të shfrytëzimit të egër që vinte nga pronarët e mëdhenj, diktaturat ushtarake të djathta e të majta etj. Në mënyrën e saj, Kisha u është përgjigjur këtyre sfidave, por edhe këto përgjigje kanë qenë një sfidë për vetë Kishën, sidomos e ashtuquajtura Teologjia e Çlirimit, që në disa raste ka kërkuar edhe ndërhyrjen e autoritetit kishtar për ngjyrimet e qarta marksiste që ajo kishte marrë në disa degëzime të saj.

Po në këto ditë në tokën braziliane ka zbritur edhe papa Bergoglio për t’u takuar me të rinjtë. Kjo ditë tashmë ka marrë një përmasë planetare, pasi aty shkojnë të rinj nga e gjithë bota, e sigurisht edhe nga Shqipëria jonë. Një ngjarje e tillë nuk mund të lërë indiferentë askend, e në fakt është në fokus të medias botërore prej ditësh. Brazili këtë vit ka shumë gjëra të veçanta për kremtimin e kësaj dite. Është ndër vendet me numrin më të madh të katolikëve në botë, pasi ka edhe një popullsi e shtrirje të madhe, por gjithashtu është ndër ekonomitë botërore dhe potencialet njerëzore më të mëdha të globit. Gjithashtu, Brazili ka edhe varfëri e situata ekzistenciale të rënda për kohën që jetojmë. Vetëm para pak javësh qemë dëshmitarë të protestave të shumta në Brazil. Prania e Papës, i cili udhëtimin e tij të parë jashtë Italisë e bën në tokën e Amerikës Latine, tokën e tij, ka një domethënie të shumfishtë. Ai rikthehet në tokën e tij, në kontinentin nga i cili erdhi për t’u zgjedhur Papë.

Kontinenti amerikano-latin sot paraqet shumë sfida për realitetin global, por mbi të gjitha për katolikët është kthyer në planetin ku krishtërimi ka shtrirjen më të madhe, dhe sigurisht numrin më të madh të katolikëve të përqendruar në një kontinent të vetëm. Kursi i papnimit të Bergoglio-s u duk qartë këto ditë kur ai u është drejtuar të fuqishmëve të botës për drejtësi dhe për zhvillim të të gjithë popujve, por sidomos për promovimin e të rinjëve dhe krijimin për ta të hapësirave në të cilat të zhvillojnë potencialin e tyre për ndërtimin e të ardhmes.

Ndër shumë fjalë që këto ditë Papa Françesku ka thënë në Brazil, më kanë tërhequr vëmendjen ato të dala prej gojës së tij në fjalimin përshëndetës sapo ka mbërritur në tokën braziliane. Janë fjalë që ngacmojnë ndërgjegjet dhe apelojnë për një riformatim të qasjes ndaj botës rinore. Një botë rinore që, sigurisht, ka sot më shumë mundësi, por që në të vërtetë ka nevojë urgjente për piketa orientimi e për ndihmë. ““Bijtë janë si bebja e syrit”, sa e bukur kjo shprehje e urtisë braziliane që u mvesh të rinjve shëmbëllimin e bebes së syrit, dritarja nëpër të cilën drita hyn brenda nesh duke na dhuruar mrekullinë e të shikuarit…Çfarë do të ndodhë me ne nëse nuk kujdesemi për sytë tanë?

Si mund të ecim përpara? Urimi im është që në këtë javë secili prej nesh ta lejojë veten të preket nga kjo pyetje ngacmuese”.

Duke karahasuar rininë me beben e syrit, Papa thekson se “Rinia është dritarja nëpër të cilën hyn e ardhmja në botë…”. Në kohë të tjera rinisë i ofroheshin ndosha më shumë ideale, shpesh ndoshta edhe të gabuara, por ishin ideale. Vitet ‘60-‘70 në kontinentin europian, më pas edhe më gjerë, ofruan të tjera gjëra që duke dashur të kujdeseshin me të drejtë për mirëqenien e momentit,

të së tashmes, humbinin nga syri ndërtimin e një të ardhmeje. E ardhmja u përket të rinjve, jo vetëm sepse ata do të jetojnë më shumë, por ata me energjitë e tyre duhet ta ndërtojnë atë dita-ditës. Për këtë arsye ata kanë nevojë që dikush t’u tregojë rrugën, të kanalizojë energjitë e tyre në shërbim të së ardhmes së përbashkët të njerëzimit. Dhe të rriturve Papa u thotë disa fjalë që më duken fjalë “magjike” për qasjen ndaj të rinjve. Hapësirë: Së pari t’u krijojmë atyre hapësira. Shpesh hapësirat, të zëna nga interesa të ngushta të momentit, pushtetit apo urrejtjes, mbeten peng i “të rriturve”. E këta të fundit abuzojnë e manipulojnë sa herë u preken këto interesa. Zhvillim i plotë: të rinjtë kanë nevojë, thotë Papa Françesku, për kushte materiale e shpirtërore. Të dyja, pa njëra tjetrën nuk kanë qëndrueshmëri. Në fakt sa kushte materiale sot u krijohen të rinjve për të ecur përpara? Por edhe atëherë kur u krijohen, ato kthehen shpesh në vrastare për ta pasi nuk i edukojnë me sensin e punës e të fitimit të diçkaje me djersë. Nevoja e edukimit me anë të punës dhe jo e fitimit të lehtë ndjehet, sidomos midis prindërve të pasur, të quajtuar ndyshe “pasanikët e rinj”. Vlera të përhershme: jo vlera që vetëm shiten për të tilla, por në të vërtetë nuk qëndrojnë në kohë dhe janë vetëm mbulesa epidermike të dëshirës për të vënë në qendër veteveten, idhujtaria e përnjimendttë e kohës tonë. Vlerat e përhershme, ato që gjenden në natyrën njerëzore, në arsyen e shëndoshë të njeriut, nuk fitohen vetëm në libra, në konferenca moralistike, por me shembullin që të rriturit duhet t’u japin të rinjve. Shembulli, dëshmia është laboratori më i mirë ku të rinjtë mësojnë vlerat e përhershme, ato që kanë themel të palëkundshëm. Horizont i përtejmë: të gjitha ato që thamë nuk kanë një kuptim pa këtë horizont të përtejmë. Në përgjithësi i riu është një kërkues i Zotit dhe në moshë të re zë folenë në zemrën e një njeriu besimi apo mosbesimi në Zotin. Ne shqiptarët, në të kaluarën tonë, pamë se si pikërisht puna me rininë bëri që Shqipëria të shpallej një vend ateist, e me të rinjtë u prishën objektet e kultit. Por, pikërisht ata të rinj sot, të bërë të vjetër, të manipuluar në ndërgjegjen e tyre religjioze, kanë vështirësi të pranojnë dështimin e një premtimi të këtejmë për jetën e tyre dhe të tjerëve.

