Mapo 30 nentor ok by Gazeta Mapo

Politikë

mapo lunch

Festa e Çlirimit 'pajton' Ramën me aleatët, foto të Enverit në homazhe

Lori Hoxha, Ose trashëgimtarja krenare

Rama dhe Meta kanë konsumuar dje një kafe me disa nga aleatët e pakënaqur nga ndarja e pushtetit, si Gjinushi e Milo. Rama: Bashkimi i 23 qershorit, shembull për përballimin e sfidave Faqe 4

Nga Mira Kazhani

Nova demokratia

Unë nuk bëj pjesë te njerëzit që ndjekin instagram, blogjet apo dhe facebook. Facebook është shpesh një mundësi për të hedhur një vështrim vertikal...

Tonin Gjuraj

Free to choose

milton friedman

single & the city Iva tiço

Idi, essi,uni ylli pango

E shtunë-diel 30-01 dhjetor 2013

Themelues henri Çili- Kryeredaktor Arion Sulo - Numër 1077 Viti iV botimit. Çmimi 30 lekë. 1.5 euro. www.mapo.al e-mail: gazetamapo@gmail.com. Adresa: BLV "Gjergj Fishta"

Operacioni “Rama”

Nga Lana te Lungomare Basti i kryeministrit me bregdetin e Vlorës ka futur në ankth pronarët e lokaleve luksoze. E megjithatë, diktatura e betonit vazhdon. Vlonjatët, mes indiferencës dhe besimit për një sukses të dytë të Ramës me territorin... Dajti: 20 objektet me leje do shemben pasi të llogaritet dëmi

intervista e javes

editorial

Tokë pa kontinent

esse

Partia Demokratike siç (nuk) duhet të jetë

Dyshimet për statusin, një përgjegjësi e qeverisë që jep shkas

TË DALËSH NË BREG...

alfred lela

Preç zogaj

Faqe 3

‘Hylli i Dritës’ në 100 vjet, amaneti i Fishtës dhe Pllumit

Deputeti i Partisë Demokratike, Aldo Bumçi komenton zhvillimet politike në vend që lidhen kryesisht me vendimet e qeverisë, vonesën në zgjedhjen e strukturave të reja të partisë, rolin e të “vjetërve” por edhe gjeneratës së re në ringritjen e PD-së, koalicionet e ardhshme, si dhe rolin politik të deputetit të ndjerë, Sokol Olldashi Faqe 10

rudolf marku

Faqe 28

personazh

mapo libri

Aldo Bumçi: PD duhet të ndërtojë një profil të qartë identiteti

Faqe 13

Adrian Ndreca: Simotrat e saja kanë reshtë së jetuemi shumë dekada ma përpara, në vitin 1944. Me mbajtë nji revistë asht përgjegjësi e madhe, kërkon punë e kambëngulje të madhe Faqe 21

Greqi

Shqiptari vret gruan e gazetarit: E kisha të dashur Natalia Vucina, nënë e një fëmije 10-vjeçar, është vrarë nga shqiptari në Patra. Autori pretendon për një lidhje dashurie, por familja e mohon

Faqe 6

Erla Mëhilli: Do të më shihni ndryshe!

Po përjeton atë që ajo e quan periudhë tranzicioni nga një ritëm i hekurt pune si zëdhënëse e Kryeministrisë në një situatë më të qetë, megjithëse sërish krah Sali Berishës. Tani kur sheh pas, ka kuptuar se sa e ka pjekur eksperienca profesionale. Por nuk përjashton të eksperimentojë diçka më ndryshe. Faqe 18

e shtunë-e diel, 30-01 dhjetor 2013

www.mapo.al

BASHKIA E TIRANËS

Njoftim për vend të lirë pune

Në zbatim të ligjit nr. 8549, datë 11.11.1999 “Statusi i nëpunësit civil”, neni 13, VKM–së nr. 231, datë 11.05.2000 “Për pranimin në shërbimin civil dhe periudhën e provës”, pika 7, ndryshuar me VKM–në nr.196, datë 06.04.2001, pika 1, VKB-së nr.8, datë 12.10.2011 “Mbi miratimin e strukturës organizative të aparatit të Bashkisë së Tiranës” (i ndryshuar) dhe urdhrit nr. prot. 1409/1, datë 28.06.2013 Bashkia e Tiranës shpall konkursin për një vend të lirë pune në pozicionin Përgjegjës Sektori në Sektorin e Shërbimeve të Brendshme të Burimeve Njerëzore, në Drejtorinë e Burimeve Njerëzore dhe Shërbimeve. Kandidati duhet të plotësojë kërkesat e përgjithshme, në përputhje me nenin 12 të ligjit nr. 8549, datë 11.11.1999 “Statusi i nëpunësit civil”.

Në zbatim të ligjit nr. 8549, datë 11.11.1999 “Statusi i nëpunësit civil”, neni 13, VKM–së nr. 231, datë 11.05.2000 “Për pranimin në shërbimin civil dhe periudhën e provës”, pika 7, ndryshuar me VKM–në nr.196, datë 06.04.2001, pika 1, VKB-së nr.8, datë 12.10.2011 “Mbi miratimin e strukturës organizative të aparatit të Bashkisë së Tiranës” (i ndryshuar) dhe urdhrit nr. prot. 1410, datë 28.06.2013 Bashkia e Tiranës shpall konkursin për një vend të lirë pune në pozicionin Përgjegjës Sektori në Sektorin e Vlerësimeve dhe Performancës Profesionale, në Drejtorinë e Burimeve Njerëzore dhe Shërbimeve. Kandidati duhet të plotësojë kërkesat e përgjithshme, në përputhje me nenin 12 të ligjit nr. 8549, datë 11.11.1999 “Statusi i nëpunësit civil”.

Përshkrimi i punës: Të administrojë procesin e ofrimit të shërbimeve të ndryshme, në funksion të mbarëvajtjes së aktivitetit administrativ të aparatit të Bashkisë. Të kryejë shpërndarjen dhe menaxhimin e punonjësve të shërbimit, sipas nevojave dhe kërkesave të sektorëve dhe drejtorive të ndryshme, për të mbështetur dhe lehtësuar veprimtarinë e përditshme të Bashkisë së Tiranës. Të sigurojë dhe mbikqyrë kryerjen e shërbimeve lehtësuese për punonjësit e shërbimit.

Përshkrimi i punës: Të menaxhojë procesin e vlerësimit të arritjeve individuale vjetore dhe performancës në punë të stafit, duke nxitur motivimin e punonjësve, të zhvillojë dhe të përmirësojë në vazhdimësi procedurat në sektor, për të ofruar cilësi të lartë dhe përgjigje të shpejtë ndaj kërkesave për shërbime dhe informacione, brenda ose jashtë Bashkisë së Tiranës.

Kërkesa të veçanta për kandidatin: • Të ketë kryer arsimin e lartë. • Të ketë përvojë pune në fusha të ngjashme. • Të ketë njohuri të një gjuhë të vendeve të BE – së. • Të ketë njohuri shumë të mira të programeve kompjuterike. • Të ketë aftësi të mira organizative, menaxhuese dhe të punës në grup. Paraqitja e dokumenteve: Kandidati duhet të paraqesë brenda datës 27.12.2013 në Sektorin e Komunikimit dhe Pritjes së Qytetarit këto dokumente: • Kërkesë për aplikim • Curriculum vitae • Certifikatë personale me foto dhe përbërja familjare • Fotokopje të diplomës dhe listës së notave të noterizuara • Çertifikata kualifikimi (në rast se ka) • Vlerësim pune nga punëdhënësi i fundit • Fotokopje të librezës së punës dhe librezës së kontributeve • Dëshmi e gjendjes gjyqësore dhe mjekësore • Dokumenti për master, doktoraturë (në rast se ka), fotokopje e noterizuar • Dëshmi të gjuhëve të huaja. Studentët që kanë mbaruar jashtë shtetit duhet të kenë bërë njohjen e e diplomave apo çertifikatave. Dokumentet duhet të paraqiten vetëm në gjuhën shqipe. Konkurimi do të bazohet në njohuritë për Kushtetutën, Kodin e procedurave administrative, ligjin nr. 8652, datë 31.07.2000 për “Organizimin dhe funksionimin e qeverisjes vendore”, ligjin nr. 8654, datë 31.07.2000 “Për organizimin dhe funksionimin e Bashkisë së Tiranës”, ligjin 8549, datë 11.11.1999 “Statusi i nëpunësit civil”, ligji 9131, datë 08.09.2003 për “Rregullat e etikës në administratën publike”, literatura specifike për këtë pozicion.

Kërkesa të veçanta për kandidatin: • Të ketë kryer arsimin e lartë në shkenca shoqërore. • Të ketë përvojë pune jo më pak se dy vjet në fusha të ngjashme. • Të ketë njohuri të një gjuhë të vendeve të BE – së. • Të ketë njohuri shumë të mira të programeve kompjuterike. • Të ketë aftësi të mira organizative, menaxhuese dhe të punës në grup. Paraqitja e dokumenteve: Kandidati duhet të paraqesë brenda datës 27.12.2013 në Sektorin e Komunikimit dhe Pritjes së Qytetarit këto dokumente: • • • • • • • • • •

Kërkesë për aplikim Curriculum vitae Certifikatë personale me foto dhe përbërja familjare Fotokopje të diplomës dhe listës së notave të noterizuara Çertifikata kualifikimi (në rast se ka) Vlerësim pune nga punëdhënësi i fundit Fotokopje të librezës së punës dhe librezës së kontributeve Dëshmi e gjendjes gjyqësore dhe mjekësore Dokumenti për master, doktoraturë (në rast se ka), fotokopje e noterizuar Dëshmi të gjuhëve të huaja.

Studentët që kanë mbaruar jashtë shtetit duhet të kenë bërë njohjen e e diplomave apo çertifikatave. Dokumentet duhet të paraqiten vetëm në gjuhën shqipe. Konkurimi do të bazohet në njohuritë për Kushtetutën, Kodin e procedurave administrative, ligjin nr. 8652, datë 31.07.2000 për “Organizimin dhe funksionimin e qeverisjes vendore”, ligjin nr. 8654, datë 31.07.2000 “Për organizimin dhe funksionimin e Bashkisë së Tiranës”, ligjin 8549, datë 11.11.1999 “Statusi i nëpunësit civil”, ligji 9131, datë 08.09.2003 për “Rregullat e etikës në administratën publike”, literatura specifike për këtë pozicion.

Këtë njoftim mund ta gjeni dhe në faqen e bashkisë www.tirana.gov.al dhe në tabelën e lajmërimeve për publikun.

BASHKIA E TIRANËS

Njoftim për vend të lirë pune

Në zbatim të ligjit nr. 8549, datë 11.11.1999 “Statusi i nëpunësit civil”, neni 13, VKM–së nr. 231, datë 11.05.2000 “Për pranimin në shërbimin civil dhe periudhën e provës”, pika 7, ndryshuar me VKM–në nr.196, datë 06.04.2001, pika 1, VKB-së nr.8, datë 12.10.2011 “Mbi miratimin e strukturës organizative të aparatit të Bashkisë së Tiranës” (i ndryshuar) dhe urdhrit nr. prot. 1410/3, datë 28.06.2013 Bashkia e Tiranës shpall konkursin për një vend të lirë pune, në pozicionin Përgjegjës Sektori në Sektorin e Trajnimeve të Burimeve Njerëzore, në Drejtorinë e Burimeve Njerëzore dhe Shërbimeve. Kandidati duhet të plotësojë kërkesat e përgjithshme në përputhje me nenin 12 të ligjit nr. 8549, datë 11.11.1999 “Statusi i nëpunësit civil”.

Në zbatim të ligjit nr. 8549, datë 11.11.1999 “Statusi i nëpunësit civil”, neni 13, VKM–së nr. 231, datë 11.05.2000 “Për pranimin në shërbimin civil dhe periudhën e provës”, pika 7, ndryshuar me VKM–në nr.196, datë 06.04.2001, pika 1,VKB-së nr.8, datë 12.10.2011 “Mbi miratimin e strukturës organizative të aparatit të Bashkisë së Tiranës” (i ndryshuar) dhe urdhrit nr. prot- 1369/2, dt. 26.06.2013 Bashkia e Tiranës shpall konkursin për vendin e lirë të punës në pozicionin Përgjegjës Zyre në Zyrën e Koordinimit me njësitë bashkiake. Kandidati duhet të plotësojë kërkesat e përgjithshme, në përputhje me nenin 12 të ligjit nr. 8549, datë 11.11.1999 “Statusi i nëpunësit civil”.

Përshkrimi i punës: Të vlerësojë nevojat, ndërmjetësojë koordinimin e proçesit të trajnimit të stafit të Bashkisë së Tiranës, të zhvillojë dhe të përmirësojë në vazhdimësi procedurat në sektor, për të ofruar cilësi të lartë dhe përgjigje të shpejtë ndaj kërkesave për shërbime dhe informacione, brenda ose jashtë Bashkisë së Tiranës, duke siguruar ndjekjen e këtyre procedurave nga të gjithë punonjësit.

Përshkrimi i punës: Takime periodike me kryetarët dhe stafin e njësive bashkiake, për evidentimin dhe raportimin e problematikave në këto njësi. Koordinon punën me njësive bashkiake, duke përcjellë informacione të ndryshme, në funksion të gjetjes së zgjidhjeve të mundshme. Bashkëpunim reciprok me drejtoritë e ndryshme të Bashkisë së Tiranës, për projekte lidhur me punën e njësive bashkiake.

Kërkesa të veçanta për kandidatin: • Të ketë arsim të lartë në degën Juridik • Të ketë përvojë pune jo më pak se dy vjet në fusha të ngjashme • Të ketë njohuri të gjuhëve të huaja. • Të ketë njohuri shumë të mira të programeve kompjuterike. • Të ketë aftësi të mira komunikuese, dhe të punës në grup.

Paraqitja e dokumenteve: Kandidati duhet të paraqesë brenda datës 27.12.2013, në Sektorin e Komunikimit dhe Pritjes së Qytetarit këto dokumenta:

Paraqitja e dokumenteve: Kandidati duhet të paraqesë brenda datës 27.12.2013, në Sektorin e Komunikimit dhe Pritjes së Qytetarit këto dokumente:

• • • • • • • • • •

Kërkesë për aplikim Curriculum vitae Certifikatë personale me foto dhe përbërja familjare Fotokopje të diplomës dhe listës së notave të noterizuara Certifikata kualifikimi (në rast se ka) Vlerësim pune nga punëdhënësi i fundit Fotokopje të librezës së punës dhe librezës së kontributeve Dëshmi e gjendjes gjyqësore dhe mjekësore Dokumenti për master, doktoraturë (në rast se ka), fotokopje e noterizuar Dëshmi të gjuhëve të huaja.

• • • • • • • • • •

Studentët që kanë mbaruar jashtë shtetit duhet të kenë bërë njohjen e e diplomave apo çertifikatave. Dokumentet duhet të paraqiten vetëm në gjuhën shqipe. Konkurimi do të bazohet në njohuritë për Kushtetutën, Kodin e procedurave administrative, ligjin nr. 8652, datë 31.07.2000 për “Organizimin dhe funksionimin e qeverisjes vendore”, ligjin nr. 8654, datë 31.07.2000: “Për organizimin dhe funksionimin e Bashkisë së Tiranës”, ligjin 8549, datë 11.11.1999 “Statusi i nëpunësit civil”, ligji 9131, datë 08.09.2003 për “Rregullat e etikës në administratën publike”, literatura specifike për këtë pozicion.

Këtë njoftim mund ta gjeni dhe në faqen e bashkisë www.tirana.gov.al dhe në tabelën e lajmërimeve për publikun.

Këtë njoftim mund ta gjeni dhe në faqen e Bashkisë: www.tirana.gov.al dhe në tabelën e lajmërimeve për publikun.

E shtunë-diel, 30-01 dhjetor 2013

www.mapo.al

Editorial

Foto e javës

Partia Demokratike siç (nuk) duhet të jetë

Alfred Lela

Qytetarë duke festuar festën e flamurit

Foto: LSA

javore

Mapo libri

E shtunë-diel,23-24 Nëntor 2013 Na vizitoni çdo ditë në www.mapo.al

Në brendësi Bumçi: PD duhet të ndërtojë një identitet të qartë politik

PD në njëfarë mënyre duhet të bëjë atë që Berisha bëri shumë vonë me qeverinë e tij kur futi mjekun Halim Kosova dhe poetin Visar Zhiti: të surprizojë me normalitetin e ofertave. Kjo nuk mund të ndodhë në të gjitha rastet, e mesmja e artë totale është e pamundur, por një ndjesi e kësaj është e arritshme...

Intervista/ Deputeti Aldo Bumçi i bën një radiografi punës së deritanishme të qeverisë “Rama”, analizon... Faqe 10-11

4 5 6 15 18 31

Politikë

Festa e Çlirimit “pajton” Ramën me aleatët

‘Hylli i Dritës’ Bruno Vespa: në 100 vjet, amaneti i Pse raporti mes pushtetit dhe Fishtës dhe Pllumit dashurisë tërheq njerëzit

Statusi

Fyle, letër vendeve anëtare: Votoni pro Shqipërisë!

Kronikë

Zhdukja e 12 mijë litrave naftë, Tahiri çon në prokurori 3 ish-zyrtarë

Botë

Silvio Berlusconi, i përjashtuari nga Parlamenti italian

Erla Mëhilli: Do të më shihni ndryshe!

Personazh

Jona Spahiu, modelja që u bë prezantuese

MapoLunch

Lori Hoxha... Ose trashëgimtarja krenare

Kolona / ide/ debate

Free to choose

Nova demokratia

esse

Idi, essi,uni

Recensë

Mapo lunch

Milton Friedman Ylli Pango

Partia Demokratike po i afrohet muajit të saj të gjenezës, dhjetorit, e shtyrë sa nga erërat e historisë e sa nga kumti i momentit për një rifillim. Quaje rithemelim, rinisje apo revizionim në daç, me lejen që të jep pika personale e pamjes së ngjarjeve, subjekteve e fenomeneve. Natyrisht konteksti politik e historik është krejt i ndryshëm dhe Dhjetori ‘90 mund të shihet vetëm si simbolikë, ose si një përpjekje për t’i lidhur me ngashnjim pikat e shpërndara në interesa, qasje e ide të protagonistëve, në skenë apo në hije, të Partisë Demokratike. Se si do të jetë shtëpia e demokratëve të së nesërmes, shtëpia e lirisë së shqiptarëve, nuk është sigurisht në kureshtinë dhe interesin e vetëm demokratëve. Për këtë, zhvillimet në PD duhet të përfshijnë edhe ‘zgjedhjet’ e interesit të opinionit publik, duke qenë se janë me interes publik. Që do të thotë PD duhet të jetë përfshirëse brenda të gjitha shijeve, por jashtë të gjitha shijeve personale; që do të thotë se PD në zgjedhjet e pritshme për strukturat e partisë duhet ta hapë rrethin e parë, të dytë, të tretë e me radhë deri tek i fundit, për t’u bërë një parti popullore e qendrës së djathtë siç edhe është lindur. Për të përdorur një shprehje të një ish-ministri e ishdeputeti demokrat, Rexhep Uka ‘PD është një parti e ngritur në këmbë, dhe tani ka ardhur koha që të ulet”. Të ulet si? Të ulet ku? Të ulet në radhë të parë brenda një kuptimi të hapjes: të hapjes si fuzion, por edhe si decentralizim. Në skakierën e strukturave të reja të partisë është e nevojshme që të shmangen mbivendosjet. Sidomos kur ato janë të trasha. Ish-ministrat që janë edhe deputetë nuk mund të kenë edhe një gradë të tretë në parti: të jenë edhe sekretarë. (Sigurisht, Kaligula edhe kalin e tij e bëri senator, por jemi në instancë demokracie.) Një lëvizje e tillë do të qe shenja e parë se në kupolë të PD nuk e kanë lex-

Tonin Gjuraj

Luljeta Lleshanaku

Rudolf Marku Mira Kazhani

uar apo marrë sinjalin e 23 qershorit. Më shumë se kaq duan t’i rrinë pahirit dhe vijës së ashpër e të trashë sipas së cilës ‘populli gaboi’, ‘populli u gënjye’, ‘populli u ble’, e të tjera kompozime që edhe pse kanë tone të së vërtetës, prapë të sindromës së strucit janë. Vai victis (mjerë të mundurit) sigurisht që nuk e përshkruan atë që ka ndodhur dhe as duhet ta përcaktojë në total atë që duhet të ndodhë, por Gloria victis (lavdi të mundurve) aq më pak. Kjo nuk do të thotë se rreziku tjetër, siç është përherë ekstremi i ekstremit, nuk rri në pritë me llastiqet e amatorizmit gati. Ky rast do të ishte ai i pajtimit në enturazhin e ri të Bashës, të të rinjve në moshë por jo në risi; fytyrave të bukura që nuk shoqërohen me emra. PD në njëfarë mënyre duhet të bëjë atë që Berisha bëri shumë vonë me qeverinë e tij kur futi mjekun Halim Kosova dhe poetin Visar Zhiti: të surprizojë me normalitetin e ofertave. Kjo nuk mund të ndodhë në të gjitha rastet, e mesmja e artë totale është e pamundur, por një ndjesi e kësaj është e arritshme. Zgjedhje të tilla afërmendsh kërkojnë operacionalitet, sepse ndërkohë që rikompozimi duhet bërë do shmangur gjithashtu pamja e një kryqëzate. Vendosja e një parimi të ri për një pushtet të ndarë në tri rrafshe, Senatorët e parlamentit, ministrat në hije dhe menaxherët e partisë, gjen ndoshta kohën e vet te ky Dhjetor rithemelues i Partisë Demokratike. Ky head hunting nuk është gjë e lehtë, por më e lehtë se kokat polifunksionale ala Byro Politike me të cilat jemi mësuar në politikën shqiptare të të dy krahëve është. Vetëm kryetari i partisë, dmth lideri e gëzon të drejtën e një triumvirati rolesh: shef partie, shef qeverie në pritje dhe anëtar i parlamentit. Nëse dikush tjetër është kaq i aftë dhe i plotë për këtë tr- në-një atëherë kryetari duhet të jetë ai ose ajo. Në mos, secili në rolin e vet.

E shtunë E shtunë - e diel - e diel 30-01 13-14 dhjetor prill 2013 www.mapo.al

Rama dhe Meta kanë konsumuar dje një kafe me disa nga aleatët e pakënaqur nga ndarja e pushtetit, si Gjinushi e Milo. Rama: Bashkimi i 23 qershorit, shembull për përballimin e sfidave

Festat e

Festa e Çlirimit “pajton” Ramën me aleatët Festa e Çlirimit të vendit është bërë shkas që kryeministri Edi Rama të takojë edhe aleatët e tij, të cilët nuk i ka mbledhur prej kohësh. Kryetari i Parlamentit, Ilir Meta së bashku me kryeministrin Edi Rama, me rastin e kësaj dite organizuan dje një pritje në ambientet e kompleksit “Xibraku” në periferi të Tiranës, ku të ftuar ishin dhe të gjithë anëtarët e koalicionit që fitoi zgjedhjet më 23 qershor. Por para se të niste zyrtarisht kjo ceremoni përkujtimore, Rama ka shfrytëzuar rastin që të “zbusë inatin” e disa prej aleatëve, si Gjinushi e Milo, të cilët deri më tani nuk kanë përfituar asgjë nga ndarja e tortës së pushtetit. Ai është ulur me ta në një tavolinë duke konsumuar një kafe të shkurtër deri sa të vinte orari i nisjes së aktivitetit. Në këtë tryezë, përveç Milos e Gjinushit kanë qenë edhe kreu i LSI-së, Ilir Meta, ai i PBDNJ-së, Vangjel Dule, kreu i PSM-së, Gjergji Koja, deputeti Pandeli Majko dhe ministrja e Arsimit, Lindita Nikolla. Ata kanë qëndruar vetëm pak minuta së bashku në kafe, pasi më pas i janë bashkuar pjesëmarrësve të tjerë në sallën e konferencave të këtij kompleksi ku dhe u zhvillua pritja. Gjithsesi, protagonistët e kësaj kafeje nuk kanë dashur të bëjnë me dije ndonjë detaj rreth bisedës së zhvilluar, por ata kanë bërë të ditur se shumë shpejt do të ketë një zbatim të marrëveshjes paraelektorale. Duhet theksuar se për Gjinushin ky është takimi i parë që ka bërë me Ramën publikisht, që pas zgjedhjeve të 23 qershorit. Meta

Pas hapjes së ceremonisë, të pranishmit i ka përshëndetur kryetari i Kuvendit, Ilir Meta, i cili ka vënë theksin në faktin se gjaku i derdhur nga dëshmorët e Shqipërisë në Luftën e Dytë Botërore është një obligim më shumë për klasën e sotme politike për të bërë më shumë në drejtim të anëtarësimit të plotë të vendit në BE. “Një ditë e cila, padyshim, jo vetëm na ndihmon të kujtojmë sakrificat e të rënëve, por njëkohësisht edhe na motivon për të qenë më të angazhuar, më të përkushtuar, për të plotësuar ëndrrat e të gjitha gjeneratave, për një Shqipëri sa më të mirë, sa më të begatë”, - tha Meta. Më tej ai ka theksuar se Shqipëria tashmë është në rrugën e duhur për të plotësuar atë që ai e konsideroi si amanetin e të rënëve, për ta bërë Shqipërisë si gjithë Europa. “Unë besoj se jemi në rrugën e duhur jo vetëm për të re-

spektuar amanetin e të rënëve, por njëkohësisht edhe për të përmbushur ëndrrat e gjeneratës më të re të Shqipërisë, për ta bërë Shqipërinë plotësisht europiane”, - tha Meta. Rama

Menjëherë pas Metës fjalën e ka marrë kryeministri Edi Rama, i cili në vijim edhe të atij mesazhi që dha me kafen me aleatët, ka theksuar se bashkimi dhe jo ndarja do bëjë të mundur që Shqipëria të përballojë të gjitha sfidat. 28 mijë jetë shqiptare, të cilët ishin pjesë e Ushtrisë Nacionalçlirimtare apo e formave të tjera të rezistencës antifashiste gjatë Luftës së Dytë Botërore, sipas Ramës i lanë Shqipërisë, të shkruar me gjak programin e të ardhmes europiane. Veprën dhe sakrificën e tyre, Rama e ka lidhur edhe me sfidat që ka sot Shqipëria, duke theksuar se ashtu siç ata bashkë i bënë ballë sfidave të asaj kohe, edhe sot bashkë mund të përballohen vështirësitë me të cilat përballet vendi. “Në përplasjen mes krimit më të madh dhe mirëkuptimit më të thellë që mund të prodhojë fuqia e mendjes njerëzore, ata në fakt treguan modestish, por edhe idealisht, sesi mund të përballohet vështirësia, qoftë edhe ajo më e madhja, sesi mund të ruhet kuraja, qoftë edhe ajo më e pamundura, sesi një popull mund të jetë njëkohësisht i përunjur, por edhe i fortë dhe sesi besimi në vetvete forcohet përmes besimit që prodhon të qëndruarit bashkë”, - tha kryeministri Rama. Në funksion të kësaj logjike, ai nuk ka lënë pa përmendur në fjalën e tij edhe bashkimin e të gjitha partive opozitare në zgjedhjet e 23 qershorit, të cilat sipas tij arritën të mposhtnin atë që ai e cilësoi si ‘e keqja e madhe’, qeverinë e djathtë. “Sot, në këtë 29 Nëntor të vitit 2013, nuk mund të rri pa përmendur, në gjithë modestinë e vet, sigurisht të pakrahasueshme me atë të bashkimit të atyre që lanë pas gjithçka që i ndante, për të luftuar për gjithçka që e bënte Shqipërinë të lirë dhe europiane, bashkimin tonë, bashkimin e madh të 23 qershorit, që është nga njëra anë mësimi për secilin nga ne dhe, duke nënvizuar nga ana tjetër, domosdoshmërinë e një vetëdije të përditshme për t’i dhënë atij bashkimi, që i dha Shqipërisë mundësinë të rimarrë frymë lirisht, edhe përmasën e një zhvillimi që do t’i japë Shqipërisë e shqiptarëve mundësinë për të ecur më shpejt, drejt një rilindjeje që jo vetëm është e mundur, por është detyrimi ynë”, - tha Rama, ndërsa në fund ka gjetur kohën që të bëjë dhe foto me familjarët e viktimave të 21 janarit.

Festimet për 29 Nëntorin, foto të Enver Hoxhës në homazhe Pavarësisht debatit mbi datën se kur u larguan gjermanët nga Shqipëria në fund të Luftës së Dytë Botërore, Shqipëria ka festuar dje më 29 Nëntor ditën e saj të Çlirimit. Megjithëse qytetarët pak rëndësi i kanë kushtuar kësaj feste, ka qenë politika ajo që është kujdesur që t’i japë rëndësinë e duhur. Me një axhendë të përcaktuar që më parë, ceremonitë zyrtare të festimit të ditës së Çlirimit kanë nisur në orën 10, ku drejtuesit më të lartë të shtetit kanë bërë së bashku homazhe në monumentin “Nënë Shqipëri” te

varrezat “Dëshmorët e Kombit”. Nën tingujt e bandës së ushtrisë, krerët më të lartë të shtetit, Presidenti Bujar Nishani, kryetari i Kuvendit, Ilir Meta dhe kryeministri Edi Rama, kanë vendosur kurora me lule në nderim të të rënëve për çlirimin e vendit nga okupatorët nazifashistë. Një kurorë me lule ka vendosur edhe nënkryetari i Bashkisë së Tiranës, Enno Bozdo, pavarësisht se shefi i tij në këtë bashki i bëri dje adetet për këtë festë. Më pas është ekzekutuar edhe himni kombëtar, ndërsa të pranishmit kanë respektuar kujtimin

e të rënëve. Bashkë me drejtuesit e lartë shtetërorë kanë festuar kësaj here në Varrezat e Dëshmorëve të Atdheut edhe komunistët, aleatë të PS-së në koalicionin e majtë. Ata kanë valëvitur flamujt komunistë me yll dhe drapër e çekanë, ndërsa kanë ngritur edhe një stendë me fotografi të ish-diktatorit Enver Hoxha. Fotot e Hoxhës dukeshin qartë jo vetëm për nga përmasat e mëdha, por edhe për shkak se ato qëndronin në sfond në vijë të drejtë prapa presidentit Nishani e kryeministrit Rama.

Nata e Bardhë, Kuvendi dhe Kryeministria hapin dyert për qytetarët Ashtu siç ishte paralajmëruar, të gjitha institucionet shtetërore të Tiranës, të politikës dhe artit, janë hapur për qytetarët në rikthimin e traditës së “Natës së Bardhë”. Kryeministria ka hapur sallën e re të hartave, ku vizitorët e parë kanë qenë një grup fëmijësh, të cilëve ideuesit iu kanë shpjeguar se ndërtimi i saj nga qeveria ‘Rama’ është në sinkron me selitë e kancelarive europiane, ku në çdonjërën prej tyre janë të vendosura harta të Evropës së vjetër. Vet kryeministri Edi Rama duke përshëndetur të pranishmit deklaroi se ashtu si kjo sallë, pranë selisë së qeverisë do të ndërtohen edhe ambiente të tjera, të vizitueshme nga qytetarët jo

vetëm në “Natën e Bardhë”. “Duam të ndërtojmë një bibliotekë publike të Kryeministrisë, një hapësirë koncertesh dhe njëkohësisht një hapësirë tonën për të ekspozuar vepra të artistëve shqiptarë ose të huaj, edhe këto të mundshme për t’u parë nga publiku”, - tha Rama. Përveç sallës së hartave, edhe ambiente të tjera si zyra e Kryeministrit apo salla e mbledhjeve të kabinetit qeveritar, aty ku merren vendimet e Këshillit të Ministrave, janë të hapura për qytetarët. Një tjetër institucion që i është bashkangjitur kësaj nisme ka qenë edhe Kuvendi i Shqipërisë. Të njëjtën gjë kanë bërë edhe institucionet e artit dhe kulturës.

E shtunë - e diel 30-01 dhjetor 2013

www.mapo.al

nëntorit

Komisioneri për Zgjerimin kërkon që Shqipërisë t’i jepet statusi i vendit kandidat me mirëkuptimin se ai do të vazhdojë të ndërmarrë hapa në luftën kundër krimit të organizuar dhe korrupsionit

Statusi kandidat Fyle letër vendeve anëtare: Votoni pro Shqipërisë Letra e Fyles: “Qartësisht në dy muajt e fundit, Shqipëria ka forcuar pozitat e saj në marrjen e statusit të vendit kandidat. Duke marrë në konsideratë rekomandimin e Komisionit, Këshilli do të dërgojë një sinjal të fortë tek populli shqiptar” TIRANË Komisioneri për Zgjerimin në Bashkimin Europian, Stefan Fyle, përmes një letre dërguar ministrave të Jashtëm të BE-së, kërkon që Shqipërisë t’i jepet statusi i vendit kandidat në muajin dhjetor. Sipas tij, Shqipëria ka miratuar reformat kyçe në gjyqësor, administratë publike dhe reformë parlamentare me konsensus ndërpartiak. “Shqipëria ka organizuar zgjedhje të suksesshme parlamentare në qershor të vitit 2013 dhe ka ndërmarrë hapa për të përmirësuar performancën në luftën kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar. Duke u bazuar në këtë performancë, Komisioni rekomandon që Shqipërisë t’i jepet statusi i vendit kandidat me mirëkuptimin se vendi do të vazhdojë të ndërmarrë hapa në luftën kundër krimit të organizuar dhe korrupsionit. Në këtë kuadër, unë do të doja t’ju informoj ju me zhvillimet kryesore të fundit në Shqipëri, në veçanti në lidhje me luftën kundër krimit të organizuar dhe korrupsionit. Unë do të doja të ndaj me ju vlerësimin tim të këtyre zhvillimeve përpara vendimit të Këshillit mbi rekomandimin e Komisionit në dhjetor. Më 12 nëntor, Kryeministri i Shqipërisë Edi Rama së bashku me mua nisëm dialogun e nivelit të lartë që lidhet me prioritetet kyçe, me qëllim ndihmën e mëtejshme për ta shtuar fokusin dhe konsensusin në integrimin europian. Ky takim ishte një eveniment për t’i bërë një inventar rezultateve të para

Rezoluta pro statusit, mund të shoqërohet me amendime TIRANË Relatori për Shqipërinë në

Komisionin e Jashtëm të Parlamentit Europian, Nikola Vuljaniç, në fund të muajit dhjetor paraqiti në Strasburg një rezolutë, në të cilën i bëhej thirrje Këshillit të Ministrave të Bashkimit Europian që Shqipërisë t’i jepej statusi i vendit kandidat. Ashtu si dhe në raportin e progresit të paraqitur nga Komisioni Europian, edhe rezoluta e hartuar nga relatori Vuljaniç, njeh përparimet e bëra nga Shqipëria drejt përmbushjes së objektivave të integrimit dhe veçanërisht arritjen e reformave të kërkuara nga Brukseli, ndërkohë që theksohet se ka ende

shumë punë për t’u bërë nga autoritetet shqiptare, veçanërisht në reformën e administratës publike, luftës kundër krimit të organizuar dhe korrupsionit, pavarësisë së sistemit gjyqësor e pluralizmit të mediave. Sërish u theksua edhe nevoja e dialogut dhe konsensusit mes forcave politike. Duke mbështetur propozimin e Komisionit Europian, rezoluta i bën “thirrje Këshillit të njohë përparimin e Shqipërisë duke i dhënë asaj statusin kandidat”. Përpara se të miratohet nga Komisioni i Jashtëm e më pas nga Parlamenti Europian, rezolutës mund t’i bëhen amendime.

të arritura nga qeveria e re…”, - thuhet në letër. Sipas Fyles, që kur qeveria “Rama” mori detyrën në shtator, ka pasur një vendosmëri të qartë në rritjen e qeverisjes, zbatimit të shtetit ligjor, të lidhura këto me reformat. “… Mes masave të para të ndërmarra në luftën ndaj korrupsionit është emërimi i një koordinatori në rang kombëtar për antikorrupsionin, i cili do të përmirësojë ndërveprimin institucional për këtë çështje. Një tjetër hap lidhet me mandatin e Komisionerit që pritet të konformohet nga qeveria në ditët në vijim. Sakaq, Komisioneri është përfshirë në hartimin e projektligjit për strategjinë e antikorrupsionit që pritet të përfundojë në dhjetor. Agjencitë ligjzbatuese i kanë shtuar përpjekjet e tyre përballë krimit të organizuar”, - shkruan Komisioneri për Zgjerimin në letrën e tij. Fyle thekson gjithashtu se veprimet e ndërmarra gjatë dy muajve të fundit kanë krijuar një panoramë pozitive. Këtë konstatim ai e argumenton me një sërë operacionesh të suksesshme policore, si ai në bashkëpunim me EUROPOL-in për makinat e vjedhura apo lojërat e fatit, ku u zbuluan 500 vepra kriminale, përfshi shtimin e përpjekjeve në

luftën ndaj narkotikëve, ku janë arrestuar 318 të dyshuar për këtë vepër penale. “Duke pasur shansin të kem bisedime me qeverinë dhe opozitën, jam i bindur se Shqipëria ka ndërmarrë hapa vendimtarë në forcimin dhe funksionimin e institucioneve demokratike, gjithashtu duke u angazhuar në mënyrë të gjithanshme në kryerjen e reformave. Qartësisht në dy muajt e fundit, Shqipëria ka forcuar pozitat e saj në marrjen e statusit të vendit kandidat. Duke marrë në konsideratë rekomandimin e Komisionit, Këshilli do të dërgojë një sinjal të fortë tek populli shqiptar, njëkohësisht duke shërbyer si një konsolidim në përfshirjen europiane të vendit. Kjo do të ndihmojë qeverinë dhe opozitën në shtimin e promovimit të kulturës d e m o k r a t i ke, m b i t ë g j i t h a gjithëpërfshirjes, duke prodhuar më shumë reforma. Shpresoj se elementët e mësipërm do të ndihmojnë për një dialog të frytshëm në ditët në vijim”, - thuhet në letër. Përgjigjja përfundimtare e vendeve anëtare të BE-së për statusin e Shqipërisë pritet të merret në ministerialin e 19 dhe 20 dhjetorit në Bruksel.