Pa këtë horizont të përtejmë gjithçka humb qëndrueshmëri e kthehet në byk që e merr era. Pikërisht ky horizont i përtejmë garanton te të rinjtë përgjigjen ndaj “… etjes së tyre, lumturisë autentike dhe krijimtarisë” rinore. E së fundmi, të gjitha këto do të zgjojnë te të rinjtë potencialet e tyre për ndërtimin e një bote ndryshe.

“Njeriu mund të ndryshojë, realiteti mund të ndryshojë” – thotë Françesku, prandaj edhe të rinjtë të mbështetur në fuqitë e tyre më të mira mund ta ndryshojnë këtë realitetin tonë e mund ta bëjnë më të mirë.

Prandaj Papa, pa frikë u drejtohet të pushtetshmëve të botës që të heqin dorë nga dëshirat dhe ambiciet e tyre hegjemonike mbi botën, por të hapin mundësi për të gjithë. Më kujtohen fjalët e largëta në kohë, por jo në vërtetësi, të Gjon Palit II i cili i bënte thirrje vendeve dhe shteteve të hapnin sistemet e tyre ekonomike dhe politike. Edhe sot më shumë se kurrë jemi përgjegjës para Zotit e para njerëzve të gjithë, sidomos ata që kanë në dorë udhëheqjen e shteteve të hapin sistemet e tyre në Lindje e në Perëndim. Po ashtu të jenë luftëtarë kundër së keqes së papunësisë, etjes dhe urisë, shfrytëzimit të lëndës së parë nga vendet e pasura, monopolin mbi pasuritë e tokës, armatimin, krijimin e një hapësire për të gjithë sidomos për të rinjtë. Sigurisht do doja, edhe në këtë vendin tonë, një dinamikë zhvillimi më të mirë për të rinjtë, për t’u dhënë atyre mundësi, por sidomos për të pasur besim te ata. Të vjen keq ndonjëherë të shohësh të rinj pleq që nuk janë të lodhur nga puna apo mundimi, por nga një sistem i ngërthyer në konfliktualitet dhe urrjetje deri patologjike. Ne na duhet urgjentisht të stimulojmë te i riu shqiptar dëshirat më të bukura që gjenden të mbjella brenda tij e presin vetëm të lulëzojnë, pasi të hiqen ferrat që shpesh të rriturit mbjellin në tokën e tyre të dlirtë.

www.mapo.al

Ardian Ndreca

Rasti Snowden dhe humbja e privatësisë

M

e datën 6 qershor 2013 dy gazeta të randësishme dhe të besueshme si “The Guardian” dhe “The Washington Post”, publikuen lajmin e dalun prej ish bashkëpuntorit të NSA-së dhe CIA-së, Edward Snowden, për ekzistencën e programit elektronik të mbikqyrjes të ashtuquejtun PRISM, i cili kontrollon nji sasi të papërfytyrueshme komunikimesh elektronike në të gjithë botën.

Prej asaj ditë shtypi botnor ka nxjerrë në shesh shumë detaje pikante të veprimtarisë e cila asht krejtsisht ilegale përsa i përket vendeve dhe personave që i janë nënshtrue këtij programi. Dihen tashma nevojat që kanë të gjitha shtetet, me në krye ShBA, për me mbajt nën kontroll çdo lloj veprimtarie terroriste, e këtu nuk hyn vetëm terrorizmi islamik por edhe shumë lloje tjera po aq të rrezikshme grupimesh që janë aktive nepër botë. Lind pyetje nëse lufta ndaj terrorizmit justifikon deri në atë pikë shkeljen e të drejtave kushtetuese siç asht privatësia, komunikimi i lirë, korrespondenca etj. ndërmjet personave. Administrata amerikane ka gjetë nji formulë ligjore që e justifikon ketë gja, pak e shumë e njejta gja ndodh edhe në shumë shtete tjera demokratike. Terrorizmi asht nji luftë e pashpallun dhe nji gjendje luftet e stërzgjatun, e si i tillë i jep të drejtën atyne që tutelojnë rendin kushtetues me përdorë mjete dhe me kufizue disa të drejta që në kushte normale janë të paprekshme. Nga ana ligjore dhe morale rasti i Snowden-in mund të përkufizohet si rasti i nji individi që ka shkelë paktet me Shtetin dhe ka vu në rrezik sigurinë kombtare. Në qoftë se gjithçka do të mbaronte këtu s’do të kishte asnji diferencë mes Snowden-it dhe R. Hanssen-it, agjentit të FBI-së që për vite punoi për KGB-në, por çeshtja Snowden asht ma e ndërlikueme, edhe pse ky kompleksitet nuk i heq atij vulën e personit që ka tradhtue besimin e qeverisë të vet.

Ajo që e koklavitë çeshtjen asht fakti se PRISM ka përgjue, asht e kotë me thanë ilegalisht, edhe aleatët e ShBA-së.

Dyshimi i arsyeshëm që lind asht se qeveria amerikane, përdor si pretekst luftën kundër terrorizmit islamik për me shtri kontrollin e saj mbi aparate dhe mekanizma që nuk kanë të bajnë asgjë me luftën e ligjshme kundër atij terrorizmi.

Edhe në Shqipni vitin e kaluem gati-gati u hap vazoja e Pandorës kur shtypi botoi disa fakte që kishin të banin me përgjimet e paligjshme të zbulimit ushtarak me aparatura speciale të bleme në Izrael. Përgjimet në fjalë, gjithnji simbas shtypit, kishin interesue palën politike opozitare e madje edhe disa përfaqsi diplomatike të hueja. Me atë rast dolën, vetëm në shtyp, disa fac simile dokumentesh që evidentonin disa “hordheqe” të vogla shitjesh armësh nepërmjet Malit të Zi e Serbisë disa vendeve si Libia gjatë kohës së embargos ndërkombëtare. Vetëm gatishmënia e ministrit Imami pengoi dhe shmangu skandalin, por hija e këtij, sidomos hija e përgjimeve të paligjshme mbeti e fortë dhe la nji shije mjaft të keqe mbi veprimtarinë e ekzekutivit.

Cilido qoftë mbajtësi i përkohshëm i pushtetit, ai nuk ka të drejtë me përgjue asnji qytetar të Republikës pa mandat ashtu siç e përcakton ligji në fuqi, i cili edhe tek ne e disiplinon praktikën e survejimeve tue nisë prej dyshimeve të arsyeshme të cilat vlerësohen prej autoriteteve përkatëse.

Ne që kemi dalë prej nji regjimi policor e diktatorial kemi alergji ndaj kujtdo që kërcënon privatësinë e qytetarit.

Vetë sfera private asht nji shpikje e modernitetit dhe ka gjetë aplikim së parit në botën anglo-saksone e mandej në pjesën tjetër.

Kushtetuta Bashkimit Europian flet qartë: “Çdo person ka të drejtën e respektimit të jetës së vet private e familiae, të vendbanimit të tij dhe të komunikimeve të veta” (II-67) dhe “Çdo person ka të drejtën e mbrojtjes së të dhanave me karakter personal që i përkasin” (II-68).

Nji shumicë e madhe qytetarësh nuk ka asgja se çka me i msheh ligjit, megjithatë futja e padrejtë e shtetit në sferën private cënon dinjitetin dhe minon besimin tek shteti, aq ma tepër kur ky apo segmente të devijueme të tijat përdorin mjetet shtetnore dhe zyrën që mbulojnë për me survejue qytetarët për shkaqe që nuk kanë të bajnë aspak me sigurinë e rendit kushtetues.

Janë të tolerueshme përgjimet që kanë të bajnë me sigurinë e Shtetit dhe me luftën kundër terrorizmit, por duhet të ekzistojnë mekanizma kontrolli që të mos lejojnë abuzime.

Dikush duhet t’i kontrollojë kontrollorët, përpara se të dalin prej qemerit tue nepërkambë dhe cënue dinjitetin e qytetarëve padrejtësisht!

E shtunë-diel, 27-28 korrik 2013

29

www.mapo.al

Idi, essi,uni PSIKOLOGJIA SOCIALE SHQIPTARE

21

Imazhi i Shqipërisë dhe shqiptarëve pas viteve ’90 dhe si lidhet ai me përshtypjet e të huajve për ne para hapjes. Reputacioni i shqiptarit të keq. Psikologu, prof. dr. Ylli Pango, në një rubrikë të përjavshme për MAPO W do të trajtojë probleme të ngjashme sociologjike e filozofike, si një lloj ure mes realitetit dhe interpretimit të tij.

Qëndrimet, besimet, sjelljet e shqiptarit sot (II) (Të gjithë kemi humbur nga njeriu) Prof. Dr. Ylli Pango

N

dërkohë një faktor tjetër për këtë qëndrim të tejskajshëm ndaj materiales, ishte dhe vazhdon të jenë edhe burimet e mesazheve e informacionet e bollshme mediatike e reale të mirëqënies që vinin e vinë nga bota. Dihet efekti i tij i madh psikologjik i informacionit kur ai është tërheqës, i shkëlqyer, interesant. Ajo çka është parë në ekranet e televizionit për jetën në Perëndim, ajo çka është dëgjuar dhe që është treguar për të, së paku deri në fillimet e lëvizjes së lirë të shqiptarëve, ishte aq magjepsëse dhe tërheqëse, saqë për një pjesë të shqiptarëve, kjo justifikonte çdo qëndrim ekstrem injorues ndaj vlerave morale në kurriz të atyre materiale. Kontakti direkt me atë realitet u mësoi shqiptarëve shumë gjëra. Pa dyshim, si fillim i verboi më shumë, por edhe u tregoi se duhet punë për të arritur atë mirëqënie. Ata që e pranuan këtë qëndrim punojnë edhe sot. Të tjerë ndoqën rrugën e lehtë të mashtrimit, korrupsionit, krimit, atje dhe këtu. Dhe ky është gjithashtu sot një qëndrim i formësuar karshi punës e pasurisë te jo pak shqiptarë që nuk kanë as durimin, as vullnetin e as bindjen të sigurojnë mirëqenien nëpërmjet punës.

Në koshiencën morale, në qëndrimet apo bindjet morale, përfshihen edhe ndjenja e lirisë dhe ajo e përgjegjësisë, dhe të lidhura ngushtë me to edhe ndjenjat e së drejtës dhe të detyrës.

Sipas edukatës dhe predispozitave karshi tyre ka koshienca delikate dhe të ashpra, të gjera dhe skrupuloze, të drejta dhe të deformuara. Sidoqoftë rregullatori moral, feja, ose diçka tjetër, vepron mbi to dhe sjell një ekuilibër, një emërues të përbashkët dhe njerëzit e shoqërive të avancuara i kuptojnë dhe i zbatojnë drejt të drejtat, sadoqë ato nga sistemi totalitar shpalleshin me bujë si të shenjta. Madje u kalua deri në filozofinë e pseudostoicizmit: “Bota (ajo e jona) është rregulluar mirë. Ji i lumtur që jeton në të. Mendo si kemi qenë. Edhe bar të hamë parimet s’i shesim” etj., etj.

E drejta është e lidhur ngushtë me detyrën.