Eurodeputetët: Shqipëria ka ende punë për të bindur vendet e BE Përpos qëndrimit të Komisionit Europian që Shqipëria të marrë statusin e vendit kandidat, disa prej eurodeputetëve mendojnë se do të duhet punë për të bindur vendet skeptike që ta aprovojnë. “… Unë nuk do të thosha me aq lehtësi se vendet anëtare do pajtohen me rezolutën, për shkak të përvojës. Komisioni rekomando i e Parlamenti mbështeti 5 vjet radhazi Maqedoninë, e Këshilli gjithnjë vendosi ndryshe. Por mendoj se rezoluta që do të miratohet do të luajë një rol të rëndësishëm për Këshillin, përpara marrjes së vendimit në dhjetor. Thjesht, ata nuk mund ta injorojnë atë”, - tha dje kreu i Delegacionit për Ballkanin

në PE, Eduart Kukan në një intervistë për “TCH”. Të njëjtin qëndrim përcolli edhe eurodeputeti gjerman Knut Fleckenstein. “Kjo nuk mbaron veç me këtë rezolutë. Për shembull, në rastin tim, më duhet të shkoj në Berlin. Jo vetëm unë, por dhe disa kolegë të partive të tjera. Shkojmë për të bindur, nëse nevojitet, qeverinë gjermane. Pra, ne do votojmë këtë rezolutë e do të bëjmë maksimumin me qeveritë në shtëpitë tona për të pasur një rezultat të mirë në dhjetor”. Ndërsa raportuesi për Shqipërinë, Nikola Vuljaniç u pyet nga

“TCH” mbi korrupsionin në gjyqësor, duke iu referuar edhe videos denoncuese të transmetuar në “Fiks Fare” e ku hetimi vijon edhe për gjyqtarë. “Shpresoj vërtet që të arrestohen...E njoh mentalitetin e Ballkanit. Korrupsioni është mënyra për të gjetur rrugën tënde në shoqëri. Për të çarë e për të arritur sukses në jetë përmes korrupsionit. Tani, ky klikim i mentalitetit se kjo gjë është e keqe, është një çështje vendimtare. Kjo është pika për të arrestuar një ministër, një prokuror të përgjithshëm, një kryeministër…”, - tha ai.

E shtunë - e diel 30-01 dhjetor 2013

www.mapo.al

Shqiptari vret gruan e gazetarit: E kisha të dashur! Natalia Vucina, nënë e një fëmije 10 vjeçar është vrarë nga shqiptari në Patra. Autori pretendon për një lidhje dashurie, por familja e mohon Shqiptari vret për pasion, e më pas dorëzohet në polici. Krimi ka ndodhur në Patra të Greqisë, ku një 33-vjeçar ka rrëfyer në polici se ka vrarë me thikë të dashurën. Mediat greke raportojnë se me

duar të përgjakura dhe thikë në dorë, 33-vjeçari është dorëzuar në polici duke rrëfyer edhe krimin e kryer. “Kam vrarë të dashurën. U grinda me të”,-mësohet të ketë thënë shqiptari, emri i të cilit nuk bëhet i ditur. Por krimi ka tronditur Greqinë për historinë që mbart. Viktima është një 43-vjeçare, nënë e një fëmijë 10-vjeç dhe grua e një gazetari të njohur grek. Policia ka gjetur të vdekur Natalia Vucinën, pas dëshmisë së shqiptarit që pretendon se ishte i dashuri i saj. Mediat greke raporto-

jnë se 43-vjeçarja është përleshur me shqiptarin, para se të goditej prej tij me thikë në shpinë dhe në qafë. Motivi i krimit dyshohet të ketë qenë xhelozia. Sipas rrëfimit të shqiptarit, ai ka pasur një lidhje me 43-vjeçaren që prej vitit e kaluar, ndërkohë që kishte punuar në shtëpinë dhe në restorantin e çiftit. Nga ana tjetër, të afërmit e 43 vjecares Natalia Vucina mohojnë që viktima dhe autori i krimit kanë pasur marrëdhënie intime. Policia greke po heton për krimin që ka tronditur komunitetin e Patras.

43 vjeçarja, Natalia Vucina

Zhdukja e 12 mijë litrave naftë, Tahiri çon në prokurori 3 ish-zyrtarë Ish-kreu i Parkut të Automjeteve dhe dy vartës të tij janë kallëzuar penalisht në prokurori për zhdukjen e 12 mijë litrave karburant dhe 4 mijë vaj lubrifikant. Hetime edhe për makinat që i kaluan Rezervave të Shtetit

premtimi

Dashamir Biçaku Tiranë Ministria e Brendshme dërgon për ndjekje penale tre ish-funksionarë të ish-Parkut të Automjeteve, për abuzime me objektet dhe mallrat që kanë pasur në administrim. Të tre funksionarët akuzohen për vjedhje dhe shpërdorim detyre. Ndër të akuzuarit është edhe ish- drejtori Ramë Oruçi, i emëruar në këtë detyrë që prej vitit 2006 nga ish-ministri i Brendshëm. Oruçi u riemërua në këtë detyrë në vitin 2008, duke qëndruar deri në muajin shtator të këtij viti, kur ministri Sajmir Tahiri e shkarkoi. Zëdhënësi i ministrit të Brendshëm, Florion Serjani tha dje se përveç Ramë Oruçit janë kallëzuar penalisht edhe Syrja Hoxha e Alban Neziri, njëri shef shërbimesh e tjetri magazinier. “Ministria e Punëve të Brendshme ka denoncuar në Prokurori tre ish-drejtuesit kryesorë të Qendrës së Shërbimit dhe Administrimit të Mjeteve të Transportit (QSHAMT) pranë këtij dikasteri, pasi nga kontrollet e ushtruara janë konstatuar mungesa në sasi të mëdha të karburantit dhe vajit lubrifikant. Nga Prokuroria e Rrethit Gjyqësor Tiranë është regjistruar procedimi penal për veprat penale të “vjedhjes duke shpërdoruar detyrën” dhe “shpërdorimit të detyrës”, parashikuar nga nenet 135 e 248 të Kodit Penal, në ngarkim të punonjësve të QSHAMT-së (e njohur ndryshe si Parku i Automjeteve të MPB)”, - tha Serjani në deklaratën e tij. Hetimi ndaj tre personave është regjistruar nga Prokuroria e Tiranës. Procedimi penal ndaj personave të më-

Rama falenderon RENEA-n: Rritje pagash në fillim të vitit

sipërm ka nisur pasi dyshohet se në bashkëpunim me njëri-tjetrin, ata kanë përvetësuar 12 mijë litra karburant si dhe 4 mijë litra vaj lubrifikant, të cilat janë tërhequr nga magazinat në administrim nga QSHAMT, në muajin prill 2013. Kjo sasi karburanti dhe vajrash lubrifikante nuk është gjetur as fizikisht dhe as e inventarizuar në kontabilitet të financave të institucionit. Ndërkaq, nga kontrollet e kryera nga auditi i brendshëm i ministrisë në ish-Parkun e Automjeteve, janë vërejtur shkelje të rënda të ligjit dhe abuzime me pronën shtetërore. Ky audit mësohet se ka zbuluar se ish-drejtori Oruçi rezulton të jetë përgjegjës për nxjerrjen jashtë përdorimit, në shkelje të procedurave të parashikuara nga ligji, të dy automjeteve, një “Mitsubishi Pajero” me targa TR 3330 K dhe një furgon policie “Wolksvagen 4 Motion” me targa “Policia 0391”, me një vlerë të

Nga kontrollet e kryera nga auditi i brendshëm i ministrisë në ish-Parkun e Automjeteve, janë vërejtur shkelje të rënda të ligjit dhe abuzime me pronën shtetërore.

përgjithshme prej 7 451 957 lekësh. Sipas zëdhënësit të Ministrisë së Brendshme, shkelje të rënda janë vërejtur edhe në transferimin e 65 automjeteve nga Parku në drejtim të Rezervave të Shtetit në Lundër. Pasi mjetet kanë mbërritur në Lundër, komisioni i ngritur për vlerësimin e këtyre automjeteve ka vënë re se nga këto, 58 prej tyre nuk ishin në gjendje pune dhe duheshin nxjerrë jashtë përdorimit, ndërsa nga ana e ish-drejtorit të QSHAMT-së nuk është paraqitur asnjë dokument për vlerësimin e gjendjes së mjeteve dhe as ndonjë procesverbal për nxjerrjen e tyre jashtë funksionit. Për të gjitha këto shkelje por edhe të tjera që mund të dalin në vijim nga kontrollet që po kryejnë strukturat e specializuara në QSHAMT, Ministria e Punëve të Brendshme po përgatit një dosje të veçantë që do të dërgohet në organin e prokurorisë.

Qeveria tërhiqet nga paga e 13, nuk jepet këtë vit Administrata publike nuk do të marrë as këtë vit pagën e 13-sic e përcakton Kodi i Punës dhe sic e premtoi qeveria kur ishte në opozitë. Burimet nga Ministria e Financave bëjnë me dije se këtë fundvit është në dikskutim vetëm shpërblimi prej 10 mijë lekësh të reja, për të cilin e ende nuk ka një vendim. Partia Socialiste kur ishte në opozitë pat thënë se, nuk do të aplikohej rritja “falco” e rrogave, porse do të niste të jepte pagën e 13 shpërblim të cilën administrata e mori deri në vitin 2008 kur ekonomia ra në kthetrat e krizës ekonomike. Mirëpo ekspertët brenda financave shpjegojnë se të paktën këtë vit nuk do të ketë pagë të 13, madje gjasat janë që edhe vitin e ardhshëm ajo të mos shpërndahet. Kjo për shkak se, arka e vitit 2014 është cilësuar si buxheti i sakrificës, ne shtrëngime në sekto-

rin e shpenzimeve. Por shumën prej 10 mijë lekësh të reja në formën e shpërblimit për festat e fundvitit e përfitojnë të gjithë punonjësit e arsimit, shëndetësisë, policisë, administratës publike dhe enteve të tjera buxhetore. Shpërblimet në fundvit, të kthyera tashmë në traditë për administratën shtetërore, janë të siguruara që në fillim të vitit, kur qeveria miraton buxhetin dhe fondin e veçantë prej 5% për të gjitha entet buxhetore. Fondi i veçantë në njësitë e qeverisjes së përgjithshme krijohet në masën 5% të fondit të pagave. Qeveria e re e cila erdhi në krye të punëve ne mes të muajit shtator, ka ndryshuar kryekëput të gjithë treguesit buxhetor, kryesisht duke shkurtuar programin e të ardhurave dhe duke rritur deficitin buxhetor me 240 milionë dollarë.

Kryeministri Edi Rama falenderoi dje forcat RENEA për arrestimin e të arratisurve nga burgu i Drenovës dhe premtoi rritje pagash në fillim të vitit të ardhshëm. “Nuk do t’ju tradhtojmë kurrë”,- premtoi Kryeministri, duke i cilësuar këto forca elitë si krenarinë e policisë. I pranishëm në një ceremoni falënderimi në komandën e forcave RENEA, kryeministri Rama, i shoqëruar nga ministri i Brendshëm, Saimir Tahiri dhe kreu i Policisë, Artan Didi, siguroi forcat speciale se qeveria do t’u qëndrojë në krah në çdo operacion. “Është realisht e vështirë që të gjesh aq fjalë sa duhen për t’ju shprehur sot gjithë nderimin dhe falënderimin për atë që ju bëtë në vetëm pak ditë, pas një lajmi tronditës që shqetësoi të gjithë shoqërinë. Asnjë fjalë dhe as të gjitha fjalët nuk mund dot të përshkruajnë qoftë shkallën e jashtëzakonshme të vështirësisë me të cilën ju përballeni, për këtë vepër të shkëlqyer që ju vutë në jetë. E ndjeva për detyrë që në emër të të gjithë qytetarëve t’ju përulem me mirënjohje, duke shprehur dhe përkushtimin tonë më të madh që ju dita-ditës të ndjeni të gjithë rëndësinë që ka për ne ajo që ju bëni çdo ditë”, - deklaroi Kryeministri. Ai tha se qeveria do të bëjë gjithçka për të përmirësuar kushtet e tyre financiare sa më shpejt të jetë e mundur.“Ju siguroj se do të bëjmë gjithçka për të përmirësuar kushtet tuaja vetjake dhe të familjes, të stërvitjes dhe punës suaj. Që nga dita e parë në këtë detyrë, kemi plotësuar dhe do të plotësojmë deri në ditën e fundit një kusht themelor, nuk do t’ju tradhtojmë kurrë, nuk do t’jua lëmë kurrë shpinën të pambrojtur. Nuk do të lejojmë më që tradhtia që në të kaluarën e ka bërë Policinë e Shtetit humbëse karshi të keqes dhe kriminelëve që përballë jush nuk kanë pasur avantazhin forcës, zgjuarsisë, por fatkeqësisht kanë pasur në momente kulmore avantazhin të qenit të mbuluar politikisht përballë jush, që në ndeshje me ta keni qenë të zbuluar politikisht”,- u shpreh Rama.

I n t e rv i st ë h i sto r i r e p o rta z h n o sta lg j i K u lt u r ë Çdo të shtunë e të diel

www.mapo.al

intervista

Aldo Bumçi: PD duhet të ndërtojë një profil të qartë të identitetit të saj Deputeti i Partisë Demokratike, Aldo Bumçi komenton në një intervistë për gazetën “Mapo” zhvillimet politike në vend që lidhen kryesisht me vendimet e qeverisë, vonesën në zgjedhjen e strukturave të reja të partisë, rolin e të “vjetërve” por edhe gjeneratës së re në ringritjen e PD-së, koalicionet e ardhshme, si dhe rolin politik të deputetit të ndjerë, Sokol Olldashi.

Faqe 10-11

Dyshimet për statusin, një përgjegjësi e qeverisë që jep shkas Nga Preç Zogaj

Faqe 13

Operacioni “Rama”

Nga Lana te Lungomare Basti i kryeministrit me bregdetin e Vlorës ka futur në ankth pronarët e lokaleve luksoze. E megjithatë, diktatura e betonit vazhdon. Përkrah godinave të rrëzuara nga INUK, punëtorët punojnë për të ngritur pallate të reja. Vlonjatët, mes habisë dhe mosbesimit për një sukses të dytë të Ramës me territorin...

Faqe 7

i një lokali me muzikë popullore, pak metra larg Petroliferës. Mbi kokat tona, ngjitur me lokalin e tij buzë detit, muratorët po i japin dorën e fundit të suvatimit katit të tetë të një pallati. “Nuk do të ketë asnjë selektim. Vija bregdetare do të jetë e pastër”, - thotë drejtori i Inspektoratit Ndërtimor Urbanistik Kombëtar, Zyhdi Dajti. Por edhe pse mesazhi i tij dhe më herët i vetë kryeministrit Edi Rama ka qenë i qartë, një pjesë e mirë vijojnë të ndërtojnë. Një punëtor pranë një godine në ndërtim, e cila siç na thonë, ka hyrë goxha në det duke hedhur mbi të gurë e shkëmbinj dhe ndodhet diçka më tutje se pallati i famshëm e i shumëpërfolur tek ‘Uji i Ftohtë’, thotë se karabinanë e ndërtesës e kishin matur dhe verifikuar. Me shumë mundësi, ai ishte në listë për t’u prishur pasi është ndërtuar thuajse mbi det, por edhe sepse siç mësohet, kishte tejkaluar lejen qoftë në sipërfaqe të tokës, qoftë edhe të kateve të ngritura. Kur e pyet për arsyet se përse punohet ende, punëtori mbledh supet...

E shtunë - e diel 30-01 dhjetor 2013

www.mapo.al

Speciale Basti i kryeministrit me bregdetin e Vlorës ka futur në ankth pronarët e lokaleve luksoze. E megjithatë, diktatura e betonit vazhdon. Përkrah godinave të rrëzuara nga INUK, punëtorët punojnë për të ngritur pallate të reja. Vlonjatët, mes habisë dhe mosbesimit për një sukses të dytë të Ramës me territorin...

Operacioni “Rama”

Nga Lana te Lungomare Nga Vlora Vladimir Karaj/ Leonard Bakillari

Ajo që po ndodh në Vlorë, atje ku ai u zgjodh deputet, i përngjan në një mënyrë apo një tjetër asaj që bëri në Tiranë, kur u zgjodh kryetar bashkie. Shembjet e godinave pa leje apo me leje buzë detit dhe pastrimi i territorit prej tyre, diçka e paralajmëruar që herët në fushatën për zgjedhjet e 23 qershorit, duket se do të jetë shenja e parë e rëndësishme e qeverisjes së tij.

bi rrënojat e një godine të sapoprishur në bregun e Vlorës, një burrë me vare po nxjerr hekura për skrap me djalin e vogël që e ndihmon dhe i numëron shufrat. “Kam bërë 37 mijë lekë (të vjetra) në mëngjes, tani mos bëj dhe nja 20”, -na thotë ndërsa ulet për të ndezur një cigare. M’u përballë tij, një pallat tjetër vazhdon të ndërtohet. Punëtorët rrahin edhe atje hekur me çekan, për ta ngjeshur më pas në beton. Vlora dje, një ditë pas 101-vjetorit të Pavarësisë dhe shpalljes së projektit të shëtitores së madhe përgjatë detit ishte një kantier i madh ndërtimi dhe shkatërrimi njëkohësisht. Prej Pyllit të Sodës, atje ku thuhet se do të fillojë shëtitorja apo ‘Lungomare’, siç e quajti atë dy ditë më parë kryeministri Rama, e deri matanë ‘Ujit të Ftohtë’, qyteti zhurmonte prej varesh e çekiçësh që diku ngrinin kate e diku thërrmonin ç’kishte mbetur prej kateve të prishura. “T’i kishin sqaruar njerëzit. Nuk e dimë fare çfarë do të bëhet dhe çfarë do të prishet... Kështu janë të gjithë në ankth”, -thotë pronari i një lokali me muzikë popullore, pak metra larg Petroliferës. Mbi kokat tona, ngjitur me lokalin e tij buzë detit, muratorët po i japin dorën e fundit të suvatimit katit të tetë të një pallati. “Nuk do të ketë asnjë selektim. Vija bregdetare do të jetë e pastër”, - thotë drejtori i Inspektoratit Ndërtimor Urbanistik Kombëtar, Zyhdi Dajti. Por edhe pse mesazhi i tij dhe më herët i vetë kryeministrit Edi Rama ka qenë i qartë, një pjesë e mirë vijojnë të ndërtojnë. Një punëtor pranë një godine në ndërtim, e cila siç na thonë, ka hyrë goxha në det duke hedhur mbi të gurë e shkëmbinj dhe ndodhet diçka më tutje se pallati i

famshëm e i shumëpërfolur tek ‘Uji i Ftohtë’, thotë se karabinanë e ndërtesës e kishin matur dhe verifikuar. Me shumë mundësi, ai ishte në listë për t’u prishur pasi është ndërtuar thuajse mbi det, por edhe sepse siç mësohet, kishte tejkaluar lejen qoftë në sipërfaqe të tokës, qoftë edhe të kateve të ngritura. Kur e pyet për arsyet se përse punohet ende, punëtori mbledh supet. “S’di ça të them. Thonë që do prishet, por këtu sollën tulla e hekura tani...”,- përgjigjet. Basti me Vlorën i Ramës

Kryeministri Edi Rama duket se do të përsërisë vetveten. Ajo që po ndodh në Vlorë, atje ku ai u zgjodh deputet, i përngjan në një mënyrë apo një tjetër asaj që bëri në Tiranë, kur u zgjodh kryetar bashkie. Shembjet e godinave pa leje apo me leje buzë detit dhe pastrimi i territorit prej tyre, diçka e paralajmëruar që herët në fushatën për zgjedhjet e 23 qershorit, duket se do të jetë shenja e parë e rëndësishme e qeverisjes së tij. “Përgatitja e këtij Konkursi Ndërkombëtar... shënon hapjen e një kapitulli të ri në jetën e qytetit tonë”, -tha Rama në Vlorë më 28 Nëntor. Shumë njerëz, edhe vetë vlonjatët, e shihnin dje me një fije dyshimi gjithë këtë histori edhe pse një pjesë pranojnë edhe të humbasin nëse diçka do të bëhet për qytetin. “Nëse prishen ndërtimet në bazë të ligjit dhe ndërtohet diçka për të mirë të qytetit, do jetë e mirë edhe për fëmijët e mi. Për mua nuk ka asnjë problem, se edhe unë këtu dua të jetoj, por duhet të marrim vesh se çfarë po bëhet”, thotë pronari i një lokali të njohur buzë detit në Vlorë. Por për të dhe për mjaft të tjerë duhet që njerëzit të jenë të sqaruar për atë që do të ndodhë në ditët në vijim. Njerëzit kërkojnë të dinë nëse do ta kenë ende çatinë mbi kokë, nëse do të ketë një zgjidhje për ata që mbeten të pastrehë pas prishjeve apo edhe për ata

Një pjesë e mirë ndërtimeve që mund të çmontoheshin, po hiqeshin prej vetë të zotëve për të shpëtuar materialet. Pjesa tjetër ishin rrënuar dhe mbetjet e tyre pritet të pastrohen në ditët në vijim. Për të qenë të saktë, ky nuk është aksioni i parë në bregdet.

që kanë derdhur kursimet e jetës në investime luksoze buzë detit. Ata pa leje, sigurisht kanë shumë pak shanse të përfitojnë, qoftë edhe pak prej kësaj dhe duket se pjesa më e madhe e tyre janë pajtuar me faktin. Një pjesë e mirë ndërtimeve që mund të çmontoheshin, po hiqeshin prej vetë të zotëve për të shpëtuar materialet. Pjesa tjetër ishin rrënuar dhe mbetjet e tyre pritet të pastrohen në ditët në vijim. Për të qenë të saktë, ky nuk është aksioni i parë në bregdet. Pjesa më e madhe e aksioneve të ngjashme më herët në zona si Himara apo Ksamili janë mbyllur, duke lënë pas rrënoja pa fund dhe sigurisht duke krijuar probleme më të mëdha se ato që po tentonin të hiqnin. Në të gjitha rastet e mëparshme, shkatërrimi ka qenë selektiv duke krijuar një panoramë jo fort të këndshme dhe një ndjesi padrejtësie. Rama është kështu para sprovës për të ripërsëritur vetveten dhe shmangur gabimin që kanë bërë paraardhësit e tij. Këtë herë në fakt, ndryshimi është pikërisht investimi personal i kryeministrit, i cili thuajse ka inspektuar nga afër të gjitha prishjet e bëra nga INUK. Nga ana tjetër, ndoshta pikërisht për shkak të këtij investimi personal, rezistenca që do të ketë projekti duket do të jetë më e madhe. Më herët problemi i vetëm që kanë pasur zyrtarët në shkatër-

E shtunë - e diel 30-01 dhjetor 2013

www.mapo.al

Ndërsa punëtorët mbi skela numërojnë tullat që i vënë njëra mbi tjetrën, buzë rrugës, i ulur mbi kolonën e rrëzuar të betonit, mbledhësi i skrapit mat me sy karabinanë e pallatit që ngrihet para tij. Ai duket sikur peshon se sa hekur do të dalë prej saj e sa do mund të fitojë, duke ushqyer kështu fëmijët dhe shtyrë ditët e papunësisë, nëse nesër edhe asaj i vihet fadroma.

INUK Dajti: 20 objektet me leje do shemben pasi të llogaritet dëmi Tiranë Kreu i Inspektoratit Ndërtimor Urbanistik Kombëtar,

Zyhdi Dajti thotë se do të shemben të gjitha objektet e ndërtuara në vijën bregdetare të qytetit të Vlorës, aty ku dhe pritet të projektohet shëtitorja e re përgjatë detit. I kontaktuar nga “Mapo”, z. Dajti tha se shembja e objekteve përgjatë bregdetit të Vlorës është ndarë në dy faza. Në fazën e parë janë shembur të gjitha objektet pa leje ndërtimi, ndërsa në fazën e dytë të pastrimit të vijës bregdetare do të shemben të gjitha objektet e tjera me leje. Proces ky që do të kryhet pasi të përllogaritet kostoja e tyre, me qëllim dëmshpërblimin e pronarëve të ndërtesave. “Ndërtimet që janë me leje do të shemben në një fazë të dytë, pasi të llogaritet kompensimi i vlerës së tyre. Ndërsa ndërtimet pa leje do të prishen që të gjitha në fazën e parë të aksionit”, - tha Dajti. Kreu i INUK sqaroi se në këtë zonë janë rreth 20 objekte me leje, dokumentacioni i të cilave po shqyrtohet për kompensimin e tyre. Sipas Dajtit, shembja e këtyre objekteve do të kryhet në një fazë të dytë, pasi projekti i shëtitores së bregdetit kërkon një vijë bregdetare të pastër. “Nuk do ketë asnjë selektim për ndërtimet në vijën bregdetare të Vlorës. Absolutisht asnjë objekt. Të gjithë qytetarët janë të barabartë përpara ligjit. Ata i kanë prishur vetë të gjitha objektet që kishin ndërtuar pa leje”, - thotë Dajti. Sipas tij, të gjitha objektet do të prishen sipas radhës, duke filluar nga ato pa leje, pjesa më e madhe e të cilave është prishur tashmë, e deri tek objektet me leje, pas përfundimit të procedurave ligjore për kompensimin e tyre. “Nuk do të bëhet asnjë selektim për objektet që do të shemben. Vija bregdetare do të jetë gjithmonë e pastër”, - përfundon kreu i INUK, Zyhdi Dajti.

rimin e ndërtimeve të ngjashme kanë qenë banorët, por këtë herë kundërshtitë vijnë edhe nga opozita. Kjo e fundit paditi dje në Gjykatën Kushtetuese kompetencat ekstra që i janë dhënë INUK për të realizuar planin e propozuar prej Ramës. Kundërshtia e opozitës kryesisht ka të bëjë me arbitraritetin, që sipas saj po shoqëron procesin edhe kundër ndërtimeve me leje por pranë detit, ndërsa ajo e sheh këtë edhe si një hakmarrje politike, pasi në shënjestër të operacionit u vendos edhe një ndërtim pranë ‘Ujit të Ftohtë’ që u përket të afërmve të kreut të Partisë Demokratike. “Në dhunim flagrant me vendime të Gjykatës Kushtetuese, ligjin e urbanistikës dhe ligjin e Inspektoratit të Ndërtimit, Rama me vendim qeverie autorizon Inspektoratin Qendror të Ndërtimit të prishë ndërtime me leje, natyrisht vetëm të kundërshtarëve dhe armiqve të tij”, tha në një takim me gazetarët disa ditë më parë ishkryeministri Sali Berisha. Më herët, Berisha thoshte se: “Krimi i vetëm i pallatit është se njëri nga investitorët e tij ka qenë vjehrri i kryetarit të PD, kundërshtarit të Edi Ramës, të cilin ky i fundit e urren për vdekje”. Vlora, ku vetëm peshqit janë pa letra!

Ndërkohë, dje në Vlorë diku po hidheshin soleta të reja e diku tjetër po

ngriheshin kolona. E gjithë kjo, përballë soletave të shembura e kolonave të rrëzuara përtokë. Pjesa më e madhe e ndërtimeve që pamë janë buzë detit, ndonjëherë ngjitur me themelet e atyre që ishin rrëzuar. Banorët thonë se deri tani janë goditur vetëm ndërtimet që kanë qenë pa leje. “Edhe aty ku ka pasur një kioskë 5 me 5, e cila më pas është zgjeruar, është prishur pjesa e shtuar dhe kioska është lënë aty ku ishte”, -na tregon një prej tyre. Por nga ana tjetër, të gjithë janë në një gjendje meraku dhe ankthi për atë që do të ndodhë më pas. Shumë njerëz mbeten të papunë prej shkatërrimit të lokaleve dhe situata ekonomike në qytetin që i ngjan një kantieri, nuk është më e mirë se ajo e pjesës tjetër të vendit. Të tjerë presin më të qetë atë që ndodh. Një prej pronarëve të kompleksit sportiv “Liro” pranë Kalasë afër ‘Ujit të Ftohtë’, thotë se deri tani nuk ka asgjë në lidhje me zonën përtej asaj që u quajt “Lungomare”. “Thuajse si çdo herë kur janë ndërruar qeveritë apo drejtues të urbanistikës kanë ardhur dhe kanë kërkuar dosjen e ndërtimit. U kemi dhënë letrat dhe kaq. E njëjta gjë ka ndodhur edhe tani”, -thotë ai. Përtej kësaj, qyteti dhe sidomos zona buzë detit që preket drejtpërdrejt nga ndërhyr-

ja është duke gëluar prej “konspiracioneve”. Dikush flet për fshatra turistikë, të tjerë flasin për marrëveshje që shpëtojnë një pallat, në kurriz të të tjerëve që prishen, por një pjesë e madhe bien dakord që, nëse do jetë njësoj për të gjithë, do duhet të pranojnë “fatin”. Sigurisht ata që kanë leje dhe letra në rregull, i shtojnë kësaj edhe dëmshpërblimin. Por fakti se sa të ligjshme kanë qenë lejet e bën edhe më komplekse situatën. Një prej pronarëve thotë se ai pak shqetësohet nëse zyrtarët kanë shkelur ligjin. Sipas tij, nëse kjo ka ndodhur, ata thjesht duhej të dënoheshin, por kjo nuk mund të prekte më ndërtimin e ligjëruar. Një roje objekti prej atyre që vizituam buzë detit, qesh dhe thotë: “Këtu vetëm peshqit janë pa letra, thojuni t’u japin ndonjë kartë jeshile edhe peshqve që të vijnë këtej se ngelën në Itali”. Ndërsa punëtorët mbi skela numërojnë tullat që i vënë njëra mbi tjetrën, buzë rrugës, i ulur mbi kolonën e rrëzuar të betonit, mbledhësi i skrapit mat me sy karabinanë e pallatit që ngrihet para tij. Ai duket sikur peshon se sa hekur do të dalë prej saj e sa do mund të fitojë, duke ushqyer kështu fëmijët dhe shtyrë ditët e papunësisë, nëse nesër edhe asaj i vihet fadroma.

Prishja e ndërtimeve me leje, PD çon qeverinë në Kushtetuese Partia Demokratike troket sërish në derën e Gjykatës Kushtetuese për dy çështje. Ka kërkuar shfuqizimin dhe pezullimin si antikushtetues të vendimit “Për unifikimin e kompetencave të Inspektoratit Ndërtimor Urbanistik Kombëtar në zonat me rëndësi kombëtare”. Antikushtetues është sipas tyre edhe Akti normativ që rrit borxhin publik me 68.6%. Lidhur me vendimin e parë, PD thotë se INUK del mbi pushtetin gjyqësor, duke marrë kompetencë për prishjen edhe të ndërtimeve me leje. Deputetët e opozitës shprehen në kërkesën e tyre se vendimi i Këshillit të Ministrave për të cenuar arbitrarisht dhe pa kurrfarë kriteri kushtetues dhe ligjor, pronat e shqiptarëve të ndërtuara mbi bazën e lejeve të ndërtimit të lëshuara nga organet kompetente, apo pasuritë e tyre të legalizuara nga organi kompetent, është jo vetëm i dëmshëm për stabilitetin ekonomik dhe shoqëror të shtetit shqiptar, por edhe një akt haptazi në kundërshtim me Kushtetutën. Kjo sipas tyre, është shprehje e vullnetit të Kryeministrit për të ushtruar vetë edhe kompetencat e pushtetit ekzekutiv, edhe kompetencat e pushtetit vendor, por edhe kompetencat e pushtetit gjyqësor. “Rrezik real dhe potencial për pasurinë e çdo shqiptari, që kapërcen parimin kryesor të Kushtetutës për ndarjen dhe balancimin e tri pushteteve, cenon dhe parimin e sigurisë juridike”, sipas PD-së. Ndërkohë, rritjen e borxhit publik me Aktin normativ që u miratua para pak javësh, demokratët e cilësojnë antikushtetuese, pasi “mungojnë nevoja, urgjenca dhe shkaqet reale që përligjin ekzistencën e një gjendjeje të pazakontë në jetën e vendit”, arsyet e vetme që justifikojnë nxjerrjen e Aktit normativ nga qeveria.

E shtunë-diel, 30-01 dhjetor 2013

Intervistë

www.mapo.al

Deputeti i Partisë Demokratike, Aldo Bumçi komenton në një intervistë për gazetën “Mapo” zhvillimet politike në vend që lidhen kryesisht me vendimet e qeverisë, vonesën në zgjedhjen e strukturave të reja të partisë, rolin e të “vjetërve” por edhe gjeneratës së re në ringritjen e PD-së, koalicionet e ardhshme, si dhe rolin politik të deputetit të ndjerë, Sokol Olldashi.