Te ne, së paku teorikisht, për 45 vjet u përmbys gjithshka në favor të së dytës. Edhe këtu tani, për kundërveprim në mënyrë koshiente ose jo, është kaluar në ekses. Detyra dhe përgjegjësia përfillen pak ose aspak. Këtu ndikoi sidomos edhe mohimi dhe moszgjidhja ende në themel e së drejtës së pronës private. Ligjërisht, por edhe nëpërmjet mundësive të kufizuara reale për krijimin e saj. E pra, ajo është e domosdoshme të jepet, të respektohet, të mbrohet, që të jetohet mirë, që të ketë zhvillim individual e shoqëror, që njeriu të ndjehet vërtet i lirë, e jo thjesht rrogëtar e i varur si dikur. Ajo është garancia e personalitetit dhe e lirisë së tij, zona e lirisë të së gjithë familjes së individit. Kur s’ke asgjë, lirinë dhe vlerat morale, qëndrimet e bindjet pozitive i ruan me vështirësi, korruptohesh ose flak tej çdo vlerë. Shembulli i nëpunësve, i ish- udhëheqësve të korruptuar të ish- kampit socialist është më tipiku. Kudo në botë paraja e shpikur si e tillë është ekuivalenti i çdo të mire materiale. Te ne, dhe në të gjithë sistemin e kampit socialist, u shpikën ekuivalentë të tjerë të këmbyeshëm me të mirat materiale, miku, hatëri, ndërhyrja, tarafet. Të gjitha këto në mungesë të pronës private. Ndërkohë nuk duhet harruar se veç të tjerash prona private stimulon edhe iniciativën, krijimtarinë dhe më e rëndësishmja mirëqenien personale, pa të cilën nuk arrihet së

pari e mira individuale dhe me të edhe e famshmja “e mirë e përgjithshme”, por jo si ajo e socializmit. Në atë sistem prona e përbashkët, gjoja e mira e përgjithshme, siç u pa, stimuloi vjedhjen, mashtrimin, dembelizmin, parazitizmin.

Pra, shkatërrimin e vlerave e qëndrimeve morale. Vlerat morale e qëndrimet apo bindjet humane, morën kështu edhe një grusht tjetër të rëndë. Sot një binjakëzim i shëmtuar i kësaj është shpërblimi sipas militantizmit, përkatësisë partiake.Tek rinia po formohet qëndrimi i “kapjes së një vendi partiak”, “angazhimit” formal, pa bindje të vërteta në politikë, me qëllim përfitimin e shpejtë të një pozicioni pune, përfitimi material, etj. Ky po bëhet edhe qëndrim i një pjese të mirë të njerëzve.

Në koshiencën dhe qëndrimet morale, hyjnë edhe sensi dhe qëndrimi ndaj të mirës dhe të keqes, ndaj të vërtetës dhe gënjeshtrës etj. Edhe këto në një pjesë të madhe humbën. Madje edhe ato që përbënin traditë morale shqiptare si besa, fjala e dhënë, etj. Gënjeshtrat pa fund të zyrtarëve burokratë, mashtrimi dhe hipokrizia në sistem, shitja dhe spiunimi i mikut, madje edhe të afërmit apo anëtarit të familjes ishin shembujt më të qartë të kësaj. A jemi sot ende pranë këtyre fenomeneve tipike të së shkuarës totalitare. Për fat të keq, po. Shihni premtimet e gënjeshtërta të politikanëve për zgjidhjen e problemeve personale a familjare të njerëzve, asfaltet elektorale, listat e ushqimeve, pakënaqësitë e njerëzve për qëndrimi ne zyrtarëve dhe të komunikimit me ta. Pa dyshim është bërë një progres i madh në punët publike, por nuk mjafton.

Njeriu i thjeshtë është i lidhur ngushtë me hallin e ashtuquajtur të vogël, por që është halli i përditshëm, halli i jetës, qëndrimi karshi të cilit i zyrtarit apo partiakut është ende shumë larg të quajturit human.

Siç dihet, kur burimi i mesazhit është prestigjioz, i rëndësishëm, ai ndikon mjaft në krijimin apo ndryshimin e qëndrimeve. Në rastin konkret në sistemin totalitar gënjehej, mashtrohej, spiunohej deri në shtresat më të larta të shoqërisë, në udhëheq jen e shtetit. Kësisoj këto qëndrime e antivlera u transferuan edhe te një pjesë e njerëzve të thjeshtë. Këto, për fat të keq, shfaqen në forma edhe më të sofistikuara edhe sot. Këto lloj qëndrimesh, siç përvetësoheshin atëherë po asimilohen edhe sot nga shtresat më poshtë, e sidomos nga shtresa e burokratëve, zyrtarëve të mesit të piramidës sociale që kanë kontakt më të drejtpërdrejtë me majën e saj.

Duke shkuar kështu natyrshëm edhe më poshtë te njeriu i thjshtë që mund të sendërtojë a formësojë qëndrime të tilla si qëndrime të vetat, për ndërtimin e së ardhmes së vet a të fëmijës. Pikërisht qëndrimin që modelon duke shikuar modelin e atyre që janë më sipër në piramidën sociale.

Në të shkuarën e fillimviteve ‘90, madje një pakicë njerëzish, si rrjedhim i goditjeve të rënda të regjimit, desh h u mb i a p o e d h e e h u mb i ndërgjegjen kombëtare, qëndrimin ndaj atdheut, humbje kjo nga më ekstremet të vlerave morale e qëndrimeve apo bindjeve

Feja ka filluar të luajë një rol me rëndësi për restaurimin apo krijimin e të gjitha vlerave pozitive që përmendëm më sipër. Ka të rinj që janë dhënë pas saj vitet e fundit.