Aldo Bumçi:

PD duhet të ndërtojë një profil të qartë të identitetit të saj "...Duhet të mbështetemi te trashëgimia jonë, por duke e riaktualizuar për kohën ku jetojmë, çfarë do të thotë t’i përkasësh qendrës së djathtë sot në Shqipëri, cilat vlera i lidhin njerëzit me ne dhe kërkojnë që ne ti japim zë dhe jetë? E dyta lidhet me ndërtimin e institucioneve dhe rregullave të brendshme, patjetër këto ekzistojnë, por sot jemi në kushte të tjera" Intervistoi: Nevila Perndoj TIRANË Për deputetin demokrat, Aldo Bumçi, skepticizmi që vjen nga disa vende anëtare të BE-së për marrjen e statusit të vendit kandidat lidhet me sjelljen e qeverisë së re. “Për gjithçka që ka ndodhur deri në shtator të 2013ës, Shqipëria është tashmë vlerësuar me propozimin e qartë të Brukselit për marrjen e statusit”,- shprehet Bumçi. Në një intervistë për gazetën “Mapo”, deputeti demokrat bën një radiografi të punës së deritashme të qeverisë, si dhe i jep përgjigje pikëpyetjeve që lindin rishtazi se përse po shtyhet zgjedhja e strukturave të reja në parti, për çfarë ka më shumë nevojë PD-ja në opozitë, dhe a e sheh ende të mundur një koalicion të dytë me Metën në të ardhmen. Z. Bumçi, tri ditë më parë Kuvendi miratoi një rezolutë të përgatitur nga Grupi parlamentar i PD-së për integrimin e Shqipërisë në BE. Në të njëjtën kohë, kryeministri Edi Rama deklaroi se ende disa shtete janë skeptike për dhënien e statusit të vendit kandidat Shqipërisë në muajin dhjetor. Ju keni qenë edhe ministër i Jashtëm, andaj në optikën tuaj, cilat janë ato detyrat imediate që Shqipëria duhet të realizojë me qëllim marrjen e një përgjigjeje pozitive nga BE-ja? Komisioni Europian propozoi për të dytin vit radhazi marrjen e statusit të vendit kandidat për Shqipërinë, por këtë vit, propozimit të Komisionit nuk iu bashkëngjit asnjë kusht, siç ndodhi vitin e kaluar, kur u kërkua miratimi i tri ligjeve. Ky propozim vjen mbas kalimit me sukses të testit në organizimin e zgjedhjeve të 23 qershorit dhe tranzicionit të pushtetit. Pra në gjykimin e Brukselit, Shqipëria ka plotësuar çdo kusht dhe është e gatshme të marrë statusin. Atëherë, nga burojnë hezitimet? Rotacioni i pushtetit, ndërsa është një test i kaluar në vetvete, krijoi një situatë të re, kur një qe-

veri e re merr përsipër drejtimin e vendit, dhe si rrjedhim Brukseli dhe vendet anëtare kanë nevojë të marrin ‘sinjalet’ e duhura nga qeveria e kryeministrit Rama. Të gjitha hezitimet dhe dyshimet lidhen me sjelljen e qeverisë së re, sepse për gjithçka që ka ndodhur deri në shtator të 2013-ës, Shqipëria është tashmë vlerësuar me propozimin e qartë të Brukselit për marrjen e statusit. Këto hezitime dhe dyshime shtohen nëse do të marrim parasysh faktin se kryeministri i vendit, z. Rama, bllokoi marrjen e statusit të vendit kandidat gjatë kohës që ishte në opozitë, duke mos miratuar tri ligjet. Kjo është një sjellje e paprecedent, që nuk ka ndodhur në asnjë vend tjetër të Europës ish-komuniste dhe nuk ka kaluar pa u shënuar. Sot si kryeministër, z. Rama duhet të japë edhe më shumë prova se është pro axhendës europiane, dhe nuk do të sillet siç u soll në opozitë, duke sakrifikuar integrimin e vendit për axhendën e tij të ngushtë politike. Normalisht nuk duhet të kishte asnjë hezitim në dhënien e statusit të vendit kandidat, jo vetëm për arritjet e Shqipërisë, por dhe për faktin se vendet e tjera të rajonit si Mali i Zi, Maqedonia dhe Serbia kanë kohë që e kanë marrë këtë status dhe kanë hapur ose presin të hapin negociatat e anëtarësimit. Ky është një fakt në favor të Shqipërisë, sepse do të ishte e padrejtë që vendi të mbetej kaq mbrapa vendeve të tjera, ndërsa nuk është i tillë përsa i takon përmbushjes së kushteve në krahasim me këto vende kur e morën statusin e vendit kandidat. Hezitimet lidhen me sjelljen e qeverisë së re përsa i takon respektimit të shtetit të së drejtës, administratës publike, dhe së fundi me zgjedhjet e Korçës. Shkelmimi i konsensusit të arritur me kaq vështirësi për ligjin e Nëpunësit Civil, dhe fushata e spastrimeve që ka nisur në administratën publike kanë dëmtuar besimin e Brukselit në qeverinë e kryesuar nga z. Rama. Kaq të verbër kanë qenë në fushatën e shkarkimeve, sa nuk kanë kursyer as strukturat që lidheshin me integrimin europian në Ministrinë e Integrimit, Ministrinë e Financave dhe ministritë e tjera, të cilat ishin të specializuara, dhe disa prej tyre edhe të akredituara nga Bruk-

Skepticizmi i BE "Të gjitha hezitimet dhe dyshimet lidhen me sjelljen e qeverisë së re, sepse për gjithçka që ka ndodhur deri në shtator të 2013-ës, Shqipëria është vlerësuar tashmë me propozimin e qartë të Brukselit për marrjen e statusit. Këto hezitime dhe dyshime shtohen nëse do të marrim parasysh faktin se kryeministri i vendit, z. Rama bllokoi marrjen e statusit të vendit kandidat gjatë kohës që ishte në opozitë, duke mos miratuar tri ligjet"

seli për të përmbushur funksionet e tyre. Në të njëjtën mënyrë, shkarkimet në bllok të piramidës drejtuese në Policinë e Shtetit kanë ngritur shumë pikëpyetje. Policia shqiptare është mbështetur fuqishëm prej shumë vitesh nga Bashkimi Europian dhe vendet anëtare; në progresraportin e Komisionit Europian ka vlerësime për arritjet e policisë në disa fusha, çfarë e bën tërësisht të pajustifikueshme sjelljen e qeverisë Rama ndaj Policisë së Shtetit. Zgjedhjet e pjesshme vendore në Korçë kanë rikthyer shqetësimin për zgjedhjet dhe vullnetin e qeverisë për mbarëvajtjen e tyre. Si asnjëherë tjetër në zgjedhje lokale, për më tepër dhe të pjesshme, e gjithë qeveria zbarkoi në Korçë, duke qëndruar dhe ditën e shtunë dhe shkelur ditën e heshtjes zgjedhore. Por nuk u mjaftuan me kaq, të gjithë shqiptarët panë se si vota blihej në zyrat elektorale të Partisë Socialiste me një mekanizëm të mirorganizuar. Qeveria e z. Rama duhet të japë mesazhe të qarta në të gjitha këto drejtime dhe duhet të ndryshojë kurs përpara se të jetë vonë. A keni ndonjë koment për punën e deritashme të qeverisë? Kam parasysh këtu vendimet e para të saj, emërimet në nivel drejtorësh të përgjithshëm, lëvizjet që po kryhen në administratë…? Në këto 10 javë qeverisje të z. Rama, dy probleme të mëdha kanë dalë në pah: e para se mungon në mënyrë flagrante respekti për shtetin e së drejtës, ligjet dhe Kushtetutën e vendit, dhe e dyta, pasiguria që është krijuar për ekonominë e vendit. Përsa i takon së parës, shembujt janë të shumtë, Akti Normativ për ligjin për Nëpunësin Civil, jo vetëm që shkelmoi konsensusin, por është propozuar në kundërshtim me përcaktimet kushtetuese për ligjet e cilësuara; Akti Normativ për Buxhetin e Shtetit, ku në kundërshtim me ligjin që lejon marrjen e borxhit vetëm për investime, merret borxh dhe për shpenzime operative. Vendimi i qeverise që i jep Inspektoratit Ndërtimor Kombëtar (INUK) kompetencën që të prishë ndërtime me leje. Pra, sot Inspektorati mund të vijë në shtëpinë apo dyqanin tënd, dhe të venPër Olldashin “Sokoli ishte një peshë e rëndë në PD, me shumë autoritet në të gjitha nivelet nga baza deri në kupolën më të lartë të partisë, por në të njëjtën kohë i afte të krijonte marrëdhënie njerëzore të natyrshme dhe të vërteta. Ai nuk ishte një zë alternativ, por ka qenë gjithmonë një zë i fuqishëm i PD-së”

E shtunë-diel, 30-01 dhjetor 2013

dosë ta prishë edhe pse ju jeni i pajisur me leje ndërtimi nga bashkia apo komuna përkatëse. Duke marrë kompetencat e gjykatës, Inspektorati mund të prishë ndërtime me leje, apo shtëpi të legalizuara sepse kështu vendos kryeinspektori. Një vendim haptazi antikushtetues. Pushimet masive në administratën civile, dhe në mënyrë të veçantë në policinë e shtetit, si dhe emërimet në kundërshtim me ligjin të piramidës drejtuese në institucionin që ka për detyrë ruajtjen e rendit dhe rregullit janë dëshmi të frymës anti-ligj që ekziston. Sulmi ndaj Presidentit të Republikës, ku vendimi i parë i qeverisë ishte heq ja e portretit të Presidentit nga çdo zyrë kishte vetëm një qëllim, për të dobësuar autoritetin e Presidentit dhe nënshtruar institucionet e pavarura. Ndërkohë Kuvendi mori vendimin e kundraligjshëm për të ngritur një grup për të kontrolluar Inspektoratin e Lartë të Deklarimit të Pasurive. Inspektorati që kontrollon deputetë, tashmë duhet të kontrollohet nga deputetët? Shkarkimi që Kryeministri i bëri bordit drejtues dhe drejtoreshës së INSTAT-it, u gjykuan nga gjykata si të kundraligjshëm. Këto janë vetëm disa nga shembujt e shumtë që flasin për një frymë qeverisëse që nuk respekton ligjin. Kjo sjellje ka krijuar pasoja dhe në fushën ekonomike, sepse ka cenuar rëndë sigurinë juridike. Siguria juridike është kusht i domosdoshëm për zhvillimin e aktivitetit ekonomik nga ana e operatorëve të ndryshëm. Por vendimet e qeverisë për të rishikuar të gjitha koncesionet, për anulimin e tyre, siç ka ndodhur tashmë me mbi 20 koncesione, kanë dëmtuar besimin e sipërmarrësve vendas dhe të huaj. Marrëdhënia kontraktuale me shtetin, lejet e dhëna nga zyrat shtetërore janë e vetmja garanci që sipërmarrësit dhe qytetarët kanë. Nëse këto rezultojnë të pavlefshme dhe mund të zhbëhen në çdo moment atëherë vendi do të humb shumë në investime dhe vende pune të munguara. Gjithashtu deklaratat për vendosjen e taksës progresive nuk ndihmojnë rimëkëmbjen ekonomike të vendit sepse taksa e sheshtë 10% ishte një nga faktorët që e bëri Shqipërinë tërheqëse për thithjen e investimeve të huaja, uli evazionin fiskal dhe rriti të ardhurat. Padyshim që çdo rritje taksash do të sjellë efektet e kundërta, do të ulë

www.mapo.al

avantazhet e Shqipërisë në krahasim me vendet fqinjë të cilat kanë adoptuar taksën e sheshtë 10%. Shumë shqetësues ishte dhe vendimi i qeverisë për të rritur tavanin e borxhit dhe për të ulur planin për sa i takon doganave dhe tatimeve për pjesën e mbetur të vitit. Nëse një qeveri e re nuk arrin të mbledhë të ardhura aq sa mblodhi qeveria paraardhëse edhe pse në një vit zgjedhor, me të gjitha vështirësitë që kjo sjell, është tregues i paaftësisë ose i kapjes së shtetit. Me sjelljen e saj qeveria ka rritur pasigurinë në një kohe kur duhet të bëjë të kundërtën. Shqipëria arriti ti rezistonte krizës ekonomike botërore e cila erdhi në dyert e shtëpisë, duke goditur dhe tronditur ekonomitë greke dhe italiane më të cilat ne jemi të lidhur më njëmijë fije. Gjatë një krize që ka zgjatur prej 5 vitesh dhe megjithëse rritja jonë ekonomike ka rënë ndjeshëm ne nuk ramë në recesion ekonomik si pjesa dërrmuese e vendeve të rajonit dhe kontinentit. Si arritëm ti rezistonim krizës ekonomike, kur të gjitha gjasat flisnin për të kundërtën? Ka vetëm një përgjigje; Modeli ynë ekonomik i bazuar te Liria Ekonomike, taksat e ulëta, privatizimet dhe uljet e barrierave për të hyrë në treg. Pikërisht ky model sot po rrezikohet nga qeveria e re. Zgjedhjet e strukturave të reja po shtyhen. A ka ndonjë arsye për këtë gjendje pezull dhe paralelisht me këtë situatë, si do t’i përgjigjeshit opsionit që po hidhet se pas humbjes së 23 qershorit, në drejtim duhet të vijnë njerëz të rinj, ndërsa disa prej “të vjetërve” duhet të kalojnë në skalion të dytë, pasi e patën mundësinë e tyre dhe e bënë në njëfarë mënyre ciklin politik apo menaxherial? Është e vërtetë që procesi zgjedhor në PD pritej të vijonte që në muajin shtator, por mosnisja e procesit vjen vetëm për shkak të ngarkesës dhe vëmendjes që kërkonin çështjet me të cilat ne u përballëm gjatë këtyre dy muajve. Besoj se opozita ka zhvilluar një aksion politik shumë intensiv duke denoncuar shkeljet e qeverisë dhe duke mbrojtur interesin publik në një sërë çështjesh shumë të rëndësishme. Partia Demokratike ka qenë gjithmonë e hapur për të rinjtë, dhe është karakterizuar nga një aftësi e jashtëzakonshme për të rigjeneruar vetveten. Rikthimi i themeluesve dhe i të

modeli ekonomik “Gjatë një krize që ka zgjatur prej 5 vitesh dhe megjithëse rritja jonë ekonomike ka rënë ndjeshëm ne nuk ramë në recesion ekonomik si pjesa dërrmuese e vendeve të rajonit dhe kontinentit. Si arritëm ti rezistonim krizës ekonomike, kur të gjitha gjasat flisnin për të kundërtën? Ka vetëm një përgjigje; Modeli ynë ekonomik i bazuar te Liria Ekonomike, taksat e ulëta, privatizimet dhe uljet e barrierave për të hyrë në treg. Pikërisht ky model sot po rrezikohet nga qeveria e re”.

“Shkelmimi i konsensusit të arritur me kaq vështirësi për ligjin e Nëpunësit Civil, dhe fushata e spastrimeve që ka nisur në administratën publike ka dëmtuar besimin e Brukselit në qeverinë e kryesuar nga z. Rama. Kaq të verbër kanë qenë në fushatën e shkarkimeve sa nuk kanë kursyer as strukturat që lidheshin me integrimin Europian në Ministrinë e Integrimit, Ministrinë e Financave dhe ministritë e tjera, të cilat ishin të specializuara, dhe disa prej tyre edhe të akredituara nga Brukseli për të përmbushur funksionet e tyre”

gjithë atyre, që ishin larguar ndër vite, si dhe ftesa për të rinjtë, ku KOP-i është rasti më i dukshëm, por jo i vetmi sepse që në vitin 2003 për zgjedhjet lokale PD-ja bëri një hapje të madhe drejt aktorëve të tjerë të shoqërisë që u pasqyrua dhe në një rezultat shumë të mirë elektoral në të gjithë vendin. Pra ne kemi një traditë tashmë të konsoliduar, por çfarë e bën të veçantë këtë moment është se sot, ne jemi përpara një situate të re, kryetari historik i PD-së, profesor Berisha ka dhënë dorëheqjen, çfarë u pasua me zgjedhjen e z. Basha në krye të PD-së. Natyrshëm ky ndryshim historik krijon dhe kërkon një hapje më të madhe të PDsë, për t’iu referuar profesor Berishës në fjalën e tij, se PD-ja duhet të shikojë drejt gjeneratës së viteve ‘80. Por ndryshe nga PS dhe z. Rama, i cili nuk njihte asnjë trashëgimi në PS, ne kemi një trashëgimi për të mbrojtur në PD, historia e PD-së është historia më e bukur e këtij vendi nga viti 1990 e deri më sot. PD ka nevojë si për ata që e sollën PD-në deri këtu, ashtu dhe për gjeneratën e re që do të vazhdojë këtë rrugëtim. Për çfarë mendoni se ka më shumë nevojë PD-ja tashmë e kaluar në opozitë? Partia Demokratike ka më shumë nevojë për dy gjëra: e para, të ndërtojë një profil të qartë të identitetit të saj politik, si parti e qendrës së djathtë, me të gjithë elementët e një qendre të djathtë në kontekstin historik shqiptar dhe specifikat tona. Duhet të mbështetemi te trashëgimia jonë, por duke e riaktualizuar për kohën ku jetojmë, çfarë do të thotë t’i përkasësh qendrës së djathtë sot në Shqipëri, cilat vlera i lidhin njerëzit me ne dhe kërkojnë që ne ti japim zë dhe jetë? E dyta lidhet me ndërtimin e institucioneve dhe rregullave të brendshme, patjetër këto ekzistojnë, por sot jemi në kushte të tjera. Deri më sot PD-ja drejtohej nga kryetari historik, dhe funksionimi i gjithçkaje ishte më e lehtë, si vendimmarrja ashtu dhe legjitimiteti i asaj vendimmarrje. Tani jemi në kushte te tjera, dhe duhet ti përgjigjemi këtyre kushteve duke zhdërvjelltësuar institucionet tona. Fillimi ishte shumë i mbarë aplikimi i parimit një anëtar një votë i ka dhënë kryetarit të ri të PD-së, z. Basha, një legjitimitet që nuk do ta gëzonte po të aplikohej formula tradicionale e zgjedhjes nga kuvendi. 42 000 demokratë morën pjesë në votime, kjo energji duhet të jetë e pranishme

Të rinjtë në PD “…Ky ndryshim historik krijon dhe, kërkon një hapje më të madhe të PD-së, për t’iu referuar profesor Berishës në fjalën e tij, se PD duhet të shikojë drejt gjeneratës së viteve ‘80. Por ndryshe nga PS dhe z. Rama i cili nuk njihte asnjë trashëgimi ne PS, ne kemi një trashëgimi për të mbrojtur në PD, historia e PD-së është historia më e bukur e këtij vendi nga viti 1990 e deri më sot. PD ka nevojë si për ata që e sollën PD deri këtu ashtu dhe për gjeneratën e re që do të vazhdojë këtë rrugëtim”.

edhe në zgjedhjet e niveleve të tjera në PD. LSI vijon të performojë si një parti që po kërkon të shtojë aksionin e saj politik duke qëndruar mes dy forcave të mëdha PD e PS. A mund të themi sot se PD-ja nuk do të mund të bëjë kurrë koalicion me Ilir Metën? Nuk jam dakord me ju se LSI po qëndron në mes, përkundrazi, kemi një njësim dhe shkrirje të LSI-së me PS, që është shumë e shpejtë. Të gjitha fenomenet që ne vumë në pah më lart, nuk janë zhvillime që mund t’i adresohen vetëm PS-së, LSI është pjesë e tyre. Pa LSI-në këto vendimmarrje nuk do ishin të mundura. Marrim për shembull rastin e ligjit për Nëpunësin Civil, jo vetëm që u mbështet nga LSI, por dhe peshkimi i një deputeti, që bëri të mundur votimin, u bë nga LSI. Vendimi i INUK për prishjen e ndërtimeve me leje ka kaluar në qeveri dhe me votën e LSI-së. Pra është normale të flasim për qeverinë ‘Rama-Meta’. E dyta, fitorja e PD-së bazohet te ringritja e PD-së dhe forcimin e saj si forcë e qendrës së djathtë. Shembujt janë të shumtë kur ne kemi arritur një rezultat të shkëlqyer elektoral duke u bazuar në identitetin dhe vlerat tona dhe duke ndërtuar koalicionet e duhura, siç ka ndodhur në zgjedhjet e vitit 2005, 2007, apo 2009, këtu bazohet dhe projekti ynë politik. Me humbjen e deputetit të PD-së, Sokol Olldashi, përveç humbjes njerëzore, disa politikanë dhe analistë e cilësuan edhe si humbje të një zëri alternativ politik në PD… Si e përjetuat atë ngjarje, dhe së dyti, a ndani ju të njëjtin mendim me opinionin sa më sipër? Ndarja nga jeta e Sokol Olldashit është një humbje shumë e madhe. Si bashkëmoshatar i tij, e kam të vështirë ta pranoj këtë humbje. Edhe sot e kam të vështire ta besoj plotësisht se Sokoli nuk është më. Sokoli ishte në kulmin e karrierës së tij politike, vetëm 41 vjeç, por me një kontribut dhe përvojë shumë të gjatë dhe të vyer, ku ai dalloi me aksionin e tij politik gjatë viteve të vështira në opozitë dhe me arritjet e spikatura në dy ministritë që drejtoi. Sokoli ishte një peshë e rëndë në PD, me shumë autoritet në të gjitha nivelet nga baza deri në kupolën më të lartë të partisë, por në të njëjtën kohë, i aftë të krijonte marrëdhënie njerëzore të natyrshme dhe të vërteta. Ai nuk ishte një zë alternativ, por ka qenë gjithmonë një zë i fuqishëm i PD-së.

koalicionet e ardhshme “Fitorja e PD-së bazohet te ringritja e PD-së dhe forcimin e saj si force e qendrës së djathtë. Shembujt janë të shumtë kur ne kemi arritur një rezultat të shkëlqyer elektoral duke u bazuar në identitetin dhe vlerat tona dhe duke ndërtuar koalicionet e duhura siç ka ndodhur në zgjedhjet e vitit 2005, 2007, apo 2009, këtu bazohet dhe projekti ynë politik”.

CMYK

12 29.11.2013

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

NJOFTIM / REKLAMA

BASHKIA E TIRANËS

Njoftim për vend të lirë pune

Në zbatim të ligjit nr. 8549, datë 11.11.1999 “Statusi i nëpunësit civil”, neni 13, VKM–së nr. 231, datë 11.05.2000 “Për pranimin në shërbimin civil dhe periudhën e provës”, pika 7, ndryshuar me VKM–në nr.196, datë 06.04.2001, pika 1, VKB-së nr.8, datë 12.10.2011 “Mbi miratimin e strukturës organizative të aparatit të Bashkisë së Tiranës” (i ndryshuar) dhe urdhrit nr. prot. 1409/2, datë 28.06.2013 Bashkia e Tiranës shpall konkursin për dy vende të lirë pune, në pozicionin Specialist në Sektorin e Shërbimeve të Brendshme të Burimeve Njerëzore, në Drejtorinë e Burimeve Njerëzore dhe Shërbimeve.

Në zbatim të ligjit nr. 8549, datë 11.11.1999 “Statusi i nëpunësit civil”, neni 13, VKM–së nr. 231, datë 11.05.2000 “Për pranimin në shërbimin civil dhe periudhën e provës”, pika 7, ndryshuar me VKM–në nr.196, datë 06.04.2001, pika 1,VKB-së nr.8, datë 12.10.2011 “Mbi miratimin e strukturës organizative të aparatit të Bashkisë së Tiranës” (i ndryshuar) dhe urdhrit nr.prot-1355/1, dt. 26.06.2013, Bashkia e Tiranës shpall konkursin për dy vende të lira të punës në pozicionin Specialist në Sektorin e Vlerave Ekonomike dhe Lehtësimit të Bisnesit në Drejtorinë e Zhvillimit Ekonomik.

Kandidati duhet të plotësojë kërkesat e përgjithshme, në përputhje me nenin 12 të ligjit nr. 8549, datë 11.11.1999 “Statusi i nëpunësit civil”.

Përshkrimi i punës: Kryerja e shërbimeve të kërkuara për mirëfunksionimin e aktivitetit administrativ të Bashkisë Tiranë; të mbështesë veprimtarinë e aparatit të Bashkisë nëpërmjet shërbimeve të drejtpërdrejta në kohë dhe në përputhje me nivelin gjithnjë në rritje të punës së aparatit.

Përshkrimi i punës: Harton, siguron, përditëson projekte, informacion ekonomik, anketime me biznese lokalë.

Kërkesa të veçanta për kandidatin: • Të ketë kryer arsimin e lartë, preferohen shkenca shoqërore. • Të ketë përvojë pune në fusha të ngjashme. • Të ketë njohuri të një gjuhë të vendeve të BE – së. • Të ketë njohuri shumë të mira të programeve kompjuterike. • Të ketë aftësi të mira organizative, menaxhuese dhe të punës në grup. Paraqitja e dokumenteve: Kandidati duhet të paraqesë brenda datës 27.12.2013, në Sektorin e Komunikimit dhe Pritjes së Qytetarit këto dokumente: • Kërkesë për aplikim • Curriculum vitae • Certifikatë personale me foto dhe përbërja familjare • Fotokopje të diplomës dhe listës së notave të noterizuara • Çertifikata kualifikimi (në rast se ka) • Vlerësim pune nga punëdhënësi i fundit • Fotokopje të librezës së punës dhe librezës së kontributeve • Dëshmi e gjendjes gjyqësore dhe mjekësore • Dokumenti për master, doktoraturë (në rast se ka), fotokopje e noterizuar • Dëshmi të gjuhëve të huaja

Kërkesa të veçanta për kandidatin: • Të ketë arsim të lartë. • Të ketë përvojë pune në fusha të ngjashme. • Të ketë njohuri të gjuhëve të huaja. • Të ketë njohuri shumë të mira të programeve kompjuterike. • Të ketë aftësi të mira komunikuese, dhe të punës në grup. Paraqitja e dokumenteve: Kandidati duhet të paraqesë brenda datës 27.12.2013, në Sektorin e Komunikimit dhe Pritjes së Qytetarit këto dokumenta: • • • • • • • • • •

Studentët që kanë mbaruar jashtë shtetit duhet të kenë bërë njohjen e e diplomave apo çertifikatave. Dokumentet duhet të paraqiten vetëm në gjuhën shqipe.Konkurimi do të bazohet në njohuritë për Kushtetutën, Kodin e procedurave administrative, ligjin nr. 8652, datë 31.07.2000 për “Organizimin dhe funksionimin e qeverisjes vendore”, ligjin nr. 8654, datë 31.07.2000 “Për organizimin dhe funksionimin e Bashkisë së Tiranës”, ligjin 8549, datë 11.11.1999 “Statusi i nëpunësit civil”, ligji 9131, datë 08.09.2003 për “Rregullat e etikës në administratën publike”, literatura specifike për këtë pozicion.

Këtë njoftim mund ta gjeni dhe në faqen e bashkisë www.tirana.gov.al dhe në tabelën e lajmërimeve për publikun.

Këtë njoftim mund ta gjeni dhe në faqen e bashkisë: www.tirana.gov.al dhe në tabelën e lajmërimeve për publikun.

BASHKIA E TIRANËS

Njoftim për vend të lirë pune

Në zbatim të ligjit nr. 8549, datë 11.11.1999 “Statusi i nëpunësit civil”, neni 13, VKM–së nr. 231, datë 11.05.2000 “Për pranimin në shërbimin civil dhe periudhën e provës”, pika 7, ndryshuar me VKM–në nr.196, datë 06.04.2001, pika 1, VKB-së nr.8, datë 12.10.2011 “Mbi miratimin e strukturës organizative të aparatit të Bashkisë së Tiranës” (i ndryshuar) dhe urdhrit nr. prot. 1410/2, datë 28.06.2013 Bashkia e Tiranës shpall konkursin për tre vende të lira pune në pozicionin Specialist në Sektorin e Trajnimeve të Burimeve Njerëzore, në Drejtorinë e Burimeve Njerëzore dhe Shërbimeve.

Në zbatim të ligjit nr. 8549, datë 11.11.1999 “Statusi i nëpunësit civil”, neni 13, VKM–së nr. 231, datë 11.05.2000 “Për pranimin në shërbimin civil dhe periudhën e provës”, pika 7, ndryshuar me VKM–në nr.196, datë 06.04.2001, pika 1, VKB-së nr.8, datë 12.10.2011 “Mbi miratimin e strukturës organizative të aparatit të Bashkisë së Tiranës” (i ndryshuar) dhe urdhrit nr. prot. 1409, datë 28.06.2013 Bashkia e Tiranës shpall konkursin për një vend të lirë pune në pozicionin Specialist në Sektorin e Vlerësimeve dhe Performancës Profesionale, në Drejtorinë e Burimeve Njerëzore dhe Shërbimeve.

Kandidati duhet të plotësojë kërkesat e përgjithshme, në përputhje me nenin 12 të ligjit nr. 8549, datë 11.11.1999 “Statusi i nëpunësit civil”.

Përshkrimi i punës: Koordinimi, lehtësimi i realizimit të programeve të trajnimit si dhe ndjekja e procesit të vlerësimit të nevojave për trajnim të punonjësve, nëpërmjet planeve individuale për zhvillimin profesional të karrierës në administratën publike. Ndjekja dhe monitorimi i kritereve të pranimit të programeve për praktikat profesionale, duke mbikëqyrur dhe vlerësuar zbatimin e praktikave të tyre.

Përshkrimi i punës: Të menaxhojë procesin e vlerësimit të arritjeve individuale vjetore dhe performancës ne punë të stafit, duke nxitur motivimin e punonjësve, të zhvillojë dhe të përmirësojë në vazhdimësi procedurat në sektor, për të ofruar cilësi të lartë dhe përgjigje të shpejtë ndaj kërkesave për shërbime dhe informacione, brenda ose jashtë Bashkisë së Tiranës.

Paraqitja e dokumenteve: Kandidati duhet të paraqesë brenda datës 27.12.2013, në Sektorin e Komunikimit dhe Pritjes së Qytetarit këto dokumente: • Kërkesë për aplikim • Curriculum vitae • Certifikatë personale me foto dhe përbërja familjare • Fotokopje të diplomës dhe listës së notave të noterizuara • Çertifikata kualifikimi (në rast se ka) • Vlerësim pune nga punëdhënësi i fundit • Fotokopje të librezës së punës dhe librezës së kontributeve • Dëshmi e gjendjes gjyqësore dhe mjekësore • Dokumenti për master, doktoraturë (në rast se ka), fotokopje e noterizuar • Dëshmi të gjuhëve të huaja.

Këtë njoftim mund ta gjeni dhe në faqen e bashkisë www.tirana.gov.al dhe në tabelën e lajmërimeve për publikun.

E shtunë-diel, 30-01 dhejtor 2013

www.mapo.al

Tokë pa kontinent

Dyshimet për statusin, një përgjegjësi e qeverisë që jep shkas Preç Zogaj Kuvendi i Shqipërisë regjistroi të mërkurën një akt të rrallë, duke votuar unanimisht një rezolutë të propozuar nga Partia Demokratike në opozitë për marrjen e statusit të vendit kandidat në BE. E reja këtu nuk është thjesht propozimi i një rezolute nga opozita. Një gjë e tillë ka ndodhur edhe më parë. Risia e parë e seancës në fjalë qëndron në faktin se, në prag të vendimit që pritet të marrë në dhjetor Këshilli Europian, opozita provokoi dhe udhëhoqi debatin më të rëndësishëm të legjislaturës së re, duke tërhequr në arenë edhe shumicën e mpirë në raport me këtë temë madhore. Risia e dytë ka të bëjë me dhënien e një mesazhi të unifikuar për gjithë vendet e BE-së, ashtu siç u shqiptua në fjalën orientuese të shefit opozitës, Lulzim Basha, përpara fillimit të seancës, se Shqipëria e meriton statusin e vendit kandidat, se Shqipërisë duhet t’i jepet statusi i vendit kandidat. Një qëndrim i tillë për integrimin nuk është mbajtur deri me sot nga asnjë opozitë në Shqipëri. Dua të besoj se ky është një qëndrim që përfaqëson shkëputjen nga praktika dhe teoria e suksesit me dështimet e qeverisë dhe daljen në pah të një politike të re, e cila bazohet në arsyetimin e shëndoshë se një gjë që e ka në favor vendi nuk mund të mos e ketë edhe opozita. Një risi e tretë që mua personalisht më tërheq edhe më shumë se dy të parat ishte vetë përmbajtja dhe stili i projektrezolutës, që ishte ndërtuar në frymë dhe në terma përafrues, duke shmangur pretekstet për t’u ndarë. E gjithë kjo përcolli e përshtypjen e një shqetësimi dhe angazhimi të sinqertë të opozitës, të kundërt me zakoni të vjetër për nxjerrë përfitime politike meskine. Risia e katërt, pa të cilën nuk do të kompletohej kjo ngjarje e bukur, ishte serioziteti me të cilin shumica parlamentare iu përgjigj në tërësi, me njerëzit e saj të kualifikuar, lëvizjes apo sfidës së opozitës. Mund të themi se shumica e pranoi në mënyrë kalorësiake avantazhin e opozitës, jo vetëm në faktin e thirrjen së seancës për debat nga kjo e fundit, por edhe në kontekstin e bilancit që ka secila palë për integrimin, ku qeveria e sotme “Rama” e ka akoma plagë të pambyllur bllokimin e marrjes së statusit vitin e kaluar kur ishte opozitë. Të gjitha këto na bëjnë të shpresojmë se Rezoluta konsensuale e Kuvendit të Shqipërisë do të ndikojë pozitivisht në vendimin që pritet të merret në muajin dhjetor. Po pse u kërkua realisht seanca me debat? Pse u propozua rezoluta? Çfarë problemi ka me mar-

rjen e statusit, ndërkohë që Komisioni Europian i ka bërë një rekomandim pozitiv për Shqipërinë Këshillit Europian që është instanca e epërme e qeverive të vendeve anëtare? Shumë vende të BE-së, përfshirë fqinjët tanë, Italinë dhe Greqinë, kanë deklaruar hapur mbështetjen për Shqipërinë. Atëherë ku është problemi, mund të ndodhë vërtet që Shqipëria të mos e marrë statusin muajin e ardhshëm? Kryeministri Rama e tha qartë në Kuvend se marrja e statusit nuk është e sigurt deri në minutën e fundit. Pra ka problem. Vetë futja e vendimit në ankthin e pritjes deri në sekondat e fundit, si në një lojë fati, i heq jo pak shijen asaj që do të duhej të ishte ngjarja më e rëndësishme politike e vitit për gjithë shqiptarët. Problemi janë vendet skeptike. Skeptike me demokracinë shqiptare apo me Shqipërinë? Ka edhe për demokracinë, edhe për Shqipërinë. Kufirin ndarës nuk e gjejnë dot lehtë. E përbashkëta e të dy llojeve të skepticizmit është ajo që tha shefi i opozitës, Basha, si njohës i mirë i kësaj teme: prirja për ta kaluar në vrimë të gjilpërës statusin e Shqipërisë. Skeptikët e bllokuan Shqipërinë vitin e kaluar, edhe pse kishte edhe atëherë një rekomandim pozitiv nga Komisioni europian. E bllokuan duke përdorur si argument apo si pretekst- as këtë nuk e gjejmë dot- mosvotimin e tri ligjeve nga Partia Socialiste në opozitë. Ndërkohë që i kishin miratuar statusin Serbisë në kohën kur Beogradi kishte një opozitë që deklarohej në parim kundër Europës. Gjeopolitika, mbajtja me hatër, përdorimi i dy masave të ndryshme për të njëjtën gjë bëjnë “muuuuu”, por jemi të detyruar të rrimë te kriteret sepse vetëm aty mund të marrim përgjigje e të gjejmë rrugëdaljen. Nga përvoja e vitit të kaluar, për të mos shkuar më larg në kohë, duhet të kishim nxjerrë mësimin të jemi shumë të kujdesshëm, pasi ka vende që na shohim me lupë dhe vetëm shkas presin për të thënë “jo” për Shqipërinë. Diplomacia shqiptare duhet të bëjë punën e saj për të fituar miqësinë e vendeve që na paragjykojnë, por kjo është një rrugë e gjatë. Gjëja më e sigurt që mund të bëjmë për statusin aktualisht është të mos u japim argumente apo pretekste të thonë “jo”-në që mund ta kenë në zemër. T’i detyrojnë të dalin hapur, po të jetë nevoja, dhe ta thonë faqe të gjithëve se kanë probleme të tjera me Shqipërinë. Të mos i lejojmë të na mbajnë pas dere me kritere të tipit llastik, siç është lufta kundër krimit dhe korrupsionit, që nuk ka fund asnjëherë, që nuk është në perfeksion as në

vendet më të zhvilluara të Europës. Mirëpo pikërisht këtë mësim nuk ka nxjerrë qeveria e shumicës aktuale. Përkundrazi. Pa mbushur tre muaj në pushtet ajo u ka dhënë material të bollshëm vendeve skeptike, madje i ka vënë në siklet edhe vendet e tjera. Paradoksalisht, kush mendon të na thotë “jo” e ka më të lehtë këtë vit se sa e kishte vitin e kaluar kur kishin tre ligje pa votuar dhe zgjedhjet pa bërë. Vitin e kaluar kishin veprat në rregull, por jo të gjitha letrat. Sivjet kemi letrat në rregull, por nuk kemi aktet. Akti që duket qartë se na ka prishur e ndoshta mund të na prishë punë keq është e ashtuquajtura reformë në policinë e shtetit. Europa ka investuar shumë për të implementuar dora-dorë standardet e saj në këtë institucion dhe ja ku vjen një kryeministër si Edi Rama dhe një ministër i Brendshëm si Saimir Tahiri, që e shumëzojnë me zero këtë investim, duke u vënë kryqin kritereve ligjore për emërimet dhe shkarkimet dhe duke imponuar vullnetin e tyre politik mbi atë që konsiderohej mbrojtje dhe garanci ligjore e policisë së shtetit.