Megjithatë edhe për ata që nuk besojnë në Zot, s’mund të thuhet se s’kanë një jetë morale. E drejta për të besuar është po aq e drejtë sa edhe ajo për të mos besuar. Por ka një sens moral, një njohje vlerash e qëndrimesh morale që janë të parat. Kur këto konvergojnë te perëndia, sipas një principi uniciteti, njeriu beson.

humane. Rendi shoqëror desh e shembi edhe atë. Këtu u identifikua atdheu me regjimin dhe u pa si burim i mjaft të këqijave. Herë herë, kjo shfaqet në forma të ndryshme edhe sot. Për fat, qëndrimi pozitiv ndaj atdheut jetoi e vazhdon të jetojë fuqishëm. Malli i emigrantëve për vendin, shprehjet e patriotizmit në skenat e artit kudo në botë, në stadiume, kthimi i një pjese të shqiptarëv në atdhe, qoftë edhe pë të investuar këtu, etj., etj., e dëshmon këtë. Këtu merita për këtë qëndrim atdhedashurie i takon vetëm shpirtit shqiptar, e aspak sistemeve a predikimeve të tyre.

Gjithsesi, te dikush më shumë e te dikush më pak, sistemi solli një përbaltje morale. Të gjithë kemi humbur në vetvete nga njeriu. Megjithatë, thelbi pozitiv është ende gjallë, jo për eufori, por sepse ndryshe shoqëria do të kishte marrë fund.

Ndofta, te brezat e sotëm pjesërisht. Te brezat që do të vinë ky do të jetë gjithnjë e më i fortë. Ky thelb, si kudo në racën njerëzore mbijeton.

Ndryshe kjo racë pa vlera morale do të ishte shtazëruar.

E errëta këtu nuk u dha për të treguar se na mbuloi krejt, por për të shtruar një problem të madh. Si dhe sa me emergjencë duhet të veprojë shkolla, familja, shoqëria, politika për të riparuar dëmet e mëdha, gropat, shkatërrimin në qëndrimet morale të shqiptarit nga periudha e komunizmit e në vijimësi edhe sot. Por, ndofta edhe sepse ajo ka vlerë qoftë edhe për të nxjerrë më në pah të bardhën kontrastuese, të mirën, njerëzoren që qëndron gjithnjë karshi saj. Jo për optimizëm, por sepse kështu ka qenë gjithmonë. Ndryshe nuk do të ishin zhdukur Neronët, Hitlerët, Stalinët, Enverët, por do të ishte zhdukur raca njerëzore. Bibla është ende ndër librat më të lexuar në botë. Përse?

Sepse në të predikohet e pastra, idealja, vlerat morale të njeriut, qëndrimet, bindjet e tij humane, besimi tek e mira. Dhe njerëzit përderisa e lexojnë aspirojnë fazën që i përshtaten shprehjes, “njeriu e do të mirën, por kur e bëjnë të tjerët ama.” Megjithatë edhe kjo tregon pastërti, aspiratë, thelb të mirë të shpirtit njerëzor, tendencë për krijimin apo ruajtjen e qëndrimeve apo bindjeve pozitive.

Feja ka filluar të luajë një rol me rëndësi për restaurimin apo krijimin e të gjitha vlerave pozitive që përmendëm më sipër. Ka të rinj që janë dhënë pas saj vitet e fundit. Megjithatë edhe për ata që nuk besojnë në Zot, s’mund të thuhet se s’kanë një jetë morale. E drejta për të besuar është po aq e drejtë sa edhe ajo për të mos besuar. Por ka një sens moral, një njohje vlerash e qëndrimesh morale që janë të parat. Kur këto konvergojnë te perëndia, sipas një principi uniciteti, njeriu beson. Në qoftë se jo, përsëri vlerat morale, qëndrimet morale e sjellja sipas tyre janë një lloj besimi. Mos i quaj Zot, mund t’u vesh ç’emër të duash. Por, gjithsesi, beso diku. Gjithsesi, duhet mbushur me lëndë të ushqyeshme boshllëku i besimeve, bindjeve, qëndrimeve e vlerave morale që krijoi sistemi që shkoi, por edhe që nuk po i formëson ende dot as ky i sotmi, që për indulgjencë mund ta quajmë tranzicion. Kjo mendoj se është e do të jetë një synimi mjaft i vështirë por i domosdoshëm për t’u arritur, i së ardhmes.

30

E shtunë-diel, 27-28 korrik 2013

Fjalëkryqi klasik 1

2 14

18

3

4

Padronët me pushime, kafshët në azil 5

6

7

14

8

15

9

10

11

12

16

13

17

20

19

21

22

24

23

25

27

28

www.mapo.al

26

29

30

31

32

Fjalëkryqi klasik është një nga lojërat enigmatike më të përhapura në botë. Fjalëkryqet e para filluan të botoheshin që në shekullin e XVIII dhe vazhdon të jetë e preferuar edhe në ditët e sotme.

Tani që sezoni i verës ka hyrë dhe shumë individë, çifte, apo familje shkojnë me pushime, kujdesi për kafshën shtëpiake është një problem më vete. Shumë vetë që kanë një apo disa qen preferojnë t’i çojnë në hotelet për kafshët, ndërsa macet zakonisht merren me vete përmes kafazeve portabël. Por për t’i bërë pushimet verore sa më të lehta, duket se është gjetur “ilaçi” edhe për sistemimin e kafshës së “llastuar”. Në qytetin e Utrehtit, në Holandë, është hapur një azil posaçërisht për to, i pajisur me të gjitha komoditetet që kafsha e vogël mund të ketë nevojë: një dhomë gjumi, një sallë lojrash dhe një sallë tjetër ngrënieje. Nga fotot e para të postuara në internet rezulton se macet janë të kënaqura me kushtet e ofruara, të cilat duket se i shfrytëzojnë në maksimum.

33 34

35

36

37

38

41 4

42 45

39

43

40 Koha e fillimit ____:____

44

Koha e mbarimit ____:____

46

Horizontalisht:

1. Mbledhje e gjerë me karakter kombëtar a ndërkombëtar ku marrin pjesë përfaqësues të organizatave politike, shoqërore, shkencore etj. 9. Njësi e matjes së kohës. 14. Lala i futbollit shqiptar. 15. Dantes te "Konti i Monte Kristos". 17. E kundërta, ngre. 18. Shtet në Europën Veriore. 20. Mur i portit. 21. Bojë për mobilje. 22. Përdoret për të mbërthyer, a shtrënguar diçka. 23. Tufë kafshësh. 24. Në këtë sasi. 25.

Mjet ndriçimi. 26. I ka roboti në mes. 27. Ushtar këmbësor i trupave të zgjedhura osmane. 30. Grup prej dy zanoresh që shqiptohen si një rrokje e vetme. 33. Kodheli e politikës. 34. Rruga e lindjes dhe e zhvillimit të pandërprerë të një fushe të caktuar ose të një dukurie të botës, të shkencës a të kulturës. 38. Specialist në studimin e peshqve.

41. Eleni, shkrimtare dhe publiciste e njohur. 42. U rrëzua. 44. Njeri me prirje të jashtëzakonshme. 45. Agjensi Juridike. 46. Ndjenja e respektit dhe e vlerësimit të lartë, që shfaqim për dikë.

Vertikalisht:

1. Me lehtësi. 2. Ishte e parë e lirisë në një film shqiptar. 3. Dyndja e njerëzve në një orar të caktuar. 4. Organizatë terroriste. 5. Vend ku zhvillohen ndeshje boksi. 6. Vasili e televizionit. 7. Central Elektrik. 8.

Vlerësimi i lartë e mirëdashës i punës e i veprave të dikujt. 9. Kandërr që bren rrobat e leshta. 10. Industria Ndërtimit. 11. Vepron diçka mbi një tjetër dhe i sjell ndryshime ose i lë gjurmë. 12. Ndjenjë që na pengon t'i dalim përpara dikujt, t'i flasim etj. 13. Alumini në kimi. 16. Ndryshimi i trajtës së diçkaje për ta bërë të përshtatshme për një punë tjetër.

19. Lloj dushku i vendeve mesdhetare, me trung të shkurtër e të trashë.

22. Një princ që ka drejtuar Shqipërinë. 26. Pishë e zezë. 28. Filmi shqiptar "... dhe shtetrrethimi". 29. Ka televizori dhe celulari. 31. Një plazh pranë Kavajës. 32. Xhani, aktor humorist. 33. Shkurre e viseve bregdetare. 35. Instituti Gramatikës. 36. Përemër pronor. 37. Në rregull. 39. I ka boja në mes. 40. Orga-nizëm Ndërkombëtar. 43. Flori.

Sudoku | nivel mesatar 8

5 6

2

8 2 1 4 3

6

7

2 3

3

3 1

6

4

4

6

2 9

Plotësoni vendet bosh në mënyrë që çdo rresht e kolonë të ketë numrat nga 1-9.

7

9 4 6

1

8

8 3

1

9 7 4 8

3 7 2

3

6 2 3

7

5

1 5

4 2 9

3

Koha e fillimit _____:____

1

Koha e mbarimit ____:____

Numërkryq

1

3 4 2 Gjeni figurën duke bashkuar pikat

5

Horoskopi javor DASHI (20/III-20/IV)

DEMI (21/IV-20/V)

Pritet që sot të sqaroni të gjitha keqkuptimet që kishin lindur midis jush dhe partnerit. Asnjë nuk mund ta prishë klimën e bashkëpunimit. Beqarët do jenë sensuale dhe sharmante më shumë sesa zakonisht. Do keni mundësi të njiheni me dikë që ka shumë të përbashkëta me ju. Urani do ju bëjë me largpamës në fushën e financave.

Në një pikë jeni gjithmonë dakord me partnerin: harmonia mbi të gjitha! Sot do filloni ta përforconi lidhjen tuaj. Megjithëse në një moment mund të lindë edhe pak tension ju do jeni të vendosur t’i bëni ballë. Beqarët do jenë të parezistueshëm dhe do kenë sukses në dashuri. Mungesa e realizmit në planin financiar do ju sjellë probleme. Pakësoni sa të mundni shpenzimet.

BINJAKET (21/V-20/VI)

GAFORRE (21/VI-22/VII)

Marrëdhënia me partnerin do vihet në pikëpyetje dhe mund të marrë një kthesë të gabuar. Një darkë romantike mund të bëjë edhe mrekulli për të konsoliduar lidhjen tuaj. Përsa iu përket beqarëve, planetët do vënë në plan të parë çështjet e zemrës. Priten takime të reja e pasionante. Yjet do ndikojnë pozitivisht por edhe negativisht tek financat.

Falë Venusit do kaloni një ditë shumë të mirë pranë partnerit, por vetëm nëse ai nuk është i shenjës së Virgjëreshës. Në këtë rast do ketë debate dhe inate. Pasojat mund të jenë edhe shumë të rënda. Beqarët nuk do e kërkojnë me ngulm dashurinë, por ajo do vijë më e bukur sesa ata mund ta prisnin. Financat do jenë të mira.

LUANI (23/VII-22/VIII)

Në përgjithësi dita e sotme për çiftet do jetë plot bashkëpunim. Ata që janë në të njëjtën punë apo kanë të njëjtin profesion do bëjnë pak garë me njëri-tjetrin, por dita do mbyllet mirë. Beqarët do kenë një takim që do i lërë me gojë hapur. Do kërkoni me çdo kusht të krijoni një lidhje me të. Do merreni pak më shumë me sektorin financiar sot.

Edhe ju, falë mbështetjes së Venusit do jeni plot sharm. Si ata që e kanë tashmë një lidhje ashtu edhe ata që janë beqarë do jenë të vendosur të krijojnë një ambient sa më të favorshëm per dashurinë.

Ata që janë vetëm do kenë shumë takime.

Në planin financiar, Saturni do shtojë shpresën për një përmirësim të dukshëm të financave.

PESHORJA (23/IX-22/X)

AKREPI (22/X-21/XII)

Marrëdhënia me të dashurin tuaj nuk do jetë shumë e qetë sot. Duhet thënë se partneri do e ketë gjithmonë e më të vështire t’ju kuptojë, duke qenë se ju do tregoni një anë të karakterit që ai nuk e njihte. Beqarët do të pushtohen nga dashuria. Jeni të gatshëm të kurseni edhe pak lirinë tuaj vetëm që të krijoni një lidhje. Me financat mos rrezikoni shume sepse nuk do jenë të mira.