Para zgjedhjeve të qershorit një gazetë pat botuar një listë relativisht të gjatë oficerësh dhe drejtuesish të policisë nga Kukësi dhe Tropoja. Pak ditë më parë, e njëjta gazetë më duket botoi një listë po aq të gjatë drejtuesish të policisë nga Tepelena. Nuk mund të them se ç’përqindje kanë patur dhe kanë listat respektive në raport me gjithë organikën komanduese të policisë. Por një gjë duket qartë: nëse lista e Kukësit dhe Tropojës ka dashur tetë vjet për të marrë atë formë, kjo e Tepelenës ka dashur vetëm tre muaj. Duhet guxim i madh të flasësh për polici shteti në këto kushte, kur jemi në rendin e policisë së fshatit. Ka plot njerëz që thonë “e po do t’i vënë edhe këta të tyret, përndryshe kot që kanë fituar”. Edhe unë rroj në Shqipëri dhe e di se partia që fiton zgjedhjet do të vërë njerëzit e vet në disa poste. Por pa rrezikuar gjera të mëdha . Në vitin 2005 qeveria e Berishës e mbajti më shumë se një vit drejtorin e policisë së shtetit, që kishte emëruar qeveria e Fatos Nanos. Drejtorin e ri e mori nga strukturat drejtuese të policisë. Ka gjithnjë mundësi për të bërë më të mirën, pa i lënë me gisht në gojë njerëzit e kontingjentit të partisë. Ajo që është shumë shqetësuese në gjithë qasjen e qeverisë “Rama” për integrimin është një lloj nënvlerësimi faktik i statusit, një lloj pajtimi paraprak me lajmin, edhe po të mos jetë i mirë. Kjo shkon edhe më larg në artikulimet e disa ministrave, aq sa lexohet si një rivlerësim i aspiratës, duke mos e parë kaq të rëndësishme sa ç’jemi mësuar ta shohim e ta trajtojmë deri me sot. “Rëndësi ka të jemi vetë këtu brenda Europë”- ky është refreni që u dëgjua dendur edhe në seancën e fundit nga folës të qeverisë dhe PS-së. Është mënyra për të dribluar me retorikë dështimin eventual me statusin dhe më tej, për të vazhduar me arbitraritet në kurriz të integrimit. Europë jashtë Europës nuk mund të bëhemi. Marrja e statusit është akt. Na duhet statusi. Na duket akti. Na duhet hapja e negociatave, na duhet anëtarësimi në Europë. Mund të mos e marrim deri në minutin e fundit, tha kryeministrit Rama. Mirë që e tha hapur. Por nuk mjafton vetëm ta thotë. Ai është kryeministër. Ai ka për detyrë të bëjë çmos për të pastruar fushën e vendimmarrjes europiane nga argumentet apo edhe pretekstet që Tirana u jep skeptikëve. Atij i kërkohet të çlirohet nga ngërçi i të luajturit në fushë të huaj sa herë shtrohet çështja e integrimit. Marrja e statusit do të jetë meritë e të gjitha partive. Refuzimi në kushtet e krijuara do të jetë një dështim për qeverinë, një përgjegjësi e drejtpërdrejtë e qeverisë. Nuk jemi duke pretenduar anëtarësimin. Vetëm statusin, që është një stacion. Në gjysmën e rrugës a diçka më shumë.

14 29.11.2013

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

NJOFTIM / REKLAMA

BASHKIA E TIRANËS

Njoftim për vend të lirë pune

Në zbatim të ligjit nr. 8549, datë 11.11.1999 “Statusi i nëpunësit civil”, neni 13, VKM–së nr. 231, datë 11.05.2000 “Për pranimin në shërbimin civil dhe periudhën e provës”, pika 7, ndryshuar me VKM–në nr.196, datë 06.04.2001, pika 1,VKB-së nr.8, datë 12.10.2011 “Mbi miratimin e strukturës organizative të aparatit të Bashkisë së Tiranës” (i ndryshuar) dhe urdhrit nr. prot-1369/3, dt. 26.06.2013, Bashkia e Tiranës shpall konkursin për vendin e lirë të punës në pozicionin Specialist në Zyrën e Koordinimit me Njësitë Bashkiake.

Në zbatim të ligjit nr. 8549, datë 11.11.1999 “Statusi i nëpunësit civil”, neni 13, VKM–së nr. 231, datë 11.05.2000 “Për pranimin në shërbimin civil dhe periudhën e provës”, pika 7, ndryshuar me VKM–në nr.196, datë 06.04.2001, pika 1, VKB-së nr.8, datë 12.10.2011 “Mbi miratimin e strukturës organizative të aparatit të Bashkisë së Tiranës” ( i ndryshuar) dhe urdhrit nr. prot.1378/1, datë 26.06.2013 Bashkia e Tiranës shpall konkursin për vendin e lirë të punës në pozicionin Specialist në Sektorin e Rrjetit Rrugor, në Drejtorinë e Transportit dhe Lëvizshmërisë. Kandidati duhet të plotësojë kërkesat e përgjithshme në përputhje me nenin 12 të ligjit nr. 8549, datë 11.11.1999 “Statusi i nëpunësit civil”.

Kandidati duhet të plotësojë kërkesat e përgjithshme në përputhje me nenin 12 të ligjit nr. 8549, datë 11.11.1999, “Statusi i nëpunësit civil”. Përshkrimi i punës: Koordinon dhe bashkërendon punën me 11 njësitë bashkiake, për realizimin e projekteve të ndryshme. Mbledh të dhëna nga Institucione, drejtori, persona të veçantë. Ndjekja e korrespondencës me njësitë bashkiake, shkëmbimi i vendimeve që Këshillat Bashkiakë marrin.

Përshkrimi i punës: Përgatit materialet në nivel planifikimi dhe projektimi për përdorimin e rrugëve si urbane ashtu edhe ekstra urbane të përputhme me mastërplanin e transportit. Menaxhon vendkalimet dhe parkimet nëpërmjet analizave të studimeve. Zbaton legjislacionin për projekt vendimet e këshillit bashkiak, urdhëresat, protokollin etj.

Kërkesa të veçanta për kandidatin: Të ketë arsim të lartë, në degën Juridik. • Të ketë përvojë pune, jo më pak se dy vjet në fusha të ngjashme. • Të ketë njohuri të gjuhëve të huaja. • Të ketë njohuri shumë të mira të programeve kompjuterike. • Të ketë aftësi të mira komunikuese, dhe të punës në grup.

Kërkesa të veçanta për kandidatin: • Të ketë kryer arsimin e lartë në një nga degët e Fakultetit të Inxhinierisë ose ne Universitetin Politeknik. • Të ketë përvojë pune jo më pak se 3 vjet në fusha të ngjashme. • Të ketë njohuri të një gjuhë të vendeve të BE – së. • Të ketë njohuri shumë të mira të programeve kompjuterike. • Të ketë aftësi të mira organizative, menaxhuese dhe të punës në grup.

Paraqitja e dokumenteve: Kandidati duhet të paraqesë brenda datës 27.12.2013, në Sektorin e Komunikimit dhe Pritjes së Qytetarit këto dokumenta. • Kërkesë për aplikim • Curriculum vitae • Certifikatë personale me foto dhe përbërja familjare • Fotokopje të diplomës dhe listës së notave të noterizuara • Çertifikata kualifikimi (në rast se ka) • Vlerësim pune nga punëdhënësi i fundit • Fotokopje të librezës së punës dhe librezës së kontributeve • Dëshmi e gjendjes gjyqësore dhe mjekësore • Dokumenti për master, doktoraturë (në rast se ka), fotokopje e noterizuar • Dëshmi të gjuhëve të huaja.

Paraqitja e dokumenteve: Kandidati duhet të paraqesë brenda datës 27.12.2013 në Sektorin e Komunikimit dhe Pritjes së Qytetarit këto dokumente. • Kërkesë për aplikim • Curriculum vitae • Certifikatë personale me foto dhe përbërja familjare • Fotokopje të diplomës dhe listës së notave të noterizuara • Certifikata kualifikimi (në rast se ka) • Vlerësim pune nga punëdhënësi i fundit • Fotokopje të librezës së punës dhe librezës së kontributeve • Dëshmi e gjendjes gjyqësore dhe mjekësore • Dokumenti për master, doktoraturë (në rast se ka), fotokopje e noterizuar • Dëshmi të gjuhëve të huaja.

Studentët që kanë mbaruar jashtë shtetit duhet të kenë bërë njohjen e e diplomave apo certifikatave. Dokumentet duhet të paraqiten vetëm në gjuhën shqipe.Konkurrimi do të bazohet në njohuritë për Kushtetutën, Kodin e procedurave administrative, ligjin nr. 8652, datë 31.07.2000 për “Organizimin dhe funksionimin e qeverisjes vendore”, ligjin nr. 8654, datë 31.07.2000 “Për organizimin dhe funksionimin e Bashkisë së Tiranës”, ligjin 8549, datë 11.11.1999 “Statusi i nëpunësit civil”, ligji 9131, datë 08.09.2003 për “Rregullat e etikës në administratën publike ligji nr.8308, dt. 18.03.1998 “Për transportet rrugore (i ndryshuar), VKM 153, dt. 07.04.2000 “Për miratimin e rregullores te zbatimit te kodit rrugor të Republikës së Shqipërisë”

Këtë njoftim mund ta gjeni dhe në faqen e Bashkisë: www.tirana.gov.al dhe në tabelën e lajmërimeve për publikun.

Këtë njoftim mund ta gjeni dhe në faqen e bashkisë www.tirana.gov.al dhe në tabelën e lajmërimeve për publikun.

BASHKIA E TIRANËS

Njoftim për vend të lirë pune

Në zbatim të ligjit nr. 8549, datë 11.11.1999 “Statusi i nëpunësit civil”, neni 13, VKM–së nr. 231, datë 11.05.2000 “Për pranimin në shërbimin civil dhe periudhën e provës”, pika 7, ndryshuar me VKM–në nr.196, datë 06.04.2001, pika 1, VKB-së nr.8, datë 12.10.2011 “Mbi miratimin e strukturës organizative të aparatit të Bashkisë së Tiranës” ( i ndryshuar) dhe urdhrit nr. prot.1371/1, datë 28.06.2013 Bashkia e Tiranës shpall konkursin për vendin e lirë të punës në pozicionin Specialist në Sektorin e Shërbimit Social, në Drejtorinë e Menaxhimit të Strehimit dhe Shërbimit Social.

Në zbatim të ligjit nr. 8549, datë 11.11.1999 “Statusi i nëpunësit civil”, neni 13, VKM–së nr. 231, datë 11.05.2000 “Për pranimin në shërbimin civil dhe periudhën e provës”, pika 7, ndryshuar me VKM–në nr.196, datë 06.04.2001, pika 1, VKB-së nr.8, datë 12.10.2011 “Mbi miratimin e strukturës organizative të aparatit të Bashkisë së Tiranës” ( i ndryshuar) dhe urdhrit nr. prot.1377/1, datë 26.06.2013 Bashkia e Tiranës shpall konkursin për vendin e lirë të punës në pozicionin Specialist në Sektorin e Sigurisë Rrugore, në Drejtorinë e Transportit dhe Lëvizshmërisë.

Kandidati duhet të plotësojë kërkesat e përgjithshme në përputhje me nenin 12 të ligjit nr. 8549, datë 11.11.1999 “Statusi i nëpunësit civil”.

Përshkrimi i punës Zbaton projekte sociale për të gjitha kategoritë ne nevoje dhe bashkëpunon me të gjithë aktorët përgjegjës për realizimin e tyre. Vlerëson situatën social ekonomike të familjes kujdestare dhe fëmijës që do të vendoset në kujdestari, përgatit raportin e vlerësimit dhe e paraqet në gjykatë.

Përshkrimi i punës: Përgatit Studime për adaptimin e metodologjive bashkëkohore në lidhje me trajnimin dhe përpunimin e të dhënave mbi aksidentet me qëllim përdorimin e tyre si indikator për vlerësimin e projekteve në vazhdim. Pasuron sistemin e të dhënave në fushën e sinjalistikës me qëllim rritjen e eficencës në lidhje me monitorimin dhe marrjen e masave për rritjen e koeficentit të sigurisë rrugore.

Kërkesa të veçanta për kandidatin • Të ketë kryer arsimin e lartë në një nga degët e Fakultetit të Ekonomisë ose një nga degët e shkencave sociale. • Të ketë përvojë pune jo më pak se 1 vit në fusha të ngjashme. • Të ketë njohuri të një gjuhë të vendeve të BE–së. • Të ketë njohuri shumë të mira të programeve kompjuterike. • Të ketë aftësi të mira organizative, menaxhuese dhe të punës në grup. Paraqitja e dokumenteve Kandidati duhet të paraqesë brenda datës 27.12.2013 në Sektorin e Komunikimit dhe Pritjes së Qytetarit këto dokumente. • Kërkesë për aplikim • Curriculum vitae • Certifikatë personale me foto dhe përbërja familjare • Fotokopje të diplomës dhe listës së notave të noterizuara • Certifikata kualifikimi (në rast se ka) • Vlerësim pune nga punëdhënësi i fundit • Fotokopje të librezës së punës dhe librezës së kontributeve • Dëshmi e gjendjes gjyqësore dhe mjekësore • Dokumenti për master, doktoraturë (në rast se ka), fotokopje e noterizuar • Dëshmi të gjuhëve të huaja. Studentët që kanë mbaruar jashtë shtetit duhet të kenë bërë njohjen e diplomave apo certifikatave. Dokumentet duhet të paraqiten vetëm në gjuhën shqipe. Konkurrimi do të bazohet në njohuritë për Kushtetutën, Kodin e procedurave administrative, ligjin nr. 8652, datë 31.07.2000 për “Organizimin dhe funksionimin e qeverisjes vendore”, ligjin nr. 8654, datë 31.07.2000 “Për organizimin dhe funksionimin e Bashkisë së Tiranës”, ligjin 8549, datë 11.11.1999 “Statusi i nëpunësit civil”, ligji 9131, datë 08.09.2003 për “Rregullat e etikës në administratën publike”, ligji nr. 8402, dt. 10.09.1998 “Për kontrollin dhe disiplinimin e punimeve të ndërtimit(i ndryshuar), ligji nr. 9794, dt. 23.07.2007”Për disa ndryshime ne ligjin 8402, dt. 10.09.1998, Udhëzimi i KM nr.3, dt. 15.02.2001 “Për mbikëqyrjen e punimeve të ndërtimit i ndryshuar, Udhëzimi i KM nr. 2, dt. 13.05.2005 “Për zbatimin e punimeve të ndërtimit, VKM nr. 444, dt. 05.09.1994 “Për tarifat e studimit , projektimit, drejtimit dhe kolaudimit te veprave të ndërtimit, VKM nr.68, dt. 15.02.2001 “Për miratimin e kushteve teknike të projektimit dhe zbatimin e punimeve të ndërtimit”. Këtë njoftim mund ta gjeni dhe në faqen e bashkisë www.tirana.gov.al dhe në tabelën e lajmërimeve për publikun.

Kërkesa të veçanta për kandidatin: • Të ketë kryer arsimin e lartë në një nga degët e Fakultetit të Inxhinierisë ose në Universitetin Politeknik. • Të ketë përvojë pune jo më pak se 3 vjet në fusha të ngjashme. • Të ketë njohuri të një gjuhë të vendeve të BE – së. • Të ketë njohuri shumë të mira të programeve kompjuterike. • Të ketë aftësi të mira organizative, menaxhuese dhe të punës në grup. Paraqitja e dokumenteve Kandidati duhet të paraqesë brenda datës 27.12.2013 në Sektorin e Komunikimit dhe Pritjes së Qytetarit këto dokumente. • Kërkesë për aplikim • Curriculum vitae • Certifikatë personale me foto dhe përbërja familjare • Fotokopje të diplomës dhe listës së notave të noterizuara • Certifikata kualifikimi (në rast se ka) • Vlerësim pune nga punëdhënësi i fundit • Fotokopje të librezës së punës dhe librezës së kontributeve • Dëshmi e gjendjes gjyqësore dhe mjekësore • Dokumenti për master, doktoraturë (në rast se ka), fotokopje e noterizuar • Dëshmi të gjuhëve të huaja. Studentët që kanë mbaruar jashtë shtetit duhet të kenë bërë njohjen e diplomave apo certifikatave. Dokumentet duhet të paraqiten vetëm në gjuhën shqipe.Konkurrimi do të bazohet në njohuritë për Kushtetutën, Kodin e procedurave administrative, ligjin nr. 8652, datë 31.07.2000 për “Organizimin dhe funksionimin e qeverisjes vendore”, ligjin nr. 8654, datë 31.07.2000 “Për organizimin dhe funksionimin e Bashkisë së Tiranës”, ligjin 8549, datë 11.11.1999 “Statusi i nëpunësit civil”, ligji 9131, datë 08.09.2003 për “Rregullat e etikës në administratën publike ligji nr.8308, dt. 18.03.1998 “Për transportet rrugore (i ndryshuar), VKM 153, dt. 07.04.2000 “Për miratimin e rregullores te zbatimit te kodit rrugor të Republikës së Shqipërisë”, Udhëzimin e Ministrisë së Transporteve Nr.9, dt.03.07.2012 mbi “Auditimin dhe Inspektimin e sigurisë rrugore”. Këtë njoftim mund ta gjeni dhe në faqen e bashkisë www.tirana.gov.al dhe në tabelën e lajmërimeve për publikun.

E shtunë - e diel 30-01 dhjetor 2013

www.mapo.al

Kryeministri më jetëgjatë i Italisë që prej Luftës së Dytë Botërore, një burrë që ka dominuar prej 20 vitesh jetën publike në vend, nuk ka më imunitet parlamentar. Avokati i tij tha se është jorealiste ideja që klienti i tij mund të përfundojë në burg

I përjashtuari Silvio Berlusconi

shte politikë italiane, megjithë teatralitetin e vet ekstravagant. Ndërsa përgatitej votimi për përjashtimin e Silvio Berluskonit më 27 nëntor, disa prej femrave deputete të partisë së tij u shfaqën brenda Senatit me fustane të zeza vejushash. Përjashta, ish-kryeministri mbajti një miting të zhurmshëm me mbështetësit e tij, ku tha se “kjo ishte një ditë zie për demokracinë”. Duke injoruar faktet, shumica në dhomën e lartë rrëzoi një seri mocionesh që synonin bllokimin e përjashtimit të Berluskonit, pas dënimit të tij për mashtrim me taksat në Gusht. Si përfundim, kryeministri më jetëgjatë i Italisë që prej Luftës së Dytë Botërore, një burrë që ka dominuar prej 20 vitesh jetën publike në vend, nuk ka më imunitet parlamentar. Një prej të shumtëve avokatë të Berluskonit, Franco Coppi tha se është jorealiste, ideja që klienti i tij mund të përfundojë në burg. Ndoshta e papëlqyeshme. Por jo më e pamundur. Një ditë përpara votimit, partia e Berluskonit, e lançuar rishtazi nën emrin e vjetër “Forza Italia” braktisi koalicionin qeveritar të Enrico Lettës dhe votoi kundër buxhetit 2014, edhe pse nuk e bllokoi atë. Italia ka tani një opozitë nga e majta në të djathtë, për t’u përballur me një qeveri sa majtas, djathtas. Opozita ka përfshirë tashmë radikalët e majtë, Partinë Ekologji dhe Liri (SEL), Ligën e Veriut dhe Lëvizjen “5 Yjet” të ish-komedianit Pepe Grillo, i cili thotë se nuk është as i majtë, e as i djathtë. Përpara përjashtimit, zoti Berlusconi bëri gjithçka mundi për ta shmangur atë. Ai shtyu presidentin Napolitano t’i kërkonte falje, iu lut senatorëve të majtë dhe “5 Yjeve” të rimendonin mbështetjen për përjashtimin e tij, në mënyrë që një ditë, “ata mos të ndjeheshin të turpëruar përballë fëmijëve të tyre”; paralajmëroi se demonstrata në ditën e votimit do të ishte vetëm fillimi dhe kërkoi rigjykim, me pretendimin se kishte prova

të reja dhe 7 dëshmitarë të rinj (avokatët e tij thanë më vonë se kishin siguruar shumë më tepër). Pse i gjithë ky dëshpërim? Vetë Berlusconi e dinte mirë se Senati mund ta hiqte nga parlamenti, por jo nga politika. Zoti Grillo ia kishte treguar rr ugën: ai ishte dënuar gjithashtu për akuza kriminale dhe nuk është një anëtar i legjislativit. E sërish ai ruan një influencë vendimtare në lëvizjen “5 Yjet” që nga jashtë. Përpjekjet e ish-kryeministrit për të qëndruar në Parlament sugjerojnë se ndryshe nga avokatët e tij, ai e ndjen se kërcënimi i burgut është gjithçka veçse jorealist. Kur iu dha dënimi me 4 vjet burg për mashtrim me taksat, ai nuk përfundoi në qeli për arsye nga më të ndryshmet. Ai përfitoi nga një ndjesë që eklipsoi dënimin me tre vjet për shkelje të kryera para vitit 2006. Ai është shpallur për herë të parë fajtor. E tashmë i ka kaluar të 70-at. Por asnjë prej këtyre dy faktorëve nuk do të aplikohet nëse ai do të dënohet sërish. Zoti Berlusconi ka apeluar kundër një vendimi me 7 vjet për pagimin e një prostitute nën 18 vjeç dhe të përfituarit nga pozita e tij si kryeministër për të mbuluar këtë marrëdhënie. Ai është i përfshirë në një tjetër proces që do të shkojë në gjyq vitin e ardhshëm, ku akuzohet se ka korruptuar një senator për të ndryshuar kah në parlament. Një kërcënim edhe më i madh për Berluskonin është hetimi për çoroditjen e drejtësisë dhe së shpejti, mund të bëhet objekt për një tjetër çështje. Në Itali, rreziku i të përfunduarit në burg gjatë kohës së hetimit apo gjykimit është i konsiderueshëm. Sipas të dhënave më të fundit, numri i të burgosurve gjatë procesit është më i larti në Europë pas Turqisë dhe disa mikroshteteve. Historia e Berluskonit, që i ka hipnotizuar italianët prej më shumë se 20 vitesh, është ende larg fundit! The Economist

Berlusconi: Do të kthehem në mes të njerëzve Senati i Italisë ka votuar për ta përjashtuar ishkryeministrin Silvio Berluskoni nga Parlamenti, për shkak të dënimit lidhur me mashtrim taksash. Para votimit, Berluskoni ishte mospërfillës duke thënë se ishte “ditë zie për demokracinë”. Por vetë Kavalieri ka dalë në shesh për t’u kujtuar të gjithëve se ai nuk do të dorëzohet. Dhe këtë e ka bërë me një propozim të ri. Sipas tij duhet të luftohet nga populli për të arritur që Presidenti të zgjidhet në mënyrë

të drejtpërdrejtë. Nuk është e qartë nëse kjo lëvizje është një akuzë për Napolitanon, apo Berluskoni synon të rihyjë në lojë nga “poshtë”. “Do të rikthehemi mes njerëzve”, tha ai pas seancës. Berluskoni është dënuar me katër vjet burg për orkestrimin e skemës ilegale për reduktimin e faturës së taksave për kompaninë mediale të tij “Mediaset” në muajin gusht, por dënimi ishte zëvendësuar me një vit arrest shtëpiak ose shërbim në komunitet.

TENDER I HAPUR KOMBËTAR Banka e Shqipërisë kërkon të realizojë objektin e prokurimit: “Upgrade i Active Directory dhe migrimi në Microsoft Exchange 2013”. Banka e Shqipërisë fton kandidatët e interesuar, të marrin pjesë në procedurën e prokurimit “Tender i Hapur Kombëtar”, për realizimin e objektit të prokurimit si më sipër, me fond limit 20.000.000 Lekë. Dokumentet e tenderit mund të tërhiqen pranë Sektorit të Prokurimeve të Departamentit të Administrimit, të Bankës së Shqipërisë, me adresë: ish-Hotel Dajti, Blv. “Dëshmorët e Kombit”, Tiranë, Tel. 04 22 35 576, çdo ditë nga ora 10.00 – 13.00, nga çdo person i autorizuar me paraqitjen e një kërkese me shkrim. Tërheqja e dokumenteve mund të bëhet vetëm pasi të keni bërë paraprakisht pagesën e pakthyeshme prej 2.000 lekësh, në Sektorin e Financës të Bankës së Shqipërisë, që ndodhet në adresën: Rruga e Dibrës, Kompleksi “Halili”, Kulla B. Oferta duhet të paraqitet në zyrën e Sektorit të Prokurimeve pranë Departamentit të Administrimit, në Bankën e Shqipërisë, deri më datë 23 Dhjetor 2013, ora 11.00, kohë në të cilën do të hapet edhe tenderi, ku ftohen të marrin pjesë kandidatët ose përfaqësuesit e autorizuar të tyre.

CMYK

16 29.11.2013

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

NJOFTIM / REKLAMA

spektakël

Magjia e rikthimeve

Po romantizmi ku shkoi?! Nga Iva Tiço

Në vitin e 15-të të Festivalit Kënga Magjike, producenti i saj Ardit Gjebrea duhet të kishte përgatitur edhe një çmim për të rikthyerit skenave të festivalit. Nga Manjola Nallbani, Mariza Ikonomi, Mihrie Brahja, Rovena Dilo, Ledina Çelo e Dorina Tiko e grupit Spirit Voice ...

faqe 20

personzh single & The City privatësi Fenomen Çdo të shtunë e të diel

www.mapo.al

Erla Mëhilli: Do të më shihni ndryshe

Po përjeton atë që ajo e quan periudhë tranzicioni nga një ritëm i hekurt pune si zëdhënëse e Kryeministrisë në një situatë më të qetë, megjithëse sërish krah Sali Berishës. Tani kur sheh pas, ka kuptuar sesa e ka pjekur eksperienca profesionale. Por nuk përjashton të eksperimentojë diçka më ndryshe.

personazh

Joni Peçi sapo e pa, mendoi që ajo ishte e prerë për modele. Aty nisi rrugëtimi i Jonës në ekran. Studentja e Ekonomikut rrëfen jetën e përditshme dhe si e mendon vazhdimin e kësaj marrëdhënieje me televizionin

Jona Spahiu

Modelja që u bë prezantuese faqe 18

Faqe 17

E shtunë E shtunë - e diel - e diel 30-01 13-14 dhjetor prill 2013 www.mapo.al

personazh

Jona Spahiu

Modelja që u bë prezantuese K

ur e takon, pasi ka dalë nga fakulteti, ajo vajzë e bukur nuk ka asgjë më shumë seç i ka folur Zoti, për të të kujtuar vajzën e ekranit. Sepse nuk i dallohet qoftë dhe një shenjë e largët grimi, apo ndonjë krehje parukerie, as nuk ka hipur në taka të holla apo të ketë veshur diçka që bie në sy. Është super e thjeshtë! “Ndonjëherë kur kam një ditë të gjatë në shkollë, shkoj e veshur shumë sport, me atlete, ditë të tjera vishem casual. Megjithatë nuk më pëlqen të grimohem. Tashmë në fakultet më njohin dhe nuk dua të krijoj atë stereotipin e vajzës së ekranit. Pas gjërave jo fort të mira që më kanë ndodhur në jetë, dhe këtu nuk dua të bëj aspak moral, kam kuptuar që pompoziteti, dukja,”show-off-i” nuk janë ndoshta ato që vërtet më nevojiten dhe kështu jam drejtuar në mënyrë shumë organike dhe instiktive tek vlera e gjërave të vërteta, por ka momente që vrulli dhe dëshirat e pashpjeguara të moshës më kaplojnë e sigurisht që për t’u ndjerë më mirë, grimohem, rregullohem e kurohem”. Skena, ekrani, konkurset e bukurisë nuk e kanë ndryshuar aspak. Ndoshta sepse për të vendi nën drita, nuk është toka e premtuar të cilën është munduar gjatë për ta arritur. Po mirë, mund të thoshte dikush, nëse nuk e ka me aq qejf, pse është aty?! Jona e ka një përgjigje, është e njëjta që prej fillimit. 14 vjeç modele “Isha me mamin tek “E diela shqiptare” dhe Joni Peçi na e bën me dorë. Isha e sigurt që po na ndryshonte vendin, por ai i thotë mamit që donte të më merrte si modele. Në atë kohë, “Super model of Albania” ishte pjesë e së “Dielës Shqiptare”. Isha thjesht një vajzë e imët 14 vjeçare, sigurisht më habiti ky propozim, plus që as më kishte shkuar ndonjëherë mendja që mund të bëhesha modele. Babi im, pasi kishte bërë 24 vjet burg politik, shihte te unë, që jam vajza e parë, një djalë çapkën, që me shpatë në dorë do të luftonte realitetin që atë e shkatërroi, për të plotësuar ndoshta dhe çdo ëndërr të parealizuar të tijën, instinkti prindëror kishte projektuar shumë gjëra për mua, po kurrsesi jo ekranin...Megjithatë unë doja ta provoja. Babi ishte shumë ngurrues. Më kujtohet që i lutesha duke qarë të më linte deri sa ai thoshte po. Javës tjetër, kur duhej të merrja pjesë në sfilatën e radhës, lutesha përsëri po me lot në sy. Jo se atëherë kisha pjekurinë e duhur për të kuptuar vërtet se çfarë doja apo çfarë ishte e rëndësishme për mua, por sepse një zë i brendshëm që më shoqëron dhe sot, më thoshte: provo çdo mundësi që nesër të mos jesh peng i gjërave të paprovuara, i shanseve të refuzuara, i së shkuarës së pajetuar.” Ajo mori pjesë në konkurs dhe doli e treta. Ishte edicioni kur konkurronin vajza që sot janë modele profesioniste. Ia doli megjithëse kishte disa minuese, jo vetëm gjatësinë 1.71 për të cilën

e kritikonin të gjithë (në një konkurs të tillë vajzat zakonisht janë mbi 1.75), por ishte dhe më e vogla, vetëm 15 vjeçe. Një skenë reale për Jonën Kur dukej që gjithçka mbaroi me këtë konkurrim dhe Jona iu kthye jetës prej gjimnazisteje te “Ismail Qemali” dhe mendimeve për t’u bërë mjeke, vitin tjetër Joni Peçi e telefonon dhe i thotë që do ishte ajo që do e prezantonte këtë program me Bledi Strakoshën. “Nuk e di pse ma propozoi mua, nuk di ç’i shkrepi në mendje dhe mendoi se unë dija të komunikoja edhe përpara një publiku aq të gjerë, kur unë asokohe isha aq e ndrojtur sa zor se flisja dy fjalë dhe në ambientin në të cilin qëndronim, por ai shprehej gjithnjë se ishte i aftë të shihte tek njerëzit, atë që të tjerët e kalojnë pa e vënë re. Por unë pranova dhe në fakt nuk kam qenë fare e ndërgjegjshme për atë që po më ndodhte, e ndërg jeg jshme po them, por jo e papërgjegjshme. Unë kam marrë me seriozitet çdo përgjegjësi që më është caktuar dhe kam dhënë në të përkushtimin maksimal. Kështu kaluan 8 javë spektakël në Tv Klan, 8 javë plot emocione, ankth, gabime, pengesa, arritje...Ngjiteshim në skenë dhe aty për aty ndieja se ai ishte vendi im, vendi ku mund të thyeja çdo barrierë të vetëdijes sime dhe mund të shprehja gjithçka ndieja dhe mendoja.…Sigurisht Bledi më ka ndihmuar shumë. Duke qenë që ai është një prezantues i afirmuar tashmë, më linte një hapësirë më të madhe që të mund të evidentohesha dhe mbështetja që tregonte në skenë, më ndihmoi shumë. Shkoi shumë mirë, shkëmbenim batuta, komunikonim lirshëm, kuptoheshim shumë dhe u bëmë miq”. Prezantuesja te Jona, jo vetëm ishte zbuluar, por kishte kaluar edhe provën e parë. Kishte marrë në një farë mënyre dhe bekimin e të atit. “Atë nuk e kishim parë kurrë duke qarë, por kur më pa mua në skenë, është përlotur”. Sigurisht nga shtëpia: prindërit nuk vinin në sallë dhe aq më mirë. Përndryshe ato emocionet e forta që ka sa herë ngjitet në skenë nuk do i përballonte dot fare. Megjithatë, askush nuk i vë re ato dridhmat që ndjen në stomak gjatë gjithë kohës, gjithçka që duket është siguria e Jonës, e asaj vajzës që i ka nisur provat që në fëmijëri për këtë punë, por shumë vonë i është mbushur mendja që vërtet di ta bëjë. “Gratë e pallatit më thoshin “e shikon, u bëre prezantuese vërtet!”. Kam qenë makthi i tyre kur isha e vogël: organizoja gjithë miss-et, netët e verës dhe kampingjet në lagje. Në fakt dhe pse babi ishte i fokusuar në pjesën e studimeve dhe formimin tim intelektual, mami më mbështeste gjithnjë në pasionet e mia. Më ka regjistruar në kurse baleti klasik, kam marrë pjesë në konkurse recitimi, këndimi (ka fituar dhe çmime në to),

Babi im, pasi kishte bërë 24 vjet burg politik, shihte te unë, që jam vajza e parë, një djalë çapkën, që do të luftonte realitetin që atë e shkatërroi, për të plotësuar ndoshta çdo ëndërr të parealizuar të tijën, instinkti prindëror kishte projektuar shumë gjëra për mua, po kurrsesi jo ekranin...

kam pasur gjithnjë tendencën të merresha me gjithçka. Kisha një farë përvoje, po ta mendosh, por ama këto nuk kishin krijuar brenda meje asnjë pritshmëri apo dëshirë që t’u kushtohesha në të ardhmen.” Megjithatë skenat e këtyre viteve të fundit, megjithë mosbesimin e saj thuajse këmb ë n g u l ë s e k a n ë k r ij u a r nj ë f a r ë ndërgjegjësimi. Vërtet- jo pa konfuzitetende nuk projektohet me bindje absolute në botën e televizionit, por nuk refuzon të pranojë që do të shfrytëzojë çdo mundësi të volitshme për sa kohë që ajo di dhe mund ta bëjë. Asnjëherë ama, për asnjë çast, nuk e sheh si e vetmja mundësi e ngelur mbi tokë. Ambiciet dhe ëndrrat që ka për jetën nuk mendon t’i realizojë domosdoshmërisht përmes tij. Dhe të tilla ka plot. Sepse Jona është e aftë të ëndërrojë me gjithë pengesat që mund t’i dalin përpara, megjithë përmbysjet e papritura të planeve të dikurshme: nuk janë rrethanat që i krijojnë ëndrrat, është ajo. Kështu

ndodh edhe me fushën që studion. Sfidat jashtë televizionit Në të vërtetë, Ekonomia ishte një zgjedhje kompromisi më shumë sesa zemre. Jona, donte të bëhej mjeke, por prindërit e saj nuk ishin dakord.“Duhen shumë vjet shkollë derisa të dalësh në jetë. Kushtet tona familjare, kërkonin që unë të mbaroja sa më shpejt shkollën në mënyrë që mos të ishte tërë kohës familja që do investonte për mua”. Jona, si pasojë zgjodhi Ekonominë dhe as më shumë e as më pak, por drejtimin e Financës. Kështu që e ka ndarë mendjen të studiojë shumë. Do ta arrijë vërtetë për t’ia treguar vetes, siç bënte atëherë para të atit. “Ai duke qenë njeri shumë i mençur vetë, kërkonte dhe nga të tjerët shumë, dhe nga unë. Kur merrja dy gjëra në dorë, më thoshte që nuk do mbaja dot asnjërën dhe unë bëja maksimumin për t’i treguar të kundërtën. Ai dallonte te unë mendimet idealiste dhe impulsin e tij për të reaguar para padrejtësive me zë të lartë dhe më kishte pikë të dobët, ndërsa unë pikërisht për këto e kisha një pikë referimi.” Si rrjedhojë Jona nuk ka dashur kurrë ta zhgënjente, bënte çmos për t’i treguar që po bënte gjërat e duhura, prej kësaj i vjen aq keq që nuk mundi, siç gjithë fëmijët (e mbarë) duan, që t’ia kthente një ditë ato që ai kish bërë për të. I ati, prej pak muajsh nuk jeton më, pas një ishemie të papritur dhe Jona ka ngelur me dhimbjen e madhe të humbjes së tij dhe me atë revoltën e heshtur të pamundësisë për t’i treguar një ditë arritjet e saj. Duhet vetëm ta përmendë dhe lotët i rrokullisen në atë fytyrën e pastër ku ka mësuar ta fshehë dhimbjen. I është kthyer shkollës, pas verës së dhimbshme, ku ngjarjet e bukura i kaluan në sipërfaqe dhe ka kuptuar, që shkëlqimet e skenave, disa lloje të qeshurash para kamerës, komentet e Facebook-ut (ku ajo nuk ka profil), por edhe të stërmunduarit majë takave për t’u dukur, janë sipërfaqësore. Jona, dhe pse në moshën ideale për të humbur pas gjithë këtyre, është e kapur fort pas gjërave më të rëndësishme, si familja, shkolla nga ku do marrin udhë planet e saj jashtë fushës së televizionit apo motra dy vjet më e vogël, krejt e kundërta e saj: “një adoleshente tipike, nga ana tjetër një njeri me karakter të admirueshëm”, por njëkohësisht dhe mikesha më e mirë. Dhe jetën tej tyre nuk përpiqet ta komplikojë së jashtmi, sepse mesa duket, kjo vajzë është plot brenda.