Do jeni shumë të zënë me karrierën dhe statusin social dhe kjo nuk do ju lërë kohë për të dashuruar. Mundohuni të paktën të mos lindin debate. Për beqarët, Marsi do sjellë një surprizë. Ky planet i pasionit dhe sensualitetit do favorizojë takimet dhe do jua bëjë ditën më të bukur. Përfitoni! Do keni ide shumë të mira për të përmirësuar financat dhe do ia dilni mbanë t’i stabilizoni.

SHIGJETARI (22/XI-21/XII)

Plotësoni tabelën me numrat e dhënë!

Ngjyrosni pjesën me pikë dhe zbuloni figurën

Numra me 3 shifra: 154, 191, 255, 342, 485, 587, 598, 940.

Numra me 4 shifra: 0152, 1411, 2302, 4784, 5263, 6587, 8223, 8290.

Numra me 5 shifra: 01263, 11120, 14785, 20144, 21022,

25632, 33201, 50953, 51840, 53014, 60828, 73584, 74582, 75485, 75511, 82482.

Numra me 6 shifra: 073261, 158931, 224143, 245373, 404815, 414222, 415263, 521478, 617081, 698748, 728628, 756987, 757562, 777895, 784441, 845210.

Nën ndikimin negativ të Merkurit jeta në çift nuk do jetë e qëndrueshme. Për të përjetuar edhe njëherë emocione të forta do kërkoni dikë tjetër. Kujdes sepse kjo do ndryshojë rrënjësisht jetën tuaj. Beqarët do takojnë dikë, i cili do i bëjë të dridhen.

Mos e lini t’ju ikë nga duart kjo mundësi. Kujdes me financat! Edhe pse duket se çdo gjë shkon mirë, nuk është e vërtetë.

UJORI (20/I-19/II)

Gjeni 10 ndryshimet

VIRGJERESHA (23/VIII-22/IX)

Të gjithë ujorët do kenë ndryshime në jetën e tyre sentimentale. Keni frikë nga e panjohura, por gjithsesi do tentoni. Disa çifte që kanë pasur probleme edhe mund të ndahen. Do e shihni që kjo do jetë në të mirën tuaj. Beqarët duhet të përgatiten për takime. Gjithsesi mos u nxitoni për asgjë!

BRICJAPI (22/XII-20/I) Nëse keni disa kohë që keni sakrifikuar lidhjen tuaj në të mirë të punës, sot ka ardhur dita të ndryshoni gjithçka. Mundohuni të flisni për çdo gjë me të. Rrethanat do sjellin një surprizë të këndshme për beqarët.

Duket se një takim që do zhvillohet do ketë të ardhme mjaft pozitive. Mos ndërmerrni rreziqe dhe ulni shpenzimet. Financat nuk do jenë shumë të mira. Kujdes!

PESHQIT (20/II-19/III) Megjithëse Urani mund të provokojë ndonjë konflikt, nuk do ndodhë asgjë e rëndë. Tregohuni edhe më tolerantë!

Beqarët do jenë plot sharm, por jo në humorin e duhur për të krijuar një lidhje të qëndrueshme. Merkuri do ju ndihmojë të përmirësoni të ardhurat dhe buxheti do vendoset në ekuilibër.

E shtunë-diel, 27-28 korrik 2013

31

www.mapo.al

profil

Nuk e dija që paska një moshë kur duhet të ndërpresësh çdo gjë dhe duhet ta kalosh kohën në salla çaji duke tundur këmbët dhe ta braktisësh të kërcyerin...

Mick Jagger

rolling edhe 70 vjeç Nga Michele Hanson/ The Guardian

Për herë të parë, unë e pashë Mick Jagger të këndonte në vitin 1962.

Nuk e kisha bërë plan ta shihja. Unë dhe miqtë e mi kishim shkuar në “Ealing Club” për të parë grupin e Alexis Kornerit, por kur mbërritëm atje na u dha të dëgjonim diçka tjetër në vend të tyre: “The Rolling Stones”. Ishim fëmijë. Për ne, ata nuk ishin në nivelin e Kornerit, dukeshin si qurrashë. Nuk kishim dëgjuar kurrë për ta. Çfarë zhgënjimi. Edhe pse koncerti u shkurtua dhe bileta ishte më e lirë për The Stones, nuk dukej gjë e mirë. Ata nuk dukeshin as interesantë; xhaketa të zakonshme dhe të leshta, flokë jo shumë të gjatë, Mick Jagger kishte një fytyrë prej buçkoje dhe bluza e tij me jakë V, nuk ishte aspak trendy. Por ne shpejt filluam t’i donim ata shumë. Unë vazhdoj t’i dua! Dhe ja ku jemi tani, 51 vjet më vonë. Mick është 70 vjeç këtë të premte dhe banda e tij e rrokut ende vijon të këndojë.

Mirë. E pse jo? Në kohët e fillimeve të Stones, askush nuk i qesëndiste muzikantët e vjetër. Ne të gjithë, dhe Stonsat i admironim ata. Muddy Waters, Big Bill Broonzy, Howling Wolf dhe Leadbelly ishin heronjtë tanë, dhe të gjithë në atë kohë ishin burra të vjetër. Askujt nuk i shkonte në mend që ata duhej të largoheshin apo të mbyllnin gojën sepse ishin të gjithë mbi 60 vjeç. Edhe së fundmi asnjë nuk shqetësohet apo tallet me rrudhat në “Cuban Buena Vista Social Club” edhe pse këto ishin shumë të dukshme. Compay Segundo, këngëtari, ishte 89 vjeç.

Por a mund ta mposhtni atë zë. Ne nuk kemi të drejtë t’i themi të dalin në pension as Barenboimit apo Alfred Brendelit. Këta këngëtarë kanë vërtetuar atë që unë kam menduar gjithmonë që muzikantët bëhen më të mirë me kalimin e kohës. Ata kanë më shumë eksperiencë dhe janë praktikuar për një kohë më të gjatë.

Por nga ana tjetër shumë njerëz prodhuan tonelata ironi pas Glastonbury (Vendi ku u mbajt koncerti i fundit i Stones). Unë nuk dua të mësoj Jaggerin dhe të tijtë se si të sillen përballë kësaj kritike budallaqe; ata me shumë gjasa thjeshtë do ta injorojnë këtë. Unë shpresoj që Stones të vazhdojnë ta injorojnë këtë kritikë deri sa ta të ndalojnë së kritikuari dhe Jagger të vazhdojë të këndojë. Sa për kërcimin e tij në skenë, çfarë paska të keqe me të? Çfarë presin ata që ai të bëjë? Të ngjitet në skenë, të ecë ngadalë dhe pastaj të ulet diku?

Një zot e di sa më acarojnë njerëzit që mendojnë se të moshuarit duhet të sillen si në një aureolë se-

rioziteti, deri sa të zhduken qetësisht dhe të bien të vdekur brenda xhaketave të tyre.

Nuk e dija që paska një moshë kur duhet të ndërpresësh çdo gjë dhe duhet ta kalosh kohën në salla çaji duke tundur këmbët dhe ta braktisësh të kërcyerin. Unë vetë kërcej ndonjëherë. Shumicën e rasteve kërcej vetëm, por herë të tjera me miqtë në shtëpi dhe ndonjëherë bëjmë edhe disa lëvizje si të Jagger.

Por unë nuk jam aq e guximshme sa të kërcej apo të këndoj në publik, dhe kurrë nuk kam qenë, dhe për këtë unë vetëm mund ta admiroj dikë që ja del të tundet dhe shkundet përpara një audience prej disa mijërash dhe për më shumë as që do t’ia dijë për atë grup të kollarisurish që mendojnë se dukesh budalla ndërsa kërcen sepjeje duke mbushur 70 vjeç.

Askush në Glastonbury këtë vit nuk dukej të ishte pishman që po shihte performancën e Stone. Unë i pashë ata në televizor, të luanin muzikë, kërcenin vërdallë të bënin kamping para turmës. Ronnie me një cigare që i varet në gojë, Mick duke fryrë buzët që të duket seksi, Keith duke bërë atë për të cilën është më i zoti dhe Charlie duke i rënë baterisë dhe ndoshta duke ëndërruar të ishte diku tjetër – ishte pothuajse humoristike. Ata më bënë të qesh, të ndjehem mirë dhe të kërcej pak ( ata më bënë edhe më të gëzuar kur mësova se po jepnin këpucët me të cilat dolën në skenë për smallstepsproject.org, një grup bamirësie që blen këpucë për fëmijët e varfër këmbë zbathur.). Më goditi më shumë fakti që në atë vend ishin 100 mijë njerëz që po argëtoheshin dhe nëse ata po ja dilnin t’i bënin këta të lumtur, atëherë Stones ishin duke bërë diçka të mirë dhe në mënyrën e duhur.

Ky është qëllimi i muzikës. Ajo bashkon njerëzit, i gjallëron dhe u sjell kënaqësi, u jep shpresë dhe forcë dhe shpesh i bën ata të kërcejnë, pavarësisht sa të vjetër mund të jenë. Fakti që muzikantët kanë apo jo rrudha nuk ka të bëjë fare me këtë.

Eubie Blake, një kompozitor amerikan, shkrues këngësh dhe pianist xhazi, jetoi deri sa mbushi 100 vjeç. Ai vdiq në vitin 1983. “Nëse do e dija që do jetoja kaq gjatë do isha kujdesur më shumë për veten,” tha ai në një moment ndjeshmërie.

Ndoshta Jagger mbajti vëth në vesh këtë këshillë, sepse duket që ai është kujdesur shumë për veten. Gjithë ai i kënduar e i kërcyer duket se i ka bërë mjaft mirë për shëndetin. Le të shpresojmë që ai do të festojë edhe disa ditëlindje të tjera.

Eubie Blake, një kompozitor amerikan, shkrues këngësh dhe pianist xhazi, jetoi deri sa mbushi 100 vjeç. Ai vdiq në vitin 1983.

“Nëse do e dija që do jetoja kaq gjatë do isha kujdesur më shumë për veten,” tha ai në një moment ndjeshmërie.

Ndoshta Jagger mbajti vëth në vesh këtë këshillë, sepse duket që ai është kujdesur shumë për veten. Gjithë ai i kënduar e i kërcyer duket se i ka bërë mjaft mirë për shëndetin. Le të shpresojmë që ai do të festojë edhe disa ditëlindje të tjera.

Kalorësi i rrokut Mick Jagger lindi si Michael Philip Jagger më 26 korrik 1943 në Dartford të Britanisë së Madhe. Së bashku me shokun e tij të fëmijërisë Keith Richards ai formoi Rolling Stones, që është përkrah Beatles një nga grupet më të famshme në botë. Kënga “I’s all over now” ishte kënga e parë, me të cilën grupi Rolling Stones kryesoi hit-listën e Mbretërisë së Bashkuar në vitin 1964. Kjo këngë qe kompozuar nga Bobby Uomack. Me performacat e tij dhe gjallërinë Mick Jagger i jep grupit Rolling Stones vulën e tij të paimitueshme, kurse Keith Richards ofron po aq shkëlqyeshëm lojën dhe akordet unike në kitarë. Kënga “(I can get no) Satisfaction” e

cila pasoi këngën “I’s all over now” e bëri këtë grup të njohur në mbarë botën. Kjo këngë u bë himni i një brezi të tërë. Mick Jagger është ngjitur në skenë jo vetëm si këngëtar, por edhe si aktor filmi. Debutimin e tij të parë si aktor ai e pati në vitin 1970 në filmin “Kelly, banditi”. Në vitin 2001 ai xhiroi me George Hickenlooper filmin “Një njeri për orë sekrete”. Si shpërblim dhe nderim për zellin e tij: Michael Philip Jagger u nderua në vitin 2003 nga princi Charles me titullin e kalorësit. Edhe pse 70 vjeç, dhe shumë më pak rebel se dikur, Mick Jagger as që e çon ndër mend të dalë në pension. Kështu edhe gjatë këtij viti Rolling Stones janë në turne.

CMYK

32

e shtunĂŤ-e diel, 27-28 korrik 2013

www.mapo.al