E shtunë - e diel 30-01 dhjetor 2013

www.mapo.al

pertej privatësisë

Kafeja e mëngjesit i shijon nga duart e saj, edhe kur vjen dreka kujdeset të gjendet gjithmonë në shtëpi e ta përgatisë vetë, ndërsa mbrëmjeve parapëlqen të mblidhet herët brenda për t’u marrë me punë, por edhe për t’u kënaqur me një libër të mirë apo të ndjekë ndonjë program televiziv e zhytur në kolltukun e sallonit. Kur ishte zëdhënëse e Kryeministrisë, kohët e qëndrimit brenda shtëpisë i kishte shumë të kursyera, ndërsa tani duket se po ia kthen pas të gjitha orët e munguara.

Erla Mëhilli

Shtëpi e ëmbla shtëpi Cili është mëngjesi yt rutinë? Zgjohem, pi një gotë qumësht të ftohtë, nëse kam, ngacmoj pak nga keku që më sjell ime më dhe përgatis kafen, që sigurisht nuk është kurrë aq e mirë sa ajo që mund të pish nëpër lokale por që mua më shijon aq shumë, pikërisht sepse e pi në shtëpi. Sigurisht ndez dhe TV për të qenë e informuar me zhvillimet e ditës. Cili do të ishte mëngjesi yt ideal? Zgjimi pak vonë ma bën mëngjesin ideal fare J. Jashtë shtëpisë, cili është vendi i preferuar për kafen e mëngjesit? Nuk e kam ritual që kafen e mëngjesit ta pi në lokal. Por nëse ndodh, ia lë më shumë rastësisë ose aty ku lë takimin me ndonjë shoqe apo për punë. Sigurisht, diku në qendër dhe jo larg vendit të punës dhe shtëpisë, pasi preferoj të lëviz pa makinë. Është një tmerr për të gjetur parkim. Me kë dëshiron të jesh në këtë gjerbje kafeje mëngjesi? Kafen e mëngjesit më pëlqen ta pi në shtëpi. Jashtë shtëpisë, siç thashë, nuk kam person fiks. Më parë, kur punoja në Kabinetin e Kryeministrit, herë-herë mblidheshim disa kolegë dhe pinim kafen së bashku. A të pëlqen puna që bën, profesioni që ke? Aktualisht jam në një periudhë tranzicioni, nga një ritëm i hekurt pune në një situatë më të qetë. Tani që lodhja është më pak, arrij ta vlerësoj shumë punën dhe profesionin tim. Po, më pëlqen shumë. Më ka dhënë kënaqësi, por edhe eksperiencë dhe pjekuri. Por nuk përjashtoj të eksperimentoj diçka disi më ndryshe, por jo shumë gjithsesi. A i devijon shpesh detyrimeve apo afateve ditore që ke? Nëse kam një detyrim me një afat të caktuar sigurisht që nuk i devijoj, por nëse është pa afat, po munda, e shtyj pak. J Cila është “gënjeshtra e bardhë” më e përdorur në kësi rastesh? Dua të vazhdoj ta përdor ndonjëherë më të rrallë, nëse më nevojitet të dal nga situata, ndaj nëse do ta tregoja, do ta dekonspiroja. J A je dembele? Nëse po, kur të ka kushtuar më shumë ky dembelizëm? Edhe jam, edhe s’jam. Kur vjen çështja te puna dhe tek të tjerët, nuk jam asnjëherë dembele. Jam treguar dembele vetëm me veten time në fakt, ose me gjërat që kanë pasur të bëjnë me mua. Ku të zë dreka zakonisht? Kryesisht në shtëpi. Ose në shtëpinë e prindërve, ose në shtëpinë time. Drekat në restorant janë shumë më të rralla tashmë. Dikur, kur punoja në Kryeministri, drekat në restorante ishin disi më të shpeshta, se më duhej të rikthehesha në punë, por pa diskutim që preferoj shtëpinë. Ku ka si gatimi i shtëpisë! Cilat janë restorantet më të preferuara për drekën tënde? Më pëlqen të ushqehem mirë, ndaj jam dhe shumë selektive me restorantet ku shkoj, kur shkoj. Zgjedh restorantet që gatu-

ajnë në mënyrë delikate, nuk më pëlqejnë gatimet e rënda. Preferoj restorantet e peshkut, më pëlqen shumë sushi dhe më pëlqejnë restorantet që eksperimentojnë me shijen. Fton apo të ftojnë më shpesh për dreka? Në dreka zakonisht jam me miq ose kryesisht me shoqe. Nuk do të flisja më shumë për ftesa. Është më shumë çështje iniciative e më pas e vendosim bashkërisht. A je kursimtare? Fatkeqësisht jo dhe aq. Gjithsesi, gjërat e mira kushtojnë disi, dhe nuk jam aq e pasur sa të blej lirë. J A ke në rit gjumin apo pushimin e drekës? Jo, asnjëherë. Kur ke qenë e vogël, a ta kanë diktuar prindërit pushimin e detyruar të drekës? Bëje rrenga për t’i shpëtuar? Jo, nuk mbaj mend që prindërit të më kenë diktuar pushimin e drekës. Çfarë ke ruajtur që nga fëmijëria? Nga fëmijëria ruaj më shumë kujtime sesa objekte apo sende të veçanta. Ruaj disa veshje të punuara me grep dhe të qëndisura që m’i ka bërë gjyshja. Cila është koha që mbart për ty kujtimet më të bukura? Nga fëmijëria, adoleshenca apo rinia e hershme e kohës së universitetit nuk kam periudha të veçanta, por kujtime të bukura ndër vite kam. Nga koha e studimeve në Romë, nëse e kondensoj, vetë Roma me atmosferën e saj të mrekullueshme e bën të bukur atë periudhë. Por, kur e mendoj, vitet e fundit të punës, me eksperiencën dhe arritjet profesionale, udhëtimet jashtë kur

Drekat në restorant janë shumë më të rralla tashmë. Dikur, kur punoja në Kryeministri, drekat në restorante ishin disi më të shpeshta, se më duhej të rikthehesha në punë, por pa diskutim që preferoj shtëpinë. Ku ka si gatimi i shtëpisë!

nëse mundesha, përpiqesha të shihja diçka të re... ajo po që mbetet një periudhë me kujtime të bukura. Po kujtimet e hidhura? Për fat nuk kam, përveç largimit nga jeta të gjyshërve të mi. Koha kalon dhe për fat, e zbut disi hidhësinë. Por aktualisht po kalojmë një moment thellësisht të trishtuar nga largimi i parakohshëm i mikut tonë të ngushtë. Për ne ka qenë shumë i afërt dhe me të kemi plot kujtime të bukura. Por aktualisht ky nuk është kujtim, është një plagë e hapur që dhëmb fort. Jam e sigurt që humbja e tij më vonë do të mbetet si një kujtim i hidhur. Ç’ndodh me sekretet e tua? I rrëfen diku, i shkruan diku, i mban vetëm për vete...? Ke mbajtur ditar? Sekretet janë të tilla për të mos ua rrëfyer të tjerëve. Jam tip i thjeshtë dhe nuk kam shumë sekrete. Ato personalet ia tregoj vetëm pasqyrës, por ditar s’mbaj. J Diçka konfidenciale e ndaj me Keltin, mamin ose shoqen time më të ngushtë. Çfarë ka në portofolin tënd? Lekë, patenta, karta banke, kartëvizita... gjërat e zakonshme. Çanta pastaj është histori tjetër. Në mëngjes e gjen gjithmonë menjëherë atë që kërkon në dollapin e rrobave? Për t’i gjetur i gjej kollaj sepse përgjithësisht jam e rregullt, por çuditërisht më kap dora gjithmonë gjërat me ngjyrë të zezë. J Cila është ngjyra që mbizotëron në shtëpinë tënde? Pana dhe kafe. Ekziston një aromë të cilën ti e preferon për produkte kozmetike, ushqime të paketuara, aromatizues ambienti apo makine? Më pëlqen aroma e vaniljes, por nuk përdor aromatizues ambienti apo makine. Tek parfumet me pëlqejnë fragrancat e forta. Më pëlqen ta ndjej dhe vetë parfumin tim. Ndërsa për ushqime të paketuara... aroma e picës apo e gatimit sushi kur e sjell korrieri më ngacmon shumë. Ka te “Conad” një lazanjë të gatshme, të paparë. J Çfarë CD ke në makinë? The Doors kanë qenë të preferuarit e mi në adoleshencë. Kam dhe një USB me muzikë të ndryshme. Më pëlqen të dëgjoj muzikë, por duke qenë se nuk përshkoj distanca të gjata me makinën time, zakonisht ndez radion. Çfarë muzike ke zile telefoni? Zilen klasike që ka Blackberry.

A ke miq të vjetër? Nëse po, a takoheni shpesh me ta? Sigurisht që kam miq të vjetër. Dashje pa dashje jeta të ndan me një pjesë prej tyre. Intensiteti i punës gjatë këtyre viteve m’i rralloi kontaktet me disa miq e mikesha të vjetra. Tani që kam më shumë kohë, po përpiqem t’i rivendos raportet. Por puna më ka krijuar miqësi të reja, shumë të mira. A je e hapur për miqësi të reja apo duhet kohë e prova për t’u bërë mik i yti? Shumë modestisht mendoj se jam natyrë shumë e çiltër dhe pozitive e për rrjedhojë jam edhe e hapur për miqësi të reja. Jam në kontakt të vazhdueshëm dhe me njerëz të rinj që nuk i njoh dhe qasem pozitivisht ndaj tyre. Pastaj për ta quajtur mik apo mike, do pak kohë. Ka raste që ke një miqësi që zgjat prej vitesh dhe mjafton një rast i vetëm për të kuptuar se çfarë miqësie ka qenë. Ku rri zakonisht me miqtë? Në lokal ose restorant, ndërsa me miken time më të mirë frekuentojmë bashkë edhe palestrën. Në ç’orë mbyllesh zakonisht në shtëpi? Pra kur mbaron zakonisht dita jote? Aktualisht dita ime mbaron herët, rreth orës 19:30, që është dhe ora kur mbaroj palestrën. Pastaj sigurisht që ka edhe përjashtime. Cila është mbrëmja e zakonshme në shtëpinë tënde? Shpesh unë mbërrij e para në shtëpi. Shtëpia ka punë gjithmonë. Përgatis për të ngrënë, shoh televizor ose hyj në internet, ose lexoj. Aktualisht po punoj për Doktoraturën. Lajmet janë gjëja e parë që kërkoj nga stacioni në stacion. Por edhe facebook është bërë tashmë një rutinë. Kur vjen Kelti, bisedojmë për gjërat e ditës. Po idealja, cila do të ishte? Të gatuaja më rrallë e të kisha më pak punë shtëpie e të shkoja në një restorant të mirë apo në kinema, mbi të gjitha pa celular. J Idealja fare, të isha në buzëmbrëmje diku me pushime, buzë detit. Kur shkon për të fjetur? Relativisht vonë. Nuk ndodh asnjëherë që të fle më herët se ora 1 e natës. Cila është uniforma jote e gjumit? Ndryshon nga vera në dimër, sigurisht. Por gjithmonë është veshje komode. Kush është njeriu i fundit që i thua “Natën e mirë dhe gjumë të ëmbël”? Atij me të cilin bashkëjetoj, Keltit, të fejuarit tim.

E shtunë - e diel 30-0113-14 dhjetor E shtunë - e diel prill2013 2013 www.mapo.al www.mapo.al

spektakël

single and the city

Iva Tiço Kjo rubrikë është trillim. Çdo përkim me ngjarje dhe personazhe realë nuk është aspak i rastit

Po romantizmi ku shkoi?!

Magjia e rikthimeve Risia nga Manjola Nallbani

Manjola Nallbani ka vendosur t’u rikthehet skenave të festivalit duke sjellë një risi në muzikën që ka lëvruar deri më tani. “Vetëm unë” titullohet kënga e Manjolës e cila është ndër 10 më të kilikuarat në youtube , një bashkëpunim me Flori Mumajesin – i cili edhe ai është një i rikthyer në skenën e Këngës Magjike pas disa vitesh mungese . Rovena Dilo kthehet pas Famës

Hera e fundit që është shfaqur në këtë festival ishte me këngën «Fama», në bashkëpunim me «Produkt 28». Kanë kaluar plot shtatë vjet që Rovena nuk ka marrë më pjesë. Ky është një rikthim jo vetëm i Rovenës, por edhe kompozitorit të saj Armend Rexhepagiq, që kishte vendosur të mos merrte më pjesë në këtë festival. Shtatë vitet e Ledinës

Edhe Ledina Çelo rikthehet në skenën e “Kënga Magjike” pas 7 vitesh mungesë. Hera e fundit ku ajo ka marrë pjesë ka qenë në vitin 2006. Kënga me titullin “Gaboja” thuhet se do të jetë fituesja e këtij edicioni, pasi edhe këngëtarja është rikthyer me idenë për të fituar. Kur vjen Mariza

Mariza Ikonomi i është rikthyer skenës muzikore pas 5 vitesh largim dhe ka zgjedhur festivalin ‘’Kënga Magjike’’ për këtë rikthim. Mariza gjithashtu po punon për albumin e radhës. ‘’Jam duke bërë edhe një album, por e reja e fundit, është pikërisht pjesëmarrja tek Kënga Magjike’’. Malli i Mihrije Brahës

Ka më se 12 vjet që këngëtarja Mihrie Braha nuk ka qenë pjesëmarrëse në festivalin

“Kënga Magjike”. Ajo këtë vit është paraqitur me këngën “Hajde nesër” të realizuar nga Aida Baraku dhe Armend Rexhepagiqi. “Nuk kam dashur të jem përgjatë 12 viteve në festival për shkak të krijimit të hapësirës të këngëtarëve të rinj. Mirëpo tani u riktheva sepse për një moment ndjeva mall”. Nora Istrefi pas përjashtimit

Vlen për t’u theksuar edhe pjesëmarrja e këngëtares kosovare Nora Istrefi, e cila u përjashtua nga “Kënga Magjike” në vitin 2010, për shkak të vonesave në prova. Tri vite më pas duket se ajo e ka harruar këtë incident për t’u rikthyer në konkurrim me këngën “I jemi je”. Dorina Tiko pa “Spirit Voice”

Kanë kaluar shumë vite nga sukseset e grupit më të famshëm të vajzave në Shqipëri asokohe si “Spirit Voice” dhe Dorina Tiko ishte ajo që u zhduk thuajse pa lënë më gjurmë. Pas një qëndrimi të gjatë në ShBA ajo ka vendosur t’i kthehet skenave muzikore dhe e ka bërë pikërisht duke konkurruar në “Kënga Magjike”.

Ka më se 12 vjet që këngëtarja Mihrie Braha nuk ka qenë pjesëmarrëse në festivalin “Kënga Magjike”. Ajo këtë vit është paraqitur me këngën “Hajde nesër” të realizuar nga Aida Baraku dhe Armend Rexhepagiqi.

ëse ka një gjë që unë di ta bëj shumë mirë, është të ulem në divan dhe të shoh me orë të tëra filma. Mirë që nuk lodhem fare, por e bëj kaq mirë këtë punë, sa habitem pse akoma dikujt nuk i ka shkuar ndërmend të më japë rrogë për këtë punë… Sidomos tani në dimër. Sidomos kur bie shi. Sidomos të dielën. Ja nis në mëngjes për bukuri. Direkt “Romeo dhe Zhuljeta”. Ia vlen që ditën e pushimit ta fillosh me historinë më të famshme të dashurisë që njeh gjithë bota, i madh dhe i vogël… Tamam tamam nuk e kupton se pse duhet të jetë kështu. Se ajo kalamaçkë fare. Ai po ashtu. Prindërit i kundërshtojnë dhe bëhet nami. Ata shkojnë e martohen pa u mbushur 24 orë që njihen (rrezik në atë moshë duhej të ishim martuar të g jithë, ndryshe nisim e mendojmë dhe g jejmë më shumë g jëra kundër sesa pro dhe na lezeton shumë të jetuarit vetëm). Pastaj korrieri që vdes nga malarja apo kolera a një gjë e ngjashme dhe letra që nuk bie në dorën e Romes dhe pastaj ai kujton se Zhuljeta ka vdekur dhe vret veten, pastaj ajo që zgjohet nga gjumi dhe vret veten dhe ajo… E gjitha për dy tre ditë lidhje dhe një palo korrier që s’dinte të ruhej nga sëmundjet ngjitëse. Po sikur të kishte vazhduar lidhja më gjatë? Me siguri Romeo do gjente një tjetër që do i dukej më e mirë se Zhuljeta apo që do e donte më shumë (jo më kot para se të shihte Zhuljeten thoshte se kishte rënë brenda kokë e këmbë me njëfarë Rozali, e di unë që kështu do përfundonte dhe me Zhuljetën, sapo të g jente një të tretë). Ose Zhuljeta do zbulonte se si Romeo i saj i nginte shumë nervat kur kalonte shumë kohë me shokët se vinte vonë në takim dhe justifikohej “kam punë”. Dhe po sikur të zhvillohej e gjitha në ditët e sotme? Pra korrieri të mos hynte fare në këtë punë dhe Zhuljeta t’ia shkruante në whatsapp Romeos planin për gjasme-vdekjen e saj? Apo prapë ai që do e shkruante historinë do e kishte gjetur një sebep për të thurur tragjedinë. Ja do thoshte që Romeo s’kishte wireless ose nuk I punonte roaming-u. E Drejtë, prapë filmi do ishte bërë dhe unë sërish do vrisja mendjen: po pse dreqin historia e dy kalamajve na qenka më e famshmja histori dashurie në botë. Por ja që ka dhe të tjera histori dashurie. Ka Hirushe moderne, ose “Pretty woman”. Nis me një skenë që as vetë s’e di pse nuk e kam vënë re ato një milionë herë që e kam parë filmin: Julia Roberts me një parakrah të mbushur plot me qime… Çudi: Nuk ishte shpikur ende depilimi me dyll në fillim të ’90-ës? Apo nejse, kujt i interesojnë këto detaje? Le të merremi me thelbin: princat e kaltër mund të bien në dashuri dhe me vajzat e thjeshta, madje edhe me ato të rrugës. Rëndësi ka bukuria shpirtërore. Edhe dy metrat e gjatësisë dhe buzëqeshja e jashtëzakonshme e Julia Roberts-it. Domethënë po të jesh si ajo, jetën e ke të sigurt: do gjesh gjithmonë dikë që do të të marrë me një makinë sportive, do të shpjerë në një hotel ëndrrash, pastaj do të të japë kartën e kreditit dhe do blesh gjithë rrobat që as ke guxuar t’i ëndërrosh, pastaj do shohësh “Traviatën” që do të të pëlqejë shumë dhe në fund fare, do jetoni të lumtur përgjithmonë. Por nëse je trupmesatare apo e shkurtër, me tipare normale që s’i mbesin askujt ndër mend, do jesh thjesht Kiti, shoqja e ngushtë, që do gëzohesh që Hirushet dhe Princët jetojnë të lumtur përgjithmonë. Dhe në fund të filmit do buzëqeshësh dhe do thuash: “po unë ç‘dreqin kam që e kam parë një një milionë herë këtë film dhe vazhdoj e shoh ndonëse ka nisur të më acarojë”?! Ndoshta është më mirë filmimë romantiku “Qyteti I engjëjve”. Meg Ryan s’të zhgënjen kurrë, nuk është e bukura e dheut, as ikona e modës. Eshtë vajza që mund të jetonte ngjitur me ty. Dhe bën të bjerë në dashuri më të një nga ëngjëjt e vdekjes… Ai duket dhe zhduket, ajo mjeke, që shpëton jetë dhe lexon Heminguejin. Derisa ai vendos të bjerë në tokë, të heqë dorë nga përjetësia vetëm për të shijuar jetën me të. Ku ka më bukur se kaq! Ku ka gjë më romantike… Edhe vdekja e saj të nesërmen në mëngjes duket gjëja më romantike në botë… Po prit pak? Po ky si do jetojë tani? Nuk ka as pasaportë, as kartë identiteti? Si dreqin do ia bëjë me zyrën e Emigracionit? Se i thonë Amerikë asaj dhe ai s’di të bëjë asnjë punë dhe Megi (dmth personazhi që luan Megi) nuk pati kohë as të linte testament e as të sqaronte autoritetet për këtë banor të ri që ka qenë ëngjëll… Ja kaq e pat dhe romantizmi im për sot. Si mund të bëj të tilla arsyetime ndersa duhet te isha duke u përlotur me të tilla histori dashurie?! Të jem rritur shumë që kam nisur t’i shoh filmat me këtë sy? Kur bëhesh kaq cinike a ke më shpresë të rigjesh romantiken?! Ndoshta e ka fajin thjesht e diela pasdite. Nuk e kanë keq çunat që ia kushojnë futbollit.

Botimi

autorë

Nën hirin e vullkanit gjithçka mund të ndodhë

Ishte koha kur ‘takoheshim’ me Perëndimin

Përkthyesi Kleo Lati sjell për lexuesit shqiptarë nga letërsia greke romanin “Prova e kohës së humbur”, me autor Kani Karava. Për lexuesin shqiptar subjekti i këtij romani do të tingëllojë paksa i njohur; bëhet fjalë për takimin...

“E lamë shkollën atë ditë, dhe u kuturisëm me tren në Shkozet. Lajmi kish qenë i saktë: e gjithë vija e plazhit, nga porti deri poshtë tek “Iliria” ishte e mbushur me kartonët që kishte nxjerrë deti: cigare ‘Winston’, ‘Camel’, ‘Kent’, ‘More’, ‘Chesterfield’...

recensë personazh pyetsori shënime vitrina Çdo të shtunë / dielë www.mapo.al

recensa

Luljeta Lleshanaku Shikomë në sy, vogëlushe! Kongoli ndjek një strukturë të veçantë narracioni në këtë libër, duke na marrë për dore që në fillim dhe duke na prezantuar me personazhet e romanit, të cilët i lë “të ngrirë në dyllë” për t’iu rikthyer në momentin e duhur

Në foto: Grup Intelektualësh nga Shkodra, 1924 (Foto Marubi)

‘Hylli i Dritës’ në 100 vjet Adrian Ndreca: Simotrat e saja kanë reshtë së jetuemi shumë dekada ma përpara, në vitin 1944. Me mbajtë nji revistë asht përgjegjësi e madhe, nji ndërmarrje e tillë kulturore kërkon punë e kambëngulje të madhe, bashkëpunim dhe idealizëm, vlera këto që nji Atë Zef Pllumi i kishte të tijat dhe dinte me i përcjellë aty ku gjente hapsinë

Anteos Hrisostomidhis Rrëfen 'sekretet' e 33 shkrimtarëve të shquar Anteos Hrisostomidhis, gazetari që ka biseduar duke udhëtuar brenda një dhome me 33 shkrimtarë të shquar, midis tyre edhe fitues të çmimit “Nobel”

Revista zëmadhe e françeskanëve shqiptarë “Hylli i Dritës” mbushi 100 vjet. Numri i parë i revistës u botua më 1 tetor 1913, për t’u ndërprerë menjëherë, sepse doli haptas në mbrojtje të lirisë e të drejtave kombëtare shqiptare. Ja çfarë shkruante në numrin e parë themeluesi i saj At Gjergj Fishta: “E tuj kenë se me të hîm t’ ushtrive ndërkombëtare në Shkodër mbaroi nata e errshme e robnisë e për Shqipëtarë filloi me ague e bardha dritë e Lirisë, e kemi quejtë ketë të Përkohëshme tonë: “Hylli i Dritës”, përsč âsht tue lé nepër ag të qytetnisë së Shqipënisë. E porsi Hylli i Dritës me fërfllim t’ambël të vetin ngjall shpënesët e shueme në zemër të shtegtarit, errun ndër shkretí të mjerueme, (ashtu) na do të përkujdesena, qi edhe e Përkohëshmja jonë të mrrijë me ngjall shpënesën ndër zemra të Shqipëtarëvet se prej Hyut ditë mâ të mira kanë me iu reshë Shqipënisë”. Revista “Hylli i Dritës” rifilloi të botohej në maj të vitit 1921, për të heshtur sërish nga nëntori i 1944-ës deri në nëntor të 1993-shit. Nga 1993

Faqe 21

“Hylli i Dritës” u rikthye nën drejtimin e At Zef Pllumit, i cili shumë shpejt e ngriti po në atë rang të lartë që kishte pasur dikur. Në këtë periudhë të paskomunizmit, “Hylli i Dritës” u botua deri në vitin 1997, kur iu deshtë të mbyllej sërish. Pas kësaj ndërprerjeje të re, rifilloi përsëri të botohet në vitin 2006, gjithnjë nën drejtimin e Provincës Françeskane “Zoja Nunciatë” të Shqipërisë, por kësaj radhe nën kujdesin e prof. Ardian Ndrecës. Për kremtimin e 100- vjetorit të “Hyllit të Dritës”, Provinca Françeskane “Zoja Nunciata” dhe Ministria e Kulturës kanë parashikuar hapjen e një ekspozite të dielën në mjediset e Bibliotekës Kombëtare dhe të hënën më 2 dhjetor, në Kishën Françeskane në Gjuhadol të Shkodrës do të organizohet një aktivitet i veçantë me rastin e 100-vjetorit të revistës “Hylli i Dritës”. Prof. Adrian Ndreca, drejtues i kësaj votre të kulturës shqiptare rrëfen në këtë intervistë për Mapo-n rrugëtimin e vështirë të revistës “Hylli i Dritës” që nga numri i parë e deri sot.

E shtunë-diel, 30-01 dhejtor 2013

www.mapo.al

intervista

Adrian Ndreca Hylli i Dritës jo nji relike muzeale Hylli si çdo krijesë kontingjente i përshtatet frymës dhe nevojave të kohës, mund të them se i përgjegjet ritmit të kohës, përndryshe do të ishte nji relike muzeale, me vlerë por jashtë kohe. Ç’domethënë ka për kulturën shqiptare “Hylli i Dritës” më vete, dhe “Hylli i Dritës” 100vjeçar? Besoj se asht tashma nji gja e dijtun që e përkohshmja Hylli i Dritës ka luejt nji rol tepër të randësishëm tue nisë prej agut të Pamvarsisë, vitit 1913, e deri në ditët e sotme, në mbrujtjen dhe promovimin e vlerave tona kulturore, në zbulimin e rranjëve dhe përkatësisë europiane dhe në ndriçimin e ndërgjegjes së kombit. Mjaftojnë të mendojmë se në numrin e parë të revistës gjejmë pendat e Fishtës, Konicës, Gjeçovit, Prennushit. Hylli i Dritës ka lind si nji revistë bashkimtare, me objektiva të qarta shkencore dhe me frymë kombtare. Ju e keni drejtuar prej vitit 2006, dmth 7 në 100. Si ka qenë kjo në rrafsh profesional por edhe personal? Asht e vërtetë që un e drejtoj tue nisë prej vitit 2006, por Hylli i Dritës, edhe pse mbushë 100 vjet jetë, mjerisht nuk i ka ndriçue shqiptarët 100 vjet, pse ka dalë realisht vetëm 33 vjet. Herën e parë Hyllin e patën mbyllë Fuqitë e Mëdha, nën ndikimin negativ të Italisë, ma saktë të konsullit italian Galli në Shkodër. Herën e dytë Hylli u mbyll në dhjetor të vitit 1924, tue qenë se pjesa ma e madhe e klerit katolik dhe sidomos françeskanët ishin të lidhun me Luigj Gurakuqin, e siç dihet në vigjiljen e Krishtlindjeve të vitit 1924 Ahmet Zogu u kthye në pushtet i mbështetun prej Nikolla Pashiqit. Hylli i Dritës ka kaluar tri jetë si me thënë, para pushtimit komunist, vitet ‘90 dhe pastaj një rikthim në vitet 2000. A mund të na thoni diçka për tiparet e secilës periudhë? Etapa e parë ka qenë ajo e fermenteve rilindase, pra formimi i ndërgjegjes kombtare nepërmjet kultivimit të kulturës dhe sidomos të kulturës së lirisë. Mjafton me kujtue shkrimet programatike të Fishtës: «A janë t’zott shqyptarët me u majtë shtet n’vedi?» apo «Nji komedië e

pandershme e XX qindvjetë». Periudha e dytë, 1921-1924, i kushtohet çeshtjeve praktike të shtetformimit, kulturës demokratike, parlamentarizmit, albanologjisë, historisë etj. Periudha e tretë që shtrihet në harkun kohor 1930-1944 asht ndoshta ajo ma e pasuna, pse aty gjejme sinergjitë e forcave ma pozitive të njerzve të kulturës sonë, shqiptarë dhe të huej. Randësi të madhe merr në ketë fazë albanologjia, çeshtjet gjuhësore, politika etj. Siç dihet viti 1944 solli me vete terrorin komunist dhe mbylljen e të gjithë organeve të shtypit, përfshi revistën françeskane. Në vitin 1993 Hylli rilind falë Atë Zef Pllumit, tashma rrethanat kishin ndryshue krejtsisht dhe ishte nji kërkesë e kohës hapja e matejshme dhe afrimi i intelektualve ma të njohun. Atë Zef Pllumi ka qenë në ketë pikë, e kam fjalën për kulturën në përgjithsi, nji vizionar i vërtetë, ai i ka parapri me veprimtarinë e tij kohnave. Edhe sot Hylli i Dritës asht nji tejzgjatje në kohë e vullnetit të tij për me veprue në të mirën e kulturës sonë. Në vitin 2006 ai ngulmoi dhe m’a mbushi mendjen me e marrë drejtimin e revistës. Në të vërtetë atëherë nuk mendoja se kjo aventurë do të ecte kështu, por duhet me thanë se në dy vitet e fundit e jetës, Atë Zefit i i sht e kt hye nj i o p t i m i z ë m djaloshar, kishte projekte, bante plane...ai optimizëm na infektoi edhe ne tjerëve, tue nisë tek bashkëpuntori ma i vjetër dhe besnik i Hyllit të kësaj periudhe Dr. Raim Beluli. A ka një raport të lexuesit me “Hyllin” apo është një revistë e mbyllur, eklektike, për pak duar e sy? Hylli ka nji raport aktiv me aradhën e specialistave shqiptarë e të huej, të cilët kanë gjetë tek kjo e përkohshme nji tribunë të vlertë ku me shpalosë mendimet e me debatue. Tue qenë nji revistë me spesor akademik, pra jo revistë mondane, sigurisht që ka nji kufizim të shëndetshëm tek nji tipologji e caktueme lexuesish apo studjuesish. Në anën

Asnji prej pesë etapave të Hyllit nuk asht e njejtë me pararendësën e vet, fillimisht Hylli ka lindë si “Magazinë”, për me dashtë me përdorë nji skaj anglosakson, pak nga pak e humbë ketë karakter dhe sot ka nji premje të mirëfilltë shkencore, tue dashtë me përdorë rishtas nji term të huej, asht nji “Journal”.

tjetër tek Hylli botojnë vetëm ata që përmbushin kriteret e nji reviste shkencore. Çdo kontributi i jepet dy “referees” specialista që shprehin në mënyrë të pamvarun mendimin e tyne rreth botimit, përmirësimit apo refuzimit të kontributit. Hylli i Dritës është, në njëfarë mënyre, amanet i dy njerëzve të Kishës e të Atdheut, Gjergj Fishtës e Zef Pllumit. A e ruan ende frymën e kishës e të atdheut, a duhet të ruajë, apo mos ndoshta duhet të ‘modernizohet’ duke u rishpikur? Hylli si çdo krijesë kontingjente i përshtatet frymës dhe nevojave të kohës, mund të them se i përgjegjet ritmit të kohës, përndryshe do të ishte nji relike muzeale, me vlerë por jashtë kohe. Asnji prej pesë etapave të Hyllit nuk asht e njejtë me pararendësën e vet, fillimisht Hylli ka lindë si “Magazinë”, për me dashtë me përdorë nji skaj anglosakson, pak nga pak e humbë ketë karakter dhe sot ka nji premje të mirëfilltë shkencore, tue dashtë me përdorë rishtas nji term të huej, asht nji “Journal”. E përkohshmja ka vijimsi idealesh dhe ka vetëdijen e misionin e vet, por Hylli shikon përpara; në fakt po të kalonim kohën tue u mburrë për atë që kanë ba pararendësit tanë, nuk do të tregonim se e kemi kuptue drejt leksionin e tyne të çmueshëm. Hylli i Dritës është gjithashtu anëtare e një klubi të artë revistash dhe një belle epoque në

shtypin e shkruar, atë të viteve ‘30 të shekullit të shkuar. A gjen sot simotra në këtë peizazh të ri mediatik? Mjerisht simotrat e saja kanë reshtë së jetuemi shumë dekada ma përpara, në vitin 1944. Me mbajtë nji revistë asht përgjegjësi e madhe, nji ndërmarrje e tillë kulturore kërkon punë e kambëngulje të madhe, bashkëpunim dhe idealizëm, vlera këto që nji Atë Zef Pllumi i kishte të tijat dhe dinte me i përcjellë aty ku gjente hapsinë. Por njerëz me karizmën e tij nuk asht e lehtë të gjinden. Në këto dekada fondacionet e hueja, ambasadat e shteteve mike, vetë shteti shqiptar kanë derdhë nji lumë paresh për me financue revista e fletushka nga ma të ndryshmet, por realiteti e ka tregue se prej tyne nuk ka mbetë asgja. Mos të harrojmë se vetëm prej vitit 2006 rradhonjtë e Hyllit njehin ma shumë se 5500 faqe, e megjithatë asnjiherë nuk kemi marrë asnji lloj mbështjetjet financiare, kjo gja ka qenë nji garanci ma shumë përpara studjuesve të mirëfilltë, sidomos të huej. Çfarë veprimtarish kulturore apo akademike janë parashikuar për kremtimin e 100-vjetorit të “Hyllit”? Në ketë 100-vjetor asht parashikue nji ekspozitë që do të hapet të dielen në ambientet e BKSH, ndërsa të hanën me datë 2 dhjetor në orën 16°° në Kishën Françeskane në Gjuhadol do të kremtohet me nji aktivitet të posaçem ky qindvjetor.

E shtunë-diel, 30-01 dhejtor 2013

www.mapo.al

recensa

Kongoli ndjek një strukturë të veçantë narracioni në këtë libër, duke na marrë për dore që në fillim dhe duke na prezantuar me personazhet e romanit, të cilët i lë “të ngrirë në dyllë” për t’iu rikthyer në momentin e duhur

Shikomë në sy, vogëlushe! Mbi romanin “Njeriu me fat” të Fatos Kongolit; botimet TOENA 2013 Luljeta Lleshanaku Periudha e tranzicionit në Shqipëri është një periudhë së cilës, jo pa shkak, shkrimtarët, preferojnë t’i shmangen. Shkrimtarit i duhet një “skenografi”, dhe hapja gjatë këtyre njëzet vjetëve ndikoi në zhdukjen e autenticitetit fizik dhe autenticitetit të marrëdhënieve shoqërore. Këtë fazë në jetën shqiptare mund ta përfytyrojmë si një kopje të zbehtë të gjithçkaje që ka hyrë dhe ka dalë këto njëzet vjet: njerëzit veshin xhinse “Lewis”, përdorin aparate fotografike japoneze, frekuentojnë restorantet italiane, përdorin shprehje të huazuara nga filmat e Hollivudit, imitojnë fatet dhe mentalitetin e kulturave të tjera që vijnë përmes televizionit dhe internetit, dhe padyshim janë pjesë e një procesi normal adaptimi me botën. Por kur vjen puna për produktin letrar dhe atë artistik në përgjithësi, orientimi brenda këtij realiteti të paqartë bëhet gjithnjë e më i vështirë. Por Fatos Kongoli zgjedh pikërisht këtë periudhë për të vendosur subjektin e romanit të tij të fundit, “Njeriu me fat”, pavarësisht se siç do ta shohim më poshtë, nuk duket të jetë epoka, qëllimi i këtij romani. Çfarë ndodhi në hotel “Elsinor”? Kongoli ndjek një strukturë të veçantë narracioni në këtë libër, duke na marrë për dore që në fillim dhe duke na prezantuar me personazhet e romanit, të cilët i lë “të ngrirë në dyllë” për t’iu rikthyer në momentin e duhur. Ata janë inspektori i policisë Sabit Kurti, i cili po përgatitet të dalë në pension dhe përkthyesi dhe pedagogu i frëngjishtes, Gentian Engjëlli. Dy personazhet lidhen midis tyre përmes një vrasjeje të paralajmëruar që ndodh në hotelin “Elsinor”, ku Gentian Engjëlli ishte viktima e gabuar, për shkak të një aksidenti ose gabimi krejt banal: emri i tij i njëjtë me të kushëririt, i cili ishte shkrimtar i njohur, dhe meqë, me sa dukej, ai duhet të ishte shënjestra reale e vrasësit. Pra, viktimizimi i tij ndodhi për shkak të një gërme K midis emrit dhe mbiemrit, që mungoi në regjistrin e hotelit. Para kësaj, Gentian Engjëlli, protagonisti i romanit, i cili konsiderohej si njeri me fat nga të tjerët, apatik si karakter, ndodhej para një krize martesore, e cila vjen duke u thelluar deri kur ai zbulon tradhtinë e së shoqes me shefin e saj të ri, gjë që i shkakton një tronditje të atillë, saqë ai fillon e humbet sensin e realitetit. Dhe, si në një pikturë të ricikluar, momente të tilla vakuumi shpirtëror nxjerrin në sipërfaqe sytë e mëdhenj e të zinj, gruan që kishte dashur dikur, ose vegimin e saj, shëmbëllimin e së cilës e kërkonte vazhdimisht tek të tjera gra. Dhe është pikërisht një shprehje e thënë në gjermanisht “Shikomë në sy, vogëlushe”, e marrë nga një film, që ishte jo vetëm pika lidhëze me këtë vegim, por edhe formula magjike e mbathjes nga realiteti. Por ndërsa jeta e Gentian Engjëllit mbyllet në mënyrën më absurde dhe ironike të mundshme (i vrarë pas mesnate, në të njëjtin hotel ku e shoqja shkonte me të dashurin e saj), për Sabit Kurtin, inspektorin e policisë, ky dështim profesional si në parandalimin e vrasjes po aq edhe në gjetjen e autorit dhe shkakut, kthehet pothuajse në një çështje personale, që ngacmon imagjinatën dhe kureshtjen e tij njerëzore. Subjekti shtrihet në një plan sa realist, aq sa edhe alegorik, dhe një pjesë e madhe e episodeve, nuk mund të lexohen ndryshe përveçse të tillë. Ndonëse pjesa e dytë e romanit është më dinamike përsa i përket ritmit, duke u afruar më tepër me “triller”-in, fakti që romani mbyllet pa e zbuluar

shkakun e krimit, e zhvendos vëmendjen dhe idenë drejt dramës psikologjike të Gentian Engjëllit dhe të personazheve të tjerë. Sytë e zinj dhe sytë blu Në çdo rast, lexuesi e ka pak të vështirë të krijojë intimitet me personazhe të cilët përshkruhen kaq përciptas fizikisht, si fjala vjen: Kleopatra kishte sy të kaltër, ishte bionde, e gjatë dhe elegante, ndërsa Lola, Vega, apo Enxhi (versione të të njëjtit person), përshkruhen me sy të mëdhenj të zinj, flokë të zinj, lëkurë të bardhë dhe buzë mishtore. Zakonisht janë detajet e veçanta,apo qoftë edhe një deformim, ato që i japin identitetin një karakteri. Por përsëritja e herëpashershme e këtij përshkrimi standard e bën të duket i qëllimshëm, të duket si një mjet, që fiton një tjetër semantikë, pikërisht, atë të stereotipit. Menjëherë krijova analogjinë m e r o m a n i n “ To n i o Kröger” të Tomas Manit, një roman mbi balancën midis jetës dhe artit, ku një kategorizim i tillë “biondët, sykaltrit” që përdor Tomas Mani për Hansin dhe Ingeborgun, miqtë e fëmijërisë, kthehen në simbolikë të një temperamenti të caktuar, të një stereotipi: tipare që për të simbolizojnë gëzimin e jetës dhe anën sociale. Kurse në rastin e romanit të Kongolit, Kleopatra, gruaja e tij, përfaqëson njeriun praktik, modelin e femrës që merr gjithçka që do, përmbaruesin, konkreten, të prekshmen, të arritshmen, kurse Vega, brune me sy të zinj, ishte modeli ku ai ndjehej i mirëkuptuar, por e largët dhe e paarritshme, ashtu si edhe dëshira e tij e fshehtë për t’u bërë shkrimtar. Në fund fare, shprehja “më shih në sy, vogëlushe”, e cila dikur i drejtohej vajzës me sy të zinj, tashmë i drejtohet jetës, asaj jete, të cilën, Gentian Engjëlli nuk kishte mundur ta shihte kurrë drejt e në sy. Dhe në të vërtetë, ajo seri rastësish në dukje që përcaktojnë jetën e tij të shkurtër, më shumë se rastësi, janë akte të njëpasnjëshme dorëzimi. Titulli “Njeriu me fat” mund të lexohet si ironi, por në të njëjtën kohë, edhe jo si i tillë. Fati i tij është i zakonshëm; të gjithë njerëzit e kësaj toke janë të tradhtuar dhe tradhtojnë. Autori na e lë ta nënkuptojmë një gjë të tillë nga festa ku të gjithë pjesëmarrësit i dukeshin si brinarë, si vetja. Por si në çdo fat njerëzor, ka dy anë: ana e dukshme dhe ana e padukshme; ajo që shfaqim ne për të tjerët, dhe ajo që shfaqim para vetes. Pra, pavarësisht se bota e Gentian Engjëllit duket se përmbyset nga tradhtia e së shoqes, konflikti kryesor në roman është tradhtia ndaj vetes. Në fund të jetës, ai ndodhet përballë vetvetes: “Më shih në sy, vogëlushe!” “Dakord, tani çfarë kërkon prej meje?” Momentet më dramatike të romanit ndodhin në apartamentin e Gentian Engjëllit, midis tij dhe së shoqes: interpretimi në heshtje i gjithë gjesteve të saj, që vetëm e distanconin prej tij nga dita në ditë, duke filluar nga fjetja në dhoma të ndryshme e deri tek zbulimi i lidhjes së saj jashtëmartesore. Megjithatë, përplasja fatale që ne presim të ndodhë midis çiftit si pasojë e rritjes së tensionit, nuk ndodh. Ajo që ndodh është një situatë shpartalluese: pasi Gentiani e ka marrë

Momentet më dramatike të romanit ndodhin në apartamentin e Gentian Engjëllit, midis tij dhe së shoqes: interpretimi në heshtje i gjithë gjesteve të saj, që vetëm e distanconin prej tij nga dita në ditë, duke filluar nga fjetja në dhoma të ndryshme e deri tek zbulimi i lidhjes së saj jashtëmartesore...

vesh tradhtinë e së shoqes, në vend që të divorcohet, i tregon asaj, se për balancë, edhe ai ka një sekret, se edhe ai ka një të dashur, e pikërisht miken e saj Enxhin me sy të zinj të mëdhenj. Kleopatra e pret me indiferencë këtë rrëfim, dhe me qetësinë më të madhe i kthehet të shoqit: “Dakord (e mora vesh), tani çfarë kërkon prej meje?” Asgjë nuk mund të ishte më e hidhur se kaq. Dobësia ndaj së shoqes nuk i kishte lënë më një fije dinjiteti Gentianit. Kurse ai, edhe këtë herë nuk merr një vendim, por përkundrazi, pas pak shoqëron të shoqen flirtuese në festën e kompanisë. Dhe ngushëllimi i tij i vetëm u bë whisky dhe rendja pas fantazmës me sy të mëdhenj të zinj, e cila duket se nuk është gjë tjetër vetëm se negativi i botës reale (kujtojmë kur Gentiani e pyet Klean: “Si është e mundur që ti shoqërohesh gjithmonë me vajza me sy të mëdhenj të zinj?”) Monologu me gruan e vdekur dhe skenat feliniane Romani fillon me një skenë disi teatrale, kur inspektori i policisë komunikon me të shoqen e vdekur, fotografinë e së cilës e mban në zyrë, dhe mbyllet po me një skenë të ngjashme, kur ai, pasi shoqëron në fshehtësi funeralin e Gentian Engjëllit, ndalet tek varri i së shoqes dhe flet në heshtje me të. Pra, kemi të bëjmë me një monolog. Po pse autori ndjen nevojën e monologut, kur realisht, ky monolog nuk zbulon asnjë fakt lidhur me ngjarjen? Është e dukshme që historia e Gentian Engjëllit merr përmasa të tjera tek inspektori. Ai përgjon funeralin, teorikisht me shpresë se do të mund të zbulojë diçka mbi jetën personale të viktimës, mbi atë ditar, i cili u zhduk brenda natës bashkë me vrasësin. Gjatë këtij përgjimi nuk mund të na shpëtojë edhe një lloj admirimi, që vazhdon të tregojë inspektori për gruan e bukur bionde të Gentian Engjëllit, dhe nëse është e mundur, të mësojë diçka mbi gruan me “sy të zinj”. Duke hequr dorë më në fund, ai ia përshkruan të shoqes së vdekur situatën: “Rrezik të përthithesha në spiralen e një legjende mashtruese, të vjetër e të re, pa mundur ta zbuloja kurrë të vërtetën...” Dhe ndërsa kthehet në shtëpi e shikon nga larg dritat e apartamentit të tij ndezur nga të bijtë, të cilët duan ta detyrojnë të ndryshojë doemos jetën e vetmuar që ka zgjedhur, me kokë mbështetur mbi timon, Sabit Kurti mërmërit: “Edhe ti, vogëlushe, je e bukur. Dhe ke ca sy të mëdhenj, të zinj!” Duket qartë se kjo histori e bën Sabit Kurtin të reflektojë mbi vetminë, mjerimin e jetës së tij dhe mënyrat misterioze me të cilat kjo botë funksionon. Të tjera episode, për nga përzierja e groteskut me surrealen, të kujtojnë Felinin (kam parasysh sidomos “Netët e Kabirias”), si p.sh, skena në hotelin “Elsinor”, kur inspektori merr në pyetje dëshmitarët, një grup emigrantësh shqiptarë që kishin qenë ata me të cilët Gentian Engjëlli kishte ndarë orët e tij të fundit të jetës, një grup që duket sikur shfaqet nga hiçi, bëhet i dukshëm për një moment ashtu gazmor dhe i zhurmshëm dhe pastaj zhduken po në hiç, si në subkoshiencë, ose siç do ta përkufizonte Felini: “moment kur objektet dhe funksionet e tyre nuk kanë më ndonjë simbolikë.”

E shtunë-diel, 30-01 dhejtor 2013

promovimi

E kundërt ishte biseda me Orhan Pamuk e cila fillonte, ashtu si edhe pjesa më e madhe e bisedave me të 33 shkrimtarët, me peripecitë dhe vështirësitë e pranimit prej shkrimtarëve për të realizuar intervistat

www.mapo.al

vitrina

Titulli: Ne jemi pafundësi Autor: Stephen Chbosky Përktheu: Ilir Baçi Botimet “Pegi”

Një libër nostalgjik për të rriturit

Me bashkëbiseduesin e 33 shkrimtarëve të shquar Anteos Hrisostomidhis, gazetari që ka biseduar duke udhëtuar brenda një dhome me 33 shkrimtarë të shquar, midis tyre edhe fitues të çmimit “Nobel” Armand Bora Emri Anteos Hrisostomidhis, i shkruar me të bardha mbi kopertinën e librit “Antenat e epokës sime”, një ndër botimet e fundit të shtëpisë botuese Toena, nuk të thotë asgjë dhe nuk të ngjason me asnjë nga ata shkrimtarë grek për të cilët mund të kesh dëgjuar a lexuar diçka. Edhe titulli, “Antenat e epokës sime”, sepse të kujton titujt e poemave të realizmit socialist. E ndërsa zbret më poshtë, te nëntitulli, ti kupton se ke të bësh me dikë që ka biseduar duke udhëtuar brenda një dhome me 33 shkrimtarë të shquar, midis tyre edhe fitues të çmimit Nobel. Kjo është një arsye e mjaftueshme për të filluar shfletimin e tij. Nuk e di se pse ndër 33 emra shkrimtarësh, jo të gjithë të njohur prej meje, vendosa të lexoja nobelistin Orhan Pamuk dhe shkrimtarin spanjoll Javier Cercas, i cili ashtu si edhe Anteos Hrisostomidhis gjendej në Tiranë për të promovuar librin e tij “Ushtarët e Salaminës”. Nuk ishte as intuita dhe as ndonjë arsye e logjikshme por vetëm fati më çoi të vendos për të lexuar dy intervista krejtësisht të ndryshme për mënyrën se si janë përshkruar në libër. Nuk të zbehet, për asnjë moment, interesi ndaj mendimeve që Cercas shpreh për letërsinë, politikën apo gjykimeve të tij mbi historinë. “T’i shohim përbindëshat si njerëz” shprehet Cercas në intervistën e tij duke na ofruar një qasje të re jo vetëm ndaj diktatorëve, por edhe ndaj atyre që i mbështetën dhe i ndoqën me brohoritje dhe ovacione, “…ata nazistë idealistë, apo stalinistë idealistë, që donin të ndërtonin një parajsë tokësore e që përfundimisht ndërtuan pikërisht të kundërtën”. Tërësisht e kundërt ishte biseda me Orhan Pamuk e cila fillonte, ashtu si edhe pjesa më e madhe e bisedave me të 33 shkrimtarët, me peripecitë dhe vështirësitë e pranimit prej shkrimtarëve për të realizuar intervistat, aventurave dhe humbjeve në përpjekjet për të mbërritur në vendtakimet me ta apo mbylljen e syrit dhe veshit ndaj huqeve dhe “tekave” të tyre. Takimi dhe biseda me nobelistin Pamuk është e ndërtuar si një ese sa mbi letërsinë po edhe aq mbi politikën. Libri “Antenat e kohës sime” është në thelb të tij një letërsi që komunikon me lexuesin pasi plotëson kushtet që Pamuk parasheh ndaj një vepre letrare: “Letërsi, do të thotë të flasësh me veten në një mënyrë të tillë që lexuesi të pandeh se lexon për veten e tij, ose të flasësh për disa njerëz me mënyrë të tillë që të pandehin se e ke fjalën për ta.” Pas prezantimit të librit gjatë ditëve të panairit të librit në Tiranë, Anteos Hrisostomidhis pranoi që të japë një intervistë për emisionin Ora Kulturë në rtv “Ora News|. Tashmë, kohën e kisha të mjaftueshme për të lexuar intervistat me shkrimtarët e tjerë dhe për të përgatitur pyetjet e mia. E nisa me Amos Oz, i cili nuk i fillonte kurrë romanet

e tij duke u mbështetur në ndonjë ide. I fillonte gjithmonë nga karakteret dhe që i vetëdijshëm për famën e tij ndërkombëtare e shfrytëzonte atë për të përhapur idetë e tij rreth paqes në Lindjen e Mesme. Vazhdova te biseda me shkrimtarin irlandez John Banville, interesi i të cilit ndaj mënyrës së të shkruarit, ndërtimit, stilit dhe gjuhës më ndihmuan të ndërtoj njërën nga pyetjet që i drejtova Anteos gjatë intervistës. Banville ndihej me fat që mendonte si irlandez dhe ishte pjesë e një letërsie që kishte nxjerrë shkrimtarë si Wilde, Show, Xhojs e Beckett. Nuk e kupton nëse janë vetë shkrimtarët që kanë dëshirë për të folur për fëmijërinë e tyre apo është Hrisostomidhis që i shtyn të flasin për të. “Kur i njeh shkrimtarët nga afër mëson se shumë prej tyre kanë patur fëmijëri të vështirë, thotë Hrisostomidhis. Kanë patur trauma që u përpoqën t’i mbyllnin nëpërmjet letërsisë, e cila ndonjëherë është psikanaliza më e mirë. Llosa, për shembull, kishte fëmijëri shumë të vështirë. Shumë shkrimtarë të këtij libri kanë patur jetë të vështirë dhe e shndërruan në letërsi të mirë”. Gjithsesi, Hrisostomidhis tregon kujdes dhe delikatesë ndaj të gjitha traumave të tyre personale apo familjare. Është interesante të lexosh se si fillon rrëfimi, për takimin dhe bisedën me një Nobelist “Nga të gjithë shkrimtarët e këtij libri, ishte i vetmi me teserë partie. Anëtar i Partisë Komuniste. Një komunist i shquar dhe i dashur në mbarë botën…”. Bëhet fjalë për Jose Saramago. Të ketë qenë vallë formimi i tij ideologjik që e bënte ta thjeshtonte aq shumë dhe ta sillte në tokë të gjithë procesin e shkrimtarisë? I kënaqur nga jeta dhe nga Pilari, bashkëshortja e tij tridhjetë vjet më e re Saramago ndihet i pafuqishëm për të kuptuar se ç’po ndodh sot në atë që pat qenë trualli i tij ideologjik. “Demokraci është kjo, në të cilën jetojmë? Është sistem demokratik ky që, nga qytetari kërkon vetëm një: votën? Po na ndodh diçka e tmerrshme: në kuadër të këtij sistemi, jemi njëkohësisht, viktima, bashkëfajtorë dhe fajtorë”, thotë Saramago gjatë intervistës me Hrisostomidhin. Edhe pse pa tesera, të majtë të thekur dalin në rrëfimet e tyre edhe shkrimtarët e letërsisë latino-amerikane. Mario Vargas Llosa, Carlo Fuente që rrëfejnë se bashkë me të famshmit e tjerë, Marquez, Rulfo e

“Antenat e kohës sime” është në thelb të tij një letërsi që komunikon me lexuesin pasi plotëson kushtet që Pamuk parasheh ndaj një vepre letrare: “Letërsi, do të thotë të flasësh me veten në një mënyrë të tillë që lexuesi të pandeh se lexon për veten e tij, ose të flasësh për disa njerëz me mënyrë të tillë që të pandehin se e ke fjalën për ta.”

Cortazar, formonin një farefisni politike. Ishin të gjithë të majtë dhe me simpati të shprehura haptazi për revolucionin e Kastros në Kubë. E nëse i bashkonte ideologjia në rrëfimet tyre përpiqen me forcë të shpjegojnë se nuk kanë lidhje me realizmin magjik. Sidomos Mario Vargas Llosa që këmbëngul të theksojë se “edhe në ditët e sotme ekzistojnë disa klishe në lidhje me realizmin magjik. Për shumë vjet me radhë sundonte përshtypja se letërsia latinoamerikane ishte fantastike, se ishte një letërsi që frymëzohej prej fantazisë së kulluar. Kjo nuk ka qenë asnjëherë e vërtetë.” E pastaj, rrekeshin të shpjegonin se sa pak ngjanin me Garcia Marquez apo me Borges. Korpusi i pyetjeve që Hrisostomidhi u drejton shkrimtarëve zbulon më së miri jo vetëm laboratorin e tyre të shkrimtarisë, por zbulon gjithashtu edhe angazhimet publike dhe qëndrimet ideologjike të tyre. Ka kaq shumë shkrimtarë të majtë në këtë libër sa, tek çapiteshim të dy drejt Galerisë së Arteve në Tiranë, në vendin ku kisha vendosur të zhvilloja bisedën me Hrisostomidhin, i bëj një pyetje që as vetë nuk e kuptova se si më feksi në mendje. “Mos jeni, pak komunist, ju zoti Hrisostomidhi?” për një çast heshti pa lëvizur duke më parë pas xhamave të syzeve optike. Pastaj, si të zgjohej nga gjumi nisi të më shpjegonte ndryshimin midis komunizmit stalinian, partive komuniste në Evropë dhe komunizmit në Shqipëri. Ngjisnim shkallët e brendshme të galerisë dhe ndërsa Anteos vazhdonte të shpjegonte, unë qeshja së brendshmi, jo vetëm me pyetjen më pa vend që i kisha bërë, por edhe për surprizën e dytë që e priste. Intervista do të zhvillohej në një ambient të rrethuar me pikturat e realizmit socialist ku personazhet e luftëtarëve dhe komunistëve dukeshin sikur na qesëndisnin prej mureve ku qëndronin të varura. U desh njëfarë kohe sa të bëheshim gati për të filluar intervistën, kohë gjatë së cilës Hrisostomidhi foli për botimin në Greqi të dy vëllimeve të intervistave me të tjerë shkrimtarë. Midis tyre edhe një shqiptar. Ben Blushi. Përse Blushin, e pyes jo pa kureshtje. Blushi është një shkrimtar për të cilin po flitet shumë në Shqipëri kohëve të fundit, por nuk e ka njohjen ndërkombëtare siç mund ta kenë disa shkrimtarë të tjerë. Nga përgjigjja kuptova se interesi i tij ishte tjetërkund. “Ajo që më interesonte ishte antiteza mes politikanit dhe shkrimtarit, përgjigjet Hrisostomidhi. Shkrimtari është një njeri që duhet të trillojë, të gënjejë, një njeri që sajon histori dhe sa më të “gënjeshtërta”, aq më të mira janë. Kurse politikani supozohet se duhet të thotë të vërtetën. Më interesonte kjo antitezë, dhe Blushi, si njeri me ndjenjë të hollë humori, e kuptoi, u përgjigj. Është episod shumë interesant”. I vendosa sytë e mi mbi fytyrën e qetë dhe të paqtë të Hrisostomidhit dhe u përpoqa të dalloja në të nëse kishte mundur të kuptonte pas tri vizitave në Shqipëri se këtu, te ne, jo vetëm shkrimtarët, por edhe politikanët janë nga pak shkrimtarë. Ndërkohë kamerat ishin bërë gati. Dritat, mikrofonat ishin ndezur. Ishte koha për të filluar intervistën. “Kalos irthate, qirio Hrisostomidhi!»

Romani “Ne jemi pafundësi” i autorit amerikan Stephen Chbosky, është romani i tij i parë botuar më 1999, roman që rrëfen rritjen e njeriut, kalimin dhe përballimin e fazës së vështirë të adoleshencës, periudhës kur njeriu ndeshet me vështirësitë e para të jetës, kur fillon të formojë karakterin, mënyrat e përballjes me të tjerët dhe veten, shqetësimet e ndryshme të personalitetit që mund të shpien në degradimin shpirtëror dhe moral të të rinjve. “Ne jemi pafundësi” është historia e Çarlit, një djaloshi 14-15 vjeçar në vitet ’90, i ndrojtur, introvers, shumë më i zgjuar për moshën që ka, e megjithatë ai mbetet në hije e mënjanohet nga shoqëria. Subjekti dhe historia zhvillohen në formë epistolare, Çarli i shkruan letra një të panjohuri, letra në të cilat i rrëfen për jetën e vet, të familjes dhe shokëve që e rrethojnë. Në përballjet e tij me drogën, me dhunën, me margjinalizimin, bashkudhëtare do t’i jenë muzika, librat, kinemaja. Kritikët e kanë cilësuar si një libër realist për adoleshentët, dhe një libër nostalgjik për të rriturit. Një nga vlerat e këtij librit qëndron në faktin se shërben thuajse si një udhëzues, si një referencë për shumë titujt të tjerë librash, të këshillueshëm për moshat rinore, titujt këngësh e grupe të ndryshme muzikore, filma me një ndikim të madh në fushën e kinematografisë.

Titulli: Sprova e humbur Autori: Kani Karava Përktheu: Kleo Lati Botimet “Neraida”

Nën hirin e vullkanit gjithçka mund të ndodhë Përkthyesi Kleo Lati sjell për lexuesit shqiptarë nga letërsia greke romanin “Prova e kohës së humbur”, me autor Kani Karava. Për lexuesin shqiptar subjekti i këtij romani do të tingëllojë paksa i njohur; bëhet fjalë për takimin e rastësishëm të dy njerëzve në aeroportin e Stokholmit, kur vullkani islandez bllokoi mijëra njerëz në aeroportet e Europës. Për personazhet e romanit ky takim do të ishte sa vendimtar aq edhe fatal. Është rastësia që bën bashkë këta dy njerëz me të tashmen dhe të kaluarën e tyre të largët...Autori i librit, Kani Karava ka studiuar gazetari dhe publicistikë. Ai aktualisht jeton në Bruksel dhe është pjesë e administratës së Komisionit Europian. Ky libër është romani i tij i katërt.

Titulli: Sende që nxirrte deti Autori: Ardian Vehbiu Botimet “Dudaj”

Ishte koha kur shqiptarët ‘takoheshin’ me Perëndimin “E lamë shkollën atë ditë, dhe u kuturisëm me tren në Shkozet. Lajmi kish qenë i saktë: e gjithë vija e plazhit, nga porti deri poshtë tek “Iliria” ishte e mbushur me kartonët që kishte nxjerrë deti: cigare ‘Winston’, ‘Camel’, ‘Kent’, ‘More’, ‘Chesterfield’ (pa filtër), ‘Muratti’, ‘Ambassador ‘dhe të tjera që nuk më kujtohen, me mijëra, mijëra, mijëra paketa të bukura; shpërhapur në rërë si leshterikë prej përralle a bizhuteri të sirenave. Për fat të keq, të tjerë kishin punuar natën dhe kishin marrë gjithë ç’mund të shpëtohej; cigaret që gjetëm ne ishin të gjitha të dëmtuara nga uji dhe kripa e Adriatikut, gjysmë të shkërmoqura, të papërdorshme, paçka se ambalazhet shumëngjyrëshe ishin ruajtur. E kaluam gjithë paraditen duke qëmtuar kutitë, me zemër të plasur, sepse i kishim bërë mushkëritë gati për aromat “amerikane” që në tren. Asgjë nuk mund të rikuperohej më, gjithçka kish vajtur dëm....Kështu e nis rrëfimin e tij publicisti dhe studiuesi Adrian Vehbiu, në esenë “Sende që nxirrte deti”, që është botuar së fundmi nga “Dudaj”.

esse

Idi, essi,uni

Nova Demokratia

Të dalësh në breg...

Seksi si tabu dhe si çlirim

Pse nuk mund të flitet akoma për konsolidim demokratik?

Rudolf Marku

Ylli Pango

Tonin gjuraj

Pikëpamje profil Economicus Ideologji esse Çdo të shtunë / dielë www.mapo.al

mapo lunch

Lori Hoxha, Ose trashëgimtarja krenare

Shpjegimi i ‘Përse Qeveria është Problemi’ Esetë, 22 të tilla, janë një përmbledhje e Dr. Lanny Ebenstein, të grumbulluara në librin “The Indispensable Milton Friedman”. Ebenstein është profesor i Shkencave Ekonomike në Santa Barbara, Kaliforni, dhe ka shkruar libra autobiografikë për Friedman dhe Friedrich Hayek. Gazeta “Mapo” do t’i botojë të plota në vazhdim në numrin e Wekeend-it, pasi 7 të tilla janë publikuar më parë në faqet Op-Ed të së përditshmes. Në një përpjekje për të ofruar pikëpamje liberale të djathta për çështje përherë të debatuara si shëndetësia, tregu i lirë, shteti i madh apo i vogël etj.

Lobimet e Interesave Speciale Shpjegimi më i zakonshëm rreth asaj përse qeveria është problemi, të cilin unë e kam theksuar, është influenca e interesave speciale. Shpeshherë, aksionet e qeverisë sjellin benefite të ko n c e n t r u a r a k u r ve n d o s i n shpërndarje të kostos. Një shembull dramatik më ndodhi dje kur po bisedoja me një shofer taksie. Ju e dini se shoferët e taksive janë burimet dhe bartësit e anekdotave. Meqë unë kam qenë për një kohë të gjatë i interesuar në problemin e taksive, unë e pyeta atë se sa është çmimi i një lejeje që duhet të paguajë një shofer taksie për të pasur të drejtë të punojë në rrugët e New York-ut. Sepse, siç mund ta dini ju, atje ka një numër të kufizuar taksish, drejtuesit e të cilave duhet të pajisen me këto medaljone. Ky çmim

Faqe 25

është sot afërsisht 100.000 deri në 125.000 dollarë. Është e qartë, nëse ju hiqni këto kufizime në numrin e taksive, beneficet do të kapërcenin shumëfish humbjet. Konsumatorët do të përfitonin duke pasur një shkallë më të gjerë të alternativave. Atje do të kishim më shumë taksi, pra do të kishim nevojë për më shumë shoferë. Për të tërhequr më shumë shoferë, të ardhurat nga ata do të rriteshin. Në zhargonin ekonomik, kurba e ofertës do të ketë një ngjitje pozitive. Përse akoma vazhdon kufizimi i numrit të taksive? Përgjigja është e qartë: njerëzit që kanë aktualisht këto medaljone do të humbisnin. Ata e dinë se do të humbisnin me siguri. Ata megjithëse nuk janë shumë, do të bënin shumë zhurmë nëpër...

E shtunë-diel, 30-01 dhejtor 2013

www.mapo.al

Free to choose ESSE *Esetë, 22 të tilla, janë një përmbledhje e Dr. Lanny Ebenstein, të grumbulluara në librin “The Indispensable Milton Friedman”. Ebenstein është profesor i Shkencave ekonomike në Santa Barbara, Kaliforni, dhe ka shkruar libra autobiografikë për Friedman dhe Friedrich Hayek. Gazeta MAPO do t’i botojë të plota në vazhdim, për t’i përmbledhur më pas në një libër.

Çfarë mendojnë njerëzit për ‘shtetin e madh’; si kanë votuar ata Milton Friedman

Ka ndodhur e kundërta, kur njerëzit kanë patur mundësinë për të votuar në këto raste të mësipërme, ata kanë votuar në mënyrë të theksuar kundër këtyre të “mirave të shtetit”. Opinioni publik, në përgjithësi, mendon se qeveria është shumë e madhe. Ata nuk duan të paguajnë taksa më shumë se sa ata mendojnë që është e drejtë dhe që mjafton. Ata nuk duan të paguajnë shumë taksa sepse e dinë se paraja ka një vlerë. Në Kaliforni, shteti ku unë banoj, ka shumë propozime që hidhen në balotazh, kështu ju mund të keni kontakt direkt me demokracinë. Në një rast këtu, njerëzit votuan për ‘Propozimin 13’ i cili ishte bërë shkak për një revoltë për taksat. Ata kishin votuar pro, për atë që quhet Gann Limit lidhur në shpenzimet e qeverisë. Ata kanë votuar vitin e kaluar për kufizimin e mandateve për t’u zgjedhur të legjislatorëve. Në Konektikat, njerëzit votuan kundër taksave personale të diplomimit dhe e bënë të mundur të hiqet kjo taksë, pavarësisht që guvernatori i tyre është Weicker. Sidoqoftë, unë përsëri mendoj se ekspertët liberalë janë në pozicion të gabuar edhe në aspekte të tjera fondamentale që janë: -Problemi nuk është se Qeveria po shpenzon shumë pak, por e kundërta, që ajo po shpenzon së tepërmi. -Lidhur me shkollimin, problemi është se Qeveria po shpenzon shumë para në këtë sektor dhe në mënyrë të gabuar. -Problemi me shërbimin shëndetësor është se Qeveria po shpenzon shumë para në këtë

sektor dhe po e bën këtë në rrugë të gabuar. -Problemi është...Burokracia. Rezultatet e fundit tregojnë se qeveria është bërë një vetë-gjeneruese e monstruoziteteve. Abraham Lincoln ka folur rreth pushtetit të popullit, nga populli, për popullin. Ajo çfarë ne sot kemi është: pushteti i popullit, nga burokratët (përfshirë dhe legjislatorët), për burokratët. Kjo në fakt, është plotësisht e vërtetë. Me lejoni të theksoj, problemi nuk është ai që burokratët janë njerëz të këqij. Problemi është, siç mund të thoshin edhe marksistët, me sistemin, por jo me njerëzit. Interesat personale të njerëzve në qeveri tentojnë t’i çojnë ata që të veprojnë kundër interesave tona, të të gjithëve. Ju besoj e kujtoni ligjin e famshëm të Adam Smith për duart e padukshme: Ata njerëz që kanë si qëllim vetëm për të fituar për veten e tyre, do të shtyhen nga duar të padukshme drejt shërbimit për interesin publik, pavarësisht që kjo nuk ka qenë qëllimi i tyre. Unë kam thënë se kemi një akt të kundërt të duarve të padukshme: njerëzit që kanë si qëllim tu shërbejnë vetëm interesave publike, do të shtyhen nga duar të padukshme për tu shërbyer interesave të tyre personale, i cili nuk ishte qëllimit i tyre. Dëshmitë në seancat dëgjimore të qeverisë: 63% e dëshmitarëve që ishin të punësuar nga qeveria, ishin në favor të shpenzimeve të bëra nga ajo. Unë besoj në atë që situata e vështirë në të cilën ndodhemi, ekziston sepse ne kemi zhvilluar gradualisht institucione të shtetit,

tek të cilat njerëzit nuk mund të përcjellin zërin e tyre. Një studim i fundit i bërë nga James Payne, më ka qartësuar mjaft mirë lidhur me këtë. Ai kishte ekzaminuar 14 seanca dëgjimore të qeverisë lidhur me probleme të shpenzimeve të shtetit. Ai ka konstatuar që “1014 dëshmitarë ishin pozicionuar në favor të shpenzimeve. Dhe vetëm 7 ishin pozicionuar kundër”. Me fjalë të tjera, raporti kundër shpenzimeve me ato pro shpenzimeve ishte 1/145. Sidoqoftë, unë nuk e konsideroj këtë shumë të rëndësishme si gjetje. Më e rëndësishmja për mua ishte fakti që: Nga 1060 dëshmitarë që u paraqitën, 47% e tyre ishim punonjës të administratës federale, afro 10% ishin punonjës të administratës së shteteve apo zyrtarë lokalë. Në shtesë të kësaj, rreth 6% ishin kongresmenët vetë me shpurat e tyre, ku në total 63% e tyre ishin të lidhur apo të punësuar nga qeveria. Ata po na thonë ne se si duhet të shpenzojmë paratë tona. Unë nuk mund të them se ata synojnë të kenë benefite për vete, por unë dua të them se: ata besojnë që po e bëjnë atë për ne dhe të mirën tonë. Payne kishte shtuar: “Në mënyrë të parezistueshme, pikëpamjet e Kongresmenëve lidhur me shpenzimet e programeve të qeverisë, janë të formuluara nga vetë zyrtarët e shtetit”. Pra ajo që është e vërtetë për shpenzimet e buxhetit të propozuara, është e vërtetë për të gjitha masat e marra nga qeveria si ajo e kuotave të sheqerit, taksimet për programet shëndetësore për punëdhënësit, subvencionet agrokulturale e plot të tjera.

Problemi i koncentrimit të benefiteve dhe kostoja difuze e tyre, përbën një shqetësim të madh. Por, megjithatë, unë nuk mendoj se ky është për momentin, problemi kryesor. Problemi kyç lidhet me atë që ajo çfarë ka ndodhur deri tani me rritjen e strukturave të shtetit, ne nuk mund të ndryshojmë gjë. Ndërkohë që ne përpiqemi që vendet komuniste të hapen drejt tregjeve të lira dhe u themi atyre që privatizoni, privatizoni, privatizoni gjithnjë e më shumë, dhe ne në shtëpinë tonë socializojmë, socializojmë e socializojmë gjithnjë e më shumë. Ky është paradoksi. Çfarë mund të bëjmë ne lidhur me këtë? Ne nuk kemi nevojë të ndëshkojmë veten tonë. Ky është një Vend i Madh. Është vendi më i pasur në botë, ku ne jetojmë me një standard shumë të lartë. Kjo është pa dyshim meritë e jashtëzakonshme e tregut të lirë, ku sektori privat, i cili me vetëm 50% të resurseve totale të vendit, arrin të prodhojë këtë standard jete. Ne, populli, duhet të sundojmë përsëri. Kjo, besoj unë, për t’u bërë e mundur, mund të kërkojë një ndryshim madhor në strukturat politike në vend. Kufizimet e mandateve të rizgjedhjeve do të ndihmojnë në deburokratizimin e Kongresit. Unë shikoj në horizont fillimin e një lëvizjeje që do të ofronte një premisë të rëndësishme dhe të domosdoshme për kufizimin e mandateve të rizgjedhjeve për kongresmenët. Ndoshta kjo do të dukej si mendim heretik, por në mënyrë figurative, në fund të fundit më mirë të rikthehemi tek sistemi i vjetër i plaçkitjes se sa të

E shtunë-diel, 30-01 dhejtor 2013

www.mapo.al

Nova Demokratia Edhe pse demokratizimi është një proces kompleks dhe afatgjatë, shumë dinamik dhe i hapur, konsolidimi demokratik do të shënonte, në fakt, mbylljen e këtij procesi, ku konkurrenca politike do të ishte e natyrshme, kurse ndryshimet domethënëse institucionale të zbatohen në mënyrë korrekte...

Pse nuk mund të flitet akoma për konsolidim demokratik? Tonin Gjuraj

thellohemi drejt shërbimeve civile të tilla. Kjo do të bënte të mundur deburokratizimin e ligjeve të administratës shtetërore. Ne tani kemi njerëz në poste permanente e të sigurta, ku standardi i mirëqenies së tyre varet nga prania e shtetit dhe zgjerimi i rolit të tij. Ajo çfarë ju mund të bëni është deburokratizimi i tij. Sigurisht, unë nuk shoh ndonjë mundësi për t’u rikthyer në kohën e plaçkitjeve nga më të fortët. Sidoqoftë, termi kufizim të kohës së zgjedhjes të personave në Kongres, do të thotë të tundësh ose të shkulësh nga vendi Kongresin. Nga tani e tutje, stafet atje janë të vetmit punonjës të shtetit që nuk përbëjnë objekt statusi të punonjësit civil. Në fakt, ekziston një lëvizje e përhapur publike për kufizimin e termave. Unë besoj se Kalifornia është një vend shumë premtues për

t’i kaluar amendamentet e kufizimit të mandatit të rizgjedhjes për anëtarët e Kongresit të shtetit të Kalifornisë. Sigurisht që këta kongresmenë do t’ju thonë që është anti-kushtetuese të kufizosh mandatet e tyre. Ndoshta është, por më mirë të testohet. Pavarësisht nga përqindja që mund të jetë pro, kjo do të shënonte fillimin e një ndërrimi të drejtimit të lëvizjes në kahun e duhur. Amerika ka një trashëgimi të madhe dhe një histori të madhe. Që në fillimin e sistemit të republikës sonë, çdo gjeneratë është shkolluar më mirë se gjeneratat paraardhëse dhe me një standard më të lartë jetese. Gjeneratat që vijnë, kërcënohen të jenë të parat për të cilat kjo traditë nuk do të përsëritet. Kjo do të ishte një tragjedi e madhe për të gjithë ne, brezat tanë të ardhshëm e më gjerë. *Përktheu: Luan Kola.

Shekulli 19 mund të konsiderohet si fillimi i demokracisë, kur kjo e fundit nisi të bëhej trend global. Natyrisht shkaqet e procesit të demokratizimit variojnë në kohë e hapësirë, duke mos qenë një proces linear, por duke shënuar ulje-ngritjet e veta, diku një proces i kontestuar, diku tjetër i pranuar, në disa vende i kompletuar, në disa të tjera i stërgjatur. Po ashtu, ky proces, në shumë vende, është shoqëruar me konflikte të ndryshme sociale, ndikime të jashtme, si dhe me përpjekje për shtetndërtim, ose shkaqe të tjera të përbashkëta. Edhe pse përvojat kanë qenë të ndryshme, shumë prej shkaqeve kanë qenë të përbashkëta për shumë vende, prandaj S. Huntington-i përdori metaforën e “valës” për demokratizimin e vendeve të ndryshme. Teoritë e demokratizimit merren kryesisht me shkakun dhe identifikimin e faktorëve kryesorë që çojnë në lindjen e demokracive. Por, procesi i demokratizimit përgjatë historisë shpjegohet me ngjarje të ndryshme. Për R. Dahl, për shembull, ai fillon më 1776, me Revolucionin Amerikan, ku triumfoi ideja e përfaqësimit, që çoi pastaj drejt revolucionit amerikan dhe krijimit të SHBA-së. Huntington-i barazon demokracinë me individualizmin. Kur populli u përfshi në procese politike, demokratizimi filloi në Britani, në disa pjesë të Evropës Perëndimore, në SHBA dhe disa koloni të banuara nga britanikë, si në Kanada, Australi, Zelandë e Re. Pak më vonë ballafaqohemi me një avancim të shpejtë të kapitalizmit dhe lindjen e demokracive liberale në shumë vende, SHBA, Francë, Suedi, Danimarkë, Norvegji, Belgjikë, Zvicër etj... Por, demokratizimi bashkëkohor u lëkund me dështimin e demokracive në vitet ’60-, që çuan në një pesimizëm të përgjithshëm, edhe pse ideja e demokracisë rilindi me zhvillimet në Evropën Jugore më 1970, në Spanjë, Greqi, Portugali e Amerikën Latine. Rënia e Murit të Berlinit më 1989, dezintegrimi i ish-BS-së, ndryshimet demokratike në Afrikën e Jugut me fundin e apartheid-it, si dhe shumë lëvizje të tjera prodemokratike, i rihapën rrugë trendit global të demokratizimit. Për të kuptuar më mirë procesin e demokratizimit, përfshirë dhe Shqipërinë, duhet kuptuar dinamika sociale dhe politike specifike e çdo vendi, si dhe një vëmendje më e madhe ndaj politikës së brendshme, kulturës dhe strukturës së sistemit demokratik. Me fjalë të tjera, duhet parë tranzicioni drejt demokratizimit dhe konsolidimit demokratik si dinamikë politike e konsolidimit të vetë demokracisë. Çfarë do të thotë që demokracia është e konsoliduar? Së pari, demokracia lipset të jetë një proces që riprodhohet vazhdimisht dhe vetëpërforcues, pa ndikimin e vazhdueshëm, pas një faze të caktuar, të institucioneve të BE-së; së dyti, demokracia është e qëndrueshme, që nuk mund të kërcënohet nga rënia e saj, siç ka ndodhur në të kaluarën në disa vende; së treti, ajo është dinamike dhe jo statike, duke persistuar dhe përshtatur gjithmonë ndryshimeve deri në atë masë, sa të mos rrezikojë stabilitetin e sistemit social e politik. Nëse kultura dhe struktura e sistemit politik përputhen, sipas Almond dhe Verba, atëherë ky sistem është persistent. Struktura e sistemit demokratik përfshin modele rolesh dhe procedurash demokratike. Rolet në këtë rast kanë të bëjnë me trupën legjislative, ekzekutive dhe gjyqësore, kurse kompleti i roleve, që janë shumë të rëndësishme për sistemin social e politik, kanë të bëjnë me institucionet demokratike. Që rregullat të përcaktohen qartë dhe rolet të funksionojnë sa më mirë, kjo, sipas T. Parsons, rregullohet me kushtetutë. Modelet e rolit dhe vlerat demokratike përcaktojnë natyrën e regjimit demokratik. Përveç kësaj, sipas Easton, kjo përcakton edhe kulturën politike. Ka qenë T. Parsons që dallonte, më qartë ndoshta se të tjerët, nivelin strukturor dhe nivelin kulturor ose të vlerave për të matur nivelin e institucionalizmit të demokracisë në një vend të caktuar. Sipas tij, niveli i parë i institucionalizimit të demokracisë në shoqëritë moderne është implementimi i saj në kushtetutë, kurse niveli i dytë ka të bëjë me konsensusin e anëtarëve të sistemit social mbi strukturën dhe vlerat. Brenda kësaj kornize, de-

mokracia shqiptare është e institucionalizuar në proporcion me thellësinë e përkushtimit ndaj vlerave demokratike të të drejtave individuale ose njerëzore, të së mirës së përbashkët, drejtësisë, barazisë së shanseve, diversitetit, të vërtetës dhe patriotizmit kushtetues, si dhe të shkallës së legjitimitetit të strukturave të saj. Demokracia shqiptare nuk është akoma e konsoliduar, sepse brenda regjimit politik, demokracia vijon të jetë një sistem i ndërlikuar institucionesh, rregullash, inkurajimesh dhe dekurajimesh, që do të thotë se, në termat e J. Linz dhe A. Stepan, ajo ende nuk është bërë “e vetmja rregull loje”. Konsolidimi demokratik përfshin ato përmasa që kanë të bëjnë me sjelljen, qëndrimin dhe kushtetutën e një vendi. Më konkretisht, demokracia shqiptare ka probleme, së pari, me sjelljen politike, me demokracinë si “i vetmi rregull loje”. Grupet politike gjatë tranzicionit janë përpjekur të përmbysin regjimin demokratik, ose të nxisin dhunë të brendshme, siç kanë qenë ngjarjet e vitit 1997, të 1998-ës, si dhe ato të 21 janarit 2011. Sherret politike, jo një konflikt i natyrshëm politik, kanë karakterizuar sjelljen politike të elitës politike shqiptare; së dyti, ajo ka probleme me qëndrimin demokratik, që do të thotë se edhe në kohë krizash të rënda ekonomike e politike, siç ishte për shembull, viti 1997 apo kriza aktuale, shumica dërrmuese e njerëzve janë skeptikë për institucionet demokratike, në vend që të jenë të gatshëm të nxisin, pa panik, çdo lloj ndryshimi politik brenda parametrave të procedurave demokratike; së treti, demokracia shqiptare ka probleme me kushtetutën, e cila ndihmon në zgjidhjen e çdo lloj konflikti politik, por brenda normave të caktuara, me qëllim që shkeljet kushtetuese të mos kushtojnë shtrenjtë për sistemin politik. Në vend të saj, fatkeqësisht, ngaqë procesi kushtetues nuk ishte gjithëpërfshirës, ajo ka ndryshuar në mënyrë të njëanshme disa herë, brenda një kohe relativisht të shkurtër për një dokument të tillë. Në fakt, edhe Philippe C. Schmitter & Terry Lynn Karl kanë shprehur qartë pesimizmin e tyre për konsolidimin e demokracisë në vendet e Evropës Qendrore dhe Lindore, duke e përcaktuar të gjithë procesin si “të gjatë, konfliktual dhe jopërfundimtar”. Edhe pse demokratizimi është një proces kompleks dhe afatgjatë, shumë dinamik dhe i hapur, konsolidimi demokratik do të shënonte, në fakt, mbylljen e këtij procesi, ku konkurrenca politike do të ishte e natyrshme, kurse ndryshimet domethënëse institucionale të zbatohen në mënyrë korrekte. Në rastin e Shqipërisë, perspektiva e hyrjes në BE dhe krijimi në vend i një mjedisi europian, në kuptimin e kapjes së “trenit të shpejtë të europianizimit”, krijojnë optimizëm se demokracia shqiptare do të arrijë procesin e konsolidimit të saj. “Kush në mesin e viteve ’70 do të kishte ëndërruar demokratizimin e Shqipërisë, Kamboxhias, Afrikës së Jugut ose Timorit Lindor?”, do të deklaronte Whitehead para pak vitesh. BE-ja, si një entitet demokratik, është një “klub” i përshtatshëm për promovimin e demokracisë brenda zonës së saj dhe në këtë kontekst Shqipëria nuk ka alternativë tjetër më të mirë. Me zgjedhjet e qershorit 2013, u dhanë sinjale të qarta se procesi i tranzicionit po shkon drejt kompletimit dhe faza e demokratizimit është e prekshme, sa kohë të gjithë aktorët politikë, më në fund, pranojnë që procesi elektoral është bërë “loja e vetme në qytet” dhe ndërrimi i zyrave publike (pushtetit) është tashmë një normalitet. Po ashtu, është shtuar konsensusi politik, sa i takon, për shembull, mbështetjes së paketës së reformave për marrjen e statusit të vendit kandidat (dhe kjo veçanërisht për meritë të opozitës aktuale), si dhe mbështetja gjithnjë në rritje në rregullat demokratike, duke patur parasysh shtimin e kërkesave për shqyrtim në gjykatat shqiptare dhe Gjykatën Kushtetuese. Po ashtu, po rritet pjesëmarrja politike e shumë aktorëve politikë dhe jopolitikë, nisur dhe nga protestat më të fundit kundër demontimit të armëve kimike në Shqipëri, të cilat, si rrallë ndonjëherë, tejkaluan kufijtë partiakë. Të gjitha këto zhvillime dëshmojnë se procesi i demokratizimit po shënon progres të dukshëm dhe vendi gradualisht po kalon drejt fazës së konsolidimit demokratik.

E shtunë-diel, 30-01 dhejtor 2013

esse

www.mapo.al

Bregun e identitetit tonë, të asaj çfarë na dallon dhe çfarë na bashkon (për të mirë e për të keq) nga popujt e tjerë të familjes europiane. Pa këtë identitet, individi shqiptar zor se mund të ketë identitetin e vet në komunitetin e qenieve njerëzore.

Të dalësh në breg... Rudolf Marku

Që herët, që kur kam filluar për herë të parë të lexoj libra, kam besuar, nga instikti, se jam një europian. Jo thjesht se vendi të cilit i përkisja nga prindërit dhe nga gjeografia, ishte në Europë. E ndjeja se Europianizmi kishte diçka shumë më tepër se gjeografia. Më vonë, në rininë time, sidomos në vitet universitare, fillova ta ndjeja se përkatësia ime europiane ishte më tepër se gjithçka tjetër përkushtimi ndaj continuum të kulturës perëndimore. Kisha arritur atë fazë të jetës kur jo vetëm instinkti, por dhe bindja, më thoshin se më tepër nga gjeografia, përkufizimi i identitetit tim ishte përcaktuar nga kultura, nga leximet, nga filmat, nga muzika që dëgjoja, nga përkatësia e prindërve të mi, nga gojëdhanat dhe mitet e ambientit ku jetoja. Por m’u deshën dhe disa vite të mira për të kuptuar se identiteti im ishte përcaktuar sidomos nga e shkuara e vendit ku jetoj. E shkuara është më e rëndësishme nga e sotmja, edhe për arsyen e thjeshtë se e sotmja është vetëm një pikë uji në oqeanin e së shkuarës. Natyrisht, të gjithë e pranojmë se sa është e rëndësishme për të gjitha qeniet njerëzore vendosja e tyre dhe e gjithçkaje rreth tyre në kohë. Jashtëkohësia vetëm sa do të na bënte më konfuzë, më të çorientuar, si një qytet pa rrugë, pa tabela orientuese, pa semaforë, pa mbikalime dhe nënkalime. Koha ka nevojë që të strukturohet, që të mos jetë një masë amorfe, dhe ajo që e strukturon kohën është historia. Për të kuptuar të sotmen, na duhet njohuria për të shkuarën. Pa njohjen e së shkuarës qenia njerëzore nuk mund të ketë identitet. Dhe i gjithë identiteti ynë kulturor duket se është ndryrë në të shkuarën. Mishëruar në veprat letrare, në shkrimet e dijetarëve-qofshin këta të karakterit historik, gjuhësor, filozofik, pragmatik-, në ato pak revista dhe gazeta të kohnave të shkuara, në përkthimet e para në gjuhën tonë, në ato pak ndërtesa dhe kështjella që na kanë mbetur prej shekujve të kaluar, në rrënojat e gjetura nga arkeologët, në gjuhën tonë, në kulturën gjenuine popullore, në kujtesën historike, në përkatësinë e hershme shqiptare në komunitetin kristian... Kolektivisht të gjitha këto mishërojnë arritjen më të madhe të mendjes dhe shpirtit njerëzor shqiptar. Sidomos veprat e njëmendta letrare dhe artistike duket se më me mjeshtëri nga aktivitetet e tjera, dinë t’i shkapërcejnë lehtësisht barrierën kohore dhe muret ndarëse të politikes për të na arritur kudo që të jemi, që të mund të na përqafojnë me magjinë e vet. Dhe me përjetësinë e mendimit të tyre. Kam parasysh romanet e Ismail Kadaresë, poezitë e Fishtës e të Poradecit, Konicën dhe Fishtën, Koliqin dhe Kutelin. Identiteti kulturor është letra lakmus që zbërthen falsitetin, shpesh herë të fshehur e të kamufluar me letra ambalazhi shëndritës. Nuk është e rastit që krijuesit e mëdhenj janë dhe armiqtë më të padëshirueshëm në shoqëritë të cilat nuk janë të përgatitura historikisht që të pranojnë të vërtetën. At Anton Harapi në ligjëratën “Një kushtrim për kulturen” mbajtur në Selinë e Institutit të Studimeve Shqiptare (botuar së pari te Hylli i Dritës, Fruer 1944), thotë: “Vall, pse tash tridhjetë e sa vjet të pamvarsis, me të gjitha përpjekjet për kulturë, erdhem dhe u vorfunuem shpirtnisht? Ky problem i madh për mue, ka një shkak të vetëm, një shpjegim të thjeshë:..nuk morëm kulturën vetë, por morëm format e përftimet e kultures dhe i përshtatëm; shndërruem vlerat objektive me vlerat relative; përparuem për dukë, ndërsa realisht në shpirt borëm shumë, mbetëm mbrapa; u dhamë rëndësi të parë mjeteve e harruem qellimin; tue kërkue t’a bajmë jetën sa ma të lehtë, shvleftësuem jetën vetë. Lavrimin e mendjes, trajtimin e vullndesës, ndiesit e nalta shpirtnore i qitëm dhe i lamë në vend të dytë e të tretë. Faktori shpirtnuer nuk pati vendin e vet, vendin e parë.

Ja, sot në Shqipni nuk të pyetë kush shka je, por si dukesh,...sa pare ke në Bankë. Nuk po lypet të jesh i dijshëm, as i aftë, mjaft të dijsh me u mbajtë dhe me u dukë i tillë...” Është e çuditshme ngjashmëria e jashtëzakonshme e realitetit që përshkruan At Anton Harapi me realitetin e sotëm shqiptar. Besoj se kjo ngjashmëri e dy realiteteve që i ndan një periudhë historike mbi 70-vjeçare, flet për inercinë e jetës shpirtërore dhe intelektuale shqiptare, e cila, pavarësisht zhvillimeve politike edhe shoqërore që nga koha kur janë artikuluar mendimet e At Harapit, dhe pavarësisht faktit se shoqëria shqiptare flet përherë e më tepër për europianizimin e saj dhe progresin e saj, shpirtërisht ajo ka mbetur e njëjtë, mos me hapa të bëra mbrapsht. Më 13 Tetor të vitit 1913, në qytetin e Shkodrës botohet numri i parë i revistës Hylli i Dritës. Sot, 100-vjetori i botimit të revistës Hylli i Dritës është një rast për t’u ndalur e medituar për rëndësinë e jashtëzakonshme të kulturës dhe të identitetit tonë. E themeluar nga françeskani i madh, poeti Patër Gjergj Fishta, revista dijti të mbledhë rreth vetes elitën intelektuale shqiptare, e cila nga ana e vet qe në gjendje që të jetë e vetëdijshme për misionin e saj dhe për mjetet për të realizuar këtë mision. Menjëherë pas shpalljes së Pavarësisë, ajo shpallte që në numrin e parë: Tani që Shqipëria u ba, duhet të bajmë dhe shqiptarët... “Hylli i Dritës”, në vitet që doli, pasqyroi me dinjitet jetën letrare, kulturore e kombëtare shqiptare. Dhe sipas rregullit të artë të vendit tonë, kjo revistë, drejtësisht me rregullin, duhej të kishte(dhe në të vërtetë pati) telashe dhe peripeci më tepër se çdo revistë a gazetë tjetër e botuar në Shqipëri. Botimi i saj u ndërpre, që nga dalja e numrit të saj të parë, katër herë. Pa patur as dhe pretendimin më të vogël për të bërë historikun e revistës, do përmendja shkurtazi se në periudhën e parë të botimit (1913-‘14), revista përfshinë diskutimin e madh të aftësisë së shqiptarëve për shtetkrijim mbas pesë shekujsh pushtimi të huaj, dhe marrëdhëniet në mes lirisë e klerit katolik, në mes kombësisë e fesë...diskutime që do të qenë të dobishme po të vazhdonin dhe sot e kësaj dite...Dhe mbi të gjitha shkëlqen forca polemizuese e revistës. Si dhe ai ekuilibër drejtpeshues mes virtytit të përuljes dhe mbrojtjes së dinjitetit. Ironikisht, ndalimi i parë i revistës, në vitin 1914, u bë me urdhrin e Fuqive të pranishme në Shkodër, pas botimit të shkrimit me titullin “Nji komedi e pandershme e shekullit të XX”. Duhej të qe një shkrim model për politikanët dhe shumicën e gazetarëve të sotëm, një shembull i provës se europianizmi i vendit tonë nuk do të thotë domosdoshmërisht servilizëm ndaj zyrtarëve përfaqësues të huaj që ndodhen kalimtarisht në truallin tonë…Vijnë pastaj mbylljet e revistës në vitin 1924 (periudha e botimit 1921-1924), ajo e vitit

1944 (1930-1944), që ishte periudha më e gjallë, më e pasur e kësaj reviste, si dhe mbyllja e fundit, ajo bashkëkohorja, e vitit 1997 (periudha e botimit 1992-1997)... Për herë të fundit, Revista ka rifilluar botimin e saj në vitin 2006, falë përkushtimit të botuesit dhe drejtorit të saj, Prof. Ardian Ndreca. Hylli i Dritës ka meritën se mblodhi rreth vetes në faqet e saj emrat më të shquar të kulturës e të patriotizmit shqiptar, Imzot Preng Doçin, Imzot Lazer Mjedjen, Imzot Nikoll Kaçorrin, Imzot Bumçin, Imzot Prennushin, At Gjergj Fishtën, At Mati Prennushin, At Gjeçovin, At Pal Dodajn, At Anton Harapin, At Marin Sirdanin, Don Ndre Mjedjan, At Marjan Prelën, Don Ndoc Nikajn, Luigj Gurakuqin, Isa Boletinin, Hasan Prishtinën, Bajram Currin, Mustafa Krujën, Kristo Floqin, Prof. Eqrem Çabejn, Zef Harapin, Zef Palin, Gjon Kamsin, Avni Rrustemin, Mati Logorecin, Faik Konicën, Namik Resulin, Lef Nosin, Nush Radovanin, Gjush Sheldinë...Është revista që hedh rrënjët e Albanologjisë, me studime historike, gjuhësore, etnografike, duke trajtuar anë pak të njohura ose krejt të panjohura, të historisë, të letërsisë, të gjuhës, të etnografisë e të folklorit shqiptar. Nuk është e rastit që ndër emrat e autorëve të huaj që shkruajnë për revistën janë dhe emrat e prof. Norbert Jokl dhe Georg Stadtmüller. Është në nderin e Hyllit që ajo nuk pati iluzion as për komunizmin dhe as për nazizmin. Sa për t’ua kujtuar atyre që janë të gatshëm që t’i gjykojnë gjërat me skema demaskimesh ideologjike, në faqet e saj u botuan shkrimet Laicizem apo bolshevizëm dhe njëherësh dhe Austria ndrroi jetë (Gjon Kamsi), njëra ndër protestat e pakta, në mos qoftë

e vetmja, në shtypin shqiptar kundër Anschluss, pushtimit të Austrisë nga Gjermania naziste. Ka qenë fillimi i vitit 1990 kur e pata takuar së pari pater Zef Pllumin. Që në bisedën e parë ai më tregoi projektin e tij për ribotimin e Hyllit, që ishte ndërprerë në vitin 1944. Ribotimin e revistës e shihte si simbolin e ringjalljes së mendimit intelektual kombëtar. Ashtu si të gjithë françeskanët e tjerë të mëdhenj, besonte se kultura është shprehja më e lartë e identitetit kombëtar. Kishte ndërhyrë pranë fondacioneve ndërkombëtare që të dërgonte për studime shumë studentë nëpër universitete prestigjioze, dhe ishte i lumtur për këtë. Ke me e pa, më thosh me sytë që i shkëlqenin, se çfarë djelmosha të ditun kanë me dalë. Më fliste me entuziazëm veçanërisht për studentin Ardian Ndreca, të cilit asokohe ia dëgjoja emrin për së pari. Dhe kur dallonte atë skepticizëm të pavullnetshëm në pamjen time, më thosh Ke me e pa se kam të drejtë! Në vitin 1990 botimin e Hyllit ia besoi Aurel Plasarit, studiuesit erudit dhe përkthyesit të talentuar. Në vitin 2006 është prapë patër Zef Pllumi që ia ofron botimin dhe drejtimin e revistës Ardian Ndrecës. Gjatë këtyre viteve Hylli ka provuar të jetë revista më autoritare e shtypit shqiptar, duke i qëndruar besnike traditës së vet dinjitoze. Në botimet e viteve të fundit në faqet e saj gjejmë emrat e Ismail Kadaresë, Ardian Ndrecës, Aurel Plasarit, Ardian Marashit, Bahri Becit, Bardhyl Demirajt, Sami Rrepishtit, Visar Zhitit, Eliana Paços, Italo Sarras, Anton Çefës, Persida Asllanit, Anila & Elda Omarit, Stephan Troebst, Nevila Nikajt, Mehmet Krajës, Gazmend Tinajt, Evalda Pacit, Elton Priftit, Elsa Demos, Gjosho Vasisë. Vitet e fundit, krahas tjerash, më ka prekur mbrojtja që revista i ka bërë figurës së piktorit të shquar Lin Delisë, po aq sa më ka impresionuar dhe serioziteti shkencor i shkrimeve të Bardhyl Demirajt...Hylli është ndoshta revista e vetme ndër të gjithë botimet në gjuhën shqipe që ka folur dhe vazhdon të flasë në mbrojtje të identitetit kombëtar, jashtë çdo nacionalizmi vetëdiskreditues. E shkuara, faktet dhe evidencat e saj duhet të jenë dhe mobiliet intelektuale të mendjes së kulturuar. Për Hyllin, identiteti kulturor është edhe identiteti më i qëndrueshëm. Pater Zef Pllumit i njihet përkushtimi i jashtëzakonshëm për të shpëtuar nga rrënimi përfundimtar monument të tilla si Manastirin e Rodonit, (sipas Fabianitzit, një manastir i blatuar nga Mamica, motra e Skenderbeut, për murgeshat e Shën Klarës), Kishën e Pllanës (shkolla e parë shqipe hapej në Pllanë në vitin 1638, ndersa gymnasium-i parë në Blilinisht në vitin 1639), Manastirin e Rubikut (me afresk që datohet që në vitin 1272), Manastirin e Shirqit... Por sot, në kohërat moderne, edhe identitet kulturor rrezikon të margjinizohet e të humbasë. Ose të katandiset në një subjekt të ngushtë, i kuptueshëm vetëm për rrethet akademike. Të gozhduar para qindra kanaleve televizive apo të zënë rob nga gaxhetet e pafundme elektronike, ne jetojmë në kohën kur koncentrimi, serioziteti dhe thellësia konsiderohen të dalë mode, po aq sa virtyti, dhe po aq të pamundura që të ekzistojnë sa dhe dinjiteti. Shtoji kësaj dhe spekulimet e pafundme të multikulturalizmit. Kjo e fundit ka vendin e vet, por nuk ka se si të mos e pranosh se i ka sjellë qytetërimit më tepër se çdo gjë tjetër, fragmentarizëm të kulturës dhe konfuzion të identitetit. Për ne shqiptarët, që edhe pa këto, kemi provuar dhe provojmë çdo ditë se kemi një krizë të qëndrueshme të identitetit, duket se kultura dhe forca magjike e saj mund të na shërbejnë si salvaxhentet e vetme që të mund të arrijmë bregun... Bregun e identitetit tonë, të asaj çfarë na dallon dhe çfarë na bashkon (për të mirë e për të keq) nga popujt e tjerë të familjes europiane. Pa këtë identitet, individi shqiptar zor se mund të ketë identitetin e vet në komunitetin e qenieve njerëzore.

E shtunë-diel, 30-01 dhejtor 2013

www.mapo.al

Idi, essi,uni

Shoqëria civile është ende pas në këtë aspekt dhe edukimi në shkolla gjithashtu. Në të gjitha këto aspekte, neve na takon për të bërë një punë ekstra si shoqëri: si rrjedhim i faktorit historik, afetar, patriarkal etj., etj.

PSIKOLOGJIA SOCIALE SHQIPTARE

Seksi si tabu dhe si çlirim Prof. Dr. Ylli Pango Në psikologjinë tonë kombëtare ka pasur sidomos në të shkuarën, por edhe sot, qëndrime që e barasvlerësonin raportin seksual jashtëmartesor midis dy partnerëve, e ca më keq të folurit hapur për të, me shkatërrimin e moralit. Aq sa shpesh, sidomos në zonat malore e ato fshatare në përgjithësi, mjaft probleme të tilla të lidhura me seksin janë zgjidhur me armë. Këto qëndrime janë përforcuar deri në ekstrem në vitet e sistemit socialist nën ndikimin e moralit fals, puritan komunist. Nëpër shkollat tona, por edhe në mjedise të nivelit më të lartë kulturor e intelektual, gjatë rreth gjysmë shekulli, ishte tabu të flitej për seksin dhe te rinia mungonte edhe kultura më elementare seksuale e studiuar qoftë edhe përciptas teorikisht në shkolla. Përsa i përket pjesës së quajtur tradicionale të psikologjisë së prapambetur lidhur me seksin, mendoj se ajo nuk është kombëtare, por kryesisht e fillimisht një transplantim i ardhur nën ndikimin e pushtimit 500- vjeçar turk dhe të fanatizmit të importuar së bashku me të. Më vonë kësaj iu shtua mbishtresa ideologjike komuniste dhe aliazhi që derivoi e çoi deri në ekstrem tabunë e seksit. Nga turqit, për shembull, u trashëguan ferexhetë e çitjanet që sipas dogmës ishin të domosdoshme për fshehjen e aparencës fizike të femrës. Ky problem mbetet i njëjtë deri edhe në Turqinë e sotme, kryesisht në zonat rurale, e ato të largëta, dhe megjithë shpalljen e Turqisë si shtet laik 80 vjet më parë, Ataturku e dinte se shoqëria e vendit të tij vazhdonte të ishte tejet konservatore me fenë ngulitur thellë në thelbin e vet. Sipas tij, beteja që nuk u fitua kurrë, sa ishte Ataturku gjallë, megjithë modernizimin e europianizimin që i dha Turqisë ai, por dhe më pas e deri më sot, ishte ajo me mentalitetin e fanatizmin e trashëguar. Tek ne, në periudhën e sistemit socialist, si rrjedhojë e konservatorizmit të trashëguar por edhe si një formë e përzier me kërkesat e moralit puritan komunist, u mor njëlloj unifikimi i veshjes së femrës me atë të mashkullit e njëlloj burrëzimi i saj. Ngjyrat e përzishme, pantallonat monobllok, e ashtuquajtura veshje e thjeshtë modeste proletare, arritën kumin kur u imituan edhe veshjet uniforme e unikolore të dokut të modelit kinez. Në një kohë që, në qoftë se do të shohim veshjen kombëtare të traditës së vjetër, madje të lashtë, në mjaft krahina të Shqipërisë, do të vëmë re se ajo evidenton format trupore, sidomos ato të torseve, vitheve a humbëtirave e lakimeve që provokojnë zgjime seksuale, si te mashkulli ashtu edhe te femra. Kjo dhe mjaft fakte të tjera, ashtu si dhe zgjimi shumë i shpejtë i femrës shqiptare në aspektin e raporteve të lirshme me mashkullin e në drejtim të kulturës seksuale (sidomos në qytete), aparenca e saj tepër moderne dhe pothuaj e njëjtë me atë të femrës më të kultivuar europiane, na bën të mendojmë se i ashtuquajturi qëndrim tabu karshi seksit në Shqipëri është tashmë nën presion por ende në thelb qëndron i gjallë. Sipas një opinioni, ai qëndrim tabu nuk e ka jetën të gjatë, në qoftë se nuk ka vdekur në një pjesë të madhe të vendit e sidomos në zonat qytetare, por kjo ende kërkon një vëzhgim e studime më të hollësishme. Nga ana tjetër, ardhja e një sistemi të ri lirie e vlerash liberale tek ne, si dhe iluzioni i një lirie ekstreme së bashku me të, ka bërë që në disa raste tek ne të tejkalohen edhe norma nga më elementaret të rezervimit për sa i takon marrëdhënieve intime, të respektuara në vendet më të zhvilluara europiane. Kjo nuk do të thotë se ato janë dominuese, por ka shembuj të veçantë që spikasin madje edhe në raport me qytete nga më të zhvilluarat në perëndim. Kështu ndodh fjala vjen në zemrën e kryeqytetit, në të ashtuquajturin bllok, ku vetë të huajt, madje edhe më të kultivuarit e më liberalët, europianë a amerikanë, habiten

jo rrallë më veshjet, sjelljet, lirshmërinë, ekzibicionin e femrës së re shqiptare. Kalimi në ekstremin tjetër, është tipik shqiptar edhe në këtë aspekt të jetës tranzitore shqiptare të 23 vjetëve të fundit. Është përsëri veç dëshirës së gjatë e të munguar për liri, tendencës për imitim të Perëndimit, aq tipike për Lindjen e sidomos për ne, edhe reflektim i mungesës së kulturës në përgjithësi. Po kështu edhe mosekzistenca prej kohësh e pengesave fetare, problemet e familjeve ku divorci ka arritur përqindje gjithnjë e më të larta të reflektuara në edukimin e fëmijës, ndikimi i medias së pakontrolluar, janë të tjerë faktorë, që kanë çuar në kalimin në ekstremin tjetër të ekuilibrit seksual, disa segmente të shtresës qytetare rinore shqiptare. Dashuria nga ana e saj, është një ndjenjë njerëzore nga më të fuqishmet që ripërtërihet vazhdimisht me ripërtëritjen e brezave. Ajo është vetë aktshpallja e ekzistencës njerëzore. A. Comte e quan jetën afektive, pjesën preponderante të çdo ekzistence njerëzore. Dashuria përjetohet në forma nga më të ndryshmet, aq sa mund të thuhet se çdo njeri i jep diçka të re kësaj ndjenje mbarënjerëzore. Prandaj dhe është shkruar e kënduar aq shumë për dashurinë. Vazhdimisht është gjetur diçka e re për t’u thënë për të, ashtu siç ka diçka të re në çdo brez që vjen. Mjafton të kujtojmë suksesin e librit dhe filmit “Love story”, më se gjysmë shekulli më parë, ndërkohë që deri atëherë për dashurinë ishin shkruar (e vazhdojnë të shkruhen), me mijëra faqe e vargje në të gjitha gjuhët e botës. Dashuria pra, përfaqëson mbijetesën e një pasioni tepër njerëzor, nga më të bukurit, nga më karakteristikët, nga më dalluesit për njeriun. Ndoshta më i bukuri e më i fuqishmi. Përveç dashurisë së përjetuar në rini, për të cilën është folur e shkruar shumë, njihet sidomos nga biografitë e personaliteteve të shquara botërore të artit, letërsisë, shkencës, politikës etj., edhe dashuria e vonë apo në përgjithësi ajo e pasmartesës. Si shpjegohet ky fenomen? Nevojat e njeriut, kërkesat e tij për një dashuri të madhe, të vërtetë e të fuqishme që të përmbushë sa më shumë të jetë e mundur, parafytyrat që ka krijuar ai që në moshë të vogël e në adoleshencë, mund të plotësohen te njerëz të ndryshëm në periudha të ndryshme të jetës së tyre. Dikush e gjen atë në moshë të re, dikush më vonë, dikush e gjen disa herë. Kjo nuk duhet menduar si një rastësi, as si gjë e çuditshme apo e pazakontë. Mark Antoni, për shembull, dashuroi në moshë mbi 50 vjeçare. Shembuj të tjerë si ai i dashurisë së vonë të Papandreut, që i kushtoi jo pak në karrierën politike, sipas të gjitha gjasave duhet të kenë qenë jo një aventurë e thjeshtë, por një ndjenjë e lindur vonë. John Gallsworthy në “Pranverën e fundit të Forsyte” jep dashurinë e një 70-vjeçari, si segmentin e fundit sublim, të jetës së gjallë, pasionit, në pragun e vdekjes. Ky fenomen mund të ketë edhe shpjegime të tjera: Së pari, dashuria që ka çuar në martesë mund të mos ketë qenë vërtet një dashuri. Apo ndoshta nuk ka qenë ajo e kërkuara. Apo mundet edhe ka qenë, por dalëngadalë është shuar ndonëse disa teoricienë (dashuria ka rezultuar deri më sot më e vështira si koncept e si praktikë, për t’u futur në kuadre teorike) mendojnë se dashuria e vërtetë nuk shuhet. Natyrisht ka dhe dashuri të tilla që kanë hyrë në histori, art, kinematografi, ed-

he jetën e përditshme si klasike, por vetë fakti që iu është kënduar në mënyrë të veçantë, e për to është folur e shkruar shumë, janë dhënë si modele e janë idealizuar, sjell edhe dyshimin se janë mjaft të rralla e si të tilla ideale e të vështira për t’u arritur a përjetuar. Le të themi se ata që i kanë përjetuar, janë më të lumturit por edhe më të rrallët. Kundër fatalitetit të shuarjes, njeriu ka përpunuar ritin e ndezjes, të mbijetesës. Atë që nuk e ka gjetur te ligji, ai e ka gjetur jashtë tij. “Një martesë është e moralshme kur lind nga dashuria, por përderisa, për aq sa, jeton dashuria,” vë në dukje një filozof. Sipas disa psikologëve e seksologëve këtu rolin vendimtar e luan seksi, roli e vendi që ka zënë ai në bashkëjetesën e një çifti. Abraham mendon se, një çift mund të bashkëjetojë përderisa marrëdhëniet seksuale ndërmjet tyre të jenë të mjaftueshme. Lidhur me këtë rol të seksit në lidhjen bashkëshortore, siç është thënë edhe më sipër, më e mira do të ishte që tërheqja seksuale midis çiftit të martuar apo edhe atij të dashuruar, të jetonte për një kohë të gjatë apo të mbijetonte. Njihen raste të tilla mbijetese. Por njihen edhe shumë raste të shuarjes, gjë që në përgjithësi sjell prishje apo venitje të lidhjeve. Shpesh herë gjykohet cekët kur, fjala vjen, dy njerëz me paraqitje të kënaqshme fizike, ndahen e njerëzit habiten. “Po ç’patën, ishin të dy aq të mirë?! Apriori përderisa së jashtmi nuk vërehet as edhe një mangësi fizike (qoftë edhe intelektuale a kulturore, janë të dy të shkolluar fjala vjen), mendohet se aty nuk ka

vend për ndarje. Harrohet se pavarësisht nga aparenca, apo edhe nga kultura, madje edhe nga anët pozitive të karakterit, midis tyre mund të jetë shuar apo dhe të mos ketë ekzistuar tërheq ja e duhur seksuale, gjë e cila ka krijuar një mangësi të pariparueshme në marrëdhëniet bashkëshortore apo dashurore. Dëgjohet të thuhet, madje nganjëherë edhe pas një periudhe jo të gjatë martese, se për shkak të familjarizimit me seksin e partnerit, dëshira apo interesi për të bie aq shumë, sa në mënyrë të vulgarizuar, konsiderohet se gruaja të bëhet si motër. (Nuk duhet harruar se ndodh edhe e anasjellta). Këtu gjithsesi ka një të vërtetë. Veç shkakut të mësipërm, ka edhe shkaqe ndarjeje, sociale, ekonomike, konflikte të tipit karakterial që e bëjnë të padurueshëm jetën me tjetrin e që shpesh kompensohen me seks, i cili mund të jetë i kënaqshëm, por shpesh i pamjaftueshëm për një jetë normale në segmentet kohore shumë më të gjata të jetesës bashkëshortore që nuk i takojnë atij. Megjithatë për rastet e ftohjes seksuale ka edhe rekomandime. Partneri, burrë apo grua, por sidomos kjo e fundit, duhet dhe mundet ta mbajë e kurojë veten në aspektin fizik, në mënyrë të tillë që vazhdimisht të zgjojë tërheq je seksuale. Madje edhe në shtëpi gjatë ditës. Duhen gjetur vazhdimisht burime të reja. Këto para së gjithash kërkojnë kulturë seksuale. Femra mund ta reflektojë këtë lloj kulture duke filluar që nga veshja. Veshje që të zbulojnë diçka e të nxisin partnerin. Pa e tepruar mund të hetohet një fakt: jo më kot veshjet e brendshme të femrave në tregje janë nga më të rafinuarat e vazhdojnë të rafinohen vazhdimisht. Ato janë të padukshme ndofta për të tjerët, por marrin vlerë në sytë e partnerit. Në kulturën seksuale, në estetikë nuk hyn vetëm trupi apo më saktë trupi i panxitur. Përkëdheljet, për shembull, zënë një vend të rëndësishëm në tërheqjen seksuale. Qoftë ato fizike e qoftë ato me fjalë, gjeste, sy e të tjera. Ka njerëz që nuk njohin as vlerën, as praktikën më elementare të tyre. Dhe në përgjithësi sjellja, e sidomos ajo e femrave, zë një vend me rëndësi në mbajtjen gjallë të raportit. Natyrisht të gjitha këto nuk është e lehtë të realizohen. Sidomos për shkak të punës së përditshme, barrës së rëndë familjare, vështirësive ekonomike që duhen përballuar, kohës fizike të pamjaftueshme, mirërritjes së fëmijëve, problemeve të tjera jashtë jetës familjare, streseve të përditshme etj. Sidoqoftë, çdo grua sipas mundësive, diçka mund të bëjë në këtë drejtim në emër të jetëgjatësisë së harmonisë bashkëshortore e asaj dashurore. Dhe një burrë, po aq. Rolet gjinore gjithnjë e më shumë shkojnë drejt një komplementariteti, por edhe barazie rolesh që edukimi androgjen e rilevon me forcë. Sidomos në Shqipërinë e mungesës së edukimit e kulturës së përgjithshme por edhe të asaj psikologjike e seksuale në veçanti, kjo ka qenë deri më sot e vështirë të arrihet në një masë të kënaqshme. Aq më pak në zonat rurale me prapambetje të theksuar edhe në kulturën e bashkëjetesës së përditshme burrë-grua e ku patriarkalizmi e dhuna, agresiviteti dhe mungesa e emancipimit, bëjnë që krimi në familje të vazhdojë të vrasë çdo ditë. Shoqëria civile është ende pas në këtë aspekt d he edukim i në shkolla gjithashtu. Në të gjitha këto aspekte, neve na takon për të bërë një punë ekstra si shoqëri: si rrjedhim i faktorit historik, afetar, patriarkal etj., etj.

E shtunë-diel, 30-01 dhejtor 2013

Fjalëkryqi klasik 1

E njoftoi për divorcin me mbishkrim në një lokal 5

19 2

27 32

30 3

37 41

Fjalëkryqi klasik është një nga lojërat enigmatike më të përhapura në botë. Fjalëkryqet e para filluan të botoheshin që në shekullin e XVIII dhe vazhdon të jetë e preferuar edhe në ditët e sotme.

40 Koha e fillimit ____:____ Koha e mbarimit ____:____

Horizontalisht

Vertikalisht:

1. Anë e një pune, që ka nevojë të shqyrtohet. 6. Urith në dialekt. 14. Ai që ka kryer një vepër të lartë trimërie për popullin e tij. 15. David, piktor ikonograf shqiptar. 16. Shëndoshje jashtë mase. 18. Rrip i shkurtër prej hekuri që mbërthehet në derë. 19. Baba, shkurt. 20. Ka një të tillë anësore në futboll. 21. Bimë që mbin lëndinave, mbrapsht. 22. Ëmbëlsirë. 23. Industria e Lehtë. 24. Një kafshë e madhe e dikurshme. 27. Shkëmb i shkrifët, i përbërë prej copash minerali të ngjeshura njëra me tjetrën. 30. Alumini në kimi. 31. Lëndë minerale e shkrirë që gjendet në thellësi të Tokës dhe del gjatë shpërthimeve të vullkaneve. 34. Institucion që mbledh e ruan objekte me vlerë historike. 35. Notë muzikore. 36. Institut Letrar. 37. Shyti i kinemasë. 38. Masë e vjetër peshe. 39. Monedhë e vjetër prej argjendi. 41. Bazë Amerikane. 43. Oxa, këngëtare. 44. Lëng i trashë, që mbetet si fundërri pas përpunimit të panxharit të sheqerit. 45. Korniza e derës. 46. Diçka që sjell kokëçarje.

1. Zbërthimi i pjesëve të një makinerie, a pajisjeje. 2. Grindje e fortë, zënkë. 3. Ngurrimi për të bërë një veprim. 4. Gjurmë kafshësh. 5. Përemër pronor. 6. Simboli kimik i heliumit. 7. Pacino i njohur i kinemasë amerikane. 8. Prosper, shkrimtar i njohur francez. 9. Përemër pronor. 10. Kërcelli nëntokësor i disa bimëve. 11. Akull në Angli. 12. Zotëron. 13. Mundësia a aftësia e diçkaje për t'u ruajtur mjaft kohë pa u lëkundur ose pa ndryshuar. 15. Pandi, regjizor i njohur. 17. Një botim argëtues. 19. Shtet i përbërë nga disa ishuj në Oqeanin Atlantik. 21. Radio Tirana. 25. Veprimtaria e njeriut në kërkim të së bukurës. 26. Lëng i thartë që del nga tharmëtimi i lëngut të rrushit. 28. Gaz me tre atome oksigjen. 29. Qendra e myslimanizmit. 32. Parietti e kinemasë italiane. 33. Bimë të thjeshta që nuk kanë ndarje në kërcell, gjethe e rrënjë e rriten në vende me ujë. 39. E kundërta, hyn. 40. Këshilli Artistik. 42. Njësi matjeje e sipërfaqes së tokës. 44.

Sudoku | nivel mesatar 7

5 9

6 4 3 8 7

2 3

3 5

6 4 5

9 4 2

8 8

8 1 4

6 5

7 4 8 9

Një britanike nga Swansea vendosi që t’i hakmerrej publikisht burrit të saj kur kuptoi se ai po e tradhtonte. Gruaja e hidhëruar kishte kërkuar nga pronarët e lokalit të quajtur “Noah's Yard” që të vendosnin mbishkrimin me fjalët: “Paul... po shkurorëzohem nga ti” dhe më pas mesazhi i saj shoqërohej me fjalët: “Sidoqoftë, po e mbaj qenin”. “Isha e hidhëruar dhe e nevrikosur, ashtu që doja që këtë mbishkrim ta shihnin të gjithë. Kur e mësova se kishte një aferë, shkova në lokal për të pirë një pijë dhe atëherë e kuptova se doja t’i hakmerresha në këtë mënyrë”. “Jemi qe katër vite të martuar dhe është vërtet pikëlluese që kemi ardhur deri në këtë pikë”, ka deklaruar ajo. Pasi ishte vendosur mbishkrimi, gruaja i kishte dërguar burrit sms që të shkonte tek ai lokal. Sipas deklarimeve të të pranishmëve, Paul kishte qenë jashtëzakonisht i zemëruar.

Plotësoni vendet bosh në mënyrë që çdo rresht e kolonë të ketë numrat nga 1-9.

Koha e fillimit _____:____

7 3

Koha e mbarimit ____:____

Numërkryq

Horoskopi i ditës DASHI (20/III-20/IV)

DEMI (21/IV-20/V)

Marrëdhënia me partnerin nuk do jete shume e mire gjate kësaj dite madje mund te shfaqet edhe ndonjë stuhi. Beni kujdes me çdo gjë qe do thoni. Mos u tregoni autoritare me shume sesa duhet. Beqaret nuk do kenë fat dhe as sot nuk do e gjejnë dot personin qe po kërkojnë. Ne planin financiar do iu jepen mundësi te mira për te përmirësuar situatën.

Ju qe jeni ne çift do dashuroni edhe me shume sot. Do keni dëshirë ta përmirësoni jetën sentimentale dhe do ia dilni mbanë. Bravo! Beqaret do marrin iniciativën te bëjnë një takim. Pushteti juaj joshës do te testohet dhe rezultati do jete mjaft pozitiv. Jupiteri do ndikoje tek financat. Tregohuni me vigjilente me shpenzimet ne mënyrë qe te mos keni probleme te mëdha.

BINJAKET (21/V-20/VI)

GAFORRE (21/VI-22/VII)

planin sentimental do keni me shume se kurrë besim tek partneri. Do doni te qëndroni gjithë ditën pranë tij. Do kaloni çaste te këndshme. Beqaret do pëlqejnë dike dhe do mendojnë se ai është prona e tyre. Kujdes, mos e teproni! Për te shpenzuar aq sa doni duhet qe me pare te merrni masa për te rregulluar financat. Sot do ia dilni mbanë fale këmbënguljes suaj.

Mos ndryshoni asgjë ne jetën sentimentale sot edhe pse dëshira do jete shume e madhe. Është shume e lehte te shkatërrosh gjithçka por për ta rindërtuar është shume e vështirë. Nëse jeni vetëm situata juaj do filloje te përmirësohet shume shpejt. Përfitoni sa me shume! Neptuni do ua ndërlikojë sektorin e financave. Qëndroni me këmbë ne toke dhe mos ndërmerrni shume rreziqe.

LUANI (23/VII-22/VIII)

Jeta juaj sentimentale do jete mjaft e qëndrueshme. Çiftet do bashkëpunojnë me njeri-tjetrin dhe pasioni do te rindizet nga mbrëmja. Për beqaret kjo dite do sjelle një surprize te këndshme. Urani mund te shtoje edhe mundësitë për dashuri me shikim te pare. Ne planin financiar do ndërmerrni rreziqe, por fati do jete ne anën tuaj dhe nuk do hasni probleme te mëdha.

PESHORJA (23/IX-22/X)

8 3 3 5 6

Gjeni figurën duke bashkuar pikat

Jeta juaj ne çift ne përgjithësi do jete e mbrojtur nga Jupiteri. Plutoni do mundohet t’iu destabilizoje por nuk do ia dale dot mbanë. Beqaret ndryshe nga kohet e fundit do iu japin me shume rëndësi ndjenjave te tyre. Do jeni mjaft te favorizuar sot. Një problem financiar do iu turbulloje paksa nga mëngjesi, por me kalimin e orëve çdo gjë do filloje te qartësohet e te zgjidhet.

SHIGJETARI (22/XI-21/XII)

Plotësoni tabelën me numrat e dhënë!

Ngjyrosni pjesën me pikë dhe zbuloni figurën

Numra me 3 shifra: 178, 201, 211, 214, 263, 335, 358, 418, 427, 435, 456, 459, 482, 483, 541, 614, 638, 640, 780, 889. Numra me 4 shifra: 1012, 1246, 2935, 3421, 6147, 6615, 8975, 9641.

Numra me 5 shifra: 02456, 03292, 07265, 11613, 10526, 14652, 15163, 25648, 32145, 41591, 51987, 52156, 57561, 60596, 66043, 68031, 72561, 81975, 86804, 93985. Numra me 6 shifra: 145263, 215247, 249572, 273636, 466259, 492881, 627413, 633502.

Nëse jeni ne çift, do bëni gjithçka për ta bindur partnerin për ato qe doni. Do mundoheni edhe ta përforconi me shume lidhjen tuaj. Shkurt, çdo gjë do shkoje mire sot. Beqaret do kthehen ne specialiste te dashurive me shikim te pare. Gjate kësaj dite do takoni personin e duhur. Plutoni do ndikoje tek financat. Ai mund t’ua rrisë ato por edhe mund te shkatërrojë gjithçka.

UJORI (20/I-19/II)

Gjeni 10 ndryshimet

www.mapo.al

Ata qe janë ne një lidhje do kenë një dite te vështirë. Disa do vendosin edhe pak distance me njeri tjetrin. Kujdes! Për beqaret, do jete dite e favorshme. Flirtimet dhe joshjet nuk do mungojnë. Për sa iu përket financave, ato nuk do jene as shume te mira dhe as shume te këqija.

VIRGJERESHA (23/VIII-22/IX)

Me Jupiterin qe do ndikoje tek jeta sentimentale, çiftet do kalojnë një dite te qete dhe pa probleme. Dashuroni sa me shume edhe pse pa shume pasion. Beqaret do e kenë te vështirë te bëjnë takime dhe te takojnë atë qe kane ëndërruar. Çështjet financiare mund t’ua prishin paksa qejfin. Mos dëgjoni këshillat qe mund t’iu japë një shigjetar sepse do pendoheni me vone.

AKREPI (22/X-21/XII)

Jeta sentimentale e atyre qe kane një lidhje do shkoje me se miri. Do flisni hapur me atë qe keni ne krah dhe do zgjidhni disa pengje qe iu kishin mbetur. Beqaret do takohen me dike interesant, por qe ne fakt kërkon vetëm t’i çoje ne shtrat. Financat do jene ne qendër te vëmendjes. Menaxhojini me kujdes dhe situata do përmirësohet.

BRICJAPI (22/XII-20/I) Ata qe janë ne çift nuk do kenë një dite te mire. Ambienti do jete elektrizues dhe debatet do jene te shumta. Beqaret nuk do duan te krijojnë një lidhje duke qene se para pak kohesh kane pësuar zhgënjime. Financat do jene te qëndrueshme dhe do mund te kryeni edhe shpenzimet për te cilat keni menduar prej disa kohesh. Do jeni me te qete ne këtë sektor.

PESHQIT (20/II-19/III) Jeta sentimentale e çifteve do shkoje me se miri gjate kësaj dite. Ka mundësi qe ata qe janë te martuar te mendojnë edhe për një fëmijë. Nëse beqaret krijojnë një lidhje, te jene te sigurt qe ajo do jete përgjithmonë. Financat nuk do kenë ndonjë ndryshim te madh nga disa dite me pare.

E shtunë-diel, 30-01 dhejtor 2013

www.mapo.al

mapo lunch

Lori Hoxha

Ose trashëgimtarja krenare Mira Kazhani Unë nuk bëj pjesë te njerëzit që ndjekin instagram, blogjet apo dhe facebook. Facebook është shpesh një mundësi për të hedhur një vështrim vertikal mbi ngjarje të ndryshme, të cilin e praktikoj me kursim. Për këtë arsye unë dija shumë pak për Lori Hoxhën, derisa e pashë një natë në “Dancing with the stars” teksa artikulohej me finesë e një butësi disi krenare. Kisha dëgjuar që kishte një blog ku të gjithë çmendeshin pas veshjes së ditës që Lori postonte. Kjo gjë me thënë të drejtën nuk më habiste. Fundja, që ajo të vishet bukur dhe fashion është gjëja më e thjeshtë në botë, edhe pse pa padyshim duhet të jesh pak e lindur, se siç më tha edhe Lori pasi e takova, - disa njerëz, sado t’i veshësh bukur, nuk ka gjë që i bën të duken stil. E prisja që një ditë në Top Channel të ndihej hija e trashëgimtares së parë të një medie gjigante. Unë kam punuar dikur atje dhe Lorin s’e kisha hasur kurrë në 3 vite. Ndaj atë natë, në “Dancing” e ndoqa me kujdes por edhe me frikë se mos do kuptoja që ishte vetëm një “gocë blogu”. Do të ishte zhgënjyese dhe sigurisht nuk do mendoja që të telefonoja Lorin për të thyer pak rregullin e lunch duke ulur moshën, në 20 vjeç. Tani që po e mendoj, nuk kam shkruar për asnjë moshë kaq të re. Lori nuk ktheu përgjigje menjëherë, domethënë, ktheu duke thënë se do të konsultohej me familjen nëse duhet të fliste apo jo. Ja ku jam sot këtu, e ulur në një nga baret përballë TCH. Përpara se Lori të mbërrijë, vjen Eri, i cili është tashmë pjesë e familjes. Eri është njeriu që ka qëndruar më shumë se çdokush afër Dritan Hoxhës. Ishte më shumë sesa një asistent, besniku i Tanit, miku më i mirë. Siç edhe kuptohet, Tani është nga rastet e rralla që nuk arrin të vdesë deri në fund, aq më pak të harrohet. Janë shumë arsye, të panumërta sidomos për një gazetar. Ndërsa pres Lorin, përpiqem të paralajmëroj Erin, se unë s’mundem ta bëj këtë bisedë pa folur për Tanin dhe se shpresoja që kjo nuk do e lëndonte Lorin. Lori mbërrin e veshur aq bukur, sa më bëri të pendohem që nuk futem në instagram dhe të shijoj një “Vogue” shqiptare. Nuk ka asgjë që bërtet në veshjen e saj, por e gjitha është një e zezë e kulluar dhe e përshtatur me hijeshi në një ditë me shi në Tiranë. Është pak e lodhur nga provat dhe më tregon se nuk arrin të çlod-

het asnjëherë këto kohë. -Do ta fitosh “Dancing” me çdo kusht, apo nuk e ke problem? Kam përshtypjen se ADN-ja e familjes nuk shkon mirë me humbjen? Ajo qesh pak, dhe me kujdesin e një diplomateje më thotë se aty ndodhet për t’u kënaqur dhe se nuk do i vinte keq aspak nëse do fitonte. Por nuk ka rëndësi, çdo javë dëshiron të nxjerrë Lorin që ka brenda vetes. Në një televizion tjetër, në një garë ku është përshtatur si gjithë të tjerët. Pa bërë llasticën, arroganten milionere e etj., etj. Nuk e ka patur të lehtë të bindë ata që e rrethojnë për këtë pjesëmarrje, por Lori është kockë e fortë dhe ia ka dalë të kapërcejë një mur tek i cili kemi vënë të gjithë nga një tullë. E pyes nëse i pëlqejnë të gjitha programet e “Top”-it? “Ka gjëra sigurisht edhe që s’jam dakord, po këto i ndaj vetëm me mamin, me askënd tjetër. Ndonjëherë me shoqet debatoj se më thonë pse e mbron diçka që nuk është ashtu siç duhet. Po unë ju them se vëllai nuk shahet. Si mundem unë ta kritikoj TCH? Është vëllai im. Është shumë për mua. Nuk e di pse e mendoj, por ndoshta një natyrë patetike do kish thënë se TCH është babai im, por Lori më krijon shpejt shijen se është më e thellë se një 20-vjeçare dhe se asgjë nuk mund të marrë atë titull të madh, veç dikujt, të vetmit! “Më vjen keq që babi shumë vendime i ka marrë me kokën e tij. Fliste edhe me mamin, por më së shumti ai fliste me kokën e tij. Do doja të dija se çfarë planesh kishte për të ardhmen. Unë kam qenë edhe e vogël, por gjithsesi e marr “inat”, do doja që ai të m’i kish thënë disa gjëra, që sot të dija se ku duhej dhe ku s’duhej”. A mendon se po bën atë që ai ka dashur për ty? “Po të ishte ai, rrezik do bëja më shumë me kokën time. Por që kur babi nuk është më, unë mendohem 10 herë përpara se të marr një vendim. Nuk dua të bëj asgjë që ai s’do e aprovonte. Edhe blogun ndaj e mbylla! Babi nuk donte që unë të hapja jetën time për botën. Ai ka dashur që unë të bëhesha e zonja dhe të mos isha pronë e askujt, sidomos e jetës publike. Po ti e ke të pamundur të jesh jashtë jetës publike? E di këtë? -E di, por gjithsesi përpiqem të mos ekzagjeroj.

Kush është modeli yt, a ke një figurë që do doje t’i ngjaje? “Mamit tim, askujt tjetër. Ajo është modeli im i vetëm, tregon ajo me dy sy që janë pak të ftohtë dhe të palëvizshëm. Është e qetë dhe e sigurt për atë që thotë. Pse mami, pse jo dikush tjetër? E di, kur isha më e vogël jam treguar e keqe, por ngaqë e doja aq shumë babin dhe ndonjëherë kam thënë pse babi e jo mami?! Po tani ka ikur ajo kohë. E kam patur nga trishtimi dhe isha sigurisht e vogël. Ajo çdo ditë e nis, duke ikur tek zyra e mami Vjollcës në “Top” dhe pas një bisede me aromën e kafes që mban kaçurrelat dhe emrin e Lorit, të dyja nënë e bijë marrin ditën e tyre për t’u ritakuar në një moment tjetër të ditës, ndoshta në drekë ose në darkë. Kur e pyes se si do ishte ajo në raport me një të dashur, ajo më flet hapur. Unë e di që nuk jam e lehtë, ndonjëherë jam e komplikuar, vuaj nga autokontrolli. Dua të di gjithçka. Nuk kam besim të plotë tek askush veç mamit tim, edhe pse ai mund ta meritojë besimin tim, gjithsesi unë kjo jam. Nuk jam as si shoqet e mia, as si mami. Ato janë më të buta, pranojnë që të heqin pak nga liria e tyre për hir të kësaj apo asaj. Unë nuk dashurohem verbërisht, unë dashuroj me syhapur dhe qëndroj në këmbë ndërkohë. Nuk jam në gjendje të shoh asnjë marrëdhënie sado e dashur, si burg. Unë nuk jam ndërtuar kështu, nuk heq dorë nga Lori dhe nga liria ime”. -I nxore kthetrat, - i them unë me humor. Por e kuptoj atë dhe fundja ajo thjesht u tregua e vërtetë. Çdo vajzë e rritur me krenari nuk di të sillet ndryshe. Edhe pse si mjaftueshmërisht më e madhe sesa ajo, prirem t’i them se ndonjëherë, për të qenë pak më e lumtur duhet mbyllur një sy. Edhe pse mendoj se në mëngjes merr këshilla shumë më me vlerë se këto opinionet e mia. “Mami më këshillon shpesh se askush nuk mund të ecë përpara pa besim. Por ajo është ndryshe. Mami ka zemër! Ka një zemër të madhe ku unë gjej gjithçka më duhet. Ajo është fuqia ime”. Vetëm kur flet për raportin me të ëmën, ajo është dinamike, duken sikur janë bërë nyjë me njëra- tjetrën. Ai raporti perfekt, nënë e bijë! Bashkë bëjnë gjithmonë pushimet. Si familje janë të dashuruar me Maldivet. Lori nuk e do të

ftohtin dhe gjatë gjithë vitit kërkon vende të ngrohta. Edhe në jetë kështu duket, në kërkim vetëm të diçkaje të ngrohtë dhe me besim. Nuk e dominojnë bisedën komente rreth modës, aspak. Ajo më tregon se është një pasion i saj dhe se shpreson që ta ketë trashëguar nga babi Tani shqisën e gjashtë, atë më të cilën bëhen gjëra të mëdha. Nëse një ditë do kuptojë se e ka padyshim, do kuptohet nga të gjithë, më tregon ajo. “Do Zoti e kam”, - më thotë ajo me një sinqeritet që i del nga shpirti. Lori është e rezervuar dhe qëndron shumë në guaskën e saj. Ka shumë pak njerëz që ajo do iu besonte pas të ëmës, është vetëm Eri dhe një kushërirë. Në televizion e sheh pa asnjë dyshim të ardhmen e saj. Por si fillim ka vendosur të mbarojë universitetin, dhe më pas do të kërkojë një specializim diku jashtë Shqipërisë. Thotë se skenografia, estetika, imazhi në përgjithësi e ngacmon më së shumti. Më tregon se kur lexon libra, gjithmonë kërkon të dijë fundin dhe se atë lexon fillimisht. Është sensi i autokontrollit që Lori vuan. Ndërsa bisedojmë i dalloj pranë kyçit një zemër të vogël, gati asimetrike, sikur e ka vizatuar një fëmijë. “Është zemra dhe emri i Itan. Vëllai im! Ai është gëzimi më i madh. E kam kërkuar qëllimisht të ishte e tillë, si e vizatuar me dorë. Siç i bëjmë ndonjëherë vetë më stilolaps, ose i bënim. Unë dhe Itan ngjajmë shumë edhe në karakter por edhe në pamje. Sepse edhe unë jam kaçurrelse, por nuk më pëlqen t’i mbaj flokët ashtu dhe ndoshta nuk duket. -Ah, dmth kjo është arsyeja që ‘Lori Kafe’ ka vajzën me kaçurrela? Meqë ra fjala, pse nuk je ti imazh i saj? -“Jo, nuk dua të jem imazh. Ta thashë, as ai nuk do donte!” Po kur e shikon emrin tënd, të ngacmon... -Dikur po. Madje kur jam ulur për herë të parë në një bar jam emocionuar kur shikoja filxhanin me emrin tim. Tani as që e vë re! Çfarë do bësh tani? Sot do shkoj të takoj mamin dhe më pas do jem në prova. Zakonisht nuk i tregoj askujt për planet e mia për nesër –më thotë ajo, dhe besoj e kuptoni se nga kush e ka marrë këtë veti. Ndoshta së shpejti do vijë nga thellësitë edhe shqisa e 6-të. Nëse ndodh, jam e bindur që do i dalë tymi!

CMYK

e shtunĂŤ-e diel, 30-01 dhjetor 2013